ГЛОБАЛЕН - ГОДИШЕН ПЛАН

За наставата по Вештини за живеење за учебнa 2019-20 година

Предметен наставник: Биљана Јефтимова

Одделение: VII/9
Број на часови: 2/72
Училиште: ОУ „Крсте П. Мисирков“,н. Оризари-Општина: Кочани

Реден Теми Време на Мегупредметна Користени извори за

број реализаци корелација реализација на
ја содржините
1. Септ Биологија  Прирачник за
ИСХРАНА Окт Хемија наставата по Вештини
за живеење
Ное Информатика -Жанета Шонтева
2. Ное Биологија Софка Коцева
ОБЛЕКУВАЊЕ Дек Ликовно обр.  Флеш карти, постери,
списанија
Јан Информатика  Интел лаптопи,
3. Фев Информатика интернет и
БЕЗБЕДНОСТ Март Биологија опбразовни софтвери
И ЗАШТИТА Апр Ликовно  Закон за заштита и
спасување-
4. Апр Ликовно обр.
УЧЕНИКОТ Мај Природни науки
“Службен весник на
РМ”
КАКО Јуни  бр.07-2271/1,
ПОТРОШУВАЧ 26.05.2004
 Закон за заштита на
потрошувачите -
“Службен весник на
РМ” бр. 07-2271/1,
26.05.2004.
ВОВЕД:

So izu~uvawe na predmetot ve{tini za `iveewe u~enicite steknuvaat

znaewa i ve{tini so koi }e gi zadovolat svoite

psihofizi~ki, ekonomski, socijalni i estetski potrebi.

Tie ve{tini }e im koristat na u~enicite vo domot, u~ili{teto, okolinata.

Akcentot vo ovoj izboren predmet e staven na steknuvawe znaewa i

ve{tini {to se odnesuvaat na izborot, podgotvkata i

kulturata na ishranata i oblekuvaweto, li~nata i kolektivnata za{tita vo

slu~aj na razli~ni izvori na zagrozuvawe, kako i

osnovni znaewa i ve{tini na u~enicite kako potro{uva~i.

ГЛОБАЛНИ ЦЕЛИ :

U~enikot/u~eni~kata:
- da se vklu~uva aktivno vo sekojdnevnite problemi i situacii vo domot,
u~ili{teto i okolinata preku osmislenipostapki i aktivnosti;

- da steknuva znaewa za ~uvaweto i podgotovkata na hrana;

- da se osposobuva da podgotvuva ednostavni zdravi obroci za sebe i za

~lenovite na svoeto semejstvo, da go servirapriborot i jadeweto pri sekoj
obrok;

- da steknuva znaewa za na~inot na podgotvuvawe, ~uvawe i koristewe

na oblekata;

- da se osposobuva da izbere i nosi obleka i obuvki koi soodvetstvuvaat na

vremenskite priliki i uslovi i nanegovite/nejzinite potrebi, da ja odr`uva
oblekata so koristewe na soodvetni sredstva;

- da razviva naviki za menuvawe na oblekata i obuvkite vo zavisnost od

prilikite i okolnostite, vidot na aktivnostite isl;

- da se ospsobuva za sitni popravki na svojata obleka (da za{ie kop~e, da

popravi rab, da so{ie amblem, aplikacija i sl.);

- da steknuva znaewa za izvorite na opasnost i elementarnite nepogodi;

- da se osposobuva da se snajde vo situacii koi ja zagrozuvaat

negovata/nejzinata bezbednost;

- da se osposobuva da postapuva spored pravilata na bezbednost vo

u~ili{teto i nadvor od nego;

- da se osposobuva da gi mapira izvorite na opasnost i zagrozena

bezbednost vo domot, vo u~ili{nata sredina i vookolinata na `iveewe;

- da se osposobuva da identifikuva situacija na povreda ili sostojba i da

reagira soodvetno;

- da steknuva znaewa za ulogata na potro{uva~ot i korisnikot na uslugi;

- da se ospsobuva da pravi selekcija i da odreduva prioriteti na svoite

potrebi pri kupuvawe i da vodi li~na evidencijaza potro{enite pari;

- da se osposobuva da gi ~ita simbolite za na~inot na odr`uvawe i rokot

na traewe na odredeni produkti;

- da se osposobuva da bara fiskalna smetka za sekoj kupen proizvod.

ИКТ во наставата се изведува во согласност со условите за работа во училиштто.

Предвидните часови за ИКТ се рализираат на училишните компјутри, паметна табла и
во голем дел учениците имаат исражувања во домашни услови со повратна
информација на часот.

Корисни линкови:
http://www.euro.who.int/Document/e87579.pdf
http://www.schoolfoodtrust.org.uk/casestudy-search-results.asp
http://ec.europa.eu/health/ph_projects/2004/action3/docs/2004_3_7_2_en.pdf
http://www.naplesnews.com/news/2008/Apr/10/life-skillsexceed-sewing-
cooking /
http://learntoknit.lionbrand.com
http://www.wikihow.com/Wash-Your-Clothes
http://www.consume.bbk.ac.uk/researchfindings/newconsumers.pdf
http://timelesstreasuretrunk.com/vinstitches/howto.html

Мегуетнича интеграција во образованието (МИО)

Реден број

Наставна Наставна Одделение Цел Време на

Бр. на наставна

содржина тема реализација

 содржина

4 17 Однесување ТЕМА 1: VII (седмо) -да осознаат Октомври-

при јадење ИСХРАНА однесување четврта
во разни при јадење во седмица
култури другите
култури
-развивање
свест за
постоење на
сличности и
разлики во
јадењата и
начинот на
однесување
на маса во
разни култури

Еко содржини
Еко тема Еколошка Наставна содржина Цели Време на
содржина реализација
V. ТЕМА: Рециклирање Работилница:Изработка Да со развие Декември-
ОТПАД на облека со материјали свест за трета
кои може да се рециклирање седмица
рециклираат и начини на
искоритување
на делови
облека
VIII. Пирамида на Основни начини на -да се развие Октомври-
ТЕМА: исхрана подготвување на храна свест за здрав прва седмица
ЗДРАВЈЕ (печење, пржење, начин на
динстање, варење) исхрана

Домашна задача-Домашните задачи се даваат скоро по секој наставен час и се со

следниве цели:
 Да се поттикнува независноста, одговорноста и самостојноста кај учениците;
 Да се утврди степенот на совладување на материјалот од страна на учениците;
 Да се утврди начин како на ученикот да му се помогне во иднина да ги совлада
грешките;
Каректеристиките на домашните задачи за успешно спровеување на истите:
 Целите се јасно дефинирани;
 Барањата се јасни за секој ученик;
 Домашната задача е со соодветно ниво на тежина;
 По потреба, се дава домашна задача по тежински нивоа
  Обезбедена е листа на потребните материјали;
 Има подготвено екстра задачи за учениците кои сакаат поголем предизвик;
 Домашните задачи нема да им одземат многу време на учениците дома;
Методи на проверка на домашните задачи
 Прегледување на тертатките на почетокот на часот (од страна на наставникот или
одговорниот ученик);
 Усно испрашување од место или пред табла;
 Делумна проверка;
 Темелна проверка;

НАПОМЕНА: Во текот на школската година можни се измени заради

специфичноста на материјалот. Годишното планирање е во согласнот со
наставната програма од БРО за седмо одделение (деветтогодишно образовани)

Истражувања
Воведни

Утврдување

Време на
Вежби
1.

Реден
2.

3.

Наставни теми реализација

број
од –до
активности

1 ИСХРАНА -20 часа 1 8 9 2 IX, X месец до

втора недела
од XI месец
2 ОБЛЕКУВАЊЕ -20 часа 2 6 10 2 Трета недела
одXI, XII, I месец
до II недела од II
месец

3 БЕЗБЕДНОСТ И 2 4 7 2 II, III месец

ЗАШТИТА -15 часа

4 УЧЕНИКОТ КАКО 2 5 5 2 IV мeceц, V

ПОТРОШУВАЧ -17 часа месец, прва
недела од VI
месец
 ВКУПНО 7 23 31 8 72 часа

ПРЕДВИДЕНИ АКТИВНОСТИ ПО ПРЕДМЕТОТ

“ВЕШТИНИ ЗА ЖИВЕЕЊЕ”

за учебната 2019/2020 година

Предметен наставник: Биљана Јефтимова

Реден Време на
број
Наставни теми Предвидени посети
реализација

1 ИСХРАНА - фабрика за преработка на зеленчук и септември,

овошје; октомври,
- традиционален ресторан; ноември
 2 ОБЛЕКУВАЊЕ - фабрика за производство на облека; декември,
- салон за хемиско чистење; јануари,
февруари,

3 БЕЗБЕДНОСТ И - полициска станица; март,

ЗАШТИТА - Црвен крст април,
.

4 УЧЕНИКОТ КАКО - маркети (Тинекс, Жито маркет,..) Мај

ПОТРОШУВАЧ

TEMATCKO - ПРОЦЕСНО ПЛАНИРАЊЕ

НАСТАВНА ПРОГРАМА - ВЕШТИНИ ЗА ЖИВЕЕЊЕ

за учебната 2018/2019 година

Предметен наставник: Биљана Јефтимова

ТЕМА 1: ИСХРАНА / 20 часа

Реден Структура на темата Време на

бр.на реализациј
наставнат а
а единица
1 Запознавање на учениците со планот и 1ва
програмата Сеп
2 Начини на чистење на храната (ИКТ) 2ра Сеп
3 Начини на одржување на чиста и свежа 2ра
храна(замрзнување,пастеризирање,конзервира Сеп
 ње) ИКТ
4 Анализа на приказ за процесот на 3та сеп
пастеризирање и конзервирање на овошје и
зеленчук
5 Основни вештини за подготовка на 3та сеп
храната(лупење,сечкање,(ИКТ)
6 Работилница-практична примена на вештините 4та Сеп
(подготовка на сезонска салата)
7 Основни вештини за подготовка на 4та сеп
храната(матење,месење) (ИКТ)
8 Основни начини на подготвување на храна 5та сеп
(печење, пржење, динстање, варење)
9 Здрава храна –Истражување(ЕКО-Пирамида на 5та сеп
Храна)
10 Работилница:Изработка на тетратка со рецепти 1ва окт
од омилени јадења и пијалоци на учениците

11 Проект-Изработка на готвач во одделението со 1ва Окт

традиционалните јадења
12 Основен прибор за јадење и послужување што 2ра окт
треба да се сервира на масата
13 Редослед и позиција на поставување на секој 2ра окт
дел од приборот според содржината на оброкот
14 Декорирање на храната во традиционалната и 3та окт
современата кујна
15 Бонтон при јадење (ИКТ) 3та окт
16 Истражување:Култура на јадење на јавни места 4та окт
кај младите во нашата земја
17 Однесување при јадење во разни култури (ИКТ)- 4та Окт
МИО
18 Драматизација на бонтон, сервирање и 1ва Ное
декорирање на маса
19 Повторување на тема Исхрана 1ва Ное
20 Повторување на тема Исхрана 2ра Ное

Цели на темата:

ученикот/ученичката

- да стекне основни знаења за храна и нејзино значење за сите живи

организми
- да стекне вештини за чистење и одржување на храната
- да се оспособи да препознава свежа од конзервирана храна
- да стекне знаења за начинот на преработка на храна
- да го препознава и да го разликува приборот за јадење
- применува правила за убаво однесување во ресторан
 Активности и методи:

- Миење на сезонско овошје и зеленчук во училишната кујна;

- Подготовка и пакување на сезонски зеленчук
- Истражување за процесот на пастеризација и конзервација-правење
зимница (документирање на процесот)
- Изработка на фотосторија за процесот на пастеризација и конзервација
- Практична демонстрација и изведба на основните вештини за подготовка
на храна (лупење, сечкање, матење, месење)
- Користење на книги за готвење
- Правење на листа со совети од домашните рецепти
- Составување и правење анкета за навиките во исхраната на учениците
- Подготвување на едноставни оброци со примена на основните начини на
подготовка на храна во училишната кујна, училница
- Демонстрација на едноставно сервирање на јадење-работилница во
училница
- Декорирање на одделни оброци (салата,колач)-практична изведба во
училница
- Презентирање и разговор за Бон-тон при јадење
- Драматизација за различни сценарија за (не)користење на култура на
јадење (играње на улоги)
- Истражување за различната исхрана и однесување при јадење во
различните култури и традиции.

Наставни методи и форми:

Метод на усно излагање
Метод на практична работа
Самоучење-истражување
Работа во групи
Работа во парови

Средства и постапки за оценување на постигнатите резултати:

Проверување на предзнаења,учество во дискусија,активност на
час,самостојност во работата,логичко размислување и донесување на
заклучоци,точност во извршените задачи,соработка во групата,способност за
лидерство,успешност во презентирање на сработеното,усна повратна
информација.

Забелешки од реализацијата на темата:

TEMA 2: ОБЛЕКУВАЊЕ / 20 часа

Реден Структура на темата Време на

бр.на реализација
наставнат
а единица
1 Текстилни влакна и нивното 2ра Ное
потекло(природни и вештачки)
2 Симболи на разни видови на текстилни 3та Ное
суровини (ИКТ)
3 Изработка на постери со разни видови 3та Ное
текстилни материјали
4 Работилница:Изработка на колаж од 4та Ное
различни текстилни материјали
5 Плетење и техника на плетење-плетење 4та Ное
на плетенка со 3 врвки
6 Ткаење на разбој 5та Ное
7 Работилница:плетење со игли 1ва дек
8 Работилница-плетеме шалче 2ра дек
9 Модни трендови и модна индустрија 2ра Дек
10 Работилница:Изработка на облека со 3та дек
материјали кои може да се рециклираат-
(еко тема 5, содржина 4)
11 Традиционални носии во Македонија 3та дек
(ИКТ)
12 Работилница:Изработка на модели со 4та дек
традиционална носија од различни
краеви во Македонија
13 Начини на изработка на облека-рачно и 4та дек
машински

14 Работилница:Шиеме копче 5та дек

15 Пеглање и диплење на облека 5та Дек

16 Грижа и одржување на облеката и 3та јан
обувките (ИКТ)
17 Работилница:Како да зашијам скинат 3та Јан
раб?
18 Работилница:Што можам самата да си 4та Јан
поправам на мојата облека? (ИКТ)
19 Повторување на темата Облекување 1ва фев

20 Повторување на темата Облекување 2ра Фев

 Цели на темата:

ученикот/ученичката

- да ги разликува основните текстилни влакна

- да усвои вештини за шиење на облеката
- да прави разлика помеѓу различните видови текстилни материјали
- да се запознае со процесот на одржување на облеката преку хемиско чистење
(перење, пеглање,...)
- да научи како да се грижи за својата облека и како да ја одржува

Активности и методи:

- Презентација на различни видови на текстилни влакна

(памучни,волнени,свилени,најлонски,коноп...)
- Изработка на постери-колажи со различни видови текстилни суровини и
нивните симболи
 - Презентација на различни видови текстилни материјали-ткаенини,плетени
и предени материјали
 - Плетење плетенки со три врвки
 - Плетење со игли
 - Ткаење на разбој
 - Дискусија и презентација на илустриран материјал за различни стилови на
облекување
- Изработка на портфолио за сопствениот стил на облекување(со
фоттографии,цртежи,белешки)
- Дебатна дискусија за модата,трендовите на облекување и придобивките, но
и штетите од модната индустрија денес

- Истражување за начините на облекување(денес и во минатото во

Македониија и во другите земји и култури)
- Се прави список на својот плакар и се дискутираат деловите на облеката
според намената и потребата
- Се симулира трговски центар со продавници и облека каде учениците одат
да купат облека и прават избор, па ја презентираат купената облека.
Дискусија каде,што ќе купат за облекување...Според кои критериуми?
- Дискусија за начините на кои се грижиме за облеката-пакување и чување
на истата
- Демонстрација и вежбање на пеглање на различни видови облека
- Демонстрација на различни видови диплење
- Дискусија за традиционалните начини на изработка наспроти современите
начини
- Учење на основните вештини на шиење (зашивање копче, крпење скинат
материјал, плетење, везење)
Наставни средства и материјали:

Тетратка,молив,текстилни материјали,слики од Интернет,прибор за шиење,игли за

плетење,волница,копчиња,списанија со различни стилови на
облекување,списанија за мода,картон,лепак,шишиња,вреќи и други материјали кои
може да се рециклираат.

Наставни методи и форми:

Метод на усно излагање
Метод на практична работа
Самоучење-истражување
Работа во групи
Работа во парови

Средства и постапки за оценување на постигнатите резултати:

Проверување на предзнаења,учество во дискусија,активност на
час,самостојност во работата,логичко размислување и донесување на
заклучоци,точност во извршените задачи,соработка во групата,способност за
лидерство,успешност во презентирање на сработеното,усна повратна
информација.
Забелешки од реализацијата на темата:
ТЕМА 3: БЕЗБЕДНОСТ И ЗАШТИТА / 15 ЧАСА

Реден бр. Структура на темата Време на

на реализација
наставната
единица
1 Природни непогоди и други незгоди 2ра Фев
и
ризици(земјотрес,поплави,лизгање
на земјиштето,невреме)
2 Превенција и заштита од 3та Фев
природните непогоди
3 Работилница:вежби за превенција и 3та Фев
заштита од природни несреќи
4 Постапки и правила за безбедно 4та Фев
однесување преку симулација на
одредена непогода
5 Препознавање на знаци за 4та фев
опасност,важни броеви,каде се
наоѓаат?Како да постапиме во таква
ситуација? (ИКТ)
6 Евакуација,правци на движење и 5та Фев
зборно место во училиштето
7 Истражување:Какви опасности може 1ва Март
да има во нашиот крај?
8 Значење на првата помош 2ра март
9 Средства за укажување на прва 2ра март
помош (ИКТ)
10 Работилница:Усвојување на 3та Март
постапката за повик за прва помош
11 Работилница:Запознавање со 3та Март
техниките за укажување на прва
помош (ИКТ)
Работилница:Запознавање со 4та Март
техниките за укажување на прва
помош
12 Увежбување на постапката за 4та Мар
укажување на прва помош
13 Прва помош во функција на 1ва Апр
самопомош и помош на
повредениот
14 Повторување на темата Безбедност 1ва Апр
 и заштита
15 Повторување на темата Безбедност 2ра Апр
и заштита

Цели на темата:

ученикот/ученичката

- кај ученикот од најрана возраст да се создаде поведение и култура за

самозаштита, односно да стекне знаења, умеења, навики и подготвеност како
да постапи за врема на вонредни ситуации, природни незгоди (земјотреси,
поплави и други несреќи
- да се запознае со работата и обврските на Црвениот крст и на полициската
станица.

Активности и методи:

- Активностите можат да бидат работилници, вежби, во училница и на терен, во

зависност од условите
- Учениците ги запознаваат, разликуваат и дефинираат природните непогоди и
другите незгоди само во функција на лична заштита
- Изработка на листи со важни броеви и стрелки на движење при евакуација за
напуштање на училиштето, кои се поставуваат на видни места во училиштата
- Учениците симулираат и мапираат опасни места во училиштата
- Работат на истражувачки активности кои го карактеризираат нивниот крај
подложен на опасности и непогоди
- Работилница за усвојување на постапка за повик на прва помош (повик на
брза медицинска помош) преку вежбање на процедурата на прашања каде?
Што? Колку и какви повреди? Кој?
- Работилница со симулација на видови повредени и градење на вербален
контакт со психолошка подршка на повредениот
- Правење на постер – информатор со процедурата на постапки.

Наставни средства и материјали:

Тетратка,молив ,слики од Интернет,прирачник, кукла -модел,

,картон,лепак,шишиња,вреќи и други материјали кои може да се рециклираат.

Наставни методи и форми:

Метод на усно излагање
Метод на практична работа
Самоучење-истражување
Работа во групи
Работа во парови

Средства и постапки за оценување на постигнатите резултати:

Проверување на предзнаења,учество во дискусија,активност на час,самостојност
во работата,логичко размислување и донесување на заклучоци,точност во
извршените задачи,соработка во групата,способност за лидерство,успешност во
презентирање на сработеното,усна повратна информација.

Забелешки од реализацијата на темата:

ТЕМА 4: УЧЕНИКОТ КАКО ПОТРОШУВАЧ / 17 ЧАСА

Реден бр. Структура на темата Време на

на реализација
наставната
единица
1 Основни права на потрошувачите,документи 2ра Апр
кои го придружуваат производот-фискална
сметка
2 Гаранција на производот и моите 3та Ап
потрошувачки права
3 Декларација –лична карта на производот 3та Апр
(IKT)
4 Производи со недостаток-права и постапки 4та Апр
при вакви случаи
5 Работилница:Што да направам кога ќе купам 4та апр
производ со недостаток?
6 Реклама и нејзините пораки (ИКТ) 1ва мај
7 Надлежни институции-Државен пазарен 2ра Мај
испекторат
8 Безбедност на производите-Козметички 2ра мај
производи
9 Играчките и нивната безбедност 3та мај
10 Фалсификувани производи 3та мај
11 Правилно означување на прехрамбените 4та мај
производи
12 Работилница:Каде да се обратам ако 4та мај
забележам неправилно чување на храната?
13 Како да ги заштитам моите лични податоци? 5та мај
(ИКТ)
14 Работилница:Мојот дигитален свет-дали 5та Мај
знам како да се однесувам? (ИКТ)
15 Работилница:Мојот идентитет на 1ва јуни
социјалните мрежи
16 Финансиска писменост-Умеам ли да 2ра јуни
управувам со пари?
17 Повторување на содржините од темата 2ра јуни

Цели на темата :

Ученикот / ученичката

- да умее да донесе правилна одлука при избор на производ или услуга

- да се оспособи да го планира својот буџет
- да се поттикнува да ги прочита декларациите на производите ( рок на
употреба)
- да се запознае со правата како потрошувач
- да се запознае со начинот на рекламација на одреден производ
- да го разбере значењето на фискалната сметка
- да се запознае со правото на потрошувачот за жалба

Активности и методи

- Со секојдневни примери се стимулираат учениците да ги откријат своите улоги

како корисници на услуги, стануваат свесни за својата активна улога во тие
релации и информирани потрошувачи

- Размислуваат за тоа како и каде ги трошат парите кои ги добиваат како џепарлак
или некој им ги подарил

- Учениците набројуваат 10 производи и 10 услуги што ги користат во семејството,

а потоа ги класифицираат според приоритетите

- Изготвување на табела за приход, расход и трошоци

Наставни средства:
Законот за правата на потрошувачите,брошури,билтени,примери од секојдневниот
живот, материјали од Интернет,хамери,фискални сметки,гарантни
листови,фломастери,хартија и др.

Наставни методи:
Метод на дискусија,метод на демонстрација,метод на усно излагање,метод на
читање и др.
Наставни форми:
Фронтална,индивидуална,групна форма,работа во парови

Средства и постапки за оценување на постигнатите резултати:

-Проверување на предзнаењата
-Учество во дискусија
-Активност на часот
-Логичко размислување и донесување на заклучоци
-Точност во извршените задачи
-Точност на дадените одговори
-Формативно оценување

Корелација со други наставни содржини:

Со секојдневието.

Забелешки при реализација на темата: