2%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D&params=16.5_N_80.

64_E_region:IN-AP_type:adm1st_dim:500000)

ఆంధ ప
ం

ఆంధ ప , రత శం 29 ల ఒక . లం ఈ షం ప న ష. త ప నం ఉరూ ఉం .ఈ
యవ శ లం ణ, ఉత న ఛ గ ,ఒ , తూ న బం తం, ద న త ళ షం, పడమరన క టక ఆంధప
ఉ . రత శం ఎ దవ అ ద ష ఆంధ ప .ఈ షం ఖ ౖన న వ , కృష, ంగభద మ . ఆంధ ప షం
12°37', 19°54' ఉతర అ ం ల మధ , 76°46', 84°46' తూ ం ల మధ ం ఉం . రత క ంశ ౖన 82°30' తూ
ంశం షం డ ం .

1953 అ బ 1న మ షం ఎ వ ఉన ం ల , యల మ దత ల క ఆంధ షం ఆ ర ం ం .
ల న భజన ఆ దం ం క ప క వ . ౖద జం మ మ ష , కన డ య
క టక , న ౖద ఉన ం న ంతం ఆంధ షం క ం .అ 1956,
నవంబ 1న అప ౖద షం లం ణ ం మ మ ం పడ ఆంధ క ౖద జ ఆంధ
ప ఏర ం . అడ దడ న ఉద ల ఫ తం 58 సంవత ల త త 2014 2 న న భ ంపబ ం .
న ంధప మ లం ణ 2 2014 2 ం అమ వ . ౖద , ఆంధ ప మ లం ల
ఉమ ష జ ప సంవత ల వర న అవ శ ం . అమ వ త జ 2015 అ బ 23 న శం పన జ ం .[6].
జ ద
2017 2న సనసభ రం ంచబ ప లన ద ౖం .[7] శం 2వ అ ద రం ఈ షం ఉం .[8]
Anthem: " త మ దండ"

షయ సూ క
చ త

రత శ తం నంతర

ష క సమగత ౖ ఉద

అ భక ఆంధ ప జ

భజన త త ఆంధ ప జ

కప

ఆ కప

వరణం
రత శం ఆంధప నం
అ ంశ ం : 16.50°N 80.64°E (https://tools.wmf
labs.org/geohack/geohack.php?pagename=%E
పంట 0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B
1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8
షప త మ ర ర హణ వ వస D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E
0%B0%B6%E0%B1%8D&params=16.5_N_80.64
ష _E_region:IN-AP_type:adm1st_dim:500000)

ష-సంస ృ శం India

నృత వతరణ 2 2014

జ నగరం అమ వ
ద నగరం ఖపట ం
ఇతర కళ 13
ప తం
ర రంగం
• ర హణ ఆంధ ప ప త ం
రహ • గవర శ భూష హ చంద
• ఆంధప ౖ.ఎ . జగ హ
ౖ
ఖ మం
శ • సనసభ సభ (175 + 58 )
• సభ 25
ఓడ జకవ
• ౖ ఆంధప ౖ , అమ వ
రంగ
రం[1]
ప టక రంగ • తం 1,62,970 . 2 (62,920 చ. ౖ)
ర ం 8వ
ఇ చూడం
జ (2011)[2]
మూ • తం 8,45,80,777
• ం 10వ
బయ ం • ందత 308/ . 2 (800/చ. ౖ.)
వబ ధ (ఏక) / ఆం
. . (2018–19)[3]
చ త • తం 8.70 ల (US$)
• Per capita 142054 (U)
ప న స : ఆంధ ప చ త క ల నం UTC+05:30 (IST)
UN/LOCODE AP
హ లన AP
ఆం ంధ పర త ద ణ తర , ల కల న ఆ . . 7వ శ బ సంస ృత రచన వ . . . 5వ అ శ 67.41% (2011)
శ బ ప ల రం (భ ) జ రక అ లన డ ఆ . మ , తమ అ ర ష
న కటక (అమ వ ) సంద ం రన ఆ . ర చకవ అ మర నంతరం ( . 232) ఆం వ . ర ంతం 974 kilometres (605 mi)
న నచ త ఆం ల చ త ఆ ం ద ౖన . ఆంధ ( త హన), శక, పలవ, ఇ , ళ, తూ క , ^† ఆంధప న భజన చటం, 2014 ప రం ౖ ద నగరం ఆంధప ,
క య, జయనగర, , ౖద ం ద ౖన వం ల ం న ఆంధ ప ం . .శ 17వ శ బ లం ణ ల ఉమ జ 10 సంవత ల ఉం ం .
†† లం ణ, ఆంధప ల ఉమ .
ఆంధ వద మ ష (మ )క . ౖద ఆ క త
ం లం ణ ం ప త ౖ . ఆంధప ష
హం రఘటం [1] (https://
www.gad.ap.gov.in/
రత శ తం నంతర about/general/go-n
1947 రత ఆం ల ం తంత ం వ న త త , ౖద సం తమ లన ఉం వ ew-emblem.docx)
పయ ం . చర ౖద 1948 రత శం న ౖ, ౖ ద షం అవత ం ం . [2] (http://www.andhrajyothy.
com/artical?SID=621173)
మ జ ఉం ఆంధ షం సం అమర ' 58 ల ర మర ం , కరూ జ ష
1953 అ బ 1న మ షం ఉత న ఉన 11 ల ప క ఆంధ షం . ంటూ ౖ ఏ . టం టూ ప శం ట త [4]
పం ఆంధ ట ద ఖ మం . నృత ం

పజల క ౖ 1956, నవంబ 1న ౖద షం ం ల ఆంధ షం క ఆంధ ప ఏ .

త ౖద జ అవత ం ం . ఈ ధం షఆ ర ఏర న ష ల ఆంధ ప ద ష అ న . లం
సం వ ఆంధ ప ట ద ఖ మం .

1960 వ సంవత రం ప స క ష మూలం తూ త లూ ఎ వ త ళ ఇ ,త ళ

ం న వళూ లూ ల ఆంధ ప . ఆంధ ప ఆ ర ం న 20 ఉ .త త, 1970, బవ
2న ప శం , 1978 ఆగ 12న రం , 1979 1న జయనగరం ఏర డడం తం 23 ల . జం కృష ంక[5]

ష క సమగత ౖ ఉద ప మ క[5]

షం ఏర నత త అడ దడ ప క ష ఉద స ౖక ఉద జ తూ వ .2009 . .ఆ హర
ప
ర ంప య ందప త ం లం ఏ రం న పక ంచడం ఈ ఉద మ ంత బలం ం . ందప త ం
ప క క ఏ అంద అ ద ౖన ల ం ర పయ ం నప సత వ . 2013 ౖ 30న ం వ ం క 10
ల న లం ణ ప క షం ఏ న పక ం ం .త ప స ౖ ంధ ఉద మ పం ం .ప త ఉ గసం ల షం మ [5]
యకత ం ం లల ౖ బ స ౖ ంధ ఉద మ న ం . 2013 అ బ 3న జ న ందప త మం వర స శం లం
ఏ ఆ ం . త ప చర మం వర ఉపసం ఏ ం ల సమస ల ౖ చ ం ప ర వ ల
మ త జ ం .[9] ఆ త త షప పం న ఆంధ ప నర వ కరణ [10]. సనసభ, సనమండ ర చర ల
క ం ఒక రం ం న గ సందర ం ఖ మం ప ం న రస ం నం ౖ మూ సభ వృ ం ప[5]
అ ద ద .[11].2014, బవ 18న ఆంధ ప నర వ కరణ ర య జన మద కసభ ఆ దం
ల ం ం [12].20 భవ న జ సభ ఆ దం ం . ంధ యం య ంకయ ప ం న సవరణల ంత వర
[13].
డ
తృ పర ధం ప ఆ సూ ల పక ం న దప, య తథం మూ అ ద దప ం 2014 2
న లం ణ మ ంధ ం 2 త ఏర న [14].

అ భక ఆంధ ప జ
లం సం వ ఉమ ఆంధ ప ఖ మం . 1982 వర అ ం ప ఆంధ ప ప ం . 1982 వర బ నంద ఖ మం ఎ వ ల ప . ఆయన త త
. .నర ం ఖ మం ంత లం ప .త లం ఆయన రత ప నమం ప .

అ 1982 వర ష జ ల ం ఉన బ స య నందమూ రక అ సంవత ర శం అ ఒక జ య ం . ం న లల

శం షం అ రప పటడం ఒక డత బ వ ప నట ం .

2004 అ ం ఎ కల రత య ం , లం ణ ప క షం సం ఉధృతం న లం ణ షస ( స) క ం . ం , స ట పద వడం , ం ం న

ౖ.ఎ . జ ఖర ష ఖ మం అ . ఐ ళ అనతరం 2009 జ న సనసభ ఎ కల ం ఒంట య , శం , స, ఉభయ కమూ క మ ట తర న
. రం ం న ప జం , ర య జన యడం బ ఖ జ . ంబ 2, 2009న జ ఖర ప ప దం మర ంచడం శయ
ఖ మం ప . 14 ల ం నత తన ర ఉమ ఆంధ ప వ ఖ మం ర డం జ ం .న రణ తృత ం మం వరం యటం
ఎ క దగరబ న ం న, ఏ ప ఏర రచ ఆస చూపనం న షప లన ంచబ ం [15].

భజన త త ఆంధ ప జ
ఆంధప (న ంధ) ద ఖ మం (2014-2019) చంద ప .ఆత త ౖఎ ఆ ం ఎ కల ఆ క త ం ౖ.ఎ .జగ ఖ మం పద ప . లం
10వ సంసల భజన, క ర ల ర 9వ 40 సంసల భజన మ ఇతర సమస ఇం ప ష ంచబడవల న న .[16]

కప

ఆంధప ం ఖ ంత ఉ .అ ంధ, మ యల మ. ష 13 ఉ . ఆంధ ఎర ల ఉం ట భూ , నల గ ల ఉం భూ ఉ .

యల మ ఎర ల ఉ . ఖ నగ ఖపట ం, జయ డ, డ, ఏలూ , జమ ందవరం, ప , కరూ , లూ , ంటూ ,ఒం ,మ మ పట ం. వ , కృష వం మ న
షం పవ ంచటంవలన ల ల ల భూ యబ న .[17]

ఆ కప
2016-2017 సంవత ల గ ం ల ప రం ప త వ ఆ రం , ందంచ ల ప రం, ఆంధప వ న (Gross Value Added) వ వ యరంగం 31.77 తం ండ , ప శమలరంగం 22.23 తం,
వలరంగం 46.0 తం .ఇ రత 17.32, 29.02, 53.66 . 2011-12 వ ఆ రం , 2016-17 ందంచ ల ప రం దల వ వ యరంగం 14.03 తం ండ , ప శమలరంగం
10.05 తం, వలరంగం 10.16 తం, తం 11.18 తం .ఇ రత 4.37, 5.77,7.87,6.67, 6.67 . తలస ఆ యం ఆంధప వ ప రం ₹1,22,376, ర వల ప రం ₹95,566
ండ , ఇ రత ₹1,03,818, ₹82,112 .[18]
 వరణం

ళం, జయనగరం, ఖపట ం, తూ వ ,ప మ వ , కృ , ంటూ , ప శం, లూ , కడప, కరూ , అనంత రం, తూ .

పంట
ట భూ ఆ ,బ , మ, , బ , , న, మ, మ, స , ,ప , , ర య వం పం .
ం వ , బ , ర య , పం . ఉభయ వ ల ంతం ప , య శం ప ం ం .

ఆంధ ప మ లం ణ క పట
షప త మ ర ర హణ వ వస
ప న స : ఆంధ ప ప తం

ఆంధ ప ప అ త ఖ మం , షప లన గవర నజ ం . ఆంధ ప సనసభ ( వ సభ) 175 , న మండ

(ఎ వ సభ) 56 ఉ . , ఆం -ఇం య వరం ం ఒక సన సభ .ఆ రకం సన సభ స ల సంఖ 175.
ఆంధ ప ర ం 36 ఉ .( సభ 25 మ జ సభ 11). ఎ ం వ వస ఉప ం ఈ-ప త లన పజల
ౖన వలం ంచ అంత లం ఏ ఆ ౖ అ లస [19] క ం . భజన త త చంద 2014, 8నన ంధప ష
1వ ఖ మం ప . 30 2019న ండవ ఖ మం ౖ.ఎ . జగ హ ధత ప

ష
భజన త త ష ప మ క, ష ప , ష జం కృష ంక, ష మ ర ం . ఇ 6. 2018 ం
అ కం అమ వ .[20]

ష-సంస ృ కృ వ న (ఉపగహ తం)

షఅ ర ష. క తయమ గన నన య, క న, ఎ పగడ మ రత అ వ ం .మ గవత బ ర తన

అ వ ం . న ఠఅ గ త శ థ సత యణ, ద ౖన ఆ క రచ త . ఆంధ ప ప ంస ృ క రసత ఉం .
అన ర, గ , మ త తర ప క టక సం త ష కృ ర ం , ష సంపన ం . ష య నృత ం.
అ నట జ మకృష కృ వల ఆంధ ట ం ప దరణ ం ం . ఆంధ ప జయ డ నగరం తప న ం ణ సంస ృ క ం .
ఇప ఉమ ంబ వ వస న న . లజ ఆంధ ంతం త వ ఉం .

నృత
ప న స : నృత ం

రత శం ప ఖ నృ ఒక ౖ న ఆంధ ప షం కృ ం న మం . మం రంభ ౖన ఈ
ఆంధప ల పట
నృత ఆంధ ప క శ ఎంద ంద పద ం ఎ ం . పద ం నృత క క పం, ల క పం
వం సంస ృ గం . వ త పద సూ ఆ రవం ౖన నృత ల పం ల ం వలం హణ
అ సూ, వం ౖన నృత ంద వవ ం . లక నృత సంస ృ ఖ గ ౖం . 1950
కం ఉం న య , అంత య ం నూ వ ంతం ల యణ ల ప శ టడం వం
పయ వ కళ అం తం .[21] వం న ద ంచడం ప ఖ నృత క నట జ మకృష ఎన కృ . వ ల పదర న
ల కమం వ వ వస అంత ం న నృత ల , ల ణ గం ౖ ం కం ఉం ప గం తరత ల ం నృత ల లయ
ప మల ట భం మల ల ణ గం ల క అధ యనం అ ర ఆంధ టం ట న:సృ ం .[22]

రంగం న ,న మ , దర , త , య య ఎ వ ఆంధ ం ం న . షం ం ఉద ం న ంద ప ఖ
క గయ , ఎ . . ( ఖ మం ), అ శర , ఎ . .రం ("ఎ . .అ ) జగయ , కృషం , జ ( ), భ
, ఘంట ల,ఎ . . ల బమణ ం, ల, న , , మ , అంజ జ న, రద, న , , ఎ . .ప , . . , .య . , . , ,
ంద ప , రం , జయపద ద ౖన . ం రంగం ౖ క లహ మ ప క ౖన ద గల .

, నృత ం.
ఇతర కళ
ఖపట ం ఏ కఅ మం ఇప క మ త ర న . కృ ండప అ మం ండప మ త ర న .

ర రంగం
రహ మ ౖ ల ఇతర ల కలపబ ం . న న, మ స ద న . బం ళ త రం , స ద
అ స ద ఓడ . జయ డ అ ద ౖన ౖ డ , ఖపట ం అ ద ఓడ ం .

రహ
షం తం రహ ల డ 53,403 km (33,183 mi) , 6,401 km (3,977 mi) డ య రహ , 14,722 km (9,148 mi)
డ ష రహ ,32,280 km (20,060 mi) డ రహ .[23] షం య రహ 16, 1,000 km (620 mi) డ ం .ఇ ండప మ , జయ డ ఒక ఇం .
బం చ ర గం. ఆ రహ 45 గ . ప త రంగ సంస అ న ఆంధప ష ర సంస (APSRTC) షం
ల ల బ న తూ ప ఖ త వ న . జయ డ పం బ ష (PNBS) ఆ ఖండ ఒక ద బ
ంగణం.[24] 30 జనవ 2019 ం షం హ ల AP-39 రంభమ ఒక అ ర మ అం ల సంఖ న యటం రంభ ౖం .[25]

ౖ
 ఇ చూడం : ద ణ ౖ

ఆంధప [26] ౖ ర 3703.25 . ట ౖ ర .[27] ౖ ందత 1,000 km (620 mi) 16.59. ఇ రత సగ 20

ం .[28] షం గూం - ౖ ప న రం ౖ మం చ గం అ గ ౖన ౖ రం అ వృ ం ప దన .
[29][30] ౖ ట ం లప ం . జన ం . ద ణ మధ ౖ జయ డ ౖ జ , ంటూ ౖ జ , ంతక ౖ
జ .,[31] మ తూ ౖ ౖ జ .[32] ఖపట ం ందం ఏ కృత ల క ం .

మూ ఎ1 మ ఇర ౖ మూ ఎ రక ౖ ష . [33] ఖపట ం ౖ ష అత ంత స చ ౖన ౖ ష ం ం ం .[34] గూ ౖ ష

ౖ ష ం ం ం .[35]

శ ఆంధప యరహ ట

ఇ చూడం : ఆంధప శ ల

ఖపట ం, జయ డ షం అంత య శ .[36] షం య శ జమం , కడప, ప ల . ఇం 16 న తర

గ కర న ం .[37]

ఓడ
ఖపట ం ఓడ శం సర ర అత ంత ద ౖన ఓడ .[38] గ ప ఖ ఓడ కృషపట ం, గంగవరం , డ. గంగవరం అ ౖన జయ డ- ంటూ రహ (NH-16
వడం అ దస దపడవ (200,000–250,000 ట సర ం బ ) అ ల ౖం .[39] ద 14 పట ం, ద ణ ం, గం)
మ పట ం, ంపట ం, డ ల . [40][41]

రంగ
ప న సం: ఆంధ ప ద
ఆంధ ప ర హణ ప త ఖల జ ం .

1. ఠ ల ఖ [42]

2. ఇంట య మండ .[43]

3. ం క మండ [44]

4. ఉన త ప ష [45]
ఆంధప ౖ

ప టక రంగ
ఆంధ ప ప , రక మల ( న ప ), ల
ౖ ం, ళహ , ం చల , అన వరం, అ ల , మ నం , కం,
జయ డ ర , ణదల త, పట ం రల త ద ౖన ణ ఉ . ప మల ప
ఖపట ం
వ న పపంచ ఐశ ర వంత ౖన ందూ లయ .ఇ ం పం ఉ . జమం
ఖపట ం, ం, ల ం, మ పట ం వం ఎ ఉ . జయ డ

ండ , హ , అర య, లంబ ం వం ఖ ౖన ప టక ం ఉ .

ఆంధప ప టక అ వృ సంస షప టక రంగ అ వృ ఖ తవ న .

కడప
ప
ఇ చూడం
ఆంధ ప చ త ఆంధప ప గ శ

ఆంధ షం ఏ

ఆంధ ప అవతరణ( ంధ)

ఆంధప నర వ కరణ చటం, 2014 ఖపట ం

ఆంధ ప
గంగవరం
ఆంధప ప టక ప
డ
ఆంధప య ఖత రక

ప ద ఆం

ఆంధ ప ఖ మం కృషపట ం

ఆంధ ప గవర

ఆంధప సనసభ క
ఆంధప ఓడ
ఆంధప సనస జకవ

ఆంధ ప నూ జ

ఆంధ ప మండ

ఆంధ ప జ గ ం

ఆంధ ప షం ఆనకట మ జ శ

ఆంధప ప త పథ

ఆంధ ప ఆ క వ వస
మూ
1. "Socio Economical Survey 2017-18" (https://aponline.gov.in/apportal/Downloads/So
cio%20Economical%20Survey%20%202017-18.pdf) (PDF).
2. "Andhra Pradesh Economy in Brief 2019" (https://web.archive.org/web/2019032210
4323/https://core.ap.gov.in/CMDashBoard/Download/Publications/AP%20Econom
y%20IN%20BRIEF%20-%20%202019.pdf) (PDF). Official portal of Andhra Pradesh
Government. Government of Andhra Pradesh. 2019-02-18. మూలం (https://core.ap.g
ov.in/CMDashBoard/Download/Publications/AP%20Economy%20IN%20BRIEF%20
-%20%202019.pdf) (PDF) ం 2019-03-21 న ఆ ౖ . u.oneindia.com/news/andhra-pradesh/andhra-pradesh-gets-separate-state-symbols
3. "Andhra Pradesh Budget Analysis 2018–19" (https://www.prsindia.org/sites/default/f
iles/budget_files/Andhra%20Pradesh%20Budget%20Analysis%202018-19.pdf)
(PDF). PRS Legislative Research. Retrieved 10 March 2018.
4. Maitreyi, M. L. Melly (14 December 2017). "No official State song for WTC" (http://w
ww.thehindu.com/news/cities/Hyderabad/no-official-state-song-for-telugu-conferenc
e/article21616289.ece). The Hindu (ఆంగం ). The Hindu Group.
5. "Andhra Pradesh gets new state bird, state flower" (https://deccanchronicle.com/nat
ion/current-affairs/310518/andhra-pradesh-gets-new-state-bird-state-flower.html).
Deccan Chronicle (ఆంగం ). 31 May 2018.
6. " కం .. అమ వ శం పన" (http://web.archive.org/web/20160324062847/http://w
ww.andhrajyothy.com/Artical?SID=164884). web.archive.org. Sep 10, 2015.
Retrieved March 24, 2016.
7. ఖ , . "Andhra Pradesh's New Assembly Building Ready to Handle Unruly
Scenes With Ease" (https://web.archive.org/web/20180412005806/https://www.new
s18.com/news/india/andhra-pradeshs-new-assembly-building-ready-to-handle-unrul
y-scenes-with-ease-1355349.html). www.news18.com. మూలం (https://www.news18.
com/news/india/andhra-pradeshs-new-assembly-building-ready-to-handle-unruly-sc
enes-with-ease-1355349.html) ం 2017-03-03 న ఆ ౖ . Retrieved 12 April
2018.
8. " ం ఆ ం ప ధన" (https://web.archive.org/web/2019032210552
0/http://dolr.gov.in/sites/default/files/SPSP_Andhra%20Pradesh.pdf) (PDF). మూలం
(http://dolr.gov.in/sites/default/files/SPSP_Andhra%20Pradesh.pdf) (PDF)
2013-03-21 న ఆ ౖ . -budget-2018-19-highlights-1050949). మూలం ం 8
9. " న , లం ణ ఆ దం" (https://web.archive.org/web/2019032211011
1/https://telugu.oneindia.com/news/andhra-pradesh/telangana-note-be-placed-befor
e-cabinet-123431.html). వ ఇం . Sep 3, 2013. మూలం (http://telugu.oneindia.in/n
ews/andhra-pradesh/telangana-note-be-placed-before-cabinet-123431.html)
19. "AP Online Portal" (https://web.archive.org/web/20011218060343/https://www.aponl
ine.gov.in/apportal/index.asp). 2001-12-18. మూలం (https://www.aponline.gov.in/app
ortal/index.asp) ం 2001-12-18 న ఆ ౖ .
20. Suvarnaraju. "ఆంధప : ష ఖ ...ఉత " (https://web.archive.org/web/2
0190210144113/https://telugu.oneindia.com/news/andhra-pradesh/andhra-pradesh-
gets-separate-state-symbols-after-split-228481.html). oneindia. మూలం (https://telug
-after-split-228481.html) ం 2019-02-10 న ఆ ౖ . Retrieved 2018-06-12.
21. న సత ం, ంప . " నృత ం - ఆ వ సం వ " (https://archive.org/details/in.
ernet.dli.2015.370475). Retrieved 1 January 2015.
22. " ట క తృష.. నట జ మకృష" (http://www.suryaa.com/features/article.asp?subCate
gory=3&ContentId=19880#). సూర . సూర . March 11, 2011. Retrieved 1 January
2015.
23. "4000-km Andhra Pradesh highways to be maintained by private companies" (http://
www.newindianexpress.com/states/andhra-pradesh/2018/may/06/4000-km-andhra-
pradesh-highways-to-be-maintained-by-private-companies-1810888.html). The
New Indian Express. Vijayawada. 6 2018. మూలం ం 26 ఏ 2019 న ఆ ౖ
(https://web.archive.org/web/20190426141054/http://www.newindianexpress.
com/states/andhra-pradesh/2018/may/06/4000-km-andhra-pradesh-highways-to-be
-maintained-by-private-companies-1810888.html). Retrieved 26 ఏ 2019.
24. "citi-Charter" (https://web.archive.org/web/20100917143549/http://apsrtc.gov.in/Con
tact%20Us/Grievances/Citi-Chart.htm). Apsrtc.gov.in. మూలం (http://www.apsrtc.gov.i
n/Contact%20Us/Grievances/Citi-Chart.htm) ం 17 September 2010 న ఆ ౖ
. Retrieved 19 August 2010.
25. "New 'AP 39' code to register vehicles in Andhra Pradesh launched" (http://www.ne
windianexpress.com/cities/vijayawada/2019/jan/31/new-ap-39-code-to-register-vehi
cles-in-state-launched-1932417.html). The New Indian Express. Vijayawada. 31
ం January 2019. Retrieved 9 June 2019.
26. "AP Budget 2018–19 Highlights – Sakshi" (https://www.sakshi.com/news/politics/ap
2018 న ఆ ౖ (http
s://web.archive.org/web/20180308092618/https://www.sakshi.com/news/politics/ap-
budget-2018-19-highlights-1050949). Retrieved 28 బవ 2018.
27. "Statewise Length of Railway Lines and Survey For New Railway Lines" (http://pib.n
ం ic.in/newsite/PrintRelease.aspx?relid=155019). pib.nic.in. మూలం ం 5 జనవ 2018

2018-03-21 న ఆ ౖ . Retrieved 2014-01-31. నఆ ౖ (https://web.archive.org/web/20180105011404/http://pib.nic.in/newsit

e/PrintRelease.aspx?relid=155019). Retrieved 4 జనవ 2018.
10. "ఆంధ ప నర వ కరణ " (http://www.suryaa.com/andhra-pradesh/article-16314
28. "Infrastructure – Connectivity – Rail" (http://apedb.gov.in/infrastrctr.html).
5). సూర . 2013-12-16. Retrieved 2014-01-31.
apedb.gov.in. Andhra Pradesh Economic Development Board. మూలం ం 29
11. " - అ ం ర రం" (http://www.suryaa.com/andhra-pradesh/article-168932). 2018 న ఆ ౖ (https://web.archive.org/web/20180629144351/http://apedb.gov.
సూర . 2014-01-31. Retrieved 2014-01-31. in/infrastrctr.html). Retrieved 30 2018.
12. "జయ లం ణ" (http://www.suryaa.com/andhra-pradesh/article-171380). సూర . 29. "Bullet Train Corridors" (https://timesofindia.indiatimes.com/city/kolkata/need-for-sp
2014-02-19. Retrieved 2014-02-19. eed-rly-board-looks-at-2-more-bullet-train-corridors/articleshow/59746546.cms).
మూలం ం 16 ంబ 2017 న ఆ ౖ (https://web.archive.org/web/2017091614
13. " లం ణ జ సభ ఆ దం.29వ షం ..." (https://web.archive.org/web/20140303
5129/http://timesofindia.indiatimes.com/city/kolkata/need-for-speed-rly-board-looks-
044936/http://telugu.webdunia.com/newsworld/news/national/1402/20/1140220095
at-2-more-bullet-train-corridors/articleshow/59746546.cms).
_1.htm) . 2014-02-20. మూలం (http://telugu.webdunia.com/newsworld/new
30. "Diamond Quadrilateral" (https://web.archive.org/web/20170612224549/http://pib.ni
s/national/1402/20/1140220095_1.htm) ం 2014-03-03 న ఆ ౖ . Retrieved c.in/newsite/PrintRelease.aspx?relid=148794). మూలం (http://pib.nic.in/newsite/Print
2014-02-24. Release.aspx?relid=148794) ం 12 June 2017 న ఆ ౖ .
14. " 2న లం ణ మ ఆంధప (న ంధ) ఆ వం" (http://vaartha.com/NewsListand
31. "State-wise Route Kilometerage" (https://web.archive.org/web/20110206015535/htt
Details.aspx?hid=21108&cid=1003). ర. 2014-03-05. Retrieved 2014-03-06. p://www.scr.indianrailways.gov.in/view_section.jsp?lang=0&id=0,1). South Central
Railway. మూలం (http://www.scr.indianrailways.gov.in/view_section.jsp?lang=0&id=0,
15. " షప లన ౖ పజల గవర : ర ర ల ౖ..." (https://web.archive.org/web/20160314
1) ం 6 February 2011 న ఆ ౖ . Retrieved 23 April 2017.
103141/https://telugu.oneindia.com/news/andhra-pradesh/governor-narasimhan-ap
peals-state-people-131343.html) వ ఇం . 2014-03-02. మూలం (http://telugu.onein 32. "ECoR – WALTAIR DIVISION" (http://eastcoastrailwaywaltairdivision.blogspot.in/).
eastcoastrailwaywaltairdivision.blogspot.in. మూలం ం 20 ఏ 2017 న ఆ ౖ
dia.in/news/andhra-pradesh/governor-narasimhan-appeals-state-people-131343.ht
ml) ం 2016-03-14 న ఆ ౖ . Retrieved 2014-03-06. (https://web.archive.org/web/20170420105937/http://eastcoastrailwaywaltairdivisio
n.blogspot.in/). Retrieved 23 ఏ 2017.
16. " భజన సమస ల ౖ మ !" (https://web.archive.org/web/20180508125844/https://ww
33. "Statement showing category-wise No.of stations" (http://www.indianrailways.gov.in/
w.sakshi.com/news/telangana/ap-and-telangana-css-meeting-monday-again-10697 StationRedevelopment/AI&ACategoryStns.pdf) (PDF). South Central Railway.
74). 2018-04-29. మూలం (https://www.sakshi.com/news/telangana/ap-and-telangana మూలం ం 28 జనవ 2016 న ఆ ౖ (https://web.archive.org/web/2016012804
-css-meeting-monday-again-1069774) ం 2018-05-18 న ఆ ౖ . 4328/http://www.indianrailways.gov.in/StationRedevelopment/AI%26ACategoryStn
s.pdf) (PDF). Retrieved 23 ఏ 2017.
17. ఎ . ., నరసయ (1953). ఆంధ పజ - సంపద (http://archive.org/details/in.ernet.dli.201
5.328515). Retrieved 2018-05-14. 34. "Vizag billed the cleanest rail station" (http://www.thehindu.com/news/cities/Visakha
18. "AP Economy in Brief 2017" (https://web.archive.org/web/20190722134621/https://d patnam/vizag-billed-the-cleanest-rail-station/article18478254.ece). The Hindu (ఆంగం
esap.cgg.gov.in/jsp/pdf/APEconomyinBrief_2017.pdf) (PDF). Directorate of ). Special Correspondent. 18 2017. ISSN 0971-751X (https://www.worldcat.or
Economics & Statistics, Government of Andhra Pradesh. 2017. p. 15. మూలం (http
g/issn/0971-751X). మూలం ం 4 జనవ 2018 న ఆ ౖ (https://web.archive.org/
s://desap.cgg.gov.in/jsp/pdf/APEconomyinBrief_2017.pdf) (PDF) ం 2019-07-21
web/20180104133007/http://www.thehindu.com/news/cities/Visakhapatnam/vizag-b
నఆ ౖ . Retrieved 2019-07-21. illed-the-cleanest-rail-station/article18478254.ece). Retrieved 4 జనవ 2018.
35. BHATTACHARJEE, SUMIT. "Hidden 100 – 58 tunnels. 84 bridges. Welcome to 39. "Capacity of port" (http://www.gangavaram.com/about-port.htm). gangavaram port.
Araku Valley" (http://www.thehindu.com/features/metroplus/hidden-100-58-tunnels- మూలం ం 21 బవ 2014 న ఆ ౖ (https://web.archive.org/web/20140221121
84-bridges-welcome-to-araku-valley/article2594651.ece). The Hindu (ఆంగం ).
500/http://gangavaram.com/about-port.htm). Retrieved 9 2014.
మూలం ం 9 2017 న ఆ ౖ (https://web.archive.org/web/201706091150
40. "Andhra Pradesh: Opening up ports" (https://web.archive.org/web/2014092902112
11/http://www.thehindu.com/features/metroplus/hidden-100-58-tunnels-84-bridges- 0/http://www.andhraports.com/index.htm). Andhra Pradesh Department of Ports.
welcome-to-araku-valley/article2594651.ece). Retrieved 23 ఏ 2017. మూలం (http://www.andhraports.com/index.htm) ం 29 ంబ 2014 న ఆ ౖ .
36. "Vijayawada airport to go International" (https://timesofindia.indiatimes.com/city/vija Retrieved 2 2014.
yawada/vijayawada-airport-goes-international-after-centres-nod/articleshow/621325
35.cms). మూలం ం 11 జనవ 2018 న ఆ ౖ (https://web.archive.org/web/201 41. "Archived copy" (https://inc42.com/buzz/andhra-pradesh-hyperloop/). మూలం ం
80111113316/https://timesofindia.indiatimes.com/city/vijayawada/vijayawada-airport 10 ంబ 2017 న ఆ ౖ (https://web.archive.org/web/20170910221610/https://
-goes-international-after-centres-nod/articleshow/62132535.cms). Retrieved 10
జనవ 2018. inc42.com/buzz/andhra-pradesh-hyperloop/). Retrieved 10 ంబ 2017.

37. "Airports" (https://web.archive.org/web/20150923172904/http://www.aponline.gov.i 42. "CSE Portal" (https://schooledu.ap.gov.in/DSE/). Retrieved 2019-03-21.

n/quick%20links/Economic%20Survey/economic6.pdf) (PDF). AP State Portal. 43. ఇంట య మండ ౖ (http://bieap.gov.in/)
మూలం (http://www.aponline.gov.in/quick%20links/Economic%20Survey/economic6.
44. ం క మండ ౖ (http://sbtetap.gov.in/)
pdf) (PDF) ం 23 September 2015 న ఆ ౖ . Retrieved 23 June 2014.
45. ఉన త ప ష ౖ (http://www.apsche.org/)
38. "Vizag port info" (https://web.archive.org/web/20121111025637/http://www.vizagpor
t.com/AboutUs/History.aspx). vizagport. మూలం (http://www.vizagport.com/AboutUs/
History.aspx) ం 11 నవంబ 2012 న ఆ ౖ . Retrieved 9 2014.

బయ ం
ఏ ఆ :అ క ఆంధ ప అంత ల గ (http://www.aponline.gov.in/)

ఏ ర ( ంట ఫ గవ ) (http://www.ap.gov.in/)

ఆంధ ప ఖ మం అంత ల (http://www.core.ap.gov.in/)

ఆంధప సనసభ అంత లం (http://www.aplegislature.org/)

ఆంధప రణ ప ల ఖ ( ఎ ) (https://gad.ap.gov.in/GAD/about/general)

ప ద ఆం ల (http://www2.engr.mun.ca/~adluri/telugu/pictures/peoplepics.html)

ఆంధ ప మ డవల ం 2007 (http://78.136.31.142/en/reports/nationalreports/asiathepacific/india/name,18746,en.html)

V · T · E (https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0_

ఆంధ ప షం
ఆంధ ప ష ·చ త· జ · పజ ·ప

జ అమ వ

అనంత రం · ౖ ఎ ఆ · కరూ · కృ · ంటూ · తూ · తూ వ · లూ ·ప మ వ · ప శం · జయనగరం · ఖపట ం · ళం

ప న నగ ఖపట ం · జయ డ · ంటూ · ప · · జమం · డ · లూ · కరూ · అనంత రం · ఏలూ ·మ పట ం · కడప · జయనగరం · ళం

V · T · E (https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%

2008 త త( ష చటం
అనంత రం · అన ప · అమ రం · అర · ఏలూ · ఒం · కడప · కరూ · డ· ంటూ · తూ · ప · నం ల · నర రం · నర ట
అమ పరచబ ం )

2008 ర యబ న
భ చలం · · హ మ ండ · లగూడ · ర రం · ట· ·
జకవ

1976 ర యబ న
డ· వ
జకవ

V · T · E (https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%

రత శ , ంద త ం
ఆంధ ప · అ చ ప ·అ ం· ·ఛ గ · · జ ·హ · చ ప · జమూ · రం · క టక · రళ · మధ ప ·మ ష·మ
లం ణ · ర · ఉత ంచ · ఉతర ప ·ప మ ం
ంద త ంత అండ · చం గ · నగ హ · మ డ ·ల ప ·

లం ణ లం ణ , చ ఘ ,ఒ ఒ

లం ణ
ఆంధ ప బం తం
క టక

క టక త ళ బం తం

"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=ఆంధ_ప &oldid=2714272" ం

ఈ వ 28 ఆగ 2019న 06:39 జ ం .
ఠం మ అ బూ ష / -అ ౖ ౖ ంద లభ ం; అదన షర వ ంచవ .మ వ ల క య ల చూడం .