}¢¢ãï }¢éãÚü}¢

“Ý» „¢H ÜUè ‘w$¢éçࢲ¢æ’

²¢
‘x¢$}¢ï ãé„ñÝ’ d”
Îﶢ …¢ï ™¢æÎ }¢éãÚü}¢ ÜU¢, ÜUÚÏ¢H ÜU¢ ÈU„¢Ý¢ ²¢Î ¥¢²¢
±¢ï {êÐ„ï ¼Ð¼è Úï¼ ÐÚ, ¥ã}¢Î a ÜU¢ ͢ڢݢ ²¢Î ¥¢²¢ J

}¢éÚ眢Ϣ
Ç¢õ. à¢ãÁG¢¢Î ãé„ñÝ ÜGU¢…Gè

:: Ý¢çà¢Ú ::
§}¢¢}¢ …¢’È$UÚ „¢ÎèÜ$U ÈU¢©‹ÇGïà¢Ý (¥ãìHï „é‹ Ý¼)
1
 …é¹H¢ ãéÜ$UêÜ$U ¹ãÈ$Uê… Ï¢ ãvÜUï ¹éÚ眢¾
çÜU¼¢¾ ÜU¢ Ý¢¹ : }¢¢ãï }¢éãÚü}¢ “Ý» „¢H ÜUè ‘¶éçࢲ¢ü’
²¢ ‘x¢G}¢ï ãé„ñÝ’ d”
(¥ãG¢Îè¯ ÜUè Ú¢ñà¢Ýè }¢ïæ)

}¢éÚ眢Ϣ : Ç¢õ. à¢ãÁG¢¢Î ãé„ñÝ ÜGU¢…Gè

„È$U㢼 : 53

„Ýï §üࢢ¥¼ : 1 }¢éãÚü}¢, 1441 çã…Úè ; 1 September 2019

ÜU}Тïô…$° : §}¢¢}¢ …¢’ÈUÚ „¢ÎèÜU ÈU¢©‹Çïà¢Ý (¥ãìHï „é‹Ý¼),

}¢¢ïÇ¢„¢, ¥Ú±ËHè, x¢é…Ú¢¼, §ç‹Ç²¢

ç¹HÝï ÜU¢ м¢

§}¢¢}¢ …¢’È$UÚ „¢ÎèÜ$U ÈU¢©‹ÇïGà¢Ý

(¥ãìHï „é‹Ý¼)
}¢¢ïÇ¢„¢, ¥Ú±ËHè, x¢é…Ú¢¼, §ç‹Ç²¢
+91 85110 21786

2
 A
¥…Gïü Ý¢çà¢Ú
¥ËH¢ã t ! ÜUï Ý¢}¢ „ï à¢éÚé ÜUï …¢ï Ï¢ÇG¢ }¢ãÚÏ¢¢Ý Ï¢wGà¢Ýï±¢H¢ ãñ, Ýãèæ
ãñ ÜU¢ï§ü }¢¢’Ï¢êΠ焱¢ ¥ËH¢ã t ! ÜUï ¥¢ñÚ }¢éã}}¢Î a ¥ËH¢ã t ÜUï Ú„êH ãñ J
¥ËH¢ã t ! ÜU¢ à¢éRUx¢é…G¢Ú ãê¡ çÜU ©„Ýï }¢éÛ¢ „ï “Ý» „¢H ÜUè ‘¶éçࢲ¢¡’ ²¢ ‘x¢G}¢ï
ãé„ñÝ’ d” çÜU¼¢Ï¢™ï ÜUè çÜU¼¢Ï¢¼ ÜU¢ ÜU¢}¢ çH²¢ J
»ÜU »ï„¢ |¢è ±vG¼ ƒ¢ …Ï¢ }¢é„H}¢¢Ý ãévG}¢Ú¢Ý¢ïæ Ýï ¥ãìHï Ï¢ñ¼ï ¥¼ã¢Ú
g, ¶¢„ ÜUÚ Ï¢Ýê ÈGU¢ç¼}¢¢ ÐÚ Ï¢Çï ¥„ïü ¼ÜU ±¢ï …GéË}¢ çÜU» …¢ï ࢢ²Î ãè çÜU„è
ÝÏ¢è ÜUè ¥¢H ÐÚ ©„ ÝÏ¢è ÜUè ©}}¢¼ Ýï çÜU²ï ã¢ï J …éGË}¢ ¥¢… |¢è ã¢ï Ú㢠ãñ ç„ÈUü
¼ÚèÜGU¢ Ï¢ÎH¢ ãñ, ©„ …G}¢¢Ýï }¢ïæ ¥¢Hï }¢éã}}¢Î a ÜU¢ï ç…S}¢¢Ýè ¼ÜGUHèÈUïæ Îè
…¢¼è ƒè, ç}¢}Ï¢Ú¢ïæ ÐÚ ©H}¢¢ ÜU¢ï ¥¢Hï }¢éã}}¢Î a ÜU¢ï Ï¢éÚï ¥ËÈU¢…G¢ï „ï ²¢Î ÜUÚÝï
ÐÚ }¢…Ï¢êÚ çÜU²¢ …¢¼¢ ƒ¢, }¢éãçg¯èÝ ÜU¢ï ©Ý„ï çÚ±¢²¼ HïÝï ÐÚ „…¢»æ Îè …¢¼è
ƒè, ÜUãèæ §}¢¢}¢ï ¥¢…G}¢ ¥Ï¢ê ãÝèÈUG¢ o ÜU¢ï §}¢¢}¢ ÝzG„é„…GçÜU²¢ d ÜUè
}¢éãÏÏ¢¼ ÜUè ±…ã „ï ÜUñÎ çÜU²¢ x¢²¢, ¼¢ï ÜUãèæ §}¢¢}¢ ࢢÈUè§ü o ÐÚ çࢲ¢-Ú¢ÈGU…Gè
ÜUï ÈGU¼±ï Hx¢¢ ÜUÚ ©‹ãïæ …HèH çÜU²¢ x¢²¢, ÜUãèæ §}¢¢}¢ çÝ„¢§ü o ÜU¢ï }¢¢ñH¢
¥GHè d ÜUè }¢éãÏÏ¢¼ ÜUè ±…ã „ï à¢ãèÎ çÜU²¢ x¢²¢ ¼¢ï ÜUãè §}¢¢}¢ ã¢çÜGU}¢ o
…ñ„ï }¢éãçg¯èÝ ÐÚ çࢲ¢ ÜUï ÈGU¼±ï Hx¢¢ÜUÚ ©ÝÜUï ç}¢}Ï¢Ú ÜU¢ï ¼¢ïÇG çβ¢ x¢²¢ J »ÜU
…G}¢¢Ýï ¼ÜU ²ï ™H¼¢ Ú㢠}¢x¢Ú ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g ÜUï x¢éH¢}¢ ÜU|¢è ¥}}¢¢Ú çÏ¢Ý ²¢ç„Ú
d Ï¢ÝÜUÚ }¢ñ΢Ýï …æx¢ }¢ïæ ¥¢²ï ¼¢ï ÜUãè ¥Ï¢ê …GÚ d ÜUè ¼Úã Ú…G¢-»-§H¢ãè }¢ïæ

à¢ãèÎ ãé» J ÜUãèæ ãÏ¢èÏ¢ §ÏÝ }¢…G¢çãÚ d ¥¢ñÚ ãéÚü d ϢݢÜUÚ ÜUÚÏ¢H¢ }¢ïæ ¥¢Hï
}¢éã}}¢Î a ÐÚ …¢Ý HêÅ¢Ýï ¥¢» ¼¢ï ÜUãèæ §Ë}¢ ÜUï }¢ñÎ¢Ý }¢ïæ §}¢¢}¢ çÝ„¢§ü o,
§}¢¢}¢ ã¢çÜGU}¢ o, §}¢¢}¢ Ϣ鶢G Úè o, §}¢¢}¢ ¥Ï¢ê ãÝèÈGU¢ o, §}¢¢}¢ ࢢÈUè§ü

3
o Ï¢ÝÜUÚ ¥¢» ¼¢ï ÜUãèæ ÎèÝ ÜUè ¼Ï¢HèxG¢ }¢ïæ w±¢…¢ x¢ÚèÏ¢ ݱ¢…G o, çÝ…¢}¢égèÝ
¥¢ñçH²¢ o, ±¢çÚ„ï ТÜU o, }¢wGÎé}¢ }¢¢çã}¢ o ¥¢ñÚ }¢wGÎé}¢ …H¢HégèÝ
…㢡x¢à¼ o Ï¢ÝÜUÚ ¥¢» J ±vG¼Ý ÈU ±vG¼Ý ãÚ }¢ñÎ¢Ý }¢ïæ x¢éH¢}¢¢Ýïæ ¥ãìHï Ï¢ñ¼
g Ý¢„çϢIJ¼ ± ¶G¢Úç…IJ¼ ÜUï }¢éÜU¢Ï¢Hï }¢ïæ ¥¢¼ïæ Úãïæ, ¥ÐÝè ç¶Î}¢¢¼ Îï¼ïæ Úãïæ
¥¢ñÚ ¥ÐÝè …¢Ýïæ |¢è ÜUéÏ¢¢üÝ ÜUÚ¼ï Úãïæ J
§„ …G}¢¢Ýï }¢ïæ |¢è Ý¢„çϢIJ¼ ¥¢ñÚ ¶G¢Úç…IJ¼ ¼}¢¢}¢ çÈUÜGU¢ïü }¢ïæ ¥ÐÝ¢
„Ú ©Æ¢ Úãè ãñ Ï¢çËÜU ÜUãïÝ¢ ™¢ãé¡x¢¢ ©Úé…G ÐÚ Ðãé¡™ Úãè ãñ, ÈUÜUü ç„ÈUü §¼Ý¢ ãñ …¢ï
Ý¢„çϢIJ¼ ÜUè ÇG¢ïÚ ÜUH „˼ݼ ÜUï Ï¢¢Îࢢã¢ïæ Ýï ¥ÐÝè Ï¢¢Îࢢ㼠ÜUè H¢H™ }¢ïæ
„æ|¢¢Hè ƒè ¥¢ñÚ ©H}¢¢-}¢éãçg¯èÝ ÜUè x¢ÚÎÝ¢ïæ ÐÚ ¼H±¢Úïæ Ú¶ÜUÚ H¢ïx¢¢ïæ „ï ÈU…G¢§Hï
¥ãìHï Ï¢ñ¼ g ÀéТÜUÚ, Ï¢éxG…Gï ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g ÜU¢ï ¥¢}¢ ÜUÚ±¢ Úãï ƒï ±¢ï ãè
Ý¢„çϢIJ¼ ÜUè Ï¢¢x¢Ç¢ïÚ ¥¢… ÜUH ÜUéÀ çÈUÜU¢üÐÚS¼ Ý¢}¢ çÝã¢Î ÐèÚ, ©H}¢¢ ±
ÜUéÀ ¼‹…Gè}¢¢ïæ Ýïæ „æ|¢¢H Hè ãñ J ÜUH ÜUï ©H}¢¢ }¢…Ï¢êÚè }¢ïæ ¥¢ñH¢Î ± …¢Ý-}¢¢H ÜUï
ÇÚ „ï ÈU…G¢§Hï ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g ÀéТ Úãï ƒï ¥¢ñÚ ©ÝÜUï Ï¢éxG…G }¢ïæ ÜUéÀ Ýï ¼¢ï }¢¢ñÁG¢ê¥
¥ã¢Îè¯ ¼ÜU Í¢ÇÝè à¢éL ÜUÚ Îè ƒè, ¼¢ï ¥¢… |¢è »ï„¢ ãè ã¢ï Ú㢠ãñ ÈUÜUü ç„ÈUü
§¼Ý¢ ãñ ¥¢… ÜUï §„ Democracy (…}ãêçÚ²¼) ÜUï …G}¢¢Ýï }¢ïæ ©H}¢¢ ÜUè …¢Ý ÜU¢ï
²¢ }¢¢H ± ¥¢ñH¢Î ÜU¢ï ¼¢ï ¶G¼Ú¢ Ýãèæ ãñ }¢x¢Ú Î鋲±è H¢H™ ™¢ãï ±¢ï ࢢïãÚ¼ ТÝï
ÜUè ã¢ï ²¢ ΢ñH¼ ÜUè ã¢ï , ²¢ ™‹Î çÈUyÝ¢ÐÚS¼ H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï ¶éࢠÜUÚÝï ÜUï çH» ã¢ï,
§„è ±…ã „ï ¥¢… ÜUï ©H}¢¢ ÜUè »ÜU …}¢¢¥¼ ÈU…G¢§Hï ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g Ýãèæ Ï¢¼¢
Úãè ãñ Ï¢çËÜU ¥±¢}¢ ÜU¢ï ÜGU饢üÝ ± ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g „ï ÎêÚ çÜU²¢ …¢ Ú㢠ãñ J ÜGU饢üÝ
ÜUï ¼…éü}¢ï ± ¼ÈU„èÚ „ï ©}}¢¼ ÜU¢ï ÎêÚ çÜU²¢ …¢ Ú㢠ãñ ¥¢ñÚ }¢éãÏÏ¢¼ï ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g
ÐÚ çࢲ¢-Ú¢ÈUG…Gè ÜUï ÈGU¼±ï Hx¢¢²ï …¢ Úãï ãñ, …Ï¢çÜU }¢é¼±¢ç¼Ú ãGÎè¯ï x¢GÎèÚ „ï
Ú„êHéËH¢ã a ÜU¢ ÜU¢ñH ¯¢çÏ¢¼ ãñ çÜU ÝÏ¢è» ÜUÚè}¢ a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“}¢ñæ ç…„ÜU¢ }¢¢ñH¢ ãê¡ ¥GHè d |¢è ©„ÜUï }¢¢ñH¢ ãñ”
(¥H }¢é…}¢éHÜUÏ¢èÚ, çH-¼Ï¢Ú¢Ýè)

4
}¢éw¼„Ú ãÎè„ :
“ã¢ï „ÜU¼¢ ãñ çÜU }¢éÛ¢ï Ï¢éH¢²¢ …¢» ¼¢ï }¢ñæ ÜUéÏ¢êH ÜULæ, }¢ñæ
¼é}ã¢Úï ÎÚç}¢²¢Ý ΢ï |¢¢Úè (¥…Gè}¢) ™è…Gïæ À¢ïÇG ÜUÚ …¢ Ú㢠ãê¡, §Ý}¢ïæ
„ï »ÜU Îê„Úï „ï Ï¢ÉÜUÚ ãñ, »ÜU ¥ËH¢ã t ÜUè çÜU¼¢Ï¢ ¥¢ñÚ Îê„Úï }¢ïÚè
§¼Ú¼ ²¢’Ýè }¢ïÚï ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g, ¼¢ï ¼é}¢ „¢ï™ H¢ï çÜU §Ý ΢ïÝ¢ïæ ÜUï
Ï¢¢Úï }¢ïæ }¢ïÚè ÜUñ„è …¢¡Ýà¢èÝè ÜUÚ¢ïx¢ï, ²ï ΢ïÝ¢ïæ ¥¢Ð„}¢ïæ …é΢ Ýãèæ
ã¢ïæx¢ï ¼¢ ¥¢¡ çÜU ã¢ñ…G ÐÚ ¥¢ÜUÚ }¢éÛ¢ „ï ç}¢Hï J”
(§}¢¢}¢ çÝ„¢§ü ÈUè ¶G„¢§„ ¥}¢èLH }¢é’ç}¢ÝèÝ ¥GHè çÏ¢Ý ¥Ï¢è ¼¢çHÏ¢ d)
¥Ï¢ ÜU¢çÚ§Ý ¥¢ÐÜU¢ï „¢ï™Ý¢ ãñ çÜU ã}¢¢Úï ÝÏ¢è a ¼¢ï ã}¢ï ÜGU饢üÝ ¥¢ñÚ
¥ãìHï Ï¢ñ¼ g „ï ±¢Ï¢S¼x¢è ÜU¢ ãév}¢ Îï Úãï ãñ ¥¢ñÚ Ý¢}¢ çÝã¢Î ÐèÚ ± ©H}¢¢ ±
ÜUéÀ ¼‹…Gè}¢¢ïæ ÜUè »ÜU …}¢¢¥¼ çÈUÜU¢üÐÚS¼è ÈUñH¢ÜUÚ §Ý„ï ¥±¢}¢ ÜU¢ï ÎêÚ Ú¶Ýï
ÜU¢ ÜU¢}¢ ¥‹…¢}¢ Îï Úãï ãñ J ¥¢… }¢¢ã¢ñH ²ï Ϣݢ²¢ …¢ Ú㢠ãñ çÜU …¢ï ¥ãìHï Ï¢ñ¼
g „ï }¢éãÏÏ¢¼ ÜUÚï ©„ï çࢲ¢, Ú¢ÈGU…Gè …ñ„ï ¥ËÈU¢…G¢ï „ï ©„ï ݱ¢…G¢ …¢¼¢ ãñ,
ϢÚè ¥±¢}¢ ÜU¢ï ²ï ¼ÜU Ï¢¼¢²¢ Ýãèæ …¢¼¢ ÜUè ç„ÈUü }¢éãÏÏ¢¼ ± ÈU…GèH¼ï ¥ãìHï
Ï¢ñ¼ g „ï ÜU¢ï§ü Ú¢ÈGU…Gè Ýãèæ Ϣݼ¢ Ï¢çËÜU …¢ï „ã¢Ï¢¢» çÜUÚ¢}¢ ÜUè ࢢÝ}¢ïæ H¢Ý ±
¼¢Ý ÜUÚ¼¢ ãñ ©„ï Ú¢ÈGU…Gè ÜU㢠…¢¼¢ ãñ J }¢ñæ §„ Ï¢¢¼ ÐÚ ÁG²¢Î¢ çH¶ÜUÚ ¥ÐÝè
Ï¢¢¼ ÜU¢ï ¼±èH Ýãèæ ÜUÚÝ¢ ™¢ã¼¢ …¢ï ãÜU ƒ¢ ±¢ï Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUè ãñ J
¥ËH¢ã t ã}¢ „Ï¢ÜU¢ï ÝïÜU çã΢²¼ Îï ¥¢}¢èÝ....

¥ËH¢ã t ÚÏÏ¢éH §ÁG…G¼ „ï Î饢 ãñ çÜU }¢ïÚè §„ ÜU¢ç±à¢ ÜU¢ï ÜGUéÏ¢êH ÈUÚ}¢¢²ï
¥¢ñÚ }¢ïÚè §„ çÜU¼¢Ï¢™ï ÜUè çÜU¼¢Ï¢¼ ± §üࢢ¥¼ ÜU¢ „±¢Ï¢ ¼}¢¢}¢ ©}}¢¼ï Ú„êHéËH¢ã
a ÜUï }¢¢ïç}¢Ý ± }¢¢ïç}¢Ý¢¼ ÜUè Lã¢ï ÜU¢ï ± }¢ïÚè Ý¢Ýè }¢¢ïã¼Ú}¢¢ }¢Úãé}¢¢ …éGÏ¢ñ΢¶G¢¼éÝ
çÏ¢‹¼ï ãé„ñÝç}¢²¢¡ ™¢ñ㢇¢ ÜUè ç…‹ã¢ïæ Ýï }¢éÛ¢ï Ï¢™ÐÝ „ï }¢éãÏÏ¢¼ï ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g
çࢶ¢²è, ©ÝÜUè Lã ÜU¢ï ¥¼¢ ÈGUÚ}¢¢²ï ¥¢ñÚ ©ÝÜUè }¢x¢GçÈUÚ¼ ÈGUÚ}¢¢²ï, „çIJ΢
5
 …GãÚ¢» ТÜU e ÜUï „ÎÜUï ©ÝÜUï x¢éÝ¢ã¢ïæ ÜU¢ï Ï¢wGࢠÎï ¥¢ñÚ ©ÝÜU¢ï „çIJ΢
…ãÚ¢» ТÜU ÜUè ÜUÝè…G¢ïæ }¢ïæ à¢é}¢¢Ú ÜUÚïæ J ¥¢}¢èÝ....
§„ ÜU¢}¢ }¢ïæ ã¢ñæ„H¢ ¥ÈU…G¢§ü ÜUÚÝï ±¢Hï “¶¼èÏ¢ï ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g
}¢ézG¼è à¢ÈU$èÜ$U ãÝÈGUè ÜGU¢ÎÚè „¢ãÏ¢ (}¢é}Ï¢§ü) ” Ü ¢ ¼ãï çÎH
„ï à¢éRUx¢é…$¢Ú ãê¡ ¥¢ñÚ …Ï¢ |¢è çÜU¼¢Ï¢ }¢ïæ çÜU„è ¥ÚÏ¢è ²¢
©Îê ü ¥ËÈG U ¢…$ ÜUï çã‹Îè-x¢é …Ú¢¼è }¢¥Ý¢ }¢ï æ Confuse ã饢 ãê ¡
¼Ï¢ ¼Ï¢ }¢ïÚ è }¢ÎÎ ÐÚ ãÚ ±vG¼ ¥¢}¢Î¢ ÚãÝï ±¢Hï “Îè±¢Ý
}¢¢ï ã „èÝࢢã („¢æ „Ú¢ï Î ,x¢é …Ú¢¼)” ÜU¢ |¢è à¢éRUx¢é…G¢Ú ãê¡J
¥ËH¢ã t ! „ï Î饢 ãñ }¢ïÚè §„ ãÜUGèÚ „è ÜU¢ç±à¢ ÜU¢ï ÜUéÏ¢êH ÈUGÚ}¢¢»
¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï Ú„êHéËH¢ã a ± ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g ÜUè à¢ÈU¢¥¼ Ý„èÏ¢ ÈUÚ}¢¢» ! ¥¢}¢èÝ

Ç¢õ. à¢ã…G¢Îãé„ñÝ ²¢„èÝç}¢²¢æ ÜGU¢…Gè

1 }¢éãÚü}¢, çã…Úè „Ý 1441
(1 „ŒÅï}Ï¢Ú, 2019)

6
 ÈUïãçÚS¼
1. }¢éãÚü}¢ : §SH¢}¢è Ý» „¢H ÜU¢ ¥¢x¢¢…G 9

2. 1400 „¢H Ï¢¢Î |¢è ‘x¢G}¢ï ãé„ñÝ d’ v²ê¡ }¢Ý¢²¢ …¢» ? 11

3. à¢ã¢Î¼ï ãé„ñÝ d „ï ÐãHï Ú„êHéËH¢ã a ÜU¢ ‘x¢G}¢ï ãé„ñÝ d’ 13

4. à¢ã¢Î¼ï ãé„ñÝ d ÜUï Ï¢¢Î Ú„êHéËH¢ã a ÜU¢ ‘x¢G}¢ï ãé„ñÝ d’ 28

5. à¢ã¢Î¼ï ãé„ñÝ d „ï ÐãHï §}¢¢}¢ }¢¢ñH¢ ¥GHè d ÜU¢ x¢G}¢ï ãé„ñÝ 31

d }¢ïæ Ú¢ïÝ¢

6. ©}}¢éH }¢é’ç}¢ÝèÝ „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ m ÜU¢ x¢G}¢ï ãé„Ýñ d }¢ïæ çx¢Ú²¢ 35

7. à¢éã΢» çÜUÚ¢}¢ ÜU¢ xG¢}¢ ÜUÚÝ¢ ÝÏ¢è a ± çÏ¢‹¼ï ÝÏ¢è a 37

ÈGU¢ç¼}¢¢ …GãÚ¢ m ÜU¢ ¼ÚèÜU¢

8. x¢G}¢ï ãé„ñÝ d }¢ïæ ¥¢„}¢¢Ý ÜU¢ çx¢Ú²¢ ÜUÚÝ¢ 42

9. „çIJÎÝ¢ §}¢¢}¢ ãé„Ýñ d ÜUè à¢ã¢Î¼ ÐÚ ç…‹Ý¢¼¢ïæ ÜUè Ý¢ñ㢠wG±¢Ýè 44

10. x¢G}¢ï ãé„ñÝ d }¢ïæ …G}¢èÝ ÜU¢ çx¢Ú²¢ ÜUÚÝ¢ 45

11. §}¢¢}¢ ¥ã}¢Î çÏ¢Ý ã}Ï¢H d ¥¢ñÚ x¢G}¢ï ãé„ñÝ 46

12. Ï¢¢Ï¢¢ ÈUÚèÎégèÝ x¢æ…àï ¢ÜUÚ o ÜU¢ }¢éãÏÏ¢¼ï ãé„Ýñ d }¢ïæ ¥¢æ„ê Ï¢ã¢Ý¢ 49

13. w±¢…¢ çÝ…G¢}¢égèÝ ¥¢ñçH²¢ o ÜU¢ x¢$}¢ï ãé„ñÝ d }¢ïæ Ú¢ïÝ¢ 50

14. x¢¢ñ„éH ¥¢H}¢, }¢ïãÏ¢êÏ¢ï ²…$΢Ýè, „é˼¢Ý „çIJÎÝ¢ }¢wÎé}¢ 51

¥à¢ÚÈU …ã¢æx¢èÚ ç„}¢Ý¢Ýè o (çÜUÀ¢ñÀ¢ à¢ÚèÈU) ÜU¢ x$¢}¢ï ãé„ñÝ

d ¥¢ñÚ }¢éãÚü}¢ ÜUï 10 çÎÝ¢ïæ ÜU¢ ¥}¢H

15. „çIJΠ}¢wÎé}¢ ¥à¢ÚÈU o ÜUï ÐèÚ¢ï }¢éà¢èüÎ }¢wGÎé}¢ ¥H¢©gèÝ 52

x¢æ…ïÝÏ¢¢¼ o ÜU¢ }¢éãÚü}¢ ÜUï 10 çÎÝ¢ïæ }¢ïæ x$¢}¢ï ãé„ñÝ d

7
8
 A
}¢éãÚü}¢ : §SH¢}¢è Ý» „¢H ÜU¢ ¥¢x¢¢…G

 §SH¢}¢ »ÜU ±¢çãÎ }¢…$ãÏ¢ ãñ ç…„ÜUï „¢H ÜU¢ ¥¢x¢¢…G |¢è ÜUéÚÏ¢¢Ýè „ï ¥¢ñÚ
§w$¼ï¼¢}¢ |¢è ÜUéÚÏ¢¢Ýè ÐÚ J §„è çH» §SH¢}¢ ÜUè 1400 „¢H ÜUè ¼¢çÚ¶ }¢ïæ
Îé„Úï }¢…$ãÏ¢¢ï ÜUè ¼Úã Ý» „¢H ÜUè ¶éçࢲ¢æ Ý }¢Ý¢ ÜUÚ }¢¢ãï }¢éãÚü}¢ }¢ïæ ‘x¢$}¢ï
ãé„ñÝ d’ }¢Ý¢²¢ …¢¼¢ ãñ J }¢x¢Ú „Î ¥ÈU„¢ï„ çÐÀHï ÜUéÀ 4-5 „¢H¢ïæ „ï
}¢éãÚü}¢ ÜUï ™¢æÎ ÜUï „¢ƒ ãè Ý» „¢H ÜUè ¶éçࢲ¢æ ± }¢éÏ¢¢ÚÜGUÏ¢¢Îè ÜU¢ »ÜU ݲ¢
çÚ±¢… §…¢Î çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J ¼¥GÁ…éÏ¢ ÜUè Ï¢¢¼ ¼¢ï ²ï ãñ ÜUè §„ ÐÚ ¥ãìHï
§Ë}¢ |¢è ¥}¢H ÜUÚ Úãï ãñ !
 Ï¢ïà¢ÜU Ý» „¢H ÜUè w$¢éçࢲ¢æ ²¢ }¢éÏ¢¢ÚÜUÏ¢¢Îè }¢ïæ à¢Úè²¼Ý ÜU¢ï§ ã…ü Ýãè ãñ,
Ý¢ çã ãÚ¢}¢ ãñ J }¢x¢Ú ‘}¢SHÜUï ¥ãìHï „é‹Ý¼’ ÜU¢ ¥ÜUè΢ Ú„êHéËH¢ã
a ÜUè „é‹Ý¼, }¢éãÏÏ¢¼, çÝSÏ¢¼ ± }¢±g¼ ÐÚ }¢Ï¢Ýè ãñ J ‘¥ãìHï „é‹Ý¼ ÜUè ¼¢ï
Ï¢éçݲ¢Î ãè çÝSÏ¢¼ ãñ J’ ¥ãìHï „é‹Ý¼ ÜUï ¥ÜU¢§üÎ ÜUè Ï¢éçݲ¢Î }¢ïæ Ú„êHéËH¢ã
a ÜUè çÝSÏ¢¼ ãñ, ¥ãìHï Ï¢ñ¼ ÜUè çÝSÏ¢¼ ãñ J w$¢éËÈU¢» Ú¢çà¢ÎèÝ g ÜUè
çÝSÏ¢¼ ãñ J ÜUé¼Ï¢éH ¥Ü$U¼¢Ï¢ „çIJÎÝ¢ ¥ÏÎéH Ü$U¢çÎÚ ç…H¢Ýè o ±
„é˼¢ÝéHçã‹Î w±¢…¢» w±¢…x¢¢Ý x¢ÚèÏ¢ ݱ¢…$ o ± Îèx¢Ú ¥¢ñçH²¢-
}¢„¢§¶ ÜUè çÝSÏ¢¼ ãñ J
 Hz…$ ‘çÝSÏ¢¼’ ²¢’Ýè Relationship (çÚHïà¢Ýà¢èÐ) ²¢ ‘¼¥$¢ËHéÜU’ ²¢
‘„æÏ¢æ{’ J ã}¢¢Úè Ú„êHéËH¢ã a ÜUï „¢ƒ çÝSÏ¢¼ ãñ ÜUè ã}¢ ¥¢Ð a ÜUï
©}}¢¼è ãñ, ©ÝÜU¢ ÜUH}¢¢ ÐÉ$Ýï±¢Hï ãñ J ÜUH Ú¢ï…$ï ÜU$²¢}¢¼ ©ÝÜUè à¢ÈU¢¥¼ ÜUï
¼HÏ¢x¢¢Ú ãñ J Ï¢¼¢ñÚ çÝSÏ¢¼ï Ú„êHéËH¢ã a ÜUï ¥¢ñÚ »ÜU ©}}¢¼è …¢ï ¥¢à¢èÜUï
Ú„êH a ã¢ïÝï ÜU¢ |¢è ΢±¢ ÜUÚï ¼¢ï ©„ ÐÚ ±¢ç…Ï¢ ãñ ÜUè, “…Ï¢ Ú„êHéËH¢ã
a ¶é ࢠ¼¢ï ©}}¢¼è |¢è ¶é à¢, ¥¢ñ Ú …Ï¢ Ú„ê Hé ËH¢ã a
x¢$} ¢x¢èÝ ¼¢ï ©}}¢¼è |¢è x¢$ } ¢x¢èÝ” J
9
 }¢éãÚü}¢ ÜUï 10 çÎÝ¢ïæ }¢ïæ ã}¢¢Úï ¥¢ÜU¢ ± }¢¢ñH¢ „çIJÎÝ¢ }¢éã}}¢ÎéÚü„êHéËH¢ã a
ÜUè ¥ãìHï Ï¢ñ¼ ÐÚ ÜUÚÏ¢H¢ }¢ïæ ÜUñ„¢ …$éË}¢ ã饢 ±¢ï ¼¢ï ¼ÈGU„èH „ï §„ ÐÚ™ï }¢ïæ
Ï¢²¢Ý Ýãè ã¢ï „ÜU¼¢ ¥¢ñÚ Ý¢ ãè ÜU¢ï§ü ©}}¢¼è §„„ï ¥æ…¢Ý ãñ J ݱ¢„» Ú„êH
a …‹Ý¼ ÜUï …±¢Ý¢ïæ ÜUï „ÚÎ¢Ú „çIJÎÝ¢ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d ÜUè à¢ã¢Î¼ ± „Ú
ÜU¢ï Ýï…$ï ÐÚ ™É¢Ý¢, ¼èÝ çÎÝ ÜUè ¥ãìHï Ï¢ñ¼ ÜUè ¥¢ñÚ¼¢ïæ, Ï¢Ó™¢ïæ ¥¢ñÚ }¢Î¢ïZ ÜUè
|¢ê¶ ± Œ²¢„, ¥GHè ¥ÜUÏ¢Ú ± Ü$U¢ç„}¢ d …ñ„ï …±¢Ý¢ïæ ÜUè çϢݢ „Ú ÜUè
…$w}¢è H¢à¢ï, ¥G¢ñÝ ± }¢éã}}¢Î f …ñ„ï 8-10 ÜUè „¢H ÜUï Ï¢Ó™¢ïæ ÜUï ÜUÅï ãé±ï „Ú,
}¢¢„ê}¢ ¥$Hè ¥„x¢Ú d ÜU¢ çÀ΢ ã饢 x¢H¢, 5 „¢H ÜUè „çIJ΢ „éÜ$UñÝ¢ çÏ¢‹¼ï
ãé„ñÝ e ÜUï ÜU¢Ý¢ïæ ÜUè Ï¢¢çH²¢æ ô¶™ÜUÚ HãéHãé ¢Ý ÜUÚÝ¢... ÜUH}¢ çH¶Ýï „ï
ÜU¢æмè ãñ....»ï„ï …$Ëé }¢ É¢» x¢» J
 „çIJÎÝ¢ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d Ýï ²ï Ü$UéÚÏ¢¢Ýè ¥ÐÝï ݢݢ…¢Ý a ÜUè ©}}¢¼ ÜUè
§SH¢ã ÜUè ¶G¢ç¼Ú ± …$éË}¢ ÜUï ç¶H¢ÈU ãÜ$U ÜUè ¥¢±¢…$ Ï¢éH‹Î ÜUÚÝï ÜUï çH»
Îè J }¢x¢Ú ¥ÈU„¢ï„ „Î ¥ÈU„¢ï„... ¥¢… ©}}¢¼ x¢$}¢ï ãé„ñÝ d |¢êHÜUÚ
}¢éÏ¢¢ÚÜUÏ¢¢Îè Îï Úãè ãñ ¥¢ñÚ ¶éà¢è²¢æ }¢Ý¢ Úãè ãñ ¥¢ñÚ §„ÜUï à¢Ú§ü ¼¢ñÚ ÐÚ
…¢§…$ ã¢ïÝï ÜU¢ …±¢…$ ÉéæÉÜUÚ ÈU¼±ï Îï Úãè ãñ J

10
 1400 „¢H Ï¢¢Î |¢è ‘x$¢}¢ï ãé„ñÝ’ v²êæ }¢Ý¢²¢ …¢» ?

 ã¢æ, ¥¢… §Ý ±¢ÜUï¥G¢¼ ÜU¢ï 1400 „¢H ã¢ï x¢» ãñ ¼¢ï ¥Ï¢ ‘x¢$}¢’ v²êæ }¢Ý¢²¢
…¢» ? ¼±¢çÚ¶ ÜUè çÜU¼¢Ï¢¢ïæ }¢ïæ „ï ÜU§ü ãçS¼²¢æ, ÜU§ü …æx¢è ΢S¼¢Ýïæ ¥¢ñÚ ÜU§ü
±¢ÜU異G ¼ ç}¢Å x¢» J }¢x¢Ú ±¢ÜU異G ÜUÚÏ¢H¢ ¥¢… |¢è ‘x¢$}¢ï ãé„ñÝ d’ }¢ïæ ç…$‹Î¢ ãñ J
v²êæÜUï ÝSHï §‹„¢Ýè ÜUè ¼¢çÚ¶ }¢ïæ ã…$Ú¼ï ¥¢Î}¢ j „ï HïÜUÚ ã…$Ú¼ §„¢ j ¼ÜU
ÜU}¢¢ïÏ¢ïࢠ1,23,999 ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ l }¢ïæ „ï çÜU„è ÝÏ¢è ÜUï Í¢Ú±¢H¢ïæ ÐÚ »ï„¢
…$éË}¢ Ýãèæ çÜU²¢ x¢²¢, …¢ï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ïæ „Ú±Úïæ ¥ç}Ï¢²¢, }¢éã}}¢ÎéÚü„êHéËH¢ã a
ÜUï ݱ¢„ï ± ¥ãìHï Ï¢ñ¼ g ÐÚ Ú„êH a ÜU¢ ãè ÜUH}¢¢ ÐÉÝï±¢H¢ïæ Ýï çÜU²¢ J
78 „Ú¢ïæ ÜU¢ï Ýï…$¢ïæ ÐÚ }¢ãèÝ¢ïæ ¼ÜU Í¢é}¢¢²¢ x¢²¢ J
¥¢ñÚ ±¢ïã x¢$}¢ v²êæ Ý }¢Ý¢²¢ …¢» ÜUï ±¢ÜU異 ÜUÚÏ¢H¢ ¥|¢è ã饢 |¢è Ýãè,
¥|¢è ¼¢ï §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d Ú„êHéËH¢ã a ÜUè x¢¢ïÎ }¢ïæ ¶ïH Úãï ãñ ÜUè ÈUçÚà¼ï
¥¢ÜUÚ Ú„êHéËH¢ã a ÜU¢ï à¢ã¢Î¼ï ãé„ñÝ d ÜUï ¶Ï¢Ú „éÝ¢» ¥¢ñÚ ã}¢¢Úï
¥¢ÜU¢ a x¢$}¢x¢èÝ ã¢ïÜUÚ Ú¢ïÝï Hx¢ï J
 ¥¢ñÚ ±¢ïã x¢$ }¢ v²ê æ Ý }¢Ý¢²¢ …¢» ÜUï ã}¢¢Úï }¢ÎèÝï± ¢Hï Œ²¢Úï ¥¢ÜU¢,
}¢éã}}¢ÎêÚü„êHéËH¢ã a Ýï §„ Îéçݲ¢ „ï ÐÚ΢ ÈGUÚ}¢¢ çH²¢ ã¢ï, Ï¢¢±…êÎ §„ÜUï
çã.„. 61 }¢ïæ 10 }¢éãÚü}¢ ÜU¢ï ±¢ÜU異 ÜUÚÏ¢H¢ ã¢ï ¥¢ñÚ „çIJÎÝ¢ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d
à¢ãèÎ ã¢ï ¼¢ï ©}}¢éH }¢é’ç}¢ÝèÝ „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e ± „ã¢Ï¢è» Ú„êH
„çIJÎÝ¢ §ÏÝï ¥ÏÏ¢¢„ d ÜU¢ï ©„è ±v¼ 10 }¢éãÚü}¢ ÜU¢ï w$±¢Ï¢ }¢ïæ ã}¢¢Úï ¥¢ÜU¢
}¢éã}}¢ÎéÚü„êHéËH¢ã a x¢éÏ¢¢Ú ¥¢HéΠϢ¢H-΢Éè ÜUï „¢ƒ x¢$}¢x¢èÝ ã¢H¼ }¢ïæ
à¢ã¢Î¼ï ãé„ñÝ d ÐÚ x¢$}¢ ÜU¢ §ü…$ã¢Ú ÜUÚï J
 ¥² ©}}¢¼ï Ú„êHéËH¢ã a ! ¥² ¥¢çà¢ÜUG¢Ýï Ú„êHéËH¢ã a ! ¥² HÏÏ¢ñÜU ²¢
Ú„êHéËH¢ã a ÜU¢ Î}¢ |¢ÚÝï±¢H¢ïæ... …$Ú¢ „¢ï™¢ï çÜU¼Ý¢ x¢ãÚ¢ „Î}¢¢ ± x¢$}¢
ã饢 ã¢ïx¢¢ ã}¢¢Úï ÝÏ¢è Ú„êHéËH¢ã a ÜU¢ï J
11
 ¼¥GÁ…éÏ¢ ãñ, ¥¢ÜU¢ Ú„êHéËH¢ã a ç…„ ¥à¢Ú¢ã }¢ïæ §¼Ýï x¢$}¢x¢èÝ ãé» ©Ý
çÎÝ¢ïæ }¢ïæ ©ÝÜUè ©}}¢¼ ¶éçࢲ¢æ }¢Ý¢Ýï ÜUï çH» ²¢ }¢éÏ¢¢ÚÜGUÏ¢¢Îè ÜUè à¢Ú§ü
ÎHèH ÉêæÉ Úãè ãñ, v²¢ ²ãè ãñ çÝSÏ¢¼ï Ú„êHéËH¢ã a ??? v²¢ ²ãè
±ÈU¢Î¢Úè ãñ ¥ãìHï Ï¢ñ¼ d ÜUï „¢ƒ ???
ã}¢Ýï §„ çÜU¼¢Ï¢ }¢ïæ ‘x¢$}¢ï ãé„ñÝ d’ }¢ïæ x¢$}¢x¢èÝ ã¢ïÝ¢ ¥¢ñÚ Ú¢ïÜUÚ ¥¢æ„ê Ï¢ã¢Ýï
ÐÚ Ú„êHéËH¢ã a ÜUè ¥ã¢Îè¯ï }¢éÏ¢¢ÚÜGU¢ ÐïࢠÜUè ãñ ¥¢ñÚ 1400 „¢H „ï
¥ãìHï „é‹Ý¼ ÜUï }¢éãçg¯èÝ ± „éçÈU²¢» çÜUÚ¢}¢ ± ©H}¢¢» çÜUÚ¢}¢ ± }¢à¢¢²¶$èÝï
©…¢}¢ ÜU¢ v²¢ ¼ÚèÜU¢ Ú㢠ãñ §„ÜU¢ï Ï¢-ã±¢H¢ ÜUé¼éÏ¢ï ¥ãìHï „é‹Ý¼ „ï Ðïà¢
ÜUÚÝï ÜUè ÜU¢ç±à¢ ÜUè ãñ ç…„ï ¥ËH¢ã t ÜUéÏ¢éH ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ ã}¢ „Ï¢ ÜU¢ï §„
ÐÚ ¥}¢H ÜUÚÝï ÜUè ¼¢ñÈUèÜU ¥¼¢ ÈGUÚ}¢¢» J ¥¢}¢èÝ...

12
 à¢ã¢Î¼ï ãé„ñÝ „ï ÐãHï Ú„êHéËH¢ã ÜU¢ x$¢}¢ï ãé„ñÝ d

(1)

(1) }¢éSÝÎ ¥ã}¢Î ÜUè ãÎè„ }¢ïæ ãñ : „çIJÎÝ¢ ¥Ï¢ê ¥ÏÎéËH¢ã ¼¢Ï¢§ü o ÜUï Ï¢ïÅï
„çIJÎÝ¢ ¥ÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ÝÁ…¢ o ¥ÐÝï ±¢çHÎ „ï Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñ …¢ï
„çIJÎÝ¢ ¥GHè çÏ¢Ý ¥Ï¢é ¼¢çHÏ¢ d ÜUï çH» („ÈUÚ }¢ïæ) „¢}¢¢Ýï ¼ã¢Ú¼ ÜU¢
Ï¢æ΢ïÏ¢S¼ ÜUÚ¼ï ƒï ÜUï ±¢ï „çIJÎÝ¢ ¥GHè çÏ¢Ý ¥Ï¢ê ¼¢çHÏ¢ d ÜUï „¢ƒ „ÈUÚ }¢ïæ
ƒï, …Ï¢ ¥¢Ð ç„zÈUèÝ ÜU¢ï …¢¼ï ãé» (}¢Ü$U¢}¢) Ýñݱ¢ ÜUï Ï¢Ú¢Ï¢Ú Ðãéæ™ï ¼¢ï ¥¢Ð d
Ýï Ï¢éHæÎ ¥¢±¢…$ „ï ÜUã¢: “»ï ¥Ï¢ê ¥ÏÎéËH¢ã ! (²ï „çIJÎÝ¢ ãé„ñÝ çÏ¢Ý ¥GHè
d ÜUè ÜUéçݲ¼ ƒè) ÈUÚ¢¼ ÜUï çÜUÝ¢Úï „Ï¢í ÜUÚÝ¢, »ï ¥Ï¢ê ¥ÏÎéËH¢ã ! ÈUÚ¢¼ ÜUï
çÜUÝ¢Úï „Ï¢í ÜUÚÝ¢, “}¢ñÝæ ï ÐêÀ¢: ‘‘v²¢ (¶¢„) Ï¢¢¼ ã¢ï x¢§ü (»ï ¥}¢èLH }¢é’ç}¢ÝèÝ)
?” „çIJÎÝ¢ ¥GHè çÏ¢Ý ¥Ï¢ê ¼¢çHÏ¢ d Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢: “»ÜU çÎÝ Ú„êHéËH¢ã a
ÜUï Т„ ã¢ç…$Ú ã饢, ¼¢ï (v²¢ Îﶼ¢ ãêæ ÜUï) ¥¢Ð a ÜUè }¢éÏ¢¢ÚÜU ¥¢æ¶¢ïæ „ï
¥¢æ„ê Ú±¢æ ƒï, }¢ñæÝï (Ï¢ï™ñÝ ã¢ïÜUÚ) ¥…ü$ çÜU²¢: “v²¢ ¥¢Ð ÜU¢ï çÜU„èÝï Ý¢Ú¢…$
çÜU²¢ ãñ ? ¥¢Ð a ÜUè }¢éÏ¢¢ÚÜU ¥¢æ¶¢ïæ „ï ¥¢æ„ê v²êæ Ï¢ã Úãï ãñ ?” Ú„êHéËH¢ã
a Ýï §üÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢: “Ýãèæ J Ï¢çËÜU ¥|¢è ¥|¢è „çIJÎÝ¢ ç…Ï¢í§üH j }¢ïÚï
Т„ „ï ©Æ ÜUÚ x¢» ãñ ¥¢ñÚ ©‹ã¢ïæÝï ÐêÀ¢ ÜUï v²¢ }¢ïæ ¥¢Ð a ÜU¢ï ãé„Ýñ d ÜUï
}¢ÜU¼H ÜUè ç}¢^è H¢ÜUÚ çζ¢©æ ?” }¢ñæÝï ÜU㢠‘‘ã¢æ çζ¢¥¢ï ! ™éÝ¢æ™ï ©‹ã¢ïæÝï
ç}¢^è ÜUè »ÜU }¢énè |¢Ú ÜUÚ }¢éÛ¢ï Îè, ¼¢ï §„ ÐÚ }¢ñæ ¥ÐÝï ¥¢æ„ê Ý¢ Ú¢ïÜU „ÜU¢ J”
(}¢éSÝÎ ¥ã}¢Î:648, ¥H }¢éS¼ÎÚÜUçHH ã¢çÜU}¢ :4884) (à¢ñ¶ ¥ËÏ¢¢Ýè ¥¢Ú à¢ñ¶ …éÏ¢ïÚ
¥GHè …G§ü Ýï ãÎè¯ ÜUè „ÝÎ ÜU¢ï „ãèã ÜU㢠ãñ J)
13
 §}¢¢}¢ ã¢çÜGU}¢ ÝèࢢÐéÚè o‘¥H }¢éS¼ÎÚÜU ¥H¢ „ãèãñÝ’ }¢ïæ “¥Ï¢ê ¥ÏÎéËH¢ã
ãé„ñÝ çÏ¢Ý ¥GHè ¥àà¢ãèÎ §ÏÝï ÈGU¢ç¼}¢¢ çÏ¢‹¼ Ú„êHéËH¢ã a ÜUï ÈGU…G¢§H”
ÜUï Ï¢¢Ï¢ }¢ïæ „Ï¢„ï ÐïãHï ãé…éGÚ ÝÏ¢è» ÜUÚè}¢ a ÜUï x¢G}¢ï ãé„ñÝ d }¢ïæ Ú¢ïÝï ±¢Hè
ãÎè¯ H¢» ãñ J

14
 (2)

(2) “à¢g¢Î çÏ¢Ý ¥ÏÎéËH¢ã ©}}¢ï ÈU…$H çÏ¢Ý ã$¢çÚ¯ „ï çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñæ,
±¢ïã Ú„êH a ÜUè ç¶Î}¢¼ }¢ïæ ã$¢ç…$Ú ãé» ¥¢ñÚ ¥…ü$ çÜU²¢ : “¥² ¥ËH¢ã
t ÜïU Ú„êH a ! }¢ñæÝï ¥¢… Ú¢¼ »ÜU Ý¢ ЄæÎè΢ w±¢Ï¢ Îﶢ ãñ J” ¥¢Ð a Ýï ÐéÀ¢
ÜUï “±¢ïã w±¢Ï¢ v²¢ ãñ J” ©‹ã¢ïæÝï ÜU㢠ÜUï ‘‘Ï¢ãé¼ Ý¢ ЄæÎè΢ w±¢Ï¢ Îﶢ ãñ J’’ ¥¢Ð
a Ýï ÐéÀ¢ ÜUï ‘‘ÜU¢ñÝ„¢ w±¢Ï¢ ãñ ?’’ ©‹ã¢ïæÝï Ï¢¼¢²¢ ÜUïU‘‘}¢ñæÝï Îﶢ ÜUï ¥¢Ð ÜïU ç…S}¢ï
¥yãÚ ÜU¢ »ÜU ÅéÜUÇ$¢ ÜUÅ ÜUÚ }¢ïÚè x¢¢ïÎ }¢ïæ ¥¢ çx¢Ú¢ ãñ J” ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “²ïã
»ÜU ¥ÓÀ¢ w±¢Ï¢ ãñ J ÈGU¢ç¼}¢¢ k ÜïU ²ã¢æ »ÜU Ï¢ïÅ¢ Ðñ΢ ã¢ïx¢¢ …¢ï ¼é}ã¢Úè x¢¢ïÎ
}¢ïæ ã¢ïx¢¢ J’’ ™éÝ¢æ™ï ÈU¢ç¼}¢¢ k ÜïU ²ã¢æ „çIJÎÝ¢ ãé„Ýñ d ÜUè ç±H¢Î¼ ãé§ü ¥¢ñÚ
Ú„êHéËH¢ã a ÜUè Ðïà¢èæx¢¢ï§ü ÜïU }¢é¼¢çÏ¢ÜU ±¢ïã }¢ïÚè x¢¢ïÎ }¢ïæ ¥¢» J }¢ïÚè ¼±Á…¢ïã …Ú¢
ãÅè ¼¢ï }¢ñæÝï Îﶢ çÜU ÝÏ¢è a ÜUè ΢ïÝ¢ïæ ¥¢æ¶¢ïæ „ï ¥¢æ„é …¢Úè ãñæ J }¢ñæÝï ¥$…ü$ çÜU²¢
: “¥² ¥ËH¢ã t ÜïU ÝÏ¢è a ! }¢ïÚï }¢¢æ-Ï¢¢Ð ¥¢Ð ÐÚ ÜU$éÚÏ¢¢Ý ! ¥¢Ð ÜU¢ï v²¢ ãé±¢
ãñ ?” ¥¢Ð a Ýï …±¢Ï¢ çβ¢ : “}¢ïÚï Т„ ç…Ï¢í§üH j ¥¢» ƒï ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï ²ï㠶ϢÚ
Îè ãñ çÜU ¥¢Ð ÜUè ©}}¢¼ ¥¢Ð ÜïU §„ ݱ¢„ï ÜU¢ï ¥$ÝÜU$ÚèÏ¢ ÜU$yH ÜUÚ Îïx¢è J ”
15
}¢ñæÝï ¥$…$ü çÜU²¢ : “v²¢ »ï„¢ ã¢ïx¢¢ ?” ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ã¢æ J »ï„¢ ãè ã¢ïx¢¢, }¢ïÚï
Т„ ±¢ïã ©„ „Ú…$}¢èÝ ÜUè „é¶ü ç}¢^è |¢è H¢» ƒï …ã¢æ ±¢ïã à¢ãèÎ çÜU²ï …¢»æx¢ï J”
(¥H }¢éS¼ÎÚÜU ¥HS„ãèãñÝ 3:176 J §}¢¢}¢ ã$¢çÜU}¢ ÜUïã¼ï ãñæ : ²ïã ã$Îè¯ à¢ñ¶GïÝ ÜUè ࢼü ÜïU }¢é¼¢çÏ¢ÜU
„ã$èã$ ãñ J HïÜUèÝ Î¢ïÝ¢ïæ Ýï §„ÜUè ¼¶Úè… Ýãèæ ÜUè ãñ J §}¢¢}¢ Ï¢ñãÜ$Uè Ýï §„ çÚ±¢²¼ ÜU¢ï ÎH¢§HéÝ
ÝéÏ¢éñã 6:468-469 }¢ïæ §}¢¢}¢ ã$¢çÜGU}¢ ÜUè „ÝÎ „ï çÚ±¢²¼ çÜU²¢ ãñ J ¶±¢çÚ…$}¢è, }¢v¼HH ã$é„ñÝ 1:232,
¼¢Úè¶ï Îç}¢àÜGU, 14:196, ¥H çϢ΢²¢ ±çó¢ã¢²¢ 6:258)

(3)

(3) §}¢¢}¢ „Á…¢Î a ã…$Ú¼ ¥S}¢¢ çÏ¢‹¼ï ©$}¢ñ„ e „ï :

“¥$Hè çÏ¢Ý ã$„é Ýñ d Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñæ }¢éÛ¢ „ï ¥S}¢¢ çÏ¢‹¼ï ©$}¢ñ„ e Ýï Ï¢²¢Ý
çÜU²¢ ÜUï ¼é}ã¢Úè ÈUêÈUè Ýï „çIJÎÝ¢ ã$„Ý ¥¢ñÚ ã$é„Ýñ j ÜUè ç±H¢Î¼ ÐÚ ÈGU¢ç¼}¢¢ k
ÜU¢ï Ï¢¢ï„¢ çβ¢ J „çIJÎÝ¢ ã$„Ý d ÜUè ç±H¢Î¼ ÜïU »ÜU „¢H Ï¢¢’Î …Ï¢ „çIJÎÝ¢
ã$é„ñÝ Ðñ΢ ãé±ï ¼¢ï ÝÏ¢è a }¢ïÚï Т„ ¥¢» ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥S}¢¢ ! }¢ïÚï Ï¢ïÅï ÜU¢ï }¢éÛ¢ï ΢ï
J” }¢ñæ Ýï »ÜU „éÈ UñÎ ÜUÐÇ$ ï }¢ïæ HÐï Å ÜUÚ ©‹ãïæ ¥¢Ð ÜïU ã$ ±¢Hï ÜUÚ çβ¢ J
16
¥¢Ð Ýï ©Ý ÜïU ΢çãÝï ÜU¢Ý }¢ïæ ¥…$¢Ý ¥¢ñÚ Ï¢¢»æ }¢ïæ ¼ÜUÏ¢èÚ ÜUãè ¥¢ñÚ ¥ÐÝè x¢¢ïÎ
}¢ïæ çH²ï ãé» Ú¢ïÝï Hx¢ï J ¥S}¢¢ e Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼è ãñæ ÜUï, }¢ñæÝï ¥$…ü$ çÜU²¢ : “}¢ïÚï }¢¢æ-Ï¢¢Ð
¥¢Ð ÐÚ ÜU$éÚÏ¢¢Ý ! ¥¢Ð Ú¢ï¼ï v²¢ïæ ãñæ ?” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥ÐÝï §„ Ï¢ïÅï ÐÚ Ú¢ï Ú㢠ãêæ J”
}¢ñæÝï ÜU㢠: “²ïã ¼¢ï ¥|¢è ¥|¢è ¼±ËHéÎ (Ðñ΢) ãé» ãñæ J” ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
¥S}¢¢ ! }¢ïÚï §„ Ï¢ïÅï ÜU¢ï »ÜU Ï¢¢x¢$è çx¢Ú¢ïã ÜU$yH ÜUÚïx¢¢, ¥ËH¢ã t ©„ï }¢ïÚè à¢ÈU¢¥$¼
Ýãèæ Ðãêæ™Ýï Îïx¢¢ J” §„ ÜïU Ï¢¢’Î ¥¢Ð a Ýï ÜU㢠: “¥S}¢¢ ! §„ Ï¢¢¼ ÜUè ¶Ï¢Ú
ÈU¢ç¼}¢¢ ÜU¢ï Ý ÎïÝ¢ v²êæ ÜïU ¥|¢è ¼¢ï ©Ý ÜïU ²ã¢æ Ï¢Ó™ï ÜUè ç±H¢Î¼ ãé§ü ãñ J”
(}¢vG¼HH §}¢¢}¢éH ã$é„ñÝ d ¥H w±¢çÚ…$}¢è 1:165-137 J …$$¶¢§LH ©$ÜU$Ï¢¢ : 120, ¥¢ñÚ ©‹ã¢ïæ Ýï ÜUã¢
ãñ ÜUï §„ çÚ±¢²¼ ÜU¢ï §}¢¢}¢ ¥$Hè çÏ¢Ý }¢ê„¢ Ú…$¢ d Ýï Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ãñ J)
(4)

(4) ©}}¢éH }¢é’ç}¢ÝèÝ „çIJ΢ “…$ñÝÏ¢ e ÜïU x$¢éH¢}¢, …$ñÝÏ¢ çÏ¢‹¼ï …ã$ࢠe „ï
çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñ ÜUï „çIJ΢ …ñÝÏ¢ e Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼è ãñæ :
Ú„êHËé H¢ã a }¢ïÚï Í¢Ú }¢ïæ §S¼Ú¢ã$¼ (¥¢Ú¢}¢) ÈGUÚ}¢¢ Úãï ƒï, ã…GÚ¼ ã$é„Ýñ d
¥¢» ¥¢ñÚ }¢ïÚï Т„ Úãï J }¢ñæ …$Ú¢ x$¢¢çÈUH ãé§ü ¼¢ï ±¢ïã Ú„êHéËH¢ã a ÜïU Т„ …¢ Ðãêæ™ï
¥¢ñÚ ¥¢Ð ÜïU Ï¢¼Ý }¢éÏ¢¢ÚÜU ÐÚ Ï¢ñÆ x¢» J }¢ñæ ©Ý ÜU¢ï ©Æ¢Ýï ÜïU çH» HÐÜUè ¼¢ï ¥¢Ð a
ÜUè ¥¢æ¶ ¶éH x¢§ü, ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ‘©‹ãïæ À¢ïÇ$ ΢ï J’ }¢ñæÝï À¢ïÇ$ çβ¢ J ã$„é Ýñ d
Ýï ¥¢Ð a ÜïU ÜUÐÇ$¢ïæ ÐÚ ÐïࢢϢ ÜUÚ çβ¢ J …Ï¢ ±¢ïã ÐïࢢϢ „ï ÈU¢çÚx¢$ ãé» ¼¢ï ¥¢Ð
a Ýï ТÝè }¢æx¢¢²¢ ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Ï¢ïÅï ÜïU ÐïࢢϢ ÐÚ Ð¢Ýè Ç¢H¢ …¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ Ï¢ïÅè
ÜïU ÐïࢢϢ ÜU¢ï {éH¢ …¢¼¢ ãñ J” ©‹ã¢ïæ Ýï ¥¢Ð a ÜïU ÜUÐÇ$¢ïæ ÐÚ Ð¢Ýè Ç¢H¢ J
17
¥¢Ð a Ýï §„ ÜïU Ï¢¢’Î ±é…$ê çÜU²¢ ¥¢ñÚ ©‹ãïæ x¢¢ïÎ }¢ïæ Hï ÜUÚ Ý}¢¢…$ ÐÉ$Ýï ¶Ç$ï ã¢ï
x¢» J …Ï¢ ¥¢Ð a LÜUé¥$ }¢ïæ ²¢ …Ë„ï }¢ïæ …¢¼ï ¼¢ï ©‹ãïæ …$}¢èÝ ÐÚ Ú¶ Îï¼ï J çÈUÚ
¥¢Ð a …Ï¢ Ý}¢¢…$ }¢ïæ Ï¢ñÆï ¼¢ï Ú¢ïÝï Hx¢ï J çÈUÚ ¥¢Ð a Ýï 㢃 ÈUñH¢» J …Ï¢
¥¢Ð a Ý}¢¢…$ „ï ÈU¢çÚx$¢ ãé» ¼¢ï }¢ñæÝï ¥…ü$ çÜU²¢ : ¥² ¥ËH¢ã t ÜïU Ú„êH a
! }¢ñÝï ¥¢Ð ÜU¢ï ¥¢… »ÜU »ï„¢ ÜU¢}¢ ÜUÚ¼ï Îﶢ ÜUï ©„ „ï ÐïãHï §„ ¼Úã ÜU¢ ÜU¢}¢
Ýãèæ Îﶢ ƒ¢ J ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ïÚï Т„ ç…Ï¢í§üH j ¥¢» ƒï ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï ²ïã
¶Ï¢Ú Îè çÜU ã$é„ñÝ d ÜU¢ï ¥¢Ð ÜUè ©}}¢¼ ÜU$yH ÜUÚ Îïx¢è J” }¢ñæÝï ÜU㢠: “…$Ú¢ }¢éÛ¢ï
çζ¢¥¢ï ¼¢ï ©‹ã¢ïæ Ýï }¢éÛ¢ï ¶êÝ „ï ãé§ü „é¶ü ç}¢^è çζ¢§ü J”
(¥H }¢é¥…$ }¢éH ÜUÏ¢èÚ 24:54-55 / ã. 141, 24:57 / ã. 147, ¥H }¢¼¢çHÏ¢éH ¥$¢çH²¢ çH §ÏÝï ã$…Ú
2:87 / ã. 12, }¢…}¢©$…$ …$±¢§Î 1:285, }¢é„‹ÝÈU ¥$ÏÎéÚ üÁ$…$¢ÜU$ 1:381-382 / ã. 1491, ÜU‹…$éH ©$}}¢¢H

9:525 / ÝæÏ¢Ú 27268)

(5)

(5) “¥Ï¢ê ¼éÈUñH „ï çÚ±¢²¼ ãñ :

¥Ï¢ê ¼éÈUñH „ï çÚ±¢²¼ ãñ, ±¢ïã Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñæ ÜUï ÝÏ¢è» ¥ÜUÚ}¢ a ç…„
±v$¼ „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e ÜïU Í¢Ú }¢ïæ ƒï, Ï¢¢çÚࢠÜïU ÈUçÚà¼ï Ýï ¥¢Ð a ÜU¢ï „H¢}¢
ÜUÚÝï ÜUè §…¢…$¼ ¼HÏ¢ ÜUè J ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : Îﶢï ÜU¢ï§ü ÎÚ±¢…$ï „ï ¥‹ÎÚ
΢ç¶H Ý¢ ã¢ï J §¼Ýï }¢ïæ „çIJÎÝ¢ ã$é„ñÝ j ¥¢ x¢» ¥¢ñÚ Í¢Ú }¢ïæ ΢ç¶H ã¢ï x¢» J ©}}¢ï
„H}¢¢ e Ýï ÜU㢠: ±¢ïã ã$„é Ýñ ãæñJ ÝÏ¢è» ¥ÜUÚ}¢ a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “©‹ãïæ À¢ïÇ$ Î¢ï ¥¢Ýï
18
΢ïJ” „çIJÎÝ¢ ã$é„ñÝ d ÝÏ¢è a ÜUè x¢ÚÎÝ ÐÚ „±¢Ú ã¢ï x¢» ¥¢ñÚ ¥¢Ð a „ï
¶ïHÝï Hx¢ï J ²ïã „¢Ú¢ }¢æ…$Ú ÈUçÚ༢ Îï¶ Ú㢠ƒ¢ J ©„Ýï ÐêÀ¢ “»ï }¢éã$}}¢Î a !
v²¢ ¥¢Ð §Ý „ï }¢éã$ÏÏ¢¼ ÜUÚ¼ï ãñæ ?” ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥ËH¢ã u ÜUè
ÜU$„}¢ ! }¢ñæ §Ý „ï }¢éã$ÏÏ¢¼ ÜUÚ¼¢ ãêæJ” HïçÜUÝ ¥¢Ð ÜUè ©}}¢¼ ¼¢ï §‹ãïæ ÜU$yH ÜUÚ Îïx¢è
J ¥x¢Ú ™¢ãïæ ¼¢ï }¢ñæ ¥¢Ð ÜU¢ï §Ý ÜUè …¢» à¢ã¢Î¼ çζ¢ Îêæ J çÈUÚ ©‹ã¢ïæ Ýï 㢃 Ϣɢ
ÜUÚ »ÜU }¢é_è ç}¢^è çζ¢§ü, ç…„ï ©}}¢ï „H}¢¢ e Ýï ¥ÐÝï ÎéÐ^ï }¢ïæ Ú¶ çH²¢ J
H¢ïx¢¢ïæ Ýï Ï¢¢’Î }¢ïæ Îﶢ ¼¢ï ©Ý ÜU¢ ÜUãÝ¢ ƒ¢ ÜUï ²ïã ç}¢^è „Ú…$}¢èÝï ÜUÚÏ¢H¢ ÜUè ãè
ãñ J” §„ï §}¢¢}¢ ¼Ï¢Ú¢Ýè Ýï çÚ±¢²¼ çÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ §„ ÜUè „ÝÎ ã$„Ý ãñ J
(}¢…}¢©H-…$±¢§Î 9:190, ÈUñÁ$¢éH ÜU$ÎèÚ à¢Úã$ ¥H …¢}¢ï©S„x¢GèÚ 1:266)

(6)

19
(6) ¥Ï¢ê x¢¢çHÏ¢ ã…GÚ¼ ¥Ï¢ê ©}¢¢}¢ã Ï¢¢ãHè „ï çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñ :
“¥Ï¢ê ©}¢¢}¢ã Ï¢¢ãHè Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñæ ÜUï Ú„êHéËH¢ã a Ýï ¥ÐÝè
¥…$±¢…ï }¢é¼¤ãÚ¢¼ „ï ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUï ‘§„ Ï¢Ó™ï ²¢’Ýè ã$é„ñÝ d ÜU¢ï Ý¢ ÚêH¢¥¢ï J’
Ú¢±è ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ ÜUï ©„ çÎÝ ¥¢Ð a „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e ÜïU Í¢Ú ƒï ç…Ï¢í§üH
j ¼à¢ÚèÈU H¢» Ú„êHéËH¢ã a Í¢Ú }¢ïæ ΢ç¶H ãé» ¥¢ñÚ ©}}¢ï „çIJÎÝ¢ „H}¢¢
e „ï ÜU㢠ÜUï Îﶢï çÜU„è ÜU¢ï Í¢Ú }¢ïæ ΢ç¶H ã¢ïÝï }¢¼ ÎïÝ¢ J §¼Ýï }¢ïæ „çIJÎÝ¢
ã$é„ñÝ d ¥¢ x¢» ¥¢ñÚ …Ï¢ ©‹ã¢ïæÝï ÝÏ¢è a ÜU¢ï ¥‹ÎÚ Îﶢ ¼¢ï ¥¢Ð a ÜïU Т„
…¢Ýï ÜU¢ §Ú¢Î¢ çÜU²¢ J ©}}¢ï „H}¢¢ e Ýï ©‹ãïæ x¢¢ïÎ }¢ïæ Hï çH²¢ ¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ï
Ï¢ïãH¢Ýï Hx¢èæ J HïçÜUÝ …Ï¢ ©Ý ÜU¢ Ú¢ïÝ¢ Ýãèæ ƒ}¢¢ ¼¢ï ©Ý ÜU¢ï À¢ïÇ$ çβ¢ J ±¢ïã Í¢Ú
}¢ïæ ΢ç¶H ã¢ï x¢» ¥¢ñÚ …¢ ÜUÚ ÝÏ¢è a ÜUè x¢¢ïÎ }¢ïæ Ï¢ñÆ x¢» J ç…Ï¢í§üH j Ýï ÝÏ¢è
a „ï ÜU㢠: “¥¢Ð ÜUè ©}}¢¼ ¥¢Ð ÜïU §„ Ï¢ïÅï ÜU¢ï ÜU$yH ÜUÚ Îïx¢è J” ÝÏ¢è a Ýï
¼¥Á…éÏ¢ „ï ÐêÀ¢ ÜUï “v²¢ ±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ §}¢¢Ý Ú¶¼ï ãé» §‹ãïæ ÜU$yH ÜUÚ Îïæx¢ï ?”
ç…Ï¢í§üH j Ýï …±¢Ï¢ çβ¢ ÜUï “ã¢æ ±¢ïã ©‹ãïæ ÜU$yH ÜUÚ Îïæx¢ï J” çÈUÚ ç…Ï¢í§üH j Ýï »ÜU
}¢é_è ç}¢^è 㢃 Ϣɢ ÜUÚ çζ¢§ü ¥¢ñÚ ÜU㢠²ïã ÈUH¢æ …x¢ã ÜUè ãñ J ²ïã „éÝ ÜUÚ
Ú„êHéËH¢ã a „çIJÎÝ¢ ãé„ñÝ j ÜU¢ï ÐïãHé }¢ïæ ÎÏ¢¢» x$¢}¢¢ïæ „ï çÝÉ¢H ã¢ï ÜUÚ
Ï¢¢ãÚ ¥¢» J „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e Ýï „}¢Û¢¢ ÜUï ࢢ²Î Ï¢Ó™ï ÜïU ¥‹ÎÚ Î¢ç¶H
ã¢ïÝï ÜUè ±…ã „ï ¥¢Ð Ý¢Ú¢…$ ãñæ J ©‹ã¢ïæ Ýï ¥$…$ü çÜU²¢ : »ï ¥ËH¢ã t ÜïU ÝÏ¢è a !
¥¢Ð ÐÚ }¢ïÚè …¢Ý ÜUéÚÏ¢¢Ý ! ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ ƒ¢ çÜU ©„ Ï¢Ó™ï ÜU¢ï LH¢¥¢ï
Ýãèæ ¥¢ñÚ ¥¢Ð a Ýï }¢éÛ¢ï ²ïã |¢è ãév}¢ çβ¢ ƒ¢ çÜU }¢ñæ çÜU„è ÜU¢ï ¥‹ÎÚ Ý …¢Ýï
Îêæ J „çIJÎÝ¢ ãé„ñÝ d …Ï¢ ¥¢» ¼¢ï }¢ñæÝï ©‹¢ ÜU¢ Ú¢S¼¢ Ýãèæ Ú¢ïÜU¢ J §„ ÐÚ ¥¢Ð
a Ýï ÜU¢ï§ü …±¢Ï¢ Ýãèæ çβ¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ð a Ï¢¢ãÚ çÝÜUH ÜUÚ ¥ÐÝï ¥Sã$¢Ï¢ ÜïU
Т„ ¥¢» …ã¢æ ±¢ïã Ï¢ñÆï ãé» ƒï J ¥¢Ð a Ýï ©Ý „ï ÜU㢠: “}¢ïÚè ©}}¢¼ §„ Ï¢Ó™ï
ÜU¢ï Ü$UyH ÜUÚ Îïx¢è J” }¢…çH„ }¢ïæ ©„ ±vG¼ „çIJÎÝ¢ ¥Ï¢ê Ï¢ÜUÚ, „çIJÎÝ¢ ©$}¢Ú f
|¢è }¢¢ñ…éÎ ƒïJ ΢ïÝ¢ïæ ¥¢Ð a „ï Ï¢¢¼ ™è¼ ÜUÚÝï ÜUè çã}}¢¼ …éÅ¢ çH²¢ ÜUÚ¼ï ƒï J
©Ý ΢ïÝ¢ïæ ã…$Ú¢¼ Ýï ÐéÀ¢ : “¥² ¥ËH¢ã t ÜïU ÝÏ¢è a ! v²¢ ±¢ïã }¢¢ï}¢èÝ Úãï¼ï
ãé» §„ï Ü$UyH ÜUÚ Îïæx¢ï J” ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ã¢æ J ²ïã ©„ „Ú…$}¢èÝ ÜUè ç}¢^è ãñ
J” §„ ÜïU Ï¢¢’Î ¥¢Ð a Ýï ©Ý „Ï¢ H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï ç}¢^è çζ¢§ü” §}¢¢}¢ …$ãÏ¢è o ¥¢ñÚ
}¢Ý¢Îè o Ýï §„ ã$Îè¯ ÜU¢ï ã$„Ý ÜU㢠ãñ J
(¥H }¢é¥…}¢éH ÜUÏ¢èÚ 8:258, }¢…}¢©ÛÁ…±¢§üÎ 9:189, §„ ÜU¢ï ¼Ï¢Ú¢Ýè Ýï |¢è çÚ±¢²¼ çÜU²¢ ãñ, §„ ÜïU
çÚ…¢H ç¯Ü$U¢ ãñæ ¥HÏ¢œ¢ ÜUéÀ }¢ïæ …$é¥ÈUG (…G¢ï’ÈGU) ãñ, ¼¢Úè¶ï Îç}¢àÜU 14:190, 焲Úï ¥G¥GH¢}¢é‹ÝéÏ¢H¢
3:188-189, …$ãÏ¢è Ýï §„ ÜUè „ÝÎ ÜU¢ï ã$„Ý ÜU㢠ãñ J ¥ÚìÚ¢ñ… é‹Ý…GèÚ 1:13-14, ÜUïã¼ï ãñæ ÜUï §„ ÜUè „ÝÎ

ã$„Ý ãñæ J §ÏÝï ÜU¯èÚ Ýï çϢ΢²¢ ±çó¢ã¢²¢ 8:218 }¢ïæ §„ çÚ±¢²¼ ÜUè ¼ÚÈU §à¢¢Ú¢ çÜU²¢ ãñ J)
20
 (7)

(7) “¥$ÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥$}¢í çÏ¢Ý ¥¢„ d ÜUè çÚ±¢²¼ }¢¥$¢…$ çÏ¢Ý …Ï¢H d „ï :
„çIJÎÝ¢ }¢¥$¢…$ çÏ¢Ý …Ï¢H d Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñæ ÜUï Ú„êHéËH¢ã a ã}¢¢Úï
Т„ §„ ã$¢H }¢ïæ ¼à¢ÚèÈU H¢» ÜUï ¥¢Ð a ÜU¢ Úæx¢ Ï¢ÎH¢ ã饢 ƒ¢ J ¥¢ÐÝï
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñæ }¢éã$}}¢Î a ãêæ, }¢éÛ¢ï ÜUçH}¢¢¼ ÜUè §çϼ΢ ¥¢ñÚ §ç‹¼ã¢ ¥$¼¢ ÜUè x¢§ü
ãñJ …Ï¢ ¼ÜU ¼é}ã¢Úï ÎÚç}¢²¢Ý Úãêæ }¢ïÚè §¼¢¥$¼ ÜUÚ¼ï Úã¢ï, …Ï¢ ²ã¢æ „ï }¢éÛ¢ï Ï¢éH¢ çH²¢
…¢» ¼¢ï ¼é}¢ ¥ËH¢ã u ÜUè çÜU¼¢Ï¢ H¢ç…$}¢ ÐÜUÇ¢ï, §„ ÜïU ã$H¢H ÜU¢ï ã$H¢H ¥¢ñÚ
§„ ÜïU ã$Ú¢}¢ ÜU¢ï ã$Ú¢}¢ „}¢Û¢¢ï, ¼é}ãï |¢è }¢¢ñ¼ ¥¢»x¢è, „éÏã ± ࢢ}¢ x¢é…$Úïx¢è, „éÜUêÝ
± ڢ㼠¥¢»x¢è, ¼ÜU$ÎèÚ ÜU¢ ÈUñ„H¢ ã¢ï ™éÜU¢ ãñ J ¼é}ã¢Úï ©ÐÚ ¼¢çÚÜU Ú¢¼ ÜUè ¼Úã$
çÈUyÝ¢ï æ ÜU¢ Ýé Á $ ¢ ê H ã¢ï x ¢¢, …Ï¢ …Ï¢ Ý}¢èü …¢»x¢è ΢ï Ï¢¢Ú¢ ¥¢ …¢»x¢è J
21
ÝéÏ¢éñ¼ ÜU¢ ç„Hç„H¢ ¶y}¢ ã¢ï …¢»x¢¢ ¥¢ñÚ Ï¢¢Îࢢ㼠¥¢ …¢»x¢è J ¥ËH¢ã t
©„ à¢w„ ÐÚ Úã}¢ ÈGUÚ}¢¢» …¢ï §„ÜU¢ ã$ÜU ¥Î¢ ÜUÚï ¥¢ñÚ ç…„ ¼Úã §„ }¢ïæ ΢ç¶H
ã饢 ƒ¢ §„è ¼Úã$ §„ „ï Ï¢¢ãÚ çÝÜUH ¥¢» J”,
“¥² }¢¥$¢…$ d ! ÆãÚ¢ï ¥¢ñÚ à¢é}¢¢Ú ÜUÚ¢ï J Ú¢±è ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ ÜUï à¢é}¢¢Ú
ÜUÚ¼ï ãé» …Ï¢ }¢¥$¢…$ Ð¢æ™ ÜUè çx¢Ý¼è ¼ÜU Ðãêæ™ï J ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “²…$èÎ
¥¢ñÚ ²…$èÎè²¢ïæ }¢ïæ ¥ËH¢ã Ï¢ÚÜU¼ Ý Îï J” çÈUÚ ¥¢Ð ÜUè ¥¢æ¶¢ïæ „ï ¥¢æ„ê Ï¢ãÝï Hx¢ï
¥¢ñÚ ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢éÛ¢ï ãé„Ýñ d ÜUè à¢ã¢Î¼ ÜUè ¶Ï¢Ú Îè x¢§ü ãñ J }¢éÛ¢ï ©Ý
ÜUè …¢» à¢ã¢Î¼ ÜUè ç}¢^è ÐñࢠÜUè x¢§ü ãñ ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU ÜGU¢ç¼H ÜïU Ï¢¢Úï }¢æï Ï¢¼¢²¢ x¢²¢ ãñ J
Ü$„}¢ ãñ ©„ …$¢¼ ÜUè ç…„ ÜïU 㢃 }¢ïæ }¢ïÚè …¢Ý ãñ, ç…„ …}¢¢¥$¼ ÜïU „¢}¢Ýï ãé„ñÝ d
à¢ãèÎ çÜU²ï …¢»æx¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã §„ „ï }¢Ý¥$ Ýãèæ ÜUÚïx¢è ¼¢ï ¥ËH¢ã t ©Ý ÜïU çÎH¢ïæ ¥¢ñÚ
„èÝ¢ïæ }¢ïæ §çw¼H¢ÈU Ðñ΢ ÜUÚ Îïx¢¢J ©„ ÜïU ϢμÚèÝ H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï ©„ ÐÚ }¢é„ËH¼ ÜUÚ Îïx¢¢,
©„ï ÅéÜUÇï ÅéÜUÇï ÜUÚ Îïx¢¢ J” §„ ÜïU Ï¢¢’Î ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥ÈU„¢ï„ ! ¥¢Hï
}¢éã}$ }¢Î d „ï ¶HèÈU¢ Ï¢ÝÝï ±¢Hï Ï¢Ó™ï ÜU¢ï }¢ïÚï Ï¢¢’Î ÜïU H¢ïx¢ Ü$UyH ÜUÚïæx¢ï J”
(}¢é¥G…}¢éH ÜUÏ¢èÚ 3:120 ã. 2461,20 ; 38-39, }¢vG¼HéH ãé„ñÝ çHH w±¢Ú…$}¢è 1:264, ¼Ï¢Ú¢Ýè ÜUè „ÝÎ
„ï, ÜU‹Á$¢éH ©}}¢¢H 11:166 ã. 31061, ¼Ï¢Ú¢Ýè „ï, }¢…}¢©ÁG…G±¢§Î 9:190)

(8)

(8) “Ü$UÏ¢èH¢ Ï¢Ýê ¥„Î ÜïU »ÜU à¢w„ ÜUè çÚ±¢²¼ :

§²¢üÝ çÏ¢Ý ãñ¯}¢ çÏ¢Ý ¥„±Î ݶ§ü$ ÜUéÈUè ¥¥$-±Ú Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñ æ : }¢ïÚï
±¢çHÎ »ÜU Îè㢼 }¢ïæ …¢²¢ ÜUÚ¼ï ƒï …¢ï ©„ …x¢ã „ï Ü$UÚèÏ¢ ƒ¢ …ã¢æ }¢¢’ÚïÜU¢
22
ã$é„ñÝ d Ï¢ÚТ ã饢 ƒ¢ J ã}¢ …Ï¢ |¢è ©„ Îè㢼 }¢ïæ …¢¼ï Ü$UÏ¢èH¢ Ï¢Ýê ¥„Î ÜïU
»ÜU ¥¢Î}¢è ÜU¢ï ±ã¢æ Т¼ï ƒï J ©„ „ï }¢ïÚï ±¢çHÎ Ýï ÐêÀ¢ : }¢ñæ Îﶼ¢ ãêæ ÜUï ¼é}¢
§„è …x¢ã ÜU¢ï H¢ç…$}¢ ÐÜUÇ$ ÜUÚ Ï¢ñÆ x¢» ã¢ï J ©„ Ýï …±¢Ï¢ çβ¢ ÜUï }¢éÛ¢ï ²ïã
¶Ï¢Ú ç}¢Hè ãñ ÜUï §„è …x¢ã ã$é„ñÝ d à¢ãèÎ çÜU²ï …¢»æx¢ï J }¢ñæ ²ã¢æ §„ çH²ï ™H
ÜUÚ ¥¢¼¢ ãêæ ¼¢ÜUï ©Ý ÜïU „¢ƒ ç}¢H …¢©æ ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU „¢ƒ }¢ñæ |¢è à¢ãèÎ çÜU²¢
…¢©æ J …Ï¢ ã$é„ñÝ d à¢ãèÎ ÜUÚ çβï x¢» ¼¢ï }¢ïÚï ±¢çHÎ Ýï ÜU㢠ÜUï ™HÜUÚ Îï¶ïæ
ÜUï v²¢ ¥„Îè |¢è à¢éã΢ }¢ïæ „ï ãñ J ™éÝ¢æ™ ï ã}¢ }¢¢çÚÜïU ÜUè …$}¢èÝ ÐÚ ¥¢», ±ã¢æ
¼H¢à¢ çÜU²¢ ¼¢ï Îﶢ çÜU ¥„Îè |¢è à¢éã΢ }¢ïæ „ï ãñ J”
(¼Ï¢ÜU$¢¼ §ÏÝï „¥$Î, ¼Ú…}¢¢ §}¢¢}¢ ã$é„ñÝ : 50 ã. 281, ¼¢çÚ¶ï Îç}¢àÜU 14:216)

(9)

(9) “„¢Hïã$ çÏ¢Ý ¥ÚϢΠݶ§ü$ ÜUè çÚ±¢²¼ „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e „ï:
„¢Hïã$ çÏ¢Ý ¥ÚϢΠݶ§ü$ çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñæ ÜUï „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e Ýï
Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ÜUï Ú„êHéËH¢ã a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ÎÚ±¢…$ï ÐÚ Ï¢ñÆ¢ï, ÜU¢ï§ü }¢ïÚï Т„ ¥‹ÎÚ Ý
¥¢ „ÜïU J” }¢ñ ÎÚ±¢…$ï ÐÚ ¶Ç$è ã¢ï x¢§ü J §¼Ýï }¢ïæ ±ã¢æ ã$„é Ýñ j ¥¢ x¢»J }¢ñæ ©‹ãïæ ÐÜUÇ$Ýï
ÜïU çH²ï HÐÜUè, HïçÜUÝ Ï¢Ó™¢ }¢éÛ¢ „ï ¥¢x¢ï çÝÜUHÜUÚ ¥ÐÝï ݢݢ ÜUè x¢¢ïÎ }¢ïæ …¢ Ï¢ñÆ¢ J
}¢ñæÝï ¥$…$ü çÜU²¢ : “¥² ¥ËH¢ã t ÜïU ÝÏ¢è a ! }¢ïÚè …¢Ý ¥¢Ð a ÐÚ
23
ÜUéÚÏ¢¢Ý ! ¥¢Ð a Ýï }¢éÛ¢ „ï ÜU㢠ƒ¢ çÜU çÜU„è ÜU¢ï ¥‹ÎÚ Ý ¥¢Ýï Îêæ, HïçÜUÝ
¥¢Ð a ÜïU Ï¢ïÅï ¥¢», }¢ñæ ©‹ãïæ ÐÜUÇ$Ýï ÜïU çH²ï HÐÜUè, HïçÜUÝ ±¢ïã }¢éÛ¢ „ï ¥¢x¢ï
çÝÜUH x¢» J” çÈUÚ …Ï¢ ÜU¢ÈUè ÎïÚ ã¢ï x¢§ü ¼¢ï }¢ñæÝï ÜU}¢Úï }¢ïæ Û¢¢æÜU ÜUÚ Îﶢ ¼¢ï
Îﶢ ÜUï ¥¢Ð a ¥ÐÝè ãƒïçH²¢æ }¢H Úãï ãñæ, ¥¢Ð a ÜUè ¥¢æ¶¢ïæ „ï ¥¢æ„é
…¢Úè ãñæ ¥¢ñÚ Ï¢Ó™¢ ¥¢Ð ÜUè ÐèÆ ÐÚ ¶ïH Ú㢠ãñ J ¥¢Ð a Ýï …±¢Ï¢ çβ¢ çÜU
ã¢æ, »ï„¢ ãè ƒ¢ J }¢ïÚï Т„ ç…Ï¢í§üH j ¥¢» ƒï, ©‹ã¢ïæÝï }¢éÛ¢ï Ï¢¼¢²¢ çÜU ¥¢ÐÜUè
©}}¢¼ §‹ãïæ Ü$UyH ÜUÚïx¢è ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè …¢» à¢ã¢Î¼ ÜUè ç}¢^è H¢ ÜUÚ }¢éÛ¢ï Îè, §„è
¥ÈU„¢ï„ }¢ïæ }¢ñæ ¥ÐÝï 㢃 }¢H Ú㢠ãêæ J”
(¥H }¢é¥G…}¢éH ÜUÏ¢èÚ 3:109 ã. 2820 ¥¢ñ Ú 32:328, }¢éSÝÎï §ÏÝï Úìã¢ç±²¢ : 130 ã. 1897, }¢é„ ‹ÝÈU
§ÏÝï ¥Ï¢è à¢ñÏ¢¢ 8:632 ã. 258, ¼Ï¢Ü$U¢¼ §ÏÝï „¥$Î, ¼Ú…}¢¢ §}¢¢}¢ ã$é„ ñÝ 43-44 ã. 269, ÜU‹Á$¢éH
©$}}¢¢H 13:658 ã. 37448)

(10)

(10) “¥Ï¢é ±¢§H à¢Ü$UèÜ$U ÜUè çÚ±¢²¼ „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e „ï :

à¢Ü$UèÜ$U çÏ¢Ý „H}¢¢ Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñæ ÜUï „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢
: 24
ã…GÚ¼ ã$„Ý ¥¢ñÚ ã…GÚ¼ ã$é„Ýñ f }¢ïÚï Í¢Ú }¢æï ÝÏ¢è» ÜUÚè}¢ a ÜïU „¢}¢Ýï ¶ïH Úãï ƒï J
§„è ΢ñÚ¢Ý ç…Ï¢í§üHï ¥}¢èÝ j ¥¢ x¢» ¥¢ñÚ ©‹ã¢ïæ Ýï ÜU㢠: “¥² }¢éã$}}¢Î a !
¥¢Ð ÜUè ©}}¢¼ ¥¢Ð ÜïU Ï¢¢’Î ¥¢Ð ÜïU §„ Ï¢ïÅï ÜU¢ï à¢ãèÎ ÜUÚ Îïx¢è J” ¥¢ñÚ ©‹ã¢ïæ Ýï
ã$é„ñÝ d ÜUè ¼ÚÈU 㢃 „ï §à¢¢Ú¢ ÜUÚ ÜïU Ï¢¼¢²¢ J ²ïã „éÝ ÜUÚ Ú„êHéËH¢ã a Ú¢ïÝï
Hx¢ï ¥¢ñÚ ©‹ãïæ ¥ÐÝï „èÝï „ï ç™}¢Å¢ çH²¢ J çÈUÚ Ú„êHéËH¢ã a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²ï
ç}¢^è ¼é}ã¢Úï Т„ »ÜU ¥}¢¢Ý¼ ãñ J Ú„êHéËH¢ã a Ýï ç}¢^è „êæÍ¢è ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“¥ÈU„¢ï„ ! ²ïã ¼¢ï „ڢТ ÜUÚÏ¢ ± Ï¢H¢ ãñ J”
„çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼è ãñæ ÜUï Ú„êHéËH¢ã a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“¥² ©}}¢ï „H}¢¢ e ! …Ï¢ ²ïã ç}¢^è ¶êÝ }¢ïæ Ï¢ÎH …¢» ¼¢ï „}¢Û¢ HïÝ¢ ÜUï }¢ïÚï Ï¢ïÅï
ã$é„ñÝ d à¢ãèÎ ÜUÚ çβï x¢» J” Ú¢±è ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ ÜUï „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e Ýï
±¢ïã ç}¢^è »ÜU à¢èà¢ï }¢ïæ Ú¶ Hè, ©„ï Ú¢ï…$ ТϢæÎè „ï Îﶼè Úã¼èæ ƒè ¥¢ñÚ ÜU㢠ÜUÚ¼è
ƒèæ ÜUï ç…„ çÎÝ ²ïã ç}¢^è ¶êÝ }¢ïæ Ï¢ÎH …¢» ±¢ïã Ï¢Ç$¢ |¢¢Úè çÎÝ ã¢ïx¢¢ J”
(¥H }¢é¥…$ }¢éH ÜUÏ¢èÚ 3:108 / ã. 2817, ¼¢Úè¶ï çÎ}¢àÜU 14:192 J Ï¢éx²¼éœ¢HÏ¢ 2:2599, ± ¼ã…$èÏ¢éH
ÜU}¢¢H 2:409, ± ¼õã…GèϢ霢ã…èÏ¢ 2:300)
(11)

(11) “¥Ï¢ê „H}¢¢ çÏ¢Ý ¥$ÏÎéÚãü }$ ¢¢Ý ÜUè çÚ±¢²¼ ©}}¢éH }¢é’ç}¢ÝèÝ „çIJ΢ ¥$¢»à¢¢ e
„ï : ¥Ï¢ê „H}¢¢ çÏ¢Ý ¥ÏÎéÚãü }$ ¢¢Ý „ï çÚ±¢²¼ ãñ ÜUï ©}}¢éH }¢é’ç}¢ÝèÝ „çIJ΢ ¥$¢»à¢¢ e
Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ÜU Ï¢¢Ú Ú„êHéËH¢ã a ã$„é ñÝ d ÜU¢ï ¥ÐÝè Ú¢ÝÐÚ çϢƢ» ãé» ƒï ÜUï
25
§¼Ýï }¢ïæ ç…Ï¢í§üH j ¥¢Ð a ÜïU Т„ ¥¢» ¥¢ñÚ ÐêÀ¢ : ‘v²¢ ²ïã ¥¢Ð ÜU¢ ݱ¢„¢ ãñ
?’ ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ‘ã¢æ J’ ç…Ï¢í§üH j Ýï ÜU㢠ÜUï ¥¢Ð a ÜïU Ï¢¢’Î ¥¢Ð ÜUè
©}}¢¼ §Ý ÜU¢ï à¢ãèÎ ÜUÚ Îïx¢èJ ²ïã „éÝ ÜUÚ Ú„êHËé H¢ã a ÜUè ¥¢æ¶æï ¥àÜUÏ¢¢Ú ã¢ï
x¢§üæ J ç…Ï¢í§üH Ýï ÜU㢠ÜUï ¥x¢Ú ¥¢Ð ™¢ãïæ ¼¢ï }¢ñæ ¥¢Ð ÜU¢ï ©„ „Ú…$}¢èÝ ÜUè ç}¢^è
H¢ Îêæ …ã¢æ §Ý ÜU¢ï à¢ãèÎ çÜU²¢ …¢»x¢¢ J ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ‘H¢¥¢ï çζ¢¥¢ï J’
çÈUÚ ç…Ï¢í§üH j ¥¢Ð a ÜU¢ï „Ú…$}¢èÝ ç¼ÈUG ÜUè ç}¢^è çζ¢§ü J”
(}¢vG¼HéH §}¢¢}¢éH ã$é„ñÝ çHH w±¢Ú…$}¢è 1:233 / ¥H }¢é¥…
$ }¢éH ¥¢ñ„¼ 6:249, ÎH¢§Hé‹ÝéÏ¢éñ¢ã çHH
Ï¢ñãÜ$Uè 6:469, §$HHéÎì΢ÚÜUé¼Ýè 5 : ¥H ±ÚÜ$U ã. 38 / ¥œ$Ï¢Ü$¢¼ §ÏÝï „¥$Î : 46)

(12)

26
(12) “©±üã çÏ¢Ý …$éÏ¢ñÚ ÜUè çÚ±¢²¼ ©}}¢éH }¢é’ç}¢ÝèÝ „çIJ΢ ¥¢»à¢¢ e „ï :
©±üã çÏ¢Ý …$éÏ¢ñÚ Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñæ ÜUï ©}}¢éH }¢é’ç}¢ÝèÝ „çIJ΢ ¥¢»à¢¢ e Ýï
ÈGUÚ}¢¢²¢ : ‘»ÜU Ï¢¢Ú ã$é„ñÝ d ÝÏ¢è» ¥ÜUÚ}¢ a ÜïU Т„ ¥¢» J ©„ ±vG¼ ¥¢Ð ÐÚ
±ãè ÜU¢ ÝéÁ$¢êH ã¢ï Ú㢠ƒ¢ J ±¢ïã Ú„êHéËH¢ã a ÜïU ©ÐÚ „±¢Ú ã¢ï x¢» v²êæ ÜUï ©„
±Q$U ¥¢Ð a Û¢éÜUï ãé» ƒï J ã$„é Ýñ d ¥¢Ð a ÜUè Ðé༠}¢éÏ¢¢ÚÜU ÐÚ ¶ïHÝï Hx¢ï J
ç…Ï¢í§üH j Ýï ÝÏ¢è a „ï ÐêÀ¢ : “¥² }¢éã$}}¢Î a ! ¥¢Ð §Ý „ï Ï¢ã¢ï¼ }¢éã$ÏÏ¢¼
ÜUÚ¼ï ãñæ ?” ¥¢Ð a Ýï …±¢Ï¢ çβ¢ : “ç…Ï¢í§üH j ! ²ïã }¢ïÚï Ï¢ïÅï ãñæ |¢H¢ }¢ñæ §Ý
„ï }¢éã$ÏÏ¢¼ v²êæ Ý ÜULæx¢¢ J” ç…Ï¢í§üH a Ýï ÜU㢠ÜUï “¥¢ÐÜUè ©}}¢¼ ¥¢Ð ÜUè ±ÈU¢¼
ÜïU Ï¢¢’Î §Ý ÜU¢ï Ü$UyH ÜUÚ Îïx¢è J” ²ïã ÜUïã ÜUÚ ©‹ã¢ïæÝï 㢃 Ϣɢ ÜUÚ „ÈUñÎ ç}¢^è ÜUè
»ÜU }¢é_è ©Æ¢§ü ¥¢ñÚ ÜU㢠ÜUï ¥² }¢éã$}}¢Î a ! ²ãè ±¢ïã „Ú…$}¢èÝ ãñ …ã¢æ ¥¢Ð
a ÜïU Ï¢ïÅï ã$é„ñÝ a ÜU¢ï Ü$UyH çÜU²¢ …¢»x¢¢ J ©„ …x¢ã ÜU¢ Ý¢}¢ ç¼ÈU ãñ J
…Ï¢ ç…Ï¢í§üH a Ú„êHéËH¢ã a ÜïU Т„ „ï ©Æ ÜUÚ ™Hï x¢» ¼¢ï ¥¢Ð
a ¥ÐÝï 㢃 }¢ïæ ç}¢^è çH²ï ãé» ¥¢ñÚ Ú¢ï¼ï ãé» Ï¢¢ãÚ çÝÜUHï J ¥¢ñÚ ÜU㢠: “¥² ¥¢»à¢¢
e ! ç…Ï¢í§üH j Ýï ¥|¢è ¥|¢è }¢éÛ¢$ ¶Ï¢Ú Îè ãñ ÜUï }¢ïÚï Ï¢ïÅï ã$é„ñÝ d ÜU¢ï „Ú…$}¢èÝ
ç¼ÈU }¢ïæ Ü$UyH çÜU²¢ …¢»x¢¢ ¥¢ñÚ }¢ïÚè ©}}¢¼ }¢ïÚï Ï¢¢’Î çÈUyÝ¢ïæ „ï ΢ï-™¢Ú ã¢ï …¢»x¢è J”
çÈUÚ ¥¢Ð a ¥ÐÝï ¥„ã$¢Ï¢ ÜUè ¼ÚÈU x¢» ç…Ý }¢ïæ ¥$Hè, ¥Ï¢ê Ï¢ÜUÚ,
©$}¢Ú, ãé…$ñÈU¢, ¥$}}¢¢Ú ¥¢ñÚ ¥Ï¢ê…$Ú g ƒï, ©„ ±vG¼ ¥¢Ð a Ú¢ï Úãï ƒï J H¢ïx¢¢ïæÝï
¥$…ü$ çÜU²¢ : “¥² ¥ËH¢ã t ÜïU Ú„êH a ! v²êæ Ú¢ï Úãï ãñæ ?” ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢
ÜUï “}¢éÛ¢ï ç…Ï¢í§üH j Ýï Ï¢¼¢²¢ ãñ ÜUï }¢ïÚ¢ Ï¢ïÅ¢ ã$é„ñÝ d }¢ïÚï Ï¢¢’Î „Ú…$}¢èÝ ç¼ÈUG }¢ïæ
Ü$UyH ÜUÚ çβ¢ …¢»x¢¢ J ±¢ïã }¢ïÚï Т„ ²ïã ç}¢^è HïÜUÚ ¥¢» ƒï ¥¢ñÚ Ï¢¼¢²¢ ÜUï §„è
}¢ñæ ©„ï çHÅ¢²¢ …¢»x¢¢ J”
(¥H }¢é¥…
$ }¢éH ÜUÏ¢èÚ 3:107 / ã. 2814 J }¢…}¢©ÁG…G±¢§Î 9:187-188, ÈUñÁ¢$ éH ÜU$ÎèÚ 1:266)

27
 à¢ã¢Î¼ï ãé„Ý
ñ d ÜUï Ï¢¢Î Ú„êHËé H¢ã a ÜU¢ x¢$}¢ï ãé„Ý
ñ d

 §}¢¢}¢ ¥ã}¢Î çÏ¢Ý ã}Ï¢H o „çIJÎÝ¢ §ÏÝï ¥ÏÏ¢¢„ d „ï çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñ

ÜUè, „çIJÎÝ¢ ¥ÏÏ¢¢„ d ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ ÜUè ‘»ÜU Ú¢ï…G ΢ïÐãÚ ÜUï ±v$¼ w$±¢Ï¢ }¢ïæ
}¢ñæÝï Ú„êHéËH¢ã a ÜU¢ï Îﶢ ÜUè ¥¢ÐÜUï x¢ï„ê» }¢é¥œ¢Ú (…$éËÈU }¢éÏ¢¢ÚÜU ±
΢Éè }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜUï Ï¢¢H) çÏ¢¶Úï ãé» ãñ ¥¢ñÚ x¢éÏ¢¢Ú ¥¢HêÎ ãñ, ¥¢ÐÜUï 㢃¢ïæ }¢ïæ
¶êÝ „ï |¢Úè »ÜU à¢èà¢è ãñ, ¼¢ï }¢ñæÝï ÐêÀ¢ : ‘}¢ïÚï }¢¢æ-Ï¢¢Ð ¥¢Ð a ÐÚ Ü$UéÚÏ¢¢Ý ! ²ï
v²¢ ãñ ?’ ¼¢ï ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢, ãé„ñÝ d ¥¢ñÚ ©ÝÜUï „¢çƒ²¢ïæ ÜU¢ ¶êÝ ãñ,
}¢ñæ §„ï …}¢¢ ÜUÚ Ú㢠ãêæ J (}¢éSÝÎ ¥ã}¢Î:2165 (1/242) (à¢ñ¶ …éÏ¢ïÚ ¥GHè …G§ü ¥¢ñÚ à¢ñ¶
¥Úݢﱼ Ýï §„ ãÎè¯ ÜUè „ÝÎ ÜU¢ï „ãèã ÜU㢠ãñ J)
(1)

(1) „çIJÎÝ¢ ¥ÏÎéËH¢ã §ÏÝï ¥ÏÏ¢¢„ d ÜU¢ w±¢Ï¢ :

“¥$}}¢¢Ú çÏ¢Ý ¥Ï¢è ¥$}}¢¢Ú Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñæ ÜUï §ÏÝï „çIJÎÝ¢ ¥$ÏÏ¢¢„ f Ýï
ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñæ Ýï ΢ïÐãÚ ÜïU ±vG¼ Ü$UñHêH¢ ÜUÚ¼ï ãé±ï w±¢Ï¢ }¢ïæ Îﶢ ÜUï ÝÏ¢è» ¥ÜUÚ}¢ a
çÏ¢¶Úï Ï¢¢H ¥¢ñÚ x¢Îü }¢ïæ çHÐÅï ãé±ï ÜUÐÇ$ï }¢ïæ ¶Ç$ï ãñæ J ¥¢Ð ÜïU 㢃 }¢ïæ »ÜU à¢èà¢è ãñ ç…„
}¢ïæ ¶êÝ ãñ J }¢ñæ Ýï ¥$…ü$ çÜU²¢ : }¢ïÚï }¢¢æ Ï¢¢Ð ¥¢Ð d ÐÚ Ü$UéÚÏ¢¢Ý ! » ¥ËH¢ã ÜïU Ú„êH a,
²ïã v²¢ ãñ ? ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²ïã ã$„é Ýñ d ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU „¢çƒ²¢ïæ ÜU¢ ¶êÝ
28
ãñ ç…„ï }¢ñæ à¢ã¢Î¼ ÜïU çÎÝ „ï çH²ï ãé±ï ãê¡ J” }¢ñæÝï ©„ï à¢é}¢¢Ú çÜU²¢ ¼¢ï }¢¢¥$Hê}¢ ãé±¢
ÜUï ©„è çÎÝ ©Ý ÜUè à¢ã¢Î¼ ãê§ü ƒè J”
(¼Ï¢Ü$U¢¼ §ÏÝï „¥$Î : 46-47/ã$ 272 J }¢éSÝÎï ¥ã$}¢Î 1:283, ÈU…$¢§Hé„$ „$ã$¢Ï¢¢ 2:779 / ã. 1381 J ¥H
§S¼è¥$¢Ï¢ 1:395-392 J }¢éSÝÎ ¥ã$}¢Î 1:242, ÈU…$¢§HéS„ã¢Ï¢¢ 2:778 / ã. 1380 ¥H }¢éS¼ÎÚÜU ¥HS„ãèãñÝ
4:397 J ÎH¢§Hé‹ÝéÏ¢éñ¢ã çHH Ï¢ñã$ÜUè 7:48 J }¢é„ÝÎï ¥$ÏÎ çÏ¢Ý ã$}¢èÎ 235/180 J ÈU…$¢§HéS„ã¢Ï¢¢ 2:784

/ ã. 1396 ¼¢Úè¶ï çÎ}¢àÜU 14:237 J ¥H }¢é¥… $ }¢éH ÜUÏ¢èÚ 3/110, ÎH¢§Hé‹ÝéÏ¢éñ¢ã çHH Ï¢ñã$ÜUè 6:471
¥H }¢é¥…}¢éH ÜUÏ¢èÚ 12/143,144 ¥H }¢é¥…}¢éH ÜUÏ¢èÚ 3/110, 12, 143, 144 ÈU…$¢§HéS„ã¢Ï¢¢ 2:781/ ã.
1389, ¼¢Úè¶ï çÎ}¢àÜU 14/237, ¼¢Úè¶ï Ï¢x$¢Î¢Î 1:152)

(2)

(2) “„çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e ÜU¢ w±¢Ï¢ :

„çIJ΢ „H}¢¢ e Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼è ãñæ çÜU }¢ñæ „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e ÜUè
ç¶Î}¢¼ }¢ïæ ã$¢…$Ú ãê§ü J Îﶢ ÜUï ±¢ïã Ú¢ï Úãè ãñæ J }¢ñæÝï Ú¢ïÝï ÜUè ±…ã }¢¢¥$H}ê ¢ ÜUè ¼¢ï
©‹ã¢ïæ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUï }¢ñæÝï ÝÏ¢è a ÜU¢ï w±¢Ï¢ }¢ïæ Îﶢ ãñ J ¥¢Ð a ÜïU „Ú }¢éÏ¢¢ÚÜU ¥¢ñÚ
΢Éè ¶¢ÜU ¥¢HêÎ ãñæ J }¢ñæÝï ÐêÀ¢ ÜUï ¥² ¥ËH¢ã t ÜïU Ú„êH a ! ²ïã v²¢ ãé±¢ ãñ ?
¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñæ ¥|¢è ¥|¢è ã$„é Ýñ d ÜUè à¢ã¢Î¼ Îï¶ ÜUÚ H¢ñÅ¢ ãêæJ”
(„é‹ÝÝ ç¼Úç}¢…$è 5:323 / ã. 3860, ÎH¢§Hé‹ÝéÏ¢éñ¢ã çHH Ï¢ñãÜ$Uè 7:47 J ¥œ¢¢Úè¶éH ÜUÏ¢èÚ 3:324 /
¼Ú…}¢¢ 1098 J ¥H }¢é¥… $ }¢éH ÜUÏ¢èÚ 32:373 J ¼ã…$èÏ¢éH ÜU}¢¢H 9:187, ¼¢Úè¶ï çÎ}¢àÜU 14:238 J ¥H
}¢éS¼ÎÚÜU ¥HS„ãèãñÝ 4:19)

29
 (3)

(3) “§}¢¢}¢ Ï¢é¶G¢Úè ¼¢Úè¶ï ÜUÏ¢èÚ }¢ïæ ‘Ú…$èÝ Ï¢²¢¥$H¥‹}¢¢¼’ ÜïU ¼Ú…é}¢¢ }¢ïæ
çH¶¼ï ãñæ ÜUï ¥à¢… Ýï Ï¢²¢Ý çÜU²¢, ©„ Ýï ÜU㢠ÜUï ã}¢ „ï ¥Ï¢ê ¶¢çHÎ Ýï Ï¢²¢Ý
çÜU²¢, ©„Ýï Ï¢¼¢²¢ ÜUï ã}¢ „ï Ú…$èÝ Ýï Ï¢²¢Ý çÜU²¢, ±¢ïã ÜUïã¼ï ãñ ÜUï }¢éÛ¢ „ï „H}¢¢
Ýï Ï¢²¢Ý çÜU²¢ çÜU :
}¢ñæ „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e ÜUè ç¶Î}¢¼ }¢ñæ ã¢çÁ$¢Ú ãê§ü J Îﶢ ÜUï ±¢ïã Ú¢ï
Úãè ãñæ J ©‹ã¢ïæÝï ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUï }¢ñæ Ýï ÝÏ¢è a ÜU¢ï w±¢Ï¢ }¢ïæ Îﶢ ãñ J ¥¢Ð a ÜïU
„Ú}¢éÏ¢¢ÚÜU ¥¢ñÚ Î¢Éè ¶¢ÜU ¥¢HêÎ ãñæ J ¥¢Ð a Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñæ ¥|¢è ¥|¢è ã$é„ñÝ
d ÜUè à¢ã¢Î¼ Îï¶ ÜUÚ H¢ñÅ¢ ãêæ J” (¥œ¢¢Úè¶éH ÜUÏ¢èÚ 3:324 / ¼…ü}¢¢ 1098)

30
 à¢ã¢Î¼ï ãé„ñÝ d „ï ÐïãHï §}¢¢}¢ }¢¢ñH¢
¥$Hè d ÜU¢ x$¢}¢ï ãé„ñÝ d }¢ïæ Ú¢ïÝ¢

 §ÏÝï „¥ìÎ - Ýï ࢥìÏ¢è „ï Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ãñ ÜUï ç„zGÈGUèÝ ÜUï ¼ÚÈU …¢¼ï ãé» ã…Ú¼
¥$Hè d ÜUÚÏ¢H¢ „ï x¢é…Úï J …Ï¢ ÈUéÚ¢¼ ÜUï çÜUÝ¢Úï Ýñݱ¢ Ï¢S¼è „ï x¢é…Úï ¼¢ï }¢¢ñH¢
¥$Hè d Ýï ±ã¢æ ¶Çï ã¢ïÜUÚ ©„ …$}¢èÝ ÜU¢ Ý¢}¢ ÐêÀ¢ ¼¢ï ¥¢Ð ÜU¢ï Ï¢¼¢²¢
x¢²¢ ÜUè §„ï ‘ÜUÚÏ¢H¢’ ÜUã¼ï ãñ J ¼¢ï ¥¢Ð d Ú¢ï ÐÇï J ²ã¢æ ¼ÜU ÜUï ¥¢ÐÜUï
¥¢æ„ê¥¢ï „ï …$}¢èÝ ¼Ú ã¢ï x¢§ü J çÈUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñæ Ú„êHéËH¢ã a ÜUï Т„
x¢²¢ ¼¢ï ¥¢Ð a Ú¢ï Úãï ƒï J }¢ñæÝï ¥…ü çÜU²¢ ‘¥¢Ð çÜU„ ±…ã „ï x¢çÚ²¢ ÜUéÝ¢æ
ãñ ?’ ÈGUÚ}¢¢²¢ : ‘¥|¢è ç…Ï¢í§H j Ýï ¥¢ÜUÚ ¶Ï¢Ú Îè ãñ ÜUè }¢ïÚ¢ Ï¢ïÅ¢ ãé„ñÝ
d ÈUéÚ¢¼ ÜUï çÜUÝ¢Úï »ÜU …x¢ã Ü$UyH ã¢ï x¢¢, ç…„ï ÜUÚÏ¢H¢ ÜU㢠…¢¼¢ ãñ, çÈUÚ

ç…Ï¢í§H j Ýï »ÜU }¢énè }¢ïæ ç}¢^è ÐÜUÇ$ÜUÚ }¢éÛ¢ï „éæÍ¢¢§ü ¼¢ï }¢ñæ ¥ÐÝï ¥¢æ„ꥢï
ÜU¢ï Ú¢ïÜU Ýãèæ „ÜU¢ J’
 ã…Ú¼ ¥„Ï¢x¢ çÏ¢Ý ÝÏ¢¢¼¢ d - ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ, ÜUè …Ï¢ ã}¢ }¢¢ñH¢ ¥$Hè d ÜUï
„¢ƒ …æx¢ï ç„zGÈGUèÝ „ï ±¢Ð„ ¥¢» ¼¢ï ÜUÚÏ¢H¢ „ï x¢é…Ú Úãï ƒï …Ï¢ ÜUÏ¢íï ãé„ñÝ d
ÜUè …x¢ã ¥¢§ü ¼¢ï ã…Ú¼ ¥$Hè d LÜU x¢» ¥¢ñÚ Ú¢ïÜUÚ à¢éã΢» ÜUÚÏ¢H¢ ÜUï
}¢é¼¢çHÜU ÈGUÚ}¢¢²¢ : ‘²ã¢æ ©Ý à¢éã΢» çÜUÚ¢}¢ ÜUï ©æŠϢ¢æ{ï …¢»x¢ïæ, ²ã¢æ ©ÝÜUï
ÜU…$¢±ïæ Ú¶Ýï ÜUè …x¢ã ãñ, ²ã¢æ ©ÝÜU¢ ¶êÝ Ï¢ãÝï ÜU¢ }¢ÜU¢}¢ ãñ, çÜU¼Ýï …±¢Ý
¥¢Hï }¢éã}}¢Î a ÜUï „¢ƒ ¶éHï }¢ïÎ¢Ý }¢ïæ Ü$UyH çÜU» …¢»æx¢ï ©Ý ÐÚ …$}¢èÝ ±
¥¢„}¢¢Ý Ú¢ï»æx¢ï J’
(ÎH¢§Hé‹ÝéÏ¢éñ¢ã, ¥Ï¢ê Ýé’»ï}¢ ¥SÈUã¢Ýè, „ÈU¢-509)
(¶„¢§„ï ÜUéÏ¢Ú¢, ç…ËÎ-Îé±}¢, „ÈU¢-126) (ç„ÚüÚéàà¢ã¢Î¼ñÝ, „ÈU¢-3)

31
 ¼…ü}¢¢ :
“¥$ÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥$ÏÏ¢¢„ f ÜUè çÚ±¢²¼ ¥$Hè „ï :
à¢ñ¶éH §SH¢}¢ ã$¢çÜGU}¢ …à}¢è Ýï ç…$RU çÜU²¢ ãñ :
¥}¢èLH }¢é’ç}¢ÝèÝ ¥$Hè j …Ï¢ ç„zGÈGUèÝ ÜïU çH²ï Ú±¢Ý¢ ãé» ¼¢ï Ú¢S¼ï }¢ïæ ÜUÚÏ¢H¢
}¢ïæ ©¼Úï ¥¢ñÚ „çIJÎÝ¢ §ÏÝï ¥$ÏÏ¢¢„ d „ï ÜU㢠: “…¢Ý¼ï ã¢ï ²ïã ÜU¢ñÝ„è …x¢ã ãñ ?”
©‹ã¢ïæ Ýï …±¢Ï¢ çβ¢ : “Ýãèæ J” }¢¢ñH¢ ¥$Hè j Ýï ÜU㢠ÜUï ¥x¢Ú §„ …x¢ã ÜïU Ï¢¢Úï
}¢ïæ }¢¢’Hê}¢ ã¢ï …¢» ¼¢ï }¢ïÚè ¼Úã ¼é}¢ |¢è ¥¢æ„ê Ϣ㢥¢ïx¢ï J ²ïã ÜUïã ÜUÚ ±¢ïã çà¢g¼
„ï Ú¢ïÝï Hx¢ï J ©„ ÜïU Ï¢¢’Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ïÚ¢ ¥¢ñÚ ¥¢Hï ¥Ï¢è „êçÈU²¢Ý ÜU¢ v²¢
Û¢x¢Ç$¢ ãñ ?” çÈUÚ ã$é„ñÝ d ÜUè ¼ÚÈU L¶ çÜU²¢ ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ïÚï Ï¢ïÅï „Ï¢í
ÜUÚÝ¢ J ¥¢Hï ¥Ï¢è „êçÈU²¢Ý „ï ¼é}ã¢Úï Ï¢¢Ð ÜU¢ï ç…„ ¼Úã ÜUè ¥ç…$IJ¼ Ðãêæ™è ãñ
©„è ¼Úã ÜUè ¥ç…$IJ¼ ¼é}ãïæ |¢è ©Ý „ï }¢ïÚï Ï¢¢’Î Ðãêæ™ïx¢è J”
(}¢v¼Hï ãé„ñÝ, w±¢çÚ…$}¢è 1:236 ã. 10)

32
 ¼…éü}¢¢ :
“¼…$çÜUÚ¼éH ¶±¢„ }¢ïæ ãñ ÜUï ã$„Ý çÏ¢Ý ÜU¯èÚ ¥¢ñÚ ¥$ÏÎï ¶ñÚ Ýï Ï¢²¢Ý çÜU²¢ :
“…Ï¢ ¥$Hè j ÜUÚÏ¢H¢ Ðã¢ïæ™ï ¼¢ï ±ã¢æ ÆãÚ x¢» ¥¢ñÚ Ú¢ïÝï Hx¢ï ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : ‘§„ ÜïU
Ï¢¢Ð ÜUè ÜU„}¢ ! ™‹Î Ï¢Ó™ï ²ã¢æ à¢ãèÎ çÜU²ï …¢»æx¢ï J ²ïã ©Ý ÜUè „±¢Úè²¢ïæ ÜïU LÜUÝï
ÜUè …x¢ã ãñ, ²ã¢æ ±¢ïã ÐÇ¢± Ç¢Hïæx¢ï, ²ã¢æ ©„ ¶¢„ §‹„¢Ý ÜU¢ï ÐÀ¢Ç$¢ …¢»x¢¢ J ²ïã
ÜUïã ÜUÚ ±¢ïã çà¢g¼ „ï Ú¢ïÝï Hx¢ï J”
(¼…$çÜUÚ¼éH ¶±¢„ : 250)

 ¼…éü}¢¢ :
“¥„Ï¢x$¢ çÏ¢Ý ÝÏ¢¢¼ã ÜUè çÚ±¢²¼ }¢¢ñH¢ ¥$Hè j „ï :
¥„Ï¢x$¢ çÏ¢Ý ÝÏ¢¢¼ã d Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñæ ÜUï ã}¢ }¢¢ñH¢ ¥$Hè j ÜïU „¢ƒ ™H Úãï
ƒï ÜUï ã}¢¢Ú¢ x¢é…Ú ©„ …x¢ã „ï ãé±¢ …ã¢æ ¥¢… ã$é„Ýñ j ÜUè Ü$UÏ¢í ãñ J }¢¢ñH¢ ¥$Hè j
Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²ã¢æ ©Ý ÜUè „±¢Ú襢ïæ ÜUè Hx¢¢}¢ïæ ¶èæ™è …¢»æx¢è, §„ …x¢ã ±¢ïã }¢éÜ$Uè}¢
ã¢ïæx¢ï ¥¢ñÚ §„è …x¢ã ©Ý ÜU¢ ¶êÝ Ï¢ã¢²¢ …¢»x¢¢ J ¥¢Hï }¢éã}}¢Î a ÜïU Ï¢Ó™ï §„è
}¢ñÎ¢Ý }¢ïæ à¢ãèÎ çÜU²ï …¢»æx¢ï ¥¢ñÚ ¥¢„}¢¢Ý …}¢èÝ ©Ý ÐÚ ¶êÝ „ï ¥¢æ„ê Ϣ㢻æx¢ï J”
(ÎH¢§Hé‹ÝéÏ¢éñ¢ã çHH ¥Ï¢è Ýé’»}¢ ¥H ¥SÈUã¢Ýè 2:541-542, …$¶¢§LH ©$ÜU$ Ï¢¢ : 97 ²Ý¢Ï¢è©$H
}¢±g¼ 2:186 ã. 541, ¥H ÈUé¼êã$ çHH §ÏÝï ¥¢ç„}¢ 2:462)

33
 ¼…éü}¢¢ :
“ÝÁ…¢ ÜUè çÚ±¢²¼ }¢¢ñH¢ ¥$Hè „ï :
¥$ÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ÝÁ…¢ ¥ÐÝï Ï¢¢Ð „ï çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñæ çÜU ±¢ïã }¢¢ñH¢ ¥$Hè
j ÜïU „¢ƒ Ú±¢Ý¢ ãé» ¥¢ñÚ }¢ïÚï ±¢çHÎ ©ÝÜUè ¼ã¢Ú¼ ±x¢ñÚ¢ ÜïU ç…$}}¢ïÎ¢Ú ƒï, ç„$zÈ G UG èÝ
…¢¼ï ãé» …Ï¢ ±¢ïã Ýñݱ¢ ÜïU Т„ „ï x¢é…$Úï ¼¢ï ¥¢±¢…$ Îï¼ï ãé» ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ï ¥Ï¢ê
¥$ÏÎéËH¢ã (§}¢¢}¢ ãé„Ýñ d ÜUè ÜUéç‹Ý²¼) ! ÎçÚ²¢» ÈUÚ¢¼ ÜïU çÜUÝ¢Úï „Ï¢í ÜUÚÝ¢, »ï
¥Ï¢ê ¥$ÏÎéËH¢ã ÎçÚ²¢» ÈUéÚ¢¼ ÜïU çÜUÝ¢Úï „Ï¢í ÜUÚÝ¢ J” }¢ñæÝï ¥$…ü çÜU²¢ : “²ïã v²¢ Ï¢¢¼
ãé§ü ?” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñæ »ÜU çÎÝ ÝÏ¢è a ÜUè ç¶Î}¢¼ }¢ïæ ã¢ç…$Ú ã饢, ©„ ±vG¼ ¥¢Ð
ÜUè ΢ïÝ¢ïæ ¥¢æ¶¢ïæ „ï ¥¢æ„ê …¢ Úãï ƒï J” }¢ñæÝï ÐêÀ¢ : ‘¥² ¥ËH¢ã t ÜïU ÝÏ¢è a ! ¥¢Ð
ÜU¢ï çÜU„Ýï Ý¢Ú¢…$ ÜUÚ çβ¢ ãñ ? ¥¢Ð ÜUè ¥¢æ¶¢ïæ „ï ¥¢æ„ê v²êæ Ï¢ïã Úãï ãñæ ?’ ¥¢Ð a
Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ‘¥|¢è ¥|¢è ç…Ï¢í§üH j }¢ïÚï Т„ „ï ©Æ ÜUÚ x¢» ãñæ J ©‹ã¢ïæ Ýï }¢éÛ¢ „ï ÜUã¢
ÜUï ã$„é Ýñ d ÎçÚ²¢» ÈUéÚ¢¼ ÜïU çÜUÝ¢Úï à¢ãèÎ çÜU²ï …¢»æx¢ï J ¥¢ñÚ ²ïã |¢è ÜU㢠ÜUï ¥x¢Ú
™¢ãïæ ¼¢ï ©„ „Ú…$}¢èÝ ÜUè ç}¢^è ¥¢Ð ÜU¢ï „éæÍ¢Ýï ÜïU çH²ï H¢ Îêæ J’ }¢ñæÝï …±¢Ï¢ çβ¢ ÜUï
‘…$ÚÚê H¢ ΢ï J’ çÈUÚ ©‹ã¢ïæ Ýï 㢃 Ϣɢ ÜUÚ »ÜU }¢é_è ç}¢^è }¢ïÚï „¢}¢Ýï Ú¶ Îè J ²ïã Îï¶
ÜUÚ }¢éÛ¢ï ¥ÐÝè ¥¢æ¶¢ïæ ÐÚ ÜU¢Ï¢ê Ýãèæ Ú㢠J”
ç…$²¢¥ }¢éÜUÎì„è ã$}Ï¢Hè Ýï “¥H ¥ã$¢çίéH }¢éw¼¢Ú¢” }¢ïæ §„ çÚ±¢²¼
ÜUè „ÝÎ ÜU¢ï ã$„Ý Ï¢¼¢²¢ ãñ J
(}¢éSÝÎ ¥ã$}¢Î 1:85, }¢é„ç‹ÝÈU §ÏÝ ¥Ï¢è à¢ñÏ¢¢ 8:632 ã. 259, }¢éSÝÎ ¥Ï¢è ²¥$H¢ 1:298 ã. 363,
}¢é¥…}¢éH ÜUÏ¢èÚ 3/105, ã. 2811, ¼¢Úè¶ï çÎ}¢àÜU 178/14 ¥H çϢ΢²¢ ±Ý-çÝ㢲¢ 217/8, ¼ã…èÏ¢éH
ÜU}¢¢H 6:407, 焲Úï ¥¥GH¢}¢é‹ÝéÏ¢H¢ 3:288, ¥H ¥ã$¢çίéH }¢éw¼¢Ú¢ 2:375 ã. 758)
34
 ©}}¢éH }¢é’ç}¢ÝèÝ „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e
ÜU¢ x$¢}¢ï ãé„ñÝ d }¢ïæ çx¢Ú²¢

 ¥ËH¢}¢¢ …$ãÏ¢è o Ýï çH¶¢ ãñ, -

¥ÏÎéH ã}¢èÎ çÏ¢Ý Ï¢ãÚ¢}¢ ¥¢ñÚ »ÜU Îê„Úï }¢¢ï’¼Ï¢Ú Ú¢±è à¢ãÚ çÏ¢Ý ã¢ïà¢Ï¢ „ï
ÝvGH ÜUÚ¼ï ãñ ÜUï §ÏÝï ã¢ïà¢Ï¢ Ýï ÜU㢠ÜUï, “}¢ñæ ã…GÚ¼ ©}}¢ï „H}¢¢ e …G¢ñ…»
ÝÏ¢è a ÜUï Т„ ©„ ±vG¼ }¢¢ñ…êÎ ƒ¢ …Ï¢ ©ÝÜUï Т„ ã…GÚ¼ ãé„ñÝ d ÜUï ÜGUyH
ÜUè ¶GÏ¢Ú Ðãéæ™è ¼¢ï ©‹ã¢ïæ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUè : ‘©Ý H¢ïx¢¢ïæ Ýï ²ï ÜU¢}¢ ¥‹…¢}¢ Îï
çβ¢ ? ¥ËH¢ã u ©ÝÜUï Í¢Ú¢ïæ ÜU¢ï ¥¢ñÚ ©‹¢ÜUè ÜUÏ¢í¢ï ÜU¢ï ¥¢x¢ „ï |¢Ú Îï J’ ¥¢ñÚ
±¢ïã Ï¢ïã¢ïࢠã¢ïÜUÚ çx¢Ú x¢§ü, ã}¢ ©ÆÜUÚ ™Hï ¥¢» J”
(焲Úï ¥¥ìH¢}¢é‹ÝéÏ¢H¢, ç…ËÎ-„¢ï}¢, „ÈU¢-318)
(§„ÜU¢ Scan Page „ÈU¢ Ý}Ï¢Ú 36 ÐÚ ãñ J)
 »ÜU ¥¢ñÚ çÚ±¢²¼ }¢ïæ ãñ ÜUè ©}}¢éH }¢é’ç}¢ÝèÝ ã…Ú¼ ©}}¢ï „H}¢¢ e ÈGUÚ}¢¢¼è
ãñ ÜUè …Ï¢ Ü$UyHï ãé„ñÝ d ÜUè Ú¢¼ ¥¢§ü ¼¢ï }¢ñæ Ú¢ï ÐÇè ¥¢ñÚ }¢ñæÝï Ï¢¢ï¼H ÜU¢ï
¶¢ïH¢ ¼¢ï ç}¢^è ¶êÝ ã¢ïÜUÚ Ï¢ã ÐÇè J
(„±¢§üÜUï }¢éã<ÚÜUã, ã¢çÈU… §üÏÝï ã…Ú }¢vÜUè, „ÈU¢-641)
(Ϣ㱢H¢ : …$±¢ãÎéH }¢éSÝÎ §}¢¢}¢ ¥ã}¢Î çÏ¢Ý ã}Ï¢H)

35
36
 à¢éã΢» çÜUÚ¢}¢ ÜU¢ xG¢}¢ ÜUÚÝ¢ ÝÏ¢è a ± çÏ¢‹¼ï
ÝÏ¢è a ÈGU¢ç¼}¢¢ …GãÚ¢ j ÜU¢ ¼ÚèÜU¢

 §}¢¢}¢ Ϣ鶢Úè o ¥ÐÝè „ãèã }¢ï à¢éã΢» Ï¢Îí g ÜUï çH²ï ÝÏ¢è» ÜUÚè}¢
a ÜUï „¢}¢Ýï Ý¢ñãG¢ (}¢Ú篲¢) ÐÉÝï ÜUï Ï¢²¢Ý }¢ïæ »ÜU ãÎè¯ H¢» ãñæ J

37
 ¼…ü}¢¢ : §}¢¢}¢ Ϣ鶢Úè o çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñæ : ‘ã}¢ï }¢é„gÎ Ýï ãÎè¯ Ï¢²¢Ý ÜUè
©‹ã¢ïæÝï ÜU㢠: ã}¢ïæ Ï¢à¢Ú §ÏÝï }¢éÈUçgH Ýï ãÎè¯ Ï¢²¢Ý ÜUè, ©‹ã¢ïæÝï ÜU㢠ã}¢ïæ
¶¢çHÎ çÏ¢Ý …GÜU±¢Ý Ýï ãÎè¯ Ï¢²¢Ý ÜUè, ©‹ã¢ïæÝï ÜU㢠: LÏ¢è¥ì çÏ¢‹¼ï
}¢é¥çñ…G çÏ¢Ý ¥ÈGUÚ¢ Ýï Ï¢¼¢²¢ : ‘ …Ï¢ }¢éÛ¢ï }¢ïÚï ¶¢ç±‹Î ÜUï Т„ ÐïࢠçÜU²¢
x¢²¢ ©„ }¢¢ñÜU¢ ÐÚ ÝÏ¢è a ¼à¢ÚèÈU H¢», „¢ï ¥¢Ð a }¢ïÚï çÏ¢S¼Ú ÐÚ Ï¢ñÆ
x¢» ç…„ ¼Úã ¼é}¢ (¶¢çHÎ çÏ¢Ý …GÜU±¢Ý) }¢ïÚï ÜUÚèÏ¢ Ï¢ñÆï ã¢ï, ©„ ±vG¼
HÇçÜU²¢ ÇÈU Ï¢…¢ Úãè ƒè ¥¢ñÚ x¢…G±» Ï¢Îí }¢ïæ …¢ï }¢ïÚï ¥¢Ï¢¢¥ìG ÜUyH çÜU²ï
x¢» ƒï ©Ý ÐÚ Ý¢ñ㢠ÜUÚ Úãè ƒè, ¥™¢ÝÜU ©Ý}¢ïæ „ï »ÜU HÇÜUè Ýï ²ï à¢ñÚ ÐÉ¢
:’ ã}¢ }¢ïæ »ï„ï ÝÏ¢è }¢¢ñ…êÎ ãñ ç…ÝÜU¢ï ¥¢Ýï±¢Hï ÜUH ÜU¢ §Ë}¢ ãñ, ¼¢ï ¥¢Ð a
Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²ï à¢ñÚ Ý ÐÉ¢ï ¥¢ñÚ …¢ï ¥à¢¥¢Ú ¼é}¢ ÐïãHï ÐÉ Úãè ƒè ±ãè
Ðɼè Úã¢ï J
(„ãèã Ï¢é¶G¢Úè : Ï¢¢Ï¢ : çÝÜU¢ã ¥¢ñÚ ±Hè}¢¢ ÜUè ¼ÜGUÚèÏ¢ }¢ïæ ÇÈU Ï¢…¢Ý¢, ãÎè¯ - 5147)
• ¼à¢Úèã : §„ ãÎè¯ ÜU¢ï §}¢¢}¢ Ï¢é¶G¢Úè oÝï Ï¢¢Ï¢ ‘çÝÜU¢ã ¥¢ñÚ ±Hè}¢¢ ÜUè
¼ÜGUÚèÏ¢ }¢ïæ ÇÈU Ï¢…¢Ý¢’ }¢ïæ Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ãñ ç…„}¢ïæ ©‹ã¢ïæÝï çÝÜU¢ã …ñ„è ¶éà¢è
ÜUï }¢¢ñÜUï ÐÚ ÝÏ¢è a ÜUï „¢}¢Ýï ÇÈU Ï¢…¢²¢ …¢¼¢ ƒ¢ ¥¢ñÚ ¥¢ÐÝï §„„ï }¢Ý¢
Ýçã çÜU²¢ ²ï „ãèã ãÎè¯ „ï Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ãñ J
• §„ ãÎè¯ ÜU¢ï §„è „ÝÎ §}¢¢}¢ ç¼Ú}¢è…GèÝï ¥ÐÝè ‘„éÝÝ’ }¢ïæ Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ãñ
¥¢ñÚ §„ ãÎè¯ ÜU¢ï ‘ã„Ý „ãèã’ ÜU㢠ãñ J
(„éÝÝ ç¼Úç}¢…Gè, ãÎè¯ 1090)
• §„ ãÎè¯ ÜU¢ï §ÏÝï }¢¢…¢ o Ýï »ÜU ¥¢ñÚ „ÝÎ „ï Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ ãÎè¯
„ãèã ãñ J
(§ÏÝï }¢¢…¢ : x¢¢Ýï ¥¢ñÚ ÇÈU Ï¢…¢Ýï ÜUï Ï¢²¢Ý }¢ïæ, çÎËÎ-3, ãÎè¯-1897)
• §„ ãÎè¯ ÜU¢ï Ï¢é¶G¢Úè ÜUè ãè „ÝÎ „ï §ÏÝï ΢©Î o Ýï ¥ÐÝè ‘„éÝÝ’ }¢ï
ÝvGH çÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ ãÎè¯ „ãèã ãñ J
(„éÝÝ §ÏÝï ΢©Î, Ï¢¢Ï¢ : x¢¢Ýï ÜUï Ï¢²¢Ý }¢ïæ, ç…ËÎ-4, ãÎè¯ - 4922)
• §„ ãÎè¯ }¢ïæ …¢ï ±¢ÜGU異 Ï¢²¢Ý ã饢 ÜUï Ú¢±è ÚéÏ¢è¥ì çÏ¢‹¼ï }¢é¥çñ…G ÜUè ࢢÎè
ÜUï }¢¢ñÜGUï ÐÚ ÝÏ¢è a ¼à¢ÚèÈU H¢¼ï ãñ ¥¢ñÚ ¥¢ÐÜUï „¢}¢Ýï Ï¢çÓ™²¢¡ à¢éã΢»
Ï¢Îí g ÜUï x¢G}¢ }¢ïæ }¢Ú篲¢ Ðɼè ãñ }¢x¢Ú ¥™¢ÝÜU …Ï¢ ±¢ï ¥¢Ð a ÜUè
38
 ࢢÝ}¢ïæ }¢‹ÜUÏ¢¼ ÐÉÝ¢ à¢éL ÜUÚ¼è ãñ ¼¢ï ÝÏ¢è a §ÝÜU¢ï Ú¢ïÜU ÜUÚ ±¢Ð„ ±ãè
}¢Ú篲¢ …¢ï …æx¢ï Ï¢Îí ÜUï à¢éh¢ ÜUï x¢G}¢ }¢ï ÐÉ¢ x¢²¢ ±¢ï ÐÉÝï ÜU¢ ãévG}¢ Îï¼ï ãñ,
§ü„„ï м¢ ™H¢ ÜUï à¢éã΢» §SH¢}¢ ÜUï x¢G}¢ }¢ïæ }¢Úç¯²ï „éÝÝ¢ ÝÏ¢è a ÜUè
„é‹Ý¼ ãñ J Ï¢ïà¢ÜU à¢éã΢» §SH¢}¢ ç…G‹Î¢ ãñ }¢x¢Ú ©ÝÜU¢ x¢G}¢ ¼¢…¢ ÜUÚÝï ÜUï
çH» }¢Ú篲¢ ²¢ Ý¢ñ㢠ÐÉ „ÜU¼ï ãñ, §„ ÈUï’H „ï ÝÏ¢è a Ýï Ú¢ïÜU¢ Ýãèæ Ï¢ËÜUï
¥¢ÐÝï Ï¢…G¢¼ï ¶éÎ §„ÜU¢ï „éÝÝï ÜUè ÈGUÚ}¢¢§à¢ ÜUè ãñ J
 ÈU¼±¢ çÚ…G±èIJ¢ }¢ïæ |¢è }¢Ú篲ï ÐÉÝï ÜU¢ ç…RU :
• §„ ãÎè¯ ÜU¢ ç…GRU ¥ËH¢}¢¢ ¥ã}¢Î çÚ…G¢ ¶¢Ý Ï¢Úï˱è o Ýï |¢è ÈU¼±¢
çÚ…±èIJ¢ ç…ËÎ-23 }¢ïæ çÜU²¢ ãñ ç…„}¢ïæ ©‹ã¢ïÝï ÝÏ¢è» ÜUÚè}¢ a ÜUï „¢}¢Ýï
»ÜU çÝÜU¢ã ÜUï }¢¢ïÜUï ÐÚ Ï¢Ó™è²¢ïæ ÜU¢ ÇÈU Ï¢…¢ÜUÚ à¢éã΢» Ï¢Îí g ÜUè ࢢÝ
}¢ï }¢Ú篲ï ÐÉÝ¢ ÝvGH çÜU²¢ ãñ §„„ï ²ï Ï¢¢¼ „¢çÏ¢¼ ãñ ÜUï à¢éã΢» §SH¢}¢ ÜUï
x¢G}¢ }¢ï ¥à¥¢Ú ²¢’Ýè }¢Úç¯²ï „éÝÝ¢ ÝÏ¢è a ÜUè „é‹Ý¼ ãñ J ¥ÈU„¢ï„ ¶éÎ
ÜU¢ï ¥ã}¢Î çÚ…¢ Ï¢Úï˱è o ÜUï ™¢ãÝï±¢H¢ Ï¢¼¢Ýï±¢Hè …}¢¢¥¼ ÜU¢ »ÜU
çx¢Ú¢ïã ÝÏ¢è a ÜUï à¢ãèΠݱ¢„ï ÜUï à¢ã¢Î¼ çÜU ¥SÚ¢ }¢ïæ Ý» „¢H ÜUè
}¢éÏ¢¢ÚÜUÏ¢¢Îè ÎïÝï }¢ïæ }¢à¢x¢êH Úãï¼¢ ãñ J ¥ËH¢ã t ã}¢ „Ï¢ÜU¢ï ÝïÜU çã΢²¼
¥¼¢ ÈGUÚ}¢¢» J ¥¢}¢èÝ.
• ²ã¢¡ ÈU¼±¢ çÚ…G±èIJ¢ ÜUï scan page Ðïࢠãñ :

39
40
 „çIJÎéàà¢éã΢ ¥}¢èÚ ã}…G¢ çÏ¢Ý ¥ÏÎéH
}¢éœ¢çHÏ¢ d ÜUï xG¢}¢ }¢ï „çIJ΢ ÈGU¢ç¼}¢¢ e
çÏ¢‹¼ï Ú„êHéËH¢ã a ÜU¢ Ú¢ïÝ¢

 §}¢¢}¢ ã¢çÜGU}¢ ‘¥H }¢éS¼ÎÚÜU ¥S„ãèãñÝ }¢ïæ ãÎè¯ ÝÜUH ÜUÚ¼ï ãñ :

 ¼…ü}¢¢ :- ã}¢ÜU¢ï ¶Ï¢Ú Îè ¥Ï¢ê ¥ÏÎéËH¢ã }¢éã}}¢Î çÏ¢Ý ¥çÏÎËH¢ã „zGÈGU¢¢Ú

„ï ©‹ã¢ïæÝï „éÝ¢ ¥Ï¢êÏ¢RU çÏ¢Ý ¥Ï¢êÎì΋²¢ ¥H ÜUÚ„è „ï ©‹ã¢ïæÝï „éÝ¢ ¥GHè çÏ¢Ý
à¢é¥G²ìÏ¢ „ï ©‹ã¢ïæÝï „éÝ¢ çÏ¢Ý ¥Ï¢ê ÈUéβçÜUÝ „ï ©‹ã¢ïæÝï ¶Ï¢Ú Îè „éHñ}¢¢Ý çÏ¢Ý
΢ªÎ „ï ©‹ã¢ïæÝï çÚ±¢²¼ çÜU²¢ ¥ÐÝï ±¢çHÎ „ï ©‹ã¢ïæÝï çÚ±¢²¼ çÜU²¢ …¢’ÈUÚ
çÏ¢Ý }¢éã}}¢Î (§}¢¢}¢ …¢’ÈUÚ „¢çÎÜU d) „ï, §}¢¢}¢ …¢’ÈUÚ „¢çÎÜU ¥ÐÝï
±¢çHÎ (§}¢¢}¢ Ï¢¢çÜUGÚ d) ÜUï ã±¢Hï „ï ©ÝÜUï ±¢çHÎ (§}¢¢}¢ …G²ÝéH
¥¢Ï¢ïÎèÝ d) ÜU¢ Ï¢²¢Ý ÝÜGUH ÜUÚ¼ï ãñæ, ©ÝÜUï ±¢çHÎ ã…GÚ¼ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ, “ã…GÚ¼ ÈGU¢ç¼}¢¢ e ¥}¢ê}¢Ý ÝÏ¢è ¥ÜUÚ}¢ a ÜUï ™™¢ ã…GÚ¼
ã}…G¢ çÏ¢Ý ¥ÏÎéH }¢éœ¢çHÏ¢ f ÜUè ÜUÏ¢í ÜUè ç…G²¢Ú¼ ÜUï çH» …¢²¢ ÜUÚ¼è ƒè
¥¢ñÚ ©ÝÜUè ÜUÏ¢í ÜUï Т„ Ý}¢¢…G |¢è ÐÉ¼è ƒè ¥¢ñÚ Ï¢ãé¼ Ú¢ï²¢ ÜUÚ¼è ƒè J”
“²ï ãÎè¯ „ãèãéH §üSݢΠãñ HïçÜUÝ §}¢¢}¢ Ϣ鶢Úè o ¥¢ñÚ §}¢¢}¢
}¢éçSH}¢ o Ýï §ÝÜU¢ï ÝvGH Ýãèæ çÜU²¢ J”
(¥H }¢éS¼ÎÚÜU çHH ã¢çÜU}¢, ç…ËÎ-4, „ÈU¢-89, ã.4319)
41
 x$¢}¢ï ãé„ñÝ d }¢ïæ ¥¢„}¢¢Ý ÜU¢ çx¢Ú²¢ ÜUÚÝ¢

 §}¢¢}¢ …H¢HégèÝ „é²ê¼è o ¥ÐÝè ¼ÈU„èÚï ÜUéÚ¥¢Ý ‘¼ÈU„èÚ ÎéÚïü }¢‹„éÚ’

}¢ïæ ‘„êÚã Î鶢ݒ ÜUè ¥¢²¼ ÝæÏ¢Ú 29 ÜUè ¼ÈU„èÚ }¢ïæ çH¶¼ï ãñ -

¼Ú…é } ¢¢ :- çÈUÚ Ý (¼¢ï) ©Ý ÐÚ ¥¢„}¢¢Ý ¥¢ñ Ú …$ }¢èÝ

Ú¢ï» ¥¢ñÚ Ý ãè ©‹ãï }¢¢ïãH¼ Îè x¢§ü J
 ¼ÈU„èÚ :- §}¢¢}¢ §ÏÝï ¥Ï¢è ã¢ç¼}¢ o, ã…Ú¼ ©Ï¢ñÎ ¥H }¢ÜU¼Ï¢ o „ï
¥¢ñÚ ±¢ïã ã…Ú¼ §Ï¢í¢çã}¢ ¥H ݶ§ü ¼¢’Ï¢§ü o „ï çÚ±¢²¼ Ýv$H ÜUÚ¼ï ãñ :
“…Ï¢ „ï ÜU¢²Ý¢¼ ¼¶$HèÜU ãé§ü ãñ ¥¢„}¢¢Ý ¥¢ñÚ …$}¢èÝ ç„±¢² Î¢ï ¥ÈUÚ¢Î
ÜUï çÜU„è ÜUï çH» Ýãèæ Ú¢ï§ü J” ©‹ã¢ïæÝï ©Ï¢ñÎ ¥H }¢ÜU¼Ï¢ o „ï ÐêÀ¢ ÜUï
“(v²¢) ©‹ãï м¢ ãñ ÜUè ¥¢„}¢¢Ý ± …$}¢èÝ }¢¢ï}¢èÝ ÐÚ Ýãèæ Ú¢ï¼ï ?” (çÈUÚ)
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “±¢ï …x¢ã Ú¢ï¼è ãñ …ã¢æ ±¢ï Úã¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥¢„}¢¢Ý }¢ïæ …ã¢æ „ï ©„ÜU¢
¥}¢H Ï¢éH‹Î ã¢ï¼¢ ãñ J” çÈUÚ (©Ï¢ñÎ) „ï ÐêÀ¢ “v²¢ ¼êæ …¢Ý¼¢ ãñ ÜUè ¥¢„}¢¢Ý
ÜUï Ú¢ïÝï „ï v²¢ }¢éڢΠãñ ?” (©Ï¢ñÎ) Ýï ¥…ü çÜU²¢, “Ýãèæ J” (§Ï¢í¢çã}¢ ݶ§ü
o) Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “±¢ï „é¶ü (H¢H) ã¢ï …¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ©„ÜU¢ Úæx¢ Úæx¢ï ãé»
™}¢Çï ÜUè ¼Úã „é¶ü ã¢ï …¢¼¢ ãñ, ã…Ú¼ ²ãì²¢ çÏ¢Ý …ÜUçÚ²¢ j ÜU¢ï …Ï¢
Ü$UyH çÜU²¢ x¢²¢ ¼¢ï ¥¢„}¢¢Ý „é¶ü ã¢ï x¢²¢ ¥¢ñÚ ©„Ýï ¶êÝ Ï¢Ú„¢²¢ ¥¢ñÚ
…Ï¢ ã…Ú¼ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d ÜU¢ï à¢ãèÎ çÜU²¢ x¢²¢ ¼¢ï ¥¢„}¢¢Ý „é¶ü ã¢ï
x¢²¢ ƒ¢ J”
 §}¢¢}¢ §ÏÝï ¥Ï¢è ã¢ç¼}¢ o Ýï ã…Ú¼ …$ñÎ çÏ¢Ý ç…$²¢Î o „ï çÚ±¢²¼ Ýv$H
ÜUè ãñ …Ï¢ ã…Ú¼ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d ÜU¢ï à¢ãèÎ çÜU²¢ x¢²¢ ¼¢ï ™¢Ú }¢¢ã ¼ÜU
¥¢„}¢¢Ý ÜUï çÜUÝ¢Úï „é¶ü (H¢H) Úãï J
(¼ÈU„èÚ : ÎéÚïü }¢‹„éÚ, ç…ËÎ-05, „ÈU¢-1112/1113)
42
 „êÚ… ÜU¢ï x¢í㇢ Hx¢¢ ¥¢ñÚ „¢¼ (7) çÎÝ ¼ÜU ¥æ{Úï ¢ À¢ x¢²¢
 ã…Ú¼ ¥ËH¢}¢¢ …H¢HégèÝ „é²ê¼è ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ : …Ï¢ „çIJÎÝ¢ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ
d à¢ãèÎ çÜU» x¢» ©„ çÎÝ „êÚ… ÜU¢ï x¢í㇢ Hx¢ x¢²¢ J „¢¼ çÎÝ ¼ÜU Îéçݲ¢
}¢ïæ ¥æ{ïÚï ÜU¢ ¥¢H}¢ Ú㢠J 4 }¢çãÝ¢ïæ ¼ÜU ¥¢„}¢¢Ý ÜUï çÜUÝ¢ïÚ „é¶ü (H¢H) Úãï J
{èÚï {èÚï ²ï „é¶èü (HH¢à¢) ™Hè x¢§ü J }¢x¢Ú ¥¢… |¢è „éÏã ± ࢢ}¢ ÜUï ±vG¼ §„è
„é¶èü ÜU¢ï Îﶢ …¢¼¢ ãñ …¢ï §„„ï ÐïãHï Ýãèæ ƒè J
 çÚ±¢²¼ ãñ ÜUï …Ï¢ „çIJÎÝ¢ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d ÜU¢ï à¢ãèÎ çÜU²¢ x¢²¢ ¼¢ï §¼Ý¢
…Ï¢ÚÎS¼ „êÚ… x¢í㇢ ã饢 ÜUè çÎÝ }¢ïæ 焼¢Úï çÝÜUH ¥¢» J
(}¢…}¢¢©H …G±¢§Î, ç…ËÎ-07, ãÎè„-115-163)
焼¢Úïæ ÅêÅÝï Hx¢ï
 ²…$èÎè HàÜUÚè²¢ï Ýï …Ï¢ „çIJÎÝ¢ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d ÜUï HàÜUÚ }¢ïæ »ÜU ©æÅ ÜU¢ï ç…GÏ¢ã
çÜU²¢ ¼¢ï ©„ÜU¢ x¢¢ï༠„é¶ü (H¢H) ã¢ï x¢²¢ ¥¢ñÚ ÐÜU¢²¢ ¼¢ï ÜUDZ¢ ã¢ï x¢²¢ J Îè±¢Ú¢ïæ ÐÚ
{êÐ ÜU¢ Úæx¢ …G¢ÈUÚ¢Ýè (ÜUï„Úè) Ú㢠J 焼¢Úï »ÜU-Îê„Úï ÐÚ ÅêÅ ÜUÚ çx¢Ú¼ï Úãï J
(à¢ãèÎ §ÏÝï à¢ãèÎ, Ðï…-365/366) (¼¢Úè¶éH ¶éËÈU¢ - Ðï…-304) („±¢§ÜUï }¢éã<ÚÜUã, Ðï…-645)
 ã…Ú¼ï ©}}¢ï çãÏÏ¢¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼è ãñ ÜUè : ç…„ çÎÝ ã…GÚ¼ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d à¢ãèÎ
çÜU» x¢» ©„ çÎÝ „ï ã}¢ ÐÚ ¼èÝ Ú¢ï…G ¼ÜU ¥æ{ïÚ¢ Ú㢠¥¢ñÚ ç…„ à¢w„ Ýï }¢éæã
ÐÚ …¢ÈUÚ¢Ý (ÜUï„Ú) Hx¢¢²¢ ©„ÜU¢ }¢éæã …H x¢²¢ ¥¢ñÚ Ï¢ñ¼éH }¢éÜUg„ ÜUï ЉƒÚ¢ïæ
ÜUï Ýè™ï ¼¢…G¢ ¶éÝ Ð¢²¢ x¢²¢ J (¶„¢§„ï ÜUéÏ¢Ú¢, |¢¢x¢-2, Ðï…-206)
¥¢„}¢¢Ý „ï ¶êÝ Ï¢Ú„¢
 ã…Ú¼ ¥GHè çÏ¢Ý }¢„ãÚ ¥ÐÝè ΢Îè „ï çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñ ÜUè ±¢ï ÈGUÚ}¢¢¼è ãñ : }¢ñæ ã…GÚ¼
§}¢¢}¢ ãé„ñÝ d ÜUè à¢ã¢Î¼ ÜUï ±vG¼ …±¢Ý HÇÜUè ƒè, ÜU§ü çÎÝ¢ïæ ¼ÜU ¥¢„}¢¢Ý ©Ý
ÐÚ Ú¢ï²¢ ²¢’Ýè ¶éÝ Ï¢Ú„¢ J (Ï¢ñãÜUè (§}¢¢}¢ Ï¢ñãÜUè), ç„Úéàü à¢ã¢Î¼ñÝ, Ðï…-33)
 §}¢¢}¢ §ÏÝï „èÚèÝ o ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ ÜUè : Ï¢ïà¢ÜU Îéçݲ¢ ÐÚ ¼èÝ çÎÝ ¼ÜU ¥æ{ïÚ¢ Úã¢
¥¢ñÚ ¥¢„}¢¢Ý ÐÚ „é¶èü (HH¢à¢) …$¢çãÚ ãé§ü ¥¢ñÚ ¥¢„}¢¢Ý ÐÚ à¢ÈUÜU ÜUï „¢ƒ …¢ï
„é¶èü ã¢ï¼è ãñ ±¢ï „çIJÎÝ¢ §}¢¢}¢ ãé„Ýñ d ÜUè à¢ã¢Î¼ „ï ÐãHï Ýãèæ ƒè J
(¼õã…GèϢ霢ã…GèÏ¢, Ðï…-354) (ç„Úéüàà¢ã¢Î¼ñÝ, Ðï…-33)
(Ϣ㱢H¢ : ¶éyÏ¢¢¼ï ÜUÚÏ¢H¢, Ðï…-215-216) („±¢§ÜUï }¢éã<ÚÜU¢, Ðï…-645)
43
 „çIJÎÝ¢ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d ÜUè
à¢ã¢Î¼ ÐÚ ç…‹Ý¢¼¢ïæ ÜUè Ý¢ñ㢠w±¢Ýè

}¢ÎèÝ¢ à¢ÚèÈU, Ï¢¢Úx¢¢ãï Ú„êH a }¢ïæ ç…‹Ý¢¼¢ïæ ÜUè

Ý¢ñ㢠w±¢Ýè
 ©}}¢éH }¢é’ç}¢ÝèÝ „çIJ΢ ©}}¢ï „H}¢¢ e Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñæÝï „éÝ¢ à¢ã¢Î¼ï ãé„Ýñ
d ÐÚ ç…‹Ý¢¼¢ïæÝï Ý¢ñ㢠w±¢Ýè ÜUè ±¢ï Ú¢ïÜUÚ ²ï ÐÉ Úãï ƒï

¼…éü}¢¢ :
“»ï ãé„ñÝ d ÜUï ÜGU¢ç¼H¢ïæ ! ¥…G¢Ï¢ ÜUè ¶éࢶϢÚè ã¢ç„H ÜUÚ¢ïæ, ã…GÚ¼
΢©Î, ã…GÚ¼ }¢ê„¢ ¥¢ñÚ ã…GÚ¼ §ü„¢ l ÜUï …GÚè» ¼é}¢ ÐÚ H¢’ݼ ÜUè x¢§ü J”
(à¢ñ¶ ¥¢çH}¢ }¢éãçί ã„Ý çÏ¢Ý …G}¢¢Ý çÏ¢Ý ÜU¢ç„}¢ ¥Hè …éçËÈUÜU¢Ú ¥Hè çÏ¢Ý §}¢¢}¢
ÜUéH ¼éÜUü}¢¢Ýè ãñÎڢϢ¢Îè }¢é -1325 ç…RUï à¢ã¢Î¼ ¥Hè ± ãé„ñÝ f P-111)

 ã…Ú¼ }¢ñ}¢éÝ¢ e ÈGUÚ}¢¢¼è ãñ ÜUè ©‹ã¢ïÝï ã…Ú¼ ãé„Ýñ d ÐÚ ç…‹Ý¢¼ ÜU¢ï Ý¢ñã¢
ÜUÚ¼ï „éÝ¢ ãñ J
(à¢ãèÎ §üÏÝï à¢ãèÎ, Ðï…-365) (ÎH¢§üH‹é ÝéÏ¢éñ¢ã, ¥Ï¢é Ýé»’}¢ ¥„ÈUã¢Ýè, ç…ËÎ-02, ãÎè¯-1801-1804)
(„±¢§ÜUï }¢éã<ÚÜU¢, Ðï…-191) (¥HçϢ΢²¢ ±ç‹Ý㢲¢, ç…ËÎ-08, Ðï…-201) (}¢…}¢¢©H …±¢§üÎ, ç…ËÎ-7,
çÜU¼¢Ï¢ }¢Ý¢çÜUÏ¢, ãÎè„-15179, 15180) (ã¢çÈU… ãñ„}¢è o ÜUã¼ï ãñ ÜUè ²ï ΢ïÝ¢ïæ çÚ±¢²¼ „ãèã ãñ J)

44
 x¢$}¢ï ãé„ñÝ d }¢ïæ …$}¢èÝ ÜU¢ çx¢Ú²¢ ÜUÚÝ¢

¼Ú…é}¢¢ : §}¢¢}¢ ¥H …éãÚè o çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñ ÜUè „çIJÎÝ¢ §}¢¢}¢ ãé„ñÝ ÜUï Ü$UyH ÜUï
çÎÝ à¢¢Ý („èçÚ²¢) }¢ïæ …¢ï |¢è ЉƒÚ ©Æ¢²¢ …¢¼¢ ©„ÜUï Ýè™ï „ï ¼¢…$¢ ¶êÝ Ý…$Ú ¥¢¼¢ J
(}¢…}¢©ÁG…G±¢§Î, ç…ËÎ-07, ãÎè¯-15160) (ã¢çÈU… ãñ„}¢è ÜUã¼ï ãñ ÜUè ²ã ãÎè¯ „ãèã ãñ J)
Ï¢Ú¼Ý ¶êÝ „ï |¢Ú x¢»
 ã…Ú¼ Ï¢éà¢Ú¢ ¥…Gç±²¢ã e ÈGUÚ}¢¢¼è ãñ - “…Ï¢ ã…GÚ¼ §}¢¢}¢ï ãé„ñÝ d à¢ãèÎ
çÜU²ï x¢» ¼¢ï ¥¢„}¢¢Ý „ï ¶êÝ Ï¢Ú„¢ J „éÏã ÜU¢ï ã}¢¢Úï }¢ÅÜUï, Í¢ÇGï ¥¢ñÚ „¢Úï
Ï¢Ú¼Ý ¶êÝ „ï |¢Úï ãé» ƒï J” („±¢§ÜUï }¢éã<ÚÜU¢, Ðï…-644)
 à¢ã¢Î¼ï ãé„ñÝ ÜUï Ï¢¢Î …¢ï |¢è ±¢ÜU異¼ Ðïࢠ¥¢» …ñ„ï ÜUï …$}¢èÝ Ýï ¶êÝ
©x¢H¢, ¥¢„}¢¢Ý „ï ¶êÝ Ï¢Ú„¢, „êÚ… ÜU¢ï x¢í㇢ Hx¢¢, ²ï „Ï¢ ±¢ÜU異¼
Ϣ㱢H¢ ¥ËH¢}¢¢ §ÏÝï ã…Ú ¥SÜUH¢Ýè, §}¢¢}¢ Ï¢ñãÜUè, ã¢çÈU… ¥Ï¢ê Ýé»’}¢
¥SÈUã¢Ýè, ¥ËH¢}¢¢ §ÏÝï ÜU„èÚ, §}¢¢}¢ …H¢HégèÝ „é²ê¼è ¥¢ñÚ à¢¢ã ¥ÏÎéH
¥…$è…$ }¢éãgè¯ ÎãïH±è …ñ„ï …HèHéHÜUÎí }¢éãçg¯èÝ Ýï ¥ÐÝè }¢¢ï’¼Ï¢Ú
çÜU¼¢Ï¢¢ï }¢ï ÝvGH çÜU» ãñ J ç…ÝÜUï ã±¢Hï §„ çÜU¼¢Ï¢ }¢ïæ }¢¢ï…êÎ ãñ J

45
 §}¢¢}¢ ¥ã}¢Î çÏ¢Ý ã}Ï¢H o ¥¢ñÚ xG¢}¢ï ãé„ñÝ d

 ¥S±Î çÏ¢Ý ¥¢}¢èÚ çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñ ¥H ÚÏ¢è¥ çÏ¢Ý }¢‹…Ú „ï ±ã ¥ÐÝï

±¢çHÎ „ï ÜUè, §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ ÜUè :
“…¢ï ¥¢æ¶ ã}¢¢Úï x¢$}¢ }¢ïæ Ú¢ï§ü ²¢ »ÜU ¥¢æ„é ã}¢¢Úï çH» çx¢Ú¢²¢,
¥ËH¢ã ©„ï Ï¢çã༠(…‹Ý¼) „ï ݱ¢…ïx¢¢ J”
(ÈU…G¢§Hï „ã¢Ï¢¢, §}¢¢}¢ ¥ã}¢Î çÏ¢Ý ã}Ï¢H, ç…ËÎ-02,
„ÈU¢-675, ãÎè„-1154, Î¢Ú ¥H }¢¢ÚÈU¢, Ï¢ñÚé¼)

ã…G Ú¼ ãé „ñ Ý d ÜUè ç…G² ¢Ú¼ ¥¢ñÚ ©Ý ÐÚ Ú¢ï Ý ï ÜUï

ÈU…G¢§üH („èÚ¼ ± ¥ã¢Îè¯ï ÝÏ¢±è a ÜUè Ú¢ïà¢Ýè }¢ïæ) :
§}¢¢}¢ ¥ã}¢Î çÏ¢Ý ã}Ï¢H o Ýï ÈU…G¢§üHéS„ã¢Ï¢¢ }¢ïæ ÈU…G¢§Hï ¥GHè d
}¢ïæ ÝvGH çÜU²¢ ãñ J
ã}¢„ï Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ¥ã}¢Î çÏ¢Ý §„Ú¢§üH Ýï, ±¢ïã ÜUã¼ï ãñ }¢ñæ Ýï Îﶢ
¥ã}¢Î çÏ¢Ý }¢éã}}¢Î çÏ¢Ý ã}Ï¢H o ÜUè çÜU¼¢Ï¢ }¢ïæ …¢ï ©‹ãè ÜUï 㢃 „ï çH¶è ãé§ü
ƒè ÜUï ã}¢„ï Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ¥S±Î çÏ¢Ý ¥¢ç}¢Ú ¥Ï¢ê ¥ÏÎéÚüã}¢¢Ý Ýï ©Ý„ï ÚÏ¢è¥ çÏ¢Ý
}¢‹…GÚ Ýï, ©Ý„ï ©ÝÜUï ±¢çHÎ Ýï, ±¢ïã ÜUã¼ï ãñ ÜUï ã…GÚ¼ ãé„ñÝ çÏ¢Ý ¥GHè d
ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï ƒï ÜUï, “ç…„ à¢wG„ ÜUè ΢ïÝ¢ïæ ¥¢æ¶ïæ }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU |¢è ¥¢æ„ê Ï¢ã¢»æ ²¢
ÜU¼Ú¢ |¢è çx¢Ú¢»æ ¼¢ï ¥ËH¢ã u ©„ÜU¢ï …‹Ý¼ }¢ïæ ΢ç¶H ÜUÚïx¢¢ J”
¥ã}¢Î çÏ¢Ý ¥ÏÎéËH¢ã ¥œ¢Ï¢Úè …G¶G¢§üÚéH ©ÜGUÏ¢è ÝvGH ÜUÚ¼ï ãñæ :
ÚÏ¢è¥ çÏ¢Ý }¢‹…GÚ ¥ÐÝï ±¢çHÎ „ï çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñ ÜUï ãé„ñÝ çÏ¢Ý ¥GHè
d ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï ƒï ÜUï “ç…„ à¢wG„ ÜUè ΢ïÝ¢ïæ ¥¢æ¶¢ïæ Ýï ã}¢¢Úï ç„Hç„Hï }¢ïæ »ÜU
|¢è ¥¢æ„ê Ϣ㢲¢ ²¢ »ÜU |¢è ÜU¼Ú¢ çx¢Ú¢²¢ ¼¢ï ¥ËH¢ã u ©„ÜU¢ï …‹Ý¼ ¥¼¢
ÜUÚïx¢¢ J” ¥ã}¢Î o Ýï §S¢ÜU¢ï }¢Ý¢çÜUÏ¢ }¢ïæ ÝvGH çÜU²¢ ãñ J
46
 ¥ã}¢Î çÏ¢Ý ¥ÏÎéËH¢ã ¼Ï¢Úè “…G¶G¢§üÚéH ©ÜGUÏ¢¢” „ÈU¢ 151 ÐÚ ÝvGH
ÜUÚ¼ï ãñ :
}¢ê„¢ çÏ¢Ý ¥GHè Ú…G¢ çÏ¢Ý …¢’ÈGUÚ g „ï çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñ ÜUï ©‹ã¢ï Ýï
ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUï …¢’ÈGUÚ çÏ¢Ý }¢éã}}¢Î d „ï ã…GÚ¼ ãé„ñÝ d ÜUè ÜUÏ¢í ÜUè ç…G²¢Ú¼ ÜUï
Ï¢¢Úï }¢ïæ ÐêÀ¢ x¢²¢ ¼¢ï ©‹ã¢ïæÝï ÜU㢠ÜUï “}¢ïÚï ±¢çHÎ Ýï }¢é…ï Ï¢¼¢²¢ ÜUï ‘Ï¢ïà¢ÜU ç…„Ýï
ã…GÚ¼ ãé„ñÝ d ÜUè ÜUÏ¢í ÜUè ç…G²¢Ú¼ ©ÝÜU¢ ãÜGU „}¢Û¢¼ï ãé» ÜUè ¼¢ï ¥ËH¢ã u
©„ÜUï çH» §üçËHçÄ²Ý çH¶ Îïx¢¢’, ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUï ‘„œ¢Ú ã…G¢Ú ÐéÚ¥æx¢ï…G ã¢H
çÈUçÚà¼ï ã…GÚ¼ ãé„ñÝ d ÜUè ÜUÏ¢í ÜUï §Îüçx¢Îü ãñ …¢ï ¼¢ ÜGU²¢}¢¼ ©Ý ÐÚ Ú¢ï¼ï Úãïæx¢ï,
¥Ï¢êH ã„Ý ¥H ¥¼ÜGUèÝï ¼¶GÚè… ÜUè ãñ J”
}¢éã}}¢Î Ï¢²ê}¢è Ýï ‘¥S„ç²Î¢ ÈGU¢ç¼}¢¢ …GãÚ¢ e’ ÜUï „ÈU¢ 49 ÐÚ ÝvGH
çÜU²¢ ãñ :
§}¢¢}¢ ¥ã}¢Î o Ýï ‘ÈU…G¢§üH’ }¢ïæ }¢éçãÏÏ¢ ¼Ï¢Úè o Ýï ‘…G¶G¢§Ú’ }¢ïæ
çÚ±¢²¼ çÜU²¢ ãñ : ±¢ïã ÜUã¼ï ãñ ÜUï, ã}¢„ï çÚ±¢²¼ çÜU²¢ ¥ã}¢Î çÏ¢Ý §„Ú¢§üH Ýï,
±¢ïã ÜUã¼ï ãñ ÜUï Îﶢ ¥ã}¢Î çÏ¢Ý }¢éã}}¢Î çÏ¢Ý ã}Ï¢H o ÜUè ¥ÐÝï 㢃 „ï }¢wG¼ê¼
çÜU¼¢Ï¢ }¢ïæ çH¶¢ ãé±¢, ±¢ïã ÜUã¼ï ãñ ÜUï ãé„ñÝ çÏ¢Ý ¥GHè d ÈGUÚ}¢¢¼ï ƒï ÜUï “ç…„
à¢wG„ ÜUè ΢ïÝ¢ïæ ¥¢æ¶ï }¢éÛ¢ ÐÚ ¥¢æ„ê ÜU¢ »ÜU ÜU¼Ú¢ |¢è çx¢Ú¢»æ ¼¢ï ¥ËH¢ã u
©„ÜU¢ï …‹Ý¼ }¢ïæ ΢ç¶H ÜUÚïx¢¢ J”
Ï¢¢ÜU¯èÚ ã…GÚ}¢è o ‘±„èH¼éH }¢¢H’ „ÈU¢ 60 }¢ÜU¼Ï¢¢ …G¢çãÚè²¢,
çÎ}¢àÜU ÜUï ÝéS¶ï }¢ïæ ÝvGH ÜUÚ¼ï ãñ :
±¢ïã çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñ ÚÏ¢è¥ì çÏ¢Ý ¥H }¢‹…GÚ „ï ±¢ïã ¥ÐÝï ±¢çHÎ „ï ±¢ïã
ÜUã¼ï ãñ ÜUï ã…GÚ¼ ãé„ñÝ d ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï ƒï ÜUï ‘ç…„ ÜUè ΢ïÝ¢ïæ ¥¢æ¶ïæ }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ï§ü
²¢ }¢ïÚï ç„Hç„Hï }¢ïæ »ÜU ÜU¼Ú¢ |¢è çx¢Ú¢»ïæ ¼¢ï ¥ËH¢ã u ©„ÜU¢ï …‹Ý¼ }¢ïæ
΢ç¶H ÜUÚïx¢¢ J’ ¥¢ñÚ »ÜU çÚ±¢²¼ }¢ïæ ãñ ÜUï ‘¥ËH¢ã u ©„ÜU¢ï …‹Ý¼ }¢ïæ çÆÜU¢Ý¢
Îïx¢¢ J’ ¥ã}¢Î o Ýï ‘}¢Ý¢çÜGUÏ¢’ }¢ïæ ¼¶GÚè…G ÜUè ãñ J
(¶é„Ú¢ï ÜGU¢ç„}¢ ÈUè }¢ÜGU¼H §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d)

47
 ÈUçÚ༢ïæ ÜU¢ x¢$}¢ï ãé„ñÝ d
 ÜUé¼Ï¢éH ¥ÜU¼¢Ï¢, x¢¢ñ„éS„ÜUHñÝ, }¢ãÏ¢êÏ¢ï „éÏã¢Ýè, „ñ²Î ¥ÏÎéH Ü$U¢çÎÚ ç…H¢Ýè
o ÜUè ¼ÚÈU }¢‹„êÏ¢ x¢éçݲœ¢éœ¢¢çHçÏ¢Ý }¢ïæ ãñ ÜUè, ã…Ú¼ ©„¢}¢¢ ã…Ú¼ „çIJÎÝ¢

§}¢¢}¢ …¢’ÈGUÚ „¢çÎÜ$U d „ï çÚ±¢²¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ ÜUè : ç…„ çÎÝ ã…GÚ¼ ãé„ñÝ
d à¢ãèÎ ãé» ©„ çÎÝ „ï 70,000 ÈUçÚà¼ï ÜU²¢}¢¼ ¼ÜU Ú¢ï¼ï Úãïæx¢ï J
(x¢éçݲ¼œ¢¢çHçÏ¢Ý, Ðï…-432) (Ϣ㱢H¢ - ࢢ}¢ï ÜUÚÏ¢H¢, Ðï…-235)

48
 Ï¢¢Ï¢¢ ÈUÚèÎégèÝ x¢æ…ïà¢ÜUÚ o ÜU¢
}¢éãÏÏ¢¼ï ãé„ñÝ d }¢ïæ ¥¢æ„ê Ï¢ã¢Ý¢

 „é˼¢ÝéH ¥¢ñçH²¢ ã…Ú¼ w±¢…¢ çÝ…G¢}¢égèÝ ¥¢ñçH²¢ o ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ ÜUè, }¢ñæ

}¢¢ãï }¢éãÚü}¢ à¢ÚèÈU.... çã…Úè }¢ïæ „é˼¢ÝéH }¢à¢¢§¶G, ç„Ú¢…éH ¥¢ñçH²¢,
à¢ñ¶éH §SH¢}¢ ±H }¢éçSH}¢èÝ ã…Ú¼ Ï¢¢Ï¢¢ ÈUÚèÎégèÝ }¢S©Î x¢æ…ïà¢ÜUÚ o
ÜUè ç¶GÎ}¢¼ï ¥ÜGU΄ }¢ïæ ã¢ç…GÚ ã饢 ¼¢ï ¥¢ÐÝï ¥¢à¢êÚ¢ ÜUè ÈU…$èH¼ }¢ïæ
ÈGUÚ}¢¢²¢ :
 §Ý ¥à¢Ú¢ }¢ïæ çÜU„è ¥¢ñÚ ÜU¢}¢ }¢ïæ }¢à¢x¢êH Ýãèæ ã¢ïÝ¢ ™¢çã» J 焱¢²
§¼¢¥¼, ç¼H¢±¼, Î饢 ± Ý}¢¢… ±x¢ñÚ¢ã J §„ çH» ÜUè §„ ¥à¢Ú¢ }¢ïæ ÜUãÚï
§H¢ãè |¢è ã饢 ãñ ¥¢ñÚ Ï¢ãé¼ Úã}¢¼ï §H¢ãè |¢è Ý¢ç…$H ãé§ü ãñ J Ï¢¢Î ¥…¢æ
ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUè, “v²¢ ¼éÛ¢ï }¢¢Hé}¢ Ýãèæ ÜUè §„ ¥à¢Ú¢ }¢ïæ a ÐÚ v²¢ x¢é…Úè ?
¥¢ñÚ ¥¢Ð a ÜUï ÈUÚ…$æ΢ï ÜU¢ï çÜU„ ¼Úã Ï¢ïÚã}¢è „ï à¢ãèÎ çÜU²¢ x¢²¢ ? Ï¢¢…$
Œ²¢„ ÜUè ã¢H¼ }¢ïæ à¢ãèÎ ãé» ÜUè §Ý Ï¢ÎÏ¢w¼¢ïæ Ýï §Ý ¥ËH¢ã t ÜUï Œ²¢Ú¢ïæ ÜU¢ï
ТÝè ÜU¢ »ÜU ÜU¼Ú¢ ¼ÜU Ý çβ¢ J …Ï¢ à¢ñ¶éH §SH¢}¢ Ýï ²ã Ï¢¢¼ ÈUÚ}¢¢§
¼¢ï »ÜU Ý¢Ú¢ }¢¢Ú ÜUÚ Ï¢ïã¢ïࢠã¢ïÜUÚ çx¢Ú ÐÇï J …Ï¢ ã¢ïࢠ}¢ïæ ¥¢» ¼¢ï ÈGUÚ}¢¢§ü
ÜUñ„ï „æx¢ çÎH ÜU¢çÈUÚ¢Ýï ¥¢ÜGUïÏ¢¼, Ϣ¢Î¼ ¥¢ñÚ Ý¢}¢ãïÚÏ¢¢Ý ƒï ? ã¢H¢æÜUè
©‹ãï ¶êÏ¢ }¢¢Hê}¢ ƒ¢ ÜUè ²ã ÎèÝ ± Îéç ݲ¢ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUï Ï¢¢Îࢢã ÜUï
ÈUÚ…$æÎ ãñ, çÈUÚ |¢è ©‹ãï Ï¢ÇGè Ï¢ïÚã}¢è „ï à¢ãèÎ çÜU²¢ ¥¢ñÚ ©‹ãï ²ã
w²¢H Ý ¥¢²¢ ÜUè ÜUH ÜU²¢}¢¼ ÜUï çÎÝ ã…Ú¼ w±¢…¢» ¥¢H}¢ a
ÜU¢ï v²¢ }¢éæã çζ¢»ïæx¢ï ?”
(Ú¢ã¼éH ÜUéHéÏ¢, Ðï…-57) (Ϣ㱢H¢ : ࢢ}¢ï ÜUÚÏ¢H¢, Ðï…-335/336)

49
 w±¢…¢ çÝ…¢}¢égèÝ ¥¢ñçH²¢ o
ÜU¢ x¢$}¢ï ãé„ñÝ d }¢ïæ Ú¢ïÝ¢

 ã…Ú¼ w±¢…¢ ¥}¢èÚ ¶é„Ú¢ï çÝ…G¢}¢è ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ ÜUè, “}¢éãÚü}¢ ÜUè 5 ¼¢Úè¶
ÜU¢ï „é˼¢ÝéH ¥¢ñçH²¢ ã…Ú¼ w±¢…¢ çÝ…G¢}¢égèÝ ¥¢ñçH²¢, }¢ãÏ¢éÏ¢ï §H¢ãè
o ÜUè ÜUÎ}¢Ï¢¢ï„è ÜU¢ à¢ÈUü ã¢ç„H ã饢 J Ï¢¢¼™è¼ ÜUï ΢ñÚ¢Ý ã…GÚ¼ w±¢…¢
çÝ…G¢}¢égèÝ ¥¢ñçH²¢ o ¶êÏ¢ Ú¢ïÝï Hx¢ï ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUè, ã…GÚ¼ ÈGU¢ç¼}¢¢ e
ÜUï ç…x¢Úx¢¢ïࢢïæ ÜU¢ ã¢H „Ï¢ÜU¢ï }¢¢Hê}¢ ãñ ÜUè …$¢çH}¢¢ïæ Ýï ©ÝÜU¢ï Îà¼ï ÜUÚÏ¢H¢
}¢ïæ çÜU„ ¼Úã |¢ê¶¢-Œ²¢„¢ à¢ãèÎ çÜU²¢ J çÈUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUè §}¢¢}¢ ãé„ñÝ d
ÜUè à¢ã¢Î¼ ÜUï çÎÝ „¢Ú¢ …ã¢æ ¼èÚã ± ¼¢Ú ã¢ï x¢²¢, çÏ¢…Hè ™}¢ÜUÝï Hx¢è,
¥¢„}¢¢Ý ¥¢ñÚ …}¢èÝ …éæÏ¢èࢠÜUÚÝï Hx¢ï, ÈUçÚà¼ï ¥ÜUÏ¢ }¢ïæ ƒï ¥¢ñÚ Ï¢¢Ú Ï¢¢Ú
ãÜU ¼¥¢H¢ „ï §…¢…$¼ ¼HÏ¢ ÜUÚ¼ï ƒï ÜUï ãév}G ¢ ã¢ï ¼¢ï §Ý ¼}¢¢}¢ §ü…¢
Îçڋ΢ï ÜU¢ï (²…èÎè²¢ïæ ÜU¢ï) }¢çH²¢ }¢ïÅ ÜUÚ Îï J ãév}¢ ã¢ï¼¢ ãñ ÜUï ¼é }ãï
©„„ï ÜUé À ±¢S¼¢ Ýãèæ ãñ , ¼ÜUÎèÚ ²êæ ãè ãñ, }¢ñ æ …¢Ýé æ ¥¢ñ Ú }¢ï Ú ¢ ΢ïS ¼
ãé„ ñ Ý d J ¼é }ã¢Ú¢ §„}¢ïæ ζH Ýãèæ ãñ J }¢ñæ ÜU²¢}¢¼ ÜUï çÎÝ ©Ý …$¢çH}¢¢ïæ
ÜUï Ï¢¢Úï }¢ïæ ©‹ãè (¥ÐÝï ΢ïS¼) „ï ÈUñ„H¢ ÜUÚ¢©æx¢¢, …¢ï ÜUéÀ ±ã ÜUãïæx¢ï ©„è
ÜUï }¢é¼¢çÏ¢ÜU ã¢ïx¢¢ J”
(¥ÈU…GHéH ÈU±¢§Î¢, ©Îéü ¼…ü}¢¢, Ðï…-75) (Ϣ㱢H¢ : ࢢ}¢ï ÜUÚÏ¢H¢, Ðï…-336)

50
 x¢¢ñ„éH ¥¢H}¢, }¢ïãÏ¢éÏ¢ï ²…$΢Ýè, „é˼¢Ý „çIJÎÝ¢
}¢wÎé}¢ ¥à¢ÚÈU …ã¢æx¢èÚ ç„}¢Ý¢Ýè o
(çÜUÀ¢ñÀ¢ à¢ÚèÈU) ÜU¢ x$¢}¢ï ãé„ñÝ d ¥¢ñÚ }¢éãÚü}¢
ÜUï 10 çÎÝ¢ïæ ÜU¢ ¥}¢H

 à¢ñ¶éH ¥¢ÚÈUèÝ ã…Ú¼ çÝ…G¢}¢ ²}¢Ýè o ÜUè çÜU¼¢Ï¢ ‘H¼¢§üÈUï ¥à¢ÚÈUè’

ç…„}¢ïæ „çIJΠ}¢wÎé}¢ ¥à¢ÚÈU …ã¢æx¢èÚ ç„}¢Ý¢Ýè o (çÜUÀ¢ñÀ¢ à¢ÚèÈU) ÜUè
„±¢Ýïã ± ÈU…$¢§H ¥¢ñÚ }¢ËÈUê…$¢¼ ÜU¢ ¼…$çÜUÚ¢ ãñ ©„„ï „çIJΠ}¢wÎé}¢
¥à¢ÚÈU o ÜU¢ }¢éãÚü}¢ ÜUï ¥Ã±H 10 çÎÝ¢ïæ }¢ïæ x¢$}¢ï ãé„ñÝ d }¢Ý¢Ýï ÜUï Ï¢¢Úï }¢ïæ
‘H¼èÈU¢ §üv²¢±Ý : ¥H}¢ ± ¼Ï¢H ±x¢ñڢ㢒 ÜUï Ï¢¢Úï }¢ïæ ‘Î¢ñڢ㒠ÜUï ç…}}¢ï ÜUéÀ
§ü„ ¼Úã ÝvGH çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J ‘¥Ü$U¢çÏ¢Ú» Ú¢ï…$x¢¢Ú ¥¢ñÚ „¢Î¢¼» „ãèãé‹Ý„Ï¢
ÜU¢ ¥}¢H ãñ ÜUï ±¢ïã }¢éãÚü}¢ ÜUï §Ï¼ï΢ã (à¢L¥¢¼è) ΄ (10) Ú¢ï…$ }¢ïæ ΢ñÚ¢ã
ÜUÚ¼ï ãñ ¥¢ñÚ …$ç}Ï¢H (Basket) ÜU¢ï |¢è x¢<ÎࢠÎï¼ï ãñ J ç±H¢Î¼ï „Ï…$±¢Ú }¢ïæ
„çIJΠ¥GHè ÜUH‹ÎÚ w±¢…¢ ²é„éÈU ç™à¼è o ÜUï }¢éÚèΠϢÇï ¥¢Hè }¢Ú¼Ï¢¢
Ï¢é…$éx¢ü ƒï J ¥¢ñÚ ©ÝÜU¢ }¢¢}¢éH ƒ¢ ÜUï }¢éãÚü}¢ ÜUï ¥àÚ¢ ¥Ã±H (à¢L¥¢¼è
çÎÝ¢ïæ) }¢ïæ ¥H}¢ ÜUï Ýè™ï Ï¢ñÆ¼ï ƒï ¥¢ñÚ ¥ÐÝï }¢éÚè΢ïæ ÜU¢ï ΢ñÚ¢ã ÜUï çH» |¢ï…
Îï¼ï ƒï ¥¢ñÚ ÜU|¢è ¶éÎ |¢è ΢ñÚ¢ ÜUÚ¼ï ƒï J x¢$}¢ ± ¥æ΢ïã ÜUï }¢Ú¢ç„}¢ Ï¢…¢
Hï¼ï, ÝÈUè„ çHÏ¢¢„ §„ ¥à¢Ú¢ã (10 çÎÝ¢ï) }¢ïæ Ýãèæ ÐãÝ¼ï ƒï ¥¢ñÚ »ïࢠ±
ࢢÎè ÜUï ¥SÏ¢¢Ï¢ ¼ÜUü ÜUÚ Îï¼ï ƒï J’
 “„çIJΠ¥à¢ÚÈU o Ýï |¢è ÜU|¢è ²ï ΢ñÚ ¼ÜUü Ýãè çÜU²¢ J „çIJΠ¥GHè ÜUH‹ÎÚ
o ÜUè ¼Úã ¶éÎ ¥H}¢ ÜUï Ýè™ï Ï¢ñÆï ¥¢ñÚ ¥Sã¢Ï¢ ÜU¢ï ΢ñÚ¢ ÜUè §…¢…$¼ Îï¼ï
HïçÜUÝ ¥à¢Ú¢ã ÜUï ¥¢ç¶$Úè ¼èÝ çÎÝ ¶éÎ |¢è ¥Sã¢Ï¢ ÜUï „¢ƒ x¢Hè²¢ïæ }¢ï x¢à¼
Hx¢¢¼ï ƒï J”
51
 „çIJΠ}¢wÎé}¢ ¥à¢ÚÈU o ÜUï ÐèÚ¢ï }¢éà¢èüÎ
}¢wÎé}¢ ¥H¢©gèÝ x¢æ…ïÝÏ¢¢¼ o ÜU¢ }¢éãÚü}¢
ÜUï 10 çÎÝ¢ïæ }¢ïæ x$¢}¢ï ãé„ñÝ d

 „çIJΠ¥à¢ÚÈU …ã¢æx¢èÚ ç„}¢Ý¢Ýè o ÈGUÚ}¢¢¼ï ƒï ÜUè …Ï¢ ±ã Ï¢æx¢$¢H }¢ïæ

ã…$Ú¼ ¥H¢©gèÝ x¢æ…ïÝÏ¢¢¼ o (¥¢ÐÜUï ÐèÚ¢ï }¢éà¢èüÎ) ÜUè ç¶$Î}¢¼ }¢ïæ ã¢ç…$Ú
ƒï ¼¢ï ±ã¢æ |¢è »ÜU }¢Ú¼Ï¢¢ ²ï Ï¢ãࢠãé§ü ƒè ¥¢ñÚ Ï¢æx¢$¢H ÜUï ¥¢çH}¢¢ïæ ¥¢ñÚ
ÈU¢ç…$H¢ïæ Ýï Ï¢ãࢠ¥¢ñÚ ãéÁ…¼ ÜUï Ï¢¢Î ²ïã ¼² çÜU²¢ ƒ¢ çÜU ²…$èÎ ÐÚ H¢Ý¼ï
çÈUSÜU …¢²…$ ãñ J
 }¢wÎé}¢ ¥H¢©gèÝ o ÜU¢ |¢è ²ãè ÎS¼êÚ ƒ¢ ÜUï ¥àÚ¢» }¢éãÚü}¢ ÜUï §Ï¼ï΢§
΄ çÎÝ (10 Days) çx¢Ú²¢…$¢Úè }¢ïæ Ï¢„Ú ÜUÚ¼ï ƒï ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ƒï ÜUè ±¢ïã
±Hè |¢è ¥…èÏ¢¢ï x¢ÚèÏ¢ ã¢ïx¢¢ …¢ï ¶¢Ý΢Ýï Ú„êH a ¥¢ñÚ ç…x¢Ú x¢¢ïࢻ
Ï¢¼éH e ÜUï x¢$}¢ ÐÚ ¥¢æ„ê Ý¢ Ï¢ã¢²ï ¥¢ñÚ ©ÝÜU¢ x¢$}¢ Ý¢ ÜUÚï J
(Ϣ㱢H¢ : H¼¢§ÈUï ¥à¢ÚÈUè (©Îéü), ç…ËÎ-Îé±}¢, „ÈUã¢:244-247)
}¢é¥çËHÈU : à¢ñ¶éH ¥¢ÚïÈUèÝ ã…$Ú¼ çÝ…G¢}¢ ²}¢Ýè o
¼Ú…}¢¢ : ã…Ú¼ ¥ËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ãÜUè}¢ „çIJΠࢢ㠥ÏÎéH ã²è ¥à¢ÚÈUè©H
ç…H¢Ýè o, „Á…¢Î¢Ýà¢èÝ ± }¢é¼±ËHè çÜUÀ¢ñÀ¢ à¢ÚèÈU
}¢éÚ眢Ϣ : à¢ñ¶ï ¼ÚèÜU¼, ÜU¢§Îï ¥õãìHï „é‹Ý¼, }¢…$ãÚ-©H-}¢à¢¢»¶ ã…$Ú¼
„çIJΠࢢã }¢…$ãLgèÝ ¥à¢ÚÈU ¥à¢ÚÈUè-©H-ç…H¢Ýè
 §„è ¼Úã H¼¢§üÈUï ¥à¢ÚÈUè ÜUï }¢é¼Úç…}¢ ‘¥ËH¢}¢¢ à¢}„éH ã„Ý Ï¢ÚïË±è ¥¢ñÚ
Ðí¢ïÈUï„Ú »„.»}¢. H¼èÈUéËH¢ãÝï “H¼èÈU¢-51 ¼Ï¢H ± ¥H}¢ ¥¢ñÚ …$ç}Ï¢H
çÈUÚ¢Ýï ÜU¢ Ï¢²¢Ý” ÜUï ç…}}¢ï }¢ïæ ÜUéÀ §…¢Ú¼ ¼Ú…}¢¢ ²êæ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ :
 }¢…çH„ }¢ïæ Ú¢ï…$ï ¥¢à¢éÚ¢ã ÜU¢ ç…$RU ãé±¢ J ã…$Ú¼ ÜUéα¼éHÜUéÏ¢í¢ („çIJÎ
}¢wÎé}¢ ¥à¢ÚÈU) o Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUè ¥ÜU¢çÏ¢Ú¢Ýï …$}¢¢Ý¢ ¥¢ñÚ Ï¢é…éx¢¢üÝï à¢ïãÚ,
52
 ¶¢„ ¼¢ñÚ ÐÚ ±¢ïã ã…$Ú¼ …¢ï ‘„ãèãé‹Ý„Ï¢ „¢Î¢¼’ ¥¢ñÚ ¥GHè ã„Ï¢ ÝÜ$UèÏ¢
ãñ, }¢éãÚü}¢ ÜUï §çϼ΢§ü ΄ Ú¢ï…$ (1 „ï 10 ™¢æÎ }¢éãÚü}¢) ΢ñÚï ÐÚ …¢¼ï ¥¢ñÚ
‘…$ç}Ï¢H’ çÈUÚ¢¼ï ãñ, …ñ„¢ ÜUè Ï¢²¢Ý çÜU²¢ …¢ ™êÜU¢ ãñ ÜUè }¢éËÜU „Ï…$±¢Ú }¢ïæ
w±¢…¢ ¥GHè o …¢ï ¥Sã¢Ï¢ï „éÈUè²¢ ÜUï Ðïà±¢ ¥¢ñÚ ©„ çx¢Ú¢ïã ÜUï „ÚÎ¢Ú ƒï,
}¢éãÚü}¢ ÜUï ΄ çÎÝ ‘¥H}¢ ÜUï Ýè™ï’ Ï¢ñÆ¼ï ƒï ¥¢ñÚ ¥ÐÝï }¢éÚè΢ïæ ÜU¢ï ‘΢ñÚ¢ã’
ÜUÚÝï |¢ï…¼ï ƒï J ÜU|¢è-ÜU|¢è ¶éÎ |¢è ΢ñÚï ÐÚ ™Hï …¢¼ï ¥¢ñÚ Úà}¢ï ¥…¢Î¢Úè
¥Î¢ ÜUÚ¼ï ƒï J }¢„HÝ ¥àÚ¢» }¢éãÚü}¢ }¢ïæ Ï¢ïà¢ôÜU}¢¼ çHÏ¢¢„ Ýãèæ ÐãÝ¼ï ƒï
¥¢ñÚ »ïࢠ± ¶éà¢è ÜUï ¥SÏ¢¢Ï¢ ¼ÜUü ÜUÚ Îï¼ï ƒï J
 “ã…$Ú¼ ÜUéα¼éH ÜUéÏ¢í¢ („çIJΠ}¢wÎé}¢ ¥à¢ÚÈU) o Ýï ¥¢à¢éÚ¢ ÜUï }¢¢}¢éH¢¼
¼ÜUü Ýãèæ çÜU²ï, ÜU|¢è Ï¢-…$¢¼ ¶éÎ ¥H}¢ ÜUï Ýè™ï Ï¢ñÆ¼ï ¥¢ñÚ ÜU|¢è „çIJÎ
¥GHè ÜUH‹ÎÚ o ÜU¢ï …¢ï ¥¢Ð ÜUï }¢éwHè„ ¥Sã¢Ï¢-±-¥ãÏ¢¢Ï¢ }¢ïæ „ï ƒï,
©ÝÜU¢ï ãévG}¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ƒï ÜUï ±¢ïã ¥H}¢ ÜUï Ýè™ï Ï¢ñÆï J ¥àÚ¢ ÜUï ¥¢ç¶Úè ΢ï-
¼èÝ Ú¢ï…$ (²¢’Ýè }¢éãÚü}¢ ÜUï 8, 9, 10 ™¢æÎ) ²…$èÎ ÐÚ H¢Ý¼ ÜUÚ¼ï ƒï ¥¢ñÚ
¥¢Ð ÜUï ¥Sã¢Ï¢ |¢è ¥¢Ð ÜUè }¢±¢ÈUÜ$U¼ ÜUÚ¼ï ƒï J”
 ã…$Ú¼ ÜUéα¼éH ÜUéÏ¢í¢ („çIJΠ}¢wÎé}¢ ¥à¢ÚÈU) o ÈGUÚ}¢¢¼ï ƒï, “ã…$Ú¼ à¢ñ¶
(¥¢Ð ÜUï ÐèÚ¢ï }¢éà¢èüÎ }¢wÎé}¢ ¥H¢©gèÝ o) }¢éãÚü}¢ ÜUè ÐïãHè ¼¢Úè¶ „ï
΄ ¼¢Úè¶ ¼ÜU çx¢Ú²¢ ± …$¢Úè ÜUÚ¼ï ƒï ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ƒï ÜUï ±¢ïã ¥…èÏ¢ çÎH
ãñ …¢ï ¶¢Ý΢Ýï Ú„êH a ¥¢ñÚ ç…x¢Ú x¢¢ïࢢÝï Ï¢¼éH j ÜUï }¢¢¼}¢ }¢ïæ Ý¢ Ú¢ï²ï
¥¢ñÚ ©ÝÜUè x¢$}¢ ÐéÚ„è Ï¢ï-¼¥¢ËHéÜU ã¢ï …¢» J „éÏã¢ÝËH¢ã ²ãè ãÜ$UèÜUè
çݲ¢…}¢æÎè ãñ J”
¼…ü } ¢¢ : …¢ï à¢w„ §„ ¼Úã ÜUï x¢$}¢ ÐÚ çx¢Ú²¢ ± …$¢Úè Ý¢ ÜUÚï
ࢢ²Î ©„ ÜU¢ çÎH ЉƒÚ ÜU¢ ã¢ïx¢¢ J
(H¼¢§üÈUï ¥à¢ÚÈUè, ç…ËÎ-03, „ÈU㢠: 425-433)

53