Bhagwat Gita by Swami Rama Ji PDF

1
í×òå ×ÆåÅ çÆ ÇÚð-ÃæÅÂÆ ÁÅåî-ÇòÇçÁÅ

PE RENNIAL PSYCHOLOGY OF THE BHAGVAD GITA
PERENNIAL
î¹¼Ö ì¿ç
í×òå ×ÆåÅ êÈðìÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé çÅ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ Ãð¯å ÔËÍ ÃòÅîÆ ðÅî ÜÆ çÆ
ÇÂÔ ÇòÁÅÇÖÁÅ çÅ î¿åò ×ÆåÅ ÇòÚ¯º îé¯ ÇòÇ×ÁÅéÕ å¼å Õ¼ã Õ¶ êÅáÕ» å¼Õ êÔ¹¿ÚÅÀ¹äÅ
ÔËÍ ×ÆåÅ ÇòÚ ÇÂÔ å¼å ÇëñÅÃëÆ éÅñ À¹ñÞ¶ êÂ¶ ÔéÍ ÇÂÃ ÇòÁÅÇÖÁÅ çÅ î³åò îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ
å¼å» ù çÅðôÇéÕ å¼å» å¯º ò¼Öð¶ ÕðÕ¶ ç¶äÅ Áå¶ ÇÂÔ ç¼ÃäÅ ÔË ÇÕ ÇÕò¶º ÇÂÔ å¼å ð¯÷ÅéÅ
ÜÆòé ÇòÚ êÌËÕàÆÕñÆ ñÅ×È Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÁÅåî Áé§ç ÜÆòé çÅ îé¯ðæ ÔËÍ êÈðìÆ èðî, ÇëñÅÃëÆ Áå¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé çÅ î³åò
ÇÂÃ ×¯ÔÞ çÆ êÌÅêåÆ ÔËÍ çðôé ôÅôåð Ü» ÇëñÅÃëÆ çÅ íÅò êÈðì ÇòÚ éÅ å» Õ¶òñ ÇÂÕ îÅåð
ÇòÚÅðôÆñ ÕñêäÅ ÔË Áå¶ éÅ ÔÆ ì½ÇèÕ ÃÅèéÅ ÔËÍ ÇëñÅÃëÆ ôìç ç¯ ôìç» çÅ Çîôðé ÔË philo
Áå¶ sophia ÇÜÃ çÅ Áðæ ÔË Ç×ÁÅé éÅñ ÇêÁÅð êð ÇÂÔ Áðæ ê¼Ûî ñÂÆ ÔÆ îÔ¼åòêÈðé ÔËÍ
êÈðì ÇòÚ ÇÂÃ çÅ ÇÂÔ Áðæ ÇìñÕ°ñ éÔÆº ÔËÍ êÈðì ÇòÚ ÁÅî îé°¼Ö çÆ Ã¯Ú òÆ ÇÂÔ Ã¯ÚçÆ ÔË
îËº Õ½ä Ô»? îËº ÇÕæ¯º ÁÅÇÂÁÅ Ô»? îËº ÇÕÀ°º ÁÅÇÂÁÅ Ô»? îËº ÇÕæ¶ ÜÅò»×Å? Áå¶ À°Ô ÇÂé·» ÃòÅñ»
ç¶ ÜòÅì ì¹¼èÆ ç¶ ê¼èð À°å¶ ñ¼í Õ¶, ÜÅä Õ¶ Ã¿å¹ôà éÔÆº ÔéÍ êÈðìÆ ÇëñÅÃëÆ ÃÅèÕ ù ÇÃñÇÃñ¶
òÅð ÃòË Ç×ÁÅé ç¶ ðÅÔÆº ÁÅåî Ç×ÁÅé åÕ êÔ¹¿ÚÅ ç¶ºçÆ ÔËÍ ÁÅåîÅ ù ÜÅéä å¯º ìÅç ÇÂÔ
êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔË ÇÂÔ ÁÅåîÅ ÔÆ êðî ÁÅåîÅ ÔËÍ
ò¶ç»å Áé°ÃÅð ÇëñÅÃëÆ çÆ æ» ìÌÔî ÇòÇçÁÅ ôìç çÅ êÌï¯× ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ
ôìç ç¶ Áðæ ÇìñÕ°ñ òÖð¶ Ôé, ìÔ¹å â°È¿Ø¶ Ôé Áå¶ ÇÂÔ ÇÂÕ Ç×ÁÅé ù êÌ×àÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
ìÌÔî ÇòÇçÁÅ å¯º íÅò ÔË À°Ô Ç×ÁÅé Ü¯ îé°¼Ö ù ìÌÔî çÆ êÌÅêåÆ ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ò¶, ÁÅåî
Ç×ÁÅéÍ ×ÆåÅ ÇÂÕ Ã¿îêÈðä Ç×ÁÅé ÔË Áå¶ À°Ô êÌËÕàÆÕñ åðÆÕ¶ çÃçÆ ÔË ÇÜÃ éÅñ ÁÃÆº
ÁÅêÅ ÚÆé ÃÕÆÂ¶Í ÇÂÃ åð·» çðôé ôÅôåz Áå¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÁÅêÃ ÇòÚ Çîñ¶ êÂ¶ ÔéÍ
îé¯ÇòÇ×ÁÅé çÆ ÃÔÅÇÂåÅ å¯º Çìé» ÕÆåÅ Çòôñ¶ôé Áå¶ Çìé» Á³çð çÆÁ» êðÇòðåÆÁ» ù
òðÇåÁ» ÁÃÆº ÜÆòé çÅ À°ç¶ô - ÁÅåî Ç×ÁÅé çÅ À°ç¶ô êÈðÅ éÔÆº Õð ÃÕç¶Í
Â¶Ã å¯º À°ñà ê¼ÛîÆ ÇëñÅÃëÆ ÇìñÕ°ñ ì½ÇèÕ ÔË Áå¶ À°Ã çÅ ÇòôÅ îé°¼Ö çÅ Çòôò
éÅñ ÇðôåÅ ÜÅÚäÅ ÔËÍ Ü¯ Ç×ÁÅé À°Ô êÌÅêå ÕðçÅ ÔË À°Ã éÅñ À°Ô Çòôò ÇòÚ ÁÅêäÅ
ÃæÅé ÃîÞä çÅ À°êðÅñÅ ÕðçÅ ÔËÍ ìÌÔî ÇòÇçÁÅ ÇòÚ îé°¼Ö ù ÁÅêäÆ Ô¯ºç ç¶ ÃÅð¶ ê¼èð»
çÅ êåÅ ñ×çÅ ÔË Áå¶ Á³å ÇòÚ ÁÅåî Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ êÈðìÆ åðÆÕ¶ Áé°ÃÅð
ÁÅêÅ ÜÅéäÅ ÜÆòé çÅ êÌî¹¼Ö îé¯ðæ ÔËÍ ÁÅåî Ç×ÁÅé å¯º ìÅç Çòôò ç¶ ÃÅð¶ ðÔ¼Ã Ö¹¼ñ·ä
ñ× êËºç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêäÅ ÇðôåÅ Çòôò éÅñ ÃîÞ ÁÅÀ°ä ñ× êËºçÅ ÔËÍ êÈðìÆ Áå¶ êÛîÆ
ÇÃè»å ÇòÚ òè¶ð¶ Á³åð Ô¯ä ÕðÕ¶ ç¯é¯º ÇëñÅÃëÆÁ» ÇòÚ ìÔ¹å Á³åð ÔËÍ ÇÂÕ Õ¶òñ ÇÃè»åÕ
ÔË - çÈÜÆ êÌËÕàÆÕñÍ
²×ÆåÅ ÇòÚ íÅò¶º Õ¶òñ G@@ å°Õ» ÔÆ Ôé êð ÇÂé·» ÇòÚ êÈðì çÆ ÃÅðÆ ÇëñÅÃëÆ
Áå¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÔËÍ ×ÆåÅ ç¶ ÁáÅð·» ÁÇèÁÅÂ¶ ÔéÍ Ôð ÇÂÕ ÇòÚ ÁÅåî Ç×ÁÅé êÌÅêåÆ
çÅ ò¼ÖðÅ ê¼Ö ÇÚåÇðÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÇòÁÅÇÖÁÅ Ôð ÁÇèÁÅÂ¶ çÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ê¼Ö êÌ×à
ÕðçÆ ÔËÍ Ôð ÁÇèÁÅÂ¶ ÇòÚ ÃÅèéÅ ç¼ÃÆ ×ÂÆ ÔË å» Ü¯ ÃÅèÕ ÃÅèé» ç¹ÁÅðÅ ÁÅêäÆ Á³åð
î¹ÖÆ ïÅåðÅ ÕðÕ¶ ÁÅåî Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ Õð ÃÕ¶Í ×ÆåÅ çÅ ÁÅçðô ÔË ÃÅèÕ» ù Á³çð¯º
2
ìÅÔð¯º ô»å ÇÚ¼å ð¼ÖäÅ Áå¶ Á³çð ÃÇæðåÅ êËçÅ ÕðéÆÍ Ôð Õ¿î ìó¶ ÕñÅåîÕ, ÇòÇ×ÁÅéÕ,
Ã¹Ú¼Ü¶ Áå¶ ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ Õðé çÆ ÇÃÇÖÁÅ ç¶äÆÍ
×ÆåÅ çÆ ÇÃÇÖÁÅ éÅñ ÃÅù ÁÅê¶ çÆ Áå¶ ÁÅåîÅ çÆ ÃîÞ êËºçÆ ÔËÍ ÁÅêÅ Çîàä
ÔÅð ÔË, ìçñçÅ ÔË, ÁÅåîÅ ÁÜð ÔË, Áîð ÔË, ÃÅèÕ ù ç¯é» çÅ ÔÆ êåÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË
Áå¶ À°Ã ù Á³å ÇòÚ Õ¶òñ ÁÅåîÅ ÇòÚ ÔÆ ÇéòÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÂÃ åð·» Õðé å¯º
ìÅÁç ÔÆ À°Ô Ã¿ÃÅð å¯º êÌíÅÇòå Ô¯Â¶ Çìé» ðÇÔ ÃÕçÅ ÔËÍ ÁÅê¶ Áå¶ ÁÅåîÅ ç¶ ÇòÚÕÅð ÔË
Á³åôÕðä, Ü¯ ÃÅâ¶ Á³çð Áå¶ ìÅÔð ç¶ ÜÆòé ÇòÚ ìÔ¹å ÔÆ îÔ¼åòêÈðé íÈÇîÕÅ ÇéíÅÀ°ºçÅ
ÔËÍ Ü¶ ÇÂÃ ù Ú¿×Æ åð·» éÅ ÃîÇÞÁÅ ÜÅò¶ å» ç¯é¯º ê¼Ö ÁÜÅÂÆº ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ ÃÅù ÜÆòé
çÅ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ê¼Ö ÃîÞäÅ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË Ü¶ ÁÃÆº ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¿ò¶×» ç¶ ÇÚ¼Õó ÇòÚ¯º,
ÔÀ°îË ÇòÚ¯º, îËº íÅò Áå¶ ÁÇ×ÁÅé ÇòÚ¯º Õ¼ãäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô» Áå¶ ÁÅêäÆ êÌÇòðåÆÁ» çÅ êÈðÅ
êÈðÅ ñÅí À°áÅÀ°äÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô» Áå¶ ÁÅêäÆ Ú¶åéåÅ çÅ ñÅí À°áÅÀ°äÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô»Í
×ÆåÅ çÅ ÃæÅÂÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÇÂÔ êÌ×àÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ ÇÕò¶º ÁÅêä¶ Á³çð çÆ êóÚ¯ñ
ÕðéÆ ÔË, ÇÕò¶º À°Ã ù ÃÅèéÅ ÔË å» Ü¯ Á³çð ù ÇÃðÜéÅåî ìäÅ Õ¶ ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ
ô»åÆ êÌÅêå Õð ÃÕ¶Í À°Ô ê¼Ö ÇÜÃ ù ìÔ¹å ÇòÃæÅð, Çòôñ¶ôä çÆ ñ¯ó ÔË, ÃîÞä çÆ ñ¯ó
ÔË Áå¶ îÅéÇÃÕ ê¼èð å¶ Ö¯ñä çÆ ñ¯ó ÔËÍ ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð ù å» ÔÆ ÇÜÇåÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË
Ü¶ Á³çð çÆÁ» ÇìðåÆÁ» åðÆÕ¶ éÅñ Ö¯Ü Õ¶ Ã¿×áé ÕÆåÆÁ» ÜÅä, Á³åð ù ÃîÞ¶ ÇìéÅ
êÌíÅÇòå åðÆÕ¶ éÅñ ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇÂÕÃÅðåÅ éÔÆº ÇñÁ»çÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÇÕÀ°º Ü¯ ìÅÔð
êÌ×à Ô¯ä å¯º êÇÔñ» Ôð ÚÆ÷ Á³çð ê¹¿×ðçÆ ÔËÍ
ÃÈÞòÅé ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ ÁÅåîÅ ÕÆ ÔË? îËº ÕÆ Ô»? êð À°Ô ÃÅèéÅ ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË
å» Ü¯ ÁÇ×ÁÅé çÈð Ô¹¿çÅ ðÔ¶Í ÃÅèéÅ Á³åð Ç×ÁÅé ñÂÆ Áò¼ôÕ ÔËÍ ÁÅåîÅ Ü» Ã¿ÃÅð
ÁÇòÇçÁÅ éÔÆº ÔË, í¹ñ¶ÖÅ éÔÆº ÔË ÇÂÔ Ãí å» îÅéÇÃÕ ê¼èð å¶ ÔÆ ÔËÍ Á³åð Áå¶ ìÅÔð
ÜÆòé ç¶ ç¯ Áé-ÇéÖóò¶º ê¼Ö ÔéÍ ÃÅèéÅ Õðç¶ Ãî¶º ÇÂÃ ×¼ñ çÅ ÇèÁÅé ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË
ÇÕ ÃÅèÕ çÅ ÇÂÕ ê¼Ö çÈÃð¶ å¯º Á¼×¶ éÅ ÇéÕñ ÜÅò¶Í ÕÂÆ ÃÅèÕ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ Ã¿ÃÅð ù
Û¼â Õ¶ À°Ô ÜÆòé îé¯ðæ ÔÅÃñ Õð ÃÕç¶ ÔéÍ çÈÃð¶ Ã¯Úç¶ Ôé Õðî ÕðÕ¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶
Ô¯Â¶ ÜÆòé îé¯ðæ ÔÅÃñ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ÁÃñ ÇòÚ ÇÂé·» ç¯é» îÅð×» çÅ ÇÂÕ ÇîñÅê ÔÆ
ÇÂÕ Ã¶å± çÆ åð·» Õ¿î ÕðÕ¶ Ã¿å¹ñé ÜÆòé ÜÆÀ°ä ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ ÃÅâ¶ Ôæ
òÅñÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ éÅ å» ÇåÁÅ×ÆÁ» ñÂÆ ÇñÖÆ ×ÂÆ ÔË Áå¶ éÅ ÔÆ À°é·» ñÂÆ ÇñÖÆ ×ÂÆ Ü¯
Ã¿ÃÅð ç¶ çñ-çñ ÇòÚ ëÃ¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ À°ñÞ¶ êÂ¶ Ôé, êð ÇÂÔ éÔÆº ÜÅäç¶ ÇÕ Ü¶
Ã¿ÃÅð À°é·» ñÂÆ ÔË å» À°Ô òÆ Ã¿ÃÅð ñÂÆ ÔéÍ Ü¶ Ö¹ôÆ çÅ ÜÆòé ÜÆÀ°äÅ ÔË å» ÇÂÔ ÃîÞäÅ
êò¶×Å ÇÕ çÈÃð¶ òÆ Ö¹ôÆ ÔÅÃñ Õðé ñÂÆ ÜÆ ðÔ¶ ÔéÍ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ îÇÔÃÈÃ ÕðéÅ Ö¹ôÆ çÅ
Ãí å¯º ò¼âÅ Ãð¯å ÔË Áå¶ ÇÂÕ Ú¿×¶ ÃîÅÜ çÆ À°ÃÅðÆ ñÂÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ
ÇòÚÅð ÁèÆé ×¼ñ ÔË ÇÕ ×ÆåÅ ÇñÖä çÆ ÕÆ ñ¯ó ÃÆ? Üç¯º ÃÅâ¶ Õ¯ñ ò¶ç À°êÇéôç
î½ÜÈç ÃéÍ ÇÂÃ çÅ ÜòÅì Çòç»åÕ Ã¿å ÃÌÆ ô¿ÕðÅÚÅðÆÁÅ é¶ ÁÅêäÆ ×ÆåÅ çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ
ÇòÚ ç¶ºÇçÁÅ ç¼ÇÃÁÅ ÔË ÇÕ òËÇçÕ èðî Ôð Ü×·Å å¶ êÌÚñå ÃÆ, êð Ô½ñÆ Ô½ñÆ ÇéðäÅ Áå¶
Çòò¶Õ Ç×ðç¶ ×Â¶, ÇéÁÅÕÅðÆ Öåî Ô¹¿çÆ ×ÂÆ, ÷¹ñî òèçÅ Ç×ÁÅÍ ò¶ç, í×åÆ ëñÃë¶
îé¯ÇòÇ×ÁÅé çÅ Ã¯îÅ Ôé Áå¶ À°êÇéôç ò¶ç» çÅ ÁÅÖðÆ íÅ× ÔËÍ Çéðä¶ Áå¶ Çòò¶Õ å¯º
Çìé» ò¶ç» ù ÃîÞäÅ ìÔ¹å Á½ÖÅ Ô¯ Ç×ÁÅÍ ò¶ç» Áå¶ À°êÇéôç» ç¶ êÌÚÅð ù î¹ó ô¹ðÈ ÕðéÅ
ìÔ¹å ÁòôÕ ÃÆÍ
í×òå ×ÆåÅ ÇòÚ Ã¿Ö¶ê ðÈê ÇòÚ ò¶ç» Áå¶ À°êÇéôç» çÅ ÃÅðÅ ëñÃëÅ Áå¶
3
îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÇçåÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ À°êÇéôç ÇÂÕ ×À± ç¶ ÃîÅé Ôé ÇÜÃ ù
ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ é¶ Ú½ Õ¶ À°Ã çÅ ÃÅðÅ éð¯ÇÂÁÅ Ç×ÁÅé ÁÅêä¶ Çôô ù ç¶ ÇçåÅÍ ÇÕÌôé ÜÆ é¶
ÃÅðÆ Çòò¶Õ ì¹¼è, Ü¯ ò¶ç» À°êÇéôç» ÇòÚ ÃÆ À°Ô í×òå ×ÆåÅ ÇòÚ êÅ ÇçåÆÍ Õ¯ÂÆ éòÄ
×¼ñ éÔÄ ÕÆåÆ, Õ¯ÂÆ éòÄ ðòÅÇÂå éÔÄ ÚñÅÂÆ, À°é·» é¶ Õ¶òñ ò¶ç» Áå¶ À°êÇéôç» ù
Ã¯ÇèÁÅ ÔË Áå¶ Ã½ÖÅ ÕÆåÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ é¶ ÁðÜé éÅñ ×¼ñìÅå ÕðÇçÁ» Ã¿ÃÅð ù À°êç¶ô
ÇçåÅ ÔËÍ ÁðÜé ôìç ç¶ Áðæ Ôé ÒÃ¼ÚÅ ÜÇ×ÁÅÃÈÓ Ç´ôé ôìç ç¶ Áðæ Ôé - Ú¶åéåÅ
çÅ Çì¿çÈÍ ÇÜÔóÅ òÆ ÃÅèÕ Ã¼ÚÆ Ö¯Ü ÕðçÅ ÔË À°Ô Ú¶åéåÅ ù êÌÅêå Õð ÔÆ ñËºçÅ ÔËÍ
ÇÂÔ Áé¯ÖÆ òÅðåÅñÅê Ü¯ ÁðÜé Áå¶ ÇÕÌôé ÜÆ ÇòÚÕÅð ÔË, ÜÆòé ç¶ ÃÅð¶ ê¼Ö» ù
ÇòÚÅðçÆ ÔËÍ ÇÂÔ Á¼Ü ç¶ ÇÚÕåÃÕ ñÂÆ, îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ» ñÂÆ, ÇòÚÅðòÅé» ñÂÆ ìÔ¹å ñÅíÕÅðÆ
ÔËÍ ç¶Öä òÅñÆ ×¼ñ ÔË ÇÕ ÇÕò¶º ÃÌÆ Ç´ôé é¶ ÁðÜé çÅ îÅð× çðôé ÕÆåÅÍ ÁðÜé Ü¯ ÇÕ
ÇÕÃ¶ òÆ ð¯×Æ çÆ åð·» ÇÚÕåÃÅ çÅ ñ¯óò¿ç ÔË Áå¶ À°Ô Ç´ôé ÜÆ êÅÃ¯º ÃñÅÔ ñËä ÁÅÇÂÁÅ
Áå¶ îÅð× çðôé ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ ç¶Öä ï¯× ÔË ÇÕ Ç´ôé ÜÆ À°Ã ù ÇÕò¶º ðÅÔ¶ êÅÀ°ºç¶ Ôé, À°Ã
çÅ îÅð× çðôé Õðç¶ Ôé Áå¶ Á¼Ü ç¶ ÇÚÕåÃÕ ÇÕò¶º ðÅÔ ÇçÖÅÀ°ºç¶ ÔéÍ Á¼Ü ç¶
îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÇÚÕåÃÕ îðÆ÷» ç¶ ÇòÚÅðèÅðÅ ìçñç¶ Ôé, Ú¶åéåÅ ç¶ ê¼èð À°å¶ Áå¶ ÁÚ¶å
îé çÆ ê¼èð À°å¶ À°é·» ç¶ Çòôñ¶ôé ÇòÚ ×¿íÆð â±¿ØÅÂÆ éÔÄ Ô¹¿çÆ, Ü¯ ×ÆåÅ ÇòÚ ç¼ÃÆ ×ÂÆ
ÔËÍ Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÇÚÕåÃÕ ÜÆòé îé¯ðæ éÔÄ ãÈ¿âç¶, ÇÂÔ ÜÆòé îé¯ðæ À°å¶ ÃñÅÔ
ç¶äÅ ï¯× éÔÄ ÃîÞç¶, Õðî ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ éÔÄ ÇâÀ±àÆ ÇÕò¶º ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ ÜÆòé
ÕÆ? î½å ÕÆ ÔË? À°Ô ÇÂé·» ×¼ñ» ìÅð¶ Ú¹¼ê ÔéÍ À°Ô ÃñÅÔ ç¶ä çÅ çÅÇÂðÅ Õ¶òñ À°Ã çÆÁ»
×¹¿Þñ» åÕ ÔÆ ÃÆîå ð¼Öç¶ Ôé, À°Ô Üó· åÕ Ü»ç¶ ÔÆ éÔÄ Õ¶òñ À°êð¯º-À°êð¯º ÔÆ ñË Õ¶
áÆÕ Õðé çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ ÔéÍ ÖÅÃ Ãî¼ÇÃÁÅ çÅ ÃîÅèÅé ÕðÕ¶ ìÅÕÆ Á³çðÈéÆ Ãî¼ÇÃÁÅ À°Ã
åð·» ÔÆ ðÇÔä Çç¿ç¶ Ôé À°Ô ç¹¼Ö ÇÕÃ¶ Ô¯ð êÅÃ¶ ÇéÕñ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Ãî¶º çÆ ØÅà ç¶ ÕÅðé
À°Ô ÇÂÃ åð·» Õðç¶ ÔéÍ
ÇÕÌôé ÜÆ ÜÆòé ÇÂÕ Ã¹ðåÅ ÜÆÀ°ä ñÂÆ ÇÂÕ ÇëñÅÃëÆ çÃç¶ Ôé Áå¶ À°Ô ÁðÜé
ù ÜÆòé ÜÆÀ°ä ñÂÆ êÌËÕàÆÕñ ÃñÅÔ Çç¿ç¶ ÔéÍ êÈðìÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÇòÚ ÁÇèÁÅêÕ
ÇòÇçÁÅðæÆ ù ÁÅêÅ Ã¯èä ñÂÆ êÌ¯×ðÅî ìäÅÀ°ä ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÅ ÔË Áå¶ À°é·» ÃÅðÆÁ»
×¼ñ» çÅ ÇèÁÅé ðÖçÅ ÔË Ü¯ ÇÕ À°Ã ç¶ ðÃå¶ ÇòÚ ð¹ÕÅòà ìä ÃÕçÆÁ» ÔéÍ êÈðìÆ
îé¯ÇòÇ×ÁÅé ðÅÔÄ Ãî¹¼Ú¶ ÜÆò ù Áð¯× ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, Õ¶òñ ÇÂÕ Ãî¼ÇÃÁÅ ù Õ¶ºçð éÔÄ
ìäÅÇÂÁÅ Ü»çÅÍ êÈðìÆ åðÆÕÅ Á³å ÇòÚ ÜÆò ù ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ÇÂÕ ÇÚÕåÇÃÕ ìäÅ
Çç¿çÅ ÔËÍ ÃÅèéÅ çÅ ðÃåÅ ÇÂÕ Ã¿êÈðé Áå¶ â±¿ØÅÂÆ òÅñÅ ÔËÍ
ÁÜ¯ÕÅ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÔÅñ¶ Ô¯ºç ÇòÚ ÁÅ ÇðÔÅ ÔË, ÔÅñ¶ ÇÂÔ êÈðÆ åð·» ÇÚåÇðÁÅ éÔÄ
Ç×ÁÅ, ÃñÅÔ ç¶ Õ¶ ÇÚÕåÃÅ ÕðÕ¶ ÃîÅÜ ÇòÚ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ Õ¿î ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË êð
ìÔ¹å ÃÅð¶ ÃñÅÔÕÅð» Áå¶ ÇÚÕåÃÕÅ Õ¯ñ â¿ÈØÅÂÆ Áå¶ Á³åð Ç×ÁÅé çÆ ÕîÆ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶
À°Ô îðÆ÷» ù áÆÕ ðÅÔ éÔÄ ÇçÖÅ ÃÕç¶Í À°é·» ÇòÚ ÁÅêä¶ ÇòÚ ÁÅåî ÇòôòÅô çÆ ÕîÆ
Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ À°Ô Á-Ã¹ðÕÇôå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂé·» ÕÅðé» ÕðÕ¶ À°Ô îðÆ÷ ù áÆÕ ÃñÅÔ éÔÄ ç¶
ÃÕç¶ Áå¶ À°Ã ù ÁÅêä¶ îÃñ¶ Ô¼ñ Õðé ç¶ ÕÅìñ éÔÄ ìäÅ ÃÕç¶Í ÃñÅÔ ç¶äÆ ÇÂÕ ìÔ¹å
ÔÆ À°çÅð Õðé òÅñÅ è¿çÅ ÔË êð ÇÂÔ Ú¿×Æ åð·» ÕÆåÅ éÔÄ Ü»çÅÍ ÁÅî å½ð å¶ À°Ô ñ¯ÕÆ
ÇÂÃ ù Õðç¶ Ôé Ü¯ ìó¶ ÔÆ âÅò»â¯ñ Áå¶ Ô¿ÕÅðÆ Ã¹íÅÁ ç¶ Ô¹¿ç¶ Ôé Ü¯ ÁÅêä¶ ÇòÕÅÃ ñÂÆ
òÆ éÔÄ Õ¿î Õðç¶ Õ¶òñ êó·ÅÀ°ä ÇòÚ ÔÆ ÇçñÚÃêÆ ð¼Öç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÔÆ Ãî¼ÇÃÁÅ À°é·» ×¹ðÈÁ»
çÆ ÔË Ü¯ Ôð ÚÆ÷ ù ÇÃè»å» ðÅÔÄ ç¼Ã ÃÕç¶ Ôé, êÌËÕàÆÕñÆ Õð éÔÄ ÃÕç¶Í ç¯é¯º ÔÆ
ÇÚÕåÃÕ Áå¶ ×¹ðÈ ìó¶ ÔÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ÇÃ¼è Ô¯ ÃÕç¶ Ôé Üç¯º À°Ô ì¼ÇÚÁ» ù è¯ÖÅ Çç¿ç¶ ÔéÍ
4
ÃÅù Õ°Û ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» Ü¯ ÇÂÕ Ã¯ÔäÅ ÇòðÃÅ Áå¶ ÇÕ¼åÅ ìðìÅç éÅ Ô¯ò¶Í Õ¶òñ ÃÅèéÅ
éÅñ ÔÆ å°ÃÆº ÁÅêä¶ Á³åð éÅñ Ã¿êðÕ êËçÅ Õð ÃÕç¶ Ô¯Í ÃÅèéÅ å¯º Çìé» çÈÃÇðÁ» çÆ
ÃÔÅÇÂåÅ Õðé å¯º íÅò ð¶å ç¶ Øð ìäÅÀ°äÅ ÔÆ ÔËÍ
×ÆåÅ ÇòÚ ÁðÜé ìÔ¹å ÔÆ ÃîÞçÅð ÃîðæÕ ÃÅèÕ òÆ ÔË Áå¶ ï¯èÅ òÆ ÔËÍ íÅò¶º
À°Ã ù ÜÆòé ìÔ¹å Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÜÆÀ°ä çÆ ÇòÇçÁÅ ÇîñÆ Ô¯ÂÆ ÔË, êð ë¶ð À°Ô ÇÂÕ ÃÅèÅðé
ì¿ç¶ çÆ åð·» ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ×ÆåÅ Áé°ÃÅð ÁÇ×ÁÅé éÅñ Çòð¯è êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ Ü¶
À°Ã ù Ã¹ñÞÅÇÂÁÅ éÅ ÜÅò¶ ÃÅðÅ À°åôÅÔ Ü»çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË Áå¶ ì¿çÅ éÆðÃ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÜÆòé
îé¯ðæ ÁèÈðÅ ðÇÔ Ü»çÅ ÔËÍ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÇÚÕÇåÃÅ ç¶ ÇÃèÅå» Áé°ÃÅð êÇÔñ¶ êÇÔñ ÁðÜé,
Ç´ôé ÜÆ çÆ ÃñÅÔ ù ÖÅÃ ÇèÁÅé éÔÄ Çç¿çÅ, çÈÃð¶ ÁÇèÁÅÂ¶ ÇòÚ Üç¯º À°Ô Ç´ôé ÜÆ
éÅñ åðÕ ÕðçÅ ÔË À°Ã å¯º ìÅç ÔÆ À°Ô Ç´ôé ÜÆ çÆ ÃñÅÔ ù Ú¿×Æ åð·» Ã¹äéÅ ô¹ðÈ ÕðçÅ
ÔËÍ ÇÂæ¶ ÇÂÔ ç¼Ã ç¶äÅ ÁÇå ÷ðÈðÆ Ô¯ò¶×Å ÁÜ¯Õ¶ ÁÇèÁÅêÕ» ñÂÆ Áå¶ ÚÇÕåÃÅ ñÂÆ ÇÂÔ
ÁÇå Áòô¼Õ ÔË ÇÕ À°Ô êÇÔñ» ÇòÇçÁÅðæÆ éÅñ Áå¶ ×ÅÔÕ» éÅñ ÇÂÕ ×Èó·Å Ãì¿è êËçÅ
Õðé, À°Ã å¯º ìÅç ÔÆ À°é·» ç¶ ÕÔ¶ Ô¯Â¶ ôìç» çÅ ÁÃð Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ì¼Ú¶ À°Ã À°å¶ Áîñ
Õð ÃÕä×¶Í
×ÆåÅ Áé°ÃÅð ÁÅåîÅ Áîð ÔË, ÁÜð ÔËÍ ÃðÆð éÅôòÅé ÔË, ÁÅåîÅ Áå¶ ÃðÆð ç¶
ÇòÚÕÅð ÔË îÅéÇÃÕ ÜÆòé, ÇÜÃ ù êÈðÆ åð·» ÃîÞä çÆ ñ¯ó ÔË Á³åÔÕðä ù êÈðÆ åð·»
ÜÅéä çÆ ñ¯ó ÔË, ÛÅéìÆé Õðé çÆ ñ¯ó ÔË Áå¶ ÁÇíÁÅÃ çÆ ñ¯ó ÔË ÇÜÃ éÅñ ÁÅåîÅ
çÅ ÚÅéä À°Ã À°êð êË ÃÕ¶ Áå¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÇðÔÅ ÜÅ ÃÕ¶Í éÅôòð (éÅôòÅé)
Áå¶ ÁéÅôòð (ÁéÅôòÅé) ç¶ ÃÅð¶ ê¼Ö ÃîÞÅÀ°ä å¯º ìÅç ×ÆåÅ ï¯× ç¶ ÃÅð¶ ê¼æ çÃçÆ ÔËÍ
ÁÅåîÅ ù ÇìñÕ°ñ òÆ À°Ã åð·» éÔÄ ÜÅÇäÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÇÜò¶º ÇÕÃ¶ òÃå± ùÍ ÁÅåîÅ ÔË
Áå¶ À°Ô ÜÆòé çÅ ÃÌ¯å ÔËÍ ÁÅåîÅ ðÅÔÄ ÔÆ ÁÃÄ Ãí Õ°Þ ÜÅäç¶ Ô»Í Ã¯ ÁÅåîÅ ù ÇÕò¶º ÜÅÇäÁÅ
ÜÅò¶? ×ÆåÅ ÇòÚ ÇÃñÇÃñ¶òÅð ÇçåÆ ×ÂÆ ÃÅðÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Á³åð ÜÆòé ù Ã¿×áé Õðé ÕðÕ¶
ÁÅêä¶ ÁÅê ñÂÆ ñÅíçÅÇÂÕ Áå¶ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ñÅíçÅÇÂÕ ìäÅÀ°ä ñÂÆ ÔËÍ ×ÆåÅ çÅ îé¯ÇòÇ×ÁÅé
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù êÇÔñ» Ú¶åéåÅ ìÅð¶ çÃçÅ ÔË, ë¶ð ÁÅêä¶ Á³åð ÁÇíÁÅÃ éÅñ ÁÅêäÆÁ» Á³çð çÆÁ»
ÁòÃæÅò» éÅñ ÜÅä± ÕðÅÀ°ºçÅ ÔË Áå¶ Á³å ÇòÚ ÇéðÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ Õðî Õðé çÆ êÌ¶ðéÅ Çç¿çÅ ÔËÍ
ÁÅåîÅ ù ÜÅéäÅ Áå¶ êÇÔÚÅéäÅ ìÔ¹å ÔÆ ÷ðÈðÆ ÔË -ÁÅêäÆ Á³çð çÆ ÃÇæåÆ ÃîÞä ñÂÆÍ
îÅéÇÃÕ ÜÆòé ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö ê¼Ö ÃîÞä å¯º Çìé» îé, ÇìðåÆÁ», ÃÅÔ Áå¶ ÃðÆð ÇòÚ åÅñî¶ñ êËçÅ
ÕðéÅ ìÔ¹å ÔÆ Á½ÖÅ ÔËÍ ÁÅåîÅ ù Õ¶òñ ÜÅä ñËäÅ ÔÆ ÕÅëÆ éÔÄ, À°Ã ù ÜÅä Õ¶ À°Ã ç¶ Ç×ÁÅé
ù òðå¯º ÇòÚ ÇñÁÅÀ°äÅ ÔÆ êÌî ÁòôÕ ÔËÍ
ÁÅåîÅ ÔÆ ì¹¼èÆ ù ÚÅéä Çç¿çÆ ÔË, Ç×ÁÅé Çç¿çÆ ÔËÍ ì¹¼èÆ ç¶ Çòô¶ô å½ð å¶ Çå¿é
Õ¿î Ôé - í¶ç ç¼ÃäÅ, Áé°îÅé ñ×ÅÀ°äÅ Áå¶ ëËÃñÅ ÕðéÅÍ ê¼ÛîÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÇòÚ ì¹¼èÆ
ç¶ ÇÂÔ Çå¿é ×¹ä ÒîËºÓ íÅò ç¶ ÇÔ¼Ã¶ ç¼Ã¶ Ü»ç¶ Ôé, íÅò ÒîËºÓ ÔÆ í¶ç çÃçÅ Ô», Áé°îÅé
ñÅÀ°ºçÅ Ô», ëËÃñÅ ÕðçÅ Ô»Í êÈðìÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé çÃçÅ ÔË, ÃÅèÕ ç¶ ÇÂÔ ñ¼Ûä ÒîËºÓ íÅò
å¯º ò¼Ö ÔéÍ ÇÂÔ ÒîËºÓ íÅò éÅñ Ãì¿èå éÔÄ ÔéÍ ÇÂÃ ñÂÆ ÇÂÔ ÷ðÈðÆ éÔÄ ÇÕ í¶ç ç¼Ãä
çÅ Ç×ÁÅé Áé°îÅé ñ×ÅÀ°ä çÅ Ç×ÁÅé Áå¶ ëËÃñÅ Õðé çÅ Ç×ÁÅé îËº ÇòÚ ÃÆîå éÔÄ
ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
îé å¯º Çìé» Õ¯ÂÆ òÆ ÕÅðÜ éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ îé°¼Ö ç¶ ÃÅð¶ ÕÅðÜ, ì¯ñäÅ Ãí
Õ°Þ îé ÔÆ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÕÅðé Ãí å¯º ò¼è ÇèÁÅé îé ç¶ ÇòÕÅÃ ù ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å»
Ü¯ ÜÆòé ÜÆÀ°ä ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ Çîñ ÃÕ¶Í îÅéÇÃÕ ÁÇíÁÅÃ å¯º íÅò ÔË îé ù ÃÅð¶ íðî»
5
ÇòÚ¯º Õ¼ãäÅ Áå¶ ÃÅèéÅ éÅñ îé ç¶ ÃÅð¶ ×¹ä» ù ÇòÕÇÃå ÕðÕ¶, ÇÂÕ Ã¹ð ÕðéÅÍ ÇÂÔ
ÇÂÃ ñÂÆ Áò¼ôÕ ÔË å» Ü¯ ÇÂÕ êÅÃ¶ ÇòÕÅÃ éÅ Ô¯ò¶Í
×ÆåÅ çÅ ÇÂÇåÔÅÃÕ ÇêÛ¯Õó
×ÆåÅ çÅ ÃæÅé, ìÅÕÆ ç¶ ×Ì¿æ» ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé Áå¶ ÇëñÅÃëÆ éÅñ¯º ÇìñÕ°ñ Áñ¼×
ÔËÍ ÇÂÃ çÅ ÁÅð¿í ìó¶ ÔÆ Áé¯ÖÆ åð·» Ô¹¿çÅ ÔË ç¯é¯º ë½Ü» ñóÅÂÆ ç¶ îËçÅé ÇòÚ ÁÅî·ä¶-
ÃÅî·ä¶ Öó·ÆÁ» ÔéÍ ÁáÅð·» Ççé ñóÅÂÆ ÚñçÆ ÔË Áå¶ ÁáÅð·» Ççé ÔÆ êÌòÚé Úñç¶ ÔéÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ Çòç¶ôÆ Üç¯º êÇÔñÆ òÅðÆ ÇÂÔ ×¿Ìæ êó·ç¶ Ôé ìÔ¹å ÔËðÅé Ô¹¿ç¶ Ôé Áå¶ À°ñÞ Ü»ç¶
ÔéÍ Üç¯º À°Ô êÇÔñÅ ÁÇèÁÅÂ¶ êó·ç¶ Ôé ÇÜÃ ÇòÚ ñóÅÂÆ ç¶ îËçÅé çÅ ÃÅðÅ òðéä ÔË
Áå¶ êó·é òÅñ¶ ù ñóÅÂÆ çÅ ÕÅðä ÇìñÕ°ñ éÔÄ êåÅ, ÃîðæÕ éÔÄ êåÅÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ êó·é
òÅÇñÁ» ù ÇÂÔ éÔÄ êåÅ ÇÕ À°Ô Ã¿ÃÅð çÆ Ãí å¯º ¦ìÅ îÔ» ÕÅÇò êó· ðÔ¶ Ôé Ü¯ ÇÕ
ÇÂñÆÁÅç (iIliad) Áå¶ Á¯âÆÃÆ (odyssey) ù ÇîñÅ Õ¶ òÆ ç¯é» éÅñ¯º ò¼âÆ ÔËÍ ×ÆåÅ çÆÁ»
Õ¶òñ G@@ å¹Õ» (ì¿ç) Ôé îÔ»íÅðå ç¶ ÃÅð¶ ÇÂÕ Ã½ Ô÷Åð ÇòÚ¯ºÍ Ü¶ êÅáÕ îÔ»íÅðå å¯º
ÜÅä± Ô¯ä å» êÇÔñ¶ ÁÇèÁÅÂ¶ çÆÁ» ØàéÅò» À°é·» ç¶ ÃîÞä ñÂÆ Ã½ÖÆÁÅ Ô¯ ÜÅäÍ À°Ã å¯º
êÇÔñ» ÕÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, êó·ä òÅñÅ ÇìñÕ°ñ À°ñÞ Ü»çÅ ÔË Áå¶ Ü¯ Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé
À°Ã ù À°Ô ÃîÞ éÔÆº ÃÕçÅÍ
îÔ»íÅðå ÇòÚ À°Ô ÃÅðÆÁ» ØàéÅò» òðéä ÕÆåÆÁ» ×ÂÆÁ» Ôé Ü¯ ñóÅÂÆ å¯º êÇÔñ»
Ô¯ÂÆÁ» Áå¶ ÇÜÔóÅ ñóÅÂÆ ç¶ ìÅð¶ ç¼ÃçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ òÆ ç¼ÃçÆÁ» Ôé ÇÕ ñóÅÂÆ å¯º ìÅÁç
ÕÆ Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇÂÔ ØàéÅò» Õ¯ÂÆ E@@@ ÃÅñ êÇÔñ» Ô¯ÂÆÁ» Ôé êð ÃÅâ¶ ñÂÆ ÇÂÇåÔÅÃÕ îÔ¼ååÅ
çÅ Õ¯ÂÆ î³åò éÔÆºÍ ÁÃÆº å» ×ÆåÅ ç¶ À°Ã îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ê¼Ö ù ÜÅäéÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô» Ü¯
Á³çð çÅ Ç×ÁÅé ÕðÅÀ°ºçÅ ÔËÍ îÔ»íÅðå Ç×ÁÅé çÅ ÃÅ×ð ÔË ÇÜÃ ÇòÚ¯º ÃÅù Ã¹Ú¼ÜÅ ÜÆòé
ÜÆÀ°ä çÆ Ü»Ú êåÅ ñ×çÆ ÔËÍ ÇÂÃ ù ÇÂÕ ìÔ¹å â±¿ØÅ, ×¿íÆð îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÇòÚÅð ÜÅä
Õ¶ êó·éÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ×ÆåÅ çÅ ÇÂÕ Ã¿Ö¶ê ÇÜÔÅ ÃÅð ç¶ ðÔ¶ Ô» å» Ü¯ ×ÆåÅ ù Ú¿×Æ åð·»
ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕ¶Í
èÇðåðÅôàð ðÅÜ¶ çÅ Ü¶ôà ê¹¼åð ÔË, ×¼çÆ çÅ Ô¼ÕçÅð À°Ô ÔÆ ÃÆÍ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Üéî
å¯º ÔÆ é¶åzÔÆé ÔË ÇÂÃ ñÂÆ ×¼çÆ À°Ã ç¶ Û¯à¶ íðÅ ê»â± ù Çîñ Ü»çÆ ÔËÍ Ãî» êË Õ¶ ê»â± ç¶
ê³Ü ê¹¼åð Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÜé·» ÇòÚ ÁðÜé Ü¯ ÇÕ ×ÆåÅ çÅ éÅÇÂÕ ÔË ê»â± çÅ çÈÃðÅ ê¹¼åð ÔËÍ
èÇðåðÅôàð ç¶ ÇÂÕ Ã½ ê¹¼åð Ôé, Ãí å¯º ò¼âÅ ç¹ðï¯èé ÃÆÍ ñóÅÂÆ ê»â± ç¶ ê³Ü ê¹¼åð» Áå¶
À°é·» ç¶ åÅÂ¶ ç¶ ê¹¼åð íÅò èÇðåðÅôàð ç¶ ê¹¼åð» Õ½ðò» ÇòÚ ÔË ÇÜé·» çÅ éÅÇÂÕ ç¹ðï¯èé
ÔËÍ ÁðÜé ê»â±Á» çÆ ë½Ü çÅ ÁÅ×È ÔËÍ
ê»â± Û¯àÆ À°îð ÇòÚ ÔÆ Úó·ÅÂÆ Õð Ç×ÁÅ ÃÆ À°Ã ç¶ ê³Ü¯ ê¹¼åð» çÅ êÅñé ê¯ôé
ÁÅêä¶ åÅÂ¶ ç¶ Øð ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ Ü¯ ÇÕ ×¼çÆ çÅ îÅñÕ ìä ìËáÅ ÃÆÍ ÃÅð¶ íðÅ ÇÂÕ¼á¶ êñ¶
Ãé Áå¶ À°é·» ç¶ ×¹ðÈ òÆ ÇÂÕ¯ ÔÆ Ãé Í Ãí å¯º êÌî Ãé - íÆôî ÇêåÅîÅ Áå¶ ÁÚÅðÆÁÅ
çð½äÍ èÇðåðÅôàð ÁÅêä¶ ê¹¼åð» ù òè¶ð¶ Ú¿×Å ÃîÞçÅ ÃÆ Áå¶ À°é·» çÆÁ» ç¹ðÅÚÅðÆÁ» ù
é÷ð Á³çÅ÷ ÕðçÅ ÃÆÍ ê»â± ç¶ ê¹åz ìÔ¹å ×¹äòÅé Ãé, åÆð Á³çÅ÷Æ ÇòÚ ìÔ¹å Çéê¹¿é ÃéÍ
×¹ðÈ Üé À°é·» çÅ ìÔ¹å ê¼Ö Õðç¶ ÃéÍ ç¹ðï¯èé ù À°é·» éÅñ ìóÆ ÂÆðÖÅ Ô¯ ×ÂÆÍ
ï°Çèôàð ê»â± çÅ ò¼âÅ ê¹¼åð ×¼çÆ çÅ áÆÕ Ô¼ÕçÅð ÔË êð ç¹ðï¯èé é¶ ê»âÈ± íðÅò»
ù îÅðé çÆÁ» ÕÂÆ ÃÅÜô» ìäÅÂÆÁ»Í À°é·» ù Ü¿×ñ ÇòÚ òÆ í¶ÇÜÁÅ å» ÇÕ À°Ô ÁÅê
ðÅÜÅ ìä ÃÕ¶Í À°Ã é¶ ñÅÖ çÅ îÔ¼ñ ìäòÅÇÂÁÅ Áå¶ Üç¯º À°Ã é¶ ç¶ÇÖÁÅ ÇÕ Ô¹ä À°Ô Ã¹¼å¶
êÂ¶ Ô¯ä×¶ À°Ã é¶ îÔ¼ñ ù Á¼× ñ×òÅ ÇçåÆ êð ÇÕÀ°ºÇÕ ê»âò» å¶ ×¹ðÈ Ç´êÅ ÃÆ À°Ô ÃÅð¶
6
ÔÆ ìÚ ÇéÕñ¶Í ç¹ðï¯èé é¶ À°é·» ù ÷ÇÔð ç¶ Õ¶ â¯ìä çÆ òÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆÍ ç¯ òÅðÆ ç¹ðï¯èé

é¶ ï°Çèôàð Ú½êó Ö¶âä ñÂÆ ò¿×ÅÇðÁÅÍ êÇÔñÆ òÅðÆ ï°Çèôàð çÅ ÃÅðÅ ðÅÜ Ü»çÅ ÇðÔÅ,
êð Û¶åÆ ÔÆ À°é·» ù òÅêÃ ñË ÇçåÅ Ç×ÁÅÍ çÈÃðÆ òÅðÆ ë¶ð ï°Çèôàð ù Ã½Ö¶ éÅñ ÔðÅ ÇçåÅ,
À°Ã å¯º ìÅç ê³Ü¶ íðÅò» ù ðÅÜ ÇòÚ¯º ìÅð·» ÃÅñ ñÂÆ Õ¼ã ÇçåÅ Ç×ÁÅÍ À°Ô Ü¿×ñ Úñ¶ ×Â¶
ÇÜæ¶ À°Ô ìóÆ ×ðÆìÆ çÅ, êð ðÈÔÅéÆ ÜÆòé ÇìåÅÀ°ºç¶ ðÔ¶Í À°é·» ç¶ Ü¿×ñ ÇòÚ ðÇÔä çÆ
ÇÂÕ ôðå ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ ÇÂÕ ÃÅñ ñÂÆ ÁÇ×ÁÅå òÅÃ ÇòÚ ðÇÔä×¶Í Ü¶ êåÅ ñ× Ç×ÁÅ å»
À°é·» ù î¹ó Õ¶ ìéòÅÃ í¶Ü ÇçåÅ ÜÅò¶×ÅÍ
îÔ»íÅðå çÆÁ» ÃÅðÆÁ» ØàéÅò» ÔÆ êÌåÆÕÅåîÕ Ôé, ÇÂÔ Õ¶òñ ÇÂÕ ÇÂÇåÔÅÃÕ
ØàéÅ éÔÄ ÔËÍ ÇÂÔ îé°¼Ö ç¶ Á³çð ç¶ êÌÆòðåé çÅ Ã¿Õ¶åÕ ÔéÍ ÃÅðÅ ´îìè ÕÅÇò Ã¿Õ¶å»
ç¹ÁÅðÅ çðÃÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ ÇÕò¶º Áé°íò çÆ ê½óÆ-ê½óÆ Úó·ÇçÁ», ÁÅêÅ ÚÆéç¶ Ô¯Â¶ ÁÅåî îÅð×
å¶ êÔ¹¿Ú ÜÅÂÆçÅ ÔËÍ À°çÅÔðä òÜ¯º ìéòÅÃ çÅ Ãî» Üç¯º ÜÆò À°ÜÅó ÇòÚ, Ü¿×ñ» ÇòÚ
ðÇÔ Õ¶ ÁÅêÅ ÚÆéçÅ ÔË Áå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÅåî îÅð× ñÂÆ ÇåÁÅð ÕðçÅ ÔË ÇÂÔ Ã¿Õ¶åÕ
ðÈê ÇòÚ ìÔ¹å ÔÆ òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ¶ åð·» ï±è¯ îÃÆÔ ç¶ ÚÅñÆ Ççé» çÅ òðéä ÔË Ü¯
À°é·» é¶ ÜËð¯ÃÇñî (Jerusalem) ÁÅÀ°ä å¯º êÇÔñ» Õ¼à¶ ÔéÍ î¯ÇÜ÷ ç¶ ÚÅñÆ Ççé Ü¯ À°Ã é¶
êÔÅó À°å¶ Õ¼à¶ Áå¶ ë¶ð À°Ã ù ç¼Ã Õ½î»âîËºàÃ (Ten Commandments) À°åðÆÁ» ÇÜÃ ù
ÇÂÃÅÂÆÁ» ç¶ ÇÂñÅÔÆ Ô¹Õî ÕÇÔ ÃÕç¶ Ô»Í ÇÂÃ åð·» ÔÆ ì¹¼è çÅ ¦ì¶ Ãî¶º ñÂÆ çð¼Öå ç¶ æ¼ñ¶
ìËá Õ¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ, ë¶ð À°é·» ù Ç×ÁÅé Ô¯äÅ ÁËÃÆÁ» ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÇîÃÅñ» ÇÂÇåÔÅÃ
ÇòÚ ÇîñçÆÁ» ÔéÍ
Üç¯º êÅâò» é¶ ÁÅêäÅ ÃÅðÅ Õðî êÈðÅ Õð ÇñÁÅ Áå¶ ÁÅ Õ¶ ðÅÜ çÆ î³× ÕÆåÆ
å» ç¹ðï¯èé é¶ À°é·» çÆ áÆÕ î³× ù êÈðÅ éÅ Ô¯ä ÇçåÅÍ Ü¶ ÇÂÕ ÇÂÕ Çê³â òÆ ê»âò» ù
Çîñ Ü»çÅ À°é·» é¶ å» òÆ Ãìð Õð ñËäÅ ÃÆ êð ç¹ðï¯èé é¶ ÕÇÔ ÇçåÅ ÇÕ À°Ô å» À°é·»
ù ÃÈÂÆ ç¶ é¼Õ¶ ÇÜ¿éÆ òÆ ÷îÆé éÔÄ ç¶ò¶×ÅÍ ê»âò» é¶ ï°¼è ù àÅñä çÆ êÈðÆ-êÈðÆ Õ¯Çôô
ÕÆåÆ, êð ï°¼è ñÂÆ À°é·» ù îÜìÈð ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ï°¼è Õ¶òñ ðÅÜ ñËä ñÂÆ éÔÄ ñÇóÁÅ
Ç×ÁÅ ÃÆ ÇÂÔ ï°¼è å» ÁÛÅÂÆ å¶ ì¹ðÅÂÆ ç¶ Çéðä¶ çÅ ï°¼è ÃÆÍ
Ã¿Õ¶åÕ ðÈê ÇòÚ ç¯é¯º êÅÃ¶ çÆÁ» ë½Ü» å¯º íÅò, îé Á³çð Úñ ðÔ¶ Ú¿×¶ Áå¶ î³ç¶
ÇòÚÅð ÔéÍ ÜÆòé ÇòÚ Ú¿×¶ ÇòÚÅð» çÆ ÇÜ¼å Ô¹¿çÆ ÔË Ü» î³ç¶ ÇòÚÅð» çÆ, ÇÂÔ ç¶Öä ñÂÆ
ÇÂÔ ï°¼è ÷ðÈðÆ ÔËÍ Ôð ÇÂÕ ÜÆò ç¶ Á³çð îé çÆ ô»åÆ ñÂÆ ñóÅÂÆ ÚñçÆ ÔÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ
ç¹ðï¯èé Áå¶ À°Ã ç¶ éÇóéò¶º íðÅ ì¹ðÅÂÆ çÅ êÌåÆÕ Ôé ê³Ü ê»âò ÃçÅÚÅð Áå¶ ×¹ä» ç¶
êÌåÆÕ Ôé, Üç¯º åðÕ ç¶ Á¼×¶ ì¹ðÅÂÆÁ» çÅ êóçÅ ÁÅ Ü»çÅ ÔË å» Ã¿ÃÅð ÇòÚ ô»åÆ éÅñ
ðÇÔäÅ Á½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ê»âò» é¶ ÁÅêäÆ Ãî¼ÇÃÁÅ Áå¶ ç¹ðï¯èé ç¶ ç¹ðÇòòÔÅð ù Ôð
åð·» éÅñ Ã¹ñÞÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆÍ Üç¯º Õ¯ÂÆ ÚÅðÅ éÅ ÇðÔÅ À°é·» é¶ êÈðÆ Ççzó·åÅ éÅñ
ï°¼è ÕÆåÅÍ
ÇÜò¶º ÔÆ ç¯é¯º êÅÃ¶ çÆÁ» ë½Ü» ÇÂÕ¼áÆÁ» Ô¯äÆÁ» ô¹ðÈ Ô¯ÂÆÁ», ç¯é¯º ÔÆ ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ
Õ¯ñ À°é·» çÅ ÁôÆðòÅç ñËä ×Â¶Í ÇÂÕ å» À°é·» Õ¯ñ Ãí å¯º ò¼è ë½Ü ÃÆ çÈÜÅ À°Ô À°Ã
Ãî¶º ç¶ Ãí å¯º À°Ú ×¹ðÈ Áå¶ ï¯×Æ ÃéÍ ç¹ðï¯èé Áå¶ ÁðÜé ç¯é» é¶ ÃÌÆ Ç´ôé ù ì¶éåÆ
ÕÆåÆ ÇÕ ï°¼è ÇòÚ À°Ô À°é·» çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðéÍ ÃÌÆ Ç´ôé, Ü¯ Ú¶åéåÅ çÅ, ÇÃÁÅäê çÅ
Áå¶ Ç×ÁÅé çÅ êÌåÆÕ Ôé À°é·» é¶ ìÚé ÕÆå¶ ÇÕ å°ÔÅâ¶ ÇòÚ¯º ÇÂÕ êÅÃ¶ òÅñ¶ î¶ðÆ ÃÅðÆ
ë½Ü ñË ñËä Áå¶ çÈÃð¶ êÅÃ¶ òÅÇñÁ» ç¶ éÅÇÂÕ çÅ îËº ðæòÅé Áå¶ ÃñÅÔÕÅð Ô¯ò»×ÅÍ ç¹ðï¯èé
é¶ ÃÌÆ Ç´ôé çÆ ë½Ü ñËä çÅ ëËÃñÅ ÕÆåÅ ÇÕÀ°º Ü¯ À°Ô ìÔ¹å ñÅñÚÆ ÃÆÍ ñóÅÂÆ å¯º êÇÔñ»
Ã¿Ü¶ ÇÜÃ ù ìÔ¹å ÃîÞçÅð ÃîÇÞÁÅ Ü»çÅ ÃÆ À°Ã ù ê»âò» òñ ï°¼è éÅ Õðé çÅ êðÃåÅò
7
ç¶ Õ¶ í¶ÇÜÁÅ Ç×ÁÅ êð À°Ã ù ÇéðÅô Ô¯ Õ¶ ÔÆ î¹óéÅ ÇêÁÅÍ ê»âò» é¶ À°Ã êðÃåÅò ù

îé÷Èð éÔÄ ÕÆåÅ Ã¿Ü¶ òÅêÃ èÇðåðÅôàð Õ¯ñ ÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
×ÆåÅ ç¶ ô¹ðÈ Ô¯ä å¯º êÇÔñ» ç¯é¯º êÅÃ¶ çÆÁ» ë½Ü» ÁÅî·ä¶-ÃÅî·ä¶ Õ°ðÕô¶åð ç¶ ï°¼è
íÈîÆ À°å¶ Öó·ÆÁ» Ôé, ï°¼è ÁÅð¿í Ô¯ä òÅñÅ ÔËÍ èÇðåðÅôàð Ã¿Ü¶ éÅñ êÔÅóÆ À°å¶ Öó·Å ÔË
Áå¶ À°Ô Ã¿Ü¶ ù ê¹¼Û ÇðÔÅ ÔË ÇÕ ï°¼è íÈîÆ ÇòÚ ÕÆ Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍ êÇÔñÅ ÁÇèÁÅÂ¶ ÃÅù À°é·»
ìÅð¶ ç¼ÃçÅ ÔË Ü¯ ñóÅÂÆ ÇòÚ ÇÔ¼ÃÅ ñË ðÔ¶ Ôé Áå¶ ÃÌÆ ÇÕÌôé ç¶ Ü¯ êðòÚé ÁðÜé éÅñ
Ô¹¿ç¶ Ôé À°Ã çÆ íÈÇîÕÅ ì¿éÆ ×ÂÆ ÔËÍ
í×òå ×ÆåÅ ÁÇèÁÅåîòÅç çÆ ÁËéÆ ÇêÁÅðÆ ÇëñÅÃëÆ ÔË ÇÕ ÇÂÃ ù Ã¿ÃÅð ÇòÚ
ìÔ¹å ÃÇåÕÅð ÇçåÅ Ü»çÅ ÔË Áå¶ ìÔ¹å ÇêÁÅð ç¶ éÅñ ÇÂÃ ç¶ ×Èó· ðÔ¼Ã» ù ÃîÞä çÅ
Üåé ÕÆåÅ ÜÅò¶Í ò¶ç ÇòÁÅÃ ÜÆ ÇÂÃ ÇëñÅÃëÆ ù Á¼Öð» çÅ ðÈê ç¶ä òÅñ¶ î³é¶ ×Â¶ ÔéÍ
Üç å¯º ÇÂÔ ÇñÖå ðÈê ÇòÚ ÁÅÂÆ À°Ã ò¶ñ¶ å¯º ÔÆ Ã¿ÃÅð ç¶ îÔÅé ÇòçòÅé Áé¶Õ íÅôÅò»
ÇòÚ Áé°òÅÇçå Õð Ú¹¼Õ¶ ÔéÍ ÇÂÃ ÇëñÅÃëÆ ù ÜÅéäÅ ÒÁÅåî îÅð×Ó ç¶ ê»èÆ ñÂÆ ÁÇåÁ³å
÷ðÈðÆ ÔË ÇÂÃ çÅ À°ÚÅðä ìÌÔî íÅò ÇòÚ ñÆé Ô¯ Õ¶ À°åî ê¹ðÖ ðÅÔÄ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Ü¯
ÕÂÆÁ» ù ÇÂÔ í¹ñ¶ÖÅ êÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ Ü¯ ìÚé À°ÚÅð¶ ÜÅ ðÔ¶ Ôé À°Ô Ç´ôé îÔÅðÅÜ ÜÆ ç¶
ÇòÁÕåÆåò éÅñ Ãì¿è ðÖç¶ Ôé ïÅÇé ÇÕ êÌÇ´åÕ ÃðÆð éÅñ ÇéÜÆ Ãì¿è ð¼ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔË
êð Üç¯º ÁÃÄ íðî» å¯º ðÇÔå Ô¯ Õ¶ å¼å çÆ Ö¯Ü ÇòÚ Ü»ç¶ Ô» å» êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ
ÇÂÕ Çòôò òðåÆ ÇÃè»å ÔË ÇÜÃù Áéï ê¹ðÖ çÆ æ» À°åî ê¹ðô é¶ À°ÚÅÇðÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º
çÈÃð¶ èðî» ç¶ ÁÇí¦ìÆÁ» ç¶ îé» ÇòÚ ô¿ÕÅ Öó·Å Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÕ Ç´ôé îÔÅðÅÜ ÁÅêä¶
ÁÅê ù êÅðìÌÔî êÌî¶Ãð ÕÇÔ Õ¶ Ã¿ì¯èé Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÇÂÕ åðÆÕÅ ÔË ÇÕ ÚÅÔ¶ À°åî ê¹ðÖ
ç¶ ðÅÔÄ ì¯ÇñÁÅ ÜÅò¶, ÚÅÔ¶ ÕÇéôà ê¹ðÖ ðÅÔÄ, ÒÀ°ÔÓ å¶ Òå±¿Ó òðå Õ¶ ÇÃè»å êÌ×à ÕÆåÅ
ÜÅò¶, ÚÅÔ¶ ÒîËºÓ çÅ Á¼Öð òðÇåÁÅ Ô¯ò¶ ÇÂÔ Õ¶òñ î½Õ¶ ç¶ î¹åÅÇìÕ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» çÆ ÃÈÞ ç¶
î¹åÅÇìÕ ì¯ÇñÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º ÇÂÕ¯ êÌî¶ôð ÃÅð¶ êðÆêÈðé ÔË å» À°æ¶ éÅ ÒîËºÓ çÅ ÃòÅñ
À°áçÅ ÔË éÅ Òå±¿Ó çÅ À°áçÅ ÔË, À°Ô å» Õ¶òñ ÁçÉËå ÔË ÇÜæ¶ ÇÂÕ å¯º Çìé» Ô¯ð ÔË ÔÆ Õ¯ÂÆ
éÔÄ êð îé°¼ÖÆ ì¯ñÆ ÇòÚ ÇñÁÅÀ°ä ñÂÆ ÒîËºÓ å¶ Òå±¿Ó çÆ òðå¯º ÕðéÆ êËºçÆ ÔËÍ
×¹ðîÇå îÅð× ÇòÚ, ÃÅð¶ ×¹ðÈ ×Ì¿æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÇòÚ Òå±¿Ó çÅ ÇÃè»å ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔË
ÇÕÀ°ºÇÕ ÕñÜ¹¼× ç¶ êÌíÅò ÕðÕ¶ ÜÆò» çÆ ì¹¼èÆ î³ç Ô¯ Ú¹¼ÕÆ ÃÆ Áå¶ ÒîËºÓ ÕÇÔä ç¶ éÅñ À°Ã
çÅ ÇòÁÕåÆ×å ÁÇÃååÉ ÃÅî·ä¶ ÁÅ Ü»çÅ ÃÆ Áå¶ ÕÂÆ òÅð ÒÁÔ¿ ìÌÔîÁÃòÆÓ ÕÇÔä òÅñÅ
ÁÅêä¶ Çé¼ÜÆ òÜÈç ù ÔÆ êÌÃÅð ÕðçÅ ÃÆ êð ÕñÜ¹×Æ êÌíÅò» ÕðÕ¶ ÇÂÔ ÃîÞä òÅÇñÁ»
ù òÆ í¹ñ¶Ö¶ ÇòÚ êÅÀ°ºçÅ ÔË å¶ ì¯ñä òÅÇñÁ» ù òÆ í¹ñ¶Ö¶ ÇòÚ ÔÆ ð¼ÖçÅ ÔË ÇÂÃ ÕðÕ¶ Òå±¿Ó
Á¼Öð çÅ êÌï¯× ÕÆåÅ Ç×ÁÅ êð Ü¶ ÇòÚÅð ÕðÆÂ¶ å» Ü¯ êÌÅäÆ Òå±¿Ó ÕÇÔ ÇðÔÅ ÔË Áå¶ å±¿ÔÆº-
å±¿ÔÄ ÕÇÔ ÇðÔÅ ÔË À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÒîËºÓ ÃîÞ ÇðÔÅ ÔË Òå±¿Ó çÆ ÃîÞ À°Ã ñÂÆ Õ°Þ òè¶ð¶
Á½Ö¶ðÆ ñ×çÆ ÔË ë¶ð ÇÂÃñÅî ç¶ ÃÈëÆÁ» é¶ ÇÂÕ Ô¯ð åðÆÕÅ ÁêäÅÇÂÁÅ Áå¶ ÇÕÔÅ ÒÔîÅúÃåÓ
ÇÂÔ À°Ô ÔÆ ÔË, ÇÂÔ Ü¯ Õ°Þ ÇçÃ ÇðÔÅ ÔË, À°Ô éÈð ÔÆ ÔË ÇÂÃ ÇòÚ ÒîËºÓ å¶ Òå±¿Ó çÆ æ» ÒÀ°ÔÓ
çÅ êÌï¯× ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ Üç¯º ÁÃÄ ×ÇÔðÆ ÇòÚÅð ç¶ éÅñ Á³åð ÁÅåî¶ ÇòÚÅð Õðç¶ Ô» å»
ÇÂÔ í¹ñ¶Ö¶ ÃÅð¶ çÈð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÚÅÔ¶ ÒîËºÓ ÕÇÔ ñú, ÚÅÔ¶ Òå±¿Ó ÕÇÔ ñú, ÚÅÔ¶ ÒÀ°ÔÓ ÕÇÔ
ñú, ×¼ñ ÇÂÕ¯ ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÆ ÔË êð ÁéÁÇèÕÅðÆ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» çÆ ÃîÞ ÇòÚ ÇÂÔ ÁòÃæÅ
ÁÅÀ°äÆ ÁÇåÕáé ÔË, À°Ô Þ×ó¶ Öó·¶ Õð ñËºç¶ ÔéÍ Á¼Öð» ÇêÛ¶¶ ñóÅÂÆ Õð ñËºç¶ Ôé, ÇÃè»å
ù ÜÅéä çÅ Üåé éÔÄ Õðç¶Í
×ÆåÅ çÅ À°ÚÅðé À°Ã Ãî¶º Ô¯ÇÂÁÅ Üç¯º ÁÜ¶ ÕñÜ¹¼× çÆ Ôé·¶ðÆ îÅéÃ îé ç¶ À°êð
Þ¹¼ñÆ éÔÄ ÃÆ Áå¶ ÕÅñÆ ì¯ñÆ ðÅå ÇÂÃ Ôé·¶ðÆ é¶ éÔÄ êÅÂÆ ÃÆÍ À°Ã Ãî¶º À°åî ê¹ðô ðÅÔÄ
8
ÔÆ À°êç¶ô Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÅ ÃÆÍ ×¹ðÈ òÆ ÁÅêä¶ Çôô ù À°êç¶ô ç¶ä ò¶ñ¶ ÇÂÔ¯ ÕðçÅ ÃÆ ÇÕ
ÇÜÃ êÅðìÌÔî êÌî¶ôð çÆ Ö¯Ü òÅÃå¶ Õáé åê åêÇÃÁÅ Õð ÇðÔÅ ÔËº À°Ô ÒîËºÓ ÔÆ Ô»Í Çôô
ÁÅêä¶ ×¹ðÈ ÇòÚ êÈðÆ åð·» êÌî¶ôð íÅòéÅ ð¼ÇÖÁÅ ÕðçÅ ÃÆ À°Ã ç¶ îÔ»òÅÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ ç¶ îé
ç¶ Ôé·¶ð¶ ù çÈð ÕðÕ¶ êÌÕÅÇôå Õð ÇçÁÅ Õðç¶ ÃéÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ òÆ ÃîÞçÅ ÃÆ ÇÕ î¶ðÅ ×¹ðÈ
Ã¿ÃÅð ç¶ À°èÅð òÅÃå¶ ÇçÃä òÅÃå¶ ÃðÆðèÅðÆ ÔË êð ÇÂÃ ÇòÚ Áå¶ êÅðìÌÔî êÌî¶ôð ÇòÚ
ð¿ÚÕ îÅåð òÆ í¶ç éÔÄ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ ×¹ðìÅäÆ çÅ òÆ ÇÃè»å ÔË -
Ãî¹¿ç¹ Çòð¯Çñ ÃðÆð¹ Ôî ç¶ÇÖÁÅ ÇÂÕ òÃå¹° ÁéÈ±ê ÇçÖÅÂÆÍÍ
×¹ð ×¯Çò¿ç¹ ×¯¹Çò¿ç¹ ×¹ðÈ ÔË éÅéÕ í¶ç¹ é íÅÂÆÍÍ
ê¿éÅ - DDB
ÒÁÅåî îÅð×Ó ç¶ ÁËâÆà¯ðÆÁñ ì¯ðâ é¶ ÁÅêä¶ êÅáÕ» ç¶ Ç×ÁÅé çÅ Ø¶ðÅ òè¶ð¶ êÃÅð¶
ÇòÚ ÇñÜÅä ñÂÆ ÁÅé-îå» ç¶ ÃÅèÈ, Ã¿å», êÆð», ÃÈëÆÁ», ÇðôÆÁ»-î¹éÆÁ» ç¶ ÃÇå ìÚé
ÇÂÃ îË×÷Æé ÇòÚ ÛÅêä¶ ô¹ðÈ ÕÆå¶ ÔéÍ Ô¹ä ÇÂÃ¶ ñóÆ ÇòÚ í×òå ×ÆåÅ çÆ ÁÇèÁÅåîÕ
ÇòÇçÁÅ ÁÅê çÆ ÜÅäÕÅðÆ òÅÃå¶ ÛÅêÆ ÜÅ ðÔÆ ÔËÍ ÇÂÃ ÇòÚ òÅç-ÇòòÅç å¯º À°Ú¶ Ô¯ Õ¶
ÃÇå ù êÇÔÚÅéä çÅ Üåé Õð¯ Áå¶ ÁÅêä¶ Õ¼àó êÌíÅò», ÇéôÇÚÁ» çÆÁ» òñ×ä» å¯ó
Õ¶ Çòôò-ÇòÁÅêÆ Õð¯ å» ÇÂÃ çÅ ñÅí êÅáÕ» ù êÌÅêå Ô¯ò¶×ÅÍ Òí×òå ×ÆåÅ çÆ ÇÚð
ÃæÅÂÆ ÁÅåî-ÇòÇçÁÅÓ ç¶ î¹Ö ñ¶ÖÕ âÅ. ÃòÅîÆ ðÅî ÜÆ ÇðôÆÕ¶ô òÅñ¶ Ôé Áå¶ Áé°òÅç
âÅ. ìÆìÆ å¶ÇÜ¿çð îñÔ¯åðÅ ÜÆ ðÅÔÄ Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍ
9
êÇÔñÅ ÁÇèÁÅÂ¶
ÁðÜé çÆ À°êðÅîåÅ
èÇðåðÅôàð ê¹ÛçÅ ÔË -
ÒÒú Ã¿Ü¶! î¶ð¶ ê¹åð Áå¶ ê»â± ç¶ ê¹¼åð ï°¼è íÈîÆ Õ°ðÕô¶åð, ê¹éð íÈîÆ À°å¶ Öó·¶ ÕÆ
Õð ðÔ¶ Ôé?ÓÓ ÒÒñóÅÂÆ çÆ ÇÂ¼ÛÅ Õð ðÔ¶ ÔéÍÓÓ
êÇÔñÅ ÁÇèÁÅÂ¶ ×ÆåÅ çÆ íÈÇîÕÅ ì¿é·çÅ ÔËÍ èÇðåðÅôàð Ü¯ ÇÕ é¶åð-ÔÆä ÔË, êÔÅóÆ
À°å¶ Öó·Å ÔË Áå¶ ï°¼è íÈîÆ À°Ã êÔÅóÆ À°å¯º ÇçÃçÆ ÔËÍ ìóÆ ÇòÁÅÕ°ñåÅ éÅñ ÁèðîÆ
èÇðåðÅôàð ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇÕ ÕÆ Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍ Ã¯ À°Ô ÁÅêä¶ ðæòÅé Ã¿Ü¶ ù ÕÇÔ ÇðÔÅ
ÔË ÇÕ À°Ô ï°¼è íÈîÆ çÅ êÈðÅ Ççzô ÇÚåð¶Í Ã¿Ü¶, Ü¯ ÇÕ ×ÆåÅ çÅ ÕæÅ òÅÚÕ ìÔ¹å ÔÆ
À°êñìèÆÁ» òÅñÅ ÔË, À°Ã Õ¯ñ Çç¼ìï éËä Ôé Áå¶ Ü¯ Õ°Û ï°¼è íÈîÆ À°å¶ Ô¯ ÇðÔÅ ÔË À°Ô
êÈðÆ åð·» ç¼Ã ÃÕçÅ ÔË íÅò¶º ÇÕ¿éÆ òÆ çÈð ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶Í Ã¯ Ã¿Ü¶ èÇðåðÅôàð ù êÈðÆ åð·»
Ü¯ òÆ ï°¼è íÈîÆ À°å¶ Ô¯ ÇðÔÅ ÔË, çÃçÅ ÔË, ÃîÞÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÁÇ×ÁÅéÆ Áå¶ ÁèðîÆ ñ¯Õ Ã¹ÁÅðæÆ
Ô¯ä ÕðÕ¶ ðÈÔÅéÆ êÖ¯º é¶åðÔÆé Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô òÅÃåÇòÕåÅ ù î³éç¶ éÔÄÍ èÇðåðÅôàð é¶
í¯ñ¶, ÃÇåòÅçÆ ÁÅêä¶ íåÆÇÜÁ» çÅ ðÅÜ ÕÅìÈ Õð ÇñÁÅ Áå¶ ë¶ð À°Ã ù òÅêÃ Õðé ñÂÆ
î¹Õð Ç×ÁÅÍ Ôð êÇðòÅð ÇòÚ, ÃîÅÜ ÇòÚ Áå¶ Ã¿ÃæÅ ÇòÚ ò¼ÇâÁ» ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ Û¯ÇàÁ»
ç¶ Ô¼Õ À°é·» ù êÈðÆ åð·» ç¶äÍ Üç¯º Û¯ÇàÁ» ç¶ Ô¼Õ À°é·» ù éÔÄ Ççå¶ Ü»ç¶, À°Ô ÇéðÅÃ Ô¯
Ü»ç¶ Ôé Áå¶ À°é·» ç¶ îé ÇòÚ êÌÇåÇ´ÁÅ êËçÅ Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ
ÁÃÄ ÇÂÔ í¹¼ñ Ü»ç¶ Ô» ÇÕ ÜÆòé ìÔ¹å æ¯ó·Å ÔËÍ ÃÅù Õ¶òñ À°Ô ÔÆ Õðî Õðé¶
ÚÅÔÆç¶ Ôé ÇÜÔó¶ Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ä; À°Ô Õðî éÔÄ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÇÜé·»
éÅñ Ã¿ÃÅð éÅñ î¯Ô òè¶Í ÁÅê ù êÛÅä ñËäÅ ÔÆ ÜÆòé îé¯ðæ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ù éÔÄ
ÜÅäç¶ À°Ô ÁÅêäÅ ÜÆòé Õ½âÆÁ» ç¶ íÅÁ ×òÅ ñËºç¶ Ôé, Üç¯º ÇÕ ÇÂÃ ÜÆòé ù ðÈÔÅéÆ
ìäÅ Õ¶ ñÅÔÅ Ö¼ÇàÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Ã¹ÁÅðæÆ ìä Õ¶ ÇòÁÕåÆåò ëËñçÅ éÔÄ, êÌíÅÇòå éÔÄ
ìäçÅ Ã×¯º Ã¹¿×ó Ü»çÅ ÔË, Çòôò Ú¶åéÅ ñËä ç¶ ÕÅìñ ÔÆ éÔÄ ðÇÔ¿çÅÍ èÇðåðÅôàð òð×¶
ÁÇ×ÁÅéÆ Õ¶òñ ÁÅêä¶ ñÂÆ ÔÆ ÇÜÀ°ºç¶ Ôé, À°Ô çÈÃÇðÁ» ñÂÆ À°çÅð éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶Í
ÁðÜé ÇÂÃ ×¼ñ å¯º êÈðÆ åð·» ÜÅä±¿ ÃÆ ÇÕ ÃÚÅÂÆ ÜÅä¶ Çìé» ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð, èé
ç½ñå Õ°Þ òÆ ÜÆòé îé¯ðæ ù êÈðÅ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í ÜÆòé çÅ êÌî îé¯ðæ ÔË - Ã¹Ú¶å Ô¯äÅ,
ÃåðÕ Ô¯äÅ Áå¶ ÁÅåî Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðéÅÍ Üç¯º îé°¼Ö ÇÂÔ í¹¼ñ Ü»çÅ ÔË À°Ô Ã¿ÃÅð ðÈêÆ
Ü¿×ñ ÇòÚ ×¹ÁÅÚ Ü»çÅ ÔËÍ ÜÆòé îé¯ðæ ñÂÆ ÃåzÕ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Õ¶òñ ÃÚÅÂÆ ù
ÜÅä ñËä éÅñ ÔÆ îé°¼Ö íàÕä å¯º, Ã¿ÃÅðÕ ÁÅÕðôä» å¯º ìÚ ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º ÁðÜé òð×Å
ÜÇ×ÁÅÃÈ Ôð Ãî¶º ×¹ðÈ éÅñ Ã¿êðÕ ðÖ¶×Å Áå¶ Ç´ôé ÜÆ À°Ã ç¶ ×¹ðÈ Ô¯ä×¶, î¹ÕåÆ Ã½ÖÆ Çîñ
Ü»çÆ ÔË, ÇÂæ¶ ÔÆ Çîñ Ü»çÆ ÔËÍ
Ã¿Ü¶ é¶ ÜòÅì ÇçåÅ -
B. ç¹ðï¯èé é¶ Üç¯º ê»âò» çÆ ë½Ü ù ï°¼è íÈîÆ å¶ ç¶ÇÖÁÅ, À°Ô ÁÅêä¶ ×¹ðÈ çð½ä
Õ¯ñ Ç×ÁÅ Áå¶ ÕÇÔä ñ¼×ÅÍ
C. ×¹ðÈç¶ò ê»âò» çÆ ÇÂÔ ¦îÆ Ú½óÆ ë½Ü Ü¯ ï°¼è íÈîÆ ÇòÚ ÁÅê ç¶ ÇÃÁÅä¶ Çôô
èðÈêç é¶ ÇÂÕ¼áÆ ÕÆåÆ ÔËÍ
10
D. ê»âò» çÆ ë½Ü ÇòÚ íÆî ÁðÜé òð×¶ ï¯è¶ Ôé Ü¯ ï°¼è Õðé ÇòÚ ìÔ¹å Çéê¹¿é
Ôé, ïï¹èÅé, ÇòðÅà Áå¶ èðÈêç Ôð ÇÂÕ Õ¯ñ AA,@@@ ðæ ÔéÍ
E. èÇðôà Õ¶å±, Ú¶ÕÆåÅé, òÆðòÅé ÕÅôÆ çÅ ðÅÜÅ, èðÈÜÆå Õ°¿åÆ í¯Ü Áå¶
ÃËíïÅ éðÕ°¿â
F. ÇÂæ¶ Ôé ï°¼è îéÆú, À°åî½ÜÅ, Ã¹í¼çðÅ çÅ Ãê¹¼åz, ÁíÆîéÆú, çð¯êåÆ ç¶ ê³Ü¯ ê¹åð
Ü¯ ò¼â¶ éÅÇÂÕ ÔéÍ
ç¹ðï¯èé ê»âò» çÆ ë½Ü ù ñóÅÂÆ ñÂÆ ÇåÁÅð Ô¯ÇÂÁÅ ç¶Ö Õ¶ À°Ã ÇòÚ íÅ× ñË
ðÔ¶ ï¯ÇèÁ» À°å¶ ÇÂÕ Çé×ÅÔ îÅðçÅ ÔËÍ À°Ô çð½ä ù Ü¯ ÇÕ Ãôåð ÇòÇçÁÅ ÇòÚ À°Ã ç¶
×¹ðÈ ðÔ¶ Ôé, À°é·» ù ÇòÃåÅð éÅñ çÃçÅ ÔËÍ íÆî Áå¶ ÁðÜé êÅâò» çÆ ë½Ü ç¶ î¹ÖÆ
Ôé, ê³Ü¶ íðÅ Çîñ Õ¶ À°Ô ÇéÁÅÕÅðÆ Áå¶ ïæÅðæ çÅ êÌåÆÕ ÔéÍ íÆî ÇÂÕ ÃÇæð ôÕåÆòÅé
ÔËÍ ÁðÜé ìÔ¹å Çéê¹¿é ï¯èÅ ÔË, Á³çð Áå¶ ìÅÔð ç¯é» çÆ Ã¯ÞÆ ðÖçÅ ÔËÍ éÕ°ñ Á³åð ô»åÆ
çÅ êÌåÆÕ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ô»åÆ å¯º Çìé» îÅéÇÃÕ À°êÃÇæåÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ ÃÇÔç¶ò Õ¯ñ Çòò¶Õ
ÔË Ü¯ Õ¶òñ ÇéôáÅ, Ã¹ÇÔðçåÅ Áå¶ ÇÂÕÅ×ðåÅ éÅñ ÔÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔËÍ ê¿Ü» íðÅò» çÅ ìóÅ
Áç¹¼åÆ Ü¯ó ÔËÍ À°é·» ç¶ ×¹ä ÇÂÕ çÈÃð¶ ç¶ ÃÔÅÇÂÕ Ôé, Áé°Õ±ñ ÔéÍ
ÜÆòé çÆ ÇÂÃ ÃÇå çÆ ñóÅÂÆ ÇòÚ ç¹ðï¯èé èÇðåðÅôàð çÅ Ãí å¯º ò¼âÅ ê¹¼åð,
éÖ¶èÆ çÅ ç¹ôàåÅ çÅ êzåÆÕ ÔË, éÅôòÅçÆ ÔË Áå¶ ÁÇéÁ»ÂÆ é¶åÅ ÔËÍ çÈÃð¶ êÅÃ¶ ê³Ü ê»âò
êÌåÆÕ±ñ ×¹ä» ç¶ Ö÷Åé¶ ç¶ êÌåÆÕ Ôé Ü¯ Ôð îé°¼Ö ç¶ Á³çð ÔéÍ Ú¿×¶ Áå¶ î³ç¶ ×¹ä Ôð
ÇÂÕ ç¶ Á¿çð Ôé Áå¶ ÇÂÔ ÇÂÕ çÈÃð¶ ç¶ À°ñà ÔéÍ éÖ¶èÆ åÅÕå» ì¶Á³å Ôé, Ô¯ÛÅêä,
ÁÅêä¶ ÁÅê ù åÅÕåòð ç¼ÃäÅ, Õ°ðÅÔ¶ êÅÀ°äÅ, ×¹îðÅÔ ÕðéÅ ÇÂé·» ÇòÚ¯º Ôð Áò×¹ä ìÔ¹å
åÅÕåòð Ôé Áå¶ ÇÂÕ çÈÃð¶ éÅñ ñ×ç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé Áå¶ ÇÂÕ¼á¶ éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶Í ê»âò êÈðÆ
åð·» Ã¿×áå Ôé, ÇòèÆ-ì¼è Ôé, Ãî-å°ñé Ôé, ÃÚÅÂÆ å¯º ÜÅä±¿ ÔéÍ Á³å ÇòÚ À°é·» çÆ
ÔÆ ÇòÜï Ô¯ò¶×Æ íÅò¶º À°Ô æ¯ó·¶ ÔéÍ
îé°¼Ö ù ÜÆòé çÅ À°ç¶ô êÈðåÆ ñÂÆ Ãî» ÇòÁðæ ×¹ÁÅÀ°ä çÆ Áå¶ ÁÅêäÆ åÅÕå
ÁÜÅÂÆº ×¹ÁÅÀ°ä çÆ ñ¯ó éÔÄ Ô¹¿çÆÍ îé°¼Ö ÁÅêäÅ ÜÆòé æ¯ó·¶ ÇòÚ òÆ ìóÆ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÜÆÁ
ÃÕçÅ ÔË Ü¶ À°Ô ÁÅêä¶ ÃÅèé» çÆ òðå¯º ÇòçòåÅ éÅñ áÆÕ Ãî¶º å¶ Õð¶Í Üç¯º å°ÃÄ ò¼Öð¶-
ò¼Öð¶ îé ç¶ ×¹ä» ù Ã¯èç¶ Ô¯ ÇÂÔ ÕñÅ Ô½ñÆ-Ô¯ñÆ êÌ×à Ô¯ Ü»çÆ ÔË Áå¶ À°Ã Ã¹ÇÔðçåÅ å¯º
Üéî ñËºçÆ ÔË Ü¯ îé ç¶ ô¿Õ¶ çÈð Õð Õ¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÕÅîïÅìÆ éÅñ ÇòÚðé ñÂÆ ÇåÁÅð
ÕðçÆ ÔËÍ îé Áå¶ Õðî ç¯é¯º ÇÂÕ¯ ÔÆ Ôé ÇÂÕ ìÆÜ ÔË, çÈÃðÅ ëñ ÔËÍ
ÁÅêäÆ åÅÕå Áå¶ Õî÷¯ðÆ ù ÜÅä ñËäÅ ìóÅ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂé·» å¯º ÜÅä¶ Çìé»
ÜÆòé çÆ ÃëñåÅ ÇÂÕ Ã¹êéÅ ÔÆ ìä Õ¶ ðÇÔ Ü»çÆ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù êÇÔñ» ÁÅêäÅ ÇéåÅðÅ
Õðé Áå¶ ÇéðäÅ Õðé ç¶ ×¹ä» ù ê¼Õ¶ Õð ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇÂÔ îé¯ÇòðåÆ À°Ã ù Á³çð
òÃç¶ ×¹ä Áò×¹ä ìÅð¶ ÜÅä±¿ ÕðÅÀ°ºçÆ ÔË, À°Ô ×¹ä Ü¯ À°Ã ù Á×»Ô òèä ñÂÆ ÷¯ð êÅÀ°ºç¶
Ôé; À°Ô Áò×¹ä Ü¯ À°Ã ñÂÆ ìÅèÅ ìäç¶ Ôé Áå¶ À°Ã çÆ ÁÅåîÕ ôÕåÆ ù Ö¹ðç ì¹ðç
Õðç¶ ÔéÍ Ôð ÃÅèÕ ù êÇÔñ» ÇÂé·» ç¯Ô» ×¹ä» ù ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
Õ½ðò» çÆ åÅÕå À°é·» ç¶ ÃæÈñ êçÅðæ» çÅ ìñ ÔËÍ À°é·» çÆ ë½Ü Ç×äåÆ ÇòÚ ìÔ¹å
Ç÷ÁÅçÅ ÔËÍ Ãí å¯º Ú¿×¶ ÔÇæÁÅð Ôé Áå¶ ìÔ¹å ò¼âÅ Ö÷ÅéÅ ÔËÍ íÆôî Áå¶ çð½ä À°é·» ç¶
éÅÇÂÕ Ôé Ü¯ ÕçÆ ÇÕÃ¶ ñóÅÂÆ ÇòÚ ÔÅð¶ éÔÄÍ ÃæÈñ êçÅðæ ÇòÚ ê»âò» Õ¯ñ Õ½ðò» ç¶
11
î¹ÕÅìñ¶ ÇòÚ Õ°Û òÆ éÔÄ, êð Õ½ðò» çÆ ÇÂÕ Õî÷¯ðÆ ÔË À°Ô ×ñå Ôé, ðÈÔÅéÆ Áå¶ é¶Õ
ÚñéÆ òÅñ¶ éÔÄ ÔéÍ î¹ÕÅìñ¶ ÇòÚ ê»âò ÇÕå¶ ò¼è ï¯×åÅ òÅñ¶ Áå¶ ÃçÅÚÅðÆ ÔéÍ íÆôî
ÇêåÅîÅ Áå¶ ÁÚÅðÆÁÅ çð½ä ÇÂÔ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ÃîÞç¶ Ôé ÇÕ À°Ô Õ½ðò» òñ¯º ñóé, Ü¯
ÇÂÃ Ãî¶º ðÅÜ Õð ðÔ¶ Ôé, êð ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ôé ÇÕ Õ½ðò, ÁÇéÁÅÂÆ ÔéÍ íÅò¶º À°Ô
êÈðÆ ôÅé éÅñ ñóé×¶ êð À°é·» ç¶ Ççñ ÇéÁ» ôÕåÆ ê»âò» éÅñ ÔËÍ
ò¼âÆ ë½Ü ÇÜÃ Õ¯ñ ÚÜ ÁÚÅð ÔÆ éÅ Ô¯ò¶, Ô½ºÃñÅ ÔÆ éÅ Ô¯ò¶ À°Ô ñóÅÂÆ ñóé ç¶
ï¯× ÔÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ îé¯ ìñ ÔÆ À°Ô Õ¶ºçð ÔË Ü¯ ÇÕÃ¶ Õ¿î ù Ú¿×Æ åð·» çÆ êÌ¶ðéÅ Çç¿çÅ
ÔËÍ ÇÕÃ¶ òÆ ðÅÜ¶ çÆ ÇÕ¼âÆ ò¼âÆ ë½Ü ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶ Ü¶ À°Ã Õ¯ñ Ô½ºÃñÅ ÔÆ éÔÄ, îé¯ ìñ
éÔÄ, À°Ô ÷ðÈð ÔÅð¶×Å ÔÆÍ À°Ô ë½Ü Ü¯ ÇéÁ» ñÂÆ, ÃçÅÚÅðÆ ñÂÆ ñó ðÔÆ ÔË, ÷ðÈð ÔÆ
ÇÜ¼å¶×ÆÍ
ÇÜÃ ç¶ îé çÅ Ã¿å°ñé, îé¯ìñ éÅ Ô¯ä éÅñ Çò×ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË À°Ô ÁÅêä¶ ÇòÚÅð»
çÆ êÌ¯óåÅ ñÂÆ ÁÇåÁÅÚÅð òÆ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ À°Ã ÜÆòé çÅ ÕÆ Áðæ ÔË Ü¶ å°ÃÄ ÇòÁÅÕ°ñ
Ô¯Í ÇòÁÅÕ°ñåÅ éÅñ Á³çð çÆ åÅÕå Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÜÆò ù ÜÆòé Ã¿ØðôåÅ
ÇòÚ ÔÅð çÅ ÔÆ ÃÅî·äÅ ÕðéÅ êò¶×Å, ìÅÔð¯º íÅò¶º À°Ã Õ¯ñ ÇÕ¿éÆ òÆ åÅÕå ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶Í
ì¼Ú¶ çÅ ÜÆòé ìäÅÀ°ä ÇòÚ îÅåÅ ÇêåÅ çÅ ìÔ¹å Ô¼æ Ô¹¿çÅ ÔËÍ èÇðåðÅôàð ç¶ ê¹¼åð
ÁÅêä¶ ÁÇéÁÅÂÆ ÇêåÅ ç¶ Úðé ÇÚ¿é·» À°å¶ Úñ ðÔ¶ ÔéÍ Üç¯º îÅåÅ ÇêåÅ ñ¯íÆ Ô¯ä, ÔÀ°îË
òÅñ¶ Ô¯ä, ç¶Ö Õ¶ Á¼Ö» ì¿ç Õðé òÅñ¶ Ô¯ä, ÁÇéÁ»ÂÆ Ô¯ä, ì¼Ú¶ ÷ðÈð ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÔÆ ìäé×¶Í
îÅéòåÅ ÁÅêä¶ ìäÅÂ¶ Ô¯Â¶ ç¹Ö» ÇòÚ À°ñÞÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ò¼â¶ ÇÂÔ éÔÄ îÇÔÃÈÃ Õðç¶
ÇÕ ÁÇéÁÅÂÆ òÅåÅòðä ÇòÚ êñ¶ ì¼Ú¶ òÆ ÁÇéÁÅÂÆ ÔÆ ìäé×¶Í ÇÜò¶º ÇÂÕ ×¿çÆ î¼ÛÆ ÃÅð¶
êÅäÆ ù ÔÆ ×¿çÅ Õð Çç¿çÆ ÔË ÇÂò¶º ÔÆ ÇÂÕ ×ñå ÜÆò òÆ ÃîÅÜ ù ×¹îðÅÔ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
ðÅÜ¶ ù ÇéÁÅÕÅðÆ, ÃåòÅçÆ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Áå¶ ÃÅÇðÁ» ñÂÆ ÇîÃÅñ ìäéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË åÅ
ÇÕ çÈÃð¶ À°Ã ù ç¶Ö Õ¶ ÁÅêä¶ ÜÆòé ÇòÚ À°åÅð ÃÕäÍ èÇðåðÅôàð ÇÂé·» ÃÅðÆÁ» ×¼ñ»
ç¶ ÇìñÕ°ñ ÇòêðÆå ÔéÍ
ç¹éÆÁ» çÆÁ» ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÃÇíÁÅåÅò» îÈðÖ, Ã¹ÁÅðæÆ Áå¶ ñ¯íÆ é¶åÅò» é¶ ÔÆ
â¯ìÆÁ» Ôé ÇÜò¶º ÇÕ é¶ð¯ (Nero) ÇÜÔóÅ ÁÅêäÆ ÔÕ±îå ù ÃóÇçÁ» ç¶Ö Õ¶ ìÔ¹å êÌÃ¿é
Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ Áå¶ çÈÃð¶ Çòôò ï°¼è ÇòÚ ÇÔàñð (Hitler) ù å» ñóÅÂÆ ç¶ êÅ×ñêé é¶ ×ðÇÃÁÅ
Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ ÇÜÃ éÅñ À°Ã çÅ Ã¿å°ñé ÁËéÅ Çò×ó Ú¹¼ÕÅ ÃÆ ÇÕ À°Ô ÇÃòÅÂ¶ åìÅÔÆ ç¶ Õ°Þ
Ô¯ð Ã¯Ú ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ ÃÆÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ìÔ¹å ÇîÃÅñ» Ô¹ä Áå¶ íÈåÕÅñ ÇòÚ Çîñ ÜÅä×ÆÁ»,
Üç¯º ðÅÇÜÁ» é¶ åìÅÔÆÁ» ÕÆåÆÁ»Í êåÅ éÔÄ ÁÃÄ ÇÂÔ ÇÕÀ°º í¹¼ñ Ü»ç¶ Ô» ÇÕ ÇÂÔ Ã¿ÃÅð
Õðî íÈîÆ ÔËÍ Ü¶ ÁÃÄ ÁÅêä¶ Õðî Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ïæÅðæ éÅñ Õð»×¶, ÃÅâÅ ÜÆòé Ãëð ÇÂÕ
ÃæÅÂÆ ðÅ× ìä ÜÅò¶×ÅÍ
G. Ô¶ çð½ä! Ô¹ä îËº å°ÔÅù ÁÅêäÆ ë½Ü ìÅð¶ çÃçÅ Ô», À°é·» ìÅð¶ Ü¯ ìÔ¹å ìÔÅçð
Ôé, î¶ðÆ ë½Ü ç¶ éÅÇÂÕ Ôé, îËº À°é·» ìÅð¶ çÃçÅ Ô» å» ÇÕ å±¿ À°é·» ù êÛÅä ÃÕ¶ºÍ
H. å°ÃÄ, íÆôî ÇêåÅîÅ, Õðé; Ç´êÅÚÅðÆÁÅ, ÃÇÔç¶ò, ÇòÜËÂÆ ðÔ¶, ÇÜåç¶ ðÔ¶
ÁôòæÅîÅ, Õðä Ã¯î ç¼å çÅ ê¹åz Áå¶ ÜËçðæ ÃÅð¶ ÔÆ ÇÕ¿é¶ ï¯è¶ ÔéÍ
I. Ô¯ð ÇÕ¿é¶ ÔÆ ï¯è¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÁÅêäÅ ÜÆòé ìñÆçÅé ç¶ä ñÂÆ ÇåÁÅð ìËá¶ Ôé,
À°Ô Ôð Ãôåð ÇòÚ Çéê¹¿é Ôé, ï°¼è çÆ ÇòÇçÁÅ ÇòÚ Çéê¹¿é ÔéÍ
12
AFD å¯º AGA Ãñ¯Õ» ÇòÚ ï°¼è ÇòÚ íÅ× ñËä òÅÇñÁ» çÆ ìóÆ ÇòÃåÅð éÅñ
ÇòÁÅÇÖÁÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË, ç¹ðï¯èé çÆ ë½Ü ç¶ éÅÇÂÕ Ôé - ÁÚÅðÆÁÅ çð½ä Áå¶ íÆôî
ÇêåÅîÅ Ü¯ ÇÕ î³é¶ êÌî³é¶ ï¯è¶ Ôé, ÇÜé·» ç¶ î¹ÕÅìñ¶ çÅ Ô¯ð Õ¯ÂÆ ÔË ÔÆ éÔÄÍ Õðä Ü¯ ÁÅêä¶
ÁÅê ÇòÚ ÇÂÕ ìÔ¹å Çéê¹¿é ï¯èÅ ÔË À°Ô òÆ ç¹ðï¯èé çÆ ë½Ü ÇòÚ ÔÆ ÔËÍ ç¹ðï¯èé À°é·» ù
ÇòÜ¶åÅ Áå¶ Ü¶å± çÃçÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ç¹ðï¯èé ñÂÆ îðé ñÂÆ ÇåÁÅð Ôé À°é·» ç¶ ìÅð¶ òÆ
ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ç¹ðï¯èé ù ÇÂÃ ×¼ñ çÅ êÈðé ÇòôòÅô ÔË ÇÕ À°Ã çÆ ë½Ü ÇòÚ ìó¶ Ã¹Ú¼Ü¶
Áå¶ ï¯è¶ ÁÅ×È ÔéÍ íÅò¶º ÇÂÔ ÕÅëÆ ì÷¹ð× Ôé êð ÇÂÔ ìÔ¹å ìÔÅçð Ôé Áå¶ ñóÅÂÆ çÆ
ÕñÅ ÇòÚ ÇÂé·» çÆ êÈðÆ îÔÅðå ÔË, ñóÅÂÆ ç¶ ÃÅð¶ çÅú ê¶Ú ÜÅäç¶ ÔéÍ íÆôî çÆ ÁÅï±
AG@ ÃÅñ çÆ ÔË Áå¶ ÁÚÅðÆÁÅ çð½ä çÆ ÁÅï± I@ ÃÅñ çÆ ÔËÍ ÇÂåéÆ ÁÅï± ç¶ ìÅòÜÈç òÆ
ÇÂÔ ï¯è¶ ìÔ¹å ÔÆ Çéê³¹éåÅ éÅñ ñóé òÅñ¶ ÔéÍ
Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇòÚ íÅò¶º ÃÅð¶ íÆôî ÇêåÅîÅ çÆ ÁÅï± Áå¶ ÁÚÅðÆÁÅ çð½ä çÆ ÁÅï±
ìÅð¶ Ã¼Ú éÅ î³éä, êð ÇÂÔ ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ Ô¯ò¶×Å ÇÜÃ åð·» æ¯ó·¶ ÃÅñ êÇÔñ» Ú¿çðîÅ
À°å¶ ÜÅäÅ ÔÅÃ¯-ÔÆäÅ ñ×çÅ ÃÆÍ Õ°Û òÆ ÁÃ¿íò éÔÄ ÔË, ÖÅÃ ÕðÕ¶ À°Ã òÅÃå¶ Ü¯ ÁÅêä¶
Áé°ôÅôé ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÃòË ÃÅèéÅ ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ Á¼Ü ç¶ ÜÆò» òÅÃå¶ ÇÂÔ ìÔ¹å ÁÃÚðÜ
çÆ ×¼ñ ÔË ÇÕ êÇÔñ¶ ñ¯Õ ÇÕò¶º ÁÅêäÆÁ» À°îð» òèÅÀ°äÅ ÜÅäç¶ Ãé Áå¶ ÁÅêä¶ ÜÆòé ù
Ãò¼Ãæ ð¼Ö Õ¶ ÇÂÕ Ã½ òÆÔ ÃÅñ å¼Õ Ü» Â¶Ã å¯º òÆ ò¼è ÜÆÀ°ºç¶ ÃéÍ
(é¯à - Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ìÅìÅ é§ç ÇÃ¿Ø ÜÆ êÇàÁÅñ¶ òÅñ¶, Ü¼ÃÅ ÇÃ¿Ø ç¶ â¶ð¶ òÅñ¶, ACH ÃÅñ çÆ
å¿çð¹Ãå, êÈðÆ Ã¹ðå Áå¶ Úñç¶ Çëðç¶, êÈðÆ åð·» Áð¯× ÁÅï± í¯× Õ¶ ×¹ð ê¹ðÆ ÇÃèÅð¶ ÔéÍ ÁÅê Á³åñ¶
Ãî¶º å¼Õ å¿çÈð ÇòÚ êÕÅÇÂÁÅ êÌôÅçÅ ÛÇÕÁÅ Õðç¶ ÃéÍ ÃÅðÆ À°îð å¿ìÈ ÇòÚ, Ö¹ñ·¶ ÁÃîÅé Ô¶á ×¹ÜÅðÆ
ÔË, ÇÕÃ¶ îÕÅé ÇòÚ ÁÅê é¶ ÇéòÅÃ éÔÄ ÕÆåÅÍ Ú¶ÁðîËé ÒÁÅåî îÅð×Ó
ÇÜÃ åð·» À°Ô ðÇÔ¿ç¶, Ö»ç¶ êÆºç¶ Ã¿Üî éÅñ ðÇÔ¿ç¶ Ãé À°Ã éÅñ À°é·» çÅ ÜÆòé
Ã¹Ú¼ÜÅ Áå¶ ¦ìÅ Ô¹¿çÅ ÃÆÍ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇÂÔ ÇîÃÅñ» éÔÄ ÇîñçÆÁ» Á¼ÜÕ¼ñ· Õ¯ÂÆ ÇòðñÅ ÔÆ
é¼ì¶ ÃÅñ Ü» ÇÂÕ Ã½ ÃÅñ, ÇÂÕ Ã½ ê³çð» ÃÅñ å¼Õ çÆ ÁÅï± å¼Õ êÔ¹¿Úç¶ Ôé; Ü¶ êÔ¹¿Ú òÆ
Ü»ç¶ Ôé å» ÇìîÅð ÇìÃåð¶ À°å¶ ÔÆ ñ¼×¶ Ô¹¿ç¶ Ôé Áå¶ Ã¹ðå ÔÆ îÅðÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÇÂÃ Ãí Õ°Þ
å¯º ÇÂÔ êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ ÃÅâ¶ ÜÆòé êÈðÆ åð·» ÇòòÃÇæå éÔÄ ÔéÍ ÁÃÄ À°Ô Ãí åðÆÕ¶
í¹¼ñ ×Â¶ Ô» ÇÜÔó¶ ÃÅâÆ ÁÅï± ¦ìÆ Õðç¶ ÔéÍ íÆôî Áå¶ çð½ä ìó¶ êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶ ï¯×Æ Ãé
ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶ ÃðÆð çÆ Ã¹â½ñåÅ ð¼ÖäÆ ÜÅäç¶ Ãé Áå¶ Üç¯º ÚÅÔ¹ä, ÁÅêäÅ ÃðÆð òÆ Û¼â
ÃÕç¶ ÃéÍ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇòÇ×ÁÅéÕ ï°× ÇòÚ ÜÆò é¶ ÁÅðÅî éÅñ ðÇÔäÅ å» ÇÃ¼Ö ÇñÁÅ ÔË
êð Á³çð çÆ ôÕåÆ å¯º Çìé» ìÅÔðÆ ÁÅðÅî éÅñ Çéð¯× Áå¶ Ãò¼Ãæ ÜÆòé éÔÄ ÜÆÇòÁÅ ÜÅ
ÃÕçÅÍ
Üç¯º ÁÃÄ îÔ»íÅðå ç¶ Á³å ÇòÚ ÃîÅêåÆ êó·ç¶ Ô» ÃÅù êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ çð½ä
Áå¶ íÆôî Ü¯ ÇÕ ìñÆ Ü¯è¶ Ãé ï°¼è ÇòÚ ÔÅð ×Â¶ ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» ù êåÅ ÃÆ ÇÕ À°Ô ÇÂÕ
×ñå ÁÇéÁ» ç¶ ê¼Ö ÇòÚ ñó ðÔ¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ îé ÇÚ¼å ñÅ Õ¶ êÈð¶ ÇèÁÅé
éÅñ éÔÄ Õðç¶ À°Ô ÕÅîïÅì éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶Í çð½ä Áå¶ íÆôî ç¹ðï¯èé ç¶ ê¼Ö ÇòÚ ñóç¶
Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ðÅÜ¶ ñÂÆ Ç´å× Ôé êð À°é·» ç¶ îé ê»âò» éÅñ ÔéÍ Á³çð Áå¶ ìÅÔð
çÆ ÃÇæåÆ ÇòÚ Ã¿å¹ñé éÅ Ô¯ä ÕÅðé ï°¼è ÇòÚ ÇòÜË êÅÀ°äÆ ìÔ¹å ½Á½ÖÆ ÔË, íÅò¶º ÇÂÔ ñóÅÂÆ
Á³çð Ô¯ò¶ íÅò¶º ìÅÔðÍ Üç¯º òÆ Õ¯ÂÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ç¹ÇÚåÆ ÇòÚ Ô¯ Õ¶ Õ¯ÂÆ Õ¿î Õð¶×Å, À°Ô Ö¶ðÈ¿-
Ö¶ðÈ¿ Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÔÅñÅå» ÇòÚ éÅ ìÅÔð çÆ ÇòÜË, éÅ ÔÆ Á³çð çÆ ô»åÆ Ã¿íò ÔËÍ
Ãí å¯º êÇÔñÅ ôìç, ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÜÅéä çÆ ñ¯ó ÔË À°Ô ÔË ÒÇÂÕ ÃÅð Ô¯ Õ¶
13
Üåé ÕðéÅÍÓ ÇÂÃ å¯º ÇÂÔ íÅò ÔË ÇÕ ÜÆò ù ÃçÅ ÁÅêäÆ Á³çð çÆ ÁÅòÅ÷ Ã¹ä Õ¶ À°Ã
Áé°ÃÅð ÚñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Õ°Þ òÆ éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ Ü¯ À°Ã çÆ Á³åð ÁÅåîÅ
å¯º ÇòêðÆå Ô¯ò¶Í Üç¯º Õ¯ÂÆ ÃÅèÅðä ÜÆò Õ°Þ Õðé çÅ Üåé ÕðçÅ ÔË, À°Ã çÆ Á³åð ÁÅåîÅ
À°Ã çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÆ ÔË, êÈðÅ ÇéåÅðÅ À°Ã ç¶ Á¼×¶ ÁÅ Ü»çÅ ÔË - Ú¿×¶-î³ç¶, ÇòêðÆå
Ã¹êðÆå, ÔÅéÆÕÅðÕ ñÅíçÅÇÂÕÍ Ü¶ À°ÃçÆ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ êÌìñ Ô¯ò¶, ÇÜÃ Õ¿î çÅ ìÆóÅ À°Ô
Ú¹¼Õ¶, À°Ô êÈðÅ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ Ã¿Õñê ôÕåÆ ÜÆò ÇòÚ ìÔ¹å ÔÆ êÌìñ Ô¹¿çÆ ÔËÍ Ü¶ ÇÂÃù
òðå¯º ÇòÚ éÅ ÇñÁ»çÅ ÜÅò¶ å» ÇÕÃ¶ Õ¿î ÇòÚ ÇòÜË êÌÅêå ÕðéÆ Á½ÖÆ ÔË, ìÅÔð¯º íÅò¶º ÇÕ¿é¶
ÔÆ Üåé ÇÕÀ°º éÅ ÕðçÅ ðÔ¶Í Ã¼Ú¶ ÃÅèÕ ù ÃçÅ ÇÂÃ ×¼ñ¯º Ú½ÕÃ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ À°Ô
ÇÂÃ ê¼Ö¯º Ú½ÕÃ ðÔ¶, å» Ü¯ Ã¿Õñê ôÕåÆ çÅ éÅô éÅ Ô¯ ÜÅò¶Í Ü¶ ÇÂÃ ù Ã¹ð¼ÇÖÁå ð¼ÇÖÁÅ
ÜÅò¶ Áå¶ ÇÂÃù òèä-ë¹ñä ÇçåÅ ÜÅò¶, åç ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅåî Çéðíð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ
ÁòÃæÅ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ ×¹ä ÔËÍ ÁÅåî ÇéðíðåÅ, Ô½ÃñÅ, ÇÂÕ çðôÆ îé, ÃòË íð¯ÃÅ ÇÂÔ
Ãí Çîñ Õ¶ Ã¿Õñê ôÕåÆ çÅ ðÈê ñËºçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÃ å¯º Çìé» ÜÇ×ÁÅÃÈ ÜÆòé ê¼æ À°å¶ éÔÄ
Úñ ÃÕçÅÍ
A@. ÃÅâÆ ë½Ü ÇÜÔóÆ íÆôî ÇêåÅîÅ ç¶ é¶åðåò ÇòÚ ÔË, ìÔ¹å ò¼âÆ ÔË êð Áï¯×
ÔË, ÁÃî¼ðæ ÔË êð ê»âò» çÆ ë½Ü ÇÜÔóÆ íÆî ç¶ é¶åðåò æ¼ñ¶ ÔË, æ¯ó·Æ ÔË êð ï¯× Áå¶
Ãîð¼æ ÔËÍ
íÅò¶º ç¹ðï¯èé Õ¯ñ òè¶ð¶ åÅÕå, òè¶ð¶ ë½Ü ÔË êð À°Ô ÔÆä íÅòéÅ éÅñ ×ÌÃå ÔË Áå¶
À°Ã ÔÆä íÅòéÅ çÅ êÌ×àÅòÅ ê»âò» éÅñ À°Ã çÆ ÂÆðÖÅ ÔËÍ À°Ãù êåÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÇéÁ» Áå¶
ÁÃ¼Çå çÆ ñóÅÂÆ ñó ÇðÔÅ ÔËÍ ò¼â¶ å¯º ò¼âÅ ï¯èÅ òÆ Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ ñóÅÂÆ ÇòÚ ÇÜ¼å éÔÄ êÌÅêå
Õð ÃÕçÅ, Õ¶òñ Á³çð çÆ åÅÕå ÔÆ îé°¼Ö ù êÌ¶Çðå ÕðÕ¶ ñóÅÂÆ ÇòÚ Ü» Ô¯ð ÇÕÃ¶ òÆ Õ¿î ÇòÚ
ÕÅîïÅì ìäÅ ÃÕçÆ ÔË Áå¶ ÕÅðÜ Ã¹Ú¼Ü¶ ã¿× éÅñ ÕÆå¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂÃ å¯º ÇòêðÆå, Ã¹ÁÅðæ
éÅñ Á³çð çÆ åÅÕå Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ Ã¹ÁÅðæÆ Õç¶ òÆ Á³åôÕðä ù êÌ¶Çðå éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ Ã¯
Ã¹ÁÅðæ-ÔÆä Ô¯ Õ¶ ÔÆ Õðî ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÇÂÕ Ã¹ÁÅðæÆ ÕçÆ òÆ áÆÕ Õ¿î éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ
Ã¹ÁÅðæÆ ÃçÅ ÔÆ Á³çð¯º çò¿è ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÁÅêäÆ Á¿çð çÆ ÁòÅ÷ ù éÔÄ Ã¹äçÅ Áå¶ ÁÇéÁ»
ç¶ ðÃå¶ À°å¶ ÔÆ ÚñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ À°Ãù êåÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕ ÃÚÅÂÆ ÕÆ ÔË êð À°Ã ç¶ ñ¼Ûä Áå¶ Õ¿î
Ã¹ÁÅðæ å¯º, ñ¯í å¯º Áå¶ Õì÷¶ å¯º êÌ¶Çðå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ç¹ðï¯èé çÅ ÇìñÕ°ñ ÇÂÔ¯ ÔÆ ÔÅñ ÔË, À°Ã ç¶
Á³çð çÆ ôÕåÆ, À°Ã ç¶ Á³çð Úñ ðÔ¶ Ã¿Øðô é¶ ìÔ¹å Õî÷¯ð Õð ÇçåÆ ÔËÍ íÅò¶º ç¹ðï¯èé çÆ ë½Ü
ò¼âÆ ÔË, Ã¹Ú¼Ü¶ ÜðéËñ òÆ Ôé êð ë¶ð òÆ À°Ô ÁÅêäÆ ÕÅîïÅìÆ ìÅð¶ ÇéôÇÚå éÔÄ ÔËÍ
Üç¯º Õ¯ÂÆ ðÅÜÅ ÔÆäåÅ íÅò éÅñ ×ÌÇÃÁÅ ÇêÁÅ Ô¯ò¶, À°Ô ìóÅ ÁÇíîÅéÆ Ô¯ Õ¶ Õ¿î
ÕðçÅ ÔË, ìÔ¹å À°ÚÅ Ô¯ Õ¶ ÕðçÅ ÔË, òÅÃåò ÇòÚ À°Ô Áï¯× Áå¶ ÇçÖÅò¶ Ô¶á» çÇìÁÅ
Ô¹¿çÅ ÔËÍ À°ÚåÅ çÅ íÅò, ÁÅêä¶ ÁÅê ù À°Ú ÃîÞäÅ-òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÔ Õ°Þ éÔÄ, Õ¶òñ
ÔÆäåÅ íÅò ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Üç¯º ÃÅù ÁÅêäÆÁ» Õî÷¯ðÆÁ» çÅ êåÅ Ô¯ò¶ êð À°Ã å¯º Û°àÕÅðÅ
êÅÀ°ä çÅ ÃÅèé éÅ êåÅ Ô¯ò¶, À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ ÇÂÕ çÆòÅð Öó·Æ Õð ñËºçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯
ÇÜÔ¶ îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÁÅê ù À°ÚÅ Ã¯Úç¶ ÔéÍ ÇÂé·» é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Áå¶ ÁÅêä¶ Ú½Ç×ðç¶ ù
ÃòÆÕÅð ÕðéÅ éÔÄ ÇÃÇÖÁÅÍ À°Ú íÅòéÅ çÅ ÁÇÔÃÅÃ ð¶å ç¶ ã¶ð çÆ åð·» ÔÆ Ü¯ ÇÂÕ ÔòÅ
ç¶ Þ¯Õ¶ éÅñ ãÇÔ-ã¶ðÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
À±äåÅÂÆÁ» Ãí ÇòÚ ÔéÍ ÃîÞçÅð À°ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÁÅêäÆÁ» À±äåÅÂÆÁ» ù
ÜÅäçÅ ÔË, À°é·» çÆ æ» ×¹ä» éÅñ êÈðé çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË Ü¯ À°Ã ù ìÔÅçð ÇéðíË Áå¶
Ã¼ÚÅ ÃÅèÕ ìäÅÀ°äÍ ×¹ä» Áò×¹ä» çÆ ñóÅÂÆ ÃçÅ ÔÆ ñ¼×Æ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ ÀÈäåÅÂÆ ÃçÅ ÔÆ
14
ìñòÅé Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ ×¹ä» ù Û¶åÆ ÕÆå¶ ÇàÕä éÔÄ Çç¿çÆÍ ×¹ä» çÆ ÁÅêäÆ Ã¼ÇåÁÅ Ô¹¿çÆ ÔË
ÇÕÀ°º Ü¯ ×¹ä ÇÂÕ Ã¿å¹ñé îé ÇòÚ¯º êËçÅ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÀÈäåÅÂÆ ÁÃ¿å°ñéåÅ ÇòÚ¯º Üéî ñËºçÆ
ÔË, Ã¿å°ñéåÅ ôÕåÆ çÅ Øð ÔËÍ
ç¹ðï¯èé Õ¯ñ íÅò¶º ôÕåÆòÅé ë½Ü ÔË, ìó¶ ï¯è¶ ÜðéËñ Ôé, êð îé¯ìñ éÔÄ ÔËÍ
îé¯ìñ çÆ ØÅà ÃëñåÅ êÌÅêåÆ ñÂÆ ÁåÆ Áòô¼Õ ÔËÍ îé¯ìñ Á³åð ÁÅåîÅ ÇòÚ¯º êËçÅ Ô¹¿çÅ
ÔË Áå¶ Ôð Ãî¶º Ã¯Ú, íÅòéÅ, ÇÂÛÅò» Áå¶ êÌ¶ðéÅ ù åÅóçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ îé°¼Ö çÆ ÁÅåîÅ ÔÆ
À°Ãù À±äåÅÂÆÁ» ç¶ ÜÅñ ÇòÚ ëÃä å¯º åÅóéÅ Çç¿çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ
Ü¯ Ü¯ òÆ ÃæÅé å°ÔÅù Ã½ºê¶ ×Â¶ Ôé ÇÜæ¶ òÆ ñóÅÂÆ ç¶ îËçÅé ÇòÚ Á³çð ÁÅÀ°ä
ç¶ ðÃå¶ Ôé À°é·» ù Ú¿×Æ åð·» ì¿é· ÇñÁÅ ÜÅò¶, Â¶Ã å¯º À°êð¿å å°ÃÄ ÃÅð¶ ÜðéËñ íÆôî
ÇêåÅîÅ ù Ø¶ð Õ¶ À°é·» çÆ ðÇÖÁÅ Õð¯Í
íÆôî ÇêåÅîÅ ù ð¼ÇÖÁÅ ÇÕÀ°º ÚÅÔÆçÆ ÔË? íÆôî ÇêåÅîÅ çÆ ð¼ÇÖÁÅ çÆ ñ¯ó ÇÂÃ
ÕðÕ¶ ÔË Ü¶ ÜðéËñ îÅÇðÁÅ ÜÅò¶, ñóÅÂÆ ÇòÚ ÔÅð ÇéôÇÚå Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ íÆôî ÇêåÅîÅ Õ¯ñ
íÅò¶º Çòô¶ô òðçÅé ÔË, Õ¯ÂÆ òÆ À°é·» ù îÅð éÔÄ ÃÕçÅ, êð Õ°çðå çÅ Çéïî å» ÔË ÇÕ
Ü¯ êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô îðçÅ òÆ ÷ðÈð ÔË Áå¶ íÆôî òÆ ÇÂÃ Çéïî å¯º ìÅÔð éÔÄ ÔéÍ ç¹ðï¯èé
ìÔ¹å âÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Áå¶ À°Ã çÅ ÇÂÕ âð ÔË ÇÕå¶ íÆôî ÇêåÅîÅ ôÔÆç éÅ Ô¯ ÜÅäÍ Â¶Ã¶
âð ç¶ ÕÅðé À°Ã é¶ ë½Ü ù Ô¹Õî ÇçåÅ ÔË ÇÕ À°Ô íÆôî ÇêåÅîÅ ù Ø¶ðÅ êÅ Õ¶ ð¼ÖäÍ âð
ç¶ ÕÅðä ÔÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ çÆ ñ¯ó îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ ÇòÚ ÃÅâÆ ìÔ¹å ÃÅðÆ åÅÕå
ñ× Ü»çÆ ÔË ÇÜÔóÆ ÇÕÃ¶ Ô¯ð Ú¿×¶ êÅÃ¶ Ü» Õ°Û Õðé ñÂÆ ñÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ
íÆôî ÇêåÅîÅ íÅò¶º ç¹ðï¯èé ç¶ êÅÇÃúº ñó ðÔ¶ Ôé êð À°Ô êÈðÅ îé ÇÚ¼å ñÅ Õ¶
éÔÄ ñó ðÔ¶Í íÆôî ÇêåÅîÅ Áå¶ ÁÚÅðÆÁÅ çð½ä ç¯é» çÆ òëÅçÅðÆ ç¹ðï¯èé ñÂÆ Õ¶òñ
úêðÆ Áå¶ ìÅÔðÆ ÔÆ ÔËÍ ÇÂÔ ç¯é¯º ÇÂÔ ì¹¼Þ Õ¶ ñó ðÔ¶ Ôé ÇÕ ç¹ðï¯èé ÁÇéÁÅÂÆº ÔË, À°Ô
ÇÂÔ òÆ ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ ç¹ðï¯èé Áò¼ô ÔÅð¶×Å, íÅò¶º À°Ô ÇÕ¿éÆ ÔÆ ë½Ü ÇÕÀ°º éÅ ÇÂÕ¼áÆ Õð
ñò¶, ÇÕ¿éÆ òÆ ÇÕñ·¶ ì¿çÆ ÇÕÀ°º éÅ Õð ñò¶, ÇÕ¿éÅ òÆ ÷¹ñî ÇÕÀ°º éÅ ÕîÅ ñò¶Í
ï¯×åÅ Áå¶ ìñ ç¶ ìó¶ ðÈê ÔéÍ À°çÅÔðä òÜ¯º ÇìÜñÆ ç¯é¯º ÔÆ Õ¿î ÕðçÆ ÔË, á§ãÅ
òÆ ÕðçÆ ÔË Áå¶ ×ðî òÆ; ÇÜÃ çÆ ñ¯ó îÇÔÃÈÃ Õð¯ À°Ã åð·» çÅ Õ¿î êÈðÅ ÕðçÆ ÔËÍ ÇÂÃ¶
êÌÕÅð îé°¼Ö çÆ ï¯×åÅ ù íÅò¶º Ú¿×¶ êÅÃ¶ ñ×Å ñò¯ Áå¶ íÅò¶º íËó¶ êÅÃ¶Í å°ÃÄ ÕÆ ÕðéÅ
ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô¯ Áå¶ ÇÕ¿é¶ Ã¹Ú¼Ü¶ ã¿× éÅñ å°ÃÄ ï¯×åÅ ù òðå ÃÕç¶ Ô¯Í ç¹ðï¯èé ìÔ¹å ôÕåÆôÅñÆ
ÔË êð À°Ã çÆ ôÕåÆ ÇòéÅôåÅ òÅñ¶ êÅÃ¶ ñ¼×Æ Ô¯ÂÆ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º ÇòêðÆå ê»âò À°Ã ôÕåÆ
çÅ êÌåÆÕ Ôé Ü¯ ÇÃðÜéÅåîÕ ÔË Áå¶ Ú¶åéåÅ çÅ Çì¿çÈ ÔËÍ
AB. ç¹ðï¯èé çÆ Ö¹ôÆ çÅ Õ¯ÂÆ Á³å éÅ ÇðÔÅ Üç¯º íÆôî ÇêåÅîÅ é¶ ÁÅêä¶ êÈð¶ å¶Ü
éÅñ ô¶ð çÆ åð·» ×ðÜÇçÁ» Ã¿Ö òÜÅÇÂÁÅÍ
AC. ë¶ð Ã¿Ö, é×ÅðÅ, å¿ìÈðÅ, ã¯ñ Áå¶ é×ÅðÅ ò¼ÇÜÁÅ Áå¶ ìÔ¹å ÚÆÕ ÇÚÔÅóÅ ÇêÁÅÍ
AD. ë¶ð ÇÚ¼à¶ Ø¯ÇóÁ» òÅñ¶ ð¼æ À°å¶ ÃòÅð ÃÌÆ Ç´ôé Áå¶ ÁðÜé é¶ òÆ ÁÅêäÅ
êÇò¼åz Ã¿Ö òÜÅÇÂÁÅÍ
AE. ÃÌÆ Ç´ôé, ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ ç¶òå¶ é¶ ÁÅêäÅ ê³Ü Ç×ÁÅé çÅ Ã¿Ö òÜÅÇÂÁÅ, Ã¿ÃÅð
ÇòÜ¶ÂÆ ÁðÜé é¶ ç¶ò çå Ã¿Ö òÜÅÇÂÁÅ, íÆî é¶ ÁÅêäÅ ê½ºçð Ã¿Ö òÜÅÇÂÁÅÍ
15
AF. Õ°¿åÆ ê¹åz ï°Çèôàð é¶ Áé§å Ã¿Ö òÜÅÇÂÁÅ, éÕ°ñ é¶ Ã¹Ø¯ô Áå¶ ÃÇÔç¶ò é¶ îéÆ
ê¹ôêÕ Ã¿Ö òÜÅÇÂÁÅÍ
AG. ÇôÖ³âÆ ÕÅôÆ ç¶ ðÅÜÅ Ü¯ ÇÂÕ ìÔ¹å Çéê¹¿é åÆð Á³çÅ÷ Áå¶ ðæòÅé ÃÆÍ Ççzôà
çîé, ÇòðÅà Áå¶ ÁÇÜ¼å ÃÇåÁÅÕÆ Ãí é¶ Ã¿Ö òÜÅÂ¶Í
AH. èð¹êç Áå¶ çð¯êçÆ ç¶ ê¹åð Ãí ðÅÇÜÁ» é¶, Ã¹í¼çðÅ ç¶ ê¹åð é¶, Ãí é¶ ÁÅêä¶-
ÁÅêä¶ Ã¿Ö òÜÅÂ¶Í
ç¯é¯º êÅÃ¶ ÇçÁ» ÜðéËñ» é¶ Ã¿Ö òÜÅÂ¶, é×Åð¶ òÜÅÂ¶ Áå¶ ÁÅêäÆÁ» ë½Ü» ù ÖìðçÅð
ÕÆåÅÍ êÇÔñ» ç¹ðï¯èé çÆ ë½Ü é¶ ìóÆ ÇíÁÅéÕ ÁòÅ÷ Õ¼ãÆ Áå¶ ê»âò» çÆ ë½Ü ù âðÅÇÂÁÅ
êð ê»âò» çÆ ë½Ü é¶ êÈð¶ ÁÅåî ÇòôòÅô éÅñ ìóÆ ÷¯ð çÆ ÁòÅ÷ Õ¼ãÆÍ ÇÂÔ ò¼Ö-ò¼Ö
ÁòÅ÷» Ü» å» âðÅÀ°ä ñÂÆ Áå¶ Ü» ÁÅêä¶ ÁÅê ù ìñ ç¶ä ñÂÆ Õ¼ãÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé
Ü» ë¶ð ç¹ôîé çÆ ë½Ü ù âðÅÀ°ä ñÂÆ Õ¼ãÆÁ» Ü»çÆÁ» ÔéÍ îé°¼Ö Üç¯º âðç¶ Ôé, À°Ô
ìóÆÁ» ÇíÁÅéÕ ÁòÅ÷» Õ¼ãç¶ ÔéÍ ÃÌÆ Ç´ôé Áå¶ ÁðÜé ìóÆÁ» ÔÆ Ã¹ðÆñÆÁ» ÁòÅ÷» Õ¼ãç¶
Ôé ÇÜò¶º Õ¯ÂÆ ð¼ìÆ ìÅäÆ ×Å ðÔ¶ Ô¯äÍ ç¹ðï¯èé ç¶ é×ÅÇðÁ» çÆ ÁÅòÅ÷ ìóÆ Çå¼ÖÆ ÔË, À°å¶ÇÜå
Õðé òÅñÆ ÔË, âðÅÀ°ä òÅñÆ ÔË Áå¶ ÇòÁÅÕ°ñ Õðé òÅñÆ ÔËÍ À°é·» çÆ ÁòÅ÷ ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ
×Æå, Õ¯ÂÆ ÕÇòåÅ éÔÄ ÇéÕñçÆ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÇÂÕ ÇòéÅôÕ ôÕåÆ ÇòÚ¯º êËçÅ Ô¹¿çÆ ÔË À°Ô
ôÕåÆ Ü¯ Á³çð ÔËÍ ÇÂÃ êÌî ôÕåÆ ç¶ ç¯ ê¼Ö Ôé - À°çÅðåÅ, ÃçÅÚÅðÕ, ÇçÁÅ¬ Áå¶ çÈÃðÅ
ÇéðçÂÆ, ÷Åñî, Ã¼ÇåÁÅéÅÃÆÍ ñóÅÂÆ îé ç¶ Á³çð ç¹ò¿ç çÅ êÌ×àÅòÅ, åìÅÔÆ Áå¶ ÇçÁÅñåÅ
ç¶ Ã³Øðô çÅ àÅÕðÅ ÔËÍ
AI. ìÔ¹å ô¯ð òÅñÆ ×È¿ÜçÆ ÁòÅ÷ é¶ ÇèÌåðÅôàð ç¶ ê¹åð» ç¶ Ççñ ÚÆð Ççå¶, À°Ô
ÁòÅ÷ Ü¯ éÅ Õ¶òñ èðåÆ å¶ ÁÕÅô, Ãòð× ÇòÚ ÃÅð¶ ÇÕå¶ ÇÂÔ ÁòÅ÷ ×È¿Ü ×ÂÆÍ
ê»âò» ç¶ Ã¿Ö çÆ âðÅòäÆ ÁòÅ÷ éÅñ ç¹ðï¯èé çÅ êÅêÆ îé Õ¿ì Ç×ÁÅÍ À°Ã ù
ÁÅêäÅ êÅê ÃÅî·ä¶ Öó·Å êÌåÆå Ô¯ä ñ¼×ÅÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁêðÅèÆ îÇÔÃÈÃ Õðé ñ¼×Å,
êÅêÆ À°Ô ÔÆ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÁÅêä¶ ÕÃÈð, ×¹éÅÔ î³éçÅ éÔÄ, À°é·» ìÅð¶ ÜÅä±¿ Ô¯äÅ
éÔÄ ÚÅÔ¹¿çÅ, À°Ô ÁÅêÅ Ã¹èÅðé ÇòÚ ÇòôòÅô ÔÆ éÔÄ ð¼ÖçÅ Áå¶ ÇÕÃ¶ çÅ Ã¹ÞÅÁ î¿éä ù
ÇåÁÅð ÔÆ éÔÄÍ éÅ À°Ô ÁÅêäÆ ÁÅåîÅ çÆ ÁòÅ÷ Ã¹éä ù ÇåÁÅð ÔË, éÅ ÔÆ ÇÕÃ¶ çÆ
ÃñÅÔ ñËä ù ÔÆ ÇåÁÅð ÔËÍ À°Ã é¶ ÇÃ¼Öä ç¶ ÃÅð¶ ìÈÔ¶ ì¿ç Õð ñÂ¶ Ôé Áå¶ ÔÀ°îË ç¶ ÇÕñ·¶
ÇòÚ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ì¿ç Õð ÇñÁÅ ÔËÍ Õ°Û òÆ ÜÅéäÅ éÔÄ ÚÅÔ¹¿çÅÍ ÁÅêäÆ ÔÀ°îË ù ÔÆ
ØÅÔ êÅÂÆ ÜÅ ÇðÔÅ ÔË Áå¶ ÞÈá ù ÔÆ Ã¼Ú î³éÆ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ
B@. ê»â± ê¹¼åð ÁðÜé é¶ Üç¯º ÇèÌåðÅôàð ç¶ ê¹åð» ù ÁÅêä¶ ìÅä À°Ú¶ Ú¹ÕÇçÁ»
ç¶ÇÖÁÅ À°Ã é¶ òÆ ÁÅêäÅ Ôé±¿îÅé òÅñÅ Þ¿âÅ ñÇÔðÅÁ ÇçåÅ Áå¶ ìÅä Ú¹¼Õ ÇñÁÅÍ
ðîÅÇÂä îÔ»íÅðå éÅñ¯º ìÔ¹å ê¹ðÅåé ÕÅÇò ÔËÍ ÇÂÃ ÇòÚ Ôé±¿îÅé, ðÅÕôÃ» ù Öåî
Õðé ÇòÚ ìÔ¹å ò¼âÆ íÈÇîÕÅ ÇéíÅÀ°ºçÅ ÔË - ÖÅÃ å½ð å¶ ðÅòä ç¶ Öåî Õðé ÇòÚÍ ñóÅÂÆÁ»
ÇòÚ ÔéÈ¿îÅé ù ÇÂÕ ÇÚ¿é òÜ¯º ìÔ¹å òðÇåÁÅ Ü»çÅ ÔË, Ôé±¿îÅé ìÔ¹å ìñòÅé ÃÆÍ îÔ»íÅðå
ÇòÚ òÆ ÔéÈ¿îÅé ÇÂÕ ÇÚ¿é òÜ¯º ìÔ¹å îÔ¼åòêÈðé ÔËÍ ÁðÜé ç¶ ð¼æ À°å¶ ÇÜÔóÅ Þ¿âÅ Þ¹ñ
ÇðÔÅ ÔË À°Ã À°å¶ òÆ Ôé±¿îÅé çÅ ÔÆ ÇÚ¿é ÔË Áå¶ ÇÂÃ éÅñ ÁðÜé çÆ ë½Ü ù À°åôÅÔ ÇîñçÅ
ÔË Áå¶ î¹ÕÅìñ¶ çÆÁ» ë½Ü» ÇòÚ íË êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Ôé±¿îÅé ìÔ¹å ÔÆ À°åî ÇÕÃî ç¶ ÃÅèÕ,
ôðèÅ¬ Áå¶ ìÌÔîÚÅðÆ ÃéÍ ÇÂÔ Ãí ×¹ä Õ¶òñ ðÅî Ú¿çð ç¶ ÔÆ Ãîðêä ÃéÍ À°é·» òÆ
16
ðÅî Ú¿çð ÜÆ êÌåÆ ÇÂÕ îÅåð ñ×é, ôðèÅ ç¶ ÕÅðé ÔÆ À°Ô ÃÅðÆÁ» êÌÅêåÆÁ» Õð ÃÕ¶Í
ì¹¼èÆîÅé ÁÇèÁÅêÕ À°Ô ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË Ü¯ ÁÅêä¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ù ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÇÂÕ îÅåz ôðèÅ
ÇÂÕÅ×ðåÅ ÇÃÖÅò¶Í
ÁðÜé çÆ ôðèÅ ÇìñÕ°ñ Ôé±¿îÅé òð×Æ ÔÆ ÔË À°Ô òÆ ÃçÅ ÁÅêä¶ ×¹ðÈ, ÁÅêä¶
Ã¿ÚÅñÕ ç¶ Úðé» ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÃÅð¶ ÃÅèé Ç´ôé ÜÆ ç¶ Úðé» ÇòÚ ÔÆ
ñ×ÅÀ°äÅ ÇÃÖ ÇðÔÅ ÔË, ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÔÆ À°Ã ù ÁðÜé ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ (íÅò Ü¯ ÇìñÕ°ñ
ÇéôÕêà ÃÅèéÅ ÕðçÅ ÔË) ñóÅÂÆ ÇòÚ ÁðÜé ç¶ Þ¿â¶ À°å¶ Ôé±¿îÅé çÅ ÇÚ¿é À°Ã çÆ ë½Ü
ù êÌ¶ðéÅ Çç¿çÅ Áå¶ À°Ã ù ÁÅê ù îé¯ìñ Çç¿çÅ ÔËÍ ÁðÜé ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ç¹éÆÁ» çÆ
ñóÅÂÆ ñó ÇðÔÅ ÔË Áå¶ ï¯×ÆÁ» çÅ ï¯×Æ ÃÌÆ Ç´ôé À°Ã çÅ ÁÅ×È ÔËÍ À°Ã çÅ îé¯ìñ
ôñÅØÅï¯× ÔË êð ÁÃÄ Ô¹ä ÔÆ ç¶Ö»×¶ ÇÕò¶º À°Ã çÅ îé¯ìñ Ö¶ðÈ¿-Ö¶ðÈ¿ Ô¯ Ü»çÅ ÔË Áå¶ ÇòÁÅÕ°ñ
Ô¯ À°áçÅ ÔËÍ
ÇÂÔ ÇòÚÅð×¯Úð ÔË ÇÕ ÇÕò¶º Õ¯ÂÆ ÁËé¶ ÇòôòÅô éÅñ ñóÅÂÆ çÆ ÇåÁÅðÆ ÕðÕ¶ ë¶ð
æ¯ó·¶ ÇÜÔ¶ Ãî¶º ÇòÚ ÇòÁÅÕ°ñ Ô¯ À°á¶, îé°¼Ö íÅò¶º ÇÕ¿éÅ ÔÆ Ççzó· ÇòôòÅôÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶, ÇÕò¶º
ÇÂÕ Û¯à¶ ÇÜÔ¶ ×ñå ÇòÚÅð, ÇèÁÅé éÅñ ãÇÔ¿çÆ ÕñÅ ÇòÚ ÚñÅ Ü»çÅ ÔË, Çòô¶ô å½ð å¶
Üç¯º À°Ô ÇÂÃ éÅôòð ÃðÆð ç¶ ìÅð¶ Ã¯ÚçÅ ÔËÍ
ÃîÅèÆ çÆ ÁòÃæÅ êÌÅêå Õð ñËä å¯º ìÅç òÆ îé°¼Ö À°Ã Ú¹¼ê çÆ ÁòÃæÅ å¯º Ô¶á»
ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÃîÅèÆ òÆ îé°¼ÖÆ ÃðÆð ç¶ éÅñ ÔÆ ÔËÍ Üç¯º ÁÃÄ îÔ»ê¹ðÖ» çÆÁ» ÜÆòéÆÁ» êó·ç¶
Ô» ÁÃÄ ìÔ¹å òÅðÆ ç¶Öç¶ Ô» ÇÕ À°é·» ç¶ ÜÆòé ÇòÚ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ãî» òÆ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, Üç¯º
ðÈÔÅéÆ À°âÅðÆ å¯º ÇÂÕ çî ÃðÆðÕ ê¼èð À°å¶ ÁÅ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º îÔÅåîÅ ì¹¼è é¶ ëËÃñÅ
ÕÆåÅ ÇÕ À°Ô ÇåÁÅ× çÅ ðÃåÅ ÁêäÅÀ°ä×¶, À°Ô ÁÅêäÆ ×ÌÇÔÃåÆ Û¼â Õ¶ Úñ¶ ×Â¶, ÇÂÔ
áÆÕ ÔË À°Ô Û¶åÆº ÔÆ ÁÅêä¶ ì¼Ú¶ ù ç¶Öä ñÂÆ î¹ó Õ¶ ÁÅÂ¶ êð ë¶ð À°é·» ù ÁÅêäÅ êÌä
ïÅç ÁÅ Ç×ÁÅ å¶ À°Ô ðÅÜÇ×ðÆ Ü¿×ñ» ù î¹ó Õ¶ Úñ¶ ×Â¶Í
òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÔ ÃîÞ ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ Ãí å¯º À°åî ÔË - Á³çð çÆ ÁòÅ÷ ù
Ã¹äéÅ; À°Ô ÁòÅ÷ ÇÜÔóÆ òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ ÇîñÅê ñÂÆ ÇòÁÅÕ°ñ ÔË, ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð çÆ ÚîÕ-
çîÕ ìÔ¹å ÔÆ ÁÅÕðôÕ Õðé òÅñÆ ÔË, îÅÇÂÁÅ çÅ êÃÅðÅ ÁÅåî îÅð× ñÂÆ ìÔ¹å ò¼âÆ
ð¹ÕÅòà ÔËÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÃÅèÕ ù ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ Ô¿ÕÅðÆ Ã¿å°ôà éÔÄ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅÍ ÃÅèé
ç¶ ÁÅÖðÆ ÇÃð¶ å¼Õ òÆ Ã¿ÃÅð éÅñ Áå¶ ÇðôÇåÁ» éÅñ î¯Ô ìÔ¹å ç¹ÖçÅÂÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ
BA. ú èÇðåðÅôàð, ÁðÜé ÕÇÔ ÇðÔÅ ÔË - ÃÌÆ Ç´ôé (ÇÂ¿çÌÆÁ» ç¶ ç¶ò) Ô¶ êÌíÈ!
î¶ðÅ ð¼æ ç¯é¯º ë½Ü» ç¶ ÇòÚÕÅð ñË ÜÅ Õ¶ Öó·Å Õð ÇçúÍ
BB. îËº ç¶Ö ñò» Õ½ä-Õ½ä ÇÂæ¶ Öó·Å ÔË ñóé òÅÃå¶ Õ½ä-Õ½ä ÇÂÃ ñóÅÂÆ ç¶ îËçÅé
ÇòÚ ÔÅ÷ð ÔËÍ
BC. îËº À°é·» ù ç¶ÖäÅ ÚÅÔ»×Å ÇÜÔó¶ èÇðåðÅôàð çÆÁ» ÁÇéÁÅÂÆ éÆåÆÁ» ù ÃÅÕÅð
Õðé ñÂÆ ÇÂÕ¼Çåzå Ô¯Â¶ Ôé Áå¶ ñóé ñÂÆ ÇåÁÅð ÔéÍ èÇðåðÅôàð ç¶ ê¹åð» ç¶ ÁÇéÁ»
çÅ ÃÅæ ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ
BD. ú íðå çÆ Ã¿åÅé, Çé§çzÅ ù ÇòÜË Õðé òÅñ¶ ÃÌÆ Ç´ôé ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ ç¶òåÅ,
ÁðÜé ÇÂÔ ÕÇÔ Õ¶ À°ÚÆ-À°ÚÆ ê¹ÕÅðçÅ ÔË Áå¶ ÁÅêäÅ ðæ ç¯é¯º ë½Ü» ç¶ ÇòÚ ñË ÜÅ Õ¶
Öó·Å Õð Çç¿çÅ ÔËÍ
17
BE. íÆî Áå¶ çz¯ä ç¶ ÃÅî·ä¶ Öó·¶ Ô¯ Õ¶ ÁðÜé ê¹ÕÅðçÅ ÔË - ú êÇðæÅ ê¹¼åð! ç¶Ö
ÇÂé·» ç¶ Õ½ðò» ù Ü¯ ÇÂÕ¼á¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ ÁðÜé ÃÌÆ Ç´ôé ù ì¶éåÆ ÕðçÅ ÔË ÇÕ ð¼æ ù Á¼×¶
åÕ ñË ÜÅä å» ÇÕ ç¯é¯º êÅÇÃÁ» çÆ ë½Ü çÅ Áé°îÅé ñ× ÃÕ¶Í Ü¶ Õ¯ÂÆ ÇÂÛÅòÅé Ã¯ÞÆ éÅ
ðÖçÅ Ô¯ò¶ Áå¶ À°Ãù ÁÅêäÆ åÅÕå Áå¶ Õî÷¯ðÆÁ» çÅ áÆÕ Áé°îÅé éÅ Ô¯ò¶ å» À°Ô íÅòÕ
Ô¯ Õ¶ ÁÃ¿å°ñé Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÜÃ åð·» ÁðÜé é¶ ñóÅÂÆ å¯º êÇÔñ» ÇåÁÅðÆ ÕÆåÆ ÔË ÇìñÕ°ñ
ÇÂÃ åð·» ÔÆ Ôð ÃÅèÕ ù ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇåÁÅð ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Ü¶ À°Ãé¶ ÁÅåî îÅð×
À°å¶ ÚñäÅ ÔËÍ ÇìîÅðÆ, âð, ÇéðÅÃåÅ Áå¶ ãÇÔ¿çÆ ÕñÅ ÇÂÔ ÃÅð¶ Çîñ Õ¶ Á½Õó» êËçÅ Õð
ÃÕç¶ ÔéÍ
ÕæÅ À°êÇéôç Áé°ÃÅð ðæ îé°¼ÖÆ ÃðÆð çÅ êÌåÆÕ ÔË, ê³Ü Ø¯ó¶ ê³Ü» ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ
êÌåÆÕ ÔéÍ ÁðÜé îé ÔË Áå¶ ðæòÅé å¯º íÅò À°Ú ì¹èÆ ÔËÍ îé ÃçÅ ÔÆ ÇÂÃ çò¿ç ÇòÚ
ðÇÔ¿çÅ ÔË å» çò¿ç Ü»çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÃÖäï¯× ÔË ÇÕ ê¼ÕÅ ÇéôÚÅ ÇÕÃ åð·» ìäÅÀ°äÅ ÔË,
Ôð ÃîÇÃÁÅ çÅ ÃîÅèé ÇÕÃ åð·» ÕðéÅ ÔËÍ
ÇÂÃ Ãñ¯Õ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ ù ÁÚ¹å ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË Áå¶ ÁðÜé ù ×çÅÕ¶ôÍ ÁÚ¹å
çÅ Áðæ ÔË - ÃÇæð, ×çÅÕ¶ô çÅ Áðæ ÔË éÄç ù ëåÇÔ Õðé òÅñÅÍ ÇÂé·» ôìç» å¯º íÅò
ÔË ÇÕ ÁÇèÁÅêÕ ù ÃÇæð, Ççzó· Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ÁÇèÁÅêÕ
ù ÕçÆ Ã¹Ãå, ÁÅñÃÆ éÅ Ô¯ä ç¶äÍ ÁðÜé ÇÂÕ Ú¿×Å ÃÅèÕ ÔË Áå¶ ÃÌÆ Ç´ôé ÇÂÕ Ã¿êÈðé
ÁÇèÁÅêÕÍ ÕÂÆ òÅðÆ ëËÃñÅ éÅ ñËä ÕðÕ¶ îé°¼Ö â¯ñ Ü»çÅ ÔË Áå¶ Üç¯º ÇÕÃ¶ ×¼ñ çÅ Ç×ÁÅé
éÅ Ô¯ò¶ îé°¼Ö Ã¹Ãå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ìóÆÁ» íÅðÆÁ» ÃîÇÃÁÅò» Ô¹¿çÆÁ» Ôé Áå¶ ÃÅèÕ ù
åð¼ÕÆ éÔÄ Õðé Çç¿çÆÁ»Í
BF. ÁðÜé é¶ ç¶ÇÖÁÅ ÕÂÆ À°Ã ç¶ ÇêåÅ ç¶ ìðÅìð Ãé ÕÂÆ çÅç¶ ç¶ ìðÅìð, ÕÂÆ
ÁÇèÁÅêÕ, ÚÅÚ¶ åÅÇÂÁ» ç¶ ìðÅìð, Õ¯ÂÆ ê¹¼åð» ç¶ ìðÅìð ê¯åÇðÁ» ç¶ ìðÅìð Áå¶ ÕÂÆ ç¯Ãå»
Çîåð» òð×¶ ÃéÍ
BG. Ã½Ôð¶ ù ç¶ÇÖÁÅ Çîåð» ù ç¶ÇÖÁÅ ç¯é¯º êÅÃ¶ ÇÂÔ Ãí ç¶Ö Õ¶ Õ°¿åÆ ê¹åð ÁðÜé
ÇòÚÅð Õð ÇðÔÅ ÔËÍ
BH. ìÔ¹å À°çÅÃ Áå¶ ÇéðÅÃ Ô¯ Õ¶ ÁðÜé ÕÇÔ¿çÅ ÔË ÇÂÔ ÃÅð¶ Çîåð Çðôå¶çÅð ÇÂæ¶
ñóÅÂÆ ñÂÆ ÇÂÕ¼åð Ô¯Â¶ ÔéÍ
Üç¯º ÁðÜé Õ½ðò» çÆ ë½Ü òñ Çé×ÅÔ îÅðçÅ ÔË À°Ô ç¶ÖçÅ ÔË ÁÅêä¶ ×¹ðÈ Üé ÁÅêä¶
íðÅ åÅÂ¶ ç¶ ê¹¼åð ÁÅêäÆ êåéÆ ç¶ ÇêåÅ Áå¶ Ô¯ð ÕÂÆ Çðôå¶çÅð Áå¶ ÇîåðÍ ÁðÜé çÅ
ÇÂé·» ÃÅð¶ Çðôå¶çÅð» éÅñ Áå¶ Çîåð» éÅñ À°ÃçÅ î¯Ô À°Ã ç¶ ÃÅî·ä¶ ÁÅ Õ¶ Öó·Å Ô¯ Ü»çÅ
ÔË, À°Ô ÇéðÅÃ Ô¯ Ü»çÅ ÔË Áå¶ ÁÅêäÅ î³åò í¹¼ñ Ü»çÅ ÔËÍ î¯Ô Ãí å¯º ò¼è ç¹ÖçÅÂÆ ÔËË î¯Ô
éÅñ ÃÅèÕ ì¿Çé·ÁÅ Ü»çÅ ÔË å¶ À°ÃçÅ ÇéôÚÅ â¯ñ Ü»çÅ ÔËÍ ÜÆòé îé¯ðæ í¹¼ñ Ü»çÅ ÔË
Áå¶ îÅÇÂÁÅ ÜÅñ ÇòÚ ëÃ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ ÁÇíñÅôÆ ÁÇèÁÅêÕ éÅñ òÅç-ÇòòÅç ÇòÚ êË Ü»çÅ ÔË
Áå¶ ìÔ¹å òÅðÆ ÇÂÔ òÅç-ÇòòÅç ÃÅèÕ ñÂÆ ëñ ÕÅðÕ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Ü¶ ÇòÇçÁÅðæÆ Áå¶
ÁÇèÁÅêÕ ÃÈÞòÅé Ô¯ä, òÅç ÇòòÅç éÅñ À±äåÅÂÆÁ» çÅ êåÅ ñ×çÅ ÔËÍ ÃÌÆ Ç´ôé Ü¯
ÇÂÕ Ã¿êðÈé ï¯×Æ Ôé, ÁðÜé çÆ ÔÅñå ù ìÔ¹å íñÆ êÌÕÅð ÜÅäç¶ Ôé Áå¶ À°Ãù ÁÅêäÆÁ»
ÃîÇÃÁÅò» Á¼×¶ ð¼Öä çÅ ÁòÃð ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ
18
î¯Ô Ü» å» ìÔ¹å Ö¹ôÆ À°åê³é ÕðçÅ ÔË Ü» ìÔ¹å ç¹ÖÍ ÇÂé·» ç¯é¯º ÔÅñÅå» ÇòÚ, ÁÅêäÆ
ÃîÞ ù ÇàÕÅä¶ ðÖäÅ ìÔ¹å Á½ÖÅ ÔËÍ Üç¯º ÃîÞ ÇàÕÅä¶ éÔÄ Ô¹¿çÆ å» áÆÕ Áå¶ ×ñå ÇòÚ
ÇéðäÅ ÕðéÅ ìÔ¹å Á½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÃÅð¶ ÔÆ ÁðÜé ç¶ Ãì¿èÆ ÔéÍ Ã¯ ÁðÜé î¯Ô
ÇòÚ ëÇÃÁÅ ÇêÁÅ ÔË, ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Áå¶ òÅÃåÇòÕåÅ ×¹ÁÅ ìËáÅ ÔËÍ ÇÕÃ¶ Çéðê¼Ö
Çéðä¶ å¶ éÔÄ êÔ¹¿Ú ÃÕçÅÍ î¯Ô ÇòÚ Çñêå Õ¯ÂÆ òÆ ëËÃñÅ éÔÄ ñË ÃÕçÅ éÅ ÔÆ áÆÕ Ã¯Ú
ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ òÆ îé°¼Ö ð¯÷ ç¶ è¿ÇçÁ» ÇòÚ À°ñÇÞÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Áå¶ Áé°ÇÚå ×¼ñ» ÕðçÅ
ÔË À°Ô ÁÅêä¶ Õðî» çÅ éåÆÜÅ ÃîÞä ç¶ ÁÃîðæ ÔéÍ
BI. î¶ðÅ îÈ¿Ô Ã¹ÕçÅ Ü»çÅ ÔË î¶ð¶ Ô¼æ êËð ÜÕó¶ êÂ¶ Ôé ÃÅðÅ ÃðÆð Õ¿ìÆ ÜÅ ÇðÔÅ
ÔË, ¬¿ Õ¿â¶ Öó·¶ Ô¯ ðÔ¶ ÔéÍ
C@. ×¿âÆò î¶ð¶ Ô¼æ» ÇòÚ¯º ÇëÃñ ÇðÔÅ ÔË, î¶ðÆ ÚîóÆ í¼Ö ðÔÆ ÔË, î¶ð¶ Õ¯ñ¯º Öó·¶ òÆ
éÔÄ Ô¯ Ô¹¿çÅ, î¶ðÅ ÇçîÅ× Ú¼Õð ÖÅ ÇðÔÅ ÔËÍ
ç¶Öä ÇòÚ ÁÅÇÂÁÅ ÔË ìÔ¹å òÅðÆ ìÔ¹å êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶ îÔ»ê¹ðÖ òÆ À°çÅÃÆéåÅ ç¶ êÌíÅò
æ¼ñ¶ ÁÅ Ü»ç¶ ÔéÍ ÒÁÅåî îÅð×Ó å¶ Úñä òÅÇñÁ» çÆÁ» ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÇîÃÅñ»
Çîñ ÜÅä×ÆÁ» Üç¯º À°é·» ù ç¹Ö Ü» À°çÅÃÆ é¶ Ø¶ð ÇñÁÅ Ô¯ò¶×Å Áå¶ À°é·» ù ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ
Ô¯ä ñ× ÇêÁÅ Ô¯ò¶×Å ÇÕ À°Ô íàÕ ×Â¶ Ôé, Ã¿ÃÅðÕ î¯Ô ÇòÚ ×ÌÃ¶ ×Â¶ ÔéÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º
òÇôôà ÜÆ çÅ ê¹¼åð Úó·ÅÂÆ Õð Ç×ÁÅ À°Ô ìÔ¹å ÇéðÅô Ô¯ ×Â¶, íÅò¶º À°Ô ÇÂÃ ×¼ñ ù Ú¿×Æ
åð·» ÜÅäç¶ ÃéÍ ÃÅâÅ éÅóÆ Õ¶ºçð (nervous system) ÁËéÅ Ç÷ÁÅçÅ ÇéÖ¶çÁÅåîÕ åÅÕå
çÅ ìÔÅ ìðçÅôå éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ Ã¯ ÃðÆð Õ¿ìä ñ× êËºçÅ ÔË ÁÅê¶ å¯º ìÅÔð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
×¹¼Ã¶ éÅñ, âð éÅñ Áå¶ ç¹Ö éÅñ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÔÅñå Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ
ç¹¼Ö, ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ ñÂÆ çÆòÅéÅ Ô¯ ÜÅäÅ Áå¶ Ô¯ð ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Ã¿ò¶× ÃðÆð ù Õî÷¯ð Õð
Çç¿ç¶ Ôé Áå¶ ÃðÆð ÇòÚ¯º Ã¼ÇåÁÅ ÇÖÚÆ Ü»çÆ ÔË íÅò¶º ÇÕ¿éÅ ÔÆ åÅÕåòð îé°¼Ö ÇÕÀ°º éÅ
Ô¯ò¶Í ÕÅñÆ î¼ÖÆ ìÔ¹å åÅÕåòÅð Ô¹¿çÆ ÔË, ÁËéÆ Ç÷ÁÅçÅ ÇÕ À°Ô ñ¼ÕóÆ ÇòÚ Û¶Õ Õð Çç¿çÆ
ÔË êð Üç¯º À°Ô Õîñ ë¹¼ñ çÆ Ö¹ôìÈ å¶ îçÔ¯ô Ô¯ Ü»çÆ ÔË å» ë¹¼ñ ÇòÚ¯º ÇéÕñäÅ í¹¼ñ Ü»çÆ
ÔË Áå¶ îçÔ¯ô Ô¯ÂÆ À°Ô ðÅå ù ë¹¼ñ ÇòÚ ÔÆ ì¿ç Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ îÅéòåÅ çÅ ÇÂÇåÔÅÃ ÇÂÃ
×¼ñ çÆ ê¹ôàÆ ÕðçÅ ÔË ÇÕ ôðÅì òÃ, ÕÅîòÃ Ô¯ Õ¶ Áå¶ Ô¯ð ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ éÇôÁ» ç¶ òÃ Ô¯ Õ¶
éÅ Õ¶òñ Ã¿å°ñé ÔÆ Çì×ó Ü»çÅ ÔË Ã×¯º ÃðÆð òÆ Õî÷¯ð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Ü¯ ÇéðÅÃ ç¹¼Ö éÇôÁ»
Ü» Ô¯ð Ã¿ÃÅðÕ òÃå» ç¶ òÃ ÇêÁ» ñ×çÅ ÔË À°Ã éÅñ ÃðÆð ç¶ å¿å±, éÃ» î¯àÆÁ» Ô¯ Ü»çÆÁ»
Ôé Áå¶ Ã¯ÔäÅ êåñÅ ×ÇáÁÅ ÃðÆð î¯àÅ í¼çÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ÃÅâ¶ ÃðÆð çÆÁ» ×Ì¿æÆÁ» (endocrine glands) ç¶ êÌíÅò æ¼ñ¶, ÚÅÔ¶ À°Ô ÇÕÃ¶ òÆ
Ã¿ò¶× éÅñ ÇéðÅÃåÅ Ô¯ò¶, À°å¶ÜéÅ Ô¯ò¶ ìÔ¹å Õ¿î ÕðçÆÁ» ÔéÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º ÃÅâÅ îÈ¿Ô Ã¹Õ
Ü»çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ îÈ¿Ô ÇòÚ êÅäÆ ìäÅÀ°ä òÅñÆ ×Ì¿æÆ À°Ã ÔÅñå ÇòÚ íÅò âð Ü» Ô¯ð ÇÕÃ¶
ÔÅñå ÇòÚ æ¯ó·Å êÅäÆ ìäÅÀ°ºçÆÁ» ÔéÍ Ü¶ ÇÕÃ¶ ù ô¯Õ òÅñÆ Öìð ÇîñçÆ ÔË À°Ô íÅò¶º ð¯ä
ñ× êò¶ ÃðÆð Õ¿ìä ñ× êò¶×Å, ÃÅÔ ñËä çÆ ×åÆ ÇòÚ ÇòØé êË ÜÅò¶×Å, ë¶ëÇóÁ» çÆ
×åÆ ÇòÚ ëðÕ êË ÜÅò¶×Å, Ççñ çÆ èóÕä çÆ ÇÂÕÃÅðåÅ òÆ Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, ÇçîÅ× ù
ÖÈé êÈðÅ éÔÄ êÔ¹¿ÚçÅÍ ÇÂÔ Õ°Þ ÇÂÕ ìó¶ ÷ðÈðÆ é°Õå¶ Ôé ÇÜé·» éÅñ ÃÅâ¶ ÃðÆð çÅ ÃÅðÅ
Õ¿î ÇÖ³âð ê¹¿âð Ü»çÅ ÔËÍ Üç¯º òÆ ÃðÆð Ã¿ò¶×» éÅñ ÜÕÇóÁÅ Ü»çÅ ÔË Áå¶ Ã¿å°ñé Çò×Åó
Çç¿çÅ ÔËÍ ÃðÆð ÇòÚ ÷ÇÔð ìäéÅ ô¹ðÈ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ð¯î ì¿ç Ô¯ Ü»ç¶ Ôé Áå¶ À°Ô ÷ÇÔð ìÅÔð
Ã¹àä ç¶ ÕÅìñ éÔÄ ðÇÔ¿çÅÍ Â¶Ã éÅñ ÃðÆð ç¶ ç¯é¯º ÇÃÃàî» çÅ Ã¿å°ñé Çò×ó Ü»çÅ ÔË -
ÇÂÕ À°Ô ÇÜÔóÅ ÃðÆð ù ÃÅë ÕðçÅ ÔË íÅò ð¯î, ë¶ëó¶, ×¹ðç¶ Áå¶ Á»åóÆÁ», çÈÃðÅ ÇÃÃàî
19
Ü¯ ÃðÆð ù åÅÕå Çç¿çÅ ÔË (ÇîÔçÅ) ÇåñÆ, Ççñ, ÇçîÅ× ÁÅÇçÍ

ÁðÜé ÇÖÇÞÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Áå¶ À°çÅÃ ÔËÍ À°Ô ÁÅêä¶ î¯Ô ÇòÚ ëÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ À°ÃçÅ
îÅéÇÃÕ Áå¶ Ã¿ò¶Ç×Õ Ã¿å°ñé Çò×ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Áå¶ À°ÃçÅ Á³åÔÕðä òÆ ÇÔ¼ÇñÁÅ ÇêÁÅ ÔË,
ÇÜÃ å¯º ÃÅðÆ åÅÕå ÇîñçÆ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» çÆ ÔÅñå éÅñ Á¼×¶ òèäÅ ìÔ¹å Á½ÖÅ ÔËÍ îé°¼ÖÆ
Õî÷¯ðÆÁ» À°å¶ Ü¶ ÕÅìÈ éÅ êÅÇÂÁÅ ÜÅò¶ å» åìÅÔ Õð Çç¿çÆÁ» Ôé, À°é·» ù ÕÅìÈ Õðé ñÂÆ
Á³çð çÆ åÅÕå çÆ ñ¯ó Ô¹¿çÆ ÔËÍ
Ü¶ Õ¯ÂÆ éôÅ ÕðçÅ Ô¯ò¶, í¿× Ü» Ô¯ð éô¶ òÅñÆÁ» ÚÆ÷» Ö»çÅ Ô¯ò¶, Ü¶ ÇÂÕ¯ ÔÆ ÞàÕ¶
éÅñ Û¼â ç¶ò¶ À°ÃçÅ ÁÃð ÃðÆð À°å¶ ìÔ¹å ÔÆ îÅóÅ êËºçÅ ÔËÍ ìÔ¹å ÔÆ Õî÷¯ðÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ
Â¶Ã¶ åð·» ÔÆ Üç¯º Õ¯ÂÆ ÇÕÃ¶ Ã¿ÃÅðÕ òÃå± éÅñ î¯Ô ðÖçÅ ÔË À°ÃçÅ òÆ ÇìñÕ°ñ ÇÂÔ¯ ÔÆ ÔÅñ
Ô¹¿çÅ ÔËÍ Üç¯º ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕ òÃå± Ö¹Ã ÜÅäÆ ÔË Ü» ÇÂÔ Áé°îÅé ÔË ÇÕ î¶ð¶ Õ¯ñ¯º
Õ°Û ×¹ÁÅÚ ÜÅäÅ ÔËÍ ÃðÆð òÆ Õî÷¯ð êË Ü»çÅ ÔËÍ ÇìñÕ°ñ ÇÂÔ¯ ÔÆ ÔÅñå ÁðÜé çÆ ÔËÍ
ï¯× Áé°ÃÅð î¯Ô, éôÅ Ãî Ôé ç¯é» éÅñ ÔÆ ÃðÆðÕ Áå¶ Ã¿ò¶×Õ ç¹Ö Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ îÅéÇÃÕ Áå¶ ÃðÆðÕ ð¯×» çÅ ÕÅðé Ã¿ÃÅðÕ òÃå±Á» çÅ î¯Ô ÔËÍ Ü¶Õð
î¯Ô òÅñÆ òÃå± Ö¹ÃçÆ ñ×¶, À°Ã ç¶ Ö¹Ãä ç¶ âð éÅñ îé°¼Ö îÅéÇÃÕ Ã¿å°ñé ×¹ÁÅ ìËáçÅ
ÔËÍ Çì×ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ îÅéÇÃÕ Ã¿å°ñé ÃÅð¶ ç¹Ö» çÅ ÕÅðé ÔË Áå¶ î¯Ô ÃÅÇðÁ» ç¹Ö» çÅ ÕÅðä
ÔËÍ ÁÜ ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ, âÅÕàð Â¶Ã éåÆÜ¶ À°å¶ êÔ¹¿Úç¶ Ôé ÇÕ îÅéÇÃÕ ÁÃ¿å°ñé ÔÆ
ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÃðÆðÕ ÇìîÅðÆÁ» çÅ ÕÅðä ÔËÍ îé°¼Ö çÅ ÁÅê ÇÃðÇÜÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ îÅéÇÃÕ Õôà
ÔÆ îé¯ ÃðÆðÕ ð¯×» çÅ ÕÅðä ìä Ü»çÅ ÔËÍ êð Ü¯ òÆ îé ÇòÚ êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ ÃðÆð
ðÅÔÄ ìÅÔð ÇéÕñçÅ ÔË À°Ã ù çòÅÂÆÁ» ðÅÔÄ áÆÕ ÕðéÅ ìÔ¹å Á½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ îé°¼ÖÆ
ÜÆòé çÆÁ» ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÖðÅìÆÁ» çòÅÂÆÁ» ðÅÔÄ Áå¶ Ô¯ð ÃðÆðÕ åðÆÇÕÁ» ðÅÔÄ áÆÕ
éÔÄ ÕÆåÆÁ» ÜÅ ÃÕçÆÁ»Í
Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ» ù îé¯ÃðÆðÕ (Psechosomalic) ÇìîÅðÆÁ» ù áÆÕ Õðé ñÂÆ
éòÆÁ» ÇòèÆÁ» ç¶ ìÅð¶ Ã¯ÚäÅ êò¶×ÅÍ Çòôñ¶ôä çÅ Õ¯ÂÆ ìÔ¹åÅ êÌíÅò éÔÄ êËºçÅ Áå¶
îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÁÃ¿å°ñåéåÅ ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯Õ» çÆ ÃðÆðÕ ÔÅñå Çò×ÅóÆ ÜÅ ðÔÆ ÔËÍ îé Áå¶
ÃðÆð ù ÁÅêÃ ÇòÚ ÇÂÕ çÈÜ¶ À°å¶ êÌåÆÇ´ÁÅ Õðé çÆ ÁÅçå ÔËÍ ÃðÆðÕ çðç» îé ÇòÚ
ÇðÕÅðâ Ô¯ Õ¶ Üî·» Ô¯ Ü»çÆÁ» ÔéÍ Ã¯ îé À°å¶ ÃðÆðÕ ç¹Ö çðç çÅ êÌíÅò êËäÅ ÷ðÈðÆ ÔËÍ
ÃðÆðÕ çðç éÅóÆÁ» (nervous system) ù Áå¶ îÅéÇÃÕ ÜÆòé ù åÇÔÃ éÇÔÃ Õð Çç¿çÅ
ÔË êð ÇÜÔóÆÁ» Ãî¼ÇÃÁÅò» îé ÇòÚ¯º êËçÅ Ô¯ Õ¶ ÃðÆð ÇòÚ êÌ×àÅòÅ ÕðçÆÁ» Ôé À°Ô Ô¯ð
òÆ ×¿íÆð Ô¹¿çÆÁ» ÔéÍ Üç¯º îé, Ú¶åéåÅ çÅ Çì¿çÈ, ÁÇÔÃÅÃ, Ã¯Ú Áå¶ ÇÂÛÅ åÇÔÃ éÇÔÃ Ô¯
Ü»çÆÁ» Ôé ÃðÆð ìÔ¹å ç¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ í»å-í»å ç¶ çðç îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔËÍ
Ü¯ òÆ çòÅÂÆÁ» îÅéÇÃÕ ÁÃ¿å°ñé ù áÆÕ Õðé òÅÃå¶ ÇçåÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé À°Ô Á³çð
Úñ ðÔ¶ Ã¿Øðô ù áÆÕ éÔÄ ÕðçÆÁ» êð æ¯ó·Æ ç¶ð òÅÃå¶ çðç ù ô»å Õð Çç¿çÆÁ» ÔéÍ îé
Áå¶ ÃðÆð ù ÇÂÕ ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ îé Áå¶ ÃðÆð ù ò¼Ö-ò¼Ö ÇçôÅ å¯º ç¶Ö Õ¶ ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË, å» ÔÆ ÇÂÃ çÅ áÆÕ ÇÂñÅÜ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ÃðÆð ù ÜÅéä ñÂÆ ÃðÆð çÆÁ» ÷ðÈðå» ù ÃîÞäÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ À°Ã çÆÁ» Ãîð¼æÁÅò» ù ÜÅéäÅ ÖÅä êÆä ìÅð¶, Ã½ä ìÅð¶, Õ¿î Õðé ìÅð¶ Áå¶ çÈÃð¶
êÌåÆ ÁÅÕðôÕ Ô¯ä Ãî¶º ÕÆ Õ°Þ ÃðÆð ÇòÚ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÃÅðÅ ÜÅä ñËäÅ ìÔ¹å ÁÅòôÕ ÔËÍ ÃðÆð
Áå¶ îé ù ÇÂÕ Ã¶å± éÅñ Ü¯óé òÅñÆ ôÕåÆ ù êÌÅä ôÕåÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÜÆòé çÅ ÁèÅð
êÌÅä ÔéÍ
20
CA. Ô¶ Ç´ôé! îËù Ôð êÅÃ¶ Áô¹í ÇÚ¿é ÇçÃç¶ Ôé, éÅ ÔÆ îËù ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÅ ÔË
ÇÕ îËº ÁÅêÇäÁ» ù îÅð Õ¶ Õ¯ÂÆ Ú¿×Å Õ¿î Õð»×ÅÍ
CB. Ô¶ Ç´ôé! îËù ÇÜå çÆ Õ¯ÂÆ ÚÅÔ éÔÄ, éÅ ÔÆ ðÅÜ íÅ× çÆ, éÅ ÔÆ Ã¿í¯×»
çÆÍ ðÅÜ íÅ× çÅ ÕÆ ñÅí Ô¯ò¶×Å, Ô¶ ì¹èÆîÅé, ÁÃÄ ÕÆ Áé§ç îÅä ÃÕ»×¶? ÜÆòé çÅ
îé¯ðæ ÕÆ Ô¯ò¶×Å?
CC. ÇÜé·» ñÂÆ ÃÅù ðÅÜ êÅá çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÔË, Áé§ç çÆ ñ¯ó ÔË, ÁÅðÅî çÆ ñ¯ó ÔË
ÃÅâ¶ ÃÅî·ä¶ ï°¼è íÈîÆ ÇòÚ Öó·¶ Ôé, ÁÅêäÅ Ãí Õ°Þ ÇåÁÅ× Õ¶, ÁÅêäÅ ÜÆòé, ÁÅêäÅ
èé Ãí Û¼â Õ¶ ÁÅÂ¶ ÔéÍ
CD. ÃÅâ¶ ×¹ðÈ Üé, ÇêåÅ ÃîÅé òâ¶ð¶, ê¹åð òÆ, çÅç¶ êóçÅç¶ ÚÅÚ¶ åÅÂ¶ ÃÔ¹ð¶,
ê¯åð¶, íäòÂÆÂ¶ Áå¶ Ô¯ð ìÔ¹å ÃÅð¶ Çðôå¶çÅðÍ
CE. À°Ô íÅò¶º îËù îÅð ç¶ä îËº À°é·» ù éÔÄ îÅð ÃÕçÅÍ Ô¶ ÁÇ×ÁÅéåÅ çÈð Õðé
òÅñ¶, îËº Çå¿é» ñ¯Õ» ç¶ ðÅÜ êÅá çÆ ÖÅåð òÆ ÇÂé·» ù éÔÄ îÅð ÃÕçÅ, Â¶Ã Ã¿ÃÅðÕ ðÅÜ
ñÂÆ ÇÕò¶º îËº ÇÂÔ Õð ÃÕçÅ Ô»?
CF. ÇèÌåðÅôàð ç¶ ê¹åð» ù îÅð Õ¶ ÃÅù ÕÆ êÌÃ¿éåÅ Çîñ ÃÕçÆ ÔË? Ô¶ ×¹äòÅé!
ÇÂé·» ù îÅð Õ¶ ÁÃÄ Õ¶òñ êÅê ç¶ íÅ×ÆçÅð ÔÆ ìä»×¶Í
CG. Â¶Ã ÕðÕ¶ èÇðåðÅôàð ç¶ ê¹åð» ù îÅðéÅ ÃÅù Ã¯íçÅ éÔÄÍ Ô¶ Ç´ôé! ÁÃÄ ÁÅêä¶
ÔÆ Ãì¿èÆÁ» ù îÅð Õ¶ ÇÕò¶º Ö¹ô ðÇÔ ÃÕç¶ Ô»Í
CH. íÅò¶º Õ½ðò» ç¶ îé ÇÂÃ Ãî¶º ñ¯í éÅñ Á³é·¶ Ô¯Â¶ êÂ¶ Ôé À°Ô ÇÂÔ ç¶Öä å¯º
ÁÃîðæ Ôé ÇÕ êÇðòÅð çÆ ÇÕ¿éÆ ìðìÅçÆ Ô¯ò¶×Æ Áå¶ Çîåð» ù ÇÕ¿é» ç¹Ö êÔ¹¿Ú¶×Å?
CI. Ô¶ Ç´ôé! ÃÅù ÇÂÃ êÅê å¯º ÇÕò¶º ìÚäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÃÅù Ãí ù ÖÅéçÅé çÆ ìðìÅçÆ
é÷ð ÁÅ ðÔÆ ÔË ÃÅù ÕÆ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË?
ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ ôËåÅé òÆ Üç¯º ÚÅÔ¶, ò¶ç» ÃÅôåð» ù ÁÅêäÆ Ã¹ÇòèÅ ñÂÆ òðå
ñËºçÅ ÔËÍ ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ç¹ðï¯èé, ç¹ðÅÚÅðÆ èÇðåðÅôàð çÅ ç¹ôà ê¹¼åð, ÁÅêä¶ ëËÃñ¶
ù áÆÕ ÇÃ¼è ç¼Ãä ñÂÆ ÃÅðÆÁ» ÔÆ ÇòÀ°ºå» ñÅÀ°ºçÅ ÔËÍ À°Ã é¶ î÷Ôì ù òÆ òðåä å¯º
çð¶× éÔÄ ÕÆåÅ ÇÜÃ éÅñ ðÅÜ êÅá ê»âò» ù òÅêÃ ÕðéÅ êò¶Í ìÔ¹å ÃÅð¶ ðÅÜÇÃÕ é¶åÅ
×Ì¿æ» ÇòÚ¯º Áå¶ Ô¯ð ê¹ÃåÕ» ÇòÚ¯º ÔòÅñ¶ Çç¿ç¶ Ôé, À°Ô ÇÂÔ Õ¶òñ ÁÅêäÅ î³åò ÇÃè Õðé
ñÂÆ ÔÆ Õðç¶ Ôé Áå¶ í¯ñ¶ ñ¯Õ» çÆÁ» íÅòéÅò» ù ÁÅêä¶ ñÅí ñÂÆ ÔÆ òðåç¶ Ôé, ìÔ¹å
ÃÅð¶ ÁèðîÆ ðÅÜéÆÇåÕ é¶åÅ í¯ñ¶ ñ¯Õ» ù ð¼ì ç¶ é» å¶ ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ òðåç¶ ÔéÍ
é¶åðÔÆé èÇðåðÅôàð ç¹ðï¯èé çÅ ÇêåÅ Ã¿Ü¶ ù ÕÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕ À°Ô ê»âò» ù êÌ¶ðéÅ
ç¶ò¶ ÇÕ À°Ô ï°¼è éÅ ÕðéÍ Ã¿Ü¶ ìÔ¹å ¦ìÅ êÌòÚé ÕðçÅ ÔË, ÒÒÔ¶ èðî (ï°Çèôàð ê»âò» ç¶
Ãí å¯º ò¼â¶ íðÅ ù ÕÇÔ ÇðÔÅ ÔË) å±¿ å» Ãí å¯º À°åî ÔËº Áå¶ ÕçÆ òÆ ÃçÅÚÅð ù éÔÄ
Û¼â¶º×ÅÍ å±¿ å» ÁËéÅ ÇçÁÅ¬ ÔËº ÇÕ å±¿ Õ½ðò» ç¶ êÅê òÆ ìÖô ç¶ò¶º×Å, å°ÔÅù ÇÂÔ ÇìñÕ°ñ
Ã¯íçÅ éÔÄ ÇÕ å°ÃÄ ñóÅÂÆ ñó¯, ÁÅêä¶ íðÅò» ù îÅð¯, ÇéðçÂÆ Ô¯ò¯, ×¹ðÈÁ» ù îÅð¯ÍÓÓ Ã¿Ü¶
êÅâò» ù ÃñÅÔ Çç¿çÅ ÔË Áå¶ ÕÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕ å°ÃÄ ÇåÁÅ×Æ ìä¯Í ñóÅÂÆ ñóé éÅñ¯º å» íÆÖ
î³×äÆ Ú¿×Æ ÔË, À°Ã é¶ ÇåÁÅ× å¶ êÈðÅ êðòÚé ÕÆåÅ, À°Ã éÅñ ÁðÜé À°êðÅî Ô¯ Ç×ÁÅ,
21
À°çÅÃ Ô¯ Ç×ÁÅÍ
ÃñÅÔ éÅñ ìÔ¹å òÅðÆ ÇòÚÅð ìçñ Çç¿çÅ ÔË Áå¶ îé°¼Ö çÆ Çòò¶Úé ï¯×åÅ ù î³ç
Õð Çç¿çÆ ÔËÍ ÁÅî ñ¯ÕÆ Ã¹ÞÅú å¯º ìÔ¹å êÌíÅÇòå Ô¯ Ü»ç¶ Ôé ÁÃñ ÇòÚ Á¼Ü çÆ ÇÃÇÖÁÅ
çÅ ÁèÅð Ã¹ÞÅú ÔÆ ÔËÍ ÇÂÔ ÇÃÇÖÁÅ çÅ ×ñå åðÆÕÅ ÔËÍ ÇÂÃ éÅñ Ü»Ú Õðé çÆ Ãîð¼æÅ
Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ Õ¶òñ Ü¯ çÇÃÁÅ ÜÅò¶ À°Ã ù Çìé» åðÕ Áå¶ ÇÚ¿åéôÕåÆ ç¶ î³éä ñÂÆ
ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ Ü¶ ÁÃÄ ÁÅêä¶ ÁÅê ù, Ü¯ ÇÃÇÖÁÅ ÔË À°Ã å¯º Ã¹å¿åð ÕðéÅ ÇÃ¼Ö ñÂÆÂ¶, ë¶ð
ÁÃÄ À°Ô ÇÃ¼Ö ÃÕç¶ Ô» Ü¯ ñÅíçÅÇÂÕ Ô¯ò¶, À°ÇÚå Ô¯ò¶ Áå¶ Ú¿×¶ Ã¹ÁÅðæ òÅñÅ Ô¯ ÃÕçÅ
ÔËÍ ÇÃÇÖÁÅ ç¶ ÇéðÆÖä ç¶ ìÔ¹å Ú¿×¶ À°åî åðÆÕ¶ Ôé Áå¶ Ç×ÁÅé ìÔ¹å ÇòÃåÇðå ÔË ÇÜÃ
ìÅð¶ ÔÅñ¶ ìÔ¹ÇåÁ» ù êåÅ éÔÄÍ
ìÌÔî ÇòÇçÁÅ (Ã¼Ú çÅ Ç×ÁÅé) Ãí å¯º À°ÚÅ Ç×ÁÅé ÔË, ÃòË Ç×ÁÅé, Áé°íò Ç×ÁÅé
êÌÅêåÆ ç¶ Ãí å¯º À°ÇÚå åðÆÕ¶ ÔéÍ êÌå¼Ö Áé°íò, ÇÃ¼Öä çÅ, Ãí å¯º À°åî åðÆÕÅ ÔË, íÅò¶º
ÇÕÃ¶ òÆ Çòô¶ ç¶ Ãì¿è ÇòÚ Ô¯ò¶Í îé°¼Ö ù ÃòË Ç×ÁÅé å¯º ÔÆ ÇÃ¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°Ô ÔÆ
ÜÆòé çÅ ÇÂÕ îÅåð î³éä ï¯× Ç×ÁÅé Ô¹¿çÅ ÔË, ìÅÕÆ ÃÅð¶ åðÆÕ¶ ÁèÈð¶ Áå¶ ×¹îðÅÔ Õðé
òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÅêäÅ ðÃåÅ ìó¶ ÇèÁÅé éÅñ Ú¹äéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË - Ãí Õ°Û
ç¶Ö Õ¶, êðÖ Õ¶, ÁÅêäÆ ÃåÅ ù ÜÅä Õ¶, Ãîð¼æÅ ù ç¶Ö Õ¶, ×¹ä» ù ç¶Ö Õ¶Í ÜÇ×ÁÅÃÈ ù
Ã¹ÞÅò» òñ ÇèÁÅé éÔÄ ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÁÅêä¶ î³åò å¯º ì¶ÇèÁÅé¶ éÔÄ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅÍ À°Ô
ê¹ÃåÕ» òÆ éÔÄ êó·éÆÁ» ÚÅÔÆçÆÁ» ÇÜÔóÆÁ» îé çÆ ôÕåÆ Ö¶ðÈ¿-Ö¶ðÈ¿ Õð ç¶äÍ ÇÜÔó¶ ñ¯Õ
ÒÁÅåî îÅð×Ó À°å¶ éÔÄ, À°é·» éÅñ ×¼ñìÅå ÕðéÅ, À°é·» ç¶ ÃÅæ ÇòÚ ðÇÔä éÅñ òÆ
îÅéÇÃÕ ôÕåÆ Ö¶ðÈ¿-Ö¶ð¿È Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ ÁÅêä¶ Á¿çð çÆ ÇòÖô¶êåÅ ù êÌë¹ñå ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË
å» Ü¯ ìÅÔð çÆÁ» éÖ¶èÆÁ» ç¶ ÁÃð çÅ î¹ÕÅìñÅ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕ¶Í ÇÕÃ¶ îÔ»ê¹ðÖ çÆ ôðé
ÇòÚ ÜÅäÅ Áå¶ À°é·» Õ¯ñ¯º ô¿Õ¶ éÇòðå ÕðÅÀ°äÅ ìÔ¹å ÔÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ ÃÕç¶ ÔéÍ îÔ»ê¹ðÖ
å¯º ÇÂÕ ì¹¼èÆîÅé ×¹ðÈ ç¶ ðÈê ÇòÚ êÌå¼Ö Ç×ÁÅé ÔÆ éÔÄ êÌÅêå Õðç¶, îÔ»ê¹ðÖ À°Ô À°ÚÅ,
Ã¹¼ÚÅ Ç×ÁÅé ò¿âç¶ Ôé Ü¯ ÇÕ Ã¿ÃÅðÕ ÇîñÅòà å¯º ðÇÔå êÅÃ¶ ç¶ Ã¯é¶ òð×Å Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÁðÜé íðîÅ Ç×ÁÅ ÔË, î¯Ô ç¶ êÌíÅò Ô¶á À°Ô ÜÆòé îé¯ðæ å¯º ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ å¯º
Ôà ÇðÔÅ ÔËÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ç¹ðï¯èé éÅñ ÇîñÅ ÇðÔÅ ÔË Áå¶ îÇÔÃÈÃ Õð ÇðÔÅ ÔË Ü¶
À°Ã é¶ ï°¼è Õð ÇñÁÅ å» À°Ôç¶ å¶ ç¹ðï¯èé ÇòÚ Õ¯ÂÆ Á³åð éÔÄ ðÔ¶×Å íÅò À°ÃçÅ ÇòòÔÅð
ç¹ðï¯èé òð×Å ÔÆ Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ ìÔ¹å òÅðÆ ìÅÔðÆ êÌíÅò» çÅ îé å¶ ÁËéÅ ÁÃð êË Ü»çÅ ÔË
ÇÕ îé°¼Ö ÃÅÔÃÔÆä Ô¯ Ü»çÅ ÔË Áå¶ ÜÆòé îé¯ðæ ÔÆ ×òÅ ìËáçÅ ÔËÍ î¯Ô éÔÄ, òÇÔî éÔÄ,
ÁÇòÇçÁÅ éÔÄ; Õ¶òñ Ç×ÁÅé ÔÆ ÁðÜé ñÂÆ ÇÂÕ îÅåð ðÃåÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ã ù èðòÅÃ
Çîñ¶×Å Áå¶ À°Ô áÆÕ ðÃå¶ À°å¶ ÁÅ ÃÕ¶×ÅÍ
ÁðÜé çÆÁ» ÃÅðÆÁ» çñÆñ» ÁÇòò¶ÕÆ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Ãí å¯º ò¼â¶ ôåðÈ å¯º À°åê³é
Ô¯ÂÆÁ» Ôé, À°Ô ôåðÈ ÔË î¯ÔÍ î¯Ô ÇòÚ ×ðÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÁÅêä¶ ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ î³ç çÆ çÆòÅð
ìäÅ ñËºçÅ ÔËÍ éÅ å» À°Ô ÁÅêäÆ ÁÅåîÅ çÆ ÁòÅ÷ Ã¹äçÅ ÔË Áå¶ éÅ ÔÆ ÇÕÃ¶ ÇÃÇÖÁÕ
çÆÍ Çòò¶Õ ì¹¼èÆ Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË Áå¶ îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÁÅê ù À°ÇÚå çÃä ñÂÆ Ã¿ò¶×Õ êÌîÅä
Çç¿çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ À°Ô îé°¼Ö ÁÅêä¶ Çîæ¶ Ô¯Â¶ ÇéôÅé À°å¶ ÕçÆ éÔÄ êÔ¹¿Ú ÃÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô
íàÕ Ç×ÁÅ ÔËÍ
Á¼Ü ç¶ ï°¼× ÇòÚ ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÄ ÁÅêä¶ ÇòÚÅð ò¶Ú ðÔ¶ Ôé Áå¶
ÇÂÔ ÇÃ¼è ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé ÇÕ Õ¶òñ À°é·» ç¶ ÇòÚÅð ÔÆ áÆÕ Ôé, À°é·» ç¶ ÇÃè»å ÔÆ Ãí
å¯º À°åî Ôé ÇÂÔ ÇÃ¼è Õðé ñÂÆ À°Ô ÃÅôåð» ÇòÚ¯º îÃÅñÅ ç¶ä×¶, å°Õ» Õ¼ã Õ¶ çÃä×¶
22
Ü» Õ¯ÂÆ Ô¯ð êÌîÅä ç¶ä×¶Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÁÅê ù ìÔ¹å Ã¹ÞÅò Çç¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÃ å¯º
êÇÔñ» ÇÕ Õ¯ÂÆ çÈÃÇðÁ» ù Ûñ¶, ÁÅê Ûñ¶ ÜÅäÅ ìÔ¹å ÁÅòôÕ ÔËÍ Á¼Ü çÅ îé°¼Ö Á³é·Å ÔË,
À°Ãù ÜÆòé îé¯ðæ çÅ êåÅ ÔÆ éÔÄ, À°Ã ù Õ¶òñ ÇÂÕ ÕñÇêå Ã¿ÃÅð ÔÆ ÇçÃçÅ ÔË Ü¯
ÇÕ À°Ã ç¶ Ã¹ÞÅò» Ü» çÈÃÇðÁ» ç¶ Ã¹ÞÅò» À°å¶ À°ÃÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ Á¼Ü çÅ îé°¼Ö À°Ô Õ¿î
ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ Û¶åÆº ÔÆ ëñ çÆ êÌÅêåÆ Ô¯ ÃÕ¶ Áå¶ À°Ô À°Ã ç¶ ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ
ñÂÆ Ô¯ò¶, çÈÃÇðÁ» ç¶ ìÅð¶ Ã¯ÚäÅ À°ÃçÅ Ã¹íÅÁ ÔÆ éÔÄ ÇðÔÅÍ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÚÅð êÌÕÅð ç¶ îé°¼Ö Ôé - ÇÂÕ À°Ô ÇÜÔó¶ Ãî¶ºì¼è Õ¿î Õðç¶ ÔéÍ çÈÃð¶
ÇÜÔó¶ îé¯ðæìè, åÆÃð¶ ÜÆòéìè, Ú½æ¶ î³åò ìèÍ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇòÚ å°ÔÅù ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯Õ
Ãî¶º ìè òÅñ¶ ÔÆ Çîñä×¶Í ÇÂÔ ñ¯ÕÆ - Ã¹ÁÅðæÆ, å¿× Ççñ Áå¶ ÁÅåî ÁÇíîÅéÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
Ãî¶ºìè ñ¯Õ ÁÅêä¶ ÔÆ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ Õ¿î Õðç¶ ÔéÍ À°é·» çÅ Õ¯ÂÆ î³åò éÔÄ Ô¹¿çÅ Áå¶ éÅ
ÔÆ À°Ô ÁÅêä¶ ÕÆå¶ ç¶ ëñ ìÅð¶ Ú¿×Æ åð·» ÜÅä±¿ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Ãî» À°é·» ñÂÆ À°âçÅ ÜÅ ÇðÔÅ
ÔË, ÁÅÀ°ä òÅñ¶ Õñ· çÅ À°é·» ç¶ ÜÆòé ÇòÚ Õ¯ÂÆ æ» éÔÄ ÔËÍ À°é·» ù å» Õ¶òñ å°ð¿å
ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ çÆ ñ¯ó ÔË, À°Ô çÈÃÇðÁ» çÅ òÆ ëÅÇÂçÅ À°áÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ å¯º
êð·¶ å» Ã¯Ú ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶Í ÇÂé·» å¯º æ¯ó·¶ ÇÜÔ¶ À°Ú¶ À°Ô Ôé ÇÜé·» ç¶ ÜÆòé ÇÕÃ¶ îé¯ðæ ìè
Ôé, íÅò¶º À°é·» çÅ îé¯ðæ Õ¶òñ î½Ü îÃåÆ Áå¶ Ã¿ÃÅðÕ òÃå±Á» çÆ êÌÅêåÆ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
êð ÇÂÔ î³éäÅ êò¶×Å ÇÕ Ø¼à¯-Ø¼à À°é·» ç¶ ÜÆòé çÅ îé¯ðæ å» ÔË, À°Ô Ãî¶º ìè ñ¯Õ» çÆ
åð·» îé¯ò¶×Æ å» éÔÄ Ô¹¿ç¶Í ÇÂé·» å¯º òÆ À°Ú¶ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ ô»å ðÇÔä çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ Ôé
Áå¶ ÇÂÕÃ¹ðåÅ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé À°Ô ÜÆòé çÅ îé¯ðæ ÜÆÀ°ä Áå¶ ÜÆ ñËä ç¶ä ù î³éç¶
Ôé, ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ À°Ô çÈÃÇðÁ» çÅ Ã¿å°ñé éÔÄ Çò×Åóç¶, éÅ ÔÆ À°Ô çÈÃÇðÁ» çÆ ÜÅÇÂçÅç
Áå¶ êËÃ¶ À°å¶ Á¼Ö ðÖç¶ ÔéÍ Ãí å¯º À°åî Áå¶ À°ÚÅ ðÃåÅ å» À°é·» çÅ ÔÆ ÔË ÇÜÔó¶ î³åòìè
Ôé Áå¶ ÁÅêäÆ ÃÅðÆ åÅÕå Áå¶ ÃÅèé Õ¶òñ ÁÅêä¶ î³åò êÈðåÆ ñÂÆ ÔÆ ñ×ÅÀ°ºç¶ Ôé -
À°Ô ÔË ÁÅêÅ ÚÆéäÅÍ ç¹ðï¯èé ÇÂÕ Ãî» ìè êÌäÅñÆ éÅñ Ãì¿è ð¼Öä òÅñÅ îé°¼Ö ÔË À°Ã ù
îé¯ðæ ìè îé°¼Ö» çÅ Õ¯ÂÆ Ç×ÁÅé ÔÆ éÔÄ ÔËÍ ÁðÜé À°Ã ç¶ ÇòêðÆå îé¯ðæ ìè êÌäÅñÆ
çÅ ÇÂÕ À°åî éîÈéÅ ÔË, êð î¯Ô çÅ ×ÌÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ À°Ô òÆ ÇÂÕ À°Ú¶ îé¯ðæ å¯º ÇëÃñ Õ¶
ÇâÇ×ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
ÁðÜé ç¶ ÃðÆðÕ Áå¶ îÅéÇÃÕ ñ¼Ûä ÇÂÃ ×¼ñ çÅ ÃêôàÆÕðé ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ À°Ô
ñóÅÂÆ ÇÂÃ ÕðÕ¶ éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÇÕ À°Ô ÇÂÕ ÇåÁÅ×Æ ÔË, î¯Ô å¯º ðÇÔå ÔË êð ÇÂÃ å¯º
À°ñà À°Ô å» êÈðÆ åð·» î¯Ô ç¶ ÕÅìÈ ÇòÚ ÔË Áå¶ êÈðÆ åð·» îé¯ò¶×Õ Ô¯ÇÂÁÅ ÇêÁÅ ÔËÍ ÕÂÆ
òÅðÆ ÇòÇçÁÅðæÆ ÇÂÃ åð·» ×¼ñ» ÕðçÅ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ À°Ô ×¹ðÈ çÆ åð·» ÇÃÁÅäÅ Ô¯ò¶ êð òÅÃåò
ÇòÚ À°Ô ìÔ¹å îÅéÇÃÕ åéÅú ÇòÚ ÔË ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÃîÞ Õ¯ÂÆ Ç×ÁÅé éÔÄÍ ÇÂÃ å¯º ÇòêðÆå
êÅå¿Üñ é¶ ÇÂÃ ù ÞÈáÅ Ç×ÁÅé ÇÕÔÅ ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ îé°¼Ö ìÔ¹å ÇòçòåÅ íðêÈð êðòÚé
Õðç¶ Ôé êð ç¶Öä ï¯× ÔË ÇÕ ÇÂÔ ÇòçòåÅ çÆ Üó· ÕÆ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ÇÕÔóÆ ÇçôÅ å¯º ÇÕÃ
îÅÇèÁî å¯º ÁÅ ÇðÔÅ ÔËÍ êðòÚé Õðé å¯º íÅò ÇÂÔ éÔÄ ÇÕ Õ¯ÂÆ Ú¿×¶ ê¼èð çÅ Ç×ÁÅéòÅé
òÆ ÔËÍ Üç¯º ÃðÆð ÇÂÕÃÅðåÅ, ÇòÚ Ô¯ò¶, áÆÕ Ç×ÁÅé ÁÅêäÅ ðÃåÅ ñ¼í ÔÆ ñËºçÅ ÔËÍ îé
Áå¶ ÃðÆð À°Ô îÅÇèÁî ÔË ÇÜÔóÅ ÜÆòé Ã¿×Æå êËçÅ ÕðÕ¶ ×ÅÀ°ºçÅ ÔËÍ êð Üç¯º ÇÂÔ
ÇÂÕÃÅðåÅ, ÇÂÕÃ¹ðåÅ éÅ Ô¯ò¶, îé, ÃðÆð áÆÕ éÅ Ô¯ò¶ å» À°Ô ì¶Ã¹ðÆ ÁÅòÅ÷ êËçÅ ÕðçÅ
ÔË ÇÜÔóÆ ÇÕ Õ¿é» ù ìÔ¹å íËóÆ ñ×çÆ ÔË Áå¶ ÇìðåÆ éÔÄ ñ¼×ä Çç¿çÆÍ ÁðÜé ç¶ î¹¼Ö å¯º
Çòò¶ÕÆ ôìç Ã¹ä Õ¶ Ç´ôé ÜÆ Ü»Ú ñËºç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ Õ¶òñ îÅåð êñÅÇÂéåÅ ÔË Ç×ÁÅé
éÔÄÍ ÁÅåî Ç×ÁÅé çÅ Ç×ÁÅé éÔÄÍ
D@. ÖÅéçÅé çÆÁ» ñÆÔ» Çîà ÜÅä éÅñ, ÜÆò ÚÜ, ÁÅÚÅð Öåî Ô¯ ÜÅä éÅñ,
23
ç¹ðÅÚÅð, ÁéÀ°ÇÚå ×¼ñ» é¶ êÇðòÅð ù êÈðÆ åð·» ÕÅìÈ ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
DA. Ô¶ Ç´ôé! ç¹ðÅÚÅð ç¶ ÕÅìÈ ÁÅ Õ¶ êÇðòÅð çÆÁ» ÇÂÃåzÆÁ» ìçÕÅð Ô¯ Ü»çÆÁ»
Ôé Áå¶ Üç¯º ÇÂÃåzÆÁ» ìçÚñé Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé ÃîÅÜ çÈÇôå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
DB. ÇÂÃ åð·» çÆ çÈôåÅ éÅñ ÃÅð¶ êÇðòÅð ù Õ¶òñ éðÕ çÆ ÔÆ êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔË,
À°é·» ÃÅÇðÁ» ù òÆ ÇÜé·» é¶ êÇðòÅð ù åìÅÔ ÕÆåÅ ÔËÍ ò¼â¶-òâ¶ð¶ òÆ éðÕ ÇòÚ ÔÆ êËºç¶
Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» é¶ çÈôå» ù ìÚÅÀ°ä ñÂÆ ÁÅêäÅ Õðåò éÔÄ ÕÆåÅÍ
DC. ÇÜé·» çÈôéÅ ÕðÕ¶ êÇðòÅð Áå¶ ÃîÅÜ çÆ å¿ç åÅäÆ ÔÆ Çò×ó Ü»çÆ ÔË êÇðòÅð
Áå¶ ðÅôàð çÆÁ» ÃæÅÂÆ êð¿êðÅ ÔÆ Üó¯º ê¹àÆÁ» Ü»çÆÁ» ÔéÍ
DD. Ô¶ Ç´ôé! Üç¯º êÇðòÅð çÆÁ» ÇêåÅ ê¹ðÖÆ ñÆÔ» À°Öó Ü»çÆÁ» Ôé ÇÂé·» îé°¼Ö»
çÅ ÁÇéôÇÚå Ãî¶º ñÂÆ Õ°¿íÆ éðÕ ÇòÚ òÅÃÅ Ô¹¿çÅ ÔË - ÇÂÔ ÃÅâÆ êð¿êðÅ×å ÔËÍ
DE. À°Ô ÇÕ¼â¶ ç¹Ö çÆ ×¼ñ ÔËÍ ÁÃÄ À°Ô êÅê Õðé ÜÅ ðÔ¶ Ô» ÇÜÃ ÇòÚ ÁÃÄ
ÁÅêÇäÁ» ù îÅðé ñ¼×¶ Ô»; ÇÕÃ ÕðÕ¶? ðÅÜ êÅá òÅÃå¶ ÁÅêä¶ ÁÅðÅî òÅÃå¶Í
ÇÂÃåzÆ ÃîÅÜ çÆ ÇÃðÜéÔÅð ÔËÍ êðòÅÇðÕ Ã¿ÃæÅ ù ìäÅÀ°äÅ Áå¶ ÚñÅÀ°äÅ Õ¶òñ
À°Ã çÅ ÔÆ îÈñ ÇòÚÅð ÔËÍ ÇÂÃåzÆ ÔÆ ÇÂÃç¶ ÃÅÜä òÅñÆ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ÇÂÃ çÆ ðÖòÅñÆ ÕðçÆ
ðÔÆ ÔË; êÇðòÅð çÆ ÔÆ éÔÄ, êÇðòÅð éÅñ Ü¹óÆÁ» ÃÇíÁÅÚÅðÕ ñÆÔ» çÆ òÆ ðÖòÅñÆ ÕðçÆ
ðÔÆ ÔËÍ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º òÆ ÇÔ¿çÈ, ïÔÈçÆ, ÁÅÇÂðñËºâ Áå¶ Ô¯ð ìÔ¹å ÃÅð¶ ÃÇíÁÅÚÅð» ÇòÚ òÆ
ÇÂÃåzÆ ÔÆ êÇðòÅð Ã¿×áé çÆ Ã¯ÞÆ ÔË ÇÂÃåzÆ ÔÆ ì¼ÇÚÁ» ç¶ Áé°ôÅôé ù ç¶ÖçÆ Áå¶ À°ñÆÕçÆ
ÔËÍ À°Ô ÃîÅÜ ÇÜÔóÅ ÇÂÃåzÆ ù À°ÚÅ ÃæÅé éÔÄ Çç¿çÅ, Û¶åÆº ÔÆ êÇåå Ô¯ Ü»çÅ ÔË Ö¶ðÈ¿-Ö¶ðÈ¿
Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Ü¶ ÃîÅÜ ×Ëð Ç÷³î¶òÅð åðÆÕ¶ éÅñ Úñ ÇðÔÅ ÔË Õ°ðÅÔ¶ êË Ç×ÁÅ ÔË ÇÂÃ å¯º íÅò
ÔË ÇÕ êÇðòÅÇðÕ Ã¿ÃæÅ ÇòÚ ÖðÅìÆ ÁÅ ×ÂÆ ÔËÍ
ÁðÜé Ü¯ ÇÕ ÇÂÕ ìÔ¹å òèÆÁÅ ÇòÚÅðòÅé ÔË, ï¯èÅ ÔË, ÇÂÕ çî À°çÅÃ Ô¯ Ü»çÅ ÔË
Üç¯º À°Ô Ã¯ÚçÅ ÔË ÇÕ ï°¼è å¯º ìÅç ÇÕ¿éÆÁ» ÇÂÃåzÆÁ» ÇòèòÅ Ô¯ ÜÅä×ÆÁ»Í Üç¯º ÁìÅçÆ
ÁÃ¿å°ñå Ô¯ Ü»çÆ ÔË - ìÆìÆÁ» ìÔ¹åÆÁ», íÅÂÆ æ¯ó·¶, ÇÂÕ êðåÆ òëÅçÅð ðÇÔäÅ Á½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ
ÔËÍ Ü¶ îé ìÅÔð ÁÅêäÅ ÃÅæÆ ãÈ¿â ñò¶ å» Øð ÇòÚ ÕÅëÆ ì¶Ã¹ÁÅçÆ ÁÅ Ü»çÆ ÔË, ÜÆòé çÅ
ÃÅðÅ ðÃåÅ ÔÆ ÇÜò¶º ìçñ Ü»çÅ ÔËÍ ÁðÜé ÇòÚ À°Ô Ú¶åéåÅ ÔË ÇÕ À°Ô Ãî¼ÇÃÁÅ ìÅð¶ Ã¯Ú ÃÕ¶
ÇÂÔ À°Ã ç¶ òÅç-ÇòòÅç çÅ Ãí å¯º À°ÚÅ é°ÕåÅ ÔËÍ êåÆ êåéÆ çÆ ÁÅêÃ çÆ êÈðÆ ÃÇÔîåÆ
Ô¯äÆ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔËÍ ÇÂÕ çÈÃð¶ ñÂÆ òëÅçÅðÆ ÇÂÃ Çðôå¶ ÇòÚ ìÔ¹å ÔÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÆ ÔËÍ Ü¶Õð
òëÅçÅðÆ Ü»çÆ ðÔ¶, À°Ô ÕÆîå» Õçð» ÇÜé·» À°å¶ ÃîÅÜ çÆÁ» éÆÔ» ð¼ÖÆÁ» ×ÂÆÁ» Ôé, À°Ô
à¹¼àäÆÁ» ô¹ðÈ Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé, ÁÅÀ°ä òÅñÆÁ» êÆó·ÆÁ» Õî÷¯ð êË Ü»çÆÁ» ÔéÍ Ú¿×Æ Ã¿åÅé êËçÅ
ÕðÕ¶ ò¼âÆ ÕðéÆ êÇðòÅÇðÕ ÜÆòé ÇòÚ ÇÂÕÃÅðåÅ ð¼Öä ñÂÆ ÇòòÅÇÔÕ ÜÆòé çÆ êÇòåðåÅ
ð¼ÖäÆ ìÔ¹å ÔÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ Á¼Ü ç¶ ÃîÅÜ ÇòÚ òëÅçÅðÆ çÆ ×¼ñ ÕðéÆ ìóÆ ì¶òÕ±ëÆ ñ×çÆ ÔËÍ
ÕÂÆ ê¼ÛîÆ ñ¯Õ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ òëÅçÅðÆ å» Õ¶òñ êÈðìÆ ÇòÚÅð ÔÆ ÔË êð ÇÂÃ åð·» ÕÇÔäÅ Õ¶òñ
ÁÅêäÆ Ç÷¿î¶çÅðÆ å¯º î¹éÕð Ô¯äÅ ÔÆ ÔËÍ
ÁðÜé çÆ íÇò¼Ö ìÅäÆ Á¼Ü ç¶ ÃîÅÜ ÇòÚ òÅêð ðÔÆÁ» ØàéÅò» çÅ êÌåÆÕ ÔËÍ
ÃîÅÜ Áå¶ Øð ÇòÚ ÇÕå¶ òÆ ÃÇÔîåÆ éÔÄ, éÅ Á¼Ü ç¶ îé°¼Ö ç¶ Á³çð ÇÂÕÃ¹ðåÅ ÔË - éÅ
êÇðòÅð ÇòÚ Áå¶ éÅ ÔÆ ÃîÅÜ ÇòÚÍ ÃîÅÜ ù ìäÅÀ°ä çÆ Ç÷¿î¶çÅðÆ ÃîÅÜ ç¶ Ôð ÇÂÕ
ÜÆò çÆ ÔË, ÇÂÔ Ç÷¿î¶òÅðÆ å» ÔÆ ÇéíÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË Ü¶ ÃîÅÜ ç¶ ÜÆò Áé°ôÅôé Áå¶
Ã¿Üî ð¼Öä òÅñ¶ Ô¯äÍ Ã¿Üî Áå¶ Áé°ôÅôé å¯º Çìé» îÅéÇÃÕ, Ã¿ò¶×Õ ÃðÆðÕ ð¯× êËçÅ Ô¯
24
ÜÅä éÅñ ìÔ¹å Ãî» À°é·» ÇòÚ ÔÆ ñ× Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂé·» ÇìîÅðÆÁ» å¯º Û°àÕÅðÅ êÅÀ°ä ñÂÆ
ÔÆ Á¼Ü çÆ çòÅÂÆÁ» çÆ êÌäÅñÆ ÚñÅÂÆ ×ÂÆÍ êð êÈðìÆ ÇÚÕåÃÕ Áå¶ ×¹ðÈ, ÒÇÂñÅÜ éÅñ¯º
êðÔ¶÷ ì¶Ôåð ÔËÓ ÇÂÃ ÁÖÅä ù îÔ¼ååÅ Çç¿ç¶ ÔéÍ
ÃÅù îé°¼ÖÆ ÜÆòé ÃÇíÁåÅ Áå¶ êôÈ Üéî çÅ Á³åð ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ü¶Õð
îé°¼Ö Ô¹¿ÇçÁ» òÆ ×Ëð Ç÷¿î¶òÅð åðÆÕ¶ éÅñ ç½ÇóÁÅ Çëð¶ å» ÷ÅÇÔð ÔË ÇÕ Áé°ôÅôé Áå¶ Ã¿Üî
ù ÜÆòé ÇòÚ ÇñÁ»çÅ ÔÆ éÔÄÍ Áé°ôÅôé ÇòÚ ÁÅÂ¶ ìÅÞº¯ îé°¼Ö ÁÅêäÆÁ» ÇÖ³âÆÁ» Ô¯ÂÆÁ»
ÇìðåÆÁ» ù ÕÅìÈ Õð ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ Áå¶ À°Ã ç¶ ÃÅð¶ À°ç¶ô ÇÂÕ Ã¹êéÅ ÔÆ ìä Õ¶ ðÇÔ
ÜÅä×¶ ÇÜé·» ù À°Ô ÕçÆ òÆ êÌÅêå éÔÄ Õð ÃÕ¶×ÅÍ Áé°ôÅôé Ã÷Å éÔÄ êð ÜÆòé ÜÆÀ°ä
çÅ Ú¼Ü ÔË ÇÂÃ å¯º Çìé» îÅéÇÃÕ Áå¶ ÃðÆðÕ Áð¯×åÅ ù ÕÅÇÂî éÔÄ ðÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
DF. Ü¶ èÇðåðÅôàð ç¶ ê¹¼åð ÁÅêä¶ Ô¼æ ÇòÚ Ú¹¼Õ¶ Ô¯Â¶ ÔÇæÁÅð» éÅñ ï°¼è íÈîÆ ÇòÚ
îËù îÅð ç¶ä, Üç¯º îËº ÇéÔ¼æÅ Ô¯ò» À°Ô î¶ð¶ ñÂÆ ìóÅ ÔÆ ñÅíçÅÇÂÕ Ô¯ò¶×Å, Ã¿Ü¶ é¶ ÇÕÔÅÍ
ÇÂÃ åð·» ÕÇÔ Õ¶ ÁðÜé ÁÅêä¶ ð¼æ À°å¶ ìËá Ç×ÁÅ, ÁÅêäÅ åÆð Áå¶ åðÕô Ã¿íÅñ
ñÂ¶Í îé À°Ã çÅ ìÔ¹å ÔÆ ç¹ÖÆ ÔËÍ
×ÆåÅ çÅ À°êç¶ô ÃÌÆ Ç´ôé é¶ ÁðÜé çÆ À°êðÅîåÅ Áå¶ êð¶ôÅéÆ ù ç¶ÖÇçÁ» ÇçåÅÍ
ÁÃÄ ç¶Ö Ú¹¼Õ¶ Ô» ÁðÜé çÆ À°êðÅîåÅ ç¶ ÕÂÆ ÕÅðé Ôé -
A. À°Ô ÇÂÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï°¼è Õðé ÜÅ ÇðÔÅ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ç¯é¯º Çèð» ç¶ À°åî ê¹ðô
Öåî Ô¯ ÜÅä×¶Í
B. ï°¼è êÇðòÅð ç¶ ç¯ èÇóÁ» ç¶ çðÇîÁÅé ÔËÍ
C. ÁðÜé ÁÅêä¶ ×¹ðÈ Üé Áå¶ òâ¶ÇðÁ» éÅñ ñó ÇðÔÅ ÔËÍ
D. ÁðÜé ÁÅêä¶ Áå¶ íðÅò» ç¶ Ã¿ÃÅðÕ Ô¼Õ» ñÂÆ ï°¼è Õðé ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ
E. ÁðÜé ù åìÅÔÆ å¯º âð ñ× ÇðÔÅ ÔË, ÃîÅÜ Áå¶ ðòÅÇÂå» ç¶ éôà Ô¯ä çÅ âð
ñ× ÇðÔÅ ÔËÍ À°Ã Ãî¶º Üç¯º ÇÕ ï°¼è ô¹ðÈ Ô¯ä òÅñÅ ÔË ÇÂé·» ÇòÚÅð» é¶ ÁðÜé ç¶ îé ÇòÚ
À°æñ-ê¹æñ îÚÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÔËÍ À°Ô ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇéðäÅ éÔÄ Õð ÃÕ ÇðÔÅ, ÕÆ áÆÕ
ÔË ÕÆ ×ñå ÔËÍ
ÁðÜé ç¶ îé À°å¶ ÁËéÅ ÁÃð ÇêÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÕ À°Ã ù êåÅ éÔÄ ñ× ÇðÔÅ À°Ô
Õ½ä ÔË, À°Ã çÆÁ» ÕÆ ÇâÀ±àÆÁ» ÔéÍ ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ, À°êðÅî Ô¯ÇÂÁÅ À°Ô À°çÅÃÆéåÅ
ÇòÚ ÚñÅ Ü»çÅ ÔË åÆð Áå¶ åðÕô êÅÃ¶ ð¼Ö Çç¿çÅ ÔËÍ Ã¯ êÇÔñ¶ ÁÇèÁÅÇÂ ù ÒÇòôÅç ï¯×Ó
ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË, À°êðÅîåÅ çÅ, À°çÅÃÆéåÅ çÅ ï¯×Í ï¯× ôìç Ã¿ÃÇ´å ç¶ Òï°×Ó ôìç å¯º
ìÇäÁÅ ÔË ÇÜÃ çÅ Áðæ ÔË Ü¯óéÅ, ÇÂÕ¼áÅ ÕðéÅÍ ÇÂæ¶ ÇÂÃ çÆ òðå¯º ÇéÖ¶èÆ òÜ¯º ÕÆåÆ
×ÂÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÁðÜé é¶ ç¹Ö ù À°çÅÃÆéåÅ éÅñ Ü¯ó ÇñÁÅ ÔË ìÜÅÂ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ éÅñ Ü¹óé
ç¶Í êÅå¿Üñ ÇÜÃ é¶ ï¯× ù Ãðñ ÕðÕ¶ çÇÃÁÅ ÔË À°Ã é¶ ç¯ êÌÕÅð ç¶ Ç×ÁÅé ç¼ÇÃÁÅ ÔË -
Ã¼ÚÅ Ç×ÁÅé, ÞÈáÅ Ç×ÁÅéÍ Ã¼Ú¶ Ç×ÁÅé éÅñ Ã¼Ú ç¶ îÅð× å¶ Úñ Õ¶ Ã¼Ú¶ Ç×ÁÅé çÆ
êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ÞÈá¶ Ç×ÁÅé éÅñ ÇéÖ¶èÆ ç¶ ðÃå¶ Úñ êËºç¶ ÔéÍ Ã¿Ü¶ ç¶ êðòÚé é¶ ÁðÜé
ç¶ îé ÇòÚ ÇéÖ¶èÆ òÅñ¶ ÇòÚÅð êËçÅ Õð Ççå¶ ÔéÍ ÇÜÔóÅ ×¹ðÈ, ÃñÅÔÕÅð, ÇÚÕåÇÃÕ Ã¼ÚÅ
éÔÄ À°Ô å°ÔÅù Õ°ðÅÔ¶ êÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
ÇÂÔ ÁÇå ÁÅòôÕ ÔË ÇÕ ÃÅÇÔå ù Ú¿×Æ åð·» êÇó·ÁÅ ÜÅò¶Í Ççå¶ ×Â¶ À°êç¶ô» À°å¶
25
Áîñ ÕÆåÅ ÜÅò¶ Áå¶ ÕÅÇÂÁÅ Õñê ÕÆåÅ ÜÅò¶Í Ü¶Õð ÃÅèéÅ çÅ åðÆÕÅ áÆÕ éÅ Ô¯ò¶,
åðåÆìòÅð éÅ Ô¯ò¶, ã¿× éÅñ éÅ ÕÆåÆ ÜÅò¶, îÅéÇÃÕ ÃÇæåÆ ÖðÅì Ô¯ ÜÅò¶×ÆÍ îé°¼Ö À°çÅÃ
Ô¯ ÜÅò¶×Å ç¹ÖÆ Ô¯ ÜÅò¶×Å ìÜÅÂ¶ ÃæÅÂÆ Ö¹ôÆ ç¶Í À°Ô ÃÚî¹¼Ú ÔÆ òâíÅ×¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÒÁÅåî
îÅð×Ó å¶ Úñç¶ Ôé, Ã¼Ú¶ Ççñ¯º ÇéôÚ¶êÈðòÕ ÇÂÕ¯ ÁÅçðô ñË Õ¶ Úñç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêä¶ ×¹ðÈ
çÆ Û¼åð ÛÅÇÂÁÅ Ô¶á ðÇÔ Õ¶ ×¹ðÈ çÆ ÁÅÇ×ÁÅ î§é Õ¶; À°Ô ×¹ðÈ Ü¯ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ ÔË ÇêÁÅð çÅ
ÃÅ×ð ÔË Áå¶ êÔ¹¿ÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ å¼å ì¶åÅ îÔ»ê¹ðÖ ÔËÍ ï¯× ÇòÇ×ÁÅé êÌËÕàÆÕñÆ ÁÅêÅ ÚÆéä
çÅ îÅð× ÔËÍ ÃòË Çòôñ¶ôé ñÂÆ, Ã¿Üî ñÂÆ ÕÅÇÂÁÅ Õñê ñÂÆ ÇÂÔ ÁÇå ÷ðÈðÆ ÔËÍ Õ¯ÂÆ
ÇÕò¶º ÇÂÔ ÕÇÔ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ Á¼Ü ç¶ îé°¼Ö ñÂÆ ÇÂÔ ã¹Õò» éÔÄ ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ å» ÇÂÃ å¯º
âðç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» ù ÇÂÃ ìÅð¶ Ç×ÁÅé ÔÆ éÔÄ ÔËÍ À°Ô ï¯× îé¯ÇòÇ×ÁÅé ç¶ ÇÖñÅë
Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» ù ï¯× ÇòÇ×ÁÅé çÅ ìóÅ úêðÅ Ç×ÁÅé ÔËÍ ÜÆò ìÅð¶ À°é·» çÅ Ç×ÁÅé
ÁèÈðÅ ÔËÍ À°é·» ù Ã¹Ú¶å îé ç¶ ÇòÃåÅð ìÅð¶ Õ¯ÂÆ ÃÈÞ ÔÆ éÔÄÍ ÇÂÔ ç¶Ö Õ¶ ìóÆ ÔËðÅéÆ
Ô¹¿çÆ ÔË ÇÕ êÈðì ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ Á¼Ü ç¶ çÈÃð¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ» ç¶ êÈðÇéÁ» å¶ ÔÆ à¹ðÆ ÜÅ
ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂÔ å» ÇÂÃ åð·» ñ×çÅ ÔË ÇÜò¶º ÃÚÅÂÆ ù Û¼â Õ¶ ÇÕÃ¶ ÇîÌ×ÇåzôéÅ ç¶ ÇêÛ¶ ç½ó
ðÔ¶ Ô¯ÂÆÂ¶Í ï¯× çÆ êÌäÅñÆ ÇìñÕ°ñ Ã¿êÈðé ÔË êð ÕÂÆ ÁÜ¯Õ¶ ÇòÇ×ÁÅéÕ, ï¯× ôìç å¯º ÔÆ
ÇÚóç¶ ÔéÍ Õ¶òñ éðÆÖä ÕðéÅ Ã¹êÇéÁ» ù ÜÅä ñËäÅ ÕÅëÆ éÔÄ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÃ éÅñ
À°é·» ù ìÅÔð ç¶ êÌíÅò å¯º Áå¶ Á³çð çÆ ì¶ÚËéÆ å¯º éÔÄ ìÚÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ Ü¶Õð êÈðÆ
åð·» éÅ ç¼ÇÃÁÅ ÜÅò¶, ÇçôÅ Ç×ÁÅé éÅ Ô¯ò¶ å» ÃÅèÕ çÅ îé Ü» å» À°Öó Ü»çÅ ÔË Ü»
ÇìñÕ°ñ ÇòêðÆå ÇçôÅ ÇòÚ Úñ êËºçÅ ÔËÍ ÁðÜé ÇÂÃ ×¼ñ ÇòÚ òâíÅ×Å ÃÆ ÇÕ À°Ã ç¶
×¹ðÈ ï°×¶ôòð ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ Ãé Ü¯ À°ÃçÅ îÅð× çðôé Õð ðÔ¶ Ãé Áå¶ ÇÜé·» é¶ À°Ã ù
À°Ã ÔÅñå ÇòÚ¯º Õ¼ÇãÁÅÍ
ÁðÜé çÆ À°êðÅîåÅ çÅ Â¶æ¶ Á³å Ô¹¿çÅ ÔËÍ
26
çÈÃðÅ ÁÇèÁÅÂ¶
ÃòË Ç×ÁÅé çÅ îÅð×
A. Ã¿Ü¶ ìÚé ÕðçÅ ÔË
Ü¯ ìÔ¹å À°çÅÃ ÃÆ, ìóÆ ÔÆ åðÃï¯× çôÅ ÇòÚ ÃÆ, À°Ã çÆÁ» Á¼Ö» ìóÆÁ» ÔÆ
Ã¿ÕàîÂÆ Ô¿ÞÈÁ» íðÆÁ» Ôé, À°êðÅî ÃÆ ÇÜÃ é¶ îèÈ çÅ éÅô ÕÆåÅ ÃÆ; ÃÌÆ Ç´ôé é¶ À°Ã ù
ÇÂÔ ôìç ÕÔ¶Í
ÁðÜé ù íÅò¶º ÁÅêäÆ åÅÕå å¶ ÇòôòÅô ÃÆ À°Ô ÇÂÔ òÆ ÜÅäçÅ ÃÆ ÇÕ À°Ô ÃÅÇðÁ»
çÅ éÅô Õð ÃÕçÅ ÔË êð çÇÂÁÅ ç¶ Øð ÇòÚ À°Ô ÇÂÔ Ãí Õ°Þ í¹¼ñ ÔÆ Ç×ÁÅÍ êð ÇÂÔ¯
ÇÜÔÆ çÇÂÁÅ Õ¶òñ ç¹ðìñåÅ çÅ êÌ×àÅòÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Üç¯º Õ¯ÂÆ çÈÃÇðÁ» À°å¶ çÇÂÁÅ ÕðçÅ ÔË
À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù òÆ çÇÂÁÅ çÅ êÅåð ìäÅ ñËºçÅ ÔË Áå¶ À°Ô À°é·» òñ ÇÖÇÚÁÅ Ü»çÅ
ÔË ÇÜé·» À°å¶ À°Ô çÇÂÁÅ ÕðçÅ ÔËÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÅêäÆ Õî÷¯ðÆ éÅñ Ü¯ó ñËºçÅ ÔË
Áå¶ ÁÅêäÅ ÁÃñÆ ðÈê í¹¼ñ Ü»çÅ ÔË, çÇÂÁÅ çÅ ñÅí éÅ çÇÂÁÅ Õðé òÅñ¶ ù Ô¹¿çÅ ÔË,
éÅ ÔÆ ÇÜÃ À°å¶ çÇÂÁÅ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË À°Ã À°å¶ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ï°¼è ç¶ îËçÅé ÇòÚ Ü¯ òÆ Ãé
À°é·» À°å¶ ÁðÜé çÆ çÇÂÁÅ Á³å ÇòÚ ÁÅêä¶ ÁÅê À°å¶ çÇÂÁÅ ÇòÚ ìçñ Ü»çÆ ÔËÍ
Ã¼Ú¶ îé éÅñ À°êðÅñÅ Õðé å¯º ìÅç ÁðÜé é¶ Ã¯ÇÚÁÅ À°Ôç¶ Á¼×¶ å» êÔÅó Öó·Å
ÔË Áå¶ À°Ô ÁÅêäÅ îÅéÇÃÕ Ã¿å°ñé ×òÅ ìËáÅ ÔËÍ òËÇçÕ Ãî¶º ç¶ ÕéòÅ ÇðôÆ ù ÁÇèÁÅåîÕ
ê¼èð À°å¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ À°êðÅîåÅ çÅ ÃÅî·äÅ ÕðéÅ ÇêÁÅ ÃÆÍ À°Ã é¶ ìóÆ ÃÖå Ã¿ÜîîÂÆ
åêÇÃÁÅ ÕÆåÆ, ÇÂÃ ç¶ éÅñ-éÅñ Ã¼Ú ç¶ îÅð× å¶ òÆ Úñç¶ ðÔ¶ êð À°é·» ù ÁÅêä¶ ÁÅçðô
çÆ êÌÅêåÆ éÔÄ Ô¯ÂÆÍ æ¼Õ Õ¶ ÕéòÅ ÇðôÆ çÅ ð¯äÅ ÇéÕñ Ç×ÁÅ, À°Ã é¶ ÃÅð¶ îé°¼ÖÆ ìñ çÅ
ÇåÁÅ× Õð ÇçåÅ Áå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Á×¿îÆ åÅÕå ù Ãîðêä ÕðÕ¶ À°Ã çÆ Ç´êÅ å¶
Û¼â ÇçåÅÍ Üç¯º îé°¼Ö ÁÅêäÆ òÅÔ ñÅ ñËºçÅ ÔË å» ë¶ð òÅÇÔ×¹ðÈ ìÔ¹óçÅ ÔË, Ã¹ÇÔðçåÅ ÇÂÕ¯
ÁÅçðô, ÇÂÕ¯ ñ¯ÚÅ, À°Ã ù ÜÅä ñËä çÆ ñ¯ÚÅ, Áé°íò çÆ Õ°¿ÜÆ ÔËÍ
B. ÃÌÆ í×òÅé é¶ ÇÕÔÅ
ÇÂÔ ì¶êåÆ, éÆÚåÅ, ÕîÆéê¹äÅ, òÇÔôÆê¹äÅ å¶ð¶ Á³çð ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÇìêåÅ ÇòÚ ÇÕæ¯º
ÁÅ Ç×ÁÅ?
C. Õî÷¯ð éÔÄ ìä¯Í ú ÒêÇðæÅ ê¹åðÓ! åËù ÇÂÔ Ã¯íçÅ éÔÄ ÇÂÔ ÇÂÕ ÛÛ¯ðÅêä,
ÇÂÔ ç¹ðìñåÅ Û¼â ç¶, Ô¶ Òç¹ôà çîéÓ Õðé òÅñ¶! ÇÂÔ Ãí çÅ ÇåÁÅ× Õð ç¶Í
ÁÅêÅ ÚÆéä ç¶ îÅð× å¶ ÒÁÅåî îÅð×Ó À°å¶ ÚñÇçÁ» ÁðÜé ù ìÔ¹å á¯Õð»
ñ×çÆÁ» Ôé À°Ô îçç ñÂÆ ð¯ºçÅ ÔË - òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ÇîÔð ñÂÆ, Ú¿×¶ ÁÇèÁÅêÕ çÆ, å¼å
ì¶å¶ îÔ»ê¹ðÖ» å¯º, ÃÌÆ ÇÕÌôé ÇÜÔ¶ îÅð× çðôÕ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ñÂÆÍ ÁðÜé Â¶Ã ò¶ñ¶ À°êðÅîåÅ
ÁÅåî ç¹Ö Áå¶ ÇéðÅÃåÅ ÇòÚ ÔËÍ ÁÅêä¶ Á³çð çÆ åÅÕå ù éÔÄ êÛÅäçÅ êð ÃÌÆ Ç´ôé
À°Ã ù ÁÅêäÆ ÃÇåÁÅ ìÅð¶ ÜÅä±¿ ÕðòÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
ÇÂÕ ì¼ÚÅ êÇÔñ» ÁÅêä¶ î»-ÇêÀ° å¶ ë¶ð ÁÅêä¶ ÁÇèÁÅêÕ å¯º ÇÃÖçÅ ÔË, êð ÃÕ±ñ
çÆ ÇÃÇÖÁÅ ÁèÈðÆ ÇÃÇÖÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ éÅñ ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ êÈðäåÅ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÆÍ ÁÇèÁÅåîÕ
×¹ðÈ çÅ ìÔ¹å À°ÚÅ ÃæÅé ÔË Áå¶ ÇÂÕ ð¯ñ òÆ ÔË ÇÂÔ ð¯ñ ×¹ðÈ ÇÂÕ Çî¼åð ðÈê ÇòÚ Õð
ÃÕçÅ ÔË, Çî¼åð ðÈê ÇòÚ À°Ô ÜÆòé çÆÁ» Á½Õó» ¦Øä ñÂÆ ìÔ¹å ÃÔÅÇÂåÅ Õð ÃÕçÅ
27
ÔËÍ ÁÇèÁÅåîÕ ×¹ðÈ çÅ ÇÂÔ Õðå¼ò ÔË - ÁÅêä¶ Çôô ù ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅðÕ êÌíÅò» å¯º ìÚÅ
Õ¶ ð¼ÖäÅÍ Üç¯º òÆ Õ¯ÂÆ ÖåðÅ ñ¼×¶, ×¹ðÈ ÁÅêäÆÁ» ìñòÅé ìÅÔ» êÌ¶î êÈðòÕ ÁÅêä¶ Çôô ç¶
×ñ¶ ç¹ÁÅñ¶ êÅ ç¶ò¶Í
ÁðÜé çÆ çôÅ ç¶ÖÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ», ÃÌÆ Ç´ôé ÇÂÕ Ã¼Ú¶ Çîåð, ÇÂÕ îÅð× çðôÕ òÜ¯º
À°Ã éÅñ ×¼ñ Õðç¶ Ôé Áå¶ À°Ã ù ÃîÞÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ ÇÕ¿éÅ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ
Õð¯Í ÃÌÆ ÇÕÌôé À°Ã ù çÃç¶ Ôé ÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù êÈðÆ åð·» í¹¼ñ Ç×ÁÅ ÔË Áå¶ ÞÈáÆ
Áí¶çåÅ çÅ êÅåð ìä Ç×ÁÅ ÔËÍ ÃÌÆ Ç´ôé ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, å¶ð¶ ÇÜÔ¶ ï¯è¶ ù âðê¯Õ éÔÄ Ô¯äÅ
ÚÅÔÆçÅÍ ÁÅêäÆ ÁÅðÆÁÅ òÅñÆ ôÅé, ÇòðÅÃå ù ç¶Öç¶ Ô¯Â¶ ÁÅêäÅ Õðå¼ò ÕðÍ ÒÁÅðÆÁÅÓ
ôìç Ã¿ÃÇ´å çÅ ôìç ÔË ÇÜÃ ç¶ Áðæ Ôé, ÒêÈðÆ åð·» ÃíïÓÍ ÁÅðÆÁÅ çÅ ÃÇíÁÅÚÅð Ãí
å¯º ê¹ðÅäÅ ÔË úé·» çÅ ÃîÅÜ êÇó·Á» ÇñÇÖÁ» ÇòçòÅé» çÅ, ÃîÞçÅð» çÅ, ×¹Çó·Á» Ô¯ÇÂÁ»
çÅ Áå¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¯Õ» çÅ, Ü¯ ÜÆòé ù ÃîÞç¶ Ãé, Á³çð¯º-ìÅÔð¯º ç¯é¯º êÖ¯º ÜÅäç¶ ÃéÍ
ÁÅðÆÁÅ çÆ íÅôÅ Ã¿ÃÇ´å ÃÆ, À°é·» çÅ ÃÅÇÔå ìÔ¹å Ã¯ÔäÅ å¶ â±¿ØÅ ÃÆÍ ÃÌÆ ÇÕÌôé ÜÆ é¶
ÁðÜé ù ÁÅêä¶ å¶ÜÃòÆ ÇêÛ¯Õó çÆ ïÅç ÇçòÅÂÆ ÇÜÃ éÅñ À°Ã ù ÇÂÔ Áé°íò ÕðÅÇÂÁÅ
ÇÕ À°Ô ÕôåðÆ ÔË, âðê¯Õ éÔÄÍ
ÁðÜé íË ÇòÚ ÔË, À°Ã ñÂÆ ÇÂÔ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêäÆ ÇÖ³âÆ Ô¯ÂÆ åÅÕå ù ÇÂÕ¼áÅ
Õð¶, À°êðÅîåÅ Áå¶ ç¹ðìñåÅ å¯º Û°àÕÅðÅ êÅò¶Í ìÔ¹å òÅðÆ îé°¼Ö ÁÅêä¶ î¯Ô ÇòÚ ëÇÃÁÅ
îé ù Ö¶ðÈ¿-Ö¶ðÈ¿ Õð ñËºçÅ ÔË Áå¶ ÁÅêäÆ Á³çð çÆ «ÕÆ åÅÕå ù í¹¼ñ Ü»çÅ ÔËÍ ÃÌÆ ÇÕÌôé
ÁðÜé ù À°Ã ç¶ ìñ ìÅð¶ Áò×å ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé Áå¶ À°Ã ù êÌ¶ðéÅ Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ À°Ô ÇÔ³îå
å¶ îé¯ìñ å¯º Õ¿î ñò¶Í ç¹ðìñåÅ ç¶ Ãî¶º ×¹ðÈ ðÈê, òâ¶ð¶ À°ÚÆÁ» ÔÃåÆÁ» ÔÆ ìÔÈìñ ç¶ ÃÕçÆÁ»
Ôé, ÁôÆðòÅç ç¶ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ
ÜÆòé ù ÃîÞä ç¶ Çå¿é Áñ½ÇÕÕ, Áé¯Ö¶ åðÆÕ¶ Ççzôà»å éÅñ í×òå ×ÆåÅ ÇòÚ
Ççå¶ ×Â¶ ÔéÍ êÇÔñÅ Õ½ðò ÁÅêäÆ ìÅÔðÆ åÅÕå À°å¶, ÁÅêä¶ ìñ À°å¶ Áå¶ ë½Ü À°å¶ òè¶ð¶
Çéðíð ÔéÍ À°Ô ÇÂÕ êÈðä ðÈê ÇòÚ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ ×ÌÃ¶ ÇçÖÅÂ¶ ×Â¶ Ôé, À°Ô ìÅÔðÆ ÜÆòé
ÇòÚ ÔÆ ð¹ÚÆ ðÖç¶ Ôé, Á³åð ù ÜÅéä çÆ, ÃîÞä çÆ Õ¯Çôô ÔÆ éÔÄ Õðç¶Í çÈÃðÅ, ÁðÜé
Ü¯ ÇÕ ÇÂÕ Çéê¹¿é ï¯èÅ ÔË, ÁÅêäÆ çôÅ í¹¼ñ Ü»çÅ ÔË, â±¿ØÆÁ» ÃÚÅÂÆÁ» ù í¹¼ñ Ü»çÅ ÔË
Áå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ç¹ðìñ ìäÅ ñËºçÅ ÔËÍ çÇÂÁÅ íÅò ÇòÚ ÁÅ Õ¶, À°Ô ÁÅêäÆ Çéê¹¿éåÅ
å¶ Á³åðÆò ôÕåÆ ù éÔÄ òðå ÃÕçÅÍ ÁðÜé ÁÅî ì¿ç¶ éÅñ¯º òè¶ð¶ Ã¹Ú¶å ÔË, Ç´êÅ¬ ÔËÍ
ÁÅî ì¿çÅ Á³èÕÅð ÇòÚ ëÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, îÅÇÂÁÅ ÇòÚ Çñêå ÔË, çÇÂÁÅ å¯º çÈð ÔËÍ åÆÃðÅ
ÁðÜé ÜÆòé ç¶ ìÔ¹å ÔÆ Á½Ö¶ î¯ó å¶ ÔË ÃÌÆ ÇÕÌôé À°Ã ù Ã¹Ú¶å Õðç¶ Ôé, ÁÇ×ÁÅé çÈð
Õðç¶ Ôé, À°Ã Ú¶åéåÅ ÇòÚ êÌò¶ô ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé Ü¯ ÇÚð¿ÜÆò ÁÅåîÅ çÅ ÃæÅé ÔËÍ À°æ¶ êÔ¹¿Ú
Õ¶ ì¿çÅ ÃòË-íð¯Ã¶ òÅñÅ Áå¶ íË å¯º ðÇÔå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂé·» Çå¿é» ê¼èð» çÆ Ú¶åéåÅ ÇÂÔ
çðÃÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÕ Á³çð çÆ ôÕåÆ ìÅÔð çÆ ôÕåÆ éÅñ¯º ÇÕå¶ òè À°ÚÆ ÔËÍ Á³åð ôÕåÆ Öåî
Ô¯ä éÅñ ì¿çÅ ç¹ðìñ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, íÅò¶º ìÅÔðÆ ôÕåÆ À°Ã Õ¯ñ ÇÕ¿éÆ òÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶Í
ÁðÜé ÕÇÔ¿ç¶ Ôé
D. Ô¶ ÃÌÆ Ç´ôé! îËº åÆð ÕîÅé åðÕô éÅñ íÆôî ÇêåÅîÅ éÅñ, çð½ä éÅñ ÇÕÃ
åð·» ñó ÃÕçÅ Ô», À°Ô å» î¶ð¶ êÈÜï ÔéÍ å¶ Ô¶ ç¹ôà çîé! îËù ç¼Ã¯Í
Ç×ÁÅéÆÁ» Áå¶ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» çÅ òÅðåÅñÅê Ç×ÁÅé íðêÈð Ô¹¿çÅ ÔËÍ À°êÇéôç ÇòÚ
ÃÅðÅ Ç×ÁÅé òÅðåÅñÅê» ÇòÚ ÔËÍ ÇÂÔ òÅðåÅñÅê ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» çÅ îÅð× çðôé Õðç¶ Ôé,
28
À°é·» òÅðåÅñÅê» ÇòÚ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ ô¿Õ¶ êÈðé ÇòôòÅô éÅñ ×¹ðÈ Á¼×¶ ðÖçÅ ÔË Áå¶ ×¹ðÈ
ÁÅêä¶ Ç×ÁÅé íðêÈð êÌòÚé» éÅñ À°Ô éÇòðå ÕðçÅ ÔËÍ ÁðÜé ÁÅêä¶ òâ¶ÇðÁ» ù ç¶Ö
Õ¶ ÁÅêä¶ ×¹ðÈÁ» ù ï°¼è ç¶ îËçÅé ÇòÚ ñóÅÂÆ ñÂÆ ç¶Ö Õ¶ ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ À°Ô ÇÂÔ
ÃîÞä å¯º ÁÃîðæ ÔË ÇÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» îÔÅé ÔÃåÆÁ» ù ÇÕÀ°º îÅÇðÁÅ ÜÅò¶, íÅò¶º À°Ô ÜÅäçÅ
ÔË ÇÕ À°Ô ÃÅð¶ ÞÈá çÅ ê¼Ö ñË ðÔ¶ Ôé, Ã¼Ú å¯º çÈð Ô¯ Ú¹¼Õ¶ ÔéÍ Õ¶òñ ÁÅêäÆ òëÅçÅðÆ
ÇéíÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÁðÜé ù ÕÆ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË? ÇÕÃ îÅð× å¶ ÚñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË? ÃÚÅÂÆ
å¶, Çéðê¼ÖåÅ å¶, èðî å¶ Ü» ë¶ð ÁÅêä¶ ÁÅê À°å¶ ñÅÂÆ ×ÂÆ ÇâÀ±àÆ å¶ î¯Ô ÇòÚ ëÃ Õ¶
çÇÂÁÅòÅé Ô¯ Õ¶ ç¹ðìñ Ô¯ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÃÌÆ ÇÕÌôé ÜÆ À°Ã çÅ ÇÂÔ ô¿ÕÅ éÇòðå Õðç¶
ÔéÍ
E. ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ Õ¶ ÁÅêä¶ îÔÅé ×¹ðÈ Üé» ù îÅðé éÅñ¯º å» íÆÖ î³×äÆ
Ú¿×Æ ÔËÍ ×¹ðÈ Üé» ù îÅð Õ¶, À°é·» çÅ ÖÈé â¯ñ· Õ¶ å» îËº Õ¶òñ Ã¿ÃÅðÕ ñÅí ÔÆ ñË ÃÕçÅ
Ô», êð ÃÚÅÂÆ å¶ î¹ÕåÆ å» êÌÅêå éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆ?
ÇÂÃ Ãñ¯Õ ÇòÚ ×¹ðÈ ôìç íÆôî Áå¶ çð½äÅÚÅðÆÁÅ ñÂÆ òðå¶ ×Â¶ ÔéÍ ×¹ðÈÜé» ù
îÅðéÅ Ãí å¯º ò¼âÅ ÇØÌÇäå Ü¹ðî ÔË, ÇÜÔóÅ Ã¯ÇÚÁÅ íÆ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅÍ ÕÆ À°Ô ÃÚî¹¼Ú
×¹ðÈ ÔË ÇÜÔóÅ ÁÇéÁ» éÅñ Ü¹ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË? ÇÂÃ òÅðåÅñÅê ÇòÚ ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ ÔÆ ÇÂÕ
Ã¼Ú¶ ×¹ðÈ ÔéÍ ÜÆòé ÇòÚ ÁÃÄ ìó¶ ÁÇèÁÅêÕ» Õ¯ñ¯º êó·ç¶ Ô» êð ×¹ðÈ å» ÇÂÕ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
×¹ðÈ ÇìñÕ°ñ Çéð Ã¹ÁÅðæÆ, ñ¯í ðÇÔå, ÕçÆ òÆ Çôô Õ¯ñ¯º ÇÕÃ¶ òÃå çÆ ÁÅÃ éÔÄ ðÖçÅÍ
Ã¼ÚÅ ×¹ðÈ Çôô ù Ãí Õ°Þ ç¶ Çç¿çÅ ÔË, ìçñ¶ ÇòÚ Õ°Þ éÔÄ ñËºçÅÍ Ã¼ÚÅ ×¹ðÈ ÁÅêä¶ Çôô ñÂÆ
ÕÆ éÔÄ ÕðçÅ? Õ¶òñ ÇéðÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯äÅ ÔÆ ÇÂÕ îÅåð À°Ã ç¶ ÇêÁÅð çÅ êÌ×àÅòÅ ÔËÍ ×¹ðÈ
ÇÂÕ ìÔ¹å ÔÆ êÇòåz ôìç ÔË ÇÜÃ çÆ òðå¯º ÇêÛ¶ òÆ ÕÂÆ æÅò» å¶ ×ñå ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË,
Á¼Ü ç¶ Ãî¶º å» êÈðÆ åð·» À°Ã ù ÃÅèÅðé ìäÅ ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÕÇÔäÅ ÇÕ îËº ×¹ðÈ Ô»,
ÁÇå ÞÈá ÇìÁÅéÆ ÔËÍ Á¼Ü ç¶ Ò×¹ðÈÓ, ÁÅåî Ç×ÁÅé å¶ ÇÂÕ íÅðÆ ÇòÁ³× ÔéÍ
î¹ðÆç Áå¶ î¹ðôç ç¶ Ã¼Ú¶ Çðôå¶ å¯º À°êð Õ°Û éÔÄ ÔËÍ ÁÇèÁÅêÕ Áå¶ Çôô çÅ ÇðôåÅ
òÆ ìÔ¹å ÃÇåÕÅðï¯× ÔË êð ÁÇèÁÅêÕ ù ÇÕÃ¶ ÃÈðå ÇòÚ òÆ ×¹ðÈ éÔÄ ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
×¹ðÈ ñÂÆ À°ÇÚå ã¹Õò» ôìç Ò×¹ðÈç¶òÓ ÔË ÇÜÃ çÅ Áðæ ÔË À°Ô ÔÃåÆ Ü¯ Á³èÕÅð çÈð ÕðÕ¶
ÚÅéä ÇñÁÅò¶, ÁÇ×ÁÅé çÈð Õð¶ Áå¶ Ç×ÁÅé çÅ êÌÕÅô ÇñÁÅò¶Í ×¹ðÈç¶ò ÃÌ¶ôà êð¿êðÅò»
çÅ êÌåÆÕ Ô¹¿çÅ ÔË, À°é·» êð¿êðÅò» ù À°Ô êÈðé êÌ¶î éÅñ ÁÇå Ã¹¼Ú¶ Ç×ÁÅé ÇòÚ Çîôðä
ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ Çôô ù Çç¿çÅ ÔËÍ í×òå ×ÆåÅ À°Ô òÅðåÅñÅê ÔË ÇÜÃ ÇòÚ À°Ô ×Èó· Ç×ÁÅé
ÔË Ü¯ ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ é¶ ×¹ðÈç¶ò ðÈê ÇòÚ ÁÅêä¶ Çôô ÁðÜé ù ÇçåÅÍ
ÁðÜé ç¹ÇìèÅ ÇòÚ ÔË ÇÕ À°Ô ï°¼è Õð¶, éÅ Õð¶ Ü» ÇåÁÅ× çÅ îÅð× ÁêäÅÁ
ñò¶Í À°Ô ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ù ÇåÁÅ×ä çÆ Ã¯ÚçÅ ÔË, Ü¿×ñ» ÇòÚ ÜÅ Õ¶ íÆÖ î³× Õ¶ ðÇÔä
çÆ Ã¯ÚçÅ ÔËÍ ÁðÜé ñÂÆ ÇÂÔ Ã¯Ú ìÔ¹å ÔÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã ù å» ÜÆòé ÜÆÀ°ä
çÆ Ã¯ÚäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË éÅ ÇÕ ÇÂé·» ÔÅñÅå ÇòÚ ðÇÔä çÆÍ ÁðÜé çÆ ÇÂÔ Ã¯Ú î¯Ô ðÇÔå
éÔÄ ÔË Ü¯ ÇÕ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× çÆ êÇÔñÆ ñ¯óÆºçÆ ÁòÃæÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô î¯Ô çÅ ÇåÁÅ×
éÔÄ Õð ÃÇÕÁÅÍ ÇÂÃ ñÂÆ ÇÂÔ åðÕ ç¶äÆ À°Ã ñÂÆ À°ÇÚå éÔÄ ÇÕ À°Ô ÇåÁÅ×Æ Ô¯ ÜÅò¶
Áå¶ íÆÖ î³×¶Í ÇÂÔ çñÆñ éÅ Õ¶òñ ÁðÜé ñÂÆ ÔÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ÔË ÇÂÔ ÇÕÃ¶ ñÂÆ òÆ, Ü¯
ÇÂÃ îÅð× å¶ ÚñäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, ÔÅéÆÕÅðÕ Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ Ü¶ ÇÕå¶ ÁðÜé Ãí Õ°Þ ÇåÁÅ×
Çç¿çÅ å» ÇåÁÅ× ç¶ À°Ú îÅð× çÅ Õ¯ÂÆ îÔ¼åò éÅ ðÇÔ¿çÅÍ
Ôð¶Õ ç¶ ÜÆòé ÇòÚ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ êñ ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ Üç¯º ì¿çÅ ÇéðäÅ Õðé å¯º ÁÃîðæ
29
Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÕÃ¶ òÆ éåÆÜ¶ å¶ éÔÄ êÔ¹¿Ú ÃÕçÅÍ À°Ô Ãí ÕÅÃ¶ å¯º çÈð Ô¯ Õ¶ ç½ó ÜÅäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ
ÔË, À°Ã ÃÇæåÆ çÅ ÃÅî·äÅ éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅÍ ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» ñ¯ÕÆ ìÔ¹å òÅðÆ ÁÇèÁÅåîòÅç
Ü» ÇèÁÅé ÇòÚ êË Õ¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù À°Ã ÃÇæåÆ çÅ ÃÅî·äÅ Õðé å¯º ìÚÅ ñËºç¶ Ôé Áå¶
ÕÂÆ ÇåÁÅ×Æ òÆ ìä Ü»ç¶ ÔéÍ Ã¼ÚÅ ÇåÁÅ× ÇÂÃ å¯º ÇÕå¶ òÖðÅ ÔËÍ ÇåÁÅ× çÅ îÅð×
À°ÚÅ îÅð× ÔË ÇÜÃ À°å¶ À°Ú ÔÃåÆÁ» ÜÆòé ç¶ À°åÅð Úó·ÅÁ ç¶Ö Õ¶ ÚñçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ
êñÅÇÂé éÔÄ ÔËÍ Üç¯º åÕ ÜÆòé ÔË Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õðî Õðç¶ ðÇÔäÅ ÔÆ Ãí å¯º À°åî ÔËÍ
F. éÅ ÔÆ ÃÅù êåÅ ÔË ÃÅâ¶ ÇòÚ¯º ÇÕÔóÅ òè¶ð¶ ìñòÅé ÔË - ÁÃÄ ÇÜå»×¶ ÇÕ À°Ô
ÇÜåä×¶, À°é·» ù îÅð Õ¶ ÃÅù ÁÅê ù ÜÆÀ°ä çÆ Õ¯ÂÆ ñÅñÃÅ éÔÄ ðÇÔäÆ, À°ÔÆ ÇèÌåðÅôàð
ç¶ ê¹¼åð ÃÅâ¶ ÃÅî·ä¶ Öó·¶ ÔéÍ
ÁðÜé çÆÁ» çñÆñ» å¯º ÃÅë êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ À°Ô ç¹ÇìèÅ ÇòÚ ÔË - ï°¼è Õð¶ ÇÕ
éÅ Õð¶Í À°Ã ù ÔÅð ÇÜ¼å ç¯é» å¯º ÔÆ âð ñ× ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÔ ç¹ÇÚåÅ-êé À°ç¯º ÔÆ ÁÅÀ°ºçÅ
ÔË Üç¯º ì¿çÅ ÇéðäÅ éÅ ñË ÃÕ¶ Áå¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ç¹ÇìèÅ éÅñ ÜÆòé ç¶ Ã¿Øðô çÅ ÃÅî·äÅ
éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
G. ÁËÃ ò¶ñ¶ îËù ÁÅêÅ í¹ÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÁÇå ç¹ÖÆ Ô», î¶ðÅ îé íðÇîÁÅ ÇêÁÅ ÔË,
ÇÂÔ ÃîÞä å¯º ÁÃîð¼æ ÔË ÇÕ áÆÕ ÕÆ ÔËÍ îËº ì¶éåÆ ÕðçÅ Ô», î¶ð¶ ñÂÆ ÕÆ À°ÇÚå ÔË Ç´êÅ
ÕðÕ¶ ç¼Ã¯Í îËº ÁÅê ÜÆ çÅ Çôô Ô», ÁÅêäÅ ÁÅê, ÁÅê ÜÆ Á¼×¶ Ãîðêä ÕðçÅ Ô», îËù
ç¼Ã¯, î¶ðÅ îÅð× çðôé Õð¯Í
H. Ø¯ð ç¹Ö éÅñ î¶ðÆ Ú¶åéåÅ î³ç Ô¯ ðÔÆ ÔË îËù ñ×çÅ ÔË Õ°Þ òÆ ðÅÜ-íÅ×,
ç¶òÇåÁ» å¯º À°ÚÆ ÁòÃæÅ òÆ î¶ð¶ ç¹Ö Ôðä éÔÄ Õð ÃÕçÆÍ
ÁðÜé ÇÂÃ ×¼ñ ù ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ À°Ã çÅ ÇçîÅ× Õ¿î éÔÄ Õð ÇðÔÅ, À°Ã ç¶ îé
ÇòÚ ô¿Õ¶ Ôé À°Ô ÇéðäÅ ñËä ç¶ ÁÃîðæ ÔËÍ ÁÅêäÆ êÌ¶ôÅéÆ å¯º ÜÅä±¿ Ô¯ä çÅ íÅò ÔË ÇÕ
å°ÃÄ ÁÅêä¶ ìÅð¶ ÜÅäç¶ Ô¯ Áå¶ ÇÃ¼Öä ù ÇåÁÅð Ô¯Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ êÌåÆå òÅñÅ Çôô ÁÅêä¶
ÜÆòé çÆ ÃÅðÆ ÇÕåÅì ÁÅêä¶ ×¹ðÈ Á¼×¶ Ö¯ñ· Õ¶ À°Ã ç¶ éðÆÖä ñÂÆ ð¼Ö Çç¿çÅ ÔËÍ ÇÂÕ Ú¿×¶
Çôô å¯º ÇÂÔ¯ ÔÆ ÁÅÃ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÇÂÔ î³é ñò¶ ÇÕ îËº ÁäÜÅä Ô», Ú¿×Å
ÁÇèÁÅêÕ À°Ã çÅ îÅð× çðôé Õð ÃÕçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÁÇíñÅôÆ Ç×ÁÅé ñËä
ñÂÆ ÇåÁÅð Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ã ç¶ Á³çð ÜÇ×ÁÅÃÅ Ô¹¿çÆ ÔË íÅò ÇÃÖä çÆ êÌìñ ÇÂ¼ÛÅ Ô¹¿çÆ ÔË À°Ô
ìÌÔî ÇòÇçÁÅ ÜÅäéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ À°Ô ìóÆ ÔÆ òâíÅ×Æ ØóÆ Ô¹¿çÆ ÔË Üç¯º Õ¯ÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ
×¹ðÈ èÅðé ÕðçÅ ÔË, ×¹ðÈ ù ì¶éåÆ ÕðçÅ ÔË ÇÕ îËù ÁÅêä¶ Úðé» ÇòÚ ÁÃæÅé ìÖô¯ Áå¶
×¹ðÈ Çôô ù ÁÅêäÆ ÚðéÄ ñÅ ñËºçÅ ÔËÍ ÇÕÌôé ÜÆ ÇÜÔó¶ Á¼Ü åÕ ÁðÜé ç¶ Çîåð ðÔ¶ Ôé
Ô¹ä À°Ã ç¶ ×¹ðÈ ìä Ü»ç¶ Ôé Áå¶ ìóÅ ÔÆ ÇÂÕ Áñ½ÇÕÕ Ãì¿è Ü¹ó Ü»çÅ ÔËÍ
ÁðÜé ç¶ èðî Ã¿Õà ÇòÚ¯º ÃÅù ç¯ ÇÃÇÖÁÅ ÇîñçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÕ - ÕçÆ òÆ Õ¯ÂÆ
é¶åÅ, ÃÅèÕ, éÅÇÂÕ ÇÂÔ éÅ Ã¯Ú¶ ÇÕ À°Ô ÕçÆ À°çÅÃ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, íàÕ éÔÄ ÃÕçÅ,
À°êðÅî éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ çÈÃðÅ - Ôð ÇÂÕ ç¶ ÜÆòé ÇòÚ À°Ô Ãî» ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, Üç¯º À°Ã ù
Á½Õó» çÅ ÃÅî·äÅ ÕðéÅ êËºçÅ ÔË ÇéðäÅ ñËäÅ êËºçÅ ÔË ÇÕ ÕÆ áÆÕ ÔË ÕÆ ×ñå ÔËÍ ò¼â¶
À°Ô ÔÆ Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÜÔó¶ Á½Õó» ÇòÚ òÆ ÁÅêäÅ Ã¿å°ñé ìäÅÂÆ ðÖç¶ Ôé íÅò¶º ÇÕ¿é» ÔÆ
Ã¿ÕàîÂÆ Ãî» ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶Í Ü¶ æ¯ó·Æ ÇÜÔÆ ç¶ð òÅÃå¶ À°Ô Áô»å Ô¯ òÆ ÜÅò¶ åç òÆ ìÔ¹å
Û¶åÆº ÔÆ Ã¿å°ñé ÇòÚ ÁÅ Ü»ç¶ ÔéÍ
30
ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ å°ÃÄ ÁËéÆ ×¿íÆð îÅéÇÃÕ Áô»åÆ å¯º î¹ó êÇÔñ¶
òÅñÆ ÔÅñå ÇòÚ ÁÅ ÃÕç¶ Ô¯, À°Ô Áô»åÆ ÇÜÔóÆ ÁðÜé ù Ô¯ÂÆ ÃÆÍ îé¯ìñ ù î¹ó Õ¶
êËçÅ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË Üç¯º å°ÃÄ ÜÆòé çÆÁ» â±¿ØÅÂÆÁ» å¯º ÜÅä±¿ Ô¯ ÜÅúÍ Ü¶ ÃÅèéÅ Ú¿×Æ
åð·» Ã¹Ú¼Ü¶ ã¿× éÅñ ÕÆåÆ ÜÅò¶, Ü¶ ÕçÆ ÃÅèÕ á¯Õð ÖÅ Õ¶ Çâ× òÆ êò¶, Ã¹Ú¼Ü¶ ã¿× éÅñ
ÕÆåÆ ÃÅèéÅ ÕÅðä À°Ô Û¶åÆº ÁÅêä¶ ðÃå¶ à¹ðé ñ× êò¶×ÅÍ Á½Õó» å» Ôð îÅð× å¶
ÁÅÀ°ºçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ òÆ ñ¼×ä ñ× êËºçÅ ÔË ÇÕ éÔÄ, Ô¹ä ÇÔ¿îå Ü¹àÅäÆ ìóÆ ÔÆ Á½ÖÆ ÔËÍ
ÇÂÃ åð·» çÅ ÁíÅÃ Ô¯äÅ ñÅ÷îÆ ÔË, Õ°çðåÆ òÆ ÔË êð ÁðÜé òð×¶ òâíÅ×¶, ÇÜé·» ù ÃÌÆ
ÇÕÌôé òð×¶ ×¹ðÈ Çîñ Ü»ç¶ Ôé À°Ô ìóÆ Ú¿×Æ åð·» ÃÅòèÅéÆ éÅñ À°Ã ÃÅðÆ ÇìêåÅ ÇòÚ¯º
ÇÜÔóÆ ÇÕ ×¹ðÈ Ç´êÅ éÅñ ÇçzôàîÅé Ô¯ Ü»çÆ ÔË À°Ã ÇòÚ¯º ÇéÕñ ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
À°êðÅîåÅ ÇòÚ ÁðÜé ÁÅêäÅ Ã¿å°ñé ×¹ÁÅ ìËáçÅ ÔË Áå¶ ç¹ÖÆ Ô¯ Õ¶, ð¯ Õ¶ ÃÔÅÇÂåÅ
ñÂÆ ê¹ÕÅðçÅ ÔËÍ ÃÌÆ Ç´ôé Ü¯ ÜÅäÆ ÜÅä Ôé, Ç×ÁÅéÆ Ôé, ÜÆòé ç¶ Ôð ê¼èð, Ôð ôÕåÆ
ù ÜÅäç¶ Ôé À°Ô ÁðÜé ù î¹ó Ã¿å°ñå Õð Çç¿ç¶ Ôé, À°Ã ù Ô½ÃñÅ Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ À°Ô
î¹ó Õ¶ ç¹ðìñ éÅ Ô¯ ÜÅò¶, î¹ó Õ¶ ÇÖ³â éÅ ÜÅò¶ À°Ã çÅ ÁÅåîìñ ë¶ð éÅ ÇÕèð¶ Ö¶ðÈ¿-Ö¶ðÈ¿ Ô¯
ÜÅò¶Í
I. ÁðÜé Ü¯ éÄç çÅ ÇòÜËåÅ, òËðÆÁ» ù í¹¿éä òÅñÅ ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ îÅñÕ ÃÌÆ ÇÕÌôé
ÜÆ ù Ã¿ì¯èé ÕðÕ¶ ÕÇÔ¿çÅ ÔË îËº ï°¼è éÔÄ Õð»×ÅÍ ÇÂÔ ÕÇÔ Õ¶ À°Ô Ú¹¼ê Ô¯ Ç×ÁÅÍ
ÁðÜé ìÅÔð¯º íÅò¶º êÈð¶ ÇéôÚ¶ éÅñ ÕÇÔ ÇðÔÅ ÔË ÇÕ À°Ô ï°¼è Õðé ù ÇåÁÅð éÔÄ,
À°Ô ÇÕÌôé ÜÆ ù Ã¹äé ù òÆ ÇåÁÅð éÔÄÍ ìÅÔð¯º À°Ô êÈðÅ Ãîðêä Õð ÇðÔÅ ÔË êð À°Ã ç¶
Á³åð ÇòÚ ÃÈÖôî åð·» éÅñ ñÅñÃÅ, ñ¯í, î¯Ô êÂ¶ ÔéÍ î¯Ô å» Ãí å¯º ò¼è ìñòÅé ÔË ÇÂÃ¶
ÕðÕ¶ ÔÆ À°Ô ×¹ðÈ ç¶ À°êç¶ô éÔÄ Ã¹äéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ À°Ô òÅç ÇòòÅç ÇòÚ êË Ü»çÅ ÔËÍ ÇòÇçÁÅðæÆ
ÁÅêä¶ ÁÇèÁÅêÕ ù ìÔ¹åÅ Ç×ÁÅéòÅé òÆ ÃîÞçÅ ÔËÍ ÇÂÔ òÆ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ À°Ã çÆ
ÁÇèÁÅåîÕ êÌÅêåÆ òÆ òè¶ð¶ ÔË, ÇòÇçÁÅðæÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ãîðêä ÕðçÅ ÔË êð À°Ô Ãîðêä
êÈðÅ Ãîðêä éÔÄ ÔË, ÕÅðä ÇòÇçÁÅðæÆ çÅ ÁÅêäÅ Áé°íò éÔÄ ÔËÍ ÁÅåî ÇòôòÅô å¶ êÈðÅ
Ãîðêä ÃòË Áé°íò å¯º Çìé» Ô¯ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅÍ
ÁðÜé ÁÅêäÆ Ãî¼ÇÃÁÅ çÅ ÃîÅèÅé ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË Áå¶ ÇÕÌôé ÜÆ ù ÁÅêäÅ ê¼æ
êðçðôÕ ÃòÆÕÅð Õð ñËºçÅ ÔË, íÅò¶º ÔÅñ¶ òÆ À°Ã ù Õ°Þ Çòð¯è ÔËÍ Á¼Ü çÆ îé¯ð¯× ÇÚÇÕåÃÅ
ÇòÚ òÆ ð¯×Æ Çòð¯è ÕðçÅ ÔËÍ Çòð¯è ÇÂÕ ÁÅçå ÔË, Ü¯ Ôð ×ÅÔÕ ÇòÚ ìÔ¹å ÔÆ îÔ¼åòêÈðé
íÈÇîÕÅ ÇéíÅÀ°ºçÆ ÔËÍ íÅò¶º À°Ô ÜÅäçÅ òÆ Ô¯ò¶ ÇÕ ÇÂÔ ÁÅçå ÔÅéÆÕÅðÕ ÔËÍ Çòð¯è ç¯ ÕÅðä»
éÅñ êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË - ÁÇ×ÁÅé, ÇéðÅÃåÅÍ ÇÂÃ ÇéðÅôÅòÅç çÅ î¹ÕÅìñÅ Õðé ñÂÆ ç¯é¯º ÔÆ
÷ðÈðÆ Ôé - ÁÇíÁÅÃ Áå¶ Ç×ÁÅéÍ
î¹ðÆç ÁÅêÅ Ãîðêä Õðé å¯º ìÅç òÆ ÁÇ×ÁÅéÆ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ×¹ðÈ Á¼×¶ ÁÅêÅ Ãîðêä
ÕðéÅ ÁÅåî Ç×ÁÅé éÔÄ, ÇÂÔ å» ÇÂÕ êÇÔñÅ Õçî ÔËÍ ÇÂÔ Áò¼ôÕ ÷ðÈð ÔË êð Ã¿êÈðéåÅ
å¯º ÇÕå¶ çÈð ÔËÍ Á¼Ü åÕ ÁðÜé ù À°Ô À°êç¶ô éÔÄ Çîñ¶ ÇÜÔó¶ À°Ã ù ÁÅêä¶ ðÇÚå îÅÇÂÁÅ
ÜÅñ ÇòÚ¯º Õ¼ã ÃÕäÍ Ãîðêä éÅñ ÁÇ×ÁÅé çÈð éÔÄ Ô¹¿çÅ, Õ¶òñ Ç×ÁÅé ÔÆ ÁÇ×ÁÅé
ç¶ êóç¶ ÔàÅ ÃÕçÅ ÔË Ç×ÁÅé ÚÅéä çÆ ÇÕðé ÔË, ×¹ðÈ î¿é ñËä å¯º íÅò Ç×ÁÅé êÌÅêåÆ
ñÂÆ ÇÂÕ Õçî ê¹àäÅ ÔËÍ
×¹ðÈ ÇÂÕ ÇÕôåÆ çÆ í»åÆ ÔË Ü¯ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÇ×ÁÅé ç¶ çñçñ ÇòÚ¯º Õ¼ãä çÅ
ÃÅèé ÔËÍ ×¹ðÈ ÁÅêä¶ Áé°íò å¯º Á½Õó» å¯º ÁÅêä¶ ðÃå¶ À°å¶ ÁÅÂ¶ ð¯ÇóÁ» å¯º î¹ðÆç ù ÜÅä±¿
31
ÕðòÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÕçÆ òÆ ÇÂÔ éÔÄ ÃîÞ ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÇÕ ×¹ðÈ ìäÅ ñËä Ü» Ú¶ñÅ
ìä ÜÅä éÅñ ÔÆ À°Ã ù Ç×ÁÅé Ô¯ ÜÅò¶×Å, ÃòË Áé°íò ÕðéÅ êò¶×Å, ÁÅêäÆ ÃÅèéÅ
ÜÅðÆ ðÖäÆ êò¶×Æ, ØÅñäÅ ØÅñäÆ êò¶×ÆÍ Üç¯º åÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêäÆ Ã¯ÚäÆ ÕæéÆ ÕðéÆ
ù êÈðÆ åð·» ×¹ðÈ Úðé» ÇòÚ Ãîðêå éÔÄ ÕðçÅ À°Ã ù Ç´ôé ÜÆ, ÂÆÃÅ ÜÆ, î¯Ç÷÷ Áå¶
ì¹èÅ ÇÜÔ¶ ÁòåÅð òÆ ÁÅåî Ç×ÁÅé éÔÄ ÕðÅ ÃÕç¶Í
Â¶éÅ ÕÇÔä å¯º ìÅç ÁðÜé Ú¹ê ÃÅè ñËºçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÁÇå ç¹Ö ÇòÚ ÔË, ÁëÃ¯Ã
ÇòÚ ÔËÍ Ú¹ê ðÇÔä éÅñ îé ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Ü¶ å°ÃÄ ç¹Ö ÇòÚ Ô¯ å» Ú¹ê ÇòÚ ç¹Ö
Ô¯ð òè Ü»çÅ ÔË, Ü¶ å°ÃÄ ÇÕÃ¶ ù òÆ ÇêÁÅð Õðç¶ Ô¯ Ú¹ê ðÇÔ Õ¶ ÇêÁÅð Ô¯ð òè Ü»çÅ ÔË,
Ü¶ å°ÃÄ ÁÅêÅ Ö¯Üä ç¶ ÒÁÅåî îÅð×Ó À°å¶ Úñ ðÔ¶ Ô¯ å» Ú¹ê ðÇÔ Õ¶ ÇéðÇòØé å°ÃÄ Ö¹ôÆÁ»
êÌÅêå Õð ÃÕç¶ Ô¯Í
ÔÅð îé°¼Ö ù Ã¹Ãå ìäÅ Çç¿çÆ ÔË, ï¯è¶ å¯º ÁÕ»ÖÆ å¯º ÇÂÔ ÁÅÃ éÔÄ ÇÕ À°Ô ÁÕðîÕ
Ô¯ ÜÅò¶ À°Ô å» çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ÇÂÕ À°çÅÔðä Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÁðÜé çÅ ñóé å¯º îé·Å ÕðéÅ ÇÂÕ
àÅñ îà¯ñÅ ÔË Õ¯ÂÆ ðÃÇÕåÅ éÔÄÍ ÇÂÔ Õ¯ÂÆ ÇåÁÅ× éÔÄ, ÇåÁÅ×Æ ù å» ÇÂÛÅò» Ç×ÁÅé
çÆ Á¼× ÇòÚ ÃÅóéÆÁ» êËºçÆÁ» ÔéÍ ÁðÜé Çìé» Ç×ÁÅé å¯º ÇåÁÅ× çÆ ×¼ñ ÕðçÅ ÔËÍ
ìÔ¹å òÅðÆ î¹ôÕñ» çÅ ÃÅî·äÅ Õðç¶ Ô¯Â¶ îé°¼Ö ÇåÁÅ× ìÅð¶ Ã¯Úä ñ× êËºçÅ ÔË, À°Ô òÅÃåò
ÇòÚ Ã¿ÃÅð å¯º, ÃîÅÜ å¯º ÁÅêä¶ ÁÅê å¯º ç½ó ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Üç¯º Õ¯ÂÆ î¹ôÕñ» çÅ î¹ÕÅìñÅ
Õðé çÆ æ» ÇåÁÅ× çÅ ðÃåÅ ÁêäÅÀ°ä çÅ Ã¯Ú¶ ÇÂÔ Õî÷¯ðÆ çÆ ÇéôÅéÆ ÔË, ÔÅñÅå å¯º
ç½óé çÆ ÇéôÅéÆ ÔËÍ ÇÜÃ ô»åÆ çÅ êÌ×àÅòÅ ÁðÜé Õð ÇðÔÅ ÔË À°Ô ÁÇÔ¿ÃÅ çÆ Çëñ¯ÃëÆ
å¯º ÇìñÕ°ñ Áñ¼× ÔËÍ ô»åÆ ÇòÚ ÔÅñÅå À°å¶ Õ¯ÂÆ ÕÅìÈ éÔÄ, êð ÁÇÔ¿ÃÅ ÇòÚ å°ÃÄ ÇêÁÅð
çÆ Çëñ¯ÃëÆ éÕÅðÁÅåîÕ Õæé ÕðÕ¶ Õðç¶ Ô¯Í Õ¯ÂÆ ç¹Ö éÔÄ êÔ¹¿ÚÅÀ°äÅ, ÇÕÃ¶ ù îÅðéÅ
éÔÄ, ÇÕÃ¶ ù é°ÕÃÅé éÔÄ êÔ¹¿ÚÅÀ°äÅ, ÇÕÃ¶ ù Ã¼à éÔÄ êÔ¹¿ÚÅÀ°äÆÍ Ü¶ ï¯× çÆ ÃÔÆ ÇÃÇÖÁÅ
ÜÆòé ÇòÚ ãÅñÆ ÜÅò¶ å» îé°¼Ö áÆÕ åð·» êÌ¶î ÕðéÅ ÇÃ¼Ö ñò¶×Å Üç¯º å°ÃÄ Ã¯ÚäÆ, ÕæéÆ
Áå¶ ÕðéÆ éÅñ ÇêÁÅð Õðé ñ× êËºç¶ Ô¯ å» å°ÃÄ Ã¼Ú ç¶ îÅð× å¶ å°ðé ñ¼× êËºç¶ Ô¯Í
êÇÔñ¶ êÌ¶î, ë¶ð ÃÇåÁ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË êð ïæÅðæ ÇòÚ êÌ¶î Áå¶ ÃÇåÁ ÇÂÕ¯ ÔÆ ÔéÍ éÅî ç¯
Ôé ÇÂÕ ÃÇå çÅ êÌ×àÅòÅ ÔË, çÈÃðÅ ÃÇå ÔË, ÇÂé·» ç¯é» ù ò¼Ö éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ÇÂÔ
ÇÂÕ¯ ÔÆ ÇÃ¼Õ¶ ç¶ ç¯ êÅÃ¶ ÔéÍ
îÔÅåîÅ ×»èÆ ÇÜé·» ù ÁÃÄ ç¶ô ç¶ ÇêåÅ çÅ ÃéîÅé Çç¿ç¶ Ô» À°é·» é¶ ×ÆåÅ ç¶ ÁÃÈñ»
ù ÜÆòé ÇòÚ ãÅÇñÁÅ Áå¶ À°é·» À°å¶ ÁÇíÁÅÃ ÕðÕ¶ Ã¿ÃÅð ù ÇçÖÅÇÂÁÅ ÔË - êÈð¶ ÚÅñÆ ÃÅñÍ
À°é·» é¶ Ã¿ÃÅð å¶ ÁÅêäÆ ÔÆ ÇÕÃî çÆ ÇîÃÅñ êËçÅ ÕÆåÆÍ ×»èÆ é¶ ÇÂÔ ÃîÞ ÇñÁÅ ÃÆ ÇÕ ÁÇÔ¿ÃÅ
ÜÆòé çÅ ÇÃè»å ÔË Áå¶ À°é·» é¶ ÁÇÔ¿ÃÅ ù êÌÚÅÇðÁÅÍ êð ×»èÆ ô»åÆòÅçÆ éÔÄ ÃéÍ À°é·» é¶
ÃÅð¶ ç¶ô ù ìóÆ Ú¶åéåÅ éÅñ Áå¶ ÇéôÚ¶ÁÅåîÕ åðÆÕ¶ éÅñ Ã¹å¿åð ÕðÅÇÂÁÅÍ Üç¯º Õ¯ÂÆ ÔÅð
Ü»çÅ ÔË Áå¶ Õ°Û ÔÅÃñ Õðé ç¶ ÕÅìñ éÔÄ Ô¹¿çÅ å» À°Ô ÇìñÕ°ñ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯
ÇÜÔÆ ô»åòÅç ÔÅð å¯º ÔÆ À°åê³é Ô¹¿çÆ ÔË, Õ¯ÂÆ ÇÃðÜéÁÅåîÕ éÔÄÍ Ôð ÇòÇçÁÅðæÆ ç¶ ÜÆòé
ÇòÚ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ãî» ÁÅÀ°ºçÅ ÔË Üç¯º À°¹Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÃîðæ ÃîÞçÅ ÔË Áå¶ À°Ô ÁÅêä¶
ÁÅê ù Áñ¼× Õð ñËºçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ô»åòÅç îé°¼Ö ù ÇéÖ¶çÆ ìäÅ Çç¿çÅ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ÇÕÃ¶
òÆ ÁÕ»ÖÆ çÅ Ãí å¯º ò¼âÅ òËðÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ô»åòÅç Ô¯ð ÕÂÆ ÕÅðä» ÕðÕ¶ òÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, Áèðî çÅ ï°¼è ñóéÅ ÁÇéÁÅÂÆ
ñóéÅ ÇØÌäÅ ï¯× êÅê ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ï°¼è å¯º ÁÅêä¶ ÁÅê ù ò¼Ö Õðé ñÂÆ ô»åòÅç ÕÅëÆ
ò¼âÆ êÌ¶ðéÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÇÕÃ¶ ù òÆ îÅðéÅ, ç¹Ö êÔ¹¿ÚÅÀ°äÅ, Öåî ÕðéÅ, ÁÇéÁÅ éÔÄ ÕðéÅ
32
ÚÅÔ¹¿ç¶ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Õ¿î» å¯º çÈð Õð ñËºç¶ Ôé, ô»å Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ
ô»åòÅç ìóÅ ÔÆ Ã¹ÁÅðæ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÁðÜé ñÂÆ ï°¼è ÁòôÕ ÃÆÍ ÇÂÔ ï°¼è ÇéÁÅ ñÂÆ ñÇóÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÃÆÍ ÁðÜé ÖåðÆ
ÔË, ÖåðÆ çÅ èðî ñóéÅ ÔËÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÇåÁÅ×Æ ÁÅ Õ¶ ï°¼è Õð¶ å» ÇÂÔ À°Ã çÅ èðî éÔÄ
Ô¯ò¶×Å Áå¶ À°Ã ù ÇÂÔ Õðé çÆ ÁÅÇ×ÁÅ ÔÆ éÔÄ ÇçåÆ ÜÅò¶×Æ ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ Ü¶
ï¯èÅ, ï°è ÕðÇçÁ» ÇåÁÅ×Æ ìäé à¹ð êò¶ å» À°Ã éÅñ í×çó îÚ ÜÅò¶×ÆÍ ÇÕ¿é» ÁÃÚðÜ
Ô¯ ÜÅò¶ Ü¶ Ô¼æ, êËð» çÅ Õ¿î Õðé ñ¼× ÜÅä å¶ êËð Ô¼æ» çÅÍ ÜÆòé ÇÕ¿é» À°æñ-ê¹æñ Ô¯
ÜÅò¶ Ü¶ Õ¿é» çÅ Õ¿î, Á¼Ö» Õðé ñ¼× ÜÅä Áå¶ Á¼Ö» ÖÅä çÅ Õ¿î Õðé ñ¼× ÜÅäÍ ÁÅêäÆ
ÇâÀ±àÆ ÜÅä ñËäÆ ìóÆ ÷ðÈðÆ ÔË áÆÕ Õ¿î, áÆÕ Ãî¶º ÕðéÅ òÆ ìóÅ ÷ðÈðÆ ÔËÍ ÁðÜé çÅ
èðî ñóéÅ ÔË Ú¹¼ê ÕðÕ¶ ìËáäÅ éÔÄÍ ÁðÜé çÅ ÇåÁÅ× Õ¶òñ ÇÂÕ êñÅÇÂé ÔËÍ ÇÂÔ êñÅÇÂé
À°ç¯º åÕ éÔÄ Ô¹¿çÅ Üç¯º åÕ ÁðÜé ï°¼è íÈîÆ ÇòÚ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ ÁðÜé
À°å¶ Ã¿Ü¶ çÅ ìÔ¹å êÌíÅò ÇêÁÅ ÔË Áå¶ À°Ô ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ç¶ä å¯º ç½ó ÇðÔÅ ÔËÍ
A@. À°Ô ÇÜÔóÅ íðå çÆ Ã¿åÅé ÔË Ü¯ ÇÂÃ Ãî¶º À°çÅÃ ÔË, ÇÜÔóÅ ÇÂÃ Ãî¶º ç¯é¯º
êÅÇÃúº ë½Ü» ÇòÚ ÇØÇðÁÅ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ ÇòÜËåÅ ÁðÜé ù Ã¿ì¯èé ÕðÕ¶ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
Ç´ôé ÜÆ Üç¯º ÁðÜé ù Ú¿×Æ åð·» Ã¹ä ñËºç¶ Ôé À°é·» ç¶ ÇÚÔð¶ å¶ ìóÆ êÌÃ¿ôéÆï
î¹ÃÕðÅÔà ÁÅÀ°ºçÆ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ çÆ î¹ÃÕðÅÔà ÇìñÕ°ñ À°Ã¶ åð·» ÔÆ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ ÇÂÕ ÇêåÅ
çÆ Ü¯ ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ íÅò¶º À°Ã çÅ ì¼ÚÅ ÇÂÃ Ãî¶º À°çÅÃ ÔË ç¹ÖÆ ÔË êð À°Ã ù ÇÂÔ
êÈðÅ íð¯ÃÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ ÁòÃæÅ ÇÛ¿é í¿×ð ÔÆ ÔËÍ ÇêåÅ ù êåÅ Ô ÇÕ Üç¯º ÔÆ ì¼Ú¶ ù áÆÕ
ÃñÅÔ ÇîñÆ ì¼ÚÅ ÇÂÃ îÅéÇÃÕ êð¶ôÅéÆ å¯º ÇéÕñ ÁÅò¶×Å Áå¶ ìóÆ ÃÈÞ ìÈÞ éÅñ Á¼×¯º Õ¯ÂÆ
òÆ Õçî Ú¹Õ¶×ÅÍ Ç´ôé ÜÆ çÆ î¹ÃÕðÅÔà Õ¯ÂÆ åðÃ òÅñÆ î¹ÃÕðÅÔà éÔÄ ÃÆÍ À°é·» çÆ
î¹ÃÕðÅÔà êÌÇåôáÅîÂÆ ÃÆÍ Ç´ôé ÜÆ ù êÈðÅ íð¯ÃÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁðÜé ù ÇÂÃ À°çÅÃÆéåÅ
å¯º Õ¼ã ñËä×¶ Áå¶ À°Ã ù ÒÁÅåî îÅð×Ó çÅ ðÅÔ ÇçÖÅ ÃÕä×¶Í
êÇÔñ» ÁðÜé ÚÅÔ¹¿çÅ ÃÆ ÇÕ Ç´ôé ÜÆ ï°¼è ÇòÚ ÇÔ¼ÃÅ ñËä Áå¶ À°Ô ÇÂÔ í¹¼ñ ÇðÔÅ
ÃÆ ÇÕ À°Ô ÁÅê ÇÂÃ Ãî¶º çÅ Ãí å¯º À°åî ï¯èÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÇÂÔ éÔÄ ÚÅÔ¹¿ç¶ ÇÕ ÁðÜé
ÇÕÃ¶ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ñÂÆ ÇÂ¿å÷Åð Õð¶, À°Ô ÁðÜé ç¶ ê¼æ êÌçðôÕ Ôé Áå¶ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé ÇÕ
À°Ô ÁÅê ÔÆ ÁÅêäÆ ÃÔÅÇÂåÅ Õð¶Í ÇÂæ¶ ë¶ð ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» ÇÕ ×ÆåÅ çÆ ÇÃÇÖÁÅ Á¼Ü ç¶
îé°¼Ö ñÂÆ ÇÕéÔÆ ñÅíçÅÇÂÕ ÔË, ÇÕÀ°º Ü¯ Á¼Ü çÅ îé°¼Ö ÃçÅ ÔÆ ÁÅêä¶ ÁÇèÁÅêÕ å¶ é¶åÅ
å¶ À°êç¶ôÕ å¶ Çéðíð ÔéÍ êÈðäÅ Ã¹å¿åðåÅ ÔÅÃñ Õðé ñÂÆ ÁÅêäÅ çÆòÅ ÁÅê ÔÆ ÜñÅÀ°äÅ
êËºçÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Ãî¶º-Ãî¶º ÇÃð Üç¯º òÆ À°Ã ù ñ¯ó Ô¯ò¶, À°Ã ù ÃñÅÔ ç¶ä
ñÂÆ À°Ã çÆ ê¶Ìî ÃÇÔå Á×òÅÂÆ ñÂÆ ÇåÁÅð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ À°Ô ï°¼è ç¶ îËçÅé ÇòÚ òÆ ÁÅêä¶
ÇêÁÅð¶ Çôô ç¶ éÅñ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ À°Ã çÅ îÅð× çðôé Õðç¶ Ôé À°Ã ù ôåðÈÁ» çÅ
î¹ÕÅìñÅ ÕðéÅ Áå¶ À°é·» å¯º Û°àÕÅðÅ êÅÀ°äÅ çÃç¶ ÔéÍ (À°Ô ÃÅð¶ ôåðÈ Ü¯ îé°¼Ö ç¶ îé
ÇÚå ÇòÚ òÃç¶ Ôé) îé°¼Ö ÁÅî å½ð å¶ ìÔ¹å ç¹ðìñ ÔË, éÖ¶çÆ ç¶ Ã¹ÞÅÁ ìóÆ Û¶åÆ î³é
ñËºçÅ ÔË, À°Ô À°Ã çÆ åð¼ÕÆ ÇòÚ ìÅèÅ ìä Ü»ç¶ Ôé, êð Ççzó· ÇÂðÅç¶ éÅñ, ÇéðÃ¹ÁÅðæÆ
ÃñÅÔ éÅñ îé°¼Ö îÅéÇÃÕ Ã¿å°ñé êÌÅêå Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
ÇÂÕ Ú¿×¶ ÁÇèÁÅêÕ Áå¶ îÅéÇÃÕ ÇÚÕåÃÕ ù ÁÅêä¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ÁÅêä¶ îðÆ÷ ç¶
èðî Ã¿Õà éÅñ ÔîçðçÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË À°Ã éÅñ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ü¯óéÅ éÔÄ ÚÅÔÆçÅÍ
ÇÂÕ ê¼æ êÌçðôÕ çÅ ÇÂÔ Õð¼åò ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ Çôô ù Ç×ÁÅé ç¶ò¶, â¿ÈØÅ Ç×ÁÅé Ü¯
À°Ã é¶ ÁÅêä¶ Áé°íò éÅñ êÌÅêå ÕÆåÅ Ô¯ò¶Í ÁÅè°ÇéÕ îé¯ÇòÇ×ÁÅé Áé°ÃÅð Õ¶òñ êÌå¼Ö
33
ÃîÇÃÁÅò» çÅ ÔÆ Ã¯è ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ò¼è å¯º ò¼è Õ°Þ Õ° ÁÚ¶å îé çÆÁ» ×¹¿Þñ» çÅ Çòôñ¶ôé
ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ Ú¶åé îé ÁÚ¶å îé å¯º Á¼×¶ Ô¯ð Õ°Þ òÆ éÔÄ çÇÃÁÅ Ü»çÅ å¶ Ü¯ îé°¼Ö
ìÅð-ìÅð À°é·» ç¹ÇìèÅ çÅ ÇôÕÅð éÅ ìä¶ ÁÚ¶å îé çÆÁ» ÖÅÂÆÁ» ÇòÚ éÅ Çâ¼×¶, ÁÅêä¶
Ã¿ò¶×» ÇòÚ, ÇòÚÅð» ÇòÚ, êÌÇåÇ´ÁÅ ÇòÚ, ÇìðåÆ ìÅð-ìÅð éÅ À°ñÞä ç¶ò¶Í Á¼Ü ç¶
ÇÚÇÕåÃÕ» ù ÇñÇÖå ÇòÚ theory Ãí êåÅ ÔË êð À°Ô ÁÅêä¶ ÔÆ ÁÚ¶å îé çÆÁ» ×¹æÆÁ»
ÇòÚ À°ñÞ¶ êÂ¶ ÔéÍ À°é·» ù Õ¯ÂÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ç×ÁÅé ÔÆ éÔÄ ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÇÜÃ éÅñ À°é·»
ù ô»åÆ, îé çÆ ÇÂÕÃÅðåÅ Çîñ ÃÕçÆ, ÁÅåî Ãîðêä Õð ÃÕç¶, À°Ô íÅò¶º ÇÂÃ ×¼ñ çÅ
ÇçÖÅòÅ Õðé ÇÕ À°Ô ô»å Ôé ÃÇÔÜ ÇòÚ ÔéÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇÚÕåÇÃÕ ÁÅê ÔÆ À°é·»
ÃîÇÃÁÅò» ç¶ ÇôÕÅð Ô¹¿ç¶ Ôé Ü¯ À°é·» ç¶ îðÆ÷» çÆÁ» Ô¹¿çÆÁ» ÔéÍ À°êÇéôç» ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ
ÔË ÒÁ³éÅ Á³é¶ ù ðÅÔ ÇçÖÅÂ¶×Å ë¶ð å» Õ¯ÂÆ ÁÅÃ éÔÄ ð¼ÖÆ ÜÅ ÃÕçÆÍÓÓ ÁÅêäÆÁ» ÃîÇÃÁÅò»
çÅ ÃîÅèÅé Õðé ñÂÆ áÆÕ ê¼æ êÌçðôÕ çÆ Ú¯ä ìÔ¹å ÔÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ çÆ ÇÚÇÕåÃÅ Ã¿êÈðä ÔË ÇÂÃ ÇòÚ ÁÅåî Ç×ÁÅé ÁÅêä¶ Á³åÔÕðä ù
Ã¿×áé ÕðéÅ, ÃÅèéÅ Õðé ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö åðÆÕ¶ Áå¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ» Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÁÅêä¶
ÕÅðÜ, Ã¹ÁÅðæ ÔÆé Ô¯ Õ¶ Õðé¶ ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ôÅîñ ÔËÍ ÇÕÌôé ÜÆ ÃîÇÃÁÅ çÅ ÃîÅèÅé
À°å¯º-À°å¯º éÔÄ Õðç¶ Ü» ÕÇÔ ñú ÇÕ Õ¶òñ ÁðÜé çÆ ÃîÇÃÁÅ ç¶ ÇÚ¿é ÔÆ éÔÄ çÈð Õðç¶
êð À°Ã çÆ êÈðÆ Ô¯ºç ù áÆÕ Õðç¶ Ôé ÁÅÇç å¯º Á³å åÕÍ
AA. å±¿ À°é·» ñÂÆ ç¹ÖÆ Ô¯ ÇðÔÅ ÔË ÇÜé·» ñÂÆ åËù ç¹ÖÆ éÔÄ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ, ç¹Ö ÇòÚ
å±¿ Ç×ÁÅé ç¶ ôìç À°ÚÅðä Õð ÇðÔÅ ÔËº Ü¯ òÅÃåÇòÕ Ç×ÁÅé éÔÄÍ Ç×ÁÅéÆ À°é·» ñÂÆ
ç¹Ö éÔÄ îéÅÀ°ºç¶ Ü¯ ÁÜ¶ ÜÆÀ°ºç¶ Ôé Áå¶ éÅ ÔÆ À°é·» ñÂÆ ç¹ÖÆ Ô¹¿ç¶ Ôé Ü¯ ÜÆòå éÔÄ
ÔéÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ çÆ ò¿â Çå¿é òð×» ÇòÚ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇÂé·» Çå¿é» òð×» ç¶
ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö ×¹ä Ô¹¿ç¶ Ôé Áå¶ À°Ô ò¼Ö-ò¼Ö ê¼èð å¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ êÇÔñÅ é§ìð
À°é·» çÅ ÔË Ü¯ ÔÅæÆ çÆ åð·» ìñòÅé Ô¹¿ç¶ Ôé êð Õ¯ÂÆ ÇéåÅðÅ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í ÚÆéÆ ÇòÚ¯º
ÚÅòñ ò¼Öð¶ éÔÄ Õ¼ã ÃÕç¶, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ÇÂÔ òÆ éÔÄ ç¶Ö ÃÕç¶ ÇÕ ÕÆ áÆÕ ÔË
ÕÆ ×ñå ÔË, À°Ã òÅÃå¶ ÕÆ ñÅíçÅÇÂÕ ÔË ÕÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ÔË, ÕÆ ÃÇå ÔË ÕÆ è¯ÖÅ ÔËÍ çÈÃðÆ
ÇÕÃî ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆ À°Ô Ôé Ü¯ ÕÆóÆ çÆ í»åÆ ìÔ¹å ÇîÔéå Õðç¶ Ôé ÚÆéÆ ÇòÚ¯º ÚÅòñ
òÆ ò¼Ö Õð ñËºç¶ Ôé êð À°é·» Õ¯ñ ÁËéÆ Ãîð¼æÅ ÔÆ éÔÄ ÇÕ Ü¯ À°é·» é¶ ÇîÔéå ÕÆåÆ ÔË
À°Ã¶ çÅ À°Ô À°ÇÚå êÌï¯× Õð ÃÕä Ã»í ÃÕä éåÆÜÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕ À°Ô ìÅð-ìÅð ÇëÃñ Õ¶
À°æ¶ ÔÆ ÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÜæ¯º À°Ã é¶ ô¹ðÈ ÕÆåÅ ÃÆÍ åÆÃð¶ ÇòÇçÁÅðæÆ À¹Ô Ôé ÇÜé·» çÆ å¹ñéÅ
îèÈ î¼ÖÆ éÅñ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË ÇÜÔóÆ Ã¹ØóåÅ éÅñ ÇîáÅÃ ÇÂÕ¼áÆ ÕðÕ¶ À°Ã çÅ ôÇÔç
ìäÅÀ°ºçÆ ÔËÍ Â¶Ô¯ ÇÜÔÅ ÇòÇçÁÅðæÆ Ã¼Ú ù Á³çð Ãî¯ºçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÂÕ¼áÅ ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË
Áå¶ ÁÅêä¶ Çé¼ÜÆ ÜÆòé ÇòÚ À°Ã ù òðåçÅ òÆ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÁðÜé åÆÃð¶ çðÜ¶ çÅ
ÇòÇçÁÅðæÆ, ÜÇ×ÁÅÃÈ ÔËÍ À°Ô ìÌÔî ÇòÇçÁÅ ù ÁÅêä¶ ÜÆòé ÇòÚ ãÅñäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ
ÕðÕ¶ Ç´ôé ÜÆ À°Ã ù ÃæÅÂÆ Ç×ÁÅé ìÖôç¶ Ôé Áå¶ À°Ã ù Ç×ÁÅé ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé Õ¶ À°Ã
çÆ À°êðÅîåÅ À°çÅÃÆéåÅ À°Ã ç¶ î¯Ô ÕðÕ¶ Áå¶ À°Ã çÆ Ô¯ºç ÕðÕ¶ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ìÌÔî ÇòÇçÁÅ ç¶ ×¹ðÈ Ãí å¯º êÇÔñ» ÁðÜé ù À°Ã çÆ Ú¶åéåÅ ç¶ Çì¿çÈ
ìÅð¶ ÜÅä± ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé: íÅò ÁÅåîÅ å¯º ÜÅä± ÕðÅÀ°ºç¶ ÔéÍ À°Ô ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ Ü¶
À°Ô ÁÅêäÆ ÁÅåîÅ å¯º Ã¹Ú¶å ðÔ¶×Å å» À°Ô î¹ó ÁÅêäÆ ÁÅçå Áé°ÃÅð À°çÅÃÆéåÅ ÇòÚ
éÔÆº ÜÅò¶×ÅÍ ÁðÜé çñÆñ ç¶ºçÅ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ À°Ô Ç×ÁÅéÆ Ô¯ò¶Í òÅÃåò ÇòÚ À°Ô À°çÅÃ,
34
ç¹¼ÖÆ ÔËÍ ÇÃÁÅäÅ À°Ô ÔË ÇÜÔóÅ Ã¼Ú Áå¶ ÞÈá çÅ ÇéåÅðÅ Õð ÃÕ¶, ÇÜÔóÅ ÁÅêä¶ íÈå ÕÅñ
ù ïÅç ÕðÕ¶ ç¹ÖÆ éÅ Ô¯ò¶, éÅ ÔÆ ÇÂÔ Ã¯Ú Õ¶ ç¹¼ÖÆ Ô¯ò¶ Õ¶ Á¼×¶ ÕÆ Ô¯ò¶×ÅÍ Â¶Ô¯ ÇÜÔÅ îé°¼Ö
ÇÂÔ ÜÅä ñËºçÅ ÔË ÇÕ íÈå, íÇò¼Ö Áå¶ òðåîÅé Õ¶òñ îé çÆ ÕÅã Ôé, À°Ô îé Ü¯ Õî÷¯ð
ÔËÍ Ç×ÁÅéÆ À°Ô ÔË ÇÜÃ é¶ ÜÆòé ù ì¹¼Þ ÇñÁÅ ÔË, ÜÆòé ç¶ ÃÅð¶ êÇÔ¬ ÜÅä ñÂ¶ Ôé, îé
çÆ Ôð ÁòÃæÅ å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ Ô¯ò¶Í À°Ô ÜÆòé îðé ç¶ ðÔ¼Ã ù ÜÅäçÅ ÔËÍ Ç×ÁÅéÆ
À°Ô ÔË ÇÜÃ é¶ ÁÅåîÅ ù êÛÅä ÇñÁÅ ÔËÍ
ÇÂÃ Ãñ¯Õ ÇòÚ ç¯ ôìç ÃîÞä ï¯× Ôé ×åÅÃÈ (gatasu) Áå¶ Á×ÅåÅÃÈ (agatasu)Í
×åÅÃÈ å¯º íÅò ÔË ÇîðåÕ ÇÂÔ ç¯ ôìç» çÅ î¶ñ ÔË, ×åÅ (ìÆå Ç×ÁÅ) ÁÃÈ (ÃÅÔ)Í Á×ÅåÅÃÈ
ù ÇîÌåÕ éÅ ÕÇÔ Õ¶ ÁÃÆº ÕÔÆÂ¶ ÇÜÃ ù ÃÅÔ éÅ ÁÅ ÇðÔÅ Ô¯ò¶ ÇÜÃ ç¶ ÃÅÔ Öåî Ô¯ ×Â¶
Ô¯äÍ ÜÆòå À°Ô Ôé ÇÜé·» çÅ ÃÅÔ ÁÅ ÇðÔÅ ÔË, ÇîÌåÕ À°Ô Ôé ÇÜé·» çÅ ÃÅÔ, êÌÅä ç¶Ô
Û¼â ×Â¶ ÔéÍ î½å À°Ã åð·» ÔË ÇÜÃ åð·» ÇÂÕ ÇÔ¼ÃÅ Û¼â ÇçåÅ ÜÅò¶ À°Ô ÇÔÃÅ Ü¯ ÇîÌåÕ
ï¯× ÔË éÅôòÅé ÔËÍ Ü³îäÅ å¶ îðéÅ ÇÂÔ ÃðÆð ç¶ ç¯ Ã¹íÅÁ Ôé ÇÂé·» çÅ Ãì¿è ÃÅÔ Á³çð
ñËä éÅñ éÔÆºÍ ÇîÌåÈ ÁÅåîÅ çÅ éÅô éÔÆº Õð ÃÕçÆ Õ¶òñ ÃðÆð ìçñ ÃÕçÆ ÔËÍ çÈÃðÅ
ÃðÆð èÅðé ÕðéÅ Üéî ÔË, ê¹ðÅäÅ ÃðÆð Û¼âäÅ ÇîÌåÈ ÔËÍ ÁÅåîÅ ñÂÆ Õ¯ÂÆ î½å éÔÆº ÇÕÀ°ºÇÕ-
A. ÁÅåîÅ Áîð ÔË, éÅ îðçÆ ÔË éÅ ÜÆÀ°ºçÆ ÔË ÇÂÔ Ç×ÁÅé çÅ ÃæÅÂÆ Ã¯îÅ ÔËÍ
B. ÁÅåîÅ ÁòËÃ¿îêÈðé Ôé, ÇÂÃ é±¿ ÇÕÃ¶ òÆ ÃÔÅð¶ çÆ ñ¯ó éÔÆº, ÁÅåîÅ çÅ êÃÅðÅ
Ãí Ü×·Å ÔËÍ
C. ÁÅåîÅ ÁÅÕÅð ðÇÔå ÔË, íÅò¶º ÇÂÔ ÁÅÕÅð ìäÅ ñËºçÆ ÔË Û¼â Çç³çÆ ÔË êð À°Ã
çÅ êÌíÅò ÇÂÃ çÆ Ô¯ºç À°å¶ éÔÆº êËºçÅÍ
ÇÃÁÅä¶ ×¹ðÈ ÁÅêä¶ Çôô» ù Ãí å¯º êÇÔñ» ç¯ åð·» çÆ òÅÃåÇòÕåÅ å¯º ÜÅä± ÕðÅÀ°ºç¶
Ãé- ÇÂÕ À°Ô Ü¯ ÃæÅÂÆ Ã¼Ú ÔË, ÇÂÕ À°Ô Ü¯ ÇçÃä ÇòÚ Ã¼Ú êÌåÆå Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÕ è¹ê
Û» çÆ åð·» Ôé, Ç×ÁÅé çÆ Ã¯ÞÆ éÅñ Çôô ÇéðäÅ Õðé ñ¼× êËçÅ ÔË, ÇéðíË Ô¯ Ü»çÅ ÔË
Áå¶ ÁÇ×ÁÅéåÅ çÆ Õ¿è å¯ó ñËºçÅ ÔËÍ
Ãí å¯º êÇÔñ» Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù îé ô¹è Õðé ñÂÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, éÅñ ÔÆ Ã¿ÃÅð
ÇòÚ ÇòÚðé ñÂÆ Ã¹Ú¼ÜåÅ òðåä ñÂÆ ç¼Ãç¶ Ôé êð éÅñ ÔÆ ÇÂÔ çÃç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ ÇçÃçÅ
Ã¿ÃÅð Â¶Ã ñÂÆ ÔÆ ÃÅù Ã¼Ú ñ×çÅ ÔË, ÇçÃçÅ å¶ éÅ ÇçÃçÅ ç¯é» ù ÜÅä¶ Çìé» À°é·» çÅ
Á³åð Áå¶ Õ¿î ÜÅéäÅ ìÔ¹å ÕÇáé ÔË, ÃÅâÆÁ» ÁÅçå» ÃÅù î¹ó î¹ó Õ¶ ìÅÔð òñ ÇÖ¼Ú
ñËºçÆÁ» ÔéÍ
íÅðåÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé Áé°ÃÅð ÇòÇçÁÅðæÆ ù îÅéÇÃÕ ÜÆòé å¯º êð·¶ ñË ÜÅÇÂÁÅ Ü»çÅ
ÔËÍ îé ù ÃîÞä ñÂÆ Ã¿êÈðä îé ù ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÃ å¯º òÆ ò¼è ÷ðÈðÆ ÔË, Ç×ÁÅé
ç¶ Ãð¯å ù ÃîÞäÅ, ÁÅåîÅ ù ÃîÞäÅ, Ú¶åéåÅ ç¶ è¹ð¶ ù ÃîÞäÅ, ìÌÔî ÇòÇçÁÅ ù ÜÅéäÅ,
ÇÂÔ Ãí êÈðìÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÃîÞä ñÂÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ Õ¶òñ Ã¹Ú¶å ÁÚ¶å îé ù ÃîÞ Õ¶ À°Ã
çÅ Çòôñ¶ôé ÕðÕ¶ Ã¹êÇéÁ» çÅ Çòôñ¶ôé ÕðÕ¶ Õ¯ÂÆ òÆ í×òå ×ÆåÅ çÆ ÃæÅÂÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé
ù éÔÆº ÜÅä ÃÕçÅÍ
êÇÔñ¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ, îé¯ÇòÇ×ÁÅé Áå¶ çÅðôé ôÅÃåz ç¯é¯º ÔÆ ìóÆ Ú¿×Æ åð·» êÇó·ÁÅ
Õðç¶ ÃÆ, íÅò¶º ç¯é¯º ò¼Ö-ò¼Ö Ôé êð ç¯é» çÅ ÁÅêÃ ÇòÚ ìóÅ â±¿ØÅ Ãì¿è ÔËÍ ×ÆåÅ çÅ
çÈÃðÅ ÁÇèÁÅÂ¶ Ç×ÁÅðò¶º Ãñ¯Õ å¯º ñË Õ¶ ÁáåÆò¶º Ãñ¯Õ å¼Õ ÃÅîÇÖÁÅ Çëñ¯ÃëÆ ÇòÃåÅð éÅñ
35
ç¼ÃÆ ×ÂÆ ÔË, ÃÅîÇÖÁÅ Çëñ¯ÃëÆ ÇÂÃ çÅ ê¹ôàÆÕðé ÕðçÆ ÔËÍ ÃÅîÇÖÁÅ ÇòÚ¯º ÔÆ ÇÔÃÅì
ÇéÕÇñÁÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÃÅð¶ ÔÆ ÇòÇ×ÁÅé çÅ ÁÅèÅð ÔËÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÃÅîÇÖÁÅ Çëñ½ÃëÆ ÃÅð¶
ÇòÇ×ÁÅé» çÅ ÁÅèÅð ÔËÍ ÃÅð¶ ÇòÇ×ÁÅé» çÆ ÜééÆ ÔË Áå¶ ï¯× ÇòÇ×ÁÅé ÇÂÃ çÅ êÌËÕàÆÕñ
êÅÃÅ ÔËÍ òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÔ ÇÂÕ¯ ÔÆ ÔË, ÇÂÕ ÃÈåð ç¼ÃçÅ ÔË, åå Õ¼â Õ¶ ç¼ÃçÅ ÔË çÈÃðÅ
åÜðì¶ ÕðçÅ ÔË Áé°íò ÕðçÅ ÔËÍ
AB. ÁËÃÅ Õ¯ÂÆ Ãî» éÅ ÃÆ, éÅ ÔË, éÅ Ô¯ò¶×Å Üç¯º îËº, å±¿, ÇÂÔ ÃÅð¶ ðÅÜ¶, ñ¯Õ éÔÆº
ÃÆ Ü» éÔÆº Ô¯ò»×¶Í
AC. ÇÜò¶º ÇÂÃ ÃðÆð ÇòÚ ìÚêé, ÜòÅéÆ, ì¹ã¶êÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, Â¶Ã¶ åð·» ÔÆ ÃðÆð
ÇÂÔ Ú¯ñÅ Û¼â Õ¶ ç¹ÈÃð¶ Ú¯ñ¶ êÅ ñËºçÅ ÔËÍ Ã¯ÞÆ òÅñ¶ ÇÂÃ ×¼ñ ù ÜÅäç¶ Ôé Áå¶ êÌ¶ôÅé éÔÆº
Ô¹¿ç¶Í
Õ¯ÂÆ òÆ òÃå± Â¶Ô¯ ÇÜÔÆ éÔÆº ÔË ÇÜÔóÆ ÁÅêäÆ Ô¯ºç Û¼â ç¶ò¶Í Ô¯ºç ÕçÆ òÆ Öåî
éÔÆº Ô¹¿çÆ ìçñçÆ éÔÆº, éÅô éÔÆº Ô¹¿çÆÍ Ü¯ ìçñçÅ ÔË À°Ô ÁÅÕÅðÍ Ú¶åéåÅ ç¶ Çì¿çÈ å¯º
ÜÅä± Ô¯ ÜÅä å¯º ìÅç ÁÅåîÅ ù ÜÅä ñËä å¯º ìÅç ÇÂÔ Ã¯ÞÆ ÁÅ Ü»çÆ ÔË ÇÕ À°Ô ìçÇñÁÅ
éÔÆº ÜÅ ÃÕçÅÍ éÅ ÔÆ éÅô ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º ÇÕÌôé ÜÆ ÁðÜé ù ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ
å±¿ ç¹¼ÖÆ éÅ Ô¯, ô¯Õ éÅ Õð À°Ã ò¶ñ¶ À°Ô ÁðÜé ù ÕÅñ ÃÈÚÕ Ü×å ÇòÚ¯º Õ¼ã Õ¶ ÃÇå
å¼Õ, òÅÇÔ×¹ðÈ å¼Õ ñË ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ç¼Ãç¶ Ôé ÇÕ À°Ô ÁÅê Áå¶ ÁðÜé ç¯é¯º êÇÔñ» òÆ Ãé, òÅÃåò
ÇòÚ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Õ¯ÂÆ òÆ Ãî» éÔÆº ÃÆ Üç¯º À°Ô éÔÆº ÃÆ, éÔÆº ÔË×¶, éÔÆº Ô¯ä×¶Í ÜÆòé ÇÂÕ
Çéð¿åð ñÇÔð ÔË Ü¯ ÇÂÕ ÁÃÆî ÁÇîà ÃÚÅÂÆ çÅ íÅ× ÔËÍ Ü¶ ÁÃÆº À°Ã ù ÜÅä ñÂÆÂ¶ å»
ÕçÆ À°çÅÃ éÔÆº Ô¹¿ç¶, ÁÅî å½ð å¶ ñ¯Õ» ù Õ¶òñ éÅôòÅé ÜÆòé ìÅð¶ êåÅ Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô
Õ¶òñ Ü¿îä å¶ îðé çÆ ×¼ñ ÔÆ Õðç¶ ÔéÍ Üç¯º ÇòÇçÁÅðæÆ, ÃÇæð, ÃæÅÂÆ, ÕÅñ å¯º êð¶· ç¶
å¼å å¯º ÜÅä± Ô¯ Ü»ç¶ Ôé À°Ô îðé Ü¿îä å¯º âðç¶ éÔÆº, ÇÂÔ Ü¿îä îðä Õ¶òñ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð
ç¶ êÌÅäÆÁ» ñÂÆ ÔÆ ÔËÍ
éÅî å¶ ÁÅÕÅð ÃçÅ ìçñç¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Ü¿îä îðé éÅî å¶ ÁÅÕÅð ç¶ ìçñä
ç¶ ç¯ éÅî Ôé Ü¯ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð çÆ ðòÅÇÂå ÔËÍ ÁÅåîÅ Õç¶ ìçñçÆ éÔÆº, ÇÂÔ Ü¿îä îðä,
ÜÆòé ç¶ Ôð ê¼èð À°å¶ ÃÇæð ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ ÃÈÞòÅé ÕçÆ òÆ îðé å¯º ØìðÅÀ°ºçÅ éÔÆº, À°Ã ù
êåÅ ÔË ÁÅåîÅ ÕçÆ îðçÆ éÔÆºÍ
AD. Ô¶ Õ°¿åÆ ê¹¼åð, å¼å» çÅ ÁÅêÃ ÇòÚ ÇîñäÅ ÔÆ ×ðîÆ ÃðçÆ ç¹¼Ö, Ã¹Ö çÅ ÕÅðä
ÔË, éÅôòð Ô¯ä ÕðÕ¶ ÇÂÔ ÁÅòä ÜÅä¶ Ôé; ÇÂé» ù ÜðéÅ ÇÃ¼Ö, Ô¶ íðå çÆ Á³ÃÍ
AE. ÇÜÃù ÇÂÔ êÌíÅÇòå éÔÄ ÕðçÆÁ», ÇÜÃ ñÂÆ ç¹¼Ö Ã¹¼Ö ÃîÅé ÔË, Ã¯ Ç×ÁÅéÆ ÔË,
À°Ô ÁÇòéÅôÆ ÔË, À°Ô ÃÈðÅ ÔËÍ
Ü¿îä å¶ îðä ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇòêðÆå» ÇòÚ¯º ç¯ Ôé Ü¯ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ òÅêðç¶ ÔéÍ
ÃÅð¶ ÇòêðÆå ÛÅÇÂÁÅ Ôé îÅÇÂÁÅ Ôé À°Ô ÔÆ Üéî îðé ñÂÆ ÃÇå ÔéÍ ÃÅðÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ»
çÅ Ç×ÁÅé ÇòêðÆå ÔÆ çÃçÅ ÔË - çðç, Ã¹¼Ö, Ö¹ôÆ, ×ðî, á§ãÅ, Üç¯º Õ¯ÂÆ ÚÆ÷ ÇÂ¿çzÆÁ»
ù Û¯ºÔçÆ ÔË, ÇÂÕ ÞðéÅÔà êËçÅ Ô¹¿çÆ ÔË, À°Ô ë¶ð éÅóÆÁ» ðÅÔÄ ÇçîÅ× ÇòÚ Ü»çÆ ÔËÍ À°Ã
å¯º ìÅç Ã¹Ú¶å îé Õ¯ñ ÁÅªçÆ ÔË, ë¶ð À°Ã çÆ ïÅç ÁÚ¶å îé ÇòÚ òÃ Ü»çÆ ÔËÍ ÃÅðÆÁ»
ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ ÞðéÅÔà Ã¿ÕñêòÅç ÇòÚ¯º ÛÅä Õ¶ ÁÅªçÆ ÔË Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ç¹ÁÅðÅ îé ù
36
ÃÅðÆ ÃÈÚéÅ, Áé°íò îé çÆ ÕñêéÅ Áé°ÃÅð ÇîñçÆ ÔËÍ ÞðéÅÔà Áå¶ Áé°íò ÇîñÕ¶ ÇÂ¼Õ
îÔñ ìäÅ Çç¿ç¶ Ôé Ü¯ ÁÃÄ ç¶Ö ÃÕç¶ Ô»Í ÇÂÃ ÇçÃç¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ îé, Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ»
ðÅÔÄ ÔÆ Õ¿î ÕðçÅ ÔËÍ ÁðÜé ç¹ÖÆ ÔË ÇÕªÇÕ À°Ô ÁÜ¶ ÁÅêä¶ Áé°íò Áå¶ Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ»
å¯º êÌÅêå Ô¯ä òÅñÆ ÞðéÅÔà å¶ ÕÅìÈ éÔÄ êÅ ÃÇÕÁÅÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ ÁÅè¹ÇéÕ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ Áé°ôÅÃé çÅ îÔ¼åò ÔÆ éÔÄ ÃîÞç¶Í À°Ô Áé°ôÅÃé
ù ç¿â éÅñ Ü¯óç¶ Ôé, ç¿â çÅ êÌíÅò Áé°ôÅÃé å¯º ÇìñÕ°ñ À°ñà êËºçÅ ÔË, ç¿â îÅéÇÃÕ çìÅÁ
êËçÅ ÕðçÅ ÔË Ü¯ Á³å ÇòÚ ÃðÆðÕ ÇÖÚ¯åÅä êËçÅ ÕðçÅ ÔËÍ Áé°ôÅÃé ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ ÁÅê ñÅ×È
ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, ç¿â, çÈÃðÅ å°ÔÅâ¶ À°µå¶ ñ×ÅªçÅ ÔËÍ
Á¼Ü ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆ å¶ ÁÇèÁÅêÕ Ã¯Úç¶ Ôé À°Ô Çìé» Áé°ôÅÃé ç¶ Õ¯ÂÆ êÌÅêåÆÁ»
Õð ÃÕç¶ Ôé, ÇÂÔ ÇòÚÅð À°é·» çÅ ÇìñÕ°ñ ×ñå ÔËÍ Á¼Ü ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù
Çéï¿åå ÕÆå¶ Çìé», Ã¿Üî ÇòÚ ÁÅÂ¶ Çìé» À°Ô ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé Ü¯ Õ¶òñ ÃÉË Áé°ôÅÃé éÅñ ÔÆ
Ãí Õ¹°Þ êÌÅêå ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Áé°ôÅÃé ÇòÇçÁÅðæÆÁ» À°µå¶ æ¯ÇêÁÅ éÔÄ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ,
ÇòÇçÁÅðæÆ Áé°ôÅÃé ÇòÚ ãÅñä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, À°é·» ù ÃîÞ ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ÁÅêä¶
ÁÅê ù Ã¿Øðô Õðé ñÂÆ Áé°ôÅÃé ÁÇå ÷ðÈðÆ ÔËÍ Áé°ôÅÃé ÇÂÕ é¶åÅ çÆ í»åÆ ÔË Ü¯ Ã¼Ú
çÅ ÇéåÅðÅ Õðé, Çòôñ¶ôä Õðé Áå¶ ÜÆòé çÆÁ» ÃÈÖôî åËÔ» ÜÅéä ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ Õð
ÃÕçÅ ÔËÍ
çÈðìÆé éÅñ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ç¶ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÁÅÕÅô ×¿×Å, ðåé î³âñ
ç¶Ö ÃÕç¶ Ô»Í êð Ü¶ å°ÃÄ ÁÅêäÅ Á³çð ÜÅéäÅ ÚÅÔ¯Í ÁÅêä¶ Ã¯Ú, ÇÔå, ÇìðåÆÁ», ÇÂ¼ÛÅ
ù ç¶ÖäÅ ÚÅÔ¯ å» çÈðìÆé å°ÔÅâ¶ ÇÕÃ¶ Õ¿î éÔÄ ÁÅò¶×ÆÍ ÇÜÔóÅ ï¿åð, Á½÷Åð ÇÜÃ ÚÆ÷
ñÂÆ ìÇäÁÅ ÔË À°Ô À°Ã òÅÃå¶ ÔÆ Õ¿î ÁÅ ÃÕçÅ ÔË, À°Ã ù À°Ã ñÂÆ ÔÆ òðåäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔËÍ ÃÉË-Áé°ôÅÃé ÇÂÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÔÆ ï¿åð ÔË ÇÜÃ éÅñ å°ÃÄ ÁÅêä¶ ÁÅê å¯º ÜÅä± Ô¯ ÃÕç¶
Ô¯ Áå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê À°µå¶ Çéï¿åð Õð ÃÕç¶ Ô¯Í ÇÖ¿â¶ Ô¯Â¶ îé ù ÇÂÕåz Õðé ñÂÆ ÇÖñðÆ
ÇìðåÆ ù ÇÂÕ¼áÅ Õðé ñÂÆ ñ×ÅåÅð Áé°ôÅÃé ÇòÚ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Áé°ôÅÃé å¯º Çìé»
îé°¼ÖÆ îé ÁÅêä¶ ÇòÃåÅð å¯º ÜÅä± éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, ÇÂÃ å¯º ò»ÇÞÁÅ ÔÆ ðÇÔ Ü»çÅ ÔËÍ
ÁðÜé ù À°Ã ç¶ ×¹ðÈ é¶ ÁÜ¶ Áé°ôÅÃé ÇòÚ éÔÄ ÇñÁ»çÅ ÇÜÃ éÅñ À°Ô Ãî ðÇÔ
ÃÕ¶Í ÇÂæ¶ Ç´ôé ÜÆ ×¹ðÈ ðÈê ÇòÚ ÁðÜé ù ÇÂÔ ÃîÞÅ ðÔ¶ Ôé ÇÕ Ü¯ êÌå¼Ö ÔË ÇÜÔóÅ ÁÃÄ
Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ðÅÔÄ ç¶Öç¶ Ô» ÇÜÃ çÆ ÞðéÅÔà ÃÅù Û¯ºÔçÆ ÔË, À°Ô éÅôòÅé ÔË, À°Ô îÅÇÂÁÅ
ÔË, À°Ã ù ÁÅêä¶ ÜÆòé çÆ Çëñ½ÃëÆ À°é·» ÕÆîå» ç¶ ÁÅèÅð å¶ éÔÄ ìäÅÀ°äÆ ÚÅÔÆçÆ
ÇÜÔóÆÁ» ÕÆîå» Õçð» ÇÂÕ Çéï¿åå îé ÇòÚ¯º éÔÄ ÇéÕñ ðÔÆÁ»Í
AF. Ü¯ òÅÃåÇòÕ ðÈê ÇòÚ éÔÄ À°Ã çÆ Õ¯ÂÆ ÔÃåÆ Ô¯ éÔÄ ÃÕçÆÍ Ü¯ òÅÃåÇòÕ
ÔË ÇÜÃ çÅ ÁÃÇååò ÔË À°Ã çÆ ÔÃåÆ Õç¶ Çîà éÔÄ ÃÕçÆÍ Õ¶òñ ÇÃè ê¹ðô ÔÆ ç¯é» çÅ
Á³å êÅ ÃÕ¶ ÔéÍ
AG. À°Ãù ÜÅä¯, À°Ã å¼å ù, À°Ã Ã¼Ú ù ÇÜÃ é¶ ÇÂÔ í½ÇåÕ Ã¿ÃÅð çÆ ðÚéÅ ÕÆåÆ
ÔË, À°Ã Ã¼Ú ù À°Ã ôÕåÆ ù éÅô éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
ÁÃÄ ÇÂÕ Ãî¶º ç¯ ÃÚÅÂÆÁ» ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ô»Í ÇÂÕ ÃÚÅÂÆ À°Ô ÔË Ü¯ Ôð Õ¯ÂÆ ç¶Ö ÃÕçÅ
ÔË, Ôð ÇÂÕ ç¶ Ú¶åé ÇòÚ ÔË, çÈÃðÆ ÁÚ¶å, À°Ã å¯º òÆ êð¶· ÔËÍ Ü¯ éÅôòð ÔË, í½ÇåÕ ðÈê
ìçñä òÅñÆ ÔË, Õ¶òñ À°Ô ÔÆ îé°¼Ö ÃîÞ ÃÕçÅ ÔËÍ Ü¯ ÃÉË ÜÆÇòå ÔË, ÃÉË ÇòçîÅé ÔË À°Ô
37
îé çÆ êÕó å¯º ìÅÔð ÔËÍ Ü¯ ÃÉË ÜÆÇòå ÔË Áàñ ÔË À°Ô ÃçÅ ÔÆ ðÔ¶×Å, À°Ô ÔÆ Ã¼Ú ÔË,
ÁÜð ÔË, Áîð ÔË À°Ã ù ÒÃÇåÓ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ü¯ éÅôòÅé ÔË À°Ô ÒÁÃÇåÓ ÔË ÞÈá ÔËÍ ìÌÔî
Ç×ÁÅéÆ ÔÆ ÇÂé·» ç¯ ÃÚÅÂÆÁ» ìÅð¶ ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô ÇÂÔ ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ éÅôò¿å çÆ Õ¯ÂÆ
ÔÃåÆ éÔÄ, À°Ô Áàñ éÔÄ ÔË ÇÕªÇÕ À°Ô éÅôò¿å ÔË À°Ô ÃçÅ éÔÄ ðÇÔä òÅñÅÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶
ÁðÜé ù ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ À°Ô ç¹ÖÆ éÅ Ô¯ò¶ Ã×¯º À°Ô ÃÉË ÜÆÇòå å¯º ÃÉË ÇòçîÅé ù ÜÅä¶Í
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ òÅÃåò ÇòÚ ÇÂæ¶ ç¯ ò¼Ö ò¼Ö òÅÃÇòÕåÅ
Ôé, Áé§å, ÁÃæÅÂÆÍ ÁðÜé ù ÇéðÇñêå ðÇÔä çÆ ÁÅçå êÅÀ°äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, Ã¿ÃÅð ÇòÚ
ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Â¶ òÆ ÇÂÃ åð·» ðÇÔäÅ ÇÃ¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÜò¶º ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ÃÅâÅ éÅ Ô¯ò¶, ÇÂÔ éÅôò¿å
ÔËÍ Ã¿ÃÅð éÅñ ÃîðÈêåÅ îé°¼Ö ù ÁÅåî ÚÆéä å¯º ò»ÇÞÁ» Õð Çç¿çÆ ÔËÍ Ú¶åéåÅ çÅ Çì¿çÈ ÁÅåîÅ
ÃÈÞ çÅ Ã¯î», Ö¹ôÆÁ» ÇîÔð Ãí ÁÜð Áîð ÔË, Õ¶òñ ÇÂÔ ÔÆ ÃÇå ÔË, ÁÇòéÅôÆ ÔËÍ
Á¼Ü ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ç¶ îé» ÇòÚ ÇÂé·» ç¯é» ÃÚÅÂÆÁ» ç¶ í¶ç çÆ ÃîÞ éÔÄ ÔË,
ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ À°é·» ç¶ ÜÆòé çÅ À°ç¶ô Õ¯ÂÆ éÔÄ, áÆÕ çôÅ ÇòÚ ÜÅä éÅñ¯º À°Ô ÇìñÕ°ñ ê¹áÆ
çôÅ ÇòÚ ÔÆ å°ðÆ ÜÅ ðÔ¶ Ôé, À°Ã ÇçôÅ ÇòÚ ÇÜæ¶ éÅî å¶ ôÅé ÔË êËÃÅ ÔË, Ö¹ô Ô¯ä çÆ
æ» À°Ô ç¹ÖÆ Ôé ì½ºçñ¶ êÂ¶ ÔéÍ Üç¯º å¼Õ å°ÔÅù î³Ç÷ñ çÅ éÔÄ êåÅ, ¦ìÅ ðÃåÅ å°ðéÅ,
Ãî» ÁÜÅÂÆº ×¹ÁÅÀ°äÅ ÔËÍ êð Ü¶ Õ¯ÂÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ø¯ð ÃÇÔÜ Áå¶ Ã¿Üî éÅñ ÇåÁÅð
ÕðçÅ ÇðÔÅ Ô¯ò¶, À°Ãù ÜÆòé ç¶ ÃÔÆ îé¯ðæ çÅ êåÅ òÆ Ô¯ò¶ À°Ô áÆÕ ÇÚ¿é· ç¶Ö Õ¶ áÆÕ
ÇçôÅ êåÅ ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ ÇéôÅé¶ (goal) å¶ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔËÍ
AH. ÁÇîà, ÁòÆéÅôÆ, Áîð ôÕåÆ å¯º ìä¶º Ô¹¿ÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» òÆ ÃÅâ¶ ÃðÆð éÅôòÅé
ÔéÍ ÇÂÃ ñÂÆ, Ô¶ íÅðå çÆ Ã¿åÅé âà¯, ñó¯Í
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ÁÅåîÅ ìÅð¶ ç¼Ãç¶ Ôé, ÁÅåîÅ ÁÜð ÔË, Áîð ÔË, ÃðÆð
éÅôòÅé ÔË, Ã¿ÃÅð éÅôòÅé ÔËÍ ÁÅåîÅ Õ¯ÂÆ òÆ ðÈê èÅðé Õð ÃÕçÆ ÔËÍ À°Ô ÃÅð¶ ðÈê òÆ
éÅôòÅé Ôé, êð ÁÅåîÅ éÅôòÅé éÔÄ, Õ¯ÂÆ òÆ ðÈê èÅðé ÕðÕ¶ ÇÂÃ çÅ ÁÅêäÅ Õ¯ÂÆ òÆ
ðÈê éÔÄ ÔË, éÅ ÇÂÃçÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÇç ÔË éÅ Á³å, ÇÂÔ ÇéåÁ ÔË ÃðÆð ÁÇéå ÔËÍ Üéî å¯º
îðé å¼Õ òÆ ÃðÆð ÇòÚ ÃÅðÆÁ» åìçÆñÆÁ» ÁÅªçÆÁ» Ôé ìÔ¹å òÅðÆ îðé å¯º êÇÔñ» ÔÆ
ÕÂÆ òÅðÆ î½å çÅ ÃÅÔîäÅ Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ ìçñÅÁ ÁÅªç¶ ÔéÍ ìÆÜ ù ìÈàÅ ìäé
òÅÃå¶ îðéÅ êËºçÅ ÔË, ìÆÜ ù ÁÅêäÅ ìÆÜ çÅ ðÈê Û¼âäÅ êËºçÅ ÔËÍ å» ÔÆ À°Ô ìÈà¶ çÅ ðÈê
èÅðä Õð ÃÕçÅ ÔËÍ îðé À°êð¿å ÔÆ Õ¶òñ éò¶º ÜÆòé çÆ ÁÅÃ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË, îðéÅ
ÃÅù ÃçÅ ïÅç ÔÆ éÔÄ ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ, ÇÂÔ î³é Õ¶ Ú¼ñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ îðéÅ éò» ÜÆòé
×ÇÌÔä Õðé ñÂÆ ÷ðÈðÆ ÔË, ÇÂÔ ×¼ñ ÁÃÄ ÁÅî å½ð å¶ î³éç¶ éÔÄ ÁÃÆ ÇÂÔ å» î³éç¶ Ô»
ÇÕ Ã¿ÃÅð, Ô¯ð êçÅðæ éÅôòÅé Ôé êð ÁÃÄ ÇÂÔ î³éä ù ÇåÁÅð éÔÄ ÇÕ ÁÃÄ òÆ îðéÅ
ÔË Ü» ÁÃÄ éÅôòÅé Ô», ÁÃÄ ÇÂÔ òÆ éÔÄ ÃîÞç¶ ÇÕ ÁÅåîÅ ÁÜð Áîð ÔËÍ
ÁðÜé ÇÂÕ Çéê°¿é ï¯èÅ ÔË, ìÔ¹å ìñòÅé ÔË, À°Ô ÁÅêäÅ Õðå¼ò ÁÅêäÆ êÌî¹¼Ö
âÆÀ±àÆ ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, À°Ã êÌî¹¼Ö âÆÀ±àÆ ù ÜÅä Õ¶ À°Ã ù Çéê³°éåÅ éÅñ ÇéíÅÀ°äÅ
ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, ÒÒîËº ï°¼è Õð» ÇÕ éÅ Õð»? ÕÆ îËº ÁÅêä¶ Õðå¼ò ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ Õð» Ü» ÇåÁÅ×
ñË ñò»ÍÓÓ ÇÂÔ ÁðÜé çÆ ç¹ÇìèÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù À°Ã çÆ ÁÅêäÆ ç¹ÇìèÅ ÇòÚ¯º
Õ¼ãç¶ Ôé, À°Ã ù À°êðÅîåÅ ÇòÚ¯º, î¯Ô ÓÚ¯º Áå¶ ÃÉË ç¹¼Ö ÇòÚ¯º Õ¼ãç¶ ÔéÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé
ù ÇÂÃ ×¼ñ å¯º ÜÅä± ÕðÅªç¶ Ôé ÇÕ ñóéÅ À°Ã çÅ èðî ÔËÍ Ü¿×ñ» ÇòÚ ÜÅäÅ, ÇåÁÅ×,
òðåîÅé å¯º ç½óéÅ, òÅÃåÇòÕåÅ å¯º ç½óéÅ ÔË ÇÂÔ À°Ã çÅ èðî éÔÄ, ÇåÁÅ× ç¶ îÅð×
À°µå¶ òÆ ç¹ÇìèÅ ÁÅ Öó·Æ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÕÂÆ òÅðÆ ç¹ÇìèÅ Ãí å¯º À°µÚ Õ¯àÆ ç¶ Õðå¼ò ñÂÆ òÆ
38
Ô¹¿çÆ ÔË îé°¼Ö èðî Ã¿Õà ÇòÚ ëÃ Ü»çÅ ÔËÍ îÅð× íÅò¶º ÇÕÔóÅ òÆ Ô¯ò¶ ÇåÁÅ× çÅ Ü» Õðî
Õðé çÅ ÁÅêäÆÁ» âÆÀ±àÆÁ» ù êÛÅéäÅ, ÜÅéäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
ÇÂÔ ê³×åÆÁ» êó·Õ¶ îÈðÖ Ü» ç¹ðÅÚÅðÆ ÇÂÔ Ã¯Ú ÃÕçÅ ÔË ÇÕ ×ÆåÅ å» îé°¼Ö» ç¶
îÅðé ù À°ÇÚå ç¼ÃçÆ ÔË, êð ÇÂÃ çÅ ÇéðäÅ ñËäÅ ìóÆ îÈðÖåÅ Ô¯ò¶×Æ Áå¶ À°Ã çÅ íÅò
ÇÂÔ Ô¯ò¶×Å ÇÕ ÇÜÔóÅ ÇÂÔ ÕÇÔ ÇðÔÅ ÔË À°Ã ù éÅ å» ×ÆåÅ çÆ Õ¯ÂÆ ÃîÞ ÔË Áå¶ éÅ ÔÆ
À°Ô ÇÂÔ ÃîÞ ÃÇÕÁÅ ÔË ÇÕ ÇÕÃ åð·» ÇÕÃ íÅò éÅñ ÇÂÔ êÌòÚé ÕÆå¶ ×Â¶ ÔéÍ ÁðÜé
çÆ ÃÇæåÆ ÇòÚ ÇìñÕ°ñ ëðÕ ÔË, À°Ô ÇÕÃ¶ Ü¯ôÆñ¶ Ã¿ò¶× ç¶ êÌíÅò æ¼ñ¶ éÔÄ Ã¯Ú ÇðÔÅ Áå¶
éÅ ÔÆ À°Ô ÇÕÃ¶ ×Ì¿æ çÅ ÃÔÅðÅ ñËäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ Ü¯ôÆñÅêé, ÇÔ¿ÃÅ ÇìñÕ°¼ñ òÆ ×ÆåÅ ç¶
Á³çð éÔÄ ÔË, éÅ ÔÆ ÇÂÔ ×ÆåÅ çÅ ÃÅð ÔéÍ ×ÆåÅ ÇÕå¶ éÔÄ ÕÇÔ¿çÆ ÇÕ ÇÜÔóÅ å°ÔÅù
Ú¿×Å éÔÄ ñ×çÅ À°Ã ù îÅð Ççú, ÇÂÃ å¯º ÇòêðÆå ×ÆåÅ ÕÇÔ¿çÆ ÔË ÁÅêä¶ Õðå¼ò Õðç¶
Ô¯Â¶ ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ Õðç¶ Ô¯Â¶ îðé å¯º ÕåÂÆ éÔÄ âðéÅ ÚÅÔÆçÅÍ
Üç¯º âÅÕàð Áêð¶ôé ÕðçÅ ÔË À°Ã çÅ îé¯ðæ Õ¯ÂÆ îÅðé çÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°Ô å»
Õ¶òñ ðÃ½ñÆ Ü» Õ¯ÂÆ Ô¯ð ë¯óÅ Ü¯ ÃðÆð ÇòÚ ÔË À°Ã ù Õ¼à Õ¶ Õ¼ã ç¶ò¶, å» Ü¯ À°Ô îðÆ÷
ç¶ ÃÅð¶ ÃðÆð ù é°ÕÃÅé éÅ ç¶ò¶Í Üç¯º ÕÃÅÂÆ ì¼ÕðÆ ù îÅðçÅ ÔË À°Ã çÅ À°ç¶ô ÁÅêäÆ
ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Üç¯º Õ¯ÂÆ ï¯èÅ À°µÚÆ ÜÆòé ÕñÅ òÅÃå¶ ï°¼è ÕðçÅ ÔË ÇÜò¶º- ÇéÁ»,
ÃÇå, ÇÂÕåzåÅ À°ç¯º îÅðé çÅ À°ç¶ô Õ°Þ Ô¯ð Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ã ÔÅñå ÇòÚ ï¹¼è Õðé å¯º îé»
ÕðéÅ îÅéÇÃÕ ÁÃ¿å°ñéåÅ ÕÅðä ÕðÕ¶ ÔËÍ Üç¯º îÅéÇÃÕ Ã¿å°ñéåÅ Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, ÜÆòé
Ü»çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
AI. Ü¯ ÇÂÔ Ã¯ÚçÅ ÔË ÇÕ À°Ã ÃðÆð ù îÅð Õ¶ ÁÅåîÅ ù îÅð ÃÕçÅ ÔË, ÇÜÔóÅ
Ã¯ÚçÅ ÔË ÇÕ ÃðÆð éÅñ ÁÅåîÅ òÆ îðçÆ ÔË, ç¯ò¶º ÔÆ ÁäÜÅä Ôé, Ã¿ÇîÇñå ÁÅåîÅ éÅ
îðçÆ ÔË éÅ Õ¯ÂÆ À°Ã ù îÅð ÃÕçÅ ÔËÍ
B@. À°Ô éÅ Ü¿îçÅ ÔË, éÅ îðçÅ ÔË, éÅ Õ¯ÂÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ãî» ÃÆ ÇÕ À°Ô éÔÄ ÃÆ,
éÅ Õ¯ÂÆ À°Ô Ãî» Ô¯ò¶×Å Üç¯º À°Ô éÔÄ Ô¯ò¶×ÅÍ Áàñ, Áîð, ÃæÅÂÆ, À°Ô ÃçÅ ÃÆ, ÃçÅ
ðÔ¶×Å ÃðÆð ç¶ îðé éÅñ À°Ô éÔÄ îðçÅÍ
BA. ÇÜÔóÅ ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÜð, Áîð ÔË, ÃæÅÂÆ ÔË, ìçÇñÁÅ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ
À°Ô ÒêÇðæÅÓ ê¹¼åð À°Ô ÇÕÃ ù îÅð ÃÕçÅ ÔË À°Ô ÇÕÃ çÆ î½å çÅ ÕÅðä ìä ÃÕçÅ ÔËÍ
ÁÇ×ÁÅéÆ Ã¯ÚçÅ ÔË À°Ô îÅð ÃÕçÅ ÔË Áå¶ îÅÇðÁÅ òÆ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶
ÇòÚÅð» éÅñ Á³çð çÆ åÅÕå Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, êð Üç¯º ÇÂÃ ×¼ñ çÅ Ç×ÁÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔË
ÇÕ ÁÅåîÅ Áîð ÔË, À°Ãù îÅÇðÁÅ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ, À°Ô ÁÅêä¶ ì¿èé å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ ñËºçÅ
ÔËÍ ì¿èé ÇÕò¶º ìäçÅ ÔË À°Ã çÅ êÈðé Ç×ÁÅé ÕÅñ ìÅð¶ ÇÂÕÆò¶º ÁÇèÁÅÂ¶ ÇòÚ ÇçåÅ Ô¯ÇÂÁÅ
ÔË, ÇÜÃ ù îÔ» íÅðå çÅ Òô»åÆ êðòÓ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ãî» îé°¼ÖÆ îé çÅ ìÔ¹å ò¼âÅ Á³× ÔËÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ñÂÆ ÇÂÔ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ À°Ô ÇÂÃ Ãî¶º ç¶ Ã¿Õñê å¯º À°µÚ¶ À°áä Áå¶ ÇéðíË î³âñ
ÇòÚ ÜÅä ÇÜæ¶ éÅ Õ¯ÂÆ íË ÔË, éÅ î½åÍ ÇéðíË î³âñ ÇòÚ êÔ¹¿Úä ñÂÆ Á³çð ÜÅä çÆ ñ¯ó
ÔË, ÇÜÃ éÅñ Á³çð ç¶ Ã¯î¶ å¼Õ êÔ¹¿ÇÚÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ìÅÔð ÜÅä å¯º ÁÅêä¶ ÁÅê ù ð¯Õ¯
ÁÅêäÅ Á³çð Ã¿íÅñ¯ ÖñÅð¯ éÔÄ, Á³çð êÔ¹¿Úä ç¶ Çå¿é åðÆÕ¶ ç¼Ã¶ Ôé - ÁðçÅÃ, ÇèÁÅé,
ÃîÅèÆÍ ìÅÔðÆ Ç×ÁÅé çÅ ÇÂÕ åðÆÕÅ ÔË À°Ô ÔË Á×¿î Ç×ÁÅé, ÇÜÔóÅ Õ¶òñ ×¹ð Ç´êÅ
éÅñ ÔÆ êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÜÃ ù ÁÃÄ Õ¯ÂÆ éÅî éÔÄ ç¶ ÃÕç¶, ìÅÔð çÅ Õ¯ÂÆ åðÆÕÅ òÆ
îé°¼Ö ù À°Ã ÁÃÆî Áé§å åÕ éÔÄ êÔ¹¿ÚÅ ÃÕçÅ ÇÜæ¶ ÁÅåî Ç×ÁÅé ÔË, À°Ã ÁÅåî îÅð×
39
å¶ Úñ Õ¶ ÔÆ å¼å å¼Õ òÅÇÔ×¹ðÈ å¼Õ êÔ¹¿ÇÚÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÇÂÕ òÅðÆ À°Ã çÆ êÌÅêåÆ ÕÆåÆ
Áàñ ÔË ë¶ð íÅò¶º Õ°Û òÆ ÇÕª éÅ Ô¯ò¶ À°Ô ÃçËò ðÇÔ¿çÆ ÔË íÅò¶º ÇÕ¿éÆ òÅðÆ Üéî ñò¶Í
B@-BA Ãñ¯Õ Ü¯ ÇÕ À°êÇéôç ÇòÚ òÆ Ôé À°é·» ÇòÚ òÆ ÇÂÔ¯ ÔÆ çðÃÅÇÂÁÅ ÔË
ÁÅåîÅ éÅ ÕçÆ Ü¿îçÆ ÔË éÅ ÕçÆ îðçÆ ÔË, íÅò¶º ñ×çÅ ÷ðÈð ÇÂÃ åð·» ÔË ÇÕ ÁÅåîÅ
Ü¿îçÆ îðçÆ ÔË êð òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÃ åð·» éÔÄ ÔËÍ Ü¯ Áàñ ÔË, Áîð ÔË, ÃæÅÂÆ ÔË À°Ô
ÇÕò¶º îð ÃÕçÅ ÔË Ü³î ÃÕçÅ ÔË? À°Ô ê¹ðÅåé ñ×çÅ ÔË êð éò» ÔË ÇÕªÇÕ ÃðÆð å» Ú¯ñ¶
ìçñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÁÇ×ÁÅéÆ ÃðÆð ç¶ Ú¯ñ¶ ìçñä ù ÔÆ ÁÅåîÅ çÅ îðé Ü¿îä ÃîÞç¶ Ôé,
êð Ã¼Ú å» ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÁÅåîÅ ÃæÅÂÆ ÔËÍ
BB. ÇÜò¶º ê¹ðÅä¶ Õ¼êó¶ ñÅÔ Õ¶ éò¶º êÅÂÆç¶ ÔéÍ ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ Üç¯º ÇÂÔ ÃðÆð
ðÈêÆ Ú¯ñÅ ê¹ðÅäÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË À°Ã ù ñÅÔ Õ¶ éò» ÃðÆð èÅðé Õð ñÂÆçÅ ÔËÍ
Ü¶ ÁÃÄ ð¿×Æé ÁËéÕ ñÅ ñÂÆ ÕçÆ Õ¯ÂÆ, ÕçÆ Õ¯ÂÆ ÁÃÄ ò¼Öð¶-ò¼Öð¶ ð¿×» ÇòÚ À°Ô
ÔÆ ÚÆ÷ ù ç¶Ö»×¶, ÚÆ÷ å» À°Ô ÔÆ Ô¯ò¶×Æ ð¿× ò¼Ö-ò¼Ö Ô¯ä×¶Í Ü¶ ð¿×» ç¶ éÅñ éÅñ ÁÃÄ
ò¼Ö-ò¼Ö êÅÇÃúº ò¼Ö-ò¼Ö ÁËº×ñ å¯º ç¶ÖÆÂ¶ å» ÷ðÈð ÚÆ÷» ÇòÚ ëðÕ ñ×¶×ÅÍ ÁÃñ ÇòÚ ÚÆ÷»
ù À°Ã åð·» éÔÄ ç¶ÇÖÁÅ Ü»çÅ ÇÜÃ åð·» À°Ô Ôé, ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ À°Ô À°Ã åð·» éÔÄ ñ×çÆÁ»
ÇÜÃ åð·» Ôé Ü¶ Ã¿ÃÅÇðÕ òÃåÈ ù Ú¿×Æ åð·» ç¶ÇÖÁÅ êðÇÖÁÅ éÅ ÜÅò¶ å» À°Ã êÌåÆ ÇòÚÅð
ìó¶ ÔÆ úêð¶ å¶ ÇìÖð¶ Ô¯ä×¶Í ÇìñÕ°ñ ÇÂÔ ÔÆ ÔÅñå ÁÅêÃÆ Ãì¿è» çÆ ÔË, ÇÜÔó¶ îé ÇòÚ
ì¿èé ìäÅ Çç¿ç¶ Ôé, îÅéÇÃÕ îé çÅ Ã¹íÅÁ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêäÆ Ô¯ºç ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð éÅñ
ãÈ¿âçÅ ÔË, Ü¯ Ãî¶º éÅñ ìçñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÂÔ Ãí Õ°Þ Ô¹¿ÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» îé°¼Ö î¯Ô çÅ íÇðÁÅ
ÇêÁÅ ÔËÍ ÇÂÕ çÈÃð¶ éÅñ Çðôå¶ ×¿ãçÅ ÔËÍ ÇÂÔ Çðôå¶ íÅò¶º Çê¼Û¯º ç¹¼Ö, ì¿èé, âð çÅ ÕÅðä
ìäç¶ ÔéÍ î¯Ô îé°¼Ö ù Ã¼Ú å¯º êð¶· ð¼ÖçÅ ÔËÍ
âð Ü¯ ÇÕ ÃÅâ¶ ÃÉË Ã¿íÅñ ñÂÆ ÷ðÈðÆ ÔË, ÃÅâ¶ Ã¿ò¶×» ÇòÚ¯º Ãí å¯º ò¼è ìñòÅé ÔË,
ÇÂÃ çÆÁ» Üó·» ÁÚ¶å îé ÇòÚ ìóÆÁ» ÔÆ â±¿ØÆÁ» Ôé, ÁÚ¶å îé Ã¹Ú¶å îé ç¹ÁÅðÅ ÁÅêäÅ
êÌ×àÅòÅ ð¯÷ÅéÅ ÜÆòé ÇòÚ ÕðçÅ ÔËÍ îðé çÅ âð Ôð î¹¼Ö ç¶ îé ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÂÔ
âð À°ç¯º Ãí å¯º ò¼è Ô¹¿çÅ ÔË Üç¯º ÁÃÄ ÁÅêä¶ ÃðÆð ñÂÆ Ú¶åé Ô¹¿ç¶ Ô» å» ÃÅðÅ âð ìÅÔðÆ
Ú¶åéåÅ çÅ ÔËÍ
Üç¯º îé°¼Ö ÁÅñ¶ ç¹ÁÅñ¶ çÆ Õ°çðå Ô¯ð Ã¿ÃÅÇðÕ òÃå» Áå¶ ÇÂÕ éÅñ çÈÃð¶ ç¶ Çðôå¶
çÅ ÇéðÆÖôä Õð Ú¹¼ÕçÅ ÔË å» À°Ô ÜÅä± Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕ À°Ã çÅ Ç×ÁÅé ÇÕ¿éÅ ÁèÈðÅ ÔË, À°Ã
ù ñ×çÅ ÔË ìÅÔðÆ Ç×ÁÅé å» Õ¯ÂÆ Ç×ÁÅé ÔÆ éÔÄ À°Ãç¶ Á³çð Ãîð¼æ, Ãî¹¼Ú¶ ù ÜÅéä
çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÔË, À°µÚÆÁ» À°âÅðÆÁ» îÅðä ñ¯ÚçÅ ÔË, ÜÆòé ù Ôð ê¼Ö å¯º ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË
Áå¶ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯äÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ Á³åðÆ ðÈê ÇìñÕ°ñ ò¼Ö ÔË, ÕñêéÅ, ÇÚ¿é·», ÇòÚÅð», Ã¹êÇéÁ»
çÅ ÃÇÜÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ êð ÕçÆ-ÕçÆ æ¯ó·Å î¹ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÁèÈðÅ òÆ ÇçÃçÅ ÔË, Ü¶ À°Ã Ãî¶º
áÆÕ ðÃåÅ éÅ Çîñ¶ å» íàÕ ÃÕçÅ ÔË, ØìðÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ù ÜÅéä ñÂÆ ÃîÞä
ñÂÆ ÁÃÄ ÕÂÆ åðÆÕ¶ òðåç¶ Ô», êð Á³çð òÆ ìÔ¹å ÃÅð¶ ê¼Ö Ôé êÅÃ¶ Ôé À°é·» ù ÜÅéä
ç¶ òÆ ÕÂÆ åðÆÕ¶ ÔéÍ ÇÃÁÅäÅ ÁÅ×È, ÁÇèÁÅêÕ ÇìñÕ°ñ áÆÕ Áå¶ ã¹¼Õò» åðÆÕÅ ÔÆ ç¼Ãç¶
Ôé ÇÜÃ éÅñ Á³çð çÆ ôÈÖôîåÅ å¼Õ êÔ¹¿ÇÚÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ìÅÔð çÆ Õ¯ÂÆ òÃåÈ òÆ Á³çð
ÜÅä ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ éÔÄ Ô¹¿çÆ, ÇÂÔ ðÃåÅ ÕÇáé ÔË Ã¹Ú¶å å¯º ÁÚ¶å å¼ÕÍ
ìÅÕÆÁ» çÆ åð·» ÁðÜé ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË âÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË î¯Ô éÅñ íðêÈð ÔËÍ
À°Ô ï°¼è íÈîÆ ÇòÚ Öó·Å Õ¿ì ÇðÔÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ÜÆòé çÆÁ» À°µÚÆÁ» ÁòÃæÅò»
40
éÅñ ÜÅä¿± ÕðÅªç¶ ÔéÍ ò¼Ö-ò¼Ö ðÈê å¯º ÜÅä± ÕðÅªç¶ Ôé Áå¶ À°é·» ðÈê» çÅ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð
éÅñ Ãì¿è ÕÆ ÔË À°Ã å¯º ÜÅä¿± ÕðÅªç¶ ÔéÍ ÃðÆð çÅ ÕÆ îÔ¼åò ÔË? ÕÆ ÁÃÄ Õ¶òñ ÃðÆð
Ô» ÇÕ Õ°Û Ô¯ð Á¼×¶, ÃðÆð å¯º â±¿Ø¶ ÇÕÃ¶ Ô¯ð â±¿Ø¶ çÆ íÅñ ÇòÚ Ô»Í ÃðÆð ù ç¶ÖÆÂ¶ å» ÇÂÃ
ÇòÚ ìÔ¹å ìçñÅú ÁÅªç¶ ÔéÍ Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÃðÆð Õ¼êÇóÁ» çÆ í»åÆ ÔË ÇÜò¶º
ÁÃÄ ê¹ðÅä¶ Õ¼êó¶ ÇåÁÅ× Õ¶ éò¶º êÅ ñËºç¶ Ô» ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ÁÃÆ ê¹ðÅäÅ ÃðÆð ÇåÁÅ×
Õ¶ éò» èÅðä Õðç¶ Ôé, êð ÇÜò¶º Õ¼êó¶ ìçñ Õ¶ ÁÃÄ À°Ô ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ô» À°ò¶º ÔÆ ÁÅåîÅ
ÃçÅ À°Ô ÔÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ
ÇÂÔ ÷ðÈð ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ ÁÅåîÅ ç¶ À°µå¶ ìÅÔðÆ Õ¼êó¶ êÅÂ¶ Ô¯Â¶ Ôé,
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù áÆÕ ×¹ðÈ èÅðä ÕðÕ¶ áÆÕ ÇòÇ×ÁÅéÕ åðÆÕÅ ÁêäÅÁ Õ¶ ÇÜÔóÅ èÅðÇîÕ
ê¯æÆÁ» ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Ôð ÇÂÕ êðå ù, êóç¶ ù ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇÂé·» åðÆÇÕÁ»
éÅñ ÃðÆð, ìÅÔðÆ ÃðÆð, êÌÅä ÇÂ¿çzÆÁ» ù îé çÆ Ôð çôÅ ù ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË Áå¶
ÁÅåîÅ å¼Õ êÔ¹¿ÇÚÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÜÆòé ç¶ Á³çð ÁÅåîÅ å¼Õ êÔ¹¿Úä å¯º êÇÔñ» ìÔ¹å
ÃÅðÆÁ» ÃÚÅÂÆÁ» ìÔ¹å ÃÅð¶ å¼å» å¯º ÜÅäÈ Ô¯äÅ êò¶×Å, ë¶ð îé°¼Ö ù êåÅ ñ¼×¶×Å ÇÕ îé°¼Ö
ç¶ ÕÂÆ ÃÈÖôî ÃðÆð Ôé Ü¯ ÇÂÃ ìÅÔðÆ ÃðÆð ç¶ Á³çð ÔéÍ
ìÅÔðÆ ÃðÆð ç¶ Á³çð Ü¯ òÃçÅ ÔË À°Ô ÔÆ ìÅÔðÆ ÃðÆð ÇåÁÅ× Õ¶ Ô¯ð ÃðÆð èÅðä
ÕðçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÁÅåîÅ ù ÜÅäçÅ ÔË Ú¶åéåÅ ç¶ Çì¿çÈ ù ÜÅäçÅ ÔË À°Ô ÇÂÔ òÆ ÜÅäçÅ
ÔË ÇÕ îðéÅ Ü¿îäÅ Õ¶òñ ìÅÔðÆ ÃðÆð éÅñ ÔÆ Ãì¿Çèå ÔéÍ
BC. ÔÇæÁÅð À°Ã ù ÚÆð éÔÄ ÃÕç¶, Á¼× À°Ã ù ÃÅó éÔÄ ÃÕçÆ êÅäÆ À°Ãù
Ç×¼ñÅ éÔÄ Õð ÃÕçÅ, ÔòÅ À°Ãù Ã¹ÕÅ éÔÄ ÃÕçÆÍ
BD. À°Ô ÁÚÆð, Áà¹¼à Á×éÆ ðÇÔå ÔË, ÁÇí¼Ü ÔË, Ã¹¼Õä å¯º ðÇÔå ÔË, À°Ô Áà¼ñ ÔË,
ÁÜð ÔË, Áîð ÔË, ÇòÁÅêÕ, Ã¿êÈðä ÃæÅÂÆ ÔË À°Ô ÁÅÇç ÃÚ¹ Ü¹×ÅÇç ÃÚ¹ ÔË íÆ ÃÚ¹ Ô¯ÃÆ
íÆ ÃÚ¹ ÔËÍ
BE. À°Ô ²÷ÅÇÔð Ô¹¿ÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÷ÅÇÔð å¯º À°µå¶ ÔË, Ã¯Ú å¯º À°µêð ÔË ÇéÔÕñ¿Õå ÔË
ÇÂÔ Ãí Õ°Û ÜÅäÇçÁ» Ô¯ÇÂÁÅ åËù ÇÂÔ Ã¯íçÅ éÔÄ ÇÕ å±¿ îðä òÅÇñÁÅ çÅ ç¹¼Ö îéÅÂ¶ºÍ
ÁÅåîÅ, Ú¶åéåÅ çÅ Çì¿çÈ ÁÃÆî ÔË Ãðì ÇòÁÅêÆ ÔË Õ¯ÂÆ ÁËéÅ ôÕåÆòÅé éÔÄ Ü¯
ÇÂÃ ù Õ¼à ÃÕ¶, Á¼× ÇòÚ À°Ã ù í¹¿é ç¶ä çÆ ôÕåÆ éÔÄ Áå¶ êÅäÆ Áå¶ ÔòÅ å¯º À°Ô
Áê¯Ô îé°¼Ö ÔËÍ îé°¼Ö ç¶ Á³åðÆò ÇòÚ ÁÃÆî ÁÅåîÅ çÅ òÅÃÅ ÔËÍ Áàñ Ã¼Ú ù ÜÅäç¶ Ô¯Â¶
Ç×ÁÅéÆ ÕçÆ ç¹¼Ö éÔÄ îéÅªç¶Í Ç´ôé ÜÆ ÇÂÔ êðòÚé Õðç¶ Ô¯Â¶ ÁðÜé ù Ç×ÁÅé ç¶
Ãð¯å ò¼ñ ñÜÅ ðÔ¶ Ôé À°Ã ù Áîð, ÁÜð Áà¼ñ ÁÅåîÅ çÅ Ç×ÁÅé ç¶ Õ¶ À°Ã ù ÇéðíË
Õðç¶ ÔéÍ
×ÆåÅ ç¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ Ãñ¯Õ À°êÇéôç» ÇòÚ¯º ÔéÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË ò¶ç» Áå¶ À°êÇéôç» ù Ã¯è Õ¶ ×ÆåÅ ÇñÖÆ ×ÂÆ ÔËÍ ×ÆåÅ çÅ Ç×ÁÅé Ã¯ÇèÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
ÇÂÇåÔÅÃ ÇÂÃ ×¼ñ çÆ ×òÅÔÆ Çç¿çÅ ÔË ÇÕ Ãî¶º-Ãî¶º ÇÃð ×¹ðÈ Üé Ç×ÁÅé Ã¯è Õ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ»
ù Çç¿ç¶ ðÔ¶, ë¹¼ñ À°Ô ê¹ðÅä¶ ÔÆ Ôé, Ãî¶º-Ãî¶º ÇÃð ëÈñçÅé ìçñç¶ ðÔ¶ Ôé, ë¹¼ñ» ù ÃÜÅÀ°ä
çÅ ã¿× ò¼ÖðÅ ÔË, Áé¯ÖÅ ÔË Áå¶ ×¹ðÈ Üé» çÆ ÁÅêäÆ ÕîÅÂÆ Áé°ÃÅð ÔËÍ Ç×ÁÅé ÃæÅÂÆ ÔË ÇÂÃ
çÅ Ãð¯å Áà¼ñ ÔËÍ
Ã¿å» çÆ Ç×ÁÅéÆÁ» çÆ Ã¹ÇÔðçåÅ ÇÂÃ¶ ÇòÚ ÔË ÇÕ À°Ô Ç×ÁÅé ÇÕÃ åð·» Çç¿ç¶ Ôé,
41
×¹ðÈ çÅ À°êðÅñÅ å» Õ¶òñ E@% ÔË ìÅÕÆ çÅ E@% ÃÅèÕ çÅ ÔËÍ ÁðÜé Ãð¯åÅ ìÇäÁÅ
Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇèÁÅé ÇÂÕ¼åð ÕðÆº ìËáÅ ÔË, ÇéðÛñ ÔË, Ç´ôé ÜÆ ò¼ñ¯º Çç¼å¶ ÜÅ ðÔ¶ ÃæÅÂÆ Ç×ÁÅé
ù ÃîÞä çÆ Ãîð¼æÅ ð¼ÖçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ×¼ñ ÇìñÕ°ñ áÆÕ ÔË Üç¯º ÃÅèÕ ÇåÁÅð Ô¯ò¶, ×¹ðÈ êÌ×à
Ô¯ ÔÆ Ü»çÅ ÔË, Ü¶ ÜÅéä çÆ êÌìñ ÇÂ¼ÛÅ ÔË å» ÜÅä ÔÆ ñú×¶Í Ã¼Ú Áå¶ Ç×ÁÅé ÇÂÕ ÇÃ¼Õ¶
ç¶ ÔÆ ç¯ êÅÃ¶ ÔéÍ Üç¯º ÃÅèÕ ÇòÚ Ã¼Ú ù ÜÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ êÌìñ Ô¯ ÜÅò¶ å» À°Ã ÇòÚ
ÁæÅÔ, òÇÚåð, ì¶Á³å ôÕåÆ ÁÅ Ü»çÆ ÔËÍ
BF. Ü¶ å°ÃÄ ÇÂÔ ÃîÞç¶ Ô¯ ÇÕ Ôð òÅðÆ Üç¯º Ü³îç¶ å¶ îðç¶ Ô» ÁÅåîÅ éÅñ Ü¿îçÆ
å¶ îðçÆ ÔË Ü» ÇÂÔ ÃîÞç¶ Ô¯ ÁÅåîÅ ÃæÅÂÆ ÔËÍ Ü¯ òÆ å°ÃÄ ÃîÞç¶ Ô¯, Ô¶ ôÕåÆòÅé åËù
ÁëÃ¯Ã éÔÄ îéÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅÍ
BG. Ü¯ Ü¿îçÅ ÔË À°Ã çÅ îðéÅ òÆ ÇéôÇÚå ÔË, À°Ã çÅ î¹ó Üéî òÆ ÇéôÇÚå ÔË,
ÇÂÃ ÁÇéòÅðÆ ù ÜÅäç¶ Ô¯Â¶ òÆ åËù ÁëÃ¯Ã éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅÍ
BH. Ô¶ íðå çÆ Ã¿åÅé, îé°¼Ö çÆ Ô¯ºç ÁêÌå¼Ö å¯º Ô¹¿çÆ ÔË, ë¶ð îé°¼Ö êÌå¼Ö Ô¯ Õ¶ ÇòÚðçÅ
ÔË Áå¶ Á³å ÇòÚ ë¶ð ÁêÌå¼Ö ÇòÚ ÃîÅÁ Ü»çÅ ÔË Ã¯ ÇÕÃ ×¼ñ çÅ ç¹Ö? ÇÕÃ ×¼ñ çÅ ÁëÃ¯Ã?
ÁÅåîÕ ìñ ñËä ñÂÆ îé°¼Ö ì¶Á³å Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË îÅéÇÃÕ ÃÇæåÆ ù ìçñä çÆ
ìÔ¹å Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË ÇÂÃ åð·» Õðé éÅñ À°Ã ù ÁÅåîÅ çÆ Ô¯ºç çÅ Ç×ÁÅé òÆ Ô¯ Ü»çÅ
ÔËÍ ÇÂÔ ×¼ñ ÃçÅ ïÅç ð¼ÖäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË Ü¯ ÜéÇîÁÅ ÔË À°Ô îð¶×Å òÆ ÷ðÈðÍ î½å ÇÂÕ ÃÚÅÂÆ
ÔË ÇÜÃ ù àÅÇñÁÅ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅÍ Üç¯º Õ¯ÂÆ òÆ îÇðÁ» ñÂÆ òðñÅê ÕðçÅ ÔË À°Ô î¯Ô çÅ
ì¿Çé·ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô¹¿çÅ ÔË î¯Ô ÇÂÃ ç¶Ô ðÈê éÅñ, ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã ù À°Ã Áà¼ñ çÅ
Ç×ÁÅé ÔÆ éÔÄÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÃÅèÕ ù ÁÅêäÆ åÅÕå Á¿çð çÆ, ìÅÔð çÆ Ãî¹¼ÚÆ, ÃÈÖôî,
ÃÅðÆ çÆ ÃÅðÆ ÁÅêÅ ãÅñä ÇòÚ ñÅ ç¶äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË å» Ü¯ ç¶Ô ÁÇèÁÅÃ å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ
ÃÕ¯, Á³çð ÜÅ Õ¶ ÁÅêÅ ÜÅä Õ¶ ÁÅêÅ ÚÆé ÃÕ¯, ÁÅåî Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðÕ¶ ÁÅåî Ú¶åéåÅ
åÕ êÔ¹¿Ú ÃÕ¶Í ÃÉË-ðÈê êÇðòðåé, ÕÅÇÂÁÅ Õñê Õ¶òñ ÷ðÈðÆ ÔÆ éÔÄ ÇÂÔ ÇÂÕ¯ ÇÂÕ ÜÆòé
îé¯ðæ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ôð ÁÅåî îÅð× çÅ À°ç¶ô À°Ã ÇÂÕ åÕ êÔ¹¿ÚäÅ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË, Ü¶
ÇÂÃ çÆ êÌÅêåÆ éÅ Ô¯ò¶ å» îé°¼Ö Áé§ç å¯º ò»ÞÅ ðÇÔ Ü»çÅ ÔËÍ
îðé Áå¶ î½å ç¶ ðÔ¼Ã ù ÁÃÄ ìóÆ Ã½ÖÆ åð·» êÌ×à Õð ÃÕç¶ Ô», ð¯÷ÅéÅ ÜÆòé
ÇòÚ ÁÃÄ ÕÇÔ¿ç¶ Ô» ÃÈðÜ Úó· ÇêÁÅ, ÃÈðÜ â°¼ì Ç×ÁÅ Ü» Ççé Úó· Ç×ÁÅ, Ççé ñæ Ç×ÁÅÍ
ÃÈðÜ çÅ Úó·éÅ Üéî å¶ ÃÈðÜ çÅ â°ìäÅ îðéÅÍ ÃÈðÜ Úó·é Áå¶ ÃÈðÜ â°¼ìä çÅ Ç×ÁÅé
ÃÅð¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÕðÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË, òÅÃåò ÇòÚ å» éÅ ÃÈðÜ â°ìçÅ ÔË éÅ ÔÆ Úó·çÅ ÔË
ÃÈðÜ å» ÃçÅ ÔÆ ÔËÍ ÕîÆ å» ÃÅâ¶ Á³çð ÔË ÃÅâ¶ Õ¯ñ À°Ô é¶åð éÔÄ, À°Ô Áé°íò éÔÄ
ÇÜÃ éÅñ ÁÃÄ ç¶Ö ÃÕÆÂ¶, ÇìñÕ°ñ ÇÂÔ¯ ÔÆ ÔÅñ Ü¿îä îðé çÅ ÔË, òÅÃåò ÇòÚ éÅ Õ¯ÂÆ
ÕçÆ Ü¿îçÅ ÔË Áå¶ éÅ ÔÆ îðçÅ ÔËÍ Ü¿îä Áå¶ îðé çÅ ÁÇÔÃÅÃ ÃÅâ¶ Áé°íò çÆ ØÅà ç¶
ÕÅðä ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁÅêäÅ êÌòÚé ÜÅðÆ ðÖç¶ Ôé Áå¶ çÃç¶ Ôé ÇÕ ÇÜé·» ÃðÆð» éÅñ
ÃÅù î¯Ô ÔË À°Ô Õ¶òñ ÇÂÕ ÃÅâÅ íðî ÔË Ü¯ ÇÂÕ Ãðòåð îÅÇÂÁÅ çÅ ÔÆ íÅ× ÔËÍ
ÁáÅÂÆò¶º Ãñ¯Õ ÇòÚ ôìç í¹åÅ (bhuta) òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÜÃçÅ Áðæ ÔË Ü¿îäÅ,
Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÁÅÀ°äÅ, ÇÂÃ çÅ êÌ×àÅòÅ Çìé» ÕÅðä éÔÄ ÔËÍ ÇÂÔ ÕÇÔäÅ, À°Ô Ü¿ÇîÁÅ ÔË Ü» À°Ô
Ü¿î ÇêÁÅ ÔË å¯º íÅò ÔË À°Ô êÇÔñ» òÆ ÃÆ, Ô¹ä À°Ã é¶ éò» ðÈê èÅðä Õð ÇñÁÅ ÔË, ÁÇç¼Ö
å¯º À°Ô ÇçÃä òÅñÅ Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, éÅ ÜÅéä å¯º ÜÅÇäÁÅ ÜÅä òÅñÅ Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, Áêðå¼Ö å¯º
êðå¼Ö Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ Ü¯ êóç¶ ç¶ ÇêÛ¶ ÃÆ À°Ô Á¼×¶ ÁÅ Ç×ÁÅ ÔË À°Ã ù Ü¿ÇîÁÅ ÁÅÖç¶ ÔéÍ ÇÂÕ
42
ÇòèÆ çÅ ÇòèÅé ÔË ÇÜÔóÅ Ãí À°å¶ ñÅ×È Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÜÆòé ç¶ ÃÅð¶ êÇÔ¬, ÃÅð¶ í¶ç,
ÜÅäçÅ ÔË À°Ã ñÂÆ îðé Ü¿îä Õ¯ÂÆ ðÔ¼ÃîÂÆ éÔÄ ÔËÍ
Ü¯ òÆ ÇÂÃ ÇçÃç¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÔË À°Ô Á-ÇçÃç¶ ÇòÚ òÆ ÔË À°Ã çÆÁ» Üó·» ÁÇçÃç¶
ÇòÚ Ôé, ÜÆòé, Õ½îÅ (comma), ÃËîÆ Õ¯ñé (semi colon) ÇòôÇîÕ ÇÚ¿é (sign of ex-
clamation) íðêÈð ÔË êð ÇÂÃ çÅ Õ¯ÂÆ êÈðé ÇòðÅî éÔÄ ÔËÍ ÇÂÔ À°Ô òÅÕ ÔË À°Ô ÖðóÅ ÔË
ÇÜÃçÅ éÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÇç ÔË éÅ Õ¯ÂÆ Á³å ÔË, ç¯é¯º ÔÆ ×¹ÁÅÚ¶ Ô¯Â¶ Ôé, Õ¶òñ î¼è íÅ× ÃÅâ¶
Õ¯ñ ÔË, î¼è ù Ú¿×Æ åð·» ÜÅä Õ¶ ÔÆ å°ÃÄ ÁÅÇç Á³å çÆÁ» åÅð» ù Ô¼æ êÅ ÃÕç¶ Ô¯ ÁÃÆî,
Áà¼ñ ù ÜÅä ÃÕç¶ Ô¯Í
BI. ÁÃÄ ÇÂÃ ù ÇÂÕ ÁÚ¿íÅ ç¶Öç¶ Ô», çÈÃðÅ ÇÂÃ ù ÁÚ³íÅ çÃçÅ ÔË, åÆÃðÅ ÇÂÃ
ÁÚ¿í¶ å¯º âðç¶ Ôé, ÕÂÆ ÇÂÃ ÁÚ¿í¶ ù Ã¹äç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ù Ã¹äç¶ òÆ Ôé, À°é·» ù òÆ ÇÂÃ
çÅ Ç×ÁÅé éÔÄ ÔËÍ
C@. Ô¶ íðå çÆ Á³Ã, ÇÂé·» ÃðÆð» ç¶ Á³çð Ü¯ ÔË, Ü¯ ÁÅåîÅ ÔË À°Ã ù ÕçÆ éÔÄ
îÅÇðÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ À°ÃçÅ Á³å Õç¶ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ Ã¯ ÇÕÃ¶ ç¶ ÜÅä ÇêÛ¯º ð¯ä çÆ, Ã¯× îéÅÀ°ä
çÆ Õ¯ÂÆ ×¼ñ éÔÄ ÔËÍ
ÃÅÇðÁ» çÆ Ô¯ºç êÇÔñ» ÇÂÃ ÇçÃç¶ Ã¿ÃÅð å¯º êð·¶ Ô¹¿çÆ ÔË ë¶ð ÇÂÃ êÌå¼Ö Ã¿ÃÅð ÇòÚ
ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, ÇÜÔó¶ ìçñÅú ÁÅÀ°ºç¶ Ôé À°Ô Õ¶òñ À°êð çÆ Ãå·Å (åËÇÔ) À°å¶ ÔÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÃÉË
ÜÆòå çËòÆ Ü¯å ÃÇæð ÔË Õç¶ ìçñçÆ éÔÄ, Ü¯ òÆ éÅôòÅé ÔË ÁÅåîÅ ÃÅÇðÁ» ÇòÚ ÔË, êð
ë¶ð òÆ À°Ô Áîð ÔË À°Ô éÅôòÅé éÔÄ ÔËÍ ÇÕÌôé ÜÆ ÇÂÃ çÅ Ç×ÁÅé ÁðÜé ù Çç¿ç¶ Ôé
Áå¶ À°Ã ù ÁÅåîÅ ìÅð¶, ÁÅåîÅ ç¶ ÁÚ¿í¶ ìÅð¶ ÜÅä±¿ ÕðÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ÁÅåîÅ ù ÜÅä
Ü»ç¶ Ôé À°æ¶ åÕ êÔ¹¿Ú Ü»ç¶ Ôé À°Ô ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð å¯º ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ãî¶à ñËºç¶ Ôé Áå¶
À°é·» çÆ Çñò â±¿ØÆ ñ× Ü»çÆ ÔËÍ ôìç» çÆ Ô¯ºç À°é·» ñÂÆ Öåî Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ ã¹Õò¶º Á¼Öð»
çÆ À°é·» ù ØÅà îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ À°Ô ÁÅåîÅ çÅ òðéä éÔÄ Õð ÃÕç¶Í
Ç×ÁÅéÆ ÇçÃç¶ ÁäÇçÃç¶ çÅ ÁëÃ¯Ã éÔÄ Õðç¶, ôÃåð ÁÅåîÅ ù îÅð éÔÄ ÃÕç¶,
À°Ã çÆ Ô¯ºç ÇîàÅ éÔÄ ÃÕç¶, Ã¯ À°Ã ñÂÆ ç¹ÖÆ Ô¯ä çÅ Õ¯ÂÆ ñÅí éÔÄ ÇÜò¶º ÇÕ ÒÇÂô¯
À°êÇéôçÓ ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Ü¯ ÁÜ¶ Üéî¶ éÔÄ, ìçñ¶ éÔÄ Ü»ç¶, ÇÕÃ¶ åð·» òÆ éÅô
éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶ Çòì¿èé éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶, ÃðÆð çÅ îÅñÕ ÁÜð, Áîð ÔË, ê¹ðô ÔËÍ ÇÜÃ ù îÅÇðÁÅ
éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÂÔ Û¯à¶ å¯º Û¯àÅ ÔË ò¼â¶ å¯º ò¼âÅ ÔËÍ ÒÕá À°êÇéôçÓ ÇòÚ ÇÂÃ åð·» ÇñÇÖÁÅ
ÔË ìÔ¹å ÃÅÇðÁ» ù ÁÅåîÅ ìÅð¶ Ã¹éä çÅ ÁòÃð ÔÆ éÔÄ ÇîñçÅ, Ã¹éä å¯º ìÅç òÆ ÕÂÆÁ»
ù ÜÅéä çÅ î½ÕÅ éÔÄ ÇîñçÅÍ ÇÂÔ ìÔ¹å Ø¼à ÔË ÇÕ ÁÇèÁÅåîÕ ù ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ç×ÁÅé
ç¶ä çÅ î½ÕÅ ÇîñçÅ ÔË, Ü¯ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Ç×ÁÅé ñÂÆ ÇåÁÅð Ô¯ò¶, Õ¯ÂÆ ÇòðñÅ ÔÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ
ÇÂÃ ù ÜÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ ÔË Áå¶ ÇåÁÅð ÔËÍ
ìÌÔî ÇòÇçÁÅ ç¶äÆ Ãí å¯º Á½ÖÅ Õ¿î ÔËÍ ÕÅðä? êÇÔñ» ÃÅèÕ ÁÅêäÆ ÇÚå ÇìðåÆÁ»
ÔÆ ÇÂÕÅ×ð éÔÄ Õð ÃÕç¶, À°é·» ÇòÚ Áé°ôÅôé ÔÆ éÔÄ ÔËÍ Ã¯ À°é·» çÆ îÅéÇÃÕ åÅÕå
Ö¶ðÈ¿-Ö¶ðÈ¿ Ô¯ÂÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ çÈÃðÅ, ÃÇå ù ÜÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÇÂÛÅò» ÇòÚ¯º ÇÂÕ ÔË,
Üç¯º åÕ ìÅÕÆ çÆÁ» ÇÂÛÅò» Û¼â Õ¶ Õ¶òñ ÇÂÕ ÃÇå çÆ íÅñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ éÅ ð¼ÖÆ ÜÅò¶ À°ç¯º
åÕ ÇÂÔ ÜÆòé îé¯ðæ êÈðÅ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ åÆÃðÅ Á¼Ü çÅ ÜÆòé ÁËéÅ «íÅÂ¶îÅé ÔË Ôð
Ãî¶º ìÅÔð ù ÔÆ ÇÖÚçÅ ÔËÍ Ú½æÅ ÃÅèéÅ Õðé ñÂÆ, ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä ñÂÆ Õ¯ÂÆ ô»åîÂÆ
òÅåÅòðä ÔÆ éÔÄ ÇîñçÅÍ ê³Üò» ÁËé¶ ò¼Ö-ò¼Ö ðÃå¶ ìä ×Â¶ Ôé, ÃÅèÕ ì½ºçñÅ Ç×ÁÅ ÔË,
43
ÕçÆ À°Ô ÇÕÃ¶ ðÃå¶ À°å¶ Ü»çÅ ÔË, ÕçÆ ÇÕÃ¶Í Û¶ò» ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã ù ÇÕå¯º òÆ áÆÕ Áå¶
Ã¹ÁÅðæÔÆé Ã¶è éÔÄ ÇîñçÆ, ×¹ðÈ éÔÄ ÇîñçÅ, ÃÅèÕ ÇÂÔ ëËÃñÅ éÔÄ Õð ÃÕçÅ ÇÕ Õ¶òñ
ÃÅèéÅ ÔÆ À°ÃçÆ Ãðò¯åî âÆÀ±àÆ ÔË ìÅÕÆ ÃÅðÆÁ» âÆÀ±àÆÁ» Õ¶òñ ÃÅèéÅ åÕ êÔ¹¿Úä ç¶
ðÃå¶ Ôé, ÃÅèéÅ ç¶ îÔ¼åò ù êÈðÆ åð·» ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°ÃçÅ ÇÃè»å Áå¶ À°ÃçÅ
êÌËÕàÆÕñ êÅÃÅ ç¯é¯º ÔÆ ÃîÞä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, À°Ã å¯º ìÅç ÇÂÃ ðÃå¶ À°å¶ ÚñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
Ô¯ ÃÕçÅ ÔË å°ÃÄ Ã¯Ú» ç¶, Áé°íò» ç¶ Áå¶ íÅòÕå» ç¶ Ü¿×ñ ÇòÚ ×¹ÁÅÚ ÜÅúÍ Ãåò»
ÇÜò¶º-ÇÜò¶º ÃÅèÕ Á³çð ç¶ Áé°íò» ù îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË, Á³çð çÆÁ» êðå» ù ÜÅäçÅ ÔË
À°éÆÁ» ÔÆ À°Ã çÆÁ» ÕÇáéåÅ òèçÆÁ» ÔéÍ Ã¯ ÇÂÃ ðÃå¶ å¶ Úñä ñÂÆ ìó¶ èÆðÜ çÆ
ñ¯ó ÔËÍ
Üç¯º åÕ ÜÆòé ç¶ ÃÅð¶ êèð» å¶ Ã¿Üî éÅ ÇñÁ»çÅ ÜÅò¶ ÜÆòé ù ÖÅä, Ã½ä Áå¶
Ô¯ð ×¼ñ» ÇòÚ Çéïîì¼è éÅ ÕÆåÅ ÜÅò¶, ÃÅèéÅ Ô¯ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÆ, ÃÅèéÅ å¯º Çìé» ÃÉË Áé°íò
éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, ê³Ü, çÃ Çî³à çÆ ÃÅèéÅ Õ¶òñ å°ÔÅâ¶ îé ù åÃ¼ñÆ ç¶ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇÜÔóÆ
ÃÅèéÅ çÅ î³åò Ú¶åéÅ ù ÜÅ× ðÈê ÕðéÅ éÔÄ ÔË À°Ô å°ÔÅù Áé°íòÆ Ç×ÁÅé éÔÄ ç¶
ÃÕçÆ, Çìé» Áé°íò å¯º å¼å Ç×ÁÅé éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ À°êÇéôç çÃç¶ Ôé, Ü¶ Õ¯ÂÆ ÇÂÔ Ã¯ÚçÅ
ÔË ÇÕ ÁÅåîÅ ù îé ç¶ Ç×ÁÅé éÅñ ÜÅÇäÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË À°Ô ÁÇ×ÁÅé ÔÆ ÔËÍ
ÕÂÆ ÃÅèÕ ÇÕåÅì» êó· Õ¶ ìóÅ úêðÅ ÇÜÔÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ñËºç¶ Ôé, ë¶ð À°Ô
ìËÔÃ Õðç¶ Ôé ÇÕ À°é·» çÅ Ç×ÁÅé ìóÅ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé ÔË, êð À°Ô å» Õ¶òñ ÁÅêäÆ Ô¯ºç
ù ÔÆ çðÃÅ ðÔ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÂÃ ÕÅðä ÕðÕ¶ À°Ô Ô¯ð Á½Õó» Öó·ÆÁ» Õð ñËºç¶ Ôé, Á½Õó»
ØàçÆÁ» éÔÄÍ ÔÀ°îË ÁÅêä¶ ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ Õ¿è ÖóÆ ÕðÕ¶ ðÖçÆ ÔË, ÇÂÔ ÁÅåî íÅò ìÅð¶
Ú¶åéåÅ ×¹ÁÅ ìËáçÆ ÔË Áå¶ í¹¼ñ Ü»çÆ ÔË ÇÕ ÇÂÃ çÅ Ãì¿è ÁÅåîÅ éÅñ ÔË ÇÂæ¯º ÃÅðÆ îÅÇÂÁÅ
À°åê³é Ô¹¿çÆ ÔËÍ
îé°¼Ö ù Õ¶òñ ì¯ÇèÕ Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ éÔÄ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ, éÅñ-éÅñ ÃÉË Áé°ôÅôé
ÃÇÔÜ Áå¶ Ã¿Üî çÅ Áé°íò òÆ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÔ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÂÃ éÅñ Õ¯ÂÆ ì¯Þ éÔÄ êËºçÅ,
Õ¯ÂÆ Õôà éÔÄ Ô¹¿çÅ, Áé°ôÅôé å¯º Çìé» Õðåì ÕðéÅ ìóÅ Á½ÖÅ ÔËÍ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º éÅ å» ÃÅâ¶
ÁÅ×È, éÅ ÁÇèÁÅêÕ Áé°ôÅôé ÇòÚ Ôé êð À°Ô çÈÃÇðÁ» ÇòÚ Áé°ôÅôé ÇñÁÅÀ°äÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé,
ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÔÆ À°Ô ÕÅîïÅì éÔÄ Ôé, çÈÃÇðÁ» ù Áé°ôÅôé, ÃÇÔÜ, Ã¿Üî ÇÃÖÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»
ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÃÇÔÜ, Ã¿Üî ÇòÚ ÇñÁÅÀ°äÅ ìÔ¹å ñ¯óÄçÅ ÔËÍ
CA. åËù ïæÅðæ ç¶Ö Õ¶ Õ¿ìäÅ éÔÄ ÚÅÔÆçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÕ ï¯è¶ ñÂÆ ÇéÁ» çÆ ñóÅÂÆ
å¯º À°ÚÆ Õ¯ÂÆ ÚÆ÷ éÔÄ ÔËÍ
CB. À°Ô ï¯è¶ ìó¶ òâíÅ×¶ Ôé ÇÜé·» ù ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï°¼è ìÇäÁÅ ìäÅÇÂÁÅ Çîñ Ü»çÅ
ÔË, ÇÂÔ Ãòð× ç¶ ðÃå¶ À°å¶ ÇÂÕ Ö¹ñ·¶ ç¹ÁÅð çÆ åð·» ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ÃîÞÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ âÆÀ±àÆ Ãí å¯º À°Ú ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ âÆÀ±àÆ ÕðÇçÁ»
ÔÆ ÜÆòé ç¶ îé¯ðæ çÆ êÈðåÆ Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ âÆÀ±àÆ çÆ êÈðéåÅ ÔÆ èðî ÔËÍ èðî ôìç ç¶
Áðæ ìó¶ â±³Ø¶ ÔéÍ èðî î÷Ôì éÔÄ ÔË, ÇÂÃ ÇòÚ ÜÆòé çÅ Ôð êÇÔ¬ ôÅÇîñ ÔË, Á¿çð¯º
òÆ å¶ ìÅÔð¯º òÆÍ ÇÂÔ ÜÆòé ç¶ Ôð ê¼èð å¶ ñÅ×È ÔË ÇÂÔ ÇâÀ±àÆÁ» ÇÂÕÃÅðåÅ éÅñ, Çéê³¹éåÅ
éÅñ, Ã¹ÁÅðæÔÆé Ô¯ Õ¶ Áå¶ ÇêÁÅð éÅñ Õðé ìÅð¶ ÁÅç¶ô ÔËÍ ÇÂÕ ÜÆòé çÅ îÔ¼åò Ã¿êÈðé
Õðé ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ ÃÅù çÈÃÇðÁ» éÅñ Ãì¿è Ü¯óé Áå¶ ÃîÅÜ éÅñ ÇÂÕÃÅðåÅ
ìäÅÂÆ ð¼Öä ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
44
ÇÂÕ éÅ ÇÂÕ Ãî¶º Ôð Õ¯ÂÆ âÆÀ±àÆ ìÅð¶, èðî ìÅð¶ ØíðÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÁðÜé! ÇÂÕ
ï¯èÅ ñóÅÂÆ ç¶ ÇòÇ×ÁÅé Áå¶ ÕñÅ ÇòÚ êÈðÆ åð·» Çéê¹¿é ÔË À°Ã ù ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ÕðéÆ
ÚÅÔÆçÆ ÔË, ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé å±¿ ÇåÁÅ× ìÅð¶ éÅ Ã¯Ú, ÇåÁÅ×
å°ÔÅâÅ èðî éÔÄ ÔËÍ ÇÕÌôé ÜÆ À°Ã çÅ ê¼æ êÌçðôé Õðç¶ Ôé å» Ü¯ À°Ô ÁÅêäÅ èðî
ÇéíÅ ÃÕ¶Í ÁðÜé çÅ èðî ï°¼è ÕðéÅ ÔË ï°¼è ÕðÕ¶ ÔÆ À°Ã ñÂÆ Ãòð× ç¶ çðòÅ÷¶ Ö¹ñ·
ÃÕç¶ ÔéÍ Ãòð× ç¶ ìÈÔ¶ ÃÅÇðÁ» ñÂÆ ÔÆ Ö¹ñ· ÃÕç¶ Ôé Ü¶ ÃÅð¶ ÁÅêäÅ èðî Ã¹Ú¼ÜÆ åð·»
ÇéíÅÀ°äÅ ÇÃ¼Ö ñËäÍ ÇÂÔ çÃäÅ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ Ãòð× å¯º ÇÂæ¶ íÅò ÔË À°ÚÆ ÁòÃæÅ çÅ
Ç×ÁÅéÍ À°Ô Ç×ÁÅé ÇÜÔóÅ å°ÔÅù ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð å¯º Û°àÕÅðÅ ç¹ÁÅ Çç¿çÅ ÔËÍ Ã¿ÃÅð çÆÁ»
ÃÅðÆÁ» êð¿êðÅ Áé°ÃÅð Ãòð× çÆ êÌÅêåÆ îðé À°êð¿å ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË êð ÇÜÔó¶ îðé çÆ ÕñÅ
Áå¶ ÇòÇ×ÁÅé ù ÜÅäç¶ Ôé À°Ô îðé À°êð¿å çÅ ÜÆòé êÇÔñ» ÔÆ ç¶Ö ÃÕç¶ ÔéÍ À°Ã
çÆ ÞñÕ À°é·» ç¶ Á¼×¶ ÁÅ Ü»çÆ ÔËÍ
Üç¯º îé°¼Ö íÈåÕÅñ, íÇò¼Ö Áå¶ òðåîÅé ù ÜÅéäÅ ÇÃ¼Ö ñËºçÅ ÔË Áå¶ ÜÅä Ü»çÅ
ÔË ÇÕ ÇÂÔ Ãî¹¼Ú¶ ç¶ ÔÆ ÇÔ¼Ã¶ Ôé À°Ã ñÂÆ Á×ñÅ ÜÆòé ç¶ÖäÅ Õ¯ÂÆ Á½ÖÅ éÔÄ ðÇÔ¿çÅ, À°Ô
êÇÔñ» ÕÆ ÃÆ, Ô¹ä ÕÆ ÔË? ÇÜò¶º À°Ô Ô¹ä çÅ ÜÆòé ÜÆÁ ÇðÔÅ ÔË, À°Ã çÅ Á¼×Å ÇÕò¶º Ô¯ò¶×ÅÍ
îðé À°êð¿å ÁÅåîÅ Ãòð× Ü» éðÕ éÔÄ Ü»çÆ, À°Ô å» À°Ã çÆ ÁÅçå» ç¶ ìäÅÂ¶ Ô¯Â¶
òÅåòðä ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ ÇéÖ¶èÆ çÆÁ» ÁÅçå» ç¶ ìäÅÂ¶ Ô¯Â¶ òÅåÅòðä ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿çÆ
ÔËÍ ÇéÖ¶èÆ çÆÁ» ÁÅçå» ç¹ÖçÅÂÆ Áé°íò Çç¿çÆÁ» Ôé À°Ã ù éðÕ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, Ú¿×ÆÁ»
ÁÅçå» Ã¹ÖçÅÂÆ Áé°íò Çç¿çÆÁ» Ôé À°é·» ù Ãòð× ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ Ãòð× ÁÚ¶å îé ÇòÚ
ìäÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÂÕ ÇÖÁÅñ ÔË ÇÜæ¶ Ú¿×ÆÁ» îÅóÆÁ» ÁÅçå» çÅ ÖÅåÅ Üî·Å Ô¹¿çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË
ìÅÔðÆ Õ¯ÂÆ òÆ ÚÆ÷ Ãòð× Ü» éðÕ ÇòÚ ÜÅä ñÂÆ î÷ìÈð éÔÄ Õð ÃÕçÆÍ Ãòð×, éðÕ
À°Ô ÃÚÅÂÆÁ» Ôé ÇÜÔóÆÁ» îé°¼Ö ÁÅêäÆ Ã¯Ú ÕðéÆ Áå¶ ÁÅçå» éÅñ ìäÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
CC. Ü¶ å±¿ ÇÂÔ ÇéÁ» çÅ ï°¼è éÔÄ Õð¶º×Å, ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ å¯º êð·¶ Ôà ÜÅÂ¶º×ÅÍ ÁÅêäÆ
ôÅé å¯º êð·¶ Ôà ÜÅÂ¶º×Å å±¿ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ Áèðî Õð¶º×ÅÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ÕÇÔ¿ç¶ Ôé Ü¶ å±¿ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ éÔÄ Õð¶º×Å, å±¿ Áèðî Õð¶º×ÅÍ
ÇÂÔ ôìç íÅò¶º Õ¼àó î÷Ôì» ÇòÚ òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Ã¿ÃÅð ç¶ ò¼â¶-ò¼â¶ ÁÇèÁÅåîòÅçÆ ìó¶
ÔËðÅé Ôé ÇÂÃ ôìç çÆ òðå¯º å¶Í Áèðî çÅ, êÅê çÅ âð îé» ÇòÚ Õ°¼à, Õ°¼à Õ¶ íÇðÁÅ
Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, íÅò¶º ÇÕ¿é¶ ÔÆ ÃÅèé ÇÕÀ°º éÅ Õð ñÀ°, êôÚÅåÅê Õð ñÀ°, ÁÅêä¶ êÅê» ù î³é
ñò¯, ÕìÈñ ñò¯ å» òÆ îé ÇòÚ ÁêðÅèÆ Ô¯ä çÅ è¹óÕ± ñ¼×Å ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÃÄ
êÅê ù î³éç¶ Ô», êÅê ù î³éäÅ ÔÆ ÁêðÅèÆ ìäÅ Çç¿çÅ ÔË Áå¶ éÅñ ÔÆ Ã÷Å çÅ âð ñ×
Ü»çÅ ÔËÍ
ï¯× çÅ ÇòÇ×ÁÅé êÅê ù Ô¯ð åð·» ñËºçÅ ÔËÍ À°Ô ÕÇÔ¿ç¶ Ôé êÅê ÃÅâ¶ ÃçÅÚÅð çÅ
íÅ× ÔË, ÕðéÆ çÅ íÅ× ÔË, À°Ô ÕðéÆ ÇÜÔóÆ ÃÅâ¶ ÜÆòé ÇòÚ Á½Õó» êÅÀ°ºçÆ ÔË, ÇÂÔ
ÃçÅÚÅð, ÇÂÔ ÕðéÆ Ã¹èÅðÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º Ü¶ îËº êÌ¶î éÅñ éÔÄ ÇòÚðçÅ, îËº êÅê
å» éÔÄ Õð ÇðÔÅ, Õ¯ÂÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ êÅê éÔÄ Õð ÇðÔÅ ÇÜÃ çÆ Ã÷Å îËù Çîñ ÃÕ¶ êð Ô»!
îËº ÁÅêä¶ Áå¶ çÈÃÇðÁ» ç¶ ÇòÚ ÇÂÕ Õ¿è ÷ðÈð Öó·Æ Õð ÇðÔÅ Ô», À°Ô Õ¿è ÇÜÔóÆ î¶ðÅ
çÈÃÇðÁ» éÅñ ÇîñÅê Á½ÖÅ Õð ç¶ò¶×ÆÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ÇÂÕ Ã÷Å ÔËÍ Üç¯º îËº ÁÅêäÅ
À°Ô ÃçÅÚÅð ìçñçÅ Ô» î¶ðÅ ç¹Ö ÁÅêä¶ ÁÅê ÔÆ çÈð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ îé°¼Ö ù ÁÅêä¶ ÁÅê ù
Ã¯èä çÆ Õ¯Çôô ÕðéÆ ÔÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, Ã÷Å ç¶ ìÅð¶ éÔÄ Ã¯ÚäÅ ÚÅÔÆçÅÍ ï¯× Áé°ÃÅð êÅê
ÁÇ×ÁÅé å¯º êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ÃÅðÆÁ» ÃîÇÃÁÅò» çÆ Üó· ÁÇ×ÁÅé ÔÆ ÔËÍ ÁÃÄ êÅê Õðç¶
45
Ô», Á½Õó» êËçÅ Õðç¶ Ô», ÇÂÔ ÃÅâÆÁ» ÇéÖ¶èÆ çÆÁ» ÁÅçå» ÕðÕ¶ ÔÆ ÔËÍ Üç¯º ÜÅäÇçÁ»
Ô¯ÇÂÁ» ÁÃÄ íËó¶ Õ¿î Õðç¶ Ô» ÃÅù êåÅ ÔË ÇÕ ÇÂé·» çÅ éåÆÜÅ Ú¿×Å éÔÄ Ô¯ò¶×Å, ë¶ð òÆ
ÁÃÄ À°Ã ù êð·¶ Õð Çç¿ç¶ Ô», À°Ã Ãî¶º ÁÃÄ ÁÅêäÆ ÁÅçå ç¶ ì¼è¶ À°Ô Õ¿î Õð ðÔ¶ Ô¹¿ç¶
Ô», Ü¯ ÃÅù éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅÍ Ç×ÁÅé å¯º íÅò ÔË ÜÅéäÅ, Ú¿×Æ åð·» ÜÅéäÅ Áå¶ ì¹¼ÞäÅ,
ÁÅêäÆ ÃÅðÆ Ç´ÁÅ ì¹¼Þ Õ¶ ÕðéÆ, ì¹¼Þ Õ¶ ÕÆåÆ Ô¯ÂÆ Ç´ÁÅ ÃÅâ¶ ñÂÆ Á½Õó» êËçÅ éÔÄ ÕðçÆÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé Ü¶ À°Ã é¶ ÁÅêäÅ èðî éÅ ÇéíÅÇÂÁÅ å» À°Ô ÁÅêä¶ ñÂÆ
Á½Õó» Öó·ÆÁ» Õð ñò¶×Å Áå¶ À°Ô Á½Õó» À°Ã ù ÜÆòé îé¯ðæ éÔÄ êÌÅêå Ô¯ä ç¶ä×ÆÁ»Í
CD. ñ¯ÕÆ å¶ð¶ ñÂÆ ÃçÅ ÁêîÅé òÅñ¶ ôìç òðåä×¶Í ìçéÅîÆ Ô¯ò¶×Æ, ÇÂÔ ìçéÅîÆ
À°Ã ñÂÆ, ÇÜÃ çÅ Õç¶ ìÔ¹å îÅé Ô¯ò¶, î½å å¯º òÆ îÅóÆ ÔËÍ
CE. ò¼â¶-ò¼â¶ ðæ» ç¶ ðæòÅé Ã¯Úä×¶ å±¿ âð Õ¶ ï°¼è çÅ îËçÅé Û¼â Õ¶ ç½ó Ç×ÁÅ
ÔËº, ÁËâÅ ìñòÅé Ô¯ä À°êð¿å å¶ðÆ ìóÆ Ô¶áÆ Ô¯ò¶×ÆÍ
CF. ÇÜÔó¶ êÇÔñ» å¶ðÅ ì¹ðÅ Ã¯Úç¶ Ãé À°Ô Ô¹ä ì¹ðÅ ÕÇÔä×¶ òÆ, å¶ð¶ ìñ çÆ ÇÖ¼ñÆ
À°âÅÀ°ä×¶Í Â¶Ã å¯º ò¼è ç¹ÖçÅÂÆ ÕÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ
CG. Ü¶ îÅÇðÁÅ ÜÅÂ¶º×Å å» Ãòð× ÜÅÂ¶º×Å, Ü¶ ÇÜ¼å ×Â¶ èðåÆ ç¶ ðÅÜ îÅä¯×¶Í Ã¯
À°á! Ô¶ Õ¿¹¿åÆ ê¹¼åð, ï°¼è Õðé ñÂÆ À°á Öó·Å Ô¯Í
ÇÜÔó¶ ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» éÔÄ Õðç¶, ÜÅä ì¹Þ Õ¶ éÔÄ Õðç¶, ÃîÅÜ À°é·» çÅ ÕçÆ
îÅä éÔÄ ÕðçÅÍ À°Ô çÈÃÇðÁ» ñÂÆ òÆ ÇîÃÅñ ÃÅìå éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶, À°Ô ÃîÅÜ ù å¯óç¶
ÔéÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Á³çð åÕ çÆÁ» êèð» å¶ ñË Ü»ç¶ Ôé Áå¶ éÅñ ÔÆ À°Ã ù ÇÂÔ
Ú¶åÅòéÆ Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ Ã¿ÃÅðÕ èðî éÔÄ Û¼âäÅÍ Üç¯º Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ Õðé ÇòÚ
Áä×ÇÔñÆ ÕðçÅ ÔË çÈÃð¶ À°Ã ñÂÆ î³çÅ ÔÆ Ã¯Úç¶ Ôé, ìçéÅîÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ÔÆä íÅòéÅ ÁÅ
Ü»çÆ ÔËÍ Üç¯º ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË ÇÕ ìçéÅîÆ î¶ðÆ ÔÆ ×ñåÆ ÕðÕ¶ Ô¯ÂÆ ÔË Á³çð çÆ åÅÕå
Õî÷¯ð êË Ü»çÆ ÔËÍ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇéÖ¶çä ñ× êËºçÅ ÔË, ÁÅåî ØÅå ç¶ ÇòÚÅð ÁÅÀ°ä
ñ× êËºç¶ ÔéÍ ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» ÇÕ ÇÃÁÅÃÆ ÁÅ×È ñ¯Õ» ç¶ ÇòÚÅð» å¯º ìÔ¹å êÌíÅÇòå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÇÜé·» ù ñ¯Õ ÇéÖ¶èÅåîÕ Ã¹ÞÅÁ ç¶ ç¶ä, À°Ô êð¶ôÅé Ô¯ Ü»ç¶ Ôé Áå¶ ìóÆ éÅÕÅîïÅìÆ
éÅñ ÁÅêÅ ìÚÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ ÔéÍ
Ôð ÔÅñå ÇòÚ ÃÅèÕ ù ÁÅêäÆ Á³çð çÆ åÅÕå ù Ã¹ð¼ÇÖÁå ðÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
Á¿çð çÆ ôÕåÆ ù Ã»í Õ¶ å» ÔÆ ð¼ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË Ü¶ Á³çð Õ¯ÂÆ çÉ¿ç éÅ Ô¯ò¶, îé ÃÅë
Ô¯ò¶Í Üç¯º Õ¯ÂÆ ÇéôÚ¶ÕÅðÆ Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô ÁÅêäÆ ôÕåÆ Ãî¶à Õ¶ ðÖçÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù
À°êç¶ô Çç¿ç¶ Ôé À°Ô ÁÅêä¶ çÉ¿ç å¯º À°êð À°á¶ Áå¶ ÁÅêäÅ èðî ÇéíÅò¶Í À°Ô ÁðÜé ù
ÃîÞÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ï°¼è íÈîÆ ÇòÚ îðé å¯º âðé çÆ ñ¯ó éÔÄ ÔË, Ü¶ À°Ô ï¹¼è ÕðçÅ òÆð
×åÆ ù êÌÅêå Ô¯ Ç×ÁÅ å» Ãòð× ÜÅò¶×Å, Ü¶ ï°¼è ÇÜ¼å ×Â¶ å» èðåÆ çÅ ðÅÜ îÅéä×¶Í
ÇÕÌôé ÜÆ ìÅð-ìÅð ÁðÜé ù ÇÂÔ¯ ÔÆ ÃîÞÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ñóéÅ å¶ðÅ èðî ÔË, ÇÂÔ ÇéÁ» çÅ
ï°¼è ÔË, ï°¼è ÕðéÅ òÆ ÇéÁ» ÔËÍ ÁðÜé ÖåðÆ ÔË, ï¯èÅ ÔË, ÖåðÆ ôìç ç¶ Áðæ Ôé Ü¯ ÇéÁ»
ñÂÆ Ã¼Ú ñÂÆ ñóçÅ ÔË, çÈÃÇðÁ» ù ç¹Ö å¯º ìÚÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Ç´ôé ç¶ ê¼æ êðçðôé éÅñ
êÌòÚé» éÅñ ÁðÜé çÆ Á³çð çÆ Ã¹Ú¶åéÅ À°Ã ù ÇâÀ±àÆ Õðé ñÂÆ î÷ìÈð ÕðçÆ ÔË Áå¶
ÇÂÃ åð·» Ô¯ä éÅñ ÇÂÔ ìÇóÁ» ñÂÆ ÇÂÕ ÇîÃÅñ çÅ Õ¿î Çç¿çÅ ÔËÍ ÖÅÃ å½ð å¶ À°é·» ñÂÆ
Ü¯ íàÕ Ú¹¼Õ¶ Ôé Ü¯ îðé å¯º âðç¶ Ôé Áå¶ îÅðé å¯º âðç¶ ÔéÍ
46
×¹ðìÅäÆ ÇòÚ¯º -
ÖåzÆ Ã¯ Ü¹ ÕðîÅ ÕÅ ÃÈð¹¨ ê¹¿é çÅé ÕÅ ÕðË ÃðÆð¹¨
Ö¶å° êÛÅä
êÛÅäËË ìÆÜË çÅé°¨ Ã¯ ÖåzÆ çð×Ô êðòÅä°¨ ê³éÅ - ADAA
ÖåzÆ ç¶ ÚÅð èðî Ôé -
A. ò¶ç êó·éÅ, B. çÅé ÕðéÅ, C. ï¼× ÕðéÅ, D. ç¶ô çÆ ðÅÖÆ Áå¶ ÇéÁ» çÆ êÅñäÅ
ÕðÇçÁ» ÁÅêä¶ êÌÅä» çÆ ÁÔÈåÆ ç¶ ç¶äÆ, êð ×¹ðÈ ÜÆ å¯º êÇÔñ» ÔÆ ÖåzÆ é¶ ÁÅêäÅ èðî
Û¼â ÇçåÅ ÃÆ -
ÖåzÆÁÅ å èðî¹ Û¯ÇâÁÅ îñ¶Û íÅÇÖÁÅ ×ÔÆ¨
ÇÃÌÃÇà Ãí ÇÂÕ òðé Ô¯ÂÆ èðî ÕÆ ×Çå ðÔÆ¨ ê³éÅ - FFC
(Ú¶ÁðîËé, ÁÅåî îÅð×)
CH. ç¹Ö-Ã¹Ö ù, ÔÅéÆ ù, ÔÅð-ÇÜ¼å ù Ãî ÜÅäÇçÁ», ï°¼è çÆ ÇåÁÅðÆ Õð¯ ÇÂÃ
åð·» Õðé éÅñ Õ¯ÂÆ êÅê éÔÄ ñ×¶×ÅÍ
Ã¹¼Ö ç¹Ö ÇòêðÆå Ôé Ü¯ ð¯÷ ç¶ ÜÆòé ÇòÚ ÁÃÄ Áé°íò Õðç¶ Ô» êð ÇÂÔ ÃÅê¶Ö
Ôé ôìç ÔéÍ Üç¯º ÇÖóÕÆ ÇòÚ¯º ÁÃÄ Çç×-î¿âñ ç¶Öç¶ Ô» ìÔ¹å Û¯àÅ êÌåÆå Ô¹¿çÅ ÔË, Ü¶
Û¼å À°å¶ Úó· Õ¶ ç¶ÖÆÂ¶ å» À°Ô Çç×-î³âñ Ú¹ë¶ð¶ ëËÇñÁÅ ÇçÃçÅ ÔËÍ ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ
Üç¯º Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆ Ççzôà ôÕåÆ òèÅÀ°äÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË å» Ã¹¼Ö-ç¹Ö çÅ íÅò òÆ ìçñ ÜÅÇÂÁÅ
ÕðçÅ ÔËÍ Ã¹Ö-ç¹Ö îé ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ À°ñÆÕ¶ Ô¯Â¶ Ôé Üç¯º À°Ô ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ç¶ Ãêðô ÇòÚ ÁÅÀ°ºç¶
ÔéÍ êð Üç¯º Çéðä¶ éÅñ ç¶ÇÖÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ Öåî Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ ÃÅâÆÁ»
ÇìðåÆÁ» ìçñ Ü»çÆÁ» ÔéÍ Üç¯º À°Ú¶ ê¼èð À°å¶ êÔ¹¿Ú ÜÅÂÆçÅ ÔË Ã¹Ö-ç¹Ö çÅ îåñì Öåî
Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Ã¹¼Ö-ç¹Ö å» Á³çð çÆ ôÕåÆ ìðçÅôå, èÆðÜ Áå¶ ÜÆòé îé¯ðæ çÅ êÌåÆÕ ÔéÍ
Ã¹¼Ö-ç¹Ö çÅ Áé°íò ÜÆòé çÆ ÁÅòôÕåÅ å¶ ÜÆòé çÆ îÔ¼åòêÈðéåÅ å¶ Çéðíð ÔËÍ ÇîÃÅñ
òÜ¯º î» ì¼Ú¶ ù Üéî ç¶ä ñ¼Ç×Á» ìÔ¹å ç¹Ö, êÆóÅ Þ¶ñçÆ ÔË êð À°Ô ÇÂÔ Ãí Õ°Þ î» ìäé
ç¶ îé¯ðæ ù êÈðÅ Õðé ñÂÆ ÔÆ ÕðçÆ ÔË, À°Ã ñÂÆ î» ìäéÅ ìóÅ îÔ¼åòêÈðé ÔË À°Ô ÇÂÔ
êÌÅêå ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÆ ÔËÍ
Ã¹¼Ö-ç¹¼Ö çÆ Üó· ÇÂÕ ÔÆ ÔË, Üç¯º ÇÂÕ éÔÄ Ô¹¿çÅ çÈÃðÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÇîÃÅñ òÜ¯º êËé
×¹ÁÅÚ Ü»çÅ ÔË, ìóÅ ç¹Ö Ô¹¿çÅ ÔË, Ã¿ò¶×Õ ç¹Ö Ô¹¿çÅ ÔË, íÅòÕ ç¹Ö Ô¹¿çÅ ÔË, Üç¯º ñ¼í Ü»çÅ
ÔË å» Ö¹ôÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ À°Ô Ü¯ Á¼Ü ç¹¼Ö çÅ ÕÅðé ÔË Õ¼ñ· Ã¹Ö çÅ ÕÅðä Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ åËù ç¯é» å¯º ÔÆ À°êð À°áäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Áå¶
ÃîÅé ÁòÃæÅ ÇòÚ ÁÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ À°Ô ÁðÜé ù êÌ¶ðéÅ Õðç¶ Ôé À°Ô ç¹¼Ö çÅ Áé°íò
Û¼â ç¶ò¶, À°Ô ç¹¼Ö Ü¯ À°ÃçÆ Ã¿×ÇçzôàÆ ÕÅðé ÔËÍ Ã¹¼Ö-ç¹Ö, ÇÜ¼å Áå¶ ÔÅð, ñÅí Áå¶ ÔÅé
Ãí ù ìóÆ Çéðñ¶êåÅ Áå¶ ÃîÇÚååÅ éÅñ ç¶ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ñóé
ñÂÆ êÌ¶ðç¶ Ôé, ô»å îé éÅñ ï°¼è Õðé ñÂÆ êÌòÚé Õð ðÔ¶ ÔéÍ
Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ñ¯ÕÆ ØíðÅÂ¶ êÂ¶ Ôé Õ¯ÂÆ ÃîÞ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÆ, ÕÆ áÆÕ ÔË ÕÆ ×ñå ÔË,
À°é·» ù ÇÂÔ òÆ ÃîÞ éÔÄ ÇÕ ÇÕÔóÆ ÇâÀ±àÆ ù Ãðò¯åî ÃîÇÞÁÅ ÜÅò¶ êð íÅò ÇÂÔ ÔË ÇÕ
îÔ¼åòêÈðé å» ÃçÅ ÔÆ îÔ¼åòêÈðé ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ã ù Ãí å¯º êÇÔñ» ÔÆ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË
íÅò¶º À°Ô ÇÕ¿é» òÆ ç¹ÖçÅÂÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶, ÇâÀ±àÆ ÕðÇçÁ» ÃÅù åçÁÅåîÆÕðé å¯º êð·¶ ÜÅäÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ã¹¼Ö-ç¹¼Ö å¯º, ÔÅéÆ ñÅí å¯º Ãí ÇòêðÆå» å¯º À°êð À°áäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
47
CI. ÇÂÔ Ü¯ îËº Ô¹ä åÕ çÇÃÁÅ ÔË ÇÂÔ Ã»Öï Çëñ½ÃëÆ Áé°ÃÅð ÃÆ - Ô¹ä ÇÂÔÆ Ãí
Õ°Þ îËº ï¯× ç¶ Ç×ÁÅé Áé°ÃÅð çÃçÅ Ô» ÇÜÃ ù ÜÅä Õ¶ å±¿ Õðî» ç¶ ì¿èé» å¯º Û°àÕÅðÅ
êÅ ÃÕ¶º×ÅÍ
D@. ÇÂÃ ê¼æ å¶ é¶Çåzåò çÆ Õ¯ÂÆ ØÅà éÔÄ, éÅ ÔÆ ÇÕÃ¶ ÔÅð çÅ âð ÔËÍ æ¯ó·Å
ÇÜÔÅ ï¯× ÕÆåÅ òÆ å°ÔÅù ìó¶-ìó¶ ÖåÇðÁ» å¯º, âð å¯º ìÚÅÁ ÃÕçÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ é¶ ÁðÜé
ù Ã»Öï çÆ Çëñ½ÃëÆ çÃÆ ÔË ÇÜÔóÆ ÃÉË çÅ Ç×ÁÅé ÕðÅÀ°ä ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÂÔ ÔÆ
éÔÄ À°Ô ÁÅê¶ Áå¶ ÁÅê¶ å¯º ìÅÔð ç¶ î³âñ çÅ Á³åð çÃçÆ ÔËÍ Ô¹ä À°Ô ï¯× Áé°ÃÅð ÁÅêäÅ
êÌòÚé ô¹ðÈ Õðç¶ ÔéÍ Ã»Öï Çëñ½ÃëÆ Áé°ÃÅð ÃÅÇðÁ» çÆ ÁÅåîÅ ÁÜð Áîð ÔË, Ã¿ÃÅð ÁÃÇæð
ÔË, ÇÛé í¿×ð ÔË, Ã»Öï Çëñ½ÃëÆ ÔË, ï¯× ÇÂÕ â±¿ØÅ ÇòÇ×ÁÅé ÔË, ÃÅèéÅ ÔË, Ü¯ Ã»Öï çÆ
Çëñ½ÃëÆ ù êÌËÕàÆÕñ ÇòÚ ìçñ Çç¿çÆ ÔË ÇÂÔ ç¯é¯º éÅñ-éÅñ ÔÆ Úñç¶ Ôé, ÃÅèéÅ å¯º Çìé»
Çëñ½ÃëÆ ÇÂÕ ÇÃè»å ìä Õ¶, ÔÆ Ã»Öï ðÇÔ Ü»çÆ ÔË Áå¶ î³åò ðÇÔå ðÇÔ Ü»çÆ ÔËÍ Üç¯º
Ã»Öï Áå¶ ï¯× ù Ü¯ó ÇçåÅ ÜÅò¶ å» å¼å çÅ Áé°íò Ô¹¿çÅ ÔË, ë¶ð À°Ô Õ¶òñ ì½ÇèÕ ÃÚÅÂÆ
éÔÄ ðÇÔ¿çÆÍ ï¯× ÃÅèéÅ ÕðÇçÁ» çÅðôÇéÕ ÃÇå ù ÜÆòé ÇòÚ ãÅÇñÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
ï¯× çÅ îÅð× ÃÅèÕ ù ÃÅèéÅ ðÅÔÄ ÁÅåî êÃÅð¶ ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÅ ÔË, ï¯× ÕðéÆ
å¯º íÅò ÔË ÃÇÔÜ Ã¿Üî ÕñÅ íðêÈð ÜÆòé ÕðéÆ, ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ ÕðéÆ ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ ç¶ ëñ
çÆ Õ¯ÂÆ ÁÅôÅ éÅ ÕðéÆ - éÅ Ú¿×Å éÅ î³çÅÍ Ç´ôé ÜÆ Ü¯ ï¯× ç¶ À°åî ×¹ðÈ Ôé çÃç¶
Ôé ÇÕ ÃîÇÚååÅ ÇñÁ»çÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË, Ã¿êÈðéåÅ éÅñ ÇÕò¶º ÕðéÆ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ
ÂÆô¯ À°êÇéôç ÇòÚ òËçÕ Ãî¶º ç¶ îÔÅåîÅ é¶ òÆ À°Ô ÔÆ åðÆÕ¶ çÃ¶ Ôé, ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ù
ÇåÁÅ×¯, ñ¯íÆ éÅ ìä¯, ÂÆô Ü¶ ¦îÆ ÁÅï± ÜÆÀ°äÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô¯ î¯Ô å¯º À°Ú¶ À°á Õ¶ Õðî Õð¯Í
èðî Áå¶ Ã¼Ú ç¶ îÅð× å¶ ÚñÇçÁ» Ü¶ æ¯ó·Æ ç¶ð ñÂÆ Õ¯ÂÆ ØíðÅ ÜÅÂ¶, Õ¯ÂÆ ×ñåÆ
òÆ Õð ñò¶, Ã¼Ú çÆ Ö¯Ü èðî çÅ îÅð× À°Ã ù Û¶åÆº ÔÆ áÆÕ ðÃå¶ À°å¶ ñË ÁÅò¶×ÅÍ èðî
ç¶ îÅð× å¶ ðÇÔ¿ÇçÁ» å°ÃÄ ÇÂÕ è¹ð¶ å¶ Õ¶ºçÇðå ðÇÔ¿ç¶ Ô¯, å°ÔÅâÆ Ã¯Ú ÕðéÆ Ãí Ã¿×áå
ðÇÔ¿ç¶ Ôé, çÈÃÇðÁ» ç¶, ÇÜÔó¶ èðî ç¶ îÅð× å¶ éÔÄ Úñç¶ À°Ô âÅò»â¯ñ ì¶ÇÔ¿îå¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé
À°é·» çÆ Ã¯ÚäÆ ÕðéÆ ÇÖ³âÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ Üç¯º Ú¶åé Ô¯ Õ¶ å°ÃÄ èðî ç¶ îÅð× å¶ Úñç¶ Ô¯,
À°Ã çÅ ìóÅ â±¿ØÅ êÌíÅò êËºçÅ ÔËÍ Ãí å¯º ÷ðÈðÆ ÔË êÌ¶ðéÅ, êÌ¶ðéÅ éÅñ å°ÃÄ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ
Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÇéíÅÔ ñËºç¶ Ô¯Í
ÃÅèéÅ ç¶ îÅð× å¶ Õ¯ÂÆ Õ¯Çôô ÁÜÅÂÄ éÔÄ Ü»çÆ, Ã¼ÚÅ Üåé Ã¼ÚÆ ØÅñ ç¶ ÇÚ¿é
ÁÚ¶å îé ÇòÚ òÃ Õ¶ ëñ ÷ðÈð ç¶ä×¶ ÇÂÔ Õðî» çÆ ×åÆ ÔËÍ ÁÚ¶å îé ÇòÚ ÇÚ¿é ðÇÔ¿ç¶
Ôé, ÇÂÔÆ ïÅç ìäç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ æ¯ó·Æ ÇÜÔÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÅèéÅ òÆ ÁÚ¶å îé À°å¶ â±¿ØÅ
êÌíÅò Û¼â Çç¿çÆ ÔË À°Ô¯ ÔÆ ÇÚ¿é ÃÅèÕ ç¶ ÃÔÅÂÆ Ô¹¿ç¶ Ôé Üç¯º À°Ô ðÃå¶ À°å¶ íàÕ Ü»çÅ
ÔËÍ Ú¶åé îé å» êÈð¶ îé çÅ ÇÂÕ Ú½æÅÂÆ íÅ× ÔÆ ÔË, ÇÂÔ Õ¶òñ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð éÅñ ÕÅðÇòÔÅð
Õðé ÇòÚ ÔÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÅ ÔË, Á¿çð çÆ Ö¯Ü ÇòÚ ÇÂÃ çÅ Õ¯ÂÆ ï¯×çÅé éÔÄÍ Ü¶ ÇÂÃ
Ú¶åé îé ù ÃÅè ÇñÁÅ ÜÅò¶ ÇÕ À°Ô ÃîÇÃÁÅò» éÅ Öó·ÆÁ» Õð¶, Õ¿è» éÅ À°ÃÅð¶ ë¶ð ÃÅèéÅ
ìÔ¹å ñÅíçÅÇÂÕ Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ
Õ¶òñ ï¯× ÃÅèéÅ éÅñ ÔÆ îé çÆÁ» Á³çð çÆÁ» åð¿×» çÆ Ö¯Ü Ô¯ÂÆ ÔË À°Ã ç¹ÁÅðÅ
ÔÆ îé çÆÁ» ÁòÃæÅ çÅ êåÅ ñ× ÃÇÕÁÅ ÔË Ü¯ îé ù ÕÅìÈ Õðé ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
íÅò¶º Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé é¶ ÇêÛñ¶ Ã½ ÃÅñ» ÇòÚ ìÔ¹å åð¼ÕÆ ÕÆåÆ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ÜÅéä çÅ Áå¶
Ö¯Üä çÅ Üåé ÕÆåÅ ÔË, ÁÚ¶å îé ÕÆ ÔË À°Ã çÆÁ» Õ°Þ Õ° êðå» çÅ êåÅ òÆ ñ×Å ÔË êð
ÇÂé·» çÅ Õ¯ÂÆ ÇéðèÅÇðå åðÆÕÅ éÔÄ ÔË ÇÜÃ éÅñ Ö¯Ü ÕÆåÆ ÜÅò¶, éÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ ÇÚÇÕåÃÅ çÅ
48
áÆÕ åðÆÕÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ ÁÚ¶å îé çÆÁ» â±¿ØÅÂÆÁ» çÅ êåÅ ñ× ÃÕ¶Í Õ¶òñ ï¯× ÔÆ ÇÂÕ ÇÂÔ¯
ÇÜÔÅ ÇòÇ×ÁÅé ÔË ÇÜÃ ðÅÔÄ ÁÚ¶å îé çÅ êåÅ ñ× ÃÕçÅ ÔËÍ Ü¶ îé°¼Ö ù ÁÅêä¶ Á³çð çÆÁ»
êðÇòðåÆÁ» ÁÚ¶å îé çÆÁ» êðå» çÅ, åËÔ» çÅ ÔÆ éÅ êåÅ ñ¼×¶ À°ç¯º åÕ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð éÅñ
ÇÕò¶º áÆÕ Ãì¿è ðÖ¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ Õ¶òñ ÃÅèéÅ ÔÆ ÇÂÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÃÅèé ÔË ÇÜÃ éÅñ ÁÅêÅ
Áå¶ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ù ÜÅÇäÁÅ, ÃîÇÞÁÅ, êðÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
Á³çð çÅ Ãëð ÕðÇçÁ» ÃÅèÕ ù ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ï¯×åÅò» ÁÅ Ü»çÆÁ» Ôé ÇÜÔóÆÁ»
ÃÅèÕ ù ÁÚ¶å ÔÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÆÁ» Ôé Ü» Ã¹êÇéÁ» ðÅÔÄ Ü» ÇÕÃ¶ Ô¯ð åðÆÕ¶ éÅñ ÃÅèÕ
çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÆÁ» ÔéÍ ÇéðíËåÅ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, ÁÅåî ÇéðíðåÅ Ã¿×áé Ô¹¿çÆ ÔËÍ Á¿çð çÆÁ»
ÃÈÕôî åÅÕå» À°Ã çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÆÁ» Ôé, À°Ô íÅò¶º À°é·» åÅÕå» å¯º, ÁÅêä¶ ìÅÔðÆ
Ã¹íÅÁ ÕÅðé ÜÅä±¿ éÔÄ ÔËÍ ÃÅèÕ ù ÁÅêÅ ÚÆéç¶ ÕçÆ òÆ Õ¯ÂÆ Á½Ö Õ¯ÂÆ ÖåðÅ éÔÄ Ô¯
ÃÕçÅ Ü¶ ÃÅèÕ ÁÅåî ÇòèÆ êÌÅêå ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÁÅêä¶ ÇéôÅé¶ À°å¶ Áà¼ñ ÔË, À°Ô êÈðÆ
åð·» Ã¹ðÖÇôå ÔËÍ
DA. Ô¶ Õ½ðò ï°òðÅÜ! Õ¯ÂÆ ÇòðñÅ ÔÆ ÇéðäÅÇÂÕ Ç×ÁÅéÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÅ ÔË ìÅÕÆ
ÁÅî ì¹¼èÆ òÅñ¶ å» Áé¶Õ» ÔÆ Ôé À°é·» Õ¯ñ À°Ô ÁÅåî ÇòôÅÇÂäÆ ì¹¼èÆ éÔÄ ÔËÍ
ÇÂÕÃ¹ðåÅ å¯º Çìé» ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ÇÕ ÕÆ ÕðéÅ ÔË ñÅíÕÅðÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, À°Ô
ÇâÀ±àÆ Õðé ÇòÚ òÆ ÃÔÅÇÂÕ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ ÇÂÃ ÕðÕ¶ éåÆÜÅ òÆ ÇÂ¼ÛÅ Áé°ÃÅð éÔÄ Ô¯
ÃÕçÅÍ ÇÜ¿é¶ â¿ÈØ¶ Ç×ÁÅé çÆ ñ¯ó ÔË À°Ã åð·» úé¶ ÔÆ ÁÅòôÕ Õ¶ºçðå îé çÆ ñ¯ó ÔËÍ îé
Õ¶ºçðå éÅ Ô¯ò¶ å» Ã¯Ú Áå¶ ÕðéÆ ÇÖ³âÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË Áå¶ ÇéðÅÃåÅ Ô¹¿çÆ ÔËÍ îé ÇÂÕ îÅð× å¶
Õ¶ºçðå éÅ Ô¯ä ÕÅðé Á¼Ü çÅ ÇòÇçÁÅðæÆ íàÕçÅ ÇëðçÅ ÔË, ÇÂÕ îÅð× å¯º çÈÃð¶, çÈÃð¶ å¯º
åÆÃð¶, À°Ô ÃîÞä çÆ Õ¯Çôô éÔÄ ÕðçÅ ÇÕ À°Ã çÅ ÇÖ³ÇâÁÅ îé ÔÆ À°ÃçÆ Ãí å¯º ò¼âÆ
ÃîÇÃÁÅ ÔË À°Ô ÔÆ À°Ã ñÂÆ Õ¿è» À°ÃÅð ÇðÔÅ ÔË, À°Ô ÃîÞçÅ ÔË Á½Õó» ìÅÔð¯º ÔéÍ çÈÃðÅ
îÅð× Ú¿×Å Ô¯ò¶×Å ÇÂÔ òÆ îé çÆ ÔÆ Öó·Æ ÕÆåÆ ×ÂÆ ôËåÅéÆ ÔËÍ êåÅ Ô¹¿ÇçÁ» ÒÕÆ áÆÕ
ÔË,Ó ÁÃÄ ìÔ¹å òÅðÆ À°Ã ù Áé°íò ÇòÚ éÔÄ ãÅñ ÃÕç¶Í ìÚêé ÇòÚ ÃÅð¶ îÈñ å¼å çÃ¶
Ü»ç¶ Ôé, ë¶ð ÁÃÄ À°é·» å¼å» ù òðåä çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ Ô»Í Üç¯º ÁÃÄ éÅÕÅîïÅì Ô¯ Ü»ç¶
Ô» ÁÃÄ ÇÂÔ éÔÄ ÃîÞç¶ ÇÕ åðåÆì éÅñ áÆÕ ã¿× éÅñ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÁÇíÁÅÃ ÃÅù ÕÅîïÅì
Õð ç¶ò¶×ÅÍ ÃëñåÅ çÆ Õ°¿ÜÆ, ÇÂÕ Çì¿çÈ Õ¶ºçðå îé ÔË, ÇèÁÅé ÇÂÕ Çì¿çÈ Õ¶ºçðå îé çÆ
ê½óÆ çÅ êÇÔñÅ â¿âÅ ÔËÍ Ü¯ òÆ Ãò¶ð å¯º ôÅî åÕ Õð¯ êÈð¶ ÇèÁÅé éÅñ Õð¯Í ÃÅèÕ ù ÇÂÔ
òÆ ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ Ü¯ îËº Õð ÇðÔÅ Ô» À°Ô ÇÕÀ°º Õð ÇðÔÅ Ô», Õ¯ÂÆ òÆ ÕðéÆ,
Çìé» ÃîÞ å¯º éÔÄ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆÍ îÅéò îé êÌåÆÇÕÌÁÅòÅçÆ ÔË, Ü¶ ÇÂÃ ù Ã¯ÇèÁÅ éÅ ÜÅò¶
ÇÂÔ ð¯×Æ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, ÔñÚñ îÚÅ ÃÕçÅ ÔË, ØíðÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Ü¶ å¹ÃÄ êÈð¶ ÇèÁÅé éÅñ
Õ¿î Õð¯º×¶, å¹ÔÅâÆ ÜÅäÕÅðÆ òè¶×Æ, ÇâÀ±àÆ Ú¿×Æ åð·» Õð ÃÕ¯º×¶Í Ü¶ ÇÂÔ ÇÃ¼Ö ÇñÁÅ ÜÅò¶
Ü¯ ÕðéÅ ÔË, êÈðÅ ÇèÁÅé ñÅ Õ¶ ÕðéÅ ÔË å» îé Ã¯ÇèÁÅ ÜÅò¶×Å ë¶ð ÇÂÕÅ×ðåÅ ÃÇÔÜ Ô¯
ÜÅò¶×ÆÍ Ç×ÁÅé ù ôìç» ðÅÔÄ, ÕðéÆ ðÅÔÄ êÌ×àÅ ÃÕäÅ, ÇÂÔ Õ¶ºçðå îé çÅ Ãí å¯º ò¼âÅ
×¹ä ÔËÍ Áé¶Õ» ÇòÚÅð Ã¹Ú¶å îé ÇòÚ çÅÖñ Ô¯ä ñÂÆ À°âÆÕç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÃÅèéÅ ðÅÔÄ
å°ÃÄ Õ¶òñ À°Ô ÇòÚÅð ÔÆ ÁÅÀ°ä Ççú×¶ ÇÜÔóÅ å°ÔÅâ¶ Á³çð Áô»åÆ éÅ êËçÅ Õð¶Í ÁðÜé
ù ÁÅêä¶ îé ù Õ¶ºçðå Õðé ñÂÆ À°êç¶ô ÇçåÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ îé Õ¶ºçðå ÕðÕ¶ ÔÆ ÁÅêäÆ
âÆÀ±àÆ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÇéíÅÔÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ
DB. ò¶ç» ç¶ Çòò¶Úé ÇòÚ ñÆé Ô¯ Õ¶ ÇÂÔ ÕÇÔ ç¶äÅ, ÒÔ¯ð Õ°Þ ÔË ÔÆ éÔÄÓ Õ¶òñ
ì¯ñä Áå¶ Ã¹äé ÇòÚ ÔÆ ð½ÚÕ ñ×çÅ ÔË, Õ¶òñ ÁÇ×ÁÅéÆ ÔÆ ÇÂÔ ÕÇÔ ÃÕç¶ ÔéÍ
49
DC. êÈðÆ åð·» ÇÂÛÅò» ÇòÚ ÇéðÇñêå, Ãòð× çÆ ÕñêéÅ Õðç¶ Ô¯Â¶, ìÚé» ðÅÔÄ,
Õðî×åÆ, ÁÅòÅ×òä çÆ ×åÆ ÇòÚ êËºç¶ Ô¯Â¶ ðÃî¯ ÇðòÅÜ êÈð¶ Õðç¶ Ö¹ôÆÁ» îÅäç¶, êÌÇåíÅ
îÅäç¶, À°é·» çÆ ì¹¼èÆ ÃÇæð éÔÄ Ô¹¿çÆÍ
DD. ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Ö¹ôÆÁ» éÅñ, êÌÇåíÅ éÅñ Ü¹ó¶ Ô¯Â¶ Ôé, À°é·» çÅ îé À°é·» ç¶ ì¯ñ»
éÅñ ÁêÔðé ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, À°é·» Õ¯ñ ÇéðäÅÇÂÕ ì¹¼èÆ éÔÄ ÇÜÔóÆ À°é·» ù ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä
ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ò¶Í
ÁÇèÁÅåîòÅçÆ, ÇòçòÅé, êÌÚÅðÕ, ò¶ç» å¶ ÃÅôåð» å¶ ÇÃè»å Çç¿ç¶ Ôé, ÇòÁÅÇÖÁÅ
Õðç¶ Ôé íÅò¶º ÇÕ¿éÅ â¿ÈØÅ Ç×ÁÅé À°é·» çÅ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶, À°Ô ÇÂÃ Ç×ÁÅé ù Á³çð éÔÄ
Ãî¯ ÃÕç¶ Üç¯º åÕ À°Ô ÃÅèéÅ éÅ Õðç¶ Ô¯äÍ ì¹¼èÆòÅç çÆ Ô¯ð ×ñ ÔË, ÃÅèéÅ Ç²ÂÕ ÕÇáé
ðÃåÅ ÔË, ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇòçòÅé, ìóÆÁ» ÇòçòåÅ íð¶ êÌòÚé Õðç¶ Ôé, ò¶ç» ÇòÚ¯º ê³×åÆÁ»
òÆ ì¯ñç¶ Ôé êð À°é·» ù ÁÅê ù ÃÔÆ Áðæ éÔÄ êåÅ Ô¹¿ç¶, À°Ã ÕðÕ¶ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé
ù ÁÇíÁÅÃ Õðé ñÂÆ Áå¶ Ç×ÁÅé Á³çð À°åÅðé çÅ ÇòÇÖÁÅé Õðç¶ Ôé, Ç´ôé ÜÆ çÃç¶
Ôé Ô¶ ÁðÜé! å±¿ À°é·» çÆ åð·» îÈðÖ éÅ ìä ÇÜÔó¶ ò¶ç» çÆ ×¼ñ Õðç¶ Ôé êð ò¶ç» ç¶
Ç×ÁÅé çÅ ÁÇíÁÅÃ éÔÄ Õðç¶, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÇòçòÅé Ã¹ÁÅðæ ÇòÚ Çñêà¶ êÂ¶ Ôé, À°é·» çÆÁ»
Ç´ÁÅò» Ã¿ÃÅðÕ Ôé, Ã¿ÃÅðÕ Ã¹¼Ö» ñÂÆ Ôé Ü» Ãòð× ç¶ Ã¹Ö» ñÂÆ Ôé, ÇÂÃ ÕÅðä À°Ô
îðé, Ü¿îä ç¶ ×¶ó ÇòÚ ëÃ Ü»ç¶ ÔéÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ î÷Ôì» ç¶ ÁÅ×È èÅðÇîÕ ×Ì¿æ» ç¶ â±¿Ø¶ Áðæ í¹¼ñ Ú¹¼Õ¶ ÔéÍ À°Ô ÇÂÔ ×Ì¿æ
Õ¶òñ ÁÅêäÆ ÃÔÈñå ñÂÆ òðåç¶ ÔéÍ ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ç¶ ì¼è¶ À°Ô í¯ñ¶ ñ¯Õ» ù ÁÅêä¶ ðÃî¯º
ÇðòÅÜ» ÇòÚ À°ñÞÅ ñËºç¶ ÔéÍ ÃîÅÜ çÅ ìÔ¹å ÃÅðÅ Ã¿åÅê ÇÂé·» ÇòçòÅé» ç¶ À°êç¶ô» ÕÅðé
ÔÆ ÔËÍ ÇÂÔ îÅéòåÅ ç¶ ÇÂÇåÔÅÃ çÅ ÇÂÕ ÇòÁ³× ÔË ÇÕ î÷ÔìÆ ÁÅ×ÈÁ» é¶ î÷Ôì ù ÁÅêä¶
Ã¹ÁÅðæ» ñÂÆ òðÇåÁÅÍ Ã¼Ú ê¹Û¯, ÇÂÔ ÇÂÕ ÇðòÅÇÂå ÔÆ ìä ×ÂÆ ÔË ÇÜÔóÆ ìÔ¹å ÃÅÇðÁ»
ù Õ°ðÅÔ¶ êÅÂÆ ÜÅ ðÔÆ ÔËÍ
Õ¯ÂÆ Çòðñ¶ ÔÆ Ôé ÇÜÔó¶ ÇÂé·» íz»åÆÁ», îÈðÖåÅò» å¯º ÜÅä±¿ Ôé Áå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê
ù ÇÂé·» Ã¹ÁÅðæÆ ÁÅ×ÈÁ» å¯º òÖð¶ ðÇÔ Õ¶ ÃÅèéÅ Õðç¶ Ôé êð ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÇÕ¿é¶ Ôé Ã¿ÃÅð
ÇòÚ? À°Ô ÁÅêäÆÁ» ÇñÖå» ðÅÔÄ ÇÕ¿ÇéÁ» ù Ú¿×Å ìäÅ ÃÕç¶ Ôé? ÁÅêä¶ êÌòÚé» ðÅÔÄ,
Õç¯º åÕ Õ°ðÆåÆÁ» çÅ éÅô Õð ÃÕç¶ Ôé Üç¯º ÇÕ î÷ÔìÆ ÁÅ×È èÅðÇîÕ ×Ì¿æ ç¶ Ç×ÁÅé ù
ÔÆ Öåî ÕðÆ ÜÅ ðÔ¶ Ôé? ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ÇÜé·» é¶ Ã¼Ú ù ÜÅÇäÁÅ ÔË, Áé°íò ÕÆåÅ ÔË À°Ã
ÇÂÕ åÕ, ÃÆîÅ åÕ êÔ¹¿Ú¶ Ôé, ÃçÅ ÔÆ ÃÅèÕ» ù ÇÂÔ Ú¶åÅòéÆ Çç¿ç¶ ÁÅÂ¶ Ôé ÇÕ å¼å
Ç×ÁÅé Õ¶òñ ÃÅèéÅ éÅñ ÔÆ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ êÌå¼Ö Áé°íò Ç×ÁÅé Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÔóÅ
×Ì¿æ êó· Õ¶ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ Üç¯º ÇÕ ì¯ÇèÕ Ç×ÁÅé Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ òðÇåÁÅ Ü»çÅ ÔË À°é·»
ìÌÔîÇ×ÁÅéÆÁ» ù êåÅ ÃÆ ÇÕ ÇéðÃ¹ÁÅðæ Áå¶ Ã¼Ú ÇÂÕ¯ ÔÆ ÚÆ÷ ç¶ ç¯ éÅî ÔéÍ ÇéðÃ¹ÁÅðæ
êËçÅ ÕðéÅ êËºçÅ ÔË Üç¯º ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ À°Ã çÅ Áé§ç îÅéäÅ ÇÃ¼Ö Ü»çÅ ÔË å» À°Ô ÁÅ×È
Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, Ã¶òÅ Õð ÃÕçÅ ÔË, êÌ¶î Õð ÃÕçÅ ÔË Áå¶ ÇÂÃ Ãí Õ°Þ éÅñ À°Ô çÈÃÇðÁ» çÆ
ÇÕÃîå ìçñ ÃÕçÅ ÔË, Õ½î» çÅ ÇÂÇåÔÅÃ ìçñ ÃÕçÅ ÔËÍ Ã¹ÁÅðæÆ ÔÀ°îË ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË,
ÇéÃ¹ÁÅðæÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ú¶åéåÅ ç¶ À°Ú¶ð¶ ê¼èð À°å¶ ñË Ü»çÅ ÔËÍ
DE. Ô¶ ÁðÜé, ò¶ç» ÇòÚ åzË ×¹äÆ Ã¿ÃÅð çÅ òðéä ÔË, å±¿ ÇÂé·» ×¹ä» å¯º À°êð
À°á, ÇòêðÆå» å¯º À°êð À°á À°Ã ÇÂÕ çÅ Ü¯ ÃÆ, ÔË Áå¶ Ô¯ò¶×Å À°Ã ÇòÚ òÃ, Ã¿ÃÅð éÅñ
Ã¿ÃÅðÕ ÃÇíÁåÅ éÅñ ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ ÁÅêÅ Ã¿íÅñÍ
50
DF. Ãî¹¿çð ðÈêÆ Ç×ÁÅé ÇÂÕ ÖÈÔ ÇòÚ, ò¶ç» ç¶ ðÈê ÇòÚ êÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, Ôð åð·»
ç¶ Çéïî À°é·» ÇòÚ ç¼Ã¶ ×Â¶ Ôé, êð ÇÂÔ Ãí Õ°Þ À°Ã òÅÃå¶ ÔÆ ÔË ÇÜÃ ù Ç×ÁÅé ÔË,
Ô¶ êðîÅåîÅ ê¹¼åðÍ
Ç´ôé ÜÆ ò¶ç» çÆ ÇéÖ¶èÆ éÔÄ Õð ðÔ¶, À°Ô å» ÁðÜé ù åzË ×¹äÆ îé å¯º À°êð
À°áä ñÂÆ ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé Áå¶ ÃîÇÚååÅ çÆ ÁòÃæÅ å¶ êÔ¹¿Úä ñÂÆ ÕÇÔ ðÔ¶ ÔéÍ îé Çå¿é
×¹ä» çÅ ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÃÅåÇòÕ, ðÅÜÇÃÕ Áå¶ åÅîÇÃÕÍ ò¶ç çÃç¶ Ôé ÃÅðÅ Ã¿ÃÅð ÔÆ
ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä» çÅ ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ îé°¼Ö» ÇòÚ òÆ ÇÂÔÆ Çå¿é ×¹ä ÔéÍ Ô» ÇÂÔ ÷ðÈð
ÔË ÇÕÃ¶ ÇòÚ Õ¯ÂÆ ×¹ä ìÔ¹å ÔË ÇÕÃ¶ ÇòÚ Õ¯ÂÆ, Üç¯º ÃÅèÕ ÇÂÔ ÜÅä Ü»çÅ ÔË, êôÈ ÇòÌåÆ
ÇòéÅôÕÅðÆ ÔË ÃÅâ¶ ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ éÔÄ, åÅîÇÃÕ ÔË, å» îé°¼Ö ÁÅêä¶ îé°¼ÖÆ ×¹ä òèÅÀ°ºçÅ
ÔËÍ Ú¶åéåÅ ç¶ Á×ñ¶ ê¼èð À°å¶ À°Ã ù ÁÃÚðÜåÅ çÅ ÁÇÔÃÅÃ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕ À°Ô òÅÇÔ×¹ðÈ
çÆ Á¿Ã ÔË, ë¶ð À°Ô ÁÅêäÆ ÁÅåî îÅð× çÆ ïÅåðÅ ô¹ðÈ ÕðçÅ ÔËÍ ÁÅåî îÅð× À°å¶ Ú¼ñ¶
Çìé» Õ¯ÂÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ å» ÕÅîïÅì Ô¯ ÃÕçÅ ÔË êð À°ÃçÅ îé ÕçÆ ô»å éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ,
ô»å îé å¯º Çìé» À°Ã ÁÃÆî ù êÕÇóÁÅ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ, îé°¼Ö êÌÃ¿é Ô¯äÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, ÇÂÔ
êÌÃ¿éåÅ À°Ã ù Çîñ éÔÄ ÃÕçÆÍ
îé°¼Ö çÅ ÇÂñÅÔÆ Ã¹íÅÁ òÅÃåò ÇòÚ ÃÅåÇòÕ ÔË Ü¯ îé°¼Ö ù Çòð¯èåÅ å¯º Ã¹å¿åð
ðÖçÅ ÔËÍ îÅéÇÃÕ Ãå°§ñé ìÔ¹å ØÅñäÅ éÅñ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÇÂ¼ÛÅòÅé ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä»
ù ÜÅä ñËºçÅ ÔË À°Ô ÁÅêä¶ ÃÅåÇòÕ ×¹ä òèÅÀ°ºçÅ ÚñÅ Ü»çÅ ÔË, ÃåðÕ ðÇÔ¿çÅ ÔË,
ÃÅåÇòÕ îé çÆ Ãí å¯º ò¼âÆ ÇéôÅéÆ ÔË À°Ô Ôî¶ôÅ ÇòÃæÅð ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ îé, ìÚ,
´î ÇÂÔ Çå¿é¯º ÃÅåÇòÕ ÇÂ¼ÛÅò» çÅ ÇòÃæÅð ÇòÚ Ü»äÅ ÔË, Ã¿Õ¯Ú ÇòÚ éÔÄÍ Ã¿Õ¯Ú éÅñ
å°ÃÄ ò¼Öð¶ å¶ Û¯à¶ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯ Üç¯º ÇÕ ÇòÃæÅð éÅñ å°ÃÄ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯ ÇÕ Ãí çÅ
ÁÅêÅ À°Ã ÇÂÕ çÅ ÔÆ êÃÅðÅ ÔËÍ
êôÈ êÈðÆ åð·» êÌÇÕðåÆ ç¶ Çéïîìè Ô¹¿ç¶ Ôé êð îé°¼Ö Çéïî» çÅ À°¦Øä ÕðÕ¶,
Ú¶åéåÅ çÆ ÁòÃæÅ êÌÅêå Õð ÃÕçÅ ÔËÍ îé°¼Ö ìÔ¹å åð·» éÅñ Ã¹å¿åð ÔË, À°Ô Çéïî ù
å¯ó Õ¶ À°é·» çÅ À°¦Øä ÕðÕ¶ À°é·» ù ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ òðå ÃÕçÅ ÔËÍ Õ¶òñ îé°¼Ö
Õ¯ñ ÔÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÃîðæÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÜÆòé ò¼Ö-ò¼Ö êèð» å¶ ç¶Ö ÃÕ¶, ÇÜ¿é¶ òÆ ÇÂÃ Çòôò
ÇòÚ ÔéÍ îé°¼Ö ð¼ì çÅ ðÈê ÔË, êôÈ ÔË, Ãí Õ°Þ ÔË, À°Ã çÅ ÇòÔÅð ÇÕÃ åð·» çÅ ÔË, ÇÂÔ
Çéðíð ÔË ÇÕ À°Ã çÅ ÇÕÔóÅ êÅÃÅ Ãí å¯º ò¼è ÇòÕÇÃå ÔËÍ
êÌå¼Ö Áé°íò éÅñ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ò¶ç» çÅ îÈñ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðç¶ Ôé, À°Ô ò¶ç»
ç¶ Ãð¯å åÕ êÔ¹¿Úç¶ Ôé, ÃÅèé ÕðÕ¶ À°Ô ÁÃÆî åÕ ê¹¼Ü Õ¶, ÃÅð¶ ê¼èð» çÅ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé
êÌÅêå Õðç¶ ÔéÍ À°Ô Ç×ÁÅé çÅ Á³çð Áå¶ ìÅÔð Çéð¿åð êÌòÅÔ Ö¯Ü ñËºç¶ Ôé, ÇÜÃ ù
ÇêÁÅÃ ñ¼×Æ ÔË À°Ô êÅäÆ êÆ ñËºçÅ ÔË Ü¯ ÇêÁÅÃ ì¹ÞÅ Ú¹¼ÕÅ ÔË À°Ô Ôð éçÆ å¶ Þ¹Õ Õ¶ êÅäÆ
éÔÄ êÆò¶×ÅÍ ÇÜÔóÅ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ êðî ÃÇå ÇòÚ ñÆé Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÔË À°Ã ù ÁèÈð¶ Ç×ÁÅé çÆ
ñ¯ó éÔÄ, À°Ã ù ê¹ÃåÕ» êó· Õ¶ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðé çÆ ñ¯ó éÔÄÍ
DG. å°ÃÄ Õðî Õð¯, êð À°Ãç¶ ëñ çÆ ÁÅÃ éÅ ð¼Ö¯Í ÕçÆ ÇÂÔ éÅ ÃîÞ¯ ÇÕ ëñ
å°ÔÅâ¶ Õðî» ÕðÕ¶ ÇîÇñÁÅ ÔËÍ éÅ ÔÆ Õðî ÕðÕ¶ À°Ã éÅñ î¯Ô Õð¯Í
ÜÆòé ù ÃÅð¶ ê¼èð» å¶ ç¶Ö Õ¶ ÃÅð¶ ê¼èð» çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðÕ¶ À°Ã Ç×ÁÅé
ðÅÔÄ å°ÃÄ ÁÅêäÅ ÜÆòé ÇÕò¶º Ã¿êÈðé Áå¶ îé¯ðæ íðêÈð ìäÅ ÃÕç¶ Ô¯? Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé
ù ÕÇÔ¿ç¶ Ôé Ü¯ å¶ðÅ ÔË À°Ã êÌåÆ ÃåðÕ Ô¯, Ü¯ å¶ðÅ éÔÄ À°Ã ñÂÆ òÆ ÃåðÕ Ô¯ ÜÅÍ À°Ô
51
ÃîÞÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÇâÀ±àÆ ÕðéÆ å°ÔÅâÅ ëð÷ ÔË, å°ÔÅâÅ ÁÇèÕÅð ÔË êð ëñ çÆ ÁÅÃ, ëñ

çÆ êÌÅêåÆ å°ÔÅâÅ ÁÇèÕÅð éÔÄ, éÅ å» ëñ çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ Õðî, éÅ î¯Ô
ÇòÚ Çñêå Ô¯ Õ¶ ÕÆåÅ Õðî ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ç¯é¯º ÔÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ÔéÍ Ü¶ Õðî ×åÆ
ù áÆÕ åð·» éÅ ÃîÇÞÁÅ ÜÅò¶, å°ÃÄ ñÅÚÅð Áå¶ ÁÅñÃÆ Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯ Ü» ë¶ð î¯Ô ÇòÚ Çñêå
Ô¯ Õ¶ å°ÃÄ Õðî Õðç¶ Ô¯, ë¶ð ÇéðÅÃ Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯Í ÇéðÅÃåÅ ÁÅåî ÇéðíðåÅ çÅ Ãí å¯º ò¼âÅ
ç¹ôîé ÔË, ÇÂÔ Çòò¶Õ, ÇéðäÅ Áå¶ ÇéôÚ¶ ÇòÚ ìÅèÅ êÅÀ°ºçÆ ÔË, Ü¯ ÇÕ ÃÅâ¶ Á³çð ç¶ ÁÅ×È
ÔéÍ
Õðî ÕðÇçÁ» ç¯ ò¼âÆÁ» ×¼ñ» çÅ ÇèÁÅé ð¼Öä ï¯× ÔË ÕçÆ òÆ Õ¯ÂÆ Õðî îé¯ò¶×
ÇòÚ ÁÅ Õ¶ éÅ Õð¯, ÁÅêä¶ Á³çð ÞÅÕ¯, ÁÅêä¶ ÁÅê ù ê¹Û¯ ÇÕ îËº áÆÕ Õð ÇðÔÅ? çÈÃðÅ
ÕçÆ Õ¯ÂÆ Õðî Ã¹ÁÅðæ òÃ Ô¯ Õ¶ éÅ Õð¯Í áÆÕ Õðî, Õðî éÅ Õðé éÅñ¯º ÇÕå¶ Ú¿×Å ÔË,
Õðî éÅ ÕðéÅ ì¿ç¶ ù Ã¹Ãå ÁÅñÃÆ ìäÅ Çç¿çÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÁÅñÃÆ ìä Ü»çÅ ÔË À°Ô ÁÅêäÆ
ÇâÀ±àÆ ÇêÛ¶ êÅ Çç¿çÅ ÔË, Ö¹ôÆÁ» ÇêÛ¶ êÅ Çç¿çÅ ÔË, ÃÅðÅ Õ°Þ íÇò¼Öå À°å¶ Ã¹¼à Çç¿çÅ ÔË,
ÇÕÃîå À°å¶ êÅ Çç¿çÅ ÔËÍ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ù ÃçÅ ÔÆ ÇÚåÅòéÆ ÇçåÆ Ü»çÆ ÔË, ÁÅñÃÆ éÅ
ìä¯, Ã¹Ãå éÅ ìä¯ ÇÕÀ°ºÇÕ îé°¼Ö çÅ ÜÆòé Ã¯ÚäÆ Áå¶ Ç´ÁÅ çÅ ÜÆòé ÔËÍ
êÈðé å½ð å¶ áÆÕ Á×òÅÂÆ éÅ Çîñä ÕðÕ¶, ÕÂÆ ñ¯Õ» é¶ çòÅÂÆÁ» ÖÅäÆÁ» ô¹ðÈ
Õð ÇçåÆÁ», çòÅÂÆÁ» ÖÅä éÅñ ÃÅèéÅ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆ, îé ÇÂÕÅ×ð éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, éÅ
ÔÆ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ çòÅÂÆ çÆ òðå¯º éÅñ Ã¹ÃåÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, ÃÇæñåÅ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, ë¶ð
ÃÅðÆ Ç´ÁÅ åÅîÇÃÕ Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ åÅîÇÃÕ Ç´ÁÅ ìóÆ íðîÅÀ°ä òÅñÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË, À°Ôù
ÇÂÔ ñ¼×ä ñ× Ü»çÅ ÔË ÇÕ À°Ô Ãí Õ°Þ ÜÅäçÅ ÔË, À°Ã ù ÇÃ¼Öä çÆ Õ¯ÂÆ ñ¯ó éÔÄ,
ìçñä çÆ Õ¯ÂÆ ñ¯ó éÔÄ, ÃÅèéÅ çÆ òÆ À°Ã ù ñ¯ó éÔÄÍ À°Ã ù ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË ÇÕ ÇÂÔ À°Ã çÅ åÅîÇÃÕ îé ÔÆ ÔË ÇÜÔóÅ À°Ã ù ÃÅèéÅ Õðé çÆ êÌ¶ðéÅ å¯º ð¯Õ ÇðÔÅ
ÔËÍ êÌ¶ðéÅ ñÂÆ Ã¿×áé çÆ ñ¯ó ÔË, À°Ô Ã¿×áé ÃÅèéÅ éÅñ ÔÆ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË Áå¶ Ú¿×¶ ê¼æ
êðçðôÕ å¯º ÇîñçÅ ÔËÍ êÌ¶ðéÅ ÃÈÕôî Ç´ÁÅ ÔË Ü¯ ÇÕ êÌ¶ðçÆ ÔË, ÇÂÔ ÜÅéäÅ òè¶ð¶ ÷ðÈðÆ ÔË
ÇÕÀ°º, Ü¯ êÌ¶ðéÅ ÔÆ ÇòÚÅð» çÅ ÁÅèÅð ÔË Áå¶ Ç´ÁÅ çÅ ÃÅèé ÔË, ÇÂÔ ê¼æ êðçðôÕ ÔËÍ Ü¶
À°ÃçÆ áÆÕ òðå¯º ÕÆåÆ ÜÅò¶ å» îé°¼Ö ù Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ü¶å± ìäÅ ç¶ò¶×Æ Áå¶ ÁÅêÅ êÌ×àÅò¶
Áå¶ Á³åðÆò ×¹ä êÌ×à Õðé ÇòÚ òÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ò¶×ÆÍ êÌ¶ðéÅ ç¯ êÌÕÅð çÆ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÂÕ À°Ô
ÇÜÔóÆ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ñÂÆ êÌ¶ðéÅ Çç¿çÆ ÔË, çÈÃðÆ îé ù ÇÂÕÅ×ð Õðé Áå¶ Á³çð ÜÅä òÅÃå¶
ÃÔÅÂÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ À°Ô êÌ¶ðéÅ ÇÜÔóÆ ëñ ù Á¼×¶ ð¼Ö Õ¶ Ç´ÁÅ ÕðÅÀ°ºçÆ ÔË À°Ô êôÈ ÇìðåÆ ç¶
ÁèÆé ÔËÍ Ã¯ ÇÂéÅî Áå¶ Ã÷Å, ÇÂÔ åðÆÕ¶ êôÈÁ» ù ÇÃÇÖÁÅ ç¶ä ñÂÆ òðå¶ Ü»ç¶ ÔéÍ îé°¼Ö
íÅò¶º êôÈÁ» å¯º À°ÚÆ êÌÇòðåÆ ðÖç¶ Ôé ÇÂéÅî Áå¶ Ã÷Å À°é·» ñÂÆ òÆ òðÇåÁÅ Ü»çÅ ÔË
êð îé°¼Ö ÇÂÃ å¯º êð·¶ ÜÅä ç¶ ÕÅìñ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ÃñÅÔ Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ À°Ô ÇÂÃ
å¯º Á¼×¶ ÜÅÂ¶, ÁÅÃÅ ç¶ ÁèÅð å¯º êð·¶ ÜÅÂ¶ ÇÕÀ°º Ü¯ ÁÅÃ ÔÆ ÇéðÅÃåÅ çÅ ÕÅðé ÔËÍ Õ¶òñ
îé°¼Ö ÔÆ Çéðä¶ ç¶, Çòò¶Õ ç¶ Áå¶ ÇéôÚ¶ ç¶ ÕÅìñ ÔËÍ Ôð Õðî çÅ êÌíÅò ÔË Ôð ëñ ù Ü»
å» ÇÂéÅî Ü» ç¯ô Áå¶ ç¿â î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ êð ÁÃÄ ëñ çÅ êÅåð çÈÃÇðÁ» ç¶ ñÅí ñÂÆ
Áðêä ÕðÆÂ¶Í ÁÅêäÅ Õðî Ã¹Ú¼ÜÆ åð·», ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ ÇêÁÅð ÃÇÔå Õðç¶ Ô¯Â¶ ëñ îÅéòåÅ
ù Áðêä Õðç¶ ðÔÆÂ¶Í Ã¯ Ôð Ãî¶º ÁðçÅÃ Õðç¶ ðÔ¯, îËº íÅò ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ÁðçÅÃ éÅ Õð¯,
Üé ìä Õ¶ Õð¯Í
ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ ÇÂéÅî ñÂÆ, ôÅìÅô ñÂÆ, ÁÅêäÆ À°Ãåå ÕðÅÀ°ä ñÂÆ Õðî Õðç¶
ÔéÍ ÇÂéÅî éÅñ î¯Ô ìÔ¹å â¿ÈØÆ ÁÅçå ÔË ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇÂÔ éÔÄ ÃîÞç¶ ÇÕ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ ÇÕò¶º
Ô¯ÂÆÂ¶? ÇÂÔ ðÅÜÇÃÕ ×¹ä ç¶ ñ¯Õ Ôé, Ã¹ÁÅðæÆ ñ¯Õ Ôé, À°Ô ÁÅê òÆ í¹×åç¶ Ôé çÈÃÇðÁ»
52
ù í¹×åÅÀ°ºç¶ Ôé, ôÅÇÂç å» ÔÆ À°åî ÇòÁÕåÆ Ü¿×ñ» ÇòÚ ÜÅ Õ¶ íàÕç¶ ðÔ¶ Áå¶ ÇÂÔ
ÜÅéä çÆ Ö¯Ü Õðç¶ ðÔ¶Í îé°¼Ö êôÈÁ» çÆ åð·» ÇÕÀ°º òðåÅò Õðç¶ ðÔ¶Í ÁÅêÅ ÚÆéä ÇêÛ¯º
À°é·» é¶ êÌËÕàÆÕñ åðÆÕ¶ îÅéòåÅ ù Ã¹èÅðé ç¶ Ççå¶ Ôé Áå¶ À°é·» é¶ ÁÅêäÅ Ç×ÁÅé ÃÅù
×Ì¿æ ðÅÔÄ ÇçåÅÍ
ç¹Ö å» ÔÆ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË Üç¯º ÁÃÄ ÇÂéÅî çÆ ÁÅÃ ð¼ÖÆÂ¶, ÇÂéÅî çÆ ÁÅÃ ð¼Ö Õ¶ ÕÆå¶
×Â¶ Õðî, Ú¿×Å Ü» î³çÅ ëñ ç¶ä×¶ ÔÆÍ ëñ À°Ã ù Ô¯ð Õðî Õðé ñÂÆ êÌ¶ðéÅ ÕðçÅ ÔËÍ Ã¯
ÇÂÃ åð·» À°Ô Õðî» ç¶ ÜÅñ ÇòÚ ëÃ Ü»çÅ ÔËÍ ÕçÆ ÇåzêåçÅ éÔÄ, Ô¯ð-Ô¯ð çÆ í¹¼Ö ñ¼×Æ
ðÇÔ¿çÆ ÔË, ÇÂÃ Ô¯ð-Ô¯ð ÇòÚ À°Ô çÈÃÇðÁ» çÆ òðå¯º ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ ÕðçÅ ÔË, ëñ çÆ
ÁÅÃ ð¼Ö Õ¶ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ Õðî ì¿èé ìä ÜÅÇÂÁÅ ÕðçÅ ÔË, ÇÂÔ ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ÔË
ÇÜÃ åð·» ñËì¯ðàðÆ ÇòÚ í¹¼Ö¶ ÚÈÔ¶ ù ð¯àÆ çÅ à¹ÕóÅ å» ÔÆ ÇîñäÅ ÔË Ü¶ À°Ô áÆÕ ÃÇòÚ
çìÅò¶×Å, ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ îé°¼Ö Õðî Õ»â ÇòÚ ëÃ Ü»çÅ ÔËÍ êð ÇÂÃ å¯º Û°àÕÅðÅ
êÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õð¯, ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õð¯, ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶
Õð¯, ë¶ð å°ÃÄ î¹Õå Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, Ôð êÌÕÅð ç¶ âð å¯º Ôð êÌÕÅð ç¶ íË å¯ºÍ
DH. ï¯× Áé°ÃÅð Õðî Õð¯, î¯Ô ðÇÔå Ô¯ Õ¶, Ô¶ ñ¼ÛîÆ ù ÇÜ¼åä òÅñ¶, ÃëñåÅ,
ÁÃëñåÅ ù Ãî ÕðÕ¶ ÜÅéä òÅñ¶, ÃîÇÚååÅ ÔÆ ï¯× ÔËÍ
DHò¶º Ãñ¯Õ ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ Õðî ÇÕÃ åð·» ÕÆåÅ ÜÅò¶, Çìé» ÇÕÃ¶ Çòð¯è
ç¶, Çìé» ÁÅê ù Áå¶ çÈÃÇðÁ» ù Õôà ÇçÇåÁ»Í ÃÅù ÃîÇÚååÅ ð¼ÖäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË Áå¶
çÈÃÇðÁ» éÅñ ÇÂÕ Ã¹ðåÅ ð¼ÖäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ ÇÂÕÃ¹ðåÅ, ÇÂÕÃÅðåÅ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÜÅä Õ¶
ÔÆ ð¼ÖÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË, ÁÅêÅ íÅò çÅ îÈñ ÔË ÃÇå, ÇÚå Áå¶ Áé§çÍ Üç¯º åÕ ÇòêðÆå çÆ
ÃîÞ éÔÄ êËºçÆ, À°Ã ù ÜÅä éÔÄ ñËºç¶ ç¹¼Ö, Ã¹¼Ö, ×îÆ, Ö¹ôÆ, ÃÅèéÅ ÕðÕ¶ ÇÂé·» å¯º À°Ú¶
éÔÄ À°ÇáÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
êÅå¿Üñ ÇÜÃ é¶ ï¯× ç¶ ÇòÇ×ÁÅé ù Çéïîì¼è ÕÆåÅ, ÇÜé·» åðÆÇÕÁ» éÅñ îé
À°å¶ ÕÅìÈ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË Áå¶ À°Ã çÅ Ã¿ô¯èé ÇÕÃ åð·» ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, À°é·» ù Ö¯ñ· Õ¶
çÇÃÁÅ ÔËÍ ï¯×Æ ÇÜÃ çÅ îé À°å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ ÔË, îé ù Ã¿ô¯è Õ¶ ðÖçÅ ÔË À°Ã çÅ Á³åð Ôð
ÔÅñå ÇòÚ ÃÇæð ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶ îé À°å¶ ÕÅìÈ éÔÄ êÅ ÃÕç¶, À°Ô ×¹ÁÅÚ¶ ÔÆ
ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô ìÅÔðÆ òÅåÅòðä ç¶ ÁèÆé Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
Á¼Ü çÅ îé°¼Ö îé À°å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ä çÆ îÔ¼ååÅ éÔÄ ÜÅäçÅ, À°Ô éÔÄ ÃîÞçÅ ÇÕ
Õ¯ÂÆ ÁËÃÆ ÚÆ÷ òÆ ÔË ÇÜÃ ù ÃÅâÆÁ» Á¼Ö» ç¶Ö éÔÄ ÃÕçÆÁ», Ô¼æ îÇÔÃÈÃ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í
ÇÂÔ ÇÃ¼è Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ Ã¯ÚäÅ ÇÕ Ü¯ Á¼Ö» éÔÄ ç¶Ö ÃÕçÆÁ» À°Ô ÔË ÔÆ éÔÄ Ü¯ ÁÃÄ
Û¯Ô éÔÄ ÃÕç¶ À°Ô ÔË ÔÆ éÔÄ, ÇÂÔ ìÔ¹å ÃÅð¶ îé¯-ÃðÆðÕ ð¯× çÅ ÕÅðä Ôé, Ü¶ Á¼Ü çÅ
îé°¼Ö Õ°Þ Õ° ï¯Ç×Õ Ç´ÁÅò» ÇÃ¼Ö ñò¶ À°Ã ù ÁÅêä¶ Á³åð çÆ ÃîÞ êË ÜÅò¶×Æ, À°Ô ÁÅêä¶
Á³åð ù Õðîì¼è ÕðÕ¶ Ã¿×áé Õð ÃÕçÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» ÕðÕ¶ À°Ô Ã¿åÅê Áå¶ ç¹¼Ö å¯º ìÚ
ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» Õðé éÅñ À°Ô îÅéÇÃÕ Ã¿ò¶×Õ Áô»åÆ Áå¶ îé¯ÃðÆðÕ ð¯×» å¯º Û°àÕÅðÅ
êÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÁÃÄ ìÔ¹å òÅðÆ ìó¶ ÁîÆð» å¯º å¶ ìÔ¹å êåò¿å¶ ÃÜä» ù ÕÇÔ¿ÇçÁ» Ã¹äç¶ Ô»
ÜÆòé ìóÅ ì¯ð ñ¼× ÇðÔÅ ÔË, ÁîÆð ñ¯ÕÆ ÁÅî å½ð å¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÒÒÃÅâ¶ Õ¯ñ ÃÅð¶ ÁÅðÅî ç¶
ÃÅèé Ôé, Á¼Ü ç¶ ÜÆòé çÆÁ» ÃÔÈñå» Ôé, êð îé çÆ ô»åÆ éÔÄ ÔË, Üç¯º ÁÃÄ Á³åð
Áå¶ ìÅÔð ç¶ ÜÆòé ù Ú¿×Æ åð·» éÅ ÃîÞ ñÂÆÂ¶ ÇÂé·» ù Ü¯óéÅ éÅ ÇÃ¼Ö ñÂÆÂ¶, ÕçÆ îé
çÆ ô»åÆ êÌÅêå éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆ íÅò¶º ÇÕ¿éÆ òÆ ç½ñå ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶Í ÇÕÀ°º éÔÄ ÁÃÄ ð¯÷ Õ°Þ
Ãî¶º À°Ô éÔÄ Õðç¶ ÇÜÃ éÅñ ÁÃÄ ÁÅêÅ ÚÆé ÃÕÆÂ¶Í Ã¯ÚäÆ À°å¶, íÅòéÅò» À°å¶,
53
îé¯ÇòðåÆÁ» å¶ Ô¯ð Ãí ÇÕÃî çÆ í¹¼Ö À°å¶ ÕÅìÈ êÅ ÃÕÆÂ¶?

ÇÜÔó¶ òÆ ñ¯ÕÆ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇòÚ ðÇÔ ðÔ¶ Ôé À°Ô ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô Ö¹ô éÔÄ Ôé êð
ë¶ð òÆ À°Ô À°é·» ÔÅñå» ÇòÚ ðÇÔä ñÂÆ î÷ìÈð Ôé, À°Ô ÔÅñÅå ÕÆ Ôé? À°Ô ÇÕÃ ç¶
ìäÅÂ¶ Ô¯Â¶ Ôé? Ü¶ ì¿çÅ ÇòÚÅð Õ¶ ç¶Ö¶, À°Ã ù ÇçÃ¶×Å À°Ô ÔÅñÅå À°Ã ç¶ ÁÅêä¶ ÔÆ ìäÅÂ¶
Ô¯Â¶ Ôé, Ü¶ À°Ô Õ¯ÂÆ ç¹ÇìèÅ ÇòÚ ÔË À°Ô À°é·» ç¶ ÁÅêä¶ îé ç¶ ÕÅðä ÕðÕ¶ ÔË, À°é·» çÅ
îé À°é·» ù ìÅÕÆ ÇðôÇåÁ» éÅñ Ô¯ð ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ éÅñ ÃîÞ½åÅ éÔÄ Õðé ç¶ ÇðÔÅÍ ÃÅð¶
Ã¿åÅê ÁÅêä¶ ÔÆ Öñ¶ð¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ ÁÅêäÆ ÁÃëñåÅ ñÂÆ òÅÇÔ×¹ðÈ ù À°ñ»íÅ éÔÄ ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅÍ
Á¼Ü çÅ îé°¼Ö çÈÃÇðÁ» ù ÔÆ ç¯ôÆ çÃçÅ ÔË Áå¶ ÇÂÃ åð·» Õðé ÇòÚ Ö¹ô Ô¹¿çÅ ÔË íÅò¶º ÇÂÔ
ÇÂÕ íÅòÅåîÕ êñÅÇÂé ÔÆ ÔË - À°Ô òÆ æ¯ó·Æ ç¶ð ñÂÆÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ êñÅÇÂé ç¶ð åÕ Õ¿î
éÔÄ Õðç¶Í ÁÃñÆÁå, ïæÅðæ ÜÆòé ç¶ å¼å çÅ ÃÅî·äÅ Õðé ñÂÆ î÷ìÈð Õð Çç¿çÅ ÔËÍ
ÃÅð¶ êÈðì Áå¶ ê¼Ûî ÇòÚ ñ¯ÕÆ ÇÜÔó¶ î¯Ô, ñÅñÚ ÇòÚ À°ñÞ¶ êÂ¶ Ôé çÈÃÇðÁ» ù Áå¶ êÌîÅåîÅ
ù ç¯ô Çç¿ç¶ ÔéÍ ñ¯ÕÆ ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» ÁÅêä¶ Õ¿î Õð ðÔ¶ Ôé êð ë¶ð ÕðéÅ òÆ éÔÄ
ÚÅÔ¹¿ç¶ À°Ã éÅñ ìóÅ ç¹ò¿è êËçÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÜÃ éÅñ ìÔ¹å ÃÅð¶ ð¯× À°åê³é Ô¯ Ü»ç¶
ÔéÍ
Üç¯º ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» Áå¶ ÇÂÛÅò» ÇòÚ àÕðÅÁ Ô¹¿çÅ ÔË, å» ÕÂÆ ÇÕÃî ç¶ å¿å±
ÇòÕÅð Áå¶ îé¯ÃðÆðÕ ð¯× êËçÅ Õðç¶ ÔéÍ ÇÜÔóÅ Õ¯ÂÆ ÇÖÞ Õ¶ Ç´Þ Õ¶ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ÕðçÅ
ÔË À°Ô ÕçÆ êÌÃ¿é éÔÄ ðÇÔ ÃÕçÅ, Ü» Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» å¯º Çê¼á î¯ó ñò¶ ë¶ð À°Ã
çÅ ÜÆòé Áé°ôÅôé ðÇÔå Áå¶ Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ ìó¶ ç¹ÖÆ Áå¶ ì¶ÚËé
ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ç¯ôÆ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» éÔÄ
Õðç¶, ë¶ð À°é·» ù ÇÚ¿åÅ Ô¹¿çÆ ÔË, À°Ô ÇÚ¿åÅ ë¶ð ÃðÆðÕ ð¯×» ÇòÚ êÌ×à Ô¹¿çÆ ÔËÍ
Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ì¶Áðæ ÇÂé·» ð¯×» ù ÜÅÚä çÆ Õ¯Çôô Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÁÜ¶ åÕ
À°é·» ù Ö¯Üä çÅ Õ¯ÂÆ áÆÕ åðÆÕÅ ñ¼ÇíÁÅ òÆ éÔÄ, À°é·» ç¶ éåÆÜ¶ ìó¶ ¦î¶ Áå¶ ìóÆ ç¶ð
éÅñ ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ×ÆåÅ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÃÅð¶ ð¯×» çÅ Ô¼ñ çÃçÆ ÔË, À°Ô ÔË ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ãî¶à
Õ¶ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ä çÅ ã¿×Í ÇÜæ¯º å°ÃÄ ìó¶ Ã¹Ú¼Ü¶ ã¿× éÅñ Çìé» ÇéÖ¶èÆ çÆÁ» Ã¯Ú» ÁÅêäÅ
Õðî Õð ÃÕç¶ Ô¯Í ÇÂÃ åðÆÕ¶ ù êÈðÆ åð·» ÁêäÅÀ°ä ñÂÆ å°ÔÅù ÃÅèéÅ éÅñ ÁÅêä¶ ÁÅê
ù êÈðÆ åð·» ìçñäÅ êò¶×Å, Ã¹Ú¼Ü¶ ã¿× éÅñ Õðî Õðé¶, ÇÂÕÃ¹ðåÅ éÅñ, ÃîÅéåÅ éÅñ
ðÇÔäÅ ÁÅê ÔÆ ÁÅ ÜÅò¶×Å, ÃÅèéÅ å¯º Çìé» ô»åîÂÆ ÜÆòé éÔÄ ÜÆÇòÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
ÕÆå¶ Õðî» çÆ ÃëñåÅ ñÂÆ, îé ÇìñÕ°ñ Ã¿å°Çñå ÚÅÔÆçÅ ÔË, Üç¯º ÃÅèÕ Á³çð çÆÁ»
ÃÈÖôî ôÕåÆÁ» çÅ ÜÅä±¿ Ô¯ Ü»çÅ ÔË å» À°Ô ÁÅêäÅ Á³çð Ã¿×áé Õðé ñ× êËºçÅ ÔË Áå¶
îé çÆ Ã¹ÇÚååÅ ÜÅä Ü»çÅ ÔË Ü¯ òÆ Á³çð ÇêÁÅ ÔË, ìÔ¹å Û¶åÆ ÔÆ êÕó ÇòÚ ÁÅ ÃÕçÅ
ÔË Ü¶ ÁÃÄ ÃÅèéÅ çÅ ðÃåÅ ÁÅêäÅÂÆÂ¶Í ÇÜÔó¶ òÆ îÅð× À°å¶ Úñ¯, Áà¼ñ ðÔ¯, ÇÔ¿îå ÕðÕ¶
Úñ¯, îé çÆ ÃÇæðåÅ ÷ðÈð ÁÅò¶×Æ, ÃÇæðåÅ ÁÅÀ°ä éÅñ Õ¯ÂÆ ×ñåÆ éÔÄ Ô¯ò¶×Æ ÇâÀ±àÆ
Ú¿×Æ åð·» Õð ÃÕ¯×¶Í
Üç¯º î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ä çÆ îÔÅéåÅ çÅ ÁÇÔÃÅÃ Ô¯ Ü»çÅ ÔË å» å°ÃÄ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ
ù ÇêÁÅð Õðé ñ¼× êËºç¶ Ô¯ Áå¶ ë¶ð Ü¯ ÕÆå¶ Õðî çÅ ëñ Çîñ¶ À°Ã ù êÌîÅåîÅ çÆ ìÖÇôô
ÕÇÔ Õ¶ îÅäç¶ Ô¯Í î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯äÅ ÜÆòé çÆ ìÔ¹å ò¼âÆ Ö¹ôÆ å¶ ÇêÁÅð ìä Ü»çÅ ÔËÍ
ÇêÁÅð Áå¶ î¯Ô å¯º î¹Õå ÇÂÕ¯ ÔÆ ×¼ñ ÔË Õ¯ÂÆ íÅò¶º ÇÂÔ Ã¯Ú¶ ÇÕ î¯Ô å¯º î¹Õå å¯º íÅò ÔË
Õ¿î éÅ ÕðéÅ, ì¶êðòÅÔ Ô¯ ÜÅäÅ, ÇìñÕ°ñ À°ñà ÇÜÔóÅ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ î¯Ô å¯º î¹Õå Ü»
ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ ÕðéÅ ÇÃ¼Ö ñËºçÅ ÔË À°Ô ÁÅêäÅ èðî ÇêÁÅð éÅñ ÇéíÅ ÇðÔÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶
54
ï¯×Æ ù î¹ÕåÆ çÆ ñ¯ó éÔÄ ðÇÔ¿çÆ, À°Ô å» î¹Õå Ô¯ Ú¹ÕÅ ÔË, À°Ô å» Ãí ì¿èé» å¯º Û°à
Ú¹ÕÅ ÔË, À°Ô Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ» Ãí ì¿èé» å¯º î¹Õå ÔËÍ
ÇÜÔóÅ Õðî ÕðÕ¶ ÃÅð¶ ëñ îÅéòåÅ ù Úó·Å ÇðÔÅ ÔË, À°Ô Ôð Ãî¶º í×åÆ Õð ÇðÔÅ
ÔË, ÁðçÅÃ Õð ÇðÔÅ ÔË, À°Ô ÁÅêä¶ ñÂÆ ð¹ÕÅòà» éÔÄ êÅ ÇðÔÅÍ ÇÕ¿éÅ ÇòÁ³× ÔË ìÔ¹å ÃÅð¶
ñ¯ÕÆ êÇÔñ» ð¹ÕÅòà» êÅÀ°ºç¶ Ôé ë¶ð À°é·» ù ÔàÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ Ôé, ÕÆ ÇÂÔ Ç×ÁÅé
çÅ ðÃåÅ ÔË? Á¼Ü ç¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ÁÅêäÅ Ãî» Áå¶ ôÕåÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» îÈðÖåÅò»
ÇòÚ ÇìåÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÇîÔéå å» íÅò¶º À°Ô ìÔ¹å Õðç¶ Ôé êð ñ¼íçÅ Õ°Þ éÔÄÍ Á¼ÛÅ ÃÅèÕ
ÃçÅ ÔÆ ÃåðÕ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô î¹ó-î¹ó Õ¶ ÁÅêäÆ ê¹ðÅäÆÁ» ÁÅçå» ÇòÚ éÔÄ ëÃçÅ, À°Ô
ÃçÅ Á×ñÆ êÀ°óÆ å¶ Úó· Õ¶ À°Ú¶ð¶ Ü»çÅ ÔËÍ
ï¯×Æ ù ç¯ ÇÚ¿é ÃçÅ ïÅç ð¼Öä¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ Õîñ çÅ ë¹¼ñ Ü¯ êÅäÆ ÇòÚ À°×çÅ
ÔË, À°ÃçÆÁ» ê¼åÆÁ» êÅäÆ å¯º ÁÇí¼Ü ðÇÔ¿çÆÁ» ÔéÍ ÃÈðÜ Ü¯ ÃçÅ ÚîÕçÅ ÔË, Ãí ù ÇÂÕ¯
ÇÜÔÅ Çé¼Ø Áå¶ ×ðîÆ Çç¿çÅ ÔË, êð Ãí å¯º À°ÚÅ Áå¶ çÈð ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ô¯ð» çÅ
ìçñÅò Áå¶ Ô¯ð ÚÆ÷» çÅ À°Ã À°å¶ êÌíÅò éÔÄ êËºçÅ, ÇÂÔ ï¯× çÆ Ã¹ÇÚååÅ ç¶ ÇÚ¿é Ôé,
ÇÜÔó¶ Ã¿êÈðéåÅ òñ ÇñÜ»ç¶ ÔéÍ
DI. ÇÂÃ Ãîåì ðÈê ì¹Çè ï¯× å¯º ÃÕÅî Õðî ÁÇåÁ³å å°Û ÔË ÇÂÃ ñÂÆ Ô¶ èé¶Üï!
Ãîåì ì¹Çè ï¯× çÅ ÁÅÃðÅ ×ÌÇÔä Õð ÇÕÀ°ºÇÕ ëñ çÆ òÅôéÅ òÅñ¶ ÁÇåÁ³å çÆé ÔéÍ
E@. Áå¶ Ãîåì ì¹Çè ï°Õå ê¹ðô êÅê ê¹¿é ç¯é» ù ÇÂÃ ñ¯Õ ÇòÚ ÔÆ ÇåÁÅ× Çç¿çÅ ÔË
ÁðæÅå À°é·» éÅñ ÇñêÅÇÂîÅé éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÂÃ å¯º Ãîåìï ì¹è ï¯× òÅÃå¶ ÔÆ Ú¶ôàÅ Õð ÇÂÔ
Ãîåì ì¹è ðÈê ï¯× ÔÆ Õðî» ÇòÚ ÚåðåÅ ÔË ÁðæÅå Õðî ì¿èé å¯º Û°àä çÅ À°êÅÀ° ÔËÍ
EA. ÇÕÀ°ºÇÕ ì¹è ï¯× À°Õå Ç×ÁÅéÆ ê¹ðô Õðî» å¯º À°åê³é Ô¯ä òÅñ¶ ëñ ù ÇåÁÅ×
Õ¶ Üéî ðÈê ì¿èé å¯º Û°à¶ Ô¯Â¶ Çéðç¯ô ÁðæÅå Á³ÇîÌåîÂÆ êðîêç ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ëñ ç¶ ÇéÖ¶çîÂÆ éåÆÜ¶ ç¼Ãä å¯º ìÅç, Ç´ôé ÜÆ Áé°ôÅôÕ ì¼è ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶
ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî» çÆ îÔ¼ååÅ çÃç¶ ÔéÍ ì¹¼èÆ ï¯× îÅéÇÃÕ ð¹ÚÆ Áé°ÃÅð ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶
×Â¶ Õðî» ç¶ ëñ ù ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ì¹¼èÆ ÁÅåîÅ Áå¶ ÁÅê¶ ÇòÚ ÇéðäÅ Õð ÃÕçÆ ÔË, ÇÂÃ
ÇéðäÅÇÂÕ ì¹¼èÆ å¯º î¯Ô ðÇÔå ÁÅêÅ ÇÃðÇÜÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
ÇÖ³âÆ Ô¯ÂÆ ÇìðåÆ òÅñÅ Õç¶ Ã¯Ú ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ À°Ô Ö¹ôÆ ÇÜÔóÆ ÇÂÕ ô»å îé
ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ Ã¹Ú¼ÜåÅ éÅñ ÕðÇçÁ» êÌÅêå Õð ÇðÔÅ ÔËÍ Üç¯º îé ô»å Ô¯ò¶ å» ì¹¼èÆ Õ¿î
ÕðçÆ ÔËÍ Õ¶òñ ô»å îé ÔÆ Á¿åð ô»å ðÖ ÃÕçÅ ÔË, ô»å îé Ã¹¼ÚÜÆ åð·» Õ¿î Õðé ñÂÆ
À°åôÅÔ Çç¿ç¶Í ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ å¯º î¹Õå ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Õðî ÜÆòé ç¶ À°ç¶ô çÆ êÈðåÆ
Õðç¶ Ôé, Ã¹ÁÅðæ éÅñ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî Ã¿ÃÅð éÅñ ì¿èé êÅÀ°ºç¶ Ôé, ÇéðÇÂÛ°Õ Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶
×Â¶ Õðî Ã¿ÃÅð å¯º Û°àÕÅðÅ ÇçòÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õðî ñÂÆ îé çÅ êÈðÆ åð·» Áé°ôÅôå Áå¶ î¯Ô ðÇÔå Ô¯äÅ ìÔ¹å ÔÆ
ÁÅòôÕ ÔËÍ Ü¶ ÇÂÔ ç¯ò¶º éÅ Ô¯ä å» îé ñÅí, ÔÅéÆ, ÃëñåÅ, ÁÃëñåÅ ÇòÚ íàÕçÅ ðÇÔ¿çÅ
ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ À°ÖÇóÁÅ îé ÇìñÕ°ñ òÆ ÃÔÅÇÂÕ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, ÇÂÃ å¯º À°ñà ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ
îé ÇéðÅÃåÅ, Ã¿åÅê, ç¹Ö òñ ØóÆ-ØóÆ ÇÖÚçÅ ðÔ¶×ÅÍ
Ã¹Ú¼Ü¶ Õðî Õ¶òñ Ã¯è¶ Ô¯Â¶ îé å¯º ÔÆ êËçÅ Ô¯ ÃÕç¶ Ôé, Çéðñ¶êåÅ ì¹¼è ï¯× çÆ
55
ìÖÇôô ÔË, Ç×ÁÅé ï¯× Áå¶ ÇéôÕÅî Õðî» òÅð¶ ÇÂæ¶ ò¼Ö-ò¼Ö ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, Õ¶òñ ÇÂÔ
ÃîÞÅÀ°ä ñÂÆ ÇÕ ç¯é» çÅ ÇòÕÅÃ, ç¯é» çÅ éÅñ-éÅñ Ô¯äÅ ìÔ¹å ÔÆ Áò¼ôÕ ÔËÍ Ã¯è Õ¶
ÕÆå¶ ×Â¶ Õ¿î, Áäã¹Õò¶º, ÔÅéÆÕÅðÕ Õ¿î éÅñ¯º ÇÕå¶ òè À°åî Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ×¼ñ À°ç¯º Ú¿×Æ
åð·» êðå¼Ö Ô¹¿çÆ ÔË Üç¯º ÁÃÄ ëñ ç¶Öç¶ Ô» íÅò¶º Ú¿×¶ ÕÆå¶ Õ¿î Ú¿×¶ ëñ Çç¿ç¶ Ôé êð ÇÂÃ
å¯º ÇÂÔ íÅò éÔÄ ÇÕ å°ÃÄ Û°à ×Â¶, î¹Õå Ô¯ ×Â¶ ÇÕÀ°ºÇÕ Ú¿×¶ ëñ å°ÔÅù Ô¯ð Ú¿×Å Õ¿î
Õðé ñÂÆ êÌ¶Çðå Õðé×¶Í Õ¶òñ Ã¯è Õ¶ ÕÆå¶ ×Â¶ Áé°ôÅôÕ-îé ç¶ Õ¿î ÔÆ Üéî îðé ç¶
×¶ó å¯º Û°àÕÅðÅ éÔÄ ÕðÅ ÃÕç¶, Õ¶òñ Áå¶ Õ¶òñ, Üç¯º Ã¯è Õ¶ ÕÆå¶ ×Â¶ Õ¿î ÇéôÕÅî Ô¯
Õ¶ ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, î¯Ô ù ÇåÁÅ× Õ¶ ÕÆå¶ ÜÅä À°ç¯º ÔÆ Õðî» å¯º Û°àÕÅðÅ ÇîñçÅ ÔËÍ
Ã¹ÁÅðæ òÃ Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî À°é·» å¯º ÇìñÕ°ñ ò¼Öð¶ å¶ ÇéÁÅð¶ Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÜÔó¶
ô»å îé éÅñ ÕÆå¶ Ü»ç¶ ÔéÍ Ã¹ÁÅðæÆ ñ¯Õ ëñ çÆ À°âÆÕ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Üç¯º ëñ ù
Ãîðêä Õðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ, ëñ ù ÇåÁÅ×ä çÆ ÇÂ¼ÛÅ å°ÔÅâ¶ ÇòÚ Ô¯ò¶ å» ÔÆ å°ÃÄ ÇéðÃ¹ÁÅðæÆ
Ô¹¿ç¶ Ô¯Í ÇéðÃ¹ÁÅðæÆ ÃçÅ çÈÃÇðÁ» çÆÁ» ñ¯ó» ÔÆ ç¶ÖçÅ ÔË, À°Ô Õ¶òñ ç¶ä ñÂÆ ååêð
ðÇÔ¿çÅ ÔË ñËä ñÂÆ éÔÄÍ êÇðòÅð çÆ Ã¿ÃæÅ ù Ü¶ Ú¿×Æ åð·» Ö¯ÇÜÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ ×¼ñ Ú¿×Æ
åð·» Çéåð Õ¶ Á¼×¶ ÁÅò¶×Æ ÇÕ êÇðòÅð Õ¶òñ ç¶ä çÆ Çëñ½ÃëÆ À°å¶ ÔÆ ÃÇæð ÔËÍ Üç¯º îé°¼Ö
ÁÅêäÆ êåéÆ, ì¼ÇÚÁ» ù ÕîÅ Õ¶ Çç¿çÅ ÔË À°Ô ç¶ä çÅ êÇÔñÅ êÅá êó· ÇðÔÅ ÔË, ë¶ð À°Ô
ÇÂÔ Ú¶åéåÅ ×¹Á»ãÆ åÕ ñË ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ë¶ð ÃîÅÜ, êÈðÆ Õ½î, ç¶ô, Õ¯ÂÆ Á³å éÔÄ Â¶Ã ç¶
êÃÅð¶ çÅ, ÇÜ¿é» ÚÅÔ¯ Õð¯, ÃÅðÅ Ã¿ÃÅð å°ÃÄ êÅåð ìäÅ ÃÕç¶ Ô¯Í ÇÂÔ¯ ÔÆ Ã¼Ú ÇêÁÅð ñÂÆ
ÔËÍ ÜÆòé çÅ çÈÃðÅ éÅî ÇêÁÅð ÔË ÇêÁÅð å¯º Çìé» ÜÆòé Ã¿íò ÔÆ éÔÄ, ÜÆòé å¯º Çìé»
ÇêÁÅð Ã¿íò éÔÄ, ÇêÁÅð Áå¶ ÜÆòé ÇÂÕ¯ ÔÆ ÇÃ¼Õ¶ ç¶ ç¯ êÅÃ¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÇéÖ¶ó¶ éÔÄ ÜÅ
ÃÕç¶, òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÔ ÇÂÕ¯ ÔÆ ÔéÍ
Á¼Ü çÅ ÜÆòé ç¶ä çÆ æ» ñËä íðêÈð ÔË, êÇðòÅð ÇòÚ òÆ Ôð ÇÂÕ çÈÃð¶ å¯º ñËäÅ
ÔÆ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, ç¶äÅ ÇéÃ¹ÁÅðæ çÅ êÌåÆÕ ÔË, ÁÅÃ ð¼ÖäÆ ñËä çÅ ë¹ðéÅ ðÖäÅ Ã¹ÁÅðæ ÔËÍ
ÇÂÕ Ã¹ÁÅðæÆ êåÆ, êåéÆ Áå¶ ì¼ÇÚÁ» ù ÁÅêäÆ Ô¯ºç ç¶, Ã¹ÁÅðæ çÆ ÇåzêåÆ ñÂÆ òðåçÅ
ÔËÍ À°Ã ù ç¶ä çÅ Çéïî ÔÆ éÔÄ êåÅ, Üç¯º ÇÂé·» Çéïî» çÆ À°¦ØäÅ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË,
Üç¯º îé°¼Ö ÁÅêäÅ ÁÅê í¹¼ñ Ü»çÅ ÔË å» êÇðòÅð ÇòÚ éëðå, ÇØÌäÅ òÆ êËçÅ Ô¯ä ñ×
êËºçÆ ÔË, ÃîÅÜ ÇòÚ À°æñ ê¹æñ îÚ Ü»çÆ ÔËÍ
Üç¯º åÕ å°ÃÄ ÁÅÃ ð¼Ö¯×¶ å°ÃÄ ÕçÆ íðêÈð éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶, ç¶ Õ¶ ÃçÅ íðêÈð Ô¯, Õðî
Õð¯ ëñ Çîñ¶ ÇÂÔ å» ÃÅð¶ ÔÆ ÜÅäç¶ Ôé, ÃÅð¶ çÅðôÇéÕ, ÃÅð¶ ÇòÇ×ÁÅéÆ çÃç¶ ÔéÍ
òÅôéÅò» Áå¶ ÇéÜ ÇÔå î¹ó-î¹ó Õ¶ îé°¼Ö ù ì¿é·ç¶ ÔéÍ Üç¯º å°ÃÄ ÁÅÃ ðÖç¶ Ô¯ å» ÇÂÃ
çÅ ëñ ÇéðÅÃåÅ, ÇéðÅôÅ, ç¹Ö Áå¶ êÆóÅ ÇòÚ ÇéÕñçÅ ÔË êð Üç¯º å°ÃÄ Çç¿ç¶ Ô¯ å°ÃÄ êÈðé,
íðêÈð îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯, ç¶ Õ¶ êÈðåÆ çÅ ÁÇÔÃÅÃ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÃÁÅä¶ ì¿ç¶ Ô¯ð ÕÅðé ÕðÕ¶ òÆ
Çç¿ç¶ Ôé À°Ô ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ ç¶ Õ¶ å°ÃÄ ëñ çÆ ÁÅÃ ðÖç¶ Ô¯, ëñ çÆ ÁÅÃ ð¼Ö Õ¶ å°ÃÄ
ì¿èé ÇòÚ ì¿é¶ Ü»ç¶ Ô¯, À°Ô ÇìñÕ°ñ ÁÅåîØÅåÆ ÃÅìå Ô¹¿çÅ ÔË, îé°¼Ö ÁÅêä¶ ì¿èé» ÇòÚ
ÜÕÇóÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
À°êÇéôç çÃç¶ Ôé, ÇåÁÅ× ðÅÔÄ Áé§ç îÅä¯, ÇÂÔ ÔÆ î¹Õå Ô¯ä çÅ ÇÂÕ åðÆÕÅ
ÔË, êð êÌôé À°áçÅ ÔË Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ Õ¶ ÇâÀ±àÆÁ» Õðç¶ ÇéðÇñêå ðÇÔäÅ, ÇÕò¶º Ô¯ ÃÕçÅ
ÔË? ×ÆåÅ çÃçÆ ÔË Ü¯ Ã¿ÃÅð ÇòÚ, Üó· Ú¶åé Ü¯ òÆ ÔË À°Ô ÃÅâÅ ÔË ÔÆ éÔÄ, ÃÅù ÇÂÔ Ô¼Õ
ÇîÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÁÃÅâÅ ÁÇèÕÅð ÔË ÇÕ ÁÃÄ ÇÂé·» çÅå» ù òðåÆÂ¶ êð ÇÂé·» å¶ Õì÷Å
éÅ ÕðÆÂ¶Í ÇÂÔ ×¼ñ ÇÂÕ ÞÈáÆ Ô¯ºç ç¶ Õì÷¶ çÅ êóçÅ ëÅóé ñÂÆ ìóÆ ñÅíçÅÇÂÕ ×¼ñ ÔËÍ
56
Ü¯ ÃçÅ ÔÆ Ã¿åÅê çÅ ÕÅðé ìäçÆ ÔËÍ éÔÄ å» ç¶ä Áå¶ ÇêÁÅð Õðé çÆ Ö¹ôÆ ç¹Ö Ã¿åÅê
ÇòÚ ìçñ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÂÔ ÃîÞä çÆ ìÜÅÂ¶, Á¼Ü çÅ îé°¼Ö îñÕÆÁå ç¶ Ú¼Õð ÇòÚ êË Ü»çÅ
ÔË Áå¶ Üç¯º À°Ã ù À°Ô Çîñ Ü»çÅ ÔË Ü¯ À°Ã çÅ ÁÅêäÅ éÔÄ ÔË, À°Ô Ú¯ð çÆ åð·» ðÇÔ¿çÅ
ÔË, éÅ ÇÕ ÇÂÕ Ã¹å¿åð îé°¼Ö çÆ åð·»Í ì¹¼èÆ ÜÆò ÇÂÔ êÌôé Õðç¶ Ôé Ü¶ ÁÃÄ ëñ çÆ ÁÅÃ
éÔÄ ðÖ»×¶, ÕÆ ÁÃÄ Õðî Õð ÃÕ»×¶? ÇÂÃ ÜòÅì ÇòÚ ÇÂÔ ÕÇÔäÅ ÔÆ áÆÕ Ô¯ò¶×Å ÇÕ
ÃçÆÁÅ å¯º ÇòçòÅé, ÃÅèÈ, Ã¿å ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ÇåÁÅ× îÅð× å¶ Úñç¶ ÁÅÂ¶ Ôé, ÃÅâ¶ ñÂÆ
ÁÅêä¶ êç ÇÚ¿é òÆ Û¼â ×Â¶ Ôé, À°Ô ÕÇÔ ×Â¶ Ôé, Õðî Õðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ ð¼Ö¯, êð ÇÂ¼ÛÅ
ÇòÚ Ã¹ÁÅðæ éÅ Ô¯ò¶Í Ã¹ÁÅðæÆ ÇÂ¼ÛÅ Ã¿åÅê çÅ Ãí å¯º ò¼âÅ ÕÅðé ÔË, Çéð-Ã¹ÁÅðæÆ ÇÂ¼ÛÅ
êÌÃ¿éåÅ Çç¿çÆ ÔË, ì¿èé» å¯º î¹Õå ÕðçÆ ÔËÍ Üç¯º ëñ ÁðÇêå Õð ç¶äÅ ÇÂÕ Ã¹íÅÁ ìä Ü»çÅ
ÔË, À°Ô Õ¶òñ Çç¿çÅ ÔÆ ÔË, ë¶ð À°Ã å¯º Á¼×¶ ÇÕÃ¶ Ç×ÁÅé çÆ ñ¯ó ðÇÔ¿çÆ éÔÄ, ÜÆòé ç¶
îé¯ðæ çÆ êÌÅêåÆ Ô¯ ×ÂÆÍ À°Ô Ãí éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔË Áå¶ À°Ã ù êÌÅêåÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ
Ã¯ ëñ çÈÃÇðÁ» ù ç¶ä¶ ÇÃÖ¯ Áå¶ ÃæÅÂÆ Áé§ç îÅä¯Í
EB. Üç¯º å°ÃÄ ì¹¼èÆ éÅñ, îÅÇÂÁÅ ÇòÚ Çñêå ØìðÅÂ¶ Ô¯Â¶ îé À°å¶ ÕÅìÈ êÅ ñËºç¶
Ô¯, å» å°ÃÄ Ôð ê¼Ö¯º - Ã¹äé, ç¶Öä, Õðé ê¼Ö¯º ô»å ÇÚå Çéðê¼Ö Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯Í
EC. Üç¯º å°ÔÅâÆ Ú¿Úñ ì¹¼èÆ ÇêÛñ¶ ÇÃ¼Ö¶ Ô¯Â¶ ù Û¼â Õ¶ ÃîÅèÆ ÃÇæå Ô¯ Ü»çÆ ÔË,
ë¶ð å°ÃÄ ï¯× çÆ êÌÅêåÆ Õð ÃÕç¶ Ô¯Í
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ ì¹¼èÆ çÆ ÃÇæåÆ ù çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, Üç¯º ì¹¼èÆ ÇÃÖð å¶ êÔ¹¿Ú¶ Õ¶
ÃÅð¶ íðî» çÅ, êÌê³Ú» çÅ êóçÅ ëÅó Çç¿çÆ ÔË, îé°¼Ö ÃÅðÆ ì¹¼èÆîÅéåÅ å¯º À°êð À°á Ü»çÅ
ÔË, Ü¯ ìÅÔð ÔË À°Ô å» ì¹¼èÆ ÇÃ¼Ö ÔÆ ñËºçÆ ÔË, êð ì¹¼èÆ å¯º À°êð À°á Õ¶ ÃÅð¶ Ç×ÁÅé çÆ
êÌÅêåÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ï¯× çÆ À°ÚÆ ÃÇæåÆ ù Û¯Ô ñËºçÅ ÔËÍ Üç¯º ì¹¼èÆ êÈðÆ åð·» ÇòÃåÇðå Ô¯ò¶,
îé°Ö ù ÇîÌ× ÇåzôéÅ ç¶ ÛñÅò¶ å¯º Û°àÕÅðÅ Çîñ Ü»çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°ÃçÅ Ç×ÁÅé ÇÂÕ êÇò¼åð
Ç×ÁÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ êÇò¼åð ì¹¼èÆ Ã¿ÃÅð ç¶ ÃÅð¶ í¶ç, êóç¶ Ö¯ñ· Çç¿çÆ ÔË, îé çÆÁ» ÃÅðÆÁ»
Õî÷¯ðÆÁ», çò¿ç çÈð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
êôÈ ÇìðåÆ îé, îé çÅ À°Ô Û¯àÅ ÇÔ¼ÃÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÇÂ¿çzÆÁ» ðÅÔÄ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð çÅ
Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðÕ¶ À°Ã ç¶ Áé°ÃÅð Ç´ÁÅ ÕðçÅ ÔËÍ ÃÅðÅ êÌå¼Ö Ç×ÁÅé ê¹ä Õ¶ Ã¿Õñê
ÇòÚ ÚñÅ Ü»çÅ ÔËÍ À°ÖÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ÇÖñÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ îé ÃÔÆ Ã¿ÕñêÆÕðä éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ
è¹¿èñÅ îé Üç¯º À°ñÞÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» ðÅÔÄ ÃÈÚéÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðçÅ ÔË À°Ô Ã¿Õñê òÆ ÇÂÕ
Ã½ÖÅ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË êð À°Ô îé ÇÜÔóÅ ì¹¼èÆ éÅñ ÇòÚÅðé çÆ ÁÅçå ìäÅ ñËºçÅ ÔË Áå¶ À°Ã
å¯º Çìé» Õ¯ÂÆ Õ¿î éÔÄ ÕðçÅ, À°Ô îé Ã¯ÇèÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ã¿Üî òÅñÅ ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯
ÇÜÔÅ îé Ã¿ÕñêÆÕðä ÕðÕ¶ ñÅíÕÅðÆ, Ãîð¼æ Áå¶ ÇÂÕÃÅðåÅ éÅñ Õ¿î ÕðçÅ ÔËÍ êôÈ ÇìðåÆ
îé Üç¯º ÇÂÕ ÃÅð Ô¯ Õ¶ ÃÅèéÅ Áå¶ ì¹¼èÆ éÅñ ÇòÚÅðçÅ ÔË, ë¶ð ×ñåÆ çÅ Õ¯ÂÆ æ» éÔÄ
ðÇÔ Ü»çÅÍ
ì¹¼èÆ ç¶ ç¯ ê¼èð Ôé - Ô¶áñÅ, À°êðñÅÍ Ô¶áñÆ ì¹¼èÆ Õç¶ Õ°Þ ÕÇÔ¿çÆ ÔË, Õç¶ Õ°Þ
ÕÇÔ¿çÆ ÔË êð À°åñÆ ì¹¼èÆ ÁÅêäÆ Ã¹¼ÚÆ çñÆñ éÅñ ìÔ¹å ê¼ÕÆÁ» ÇÃÇÖÁÅò» Çç¿çÆ ÔË Ü¯ îé°¼Ö
ù ìóÆÁ» ñÅíçÅÇÂÕ Ô¹¿çÆÁ» ÔéÍ
À°Ú¶ðÆ ì¹¼èÆ Ú¶åéåÅ ç¶ Ãð¯å å¯º ÜÅä±¿ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ Çòò¶ÕÆ Ô¯ä ÕðÕ¶ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ù
Ú¿×Æ åð·» ÜÅäçÆ ÔËÍ Ã¿ÃÅð ç¶ ÃÅð¶ ÁÇèÁÅåîÕ ÁÅ×È ì¹¼è ÜÆ, Ç´ôé ÜÆ, ÂÆÃÅ ÜÆ îÈÃÅ
ÜÆ Ãí é¶ À°Ú¶ðÆ ì¹¼èÆ Áå¶ ÇÚ¿åéåÅ ôÕåÆ éÅñ Õðî ÕÆå¶Í ÇÚ¿åé ôÕåÆ Ü» À°Ú¶ðÆ ì¹¼èÆ
57
ÇìñÕ°ñ ÃÅåÇòÕ Ô¹¿çÆ ÔË À°Ã ÇòÚ ðÅÜÃÇòÕ Ü» åÅîÇÃÕåÅ çÅ í¯ðÅ Á³Ã òÆ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
ÇÜé·» é¶ ÁÅêä¶ Á¿åð À°å¶ ÇòÜË êÅ ñÂÆ ÔË À°Ã ù ÕÅìÈ Õð ÇñÁÅ ÔË À°Ô ÇÚ¿åéôÆñ Ô¯ ÔÆ
Ü»ç¶ Ôé ë¶ð Õ¯ÂÆ òÆ À°é·» ù ÕçÆ ìçñ éÔÄ ÃÕçÅÍ Ã¹ÕðÅå é¶ èå±ð¶ çÅ Õ¯ñÅ êÄç¶ Ãî¶º
òÆ ÁÅêäÅ ÇéôÚÅ éÔÄ ìçÇñÁÅ, ÂÆÃÅ ÜÆ é¶ ÃÈñÆ å¶ Úó· Õ¶ òÆ ÇÂÔ éÔÄ ÇÕÔÅ, ÒÒîËù
ÇÖîÅ Õð Ççú, îËù îÅð¯ éÅÍ ÇÂÃ åð·» ç¶ ÇÚ¿åé ôÕåÆ éÅñ îÈÃÅ ÜÆ é¶ ÃÅ×ð ù ðÅÔ ç¶ä
ñÂÆ ì¶éåÆ ÕÆåÆÍ êÇò¼åð ÇÚ¿åé ôÕåÆ, Áà¼ñ íð¯ÃÅ Áå¶ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ, ÇÂÕ¼áÆÁ» ìÔ¹å ò¼âÆÁ»
ôÕåÆÁ» ìä Ü»çÆÁ» Ôé ÇÜÃ éÅñ Õ°Þ òÆ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» ÇÂÕ¼áÆÁ» Ô¯ÂÆÁ»
ôÕåÆÁ» ÇÂÕ ÃÅð Ô¯ Õ¶ Õ¿î ÕðçÆÁ» ÔéÍ
êÈðìÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé Áé°ÃÅð îËº íÅò, ÔÀ°îË ÇÂÕ ò¼âÆ ÚàÅé çÆ í»åÆ ìä Ü»çÅ ÔË,
Ü¶ ì¹¼èÆ éÅ Ô¯ò¶ å» ÇÂÔ ×È¿×Å Áå¶ ì¯ñÅ òÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ êð ê¼ÛîÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ì¹¼èÆ ç¶
ÃÅð¶ ×¹ä ÔÀ°îË å¯º À°åê³é Ô¯Â¶ çÃç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» Õ¯ñ ò¼Ö-ò¼Ö îé¯ÇìðåÆÁ» çÅ Ç×ÁÅé
ÔÆ éÔÄ ÔËÍ À°é·» çÅ Çòôñ¶ôé Õ¶òñ ì¹¼èÆ, åðÕ ç¹ÁÅðÅ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ù ÜÅéäÅ ÔËÍ Üç¯º
ÇÕ êÈðìÆ ÃæÅÂÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé é¶ îé ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö í¶ç» ù ÃîÇÞÁÅ ÔË, ÜÅÇäÁÅ ÔË, ÜÅéä
ñÂÆ ÃÇÔÜ Ã¿Üî ÃÅèéÅ, Á³åð ÇèÁÅé çÆ òðå¯º ÕÆåÆ ÔËÍ ÇÂÔ êÌå¼Ö Ç×ÁÅé ÔË, Üç¯º ÇÕ
Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÆ ìÅÔðÆ Á¿ÕÇóÁ» å¶ ìÔ¹åÅ ÇòôòÅô Õðç¶ Ôé, ê¼ÛîÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ»
é¶ ÁËéÅ ÜÅä ÇñÁÅ ÔË ÇÕ Ã¹Ú¶å îé çÅ ÜÅä ñËäÅ Ü» ÜÅ×çÆ ÁòÃæÅ ù ÜÅÚäÅ ÔÆ
ÕÅëÆ éÔÄ ÔË, À°Ô Ô¹ä ÁÚ¶å îé çÆÁ» êðå» ù Ö¯ñ·ä çÆ Õ¯Çôô ÇòÚ Ôé, Ã¹êÇéÁ» ðÅÔÄ
Áå¶ Ô¯ð åðÆÇÕÁ» ðÅÔÄÍ êð Ú¶åé îé çÆÁ» Ô¯ð òÆ ÃÈÖôî êðå» Ôé ÇÜÔóÆÁ» Á¼Ü ç¶
îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ» å¯º êð·¶ Ôé À°é·» ç¶ åðÆÇÕÁ» éÅñ ÜÅäÆÁ» éÔÄ ÜÅ ÃÕçÆÁ»Í Á¼Ü ç¶
îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ Ü¯ êðå¼Ö éÔÄ, Ü¯ ç¶ÇÖÁÅ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ, ÇÜÃ çÅ Çòôñ¶ôé éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ
ÇÜÃ ç¶ ÇÚ¿åé çÅ Çòôñ¶ôé éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, íÅò éÔÄ êÌ×àÅÂ¶ ÜÅ ÃÕç¶ À°Ã ù ÃîÞç¶ ÔÆ
éÔÄÍ
êÈðìÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé Áé°ÃÅð ÜÆòé ç¶ ÃÈÖôî íÅ× ÔÅñ¶ êÛîÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ» é¶ Ö¯Ü¶
ÔÆ éÔÄÍ À°çÅÔðä òÜ¯º Üç¯º ðÅå ù ×Èó·Æ éÄç ÇòÚ òÆ î¼Ûð ÕàçÅ ÔË, Ã¹å¶ ÔÆ Ô¼æ À°æ¶
ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔË êð îé°¼Ö ù Â¶Ã ÚÆ÷ çÆ Ú¶åéÅ éÔÄ Ô¹¿çÆÍ À°Ô ÇÜÔóÆ ÁòÃæÅ ÔË ÇÜÔóÆ
×Èó·Æ éÄç ÇòÚ òÆ ÜÅ×çÆ ÔË Áå¶ À°Ã ù êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ î¼Ûð é¶ Õ¼ÇàÁÅ ÔËÍ êÈðìÆ
ÃæÅÂÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé Õ¯ñ ÇÂÃ çÅ À°åð ÔË, À°é·» Áé¹ÃÅð îé çÆÁ» ÁòÃæÅò» - Ã½äÅ,
ÜÅ×äÅ, Ã¹êé¶ ñËäÅ éÔÄÍ îé ù êåÅ íÅò¶º ÔË êð òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÔ ÜÆò ÔË, ÜÆò ÇÜÔóÅ
ÔÀ°îË å¯º ÇìñÕ°ñ ò¼ÖðÅ ÔË ÇÜÔóÅ Ã½äÅ, ÜÅ×äÅ, Ã¹êé¶ çÅ Áé°íò ÕðçÅ ÔËÍ ÜÆò çÅ ÁÅêäÅ
ÇòÁÕÇååÉ ÔË À°Ã çÅ ÁÚ¶åé îé Ü¯ ÇÕ ïÅç» ç¶ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî» çÅ, ì¯ñ» çÅ í¿âÅð ÔË
Üç¯º åÕ ÜÆò ÁÚ¶åé îé ðÅÔÄ ÇòÚðçÅ ÔË À°Ô ÜÆò ÔË êð Üç¯º ÔÆ À°Ô ÁÚ¶åé ù Û¼â
ç¶ò¶ À°Ã çÆ ÃòÅðÆ ÇåÁÅ× ç¶ò¶, À°Ô Çéð¯ñ Ú¶åéåÅ ìä Ü»çÆ ÔËÍ
Üç¯º åÕ ì¹¼èÆ è¿¹çñÆ ÔË îé°¼Ö Ã¹ÁÅðæÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ã¹ÁÅðæÆ îé ÕçÆ òÆ êÇò¼åð éÔÄ
Ô¯ ÃÕçÅ, îé°¼Ö çÈÃÇðÁ» å¶ Çéðíð ðÇÔ¿çÅ ÔË Áå¶ ÁÅåî ÇéðíðåÅ ×¹ÁÅ ìËáçÅ ÔËÍ À°Ô ÇÖâ½ä¶
ÇÂÕ¼á¶ ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, è¯Ö¶ ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ç¶ ñ¯í ÇòÚ ëÇÃÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ã
çÆÁ» î¹ÃÆìå» Ççé êÌåÆÇçé òèçÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé, À°Ô ç¹Ö» ÇòÚ â°ìçÅ Ü»çÅ ÔË Áå¶
À°Ô ô»åÆ ñÂÆ Ã¿Øðô ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ Ã¼Ú çÆ íÅñ ÇòÚ À°Ã ù Õ¯ÂÆ ÃÅèÕ Ü» ÁÇèÁÅåîÕ
ÁÅ×È íÅò¶º ñ¼í ÜÅò¶ åç ÔÆ À°Ô Ã¹ÁÅðæÆ ÇîÌ× ÇåzôéÅ ÇòÚ¯º ÇéÕñ ÃÕçÅ ÔËÍ ë¶ð À°Ô
ÁÅêäÆÁ» êÅ×ñêé¶ çÆÁ» ÔðÕå» Û¼â Õ¶ îé çÆÁ» îÈðÖå»ò» Û¼â Õ¶ Õ°Û êÌËÕàÆÕñ ÕðéÅ
ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ
58
ÃÅôåð» çÅ Ç×ÁÅé ÷ðÈðÆ ÔË À°Ã çÅ ÁÅêäÅ ÃæÅé ÔË, ÇÂÔ ÃÅèÕ ù êÌ¶ðéÅ Çç¿çÅ
ÔË, ÃÅèéÅ ÕðÅÀ°ºçÅ ÔË, ×Ì¿æ ÃçÅ ÔÆ ÃÅèÕ ù À°Ã ç¶ îé¯ðæ ìÅð¶, ÇéôÅé¶ ìÅð¶ çðÃÅÀ°ºç¶
ðÇÔ¿ç¶ Ôé êð êÌôé À°áçÅ ÔË, ÇÂÔ ôÅÃåð Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÁÅÂ¶ ÇÕÃ åð·» ðÚ¶? ÇÕÃ åð·» ×Â¶
Áå¶ ÇÂÔ ÇÕÃ ÕðÕ¶ ÃÅèÕ çÅ ê¼æ êðçðôÕ Õðé ñÂÆ ÇÂÕ î¹¼Ö ÃÅæÆ î³é¶ Ü»ç¶ Ôé? Ãò¶å
À°êÇéôç ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ ò¼â¶-ò¼â¶ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆÁ» é¶ Üç¯º åêÇÃÁÅ ÕÆåÆ, À°ÚÆ ô»åîÂÆ
ÃÇæåÆ ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ìÌÔîñÆé Ô¯ Õ¶ Ü¯ À°é·» é¶ Áé°íò ÕÆåÅ À°Ô ×Èó· Ç×ÁÅé, À°Ô ÇòçòåÅ,
ÃæÅÂÆ Áà¼ñ Ã¼Ú À°Ô ôÅÃåð» ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Ü¶ ÃÅèÕ ÁÅê òÆ åðåÆìòÅð áÆÕ
åð·» ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ðÔ¶, ÜÆòé ç¶ ÃÅð¶ ê¼èð ¦Ø ÜÅò¶, À°Ô À°Ã ÇòÇçÁÅ ç¶ Ãð¯å å¶ ÁÅê
òÆ êÔ¹¿Ú ÃÕçÅ ÔË, íÅò¶º À°Ô À°Ã å¯º À°ÚÅ òÆ êÔ¹¿Ú ÜÅò¶, ÇÜÔóÆ À°Ô ôÅÃåð» å¯º Ã¹äçÅ
ÔËÍ
ÃÅèéÅ ðÅÔÄ êÌÅêå Ç×ÁÅé Ãí å¯º À°ÚÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÂÃ Ç×ÁÅé ù ÔÅÃñ Õðé ç¶
Çå¿é åðÆÕ¶ Ôé, Çå¿é ÚÆ÷» çÅ Ã¿Üî ñ¯óÆçÅ ÔË, ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» êÌäÅñÆÁ» ìÔ¹å ÃÅð¶ åðÆÕ¶
çÃ¶ ×Â¶ Ôé êð í×åÆ ÃÅèéÅ, ÁÅêÅ ÚÆéäÅ, Ã¿êÈðé î³é¶ ×Â¶ ÔéÍ îé, ÇÚå, ÕæéÆ Áå¶
ÕðéÆ À°å¶ êÈðÅ Ã¿Üî Ãí å¯º êÇÔñ» ñ¯óÆºç¶ ÔéÍ ÁÅú, ÇÂé·» Çå¿é» ù ÜÅäÆÂ¶ Áå¶ ÃîÞÆÂ¶Í
ÁðÅèéÅ, À°êÅÃéÅ, Á³åÔÕðä ÃÅë ÕðçÆ ÔË, ÇÂÃ éÅñ Ú¶åéåÅ çÅ êÃÅðÅ Ô¹¿çÅ
ÔË, ÇÂÔ Õ¶òñ ÇÂÕ ÁðçÅÃ, ÇÂÕ Ü¯çóÆ ÔÆ éÔÄ Ô¹¿çÆ, ÇÂÔ îé ù À°Ã ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö êÇÔ¬Á»
å¯º ÜÅä±¿ ÕðòÅÀ°ºçÆ ÔË, ÇÜÔó¶ êÇÔ¬ îé ç¶ Ãð¯å Ôé, ÁðÅèéÅ ÇòÚ ÁæÅÔ ôÕåÆ ÔË, ÇÂÔ
å°ÔÅù îÔ» Áé§ç çÆ ÁòÃæÅ å¶ êÔ¿¹ÚÅ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇÂÔ íÅòéÅ ù Ü×Å Õ¶ À°Ã çÅ ðÈê
êðÆòðåé ÕðéÅ ÔËÍ ÇÂÇåÔÅÃ ÃÅÖôÆ ÔË ÇÕ Çéð¿åð ÁðÅèéÅ, ÁðçÅÃ ÜÆòé ìçñ ÃÕçÆ
ÔË, ÇÂÃ ×¼ñ ÇòÚ ÷ðÅ ÇÜ¿é» òÆ ô¼Õ éÔÄ Ü¶ ÁðÅèéÅ, ÁðÚéÅ ÁðçÅÃ êÈÜÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ
îÇðÁÅçÅ Áé¹ÃÅð ÕÆåÅ ÜÅò¶, éåÆÜÅ ÇéðÃ¿ç¶Ô ëñç¶Ô Ô¯ò¶×ÅÍ
ÁðÅèéÅ ç¯ êÌÕÅð çÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÂÕ ÔË ÔÀ°îË Õ¶ºçðÕ ÇÂÔ Õ¶òñ Ã¹ÁÅðæÆ ñ¯Õ ÁÅêä¶
Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ ÔÆ Õðç¶ Ôé, ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ ñÂÆ ÔÆ Õðç¶ Ôé, ÇÂÃ ÇòÚ îËº íÅò Ãí
å¯º À°êð ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ô¶ òÅÇÔ×¹ðÈ! îËù ÇÂÔ ç¶ ç¶, îËù À°Ô ç¶ ç¶, î¶ðÅ ÇÂÔ ÕÅðÜ ÇÃ¼è Õð ç¶,
î¶ðÅ À°Ô ÕÅðÜ ÇÃ¼è Õð ç¶Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ êÈÜÅ Õ¶òñ ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË, ÇÂÔ
ÕÅðÜ å» ÇÃ¼è Õð Çç¿çÆ ÔË êð å°ÔÅù Ã¼Ú ç¶ é¶ó¶ éÔÄ ÇñÜÅ ÃÕçÆ, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ÁðçÅÃ»
ð¯÷ î³çð», ×¹ðç¹ÁÅÇðÁ» ÇòÚ Ô¹¿çÆÁ» Ôé, ÇÂÔ íÅòéÅ ÁðçÅÃ çÆ ÇòôÅñåÅ ù Ã¹ÁÅðæÆ
çðÖÅÃå ìäÅ Çç¿çÆ ÔË ÇÂÔ ÕçÆ òÆ îËº çÆ ÇîÌ× ÇåzôéÅ å¯º À°êð éÔÄ À°áä Çç¿çÆÍ
Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ù êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ Ã¿ÃÅðÕ òÃå±Á» ÇìñÕ°ñ ì¶Áðæ Ôé, ÇÂÔ îé°¼Ö
ù êÌÃ¿é éÔÄ Õð ÃÕçÆÁ», À°Ã ù êåÅ ñ¼×ä ñ×çÅ ÔË ÇÕ ÔÀ°îË Õ¶ºçðå ÁðÅèéÅ ìÔ¹å
ÔÆ Õ¶ºçðå ÔË ÇÂÃ çÅ ñÅí òÆ ÃÆîå ÔË, À°Ô Ã¯Úä ñ× êËºçÅ ÔË, îËº ÷ðÈð ÇÕå¶ éÅ ÇÕå¶
Õ¯ÂÆ ×ñåÆ Õð ÇðÔÅ Ô», Ü» å» î¶ðÅ êÈÜÅ çÅ åðÆÕÅ áÆÕ éÔÄ Ü» î¶ðÅ îé¯ðæ áÆÕ éÔÄ,
Ã¼ÚÅ ÃÅèÕ ë¶ð ÔÀ°îË Õ¶ºçðå ÁðÅèéÅ ÇåÁÅ× Çç¿çÅ ÔË, À°Ô À°Ú¶Ú¶ åðÆÕ¶ çÆ Ö¯Ü ÕðçÅ ÔË,
êðîÅåîÅ Õ¶ºçðå êÈÜÅ ô¹ðÈ ÕðçÅ ÔË, ÇÂÃ êÌíÈ ÃÆîå êÈÜÅ ÇòÚ¯º À°Ã ù ìÔ¹å êÌÃ¿éåÅ êÌÅêå
Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÜÔó¶ ÇÂÃ îé¯ðæ ù ñË Õ¶ ÁðÅèéÅ Õðç¶ Ôé, À°é·» ù ôÕåÆ Ç×ÁÅé Áå¶ Õðî
Õðé çÆ Ã¹Ú¼ÜåÅ ç¶ éÅñ-éÅñ ÜÆòé îé¯ðæ òÆ êÌ×à Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ êÌíÈ Õ¶ºçðå í×åÆ ÇòÚ
å°ÃÄ Ãí Õ°Þ êÌîÅåîÅ À°å¶ éÔÄ Ûâç¶, ÁÅêäÆÁ» ÃÅðÆÁ» Ç÷¿î¶òÅðÆÁ» êÌîÅåîÅ À°å¶ éÔÄ
Ûâç¶ êð ÁðçÅÃ Õðç¶ Ô¯ ÇÕ å°ÔÅù ïæÅôÕå ìäÅò¶ å°ÃÄ ÁÅêäÆÁ» Ç÷¿î¶òÅðÆÁ» ÇéíÅÔ
ÃÕ¯, ÇéÌÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ çÈÃÇðÁ» çÆ Ã¶òÅ Õð ÃÕ¯, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÁðÅèéÅ éÅñ Ú¶åéåÅ çÅ êÃÅðÅ
59
Ô¹¿çÅ ÔË, ÔÀ°îËº Õ¶çÇðå ÁðÅèéÅ éÅñ îé°¼Ö Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶, Û¯àÅ Ô¹¿çÅ Ü»çÅ ÔË, ñ¯íÆ ìäçÅ
ÔË, éÆÚ ìäçÅ ÔË, ñÅêðòÅÔ Ô¹¿çÅ Ü»çÅ ÔËÍ êðîÅåîÅ çÆ À°ÃååÆ êÌíÈ Õ¶ºÇçzå êÈÜÅ çÆ ÇîÃÅñ
ÔË, ÇÂÔ êÌîÅåîÅ çÆ îÇÔîÅ ÔË ÇÂÃ ÇòÚ Õ¯ÂÆ Ã¹ÁÅðæ éÔÄÍ ÇÂÔ ÇÂÕ éçÆ çÆ ê¹ÕÅð çÆ
åð·» ÔË Ü¯ ÃÅ×ð ù Çîñä ÜÅ ðÔÆ ÔËÍ êÌíÈ Õ¶ºçðå í×åÆ îÅéò êÌíÈ ù ÁÅêäÆ Ã¯ÚäÆ,
ÕæéÆ, ÕðéÆ çÅ ê¼æ êðçðôÕ, ÁÅ×È, ÇéÁÅÂÆ ÕðÕ¶ î³éçÅ ÔËÍ
êÌÅæéÅ ÁåÆ ñÅíçÅÇÂÕ ÔË êð çò¿ç òÆ êËçÅ ÕðçÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ êðîÅåîÅ Áå¶
ÁÅåîÅ ù ò¼Ö ÕðçÆ ÔË, ÇÂÔ ç¯é¯º ò¼Ö ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ îé°¼Ö, îé°¼Ö ÔÆ ðÇÔ Õ¶ À°ÃçÅ Õ¯ÂÆ
êðîÅåîÅ éÅñ î¶ñ éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°Ô Õ¶òñ êðîÅåîÅ ç¶ é¶ó¶ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔËÍ çò¿ç çÅ íÅò
ÔË ç¯, ç¯ ù ÔÆ î³é Õ¶ ÚñäÅ, ÇÂÃ ×¼ñ å¶ ÇòçòÅé» çÅ ìóÅ òÅç ÇòòÅç Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÕÆ
çò¿ç ù ÇÂÕ Çëñ¯ÃëÆ î³éäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË? çò¿ç çÆ êÌîÅÇäÕåÅ åðÕ ×¯Úð éÔÄ ÔË, çò¿ç
ù ÃÅèéÅ çÆ ÇÂÕ î³÷ñ, ÇÂÕ êóÅÁ ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÇå À°Ú¶
Ç×ÁÅé Áå¶ êðîÅåîÅ éÅñ ÇîñÅê ÕðÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ô¹ðÈ-ô¹ðÈ ÇòÚ çò¿ç áÆÕ ÔË êÌòÅé ÔË ÇÂÕ
Áé°íò òÜ¯º Ü¯ ÁÅåî îÅð× å¶ À°Ã ÇÂÕ ç¶ ÇîñÅê ñÂÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ (í×åÆ ç¯ å¯º ô¹ðÈ Ô¯ Õ¶
ÇÂÕ Ô¯ Õ¶ ÇéìóçÆ ÔË)
çÈÃðÅ ðÃåÅ â¿ÈØÅ ÔË, ×Èó· Áå¶ ÇòòÃÇæå ÔË, ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» Áå¶ ï¯×ÆÁ» ñÂÆ áÆÕ
ÔË, ÇÂÃ ù ÃîÅèÆ ñÅÀ°äÆ, ÇÃîðé ÕðéÅ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÃîðé ÕðÕ¶ ÃîÅèÆ ñÅ Õ¶ Á³åðî¹ÖÆ
Ô¯ Õ¶ ÇòòÃÇæå åðÆÕ¶ éÅñ À°Ã ÇÂÕ çÅ êÈðé Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¿¹çÅ ÔË, ÇÂÔ êÈÜÅ, ÁðÅèÅéÅ
å¯º ÇÕå¶ Á¼×¶ Ü»çÅ ÔË ÇÂÃ éÅñ ÜÆòé çÆÁ» êðå», ò¼Ö-ò¼Ö åËÔ» çÅ êåÅ ñ×çÅ ÔË, ÇÂÃ
îÅð× å¯º ÇÂÔ êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ îé°¼Ö ç¯ Ã¿ÃÅð» çÅ òÃéÆÕ ÔË, ÇÂÕ ÁÅêä¶ Á¿çð, çÈÃðÅ
ìÅÔðÍ ÇÂÃ éÅñ ÁÅêä¶ ÁÅê À°å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ êÅ Õ¶, Ú¶åéåÅ ç¶ Ãð¯å åÕ êÔ¹¿Ú Õ¶ Ã¿ÃÅðÕ
âÆÀ±àÆÁ» Ã¹Ú¼ÜÆ åð·», ÇéðÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ ÇêÁÅð éÅñ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ ÇèÁÅé ç¶ ç¯ ê¼Ö Ôé,
Ú¹¼ê ÕðÕ¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ Áå¶ ÇèÁÅé éÅñ Ã¯Ú Õ¶ Õðî Õðé¶Í ×ÆåÅ ç¯é¯º ÔÆ çÃçÆ ÔË,
ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇòçòÅé ÇÂÔ éÔÄ ÃîÞç¶ ÇÕ ÇèÁÅé ÇÕò¶º ñ×ÅÇÂÁÅ ÜÅò¶, ÇÕò¶º ÁÇíÁÅÃ ÕÆåÅ
ÜÅò¶, À°Ô ÇÂÔ òÆ éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÕ ÃÅèéÅ éÅñ Ã¯ÇèÁÅ îé ÇÕò¶º Ã¹Ú¼Ü¶ ã¿× éÅñ Õðî
ÕðçÅ ÔË êð Õðî ï¯× Áå¶ ÇèÁÅé ï¯× ù éÖ¶ÇóÁÅ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅÍ ÇÜÔóÅ Ú¹¼ê ÕðÕ¶
ÇèÁÅé ñ×Å ÃÕçÅ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ÇÂÔ Õðé çÆ ÃîðæÅ ÔË À°Ã ÇòÚ Õðî, Ç´ÁÅ Ã¹Ú¼ÜÆ
åð·» ÇâÀ±àÆÁ» Ç÷¿î¶òÅðÆÁ» ÇéíÅÀ°ä çÆ Ãîð¼æÅ òÆ ÔËÍ Ã¹ÇÔðçåÅ, ÃÚÅÂÆ, îé çÆ êÇò¼åðåÅ,
ÁðÅèéÅ ñÂÆ ÁÇå ñ¯óÆºç¶ Ôé êð ÇèÁÅé ñÂÆ, Ú¹¼ê, ÃÅÔ ù ÇéÁ³åð ð¼ÖäÅ, ÇÂ¿çÌÆÁ» å¶
ÕÅìÈ ðÖäÅ, îé ù ô»å ð¼ÖäÅ, ÁÚ¶å îé å¯º êð·¶ À°Ú¶ ÜÅäÅ, Á³å ÇòÚ ô»åÆ çÆ ÃÇæåÆ
ÃîÅèÆ ÇòÚ êÔ¹¿ÚäÅ ìó¶ Çéïî ìè êÀ°óÆ ç¶ â¿â¶ ÔéÍ
Á¼ÜÕñ· ìÔ¹å ÃÅð¶ ÁèÈð¶ åðÆÕ¶ ç¼Ã¶ ÜÅ ðÔ¶ Ôé, òðå¶ ÜÅ ðÔ¶ Ôé, À°é·» ç¶ Ã¿ÚÅñÕ»
Áé°ÃÅð Õ¶òñ À°Ô ÔÆ áÆÕ åðÆÕ¶ ÔéÍ ÇÂÔ Ãí ìó¶ ÔÆ ÔÅÃ¯ÔÆä¶ ÔéÍ Õ¶òñ êÅå¿Üñ çÅ çÇÃÁÅ
Ç×ÁÅ ÇèÁÅé ñÅÀ°ä çÅ åðÆÕÅ ÔÆ Çéïîìè ÔË, ÇÜÔóÅ êÀ°óÆ çð êÀ°óÆ ÃîÅèÆ åÕ êÔ¹¿ÚÅ Çç¿çÅ
ÔË, ÇÂÃ ÇòÚ Õ¯ÂÆ î÷Ôì éÔÄ ÔË, ÇÂÃ ù ÇÕÃ¶ òÆ î÷Ôì éÅñ Ü¯óé å¯º íÅò ÔË À°Ã ù ÃÅèÅðé
ìäÅÀ°äÅ, ÇÂÔ Õ¶òñ ÃîÅèÆ åÕ ÔÆ éÔÄ êÔ¹¿ÚÅÀ°ºçÅ å°ÔÅâ¶ ÃÅð¶ êÌôé òÆ Ô¼ñ ÕðçÅ ÔËÍ ÃîÅèÆ
ÇèÁÅé çÅ îé¯ðæ ÔË êð À°Ã À°Ú ÁòÃæÅ ÇòÚ å°ÔÅù Õ¶òñ ô»åÆ ÔÆ éÔÄ ÇîñçÆ å°ÃÄ À°Ã ÇòÚ
ñÆé íÆ Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, ÇÂÃ åÕ êÔ¹¿Úä ñÂÆ Õ¯ÂÆ ê×â¿âÆÁ» éÔÄ ÔéÍ ÇèÁÅé ÇÂÕ Ã¿Üî ÔË, Áé°ôÅôé
ÔË ÇÜÃ çÅ ÁÇíÁÅÃ êÈð¶ Ççzó· Ã¿Õñê éÅñ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ òÆ ÇÂÃ í½ÇåÕ Ã¿ÃÅð å¯º À°á
Õ¶ ÃÈÖôî çÆ À°âÅðÆ îÅðé çÅ ô½Õ ðÖçÅ Ô¯ò¶ Áå¶ ÜÆòé ç¶ ÃÌ¯å å¶ ê¹ÜäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ Ô¯ò¶ À°Ô Ãð¯å
ÇÜæ¯º êÇò¼åð Ú¶åéåÅ çÅ ÃæÅÂÆ å¶Ü ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, À°Ã ñÂÆ ÇèÁÅé ÷ðÈðÆ ÔËÍ
60
ÕîÅñ Ô¯ Ü»çÅ ÔË Üç¯º ÇèÁÅé ñÅ Õ¶ êÀ°óÆ çð êÀ°óÆ å°ÃÄ À°å¶ Ü»ç¶ Ô¯, ÇèÁÅé
ÇÚÇÕåÃÅ Ãí å¯º À°åî ÇÚÇÕåÃÅ ÔËÍ Ô», ÇÚÕåÃÕ ù êåÅ Ô¯ò¶ À°Ã é¶ ÁÅêäÆ ÇÚÇÕÇåÃÅ
ÇÕò¶º Çéïîì¼è ÕðÕ¶ òðåäÆ ÔË, ìÅÕÆ ÇÚÇÕåÃÅ å» ìÔ¹å æ¯ó·Æ ç¶ð ñÂÆ ÁÅðÅîçÅÇÂÕ Ô¹¿çÆÁ»
Ôé, å°ÃÄ À°é·» À°å¶ ÃçÅ ñÂÆ Çéðíð Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, ÇèÁÅé òÅñÆ ÇÚÇÕåÃÅ å°ÔÅù ÁÅåî
Çéðíð, ÁÅåî êðÖÆ, ÁÅåî êóåÅñÆ, ÁÅåî Çòôñ¶ôÆ Áå¶ ÁÅåî À°êñìèÆ ÕÅðÕ ìäÅ Çç¿çÆ
ÔËÍ
Á¼Ü ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ê¹Ûç¶ Ôé, ÇÕ¿é¶ Ççé, ÇÕ¿é¶ îÔÆé¶, ÇÕ¿é¶ ÃÅñ ÃÅù ÇÂÔ ÇÃÇÖÁÅ
ñËäÆ êò¶×Æ? ÇÂÔ ÃÅðÆÁ» ×¼ñ» ÇÂÃ å¶ Çéðíð Ôé, ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÕ¿é» Ã¹ÇÔðç ÔË, Ççzó· ÇòôòÅôÆ
ÔË, ÇÕ¿éÆ À°Ã çÆ ÇÂÕÃ¹ðåÅ ÇÂÕÃÅðåÅ ÔË Áå¶ ÇÕ¿éÅ Çéïîìè ÔË, ÁÅêä¶ ÁÇíÁÅÃ ÇòÚ,
×ÆåÅ Õðî Õðé ñÂÆ òÆ ÇèÁÅé å¶ ÷¯ð Çç¿çÆ ÔËÍ ÜÆòé ÇòÚ òÆ ÇèÁÅé ÃîÅèÆ çÆ ñ¯ó
çÃçÆ ÔËÍ ÁðÜé ÇÂÔ ÇÃ¼Ö Õ¶ ÔÆ Ç×ÁÅé çÆ êzÅêåÆ ÕðçÅ ÔËÍ ×ÆåÅ çÅ Ç×ÁÅé Õ¶òñ
ÁáÅð·» Ççé ÚñçÅ ÔË, ÇÂé·» ÁáÅð·» Ççé» çÆ ÇÃÇÖÁÅ ÇòÚ À°Ô ÁÅåî Ç×ÁÅé ÇçåÅ Ç×ÁÅ
ÔËÍ À°Ô ÁÅåîÅ Ü¯ ÃðìÇòÁÅêÕ ÔËÍ ÇèÁÅé Ãî¶º ù ôÈéÕÅðÆ ìäÅ Çç¿çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÃîÅèÆ
Ãî¶º, ÃæÅé Áå¶ ÕÅðé (three dimensions) å¯º ìÔ¹å À°êð ÔË, Ãí å¯º êÇÔñ» ÜÇ×ÁÅÃÈ ù
ê¹ðÅäÆÁ» ÁÅçå» Û¼âäÆÁ» êËä×ÆÁ» ÁÅêä¶ Ã¿ÃÕÅð» å¯º À°é·» ç¶ êÌíÅò å¯º Û°àÕÅðÅ êÅÀ°äÅ
êò¶×Å, ÇÕÀ°º Ü¯ ÇÂÔ Ãí ÇÂÃ ðÃå¶ ç¶ ð¯ó¶ ÔéÍ Ãî» ÇÕ¿éÅ ñ×¶×Å? ÇÂÔ ÜÇ×ÁÅÃÈ ç¶ ÁÅêä¶
òÃ ÔËÍ Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁðÜé Ô¯ò¶, ×¹ðÈ ÃÌÆ ÇÕÌôé Ô¯ä Ç×ÁÅé å°ð¿å Ô¯äÅ ÁòôÕ ÔË, êð Ü¶
ñ×ÅåÅð ÇèÁÅé éÅ ñ×ÅÇÂÁÅ ÜÅò¶, Ô¯ð ÇÕÃî ç¶ ÁÇíÁÅÃ ÕÆå¶ ÜÅä, åð¼ÕÆ ÇòÚ ëðÕ êË
ÃÕçÅ ÔËÍ
åÆÃðÅ ðÃåÅ ÔË ÇÚ¿åé çÅ, ÇÂÃ ù Õ¯ÂÆ ÇòðñÅ ÔÆ êÌÅêå ÕðçÅ ÔË, ÇéðÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯
Õ¶ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õðî Õðé ñÂÆ ÁÅêäÆ ðÚé ôÕåÆ ù, Çòò¶Õ ù, ÇéðäÅ ôÕåÆ ù Áå¶
ÇéôÚ¶ ù åÆÖä ÕðéÅ êËºçÅ ÔË, Ç×ÁÅé Á¿çð¯º ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, ÇÜÔóÅ å°ÃÄ Ã¿ÃÅð ù ò¿âç¶ Ô¯,
Ã¯ÚäÆ, ÕðéÆ Áå¶ ÕæéÆ ðÅÔÄ, ÇÚ¿åé Õ¯ÂÆ ÇÖñðÆ Ô¯ÂÆ Ã¯Ú éÔÄ, ÇÂÔ ÇÂÕ ìÔ¹å ÔÆ ô¹è
Áå¶ ÇéÃÇÚå Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÚ¿åé ñÂÆ ì¹¼èÆ ù Ôð êÅÇÃú åÆÖä ÕðéÅ êËºçÅ ÔËÍ ÇÃÇÖÁå ì¹¼èÆ
Çéð¯ñ ÇÚ¿åé ÔË Áå¶ Çéð¯ñ ÇÚ¿åé ÔÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Ã¹å¿åðåÅ åÕ êÔ¹¿ÚÅ ÃÕçÅ ÔËÍ êÇÔñÅ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ôÅÃåð êó·çÅ Ã¹äçÅ ÔË, ×¹ðÈ çÆ ç¶Ö ð¶Ö ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ Ü¯ Áé°íòÆ ÔË, å¼å ì¶åÅ
îÔ»ê¹ðÖ ÇÜÔóÅ ÃÅð¶ å¼å ÜÅäçÅ ÔË, ÜÇ×ÁÅÃÈ ë¶ð À°Ã çÆ ôðä ÇòÚ ÜÅÂ¶Í îèÈ î¼ÖÆ çÆ
åð·» Ôð ë¹¼ñ çÆ ÖôìÈ ñò¶, ôÇÔç ÇÂÕ¼áÅ Õð¶ íÅò ÇÜæ¯º Ü¯ å¼å Çîñ¶ À°Ã ù ÇÂÕ¼áÅ Õð¶,
êÇÔñ» Ãðòä Õð¶ ë¶ð î³éé Õð¶Í åÆÃðÆ êÀ°óÆ ë¶ð ÔË ÇéÇèÁÅÃé çÆ ÇÜÃ å¯º íÅò ÔË Ç×ÁÅé
ù Á³çð ÁÅåî ÃÅÖôÅå Õð ñËäÅ, À°Ã Áé°ÃÅð ÜÆòé ãÅñ ñËäÅ, ÇÂÃ ÇêÛ¯º ÃÅÖôÅåÕÅð
çÆ êÀ°óÆ ÔË íÅò ÃÅðÅ ìÌÔîÇ×ÁÅé ÇÃîà Õ¶ å°ÔÅâÆ Þ¯ñÆ ÇòÚ ÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÁÃÄ Ã¿Ö¶ê ÇòÚ Çå¿é îÅð× çÃ¶ Ôé Ô¹ä ÁÃÄ Áé°ôÅÃÕ Ã¿Üî çÆ îÇÔååÅ çÃç¶
Ô»Í Ã¿Üî å¯º Çìé» ÇÕÃ¶ Ö¶åð ÇòÚ òÆ ÃëñåÅ êÌÅêå éÔÄ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ, Ã¿Üî Çå¿é
êèð» å¶ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, Ã¯ÚäÆ, ÕæéÆ Áå¶ ÕðéÆ, îé°¼Ö Ãí Õ°Þ ÜÅäçÅ ÔË Ü¯ À°Ã ù
ÜÅéäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇÕò¶º ðÇÔäÅ ÔË, çÈÃÇðÁ» éÅñ ÇÕò¶º òðåäÅ ÔË, ÇÂÔ Ãí
Õ°Þ À°Ã ù ÇÃÖÅ ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º Õ°ñÆé, ÇçÁÅ¬ Ô¯äÅ ÇÕ¿éÅ ÁÅòôÕ ÔË, êð
ìÔ¹å òÅðÆ ÇÂÔ êåÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÕÃ åð·» ÇçÁÅñåÅ ÕðéÆ ÔË ÇÕÃ åð·» Õ°ñÆé Ô¯äÅ ÔË, íÅò
ÇÂé·» ù ÜÆòé ÇòÚ ÇÕò¶º ãÅñäÅ ÔË, ÇÕò¶º ÇÂÃ çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÔËÍ ÇÂÃ Ô¼æ òÅñÆ
ÇòÁÅÇÖÁÅ çÅ î³åò ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÂé·» î¹¼Ö ÇÃè»å» ù ÇÕò¶º ÜÆòé ÇòÚ ãÅñ Õ¶ ÁÇíÁÅÃ
ÕðéÅ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ î¶ð¶ ×¹ðÈç¶ò ÕÇÔ¿ç¶ Ãé, ÒÒÃî» ÇòÁðæ éÅ ×¹ÁÅú, ÇÂÔ éÅ Ã¯Ú¯ îËº ÇÕÔóÅ
61
îÅð× Ú¹ä», ÇÕÔóÅ îÅð× î¶ð¶ ñÂÆ áÆÕ Ô¯ò¶×Å, Û¶åÆ ÇéðäÅ ñò¯ Áå¶ Úñ êò¯ ô¹ðÈ Ô¯ ÜÅúÍ
ÁÇèÁÅåîÕ ÃÅèéÅ ñÂÆ îé å¶ Áé°ôÅôé çÆ ñ¯ó ÔË, ÕæéÆ Áå¶ ÕðéÆ ç¶ Áé°ôÅôé
çÆ ñ¯ó ÔË, ÕæéÆ, ÕðéÆ Ã¯Ú ÇòÚ êÌÅð¿íÕ Ã¿Üî éÅñ òÆ ìÔ¹å òÅðÆ Áñ½ÇÕÕ Áé°íò Ô¯
Ü»ç¶ Ôé ÇÜÔó¶¶ ÇÕ ÁÅî ñ¯Õ ÇÜÔó¶ êó·ç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Ç×ÁÅé Ã»íç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé êð ÁÇíÁÅÃ
éÔÄ Õðç¶ À°é·» ù ÇÂÔ Áé°íò éÔÄ Ô¹¿ç¶Í ìÔ¹å òÅðÆ Ã¿å îÔÅåîÅ, ÃòÅîÆ, ï¯×Æ Ü¯ ìÚé
Õðé À°Ô êÈð¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô êÈð¶ ÇéôÚ¶ éÅñ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô ìÇÔÃ ÇòÚ éÔÄ êËºç¶, À°Ô
Õ¶òñ ìÚé Õðç¶ Ôé, À°é·» é¶ å¼å ÃÇå çÅ ÜÆòé ãÅÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÕÂÆ òÅðÆ ç¶ÇÖÁÅ
ÔË Üç¯º îÔ»ê¹ðÖ ìÚé Õðç¶ Ôé ñ×çÅ ÔË ÇÂÔ å» ìÔ¹å ÕÇáé ÔË, Ô¯ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ êð
æ¯ó·Æ ç¶ð êÅ Õ¶ ç¶ÇÖÁÅ ÔË, ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜò¶º À°é·» é¶ ÇÕÔÅ Ô¯ò¶Í Ã¿Üî
ÇòÚ ðÇÔ Õ¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Õ½åÕ Ô¯ ÜÅä¶ Õ¯ÂÆ ò¼âÆ ×¼ñ éÔÄ, ÚîåÕÅð úç¯º åÕ ÔÆ ÚîåÕÅð
ÔË Üç¯º åÕ ÇÂÔ éÅ êåÅ ñ¼×¶ ÇÕ ÇÂÔ ÇÕÃ åð·» Ô¯ÇÂÁÅ, å» À°Ô ÚîåÕÅð éÔÄ ðÇÔ¿çÅ Ü¶
Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆ ÕæéÆ ÁÜÅÂÆº ×òÅÂÆ ÜÅò¶, ìÇÔÃ Õð¶, ì¶îåñì ì¯ñ¶, ÞÈá ì¯ñ¶, Ú¹íò¶º ôìç ì¯ñ¶,
ì¹ðÅ ÕÔ¶ ÇÕÃ¶ ç¶ î÷Ôì ç¶ Çòð¹¼è ì¯ñ¶ å» òÅÕ ôÕåÆ çÅ êÌíÅò Ü»çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º
À°ñà Ü¶ Õ¯ÂÆ ÞÈá éÅ ì¯ñ¶, òÅÕ ôÕåÆ ÇòÚ ÁËéÆ Ççzó·åÅ ÁÅ ÜÅò¶×Æ Ü¯ ÕÇÔä×¶ Ã¼Ú Ô¯
ÜÅò¶×ÅÍ
ÇÂÃ åð·» ÔÆ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆ ÕðéÆ Ã¯è ñò¶ À°Ô éÅ Õð¶ Ü¯ éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ,
À°Ô ç¶Ö¶×Å ÇÕ ÇÕÔó¶ Õ¿î À°Ô Õð ÇðÔÅ ÔË À°Ô ìóÆ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Ô¯ ðÔ¶ Ôé, áÆÕ Ô¯ ðÔ¶
ÔéÍ êÌôé À°áçÅ ÔË ÇÂÔ ÇÕò¶º êåÅ ñ¼×¶ áÆÕ ÕÆ ÔË? ÜòÅì ÔË ÇÕ ÁÅåîÅ ÜÅäçÆ ÔË ÇÕ
áÆÕ ÕÆ ÔË ×ñå ÕÆ ÔË, Ú¿×Å ÕÆ ÔË, î¿çÅ ÕÆ ÔË, ÃÔÅÇÂÕ Ü» ÔÅéÆÕÅðÕ ÕÆ ÔË, å°ÃÄ
Õ¶òñ ÁÅåîÅ éÅñ ÇÂÕ Ã¹ð Ô¯äÅ ÔË ÇÜÔóÆ å°ÔÅâÆ ÁÅ×È Ô¯ Õ¶ ê¼æ êðçðôÕ ìäÆ ðÔ¶, ÇÂÃ¶
ù ÔÆ Á³åð ÞÅÕ Õ¶ êÌòÅé×Æ ñËäÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, Õ°Þ òÆ Õðé å¯º êÇÔñ», Ãí ù êåÅ ÔË,
Ãí ÜÅäç¶ Ôé, Õ¶òñ ÁÇíÁÅÃ çÆ ñ¯ó ÔË, ÁÇíÁÅÃ ÕðÇçÁ» À°Ô éÅ ÕðéÅ, Ü¯ éÔÄ ÕðéÅ
ÚÅÔÆçÅ, À°Ã ñÂÆ Á³çð¯º Ã¿Õ¶å Çîñç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ë¶ð å°ÃÄ ÁÅåîÅ éÅñ ×¼ñìÅå Õð ÃÕç¶
Ô¯ ÇÜÃ ù îé çÆ Ú¿ÚñåÅ Û¯Ô éÔÄ ÃÕçÆÍ ÇÂÃ åð·» ÁÇíÁÅÃ ÕðÇçÁ» å°ÃÄ ÜÅä ÜÅú×¶
ÇÕ áÆÕ ÃñÅÔ ç¶ä òÅñÅ Á³çð ÔÆ ÔË Ôð ÇÂÕ ç¶ Á³çð ÔËÍ
Ãí å¯º êÇÔñÅ Ú¿×¶ ÁÇèÁÅêÕ çÅ ÇÂÔ Õðå¼ò ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ Çôô ù À°Ã Á³çð
ìËá¶ çÆ Ã¯ÞÆ ÕðÅò¶ ÇÜÔóÅ Ã¹ÇåÁ», ÜÅ×ÇçÁ», Ã¹êé¶ ç¶ÖÇçÁ» Ôð Ãî¶º éÅñ ÔËÍ Üç¯º òÆ
å°ÃÄ ð¯÷ ç¶ Þî¶ÇñÁ» ÇòÚ¯º Ãî» Õ¼ã Õ¶ éò¶Õñ¶ Ô¯ Õ¶ æ¯ó·Æ ç¶ð ìËá¯º×¶, ô»åÆ éÅñ Á³åð ÞÅåÆ
îÅð¯×¶, Á³çð òÅñÅ À°êç¶ôÕ À°êç¶ô ç¶ä ñ× êò¶×ÅÍ ÇÕ¿éÅ ÔÆ Ú¿×Å Ô¯ò¶ Ü¶ Á¼Ü ç¶ ÇÚÇÕåÃÕ
îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÁÇèÁÅåîÕ ÁÅ×È, êÌÚÅðÕ ÇÂÃ Á³çð ç¶ À°êç¶ôÕ ù ÜÅä ñËä, ë¶ð ÇÃÕôÕ»
ù, ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ù, îðÆ÷» ù À°Ã ìÅð¶ çÃ Õ¶ À°Ã åÕ êÔ¹¿ÚäÅ ÇÃÖÅÀ°äÍ
ÕæéÆ, ÕðéÆ À°å¶ Ã¿Üî ÕðÕ¶ À°é·» çÆ ÁÃÚðÜåÅ ç¶Ö Õ¶ îÅéÇÃÕ Ã¿Üî ù ÃîÞäÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Üç¯º å°ÃÄ îé ù Õ¯ÂÆ éÖ¶èÆ òÅñÆ ×¼ñ éÔÄ Ã¯Úä Çç¿ç¶, À°çÅÃ éÔÄ Ô¯ä Çç¿ç¶,
ãÇÔ¿çÆ ÕñÅ ÇòÚ éÔÄ ÜÅä Çç¿ç¶, ë¶ð îé ù Ö¹ôÆ êÌÃ¿é ðÇÔä çÆ ÁÅçå êË Ü»çÆ ÔËÍ Ô½ñÆ-
Ô½ñÆ À°Ô ÃÔÅÇÂÕ Áå¶ ÔÅéÆÕÅðÕ Ã¯Ú» ÇòÚ ÇéÖ¶ó Õðé ñ× êËºçÅ ÔËÍ À°Ã ù êåÅ ñ×
Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÔÅéÆÕÅðÕ Ã¯Ú» ÇÕ¿é» Ãî» ÁÜÅÂÆº ×¹ÁÅ Çç¿çÆÁ» Ôé, ÇÕ¿éÆ åÅÕå ÇòÁðæ
ÚñÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÂÃ åðÆÕ¶ éÅñ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÁÅåî ÇÚ¿åé å°ÔÅù Á×ñÆ êÀ°óÆ å¶ ñË Ü»çÅ
ÔËÍ À°Ô êÌîÅä çÆ êÀ°óÆ ÔË, ÇÂæ¶ å°ÃÄ ÃÅÖôÆ Ô¯ Õ¶ Ãí Õ°Þ ç¶Öç¶ Ô¯, Á³çð òÆ ìÅÔð òÆ,
êð å°ÃÄ Çéðñ¶ê ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Í êÇÔñ»-êÇÔñ» ÕÂÆ òÅðÆ íÅòÕ Ô¯ Õ¶ å°ÃÄ Çéðñ¶ê ðÇÔä çÆ æ»
62
Çñêå òÆ Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, ìÇÔÃ Õðé ñ× êËºç¶ Ô¯, êð ÇÂÃ ÇòÚ Õ¯ÂÆ ØìðÅÀ°ä çÆ ×µñ éÔÄ,
èÆðÜ ð¼Öä çÆ ñ¯ó ÔËÍ ÇÂÃ ðÃå¶ À°å¶ Ú¼ñä ñÂÆ Ççzó· Ã¿Õñê Õð¯ ÇÕ Õ°Þ òÆ ÇÕÀ°º éÅ
Ô¯ò¶, å°ÃÄ ñ×ÅåÅð Çéð¿åð ÁÇíÁÅÃ Õð¯×¶, å°ÔÅâÆ åð¼ÕÆ ñÂÆ ÇÂÔ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔËÍ ÇÂÔ Á³è
ÇòôòÅô éÔÄ ÔË, ìÔ¹å ÃÅð¶ Õ¯ÂÆ òÆ òÚéì¼èåÅ éÔÄ Õðç¶, À°Ô Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÃ åð·» éÅ
Õðé å¯º íÅò ÔË ×Ëð Ç÷¿î¶òÅð Ô¯äÅ, ñÅêðòÅÔ Ô¯äÅÍ Üç¯º å°ÃÄ ì¿èé éÔÄ ñ×ÅÀ°ºç¶ ÇÂÃ å¯º
íÅò ÔË å°ÃÄ Ç÷¿î¶òÅðÆ å¯º âðç¶ Ô¯º, êð òÅÃåò ÇòÚ ÁÃñÆ Á÷ÅçÆ À°ç¯º ÔÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË Üç¯º
å°ÃÄ íÅò» å¯º, Ã¿ò¶×» å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, Ç÷¿î¶òÅðÆ ôÕåÆ Çç¿çÆ ÔË, îÅéÇÃÕ Ã¿Üî éÅñ
Á¿åð ù Ã¿×áé ÕðÕ¶ Ã¿ò¶Ç×Õ, íÅò¹Õ À°æñ-ê¹æñ Áå¶ ÃðÆðÕ ÇòÕÅð» ù ð¯ÇÕÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ
ÔËÍ îÅéÇÃÕ Áé°ôÅôé çÆ, îÅéÇÃÕ Ã¿Üî çÆ îÔ¼ååÅ ÃîÞä å¯º ìÅç, ÕæéÆ Áå¶ ÕðéÆ ç¶
Ã¿Üî çÅ ÁÇíÁÅÃ Õðé î×ð¯º, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Áé°íò Ô¹¿ç¶ Ôé Ü¯ ÇìñÕ°ñ Ã¼Ú Ô¹¿ç¶ Ôé, ÁÅåîÅ
ÃÅÕôÆ Ô¹¿çÆ ÔË êð ÇÂÃ ù Ú¶åé îé éÔÄ ÃîÞ ÃÕçÅÍ îÅð× íÅò¶º Õ¯ÂÆ òÆ Ô¯ò¶, í×åÆ,
ÇèÁÅé, ÇÚ¿åé Ã¿Üî ÁÇå ñ¯óÄçÅ ÔË, ÇÂÔ À°Ã åð·» ÔË ÇÜò¶º ÇÂÕ ÇêåÅ ì¼Ú¶ ù ìó¶ ÇêÁÅð
éÅñ ÁÅêäÆÁ» ìÅÔ» ÇòÚ ñË Õ¶ ð¼ÇÖÁÅ (ðÅÖÆ) ÕðçÅ ÔË Áå¶ êÌ¶î Ã¿ç¶ô Çç¿çÅ ÔËÍ
ED. ÇÂÃ êÌÕÅð ç¶ ìÚé Ã¹ä Õ¶, ÁðÜé é¶ ê¹ÇÛÁÅ, ÒÒÔ¶ Õ¶ôò! ÃîÅèÆ ÇòÚ ÃÇæå
ÃÇæð ì¹è òÅñ¶ ê¹ðô çÅ ÕÆ ñ¼Ûä ÔË Áå¶ ÃÇæð ì¹è òÅñÅ ê¹ðô ÇÕò¶º ì¯ñçÅ ÔË? ÇÕò¶º ìËáçÅ
ÔË? ÇÕò¶º ÚñçÅ ÔË?
Ã¹ÇÚååÅ çÅ îÅð× òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ òÚéìè éÔÄ ÔËÍ Ô», ô»åÆ ñÂÆ, Ã¿åÅê
å¯º Û°àÕÅð¶ ñÂÆ, ç¹Ö ÇéòÅðä ñÂÆ ÷ðÈð ìÚéì¼è ÔËÍ ÇÂÃ Ãñ¯Õ ÇòÚ ÃÇæð Á³åð ÇçzôàÆ çÅ
ìóÅ âÈ¿ØÅ Áðæ ÔËÍ ÁðÜé ÁÅêä¶ ÃÇåÕÅðï¯× ×¹ðÈ ù ê¹Ûç¶ Ôé ÇÕ À°Ã îé°¼Ö ìÅð¶ Ú¿×Æ
åð·» Ö¯ñ· Õ¶ ç¼Ã¯ ÇÜÔóÅ Áâ¯ñ Çòò¶ÕÆ Ô¯ Õ¶ ÇòÚðçÅ ÔË, À°Ô ÇÕò¶º ì¯ñçÅ ÔË? À°Ô ÇÕò¶º ìËáçÅ
ÔË? À°Ô ÇÕò¶º å¹ðçÅ ÇëðçÅ ÔË? À°Ô ÁÅêä¶ Õ¿î ÕÅÜ ÇÕò¶º ÕðçÅ ÔË? ÇÂÔ ÇÕò¶º êåÅ ñ×çÅ
ÔË ÇÕ ÃîåÅ Áå¶ êÈðéåÅ êÌÅêå Ô¯ ×ÂÆ ÔËÍ
ÁðÜé ç¶ êÌôé çÅ ìóÅ âÈ¿ØÅ Áðæ ÔËÍ ÇÂÔ Á¼Ü ç¶ îé°¼Ö ñÂÆ òÆ À°éÄ ÔÆ îÔ¼ååÅ
ðÖçÅ ÔË ÇÜ¿éÆ À°ç¯º ÁðÜé ñÂÆ ÃÆÍ ÁðÜé ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö ç¶ ÇÚ¿é ÜÅäéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ
å¯º ÇÂÔ êåÅ ñ× ÃÕ¶ ÇÕ Ã¹ÇÚååÅ ÁÅ ×ÂÆ ÔËÍ ÃÅð¶ ÔÆ ÕæéÆ ÕðéÆ éÅñ ÁÅêä¶ ÁÅê ù
çðÃÅÀ°ºç¶ Ô», ñ×í× ìÔ¹å ÃÅÇðÁ» çÅ ÁÅÚÅð ÇòÔÅð ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË êð ÇàÕ¶ Ô¯Â¶
êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶ îÔ»ê¹ðÖ ÁÅêäÆ Ã¯Ú, Ã¿ò¶× Áå¶ ÇÂÛÅò» ÇÕò¶º êÌ×à Õðç¶ Ôé? À°é·» ç¶ îé çÆ
Ã¯ÚäÆ ÕæéÆ Áå¶ ÕðéÆ ÇÕò¶º çÈÃÇðÁ» éÅñ¯º ò¼ÖðÆ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ ÇÕÃ åð·» Á³çð¯º À°é·» ù
ÁÅç¶ô Çîñç¶ Ôé? ê¹ðÅåé ñ¯Õ» é¶ ìóÅ â±¿ØÅ ÇòòÔÅðÕ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÚñÅÇÂÁÅ ÃÆÍ éÅ
Õ¶òñ À°é·» é¶ ÇòòÔÅð çÆ êÌð¶éÅ ìÅð¶ ÔÆ Ö¯Ü ÕÆåÆ ÃÆ, À°é·» é¶ ò¼Ö-ò¼Ö îÅéÇÃÕ ÃÇæåÆ
ç¶ ÇòòÔÅÇðÕ ÇÚ¿é, ñ¼Ûä òÆ ç¼Ã¶ Ôé, À°é·» ù Ã¯èä çÅ åðÆÕÅ òÆ çÇÃÁÅ ÔËÍ ìÔ¹å òÅðÆ
ÇÂÔ ÇÚ¿é, ñ¼Ûä îÅéÇÃÕ ÃÇæåÆ êðÖä ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ Õðç¶ Ôé êð Ôð ÇÕÃ¶ å¶ ôÅÇÂç
ÇÂÔ ñÅ×È éÅ Ô¯äÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º Õ¯ÂÆ ð¯ êËºçÅ ÔË, ð¯ä çÅ ÕÅðé, ì¶Á³å êÌÃ¿éåÅ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË,
À°Ô ÇêÁÅð éÅñ à¹¿ÇìÁÅ Ç×ÁÅ Ô¯ò¶Í Ô¯ ÃÕçÅ ÔË À°Ô ÇÕÃ¶ çÅ ç¹Ö ç¶Ö Õ¶ ð¯ ÇðÔÅ ÔË, ÃÅù
À°Ã ç¶ ð¯ä çÅ áÆÕ ÕÅðä éÔÄ êåÅ ñ× ÃÕçÅ, À°Ã çÅ ÇòòÔÅð ç¶Ö Õ¶ òÆ êåÅ éÔÄ
ñ× ÃÕçÅ, ÇòÔÅð êðÖä ñÂÆ å°ÔÅù Ã¿ò¶×» ç¶ Ã¯î¶ çÆ ÃåÅ åÕ ÜÅäÅ êò¶×ÅÍ
ÇàÕÆ Ô¯ÂÆ ÃÇæð ÁòÃæÅ òÅñ¶ ç¶ ÕæéÆ, ÕðéÆ, À°áäÆ ìËáäÆ Ãí ç¶ ñ¼Ûä Áñ¼×
Ôé, À°Ã çÅ Á³åð ÃÇæð ÔË, À°Ã ç¶ Á³çð Ã¿Üî ÔË, Ã¹ÇÚååÅ ÔËÍ ÇÜé·» çÅ Á³çð ÔÅñ¶ ÇàÇÕÁÅ
éÔÄ, À°é·» ç¶ ñ¼Ûä ÇìñÕ°ñ ò¼Öð¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ô»å îé Ã¹ÇÚå Ô¯ä ÕðÕ¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îÔ»ê¹ðÖ
63
ÇìñÕ°ñ ÃÇæð ìËáç¶ Ôé, êÈð¶ ÇòôòÅô éÅñ å¹ðç¶ Ôé, ÇéðíË Ô¯ Õ¶, ÇìñÕ°ñ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶
Ãêôà åðÆÕ¶ éÅñ ì¯ñç¶ ÔéÍ
ÃÅð¶ îé°¼Ö» ù ç¯ ÇÔ¼ÇÃÁ» ÇòÚ ò¿ÇâÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÕ À°Ô ÇÜÔó¶ Ã¹ÇÚååÅ òÅñ¶
Ôé, çÈÃð¶ ÇÜÔó¶ ì¶Ã¹ð¶ ÇÖñð¶ Ô¯Â¶Í Ã¹ÇÚååÅ òÅñÅ îé°¼Ö ×ÆåÅ Áé°ÃÅð ÇÂÕ ÁÅçðôÕ îé°¼Ö
ÔËÍ À°Ô Ôð ÃÇæåÆ ÇòÚ ô»å, ÇéðÇñêå, Ö¹ô ÇÖÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ì¶Ã¹ðÅ ÇÖñÇðÁÅ îé°¼Ö Áé°ÃÅôé
ÔÆä, Ã¯ÞÆÔÆä Ô¹¿çÅ ÔËÍ Á¼Ü ç¶ ÃîÅÜ ÇòÚ ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯Õ çÈÃðÆ ÇÕÃî ç¶ ÔÆ Ôé, À°Ô Ã¿ÜîÆ
éÔÄ Ôé, Ã¿Üî çÅ ÁÇíÁÅÃ ÔÆ éÔÄ Õðç¶, À°é·» çÅ ÇòòÔÅð òÆ ì¶Ã¹ðÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶
ÇÂÕÃ¹ðåÅ ÁÅÀ°ºçÆ ÔÆ éÔÄ, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ØìðÅÔà êÈðì ê¼Ûî ç¯é» ÇòÚ ÔËÍ ÇÃÇÖÁÅ çÅ Ãí å¯º
À°åî åðÆÕÅ ÃòË ÇÃÇÖÁÅ ÔË, ÃòË-Ã¯è ÔË êð Áé°ôÅôé Ã¿Üî å¯º Çìé» ÃòË-Ã¯è Ô¯ ÔÆ éÔÄ
ÃÕçÆÍ
í×òå ×ÆåÅ çÅ ÇÂÔ ôñ¯Õ Òî³â±Õ À°êÇéôçÓ éÅñ Ãì¿è ðÖçÅ ÔË Òî³â±Õ À°êÇéôçÓ
Ã¿ÃÅð çÆÁ» ìÔ¹å À°åî ê¹ÃåÕ» ÇòÚ¯º Ã¯ÚäÆ ù ÇÔñÅ ç¶ä òÅñÆ ê¹ÃåÕ ÔË, ÇÂÃ ÇòÚ îé
çÆÁ» Çå¿é ÃÇæåÆÁ» ç¼ÃÆÁ» ×ÂÆÁ» Ôé - ÜÅ×çÅ îé, Ã¹êé¶ ñËºçÅ îé Áå¶ Ã¹¼åÅ îéÍ
ÇÂé·» Çå¿é» çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Òî³â±Õ ÕÅÇðÕÅÓ ×¯óêç Ü¯ ô¿ÕðÅÚÅðÆÁÅ ç¶ ×¹ðÈ Ô¯Â¶ Ôé, é¶ ÕÆåÆ
ÔËÍ Ã¹ÇÚååÅ êÌÅêå îé°¼Ö ÇÂé·» Çå¿é» ÃÇæåÆÁ» ù Þà ÔÆ ç¶Ö ñËºçÅ ÔË, êð À°Ô ÁÅêäÆ
å°ðÆÁÅ ÁòÃæÅ úò¶º ÔÆ ìäÅÂÆ ðÖçÅ ÔË, ×Åó·Æ éÄç å°ðÆÁÅ ÁòÃæÅ ç¶ ìÔ¹å é¶ó¶ ÔË, ëðÕ
ÁËéÅ ÔË ÇÕ ×Åó·Æ éÄç ÇòÚ å°ÔÅù Õ°Þ êåÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ êð å°ðÆÁÅ ÇòÚ Áí¿× Ú¶åéåÅ
Ô¹¿çÆ ÔËÍ í×òå ×ÆåÅ çÅ îé¯ðæ ÁðÜé ù, å°ðÆÁÅ ÁòÃæÅ ÇòÚ êÔ¹¿ÚÅÀ°äÅ ÔË, å°ðÆÁÅ
ÁòÃæÅ êÌÅêå ù ÔÆ Ã¹ÇÚååÅ êÌÅêå ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÁòÃæÅò» ÁÅî ÁÅçîÆ ñÂÆ ÜÅ×ç¶, Ã¹êé¶ ñËºç¶ Áå¶ Ã¹¼å¶ ò¼Ö-ò¼Ö ÃÚÅÂÆÁ» ÔéÍ Ú½æÆ
çÅ å» À°Ã ù êåÅ ÔÆ éÔÄ ÇÜÃ é¶ Ãî¶º ðÇÔå Ã¹ÇÚååÅ ÃÇæåÆ êÌÅêå Õð ñÂÆ, À°Ô Ãî¶º å¯º,
íÈå, íÇò¼Ö òðåîÅé å¯º êð·¶ ÚÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ À°Ã òÅÃå¶ Ãí Õ°Þ òðåîÅé ÔÆ ÔË, À°Ô íÈå íÇò¼Ö
ÇòÚ ÇÂÃ åð·» ÇòÚðç¶ Ôé ÇÜò¶º Õ¯ÂÆ òðåîÅé ÇòÚ ÇòÚðçÅ ÔËÍ À°é·» òÅÃå¶ Ãí Õ°Þ Ô¹ä¶, ÁËæ¶
ÔÆ ÔË êð ìÔ¹å Çòðñ¶ ÔÆ Ôé Ü¯ ÇÂÃ ÃÇæåÆ ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ Áí¶ç Ô¯ä çÅ ÔÆ
íÅ× ÔËÍ Üç¯º íÈå íÇò¼Ö ÇòÚ ÇòÚðéÅ Ã¹íÅÇòÕ Ô¯ ÜÅò¶ À°Ã ÇÂÕ éÅñ Áí¶çåÅ Ô¯, ÜÅò¶ ë¶ð
ìÌÇÔî³â çÅ Ç×ÁÅé À°Ã çÆ Þ¯ñÆ ÇòÚ ÔËÍ
ÁÅî ì¿ç¶ ÜÅ×ä, Ã½ä Áå¶ Ã¹êÇéÁ» ù ò¼Ö-ò¼Ö ç¶Öç¶ Ôé êð ÇÜÔó¶ òâíÅ×¶ ÃÇæð
å¶ å°ðÆÁÅ ÁòÃæÅ ù êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶ Ôé À°é·» ñÂÆ ÇÂÔ Çå¿é ÁòÃæÅò» - ÜÅ×äÅ, Ã½äÅ Ã¹êé¶
Ú¶åéåÅ çÅ ñ×ÅåÅð êÃÅðÅ ÔËÍ Ã¹ÇÚååÅ êÌÅêå ñÂÆ ÇÂÔ Çå¿é¶ çôÅ ÇÂÕ¯ Ú¶åéåÅ çÆ êðÃêð
ÃÚÅÂÆ ÔË ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÇÜÃ åð·» Ãò¶ð, ç¹êÇÔð Áå¶ ôÅî ÇÂÕ êÈð¶ Ççé ç¶ ÇÔ¼Ã¶ ÔéÍ
å°Û ì¹¼èÆ òÅñ¶, ÃÆîå Ç×ÁÅé òÅñ¶ å» ØíðÅÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Ã¿ÇÃÁ» ÇòÚ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°é·»
ù ÜÆòé îé¯ðæ ÃîÞ ÔÆ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÅ, ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Ã¿êÈðé ÜÆòé ù ÜÅäç¶ ÔÆ éÔÄ, À°Ô
å» ÜÆòé ç¶ ÇÂÕ íÅ× ù ÔÆ ÜÅäç¶ Ôé, À°é·» ù Ã¿êÈðéåÅ çÅ êÈðé Ç×ÁÅé ÔÆ éÔÄÍ
îÔ»ê¹ðÖ ï°¼è ç¶ îËçÅé ÇòÚ òÆ ô»å ÃÇæð ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°é·» é¶ ÜÆòé ðÔ¼Ã ù Á¿çð¯º ìÅÔð¯º
ÜÅä ÇñÁÅ ÔË, Áà¼ñ, éÅôòÅçÆ ù ÜÅä ÇñÁÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ ÃçÅ ÔÆ, Ôð ÔÅñÅå,
Ôð çôÅ ÇòÚ ÇòÜËåÅ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
Ã¹êé¶ çÆ çôÅ ÁÃ¿å°ôàÆ çÆ çôÅ ÔË, êð ÇÂÃ çôÅ çÅ ÇÚÇÕåÃÕ ê¼Ö¯º ñÅí ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ
ÇÂÃ ÇòÚ ÃÅðÆÁ» ÁêÈðé ÇÂÛÅò» êÈðé Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé, çìÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» íÅòéÅ ù ÇéÕñ Õ¶
êÌ×à Ô¯ä çÅ ÁòÃð Çîñ Ü»çÅ ÔËÍ Ã¹êÇéÁ» ù êðÖ Õ¶ ÁÃÄ ç¯é¯º ÜÆòé ÜÅä ÃÕç¶ Ô»,
64
ÇÂÕ Ã¹Ú¶å ÜÆòé ÇÜÔóÅ ÁÃÄ ÜÆÀ°ºç¶ Ô» çÈÃðÅ ÁÚ¶å í¹ÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÜÆòéÍ ÁÃÄ Ã¯Úç¶
Ô» ÇÕ ÃÅâÆ í¹¼ñÆ Ô¯ÂÆ Ç÷¿ç×Æ, ÁÚ¶å, ÃÅâ¶ Ã¹Ú¶å À°å¶ êÌíÅò éÔÄ êÅÀ°ºçÆ, ÇÂÔ ×ñå ÔË,
Ã¹êé¶ ÃÅâ¶ í¹¼ñ¶ Ô¯Â¶, êÅÃ¶ ÕÆå¶ Ô¯Â¶, ÁèÈð¶ Õ¿î ÇÂÛÅò», ÃÅâ¶ ÁÚ¶å ÇòÚ Ã¹¼åÆÁ» ðÇÔ¿çÆÁ»
Ôé, êð Üç¯º ÔÆ ÁòÃð Çîñ¶ ìÅÔð ÁÅ Ü»çÆÁ» ÔéÍ
Ã¹Ú¶å îé Ã¿êÈðé îé çÅ Õ¶òñ ÇÂÕ Ú½æÅÂÆ íÅ× ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Ã¯ ÇÂÔ Ãî¹¼Ú¶ îé ù
éÔÄ ÃîÞ ÃÕçÅÍ ÃÅâ¶ Á¼Ü ç¶ ÇÃÇÖÁÅ ç¶ åðÆÕ¶ ìó¶ ÁèÈð¶ Ôé À°Ô Õ¶òñ Õ°Þ ÇÔ¼ÇÃÁ» ìÅð¶
ÔÆ çÃç¶ ÔéÍ Ãî¹¼Ú¶ Á¿åð ìÅð¶ À°é·» Õ¯ñ ç¼Ãä ù Õ°Þ òÆ éÔÄ ÔËÍ ÇÂÔ ÔÆ Á¼Ü çÆ ÇÃÇÖÁÅ
êÌäÅñÆ çÅ Ö¯ÖñÅêé Áå¶ ç¹Ö»å ÔË ÇÂÔ¯ ÔÆ Á¼Ü ç¶ Ã¿ÃÅð ç¶ Ã¿åÅê çÅ ÕÅðé ÔËÍ ÁÃÄ ÁÅêÅ
ÚÆéä ç¶ åðÆÕ¶ ÇÕÀ°º éÔÄº Õ¼ã¶? ÇÕÀ°º ÁÃÄ Á³çð ÜÅéä ç¶ åðÆÕ¶ éÔÄ ìäÅÂ¶? å» Ü¯ Ôð
Õ¯ÂÆ Á³çð ÞÅÕ ÃÕ¶, ÁÅêÅ ÚÆé ÃÕ¶Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÇÃÇÖÁÅ ê¹ðÅä¶ ÃÇîÁ» ÇòÚ À°êñìè ÃÆ
êð À°Ô í¹¼ñÆ ÜÅ Ú¹ÕÆ ÔËÍ Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ Ã¹êé¶ çÆ ÃÇæåÆ çÆ Ü»Ú å» Õðé ñ×
êÂ¶ Ôé êð À°é·» çÆÁ» Ö¯Ü» ÔÅñ¶ ìÔ¹å ÔÆ êÌÅð¿ÇíÕ ê¼èð À°å¶ Ôé, ÇÂÃ ñÂÆ Ô¯ð åð·» ç¶
åðÆÇÕÁ» çÆ ñ¯ó ÔËÍ À°é·» Õ¯ñ Õ¯ÂÆ ÇòÇçÁÅ éÔÄ, Õ¯ÂÆ êÌËÕàÆÕñ ÇÃÇÖÁÅ éÔÄ ÇÜÃ éÅñ
À°Ô ÁÚ¶å îé ù Ö¯Ü ÃÕäÍ í×òå ×ÆåÅ ÇÂÕ ÁËÃÅ ×Ì¿æ ÔË ÇÜÔóÅ Á¼Ü çÆ ÇÚÇÕåÃÅ ù
À°Ã ÁÇ×ÁÅå ìÅð¶ ÜÅä± ÕðÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
ÁðÜé ç¶ êÌôé å¯º êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêäÆ À°êðÅîåÅ å¯º ÇéÕñ ÁÅÇÂÁÅ ÔË,
Û¹àÕÅðÅ êÅ Ú¹¼ÕÅ ÔË, À°Ô ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ çÆ ÇÃÇÖÁÅ ñË Õ¶ î³éä ù ÇåÁÅð ÔË, Á³åð çÆÁ»
çôÅò» ù ç¶Öä ù éðÆÖä Õðé ù ÇåÁÅð ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ é¶ ÁðÜé ù ÇìñÕ°ñ ãÇÔ¿çÆ ÕñÅ
å¯º À°êðÅîåÅ å¯º ÃÇæðåÅ, Ãå°¿ñéåÅ ÇòÚ ñË Á»çÅ ÔËÍ ÁðÜé çÆ Ã¯ÚäÆ, ÕæéÆ Áå¶ ÕðéÆ
ù Ü»Ú Õ¶ ÇÂÔ ÇÕÔÅ, ç¶ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ ç¯ ÁòÃæÅò» ÇÕ¿éÆÁ» ëðÕ òÅñÆÁ» Ôé,
êÇÔñÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ ÁðÜé ÁÇ×ÁÅéÆ ÃÆ, À°çÅÃ ÃÆ, ç¹ðìñ ÃÆ, íË íÆå ÃÆ, ÇòÁÅÕ°ñ ÃÆ
êð À°Ã çÅ êÌôé Ô¹ä ÇÂÔ çÃçÅ ÔË ÇÕ À°Ô Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× À°å¶ ÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Áå¶ ÁÅåî
ðÈê»åðä ñÂÆ ÇåÁÅð ÔË, À°Ô ÇìñÕ°ñ ìçÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
Üç¯º å°ÃÄ ÃÅèéÅ Õðç¶ Ô¯, ÕÅÇÂÁÅ Õñê Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÜÇ×ÁÅÃÈ çÅ ÇòòÔÅð ìçñ
Ü»çÅ ÔË, ÕÅÇÂÁÅ Õñê ÃÅâÅ Ãí å¯º îÔ¼åòêÈðé îÅéòÆ ÃÅèé ÔË, Ãð¯å ÔË Ü¶ ÇÂÕ òÆ
îé°¼Ö çÅ ðÈê»åðä Ô¯ ÃÕçÅ ÔË å» ÃÅðÆ îÅéòåÅ çÅ ÕÅÇÂÁÅ Õñê Ô¯ ÜÅò¶×Å? ÇÂÔ À°ç¯º
ÔÆ Ã¿íò Ô¯ò¶×Å Üç¯º ÇÃÇÖÁÅ êÌäÅñÆ ÇòÚ ÃòË Áé°ôÅôé, Ã¿Üî ç¶ åðÆÇÕÁ» éÅñ ÁÅåîÅ
ù Ã¹å¿åð ÕðÕ¶ Ã¹ÇÚååÅ êÌÅêå ÕðéÆ ç¼ÃÆ ÜÅò¶×ÆÍ
EE. Ô¶ ÁðÜé! ÇÜÃ Ãî¶º ÇÂÔ ê¹ðô îé ÇòÚ ÃÇæå Ã¿êÈðé òÅôéÅò» ù ÇåÁÅ×
Çç¿çÅ ÔË, À°Ã Ãî¶º Á³çð¯º ÔÆ ÁÅåîÅ å¯º ÔÆ ÁÅåîÅ ÇòÚ Ã¿å°ôà Ô¯ÇÂÁÅ ÃÇæð ì¹¼èÆ òÅñÅ ÇÕÔÅ
Ü»çÅ ÔËÍ
EF. ç¹Ö ÇòÚ Ü¯ ç¹Ö éÔÄ î³éçÅ Áå¶ Ã¹Ö êÌÅêåÆ éÅñ Ãé¶Ô éÔÄ ÔË ÇÜÃçÅ, Áå¶
éôà Ô¯ ×Â¶ Ôé ðÅ×, íË Áå¶ ´¯è ÇÜÃç¶, ÁËÃÅ ê¹ðô ÃÇæð ì¹¼èÆ òÅñÅ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
EG. ÇÜÔóÅ ê¹ðô Ãé¶Ô ðÇÔå Ô¯ Ç×ÁÅ, Ü¯ Ã¹í Áå¶ Áô¹í òÃå±Á» ù êÌÅêå Ô¯ Õ¶
éÅ ÔÆ êÌÃ¿é Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ éÅ ÔÆ çÉËô ÕðçÅ ÔË, À°Ã çÆ ì¹¼èÆ ÃÇæð ÔËÍ
Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË ÇÕ Ã¿ÃÅð êÌîÅåîÅ çÅ ÔÆ êÃÅðÅ ÔË ÇÂÔ íÅò¶º
Ã¼Ú êzåÆå Ô¹¿çÅ ÔË, êð ÔË éÔÄÍ Ã¯ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ À°Ã ñÂÆ Õ¯ÂÆ îÔ¼åò éÔÄ ðÖç¶, À°Ã ù
65
êÇÔñÆ òÅðÆ ÒÁÅåî îÅð×Ó å¶ å°ðÇçÁ» Ã¹å¿åðåÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ îé°¼Ö ÁÅêÅ
ÚÆéÇçÁ» Ã¿Üî, Ãìð, Ã¿å¯Ö åÕ êÔ¹¿Ú Õ¶ ÃòË ù êÇÔÚÅä Ü»çÅ ÔËÍ ÃÉË ù ÃÉË ÔÆ ÜÅä ÃÕçÅ
ÔË, ÃÉË ù ÜÅéä çÅ Ô¯ð Õ¯ÂÆ åðÆÕÅ éÔÄÍ Üç¯º Õ¯ÂÆ ÇÂÃ ÃÉË Ç×ÁÅé çÆ êÌËÕàÆÕñ òðå¯º
ÕðçÅ ÔË, À°Ô êÈðÆ åð·» ÇéðÇñêå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ À°Ã ù Ú¿×Å, î³çÅ, ñ¯í, ÇØÌäÅ Õ°Þ òÆ ì¿é·
éÔÄ ÃÕçÅ, À°Ô ÃÅð¶ íÅò» å¯º, ÇÂÛÅò» å¯º, ñ¯í å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÃîåÅ ÇÂÃ
ðÃå¶ ñÂÆ ìóÆ ÷ðÈðÆ ÔË, Õ¯ÂÆ åÅÕå ÇÂÃ ù å°ÔÅâ¶ Õ¯ñ¯º Ö¯Ô éÔÄ ÃÕçÆÍ
ÇÂÕ ÃÈÞòÅé ÜÇ×ÁÅÃÈ ÔÆ êÔ¹¿ÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁ» ç¶ ÔÅò íÅò, ÇòÚÅð, ÕæéÆ Áå¶ ÕðéÆ
ÃîÞ ÃÕçÅ ÔËÍ Ãí å¯º ò¼âÅ ÇÚ¿é ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îÔ»ê¹ðÖ» çÅ Ô¹¿çÅ ÔË - îé çÆ ô»åÆ Áå¶ ÇìñÕ°ñ
ÇÂ¼ÛÅ ðÇÔå Ô¯äÅÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îÔ»ê¹ðÖ ÇÂÕ ÇîÃÅñ Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô ÇÂÃ åð·» ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÜò¶º
ôÆô¶ ç¶ Øð ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯ä ÇÜÃ ÇòÚ¯º À°Ô ÃÅÇðÁ» ù ç¶Ö ÃÕç¶ Ôé, ÃÅð¶ À°é·» ù ç¶Öç¶
ÔéÍ ÇÂÔ ÃÇæåÆ Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ÃÅèéÅ Õðé éÅñ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêäÆ Ã¯ÚäÆ
Ã¿ò¶×, ÇÂÛÅò» ù áÆÕ åð·» òðåçÅ ÔË, Õ¶òñ À°Ô ÇÂÛÅò» ÔÆ ðÖçÅ ÔË, À°Ô Ã¯ÚäÆ Ã¿ò¶×
ÔÆ òðåçÅ ÔË ÇÜÔó¶ À°Ã ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ä, ìÅÕÆ À°Ô Û¼â Çç¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º Á×ñÆ ÃÇæåÆ
À°å¶ À°Ô Ú¿×Å î³çÅ ç¯é¯º ÔÆ Û¼â Çç¿çÅ ÔËÍ ë¶ð À°Ô Õ¶òñ ÇÂÔ Ççzô ÔÆ ç¶Ö ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ ÔË
íÅò¶º À°Ô Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ô¯ò¶ íÅò¶º Õ°çðå ÇòÚ íÅò¶º ÃîÅÜ çÅ Ô¯ò¶Í
ÇÂÛÅò» çÅ î¹¼ã êÌÅð¿íÕ ÷ðÈðå» ÇÜò¶º í¹¼Ö, Ã½äÅ, Ç¦× òÅôéÅ, Üç¯º îé°¼Ö ÇÂé·»
êÌÅÇ´åÕ ÷ðÈðå» ù Ã¯è ñËºçÅ ÔË, ÇÂÛÅò» ÁÅêäÅ ìñ À°Ã îé°¼Ö À°å¶ Û¼â Çç¿çÆÁ» Ôé, ë¶ð
ÇÂÛÅò» À°Ã çÆÁ» çÅÃÆÁ» ìä Ü»çÆÁ» Ôé, À°Ã çÆÁ» îÅñÕ éÔÄ ðÇÔ¿çÆÁ»Í ìÔ¹å ÃÅð¶
éò¶º-éò¶º Çôô ÇÂÔ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ ÇåÁÅ× ç¶ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, Û¼â ç¶ä¶ ÚÅÔÆç¶
Ôé êð ÇÂæ¶ íÅò Õ°Þ Ô¯ð ÔËÍ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ çÅ íÅò ÇåÁÅ× å¯º éÔÄ, ÇÂÛÅò» å¯º ÔËÍ ÇÂÔ
ÇÂÛÅò» ì¿èé ðÈê Ôé Áå¶ îé ù ìÅð-ìÅð À°èð ÇÖÚçÆÁ» ÔéÍ
ÇÂÔ ÇÂÛÅò» çÅ ÇÖñòÅó Õ¶òñ ÜÅ×çÆ Áå¶ Ã¹êÇéÁ» çÆ ÔÅñå ÇòÚ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË,
ÇÂÛÅò» òÆ éÄç ç¶ ç½ðÅé Ã¹¼åÆÁ» ðÇÔ¿çÆÁ» Ôé êð ÃÅù êåÅ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ Üç¯º å°ÃÄ ÃîÅèÆ
ÇòÚ Ô¹¿ç¶ Ô¯, å» å°ÃÄ ÜÅ×ä çÆ, Ã¹êÇéÁ» çÆ, éÄç çÆ ÃÇæåÆ å¯º ìÔ¹å À°Ú¶ Ô¹¿ç¶ Ô¯, å°ÃÄ
êÈðÆ åð·» Ã¹Ú¶å Ô¹¿ç¶ Ô¯, ÇÜÃ ÇòÚ ÇÂÛÅò» êÈðÆ åð·» éÅñ ×ËðÔÅ÷ð Ô¹¿çÆÁ» ÔéÍ ÃîÅèÆ çÆ
Ú¶åéåÅ, ÃÅâ¶ ÜÅ×ä çÆ Ú¶åéåÅ å¯º ìÔ¹å ëðÕ ÔË, ÜÅ×çÆ Ú¶åéÅ Ã¿êÈðé Ú¶åéÅ çÆ Õ¶òñ
ÇÂÕ Ú½æÅÂÆ ÔËÍ ÃîÅèÆ çÆ Ú¶åéÅ å» Áé§å ÔË, Ãî», ÃæÅé Ãí å¯º À°Ú¶ Ãí å¯º êð·¶ Ç×ÁÅé
çÆ ÃæÅÂÆ ÃÆîÅ ÔËÍ Ô¶á» çÆÁ» Çå¿é çôÅ, ÜÅ×çÆ, Ã¹êÇéÁ» çÆ Áå¶ Ã½ä çÆ ÇÂÔ å» ÃÅÇðÁ»
çÆÁ» Ã»ÞÆÁ» ÔéÍ Ú½æÆ À°êðñÆ çôÅ ô»åÆ çÆ ÃÇæåÆ Õ¶òñ Ã¼ÚÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÔÆ êÌÅêå Õð
ÃÕçÅ ÔËÍ
EH. Õ¼Û± ÁÅêä¶ Á³×» ù ÇÜò¶º Ãî¶à ñËºçÅ ÔË, Â¶ò¶º ÔÆ ÇÂÔ ê¹ðô Üç¯º ÃÅÇðÁ» êÅÇÃÁ»
å¯º ÁÅêäÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÇÂÔé» ç¶ ÇòÇôÁ» å¯º Ãî¶à ñËºçÅ ÔË åç¯º À°ÃçÆ ì¹¼èÆ ÃÇæð Ô¹¿çÆ ÔËÍ
Üç¯º å¹ÃÄ ÇÂÛÅò» Û¼â Ççú å» Ã¹Ú¶åéåÅ çÆ ÇÂÕ éòÄ ÃÆîÅ ÇçÃä ñ× êËºçÆ ÔË
êð ÇÜÔó¶ ÇÂÛÅò» ç¶ òÃ Ô¯ Õ¶ ì¼Þ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé À°Ô À°ÚÆÁ» À°âÅðÆÁ» å¯º ò»Þ¶ ðÇÔ Ü»ç¶
Ôé, ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ Ô¯ð ÇÂÛÅò» ù Üéî Çç¿çÆ ÔË, ÇÂÔ ÇÂÕ À°Ô Ú¼Õð ÔË ÇÜÔóÅ ÕçÆ
Öåî éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, Üç¯º ÇÂÛÅò» ÇåÁÅ× ç¶ò¯, å°ÃÄ À°Ú¶ À°á Ü»ç¶ Ô¯, Á×ñÆ êÀ°óÆ Úó·
Ü»ç¶ Ô¯, ÇÂÔ ÇÂÕ îÅéÇÃÕ ÁÃÈñ ÔË Ü¯ å°ÔÅâ¶ Õ¯ñ ÔË Ü¶ å°ÃÄ À°Ô Û¼â Ççú, å°ÔÅù Õ°Û
éò» Çîñ ÜÅÂ¶×Å, ÇÂÔ ÁÃÈñ ÜÆòé ÁÅèÅð ÔË Ü¶ ÁÃÄ ÃÅÔ ñËºç¶ ÕÅðìé âÅÇÂÁÅÕÃÅÂÆâ
(carbon dioxide) éÅ Û¼âÆÂ¶ å» ÇÕÃ åð·» ÁÃÄ ÜÆ ÃÕç¶ Ô», ÁÅÕÃÆÜé Á³çð ñËä ñÂÆ
66
ÕÅðìé âÅÇÂÁÅÕÃÅÂÆâ Û¼âäÆ ÔÆ êò¶×Æ, ÜÆÀ°ä ñÂÆ, êÇÔñÅ ç¶ú, Û¼â¯ ë¶ð ÔÆ Çîñ¶×ÅÍ
ÇÂÔ ÇÂÕ ÁËÃÅ ÁÃÈñ ÔË ÇÜÔóÅ Á³å åÕ å°ÔÅâÆ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÅ ÔË Çôô ÃçÅ ç¶ä å¯º, Û¼âä
å¯º âðçÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË À°Ô ÃÅðÆÁ» ÚÆ÷» éÅñ Çñêå ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÃîÞçÅ ÔË ÇÂÔ Ãí Õ°Þ
î¶ðÅ ÔÆ ÔË, ñ¯í ÒÁÅåî îÅð×Ó çÅ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ ð¯óÅ ÔË, ç¶ä çÅ Û¼âä çÅ ÃÅÔÃ Ô¯äÅ
ÁÅòôÕ ÔË, å» ÔÆ Ã¯ÔäÆ, ÁÃÆî êÌÅêåÆ Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ
Ãí å¯º êÇÔñÆ ÇåÁÅ×ä çÆ ÚÆ÷ ÔË î¯Ô, ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ ÁÇèÁÅÃ çÅ î¯Ô, îé ù ÇÂ¿çÌÆÁ»
å¯º î¹Õå ÕðéÅ ÇÂÕ Ãí å¯º êÇÔñÅ À°ç¶ô ÔË ÃÅèé Õðé ñÂÆ, êð ÇÕÃ¶ òÆ ÇÕåÅì ÇòÚ
ÇÂé·» ù òÃ Õðé ìÅð¶ éÔÄ ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇòÇçÁÅðæÆ Ã¯ÚçÅ ÔË ÇÕ À°Ô Ã¹Ãå Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ
êð ÇÂÔ ×ñå ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» À°å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ ÇÂÕ ÕñÅ ÔË À°é·» ç¶ Ã¿ÚÅñÕ ìäéÅ ÇÂÕ ÃÈÞ
çÅ Õ¿î ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ Õ³î Õ¶òñ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ù ÜÅéä çÅ ÔË, ÇÂÔ ìÔ¹å Áô»åÆ êËçÅ
ÕðçÆÁ» Ôé, ÇÂé·» çÅ Ã¹íÅÁ ÔË ÇÂÕ å¯º çÈÜÆ ÚÆ÷ å¶ çÈÃðÆ å¯º åÆÃðÆ ç¶ À°å¶ Ûó¼ê¶ îÅðéÅ,
ìÅÔðÆ Ã¹ÔÅòä¶ Ççzô ç¶Ö Õ¶ «íÅÇÂîÅé Ô¯ ÜÅäÅÍ îé ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ÚÆ÷» éÅñ Áô»å Ô¯ Ü»çÅ
ÔËÍ îé çÆ ôÕåÆ Ö¶ðÈ¿-Ö¶ðÈ¿ Ô¯ Ü»çÆ ÔË, îé áÆÕ Õ¿î éÔÄ Õð ÃÕçÅ, ÇçÃçÆÁ» ÚÆ÷» Áô»åÆ
Çç¿çÆÁ» Ôé, ð¹ÕÅòà êËçÅ ÕðçÆÁ» Ôé, ÇÂÔ ÃÅèÕ ñÂÆ çÆòÅð ìä Õ¶ Öó·ÆÁ» Ô¯ Ü»çÆÁ»
Ôé, À°Ã ù À°ÚÆ À°âÅðÆ éÔÄ îÅðé Çç¿çÆÁ»Í ÇÂé·» ÕÅðé» ÕðÕ¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ù Ã¿ÃÅð å¯º Ãî¶àäÅ
ìóÅ ÷ðÈðÆ ÔË Ü» Ã¿ÃÅð å¯º êð·¶ ÔàäÅ ÔË, ÇÂÔ å» Õ¶òñ ÇÂÔ ÇÃÖäÅ ÔË ÇÕ ôÕåÆ ÇÕÃ åð·»
Ãî¶àäÆ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ Ãî¶àäÅ ÃÅèéÅ Õðé ñÂÆ ÁåÆ ÁòôÕ ÔËÍ
ÃÅâ¶ Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÇðÁ» ÇòÚ ìÔ¹å ÖðÅìÆ ÔËÍ ÇÕÀ°º ÁÃÄ ÇÂÕ ÖÅÃ åð·» ç¶Öä ç¶ ÁÅçÆ
Ô¯ Ú¹¼Õ¶ Ô», ÁÃñÆ ðÈê ÇòÚ ç¶Öä çÆ ÃÅâÆ Ãîð¼æÅ ÔÆ éÔÄÍ ÁÃÄ å» ÁèÈð¶ ÔÆ ç¶Ö ÃÕç¶
Ô», À°Ô ÁèÈðÅ Ççzô ìÔ¹å «íÅÇÂîÅé ÔË, î¯ÔäÅ ÔË, êð À°Ô îé ù Ö¶ðÈ¿-Ö¶ðÈ¿ Õðé òÅñÅ ÔËÍ
Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ ðÃ ÇÛé-í¿×ð çÅ ÔË ÃçÅ ðÇÔä òÅñÅ éÔÄÍ ÇÂé·» ðÅÔÄ ÁÃÄ ÃÆîå ÔÆ
ÜÅä ÃÕç¶ Ô»Í
ÃÅâ¶ ðÃå¶ À°å¶ Çå¿é ò¼âÆÁ» Á½Õó» ÁÅÀ°ºçÆÁ» Ôé Üç¯º ÁÃÄ Ã¿ÃÅð ù Ã¿êÈðé ðÈê
ÇòÚ ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô» - A. îé è¹¿èñÅÇÂÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË B. è¹¿èñ¶ îé çÆÁ» ÁÃîðæ Ç×ÁÅé
ÇÂ¿çzÆÁ» Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇòÚð ðÔ¶ ù éÔÄ ç¶Ö ÃÕçÆÁ» C. Ã¿ÃÅð ç¶ êçÅðæ ÃçÅ ÔÆ ìçñç¶
ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂé·» Çå¿é» Ãî¼ÇÃÁÅò» ç¶ ÕÅðé Ã¿Ã¶ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, îé Ûñ Õêà ÇòÚ ÇêÁÅ
ðÇÔ¿çÅ ÔË Áå¶ Ã¿ÃÅð ÁÇ×ÁÅéåÅ ÇòÚ ÔÆ ÇêÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ îé Áå¶ ÇçîÅ× çÆ ò¼âÆ
ÇÂ¼ÛÅ ðÇÔ¿çÆ ÔË ÇÕ ÁÃñ ù ÜÅÇäÁÅ ÜÅò¶ Áå¶ í¹ñ¶Ö¶ çÈð ÕÆå¶ ÜÅä êð îé ù ÇÂÔ êåÅ
éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÂÔ ÇÕò¶º ÕÆåÅ ÜÅò¶, íÅò¶º ÁÃÄ Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÇÕ¿éÅ ÔÆ ÇÕÀ°º éÅ ÇÃÖÅ
ñÂÆÂ¶ ÇÂÔ ÇÃÖä ç¶ Ãîð¼æ ÔÆ éÔÄ ÇÕÀ°ºÇÕ Á³çð ÚÅÔ ÔË, ÇÂ¼ÛÅ ÔË ÜÅéä çÆÍ îé Ô¯ð-Ô¯ð
ðÃå¶ ñíçÅ ÔË, À°Ô ñ¼íä çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË ÇÕ À°Ã ù Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» À°å¶ íð¯ÃÅ éÅ
ÕðéÅ êò¶Í Õ¶òñ ÇÚ¿åé ôÕåÆ éÅñ ÔÆ Ã¿ÃÅð ç¶ êÃÅð¶ ù ÜÅÇäÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, Ç×ÁÅé
ÇÂ¿çzÆÁ» ×¹Þ¶ í¶ç ÜÅéä ç¶ ÁÃîðæ Ôé, íÅò¶º ÇÕ¿é¶ â±¿Ø¶ ÜÅä çÆ Õ¯Çôô ÇÕÀ°º éÅ ÕðÆÂ¶ êð
Õ°çðå ù Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ðÅÔÄ éÔÄ ÜÅÇäÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
îé ù ÜÅéä çÅ ñóÆòÅð åðÆÕÅ ÔË ÇÜÔóÅ îé ù êÇò¼åð ÕðÕ¶ Çéðîñ ÕðçÅ ÔË,
ë¶ð À°Ã ù ÁÃÄ Õ¶ºçðå Õð ÃÕç¶ Ô», ÚÅÔÆÂ¶ å» ÃæÈñ å¶ ÚÅÔÆÂ¶ å» ÃÈÖôî å¶ Û¯àÆ å¯º
Û¯àÆ ÚÆ÷ Áå¶ ò¼âÆ å¯º ò¼âÆ ÚÆ÷ å¶ îé ù ÇÂ¿çzÆÁ» å¯º Ãî¶ÇàÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º ÇÂÃ
åð·» îé ù ÕÅìÈ ÕÆåÅ ÜÅò¶ À°Ã ÇòÚ ÇÂÕÃÅðåÅ Áå¶ ÇÂÕÃ¹ðåÅ ÁÅ Ü»çÆ ÔË Ü¶ À°Ã
ÇÂÕÃ¹ðåÅ Áå¶ ÇÂÕÃÅðåÅ ù Á³åðî¹ÖÆ Õð ÇñÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ ÁÅêÅ ÚÆéäÅ ñÂÆ ìÔ¹å ÔÆ
67
ñÅíçÅÇÂÕ, ÇÃ¼è Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ îé°¼Ö ìÌÇÔî³â çÅ ÇÂÕ Û¯àÅ ÁÕÅð ÔË, ÁÅêÅ ÚÆéä éÅñ ÃÅð¶
ìÌÇÔî³â çÅ êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔËÍ Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ÃÅù ìÅÔð òñ èÕçÆÁ» Ôé, ÇÜÔóÅ åðÆÕÅ
ÁÃÄ çÃ ðÔ¶ Ô» À°Ô ÁÅêÅ ÚÆéä ñÂÆ, ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¯èä ñÂÆ ÔÆ éÔÄ ñÅíçÅÇÂÕ
ÇÂÃ éÅñ å°ÃÄ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ òÆ ç¶Ö ÃÕç¶ Ô¯, ì¹¼Þ ÃÕç¶ Ô¯, ÇÃ¼è Õð ÃÕç¶ Ô¯, éÅñ ÔÆ
ÇÂÔ òÆ Ãêôà Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÕ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ ÇòÁðæ Ôé, ÇÂé·» ÇòÚ À°ñÞä» î¯Ô¶ ÜÅäÅ
ì¶Áðæ ÔËÍ
ÇÂÕÅ×ð ÕÆåÅ îé Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ òðå¯º å¯º Çìé» ÜÅéä çÆ ÃîðæÅ ðÖçÅ ÔË,
Á³çð îé ù ÇçîÅ× çÆ ÃÔÅÇÂåÅ çÆ òÆ ñ¯ó éÔÄÍ ÇçîÅ× Õ¶òñ ÇÂÕ ôÕåÆ çÅ ÃÅèé ÔË
ÇÜÃ ù îé ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ ÚÅéä î¹éÅðÅ ÔË ÚÅéä éÔÄÍ ÇÂÔ ÇÂÕ ÇòÃÇåÌå Õ¶ºçð ÔË,
ôÕåÆ éÔÄÍ Á¼Ü ç¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇòÇ×ÁÅéÆ ÇÂÃ ×¼ñ ù éÔÄ î³éç¶, À°Ô å» Á¼Ü ÇÂÔ ÜÅäç¶
Ôé ÇÕ ÇÕò¶º ò¼â¶ ï¿åð» éÅñ, ÇÂ¿çzÆÁ» éÅñ Ç×ÁÅé ù êÌ×àÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º ÇÂÔ
ï¿åð îé çÆÁ» Ç´ÁÅò» ÜÅéä ñÂÆ òðå¶ Ü»ç¶ Ôé À°Ô Õ¿î éÔÄ Õðç¶, ÇÕÀ°º Ü¯ ÇÂÔ ï¿åð
Õ¶òñ úêðÆ úêðÆ ÜÅäÕÅðÆ ç¶ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÔ åðÆÕ¶ òðåç¶ Ôé À°Ô çÃç¶ Ôé ÇÕ
ÇçîÅ× îé ÔË, Ü¶ À°Ô ÇçîÅ× ù ÜÅéä çÅ ï¿åð ìäÅ ñËä, À°Ô îé ù òÆ ÃîÞ ñËä×¶Í
À°Ô ÇìñÕ°ñ ÇÂÕ Á³é·¶ ç¶ Ô¼æ ÁÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÔÅæÆ çÆ êÈÛ çÆ åð·» Õð ðÔ¶ Ôé ÇÜò¶º Á³éÅ ÃîÞçÅ
ÔË ÇÕ ÔÅæÆ å» Õ¶òñ Ã¼ê òð×Å ÔÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ç¶Ö å» ÃÕçÅ éÔÄ À°Ã ç¶ Ô¼æ ÇòÚ
Õ¶òñ êÈÛ ÔÆ ÔËÍ
Á¼Ü çÆ åÕéÆÕ Áå¶ ÇòÇ×ÁÅéÕ Ç×ÁÅé Õ¶òñ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ù ÔÆ ÜÅéä åÕ ÃÆîå
ÔËÍ êð ÇÂÕ Ô¯ð ÇòÇ×ÁÅé ÔË ÇÜÔóÅ å°ÔÅù ÁäÜÅä¶ ìÅð¶ çÃçÅ ÔËÍ ÜÆòé çÆÁ» Ô¯ð ê¼èð»
ìÅð¶ çÃçÅ ÔË, Ã»Öï Çëñ¯ÃëÆ é¶ ï¯× ÇòÇ×ÁÅé ù Üéî ÇçåÅ ÔËÍ ÇÂÔ Á¼Ü ç¶ ÇòÇ×ÁÅé
éÅñ¯º ÇÕå¶ ò¼è ÇòÕÇÃå ÔË, Çéïîì¼è ÔË, Á¼Ü ç¶ åðÆÕ¶ å» ìÔ¹å æ¯ó·Å ÇÜÔÅ ìÔ¹å æ¯ó·¶ ìÅð¶
ÜÅä ÃÕç¶ ÔéÍ
ÇÕÀ°ºÇÕ Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ìóÆÁ» ÃÆîå Ôé, ìÔ¹å æ¯ó·Å ÜÅéä ç¶ Ãîð¼æ ÔéÍ Ã¯ îé°¼Ö
ÁÅêä¶ ÔÆ ÇòÚÅð ìäÅ ñËºçÅ ÔË, ÇÜÔóÅ ÇÕ Ã¿ÃÅð çÆ ìóÆ à¶ãÆ-î¶ãÆ åÃòÆð ÔÆ çÃçÅ ÔË,
îé å» èÅðéÅò» çÅ í¿âÅð ÔË Áå¶ ÇÂé·» ç¶ íð¯Ã¶ îé ÁÅêäÆ Çëñ¯ÃëÆ ØóçÅ ÔË ÇÜÔóÆ éÅ
å» íð¯Ã¶ï¯× ÔË, éÅ ÔÆ á¯ÃÍ ÃÉË Ûñ å¯º ìÚä ñÂÆ ÃÅèÕ ù ÁÅêä¶ ÁÅê À°å¶ ÕÅìÈ çÆ
îÔ¼ååÅ êåÅ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ä çÅ îÔ¼åò êåÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ë¶ð
À°Ã ù îé ÇÂÕÅ×ð å¶ Õ¶ºçðå ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Áå¶ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°æ¶ À°Ã
ù À°ÚÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¯ò¶×Å, Ü¯ Çéð¯ñ Çìé» ÇÕÃ¶ çÈÇôå å¯º À°êð Ô¯ò¶×ÅÍ
ï¯× çðôé Áå¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé Áé¹ÃÅð îé°¼Ö ÁÅåî îÅð×, ÃÉË ÜÅ×ðä ç¶ îÅð× å¶
ê¹¼Üä å¯º êÇÔñ» ç¯ ê¼èð» å¯º ¦ØçÅ ÔËÍ êÇÔñÆ êÀ°óÆ ù ÃòË î¹ñ»Õä ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÂÃ
ÇòÚ Ú¶åéåÅ îÈñ ðÈê å¯º ÃÈÖôî åÕ Ü»çÆ ÔËÍ ÁÃêôàåÅ å¯º Ú¶åéåÅ åÕ Á¿å ÇòÚ îé°¼Ö
êÈðÆ åð·» ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð éÅñ Ü¹ó Ü»çÅ ÔËÍ çÈÃðÆ êÀ°óÆ ÔË ÇÜÃ ù îÇðÁÅçÅ Áé¹ÃÅð î³ÞçÅð
ÕÇÔ ÃÕç¶ Ô», ÇÂÃ ÇòÚ å°ÃÄ ÇçôÅ ìçñç¶ Ô¯, Á³åð î¹ÖÆ Ô¯ Õ¶ ÁÅêÅ ÚÆéç¶ Ô¯ Áå¶ êÈðé
Ú¶åéåÅ åÕ êÔ¹¿Úç¶ Ô¯Í ÇÂ¿çzÆÁ» À°å¶ ÕÅìÈ ìÔ¹å ÁÅòôÕ Áå¶ êÌÅð¿ÇíÕ ÔË Á³åð î¹ÖÆ Ô¯ä
ñÂÆ, ÃÅèÕ ÇòÕÅÃ ç¶ ðÃå¶ å¯º À°ñà ÚñçÅ ÔË À°Ô ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÜò¶º
å°ÃÄ êÅäÆ ç¶ ìÔÅÁ å¯º À°ñà Úñ ðÔ¶ Ô¯ò¯º, ÇÂÃ òÅÃå¶ å°ÔÅù êÈðÆ åð·» ÇåÁÅð Ô¯äÅ êËºçÅ
68
ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÃ ÇòÚ å°ÔÅâ¶ Ã¿ÃÕÅð Áå¶ Áé¹íò å°ÔÅù ÇÖÚç¶ Ôé, îé ÇÂÕÅ×ð Õðé çÅ
Õ¯ÂÆ åðÆÕÅ Õ¼ãäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÇèÁÅé ñÅÀ°ä ÇòÚ ÃÔÅÂÆ Ô¯ò¶Í Á³å ÇòÚ Ú¶åéåÅ
ç¶ Ã¯î¶ åÕ ê¹Üä ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ò¶Í ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ ÇèÁÅé ç¶ îÅð× å¶ ÇÂÕ êÀ°óÆ
À°êð Úó·éÅ ÔË, ÇÂÃ å¯º Çìé» ÁäÜÅÇäÁÅ ÜÆòé ÕçÆ ÜÅÇäÁÅ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅÍ Á¼èÅ å»
ÃÅù êåÅ, ÔË êð Ü¯ ÃÅù éÔÄ êåÅ, À°Ô ÔÆ å¶ÜÃòÆ ÔË, Ã¿êÈðé ÔËÍ
EI. íÅò¶º ÇÂ¿çzÆÁ» ç¹ÁÅðÅ ÇòÇôÁ» ù é ×ÌÇÔä Õðé òÅñ¶ ê¹ðô ç¶ Çòô¶ å» éÇòðå
Ô¯ Ü»ç¶ Ôé êð ðÅ× (êÕó) éÔÄ éÇòðå Ô¹¿çÅ Áå¶ ÇÂÃ ê¹ðô çÅ å» ðÅ× íÆ êðîÅåîÅ ù
ÃÅÖôÅå ÕðÕ¶ éÇòðå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
F@. Áå¶ Ô¶ ÁðÜé! Ç×ÁÅéÆ íÅò¶º ïåé ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, êð Ü¯ôÆñÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ»
À°Ã ç¶ îé ù òÆ ÇÖ¼Ú ñËºçÆÁ» ÔéÍ
FA. ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÕÅìÈ ÕðÕ¶, ÇÂÕ ÇÚ¼å Ô¯ Õ¶, î¶ðÅ ÇèÁÅé Õð! ÇÕÀ°ºÇÕ
ÇÂ¿çzÆÁ» ÕÅìÈ ÕðÕ¶ ÔÆ ì¹¼èÆ ÃÇæð Ô¹¿çÆ ÔËÍ
ÇÂ¿çÌÆÁ» çÅ Ã¹íÅÁ ÔË ìÅÔð ÜÅäÅ, Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇÖÚ¶ ðÇÔäÅ, ÇÂ¿çÌÆÁ» ÇòÚ ìÔ¹å ôÕåÆ
Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÂÔ Õ¶òñ À°Ô ÔÆ ÜÅäç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÕÅìÈ Õðç¶ ÔéÍ ÇÂ¿çÌÆÁ» ù ÕÅìÈ
Õðé ñÂÆ Õ¯ÂÆ æ¯ó·Æ ìÔ¹å Õ¯Çôô çÆ ñ¯ó éÔÄÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÕÂÆ òÅðÆ Ã¯ÚçÅ ÔË, ÇÕÃ¶ òÃå± å¯º
çÈð ðÇÔäÅ, À°Ã ù éÅ îÅéäÅ, ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇÂ¿çzÆÁ» À°å¶ ÕÅìÈ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, êð ÇÂÔ
Ã¼Ú éÔÄ ÔËÍ êÌôÅçÅ ÛÕäÅ òÆ ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ Áé°íò ÔË, Ü¶ Õ°Û ç¶ð í¹¼Ö¶ ðÔ¯ å» ÖÅä çÆ
ÇÂ¼ÛÅ Ô¯ð òÆ êÌìñ Ô¯ Ü»çÆ ÔË, îé Ôð åð·» ç¶ í¯Üé çÆ ÕñêäÅ Õðé ñ× êËºçÅ ÔËÍ ÇÂ¿çzÆÁ»
ù ò»Þ¶ ðÖä éÅñ À°é·» çÆ ñÅñÃÅ òèçÆ ÔÆ ÔË, òðå ð¼Ö Õ¶ ÖÅä çÆ ñÅñÃÅ, òÅôéÅ
òèçÆ ÔÆ ÔË Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÅåî Ç×ÁÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔË À°æ¶ Áé§ç îÅäçÅ ÔË å» ÔÆ À°Ô
òÅôéÅ å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÅåî Ç×ÁÅé À°ç¯º åÕ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ Üç¯º
åÕ îé ñ¯í î¯Ô ÇòÚ Çñêå ÔËÍ
Ü¶ îé°¼Ö ÇÂ¿çÌÆÁ» ç¶ Ã¹íÅÁ ç¶ î×ð ñ¼Ç×ÁÅ ðÔ¶, ÇÂÔ ÃîÞä çÆ Õ¯Çôô éÅ Õð¶ ÇÕ
ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ Ã¹íÅÁ å» îé ù ÇÖÚäÅ ÔÆ ÔË À°ç¯º åÕ îé çÆÁ» ôÕåÆÁ» ÇÖ³âçÆÁ» ÔÆ
ðÇÔä×ÆÁ», ÃÅèÕ ù Ôð Ãî¶º Üåé ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ñ×ÅåÅð ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
êÅå¿Üñ ÇÜé·» é¶ ï¯× ù Çéïî ì¼è ÕÆåÅ, À°Ô ÁÅêä¶ ï¯× ÃÈåð A:AD ÇòÚ çÃç¶ Ôé ÇÕ
ÃÅèÕ ù Çéð¿åð ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, êÈðÅ Üéî ñ×ÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ¦ì¶ Ãî¶º åÕ
ÁÇíÁÅÃ Õðç¶ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, êÈð¶ íð¯Ã¶ éÅñ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, éÔÄ å» ÃÅèéÅ çÅ
Õ¯ÂÆ ëñ éÔÄ Ô¯ò¶×Å, ÃÇæðåÅ À°ç¯º ÔÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË Üç¯º ÇÂ¿çzÆÁ» À°å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ
ÜÅò¶Í
FB. ÇòÇôÁ» çÆ ÇÃîÌåÆ Áå¶ ÇÚ¿åé å¯º ÇòÇôÁ» éÅñ î¯Ô êËºçÅ ÔË î¯Ô å¯º ÕÅîéÅ, ÇÂ¼ÛÅ
êËçÅ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ ÇÂ¼ÛÅ å¯º ´¯è À°åê³é Ô¹¿çÅ ÔËÍ
FC. ´¯è å¯º íðî êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË, íðî å¯º ØìðÅÔà, ØìðÅÔà å¯º ïÅç ôÕåÆ çÅ ØàéÅ
Áå¶ Ô¹ÇôÁÅðÆ Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, ïÅç ôÕåÆ Øàä éÅñ Ô¹ÇôÁÅðÆ Øàä éÅñ, Çòò¶Õ Ü»çÅ
ðÇÔ¿çÅ ÔË, Çòò¶ÕîÂÆ ì¹¼èÆ ç¶ éÅô éÅñ îé°¼Ö Öåî Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
69
ÇÜÔóÅ îé°¼Ö Ôð ò¶ñ¶ òÅôéÅò» çÆ ÇåzêåÆ ÔÆ Ã¯ÚçÅ ðÔ¶×Å, À°Ã ÇòÚ ÁÅÀ°ä òÅñ¶
ìÅÇèÁ» (ð¹ÕÅòà») ìÅð¶ Ã¯ÚçÅ ðÔ¶×Å, À°Ô Û¶åÆ ÔÆ ãÇÔ¿çÆ ÕñÅ ÇòÚ ÚñÅ ÜÅò¶×Å, ãÇÔ¿çÆ
ÕñÅ ´¯è À°åê³é ÕðçÆ ÔË, ÁêÈðå ÇÂÛÅò» Áå¶ Çåzêå ðÇÔå òÅôéÅò» ´¯è À°åê³é ÕðçÆÁ»
ÔéÍ ´¯è ÇòÚ Çòò¶Õ Áå¶ ì¹¼èÆ ç¯é» çÆ òðå¯º îé°¼Ö í¹¼ñ Ü»çÅ ÔË, À°Ã éÅñ ÇÚ¿åé ôÕåÆ
òÆ Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË Áå¶ îé ÇìñÕ°ñ ÁÃÇæð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
îé°¼Ö çÅ êåé À°ç¯º ô¹ðÈ Ô¹¿çÅ ÔË Üç¯º À°Ô ÇìñÕ°ñ Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇòÚ Çñêå Ô¯ Ü»çÅ
ÔË, ÁÅêä¶ ÁÅê ù í¹¼ñ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ îé°¼Ö Ô¯ð å¯º Ô¯ð, òè å¯º ò¼è
Çòô¶ ÇòÕÅð» çÆ Ãî¼×ðÆ ÇÂÕ¼áÆ ÕðçÅ ÔË, Á³å ÇòÚ êÈðÆ åð·» À°é·» Ü¯×Å ÔÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË,
À°é·» ÇòÚ â°¼ì¶ ðÇÔäÅ ÔÆ À°Ã çÅ îé¯ðæ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» î½Ü À°âÅÀ°äÅ À°Ã çÆ ìðìÅçÆ
çÅ ÕÅðé ìä Ü»çÅ ÔË, ÃòË ÁêîÅéåÅ çÅ ÕÅðé ìä Ü»çÆ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö ù Ã¹ÖòÅçÆ
ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ Üç¯º ÇÕÃ¶ ÕÅðéòÃ òÅôéÅ çÆ êÈðåÆ éÅ Ô¯ò¶, êçÅðæ éÅ êÌÅêå Ô¯ä À°Ô
ÇéðÅÃ Ô¯ Õ¶ Õ¯ÌÇèå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
Ü¶ ç¯ îé°¼Ö ÇÂÕ¯ ÔÆ òÃå± çÆ òÅôéÅ ðÖç¶ Ô¯ä, À°Ô ç¹ôîä ìä Ü»ç¶ ÔéÍ ÇîÃÅñ
òÜ¯º Ü¶ ç¯ ì¿ç¶ ÇÂÕ¯ ÔÆ ÇÂÃåzÆ ù ÚÅÔ¿¹ç¶ Ô¯ä, À°Ô îðé îÅðé å¶ ÇåÁÅð Ô¯ ÜÅä×¶, êð Ü¶
ç¯ Çî¼åð ÒÁÅåî îÅð×Ó å¶ å°ðç¶ Ô¯ä, À°é·» çÅ ÇéôÅéÅ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ êÌÅêåÆ Ô¯ò¶, À°Ô Ô¯ð
ê¼Õ¶ ×Èó·¶ ç¯Ãå ìä ÜÅä×¶Í Çòô¶ ÇòÕÅð» çÅ ÇêÁÅð ÃòË Ç×ÁÅé Áå¶ ÁÅåî Ç×ÁÅé ç¶
ÇêÁÅð éÅñ¯º ìÔ¹å òÖðÅ ÔË, Çòô¶ ÇòÕÅð» çÅ ÇêÁÅð Ã¹ÁÅðæÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÔ ÇÂÕ éÆò¶º ÇÕÃî
çÆ ÇÖ¼Ú Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÁÅåî îÅð× çÅ ÇêÁÅð ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¹¿çÅ ÔË, Õ¶òñ ÇÂÔ ÇêÁÅð ÔÆ Ãðì
ÇòÁÅêÕ ÇêÁÅð Ô¹¿çÅ ÔËÍ Üç¯º ÁÃÄ îÔ»ê¹ðÖ» çÆÁ» ÜÆòéÆÁ» êó·ç¶ Ô» ÃÅù À°é·» ÇòÚ
ÇéðÃ¹ÁÅðæ Ô¯ä çÆ íÅòéÅ ñ¼íçÆ ÔË, Ã¹ÁÅðæÆ ÜÆòé ÕçÆ À°Ô Ã¯Ú òÆ éÔÄ ÃÕçÅ, îÔ»ê¹ðÖ
Õç¶ ÇÕÃ¶ î÷Ôì ç¶ éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅ Õðç¶, ÇÕæ¯º ç¶ òÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ä À°é·» çÅ ÃÅðÅ ÜÆòé
ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÁÇÔ¿ÃÅ, ÇéÃ¹ÁÅðæ ÇÂÔ ç¯ ìÔ¹å ò¼â¶ ×¹ä Ôé Ü¯ ÃÅù Çîñç¶ ÔéÍ ÜÆòé
ÇòÚ Ã¹ÁÅðÛ Áå¶ ÇÔ¿ÃÅ À°é·» ê¹ðô» ç¶ ÇÚ¿é Ôé ÇÜÔó¶ ÁÅåîÅ ù éÔÄ êÛÅäç¶, ÇÜÔó¶ Çòô¶
ÇòÕÅð» ÇòÚ êÂ¶ ÔéÍ
FD. îé À°å¶ ÕÅìÈ êÅ Õ¶, Çòô¶ ÇòÕÅð» å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶, Ü¶ îé°¼Ö Ã¿ò¶çéÅò» ù í¯×
ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ ÔË êÌ¿å± À°Ã çÅ îé å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ Ô¯ò¶ å» À°Ô ô»åÆ êÌÅêå ñËºçÅ ÔËÍ
FE. ô»åÆ êÌÅêå ÕðÕ¶ ÃÅð¶ ç¹Ö çÈð Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, ô»å îé°¼Ö çÆ ì¹¼èÆ Û¶åÆ ÔÆ ÃÇæð
Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ
Ã¿ïî, ÃòË Áé°ôÅôé ÃçÅ ÔÆ ÃÅèÕ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÃòË Áé°ôÅôé
å¶ íð¯ÃÅ ÔÆ éÔÄ ðÖçÅ, À°Ô ×Èó· Ç×ÁÅé êÌÅêå ÔÆ éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ
Õ¶òñ ÇÛé íð ñÂÆ ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ Üç¯º îéî¯ÔÕ òÃå±Á» Öåî Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé å» î½Ü òÆ
ÖåîÍ Üç¯º À°Ô îé î¯ÔÕ òÃå» éÔÄ Ô¹¿çÆÁ», îé ç¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ÔË, Ã¿ÃÅðÕ òÃå» çÅ î¯Ô Ã¹Ö
Áå¶ ç¹Ö Çç¿çÅ ÔË, ô»åÆ À°Ã îé ÇòÚ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÜÔóÅ ÇÂ¿çÌÆÁ» çÆ ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ å¯º î¹Õå
ÔËÍ ÁÅî å½ð å¶ îé ÇÂÛÅò» çÅ çÅÃ ÔË, ×¹ñÅî ÔË êð Üç¯º îé ÇÂÛÅò» å¶ ÕÅìÈ êÅ ñËºçÅ
ÔË, À°Ô Çòò¶ÕÆ ìä Ü»çÅ ÔË, áÆÕ Áå¶ ×ñå çÆ êÛÅä Õð ÃÕçÅ ÔË ÇàÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Áâ¯ñ,
ÇÂÕÅ×ð, ÃÇæð îé ÔÆ ô»å îé Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, ô»å îé ÔÆ À°çÅÃÆéåÅ ðÇÔå Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ
70
ÇÜÔóÅ îé ç¹Ö Áå¶ À°çÅÃÆ å¯º î¹Õå ÔË, ÇòØé ðÇÔå ÔË, À°Ô Ö¶ðÈ¿-Ö¶ðÈ¿ éÔÄ Ô¹¿çÅ,
À°Ã çÆ ôÕåÆ ìäÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, À°Ô ÇÂÕ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ìä Ü»çÆ ÔË, À°Ã ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ éÅñ
ÁÅêä¶ è¶Á çÆ êÌÅêåÆ ÇòÚ ÕÅîïÅìÆ ÔÅÃñ Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÖ³â¶ Ô¯Â¶ îé çÆ Õ¯ÂÆ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ
éÔÄ Ô¹¿çÆ, ÇÂÕÅ×ð Áå¶ ÃÇæð îé ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ êËçÅ ÕðçÅ ÔËÍ Õî÷¯ð îé, ç¹ðìñ îé çÅ
ÃÅèÕ ÕÅîïÅì ÃÅèÕ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°ÃçÅ îé Û¶åÆ ÔÆ çÈÃð¶ êçÅðæ» òñ ÇÖÇÚÁÅ
ÜÅò¶×Å êð À°Ô ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÃ çÅ îé ÃÇæð ÔË ÇÂÕÅ×ð ÔË, ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ òÅñÅ ÔË, À°Ô À°Ã
ù ÇéðíËåÅ Áå¶ ÇÔ¿îå ç¶ Õ¶ À°Ã çÆÁ» ÃÅðÆÁ» Á½Õó» çÈð Õð ç¶ò¶×ÅÍ
Á¼Ü çÅ ÇòÇçÁÅðæÆ Áé°ôÅôé å¯º âðçÅ ÔË, À°Ô ÇÂÃ çÅ Áðæ, íÅò éÔÄ ÃîÞçÅ,
À°Ô Áé°ôÅôé ÇÂÕ ç¿â ðÈê ÇòÚ ñËºç¶ Ôé, ç¿â ÇÜÔó¶ ò¼â¶ ÁÅçîÆ Û¯ÇàÁ» ù Çç¿ç¶ ÔéÍ
Üç¯º ÔÆ À°Ô Áé°ôÅôé çÅ ôìç Ã¹äç¶ Ôé, ç½ó Ü»ç¶ Ôé êð Áé°ôÅôé å¯º Çìé» îé ù
ÕÅìÈ ÕÆåÅ ÔÆ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ, îé ù ÕÅìÈ ÕÆå¶ Çìé» îé ù ÃÇæð, ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ ÇÂÕ
Çì¿çÈ Õ¶ºçðå ÕðéÅ ÁåÆ ÕÇáé ÔËÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ å¯º Çìé», ÇÔ¿îå å¯º Çìé», Áé°ôÅôé
éÔÄ, Áé°ôÅôé å¯º Çìé» îé å¶ ÕÅìÈ éÔÄ êÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
Á¼Ü çÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÜÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ ÔË êð À°Ô ðÇÔ¿çÅ ÃçÅ Ã¿ÃÅðÕ îÅÇÂÁÅ
ÇòÚ ÔË, Ôð Ã¹¼Ö ù îÅéäÅ À°Ã ñÂÆ Áé§çîÂÆ ÔË, Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇòÚ ÇêÁÅ Ã¼Ú ù ÜÅéä
çÆ ÚÅÔ íÆ ðÖçÅ ÔËÍ ÃÅèÕ ù ÇÂÔ ÃîÞ ñËä çÆ ñ¯ó ÔË ÇÕ îé ÕæéÆ Áå¶ ÕðéÆ ù
ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ ÇÂÕ êÅÃ¶ ÔÆ ñÅÀ°äÅ êò¶×Å, ç¹ÇÚå¶ ðÇÔ Õ¶ Õ¿î éÔÄ Ô¯äÅ íÅò îé ÇòÚ
ÇÂ¼ÛÅ ð¼Ö¶ ÇÕ Ã¼Ú çÆ Ö¯Ü ÕðéÆ ÔËÍ Ôð ò¶ñ¶ Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇòÚ êÂ¶ ðÇÔä éÅñ Ã¼Ú çÆ Ö¯Ü
éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ Ü¯ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô¯ À°Ã Áé°ÃÅð ÔÆ ÕðéÆ Õð¯, Ü¯ Ã¯Úç¶ Ô¯ À°Ô ÔÆ Õð¯, éÔÄ å»
Á³åð ÇòÚ ìÔ¹å íÅðÆ çòËå êË ÜÅò¶×ÅÍ
FF. ï¯× ÇòÚ Ü¹ó¶ Çìé» Çòò¶Õ ì¹¼èÆ éÔÄ ÁÅ ÃÕçÆ, éÅ ÔÆ ÇÚ¿åé Ô¯ ÃÕçÅ ÔË,
Çòò¶Õ Áå¶ ÇÚ¿åé å¯º Çìé» ô»åÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆ, ô»åÆ å¯º Çìé» Ã¹¼Ö ÇÕÃ åð·» Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ
FG. ÇÜÔóÅ îé Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇêÛ¶ ç½óçÅ ðÔ¶×Å, À°Ã îé ÇòÚ¯º ì¹¼èÆ ÇÂÃ åð·» «¼àÆ
ÜÅò¶×Æ ÇÜò¶º Ôé·¶ðÆ ÇÕôåÆ ù À°âÅ Õ¶ ñË Ü»çÆ ÔËÍ
FH. ÇÂÃ ÕðÕ¶ Ô¶ ï¯è¶! ÇÜÃ çÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ», òÅôéÅò», À°Ã ç¶ òÃ Ôé Çòô¶ ÇòÕÅð»
ÇòÚ éÔÄ â°ÇìÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ, À°Ã çÆ ì¹¼èÆ ÃÇæð ÔËÍ
Çéð¯ñ Çòò¶Õ ÇòÚÅð çÅ èÅðéÆ Ô¯ Õ¶ Ã¼Ú Áå¶ ÞÈá çÅ ÇéåÅðÅ Õð ÃÕçÅ ÔË, Áà¼ñ
Áå¶ éÅôòÅé ÇòÚ í¶ç çÃ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÔ Çòò¶Õ ÔÆ ìËðÅ× êËçÅ Õð ÃÕçÅ ÔË, Çéð¿åð
ÃÅèéÅ ÕðÕ¶ Çòò¶Õ çÆ êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÇÜÔóÅ Çéðñ¶ê ÔË, À°Ô êÈðÆ åð·» ÇÂÕÅ×ð ÔËÍ êÈðÅ
ÇÂÕÅ×ð îé ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ Ã¿êÈðé ðÈê ÇòÚ ñÅíÕÅðÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ À°Ô ô»åÆ îÇÔÃÈÃ
Õð ÃÕçÅ ÔË Áå¶ ô»åÆ éÅñ Ã¹¼Ö Áå¶ Ö¹ôÆ çÆ êzÅêåÆ Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ À°Ô Ã¹¼Ö Çòô¶ ÇòÕÅð»
ç¶ Ã¹¼Ö éÅñ¯º ÇÕå¶ Ô¯ð Ô¹¿çÅ ÔË, Çòô¶ ÇòÕÅð í¯× Õ¶ ÇÖ³é í¿×ð Ö¹ôÆ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË ê³Ìå±
Ã¿å°ôàÆ Õ¶òñ ô»å îé å¯º ÔÆ êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔËÍ
îé°¼ÖÆ ÃðÆð ÇÂÕ ð¼æ çÆ åð·» ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ÁÅåîÅ çÅ òÅÃÅ ÔË, îé°¼ÖÆ ì¹¼èÆ ðæòÅé
ÔË, îé ÇÂÃ çÆ ñ×Åî ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» Ø¯ó¶ Ôé ÇÜÔó¶ ðæ ù Çòô¶ ÇòÕÅð» òñ ÇÖ¼Ú ðÔ¶ ÔéÍ
71
ì¹èÆîÅé ÁÅêä¶ îé ù ô»å ÕðÕ¶, ÃÇæð Ô¯ Õ¶ ÁÅêä¶ ðæ ù Ç×ÁÅé êÌÕÅô òñ ñË Ü»çÅ

ÔËÍ ÁÇ×ÁÅéÆ, ì¹¼èÔÆé, ï¯×ÔÆä, ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÕÅìÈ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í ÁäÇÃ¼Ö¶ Ø¯ÇóÁ» å¶ íð¯ÃÅ
éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ, ÇÃ¼Ö¶ Ô¯Â¶ Ø¯ó¶ ðæ ù Ç×ÁÅé êæ å¶ ñË ÜÅä×¶Í ÇÂÃ åð·» Ç×ÁÅéÆ
ÁÅêäÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅ ñËºç¶ Ôé, î¹Õå Ô¯ Ü»ç¶ Ôé êð ÁÇ×ÁÅéÆ îÈðÖ ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶
ÁÅê å¶ ÕÅìÈ éÔÄ êÅ ÃÕç¶, Üéî îðé ç¶ ×¶ó ÇòÚ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
FI. ÁÅî ÁÅçîÆ òÅÃå¶ ÇÜÔóÆ ðÅå ÔË, Ç×ÁÅéÆÁ» ñÂÆ À°Ô Ççé ÔË, ÇÜÃ Ãî¶º ÁÅî
ÁÅçîÆ ÜÅ×ç¶ Ôé Ç×ÁÅéÆÁ» ñÂÆ ðÅå ÔË, À°é·» ù À°Ã Ãî¶º ÇçÃçÅ ÔËÍ
ÇÂÃ Ãñ¯Õ ÇòÚ ìóÆ Áç¹¼åÆ ÇòçòåÅ ÔË, ï¯×Æ Áå¶ ÃÅèÕ çÅ ÇòòÔÅð çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ
ÔËÍ ÇÂÔ ç¼Ã Õ¶ ÇÕ ÇÜÔóÅ ÁÅî ÁÅçîÆ òÅÃå¶ ðÅå ÔË, À°Ô Ç×ÁÅéÆÁ» ñÂÆ Ççé ÔË, ÜÆòé
çÅ À°ç¶ô ÇÂÃ Ãñ¯Õ ÇòÚ ìÔ¹å Ãêôà ÕðÕ¶ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, ÜÆòé çÅ ÃÅð ÇÂÕ ÁÅð¿ÇíÕ
×Æå ÔË Áå¶ ÃÅðÅ ìÌÇÔî¿â À°Ã çÆ ×Åä çÆ î¿âñÆ ÔË Ü¯ ÇÂÕ¯ ÔÆ ×Æå ò¼Ö-ò¼Ö è¹é ÇòÚ
òÜÅÀ°ºçÆ ÔËÍ Ç×ÁÅéÆ, ÇÃÁÅäÅ À°Ã ÃÅð¶ ×Æå ù Ã¹äé ñÂÆ ÃÅðÅ ÃðÆð ÔÆ Õ¿é ìäÅ ñËºçÅ
ÔË, À°Ô ×Æå ÁÇ×ÁÅéÆ éÔÄ Ã¹ä ÃÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô å» Õ¿é êÅóé òÅñ¶, éÃ» å¯óé òÅñ¶,
ÇòØé êÅÀ°ä òÅñÆÁ» ÃîÅÜ çÆÁ» ÁòÅ÷» ÇòÚ À°ñÇÞÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
ÇÜÔóÅ ÃÅèÕ ÜÆòé ç¶ À°Ú¶ð¶ ê¼èð å¶ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË Á³çð ÞÅåÆ îÅðé ç¶ ÕÅìñ Ô¯
Ü»çÅ ÔË, ÁÃÆî åÕ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÃÇå éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ çÈÃð¶ å» Ã¹¼å¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶
Ôé, ÃÇå å¯º ò»Þ¶ ðÇÔ Ü»ç¶ Ôé, Üç¯º ÇÕ ÁÅî ÁÅçîÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¿ÃÅðÕ òÃå» éÅñ
ÇîñÅÂÆ ðÖçÅ ÔË, Ã¿å Ã¿ÃÅð å¯º ÇìñÕ°ñ ì¶êðòÅÔ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêäÅ Áé§ç Á³ÇîÌå ò¶ñ¶
À°á Õ¶ À°Ã ô»å òÅåÅòðä ÇòÚ ñíç¶ Ôé, ÁÅî ì¿çÅ ðÅå çÆ ô»åÆ, Ú¹ê, ÇéðîñåÅ éÔÄ
îÅéäÆ ÜÅäçÅ, êð ï¯×Æ ÁÅêäÆ ÃîÅèÆ ñÂÆ ÇÂÃ ù ìÔ¹å êÃ¿ç Õðç¶ Ôé, À°é·» ñÂÆ ðÅå
À°é·» çÆ ÃÅèéÅ å¶ ë¹¼ñ ìðÃÅÀ°ºçÆ ÔË, À°Ô À°é·» ë¹ñ» ù Ãî¶àç¶ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÃÅèÕ ÔÆ
òâíÅ×¶ ÔéÍ Çòðñ¶ ÔÆ Ççé ù Ã½ºç¶ Áå¶ ðÅå ù ÜÅ×ç¶ Ôé, ÁÅî ì¿ç¶ ñÂÆ ÇÂÔ Ã¿íò
éÔÄÍ ÇÜÔó¶ Ç×ÁÅé îÅð× å¶ Úñç¶ Ôé À°é·» çÆ å¯ð Õ¯ÂÆ Ô¯ð ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË êð À°é·» çÆ
ÜÆòé òðå¯º ÇìñÕ°ñ ò¼ÖðÆ ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË Ü¯ ÁÅî ì¿çÅ éÔÄ ÃîÞ ÃÕçÅÍ Üç¯º ÃÅð¶ Ã½ºç¶ Ôé,
ÃÅèÕ ÜÅ×ç¶ ÔéÍ Üç¯º ÃÅðÅ Ã¿ÃÅð ÜÅ×çÅ ÔË, ð¹ÞÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇòÚ À°ñÇÞÁÅ
Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÃÅèÕ Ã¹¼åÅ ÇêÁÅ Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô Ã¿ÃÅð ç¶ ô¯ð ôðÅì¶ å¯º, ÇòØé» å¯º ÇìñÕ°ñ ì¶Ã¹ðå
Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ ÇÂé·» ç¯Ô» çÆ Ã¯ÚäÆ Áå¶ ÇòòÔÅð ÇòÚ Á³åð çÃç¶ ÔéÍ Ç×ÁÅéÆ
Ã¼Ú¶ Ö¯ÜÆ Áå¶ ÃÅèÕ ÔéÍ Ü¯ ÃÇå å¯º ÜÅä±¿ ÔéÍ ÁÇ×ÁÅéÆ Ü¯ ÇìñÕ°ñ éÔÄ ÜÅäç¶, ÇÜÔó¶
êÅäÆ éÔÄ êÆºç¶ Ã×¯º êÅäÆ ÇòÚ À°×Æ ØÅÔ ù Úì Õ¶ ÇêÁÅÃ ì¹ÞÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð
«íÅÂ¶îÅé ÔË, ÇÂÃ ÇòÚ ÕÇôô ÔË, êð ÇÂÔ ÁÅåîÅ çÆ ÇêÁÅÃ éÔÄ ì¹ÞÅ ÃÕç¶, Ã¹Ö çÆ ñÅñÃÅ
îé°¼Ö ÇòÚ ÃæÅÂÆ ÔË, ÇÂÔ Õ¶òñ ÁÅåî Ç×ÁÅé éÅñ ÔÆ ì¹ÞçÆ ÔËÍ
G@. ÇÜò¶º ÃÅðÆÁ» éçÆÁ» ç¶ êÅäÆ êËä å¯º ìÅç òÆ Ãî¹¿çð ô»å ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÂÃ¶
åð·» ÔÆ ÇÜÃ ÇòÚ ÃÅðÆÁ» ÇÂ¼ÛÅ ñÆé Ô¯ Ú¹ÕÆÁ» Ôé, À°Ô ÃÇæð ÔËÍ À°Ô ÇÜÔóÅ ÇÂÛÅò» çÆ
ñÅñÃÅ ðÖçÅ ÔË, À°Ô ô»å Ü» ÃÇæð éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ
72
GA. ÇÜÔóÅ Çéðñ¶ê ÔË, ÃÅðÆÁ» ÇÂÛÅò» çÅ ÇåÁÅ× Õð Ú¹ÕÅ ÔË, ÔÀ°îË ðÇÔå ÔË,
À°Ô ô»å ÔË ÇÜÔóÅ îËº ù íÆ ÇîàÅ Ú¹ÕÅ ÔËÍ
GB. Ô¶ êÇðæÅ ê¹¼åð! ÇÂÔ ÃÇæåÆ ìÌÔî ÁòÃæÅ ÔË ÇÂÃ ù êÌÅêå ÕðÕ¶ Õ¯ÂÆ ØìðÅÀ°ºçÅ
éÔÄÍ ÇÜÔóÅ îðé Ãî¶º òÆ ÇÂÃ¶ ÃÇæåÆ ÇòÚ ðÔ¶, À°Ô ìÌÔîñÆé Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ é¶ ÇÜÃ é¶ ô»åÆ Áå¶ ÃÇæðåÅ çÆ êÌÅêåÆ Õð ñÂÆ ÔË, À°Ô ÇÂÃ
åð·» Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÜò¶º ÁÕÅô ÇòÚ å°ëÅé Úñç¶ ðÇÔä, ÇìÜñÆ ×ðÜçÆ ðÔ¶ êð À°Ô ÁÕÅô
À°å¶ Õ¯ÂÆ ÁÃð éÔÄ êÅ ÃÕç¶, ìÌÇÔî³â çÆ ÃÇæðåÅ ù éÔÄ ÇÔñÅ ÃÕç¶, À°Ã¶ åð·» ÇÂÛÅò»
Áå¶ Ã¿ò¶×» ç¶ åÈëÅé ÇÂÕ ï¯×Æ ç¶ îé çÆ ô»åÆ Áå¶ ÃÇæðåÅ ù Áô»å éÔÄ Õð ÃÕç¶Í
ÇòÁ³×îÂÆ ×¼ñ ÇÂÔ ÔË ÇÜÔóÅ òÆ Çòô¶ ÇòÕÅð» òÅñÅ ÜÆòé ÇìåÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ À°Ô Ã¿åÅê
ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Üç¯º ÇÕ ï¯×Æ ÇÜÃ ù êÈðÅ Ã¿Üî ÔË, ô»å ÔË, À°Ô ÜÆÀ°ä çÆ êÈðÆ ÜÅÚ
ÜÅäçÅ ÔË, ÇÜÃ éÅñ À°Ô èðåÆ À°êð Çìé» ÇÕÃ¶ Ã¿ÃÅðÕ ÚîÕ çîÕ ÇòÚ À°ñÇÞÁÅ ðÇÔ
ÃÕçÅ ÔËÍ ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé, ÇÂÔ À°Ã îé°¼Ö çÆ ÔÅñå Ô¹¿çÆ ÔË Ü¯ ÁÅåî
ÇÃ¼è Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ îé°¼Ö ÇÕÃ¶ íðî, À°êðÅîåÅ Áå¶ ÇÂ¿çzÆ ÕñÅ çÅ ÇôÕÅð éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
ò¼è å¯º ò¼è îÔ¼åòêÈðé Ãî¶º òÆ À°Ô ô»å ÃÇæð ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÁÅêä¶ ÁÅê ù êÌíÈ ÇòÚ ñÆé
ðÖçÅ ÔËÍ ìÌÔîñÆé ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÔÀ°îË Áå¶ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ» å¯º êð·¶ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ô¿×åÅ å¶ îîåÅ
å¯º À°Ú¶ À°á Õ¶ À°Ô Ã¿ÃÅðÕ âÆÀ±àÆÁ» ÕñÅåîÕ åðÆÕ¶ Áå¶ Ã¯ÞÆ éÅñ ÕðçÅ ÔËÍ
ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Ç×ÁÅéÆ ÜÅÇ×Ìå ÜÆòé ñÂÆ òÖðÅ ÔÆ ðò¼ÂÆÁÅ ðÖç¶ Ôé, ÇðôÇåÁ» ù,
Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ» ù, ÇìñÕ°ñ Áñ¼× åð·» ÔÆ ç¶Öç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ»
éÅñ ÃîÅé éÔÄ ÃîÞç¶, Ãí Õ°Þ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Â¶ òÆ ÇéÁÅð¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Üç¯º ÇÕ ÇÂÕ ÃÅèÅðä
îé°Ö ù ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¿ÃÅð éÅñ ÃîðÈê Õðé çÆ ÁÅçå ÔË, ÁÅêä¶ êçÅðæ» éÅñ Ú¿ìóé
çÆ ÁÅçå ÔË, î¯Ô êÅÀ°ä çÆ ÁÅçå ÔË, À°Ã ù ÕçÆ òÆ íð¯ÃÅ éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÕ Ü¯ À°Ô ÚÅÔ¹¿çÅ
ÔË À°Ã ù Çîñ ÜÅÂ¶×Å ÇÕ éÔÄ, ÇÂÔ òÆ âð ñ×Å ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕ Ü¯ ÔË À°Ô òÆ ðÔ¶×Å ÇÕ Ö¹Ã
ÜÅÂ¶×Å êð ÇÂÕ ï¯×Æ ÇÜÔóÅ ÃîÇÚå ÔË, ô»å ÔË, ÃÇæð ÔË, ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ
Õ¶òñ ÇÂÕ ÃÅèé çÆ åð·» òðåä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, À°é·» éÅñ î¯Ô éÔÄ êÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ, ÇéðÇñêå
ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÕçÆ òÆ ÇÂé·» êçÅðæ» éÅñ îé ù Ö¶ðÈ¿-Ö¶ðÈ¿ éÔÆ Ô¯ä ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ, ÇÕÃ¶
ÚÆ÷ çÆ îñÕÆÁå Ü¶ ÁÃÄ ðÖäÆ ÚÅÔÆÂ¶ À°Ô ÁÃÅâÆ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ Áå¶ îÅéÇÃÕ êÕó ù
òèÅÀ°ºçÆ ÔË áÆÕ ðÅÔ ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ éÅñ ðÅ× éÅ ðÖç¶ Ô¯Â¶ îñÕÆÁå çÆ íÅòéÅ ù
ÇÜ¼å ÃÕÆÂ¶Í ÇÂé·» ÚÆ÷» çÆ ÜÆòé ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÕÆîå éÅ ðÔ¶, ÇÂÔ ð¹ÚÆ Õ¶òñ ðÈê»åðä å¯º
ÔÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, ë¶ð À°Ô îé°¼ÖÆ ÜÆòé çÆÁ» ÃÅèÅðä âÆÀ±àÆÁ» Õðç¶ Ô¯Â¶ Ã¿ÃÅð å¯º ÇéðÇñêå
ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ îé°¼Ö ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ À°Ô Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇÂÕ î¹ÃÅëð çÆ í»åÆ ÔÆ ÇòÚð ÇðÔÅ
ÔË, Ãëð À°Ã çÅ ¦ìÅ ÔË, À°Ô ÇÂÕ ÁÇæåÆ çÆ åð·» ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ î¹ÃÅëð ÁÅêäÆ Çê¼á å¶
ì¯ÞÅ éÔÄ Ú¹ÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ ë¶ð Ãëð ÕðéÅ Á½ÖÅ Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ ç¹ÖçÅÂÆ Áé°íò Ô¯ ÜÅò¶×Å, À°Ã
é¶ ÇÂÔ ì¹Þ ÇñÁÅ ÔË ÇÕ Ã¿ÃÅð ÇÂÕ íÆó íó¼Õ¶ òÅñÅ ì÷Åð ÔË êð À°Ô ÁÅêä¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶
åðÆÕ¶ ìäÅ ñËºçÅ ÔË ÇÕ À°Ô À°Ã íÆó òÅñ¶ ì÷Åð ÇòÚ¯º Çìé» Ú¯à êÔ¿ÚÅÇÂÁ», Çìé» Ú¯à
ÖÅÇèÁ» ¦Ø ÃÕ¶Í ÇÜò¶º ÇÕ ÁÇæåÆ ÇÕÃ¶ ç¶ Øð Üç¯º ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô êÇðòÅð ç¶ ì¿ÇçÁ» ñÂÆ
ÇòØé éÔÄ ìäçÅ, î¹ÃÅëð Ã¯ÚçÅ ÔË îËº å» ÇÂæ¶ ÁÇæåÆ Ô», æ¯ó·¶ Ãî¶º ñÂÆ, î¶ðÅ å» ÇÂæ¶
73
Õ°Þ ÔË éÔÆºÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ð¹ÚÆ éÅñ À°Ô ÇÕÃ¶ éÅñ î¯Ô éÔÄ êÅÀ°ºçÅ, éÅ êçÅðæ» éÅñ, éÅ
ÇðôÇåÁ» éÅñÍ ÇÂÕ î¹ÃÅëð çÆ åð·» À°Ô ÇÂÃ èðåÆ ù, Ã¿ÃÅð ù, ÇÂÕ Ãð·», ÇÂÕ ÕËºê ÃîÞçÅ
ÔË, ÇÜæ¶ À°Ô ÁÅêä¶ Á¼×¶ ÜÅä ñÂÆ ÃîÅé ÇÂÕ¼áÅ ÕðçÅ ÔË, òÅÃåò ÇòÚ ÁÃÄ ÃÅð¶ ÔÆ
î¹ÃÅëð Ô», ÁÃÄ ÇÂÃ éÅñ î¯Ô éÅ ÔÆ êÅÂÆÂ¶ å» áÆÕ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ êÔÅó å¶ Úó·é òÅñÅ,
êÔÅó å¶ Úó·ä å¯º êÇÔñ» ÕËºê ÇòÚ ðÇÔ Õ¶ ÇåÁÅðÆ ÕðçÅ ÔË ÇÕ ÇÕò¶º À°Ô À°å¶ Úó·¶×Å,
ÃîÅé ÇÂÕ¼áÅ ÕðçÅ ÔËÍ ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ¶ åð·» ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÃÅù ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÁÅú
ÁÃÄ ÁÅêäÅ Ãëð Ã½ÖÅ ìäÅ ñÂÆÂ¶, Ã¯ÔäÅ ìäÅ ñÂÆÂ¶, ÃÔÈñå» ÇÂÕ¼áÆÁ» Õð ñÂÆÂ¶, ÁÃÄ
ÇÂæ¶ ×¹ÁÅÚÆÂ¶ éÅÍ
ÇÜÃ ÃÅèÕ é¶ ÃÇæðåÅ çÆ êÌÅêåÆ Õð ñÂÆ, À°Ã é¶ îðé ù êÛÅä ÇñÁÅ ÔË, À°Ô
îðé ÇÜÔóÅ ÁÅî ì¿ç¶ ñÂÆ ÇíÁÅéÕ ÔË, êð ÃÅèÕ ñÂÆ ÇÂÕ ìóÅ ÔÆ Áé½ÖÅ å¶ ð½ÚÕ ÔË,
ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÇÜÃ åð·» î» æ¼Õ¶ Ô¯Â¶ ì¼Ú¶ ù ñ¯ðÆ Ã¹äÅ Õ¶ Ã¹ÁÅ Çç¿çÆ ÔË, ÇÜò¶º À°Ô À°éÆºç¶
æ¼Õ¶ Ô¯Â¶ ì¼Ú¶ ù ÁðÅî Çç¿çÆ ÔË, ì¼ÚÅ ÇìñÕ°ñ éð¯ÁÅ Ô¯ Õ¶ ÜÅ×çÅ ÔËÍ ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ
î½å æ¼Õ¶ à¹¼à¶ î¹ÃÅëð ù éò¶º Õêó¶ êÅ Õ¶ éò» ÜÆòé ç¶ Õ¶ î¹ó ðÃå¶ À°å¶ êÅ Çç¿çÆ ÔËÍ
îÔÅåîÅ òÅÃå¶ î½å Õ¶òñ ÇÂÕ êðÆòðåé ÔË, À°Ô î¹ó ÁÅ Õ¶ ÁÅêä¶ îÅð× å¶ å°ð êËºçÅ ÔË,
À°Ô îÅð× ÇÜÔóÅ À°Ã ù ÁÃÆî åÕ ñË Ü»çÅ ÔË, îðé éÅñ îÅð× éÔÄ ìçñ ÃÕçÅÍ î½å
çÆ Õ¯ÂÆ ôÕåÆ éÔÄ ÇÕ À°Ô ÃÅèÕ çÅ îÅð× ìçñ ç¶ò¶, ÃÅèÕ çÆ ìÌÔî Ú¶åéåÅ ÇÜÔóÆ
ÇÂæ¶ ÔË, À°Ô ÔÆ ÇêÛ¯º òÆ Ôð Ü×·Å ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ
ÇÂÔ çÈÃð¶ ÁÇèÁÅÂ¶ çÅ Á³å ÔËÍ ÇÂÃ ÇòÚ ÃÌÆ ÇÕôé ÜÆ ÁðÜé ù À°Ã çÆ À°çÅÃÆéåÅ,
Ã¿åÅê ÇòÚ¯º Õ¼ãç¶ Ôé, À°Ã ù Ü×ÅÀ°ºç¶ Ôé, ÇÂÃ ÁÇèÁÅÂ¶ çÅ òÅðåÅñÅê ÇÜÔóÅ ÃÌÆ Ç´ôé
Áå¶ ÁðÜé ÇòÚ Ô¯ÇÂÁÅ À°Ô Ã»Ö Çëñ¯ÃëÆ ÔË Áå¶ ï¯×Å ÁÇíÁÅÃ ÇòÇ×ÁÅéÕ ðÈê ÇòÚ ÔËÍ
74
åÆÃðÅ ÁÇèÁÅÂ¶, Õðîï¯×

A. ÇÂÃ êð ÁðÜé é¶ êÌôé ÕÆåÅ ÇÕ Ô¶ ÜéÅðçé! Ü¶ Õðî» çÆ À°ê¶ÕôÅ Ç×ÁÅé
ù ÁÅê é¶ ÃÌ¶ôà î¿ÇéÁÅ ÔË å» Çëð Ô¶ Õ¶ôò! îËù ÇíÁ³Õð Õðî» ÇòÚ ÇÕÀ°º ñ×ÅÀ°ºç¶ Ô¯Í
B. åæÅ ÁÅê Çîñ¶ Ô¯Â¶ ÜÔ¶ ìÚé Ã¶ î¶ðÆ ì¹¼èÆ ù î¯Ôå ÃÆ Õðç¶ Ô¯, ÇÂÃ ñÆÂ¶ ÇÂÕ
×¼ñ ù ÇéôÚ¶êÈðòÕ ÕÔ¯ ÇÜÃ å¯º îËº ÕÇñÁÅä çÆ êzÅêåÆ Õð ÃÕ»Í
í×òå ×ÆåÅ ç¶ çÈÃð¶ ÁÇèÁÅÂ¶ ÇòÚ ÃÌÆ Ç´ôé ÁðÜé çÅ Çòò¶Õ ÇéðäÅ Áå¶ ÇéôÚÅ
åÆÖä ÕðÕ¶ À°Ã çÆ ÁÅåîÅ ù ÜÅ×ðä Õðç¶ Ôé Áå¶ À°Ã ù ÃîÞÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÁÅåîÅ
ÁÜð ÔË, Áîð ÔË, ÁÅÕÅð Áå¶ éÅî å¯º êð·¶ ÔËÍ À°é·» é¶ ÁðÜé ù ÃîÞÅÇÂÁÅ ÇÕ ÁÅåîÅ
ìçñçÆ éÔÄ, îðçÆ éÔÄ, Öåî éÔÄ Ô¹¿çÆ, ÁÅåîÅ ÁÜð ÔË, Áîð ÔË, Áé§å ÔË, À°é·» é¶
ÁðÜé ù Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇòÚð ðÔÆ îÅÇÂÁÅ ìÅð¶ òÆ Ç×ÁÅé ÕðÅÇÂÁÅ Ü¯ ÇÕ ÇÂÕ ÇÛ¿éí¿×ð
ÔË, íÅò¶º ÇÕ¿éÆ òÆ Õ¯Çôô ÇÕÀ°º éÅ Õð¶ ÇÕ ìÅÔðÆ êçÅðæ» ù ÃÇæð ð¼ÇÖÁÅ ÜÅò¶ À°é·» ù
ìçñä éÅ ÇçåÅ ÜÅò¶ êð ÇÂÔ Ô¯ éÔÄ ÃÕçÅÍ
ÁðÜé ù ç¹¼Ö ñ¼×Å ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã é¶ ÇÂÕ ÃÅèÅðä ÇòÁÕåÆ çÆ åð·» ÇòòÔÅð ÕÆåÅ,
ÇÜÃ ù À°Ã ÇÂÕ çÆ Áé§ååÅ çÅ ÔÆ éÔÄ êåÅ, ÇÜÃ çÅ îé ÔÆ éÔÄ Ã¯ÇèÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ØìðÅÔà
éÅñ, ì¶åðåÆìÆ çÅ ÜÆòé ÜÆÁ ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÃ å¼å ù í¹¼ñÆ ìËáÅ ÔË ÇÕ ÁÅåîÅ Áé§å ÔË,
Ã¿ÃÅð ÕÅñòÅÚÆ ÔË, ìçñç¶ ðÇÔä òÅñÅ ÔË, À°Ô îé°¼Ö êçÅðæ» òñ î¯ÇÔÁÅ Ü»çÅ ÔË, ÇðôÇåÁ»
òñ î¯ÇÔÁÅ Ü»çÅ ÔË, Çñêå Ô¯ Ü»çÅ ÔË êð Ã¿Üî éÅñ ÔÆ À°Ã ù ÁÅåî Áå¶ ÁéÅåî çÅ
Ç×ÁÅé Ô¹¿çÅ ÔË, ÃÅèéÅ Áå¶ Ã¿Üî éÅñ ÔÆ À°Ô ÁÅêä¶ îÈñ ðÈê ç¶, ÃçÆò å¼å çÆ êÌÅêåÆ
Õð ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÇêÛ¯º ÔÆ À°Ô ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» ÇéðÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶, Ã¯ÞÆ éÅñ ÇêÁÅð
éÅñ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ À°Ô ÜÅä Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÃçÆòÆ Ã¼Ú ÁÃÆî ÔË, Ãðì ÇòÁÅêÕ ÔËÍ ÇÂÔ
Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðÕ¶ À°Ô ÇéðíË Ô¯ Ü»çÅ ÔË, îÅÇÂÁÅ ç¶ íðî ÇòÚ¯º ÇéÕñ Ü»çÅ ÔË, îé çÆ
ØìðÅÔà å¯º ÇéÕñ Ü»çÅ ÔË, ë¶ð À°ÃçÅ îé ô»å ÃîÅÇÚå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ÃÌÆ Ç´ôé é¶ Ã»Ö Çëñ½ÃëÆ Áå¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé å¯º ô¹ðÈ ÕÆåÅ ÇÜÃ ÇòÚ éÅô Áå¶
ÁÇòéÅô ìÅð¶ ìóÆ Ú¿×Æ åð·» çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, Ã¼Ú, ÞÈá çÅ ÇéåÅðÅ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Ã¼Ú
ÕÆ ÔË, Á³åî Ã¼Ú ÕÆ ÔË? Ö¯ñ· Õ¶ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇçÃçÅ ÕÆ ÔË? ë¶ð À°é·» é¶ ÇâÀ±àÆ Õðé
ìÅð¶, Õðî Õðé ìÅð¶ çÇÃÁÅ Á³å ÇòÚ À°é·» é¶ ï¯× ìÅð¶ çÇÃÁÅ ÇÜÃ ÇòÚ ì¹¼èÆ (Ç×ÁÅé)
çÅ ÇòÕÅÃ Õðî å¯º À°ÚÅ ÜÅêçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ìóÅ Ã¹íÅÇòÕ ÔË ÇÕ ÁðÜé çÅ îé ÇÂÃ Ãî¶º
ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË À°Ô ÇÂÔ éÔÄ ÃîÞ ÇðÔÅ ÇÕ Ç´ôé ÜÆ ÇòêðÆå À°êç¶ô éÔÄ ç¶ ðÔ¶Í
À°Ô À°é·» ÃÔÅÇÂÕ ê¼Ö» ìÅð¶ çÃ ðÔ¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÕÅÇÂÁÅ Õñê Õðé ñÂÆ ÷ðÈðÆ ÔéÍ ÁðÜé
çÆ ØìðÅÔà Ô½ñÆ-Ô½ñÆ çÈð Ô¯ ÜÅò¶×Æ ÇÜò¶º À°Ô Ç´ôé ÜÆ ç¶ êÌòÚé Ô¯ð Ã¹ä¶×ÅÍ
Ã»Ö Çëñ½ÃëÆ çÅ Ç×ÁÅé ÁðÜé ù ÁÅêä¶ Õðî ÃîÞä ñÂÆ ÕÅëÆ éÔÄ ÃÆ, À°Ô
éÔÄ ÃîÞ ÃÇÕÁÅ ÇÕ ï°¼è À°Ã ñÂÆ Áå¶ ÃîÅÜ ñÂÆ ÁÅòôÕ ÔËÍ À°Ô ÔÅñ¶ Ô¹ä¶ å» À°êðÅîåÅ
å¯º ìÅÔð ÇéÕÇñÁÅ ÔË, ÁÅêäÆ ò¶çéÅ å¯º ìÅÔð ÁÅ ÇðÔÅ ÔË, Ô¹ä À°Ô ÇÕÃ¶ ÇÕÃî ç¶ íðî
ÇòÚ éÔÄ ðÇÔäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÇÕ À°Ã çÅ ÕÆ Õðî Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°Ã é¶ Ç×ÁÅé å» êÌÅêå
Õð ÇñÁÅ ÔË êð À°Ã Ç×ÁÅé çÆ ÇÕò¶º òðå¯º Õð¶ ÇÂÔ ÔÅñ¶ À°Ã ù ÃîÞ éÔÄ ÁÅÂÆ, ÁðÜé
ù À°é·» åðÆÇÕÁ» çÆ òÆ ñ¯ó ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ã çÅ îé Ã¯ÇèÁÅ ÜÅò¶, À°Ã ç¶ ìÜð ÕêÅà
Ö¹ñ·-ÜÅä Áå¶ ÇÃ¼èÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¯ ÃÕ¶ Áå¶ À°Ô ÃîÅÇÚååÅ çÆ ÃÇæåÆ ù êÌÅêå Ô¯ ÜÅò¶Í
ÃÅÇèÕ ù ÕÂÆ êÌÕÅð çÆÁ» Á½Õó» ÁÅÀ°ºçÆÁ» ÔéÍ A. À°Ã é¶ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð
75
ÇñÁÅ ÔË êð À°Ã ù ì¹¼èÆ éÅñ ÇòÚÅð Õ¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ éÔÄ òÃÅÇÂÁÅ B. åðÆÕ¶ éÅñ ÕÆåÆ
×ÂÆ ÃÅèéÅ, îé ÇÂ¿çÌÆÁ» ù Ã¯è¶ Çìé» À°Ô ÁÅêäÆÁ» ôÕåÆÁ» ù Á³åððÈêÆ éÔÄ Õð ÃÕçÅ,
éÅ ÔÆ îé ù ÇÂÕÅ×ð Õð ÃÕçÅ ÔËÍ C. ð¿× ðñÆÁ» çÅ ÃîÅé ÇÂÕ¼áÅ Õðé çÅ ñÅñÚ î¯Ô
ÇòÚ ëÃÅÀ°ºçÅ ÔË, î¯Ô ÃÅð¶ ç¹Ö» çÆ Üó· ÔËÍ D. î¯Ô ÕÅðä ÇÚ¿åé ôÕåÆ Õ¿î éÔÄ ÕðçÆ êð
Üç¯º îé Ã¯è Õ¶ ÃÅèéÅ ÕÆåÆ ÜÅò¶, ë¶ð ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ÁÅåî ìñ ç¶ Õ¶ ÁÅåî ÇéðíðåÅ ç¶
Çç¿çÆ ÔËÍ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ À°Ã ù ê¹ðÅäÆÁ» ÁÅçå» Û¼âä çÅ ìñ Çç¿çÆ ÔËÍ À°Ô ÇÂÔ ÃîÞä ç¶
Ãîð¼æ Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÕ î¯Ô ÇòÚ ëÃäÅ Áå¶ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯äÅ ÔÆ î³é çÆ À°ÚÆ å¶ ãÇÔ¿çÆ
ÁòÃæÅ çÅ ÕÅðä ÔËÍ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ å°ÃÄ êðî Ã¼å éÅñ Ü¹óç¶ Ô¯, î¯Ô ÇòÚ ëÃ Õ¶
å°ÃÄ éÅôòÅé éÅñ Ü¹óç¶ Ô¯Í
×ÆåÅ ç¶ çÈÃð¶ ÁÇèÁÅÂ¶ ÇòÚ Ç×ÁÅé ï¯× Áå¶ Õðî ï¯× ÇòÃæÅð éÅñ ò¼Ö-ò¼Ö
ÕðÕ¶ ç¼Ã¶ ×Â¶ Ôé, òÅÃåò ÇòÚ íÅò¶º À°Ô ÇÂÕ ÔÆ Ôé, ÕÆåÅ Õðî êÌå¼Ö ÇçÃçÅ ÔË, ×Èó·Å
Ç×ÁÅé ÇÜÔóÅ Ã¹Øó åðÆÕ¶ éÅñ Õðî Õðé ñÂÆ ÃÔÅÂÆ Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô ÁêÌå¼Ö Ô¹¿çÅ ÔË, êÌå¼Ö
Õðî Õðé å¯º ÇÕå¶ êÇÔñ» À°Ô Õðî ÃÈÖôî åðÆÕ¶ éÅñ Á³çð ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ Õðî çÅ Á³åðÆò
Ãð¯å ÇÚ¿åé ÔË, ÇÂÃ ñÂÆ ÃÈÖôî Õðî å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ä ù Ç×ÁÅé ï¯× ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, Ã¹Ú¼Ü¶
ã¿× éÅñ ÕÆå¶ Õðî» ù Õðî ï¯× ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, Ô¼æ ÇòÚ ëó¶ ìÆÜ ÇòÚ êÌë¹ñå Ô¯ä ç¶ êÈð¶
×¹ä Ôé êð À°Ô ×¹ä êÈðÆ åð·» å» ÔÆ êÌ×à Ô¹¿ç¶ Ôé Üç¯º À°Ã ìÆÜ ù Çî¼àÆ ÇòÚ ìÆÇÜÁÅ
Ü»çÅ ÔË À°Ô ê½çÅ ìäçÅ ÔË ë¶ð À°Ã À°å¶ ëñ ñ×ç¶ ÔéÍ ÇÂÕ ÁêÌå¼Ö Ã¼Ú ÔË, ìÆÜ, çÈÃðÅ
ÇçÃçÅ Ã¼Ú ÔË ê½çÅ Áå¶ ëñ Ç×ÁÅé ï¯× Áå¶ Õðî ï¯× ÇÂÕ¯ ÔÆ å¼å ç¶ ç¯ ðÈê ÔéÍ
åÆÃð¶ ÁÇèÁÅÂ¶ ç¶ ÇÂÔ ç¯ ôñ¯Õ çÃç¶ Ôé ÇÕ ÁðÜé Çìé» ÃîÞ¶ Ç´ôé ÜÆ çÆ
ÇÃÇÖÁÅ éÔÄ ñËäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ, À°Ã ù ÃîÞäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, Ú¿×Æ åð·» ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ë¶ð
À°Ã À°å¶ Áîñ ÕðéÅ áÆÕ ÃîÞçÅ ÔË, ÇÂÃ ÇÃÇÖÁÅ ù À°Ô êÈðÆ åð·» ÁÅêä¶ Á³çð À°åÅðéÅ
ÔÆ À°ÇÚå ÃîÞçÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ íÅò¶º ×¹ðÈ çÆ ÇÃÇÖÁÅ î³éä çÅ êÌä Õð òÆ ñò¶ êð À°Ã
çÅ îé ìÔ¹å òÅðÆ À°Ã Ç×ÁÅé ù êÕó éÔÄ ÃÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã çÅ ÁÅêäÅ (Áé°íò ÕÆåÅ
Ô¯ÇÂÁÅ) êÌå¼Ö Ç×ÁÅé éÔÄ Ô¹¿çÅÍ ÁðÜé ç¶ ÃòÅñ ÇìñÕ°ñ ïæÅðÇæÕ Ôé Áå¶ À°Ô ÁËÃÆÁ»
ÃîÇÃÁÅò» çðÃÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÜÔóÆÁ» Ôð ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÅÀ°ºçÆÁ» ÔéÍ Ôð ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁðÜé
ÔÆ ìäéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÁÅêä¶ ô¿Õ¶ ×¹ðÈ Á¼×¶ ð¼Ö Õ¶ éÇòðå ÕðÅÀ°ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, Çìé» ÃîÞ¶
ì¹¼Þ¶ ÇÃÇÖÁÅ ×ÌÇÔä éÔÄ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆÍ ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ òÆ ÁðÜé å¯º ê¹Ûç¶ Ôé, À°Ã ù À°åôÅÔ
Çç¿ç¶ Ôé å» Ü¯ À°Ô ÁÅêä¶ ô¿Õ¶ éÇòðå Õð ÃÕ¶ Ú¿×Å ×¹ðÈ ÁÅêä¶ Çôô ç¶ êÌôé» å¯º Õç¶
æÕçÅ éÔÄÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ü» å» ÇÃÇÖÁÅ î³é ñËºç¶ Ôé Çìé» Ã¯Ú¶ ÃîÞ¶ ñË ñËºç¶ Ôé,
Ü» ë¶ð À¹Ã ÇÃÇÖÁÅ ù ì¹¼èÆ ç¶ ê¼èð å¶ èÅðé Õðç¶ Ôé êð À°Ô À°Ã ÇÃÇÖÁÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ
éÔÄ Õðç¶, À°Ã çÅ êÌï¯× éÔÄ Õðç¶, À°Ã å¶ åÜðìÅ éÔÄ Õðç¶, À°Ã ù ÁÅêä¶ Á³çð éÔÄ
À°åÅðç¶ êð ÁðÜé ì¹¼èÆ ç¶ ê¼èð å¶ Ç×ÁÅé éÔÄ ñË ÇðÔÅ, À°Ã ç¶ êÌôé À°Ã ç¶ ô¿Õ¶ éÇòðå
Õðé ñÂÆ Ôé, À°Ã ç¶ îÅð× çðôé ñÂÆ Ôé å» Ü¯ À°Ô ÁÅêä¶ Ú¹ä¶ Ô¯Â¶ îÅð× å¶ êÈð¶
íð¯Ã¶ éÅñ Úñ ÃÕ¶, À°Ã ù Ú¿×Æ åð·» ÃîÞ ÃÕ¶Í ô¿Õ¶ Ô¯ä¶ ìó¶ ÔÆ Ã¹íÅÇòÕ Ôé, Õ°Þ òÆ
Õðé å¯º êÇÔñ» ô¿Õ¶ À°áç¶ ÔÆ Ôé, îËº Õð» Ü» éÅ Õð»? ÇÂæ¶ ÁðÜé ÇÂÕ îé ðÈê ÔË, Ç´ôé
ÜÆ ÇÂÕ êÈðé ï¯×Æ, îÔÅåîÅ, ÇÜÔó¶ ÁÅêäÆ Çéð¯ñ ÇÚ¿åé éÅñ ô¿Õ¶ éÇòðå ÕðÕ¶ Õðî Õðé
ñÂÆ êÌ¶ðç¶ ÔéÍ îé ç¶ À°Ã ÇÔ¼Ã¶ ÇòÚ ÇÜæ¶ ô¿Õ¶ À°áç¶ Ôé À°Ô îÅéÃ îé ÔË ÇÜÔóÅ ÇÔ¼ÃÅ
ÇéðäÅ ÕðçÅ ÔË, À°Ô ì¹¼èÆ ÔËÍ
C. ÃÌÆ Ç´ôé ìÚé Õðç¶ Ôé, Ô¶ êÅê ðÇÔå, îËº ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ç¯ åð·» ç¶ Áé°ôÅôé
Ã¿Üî ç¼Ã¶ Ôé, Ç×ÁÅé ï¯× À°é·» ñÂÆ ÇÜé·» çÅ îÅð× Çòò¶Õ, Ç×ÁÅé ÔË çÈÃð¶ Õðî ï¯×
ï¯×ÆÁ» ñÂÆÍ
76
D. îé°¼Ö Õðî éÅ Õðé éÅñ éÇÔÕðîÆ éÔÄ Ô¹¿çÅ Áå¶ éÅ ÔÆ Õ¶òñ ÇåÁÅ× éÅñ
êÈðéåÅ ÇîñçÆ ÔËÍ
åÆÃðÅ Áå¶ Ú½æÅ Ãñ¯Õ ÃÅù Ç×ÁÅé ï¯× Áå¶ Õðî ï¯× çÆ ÃÈÖôîåÅ ÃîÞÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
åÆÃð¶ Ãñ¯Õ ÇòÚ ô»åÆ êÌÅêå Õðé ç¶ ç¯ åðÆÕ¶ ç¼Ã¶ ×Â¶ Ôé, ç¯é¯º ÔÆ ÇÂÕ¯ ÇÜÔ¶ Ôé, ç¯é»
ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ òÆ ÇÂÕ å¯º òèÆÁÅ éÔÄ ÔË, ÇéôàÅ ôìç çÅ Áðæ ÔË êÈðé ÇéôÚÅ Ü» êÈðÆ åð·»
Ã¯Ú Õ¶ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÇéðäÅ, ëËÃñÅ ÇÜÃ ÇòÚ Õ¯ÂÆ íðî éÅ Ô¯ò¶, ô¼Õ éÅ Ô¯ò¶Í Ç×ÁÅé îÅð×
å¶ êÈðÆ Ççzó·åÅ ð¼Öä ù Ç×ÁÅé ÇéôáÅ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, êÈðÆ åð·» òÚé ì¼è Ô¯ Õ¶ Õðî Õðé ù
Õðî ÇéôáÅ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ç×ÁÅé îÅð× å¶ Ú¼ñä òÅÇñÁ» çÅ Ççzó· ÇéôÚÅ ÔË ÇÕ Ç×ÁÅé
éÅñ ÔÆ ôÕåÆ êÌÅêå ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ Õðî ï¯× å¶ Ú¼ñä òÅñ¶ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ î¯Ô ÇåÁÅ×
Õ¶ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî ÔÆ Õ¶òñ ÁÅåî êÃÅð Õð ÃÕç¶ ÔéÍ Ç×ÁÅé îÅð× å¶ Ú¼ñä ñÂÆ òÆ
Ç×ÁÅé î¯Ô ðÇÔå å¶ ÇåÁÅ× ÁÇå ñ¯óÆºç¶ ÔéÍ Õðî ï¯× ç¶ îÅð× å¶ ÚñÇçÁ» ÁÅêä¶ Õðî
Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÇéÌÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ Õðé¶ úé¶ ÔÆ ÷ðÈðÆ ÔéÍ ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ
ìóÅ ð½ÇÚÕ ÔË ÇÕ ê³Ü Ç×ÁÅé ÇÂ¿çÌÆÁ» ðÅÔÄ ÁÃÄ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðç¶ Ô» Áå¶ ê³Ü Á³×
(îÈ¿Ô, Ô¼æ, êËð, ÇÕÇðÁÅ Õðé Áå¶ êËçÅ Õðé) ÇÂÔ ÃÅù Õðî Õðé ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ôé ÇÂÔ
ç¯é¯º ÔÆ ÇÂ¿çzÆÁ» Áå¶ Á³× ÇÂÕ çÈÃð¶ ç¶ ÃÔÅÇÂÕ Ôé, ÜÆòé Ã½ÖÅ Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ òÆ ÜÅä
Õ¶ ìóÅ ð½ÚÕ ñ×çÅ ÔË ÇÕ Á¼Ü ç¶ ÇÂÕ êÌÇÃ¼è îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÕÅðñ Ü¿× é¶ îé°¼Ö» ù ç¯
èÇó·Á» ÇòÚ ò¿ÇâÁÅ ÔË ÇÂÕ Á¿åðî¹ÖÆ, çÈÃð¶ ìÅÔð î¹ÖÆÍ ÇÜÔó¶ Á¿çð ç¶Ö Õ¶ ÁÅêÅ ÚÆéç¶
Ôé À°Ô Ç×ÁÅé îÅð× òñ òè¶ð¶ Þ¹Õ¶ Ô¯ä×¶, ÇÜÔó¶ ìÅÔðî¹ÖÆ Ôé Õðî Õðé ÇòÚ ÇòôòÅô
ð¼Öç¶ Ôé À°é·» ù Õðîï¯×Æ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
Ç×ÁÅé çÅ îÅð× ÇåÁÅ× ç¶ éÅñ ìÔ¹å Õ°Þ Ô¯ð òÆ ÔË, ê¹ðÅåé å½ð å¶ ÇÂÃ ç¶ ÚÅð
ÁÃÈñ Ôé - Çòò¶Õ, Çéðñ¶êåÅ, î¹ÕåÆ çÆ ñ¯ÚÅ Áå¶ Û¶ ×¹ä (îé å¶ ÕÅìÈ, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ,
èÆðÜ, Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ» å¯º çÈðÆ, ÇòôòÅô, ô»åÆ) ÇÂé·» ×¹ä» çÅ òðéä Á×ñ¶ Ãñ¯Õ» ÇòÚ
ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Ú½æ¶ ôñ¯Õ ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Õ¶òñ ÇåÁÅ× éÅñ ÔÆ êÈðéåÅ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÆÍ
ÇîÃÅñ òÜ¯º Ü¶ ÇÂÕ çî Õ¯ÂÆ ÜÅÇ×ÁÅÃÈ ÇåÁÅ× îÅð× å¶ ÚñäÅ ÚÅÔ¶, ÇÂÔ ëËÃñÅ À°Ô ÇÂÕ
çî ÔÆ Õð ñò¶, Çìé» Ã¯Ú¶ ÃîÞ¶, À°Ô Øð ìÅÔð Û¼â ç¶ò¶, Ãí Õ°Þ Ü¯ À°Ã Õ¯ñ ÔË ÇåÁÅ×
ç¶ò¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÅî îé°¼Ö ñÂÆ ÇåÁÅ× å¯º íÅò ÔË Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ» çÅ ÇåÁÅ×, À°é·» å¯º çÈð
Ô¯äÅ êð òÅÃåò ÇòÚ Üç¯º åÕ ÇÂé·» êçÅðæ» ç¶ î¯Ô çÅ ÇåÁÅ× éÅ ÕÆåÅ ÜÅò¶ ÇÂé·» å¯º
ÇéðÇñêå éÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÜÅò¶ À°Ã ù ÁÅêäÅ ÇêÛ¯Õó ïÅç ÁÅÀ°ºçÅ ðÔ¶×Å, À°Ã ù ÇÖ¼Ú ðÔ¶×Æ
Ü¯ òÆ À°Ô Û¼â Õ¶ ÁÅÇÂÁÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» å» êÈðé ÇåÁÅ× éÔÄ ÔË, ÇÂÔ ÔÅñ¶ êÈðé Ç×ÁÅé
òÆ éÔÄ ÇÜÔóÅ Ç×ÁÅé îÅð× ñÂÆ ñ¯óÄçÅ ÔË, Üç¯º åÕ î¯Ô ù ëÈÕ Õ¶ ÇåÁÅ× îÅð× å¶
éÔÄ ÁÅÀ°ºçÅ À°ç¯º åÕ ÁÇ×ÁÅé çÅ Ôé·¶ðÅ çÈð éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ î¯Ô å¯º î¹ÕåÆ Áå¶ ÇåÁÅ×
ÇÂÕ çÈÃð¶ çÅ Ô¼æ ëó Õ¶ ÔÆ å°ð ÃÕç¶ Ôé, Õðî ï¯× ñÂÆ òÆ î½å å¯º Û°àÕÅðÅ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ
ÔË, ÇÂÃ çÅ ÇÃ¼èÅ Ãì¿è Õðî ç¶ ëñ éÅñ òÆ ÔËÍ ÕÂÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Õðé òÅÇñÁ» é¶ ìËðÅ×
çÅ À°ñæÅ ÇòðÕå¼åÅ ÕÆåÅ ÔË, î¯Ô å¯º î¹ÕåÆ çÆ ìÜÅÂ¶, êð ÇòðÕå¼åÅ ìËðÅ× ç¶ ÃÔÆ Áðæ
éÔÄ çðÃÅÀ°ºçÅ, î¯Ô å¯º î¹ÕåÆ çÅ íÅò ÔË Õðî ÕðéÅ, ÇêÁÅð éÅñ ÕðéÅ, ÇòðÕå Ô¯ Õ¶,
ñÅêðòÅÔÆ éÅñ éÔÄ, Õðî éÅ ÕðÕ¶ î¹ÕåÆ éÔÄ ÇîñçÆÍ
î¯Ô å¯º î¹ÕåÆ Ãí å¯º À°ÚÅ ×¹ä ÔË, ÇÂÔ Õðî Õðé òÅñ¶ ù òÆ î¹Õå ðÖçÅ ÔËÍ
ÇÕÀ°º À°Ô Õðî Õð ÇðÔÅ ÔË êð Ã¿ÃÅð çÆ Áô»åÆ å¯º À°Ô ÇìñÕ°ñ òÖðÅ ÔË Áå¶ ÁÅêäÆ
ÇâÀ±àÆ ÁÅêäÅ Õðî ÁÅê ÁÅêä¶ å¶ æ¯êçÅ ÔË, ÇåÁÅ× ù Õðî å¯º À°ÚÅ ÃîÞçÅ ÔËÍ î¯Ô çÅ
ÇåÁÅ× ç¯é¯º îÅð×» å¶ ÃÔÅÇÂÕ ÔË ÇÂÕ ÇåÁÅ×Æ ÁÅêä¶ Õðî Ã¼Ú¶ îé éÅñ ÕðçÅ ÔË Áå¶
êÈðÆ åð·» Ã¹å¿åð Ô¯ Õ¶ ÕðçÅ ÔËÍ Õðî îÅð× å¶ îé°¼Ö ÁÅêä¶ Õðî Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÕðçÅ ÔË,
77
Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ ÕðçÅ ÔË, î¯Ô ÇåÁÅ× Õ¶ ÕðçÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» ÕðÇçÁ» À°Ô êÈðÆ åð·» Ã¹å¿åð
Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
íÅò¶º ÇåÁÅ× Áå¶ Õðî ç¶ îÅð× ò¼Ö-ò¼Ö Ôé, ç¯é» çÅ ÁÅçðô àÆÚÅ ÇÂÕ ÔÆ ÔË
ÇåÁÅ×Æ ç¶ ÜÆòé ÇòÚ ÇåÁÅ× ÔË, íÅò Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ» çÅ ÇåÁÅ×Í À°é·» çÆ ÇÂ¼ÛÅ çÅ
ÇåÁÅ×Í ÇåÁÅ×Æ Ôð Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ çÅ ÇåÁÅ× ÕðçÅ ÔËÍ À°Ã çÆ ÇÂÕ ÔÆ ñ¯ÚÅ Ô¹¿çÆ ÔË
Ã¹å¿åð Ô¯äÅ, î¹Õå Ô¯äÅÍ À°ÃçÆ Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ ÇÂ¼ÛÅ Ô¹¿çÆ ÔË À°Ã êÌî ÃÇå éÅñ ÇÂÕ Ô¯ä
çÆ, À°Ã ç¶ ÜÆòé çÅ êÔÆÁÅ Ø¹³î å» ÇðÔÅ ÔË êð Çìé» ÇÕÃ¶ Áðæ ç¶ ëñ ç¶Í ÇåÁÅ× ç¶
ÜÆòé ÇòÚ ÇåÁÅ× å¶ Çéðñ¶êåÅ Áò¼ôÕ ÔËÍ Õðî ç¶ îÅð× å¶ Õ¯ÂÆ ÇåÁÅ× éÔÄ êð îé°¼Ö
ÁÅêä¶ Õðî Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇòÚðÇçÁ» Ãí Õ°Û ÇéíÅÀ°ºÇçÁ» ÔÆ ÕðçÅ ÔË, ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ òÆ
éÔÄ ðÖçÅÍ Õðî çÅ îÅð× ÇêÁÅð å¶ ÇòÜË çÅ îÅð× ÔË, ÇåÁÅ× çÅ îÅð× Õ°ðìÅéÆ çÅ
îÅð× ÔËÍ
Õðî ç¶ îÅð× å¶ å°ÃÄ Õðî» çÅ ëñ çÈÃÇðÁ» ù ÁðÇêå Õðç¶ Ô¯, êðî ÃÇå ù
î³éç¶ Ô¯, À°Ã ù Ãí ÇòÚ ç¶Öç¶ Ô¯, À°Ô ÔÆ êÈÜÅ ÔË, ÁðçÅÃ ÔËÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ Õ¶òñ ÁðçÅÃ ÔÆ
ÕðçÅ ÔË êð À°Ã ÁðçÅÃ çÅ îÔ¼åò éÔÄ ÃîÞçÅ, Áðæ éÔÄ ÃîÞçÅ, À°Ã çÅ ÁÇíÁÅÃ
ÁÅêä¶ ð¯÷ ç¶ ÜÆòé ÇòÚ éÔÄ ÕðçÅ, À°Ã ù Á³åð îé çÆ ô»åÆ éÔÄ Çîñ ÃÕçÆ, Ã¿å¯Ö
éÔÄ ÁÅ ÃÕçÅ Áå¶ Çìé» Ã¿å¯Ö ÃçÅ ÇòÁÅÕ°ñ ÔÆ ðÔ¶×ÅÍ
E. åæÅ Ãðìåð Õðî» ç¶ ÃðÈê å¯º ÇåÁÅ× Ô¯ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ Õ¯ÂÆ íÆ ê¹ðô
ÇÕÃ¶ Ãî¶º ÇòÚ ÇÖé îÅåð íÆ Õðî ÕÆå¶ Çìé» éÔÄ ðÇÔ¿çÅÍ ÇéðÃ¿ç¶Ô ÃÅð¶ ÔÆ ê¹ðô êÌÇ´åÆ
å¯º À°åê³é Ô¯Â¶ ðÜ, åî, Ãå ×¹ä» ç¹ÁÅðÅ êÌ¶Çðå Ô¯Â¶ Õðî Õðç¶ ÔéÍ
Ôð ÇÂÕ ÜÆò ù Õðî Õðé¶ êËºç¶ Ôé Üç¯º åÕ ÃÅÔ ÁÅÀ°ä¶ Ôé, Õðî Õðé¶ ÔÆ
êËä×¶ íÅò¶º Õ¯ÂÆ éÅ òÆ ÚÅÔ¶Í ÃÇæð Ô¯ Õ¶ ìËáäÅ, Ã½äÅ òÆ Õðî ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ Õðî Õðé¶ ÔÆ
êËä¶ Ôé å¶ ÇÕÀ°º éÅ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÕÆå¶ ÜÅäÍ îÅéÃ ÁÅêä¶ ÃÅð¶ Õðî» ñÂÆ À°åðçÅÂÆ ÔË
Áå¶ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî» ç¶ ëñ çÅ òÆ À°åðçÅÂÆ ÔË, Ü¶ À°Ô Õðî å¯º àñçÅ ÔË å» À°Ô ÁÅêä¶
ñÂÆ å¶ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ çÉ¿ç êËçÅ ÕðçÅ ÔË, êð Ü¶ À°Ô Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õðî ÕðçÅ ÔË, À°Ô òÆ
Ö¹ô å¶ áÆÕ çÈÃð¶ òÆ, ÕÂÆ òÅðÆ Çòð¯è òÆ áÆÕ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇîÃÅñ òÜ¯ Ü¶ ÇÕÃ¶ ù Õ°Þ
Õðé ù ÇÕÔÅ ÜÅÂ¶ ÇÜÔóÅ À°ÃçÆ ÁÅåîÅ éÅ î³éçÆ Ô¯ò¶, Çòð¯è éÅñ À°Ô ÁÅêä¶ Á³çð çÆ
ÁòÅ÷ Ã¹ä Õ¶ À°Ã ç¶ î¹åÅÇìÕ Õðî Õð¶×ÅÍ Õðî Ü» ÇâÀ±àÆ éÅ ÕðéÆ å» Ã¿åÅê ÔËÍ ðÜ¯
×¹ä, åî¯ ×¹ä, Ãå¯ ×¹ä ÇÂÔ Çå¿é ×¹ä îé°¼Ö ù Õðî Õðé ñÂÆ êÌ¶ðç¶ Ôé Á¼×¶ Ú¼ñ Õ¶
ÇÂé·» ù ÇòÃåÅð éÅñ çÇÃÁÅ ÜÅò¶×ÅÍ
F. ÇÂÃ ñÂÆ Ü¯ îÈó· ì¹Çè ê¹ðô Õðî ÇÂ¿çzÆÁ» ù Ô¼á ÕðÕ¶ ð¯Õ Õ¶, ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶
í¯×» ù îé ÇòÚ ÇÚ¿åé ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË À°Ô ÇîÇæÁÅ ÚÅðÆ ïæÅ êÅÖ³âÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÜÃ çÅ îé íðÇîÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË À°Ô Õðî ÇÂ¿çzÆÁ» ù ð¯ÕçÅ å» ÔË êð îé éÅñ ÇÂ¿çzÆÁ» ù
ÇÚåòçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô êÅÖ³âÆ ÔËÍ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ ÕÅëÆ ×óìó ÔË, ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇåÁÅ×Æ
êÅÖ¿âÆ Ôé ìÅÔð¯º ç¶Öä ù À°Ô ÇåÁÅ×Æ ñ×ç¶ Ôé, ÇéðÇñêå ñ×ç¶ Ôé êð À°é·» ç¶ îé
ñ¯í, î¯Ô ÇòÚ ëÃ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÂÔ ÇåÁÅ×Æ çÅ í¶Ö ÇÂÕ êÅÖ¿â ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ç¿íÆ ØíðÅÂ¶
ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÃðñåÅ, åêÇÃÁÅ Õ¯ÂÆ ëñ éÔÄ ÇçÁÅ ÕðçÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ òåÆðÅ îÅéò
êÇðÁÅÃ ù Õî÷¯ð Õð Çç¿çÅ ÔË å¶ ÁÅêä¶ ÁÅê éÅñ òÆ òèÆÕÆ ÔËÍ Ü¶ ÇÂÃ åð·» ÔÆ ðÇÔ¿ç¶
ðÔ¯ îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÁÅê ù Á³çð ÁêðÅèÆ ÃîÞä ñ× êËºçÅ ÔË éÅ å» À°Ã ç¶ îé ù ô»åÆ
ÇîñçÆ ÔË, éÅ ÔÆ À°Ô ÁÅêä¶ ÕÅðÜ áÆÕ åð·» Õð ÃÕçÅ ÔË êÅÖ³âÆ Õ¶òñ ìÅÔðÆ êÌ×àÅò¶
çÅ ÔÆ Ã¯ÚçÅ ÔË Ü» ÕÅùéÆ å½ð å¶ Ã¯ÚçÅ ÔË ÇÜæ¶ ÇÕ Üç¯º å°ÃÄ áÆÕ Ô¹¿ç¶ Ô¯ Ã¼Ú¶ Ô¹¿ç¶ Ô¯ å»
78
å°ÃÄ Á¿³çð ç¶ Áé°íò ñÂÆ ìÔ¹åÆ ð¹ÚÆ ðÖç¶ Ô¯Í

ìÅÔð ç¶ ÇçÖÅò¶ å¶ Á³çð ç¶ Áé°íò ÇòÚ ìÔ¹å îÔ¼åòêÈðé ëðÕ ÔËÍ ìÅÔðÆ ÇòÖÅò¶
çÅ Õ¯ÂÆ ñÅí éÔÄ ìñÇÕ ÇòÃåÅð ñÂÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ÔË, Ü¶ À°Ô Á³çð¯º éÔÄ ÁÅÀ°ºçÅÍ ìÅÔðÆ
ÇçÖÅòÅ ÕðéÅ ìÔ¹å Ã½ÖÅ ÔË, Ã¹Á»× ÕðéÅ Ã½ÖÅ ÔË, îÅä ñËäÅ Ã½ÖÅ ÔË, æÅêóÅ ñËäÅ Ã½ÖÅ
ÔË, Ã¯Ú Áå¶ íÅò íÅò¶º ÇìñÕ°ñ ÇòêðÆå ÔÆ Ô¯äÍ ÂÆÃÅ ÜÆ é¶ ÇÕÔÅ ÃÆ ÁðçÅÃ ÇÂÕ¼ñ¶ ÕðéÆ
ÚÅÔÆçÆ ÔË, êÅÖ³âÆ çÆ åð·» éÔÄ, Ü¶ å°ÃÄ ÁÅêäÆ íÅòéÅ çÅ êÌ×àÅòÅ éÔÄ Õð¯×¶, À°é·» ù
ÇçÖÅú×¶ éÔÄ å» å°ÔÅâÆ ÔÀ°îË å°ÔÅù Ø¼à å¿× Õð¶×ÆÍ
ìÅÔðÆ ÇåÁÅ× ÁÅåî ÃÅèéÅ çÆ êÀ°óÆ çÅ êÇÔñÅ â¿âÅ ÔË, êð Ü¶ Á¿çð çÅ ÇåÁÅ×
éÅ ÁÅò¶ å» ìÔ¹å ÃÅðÆ ÃîÇÃÁÅ ÖóÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË, À°Ô ë¶ð ÇÂÕ Ã¼Ú¶ ÇåÁÅ×Æ çÆ åð·» éÔÄ
ðÇÔ ÃÕçÅÍ íÅò¹Õ Ô¯ Õ¶ Ô÷Åð» ÔÆ ñ¯ÕÆ ì¹¼è ç¶ ôðèÅ¬ ìä ×Â¶, ÇåÁÅ×Æ ìäé ù ÇåÁÅð
Ô¯ ×Â¶ êð Û¶åÆ ÔÆ À°é·» ù êåÅ ñ× Ç×ÁÅ ÇÕ ÇÂÛÅò» À°é·» ç¶ éÅñ ÔÆ Ôé, À°Ô ë¶ð
ÇÂÃ¶ âð ÇòÚ ðÔ¶ ÇÕ Ã¿ÃÅð À°é·» ù òÅêÃ îé÷Èð Õð¶×Å ÇÕ éÔÄ À°é·» é¶ ÇÂÃ îÅð× ù
ÖðÅì Õð ÇçåÅ, À°Ô í¯× òÆ í¯×ç¶ ðÔ¶ å¶ ÇåÁÅ×Æ òÆ ÕÔÅÀ°ºç¶ ðÔ¶ ÇìñÕ¹ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ
ê¼Ûî ÇòÚ òÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
×¹ðÈ îÔÅðÅÜ ÜÆ íÆ ë¹ðîÅÀ°ºç¶ Ôé -
êÈ¿Áð åÅê ×¶ðÆ Õ¶ ìÃåzÅ¨
ÁêçÅ ÕÅ îÅÇðÁÅ Ç×ÌÔ å¶ éÃåÅ¨
ç¶Ã¹ Û¯Çâ êðç¶ÃÇÔ èÅÇÂÁÅ¨
ê³Ú Ú¿âÅñ éÅñ¶ ñË ÁÅÇÂÁÅ¨ (×¹ðìÅäÆ ê³éÅ - ACDH
(é¯à - Ú¶ÁðîËé ÁÅåî îÅð×)
Õ°Þ ñ¯Õ» çÅ êÅÖ³â ÇåÁÅ× ù Áï¯× éÔÄ Õð ÃÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ êÖ³âÆ ÇåÁÅ×Æ éÔÄ
Ôé, À°Ô Õêó¶ íÅò¶º ÇåÁÅ×ÆÁ» òÅñ¶ êÅ ñËä êð À°é·» ç¶ îé î¹ó î¹ó Õ¶ ê¹ðÅäÆÁ» ÁÅçå»
å¶ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê éÅñ ÔÆ Ã¼Ú¶ éÔÄ, çÈÃð¶ éÅñ ÇÕÃ åð·» Ã¼Ú¶ Ô¯ ÃÕç¶ Ôé?
ÁÃñÆ ÇåÁÅ×Æ ìÔ¹å ÔÆ ÃÅÔÃÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô èðåÆ å¶ ðÇÔ¿ç¶ òÆ Ãòð× ÇòÚ ÔÆ ÇòÚð ðÔ¶
Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
êÖ¿âÆ òåÆðÅ Á³çð ç¶ ÇòÁÕåÆåò çÆ ÇÕÃ¶ çðÅó çÅ êÌ×àÅòÅ ÔË Ã¯ÚäÆ, ÕæéÆ
å¶ ÕðéÆ ÇòÚ åÅñ î¶ñ éÔÄ ÔËÍ êÖ³âÆ Ã¯ÚçÅ ÔË ÇÜÃ åð·» çÅ À°Ô ÔË À°Ã ù ñ¯ÕÆ îé÷Èð
éÔÄ Õðé×¶Í Ã¯ À°Ô ÇÂÕ îÖ½àÅ ñ×Å ñËºçÅ ÔË, ÇÂÔ Ã¯Ú Õ¶Í ÇÂÔ ÞÈáÅ îÖ½àÅ ç¶Ö Õ¶ ñ¯ÕÆ
À°Ã å¯º êÌíÅÇòå Ô¯ Õ¶ À°Ã ù îé÷Èð Õð ñËä×¶ À°Ã ù ÇÂ÷å îÅä ç¶ä×¶, À°Ô ÁÅêäÆ
éÖ¶çÆ å¯º âðçÅ ÞÈá¶ ÇòÕÅð ÞÈá¶ ÇÕñ¶ ìäÅÀ°ºçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇòÚ¯º-ÇòÚ¯º À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù
éÖ¶ççÅ òÆ ÔË, âðçÅ ÔË ÇÕ çÈÃÇðÁ» ù À°Ã çÆ ÁÃñÆÁå çÅ êåÅ éÅ ñ× ÜÅò¶Í êÖ³âÆ
íÅò¶º ÇÂÔ êÈðÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÇÕÃ¶ ù ÁÅêä¶ ÁÅê çÅ êåÅ éÅ ñ×ä ç¶ò¶, ìÔ¹å
òÅðÆ À°Ã ù ÁÅê ù òÆ éÔÄ êåÅ Ô¹¿çÅ À°Ô ÕÆ Ã¯Ú ÇðÔÅ ÔË, ÕÆ Õð ÇðÔÅ ÔË, À°Ô ÁÅêä¶
ÁÅê Õ¯ñ¯º òÆ ÁÅêäÅ ÁÅêÅ «Õ¯ Õ¶ ðÖçÅ ÔË, ìÔ¹å òÅðÆ ÇÂÔ ×¼ñ À°Ã ù êåÅ òÆ éÔÄ
Ô¹¿çÆ, À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÕêàÆ éÅñ ÇîñÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Ü¶ À°Ã çÆ ÃÚÅÂÆ ù ò¿×ÅÇðÁÅ ÜÅò¶
À°Ô Ôð ÇÕÃî ç¶ ìÔÅé¶, ìÚÅú, î¹Õð ÜÅä ç¶ åðÆÕ¶, ÇÂæ¶ åÕ ÇÕ ì¹ðÅ íñÅ òÆ ÕÔ¶×Å å¶
ÁÅêäÆ ÃëÅÂÆ ç¶ò¶×ÅÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ì¿çÅ ×¹ÁÅÇÚÁÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ ÃîÅÜ ù òÆ Õ°Þ éÔÄ ç¶
ÃÕçÅ, Ü¶ ì¿çÅ ÁÅêäÆÁ» íÅòéÅò» éÔÄ ÕìÈñ¶×Å À°Ô â±¿ØÅ ÇÕÃ åð·» ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÁÅêÅ
ÇÕÃ åð·» ÚÆé ÃÕçÅ ÔË? ÁÅêÅ ÚÆéä ç¶ ðÃå¶ å¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù êÌ×àÅÀ°äÅ, ÁÅêäÅ éðÆÖä
ÕðéÅ, ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ Ôð ê¼Ö¯º ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ ÁÇå ÷ðÈðÆ ÔË, Ãí å¯º êÇÔñÆ êðå ÇÜÃ çÅ
79
ÃÅî·äÅ ÕðéÅ êËºçÅ ÔË À°Ô ÔË ÃÅâ¶ Áò×¹ä, ÇÜÔó¶ çì¶ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÃÄ å» ÃçÅ
ÔÆ ÇÂÕ îÖ½àÅ (ì¹ðÕÅ) êÅ Õ¶ Ã¿ÃÅð ç¶ ÃÅî·ä¶ ÁÅÀ°ºç¶ Ô», À°é·» Áò×¹ä» å¯º ÜÅä±¿ Ô¯ Õ¶ ÔÆ
ÁÅêÅ Ã¹èÅÇðÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ» çÅ ÕÇÔäÅ ÔË çò¿ç çÅ ÜÆòé ÔÆ å¿å± ÇòÕÅð çÅ ÕÅðé ÔË
çò¿ç å¿å± ÇòÕÅð çÅ ÕÅðä ÔË Üç¯º Á¿çð çÆÁ» íÅòéÅò» Áå¶ Ã¯ÚäÆ çÅ ìÅÔð ç¶ êÌ×àÅò¶
éÅñ áÆÕ åÅñî¶ñ Ô¯ Ü»çÅ ÔË å» å¿å± ÇòÕÅð Áå¶ êÌÃêð íÅòÕ íðêÈð éÅàÕ Öåî Ô¯ Ü»çÅ
ÔË ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÇÚÇÕåÃÕ ð¯×Æ ù Ãêôà åðÆÕ¶ éÅñ ÁÅêÅ êÌ×àÅÀ°ä ñÂÆ îçç Õðç¶ Ôé,
Üç¯º ÇÂÔ Ô¯ Ü»çÅ ÔË íÅò îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÃÔÆ åðÆÕ¶ éÅñ êÌ×àÅ ñËºçÅ ÔË å» À°Ã çÆ
ìÔ¹å ÃÅðÆ ôÕåÆ ÇÜÔóÆ íÅòéÅò» ù çìä ÇòÚ ñ¼×Æ Ô¯ÂÆ ÃÆ À°Ô ÇòÔñÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË, å»
îé°¼Ö ôÕåÆôÅñÆ å¶ ×åÆôÆñ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
G. Áå¶ Ô¶ ÁðÜé! Ü¯ ÇòôòÅôÆ ê¹ðô îé éÅñ, ÇÂ¿çzÆÁ» ù òÃ ÇòÚ ÕðÕ¶, Õðî
ÇÂ¿çzÆÁ» éÅñ Õðîï¯× çÅ ÁÅÚðä ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÃÌ¶ôá ÔËÍ
H. ÇÂÃ ñÂÆ ÃÅôåð ÇòèÆ éÅñ éÆÁå ÕÆå¶ Ô¯Â¶ Ãðì ðÈê Õðî» ù Õð ÇÕÀ°ºÇÕ Õðî
é Õðé çÆ Áê¶ÕôÅ Õðî ÕðéÅ Ã¶Ìôà ÔË åæÅ Õðî éÅ Õðé å¯º å¶ðÅ ÃðÆð ÇéðìÅÔ íÆ
ÇÃ¼è éÔÄ Ô¯ò¶×ÅÍ
I. Áå¶ Ô¶ ÁðÜé! ì¿èé ç¶ íË ÕðÕ¶ íÆ Õðî» çÅ ÇåÁÅ× ÕðéÅ ï¯× éÔÄ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ
ï¼× ÁðæÅå êÌî¶ôð ç¶ éÇîå ÕÆå¶ Ô¯Â¶ Õðî» ù ÇÃòÅÂ¶, Áé§ï Õðî» ÇòÚ ñ¼Ç×ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ
ÔÆ ÇÂÔ êÌÅäÆ Õðî» ðÅÔÄ ì¿Çé·ÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÂÃ ñÂÆ Ô¶ ÁðÜé! ÁÅÃåÕ å¯º ðÇÔå Ô¹¿çÅ, À°Ã
êÌî¶ôð ç¶ éÇîå Õðî» ù íñÆ êÌÕÅð ÁÅÚðä ÕðÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ À°Ã ç¶ ÇåÁÅ× ç¶ ÇòÚÅð ÇéðÅ êÖ³â Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ
ÇÂÔ ÇòÚÅð À°êðÅîåÅ å¶ ØíðÅÔà å¶ î¯Ô å¯º À°åê³é Ô¯Â¶ ÔéÍ Ã¼ÚÅ ÇåÁÅ× òËðÅ× å¯º ÔÆ
ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, ÇéôÕÅî Ô¯ Õ¶ Õðî Õðé¶ òÆ úé¶ ÔÆ ÷ðÈðÆ Ôé, ÇéôÕÅî Õðî, Õðî éÅ Õðé
éÅñ¯º ÇÕå¶ òè À°ÚÅ Ã¹¼ÚÅ ÔË ÇÜÃ é¶ Ã¼ÚÅ Ã¹¼ÚÅ ÁÇíÁÅÃ ÕÆåÅ ÔË, êÈðÆ ÇîÔéå ñ×ÅÂÆ ÔË
À°Ô ÇéôÕÅîåÅ çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ÃÕçÅ ÔËÍ À°Ô ÁÅêäÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ ÕðÕ¶ Ã¿Üî
ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» ÁÅêä¶ Õðî Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
Õ¯ÂÆ òÆ îÅéò Çìé» Õðî ÕÆå¶ éÔÄ ðÇÔ ÃÕçÅÍ Çå¿é êÌÕÅð ç¶ Õðî ÁÃÄ Õðç¶
Ô», ÖÅäÅ êÆäÅ Ô¯ð ÇéÜÆ ÃðÆðÕ ÇÕÇðÁÅ, À°Ô ÁÃÄ ÁÅêä¶ ñÂÆ Õðç¶ Ô», ÇÂÔ ÇÕÇðÁÅò»
áÆÕ åð·» Õðé éÅñ ÃðÆð áÆÕ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ çÈÃð¶ Õðî ÁÃÄ ÁÅêä¶ ñÂÆ å¶ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ
Áå¶ êðÃêð Ãì¿è» ñÂÆ Õðç¶ Ô», ðñ Õ¶ ÖÅäÅ ðñ Õ¶ ì÷Åð ÜÅäÅÍ åÆÃð¶ Ôé À°Ú¶ Õðî
ÇÜÔó¶ ÃÅù î¹Õå Õðç¶ Ôé ÇÂé·» Õðî» ç¶ ÃÅð¶ ëñ À°Ã êÌíÈ ù ÔÆ ÃîðÇêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
Á¼áò» Ãñ¯Õ ç¯ åðÆÇÕÁ» éÅñ ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ êÇÔñÅ Áðæ ÔË À°Ô Õðî Õð¯ ÇÜÔó¶
ÃòË íð¯Ã¶, Ã¿Üî, Çéðñ¶êåÅ Áå¶ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ù ÃîÅé ÕðÕ¶ Áå¶ îÅéÇÃÕ ôÕåÆ ù ÃîÅé ÕðÕ¶
Ççzó· ÕÆåÅ Ô¯ò¶Í ÇÂÔ¯ ÔÆ Ãí å¯º À°ÚÅ Õðî ÔË ÇÂÃ çÅ ÇòÃæÅð Á¼×¶ ÕðÕ¶ ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ çÈÃðÅ
Áðæ ÔË ÇÕ Ôð ÇÂÕ Õðî ÁÅêä¶ Ã¹íÅÁ Áé°ÃÅð ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Çå¿é ×¹ä å°ÔÅâ¶ Ã¹íÅÁ ù êÌ¶Çðå
Õðç¶ Ôé, ÁÃÇíÁ Õðî ÇéÖ¶çÆ ç¶ Ô¯ä×¶ ìÜÅÂ¶ ÃòËÇçzó·åÅ éÅñ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî å¯ºÍ
×ÆåÅ çÅ Ã¿ç¶ô ÔË - å°ÔÅù ÁÅêä¶ Õðî ÁÅêä¶ êÌåÆ Ç÷¿î¶òÅðÆ ÃîÞ Õ¶ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶
Ôé, å°ÔÅù ÁÅêä¶ ×¹ä å¶ ÃîðæÅ ÃîÞäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË å» Ü¯ å°ÃÄ ÁÅêä¶ Õðî ÃîÞ Õ¶ Ã¹Ú¼ÜÆ
åð·» Õð ÃÕ¯Í Üç¯º ÁÃÄ ÜéåÅ çÆÁ» ï¯×åÅò» çÅ Çòôñ¶ôé Õðç¶ Ô» ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» ÚÅð
80
ÇÕÃî ç¶ îé°¼Ö Ôé - êÇÔñ¶ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ îÅéÇÃÕ ê¼Ö¯º ÁÇå åÆìð ì¹¼èÆ òÅñ¶ å¶ À°é·» çÅ
ìóÅ Ççzó· ÕÅìÈ ÔË ÁÅêäÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ îé å¶Í À°é·» ù ÚÅÔÆçÅ ÔË À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ô¯ð
ÇòÃåÅð éÅñ ÜÅéä Áå¶ ÁÅêäÆ ì¹¼èÆ çÆ òðå¯º ÃîÅÜ çÆ Ã¶òÅ ÇòÚ ñÅÀ°ä, À°é·» çÅ èðî
çÈÃÇðÁ» çÆ Ã¶òÅ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, À°é·» çÆ ì¹¼èÆ çÅ À°êï¯× ÃîÅÜ ñÂÆ ÃîÅÜ ù Ç×ÁÅé
ç¶ä ñÂÆ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ çÈÃðÆ ÇÕÃî Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜé·» çÅ Þ¹ÕÅÁ ìÔ¹å Ç×ÁÅé òñ éÔÄ
Ô¹¿çÅ êð À°Ô ÃðÆðÕ ê¼Ö¯º ìó¶ ôÕåÆôÅñÆ Ô¹¿ç¶ Ôé À°é·» ù ÁÅêäÆÁ» ÃðÆðÕ ôÕåÆÁ» ÃîÅÜ
Ã¶òÅ ÇòÚ ñ×ÅÀ°äÆÁ» ÚÅÔÆçÆÁ» ÔéÍ åÆÃð¶ À°Ô Ôé ÇÜé·» ù Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔä çÅ
ÇòòÅÔÇðÕ Ç×ÁÅé ÔË À°Ô ÕîÅ ÃÕç¶ Ôé å¶ ÕîÅ Õ¶ ÃîÅÜ çÆ Ã¶òÅ Õð ÃÕç¶ ÔéÍ Ú½æ¶
À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ çÈÃÇðÁ» çÆÁ» ÷ðÈðå» êÈðÆÁ» Õð ÃÕç¶ Ôé, çÈÃÇðÁ» çÆ Ã¶òÅ Õð ÃÕç¶
Ôé, ë¶ð À°Ô ÁÅêäÆ ÜÆòÕÅ ÕîÅ ÃÕç¶ ÔéÍ
ÇÂÔ ÚÅð òðé ÃîÅÜ çÆ íñÅÂÆ ñÂÆ ÔÆ ìäÅÂ¶ ×Â¶ ÃéÍ éÅñ ÔÆ Õ¿î çÆ ò¿â
ñÂÆ ìäÅÂ¶ ×Â¶ Ôé, Ãî» êÅ Õ¶ ÇÂÔ ò¿â ÜÅå êÅå ÇòÚ ìçñ ×ÂÆ Ü¯ ÇÕ íÅðåÆ ÃîÅÜ
çÅ Õ¦Õ ìä Õ¶ ðÇÔ ×ÂÆÍ êÌÅÚÆé Ãî¶º ÇòÚ ÇÂÔ ò¿â ÇÂÕ Ãëñ Ã¿×áé ÃîÅÜ ñÂÆ ñ¯óÄçÅ
ÃÆ å» Ü¯ ÃÅðÅ ÃîÅÜ ÁÅêäÅ Õðî ÃîÅÜ çÆ íñÅÂÆ ñÂÆ ÕðçÅ ðÔ¶ ÇÜò¶º ÇÜò¶º Ãî» ìÆåçÅ
Ç×ÁÅ Ã¹ÁÅðæÆ ÁÅ×È Áå¶ êÌÚÅðÕ» é¶ ÇÂÃ ò¿â ù ìÔ¹å Õ¼àó åðÆÕ¶ éÅñ ñÅ×È ÕÆåÅ ÇÜÃ
éÅñ ìÔ¹å â±³ØÆÁ» çðÅó» êË ×ÂÆÁ» å¶ ÇòåÕð¶ òè ×Â¶, À°é·» é¶ Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ ÇÂÃ ò¿â
ù ÜÅå» çÆ ò¿â ìäÅ ÇçåÅ, À°Ã éÅñ À°é·» çÅ çÈÃÇðÁ» À°å¶ Õì÷Å Ô¯ Ç×ÁÅÍ
Á¼Ü îé¯ÇòÇ×ÁÅé å¶ ÃñÅÔÕÅð ÃÕ±ñ» Áå¶ ÕÅñÜ» ÇòÚ ì¼ÇÚÁ» ç¶ ÇòòÔÅð ç¶Öç¶
Ôé À°é·» çÆ ì¹¼èÆ çÅ ê¼èð ç¶Öç¶ Ôé, ÁÅçå», Ã¹íÅÁ ç¶Öç¶ Ôé å» Ü¯ À°é·» çÆ ÃÔÅÇÂåÅ
ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕ¶, Á¼×¶ êó·é ñÂÆ ÇÂÔ çÇÃÁÅ ÜÅ ÃÕ¶, ÇÕÔó¶ Çòô¶ ñË ÃÕçÅ ÔË, ÇÕÔó¶ Çòô¶
À°Ô Ú¿×Æ åð·» Õð ÃÕçÅ ÔË À°Ã çÆ ÃîðæÅ ÕÆ ÔË, À°Ã çÆ ï¯×åÅ ÕÆ ÔË, Ü¯ î÷îÈé ï¯×åÅ
ÃîðæÅ Áé°ÃÅð éÅ ñÂ¶ ÜÅä å» ÃëñåÅ ç¶ î½Õ¶ Øà ÃÕç¶ ÔéÍ Á¼Ü íÅò¶º ÃñÅÔÕÅð Ôé,
ð¹ÚÆ ç¼Ãä òÅñ¶ Ôé, ÇòÁÕÇååÉ ç¼Ãä òÅñ¶ Ôé å» òÆ ìÔ¹å ÃÅð¶ é½ÜòÅé ØíðÅÂ¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶
Ôé, ì½ºçñ¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ À°Ô ÕÆ Õðé, À°é·» ç¶ Ã¿Ã¶ ÜÅå çÆ ò¿â å¯º ÇìñÕ°ñ À°ñà
ÔéÍ Á¼Ü ÁËéÆ Ö¹ñ· ÔË Õ¯ÂÆ Õ°Þ òÆ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ Ã¯ Ô¹¿çÅ ÇÂÔ ÔË ÇÕ À°Ô À°åÃÅÇÔå Ô¯ Õ¶
ÇÂÕ êÅÃ¶ Ü»ç¶ Ôé, Û¶åÆ ÔÆ Á¼Õ Õ¶ çÈÃð¶ êÅÃ¶, åÆÃð¶ ÇÂÃ åð·» Õðç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶
åÜðÇìÁ» ç¶ ñÅí Ô¯ ÃÕç¶ Ôé êð Ü¶ ÇÂÔ åÜðì¶ ÃîÞä ñÂÆ ÕÆå¶ ÜÅä, ÇÂÔ ç¶Öä ñÂÆ
ÕÆå¶ ÜÅä ÇÕ î¶ðÆÁ» ï¯×åÅò» ÕÆ Ôé? î¶ðÆ ÃîðæÅ ÕÆ ÔË, î¶ð¶ ÕÆ ×¹ä Ôé, ÕÆ ÕîÆÁ»
Ôé? ÇÂÃ ôñ¯Õ ÇòÚ Ã¹íÅÁ Áé°ÃÅð Õðî Õðé å¯º íÅò ÔË ÁÅêäÆ ÃîðæÅ å¶ ï¯×åÅ Áé°ÃÅð
ÇÂæ¶ ÜÅå å¯º íÅò éÔÄ ÔËÍ Ôð ÇÂÕ ù ÁÅêä¶ ÜÆòé ù Ã¶è ç¶äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË å» Ü¯ À°Ô
ÁÅêä¶ ×¹ä Áò×¹ä ÜÅä Õ¶ À°é·» ù ÁÅêäÆ ôÕåÆ ìäÅò¶Í
ÁðÜé Ü¯ ÇÕ ÃðÆðÕ ê¼Ö¯º åÕóÅ ÔË, ÇÃÔåî³ç ÔË ï°¼è çÆ ÕñÅ ÇòÚ Çéê¹¿é ÔË, À°Ô
ÇåÁÅ× çÆ ×¼ñ Õð ÇðÔÅ ÔË, ÁÅêäÅ èðî ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ù í¹¼ñ ÇðÔÅ ÔË, À°Ô ÁÅêäÅ
èðî í¹¼ñ Õ¶ çÈÃÇðÁ» çÅ èðî ÇéíÅÀ°ä ÜÅ ÇðÔÅ ÔË, ÇÂÔ Ã¿åÅê çÅ ÕÅðé Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÃÌÆ
Ç´ôé ÜÆ Ü¯ ÇÕ ÇÂÕ îÔÅé ï¯×Æ Ôé À°Ô ÁðÜé çÆ ï¯×åÅ ù ÜÅäç¶ Ôé Áå¶ À°Ã ù
Õðîï¯× ñÂÆ ÁÅç¶ô ç¶ ðÔ¶ Ôé Áå¶ À°Ã ù ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× çÅ ÇåÁÅ× Õðé ñÂÆ êð¶ð
ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÜÅä ñËä Áå¶ ÃîÞ ñËä å¯º ìÅç òÆ À°Ã ù ÇÂÔ ÃîÞä çÆ ñ¯ó ÔË ÇÕ À°Ã
é¶ Õðî ÇÕÃ åð·» ÕðéÅ ÔË, Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ Ãí å¯º À°Ú¶ Õðî À°Ô Ôé
ÇÜÔó¶ ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ ÜÅä ÇÜé·» ç¶ ëñ çÅ òÆ ÇåÁÅ× ÕÆåÅ ÜÅò¶, ëñ òÆ Áðêä
Õð ÇçåÅ ÜÅò¶Í
ìÔ¹å ÃÅð¶ Ã¼Üä ëñ ÇåÁÅ×ä Ü» Áðêä Õðé ç¶ Áðæ ù ìÔ¹å ×ñå ÃîÞç¶ Ôé,
81
ìóÅ î¯ó å¯ó Õ¶ ×ñå Áðæ Õ¼ãç¶ Ôé, ì¼Õð¶ çÆ ìñÆ ç¶äÆ, Ô¯ð ÇÕÃ¶ ÜÅéòð çÆ ìñÆ
ç¶äÆ ð¼ì ù êÌÃ§é ÕðéÅ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Áðæ Õðç¶ Ôé, À°Ô î³éç¶ Ôé ÇÕ ÜÆò Ô¼ÇåÁÅ ÇÂÕ
ôðîéÅÕ ÇÕÇðÁÅ ÔË, êð ÔÅñ¶ òÆ ÕÂÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» êÌÅÚÆé ÇÕÃî çÆÁ» æÅò» Ôé ÇÜæ¶
ÔÅñ¶ òÆ ÜÆò Ô¼ÇåÁÅ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË, ìñÆ ÇçåÆ Ü»çÆ ÔË ÔÅñ»ÇÕ Õ¯ÂÆ åðÕ éÔÄ ÔË, ÇÜÃ
éÅñ ÇÂÔ ÇÃ¼è ÕÆåÅ ÜÅò¶ ÇÕ ìñÆ ç¶ä éÅñ ð¼ì Ö¹ô Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ ÇÂÔ ÇÕÃ åð·» Ô¯ ÃÕçÅ
ÔË Ü¯ Ãðìåð êÌ¶î ÔË, ô»åÆ ÔË, ÃîÅéåÅ ÔË, À°Ô ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÕðîÕ»â» éÅñ Ö¹ô Ô¯ ÜÅò¶×Å?
áÆÕ ÃîÞä ñÂÆ ìñÆ ôìç ç¶ Áðæ ù áÆÕ åð·» ÃîÞäÅ ÔË À°Ô ÔË ÇåÁÅ×, ÁÅêä¶ Ô¼Õ»
çÅ òÆ ÇåÁÅ× ÕðéÅ, çÈÃÇðÁ» ñÂÆ Ö¹ôÆ-Ö¹ôÆ ÕðéÅ, ìóÆ ÇÂ¼ÛÅ êÈðòÕ ÕðéÅ Ü¶ å°ÃÄ
çÈÃÇðÁ» ù À°Ô ç¶ ÃÕ¯ Ü¯ å°ÔÅâ¶ Õ¯ñ ÔË ÇÂ¼ÛÅ éÅñ ç¶äÅ, Ö¹ô Ô¯ Õ¶ ç¶äÅ, ÇÂÔ ÔË ÇåÁÅ×Í
A@. åæÅ Õðî é Õðé å¯º åÈ±¿ êÅê ù êÌÅêå Ô¯ò¶º×Å ÇÕÀ°ºÇÕ êðÜÅêÇå ìÌÔîÅ é¶
ÁÅÇç ÇòÚ ï¼× ÃÇÔå êÌÜÅ ù ðÚ Õ¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÂÃ ï¼× ç¹ÁÅðÅ å¹°î ñ¯Õ òÅè¶ ù êÌÅêå
Ô¯ò¯º×¶Í Â¶Ô ï¼× å¹°ÔÅù îéÇÂÛå ÕÅîéÅò» ç¶ä òÅñÅ Ô¯ò¶×ÅÍ
AA. åæÅ å¹°ÃÄ ñ¯Õ ÇÂÃ ï¼× ç¹ÁÅðÅ ç¶òÇåÁ» ù À°éå Õð¯ Áå¶ À°Ô ç¶òåÅ ñ¯Õ
å¹°ÔÅâÆ À°éåÆ Õðé×¶, ÇÂÃ êÌÕÅð ÁÅêÃ ÇòÚ Õðå¼ò ÃîÞ Õ¶ À°éåÆ Õðç¶ Ô¯Â¶ êðî ÕÇñÁÅä
ù êÌÅêå Ô¯ò¯º×¶Í
AB. ï¼× éÅñ êÌÃ¿é Ô¯Â¶ ç¶òå¶ å°ÔÅù Çìé» î¿³Ç×Á» ÔÆ îÈ¿Ô î³Ç×ÁÅ ëñ ç¶ä×¶ ÇÜÔó¶
ÇÂÔ ëñ í¯×ä×¶ Áå¶ ç¶òÇåÁ» ù Õ°Þ í¶àÅ éÔÄ Õðé×¶ À°Ô Ú¯ð Ô¯ä×¶Í
ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ èðî Õðé ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö åðÆÕ¶ çÃç¶ Ôé À°Ô çÃç¶ Ôé ÇåÁÅ× éÅñ
ÕÆåÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» Õðî ì¿èé éÔÄ ìäçÆÁ» êð Ã¹ÁÅðæ éÅñ ÕÆåÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» ì¿èé
ìäçÆÁ» Ôé, Õðî ÕðÕ¶ ëñ éÅñ ì¿é· Çç¿çÆÁ» ÔéÍ î¯Ô ÇåÁÅ× Õ¶ Õðî ÕðéÅ ÇÂÔ ÔÆ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ôìç Ç×ÁÅé ï¼× ÇÂæ¶ ÃÆîå åðÆÕ¶ éÅñ ìñÆ éÔÄ ÔË
ÇÂÔ êÈÜÅ çÆ ÇÂÕ ðÃî ÔËÍ ×Ì¿æ» ÇòÚ ÕÂÆ ÇÕÃî ç¶ ï¼× ç¼Ã¶ ×Â¶ Ôé ÕÂÆ ÇÕÃî ç¶ ï¼×
×ÌÇÔÃåÆ Õðç¶ Ôé ÕÂÆ ò¼Ö-ò¼Ö êÌÅêåÆÁ» ñÂÆ Õðç¶ ÔéÍ ÕÂÆ ìñÆ Çç¿ç¶ Ôé, ÕÂÆ ìÔ¹å
ÃÅç×Æ éÅñ Õðç¶ Ôé, ÕÂÆ Ã¯Úç¶ Ôé ×Ì¿æ» ù ÕðîÕ»â éÅñ êó·éÅ òÆ ï¼× ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ»
å¶ ÕÅìÈ òÆ ï¼× ÔË ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ ï¯× ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ ÕðéÅ, îé ù
ÕÅìÈ ÕðéÅ, ÃÅð¶ ëñ» çÅ ÇåÁÅ× ÕðéÅ ÇÂÃ ù ÁéÅÃÕåÆ ï¼× ÕÇÔ¿ç¶ Ôé Ã¼Ú ê¹Û¯ å»
îé°¼ÖÆ ÜÆòé ÔÆ ÇÂÕ ï¼× ÔË, Ãò¶ð å¯º ôÅî åÕ ÃÅð¶ Õðî, ÖÅäÅ êÆäÅ, ì¯ñäÅ, å°ðéÅ Ã½äÅ
ÃÅð¶ ÔÆ ï¼× Ôé, íÅò¶º ìÔ¹å Ø¼à ñ¯ÕÆ ÇÂÃ ×¼ñ ù ÜÅäç¶ ÔéÍ ï¼× ôìç Çå¿é ÇÕÃî ç¶
Õðî çÃçÅ ÔË, êÌíÈ êÈÜÅ, çÅé, îé ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅ Õ¶ Ã¹å¿åð Ô¯äÅ, ÃÅôåð êó·é¶
Ã¼Ú, ô»åÆ Áå¶ çÇÂÁÅ ÕðéÅÍ Çå¿é êÌÕÅð ç¶ ï¼× ÕÆå¶ Ã¹å¿åð Ô¯äÅ, ÃÅôåð êó·é¶ Ã¼Ú,
ô»åÆ Áå¶ çïÅ ÕðéÅÍ Çå¿é êÌÕÅð ç¶ ï¼× ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, ÇåÁÅ× ù î¹¼Ö ð¼Ö Õ¶ ëñ ù
ÇåÁÅ× Õ¶ ÇÜÔó¶ Õðî ÃîÅÜ Ã¹èÅð ñÂÆ ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, ÃîÅÜ ù Ã¿×áé Õðç¶ Ôé, À°é·»
ù òÆ ï¼× ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ï¼× Á³çð òÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ìÅÔð òÆ ÁÅî Ã¼Üä Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ» çÆ
ÔÆ ìñÆ Çç¿ç¶ Ôé êð Á³åðî¹ÖÆ ï¼× å» ìóÆ ÃÅç×Æ ç¶ Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ Ã¿Üî ÇñÁÅÀ°ä ñÂÆ
ÕÆå¶ Ü»ç¶ ÔéÍ
Üç¯º Õ¯ÂÆ ï¼× Õð Ú¹ÕçÅ ÔË Ü¯ À°Ãç¶ ëñ Çîñä À°Ô çÈÃÇðÁ» ù Áðêä Õð ç¶ä¶
ÚÅÔÆç¶ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¼× Ãí å¯º À°åî èðî Ô¹¿çÅ ÔËÍ ×ðÆì ñÂÆ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî ÇéÃ¹ÁÅðæ
Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî ñ¯óò¿ç» çÆÁ» ñ¯ó» êÈðÆÁ» ÕðéÆÁ», ÇÂÔ Ô¯ð ñÅíçÅÇÂÕ ï¼× ÔË Üç¯º
å°ÃÄ ÁÅêä¶ Õðî» ç¶ ëñ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ çÈÃÇðÁ» ù ò¿âç¶ Ô¯ å» å°ÃÄ Õðî ì¿èé å¯º Û°à
Ü»ç¶ Ô¯Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÇåÁÅ× ÃîÅÜ ÇòÚ îÅä êÌÅêåÆ çÅ êÅåð ìäçÅ ÔË êÌÃ¿éåÅ Çç¿çÅ ÔË
82
ÇÜÔó¶ Õðî Õðç¶ Ôé À°Ô Ã¹å¿åð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ Ã¿ÃÅð ç¶ ÃÅð¶ ò¼â¶ ì¿ÇçÁ» é¶ ÇåÁÅ× ÕÆåÅ
ÔË, ÃîÅÜ ñÂÆ ÃîÅÜ Ã¶òÅ ñÂÆ Ãí Õ°Þ Û¼ÇâÁÅ ÔËÍ ÇåÁÅ× ÜÆòé çÅ ÇÂÕ ìÔ¹å Ã¯ÔäÅ
×¹ä ÔË, Ã¼Ú¶ Ã¹Ú¶ ÜÆòé çÅ êÌ×àÅòÅ ÔË ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ï¼× çÆ îÔ¼ååÅ çÃç¶ Ôé
ÇÂÔ èðî ÔË ÇâÀ±àÆ ÔË ÇÂÔ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÕÃ¶ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ éÔÄ ÕðéÅ
ÚÅÔÆçÅÍ
×ÌÇÔÃåÆ ï¼× Õðç¶ Ôé À°é·» ñÂÆ ÇÂÔ ÇâÀ±àÆÁ» ÕðéÆÁ» ìóÆÁ» ÷ðÈðÆ Ôé å» Ü¯
À°Ô Ã¿ÃÅð çÆÁ» êÌÅêåÆÁ» Õð ÃÕäÍ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ ÕÆåÆ ×ÂÆ Ã¶òÅ ï¼× ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÆ
ÔË êð ÇåÁÅ×Æ ñÂÆ ï¼× çÅ Ô¯ð Áðæ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇåÁÅ×Æ çÆÁ» Õ¯ÂÆ Ã¿ÃÅðÕ ÇâÀ±àÆÁ» éÔÄ
À°Ô ÇÜÔóÆÁ» òÆ ÇâÀ±àÆÁ» ÕðçÅ ÔË À°Ô Á³åð ï¼× Ô¹¿çÅ ÔËÍ À°Ô Ç×ÁÅé çÆ Ü¯å Ü×Å Õ¶
ÁÅêä¶ ÃÅð¶ Ã¿ÃÕÅð ëÈÕ Çç¿çÅ ÔËÍ Üç¯º òÆ Õ¯ÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ ÃÅð¶ íÅò ð¹ÚÆÁ» çÅ ÇåÁÅ×
ÕðçÅ ÔË Áå¶ À°Ã ÇÂÕ çÆ íÅñ ÇòÚ ÇéÕñçÅ ÔË, Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× å¶ Ú¼ñä çÅ Ççzó·
ÇÂðÅçÅ ÕðçÅ ÔË åç À°Ô ï¼× ÕðÕ¶ ÁÅêäÆÁ» ÃÅðÆÁ» ÇÂ¼ÛÅò» çÆ ÁÔÈåÆ À°Ã ÇòÚ êÅ
Çç¿çÅ ÔËÍ ë¶ð À°Ô Ã¹å¿åð Ô¯ Õ¶ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ ÚñçÅ ÔËÍ
Ç×ÁÅð» å¶ ìÅð» ôñ¯Õ ç¶òÇåÁ» å¶ ÔËÍ ÁÇ×ÁÅéÆ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ ç¶òå¶ ÁÕÅô ÇòÚ
ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ À°Ô îé°¼Ö» ç¶ êÌÅñìè ç¶ îÅñÕ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ç¶òå¶ Õ¶òñ ÁÅêä¶ Á³çð çÆ
ÔÆ íÅòéÅ çÅ êÌ×àÅòÅ Ô¹¿ç¶ Ôé ÃÅâ¶ ÁÚ¶å îé çÅ êÌ×àÅòÅ Ô¹¿ç¶ Ôé, ç¶òÇåÁ» å¶ ÇòôòÅô
À°é·» é¶ ìäÅÇÂÁÅ ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶ Á¿çð ç¶ Ãð¯å å¯º ÜÅä±¿ éÔÄ Ãé, ÇÜé·» ù ìÅÔð ÇçÃçÅ
Õ¯ÂÆ Áñ½ÇÕÕ ôÕåÆ çÆ ñ¯ó ÃÆ, À°é·» ù ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ ñÂÆ ç¶òå¶ çÆ ñ¯ó êÂÆ ÇÜÔóÆÁ»
À°Ô ÁÅê éÔÄ ÃÆ êÈðé Õð ÃÕçÅÍ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÜÃ é¶ ç¶òå¶ ç¶Ö¶ Ôé À°Ô îÈðÖ ÔÆ
Ô¯ò¶×Å, ÷ðÈð À°é·» é¶ ÁÅêäÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ êÅÃÅ ç¶ÇÖÁÅ Ô¯ò¶×Å å» ×ñåÆ éÅñ À°é·» ù À°Ô
ç¶òå¶ çÅ í¹ñ¶ÖÅ êË Ç×ÁÅÍ ìÅÔðî¹ÖÆ ñ¯Õ» é¶ ÁÅêäÆ Ã½Ö ñÂÆ ç¶òå¶ ðÚ ñÂ¶, ÁÃñ ÇòÚ
ÇÂÔ ç¶òå¶ ×¹¼Þ¶ Ã¿ÃÅð ç¶ êÌåÆÕ Ôé À°Ã ìÅð¶ çðÃÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
À°Ô ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÔó¶ ÇéðÅÕÅð ù éÔÄ Áé°íò Õð ÃÕç¶ À°é·» ñÂÆ Õ°Þ ÇÚ¿é Ô¯ä¶ ìó¶
ÁòôÕ Ôé, ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä ñÂÆ Õ°Þ ÇÚ¿é» çÆ òðå¯º ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË ìÅç ÇòÚ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÚ¿é
å¯º Á¼×¶ ÜÅä ñÂÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË Õ¶òñ ÇÚ¿é À°å¶ ÔÆ éÔÄ ðÇÔäÅ Ô¹¿çÅ, Ã¯ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ºÇçÁ»
ÇÚ¿é ù ÇÕå¶ ÇêÛ¶ Û¼â Õ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ Á¼×¶ ÇéÕñ Ü»çÅ ÔËÍ
ÁÇ×ÁÅéÆ Õ¶òñ ÇÚ¿é ù ÔÆ êÈÜç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé Çìé» ÜÅä¶ Çìé» ì¹Þ¶ À°Ô ÇÚ¿é å¯º êð·¶
ÇÚ¿é å¯º Á¼×¶ Ü»ç¶ ÔÆ éÔÄ, êð Ü¶ Õ¯ÂÆ ÇÂÔ ì¹Þ ñò¶ ÇÕ ÇÚ¿é ÇÕÃ çÅ êÌåÆÕ ÔË À°Ô
ÇéðÅÕÅð åÕ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ ÜÅä Ü»çÅ ÔË ÇÂÔ ÇÚ¿é ÇÂÕ êðÅð¿íÕ ÔË ÇéðÅÕÅð çÆ
êÇÔñÆ êÀ°óÆ ÔË, Ô½ñÆ Ô½ñÆ À°Ã ù êðÅð¿í çÅ êÌå¼Ö Áé°íò Ô¯ ÜÅÂ¶, À°Ô ÁÅê ÔÆ À°Ã ÇÚ¿é
éÅñ ÇÂÕÇîÕ Ô¯ ÜÅò¶Í
AC. ï¼× çÅ ìÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÖÅä éÅñ ÃÅð¶ êÅê è¹ñ Ü»ç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ ÁÅê ìäÅ
Õ¶ ÁÅê ÔÆ ÖÅ ñËºç¶ Ôé À°Ô êÅê ç¶ íÅ×ÆçÅð ÔéÍ
ÇåÁÅ× çÅ ×¹ä ÃÅâ¶ Á¿çð ÔË, Ççñ Ö¯ñ· Õ¶ ç¶äÅ å¶ ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ çÆ ÁÅÃ éÅ ðÖäÆ
ÁÅåî Ã¿íÅñ òÆ ÃÅâ¶ Á¿çð çÅ ×¹ä ÔË, ÇÂÔ Õ¶òñ îé°¼Ö» çÅ ÔÆ éÔÄ ÃÅð¶ ÜÆò» çÅ ÔË,
å°ÃÄ ÁÅêäÅ ÜÆòé ÇåÁÅ× ù ÃîðÇêå Õðç¶ Ô¯ ÇÕ ÁÅåî Ã¿íÅñ ÇòÚ ñ×ÅÀ°ºç¶ Ô¯ ÇÂÔ
å°ÔÅâ¶ òÅåÅòðä å¶ ÇÃÇÖÁÅ å¶ Çéðíð ÔËÍ ÇÜé·» éÅñ å°ÃÄ Ü¿î¶ êñ¶ Ô¯ ÇÜé·» éÅñ å°ÃÄ
ÁÅêäÅ Ãî» ÇìåÅ ðÔ¶ Ô¯ À°Ã çÅ êÌíÅò å°ÔÅâ¶ ÁÅåî Ã¿íÅñ å¶ êËºçÅ ÔËÍ
ÇîÃÅñ òÜ¯º ÁÅðÆÁÅ ÃÇíÁÅÚÅð ÇòÚ Üç¯º ÖÅäÅ ìäçÅ ÔË êÇÔñ» ÁÇåæÆ ù êð¯ÇÃÁÅ
83
Ü»çÅ ÔË ìÅÕÆ ÃÅð¶ ìÅç ÇòÚ Ö»ç¶ Ôé Ü¯ ìÚ ÜÅÂ¶, ÇÂÔ ÇÂÕ êÀ°óÆ ÔË ÇêÁÅð çÆ å¶ ç¶ä
çÆ, ÇÜÃ éÅñ å°ÃÄ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯ Ü¯ ÇéðÅ ÇêÁÅð ÔË, Â¶Ã å¯º À°ñà Á¼Ü çÅ ÃîÅÜ
ÃÅù ô¿Õ¶ íÇðÁÅ ìäÅÀ°ºçÅ ÔË, ÁÃ¹ðÇÖÁå ÇÂéÃÅé, ÁÅêäÆÁ» ÷ðÈðå» ù êÇÔñ» ç¶ÖçÅ ÔË
å¶ ÁÅêä¶ ñÂÆ Ãí å¯º Ú¿×Æ ÚÆ÷ ðÖçÅ ÔËÍ
ê¼ÛîÆ ÃÇíÁÅÚÅð Áå¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÔÀ°îË (ego) ù Ú¶åéåÅ çÅ Çì¿çÈ ÃîÞç¶ Ôé
êð êÈðì çÅ ÃæÅÂÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÇÂÃ éÅñ ÃÇÔîå éÔÄ ÇÂÔ ì¹¼èÆ ù Çéð¯ñ ÇÚ¿åé ù Á¿çð
çÆ ÁòÃæÅ çÅ ÇÂÕ ÇÔ¼ÃÅ î¿³éç¶ Ôé çÈÃðÅ Á³åÔÕðé, ÇÚå ÃÇå Áå¶ ÔÀ°îË ÔËÍ ê¼Ûî ÇòÚ
îé°¼Ö çÆÁ» ÃÅðÆÁ» ÇÕÇðÁÅ ÔÀ°îË ù ôÕåÆôÅñ ìäÅÀ°ä ÇòÚ ñ¼×ÆÁ» ðÇÔ¿çÆÁ», ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ
ÇòÚÅðèÅðÅ ÇòÚ ÇåÁÅ× ÕçÆ ÁÅ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ, ÁÅêÅ ç¶äÅ Ãí å¯º Á¼ÛÆ ÚÆ÷, òèÆÁ»
ÚÆ÷ ç¶äÆ À°Ô Õ¶òñ ÇéÃ¹ÁÅðæ éÅñ ÔÆ ÁÅ ÃÕçÆ ÔËÍ Çéðñ¶êåÅ ÃîÞÅÀ°ä ñÂÆ òÆ ÃÅù
ÔÆ ÃîÇÃÁÅ ÁÅÂÆ ÔË À°Ô òÆ ê¼ÛîÆ ÃÇíÁÅÚÅð ù éÔÄ çÇÃÁÅ ÃîÞÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ
ê¼Ûî ÔÀ°îË ù ÔÆ Ç×ÁÅé çÅ Õ¶ºçð ÃîÞçÅ ÔË, ç¶äÅ À°é·» ñÂÆ ÕÅëÆ âðÅÀ°äÅ ÔË, ÇåÁÅ×
ìÔ¹å ÇíÁÅéÕ ÔË, ÔÀ°îË ÁËéÅ ìñòÅé ÔË îËº íÅò ÁËéÅ ò¼è ÔË ÇÕ À°Ô Õ°Þ òÆ ç¶ä ù ÇåÁÅð
éÔÄ Ü¯ Õ°Þ òÆ À°é·» Õ¯ñ ÔË, À°Ô ç¶ éÔÄ ÃÕç¶, À°Ô ìÔ¹å Û¶åÆ ÁÃ¹ðÇÖÁå îÇÔÃÈÃ Õðé
ñ× êËºç¶ Ôé, À°é·» ù ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ Ô¯ä ñ× êËºçÅ ÔË Ü¶ îËº ÇçåÅ å» î¶ð¶ Õ¯ñ Ø¼à ÜÅò¶×ÅÍ
À°Ô Ã¯ÚçÅ ÔË ÇåÁÅ× Ü» ç¶äÅ ØÅà¶ çÅ Õ¿î ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã çÅ î¯Ô ÔË À°é·» êçÅðæ» éÅñ,
À°Ô À°é·» ù ÇåÁÅ×ä å¯º âðçÅ ÔË, ÁÃñ ÇòÚ å°ÃÄ ÇåÁÅ× ÇòÚ Ü¯ Ûâç¶ Ô¯, À°Ô ÔË Ô¿×åÅ
å¶ îîåÅ, Ü¶ å°ÔÅâÅ î¯Ô éÅ Ô¯ò¶ êçÅðæ» éÅñ ë¶ð å» Õ¯ÂÆ ÇåÁÅ× ÔË ÔÆ éÅ, À°Ô ÇåÁÅ×
å¯º âðçÅ ÔË ÃòË Õ¶ºçÇðå îé°¼Ö Ã¯ÚçÅ ÔË ÇåÁÅ× å¯º íÅò ÔË éôà Ô¯ ÜÅäÅ, îð ÜÅäÅ, ÁÃñÆ
íÅò å» ÇÂÃ å¯º À°ñà ÔË ÃòË Õ¶ºçÇðå îé°¼Ö çÅ ÃòË Õ¶ºçð ÔÆ îðçÅ ÔË ÇåÁÅ× éÅñ ÇÂÔ
ÃîÞçÅ éÔÄÍ ÃÅ×ð ÇòÚ¯º Üç¯º êÅäÆ çÆ íÅë ìä Õ¶ À°áçÆ ÔË À°Ã ç¶ éÅñ ÃÅ×ð å» Öåî
éÔÄ Ô¯ Ü»çÅ, ìñÇÕ îÅéò í¿âÅð çÅé-ÇåÁÅ× éÅñ ÕçÆ Öåî éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶, Ã¼Ú ê¹Û¯
ÇÜ¿éÅ å°ÃÄ Ççú×¶ ç¹×äÅ ÁÅò¶×Å, ç¹×äÅ Çîñ¶×Å, ÇåÁÅ× ÇòÚ å°ÃÄ À°Ô Ûâç¶ Ô¯ ÇÜÃù
å°ÃÄ Ü¼ëÆ êÅÂÆ ð¼ÖÆ ÔË, À°Ã ù Û¼â Õ¶ ÔÆ å°ÃÄ ñËä òÅñ¶ ìä¯×¶, Üç¯º åÕ å°ÃÄ êçÅðæ» ù
Ã»íÆ ìËá¶ ðÔ¯×¶, À°ç¯º åÕ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ÇîÔð å¯º å°ÃÄ ò»Þ¶ ðÔ¯×¶Í ÇÜÃù ÃòË Õ¶ºçðÇå îé°¼Ö
îðé ÃîÞç¶ Ôé òÅÃåò ÇòÚ çÈÃð¶ êµÖ¯º ÇÂÔ Çéð¯ñ ÜÆòé ÔÆ ÔË ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÔÆ ÁÃÄ ÇåÁÅ×
ù ÜÆòé ÁÅÖç¶ Ô», êÈðì ÇòÚ ÇåÁÅ× ÇÂÕ ×¹ä ÔË, ÃòË ÃîÅêåÆ éÔÄ, âð Õ¶ ç¶äÅ éÔÄ
êÈðì ÇòÚ ÇåÁÅ× Õðé òÅÇñÁ» ù ìÔ¹å îÔÅé î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔË Ü¶ å°ÃÄ ÁÅêä¶ ÃÅð¶ Ã¹Ö
ÇåÁÅ×ç¶ Ô¯ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Ã¶òÅ ÕðÕ¶ Áé§å Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ñËºç¶ ÔéÍ
ç¶ä òÅñÅ ÇåÁÅ× òÅñÅ Ãí å¯º Ã¯ÔäÆ ÚÆ÷ ÔÆ ÁÅêä¶ ÇêÁÅð¶ ù Çç¿çÅ ÔË êð Ã¹ÁÅðæÆ
Ãí ù ÇêÁÅð¶ ù òÆ ÁÅêä¶ Ã¹Ö ñÂÆ òðåçÅ ÔË ÇÜÔó¶ ÇòÃæÅð çÅ Çéïî éÔÄ ÜÅäç¶ À°Ô
ÇåÁÅ× ç¶ Áé°íò çÆ Ö¹ôÆ ù éÔÄ îÅä ÃÕç¶Í ÇÜé·» é¶ ÇÂÔ ÇåÁÅ× çÅ ÁÇíÁÅÃ Õð ÇñÁÅ
ÔË À°Ô Û¼â éÔÄ ÃÕç¶, ç¶ä éÅñ ÇåÁÅ× éÅñ Ü¯ Ã¿êÈðéåÅ îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÆ ÔË À°Ô ÃæÅÂÆ Ô¹¿çÆ
ÔË ñËäÅ ñË Õ¶ Ü¯ Ö¹ôÆ ÇîñçÆ ÔË À°Ô ìÔ¹å æ¯ó·Æ ç¶ð ñÂÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ìÅç ÇòÚ À°Ô íÅò¶º,
ÇéðÅÃåÅ, ç¹Ö ÇòÚ ÔÆ ÇÕÀ°º éÅ ìçñ ÜÅò¶ ÇÜÔó¶ ç¶äÅ éÔÄ ÇÃÖç¶ Õðî» ç¶ ëñ çÅ ÇåÁÅ×
éÔÄ ÇÃÖç¶ À°é·» ù ÜÆòé ÜÅÚ ÁÅ éÔÄ ÃÕçÆÍ
ÜÆòé çÅ ðÔ¼Ã ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ ç¶ä ÇòÚ ÔÆ ÔË, ÇÂÔ ÃÔÆ Áðæ» ÇòÚ ÇêÁÅð çÅ
êÌ×àÅòÅ ÔË, ÇÜÔó¶ ÁÅêäÆÁ» ÷ðÈðå» éÅñ ÔÆ íðêÈð ðÇÔ¿ç¶ Ôé À¹Ô Ã¼Úî¹Ú ÔÆ Ö¹ô Ôé À°Ô
ÁÅêä¶ ÃÅð¶ ÃÅèé çÈÃÇðÁ» ù ÇêÁÅð Õðé Áå¶ Ã¶òÅ ÇòÚ ñÅ Çç¿ç¶ Ôé, ÇÜÔóÅ æ¯ó·Å ìÔ¹å
ðÇÔ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÚñÅÀ°ä ñÂÆ ÜÆÀ°ºç¶ ðÇÔä ñÂÆ ÷ðÈðÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ ñÂÆ
òÆ ÇÕ À°Ô Çç¿ç¶ ðÇÔä, ÇÂÔ¶ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ÜÆÀ°ºç¶ Ôé, êð Ã¹ÁÅðæÆ ç¶ä ç¶ ÇåÁÅ×
84
ç¶ Çéïî éÔÄ ÜÅäç¶ À°Ô â°¼ì¶ êÂ¶ ÔéÍ

AD. ÇÕÀ°ºÇÕ Ã¿êÈðé êÌÅäÆ Á¿é å¯º À°åêÇå Ô¹¿ç¶ Ôé, Á¿é çÆ À°åêåÆ Ö¶åÆ å¯º Ô¹¿çÆ
ÔË, Ö¶åÆ ï¼× éÅñ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ï¼× Õðî» å¯º À°åê³é Ô¯ä òÅñÅ ÔËÍ
AE. Õðî ò¶ç» å¯º, ò¶ç ÁìÆéÅôÆ êÌîÅåîÅ å¯º À°åê³é Ô¯Â¶ Ôé, ÇÂÃ éÅñ Ãðì
ÇòÁÅêÆ êðî ÁÖôð êÌîÅåîÅ ÃçÅ ÔÆ ï¼× ÇòÚ êÌÇåôçå ÔËÍ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ôð Õðî ÔÆ ÕðîÕ»â ÔË, ÕðîÕ»â ÇåÁÅ× ñÂÆ ÕÆå¶ Ü»ç¶ ÔéÍ ìÅðô
çÆ ìÈ¿ç ÁÅêÅ Öåî ÕðÕ¶ ÔÆ ê½ç¶ çÅ ÇÔ¼ÃÅ ìäçÆ ÔË, ÃÈðÜ ÁÅêäÆ ôÕåÆ ÇåÁÅ× Õ¶ ÚÅéä
å¶ ÜÆòé çÅé ÕðçÅ ÔË, ìÅðô ìÈÇàÁ» ù, ÞÅóÆÁ» ù Ôð ÖÅä òÅñÆ êçÅðæ ÇÜÔóÆ îé°¼Ö
é¶ òðåäÆ ÔË î¹ëå ÔË òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ç¶ä ÔË ÇÂÔ À°êÔÅð ÇåÁÅ× ÔË, Çòôò ÃÅðÅ ç¶ä éÅñ
ÇåÁÅ× éÅñ íÇðÁÅ ÇêÁÅ ÔË ìÌÇÔî³â çÅ Ã¹íÅÁ ÔË ç¶äÅ, ÇÂÔ ìÌÇÔî³â À°Ã ÇÂÕ çÅ å¯ÔëÅ
ÔË, À°Ô ÇÂÕ Ôð ÇÂÕ Õä Õä ÇòÚ ÇòÚð ÇðÔÅ ÔËÍ
í¯Üé ÃðÆð çÆ Ã¿íÅñ ñÂÆ ÷ðÈðÆ ÔË, ÃðÆð Õðî Õðé ñÂÆ ÇÂÕ ï¿åð ÔË ÃÅðÅ ÃðÆð
ÁÅêäÆ åÅÕå í¯Üé å¯º ñËºçÅ ÔË, ÖÅä å¯º Çìé» ÜÆòé Ô¯ éÔÄ ÃÕçÅ ÃÅð¶ ÜÆò Ü¿å± ÖÅä¶
å¶ ÔÆ Çéðíð Ôé, ÖÅäÅ ÔÆ ÃðÆð ù ÜÆòå ðÖçÅ ÔË, ìÅðô Á³é êËçÅ Õðé ñÂÆ ÁòôÕ ÔË,
Á³é ìÅðô å¯º êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ÜÅäç¶ Ôé îÄÔ çÆÁ» ìÈ¿ç» À°Ã çÆ ìóÆ ò¼âÆ ÇÕÌêÅ
ÔË îÄÔ ç¶ ç¶òå¶ å¯º ÇÂÔ íÅò éÔÄ ÇÕ îÄÔ ç¶ ç¶òå¶ çÆ êÈÜÅ ÕÆåÆ ÜÅò¶ êð ÇÂÃ ù Ç´êÅ
çÅ ÇÂÕ ÃÅèé ÃîÇÞÁÅ ÜÅò¶ ÇÜÃ ç¹ÁÅðÅ ÃÅð¶ Çòôò ÇòÚ ÔÇðÁÅòñ Ô¹¿çÆ ÔË, Á³é À°êÜçÅ
ÔË å¶ ÁèÅð ÇîñçÅ ÔËÍ îÄÔ å¯º Çìé» Á³é éÔÄ À°êÜÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ, Á³é å¯º Çìé» ÃðÆð
éÔÄ Úñ ÃÕç¶, îÄÔ ï¼× å¯º Çìé» éÔÄ êËºçÅÍ íÅò èðåÆ ç¶ ÇêÁÅð çÅ êÌòÅÔ ÃÅðÆÁ»
ÞÅóÆÁ», çðÖå ë¹¼ñ ê¼å¶ å¶ Á³é· êËçÅ ÕðçÅ ÔË À°Ô ÇêÁÅð Ü× ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇåÁÅ× ÇÕÔÅ
Ü»çÅ ÔË, ìñÆçÅé ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ñ¯ÕÆ ìÔ¹å òÅðÆ ÇÂÃ çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Õðç¶ Ôé å¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÃÅù ìÅÇðô ç¶ ç¶òå¶
ù ìñÆ ç¶äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË êð ïæÅðæ ÇòÚ ÇÂÃ ù çÈÃðÆ åð·» ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, òðÖÅ ÁÅêä¶
ÁÅê ÇòÚ À°Ã ÇÂÕ òñ¯º ÕÆåÆ ×ÂÆ î¶Ôð ÔË ÇÂÔ Ãñ¯Õ ÃÅù ÇÂÔ ÇÃÖÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ îé¹¼Ö
ÇéÃ¹ÁÅðæ Çéð¯ñ ÇêÁÅð å¯º êËçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇåÁÅ× å¯º êËçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, Ü¶ å°ÃÄ ÇÂÕÃÅðåÅ
éÅñ ÇÂÃ ìÌÇÔî¿â ÇòÚ ðÇÔäÅ ÔË å» å°ÔÅù ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ ÇêÁÅð ÕðéÅ ÔÆ êò¶×ÅÍ
AF. Ô¶ êÇðæÅ ê¹åð! Ü¯ ê¹ðô ÇÂÃ ñ¯Õ ÇòÚ ÇÂÃ êÌÕÅð ÚñÅÂ¶ Ô¯Â¶ ÇÃÌôàÆ Ú¼Õð ç¶
Áé°ÃÅð éÔÄ òðåçÅ, ÁðæÅå ÃÅôåð Áé°ÃÅð Õðî éÔÄ ÕðçÅ, À°Ô ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ Ã¹Ö ù í¯×ä
òÅñÅ êÅê-ÁÅï± ê¹ðô ÇòÁðæ ÔÆ ÇÜÀ°ºçÅ ÔËÍ
ÜÆòé çÅ Ú¼Õð Õ¶òñ ÇåÁÅ× å¶ Ø¹¿îçÅ ÔË ÇÂÃ å¯º Çìé» ÜÆòé Á¼×¶ ò¼è ÔÆ éÔÄ
ÃÕçÅ, ÇÂÔ ÃÅðÆ êÌÇ´ÁÅ ÇÂÕ Çòôò ÇÂÕ êÌîÅåîÅ çÆ Ç´êÅ À°Ã çÆ ÇÂ¼ÛÅ çÅ êÃÅðÅ ÔË,
Ôð ÇÂÕ ù êÌîÅåîÅ çÆ ìÖÇôô ÔË ÇÕ À°Ô ÇéÃ¹ÁÅðæ Õðî Õð ÃÕ¶ Çéðñ¶ê ðÇÔ ÃÕ¶, ÁÅêä¶
ÁÅê çÆ Ã¿íÅñ Õð ÃÕ¶ ÇÜÔó¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ ÁèÆé Ôé Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇòÚ â°¼ì¶ êÂ¶ Ôé À°Ô
ÁÅêä¶ ÁÅê ñÂÆ Á½Õó» êËçÅ Õð ñËºç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêäÅ ÜÆòé îé¯ðæ êÈðÅ éÔÄ Õðç¶, À°Ô
ÁÅêä¶ Õðî» ÕÅðä ÔÆ ç¹¼Ö í¯×ç¶ ÔéÍ
AG. À°Ô îÅéò ÇÜÔóÅ ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ êÌÃ¿é ÔË, ÁÅåîÅ êÛÅäçÅ ÔË ÁÅåîÅ ÇòÚ
Çåzêå ÔË, ÁÅåîÅ ÇòÚ Ã¿å°ôà ÔË À°Ã ñÂÆ Õðî ÕðéÅ ÷ðÈðÆ éÔÄÍ
AH. ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ À°Ã ê¹ðô ÕÅ ÕÆÂ¶ ÜÅä¶ éÅñ Õ¯ÂÆ êÌï¯Üé éÔÄ ÔË,
85
åæÅ À°ÃçÅ Ã¿êÈðé íÈå» ÇòÚ Õ°Û íÆ ÃòÅðæ çÅ Ãì¿è éÔÄ ÔËÍ å» íÆ À°Ã ç¹ÁÅðÅ Õðî
ñ¯Õ ÇÔå ñÂÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
AI. Çéð¿åð î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ Õðî Õðç¶ ðÔ¯, ÇÜÔó¶ òÆ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ ÔÀ°îË
ÇåÁÅ× Õ¶ Õðî ÕðçÅ ÔË À°Ô À°Ã êÌîÅåîÅ ù êÅ ñËºçÅ ÔËÍ
ÇÜÃ é¶ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ Õð ñÂÆ À°Ô ÃçÅ ÁÅé§Ççå Ô¯ Ç×ÁÅ, Ã¿å¯Ö ÇòÚ ÁÅ Ç×ÁÅÍ
À°Ã é¶ ÜÆòé îé¯ðæ êÅ ÇñÁÅ, Õ°Þ Õðé ù ìÅÕÆ ÔÆ éÔÄ ÇðÔÅ, À°Ã ù Õðî Õðé ÇòÚ
Õ¯ÂÆ Ã¹ÁÅðæ ÔÆ éÔÄ ÇðÔÅ, ÇÜé·» é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇéÃ¹ÁÅðæ Õðî Õðé ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶
Õðî ÕðéÅ ÇÃ¼Ö ñÂ¶ Ôé À°Ô éÅ Õðî Õðé ÇòÚ ð¹ÚÆ ðÖç¶ Ôé Áå¶ éÅ ÔÆ Õðî éÅ Õðé
ÇòÚ ð¹ÚÆ ðÖç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÇÔÁ» ñÂÆ Õ¯ÂÆ ì¿èé éÔÄ, ë¶ð íÅò¶º Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÔ¯, Ã¿ÃÅð ÇåÁÅ×¯
Õ¯ÂÆ ëðÕ éÔÄ êËºçÅ, ÁòôÕ ÔË ô»åÆ êÌÅêå ÕðéÆ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯äÅ ÇÂé·» ôñ¯Õ» ðÅÔÄ
ÁðÜé çÅ îé¯ìñ ì¿Çé·ÁÅ Ç×ÁÅ ÔË å» Ü¯ À°Ô ÁÅêäÅ Õðî Õð ÃÕ¶, ÃÇæð Ô¯ Õ¶, î¯Ô å¯º
î¹Õå Ô¯ Õ¶Í
îé°¼Ö Õðî ÕÆå¶ Çìé» éÔÄ ðÇÔ ÃÕçÅ, Üç¯º À°Ô Õðî ÕðçÅ ÔË å» À°Ô ëñ òÆ
ñËºçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÇÂÕ Ú¼Õð ìä Ü»çÅ ÔË Õðî Õð¯ ëñ í¯×¯, ëñ í¯×¯ Õðî Õð¯, Üéî å¯º ìÅç
Üéî ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÚñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô Õðî» ç¶ ì¿éä ÇòÚ ëÃ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÃ Õðî×åÆ
å¯º ÇÕò¶º Û°àÕÅðÅ Çîñ¶Í Û°àÕÅðÅ êÅÀ°ä ñÂÆ Õðî Õðé¶ ì¿ç Õðé çÆ ñ¯ó éÔÄ, Ü» Õðî
Õðç¶ ÔÆ ðÇÔä çÆ ñ¯ó éÔÄ, ñ¯ó ÔË Õðî ÕðÕ¶ À°Ãç¶ ëñ ù ÇåÁÅ×ä çÆ, ëñ ù ÁðÇêå
Õðé çÆÍ Õðî ÕçÆ ì¿éä éÔÄ Ô¹¿ç¶, Õðî çÅ ëñ ì¿éä ìäç¶ Ôé, ëñ í¯×ä çÆ ÇÂ¼ÛÅ
ì¿éä ìäçÆ ÔË, ×ÆåÅ çÅ Ã¿ç¶ô ÔË, Õðî Õð¯ ÇêÁÅð éÅñ Õð¯, Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õð¯, ÇéÃ¹ÁÅðæ
Ô¯ Õ¶ Õð¯, ÔÀ°îË ÇåÁÅ× Õ¶ Õð¯ å» ÔÆ å°ÃÄ Õðî» ç¶ ×¶ó å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ ÃÕ¯×¶Í
Õðî Õðé ñÂÆ êÌ¶ðéÅ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË ÇîÃÅñ òÜ¯º Ü¶ Õ¯ÂÆ çÅé Çç¿çÅ ÔË ÇÕÃ ÚÆ÷ é¶ ÇÕÃ
é¶ À°Ã ù êð¶ÇðÁÅ ÔË? ÕÂÆ ñ¯ÕÆ çÅé Çç¿ç¶ Ôé ÁÅêäÅ éÅî Õðé ñÂÆ ÁÅêäÆ òÅÔ-òÅÔ
ÕðÅÀ°ä ñÂÆ å» Ü¯ ñ¯ÕÆ ÕÇÔä À°Ô ìÔ¹å ò¼âÅ ÔË, ÕÂÆ ÇÂÃ ÕðÕ¶ çÅé Õðç¶ Ôé À°é·» çÅ
ÇòôòÅô ÔË Ü¶ À°Ô çÅé Õðé×¶ À°é·» ù Á¼×¶ ÜÅ Õ¶ Çîñ¶×Å, é¶Õ éÆåÆ òÅñ¶, ÃîÞçÅð çÅé ÇÂÃ
ñÂÆ Çç¿ç¶ Ôé, À°Ô ÜÅäç¶ Ôé ëñ å¯º î¹Õå Ô¯äÅ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË, ëñ å¯º î¯Ô å¯óéÅ ÔÆ Õðî Õðé
çÆ êÌ¶ðéÅ å¯º Û°àÕÅðÅ ÔËÍ ÇÂé·» ÇîÃÅñ» ÇòÚ ÇÂÕ¯ ÇÜÔ¶ Õðî ÕÆå¶ ×Â¶ Ôé êð À°Ô ò¼Ö-ò¼Ö êÌ¶ðéÅ
å¯º À°êÜ¶ ÔéÍ ÇéðÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õðî Õðé éÅñ ô»åÆ ÇîñçÆ ÔË, îé°¼Ö Ã¿êÈðéåÅ êÌÅêå ÕðçÅ ÔË
ÇÜæ¶ À°Ã ù Õ°Þ éÔÄ ÕðéÅ êËºçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã é¶ ÜÆòé îé¯ðæ êÈðÅ Õð ÇñÁÅ ÔËÍ
B@. ÜéÕ ÁÅÇç é¶ òÆ ÇéôÕÅî Õðî ÕðÕ¶ ÔÆ î¹ÕåÆ êÌÅêå ÕÆåÆ Ã¿ÃÅð ç¶ ñÅí
ù ç¶ÖÇçÁ» òÆ åËù Õðî ÕðéÅ ÔÆ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
ê¹ðÅä¶ ÃÇîÁ» ÇòÚ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇòçòÅé Ãé ÇÜé·» é¶ ÇÂÔ ÇÃ¼è Õðé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ
ÇÕ Õðî éÅñ¯º ÇåÁÅ× çÅ êæ À°ÚÅ ÔË, Õ°Þ ÇòçòÅé î³éç¶ Ôé ÇÕ Õðî çÅ îÅð× ÇåÁÅ×
ç¶ îÅð× å¯º À°ÚÅ ÔË ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ÃîÅéåÅò» À°ÇÚå éÔÄ ÇÂÔ å» å°ÔÅâÆ ÃîðæÅ å¶ ð¹ÚÆ å¶
Çéðíð ÔËÍ ç¯é¯º îÅð×» å¶ Õðî Õðé¶ ÁòôÕ Ôé, ÃÌÆ ÇÕÌôé ÜÆ çÃç¶ Ôé ÇÕ ÇêÛ¯Õó ÇòÚ
ìÔ¹å ò¼â¶ ò¼â¶ îÔ»ê¹ðÖ Ô¯Â¶ Ôé ÇÜé·» é¶ êÈðéåÅ êÌÅêå ÕÆåÆ ÔË Õ¶òñ Õðî ÕðÕ¶Í À°Ô
ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ Çìé» Õðî ÕÆå¶ êÈðéåÅ êÌÅêå éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ
ÁÅêä¶ ÁÅê çÅ Á³çð¯º éðÆÖä ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÁÅêä¶ ×¹ä» çÅ êåÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË å» Ü¯ ×¹ä ÃîÞ Õ¶ å°ÃÄ Õðî Õð ÃÕ¯ ÇåÁÅ× îÅð× å¶ Ú¼ñä òÅÇñÁ» ù ÚÅÔÆçÅ ÔË
ÇÕ ÇÂÃ îÅð× å¶ Ú¼ñ Õ¶ êÈðéåÅ êÌÅêå ÕðéÍ êð Ã¿ÃÅð ç¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ Õðî ï¯× çÅ
86
îÅð× Ú¹äç¶ Ôé, Õðî Õðç¶ Ô¯Â¶ òÆ å°ÃÄ êÈðéåÅ êÌÅêå Õð ÃÕç¶ Ô¯, ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ çÃç¶
Ôé, ÁðÜé ï¯èÅ Ô¹¿ç¶ Ô¯Â¶ åËù Õðî ÕðéÅ ÔÆ êò¶×Å, åËù ÁÅêäÅ èðî ÇéíÅÀ°äÅ ÔÆ êò¶×Å
èðî çÅ ÇåÁÅ× ÕðÕ¶ å°ÃÄ ÕçÆ êÈðé éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶, âð¯ éÅ êÈðÅ ÷¯ð ñÅ Õ¶ ï¹¼è Õð¯, îé
ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ ï°¼è Õð¯, î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ ÔÀ°îË çÅ ÇåÁÅ× ÕðÕ¶, ô»å ðÇÔ Õ¶ ÜÆòé çÅ
Ã¿å°ñé ð¼Ö Õ¶ ï°¼è Õð¯Í
ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÁðÜé! Õðî Õðé ò¶ñ¶ àÅñ¶ à¯ñ¶ éÅ Õð¯, ÁÇ´ÁÅôÆñ éÅ
Ô¯, Çã¼ñÅ éÅ êË Õðî ÕðéÅ èðî ÔË èðî éÅñ ÃîÅÜ ÇòÚ Â¶ÕåÅ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË Ü¶ ÃîÅÜ ç¶
ÇÃÁÅä¶ å¶ Ô¯ð ÁÅ×È ÁÅêäÅ èðî Û¼â ç¶ä ÇåÁÅ×Æ ìä ÜÅä ÃîÅÜ ÇòÚ í×çó îÚ ÜÅò¶×ÆÍ
ÃîÅÜ Ö¶ðÈ¿ Ö¶ðÈ¿ Ô¯ ÜÅò¶×Å ðÅÜÅ ÜéÕ ÇÂÕ îÔÅåîÅ çÆ ÇîÃÅñ Ôî¶ôÅ ÇçåÆ Ü»çÆ ÔË ÇÜÃ é¶
ìóÆ Ã¯ÞÆ éÅñ Ç×ÁÅé éÅñ, êÈðé Ã¿å°ñé ðÖç¶ Ô¯Â¶ ÇéôÕÅî Ô¯ Õ¶ Õðî ÕÆå¶ ÁÅêäÆÁ»
ÇâÀ±àÆÁ» ÕÆåÆÁ»Í
BA. Ü¯ Õ°Þ òÆ î¯ãÆ ÇÃÁÅä¶ Õðç¶ Ôé À°Ô ÔÆ ñ¯ÕÆ Õðç¶ Ôé ÇÜÃ åð·» ç¶ Áç¶ô
À°Ô ÃæÅêå Õðç¶ Ôé Ã¿ÃÅð À°Ã¶ åð·» ÔÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÚñÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
BB. Ô¶ ÁðÜé! îËù Çå¿é» ñ¯Õ» ÇòÚ Õ¯ÂÆ Õðå¼ì éÔÄ ÔË åæÅ ÇÕ¿Úå íÆ êÌÅêå Ô¯é¶
ï¯× òÃå± ÁêÌÅêå éÔÄ ÔË å» íÆ îËº Õðî» ÇòÚ ÔÆ òðåçÅ Ô»Í
BC. Ü¶ îËº ÃÅòèÅé Ô¯ÇÂÁÅ ÕçÅÇÚå Õðî» ÇòÚ éÅ òðå» Ô¶ ÁðÜé! Ãí êÌÕÅð Ã¶
îé°¼Ö î¶ð¶ Õðå¼ò ç¶ Áé°ÃÅð òðåé¶ ñ× ÜÅä×¶Í
BD. Ü¶ îËº Õðî éÅ Õð» Ãí Õ°Þ éôà Ô¯ ÜÅò¶, ÔñÚñ îÚ ÜÅò¶, îËº ÔÆ îÅðä
òÅñÅ Ô¯ ÜÅò»Í Ã¿ÃÅð çÆÁ» ÃÅðÆÁ» ò¼âÆÁ» ÃÇíÁåÅò» ÇòÚ ò¼â¶ òâ¶ÇðÁ» ç¶ êç ÇÚ¿é»
å¶ å°ðé çÆ êÌæÅ ðÔÆ ÔËÍ À°é·» ù îÔÅé î³ÇéÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, À°é·» é¶ Ü¯ ÕÆåÅ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯
Õ¶ ÕÆåÅ, ÇåÁÅ× ÕðÕ¶ ÕÆåÅ, ÇéôÕÅî Ô¯ Õ¶ ÕÆåÅÍ ÇÂÃ åð·» À°Ô ñ¯Õ» ñÂÆ ÇîÃÅñ ìä
×Â¶Í ñ¯Õ» ç¶ ÁÅçðô ìä ×Â¶Í ò¼â¶ ÁÅçîÆÁ» ç¶ ÕÂÆ ÇÚ¿é· Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÁÅî ñ¯Õ» ÇòÚ
éÔÄ Ô¹¿ç¶, ÁÅî ì¿ç¶ Ã¹ÁÅðæÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, îÔÅé îé°¼Ö ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÁÅî ñ¯Õ» ç¶ îé
ÇÖ³â¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, ØíðÅÂ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, îÔÅé îé°¼Ö» ç¶ îé» å¶ À°é·» çÅ ÕÅìÈ Ô¹¿çÅ ÔË À°é·» ç¶ îé
ô»å Ô¹¿ç¶ Ôé, ÁÅî ì¿ç¶ ÁÅÀ°ä òÅñÆÁ» ØàéÅò» ù éÔÄ ÜÅä ÃÕç¶, îÔÅé ê¹ðÖ» ù Ãí
êåÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ç¯ ÇÕÃî å¶ îÔÅé ê¹ðÖ» ù ÁÃÄ ÁÅçðô î³éç¶ Ô»Í êÇÔñ¶ À°Ô ÇÜÔó¶ ÁÅêäÅ ÃÅðÅ
Ãî», ÃÅðÅ ÜÆòé ÇèÁÅé ÇòÚ À°Ã ÇÂÕ çÆ ÁðÅèéÅ ÇòÚ ñÅÀ°ºç¶ ÔéÍ çÈÃð¶ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶
ÇÂÔ ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇÕò¶º ÇéôÕÅî Õðî Õðé¶ Ôé, ëñ À°Ã ÇÂÕ ù ÔÆ ÃîðÇêå
Õðç¶ Ôé, ç¯é¯º ÔÆ ÃÇåÕÅðï¯× Ôé; Ã¯ÚäÆ Áå¶ ÕðéÆ, îÔ»ê¹ðÖ» çÆ ìóÆ é¶ó¶ å¯º ç¶ÖÆ
Ü»çÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯Õ ÇÂÃ ù ÁÅêä¶ Á³çð À°åÅðç¶ ÔéÍ Ü¶ ÇÕå¶ ÇÕÃ¶ îÔ»ê¹ðÖ
çÆ Ã¯ÚäÆ, ÕæéÆ Áå¶ ÕðéÆ ÇòÚ Õ¯ÂÆ Û¯àÅ ÇÜÔÅ òÆ ÁÅçðô å¯º Ôà Õ¶ Õðî Ô¯ò¶ å» À°Ã
ù ìÔ¹å òèÅ Úó·ÅÁ Õ¶ çÇÃÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Ã¶òÅ Õðç¶ Ôé, À°Ô Ã¿Üî
éÅñ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å» Ü¯ À°é·» çÅ ÁÅçðôÕ ðÈê Çò×ó¶ éÅ À°Ã ù òàÅ éÅ ñ¼×¶ å¶ çÈÃÇðÁ»
ñÂÆ ÇéðÅôåÅ éÅ Ô¯ò¶, À°é·» çÅ îé À°ÚÅà éÅ Ô¯ò¶Í
ÁÅî ì¿ÇçÁ» ç¶ Ççñ ÇçîÅ× ÇòÚ ÇÂÕ ÕñÇêå ðÈê Ô¹¿çÅ ÔË, îÔ»ê¹ðÖ ÇÕÃ åð·» ç¶
Ô¹¿ç¶ Ôé, Ô¯ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, ÇÜÃ ù ÇÂÕ ÁÅ×È ÕðÕ¶, ÇÂÕ ÁÅçðô ÕðÕ¶ î³éç¶ Ô¯, Ü¶ À°Ô
ÁÅêä¶ ÁÅçðô» éÅñ éÅ ÜÆÀ°ä, ÁÅêä¶ ÁÅçðô» ù ÃÇæð éÅ ðÖ ÃÕä ë¶ð À°Ã ÁÅçðô
çÅ ÃÇåÕÅð Ü»çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Öåî Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÕÂÆ òÅðÆ é°ÕÃ îÔ»ê¹ðÖ» ÇòÚ Ô¹¿çÅ ÔË êð
87
ìÔ¹å òÅðÆ ÃÅâÆÁ» òèçÆÁ» À°îÆç», ôðèÅ¬Á» çÆÁ» ÁÅÃÅ îÔ»ê¹ðÖ» êÌåÆ Ã¿Ã¶ êËçÅ Õð
Çç¿çÆÁ» ÔéÍ ìÔ¹å òÅðÆ Üç¯º ôðèÅ¬ ðÈÔÅéÆ ×¹ðÈ Õ¯ñ êÇÔñÆ òÅðÆ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË å» À°Ã é¶
ÁÅêä¶ Ççñ ÇçîÅ× ÇòÚ ðÈÔÅéÆ ×¹ðÈ ìÅð¶ ÇòÚÅð å¶ ÇÚ¿é ìäÅ ñÂ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ Üç¯º À°Ô
×¹ðÈ Õ¯ñ êÔ¹¿ÚçÅ ÔË, À°Ã ù ÇéðÅôåÅ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÕ ×¹ðÈ À°Ã åð·» À°áçÅ ìËáçÅ, ì¯ñçÅ éÔÄ
ÇÜÃ åð·» À°Ô Ã¯ÚçÅ ÃÆ, À°Ô ë¶ð Ô¯ð ×¹ðÈ çÆ Ö¯Ü ô¹ðÈ ÕðçÅ ÔË ÇÜÔóÅ À°Ã çÅ ÁÅçðô
êÈðÅ Õð¶ êð À°Ã çÅ ÁÅçðô êÈðÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ, Çôô é¶ ÇÂÕ ðÈê, ÇÚ¿é îé ÇòÚ ìäÅ ÇñÁÅ
ÔË, À°Ô ×¹ðÈ ù À°Ã ç¶ Áé°ÃÅð ÔÆ ç¶ÖäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË À°Ô À°Ã ù ÁÅêäÆ ÔÆ íÅòéÅ î¹åÅÇìÕ
ç¶ÖäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ îðÆ÷ Áå¶ ÇÚÕåÇÃÕ éÅñ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÇÜÔóÆÁ» ÇÖÁÅñÆ ÇòÁÅÕ°ñåÅ ÇÚÇÕåÃÕ ù ç¼ÃÆ Ü»çÆ ÔË À°Ã ù åìçÆñÆ ÇÕÔÅ
Ü»çÅ ÔË, ÁÇèÁÅêÕ» çÆÁ», ×¹ðÈÁ» çÆÁ» òÆ Õ°Þ À°îÆç» Ô¹¿çÆÁ» Ôé À°Ô òÆ êÈðé Çôô
ÚÅÔ¹¿ç¶ ÔéÍ Ã¯ ç¯é¯º ×¹ðÈ å¶ Çôô ç¯é¯º ÔÆ ÇÂÕ çÈÃð¶ å¯º ÇéðÅô Ô¯ Ü»ç¶ Ôé êð Üç¯º ç¯é¯º ÔÆ
Ö¹ñ·¶ Ççñ ÇçîÅ× éÅñ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé å» ÇÂÕ çÈÃð¶ ù êðòÅé Õð ÃÕç¶ ÔéÍ
ÇÂÔ ÁåÆ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ ÇÚ¿é» å¶ ×¹ä» ÇòÚ Á¿åð ÜÅä ÇñÁÅ ÜÅò¶Í ÇÚ¿é· ÇÜÔó¶ Çôô
ç¶Öä¶ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, ×¹ä ÇÜÔó¶ ×¹ðÈ ÇòÚ Ô¯ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé å¶ ×¹ðÈ ìäé ñÂÆ ÁòôÕ Ôé, Çôô
ù ×¹ðÈ ÁêéÅÀ°ä å¯º êÇÔñ» ÇÂÔ ×¹ä ç¶Ö ñËä¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ
A. ×¹ðÈ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ò¶ B. À°Ã çÅ ÃÅðÅ ÇòÔÅð êÃÅð Õ¶òñ êÌ¶î ÔÆ Ô¯ò¶, ÇÕÃ¶ ÇÕÃî
çÅ òÆ ñÅñÚ éÅ Ô¯ò¶ C. ×¹ðÈ ù ÁÅêä¶ Çôô Õ¯ñ¯º ÇÕÃ¶ ÇÕÃî çÆ Ã¶òÅ éÔÄ ñËäÆ ÚÅÔÆçÆ,
À°Ã éÅñ ×¹ðÈ Çôô å¶ Çéðíð Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ ÇÜÔóÅ ÇÕÃ¶ Ô¯ð ç¶ ÃÅèé» å¶ Çéðíð Ô¯ò¶×Å À°Ô
Ã¼ÚÅ ×¹ðÈ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ À°Ã ç¶ î×ð ÕçÆ éÔÄ ñ×äÅ ÚÅÔÆçÅ D. ÇÂÕ Ã¼ÚÅ ×¹ðÈ Çôô» ù
ÇÃÇÖÁÅ ç¶ Õ¶ ÕçÆ éÔÄ æÕçÅÍ À°Ô Ôð åðÆÕ¶ éÅñ ÇÃÇÖÁÅ Çç¿çÅ ÔË, ÁÅêäÆ ì¯ñÆ éÅñ,
ÇñÖ Õ¶, Õðî ÕðÕ¶ å¶ Á¿å ÇòÚ Ú¹ê ðÇÔ Õ¶, Ü¶ ÇÂÔ ÇÚ¿é å¶ ÇéôÅéÆÁ» ×¹ðÈ ÇòÚ éÔÄ Ôé
å» å°ÔÅù ÁÅêäÅ Ãî» å¶ ôÕåÆ ìðìÅç éÔÄ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆÍ ×¹ðÈ å¯º ÇÃÖä Áå¶ Ã¹äé çÆ
ìÜÅÂ¶ ÕÂÆ Çôô ×¹ðÈ ù êÈÜä ñ× êËºç¶ Ôé ÇÜò¶º À°Ô ð¼ì Ô¯ò¶, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ×¹ðÈ å¶ Çôô ÇÂÕ
×¹ðÈ Çôô çÆ Ã¯ÔäÆ ÃÌ¶ôà êð¿êðÅ ù Öåî Õð Çç¿ç¶ Ôé å¶ ÇÂÕ Ã¼Ú¶ Ã¹¼Ú¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ñÂÆ ìóÆ
Ãî¼ÇÃÁÅ ÖóÆ Õð Çç¿ç¶ ÔéÍ
é¯à: (×¹ðîÇå Áé°ÃÅð ×¹ðÈ ÇÃðë ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ, ×¹ðÈ çôî¶ô ÇêåÅ ÜÆ Áå¶ çÃ»
êÅåôÅÔÆÁ» ù ÇÂÕ¯ Ü¯Çå î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔË À°êÌ¿å ×¹ðÈ ×Ì¿æ ÃÅÇÔì ×¹ðÈ ÔéÍ ÇÂÔ êÌî¶ôð ðÈê,
êÈÜä ï¯×, ÇèÁÅé ñÅÀ°ä Ü¯×, ÃçÅ ÜÅ×çÆ Ü¯Çå ÔéÍ ìÅäÆ ÇòÚ ë¹ðîÅé ÔË-
Ãî¹¿ç¹ Çòð¯Çñ ÃðÆð¹ Ôî ç¶ÇÖÁÅ ÇÂÕ òÃå° Áé±ê ÇçÖÅÂÆ¨
×¹ð ×¯Çò¿ç¹ ×¯Çò¿ç¹ ×¹ðÈ ÔË éÅéÕ í¶ç¹ é íÅÂÆ¨ ê³éÅ - DDB
Ã¹ÁÅîÆ ÜÆ À°êð ñ¶Ö ÇòÚ ÇÜÃ ×¹ðÈ çÅ ò¶ðòÅ ç¶ ðÔ¶ Ôé À°Ô ÒÁÅåî îÅð×Ó ç¶ ê³è å¶
ÚñÅÀ°ä òÅñ¶ ç¶ÔèÅðÆ ×¹ðÈ Ôé ÇÜò¶º ÇòÇçÁÅ ×¹ðÈ, Ãôåð ×¹ðÈ, ò¶ç ×¹ðÈ, Á³×ð¶÷Æ êó·ÅÀ°ä òÅñ¶ ×¹ðÈÍ
ÇÂÔ À°ÃåÅç Ô¯ÇÂÁÅ Õðç¶ ÔéÍ ×¹ðîÇå ÇòÚ ÇÂÃ¶ ê¼èð å¶ ÁÇèÁÅåî îÅð× å¶ ÚñÅÀ°ä òÅñ¶ Ã¿å,
×¹ðî¹ÇÖ, Üé, ×¹ðÇÃ¼Ö Ô¯ÇÂÁÅ Õðç¶ Ôé Ü¯ ×¹ðìÅäÆ çÆ ð¯ôéÆ ÇòÚ îÅð× çðôé Õðç¶ Ôé ÇÂé·» ìÅð¶
ë¹ðîÅé ÔË-
Üé° éÅéÕ° èÈÇó î³×Ë ÇåÃ¹ ×¹ðÇÃ¼Ö ÕÆ
Ü¯ ÁÅÇê ÜêË ÁòðÔ éÅî¹ ÜêÅòË¨ ê³éÅ - C@F
ÔÀ° ãÈã¶çÆ ÃÜäÅ ÃÜä° îËâ¶ éÅÇñ¨
éÅéÕ ÁñÖ¹ é ñÖÆÁË ×¹ðî¹ÇÖ ç¶ÇÂ ÇçÖÅÇñ¨ ê³éÅ - ACHD
88
×¹ðÈ êÌî¶ôð ×¹ðîÇå Áé°ÃÅð Õ¶òñ çÃ êÅåôÅÔÆÁ» å¶ ×¹ðÈ ×Ì¿æ ÃÅÇÔì ÔÆ ÔéÍ ×¹ðî¹Ö,
×¹ðÇÃÖ, çÈÜÆÁ» Ã¿êðçÅò» ç¶ ×¹ðÈÁ» çÆ ê¼èð å¶ ÁÅåî îÅð× ç¶ À°ÃåÅç» çÅ ÕÅðÜ ÔÀ°º
Û¼â Õ¶ ÇéíÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
ÇÂÔ àÈÕ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇçåÆ ×ÂÆ ÔË ÇÕ ×¹ðîÇå îÅð× ç¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ àêñÅ ÖÅ Õ¶ ÇÕÃ¶
ÇÕÃî çÅ ÇÕ¿å± éÅ ÕðéÍ ×¹ðîÇå êÅèÆÁ» çÅ ÇÕÃ¶ Ã¿êÌçÅÇÂ éÅñ Õ¯ÂÆ Çòð¯è éÔÄ ÔËÍ)
ÇÚ¿é» ù ÜÅéäÅ å¶ À°é·» çÅ Çòôñ¶ôé ÕðéÅ îÔ»ê¹ðÖ» ç¶ ×¹ä ÜÅéä çÅ ÇÂÕ
ìóÅ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé ÔË, ê¹ðÅÇäÁ» ÃÇîÁ» ÇòÚ éÅ Õ¯ÂÆ ÛÅê¶ÖÅé¶ Ô¹¿ç¶ ÃÆ, éÅ Õ¯ÂÆ ÕÅ×÷,
éÅ Õ¯ÂÆ ÇñÖÅÂÆ, éÅ Õ¯ÂÆ à¶ê ÇðÕÅðâ, ÇÂÃ ÕðÕ¶ ê¹ðÅåé ñ¯ÕÆ Õ°Þ Õ° ÇéôÅé ÁÅÀ°ä òÅñÆÁ»
êÆóÆÁ» ñÂÆ Û¼â ×Â¶ å» ÇÕ ÁÅÀ°ä òÅñÆÁ» êÆóÆÁ» ÃîÞ ÃÕä ÇÕ À°Ô ñ¯Õ ÇÕÃ åð·»
ðÇÔ¿ç¶ ÃéÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º Ü¶ ×äêåÆ ×ä¶ô çÆ åÃòÆð ù ñË Õ¶ ÃîÞä çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÜÅò¶,
ÔÅæÆ îÈ¿Ô òÅñÅ ç¶òåÅ, å» ìóÆ Û¶åÆ ÃîÞ ÁÅ ÜÅò¶×Æ, ÇÕ ÇÕò¶º ê¹ðÅåé ñ¯Õ» é¶ ÁÅ×È ç¶
×¹ä ÃîÞÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÔËÍ ÔÅæÆ çÅ ÇÃð ÇÂÔ çÃçÅ ÔË ÇÕ ÁÅ×È ù Õç¶ òÆ
ÁÇéÁÅêÈðÕ éÔÄ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅÍ ÔÅæÆ ìÔ¹å ô»å ÜÅéòð ÔË, À°Ô îÅÃÅÔÅðÆ éÔÄ ÔË, ÔÅæÆ
ôÅÕÅÔÅðÆ Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô ìóÅ ÃòÃæ å¶ Ç×ÁÅéÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÔÅæÆ çÆ ÇîÃÅñ ç¶ Õ¶ ÇÂÔ ô¿Õ¶
ÇîàÅ Ççå¶ ×Â¶ Ôé ÇÕ Ú¿×Æ ÇÃÔå å¶ åÅÕå ñÂÆ îÅÃ ÖÅäÅ ÷ðÈðÆ ÔË, ×äêåÆ ×ä¶ô çÅ
ê¶à ìÔ¹å ò¼âÅ ÔË íÅò ÁÅ×È ù ÃÅðÆ ÃÅñÅÔ» å¶ îå¶ îé ñËä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ã¶òÅ
å¶ ÇéÁÅ Õðé ñÂÆ ÇÂÔ ÁòôÕ ÔËÍ ×äêåÆ ù ÚÈÔ¶ éÅñ ÇçÖÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔË íÅò ÁÅ×È ç¶
ÃñÅÔÕÅð ÚÈÇÔÁ» çÆ åð·» Ô¯ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶ Çå¼Ö¶ ç¿ç» éÅñ Ôð ÃÅÇÜô ç¶ ÜÅñ
ù Õ°åð ç¶äÍ ÁÅ×È åÕ êÔ¹¿Úä ÔÆ éÅ ç¶ä, ÇÂÃ ÇÚ¿é ç¶ Ô¯ð òÆ ìó¶ êÇÔ¬ Ôé, ×äêåÆ
ÇÜÃ Õ¯ñ¯º Õ°Þ ÇÃÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕ¶ êð Á¼Ü ìÜÅÂ¶ ÃîÞä ç¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ ÇÂÃçÆ êÈÜÅ Õðç¶
Ôé, Çìé» ÃîÞ¶, Çìé» ÜÅä¶ Ô¯ð òÆ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇÚ¿é å¶ ÇéôÅé Ôé ÇÜò¶º ÇÕ Õð½Ã â¶Çòâ
çÅ åÅðÅ Áå¶ Õîñ ë¹ñ ÇÜÔó¶ ÃÇåÕÅð¶ Ü»ç¶ Ôé å¶ êÈÜ¶ Ü»ç¶ Ôé êð Çìé» ÜÅä¶ å¶ ÃîÞ¶,
ÇÂÔ Ãí å¯º ò¼âÆ ×ñåÆ ÔËÍ ÇÂé·» ÇÚ¿é» ù ÃîÞäÅ ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ÇÂÕ Ç×ÁÅé ÔË, ÇìñÕ°ñ
À°Ã åð·» ÔÆ ÇÜÃ åð·» ÇÕ Ã¹êÇéÁ» ù ÃîÞäÅ Áå¶ ÇÂé·» ù ÜÅéäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, Á¿çð¯º å¶
ìÅÔð¯º ç¯é¯º åð·»Í
ÃÌÆ ÇÕÌôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ À°Ô ÇÂÕ ò¼â¶ ÁÅçîÆ çÆ åð·» ðÔ¶ À°Ô ÇÂÕ
ÁÅ×È ÔË, ÇÂÕ ï¯èÅ ÔËÍ Ü¶ À°Ô ÁÅêä¶ Õðî å¯º ðÇÔ Ç×ÁÅ å» ÁÅî ñ¯ÕÆ À°Ã çÆ ÔÆ ÇîÃÅñ
ñË ñËä×¶ å¶ ÃÅðÅ ÃîÅÜ ÇÖ³â ÜÅÂ¶×Å, Áô»å Ô¯ ÜÅÂ¶×Å å¶ êÇåå Ô¯ ÜÅÂ¶×ÅÍ ÇÜò¶º ò¼â¶ ÃÌ¶ôà
ê¹ðÖ Õðç¶ Ôé ÁÅî ì¿ç¶ À°é·» ù ÔÆ ç¶Ö Õ¶ ÇòÚðç¶ Ôé, À°é·» ç¶ Õ¿î ÇÂÕ àÆÚÅ, ÇÂÕ
ÇîÃÅñ ìä Ü»çÆ ÔË ÇÜÔóÆ ÁÅî ñ¯ÕÆ êÕóé çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ ÔéÍ îÔ»ê¹ðÖ» é¶ Õ°Þ éÔÄ
ÕðéÅ Ô¹¿çÅ, éÅ Õ¯ÂÆ Õðî, éÅ ÇâÀ±àÆ, À°Ô å» ÃîÅÜ ç¶ íñ¶ ñÂÆ ÔÆ Õðî Õðç¶ Ôé À°é·»
çÅ Õ¯ÂÆ Ã¹ÁÅðæ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
ÃÌÆ Ç´ôé çÃç¶ Ôé ÇÕ Çå¿é» ñ¯Õ» ÇòÚ À°é·» ç¶ Õðé çÅ Õ°Þ éÔÄ ÔË, À°Ô ÇÕÔó¶
Çå¿é ñ¯Õ Ôé, ÇçÃçÅ Ã¿ÃÅð ÇÜÔóÅ ÃÅÇðÁ» ù ÇçÃçÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÃÅâÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ å¶
îé çÅ Ã¿ÃÅð ÔË; Ã¹êé¶ ÇòÚ ÁÃñÆÁå ÇìñÕ°ñ ìçñ Ü»çÆ ÔË, Ãí Õ°Þ Ô¯ð ÔÆ ñ×çÅ ÔË,
Ã¹ÇåÁ» ÇÂÔ Ãí Õ°Þ Û¹ê Ü»çÅ ÔË, Õ°Þ òÆ êåÅ éÔÄ ðÇÔ¿çÅÍ îé ÇìñÕ°ñ Áñ¼× åð·» Õ¿î
ÕðçÅ ÔË, ÇÂé·» Çå¿é» ê¼èð» å¶ îé Áñ¼× åð·» Õ¿î ÕðçÅ ÔËÍ îé çÆÁ» ÇÂÔ Çå¿é ÁòÃæÅ
Çå¿é ò¼Ö-ò¼Ö ÃÚÅÂÆÁ» Ôé, îé å» ×Èó·Æ éÄçð ÇòÚ òÆ Õ¿î ÕðçÅ ÔË å¶ ÃÈÕôî ÕÅðÜ,
Ã¹êé¶ å¶ ÜÅ×ä å¯º êð·¶ Ôé, Üç¯º îé ù ÇÂé·» Çå¿é» å¯º êð·¶ ÜÅä çÆ ÜÅÚ ÇÃÖÅ ÇçåÆ Ü»çÆ
ÔË À°Ã ù å°ðÆÁÅ ÁòÃæÅ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÜÃ ù éÄç ðÇÔå éÄç ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÔ
À°Ô ÁòÃæÅ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ êÈðÆ åð·» Ã¹Ú¶å Ô¯ Õ¶ å°ÃÄ êÈðÆ åð·», â±¿ØÆ åð·» ÜÅ×ä çÅ, Ã½ä
89
çÅ å¶ Ã¹êÇéÁ» ìÅð¶ ÜÅä ÃÕç¶ Ô¯, À°Ô òâíÅ×Æ ÇÜÔóÅ ÇÂÃ ÁòÃæÅ ù êÅ Ç×ÁÅ ÔË À°Ã
ç¶ Õðé ù Õ°Þ ðÇÔ ÔÆ éÔÄ Ü»çÅÍ Ç´ôé ÜÆ ÇÂé·» Çå¿é» ñ¯Õ» ÇòÚ ÇòÚðç¶ Ôé êð À°é·»
çÅ ÃæÅÂÆ ÇéòÅÃ Ú½æ¶ ÇòÚ ÔË ÇÜæ¶ Õðî å¶ Õðî ç¶ ëñ ç¯Ô» çÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ îåñì éÔÄ ðÇÔ
Ü»çÅÍ Üç¯º å¹ÃÄ ÜÆòé îé¯ðæ êÌÅêå Õð Ú¹Õ¶ Ô¯, Õðî å¶ ÇâÀ±àÆÁ» Õðé çÆ Õ¯ÂÆ êÌ¶ðéÅ
ÔÆ éÔÄ ðÇÔ¿çÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÜÔóÆÁ» ÇÂÛÅò» êÌ¶Çðå ÕðçÆÁ» Ôé À°Ô ÔÆ éÔÄ ðÇÔ¿çÆÁ»Í ÇÂæ¶
ÕÅðä å¶ êÇðäÅî ÇÜÔó¶ Ü¹ó¶ Ô¯Â¶ Ôé, À°Ô ç¯é¯º ÔÆ éÔÄ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ êÌ¶ðéÅ å¶ ÇÂ¼ÛÅ ç¯é¯º ÔÆ
éÔÄÍ À°é·» çÅ êÌíÅò å¶ À°ç¶ô ÇÃëð Õð ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔË, ÇÂÃ ÕðÕ¶ Õ¯ÂÆ Õðî ðÇÔ¿çÅ éÔÄ
Õðé ñÂÆÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Çå¿é» ñ¯Õ» ù Öåî Õðé ù ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé íÅò Çå¿é ê¼èð
Ú¶åéåÅ ç¶ ÜÅ×ä, Ã¹êé å¶ Ã½ä å¯º À°Ú¶ À°á Õ¶ ÃÇÚååÅ ÇòÚ ÜÅä ñÂÆ ÁÅç¶ô ç¶ ðÔ¶
Ôé å» ÇÕ À°Ô Çå§é» ù Ú¿×Æ åð·» ç¶Ö ÃÕ¶Í
Üç¯º Ú¶åéåÅ ù íðî Ø¶ð ñËºçÅ ÔË å» Ú¶åéåÅ î³ç êË Ü»çÆ ÔË, è¹¿çñÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË,
À°Ô Á¼èÆ ÁèÈðÆ Ú¶åéåÅ Ô¯ð òÆ ÃîÇÃÁÅ Öó·Æ Õð Çç¿çÆ ÔË, êð¶ôÅé î³é ÁÅêäÆ ôÕåÆ ×¹ÁÅ
ìËáçÅ ÔË, À°Ã ù çÈÃð¶ ê¼èð çÆÁ» â¿ÈØÅÂÆÁ» çÅ êåÅ éÔÄ ñ×çÅÍ ÇÂÃ Ãî¶º ÁðÜé ÇÂÕ¯
ÔÆ îÅéÇÃÕ ÃÇæåÆ ÇòÚ ÔË, Ã¹Ú¶å ÜÅ×çÆ ÔÅñå ÇòÚ Ü¯ âðÅîÅ Ô¯ ÇðÔÅ ÔË À°Ã å¯º êÌíÅÇòå
Ô¯ Õ¶ À°Ã ù ÃÅð¶ çÅ êÈðÅ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé ÇÂÃ Ãî¶º éÔÄ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÇÜÔó¶ ÃÅðÆÁ» ÁòÃæÅ
ç¶ îÅñÕ Ôé, À°Ô ÃñÅÔ Çç¿ç¶ Ôé ÒÀ°á¯ À°Ú¶ ÜÅú À°ç¯º åÕ À°Ú¶ ÚñÆ ÜÅú Üç¯º åÕ ÃÇÚååÅ
éÅ ÁÅÂ¶ÍÓÓ
Üç¯º Çå¿é» ñ¯Õ» çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Õð ÇçåÆ å°ÃÄ ÔËðÅé Ô¹¿ç¶ Ô¯ ÇÕ êÈðé îÔ»ê¹ðÖ, ÃÇå,
ÇÚå, Áé§ç çÆ ÁòÃæÅ òÅñ¶ êÈðÆ åð·» ÇéôÕÅî Õðî òÆ Õð ðÔ¶ ÔéÍ À°Ã ×¼ñ çÅ À°åð
Ãñ¯Õ BD ÇòÚ ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÃÅðÆÁ» ÃîÅÇÜÕ Ã¿ÃæÅ ÁÅ×È ç¶ Ççå¶ ×Â¶ ÁÅç¶ô» å¶ ÔÆ
Õ¿î ÕðçÆÁ» Ôé, Ü¶ ÁÅ×È ÔÆ Õðî éÔÄ Õðé×¶ å» ÃÅðÅ ÃîÅÜ ÔÆ Ö¶ðÈ¿ Ö¶ðÈ¿ Ô¯ ÜÅÂ¶×Å,
éÅô Ô¯ ÜÅÂ¶×Å, ìóÆÁ» ò¼âÆÁ»-ò¼âÆÁ» ÃÇíÁåÅ çÅ éÅô Ô¯ Ç×ÁÅ, ã¶ðÆ Ô¯ ×ÂÆÁ» ÇÕÀ°ºÇÕ
À°é·» ç¶ ÁÅ×È ÁÅêäÅ Õðî éÅ ÇéíÅ ÃÕ¶, Ãî¶º Ãî¶º ÇÃð ÃîÅÜ çÆÁ» ñ¯ó» Áé°ÃÅð îÔ»ê¹ðÖ
ñ¯Õ» ù ÁÅç¶ô ç¶ä îÃÆÔÅ ìä Õ¶ ÁÅÂ¶Í íÅò¶º îÔ»ê¹ðÖ» ù Õ¯ÂÆ êÌ¶ðéÅ éÔÄ Ô¹¿çÆ, ÇÜÃ éÅñ
À°Ô ÁÅêä¶ Õðî Õðç¶ Ôé êð À°Ô èðåÆ å¶ ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ å¹°ðç¶ Çëðç¶ Ôé ÇÜò¶º
ÁÅî ÁÅçîÆ Ô¯ò¶ êð ÇÕå¶ òè ÃÈÞ ìÈÞ éÅñ À°Ô Õðî Õðç¶ Ôé, Á×òÅÂÆ Õðç¶ Ôé, ñ¯Õ»
çÆ ÃÔÅÇÂåÅ Õðç¶ Ôé, ÇÃÇÖÁÅ Çç¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ Ãí Õ°Þ À°Ô ÇÂÃ ÕðÕ¶ éÔÄ Õðç¶ ÇÕ À°é·»
ù Õðé çÆ ñ¯ó ÔË, ÇÂÔ Ãí Õ°Þ À°Ô ÇÂÃ ÕðÕ¶ Õðç¶ Ôé ÇÕ À°Ô ñ¯ÕÅÂÆ ù ÇêÁÅð Õðç¶
ÔéÍ Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé, ÒÒÔ¶ ÁðÜé! å±¿ òÆ îÔ»ê¹ðÖ ÔËº Ü¶ å±¿ ÁÅêäÅ Õðî éÔÄ Õð¶×Å,
ñ¯ÕÆ ìðìÅç Ô¯ ÜÅä×¶, ÇÂÃ Ãî¶º å±¿ ÇêÛ¶ éÅ Ô¯, âà Õ¶ ï°¼è ÕðÍÓÓ
îÔÅé ñ¯Õ» çÆÁ» òÆ Çå¿é ÇÕÃî» Ôé ÇÂÕ À°Ô ÇÜÔó¶ Ü¿î¶ ÔÆ ò¼â¶ Ôé, îÔÅé Ôé,
À°Ô Ãí Õ°Þ Õðî Õðé ñÂÆ ÁÅÂ¶ Ôé ÇÜÔó¶ ñ¯óÄç¶ ÔéÍ À°Ô Ã¿ÃÅð ÇòÚ Õ¶òñ Ã¶òÅ Õðé
ÇêÁÅð ò¿âä å¶ Ã¿ÃÅð ù ç¶ä ÔÆ ÁÅÂ¶ ÔéÍ çÈÃð¶ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ ìÔ¹å ÇîÔéå ÕðÕ¶ îÔÅé
ìäç¶ Ôé À°Ô ÁÅêä¶ À°êðÅÇñÁ» ÇòÚ ÕÂÆ òÅðÆ ðÇÔ òÆ Ü»ç¶ Ôé êð À°Ô ÁÅî ÁÅçîÆ
éÅñ¯º îÔÅé ÔéÍ åÆÃð¶ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ ñ¯Õ êÌÇÃ¼èÆ éÅñ, êð¯ê¶×¿âÅ ÕðÕ¶ îÔÅé ìäç¶ Ôé,
ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ îÔÅéåÅ ñ¯Õ» ù Õ°ðÅÔ¶ êÅÀ°ºçÆ ÔË, îÅéò êÌïåé» ù è¯ÖÅ Çç¿çÆ ÔË, î³ç¶ íÅ×»
òÃ ÃÅâ¶ ç¶ô ÇòÚ Ôð ÃÅñ ÔÆ Õ¯ÂÆ Òí×òÅéÓ ÒÕ¯ÂÆ ×¹ðÈÓ Ü» ÁÅê¶ æÅÇêÁ» ÁòåÅð êËçÅ Ô¯
Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ í×òÅé çÈÃÇðÁ» ù ×¹îðÅÔ Õðç¶ Ôé å¶ îÅÃÈî ì¼ÇÚÁ» ñÂÆ, ÇòÇçÁÅðæÆÁ»
ñÂÆ ÇÂÕ ÃðÅê ìä Ü»ç¶ ÔéÍ ÁðÜé çÈÃðÆ ôÌ¶äÆ ç¶ Ôé ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Õðî
Õðé ñÂÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ ÁðÜé ÁÅ×È ÔË, î¯ãÆ ÔË, À°Ã çÅ ÇòÔÅð çÈÃÇðÁ» é¶ ç¶ÖäÅ ÔË
å¶ ÁÅêä¶ å¶ ñÅ×È ÕðéÅ ÔËÍ
90
BE. ÇÂÃ ñÂÆ Ô¶ íÅðå, Õðî» ÇòÚ ÁÅôÕå Ô¯Â¶ ÁÇ×ÁÅéÆ Üé ÇÜò¶º Õðî Õðç¶
Ôé, òËÃ¶ ÔÆ ÁéÅÃÕå Ô¯ÇÂÁÅ ÇòçòÅé íÆ ñ¯Õ ÇÃÖôÅ çÅ ÇÔå ÚÅÔ¹¿çÅ Ô¯ÇÂÁÅ Õðî Õð¶Í
BF. åæÅ Ç×ÁÅéÆ ê¹ðô ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ Õðî ÇòÚ ÁÅôÕå òÅñ¶ ÁÇ×ÁÅéÆÁ» çÆ
ì¹¼èÆ ÇòÚ íðî ÁðæÅå Õðî» ÇòÚ ÁôðèÅ À°åê³é éÅ Õð¶ ÇÕ¿å± ÁÅê êÌîÅåîÅ ç¶ ÃðÈê ÇòÚ
ÃÇæå Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ ÃÅð¶ Õðî» ù Á¼ÛÆ êÌÕÅð ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ À°é·» å¯º íÆ Õðî ÕðÅò¶Í
ÁÅî ñ¯ÕÆ ÁÅêä¶ Õðî» éÅñ î¯Ô êÅ ñËºç¶ Ôé å¶ Õðî» ç¶ ëñ» éÅñ î¯Ô êÅ ñËºç¶
Ôé, êð Ç×ÁÅéÆ À°Ô ÔÆ ÔË ÇÜÔóÅ ÁÅêä¶ Õðî å¶ ÇâÀ±àÆ ÇéôÕÅî Ô¯ Õ¶ ÃîÅÜ çÆ íñÅÂÆ
ñÂÆ ÕðçÅ ÔËÍ î¯Ô ÇòÚ ×ÌÇÃÁÅ ÁÅî ì¿ç¶ ù À°Ã ÁÃÆî ìÅð¶ Õ°Þ êåÅ ÔÆ éÔÄ, À°Ô ÁÅêäÆÁ»
ÃÆî» ÕðÕ¶ ÔÆ ç¹Ö í¯× ÇðÔÅ ÔË À°Ã ù ÃçÅ ÇÂÔ ÔÆ âð ñ¼×Å ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕ Ü¯ À°Ã Õ¯ñ ÔË
À°Ô ÇÕÃ åð·» Û¼â¶, Û¼â¶ Çìé» Õ°Þ êÌÅêå éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ ç¶äÅ å¶ ÇåÁÅ× ÇÂÕ ÔÆ ×¼ñ ÔË,
îÔ»ê¹ðÖ Õ¶òñ çÇÂÁÅ ÔÆ Õðç¶ Ôé Ü¯ À°é·» ù Õðî Õðé ñÂÆ êÌ¶ðéÅ Çç¿ç¶ Ôé, À°Ô Õðî
ÇÜÔó¶ ÃîÅÜ ñÂÆ ñÅíÕÅðÆ Ô¯äÍ
Ã¿ÃÅð ç¶ ÃÅð¶ ÃîÅÜ òð×» ÇòÚ ÁÅî ñ¯ÕÆ ÔÆ îÔÅé ñ¯Õ» ç¶ ÇêÛ¶ Úñç¶ Ôé, ÇÂÃ
ÕðÕ¶ îÔÅé ì¿ÇçÁ» ù ÁÅî ì¿ç¶ ÇÜÔó¶ Õðî Õð ðÔ¶ Ôé À°é·» ç¶ îé ìçñä çÆ æ» À°é·»
ù Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õðî Õðé çÆ Ü»Ú çÃäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, À°Ã ù ÚÅÔÆçÅ ÔË À°é·» ù Ú¶åéåÅ
ç¶ ê¼èð å¶ êÔ¹¿ÚÅ ç¶ò¶, ÇÜÃ ÇòÚ ÇéôÕÅî Õðî ôÕåÆ çÅ ÃÅèé ìä Ü»ç¶ ÔéÍ
ÇòÇçÁÅðæÆ å¶ ×ÅÔÕ ÇôÕÅÇÂå Õðç¶ Ôé î¶ðÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» î¶ðÅ ì¿èé ìä ×ÂÆÁ»
Ôé, îËº ÇÂÃ ì¿èé å¯º ÇÕò¶º Û°à ÃÕçÅ Ô»? ÕÆ îËº ÇÂé·» ÔÅñÅå» ÇòÚ ÔÆ ðÔ» Ü» îËº ìçñ
ÃÕçÅ Ô»?ÓÓ ÇîÃÅñ òÜ¯º ÇÂÕ ìÆìÆ ÕÇÔ¿çÆ ÔË, î¶ðÆ ÇâÀ±àÆ Ü¯ ì¼ÇÚÁ» êÌåÆ å¶ êåÆ êÌÌåÆ ÔË,
ÇÂÃ é¶ îËù ÇÂé·» çÅ ×¹ñÅî ìäÅ ÇçåÅ ÔËÍ À°åð ÔË ÁÅêä¶ Õðî ÇâÀ±àÆÁ» ÕðéÆÁ» ÁòôÕ
Ôé êð Ü¶ À°Ã ÇâÀ±àÆ éÅñ ÇêÁÅð éÔÄ ÁÃÄ ÁÅêä¶ Õ¿î ÇêÁÅð éÅñ éÔÄ Õðç¶ å» ÁÃÄ
ÇÂÕ îôÆé çÆ åð·» Õ¿î Õð ðÔ¶ Ô», ÁÃÄ Ö¹ôÆ çÅ Áé°íò Õðç¶ ÔÆ éÔÄ ÇÜÔó¶ ÁÅêäÆ
âÆÀ±àÆ ÇêÁÅð éÅñ Õðç¶ Ôé À°é·» ñÂÆ À°Ô ÔÆ âÆÀ±àÆÁ» ÇÜÔóÆÁ» ì¿èé Ô¹¿çÆÁ» Ôé À°Ô
ÔÆ Ö¹ôÆ çÅ ÃÅèé ìä Ü»çÆÁ» ÔéÍ ç¶ä éÅñ ÇêÁÅð òèçÅ ÔË, ÁÅÃ ð¼Öä éÅñ ØàçÅ ÔËÍ
âÆÀ±àÆ ÕðÇçÁ» Ççú, Õ¶òñ Ççú å°ÔÅù Ö¹ôÆ ÔÆ Çîñ¶×Æ êð Ü¶ Ö¹ôÆ êÌÅêå Õðé çÆ ÁÅÃ
ðÖç¶ Ô¯, çÈÃðÅ òÆ å°ÔÅâ¶ å¯º ÁÅÃ ðÖçÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·»¯ ÁÅôÅò» çÅ àÕðÅÁ Ô¯ ÜÅÂ¶×Å, ç¯é»
ù ç¹Ö Ô¯ò¶×ÅÍ ÁÅÃ ÇêÁÅð éÔÄ, Ã¿åÅê ÔË, Ü¶ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ ç¶ä ÁÅêÃ ç¶ ÇðôÇåÁ» ÇòÚ
éÔÄ, êåÆ êåéÆ êÇðòÅð Ö¶ðÈ¿ Ö¶ðÈ¿ Ô¯ ÜÅò¶×Å ÇÕÀ°ºÇÕ êÇðòÅð å¯º íÅò ÔË ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶
ÇêÁÅð ç¶äÅ ÇÕÀ°ºÇÕ Ü¶ ÇéÃ¹ÁÅðæ éÔÄ å» ÃÅù ÃÅðÆ Ü×·Å Ã¿åÅê ÔÆ ÇçÃçÅ ÔË, Øð ìÅÔð
Ãí Ü×·ÅÍ
Ç×ÁÅéÆ ÕçÆ òÆ ÕÅÔñ éÔÄ Õðç¶, ÕçÆ òÆ Õ¯ÂÆ ÇòÚÅð ÕÅÔñÆ éÅñ éÔÄ Çç¿ç¶
ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÅî ñ¯ÕÆ À°Ã ù ÃîÞ éÔÄ ÃÕç¶ êð À°Ô ÇêÁÅð éÅñ ÃîÞÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ
ÔË, À°é·» ù ç¹Ö òÆ éÅ ñ¼×¶ å¶ À°Ô ÇêÁÅð éÅñ î³é òÆ ÜÅäÍ ÃÅðÅ â¿ÈØÅ Ç×ÁÅé, ÇêÁÅð
å¶ Õ°ñÆéåÅ éÅñ ÇçåÅ Ü»çÅ ÔË ÷ìðçÃåÆ ÇçåÆ ×ÂÆ ÇÃÇÖÁÅ, ÕÅÔñÆ éÅñ Ççå¶ Ç×ÁÅé
çÅ Õ¯ÂÆ ÁÃð éÔÄ å¶ À°ñàÅ îé î¹ó Ü»çÅ ÔËÍ ÁÃÄ ÇÂÔ ì¼ÇÚÁ» éÅñ å¶ îÅåÅ ÇêåÅ éÅñ
ð¯÷ Ô¹¿çÅ ç¶Öç¶ Ô»Í Üç¯º òÆ îÅåÅ ÇêåÅ ÁìóòÅÔ¶ Õ¯ÂÆ òÆ ×¼ñ ÕÇÔä×¶, íÅò¶º À°Ô áÆÕ ÔÆ
Ô¯ä À°Ô ì¼ÇÚÁ» ù ìÅ×Æ ìäÅ ñËä×¶, ë¶ð ÇÂÃ éÅñ îÅåÅ ÇêåÅ å¶ ì¼ÇÚÁ» ÇòÚ ÇÂÕ çðÅó
êË Ü»çÆ ÔË Õ¯ÂÆ ×¼ñìÅå éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé, ì¹¼èÆ ç¶ ê¼èð çÅ Ç×ÁÅé Õ¯ÂÆ òÆ
×Ì¿æ êó· Õ¶ ç¶ ÃÕçÅ ÔË êð ÇÂÔ Ç×ÁÅé îé ÇòÚ éÔÄ À°åðçÅ, éÅ ÔÆ å°ÔÅâ¶ ÖÈé ÇòÚ
ðÚçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ ÇêÁÅð å¯º ò»ÞÅ Ô¹¿çÅ ÔË, Õ°ñÆéåÅ å¯º êð·¶ Ô¹¿çÅ ÔË, Ú¿×Å ÁÇèÁÅêÕ
91
ÇêÁÅð éÅñ, Õ°ñÆéåÅ éÅñ ÁÅêä¶ ÔÆ åðÆÕ¶ éÅñ êó·ÅÀ°ºçÅ ÔË, ÇÂÔ ìÔ¹å Ø¼à ÔÆ ç¶Öä
ÇòÚ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ èÆðÜ òÅñ¶ Ôé, ÃÇÔéôÆñ Ôé, ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ôé, ÇêÁÅð òÅñ¶ Ôé,
Õ°ñÆé Ôé, îé¯ìñ òÅñ¶ Ôé À°Ô ÕçÆ òÆ ÁìóòÅÔ¶ Õ¯ÂÆ Õðî éÔÄ Õðç¶, ÕçÆ òÆ ÁÅêä¶
ÇòÚÅð çÈÃÇðÁ» å¶ éÔÄ æ¯êç¶, ÇÂÔ ÇÕåÅì» å¯º éÔÄ ÇÃÇÖÁÅ Ü»çÅ, ÇÂÔ Õ¶òñ Áé°íò éÅñ
ÔÆ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÃÅù ÇÕ¿é¶ ÔÆ ì¹¼èÆÜÆò Çîñ ÜÅä×¶, ÇòçòÅé Çîñ ÜÅä×¶ ÇÜÔó¶ ×Ì¿æ ÷¹ìÅéÆ
Ã¹äÅ ÃÕç¶ Ôé êð ÇêÁÅð éÅñ Ç×ÁÅé ç¶ä òÅñ¶ ÇÕ¿é¶ Çîñç¶ Ôé? ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ ÁÅê
ÁÅêäÆ ÇîÃÅñ ìä Õ¶ ÇÃÇÖÁÅ ç¶ ðÔ¶ Ôé å¶ ÁðÜé ù ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé ÇÕ À°Ô Õðî Õð¶,
ÇéôÕÅî Õðî Õð¶ å¶ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ÇîÃÅñ ìä¶Í
BG. êÌÅÇ´åÆ ç¶ ×¹ä» éÅñ ÔÆ ÃÅð¶ Õðî Ô¯ ðÔ¶ Ôé êð ÔÀ°îË ÇòÚ ÁÅÇÂÁÅ ì¿çÅ
Ã¯ÚçÅ ÔË îËº ÔÆ Ãí Õ°Þ Õð ÇðÔÅ Ô»Í
BH. Ô¶ îÔ»ìÅÔ¯! ÇÜÔóÅ ×¹ä å¶ Õðî çÅ í¶ç ÜÅäçÅ ÔË, ÇòíÅ×» ç¶ å¼å ù ÜÅéä
òÅñÅ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ ×¹ä ÔÆ ÁÅêä¶ ×¹ä» ÇòÚ òðåç¶ Ôé, ÇÂÔ ÜÅä Õ¶ Çéðñ¶ê ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
(Çåz×¹äÅåîÕ îÅÇÂÁÅ ç¶ ÕÅðï ðÈê ê³Ü îÔ»íÈå îé, ì¹è Áå¶ ÁÔ¿íÅò åæÅ ê³Ü Ç×ÁÅé
ÇÂ¿çzÆÁ», ê³Ü Õðî ÇÂ¿çÌÆÁ» Áå¶ (ôìç, Ãêðô, ðÈê, ðÃ, ×¿è) ê³Ü Çòô¶ ÇÂé·» ÃÅÇðÁ» ç¶ ÃÅî¹çÅÇÂ
ù ×¹ä ÇòíÅ× ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÂé·» çÆ êðÃêð Ú¶ôàÅ çÅ éÅî Õðî ÇòíÅ× ÔËÍ
ÁÃÄ ç¶ÖÆÂ¶ å» ÃÔÆ ÇÕ ÕÆ îé°¼Ö ÔÆ Õ¶òñ ÁÅêä¶ Õðî å¶ À°é·» ç¶ ëñ» ñÂÆ ÇÜ¿î¶òÅð
Ô¹¿çÅ ÔËÍ îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ Õðî Õðé ñÂÆ ÇÕå¶ òè Ã¹å¿åð ÔË ÜÅéòð» éÅñ¯º, ë¹ñ
ê½ÇçÁ» éÅñ¯º, ì¶ÜÅé òÃå±Á» éÅñ¯º, îé°¼Ö ÁÅî Õðî Õð ÃÕçÅ ÔË Üç¯º ÇÕ ÜÅéòð êÈðÆ
åð·» êÌÇ´åÆ ç¶ ÁèÆé Ôé, ÜÅéòð» çÆ Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆ îð÷Æ éÔÄ ÔË, îé°¼Ö çÆ îð÷Æ òÆ ÔË,
ì¹¼èÆ òÆ ÔË ÇÜÔóÆ ÇÂÃ ù ÇÂÕ òÖðÅ ðÈê Çç¿çÆ ÔË, ÖÅäÅ, êÆäÅ, Ã½äÅ ì¼Ú¶ êËçÅ Õðé¶ Ô¯ð
ÁÅêäÆ Ã¹ðÇÖÁÅ ñÂÆ Õ°Þ òÆ ÕðéÅ ÇÂÔ îé°¼Ö» ÇòÚ å¶ ÜÅéòð» ÇòÚ ç¯é» ÇòÚ ÔÆ Ôé,
êð ÇÂÔ Ç´ÁÅò» Õ°çðå ç¶ ÁèÆé Ôé, îé°¼Ö ÔÆ Õ¶òñ ÇÂÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÜÆò ÔË ÇÜÃ ÇòÚ
ÇÂÔ Üî»çðÈ ÃîðæÅ ÔË ÇÕ À°Ô î¹ãñÆÁ» ÇÂ¼ÛÅò» ç¶ òÃ Ô¯ Õ¶ Õðî éÅ Õð¶Í ÇÂÃ çÆ ÇÂ¼ÛÅ
ôÕåÆ, ì¹¼èÆ éÅñ ÇÂÔ ÃîÞ ÃÕçÅ ÔË Çòôñ¶ôé Õð ÃÕçÅ ÔË, êð¶ðéÅ ù ÕÅìÈ Õð ÃÕçÅ ÔË,
ÇÂ¼ÛÅ, ÇòÚÅð Áå¶ íÅòéÅò» ù ÜÅä Õ¶ À°é·» Áé°ÃÅð Õðî Õð ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÃ Õ¯ñ ÁËéÆ
åÅÕå ÔË ÇÕ ÇÂÔ Õðî çÆ ÃÅðÆ ñóÆ ÔÆ ìçñ ÃÕçÅ ÔË, íÅò êÌ¶ðéÅ å¯º ñË Õ¶ Õðî Õðé
åÕ, ÇÂÔ Ôð ÚÆ÷ Ôð ê¼èð Ü¯ ÇÂÃ ù Õðî Õðé ñÂÆ êÌ¶ðçÅ À°Ã ìÅð¶ ÜÅä±¿ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË,
áÆÕ ÇÃÇÖÁÅ éÅñ ÇÂÔ ÇÕÃ¶ òÆ ê¼èð ù Ã¹èÅð ÃÕçÅ ÔËÍ
íÅò¶º ÇÂÔ Üî»çðÈ ÃîðæÅ éÅñ Õðî» ù Çéïîå ÕðçÅ ÔË, Ã¹èÅðçÅ ÔË êð ë¶ð òÆ
ÇÂÔ ÕðåÅ éÔÄ ÔËÍ ÃÅð¶ Õðî êÌÅÇ´åÆ ÔÆ ÕðçÆ ÔË ÇÜÔóÆ Çòôò ù ÚñÅ ðÔÆ ÔËÍ ÁÅåîÅ
ÇéðÇñêå Ô¯ÂÆ, êÌíÅÇòå Ô¯Â¶ Çìé» Á³çð ÃÇæå ÔË, ÃçÅ ÔÆ ô»å ðÇÔ¿çÆ ÔË, ÁÅêäÆ Ã¯íÅ
ôÅé ìäÅÂÆ ðÖçÆ ÔËÍ ÇÂÔ Õ¶òñ ÔÀ°îË ÔÆ ÔË ÇÜÔóÆ îé°¼Ö ù íðîÅÀ°ºçÆ ÔË å¶ ÕÇÔ¿çÆ ÔË å±¿
ÕðåÅ ÔËº åËù ÔÆ ëñ ñËä çÅ ÁÇèÕÅð ÔËÍ ÇÂæ¶ ÇÂÕ ìóÆ ìÅðÆÕÆ çÆ ×¼ñ ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÜÔóÅ
ÕðåÅ ìäçÅ ÔË À°Ô ëñ çÅ ÁÇèÕÅðÆ òÆ ìä Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÞÈáÅ íðî, îËº ÕðçÅ Ô», ë¶ð
îËù ÇÂÃ çÅ ëñ ÇîñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÂÔ ÇÂÕ Ã¿åÅê êËçÅ Õð Çç¿çÅ ÔË å¶ îé°¼Ö ÇÂÃ ÇòÚ
ÔÆ ×¶ó¶ Ö»çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÔÀ°îË ù Ã¯èä çÆ ñ¯ó ÔË ÇÃÖÅÀ°ä çÆ ñ¯ó ÔË ÇÕ À°Ô ÕðåÅ éÅ
ìä¶, Õðå¶ ù Ã¹Ú¶å Ô¯ Õ¶ ç¶Ö¶, ÁÅåîÅ ù êÛÅä¶ Ü¯ Áîð ÔËÍ
ÔÀ°îË ÃÅâ¶ Á¿çð ç¶ ÚÅð Õðî» ÇòÚ¯º ÇÂÕ ÔË, ÃÅâÅ Á³çð ÇÂÕ ÕÅðÖÅé¶ çÆ åð·» ÔË
å¶ ÔÀ°îË ÁÅåîÅ çÅ çÈå ÔË, Üç¯º ÔÀ°îË ÁÅåîÅ ù í¹¼ñ Ü»çÆ ÔË, Üç¯º ÇÂÔ í¹¼ñ Ü»çÅ ÔË ÇÕ
ÇÂÔ å» Õ¶òñ ÇÂÕ çÈå ÔÆ ÔË ë¶ð Á¿³çð ìÔ¹å ÔÆ ð¯ñÅ îÚ Ü»çÅ ÔË, ìÔ¹å íðî êË Ü»ç¶ Ôé
92
ØíðÅÔà êËçÅ Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ë¶ð ÇÂÔ Ô¯ð ê¼èð» å¶ Ô¯ð ê¼Ö» çÆ òÆ ÃñÅÔ éÔÄ ñËºçÅ å¶ îé å¶
ÕÅìÈ Ö¯ ìËáçÅ ÔË, îé Ü¯ Á¿çð ìÅÔð ç¯é¯º êÅÃ¶ Õ¿î ÕðçÅ ÔË Ü¯ ÇÕ êÌå¼Ö Ç×ÁÅé å¶ Ã¿Õñê
ç¯é» çÅ ÔÆ ï¿åð ÔË Üç¯º ÔÀ°îË ù ÁÅêäÅ ÁÃñÆ ð¯ñ ïÅç ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, ë¶ð À°Ô ì¿èé éÔÄ
ìäçÅ ë¶ð À°Ô ð¹ÕÅòà éÔÄ ìäçÅ, À°Ô ð¹ÕÅòà ÇÜÔóÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÅåîÅ åÕ éÔÄ êÔ¹¿Úä
Çç¿çÆ, À°Ô ÁÅåîÅ ÇÜÔóÆ Ç×ÁÅé çÅ Ãð¯å ÔË Ú¶åéåÅ çÅ Õ¶ºçð ÔËÍ
ÔÀ°îË ÃÅð¶ ç¹Ö» çÅ ÕÅðé ÔË êð ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ÇÂÃ ù Á½Õó ìäé éÔÄ Çç¿ç¶,
ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ êÌÇ´åÆ Õðî Õð ðÔÆ ÔË, Çòôò çÅ, ìÌÇÔî³â çÅ Ã¹íÅÁ ÔË, Õðî
ÕðéÅÍ Ã¯ À°Ô ÃÅð¶ íðî» å¯º î¹Õå ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÃÅð¶ Ã¿Õñê» å¯º î¹Õå ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ î¶ðÆ
ÇÂ¼ÛÅ ÔË, ÇÂÔ Õð», îËº ÇÂÔ ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ Ô», îËº ÇÂÔ Õðé ñ¼×Å Ô» Ü» îËº ÇÂÔ Õð ÇñÁÅ
ÔËÍ
êÌÇ´åÆ ç¶ Çå¿é ×¹ä Ôé - Ãå¯, ðÜ¯, åî¯ Çå¿é¯ ìÔ¹å ëðÕ ðÖç¶ Ôé êð ë¶ð òÆ
ÇÂÕ¼á¶ ÔÆ Õ¿î Õðç¶ ÔéÍ ÁÃñ ÇòÚ êÌÇ´åÆ çÅ Õ¯ÂÆ òÆ Õðî ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä» å¯º ÔÆ Ô¹¿çÅ
ÔË, ÇÂé·» Çå¿é» å¼å» å¶ ×¹ä ò¼Ö-ò¼Ö Ôé, Üç¯º ç¯ å¼å ÃÅî·ä¶ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé àÕðÅÁ Ô¹¿çÅ ÔË,
éåÆÜÅ Ü» å» À°Ô ÇÂÕ¼á¶ Ô¯ Õ¶ Õ°Þ éò» ðÈê èÅðé Õð ñËºç¶ Ôé Ü» ë¶ð çò¿ç êËçÅ Ô¯
Ü»çÅ ÔË, ÇÂÃ êÌÕÅð ×¹ä Õðî çÅ ÃÌ¯å Ôé, ÇÂÔ Çå¿é ×¹ä îé°¼Ö ÇòÚ ÇÂÕ¼á¶ ÔÆ Ôé, êÌÇÕðåÆ
ÇòÚ òÆ Ôé êð Üç¯º Õ¯ÂÆ ÇÂÕ òÆ ò¼è Ô¯ Ü»çÅ ÔË å» Õðî òÆ À°Ã Áé°ÃÅð ÔÆ Ô¯ Ü»ç¶
Ôé, ô»åÆ éÅñ ÕÆåÅ Õðî Ãå¯ ×¹ä ÕðÕ¶ ÔË, ðÅÜÇÃÕ ×¹ä éÅñ ÕÆåÅ Õðî, ëñ çÆ
êÌåÆÕôÅ Õð¶×Å, åÅîÇÃÕ ×¹ä Ã¹ÃåÆ å¶ Õðî éÅ Õðé ñÂÆ êÌ¶ð¶×ÅÍ Õðî ÕÆå¶ Çìé» Õ¯ÂÆ
ðÇÔ éÔÄ ÃÕçÅ êð Üç¯º å°ÃÄ ÃÇæñ Ô¯ Õ¶ Õðî Õðç¶ Ô¯ å» å°ÃÄ ÇÂÕÅ×ð éÔÄ Ô¹¿ç¶, éåÆÜÅ
êÈðÆ åð·» ÇòØàé å¶ ì¶åðåÆìÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ù êó· Õ¶ ÃîÞ Õ¶ ÇÂÔ ÜÅä ÃÕç¶ Ô» ÇÕ ÇÕò¶º ÁÃÄ ÔÀ°îË Á¿çð í¹¼ñ¶
ðÇÔ¿ç¶ Ô», íðî¶ ðÇÔ¿ç¶ Ô», ÁÃÄ ÇÂÔ Õðç¶ Ô», îËº ç¶ô Ã¶òÕ Ô», îËº îÅéòåÅ ñÂÆ ìÔ¹å Õ¿î
Õð ÇðÔÅ Ô»Í ÇÂÕ ì¼ÚÅ ìÔ¹å Ã¯ÔäÅ ë¹¼ñ å¯óçÅ ÔË å¶ ÁÅêäÆ î» ù ëóÅ Çç¿çÅ ÔË å¶ ÕÇÔ¿çÅ
ÔË, î» ÇÂÔ îËº åËù Çç¿çÅ Ô»Í ÇÜò¶º À°Ô ÁÅêä¶ Õ¯ñ¯º Õ°Þ ç¶ ÇðÔÅ Ô¯ò¶ êð ë¹ñ çÅ å¯ÔëÅ å»
êÌÇ´åÆ ç¶ ×¹ä» çÆ À°êÜ ÔË, ì¼ÚÅ ×¹ä» çÅ ÔÆ êð¶ÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÂÕ êÅÃ¶ å¯º çÈÃð¶ êÅÃ¶ ç¶
ÇðÔÅ ÔË, å¶ ÕÇÔ ÇðÔÅ ÔË î¶ðÅ ÔËÍ ÔÀ°îË Ãí å¯º ò¼è Á¿çð Ô¯ä ÕðÕ¶, ÔÀ°îË é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê
ù ÁÅåîÅ ç¶ ÃîÅé ìäÅ ÇñÁÅ, ôÕåÆôÅñÆ ìäÅ ÇñÁÅ ÔË, Ãðì ôÕåÆîÅé å¶ Ãðì Ç×ÁÅåÅ
Ô¯ Õ¶ ì¿èé ìäÅ ñËºçÅ ÔË êð Üç¯º ÁÅåî Ç×ÁÅé Ô¹¿çÅ ÔË Ãí Öåî Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ Ã¹å¿åð Ô¯
Ü»çÅ ÔËÍ
Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ òÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ îé°¼Ö ÁÅê Õðî éÔÄ ÕðçÅ À°Ô å» êÌÇ´åÆ
çÅ ì¼èÅ Õðî ÕðçÅ ÔËÍ ÁÃñ ÇòÚ ÇÂÔ ÁÜ¯Õ¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé çÆ ò¼âÆ Á³åð ÇçzôàÆ ÔË ÇÜÔóÆ
ÇÕ ÁÅî Çëñ¯ÃëÆ, Çòò¶ÕÆ çðôé ÃÅÃåz Çòð¹¼è Öó·Æ Ô¯ÂÆÍ ÇÂÃ Çëñ¯ÃëÆ çÅ ÕÇÔäÅ ÃÆ ÇÕ
îé°¼Ö Ü¯ ÚÅÔ¶ À°Ô ÔÆ ÕðçÅ ÔË, ÇòòÔÅðÆ î³éç¶ Ôé ÇÕ îé°¼Ö ÁÅçå» çÅ ìèÅ Õ¿î ÕðçÅ
ÔË, ÁÅçå» ÇÂéÅî å¶ Ã÷Å éÅñ êÕçÆÁ» å¶ Û°àçÆÁ» Ôé, ëðÅÇÂâ é¶ ÇÕÔÅ ÃÆ ÇÕ Ã¹Ú¶å
îé êÈð¶ îé çÅ ÇÂÕ æ¯ó·Å ÇÜÔÅ ÇÔ¼ÃÅ ÔË å¶ îé°¼Ö òè¶ð¶ ÁÚ¶å îé ç¶ êð¶ð¶ Ô¯Â¶ ÔÆ Õðî
Õðç¶ Ôé, Ü¹¿× çÈÃðÅ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÇÜÔóÅ ÇÂÕ î¹ãñ¶ ðÈê òÅñÅ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÆ ÃÆ å¶ À°Ã
ç¶ Ô¯ð ÃÅæÆ ÇÂÕ êÀ°óÆ Ô¯ð À°êð Úó·ç¶ Ôé å¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé îé°¼Ö ÕðåÅ éÔÄ ÔË, À°é·» çÅ
ÇòÚÅð ÇìñÕ°ñ ÇÂé·» ôñ¯Õ» òÅñÅ ÇòÚÅð ÔÆ ÔË ÇÜÔóÅ êÇÔñ» ÃîÞä¶ Á½Ö¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÃÄ
ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÔÆ ÕðåÅ î§éç¶ Ô» íÅò¶º ÁÃÄ ÁÅêä¶ ÁÅñ¶ ç¹ÁÅñ¶ çÈÃð¶ ÜÆò» ù ÁÅêä¶
ÁÅê êÌÇ´åÆ òÃ Ô¯Â¶ Õðî ÕðÇçÁ» ç¶Öç¶ Ô», Ü¹¿× å¶ Ô¯ð À°Ô¯ ÇÜÔ¶ î¹ãñ¶ ðÈê òÅñ¶
îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÇÂÔ çÃä çÆ Õ¯Çôô Õð ðÔ¶ Ôé ÇÕ î¹ãñ¶ ðÈê ÃÅâ¶ ÁÚ¶å îé ÇòÚ òÃ¶ Ô¯Â¶
93
Õðî Õ»â Õð ðÔ¶ Ôé, ÇÂÔ ÃÅð¶ Çòôò ÇòÚ Ô¯ ÇðÔÅ ÔË å¶ ìÅð-ìÅð Ô¯ÂÆ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ê¹ôå
çð ê¹ôå ÚÇñÁÅ ÁÅ ÇðÔÅ ÔË, Ú¶åé îé°¼Ö Õ¶òñ ÇÂÔ éÅàÕ ç¶Ö ÇðÔÅ ÔË, ÇÂÕ çðôÕ ÔË
ÇÂÃ ÃÅð¶, ôÅéçÅð ô¯íéÆÁ âðÅî¶ çÅ ÕðåÅ éÔÄ ÔË, êÅåð éÔÄ ÔËÍ
BI. Áå¶ êÌÇ´åÆ ç¶ ×¹ä» å¯º î¯ÇÔå Ô¯Â¶ ê¹ðô ×¹ä Áå¶ Õðî» ÇòÚ ÁÅôÕå Ô¹¿ç¶ Ôé,
À°é·» ù Á¼ÛÆ êÌÕÅð éÅ ÃîÞä òÅñ¶ îÈðÖ» ù Á¼ÛÆ êÌÕÅð ÜÅéä òÅñÅ Ç×ÁÅéÆ ê¹ðô
ÚñÅÂ¶îÅé éÅ Õð¶Í
ÁÅî îé°¼Ö ÇÜÔó¶ íðî¶ Ô¯Â¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù êÌÇ´åÆ ç¶ ÃîÅé ÃîÞ Õ¶ ÁÅêä¶ ÁÅê
ù ÕðåÅ ÜÅä ìËáç¶ Ôé, À°Ô ÁÇ×ÁÅéÆ ë¶ð ÁÅêä¶ ÁÅê ù ëñ çÅ ÁÇèÕÅðÆ ÃîÞä ñ×
êËºç¶ Ôé, Ü¯ ÜÅäçÅ ÔË Ü¯ ÁÇ×ÁÅé ç¶ ì¼çñ çÈð Õð ÃÕçÅ ÔË, À°Ã ù ÚÅÔÆçÅ ÔË À°Ô ÇÂÔ¯
ÇÜÔÅ Õ°Þ éÅ Õð¶ ÇÜÃ éÅñ ÁÅî ì¿ç¶ ç¶ îé ÇòÚ çò¿ç êËçÅ Ô¯äÍ ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé
ù ÃñÅÔ Çç¿ç¶ Ôé À°Ô ÇÂÕ ×ñå ÇîÃÅñ éÅ ìä¶, ÔÀ°îË ÇòÚ éÅ ÁÅò¶ å¶ ñ¯Õ» ù ×¹¿îðÅÔ
éÅ Õð¶, À°Ô ÁÅ×È ÇÜÃ é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ Ã¿Üî éÔÄ ÇñÁ»çÅ Áé°ôÅôé éÔÄ ÇñÁ»çÅ, À°Ô
ñ¯Õ» ù Ã¶è ç¶ä ç¶ ï¯× éÔÄ, ÁÅ×È ù ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ êÈðÅ Ã¿Üî, Áé°ôÅôé Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË, éÔÄ å» À°Ô ñ¯Õ» ù Ã¶è ç¶ä çÆ æ» Õ°ðÅÔ¶ êÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
C@. îé ù ÁÅåîÅ å¶ ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶, ÃÅð¶ Õðî ÒîËùÓ Ãîðêä ÕðÕ¶ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ
å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶, îËº å¶ î¶ðÆ Û¼â Õ¶, ÇÚ¿åÅ, Û¼â Õ¶, ÇéðíË Ô¯ Õ¶ ï°¼è ÕðÍ
Õ¶òñ À°Ô ÇÜÃ é¶ ÁÅêäÆ ôÕåÆ ÷¯ð, Ã¯Ú, íÅò, ÇÂ¼ÛÅ ù î¯ó ÇñÁÅ ÔË, Ã¯è ÇñÁÅ ÔË,
ÁÅåî Ç×ÁÅé çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ ÔË À°Ô ÔÆ Ã¹å¿åð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÃÅèÅðä ñ¯Õ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ» ç¶
ñÂÆ ÔÆ Ã¹Ú¶å ðÇÔ¿ç¶ Ôé êð ÇÜÔó¶ À°Ã ÇÂÕ ÃÇå ìÅð¶ Ã¹Ú¶å Ôé À°Ô ÁÅêäÆÁ» ÃÅðÆÁ» ôÕåÆÁ»
Á³åðî¹ÖÆ ÕðÕ¶ ÇÂÕ¯ çÆ êÌÅêåÆ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖç¶ ÔéÍ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ Çéð¿åð îé°¼Ö ù ìçñçÆÁ»
ØàéÅò» éÅñ ÃîÅé ÕðÕ¶, ÁÅåîÅ ù í¹ñÅ Çç¿çÅ ÔË, ÁÅåîÅ Ü¯ ÁÜð ÔË Áîð ÔËÍ
ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÒÔ¶ ÁðÜé! ÃÅð¶ Õðî ÁÅåîÅ å¶ ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ Õð, ÇÕÃ¶
íÆ ëñ çÆ ÇÂÛÅ éÅ Õð, î¯Ô éÅ Õð, Çìé» ÇÚ¿åÅ ç¶ Çìé» âð ç¶ ÜÆòé ï°¼è ÕðÍ ÇÂÃ
ôñ¯Õ ÇòÚ ÇéôÕÅî Õðî» ìÅð¶ çÇÃÁÅ ÔË Ü¯ òÅÃåò ÇòÚ Õðî ÕðÇçÁ» ÁðçÅÃ ÔË, Üç¯º
ÁÃÄ ÁðçÅÃ Õðç¶ Ô» êð Õðî Ãîðêä éÔÄ Õðç¶ À°Ã ÁðçÅÃ çÅ Õ¯ÂÆ ñÅí éÔÄÍ ÇéôÕÅî
Õðî ÕðÕ¶ ëñ ÁðÇêå Õð ç¶ä¶ Ãí å¯º ÃÌ¶ôà êÈÜÅ, í×åÆ ÔË, î¹¼Ö éÅñ ÕÆåÆ ×ÂÆ í×åÆ
å¯º ÇÕå¶ À°ÚÆ ÔË, ÕÇòåÅ, î³åð ÁËé¶ â±¿Ø¶ íÅò éÔÄ êÌ×à Õð ÃÕç¶ ÇÜ¿é¶ ÇÕ ÇéôÕÅî Õðî
å¶ Õðî» ç¶ ëñÍ ç¯ åð·» ç¶ ñ¯Õ Ôé ÇÂÕ ÇÜÔó¶ òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ ×¹ä Ôð Ãî¶º ×ÅÀ°ºç¶ Ôé,
çÈÃð¶ Ú¹¼ê ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Õðî Õðç¶ Ôé, Õðî å¶ ëñ À°Ã òÅÇÔ×¹ðÈ ù ÃîðÇêå Õðç¶ Ôé, ÇÂÔ
Ãêôà ÔË ÇÕ çÈÃðÆ ÇÕÃî çÆ í×åÆ ÇÕå¶ À°ÚÆ å¶ Ã¹ÚÆ ÔËÍ
CA. À°Ô îÅéò ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ÇÃÇÖÁÅ ù Ççzó· Ô¯ Õ¶ î³éç¶ Ôé, ÇòôòÅô ðÖç¶ Ôé,
ÂÆðÖÅ çÉËÖ å¯º êð·¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇéôÕÅî Õðî Õðç¶ Ô¯Â¶ Ã¹å¿åð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
CA. Ô¶ ÁðÜé! Ü¯ Õ¯ÂÆ íÆ îé°¼Ö ç¯ô ì¹¼èÆ å¯º ðÇÔå Ô¯ Õ¶ Áå¶ ôðèÅ ÃÇÔå ÃçÅ ÔÆ
î¶ð¶ ÇÂÃ îå ç¶ Áé°ÃÅð òðåçÅ ÔË, À°Ô ê¹ðô Ã¿êÈðé Õðî» å¯º Û°à Ü»çÅ ÔË Áå¶ Ü¯ ç¯ô
ÇçzôàÆ òÅñ¶ îÈðÖ ñ¯Õ î¶ð¶ ÇÂÃ îå Áé°ÃÅð éÔÄ òðåç¶, À°Ô Ã¿êÈðé ÁÇ×ÁÅéåÅ ÇòÚ î¯ÇÔå
ÇÚå òÅÇñÁ» ù ÕÇñÁÅä å¯º íÇðôà ÔÆ ÜÅä¯Í
94
ÇÜÔó¶ Áñ¯ÚéÅ Õðç¶ Ôé, î¶ðÆ ÇÃÇÖÁÅ ù éÔÄ î³éç¶, íðî¶ êÂ¶ Ôé, ÁÇ×ÁÅéÆ Ôé,
À°Ô éôà Ô¯ ÜÅä×¶Í
ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ çÃç¶ Ôé ÇÕ ÃÅð¶ Õðî êÌÅÇ´åÆ Õð ðÔÆ ÔËÍ À°Ô ÁðÜé ù ÕÇÔ¿ç¶
Ôé, ÁÅêä¶ îé ÇòÚ¯º ÇÂÔ ×¼ñ Õ¼ã Ççú ÇÕ å°ÃÄ ÕðåÅ Ô¯, ÕðåÅ Ô¯ä çÆ íÅòéÅ îé
ÇòÚ ÇñÁÅú ÔÆ éÅ, ÇéôÕÅî ðÔ¯, ÇéðÇñêå ðÔ¯ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ÇîÃÅñ ìä¯, ÁÅî ñ¯ÕÆ ÃçÅ
ÁÅ×È ù ÔÆ ç¶Öç¶ Ôé, À°Ã î×ð Úñç¶ ÔéÍ À°Ô ÁÇ×ÁÅéÆ Ôé ÇÜÔó¶ ÇÂÔ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ
À°Ô Õðî Õðç¶ Ôé, Ã¯Úç¶ Ôé À°Ô ÕðåÅ Ôé êð ÇÜÔó¶ ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ Ãí Ô¹Õî ÇòÚ Ô¯
ÇðÔÅ ÔË å¶ Çå¿é» ×¹ä» ç¶ í¶ç ù ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô Ã¹å¿åð ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ Ç´ôé
ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÜÔó¶ î¶ðÆ ÇÃÇÖÁÅ å¶ Úñç¶ Ôé, êÈðÆ ôðèÅ ðÖç¶ Ôé, À°Ô Ã¿ÃÅð òÆ îÅäç¶
ÔéÍ íð¯ÃÅ ÇÂÕ ÁËÃÅ ôìç ÔË ÇÜÔóÅ èðî» çÆ ÇÃÇÖÁÅ ÇòÚ ìÅð-ìÅð òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔË
å°ÃÄ ÁÅî ÇÂÔ ×¼ñ Ã¹äç¶ Ô¯, ÒôðèÅ ð¼Ö¯ íð¯ÃÅ ð¼Ö¯Ó êð íð¯Ã¶ ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö Áðæ Ôé, ÇÂÕ
Áðæ Ôé åðÕ éÅ Õð¯, ÁÅêä¶ îé ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÇòÚÅð éÅ ÇñÁÅú, Ü¯ îËº ÕÇÔ¿çÅ Ô» ÕðÆ
ÜÅú, ÇÂæ¶ íð¯Ã¶ çÅ ÇÂÔ Áðæ À°ç¯º ñÅ×È éÔÄ Ô¹¿çÅ Üç¯º î³çð» ×¹ðçòÅÇðÁ» ÇòÚ êÌÚÅðÕ
êÌÚÅð Õð ðÔ¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ôðèÅ å¯º íÅò ÔË, Ç×ÁÅé å¯º òÖðÆ ÔÅñ¶ Õ¯ÂÆ Ô¯ð êðå òÆ ÔË ÇÜÃçÅ êåÅ éÔÄ
ÇÜÃ ìÅð¶ ×¼ñ éÔÄ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆÍ ÇÂÕ êÅÃÅ ÇÂÕ ÇÛé Ö¹ñ· Ü»çÅ ÔË Ü¶ ÇÂÔ êåÅ Ô¯ò¶
ÇÕ îé ù À°Ã ÇÂÕ ÇÛé ÇòÚ ÇÕÃ åð·» êÕóéÅ ÔËÍ ÃÅèÕ íð¯ÃÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË êð îé ç¶
Ã¿Õ¶ íð¯ÃÅ Ô¯ä éÔÄ Çç¿ç¶, íð¯ÃÅ îé çÆ êËçÅÇÂô éÔÄÍ ÇÂÔ À°Ô Áé°íò ÔË ÇÜÔóÅ ÜÆò ù
ðÈÔÅéÆ îÅð× ñÂÆ Ö¯ñ·ç¶ Ãî¶º ÇêÁÅð å¶ Á¿åð Ç×ÁÅé ò¶ñ¶ Ô¹¿çÅ ÔË, ìÔ¹å ÃÅð¶ ÃÅèÈ Ã¿ò¶×»
éÅñ Áé§ç çÆ ÁòÃæÅ êÌÅå Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÁòÃæÅ Ã¯Ú çÆ ÁòÃæÅ å¯º À°ÚÆ ÔË Ü¶ Ã¿ò¶×»
çÆ ôÕåÆ êÈð¶ îé éÅñ Ã¯èÆ ÜÅÂ¶ å» À°Ô ÔÆ Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ÇÜÔóÅ îé é¶
ÕçÆ îÅÇäÁÅ éÅ Ô¯ò¶, îé ÇÂÕ Û¯à¶ ÇÜÔ¶ ðÅÜ¶ çÆ åð·» ÔË, ÃÅð¶ îÅéò Çòôò ù ÇÂÃ ï¿åð
éÅñ ÔÆ éÅêäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé, êð Ã¿ò¶×» çÆ ôÕåÆ ÇÂÕ å¯º ìÅÁç ÇÂÕ Ç×ÁÅé çÅ ðÃåÅ
Ö¯ñ·çÆ ÔË ÇÜÃ ù Á³åð Ç×ÁÅé ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ç×ÁÅé Çå¿é êÌÕÅð çÅ Ô¹¿çÅ ÔË - Á³åð Ç×ÁÅé,
ì¯ÇèÕ Ç×ÁÅé å¶ êÌÇòðåÆ Ç×ÁÅéÍ Á¿åð Ç×ÁÅé Ãðò¯åî Ç×ÁÅé ÔË, Ã¿êÈðé ÔË, ÇÕÃ¶ ÇÕÃî
çÆ ê¹ôàÆ çÆ ñ¯ó éÔÄ, ÇÂÃ Ç×ÁÅé çÅ ìÈÔÅ íÅò éÅñ Ö¹ñ·çÅ ÔË, îÅéÇÃÕ À°Ûñ ÕÈç éÅñ
éÔÄ ÇÂÕ¼åÆò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ ôðèÅ å¶ íð¯Ã¶ çÅ îÅð× ÁðÜé ù çÇÃÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔË, ìÔ¹å ÃÅð¶
ÇòÇçÁÅðæÆ ÇÜÔó¶ ÇåÁÅ× ç¶ ðÃå¶ å¶ éÔÄ Úñ ÃÕç¶ À°é·» ñÂÆ ôðèÅ íð¯Ã¶ å¶ ÇêÁÅð çÅ
îÅð× ÔËÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ ÇÕÌôé ÜÆ Ç×ÁÅé çÅ À°Ô ðÃåÅ Ö¯ñ·ç¶ Ôé, ÷¯ð Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ×¹ðÈ çÆ ÇÃÇÖÁÅ å¶ êÈðÅ íð¯ÃÅ ð¼Ö¶, À°Ô ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, íð¯ÃÅ ð¼Ö¯ å¶ î³é¯, î¶ðÆ ÇÃÇÖÁÅ
×ñåÆ ðÇÔå ÔËÍ ÇÂæ¶ êÇÔñÆ òÅðÆ Ç´ôé ÜÆ ÁÅêäÅ ÁÇèÕÅð êÈð¶ ÷¯ð éÅñ çðÃÅÀ°ºç¶ Ôé
å» Ü¯ ÜÇ×ÁÅÃÈ ñÅí À°áÅ Õ¶ ×Èó· Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ÃÕäÍ ìÔ¹å òÅðÆ Üç¯º ÇòÇçÁÅðæÆ
ÁÇèÁÅêÕ éÅñ åðÕ Õðç¶ Ôé À°Ô í¹¼ñ Ü»ç¶ Ôé ÇÕ ÁÇèÁÅêÕ Ü» ×¹ðÈ Õ¶òñ ×Ì¿æ» çÅ
Ç×ÁÅé éÔÄ ç¶ ÇðÔÅ, À°Ô ÁÅêäÅ Áé°íò òÆ ç¶ ÇðÔÅ ÔË, ÃÅù íÅò¶º ÇÕ¿é¶ ÇÕÃî ç¶ Áé°íò
Ô¹¿ç¶ Ôé êð ÃÅð¶ Áé°íò ÃÅù ðÃåÅ éÔÄ ÇçÖÅÀ°ºç¶, Á³çð çÅ Áé°íò ÇÂÕ ÚÅéä î¹éÅð¶
çÆ åð·» Ô¹¿çÅ ÔË å¶ À°Ã ù êÈðÆ åð·» î³éäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÕÂÆ ê½óÆÁ» Ôé ÇÜé·» çÆ â±¿ØÅÂÆ
åÕ ÃÅèÕ ù êÔ¹¿ÚäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» ÔÆ À°Ô ÁÅêä¶ ÕÅìñ ×¹ðÈ ù ÃîÞ ÃÕçÅ ÔË, ×¹ðÈ ÇÂÔ¯
ÇÜÔÆ ÇÃÇÖÁÅ ÇÜÔóÆ ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ ÇçåÆ ×ÂÆ ÔË, ÕçÆ òÆ êÇÔñÆ òÅðÆ Çîñä å¶ éÔÄ
Çç¿çÅ, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÇÃÇÖÁÅ å» ÔÆ ÇçåÆ Ü»çÆ ÔË Üç¯º ×¹ðÈ Çôô çÅ ÁÅê¯ ÇòÚ êÈðÅ åÅñî¶ñ
95
áÆÕ ìËá ÜÅÂ¶Í

ÇÂÕ ÁðçÅÃ ÔË ÇÜÔóÆ Á¼Ü òÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË, Üç¯º Õ¯ÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ×¹ðÈ èÅðé ÕðçÅ
ÔË å¶ ×¹ðÈ À°Ã ù Ç×ÁÅé ç¶ä å¯º êÇÔñ» ÕÇÔ¿çÅ ÔË À°Ô ÃÅâÆ ç¯é» çÆ ð¼ÇÖÁÅ Õð¶, ÃÅù
ç¯é» ù ÔÆ À°Ô Ã¹å¿åð Õð¶, ÁÃÄ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ÃÕÆÂ¶, ÁÃÄ ç¯é¯º ÔÆ ×Ì¿æ» çÅ Ç×ÁÅé
êÌÅêå Õð ÃÕÆÂ¶, ÃÅâÅ Ç×ÁÅé ëñÆíÈå Ô¯ò¶, ÃÅâÆ Çéí ÁÅò¶Í
ÇÂÃ ÇÃÇÖÁÅ å¯º êÇÔñ¶ ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ çÅ å¶ ÁðÜé çÅ òÅç ÇòòÅç Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÇòÇçÁÅðæÆ çÆ åð·» ÁðÜé åðÕ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÁòÃæÅ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ
ÇÕ¿åÈ ÕðçÅ ÔË, îé çÆ ÇÂÔ çôÅ ù ÇéÖ¶çäÅ éÔÄ ÚÅÔÆçÅ, ÛâäÅ éÔÄ ÚÅÔÆçÅ Üç¯º åÕ
îé ç¶ ÃÅð¶ ô¿Õ¶ éÇòðå éÅ Ô¯ ÜÅä, ô¿Õ¶ éÇòðå Ô¯ Õ¶ ÔÆ Á³åð Ç×ÁÅé çÅ ðÃåÅ Ö¹ñ·çÅ
ÔËÍ
ÁÃÄ À°êð çÃ ÁÅÂ¶ ÇÕ Ç×ÁÅé Çå¿é êÌÕÅð çÅ Ô¹¿çÅ ÔË ì½ÇèÕ Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× å¶
íÅ×» òÅñ¶ ÔÆ Úñç¶ Ôé, ì¹¼èÆ ï¯× Õ¶òñ À°Ô ÔÆ î³éç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ì¹¼èÆ ÜÆòÆ Ô¯ä, Ã¿ÃÅð
ÇòÚ òÆ Õðî ì¹¼èÆ ÜÆò çÆ åð·» Õðé, ï¯×Æ ÁÅêäÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅ Õ¶ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯
Õ¶ ÃÅð¶ ô¿Õ¶ éÇòðå Õðç¶ Ôé, ì¹¼èÆ ÜÆò îé, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÇÂÛÅò» í¯×» ñÂÆ òðåç¶ ÔéÍ
À°Ô í¯×» ÇòÚ ÔÆ â°¼ì¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ï¯×Æ ì¹¼èÆ ÃÇæð ÕðÕ¶, Çéðñ¶ê ðÇÔ Õ¶ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð å¯º
ÁäÇí¼Ü ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Â¶ ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õðç¶ Ôé, Ç×ÁÅé çÆÁ» ÃÅðÆÁ» ÇÕÃî»
ÇòÚ¯º Á³åð Ç×ÁÅé Ãí å¯º Çéð¯ñ ÔË, ÇÂÃ Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ îé¯íÅò ù À°å¶ÇÜå ÕðÕ¶
Á³åð Ç×ÁÅé ù êÕÇóÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
åÆÃðÅ ðÃåÅ òÆ áÆÕ ÔË êð À°Ô ÇÃÖð å¶ éÔÄ êÔ¹¿ÚÅÀ°ºçÅ À°Ô ÔË êÌÇòðåÆ Ç×ÁÅéÍ
ÇÂÔ ÜÅéòð» Õ¯ñ òÆ ÔË îé°¼Ö» Õ¯ñ òÆ, ÇÂÔ êÌÅÇ´åÆ ÔË å¶ ÇÂÔ íÈå íÇò¼Ö òðåîÅé ÇÕå¶
òÆ å¶ ÃÅðÆ Ü×·» êÃÇðÁÅ ÔËÍ ÇÜò¶º ÜÅéòð» ù êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔË Üç¯º ÇìêåÅ ÁÅÂÆ Ô¯ò¶,
êÅñå± ÜÅéòð» ù í¹ÚÅñ çÅ ÇÕå¶ êÇÔñ¶ êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÁÅêäÆÁ» æÅò» Û¼â Õ¶
Ã¹ðÇÖÁå æ» å¶ Úñ¶ Ü»ç¶ Ôé, ÜÅéòð êÌÇ´åÆ ç¶ ìÔ¹å é¶ó¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂÃ ÕðÕ¶ À°Ô ÇÂÃ
Ç×ÁÅé çÆ òðå¯º òè¶ð¶ Õðç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ îé°¼Ö ñÂÆ Ô¯ð ðÃå¶ Ôé å¶ À°Ô À°é·» çÆ òðå¯º
òÆ Õð ÃÕçÅ ÔË å¶ À°é·» çÅ îé òÆ çÈÃð¶ êÅÃ¶ ÇÖÇÚÁÅ Ü»çÅ ÔË, îé°¼Ö ÇòÚÅð» ÇòÚ ÔÆ
×¹ÁÅÇÚÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ ÇÂÔ¯ Ã¯ÚçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, îËº Ô¹ä ÕÆ Õð», À°Ã Ã¯ÚäÆ ÇòÚ À°Ô êÌÇÕðåÕ
Ç×ÁÅé ×¹ÁÅ ìËáçÅ ÔË, êÌÇòðåÕ Ç×ÁÅé å¶ Á³åð Ç×ÁÅé ÇòÚ ìÔ¹å ëðÕ Ôé, êÌÇÕðåÕ
Ç×ÁÅé çÆ ÃÆîÅ Õ¶òñ êÌÇ´åÆ çÆ ÃÆîÅ ç¶ Á³çð ÔÆ ÔË êð Á³åð Ç×ÁÅé çÆ Õ¯ÂÆ ÃÆîÅ
éÔÄ, ÇÂÔ ÃÅèÕ ù Ãî¶º å¯º ÃæÅé å¯º ÇÕå¶ À°Ú¶ À°Ã ÇÂÕ ÁÃÆî ç¶ Ç×ÁÅé ÃÌ¯å åÕ êÔ¹¿ÚÅ
Çç¿çÅ ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ êÌÇÕðåÕ Ç×ÁÅé å¶ Á³åð Ç×ÁÅé ÇòÚ Á³åð éÔÄ ÃîÞç¶Í Ü¶ ÇÕÃ¶
ù ÇÂÔ êÈðé ÁíÅÃ Ô¯ ÜÅò¶ ÔË ÇÕ Õ¯ÂÆ Çðôå¶çÅð Úó·ÅÂÆ Õðé òÅñÅ ÔË, å» ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË
ÇÕ À°Ã ù Á³åð Ç×ÁÅé Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇÜæ¶ ÇÕ ÇÂÔ Õ¶òñ êÌÇòðåÕ Ç×ÁÅé ÔÆ ÔË, Á¼Ü ç¶
Ãî¶º êÌÇÕðåÕ Ç×ÁÅé å¶ Á³åð Ç×ÁÅé ç¶ í¶ç ù éÔÄ ÃîÞç¶, ÁÃÄ ìÔ¹å òÅðÆ ÃîÞç¶ Ô»
ÇÕ îé°¼Ö ù Á³åð Ç×ÁÅé ÔË Üç¯º ÇÕ À°Ô Õ¶òñ êÌÇÕåÕ Ç×ÁÅé ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ÃÇå ç¶ îÅð×
å¶ Úñä òÅñ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÃÅèÕ ÔÆ Õ¶òñ Á³åð Ç×ÁÅé å¶ êÔ¹¿Ú ÃÕç¶ ÔéÍ
ôðèÅ ôìç ÇÜÔóÅ ÇÂÕ¼åÆò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ê¹ðÅåé ôìç ÔËÍ ÇÂÔ ôìç
Çå¿é ×¹ä çÃçÅ ÔË, ÃÇåÕÅð Üî» í×åÆ íÅò ÇÂÃ éÅñ ìäçÆ ÔË, êðåÆåÍ ÇÂÔ íð¯ÃÅ ÇéôÚË
å¶ éÔÄ ÁèÅðåÍ ÇÂÔ ê¼ÕÅ íð¯ÃÅ ôðèÅ, ÇÂÕ îé, ÇÂÕ ÇÚå ÕðÕ¶ êÌÅêå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ
×¹ðÈ êÌåÆ ôðèÅ îÅð× ç¶ ìÔ¹å ç¶ð Úñ Õ¶ îÅð× ç¶ Áé°íò å¯º ìÅÁç ÁÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÜÔó¶
96
ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ ×¹ðÈ çÆ ÇÃÇÖÁÅ ù îé ÇòÚ À°åÅðç¶ Ôé À°Ô Ã¿ÃÅð ç¶ çò¿ç ÇòÚ éÔÄ
ëÃç¶Í ÇÜé·» ù ôðèÅ éÔÄ, íð¯ÃÅ éÔÄ ÇÕ À°Ô ÕÆ Õð ðÔ¶ Ôé À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ìðìÅç
Õð ñËºç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêäÅ ÜÆòé C@ò¶º ôñ¯Õ Áé°ÃÅð ÜÆÀ°ºç¶ Ôé ÁÅêä¶ Õðî
å¶ Õðî» ç¶ ëñ òÅÇÔ×¹ðÈ ù ÁðÇêå Õðç¶ Ôé À°Ô ÇéôÕÅî Õðî Õðç¶ ÔéÍ ÁÇ×ÁÅéÆ ÞÈáÆ
åðÕ ÇòÚ êË Õ¶ ÁÇòòÃæ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°é·» ù ÇòØé ÁÅÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ç¹ÇìèÅ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶
Ôé å¶ çÉ¿ç òÃ Ô¯ÇÂÁÅ îé ìðìÅçÆ ÕðçÅ ÔË ÇÜé·» ù íð¯ÃÅ éÔÄ À°Ô ÃÅèéÅ ç¶ ÕÅìñ
éÔÄ, ÇÂÃ ÕðÕ¶ À°Ô Ã¼Ú çÆ êÌÅêåÆ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö Ôð ÚÆ÷ çÅ Ôé·¶ðÅ ê¼Ö
ÔÆ ç¶Öç¶ Ôé å¶ é°ÕÃ Õ¼ãç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶ îÅð× å¶ íð¯Ã¶ éÅñ Úñç¶ Ôé, ôðèÅ ðÖç¶
Ôé ÁÅêä¶ îé¯ðæ ù êÅ ÔÆ Ü»ç¶ ÔéÍ ÃÅèéÅ Õðé ñÂÆ íð¯ÃÅ ÁòôÕ ÔË, êÅå¿Üñ ÇÜÃ é¶
ï¯× ù ÃÈåðìè ÕÆåÅ À°Ã é¶ ÇÂÃ çÆ êÌ¯ó·åÅ ÕÆåÆ ÔËÍ AD ÃÈåð ÇòÚ À°é·» é¶ ÇÕÔÅ ÔË
ÃÅèéÅ Õðç¶ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, êÈð¶ íð¯Ã¶ å¶ ôðèÅ éÅñ, ôðèÅ å¶ íð¯ÃÅ ÁÇå ñ¯óÄçÅ ÔË
ÇÂé·» å¯º Çìé» îÅð× å¶ ÚñäÅ ÁÃ¿íò ÔË, íð¯ÃÅ å¶ ôðèÅ ìäÆ ðÔ¶ íð¯ÃÅ ðÖäÅ å¶ ôðèÅ
ê¼ÕÆ ÕðéÆ ÃÅèéÅ çÆ ìóÆ À°ÚÆ ÃÇæåÆ ÔËÍ
CC. Ç×ÁÅéÆ òÆ ÁÅêä¶ Ã¹íÅÁ Áé°ÃÅð Õðî ÕðçÅ, Ãí ÜÆò ÁÅêä¶ Õðî Áé°ÃÅð Õðî
Õðç¶ Ôé ë¶ð ÁÅåî Ã¿Üî ÕÆ Õð ÃÕçÅ ÔË?
ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ Á¼×¶ Úñ Õ¶ çÃç¶ Ôé ÇÕ Çå¿é ×¹ä» çÅ ÕÆ Õ¿î ÔËÍ À°Ô ÇÕÃ åð·»
Õðî ñÂÆ êÌ¶ðå Õðç¶ ÔéÍ À°Ô• çÃç¶ Ôé ×¹ä» çÆÁ» ÃÆî» ù ÜÅéäÅ Õ¯ÂÆ Ã½ÖÅ éÔÄÍ Çå¿é»
×¹ä» çÅ Çîôðé Ôð îé°¼Ö ÇòÚ ò¼Ö-ò¼Ö ÔË, ÇÕÃ¶ ÇÂÕ ÇòÚ ÇÂÕ ×¹ä ò¼è ÔË çÈÃð¶ ÇòÚ
çÈÃðÅ ×¹ä ò¼è ÔË, ÇÂÔ Á³åð ÇêÛñ¶ Õðî» ÕÅðé ÔËÍ
ôìç ÒÃòíÅò êÌÅÇ´åÆÓ ÇÜÔóÅ å¶åÆò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔË À°Ã å¯º íÅò
ÔË, Ü¯ ÇêÛñ¶ Üéî» å¯º ÇñÁ»çÅ Ç×ÁÅ ÔË Üî»çðÈ Ã¹íÅÁ À°Ô îé°¼Ö ç¶ Õðî ÁÅê Ã¿ÃÕÅð»
Áé°ÃÅð ÕðÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ ÁÅêÅ Ã¹èÅðéÅ ÕÅÇÂÁÅ Õñê ÕðéÅ Á½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÷ìðçÃåÆ
ÕÅìÈ êÅÀ°ä éÅñ Õ°Þ éÔÄ Ô¹¿çÅ, ÇÂÃ ÕðÕ¶ Üç¯º åÕ êÈðÆ åð·» ÇåÁÅð éÅ Ô¯ò¯ ÁÅêä¶ ÁÅê
å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ ì¶Áðæ ÔËÍ êÇÔñÅ Ã¿Üî ÇñÁÅÀ°ä çÆ å¶ ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ä çÆ
ÇÂ¼ÛÅ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, íÅò¶º ÁÃÄ ÇÕ¿é» òÆ ÕÅìÈ ÇÕÀ°º éÅ ÕðÆÂ¶ ×¹ä åç òÆ Õðî Õðç¶ ÔÆ
Ôé, ÁÇ×ÁÅéÆ ÇÜÃ êÌÕÅð çÅ ÕÅìÈ êÅÀ°ºç¶ Ôé çìÅÀ°ºç¶ Ôé À°Ã éÅñ Ã¼ÚÆ ÃÅèéÅ éÔÄ
Ô¹¿çÆ, Õ¶òñ çìÅú éÅñ êÌÇ´åÆ çÆÁ» ÃÆî» å¯º êÅð éÔÄ ÜÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ, ÇÂÃ å¯º ÇÂÔ
íÅò éÔÄ ÇÕ ÃòË å¶ ÕÅìÈ éÅ êÅú Ü» ÁÅêä¶ ÁÅê ù Áé°ôÅôé ÇòÚ éÅ ÇñÁÅú Ü» ÇÂ¿çzÆÁ»
å¶ ÕÅìÈ éÅ Õð¯, ÕÅÇÂÁÅ Õñê çÅ ÁÇíÁÅÃ ÁÅêÅ Ã¯èä çÅ ÁÇíÁÅÃ, çìÅÀ°ä éÅñ¯º ÕÅìÈ
Õðé éÅñ¯º òÖðÅ ÔË, ÃòË ÕÅìÈ å¯º Ú¿×ÆÁ» ÁÅçå» å¶ ×¹ä êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ Ô½ñÆ Ô½ñÆ Ãå¯
×¹ä êÌÅêå Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, Õ¶òñ Ãå¯ ×¹ä ÔÆ ÇÂÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ×¹ä Ôé Ü¯ ÃÅèÕ ù îé ô»å
ð¼Öä çÆ ôÕåÆ Çç¿ç¶ Ôé å¶ À°é·» éÅñ ÔÆ À°Ô ðÜ¯ ×¹äÆ å¶ åî¯ ×¹äÆ ÇîÌ× ÇåzôéÅ çÅ
êÃÅÇðÁÅ îÅÇÂÁÅ ÜÅñ êÅð Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
íð¯Ã¶ ç¶ îÅð× å¶ Úñä ñÂÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù çÉ¿ç Áå¶ ÁÇòòÃæÆ å¯º Çéðñ¶ê ðÖäÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË, Ôð òÕå çÆ îÅéÇÃÕ ÇÖ¼Ú èÈÔ ù Û¼âäÅ êò¶×Å, ×Ì¿æ» çÅ Ç×ÁÅé å¶ çñÆñ
ÃÅèÕ ñÂÆ ñÅíÕÅðÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆ, Ãí å¯º êÇÔñ» ÃÅèÕ ù ÁÅêäÅ Ã¹íÅÁ ÜÅéäÅ êò¶×Å
å¶ íð¯Ã¶ éÅñ ÁÅêäÆ îÅéÇÃÕ ÃÇæåÆ ù ÃÅåÇòÕ ìäÅÀ°äÅ êò¶×ÅÍ
CD. Ôð ÇÂ¿çzÆ Ôð Ãî¶º ÁÅÕðôÕ òÆ Ô¯ ðÔÆ ÔË å¶ Çòð¯èÆ òÆ Ô¯ ðÔÆ ÔË êð îé°¼Ö ù
À°é·» ç¶ òÃ éÔÄ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ, ÇÂÔ ç¯é¯º ÔÆ ð¹ÕÅòà» ÔéÍ
97
CE. ÁÅêäÅ èðî ×¹ä ðÇÔå Ô¹¿ç¶ Ô¯Â¶ òÆ Ú¿×Å ÔË, ÁÅêäÅ èðî êÈðÅ Õðç¶ Ô¯Â¶ îðéÅ
òÆ Ú¿×Å ÔË, çÈÃð¶ çÅ èðî Õðé ÇòÚ âð ÔËÍ
ÇÂ¿çzÆÁ» Ã¹å¶ ÔÆ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ» òñ ÁÅÕðÇôå Ô¹¿çÆÁ» Ôé, ê¿Ü ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ÖäÅ,
Û¯ÔäÅ, Ã¹äéÅ, ÃòÅç å¶ Ã¹¿ØäÅ ÇÂé·» ç¶ ÁéÅåî Ôé ð¿× ÇÜÔóÅ ç¶ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË,
ÁòÅ÷ Ã¹ÁÅç Ö¹ôìÈ å¶ Ôð ÇÂÕ çÆ ÇÂ¿çÌÆ Ç×ÁÅé ôÕåÆ ò¼Ö-ò¼Ö ÔË, ÜÆí Ã¹ÁÅç ç¶Ö ÃÕçÆ
ÔË, Ã¹ä éÔÄ ÃÕçÆ, Á¼Ö» ç¶Ö ÃÕçÆÁ» Ôé, Ã¹ä éÔÄ ÃÕçÆÁ», Ôð ÇÂ¿çðÆ çÅ ÁÅêäÅ Õ¿î
ÔË å¶ ÇâÀ±àÆ ç¶ éÅñ ÁÅêäÅ ÇòôÅ ÔË, Üç¯º ÇÂ¿çðÆÁ» çÅ Çîñä Çòô¶ Ü» òÃå± éÅñ Ô¹¿çÅ ÔË
å» ðÅ× å¶ çÉËô êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ÁÅÕðôä, ÇØÌäÅ îé ÁÅê À°Ã ç¶ Áé°ÃÅð ÔÆ Õðî ÕðçÅ ÔË,
ÇéÖ¶èÆ òÅñ¶ Ô¯ä Ü» áÆÕ, ÇÂÕ éÔÄ å» çÈÃðÆ åð·» ç¶ Áé°íò Ô¯ä¶ ÔÆ Ôé Ü¯ ÇÂÕ ù Ú¿×Å
ñ×çÅ, ÇêÁÅðÅ ñ×çÅ ÔË çÈÃðÅ À°Ã ù ÇØÌäÅ ÕðçÅ ÔË, îÔÅåîÅ ù òÆ Õ°Þ Õ½óÅ ñ×çÅ ÔË
å¶ Õ°Þ Çî¼áÅ ÇÂÔ ò¼Ö ×¼ñ ÔË, À°Ô ÇÂÃ ×¼ñ å¯º êÌíÅÇòå éÔÄ Ô¹¿ç¶, À°é·» é¶ ç¯é¯º ÔÆ ÃÅè
ñÂ¶ Ôé, Ã¿å ò¼Öð¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé À°Ô ÁÅêäÅ Áî¯ñÕ ÜÆòé ÇØÌäÅ å¶ ÁÅÕðôÕ Ô¯ Õ¶ ÁÜÅÂÆº
éÔÄ ×òÅÀ°ºç¶, ñ¯í å¶ î¯Ô ç¯é¯º ÔÆ ÃÅèÕ ñÂÆ ð¹ÕÅòà Ôé, Üç¯º ÇÂé·» ù ÜÅä ÇñÁÅ Ü»çÅ
ÔË ÃîÞ ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔË À°é·» çÆ ÕÆîå êåÅ ñ× Ü»çÆ ÔË À°é·» çÅ êÌíÅò ÃÅèÕ å¶ éÔÄ
êËºçÅ, ÁðÜé ÇÂé·» Á½Õó» ù ÔàÅÀ°äÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, ÇÂÔ êÌå¼Ö ÔË ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ À°Ã ç¶ ÜÆòé
ÇòÚ Ã¿Üî ÇñÁÅ ðÔ¶ Ôé å» Ü¯ ÁðÜé ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ÁÅêäÅ Õðî Ú¿×Æ åð·» ÇéíÅ ÃÕ¶,
À°Ô ç¹ÖÆ éÅ Ô¯ò¶Í
Ô¯ºç å¶ Õðî Ü¹ó¶ Ô¯Â¶ Ôé Õ¶òñ ÜÆòé ÇòÚ ÔÆ éÔÄ êÌÅÇ´åÆ ÇòÚ òÆ, ÃÈðÜ ÚîÕçÅ
ÔË ÇÂÔ À°Ã çÆ ÇâÀ±àÆ ÔË, ÇÂÃ¶ åð·» êÌÇ´åÆ ç¶ Ô¯ð Çòô¶ òÃå± ÇÜò¶º Á¼×, êÅäÆ, ÔòÅ
ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» ÕðçÆÁ» Ôé, îÅéò ÃðÆð ÇòÚ òÆ ÃðÆð ç¶ ÃÅð¶ ÇÔ¼Ã¶ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ
Õðç¶ Ôé, Ü¶ îÈðÖåÅ éÅñ å°ÃÄ Õ¿é» ù ÚÅÔ¯ ÇÕ À°Ô ç¶Öä å» À°Ô Ô¯ éÔÄ ÃÕçÅÍ Ã¯
îé°¼Ö ù ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ÕðéÆ ÇÃÖäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, ÁÅêä¶ Ã¹íÅÁ Áé°ÃÅð ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË,
ÁÅêä¶ Ã¹íÅÁ ç¶ Á³åðÇéÇÔå ìÖÇôô ÃîÞäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ îÅð× å¶ ÚñÇçÁ» åð¼ÕÆ Õð ÃÕçÅ ÔË ÁÅêÅ ÚÆé Õ¶, èðî Áé°ÃÅð
ÇâÀ±àÆ ÕðÇçÁ» ÁÅêäÆ Ãîð¼æÅ ÃîÞÇçÁ», å°ÃÄ Õ°Þ ×¹ä ñË Õ¶ êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ô¯, ÇÂÕ ÖÅÃ
òÅåÅòðä ÇòÚ êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ô¯, Ü¶ À°Ô Õðî ÁÅêä¶ èðî Áé°ÃÅð éÅ Õð¶ çÈÃÇðÁ» ç¶ èðî å¶
Úñä çÆ Õ¯Çôô Õð¶ À°Ô ÖåðéÅÕ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, ØÅåÕ òÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, Ü¶ ÇÕÃ¶ ÇòçòÅé
ù ï°¼è íÈîÆ ÇòÚ í¶Ü ÇçåÅ ÜÅò¶ å¶ ÇÃêÅÔÆ ù ÇÜÔóÅ ï°¼è ÇòÚ Çéê¹¿é ÔË À°Ã ù Çëñ¯ÃëÆ
êó·ÅÀ°ä í¶Ü ÇçåÅ ÜÅò¶ ç¯é¯º ÔÆ ÁÃëñ Ô¯ä×¶Í ÇéðÅÃ Ô¯ä×¶ å¶ ôðÇî³ç¶ Ô¯ä×¶Í Õ¶òñ ÁÅêä¶
èðî Áé°Õ±ñ ÔÆ Õðî ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å¶ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ÇîÃÅñ ìäéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
Ô¶á» ÁÃÄ Ã¿Ö¶ê ç¶ ðÔ¶ Ô», Ü¯ ò¼Ö-ò¼Ö Ç×ÁÅé ÁÃÄ À°êð çÃ Õ¶ ÁÅÂ¶ Ô»Í êÇÔñ»
Ç×ÁÅé À°Ô ÔË ÇÜÔóÅ ÃÅù ÇÂ¿çzÆÁ» ðÅÔÄ êÌå¼Ö Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ã À°å¶ ÁÃÄ ÁÅêä¶ Ã¿Õñê å¶
èÅðéÅ ìäÅÀ°ºç¶ Ô» å¶ ÇéðäÅ ñËºç¶ Ô», ÇÂÔ Ãí å¯º æ¼ñ¶ çÆ ê¼èð çÅ Ç×ÁÅé ÔË, îé å»
è¹¿çñÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ ÇÂ¿çzÆÁ» òñ¯º Ü»Ú¶ ×Â¶ ÃÅð¶ Çòô¶ å» ÃçÅ ìçñç¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Ã¯
ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ ÇÂÔ Ç×ÁÅé ×ñå å¶ ÁèÈðÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÁèÈðÅ Ç×ÁÅé îé ÇòÚ Üç¯º èÅðéÅ
ìäÅÀ°ºçÅ ÔË À°ç¯º åÕ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ÕÅëÆ ìçñ Ú¹¼ÕÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ êÌå¼Ö Ç×ÁÅé å¶
À°Ã ç¶ ÁèÅð å¶ èÅðéÅ Õ¶òñ ÁèÈðÅ Ç×ÁÅé ÔÆ Çç¿çÆÁ» ÔéÍ
çÈÃðÅ Ç×ÁÅé çÅ åðÆÕÅ ÔË ÃÇÔÜ Ç×ÁÅé ÇÂÔ Ãî¶º å¶ æ» çÆÁ» Ô¼ç» êÅð ÕðÕ¶
íÇò¼Ö ç¶Ö ÃÕçÅ ÔË, êð ÇÂÔ òÆ ÃÆîå ÔË, ÇÂÃ ç¶ òÆ Õ°Þ î³åò ÔË, ì¼Ú¶ å¶ ÜÅéòð ÇÜé·»
98
Õ¯ñ ÇÂÔ Ç×ÁÅé Ô¹¿çÅ ÔË, À°é·» ù ìÔ¹å ×¼ñ» çÅ êåÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÔóÆÁ» çÈÃÇðÁ» ù éÔÄ
Ô¹¿çÅÍ
ç¯ çÈÃð¶ Ç×ÁÅé ç¶ åðÆÕ¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÇÂÕ çÈÃð¶ éÅñ Çîñ Õ¶ Úñç¶ Ôé, ÇÂÕ çÈÃð¶
éÅñ Ã»Þ ðÖç¶ Ôé, îé ðÅÔÄ Ç×ÁÅé å¶ íÅòÕåÅ ðÅÔÄ Ç×ÁÅéÍ Ü¶ ÁÃÄ ç¯é» ç¶ ìÅð¶ éÅ
ÃîÞÆÂ¶ å» ÇéÁ³åðä éÔÄ ðÇÔ¿çÅ, Ã¿ò¶×Õ ôÕåÆ ÃÅèÕ ù êÌ¶Çðå ÕðçÆ ÔË å¶ À°Ã çÆ Ú¶åéåÅ
ù À°Ú¶ð¶ ê¼èð å¶ ñË Ü»çÆ ÔËÍ íÅò îÅðé¶ éÔÄ ÚÅÔÆç¶, ×¹ÁÅÀ°ä¶ éÔÄ ÚÅÔÆÂ¶, ÇÂÔ Ã¿Üî ç¶
îÅð× å¶ ìÔ¹å ÃÔÅÂÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, íÅòéÅ å¯º Ü¯ Ç×ÁÅé À°áçÅ ÔË À°Ã ÇòÚ ìÔ¹å ôÕåÆ Ô¹¿çÆ
ÔË, À°Ã ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÁóÚä éÔÄ êËºçÆÍ ÇÜÔóÅ Ç×ÁÅé îé å¯º À°áçÅ ÔË À°Ô ìÔ¹å ÃÅð¶ à¯Â¶
ìäÅ ñËºçÅ ÔËÍ Ü¶ À°Ã ù Ú¶åéåÅ ðÅÔÄ ê¹ÇäÁÅ éÅ ÜÅò¶ å» À°Ô ×¿çÅ êÅäÆ ìä Õ¶ Öó·Å Ô¯
Ü»çÅ ÔË, ìÔ¹å òÅðÆ ÕÂÆ êÌôé» ç¶ À°åð Üç¯º ì¹¼èÆ îé éÔÄ ç¶ ÃÕçÅ, íÅòéÅ ðÅÔÄ ÇçåÅ
Ü»çÅ ÔËÍ Ç×ÁÅé çÅ Ü¯ Ãð¯å îé å¯º ÚñçÅ ÔË À°Ô ÕÂÆ êÅÃ¶ òóçÅ ÔË å¶ îé ç¶ íðîÅÀ°ä
ÕÅðé À°Ô Û¯à¶-Û¯à¶ à¯Â¶ ìäÅ ñËºçÅ ÔË å¶ À°Ô ò×çÆ Ç×ÁÅé çÆ éçÆ ÁêÇò¼åð Ô¯ Ü»çÆ ÔË,
íÅò» çÅ çÇðÁÅ ÇÂÕ Ôó· ç¶ ÃîÅé ÔË ÇÂÔ ÇÂÕ êÌ¶îÆ çÆ åð·» ÇêÁÅð¶ òñ ç½ÇóÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ
ÔË, ÇÜÃ ù ÇÕÃ¶ òÆ ÁóÚä çÆ êÌòÅÔ éÔÄÍ ÇÂÔ òÆ âð éÔÄ ÇÕ À°Ô ëÇóÁÅ ÜÅò¶×Å Ü»
ÕËç Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ íÅò» ðÅÔÄ å°ÃÄ îÅð× å¶ ÚñÇçÁ» Áé§ç çÅ Áé°íò éÔÄ Õð ÃÕç¶, À°Ô
å» ÁÚÅéÕ ÔÆ ÇÃð¶ å¶ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË, Çìé» ÃÅðÅ îÅð× åÇÔ ÕÆÇåÁ»Í
Ãí å¯º À°ÚÅ Ç×ÁÅé çÅ êÌòÅÔ ÚñçÅ ÔË Á¿åð ÇçzôàÆ å¯º, Á³åð Ç×ÁÅé ÇÜÔóÅ
Ã¿êÈðé Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ çÅ Ç×ÁÅé ÁÇå êÇò¼åð Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ çÅ êÌòÅÔ êÌå¼Ö å» ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË
Üç¯º ÁÃÄ ÇÂÔ ÃîÞ Ü»ç¶ Ô» îé çÅ Ç×ÁÅé, Ú¶åéÅ çÅ Ç×ÁÅé ìÔ¹å ÇòÃæÅð òÅñÅ ÔË å¶
ê¼×-ê¼× å¶ ÁóÚéÅ Ôé, å°ÃÄ ðÃå¶ å¶ íàÕ ÃÕç¶ Ô¯Í Ã¯ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ú¶åéåÅ å¯º îé åÕ
ÁÅÀ°ºç¶ Ç×ÁÅé ç¶ ðÃå¶ ì¿ç Õð ñËºçÅ ÔË å¶ Á¿åð ÇçzôàÆ å¯º òÇÔ¿ç¶ Ç×ÁÅé ç¶ çðòÅ÷¶ Ö¯ñ·
Çç¿çÅ ÔËÍ
ï¯× îé¯ÇòÇ×ÁÅé å¶ ÁÅè¹ÇéÕ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ç¯é» é¶ ÇòÁÕåÆåÉ å¶ ÁÅÚÅð å¶ ìÔ¹å
Õ¿î ÕÆåÅ ÔË å¶ ñ¯Õ» ù ÇÂé·» Áé°ÃÅð ò¿ÇâÁÅ òÆ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ ÁÃÄ ç¶ÇÖÁÅ ÔË ê¹ðÅåé
îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ» é¶ îé°Ö» ù ÚÅð ò¼Ö-ò¼Ö êÌäÅñÆÁ» ÇòÚ ò¿ÇâÁÅ ÔË, À°é·» çÆÁ» ð¹ÚÆÁ»
Áé°ÃÅð, Þ¹ÕÅÀ° Áé¹ÃÅð À°Ô ò¿â î³ç íÅ×Å éÅñ òðä ò¿â ìä ×ÂÆ, ÇÂÔ ìóÅ ÔÆ ð¯ÇÚÕ
ÔË ÇÕ ÕÅðñ Ü¹¿× é¶ òÆ îé°¼Ö» çÆ ò¿â ÚÅð íÅ×» ÇòÚ ÕÆåÆ ÔËÍ ÇÂÔ ò¿â òÆ ìÔ¹å Ôç
åÕ í×òå ×ÆåÅ çÆ ò¿â éÅñ ÇîñçÆ ÔË, Ü¹¿× çÆÁ» ÇòÁÕåÆåÉ çÆÁ» ÇÕÃî» ÇòÚ êÇÔñÅ
ÔË À°Ô ÇòÁÕåÆåÉ ÇÜÃ ÇòÚ Ã¿ò¶çéÅ, îé¯íÅò ÔË, çÈÃðÅ ÔË ÇÚ¿åéôÆñ åÆÃð¶ Ôé íÅòÕÍ
Ú½æÅ ÔË Á³åð Ç×ÁÅé ç¶ ÁèÅð å¶ Áé°íòÆ Ô¯äÅ, íÅò¶º Ü¯ Ü¹¿× é¶ ÇñÇÖÁÅ ÔË À°Ô å¶ Ü¯
í×òå ×ÆåÅ ÇòÚ ÔË À°Ã ÇòÚ Á¿åð ÔË, À°çÅÔðä ñÂÆ Ü¹¿× çÅ íÅòÕ íðêÈð ÇòÁÕåÆåÉ
À°Ô éÔÄ ÔË Ü¯ ×ÆåÅ ÇòÚ íÅòÕ Ç×ÁÅé òðéä ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË, À°Ô å» áÆÕ ù áÆÕ
ÕÇÔä òÅñÅ Ú¿×Å, î³çÅ Ü¯ ç¶Öä Ú½åÆºò¶º Ãñ¯Õ ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, À°Ã éÅñ òè¶ð¶ ÇîñçÅ
ÔË, íÅòÕ ÇòÁÕåÆåÉ ÇÜÔóÅ Ü¹¿× é¶ çÇÃÁÅ ÔË À°Ô å» Ú¿×¶ î³ç¶ ç¶ Áé°íò ç¶ òè¶ð¶ é¶ó¶
ÔË, ï¯× îé¯ÇòÇ×ÁÅé ç¶ êÖ¯º Ü¹¿× çÅ Á³åð Ç×ÁÅé Áé°íòÆ çÅ Õ¯ÂÆ Áðæ éÔÄ Ü¯ Ü¹¿×
çÃ ÇðÔÅ ÔË, À°Ô ÔË ÇòÁÕåÆåÉ ÇÜÔóÅ ÇìñÕ°ñ ÃÇÔÜ êÌÇòðåÆ ÇòÚ ÇòÚðçÅ ÇòÁÕåÆåÉ ÇÜò¶º
ÇÕ ÁÃÄ ç¶Ö ÁÅÂ¶ Ô», ï¯× Áé°ÃÅð Á³åð Ç×ÁÅé Áé°íò Ç×ÁÅé çÅ ÇÂÕ åðÆÕÅ ÔË ÇÜÔóÅ
ÇÕ ÁÅî îé°¼Ö çÆ êÔ¹¿Ú å¯º ìÅÔð ÔËÍ
Ü¹¿× é¶ ÇÂÔ òÆ ÇÕÔÅ ÔË ÇÕ îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÇòÁÕåÆåÉ Áé°ÃÅð ÔÆ Õ¶òñ éÔÄ ðÇÔ¿çÅ,
99
ÇÂÃ å¯º ÇÂñÅòÅ îé°¼Ö À°Ô ìäé çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË Ü¯ À°Ô éÔÄ ÔËÍ À°Ô éÅóÆ ð¯× çÅ ÕÅðä
ìä Ü»çÅ ÔË, ÇîÃÅñ òÜ¯º Ü¶ Ã¿ò¶×Õ îé°¼Ö ù ÇÂÕ ì¹¼èÆÜÆò çÅ Õ¿î Õðé ù ÇÕÔÅ ÜÅò¶,
À°Ã ù î÷ìÈð ÕÆåÅ ÜÅò¶, À°Ô À°Ã ñÂÆ ìÔ¹å ÔÆ Á½ÖÅ Ô¯ò¶×ÅÍ
CF. ÁðÜé ÕÇÔ¿ç¶ Ôé : ÇÕÃ çÅ ì¼èÅ îé°¼Ö éÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô¯Â¶ òÆ êÅê ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÇÕÔóÆ
ôÕåÆ ÔË ÇÜÔóÆ À°Ã ù êÅê ñÂÆ èÕçÆ ÔË?
CG. ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ ìÚé Õðç¶ Ôé : ÇÂÔ ÇÂ¼ÛÅ, ÇÂÔ ´¯è ÔË Ü¯ ðÜ¯ ×¹ä» å¯º À°åê³é
Ô¹¿çÅ ÔË, Ôð ÇÂÕ ç¯ô ÇÂÃ ×¹ä å¯º À°åê³é Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ ù å±¿ ÁÅêäÅ ôåðÈ ÜÅäÍ
CH. ÇÜò¶º èÈ¿Â¶º éÅñ Á¼×, èÈó éÅñ ôÆôÅ, Ü¶ð éÅñ ×ðí ãÕ¶ êÂ¶ Ôé, ÇÂÃ¶ åð·»
Ç×ÁÅé ÕÅî, ´¯è éÅ ãÇÕÁÅ ÇêÁÅ ÔËÍ
CI. Ô¶ Õ°¿åÆ ê¹¼åð! ÕÅî çÆ ÁÇåzêåÆ é¶ Ç×ÁÅéÆÁ» çÅ Ç×ÁÅé ãÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
D@. ÇÂ¿çzÆÁ» îé å¶ ì¹¼èÆ òÆ ÕÅî òÃ Ô¯Â¶ êÂ¶ Ôé Ç×ÁÅé ù òÆ ÕÅî é¶ ãÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ
ÔË å¶ ÜÆò é¶ ÁÅåîÅ ù íðîÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
îé°¼Ö ÜÅä ì¹¼Þ Õ¶ ÁÅêä¶ ñÂÆ Á½Õó» éÔÄ êËçÅ ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ, ë¶ð òÆ Á½Õó» ÁÅÀ°ºçÆÁ»
ÔéÍ ÇÕÀ°º îé°¼Ö Á½Õó» êËçÅ ÕðçÅ ÔË? À°Ô ÁÅêäÅ ÜÆòé ç¹ÖçÅÂÆ ÇÕÀ°º ìäÅÀ°ºçÅ ÔË? À°Ô
ÇÕÔóÆ ôÕåÆ ÔË ÇÜÔóÆ À°Ã ù À°Ô Õðé ù î÷ìÈð ÕðçÆ ÔË Ü¯ À°Ã ù éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ? ðÜ¯
×¹ä À°Ã ù Ç´ÁÅôÆñ ÕðÕ¶ À°Ã å¯º ÃÅðÆ Ç´ÁÅ, ÇÂÛÅò» êÈðåÆ ñÂÆ ÔÆ ÕðÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ðÜ¯ ×¹ä À°Ô
×¹ä ÔË ÇÜÔóÅ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇòÚð Õ¶ ÇîÌ× ÇåzôéÅ íðî, ÁÇòòÃæÅ å¶ çÉ¿ç êËçÅ ÕðçÅ ÔËÍ îé°¼Ö ç¶
êÌ×àÅò¶, ÁÅÕðôé, î¯ÔÕ å¶ ñ¯í îÂÆ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, ÇÂÔ ÃÅð¶ îé°¼Ö çÅ ÇÔ¼ÃÅ ÔÆ Ô¹¿ç¶ Ôé êð ðÜ¯
×¹ä À°é·» ù êÌ×à ÕðÕ¶ îé°¼Ö ù À°é·» ç¶ ÇêÛ¶ ñÅ Çç¿çÅ ÔË, îé°¼Ö ÇÂÃ ÇîÌ× ÇåzôéÅ ù Ã¼ÚÅ ÃîÞ
ìËáçÅ ÔËÍ
Üç¯º ÇÂ¼ÛÅ êÈðé Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ÔÀ°îË ÁÅ Ü»çÆ ÔËÍ Üç¯º ÇÂ¼ÛÅ éÔÄ Ô¹¿çÆ å» ´¯è À°åê³é
Ô¹¿çÅ ÔË, ÔÀ°îË å¶ ´¯è îé°¼Ö ç¶ ç¯ òËðÆ Ôé ÇÜò¶º ÃÈðÜ ù ì¼çñ ãÕ ñËºçÅ ÔË, Á¼× ù èÈ¿Á»
ãÕ ñËºçÅ ÔË ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÇÂÛÅò» Çòò¶Õ ôÕåÆ ù Ö¹¿ãÅ Õð Çç¿çÆÁ» Ôé å¶ îé çÅ Ã¿å°ñé
×òÅÚ Ü»çÅ ÔË Ç×ÁÅé ãÕ Ü»çÅ ÔË å¶ ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ Ü»çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ íÅò¶º ÇÂ¼ÛÅ êÈðé
Ô¯ä Ü» éÅ ÁÃ¿å°ñéåÅ å¶ ÁÇÃÇîåÅ îé ÇòÚ ðÇÔ¿çÆ ÔÆ ÔËÍ
ÇÂÛÅò» ç¶ òÃ Ô¯ÇÂÁÅ îé°¼Ö ÃòË Õ¶ºçðÇå Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ïæÅðæ å¯º
çÈð Õð ñËºçÅ ÔË, íÅò¶º À°Ô ÇÕ¿é¶ ÔÆ í¯× ÇÕÀ°º éÅ í¯×çÅ Ô¯ò¶, Ã¹ÁÅðæÆ îé°¼Ö çÆÁ» ÇÂÛÅò»
çÆ êÈðåÆ Õç¶ éÔÄ Ô¹¿çÆ, ÇÜ¿éÆÁ» ò¼è ÇÂÛÅò» À°éÆ ÔÆ ò¼è Áô»åÆÍ Üç¯º ÇÂÕ ÇÂ¼ÛÅ êÈðé
Ô¯ Ü»çÆ ÔË, çÈÃðÆÁ» À°á Öó·çÆÁ» ÔéÍ Ü¶ Øð ìäÅÀ°ä çÆ ÇÂ¼ÛÅ êÈðÆ Ô¯ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ Ô¯ð
ÇÂÛÅò» ù Üéî Çç¿çÆ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ Ô¯ð Ú¿×Å Øð Ô¯ò¶, Ô¯ð Ú¿×Å ì×ÆÚÅ, éò» ÃîÅé Øð
ÇòÚ Ô¯ò¶Í ÇÂÛÅò» çÅ å» Á³å ÔÆ éÔÄ, ÇÂÛÅò» å» ÇÜò¶º éÅ Öåî Ô¯ä òÅñÆ ÇÂÕ í¹¼Ö ÔË,
ÇÂÔ À°Ô ÖÈÔ ÔË ÇÜÔóÅ éÅ Õç¶ íÇðÁÅ ÔË, éÅ íðéÅ ÔËÍ ÇÜò¶º Á¼× ÇòÚ å°ÃÄ ìÅñä êÅú,
À°Ô Ô¯ð îÚçÆ ÔË úÔÆ ÔÅñ ÔË ÇÂÛÅò» çÅÍ ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ Ü¶ å°ÃÄ ÃÅðÆ ôÕåÆ ÇÂ¿çzÆÁ»
çÆ Á¼× ì¹ÞÅÀ°ä ñÂÆ ñÅ Ççúº×¶ ÇÂé·» çÆ Ã¿å°ôàÆ Ô¯ä çÆ ÇìÜÅÂ¶, À°Ô å» Ô¯ð òèä×ÆÁ»Í
Ç×ÁÅéÆ ÇÂÔ ×¼ñ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÛÅò» Ã¿åÅê Çç¿çÆÁ» Ôé å¶ ÇÂÔ ðÜ¯ ×¹ä å¯º
À°êÜçÆÁ» Ôé ÇÂÃ ÕðÕ¶ À°Ô Ãå¯ ×¹ä ×ÌÇÔä Õðé çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË, ô»åÆ ÇòÚ ðÇÔä
100
çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔËÍ ÁÅî îé°¼Ö ÕÅî ç¶ ÇÖ¼Ú¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÕÅî Ãí ÇÂÛÅò» çÆ Üó· ÔËÍ ÇÂÃ å¯º
´¯è, ñ¯í, î¯Ô, ÂÆðÖÅ êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜæ¶ òÆ ÇÂÛÅò» Ô¯ä×ÆÁ», ÇÂÔ ç¯ô Ô¯ä×¶ ÔÆÍ Ã¿å ÇÂÔ
×¼ñ ÜÅäç¶ Ôé å¶ ÃçÅ ÃåzÕ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÂ¼ÛÅ ìÔ¹å ÷¯ðçÅð êð¶ðÕ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÂÔ åðÕ å¶
çñÆñ ù òÆ Á¼×¶ éÔÄ ÁÅÀ°ä Çç¿çÆ, ÇÂÕ Ú¿×Å ÃÅèÕ òÆ Ú¹¿ÇèÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÁÅî îé°¼Ö çÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» îé å¶ ì¹¼èÆ ÃÅð¶ ÇÂÛÅò» ç¶ ÁèÆé Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, Üç¯º îé°¼Ö
í¯× í¯×çÅ ÔË À°ÃçÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ», îé, ì¹¼èÆ Ãí ÇÖ³â Ü»çÆÁ» Ôé Õ¶òñ í¯× òÃå± å¶ ÔÆ
Õ¶ºçðå Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé, ÇÂÛÅò» ÇÂ¿çzÆÁ», îé å¶ ì¹¼èÆ ÇòÚ êðÜÆòÆ ìä Ü»çÆÁ» ÔéÍ Ü¶
ì¹¼èÆ éÅñ îé å¶ ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ éÅ ÕÆåÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ êðÜÆò çÅ í¯Üé ìä Ü»çÆÁ»
Ôé ÇÜò¶º Á¼× ÇòÚ ìÅñäÍ ÇÂÛÅò» îé, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ì¹¼èÆ çÆ ôÕåÆ Öåî Õð Çç¿çÆÁ» Ôé,
êð òËðÆ òÆ Çîåz ìä ÃÕç¶ Ôé, Üç¯º îé°¼Ö ×¹ä» çÆ Ö¶â ÃîÞ ÜÅÂ¶ ë¶ð À°Ô Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ
ÇÂ¼ÛÅ ù ìñòÅé ÕðçÅ ÔË À°Ô ÇÂÛÅ ÔË Ã¿å°ñé Ô¯ä çÆ, ë¶ð À°Ô ÇÂ¼ÛÅ òËðÆ éÅ ðÇÔ Õ¶ ÇÂÕ
ÃÅèé ìä Ü»çÆ ÔË, Üç¯º ÃÅèÕ çÆ Ã¹å¿åð Ô¯ä çÆ ÇÂ¼ÛÅ êÌìñ Ô¹¿çÆ ÔË, À°Ô Ç×ÁÅé çÆ
Ü¯å Ü×ÅÀ°ºçÅ ÔË å¶ À°Ã ÇòÚ ÇÂôéÅé ÕðçÅ ÔË À°Ã çÆÁ» ÃÅðÆÁ» Ã¿ÃÅðÕ ÇÂÛÅò» Ãó Õ¶
Ã¹ÁÅÔ Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé, Õ¶òñ Ã¿å°ñé Ô¯ä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÔÆ ðÇÔ Ü»çÆ ÔËÍ
Ô¶ ÁðÜé! êÇÔñ¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÕÅìÈ Õð, ÇÂé·» ì¹ÇðÁÅÂÆÁ» ù Û¼â, ÇÂÔ Ç×ÁÅé çÅ
éÅô ÕðçÆÁ» Ôé, ÁÇèÁÅåîÕ Áé°íò ÇòÚ ð¹ÕÅòà ìäçÆÁ» ÔéÍ
ÇÂæ¶ ÇÂÔ ÃîÞ ñËäÅ ìóÅ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ Õ°ðÕô¶åð çÅ ï°¼è Ôð îé°¼ÖÆ îé çÅ ï°¼è ÔË,
ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇÂÃ ï°¼è çÅ ÃÅâ¶ ñÂÆ ÇÂÇåÔÅÃÕ îÔ¼åò éÔÄ ÔË, ÃÅù å» ×ÆåÅ ç¶ Ã¿ç¶ô éÅñ
Ãì¿è ÔË å¶ Á¼Ü çÅ îé°¼Ö ÇÕÃ åð·» ×ÆåÅ ç¶ À°êç¶ô å¯º ñÅí ñË ÃÕçÅ ÔË, ÁÃÄ ÖÅÃ ÖÅÃ
×¹ä» çÆ íÅñ ÇòÚ Ô»Í ÇÂÔ ôñ¯Õ ï°¼è çÅ ÕÅðä ÇÕÀ°º å¶ ÇÕæ¶ Ô¯ÇÂÁÅ, ÇÂÃ ìÅð¶ ÃÅù ÜÅä±¿
ÕðÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂÛÅò» ì¼¹èÆ ÇíÌôà Õð Çç¿çÆÁ» Ôé å¶ îé å¶ ÕÅìÈ êÅ
ñËºçÆÁ» Ôé, îé°¼Ö ù ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÔ ÃÅâÆÁ» ôåðÈ ÔéÍ
ÁÃÄ êÇÔñ» òÆ ÇÂÔ çÃ ÁÅÂ¶ Ô», ÇÂÛÅò» ÃÅèÕ çÆ ôÕåÆ Ö¶ðÈ¿-Ö¶ð¿È Õð Çç¿çÆÁ» ÔéÍ Ç´ôé
ÜÆ ÁðÜé ù ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÂé·» ç¯ô» ù Çéðä¶ çÆ åñòÅð éÅñ Öåî Õð ç¶ò¶Í
DB. ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ ôÕåÆ ìÔ¹å êÌìñ Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» å¯º êð·¶ ÔË, îé, îé å¯º êð·¶ ÔË
ì¹¼èÆ, ì¹¼èÆ å¯º êð·¶ ÔË ÁÅåîÅÍ
DC. ÇÂÃ åð·» ì¹¼èÆ å¯º êð·¶ ÁÅåîÅ ù Ü×ÅÍ Ô¶ îÔÅìÅÔ¯º! ÁÅåîÅ ç¹ÁÅðÅ ÁÅêä¶ å¶
ÕÅìÈ êÅ, ÇÂé·» ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ éÅô ÕðÍ
ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ä çÅ åðÆÕÅ ÔË ÇÂÕÅ×ðåÅ å¶ ÇèÁÅéÍ Üç¯º ÃÅèÕ ô»åÆ çÆ
À°ÚÆ ÁòÃæÅ ù êÌÅêå ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË å¶ À°Ã ÇÂÕ çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË,
À°ÃçÆÁ» Ã¿ÃÅðÕ ÇÂÛÅò» À°Ã ÇÂÕ ÇÂ¼ÛÅ ÇòÚ Ü¹ó Ü»çÆÁ» Ôé, ÇÂ¿çÌÆÁ» çÅ ÇÖ³âäÅ å¶
ìÅÔð ÜÅäÅ î¹¼Õ Ü»çÅ ÔË, îé ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ ÇÂæ¯º ÔÆ Á³çð çÆ ïÅåðÅ ô¹ðÈ Ô¹¿çÆ ÔËÍ
ÇÂÃ ÃæÅÂÆ Ç×ÁÅé çÅ Ã¯îÅ ÃðÆð å¯º êð·¶ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» å¯º êð·¶ ÔË îé, îé å¯º êð·¶ ÔË
ì¹¼èÆ, ì¹¼è å¯º êð·¶ ÔË ÁÅåîÅ, êð·Å ôìç çÅ Áðæ ÔË Á¼×¶, ôìç êð·Å òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, Õ¶òñ
×Ì¿æ» ðÅÔÄ êð·Å ôìç çÅ Áðæ éÔÄ ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ, ÃÅèÕ Áé°íò ðÅÔÄ ÇÂÃ ù ÇÂÕ
çî ÃîÞ Ü»çÅ ÔË, Á³åð çÆ ïÅåðÅ ÇÜÔóÆ ÃÅèÕ ù ÃæÈñ å¯º ÃÈÖôî åÕ ñË ÜÅò¶ ÁÇå
ÁòôÕ ÔËÍ êðÅ ôìç çÅ Áðæ ÔË, êð·¶, Á³çð¯º êð·¶, ìÅÔð¯º éÔÄÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ Ö¯ÜÆ êðÅ ù ìÅÔð
101
ñËºç¶ Ôé êð ÇÂæ¶ ÇÂÔ Ú¶åéåÅ ñÂÆ òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, Ú¶åéåÅ çÅ ê¼èð ÇÜÔóÅ å°ÔÅâ¶
Á³çð ÔËÍ
ÃðÆðÕ Ú¶åéåÅ å¯º êð·¶ ÔË Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ», Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» å¯º êð·¶ ÔË ÃÈÖôî îé çÅ
çÅÇÂðÅ ÇÂÃ å¯º êð·¶ ÔË ÁÚ¶å îé Ü¯ ÁÇå ÃÈÖôî ÔË, Ú¶åéåÅ çÅ Çì¿çÈ ÇÜÔóÅ ÁÚ¶å å¯º êð·¶ ÔË
ÇÂÔ ÔË ÁÅåîÅÍ ÇÂ¿çÌÆÁ» ÃðÆð ù ÕÅìÈ ÕðçÆÁ» ÔÆ Ôé, ÁÅç¶ô Çç¿çÆÁ» Ôé, ÃðÆð çÆ ÃÅðÆ ÔðÕå
ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ òÃ ÔË, îé ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÚñÅÀ°ºçÅ ÔË å¶ ì¹¼èÆ ÁÅç¶ô Çç¿çÆ ÔËÍ Ãí å¯º À°å¶ ÔË ÁÅåîÅ,
ÁÅåîÅ ì¹¼èÆ, îé, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÃðÆð ù ÚñÅÀ°ºçÆ ÔË, À°Ã å¼å çÅ Ç×ÁÅé Ô¯ ÜÅä å¯º ìÅÁç
ÁÅåî Ç×ÁÅé, ÃÇÔÜ å¶ Ã¿Üî ÁÅ Ü»çÅ ÔË, À°æ¯º ë¶ð, Çéð¯ñ ÁÅåîÅ çÅ ÔÆ òÅÃÅ ÔËÍ
Ãñ¯Õ DB å¶ DC çÅ ÃÅèéÅ ç¶ ê¼Ö¯ ìÔ¹å îÔ¼åò ÔË ÇÂé·» ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ
ÃðÆð ù ÃÅèéÅ, ÃÅÔ ù ÕÅìÈ ÕðéÅ, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ îé ù ÕÅìÈ ÕðéÅ ìÔ¹å ÁÅòôÕ ôÕåÆ ç¶
ìÔÅÁ ù Á³çð ÕðéÅ å¶ Ú¶åéåÅ ç¶ Ã¯î¶ åÕ êÔ¹¿ÚÅÀ°ä ñÂÆ ÇÂÔ ÃðÆðÕ ÃÅèéÅ ÃÔÅÇÂÕ
Ô¹¿çÆ ÔËÍ Ã¿ÃÅðÕ ÇÂÛÅò», ÇÖ³ÇâÁ» Áå¶ îé ÇÂ¿çzÆÁ» Ãí å¯º ò¼âÆÁ» ôåðÈ ÔéÍ ÇÂÛÅò» Ô¯ð
ÇÂÛÅò» ù Üéî Çç¿çÆÁ» Ôé, ÇÂé·» å¯º ÇìñÕ°ñ çÈð ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
102
Ú½æÅ ÁÇèÁÅÂ¶
Õðîëñ ÇåÁÅ×ä çÅ Ç×ÁÅé
A. ÃÌÆ í×òÅé ìÚé Õðç¶ Ôé - êÇÔñ¶ îËº ÇÂÔ ï¯× ÃÈðÜ ù Ã¹äÅÇÂÁÅ, ÃÈðÜ é¶
î³ù ù Ã¹äÅÇÂÁÅ î³ù é¶ ÇÂÖòÅÕ ù Ã¹äÅÇÂÁÅÍ
B. ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÇÂÕ çÈÃð¶ å¯º Ã¹ä Õ¶ ðÅÜ ÇðôÆ é¶ ÇÂÃ ï¯× ù ÜÅÇäÁÅ, Ô¶ ç¹ôà
çîé! ë¶ð ÇÂÔ ï¯× éôà Ô¯ Ç×ÁÅÍ
C. ÇÂÔ ê¹ðÅäÅ ï¯× ÔÆ îËº åËù çÇÃÁÅ ÔË, å±¿ î¶ðÅ í×å ÔËº, å±¿ î¶ðÅ ÃÖÅ ÔËº å¶ ÇÂÔ
Ãí å¯º À°åî í¶ç ÔËÍ
ï¯× ÇòÇ×ÁÅé À°é» ÔÆ ÃçÆòÆ ÔË ÇÜ¿é» îé°¼ÖÆ ÜÆòéÍ ÇÂÔ ÃÌ¶ôà êð¿êðÅ ÇÂÕ ÇÚð
ÃæÅÂÆ Ç×ÁÅé ÔË ÇÜÔóÅ Áé§å å¯º Áé§å åÕ ÚñçÅ ÁÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÁòÆÃÅéÆ Ç×ÁÅé
ÔË, Ô¹ä åÕ Ç´ôé ÜÆ é¶ Ü¯ Ç×ÁÅé ÇçåÅ ÔË, À°Ô Ã»Öï å¶ Õðî ï¯× çÅ Õðîì¼è Ç×ÁÅé
ÔËÍ Áé§å Ç×ÁÅé ç¶ ÇÂÔ ç¯é¯º ê¼Ö ÇÂÕ êÅÃ¶ ×Èó· Çëñ¯ÃëÆ, çÈÃð¶ êÅÃ¶ À°Ã Çëñ¯ÃëÆ Áé°ÃÅð
ÜÆòé ÜÆÀ°äÅ, ç¯é» ù ÇîñÅ Õ¶ ÜÆòé ÁÇå Ã¹ÔÅòäÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÕ ÕÇòåÅ ìä Ü»çÅ
ÔËÍ ÇÂÔ Ç×ÁÅé ÃçÅ ÔÆ éð¯ÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ôð ÔÅñå ÇòÚ éð¯ÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ ÔÆ
×ÆåÅ ç¶ Ç×ÁÅé ù ÇÂÕ ÃçÆòÆ ×Æå ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÃ ×Æå ÇòÚ ÃÅðÅ ÇòÁÕåÆ×Çå
×Èó· Ç×ÁÅé, Çòôò ×Èó· Ç×ÁÅé, Á³åð å¶ ìÅÔð çÅ ÃÅðÅ Ç×ÁÅé ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Ç×ÁÅé
éÅ ÇÕå¯º À°êÇÜÁÅ, éÅ ÕçÆ Öåî Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, Ç×ÁÅé ÃçÆòÆ ÔË, Ç×ÁÅé ÃÆ, Ç×ÁÅé ÔË,
Ç×ÁÅé ðÔ¶×Å - À°é·» ñÂÆ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ù êÌÅêå ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ ÔéÍ
Üç¯º Ç´ôé ÜÆ ìÚé Õðç¶ Ôé ÇÕ À°é·» é¶ ÇÂÔ Ç×ÁÅé ÇòòÅÃòå ù ÇçåÅ,
ÇòòÅÃòå é¶ îù ù ÇçåÅÍ À°Ô ÕÇÔ¿ç¶ Ôé Õðî ï¯× ÁËéÅ ÃçÆòÆ ÔË ÇÜ¿é» îé°¼Ö, ÃÅð¶ ê¹ðÅä¶
ðÅÜ¶ ÇÂÃ îÅð× å¶ Úñç¶ Ãé å¶ Ã¿êÈðéåÅ êÌÅêå Õðç¶ Ãé, Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ÇÂÔÆ îÅð×
å¶ Úñä ñÂÆ ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé ÇÜÃ å¶ À°é·» ç¶ êÈðòÜ Úñç¶ ðÔ¶Í Ãî» êÅ Õ¶ ÇÂÔ Ç×ÁÅé
Öåî Ô¯ Ç×ÁÅÍ Üç¯º Õ½î» çÅ êåé Ô¹¿çÅ ÔË À°Ã ÇòÚ ÇñÖåÆ ÚÆ÷» å» ìÚ Ü»çÆÁ» Ôé êð
À°é·» çÅ êÌËÕàÆÕñ íÅ× Ü»çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ç×ÁÅé Õ¶òñ ÇÂÕ ÇÃè»å ìä Õ¶ ðÇÔ Ü»çÅ ÔËÍ
ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ À°Ô Ç×ÁÅé ÁðÜé ù ç¶ ðÔ¶ Ôé ÇÜÔóÅ í¹¼ñ Ú¹ÇÕÁÅ ÔË ÇÃè»åÕ ê¼Ö¯º òÆ å¶
ÜÆòé ê¼Ö¯º òÆ, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ×Èó· Ç×ÁÅé ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ ×¹ðÈ ÔÆ ÇÂÕ Ú¿×¶ ÃÅèÕ ù Çç¿çÅ ÔË
ÁðÜé å¯º êÇÔñ» ÃÅð¶ ðÅÜ¶ ÃçÆÁ» å¯º ÇÂÃ¶ êð¿êðÅ ç¶ ÃÆÍ ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ å¶ ÁðÜé
òÆ ÇÂÃ¶ êð¿êðÅ å¯º Ãé, ê¹ðÅåé Ãî¶º ÇòÚ íðå ç¶ Ãî¶º ç¯ êð¿êðÅò» Ãé - ÇÂÕ ÃÈðï ò¿ôÆ
ÇÂÕ Ú¿çð ò¿ôÆÍ ÇÂÕ ÁÅêäÅ ÇêÛ¯Õó ÃÈðÜ éÅñ çÃç¶ Ôé, çÈÃðÅ Ú¿çðîÅ éÅñ, ÃÈðÜ ò¿ôÆ
êð¿êðÅ Ãí å¯º À°ÚÆ êð¿êðÅ î³éÆ Ü»çÆ ÔË, ÇÂÔ êð¿êðÅ Ç×ÁÅé Áå¶ êÌÕÅô çÆ êð¿êðÅ ÔË,
ÃÈðÜ ÚÅéä çÅ ÇÚ¿é ÔË, ÃÈðÜ Ãí ù ÚÅéä êÌçÅé ÕðçÅ ÔË ÇÕÃ¶ éÅñ Õ¯ÂÆ ÇòåÕðÅ éÔÄ
ÕðçÅ, Ãí å¯º À°ÚÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇìñÕ°ñ Çéðñ¶ê, êÌÕÅô Çç¿ÇçÁ» ÕçÆ éÔÄ æÕçÅ, Õ¶òñ ÃÈðÜ
çÅ êÌÕÅô ÔÆ À°Ã çÅ ÁÅêäÅ êÌÕÅô ÔË, ìÅÕÆ Ãí çÅ êÌÕÅô, ÃÈðÜ å¯º ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Ç´ôé
ÜÆ Ü¯ ÇÕ ÇÂÕ ÁòåÅð Ô¯Â¶ Ôé À°Ô ÃÈðÜ ò¿ô ÇòÚ¯º ÔÆ Ãé, À°Ô ÁðÜé ù ÁÅêäÆ êð¿êðÅ
ìÅð¶ çÃç¶ ÔéÍ åÆÃð¶ ÁÇèÁÅÂ¶ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ é¶ ðÅÜÅ ÜéÕ çÆ À°çÅÔðä ÇçåÆ ÔË å¶
çÇÃÁÅ ÔË ÇÕ ðÅÜÅ ÜéÕ ÃÈðï ò¿ôÆ êð¿êðÅ çÆ ÇÂÕ ÕóÆ Ãé å¶ ÁðÜé òÆ À°Ã ñóÆ
ÇòÚ¯º ÔÆ ÔËÍ
103
Ç×ÁÅé çÆÁ» ÇÕ¿éÆÁ» ÔÆ ñóÆÁ» Ôé êð À°é·» çÅ ÃÌ¯å ÇÂÕ ÔÆ ÔËÍ Üç¯º ÁÃÄ
êð¿êðÅò» çÅ ÇÂÇåÔÅÃ êó·ç¶ Ô» ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» ê¹ðÅäÆÁ» êð¿êðÅò» Á¼Ü ç¶ îÅéò ù Õçð»
ÕÆîå» Çç¿çÆÁ» ÔÆ ðÔÆÁ» ÔéÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º ïÔÈçÆÁ» éÅñ ÇÕ§é¶ ÁÇåÁÅÚÅð Ô¯Â¶, ë¶ð òÆ
ïÔÈçÆÁ» çÆ êð¿êðÅ Á¼Ü òÆ úéÆ ÔÆ ÜÆÀ°ºçÆ ÜÅ×çÆ ÔË ÇÜò¶º êÇÔñ¶ ÃÆ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Õ½î
ÁÅêäÆÁ» êð¿êðÅò» À°Ã åð·» ÔÆ î³éçÆ ÁÅ ðÔÆ ÔË ÇÜò¶º êÇÔñ¶Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» êð¿êðÅò» ç¶
Õ°Þ ÖÅÃ ÇÕÃî ç¶ ×¹ä Ô¹¿ç¶ Ôé, À°é·» çÅ ÃÇíÁÅÚÅð ÖÅÃ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ À°é·» çÆ Õ½î ù
ÃçÅ ÔÆ À°é·» ç¶ ÃçÆòÆ ÁÃÈñ» å¶ À°ÃÅðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÜÔó¶ ÁÃÈñ À°é·» ç¶ êÈðòÜ» é¶ ÚñÅÂ¶
Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ íÈå íÇò¼Ö å¶ òðåîÅé ù Áé°íò Õðé çÆ Ãîð¼æÅ ðÖç¶ Ôé, ÇÂÔ
ÇÂÕ ï¯Ç×Õ ï¯×åÅ ÔË ÇÜÃ ðÅÔÄ å°ÃÄ Áé§å ÁéÅç åÕ êÔ¹¿Ú Ü»ç¶ Ô¯Í Üç¯º ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ
ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ À°é·» é¶ ÇÂÔ Ç×ÁÅé êÈðòÜ» ù òÆ ÇçåÅ ÔË, íÅò ÇÂÔ ÔË ÇÕ À°Ô Üç¯º ÁðÜé
éÅñ ìÚé Õð ðÔ¶ Ôé, À°Ô À°Ã êÌîÅåîÅ ÇòÚ ñÆé Ô¯ Õ¶ Õð ðÔ¶ Ôé, À°Ã éÅñ ÇÂÕ Ô¯
Õ¶ Õð ðÔ¶ Ôé ÇÜÔóÅ éÅ ÕçÆ ÜéÇîÁÅ ÔË éÅ ÔÆ Õç¶ Öåî Ô¯ò¶×Å, À°Ã çÅ éÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÇç
ÔË, êÔ¿¹Ú¶ Ô¯Â¶ îÔ»ê¹ðÖ íÈå íÇò¼Ö ç¶Öä çÆ ÃîðæÅ ðÖç¶ Ôé å¶ À°Ô ÇòÚ çÆÁ» ÕóÆÁ» òÆ
Ü¯óé çÆ Ãîð¼æÅ ðÖç¶ Ôé, ÇÂÃ éÅñ À°Ô í±å, òðåîÅé å¶ íÇò¼Ö ÇÂÕ¯ éçð éÅñ ç¶Ö
ñËºç¶ ÔéÍ Ç´ôé ÜÆ òÅÃå¶ Ãí Õ°Þ Ô¹ä ÔÆ Ô¯ ÇðÔÅ ÔË, ÇÂæ¶ ÔÆ Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ çÃç¶ Ôé ÁðÜé À°é·» çÅ ôðèÅ¬ òÆ ÔË å¶ ÃÖÅ òÆÍ ÇÂÔ ìóÅ ÔÆ ìÇÚåz
ÇðôåÅ ÔË, êÌîÅåîÅ å¶ ôðèÅ¬ ÇòÚ ôðèÅ íÅò Ô¹¿çÅ ÔË êð ÇîåðåÅ çÅ ôìç å» ç¯ ìðÅìð
ÇçÁ» ÇòÚ ÔÆ òðÇåÁÅ Ü»çÅ ÔË, ìÔ¹å òÅðÆ Ú¶ñ¶ ×¹ðÈÁ» éÅñ ×¼ñìÅå éÔÄ Õð ÃÕç¶ ÇÕÀ°ºÇÕ
À°Ô âðç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Ö¹ñ· Õ¶ ×¹ðÈ éÅñ òÅðåÅñÅê éÔÄ Õð ÃÕç¶ ÇÂÃ ÕðÕ¶ À°Ô ×Èó·
Áðæ òÆ éÔÄ ÃîÞ ÃÕç¶ ÇÜÔó¶ ×¹ðÈ çÃçÅ ÔËÍ Çôô ôðèÅ¬ Ô¹¿çÅ ÔË êð ×¹ðÈ À°Ã ù Çîåð
çÆ åð·» ÇÂÕ ÃÖÅ ÔÆ î³éçÅ ÔË å» Ü¯ Çîåz íÅò éÅñ ÇêÁÅð êÌ¶î éÅñ ÃîÅéåÅ çÅ òÅåÅòðä
ìä ÃÕ¶, êÌ¶îÆ å¶ êÌ¶ÇîÕÅ çðÇîÁÅé ÇÂÕ çÈðÆ ìäÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË Ü¶ çÇÂÁÅ å¶ ÃîÅéåÅ Ã»ÞÆ éÅ
ÕÆåÆ ÜÅò¶Í ×¹ðÈ Çîåð Ô¹¿çÅ ÔË êð ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Çîåð Ü¯ êÈðé ÃÇåÕÅðï¯× ÔËÍ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË
ÇÕ êÌ¶îÆ çÆ êÀ°óÆ çÅ êÇÔñÅ â¿âÅ ÃÇåÕÅð ÔËÍ ôðèÅ êÌ¶î çÆ À°ÚÆ ÁòÃæÅ ÔË, êÌ¶î å¶ ôðèÅ
êðÃêð ×¼ñìÅå çÅ ÇÂÕ Ã¿êÈðé Çîôðé ÔËÍ Ãí å¯º ×¹¼Þ¶ í¶ç Çîåð ù Çîåð ÔÆ ç¶ ÃÕçÅ ÔË,
Ô¹ä åÕ ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ é¶ Ç×ÁÅé ï¯× å¶ Õðî ï¯× çÅ Ç×ÁÅé ÔÆ ÇçåÅ ÔË, Ô¹ä À°Ô Õðî
ëñ ÇåÁÅ×ä çÅ ×¹¼ÞÅ Ç×ÁÅé ç¶ Õ¶ Ö¹ôÆÁ» êÌÅêå Õðé çÅ Ç×ÁÅé çÃ ðÔ¶ ÔéÍ ×Èó·Å å¶
À°ÚÅ Ç×ÁÅé Õ¶òñ ÇêÁÅð êÅåð Çôô» ù ÔÆ ÇçåÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ç×ÁÅé ÁÅî
ÜÆò éÔÄ ÃîÞ ÃÕç¶Í
D. ÁðÜé ÕÇÔ¿çÅ ÔË, îËº ÇÂÔ ÇÕÃ åð·» î³é ÜÅò» å°ÃÄ ÇÂÔ Ç×ÁÅé ÇòòÃåò ù
ÇçåÅ, å°ÔÅâÅ Üéî ÇòòÃåò å¯º ÇÕå¶ ìÅÔç ÇòÚ Ô¯ÇÂÁÅÍ
E. Ç´ôé ÜÆ ìÚé Õðç¶ Ôé, ÁðÜé! å¶ð¶ å¶ î¶ð¶ ÕÂÆ Üéî Ô¯ Ú¹¼Õ¶ Ôé, îËù À°é·»
ÃÅÇðÁ» çÅ Ç×ÁÅé ÔË êð åËù éÔÄ, Ô¶ êð¯åêÍ
F. îËº ÁÜð Ô», Áîð Ô», ÁÇìéÅôÆ Ô», ÁÅåîÅ Ô», êðîÅåîÅ Ô» ë¶ð òÆ ÁÅêäÆ
îÅÇÂÁÅ éÅñ êÌÇ´åÆ éÅñ êÌ×à Ô¹¿çÅ Ô»Í
Ô¹ä ÁðÜé ÃîÞ Ü»çÅ ÔË ÇÕ Ü¯ Ç×ÁÅé ÃÌÆ Ç´ôé À°Ã ù ç¶ ðÔ¶ Ôé, À°Ô êð¿êðÅ×å
ÔË å¶ ¦î¶ Ãî¶º å¯º ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÚÇñÁÅ ÁÅ ÇðÔÅ ÔË, êð ÁðÜé çÅ îé ØìðÅ Ü»çÅ ÔË,
104
ÁÇòòÃæ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ Ã¹ä Õ¶ ÇÂÔ Ç×ÁÅé Ç´ôé ÜÆ é¶ ÇòòÅÃòå ù òÆ ÇçåÅ ÃÆ,
À°Ô ÔËðÅé ÔË å¶ Ã¯ÚçÅ ÔËÍ î¶ð¶ ×¹ðÈ î¶ð¶ ÃÅî·ä¶ Öó·¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÇÕÃ åð·» Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ À°é·»
é¶ ÇòòÅÃòå ù Ç×ÁÅé ÇçåÅ Ô¯ò¶, Ü¯ Ô÷Åð» ÃÅñ êÇÔñ» Ô¯Â¶ Ôé? ÁðÜé ØìðÅÇÂÁÅ ÇêÁÅ
ÔË, ÔË òÆ Ã¼ÚÆ ØìðÅÔàÍ ÁðÜé ÕÇÔ¿çÅ ÔË, ÒÒÔ¶ êÌíÈ! å°ÃÄ Ô¹ä î½ÜÈç Ô¯ Áå¶ ÇòòÅÃòå ÇÕå¶
êÇÔñ» Ô¯Â¶ Ôé, îËº ÇÂÔ ÇÕÃ åð·» î³é»? ÁðÜé çÅ ÁÇ×ÁÅé çÈð Õðé ñÂÆ ÇêÛñ¶ Üéî»
ìÅð¶ çÃç¶ À°Ô ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, Ô¶ ÁðÜé! ÇÂÃ ×¼ñ ù å±¿ éÔÄ ÜÅäçÅ, îËº ÜÅäçÅ Ô», ÁÅåîÅ
Áîð ÔË, éÅ ÁÅåîÅ Ü¿îçÆ ÔË éÅ îðçÆ ÔË, îËº ÁÅåîÅ Ô», îËº Çòôò çÅ ÇÃðÜéÔÅð Ô», Ãí
ÇòÚ òÃçÅ Ô», î¶ðÅ êÌÇ´åÆ å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ ÔË, îËº ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ éÅñ Üç¯º ÚÅÔ» Üéî
ñËºçÅ Ô», îËº Õðî» çÅ ì¼èÅ Üéî éÔÄ ñËºçÅÍ Ü¿îä îðé ç¶ Ú¼Õð ù Áîð ÁÅåîÅ éÅñ
å°ñéÅ éÔÄ ÇçåÆ ÜÅ ÃÕçÆ, êð îé°¼Ö Ü¿îçÅ å¶ îðçÅ ÔË, À°Ô Õðî» çÅ ì¼èÅ ÔË, ÁÅî
îé°¼Ö ÇÂÔ ×¼ñ ÃîÞ éÔÄ ÃÕçÅ, Ã¿å» ñÂÆ ÇÂÔ ÃîÞäÅ Õ¯ÂÆ Á½ÖÅ éÔÄÍ
îÔÅåîÅ ÇÂÃ ×¼ñ ù ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ íÈå íÇò¼Ö å¶ òðåîÅé Õ¶òñ ÇÂÕ ñóÆ çÆÁ»
ÕóÆÁ» Ôé, ÇÂÔ ÇÂÕ çÈÃð¶ éÅñ Ü¹óÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» Ôé, Ã¿å» ñÂÆ íÈå íÇò¼Ö ÇÂÕ¯ ÔÆ Ôé,
Ô¹ä¶ ÇÂæ¶ ÔÆ Ôé, ÃÅâ¶ Õ¯ñ Õ¯ÂÆ åðÆÕÅ éÔÄ ÁÃÄ Ü¿îä îðé çÅ ðÔ¼Ã ÜÅä ÃÕÆÂ¶, íÈå
íÇò¼Ö ù ÜÅä ÃÕÆÂ¶ êð ÇÜé·» ù Ç×ÁÅé Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË À°é·» ñÂÆ Ü¿îä îðé çÅ ×¶ó ÃîÞäÅ
Õ¯ÂÆ Á½ÖÅ éÔÄÍ
Ã¿ÃÅð çÆÁ» ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÁÇèÁÅåîÕ êÌäÅñÆÁ» Ü³îä îðé çÆ Çëñ¯ÃëÆ ÇòÚ
ÇòôòÅô ðÖçÆÁ» Ôé, ÇÜÔó¶ éÔÄ î³éç¶ À°Ô ìÔ¹å ÃòÅñ Õðç¶ Ôé å¶ ìó¶ ×¿íÆð êÌôé Ô¹¿ç¶
Ôé À°é·» ç¶ ÇÜò¶º ÃÅù Ü¿îä ñÂÆ ÇÕÀ°º î÷ìÈð ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË? ÕÆ Üéî Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÅçÃÅ
ÔË, ÇÂÃ çÅ ÕÅðé Õ¯ÂÆ éÔÄ? ÕÆ Üéî êðîÅåîÅ çÆ Ç÷¿î¶òÅðÆ ÔË? À°é·» çÆ Ç´êÅ ÔË, Õðå¶
çÆ Ç´êÅ ÔË ÇÜé·» êð¿êðÅò» ÇòÚ Ü¿îä îðé ç¶ Ú¼Õð ÇòÚ ÇòôòÅô éÔÄ À°é·» Õ¯ñ ÇÂÃ
çÅ Õ¯ÂÆ åÃ¼ñÆìÖô À°åð éÔÄ ÔË, ÁÅî îé°¼Ö èðî ç¶ Ô°Õî ù ÔÆ Ü» ×Ì¿æ» ù ÔÆ ÁÇå ôðèÅ
éÅñ î³éç¶ ÔéÍ ÇÂÔ å» ì¹èÆÜÆòÆÁ» çÆ å¶ êÌôé Õðé òÅÇñÁ» çÆ ÔÆ î³× ÔË ÇÕ ÇÂÃ çò¿ç
çÅ À°åð ÕÆ å¶ ÇÕò¶º ÇçåÅ ÜÅò¶ ÇÜò¶º ÇÕ îËº ÇÕæ¯º ÁÅÇÂÁÅ Ô»? îËº ÇÕÀ°º ÁÅÇÂÁÅ Ô»? î¶ðÅ
ÜÆòé îé¯ðæ ÕÆ ÔË? îËº ÇÕæ¶ ÜÅò»×Å? ÇÂé·» êÌôé» çÆ áÆÕ À°åð Õ¶òñ Ü¿îä îðé çÆ
Çëñ¯ÃëÆ ÔÆ ç¶ ÃÕçÆ ÔËÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ ê¼ÛîÆ ñ¯ÕÆ ìÔ¹å Ã¿Õ¯Ú ÇòÚ ÁÅ Ü»ç¶ Ôé Üç¯º À°é·» éÅñ Ü¿îä îðé
çÆ Çëñ¯ÃëÆ å¶ ×¼ñ Õð¯, À°Ô ÇÂÃ ù ê¹ðÅäÆ ÕñÇêå íÈå» êÌ¶å» çÆ èÅðéÅ ÔÆ î³éç¶ ÔéÍ
À°Ô ÇÂÃ çÆÁ» ÕîÆÁ» ×¹ä Çéðê¶Ö Ô¯ Õ¶ éÔÄ ç¶Ö ÃÕç¶, À°Ô å» Ü³îä îðé ç¶ ÇòÚÅð å¯º
ÔÆ Çòð¯èÆ ÔéÍ À°Ô ÇÂÃ ìÅð¶ Õ°Þ Ã¹äéÅ ÔÆ éÔÄ ÚÅÔ¹¿ç¶, ÇÂÔ ÔÀ°îË çÆ ÁÇå ÔË Üç¯º å°ÃÄ
ÇÕÃ¶ Ç×ÁÅé ù, ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ ù òÆ Çéðê¶Ö Ô¯ Õ¶ éÅ ç¶Ö¯ å¶ ÁÅêä¶ Ç×ÁÅé çÅ çÅÇÂðÅ éÅ
òèÅÀ°äÅ ÚÅÔ¯, ìÔ¹å ÃÅð¶ ê¼ÛîÆ éÅ ÇçÃç¶ êÌíÈ å¯º âðç¶ Ôé, íÅò¶º Ü¯ ÇçÃçÅ ÔË À°Ô À°Ã
Õ¯ñ¯º òÆ Ö¹ô éÔÄ Ôé, À°é·» çÆ ÁÃ¹ðÇÖÁåÅ çÅ ÁíÅÃ À°é·» ç¶ ÔÀ°îË ù Ô¯ð ê¼ÕÅ ÕðçÅ ÔË,
ÇÂÔ Ú¼Õð ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÚñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ ê¼ÛîÆ çÅðôéÕ ÇÜò¶º ÇÕ ÁëñÅå±é (Plato) ôÅêéÔÅð (Schopenhaur)
Õ»à (Kant) ÔÆ×ñ (Hegel) ÇÂÔ Ãí ÁÅòÅ×½ä ç¶ ÚÕð ù î³éç¶ Ãé, ìÔ¹å ÃÅð¶ å°ÔÅù
ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Çîñ ÜÅä×¶ ÇÜÔó¶ å°ÔÅù ÇêÛñ¶ Üéî» ìÅð¶ çÃ ç¶ä×¶Í ÁÅòÅ×½ä ç¶ ×¶ó ù ìÇÔÃ»
éÅñ ÃÅìå éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ, ÇÂÔ å» ÁÅåî ÃÅèéÅ çÅ ÇòôÅ ÔËÍ Üç¯º å°ÃÄ Ú¶åéåÅ
çÆ À°Ú¶ðÆ ÁòÃæÅ å¶ êÔ¹¿Ú Ü»ç¶ Ô¯ å» ê¹ðÅäÆÁ» ïÅç» å¶ íÈå ÕÅñ ç¶ Çòô¶ ÁÅêä¶ ÁÅê
105
Á¼×¶ ÁÅÀ°ä ñ× êËºç¶ ÔéÍ

Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ñ¼Ö» ÔÆ ñ¯Õ Ôé ÇÜÔó¶ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð òñ ÇÖÚ¶ êÂ¶ Ôé, í¯×» ç¶ ì¼è¶ êÂ¶
Ôé, êð Çòðñ¶ ÔÆ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ Ôé, ×¹ðÈ ÔéÍ ÁÜ ç¶ Ã¿ÃÅð çÅ ÔÅñ å» ÇÂÔ ÔË ÇÕ Á³é¶ Á³Çé·Á»
ç¶ ÁÅ×È ìä¶ êÂ¶ Ôé, îðé Ü¿îä çÅ ðÔ¼Ã ÁÅî ñ¯Õ» ù êåÅ éÔÄ ñ× ÃÕçÅ, Õ¶òñ Ã¿å îÔÅåîÅ
ÔÆ ÇÂÃ í¶ç ù ÜÅäç¶ Ôé, ÁÅî îé°¼Ö Ü¿îä îðé çÆ êÆóÅ Áé°íò ÕðçÅ ÔË êð ê¹ÜÆÁ» ðÈÔ»
å¶ Ç´ôé ÜÆ ÇÜÔÆÁ» ÔÃåÆÁ» å» Ãîðæ Ôé, À°Ô ÇÂé·» ×¼ñ» å¯º ìÔ¹å À°Ú¶ ÔéÍ ÇÂÔ ê¹ÜÆÁ»
ÔÃåÆÁ» ò¼Ö-ò¼Ö Ãî¶º òÖð¶-òÖð¶ Ú¯ñ¶ êÅ Õ¶ ñ¯Õ» ù Ã¿ç¶ô ç¶ä ÁÅÀ°ºç¶ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÁòåÅð
ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ Áé°ÃÅð ÔÆ Üéî ñËºç¶ ÔéÍ ÇÂÔ êÈðÆ åð·» êÔ¹¿ÚÆÁ» ÔÃåÆÁ» Ô¹¿çÆÁ» Ôé, êÌîÅåîÅ
éÅñ ÇÂÕ Ô¯ÂÆÁ» ÔÃåÆÁ»Í ÁÅî îé°¼Ö» çÅ Ü¿îä îðé òÅôéÅò» çÅ ìèÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ÁÅî îé°¼Ö»
çÅ îé Ã¿ÃÅðÕ ÇÂÛÅò» ÇòÚ À°ñÇÞÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË êð ê¹Ü¶ Ô¯Â¶ å» Çå¿é ×¹ä» å¯º À°êð Ô¹¿ç¶ Ôé
Áå¶ ÇÂÛÅò» å¯º î¹Õå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
îðéÅ å» ÜÆò çÅ Ã¹íÅÁ ÔË, ÇÂÕ ìçñÅò ÔË, ÇÂÔ êÈðÅ ÇòéÅô éÔÄ ÔË, ÇÂÔ å»
ÇÂÃ åð·» ÔË ÇÜò¶º ÁÃÄ ÇÕÃ¶ ÇÕñ¶· ç¶ ÇÂÕ ìÈÔ¶ å¯º ìÅÔð ÇéÕñÆÂ¶ å¶ çÈÃð¶ ìÈÔ¶ å¯º ë¶ð Á³çð
ÁÅ ÜÅÂÆÂ¶, îðé çÅ ç¹Ö À°é·» ù Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÔó¶ ÜÆòé ù êÕó Õ¶ ðÖäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé å¶
Ã¿ÃÅðÕ ñ¯í» ÇòÚ ëÃ¶ ðÇÔäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ ÔéÍ î½å Õ¯ÂÆ âðÅòäÆ éÔÄ ÔË, Õ¯ÂÆ ç¹ÖçÅÂÆ éÔÄ ÔË,
îðé çÅ âð òè¶ð¶ ç¹ÖçÅÂÆ å» Ô¹¿çÅ ÔË Üç¯º ÇÂÃ çÅ Áé¹íò å°ÃÄ Õðç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Í ÇÂÃ âð
çÅ Õ¯ÂÆ ÕÅðé éÔÄ ÔË, êð ÁÅî îé°¼Ö ÇÂÃ ù ÜÅä éÔÄ ÃÕçÅ, Ü¶ å°ÃÄ î½å ç¶ âð ù
ÜÅéä çÆ Õ¯Çôô Õð¯ å» ÃîÞ ÜÅú×¶ ÇÕ Ü¯ Ô¯äÅ ÔË Ü¯ òÅêðéÅ ÔÆ ÔË À°Ã ù î³é ñËäÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË À°Ã éÅñ ÃîÞ¯åÅ Õð ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, âð çÆ Õ¯ÂÆ ñ¯ó éÔÄÍ ÇÜÔóÆ ÚÆ÷ å°ÃÄ
êÌÅêå ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô¯ À°Ô éÔÄ Õð ðÔ¶, À°Ã çÅ âð Ô¯äÅ Ã¹íÅÇòÕ ÔË, Ü¯ ÔË À°Ã ù ×¹ÁÅÀ°ä
çÅ âð, ÇòÛóé çÅ âð, î½å çÅ âð, Ü¯ êåÅ éÔÄ À°Ã çÅ âð å¶ Ô¯ð ÇÕ¿é¶ ÃÅð¶ âð Ôé,
ÇÜÔó¶ îÅéÇÃÕ îé ç¶ Á³çð ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ÇÂÔ âð ÜÆòé îé¯ðæ ù ÔðÅ Çç¿ç¶ ÔéÍ ê¹ðÅåé
îé°¼Ö ÜÅäç¶ Ãé ÇÕ ÁÅåî Ã¿íÅñ çÅ Ã¿ò¶ç íË êËçÅ ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÁÅêä¶ Çôô» ù íË å¶
ÕÅìÈ êÅ Õ¶ ÜÆÀ°äÅ ÇÃÖÅÀ°ºç¶ Ãé, íË ÁÅêäÅ ìäÅÇÂÁÅ Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ À°Ô ÜÆòé ÇòÚ ÇÕÃ¶
òÃå± ù îÅéä éÔÄ Çç¿çÅ, íË ÜÆòé çÆÁ» Ö¹ôÆÁ» Ôð ê¼èð å¶ Ã¿ò¶ç êèð å¶, îÅéÇÃÕ
ê¼èð å¶ ÁÚ¶å ê¼èð å¶ Öåî Õð Çç¿çÅ ÔËÍ Üç¯º íË ÁÚ¶å ÇòÚ òÅÃÅ Õð ñËºçÅ ÔË å» À°Ã
çÅ À°æ¯º ÇéÕñäÅ Á½ÖÅ Ô¹¿çÅ ÔË, Á¼Ü ÁðÜé é¶ íË ÕÅðé ç¹Ö êÅÇÂÁÅ êð ÇÕÌôé ÜÆ é¶
ÁðÜé ù À°Ã íË ÇòÚ¯º Õ¼ÇãÁÅ å¶ Ç×ÁÅé ÇçåÅÍ
Üç¯º ×¹ðÈ Çå¿é ÃðÆð» çÅ Ç×ÁÅé Çç¿çÅ ÔË (ìÅÔðÆ ÃðÆð, ÃÈÖôî ÃðÆð å¶ ÕÅðéòÅçÆ
ÃðÆð) Çôô ÇÂÔ ÃîÞ Ü»çÅ ÔË ÇÕ ìÅÔðÆ ÃæÈñ ÃðÆð Õ¶òñ æ¯ó·¶ Ãî¶º ñÂÆ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶
ÇÂÔ Õ¶òñ Ü³îä å¯º îðé åÕ Ô¹¿çÅ ÔË, ÃÈÖôî ÃðÆð ÁÚ¶å îé ç¶ êÌíÅò Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÂÃ ÇòÚ
Ã¿ÃÕÅð å¶ Ôð åð·» ç¶ êÌíÅò Ô¹¿ç¶ Ôé, Ú¿×¶ òÆ î³ç¶ òÆÍ ÃÈÖôî ÃðÆð À°ç¯º åÕ ðÇÔ¿çÅ ÔË
Üç¯º åÕ ÇÂÔ êÌíÅò ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÕÅðä ÃðÆð ç¶ð åÕ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ×¹êå êÌíÅò» ç¶ À°é·»
Ã¿ÃÕÅð» çÅ ìäçÅ ÔË ÇÜÔó¶ ÁÚ¶å îé ÇòÚ Ã¹å¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÜé·» ù Çå¿é ÃðÆð» çÅ Ç×ÁÅé
éÔÄ, À°Ô Õ¶òñ ìÅÔðÆ ÃðÆð éÅñ ÔÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ü¯óç¶ Ôé, êð ÇÜÔó¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂé·»
Çå¿é» ÃðÆð» ù ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô ÇÂÔ ÃîÞç¶ Ôé ÇÕ Ô¼â îÅÃ ç¶ ÃðÆð ÇêÛ¶ ÃÈÖôî Áå¶
ÕÅðé ÃðÆð òÆ ÔéÍ
ï¯×Æ ÇÂé·» Çå¿é» ÃðÆð» å¯º êð·¶ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô Ãî¶º çÆÁ» ÃÆîÅ êÅð Õð ñËºç¶ Ôé,
À°Ô ÁÅêä¶ Ç×ÁÅé ðÅÔÄ í±å íÇò¼Ö òðåîÅé ÇìñÕ°ñ Â¶ò¶º ÔÆ ç¶Ö ñËºç¶ Ôé ÇÜò¶º ÁÃÄ ÃÅî·ä¶
106
êÂÆ ÚÆ÷ ç¶Ö ñËºç¶ Ô», À°Ô íÈå íÇò¼Ö å¶ òðåîÅé çÅ Áé°íò ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ Õðç¶
Ôé ÇÜò¶º ÁÅî îé°¼Ö òðåîÅé å¶ æ¯ó·Æ ÇÚð ç¶ ÇêÛ¯Õó ù Áé°íò Õðç¶ Ô»Í Ç´ôé ÜÆ À°Ô
Ãí Õ°Þ ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô À°Ã ÇòÇçÁÅ ç¶ Ç×ÁÅåÅ Ôé ÇÜÃ éÅñ Ãí Õ°Þ ÜÅÇäÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ
ÔËÍ ÁðÜé Õ¶òñ ÃðÆð çÅ Ç×ÁÅåÅ ÔË å¶ ÃðÆð çÅ ÇðôåÅ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð éÅñ Ô¹¿çÅ ÔË, Ã¿ÃÅð
éÅñ ÇêÁÅð, ÃðÆð éÅñ ÇêÁÅð, Ã¿ÃÅð ç¶ êçÅðæ» éÅñ ÇêÁÅð ìÔ¹å ÔÆ ÇÂÕ ØàÆÁÅ çðÜ¶
çÅ ÇêÁÅð ÔË, ÇÂÔ ÇòéÅôÆ ÔË, ÁðÜé ÃÈÖôî ÃðÆð å¯º ÜÅä±¿ éÔÄÍ ÇÂÃ ñÂÆ À°Ô íÈå ù
ïÅç éÔÄ Õð ÃÕçÅ, À°Ã ù ÃÅî·ä¶ éÔÄ ÇñÁÅ ÃÕçÅÍ îÈðÖ ñ¯Õ íðî¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ç¹Ö
í¯×ç¶ Ôé êð Ç´ôé ÜÆ òð×¶ ï¯×Æ êÈðÅ Ç×ÁÅé ðÖç¶ Ôé À°Ô ÃÅð¶ íÈåÕÅñ ç¶ Üéî ÜÅäç¶
ÔéÍ
G. Ô¶ íÅðå, Üç¯º Üç¯º ÔÆ èðî çÆ Ç×ñÅéÆ Ô¯ò¶×Æ, Áèðî ëËñ¶×Å À°ç¯º À°ç¯º ÔÆ îËº
ÁÅÀ°ºçÅ Ô»Í
H. èðîÆÁÅ çÆ ð¼ÇÖÁÅ Õðé ñÂÆ, ç¹ôà» çÅ éÅô Õðé ñÂÆ, èðî ù î¹ó ÃæÅÇêå
Õðé ñÂÆ, îËº î¹ó-î¹ó Õ¶ ï°×» ï°×» ÇòÚ ÁòåÅð èÅðçÅ Ô»Í
Üç¯º èðî ù í¹¼ñ Õ¶ ÁÅêäÆ âÆÀÈàÆ éÔÄ ÕÆåÆ Ü»çÆ, ÇÜÔó¶ èðî çÆ êÅñéÅ Õðç¶
Ôé, ÇâÀ±àÆ ÇéíÅÀ°ºç¶ Ôé À°é·» ù ÃåÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË, Üç¯º ÞÈá¶ å¶ ç¹ðÅÚÅðÆ ñ¯ÕÆ ÃÅð¶ ÃîÅÜ
ù çÈÇôå Õð Çç¿ç¶ Ôé, À°Ã Ãî¶º êÌîÅåîÅ ÁÅê ÁòåÅð èÅð Õ¶ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, íÅðå ôìç çÅ
Áðæ ÔË Ç×ÁÅéÍ êðîÅåîÅ Ã¼Ú¶ å¶ Ç×ÁÅé ç¶ êÌ¶îÆÁ» ñÂÆ òÆ Üéî èÅðçÅ ÔËÍ ÕÂÆ ñ¯ÕÆ
ÇÂÃ ôñ¯Õ ç¶ Áéðæ Õðç¶ Ôé, À°Ô ÇÂÔ éÔÄ ÃîÞç¶ ÇÕ êÌîÅåîÅ çÅ ÁòåÅð ñ¯Õ» ù ðÅÔ
ÇçÖÅÀ°ä ÷ðÈð ÁÅÀ°ºçÅ ÔË êð À°Ã òÅÃå¶ ñ¯Õ» ù òÆ ïåé Õðé¶ êËºç¶ Ôé, ÁÅêä¶ ÁÅê ù
Ã¹èÅðéÅ êËºçÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¯ÕÆ êÈðÆ Ç÷¿î¶òÅðÆ êÌîÅåîÅ å¶ ÔÆ êÅ Çç¿ç¶ Ôé, À°Ô Õðî» ù
ÃîÞä çÆ, ì¹Þä çÆ Õ¯Çôô éÔÄ Õðç¶ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ Ü¹×å éÅñ ÕðéÅ éÔÄ ÇÃÖÅÀ°ºç¶, À°Ô
ÁÅñÃ çÅ ÇôÕÅð Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, ÃæÈñ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, ÇÂÕ éô¶ ÇòÚ ÁÅ Ü»ç¶ Ôé, ÇÂÔ Ã¯Ú Õ¶
ÇÕ ÁòåÅð À°åð¶×Å å¶ À°Ô ÔÆ À°é·» ù åÅð ç¶ò¶×Å, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ Ã¯Ú îé°¼Ö å¶ ç¶ô ç¶ êåé
çÅ ÕÅðé Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÆ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ Ã¯ÚäÆ ÞÈá¶ êË×¿ìð òÆ êËçÅ Õð Çç¿çÆ ÔËÍ
Ü¿îä ÇòÚ å¶ ÁòåÅð èÅðé ÇòÚ ìÔ¹å Á³åð ÔË, ÁÅî îé°¼Ö çÅ Ü¿îä îðé å¶ Õ¯ÂÆ
ÕÅìÈ éÔÄ êð êÌîÅåîÅ å» Ãðì ôÕåÆîÅé ÔË, À°Ô å» Õ¶òñ ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ Áé°ÃÅð êÌ×à
Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ À°é·» ù ðÅÔ å¶ êÅÀ°ºç¶ Ôé Ü¯ íàÕ¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ ÁÇ×ÁÅéÆ, Õ°ðÅÔ¶ êÂ¶ Ô¯Â¶ ç¹ÖÆ
îé°¼Ö» ù ÔÆ ðÅÔ å¶ êÅÀ°ä ñÂÆ ÁòåÅð êÌ×à Ô¹¿ç¶ Ôé, îé°ÖåÅ çÅ ÃÅðÅ ÇÂÇåÔÅÃ ÔÆ ÇÂÃ
×¼ñ çÅ ×òÅÔ ÔËÍ
èðî ÇòÚ ÇòôòÅô ð¼Öä òÅñ¶ ÇÂÃ ×¼ñ ù î³éç¶ Ôé ÇÕ êÌîÅåîÅ ÁòåÅð èÅðé
ÕðçÅ ÔË êð À°Ô ÇÂÔ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ¯ ÇÂÕ¯ ÔÆ ÁòåÅð Ô¹¿çÅ ÔË å¶ À°Ô À°Ã ù ÔÆ î³éç¶
ÔéÍ À°Ô ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÕ å¯º Çìé» ìÅÕÆ ÁòåÅð ÞÈá¶ Ôé å¶ À°Ô ñ¯Õ» ù ×¹îðÅÔ Õðç¶
ÔéÍ ÇÂÔ ÇòÚÅð ÇÂÕ ÃÆîå ÔÀ°îË íÇðÁÅ ÇòÚÅð ÔËÍ Õ¯ÂÆ òÆ Ã¿ÃæÅ íÅò¶º À°Ô èÅðÇîÕ Ô¯ò¶
Ü» Õ¯ÂÆ çÈÃðÆ À°Ã çÅ Üåé ÁÅêäÅ êÃÅðÅ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ À°Ô êÃÅðÅ òÆ çÈÃð¶ çÆ ÕÆîå
å¶ çÈÃð¶ ù ÔàÅ Õ¶ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÔÀ°îË íÇðÁÅ àÕðÅÁ, ÇçÌôàÆ ù ÃÆîå Õð Çç¿çÅ ÔË
å¶ Ç×ÁÅé ù ÚîÕä éÔÄ Çç¿çÅÍ
Ü¶ êÌîÅåîÅ ÇÂÕ òÅðÆ ÁòåÅð ñË ñò¶ å» ìÅð-ìÅð ÇÕÀ°º éÔÄ ñË ÃÕçÅ? ê¼ÛîÆ
î÷Ôì» ç¶ çÅðôÇéÕ ÁòåÅð èÅðé çÆ Çëñ¯ÃëÆ ÇòÚ ÇòôòÅô éÔÄ ðÖç¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÃ ÇòôòÅô
107
éÅñ À°é·» çÆÁ» Ã¿ÃæÅò» â¯ñ ÜÅä×ÆÁ»Í À°Ô å» ÇÂÕ¯ ×¼ñ ìÅð-ìÅð ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇòôòÅô
ð¼Ö¯, ôðèÅ ð¼Ö¯, êð ÇÕò¶º ôðèÅ ð¼Ö¯ å¶ ÇÕÀ°º ôðèÅ ð¼Ö¯ ÇÂÔ éÔÄ çÇÃÁÅ Ü»çÅÍ À°é·» çÆ
Çòôñ¶ôéåÅ ìóÆ ÁÃêôà ÔË, Õ¶òñ ÇÂÕ ÞÈáÅ èðòÅÃÅ ÔÆ ÔË, ÇÂÔ çñÆñ òÅñ¶ îé ù ô»å
éÔÄ ÕðçÆÍ ï¯× Áé°ÃÅð ÇêÁÅð å¶ ÃÇå ìÅð-ìÅð Üéî ñËºçÅ ÔË å¶ èðåÆ å¶ êÌ×à Ô¹¿çÅ ÔË
å¶ À°Ô ÔÆ Ã¹é¶ÔÅ ìÅð-ìÅð Çç¿çÅ ÔË íÅò¶º À°Ã çÅ Ã¿ç¶ô Ãî¶º-Ãî¶º ÇÃð ò¼Ö¯-ò¼Ö Ô¯ò¶×Å, ×ÆåÅ
ÇòÚ Õ¯ÂÆ îå çÅ êÌÚÅð éÔÄ, Ç´ôé ÜÆ Õ¯ÂÆ ÔÃåÆ Ô¯ Õ¶ êÌÚÅð éÔÄ Õð ðÔ¶, À°Ô å»
ìÌÇÔî³â ç¶ ÇêÁÅð å¶ ÃÇå çÅ Ã¹é¶Ô ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ
I. Ô¶ ÁðÜé! ÇÜÔóÅ î¶ð¶ ÁòåÅð èÅðé å¶ ÇÂé·» ÃÈÖôî å¼å» ù ÜÅä Ü»çÅ ÔË À°Ô
ç¶Ô ÇåÁÅ× Õ¶ îËù ÁÅ ÇîñçÅ ÔË, À°Ô Çëð Üéî éÔÄ ñËºçÅÍ
A@. ÇÜé·» é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù í¯×» å¯º, íË å¯º, ´¯è å¯º î¹Õå Õð ÇñÁÅ ÔË, À°Ô Ç×ÁÅé
ðÅÔÆº êÇò¼åð Ô¯ Õ¶ î¶ð¶ ÇòÚ ÁÅ Çîñç¶ ÔéÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Ü¿îäÅ îðéÅ Õ°çðå ç¶ òÃ éÔÄ êð ÇòÁÕåÆ
ç¶ ÁÅêä¶ òÃ ÔËÍ ÜÆòé å¶ Ãì¿è ò¼Ö-ò¼Ö ÔéÍ ÜÆòé ç¶ Á³çð å¶ ìÅÔð ÇòÚ Ãì¿è ÔË,
ÃðÆð ÃÉÅÃ» ðÅÔÄ Ü°ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÃðÆð Áå¶ ÃÉÅÃ Ã¿ò¶×» éÅñ Ã¹Ú¶å ÁÚ¶å éÅñ Ü¹ÇóÁÅ
Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÂÃ åð·» ÔÆ ñóÆ ì¼ÞÆ Ô¯ÂÆ ÔË, ÁÅê¶ ç¶, ÃòË ç¶ ç¯ ÇÔ¼Ã¶ Ôé ÇòéÅôÆ ÁÇìéÅôÆ,
îðé å¶ ÇÂÔ ç¯é¯º ò¼Ö-ò¼Ö Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÃðÆð, ÃÉÅÃ, Ã¹Ú¶å îé, ÇÂÔ ÇòéÅôÆ Ôé êð îðé
À°êð»å ÇÜÃ ÇòÚ ÃÈÖôî ÇÚ¿é êÌíÅò, ÁÚ¶å îé, À°Ô áÆÕ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ã ÇòÚ ÇÂ¼ÛÅ ç¶
ìÆÜ Ã»í¶ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ìÆÜ ÁÅêäÆ êÈðåÆ ñÂÆ î¹ó ê¹¿×ð êËºç¶ Ôé å¶ ÁÅòÅ×À°ä çÅ
×¶ó ô¹ðÈ Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ î¹ó Ô¯ð ÕÂÆ ìÆÜ À°× êËºç¶ ÔéÍ ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ÇÜÃ åð·»
çÅäÅ ë¹àçÅ ÔË å¶ ê½çÅ ìäçÅ ÔË å¶ Ô¯ð ìÔ¹å ÃÅð¶ çÅä¶ êËçÅ ÕðçÅ ÔËÍ ÕÅðä å¶ êÇðäÅî
ÇÂÕ¼á¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Ü¿îäÅ îðéÅ îé°¼Ö ç¶ ÔÅñÅå, îé°¼Ö ÁÅê å¶ Õ°çðå Çîñ Õ¶ ìäÅÀ°ºç¶
Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ×¼ñ», ÒÒîËº ð¼ì çÅ ÇÃðÇÜÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô», î¶ð¶ ç¹Ö Ã¿åÅê òÆ ð¼ì ç¶ ÔÆ Ççå¶
ÔéÓÓ ÇÂÔ ÞÈá¶ Ã¿Õñê Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÇÃè»å Çëñ¯ÃëÆ å¯º À°ñà Ôé, çñÆñ å¯º ò»Þ¶ Ôé,
Áé°ÇÚå Ôé å¶ ÁÅî îé°¼Ö ù ç¹ÖÆ Õðç¶ ÔéÍ Ü¯ å°ÃÄ Ô¯ À°Ô ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ Áé°ÃÅð ÔÆ ìä¶
Ô¯, Ü¯ å°ÃÄ ÇÂ¼ÛÅ Õðç¶ Ô¯, ìäéÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô¯, À°Ô ìä ÜÅúº×¶Í ÇÜé·» é¶ À°Ã çÅ Ç×ÁÅé
êÌÅêå Õð ÇñÁÅ ÔË À°Ã ù ÜÅä ÇñÁÅ ÔË, À°Ô Ü¿îä îðé ç¶ Ú¼Õð å¯º Û°à ×Â¶ Ôé, À°Ô
Çå§é» ×¹ä» å¯º êð·¶ Úñ¶ ×Â¶ Ôé, À°é·» é¶ ÇÂÛÅò» ÇåÁÅ× ÇçåÆÁ» Ôé ÇÂÃ ÕðÕ¶ Õ¹Þ ìÆÜ
éÔÄ ðÔ¶, Ã¯ Õ¯ÂÆ ìÈàÅ éÔÄ ñ×¶×ÅÍ
îé°¼Ö Çå¿é êÌÕÅð ç¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÁÅî îé°¼Ö ÇÜé·» çÅ Ü¿îä å¶ Õ¯ÂÆ ÕÅìÈ éÔÄ, ï¯×Æ,
Ã¿å, î¹Õå ÁÅåîÅò» ÇÜÔó¶ Ã¹å¿åð Ô¯ ×Â¶ Ôé, ÇÜé·» ç¶ ÁÅêä¶ Ô¼æ ÔË îðéÅ å¶ Ü¿îäÅ,
ÁòåÅð èÅðéÅ, ÇÂÔ À°Ã êÌîÅåîÅ çÆÁ» ôÕåÆÁ» Ôé, Ôð ì¿èé å¯º î¹Õå Ôé Ü¯ Õ¶òñ
ðÅÔ ÇçÖÅÀ°ä ÁÅÀ°ºç¶ Ôé, îÅéòåÅ ù ÃÔÅÇÂåÅ Õðç¶ ÔéÍ Ü¿îäÅ å¶ ÁòåÅð èÅðéÅ ÇÂÕ¯
ÔÆ ñ×ç¶ Ôé êð òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÕ¯ éÔÄ ÔéÍ ÁòåÅð èÅðé å¯º íÅò ÔË, À°Ã ÇÂÕ ç¶,
êÌîÅåîÅ ç¶ ×¹ä ñË Õ¶ êÌ×à Ô¯äÅ, Çå¿é» ×¹ä» å¯º î¹Õå Ô¯äÅ å¶ Ôð ì¿èé å¯º î¹Õå Ô¯äÅ ÔËÍ
Ü¿îäÅ å¶ ÁòåÅð ñËäÅ ÇÂÕ¯ ÇÜÔÆÁ» ØàéÅò» Ôé êð ÇÂé·» ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö ÕÅðé ÔéÍ Üç¯º
ÁòåÅðèÅðÆ ÇÃÇÖÁÅ çÅ ÃÅèÕ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË, À°Ã çÅ Áé°íÅòÅåîÕ Ç×ÁÅé À°Ã çÅ
ðÇÔìð ìäçÅ ÔË, À°æ¶ ë¶ð À°Ô À°Ã êÌîÅåîÅ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
îé°¼Ö êÌîÅåîÅ çÅ ÇòðÃÅ Ôé, ì¼Ú¶ Ôé, ì¼ÇÚÁ» ÇòÚ ÁÅêä¶ îÅåÅ ÇêåÅ ç¶ ×¹ä ÔÆ
Ô¹¿ç¶ Ôé, ñ¯ó Ô¹¿çÆ ÔË Õ¶òñ À°é·» ù êÌ×à Õðé çÆ, À°é·» çÅ ÇòÃæÅð Õðé çÆÍ ÁÅòôÕ
108
ÔÆ ×¹ä» ÕÅðä Ãî¹¿çð ç¶ ÇÂÕ Õåð¶ ÇòÚ òÆ Ãî¹¿çð ç¶ ×¹ä Ô¯ä×¶ ÔÆ å¶ Üç¯º À°Ô ìÈ¿ç
Ãî¿¹çð ÇòÚ ÇîñçÆ ÔË À°Ô òÆ Ãî¹¿çð ÔÆ ìä Ü»çÆ ÔËÍ çÃò¶º Ãñ¯Õ ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË
ÇÕ å°ÃÄ À°Ã êÌîÅåîÅ ù À°Ã ç¶ Ç×ÁÅé éÅñ¯º òÆ òè ÜÅä ÃÕç¶ Ô¯Í ÇÂÃ Ãñ¯Õ ÇòÚ Ç´ôé
ÜÆ êÌîÅåîÅ çÆ êÈÜÅ ÕðéÆ À°Ã ù òÖð¶ ÜÅä Õ¶ Õðé ñÂÆ éÔÄ ÕÇÔ ðÔ¶, À°Ô ÇÂÔ çÃ
ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÃÅâ¶ ×¹ä êÌîÅåîÅ òÅñ¶ ÔÆ ÔéÍ ÃÅðÅ òÅðåÅñÅê ÇÜÔóÅ ÁðÜé å¶ Ç´ôé ÜÆ
ÇòÚÕÅð Ô¯ÇÂÁÅ ÔË À°Ô òÅÃåò ÇòÚ ÒÃ¿êÈðé îËºÓ å¶ ÒÃÅê¶Ö îËºÓ ÇòÚ ÔÆ ÔËÍ ÇÂÔ ôñ¯Õ çÃçÅ
ÔË îËº îé°¼Ö À°Ã êÌîÅåîÅ çÅ Áà¹¼à Á³× ìäé ç¶ ï¯× Ô»Í
ìÔ¹å ÃÅð¶ ÁÜ¯Õ¶ ÇòÇçÁÅðæÆ íÅò¶º ÇÂÔ ÃîÞä ÇÕ Ç´ôé ÜÆ çÆ ÇÃÇÖÁÅ Ã¿êðçÅÇÂÕ
ÔË, ×ÆåÅ Õ¶òñ Ç´ôé ÜÆ çÆ ôðé ÇòÚ ÔÆ ÁÅÀ°ä ù ÕÇÔ¿çÆ ÔË, Ô¯ð ÇÕÃ¶ ù îÅéåÅ éÔÄ
Çç¿ç¶, ÇÂÔ áÆÕ éÔÄ, Ç´ôé ÜÆ Çòôò Ú¶åéåÅ ç¶ ê¼èð å¯º ìÚé Õð ðÔ¶ Ôé Ü¯ ÇÕ ÁñÅÔÆ
ÁÅÕÅð å¯º êð·¶ çÆ ×¼ñ ÔË, À°Ã ÁÅÕÅð çÆ ×¼ñ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ À°Ô êÌîÅåîÅ ÔËÍ À°Ô ÇÂÕ
ÁòåÅð ç¶ ðÈê ÇòÚ ×¼ñ éÔÄ Õð ðÔ¶, À°Ô ÃÅð¶ ÁòåÅð» ÇòÚ ÇòÚð ðÔ¶ Ôé å¶ ÃÅð¶
ÁòåÅð» å¯º À°êð ÔéÍ
íÅò¶º ÃÅð¶ ÁòåÅð» çÅ Ãð¯å ÇÂÕ¯ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ÃåÅ ÇÂÕ¯ Ô¹¿çÆ ÔË, Ú¶åéåÅ ÇÂÕ¯ Ô¹¿çÆ
ÔË êð Ôð Õ¯ÂÆ ÁÅêäÅ À°êç¶ô Áñ½ÇÕÕ åðÆÕ¶ éÅñ Çç¿çÅ ÔË, ÃÅèÕ êÈðÆ åð·» À°é·» À°êç¶ô»
ÇòÚ Ú¹íÆ éÔÄ îÅð ÃÕçÅ, ÃÅèÕ ìÔ¹å Û¶åÆ Á¼×¶ òè¶×Å, ìÔ¹å Û¶åÆ åð¼ÕÆ Õð¶×Å Ü¶ À°Ô
ÇÂÕ êð¿êðÅ çÅ ñó ëó ñò¶, ÃÇåÕÅð å» Ãí çÅ ÔÆ Õð¶ êð Ú¼ñ¶ ÇÂÕ å¶, Üç¯º À°Ô ÃÅèéÅ
Õðé ñ×çÅ ÔË, ÃÅèÕ ù ìÔ¹å ê¼ÕÅ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÇÂÕ¯ îÅð× å¶ Ú¼ñ¶, Õ¶òñ À°Ã
îÅð× å¶ ÇÜÔóÅ À°Ã ç¶ ×¹ðÈ çÅ çÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, çÈÃðÅ Õ¯ÂÆ îÅð× éÅ ÁêäÅÂ¶Í Ü¶ ØóÆ-
ØóÆ îÅð× ìçñç¶ ðÔ¯, À°Ô êÌîÅåîÅ çÆ êÌÅêåÆ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í ÃÅèÕ ÁÅî å½ð å¶ îÅð×
Û¼â Çç¿ç¶ Ôé, ÇÂèð À°èð ç½ó¶ Çëðç¶ Ôé, ÁÅêäÅ Ãî» å¶ ôÕåÆ ìðìÅç Õðç¶ Ôé, ÇéðÅô
Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÂÃ Ãñ¯Õ çÅ ÇÂÔ ÔÆ íÅò ÔËÍ
AA. Ô¶ êÅðæ! ÇÜÔóÅ òÆ ÇÜÃ îÅð× å¶ å°ð Õ¶ î¶ð¶ Õ¯ñ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË îËº À°Ã ù À°Ã¶
åð·» Á¼×¯º Ô¯ Õ¶ ñËºçÅ Ô», ÇÜÔó¶ òÆ îÅð× ñ¯Õ ñËºç¶ Ôé À°Ô î¶ð¶ ÔÆ îÅð× ÔéÍ
AB. ÇÃ¼èÆÁ» êÌÅêå Õðé ñÂÆ ìÔ¹å ÃÅð¶ ç¶òÇåÁ» ù ìñÆÁ» Úó·ÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÇÂÃ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ Õðî å¯º ÇÃ¼èÆ Û¶åÆ êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔËÍ
êÔÅó À°å¶ Úó·é ñÂÆ Õ¯ÂÆ òÆ ðÃåÅ å°ÃÄ ñò¯, êÔ¹¿ÚäÅ å» ÇÃÖð À°å¶ ÔÆ ÔË, ðÃå¶
íÅò¶º ò¼Ö-ò¼Ö Ô¯ä ÇéôÅéÅ å» ÇÂÕ ÔÆ ÔË, î³÷ñ å» ÇÂÕ ÔÆ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ çÃç¶ Ôé íÅò¶º
ñ¯ÕÆ ò¼Ö-ò¼Ö îÅð× å¶ ÁÅåî ÃÅèé ñÂÆ Úñç¶ Ôé, Á³å ÇòÚ À°Ô ÃÅð¶ À°Ã ÇÂÕ Ã¿êÈðä
ù ÜÅ Çîñç¶ ÔéÍ ÕÂÆ ÃÅèÕ ÇÂèð À°èð íàÕç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ Ãî» ÁÜÅÂÆº ×¹ÁÅ Çç¿ç¶ Ôé,
Õ°Þ Ô¯ð ÃÅèÕ ò¼Ö-ò¼Ö îÅð× ç¶Ö Õ¶ ØìðÅ Ü»ç¶ Ôé, ÃÅèÕ ñÂÆ ÇÂÔ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ
À°Ô ÁÅêäÅ îÅð× Ú¹ä¶ å¶ ë¶ð À°Ã å¶ ÚñçÅ ðÔ¶ ÇÂèð À°èð éÅ ç¶Ö¶, éÅ ÔËðÅé Ô¯ò¶Í
ÁÅî îé°¼Ö ç¶òÇåÁ» çÆ êÈÜÅ Õðç¶ Ôé å¶ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ Õðç¶ Ôé, À°é·» ù ëñ
Çîñ òÆ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ Ã¿ÃÅðÕ ëñ î³×ç¶ Ôé À°é·» ù À°Ô Çîñ Ü»ç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ Ç×ÁÅé
ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé, À°é·» ù Ç×ÁÅé Çîñ Ü»çÅ ÔË, ÇÜÔó¶ î¹ÕåÆ î³×ç¶ Ôé, î¹ÕåÆ Çîñ Ü»çÆ ÔË,
Ôð ÇÕÃ¶ ù Õ°çðå ç¶ ÁÃÈñ» Áé°ÃÅð ëñ Çîñ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÜÔ¯ ÇÜÔÅ Õ¯ÂÆ ìÆÜçÅ ÔË úÔ¯
ÇÜÔÅ Õ¼à ñËºçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÃîÞä çÆ ìÜÅÂ¶ ÇÕ ÇÜÔ¯ ÇÜÔÅ Õ¯ÂÆ Õðî ÕðçÅ ÔË À°Ô¯ ÇÜÔ¶ ëñ
À°Ã ù Çîñ Ü»ç¶ Ôé, ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ ÇÂÃ íðî ÇòÚ Ôé ÇÕ êÌîÅåîÅ ÔÆ ëñ å¶ Ã÷Å
109
Çç¿çÅ ÔËÍ Üç¯º Õ°Þ êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË Ü» À°Ô Ãëñ Ô¹¿ç¶ Ôé å» êÌîÅåîÅ çÆ ÇÃëå ÃñÅÔ Õðç¶
Ôé, Üç¯º ÁÃëñ Ô¹¿ç¶ Ôé êzîÅåîÅ ù ç¯ôÆ çÃç¶ Ôé, À°é·» çÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ×Ëð Ç÷¿î¶òÅð ð¹ÚÆ
×Ëð Ç÷¿î¶òÅð òåÆðÅ êËçÅ ÕðçÆ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö ÁÅêä¶ Õðî» çÅ ëñ å» îÅéäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶
Ôé êð ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ çÆ Ç÷¿î¶òÅðÆ éÔÄ ñËäÆ ÚÅÔ¹¿ç¶, éÅ ÔÆ ÁÅêäÅ Õ¿î áÆÕ åð·» ÕðéÅ
ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé, ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ À°é·» ù îé ÚÅÔ¶ ëñ çÆ êÌÅêåÆ éÔÄ Ô¹¿çÆÍ Õðî» çÆ ×åÆ ù àÅÇñÁÅ
éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ, ÇÂÃ ÕðÕ¶ Ôð¶Õ ù ÁÅêä¶ Õ¿î Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, ÇÂÕ îé ÇÂÕ
ÇÚ¼å Ô¯ Õ¶ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, ô»å îé éÅñ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ
Á¼Ü ç¶ îé¯ÇÚÇÕåÃÕ òÆ ÁÅêä¶ îðÆ÷» ù ÁÅêä¶ Õðî» ñÂÆ Ç÷¿î¶òÅð çÃç¶ Ôé,
ìÔ¹å ÃÅð¶ îðÆ÷ ÇÜÔó¶ À°é·» Õ¯ñ Ü»ç¶ Ôé, ÇÂÔ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ çÈÃð¶ À°é·» ç¶ ç¹Ö» Ã¿åÅê»
çÅ ÕÅðé Ôé, Ü» À°Ô ÁÅêä¶ îÅåÅ ÇêåÅ ù ç¯ôÆ çÃç¶ Ôé Ü» ÃîÅÜ ù ç¯ôÆ çÃç¶ Ôé
Ü» ÁÅêä¶ ÃÅæÆ, êåÆ êåéÆ ù Ü» ç¯ Ã å» ù Ü» Çðôå¶ ç Åð» ù Ü» ë¶ ð ÔÅñÅå ù,
îé¯ÇÚÇÕåÃÕ çÅ Ãí å¯º ò¼âÅ ÕÅðÜ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕ À°Ã ù ÇÂÔ ÃîÞÅÂ¶ ÇÕ Ô¯ð Õ¯ÂÆ éÔÄ, Õ¶òñ
À°Ô ÁÅê ÔÆ À°ñÞ¶ Ô¯Â¶ Ôé, Õ¶òñ À°Ô ÁÅê ÔÆ ÁÅêä¶ ÔÅñÅå, ÁÅêäÆ ð¹ÚÆ å¶ ÁÅêäÅ
ÇòòÔÅð ìçñ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂæ¶ ×ÆåÅ çÅ À°êç¶ô å¶ Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÁÅêÃ ÇòÚ ÃÇÔîå
ÔéÍ ×ÆåÅ íÅò¶º ÇÂÃ ×¼ñ ÇòÚ òè¶ð¶ Ãêôà å¶ À°êç¶ôÁÅåîÕ ÔË å¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ù ÃîÞÅ
ÃÕçÆ ÔË, îé¯ÇÚÇÕåÃÅ Ô½ñÆ Ô½ñÆ îðÆ÷ çÅ ÃðÈê ìçñçÆ ÔËÍ
AC. îËº ÔÆ ÚÅð òðä, ×¹ä» å¶ Õðî» ç¶ ÁèÅð å¶ ìäÅÂ¶ ÔéÍ ÕðåÅ Ô¹¿ÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ»
òÆ å±¿ îËù ÁÇòéÅôÆ å¶ ÁÕðåÅ ÜÅäÍ Ôð ÜÆò ÁÅêä¶ ×¹ä» Áé°ÃÅð ÔÆ ÇòÚðçÅ ÔË, Ôð
ÇÂÕ ÇòÚ Çå¿é¯ ×¹ä Ôé êð ò¼Ö-ò¼Ö îÅåðÅ ÇòÚ ÔéÍ ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ Ôð ÇÂÕ çÅ Ã¹íÅÁ ëðÕ
ÔË, ÕÂÆÁ» ÇòÚ åî¯ ×¹ä òè¶ð¶ ÔË ÇÜÔóÅ À°é·» ù ÃæÈñ ìäÅÀ°ºçÅ ÔË å¶ Ã¿ÃÅð éÅñ ÇîñÅÀ°ºçÅ
ÔËÍ çÈÃÇðÁÅ ÇòÚ ðÜ¯ ×¹ä êÌèÅé Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÔóÅ Õðî ÔÆ ÕðÅÀ°ºçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ åÆÃÇðÁ»
ÇòÚ Ãå¯ ×¹ä êÌèÅé Ô¹¿çÅ ÔË, À°é·» ÇòÚ Ãí å¯º òè ÃîÞ Ô¹¿çÆ ÔË, ÁÅî îé°¼Ö» ç¶ Õðî åî¯
×¹äÆ Ü» ðÜ¯ ×¹äÆ Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Ã¿ÃÅðÕ í¯× í¯×ä¶ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé À°Ô Ãå¯ ×¹ä» çÅ
ÇòÕÅÃ Õðç¶ ÔÆ éÔÄ, éÅ ÔÆ À°é·» ù À°íðé Çç¿ç¶ ÔéÍ
ÇòÁÕåÆåÉ ù ÇÂé·» ×¹ä» ç¶ ÁèÅð å¶ ò¿ÇâÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ìóÆ òÇÚåð ×¼ñ
ÔË ÇÕ íÅò¶º Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÇÂé·» ×¹ä» å¯º ÜÅä±¿ éÔÄ Ôé, éÅ ÔÆ Á¼Ü ç¶ âÅÕàð êð
À°é·» é¶ òÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÔÆ ò¿â ÕÆåÆ ÔËÍ ôËñâé (Sheldon) é¶ ÃðÆð çÆ ìäåð ù ÃîÇÞÁÅ
å¶ îé°¼Ö» ù ÃðÆðÕ ìäåð Áé°ÃÅð ò¿ÇâÁÅÍ ÇÂÔ ç¶ÇÖÁÅ ÇÜÔó¶ î¯à¶ Ô¹¿ç¶ Ôé À°Ô òè¶ð¶ í¯×Æ
ÇÕÃî ç¶ Õ¿î Õðé òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ ÇÜé·» ç¶ Á¿çð ê¼ÇáÁ» çÆ æ» éÅóÆÁ» òè¶ð¶ ÇçÃçÆÁ»
Ôé À°Ô ìÔ¹å¶ ÃîÞä òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô Õ¿î Õðé å¶ í¯× í¯×ä òÅñ¶ Ø¼à Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ×¹ä»
çÆ ò¿â å¶ ÃðÆðÕ ìäåð Áé°ÃÅð ò¿â çÆ ÃîÅéåÅ ÕîÅñ çÆ ÔËÍ ×ÆåÅ ÇòÚ ç¼Ã¶ ×Â¶
åðÆÇÕÁ» Áé°ÃÅð, ×¹ä» Áé°ÃÅð ÔÆ ÃðÆð çÆ ìäåð ìäçÆ ÔË, îé°¼Ö ù Çå¿é» ×¹ä» Áé°ÃÅð
ÔÆ ò¿ÇâÁÅ ÔË, ê¹ðÅåé íÅðå ÇòÚ òÆ ÇÂÔ¯ ÔÆ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ, ÚÅð òðä» ç¶ ÁèÅð å¶ ÔÆ
ÜÅå êÅå çÅ ÁèÅð ìÇäÁÅÍ
ÇÂÔ ç¹¼Ö çÆ ×¼ñ ÔË ÇÕ ÇÂé·» òðä» ç¶ ÁèÅð å¶ ÜÅå êÅå çÆÁ» êÌäÅñÆÁ» Úñ
êÂÆÁ» ÇÜÃ éÅñ íÅðåÆ ÃîÅÜ ÇòÚ ÖÅÂÆÁ» êË ×ÂÆÁ»Í ÇÜò¶º ê¼Ûî ÇòÚ ñ¯Õ òð×ÆÕðé
ÕÅðé ò¿â¶ Ô¯Â¶ Ôé, íÅðåÆ ÃîÅÜ ÜÅå êÅå Ô¼æ¯º í¹×å ÇðÔÅ ÔË, ê¹ðÅåé Ãî¶º ÇòÚ ÇÂÃ ò¿â
é¶ ÃîÅÜ ù Ã¿×Çáå ÕÆåÅ, ÇÂÃ éÅñ Õ¿î çÆ ò¿â ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆ å¶ ÇÂÔ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆ
ÇÕ ÁÅêäÆ ÃîðæÅ Áé°ÃÅð Õ¿î Õð¯ å¶ ÷ðÈðå» Áé°ÃÅð ñò¯Í ÇîÃÅñ òÜ¯º ÇÜé·» ÇòÚ ðÜ¯
110
×¹ä êÌèÅé ÃÆ, ×¼á¶ Ô¯Â¶ ê¼ÇáÁ» òÅñÅ ÃðÆð ÃÆ, Õðî Õðé òÅñ¶ Ãé À°Ô ðÅÜ¶ ìä¶, ï¯è¶
ìä¶Í ÇÜé·» ÇòÚ Ãå¯ ×¹ä ÃÆ, òè¶ð¶ ÇçîÅ× òÅñ¶ Ãé, òè¶ð¶ ÃÈÞ ìÈÞ òÅñ¶ Ôé À°Ô ÁÇèÁÅêÕ,
êÌÚÅðÕ, ê³âå ìä¶ êð Á¼Ü ìóÅ ð½ñÅ ÇêÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ Õ¿î çÆ ò¿â ç¶ ÇÃè»å ù
Öåî Õð ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ñ¯Õ» ù À°é·» çÆ ð¹ÚÆ Áé°ÃÅð Õ¿î ç¶ä çÆ æ» À°é·» ù À°é·» ç¶
îÅåÅ ÇêåÅ, çÅç¶ êóçÅç¶ éÅñ ò¿ÇâÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ å°ÔÅâÆ ÇòðÅÃå çÅ îÔ¼åò ÔË êð ç¹Ö
ÇÂÃ ×¼ñ çÅ ÔË ÇÕ íÅðå ÇòÚ ìóÆ Õ¼àó ò¿â ÕÆåÆ ×ÂÆ, À°Ô òÆ ÜÅå êÅå ç¶ ÁèÅð å¶Í
ê¹ðÅåé ò¿â ñ¯Õ» çÆÁ» ð¹ÚÆÁ», ×¹ä» å¶ Ç´ÁÅ ç¶ ÁèÅð å¶ ìäÅÂÆ ×ÂÆ ÃÆ ÇÂÃ çÅ ÃðÈê
ÜÅå êÅå å¯º ÇìñÕ°ñ òÖðÅ ÃÆ, ÇÂÃ çÅ î³åò ÃîÅÜ ù êÈðÅ ÕðéÅ, Â¶ÕÆÕðé ÕðéÅ ÃÆÍ
×ÆåÅ ÇòÚ ÇÂé·» ÚÅð òðä» ù ìÌÅÔîä, ÕôåðÆ òËô Áå¶ ôÈçð ÕðÕ¶ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯
ÇÜÔÆÁ» ð¹ÚÆÁ» òÅñ¶ Ã¹íÅÁ ÃÅð¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ôé ÇÜé·» ÇòÚ ÇÂÔ ×¹ä Ü» ÇÂÔ Õðî ÔéÍ
ÁÃÄ çÃ ÁÅÂ¶ Ô» ÇÕ Õ¯ÂÆ òÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ÕðåÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÂÔ Çå¿é ×¹ä ÔÆ
ÕðåÅ ÔéÍ Õðî Ã¹íÅÁ å¯º ÇéÕñçÅ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º íÅò ÔË ×¹ä Üî»çðÈ Ôé À°Ô ÔÆ Õðî Õðé
ñÂÆ êð¶ðç¶ Ôé å¶ À°Ô ÔÆ âÆÀ±àÆ ÕðÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
ÃÅð¶ ìÌÇÔî³â ù òÆ ÇÂé·» ÚÅð òðä» Áé°ÃÅð ò¿ÇâÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÃÈÖî î³âñ ÇòÚ
å¶ ÇòôÅñ î³âñ ÇòÚ òÆ ÚÅð ò¼Ö-ò¼Ö Ã¿ÃÅð Ôé, îé°¼Ö» çÅ Ã¿ÃÅð, êôÈÁ» çÅ Ã¿ÃÅð, ìéÃêåÆ
Ã¿ÃÅð å¶ èÅå± Ã¿ÃÅðÍ ÇÂÔ ò¿â ò¼Ö-ò¼Ö ×¹ä» ç¶ ÁèÅð å¶ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔËÍ Á³×ð¶÷Æ çÅ ôìç
man Ã¿ÃÇ´å ç¶ ôìç îé å¯º ìÇäÁÅ ÔË ÇÂÔ îé°¼Ö çÆ Ã¯Úä çÆ Ãîð¼æÅ ÕÅðé ìÇäÁÅÍ
À°Ô îé°¼Ö ÇÜÃ é¶ ÁÅêäÆ êôÈ ÇìðåÆ å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË å¶ ÁÅêä¶ îé å¶ ÇçîÅ× ç¶ ×¹ä
ÜÅä Õ¶ À°é·» çÅ ÇòÃæÅð ÕÆåÅ ÔË, À°Ô Ãå¯ ×¹äÆ ÔËÍ êôÈÁ» çÆ Ã¯ÚäÆ éÔÄ ÔË À°Ô å»
Õ¶òñ ÇÂ¿çzÆ ì¯è éÅñ êÌÇåÇ´ÁÅ Õðç¶ Ôé, À°Ô ðÜ¯ ×¹äÆ å¶ åî¯ ×¹äÆ ÔÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Ãì÷ÆÁ»
òè¶ð¶ åî¯ ×¹äÆ Ô¹¿çÆÁ» Ôé, èÅå» Üó· Ô¹¿çÆÁ» Ôé å¶ åî¯ ×¹äÆ Ô¹¿çÆÁ» ÔéÍ
Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÇòÚ ÇòòÅç ÚÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, À°Ô ÇòòÅç ÜðîéÆ å¶ Á³×ð¶÷Æ
Çëñ½ÃëÆ å¶ ÔËÍ ÇòòÅç ÔË ÇÕ ÕÆ ÇòðÅÃå ÇòÚ Çîñ¶ ×¹ä òè¶ð¶ îÔ¼åò êÈðé Ôé ÇÕ ÇÃ¼Ö¶
×Â¶ ×¹ä òè¶ð¶ îÔ¼åòêÈðé ÔéÍ Üðîé Çëñ½ÃëÆ òÅñ¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÇòðÅÃå ÇòÚ Çîñ¶ ×¹ä
òè¶ð¶ îÔ¼åòêÈðé ÔéÍ Á³×ð¶÷ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÇÃ¼Ö¶ ×¹ä òè¶ð¶ îÔ¼åòêÈðé Ôé ÇÂé·» ç¯ ÇòÚÅð
êÌäÅñÆÁ» é¶ ç¯ ò¼Ö-ò¼Ö ÃðÈê ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé» ù Áµ×¶ ÇñÁ»çÅ ÔË ÇÜÃ ç¶ Ã¿ÚÅñÕ ÁÅêÃ
ÇòÚ àÕðÅú Õðç¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ï¯× îé¯ÇòÇ×ÁÅé ç¯é» çÅ îÔ¼åò î³éçÅ ÔË êð À°Ô
ÇòðÅÃå å¯º Õ°Þ Ô¯ð íÅò ñËºç¶ Ôé, îé¯ÇòÇ×ÁÅéÆ Õ°Þ Ô¯ð íÅò ñËºç¶ Ôé, ÇÂÃ ÇòÚÅð Áé°ÃÅð
å°ÃÄ Õ¶òñ îÅåÅ ÇêåÅ ç¶ ×¹ä ÔÆ éÔÄ Ã×¯º ÁÅêä¶ êÈðòÜ» ç¶ ×¹ä òÆ èÅðé Õðç¶ Ô¯Í
ï¯× îé¯ÇòÇ×ÁÅé Áé°ÃÅð Üéî éÅ å» ÁÚéÚ¶å Ô¹¿çÅ ÔË éÅ ÔÆ ÇÕÃ¶ í¹ñ¶Ö¶ ÇòÚ
Ô¹¿çÅ ÔË ÇÂÔ ÇÂÕ ÇéðèÅðå ØàéÅ ÔË ÇÜÔóÆ êÇÔñ» ÁÚ¶å îé ÇòÚ Üéî ñËºçÆ ÔË, ÇÂÕ
ÇÂ¼ÛÅ ìäçÆ ÔËÍ îé°¼Ö ÇêÛñÆÁ» ÇÂ¼ÛÅò» çÆ êÈðåÆ ñÂÆ Üéî ñËºçÅ ÔËÍ êÌôé À°áçÅ ÔË, ÒÒîé°¼Ö
ÇÂÕ ÖÅÃ êÇðòÅð ÇòÚ Üéî ÇÕÀ°º ñËºçÅ ÔË?ÓÓ ÇÂæ¶ ÇÂÕ¯ ÇÃè»å ÃîÞ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ
À°åð ÇçåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÇÂÕ¯ ÇÜÔ¶ ÇÂÕ çÈÃð¶ ù ÁÅÕðÇôå Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÕ ÖÅÃ êÇðòÅð
ÇòÚ Üéî ñËä å¯º íÅò ÔË ì¼ÇÚÁ» ç¶ îÅåÅ ÇêåÅ ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ Áé°ÃÅð Ô¹¿ç¶ ÔéÍ î¯Ô Ãí
å¯º ÷¯ðçÅð ÇÂ¼ÛÅ ÔËÍ Ü¶ ÇêÛñ¶ Üéî ÇòÚ ìÔ¹å î¯Ô Ô¯ò¶ À°Ô ÔÆ ÇÂÃ Üéî ÇòÚ À°Ã êÇðòÅð
ÇòÚ Üéî ñËä çÅ ÕÅðä ìä ÃÕçÅ ÔË, ÇòðÃ¶ ù í¹¼ÇñÁÅ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ êð î¯Ô å¶ ÇÂ¼ÛÅò»
ç¶ ÇòðÃ¶ ù òÆ í¹¼ÇñÁÅ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ, ÃÅâ¶ ÇòðÅÃå ç¶ ×¹ä î¯Ô å¶ Ãì¿è ÕÅðä Ô¹¿ç¶ Ôé
ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇòðÅÃå å¶ ÇÃÖä ÇòÚ Õ¯ÂÆ ìÔ¹åÅ Á³åð éÔÄÍ
111
éÅ àñä òÅñÆ Õðî» çÆ ×åÆ ÇÂÕ ÕÅðä å¶ éåÆÜ¶ çÆ ¦îÆ ÕóÆ ÔËÍ Õðî ÕÆåÅ
Ü»çÅ ÔË å¶ ëñ í¯×¶ Ü»ç¶ ÔéÍ ë¶ð Ô¯ð Õðî ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, Ô¯ð ëñ Çîñç¶ Ôé ÇÂÃ åð·»
êÌÇåÇ´ÁÅ çÆ ñóÆ ô¹ðÈ Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ Ã¿ÃÕÅð å¶ ÇêÛñ¶ Üéî» ç¶ Ô¯ð ÇÚ¿é ÇÜÔó¶ ÁÚ¶å îé
å¶ êË Ü»ç¶ Ôé Ü¯ òÆ îé°¼Ö ÕðçÅ ÔË À°Ô ÔÆ À°Ã ç¶ Üéî ç¶ ÕÅðä ìä Ü»ç¶ Ôé êð ÇÂÔ
ÕÅðä å¶ ëñ çÆ ÕóÆ Áî¹¼Õ éÔÄ Ô¹¿çÆÍ Ã¼ÚÆ ÇÃÇÖÁÅ éÅñ îé°¼Ö çÅ êÈðÅ ÕÅÇÂÁÅ Õñê Ô¯
ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º îé°¼Ö ù ÇÂÔ ÃÈÞ ÁÅ ÜÅò¶ ÇÕ Ç×ÁÅé çÆ Á¼× ÇÕÃ åð·» ìÅñäÆ ÔË å¶ À°Ã
ÇòÚ Ã¿ÃÕÅð ÇÕÃ åð·» ëÈÕ ç¶ä¶ Ôé ë¶ð À°Ô Ã°å¿åð Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ íÅò¶º ÇêÛñ¶ Ã¿ÃÕÅð» çÅ
ìÔ¹å â±¿ØÅ êÌíÅò êËºçÅ ÔË, êð À°ÇÚå ÇÃÇÖÁÅ éÅñ ÇêÛñ¶ Ã¿ÃÕÅð» å¯º Û°àÕÅðÅ êÅÇÂÁÅ ÜÅ
ÃÕçÅ ÔË å¶ éò» ÜÆòé ô¹ðÈ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÜÃ À°å¶ ÇêÛñ¶ Ã¿ÃÕÅð» çÅ Õ¯ÂÆ êÌíÅò
éÅ Ô¯ò¶Í
AD. îËº Õðî» ÇòÚ Çñêå éÔÄ Ô¹¿çÅ, éÅ ÔÆ îËº ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ Ô» ÇÜÔóÅ îËù
ÇÂÃ êÌÕÅð ÜÅä ñËºçÅ ÔË À°Ô Õðî» ç¶ ì¿èé ÇòÚ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÅÍ
AE. ê¹ðÅåé ñ¯ÕÆ òÆ ÇÜÔó¶ î¹ÕåÆ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖç¶ Ãé À°é·» é¶ ÇÂÔ Ç×ÁÅé èÅðé
ÕðÕ¶ Õðî ÕÆå¶, Ô¹ä å±¿ òÆ À°Ã¶ åð·» ÔÆ Õðî Õð ÇÜò¶º ÇêÛñ¶ ñ¯Õ» é¶ ÕÆå¶Í
Ç×ÁÅéÆ ù ëñ çÅ ñ¯í éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°Ô Õðî ÕðÕ¶ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ éÔÄ ðÖçÅ êð
Õðî ÕðÆ Ü»çÅ ÔË, ÇéðÇñêå ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ç×ÁÅéÆ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÇåÁÅ× Çç¿ç¶ Ôé å¶ î¹Õå
Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ê¹ðÅåé Ãî¶º ÇòÚ îÔÅåîÅ ÇÂÔ ÇÃè»å ÜÅäç¶ Ãé å¶ î¹Õå Ô¯ Ü»ç¶ Ãé êð
Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇòÚ îé°¼Ö ÇéôÕÅî ðÇÔä çÆ ×Èó· Çëñ½ÃëÆ ù éÔÄ ÃîÞç¶Í ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô», ÃÅð¶
ç¹ÖÆ Ôé, Ã¿åÅê ëËÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, Õðî» ç¶ ëñ çÆ ÁÅÃ çÅ î¯Ô, ÇÜé·» éÅñ À°Ô ðÇÔ¿çÅ
ÔË À°é·» çÅ î¯Ô, ÁÔ¹ç¶ çÅ î¯Ô, Ô¯ð Áé¶Õ» êçÅðæ» çÅ î¯Ô, îé°¼Ö ÁÅêäÆÁ» ÇÂ¼ÛÅò» ç¶
×¹ñÅî ìÇäÁÅ ÇêÁÅ ÔËÍ Ü¶ Á¼Ü çÅ îé¹¼Ö ê¹ðÅäÆÁ» ñÆÔ» å¯º ÇÃÖ¶ À°Ã ç¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ Ã¿åÅê
Øà ÜÅä×¶Í
AF. Õðî ÕÆ ÔË, ÁÕðî ÕÆ ÔË? Ç×ÁÅéÆ òÆ ÇÂÃ ÇòÚ À°ñÞ ×Â¶ Ôé îËº åËù À°Ô
Õðî ÕðéÅ çÃçÅ Ô» ÇÜÃ ù ÕðÕ¶ å±¿ êÅê å¯º Û°à ÜÅò¶º×ÅÍ
AG. Õðî Õðé ìÅð¶ ÜÅéäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÕÔóÅ Õðî ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕÔóÅ éÔÄ
ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ, ÇÕÔóÅ ÁÕðî ÔË? ÇÂÃ çÅ ÜÅéäÅ ìóÅ Áò¼ôÕ ÔË Õðî ×åÆ ìóÆ ×Èó· ÔËÍ
AH. ÇÜÔóÅ ÁÕðî ÇòÚ Õðî å¶ Õðî ÇòÚ ÁÕðî ÁðæÅå ÇÜÔóÅ ÔÀ°îË ÇåÁÅ× Õ¶ Õðî
ÕðçÅ ÔË, Õðî ÕðÇçÁ» îËº íÅò çÅ ÇåÁÅ× ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÔÆ Ç×ÁÅéÆ ÔË, ï¯×Æ ÔË å¶ Õðî Õðé
òÅñÅ ÔËÍ
ìÔ¹å òÅðÆ ò¼â¶-ò¼â¶ ÁÅ×È éÅÇÂÕ ÔËðÅé Ô¯ Ü»ç¶ Ôé å¶ ÃîÞä ç¶ ÁÃîðæ Ô¹¿ç¶ Ôé
ÇÕ ÕÆ áÆÕ ÔË Áå¶ ÕÆ ×ñå ÔË, Ú¿×Å Õðî ÕÆ ÔË, íËóÅ Õðî ÕÆ ÔË å¶ Õðî éÅ ÕðéÅ ÕÆ
ÔË? Üç¯º ÇéðäÅ ñËäÅ Ô¯ò¶ ÇÕò¶º êåÅ ñ¼×¶×Å ÇÕ áÆÕ ÃÔÆ ÇéðäÅ ÕÆ ÔË? ÕÂÆ òÅðÆ ÕÆå¶
Ô¯Â¶ Õðî çÅ ëñ ÇìñÕ°ñ À°ñàÅ ÔÆ ÇéÕñçÅ ÔË, ç¹¼Ö êËçÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ì¶Ã¹ðÅêé ÁÅ Ü»çÅ
ÔËÍ ÕÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÔÅñå ÇòÚ Õðî éÅ ÕðéÅ òè¶ð¶ áÆÕ éÔÄ? ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ êÌôé Ôð ÇÂÕ ç¶
îé ÇòÚ Ççé ÇòÚ ÇÕ¿éÆ òÅðÆ À°áç¶ Ôé íÅò¶º ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ÔÅñå» ÇòÚ Ú¯ä çÅ ã¿×
âÅÔãÅ ÔÆ ÃÈÖôî Ô¹¿çÅ ÔË, îé°¼Ö ù ÁÅê ù òÆ éÔÄ êåÅ Ô¹¿çÅÍ Ü¶ áÆÕ Õðî éÅ êåÅ Ô¯ò¶
å» îé éÖ¶çÆ òÅñ¶ éåÆÇÜÁ» å¶ Ã¯Úä ñ× êËºçÅ ÔË, ëñ çÆ Ã¯Ú êË Ü»çÆ ÔË, ÁÇéôÇÚåÅ
112
êËçÅ Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ØìðÅÔà Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ Öåî Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ÇéðäÅ éÅ ñË ÃÕäÅ,
ÇéðäÅ ñËä ñ¼×¶ ç¶ð ñ×äÆ, Çéðä¶ ñËä ÇòÚ âð ñ×äÅ, ÕÅëÆ ç¹ÖçÅÂÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÁÃòÃæ
Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Ãî¶º ì¹¼èÆ çÆ ñ¯ó êËºçÆ ÔËÍ Ü¶ ÇÕÃ¶ ù ÇÔÚÕÚÅÔà Ô¯ò¶ ç¹ÇÚåÅ Ô¯ò¶ å»
ÇéðäÅ ñËä òÅñÆ ì¹¼èÆ ù åÆÖä ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» Ü¯ À°Ô Û¶åÆ ÔÆ Çìé» ÇÕÃ¶ ð¹ÕÅòà
ç¶ Ãî¶º ÇÃð ÇéðäÅ ñË ÃÕ¶, áÆÕ Õðî ÃÚî¹¼Ú ÔÆ À°åî Ô¹¿çÅ ÔË, ô»åÆ éÅñ ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶
ÕÆåÅ Ç×ÁÅ Õðî ÃçÅ ÔÆ À°åî Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ å¯º À°ñà ÔË À°êðÅîåÅ éÅñ ÕÆåÅ Õðî Ãí
å¯º éÇÖ¼è ÔËÍ ÁÕðî íðîÆ, çò¿çÆ å¶ À°êðÅî îé ×ñå Õðî» çÅ ÕÅðé Ô¹¿çÅ ÔËÍ À°Ô Õðî
ÇÜÔóÅ Çéðä¶ å¯º Çìé» ÕÆåÅ ÜÅò¶ À°Ô éÇÖ¼è Õðî Ô¯ò¶×ÅÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ îé°¼Ö ìó¶ ÔÆ ÃåðÕ Ô¹¿ç¶ Ôé, Õðî Õðé å¯º âðç¶ Ôé À°Ô ÁÕðîÕ Ô¯
Ü»ç¶ Ôé, Õðî éÅ ÕðéÅ å°ÔÅù ÃæÈñ ìäÅ Çç¿çÅ ÔË Ü¯ ÇÕ éÇÖ¼è Õðî éÅñ¯º òÆ íËóÅ ÔË,
ÁÕðî ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Â¶ ñ×çÅ ÔË îé°¼Ö Õ¯ÂÆ Õðî éÔÄ Õð ÇðÔÅ êð òÅÃåò ÇòÚ À°Ô À°Ã
ÃÇæåÆ ÇòÚ êÌÇåÇ´ÁÅ ÇòÚ ëÇÃÁÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ À°Ô éÖ¶çÆ çÆ ÔÅñå ÇòÚ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ãî¶à
Õ¶ Ã¹ÃåÆ ç¶ ÇòÚÅð» ÇòÚ ñÆé ìËáÅ ÔËÍ îËù ÇÂÔ ÇÕÀ°º ÚÅÔÆçÅ ÔË? îËº ÇÂÔ ÇÕÀ°º Õð»? îËº
ÇÂÃ å¯º Çìé» ÜÆ ÃÕçÅ Ô», îËº Ãîð¼æ éÔÄ Ô» ÇÂÃ ÕðÕ¶ îËù ÇÂÃ ñÂÆ ïåé òÆ éÔÄ ÕðéÅ
ÚÅÔÆçÅÍ
åî¯ ×¹ä ç¶ êÌíÅò Ô¶á» ÁÃÄ ÁÅÕðîÕ Ô¹¿ç¶ Ô»Í ÇòÕðî Õðî Õðî å¯º À°ñà Ô¹¿çÅ
ÔË, ÇÂÔ ðÜ¯ ×¹ä å¶ åî¯ ×¹ä ç¶ êÌíÅò Ô¶á» Ô¹¿çÅ ÔË êð ðÜ¯ ×¹ä çÅ êÌíÅò òè¶ð¶ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ðÜ¯ ×¹ä Õðî ÕðÅÀ°ºçÅ ÔË, Ãå¯ ×¹ä å¯º Çìé» îé°¼Ö íðÇîÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ òÅÃåò ÇòÚ Ãå¯
×¹ä ÔÆ îé ù ô»å ðÖçÅ ÔË, ô»å îé éÅñ Ãå¯ ×¹äÆ êÌíÅò Ô¶á ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî ÔÆ Õðî
Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÇÜÃ é¶ ÁÅêÅ ÃÅè ÇñÁÅ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÕÅìÈ Õð ÇñÁÅ ÔË, ô»å Õð ÇñÁÅ ÔË å¶
îé ù ì¹¼èÆ ç¶ ÇòÚÅð ÁèÆé Õð ÇñÁÅ ÔË À°Ô ×ñå Õðî Õð ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ, À°Ô Õðî»
ç¶ ëñ ìóÆ êÌÃ¿éåÅ éÅñ ÁðÇêå Õð Çç¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Çéðñ¶ê Õðî» ç¶ ç¯ ñÅí ÔéÍ
Õðî» ç¶ ëñ å°ÔÅù ì¿é·ç¶ éÔÄ À°Ã ç¶ Õðî êÈÜéÆï ìä Ü»ç¶ Ôé, À°Ã ç¶ ÃÅèé, ÇèÁÅé
ÔÆ Õðî ìä Ü»ç¶ ÔéÍ ï¯×Æ ô»å îé éÅñ Õðî ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ ÃçÅ Ã¹å¿åð ðÇÔ¿çÅ ÔË,
ÇÕÃ¶ ì¿èé ÇòÚ éÔÄ êËºçÅ À°Ã çÅ Õ¯ÂÆ Ã¹ÁÅðæ éÔÄ Ô¹¿çÅ À°Ã ç¶ ÃÅð¶ ÔÆ Õðî ÇéÃ¹ÁÅðæÆ
Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô Ã¹å¿åð ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
AI. ÇÜÃ ç¶ ÃÅð¶ Õðî ÇÂ¼ÛÅ ðÇÔå Ô¯ä, Çìé» ÇÕÃ¶ Ã¿Õñê ç¶ Ô¯ä, ÇÜÃ é¶ ÃÅð¶
Õðî Ç×ÁÅé ðÈêÆ Á¼× ÇòÚ ëÈÕ Ççå¶ Ôé, À°Ã ù ê³âå ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
B@. ÇÜÔóÅ Õðî» ç¶ ëñ çÅ ÇåÁÅ× ÕðçÅ ÔË ÕçÆ ÇÕÃ¶ ç¶ ÁÅÃð¶ çÆ ÚÅÔ éÔÄ
ðÖçÅ, Õðî ÕðÇçÁ» òÆ À°Ô ÇéðÇñêå ÔËÍ
BA. Ü¯ Ãí ÁÅôÅ Û¼â Õ¶ ÇÚ¼å ÁÅåîÅ ÕÅìÈ ÕðÕ¶, í¯×» ù ÇåÁÅ× Õ¶ Õ¶òñ ÃðÆð
éÅñ ÔÆ Õðî ÕðçÅ ÔË, À°Ô êÅê çÅ íÅ×ÆçÅð éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
BB. Ü¯ ÃÇÔÜ éÅñ Çîñ ÜÅÂ¶, À°Ã ÇòÚ Ã¿å¯Ö ðÖçÅ ÔË, Ã¹Ö ç¹Ö ù Ãî î³éçÅ ÔË,
çÉ¿ç å¯º Û°à Ú¹ÕÅ ÔË, ÃëñåÅ ÁÃëñåÅ ù ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ ÜÅäçÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ îé°¼Ö Õðî ÕðçÅ
Ô¯ÇÂÁÅ òÆ Õðî» ç¶ ì¿èé» å¯º î¹Õå ÔËÍ
BC. ÇÜÔóÅ ëñ çÆ ÁÇíñÅôÅ å¯º î¹Õå Ô¯ Ú¹ÕÅ ÔË, ÇÜÃ çÅ ÇÚå Ç×ÁÅé ÇòÚ ÃÇæå
113
ÔË Ü¯ ÃÅð¶ Õðî êÌî¶ôð ù Áðêä ÕðÕ¶ ÔÆ ÕðçÅ ÔË, À°Ãç¶ ÃÅð¶ Õðî éôà ÔÆ ÔéÍ
ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÇÔå Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî ÃÅåÇòÕ ÕÔ¶ Ü»ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ô»å
îé å¯º À°á¶ Ç×ÁÅé å¯º êËçÅ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÃ é¶ ÇÂ¼ÛÅ î¹Õå Ô¯ Õ¶ Õðî Õðé çÅ ÇòÇ×ÁÅé
å¶ ÕñÅ ÇÃ¼Ö ñÂÆ å¶ ÇÜÃ çÆ êð¶ðéÅ Ç×ÁÅé çÆ Á¼× ÇòÚ Ãó Ú¹ÕÆ ÔË À°Ã ù ê³âå ÕÇÔ¿ç¶
Ôé ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ îé°¼Ö Ã¿å¯ÖÆ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ ÃÉË Çéðíð Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ã çÅ ìÅÔð çÅ ÇòòÔÅð íÅò¶º
ÇÕ¿éÅ ÔÆ Õðî íðêÈð ÇÕÀ°º éÅ ÇçÃçÅ Ô¯ò¶ êð òÅÃåò ÇòÚ À°Ô Õ°Þ éÔÄ Õð ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ
ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÕðåÅ éÔÄ ÔËÍ ÇÂÔ Ã¿å¯ÖÆ ê¹ðô ÃÅðÆÁ» ÇÂ¼ÛÅò» çÅ ëñ ÇåÁÅ× Õðç¶ Ô¯Â¶, ÃÅð¶
í¯×» çÅ ÇåÁÅ× Õðç¶ Ô¯Â¶ Õ¶òñ ÃðÆð ê¼Ö¯ ÔÆ Õðî ÕðçÅ ÔËÍ À°Ô Õðî å¶ Õðî» ç¶ ëñ å¯º
ÇìñÕ°ñ êÌíÅÇòå éÔÄ Ô¹¿çÅ À°Ã ù Õç¶ òÆ Ã¿ò¶×Õ åÈëÅé çÅ ÃÅÔîäÅ éÔÄ ÕðéÅ êËºçÅÍ
ÇòÚÅð» çÅ êÌ×àÅòÅ ÔÆ Õðî Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ ÇòÚÅð Ã¿ò¶×» ù ÁÅî å½ð å¶ ÕÅìÈ Õð
ÃÕç¶ ÔéÍ Ã¿ò¶× ÇòÚÅð» ù Ö¶ðÈ¿ Ö¶ðÈ¿ Õð ÃÕçÅ ÔË, Áô»å Õð ÃÕçÅ ÔË å¶ Õðî» ù Õ°Õðî
ìäÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇòÕðî À°Ô Õðî Ôé ÇÜÔó¶ Ã¿ò¶× ç¶ ÁèÆé Ô¯ Õ¶ À°å¶ÇÜå Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ Ü»ç¶
ÔéÍ Ã¿ò¶× å¶ ÇòÚÅð ÇòÚ ìÔ¹å Á¿åð ÔË, ÇòÚÅð ÇòÚ Ã¿ç¶Ô Ô¹¿çÅ ÔË, Ã¿ò¶× ÇòÚ ÇéðäÅ
éÔÄ Ô¹¿çÅ, Ã¿ò¶× ôÕåÆ Çç¿ç¶ Ôé, ÇòÚÅð» ÇòÚ À°Ô ôÕåÆ éÔÄ ÔËÍ Ã¿ò¶× À°Ã é¶åðÔÆé çÆ
åð·» Ôé ÇÜÃ Õ¯ñ à¹ðé çÆ ôÕåÆ ÔË êð À°Ô ðÅÔ éÔÄ ç¶Ö ÃÕçÅ, ÇòÚÅð À°Ã îé°¼Ö çÆ
í»åÆ Ôé ÇÜÔóÅ ðÅÔ å» ç¶Ö ÃÕçÅ ÔË êð ¦×óÅ ÔËÍ ÕÂÆ ÃÅèÕ Õ¶òñ îÅéÇÃÕ ÕÃðå
ÔÆ Õðç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé À°é·» ù íÅòéÅò» çÆ, Ã¿ò¶×» çÆ ôÕåÆ çÅ êåÅ ÔÆ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ çÈÃð¶
À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ Ã¿ò¶×» ÇòÚ òÇÔ¿ç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé êð îÅéÇÃÕ ôÕåÆÁ» çÅ êÌï¯× ÔÆ éÔÄ Õðç¶Í
ÃÈÞòÅé ÃÅèÕ Ã¿ò¶× ôÕåÆÁ» å¶ îÅéÇÃÕ ôÕåÆÁ» ù ÇîñÅ Õ¶ ÔÆ ÚñçÅ ÔË, À°Ô ÇÂé·»
ç¯é» ù ÇîñÅ Õ¶ ÚñçÅ ÔË å» Ü¯ À°Ã çÆ ïÅåðÅ Ã½ÖÆ Ô¯ ÜÅò¶Í ÃÅèÕ ù ÇÂÔ ç¯é¯º ôÕåÆÁ»
Ã¿å°ñé ÕðéÆÁ» ÚÅÔÆçÆÁ» Ôé å» Ü¯ ôÕåÆôÅñÆ êÌìñ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ À°åê³é Ô¯ò¶ Ü¯ Õðî
Õðé å¶ ÇâÀ±àÆ Õðé ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ ÃÕ¶Í Õ¶òñ ô»å îé å¶ ÃÈÞ çÆ ÔÆ ñ¯ó éÔÄ, ÇÂ¼ÛÅ
ôÕåÆ ÇÜÔóÆ í¯×» ù ìçñ Çç¿çÆ ÔË À°Ã çÆ ÇÂÃ å¯º ò¼è ñ¯ó ÔË, ÁÅåî îÅð× å¶ Úñä
ñÂÆ, ÁÅêÅ ÚÆéä ñÂÆÍ Ü¶ îé ÇÖ³ÇâÁÅ ðÔ¶, Ã¿×áé éÅ Ô¯ò¶, Ã¿ò¶×» ç¶ òÃ ÇòÚ ðÔ¶ å»
íÅò ÔË ÇÕ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ Õî÷¯ð ÔËÍ ÇÜ¿é» òè¶ð¶ îé ÇÂÕÅ×ð Ô¯ò¶×Å, ÇÂÕÇÚå Ô¯ò¶×Å, ô»å
Ô¯ò¶×Å, ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ À°éÄ ÔÆ ìñòÅé Ô¯ò¶×ÆÍ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ÇòÚÅð çÆ ôÕåÆ å¯º À°êð ÔË,
Ã¿ò¶×» å¯º À°êð ÔË, ÇÂÃ ôÕåÆ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ ÁÃ¿íò òÆ Ã¿íò Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
Á³çð çÆÁ» ÃÅðÆÁ» ôÕåÆÁ» å¯º ìñòÅé ÔË ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ, ÇéôÚÅ, ÃÅÔÃ, ÇéðíËåÅ
ÇÜÔó¶ ÇÕ ÃÅèÕ ñÂÆ ÁåÆ ÁÅòôÕ ÔéÍ ÃÅð¶ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ å¯º ÔÆ êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ôé, êÈðì çÅ
îé¯ÇòÇ×ÁÅé êÌËÕàÆÕñ ÔË, Áé°íòÆ ÔË, ñÅ×È ÕÆåÅ ÜÅä òÅñÅ ÔËÍ ÃÅèéÅ çÅ îÅð× ÇÜÃ
ÇòÚ ÇÂ¼ÛÅ çÅ ÇòÃåÅð ÔÆ Õ¶ºçð ÔË, ìóÅ ÔÆ òÇÚ¼åð ÔË, ÇÜé·» ÃÅèÕ» é¶ ÇÂÃ îÅð× ù
êÕÅ ÇñÁÅ ÔË À°Ô Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ø¼à ÔÆ ÇçÃç¶ ÔéÍ êÈðì ÇòÚ ÃÅèé òè¶ð¶ Áò¼ôÕ ÔË, ì¼¹èÆ
ç¶ ê¼èð å¶ Õ¼ã¶ ×Â¶ Çéðä¶ å¶ Ü»Ú êóåÅñ å» éÆò¶º Ôé, ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ å¶ ÇòÚÅð å¶ ÇòÃåÅð
ÇÂÕ êÌËÕàÆÕñ Õ¿î ÔËÍ ìÔ¹å ÇÚ¿åÕ å¶ ì¹¼èÆ ÜÆòÆ ÇÂÃ ù ÃñÅÔ¹¿ç¶ éÔÄÍ Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé
ÇòÚ å¶ îé¯ÇÚÕÇåÃÅ ÇòÚ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ç¶ ÇòÃæÅð ù ìÔ¹å Ø¼à ÇèÁÅé ÇçåÅ Ü»çÅ ÔË, Õ¶òñ
Ô¯ºçòÅçÆ å¶ îÅéÇÃÕ Â¶ÕÆÕðé òÅñ¶ ÔÆ ÇÂÃ ù êÛÅäç¶ Ôé, Â¶ÕÆÕðé òÅñ¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ï¯×
îé¯ÇòÇ×ÁÅéÆ Ôé À°é·» ñÂÆ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ çÅ ÇòÃæÅð ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË êð ìÔ¹å ÃÅð¶ çÈÃðÆÁ»
êÌäÅñÆÁ» ÇòÚ îé¯ ÇÚÇÕåÃÅ ÇòÚ òÆ ÇÂÃ ù Û¼â ÇçåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ù êÌìñ
Õðé çÆ êÌËÕàÆÕñ ÇÃÇÖÁÅ ÇÚÇÕåÃÅ çÅ ÃòË ÇòÃæÅð çÅ ÇÂÕ ÇÔ¼ÃÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
114
ìÔ¹å òÅðÆ ÁÃÄ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ù Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ êÌÅêå Õðé éÅñ Ü¯ó ñËºç¶ Ô»Í
ÁÃÄ ì¶ÚËé, ñóÅÕ¶ å¶ ôÕåÆôÅñÆ îé°¼Ö ù òè¶ð¶ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ òÅñÅ ÃîÞä ñ× êËºç¶ Ô» êð
À°Ô ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ÔÀ°îË éÅñ íðêÈð Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÇÂæ¶ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ å¯º íÅò ÔË ÇéôÕÅîåÅ, Çéðñ¶êåÅÍ
ÃÅðÆÁ» Ã¿ÃÅðÕ òÃå±Á» éÅñ Çéðñ¶êåÅ, ÁÅêäÆÁ» ÃÅðÆÁ» ÇÂÛÅò» çÅ ÇåÁÅ× å¶ ô»å
îéÍ îé çÆ ô»åÆ Ã¿Üî å¶ ÇÂÛÅò» çÅ ÇåÁÅ× ÕðÕ¶ ÔÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, Çéðñ¶ê îé ÔÆ À°Ã
çÆ Ãí å¯º ò¼è ÃîÇÚååÅ ÔË À°Ô ñ¯í å¯º î¹Õå ÔË, î¯Ô å¯º î¹Õå ÔË, ÃÅðÆÁ» ÇÂ¼ÛÅò» å¶ Ûñ
Õêà å¯º î¹Õå ÔË À°Ô ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ çÆ òðå¯º ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ÃÅð¶ Ã¿ÃÅðÕ Á½×¹ä» å¯º
î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ î¹Õå Ô¯ Õ¶ ÔÆ ÃÅð¶ Õðî ÕðçÅ ÔË ÇÂÃ åð·» ÇéôÕÅî Õðî ÕðÇçÁ» ÔÆ
Ã¹å¿åð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ ÃÅð¶ ÔÆ ìó¶ ÃÕÅðÁÅåîÕ åðÆÕ¶ ç¼Ã¶ ×Â¶ Ôé ÇÜé·» éÅñ îé°¼Ö
ÃÅð¶ Á½×¹ä çÈð ÕðÕ¶ Õðî Õð ÃÕçÅ ÔËÍ À°Ô ÁòÃæÅ ç¼ÃÆ ×ÂÆ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ÁÕðîÕ Ô¯
Õ¶ Õðî Õð ÃÕçÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÔÆ Ãí å¯º ò¼âÅ ðÔ¼Ã ÔË å¶ ðÔ¼Ã ù ÜÅä ñËä, ÇÕò¶º Õðî ÕðÕ¶
òÆ ÁÕðî Ô¯ ÃÕçÅ ÔË Ôð ì¿èé å¯º Û°à ÃÕçÅ ÔË, ÇÜò¶º Õç¶ Õ¯ÂÆ Õðî ÕÆåÅ ÔÆ éÅ Ô¯ò¶Í
×ÆåÅ ÃÅù ÇÂÕ ÇìñÕ°ñ Áé¯ÖÅ îÅð× çÃçÆ ÔË ÇÕ ÇÕò¶º ÁÃÄ ÇêÁÅð éÅñ Õðî ÕðÆÂ¶,
Çéðñ¶ê Ô¯ Õ¶Í
å¶ÂÆò» ôñ¯Õ ØÅñäÅ çÅ îÔ¼åò çÃçÅ ÔË ÇÕ Ã¹å¿åð Ô¯ä ñÂÆ ÇÕò¶º ØÅñäÅ ØÅñÆ
Ü»çÆ ÔË, ØÅñäÅ ÇåÁÅ×, ÇåÁÅ× å¯º íÅò ÔË Ü¯ Ãí å¯º À°åî å°ÔÅâ¶ Õ¯ñ ÔË, À°Ô ÇåÁÅ×äÅÍ
ÇåÁÅ× çÅ íÅò ñË Õ¶ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ Õðî å°ÔÅâÅ îé Çéðîñ Õð Çç¿çÅ ÔË, ÃÅð¶ Á½×¹ä è¯
Çç¿çÅ ÔË, ÇåÁÅ× Ãí å¯º À°åî ×¹ä ÔË Ü¶ Õ¯ÂÆ êËçÅ Õð ÃÕ¶, ÇÂÃ íÅòéÅ éÅñ å°ÔÅâ¶ ÃÅð¶
Õðî ìçñ Ü»ç¶ ÔéÍ å°ÔÅâÆ Õðî Õðé çÆ ð¹ÚÆ ÔÆ êÈðÆ åð·» ìçñ Ü»çÆ ÔË, ÇÂÃ åð·»
îÇÔÃÈÃ Ô¯ä ñ× êËºçÅ ÔË ÇÜò¶º îé°¼Ö Ã¹Ú¶å Ô¯ Õ¶ ÇÂÕ ðÃî Ü» ÁÅêä¶ êðÅð¿íÕ ðÈê ÇòÚ ÁÅ
Ç×ÁÅ Ô¯ò¶ å¶ À°Ô ÁÅêäÆ êÌ¶ðéÅ Û¼â Ç×ÁÅ Ô¯ò¶ å¶ ëñ òÆ Öåî Ô¯ ×Â¶ Ô¯äÍ À°Ô ì¿éä
ÇÜÔóÅ êð¶ðéÅ ÇòÚ, Õðî Õðé ÇòÚ å¶ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ, ëñ çÆ êÌÅêåÆ ÇòÚ Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô
ÇìñÕ°ñ éôà Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ À°Ô ÇåÁÅ× ÇÜÔóÅ ÕÅÇÂÁÅ Õñê Õð ÃÕçÅ ÔË À°Ô Ô¶á ÇñÖ¶
ôñ¯Õ» ÇòÚ òðéä ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ
BD. ÇÜÃ çÆ í¶àÅ ÔÆ ìÌÔî ÔË, í¶àÅ çÅ Õðî ìÌÔî ÔË ìÌÔî çÆ ÁÔÈåÆ ìÌÔî çÆ Á×éÆ
ÇòÚ êÅÂÆ ÜÅ ðÔÆ ÔË À°Ô Õ¶òñ ìÌÔî ù ÔÆ êÌÅêå Ô¯ò¶×ÆÍ ÃÅð¶ Õðî» ç¶ Çîôðé éÅñ À°Ô
Õ¶òñ ìÌÔî ù ÔÆ êÌÅêå Ô¯ò¶×Æ Ü¯ ÁÅê ìÌÔî ÔËÍ
BE. ÕÂÆ ï¯×Æ ÇÂÕ¼á¶ Ô¯ Õ¶ ç¶òÇåÁ» ù ìñÆ ç¶ä ñÂÆ ìËáç¶ Ôé ç¶òÇåÁ» ñÂÆ
ï¼× Õðç¶ Ôé, Ç×ÁÅéÆ ÁÅê¶ çÆ ìñÆ Çç¿ç¶ Ôé, ÁÅê¶ çÆ ÁÔÈåÆ çÅ Ôòé Õðç¶ ÔéÍ
BF. ÕÂÆ ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ À°êï¯× ìñÆçÅé Õðç¶ Ôé å¶ Ã¿Üî ×ÌÇÔä Õðç¶ Ôé ÕÂÆ
çÈÃð¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ Çòô¶ ÇÜò¶º ôìç ÁÅÇç ù Á×éÆ í¶à Õðç¶ ÔéÍ
BG. ÕÂÆ ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ Õðî» ù, êÌÅä» ç¶ Õðî» ù ÔÆ ÁÔÈåÆ ìäÅ Õ¶ ï¯×, ÃÉË ÕÅìÈ,
Ã¿Üî çÆ Á×éÆ ìäÅ Õ¶ Ç×ÁÅé çÆ ÔòÅ Çç¿ç¶ ÔéÍ
BH. ÕÂÆ òÃå±Á» çÅ ÇåÁÅ× Õðç¶ Ôé è¿é çÅé Çç¿ç¶ Ôé, ÕÂÆ åê çÅ çÅé
Çç¿ç¶ Ôé, ÕÂÆ ï¯× ìñ çÅ, ÕÂÆ êÔ¹¿Ú¶ îÔÅåîÅ Ç×ÁÅé çÅ çÅé, ÕÂÆ Ççzó· ìÌå ðÈêÆ çÅé
Çç¿ç¶ ÔéÍ
115
BI. ÕÂÆ ÁêÅé çÅ å¶ ÁêÅé ÇòÚ êÌÅä» çÅ ï¼× Õðç¶ Ôé å¶ êÌÅä ÁêÅé ð¯Õ Õ¶
êÌÅäÅïÅî ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
C@. Áå¶ çÈÃð¶ Çéïîå ÁÔÅð Õðé òÅñ¶ ï¯×Æ Üé êÌÅä» ù êÌÅä» ÇòÚ ÔÆ Ôòé
Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÃ êÌÕÅð ç¶ ï¼×» ç¹ÁÅðÅ ÇÜé·» çÅ êÅê éÅô Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË ÁËÃ¶ ÇÂÔ ÃÅð¶ ê¹ðô
ï¼×» ù ÜÅéä òÅñ¶ ÔéÍ
CA. Áå¶ Ô¶ Õ°ðÈÃÌ¶ôá ÁðÜé ï¼×» ù êÌäÅî ðÈê Ç×ÁÅé Á³ÇîÌå ù í¯×ä òÅñ¶ ï¯×ÆÜé
ÃéÅåî êÅðìÌÔî êÌîÅåîÅ ù Çîñ Ü»ç¶ Ôé Áå¶ ï¼× ðÇÔå ê¹ðô» ù ÇÂÔ îé°¼ô ñ¯Õ íÆ
Ã¹ÖçÅÇÂÕ éÔÄ ÔË ë¶ð êðñ¯Õ ÇÕò¶º Ã¹ÖçÅÇÂÕ Ô¯ò¶×ÅÍ
CB. ÁÇÜÔ¶ ìÔ¹å êÌÕÅð ç¶ ï¼× ò¶ç çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ÇòÃæÅð ÕÆå¶ ×Â¶ Ôé À°é·» Ãíé»
ç¶ ÃðÆð îé Áå¶ ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ Ç´êÅ ç¹ÁÅðÅ ÔÆ À°åê³é Ô¯ä òÅñ¶ Ç×ÁÅé ÇÂÃ êÌÕÅð ååÉ å¯º
ÜÅä Õð ÇéôÕÅî Õðîï¯× ç¹ÁÅðÅ Ã¿ÃÅðÕ ì¿èé» å¯º î¹Õå Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ
CC. Ô¶ ÁðÜé! Ã¿ÃÅÇðÕ òÃå±Á» å¯º ÇÃ¼è Ô¯ä òÅñ¶ ï¼× å¯º Ç×ÁÅé ðÈê ï¼× Ãí
êÌÕÅð å¯º ÃÌ¶ôá ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ Ô¶ êÅðæ Ã¿êÈðé êÅòé îÅåð Õðî Ç×ÁÅé ÇòÚ ìÚ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé
ÁðæÅå Ç×ÁÅé À°é·» çÅ êÌÕÅô Õðé òÅñÅ ÔËÍ ÇÂÃ ñÂÆ ååÉ ù ÜÅéä òÅñ¶ Ç×ÁÅéÆ ê¹ðô»
ù íñÆ êÌÕÅð â¿âÀ°å ì¿çé» Õð¶ Çëð Ã¶òÅ ÇéôÕêà íÅò éÅñ ÕÆå¶ Ô¯Â¶ êÌôé ç¹ÁÅðÅ À°Ã
Ç×ÁÅé ù ÜÅäÍ À°Ô íðî ù ÜÅéä òÅñ¶ Ç×ÁÅéÆ Üé åËù À°Ã Ç×ÁÅé çÅ À°êç¶ô Õðé×¶Í
ÇåÁÅ× çÅ Õðî, ÜÆòé çÅ îé¯ðæ ÁðæÅå ìÌÔî çÆ êÌÅêåÆ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ìñÆ Çç¿çÅ ÔË
ÇåÁÅ× ÕðçÅ ÔË, ìñÆ ç¶ä ñÂÆ ÇÜÔóÆ Á×éÆ ÇåÁÅð ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË ÇÜÃ ÚÆ÷ çÆ í¶àÅ Úó·ÅÂÆ
Ü»çÆ ÔË, ÇÜÃ åð·» Úó·ÅÂÆ Ü»çÆ ÔË, À°Ô òÅÃåò ÇòÚ Ãí Õ°Þ ìÌÔî ÔÆ ÔË, ìÌÔî ÔÆ Ãðì
ÇòÁÅêÕ ÔË, Ãðòåð Ã¿êÈðé Ôð Ü×·», ÔÅ÷ð éÅ÷ð Ãðò ôÕåÆîÅé ÇÂÔ Ãí ìÌÔîÅ ÔÆ ÔËÍ
ìÌÔî (Ãå) ÁÜð ÔË, Áîð ÔË, ÃòË ôÕåÆîÅé ÁÃÆî ÔË, ÁÅåî ÃÇå ÔË ÇÜæ¯º ÃÅð¶
ìÌÇÔî³â çÆ À°åêåÆ Ô¯ÂÆ ÔË ÇÜÔóÅ êÅñäÔÅð ÔË å¶ Á¿å ÇòÚ ìÌÇÔî³â çÅ ÇòÃðÜé Ô¯äÅ ÔËÍ
ÇÂÃ ôÅé ù Õ¯ÂÆ êÌÇåôáÅ çÆ ñ¯ó éÔÄ, ìÌÔî ÁÅê ÔÆ Ãí Õ°Þ ÔË, À°ÃçÅ çÈÃðÅ Õ¯ÂÆ ðÈê
éÔÄ, ÃÉË å¶ ìÌÔî ç¯ ò¼Ö-ò¼Ö åðÆÕ¶ Ôé À°Ã Ãðì ÇòÁÅêÕ ç¶Í ÁÅåîÅ-ÃÉË çÅ ôìç êÌîÅåîÅ
ç¶ Øð ñÂÆ òðÇåÁÅ Ü»çÅ ÔË å¶ ìÌÔî ôìç çÆ òðå¯º ÇòÁÕåÆ×å ðÈê ÇòÚ éÔÄ ÕÆåÆ Ü»çÆ,
ÁÅåîÅ Á³çð ðÇÔ¿çÅ ÔË, êÌîÅåîÅ ÔË, ìÌÔî ÁÅÕÅð ðÇÔå ÔË ÇÜÔóÅ ÃÅð¶ êÌ×àÅò¶ å¯º êð·¶ ÔË,
ÁÅåîÅ ÇòÁÕåÆ ç¶ Á³çð Áå¶ ìÌÔî çÅ Çòôò ÇòÚ Ü¯ ÃæÅé ÔË, À°Ô ÇÂÕ ÔÆ Á³åî Ã¼Ú ÔË
ÇÜÃ çÅ çÈÃðÅ ðÈê éÔÄÍ ÇÂÔ¯ ç¯é¯º éÅî ÇÂÕ ÔÆ ÃÇå ù çðÃÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
ï¯×Æ ÁÅî å½ð å¶ BD ò¶º ôñ¯Õ çÅ À°ÚÅðä Õðç¶ Ôé, í¯Üé Õðé å¯º êÇÔñ» À°Ô
ÇÂÔ ïÅç ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ í¯Üé ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ÁðçÅÃ ÔË å¶ À°Ô ìÌÔî ñÂÆ ÔÆ ñË ðÔ¶
Ôé ÁÅêä¶ ñÂÆ éÔÄ Ã¯ ÃÅèÕ ÁÅêä¶ í¯Üé ù Áðêä ÕðçÅ ÔË ÇÂÃ íÅòéÅ éÅñ ÇÕ í¯Üé
òÆ ìÌÔî ÔÆ ÔË, À°Ã éÅñ ñËä òÅñÅ òÆ ìÌÔî ÔÆ ÔË å¶ ìÌÔî ù ÔÆ í¶à ÕÆåÆ ÜÅ ðÔÆ ÔË,
ÇÂÃ éÅñ ìÌÔî çÆ Ã¹Ú¶åéÅ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, À°Ã ù ÇÂÃ ×¼ñ çÆ Ã¹Ú¶ååÅ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÕ òÅÃåò
ÇòÚ ÃÇå ÇÂÕ ÔÆ ÔË, Ü¶ Õ°Þ ò¼Ö Ü» Á¼â ÇçÃçÅ ÔË À°Ô Õ¶òñ íðî ÔÆ ÔË, ÁÅî îé°¼Ö
í¯Üé éÅñ Ü¹ÇóÁÅ ÔË, î¯Ô çÅ ì¼èÅ ÔË À°Ô Û¶åÆ éÅñ çÈÃð¶ ù ç¶äÅ éÔÄ ÚÅÔ¹¿çÅ êð ÁÅåî
îÅð× å¶ ÚÇñÁÅ ÃÅèÕ ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ À°Ã ù Áðêä çÅ Ã¹íÅÁ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å»
Ü¯ À°Ã ù ñ¯í éÅ Ô¯ò¶, ÂÆðÖÅ éÅ Ô¯ò¶, ÁÇíîÅéÆ éÅ Ô¯ ÜÅò¶, êÖêÅåÆ éÅ Ô¯ ÜÅò¶, ÔÀ°îË
116
×ÌÇÔÃå éÅ ÜÅò¶Í
ÕÂÆ ï¯×Æ Á³åð ÇèÁÅé Ô¯ Õ¶ í¶àÅ Õð Çç¿ç¶ Ôé, ìÅÔðÆ ê¼Ö¯º ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ òðå¯º Õðé
éÅñ¯º, ìÅÔðÆ òÃå±Á» çÆ òðå¯º Õðé éÅñ¯º À°Ô ÁÅêä¶ ÃÉÅÃ» çÆ Á×éÆ ìäÅ ñËºç¶ Ôé å¶
ÁÅêä¶ ÃÅð¶ ÇòÚÅð, Ã¿ò¶×, ÇÂÛÅò» çÆ í¶àÅ Ã¿Üî ñÂÆ Úó·Å Çç¿ç¶ ÔéÍ ×¹ä» å¶ ÇÂÛÅò» çÆ
ÃÅðÆ êÌ¶ðéÅò» çÆ ÁÅÔÈåÆ Ç×ÁÅé çÆ Á×éÆ çÆ í¶à Õð ÇçåÆ Ü»çÆ ÔËÍ Üç¯º Ã¯ÚäÆ ÕæéÆ
Ç´ÁÅ ÇÂÛÅò», êÌ¶ðéÅò» å¶ ×¹ä, Ç×ÁÅé çÆ Á×éÆ ù í¶à Õð Ççå¶ Ü»ç¶ Ôé, ï¯×Æ Ã¹å¿åð
Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂÕ Ô¯ð îÅð× òÆ ÔË, êÌÅä ÃÅâÆ ÜÆòé ôÕåÆ Ôé, êÌÅä» å¯º Çìé» ÇÂÃ èðåÆ å¶
ÜÆòé ÔÆ éÔÄ, êÌÅä å¯º íÅò ÔË ÜÆòé çÅ îÈñ å¼å, îÈñ ôÕåÆ, ÇÂÃ ù ÃÅÔ Á³çð ñËäÅ
òÆ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ êÌÕÅð çÆ í¶àÅ ÇòÚ ÃÅÔ ù ÔÆ êÌÅä» çÆ í¶à ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, ÃÅð¶
Á½×¹ä Öåî Õð Ççå¶ Ü»ç¶ Ôé å¶ ï¯×Æ Á³åî ÃÚÅÂÆ ìÌÔî åÕ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂÔ é½º ôñ¯Õ ò¼Ö-ò¼Ö åð·» çÆÁ» í¶àÅò» å¶ ìñÆÁ» çÃç¶ Ôé å¶ ÇÂé·» Õðî» çÆ
îÔ¼ååÅ çÃç¶ Ôé ÇÕ ìñÆ ç¶ä çÆ, Áðêä Õðé çÆ, í¶àÅ Õðé çÆ ÔÆ îÔ¼ååÅ ÔË, ï¼×
ôìç çÆ òðå¯º ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË, Áðêä Õðé çÆ ðÃî ù ï¼× ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË, ìÌÔî çÆ êÌÅêåÆ
ñÂÆ ÇÜÔóÅ ï¼× ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË À°Ô ÇÂÕ êÌÕÅð çÅ ï¼× ÔË, ìÌÔî ï¼×, ÜÆò ÁÅåîÅ ï¼×,
Ç×ÁÅé ï¼×, ÇòÇ×ÁÅé ï¼×, î¯Õô Ç×ÁÅé ï¼×Í ÇÂé·» ù Ãðñ ÕðÕ¶ ÇñÖä ñÂÆ ÁÃÄ ÇÂé·»
ù ÚÅð êÌäÅñÆÁ» ÇòÚ ò¿â ÃÕç¶ Ô»Í A. Ã¿ÃÅðÕ ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ ñÂÆ ï¼×, B. Çé-
Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ï¼× Ü¯ çÈÃÇðÁ» çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ñÂÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ C. Õðî» ç¶
ì¿èé å¯º Û°àÕÅðÅ êÅÀ°ä ñÂÆ ï¼× D. ï¯×ÆÁ» ç¹ÁÅðÅ ÕÆåÅ ï¼× Ü¯ ÁÅêÇäÁ» Ã¿ÃÕÅð» ù
ëÈÕä ñÂÆ, À°é·» çÆ ÁÔÈåÆ Ç×ÁÅé çÆ Á×éÆ ÇòÚ êÅÀ°äÆÍ ìÅÔðÆ ðÈê ÇòÚ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ
ï¼× ÃÚî¹Ú ÔÆ Á¿åð ç¶ ï¼× éÅñ¯º éÆò» ÔË, Á³çð çÅ ï¼× ÁÇèÁÅåîÕ ÃÅèéÅ ÔË ÇÜÃ ù
Ç×ÁÅé ÇòÇ×ÁÅé òÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ Á³çð ç¶ Ç×ÁÅé ç¶ ÃÌ¯å òñ êÌ¶ðå ÕðçÅ ÔË, Ã¹Ú¶åéåÅ
òñ êÌ¶Çðå ÕðçÅ ÔË, Üç¯º ÇÕ ìÅÔðÆ ï¼× Ü¹×åÆ éÅñ Õðî Õðé ñÂÆ Ç×ÁÅé Çç¿çÅ ÔË å¶
Õðî» å¯º î¹Õå ÕðÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Ç×ÁÅéÆ Ç×ÁÅé ï¼× ÕðÕ¶ Á³çð çÆ ô»åÆ îÅäç¶ ÔéÍ ìÌÇÔî³â
òÆ ï¼× Õð ÇðÔÅ ÔË, Ü¯ òÆ ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô», Áé°íò Õðç¶ Ô», ï¼× ÔÆ ÔË Ç×ÁÅéÆ Áå¶ îÈðÖ
ÇòÚ Á³åð Õ¶òñ ÁËéÅ ÔË ÇÕ Ç×ÁÅéÆ ÇÂÃ ù ÃñÅÔ¹¿çÅ ÔË, îÈðÖ Õ¿è» Öó·ÆÁ» Õð ñËºçÅ ÔË
å¶ í¯×» ÇòÚ ñ× Ü»çÅ ÔË, Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇòÚ êË Ü»çÅ ÔËÍ
ìÌÔî ï¼× Ãí å¯º À°åî ÔËÍ ÇÂÔ ìÌÔî Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ
ì¿èé éÔÄ, Ã¹å¿åð Ô¯ä ñÂÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, ÃÅèÕ ÇÂÔ ï¼× Á³åð î¹ÖÆ Ô¯ Õ¶ ÕðçÅ ÔË,
ìÅÔðÆ êçÅðæ Õ¯ÂÆ òÆ éÔÄ òðåçÅ, çÈÃð¶ ÇÂÃ ù ìÅÔðÆ ðÈê ÇòÚ Õðç¶ Ôé, ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð
ÇòÚ ÃÅð¶ Õðî, êÌ×àÅò¶, À°åî òÃå±Á» ÇÂÔ ÃÅðÆÁ» Á×éÆ í¶à ÕÆåÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé, ÇÂ¼ÛÅ
çÆ í¶àÅ ìäçÆ ÔË, ÇÂÃ À°åî Õðî ç¶ ëñ çÆ êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÂÃ Õðî çÅ À°åî ëñ ÔË
ÇéôÕÅî Õðî ÇÜÔóÅ Õðî» ç¶ ì¿èé å¯º î¹Õå ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ç¯é¯º åð·» ç¶ ï¼× ìÌÔî çÆ
êÌÅêåÆ ñÂÆ ÕÆå¶ Ü»ç¶ ÔéÍ
CD. ÇÂÔ Ãí Õ°Þ å¿È êÌäÅî ÕðÕ¶ ÇÃ¼Ö, êÌôé ÕðÕ¶ ÇÃ¼ÖÍ ìÌÔî Ç×ÁÅéÆ åËù ÇÂÔ
Ç×ÁÅé ç¶ä×¶, ÇÂÔ À°êç¶ô ç¶ä×¶Í
Ú½åÆºò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ çÇÃÁÅ ÔË, À°êç¶ôÕ òÆ Á×éÆ çÆ åð·» ÔË ÇÜÃ ù í¶à ÇçåÆ
Ü»çÆ ÔË, Á×éÆ çÅ ×¹ä ÔË, À°Ô Ôð ÚÆ÷ çÅ ÕÅÇÂÁÅ Õñê ÕðÕ¶ ÇÂÕ Õð Çç¿çÆ ÔË Ôð
117
òÃå± çÆ Ã¹ÁÅÔ ìäÅ Çç¿çÆ ÔËÍ ÇÂÕ Á¼Û¶ À°êç¶ôÕ ù, ×¹ðÈ ù ÃÅèÕ òñ¯º Ü» Çôô òñ¯º í¶àÅ
çÆ ñ¯ó éÔÄ Ô¹¿çÆ, ×¹ðÈ çÅ ÚÅéä ×¹ðÈ çÅ Ç×ÁÅé ÃòË-Ã¿êÈðé Ô¿¹çÅ ÔË, Á³çð çÅ ÚÅéä
Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô Ç×ÁÅé çÅ êÌÕÅô Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ Á×éÆ ù Õ°Þ í¶àÅ ÕðéÅ ÃÇåÕÅð ÔË, ×¹ðÈ ñÂÆ
ÇêÁÅð çÅ êÌ×àÅòÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÃÅèÕ ù À°Ã ç¶ ñ¯í å¯º Û°àÕÅðÅ ç¹ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ×¹ðÈ òñ¯º ÇÂÕ
Ã¿Õ¶åÕ èÅðÇîÕ ðÆå ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË ÇÜÃ çÅ ìÅÔðÆ ÇÚ¿åé Á¿çð ç¶ êÇðòðåé çÅ Ã¿Õ¶å ÔË,
êð À°Ã çÅ ìÅÔðÆ êÌ×àÅòÅ ÁåÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ êÇÔñ» å» çÆÕôÅ ç¶ä å¯º êÇÔñ» ×¹ðÈ Çôô ù
ÃòÆÕÅð ÕðçÅ ÔË å¶ À°Ã ù îÅð× å¶ ÚñäÅ çÃçÅ ÔË, çÈÃðÅ ÃÅèÕ ù Ã¹¼ÕÆÁ» ñ¼ÕóÆÁ»
ÇñÁÅÀ°ä ù ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË å¶ ×¹ðÈ ù í¶à Õðé ù ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ×¹ðÈ À°é·» ù ÇÂÕ-ÇÂÕ
ÕðÕ¶ ëÈÕçÅ ÔË, ÇÂÃ Ã¿Õ¶åÕ ðÆå éÅñ ×¹ðÈ Çôô ç¶ ÇêÛñ¶ ÃÅð¶ Ã¿ÃÕÅð ëÈÕ Çç¿çÅ ÔË, ×¹ðÈ
Ç×ÁÅé çÆ Á×éÆ ÇòÚ À°Ô Ãí í¶à Õð Çç¿çÅ ÔËÍ
×¹ðÈ ù Õ°Þ éÔÄ ÚÅÔÆçÅ êð ÃÅèÕ ×¹ðÈ Õ¯ñ ÇÕÃ åð·» Ü»çÅ ÔË ÇÂÔ ìÔ¹å îÔ¼åòêÈðé
ÔË, Ç×ÁÅé êÌÅêåÆ ñÂÆ ÁÇå Áò¼ôÕ ÔËÍ ÃÅèÕ Çéò Õ¶ ÜÅÂ¶, À°Ã çÆ ôðèÅ Ô¯ò¶, ÇêÁÅð
Ô¯ò¶, ÇÃçÕ Ô¯ò¶, ÃÇåÕÅð Ô¯ò¶ Ü¶ ÇÂÔ ×¹ä éÅ Ô¯ä å» Ç×ÁÅé êÌÅêå éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ Üç¯º
ÃÅèÕ Õ¯ÂÆ êÌôé ÕðçÅ ÔË, ÁÅêä¶ ô¿Õ¶ éÇòðå Õðé ñÂÆ À°Ã ñÂÆ Çéò Õ¶ ÚñäÅ ÁÅòôÕ
ÔËÍ ÃÅèÕ çÅ êÌôé ×¹ðÈ çÅ Ç×ÁÅé ÜÅÚä ñÂÆ éÔÄ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅÍ òÅç ÇòòÅç ñÂÆ êÌôé
éÔÄ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶, ÔÀ°îË òÅñ¶ Çôô Ç×ÁÅé ç¶ çðòÅ÷¶ ì¿ç Õð ñËºç¶ Ôé, Üç¯º å°ÃÄ éîð
Ô¹¿ç¶ Ô¯, áð¿î¶ éÅñ ì¯ñç¶ Ô¯ å» êÌôé» ç¶ À°åð Çîñ Ü»ç¶ Ôé å¶ Ã¿Õ¶ éÇòðå Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
Ú½åÆò» ôñ¯Õ ÁðÜé ù éîð Ô¯ä ñÂÆ ÇÃÇÖÁÅ ç¶ ÇðÔÅ ÔË å» Ü¯ Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¯
ÃÕ¶ ÁðÜé ÁÅêä¶ êÌôé» éÅñ ÁÅêä¶ ×¹ðÈ éÅñ Þ×óçÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ï°¼è ç¶ îËçÅé ÇòÚ ï°¼è
éÔÄ ÕðçÅ ÇðÔÅ, À°Ã ç¶ êÌôé» ÇòÚ Á¼Ü òÆ ãÆáê¹äÅ ÞñÕçÅ ÔË, Çéð-Ã¹ÁÅðæ ÇÃÇÖÁÅ éÅ
êÌÅêå Õðé ñÂÆ À°Ô ÁóÆº ìËáÅ ÔË, À°Ô ÁÇ×ÁÅéÆ ÔË, Ç´ôé ÜÆ À°Ã ù ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé À°Ô
Áó¶ éÅ, éîð Ô¯ò¶, éîð Ô¯ä éÅñ îé Û¶åÆ ÔÆ Çéðîñ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂé·» ×¼ñ» çÅ ÇêÛ¶
ç¼Ã¶ ÜÅ Ú¹Õ¶ ÇÃè»å» éÅñ Õ¯ÂÆ Çòð¯è éÔÄ ÇÕ Çôô éîð Ô¯ Õ¶ Õð¶ å» Ü¯ À°Ã ù À°åð,
Çìé» ÇÕÃ¶ ð¹ÕÅòà ç¶ Çîñ ÃÕ¶Í
ÇÜò¶º ÇÕ ç¶ÇÖÁÅ Ç×ÁÅé ÔË, Çòð¯è ÇÂÕ ìóÆ ò¼âÆ ð¹ÕÅòà ÔË îé¯ÇÚÇÕåÃÕÅ çÅ òÆ
ÇÂÔ ÕÇÔäÅ ÔË, ÇÚÇÕåÃÕ çÃç¶ Ôé ÇÕ íÅò¶º À°é·» ç¶ îðÆ÷ ×ÅÔÕ ìÔ¹å êËÃ¶ Çç¿ç¶ Ôé,
À°é·» çÆ ÃñÅÔ ê¹Ûä ÁÅÀ°ºç¶ Ôé, ÁÅêäÆÁ» Ãî¼ÇÃÁÅò» çÅ ÃîÅèÅé ê¹Ûç¶ Ôé êð Ü¯
ÇÃÇÖÁÅ, Ü¯ ÔçÅÇÂå» À°é·» ù ÇçåÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé À°é·» å¶ À°Ô Áîñ éÔÄ Õðç¶, À°Ã åð·»
À°Ô Õðç¶ éÔÄÍ ÇÚÕÇåÃÕ ìÔ¹å òÅðÆ Ã³Õà îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË, Ü¶ À°Ô ÃñÅÔ Çç¿çÅ ÔË îðÆ÷
î³éçÅ éÔÄ, ÕçÆ ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ ÕðÇçÁ» ÇÕ îðÆ÷ é¶ ×¼ñ å» î³éäÆ éÔÄ ÇÚÇÕåÃÕ ÃñÅÔ
Çç¿çÅ ÔÆ éÔÄ, À°Ô îðÆ÷ ù ÁÅêä¶ ÁÅê¶ å¶ ÔÆ Û¼â Çç¿çÅ ÔË, À°Ô ÁÅêäÆÁ» ÃîÇÃÁÅò»
ÁÅê ÔÆ ç¶Ö¶, ÁÅê ÔÆ À°é·» çÅ ÃîÅèÅé Õð¶ êð ë¶ð îðÆ÷ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË, îËù è¯Ö¶ ÇòÚ
ð¼ÇÖÁÅ, À°Ô î³×çÅ ÔË ÇÕ îËù çÇÃÁÅ ÜÅò¶, îËù ÕÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, îËù ÕÆ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË,
ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÇòòÔÅð ñÂÆ ìÔ¹å Õ°Þ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË, ÕÂÆÁ» é¶ ÇÂÃ ù îðÆ÷ ×ÅÔÕ å¶ ÇÚÇÕåÃÕ
ÇòÚÕÅð Ã¿Üî çÆ ñóÅÂÆ ÇÕÔÅ ÔË, ÕÂÆ ÇÂÃ ù ×ÅÔÕ çÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅòÅç ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, íÅò¶º
Õ°Þ òÆ ÕÆåÅ ÜÅò¶ ÇÂÃ çÅ ÃîÅèÅé Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÚÕÇåÃÕ é¶ ò¼Ö-ò¼Ö åðÆÕ¶ Õ¼ã¶ Ôé
ÇÕò¶º À°Ô ÇÂÃ Ã¹ð¼ÇÖÁÅòÅç ù áÆÕ Õðé×¶, ÕÂÆ òÅðÆ ÇÚÇÕåÃÕ çò¿ç òÅñÆ ÇÚÇÕåÃÅ òÆ
òðåç¶ Ôé ÇÜÃ ÇòÚ À°Ô îðÆ÷ ù À°Ã çÆ ÃîÇÃÁÅ ×¿íÆð Ô¯ä Çç¿ç¶ Ôé å» Ü¯ À°Ô ÇÂÃ
ê¼èð å¶ êÔ¹¿Ú ÜÅÂ¶ ÇÕ À°Ô À°é·» çÆ ×¼ñ Ã¹ä ÃÕ¶Í
118
êÇÔñ¶ êÇÔñ îðÆ÷ å¶ ÇÚÇÕåÃÕ ÇÂÕ çÈÃð¶ ù Ô¶ð ë¶ð ÇòÚ îÅå Õðé çÆ Õ¯Çôô
Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ íÅò¶º ÃÅðÅ òÕå ÔÆ ÚñçÅ ðÔ¶, ÇÂÔ¯ ÔÆ ÕÅðä ÔË ÇÕ ÇÚÇÕåÃÅ çÅ ÃÅðÅ
ã¿× ÁËéÅ ¦îÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ éåÆÜ¶ òÆ Õ¯ÂÆ ìÔ¹å Á¼Û¶ éÔÄ ÇéÕñç¶Í Ü¶ îðÆ÷ ÁÅêäÆ
îð÷Æ éÅñ ÇÂñÅÜ ÕðÅÀ°ä ÁÅò¶ ë¶ð å» ìÔ¹å Û¶åÆ ÔÆ éåÆÜ¶ ÇçÃ êËºç¶ Ôé å¶ ÕÅÇÂÁÅ
Õñê Ô¯ Ü»çÅ ÔË êð ÇÂÔ ìÔ¹å Ø¼à ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ îÅéÇÃÕ ÇÚÕÇåÃÅ ÇòÚ À°ç¯º åÕ ÔÆ
ëðÕ êò¶×Å, îðÆ÷ áÆÕ Ô¯ò¶×Å Üç¯º åÕ À°Ô ÇÚÕÇåÃÕ çÅ ÃÅæ ç¶ò¶×Å À°Ã çÆ ×¼ñ î³é¶×Å,
Ã¹ð¼ÇÖÁÅòÅçÆ Ô¯ Õ¶ ×¼ñ éÔÄ ìäçÆ Üç¯º åÕ îðÆ÷ éîð éÅ Ô¯ò¶, ÇÃ¼èÆ ÇÃ¼èÆ ×ñ éÅ Õð¶,
ÇÚÇÕåÃÕ çÆ ×¼ñ éÅ Ã¹ä¶ åç åÕ ÇÂñÅÜ Ô¯ éÔÄ ÃÕçÅ, êð ÇÂÃ åð·» Øà ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÁÜ ç¶ îé¯ÇÚÇÕåÃÅ ÇòÚ ÇÂÔ Ø¼à ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ìÔ¹å ÃÅðÅ ÇÂñÅÜ ÇÂÃ ñÂÆ ÔÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ
ÔË ÇÕ îðÆ÷ ÇÂÔ ð¹ÚÆÁ» ÁÅêä¶ Á³çð êËçÅ Õð¶Í
×¼ñ éÅ Ã¹äé çÆ Ç÷¿î¶òÅðÆ ÇÂÕ¼ñÆ îðÆ÷ å¶ éÔÄ êÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÇÕ¿é¶
ÇÚÇÕåÃÕ Ôé ÇÜÔó¶ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ôé, ÁÅêÅ Çç¿ç¶ Ôé å¶ Ç×ÁÅé òÅñ¶ Ôé? Ã¹ÁÅðæÆ å¶ Ô¿ÕÅðÆ
òÅåÅòðé ÇÕ¿éÅ Õ° ÇéðÃ¿Õ¯Ú òÅðåÅñÅê Ô¯ ÃÕçÅ ÔË? ÇÂÔ ×¼ñ î³éÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË ÇÕ Á¼Ü
ç¶ ÇÚÇÕåÃÕ À°Ã åð·» Çéð-Ã¹ÁÅðæÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶ ÇÜÃ åð·» Ç´ôé ÜÆ ÃéÍ ÇÂÔ å» ÁÜ¶
êéê ðÔ¶ Ôé, Ç´ôé ÜÆ å» êÈðé ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ Ãé êð ÁÃÄ À°é·» å¯º ÇÂÔ ÁÅÃ ðÖç¶ Ô»
ÇÕ À°Ô ÁÅêäÅ ÕÅÇÂÁÅ Õñê Õðé å¶ ÇÂÕ ÇîÃÅñ ìä Õ¶ ÇçÖÅÀ°ä, Ü¯ òÆ À°Ô ÇÃÇÖÁÅ
Çç¿ç¶ ÔéÍ
Á¼Ü ç¶ îé°¼Ö çÆ êðÃÇæåÆ Õ¯ÂÆ òÖðÆ éÔÄÍ ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» ×ÆåÅ ÇòÚ À°Ô ÃÅð¶
îÃñ¶ Ü» Çîñç¶ Ü¹ñç¶ îÃÇñÁ» ç¶ ìÅð¶ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÜÔó¶ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÁÃÄ ç¶Ö ðÔ¶
Ô»Í ÁÜ ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÆ ç¶ ÃÅð¶ î¹ç¶ êÌ¶ðéÅ ×ÌÇÔä ôÕåÆ, ÁÅçå», ç¿â å¶ ëñ, ÁÚ¶å îé
ÇÂé·» ÃÅÇðÁ» çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ å°ÔÅù ×ÆåÅ ÇòÚ ÇîñçÆ ÔË, îé°¼ÖÆ ÇòÔÅð ç¶ ÇÂÃ ê¼Ö ç¶ ÇÃè»å
×ÆåÅ ÇòÚ Á³ÇÕå ÕÆå¶ ×Â¶ Ôé, Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé» éÅñ¯º òÆ òè¶ð¶ Ãêôà ÕðÕ¶ Ççå¶
×Â¶ Ôé, ÇÂÃ å¯º òè¶ð¶ Ô¯ð À°é·» ê¼Ö» ù çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÜÔó¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÆÁ» é¶ Ççå¶
ÔÆ éÔÄ, îé¯ÇòÇ×ÁÅéÆÁ» é¶ ÃÈÖôî å¼å» ù å» Ç×ÇäÁÅ ÔÆ éÔÄ, ×ÆåÅ é¶ À°é·» ìÅð¶ ÇòÃæÅð
éÅñ ÇñÇÖÁÅ ÔË, ×ÆåÅ çÅ ÃæÅÂÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅé Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé ù ÃîÞä ñÂÆ À°Ã
çÆ â¿ÈØÅÂÆ ÇòÚ ÜÅä ñÂÆ ìÔ¹å ÃÔÅÂÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ
CE. Áå¶ ÇÜÃ ù ÜÅä Õ¶ å±¿ Çëð ÇÂÃ êÌÕÅð î¯Ô ù êzÅêå éÔÄ Ô¯ò¶º×Å Áå¶ Ô¶ ÁðÜé!
ÇÜÃ Ç×ÁÅé ç¹ÁÅðÅ Ãðì ÇòÁÅêÆ Ú¶åé ðÈê Ô¯ÇÂÁÅ ÁÅêä¶ Á³åð×Çå Ãîôà ì¹¼èÆ ç¶ ÁèÅð
Ã¿êÈðé íÈå» ù ç¶Ö¶º×Å Áå¶ À°Ã ç¶ À°êð¿å î¶ð¶ ÇòÚ ÁðæÅå ÃÇÚçÅé§ç ÃòðÈê ÇòÚ Áí¶ç
Ô¯ÇÂÁÅ ÃÇÚçÅé§ç ÔÆ ç¶Ö¶º×ÅÍ
CF. Áå¶ Ü¶ å±¿ Ãí êÅêÆÁ» å¯º íÆ ÁÇèÕ êÅê Õðé òÅñÅ ÔËº å» íÆ Ç×ÁÅé ðÈê
ÇÕôåÆ ç¹ÁÅðÅ ÇéðÃ¿ç¶Ô Ã¿êÈðé êÅê» å¯º Á¼ÛÆ êÌÕÅð åð ÜÅò¶º×ÅÍ
CG. ÇÕÀ°ºÇÕ Ô¶ ÁðÜé ÇÜò¶º êÌÜ¹ñå Á×éÆ ÂÆºèé ù íÃî Õð Çç¿çÆ ÔË òËÃ¶ ÔÆ Ç×ÁÅé
ðÈê Á×éÆ Ã¿êÈðé Õðî» ù íÃî Õð Çç¿çÆ ÔËÍ
ÇÂÕ òÅðÆ Üç¯º ÃÅèÕ À°Ú ô¹è Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔË ë¶ð À°Ô â¯ñ éÔÄ ÃÕçÅ,
î¹ó ÁÅêäÆÁ» ê¹ðÅäÆÁ» ÁÅçå» ÇòÚ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ç×ÁÅé À°Ã ù Ã¹å¿åð
Õð Çç¿çÅ ÔË Ôð ÇÕÃî çÆÁ» Õî÷¯ðÆÁ» å¯º Ã¹å¿åð Õð Çç¿çÅ ÔË, å¶ Ã¿åÅê å¯º î¹Õå Õð
Çç¿çÅ ÔË ÇÜò¶º Á×éÆ Ôð ÇÂÕ ÚÆ÷ ù íÃî Õð Çç¿çÆ ÔË ÇÂÃ¶ åð·» Ç×ÁÅé òÆ ÃÅð¶ Á½×¹ä
119
íÃî Õð Çç¿çÅ ÔË, ÃÅð¶ Á½×¹ä Ç×ÁÅé éÅñ çÈð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ Ãí å¯º êÇÔñ» ÃÅèÕ ù ÁÅêä¶
ÁÅê å¶ Áé°ôÅôé ðÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, Ã¿Üî ÇòÚ ÁÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÃÅèéÅ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ
ÔËÍ ë¶ð À°Ã ù ÁÅêäÆ Ú¶åéåÅ ù ìÌÇÔî³âÕ Ú¶åéåÅ åÕ ÇòÃæÅð ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÃÅèéÅ
ÃòË å¯º ô¹ðÈ Ô¹¿çÆ ÔË, Ú¶åéåÅ ç¶ Çì¿çÈ å¯º ô¹ðÈ Ô¹¿çÆ ÔË, ë¶ð ìÌÇÔî³â åÕ êÔ¹¿Ú Ü»çÆ ÔËÍ ÇÂÔ
ÃÅðÅ Õ¿î Ô½ñÆ-Ô½ñÆ Ô¹¿çÅ ÔË, êÇÔñ»-êÇÔñ» å°ÃÄ Ú½ÕÃ Ô¯ Õ¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ÕÅìÈ Õðç¶ Ô¯, ë¶ð îé
ù Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ Áé°íò å¯º Ã¹å¿åð ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË ë¶ð ÁÚ¶å îé ÇòÚ Ã¯Ú éÅñ òÅÔ
êËºçÅ ÔË ë¶ð ÃÅèÕ Ô÷Åð» ÔÆ ÇòÚÅð ÇÜÔó¶ À°Ôç¶ îé ÇòÚ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé À°é·» ù ç¶ÖçÅ ÔË,
ÇòÚÅðçÅ ÔË, Çòôñ¶ôé ÕðçÅ ÔË, ë¶ð À°é·» ù Ü» å» ÃòÆÕÅðçÅ ÔË Ü» ÇÂéÕÅðçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯
ÇÜÔÅ ÇÚ¿åé îé ù ÃîÞä ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ îé ÇÃ¼Ö Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÇÕÔó¶
ÇòÚÅð ñÅíçÅÇÂÕ ÔéÍ ÇÕÔó¶ ñÅíçÅÇÂÕ éÔÄÍ ë¶ð å°ÃÄ Çòò¶Õ ðÅÔÄ Ç×ÁÅé ù ê¼ÕÅ Õðç¶
Ô¯ å¶ ÇÂÕ ÇéÁÅÂ¶ÕÅðÕ çÆ åð·» ìËá Õ¶ ç¶Öç¶ Ô¯Í ÇÂÃ ê¼èð å¶ å°ÃÄ Ã¿ÃÅð çÆ ÇÕÃ¶ ÚÆ÷
éÅñ òÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÃîðÈê éÔÄ Õðç¶, Õ¯ÂÆ òÆ ÇÚ¿é ÇÜÔó¶ å°ÔÅâ¶ ÁÚ¶å ÇòÚ ÔéÍ Ô¹ä
ÃÅèÕ Ú½ÕÃ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô îé ç¶ ÁÚ¶å ÇÔ¼Ã¶ å¯º êÌíÅÇòå éÔÄ Ô¹¿çÅ, îé ÃåzÕ Ô¯ Õ¶ ç¶ÖçÅ
ÁÅê À°Ã çÅ ÇÔ¼ÃÅ éÔÄ ìäçÅÍ ÇÂÔ ê¼èð ç¶Öä ñÂÆ ÔË, å» ÔÆ ÇÂæ¶ ÃÅèÕ ñÂÆ ôìç ÇÃ¼è
ê¹ðÖ òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ ÃÅèÕ é¶ ÃîðÈêåÅ çÆ ÁÅçå Öåî Õð ÇçåÆÍ Üç¯º å°ÃÄ
Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ» éÅñ î¯Ô éÔÄ ðÖç¶ å°ÃÄ ÁÅêä¶ ÁåÆå ÇòÚ ÁÅ Ü»ç¶ Ô¯, ÁÅêä¶ ÁåÆå ù
ÜÅä Õ¶ å°ÃÄ Ãí Õ°Þ À°Ã ÇòÚ ç¶Öç¶ Ô¯, å¶ À°Ã ù Ãí ÇòÚ ç¶Öç¶ Ô¯ ÇÂÔ ÔÆ ÁÅåî ÃÅèéÅ
ÔË, ÇÂÔ ÁòÃæÅ çÆ êÌÅêåÆ ÇÕò¶º Ô¯ ÃÕçÆ ÔË? ÁÃÄ çÃ Ú¹¼Õ¶ Ô» Ü» ë¶ð ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä
éÅñ Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇÂÔ ÃÅðÅ åðÆÕÅ Á³çð ç¶ Ãëð çÅ åðÆÕÅ ÔË ÇÂÃ ù Á³åð ï¯× ÕÇÔ¿ç¶
Ôé, Á³åð î¹ÖÆ Ô¯ Õ¶ Ç×ÁÅé çÆ Ü¯åÆ ÜñÅÀ°äÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Ç×ÁÅé çÆ Ü¯åÆ
Ü×ÅÀ°ä ñÂÆ ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé, Ç×ÁÅé ÔÆ Õ¶òñ î¯Ô ù ëÈÕ Õ¶ Ã¹ÁÅÔ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ Ç×ÁÅé
çÆ ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ ò¼â¶ å¯º ò¼âÅ êÅêÆ òÆ îÅÇÂÁÅ çÆ Çîð× ÇåzôéÅ ù êÅð Õð ÃÕçÅ ÔË
ÇÜò¶º ÇÕôåÆ ÇòÚ ìËá Õ¶ å°ÃÄ çÈÃð¶ Õ¿ã¶ å¶ êÔ¹¿Ú Ü»ç¶ Ô¯, Ç×ÁÅé çÆ Ü¯åÆ éÅñ ÃÅð¶ Á½×¹ä
Ã¹ÁÅÔ ìä Ü»ç¶ Ôé, íËó¶ ÇòÚÅð òÆ Ãó Õ¶ Ã¹ÁÅÔ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, îé ç¶ ÃÅð¶ Ã¿Ã¶ Öåî Ô¯
Ü»ç¶ ÔéÍ Ç×ÁÅé Áå¶ ÃÔÆ îÅð× çðôé éÅñ ÇÂÕ êÅêÆ òÆ ÜÆòé îéð¯æ êÌÅêå Õð ñËºçÅ
ÔË, ÇÂÇåÔÅÃ ÇòÚ¯º ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÇîÃÅñ» ÇçåÆÁ» ÜÅ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ ×Ì¿æ» ÇòÚ¯º ìÔ¹å ÃÅðÆÁ»
ÇîÃÅñ» ÇçåÆÁ» ÜÅ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ ìÅñîÆÕ íÅðåÆ êð¿êðÅ Áé°ÃÅð ÇÂÕ ÇîÃÅñ ÔË Ã¯ñ (Saul)
ÇÂÃÅÂÆ îå çÆ ÇîÃÅñ ÔË ÇîñÅð¶êÅ (Milarepa) Çå¼ìåÆ êð¿êðÅ ÇòÚ ÔË, Á¼Ü ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆ
ÇÂÔ ×¼ñ ÃîÞ ñËä ÇÕ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇéÖ¶èä çÅ Õ¯ÂÆ ëÅÇÂçÅ éÔÄ, Ôð ÇÂÕ ç¶ Á³çð
À°Ô Ãîð¼æÅ À°Ô ÃîÞ ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ô ÁÅêä¶ Á³åð Ç×ÁÅé çÆ Ü¯å Ü×Å Õ¶ ÁÅêäÆ ÕÅÇÂÁÅ
Õñê Õð ÃÕçÅ ÔËÍ ÃòË-Ã¹èÅð çÆ Á³å ÇòÚ ÁÅåî ÃÅèéÅ çÅ ðÈê ñË ñËºçÅ ÔË å¶ ÇÂÃ ÔÅñå
ÇòÚ å°ÃÄ À°Ã òÅÇÔ×¹ðÈ ù ÔÆ Ãí ÇòÚ ç¶Öç¶ Ô¯ å¶ Ãí ù À°Ã ÇòÚ ç¶Öç¶ Ô¯Í
CH. ÇÂÃ ñÂÆ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ç×ÁÅé òð×Å êÇòåz Õðé òÅñÅ ÇéðÃ¿ç¶Ô Õ°Þ íÆ
éÔÄ ÔËÍ À¹Ã Ç×ÁÅé ù ÇÕåé¶ Õ° Ãî¶º å¯º ÁÅêä¶ ÁÅê Ãî ì¹Çè ç¹ÁÅðÅ ï¯× ðÅÔÄ Á¼ÛÆ êÌÕÅð
ô¹è Á³åôÕðä Ô¯ÇÂÁÅ ê¹ðô ÁÅåîÅ ÇòÚ Áé°íò ÕðçÅ ÔËÍ
CI. Áå¶ Ô¶ ÁðÜé! ÇÜÇå¿çð¶ ååêð Ô¯ÇÂÁÅ ôðèÅòÅé ê¹ðô Ç×ÁÅé ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ
ÔËÍ Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¯ Õ¶ å¼å ÇÛé í×òå êÌÅêå ðÈê êðî ô»å ù êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
D@. Áå¶ Ô¶ ÁðÜé! í×òå Çòô¶ ù éÅ ÜÅéäòÅñÅ åæÅ ôðèÅ ÔÆäÅ Áå¶ Ã¿ÇÃÁ» ï°Õå
ê¹ðô êÌîÅðæ å¯º ízôà Ô¯ Ü»çÅ ÔË À°é·» ÇòÚ¯º íÆ ô¿ÕÅòÅé ê¹ðô òÅÃå¶ éÅ Ã¹Ö ÔË Áå¶ éÅ ÇÂÔ
ñ¯Õ ÔË éÅ êðñ¯Õ ÔË, ÁðæÅå ÇÂÔ ñ¯Õ Áå¶ êðñ¯Õ ç¯é¯º ÔÆ À°Ã òÅÃå¶ ízôà Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
120
Ç×ÁÅé çÆÁ» ÃÅðÆÁ» êÌäÅñÆÁ» ÇòÚ¯º ÁÇèÁÅåîÕ Ç×ÁÅé Ãí å¯º À°ÚÅ ÔË, ÇÂÔ
Ç×ÁÅé Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ Õ¶ êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, Ãí å¯º êÇò¼åð Ç×ÁÅé ÁÅåîÅ çÅ Ç×ÁÅé ÔË, Ú¶åéåÅ
çÅ Çì¿çÈ ÔË ÇÜÔóÅ å°ÔÅâÆ ÃÇå ù ÜÅéä çÆ ÇêÁÅÃ Çåzêå Õð Çç¿çÅ ÔË, Üç¯º ÃÅèÕ ù
ÁÅêä¶ Á³çð òÃç¶ å¶ êÈðé íð¯ÃÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÁÅåîÅ å¶ íð¯ÃÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ×¹ðÈ å¶ íð¯ÃÅ
Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ×Ì¿æ» ù ÃîÞä ñ× êËºçÅ ÔËÍ ×¹ðÈÁ» çÆ ÇÃÇÖÁÅ ÃîÞä ñ× êËºçÅ ÔË ë¶ð
À°Ô ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ Çìé» ÇÕÃ¶ ×ñåÆ ÕðÕ¶ Õðé ç¶ ÕÅìñ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÁÅêäÅ Ãî»
ÁÜÅÂÆº éÔÄ ×¹ÁÅÀ°ºçÅ, îé ù ç½óé å¯º ð¯ÕçÅ ÔË å¶ îé çÆÁ» ôÕåÆÁ» ù ì¶Áðæ éÔÄ
ÜÅä Çç¿çÅ, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ç×ÁÅé Ú¶åéåÅ ç¶ Çì¿çÈ åÕ êÔ¹¿Úä ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÅ ÔËÍ Ççzó·
ÇòôòÅô, ôðèÅ, ÇÂÕÅ×ð îé, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ êÈðÅ Ã¿Üî, Çéðñ¶ê Áå¶ Çéð¿åð ÃÅèéÅ ç¹ÁÅðÅ
Ãí ÇòÚ ìÌÔî ç¶ÖäÅ, ìÌÔî ÇòÚ Ãí ù ç¶ÖäÅÍ ÁÅåî Ç×ÁÅé å¯º À°åî Õ¯ÂÆ Ç×ÁÅé éÔÄ
ÔË ÁÅåî Ç×ÁÅé éÅñ êÈðÆ ô»åÆ ÇîñçÆ ÔË å¶ ÃÅð¶ ô¿Õ¶ éÇòðå Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
À°éåÅñÆò» ôñ¯Õ ÃÅð¶ ÃÅèÕ» ñÂÆ ÁåÆ ÁÅòôÕ ÔËÍ ÇÂÃ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ çÃç¶ Ôé
ÇÕ ôðèÅ, îé çÆ ÇÂÕÅ×ðåÅ å¶ ÇÜÃ îÅð× å¶ å°ÃÄ Úñ ðÔ¶ Ô¯ À°Ã ñÂÆ å°ÔÅâ¶ îé ÇòÚ
ÃÇåÕÅð Ô¯äÅ ÷ðÈðÆ ÔËÍ ÇÂ¿çÌÆÁ» å¶ Ã¿Üî Ô¯äÅ ÁÅòôÕ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» îé ç¶ ÕÅìÈ ÇòÚ Ô¹¿çÆÁ»
Ôé, ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ ÕÅðä ìÔ¹å òÅðÆ îé ÇÖñÇðÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ íËóÆÁ» ÁÅçå» ÇòÚ êË Ü»çÅ
ÔË, ÇÂÃ ñÂÆ ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ ìÔ¹å ÁÅòôÕ ÔË, îé çÆ ÇÂÕÅ×ðåÅ éÅñ, ôðèÅ éÅñ
å¶ Ã¿Üî éÅñ îé çÆ ô»åÆ êÌÅêå ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ
êð ÇÜÃ ÇòÚ éÅ ÇêÁÅð ÔË, éÅ ôðèÅ ÔË, éÅ Á³çð çÆ ÁÅåîÅ ñÂÆ Õ¯ÂÆ ÃÇåÕÅð
ÔË, éÅ Á³çð ç¶ îÅñÕ ñÂÆ Õ¯ÂÆ ÃÇåÕÅð ÔË, éÅ Á³çð ç¶ ÚÅéä ñÂÆ Õ¯ÂÆ ÃÇåÕÅð ÔË,
ÇÜÔóÅ Ô¯ºç ù ÔÆ ô¿Õ¶ éÅñ ç¶ÖçÅ ÔË ÇÜÃ çÅ Õ¯ÂÆ ÇòôòÅô éÔÄ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù Öåî
Õð ñËºçÅ ÔËÍ À°Ô ÁÅêä¶ îé çÆ Úó·çÆ ÕñÅ ù ÕçÆ ç¶Ö ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ, ÇéÖ¶èÆ íÇðÁÅ
îé éÅ å» ìÅÔð Ãëñ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, éÅ ÔÆ Á³çð ç¶ Ãëð å¶ Ãëñ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ï¯×Æ Üç¯º
ô¿Õ¶ íð¶ îé çÆ ×¼ñ Õðç¶ Ôé À°é·» çÅ íÅò À°Ã îé å¯º Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ çÅ îÅð× çðôé
ì¹¼èÆ éÔÄ ÕðçÆ, ÇÜÔóÅ îé ì¹¼èÆ å¯º ÁÅêäÆ ÇçôÅ éÔÄ ñËºçÅ À°Ô ÃçÅ ÔÆ ô¿Õ¶ ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ
ÔË å¶ ÇéðäÅ òÆ éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ îé Õ°Þ òÆ êÌÅêå éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ ÇÜÃ çÅ
îé Áô»å Ô¯ò¶, ÇòØé» çÅ íÇðÁÅ Ô¯ò¶, ÇÜÃ ÇòÚ Õ¯ÂÆ ôðèÅ éÅ Ô¯ò¶, ÁÅêäÆ ÃÅèéÅ å¶
ÇòôòÅô éÅ Ô¯ò¶, À°Ã ÇòÚ ÁÅåî ÇòôòÅô éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÅÍ À°Ã ÇòÚ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ Áå¶
Ççzó·åÅ òÆ éÔÄ Ô¹¿çÆ À°Ã çÅ ÜÆòé ç¹Ö íÇðÁÅ Ô¹¿çÅ ÔË, Ã¿åÅÇêÁÅ Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ À°Ã ç¶
êÌÃ¿é Ô¯ä ç¶ Õ¯ÂÆ ÕÅðä éÔÄ Ô¹¿çÅÍ À°éåÅñÆò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ Çìé» ÇêÁÅð
å¯º, ôðèÅ å¯º, Ã¿Üî å¯º Ç×ÁÅé éÔÄ êÌÅêå ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ÁÃÄ À°çÅÔðä» ÃÇÔå çÇÃÁÅ
ÔË ÇÕò¶º êÅêÆ òÆ Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðÕ¶ ôðèÅ èÅðé ÕðÕ¶ ô»åÆ êÌÅêå Õðé ç¶ ÕÅìñ ìä
Ü»ç¶ Ôé å¶ ÁÅåî îÅð× å¶ Úñä ñ× êËºç¶ Ôé êð ÇÜé·» ç¶ îé ÇÖñð¶ êÂ¶ Ôé, ÇÜÔó¶
ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÕÅìÈ Õðé çÅ Õ¯ÂÆ ïåé éÔÄ Õðç¶ ÇÜé·» ù ÃòË å¶ íð¯ÃÅ éÔÄ, Ô¯ºç çÆ ÃÈÞ
éÔÄ, òÅÇÔ×¹ðÈ å¶ íð¯ÃÅ éÔÄ À°Ô ÃçÅ ÔÆ ç¹ÖÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
ÇÂÕÅ×ðåÅ çÅ ÇòÃæÅð ÕðÕ¶ ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ Ã¿Üî çÅ ÁÇíÁÅÃ Õðé éÅñ îé çÆÁ»
ôÕåÆÁ» ì¶Á³å Ô¯ Ü»çÆÁ» Ô»Í ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ Áå¶ ÇÂÕÅ×ðåÅ çÆ ôÕåÆ Õ¯ÂÆ òÆ êÌÅêå
Õð ÃÕçÅ ÔËÍ Ü¶ ÇÂÕ Ú¯ð å¶ ÃÅèÕ ç¯é» ù ÇÂÕ Õîð¶ ÇòÚ ÇìáÅ ÇçåÅ ÜÅò¶ å¶ ÕîðÅ ÔÆð¶
ÜòÅÔðÅå» éÅñ íÇðÁÅ ÇêÁÅ Ô¯ò¶, Ú¯ð òè¶ð¶ Ú¿×Æ åð·» ÇÂÕÅ×ð ÇÚå Ô¯ ÃÕ¶×Å ÃÅèÕ å¯º
ÇÕå¶ òè¶ð¶ Ú¿×Æ åð·»Í ÃÅèÕ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË À°Ô ÁÅêäÆÁ» ôÕåÆÁ» ô»åÆ çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ
ÇÂÕÅ×ð Õð¶ À°Ã å¯º ìÅÁç ÒÁÅåî îÅð×Ó å¶ Úñ¶, êÈ¹ðÅ À°Ô ÔË ÇÜÃ çÅ îé ÇÂÕÅ×ð ÔËÍ
121
êð Õ¯ÂÆ ôðèÅ éÔÄ ÁÅåîÅ çÆ Ô¯ºç ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÇòôòÅô éÔÄ, À°Ã ù ÃòË çÆ Ô¯ºç çÆ ÃÚÅÂÆ
çÅ ÔÆ éÔÄ êåÅ, À°Ô å» Õ¶òñ À°é·» ÇòÇôÁ» ù ÔÆ ÜÅäçÅ ÔË ÇÜÔóÅ À°Ô í¯×çÅ ÔË, ÁÅåî
îÅð× Ãí å¯º ÇêÁÅðÅ ÃÅæÆ å¶ ÁÅ×È ÔË ÇòôòÅô Áå¶ ôðèÅ å¯º Çìé» ÇÂÕÅ×ðåÅ çÆ ôÕåÆ
Áå¶ ÃÅèéÅ Õ°ðÅÔ¶ êÅ ÃÕçÆ ÔË, Ü¶ ç¹ðÅÚÅðÆ òÆ ôðèÅ çÅ ÇòÃåÅð Õð ñò¶, ÕÅÇÂÁÅ Õñê
Õð ñò¶ å» À°Ô ÁÅåî ÃÅèéÅ åÕ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔËÍ
DA. Áå¶ Ô¶ èé§Ü¶ Ãîåì ì¹Çè ðÈê ï¯× ç¹ÁÅðÅ ÇÜÃ é¶ Ã¿êÈðé Õðî í×òÅé Áðêé
Õð Ççå¶ Ôé Áå¶ Ç×ÁÅé ç¹ÁÅðÅ ÇÜÃ ç¶ ÃÅð¶ Ã¿Ã¶ éôà Ô¯ ×Â¶ Ôé, ÁËÃ¶ êÌîÅåî êðÅÇÂä
ê¹ðô ç¶ Õðî ì¿Çé·ÁÅ éÔÄ Õðç¶Í
DB. ÇÂÃ å¯º ÔÆ íðå ò¿ôÆ ÁðÜé å±¿ Ãî ì¹¼èÆ ðÈê ï¯× ÇòÚ ÃÇæå Ô¯ Áå¶ Ç×ÁÅé
Ã¶ À°åê³é Ô¯Â¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ ÃÇæå ÇÂÃ ÁÅêä¶ Ã¿ÇÃÁ» ù Ç×ÁÅé ðÈê Öó× ç¹ÁÅðÅ Û¶çé
ÕðÕ¶ ï¹¼è ñÂÆ ÃÅòèÅé Ô¯ ÜÅÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ ï¯× ôìç çÆ òðå¯º À°é·» Õðî» ñÂÆ, À°é·» Õ¿î» ñÂÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ
ÔË ÇÜÔó¶ Ü¹×å éÅñ ÕÆå¶ ÜÅä, À°Ô Õðî ÇÜÔó¶ ñ¯Õ íñÅÂÆ ç¶ Ô¯ä ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Õðî ï¯×Æ
ñÂÆ ì¿èé éÔÄ ìäç¶, Õðî ÕçÆ ì¿èé éÔÄ ìäç¶, ì¿èé ìäç¶ Ôé - ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ, ÇÂ¼ÛÅ
ÔÆ ì¿èé ìäçÆ ÔË êð ÇÜé·» é¶ ÁÅåî Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ÇñÁÅ ÔË À°é·» ñÂÆ ÇÂ¼ÛÅ çÅ Õ¯ÂÆ
îÔ¼åò éÔÄ, À°Ô Õðî» ÕðÕ¶ òÆ î°Õå ÔéÍ
À°åî êçòÆ êÌÅêå Õðé ç¶ Çå¿é åðÆÕ¶ Ôé - êÇÔñ» Üç¯º îé ç¶ ÃÅð¶ ×¹ä ÇÂÕ
Ã¹ð Ô¯ Õ¶ Õ¿î Õðé ñ× êËä, ô»åÆ êÌÅêå Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ÇÂÕÅ×ð ÇÂÕ Ã¹ð å¶ ÇÂÕ ÃÅð îé
éÅñ ÕÆåÆ ÇâÀ±àÆ ÇéôÕÅî Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÆ ÔË, ï¯× çÆ À°åî êçòÆ çÆ êÌÅêåÆ å°ÃÄ ô¿Õ¶ éÇòðå
ÕðÕ¶ òÆ Õð ÃÕç¶ Ô¯ Çéðä¶ éÅñ Õð ÃÕç¶ Ô¯, ÇéôÚ¶ éÅñ Õð ÃÕç¶ Ô¯, åÆÃðÅ åðÆÕÅ ÔË
Á³åð Ç×ÁÅé Ü¯ ÁÅåî ÃÅèéÅ ñÂÆ ÁåÆ ÁÅòôÕ ÔËÍ
ÁÅú, ÁÃÄ ì¹¼èÆ Áå¶ Á³åð Ç×ÁÅé ÇòÚ í¶ç ÜÅä ñÂÆÂ¶ Áå¶ ÇÂé·» ç¯Ô» çÆÁ»
ôÕåÆÁ» òÆ ÜÅä ñÂÆÂ¶ ÇÜÃ ÃÅèÕ çÆ åÆÖä ì¹¼èÆ Çòò¶ÕÆ ÔË À°Ô ÁÅêä¶ ÕÅðÜ Ã¯ÞÆ éÅñ
Õð ÃÕçÅ ÔË å¶ ëñ Áðêä Õð ÃÕçÅ ÔË, ÇÜÃ é¶ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé Á¿çð¯º êÌÅêå ÕÆåÅ Ô¯ò¶
ÇÜÔóÅ Ç×ÁÅé Ãí å¯º êÇò¼åð Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ã ù ÁÅåîÅ ÇòÚ êÈðÅ ÇòôòÅô Ô¹¿çÅ ÔË, ÁÅåîÅ
çÆ Ô¯ºç ÇòÚ êÈðÅ ÇòôòÅô Ô¹¿çÅ ÔËÍ
îé å» ìÔ¹å ÃÅðÅ Ãî» çÉ¿ç ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ç½ÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, îËº ÇÂÔ Õð» éÅ
Õð»Í ÇÂÔ Ú¿×Å ÔË ÇÂÔ îÅóÅ ÔËÍ ÇÂÔ ñÅíÕÅðÆ Ô¯ò¶×Å ÇÂÔ éÔÄ ñÅíÕÅðÆ Ô¯ò¶×ÅÍ ÇÂÃ îé
çÆ ÇÂÔ ÃîðæÅ éÔÄ ÇÕ ÇÂÔ Çòò¶ÕÆ Ô¯ ÃÕ¶, ÇéðäÅ Õð ÃÕ¶, ëËÃñÅ ñË ÃÕ¶Í ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ îé
ù Ã¿Õñê, ÇòÕñê ÁÅåîÕ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ (îËº ÇÂÔ Õð» éÅ Õð») êð Üç¯º ÇÂÃ îé ù À°Ú¶
ÇÚ¿åÕ çÆ ÃñÅÔ Çîñ Ü»çÆ ÔË ë¶ð ÇÂÔ ÇéðäÅ ÕðçÅ ÔËÍ
À°ÚÆ ì¹¼èÆ îé ù Çòò¶ÕÆ Ô¯ä ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ ÇÃ¼è Ô¹¿çÆ ÔË, ÕÆ áÆÕ ÔË, ÕÆ ×ñå ÔË
À°Ô ëËÃñÅ ñËä ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÆ ÔË êð ÁÅåîÅ çÅ Ç×ÁÅé ì¹¼èÆ å¯º êð·¶ ÔË, Õ¶òñ ÁÅåî
ÇÚ¿åé ÔÆ ÁÅåî Ç×ÁÅé ç¶ ÃÕçÅ ÔËÍ êÇò¼åð ì¹¼èÆ â±¿ØÆ À°åð Ü»çÆ ÔË, êð ÃÈÖôî ê¼èð
åÕ å¶ À°Ú¶ ê¼èð åÕ Õ¶òñ ÁÅåî ÇÚ¿åé ÔÆ êÔ¹¿ÚÅ ÃÕçÅ ÔË, Áé°íòÆ Á³åð Ç×ÁÅé æ¯ó·Å
æ¯ó·Å ÕðÕ¶ éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÂÔ å» Ã¹íÅÇòÕ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÔ À°ç¯º ÁÅÀ°ºçÅ ÔË Üç¯º ÃÅèÕ ÁÅêäÆ
çñÆñ ÁÅêäÅ ÇÚ¿åé Ãîðêä Õð Çç¿çÅ ÔËÍ
122
ÃÅâÆ À°é·» ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð» éÅñ ÁÃÇÔîåÆ ÔË, ÇÜÔó¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ì¹¼èÆ éÅñ
Ã¹å¿åðåÅ Çîñ ÃÕçÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ç¯ òµÖ-ò¼Ö ôÕåÆÁ» Õ¿î Õð ðÔÆÁ» ÔéÍ ÇÂÕ ÔË À°Ú¶ À°áäÅ
À°éåÆ Õðé çÆ ôÕåÆ ÇÜÃ ù ÇåzôéÅ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂÃ ðÅÔÄ è¹ð êÔ¹¿Ú Õ¶ òÆ ÇåzêåÆ éÔÄ
Ô¹¿çÆ, ÇåzêåÆ À°éåÆ À°Ú¶ À°áä å¶ Áè¯×åÆ À°åêåÆ çÅ Ü¯ó ÔË ÇÂé·» ôÕåÆÁ» çÅ Ü¯ó ÔË,
çñÆñ îé°¼Ö çÆ Õ¯Çôô ÔË åÅÕå ÔË, ÁÅåî ÇÚ¿åé Áé°íòÆ Ç×ÁÅé ÇÂñÅÔÆ ÔË, Áé°íòÆ
Ç×ÁÅé ÇìñÕ°ñ òÖðÅ ÔË, ì¹¼èÆ çÅ Ç×ÁÅé Çì«Õñ òÖðÅ ÔËÍ ì¹¼èÆ ç¶ Ç×ÁÅé éÅñ å°ÃÄ
Ú¶åéåÅ ç¶ ÃÈÖôî ê¼èð åÕ êÔ¹¿Ú ÃÕç¶ Ô¯ êð Áé°íòÆ Ç×ÁÅé å¯º Çìé» å°ÃÄ ÁÅåîÕ Ç×ÁÅé
éÔÄ êÌÅêå Õð ÃÕç¶, å°ÃÄ Á¿çð ç¶ Ç×ÁÅé ç¶ Ã¯î¶ å¶ éÔÄ êÔ¹¿Ú ÃÕç¶, ÇÂÔ Áé°íòÆ Ç×ÁÅé
À°ç¯º ÔÆ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, Üç¯º å¹ÃÄ ÁÅêäÅ åÅä ñÅ Õ¶ æ¼Õ Ü»ç¶ Ô¯Í
Áé°íòÆ Ç×ÁÅé çÆÁ» ì¶Á³å ôÕåÆÁ» ÔéÍ À°Ô ÃÅèÕ çÆÁ» ì¶óÆÁ» ì¿èé å¯ó ÃÕçÅ
ÔË, À°Ô ì¶óÆÁ» à¹¼àä å¯º ìÅÁç ì¹¼èÆ ç¶ ÇòÚÅð» å¯º êð·¶ Ô¯ Õ¶ À°Ú¶ À°á Õ¶ ÔÆ Á³çð çÆ ôÕåÆ
êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜæ¯º ÃÅðÅ Ç×ÁÅé ë¹àçÅ ÔË, À°Ô Ã¯îÅ ÔË ÁÅåîÅ Çéð¯ñ ÁÅåîÅ, Üç¯º åÕ
å°ÃÄ ÇÕÃ¶ Ô¯ð Ç×ÁÅé å¶ Çéðíð ðÔ¯×¶ Ü» ÇÕÃ¶ Ô¯ð ôÕåÆ å¶ Çéðíð ðÔ¯×¶ íÅò¶º êËÃ¶ å¶,
ÇÃÔå å¶, îé å¶ ì¹¼èÆ å¶ À°ç¯º åÕ å°ÃÄ ÁèÈð¶ Ô¯, êÈðéåÅ å» Á³çð çÆ åÅÕå éÅñ ÔÆ Ô¹¿çÆ
ÔË, ìÅÔð çÆÁ» ÃÅðÆÁ» ôÕåÆÁ» ÃÆîå ÔéÍ Ü¶ å°ÃÄ ÃÅðÅ èé òðå ñò,¯ ÖðÚ ñò¯; ÃÅð¶
Çîåð, ÃÅðÆ ì¹¼èÆ ÇÂé·» ÇòÚ¯º Õ°Þ òÆ å°ÔÅù Áé°íòÆ Ç×ÁÅé éÔÄ ç¶ ÃÕç¶Í
ÇÂÕåÅñÆò¶º ìåÅñÆò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ ÁðÜé ù îÅÇÂÁÅ çÅ ÇòÜËÂÆ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂé·»
ôñ¯Õ» å¯º êÌ×à Ô¹¿çÅ ÔË, Ã¼ÚÅ èé Á³çð çÆ ôÕåÆ ÔË, ÇÔ¿îå, îé¯ìñ, ÇéðíËåÅ Áå¶ â¿ÈØÅ
Çòò¶Õ Ç×ÁÅéÍ ÇÜÃ Ççé ÃÅèÕ ÁÅêä¶ Á³çð ç¶Öä ñ× êËºçÅ ÔË À°Ã Ççé å¯º ÔÆ À°Ô ÁÅêä¶
Á³çð å¯º ÜÅä±¿ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, Ü¶ À°Ô ÃÅèéÅ ç¶ îÅð× å¶ å°ðçÅ ðÔ¶, À°Ô ÃÅð¶ ê¼èð» å¶ ÔÆ
Ã¹å¿åð Ô¯ Ü»çÅ ÔË Áå¶ Á³å ÇòÚ Áé°íòÆ Ç×ÁÅé çÅ ÁÇèÕÅðÆ ìä Ü»çÅ ÔË, Áé°íòÆ
Ç×ÁÅé ðÅÔÄ ÔÆ Ç×ÁÅé çÅ êÌÕÅô Ô¹¿çÅ ÔË, Áé°íòÆ Ç×ÁÅé ÔÆ À°åî Ç×ÁÅé ÔËÍ
ÇÂæ¶ Ú½æ¶ ÁÇèÁÅÂ¶ çÅ Á³å Ô¹¿çÅ ÔË ÇÂÃ ÇòÚ Õðî ëñ ÇåÁÅ×ä çÅ Ç×ÁÅé çÇÃÁÅ
Ç×ÁÅ ÔËÍ
123
ê³Üò» ÁÇèÁÅÂ¶
Õðî ÇåÁÅ×ä çÅ Ç×ÁÅé
A. ÁðÜé ÕÇÔä ñ¼×¶, Ô¶ Ç´ôé! å°ÃÄ Õðî ç¶ ÇåÁÅ× ñÂÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ô¯, Õðî ï¯×
çÆ òÆ ÇÃëå Õðç¶ Ô¯, îËù ÇéðäÅ ÕðÕ¶ ç¼Ã¯, ÇÂé·» ç¯é» ÇòÚ¯º À°åî ÇÕÔóÅ ÔË?
B. Ç´ôé ÜÆ ìÚé Õðç¶ Ôé - ç¯é¯º ÔÆ Õðî ï¯× Áå¶ Õðî ÇåÁÅ× î¹ÕåÆ Çç¿ç¶
Ôé êð ç¯é» ÇòÚ¯º Õðî ç¶ ÇåÁÅ× éÅñ¯º Õðî ï¯× À°åî ÔËÍ
C. Ô¶ îÔ»ìÅÔ¯! ÇÜÔóÅ éÅ ÇÕÃ¶ éÅñ çÉËô ÕðçÅ ÔË, éÅ Õ°Û ñËä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ ÔË,
ÇÜÔóÅ ÃÅð¶ çÉ¿ç» å¯º î¹Õå ÔË (íÅò Ã¹Ö ç¹Ö å¯º îÅé ÁêîÅé å¯º) À°Ã ù Ã¿ÇéÁÅÃÆ ÜÅä¯,
À°Ô ÃÇÔÜ ÔÆ Ã¿ÃÅð ç¶ ì¿èé» å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ÇåÁÅ× çÅ îÅð× ÇòÃåÅð éÅñ çÃç¶ Ôé, Ú½æ¶ ÁÇèÁÅÂ¶ ÇòÚ À°é·» é¶
Ö¯ñ· Õ¶ çÇÃÁÅ ÔË êð À°Ã éÅñ ÁðÜé ç¶ îé ÇòÚ Ô¯ð íðî êË Ü»çÅ ÔË, ìÔ¹å òÅðÆ Ú¶ñ¶
×¹ðÈ çÆ ÇÃÇÖÁÅ ù î³éç¶ éÔÄ, À°Ã çÅ ÕÅðä À°é·» çÆ ì¹¼èÆ Ô¹¿çÆ ÔË, À°é·» çÆ ì¹¼èÆ À°Ã
ê¼èð çÆ éÔÄ Ô¹¿çÆ ÇÜÃ ê¼èð çÆ ×¹ðÈ çÆ ì¹¼èÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ×¹ðÈ çÆ Ú¶åéÅ òÆ À°Ú ê¼èð çÆ
Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ ×¹ðÈ À°Ú¶ ê¼èð å¯º ÇÃÇÖÁÅ Çç¿çÅ ÔË, ôðèÅ¬ Ú¶ñ¶ À°Ã ù êÕó éÔÄ ÃÕç¶,
ìÔ¹å òÅðÆ À°é·» çÆ ÃîÞ ÇòÚ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÆ, ÁÅêÃ ÇòÚ ×¼ñìÅå çÆ ÕîÆ ðÇÔ Ü»çÆ ÔË
ÇÕÀ°ºÇÕ Ú¶ñÅ ÃîÇÞÁÅ ÔÆ éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°Ô ê¹ÛçÅ òÆ éÔÄ êð ×¹ðÈ ìÅð-ìÅð çÔ¹ðÅÀ°ºçÅ ÔË å¶
Ô½ñÆ Ô½ñÆ ×¼ñ À°é·» ç¶ êÕó ÇòÚ ÁÅÀ°ä ñ× êËºçÆ ÔË å¶ À°Ô òè¶ðÆ À°ÚÆ ÇÃÇÖÁÅ ñÂÆ
ÇåÁÅð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ Ç´ôé ÜÆ òð×¶ îÔÅé ×¹ðÈ ÔÆ ÇÃÇÖÁÅ ù ìÅð-ìÅð ç½ÔðÅÁ ðÔ¶ ÔéÍ
×ÆåÅ ÇòÚ ÃÅù À°Ô ÔÆ À°êç¶ô ò¼Ö-ò¼Ö ê¼èð» å¯º, ò¼Ö-ò¼Ö é÷ðÆÂ¶ å¯º Ãêôà ÕÆåÅ Ç×ÁÅ
ÔË, ×¹ðÈ ìÅð ìÅð çÃ Õ¶ æÕçÅ éÔÄ å¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÃ ç¶ îé çÆ í¹¼Ö ÔË ÇÜÔóÅ ÜÅéäÅ
ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË À°Ã ù êÌôé ê¹Ûä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé å¶ ÁÅêä¶ ô¿Õ¶ éÇòðå Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ
ÁðÜé ÃÅð¶ îÅð×» çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË å» Ü¯ À°Ô ÇéðäÅ Õð ÃÕ¶
ÇÕ À°Ã é¶ ÇÕÔó¶ îÅð× å¶ ÚñäÅ ÔË å¶ ÇÕò¶º ÚñäÅ ÔË? À°Ô Ç´ôé ÜÆ å¯º ê¹ÛçÅ ÔË ÇÕ
Ç´ôé ÜÆ À°Ã ù À°Ã îÅð× çÅ Ç×ÁÅé ÕðÅÀ°ä ÇÜÔóÅ À°Ã ù êðî Áé§ç ÁòÃæÅ ÇòÚ
ñË ÜÅò¶Í íÅò¶º Ç´ôé ÜÆ À°Ã ù ç¯é¯º îÅð×» çÅ Ç×ÁÅé Çç¿ç¶ Ôé - Õðî å¶ ÇåÁÅ× êð
À°Ô ÁðÜé ù Ô½ñÆ Ô½ñÆ Õðî îÅð× å¶ ñË å°ðç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ ÁðÜé À°êðÅî ÔË å¶ À°êðÅîåÅ
ÇòÚ ÁÅêäÅ ëð÷ í¹¼ñ Ç×ÁÅ ÔË å¶ ÇåÁÅ×Æ Ô¯ Õ¶ Ãí ÕÅÃÆ å¯º Û°àÕÅðÅ êÅÀ°äÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË,
ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ å°ÔÅù Õðî å¶ ëñ ç¯é» çÅ ÔÆ ÇåÁÅ× ÕðéÅ êËºçÅ ÔË, Õðî ç¶ îÅð×
å¶ ëñ çÅ ÇåÁÅ× ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË å¶ Õðî Çéðñ¶ê Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ Ü»ç¶ ÔéÍ ç¯é¯º ÔÆ îÅð×,
ÇåÁÅ× çÅ îÅð× å¶ Õðî çÅ îÅð× À°åî Ôé êð Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Õðî çÅ îÅð×
çÃç¶ Ô¯Â¶ ÁðÜé ù À°ÃçÅ Áé°ÁÅÂÆ ìäÅÀ°ºç¶ Ôé å¶ Õðî ç¶ îÅð× å¶ Ú¼ñä ñÂÆ êÌ¶ðéÅ
Õðç¶ ÔéÍ À°Ã ç¶ ÇÂÔ ÕÅðé Ôé - A. ÁðÜé î¯Ô ÇòÚ ×ÌÇÃÁÅ ØìðÅÇÂÁÅ ÇêÁÅ ÔË, ç¹ÖÆ
ÔË B. ç¹ÖÆ Ô¯ Õ¶ ÔÆ À°Ô ÇåÁÅ× çÆ ×¼ñ Õð ÇðÔÅ ÔË Ü¯ Õ¶òñ ÇÂÕ êñÅÇÂé ÔË À°Ô Â¶Ã
ò¶ñ¶ Ãí Õ°Þ Ú¿×Æ åð·» ç¶Ö éÔÄ ÃÕçÅ, À°Ã Õ¯ñ ÇÂÃ ò¶ñ¶ ÃÅÔÃ òÆ éÔÄ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêäÆ
ØìðÅÔà å¶ íðî» çÅ Áé°íò Õð ÃÕ¶ C. À°Ô Õ¶òñ ÇÂÕ Ã¹ÁÅðæÆ ÔË, À°Ô ÁÅêä¶ ìÅð¶ ÔÆ
Ã¯Ú ÇðÔÅ ÔË D. ÇÂÕ ï¯è¶ ñÂÆ ÇåÁÅ× ìÅð¶ Ã¯ÚäÅ Õ¶òñ ÇÂÕ ì¹÷ÇçñÆ ÔË, Õî÷¯ðÆ ÔËÍ ï°¼è
éÅ ÕðéÅ, ÇåÁÅ× Õð ç¶äÅ, ï°¼è ç¶ îËçÅé å¯º ç½ó ÜÅäÅ, ÇÂé·» ×¼ñ» çÅ ÇåÁÅ× éÅñ
124
Õ¯ÂÆ Ãì¿è éÔÄÍ ÇÂÔ ×¼ñ Ãêôà ÔË ÇÕ ÁðÜé éÅ å» ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ñÂÆ ÇåÁÅð ÔË, éÅ
ÔÆ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ Úñä ñÂÆ ÇåÁÅð ÔËÍ
ÁÃÄ À°å¶ ÇÂÔ ç¼Ã ÁÅÂ¶ Ô» ÇÕ ÇåÁÅ× çÅ îÅð× ìÔ¹å æ¯ó·¶ òâíÅÇ×Á» òÅÃå¶ ÔË
ÁÅî îé°¼Ö å» Õðî ç¶ îÅð× å¶ ÔÆ Úñ ÃÕçÅ ÔËÍ Ã¿ÃÅðÕ îé°¼Ö» ñÂÆ Õðî ç¶ îÅð× å¯º
Çìé» Ô¯ð Õ¯ÂÆ îÅð× éÔÄ ÔË, ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ ç¯é¯º ÔÆ Õðî å¶ ëñ çÅ ÇåÁÅ× ÕÆåÅ
Ü»çÅ ÔËÍ Ç×ÁÅé çÆ Á×éÆ Õðî» ç¶ ëñ ù ëÈÕ Çç¿çÆ ÔËÍ éÅ Õ¯ÂÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÇÔ¿çÆ ÔË, éÅ
Õ¯ÂÆ Õðî å¶ éÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ ëñÍ ÇÜÔó¶ Õðî ÇåÁÅ×Æ ÕðçÅ ÔË À°Ô Ã¿ÃÅðÕ îé°¼Ö» ç¶ Õðî»
å¯º ÇìñÕ°ñ ò¼Ö Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ Õðî ÇåÁÅ×Æ Õðç¶ Ôé À°Ô À°Ãç¶ ÇåÁÅ× ù ê¼ÕÅ Õðé
ñÂÆ, â±¿ØÅ Õðé ñÂÆ Ô¹¿ç¶ Ôé å» Ü¯ À°Ô ×Èó· Ç×ÁÅé å¼å çÆ êÌÅêåÆ Õð ÃÕ¶, ÇåÁÅ×Æ ç¶
Õðî À°Ã ù Ã¿ÃÅðÕ êÌÅêåÆÁ» éÔÄ ìñÇÕ ÇÂñÅÔÆ êÌÅêåÆÁ» ìÖÇôô ÕðçÆÁ» ÔéÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÃîÞ ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ÇåÁÅ× çÅ îÅð×
Ôð ÇÕÃ¶ ñÂÆ éÔÄ ÔË, ÇåÁÅ× çÅ îÅð× åñòÅð çÆ èÅð å¶ å°ðé ìðÅìð ÔËÍ ÇÂÃ ñÂÆ Ççzó·
ÇòôòÅô çÆ ñ¯ó ÔË, ÇÂÕÅ×ð îé çÆ ñ¯ó ÔË Áå¶ Õðî å¶ ëñ çÆ êÈðéåÅ éÅñ ÇåÁÅ× çÆ
ñ¯ó ÔË, ÇÂÃ ñÂÆ ìÔ¹å Ô½ºÃñ¶ çÆ ñ¯ó ÔË, Çéðñ¶êåÅ çÆ ñ¯ó ÔË, ìËðÅ× çÆ ñ¯ó ÔË, Õ¶òñ
ÇÂÕ¯ ÔÆ ÇÂ¼ÛÅ êÌìñ ð¼Öä çÆ ñ¯ó ÔË Ã¹å¿åð Ô¯ä çÆ î¹Õå Ô¯ä çÆÍ ÇÜÔó¶ ÕÅðé ÁðÜé
Ç´ôé ÜÆ ù ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ Úñä ñÂÆ Çç¿çÅ ÔË À°Ô ã¹Õò¶º ÕÅðé éÔÄ Ôé, é» ÔÆ
À°Ô À°ÇÚå ÔéÍ
ÇÕÃ¶ òÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× çÆ Ú¯ä íÅò¹Õ Ô¯ Õ¶ éÔÄ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ Ü»
ÇÂÃ ÕðÕ¶ éÔÄ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÇÕ À°Ô Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÁÃëñ ÔËÍ ÇéðÅÃåÅ Ü» ãÇÔ¿çÆ ÕñÅ ÁÅî
îé°¼Ö ç¶ îé ÇòÚ çÉ¿ç êËçÅ Õð Çç¿çÆ ÔË, Ã¿Õ¯ÚåÅ ñË ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, ÇÂÔ ØìðÅÔà êËçÅ Õð
Çç¿çÆ ÔË, ÁÇòòÃÇæå Õð Çç¿çÆ ÔË Ü¯ ÇÕ òÅÃåò ÇòÚ ÇåÁÅ× éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
Üç¯º å°ÃÄ ÃÚî¹¼Ú ÇåÁÅ× ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô¯ å» å°ÔÅâÆ ÇÂÕ¯ ÔÆ ÇÂ¼ÛÅ Ô¹¿çÆ ÔËÍ Ã¹å¿åð
Ô¯ä çÆ ÇÂ¼ÛÅÍ ÇÂÃ ÇÂ¼ÛÅ ç¶ ×¹ä çÈÃðÆÁ» ÇÂÛÅò» ç¶ ×¹ä» å¯º ò¼Ö Ô¹¿ç¶ Ôé, çÈÃðÆÁ» ÇÂÛÅò»
Õðî Õðé ñÂÆ êÌ¶Çðå ÕðçÆÁ» Ôé å¶ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ òÆ Õðî ù êÌìñ ÕðçÆ ÔË, ÇåÁÅ×
çÆ ÇÂ¼ÛÅ À°Ô Á×éÆ ÔË ÇÜÔóÆ å°ÔÅâ¶ ÃÅð¶ ÇêÛñ¶ Ã¿ÃÕÅð ëÈÕ Çç¿çÆ ÔËÍ ÁÚ¶å îé å¶ ÇêÛñ¶
Õðî» ç¶ êÌíÅò ÇÜÔó¶ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ Á½Õó ìä ÃÕç¶ Ôé, À°é·» ù íÃî Õð Çç¿çÆ
ÔËÍ Ç×ÁÅé çÆ Á×éÆ êÇò¼åð ÕðÕ¶ Ã¹å¿åð ÕðçÆ ÔË å¶ ë¶ð ÇÂÕ Ãî» ÁÅÀ°ºçÅ ÔË å°ÔÅâÆ
Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ òÆ Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, À°Ã çÅ òÆ ÇåÁÅ× Ô¯ Ü»çÅ ÔË, Ã¼ÚÅ
ÇåÁÅ×Æ À°Ô ÔË ÇÜÔóÅ Çòð¯èÆ ååÉ» å¯º À°êð À°á Ú¹¼ÕÅ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ Ã¹¼Ö ç¹Ö å¯º, ÇêÁÅð ÇØÌäÅ
å¯ºÍ À°Ô ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÃæÅé å¶ êÔ¹¿Ú Ú¹¼ÕÅ ÔË ÇÜæ¶ À°Ô êðî Áé§ç çÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ ÔË å¶ À°Ã
òÅÇÔ×¹ðÈ éÅñ Áí¶ç Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË À°Ã é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¿ÃÅð çÆÁ» ò¿â» å¯º ÇçzôàîÅé Ã¿ÃÅð
å¯º êð·¶ Õð ÇñÁÅ ÔËÍ
ÁðÜé çÅ îÅð× Õðî çÅ îÅð× ÔËÍ ÇÂÔ îÅð× À°ÇÚå îÅð× ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ ÕÂÆ ÕÅðé
Ôé A. ÇÂÔ ÁÅî ñ¯Õ» çÅ îÅð× ÔË B. Üç¯º Õ¯ÂÆ Õðî Õðé å¯º Çìé» éÅ ðÇÔ ÃÕ¶ À°Ô
ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¿Üî ÇòÚ ÇñÁÅ ÃÕçÅ ÔË, Áé°ôÅôé ÇòÚ ÇñÁÅ ÃÕçÅ ÔË, Çéðñ¶ê ðÇÔä
çÅ, ìËðÅ× çÅ ÁÇíÁÅÃ Õð ÃÕçÅ ÔË D. Çéðñ¶ê Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî, ô»å îé éÅñ ÕÆå¶
×Â¶ Õðî ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ÇÂÕ íÌ»åÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÃ îÅð× å¶ Õðî» çÅ ëñ êÌîÅåîÅ ù
ÔÆ Áðêä ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ
125
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ ×¼ñ ÇèÁÅé ÇòÚ ðÖäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË ÇÕ ÇÂæ¶ Ç´ôé ÜÆ ÇåÁÅ×ÆÁ»
ù Ã¿ì¯èé éÔÄ Õð ðÔ¶Í À°Ô å» Ãî¹¼ÚÆ îÅéòåÅ ù ÁðÜé ðÅÔÄ Ã¿ì¯èé Õð ðÔ¶ Ôé ÇÜé·»
é¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Â¶ ÜÆòé ÇòÚ Ã¿Øðô ÕðéÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ éÅ å» ÁÅê ÔÆ ÇåÁÅ×Æ
Ôé, éÅ ÔÆ ÁðÜé ÇåÁÅ×Æ ÔË, Ç´ôé ÜÆ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» å¶ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õðî Õðé ñÂÆ
ÇÃÇÖÁÅ ç¶ ðÔ¶ Ôé êð éÅñ éÅñ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× çÆ ÇòÁÇÖÁÅ Õð ðÔ¶ ÔéÍ éÅ å» Ç´ôé
ÜÆ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× ù ÇéÖ¶ç ðÔ¶ Ôé, éÅ ÔÆ ÇåÁÅ×ÆÁ» ù ÁÅêäÅ îÅð× ìçñä ñÂÆ
ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé å¶ Õðî ç¶ îÅð× å¶ Úñä ñÂÆ ÁÅç¶ô ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ìÔ¹å òÅðÆ ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð
ÇÂÕ ÇÖÚ¯åÅä êËçÅ Õð Çç¿ç¶ Ôé Üç¯º À°Ô ×ÆåÅ ù Õ¶òñ ÇÂÕ¯ îÅð× çÅ ê¼æ êðçðôÕ
ÃîÞ ìËáç¶ Ôé å¶ Õ¶òñ À°Ã¶ ÔÆ ê¼Ö å¯º ×ÆåÅ çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Õðç¶ ÔéÍ À°Ô Õ¼àóòÅçÆ Ôé
Ü¯ ×ÆåÅ ù ÁÅêä¶ îÅð× å¶ ØÃÆà Õ¶ À°Ã ù ÔÆ áÆÕ çÃäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ ÔéÍ íÅò¶º À°Ô áÆÕ
Ô¯ä Ü» ×ñå ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð ÇåÁÅ× çÅ Ö³âé Õðç¶ Ôé Üç¯º ÇÕ À°é·» ù À°Ã
ìÅð¶ Õ¯ÂÆ Ç×ÁÅé ÔÆ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ Ç´ôé ÜÆ ÇåÁÅ× îÅð× çÅ Ö¿âé éÔÄ Õðç¶, À°Ô å» ÁðÜé
ù å¶ ÁÅî îé°¼Ö ù Õðî Õðé çÅ îÅð× çÃ ðÔ¶ ÔéÍ
D. Õ¶òñ ÁÇ×ÁÅéÆ ÔÆ Ã»Ö Çëñ¯ÃëÆ å¶ ï¯× ÇòÚ Á³åð ç¶Öç¶ Ôé, ê³âå À°é·» ç¯é»
ù Ãî ÔÆ ÃîÞç¶ Ôé, À°Ô ç¯é¯º Ãî Ôé, ÇÂÕ ÔÆ ÔéÍ ÇÕÃ¶ ÇÂÕ ù ÃîÞ Õ¶ À°Ã îÅð× å¶
Úñ Õ¶ ç¯é» çÅ ëñ êÌÅêå ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
E. Ü¯ êçòÆ Ã»Ö ù ÃîÞ Õ¶ À°Ã ç¶ ç¼Ã¶ îÅð× å¶ Úñ Õ¶ êÌÅêå ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ
ÔË, À°Ô ÔÆ êçòÆ ï¯× ç¶ îÅð× å¶ Úñ Õ¶ êÌÅêå ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË ÇÜÔóÅ ï¯× å¶ Ã»Ö
ù ÇÂÕ ÔÆ ç¶ÖçÅ ÔË, À°Ô ÔÆ áÆÕ ç¶ÖçÅ ÔËÍ
Ç×ÁÅéÆ ÇÜÔó¶ ç¯é¯º îÅð×» Ã»Ö çÅ îÅð× å¶ ï¯× çÅ îÅð× íÅò Ç×ÁÅé çÅ îÅð×
Áå¶ Õðî Õðé ç¶ îÅð× ù Ú¿×Æ åð·» ÃîÞç¶ Ôé, À°Ô ÇÂé·» ç¯é» ÇòÚ í¶ç éÔÄ ðÖç¶Í
À°Ô ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ ÇÂÕ¯ ÔÆ ÚÆ÷ ÔË, ÇÂÕ ÔÆ ÇÃÕ¶ ç¶ ç¯ êÅÃ¶ Ôé, íñÅ Õ¯ÂÆ Ç×ÁÅé
å¯º Çìé» Õðî ÇÕò¶º Õð ÃÕçÅ ÔË å¶ Ç×ÁÅé çÆ Ü¯åÆ Õðî å¯º Çìé» ÇÕò¶º Ü×ÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ
ÔË? Õðî ï¯× ç¶ ÇêÛ¶ ìóÆ ò¼âÆ Ã»Ö çÆ Çëñ¯ÃëÆ ÔË å¶ ï¯× çÅ ÇòÇ×ÁÅé ÜÆòé çÅ
êÌï¯×òÅçÆ êÅÃÅ çðÃÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Ã¯ ÇÂÔ ÇÂÕ ÔÆ Ôé ÇÂé·» ù ÇéÖ¶ÇóÁÅ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ, ç¯é¯º
ÔÆ îÅð× ÁÇèÁÅåîòÅç çÆ Ú¯àÆ å¶ êÔ¹¿ÚÅÀ°ºç¶ Ôé, Õðî Õðé¶ ÁÅî îé°¼Ö ñÂÆ áÆÕ Ôé,
êð ÇÜÔóÅ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ÔË, çÉ¿ç å¯º À°êð À°á Ú¹¼ÕÅ ÔË À°Ã ñÂÆ Õ¯ÂÆ òÆ îÅð× áÆÕ ÔË,
ÃÅð¶ ÔÆ îÅð× ÇÂÕ¯ ÇÜÔ¶ Ôé íÅò¶º À°Ô ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ Úñ¶ íÅò¶º Õðî ç¶ îÅð× å¶,
À°Ã ñÂÆ Ãí ÇÂÕ¯ ÔÆ ÔéÍ ÇÜÃ é¶ ô»åÆ êÌÅêå Õð ñÂÆ ÔË À°Ã ñÂÆ îÅð× çÅ Õ¯ÂÆ îÔ¼åò
ÔÆ éÔÄ ðÇÔ Ü»çÅÍ ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ç¶ îé ÇòÚ Õ¯ÂÆ çÉ¿ç éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÕ À°Ô ÇÕÔó¶
îÅð× å¶ Úñç¶ Ôé, ç¯é¯º îÅð×» çÅ àÆÚÅ ÇÂÕ ÔË Á³å ÇÂÕ ÔË, Ã¹å¿åðåÅ, î¯Ö, Ã¿êÈðéåÅ å¶
ÁÅåî ÃÅèéÅÍ
F. Ô¶ îÔ»ìÅÔ¯! ÇåÁÅ× çÅ îÅð× ï¯× å¯º Çìé» ìÔ¹å Á½ÖÅ ÔË, À°Ô ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÔóÅ
ï¯× Õðî ÕðçÅ ÔË, ìÌÔî çÆ êÌÅêåÆ Û¶åÆ ÔÆ Õð ñËºçÅ ÔËÍ
G. ÇéôÕÅî Õðî Õðç¶ Ô¯Â¶ À°Ô Õðî ï¯×Æ ÇÜÃ çÅ îé ô¹è ÔË, ÇÜÃ é¶ ÁÅêÅ ÃÅè
ÇñÁÅ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÃÅÇðÁ» ÇòÚ ÇÂÕ¯ ÔÆ ÁÅåîÅ ç¶ÖçÅ ÔË,
À°Ô Õðî ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ òÆ Çéðñ¶ê ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
Õðî Õðé ç¶ ×Èó·¶ Ç×ÁÅé å¯º Çìé» ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ éÔÄ ÚñäÅ ÚÅÔÆçÅ,
126
ÇéÃ¹ÁÅðæ Õðî ÔÆ ÇåÁÅ× îÅð× å¶ Úñä ñÂÆ ÃÔÅÂÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Õðî çÅ îÅð× ÔÆ ÇÂÕ
ÁÅòôÕ ê½óÆ ÔË ÇÜÔóÆ ÇåÁÅ× åÕ êÔ¹¿ÚÅ Çç¿çÆ ÔËÍ íðî åç êËºçÅ ÔË Üç¯º ÁÃÄ ç¯é» ù
ò¼Ö-ò¼Ö ç¶Öç¶ Ôé Áå¶ ç¯é» çÅ ÇÂÕ çÈÃð¶ éÅñ Ãì¿è éÔÄ ÃîÞç¶Í
ï¯× îÅð× éÅñ ô»åÆ êzÅêå Ô¹¿çÆ ÔË, ô»åÆ å¯º Çìé» ÇÕÃ¶ òÆ îÅð× å¶ éÔÄ ÚÇñÁÅ
ÜÅ ÃÕçÅ, ô»åÆ å¯º Çìé» Õ¶òñ Ã¿åÅê å¶ íðî ÔÆ ÔËÍ Ü¶ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ ìËðÅ× å¯º
Ã¹¿é¶ Ô¯ Õ¶ å°ÇðÁÅ ÜÅò¶, À°Ô ë¯ÕÅ ÇåÁÅ× Ô¹¿çÅ ÔË, ð¹ÖÅ ÇåÁÅ× Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ Ã¿åÅê
ñ×çÅ ÔËÍ ï¯×Æ ÇÜÔóÅ ÃÅèéÅ ÕðçÅ ÔË À°Ô ÇÂÃ ×¼ñ ù ÃîÞçÅ ÔË ÇÕ Áé°íòÆ Ç×ÁÅé ÔÆ
Õ¶òñ Ãå°¿ôà Ç×ÁÅé Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÃÅð¶ ÔÆ Ã¿å îÔÅåîÅ ÇÂÕ¯ ×¼ñ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé íÅò¶º À°Ô ÇÕÃ¶ òÆ Ã¿êðçÅ éÅñ Ãì¿è
ÇÕÀ°º éÅ ðÖç¶ Ô¯ä, ÃÅÇðÁ» ç¶ À°êç¶ô ÇÂÕ¯ ÔÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, êð Ççå¶ ×Â¶ À°êç¶ô» À°å¶ íð¯ÃÅ
ÔÆ ÕÅëÆ éÔÄ, íð¯Ã¶ éÅñ Ôé·¶ðÅ éÔÄ ÇîàçÅ, ÁÇ×ÁÅé Öåî éÔÄ Ô¹¿çÅ, íð¯Ã¶ éÅñ¯º ò¼è Ã¿å»
îÔÅåîÅ ç¶ ìÚé ÕîÅÀ°ä¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÁÅê Ç´êÅ ç¶ êÅåð ìä Õ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ Ç´êÅ Ô¯ ÜÅò¶,
ÁÅê Áé°íò ÕðéÅ Ô¹¿çÅ ÔË Ü¯ Õ¶òñ ×¹ðÈ Ç´êÅ éÅñ ÔÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÁòôÕ ÔË ÇÕ Ôð
Õ¯ÂÆ ÁÅêäÅ çÆòÅ ÁÅê ÔÆ ÜñÅò¶, ÁÅêäÅ ÁÇ×ÁÅé ÁÅê ÔÆ çÈð Õð¶, íÅò¶º Ú¿çðîÅ, åÅð¶
ÃÈðÜ Ãí Õ°Þ ÔÆ ÔË, ÇÂÔ Ãí Ôð ÇÂÕ ç¶ Ôé êð Üç¯º åÕ å°ÃÄ ÁÅêä¶ Á³çð çÅ çÆòÅ
éÔÄ Ü×Åúº×¶, Ôé·¶ðÅ ÔÆ ðÔ¶×Å, ÁÅêäÅ çÆòÅ Ü×ÅÂ¶ Çìé» å°ÔÅù á¯Õð ñ×¶×Æ ÔÆÍ ÁÅê
Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕÆå¶ Çìé» Ã¿Ã¶ êÂ¶ ÔÆ ðÇÔä×¶Í ÁÇ×ÁÅé ç¶ ì¼çñ» ÇòÚ¯º, Ç×ÁÅé ç¶ ÃÈðÜ
çÆ ÞñÕ éÔÄ êË ÃÕçÆÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ íÅò¶º áÆÕ îÅð× À°å¶ ÔÆ Úñ ÇðÔÅ Ô¯ò¶ îé ç¶ íðî ÇîÌ×
ÇåzôéÅ êËçÅ Õðç¶ Ôé, íðî êËçÅ Õðç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ À°Ã ù ×¹îðÅÔ Õðç¶ Ôé, ÁÇ×ÁÅéÆ
îé îé°¼Ö ù ÇÂÕ ×¯ñ Ú¼Õð ÇòÚ ÔÆ ì¿ç Õð Çç¿çÅ ÔË, îé°¼Ö À°Ã ç¶ ÔÆ ×¶ó¶ Õ¼àÆ Ü»çÅ ÔË,
À°Ô ÇÃ¼è¶ ç¼Ã¶ Ô¯Â¶ Ã¿å» ç¶ îÅð× å¶ éÔÄ à¹ð ÃÕçÅ, Á³çð çÅ ÚÅéä ÁåÆ ÁòôÕ ÔË, ìÅÔð
ç¶ Ã½ ÚÅéä» éÅñ¯º Á³çð çÆ Ü¯å çÅ ÚÅéä ÇÕå¶ òè ÔËÍ
Õ¶òñ À°Ô ÇÜé·» é¶ Ã¿êÈðéåÅ êÌÅêå Õð ñÂÆ ÔË, êÈðé Õðî Õð ñÂ¶ Ôé, úÔÆ ÇåÁÅ×
îÅð× å¶ Úñ ÃÕç¶ ÔéÍ Ã¼ÚÆ Ã¿êÈðéåÅ ÇåÁÅ× éÅñ ÔÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË å¶ ÇéôÕÅî Õðî Õðé
éÅñ ÔÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔËÍ ÇéôÕÅî Õðî ÔÆ êÈðÆ åð·» çÅ Ãîðêä Ôé, ëñ çÅ Ãîðêä êÈðÆ åð·»
Õð ç¶äÅ ÔÆ ÇéôÕÅî Õðî ÔËÍ ÇéôÕÅî Ô¯ Õ¶ Õðî ÕðéÅ, ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õðî ÕðéÅ ÔÆ
ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ãîðêä ÕðéÅ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ ÇêÛ¯º ÔÆ êÇò¼åð Ç×ÁÅé çÅ Üéî Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô
Á³åð Ç×ÁÅé ÇÜÔóÅ ÃÅð¶ Ç×ÁÅé çÅ Ã¯îÅ ÔËÍ
Õðî ï¯× òÅÃå¶ Ã¿Üî Áå¶ îé çÆ êÇò¼åðåÅ ÁåÆ ÁÅòôÕ Ôé ÇÜÃ é¶ ÇÂ¿çzÆÁ»
å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË, îé å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË, À°Ô Çéðñ¶ê Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÇéôÕÅî Ô¯ Õ¶,
ô»å Ô¯ Õ¶ Õðî ÕðçÅ ÔËÍ îé çÅ Õ¿î ÔË Ôð ×¼ñ ù Ã¯Ú¶, çñÆñ ç¶ò¶, çðôé ÃÅôåz ðÅÔÄ
êóÚ¯ñ¶ êð ÇÔðç¶ çÅ Õ¿î ÔË îÇÔÃÈÃ Õð¶ å¶ íÅò ðÅÔÄ êÌíÅÇòå Ô¯ò¶Í íÅò» çÆ ôÕåÆ ì¶Á³å
ÔË êð ÇÂé·» çÆ Õ¯ÂÆ çñÆñ éÔÄ Ô¹¿çÆÍ ÃÅèÕ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË À°Ô ÁÅêäÆÁ» íÅòéÅò» ù
é÷ð¯º úÔñ¶ éÅ Õð¶, À°é·» ù ì¹¼èÆ ðÅÔÄ êðÖ¶ òÆ éÅ, êð ÇÔðçÅ êÇò¼åð Õð¶, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶
ÕÅìÈ êÅò¶ å¶ îé å¶ ÕÅìÈ êÅò¶Í ÇÔðçÅ êÇò¼åð Ô¯ä éÅñ îé°¼Ö òè¶ð¶ Ã¿ò¶çéôÆñ Ô¹¿çÅ ÔË,
íÅòéÅò» ù ÃîÞ Õ¶, ÜÅä Õ¶ ÇÜÔó¶ íÅò Áé°Õ±ñ Ô¯ä À°é·» çÆ òðå¯º éÅñ Áé§ç çÆ êÌÅêåÆ
ÕðéÆ, ÇÂÔ Áé§ç ÇÂ¿çzÆÁ» ÕÅìÈ ÕðÕ¶ êÌÅêå ÕÆå¶ Áé¿ç å¯º ÇÕå¶ òÖðÅ ÔËÍ ÃÅèéÅ ç¶ ç¯é¯º
ê¼Ö éÅñ éÅñ Úñä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, îé å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ Áå¶ ÇÔðç¶ çÆ êÇò¼åðåÅ êÌÅêå ÕðéÅ,
ÇÜé·» é¶ òÆ ÇÂÃ åð·» ÃÅèéÅ ÕÆåÆ ÔË, Á³çð çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕÆåÅ ÔË, À°Ô ÁÅê¶ çÅ ÔÆ
127
êÃÅðÅ ç¶Öç¶ Ôé Ãí ù, ÇêÁÅð Õðç¶ Ôé, Ãí ù ÇÕÃ¶ ù éÔÄ Ûâç¶ - Ãí éÅñ ÇêÁÅð,
Ãí éÅñ ÇîåðåÅÍ À°Ô ÁÅêä¶ Õðî ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õðç¶ Ôé, Çéðñ¶ê Ô¯ Õ¶ Õðç¶ ÔéÍ
H. å¼åì¶åÅ îÔ»ê¹ðÖ îËº Õ°Þ éÔÄ ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ãí Õ°Þ Õð ÇðÔÅ ÔËÍ Ã¹äçÅ Ô¯ÇÂÁÅ,
ç¶ÖçÅ Ô¯ÇÂÁÅ, Ãêðô ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ, Ö»çÅ Ô¯ÇÂÁÅ, å°ðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ, Ã½ºçÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ÃÅÔ ñËºçÅ
Ô¯ÇÂÁÅ, ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ÕðÇçÁ» Õ°Þ éÔÄ Õð ÇðÔÅÍ
I. ì¯ñçÅ, ÛâçÅ, ëóçÅ, é¶åz Ö¯ñ·çÅ, é¶åz ì¿ç ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÂÔ¯ ÔÆ ÜÅä Õ¶ ÇÂÔ
Ãí Õ°Þ ÕðçÅ ÔË ÇÕ ÇÂ¿çzÆÁ» ÔÆ ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ Çòô¶ ÇòÚ òðå ðÔÆÁ» Ôé (íÅò îËº-íÅò éÅñ
Õ°Þ éÔÄ Õð ÇðÔÅ)
ÇÂÔ ç¯é¯º ôñ¯Õ ÇÂÕ çÈÃð¶ éÅñ Ü¹ó¶ Ô¯Â¶ Ôé, ÇÂÕ çÈÃð¶ ç¶ Áé°Õ±ñ Ôé ÇÂÕ ÔÆ
íÅò êÌ×à Õðç¶ Ôé, ÜÇ×ÁÅÃÈ êÇÔñ» Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð¶, ë¶ð À°Ã Ç×ÁÅé çÅ ÁÇíÁÅÃ
Õð¶, À°ÃçÆ òðå¯º Õð¶Í ÁÇíÁÅÃ éÅñ ÔÀ°îË è¯åÆ Ü»çÆ ÔË, éÔÄ å» ÔÀ°îË ÚÅð¯º êÅÃ¶ Õ¿è»
ìäÅ ñËºçÆ ÔË å¶ ÁÅêäÆ ÇçôÅ í¹¼ñ Ü»çÆ ÔË, ÇÜÔóÅ ï¯×Æ ÁÅêäÆ ÔÀ°îË ù Ã¯è ñËºçÅ ÔË À°Ô
ÁÅêäÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» À°å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ êÅ ñËºçÅ ÔË, ë¶ð ÇÂ¿çzÆÁ» îé ç¶ ÕÅìÈ Ô¯ Õ¶ Õ¿î ÕðçÆÁ»
Ôé å¶ îé, ì¹¼èÆ éÅñ Çîñ Õ¶ ÔÀ°îË ù è¯ä çÅ Õ¿î ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» êÇò¼åð Ô¯ÂÆ, è¯åÆ
Ô¯ÂÆ ÁÅåîÅ êðîÅåîÅ çÅ êÌåÆÕ ìä Ü»çÆ ÔËÍ
À°Ô îÔ»ê¹ðô ÇÜÔó¶ ÃÇå ÜÅäç¶ Ôé, ìËðÅ× ç¶ îÅð× å¶ Úñç¶ Ôé, ÇéôÕÅî Õðî
Õðç¶ Ôé, Ã¿ÃÅð ÇòÚ òÆ ÇòÚðç¶, Ã¿ÃÅðÕ Õðî Õðç¶ Ôé, ç¶ÖäÅ, Ã¹äéÅ, Ãêðô ÕðéÅ,
ÖÅäÅ, ì¯ñäÅ ÇÂÕ¼ñ¶ Ô¯äÅ, çÈÃÇðÁ» éÅñ Ô¯äÅ, ÜÅ×ÇçÁ», Ã¹êé¶ ñËºÇçÁ», Ã½ºÇçÁ», ÇÂÔ Ãí
Õ°Þ ÕðÇçÁ», À°Ô Õ°Þ òÆ éÔÄ Õð ÇðÔÅ, À°Ô ÜÅäçÅ ÔË À°Ô ÕðåÅ éÔÄ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» ÁÅêäÅ
Õ¿î Õð ðÔÆÁ» Ôé, À°Ô îËº íÅò ÇòÚ ñÆé Ô¯ Õ¶ Õðî éÔÄ Õð ÇðÔÅ ÔË, Ã¹¼å¶ ÔÆ Õð ÇðÔÅ
ÔË Ü» ÇÂÔ ÕÇÔ ñò¯ À°Ã å¯º ÕðÅÇÂÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔË, ÇÂÕ ï¯×Æ ÇÂÃ åð·» Õðî ÕðçÅ ÔË, À°Ô
ÕðåÅ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
A@. î¯Ô ù ÇåÁÅ× Õ¶ Ü¯ Õðî ÕðçÅ ÔË, ÁÅêä¶ Õðî ìÌÔî ç¶ Áðêä ÕðçÅ ÔË,
À°Ô êÅê» å¯º ÇÂÃ åð·» Çéðñ¶ê ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÜò¶º êÅäÆ ÇòÚ Õîñ çÅ ê¼åÅÍ
AA. ï¯×Æ ÁÅêä¶ ÃðÆð éÅñ, îé éÅñ, ì¹¼èÆ éÅñ ÇÂ¿çzÆÁ» éÅñ Õðî ÕðçÅ ÔË, î¯Ô
å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ À°Ô ÃÅð¶ Õðî ÕðçÅ ÔË Áå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ô¹è ÕðçÅ ÔËÍ
AB. ï°ÕåÅ Õðî ëñ ù ÇåÁÅ× Õ¶ êðî ô»åÆ êç çÆ êÌÅêåÆ ÕðçÅ ÔË, Áï°ÕåÅ
ê¹ðÖ ëñ çÆ ÕÅîéÅ ð¼Ö Õ¶ Õðî ÕðçÅ ÔË å¶ Üéî îðé ç¶ ì¿é·ä ÇòÚ ì¿ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ñ¯ó ÔË ÇÂ¿çÌÆÁ» ù ÕÅìÈ Õðé çÆ, îé ù ÕÅìÈ Õðé çÆ Áå¶ À°Ã êÌíÈ ù ÜÅéä
çÆ, êÇÔÚÅéä çÆÍ î¯Ô å¯º Û°àÕÅðÅ êÅÀ°äÅ ÁÅòôÕ ÔË, Õ¶òñ Áé°ôÅôé î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ä
ñÂÆ ÕÅëÆ éÔÄ, Õ¶òñ À°Ô îé°¼Ö ÇÜÔóÅ ÁÅêä¶ Õðî, Õðî ëñ À°Ã êÌîÅåîÅ ù Áðêä
ÕðçÅ ÔË, À°Ô î¯Ô ç¶ ì¿èé å¯º Û¹à Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÇÂÕ Õîñ ë¹¼ñ çÆ åð·» ÔË, Õîñ çÅ ë¹ñ
íÅò¶º êÅäÆ ÇòÚ À°×çÅ ÔË êð À°Ã ç¶ ê¼å¶ êÅäÆ çÆ Û¯Ô å¯º ì¶ñÅ× ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Õîñ
ï¯× çÅ ÇÚ¿é ÔË À°Ô ÃÅù ÇÂÔ ÔÆ ïÅç ÕðÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ ÁÃÄ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Â¶ ÇéðÇñêå
ðÔÆÂ¶Í
ìÔ¹å ñ¯ÕÆ î¯Ô å¶ ÇêÁÅð ÇòÚ À°ñÞ Ü»ç¶ ÔéÍ òÅÃåò ÇòÚ î¯Ô å¯º Û°àÕÅðÅ ÔÆ ÇêÁÅð
128
ÔË, î¯Ô ñÅñÃÅ ÔË, ÇÂÕ Áîñ ÔËÍ Ü¶ ÁÃÄ ÁÅêä¶ Ãì¿è» ÇòÚ Çéðñ¶ê Ô¯ ÜÅÂÆÂ¶, î¯Ô å¯º ðÇÔå
Ô¯ ÜÅÂÆÂ¶, ÁÃÄ ÁÅêä¶ ÁÅê ñÂÆ Ãòð× ìäÅ ÃÕç¶ Ô», ÁÃÄ Áé§ç î³âñ ÇòÚ ðÇÔ ÃÕç¶ Ô»Í
êåÆ êåéÆ ç¶ Ãì¿è ÇòÚ òÆ Ü¶ ç¯é¯º ÔÆ ÇÂÕ çÈÃð¶ ç¶ Á³çð êÌîÅåîÅ ç¶Öä ñ× êËä Áå¶ ÇÂÃ
ñÂÆ Ú¶åé Ô¯ ÜÅä Ôð Ãî¶º ÇÂÃ ñÂÆ ÃåðÕ ðÇÔä å» ÁÅêÃÆ Ãì¿è ñÅñÃÅ å¯º ìçñ Õ¶, î¯Ô
å¯º ìçñ Õ¶ ÇêÁÅð òÅñ¶ ìä ÜÅä×¶, êð Ü¶ Õ¶òñ ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ í¯×» åÕ ÔÆ ×¼ñ ðÇÔ ÜÅäÆ ÔË
å» í¯×, î¯Ô Ô¯ð òè¶×Å, Ãì¿è» ù ÁÇèÁÅåîÕ ê¼èð å¶ êÔ¹¿ÚÅÀ°ä ñÂÆ ç¯é» ù ÜÆòé çÅ ÇÂÕ
ÔÆ À°ç¶ô ðÖäÅ êò¶×Å, ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ÇÜò¶º ×¼âÆ ç¶ ç¯ êÔÆÂ¶ Ô¯äÍ Üç¯º ÇÂÕ¯ ×¼âÆ ç¶ ç¯é¯º
êÔÆÂ¶ ÇÂÕ¯ ÇÜÔ¶ Ô¯ä, îÅð× Áé§çîÂÆ ìä Ü»çÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ òÆ Ãì¿è ÇêÁÅð éÅñ Ü¹ÇóÁÅ Ô¯ò¶
À°Ô òÆ Áé§çîÂÆ ìä Ü»çÅ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ çÃç¶ Ôé ÃÅð¶ Õðî êÈÜÅ Õðé çÆ åð·» òÆ ÕÆå¶ ÜÅ ÃÕç¶ Ôé, ÃÅð¶
Õðî» çÅ ëñ êÌíÈ ù Áðêä ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, Ü¶ ÃÅð¶ Õðî êÈÜÅ ÃîÞ Õ¶ ÕÆå¶ ÜÅä,
ë¶ð À°é·» Õðî» ç¶ ëñ ÇÕò¶º ì¿èé ìä ÃÕç¶ Ôé? Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî, ÇÂ¿çÌÆÁ» çÅ
í¯× í¯×ä ñÂÆ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî, ì¿èé ìä ÜÅÇÂÁÅ Õðç¶ ÔéÍ ÇÜé·» é¶ Õðî ÕðÕ¶ ëñ Áðêä
ÕðéÅ ÇÃ¼Ö ÇñÁÅ ÔË, ÇÜÔó¶ òÅÇÔ×¹ðÈ éÅñ Ü¹ó¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ã çÆ Ô¯ºç Ôð ÚÆ÷ ÇòÚ îÇÔÃÈÃ
Õðç¶ Ôé, À°Ô Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Â¶ òÆ Çéðñ¶ê ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÜò¶º Õîñ ë¹ñ å¶ À°Ã çÆÁ»
ê¼åÆÁ» êÅäÆ ÇòÚ ðÇÔ¿çÆÁ» Ôé êð êÅäÆ À°é·» ù Û¯ºÔçÅ éÔÄÍ
ï¯×Æ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ Õðî Õðç¶ ÔéÍ À°é·» ç¶ Õðî ëñ êÌÅêåÆ ñÂÆ éÔÄ Ô¹¿ç¶, éÅ
ÔÆ í¯× í¯×ä ñÂÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇéÃ¹ÁÅðæÆ ï¯×Æ ÃçÅ ÔÆ Áé¿ç çÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé,
À°Ô î¯Ô ÇòÚ éÔÄ ëÃç¶, ÇÂÔ îÅð× ÇéÃ¹ÁÅðæ êÌ¶î çÅ îÅð× ÔË, ÇéÃ¹ÁÅðæ Ã¶òÅ çÅ îÅð×
ÔË, ÇÂÔ ï¯×Æ îÅéòåÅ ù ÇêÁÅð Õðç¶ Ô¯Â¶ ô»åÆ çÆ ÃÇæðåÅ çÆ À°åî êçòÆ êÌÅêå Õð
ñËºç¶ ÔéÍ Ü¯ Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ Õðî ÕðçÅ Ô,Ë î¯Ô ÇòÚ ×ÌÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Õðî ÕðçÅ ÔË, Ü¯ ç¶äÅ
éÔÄ ÜÅäçÅ, ÇåÁÅ× éÔÄ ÜÅäçÅ, Û¼âäÅ éÔÄ ÜÅäçÅ, Õðî» ç¶ ëñ çÆ ÁÅôÅ ðÖçÅ ÔË,
À°Ô ì¿Çé·ÁÅ Ü»çÅ ÔË, ÁÅòÅ×½ä ç¶ Ú¼Õð ÇòÚ ì¼Þ Ü»çÅ ÔËÍ
AC. ÃÅð¶ Õðî Ãîêðä ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ÁÅêä¶ À°å¶ êÈðÅ Ã¿Üî ðÖçÅ Ô¯ÇÂÁÅ À°Ô êÈðÅ
îé¯ÇåÁÅ× ÕðÕ¶ é½ çðòÅÇ÷Á» ç¶ Øð ÇòÚ (ç¶Ô) Ã¹Ö ÁÅðÅî éÅñ ðÇÔ¿çÅ ÔË, éÅ À°Ô ÁÅê
Õðî ÕðçÅ ÔË, éÅ ÇÕÃ¶ å¯º ÕðòÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
é½º çðòÅÇ÷Á» å¯º íÅò ÔË é½º çðòÅ÷¶ ÇÜÔó¶ ìÅÔð Ö¹ñ·ç¶ ÔéÍ ç¯ éÅÃÕÅ, ç¯ Õ¿é, ç¯
Á¼Ö», îÈ¿Ô îñîÈåð ç¶ ðÃå¶, ÇÂé·» ìÅð¶ ðÃÅÇÂä ÇòÚ ìÔ¹åÆ Ã¯ÔäÆ åð·» ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇÂé·»
é½º çðòÅÇ÷Á» ç¶ Ú½ÕÆçÅð ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ì¹ð¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÁÅêäÆ é×ðÆ çÆ ð¼ÇÖÁÅ Õðé çÆ ìÜÅÂ¶
«àÅÀ°ºç¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ çðòÅ÷¶ Ö¹ñ·¶ ÔÆ ðÖç¶ Ôé, ÃÅð¶ í¯× í¯×ç¶ Ôé, ÇÂé·» ù í¯× ÔÆ
í¯×ä¶ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé, ï¯×ÆÁ» çÅ ÇÂé·» é½º çðòÅÇ÷Á» À°å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ Ô¹¿çÅ ÔËÍ À°Ô ÇÂ¿çÆÁ» ç¶ í¯×
ÇòÚ éÔÄ ëÃç¶ ÇÕÀ°ºÇÕ í¯× Ô½ñÆ Ô½ñÆ ÇÂÃ ç¶Ô ðÈêÆ é×ðÆ ù éôà Õð Çç¿ç¶ Ôé, ÇÂÃ é×ðÆ çÅ
îÅñÕ íÅò ÁÅåîÅ Á³çð ÃÇæå ÔË, â¿ÈØÆ Ú¶åéÅ éÅñ À°Ã åÕ êÔ¹¿Úä çÆ æ» ÁÃÄ ÔÀ°îË çÆ Õ¿è
À°ÃÅð ñËºç¶ Ô», îÅñÕ ìä ìËáç¶ Ô» Áå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ñÂÆ ÃîÇÃÁÅ Öó·Æ Õð ñËºç¶ Ô»Í
ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÃÄ í¯×» ÇòÚ Çñêà¶ êÂ¶ Ô», í¯× í¯× Õ¶ ÁÃÄ ÁÅê ÔÆ í¯×¶ Ü»ç¶ Ô»,
ÔÀ°îË çÆ Õ¿è ÃÅù ÁÅåîÅ å¯º Á¼â Õð Çç¿çÆ ÔË, À°Ã¶ Ã¿åÅê ÇòÚ ÁÃÄ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ô», ÇÂÔ
ÇìðÔÅ ÁËéÅ ç¹ÖçÅÂÆ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ ÕðéÆ òÆ Á½ÖÆ ÔË, À°Ã îé°¼Ö ñÂÆ Ô¯ð òÆ
Á½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÇÂÃ ×¼ñ çÆ Ã¯ÞÆ ðÖçÅ Ô¯ò¶ íÅò ÇÜÃ ù êåÅ Ô¯ò¶ À°Ô ÁÅåîÅ å¯º
129
ÇòÛÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ï¯×Æ ÇÂÔ êÈðÆ åð·» ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ é½º çðòÅÇ÷Á» ç¶ í¯× ÔÆ ÔÀ°îË çÅ
ò¼âÅ ÕÅðä Ôé, À°Ô ÇÂé·» é½º çðòÅÇ÷Á» ù ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ éÅñ ì¿ç Õð ñËºçÅ ÔË å¶ ÁÅêä¶
ÁÅê À°å¶ êÈðÅ Ã¿Üî ðÖçÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» Õðé éÅñ ÇÂÔ é½º çðòÅ÷¶ ÇòØé éÔÄ ìäç¶, Ã¿åÅê
éÔÄ ìäç¶, ÃÇå ù ÜÅä Õ¶ ÃÅð¶ ÇòØé» çÅ éÅÃ ÕðÕ¶ ï¯×Æ ÔÀ°îË å¶ ÕÅìÈ êÅ ñËºçÅ ÔË å¶
Çéðñ¶ê Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ À°Ã çÆ ô»åÆ ÃæÅÂÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ
ÇÂÃ ÃðÆð ðÈêÆ é×ðÆ ç¶ çÃ çðòÅ÷¶ Ôé, é½º çðòÅÇ÷Á» çÅ å» Ãí ù êåÅ ÔÆ
ÔË, çÃò» ×¹êå ÔË, À°ÃçÅ êåÅ Ü» å» ê¹Ü¶ Ô¯Â¶ å¼å ì¶å¶ îÔ»ê¹ðÖ» ù ÔË Ü» ï¯×ÆÁ» ùÍ
À°Ã ù ìÌÔî ð»çðÅ ÇÜÃù çÃî ç¹ÁÅð ÕÇÔ¿ç¶ Ôé À°Ô ÇÃð ç¶ À°êð ÔÆ ÔËÍ ÇÂÃ çÆÁ» Ç´ÁÅ
Õ¶òñ ï¯×Æ å¶ å¼å ì¶å¶ îÔ»ê¹ðÖ ÔÆ ÜÅäç¶ ÔéÍ Üç¯º êÌÅä ÁÅêäÆ Ç´ÁÅ Û¼â Çç¿ç¶ Ôé,
ÃðÆð ãÇÔ ã¶ðÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÜÆòé çÅ Á³å Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÜÃ ù ÁÅî îé¹¼Ö î½å ÕÇÔ¿çÅ ÔËÍ
êÌÅä» ç¶ ìä¶ Ô¯Â¶ ê¹ñ å¯º Çìé» ÜÆòé ç¶ ç¯ ò¼Ö ò¼Ö ÇÔ¼Ã¶ Ôé ÇÂÕ ÇÔ¼ÃÅ ÁÅåîÅ å¶ ÁÚ¶å
îé ÔË, çÈÃðÅ ÇÔ¼ÃÅ Ú¶åé îé, ÇÂ¿çÌÆÁ» Áå¶ ÃðÆð ÔËÍ ÇÂÔ òÅÃåò ÇòÚ î½å éÔÄ, ÇÂÔ å»
ÇòÛ¯óÅ ÔË, ÇÜÔó¶ ÃîÞç¶ Ôé ÇÕ îð Õ¶ À°Ô ÁÅêä¶ ÔÅñÅå å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ ñËä×¶ À°Ô ìÔ¹å
ò¼â¶ í¹ñ¶Ö¶ ÇòÚ Ôé, À°Ô ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ×¼ñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ Õð ðÔ¶ Ôé Ü¯ ÕçÆ Ô¯ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÆ,
À°é·» ù ÇÂÔ Ãí Ã¯Úä çÆ æ» ÁÅêäÅ Õðî ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÁÅêä¶ êÈð¶ åÅä éÅñ Ã¿ÃÅð
ç¶ Õ¿î ÕÅÜ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ Üç¯º å°ÔÅâÆ Û¯àÆ ×ñÆ Ô¹¿çÆ ÔË, å°ÃÄ êÈðÅ ðÅÔ éÔÄ ç¶Ö ÃÕç¶Í
î½å Õêó¶ ìçñä çÆ åð·» ÔË, Á³å éÔÄ, Ç×ÁÅéÆ ÕçÆ òÆ î½å å¯º éÔÄ âðçÅ, î½å çÅ âð
Õ¶òñ ÁÇ×ÁÅéÆ ç¶ îé çÅ ÔÆ ÔËÍ Ç×ÁÅéÆ ÜÅäçÅ ÔË À°Ô éÅ ÕçÆ Ü¿ÇîÁÅ ÃÆ, éÅ ÕçÆ
îð¶×Å, Üç¯º òÆ Õ¯ÂÆ ï¯×Æ ÜÅ êÔ¹¿ÇÚÁÅ îÔ»ê¹ðÖ ÃðÆð Û¼âç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêä¶ êÌÅä çÃî
ç¹ÁÅð å¯º ÔÆ Ûâç¶ Ôé, À°Ô ÇÂæ¶ çÅ Áå¶ Á¼×¶ çÅ ÜÆòé ç¶Ö ÃÕç¶ ÔéÍ ï¯×Æ òÅÃå¶ ÇÂæ¶
ç¶ ÜÆòé Áå¶ Á×ñ¶ ÜÆòé çÅ Õ¯ÂÆ ðÔ¼Ã éÔÄÍ À°Ô ÇÂÃ çÅ ÇÔ¼ÃÅ Ô¹¿ÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» À°Ã À°å¶
ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ çÅ êÌíÅò éÔÄ êËºçÅ, îðé çÅ òÆ Õ¯ÂÆ ëðÕ éÔÄ êËºçÅ, À°Ô å» ÃÇå ÇÚå å¶
Áé§ç ÔË, ÁÅî îé°¼Ö ù çÃî ç¹ÁÅð çÅ Õ°Þ éÔÄ êåÅÍ À°Ô å» é½º çðòÅÇ÷Á» ç¶ í¯×»
ÇòÚ ÔÆ ð¹Þ¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ ÇÂÃ åð·» ð¹Þ¶ ÔÆ À°Ô ÇÂÃ Ã¿ÃÅð å¯º å°ð Ü»ç¶ Ôé, î¯Ô ÇòÚ ëÃ¶ Ô¯Â¶,
í¯×» ÇòÚ ×¹ñåÅé, À°Ô ÃçÅ ÔÆ ç¹ÖÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂæ¶ òÆ ç¹ÖÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂæ¯º ÜÅ Õ¶ Á¼×¶
òÆ ç¹ÖÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêäÅ ç¹Ö Ã¿åÅê éÅñ ÔÆ Ú¹ÕÆ Çëðç¶ ÔéÍ
AD. êÌíÈ éÅ å» Õðî» çÅ ðÚåÅ ÔË, éÅ Õðî» ç¶ ëñ çÅ ðÚåÅ, ÇÂÔ Ãí å» êÌÇ´åÆ
çÅ Ö¶ñ· ÔËÍ
AE. Ãðòåð ÇòÚ ðÇîÁÅ ÁðæÅå êÌîÅåîÅ éÅ ÇÕÃ¶ ç¶ Ú¿×¶ Õðî ñËºçÅ ÔË, éÅ ÔÆ ÇÕÃ¶
ç¶ êÅê ñËºçÅ ÔË, ÁÇ×ÁÅé é¶ Ç×ÁÅé å¶ êó·çÅ êÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÔÆ îé°¼Ö î¯Ô ÇòÚ
ëÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
AF. ÇÜé·» çÅ ÁÇ×ÁÅé ÁÅåî Ç×ÁÅé ðÅÔÄ çÈð Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, À°é·» ÇòÚ À°Ã ÇÂÕ çÅ,
êÌîÅåîÅ çÅ êÌÕÅô ÃÈðÜ çÆ åð·» Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ
AG. ÇÜé·» çÆ ì¹¼èÆ À°Ã ÇòÚ òÃçÆ ÔË ÇÜÔó¶ À°Ã éÅñ Áí¶ç Ô¯ ×Â¶ Ôé ÇÜé·» çÅ
À°Ã ÇÂÕ À°êð êÈðÅ íð¯ÃÅ ÔË, À°Ã¶ ç¶ ÔÆ Ô¯ ×Â¶ ÔéÍ ÇÜé·» ç¶ êÅê Ç×ÁÅé ÜÅñ éôà Ô¯
×Â¶ Ôé, À°Ô Üéî îðé ç¶ ×¶ó ÇòÚ¯º ÇéÕñ ×Â¶ Ôé íÅò Û°à ×Â¶ ÔéÍ
Ú½çò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ êÌíÈ ôìç çÆ òðå¯º ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË, ÇÂÃ ôìç çÆ òðå¯º À°Ã ñÂÆ
ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË ÇÜÃ é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇÜ¼å ÇñÁÅ Ô¯ò¶, ÁÅêä¶ À°å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ
130
Ô¯ò¶Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ ÇÂÔ ÜÅä Ü»çÅ ÔË ÇÕ À°Ã ç¶ Õðî å¶ À°Ã çÆ ÁÅåîÅ çÅ Õ¯ÂÆ Ãì¿è
éÔÄ ÔË, íÅò¶º Ú¿×¶ Õðî Ô¯ä, íÅò¶º î³ç¶, îé°¼Ö éÅ å» ÕðåÅ ÔË, éÅ ÔÆ ÇÕÃ¶ ç¶ Õðî» çÅ
À°Ô Ç÷¿î¶òÅð ÔË, éÅ ÔÆ Õðî» ç¶ ëñ çÅÍ Õðî å» Ãå¯ ×¹ä, ðÜ¯ ×¹ä Áå¶ åî¯ ×¹ä» ç¶
êÌíÅò éÅñ ÇÂé·» ç¶ Çîôðé éÅñ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÁÇ×ÁÅé ç¶ ÕÅðä îé°¼Ö ç¶ Ç×ÁÅé å¶ êóçÅ ÇêÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÜÃ ÕðÕ¶ îé°¼Ö
À°ñÇÞÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, íðÇîÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ Õðî À°Ã À°ñÞÆ Ô¯ÂÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ ÔÆ
ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ì¼çñ ÃÈðÜ ù æ¯ó·Æ ç¶ð òÅÃå¶ ã¼Õ ÃÕç¶ Ôé å¶ æ¯ó·Æ ç¶ð òÅÃå¶ ÃÅù
ìÔ¹å òÅðÆ ÃÈðÜ ÇçÃçÅ éÔÄÍ Üç¯º ì¼çñ Öåî Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, ÃÈðÜ çÆÁ» ÇÕðé» ÁÅêäÅ ÚÅéä
ç¶ä ñ× Ü»çÆÁ» Ôé, ÃÈðÜ ÇçÃä ñ× êËºçÅ ÔËÍ ÇÜò¶º ÃÈðÜ æ¯ó·Æ ç¶ð òÅÃå¶ ãÇÕÁÅ Ü»çÅ
ÔË ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÁÇ×ÁÅé À°Ã ÁÃÆî ù éÔÄ ç¶Öä Çç¿çÅ, ÁÇ×ÁÅé çÅ êó·çÅ îé°¼Ö
ç¶ Áå¶ À°Ã ÁÃÆî ç¶ ÇòÚÕÅð êË Ü»çÅ ÔË, ÁÇ×ÁÅé çÅ Ôé·¶ðÅ éÇòðå Õðé ñÂÆ Ç×ÁÅé
çÆ ñ¯ó ÔË, ÃÅèéÅ çÆ ñ¯ó ÔËÍ ÃÅðÅ êÃÅðÅ ×¹ä» çÅ ÔË, ÁÅåîÅ çÅ Õ¯ÂÆ êÃÅðÅ éÔÄ, ÁÅåîÅ
ÇÂÕ îÅñÕ çÆ åð·» ÔË å¶ Çå¿é ×¹ä ÇÂÃ ç¶ ÕðîÚÅðÆ Ôé, êÌÇ´åÆ òÆ îÅñÕ çÆ ÇÂ¼ÛÅ Áé¹ÃÅð
ÔÆ Õ¿î ÕðçÆ ÔË, ÁÅåîÅ Áé°ÃÅð Õ¿î ÕðçÆ ÔË, ÁÅåîÅ ÇìñÕ°ñ ò¼Ö ÔÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, ìÌÔî çÆ
ðÚéÅ, ÇÃÌôàÆ çÆ ðÚéÅ, À°Ô îé°¼Ö ìóÆ Ú¿×Æ åð·» ÃîÞ ÃÕçÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÇÂÔ ÜÅäçÅ Ô¯ò¶
ÒÂ¶Õ¯Ôî ìÔ¯ ÇÃÁÅîÓ íÅò Ãí ÇòÚ ÇÂÕ¯ çÅ ÔÆ êÃÅðÅ ÔËÍ Õ¯ÂÆ êÌÇ´åÆ éÔÄ ÔË, Õ¯ÂÆ Ô¯ð
çÈÃðÅ ÔË ÔÆ éÔÄ, çÈÃð¶ çÆ Õ¯ÂÆ æ» ÔÆ éÔÄ, Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ êðÆêÈðé ÔË, Õ¯ÂÆ òÆ ÚÆ÷ ÁÅêä¶
ÁÅê ÇòÚ Ã¿êÈðé éÔÄ ÔË, Ã¿êÈðé Õ¶òñ À°Ô ÁÅê ÔÆ ÔË, ÇÜÔó¶ çÉËå ÇòÚ ÇòôòÅô ðÖç¶
Ôé, À°Ô å¼å çÆ â±¿ØÅÂÆ åÕ êÔ¹¿Ú ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶, À°Ã ÇÂÕ çÅ ÁíÅÃ Õð ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶,
À°Ô Ã¯Ú ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶, ÇÂÔ ÔÆ êðÆêÈðé ÔË, çÈÃðÅ ÔË ÔÆ Õ¯ÂÆ éÔÄ, çÈÃð¶ çÆ Õ¯ÂÆ æ» ÔÆ
éÔÄÍ ÇÂÕ ÔÆ Áé¶Õ ðÈê èÅð Õ¶ ÇòÚð ÇðÔÅ ÔË, À°Ô ÇÂÕ ÔÆ êðÆêÈðéåÅ ÔË, À°Ô ÁÅê ÔÆ
êðÆêÈðé Ô¹¿ÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÁÅêäÆ ôÅé çÅ êÃÅðÅ Õð ÇðÔÅ ÔËÍ
çÉËå ÇòÚ ÇòôòÅô ð¼Öä òÅñ¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ å°ÔÅâ¶ êÅê, ×¹éÅÔ ×ñåÆÁ» êðîÅåîÅ
Öåî Õð ÃÕçÅ ÔË, å°ÔÅù ô¹è Õð ÃÕçÅ ÔË, À°Ô ÃòË-Õ¶ºÇçzå ÁðçÅÃ Õðç¶ Ôé Áå¶ ÇÂÃ
íð¯Ã¶ éÅñ ÁðçÅÃ Õðç¶ Ôé ÇÕ À°é·» ç¶ êÅê êÌîÅåîÅ è¯ ç¶ò¶×ÅÍ î÷Ôì ç¶ ÁÅ×ÈÁ» é¶
ÇÂÕ åðÆÕÅ ìäÅÇÂÁÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ Ü¶ å°ÃÄ ÕÆå¶ Ô¯Â¶ êÅê» çÆ îé½å Õð ñò¯ íÅò À°é·» çÅ
ÇÂÕìÅñ Õð ñò¯, å» ÇÂÔ êÅê î¹¼Õ Ü»ç¶ ÔéÍ À°Ã çÅ êÌíÅò ÇÂÕ ÇÚÇÕåÃÅ çÅ Ô¹¿çÅ ÔË
êð À°Ã éÅñ å°ÔÅâ¶ îé çÅ Ôé·¶ðÅ éÔÄ Öåî Ô¹¿çÅÍ Üç¯º å°ÃÄ ÇÂÔ î³éç¶ Ô¯, ÇòôòÅô ðÖç¶
Ô¯ ÇÕ êÅê ÔË, îËº êÅê ÕÆåÅ ÔË À°Ã éÅñ å°ÃÄ ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ Õðé ñ× êËºç¶ Ô¯ ÇÕ å°ÃÄ êÅê
ÕÆåÅ ÔË, À°Ô íÅò ë¶ð å°ÔÅâ¶ îé ÇòÚ ÚñÅ Ü»çÅ ÔË, Üç¯º ÇÂÔ êÅê çÆ íÅòéÅ îé ÇòÚ
Ü»çÆ ÔË, å°ÃÄ À°çÅÃ Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, ÇéðÀ°åÃÅÔå Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, ÁÅêä¶ Á³çð ÔÆä íÅòéÅ îÇÔÃÈÃ
Õðç¶ Ô¯Í êÅê ù îÇÔÃÈÃ ÕðÕ¶ êÛåÅÀ°ºç¶ Ô¯Í êÅê çÅ ÁÇÔÃÅÃ ÕðÕ¶ êÛåÅÀ°äÅ ì¹ðÆ ×¼ñ
ÔË, À°Ô ÁÇÔÃÅÃ å°ÔÅù ÔÆä íÅòéÅ çÅ ÇôÕÅð ìäÅ Çç¿çÅ ÔË, ÇÂÃ éÅñ å°ÔÅâÆ ÃîÇÃÁÅ
Ô¯ð ×¿íÆð Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ÁÅêä¶ êÅê» çÅ ÇÂÕìÅñ ÕðÕ¶ ÇÖî» î³×ä éÅñ å°ÃÄ Á¼ÛÅ îÇÔÃÈÃ
Õðç¶ Ô¯, ÔñÕ¶ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯, ô¹è îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯ êð ñ¯ó Ô¹¿çÆ ÔË ÁÅêä¶ ÁÅê ù ìçñä
çÆ, ÁÅêäÆ Ô¯ºç ù ìçñä çÆ å» Ü¯ À°Ô Õ¿î, À°Ô Ç´ÁÅ ç¹ìÅðÅ éÅ ÕÆåÆ ÜÅò¶, ÁðçÅÃ
Õðé éÅñ Á³çð ôÕåÆ ÁÅ ×ÂÆ îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÆ ÔË, À°Ô å°ÔÅâÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÆ ÔË êð Ãí å¯º
ò¼è ñ¯ó ÔË ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ù ìñòÅé ìäÅÀ°äÅ, ÁËéÅ À°ÚÅ å¶ ìñòÅé ìäÅÀ°äÅ ÇÕ
å°ÃÄ ÁÅêäÅ ÁÅê ìçñ ÃÕ¯, ×ñå Õ¿î Û¼â Õ¶ áÆÕ Õ¿î Õð ÃÕ¯, ÁÅêä¶ ÇòÔÅð ìçñ
ÃÕ¯Í Üç¯º å°ÔÅâ¶ Õ¯ñ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ Ô¯ò¶ å°ÃÄ ì¯ñä ñÂÆ Ççzó· Ô¯ò¯ ë¶ð Á³çð çÆ ôÕåÆ, ÁðçÅÃ
éÅñ êÌÅêå ôÕåÆ òè¶ð¶ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÆ ÔË, îé°¼Ö Õ¯ñ Ã¹å¿åð ÇÂ¼ÛÅ Ô¹¿çÆ ÔË êð Õ¶òñ ê³ÜÅÔ
131
êÌåÆôåÍ ìÅÕÆ çÅ ê³ÜÅÔ êÌåÆôå òÆ å°ÃÄ êÌÅêå Õð ÃÕç¶ Ô¯ Ü¶ å°ÃÄ ÇÂÔ ì¹¼Þ ñò¯ ÇÕ ÇÂÔ
ê³ÜÅÔ êÌåÆôå ÇÂ¼ÛÅ å°ÔÅâÆ Ô¯ºç çÆ â±¿ØÅÂÆ ÇòÚ êÂÆ ÔË, å°ÔÅâÆ Ô¯ºç çÆ ×ÇÔðÅÂÆ ÇòÚ êÂÆ
ÔË, ÇÃðë ÁÅêä¶ êÅê» çÆ îé½å Õð ñËäÆ, êÅçðÆ Õ¯ñ ÜÅ Õ¶ ÁÅêä¶ êÅê» çÅ ÇÂÕìÅñ Õð
ñËäÅ, ç¯Ãå» Çîåð» éÅñ ×¼ñ ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÔñÕÅ Õð ñËäÅ ÇÂÕ òÖðÆ ×¼ñ ÔË,
å°ÃÄ ÔñÕÅ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯ êð ÇÂÔ ÕðÕ¶ å°ÃÄ Á¼×¯º éÅ Õðé çÆ åÅÕå ÔÅÃñ éÔÄ Õðç¶,
Á¼×¯º éÅ Õðé çÆ Ççzó·åÅ éÔÄ ðÖç¶Í ÃòË ÕÅìÈ ÕðÕ¶, ÁÅåî Ã¿Üî ÕðÕ¶ éÅñ ÔÆ ÁðçÅÃ
ÕðÕ¶ å°ÃÄ ÁÅêä¶ Á³çð çÆ ôÕåÆ çÅ ÁÇÔÃÅÃ Õðç¶ Ô¯, ôÕåÆ ç¶ Ã¯î¶ çÅ ÁÇÔÃÅÃ Õðç¶
Ô¯, ÇÂé·» ç¯é» çÆ òðå¯º ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË - Á³çð çÆ ôÕåÆ çÆ Áå¶ ÁðçÅÃ çÆÍ êÌîÅåîÅ
ÇÕò¶º å°ÔÅâ¶ êÅê» çÆ å¶ ×ñåÆÁ» çÆ Ç÷¿î¶òÅðÆ ñË ÃÕçÅ ÔË? ÇÂÔ å» ÇÂÕ ÁÇ×ÁÅéÆ çÆ
Çëñ¯ÃëÆ ÔË, ÁÅî îé°¼Ö ìÔ¹å ÔÆ ñÅêðòÅÔ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» áÆÕ åð·»
éÔÄ Õðç¶Í ÇÜÔó¶ Õ¿î À°é·» ç¶ ×¯Úð¶ ñ¼×¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô ÇèÁÅé éÔÄ Çç¿ç¶Í ë¶ð À°Ô ÚðÚ»
ÇòÚ Ü»ç¶ Ôé, î³çð» ÇòÚ Ü»ç¶ Ôé, ×¹ðçòÅÇðÁ» ÇòÚ Ü»ç¶ Ôé Ô¯ð êÇò¼åð ÁÃæÅé» å¶
Ü»ç¶ Ôé å¶ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ À°é·» ç¶ êÅê è¯å¶ ÜÅä×¶, À°Ô Õ¶òñ ÇÂÕ åÃ¼ñÆ ÔË, À°Ô ÇÂÕ
îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ê¼Ö¯ áÆÕ ÔË êð À°Ô Õ¯ÂÆ ÃæÅÂÆ ÇÂñÅÜ éÔÄ ÔËÍ
ÇÂÕ ï¯×Æ ÃÅèéÅ ç¶ îÅð× å¶ ÚñÇçÁ» ÇÂÔ íñÆ í»åÆ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ À°Ãç¶ Ã¿ÃÕÅð
À°Ã ù À°Ô Õ°Þ Õðé ñÂÆ êÌ¶ðéÅ Çç¿ç¶ Ôé Ü¯ À°Ã ù éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ, ÇÂÃ ÕðÕ¶ Ç×ÁÅé
ç¶ éÅñ éÅñ ÁÅåî Ã¿Üî òÆ ÁòôÕ ÔË, ìÔ¹å ÃÅð¶ ÃÅèÕ ÁÅåî Ã¿Üî ù, îé¯ÇìÌåÆ, íÅòéÅò»
ù çìÅÀ°ä ç¶ ìðÅìð ÃîÞä ñ× êËºç¶ Ôé êð ÇÂÔ áÆÕ éÔÄ, ÃÅð¶ çì¶ Ô¯Â¶ íÅò â¿ÈØ¶ çì¶
Ô¯Â¶ ÜÅ úêð¶, ÃÅÇðÁ» ù ÔÆ ìÅÔð Õ¼ã Õ¶ Ç×ÁÅé çÆ Á×éÆ ÇòÚ Ã¹ÁÅÔ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË,
ÁÅåî Ã¿Üî ÇÂÕ Ú¶åé Ç´ÁÅ ÔË Ü¯ ìóÆ Ã¯Ú ÃîÞ Õ¶ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË, ÇÂÔ çì¶ Ô¯Â¶ íÅò»
å¯º, Ã¿ò¶×» å¯º Û°àÕÅðÅ êÅÀ°ä òÅÃå¶ ÔÆ ÔËÍ ÃÅèéÅ éÅñ ï¯×Æ Ç×ÁÅé çÆ Ü¯åÆ Ü×Å ÃÕçÅ
ÔË å¶ ê¹ðÅä¶ Ã¿ÃÕÅð íÃî Õð ÃÕçÅ ÔË, À°Ã Ãî¶º ÃÅèÕ ÇÂÔ ÜÅä ñËºçÅ ÔË ÇÂÔ ÁÅåîÅ
éÔÄ Õ¶òñ ×¹ä ÔÆ íðî» ç¶ ÕÅðé ÔËÍ
ÇÜÔó¶ ÃÅèéÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðÕ¶ ÁÅêÅ ÚÆé Õ¶ Áé§ç îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ôé, À°Ô À°Ã
ÇÂÕ çÆ êÌÅêåÆ Õð ÔÆ ñËºç¶ Ôé, ÇÂÔ ÃÅèéÅ çÆ Ãí å¯º À°ÚÆ ÁòÃæÅ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ì¹¼èÆ ÜÆò
ÇÜÔó¶ ÁÇíÁÅÃ éÔÄ Õðç¶, Áé°íò éÔÄ Õðç¶, À°Ô ÇÂÃ ÁòÃæÅ åÕ éÔÄ êÔ¹¿Ú ÃÕç¶ òÅÇÔ×¹ðÈ
éÅñ Áí¶ç Ô¯ä çÆ ×¼ñ ÇÂÕ Ô¯ä çÆ ×¼ñ ÇÕÃ¶ çñÆñ ÇÕÃ¶ åðÕ çÆ ×¯Úð¶ éÔÄ ÔË, ÇÕÃ¶
ìÇÔÃ çÆ ×¯Úð¶ éÔÄ ÔË, ÇÂÔ å» ÇÂÕ â±¿ØÅ Áé°íò ÔË, êÌå¼Ö Ç×ÁÅé ÔË Ü¯ Õ¶òñ À°Ô ÔÆ
êÌÅêå Õð ÃÕç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÃÅèéÅ ç¶ ê¼Ö å¶ Ôé, ÇÜÔó¶ Ççzó· Ô¯ Õ¶ ÃÅèéÅ Õðç¶ Ôé, À°Ô
Ã¿ÃÕÅð» å¯º Û°à Ü»ç¶ Ôé, À°é·» ç¶ ì¿èé à¹¼à Ü»ç¶ Ôé À°Ô ÇÂÕ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé å¶ Üéî îðä
ç¶ ì¿èé å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
Ü¿îäÅ å¶ îðéÅ òÆ ìÔ¹å ò¼âÆÁ» ØàéÅò» ÇÂÃ ÜÆòé çÆÁ» ÔéÍ îé°¼Ö ìÅð-ìÅð
ÇÂé·» ÇòÚ¯º ¦ØçÅ ÔË, îé°¼Ö Ü¿îçÅ ÔË, ò¼âÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ìÚêé ÜòÅéÆ ÜòÅéÆ å¯º ë¶ð î¼è
ÁòÃæÅ, ë¶ð ì¹ãÅêÅ, ÕÆ ÇÂÔ Ã¼Ú éÔÄ ÁÃÄ ÇÂÕ ÜÆòé ÇòÚ ÔÆ ÇÕ¿éÆ òÅðÆ îðç¶ Ô»? ìÚêé
îðçÅ ÔË, ÜòÅéÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, ÜòÅéÆ îðçÆ ÔË, ò¼âÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ò¼âÅêä îðçÅ ÔË, î¼è ÁòÃæÅ
ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, î¼è ÁòÃæÅ îðçÆ ÔË ì¹ãÅêÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ë¶ð îðé çÅ ç¹Ö ÇÕÀ°º? ÁÇ×ÁÅéÆ ÔÆ
îðé å¯º âðç¶ Ôé, ÜÆÀ°ä ñÂÆ îðéÅ ÔÆ êËºçÅ ÔËÍ ÁÅåî ÃÅèÕ Ã¹å¿åð Ôé, Ü¿îä îðé ç¶
ÃÅð¶ ðÔ¼Ã À°Ô ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô Õ¶òñ îðé ç¶ âð å¯º ÔÆ î¹Õå éÔÄ, À°Ô Ü¿îä îðé ç¶
×¶ó å¯º ÔÆ î¹Õå ÔéÍ
132
ÇÜÔó¶ ÃÅèéÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðÕ¶ ÁÅêÅ ÚÆé Õ¶ Áé§ç îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ôé, À°Ô À°Ã
ÇÂÕ çÆ êÌÅêåÆ Õð ÔÆ ñËºç¶ Ôé, ÇÂÔ ÃÅèéÅ çÆ Ãí å¯º À°ÚÆ ÁòÃæÅ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ì¹¼èÆ ÜÆò
ÇÜÔó¶ ÁÇíÁÅÃ éÔÄ Õðç¶, Áé°íò éÔÄ Õðç¶, À°Ô ÇÂÃ ÁòÃæÅ åÕ éÔÄ êÔ¹¿Ú ÃÕç¶ òÅÇÔ×¹ðÈ
éÅñ Áí¶ç Ô¯ä çÆ ×¼ñ ÇÂÕ Ô¯ä çÆ ×¼ñ ÇÕÃ¶ çñÆñ ÇÕÃ¶ åðÕ çÆ ×¯Úð¶ éÔÄ ÔË, ÇÕÃ¶
ìÇÔÃ çÆ ×¯Úð¶ éÔÄ ÔË, ÇÂÔ å» ÇÂÕ â±¿ØÅ Áé°íò ÔË, êÌå¼Ö Ç×ÁÅé ÔË Ü¯ Õ¶òñ À°Ô ÔÆ
êÌÅêå Õð ÃÕç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÃÅèéÅ ç¶ ê¼Ö å¶ Ôé, ÇÜÔó¶ Ççzó· Ô¯ Õ¶ ÃÅèéÅ Õðç¶ Ôé, À°Ô
Ã¿ÃÕÅð» å¯º Û°à Ü»ç¶ Ôé, À°é·» ç¶ ì¿èé à¹¼à Ü»ç¶ Ôé À°Ô ÇÂÕ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé å¶ Üéî îðä
ç¶ ì¿èé å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
Ü¿îäÅ å¶ îðéÅ òÆ ìÔ¹å ò¼âÆÁ» ØàéÅò» ÇÂÃ ÜÆòé çÆÁ» ÔéÍ îé°¼Ö ìÅð-ìÅð
ÇÂé·» ÇòÚ¯º ¦ØçÅ ÔË, îé°¼Ö Ü¿îçÅ ÔË, ò¼âÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ìÚêé ÜòÅéÆ ÜòÅéÆ å¯º ë¶ð î¼è
ÁòÃæÅ, ë¶ð ì¹ãÅêÅ, ÕÆ ÇÂÔ Ã¼Ú éÔÄ ÁÃÄ ÇÂÕ ÜÆòé ÇòÚ ÔÆ ÇÕ¿éÆ òÅðÆ îðç¶ Ô»? ìÚêé
îðçÅ ÔË, ÜòÅéÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, ÜòÅéÆ îðçÆ ÔË, ò¼âÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ò¼âÅêä îðçÅ ÔË, î¼è ÁòÃæÅ
ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, î¼è ÁòÃæÅ îðçÆ ÔË ì¹ãÅêÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ë¶ð îðé çÅ ç¹Ö ÇÕÀ°º? ÁÇ×ÁÅéÆ ÔÆ
îðé å¯º âðç¶ Ôé, ÜÆÀ°ä ñÂÆ îðéÅ ÔÆ êËºçÅ ÔËÍ ÁÅåî ÃÅèÕ Ã¹å¿åð Ôé, Ü¿îä îðé ç¶
ÃÅð¶ ðÔ¼Ã À°Ô ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô Õ¶òñ îðé ç¶ âð å¯º ÔÆ î¹Õå éÔÄ, À°Ô Ü¿îä îðé ç¶
×¶ó å¯º ÔÆ î¹Õå ÔéÍ
AH. ÇÜÔó¶ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ Ôé, ÃîÇçzôàÆ ðÖç¶ Ôé, ×ðÆìÆ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé À°Ô ìÌÅÔîä,
×À±, ÔÅæÆ, Õ°¼åÅ, Ú¿âÅñ Ãí ù ÇÂÕ Çé×·Å éÅñ ç¶Öç¶ ÔéÍ
AI. ÇÜé·» é¶ îé ÃÇæð Õð ÇñÁÅ ÔË, ÇÂÕÅ×ð Õð ÇñÁÅ ÔË À°é·» é¶ Ãí Õ°Þ ÇÜ¼å
ÇñÁÅ ÔË ìÌÔî Ã¿êÈðä ÔË ÃçÅ ÃÇæð ÔË À°Ô ÃçÅ ìÌÔî éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Õ¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
ÇÜÃ ù ÁÅåî Ç×ÁÅé Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË úÃ ù Ãí ÇòÚ ìÌÔî ÔÆ ÇçÃçÅ ÔË À°Ã ù
ìÌÅÔîä ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ìÌÅÔîä Ç×ÁÅéÆ Ô¯ä ç¶ éÅñ ÇéîÅäÅ òÆ Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ å°Û òÆ, ÇÂÔ¯
ÇÜÔÅ Ç×ÁÅéÆ ÇÜÔóÅ ÃçÅ ÔÆ Ç×ÁÅé çÆ íÅñ ÇòÚ Ô¯ò¶ À°Ã ÇÂÕ çÆ Ö¯Ü ÇòÚ Ô¯ò¶ À°Ã
ù ê¿âå òÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô Ô½ñÆ Ô½ñÆ Áí¶ç Ô¯ Ü»çÅ ÔË - À°Ã ÇÂÕ éÅñÍ îðé çÅ âð
À°Ô ÇÜ¼å Ú¹ÕçÅ ÔË, Ü¿îä îðé ç¶ ì¿èé å¯º Û°à Ü»çÅ ÔË, ÁÅåîÅ Ôð ì¿èé å¯º Ã¹å¿åð Ô¯
Ü»çÆ ÔË ÇÜÔó¶ ÇÂÕ¯ ÁÅåîÅ ù Ãí Ü×·Å ç¶Öç¶ Ôé À°Ô À°Ã ÇòÚ ÔÆ ñÆé ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÜò¶º
çÇðÁÅ Ãî¹¿çð ÇòÚ ÜÅ ÇîñçÅ ÔË å¶ ÇÂÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ Ãî¹¿çð å¯º ò¼Ö éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ
ÇÂÃ¶ åð·» ÔÆ ìÌÅÔîä ù òÆ ÁÅåîÅ å¯º ò¼Ö éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
ÃÅèÅðé îé°¼Ö ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ ò¼Ö ðÈê» ÇòÚ ÔÆ À°ñÇÞÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ò¼Ö-ò¼Ö íÅòéÅò»
ÇòÚ ÔÆ À°ñÇÞÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË À°Ô íËóÅ ÔË, À°Ô Ú¿×Å ÔË, À°Ô Ã¯ÔäÅ ÔË, À°Ô Õ¯ÔÞÅ ÔË, À°Ô
×ðÆì ÔË, À°Ô ÁîÆð ÔË, ÃÅèÅðé îé°¼Ö ÜÆòé çÅ ìÔ¹å ÃÅðÅ ÇÔ¼ÃÅ ÇÂé·» í¶ç» ÇòÚ ÔÆ ×¹ÁÅ
Çç¿çÅ ÔËÍ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ Ãí ÇòÚ ÇÂÕ¯ ÔÆ ç¶ÖçÅ ÔË, À°Ô ÇÂé·» í¶ç» ÇòÚ éÔÄ À°ñÞçÅ À°Ã
ù Ôð ÚÆ÷ ÇòÚ À°Ã òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ ÔÆ çðôé Ô¹¿ç¶ Ôé, ÃÅÇðÁ» ÇÚÔÇðÁ» ÇòÚ À°Ã ÇÂÕ çÅ
ÔÆ ÇÚÔðÅ ÇçÃçÅ ÔË, ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ Ôð ÇÂÕ ù ÇêÁÅð éÅñ ÇîñçÅ ÔË ìÚé ÕðçÅ ÔË, ÇçÁÅñåÅ
ç¶ Øð ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÃçÅ ÔÆ Ã¹ð¶ô Ã¹ÇÔðç ðÇÔ¿çÅ ÔË, ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ Ãí ù ÇêÁÅð ÕðçÅ ÔË,
ÇÕÃ¶ ù òÆ À°Ô çÈÃðÅ éÔÄ ÃîÞçÅÍ ÃòÅñ À°áçÅ ÔË Õ¯ÂÆ ÇÕò¶º Õ°¼å¶ ù, ×À± ù, ÚÈÔ¶ ù,
ÕÆóÆ ù ìðÅìð ÃîÞ ÃÕçÅ ÔË? Üç¯º ÇÕ ÇÂÔ Ôð ÜÆò ò¼Öð¶ ò¼Öð¶ Ôé À°é·» ù ÇÂÕ ÇÕò¶º
ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË? êó·¶ ÇñÇÖÁ» ù, ò¼Ö-ò¼Ö ÜÆò» çÅ êåÅ ÔË, Õ¯ÂÆ òÆ êÇóÁ·Å ÇñÇÖÁÅ
ÇÂÔ À°îÆç éÔÄ ðÖçÅ ÇÕ Õ°¼åÅ ç¹¼è ç¶ò¶×Å êð ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ÁÅåîÅ ù êÛÅäç¶ Ôé å¶ ç¶Öç¶
133
Ôé å¶ Ãí ÇòÚ À°Ã ÁÅåîÅ çÅ ÔÆ ÃÇåÕÅð Õðç¶ Ôé, À°Ô ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ ÃÅð¶ ×ÇÔä¶ Ã¯é¶
å¯º ìäç¶ Ôé, ò¼Ö ò¼Ö åð·» ç¶ ×ÇÔä¶ ò¼Ö-ò¼Ö Çâ÷ÅÇÂé» ç¶ êð èÅå å» ÇÂÕ ÔÆ ÔË -
Ã¯éÅÍ À°Ô ÇÂÔ òÆ Ç×ÁÅé ðÖçÅ ÔË ÇÕ ò¼Ö-ò¼Ö ×ÇÔä¶ ÇÕæ¶ å¶ ÇÕÃ åð·» òðå¶ ÜÅä¶ ÔéÍ
ÁÇ×ÁÅéÆ Üéî îðä ç¶ ðÔ¼Ã ù éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÂÔ ðÔ¼Ã Õ¶òñ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ å¼å ì¶å¶
îÔ»ê¹ðÖ ÔÆ ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô Ãî¶º çÆ Ø¹¿âÆ Ö¯ñ· Ú¹¼Õ¶ Ôé Áå¶ íÈå òðåîÅé å¶ í¼ÇòÖ À°é·»
ñÂÆ ÇÂÕ ÔÆ Ôé, À°Ô ÇÂé·» Ãí ù ç¶Ö ÃÕç¶ Ôé À°Ô Á×ñ¶ êÅÃ¶ çÅ òÆ Ãí Õ°Þ ÜÅäç¶
Ôé, ÇÜé·» é¶ ìÌÔî çÆ êÌÅêåÆ Õð ñÂÆ ÔË, À°é·» ñÂÆ ìÌÔîÇ×ÁÅé ÃçÆòÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
B@. À°Ô ìÌÅÔîä ÔË (íÅò ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ÔË) ÇÜÔóÅ Ö¹ôÆ ÇòÚ Ö¹ô éÔÄ Ô¹¿çÅ, ç¹Ö ÇòÚ
ç¹ÖÆ éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°Ô ÃÇæð ÔË Ç×ÁÅéÆ ÔË, ô¿Õ¶ ðÇÔå ÔË, ìÌÔî ù ÜÅäçÅ ÔË, ìÌÔî ÇòÚ ÔÆ
ÃÇæð ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
BA. ÇÜÃ ù ÁÅåî Áé§ç êÌÅêå ÔË, ìÅÔð çÆ ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ çÅ À°Ã À°å¶ ÁÃð éÔÄ
êËºçÅ, ÇÜÃ é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ï¯× ðÅÔÄ ìÌÔî éÅñ Ü¯ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, À°Ô êðî Áé§ç êÌÅêå
Õð ñËºçÅ ÔËÍ
ÇÜé·» ç¶ ÜÆòé ÇòÚ Ôð åð·» çÅ Ãî ÔË, éÅ å» À°Ô ìÔ¹å Ö¹ô Ô¹¿ç¶ Ôé, éÅ ÔÆ
À°é·» ù ÁÅêäÆÁ» êÌÅêåÆÁ» å¶ ×ðò ÔË, éÅ ÔÆ À°Ô ÇéðÅÃ Ô¹¿ç¶ Ôé, éÅ ÔÆ À°Ô ãÇÔ¿çÆ
ÕñÅ çÅ ÇôÕÅð Ô¹¿ç¶ Ôé, À°é·» çÆ ì¹¼èÆ ÃÇæð ÔË, À°Ô ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ Ô¹¿ÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÕçÆ òÆ
ÛÇñÁÅ éÔÄ Ü»çÅ, ÇÜÔó¶ í¯× éÔÄ í¯× ðÔ¶, ÇÜÔó¶ í¯×» ç¶ î¯Ô ÇòÚ éÔÄ ëÃ¶ Ô¯Â¶ À°Ô
ÃçÆòÆ Áé§ç ÁòÃæÅ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÃîåÅ ÇÂé·» ù Ã¿êÈðéåÅ
å¶ êÔ¹¿ÚÅ Çç¿çÆ ÔË À°Ô êÈÜ¶ Ü»ç¶ ÔéÍ
ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ñÂÆ ÇÂÔ ÇÂÕ ìÔ¹å ÔÆ îÔ¼åòêÈðé ÇÃÇÖÁÅ ÔË, ÇÕÃ¶ ù òÆ êÌÅêåÆ
ÕðÕ¶ ìÔ¹å êÌÃ¿é éÔÄ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ Üç¯º Õ¯ÂÆ ÔÅñÅå Áé°Õ±ñ éÅ Ô¯ä À°Ã å¯º òÆ êÌíÅÇòå
éÔÄ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ, ÃÅð¶ ÔÅñÅå ÇòÚ Ãî ðÇÔäÅ ÇÂÔ ÔÆ ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ Ô¯ä çÅ Ãí å¯º ò¼âÅ
Ã¿Õ¶å ÔËÍ À°Ô ÕçÆ òÆ ÁÅêäÆ ô»åÆ éÔÄ Ûâç¶, Ã¿ÃÅð ç¶ ñ¯í î¯Ô ÇòÚ éÔÄ ëÃç¶ À°é·» çÆ
ô»åÆ å¶ ÃÇæðåÅ Çéðñ¶ê Ô¯ä ÕðÕ¶ ÔË, À°é·» çÆ ô»åÆ å¶ ÃÇæðåÅ ÕçÆ òÆ í¿× éÔÄ Ô¹¿çÆ
À°Ô Áà¼ñ ÔË, ìÌÔî éÅñ ÇÂÕ Ô¯Â¶ À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÃçÆòÆ Áé§ç ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé íÅò¶º ðÈê òàÅÀ°ºç¶
ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
ÁÅî îé°¼Ö ÃëñåÅ éÅñ Ü» ÁÃëñåÅ éÅñ ìóÆ Û¶åÆ ÔÆ ÁÅêäÅ Ã¿å°ñé ×¹ÁÅ ìËáç¶
Ôé, ÃëñåÅ éÅñ îé°¼Ö Ô¿ÕÅÇðÁÅ Ü»çÅ ÔË ë¹ÇñÁÅ éÔÄ ÃîÅÀ°ºçÅ, ÁÅêä¶ ÁÅê ù Õ°Þ ÃîÞä
ñ× êËºçÅ ÔË, ÁÃëñåÅ éÅñ À°Ô ÇéðÅÃ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°çÅÃ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÔÆäåÅ çÆ íÅòéÅ
ÁÅ Ü»çÆ ÔË, Üç¯º îé°¼Ö ÃëñåÅ å¯º ìÅÁç À°ÚÆ ÔòÅ ÇòÚ À°á ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô Áò¼ô ÔÆ
èðåÆ å¶¶ Çâ¼×ä çÆ ÇåÁÅðÆ Õð ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÁÅêäÆ ÇñÁÅÕå çÅ, ÁÅêäÆ
ÃîðæÅ çÅ ×ñå Á¿çÅ÷Å ñÅÂÆ ìËáÅ ÔË, À°Ã çÅ ÁÅêäÆ ÔÆ ÁÚ¶åéåÅ çÆÁ» ØàéÅò» é¶
À°Ã çÅ ÇÂÕ ÞÈáÅ ÇÂÕ ×ñå ÇÕÃî çÅ êÌíÅò ìäÅ ÇçåÅ ÔËÍ ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ À°çÅÃéÆåÅ
çÆ ÁòÃæÅ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÃëñåÅ éÅñ Ü¯ó Õ¶ ÁÃîð¼æ ÃîÞçÅ ÔË
Õ¯ÂÆ òÆ íÅò¶º ÇÂé·» ç¯é¯º ÁòÃæÅ ÇòÚ¯º ÇÂÕ çÅ ÇôÕÅð ìä ÃÕçÅ ÔË Áå¶ ÇÃÇÖÁÅ êÌÅêå
ÕðÕ¶ ÇÂé·» ÔÅñÅå» ÇòÚ¯¯º ìÅÔð òÆ ÇéÕñ ÃÕçÅ ÔË å¶ î¹ó Õ¶ Ã¿å°ñé ÁòÃæÅ êÌÅêå Õð
ÃÕçÅ ÔËÍ Ç×ÁÅéÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Ã¿ò¶×» ç¶ ñê¶à ÇòÚ ÁÅÀ°ä å¯º çÈð ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°é·» é¶
ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¿å°ñé ÃÇæð ðÖäÅ ÇÃ¼Ö ÇñÁÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÁÅêä¶ íÅò» ù ÃÇæð ðÖäÅ ÇÃ¼Ö
134
ÇñÁÅ ÔËÍ ô»å îé Õç¶ òÆ íðî» ÇòÚ éÔÄ êËºçÅ ÇÂÃ ç¶ À°ñà ÁÇ×ÁÅéÆ ìÔ¹å Û¶åÆ ÔÆ
ç¹¼Ö Ã¹Ö ç¶ ñê¶à ÇòÚ ÁÅ Ü»ç¶ ÔéÍ
ÁÅî îé°¼Ö Çòô¶ í¯× çÆÁ» òÃå±Á» ù êÌÅêå ÕðÕ¶ êÌÃ¿éåÅ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ôé êð
ÁÅåî ÃÅèÕ, Áé°íòÆ îÔ»ê¹ðÖ ÃæÅÂÆ Áé§ç çÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ï¯×Æ êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶
îÔ»ê¹ðÖ ÃçÅ ÔÆ ÃçÆòÆ Áé¿ç çÅ Áé°íò Õðç¶ Ôé Ã½ºç¶, ÜÅ×ç¶, À°áç¶ ìËáç¶, Áé§ç» çÅ
Ãð¯å å» Á³çð ÔË, ÇÂÃ ù ÜÅä¶ Çìé» ÇÂÃ çÅ Áé°íò éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, Üç¯º åÕ å°ÃÄ ÇòÇôÁ»
ç¶ í¯× ÇòÚ ñ¼×¶ ðÔ¯×¶, ÃæÅÂÆ Áé°íò, ÃæÅÂÆ Áé§ç çÆ êÌÅêåÆ Ô¯ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÆ, Ã¿ÃÅðÕ
Áé°íò éÅñ Ö¹ôÆ êÌÅêå Õðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÃçÅ ÔÆ ì¶Áðæ ðÔ¶×ÆÍ
ÇÜé·» ù Ç×ÁÅé çÆ ÁæÅÔ ÇêÁÅÃ ÔË À°é·» çÆ ÇêÁÅÃ éçÆÁ», éÅÇñÁ», ÖÈÔ» ç¶
êÅäÆ éÅñ éÔÄ ì¹Þ ÃÕçÆ À°Ô ÇêÁÅÃ å» Õ¶òñ À°Ã ÇÂÕ ù ÜÅéä éÅñ ÔÆ ì¹Þ¶×Æ Üç¯º
Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ÃÅèÕ Á³çð ÜÅä çÅ, Á³çð ÞÅåÆ êÅÀ°ä çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË, ÁÅêÅ ÚÆéäÅ
ô¹ðÈ ÕðçÅ ÔË À°Ô ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ ìÅÔð ÜÅäÅ ð¯Õ ñËºçÅ ÔË Áå¶ À°Ô Á³çð ç¶ Áé§ç çÅ Áé°íò
îÅéäÅ ô¹ðÈ Õð Çç¿çÅ ÔË, À°Ã ÇÂÕ ù ÜÅä ñËºçÅ ÔË, À°Ô Áé§ç ÜÅä ñËºçÅ ÔË, ï¯× ÃÅèéÅ
ÕðÕ¶ ï¯×Æ ÃÇæð Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÕ ÃÅð ÇÂÕ Ãî å¶ ô»å Ô¯ Ü»çÅ ÔË ë¶ð À°Ã ñÂÆ ìÅÔð ç¶
Çòô¶ í¯× Õ¯ÂÆ Áðæ éÔÄ ðÖç¶ éÅ ÔÆ À°Ô À°é·» ç¶ ÇêÛ¶ Ü»çÅ ÔË À°Ã é¶ ì¹Þ ÇñÁÅ ÔË ÇÕ
Áé¿ç çÅ ÃÌ¯å À°Ã ç¶ Á³çð ÔË À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÇÂÃ Ç×ÁÅé ÇòÚ ÃåzÕ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕ Áé§ç çÅ
Ãð¯å À°Ã ç¶ Á¿çð ÔË, À°Ô ÕçÆ Áô»å éÔÄ Ô¹¿çÅ À°Ã ÇÂÕ éÅñ Ü¹ÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
BB. Ô¶ Õ°¿åÆ ê¹¼åð! ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ í¯× Çòô¶ ÇòÕÅð» ç¶ í¯× ÃçÅ ÔÆ ç¹¼Ö çÅ ÕÅðä
ìäç¶ Ôé, ÇÂÔ Õðî» å¯º êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ôé À°é·» çÅ ÁÅÇç Á³å ÔË, Çòò¶ÕÆ ê¹ðÖ ÇÂé·» ÇòÇôÁ»
ÇòÚ éÔÄ ÁÅÀ°ºç¶Í
BC. ÇÜÃ é¶ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ» ÇÂÃ ç¶Ô ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ» ÕÅî ´¯è ù ÇÜå
ÇñÁÅ ÔË À°Ô Ã¹¼ÖÆ Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË À°Ô ÔÆ ï°Õå ÔËÍ
Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÜÅéä ñ× êËºçÅ ÔË ìÌÔîÅ çÆ Ô¯ºç îÇÔÃÈÃ Õðé ñ× êËºçÅ ÔË ë¶ð À°Ô
ÃæÅÂÆ Áé§ç Áé°íò Õðé ñ× êËºçÅ ÔË, ÇâÀ±àÆ ÕðÇçÁ» òÆ À°Ô Ú¶åé îé éÅñ, À°Ã ÇÂÕ
éÅñ Ü¹ÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
Ã¿ÃÅðÕ ÇòÇôÁ» ç¶ í¯× çÆ Ö¹ôÆ å» ìóÆ ÃÆîå å¶ ìóÆ æ¯ó·Æ ç¶ð ñÂÆ ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË,
ÇÂ¿çzÆÁ» å» ì¶Á³å ÇòÇôÁ» çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÕðçÆÁ» Ôé, ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ ÇåÌêåÆ å» Ô¯ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÆ,
ÇÂ¿çzÆÁ» ÃÆîå Ôé å¶ Çòô¶ ÁÃæÅÂÆ Ôé, Ö¹ôÆ ìóÆ æ¯ó·Æ ç¶ð çÆ ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÛé í¿×ð ÔÆ
Ô¹¿çÆ ÔË, À°é·» ç¶ éÅñ éÅñ ×ñå Áé°íò òÆ Ü¹ó¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, Üç¯º í¯× Çòô¶ çÆ êÌÅêåÆ éÅ
Ô¯ò¶ ë¶ð ´¯è çÆ À°åêåÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ç¹Ö îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÅ ÔË, À°çÅÃÆ îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ ÇÚ¿åÅ
Ô¹¿çÆ ÔË, ÇòÁÅÕ°ñåÅ Ô¹¿çÆ ÔË, âð ñ×ä ñ× êËºçÅ ÔË ÇÕ ÇÕå¶ ÇÂÔ ÚÆ÷ Ö¯ÔÆ éÅ ÜÅò¶ ÇÕå¶
×¹ÁÅÚ éÅ ÜÅò¶, å°ÃÄ çÈÃÇðÁ» êÌåÆ ÂÆðÖÅ ðÖä ñ× êËºç¶ Ô¯ À°é·» çÆÁ» êÌÅêåÆÁ» å°ÔÅù
ðóÕä ñ× êËºçÆÁ» Ôé ÇÂÔ ÃÅð¶ Ã¿ò¶×, ÇÂÔ ÃÅðÆÁ» íÅòéÅò» Õ¶òñ ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ í¯× ÇìñÅÃ
ç¶ ÕÅðä ÔÆ êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇòÇôÁ» ç¶ í¯× í¯×ÇçÁ» îé°¼Ö ÔÆ í¯Ç×ÁÅ Ü»çÅ ÔË êð ÇÂé·»
çÆ í¹¼Ö éÔÄ ÇîàçÆ, îé°¼Ö çÆ ÃçÆòÆ ÇêÁÅÃ å» Õ¶òñ ÃçÆòÆ Áé§ç (ìÌÔî ÁÅé§ç) éÅñ ÔÆ
ÇîàçÆ ÔËÍ
ÇÂÃ å¯º êÇÔñ» Õ¶ ÃðÆð Õ¿î Õðé å¯º ðÇÔ ÜÅÂ¶ ÃÅèÕ ÁÅêäÅ îé ô»å Õð ñËºçÅ ÔË
135
À°Ã éÅñ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù êÇðòðåé ñÂÆ ÇåÁÅð Õð ñËºçÅ ÔË, ÁÅî îé°¼Ö ÇÂÔ éÔÄ
ÃîÞ ÃÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» ù ÇÂæ¯º å¯º ìÅÁç ç¶ ÜÆòé çÅ êåÅ ÔÆ éÔÄ ÇÕ ÕÆ Ô¯äÅ ÔË,
ÃÅèÕ éÅñ ÇÂÃ åð·» éÔÄ ÔË ï¯×Æ ñÂÆ òÆ ÇÂÃ åð·» éÔÄ ÔË îÔ»ê¹ðÖ ñÂÆ òÆ ÇÂÃ åð·»
éÔÄ ÔË, ÇÜé·» é¶ Ã¼å ù ÜÅä ÇñÁÅ ÔË À°é·» ñÂÆ ÇÂÔ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÁÅÀ°ä å¯º íÅò ÔË Á¼×¶
çÆ ÇåÁÅðÆ ÕðéÆ, Á×ñ¶ Ãëð çÅ ÃÅîÅé ÇÂÕ¼áÅ ÕðéÅ, ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ» À°é·» é¶
Á¼×¶ ìÅð¶ Ãí Õ°Þ ÜÅä ÇñÁÅ ÔË, À°é·» é¶ À°Ô Ãí Õ°Þ êÌÅêå òÆ Õð ÇñÁÅ ÔË ÇÜÔóÅ ìÅÁç
ÇòÚ êÌÅêå ÕðéÅ ÔË À°é·» é¶ ÃÅðÆÁ» êÌÅêåÆÁ» ÇÂÃ ÃðÆð ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ» ÔÆ Õð ñÂÆÁ»
ÔéÍ À°Ô À°Ã ÇÂÕ çÆ Ö¯Ü ù ÇêÛ¶ éÔÄ êÅÀ°ºç¶, À°Ô í¯× ÇòÚ éÔÄ êËºç¶, À°Ô Õ¶òñ À°Ã
ÇÂÕ ç¶ Áé§ç ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé Ü¯ À°é·» ù Ã¿ÃÅð ÇòÚ êÌÅêå ÔËÍ À°Ã ù À°Ô Û¼âä ñÂÆ
ÇåÁÅð Ôé, Û¼â Çç¿ç¶ Ôé, êð À°Ã ÇÂÕ ù Áé°íò Õðé ñÂÆ À°Ã ÇÂÕ çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ
À°Ô ÃçÅ ÔÆ ååêð ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ã ÇÂÕ çÆ êÌÅêåÆ Ãí çÅ ÁÇèÕÅð ÔË, À°ÃçÆ êÌÅêåÆ
ìóÆ ÔÆ Áé§çîÂÆ å¶ íðêÈð Õðé òÅñÆ Ô¹¿çÆ ÔË, À°Ô Ãí å¯º À°ÚÅ Ã¹¼ÚÅ Áé¿ç ÔË ô¹¼è Ç×ÁÅé
ÔË, ô»åÆ ÔË, ÃÇæðåÅ ÔË, Ã¹¿é ÔËÍ
Ç×ÁÅéÆ Ôð Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÇÂæ¶ òÆ Ö¹ô ðÔ¶ Á¼×¶ ÜÅ Õ¶ òÆ Áé§ç ÇòÚ
ðÔ¶, ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇÂÃ Õ¯Çôô ÇòÚ Ãëñ òÆ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, À°é·» ù Ã¼ÚÅ Áé§ç êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ
ÔË, ÇÂÃ ÃðÆð ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ» ÔÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, Üç¯º À°Ô ÃðÆð Û¼âç¶ Ôé À°Ô ñÅÚÅð éÔÄ
Ô¹¿ç¶, î÷ìÈð éÔÄ Ô¹¿ç¶ ÇÜò¶º ÁÅî îé°¼Ö Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô êÈðÆ Ú¶åéåÅ ÇòÚ ÃðÆð Û¼âç¶ Ôé, À°Ô
ÇÂæ¶ òÆ Ã¹å¿åð Ô¹¿ç¶ Ôé Á¼×¶ òÆ Ã¹å¿åð ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
Ç×ÁÅé Ôð Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÇÂæ¶ òÆ Ö¹ô ðÔ¶, Á¼×¶ ÜÅ Õ¶ òÆ Áé¿ç ÇòÚ
ðÔ¶, ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇÂÃ Õ¯Çôô ÇòÚ Ãëñ òÆ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, À°é·» ù Ã¼ÚÅ Áé§ç êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ
ÔË, ÇÂÃ ÃðÆð ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ» ÔÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, Üç¯º À°Ô ÃðÆð Ûâç¶ Ôé, À°Ô ñÅÚÅð éÔÄ
Ô¹¿ç¶, î÷ìÈð éÔÄ Ô¹¿ç¶ ÇÜò¶º ÁÅî îé°¼Ö Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô êÈðÆ Ú¶åéåÅ ÇòÚ ÃðÆð Ûâç¶ Ôé À°Ô
ÇÂæ¶ òÆ Ã¹å¿åð Ô¹¿ç¶ Ôé Á¼×¶ òÆ Ã¹å¿åð ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
Ü¶ å°ÃÄ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð çÆÁ» ÇÂÛÅò» å¯º î¹Õå éÔÄ Ô¯, À°Ã ´¯è å¯º î¹Õå éÔÄ Ô¯ ÇÜÔóÅ
´¯è ÇÂ¼ÛÅ çÆ êÈðåÆ éÅ Ô¯ä ÕðÕ¶ ÔË å» å°ÃÄ Ôð Ãî¶º Ã¿åÅê¶ ÔÆ ðÔ¯×¶, ÇÂæ¶ òÆ Á¼×¶ òÆÍ
ÃÅèéÅ ç¶ ê¼Ö¯º ÃÅèÕ çÆ ÇÂÔ êÇÔñÆ ÇâÀ±àÆ ìäçÆ ÔË À°Ô ÃÅèéÅ ÇòÚ Ççzó· ðÔ¶, ôðèÅ¬
ðÔ¶ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ù ìñòÅé ìäÅÂ¶ å» Ü¯ À°Ã çÆÁ» ôÕåÆÁ» Û¯àÆÁ»-Û¯àÆÁ» Ã¿ÃÅðÕ ×¼ñ»
ÇòÚ éÅ ñ¼×äÍ À°Ã ù êåÅ ÔË ÇÕ À°Ã ñÂÆ Õ¯ÂÆ ìÅÔ» À°ñÅð Õ¶ À°âÆÕ Õð ÇðÔÅ ÔË À°Ã
çÅ ÇÂÕ çÅ ÇêÁÅð À°Ã çÆ À°âÆÕ Õð ÇðÔÅ ÔË À°Ô ÇêÁÅð ÇÜÔóÅ ÃæÅÂÆ Áé¿ç ìä ÜÅò¶×Å
Ç×ÁÅéÆ, Çéðñ¶ê Ô¯ä ÇéôÕÅî Ô¯ä ñÂÆ Á×ñ¶ ÜÆòé çÆ À°âÆÕ éÔÄ Õðç¶ À°Ô ÇÂÃ ÜÆòé
ÇòÚ ÔÆ Çéðñ¶ê Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, ÇéôÕÅî Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, îðé çÅ âð ÇÜÔóÅ ÁÅî îé°¼Ö ù ñ×çÅ
ÔË À°Ô Ç×ÁÅéÆ ù, îÔ»ê¹ðÖ» ù éÔÄ ñ×çÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô å» ÁÅêä¶ ÃðÆð å¯º òÆ Çéðñ¶ê ÔÆ
ÔéÍ
BD. À°Ô ÇÜÔóÅ ÁÅêä¶ Á³çð Ã¹ÖÆ ÔË, Ü¯ ÁÅêä¶ Á¿çð Áé§Ççå ÔË, ÇÜÃ ç¶ Á¿çð
êÌÕÅô ÔË ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ ìÌÔî ÔÆ ìä Ç×ÁÅ ÔË, ìÌÔî éÅñ ÔÆ Áí¶ç Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ
BE. ÇÜé» ç¶ êÅê éôà Ô¯ ×Â¶ Ôé ÇÜé·» ç¶ ô¿Õ¶ éÇòðå Ô¯ ×Â¶ Ôé ÇÜé·» é¶ ÁÅêä¶
ÁÅê å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË ÇÜÔó¶ Ãðì¼å çÅ íñÅ î³×ç¶ Ôé ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îÔ»ê¹ðÖ ô»å ìÌÔî ù
êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
136
BF. ÇÜé·» ç¶ îé ÕÅìÈ Ôé, ÇÜé·» é¶ ÕÅî ´¯è å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ ÇñÁÅ ÔË ÇÜé·» é¶
ÁÅêÅ êÛÅä ÇñÁÅ ÔË ÇÜÔó¶ ÜåÆ Ôé, ìÌÔî ÇéðòÅä À°é·» ç¶ ÇéÕà ÔËÍ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ã¹Ö» çÆ íÅñ ÕðéÆ ÇÂÕ ÇîÌ× ÇåzôéÅ çÆ åð·» ÔË íÅò¶º Õ¯ÂÆ ÇÕ¿é» ÔÆ
å¶÷ ÇÕÀ°º éÅ ç½ó ñò¶, ÇîÌ× ÇåzôéÅ Õç¶ ÇîàçÆ ÔÆ éÔÄ, íÅò¶º À°Ô À°æ¶ êÔ¹¿Ú òÆ ÜÅò¶
ÇÜæ¶ À°Ã é¶ Ã¯ÇÚÁÅ ÃÆ À°Ã çÅ ×¯ñ ÔË, (ÇÜæ¶ íðî Üñ êÌåÆå Çç¿çÅ ÔË) ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ
Ö¹ôÆ çÆ êÌÅêåÆ ÁÃ¿íò ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ Áé§ç Á¿çð ÔË ÁÃÄ À°Ã ù ìÅÔð çÆÁ» òÃå±Á» ÇòÚ
ãÈ¿â ðÔ¶ Ô», Ö¹ô Ô¯ä ñÂÆ Á³çð ÔÆ ÜÅäÅ êò¶×Å, ÇÜÔó¶ êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶ îÔ»ê¹ðÖ Ôé À°Ô ÃçÅ
ÔÆ Áé§ç çÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé À°é·» çÆ ô»åÆ ÃÇæð ÔË À°é·» çÅ îé ÃÇæð ÔË, Ç×ÁÅé
À°é·» ç¶ ÃÅð¶ ô¿Õ¶ éÇòðå Õð Çç¿çÅ ÔË Üç¯º ô¿Õ¶ éÇòðå Ô¯ Ü»ç¶ Ôé å» îé Çéðîñ Üñ
çÆ åð·» Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ Ãí Õ°Þ ÃÅë ÇçÃä ñ× êËºçÅ ÔË êð ÇÂÔ Ãí Õ°Þ å» ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË
Üç¯º ÁÅåî Ç×ÁÅé Ô¯ ÜÅò¶, ÇÂÔ Ç×ÁÅé Ã¿êÈðé Ç×ÁÅé ÔË, ÃæÅÂÆ ÔË ÇÜÔó¶ í¯×» ÇòÚ
ñ× Ü»ç¶ Ôé À°é·» ç¶ îé ÃÅë éÔÄ ðÇÔ¿ç¶ À°Ô ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ ù áÆÕ åð·» éÅ ç¶Ö ÃÕç¶ Ôé
éÅ ÔÆ Õ¿î Õð ÃÕç¶ Ôé À°Ô Ã¿ÇÃÁ» ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô ÁÇå ç¹ÖÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé À°Ô
ÁÅêä¶ ñÂÆ Ãî¼ÇÃÁÅ Öó·ÆÁ» Õð ðÖç¶ Ôé À°Ô ÇÕÃ¶ Ãî¼ÇÃÁÅ çÅ ÃîÅèÅé éÔÄ Õð ÃÕç¶Í
×ÆåÅ ç¶ Ã¿ç¶ô Áé°ÃÅð ÒìÌÔî ÇéðòÅäÓÍ Áé§ç çÆ Á¿åî ÃÆîÅ ÔË, ÇÂÔ Áé§ç ÁòÃæÅ
çÆ êÌÅêåÆ À°é·» ù Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜÔó¶ êÈðé Ã¿Üî ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé Áå¶ ÇÜé·» ç¶ ÃÅð¶ ô¿Õ¶ Ç×ÁÅé
ðÅÔÄ éÇòðå Ô¯ Ú¹¼Õ¶ Ôé ÇÂÔ îÔ»ê¹ðÖ ÇÂÃ ÁòÃæÅ å¶ êÔ¹¿Ú Õ¶ èðåÆ ç¶ ðÇÔ¿ÇçÁ» òÆ ÃÅð¶
êÌÅäÆÁ» çÆ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Ã¶òÅ Õðç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÜé·» é¶ ÁÅêÅ ÚÆé ÇñÁÅ ÔË îé Áå¶
ÇÔðçÅ ô¹è Õð ÇñÁÅ ÔË, ÇÂÛÅò» Áå¶ ´¯è å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË, ÇÜé·» çÅ îé êÈðÆ
åð·» À°é·» ç¶ ÕÅìÈ ÔË À°Ô Á³çð¯º ìÅÔð¯º ô»å ÔéÍ
ÇÜé·» é¶ ÁÅêäÅ ÜÆòé îÅéòåÅ çÆ Ã¶òÅ ÇòÚ ñÅ ÇçåÅ ÔË, À°é·» çÅ éÅ å» Õ¯ÂÆ
Ã¹ÁÅðæ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË éÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ ÇÂÛÅò»Í À°é·» ñÂÆ ÇÂÛÅò» å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ ìóÅ Ã½ÖÅ ÔË,
´¯è å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ Ã½ÖÅ ÔË, Ã¹ÁÅðæÆÁ» çÅ ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ Õ¯ÂÆ ÕÅìÈ éÔÄ Ô¹¿çÅ À°é·» ç¶
Á³çð ÇÂÛÅò» íðÆÁ» Ô¹¿çÆÁ» Ôé, À°Ô ÃçÅ ´¯è ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°é·» çÅ ÁÅêä¶ ÁÅê
å¶ ÇÕÃ¶ ÇÕÃî çÅ Ã¿Üî éÔÄ Ô¹¿çÅÍ ´¯è çÅ Ãí å¯º ò¼âÅ ÕÅðä ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ éÅ Ô¯äÅ
ÔË ´¯è ÇÂÕ ÁËÃÆ ì¹ðÅÂÆ ÔË ÇÜÔóÆ å°ÔÅâ¶ éÅóÆ ÇòíÅ× ù åÇÔÃ éÇÔÃ Õð Çç¿çÅ ÔË, ÃðÆð
çÅ Ã¿å°ñé Çò×Åó Çç¿çÅ ÔË, îé çÅ Ã¿å°ñé Çò×Åó Çç¿çÅ ÔË Áå¶ ÃÅÔ ñËä çÆ Ç´ÁÅ å¶
òÆ ÁÃð ÕðçÅ ÔË, ÇÜÔó¶ ÃçÅ ÇÂÛÅ êÈðåÆ ÇòÚ ÔÆ ñ¼×¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô ÕçÆ êÌÃ¿é éÔÄ
ðÇÔ ÃÕç¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÕ ÇÂ¼ÛÅ êÈðé Õðé éÅñ Ô¯ð ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÇÂÛÅò» êËçÅ Ô¯ Ü»çÆÁ»
Ôé Á³å ÇòÚ ÇÂÛÅò» çÅ ÁËÃÅ íòÃÅ×ð ìä Ü»çÅ ÔË, íÅò ç¹Ö» çÅ ÕÅðä ìä Ü»çÅ ÔË
êð ÇÜÔó¶ ìÌÔîÅ çÆ Ô¯ºç ÜÅäç¶ Ôé À°Ô îé å¶ ÕÅìÈ ðÖäÅ ÜÅäç¶ Ôé À°Ô è¿é Ôé, À°Ô
ô»å Ôé, À°é·» çÆ ô»åÆ ÃæÅÂÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» ù ÁÅåî Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ Ô¯ ×ÂÆ ÔËÍ
BG. ìÅÔð ç¶ Ãêðô» ù ìÅÔð ÔÆ ðÖçÅ Ô¯ÇÂÁÅ Çé×·Å ç¶ íðò¼ÇàÁ» ç¶ ÇòÚÕÅð ñ×Å
Õ¶, Á³çð ÜÅä, ìÅÔð ÁÅÀ°ä òÅñ¶ ÃÅÔ ù íÅò êÌÅä ÁêÅé ù Ãî ÕðÕ¶ ÚñÅò¶Í
BH. ÇÜÃ é¶ ÇÂ¿çzÆÁ» îé å¶ ì¹¼èÆ òÃ Õð ñÂ¶ Ôé, Ü¯ Õ¶òñ î¹ÕåÆ ÔÆ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË
ÇÜÃ é¶ ÇÂÛÅò» å¶, íË å¶ Áå¶ ´¯è å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË À°Ô ÃçÅ ÔÆ Ã¹å¿åð ÔË, À°Ô î¹éÆ
ÃçÅ î¹Õå ÔËÍ
BI. îËº îÅñÕ Ô», ï¼× Áå¶ åê»çÅ í¯×ä òÅñÅ Ô», Ãí êÌÅäÆÁ» çÅ Çîåð ÔË Ü¯
137
îËù ÇÂÃ åð·» ÕðÕ¶ ÜÅäçÅ ÔË À°Ô ô»åÆ êÌÅêå ÕðçÅ ÔËÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ ÃÅèéÅ ç¶ êÌËÕàÆÕñ åðÆÕ¶ ç¼Ã¶ ×Â¶ Ôé ÇÜé·» éÅñ îé ÇÂÕÅ×ð
Ô¹¿çÅ ÔË å¶ ÃÅèé ÇòÚ ñ×çÅ ÔË, Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÃÇæð Ô¯äÅ ÇÃ¼Ö ñËºçÅ ÔË íÅò À°Ô ÁÅêäÅ
ÇÃð, ×ðçé, èó ÇÃ¼èÅ ðÖ Õ¶ ìËáäÅ ÇÃ¼Ö Ü»çÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» ÁÅðÅî éÅñ ìËá ÃÕçÅ ÔË
íÅò Ü» å» Ã¹Ö ÁÅÃé ÇòÚ ÃÇÔÜ åðÆÕ¶ éÅñ Ü» ÇÃ¼è ÁÅÃé ÇòÚ ÇÜÃ åð·» ï¯×Æ ìËáç¶
Ôé Üç¯º À°Ô ÇÂÕ¯ ÔÆ ÁÅÃé ÇòÚ ÇÂÕ¯ åðÆÕ¶ éÅñ ð¯÷ ìËáçÅ ÔË ÇÜÔóÆ òÆ ì¶ÚËéÆ ÃðÆð
ÇòÚ À°áçÆ ÔË ÇÜò¶º Õ»ìÅ, Þ¿Ü¯óéÅ, ÇÔñÅÀ°äÅ, ÞàÕÅ ç¶äÅ À°Ô Ãí Ã¯è¶ Ü»ç¶ ÔéÍ
ÃåÅÂÆò¶º Ãñ¯Õ ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ Çé×·Å ù ç¯é¯º íðò¼ÇàÁ» ç¶ ÇòÚ ñ×ÅÀ°äÅ
ÔË ÇÂÃ ç¶ ç¯ Áðæ Ôé ÇÂÕ å» åzÅàÕ çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÔË (ìÅÔð ç¶ÖçÅ) ÇÂÃ éÅñ îé
çÆ ÇÂÕÅ×ðåÅ êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔË êð ÇÂÔ Á¼Ö» çÆ Ü¯åÆ áÆÕ Õðé ñÂÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ çÈÃðÅ
Áðæ ÔË îé ù ç¯é¯º íðò¼ÇàÁ» ç¶ ÇòÚÕÅð ÇÂÕÅ×ð ÕðéÅ å¶ îé å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ, ÇÂæ¯º
åÕ ÇÂÕÅ×ð ÕðéÅ ÇÜÃ éÅñ ÇÂÕ Çì¿çÈ å¶ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ ÃÕ¶ Áå¶ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ ÜÅò¶, ÇÂÃ
ôñ¯Õ å¶ Áé¶Õ» ÔÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Ôé ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ×¹îðÅÔ Õðé òÅñÆÁ» Ôé, ÁÅÇ×ÁÅ Ú¼Õð
å¶ ÇÂÕÅ×ð ÕðéÅ, ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ ÇÂÔ Á¿åð ÇèÁÅé Ô¯ Õ¶ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, éÅ ÇÕ ìÅÔð¯º
ÇÂÔ å» ÇÂÕ ÔÅÃ¯ ÔÆäÆ ×¼ñ ñ×çÆ ÔË Üç¯º ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð çÃç¶ Ôé ÇÕ å°ÃÄ â¶ñ¶ À°êð
ÕðÕ¶ íðò¼ÇàÁ» ç¶ ÇòÚÕÅð Çé×·Å ÇÂÕÅ×ð Õð¯ ÇÜÔóÅ òÆ Õ¯ÂÆ ÇÂÃ åð·» Õð¶×Å, À°Ã ç¶
ÇÃð çðç Ô¯ ÜÅÂ¶×Æ å¶ À°Ô ç¹ìÅðÅ À°Ã åð·» ÕðéÅ ÔÆ éÔÄ ÚÅÔ¶×Å ÇÂÃ åð·» Á¼Ö» ù ÃÇæð
ÕðÕ¶ ÕçÆ ÇèÁÅé éÅ ñ×Åú, ÇÂÔ ÇèÁÅé Õðé çÅ åðÆÕÅ éÔÄ ÔËÍ
ÇÂÃ Ãñ¯Õ çÆ çÈÃðÆ ñÅÂÆé ÁÇíÁÅÃ Õðé çÅ åðÆÕÅ ìóÅ Ö¯ñ· Õ¶ çÃçÆ ÔË êð
ÇÂÃ ù ÃÅèÕ ÔÆ ÃîÞ ÃÕçÅ ÔË ì¹¼èÆ ÜÆò éÔÄ, ÇèÁÅé Üç¯º Á³çð ÜÅä òÅñ¶ Áå¶ ìÅÔð
ÁÅÀ°ä òÅñ¶ ÃÅÔ å¶ ÇÂÕÅ×ð ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË íÅò êÌÅä Áå¶ ÁêÅé å¶ À°Ã çÅ íÅò ÇÂÃ
Ç´ÁÅ å¯º ÃåzÕ Ô¯äÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» êÌÅä Áå¶ ÁêÅé ñÂÆ ÃåzÕ Ô¯äÅ Áå¶ Á¼Ö» ç¶ ÇòÚÕÅð
ÇèÁÅé ÇÂÕÅ×ð Õðé éÅñ ÃÅèÕ Ã¹ôîéÅ åÕ ÃÇÔÜ¶ ÔÆ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË, ÇÂÃ å¯º Çìé»
ÁÅÇ×ÁÅ Ú¼Õð å¶ ÇèÁÅé ñÅÀ°äÅ Á½ÖÅ ÔË, çÈÃð¶ ç¯ åðÆÕ¶ Ôé ÇÂÕ ÇòÚ íðò¼ÇàÁ» ç¶ ÇòÚ
ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä ñÂÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË çÈÃð¶ ÇòÚ é¼Õ ç¶ ÇÃð¶ å¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä ñÂÆ ÇÕÔÅ
Ü»çÅ ÔË - ÇÂÔ åzÅàÕ ÔËÍ ÇÂÃ åzÅàÕ çÅ êÌÅä ÁêÅé éÅñ Õ¯ÂÆ Ãì¿è éÔÄ, Üç¯º ç¯é¯º éÅÇÃÕÅ
ÇÂÕ¯ åð·» Úñä ñ× êËºçÆÁ» Ôé íÅò Á³çð ÜÅä òÅñÅ ÃÅÔ å¶ ìÅÔð ÁÅÀ°ä òÅñÅ ÃÅÔ
Ãî Ô¯ Ü»ç¶ Ôé ÇÂÃ Ç´ÁÅ ù Ã¹ôîéÅ çÅ ÇÕÌÁÅôÆñ Ô¯äÅ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» ÃîÅéåÅ
å¯º Çìé» Ã¹ôîéÅ Ç´ÁÅôÆñ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆ, ÇÜÔó¶ ÃÅèéÅ ç¶ îÅð× å¶ Ôé ÇèÁÅé îÅð× å¶
Ôé À°é·» ù ÇÂÔ ÃîÞ ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ Ã¹ôîéÅ ù Ç´ÁÅôÆñ ÕÆå¶ Çìé» éÅ å» îé ù
ÃÅÇèÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË éÅ ÔÆ îé å¶ ÕÅìÈ êÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, íÅò¶º Õ¯ÂÆ ÇÕ¿é» òÆ ÇÕÀ°º
éÅ ÕÔ¶ À°Ô ÃÅèéÅ ÕðçÅ ÔË, À°Ã çÅ ÁÇíÁÅÃ ÁèÈðÅ ÔË À°Ã çÅ åðÆÕÅ ÁèÈðÅ ÔË, ×ñå
ÔË Ü¶ Ã¹ôîéÅ ù éÔÄ Ç´ÁÅôÆñ ÕÆåÅÍ Üç¯º ÔÆ Ã¹ôîéÅ Ç´ÁÅôÆñ Ô¹¿çÆ ÔË, îé Áé§çîÂÆ Ô¯
Ü»çÅ ÔË, À°Ô Áé§ç ÇÜÔóÅ Ô¯ð À°Ã åð·» îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÅ ÔÆ éÔÄ, À°Ã Ãî¶º ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð çÆ
Ôð Ö¹ôÆ Çë¼ÕÆ ñ×çÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ îé çÆ ÁòÃæÅ ìóÆ À°ÚÆ Ô¹¿çÆ ÔË, êÈðé Áé§çîÂÆ Ô¹¿çÆ ÔË,
Ã¿ÃÅð çÆ Õ¯ÂÆ Ö¹ôÆ À°Ã çÆ å°ñéÅ éÔÄ Õð ÃÕçÆÍ
Üç¯º ÇÂÕÅ×ðåÅ ê¼ÕÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË å¶ îé ÇÂ¿çzÆÁ» ÇòÚ ÜÅä å¯º ð¯Õ ñËºçÆ ÔË, ÇÂÕ
çî ë¶ð Ã¿íñ Õ¶ ÔÆ ÇÂÕ å¶ À°Ã ÇÂÕ å¶ ÇèÁÅé ÇÂÕÅ×ð Ô¯ä ñ× êËºçÅ ÔË, ÇÜÔóÅ ÇÂÕÅ×ðåÅ
å¯º Á¼×¶ ÔË, ÇÂÕ îé ÇÂÕ ÇÚ¼å çÆ ÁòÃæÅ ÁÅ Ü»çÆ ÔË, îé ë¶ð ìÅÔð éÔÄ Ü»çÅ ë¶ð ÇÂÔ
138
ÁÅêäÅ ðÃåÅ Á³çð ÔÆ ñ¼í ñËºçÅ ÔË, ÇÂÔ ÇèÁÅé çÆ êÇÔñÆ êÀ°óÆ ÔË, Üç¯º Õ¯ÂÆ òÆ ÃÅèÈ
ï¯×Æ ÇÂÃ ÁòÃæÅ çÆ êÌÅêåÆ Õð ñËºçÅ ÔË, À°Ô îé ù êÈðÆ åð·» ÕÅìÈ Õð ñËºçÅ ÔË ÇÂÃ åð·»
ÕÅìÈ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ îé ÇéðíË Ô¹¿çÅ ÔË, ´¯è å¯º ðÇÔå Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂ¿çÌÆÁ» ç¶ ñ¯í å¯º ìÅÔð Ô¹¿çÅ
ÔË, êð Ã¹å¿åðåÅ ÁÜ¶ Ã¿êÈðé éÔÄ ÔË ÇÂÃ ÇÂÕÅ×ð å¶ ÇÂÕÇÚååÅ ÇòÚ ÁÜ¶ Ç×ÁÅé çÆ ÕîÆ
ÔË, Ç×ÁÅé çÆ Ü¯åÆ Ü×ÅÀ°äÆ ÔÅñ¶ ìÅÕÆ ÔË ÇÂÃ Ç×ÁÅé çÆ Ü¯åÆ ÇòÚ ÃÅð¶ Ã¿ÃÕÅð íÃî
Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, Üç¯º Ã¿ÃÕÅð Ç×ÁÅé çÆ Ü¯åÆ ÇòÚ íÃî Õð Ççå¶ Ü»ç¶ Ôé Ã¹å¿åðåÅ çÆ ÇÂÕ
êÀ°óÆ Ô¯ð À°ÚÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË êð À°Ô òÆ Á³åî éÔÄ ÔË Á¿åî êÀ°óÆ À°Ô ÔË Üç¯º ÜÆò çÅ
Çîñä ÁÅåîÅ éÅñ Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô ÁÅåîÅ ÇÜÔóÆ Ãðì ÇòÁÅêÕ ÔË, ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ÇÜò¶º
ÇÂÕ êÅäÆ çÆ ìÈ¿ç ÃÅ×ð ÇòÚ ÜÅ ÇîñçÆ ÔËÍ
ÃåÅÂÆ å¶ ÁáÅÂÆò» ôñ¯Õ ÃÅèéÅ ÕðÕ¶, Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ä çÆ
ÇòÁÅÇÖÁÅ Õðç¶ Ôé, îé å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ä å¯º ìÅÁç å°ÃÄ ÇÂÛÅò» å¶ ´¯è å¶ ÕÅìÈ êÅ ñËºç¶ Ô¯
Üç¯º ÇèÁÅé ñ×Å Õ¶ ÃîÅèÆ çÅ Áé°íò Ô¯ Ü»çÅ ÔË ê±ðé Ã¹å¿åðåÅ çÆ êÌÅêåÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË
å¶ ÇÂÃ åð·» Ã¹å¿åð Ô¯ÂÆ ÁÅåîÅ ÃÅð¶ Õðî å¶ ëñ êÌî¶ôð ù ÔÆ Áðêä ÕðçÆ ÔË, À°Ô êÌîÅåîÅ
ÇÜÔóÅ êðÆêÈðé ÔË, Ãðì ÇòÁÅêÕ ÔË ÇÂÃ åð·» çÆ ôðèÅ éÅñ À°Ô î¹ó Õ¶ ÃòË Ú¶åéåÅ
ÇòÚ éÔÄ ëÃ ÃÕçÅ ÒîËºÓ íÅò ÇòÚ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅÍ
ÇÂæ¶ ê³Üò» ÁÇèÁÅÂ¶ Öåî Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ ÁÇèÁÅÂ¶ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Õðî
ç¶ îÅð× å¶ ñË Ü»ç¶ Ôé ÇÜÃ ðÅÔÄ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ îé å¶ êÈðÆ åð·» éÅñ ÕÅìÈ êÅ
ñËºçÅ ÔË, À°Ô ÃÅðÆÁ» ÇÂÛÅò» å¶ ´¯è çÅ ÇåÁÅ× Õð Çç¿çÅ ÔË Áå¶ Ã¹å¿åðåÅ êÌÅêå Õð
ñËºçÅ ÔËÍ
139
Û¶ò» ÁÇèÁÅÇÂ
ÇèÁÅé çÅ îÅð× (ÇèÁÅé ï¯×)
A. í×òÅé À°ÚÅðä Õðç¶ Ôé -
Õðî» ç¶ ëñ ù ÇåÁÅ× Õ¶ Ü¯ Õðî ÕðçÅ ÔË, Õ¶òñ À°Ô Õðî ÔÆ ÕðçÅ ÔË ÇÜÔó¶
Õðé ï¯× Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô ÔÆ Ã¿ÇéÁÅÃÆ ÔË, À°Ô ÔÆ ï¯×Æ ÔËÍ À°Ô éÔÄ ÇÜÃ é¶ Á×éÆ çÅ
ÇåÁÅ× ÕÆåÅ ÔË å¶ Õðî Õ»â» çÅ ÇåÁÅ× ÕÆåÅ ÔËÍ
B. Ô¶ ê»âò! ÇÜÃ ù Ã¿ÇéÁÅÃ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé À°Ã ù Õðî ï¯× íÆ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ã¿Õñê»
ç¶ ÇåÁÅ× å¯º Çìé» Õ¯ÂÆ òÆ ï¯×Æ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ
ÇêÛñ¶ ÁÇèÁÅÇÂ ÇòÚ ÁÃÄ êó· ÁÅÂ¶ Ô» ÇÕ í¯×» çÅ ÇåÁÅ× Õðé éÅñ, ÇÂÛÅò»
çÅ ÇåÁÅ× Õðé éÅñ, îé å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ Ã½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÛÅò» çÅ ÇåÁÅ× ÕðÕ¶
îé å¶ ÕÅìÈ êÅ Õ¶ å°ÃÄ Ã¹å¿åð Ô¯ ÃÕç¶ Ô¯, Ãí å¯º À°åî Ã¹å¿åðåÅ å» ÁÅåî Ç×ÁÅé éÅñ
ÔÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, ÇÂÃ ÁÇèÁÅÇÂ ç¶ êÇÔñ¶ Áå¶ çÈÃð¶ Ãñ¯Õ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ çÃç¶ Ôé Ã¿ÇéÁÅÃ
Áå¶ Õðîï¯× ÇòÚ Õ°Þ ÇÂÕ ÃîÅéåÅò» Ôé - ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ Õðî Õðé¶,
ÇÂÛÅò» ù å¶ îé ù ÕÅìÈ ÇòÚ ðÖäÅ, ô»åÆ êÌÅêå ÕðéÆÍ
Ô¹ä ÁÃÄ ÇÂé·» ç¯é¯º îÅð×» çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ ÕÆå¶ Çìé» ÇÂÔ ç¶ÖäÅ ÔË ÇÕ ÇÕÔóÅ îÅð×
çÈÃð¶ å¯º ò¼è Ú¿×Å ÔË, ÇÕÔóÅ Ø¼à Ú¿×Å ÔË, ç¯é» ÇòÚ ÕÆ Á³åð ÔË, ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶
ëñ çÅ ÇåÁÅ× ÇêÛ¯º ÁÅÀ°ºçÅ ÔË êÇÔñ» ÇåÁÅ× ÔËÍ Ü¯ Õ°Þ òÆ å°ÔÅâ¶ Õ¯ñ ÔË À°Ô Ãí Õ°Þ
çÅ ÇåÁÅ× ÔËÍ Ãí å¯º êÇÔñ» Çå¿é êÌî¹¼Ö ÇÂÛÅò» çÅ ÇåÁÅ× ÇÜé·» ù Çå¿é ÇåzôéÅ ÇÕÔÅ
Ç×ÁÅ ÔËÍ êÇÔñÆ ÔË êåÆ êåéÆ çÆ ÇÂ¼ÛÅ, ì¼ÇÚÁ» çÆ ÇÂ¼ÛÅ; çÈÃðÆ èé çÆ ÇÂ¼ÛÅ; åÆÃðÆ ÔË
Ã¿ÃÅð ÇòÚ éÅÀ° êËçÅ Õðé çÆÍ ÇÂÃ ç¶ éÅñ-éÅñ ìËðÅ× çÅ ÁÇíÁÅÃ òÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË,
À°Ã çÆ êÌ¯óåÅ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË ÇÜÃ å¯º Çìé» ÇåÁÅ× Ã¿êÈðé éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ ÇÂÔ ÇÕÔÅ Ü»çÅ
ÔË ÇÕ ÇåÁÅ× å¶ ìËðÅ× ç¶ ç¯ Ö³í» éÅñ å°ÃÄ ÇÂÃ ÜÆòé ç¶ Õ¿ã¶ å¯º À°ÚÆ À°âÅðÆ îÅð Õ¶
Áé§ååÅ åÕ Úñ¶ Ü»ç¶ Ô¯, À°Ô ÇåÁÅ×Æ ÇÜÃ é¶ Ãí Õ°Þ ÇåÁÅ× ÇçåÅ ÔË êÈðÆ åð·» Çéðñ¶ê
ÔË ÇÜÃ Õ¯ñ ÁÅêäÅ Õ°Þ ÔË ÔÆ éÔÄ À°Ô êÈðé ÇåÁÅ×Æ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÇåÁÅ×Æ Çòðñ¶ Ôé,
êÈÜéÆÕ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ Ã¿ÃÅð Û¼âäÅ Á½ÖÅ éÔÄ, îîåÅ å¶ Ô¿×åÅ Û¼âäÆ ìÔ¹å Á½ÖÆ ÔË ÇÂÔ îÅð×
Õ°Þ ÇÂÕ òâíÅ×ÆÁ» ñÂÆ ÔË, ÁÅî îé°¼Ö» ñÂÆ éÔÄÍ ÇÂÃ ù Ã¿ÇéÁÅÃ ï¯× Ü» Ç×ÁÅé ï¯×
ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
çÈÃðÅ îÅð× Õðî îÅð× ÔË ÇÂÃ ÇòÚ å°ÃÄ êÈðé ×ÌÇÔÃåÆ Ô¹¿ç¶ Ô¯, Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇòÚðç¶
Ô¯, Õ¿î Õðç¶ Ô¯, é½ÕðÆÁ» Õðç¶ Ô¯ êð Çéðñ¶ê Ô¯ Õ¶, îËº íÅò å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶, ÇéôÕÅî Õðî
Õðç¶ Ô¯, ÔÀ°îË íÅò å¯º ðÇÔå Ô¯ Õ¶ Ãí Õ°Þ Õðç¶ Ô¯Í Õðî ç¶ îÅð× çÅ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ
êÌôé ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÜÔó¶ Õðî îÅð× å¶ Úñç¶ Ôé ÕÆ À°Ô ÇéôÕÅî Ô¯ Õ¶, Çéðñ¶ê Ô¯ Õ¶ îËº
íÅò ù Û¼â Õ¶ Õðî Õð ÃÕç¶ Ôé? ÕÆ Õðî å°ÔÅâÆ Ã¹å¿åðåÅ çÅ ÕÅðä ìä ÃÕç¶ Ôé?
ÕÆ Õðî ÕðÕ¶ å¹ÃÄ ÁÅåî ÃÅèéÅ êÌÅêå Õð ÃÕç¶ Ô¯? À°Ô ÁÅåî ÃÅèé Ü¯ ÜÆòé çÅ
òÅÃåò ñÕô ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ ç¯ À°åð Ôé êÇÔñÅ ÇéÃ¹ÁÅðæ éÅñ ÕÆå¶ Õðî Áå¶ À°é·» Õðî»
ç¶ ëñ À°Ã êÌîÅåîÅ ù Áðêä Õðé éÅñ ÇÜÔóÅ Ãðì ÇòÁÅêÕ ÔË, Õðî ì¿èé éÔÄ êËºç¶,
ÇÂÃ åð·» ÕÆå¶ Õðî å°ÔÅù ì¿é· éÔÄ ÃÕç¶, ÇéÃ¹ÁÅðæ Ã¶òÅ êÌî¹¼Ö ÔËÍ çÈÃðÅ ÇÂÔ ÔË Ú¿×¶ Õðî,
Ú¿×¶ ëñ Çç¿ç¶ Ôé À°é·» çÆ òðå¯º Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÕðÕ¶ Ú¿×¶ ã¿× éÅñ ÜÆòé ìåÆå ÕÆåÅ ÜÅ
140
ÃÕçÅ ÔË å» Ü¯ ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» Ô¯ð Ú¿×Æ åð·» ÇéìÅÔÆÁ» ÜÅ ÃÕäÍ

å°ÃÄ ÇÕÃ¶ òÆ îÅð× å¶ ÇÕÀ°º éÅ Úñ¯, Õðî å» Õðé¶ ÔÆ êËºç¶ Ôé, å°ÃÄ Õðî ÕÆå¶
Çìé» ÜÆòé ÜÆÁ ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶, ñ¯ó ÔË Õðî» ù ÃîÞä çÆ, ÃîÞ Õ¶ Õðé çÆ ÔËÍ ÕÆ îËº
ÃÅåÇòÕ Õðî Õð ÇðÔ»? ÁÅêä¶ êÈð¶ Ã¿Üî éÅñ Õð ÇðÔ»? Ü» ðÅÜÃÕ ×¹ä ç¶ ÁèÆé Ô¯ Õ¶
Ü» ë¶ð åÅîÇÃÕ ×¹ä ç¶ ÁèÆé Ô¯ Õ¶ Õðî Õð ÇðÔÅ Ô»Í Õ¶òñ ÃÅåÇòÕ ×¹ä» ç¶ òÃ Ô¯ Õ¶
ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî ÔÆ ì¿èé» å¯º Û¹àÕÅðÅ ç¹ÁÅ ÃÕç¶ Ôé, ÃÅåÇòÕ Õðî ÔÆ ô»åÆ ç¶ ÃÕç¶ Ôé,
ìÅÕÆ ÃÅð¶ Õðî ì¿èé ÔÆ ìäç¶ Ôé, îé°¼Ö À°é·» éÅñ ì¿Çé·ÁÅ Ü»çÅ ÔË, ï¯×Æ ÇÜÔó¶ ô»åÆ
êÌÅêå Õðé çÆ ñ¯ÚÅ ðÖç¶ Ôé À°Ô ÇéôÕÅî Õðî Õðç¶ Ôé, ÇéÃ¹ÁÅðæ Õðî Õðç¶ Ôé,
ÃÈÞ ìÈÞ éÅñ Õðî Õðç¶ Ôé À°é·» Õ¯ñ Ô¹¿çÅ Ãí Õ°Þ ÔË êð À°Ã çÆ òðå¯º À°Ô Õ¶òñ ÇâÀ±àÆ
Õðé ñÂÆ ÔÆ Õðç¶ ÔéÍ
ÕÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÔËðÅé Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÕ ÇâÀ±àÆ ÕðÇçÁ» ÇÕò¶º ÁÅåî Ç×ÁÅé Ô¯ ÃÕçÅ ÔË
ÇÕÀ°ºÇÕ ÇåÁÅ×Æ çÃç¶ Ôé ÇÕ ÇåÁÅ× å¯º Çìé» ÁÅåî ÇÃ¼èÆ Ã¿íò ÔÆ éÔÄ, Ã¿ÇéÁÅÃÆ òÆ
ÇâÀ±àÆÁ» Õðç¶ Ôé êð À°Ô Õ¶òñ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ ñÂÆ ÔÆ Õðç¶ Ôé, À°Ô Ã¿ÃÅðÕ îé°¼Ö» ñÂÆ
Õðî Õðé¶ ÷ðÈðÆ éÔÄ ÃîÞç¶, ÇåÁÅ× ÇÂÕ Á³çð çÅ îÅð× ÔË, Õðî çÅ îÅð× ìÅÔð çÅ
îÅð× ÔË, îé¯ðæ íÅò¶º ç¯é» çÅ ÇÂÕ ÔÆ ÔË, Õðî ç¶ îÅð× å¶, ñ¯í, î¯Ô, ñÅñÚ ìÔ¹å Õ°Û
ÔËÍ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ å°ÔÅâ¶ Ã¿ÃÕÅð Ôé ÇÜé·» å¯º å°ÃÄ î¹Õå Ô¯äÅ ÔË ÇÜ¿é·» å¯º ÔÅñ¶ åÕ
å°ÃÄ Û°àÕÅðÅ éÔÄ êÅ ÃÕ¶, Ã¿ÃÕÅð» çÅ îé°¼Ö å¶ ìóÅ â±¿×Å êÌíÅò ÔË, Ã¿ÃÕÅð» ÕðÕ¶, ï¯×Æ
Õðî ç¶ îÅð× å¶ À°Ô Õðé å¶ î÷ìÈð Ô¯ Ü»ç¶ Ôé Ü¯ À°é·» ù éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅÍ ÇÂÃ
ÕðÕ¶ Ã¯ÚäÆ, ÕæéÆ Áå¶ Ç´ÁÅ ù ô¹è ð¼ÖäÅ ìóÅ ÔÆ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÂÃ çÅ ÁÇíÁÅÃ ç¯é¯º îÅð×»
å¶ ìÔ¹å ÁòôÕ ÔË, ç¯é¯º îÅð×» çÅ î¿³åò ÇÂÕ ÔÆ ÔË, ÇÂÔ î³åò ç¶Öä ÇòÚ íÅò¶º òÖð¶ ñ×ç¶
Ôé, ç¯é» ÇòÚ¯º ÇÕÃ¶ ù Ú¿×Å Ü» î³çÅ éÔÄ ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅÍ
ïæÅðæ ÇòÚ ï¯×Æ Áå¶ Ã¿ÇéÁÅÃÆ ÇÂÕ ÔÆ ÔË, ç¯é¯º îÅð×» À°å¶ Õðî îÅð× å¶ Áå¶
ÇåÁÅ× îÅð×Í Ãí å¯º ò¼è ÷ðÈðÆ ç¯é¯º îÅð×» çÆ Õ°¿ÜÆ ÔË Õðî ÕðÕ¶ ëñ çÅ ÇåÁÅ× ÕðéÅÍ
ÇÜé·» é¶ Õðî îÅð× çÅ ÇåÁÅ× Õð ÇçåÅ ÔË êð ÔÅñ¶ òÆ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖç¶ Ôé À°Ô Ã¼Ú¶
ÇåÁÅ×Æ éÔÄ ÔéÍ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ Õ¯ÂÆ òÆ êÇò¼åð Á×éÆ éÔÄ Ü×ÅÂÆ Ü»çÆ, Õ°Þ òÆ
Á×éÆ í¶à éÔÄ ÕÆåÅ Ü»çÅ, ÇåÁÅ×Æ å» Ç×ÁÅé çÆ Ü¯å Ü×Å Õ¶ À°Ã ÇòÚ ÁÅêä¶ Ã¿ÃÕÅð»
çÆ ÁÔÈåÆ êÅÀ°ºç¶ Ôé, ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× ù ï¯× çÅ îÅð× òÆ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË, ÇåÁÅ× ç¶
îÅð× å¶ Ôð ÇÂÕ ÚÆ÷ çÅ ÇåÁÅ× ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË êð Õ¶òñ îé¯ðæ çÅ ÇåÁÅ× éÔÄ ÕÆåÅ
Ü»çÅ, ÇåÁÅ× çÅ îé¯ðæ ÔË ÁÅåîÅ çÅ êÌîÅåîÅ éÅñ î¶ñ, À°Ô êÌîÅåîÅ Ü¯ Ãðì ÇòÁÅêÕ
ÔË, êðÆêÈðé ÔËÍ ÇÂÔ ÁÅåîÅ êÌîÅåîÅ çÅ î¶ñ ÇèÁÅé ñ×Å Õ¶ ÃîÅèÆ ÃÇæå Ô¯ Õ¶ êÌÅêå
ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, Õðî ç¶ îÅð× å¶ ÇÂÔ î¶ñ Õðî ÕðÇçÁ» ëñ À°Ã êÌîÅåîÅ ù Áðêä
ÕðÇçÁ», íÅò ÇéôÕÅî Õðî ÕðÕ¶ Çéðñ¶ê ðÇÔ Õ¶ Õðî ÕðÕ¶ êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
C. î¹éÆ Õðî ÕðÕ¶ ÔÆ ï¯× êÌÅêå Õð ÃÕçÅ ÔË, ï¯× ÇòÚ Ççzó· Ô¯ Õ¶ ÔÆ ô»åÆ
êÌÅêå Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ
D. Üç¯º ÇÂ¿çÌÆÁ» ç¶ í¯× À°Ã ù «íÅÂ¶îÅé éÔÄ Õð ÃÕç¶ Üç¯º À°Ô ÃÅðÆÁ» ÇÂ¿ÇçzÁ»
çÅ Ã¿Õñê ÇåÁÅ× Çç¿çÅ ÔË, À°ç¯º ÔÆ À°Ô ï¯× ÇòÚ ÁðÈó ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
ÇÜÔó¶ òÆ ÁÅêä¶ îé å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé, À°Ã ù Ã¯èäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé,
À°é·» ù ÁÅêäÅ Á³çð ÕÅìÈ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ îé å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ Ú¹ê ç¶ ÁÇíÁÅÃ éÅñ ÔÆ
141
ÁÅ ÃÕçÅ ÔË, î¹éÆ À°Ô ÔË ÇÜÔóÅ î¯é ðÖ Õ¶ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË å¶ êÈðé Ô¹¿çÅ ÔË, î¹éÆ Üç¯º
ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ êÅÀ°ºçÅ ÔË å¶ Ççzó·åÅ éÅñ îé ù ÕÅìÈ ÕðçÅ ÔË, ì¯ñä ÇòÚ Áå¶
Ç´ÁÅ ÇòÚ Ã¿Üî òðåçÅ ÔË, Ú¹¼ê ðÇÔ¿çÅ ÔË À°Ô ô»åÆ êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔËÍ Üç¯º åÕ êÈðÆ
åð·» Ú¹¼ê ðÇÔä çÅ Áé°íò éÅ ÕÆåÅ ÜÅò¶ À°ç¯º åÕ ÃÅèÅðä ÜÆòé ÜÆÀ°ä çÅ Áå¶ Á³çð
ç¶ ÜÆòé çÅ Á³åð êåÅ ÔÆ éÔÄ ñ× ÃÕçÅÍ
Ú¹¼ê çÅ îÔ¼åò ìÔ¹å ÃÅð¶ éÔÄ ÜÅäç¶, Ú¹¼ê çÅ Áé°íò ìÔ¹å æ¯ó·¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÔÆ Õðç¶
ÔéÍ Üç¯º åÕ å°ÃÄ Ú¼¹ê çÆ â±¿×ÅÂÆ ÜÅä éÅ ÜÅú, ÇÂÃ ù ÃîÞäÅ Á½ÖÅ ÔË, Ú¹¼ê ôìç Õ¶òñ
ÇÂÕ ôìç éÔÄ ÇÂÃ ù ÃîÞäÅ å¶ Áé°íò ÕðéÅ Á½ÖÅ ÔËÍ Ôð Õ¯ÂÆ æ¯ó·Æ ç¶ð òÅÃå¶ ÷ðÈð
Ú¹¼ê Ô¯äÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, ÁÃÄ ÁÅî ÔÆ Ã¹äç¶ Ô» î» ì¼ÇÚÁ» ù ÕÇÔ¿çÆ ÔË ÒÔ¹ä å°ÃÄ æ¯ó·Æ ç¶ð
Ú¹ê òÆ Õð¯ÍÓ À°Ô ìÇÚÁ» ù Ú¹¼ê Ô¯ä ñÂÆ ÕÇÔ ðÔÆ ÔË å» Ü¯ À°Ô ÇòØé éÅ îÇÔÃÈÃ Õð¶,
êð òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÃ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ìÅÔð çÆ Ú¹¼ê éÅñ¯º òè¶ðÆ ÔË, À°Ã çÆ ÇÂ¼ÛÅ â±¿ØÆ Ú¹¼ê çÆ
ÔË Á³çð çÆ Ú¹¼ê çÆ ÔË, Ú¶åé å½ð å¶ ÁÚ¶åé å½ð å¶ ÃÅð¶ ÔÆ â±¿ØÆ Ú¹¼ê ÇòÚ ÜÅäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶
Ôé, À°Ô Ú¹¼ê ìÔ¹å ÔÆ Ã¹ÖçÅÂÆ å¶ Ã¹ðÜÆå Õðé òÅñÆ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ ÜÆòé ç¶ éò¶º êÇÔ¬Á»
å¯º ÜÅä±¿ ÕðÅÀ°ä òÅñÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ÁÅî å½ð å¶ Ú¹¼ê À°é·» ÃòÅñ» ç¶ À°åð Çç¿çÆ ÔË ÇÜé·» ç¶
À°åð éÅ Õ¯ÂÆ ç¶ ÃÕçÅ ÔË, éÅ ÔÆ ÇÕÃ¶ Ô¯ð åðÆÕ¶ Ççå¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ
Õðî ì¼è åðÆÕ¶ éÅñ â±¿ØÆ Ú¹¼ê ù ÇèÁÅé ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, éÄç ÃÅÇðÁ» ÜÆò» ç¶ ÁÅðÅî ñÂÆ
ÁÇå ÁòôÕ ÔË, êð ÇèÁÅé ðÅÔÄ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÁÅðÅî ÇÕå¶ ò¼è ÃÌ¶ôà Ô¹¿çÅ ÔË, éÄç Áå¶ â±¿ØÆ Ú¹¼ê
ÇòÚ Á³åð ÔË, ÁÇ×ÁÅéÆ ð¯÷ Ã½ºç¶ Ôé À°Ã¶ åð·» ÁÇ×ÁÅéÆ Ãò¶ð¶ À°áç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ éÄçð éÅñ
Õ¶òñ ÁÅðÅî ÇîñçÅ ÔË, êð Ü¶ å°ÃÄ ÇèÁÅé ñÅÀ°äÅ ÇÃ¼Ö ñò¯ å» ÁÅðÅî òÆ Çîñ Ü»çÅ ÔË å¶
å°ÔÅâÅ ÃÅðÅ ÇòÁÕÇååÉ òÆ ìçñ Ü»çÅ ÔËÍ ìçñÅú, Ã¯è Á³åð ÇèÁÅé ÕÆå¶ Çìé» éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ,
ÇèÁÅé Õðé éÅñ ÔÆ îé ô»åÆ êÌÅêå Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
ÇèÁÅé Õðé éÅñ îé ÕÅìÈ ÁÅ Ü»çÅ ÔË Áå¶ îé ÕÅìÈ ÇòÚ ÁÅ ÜÅä éÅñ Ú¹¼ê
ðÇÔä çÆ ð¹ÚÆ ìä Ü»çÆ ÔË, ÇÂÕ Ã¹ð Ô¯ÇÂÁÅ ô»å îé ÇÂÛÅò» å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔË, í¯×»
å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ ô¹è Õðî Õð ÃÕçÅ ÔË ÇÜÔó¶ îé ç¶ Ã¿Õñê ÇòÕñê å¯º À°êð Úñ¶
Ü»ç¶ Ôé À°Ô ï¯× çÆ À°åî êçòÆ êÌÅêå Õð ñËºç¶ ÔéÍ
ÇÜÔó¶ ÇèÁÅé éÔÄ ñ×ÅÀ°ºç¶ À°Ô Õ¶òñ òðåîÅé ÜÆòé çÅ Áé°íò Õð ÃÕç¶ Ôé
êð ÇèÁÅé çÆ ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ å°ÃÄ ÃÅðÆÁ» ÃÈÖôî êðå» çÅ ×Èó· Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ÃÕç¶
Ô¯ Áå¶ â±¿ØÆ Ú¹¼ê åÕ êÔ¹¿Ú ÃÕç¶ Ô¯, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÔÆ Õ¶òñ ç¯é¯º ÜÅéä ç¶ Áå¶
ÁäÜÅä ÜÆòé ê¼èð» çÅ Áé°íò Õð ÃÕçÅ ÔË, îé°¼Ö Á³çð çÆ ç¹éÆÁ» çÅ òÃéÆÕ ÔË,
À°Ô êÇÔñ» Á¿çð ðÇÔä òÅñÅ ÔË ìÅÁç ÇòÚ ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð çÅ òÃéÆÕ ÔË, ÁÅî å½ð å¶
ñ¯ÕÆ ìÅÔð ç¶ òÃéÆÕ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé Á³çð ç¶ Ã¿ÃÅð ñÂÆ å» À°Ô úêð¶ ÔÆ ìä¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
ï¯×Æ Áå¶ Ã¿å ÜÅäç¶ Ôé, ÇÂÃ ×¼ñ ñÂÆ ÃåzÕ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ À°Ô Á³çð ç¶ òÅÃÆ
ÔéÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º ÇÂÕ òÅðÆ çÆ ×¼ñ ÔË Üç¯º ×¹ðÈç¶ò ìóÆ ô»åÆ ÇòÚ ìËá¶ ÃéÍ ÇÂÕ ðÅÜ
Õ°îÅð ×¹ðÈç¶ò ù Çîñä ÁÅÇÂÁÅ å¶ ÕÇÔä ñ¼×Å, ÒÒÃÌÆ îÅé å°ÃÄ ìó¶ ÔÆ ÇÂÕ¼ñ¶ ñ× ðÔ¶ Ô¯ÍÓÓ
×¹ðç¶ò é¶ À°åð ÇçåÅ ÇÕÀ°ºÇÕ å°ÃÄ ÁÅ ×Â¶ Ô¯ å» ÕðÕ¶ ÇÂÃ å¯º êÇÔñ» îËº â±¿ØÆ Ú¹¼ê çÅ
Áé§ç îÅä ÇðÔÅ ÃÆ, ÁÅêä¶ Ã¼Ú¶ Çîåð éÅñ Á³çð òÃç¶ Çîåð éÅñ ×¼ñìÅå Õð ÇðÔÅ ÃÆ,
Ô¹ä å¹ÃÄ ÁÅ ×Â¶ Ô¯ îËº ÇÂÕ¼ñÅ Ô¯ Ç×ÁÅ Ô»Í
ÇÂÔ áÆÕ ÔË ÇòÇçÁÅðæÆ, Çîåð å¶ ÇêÁÅð Õðé òÅñ¶ ÃÅù ÇÂÕ¼ñÅ îÇÔÃÈÃ ÕðÅ ÃÕç¶
142
Ôé, ÃÅù Á³çð ç¶ Çîåð éÅñ ÇîåzåÅ ÕðéÆ ÇÃÖäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, ë¶ð ÕçÆ ÁÃÄ ÇÂÕ¼ñ¶ îÇÔÃÈÃ
éÔÄ Õð»×¶, ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä òÅñ¶ ÕçÆ ÇÂÕ¼ñ¶ éÔÄ Ô¹¿ç¶, ÇÜÔó¶ ÇÂÕ¼ñÅêé îÇÔÃÈÃ éÔÄ ÕðéÅ
ÚÅÔ¹¿ç¶ À°é·» ù ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ ÇÃÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Áå¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ºç¶ ÔÆ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË, Üç¯º åÕ ÇêÁÅð¶ çÅ ÇîñÅê éÅ Ô¯ ÜÅÂ¶, À°Ô ÇêÁÅðÅ ÇÜÔóÅ Ãí ç¶ Á³çð òÃçÅ ÔËÍ
ÇÜæ¶ Á¿çð å°ÔÅâÅ Ã¼ÚÅ Çîåz òÃçÅ ÔË À°æ¶ êÔ¹¿Ú Õ¶ ÃÅðÆ Ú¹¼ê ÃçÅ ñÂÆ Öåî Ô¯ Ü»çÆ ÔË,
ÇÂÕ¼ñÅêä Áå¶ Ú¹¼ê ç¯é¯º îé çÆÁ» ò¼Ö-ò¼Ö ÁòÃæÅ Ôé, Ú¹ê ÇòÚ å°ÔÅâÅ ÃÅæ ÔË, ÇÂÕ¼ñ¶êé
ÇòÚ å°ÃÄ ÇÂÕ¼ñ¶ Ô¯Í ï¯×Æ Ú¹¼ê ðÇÔ Õ¶ Ã¼Ú¶ Çîåð çÅ ÃÅæ ñ¼í ñËºç¶ Ôé, ë¶ð À°Ô êÌå¼Ö åðÆÕ¶
éÅñ Á³çð Áå¶ ìÅÔð çÅ Ã¿ÃÅð ÜÅä ñËºç¶ Ôé À°Ô Á³çð Áå¶ ìÅÔð ÇÂÕ¯ ÇÜÔÆ ô»åÆ éÅñ
ç¶Ö ÃÕç¶ ÔéÍ
ê¹ðÅåé ï¯×ÆÁ» é¶ ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ ÕÆåÅ ÃÆ ÇÕ ÇÂÕ¼ñÅêé Ãí å¯º ò¼âÅ ð¯× ÔË Áå¶
ÇÂÃ çÅ Õ¯ÂÆ ÇÂñÅÜ éÔÄ, Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ ÇÂñÅÜ ÔË ÇÕ â±¿ØÆ Ú¹¼ê ÇòÚ Úñ¶ ÜÅú ÇÜæ¶ À°Ô
Áé§å ÃÇæå ÔË, å°ÔÅù ÁÅêäÆÁ» ìÅÔ» êÃÅð Õ¶ ×ñò¼ÕóÆ êÅÀ°ä ñÂÆ À°âÆÕ ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÕ
ÇÂÔ ÔÆ çòÅÂÆ ÔË ÇÂÕ¼ñ¶êé çÆ, ÇÂÔ ÔÆ ÇÂÕ ÇÂñÅÜ ÔËÍ Ã¿ÃÅð ç¶ ÃÅð¶ ÃÅæ, ÃÅðÆ ÃÇÔÚÅðåÅ
Ü¯ ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð çÆ ÔË Á³å ÇòÚ òÛ¯óçÆ ÔË å¶ ÇÂÕ¼ñÅ ÕðçÆ ÔË êð Ü¶ å°ÃÄ Á³çð ìËá¶
Çîåð ù ÜÅä ñú å» å°ÃÄ ÜÆòé ðÈêÆ éÅàÕ ç¶ êÅåð òÜ¯º Ã¯ÞÆ éÅñ ÁÅêäÅ êÅðà ÇéíÅ
ÃÕ¯×¶ Áå¶ ÕçÆ òÆ ÇÂÕ¼ñ¶ îÇÔÃÈÃ éÔÄ Õð¯×¶Í ÇÂÕ¼ñ¶êé ç¶ ÁÇ×ÁÅé ù ÔàÅÀ°ä ñÂÆ ÇÂÔ
ÜÅéäÅ ÁòôÕ ÔËÍ ÇÂÔ ÜÅéä å¯º ìÅÁç ÇÂÃ ×¼ñ çÅ ëðÕ éÔÄ êËºçÅ å°ÃÄ ÇÕÔó¶ îÅð× å¶
Úñ ðÔ¶ Ô¯, ÇòèÆ êÈðòÕ ÇèÁÅé ñ×Å Õ¶ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°äÆ å¶ Ã¹¿é åÕ êÔ¹¿ÚäÅ ÇÂÕ ìÔ¹å
ò¼âÆ ÇÚÇÕåÃÅ ÔË êð Á¼Ü ç¶ ÇÚÇÕåÃÕÅ é¶ ÁÜ¶ ÇèÁÅé çÆ ÇÚÇÕåÃÕ îÔ¼ååÅ ù êÛÅÇäÁÅ
éÔÄ, Á¼Ü çÆ ÇÚÇÕåÃÅ Õ¶òñ ÇÂÕ ê¼Ö ÔÆ Á¼×¶ ðÖçÆ ÔË À°Ô ÔË ÇÕ îðÆ÷ ù ÁÅêäÅ Á¿åð
çÅ ×¹ìÅð Õ¼ãä ñÂÆ êÌ¶Çðå Õðç¶ Ôé, Ü¯ À°Ã ç¶ Á³çð ÔË À°Ô ì¯ñ Õ¶ Û¼â ç¶ò¶, Õ¯ÂÆ Ç´ÁÅ
ÕðÕ¶ Õ¼ã ç¶ò¶ ÇÜÃ åð·» À°Ã ù Ú¿×Å ñ¼×¶, ð¯×Æ ÔñÕÅ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË êð ÇÂÃ åð·» Õðé
éÅñ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ ÕÅìÈ éÔÄ êÅ ÃÕçÅ ÇÜÃ éÅñ À°Ô î¹ó Õ¶ ÔÅñÅå ç¶ çìÅÁ æ¼ñ¶
éÅ ÁÅ ÃÕ¶, ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇÚÇÕåÃÕ ÇèÁÅé ÇÚÇÕåÃÅ ÕðÅÀ°ä å¯º âðç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» ù
ÁÅê ù ÇÂÃ ìÅð¶ Ç×ÁÅé éÔÄ Ô¹¿çÅ, ÃðÆð ù ÃÇæð ÕðÕ¶ ÇÂÕÃÅðåÅ ÇñÁÅ Õ¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ»
ÁÅð¿íÕ ×¼ñ» ÕðÕ¶ ÔÆ ìÔ¹å ñÅí êÌÅêå ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÃÅÔ ù ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶Í ÇÂÃ
ù êÌËÕàÆÕñ ÕðÕ¶ ç¶ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ ÇÜÔó¶ ñ¯ÕÆ íÅò¹Õ Ô¹¿ç¶ Ôé À°Ô ÇÂÃ çÅ êÌï¯× ÕðÕ¶
ìÔ¹å ñÅí À°áÅ ÃÕç¶ ÔéÍ Ü¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÁÇíÁÅÃ ÇòèÆ êÈðòÕ Ô½ñÆ Ô½ñÆ Õðé¶ ô¹ðÈ ÕÆå¶
ÜÅä å» ìÔ¹å ÃÅð¶ îé¯ÃðÆðÕ ð¯× Öåî ÕÆå¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ
Ã¿ÃÅð ç¶ À°é·» ÜÆò» òÅÃå¶ ÕÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ÇÜé·» Õ¯ñ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä çÅ Ãî» ÔÆ
éÔÄ Ü» À°é·» ù ÇèÁÅé Õðé çÅ áÆÕ åðÆÕÅ ÔÆ éÔÄ êåÅ? À°é·» ñÂÆ ÇÂÔ ÔË À°Ô ×ÆåÅ
ÇòÚ ç¼Ã¶ ×Â¶ åðÆÕ¶ éÅñ Õðî Õðç¶ Ô¯Â¶ ÔÆ ÇèÁÅé Õðé, íÅò Çéðñ¶ê Ô¯ Õ¶ Õðî ÕðéÍ
Ú¶åé Ô¯ Õ¶ À°Ã ÇÂÕ çÆ Ô¯ºç ù ÇèÁÅé ÇòÚ ð¼Öä, ÃÅð¶ Õðî ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ Õðé, ÇéôÕÅî
Ô¯ Õ¶ Õðé, íÅò¶º å°ÃÄ ÇÕæ¶ ÔÆ Ô¯ò¯º, çëåð, ðÃ¯ÂÆ ÇòÚ, ì÷Åð ÇòÚ ÚÆ÷ ÖðÆç ðÔ¶ Ô¯ò¯ Ü»
íÆó íó¼Õ¶ òÅñÆ æ» å¶ Ô¯ò¯, å°ÃÄ ÇéôÕÅî Õðî Ôð Ãî¶º Õð ÃÕç¶ Ô¯, êÌîÅåîÅ ù Ôð Ãî¶º
ÇÔðç¶ ÇòÚ ð¼Ö ÃÕç¶ Ô¯, ÁÅêä¶ Õðî, Õðî ëñ êÌîÅåîÅ ù Ãîðêä Õð ÃÕç¶ Ô¯Í ÕçÆ òÆ
ÇÕÃ¶ ÔÅñå ÇòÚ òÆ Ú¶åéåÅ ç¶ Çì¿çÈ ù éÅ í¹¼ñ¯ íÅò À°Ã ÇÂÕ çÆ Ô¯ºç Ü¯ å°ÔÅâ¶ Á³çð
òÃçÆ ÔË À°Ã ù éÅ í¹¼ñ¯, îé ÇòÚ ÇÖ³âä éÅ Ççú, Ü¯ Õ°Þ òÆ Õð¯ êÈð¶ ÇèÁÅé éÅñ Õð¯,
Ü¯ òÆ å°ÃÄ Õð¯ À°Ã çÆ ÔÅ÷ðÆ ÇòÚ Õð¯, À°Ã ù ïÅç ð¼Ö Õ¶ Õð¯, Ü¶ å°ÃÄ áÆÕ Ô¯, Õð
ÃÕç¶ Ô¯, Ú¹¼ê ÕðÕ¶ ÇèÁÅé òÆ ñ×Åú, ÇéôÕÅî Õðî ×ÆåÅ çÅ Ã¹é¶ÔÅ ÔË, À°Ã å¯º Çìé»
Õðî ï¯× å¶ ÚñäÅ Á½ÖÅ ÔËÍ
143
E. Áå¶ ÇÂÔ ï¯× ÁðÈóåÅ ÕÇñÁÅä Ô¯å± ÕÔÆ ÔËÍ ÇÂÃ ñÂÆ îé°¼Ö ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ
ÁÅêä¶ ç¹ÁÅðÅ ÁÅê ÔÆ Ã¿ÃÅð Ãî¹¿çð å¯º À°èÅð Õð¶ Áå¶ ÁÅêä¶ ÜÆò ÁÅåîÅ ù Áè¯×åÆ
ÇòÚ é êÔ¹¿ÚÅò¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ ÜÆò ÁÅåîÅ ÁÅê ÔÆ å» ÁêéÅ Çîåz ÔË Áå¶ ÁÅê ÔÆ ÁêéÅ
ôåðÈ ÔË ÁðæÅå Ô¯ð Õ¯ÂÆ çÈÜÅ ôåðÈ Ü» Çîåz éÔÄ ÔËÍ
F. úÃ ÜÆò-ÁÅåîÅ çÅ å» À°Ô ÁÅê ÔÆ Çîåz ÔË ÇÜÃ ÜÆò-ÁÅåîÅ ç¹ÁÅðÅ îé Áå¶
ÇÂ¿çzÆÁ» ÃÇÔå ÃðÆð ÇÜ¼å Ú¹ÇÕÁÅ ÔËº Áå¶ ÇÜÃç¶ ç¹ÁÅðÅ îé Áå¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ÃÇÔå ÃðÆð éÔÄ
ÇÜÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, À°Ã çÅ úÔ ÁÅê ÔÆ ôåðÈ ò»×È ôåzåÅ ÇòÚ òðåçÅ ÔËÍ
Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÇÂÃ ï¯× ÔË Áå¶ ÃÈÞ ìÈÞ òÅñÅ ÔË À°Ô êÈð¶
ÇòôòÅô éÅñ Á³çð ç¶ ðÃå¶ å¶ å°ðéÅ ô¹ðÈ ÕðçÅ ÔËÍ ìÅÔð ç¶ ÃÅèé» å¶ Çéðíð ðÇÔ Õ¶ À°Ã
ñÂÆ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯äÅ Á½ÖÅ ÔËÍ ÇÚð» å¯º îé°¼Ö ìÅÔð ç¶ ÃÅèé» å¶ Çéðíð ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÔÆ ÕÅðé ÔË
ÇÕ À°Ã ñÂÆ Á³çð ÜÅäÅ ìÔ¹å ÔÆ Á½ÖÅ ÔËÍ À°Ô Ã¯ÚçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÕ å¯º çÈÃð¶, çÈÃð¶ å¯º åÆÃð¶
î³çð ÜÅäÅ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ò¶×Å, ÇÂÕ å¯º çÈÃð¶ ×¹ðÈ, çÈÃð¶ å¯º åÆÃð¶ ×¹ðÈ Õ¯ñ ÜÅä éÅñ À°Ô Õ°Þ
êÌÅêå Õð ÃÕ¶×Å êð À°Ãç¶ ç¶ Á¿çð çÆ ÇêÁÅÃ éÔÄ ì¹ÞçÆ, À°Ô À°Ã¶ åð·» ÔÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ
Üç¯º åÕ îé°¼Ö ìÅÔð ç¶ êçÅðæ» å¯º êÌÃ¿éåÅ êÌÅêå Õðé çÆ Ã¯ÚçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°ç¯º åÕ
À°Ã ù Ã¼ÚÆ êÌÃ¿éåÅ êÌÅêå ÔÆ éÔÄ Ô¹¿çÆÍ Ã¯ Ãí å¯º êÇÔñ» å» ÜÇ×ÁÅÃÈ ù îÇÔÃÈÃ ÕðòÅÀ°äÅ
ÔË ÇÕ À°Ô ÇÂÃ îÅð× å¶ Ú¼ñä çÆ Ãîð¼æÅ ðÖçÅ ÔË, çÈÃðÅ ÇÕ ìÅÔð ç¶ êçÅðæ À°Ã çÆ
êÌÃ¿éåÅ çÅ ÕÅðä éÔÄ ìä ÃÕç¶, ìÅÔð à¯ñäÅ ì¶Áðæ ÔË, Á³çð à¯ñäÅ ÔÆ Õ¶òñ îÅåð
ÇÂÕ¯ ÇÂÕ ÃÅèé ÔËÍ Ççzó· ÇòôòÅô éÅñ, ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ éÅñ ÃÅð¶ ÃÅèé ÇÂÕ¼á¶ ÕðÕ¶ À°Ô ÇÂÃ
îÅð× å¶ Ü¹à ÜÅÂ¶Í íÅò¶º ÇÕ¿éÆ òÆ åÆìð ÇÂ¼ÛÅ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðé çÆ, Üç¯º
åÕ áÆÕ ðÃåÅ éÅ Çîñ¶, ÇòôòÅô éÅ Ô¯ò¶, ÃÅèéÅ çÅ áÆÕ åðÆÕÅ éÅ Ô¯ò¶ À°ç¯º åÕ Ãî»
å¶ ôÕåÆ Ö¶ðÈ¿ Õðé òÅñÆ ×¼ñ ÔË, Á¼×¶ Úñ Õ¶ ÇÂé·» ÕÅðé» ÕðÕ¶ ÇéðÅÃåÅ òÆ Ô¯ ÃÕçÆ ÔË,
À°Ô ÇéðÅÃåÅ À°Ã çÅ À°åôÅÔ òÆ Öåî Õð ÃÕçÆ ÔËÍ Üç¯º å°ÃÄ Á³åðî¹ÖÆ Ô¹¿ç¶ Ô¯, ìÔ¹å
Û¶åÆ ÔÆ ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ Õðé ñ× êËºç¶ Ô¯ ÇÕ Ü¯ Õ°Þ å°ÃÄ ìÅÔð ãÈ¿â ðÔ¶ ÃÆ À°Ô òÅÃåò ÇòÚ
Á³çð ÔÆ ÔË, å°ÃÄ ÜÅä Ü»ç¶ Ô¯ ÇÕ å°ÔÅâ¶ Õ¯ñ ÃÅð¶ À°Ô ÃÅèé Ôé ÇÜÃ éÅñ å°ÃÄ À°Ã
å¼å åÕ êÔ¹¿Ú ÃÕç¶ Ô¯, À°ÃçÆ Ô¯ºç ÜÅä ÃÕç¶ Ô¯, À°ç¯º å°ÃÄ Á³çð ç¶ ÚÅéä ðÅÔÄ ÜÅéä
ç¶ îÅð× å¶ êÔ¹¿Ú Ü»ç¶ Ô¯ Áå¶ ÜÅä Ü»ç¶ Ô¯ ÇÕ ÁÅêÅ ÜÅéä ñÂÆ ÁÅêÅ ÔÆ ÃÅèäÅ êËºçÅ
ÔË íÅò ÁÅê» ÚÆéä å¯º Çìé» ÁÅê¶ çÆ êÌÅêåÆ, ÁÅåî Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆ,
ÁÅêÅ ÔÆ ÁÅåîÅ åÕ êÔ¹¿ÚÅÀ°ºçÅ ÔË, ÁÅêä¶ ÔÆ ÃÅèé å°ÔÅù êÌÅêåÆ åÕ ñË Ü»ç¶ Ôé, Á³çð
ç¶ ÚÅéä îÅð× å¶ å°ðéÅ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ åÜðìÅ ÔË ÇÜÔóÅ Ôð îé°¼Ö Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
Üç¯º ÃÈðÜ Û°ê Ü»çÅ ÔË, Ôé·¶ðÅ ÛÅ Ü»çÅ ÔË, êð Ü¶ Õ¯ÂÆ ÃçÅ ñÂÆ ÃÈðÜ çÆ êÌÅêåÆ
Õð ñò¶, À°Ã ù Õç¶ Ôé·¶ðÅ ç¶ÖäÅ ÔÆ éÔÄ êò¶×Å, Á³çð ç¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ê¼æ êçðôÕ ÃçÅ
ÔÆ ÔË, å°ÃÄ ÕçÆ òÆ ÇÂÕ¼ñ¶ éÔÄ Ô¹¿ç¶, êð ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ å°ÔÅù ìÔ¹å òÅðÆ À°é·» ÚÆ÷»
å¶ Çéðíð Ô¯äÅ êËºçÅ ÔË ÇÜÔóÆÁ» Ôð Ãî¶º À°êñìè éÔÄ Ô¹¿çÆÁ» Áå¶ Ãí å¯º ò¼è ñ¯ó Ô¹¿çÆ
ÔË, ×¹ðÈ çÆ ÇÃÇÖÁÅ çÆ, ×Ì¿æ» ç¶ Ç×ÁÅé çÆÍ Üç¯º ìÅÔð ç¶ ÃÅèé çÆ ÃÆîÅ å°ÃÄ ÜÅä ñËºç¶
Ô¯ ë¶ð å°ÃÄ Á³åðî¹ÖÆ Ô¹¿ç¶ Ô¯, À°Ô Ççé ÜÆòé çÅ Ãí å¯º Ã¹ÇéÔðÅ Ççé Ô¹¿çÅ ÔË, ÔË À°Ô Ô¹ä
òÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÔË êð Ô¹ä À°Ã çÆ ÜÇ×ÁÅÃÅ Á¿åðî¹ÖÆ Ô¯ ×ÂÆ ÔËÍ
å°ÔÅù Á³çð ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ´Çîå ØàéÅò» çÅ ÃÅî·äÅ ÕðéÅ êËºçÅ ÔË, å°ÃÄ æ¯ó·Æ ç¶ð ñÂÆ
íÅò¶º ÔËðÅé ÔÆ Ô¯ ÜÅú, íÅò¶º ×ç ×ç Ô¯ ÜÅú, ÁÅêä¶ ÁÅê ù å°Û îÇÔÃÈÃ Õð¯ íÅò¶º æ¯ó·Æ ç¶ð
ñÂÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÃÈÖôî Áé°íò» éÅñ ÇÂÕÇîÕ òÆ éÅ Õð ÃÕ¯, êð Üç¯º å¹ÃÄ ÃÅèéÅ Õðé
144
ñ× êËºç¶ Ô¯, å°ÃÄ ç¯ êÌÕÅð ç¶ Áé°íò» ù ÇéÖ¶óé ñ× êËºç¶ Ô¯, Õ°Þ ÇéÖ¶çÆ òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, Õ°Þ
êÌå¼ÖòÅçÆ, Õ°Þ Áé°íò ñÅíçÅÇÂÕ Ô¹¿ç¶ Ôé, Õ°Þ ÔÅéÆÕÅðÕ Ô¹¿ç¶ Ôé, Õ°Þ ×¹îðÅÔ Õðé òÅñ¶ Ô¹¿ç¶
Ôé, Õ°Þ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿ç¶ Ôé, Ô½ñÆ-Ô½ñÆ å°ÃÄ ÔÅéÆÕÅðÕ Áé°íò» ù Û¼âäÅ ÇÃ¼Ö Ü»ç¶ Ô¯ Áå¶
ñÅíçÅÇÂÕ Áé°íò» ù ð¼ÖäÅ ÇÃ¼Ö ñËºç¶ Ô¯, å» Ü¯ å°ÃÄ ÃÅèéÅ ÇòÚ â±¿Ø¶ ÜÅ ÃÕ¯Í Ü¶ å°ÃÄ èÆðÜ
òÅñ¶ Ô¯, ô»å Ã¹íÅÁ Ô¯, ÁÅêäÆ Á³çð çÆ ôÕåÆ å¶ íð¯ÃÅ ðÖç¶ Ô¯ å» å°ÃÄ Ççzó· Ô¯ Õ¶ ÃÅèé ÇòÚ
ñ¼×¶ ðÔ¯×¶ Áå¶ Ú¿×¶ ì¹ð¶ çÅ ÇéðäÅ ñË ÃÕ¯×¶ å¶ ì¹ð¶ ù Û¼â Õ¶ Ú¿×¶ ù ÁêäÅÁ ÃÕ¯×¶Í Üç¯º å°ÃÄ
Á³çð ÜÅéä ñ×ç¶ Ô¯, ÁÅêÅ ÚÆéä ñ×ç¶ Ô¯ òè¶ð¶ ØìðÅÔà êËçÅ Ô¯ ÃÕçÆ ÔË, êð ÃÅèéÅ çÆ
ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ å¶ Á³çð ç¶ ÚÅéä éÅñ å°ÔÅù ÚÅéäÅ îÇÔÃÈÃ Ô¯ò¶×Å, å°ÔÅâÅ îé Çéðîñ Ô¹¿çÅ
ÜÅò¶×Å Áå¶ å°ÃÄ ÃÅðÆÁ» Á½Õó» ù êÅð Õð ñò¯º×¶, ë¶ð å°ÃÄ Á³çð ç¶ ÚÅéä ç¶ éÅñ-éÅñ å°ðç¶
ÁÅåîÅ åÕ, êÔ¿¹Ú Ü»ç¶ Ô¯ å°ÃÄ ÁÅê ÜÇ×ÁÅÃÈ ðÈê ÇòÚ, ÚÅéä Áå¶ ÃÅèé ÃÅð¶ ÔÆ Çîñ Õ¶ êðî
Áé§ç åÕ ÁÅåîÅ åÕ êÔ¹¿ÚÅ Çç¿ç¶ Ôé, ÇÂÃ åð·» ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅê ÔÆ ÁÅêä¶ Ô¼æÄ ÁÅêäÅ ÕÅðÜ
ÃòÅð ñËºçÅ ÔËÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÕçÆ òÆ ê¹ðÅäÆÁ» ÁÅçå» ÇòÚ
î¹ó Õ¶ éÅ êËä ç¶ò¶, ÁÅåîÅ ÔÆ å¹ÔÅâÅ Ã¼ÚÅ Çîåð ÔË, êð Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ ÃÅèéÅ çÆ
òðå¯º éÅ Õð¶, À°Ô ÃÅèé ÇÜÔó¶ À°Ã ç¶ Á³çð Ôé, À°Ã ç¶ À°ñà À°Ô ìÅÔð ç¶ ÃÅèéÅ å¶
Çéðíð ðÔ¶, À°Ô ÁÅê ÔÆ ÁÅêäÅ òËðÆ ìä Ü»çÅ ÔË, å°ÃÄ ÁÅê ÔÆ ÁÅêä¶ Çîåð Ô¯, ÁÅê
ÔÆ ÁÅêä¶ òËðÆ Ô¯Í ÇÜÃ é¶ ÁÅêäÅ ÁÅêÅ Á³çð ç¶ ÚÅéä ðÅÔÄ ÕÅìÈ Õð ÇñÁÅ ÔË À°Ô ÁÅêäÅ
Çîåz ìä Ç×ÁÅ ÔË, êð ÇÜÃ é¶ ÁÅêäÅ ÁÅê ÕÅìÈ éÔÄ ÕÆåÅ, Ã¿Üî ÇòÚ éÔÄ ÁÅÇÂÁÅ À°Ô
ÁÅêäÅ òËðÆ ÔËÍ ÁÅêÅ ÕÅìÈ Õðé ñÂÆ Ã¿Üî ìÔ¹å ÔÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ Ã¿Üî ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ Çîåz
ÔËÍ ÇÂÃ å¯º Çìé» îé çÆÁ» ôÕåÆÁ» ð¹ÕÅòà êËçÅ ÕðçÆÁ» Ôé, Ã¿Üî ÃÅâÅ Çîåð ÔË, Çìé»
Ã¿Üî å°ÃÄ ÁÅêä¶ òËðÆ Ô¯Í
ÜÇ×ÁÅÃÈ Ü» ÁÅî ÇòÇçÁÅðæÆ ÁÅêäÆÁ» Õî÷¯ðÆÁ» ù çÈÃÇðÁ» çÆÁ» ìäÅ Õ¶ çÃç¶
Ôé, ÇÂÃ åð·» éÅñ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê å¯º Ã½ÖÅ ÔÆ Û°àÕÅðÅ êÅ ñËºç¶ Ôé, ÕçÆ òÆ Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆÁ»
Õî÷¯ðÆÁ» çÆ Ç÷¿î¶òÅðÆ éÔÄ ñËäÆ ÚÅÔ¹¿çÅ, ÁÅêäÆÁ» ×ñåÆÁ» éÔÄ î³éäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ êð Üç¯º
ÇòÇçÁÅðæÆ ÇÂÃ ×¼ñ å¯º ÜÅä±¿ Ô¯ ÜÅÂ¶ ÇÕ À°Ô ÁÅêäÅ Çîåz ÔË Áå¶ ÁÅê ÔÆ ÁÅêäÅ òËðÆ ÔË,
ë¶ð À°Ô Çòò¶ÕÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË Áå¶ ÇÂÃ åð·» À°Ô ÁÅåî îÅð× çÆ ÇÂÕ ê½óÆ Ô¯ð À°å¶ Úó·
Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÜÃ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ×Ì¿æ» çÅ Ç×ÁÅé éÔÄ Áå¶ À°Ã ù ÇÕÃ¶ ×¹ðÈ é¶ ÇÃÇÖÁÅ òÆ éÔÄ
ÇçåÆ, À°Ô Çòò¶ÕÆ éÔÄ ìä ÃÕçÅ Áå¶ ÁÅåîÅ Áå¶ îËº íÅò ÇòÚ ëðÕ éÔÄ ç¶Ö ÃÕçÅÍ îËº
íÅò êÌÇ´åÆ ÔË, ÔÀ°îË ÔË, Õ¶òñ ÃðÆð, ÇÂ¿çzÆÁ» ÃÉÅÃ Ú¶åé îé ÁÚ¶å îé ÔË, ÇÂÔ ÃçÅ
ìçñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ ÔÆ ÇÂÃù Õ¶òñ ÁÅêÅ ÔÆ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË Ü» ÜÆò ÁÅåîÅ ÇÕÔÅ
Ç×ÁÅ ÔË, ÇÂÃ ÁÅê¶ ç¶ ÇêÛ¶, ÇÂÃ ÜÆò ÁÅåîÅ ç¶ ÇêÛ¶ ÇÂÕ ÃæÅÂÆ ÚÅéä ÔË, ÁÅåîÅ éÅ
îðçÆ ÔË, éÅ Ü¿îçÆ ÔË, ÇÂÔ ÁÜð ÔË, Áîð ÔË ÇÂÔ ÕçÆ ìçñçÆ òÆ éÔÄÍ ÇÃÖä çÆ ñ¯ó ÔË
Ô¿×åÅ å¶ îîåÅ å¯º À°êð À°á Õ¶ ÁÅåîÅ ù êÛÅéä çÆ, À°Ã çÆ êÛÅä ÕðÕ¶ ÔÆ å°ÃÄ
ÁÅåîÅ ÇòÚ ñÆé Ô¯ ÃÕç¶ Ô¯Í
G. ÇÜÃ é¶ ÁÅêÅ ÕÅìÈ Õð ÇñÁÅ ÔË, ÇÜÃ ñÂÆ Ãí Õ°Þ ÃîÅé ÔË, ÃðçÆ ×ðîÆ Ã¹¼Ö,
ç¹Ö, îÅé, ÁêîÅé À°Ô ô»å ÔË À°Ô êÌîÅåîÅ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ
H. ÇÜÃ çÆ ÁÅåîÅ Ç×ÁÅé éÅñ Çåzêå Ô¯ Ú¹¼ÕÆ Ü¯ ÇòÇ×ÁÅé éÅñ íðêÈð ÔË ÇÜÃ
çÅ îé ÃÇæð ÔË ÇÜÃ é¶ ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË, ÇÜÃ ù Ã¯éÅ ê¼æð å¶ Çî¼àÆ ÇÂÕ¯
145
ÃîÅé Ôé, À°Ô ï¯×Æ ÁÅåîñÆé ÔËÍ

I. ÇÜÔóÅ Ã¹ÔÇðç ÔË Çîåz òËðÆ, À°çÅÃÆé, îÃå, çÉËôÆ, Ãì¿èÆ ÃÅèÈÁ» Áå¶ êÅêÆÁ»
ù ÇÂÕ ÃîÅé ç¶ÖçÅ ÔË, ÇÂÕ ÔÆ é÷ð éÅñ ç¶ÖçÅ ÔË, À°Ô ï¯×ÆÁ» ÇòÚ¯º ÃÌ¶ôà ÔËÍ
ÇÜÃ é¶ ÁÅêäÅ ÁÅê Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇòÚðé òÅñÅ ÁÅêÅ Ô¿×åÅ å¶ îîåÅ ù ÇÜ¼å ÇñÁÅ
ÔË, ÃÅðÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» ÇÜ¼å ñÂÆÁ» Ôé, ÇåzôéÅ å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË, À°Ã é¶ êðî Áé§ç êÌÅêå
Õð ÇñÁÅ ÔË, À°Ô Ôð åð·» ç¶ ÇòêðÆå å¯º À°êð Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË íÅò À°Ã ñÂÆ Ã¹Ö, ç¹Ö, á§ã,
×ðîÆ, Ã¯éÅ, ÇîµàÆ, ÃîÅé Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ îé°¼Ö Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðÕ¶ ÃÅèé ðÅÔÄ
êðî Áé§ç ÇòÚ ÃÇæå Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, ÃçÅ ÁÅåîÅ ÇòÚ ñÆé ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ã é¶ Ã¿ÃÅð ç¶
ÃÆîå í¯×» ù ÜÅä ÇñÁÅ ÔË, À°Ã ù ÇòêðÆå òÆ êÌíÅÇòå éÔÄ Õð ÃÕç¶, À°Ã ñÂÆ Çî¼àÆ
Áå¶ Ã¯é¶ çÅ ã¶ñÅ ìðÅìð Ôé íÅò ÇÂÕ¯ ÔÆ îÔ¼åò ðÖç¶ Ôé ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶ ù ÃÌ¶ôà
ï¯×Æ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
ÇÜÃ é¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÇÜ¼å ÇñÁÅ ÔË, ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË À°Ã ù ÁÅåî-
ÜÆåÅ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ Ã¿ÃÅð ç¶ ñ¯í î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¹¿çÅ ÔË Õ¶òñ ÁÅåîÕ Áé¿ç
ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÁÅåîÕ Áé§ç ÇÜÔóÅ Á¿çð ÔË À°Ô ÃæÅÂÆ ÔË, Ã¿ÃÅð ç¶ Ã¹Ö, í¯× Õ¶òñ
ÇÛéí¿×ð ÔÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, Ã¿ÃÅð ç¶ Ã¹Ö Û¶åÆ ÔÆ ç¹Ö ÇòÚ ìçñ Ü»ç¶ Ôé, Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ»
Ü» å°ÃÄ Ã¹ÖÆ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯ Ü» ç¹ÖÆ, ÇÂÔ ×¼ñ ï¯×Æ å¶ ñÅ×È éÔÄ Ô¹¿çÆ, À°Ô ÃçÅ êðî
Áé§ç ÁòÃæÅ ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ï¯×Æ çÆ êÛÅä Õ¯ÂÆ Ã½ÖÆ éÔÄ, ÁÅî îé°¼Ö ÁÅêä¶
ÁÅê¶ ù Ãî¶à Ãî¶à Õ¶ ðÖçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ã ÇòÚ ÔÆ ò¼âÅêé ÃîÞç¶ ÔéÍ ô¯Ôðå å¶ ÁÅêäÅ
éÅî À°ÚÅ Õðé ñÂÆ À°Ô ÁÅêä¶ ÞÈá¶ êÅÃ¶ éÅñ Ü¹ó Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÔÀ°îË çÅ ÔÆ êÌåÆÕ Ô¹¿çÅ
ÔËÍ ÇÜÔó¶ îÔ»ê¹ðÖ ï¯×Æ Á³çð ç¶ îÅð×, ÁÅåî îÅð× å¶ Úñç¶ Ôé À°Ô Ã¿ÃÅðÕ ô¯Ôðå å¶
îÅé å¯º, ÁêîÅé å¯º À°Ú¶ À°á Õ¶ Áé§ç ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ÁÅêÅ ÚÆé ñËºç¶ Ôé, ÁÅåîÅ
ù ÜÅä Ü»ç¶ Ôé À°Ô ÇÂÃ èðåÆ À°å¶ òÆ Áé§ç ÔÆ ÇìÖð»ç¶ ÔéÍ À°é·» ù îÅé ÁêîÅé
éÅñ Õ¯ÂÆ òÅÃåÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°Ô ç¹Ö Ã¹Ö å¯º À°êð Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Ã¿ÃÅð íÅò¶º À°é·» ñÂÆ Õ°Þ Ã¯Ú¶
À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇÂÕ î¹ÃÅÇëð çÆ åð·» ÔÆ ÇòÚðç¶ Ôé, Ã¿ÃÅð ÇÂÕ
ÇòôðÅî ×ÌÇÔ çÆ åð·» ÔË, À°Ô ÕçÆ òÆ ÇÂÃ ù ÁÅêäÅ Øð éÔÄ ÃîÞç¶, ÁÅî îé°¼Ö À°é·» ù
êÛÅä ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶, ìÔ¹å æ¯ó·¶ Ô¹¿ç¶ Ôé Ã¿ÃÅð å¶ ÇÜÔó¶ À°é·» ù êÛÅäç¶ Ôé; Õ¶òñ çÈÃð¶
Ã¿å ÔÆ, ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ ÔÆ À°é·» ù êÛÅä ÃÕç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÁÅê êÔ¹¿Ú¶ ÔéÍ
êÇÔñÅ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ÁÅêäÆ ô¯Ôðå îÅä ìÅð¶ Ú¶åé ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé, Ô¹ä Ü¯
ÇÃÇÖÁÅ ÇçåÆ ÜÅ ðÔÆ ÔË À°Ô êÇÔñÆ ÇÃÇÖÁÅ å¯º ÇòêðÆå éÔÄ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù
ÁÅêäÆÁ» âÆÀ±àÆÁ» ìÅð¶ çÃ ðÔ¶ Ãé, À°Ã ù ïÅç ÕðÅ ðÔ¶ Ãé ÇÕ À°Ô ÇÂÕ ÁÅ×È ÔË,
ï¯èÅ ÔË, À°Ô ÇÂÕ ì¹÷Ççñ ÕÅÇÂð Õî÷¯ð éÔÄ, éÅ ÔÆ À°Ô Õ¯ÂÆ ÁÅî îé°¼Ö ÔË, ÃËÉîÅé,
ÃÉËÃéîÅé, ÁÅêäÆÁ» âÆÀ±àÆÁ» ù ïÅç ÕðÅÀ°ºçÅ ÔË, À°é·» Õ¿î» çÅ ïÅç ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÜÔó¶
À°Ã ù êÈð¶ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÃéîÅé, ÞÈá¶ íð¯Ã¶ éÔÄ ÇçòÅÀ°ºç¶, ÇÜÔó¶ íðî» ÇòÚ
ðÇÔ¿ç¶ Ôé, îÅÇÂÁÅ ÇòÚ À°ñÞ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÜé·» ù ÁÅêä¶ ÁÅê À°å¶ íð¯ÃÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°é·»
ù ÁÅêäÆÁ» âÆÀ±àÆÁ» çÅ òÆ Ç×ÁÅé éÔÄ Ô¹¿çÅÍ À°Ô Ã¹ÁÅðæÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÔÀ°îË ç¶ íð¶ Ô¹¿ç¶
Ôé Õ¶òñ ÁÅêäÆ ÇåzôéÅ ñÂÆ ÔÆ Õ¿î Õðç¶ Ôé, ÇÂé·» çÅ Õ¯ÂÆ ÃÉËîÅé éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÕÀ°ºÇÕ
ÇÂÔ ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ Á³çð¯º ÇÂÔ À°Ô éÔÄ Ôé Ü¯ Ã¿ÃÅð ù ìä Õ¶ ÇçÖÅ ðÔ¶ Ôé, À°Ô ñÅÚÅð
ìä¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Çòô¶ í¯×» ç¶ éô¶ ÇòÚ â°¼ì¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêä¶ ìÚÅÁ ñÂÆ
ÁÅñ¶ ç¹ÁÅñ¶ Õ¿è» À°ÃÅð ñËºç¶ Ôé, ÁÅêä¶ Á³çð ç¶ íË å¯º ìÚä ñÂÆÍ ÇÂÔ ç¯ åð·» ç¶ îé°¼Ö»
146
ÇòÚ ìÔ¹å ëðÕ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÂÕé» çÅ Ã¼ÚÅ ÃÉËîÅé Ô¹¿çÅ ÔË çÈÃð¶ Õ¶òñ ç¶Öä ÇòÚ ÃÉËîÅéÆ
ñ×ç¶ ÔéÍ
×¹ðÈ Áå¶ ÁÇèÁÅêÕ ÁÅêä¶ Çôô» Áå¶ Ú¶ÇñÁ» ù Ú¿×Æ åð·» ç¶ÖçÅ ÔË, À°é·» çÅ ÁÅÚÅð
ÇòÔÅð ç¶ÖçÅ ÔË, À°Ô ç¶Ö ñËºçÅ ÔË ÇÕÃ¶ Çôô ÇòÚ ÃÉËîÅé éÔÄ Ô¹¿çÅ, ÇÂÃç¶ À°ñà À°Ô ÁÅêä¶
ÁÅê ù ÇéÖ¶çç¶ Ôé Áå¶ ÇÂÃ åð·» ÕðÕ¶ À°Ô ÁÅêäÅ Õî÷¯ð å¶ ì¹ðÅ ÇÔ¼ÃÅ «ÕÅ ñËºç¶ Ôé
å¶ ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ îÖ½àÅ êÅ ñËºç¶ Ôé, ÇÜÔóÆ ðÈê ð¶ÖÅ À°Ô çÈÃÇðÁ» Á¼×¶ ðÖç¶ Ôé ÇÂÔ
À°é·» ç¶ ÃÉË å¶ ÇìñÕ°ñ íð¯ÃÅ éÔÄ çðÃÅÀ°ºçÆ, ÇÂÔ ì¼ÇÚÁ» ñÂÆ ÔÅéÆÕÅðÕ Ô¯ Õ¶ À°é·» çÆ
åð¼ÕÆ ÇòÚ ð¹ÕÅòà ìäçÆ ÔËÍ ÇÂÕ Á¼ÛÅ Çôô ÁÅê» Ú¿×Æ åð·» ÜÅäçÅ ÔË, ÁÅêä¶ ×¹ä Áò×¹ä
ìÔ¹å Á¼ÛÆ åð·» ÜÅäçÅ ÔË À°Ô ÁÅêä¶ Ú¶åé ÇòÚ ÃÅð¶ ×¹ä Áò×¹ä ðÖçÅ ÔË, ÇÂÔ ÔÆ Ã¼ÚÅ
ÃÉËîÅé ÔË, Ü¶ ÃòËîÅé Öåî Ô¯ ÜÅò¶ å» îé°¼Ö Á¿çð¯º Ö¯ÖñÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
Ã¿å» ù Õ¯ÂÆ ëðÕ éÔÄ êËºçÅ, À°é·» ù Õ¯ÂÆ ÜÅä¶ ÚÅÔ¶ éÅ ÜÅä¶, ÇÜÔó¶ À°æ¶ åÕ
êÔ¹¿Ú ×Â¶ Ôé, À°Ô ÔÆ À°é·» ù êÛÅä ÃÕç¶ Ôé, À°é·» å¯º Õ°Þ êÌÅêå Õð ÃÕç¶ Ôé, ÁðÜé
å» ÇÂÕ ÁÅ×È ÔË, ï¯èÅ ÔË À°Ã ù ñ¼Ö» ñ¯Õ î³éç¶ ÔéÍ Ü¶ À°Ã ù ÔÆ èðî çÅ Ç×ÁÅé éÔÄ
Ô¯ò¶×Å, À°Ô ÔÆ ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ éÔÄ Õð¶×Å À°Ã ù Õ¯ÂÆ ÃÇåÕÅð¶×Å éÔÄ, Õ¯ÂÆ òÆ À°Ã ù
ÃñÅÔ¶×Å éÔÄ, À°Ã çÆ ÃÇæåÆ Ã¿å» éÅñ¯º òÖðÆ ÔË, À°Ã ù èðî ÇéíÅÀ°ä çÆ ñ¯ó ÔË, ÁÅêäÆ
âÆÀ±àÆ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õðé çÆ ñ¯ó ÔË, ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õðé çÆ ñ¯ó ÔË, ÇêÁÅð éÅñ Õðé
çÆ ñ¯ó ÔË, ÁÅ×ÈÁ» çÅ ÁÅÚÅð ÇòÔÅð ÁÅî îé°¼Ö ñÂÆ ÇÂÕ ÇîÃÅñ òÜ¯º Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ ÕðÕ¶
À°é·» ù ÃåzÕ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÁÅêäÆÁ» âÆÀ±àÆÁ» ñÂÆ Ú¶åé ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, å» Ü¯
Õ¯ÂÆ ÇÕÃ¶ ÇÕÃî çÅ íðî éÅ ðÔ¶Í ÁÅî ñ¯ÕÆ ÁÅî å½ð å¶ ÁÅêä¶ ÁÅ×ÈÁ» ù ÃÇåÕÅðç¶ Ôé
êð Ã¼Ú¶ ÁÅ×È ÇÂé·» ×¼ñ» å¯º êÌíÅÇòå éÔÄ Ô¹¿ç¶, ÇÕÃ¶ ÇÕÃî çÅ ÃÇåÕÅð À°é·» ù Û¯ºÔçÅ
éÔÄÍ
îÅéòåÅ ç¶ ò¼â¶ ò¼â¶ ÁÅ×È å¶ ê¼æ êðçðôÕ ÁÅêäÆÁ» ð¹ÚÆÁ» ìçÇñÁÅ éÔÄ Õðç¶,
éÅ ÔÆ ÕçÆ ÁÅêäÆ ô»åÆ ù í¿× Ô¯ä Çç¿ç¶ Ôé, éÅ ÔÆ ÁÅêäÆ Ã¿å°ñåÅ ×òÅÀ°ºç¶ Ôé, À°Ô
ÃçÅ ÔÆ ÁäÛ¯Ô ðÇÔ¿ç¶ Ôé, íÅò¶º Õ¯ÂÆ À°é·» çÅ ÃÇåÕÅð Õð¶ éÅ Õð¶, Õ¯ÂÆ À°é·» ù áÆÕ
ÃîÞ¶ Ü» éÅ ÃîÞ¶, À°Ô å» ÁÅêäÅ èðî ÇéíÅÁ ðÔ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ Õð ðÔ¶ Ô¹¿ç¶
Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÁÅ×È Ãí ù ÇÂÕ¯ åð·» ç¶Öç¶ Ôé À°Ô êÅêÆ å¶ Ã¿å» ù ÇÂÕ¯ ÔÆ åð·» ç¶Öç¶
ÔéÍ ÇÂÔ çÈÃÇðÁ» çÅ ÇéðäÅ éÔÄ Õðç¶, À°Ô å» Ôð ÇÂÕ ù ÃòÆÕÅð Õðç¶ Ôé, À°Ô ÁÅî
å½ð å¶ éÅ ÇÕÃ¶ çÆ ôñÅØÅ Õðç¶ Ôé, éÅ ÇÕÃ¶ çÆ Çé§ÇçÁÅ Õðç¶ Ôé, ÇÂÕ Ã¿å çÆ ð¹ÚÆ
ðòïÅ çÈÃð¶ Ã¿å òñ Áå¶ ÇÂÕ ì¹ðÅÂÆ Õðé òÅñ¶ òñ ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ Ô¹¿çÅ ÔË, À°é·» çÆ ÇéðäÅ
ôÕåÆ ÃçÅ Ãî ðÇÔ¿çÆ ÔË, À°é·» é¶ ÃîåÅ êÌÅêå Õð ñÂÆ ÔË, À°Ô éÅ å» Ã¿å» çÆ åðëçÅðÆ
Õðç¶ Ôé, éÅ ÔÆ ì¹ðÅ Õðé òÅÇñÁ» éÅñ ÕðÈð Ô¹¿ç¶ Ôé, À°é·» é¶ ô»åÆ, ÃîÅéåÅ, ÃîÅÇÚååÅ
êÌÅêå Õð ñÂÆ ÔË, À°Ô ÇÂÃ ê¼èð å¶ êÔ¹¿Ú Ú¹¼Õ¶ Ôé ÇÜæ¶ Õ°Þ òÆ À°é·» å¶ êÌíÅò éÔÄ êÅ
ÃÕçÅ, ï¯× Áé°ÃÅð ÇÂÃ ÃÇæåÆ ù ÇÂÕ ÃÅÖÆ (ç¶Öä òÅñ¶) çÆ ÃÇæåÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÜæ¶
å°ÃÄ ÃÅÖÆ Ô¯ Õ¶ Ãí Õ°Þ ç¶Ö ðÔ¶ Ô¯ êð À°Ã ÇòÚ ÁÅêä¶ ÁÅê ù À°Ã çÅ ÇÔ¼ÃÅ éÔÄ ìäÅÀ°ºç¶Í
A@. ï¯×Æ îé å¶ ÃðÆð ù ÕÅìÈ ÇòÚ ð¼Ö Õ¶ ÁÅÃÅ ðÇÔå Ô¯ Õ¶, ÁêÇð×ÌÔÆ (ÁÇåÁòôÕ
ÚÆ÷» ð¼Ö Õ¶) Ô¯ Õ¶ ÇÂÕ»å ÇòÚ ðÇÔ Õ¶ ÁÅêä¶ îé ÇÚå ù ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ Çéð¿åð Ü¯ó¶Í
AA. Ãî èðåÆ Ü¯ éÅ ìÔ¹å À°ÚÆ Ô¯ò¶, éÅ éÆòÆº, ÇÂÕ êÇò¼åð ÃæÅé å¶ Õ°ôÅ ÇòÛÅ
Õ¶ À°Ã À°å¶ ÕÅñÆ ÇîÌ×ôÅñÅ ÇòÛÅ Õ¶, ÕêóÅ ÇòÛÅ Õ¶ ÁÅÃé ñ×ÅúÍ
147
AB. À°Ã ÁÅÃé å¶ ìËá Õ¶ îé ÇÚå ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ù ìÅÔð ÜÅä å¯º ð¯Õ
Õ¶, ÁÅåî Ã¹èÆ ñÂÆ ï¯× ÇòÚ Ü¹ó¶Í
AC. èó, ÇÃð Áå¶ ×ðçé ù ÇÃ¼èÅ ð¼ÖÕ¶ ÇÔñÅò¶ éÅ, ÇçzôàÆ ù ÇÔñÅÂ¶ ÇìéÅ ÇÂÕ
àÕ é¼Õ çÆ é¯Õ å¶ ÇàÕÅò¶, Ô¯ð ÇÕÃ¶ êÅÃ¶ éÅ ç¶Ö¶Í
AD. ô»å ÇÚ¼å Ô¯ Õ¶ ÜåÆ, ÇéðíË, ï°ÕåÆ (ï¯×Æ) Ô¯ Õ¶, îé ÕÅìÈ ÕðÕ¶ î¶ð¶ òñ ñ¼×¶,
î¶ð¶ êðÅÇÂä Ô¯ Õ¶ ÁÇíÁÅÃ Õð¶Í
AE. ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ îé òÃ ÕðÕ¶ ÃçÅ ÁÅåîÅ éÅñ Ü¹ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ, êðî ô»åÆ ù
êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô ô»åÆ ÇéðòÅä ÇòÚ ÜÅ ÇîñÅÀ°ºçÆ ÔË Ü¯ òÅÃåò ÇòÚ îËº ÔÆ Ô»Í
çÃò¶º ôñ¯Õ å¯º êÌËÕàÆÕñ ÇÃÇÖÁÅ ÇçåÆ ÜÅ ðÔÆ ÔË ÇÜÔóÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔä òÅÇñÁ»
ù Áå¶ ÃÅèÈÁ» ù ìÔ¹å ñÅíçÅÇÂÕ ÔË, ìÅÔðÆ Ç×ÁÅé ÃÅèÕ ñÂÆ êÌ¶ðÕ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, ÃÅèÕ
ù ðÅÔ¶ êÅ ÃÕçÅ ÔË êð êÌå¼Ö Ç×ÁÅé å¯º Çìé», Áé°íò å¯º Çìé» Ç×ÁÅé çÆ ÜÅéä çÆ
í¹¼Ö éÔÄ ì¹ÇÞÁÅ ÕðçÆ, Üç¯º ÃÅèÕ Ç×ÁÅé çÆ Ü¯åÆ Ü×ÅÀ°äÆ ÇÃ¼Ö ñËºçÅ ÔË À°Ô ÁÅåî îÅð×
å¶ à¹ðéÅ ÇÃ¼Ö ñËºçÅ ÔËÍ À°Ô ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÃÇæåÆ å¶ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË ÇÜæ¶ ÃÅð¶ Ã¿ÃÕÅð íÃî Õð
Ççå¶ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô ô¹è Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Üç¯º ÁÃÄ ÕÇÔ¿ç¶ Ô» Ôð ÇÂÕ ù ô¹è Ô¯ä, Ã¯è¶ ÜÅä çÆ
ñ¯ó ÔË, ÇÂÃ å¯º íÅò ÔË ÇÕ îé ÇÂÕ ×¹ñÅî çÆ åð·» Ã¿ÃÕÅð» Áé°ÃÅð Ü» ÁÅçå» Áé°ÃÅð
Õ¿î ÕðçÅ ÔË, Ã¯ÇèÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ìÅÔð éÔÄ ç½óçÅ, îé ù ÕÅìÈ ÕðéÅ À°Ã çÆÁ» Ç´ÁÅò» ù
Ã¯èäÅ ÁòôÕ ÔË, îé ù Ã¯èäÅ å¶ Ã¯èä ñÂÆ Ççzó·åÅ Áå¶ êÌËÕàÆÕñ åðÆÇÕÁ» çÆ ñ¯ó ÔË,
Üç¯º Ã¼Ú ù ÜÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ À°Ô ÁÅêä¶ å°Û Ô¯ä çÅ ÁÇÔÃÅÃ ÕðçÅ ÔË, ë¶ð
ÃÅèéÅ ÔÆ ÇÂÕ ðÃåÅ ðÇÔ Ü»çÅ ÔË, Á³çð ç¶ ÁÇíÁÅÃ Õðé çÅ ðÃåÅ, ð½ôéÆ çÅ îÅð×Í
ï¯×Æ ç¶ ÜÆòé çÅ îé¯ðæ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¼Ú¶ éÅñ Ü¯óéÅ, êðîÅåîÅ éÅñ Ü¯óéÅ
ÔË, ï¯×Æ ôìç À°é·» ñÂÆ òðÇåÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÜÔóÅ êÌîÅåîÅ éÅñ Ü¹óé ñÂÆ Ã¼ÚÆ Õ¯Çôô Õð
ÇðÔÅ ÔË, ÁÇíÁÅÃ Õð ÇðÔÅ ÔË, ÃîÅèÆ ÇòÚ Ü¹óé çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ îÅð× å¶
ï¯×Æ Úñç¶ Ôé, À°Ã ù ï¯× ÃÅèéÅ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, Ü¶ å°ÔÅâ¶ Á³çð ÁÇíÁÅÃ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÔË å°ÃÄ
ÃÅèéÅ çÅ îÅð× ÷ðÈð êÕó¯×¶, ÃÅèéÅ ñÂÆ ×ÆåÅ ÇòÚ ÇÂÕ Ã¿êÈðé å¶ êÌËÕàÆÕñ åðÆÕÅ
ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÃÅèéÅ ñÂÆ Ú¹¼ê ÇòÚ ðÇÔäÅ ÇÂÕ¼ñ ÇòÚ ðÇÔä çÅ ëËÃñÅ ÔÆ ÜÆòé çÆ
Ü¯å Ü×ÅÀ¹äÅ ÔË, Õ¯ÂÆ Ãî», Õ¯ÂÆ æ» ÁÇå ÁòôÕ Ô¹¿çÆ ÇÜæ¶ å°ÃÄ Çìé» ÇÕÃ¶ ÇòØé ç¶ ìËá
Õ¶ ÃÅèéÅ Õð ÃÕ¯, ÇÜÔóÅ òÆ ÃæÅé å°ÃÄ ð¼Ö¯ À°æ¶ éÅ ìÔ¹åÆ á§ã Ô¯ò¶, éÅ ×ðîÆ, éÅ ÃñÅíÅ,
ÃÈðÜ Úó·é å¯º êÇÔñ» Áå¶ ÃÈðÜ ÇÛêä å¯º ìÅÁç çÅ Ãî» ìÔ¹å ÔÆ áÆÕ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ À°Ã
Ãî¶º ÇèÁÅé áÆÕ Ü¯ÇóÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ï¯×Å ÁÅÃä ÇÕÃ¶ Ãî¶º òÆ ÕÆå¶ ÜÅ ÃÕç¶ Ôé,
êÌÅäÅïÅî å¶ ÁÅÃé ç¯é» çÅ ÔÆ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, òðÇÜô éÅñ ÃðÆð å¿çð¹Ãå
ðÇÔ¿çÅ ÔË, êÌÅäÅïÅî ÃÅÔ ù ÇÂÕÃÅð Õðé ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÅ ÔË, ÃðÆð çÆ å¿çð¹ÃåÆ å¯º
Çìé» ÃÅÔ çÆ ÇÂÕÃÅðåÅ å¯º Çìé» ë¶ëÇóÁ» çÆ ×åÆ ìðÅìð ÕÆå¶ Çìé» ÃÅèéÅ éÔÄ ÕÆåÆ
ÜÅ ÃÕçÆ, çÈÃðÆ ÷ðÈðÆ ×¼ñ ÃÅèéÅ Õðé ñÂÆ å°ÔÅâÅ ÁÅÔÅð ÔËÍ éð¯ÁÅ, ÃÅçÅ, åÅÜÅ ÁÅÔÅð
êÈðÆ åð·» ÚìÅ Õ¶ ÖÅèÅ ÁÅÔÅð Áå¶ ÇÜ¿éÆ í¹¼Ö Ô¯ò¶ úé» ÃÅçÅ ÁÅÔÅð ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË, êð
í¯Üé å¶ ìÔ¹å Ãî» ñÅÀ°äÅ å¶ À°Ã ù ìÔ¹å ÃòÅç ìäÅÀ°ä çÆ Ö¶Úñ éÔÄ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ,
Õ¶òñ ÃÅèéÅ ÔÆ å°ÔÅâÆ Ç´ÁÅ çÅ Çì¿çÈ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
ÇèÁÅé Õðé çÆ, ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä çÆ ÇåÁÅðÆ Ç÷ÁÅçÅ ÷ðÈðÆ ÔË ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä çÆ
ÇåÁÅðÆ å¯º íÅò ÔË ç¯é¯º åð·» çÆ ÇåÁÅðÆ Á³çð çÆ, ìÅÔð çÆ òÆÍ ìÅÔð ç¶ òÅåÅòðä çÆ
148
Áå¶ Á³çð çÆ Ã¯è À°Ã å¯º Çìé» ÇèÁÅé Ô¯ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ, ìÅÔð çÅ òÅåÅòðä ÃÅë Ã¹æðÅ
ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇéðÇòØé, ð¯ñ¶ ×¯ñ¶ å¯º çÈð ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ü¯ òÆ îé ù Áô»å ÕðçÅ
ÔË, À°Ô ÇèÁÅé ÇòÚ ÇòØé êÅÂ¶×Å ÔÆÍ Ô¶á ÇñÖÆÁ» ×¼ñ» çÅ ÇèÁÅé ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË : -
A. êÇÔñ¶ êÇÔñ Üç¯º å°ÃÄ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ ô¹ðÈ Õðç¶ Ô¯ åç ÇÂÔ ÁÇíÁÅÃ ô»å
òÅåÅòðä òÅñ¶ Õîð¶ ÇòÚ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÜæ¶ ìÅÔð çÆÁ» ÁÅòÅ÷» ÃÅèÕ ù Áô»å éÅ
Õðé, ÕîðÅ áÆÕ Ô¯ò¶ ÁÅðÅîçÅÇÂÕ Ô¯ò¶, ÃñÅí òÅñÅ éÅ Ô¯ò¶, ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ºÇçÁ» èÈê
Ü×ÅÀ¹äÆ ÇÃÔå ñÂÆ áÆÕ éÔÄÍ Ü¶ ÚÅÔ¯ å» ÇêÛ¯ Ü» êÇÔñ» ñ×Å ÃÕç¶ Ô¯Í
B. ç¯ ÇÕÃî ç¶ ï¯× ÁÅÃé» çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÃðÆð ù áÆÕ, Ã¹â½ñ,
ñÚÕçÅð ð¼Öä ñÂÆ ÃðÆðÕ ÁÅÃé Õðé¶ ÷ðÈðÆ Ôé, ÇÜÃ ÁÅÃé å¶ ìËá Õ¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ
ÔË À°Ô ìÔ¹å À°ÚÅ éÔÄ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ, Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ÃÅèÕ Çâ¼× êò¶Í Ü¶ ÁÅÃé ÇìñÕ°ñ éÆòÅ
Ô¯ò¶×Å å» ÕÆó¶ îÕ½ó¶ å¿× Õðé×¶Í èðåÆ å¯º æ¯ó·Å À°ÚÅ ÁÅÃé ñ×ÅÀ°äÅ ÔÆ áÆÕ ÔËÍ ÇÂÕ
ÕÅðé ÇÂÔ ÔË ÇÕ èðåÆ çÆ éîÆ ÁÃð éÔÄ Õð¶×ÆÍ çÈÃðÅ åÅêîÅé çÅ òÆ ìÔ¹å êÌíÅò éÔÄ
êÅò¶×Å, ñ¼ÕóÆ çÆ Ú½ºÕÆ áÆÕ Á¼ÛÆ ÃîÞÆ Ü»çÆ ÔË, ÇÂÔ Ú½ºÕÆ ÁËâÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË ÇÕ ÁÅðÅî
éÅñ ìËÇáÁÅ ÜÅ ÃÕ¶, ñ¼ÕóÆ á§ã Áå¶ ×ðîÆ ù Û¶åÆ éÔÄ êÕóçÆ, ÇÂÔ èðåÆ À°å¶ ìËáä
éÅñ¯º Ü» ÇÕÃ¶ èÅå± À°å¶ ìËáä éÅñ¯º ÇÕå¶ áÆÕ ÔËÍ ê¹ðÅÇäÁ» ÃÇîÁ» ÇòÚ Õ°ôÅ ØÅÔ ç¶ ìä¶
Ô¯Â¶ ÁÅÃé ù ÇòÛÅ Õ¶ À°êð Ú½ÔðÅ Õ¿ìñ ÇòÛÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÃÆ, ë¶ð À°êð Õ¯ÂÆ ÃÈåÆ ÕêóÅ
ÇòÛÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÃÆ, ÕÂÆ òÅðÆ Õ¿ìñ çÆ æ» ÇÔðé Ü» ô¶ð çÆ Ö¼ñ òÆ ÇòÛÅÂÆ Ü»çÆ ÃÆÍ
ÇÂé·» ÃÅðÆÁ» ÚÆ÷» çÆ òðå¯º ÇÂÕ ×¼çÆ òÅÕð ÕÆåÆ Ü»çÆ ÃÆ, ê¹ðÅÇäÁ» ÃÇîÁ» ÇòÚ ìÅÔð
Ö¹ñ·Æ æ» å¶ Ü» ×¹ëÅò» ÇòÚ ìËá Õ¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÃÆ, åÅêîÅé ù ÇéÁ³åðä ÇòÚ
ð¼Öä ñÂÆ, éîÆ ù áÆÕ ð¼Öä ñÂÆ, ÕÆó¶ îÕ½ÇóÁ» å¯º ìÚä ñÂÆ Á¼Ü òð×ÆÁ» Ã¹ÇòèÅ À°ç¯º
êÌÅêå éÔÄ ÃÆ, ÇÂÃ ÕðÕ¶ í×òå ×ÆåÅ ÇòÚ ç¼ÃÆÁ» òÃå» ù Á¼Ü çÆ ñ¯ó Áå¶ ÔÅñÅå
Áé°ÃÅð ìçÇñÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
C. ÃÅèÕ ù ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ åðÆÕ¶ éÅñ ìËáäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅðÅî éÅñ ìËá ÃÕ¶
Áå¶ À°Ô ÁÅêäÅ èó, ÇÃð, ×ðçé ÇìñÕ°ñ ÇÃ¼èÆ ð¼Ö ÃÕ¶, ìó¶ æ¯ó·¶ ÇÜÔ¶ ÁÅÃé Ôé ÇÜé·»
éÅñ áÆÕ ìËÇáÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÃÅèÕ ÇÜÃ ÁÅÃé ù òè¶ð¶ êÃ¿ç Õðç¶ Ôé À°Ô ÔË ÇÃ¼è
ÁÅÃé ÇÜÃ ù Ãí å¯º À°åî ÃîÇÞÁÅ Ü»çÅ ÔË, Áðè êçî-ÁÅÃéÍ çÈÃðÅ ÔË Ãí å¯º Ã½ÖÅ ÔË
Ã¹Ö ÁÅÃéÍ ÇÕÔóÅ ÁÅÃé å°ÃÄ Ú¹äç¶ Ô¯ À°Ô Õ¯ÂÆ îÔ¼åò éÔÄ ð¼ÖçÅ, å°ÃÄ ÇìñÕ°ñ ÇÃ¼è¶
Õ°ðÃÆ À°å¶ òÆ ìËá ÃÕç¶ Ô¯Í Ãí å¯º ÷ðÈðÆ ÔË ÇÃð, ×ðçé, èó ù ÇÃ¼è¶ ð¼ÖäÅ Áå¶ ñ¼å»
ìÅÔ» ù ÇÂÃ åð·» ð¼ÖäÅ À°Ô êð¶ôÅéÆ êËçÅ éÅ Õðé, éÅ ÔÆ ÃðÆð ù ì¶ÁÅðÅî ÕðéÍ
D. ÇÃ¼è ÁÅÃé ÇòÚ áÆÕ åð·» ìËá Õ¶ Ü» Ô¯ð ÇÕÃ¶ ÁÅÃé ÇòÚ ÃÅèÕ ù Ô½ñÆ Ô½ñÆ
é¶åð ì¿ç Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêäÆ Çé×·Å íðò¼ÇàÁ» ç¶ ÇòÚÕÅð òÅñÆ Ü×·Å å¶ ÇàÕÅÀ°äÆ
ÚÅÔÆçÆ ÔË, ÒéÃÅÁ×ðÓ ôìç å¯º íÅò é¼Õ ç¶ ÇÃð å¶ éÔÄ ÇÜÃ åð·» ÕÂÆ ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð Õðç¶
ÔéÍ ÇÂÃ å¯º íÅò ÔË ç¯ éÅÇÃÕÅ ç¶ ÇòÚÕÅð ê¹ñ íÅò íðò¼ÇàÁ» ç¶ ÇòÚÕÅð ÇÂÃ Ü×·Å Çé×·Å
ÇàÕÅÀ°ä éÅñ å°ÃÄ ÁÅêä¶ Á³çð ÜÅä òÅñ¶ Áå¶ ìÅÔð ÁÅÀ°ä òÅñ¶ ÃÅÔ ÃÉÅÃ ñÂÆ ÃåðÕ
ðÇÔ ÃÕç¶ Ô¯Í ÇÂÔ ìó¶ Ö¶ç çÆ ×¼ñ ÔË ÇÕ ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð» é¶ ÇÂÃ ôñ¯Õ å¶ ìóÆ ÇòÃåÅð
ÇòÁÅÇÖÁÅ ÕÆåÆ ÔË å¶ ÇÂÃ éÅñ ÃÅèÕ» ù ×ñå ÇÃÇÖÁÅ éÅñ ×ñå ðÃåÅ ç¼ÇÃÁÅ Ü»çÅ
ÔË Ü¯ ÔÅéÆÕÅðÕ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ å°ÃÄ é¼Õ ç¶ ÇÃð¶ å¶ ÇÕÃ åð·» ÇèÁÅé ñ×Å ÃÕç¶ Ô¯? ÇÂÔ¯
ÇÜÔÆ ÇÂÕ Ç´ÁÅ ÔË êð À°Ã ù åzÅàÕ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ Ôá ï¯× ÇòÚ é¶åð ôÕåÆ ù ÇòçÅÀ°ä
ñÂÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË Áå¶ ÇÂÕÅ×ð Õðé ñÂÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä ñÂÆ éÅ
149
å» ÁÅòôÕ ÔË éÅ ÔÆ ÇÂÔ ÃîÅèÆ çÅ ÇÔ¼ÃÅ ÔËÍ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ å» ÇÂ¿çzÆÁ» ù Ãî¶àä

éÅñ À°é·» å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ä éÅñ ô¹ðÈ Ô¹¿çÅ ÔË, ÃÅèéÅ îé å¶ ÕÅìÈ ÕðÕ¶ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ ÇÂÕ
Ü×·Å ç¶Öä éÅñ ô¹ðÈ éÔÄ Ô¹¿çÆÍ éÅÃ çÅ Áðæ é¼Õ çÅ ÇÃðÅ éÔÄ, éÅÃÕÅ ÔË Áå¶ Á×ðÅ
íÅ× å¯º íÅò é¼Õ çÅ ÇÃðÅ éÔÄ ÇÂÔ À°Ô Ü×·Å ÔË ÇÜæ¯º ç¯ éÅÃÕÅ ò¼Ö-ò¼Ö Ô¯ Õ¶ À°êð òÅñ¶
ì¹ñ· ç¶ À°êð òÅñ¶ êÅÃ¶ ÇîñçÆÁ» Ôé å» Ü¯ ÃÅèÕ Á¿çð ÜÅä òÅñ¶ ÃÅÔ Áå¶ ìÅÔð ÁÅÀ°ä
òÅñ¶ ÃÅÔ å¶ êÇÔðÅ ç¶ ÃÕ¶ å» Ü¯ Ã¹ÖîéÅ ù Ç´ÁÅôÆñ Õð ÃÕ¶Í ÁÅî å½ð å¶ ÇÂÕ éÅÇÃÕÅ
òè¶ð¶ Õ¿î Õð ðÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË êð Üç¯º Ã¹ÖîéÅ Ç´ÁÅôÆñ Ô¯ ÜÅò¶ å» ç¯é¯º ÔÆ éÅÇÃÕÅ ìðÅìð
Õ¿î ÕðçÆÁ» ÔéÍ
E. îé Áå¶ ÃÉÅÃ ÇÂÕ çÈÃð¶ ç¶ ÃÅæÆ Ôé, ÇÂÕ çÈÃð¶ å¶ êÌíÅò êÅÀ°ºç¶ Ôé, ÃÉÅÃ
å°ÔÅâ¶ îé Áå¶ ÃðÆð çÅ ìËð¯îÆàð Ôé, ÇÂÔ ÃÅðÆ ÃÇæåÆÁ» ÇòÚ êÌíÅÇòå Ô¹¿ç¶ Ôé, Ü¶ å°ÃÄ
îÅéÇÃÕ ê¼Ö¯º Áô»å Ô¯, å°ÔÅâ¶ ÃÉÅÃ çÆ ×åÆ ìçñ ÜÅÂ¶×Æ, Ü¶ ÃðÆð Áð¯× ÔË ì¹ÖÅð ÔË, Ü»
Õ°Û òÆ Ô¯ð ÃÉÅÃ» ÇòÚ ìçñÅÁ ÁÅÀ°äÅ ÷ðÈðÆ ÔËÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ç¹Ö çÅ ÃîÅÚÅð Çîñ¶ ÃÉÅÃ Û¶åÆ
Û¶åÆ Ú¼ñä ñ× êËºç¶ Ôé, ë¶ëÇóÁ» çÆ ×åÆ òÆ ìçñ Ü»çÆ ÔË, ÇÔðçÅ ç¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ÔË ÇçîÅ×
êð¶ôÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔË, Á¿å ÇòÚ îé ç¹ÖÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÃÉÅÃ ç¶ ìÔÅÁ ù ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ îé
ô¹è Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ô»åÆ Áé°íò ÕðçÅ ÔËÍ ÃÉÅÃ ñËä ç¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ åðÆÕ¶, ìÔ¹å ÃÅð¶ êÌÅäÅïÅî
Ôé ÇÜÔó¶ ÃÅâ¶ ñÂÆ ìó¶ ÔÆ ñÅíçÅÇÂÕ ÔéÍ ÇÂÔ ç¶ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ Üç¯º íÅò À°å¶ÇÜå
Ô¿¹ç¶ Ôé À°ç¯º Õ°Þ ÖÅÃ ÇòèÆ éÅñ Ü¶ ÃÅÔ ÇñÁÅ ÜÅò¶ å» ìÔ¹å ñÅíÕÅðÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ îé Áå¶
ÃÉÅÃ ù ò¼Ö-ò¼Ö éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÇÂÔ Ü¹óò» Çîåð ÔéÍ
F. ÃÅèéÅ çÅ Ãí å¯º ò¼âÅ î³åò Ã¹ÖîéÅ ù Ç´ÁÅôÆñ ÕðéÅ ÔË, çÈÃðÅ À°Ã êÌíÈ
ìÅð¶ ÜÅéä Áå¶ Á³çð ç¶ Ã¿ÃÅð çÆÁ» êðå» ù ÜÅéä ù Õ°¿âñéÆ ÜÅ×ðé ÕðéÅ òÆ ÇÕÔÅ
Ü»çÅ ÔË Áå¶ Á³å ÇòÚ ÃîÅèÆ ÃÇæå Ô¯äÅÍ
G. ÃîÅèÆ çÅ Áé°íò Õðé ñÂÆ ÃÅèÕ ìÌÔîÚðÆï ðÇÔä çÆ ôêå ñËºçÅ ÔËÍ
ìÌÔîÚðÆïå¯º íÅò ÕÅî òÅôéÅ ù çìÅÀ°äÅ éÔÄ, ìÌÔîÚðÆï å¯º íÅò ÔË ìÌÔî ÇòÚ Ú¶åé ðÇÔ
Õ¶ ìÌÔî ÇòÚ ÔÆ ÇòÚðéÅÍ ìÌÔîÅ å¯º íÅò ÔË ôÕåÆ, ÚÅðÆÁÅ çÅ Áðæ ÔË Ã¯èäÅ, ìÌÔîÚðÆï
ÁÅêäÆ ôÕåÆ ù êÌÅêå ÕðÕ¶ ë¶ð Ã¯è Õ¶ Ú¶åéåÅ ç¶ ÇÃÖð å¶ ñË Ü»çÅ ÔË, ìÌÔîÚðÆï Õ¶òñ
ÕÅî å¶ ÔÆ ÕÅìÈ éÔÄ êÅÀ°ºçÅ, îé, ÕæéÆ Ç´ÁÅ å¶ êÈðÅ ÇéÁ³åðä ð¼Öä ù ÔÆ ìÌÔîÚðÆï
ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÃÅðÆÁ» ôÕåÆÁ» ìÌÔî Ú¶åéåÅ ç¶ êÅÃ¶ ÔÆ ñ×äÆÁ» ÚÅÔÆçÆÁ» Ôé å» Ü¯
îé ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ Á¿åðî¹ÖÆ Ô¯ ÜÅò¶Í ÇÂÃ åð·» Üç¯º îÅéÇÃÕ ôÕåÆÁ» Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ Ü»çÆÁ»
Ôé ÁÅåî îÅð× ç¶ Ü¿çð¶ Ö¹ñ· Ü»ç¶ Ôé Ú¶åéåÅ çÅ Çì¿çÈ ÇçÃä ñ× êËºçÅ ÔËÍ
H. Á³å ÇòÚ ï¯×Æ ÁÅêä¶ Á¿çð ç¶ Áé¶Õ Áé°íò ÜÅä Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ ÃÅð¶ Áé°íò
ìó¶ ÔÆ Ã¹ÔÅòä¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ îÔ»ê¹ðÖ Á¿å ÇòÚ ÁÅåîÅ ÇòÚ ñÆé Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
AF. Ô¶ ÁðÜé! ÇÜÔóÅ ìÔ¹å ÖÅò¶ Ü» ÇÜÔóÅ ëÅÕ¶ ð¼Ö¶, ÇÜÔóÅ ìÔ¹å Ã½ºò¶ Ü» ÇÜÔóÅ
ÜÅ×çÅ ÔÆ ðÔ¶ À°Ô ï¯× éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ
AG. ÇÜÃçÅ ÖÅäÅ êÆäÅ Ã¿å°Çñå ÔË, ÇÜÃçÆ ÃÅðÆ Ç´ÁÅ Ãî ÔË, ÇÜÃ çÅ Ã½äÅ å¶
ÜÅ×äÅ Ã¿å°Çñå ÔË, À°Ã çÅ ÕÆåÅ ï¯× ÁÇíÁÅÃ ç¹Ö çÈð Õðé òÅñÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÇÜÔó¶ ñ¯ó éÅñ¯º ò¼è Ö»ç¶ Ôé Ü» ÇÜÔó¶ ñ¯Õ ñ¯ó éÅñ¯º Ø¼à Ö»ç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêä¶
ÃðÆð ñÂÆ Ã¿ò¶çéôÆñ éÔÄ Ôé, À°Ô ÁÅêä¶ ÇîÔç¶ ù ÖðÅì Õð ñËºç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêä¶ ê¶à ù
150
òÆ áÆÕ éÔÄ ð¼Ö ÃÕç¶Í Ú¿×Æ ÇÃÔå ñÂÆ ÇîÔç¶ çÅ áÆÕ Ô¯äÅ, ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË, Ú¿×Æ ÇÃÔå
å¯º Çìé» ÃÅèéÅ Ô¯ éÔÄ ÃÕçÆÍ ï¯×Æ Üç¯º ÃÅðÆÁ» ÇÂÛÅò» å¶ ÕÅìÈ êÅ ñËºçÅ ÔË Áå¶ ÇÕÃ¶
ÇÕÃî çÆ òèÆÕÆ ÁÅêä¶ ÃðÆð éÅñ éÔÄ ÕðçÅ, ÇÂÃ å¯º êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ À°Ã é¶ îé å¶
êÈðÅ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË êð Ü¶ å°ÃÄ ÁÅêäÆ í¹¼Ö ù ÔÆ éÔÄ ì¿é ÃÕ¶ å°ÃÄ ÕçÆ òÆ Ã³êÈðé
éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶Í
ìÔ¹å ÃÅð¶ ÃÅèÕ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ ï¯× ç¶ îÅð× å¶ ìÔ¹å Ççzó·, Õ¼àó ÁÇíÁÅÃ çÆ
ñ¯ó ÔËÍ ÕÂÆ Õ¼Ú¶ ÃÅèÕ òðå ðÖç¶ Ôé, ÕÂÆ ÕÂÆ Ççé òðå ðÖç¶ ÔéÍ À°Ô Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ
ÃðÆðÕ Ã¿Üî éÅñ ÔÆ ÃðÆð Áå¶ îé ô¹è Ô¹¿çÅ ÔË êð ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ÁòôÕ ÔË ÇÕ êÇÔñ¶
êÇÔñ Üç¯º Á³çð¯º ìÅÔð ÃëÅÂÆ Ô¯ ðÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË, Ç´ÁÅ éÅñ Á¿çð çÆ ÃëÅÂÆ Õð ðÔ¶ Ô¹¿ç¶ Ô»,
À°êð ç¶ íÅ× çÆ æ¼ñ¶ ç¶ íÅ× çÆ å» òÆ òðå ðÖä¶ éÔÄ ç¼Ã¶ Ü»ç¶, ìÔ¹å Ç÷ÁÅçÅ òðå
ð¼Öä éÅñ Õî÷¯ðÆ ÁÅ Ü»çÆ ÔË Áå¶ ÕÂÆ ÇìîÅðÆÁ» ñ× Ü»çÆÁ» Ôé, ï¯× îè îÅð× ÔË
ÇÂÃ ù ÇÕÃ¶ åð·» çÆ òèÆÕÆ éÔÄ çÃÆ Ü»çÆ, ìÔ¹å ÖÅäÅ éÔÄ, ìÔ¹å í¹Ö¶ éÔÄ ðÇÔäÅ, ìÔ¹å
Ã½äÅ éÔÄ, ìÔ¹å ç¶ð ÜÅ×äÅ éÔÄÍ
Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇòÚ ìÔ¹å ñ¯Õ» é¶ ÁÅêäÆ í¹¼Ö ù ÔÆ éÔÄ ÕÅìÈ ÕÆåÅ, Á¼Ü çÅ îé°¼Ö
å» í¯× í¯×ä ÇòÚ ñ×Å Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, íÅò¶º À°é·» í¯×» çÅ ÇÕ¿éÅ ÔÆ îÅóÅ êÌíÅò ÃðÆð å¶
ÇÕª éÅ êò¶, î¯à¶ Ô¯ ÜÅäÅ, ÇìñÕ°ñ éÔÄ ÖÅäÅ, Ü¶ ÖÅäÅ å» ÖÅ Õ¶ Õ¼ã ç¶äÅ, Ü» ë¶ð
ÖÅÂÆ ÜÅäÅ, Ü¶ ÇÚ¿åÅ Ô¯ò¶ å» ÖÅäÅ, Üç¯º Õ¿î ÕðéÅ å» ÖÅäÅ, ÇÂÔ Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅÇéÕ»
çÆÁ» ìóÆÁ» íÅðÆÁ» Ãî¼ÇÃÁÅò» Ôé, ìÔ¹å ÃÅÇðÁ» ñÂÆ ÖÅä çÆ Ç´ÁÅ úéÆ ÔÆ åÃ¼ñÆ,
úéÆ ÔÆ ÇåzêåÆ Çç¿çÆ ÔË ÇÜ¿éÅ ÇÕÃ¶ ù ÇêÁÅð ÕðÕ¶ Ü» ÇÕÃ¶ çÆ ç¶Ö íÅñ ÕðÕ¶, ÇÕÃ¶ çÆ
ÇêÁÅð íðÆ Ã¿íÅñ ÕðÕ¶ Ü» å» ÕÂÆ ñ¯Õ ìÔ¹å Ö»ç¶ Ôé Áå¶ ÖÅä çÆ Ç´ÁÅ ù ÇêÁÅð çÆ
æ» òðåç¶ Ôé, ÕÂÆ ç¯é¯º ÔÆ Ç´ÁÅ Õðç¶ Ôé, ÕçÆ ìÔ¹å Ö»ç¶ Ôé, ÕçÆ ÇìñÕ°ñ ëÅÕ¶ Õðç¶
Ôé, ÕÂÆ îé°¼Ö ð¯×Æ Ô¯ä ÕÅðä òÆ ìÔ¹å Ö»ç¶ ÔéÍ
ï¯× ÁÇíÁÅÃ å°ÔÅù ÃðÆð ñÂÆ Ã¿ò¶çéôÆñ ìäÅªçÅ ÔËÍ éÅ å°ÔÅù ìÔ¹å ÖÅä ñÂÆ
êÌ¶ðäÅ ÇîñçÆ ÔË, éÅ ÔÆ í¹Ö¶ ðÇÔä ñÂÆ, ÇÂÕ ÃîåÅ ÃðÆð ÇòÚ ìäÅÂÆ ð¼Öä çÆ êÌ¶ðéÅ ÇçåÆ
Ü»çÆ ÔË, ÃÅèé» ÕðÕ¶ ÃðÆð å¶ ÕÅìÈ êÅ Õ¶ îé Áå¶ ÇÂ¿çÌÆÁ» ù ÕÅìÈ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÃðÆð
ù ÇìîÅðÆ å¯º çÈð Õî÷¯ðÆ ðÇÔå ð¼ÇÖÁÅ Ü»çÅ ÔË, îé ù Áô»åÆ å¯º çÈð ð¼ÇÖÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
AH. Üç¯º îé°¼Ö Ãí ÇÂ¿çÌÆÁ» Áå¶ òÅôéÅò» ù ÕÅìÈ Õð ñËºçÅ ÔË, Üç¯º ÇÚ¼å ÇìðåÆÁ»
ÁÅåîÅ ÇòÚ ÃÇæð Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé, Üç¯º îé¼¹Ö òÅôéÅ ðÇÔå Ô¯ Ü»çÅ ÔË å» ÔÆ ï¯× ï¹Õå
ÕÔÅªçÅ ÔËÍ
AI. ÇÜÃ åð·» Üç¯º çÆòÅ å°ÃÄ úæ¶ ðÖ¯ ÇÜæ¶ ÔòÅ éÅ ñ×çÆ Ô¯ò¶ å» çÆò¶ çÆ ñÅà
Õ¿ìçÆ éÔÄ ÇÂÃ¶ åð·» ï¯×Æ ÇÜÃ çÅ ÇÚ¼å ÁÅåîÅ ÇòÚ ÇàÕ Ç×ÁÅ Ô¯ò¶, ÇéÔÚñ Ô¯ Ç×ÁÅ
Ô¯ò¶, À°Ô â¯ñçÅ éÔÄÍ
B@. ÇÜæ¶ îé ÃÇæð Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇàÕ Ü»çÅ ÔËÍ ï¯× ÁÇíÁÅÃ éÅñ ÇÚ¼å ÇÂ¿çzÆÁ» ù
êÈðÆ åð·» ÕÅìÈ Õð ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÜæ¶ ÜÆò-ÁÅåîÅ çÅ ÇîñÅê ÁÅåîÅ éÅñ Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶
ÁÅåîÅ ÇòÚ ÔÆ ñÆé Ô¯ Õ¶ Ã¿å°ôà Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ï¯× ÃÅèéÅ ÇòÚ ÃÉË Ã¿Üî ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË, ç¶ÇÖÁÅ ÜÅò¶ ÇÂÔ Ãí å¯º êÇÔñÆ ÚÆ÷ ÔË
ÇÜÔóÆ ÁêäÅÂÆ Ü»çÆ ÔË ÇÜÃ éÅñ ìÌÔî çÆ êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔË Áå¶ ï¯×Æ çÆ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä
151
ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÆ ÔË, Áå¶ Õðî ï¯×Æ ñÂÆ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õðî Õðé ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ
Ô¹¿çÆ ÔËÍ Çéðñ¶êåÅ, ÇéôÕÅîåÅ Ã¿Üî çÅ ÇÔ¼ÃÅ ÔË Áé°ôÅôé çÅ íÅ× ÔËÍ ÁÃÄ êÇÔñ¶ çÃ ÁÅÂ¶
Ô» ÇÕ Çéðñ¶êåÅ Áå¶ Áé°ôÅôé ù áÆÕ åð·» ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, Áé°ÃÅôé ù ç¿â ðÈê ÇòÚ
éÔÄ ç¶ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ, éÅ ÔÆ ÇÂÃ åð·» ç¶ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ×¹ðÈ Ü» ÁÇèÁÅêÕ ÷ìðçÃåÆ æ¯êç¶
Ôé, éÅ Çéðñ¶êåÅ ù ì¶êÌòÅÔÆ ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, éÅ ÔÆ ÇÂÔ ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÃ
ÇòÚ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ÇêÁÅð çÆ Õ¯ÂÆ ÕîÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÜÔó¶ Áé°ÃÅôé ñÅ×È éÔÄ Õð ÃÕ¶ À°Ô ÇÂÃ
çÅ Ú¿×Å êÌíÅò éÔÄ ç¶Ö ÃÕç¶, À°Ô ÃîÞç¶ Ôé ÇÕ Áé°ÃÅôé çÆ ñ¯ó ÔÆ éÔÄ, ìÔ¹å ÃÅð¶
îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¿Üî ÇòÚ éÔÄ ÇñÁÅÀ°ºç¶, Áé°ÃÅôé ÇòÚ éÔÄ ÇñÁÅÀ°ºç¶ å» Ü¯ Û¯àÆÁ»
Û¯àÆÁ» Ö¹ôÆÁ» å¯º À°Ô ò»Þ¶ éÅ ðÇÔ ÜÅä, ÇÂÔ¯ ÔÅñ À°é·» çÅ ÔË ÇÜÔó¶ ÇðôÇåÁ» ù, ÚÆ÷» ù
ÃÔÅðÅ ìäÅ Õ¶ å°ðç¶ Ôé, À°é·» ù ÇÂÕ Ã¯àÆ çÆ åð·» òðåç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» çÆ
ÇåzêåÆ Õðç¶ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö ÔÆ Çéðñ¶êåÅ ù ×ñå ÃîÞç¶ Ôé, Çéðñ¶êåÅ éÅñ ÇÂñÅÔÆ
ðÈÔÅéÆ ÇêÁÅð çÆ ìÖÇôô Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ô êðå» Ö¹ñ·çÆÁ» Ôé, ÇçÃçÆÁ» Ôé ÇÜÃ éÅñ
ðÈÔÅéÆ Ö¹ôÆÁ» çÆ êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ
ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Õ¯ÂÆ òÆ êÈðÆ åð·» Çåzêå éÔÄ, Ôð ÇÂÕ ÇÂÃ ×¼ñ ù Ú¿×Æ åð·»
ÜÅäçÅ ÔË Áå¶ ÃîÞçÅ ÔË êð ìÔ¹å ÃÅð¶ âðç¶ Ôé, À°Ã Õ¯ñ¯º âðç¶ Ôé ÇÜÃ ù À°é·» é¶
ç¶ÇÖÁÅ éÔÄ, éÅ ÔÆ À°Ã ù ñ¼íä çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ ÔéÍ ÁÅî îé°¼Ö ÇÂÔ éÔÄ ÜÅäçÅ ÇÕ
êÌîÅåîÅ çÆ Ö¯Ü À°Ã ù Õ°Þ ò¼è Ü» Õ°Û À°Ô òÃå± ç¶ ÃÕçÆ ÔË Ü¯ À°Ã Õ¯ñ ÇÂÃ Ãî¶º ÔË ÔÆ
éÔÄÍ ÇÜÃ ÔÅñ ÇòÚ À°Ô ÔË À°Ã ÇòÚ À°Ô Ö¹ô éÔÄ êð êÌîÅåîÅ ù ñ¼íä ù À°Ô ÇåÁÅð
éÔÄ, ÁÃ¿å°ôàÆ Áå¶ âð Á¼Ü ç¶ îé°¼Ö ç¶ Ü¯ ò¼â¶ òËðÆ Ôé, ÇÂÔ îé°¼Ö çÆÁ» êÌÅêåÆÁ» ñÂÆ
ò¼âÆÁ» ÁóÚé» Ôé, ç¯ ò¼âÆÁ» çÆòÅð» Ôé, ÁÅî îé°¼Ö ÁÅêäÆ ÁÃ¿å°ôàÆ ù ÚîÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ
ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã ù À°Ã å¯º Ú¿×Æ ÚÆ÷ çÅ êåÅ ÔÆ éÔÄ, êð Ü¶ ÇÕå¶ À°Ô Ã¿Üî ÇòÚ ÁÅ
ÜÅò¶, Áé°ÃÅôé ÇòÚ ÁÅ ÜÅò¶ Áå¶ Çéðñ¶ê Ô¯ ÜÅò¶, ÇéôÕÅî Ô¯ ÜÅò¶, ìÔ¹å Û¶åÆ ÔÆ À°Ã
ù Õ°Þ Ú¿×Æ ÚÆ÷ çÆ êÌÅêåÆ Ô¯ ÜÅò¶×Æ Ü¯ Õ°Þ À°Ã Õ¯ñ ØàÆÁÅ ÚÆ÷ ÔË À°Ô Û¼â ç¶ò¶×ÅÍ
ÃÅèÕ çÅ îé Üç¯º íàÕäÅ ì¿ç Ô¯ ÜÅÂ¶, ÃÅèéÅ ç¶ ÁÇíÁÅÃ ÇòÚ ÇàÕ ÜÅÂ¶, ÇÂÕÅ×ð
Ô¯ ÜÅÂ¶, Üç¯º Ã¿ÃÅðÕ ÇÂÛÅò» å¯º À°êðÅî Ô¯ ÜÅò¶ ÇÂÃ ÃÇæåÆ òÅñ¶ îé°¼Ö ù ï¯×Æ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
ÇÂæ¶ ÇÂÔ çÃäÅ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ Õ¶ºçð Çì¿çÈ å¶ ÇàÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ îé ÕÆ ÔË, Ôð îé°¼Ö çÅ îé òÖðÅ
ÔËÍ ÇÕÃ¶ çÅ îé ÇÕÃ¶ çÈÃð¶ òð×Å éÔÄ ÔË, ç¶Öä çÆ, Ã¿Õñê çÆ Ôð ÇÂÕ ò¼Ö ò¼Ö ôÕåÆ ÔË,
À°Ã ç¶ ×¹ä òÆ ò¼Ö ò¼Ö ÇçÃç¶ Ôé, À°é·» çÆ çôÅ òÆ ò¼Ö ò¼Ö ÇçÃçÆ ÔË, ÇÂÃ ÕÅðä ÇÜÃ ÚÆ÷
å¶ ÃÅèÕ ù îé ÇÂÕÅ×ð Õðé ñÂÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ìÔ¹å ÔÆ Õ¯îñ ÇòôÅ ÔËÍ Ü¶ À°Ô ÚÆ÷
À°Ô åÃòÆð Ü» Õ¯ÂÆ òÆ Ô¯ð ÚÆ÷ ÃÅèÕ ù áÆÕ éÅ ñ×çÆ Ô¯ò¶ ÃÅèÕ îé ù ÇÂÕÅ×ð éÔÄ
Õð ÃÕ¶×Å, ÁÇíÁÅÃ éÔÄ Õð ÃÕ¶×Å, ÃÅèÕ çÆ ÁÅêä¶ Á³çð ÇÂÕ ÇÖÚ¯åÅä ô¹ðÈ Ô¯ Ü»çÆ ÔË,
À°Ô ÔÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÃîÞ éÔÄ ÃÕçÅ, îé ÇòÚ êÇÔñ» ÔÆ ì¶Á³å Çòô¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, îé ÁÅê
ÔÆ ÇÕ¿é¶ Çòô¶ òÃå± ØóçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË Áå¶ À°é·» ù ÇÚ¿é·» ðÅÔÄ Ã¿Õ¶å» ðÅÔÄ çðÃÅÀ°ºçÅ òÆ ðÇÔ¿çÅ
ÔË, ÕçÆ ÇòÚÅð» ðÅÔÄ, ÕçÆ íðî» ðÅÔÄ, ÕçÆ Ã¹êÇéÁ» ðÅÔÄ òÆ êÌ×àÅÀ°ºçÅ ÔËÍ êÌôé ÇÂÔ À°áçÅ
ÔË ÇÕ ÇÂÕ Ô¯ð Çòô¶ ù ÇçîÅ× ÇòÚ êÅÀ°ä çÅ ÕÆ ñÅí Ô¯ò¶×Å? À°éÆò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ
ÔË ÇÕ ÇèÁÅé çÅ ÇòôÅ Õ¶òñ ÁÅåîÅ ÔÆ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ îé ç¶ ìÅÕÆ ÃÅð¶ Çòô¶ ÁèÈð¶ Ôé, Õ¶òñ
ÁÅåîÅ çÅ ÇòôÅ ÔÆ Ã¿êÈðé ÔËÍ ÃÅÇðÁ» ÇòÇôÁ» ÇòÚ Ã¿ÃÅ íÇðÁÅ ÇêÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º ÇÂÕ Ô¯ð
êÌôé À°áçÅ ÔË ÇèÁÅé çÅ ÇòôÅ ÃÈÖôî ÇÕÃ åð·» Ô¯ ÃÕçÅ ÔË? Ãî¶º ðÇÔå ÇÕÃ åð·» Ô¯ ÃÕçÅ
ÔË? ÁÃÆî ÇÕÃ åð·» Ô¯ ÃÕçÅ ÔË? Áà¼ñ ÇÕÃ åð·» Ô¯ ÃÕçÅ ÔË? ÇÂÃ êÌôé çÅ À°åð ç¶ä ñÂÆ
å°ÔÅù ÇÂÕÅ×ðåÅ Áå¶ ÇèÁÅé Áå¶ ÃîÅèÆ ÇòÚ Á³åð ÜÅéäÅ êò¶×Å, ÇÂÔ ç¯ ò¼Ö-ò¼Ö ÃÇæåÆÁ»
Ôé, ÇÂÔ ç¯ ò¼Ö-ò¼Ö Áé°íò Ôé, ÇÜÔó¶ Á³çð ç¶ îÅð× å¶ ÚñÇçÁ» å°ÃÄ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯Í
152
ÇÂÕÅ×ðåÅ ÇòÚ ÃîÅèÆ éÔÄ ÔË êð ÇÂÕÅ×ðåÅ ÃîÅèÆ çÅ Áò¼ôÕ íÅ× ÔËÍ Á¼ÜÕñ·
ìÔ¹å ÃÅð¶ ×¹ðÈ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ Çìé» ÇÂÕÅ×ðåÅ å¯º ÃîÅèÆ ñ× ÃÕçÆ ÔË, ÇÂÔ ÇÂÕ í¹ñ¶ÖÅ ÔËÍ
ÇÂÔ î³éäÅ ÇÂÕ ×ñåÆ ÔË Ü¯ îé çÆ çôÅ ÔË ÇÂÔ å» ÇÖ¿ÇâÁÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, îé ù ÇÂÕ¼á¶
ÕÆå¶ Çìé» îé çÆ ôÕåÆ ù ÇÂÕ¼á¶ ÕÆå¶ Çìé» ÃîÅèÆ çÆ ÃÇæåÆ å¶ êÔ¹¿ÚäÅ ìÔ¹å Á½ÖÅ ÔË,
ÇÜÔóÅ òÆ ÃÅèÕ ÇÂÕ êÅÃ¶ ÇÂÕ»å ÇòÚ ìËáä ñ× êËºçÅ ÔË, ÇÂÕ¼ñ¶ Ô¯ä çÅ ÁÇíÁÅÃ Õðé
ñ× êËºçÅ ÔË å¶ íÅò¶º æ¯ó·Æ ç¶ð ñÂÆ ìËá¶ êð À°Ô ÇÂÕ êÌÃ¿éåÅ îÇÔÃÈÃ Õðé ñ× êËºçÅ ÔË,
íÅò¶º À°Ô Á³åð ÇèÁÅé Ô¯ Õ¶ ÔÅñ¶ Áé§ç ÁòÃæÅ ÇòÚ éÔÄ êÔ¹¿ÇÚÁÅ å» òÆ À°Ô ÇÂÕ Ö¹ôÆ
ÇÜÔÆ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË, ÇÂÕÅ×ðåÅ å¯º âðéÅ ÇÕÀ°º? ÕÂÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÕÅ×ðåÅ ìÔ¹å çìÅÁ
êÅ Çç¿çÆ ÔË, ìÔ¹å ÷¯ð ñ×çÅ ÔË ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ä çÅ ÁÇíÁÅÃ éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ,
ÕÂÆ å» ÇÂÔ òÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ Ã¿Üî çÆ, Áé°ÃÅôé çÆ òÆ ñ¯ó éÔÄÍ À°Ô ÇÂÕ Ã½ÖÅ ÇÜÔÅ
åðÆÕÅ Õ¼ã ñËºç¶ Ôé Áå¶ À°Ã ù ÇèÁÅé, ÃîÅèÆ ÁÅÖ ñËºç¶ Ôé, ÇÂé·» åðÆÇÕÁ» éÅñ Á½ÖÆ
ÃÅèéÅ Ã½ÖÆ ñ×ä ñ× êËºçÆ ÔË, êð ÇÂé·» Ã½Ö¶ åðÆÇÕÁ» éÅñ À°ÚÅÂÆÁ» çÆ êÌÅêåÆ éÔÄ
Ô¹¿çÆÍ
îé ù ÇÂÕÅ×ð Õðé ñÂÆ Õ¯ÂÆ òÆ ÃæÈñ ÃÅÕÅð, ÁÕÅð çÆ ñ¯ó Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÕÃ¶ ÇÚ¿é·
çÆ ÇÜÃ éÅñ å°ÃÄ Õ¯ÂÆ Ãì¿è Ü¯ó ÃÕ¯, ÃÈÖôî ÇòÚÅð éÅñ å°ÃÄ ÇÚ¿åé Áé°íò å» îÇÔÃÈÃ
Õð ÃÕç¶ Ô¯ êð îé çÆ ÇÂÕÅ×ðåÅ éÔÄ îÇÔÃÈÃ Õð ÃÕç¶, îé ÇÂÕÅ×ð Õðé ñÂÆ ÇÕÃ¶
ÁÅÕÅð ÇÚ¿é· Ü» ÃÅÕÅð çÆ îÈðå çÃäÆ, ÇÂÕ ìó¶ ÔÆ êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶ îÔ»ê¹ðÖ çÅ Õî ÔË, ìó¶ ÔÆ
ÃÈÞìÈÞ òÅñ¶ ×¹ðÈ çÅ Õ¿î ÔË, Ôð Õ¯ÂÆ éÔÄ Õð ÃÕçÅ, Á³çð ÁÅÀ°ºç¶, ìÅÔð ÁÅÀ°ºç¶ ÃÅÔ å¶
ÇÂÕÅ×ðåÅ Ãí å¯º òè¶ðÆ Ú¿×Æ åð·» Ô¹¿çÆ ÔË, îé ù Á³çð ÁÅÀ°ºç¶ ìÅÔð Ü»ç¶ ÃÉÅÃ» å¶ ìÔ¹å
Ú¿×Æ åð·» ÇÂÕÅ×ð ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÇÂÃ Ç´ÁÅ ç¶ ìÔ¹å ñÅí Ôé, Ãí å¯º êÇÔñÅ îé
Áå¶ ÃÉÅÃ Ü¯ ÇÂÕ çÈÜ¶ éÅñ Ãì¿èå Ôé ÇÂÕ çÈÃð¶ éÅñ Çîñ Õ¶ Ú¼ñä ñ× êËºç¶ Ôé, ë¶ð
Üç¯º ÇÂÕÅ×ðåÅ ÇÕÃ¶ Ãî¶º ÔàçÆ ÜÅò¶ ÇÂÔ ÇÂÕ Ô¯ Õ¶ Ú¼ñä çÆ Ç´ÁÅ ÁÚ¶å ÔÆ ÚñçÆ ðÇÔ¿çÆ
ÔË, êÇÔñ» ÇÂÔ Çîñ Õ¶ Ú¼ñä çÆ Õ¯Çôô å°ÔÅù Ú¶åé Ô¯ Õ¶ ÔÆ ÕðéÆ êò¶×ÆÍ çÈÃðÅ Üç¯º
ÃÅèÕ ÃÉÅÃ» å¶ ÇÂÕÅ×ð ÕðçÅ ÔË À°Ô ÁÅêä¶ ÃÉÅÃ ñËä ç¶ åðÆÕ¶ ñÂÆ Ú¶åé Ô¯ Õ¶ À°Ã ç¶
Áò×¹ä ÜÅä ñËºçÅ ÔË Áå¶ Ú¶åé Ô¯ Õ¶ À°é·» ù çÈð Õð ñËºçÅ ÔË, ÇÜò¶º ÇÕ ð¹Õ ð¹Õ Õ¶ ÃÉÅÃ
ñË ÇðÔÅ Ô¯ò¶, ÃÉÅÃ ñËä ÇòÚ ÁòÅ÷ ÁÅÀ°ºçÆ Ô¯ò¶ Ü» ÃÅÔ Á³çð ñËä Áå¶ ìÅÔð Õ¼ãä ÇòÚ
ð¹ÕÅòà ÁÅÀ°ºçÆ Ô¯ò¶, ÇÂé·» Áò×¹ä» ÕðÕ¶ ÕÂÆ ÃðÆðÕ Áå¶ îÅéÇÃÕ ð¯× À°åê³é Ô¯ Ü»ç¶
Ôé, ÇÜÔó¶ çòÅÂÆÁ» éÅñ éÔÄ áÆÕ Ô¯ ÃÕç¶Í
Ã¿ÃÅð çÆÁ» ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä çÆÁ» êð¿êðÅò» ÇòÚ ÃÅÔ ñËä çÆ Ç´ÁÅ
ÔÆ ÃîÅèÆ çÅ ÁÅèÅð î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔË, Õ¶òñ À°Ô ×¹ðÈ ÔÆ ÇÜé·» çÅ ÁÅêäÅ Õ¯ÂÆ Áé°íò
éÅ Ô¯ò¶ Ü» êÌå¼Ö Ç×ÁÅé éÅ Ô¯ò¶, À°Ô ÔÆ ÃÉÅÃ çÆ æ» ÇÕÃ¶ ÃÅÕÅð Ü» ÇÕÃ¶ ÁÅÕÅð å¶
ÇèÁÅé ÇÂÕÅ×ð Õðé ñÂÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêäÆ Ã¿ò¶çéÅ ×¹ÁÅ ìËá¶ Ô¹¿ç¶ Ôé Áå¶ Ú¶ÇñÁ»
ñÂÆ Ã¿ò¶çéôÆñ éÔÄ Ô¹¿ç¶, ÃÉÅÃ ù ÁÅèÅð ìäÅ Õ¶ ÃÅèÕ ù êÇÔñ» ÇÂÕÅ×ð Ô¯äÅ ÇÃÖÅÇÂÁÅ
Ü»çÅ ÔË, Ô½ñÆ Ô½ñÆ ÇÂÔ ÃÈÖôî Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÃÉÅÃ çÆ ÃÈÖôî â¯ð êÕó Õ¶ À°Ô Á³çð ç¶ îÅð×
å¶ ÚñäÅ ô¹ðÈ ÕðçÅ ÔË, ë¶ð îé Ô¯ð ÃÈÖôî Ô¹¿çÅ Ü»çÅ ÔË å¶ å°ÃÄ Á³çð â±¿Ø¶ À°åðÆ Ü»ç¶ Ô¯Í
ÇÂÕÅ×ðåÅ Áå¶ ÃîÅèÆ ÔÆ Á³å ÇòÚ ÁÅåîÅ éÅñ ÇîñÅê çÅ ò¼âÅ ÃÅèé ÔËÍ îé
çÆ ÇÂÕÅ×ðåÅ ÁÅåî ÇîñÅê ñÂÆ ÁÅåî îÅð× ñÂÆ ìÔ¹å ÔÆ ñ¯óÄçÆ ÔËÍ Üç¯º ÃÅÔ å¶ ÇÂÕÅ×ð
Ô¯ Õ¶ ÃÅÔ ñËä ç¶ Áò×¹ä å°ÃÄ ÜÅä ñËºç¶ Ô¯ ë¶ð ÇÂÔ ÃîÞä çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ Ô¯ ÇÕ À°Ô
Õ½ä ÔË ÇÜÔóÅ ÃÅÔ ñËºçÅ ÔË, ÕÂÆ êð¿êðÅò» ÇÂÃ åð·» çÆÁ» Ôé ÇÜÔóÆÁ» î³åð ù ÔÆ ÃÅÔ
éÅñ Ü¯ó ñËºçÆÁ» Ôé, Üç¯º ÃÅÔ Á³çð ñËäÅ ÔË å» î³åð ÕÇÔäÅ Üç¯º ÃÅÔ ìÅÔð ñËäÅ å»
153
î¿åð À°ÚÅðä ÕðéÅ ÔËÍ î³åð Ã¿ÃÇ´å çÅ ôìç ÔË, ÁÅòÅ÷ ÔË, À°ÚÅðä ÔË, î³åð ÇÂÕ À°Ô
ôìç À°ÚÅðä ÔË ÇÜÃ éÅñ ÃÅðÆÁ» Áô¹èÆÁ» Öåî Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé, ÕÂÆ î³åð ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Ôé
ÇÜÔó¶ ÃÉÅÃ éÅñ Üê¶ Ü»ç¶ Ôé Áå¶ À°Ô ÃÉÅÃ çÆ ×åÆ ù ÇÂÕ ÃÅð ÚñÅÀ°ä ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ
Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Ô½ñÆ Ô½ñÆ ÃÅèÕ ÇÂÃ ÁòÃæÅ å¶ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË ÇÜæ¶ Ã¹å¶ ÔÆ ÃÉÅÃ Á³çð Ü»ÇçÁ»
ìÅÔð ÁÅÀ°ºÇçÁ» î³åð ÜÅê ÚñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÂÃ éÅñ îé ÃçÅ ÔÆ î³åð ÇòÚ Ú¶åé ðÇÔ¿çÅ
ÔË, Üç¯º î³åð çÆ Ú¶åéåÅ â±¿ØÆ ÚñÆ Ü»çÆ ÔË î³åð ë¶ð ÇÂÕ ê¼æ êðçðôÕ çÅ ðÈê ìä Ü»çÅ
ÔËÍ
ë¶ð ÃÅèÕ ù Á³çð çÆ Ü¯å Ü×ÅÀ°ä ñÂÆ ÇÃÇÖÁÅ ÇçåÆ Ü»çÆ ÔË, Üç¯º îé À°Ã çÅ
Áé°íò ÕðçÅ ÔË À°Ô ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Áé§ç ÇòÚ ÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÜÔóÅ êÇÔñ» À°Ã é¶ ÕçÆ Áé°íò
ÔÆ éÔÄ ÕÆåÅ, À°Ô Ü¯å ÇÜÔóÆ ÃÅâ¶ Á¿çð Ü×çÆ ÔË À°Ã À°å¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ ÇÂÕÅ×ð Ô¯
Õ¶ ÃîÅèÆ ñÅÀ°äÆ Ãí å¯º À°åî ÃîÅèÆ ÔËÍ À°Ã Ü¯å å¯º Çìé» ÁÃÄ ç¶Ö éÔÄ ÃÕç¶, êÛÅä
éÔÄ ÃÕç¶, ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð çÅ Õ¿î ÕÅÜ òÆ éÔÄ Õð ÃÕç¶, ÇÂÔ Ü¯å Ú¶åéåÅ çÆ Ü¯å ÔË
ÇÜÔóÆ ÁÃÄ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ Áé°íò Õðç¶ Ô» ÇÂÃ å¯º ìÅÁç îé ÇìñÕ°ñ ÃÅë Ãêôà ç¶Öä
ñ× êËºçÅ ÔË, À°Ã çÅ è¹¿çñÅêé Öåî Ô¯ Ü»çÅ ÔË, Ú¶åéåÅ çÆ Ü¯å Áå¶ î³åð ÇÂÕ Ô¯ Ü»ç¶
Ôé, À°æ¶ À°Ã Ãî¶º î³åð éÔÄ ÜÇêÁÅ Ü»çÅ À°ÃçÆ Ô¯ºç îÇÔÃÈÃ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË Áå¶ êÌ×à
Ô¹¿çÆ ÔË, êÇÔñ¶ êÇÔñ î³åð ù Ãî¹¼Ú¶ å½ð å¶ ÜÇêÁÅ Ü»çÅ ÔË, Ô½ñÆ Ô½ñÆ î³åð ÃÈÖôî Ô¹¿çÅ
Ü»çÅ ÔË Üç¯º å°ÃÄ î³åð ñÂÆ Ôð Ãî¶º Ú¶åé ðÇÔ¿ç¶ Ô¯, ÇÂÃ çÅ ÇîñÅê íÅò î³åð çÅ ÇîñÅê
Ú¶åéåÅ ç¶ Çéð¿åð êÌòÅÔ éÅñ Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÜæ¶ ôìç çÅ ÇîñÅê è¹é éÅñ Ô¹¿çÅ ÔË Áå¶ À°Ô
ÇÂÕ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô ÔÆ ÇÂÕÅ×ðåÅ çÆ Ã¿êÈðé ÃÇæåÆ ÔË, À°ç¯º ÔÆ îé å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ êÅÇÂÁÅ
Ü»çÅ ÔË Áå¶ îé çÅ ÇîñÅê ÁÅåîÅ éÅñ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Üç¯º ÃÅèÕ çÅ îé ÇàÕçÅ ÔË å» ÁÅåîÅ
å¶ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ ÔÆ ÇàÕçÅ ÔË, ÁÅî îé°¼Ö çÅ îé å» ÇÖ³Ç²âÁÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Áô»å ðÇÔ¿çÅ
ÔË, âÅò»â¯ñ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, êð ÃÅèÕ çÅ îé ÇàÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ îé Ô¹¿çÅ ÔË, ÇàÕ¶ Ô¯Â¶ îé
òÅñ¶ ÃÅèÕ é¶ îé å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË, îé çÆÁ» ôÕåÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË, Ã¿ÃÅð å¯º
Ã¿Õ¯Ú Õð ÇñÁÅ ÔËÍ êÇÔñ» å¯º ÔÆ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ä çÅ ÁÅÕÅð ìóÆ ÃÈÞ ìÈÞ éÅñ Ú¹äéÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË, Ãí å¯º êÇÔñ» ÃÉÅÃ çÆ Ç´ÁÅ å¶ ÔÆ îé ÇÂÕÅ×ð ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË éÅñ ÔÆ î³åð å¶,
î³åð Áå¶ ÃÉÅÃ çÅ î¶ñ ÔÆ Ãí å¯º À°åî åðÆÕÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ îé ù ÕÅìÈ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ
ÔËÍ À°ÚÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ Ã¹ðÇå ÃìÇç çÅ ÇîñÅê, À°Ã å¯º À°êð ÔË Õ¶òñ Ú¶åéåÅÍ
ÇèÁÅé ÇÂÕ Á³çð çÆ ÁòÃæÅ ÔË, Á³çð çÆ ÇÚÇÕåÃÅ ÔË ÇÂÃ éÅñ Á³çð çÆÁ»
ÃÅðÆÁ» Õî÷¯ðÆÁ» Áå¶ Á½×¹ä» çÅ ÖÅåîÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË À°Ô Á½×¹ä ÇÜÔó¶ îé Áå¶ ÃðÆð ù
ð¯×Æ Õðç¶ ÔéÍ ÇèÁÅé ÇÚÇÕåÃÅ ìéÅòàÆ éÄçð éÅñ¯º ÇìñÕ°ñ ò¼ÖðÆ ÔËÍ ÇÂÃ ìéÅòàÆ éÄçð
ÇòÚ å°ÃÄ êÌå¼Ö Ç×ÁÅé çÆ æ» À°Ã êÌîÅåîÅ ù ÜÅéä çÆ æ», å°ÃÄ ÇÕÃ¶ ç¶ Ã¹ÞÅú î³é ðÔ¶
Ô¯, ÇÔêé½ÇÃÃ çÆ ÇÚÇÕåÃÅ ÇìñÕ°ñ Çìé» ÇÕÃ¶ Çéðç¶ôé å¯º Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÚÇÕåÃÅ Áå¶
îðÆ÷ ç¯é» ù êåÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°Ô ÇÕæ¶ ÜÅ ðÔ¶ Ôé, À°é·» çÅ ê¼æ êðçðôÕ å» Ú¶åé îé
Áå¶ ÁÚ¶å îé Õð ðÔ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, Á³çð çÆ Ú¶åéåÅ çÆ Ü¯å éÔÄ Õð ðÔÆ Ô¹¿çÆ, ÇÂÃ ÔÅñå
ÇòÚ ìÔ¹å òÅðÆ ÇÚÇÕÇåÃÕ çÅ Ãì¿è îðÆ÷ éÅñ¯º à¹¼à Ü»çÅ ÔË Áå¶ îðÆ÷ çÅ Ãì¿è ÁÅêäÆ
Ú¶åéåÅ éÅñ¯º à¹¼à Ü»çÅ ÔË ÇÜÃç¶ ëñÃðÈê ÕÂÆ ÇÕÃî ç¶ ÇíÁÅéÕ Áé°íò îðÆ÷ ç¶ ÃÅî·ä¶
ÁÅ Ü»ç¶ Ôé Áå¶ À°Ã ù Ã¿íÅñ éÔÄ ÃÕçÅÍ ìÃ ÇÂæ¯º åÕ ÔÆ À°é·» çÆ êÔ¹¿Ú ÔË ÇÂÃ å¯º
Á¼×¶ éÔÄÍ ê¹ðÅä¶ ÇÚÇÕåÃÕÅ ù ÇÂÔ åðÆÕÅ Û¼âäÅ ÇêÁÅ ÃÆ, Ãî» êÅ Õ¶ ë¶ð ÇÂÃ ÇòÚ
ÕÂÆ Ã¹èÅð ÕÆå¶ ×Â¶ Áå¶ ÇÂÃ ù î¹ó òðå¯º ÇòÚ ÇñÁ»çÅ Ç×ÁÅ å¶ ìóÆ ÃëñåÅ òÆ êÌÅêå
Ô¯ÂÆ êð ÇÜÔó¶ çÅ ÁÇíÁÅÃ Õðç¶ Ôé À°Ô ÇÃÇÖÁÅ çÅ â±¿ØÅ Áå¶ êÌíÅòÕ êÌ¯×ðÅî éÔÄ ÚñÅ
ÃÕç¶ ÇÜÔóÅ Ç×ÁÅé îÅð× Áå¶ ÁÅåî îÅð× å¶ êÔ¹¿ÚÅ ç¶ò¶ Üç¯º ÇÕ ÇÂÃ å¯º À°ñà ÇèÁÅé
154
ç¶ îÅð× å¶ ÚñÇçÁ» å°ÃÄ ÁÅåî îÅð× å¶ êÔ¹¿Ú ÔÆ Ü»ç¶ Ô¯Í Áé§ç çÆ ÁòÃæÅ òÅÃåò
ÇòÚ À°Ô ÔÆ ÔË Ü¯ ÇÂ¿çzÆÁ» å¯º êð·¶ ÔË ÇÜÃ ù ì¹¼èÆ é¶ ÜÅÇäÁÅ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ÃÇæå Ô¯ Õ¶ À°Ô
ë¶ð ÃÇæð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
BB. ÇÜÃ ÁòÃæÅ ù êÌÅêå ÕðÕ¶ À°Ô ÇÂÔ ÜÅä ÜÅÂ¶ ÇÕ ÇÂÃ å¯º À°êð Õ°Þ ÔË ÔÆ
éÔÄ, ÇÜæ¶ ÃÇæð Ô¯ Õ¶ Õ¯ÂÆ òÃå± À°Ã ù ÁÃÇæð éÔÄ Õð ÃÕçÆ íÅò¶º ÇÕ¿éÅ ç¹Ö òÆ ÇÕÀ°º
éÅ ÁÅ ÜÅò¶Í
BC. ÇÜÃ ï¯× çÆ êÌÅêåÆ éÅñ ÷ðÅ ÇÜ¿é» òÆ ç¹¼Ö éÅ ñ¼×¶, ÇÜÃ éÅñ ÃÅð¶ ç¹Ö»
çÅ éÅô Ô¯ ÜÅÂ¶, À°Ã ï¯× ÁÇíÁÅÃ ù ôðèÅêÈðòÕ êÌÃ¿éÇÚå Ô¯ Õ¶ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
Üç¯º Çéð¯ñ ÇÚ¿åé ôÕåÆ êÌ×à Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ï¯×Æ ù ÇÕÃ¶ ç¹Ö Ã¿åÅê çÅ Áé°íò
éÔÄ Ô¹¿çÅ, ÇÕÃ¶ ÇÕÃî ç¶ ÇòØé éÔÄ ÁÅÀ°ºç¶, Õ¯ÂÆ Õñ¶ô Õ°Þ òÆ À°Ã ù ÔàÅ éÔÄ ÃÕçÅÍ
ò¼â¶ å¯º ò¼âÅ ç¹Ö òÆ, Ü¯ ÁÅî Ã¿ÃÅðÕ îé°¼Ö ù ÇìñÕ°ñ ÇÔñÅ Çç¿çÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÇÕ ÇÂÕ ò¼âÆ
ÇìêåÅ Ç×äÆ Ü»çÆ ÔË, ï¯×Æ À°Ã ÇòÚ òÆ ÃÇæð ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã é¶ ÁÅêäÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ»
ù, îé ù êÈðÆ åð·» ÕÅìÈ Õð ÇñÁÅ ÔËÍ êÈðäåÅ ôìç ìÔ¹å æÅò» å¶ òðÇåÁÅ Ü»çÅ ÔË,
å¹ÃÄ ÇÕÃ¶ òÆ ÕñÅ, ÇÕÃ¶ òÆ ×¹ä ÇòÚ êÈðé Ô¯ ÃÕç¶ Ô¯, ÇñÖä ÇòÚ, ×ÅÀ°ä ÇòÚ, Ö¶â»
ÇòÚ, êð ÇÂæ¶¶ êÈðéåÅ å¯º íÅò ÔË êÈðé åð·» îé å¶ ÕÅìÈÍ ï¯×Æ êÈðäåÅ çÆ ÃÇæåÆ çÆ úç¯º
êÌÅêåÆ ÕðçÅ ÔË Üç¯º À°Ã çÅ îé êÈðÆ åð·» ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ ÇéðÇòØéåÅ éÅñ Á³çð òñ
Ú¶åéåÅ ç¶ Çì¿çÈ òñ òÇÔä ñ× êËºçÅ ÔË, ÇÂÔ ÃîÅèÆ çÆ â±¿ØÆ ÁòÃæÅ ÔË Áå¶ ÃîÅèÆ çÆ
ÇÂÕ î¿÷ñ ÔËÍ
ÇÂé·» Ãñ¯Õ» ÇòÚ ÇÂÔ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä éÅñ ì¹¼èÆ ÇÂÕ¼åð Áå¶
ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Ü»çÆ ÔË, Çå¼ÖÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË Áå¶ å°ÃÄ ÜÆòé çÆÁ» À°é·» êðå» åÕ êÔ¹¿Ú ÃÕç¶
Ô¯ ÇÜæ¶ ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ Õ¯ÂÆ êÔ¹¿Ú éÔÄÍ ÇÜÔóÅ Áé¿ç À°Ã Ãî¶º êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË À°Ã ù éÅ å»
éÅÇêÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, éÅ ÔÆ À°Ã çÅ òðéä ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Áé§ç îé
Áå¶ ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ êÕó å¯º ÇÕå¶ ìÅÔð Áå¶ À°ÚÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Üç¯º ÇÂÕ òÅðÆ ÇÂÃ ÁòÃæÅ çÆ
êzÅêåÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË ë¶ð À°æ¯º ÇêÛ¶ ÇëÃñä çÆ Õ¯ÂÆ òÜÅ ÔÆ éÔÄ ðÇÔ¿çÆ, î°ó Õ¶ í¯× í¯×ä
çÅ Õ¯ÂÆ ÃòÅñ ÔÆ éÔÄ À°áçÅÍ À°Ã çÅ ÕÅðä ÔË ÇÕ ÇÜÃ Áé§ç çÆ êÌÅêåÆ Ô¯ ×ÂÆ ÔË À°Ô
ÇÕå¶ òè Ã¿å°ôà Õðé òÅñÅ ÔË, À°Ã çÆ Õ¯ÂÆ å°ñéÅ Çòô¶ ÇòÕÅð» éÅñ, Ã¿ÃÅðÕ í¯×» éÅñ
éÔÄ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆÍ BA, BB Áå¶ BCò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ À°Ã ï¯×Æ ç¶ Áé§ç çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ
ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË ÇÜÃ é¶ ÁÅêä¶ îé å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÕÅìÈ Õð ÇñÁÅ Áå¶
îé êÈðÆ åð·» À°Ã ç¶ ÁèÆé ÔË, ì¹¼èÆ À°Ã ç¶ ÁèÆé ÔË, ÇÜÔóÅ ÇÂÃ ÃæÅÂÆ Áé¿ç çÆ êÌÅêåÆ
Õð ñËºçÅ ÔË À°Ã ù ì¶Á³å Áé°íò Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
A. À°Ô ÃçÅ Ö¶ó¶ ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ô»å ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ãìð, Ã¿å¯Ö ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÕÃ¶
òÆ ÃÇæåÆ ÇòÚ À°Ô ØìðÅÀ°ºçÅ éÔÄÍ
B. À°Ô ÇÂ¿çÌÆÁ» ç¶ í¯× í¯×ä ÇòÚ ð¹ÚÆ éÔÄ ðÖçÅ, À°Ã çÅ Áé§ç Çòô¶ í¯×» éÅñ¯º
ñ¼Ö» Õð¯ó» ×¹ä» òè¶ð¶ ÔËÍ
C. À°Ô Ã¿ÃÅðÕ Áé°íò» å¶ ÇìñÕ°ñ òÆ Çéðíð éÔÄ, À°Ô ÁÅåî Çéðíð ÔËÍ
D. À°Ã çÅ Áé¿ç ÁÅåîÕ Áé§ç ÔË, ÁÅåîÕ Áé°íò ÔËÍ
155
E. À°Ã çÅ ÇèÁÅé, ÃîÅèÆ â±¿ØÆ ÔË, À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÃîÅèÆ ÃÇæå ÔËÍ
F. À°Ã çÅ Áé§ç êðî Áé§ç ÔË ÇÜÃ ù çÃäÅ Áå¶ éÅêäÅ Ã¿íò éÔÄÍ
G. À°Ã Áé¿ç çÆ êÌÅêåÆ ÇêÛ¯º å°ÃÄ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯ ÇÕ ÇÂÃ å¯º Á¼×¶ Õ°Þ òÆ éÔÄÍ
×ÆåÅ ç¶ êÇÔñ¶ ÁÇèÁÅÂ¶ ÇòÚ ÁðÜé À°êðÅî ÔË, ãÇÔ¿çÆ ÕñÅ ÇòÚ ÔË, ÇÕÌôé ÜÆ
À°Ã ù ÁÅåî Ç×ÁÅé ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé, À°Ã ù ÁÅêä¶ ÁÅê çÅ Ç×ÁÅé ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé, À°Ã À°êð¿å
ÁðÜé ÁÅêäÆ À°êðÅîåÅ ÇåÁÅ× Õ¶ êÈðé ï¯× ÃÅèéÅ, êÈðé ÃòË ÕÅìÈ Áå¶ Áé§ç ÇòÚ
ñ× Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ Áé¿ç Áéî¯ñ ÔË, ÇÂÃ çÅ Áé°íò Õ¶òñ Áé§ç ç¶ Ã¯î¶ å¯º ÔÆ ÕÆåÅ ÜÅ
ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÔ Áé§ç ÇÕÃ¶ òÆ Ô¯ð ×¼ñ å¶ Çéðíð éÔÄ, ÇÂÔ ÇÂÕ â±¿ØÅ ÇêÁÅð ÔË ÇÜÃ ÇòÚ
ÃÅÕÅð À°Ã åð·» éÔÄ ÇÜÃ åð·» Ã¿ÃÅð ç¶ ÇêÁÅð ÇòÚ Õ¯ÂÆ çÈÃðÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ À°Ô Áé§ç
ÔË ÇÜÃ ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÁÅÕÅð éÔÄ, Õ¯ÂÆ ÃÅÕÅð éÔÄ; ÇÂÔ ÇÂÕ ÁòÃæÅ ÔËÍ ÇèÁÅé, ÃîÅèÆ ÁÅêä¶
ÁÅê ÇòÚ ÇêÁÅð ÔË ÇÜò¶º Ã¿ÃÅðÕ ÇêÁÅð ÇòÚ å°ÃÄ ì¿é·¶ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯Í ÇèÁÅé éÅñ, ÃîÅèÆ
éÅñ, Ã¿ÃÅðÕ ÇêÁÅð å¯º ÇÕå¶ òè ÇêÁÅð Ô¯ Ü»çÅ ÔË, å°ÃÄ Ôð ò¶ñ¶ À°Ã òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ Ô÷ÈðÆ
ÇòÚ À°Ã ç¶ ÇêÁÅð ç¶ ì¼è¶ À°Ã ÃîÅèÆ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Í
BD. Ã¿Õñê ÇòÚ¯º êËçÅ Ô¯ä òÅñÆÁ» ÃÅðÆÁ» ÇÂÛÅò» çÅ, ÕÅîéÅò» çÅ ÇåÁÅ× ÕðÕ¶,
îé éÅñ ÃÅðÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅ Õ¶ Ãí êÅÇÃÁ» å¯º îé ù ð¯Õ¶ Áå¶ îé å¶ ÕÅìÈ êÅò¶Í
BE. Ô½ñÆ Ô½ñÆ ÁÇíÁÅÃ ÕðÇçÁ» ÃÇæð ì¹¼èÆ éÅñ îé ô»å Õðç¶ Ô¯Â¶, ÁÅåîÅ ÇòÚ
ñÆé Õðç¶ Ô¯Â¶ ìÅÕÆ ÃÅðÅ ÇÚ¿åé Û¼â ç¶ò¶, Õ¶òñ êÌîÅåîÅ çÅ ÇÚ¿åé Õð¶Í
BF. ÇÂÃ Ú¿Úñ îé ù, ÇÂÃ ÁÃÇæð îé ù ÇÜèð ÇÜèð ÇÂÔ ç½óçÅ ÔË úæ¯º ð¯Õ ð¯Õ
Õ¶, î¯ó Õ¶ ÁÅåî ÇÚ¿åé ÇòÚ ñ×Åò¶Í
BG. ÇÜÃ çÅ îé ô»å ÔË ÇÜÔóÅ êÅê å¯º ðÇÔå ÔË ÇÜÃ çÅ ðÜ¯ ×¹ä ô»å Ô¯ Ú¹¼ÕÅ
ÔË, Ü¯ êÅê» å¯º î¹Õå Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÃçÅ ÔÆ ìÌÔîñÆé ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô ÔÆ êðî Ã¹¼Ö îÅä
ÃÕçÅ ÔËÍ
BH. ÇÂÃ åð·» ÇÜÔóÅ ï¯×Æ, ÁÅåîÅ éÅñ Ü¹ó Õ¶ êÌîÅåîÅ éÅñ Ü¹óçÅ ÔË, ìÌÔî éÅñ
Ü¹óçÅ ÔË À°Ô êðî Áé§ç çÆ êÌÅêåÆ ÕðçÅ ÔËÍ
Ú½òÆò¶º ôñ¯Õ å¯º ÁáÅÂÆò¶º ôñ¯Õ åÕ ÃÅèéÅ çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË Áå¶ ÃÅèÕ
ù êÌ¶ðéÅ ÇçåÆ ×ÂÆ ÔËÍ Ô¹ä åÕ Û¶ò¶º ÁÇèÁÅÂ¶ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ ï¯×Æ çÆ ÔÅñå òðéä Õð
ðÔ¶ Ãé, Ô¹ä À°Ô Á³çð ç¶ ÁÇíÁÅÃ çÅ åðÆÕÅ çÃç¶ Ôé, ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ îé°¼Ö çÅ
ÇéðÅôÅòÅçÆ Ã¹íÅÁ òÆ çðÃÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ òÆ ÇÃÇÖÁÅ ÇçåÆ ×ÂÆ ÔË ÇÕ ÃÅèÕ Õ¯ÂÆ
òÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Õðî éÅ Õð¶, ÇÜÔóÅ À°Ã ñÂÆ ÔÅéÆÕÅðÕ Ô¯ò¶Í Ãò¶ð å¯º ôÅî åÕ, ôÅî å¯º
Ãò¶ð åÕ ÃÅèÕ çÆÁ» ÃÅðÆÁ» Ç´ÁÅ Ã¿ÃÕÅð ìó¶ ÔÆ ìñòÅé Ô¹¿ç¶ Ôé, îé°¼Ö ñ¯í î¯Ô çÅ
íÇðÁÅ ÇêÁÅ ÔËÍ ñ¯ó ÔË ÇÂÕÅ×ð îé çÆ, Ççzó·åÅ çÆ, Ççzó· ÇòôòÅô çÆ, ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ çÆ;
ÇÂÃ å¯º Çìé» ÜÆòé îé¯ðæ çÆ êÈðåÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ
ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ ÃÅèÕ ÇÖ³â¶ Ô¯Â¶ îé ù Ãî¶àçÅ ÔË, ÁÅêäÆ êÈðÆ Ãîð¼æÅ éÅñ ë¶ð À°Ô
Á³çð ç¶ îÅð× å¶ å°ðéÅ ô¹ðÈ ÕðçÅ ÔË, ÇÜÔóÅ Ã¹Ú¶å Ô¯ Õ¶ ÁÅêä¶ ðÜ¯ ×¹ä» å¶ ÕÅìÈ êÅ
ñËºçÅ ÔËÍ ÇÜÃ çÅ îé ô»å Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË À°Ã ñÂÆ Á³åð ÇèÁÅé Ô¯äÅ, Á³çð ç¶ îÅð× å¶
ÚñäÅ Õ¯ÂÆ Á½ÖÅ éÔÄÍ ÃÅðÆÁ» ÇÂÛÅò» å¯º ÇÜÃ é¶ Û°àÕÅðÅ êÅ ÇñÁÅ ÔË, ÇÜÔóÅ Ã¿ÃÅð ç¶
156
í¯×» å¯º À°êð Ô¯ Ç×ÁÅ, ÇÜÃ é¶ òÅôéÅò» å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ ÔË ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ, ÁÅåî
îÅð× å¶ Úñ Õ¶ ÁÅåî ÃÅèéÅ å¶ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂæ¶ ÇÂÔ çÃäÅ Áò¼ôÕ ÔË ÇÕ ÇÂÃ ÁòÃæÅ
çÆ êÌÅêåÆ À°åôÅÔÔÆé Ô¯ Õ¶ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÅèéÅ éÅñ Ü» ë¶ð ÇÕå¶ ÇÕå¶, ÕçÆ ÕçÅÂÆº ÕÆåÆ
×ÂÆ ÃÅèéÅ éÅñ éÔÄ Ô¹¿çÆ, ÇÂÃ å¯º À°ñà ÇÂÃ ÁòÃæÅ çÆ êÌÅêåÆ Õ¶òñ åç ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË
Üç¯º ÜÆòé çÅ îé¯ðæ Õ¶òñ ÃÅèéÅ ÔÆ Ô¯ò¶, Ã¯ÚäÆ, ÕæéÆ, ÕðéÆ òÆ ÃÅèéÅ ç¶ Áé°Õ±ñ
Ô¯ä, ë¶ð ÃÅèéÅ êÈðé Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÃÅèÕ Ü¶Õð Ãìð, Ã¿å¯Ö òÅñÅ Ô¯ò¶, À°Ã çÆ Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ
ÇÂ¼ÛÅ Ô¯ò¶, ÁÅåî ÃÅèéÅ çÆ ÇÂ¼ÛÅ, å» ÔÆ ÇÂÃ ÁòÃæÅ çÆ êÌÅêåÆ Ã¿íò ÔËÍ
Á¼Ü ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆ Õ¯ñ ÃÅèÕ Õ¯ñ éÅ å» Ãìð ÔË, éÅ èÆðÜ ÔË, éÅ ÇçÌó·åÅ ÔË,
À°Ô å» ÇÂÔ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé ÇÕ Û¶åÆº å¯º Û¶åÆº ëñ êÌÅêåÆ Ô¯ ÜÅò¶, ÇîÔéå éÅ ÕðéÆ êò¶Í ÇÂé·»
çÅ å» ÇìñÕ°ñ ÇÂÔ ÔÅñ ÔË ÇÜò¶º ì¼Ú¶ Õ¯ÂÆ ìÆÜ èðåÆ ÇòÚ êÅ ç¶ä, À°å¯º êÅäÆ ç¶ ç¶ä,
çÈÃð¶ Ççé Ãò¶ð¶ ç¶Öä ÇÕ ìÆÜ ÇÕÀ°º éÔÄ ë¹¼à Õ¶ ìÅÔð ÁÅÇÂÁÅÍ ë¶ð èðåÆ ê¹¼à Õ¶ ç¶ÖäÆ ÇÕ
Ã¼Úî¹¼Ú ìÆÜ ÇÕÀ°º éÔÄ ÁÅÇÂÁÅÍ ÃÅèéÅ Õðé ñÂÆ èÆðÜ Ãí å¯º ò¼è ñ¯óÆºçÅ ×¹ä ÔËÍ ÇÜÔóÅ
òÆ êÈðÆ Ççzó·åÅ éÅñ ÃÅèéÅ ÕðçÅ ðÔ¶ Áå¶ ÁÅêäÅ îÅð× éÅ ìçñ¶ À°Ô À°Ã ÇÂÕ çÆ,
Áà¼ñ Áîð çÆ êÌÅêåÆ Õð ñËºçÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ îÅð× ìçñç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé À°é·» çÅ å» À°Ô ÔÆ
ÔÅñ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜò¶º Ü¶ ÇÕÃ¶ é¶ ôÇÔð ÜÅäÅ Ô¯ò¶ À°Ô ÃóÕ å¶ å°ð êò¶, æ¯ó·Æ çÈð ÜÅ Õ¶ î¹ó
ÁÅò¶, ë¶ð çÈÃð¶ Ççé Ãò¶ð¶ À°á Õ¶ çÈÃð¶ ðÃå¶ å¶ å°ð êò¶, æ¯ó·Æ çÈð ÜÅ Õ¶ ë¶ð î¹ó ÁÅò¶, Ü¶
À°Ô ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÕðçÅ ðÔ¶ À°Ô ÕçÆ òÆ ôÇÔð éÔÄ êÔ¹¿Ú ÃÕçÅÍ ðÃå¶ ìçñä éÅñ êËºâÅ
Û¶åÆº éÔÄ Õ¼ÇàÁÅ Ü»çÅÍ êËºâÅ Õ¼àä ñÂÆ Ççzó·åÅ éÅñ, ÇòôòÅô éÅñ ÇÂÕ¯ ðÃå¶ À°å¶ à¹ðéÅ
êò¶×ÅÍ
Ô¶á ÇñÖÆÁ» Õ°Þ ×¼ñ» å¶ Áîñ ÕðéÅ ÇÕÃ¶ òÆ ÃÅèÕ ñÂÆ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔËÍ
A. ÇÜÃ îÅð× å¶ òÆ ÃÅèÕ Úñ ÇðÔÅ Ô¯ò¶, ÃÅèÕ ù À°Ã çÅ êÈðÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
B. À°Ã îÅð× å¶ Ú¼ñä ñÂÆ À°Ã ù êÈðÆ êÈðÆ ÇåÁÅðÆ Õð ñËäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË íÅò Ü¯
Ü¯ òÆ ñ¯óÄçÅ ÔË À°Ã ù ÁÅêä¶ Á³çð êËçÅ Õð ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, êÈð¶ Áé°ÃÅôé ÇòÚ ÁÅ
ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, Ã¿Üî èÅðé Õð ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
C. ìó¶ ÔÆ Ãìð, Ã¿å¯Ö éÅñ ÇçÌó·åÅ éÅñ À°Ã ù ÁÅêä¶ îÅð× å¶ ÚñäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔËÍ À°Ã ù ÁÅêäÅ î³åò ÕçÆ éÔÄ í¹¼ñäÅ ÚÅÔÆçÅ, Ã¿Üî èÅðé Õð ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË íÅò¶º
Õ°Þ òÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ ÜÅò¶, íÅò¶º À°Ô êó· ÇðÔÅ Ô¯ò¶, íÅò¶º ÖÅ ÇðÔÅ Ô¯ò¶, òðÇÜô Õð ÇðÔÅ
Ô¯òÍ¶
D. Õðî×åÆ ç¶ Çéïî Áé°ÃÅð ÕçÆ òÆ Õ°Þ ÇòÁðæ éÔÄ Ü»çÅ, Õðî» çÅ ëñ ÇîñçÅ
ÔÆ ÇîñçÅ ÔË, Û¶åÆº Çîñ¶, ç¶ð éÅñ Çîñ¶ À°Ô ×¼ñ ò¼ÖðÆ ÔË, ÃÅèÕ ù ÇÂÔ ÇòôòÅô Ô¯äÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ã çÆ ÃÅèéÅ ÁÜÅÂÆº éÔÄ ÜÅÂ¶×ÆÍ
ÖÅä å¯º êÇÔñ», Ã½ä å¯º êÇÔñ», ÃÅèéÅ Õðé å¯º êÇÔñ», Ô¯ð òÆ ÇÜ¿éÆ òÅðÆ Ô¯ ÃÕ¶ ÃÅèÕ
ù ÃÅèéÅ å¶ ëñ À°Ã òÅÇÔ×¹ðÈ ù Ãîðêä Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé ÇÂé·» Çéïî» å¶ Ú¼ñ Õ¶ ÃÅèÕ ù
À°Ã Áé§å çÆ Ã¯ÞÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË Áå¶ Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ À°Ã ù Áô»å éÔÄ Õð ÃÕç¶Í ÇÂÃ åð·»
ÕðÕ¶ À°Ã ù Ö¹ôÆÁ» êÌÅêå Ô¹¿çÆÁ» Ôé, Áé¿ç çÆ êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔË, À°Ô Ö¹ôÆ, À°Ô Áé§ç ÇÜÔóÅ
ÃçÆòÆ ÔË, Á³åðî¹ÖÆ ÔËÍ
157
BI. ÇÜÃ é¶ ÁÅêäÆ ÁÅåîÅ ù ï¯× ÇòÚ Õð ÇñÁÅ ÔË À°Ô Ãí ÜÆò» ÇòÚ ÁÅåîÅ
ç¶ÖçÅ ÔË Áå¶ Ãí ÜÆò ÁÅåîÅ ÇòÚ ç¶ÖçÅ ÔË Áå¶ ÃçÅ ÇÂÕ é÷ð ðÖçÅ ÔËÍ
C@. Ü¯ îËù Ãðòåz ç¶ÖçÅ ÔË íÅò îËù ÔÆ Ãí Ü×·Å ç¶ÖçÅ ÔË Áå¶ Ãðòåz ù î¶ð¶
ÇòÚ ç¶ÖçÅ ÔË, À°Ô ÕçÆ òÆ î¶ð¶ å¯º òÖðÅ éÔÄ Ô¯ò¶×Å Áå¶ éÅ ÔÆ îËº À°Ã å¯º òÖðÅ Ô¯ò»×ÅÍ
CA. ÇÜÔóÅ î¶ð¶ ÇòÚ Áí¶ç Ô¯ Õ¶ îËù íÜçÅ ÔË, îËù Ãðì ÇòÁÅêÕ ÜÅä Õ¶ íÜçÅ
ÔË À°Ã çÅ ÜÆòé íÅò¶º ÇÕÃ åð·» çÅ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶, À°Ô ï¯×Æ ÃçÅ î¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
CB. Ô¶ ÁðÜé! ÇÜÔóÅ Ãí ù ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ ÜÅäçÅ ÔË, ÁÅêä¶ òð×Å ÜÅäçÅ ÔË, Ôð
ÇÂÕ çÅ ç¹Ö Ã¹Ö, ÁÅêä¶ ç¹Ö Ã¹Ö òð×Å ÜÅäçÅ ÔË, À°Ô Ãí å¯º À°åî ï¯×Æ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÁÅåî ÇÃ¼èÆ òÅñÅ ï¯×Æ Áé¿å ù Ôð æ» ç¶ÖçÅ ÔË ÃðìÇòÁÅêÕ î³éçÅ ÔË, ÃðìÇ×ÁÅåÅ
î³éçÅ ÔË å¶ ô¹è ÁÅåîÅ ðÈê ç¶ÖçÅ ÔËÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ãí ÇòÚ ç¶ÖçÅ ÔË å¶ Ãí ù
ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ç¶ÖçÅ ÔËÍ À°Ã ù ÇÂÃ ×¼ñ çÆ Ã¯ÞÆ ÔË ÇÕ ÁÅåîÅ Ãí ÇòÚ ÔË Áå¶ ÃÅð¶
À°Ã òÅÇÔ×¹ðÈ ÇòÚ ÇòÁÅêÕ ÔéÍ À°Ô ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ À°Ã ù Çòôò Ú¶åéåÅ å¯º ò¼Ö éÔÄ
ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ï¯×Æ À°Ã ÇòÚ ÃîÅÇÂÁÅ ÔË, Áí¶ç ÔË, íÅò À°Ô ÁÅê ÔÆ Çòôò Ú¶åéåÅ
ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ï¯×Æ çÅ îé ÃîÅé Ô¹¿çÅ ÔË, ÃÇæð Ô¹¿çÅ ÔË À°Ã ñÂÆ ç¹Ö Ã¹Ö Ãî Ôé, Ö¹ôÆ
×îÆ ÇÂÕ Ôé êð À°Ã çÆ Çòô¶ôåÅ ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÜæ¶ À°Ô ÁÅê ÇÂé·» ÁòÃæÅ å¯º À°êð ÔË ë¶ð
òÆ À°Ô çÈÃÇðÁ» ç¶ ç¹Ö çðç Áå¶ Ã¿åÅê å¯º ÃçÅ ÔÆ Ã¿ò¶çéôÆñ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ À°Ã ù Ãí
Ã¯ÞÆ ÔË, À°Ã ù êÈðÆ åð·» êåÅ ÔË Ã¿åÅê çÅ ÕÆ ÕÅðä ÔË Áå¶ Ã¿ÃÅðÕ Ã¹¼Ö» çÆ êÌÅêåÆ ÇÕò¶º
Ô¹¿çÆ ÔËÍ í¯× çÆ êÌÅêåÆ ÇÕò¶º Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ À°Ã ç¶ ï¯× ÁÇíÁÅÃ Áå¶ ÃÅèéÅ ÃîÅèÆ À°Ã ù
Ôé·¶ð¶ ÇòÚ éÔÄ ñË Õ¶ Ü»ç¶, ÇòÁðæ éÔÄ Ô¹¿ç¶ êð À°Ã ù ÇêÁÅð Õðé ç¶ ÕÅìñ, ÃÔÅÇÂåÅ
Õðé ç¶ ÕÅìñ, ÔîçðçÆ Õðé ç¶ ÕÅìñ ìäÅÀ°ºç¶ Ôé Áå¶ ô»å ðÖç¶ ÔéÍ À°Ã Õ¯ñ ÇÂÕ
Çòô¶ô Ç×ÁÅé ÔË, ÇÂÔ Çòô¶ôåÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ã ù çÈÃÇðÁ» ç¶ ç¹Ö çÅ êåÅ ñ×çÅ ÔË,
À°Ô À°é·» ç¶ ç¹Ö ÇòÚ ç¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ÔË ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÇÜò¶º À°Ã ù ÁÅê ç¹Ö Ô¯ ÇðÔÅ Ô¯ò¶Í
ÇÂÔ À°Ã ï¯×Æ çÆ ÔÅñå Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜÔóÅ Ã¿ò¶çéôÆñ ÔË, ÃÇæð ÔË, Ãî ÔË À°Ô çÈÃÇðÁ» çÅ
ç¹Ö îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË À°Ã ÇòÚ ÇÂÔ Ãîð¼æÅ ÔË ÇÕ À°Ô À°é·» ç¶ ç¹Ö Ã¿åÅê ù îÇÔÃÈÃ Õð¶
êð À°Ã ÇòÚ èÃçÅ éÔÄÍ À°Ã é¶ ÜÆÀ°ä çÆ ÕñÅ å¶ Ô¯ºç çÆ ÕñÅ êÈðÆ åð·» ÇÃ¼Ö ñÂÆ ÔËÍ
Ãîåò íÅò Ãî ÁòÃæÅ Õ¶òñ ÇÂÕ ï¯×Æ ÇÂÕ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä òÅñÅ ÃÅèÕ ÔÆ
êÌÅêå Õð ÃÕçÅ ÔË, ì¹¼èÆÜÆòÆ å¶ çÈÃð¶ å» À°Ã ù ì¹¼èÆ ç¶ ê¼èð å¶ ÔÆ ÜÅä ÃÕç¶ Ôé À°Ã
çÅ Áðæ ÔÆ ñ×Å ÃÕç¶ ÔéÍ Üç¯º òÆ Õ¯ÂÆ ï¯×Æ ÃîÅèÆ ÃÇæð Ô¯ Õ¶ ÁÃÆî ù Û¯Ô ñËºçÅ ÔË
À°Ô Ãî¶º çÆÁ» ÃÅðÆÁ» Ô¼ç» à¼ê Ü»çÅ ÔË, À°Ã ñÂÆ íÈå íÇò¼Ö Áå¶ òðåîÅé Ãí ÇÂÕ Ô¯
Ü»ç¶ Ôé, À°Ô À°Ã ÇÂÕ ù ÇÂÕ ÔÆ Ô¯ Õ¶ ç¶ÖçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ï¯×Æ ù Ãîå¼ò ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ
ÔË, À°Ã ù ÁÅåîÅ å¯º Çìé» Ô¯ð Õ°Þ ÇçÃçÅ ÔÆ éÔÄÍ À°Ã ñÂÆ Ãî» ÃæÅé Áå¶ ÕÅðÜ ÕÅðä
Ãì¿è Ãí Öåî Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, ÇÂÃ ÁÃÆî Ç×ÁÅé éÅñ À°Ã çÅ îé Ãî Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÃîåÉî
Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô Ãí ù ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ ÔÆ ÇêÁÅð ÕðçÅ ÔË, ÇÕÃ¶ ù òÆ éëðå éÅñ éÔÄ ç¶ÖçÅ
Ãí ù ÁÅêäÅ ÃîÞçÅ ÔË Õ¯ÂÆ òÆ À°Ã ù úêðÅ éÔÄ ñ×çÅÍ
ï¯×Æ ÁÅêäÅ ÁÃÇååÉ, ÇòÁÕÇååÉ òÆ ðÖçÅ ÔË êð ÁÅåîÅ ñÂÆ òÆ Ã¹Ú¶å ðÇÔ¿çÅ ÔË,
Áé§å éÅñ ÇÂÕ Ô¹¿ç¶ Ô¯Â¶ À°Ô Ôð ÇòéÅô å¯º çÈð ðÇÔ¿çÅ ÔË íÅò¶º Ã¿ÃÅð çÆÁ» Ãí òÃå±Á»
éÅô Ô¯ä òÅñÆÁ» Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Çå¿é» ×¹ä» ç¶ ì¿èé å¯º Û°âÅ ñËºçÅ
ÔË, Ãî», ÃæÅé Áå¶ ÕÅðÜ ÕÅðä å¯º òÆ Û°âÅ ñËºçÅ ÔË, ÜÆòé çÅ ÃÅðÅ ÃÅð ÁÇ×ÁÅå å¯º
158
Ç×ÁÅå åÕ, Ç×ÁÅå å¯º ÁÇ×ÁÅå åÕ, ÜÆòé å¯º î½å åÕ î½å å¯º À°êð¿å åÕ À°Ã ç¶ Á¼×¶
ÃÅðÅ êÌ×à Ô¯ Ü»çÅ ÔË, Õ¯ÂÆ ÇÕÃ¶ ÇÕÃî çÅ ðÔ¼Ã éÔÄ ðÇÔ¿çÅ, À°Ô Ãðì Ç×ÁÅåÅ Ô¯ Ü»çÅ
ÔË, êð ÃÅð¶ Áé°íò» å¯º ÃÅð¶ ìçñÅò» å¯º À°êð Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÇÂÔ ÇìñÕ°ñ À°Ô ÔÆ ÃÇæåÆ ÔË ÇÜò¶º Õ¯ÂÆ êÅäÆ çÅ åñÅì êÈðÅ íÇðÁÅ Ô¯ä å¯º ìÅÁç
À°Ã ÇòÚ¯º êÅäÆ ìÅÔð ÇéÕñ ÇðÔÅ Ô¯ò¶, êð åñÅì çÆ ÁÅêäÆ ÇÂÕ ÔÃåÆ å» ðÇÔ¿çÆ ÔË,
êÅäÆ åñÅì ÇòÚ ÔË, åñÅì ç¶ ìÅÔð ÔË ÃÅð¶ ÇÕå¶ êÅäÆ ÔË êð åñÅì ÔËÍ ÇÂÃ¶ åð·» ï¯×Æ
ÃæÅÂÆ Ç×ÁÅé éÅñ íðêÈð ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ Ç×ÁÅé ñìÅ ñì íÇðÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô ÃçÅ ÁÅêäÆ
Ô¯ºç å¯º ÜÅä±¿ Ô¹¿çÅ ÔË êð À°Ô ÃÈÖôî Çéðîñ Ô¯ºç òÆ ðÖçÅ ÔË, êð À°Ã å¯º À°Ã çÅ íÅò
Õ¶òñ çÈÃÇðÁ» çÆ Ã¶òÅ ÕðéÅ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ÁÅêÅ ÇÜåÅÀ°äÅ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ ï¯×Æ å» Áé§å ÇòÚ
òÃçÅ ÔË, Áí¶ç ÔË, À°Ô êÈðÆ åð·» éÅñ ô»å ÔË, ÜÆòé ô»å ÔË, òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ Úðé» ÇòÚ
ô»å ÔË, Á³çð¯º ô»å ÔË, ìÅÔð çÆ ôîôÅé íÈîÆ çÆ Ú¹¼ê éÔÄ ÔË À°æ¶ ôîôÅé íÈîÆ òÅñÅ
ÇÂÕ¼ñÅêé éÔÄ ÔË, ÇÂÔ ô»åÆ À°Ã ù éÔÄ ÁÅÀ°ºçÆ ÇÜÔóÅ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ù àÅñ Ü»çÅ ÔË
Áå¶ ÇÂÔ ÃîÞçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ À°Ã ç¶ òÃ çÅ éÔÄ ÔË, ÇÂÔ ô»åÆ å» Õ¶òñ À°Ã ù ÔÆ êzÅêå
Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜÔóÅ À°Ã Õ¿ã¶ å¶ Öó·Å Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÜÃ Õ¿ã¶ çÅ Ü¯ó À°Ã ìÌÔî éÅñ Ü¹óçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯
ÇÜÔÅ ï¯×Æ è¿é ÃîÇÞÁÅ Ü»çÅ ÔË, ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
CC. ÁðÜé ì¯ñ¶ - Ô¶ îè¹ÃÈçé! ÇÚ¼å çÆ ÃîÅÇÚååÅ ÇÜÔóÆ å°ÃÄ ç¼ÃÆ ÔË À°Ô îËº éÔÄ
ç¶Ö ÃÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ î¶ðÅ îé Ú¿Úñ ÔË, ÁÃÇæð ÔËÍ
CD. îé ÃÚî¹¼Ú Ú¿Úñ ÔË, ÇòÁÅÕ°ñ ÔË, ì¶ÚËé ÔË, ôÕåÆôÅñÆ ÔË, ÇÂÃ ù ÕÅìÈ ÕðéÅ
À°é» ÔÆ Á½ÖÅ ÔË ÇÜ¿éÅ ÔòÅ ù ÕÅìÈ ÕðéÅÍ
CE. ÃÌÆ í×òÅé ìÚé Õðç¶ Ôé -
ì¶ô¼Õ îé ìÔ¹å Ú¿Úñ ÔË Áå¶ ÇÂÃ ù ð¯ÕäÅ î¯óéÅ ìóÅ ÔÆ Á½ÖÅ ÔË êð Ô¶ Õ°¿åÆ
ê¹åð! ÇÂÃ îé ù ìËðÅ× Áå¶ ÁÇíÁÅÃ éÅñ ð¯ÇÕÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
CF. ÇÜÃ ù ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ ÕÅìÈ éÔÄ, À°Ã ñÂÆ ï¯× Á½ÖÅ ÔËÍ î¶ðÅ ÇÂÔ ÇòÚÅð ÔË
ÇÜÃ ù ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ ÕÅìÈ ÔË, À°Ô ï¯× Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
ÁðÜé ÃÌÆ Ç´ôé ÜÆ çÆ ÇÃ¼ÇÖÁÅ ù ÇÃð î¼æ¶ å¶ ðÖçÅ ÔË êð ÔËðÅé ÔË ÇÕ ÕÆ Ã¼ÚÆ
î¹ÚÆ ÇÂÃ åð·» Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, ÃÅð¶ ÔÆ ÃÅèÕ ÇÂÃ åð·» îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ôé? ÁðÜé îÇÔÃÈÃ Õðç¶
Ôé, ÕÆ À°Ô ÇÂÔ Ã¹ÇÚååÅ êÌÅêå Õð ÃÕ¶×Å? À°Ô ÜÅäçÅ ÔË À°Ã çÅ îé ÇÕ¿éÅ Ú¿Úñ ÔË,
ÇÕ¿éÅ ãÆá ÔË, ÇÕ¿éÅ Á½ÖÅ ÔË À°Ã ù ÕÅìÈ ÕðéÅ, ÃÅð¶ ò¶ç» ÇòÚ, ÃÅôåð», À°êÇéôç» ÇòÚ
îé ù Ãí å¯º ò¼âÅ ÃÅèé òÆ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, Ã¹Ú¶å îé êÈð¶ îé çÅ ÇÂÕ ìóÅ ÔÆ Û¯àÅ
ÇÜÔÅ íÅ× Ô¹¿çÅ ÔË, ÁÜ¯ÕÆ ÇòÇçÁÅ Õ¶òñ ÇÂÃ Ú¶åé îé çÅ ÔÆ ÇòÕÅÃ ÕðçÆ ÔË, Ü¯ Õ¶òñ
ÃÅâÆ ÜÅ×çÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ ÔÆ Õ¿î ÕðçÅ ÔËÍ ìÅÕÆ çÅ îé ÁÇ×ÁÅå ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÂÃ
ÁÇ×ÁÅå îé ù ÁÚ¶å îé ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÁÚ¶å ç¶ ÕÅðÜ ù ÃîÞäÅ ÕÅëÆ Á½ÖÅ ÔË, À°Ã ù
ÕÅìÈ ÕðéÅ ÃÅèÕ òÅÃå¶ Ô¯ð òÆ Á½ÖÅ ÔËÍ Üç¯º ï¯×Æ îé ù ÕÅìÈ Õðé çÆ ×¼ñ Õðç¶ Ôé
À°é·» çÅ íÅò Ãî¹¼Ú¶ îé å¯º Ô¹¿çÅ ÔË, Õ¶òñ Ú¶åé îé å¯º éÔÄ Ô¹¿çÅÍ ÁðÜé ÕÇÔ¿ç¶ Ôé îé
ù ÕÅìÈ ÕðéÅ ÁËéÅ ÔÆ Á½ÖÅ ÔË ÇÜ¿éÅ ÔòÅ ù ÕÅìÈ ÕðéÅ, ÇÜÃ åð·» ÔòÅ ù ÕÅìÈ ÕðéÅ
ÁÃ¿íò ÔËÍ
ï¯× ÃÅèéÅ çÅ îé¯ðæ ÔË îé ù ÃîÇÞÁÅ ÜÅò¶ À°Ã çÆ Ç´ÁÅ ù ÕÅðÜ ù ÜÅÇäÁÅ
159
ÜÅò¶, À°Ã ç¶ Á³çð ç¶ ðÈê å¶ ìÅÔðÆ ðÈê ù êÈðÆ åð·» êðÇÖÁÅ ÜÅò¶ ë¶ð À°Ã À°å¶ ÕÅìÈ êÅÇÂÁÅ
ÜÅò¶Í ÁÅåî Ã¿Üî À°Ô ÃÇæåÆ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ Õ¯ÂÆ Ã¹ÁÅðæ éÔÄ Ô¹¿çÅ, Õ¯ÂÆ Ã¹ÁÅðæÆ ÇÂ¼ÛÅ
éÔÄ Ô¹¿çÆ Õ¯ÂÆ í¯× éÔÄ Ô¹¿ç¶, Ü¯ î¯Ô ù Üéî ç¶äÍ ÃÉË-Áé°ÃÅôé Ü» Ã¿Üî ÇñÁÅÀ°äÅ ìÔ¹å
ÕÇáé ÔË, ÁðÜé çÆ ÁÇéôÇÚååÅ ç¶Ö Õ¶ ÃÌÆ Ç´ôé À°åð Çç¿ç¶ Ôé, Ô¶ ÁðÜé! ÇéðÃ¿ç¶Ô
îé Ú¿Úñ ÔË ÇÂÃ ù ÕÅìÈ ÕðéÅ ìÔ¹å ÔÆ Á½ÖÅ ÔË êð Üç¯º ÃÅèÕ Ã¼Ú¶ îé éÅñ ïåé ÕðçÅ
ÔË, ÁÅêä¶ îé ù í¯×» å¯º ð¯ÕçÅ ÔË, î¯Ô å¯º ð¯ÕçÅ ÔË å» Á¿å Ãëñ Ô¯ ÔÆ Ü»çÅ ÔËÍ ìËðÅ×
îé ù ÕÅìÈ Õðé ñÂÆ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË ÇÂÃ ù ÃîÞ Õ¶ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
îé°¼Ö ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ìÔ¹å æ¯ó·Æ ç¶ð òÅÃå¶ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé, òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ ÇîñÅê ñÂÆ ÇÂÔ
ÇÂÕ ÕËºê çÆ í»åÆ ÔË, ÇÂæ¶ ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ éÅñ î¯Ô éÔÄ êÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅÍ ÃçÅ ÇÂÔ ïÅç ð¼Ö¯, ÇÕÃ¶
é¶ ÃçÅ ÇÂæ¶ ìËá¶ éÔÄ ðÇÔäÅÍ Ãí ÜÅäç¶ Ôé Ãí ù ìÅð-ìÅð ç¼ÇÃÁÅ òÆ Ü»çÅ ÔË, êð ë¶ð òÆ
ÁÃÄ í¯×» ÇòÚ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ô»Í îé í¯×» ç¶ òÃ ÔÆ ÇêÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ Üç¯º òÆ ÃÅâ¶ ÇòÚ¯º ÇÕÃ¶
çÅ Õ¯ÂÆ Úó·ÅÂÆ Õð Ü»çÅ ÔË ÁÃÄ À°çÅÃ Ô¯ Ü»ç¶ Ô», îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÅ ÔË Ãí é¶ îðéÅ ÔË, ÇÂÃ Ã¿ÃÅð
ÇòÚ Õ°Þ òÆ ÃæÅÂÆ éÔÄ, Õ°Þ òÆ ÃÇæð éÔÄ, Ôð ÚÆ÷ éÅôòÅé ÔË, î½å Ôð¶Õ ù Ú½Õ» Çç¿çÆ
ÔË, ìÅð-ìÅð ÇÂÔ çðÃÅÀ°ºçÆ ÔË î¯Ô Û¼â¯, Ã¿ÃÅð çÅ î¯Ô ç¹Ö» çÅ Øð ÔËÍ
ìËðÅ× À°Ô Ç×ÁÅé ÔË Ü¯ ìÅð-ìÅð ÃÅù ïÅç ÕðÅÀ°ºçÅ ÔËÍ î¯Ô ÇÕ¿éÅ ç¹ÖçÅÂÆ ÔË,
Üç¯º òÆ Õç¶ ÃÅù Ã¿ÃÅðÕ Ú¯à êÔ¹¿ÚçÆ ÔË À°Ô î¯Ô ç¶ ÕÅðé ÔÆ êÔ¹¿ÚçÆ ÔËÍ ÃÅù ÇÂÔ ïÅç
ÕðÅÀ°ä ñÂÆ ÔÆ ç¹¼Ö ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ÁÃÄ î¯Ô Û¼âÆÂ¶, ìËðÅ× Üç ÃÅù ÁÅêä¶ òñ ÇÖÚçÅ ÔË êð
ÃÅâ¶ Ã¿ÃÕÅð ÃÅâÆÁ» îÅóÆÁ» ÁÅçå», ÇÂÛÅò», ÃÅâ¶ í¯× î¹ó î¹ó Õ¶ ÃÅù ÁÅêä¶ òñ ÇÖÚç¶
Ôé, ÇÃÇòÁ» ÇòÚ Öó·¶ Öó·¶ ìóÆ æ¯ó·Æ ç¶ð ñÂÆ ìËðÅ× êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÜÃ ù ÁÃÄ ÇÃÇòÁ»
çÅ ìËðÅ× ÕÇÔ¿ç¶ Ô», À°æ¶ Ôð¶Õ Ã¿ÃÅð ç¶ ÇòéÅô Ô¯ä çÆ ×¼ñ ÕðçÅ ÔË ÇÂæ¶ ÇÕÃ¶ é¶ éÔÄ
ðÇÔäÅ, À°æ¶ Ôð¶Õ À°Ã ÇÂÕ éÅñ Ü¹óé çÆ ×¼ñ ÕðçÅ ÔË, êð ÇÂÕ òÅðÆ Üç¯º À°æ¯º òÅêÃ
ÁÅ Ü»ç¶ Ôé î¹ó Õ¶ ÁÅêä¶ Õ¿î» ÕÅð» ÇòÚ ñ× Ü»ç¶ Ôé ë¶ð À°Ã ÇÂÕ ÃÚÅÂÆ ù, À°Ã
òÅÇÔ×¹ðÈ ù í¹¼ñ Ü»ç¶ Ôé ë¶ð À°Ô ÔÆ ð¯÷ ç¶ Õ¿î ÕÅÜ, À°Ô ÔÆ Ã¿ÃÅðÕ í¯×, Üç¯º åÕ î¹ó
Õ¶ ë¶ð éÅ ÇÃÇòÁ» ÇòÚ ÜÅäÅ êò¶Í
ÔÅéÆ å¶ ñÅí ç¯ Áé°íò ÜÆòé ç¶, ÇÜÔó¶ Ôð Ãî¶º îé°¼Ö ç¶ ÃÅî·ä¶ ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ Üç¯º
Õ¯ÂÆ ñÅí Ô¹¿çÅ ÔË îé°¼Ö ë¹ÇñÁÅ éÔÄ ÃîÅÀ°ºçÅ, ÇÕ¿éÅ Ö¹ô Ô¹¿çÅ ÔË, èðåÆ å¶ êËð éÔÄ ÇàÕç¶
å¶ Üç¯º Õ°Þ ×¹ÁÅ ìËáçÅ ÔË å» À°é» ÔÆ À°çÅÃ, ç¹ÖÆÍ ÇÂÔ ÃîÞä çÆ Õ¯Çôô éÔÄ ÕðçÅ ÇÕ
Ü¯ Á¼Ü ÇîÇñÁÅ ÔË, À°Ô Ö¹Ã òÆ ÜÅäÅ ÔËÍ Üç¯º åÕ îé°¼Ö ù ÇÂÔ Ç×ÁÅé éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÕ ÔÅéÆ
ñÅí ÇÂÕ¯ ÇÃ¼Õ¶ ç¶ ç¯ êÅÃ¶ Ôé; Ü¶ Á¼Ü ÔÅéÆ ÔË å» Õ¼ñ ñÅí ÔË, ÇÂÔ ç¯é¯º Áé°íò éÅñ-
éÅñ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÜò¶º è¹¼ê å¶ Û»; îé°¼Ö ç¹ÖÆ ÔÆ ðÔ¶×Å, ÇÜÃ Ççé ÇÂÔ Ç×ÁÅé Ô¯ Ç×ÁÅ
ÇÕ î¯Ô ÃÅð¶ ç¹Ö» çÅ ÕÅðä ÔË, À°Ã Ççé ÔÆ À°Ô ÇÂÃ å¼å ù ÜÅä ÃÕ¶×ÅÍ ï¯×Æ ÇÂÃ ×¼ñ
ù ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ» À°Ã ù ÇÂÕ éÅ ÇÂÕ Ççé Ãí å¯º ÇêÁÅðÆ òÃå± òÆ
Û¼âäÆ êò¶×ÆÍ À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÇÂÔ ïÅç ðÖçÅ ÔË ÇÕ îðéÅ òÃåð ìçñä çÆ åð·» ÇÂÕ ÁÇå
ÁòôÕ ÇÕÌÁÅ ÔËÍ À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÁÅêäÆ Ú¶åéåÅ ù ÁÅåîÅ ÇòÚ ÇàÕÅÁ Õ¶ ðÖçÅ ÔË, ÇÂÃ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÃçÅ ÔÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¿å°ñé ðÖçÅ ÔËÍ
îé å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ä ñÂÆ ìËðÅ× ÁòôÕ ÔËÍ ÃÅèéÅ Õðç¶ Ô¯Â¶ Ô¯ð Ôð åð·» çÅ Ã¿Üî
ÁÅêä¶ À°å¶ ñ×ÅÀ°ºç¶ Ô¯Â¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ Ã¿íò Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÃÅèéÅ Õðé ç¶ ÁÅêä¶ åðÆÕ¶
ìäÅÀ°ä éÅñ Õ¿î Ã½ÖÅ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, ÃÅèéÅ Ã½ÖÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ îé, ÕæéÆ å¶ ÕðéÆ å¶
ÕÅìÈ êÅÀ°ä ñÂÆ ÁÅêä¶ ìäÅÂ¶ Ô¯Â¶ ÃÅèé, Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ÁËé¶ Ú¿×¶ éÅ ÃÅìå Ô¯äÍ Ã¿Üî ç¶
160
áÆÕ åðÆÕ¶ À°Ô ÔÆ Ôé ÇÜÔó¶ êÇÔñ» Áé°íò ÕÆå¶ ÜÅ Ú¹¼Õ¶ ÔéÍ À°Ô åðÆÕ¶ ï¯×ÆÁ» é¶ ÁÅê
Áé°íò ÕÆå¶ ÔéÍ
CG. Ô¶ Ç´ôé! ÇÜÔóÅ êÈð¶ ïåé éÔÄ ÕðçÅ, ÁÅêä¶ À°å¶ ÇéÁ³åðä éÔÄ ðÖçÅ, ÇÜÃ
çÅ îé ï¯× ÇòÚ éÔÄ ÇàÕçÅ êð À°Ô ôðèÅ ðÖçÅ ÔË, À°Ô ï¯× ÇÃ¼èÆ å» éÔÄ êÌÅêå ÕðçÅ
êð ÇÕÃ ×åÆ ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÔ ç¼Ãä çÆ Ç´êÅ Õð¯Í
CH. ç¯Ô» ù ×¹ÁÅ Õ¶ (Õðî ï¯× Áå¶ ÇèÁÅé ï¯×) ÇéÁÅÃð¶ Ô¯ Õ¶ ìÌÔî ç¶ ðÃå¶ ù
éÅ ÜÅäç¶ Ô¯Â¶, ÕÆ À°Ô ëà¶ Ô¯Â¶ ì¼çñ çÆ åð·» éôà Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
CI. Ô¶ Ç´ôé! î¶ð¶ ÇÂÃ Ã¿ç¶Ô ù çÈð Õð¯, ÁÅê å¯º Çìé» î¶ðÅ ÇÂÔ Ã¿ç¶Ô Õ¯ÂÆ éÔÄ
çÈð Õð ÃÕçÅÍ
ÇÂé·» Çå¿é» Ãñ¯Õ» ÇòÚ ÁðÜé À°Ô ÔÆ êÌôé ê¹ÛçÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÁÜ ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆ
ê¹Ûç¶ ÔéÍ ìÔ¹å òÅðÆ ÃÅèÕ ìÔ¹å ÔÆ Ã¼ÚÅ Ô¯ Õ¶ Üåé ÕðçÅ ÔË, ôðèÅ òÆ ðÖçÅ ÔË, íð¯ÃÅ
òÆ ÔË, ÇÜÃ îÅð× å¶ Úñ ÇðÔÅ ÔË À°Ã îÅð× å¶ òÆ íð¯ÃÅ ÔË, êð ë¶ð òÆ À°Ã ù Õ¯ÂÆ ìÔ¹å
ÃëñåÅ êÌÅêå éÔÄ Ô¹¿çÆ, À°Ô ÇÂÕ Ü×·Å ÁàÇÕÁÅ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔËÍ À°Ã ù ñ×çÅ ÔË ÇÕ
Ô¹ä À°Ô Á¼×¶ éÔÄ Úñ ÇðÔÅ, À°Ô ð¹Õ Ç×ÁÅ ÔË, À°Ô ÁÅêä¶ ×¯ñ å¶ éÔÄ êÔ¹¿Ú ÃÕ¶×ÅÍ ÇÂÔ
ô¿Õ¶ Ôé Ü¯ ÁðÜé Ç´ôé ÜÆ ù ì¶éåÆ Õðç¶ Ôé À°Ô éÇòðå ÕðéÍ À°Ô ÜÅäéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË
ÇÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¯Õ» çÅ ÕÆ Á³å Ô¹¿çÅ ÔË? ÕÆ À°é·» ñÂÆ Õ¯ÂÆ çÈÃðÅ îÅð× ÔË? ìÔ¹å òÅðÆ
ÃÅèÕ ç¶ êÈðÅ ÷¯ð ñÅÀ°ä å¯º ìÅÁç òÆ ÃÅèÕ À°Ô åð¼ÕÆ éÔÄ ÕðçÅ ÇÜÃ çÆ À°Ã ù ÁÅÃ
Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÂÃ éÅñ À°Ã ç¶ îé ÇòÚ íðî êË Ü»ç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù íàÕçÅ ÃîÞä
ñ× êËºçÅ ÔËÍ ÕÂÆ òÅðÆ å» À°Ô ÇÂÔ ÃîÞä ñ× êËºçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÇèÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñä
ç¶ ÕÅìñ ÔÆ éÔÄ Áå¶ éÅ ÔÆ À°Ô ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔä ç¶ ÕÅìñ ÔËÍ
ÒÁÅåî îÅð×Ó å¶ Áé§å ç¶ îÅð× å¶ îé°¼Ö ÇÂÕ î¹ÃÅÇëð çÆ í»åÆ ÔËÍ ÇÕÃ¶ òÆ Ã¼Ú¶
î¹ÃÅÇëð ù ÁÅêäÅ Ãëð êÈðÅ Õðé å¯º ÇÕÀ°º ÇÂéÕÅð ÕÆåÅ ÜÅò¶, ÇÕÀ°º À°ÃçÆ ÃÚÅÂÆ, Ã¯ÞÆ,
Ã¹ÇÔðçåÅ ç¶ Ô¹¿ÇçÁ» À°Ô åð¼ÕÆ éÅ Õð ÃÕ¶? ÇÕÀ°º À°Ã çÅ îÅð× ÇÂÕÅ ÇÂÕ ì¿ç Ô¯ Ü»çÅ
ÔË? ÇÕÀ°º Á½Õó» ÁÅÀ°ºçÆÁ» Ôé? ÇÕÀ°º À°Ô ÇòÚÕÅð ñàÕ Ü»çÅ ÔË? ÇÂÔ ô¿Õ¶ Õ¶òñ ÁðÜé
ç¶ ÔÆ éÔÄ, ÇÂÔ ÃÅð¶ ÃÅèÕ» ç¶ ÔéÍ
D@. ÃÌÆ í×òÅé ìÚé Õðç¶ Ôé -
À°Ã ê¹ðÖ çÅ éÅ å» ñ¯Õ ÇòÚ Áå¶ éÅ ÔÆ êðñ¯Õ ÇòÚ éÅô Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ Ô¶
ÇêÁÅð¶! ô¹í Õðî Õðé òÅñÅ Õç¶ òÆ ç¹ð×åÆ êÌÅêå éÔÄ ÕðçÅÍ
DA. ï¯× Çízôà îé°¼Ö À°Ã ñ¯Õ ÇòÚ ÜÅ Õ¶ ìÔ¹å Ãî¶º åÕ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÜæ¶ ô¹í Õðî
Õðé òÅñ¶ ñ¯Õ ðÇÔ¿ç¶ Ôé Áå¶ ë¶ð À°Ô Á¼Û¶ ê¹ðÖ» ç¶ Øð Üéî ñËºç¶ ÔéÍ
DB. íÅò À°Ô ï¯×ÆÁ» ç¶ Øð Üéî ñËºç¶ Ôé, À°é·» çÆ Õ°ñ ÇòÚ Üéî ñËºç¶ Ôé Áå¶
ÁËÃÅ Üéî ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ìóÅ ç¹ðñ¼í ÔËÍ
DC. ÇêÛñ¶ Üéî ç¶ Ã¿ÃÕÅð» ç¶ òÃ Ô¯ÇÂÁÅ À°Ô ë¶ð ï¯× ÇÃ¼èÆ ñÂÆ ïåé ÕðçÅ ÔË å¶
À°ÃçÆ ÇêÛñ¶ Üéî çÆ ì¹¼èÆ ë¶ð êÌ×à Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ
DD. ÇêÛñ¶ Üéî ç¶ Ã¿ÃÕÅð» ç¶ ÕÅðé, ÁÇíÁÅÃ ç¶ ÕÅðé À°Ô ì¶òÃ Ô¯ÇÂÁÅ ï¯× òñ
161
ÇÖÇÚÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ï¯× çÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ôìç ìÌÔî (ò¶çÕ ÕðîÕ»â) å¯º êð·¶ ÚÇñÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
DE. Ççzó·åÅ éÅñ ÃÅèéÅ ÕðçÅ, ïåé ÕðçÅ À°Ô êÅê» å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ ñËºçÅ ÔË
Áå¶ Áé¶Õ» Üéî» çÆ ÇÃ¼èÆ êÌÅêå ÕÆåÆ ÕÅðé À°Ô êðî×åÆ ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÁðÜé ç¶ ô¿Õ¶ éÇòðå Õðç¶ Ô¯Â¶ Ç´ôé ÜÆ ìÚé Õðç¶ Ôé ÇÕ Ú¿×¶ Õðî Õç¶ ì¶Áðæ
éÔÄ Ü»ç¶, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ Õ¯ÂÆ òÆ ì¹ÇðÁÅÂÆ éÔÄ ÇÜÔóÆ ÃÅèÕ ù ÃÅèéÅ Õðé ç¶ ïåé» å¯º
ð¯Õ ÃÕ¶Í ÁðÜé Ã¯ÚçÅ ÔË, ï¯× Çízôà Ô¯Â¶ ñÂÆ Õ¯ÂÆ òÆ ÃæÅé éÔÄ ÔË - éÅ ñ¯Õ ÇòÚ éÅ
êÌñ¯Õ ÇòÚ; ÇÂÔ Ã¼Ú éÔÄ ÔËÍ ìÔ¹å æ¯ó·¶ Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ï¯× çÆ À°åî êçòÆ êÌÅêå Õðç¶
Ôé, ìÅÕÆ ÇÜÔó¶ ÃëñåÅ êÌÅêå éÔÄ Õð ÃÕç¶ À°Ô Üéî ñËºç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ïåé ÜÅðÆ ðÖç¶
Ôé, ÁÅåî îÅð× å¶ Úñç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé; ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» Õ°ñ» ÇòÚ Üéî ñËºç¶ Ôé ÇÜæ¶ À°Ô
ÁÅêä¶ ïåé ÜÅðÆ ð¼Ö ÃÕä, ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ÇÜò¶º ÇÕ å°ÃÄ ÁÅêäÅ Õ¿î Á¼Ü êÈðÅ éÅ
Õð ÃÕ¯, ìÔ¹å ÷ðÈðÆ Õ¿î ÔË å°ÃÄ Õñ· ÷ðÈð êÈðÅ Õð¯º×¶, Õðé çÆ Õ¯Çôô Õð¯º×¶Í ÇÂÃ åð·» ÔÆ
ÇÜÔó¶ Ã¿ÃÕÅð êËçÅ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé À°Ô ÁÚ¶å îé ÇòÚ Úñ¶ Ü»ç¶ Ôé, À°é·» Ã¿ÃÕÅð» Áé°ÃÅð
ÔÆ Á×ñÅ Üéî ÇîñçÅ ÔË, ÁÅåîÅ ù À°é·» Ã¿ÃÕÅð» Áé°ÃÅð ÔÆ òÃåð êÅÀ°ä¶ êËºç¶ ÔéÍ
ÇÂÃ åð·» Üç¯º å°ÃÄ Üéî ñËºç¶ Ô¯, å°ÃÄ ô¹ðÈ å¯º éÔÄ ô¹ðÈ Õðç¶, å¹ÃÄ À°æ¯º ô¹ðÈ Õðç¶ Ô¯ ÇÜæ¶
å°ÃÄ ÇêÛñ¶ Üéî ÇòÚ Û¼â Õ¶ ÁÅÂ¶ Ô¯, ÁÅåî ÃÅèéÅ òð×Å Á½ÖÅ Õ¿î ÇÂÕ Üéî ÇòÚ êÈðÅ
Ô¯äÅ ÁÃ¿íò ÔËÍ
Üéî ñËä çÆ Ç´ÁÅ éÅ å» ÇÂÕ çî Ô¹¿çÆ ÔË, éÅ ÔÆ Çìé» ÇÕÃ¶ ï¯ÜéÅ ç¶ Ô¹¿çÆ ÔË,
éÅ ÔÆ Üéî ÇÂÕ ØàéÅ Ô¹¿çÆ ÔË, Üéî å¯º ÔÆ ÃÅâÆÁ» êÌ¶ðéÅò» ÇòÚ ëðÕ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÛÅò»
ò¼Ö-ò¼Ö Ô¹¿çÆÁ» Ôé, ÃîðæÅ òÖ òÖ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ê¼ÛîÆ Çëñ½Ãëð ÔÅñ¶ òÆ ÇÂÔ ÃîÞä å¯º ÁÃîðæ
Ôé ÇÕ ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ÇÂÃ åð·» ÇÕÀ°º ÔË, ÇÕÀ°º Ôð¶Õ îé°¼Ö çÆÁ» îé¯ÇìðåÆÁ», Ã¹íÅÁ, ÇÂÛÅò»
Ãí Õ°Þ ò¼Ö-ò¼Ö Ô¹¿çÅ ÔË? À°Ô ÇÂÃ ×¼ñ å¶ òÆ ÔËðÅé Ôé ÇÕ ÁÃÄ Õ°Þ ÇÂÕ ×¹ä Áò×¹ä ñË
Õ¶ ÇÕÀ°º Ü¿îç¶ Ô»? ìÔ¹å ÃÅð¶ ê¼ÛîÆ Çëñ½Ãëð òÆ ê¹éð Üéî ÇòÚ ÇòôòÅô ðÖç¶ Ôé, êð
ê¼ÛîÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ÇÂÃ ù éÔÄ î³éç¶ ÇÕ ê¹éð Üéî ÔËÍ îé¯ÇòÇ×ÁÅé å» ÁÅêäÅ Ãî»
ÇÂÃ ×¼ñ ÇòÚ ñ×Å ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÃÅâ¶ ×¹ä Áò×¹ä ÇÃ¼Öä éÅñ êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ôé Ü» ÁÃÄ ñË
Õ¶ êËçÅ Ô¿¹ç¶ Ô», ÇÂÃ ×¼ñ çÅ À°åð À°Ô ì¹¼èÆ ç¶ ê¼èð å¶ ñ¼íäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé; ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô»
Áé¶Õ» ÔÆ ê¹éð Üéî éÅñ Ãì¿Çèå Õ³î êÈðì å¶ ê¼Ûî ÇòÚ ÃÅâ¶ ÃÅî·ä¶ ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶
ÁÇèÁÅåîÕ îÅð× å¶ Úñç¶ Ôé, Úñç¶ ðÔ¶ Ôé À°é·» çÆÁ» ïÅç» òÆ ÁÃÆî Ôé Áå¶ À°Ô
ìóÆ ÃÇÔÜ éÅñ ÁÅêäÆÁ» ïÅç» ù åÅ÷Å Õð ÃÕç¶ ÔéÍ Ú¶åéåÅ ç¶ Ôð ê¼èð ù éðÆÖä
å¯º Çìé» ÇÂÔ ÇÕò¶º ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ ÁÃÄ êÇÔñ» éÔÄ ÃÆ, êð Ô¹ä Ô» ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÃÄ
Ô¹ä Ô», ÇÂÔ Ãí å¯º ò¼âÅ ÃìÈå ÔË ÇÕ ÁÃÄ êÇÔñ» òÆ ÃÆÍ
ÇÕÌôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ ÇÜÔóÅ ï¯×Æ ÁÅêäÅ ÕÅðÜ êÈðÅ éÅ Õð ÃÇÕÁÅ
Ô¯ò¶ À°Ô ÇòÚ ÇòÚÅñ¶ ÔÆ éÔÄ ðÇÔ Ü»çÅÍ ÇÂÃ ç¶ À°ñà À°Ô ç¹ìÅðÅ Üéî ñËºçÅ ÔË å¶ ÁÅêäÅ
ÕÅðÜ êÈðÅ ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ êÇðòÅð ÇòÚ Üéî ñËºçÅ ÔË ÇÜÔóÅ À°Ã ù ÃÅðÆÁ» Ã¹ÇòèÅ
ç¶ ÃÕ¶, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ òÅåÅòðä ç¶ ÃÕ¶ ÇÜÃ éÅñ À°Ã çÅ ÕÅðÜ Ã½ÖÅ Ô¯ ÜÅò¶Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ
ÃÅèÕ ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË ÇÕ Õ¯ÂÆ ôÕåÆ À°Ã çÅ îÅð× çðôé Õð ðÔÆ ÔË, òÅÃåò ÇòÚ
ÇÂÔ À°Ã çÆ ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ, ìñòÅé ÇÂ¼ÛÅ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜÔóÆ À°Ã ù êÌ¶ðå ÕðçÆ ÔË å¶ À°Ã ù
ÇÂÃ îÅð× å¶ î¹ó î¹ó Õ¶ ÇñÁÅÀ°ºçÆ ÔËÍ ÃÅèÕ ù ÁÅê ÇÂÔ éÔÄ êåÅ Ô¹¿çÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã çÅ
Ú½Ç×ðçÅ À°Ã çÅ ÁÅñÅ ç¹ÁÅñÅ Ô¯ð Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ã çÅ ÇçîÅ× òÆ ëðÕ ðÖçÅ ÔËÍ ÁÅåî îÅð×
å¶, Ü¶ å°ÃÄ Ãðñ Ô¯ò¯, Ã¹ÇÔðç Ô¯ò¯, ôðèÅòÅé Ô¯ò¯, êð å°ÔÅâ¶ Õ¯ñ áÆÕ îÅð× éÅ Ô¯ò¶, áÆÕ
162
ñ¯óÆºçÅ òÅåÅòðä éÅ Ô¯ò¶, å°ÃÄ åð¼ÕÆ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í áÆÕ åðÆÕ¶ å¯º íÅò ÔË Áð¯× ÃðÆð,
áÆÕ ÃÅë Ã¹æðÅ òÅåÅòðä, Áð¯× îé, Ççzó·åÅ, ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ, ÃÉËîÅé, ìËðÅ×Í Ü¶ ÇÂé·» ÇòÚ¯º
ÇÂÕ òÆ ×¹ä éÅ Ô¯ò¶, åð¼ÕÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆ êð Üç¯º òÅåÅòðä áÆÕ Ô¯ò¶ À°Ô ÃÔÅÇÂÕ ìä
ÃÕçÅ ÔËÍ Ü¶ À°åñ¶ ÃÅð¶ ×¹ä Ô¯ä å» À°Ô Ô¯ð ê¼Õ¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé å¶ Á½Õó» ÁÅêä¶ ÁÅê ÔÆ
Öåî Ô¯ä ñ× êËºçÆÁ» Ôé, À°é·» çÅ ÃîÅèÅé Ã½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ Ô½ñÆ Ô½ñÆ å°ÃÄ Ã¿êÈðé Ô¯
Ü»ç¶ Ô¯Í
ÕÂÆ òÅðÆ ÖÅÃ ÇÕÃî ç¶ ÃÅèÕ ÁÅêä¶ ×¹ä ÃîðæÅ Áå¶ Çòô¶ôåÅò» å¯º ÁäÜÅä
ðÇÔ Ü»ç¶ Ôé å¶ ë¶ð ìÔ¹å òÅðÆ Õ¯ÂÆ ÃçîÅ, ÇÕÃ¶ Ã¿å îÔÅåîÅ éÅñ ×¼ñìÅå Ü» ÇÕÃ¶ æ»
å¶ ÜÅ Õ¶ À°é·» ù ÁÅêä¶ ÁåÆå çÆ ïÅç ÁÅ Ü»çÆ ÔË Áå¶ À°Ô ÁÅêä¶ ÇòÁÕåÆåÉ ç¶ À°Ã
ê¼èð ù ÜÅä ñËºç¶ Ôé ÇÜÔóÅ Ô¹ä åÕ «ÇÕÁÅ ÇêÁÅ ÃÆÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ ÃÅèÕ ÇÂÔ ÜÅéäÅ ÚÅÔ¿¹ç¶ Ôé ÇÕ ÁÅåî îÅð× çÅ îÅð× ÁÅåî ÃÅèéÅ
çÅ îÅð× ÇÕ¿é¶ Üéî» ÇòÚ êÈðÅ Ô¯ò¶×Å, ÇÂÃ ×¼ñ çÅ ëËÃñÅ ÃÅèÕ ÁÅê ÔÆ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÔ
ëËÃñÅ ×¹ðÈ Ü» çÈð ÇçzôàÆ éÅñ éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ ÇÂÕ îé
ÇÂÕ ÇÚ¼å Ô¯ Õ¶ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ Õ¶ ÁÅêä¶ îÅð× À°å¶ å°ð êò¶ å» À°Ô ÁÅêä¶ îé¯ðæ å¶, ÁÅêäÆ
î³÷ñ À°å¶ ÇÂÃ Üéî ÇòÚ ÔÆ êÔ¹¿Ú ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÜé·» çÅ çÆòÅ å¶ñ éÅñ íÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË
À°Ã ÇòÚ ì¼åÆ ìäÆ êÂÆ ÔË, ÇåÁÅð ÔË, Õ¶òñ Ü¯å ç¶ ñ×ä çÆ ÔÆ ç¶ð ÔË, À°Ô À°âÆÕ ÇòÚ
ÔéÍ ÇÂÔ Ã¼Ú ÔË Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇåÁÅð Ô¯ò¶ ×¹ðÈ êÌ×à Ô¯ ÔÆ Ü»ç¶ ÔéÍ çÆò¶ ÇòÚ Ü¯å Ü×ä
çÅ Õ¿î ç¯é» À°å¶ ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ ÔÆ ÔË- ×¹ðÈ À°å¶ Áå¶ ÃÅèÕ À°å¶Í ÜÇ×ÁÅÃÈ çÅ çÆòÅ å» ×¹ðÈ
ÔÆ Ü×ÅÀ°ºçÅ ÔË, êð ÇÂÔ éÔÄ í¹ñäÅ ÚÅÔÆçÅ, À°Ô Ü¯å ×¹ðÈ çÆ ÁÅêäÆ Ü¯å éÔÄ, ×¹ðÈç¶ò
ù òÆ À°Ô Ü¯å ÁÅêä¶ ×¹ðÈ å¯º ÇÂÃ¶ åð·» ÔÆ ÇîñÆ ÃÆ, ÇÂÔ ðÈÔÅéÆ Çéïî ÔéÍ
DF. ï¯×Æ åêÃòÆ å¯º À°åî ÔË, Ç×ÁÅéÆ å¯º À°åî ÔË, Õðî Õ»â Õðé òÅñ¶ å¯º òÆ
ï¯×Æ À°åî ÔË, ÇÂÃ¶ ñÂÆ Ô¶ ÁðÜé! å±¿ ï¯×Æ ìä, ï¯×Æ Ô¯ Õ¶ À°åî ìäÍ
DG. ï¯×ÆÁ» ÇòÚ¯º òÆ À°Ô ÔÆ ÃÌ¶ôà ÔË ÇÜÔóÅ ÁÅêäÅ îé î¶ð¶ éÅñ Ü¯óçÅ ÔË, î¶ðÅ
íÜé ÕðçÅ ÔË, î¶ð¶ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô À°åî ÔËÍ
ÃËºåÆ Ãñ¯Õ, Ã¿åÅñÆ ôñ¯Õ çÅ À°åð ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ÁðÜé çÈÃð¶ îÅð× ìÅð¶ ê¹Ûç¶ Ôé,
Ü¶ ï¯× ÇòÚ Ã¿êÈðéåÅ éÅ êÌÅêå ÕÆåÆ Ô¯ò¶ ë¶ð ÇÕÔóÅ îÅð× áÆÕ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ ÇÂÕ éÅê ç¶
Õ¼êó¶ ÃÅÇðÁ» ù êÈð¶ éÔÄ ÁÅ ÃÕç¶ ÇÂÃ¶ åð·» ÔÆ ÇÂÕ îÅð× ÃÅÇðÁ» ñÂÆ áÆÕ éÔÄ Ô¯
ÃÕçÅÍ îÅð× ò¼Ö-ò¼Ö Ôé, ÇéôÅéÅ ÇÂÕ ÔË, î³÷ñ ÇÂÕ ÔË, ï¯× çÅ îÅð× ÃÅèéÅ ç¶ ÁÇíÁÅÃ
éÅñ¯º À°åî ÔË, ÃÅèéÅ Õ¶òñ îé çÆ ô¹èÆ ñÂÆ ÔÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË, ÃÅèéÅ Õ¶òñ ÁÅêÅ ÃÅèä
ñÂÆ îé Áå¶ ÃðÆð ù Ã¯èä ñÂÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÃÅèéÅ ò¼Ö-ò¼Ö åðÆÕ¶ éÅñ ÕÆåÆ Ü»çÆ
ÔË, ÁÇ×ÁÅéÆ ìÔ¹å Õ¼àó åðÆÕ¶ éÅñ Õðç¶ Ôé, Ç×ÁÅéÆ Õ¶òñ îé, ÇÂ¿çzÆ çÆ ô¹èÆ ñÂÆ
Õðç¶ ÔéÍ ï¯×Æ òÆ ÃÅèéÅ Õðç¶ Ôé êð À°Ô Ô¯ð â±¿Ø¶ å¶ À°Ú¶ ÁÇíÁÅÃ Õðç¶ Ôé, îé å¶
ÕÅìÈ êÅÀ°ä ñÂÆ Áå¶ îé ù ô¹è Õðé ñÂÆ ÇÂÔ ÁÇíÁÅÃ Õðç¶ ÔéÍ ï¯×Æ ë¶ð ÃÅðÆÁ»
ôÕåÆÁ» Ã¿êÈðéåÅ ÇòÚ ñÅ Çç¿çÅ ÔË À°Ã çÅ ÇéôÅéÅ ÃîÅèÆ åÕ êÔ¹¿ÚäÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ï¯×ÆÁ» çÆ ÇÂÕ Ô¯ð ôÅÖÅ òÆ ÔË ÇÜé·» ç¶ îé êÈðÆ åð·» ôðèÅ ÇòÚ Ôé, ÇÜé·» ù
êÈðÅ íð¯ÃÅ ÔË Ü¯ êÈðÆ åð·» òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ôðé ÇòÚ Ôé À°Ô òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ ÖÅÃ êÌ¶îÆ Ôé, Ã¶òÕ
ÔéÍ Â¶é» ÔÆ éÔÄ, À°Ô òÅÇÔ×¹ðÈ éÅñ Áí¶ç ÔéÍ Ç´ôé ÜÆ ò¼Ö-ò¼Ö ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» çÆ å°ñéÅ
Õðç¶ Ôé Áå¶ ÁðÜé ù ÃîÞÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÇÕò¶º Áà¼ñ íð¯ÃÅ ÇÂÕ ÁËÃÆ ôÕåÆ ÔË ÇÜÔóÆ
163
À°Ã ù À°Ú¶ðÆÁ» å¶ â±¿ØÆÁ» À°âÅðÆÁ» å¶ êÔ¹¿ÚÅ Çç¿çÆ ÔËÍ ÇÜÃ îÅð× å¶ å°ÃÄ Ãí Õ°Þ ÇêÁÅð
éÅñ í¶ºà Õð Çç¿ç¶ Ô¯, Ãí Õ°Þ Áðêä Õð Çç¿ç¶ Ô¯, Õ¯ÂÆ ÇÕ¿å± êð¿å± éÔÄ Õðç¶, À°Ã îÅð×
å¶ Ú¼ñä ñÂÆ ì¶Á³å ôÕåÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË - ÁÅêä¶ Á³çð çÆ ôÕåÆÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÔÆ À°Ã îÅð×
å¶ íð¯ÃÅ òè¶ð¶ ÷ðÈðÆ ÔËÍ ÃÅèéÅ éÅñ¯º òÆ À°ÚÅ ÔË íð¯ÃÅÍ ÇÂæ¶ êÇÔñÆ òÅðÆ Ç´ôé ÜÆ ôðèÅ
çÆ ×¼ñ Õðç¶ ÔéÍ ôðèÅ çÅ îÅð×, Õ¶òñ íÅòéÅ çÅ îÅð× ÔÆ éÔÄ ÇÜÃ éÅñ ñ¯ÕÆ éÚç¶
×ÅÀ°ºç¶ Ôé, Áé¿ç ÇòÚ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé Ü» ë¶ð ð¯ºç¶ Ôé; ÇÂÔ À°Ô îÅð× ÔË ÇÜæ¶ å°ÃÄ Áðêä,
Ô¯ð Áðêä, Ô¯ð Ãîðêä Õðç¶ Ô¯ À°ç¯º åÕ ÇÕ å°ÃÄ ÁÅêäÅ ÁÅê Ãîðêä Õð Çç¿ç¶ Ô¯Í
êÌîÅåîÅ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÒÒÁÅêäÅ í»âÅ ÖÅñÆ Õð¯ å» Ü¯ îËº À°Ã ù íð ÃÕ»ÍÓÓ ÖÅñÆ Õðé ñÂÆ
å°ÔÅù ÃÅ×ð çÆ åð·» Ô¯äÅ êò¶×Å ÃÅ×ð å¯º íÅë ìäçÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË ë¶ð òÆ ÃÅ×ð íÇðÁÅ ÔÆ
ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ü¯ Áðêä Õð¯º×¶ À°Ô ÔÆ òÅêÃ Çîñ¶×Å, ç¶ Õ¶ ÔÆ å°ÃÄ Ã¿êÈðé îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯,
ÇêÁÅð Õ¶òñ ç¶äÅ ÔÆ ÔË Áå¶ ç¶äÅ ÔÆ Ã¿êÈðéåÅ ÔËÍ
ÇÂæ¶ Û¶ò¶º ÁÇèÁÅÂ¶ çÅ Á³å Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ÃîÅèÆ çÅ îÅð× Áå¶ Ô¯ð îÅð× ç¼Ã¶
×Â¶ ÔéÍ
164
Ãåò» ÁÇèÁÅÇÂ
Çéð¿Õ°ô éÅñ Áí¶ç Ô¯ä çÅ Ç×ÁÅé
A. Ô¶ êÅðæ! ÁÅêäÅ îé ÇÚ¼å î¶ð¶ ÇòÚ ñÅ Õ¶ ç¶Ö, î¶ðÅ ìä Õ¶ ç¶Ö, î¶ðÅ Ô¯ Õ¶
ç¶Ö> ï¯× ç¹ÁÅðÅ ÇéðÃ¿ç¶Ô Ô¯ Õ¶ ÇÜÃ åð·» å±¿ îËù ÜÅä¶×Å, À°Ô î¶ð¶ Õ¯ñ¯º Ã¹äÍ
B. îËº åËù Ô¹ä À°Ô Ç×ÁÅé ÇòÇ×ÁÅé çÃçÅ Ô» ÇÜÃ ù ÜÅä Õ¶ ë¶ð Ô¯ð Õ°Þ ÜÅéä
çÆ ñ¯ó éÔÄ ðÇÔ¿çÆÍ
C. Ô÷Åð» îé°¼Ö» ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ ÇòðñÅ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË Ü¯ ÇÃ¼èÆ çÅ ïåé ÕðçÅ ÔË Áå¶ ÇÂé·»
ïåé Õðé òÅÇñÁ» ÇòÚ¯º òÆ Õ¯ÂÆ ÇòðñÅ ÔÆ îËù Ú¿×Æ åð·» ÜÅäçÅ ÔËÍ
ÁðÜé éÅñ ×¼ñìÅå ÕðÇçÁ» ÁÅî å½ð å¶ Ç´ôé ÜÆ ÒîËºÓ ôìç òðåç¶ ÔéÍ ÇÂÔ
ôìç Çéð¯ñ ÁÅåîÅ ñÂÆ, ô¹è ÁÅê¶ ñÂÆ òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Á¼Ü çÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ, Á¼Ü çÅ
êÅáÕ ìÔ¹å òÅðÆ ÔËðÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ è¯ÖÅ ÖÅ Ü»çÅ ÔË êð ÃçÅ ÇÂÔ Ú¶å¶ ð¼Öä çÆ ñ¯ó ÔË
ÇÕ Ç´ôé ÜÆ ÇÂÕ Ã¿êÈðé ìÌÔîÇ×ÁÅéÆ Ãé, ÁòåÅð Ãé, ÇÂÃ ÕðÕ¶ Üç¯º À°Ô ÒîËºÓ ôìç çÆ
òðå¯º Õðç¶ Ôé, À°Ô ÇìñÕ°ñ áÆÕ ÔË, À°Ã ðÅÔÄ À°Ô ÃÅù òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ Ç×ÁÅé ÕðÅÀ°ºç¶
ÔéÍ À°Ô ÁðÜé ù ÁÅêäÅ ìäÅ Õ¶ Ç×ÁÅé ÕðÅ ðÔ¶ ÔéÍ Á¼Ü ç¶ ×¹ðÈ, Á¼Ü ç¶ ÁÇèÁÅêÕ
ÇÂÃ ×¼ñ çÆ ðÆÃ Õðé ñ¼× êËºç¶ Ôé å¶ ÇÂÃ åð·» ÔÆ ×¼ñ Õðé ñ× êËºç¶ Ôé êð ÇÂÃ åð·»
Üç À°Ô îËº íÅò ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ×¼ñ Õðç¶ Ôé, À°Ô å» êÈðéåÅ ç¶ ÇÕå¶ é¶ó¶ òÆ éÔÄ ñ¼×¶
Ô¹¿ç¶, Õ¶òñ ÇçÖÅòÅ ÔÆ Õð ðÔ¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ À°Ã éÅñ ÇòÇçÁÅðæÆ Õ°ðÅÔ¶ êË Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ Õ¶òñ
×¹ðÈ-ê¹ä¶ çÅ êÌÚÅð Ô¹¿çÅ ÔË éÅ ÇÕ êÌîÅåîÅ ç¶ ÁÅ×È Ô¯ä çÅÍ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇòÚ ÇÜÔó¶ òÆ
ÁÅêä¶ ÁÅê ù êÌîÅåîÅ ç¶ ÁÖòÅÀ°ºç¶ Ôé, À°Ô ÇìñÕ°ñ òÆ êÌîÅåîÅ òð×¶ éÔÄ Ôé, À°Ô
Õ¶òñ ÃÅèÅðä îé°¼Ö ÔÆ ÔéÍ ÁÃÄ êÇÔñ» êó· ÁÅÂ¶ Ô» ÇÕ Ã¼ÚÅ ×¹ðÈ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¹¿çÅ ÔË,
êÌ¶î çÅ ÃÅ×ð Ô¹¿çÅ ÔËÍ Á¼Ü çÅ ×¹ðÈ Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÕÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕ å°ÃÄ ÁÅêäÅ Ãî», êËÃÅ
å¶ ôÕåÆ Ãí Õ°Û îËù ç¶ Ççú, êðå¼Ö ÔË ÇÕ À°Ã çÅ Ç×ÁÅé ÔÀ°îË å¶ Ã¹ÁÅðæ íðêÈð ÔËÍ
Ü¶Õð ×¹ðÈ å¶ Ú¶ñ¶ çÆÁ» ÷ðÈðå» ÇÂÕ¯ ÇÜÔÆÁ» ÔÆ Ôé ë¶ð ç¯é» ÇòÚ ëðÕ ÔÆ ÕÆ ÔË? ÇÂÔ¯
ÇÜÔÅ ×¹ðÈ ÇÕò¶º ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» çÅ íñÅ Õð ÃÕçÅ ÔË? ÇÂÕ Ú¿×Å ×¹ðÈ ÇìñÕ°ñ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¹¿çÅ
ÔË, À°Ô ÔÆ À°Ã çÆ Ãí å¯º ò¼âÆ ÇéôÅéÆ ÔËÍ Ü¶ ÇÂÔ ×¹ä ×¹ðÈ ÇòÚ éÔÄ Ôé å» À°Ã ç¶ ÇêÛ¶
ÇìñÕ°ñ éÔÄ ñ×äÅ ÚÅÔÆçÅ Ã×¯º À°Ã å¯º Ú¿×Å å» ÇÂÔ ÔÆ Ô¯ò¶×Å ÇÕ ×¹ðÈ éÅ ÔÆ ð¼Ö¯, ìÜÅÂ¶
ÇÂÃ ç¶ ÇÕ å°ÃÄ ×ñå ÇÃÇÖÁÅ ÇòÚ ñê¶à¶ ÜÅúÍ Á¼Ü ç¶ ×¹ðÈ ù ÕçÆ òÆ Ç´ôé ÜÆ éÅñ
å°ñéÅ éÔÄ ÇçåÆ ÜÅ ÃÕçÆ, ÁËÃÅ ÕðéÅ òÆ éÔÄ ÚÅÔÆçÅÍ Ç´ôé ÜÆ ÇÂÕ îÔÅé ï¯×Æ ÃéÍ
À°Ô¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ ÕçÆ ÇÂÃ èðåÆ å¶ êÇÔñ» éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅÍ À°é·» çÅ Ç×ÁÅé òÆ ìÔ¹å À°åî
Ç×ÁÅé ÃÆÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁÅêä¶ ÇêÁÅð¶ Çôô çÅ ÁÇ×ÁÅé çÈð Õðç¶ Ôé Áå¶ À°Ã ù Ç×ÁÅé
ÇòÇ×ÁÅé çÆ ÕñÅ ìÖôç¶ Ôé å» Ü¯ À°Ô ÃÇå ù ç¶Ö ÃÕ¶Í À°Ô çÃç¶ Ôé ÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù
ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêäÅ îé À°Ú¶ àÆÚ¶ å¶ ð¼Ö¶ å¶ ÁÅêäÅ ÜÆòé À°Ã çÆ êÔ¹¿Ú ÇòÚ ñ×Å
ç¶ò¶Í ÇèÁÅé ðÔ¶ ÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ Ã¿ò¶×, ÁÅêäÅ îé Ô¯ð ÇÕå¶ ÇÂèð À°èð éÅ ÜÅä
ç¶ò¶Í ÁÅêäÅ îé Õ¶òñ À°Ã ÁÚ¶å ÃÚÅÂÆ çÆ íÅñ ÇòÚ ÔÆ ñ×ÅÂÆ ð¼Ö¶ - À°Ô ÃÚÅÂÆ ÇÜæ¯º
ÇÚð ÃæÅÂÆ ÃÇå çÅ Ç×ÁÅé íðêÈð Ô¯ Õ¶ òÇÔ ÇðÔÅ ÔËÍ Üç¯º À°Ô Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔË
Ô¯ð Õ°Þ êÌÅêå Õðé ù ðÇÔ¿çÅ ÔÆ éÔÄÍ Ô÷Åð» ÁÅçîÆ ÁÅåî îÅð× å¶ å°ðç¶ Ôé êð Õ¯ÂÆ
165
òâíÅ×Å ÔÆ ÇÂÃ Ã¿êÈðéåÅ åÕ êÔ¹¿ÚçÅ ÔËÍ

Û¶ò¶º ÁÇèÁÅÇÂ ÇòÚ ÁÃÄ êÇó·ÁÅ ÃÆ ÇÕ ÇÂÃ å¼å ù ÃîÅèÆ ñ×Å Õ¶ ÇÕò¶º êÌÅêå
ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä çÅ åðÆÕÅ ÃîÞ ñËä å¯º ìÅÁç ÁðÜé ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä
çÅ À°ç¶ô ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË å¶ éÅñ ÔÆ çÈÃð¶ åðÆÕ¶ òÆ ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, À°Ô åðÆÕ¶ ÇÜé·»
ðÅÔÄ å¼å åÕ êÔ¹¿ÇÚÁÅ ÜÅò¶, ÖÅÃ å½ð å¶ À°Ô åðÆÕ¶ ÇÜÔó¶ ï¯×Æ òðåç¶ ÔéÍ Ãåò¶º ÁÇèÁÅÇÂ
å¯º Ç×ÁÅð·ò¶º ÁÇèÁÅÇÂ åÕ ÇÂÔ¯ ÔÆ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË å¶ ÁðÜé ù ÇÂé·» ìÅð¶ Ç×ÁÅé ÇçåÅ
Ç×ÁÅ ÔËÍ
ÇÂÕ Ã¿êÈðé ×¹ðÈ ç¶ Ç×ÁÅé çÅ êÌíÅò îé å¶ ìÔ¹å â±¿ØÅ êËºçÅ ÔË - êó· Õ¶ Ü» Ã¹ä
Õ¶ éÔÄ, ×¹ðÈ ç¶ î¹ÖÅðÇì¿ç å¯º ÇéÕñ¶ ôìç ÇÃ¼è¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ À°åðç¶ Úñ¶ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÜé·» ÃòÅñ»
çÅ ÜòÅì èÅðÇîÕ ê¹ÃåÕ» ÇòÚ éÔÄ ÇîñçÅ, îÔÅåîÅ å¯º éÔÄ ÇîñçÅ, À°é·» ÃòÅñ» çÅ
ÜòÅì ÇÃÖð å¶ êÔ¹¿Ú Õ¶ Áé¹íò ðÅÔÄ ÇîñçÅ ÔË, Áé°íò å¯º Çìé» ô¿Õ¶ ìä¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
Ôð ÜÇ×ÁÅÃÈ Áé°íò ñ¯ÚçÅ ÔË, ÇÂÃ å¯º íÅò ÇÂÔ éÔÄ ÇÕ À°Ô ×¹ðÈÁ» çÆ ÇÃÇÖÁÅ ÇòÚ ÇòôòÅô
éÔÄ ðÖçÅ, ÇÂÔ ×¼ñ éÔÄ; À°Ã é¶ À°åôÅÔ À°é·» å¯º ÔÆ ÇñÁÅ ÔË À°æ¯º ÔÆ ÇÂÔ ìÈà¶ é¶ Üéî
ÇñÁÅ ÔË, êð ÁÅåî Ç×ÁÅé Õ¶òñ Áé°íò å¯º ÔÆ êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ ñ¯ó êËºçÆ ÔË ÇÂÕ Ã¿êÈðé
åðÆÕ¶ çÆ ÇÜÃ ðÅÔÄ Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕ¶Í
ÇÂÃ ÁÇèÁÅÇÂ çÆ êÇÔñÆ ÇÃÇÖÁÅ ÇÂÔÆ ÔË ÇÕ ÁÅêÅ ÔË, îËº Ô»Í ÇÂÔ ÃÇæåÆ êÌÅêå
Õðé ñÂÆ ÃÅèéÅ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, Çìé» ÇÕÃ¶ ÇéôÅé¶ ç¶, Çìé» ÇÕÃ¶ àÆÚ¶ ç¶ ÕÆåÆ ×ÂÆ
ÃÅèéÅ ÇÕå¶ éÔÄ êÔ¹¿ÚÅÀ°ºçÆÍ Ü¶Õð ÃÅèéÅ ìóÆ ÇîÔéå éÅñ òÆ ÕÆåÆ ÜÅò¶, ìóÆ â±¿ØÆ
ÕÆåÆ ÜÅò¶ êð Ü¶ ÇéôÅéÅ ÃÅî·ä¶ éÔÄ ÔË, Ü¶ ÇÂÔ éÔÄ èÅÇðÁÅ ÇÕ ÕÆ êÌÅêå ÕðéÅ ÔË,
ÃÅðÆ ÃÅèéÅ Çìëñ Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ ÕÅðä ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÃÅèéÅ ç¶ ðÃå¶ å¶ ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ñ¹íÅÂ¶îÅé
ÚÆ÷» Çîñ Ü»çÆÁ» Ôé ÇÜé·» ÇòÚ ñ× Õ¶ îé°¼Ö ÁÅêäÅ î³åò í¹¼ñ Ü»çÅ ÔËÍ ÕÂÆ ÇòÇçÁÅðæÆ
ÃîÅèÆ ñÅÀ°äÆ ô¹ðÈ Õðç¶ Ôé êð À°é·» ù ÇÂÔ éÔÄ êåÅ Ô¹¿çÅ ÇÕ À°Ô ÇÕÀ°º Õð ðÔ¶ Ôé,
À°Ô ÇÕÀ°º ÁÇíÁÅÃ Õð ðÔ¶ ÔéÍ Çìé» î³åò ç¶ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°äÆ, ÇÃîðé ÕðéÅ ÇìñÕ°ñ
À°Ã åð·» ÔÆ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ å°ÃÄ å¹ð êÂ¶ Ô¯ êð å°ÔÅù ÇÂÔ éÅ êåÅ Ô¯ò¶ ÇÕ å°ÃÄ ÜÅäÅ ÇÕæ¶
ÔËÍ êÇÔñ» Ãí ÚÆ÷ çÅ êåÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÃÅðÆ ×¼ñ çÆ ÃîÞ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, ë¶ð
ÁÇíÁÅÃ ô¹ðÈ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
Ç×ÁÅé Áå¶ ÇòÇ×ÁÅé ç¯ åð·» çÅ Ç×ÁÅé ÃÅù ×Ì¿æ» ÇòÚ ÇîñçÅ ÔËÍ Ç×ÁÅé ÃÅù
êÌîÅåîÅ ìÅð¶ çÃçÅ ÔË, ÇÂÕ¯ ÃÚÅÂÆ å¯º ÜÅäÈ±¿ ÕðÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÇòÇ×ÁÅé ÃÅù ÃÅèéÅ ìÅð¶ êÈðÆ åð·»
ÜÅä±¿ ÕðÅÀ°ºçÅ ÔË, ÃÅèéÅ ç¶ ÕÆ åðÆÕ¶ Ôé, ÇÕÔóÅ Ãí å¯º Ú¿×Å ÔË ÇÂÔ ÃÅðÅ Ç×ÁÅéÍ Õ¯ÂÆ
ÇòðñÅ ÔÆ À°Ã êÈðéåÅ åÕ êÔ¹¿ÚçÅ ÔË ÇÜÔóÆ ç¼ÃÆ ×ÂÆ ÔË å¶ À°é·» ÇòÚ¯º òÆ Õ¯ÂÆ ÇòðñÅ ÔÆ
òÅÃåÇòÕ ÁÅê¶ ù ÜÅä ÃÕçÅ ÔËÍ å¼å Ç×ÁÅé À°Ô Ç×ÁÅé ÔË ÇÜÃ ç¶ ÜÅéä å¯º ìÅÁç Õ°Þ
Ô¯ð ÜÅéäÅ ìÅÕÆ ðÇÔ ÔÆ éÔÄ Ü»çÅÍ åÆÃð¶ ôñ¯Õ ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ Ü¶ ÃîÅèÆ çÆ ÃÇæåÆ
ÇòÚ êÔ¹¿Úä å¯º ìÅÁç òÆ À°Ã å¯º À°ÚÆ ÃÇæåÆ ÔË - À°Ô ÔË ÃÉË-êÈðéåÅ çÆÍ Ã¿êÈðéåÅ ÇòÚ
ÜÇ×ÁÅÃÈ À°åî êÌÅêåÆ ç¶ ÕÅìñ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ êð ÁÅÖðÆ Õçî À°Ô Õçî ÔË ÇÜÃ ÇòÚ À°Ô êÌÅêå
ÕÆå¶ Ç×ÁÅé çÅ ÇòÃåÅð ÕðçÅ ÔË å¶ êÌîÅåîÅ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
D. ÇêÌæòÆ, Üñ, Á×éÆ, ÔòÅ, ÁÕÅô, îé, ì¹¼èÆ ÇÂÔ î¶ðÆ ò¼Ö-ò¼Ö Á¼á êÌÕÅð çÆ
êÌÇ´åÆ ÔËÍ
E. ÇÂÔ êÌÇ´åÆ ÁêðÅ ÔË, Ô¶ îÔ»ìÅÔ¯! ÇÂÃ å¯º òÖðÆ ÇÂÕ êðÅ êÌÇ´åÆ ÔË å¶ ÇÂÃ é¶ ÔÆ Ü×
166
èÅðé ÕÆåÅ ÔË, ÜÆò ðÈê èÅðé ÕÆåÅ ÔËÍ

F. ÇÂÃ ù Ú¿×Æ åð·» ÜÅä ñËÍ ÇÂÔ Ãí ÜÆò» ç¶ êËçÅ Ô¯ä çÅ îÈñ ÔË, ÃÅð¶ Ü×å
çÆ À°åêåÆ ÔË êðñË ðÈê îËº ÔÆ Ô»Í
G. Ô¶ è¿éÜï! î¶ð¶ å¯º êð·¶ Ô¯ð Õ°Þ éÔÄ ÔË ÇÂÔ î¶ð¶ éÅñ ÇÂÃ åð·» Ãí Õ°Þ Ü¹ÇóÁÅ
Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÜò¶º èÅ×¶ ÇòÚ î¯åÆ êð¯å¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
Ã¿ÃÅð çÆ Ôð ÇÂÕ òÃå± ìóÆ òÇÚåð ÔË, À°Ã ç¶ òÇÚ¼åð ×¹ä ÔéÍ Ü¯ Õ°Þ òÆ ÁÃÄ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ ç¶Öç¶ Ô» À°é·» ç¶ Õ°Þ ×¹ä Ôé Ü¯ ÇÕ å°ÔÅù Ô¯ð ÇÕå¶ òÆ éÔÄ Çîñç¶Í ÇÂÔ
ÕÇÔäÅ êò¶×Å ÇÕ Ãí Õ°Þ çÅ Ãð¯å ÇÂÕ ÔÆ ÔË ÇÜÃ å¯º Ãí Õ°Þ ò¼Ö-ò¼Ö ÇçzôàÆîÅé Ô¯ÇÂÁÅ
ÔË êð À°Ô Ãð¯å îé°¼ÖÆ é¶åð» å¯º À°Ôñ¶ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
ÇÂÃ ôñ¯Õ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ ÇÃÌôàÆ ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö ðÈê çÃç¶ Ôé - Ãî¹¼Ú¶ å¯º ×¹¼Þ¶ å¼å»
åÕÍ À°Ô ÁðÜé ù ¦îÆÁ» ìÅÔ» òÅñÅ ÕÇÔ Õ¶ Ã¿ì¯Çèå Õðç¶ Ôé, À°Ã å¯º À°é·» çÅ íÅò
ÔË ÇÕ À°Ô ÇÜÔóÅ² ÃÅðÅ Ç×ÁÅé Ãî¶à ÃÕ¶Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ç×ÁÅé Õ¯ÂÆ ×¹ðÈ åç ÔÆ ÁÅêä¶ Çôô
ù Çç¿çÅ ÔË Üç¯º Çôô é¶ ÁÅêä¶ Ç×ÁÅé ç¶ Áé°íò çÆ ÃÆîÅ ÁÕÅô ÇÜ¼âÆ Õð ñÂÆ Ô¯ò¶Í
ÇÕÌôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Á¼á å¼å Ôé -èðåÆ, êÅäÆ Á¼×, ÔòÅ, ê¹ñÅó,
îé, ì¹¼èÆ å¶ ÜÆòÍ À°Ô ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ Á¼á å¼å î¶ð¶ Ô¶áñ¶ ÃðÆð ç¶ å¼å Ôé,
êð ÇÂé·» ç¶ Á¿çð ÔÆ À°Ú¶ å¼å òÆ Ôé ÇÜÃ å¶ ÇÂÃ çÆ Ô¯ºç ÇàÕÆ Ô¯ÂÆ ÔËÍ îËº ÃÅðÅ Ã¿ÃÅð
êËçÅ Õðé òÅñÅ Ô», ð¼ÇÖÁÅ Õðé òÅñÅ Ô» å¶ îÅðé òÅñÅ Ô»Í ÇÜò¶º èÅ×¶ ÇòÚ î¯åÆ êð¯Â¶
Ü»ç¶ Ôé, ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ î¶ð¶ ç¹ÁÅñ¶ ÃÅðÅ Õ°Þ ñê¶ÇàÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù êÌÕÅô ç¶ Ãð¯å éÅñ Ü¯ó Õ¶ ð¼Ö¶Í
ÇÂÃ åð·» Õðé éÅñ À°Ã ñÂÆ ×ÆåÅ ç¶ Ç×ÁÅé çÆ êÕó ÕðéÆ Ã½ÖÆ Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ
Ü¶ íð¯Ã¶ òÅñÅ Ô¯ò¶, Ç×ÁÅé êÌÅêåÆ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ Ô¯ò¶ Áå¶ Üç¯º À°Ô êÈðÆ ôðèÅ éÅñ Ç×ÁÅé
êÌÕÅô çÆ êÕó ðÖçÅ Ô¯ò¶ å» Ç×ÁÅé ÃÇÔÜ¶ ÔÆ êÌ×à Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Ú¶å¶ ð¼Öä òÅñÆ ×¼ñ
ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁæÅÔ ×Èó·Æ å¶ â±¿ØÆ ÃÅèéÅ çÆ ñ¯ó ÔË, À°Ô ÃÅèéÅ ÇÜÔóÆ À°ÃçÆ
ï¯×åÅ å¶ ÃîðæÅ ç¶ Áé¹Õ±ñ Ô¯ò¶Í
H. Ô¶ Õ½ºå¶ï! êÅäÆ ÇòÚ îËº ðÃ Ô», Ú¿çðîÅ å¶ ÃÈðÜ ÇòÚ îËº êÌÕÅô Ô», ÃÅð¶ ò¶ç»
ÇòÚ îËº ê¹ðÅä Ô», (úî) Ô», ÁÕÅô ÇòÚ ôìç Ô», ê¹ðÖ» ÇòÚ ê¹ðÖåÉ Ô»Í
I. ÇêÌæòÆ çÆ Ã¹×¿èÆ îËº Ô», Á×éÆ ÇòÚ å¶÷ îËº Ô», íÈå» ÇòÚ ÜÆò îËº Ô»,
åê¼ÃòÆÁ» ÇòÚ åê îËº Ô»Í
A@. Ô¶ êÅðæ! Ãí ÜÆò» çÅ ÃéÅåé ìÆÜ îËº Ô», ì¹¼èÆ ð¼Öä òÅÇñÁ» çÆ ì¹¼èÆ îËº Ô»
Áå¶ å¶ÜÃòÆÁ» ÇòÚ å¶Ü îËº Ô»Í
AA. ìñòÅé» çÅ ðÅ× Áå¶ ÕÅî ðÇÔå ìñ îËº Ô», Ô¶ íðåðôí! ÜÆò» ÇòÚ èðî
Áé°ÃÅð ÕÅîéÅ îËº Ô»Í
AB. Ãå¯, ðÜ¯, åî¯ î¶ð¶ ÇòÚ¯º À°åê¿é Ô¯Â¶ Ôé, îËº À°é·» ç¶ òÃ ÇòÚ éÔÄ Ô», À°Ô
î¶ð¶ ÁèÆé ÔéÍ
Ç´ôé ÜÆ èðåÆ ç¶ å¼å» çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Õðç¶ Ôé - èðåÆ, êÅäÆ, Á¼×, ÔòÅ å¶
167
ÁÅÕÅôÍ À°Ô ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ ìÌÇÔî³â çÆÁ» ÇÜ¿éÆÁ» ôÕåÆÁ» Ôé, èðåÆ çÆ Ã¹×¿è,
êÅäÆ çÅ ðÃ, Á×éÆ çÅ å¶Ü, ÔòÅ çÅ Ãêðô, ÁÕÅô çÅ ôìç, ÃÈðÜ çÅ å¶Ü, Ú¿çðîÅ çÆ
ÚîÕ, úî çÆ ÁÅòÅ÷, ÜÆò ç¶ êÌÅä, ÜÆò» çÅ ÃéÅåé ìÆÜ, Õðå¼ò Õðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ,
ìñòÅé» çÅ ìñ, ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ÇÂÕ å¯º ÔÆ À°åê³é Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, À°Ô ÇÂÕ îËº ÔÆ Ô»Í ÇÂÃ ôñ¯Õ
ÇòÚ À°åêåÆ çÅ ÃÅèé éÔÄ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ, À°ÃçÅ êÌ×àÅòÅ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂé·» ç¯é»
ÇòÚ Á³åð ÔËÍ À°åêåÆ ôìç çÉ¿ç çÆ Çëñ½ÃëÆ ÇòÚ òðÇåÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÇòôòÅô
ðÖç¶ Ôé ÇÕ êÌîÅåîÅ å¯º Çìé» À°Ã çÆ ÃÅÜÆ Ô¯ÂÆ À°Ã å¯º ò¼Ö ÔË, Ã¹å¿åð ÔË, ÇÂÃ çÅ îÅÇÂÁÅ
çÆ ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ êÌîÅåîÅ é¶ Ã¿ÃÅð çÆ ðÚéÅ ÕÆåÆÍ ÇÂÃ ìÅð¶ ÇÂÕ ÇòÚÅð Ô¯ð òÆ ÔË ÇÕ
êÌîÅåîÅ ìÌÇÔî³â çÅ îÅñÕ ÔË, ÇÃÌôàÆ Áå¶ ÜÆò ÃÅð¶ ÁÅêäÆ ÁÅêäÆ æ» Ã¹å¿åð Ôé êð ÁçÉËå
çÆ Çëñ½ÃëÆ ÇÂé·» éÅñ ÃÇÔîå éÔÄ ÔË; À°Ô ÇÂÔ ÔË ÇÕ Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ ÔË, ÇÂÕ å¯º ì×Ëð Ô¯ð
Õ¯ÂÆ ÔË ÔÆ éÔÄ, Ü¯ òÆ ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» À°Ô Õ¶òñ À°Ã ÇÂÕ çÅ ÔÆ êÃÅðÅ ÔËÍ
ÁðÜé çÆ Ú¶åéåÅ çÅ êÃÅðÅ Õðé ñÂÆ ÔÆ Ç´ôé ÜÆ À°Ã ù çÃç¶ Ôé ÇÕ èðåÆ
çÆ Ã¹×¿è, êÅäÆ çÅ ðÃ, Á¼× çÅ å¶Ü, ÔòÅ çÅ Ãêðô, ÁÕÅô çÅ ôìç À°Ã ÇÂÕ çÅ ÔÆ
êÌçðôé ÔéÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ ÃÅð¶ å¼å À°Ã ÇÂÕ ç¶ ò¼Ö-
ò¼Ö ×¹ä ÔéÍ
Ááò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ úºî Ü¯ ÁÅÕÅô çÅ ôìç ÔË À°Ã ìÅð¶ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ úºî ôìç
ÔÆ À°êÇéôç» çÅ, ò¶ç» çÅ ÇòôÅ ÔËÍ ÇÂÔ Çå¿é Á¼Öð» ù Ü¯ó Õ¶ ìÇäÁÅ ÔË - AUM. ÇÂÔ
Çå¿é Á¼Öð Çå¿é ê¼èð» ç¶ êÌåÆÕ Ôé ÜÅÇ×Ìå, ÃÉêé, ÃÖ¯êåÆ êð ÇÂÃ ÇòÚ Ú½æÅ ê¼èð Ü¯
Ú¹¼ê çÅ ê¼èð ÔË, À°Ô òÆ ôÅîñ ÔË ÇÜÃ ù å°ðÆÁÅ ÁòÃæÅ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ì¹¼Þ ñËºç¶ Ôé,
À°Ô å°ðÆÁÅ ÁòÃæÅ åÕ êÔ¹¿Ú Ü»ç¶ ÔéÍ À°Ô ÇÂÔ Çå¿é¯ ÁòÃæÅ ò¼Ö-ò¼Ö òÆ ç¶Ö ÃÕç¶ Ôé
å¶ ÇÂÕ¼áÆÁ» òÆÍ À°Ô êÌîÅåîÅ, À°Ô ÇÃðéÜÔÅð, ÜÆòé ç¶ä òÅñÅ, ìÌÇÔî¿â ÃÅÜä òÅñÅ,
Ú¶åéåÅ ç¶ ê¼èð» ç¶ ÇêÛ¶ «ÇÕÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÜò¶º å°ðÆÁÅ ÁòÃæÅ; å°ðÆÁÅ ÁòÃæÅ ÜÅÇ×Ìå,
ÃÉêé, ÃÖ¯êåÆ ÇÂé·» å¯º êð·¶ ÔËÍ ÒúîÓ ù êÌÅä ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ úî çÅ ÜÅê ÕðÇçÁ», ÇÂÃ
ç¶ Áðæ ÃîÞÇçÁ» ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÃ çÆ À°ÚÅðä ðÇÔå Ú¹¼ê åÕ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔËÍ Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ
ÇÂÃ çÆ ÁòÅ÷ ù ÃîÅèÆ å¶ ÇÃîðé ÇòÚ ÇñÁÅÀ°ºçÅ ÔË À°Ã ù ÇÂÃ ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö í¶ç êÌ×à
Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÕ çÅ À°ÚÅðä å¶ ÁòÅ÷ ç¶ ò¼Ö ò¼Ö ê¼Ö; Ãî¹¼ÚåÅ å¯º ÃÈÖîåÅ åÕ; ò¼Ö-ò¼Ö
À°êÇéôç» ÇòÚ å¶ Ô¯ð ×Ì¿æ» ÇòÚ ÇÜæ¶ ÃÅèéÅ ç¶ åðÆÕ¶ ç¼Ã¶ ×Â¶ Ôé, À°æ¶ ÇÂé·» çÆ
ÇòÃæÅðêÈðòÕ ÚðÚÅ ÔËÍ
ÇÂÃ å¯º êÇÔñ» ÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ í×åÆ ï¯×, Ç×ÁÅé ï¯×, Õðî ï¯× ç¶ ðÃå¶ å¶ Úñ¶,
À°Ã ù ÁÅêä¶ ÃðÆð çÅ êÈðÅ êÈðÅ êåÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÃðÆð çÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË,
Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÁÅêäÆ ì¹¼èÆ çÅ êåÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÁÅêä¶
ÃÉË çÅ êåÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÃ Çòôò ç¶ Ãð¯å çÅ êåÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» Ü¯ À°Ô ÁÅêä¶
ÁÇíÁÅÃ ðÅÔÄ ÇÂÔ ÃÅðÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ÃÕ¶Í Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÅêä¶
òÅÃåÇòÕåÅ ìÅð¶ ÜÅä Õ¶ ÁÅêäÆ Ú¶åéÅ çÅ ÇòÃæÅð ÁÅêäÆ Ô¯ºç éÅñ ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÁÅêä¶
ÁÅê ù Ã¿ÃÅð ç¶ êçÅðæ» éÅñ éÔÄ Ü¯óçÅÍ Ç×ÁÅé å°ÔÅù ÇòÁÕåÆ×å Ú¶åéåÅ å¯º Çòôò
Ú¶åéåÅ åÕ êÔ¹¿ÚÅ Çç¿çÅ ÔË, ÃÅèéÅ éÅñ å°ÃÄ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ãî¹¼Ú¶ ÃÉË å¯º ÃÈÖî Ô¯ºç å¶ êÔ¹¿Ú Õ¶
ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô¯ ÇÕ å°ÔÅâÅ ÃòË, Çòôò çÅ ÃòË ÔÆ ÔËÍ
Çòôò ç¶ òÆ Çå¿é ×¹ä Ôé ÇÜò¶º ÇÕ îé°¼Ö ç¶Í Ãå¯ ×¹ä ÇÂÕÃ¹ðåÅ çÅ ×¹ä ÔË, ðÜ¯ ×¹ä
Õðî, åÆìðåÅ å¶ Ã¿ò¶×ôÆñåÅ çÅ êÌåÆÕ ÔË, åî¯ ×¹ä ÃÇæñåÅ, Ã¹ÃåÆ çÅ êÌåÆÕ ÔËÍ Ã¿ÃÅð çÆÁ»
168
ÃÅðÆÁ» ôÕñ», îÈðå», ÁÅÕÅð ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä» ÇòÚ¯º ÔÆ êËºçÅ Ô¯Â¶ Ôé, ÇÂÔ ÃÅð¶ ×¹ä ÇÂÕ¯ Ãð¯å
å¯º ÇéÕñç¶ Ôé, êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ôé - À°Ô ÔË ÜÆòé çÅåÅ å¶ ÇòôòÍ ÃÈðÜ, Ú¿çðîÅ, åÅÇðÁ» çÅ Þ¹ðîà,
èðåÆ ç¶ å¼å, Ãí ÜÆòé çÅå» ìÌÔî å¯º À°åê³é Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÂé·» å¼å» ÕðÕ¶ ÔÆ ÁÃÄ Ãð¯å ç¶ ÁÃÚðÜ
ìÅð¶, ÇÃðÜéÔÅð ìÅð¶ Ã¹Ú¶å Ô¹¿ç¶ Ô», ÇÂé·» çÆ Ô¯ºç À°Ã ÇÂÕ ç¶ éÅñ ÔÆ ÔË, À°Ã ÕðÕ¶ ÔÆ ÔËÍ ìÅÕÆ
Ãí Õ°Þ ÕðÕ¶ À°Ô éÔÄ ÔË, À°Ã ÕðÕ¶ ÔÆ ìÅÕÆ Ãí Õ°Þ ÔËÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÔÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ
ÃÅð¶ å¼å î¶ð¶ Á¿çð Ôé, êð îËº ÇÂé·» ç¶ Á³çð éÔÄ Ô»Í ÃÅð¶ å¼å, ÃÅðÆÁ» òÃå±Á» êÌîÅåî» ÇòÚ
Ôé êð À°Ô ÃÅðÆÁ» ÇòÚ éÔÄ ÔËÍ
AC. ÃÅðÅ Ã¿ÃÅð Çå¿é» ×¹ä» ç¶ íÅò ÇòÚ ÇñêÇàÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ îËù éÔÄ ÜÅäçÅ, îËº
ÇÂÃ å¯º êð·¶ Ô», ÁÇìéÅôÆ Ô»Í
AD. ÇÂÔ åzË ×¹äÆ îÅÇÂÁÅ ìóÆ êÅð×ÅîÆ ÔË ÇÜÔó¶ î¶ðÆ ôðé ñËºç¶ Ôé À°Ô ÇÂÃ îÅÇÂÁÅ
å¯º êÅð ¦Ø ÃÕç¶ ÔéÍ
AE. îÈó·, êÅêÆ, éÆÚ ÇÜé·» çÆ ì¹¼èÆ îÅÇÂÁÅ é¶ éôà Õð ÇçåÆ ÔË, çÉËå Ã¹íÅÁ òÅñ¶
î¶ð¶ Õ¯ñ éÔÄ ÁÅÀ°ºç¶Í
ÃÅðÅ Ã¿ÃÅð îÅÇÂÁÅ çÆ ôÕåÆ ÇòÚ â°¼ÇìÁÅ ÇêÁÅ ÔËÍ îÅÇÂÁÅ å¯º íÅò ÔË Ü¯ ÇçÃçÅ
ÔË êð òÅÃåò ÇòÚ ÔË éÔÄÍ Çå¿é» ×¹ä» é¶ ÃÅðÆ îé°¼ÖåÅ å¶ îÅÇÂÁÅ êÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÔË À°Ô îÅÇÂÁÅ
ç¶ ÇêÛ¶ «ÕÆ ôÕåÆ ù éÔÄ ç¶Ö ÃÕç¶, îé°¼Ö çÆ ÕðéÆ, îé å¶ ÕæéÆ ÃÅð¶ Çå¿é» ×¹ä» ç¶
Ô¼æ ÇòÚ ÔË, ÇÂÔ Çå¿é ×¹ä À°Ã ù Ã¿ÃÅð ÇòÚ î½Ü î¶ñÅ Õðé ñÂÆ êÌ¶Çðå Õðç¶ Ôé êð
ÇÂé·» ÇêÛ¶ Û°êÆ ÃÚÅÂÆ, å¼å ìÅð¶ ÜÅä±¿ Ô¯ä ñÂÆ À°Ã ù Ú¶åé éÔÄ Ô¯ä Çç¿ç¶Í ÒÂÆô À°êÇéôçÓ
ÇòÚ ÇÂÕ êÌÅðæéÅ ÇÂÃ åð·» ÔË, ÒÒÔ¶ êÌîÅåîÅ ÇÂÔ ÚîÕ çÈð Õð ÇÜÃ é¶ ÃÚÅÂÆ ç¶ å¼å ù
Û°êÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍÓÓ ÇÜÃ å¯º íÅò ÔË îÅÇÂÁÅ íðîÅÀ°ºçÆ ÔË, ññÚÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÜÃ éÅñ Ç×ÁÅé
ÇÂ¿çzÆÁ» ÇòÚ Ã¿ÃÅðÕ òÃå±Á» ñÂÆ ÇÂ¼ÛÅ êËçÅ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÁÃÄ ÃÅð¶ ÇÂÃ ×¼ñ å¯º íñÆ êÌÕÅð
ÜÅäÈ¿ Ô» ÇÕ éÅ å» Ã¿ÃÅð, éÅ Ã¿ÃÅðÕ òÃå±Á» ÔÆ ÃæÅÂÆ Ôé êð ë¶ð òÆ ÃÅâÅ îé ÇÂé·»
Ã¿ÃÅðÕ Ã¹Ö» çÆ êÌÅêåÆ ÇòÚ ÔÆ ñ¼×Å ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÃÅâ¶ ÃÅð¶ ç¹Ö í¯× îÅÇÂÁÅ ÜÅñ ÇòÚ ëÃ¶
Ô¯ä ÕðÕ¶ ÔÆ ÔéÍ îé°¼ÖÆ îé å¶ Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» Ã¿ÃÅð ÇòÚ íðîÅÂÆÁ» ðÇÔ¿çÆÁ» ÔéÍ
îÅÇÂÁÅ çÆ Õ¯ÂÆ Ô¯ºç éÔÄÍ ÇÂÔ Õ¯ÂÆ À°Ã åð·» çÅ å¼å éÔÄ ÔË, À°Ã åð·» çÆ Ô¯ºç
éÔÄ ÇÜÃ åð·» ÃÈðÜ, Ú¿çðîÅ çÆ ÔËÍ îÅÇÂÁÅ Õ¶òñ ÇÂÕ í¹ñ¶ÖÅ ÔË, Ûñ¶âÅ ÔË Ü¯ ÇÂÃ ìÌÇÔî³â
ÇòÚ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ×¼ñ å¯º ÜÅä±¿ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ù ì¹¼Þ ñËºç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÃ îÅÇÂÁÅ
ÜÅñ ç¶ ÇêÛ¶ ÇÂÕ ÇÚð ÃæÅÂÆ Ü¯å ÔË, ÜÆòé Ü¯å ÔË Ü¯ ÃÉË ÃæÅêå ÔË, À°Ô ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ðÈêÆ
íòÜñ ù êÅð Õð ñËºç¶ ÔéÍ Õ¶òñ ÇÜÔó¶ Ã¼Ú¶ Ã¹¼Ú¶ Ô¯ Õ¶ ÇÂÃ ðÃå¶ å¶ ñ×ç¶ Ôé, òÅÇÔ×¹ðÈ
À°é·» å¶ ÇîÔð ÕðçÅ ÔË, À°Ô Çéð¿åð Ú¶åéåÅ çÆ ÁòÃæÅ êÌÅêå ÕðÕ¶ Ã¿ÃÅð íòÃÅ×ð êÅð
ÕðÕ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÜé·» é¶ ÁÅêäÅ îé ÇÂÕÅ×ð Õð ÇñÁÅ ÔË, Á³åðî¹ÖÆ
Ô¯ ×Â¶ Ôé, À°é·» é¶ å¼å ù ÜÅä ÇñÁÅ ÔËÍ ÇÖ³ÇâÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ îé ÃçÅ ìÅÔð ç½óçÅ ÔË, Çòô¶
ÇòÕÅð» òñ Ü»çÅ ÔËÍ ÇîÌ× ÇåzôéÅ çÆ åð·» îÅÇÂÁÅ çÅ Á³å êÅÀ°äÅ Á½ÖÅ ÔË, ÇéðäÅ Õðé
çÆ ôÕåÆ, Çòò¶Õ å¶ ÇéêàÅðÅ Õðé çÆÁ» ôÕåÆÁ» å¶ îÅÇÂÁÅ ÁÅêäÅ êóçÅ êÅÂÆ ðÖçÆ
ÔË, îé°¼Ö ÇÂé·» ï¯×åÅò» ù í¹¼ñ Õ¶ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ ÔÆ Çñêà¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÜé·» çÆÁ» ÇÂÔ
ï¯×åÅò» î¼èî êË ×ÂÆÁ» Ôé À°é·» ù çÉËå ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÁÅê òÆ ç¹ÖÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶
çÈÃÇðÁ» ù òÆ ç¹ÖÆ Õðç¶ ÔéÍ çÉËå» òÅñÆÁ» ÕðéÆÁ» ÕðÕ¶ À°Ô Ç×ÁÅé ×¹ÁÅ ñËºç¶ Ôé
ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ìÔ¹å Û¶åÆº ÔÆ î¯Ô¶ Ü»ç¶ ÔéÍ
169
Ôð ÜÇ×ÁÅÃÈ ç¶ îé ÇòÚ ÇÂÔ êÌôé À°áçÅ ÔË ÇÕ îÅÇÂÁÅ ÕÆ ÔË? îÅÇÂÁÅ å¯º ÕÆ

íÅò ÔË? îÅÇÂÁÅ ÕñÅ ÔË, Ü» Ã¹Ú¼ÜåÅ ÔË Ü» Õ¯ÂÆ ÕÅðÆ×ðÆ ÔË ÇÜò¶º Ø¹ÇîÁÅð ÁÅêäÆ ÕñÅ
éÅñ ÇÂÕ Çî¼àÆ ç¶ ã¶ñ¶ å¯º Ã¯ÔäÅ ØóÅ ìäÅ Çç¿çÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» ÔÆ îÅÇÂÁÅ ÁÅêä¶ Çå¿é»
×¹ä» çÅ òðåÅðÅ ÕðÕ¶ ÇÂÃ åð·» çÅ ÜÅñ ÇòÛÅ Çç¿çÆ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ îé°¼Ö íðîÅÇÂÁÅ ðÇÔ¿çÅ
ÔËÍ Çî¼àÆ ç¶ ã¶ñ¶ çÅ ØóÅ ìäÅ Õ¶ Ø¹ÇîÁÅð ÁÅêäÆ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ ÔÆ íðÇîÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË,
Ø¹ÇîÁÅð çÅ ë¶ð Øó¶ éÅñ î¯Ô êË Ü»çÅ ÔËÍ Üç¯º À°Ô Çî¼àÆ çÅ ã¶ñÅ ÃÆ À°ç¯º åÕ À°Ã çÅ
Õ¯ÂÆ À°Ã éÅñ î¯Ô éÔÄ ÃÆ êð Üç¯º À°Ã é¶ Çî¼àÆ ù ÁÅêäÆ ÕñÅ éÅñ ØóÅ ìäÅ ÇñÁÅ,
À°Ô À°Ã ç¶ î¯Ô ÇòÚ ëÃ Ç×ÁÅÍ îé°¼Ö ÕÂÆ êÌÕÅð ç¶ ì¹¼å ØóçÅ ÔË, À°ÃÅðçÅ ÔË å¶ ãÅÔ¹¿çÅ
ÔË, À°é·» ç¶ î¯Ô ÇòÚ ×ÌÇÃÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ì¼ÇÞÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, í¿ìñ íÈÇÃÁ» ÇòÚ ÇêÁÅ ðÇÔ¿çÅ
ÔË, ç¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ îé°¼Ö ÇÂÃ åð·» íðÇîÁÅ ðÔ¶×Å, À°Ô å¼å éÔÄ ç¶Ö ÃÕ¶×ÅÍ
À°Ô ÇÂÔ éÔÄ ÜÅä ÃÕ¶×Å ÇÕ ØóÅ òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÕ ÇîàÆ çÅ ã¶ñÅ ÔË ÇÜÃ ù Ø¹ÇîÁÅð
é¶ ÁÅêäÆ ÕñÅ éÅñ ÇÂÕ îÈðå ÇçåÆ ÔË, ôÕåÆ ÇçåÆ ÔË å¶ À°Ã òñ î¯ÇÔÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ
ÇÜÔóÆÁ» ÕÆîå» Õçð» À°Ô Øó¶ òñ êÌ×à ÕðçÅ ÔË À°Ô ÁÅê ÔÆ À°Ã éÅñ Ö¹ô Ô¹¿çÅ ÔË
êð ë¶ð À°Ô ÁÅê ÔÆ âð Ü»çÅ ÔË ÇÕ ØóÅ ÇÕå¶ à¹¼à éÅ ÜÅò¶, Ü¶ ÇÕå¶ ØóÅ à¹¼à Ç×ÁÅ À°Ô
ìÔ¹å ÇéðÅô Ô¯ ÜÅò¶×Å ÇÕÀ°ºÇÕ îé°¼Ö Õ¯ñ ÇÂÔ ÕñÅ ÔË ÇÕ À°Ô Çî¼àÆ ç¶ ã¶ñ¶ ù ØóÅ ìäÅ
ÃÕçÅ ÔË êð À°Ã ç¶ î¯Ô ÇòÚ ëÃ Õ¶ ÃÅðÆÁ» Ãî¼ÇÃÁÅ ô¹ðÈ Ô¹¿çÆÁ» Ôé ÇÜÃ ÇòÚ À°Ã çÆ
ÃÅðÆ ôÕåÆ ñ× Ü»çÆ ÔËÍ Üç¯º ÁÃÄ ÇÂÔ ÃÅðÆ ÃîÇÃÁÅ ç¶Öç¶ Ô» å» îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô» ÇÕ
åzË ×¹äÆ îÅÇÂÁÅ çÅ êÃÅðÅ ÔÆ ÃÅðÆÁ» Ãî¼ÇÃÁÅò» çÆ Üó· ÔËÍ
ÁÅú Ô¹ä ÁÃÄ åzË ×¹äÆ îÅÇÂÁÅ çÅ éðÆÖä ÕðÆÂ¶Í îé°¼Ö åî¯ ×¹ä» ç¶ òè¶ð¶ ÷¯ð
êËä ÕðÕ¶ ÔÆ Ã½ºçÅ ÔËÍ Üç¯º ÔÆ À°á Õ¶ À°Ô å°ðé ñ×çÅ ÔË, ðÜ¯ ×¹ä» çÅ ÷¯ð êËºçÅ ÔË, À°Ô
Ç´ÁÅ Õðî ÕðçÅ ÔË, ë¶ð À°Ô Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇòÚ êËºçÅ ÔË, ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ í¯× í¯×çÅ ÔËÍ Üç¯º
Ãå¯ ×¹ä» çÅ ì¯ñ ìÅñÅ Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô ô»å ðÇÔ¿çÅ ÔË, Áé§çîÂÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» éÅñ
ÜÇ×ÁÅÃÈ Ôð îÅéÇÃÕ, ÃðÆðÕ Ç´ÁÅ ðÅÔÄ ÇÂé·» Çå§é» ×¹ä ù êðÖçÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» éÅñ
À°Ô ÃÅèéÅ ÇòÚ ÕÆåÆ åð¼ÕÆ ù òÆ Ü»Ú ÃÕçÅ ÔË ÇÂÔ ç¶Ö Õ¶, ÇÕ À°Ã ç¶ ð¯÷ ç¶ ÜÆòé
ÇòÚ ÇÕÔó¶ ×¹ä òè¶ð¶ êÌèÅé ÔéÍ Üç¯º À°Ô À°çÅÃ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇéðÅÃ Ô¹¿çÅ ÔË, ç¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ÔË,
Õñ¶ô» ÇòÚ êËºçÅ ÔË, À°ç¯º åî¯ ×¹ä êÌèÅé Ô¹¿çÅ ÔË, Üç¯º À°Ô Õ°Þ ÕðçÅ ÔË, ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË
À°ç¯º ðÜ¯ ×¹ä» çÅ ÷¯ð Ô¹¿çÅ ÔË, Üç¯º À°Ô ô»å Ô¹¿çÅ ÔË, Á¿çð¯º Áé§ç îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË À°ç¯º
Ãå¯ ×¹ä» çÅ êÌòÅÔ Úñ ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ï¯×Æ ÁÅêä¶ ï¯Ç×Õ ìñ éÅñ ÃçÅ Ãå¯ ×¹ä ÇòÚ
ÇòÚðç¶ Ôé, À°Ô ÃÉÅÃ» å¶ ÇèÁÅé ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ ÃçÅ Ã¹ÖîéÅ éÅóÆ ÇòÚ ÔÆ À°é·» ù ðÖç¶
Ôé, À°Ã ÇòÚ ðÇÔ¿ÇçÁ» Ã¹å¶ ÔÆ À°Ô ÁÅêäÆ Ú¶åéåÅ ù À°êð ñË Ü»ç¶ Ôé, À°êð ç¶ ê¼èð
å¶ êÔ¹¿ÚÅ ñËºç¶ ÔéÍ ô»åÆ å¶ Ú¹¼ê ÃîÅ-ÇÚååÅ çÅ êÌåÆÕ Ôé Áå¶ Ãå¯ ×¹ä» çÅ êÌ×àÅòÅ
ÔéÍ
åzË ×¹äÆ îÅÇÂÁÅ çÅ Ãð¯å ÜÆòé ÇòÚ¯º ÔÆ ÔË, ÜÆòé ÔÆ ÔË, êð Ãðò¯åî ÇÂÕ ÇÂé·»
×¹ä» ç¶ ÇêÛ¶ ÔÆ Û¹ÇêÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ îÅÇÂÁÅ ù ðÈÔÅéÆ òÆ î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ êÌîÅåîÅ çÆ
ÔÆ ôÕåÆ ÔË, ÇÂÔ ÁÅî ÃÅèéÅ, Ã¿Üî éÅñ Û¶åÆº ÔàÅÂÆ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÆÍ ÇÂÃ å¯º Û°àÕÅðÅ
êÅÀ°ä ñÂÆ ÕðóÆ åê¼ÇÃÁÅ çÆ ñ¯ó ÔË, ÖÅÃ ÃÅèéÅ çÆ ñ¯ó ÔË, À°Ã å¯º Çìé» ÇÂÃ ç¶ ì¿èé
éÔÄ å¯ó¶ ÜÅ ÃÕç¶Í Üç¯º Õ¯ÂÆ òÆ ÃÅèé îÅÇÂÁÅ å¯º Û°àÕÅðÅ êÅÀ°ä ñÂÆ Õ¿î éÔÄ ÕðçÅ
å» Á³å ÇòÚ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÃ åð·» ð¯ºçÅ ÔË, ÇòðñÅê ÕðçÅ ÔË ÇÜò¶º Û¯àÅ ì¼ÚÅ î» çÆ ×¯çÆ
ÇòÚ ÜÅä ñÂÆ ÕðçÅ ÔËÍ Õ¶òñ À°Ô ÇÂÕ ÔÆ ÃÅèé ÔË ÇÜÃ éÅñ òÅÇÔ×¹ðÈ ÁêÅð Ç´êÅ Õðç¶
Ôé, ÜÇ×ÁÅÃÈ å¶ ÇçÁÅñ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Üç¯º ï¯×Æ ÁÅêäÆ Ã¼ÚÆ ï¯× ÃÅèéÅ ÕðçÅ ÔË å¶ Ãå¯
×¹ä êÌÅêå ÕðçÅ ÔË ë¶ð À°Ã íÅò éÅñ êÌîÅåîÅ ù ÇÚåòçÅ ÔË, ë¶ð À°Ô îÅÇÂÁÅ ÜÅñ å¯º
170
Û°àÕÅðÅ êÅ ñËºçÅ ÔËÍ åî¯ ×¹ä» ç¶ ÁèÆé Ô¯ Õ¶ ÇÜÔó¶ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ ×ÌÃ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Ôð ò¶ñ¶
Çòô¶ ÇòÕÅð í¯×ç¶ Ôé, í¯×ä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖç¶ Ôé, À°Ô ÃçÅ ç¹ÖÆ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÁÅêäÆ
ñÅñÃÅ ÕðÕ¶ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ñÂÆ Ôé·¶ð¶ ì¿é· ñËºç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îÈðÖ ñ¯Õ îé°¼ÖåÅ çÆ Ãí
å¯º ò¼âÆ, êÌîÅåîÅ çÆ ìÖÇôô ×¹ÁÅ ñËºçË ÔéÍ
AF. Ô¶ ÁðÜé! í¹¼ñ¶ ÁÅçîÆ Ü¯ îËù íÜç¶ Ôé À°Ô ÚÅð êÌÕÅð ç¶ Ôé, Ô¶ íðåðôí!
ç¹ÖÆ, ÜÇ×ÁÅÃÈ, Áðæ-íÅòÆ å¶ Ç×ÁÅéÆÍ
AG. Ç×ÁÅéÆ ÇÂé·» Ãí ÇòÚ¯º À°åî ÔË, À°Ô ÇÂÕ çÆ ÔÆ í×åÆ ÕðçÅ ÔËÍ Ç×ÁÅéÆ
îËù ÇêÁÅð ÕðçÅ ÔË, îËº Ç×ÁÅéÆ ùÍ
AH. ÇÂÔ ÃÅð¶ ÔÆ íÅò¶º À°åî Ôé, êð Ç×ÁÅéÆ î¶ðÅ ÔÆ ðÈê ÔËÍ ÇÂÔ î¶ðÅ îå ÔËÍ À°Ô
ÁÅåîÅ éÅñ Ü¹ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ îËº Ü¯ êðî ×åÆ Ô», î¶ð¶ ÇòÚ ÃÇæå ÔËÍ
AI. ìÔ¹å Üéî» ÇòÚ íðîä å¯º ìÅÁç Ç×ÁÅéòÅé îé°¼Ö î¶ð¶ åÕ êÔ¿¹ÚçÅ ÔË, À°Ô
Ãí ù òÅÃç¶ò ÔÆ ÃîÞçÅ ÔËÍ ÁËÃÅ îÔÅåîÅ ç¹ðñ¼í ÔËÍ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÚÅð åð·» ç¶ îé°¼Ö Ôé ÇÜÔó¶ êÌîÅåîÅ ç¶ ôðèÅ¬ ìäç¶ ÔéÍ ÇÂÕ å»
À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ ç¹ÖÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ñ¯óò¿ç Ô¹¿ç¶ Ôé, îÅéÇÃÕ å¶ ÃðÆðÕ ç¹Ö» éÅñ ÇØð¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÇÂé·» Õ¯ñ Ã¿ÃÅðÕ èé òÆ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ ÇÂÔ ìÔ¹å ç¹ÖÆ Ô¿¹ç¶ ÔéÍ ÇÂé·» ù ÕÂÆ êÌÕÅð ç¶ ð¯×
òÆ ñ¼×¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¯ÕÆ êÌîÅåîÅ ù êÈÜç¶ Ôé å» Ü¯ À°é·» çÆÁ» Ã¿ÃÅðÕ ñ¯ó»
êÈðÆÁ» Ô¯ ÜÅä, ÇÂÛÅò» êÈðÆÁ» Ô¯ ÜÅäÍ ÇÂé·» ù ÁÅåîÅ ìÅð¶ Õ°Þ êåÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ, Õ¯ÂÆ
Ç×ÁÅé éÔÄ Ô¹¿çÅÍ Üç¯º ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö» çÆÁ» ñ¯ó» êÈðÆÁ» Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé, ÇÂÔ êÌîÅåîÅ ù
Ú¶å¶ ÕðéÅ Û¼â Çç¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ôðèÅ¬ ìÔ¹å ÔÆ ØàÆÁÅ ÇÕÃî ç¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, êð Ü¶ ÇÂÔ
ç¶ÇÖÁÅ ÜÅò¶ ÇÕ Ã¿ÃÅð ÇòÚ À°Ô òÆ Ôé ÇÜÔó¶ ÕçÆ òÆ êÌîÅåîÅ ù Ú¶å¶ ÔÆ éÔÄ Õðç¶,
À°Ã çÆ Ô¯ºç çÆ À°é·» ù Ú¶åéåÅ ÔÆ éÔÄ ÔË, À°é·» éÅñ¯º å» ÇÂÔ Ú¿×¶ ÔÆ ÔéÍ Ø¼à¯ Ø¼à
Üç¯º ñ¯ó êËºçÆ ÔË, À°ç¯º å» ïÅç Õðç¶ ÔÆ Ôé å¶ À°Ã çÆ Ô¯ºç ù å» î³éç¶ ÔéÍ ÇÂé·» çÆ
êÌÅæéÅ Á¿å ÇòÚ ÇÂé·» ù ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ ù ÇèÁÅÀ°ä ìÅð¶ Ú¶åé ÕðÅÀ¹ºçÆ ÔË å¶
ÇÂÔ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ òñ å°ð êËºç¶ Ôé, ÇÜÔóÅ ÜÆòé çÅ ÇÂÕ îÅåð À°ç¶ô ÔËÍ êÌîÅåîÅ çÆ Ô¯ºç
ÇòÚ ÇòôòÅô ðÖäÅ, íÅò¶º ÇÕÃ¶ ÕÅðé ÕðÕ¶ ð¼ÖäÅ, éÅ ÇòôòÅô ðÖä éÅñ¯º ÇÕå¶ Ú¿×Å ÔËÍ
À°Ô ÃÚî¹¼Ú ÔÆ ÇÕ¿é¶ î³ç íÅ×¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ çÅ ïåé ÔÆ éÔÄ Õðç¶Í ÇÂÃ å¯º
íÅò ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêäÆ Ô¯ºç ù òÆ éÔÄ î³éç¶Í
çÈÃðÆ åð·» ç¶ ñ¯Õ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ Ç×ÁÅé êÌÅêåÆ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ðÖç¶ Ôé å»
Ü¯ À°Ô îé°ÖÆ Ãì¿è» ù ÜÅä ÃÕä, ÜÆòé ù ÜÅä ÃÕä, Çòôò ù ÜÅä ÃÕäÍ ÇÂé·» çÆ
ôðèÅ ç¹Ö Ü» Ã¿åÅê Ü» ÁÃ¿å°ôàÆ å¯º êËçÅ éÔÄ Ô¯ÂÆ Ô¹¿çÆ êð À°Ã ÇÂÕ ù ÜÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ
å¯º êËçÅ Ô¯ÂÆ Ô¹¿çÆ ÔË, Ã¼Ú ù ÜÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ å¯º, êÌîÅåîÅ ù ÜÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ å¯ºÍ ÇÂÔ
ÁÅêäÆ ì¹¼èÆ Áå¶ åÆìð ÇÂ¼ÛÅ ù Ã¿å°ôà ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ ÇÂÃ ñÂÆ ÁÅåî îÅð× å¶
å¹ðç¶ ÔéÍ Ü¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ îé°¼Ö ÁÅåî îÅð× å¶ ìÔ¹å ç¶ð åÕ ÚñçÅ ðÔ¶ å¶ ÁÅêäÆÁ» êðå»
Ö¯ñ· ç¶ò¶, À°æ¶ åÕ êÔ¹¿Ú ÜÅò¶ ÇÜæ¶ Çéð¯ñ åðÕ ÔË, ë¶ð À°Ô Ã¿ÃÅð å¶ À°Ã å¼å ç¶ í¶ç ù
ÃîÞ ñËºçÅ ÔËÍ Ã¯ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö êÇÔñ» òÅÇñÁ» éÅñ¯º ÇÕå¶ À°åî Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô å» ÇìêåÅ
ÇòÚ ÔÆ êÌîÅåîÅ ù Ú¶å¶ Õðç¶ ÔéÍ À°Ã ÇÂÕ ù ÜÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ Ã¿ÃÅðÕ ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ
å¯º ÇÕå¶ À°ÚÆ ÔËÍ
171
åÆÃðÆ ÇÕÃî ç¶ ñ¯Õ À°Ô Ôé ÇÜé·» é¶ Çòò¶Õ ù åÆÖä ÕÆåÅ ÔË å¶ ÇÂÔ ÜÅÇäÁÅ ÔË
ÇÕ ÁÅåîÅ ÕÆ ÔË å¶ ÕÆ éÔÄ ÔË, íÅò ÇÜé·» é¶ éÅôòÅé å¶ Áà¼ñ, ÁÜð, Áîð ç¶ í¶ç ù
ÜÅÇäÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ À°Ã ÇÂÕ çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ ìÔ¹å ÔÆ Ã¼ÚÆ Ã¹¼ÚÆ ØÅñäÅ ØÅñçÅ
ÔË, À°Ô ÇÂÕ ÁÅçðô ×¹ðÈ çÆ íÅñ ÕðçÅ ÔË å¶ ÁÅåî îÅð× å¶ ÚñçÅ ÔË å¶ Ü¯ îÅð× çðôé
×¹ðÈ ÕðÅÀ°ºçÅ ÔË À°Ô ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÃîðé ÃÅèéÅ ÕðÕ¶ À°Ô ÁÅêäÆ ÃÅðÆ ôÕåÆ ÁÅåî
ÇÃ¼èÆ ñÂÆ ÔÆ ñÅ Çç¿çÅ ÔËÍ À°Ô ÇÂÕ À°åî ÇÕÃî çÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÔË, À°Ã çÆ ôðèÅ Ã¿ÃÅðÕ
êçÅðæ» ÕÅðé éÔÄ ÔË, Ã¿ÃÅðÕ ÇÚ¿åÅ ÕðÕ¶ éÔÄ ÔË, éÅ ÔÆ ì½ÇèÕ Ç×ÁÅé ÕÅðé ÔË, À°Ô
å» Õ¶òñ Çéð¯ñ À°åî ÃÇå çÆ íÅñ ÇòÚ ÔË, Çéð¯ñ îé å¶ ÇÔðç¶ éÅñ À°Ô ÇÂÃ êÅÃ¶ Úñ
ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ðÃå¶ å¶ Úñç¶ ðÔ¶ Ôé À°Ô ÇÂÃ å¶ ÔÆ À°ç¯º åÕ Úñç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé Üç¯º
åÕ ÃÇå çÆ êÌÅêåÆ éÅ Õð ñËäÍ
Ú½æÆ ÇÕÃî ç¶ ñ¯Õ À°Ô òâíÅ×¶ Ôé ÇÜé·» ù Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÜÃ
ÜÇ×ÁÅÃÈ é¶ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Õð ñÂÆ ÔË À°Ã ñÂÆ Ô¯ð Õ¯ÂÆ êÌÅêåÆ ìÅÕÆ éÔÄ ðÇÔ Ü»çÆ,
À°Ã é¶ å» ÃîÅÇÚå çÆ êÌÅêåÆ Õð ñÂÆ ÔËÍ ÇÂÔ À°êð ç¼Ã¶ ×Â¶ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ÇòÚ¯º Ãí å¯º
À°åî ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ç×ÁÅé ï¯×Æ Ãí å¯º À°åî ÔË, ÇÂÔ êÌîÅåîÅ çÅ ÇêÁÅðÅ Ç×ÁÅéÆ ÔË,
ÇÂÃ ù îÔÅåîÅ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îÔÅåîÅ ìÔ¹å Ø¼à ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÔÆ ê¼æ êçðôÕ ìäç¶
Ôé å¶ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ù ðÅÔ ÇçÖÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îÔÅåîÅ ÕÅðä ÔÆ ÁÇèÁÅåîÕ Ç×ÁÅé
Á¼×¶ å¯º Á¼×¶ ÚñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
íÅò¶º À°å¶ ç¼ÃÆÁ» ÚÅð¯º ÇÕÃî» ç¶ îé°¼Ö ÇÂÕ¯ êÌîÅåîÅ çÆ êÈÜÅ Õðç¶ Ôé, êð Ãí
å¯º À°åî À°Ô ÔÆ Ôé ÇÜé·» é¶ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ Õð ñÂÆ ÔË, ÃîÅÇÚå Ôé, Ã¿å°ñé ÇòÚ Ôé,
Ú½æ¶ êç ÇòÚ ÇòÚðé òÅñ¶ å» ÇìñÕ°ñ ÃÇæð ÇàÕ¶ Ô¯Â¶, Ççzó· ÇéôÚ¶ òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ
À°é·» é¶ ÃÇå ù ÜÅä ÇñÁÅ ÔË, À°Ô íñÆ êÌÕÅð ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ Ã¿ÃÅð À°Ã ÃÇå çÅ ÔÆ
êÃÅðÅ ÔË, Ç×ÁÅéÆ ÕçÆ òÆ ÇæóÕ éÔÄ ÃÕçÅ, À°Ô ÃÇæð ÔË, Ççzó· ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô À°Ã ìÌÔî
éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÔË À°Ô òÆ ìÌÔî Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÔËÍ
Üç¯º ÁÃÄ ÜÆòé ìÅð¶ å¶ ÜÆòé ç¶ À°ç¶ô ìÅð¶ Ã¯Úç¶ Ô» å» ÇÂÔ êÌå¼Ö Ô¯ Ü»çÅ ÔË
ÇÕ ÇÂÕ ÜÆòé ÇòÚ ÃÇå çÆ êÌÅêåÆ ÕÇáé ÔË, ÁÅåî ÇÃ¼èÆ å» ìó¶ ÜÆòé» çÆ ØÅñäÅ
éÅñ êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔË å¶ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÇÂÔ ØÅñäÅ Çéð¿åð ÇéðÇòØé ÕðçÅ ÇðÔÅ Ô¯ò¶ å» ÁÅåî
ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔËÍ
B@. ÇÜé·» çÅ Ç×ÁÅé ÕÅî ÕÅðé í¿× Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, À°Ô ÁÅêäÆ ÁÅêäÆ êÌÇ´åÆ
Áé°ÃÅð ÕÂÆ ÇÂÛÅò» ðÖç¶ Ô¯Â¶ Ô¯ð Ô¯ð ç¶òÇåÁ» òñ Ü»ç¶ ÔéÍ
BA. Ü¯ Ü¯ òÆ ç¶òÇåÁ» ù ôðèÅ éÅñ êÈÜçÅ ÔË, À°Ã çÆ ôðèÅ îËº À°Ã¶ ç¶òå¶ ÇòÚ
Ççzó· Õð Çç¿çÅ Ô»Í
BB. À°Ã ôðèÅ ù î¹¼Ö ðÖ Õ¶ À°Ô îé°¼Ö À°Ã ç¶òå¶ çÆ êÈÜÅ ÕðçÅ ÔË å¶ ÁÅêäÆ
ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ ÕðçÅ ÔË; Ãëñ Õðé òÅñÅ îËº ÔÆ Ô»Í
BC. å°Û ì¹¼èÆ òÅñ¶ îé°¼Ö» çÆÁ» ÕÅîéÅò» çÅ ëñ éÅôòÅé ÔËÍ Ü¯ ç¶òÇåÁ» çÆ
À°êÅôéÅ Õðç¶ Ôé, À°Ô ëñ À°é·» ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ î¶ðÆ ÁðÅèéÅ Õðç¶ Ôé À°Ô
îËù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ðÅÔ íÅò¶º ò¼Öð¶ òÖð¶ Ôé êð ÁÅçðô Ãí çÅ ÇÂÕ ÔÆ ÔË, ÇéôÅéÅ Ãí çÅ ÇÂÕ ÔÆ
172
ÔËÍ ÇÜé·» çÆ ì¹¼èÆ å°¼Û ÔË, Áñê ÔË, À°é·» ù å» ÜÆò çÆ Ô¯ºç çÅ òÆ ×Èó· Ç×ÁÅé éÔÄ,
Ã¿ÃÅð çÅ òÆ êåÅ éÔÄ, À°é·» çÆ ì¹¼èÆ çÅ ÇòÃæÅð ÔÆ éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅ, À°Ô ò¼Ö-ò¼Ö ç¶òÇåÁ»
çÆ êÈÜÅ Õðç¶ Ôé å¶ À°é·» ðÅÔÄ ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ Õðç¶ Ôé êð À°Ô éÔÄ ÜÅäç¶
ÇÕ ÃÇå ÇÂÕ ÔË, ÜÆòé Ãð¯å ÇÂÕ ÔË, ÇÂÕ çÅ ÔÆ êÃÅðÅ ÔËÍ ÇÂÕ ÃÇå çÅ êÃÅðÅ Áé¶Õ»
åð·» ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Üç¯º å°ÃÄ ÇÂÕ êÅÃ¶ çÆ êÈÜÅ Õðç¶ Ô¯, ô»åÆ ÇîñçÆ ÔË, ÃÔÅðÅ ÇîñçÅ
ÔË êð À°Ã ÇÂÕ çÆ êÌÅêåÆ éÔÄ Ô¹¿çÆÍ ÇÜÔó¶ å¼å ù ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô ÔÆ î¹ÕåÆ êÌÅêå Õðç¶
ÔéÍ
ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ã¿ÃÅð ç¶ í¯× í¯×ä ÇòÚ ð¹ÚÆ ðÖçÅ ÔË, À°Ô ÁÅêäÅ Ç×ÁÅé ×¹ÁÅ
ìËáçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÛÅò», êÌÅêåÆ ÇòÚ ìÅèÅ ìäçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ Çå¿é» ×¹ä»
ÇòÚ ÔÆ ÇòÚðçÅ ÔË ÇÜÔó¶ À°Ã ç¶ îé ù è¹¿çñÅÁ Çç¿ç¶ Ôé, À°Ô ÕÂÆ Ô¯ð ç¶òÇåÁ» ÁÅÇç
çÆ êÈÜÅ Õðé ñ× êËºçÅ ÔË, Ô¯ð åð·» ç¶ À°Ã ç¶ Áé°íò å¶ êÌÅêåÆÁ» ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ô¯
Ü»çÆÁ» ÔéÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» çÅ Ãì¿è Õ¶òñ ç¶òÇåÁ» éÅñ éÔÄ ÇÜò¶º ÁÃÄ Ã¯Úç¶ Ô»Í Üç¯º ÇÕÃ¶ çÆ
òÆ Õ¯ÂÆ òÆ åÆìð ÇÂ¼ÛÅ Ô¹¿çÆ ÔË À°Ô êÈðé Ô¯äÆ Ã¹íÅÇòÕ ÔÆ ÔËÍ Üç¯º ÇÕÃ¶ òÆ ÚÆ÷ çÆ ÇÂ¼ÛÅ
Ô¯ò¶ íÅò¶º ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ ù êÌÅêå Õðé çÆ, íÅò¶º Õ°Þ ÁÔ¹çÅ ÔÅÃñ ÕðéÅ Ô¯ò¶, À°Ô êÈðé Ô¹¿çÆ
ÔËÍ Ü¶ ÇÂ¼ÛÅ åÆìð Ô¯ò¶, êÈðÆ Ô¯äÆ ñÅ÷îÆ ÔËÍ Üç¯º îé°¼Ö ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ ÇêÛ¶ ñ¼Ç×ÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË,
À°Ô ÔÆ À°Ã ç¶ ÜÆòé çÅ À°ç¶ô ìä Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÔÆ À°Ã ñÂÆ ð¼ì çÅ ðÈê ìä Ü»çÅ ÔË,
À°Ã ÇÂ¼ÛÅ çÅ êÈðÅ Ô¯äÅ ÔÆ ð¼ì çÆ êÌÅêåÆ ìä Ü»çÆ ÔËÍ îé°¼Ö ù À°Ô Ãí Õ°Þ Çîñ Ü»çÅ
ÔË ÇÜÃ ç¶ ÇêÛ¶ À°Ô ñ¼×Å Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ê¹ðÅäÆ ìÅÂÆìñ ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÕ å±¿ Ô¯ð ÇÕÃ¶
ð¼ì ù î¶ð¶ å¯º ÇÃòÅ éÔÄ î³é¶×Å, íÅò ÇÕÃ¶ Ô¯ð ÚÆ÷ ù êÌÅêåÆ çÆ, ÇÕÃ¶ ÁÔ¹ç¶ çÆ, ÇÕÃ¶
òÃå± êÌÅêåÆ çÆ ñ×é éÔÄ ð¼ÖäÆÍ Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ Ü¶ ÇÕÃ¶ çÆÁ» Ã¿ÃÅðÕ ÇÂÛÅò»
Ôé, À°Ô êÌîÅåîÅ í×åÆ ðÅÔÄ êÈðÆÁ» Ô¯äÆÁ» ÔÆ Ô¯äÆÁ» Ôé êð ÇÂÔ ÇÂÛÅò» ÇÛé í¿×ð
Ôé, Ã¿ÃÅðÕ ÔéÍ ÇÜÃ ù ÇÜÃ ÚÆ÷ çÆ òÆ ÇÂ¼ÛÅ Ô¹¿çÆ ÔË À°Ô êÌîÅåîÅ êÈðÆ ÕðçÅ ÔÆ ÔËÍ Ü¶
Õ¯ÂÆ À°Ã êÌîÅåîÅ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÔÆ éÔÄ ðÖçÅ, À°Ã êðÆêÈðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ éÔÄ ðÖçÅ, À°Ã ù êÌîÅåîÅ
êÌÅêåÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ
ÁÅî îé¹¼Ö Õ¯ÂÆ ÇÚ¿é· Ú¹ä ñËºç¶ Ôé å¶ À°Ã çÆ êÈÜÅ Õðé ñ× êËºç¶ Ôé å¶ À°Ã¶ ù
ÔÆ ÁÅêäÆ ôðèÅ çÅ êÌåÆÕ ìäÅ ñËºç¶ ÔéÍ îé¹¼Ö À°Ã¶ ç¹ÁÅñ¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ ðÃî¯-ÇðòÅÜ êÈÜÅ
ÁðÚÅ Õðé ñ× êËºçÅ ÔËÍ îé°¼Ö ù Õ¯ÂÆ ÃÅÖôÅå ðÈê çÆ ñ¯ó ÔË, ÇÕÃ¶ ÇÚÔð¶, ÇÕÃ¶ á¯Ã ÚÆ÷
çÆ ñ¯ó ÔËÍ À°Ô ÇéðÅÕÅð ù ÁÅêä¶ ÇòÚÅð» ÇòÚ ÇñÁÅ Õ¶ À°Ã çÅ Ç×ÁÅé éÔÄ ñË ÃÕçÅÍ
ÇÜÔó¶ îé°¼Ö ÁÅêäÆ ì¹¼èÆ éÅñ ÔÆ Õ¿î Õðç¶ Ôé, À°Ô ÇéðÅÕÅð å¶ À°Ã çÆÁ» ôÕåÆÁ» å¶
Ô¯ð ×¼ñ» ç¶ ÇòÃæÅð çÅ Á³çÅ÷Å ÔÆ éÔÄ ñ×Å ÃÕç¶Í Á¼Ü ìÔ¹å ÃÅð¶ èðî ÇÂÃ åð·» ç¶ Ôé
ÇÜÔó¶ ÇÂÔ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ êÌîÅåîÅ çÅ Õ¯ÂÆ îé°¼ÖÆ ðÈê ÔË å¶ À°Ô À°é·» çÆÁ» ÇÂÛÅò» êÈðÆÁ»
ÕðçÅ ÔË ÇÜÔó¶ À°Ã Á¼×¶ ì¶éåÆÁ» Õðç¶ Ôé, Ü¯çóÆ Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÃ ÇòÚ Õ¯ÂÆ ô¼Õ éÔÄ,
ÇÂÔ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÆ ×¼ñ ÔË å¶ ÇÕÃ¶ Ô¼ç åÕ ìÔ¹å ÃÔÅÇÂÕ òÆ ÔË êð îé°¼Ö ÁÅêäÆ ÃîÞ ç¶
Û¯à¶ ÇÜÔ¶ Ø¶ð¶ ÇòÚ ì¿ç ÔË, À°Ã ÇòÚ¯º ÇéÕñäÅ ìÔ¹å Á½ÖÅ ÔËÍ ÁÅî îé°¼Ö êÌîÅåîÅ çÆ êÈÜÅ
ÕðçÅ ÔË, À°Ã çÆ Ô¯ºç ù î³éçÅ ÔË êð ÇÂÔ éÔÄ ÜÅäçÅ ÇÕ Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ ÃÇå ÔË, ÇÂÕ å¯º
Çìé» Â¶æ¶ ÔË ÔÆ Õ¯ÂÆ éÔÄÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé - îé°¼ÖåÅ ù ÚÅð ÇÔ¼ÇÃÁ» ÇòÚ ò¿ÇâÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ
ÔËÍ ÇÂÕ Õ¶òñ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ í¯× í¯×ä ÔÆ ÁÅÂ¶ Ôé å¶ À°Ô À°Ã ÇòÚ ÔÆ ñ¼×¶
173
Ô¯Â¶ Ôé; çÈÃð¶ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ ÜÇ×ÁÅÃÅ ÕÅðä êÌîÅåîÅ ù ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé å¶ î³éç¶ Ôé
íÅò ÜÅéä òÅÃå¶ ÔÆ î³éç¶ ÔéÍ åÆÃð¶ À°Ô Ôé Ü¯ ìÔ¹å æ¯ó·¶ Ôé ÇÜÔó¶ ï¯× ç¶ îÅð× å¶
Ú¼ñ Õ¶ ÃÇå çÆ êÌÅêåÆ Õðç¶ Ôé; Ú½æ¶ À°Ô Ôé Ü¯ ìÔ¹å ÔÆ æ¯ó·¶ Ôé, Çòðñ¶ Çòðñ¶ Ôé,
ÇÜÔó¶ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Õð Ú¹¼Õ¶ Ôé å¶ çÈÃÇðÁ» ù ðÅÔ ÇçÖÅ ÃÕç¶ ÔéÍ
ÁÅî îé°¼Ö ÁÅêä¶ ×¹ä» ç¶ Áé°ÃÅð ÇÜÔóÅ òÆ ×¹ä À°Ã ÇòÚ êÌèÅé Ô¿¹çÅ ÔË, À°Ã
Áé°ÃÅð Ã¯ÚçÅ ÔË, Õðî ÕðçÅ ÔË, êÈÜÅ ÁðÚÅ ÕðçÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ çÃç¶ Ôé ÇÕ ÇÜÃ ù
ÁÅåîÅ çÅ Õ¯ÂÆ Ç×ÁÅé éÔÄ, Õ°Þ ÜÅäçÅ ÔÆ éÔÄ, ÁÇ×ÁÅéÆ ÔË, À°Ô å» êÈÜÅ ÁðÚÅ çÅ
îÖ½ñ ÔÆ À°âÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÁÇ×ÁÅéÆ ÔËÍ ÇÜé·» ù Ãå çÅ, å¼å çÅ Õ¯ÂÆ Ç×ÁÅé
éÔÄ, ÇÜÔó¶ À°Ã å¼å çÆ Ô¯ºç ù ÜÅäç¶ ÔÆ éÔÄ, À°Ô éÅ Õ¶òñ êÌîÅåîÅ òñ ÇÂÕ ñ¯íÆ çÆ
åð·» ÇÖÚ¶ Ô¯Â¶ À°Ã çÆ êÈÜÅ ÁðÚÅ Õðç¶ Ôé, À°Ô ÃÇå éÔÄ ÜÅäç¶ êð ÇÜÔó¶ Õ¯ÂÆ òÆ ÇéôÅé
çÆ êÈÜÅ éÔÄ Õðç¶, ÇÜé·» ç¶ îé ÃæÅÂÆ, ÃÇæð Ô¯ Ú¹¼Õ¶ Ôé, ë¹ðé¶ ðÇÔå Ô¯ Ú¹¼Õ¶ Ôé, ÇÜÔó¶
ÃîÅÇÚå Ô¯ Ú¹¼Õ¶ Ôé, À°Ô òÅÃåò ÇòÚ î¹Õå Ô¯ Ú¹¼Õ¶ ÔéÍ
BD. ì¹¼èÆ å¯º ÖÅñÆ îé°¼Ö îËù ÇòÁÕå ÕðÕ¶ ÔÆ ÜÅäç¶ Ôé Üç¯º ÇÕ îËº ÁÇòÁÕå
Ô»Í ÇÂÔ î¶ð¶ ÁÇìéÅôÆ ÃðÈê å¶ êðî ÃðÈê ù éÔÄ ÜÅäç¶Í
BE. îËº Ãí ñÂÆ êÌå¼Ö éÔÄ Ô», îËº ï¯× îÅÇÂÁÅ ç¶ êóç¶ ÇêÛ¶ «ÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô»,
ÇÂÔ îÅÇÂÁÅèÅðÆ î¶ð¶ ÁÇòéÅôÆ å¶ ÁÜéî ÃðÈê å¯º Ç×ÁÅå éÔÄÍ
BF. Ô¶ ÁðÜé! îËº íÈå íÇò¼Ö å¶ òðåîÅé Çå¿é» ÕÅñ» ç¶ êÌÅäÆÁ» ù ÜÅäçÅ Ô»
êð îËù Õ¯ÂÆ éÔÄ ÜÅäçÅÍ
BG. Ô¶ íÅðå! ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÅ×, çÉËô å¯º À°åê¿é çò¿ç Áå¶ î¯Ô ç¶ òÃ Ô¯ Õ¶
Ãí ÜÆò íðî ÇòÚ ëÃ¶ Ô¯Â¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Úñ ðÔ¶ Ôé, Ô¶ êðå¿åðÍ
ÃÇå ÕçÆ Öåî éÔÄ Ô¹¿çÅ, ÕçÆ éÔÄ îðçÅ, ÇÂÔ Ãðò¯åî ÔËÍ êÌîÅåîÅ Çå¿é» ÕÅñ»
ç¶ ÜÆòé ù ÜÅäçÅ ÔË - íÈå, íÇò¼Ö å¶ òðåîÅé, êð êÌîÅåîÅ ù Õ¯ÂÆ éÔÄ ÜÅäçÅ, êÌîÅåîÅ
ÁÅêäÆ êÃÅðÆ Ô¯ÂÆ îÅÇÂÁÅ ç¶ ÇêÛ¶ ÔÆ «ÇÕÁÅ ìËáÅ ÔË, À°Ã çÆ êÌÅêåÆ Õ¯ÂÆ Ã½ÖÆ éÔÄÍ
ÁÇ×ÁÅéÆ ÇÂÔ ÃÚÅÂÆ éÔÄ ÜÅäç¶, À°Ô å» Ã¿ÃÅð ç¶ í¯×» ÇòÚ ×ÌÃ¶ êÂ¶ Ôé, À°Ô å» êÌîÅåîÅ
å¶ À°Ã ç¶ ÁòåÅð» ù ÜÅäç¶ ÔÆ éÔÄ, ÁÇ×ÁÅéÆ, ÁÇòéÅôÆ ÁÜð, Áà¼ñ, Áîð, Üéî å¯º
ðÇÔå ù ÜÅéä çÆ ÃîðæÅ ÔÆ éÔÄ ðÖç¶Í ÇÂÛÅò» çÉ¿ç çÆ Üó· Ôé; Ö¹ôÆ Ô¯Â¶×Æ å» Ã¿åÅê
òÆ Ô¯ò¶×Å, Ôð Õ¯ÂÆ çò¿ç ÇòÚ ÔË, À°Ã¶ ñ¯í ÇòÚ â°¼ÇìÁÅ ÇêÁÅ ÔË å¶ ÇÜÔó¶ Â¶Ã çò¿ç ÇòÚ
Ôé, À°Ô À°Ã ÇÂÕ ÃÇå ù ÜÅä éÔÄ ÃÕç¶, À°Ã çÆ ôÅé ù éÔÄ ÜÅä ÃÕç¶, À°é·» çÅ
îé å¶ Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ÃçÅ Ã¿ÃÅð ç¶ Ã¹¼Ö å¶ í¯×» ÇòÚ ÔÆ ñ¼×ÆÁ» ðÇÔ¿çÆÁ» Ôé, À°Ô ÁÅêÅ
Ã¹èÅðä çÅ Ã¯Úç¶ ÔÆ éÔÄÍ ÇÜÔó¶ òâíÅ×¶ ñ¯í å¯º î¹Õå Ôé, çò¿ç å¯º î¹Õå Ôé, î¯Ô å¯º
ìÚ¶ Ô¯Â¶ Ôé À°Ô ÃçÅ À°Ã ÇêÁÅð¶ ç¶ ÚðéÄ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÃçÅ À°Ã ç¶ éÅñ Áí¶ç ÔéÍ
Ã¿ÃÅðÕ òÃå±Á» çÆ ÕñêéÅ ÕðéÆ, À°é·» çÅ ÇèÁÅé ÕðéÅ Ô¯ð çò¿ç êËçÅ ÕðçÅ
ÔËÍ êð À°Ô ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÔóÅ ÇÂé·» ×¼ñ» ìÅð¶ Ú¶åé ÔË, À°Ô Õ¶òñ ÃÇå çÅ ÔÆ ÇèÁÅé ÕðçÅ
ÔË, À°Ã çÆ ÔÆ ÕñêéÅ ÕðçÅ ÔË, ÃòË-Áé°ôÅôé éÅñ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ Áñ½ÇÕÕ ôÕåÆÁ»
êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔË, Ãðò¯åî Ç×ÁÅé çÆ ôÕåÆ êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔË, Áé°íòÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË Ü¯
ÇÕ ÃÅð¶ Ç×ÁÅé çÅ Ãð¯å ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ êÌ×à å¶ ÁêÌ×à ÇòÚ ëðÕ ÔÆ éÔÄ ÜÅäç¶Í
ÁÇòÁÕå å¯º íÅò ÔË éÅ ÜÅä¶ ÜÅä òÅñÅ, éÅ ç¶Ö¶ ÜÅ ÃÕä òÅñÅ; ÇòÁÕå å¯º íÅò ÔË
ç¶ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕä òÅñÅ, Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» éÅñ Áé°íò Ô¯ ÃÕä òÅñÅ, ÃÅèÕ ÇòÁÕå å¯º
174
Á¼×¶ ÜÅ Õ¶ ÁÇòÁÕå çÆ êÌÅêåÆ ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË êð ÁÇ×ÁÅéÆ å» îÅÇÂÁÅ å¯º Á¼×¶ ÜÅ

ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ, À°Ô å» êÈðÆ åð·» ñ¯í î¯Ô ÇòÚ è¼ÇÃÁÅ ÇêÁÅ ÔË, ÁÇ×ÁÅéÆ ù êåÅ ÔÆ
éÔÄ ÇÕ í¯×» å¯º Áµ×¶ òÆ Õ°Û ÔË, À°é·» çÅ îé Ôð Ãî¶º í¯× í¯×ä ÇòÚ ÔÆ ñ¼×Å ðÇÔ¿çÅ ÔË,
À°é·» ù ÁäÇçÃç¶ ÜÆòé çÅ Õ¯ÂÆ ÁíÅÃ ÔÆ éÔÄ, À°é·» ù êÌîÅåîÅ çÆ Ô¯ºç çÅ Õ¯ÂÆ ÁÇÔÃÅÃ
éÔÄ, ÃÇå Áé§ç å¯º À°Ô ÇìñÕ°ñ ÜÅä±¿ éÔÄ ÔéÍ ÁÇ×ÁÅéÆ ÁéÅåî ù Ã¼Ú ÃîÞç¶ Ôé,
ÃÇå ù À°Ô Ã¯Ú ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶, Ãî¹¼Ú¶ êÌîÅåîÅ ìÅð¶ ÜÅéäÅ À°é·» ç¶ òÃ ÇòÚ éÔÄÍ Ãî¹¼Ú¶
ù ÜÅéäÅ ÔÆ Ç×ÁÅé ÔË, êð À°Ã Ãî¹¼Ú¶ ù ÇÂÕ îé°¼Ö ðÈê ÇòÚ Ã¯ÚäÅ ç¶ÖäÅ ìóÅ íÅðÆ
ÁÇ×ÁÅé ÔËÍ
À°Ã ç¶ íÅ× ù Ãî¹¼Ú ÃîÞäÅ ìóÆ íÅðÆ ×ñåÆ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ ÃÅ×ð çÆ ñÇÔð ÃÅ×ð
éÔÄ Ô¿¹çÆ, ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÇÂÔ ÃÅðÆ ÇÃÌôàÆ À°Ô éÔÄ ÔË Õ¶òñ À°Ã çÅ êÌ×àÅòÅ ÔËÍ À°Ã Ãî¹¼Ú¶
ù îé°¼Ö çÅ ÁÅÕÅð ç¶ä å¯º íÅò ÔË ÇÕ À°Ã Ãî¹¼Ú¶ ù ò¿â ç¶äÅ, À°Ã ç¶ íÅ× Õð ç¶ä¶Í
ÃÈðÜ, Ú¿çðîÅ, ÃåÅð¶, ê¹ñÅó, èðåÆ, Á¼×, êÅäÆ À°Ã Ãî¹¼Ú¶ çÅ êÃÅðÅ Ôé, À°Ã Áé§ååÅ
çÅ ÁÃÆî çÅ ÇÔ¼ÃÅ ÔéÍ Çòôò ÔÆ ÕñêéÅ å¶ ÇèÁÅé Õðé éÅñ¯º, Ç×ÁÅéÆ Ãî¹¼Ú¶ å¶ ÔÆ
ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ºç¶ Ôé, À°Ô ÇÜÔóÅ ÜÆòé çÅ Çòôò çÅ Ãí çÅ Ãð¯å ÔË, ÇÜÔóÅ ÇÂÔ ÃÅðÆ
ÇÃÌôàÆ ÚñÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÁÇ×ÁÅéÆ ÁÇ×ÁÅé ÕÅðé ç¶òÆ ç¶òÇåÁ» çÆ êÈÜÅ Õðé ñ× êËºç¶ Ôé,
ÇÜé·» ç¶ îé ÇÖ³â¶ Ô¯Â¶ Ôé À°é·» çÅ îé À°é·» ç¶ ÕÅìÈ éÔÄ, À°Ô Õ¶òñ ÇÕÃ¶ ÁÅÕÅð å¶ ÔÆ
ÇèÁÅé ñ×Å ÃÕç¶ Ôé êð Ô½ñÆ Ô½ñÆ À°Ô ÇéðÅÕÅð å¶ ÜÅ ÃÕç¶ Ôé, ÇéðÅÕÅð å¶ ÁÅêäÅ
ÇèÁÅé Õ¶ºçðå Õð ÃÕç¶ ÔéÍ
ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä ç¶ ç¯ ê¼Ö Ôé; ÇÂÕ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ ÇÕÃ¶ òÆ ÁÅÕÅð å¶ ÇèÁÅé
ñ×»ç¶ Ôé; çÈÃð¶ ÇéðÅÕÅð å¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ÃÅèÅðé îé ÇéðÅÕÅð å¶ Û¶åÆº ÇèÁÅé éÔÄ ñ×Å
ÃÕçÅ, À°Ã ñÂÆ ÁÅÕÅð çÆ ñ¯ó ÔË - ÖÅÃ ÕðÕ¶ ô¹ðÈ ÇòÚ, å» Ü¯ À°Ã çÅ îé ÇÂÕÅ×ð Ô¯
ÃÕ¶Í Á³å ÇòÚ ÇèÁÅé ìÔ¹å â±¿ØÅ ÚÇñÁÅ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÜæ¶ éÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÕÅð Ô¯ò¶, éÅ
Õ¯ÂÆ éÅîÍ
BH. ÇÜé·» ÜÆò ÁÅåîÅò» ç¶ êÅê çÈð Ô¯ ×Â¶ Ôé, çÉ¿ç ÇòÚ¯º Û°à ×Â¶ Ôé, À°Ô
Ççzó· Ô¯ Õ¶ î¶ðÅ íÜé Õðç¶ ÔéÍ
BI. ÇÜÔó¶ î¶ðÆ ôðé ÁÅÀ°ºç¶ Ôé, ì¹ãÅê¶ å¶ îðé ç¶ ç¹¼Ö å¯º Û¹à ÜÅä çÅ Üåé
Õðç¶ Ôé, À°Ô ìÌÔî, ÁÅåî Ç×ÁÅé å¶ Õðî ù ÜÅäç¶ ÔéÍ
C@. Ü¯ îËù ÁÇèíÈå, ÁÇèçËò Áå¶ ÁÇèï¼× ÜÅäç¶ Ôé À°Ô ï°Õå-ÇÚ¼å òÅñ¶ ç¶Ô
ÇåÁÅ×ä Ãî¶º òÆ îËù ÜÅäç¶ ÔéÍ
Ã¯ÞÆ éÅñ å¶ ôðèÅ êÈðòÕ ÕÆå¶ Õðî ÔÆ êÌìÆéåÅ ÇñÁÅ ÃÕç¶ ÔéÍ Üç¯º îé ù
Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ ÇçôÅ ÇòÚ ñ×Å ÇñÁÅ ÜÅò¶, ÃÅðÆÁ» ôÕåÆÁ» ÁÅåî ÇÃ¼èÆ òñ ñ×Å ÇçåÆÁ»
ÜÅä, ÃÅð¶ Õðî êÈÜÅ ÔÆ ìä Ü»ç¶ ÔéÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÃÇå, ÇÚ¼å, Áé¿ç ìäÅ
ñËºçÅ ÔËÍ À°Ô ÇÂÔ òÆ ÜÅä Ü»çÅ ÔË ÇÕ êÈÜÅ Õðé òÅñÅ å¶ ÕðÅÀ°ä òÅñÅ ÇÂÕ ÔÆ ÔËÍ
ÃÅ×ð ç¶ ÃÅð¶ ×¹ä À°Ã çÆ ÇÂÕ ìÈ¿ç ÇòÚ òÆ î½ÜÈç Ô¹¿ç¶ Ôé, À°é·» ç¶ ×¹ä ÇÂÕ ÔÆ Ô¹¿ç¶
Ôé, ÃÇå çÆ êÌÅêåÆ ÕðÕ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÜÆòé îé¯ðæ êÈðÅ ÕðçÅ ÔË Áå¶ êÈðéåÅ êÌÅêå ÕðçÅ
ÔË, ë¶ð À°Ã ù çÉ¿ç Û±Ô òÆ éÔÄ ÃÕçÅÍ
ÇÜé·» é¶ Ã¼Ú¶ ïåé ÕÆå¶ Ôé, ØÅñäÅ ØÅñÆÁ» Ôé À°Ô ì¹ãÅê¶ å¯º å¶ îðé å¯º Û°àÕÅðÅ
175
êÅ ñËºç¶ ÔéÍ ÁÅî å½ð å¶ ì¹ã¶ê¶ ÇòÚ îé íÈåÕÅñ çÆÁ» Ã¯Ú» Ã¯ÚçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË êð Üç¯º
ÜÇ×ÁÅÃÈ ìä Õ¶ ÇÃîðé ÃîÅèÆ ÇòÚ ñ× Ü»çÅ ÔË å» Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ ÇèÁÅé
çÈÃÇðÁ» êÅÇÃÁ» ÇòÚ éÔÄ Ü»çÅ, ë¶ð îðé çÅ ðÔ¼Ã òÆ À°Ã ù êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔË å¶ ÇÂÔ
ÃîÞ òÆ ÁÅ Ü»çÆ ÔË ÇÕ ÁÅåîÅ îðé å¯º ìÅÁç òÆ ÜÆòå ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ ÁÅåîÅ ÁÜð, Áîð,
Áà¼ñ ÔË, Õ¶òñ ÇÂÔ ÃðÆð ÔÆ Öåî Ô¹¿çÅ ÔËÍ À°Ã ù îðé çÅ âð éÔÄ ðÇÔ¿çÅ, ÇÂæ¶ å¶ Á¼×¶
À°Ô ÇéðíË ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ãí éÅñ ÔÆ À°Ã é¶ ÇÂÔ ÇéðíËåÅ êÌÅêå ÕÆåÆ ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ
îðé Ãî¶º ÁÅêäÆ Ú¶åéåÅ ù êðÅ Ú¶åéåÅ å¶ Ü¯óé çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ Ôé êð Õð éÔÄ ÃÕç¶
ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» ù ÁÇÔÃÅÃ æ¯ó·Å Ô¹¿çÅ ÔË, ÃîÅèÆ çÆ ÃÇæåÆ ê¼ÕÆ éÔÄ Ô¯ÂÆ Ô¹¿çÆ, À°é·» çÅ îé
ìÅð-ìÅð ÁÅêä¶ ÇêÛ¯Õó ù Ü»çÅ ÔËÍ êð ÇÜÔó¶ ÜÆÀ°ºÇçÁ» êðÅÚ¶åéåÅ å¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ºç¶
ðÔ¶ Ôé, À°Ô ÇÂÃ èðåÆ å¯º ÜÅä ñ¼Ç×Á», ÇéðíË Ô¯ Õ¶, î¹Õå Ô¯ Õ¶ Áé§ç ÇòÚ Ü»ç¶ ÔéÍ
176
Á¼áò» ÁÇèÁÅÇÂ
Ã¼å çÅ Ç×ÁÅé
ÁðÜé À°êòÅÚ -
A. Ô¶ ê¹ðô¯åî! ìÌÔî ÕÆ ÔË? ÁÇèÁÅåî ÕÆ ÔË? Õðî ÕÆ ÔË? ÁÇèíÈå ÕÆ ÔË? ÁÇèçËò
ÕÆ ÔË?
B. Ô¶ îèÈÃÈçé! ÇÂÃ ç¶Ô ÇòÚ ÁÇèï¼× Õ½ä ÔË? ÇÜÃ é¶ ÁÅêä¶ À°å¶ ÕÅìÈ êÅ ÇñÁÅ
ÔË À°Ô ç¶Ô ÇåÁÅ×ä Ãî¶º å°ÔÅù ÇÕÃ åð·» ÜÅä¶?
C. ìÌÔî ÁÇòéÅôÆ ÔË, À°åî ÔË, À°Ã ç¶ Ã¹íÅÁ (ÁÅåî) ù ÁÇèÁÅåîÕ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÃÅð¶
ÜÆò» çÆ À°åêåÆ çÅ ÕÅðä Õðî ÔËÍ
D. ç¶Ô èÅðÆÁ» ÇòÚ¯º ÃÌ¶ôà! éÅôòÅé íÅò ÁÇèíÈå ÔË, ê¹ðô ÁÇèç¶ò ÔË Áå¶ ç¶ÔÆ
ÇòÚ ÁÇèï¼× îËº Ô»Í
Ã¼åò¶º ÁÇèÁÅÇÂ ç¶ Á¿å ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ ìÌÔî çÅ Ç×ÁÅé
Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÁÇèÁÅåî Õðî, ÁíÆí±å, ÁÇèç¶ò å¶ ÁÇèï°¼× å¶ Üç¯º ÕÅñ ÁÅ ÜÅÂ¶, îé°¼Ö
ù À°Ã ÇÂÕ å¶ ÇèÁÅé ñÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÁðÜé ù ÇÂÔ Ãí ÃîÞ éÔÄ ÁÅ ÇðÔÅ, À°Ô
ÇÂÃ Ãí Õ°Þ ù Ú¿×Æ åð·» ÃîÞäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ çÆ â±¿ØÅÂÆ ÇòÚ ÜÅäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ
ÇÂÃ Á¼áò¶º ÁÇèÁÅÇÂ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ç¶ ÇÂé·» ÃÅð¶ êÌôé» çÅ À°åð Çç¿ç¶
ÔéÍ êÇÔñ» À°Ô çÃç¶ Ôé ÇÕ ìÌÔî Ãí å¯º À°åî Çéïî ÔËÍ Õ¶òñ ÇÂÕ ìÌÔî çÅ ÔÆ êÃÅðÅ
ÔËÍ ìÌÔî ÔÆ ÃÇå ÔË, ìÌÔî ÔÆ Áà¼ñ ÔË, ìÌÔî ÔÆ ÁÇòéÅôÆ ÔËÍ ìÌÔî ÔÆ Á³åð ÁÅåîÅ ÔË,
ìÌÔî ÔÆ ÇÂÕ Ã¹å¿åð Ú¶åéåÅ ÔË, ÇÂÔ ÔÆ À°Ô ÁòÃæÅ ÔË ÇÜæ¶ Ç´ôé ÜÆ çÅ òÅÃÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ
ÇÂÃ Ú¶åéåÅ çÆ ÁòÃæÅ çÆ êÌÅêåÆ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÜé·» é¶ ô»åÆ çÆ ÁòÃæÅ êÌÅêå Õð
ñÂÆ ÔË, ÇÜé·» é¶ ÃîÅé ÇìðåÆ çÆ êÌÅêåÆ Õð ñÂÆ ÔË À°é·» é¶ ìÌÔî çÆ êÌÅêåÆ Õð ñÂÆ ÔËÍ
ÁÇèÁÅåî ôìç çÆ òðå¯º ìÌÔî ñÂÆ ÔÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË, ÇÜÔóÅ ÁÅåîÅ ÇòÚ òÃçÅ
ÔËÍ ìÌÔî ç¶ ç¯ ê¼Ö Ôé - ÁäÇçÃçÅ å¶ ÇçÃçÅÍ ÇÜò¶º ÔÆ ìÌÔî ÁÅêäÅ êÃÅðÅ ô¹ðÈ ÕðçÅ ÔË,
À°Ô Áé°íò å¯º êð·¶ ÁÇèÁÅåî ìä Ü»çÅ ÔË å¶ ÁäÇçÃç¶ çÅ ôð¯å ìä Ü»çÅ ÔË, îÈñ êÌÇ´åÆ
ìä Ü»çÅ ÔËÍ ÁÇèÁÅåî å¯º íÅò ÔË ìÌÔî ÇÜò¶º À°Ô Áé°íò å¯º êð·¶ Ôð îé°¼Ö ÇòÚ òÃçÅ ÔËÍ
Ü¯ Õ°Þ òÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË À°Ô Õðî çÅ ðÈê èÅðé Õð ñËºçÅ ÔËÍ Õðî ÔÆ ÇÂÕ ÇÂÔ¯
ÇÜÔÆ ôÕåÆ ÔË ÇÜÔóÆ ìÅð ìÅð îé°¼Ö ù Üéî ñËä å¶ î÷ìÈð ÕðçÆ ÔËÍ Õðî À°Ô ÇÃðÜéÅåîÕ
Á¼× ÔË ÇÜÃ ÇòÚ¯º ÜÆòé ê¹¿×ðçÅ ÔË, êÃÅðÅ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ ÇòÕÅÃ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÃÌôàÆ ç¶ ÃÅð¶ Ú¶åé
çÅ êÃÅðÅ Õðî» ç¶ ì¿èé éÅñ ÔËÍ îÈñ êÌÇ´åÆ çÅ ÁèÅð, ÁÇèÁÅåî ÇÃðÜéÅ çÅ ÇÃè»å,
Õðî, ÇÂÔ Ãí ìÌÔî ç¶ ÔÆ ê¼Ö ÔéÍ
Ç´ôé ÜÆ çÃç¶ Ôé ÇÕ À°é·» çÅ êÌ×àÅòÅ Ôð¶Õ ê¼Ö ÇòÚ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°Ô
ÃÅð¶ ÇÜÔó¶ Ô¯ºç ÇòÚ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé À°é·» ù íÈå ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ Ã¿ÃÅð ç¶ ÃÅð¶ éÅî, ÁÅÕÅð
ÃÅð¶ ÔÆ éÅôòÅé Ôé, Ü¯ Õ°Þ òÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇçÃçÅ ÔË, Ãí Õ°Þ êÌÇ´åÆ ç¶ ÔÆ ðÈê Ôé å¶
ÁÅÇçíÈå éÅôòÅé ù ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º À°ñà ÁèÆç¶òåÅ Çéð¯ñ Ú¶åéåÅ çÅ ÇÃè»å
177
ÔËÍ ê¹ðô Ü¯ Ôð¶Õ Ü×·» ÇòÚð ÇðÔÅ ÔË, ÃÅðÆ ÂÆôòðåÅ å¯º À°êð ÔËÍ ÁÇèïÅÜé å¯º íÅò ÔË ÒîËº
Õ°ðìÅéÆ ñÂÆ Ô», Ç´ôé ÜÆ êÌîÅåîÅ Ôé, Çéð¯ñ Ú¶åéåÅ ÔéÍ
E. Ü¯ ç¶Ô ÇåÁÅ×ä Ãî¶º Õ¶òñ î¶ðÅ ÔÆ ÇÃîðé ÕðçÅ ÔË, À°Ô î¶ð¶ ÃðÈê ù êÌÅêå
Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ ÇòÚ Õ¯ÂÆ Ã¿ç¶Ô éÔÄÍ
F. Ô¶ Õ½ºå¶ï! ç¶Ô ÇåÁÅ×ä Ãî¶º ÇÜÃ ÇÜÃ íÅò çÅ Õ¯ÂÆ ÇèÁÅé ÕðçÅ ÔË À°Ã ÇòÚ
Çñò ñ×ä ÕðÕ¶ À°Ã¶ íÅò ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
G. ÇÂÃ ÕðÕ¶ å±¿ Ôð Ãî¶º î¶ðÅ ÔÆ ÇÃîðé Õðç¶ Ô¯Â¶ ï°¼è Õð, î¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ îé å¶
ì¹Çè ñ×ÅÀ°ä éÅñ ÇéðÃ¿ç¶Ô å±¿ îËù êÌÅêå Ô¯ò¶º×ÅÍ
H. Ô¶ êÅðæ! Ü¯ ÁÇíÁÅÃ éÅñ ï¯× î¹Õå Ô¯ Õ¶ Ô¯ð ÇÕÃ¶ çÅ ÇèÁÅé éÔÄ Õðç¶,
À°Ô êðî êÌÕÅôÆ ê¹ðô ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ê³Üò¶º å¯º Á¼áò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ çÃç¶ Ôé ÇÕ Á×ñ¶ ÜÆòé çÆ ÇÕÃ åð·» ÇåÁÅðÆ
ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ îé°¼Ö ù ÃÅð¶ ÇòÚÅð» å¯º Û¹àÕÅðÅ êÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÛÅò» å¯º î¹Õå
Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ îé°¼Ö ù Õ¶òñ êÌîÅåîÅ çÅ ÔÆ ÇèÁÅé ÕðéÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ Ü¯ Õ°Þ òÆ Á³å Ãî¶º ÇèÁÅé ÇòÚ ðÖ¯×¶, ÇÜÃ ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ ÇòÚ òÆ Á³å
Ãî¶º Ã¹ðå Õð¯×¶ À°Ã åð·» çÅ ÔÆ Üéî Ô¯Â¶×ÅÍ Ü¶ Á³å Ãî¶º Õ¶òñ êÌîÅåîÅ ù ÔÆ ÇèÁÅÂ¶×Å
å» Õ¯ÂÆ òÆ ÚÆ÷ À°Ã ç¶ êÌîÅåîÅ éÅñ ÇîñÅê ù ð¯Õ éÔÄ ÃÕçÆÍ Ôð Ãî¶º êÌîÅåîÅ ù ÇÕò¶º
ïÅç ð¼ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Ôð¶Õ êð¿êðÅ å°ÔÅù êÌîÅåîÅ ç¶ éÅî ÇÃîðé ç¶ åðÆÕ¶ çÃçÆ ÔË
ÇÕ î¿åð ÜÅê ÕðÕ¶ êÌîÅåîÅ ù ïÅç ð¼ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, Õ¯ÂÆ ôìç Ü» Ô¯ð Õ°Þ òÆÍ Üç¯º
êÌÅä, ÇÜÔó¶ Ú¶åé Áå¶ ÁÚ¶å çÅ Ãì¿è Ü¯²óç¶ Ôé, ÜÆòé çÅ ÁèÅð Ôé, ÁÅêäÅ Õ¿î Û¼â
Çç¿ç¶ Ôé, Ú¶åé îé, ÃÉÅÃ, ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÃðÆð ÁÚ¶å îé å¯º Áñ¼× Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÃÅðÆÁ» ÇÂÛÅò»,
×¹ä Áò×¹ä ÁÚ¶å îé ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ îé°¼Ö çÆÁ» êÌî¹¼Ö ÇÂÛÅò» À°Ã ù çÈÃðÅ Üéî ñËä
ñÂÆ î÷ìÈð ÕðçÆÁ» Ôé, À°Ã ù ÔÆ ê¹éð Üéî ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÃðÆð ìçñÆ ç¶ Ãî¶º î³åð çÅ ÜÅê, î³åð ç¹ÔðÅéÅ ñÅíÕÅðÆ ÇÃ¼è Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ éÅñ
êËºâÅ Ã½ÖÅ å¶ ÁÅðÅîçÅÇÂÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ îðé ñ¼Ç×Á» ÁÅî ì¿çÅ î¯Ô ÇòÚ ëÃ Ü»çÅ ÔË, í¯×
ÇòñÅÃ ïÅç ÕðçÅ ÔË, À°Ã éÅñ ç¹Ö ìÔ¹å ò¼è Ü»çÅ ÔË êð ÜÇ×ÁÅÃÈ, ÇÜÃ çÅ îé ÃÅë
ÔË, À°Ô êÌîÅåîÅ çÅ éÅî ÔÆ ñËºçÅ ÔË, À°Ã ù ë¶ð ÇíÁÅéÕ Áé°íò éÔÄ Ô¹¿ç¶ å¶ À°Ô ÇÂÃ
Ã¿ÃÅð å¯º Ã½ÖÅ ÚñÅ Ü»çÅ ÔËÍ Üç¯º Ú¶åé îé éÅñ î¿åð çÅ ÜÅê ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ ÁÚ¶å
îé ÇòÚ òÆ Ô½ñÆ Ô½ñÆ ÇðÕÅðâ Ô¯äÅ ô¹ðÈ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÚñÅä¶ ç¶ Ãî¶º Üç¯º Ú¶åé îé ÁÅêäÅ
Õ¿î Û¼â Çç¿çÅ ÔË, ÇÜÔóÆ òÆ ÇÂ¼ÛÅ Ü» ÇÜÔóÅ òÆ ÇòÚÅð ÁÚ¶å îé ÇòÚ êÌìñ Ô¹¿çÅ ÔË À°Ã
ç¶ Áé°ÃÅð ÔÆ îé°¼Ö ù Üéî ÇîñçÅ ÔËÍ êÌîåÅîÅ çÅ éÅî ìÅð-ìÅð ñËäÅ ìÔ¹å ÔÆ ÷ðÈðÆ ÔË,
ÇÜÀ°ºÇçÁ» ÔÆ ÇÂÃ éÅî ù Á³çð òÃÅÀ°äÅ ìÔ¹å ÁòôÕ ÔË å» Ü¯ ÁÚ¶å îé ÇòÚ ÇÂÔ â±¿ØÆ
åð·» À°ÕÇðÁÅ ÜÅò¶Í ÇÂÔ Ãí å¯º ò¼âÅ êÌ¶ðÕ ìä Ü»çÅ ÔË å¶ ÁÅ×È ìä Õ¶ Á×òÅÂÆ ÕðçÅ
ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ù ÇÂÃ î¿åð À°ÚÅðä çÆ À°åîåÅ å¶ â±¿ØÅÂÆ êåÅ ÔÆ éÔÄ À°é·»
ù ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ Õ¯ÂÆ òÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Õðî éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÜÔóÅ ÁÚ¶å îé ÇòÚ
éÅ À°ÕÇðÁÅ ÜÅò¶Í ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ Ú¶åé îé ÇòÚ î³åð ïÅç Õðé ñÂÆ ìÔ¹å
êð¶ôÅé éÅ Ô¯ò¶, À°Ã ç¶ éåÆÜ¶ ñÂÆ òÆ éÅ ØìðÅÂ¶Í À°Ã ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ô î³åð ù
Ççzó· ÕðÆ ÜÅÂ¶, À°ç¯º åÕ Üç¯º åÕ î³åð À°Ã ç¶ ÁÚ¶å îé çÅ ÇÔ¼ÃÅ éÔÄ ìä Ü»çÅÍ ÇÂÃ
ÇòÚ Õ¯ÂÆ ô¼Õ éÔÄ ÇÕ ÇÜÔóÅ òÆ îðé Ãî¶º êÌîÅåîÅ ù ÇèÁÅÀ°ºçÅ ÔË À°Ô î¹ÕåÆ êÅ ÔÆ
178
Ü»çÅ ÔËÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇòÇçÁÅðæÆ Ô¹ä å¯º ìÅÁç òÅñ¶ ÜÆòé ìÅð¶ Ã¯Úç¶ ÔéÍ îðé À°êð¿å Õ¯ÂÆ
éðÕ Ãòð× éÔÄ Ü»çÅ, À°Ô å» ÁÅêä¶ Ã¹íÅÁ, ÁÅêäÆÁ» ÁÅçå» ÇòÚ ÔÆ ÜÕÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ
ÔËÍ Ãòð× éðÕ ÁÅêä¶ îé çÆ ÔÆ ÕñêéÅ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ÜÆòé çÅ Áðæ ÜÅäç¶ Ôé, ÃîÞç¶
Ôé, ÚñÅä¶ å¯º êÇÔñ» çÅ ÇÂÕ Ø³àÅ ëËÃñ¶ çÆ ØóÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÂÔ ëËÃñÅ ÇÕ îðé À°êð»å
Ãëñ Ã¹ÖÅñÅ Ô¯ò¶×Å Ü» ç¹ÖçÅÂÆ Ô¯ò¶×ÅÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù À°Ã ØóÆ ñÂÆ ÇåÁÅð Õð
ñËºç¶ Ôé, À°Ô ÇÂÃ Ã¿ÃÅð å¯º Ãòå¿åð îé ÇÚå éÅñ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô À°Ã Á³åî êËºâ¶ å¶ Áé¿ç
îÅäç¶ Ô¯Â¶, À°Ã êðî ÃÇå Õ¯ñ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÜÃ ÁòÃæÅ ù îðé ñ¼Ç×Á» ÜÇ×ÁÅÃÈ ïÅç
ðÖçÅ ÔË, À°Ã ÇòÚ¯º ÔÆ À°Ô î¹ó Õ¶ ô¹ðÈ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ À°Ã ØóÆ êÌîÅåîÅ ù ïÅç ÕðçÅ
ÔË, À°Ô À°Ã ù êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ Ã¿ÃÅðÕ í¯×» ù ïÅç ÕðçÅ ÔË, À°Ô î¹ó Õ¶ À°é·»
ÇòÚ êË Ü»çÅ ÔË, À°Ã çÆÁ» ÇÂÛÅò» ÇòôðÅî òÅñ¶ Ãî¶º ÇòÚ êÈðÆÁ» éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÁ» ÇÕÀ°ºÇÕ
À°Ã Ãî¶º éÅ å» À°Ã çÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» Ô¹¿çÆÁ» Ôé, éÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ òÃå±Á» ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» Ô¹¿çÆÁ»
Ôé, ÇÜÔóÆÁ» À°Ã çÆÁ» ÇÂÛÅò» êÈðÆÁ» Õð ÃÕäÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶ À°Ô À°Ã Ãî¶º å» Õôà ÇòÚ
ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÃîÅèÆ ñÅÀ°äÆ ÜÅäç¶ Ôé À°Ô å» â±¿ØÆ ÃîÅèÆ ÔÆ ñË ñËºç¶ ÔéÍ Ã¿ÃÅðÕ
ÇÂÛÅò» À°é·» ù å¿× éÔÄ ÕðçÆÁ», À°Ô êÌíÈ ÇòÚ ÔÆ ñÆé Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
I. ÇÜÔóÅ îé°¼Ö Ãòð× ÁéÅÇç ÃÅð¶ Ü×å çÅ Ã¹ÁÅîÆ ÃÈÖî å¯º íÆ ÃÈÖî, Ãí çÅ
èÅðé Õðé òÅñÅ, ÁÇÚ¿å ðÈê ÃÈðÜ ò»× êÌÕÅôòÅé Áå¶ Á³è¶ð¶ å¯º êð·¶ ÔË À°Ã çÅ ÇèÁÅé
ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ
A@. îðé Ãî¶º ÇÂÕ ÇÚ¼å Ô¯ Õ¶ í×åÆ ÇòÚ Ççzó·, ï¯× ôÕåÆ éÅñ êÌÅä» ù ÇåzÕ°àÆ
ÇòÚ ñË Ü»çÅ ÔË, À°Ô À°Ã êÌîÅåîÅ ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
AA. ò¶ç-ò¶åÅ ÇÜÃ ù ÁÇòéÅôÆ ÁÅÖç¶ Ôé ÇÜÃ ÇòÚ ðÅ× å¯º Û°à¶ Ô¯Â¶ ÃòË Áé°ôÅÃÆ
êÌò¶ô Õðç¶ Ôé, ÇÜÃ ç¶ ÜÅéä ñÂÆ ìÌÔîÚðï Õðç¶ Ôé, À°Ã êç çÅ îËº åËù Ã¿Ö¶ê çÃçÅ
Ô»Í
AB. Ãí ç¹ÁÅð» ù áÅÕ Õ¶, îé ù ÇÔðç¶ ÇòÚ ð¯Õ Õ¶ ï¯× ç¹ÁÅðÅ êÌÅä ÇÃð ÇòÚ
ñË ÜÅ Õ¶ -
AC. ÒúºÓ ÇÂÕ Á¼Öð ìÌÔî çÅ Ü¯ ÇÃîðä ÕðçÅ ÔË å¶ î¶ðÅ ÇèÁÅé ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÂÔ ç¶Ô
ÇåÁÅ×çÅ ÔË, À°Ô êðî×Çå ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
êÌîÅåîÅ Ãðì ÇòÁÅêÕ ÔË, Ãðì ôÕåÆîÅé ÔË, Ãðì Ç×ÁÅéÆ ÔË, À°Ô Ãí å¯º ê¹ðÅåé
ÇÃ¼è ê¹ðô ÔËÍ ÁËÃÆ Õ¯ÂÆ ÚÆ÷ éÔÄ ÇÜÔóÆ À°Ô éÅ ÜÅäçÅ Ô¯ò¶Í À°Ô Ãðì çÅåÅ ÔË, Ãí Õ°Þ
ù Õ¿àð¯ñ Õðé òÅñÅ ÔË å¶ Ãí å¶ À°Ã çÅ ðÅÜ ÔË, À°Ô ÃÈÖî å¯º òÆ ÃÈÖî ÔË, À°Ô ÁÇçzôà
ÔËÍ ÃÅâ¶ Õ¯ñ À°Ô é¶åð éÔÄ Ôé ÇÜÔó¶ À°Ã ù ç¶Ö ÃÕä, À°Ã å¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ ìÔ¹å
Á½ÖÅ ÔË, À°Ô êÌÕÅô ÔË, Õ¶òñ êÌÕÅô, À°æ¶ æ¯ó·Å ÇÜÔÅ í¯ðÅ íð òÆ Ôé·¶ðÅ éÔÄ ÔËÍ Ã¿ÃÅð Û¼âä
ñ¼Ç×Á» ÃîÅèÆ ÃÇæå ÔÆ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°Ã êÌîÅåîÅ ù ÔÆ ÇèÁÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË -
ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ ÇÂÕ Ã¹ð Ô¯ Õ¶ ÇÂÕ ÃÅð Ô¯ Õ¶Í
Ç´ôé ÜÆ Ã¿Ö¶ê ÇòÚ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä ç¶ ÁÇíÁÅÃ ìÅð¶ çÃç¶ ÔéÍ ìó¶ ÃÈÖî åðÆÕ¶
éÅñ ÃÉÅÃ» ù ÕÅìÈ ÕðéÅ òÆ çÃç¶ ÔéÍ Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ô»å Ô¯äÅ ÇÃÖçÅ ÔË, ìÅÔðÆ ÃðÆð
ù ÃÇæð ÕðçÅ ÔË, Á³çð ÁÅÀ°ºçÅ å¶ ìÅÔð Ü»çÅ ÃÉÅÃ À°Ã çÅ ÇèÁÅé ÇÖÚçÅ ÔË, À°Ã çÅ
179
îé ØóÆ ØóÆ À°æ¶ Ü»çÅ ÔËÍ ÃîÅèÆ å» ÔÆ â±¿ØÆ ñ× ÃÕçÆ ÔË Ü¶ Ã¹ÖîéÅ ÜÅ×ðä Ô¯ ÜÅÂ¶Í
Ã¹ÖîéÅ Á¿éîÂÆ ÁòÃæÅ ÔË, ÇÂÃ ÇòÚ Ã¹å¶ ÔÆ ô»åÆ ÇîñçÆ ÔË, ìÅÔð¯º Õ¯ÂÆ òÆ ÁÅÕðôé éÔÄ
Ô¹¿çÅÍ Ãí å¯º ò¼âÅ ÇÚ¿é· ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÃÉÅÃ ìóÆ ÁÅÃÅéÆ éÅñ Á³çð Ü»çÅ å¶ ìÅÔð ÁÅÀ°ºçÅ
ÔËÍ ç¯é¯º éÅÇÃÕÅ ìðÅìð ÚñçÆÁ» Ôé, ÁÅî ÁòÃæÅ ÇòÚ ÇÂÕ éÅÇÃÕÅ ÔÆ ÚñçÆ ÔËÍ
îé å¶ ÃÉÅÃ ÇÂÕ çÈÃð¶ å¶ Çéðíð Ôé å¶ ÇÕÃ¶ òÆ ÔÅñå ÇòÚ ÇÂÕ¼á¶ ÔÆ êÌåÆÇÕÇðÁÅ
Õðç¶ ÔéÍ Üç¯º ÃÉÅÃ ô»å Ô¯ä, îé Áé§çîÂÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ íðò¼ÇàÁ»
ç¶ ÇòÚ òÅñÆ Ü×·Å å¶ îé ù ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ ÜÆòé Ü¯å ç¶Öä çÆ Õ¯Çôô Õð¶, ÇÜÃ ç¹ÁÅðÅ
îé°¼Ö ç¶Ö ÃÕçÅ ÔË, îÇÔÃÈÃ Õð ÃÕçÅ ÔË å¶ ÜÅä ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º ÇèÁÅé êÕ Ü»çÅ ÔË,
Ü¯åÆ Ô¯ð ×Èó·Æ Ô¯ Ü»çÆ ÔË å¶ Á¿å ÇòÚ À°Ô Ü¯å ç¶ Ãð¯å ù êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ
ï¯×Æ ç¶ð åÕ ÃîÅèÆ ÃÇæå Ô¯ Õ¶ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË À°Ô ÇÂÔ ÃÇæåÆ êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔËÍ
Ú¶åéåÅ ç¶ Çì¿çÈ ù êÌÅêå Õðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ À°Ã ù ìÌÔîÚðï ðÇÔä ñÂÆ êÕóÆ ðÖçÆ ÔË, ÇÂæ¶
ìÌÔîÚðï å¯º íÅò Õ¶òñ ÃðÆðÕ ìÌÔîÚðÆï ÔÆ éÔÄ, îÅéÇÃÕ ê¼Ö¯º, Õðî å¶ ÕæéÆ ç¶ ðÈê
ÇòÚ À°Ã çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ Áò¼ôÕ ÔËÍ
ÇÜÔóÅ ï¯×Æ Ã¹ÖîéÅ éÅóÆ ðÅÔÄ À°Ã çÅ ÜÅê ÕðçÅ ÔË À°Ô ÇÂÃ åð·» çÅ Çéï³åðä ìÔ¹å
Û¶åÆº ÔÆ êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔËÍ ÇÂæ¶ ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ìóÅ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ ÃÅð¶ î³åð å°ÃÄ ÃÉÅÃ» éÅñ
éÔÄ ÚñÅ ÃÕç¶ íÅò ÃÅÔ Á³çð ñËä å¶ ÃÅÔ ìÅÔð Õ¼ãç¶ Ãî¶º ÒúîÓ ÇÂÕ ìÔ¹å ÔÆ îè¹ð ÁòÅ÷
ÔË, ìóÆ ÔÆ ÇÂÕ ÃÅð ÁÅòÅ÷ ÔËÍ ÇÂÔ ÁÅòÅ÷ Õ¯ÂÆ ÞàÕÅ êËçÅ éÔÄ ÕðçÆ, ÇÂÕ ñËÁ ÇòÚ À°ÚÅðä
ï¯× ÔË, À°ÚÅðÆ Ü»çÆ ÔËÍ ï¯×Æ ÇÂÃ ÁÅòÅ÷ ù ÃçÅ ïÅç ðÖç¶ ÔéÍ ÇÂÃ çÆ êÌÃ¿ÃÅ ò¶ç» ÇòÚ
òÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË, ò¶ç Ãí å¯º ê¹ðÅäÆÁ» ê¹ÃåÕ» î³éÆÁ» Ü»çÆÁ» ÔéÍ
ÇÜÔó¶ êÌíÈ ù ÇÃîðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÃðÆð ÇåÁÅ×ç¶ Ôé, À°Ô À°åî êçòÆ ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶
Ôé êð îé°¼Ö ù Á³å çÅ ÇÂ¿å÷Åð éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅÍ ÇèÁÅé Áå¶ ÇÃîðé, îðé å¯º æ¯ó·Æ êÇÔñ»
ÔÆ éÔÄ ÇÃÖäÅ ÚÅÔÆçÅÍ Ç×ÁÅéÆ ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ ÕÅñ çÅ ×¹ñ¶ñÅ å» ÇÕÃ¶ Ãî¶º òÆ ÁÅ ÃÕçÅ
ÔËÍ ÁÃÄ Ççé ÇòÚ ÇÕ¿éÆ òÅðÆ îðç¶ Ô» ÇÕ¿éÆ òÅðÆ ÜÆÀ°ºç¶ Ô»; ÇÂÕ ØóÆ ÇÜÔóÆ ìÆåçÆ ÔË À°Ô
ÇÂÕ åð·» çÆ î½å ÔÆ ÔË, ÇÜÔóÆ Á×ñÆ ØóÆ ÁÅÂÆ ÔË À°Ô Üéî ÔË, ÇÂÕ Áé°íò îðçÅ ÔË çÈÃðÅ
Üéî ñËºçÅ ÔËÍ Üéî å¯º ìÅÁç î½å, î½å å¯º ìÅç Üéî ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÚñçÅ ÔËÍ ë¶ð òÆ ÁÃÄ Ú¶åé
Áé°íò çÆ Çéð¿åðåÅ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ô»Í ÇÂÃ¶ åð·» Çéð¯ñ Ú¶åéåÅ À°Ã åð·» ÔÆ îðé Ü³îä ÇòÚ
À°Ã¶ åð·» ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ
îé°¼Ö ïÅåðÅ å¶ ÁÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ çÅ ÁÅçðô ÃÇå åÕ êÔ¹¿ÚäÅ ÔË ÇÜæ¶ íðêÈð
Áé§ç ÔË, ô»åÆ ÔË, Ç´êÅ ÔËÍ ÁÇ×ÁÅéÆ ñ¯Õ ÇÂÃ èðåÆ ù ÔÆ ÁÅêäÅ ÃçËòÆ Øð ÃîÞ ìËáç¶
ÔéÍ Üç¯º åÕ ÁÃÄ À°Ã ÃÇå ù êÌÅêå éÔÄ Õð ñËºç¶, À°ç¯º åÕ ÇÂÕ-ÇÂÕ ÇÖä Áî¯ñÕ ÔË,
ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÃÉÅÃ ÃÉÅÃ êÌîÅåîÅ çÅ íÜé ÇÃîðé ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÃ Áé°íò ù ÁÜêÅ
ÜÅê ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ Ôð ÃÉÅÃ éÅñ À°Ã ÇÂÕ ù ÇèÁÅÀ°ºç¶ Ôé, ïÅç Õðç¶ Ôé, À°Ô ÃÚî¹¼Ú
òâíÅ×¶ ÔéÍ Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ Ú¹¼ê ÕðÕ¶ êÌíÈ çÅ é» ÇÂÕÅ×ð ÇÚ¼å Ô¯ Õ¶ ñËºçÅ ÔË å¶ ÇÂÃ ÁÇíÁÅÃ
ù ê¼ÕÅ ÕðçÅ ÔË, ÇÜæ¶ òÆ Ô¯ò¶ ÇÜò¶º òÆ Ô¯ò¶ ÇÂÃ åð·» ÕðÇçÁ» ÁÜêÅ ÜÅê éÅñ ÃòË ÜÅÇ×ÌåÆ
ÁÅ Ü»çÆ ÔË, À°Ã éÅñ Á¿å Ãî¶º ìÔ¹å Ã½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
AD. Ô¶ êÅðæ! Ü¯ Ãí Õ°Þ Û¼â Õ¶ Õ¶òñ î¶ðÅ ÔÆ ÇÃîðé ÕðçÅ ÔË, Çéð¿åð î¶ð¶ éÅñ
ÔÆ Ü¹ÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô ï¯×Æ îËù Ã½ÖÅ ÔÆ ÁÅ ÇîñçÅ ÔËÍ
AE. À°Ô îÔÅåîÅ ÇÜÔó¶ îËù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô Ãí ç¹Ö» å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»ç¶ Ôé,
180
Üéî îðé ç¶ Ú¼Õð å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ ñËºç¶ Ôé, êðî ÇÃ¼èÆ, êðî ×åÆ ù êÌÅêå Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
AF. Ô¶ ÁðÜé! ìÌÔî ñ¯Õ åÕ ÇÜ¿é¶ ñ¯Õ Ôé À°é·» Ãí ù Üéî îðé ÇòÚ ÁÅÀ°äÅ
êËºçÅ ÔËÍ Ô¶ Õ½ºåï! îËù êÌÅêå Ô¯ä å¯º ìÅÁç Üéî îðé ç¶ Ú¼Õð ÇòÚ¯º ÇéÕñ Ü»ç¶ ÔéÍ
Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêäÆ Ô¯ºç çÅ éðÆÖä ÕðçÅ ÔË À°Ô îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ Ã¿ÃÅð
ÚñÅÂ¶îÅé ÔË ë¶ð À°Ô ÁÅêäÅ îé Õ¶òñ êÌîÅåîÅ å¶ ÔÆ ÇÂÕÅ×ð ÕðçÅ ÔË å¶ ÃçÅ À°Ã¶ ù
ÔÆ Ú¶å¶ ð¼Öä çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË, Çéð¿åð êÌíÈ ÇÃîðé éÅñ îé ÇÂÕÅ×ð ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÚ¼å
ÇìðåÆÁ» ÇÖ³âçÆÁ» éÔÄÍ ÇÂÃ åð·» ÕðÇçÁ» À°Ô ÁÅêäÆ À°Ã ÃçËòÆ ÃÇå Ú¶åéåÅ éÅñ ìäÅ
ñËºçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ ìÅð-ìÅð éÔÄ Ü¿îçÅ îðçÅ, À°Ô Ú½ðÅÃÆ ç¶ ×¶ó ÇòÚ éÔÄ êËºçÅÍ
À°Ã ù Üéî îðé ç¶ ×¶ó¶ Õ¼àä çÆ ñ¯ó ÔÆ éÔÄ, À°Ô å» î¹Õå Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÔË, Ú½ðÅÃÆ çÅ ×¶ó
À°Ã À°å¶ ñÅ×È ÔÆ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
AG. ÇÜÔó¶ ìÌÔîÅ ç¶ ÇÂÕ Ççé å¶ ÇÂÕ ðÅå ù ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ ìÌÔîÅ çÅ Ççé Ô÷Åð»
Ü¹×» çÅ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ ðÅå Ô÷Åð» Ü¹×» çÆ Ô¹¿çÆ ÔË À°Ô ÔÆ Ççé ðÅå ù ÃîÞç¶ ÔéÍ
AH. Ççé Ô¯ä éÅñ ÁÇòÁÕå ÇòÚ¯º Ãí ç¶Ô èÅðÆ êÌ×à Ô¿¹ç¶ Ôé, ðÅå Ô¯ä å¶ À°Ã¶
ÁÇòÁÕå ÇòÚ ÃîÅÁ Ü»ç¶ ÔéÍ
AI. Ô¶ ÁðÜé! ÇÂÔ ÃÅð¶ êÌÅäÆ ìÅð-ìÅð êÌ×à Ô¯Â¶ ðÅå ÁÅÀ°ä å¶ ñËÁ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé
Áå¶ Ççé ÁÅÀ°ä å¶ ë¶ð êÌ×à Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
ÚÅð ï°¼× Ôé - ÃÇåÜ¹×, åz¶åÅ, ç¹ÁÅêð, ÕÇñÜ¹×; ÚÅð» ù ÇîñÅ Õ¶ îÔ»ï°× ÇÕÔÅ
Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÕ îÔ»ï°¼× ÇòÚ AG,BH,@@@ ÃÅñ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÕ Ô÷Åð îÔ»ï°¼× çÅ ìÌÔîÅ çÅ
ÇÂÕ Ççé Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂ¿é¶ çÆ ÔÆ ìÌÔîÅ çÆ ÇÂÕ ðÅå Ô¹¿çÆ ÔËÍ Ççé ðÅå ù ÇîñÅ Õ¶ ÇÂÕ Õñê
ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, CF@ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Ççé å¶ ðÅå ù ÇîñÅ Õ¶ ìÌÔîÅ çÅ ÇÂÕ ÃÅñ ìäçÅ ÔË å¶
A@@ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Ççé ìÌÔîÅ çÅ ÜÆòé ÔËÍ ìÌÔîÅ ç¶ Ôð Ççé éÅñ Çòôò çÆ Ô¯ºç Ô¹¿çÆ ÔË å¶
Ççé Öåî Ô¯ä å¶ ÃÅÇðÁ» çÆ Ô¯ºç Öåî Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÂÔ ÇÂÃ åð·» ÔÆ Çéð¿åð ÚñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
ÇÂé·» Ãñ¯Õ» ÇòÚ Ü¯ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË À°Ã ù í½ÇåÕ ÇòÇ×ÁÅé å¶ åÅÇðÁ» çÅ
ÇòÇ×ÁÅé Ö¯Üä çÆ Õ¯Çôô Õð ÇðÔÅ ÔËÍ Üç¯º ÇÂÔ Çòôò ìÇäÁÅ, ÇÕÃ åð·» çÅ ÃÆ? ÇÕÃ
åð·» ÇÂÔ ìçñçÅ ÇðÔÅ? Õç¯º å¶ ÇÕÃ åð·» ÇÂÔ Öåî Ô¯ò¶×Å? ÇÂÃ ÇòÚÅð Áé¹ÃÅð ÇÕ¿éÆ òÅðÆ
ÇÂÔ Ã¿ÃÅð ìÇäÁÅ å¶ Öåî Ô¯ÇÂÁÅ? ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Ôð Ú¼Õð ù ÇÕ¿éÅ ÔÆ Ãî» ñ¼×Å Ô¯ò¶×ÅÍ Üç¯º
ÁÃÄ ÇÂÃ ù îé°¼Ö ç¶ ê¼Ö¯º ç¶Öç¶ Ô» å» ìÔ¹å ÔÆ ¦îÅ îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÅ ÔË êð ÇÜé·» çÆ Ú¶åéåÅ
ÇòÃÇåzå Ô¯ Ú¹¼ÕÆ ÔË, À°é·» ñÂÆ ìÔ¹å æ¯ó·Å Ãî» îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÅ ÔËÍ í½ÇåÕ ÇòÇ×ÁÅé é¶ çÃ
ÇçåÅ ÔË ÇÕ Ãî» êÌÅÃ¿×Õ ÔË, Ô¹ä ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» ÇÕ ê¹ðÅä¶ Ãî¶º ÇòÚ ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÃÆ, ò¶ç»
ÇòÚ ÇÂÃ åð·» ÔÆ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ
ÇÂé·» Ãñ¯Õ» ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Çòôò ìÅð¶ ÃÈÚÕ ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé å¶ À°Ã Ãí
Õ°Þ ìÅð¶ À°Ã ù çÃç¶ Ôé, ÇÜÃ éÅñ ÁðÜé çÅ î¯Ô ÔËÍ éÅñ ÔÆ ÁðÜé ù ÇÂÃ çÆ Ã¯ÞÆ
Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ À°Ô ÇÕ¼â¶ ò¼â¶ Çòôò çÆ êÌèÅé×Æ Õðç¶ ÔéÍ
B@. ÇÂÃ ÁÇòÁÕå å¯º êð·¶ Ô¯ð ÃéÅåé ÁÇòÁÕå òÆ ÔË ÇÜÔóÅ ÃÅð¶ êÌÅäÆÁ» ç¶
éÅô Ô¯ä å¶ òÆ éÅô éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
BA. ÇÂÃ ÁÇòÁÕå ù ÁÇìéÅÃÆ êðî ×åÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÜÃ ù êÌÅêå ÕðÕ¶ ë¶ð Ã¿ÃÅð
ÇòÚ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÅ, ÇÂÔ ÔÆ î¶ðÅ êðî ÃæÅé ÔËÍ
181
BB. Ô¶ êÅðæ! ÇÜÃ ÇòÚ ÃÅð¶ ÜÆò ÃîÅÂ¶ Ô¯Â¶ Ôé, ÇÜÔóÅ ÇÂÃ Ü×å ÇòÚ êðÆêÈðé
ÔË, À°Ã êÌîÅåîÅ çÆ êÌÅêåÆ Çéð¿åð í×åÆ éÅñ Ô¹¿çÆ ÔËÍ
ÇÂÕ Ãî» ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË Üç¯º ÃÅâÅ Çòôò éÅô Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ À°Ã êÌîÅåîÅ
çÆ ÔÆ ÇÂÕ Ö¶â ÔËÍ Üç¯º Ãí Õ°Þ éÅô Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÕ ÃÇæð ÇÃè»å ÃçÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË
À°Ã ÇÃè»å ù ÁÇòéÅôÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÁÅåîÅ ÔÆ êÌîÅåîÅ çÅ ÃæÅé ÔËÍ ÇÜÃ ÜÇ×ÁÅÃÈ é¶
ÁÅåîÅ ù ÜÅä ÇñÁÅ, Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ÇñÁÅ å¶ êÌîÅåîÅ éÅñ ÁÅåîÅ ù î¶ñ ÇñÁÅ ÔË,
À°Ô Ú½ðÅÃÆ ç¶ ×¶ó å¯º Û°à Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ Ãå Áà¼ñ ÃçËòÆ ÇÃè»å çÆ êÌÅêåÆ ÔÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ
çÅ î³åò ÔË, àÆÚÅ ÔË, À°Ã ÇòÚ ÔÆ Ãí çÅ òÅÃÅ ÔË, ÇÂÔ ×¹êå Çéð¯ñ Ú¶åéåÅ ÔË ÇÜÔóÆ
ÃÇå ÔË, ÃÇæð ÔË, ìÅÕÆ Ãí Õ°Þ Ú½ðÅÃÆ ç¶ ×¶ó ÇòÚ ÔË, éÅôòÅé ÔË, À°Ô ×¹êå ÃÇå êÌÇ´åÆ
å¯º êð·¶ ÔËÍ Üç¯º Ãí Õ°Þ éÅô Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô ÔÆ ÃÇæð ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÁÅåîÅ ÁÜð ÔË, Áîð ÔË,
Áà¼ñ ÔË, ÁÃÆî ÔËÍ
BC. Ô¶ íðåðôå! ÇÜÃ Ãî¶º ÇòÚ êÌÅä ÇåÁÅ× Õ¶ ï¯×Æ ë¶ð Üéî éÔÄ ñËºç¶ å¶ ÇÜÃ
Ãî¶º êÌÅä ÇåÁÅ× Õ¶ ë¶ð Üéî ñËºç¶ Ôé, À°Ô îËº åËù çÃçÅ Ô»Í
BD. Á×éÆ, ð¯ôéÆ, Ççé Áå¶ ðÈê, Üç¯º ÃÈðÜ À°åðÅÇÂä ÇòÚ Ô¯ò¶, ìÌÔîò¶åÅ ç¶Ô
ÇåÁÅ× Õ¶ ìÌÔî ÇòÚ ñÆé Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
BE. è¿ÈÁ», ðÅå, Ç´ôé ê¼æ çÖäÅÇÂä ç¶ Û¶ îÔÆé¶, ÇÂÃ Ãî¶º êÌÅä ÇåÁÅ× Õ¶ ï¯×Æ
Ú¿çz ñ¯Õ ù ÜÅ Õ¶ ë¶ð Üéî ñËºçÅ ÔËÍ
BF. ôÕñ å¶ Ç´ôé - ÇÂÔ ç¯é¯º ÃéÅåé îÅð× ï¯×ÆÁ» ç¶ ÁÅä ÜÅä ç¶ îÅð×
ÔéÍ ÇÜÔóÅ êÇÔñ¶ ðÃå¶ Ü»çÅ ÔË, À°Ô î¹ó Õ¶ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÅ, Ü¯ çÈÃð¶ ðÃå¶ Ü»çÅ ÔË À°Ô
î¹ó Õ¶ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Ç×ÁÅé Çç¿ç¶ çÃç¶ Ôé ÇÕ ç¯ ðÃå¶ Ôé ÇÜÔó¶ îðé çÆ ÕñÅ
å¶ ÇòÇ×ÁÅé çÃç¶ ÔéÍ ÇÕÔóÅ Ãî» áÆÕ ÔË ÇÜÃ Ãî¶º Ã¿ÃÅð å¯º ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË? ÇÜÔó¶ ÃÉË
ÜÅ×Ìå Ô¹¿ç¶ Ôé À°Ô ÁÅêäÅ ÃðÆð À°ç¯º ÇåÁÅ×ç¶ Ôé Üç¯º Ççé çÅ Ãî» Ô¹¿çÅ ÔË, ôÕñ ê¼Ö
Ô¹¿çÅ ÔË, ÚÅéä Ô¹¿çÅ ÔË, ÃÈðÜ À°åðÅÇÂä ÇòÚ Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô ìÌÔî ÇòÚ ñÆé Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
ÇÜÔó¶ Õðî ç¶ îÅð× å¶ Úñç¶ Ôé À°Ô ðÅå ù ÁÅêäÅ ÃðÆð ÇåÁÅ×ç¶ ÔéÍ Ç´ôé ê¼Ö
íÅò Ôé·¶ð¶ ê¼Ö ÇòÚ, å¶ Üç¯º ÃÈðÜ çÖôÅÇÂä ÇòÚ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÔ ë¶ð Üéî ñËºç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶
Ç×ÁÅéÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÃÉË ÜÅ×Ìå Ô¹¿ç¶ Ôé À°é·» ç¶ îÅð× ù ÚÅéä çÅ îÅð× ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÜÔó¶ À°ç¯º ÃðÆð Û¼âç¶ Ôé, Üç¯º ÃÈðÜ ç¼Öä ÇòÚ Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ã ù èÈÂ¶º çÅ îÅð× ÕÇÔ¿ç¶
ÔéÍ ç¯é¯º îÅð× Á³çð ç¶ îÅð× Ôé - ÇÂÕ Ã¹å¿åðåÅ çÅ îÅð× ÔË, çÈÃðÅ î¹ó Üéî ñËä
çÅ îÅð× ÔËÍ Á×éÆ, Ü¯åÆ, ô¹Õñ ÇÂÔ ÚÅéä ê¼Ö ñÂÆ òðå¶ ×Â¶ Ôé å¶ À°¹Ã ÚÅéä çÅ
êÌåÆÕ Ôé ÇÜÔóÅ îÅð× çðôé ÕðçÅ ÔËÍ èÈ¿Á», ðÅå, Ç´ôé ê¼Ö Ôé·¶ðÅ ê¼Ö çÃç¶ Ôé, ÇÂÔ
êÌåÆÕ Ôé ÁÇ×ÁÅé ç¶, Á³è¶ð¶ ç¶Í ÇÂÔ ôñ¯Õ Õ¶òñ ìÅÔð ç¶ Çòôò, ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð Áå¶
Á³çð çÆ çôÅ òÆ çÃç¶ Ôé, îé°¼Ö ç¶ Á¿çð òÅêðç¶ ÔÅñÅå òÆ çÃç¶ ÔéÍ
ÇÂÔ ç¯ îÅð× Ôé - ÇÂÕ Ã¯ÔäÅ Ú¿×Å (ÇéÃ¹ÁÅðæ), çÈÃðÅ îÅð× ÔË ì¹ðÅ (Ã¹ÁÅðæ
çÅ)Í Ú¿×¶ îÅð× å¶ ÚñÇçÁ», ÇéÃ¹ÁÅðæ Õðî ÕðÇçÁ», Õðî» çÅ ëñ Áðêä ÕðÇçÁ» îé°¼Ö
Ã¹å¿åð ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ Ã¹å¿åð Ô¯ Õ¶ Õðî ÕðçÅ ÔËÍ í¯×» çÅ ÜÆòé ÜÆÀ°ºÇçÁ» Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶
Õðî ÕÆå¶ ç¹Ö Õñ¶ô çÅ ÕÅðä ìäç¶ ÔéÍ Ú¿×Å ðÅÔ Ã¹å¿åðåÅ çÅ îÅð× ÔË, Ã¹ÁÅðæ çÅ
182
ðÅÔ Ú½ðÅÃÆ òñ èÕçÅ ÔËÍ

ï¯× Áé°ÃÅð Çå¿é îÅð× Ôé - Çê³×ñÅ çÅ ðÅÔ (Ã¼ÜÆ éÅÃÕÅ å¯º ÃÉÅÃ ñËäÅ) ÇÂÔ
îÅð× ÃÈðÜ çÅ, ð¯ôéÆ çÅ, Ççé çÅ îÅð× ÔË; ÇÂóÅ (Ö¼ì¶ êÅÃ¶ çÆ éÅÃÕÅ å¯º ÃÅÔ ñËäÅ) çÅ
îÅð× ðÅå çÅ îÅð× ÔË Ôé·¶ð¶ çÅ îÅð× ÔËÍ ÇÜÔóÅ ï¯×Æ ÇÂóÅ å¯º Çê³×ñÅ, Çê³×ñÅ å¯º ÇÂóÅ
ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ Áé°ÃÅð ÃÉÅÃ ìçñ ÃÕçÅ ÔË À°Ã çÅ ÁÅêä¶ ÃÉÅÃ» À°å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ ÔËÍ ÇÂÔ¯
ÇÜÔ¶ ï¯×Æ ù ÇÂÔ òÆ êåÅ ÔË ÇÕ À°Ã é¶ Õç¯º Ã¹ÖîéÅ ÇòÚ Ã·ÅÃ ñË ÜÅä¶ Ôé, À°Ô À°æ¶
ÃÉÅÃ» ù ÇàÕÅ Õ¶ ô»åÆ éÅñ ÃîÅèÆ ñ×Å ñËºçÅ ÔË ÇÂÔ åÆÃðÅ ðÃåÅ ÔËÍ ×ÆåÅ ÇòÚ Õ¶òñ
ç¯ îÅð× ÔÆ Ççå¶ Ô¯Â¶ Ôé - ÚÅéä çÅ îÅð×, Ôé·¶ð¶ çÅ îÅð×Í ÇÜÔóÅ ï¯×Æ ÚÅéä çÅ
îÅð× ñËºçÅ ÔË À°Ã ù Ôé·¶ð¶ ç¶ è¼Õ¶ éÔÄ ÖÅä¶ êËºç¶ êð ÇÜÃ ù ï¯× çÅ Ç×ÁÅé éÔÄ, Ü¯
ï¯× çÅ ÁÇíÁÅÃ éÔÄ ÕðçÅ À°Ã ù Ôé·¶ð¶ ç¶ îÅð× å¶ ÚñäÅ ÔÆ êËºçÅ ÔËÍ Ã¿ÃÅðÕ òÃå±Á»
ÇòÚ À°Ã çÅ ÇèÁÅé ñ×Å ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ã çÆ ÇçzôàÆ è¹¿çñÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË å¶ Á¼Ö» å¶ ê¼àÆ
ì¿é·Æ ðÇÔ¿çÆ ÔË, À°Ã çÅ ÜÆòé ×¹ä» ç¶ òÃ ÔÆ ÇêÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô ÃÇÔÜ Ã¿Üî ç¶ îÅð×
çÅ ÁÇíÁÅÃ ÔÆ éÔÄ ÕðçÅ êð ï¯×Æ ÃÇÔÜ Ã¿Üî çÅ ÜÆòé ÜÆÀ°ºçÅ ÔË, À°Ô ÚÅéä ç¶ îÅð×
å¶ ÚñçÅ ìÌÔîÅ ÇòÚ ÔÆ ñÆé Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÁÇ×ÁÅéÆ å» Ú½ðÅÃÆ ç¶ ×¶ó ÇòÚ ñ¼×¶ ðÇÔ¿ç¶
Ôé å¶ ÁÅêäÅ Ã¹ÁÅðæ Ô¯ä ÕðÕ¶ í¹×åç¶ ÔéÍ
ÁÅî îé°¼Ö ù Ã¿ÃÅð å¯º ÜÅä ç¶ Ãî¶º çÅ ÇìñÕ°ñ òÆ êåÅ éÔÄÍ À°Ô å» êÌÇ´åÆ ç¶
Çå¿é» ×¹ä» ÇòÚ ÇòÚð ÇðÔÅ ÔË, À°Ô ÔÆ À°Ã çÅ ÜÆòé ÚñÅ ðÔ¶ Ôé êð ï¯×Æ çÅ ÁÅêäÆÁ»
Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ ÔË, ÁÅêä¶ îé å¶ êÈðÅ ÕÅìÈ ÔË, À°Ô ÁÅêäÅ ÃðÆð ÁÅêäÆ
îð÷Æ Áé°ÃÅð Ûâ ÃÕçÅ ÔËÍ ï¯×Æ ÜÆòé çÅ ðÔ¼Ã ÜÅäçÅ ÔË, À°Ã çÆ ÕÆîå ÜÅäçÅ ÔË,
À°Ô ÃðÆð Ü» Ô¯ð ÇÕÃ¶ òÆ ÚÆ÷ éÅñ î¯Ô éÔÄ ðÖçÅÍ ï¯×Æ ñÂÆ ÃðÆð Û¼âäÅ, Õêó¶ ìçñä
çÆ åð·» ÔÆ ÔËÍ Üç¯º ÃðÆð êÈðÆ åð·» áÆÕ éÔÄ ðÇÔ¿çÅ, ÁÅêäÆ ÇÕÇðÁÅ éÔÄ Õð ÃÕçÅ, ï¯×Æ
ÇÂÃ ù Û¼âä çÅ ëËÃñÅ Õð ñËºçÅ ÔËÍ ÁÅî îé°¼Ö çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÁËâÆ ìñòÅé å» Ô¹¿çÆ éÔÄ, éÅ
ÔÆ À°Ã ù ÃðÆð ç¶ ÁÅåîÅ éÅñ Ãì¿è çÅ êåÅ Ô¹¿çÅ ÔË, Ç×ÁÅé çÅ îÅð×, ÚÅéä çÅ îÅð×,
ÃÈðÜ çÅ îÅð× Ã¯ÞÆ òÅÇñÁ» ñÂÆ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
BG. Ô¶ êÅðæ! ÇÂé·» ç¯é» îÅð×» ù ÜÅéä òÅñÅ ï¯×Æ ÁÇ×ÁÅé ÇòÚ éÔÄ êËºçÅÍ
Ô¶ ÁðÜé! å±¿ ï¯× ÇòÚ ÔÆ Çéê¹¿é ÔËºÍ
BH. ò¶ç, åê, ï¼× Áå¶ çÅé ÁÅÇç çÅ ëñ Ü¯ òÆ ÔË ï¯×Æ ÇÂÃ ç¶ å¼å ù ÜÅäçÅ
ÔË, À°Ô ÇÂÃ å¯º À°êð À°á Ü»çÅ ÔË å¶ À°Ô À°åî êðî êç ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÇÜÃ ù ç¯é¯º îÅð×» çÅ Ç×ÁÅé ÔË - ÚÅéä ç¶ îÅð× çÅ, Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× çÅ
Áå¶ Ôé·¶ð¶ ç¶ îÅð×, ÁÇ×ÁÅé ç¶ îÅð× çÅ, À°Ô Õç¶ ÁÇ×ÁÅé ÇòÚ éÔÄ ëÃçÅ, À°Ô ç¯é»
ç¶ éåÆÜ¶ ÜÅäçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ ÕçÆ òÆ î¯Ô, îÅÇÂÁÅ ç¶ ÜÅñ ÇòÚ éÔÄ ëÃçÅÍ ÇÂÕ
ÇÂÕ ÇÖé òÆ À°Ã çÅ ï¯× ç¶ îÅð× å¶ ñ×çÅ ÔË, À°Ô ï¯× ÁÇíÁÅÃ ÕçÆ éÔÄ ÛâçÅÍ À°Ã
ç¶ Çâ¼×ä çÅ, ÇêÛ¶ Ôàä çÅ å» ÃòÅñ ÔÆ êËçÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°Ô ï¯× ÁÇíÁÅÃ ù êÈðÆ ÇéôáÅ
éÅñ, êÈðÆ ÇÂÕÅ×ðåÅ éÅñ ÇéíÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ï¯× ÇÂÕ ÕñÅ òÆ ÔË å¶ ÇòÇ×ÁÅé òÆ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º
íÅò ÔË - ÕñÅ ù òðåäÅ, Ã¹Ö ç¹Ö ÇòÚ ÃîÅÇÚååÅ òðåäÆ, êÈðÆ åð·» î¯Ô å¯º î¹Õå ðÇÔäÅ,
í¯× ÇìñÅÃ ÇòÚ éÔÄ êËäÅÍ ÇÜÔ²óÅ òÆ ï¯× îÅð× å¶ ÚñçÅ ÔË, ÕçÆ òÆ ÛÇñÁÅ éÔÄ Ü»çÅÍ
×Ì¿æ» çÅ Ç×ÁÅé ÇÕÃ¶ Ôç åÕ ÃÔÅÂÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ÃçÅ ï¯×Æ Áé°íò ðÅÔÄ Ç×ÁÅé
êÌÅêå ÕðçÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ô ò¶ç» çÆ åÇÔ åÕ â±¿ØÅ êÔ¹¿ÚçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ çÈÃð¶
183
ï¯×Æ å¯º ÁÅêä¶ ÁÅê À°ÚÅ ÔË ÇÜÔóÅ Õ¶òñ ×Ì¿æ êó· Õ¶ ìñÆçÅé Çç¿çÅ ÔË, ÇåÁÅ× ÕðçÅ
ÔË, ×Ì¿æ» ÇòÚ ÇçåÆÁ» ×ÂÆÁ» ÇÃÇÖÁÅ Áé°ÃÅð ÚñçÅ ÔËÍ ÁÅêäÅ êÌÅêå ÕÆåÅ Ç×ÁÅé ÔÆ
î¹ÕåÆ çÅ ÃÅèé Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ï¯×ÆÁ» çÆÁ» ç¯ êÌäÅñÆÁ» ÇÂæ¶ ç¼ÃÆÁ» ×ÂÆÁ» ÔéÍ À°Ô
òâíÅ×¶ Ôé ÇÜÔó¶ î¯Ô å¯º î¹Õå Ôé, ÇÜé·» é¶ Ã¯ÞÆ éÅñ Õðî ÕÆå¶ Ôé, À°Ô À°é·» å¯º À°Ú¶
Ôé ÇÜÔó¶ ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» Õðç¶ Ôé, ð¯÷ ç¶ Õ¿î Õðç¶ Ôé å¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
êÇÔñÆ êÌäÅñÆ ç¶ ï¯×Æ À°ÚÆ ÁòÃæÅ êÌÅêå Õðç¶ Ôé, ô»åÆ ÃîÅÇÚååÅ çÆ êÌÅêåÆ ÕðÕ¶
ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð ç¶ êÌíÅò å¯º Áäñ¼× ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô ÕçÆ òÆ Áô»å éÔÄ Ô¹¿ç¶Í Ç´ôé
ÜÆ ÁðÜé ù ÇÂÃ îÅð× å¶, Ã¯ÞÆ ç¶ îÅð× å¶ Ú¼ñä çÆ êÌ¶ðéÅ Õðç¶ Ôé, ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶
î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ä çÆ êÌ¶ðéÅ Çç¿ç¶ ÔéÍ
ÇÂæ¶ Ááò» ÁÇèÁÅÇÂ Öåî Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÇòÚ å¼å ç¶ Ç×ÁÅé çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ ÕÆåÆ
×ÂÆ ÔËÍ
184
é½ò» ÁÇèÁÅÇÂ
×¹êå ðÅÜÃÆ îÅð× çÅ Ç×ÁÅé
A. ÃÌÆ í×òÅé À°êòÅÚ -
å±¿ ç¯ô å¯º ðÇÔå ÔËº, ÇòÇ×ÁÅé ÃÇÔå Ü¯ ÁåÆ ×¹êå Ç×ÁÅé ÔË À°Ô îËº åËù çÃçÅ
Ô» ÇÜÃ ù ÜÅä Õ¶ å±¿ êÅê å¯º Û°à ÜÅò¶º×ÅÍ
B. ÇÂÔ Ç×ÁÅé ÃÅðÆÁ» ÇòÇçÁÅ ÇòÚ¯º ðÅÜ ÇòÇçÁÅ ÔË, ÃÅð¶ í¶ç» çÅ ðÅÜÅ ÔË, êÇòåð
ÔË, À°åî ÔË, èðî Áé°ÃÅð ÔË, êÌå¼Ö ëñ òÅñÅ ÔË, ÇÂÔ Ã½ÖÅ ÔË ÇÂÔ éÅô Ô¯ä òÅñÅ éÔÄ ÔËÍ
C. Ô¶ êð¿åê! ÇÜÔó¶ ÇÂÃ Ç×ÁÅé èðî ÇòÚ ôðèÅ éÔÄ ðÖç¶, À°Ô îËù éÔÄ Çîñç¶,
À°Ô Ã¿ÃÅð ÇòÚ îðç¶ Ü¿îç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
Ã¼å çÅ Ç×ÁÅé å¶ À°åî Ç×ÁÅé ò¼Ö-ò¼Ö ç¼Ã¶ ×Â¶ ÔéÍ À°Ô Ç×ÁÅé ÇÜÔóÅ ÇÂÃ
ÇçÃç¶ Ã¿ÃÅð éÅñ Ãì¿è ðÖçÅ ÔË, À°Ã ù êðÅ ÇòÇçÁÅ çÅ Ç×ÁÅé ÕÇÔ¿ç¶ Ôé êð ÇÂÃ å¯º
Á¼×¶ Ô¯ð À°êð çÆ ÃÇæåÆ ÔË ÇÜÃ ù À°åî Ç×ÁÅé, ÁêðÅ ÇòÇçÁÅ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂÃ ðÅÔÄ
êÈðÆ åð·» Ã¹å¿åðåÅ êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔË, îé°¼Ö ç¹Ö Ã¹Ö å¯º Û¹à Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º êÇÔñ» ÇÕ îé°¼Ö
ÁêðÅ ÇòÇçÁÅ ×ÌÇÔä Õð¶, êðÅ ÇòÇçÁÅ çÅ Ç×ÁÅé ÷ðÈðÆ ÔËÍ êðÅ ÇòÇçÁÅ Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ»
ðÅÔÄ êÌå¼Ö Ç×ÁÅé éÅñ êÌÅêå ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ Üç¯º å°ÃÄ Ã¿ÃÅðÕ òÃå±Á» çÅ Ã¹íÅÁ ç¶Öç¶
Ô¯ å¶ ÇçÖçÅ Ã¿ÃÅð ç¶Öç¶ Ô¯ å» å°ÔÅù Ã¯ÞÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÕ ÇçÃçÅ Ã¿ÃÅð ÃÅðÅ ÚñÅÇÂîÅé
ÔËÍ ë¶ð ÇÂÔ ÇÂ¼ÛÅ êËçÅ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÕ ÇÜÔóÅ ÇÂÃ Ãí Õ°Þ ù ÚñÅÀ°ä òÅñÅ ÔË, Ü¯ éÔÄ ÇçÃçÅ,
À°Ã ù Ö¯ÇÜÁÅ ÜÅò¶Í ë¶ð À°Ô ç¯ ØàéÅò» ÇòÚ ëðÕ ç¶ÖçÅ ÔË å¶ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÕ
ÚñÅÇÂîÅé ÔË, çÈÃðÅ ÃÇæð ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ Áé§å çÅ ×¹êå Ç×ÁÅé ÁðÜé ù Çç¿ç¶ ÔéÍ êÇÔñ¶ ôñ¯Õ ÇòÚ ×¯ÔÆÁÅ
ôìç çÆ òðå¯º ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË ÇÜÃ å¯º íÅò ÔË Û°ÇêÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ÇÜÃ ù Ôð¶Õ éÔÄ ç¶Ö ÃÕçÅ
êð Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× å¶ Õ°Þ òÆ ×¹êå éÔÄÍ Ü¯ òÆ ÇÂÃ Ç×ÁÅé ù êÌÅêå Õðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ
ðÖçÅ ÔË À°Ô êÌÅêå Õð ÔÆ ñËºçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ Ã¿ÃÅð ç¶ í¯× ÇòñÅÃ ÇòÚ â°¼ÇìÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË,
ÇÜÃ çÅ îé ÇÖ³ÇâÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Áô»å ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô ÇÂÃ Ç×ÁÅé ù éÅ å» ÃîÞ ÃÕçÅ
ÔË, éÅ ÔÆ Á³çð ÃîÅÁ ÃÕçÅ ÔË, ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇÂÔ À°Ôç¶ ñÂÆ ×¹êå ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ Ãñ¯Õ
çÃç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÃ À°åî Ç×ÁÅé ×¹êå Ç×ÁÅé çÅ ðÅÜÃÆ îÅð× Õ¶òñ À°é·» ù ÔÆ ÇçåÅ
Ü»çÅ ÔË ÇÜÔó¶ ÇÂÕÅ×ð îé ðÖç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ ï¯× îÅð× å¶ Úñç¶ Ôé, ÇÜé·» é¶ ÇÂÔ Ççzó·
ëËÃñÅ Õð ÇñÁÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêäÅ ÜÆòé ÇÂÃ Áé§å ç¶ Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ Áðêä
Õð ç¶ä×¶Í ÇÂÕ À°åî ×¹ðÈ ÜÇ×ÁÅÃÈ ç¶ îé çÆ ÃÇæåÆ Áé°ÃÅð ÔÆ À°Ã ù ÇÃÇÖÁÅ Çç¿çÅ ÔËÍ
ÇÜò¶º-ÇÜò¶º ÜÇ×ÁÅÃÈ Á¼×¶ òèçÅ ÔË À°Ã åð·» ÔÆ ×¹ðÈ òÆ Ô¯ð-Ô¯ð ×¹êå Ç×ÁÅé À°Ã ù ç¼ÃÆ
Ü»çÅ ÔË, Ô¯ð ×¹¼Þ¶ íÅò çÃçÅ ÔË ÇÜÔó¶ À°Ô êÇÔñ¶ éÔÄ ÃÆ çÃ ÃÕçÅÍ
ÇÜÔóÅ Ç×ÁÅé ÇÂÃ ÁÇèÁÅÇÂ ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔË, À°Ã ù ðÅÜ ÇòÇçÁÅ ÕÇÔ¿ç¶
ÔéÍ çÈÃð¶ Ç×ÁÅé å¶ ðÅÜ Ç×ÁÅé ÇòÚ Á³åð ÔËÍ ÇÜÔóÅ îÅð× ðÅÜ ÇòÇçÁÅ ù Ü»çÅ ÔË
À°Ô ÃÅë Ã¹æðÅ îÅð× ÔË å¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ çÅ îÅð× çðôé ÕðçÅ ÔËÍ À°Ã îÅð× å¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶
ÇÚ¿é· ñ¼×¶ Ô¯Â¶ Ôé ÇÜÃ å¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ À°Ã é¶ ÇÕ¿éÅ êËºâÅ åËÁ Õð
ÇñÁÅ ÔË, ÇÕ¿éÅ ìÅÕÆ ÔË, ÇÕæ¶ î¹óéÅ ÔË å¶ ÇÕÔó¶ êÅÃ¶ ÜÅäÅ ÔËÍ Á¼Ü ç¶ Çôô ÇÂÃ îÅð× å¶
185
Úñä çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÇÂÕ ìÔ¹å ÇòèÆ òÅñÅ îÅð× ÔËÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ íð¯Ã¶ å¶ ÇéôáÅ
éÅñ ÇÂÃ îÅð× å¶ ÚñçÅ ðÔ¶, À°Ô ðÅÜ ÇòÇçÁÅ åÕ êÔ¹¿Ú ÔÆ Ü»çÅ ÔË ÇÜæ¶ ðÅÜÅ ðÇÔ¿çÅ
ÔË å¶ ÁÅêäÆ ôÅé å¶ ÇîÔð òðÃÅ ÇðÔÅ ÔËÍ
ÇÂÃ Ãñ¯Õ çÅ ÇÂÕ Ô¯ð Áðæ òÆ ÔËÍ ðÅÜ ÇòÇçÁÅ À°Ô ÇòÇçÁÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ô
×¹êå Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÔóÅ ×¹êå ðÅÜ ù ÚñÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ðÅÜ¶ ù ÇÕò¶º ÇòÔÅð ÕðéÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË? ÇÕò¶º ÁÅêäÅ ðÅÜ ÚñÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË? ÇÂÕ ÇòÁÕåÆ ÇÕò¶º ÁÅêä¶ ÜÆòé çÅ
ðÅÜ ÚñÅ ÃÕçÅ ÔË, ÁÅêä¶ Á³çð ç¶ ðÅÜ ù å¶ ìÅÔð ç¶ ðÅÜ ù; ù ÚñÅÀ°ä òÅÃå¶ ÃîÇÚ¼ååÅ
çÆ ñ¯ó ÔËÍ ÇÂÃ å¯º Çìé» ÃÉË ðÅÜ, íÅò¶º À°Ô Á³çð çÅ Ô¯ò¶ Ü» ìÅÔð çÅ, Ã¿íò éÔÄÍ ÁÅ×È
ù Á³çð çÅ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Áå¶ ìÅÔð çÅ òÆ úé» ÔÆ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÃ ù êÌÅêå ÕðÕ¶ ÔÆ À°Ã ù ðÅÜ çÆ òÅ×â¯ð Ô¼æ ÇòÚ ñËäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ ÇÜÃ
é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ ÕÅìÈ éÔÄ êÅÇÂÁÅ, À°Ô çÈÃÇðÁ» å¶ ðÅÜ éÔÄ Õð ÃÕçÅ, À°Ô çÈÃÇðÁ»
å¶ ÇéÁ» éÔÄ Õð ÃÕçÅ, Ü¶ À°Ã é¶ ÃîÅÇÚååÅ êÌÅêå éÔÄ ÕÆåÆÍ
ÁÅêä¶ Áé°íò éÅñ ï¯×Æ À°Ô ÃÅð¶ ÇÃè»å ÜÅä ñËºçÅ ÔË ÇÜÔó¶ ÃðÆð ù ÚñÅÀ°ºç¶
ÔéÍ ï¯×Æ ù Áé§å çÅ ÇÃè»å òÆ êåÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÔóÅ â±¿ØÅ À°Ã ç¶ Á³çð ÇêÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË,
ï¯×Æ ÁÅêä¶ ÃðÆð ç¶ é×ð å¶ ðÅÜ ÕðéÅ ÇÃ¼Ö ñËºçÅ ÔË å¶ À°Ã çÅ îÅñÕ ìä Ü»çÅ ÔË Üç¯º
ÇÕ ÇÂÕ ÁÅî îé°¼Ö ù ÇÂÃ çÆ Ã¯ÞÆ ÔÆ éÔÄ Ô¹¿çÆÍ À°Ô êÌÅÇ´åÆ ç¶ ×¹ä» Áé°ÃÅð ÔÆ ÚñçÅ
ÔË å¶ À°Ô Ã¿ÃÅð ç¶ í¯× í¯×äÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ À°Ô ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» çÅ ×¹ñÅî ÔËÍ ÇÜÔóÅ
ï¯× ç¶ îÅð× å¶ éÔÄ ÚñçÅ êð ÁÅêä¶ Õðî» çÅ ëñ í¯×äÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË, À°Ô î¹ó-î¹ó Õ¶
Ã¿ÃÅð å¶ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ À°Ô ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÔË ÇÜÃ åð·» À°Ô Çìé» ÇÕÃ¶ î³åò å¯º Üéî
ñËºçÅ ÔË å¶ îðçÅ ÔËÍ
ÇÂÃ ÁÇèÁÅÇÂ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ À°Ô À°åî Ç×ÁÅé çÃç¶ Ôé ÇÜÔóÅ ÁðÜé ù ÁÅêäÅ
Á³åð Ã¿×áé Õðé çÆ ÃÔÅÇÂåÅ Õð¶×Å Áå¶ Ü¯ À°Ã ù îÅÇÂÁÅ ÇòÚ¯º Õ¼ã¶×ÅÍ êÇÔñ» Ç´ôé
ÜÆ À°Ã ù ÇçÃç¶ Ã¿ÃÅð çÅ Ç×ÁÅé Çç¿ç¶ Ôé, ë¶ð À°Ã ù Ô½ñÆ-Ô½ñÆ À°åî Áé§å ç¶ Ç×ÁÅé
òñ ñË Ü»ç¶ Ôé; ÇÂÔ Ç×ÁÅé ÁÅê ÔÆ êÌÅêå Ô¯ ÃÕçÅ ÔË - ÁÅêä¶ Áé°íò éÅñ, Ô¯ð ÇÕÃ¶
ÃÌ¯å å¯º éÔÄÍ ×Ì¿æ» çÅ Ç×ÁÅé å¶ ÇðôÆ-î¹éÆ ÃÅù êÌ¶ðéÅ ÷ðÈð Çç¿ç¶ Ôé êð Õ¶òñ êÌå¼Ö
Ç×ÁÅé, ÇÜÔóÅ ÁÅêä¶ Áé°íò éÅñ êÌÅêå ÕÆåÅ Ô¯ò¶, À°Ô ÔÆ À°åî Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ
ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
D. ÇÂÃ ÃÅð¶ Ü×å ÇòÚ îËº ÔÆ ÁÇòÁÕå ðÈê éÅñ ÇòÁÅê ÇðÔÅ Ô»; ÃÅð¶ êÌÅäÆ î¶ð¶
ÇòÚ òÃç¶ Ôé, îËº À°é·» ÇòÚ ÃÆîå éÔÄ Ô»Í
E. ÜÆò î¶ð¶ ÇòÚ ÃÇæå éÔÄ, ÇÂÔ î¶ðÅ ÁÃÚðÜ ÔË, Ãí ÜÆò» çÅ ÁÅÃðÅ Ô¯ Õ¶ òÆ
îËº À°é·» ÇòÚ ÃÇæå éÔÄ, î¶ðÆ ÁÅåîÅ ÔÆ íÈå» çÆ À°åê³é Õðé òÅñÆ ÔËÍ
F. ÇÜÃ åð·» Ôð Ü×·Å ÇòÚð ðÔÆ ÔòÅ ÁÅÕÅô ÇòÚ ÃÇæå ÔË, ÇìñÕ¹ñ À°Ã åð·» ÔÆ
ÃÅð¶ ÜÆò î¶ð¶ ÇòÚ ÃÇæå Ôé, å±¿ ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÃîÞÍ
À°Ô ÇÜÔóÅ ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ Ã¿êÈðé ÔË, ÃðìÇòÁÅêÕ ÔË, êðÆêÈðé ÔË, À°Ã ù ÇÕÃ¶
çÆ ÃÔÅÇÂåÅ çÆ ñ¯ó éÔÄ, ÃÅðÅ ÇçzôàîÅé Ã¿ÃÅð À°Ã ÁÇçzôàîÅé çÅ ÔÆ êÃÅðÅ ÔË, À°Ã
ÇÂÕ Áé§å ôÕåÆ çÅ ÔÆ êÃÅðÅ ÔËÍ ÃÅð¶ ÜÆò À°Ã ÇÂÕ ôÕåÆ å¶ ÔÆ íð¯ÃÅ Õðç¶ Ôé êð
À°Ô ÇÂÕ êðÆêÈðé ôÕåÆ ÇÕÃ¶ å¶ òÆ Çéðíð éÔÄ ÔË, À°Ô Áé§å ôÕåÆ Ãðì ôÕåÆîÅé ÔË,
186
Ãòå¿åð ÔË, ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ Ã¿êÈðé ÔËÍ À°Ô Ãí çÆ êÅñÕ ÔË, ÃÅÇðÁ» ù Ã¹ðÖôå ðÖçÆ
ÔË êð ë¶ð òÆ ÇÂÕ æ» ÃÆîå éÔÄ, ÃæÅêå éÔÄÍ ÁÅåîÅ ÔÆ ÃÅð¶ Õðî» çÅ Ãð¯å ÔËÍ Ü¯ òÆ
Õ°Þ îé°¼Ö ÕðçÅ ÔË, ÁÅåîÅ å¯º ÔÆ À°åê³é Ô¹¿çÅ ÔË; ÇÜò¶º ÔòÅ ìÌÇÔî³â ÇòÚ ÔË, À°Ã åð·» ÔÆ
Ãí Õ°Þ çÅ ÇéòÅÃ êÌîÅåîÅ ÇòÚ ÔËÍ
ÇÕÃ¶ òÆ Ã¿ÃæÅ ÇòÚ ÕÂÆ ÁëÃð Ô¹¿ç¶ Ôé êð ÃÅð¶ ÁëÃð» À°å¶ ÇÂÕ À°Ô ÁëÃð
Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ Õ¯ñ ÃÅð¶ ÔÆ ÁÇèÕÅð Ô¹¿ç¶ Ôé À°Ô ÇÜÃ åð·» ÚÅÔ¶, Ã¿ÃæÅ ù ÚñÅ ÃÕçÅ ÔË,
ÇÂÃ åð·» ÔÆ ÜÆòé ç¶ é×ð ÇòÚ ÇÕ¿é¶ ÔÆ Ã¿ÚÅñÕ Ôé êð Ãí å¯º À°êð ÔË êÌîÅåîÅÍ îé°¼Ö
å¶ Çòôò ÇòÚ Ãí å¯º À°åî ÔË êÌîÅåîÅ ÇÜÔóÅ Ã¿ÃÅð çÅ Ã¿ÚÅñÕ ÔË, ÜÆò çÅ Ã¿ÚÅñÕ ÔË,
ÜÆòé çÅ Ã¿ÚÅñÕ ÔË ÇÜÔóÅ ÇÃè»å Ã¿ÃÅð çÅ Ã¿ÚÅñÕ ÔË, À°Ô ÜÆòé çÅ Ã¿ÚÅñÕ ÔËÍ
G. Ô¶ Õ½ºå¶Á! Õñê ç¶ Á³å ÇòÚ Ãí íÈå î¶ðÆ êÌÇ´åÆ ÇòÚ ñÆé Ô¯ Ü»ç¶ Ôé å¶
Õñê ç¶ ÁÅÇç ÇòÚ ë¶ð î¶ð¶ ÇòÚ¯º À°êÜç¶ ÔéÍ
H. îËº ÁÅêäÆ ÔÆ êÌÅÇ´å ÇòÚ Û°ÇêÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÂé·» Ãí ÜÆò» ÁÅÇç ù êÌÇ´åÆ ç¶
êÌÅèÆé ÕÅðä ìÅð-ìÅð ìÅÔð í¶ÜçÅ Ô»Í
I. Ô¶ èé§ÜÁ! ÇÂÔ Õðî îËù éÔÄ ì¿é·ç¶ ÇÕÀ°ºÇÕ îËº Õðî» å¯º Çéðñ¶ê Ô», À°çÅÃÆé
ðÇÔ¿çÅ Ô»Í
A@. Ô¶ Õ½ºå¶Á! îËº ÔÆ êÌÇ´åÆ çÅ îÅñÕ Ô» î¶ð¶ ÔÆ Ô¹Õî éÅñ êÌÇ´åÆ ÚðÅÚð êÌÅäÆÁ»
ù ðÚçÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð çÅ Ú¼Õð ÚñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
òËçÕ ×Ì¿æ» Áé°ÃÅð Á¼èÅ Õñê (ìÌÔîÅ çÅ ÇÂÕ Ççé) Ã¿ÃÅð ç¶ D, CB,F@,@@,@@@
Ççé» ç¶ ìðÅìð Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ Ã¿ÃÅð çÅ ÁÅÇç å¶ Á³å ÔËÍ Üç¯º Ã¿ÃÅð Öåî Ô¹¿çÅ ÔË ÃÅð¶
îé°¼Ö îÈñ Ãð¯å ÇòÚ ìçñ Ü»ç¶ Ôé, ï¹¼× ìçñ Ü»ç¶ Ôé ë¶ð Á×ñ¶ ï°¼× ô¹ðÈ Ô¯ä å¶ Ô¯ºç
ÇòÚ ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÇÂÔ Ú¼Õð ÚñçÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÂÕ ô¹è ÁÅåîÅ ÔÆ ÇÂÃ Ãí Õ°Þ ç¶ À°êð
ðÇÔ¿çÆ ÔË, êÌÇÕðåÆ ç¶ êÌ×àÅò¶ ç¶ À°å¶ ÔË, ÃÅð¶ éÅî ÁÅÕÅð å¯º À°êð ÔéÍ
Öåî Ô¯ä å¶, Áå¶ î¹ó ô¹ðÈ Ô¯ä å¶ ÁÅåîÅ Çéð¯ñ ðÇÔ¿çÆ ÔË, À°Ô êÌÇ´åÆ ç¶ îÈñ ðÈê å¯º òÆ
À°êð ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ Çéð¯ñ ÁÅåîÅ êÌÇ´åÆ ç¹ÁÅðÅ Çòôò çÅ êÌ×àÅòÅ ÕðçÆ ÔËÍ ÁéÅÇç Üó· å¶ ÃæÈñ
ç¯é» ðÅÔÄ êÌ×àÅ Ô¹¿çÅ ÔË, Õñê Ãî¶º ÃÅð¶ ÔÆ ìÔ¹å î÷ìÈðÆ çÆ åð·» Ô¹Õî Áé°ÃÅð Ô¯ºç ÇòÚ ÁÅ
Ü»ç¶ Ôé Ü» Öåî Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ Á³å ÃÅÇðÁ» å¯º À°å¶ ôÕåÆ ÁÅåîÅ çÆ ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË, êÌ×àÅò¶ çÅ
ÃÅðÅ Õðî ÇÂÃ ÕðÕ¶ Ô¹¿çÅ ÔË å» ÇÕ À°é·» çÆ Ú¶åéåÅ À°ÚÆ À°á ÃÕ¶ å¶ ÁÅêäÆ Ô¯ºç ù Çòôò
çÆ Ô¯ºç ç¶ éÅñ êÇÔÚÅä ÃÕ¶Í çÃò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ Ãìç Ã¹ÁÇå çÆ òðå¯º ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔËÍ ÇÂÔ ôìç
ÃÈ å¯º ÇñÁÅ ÔË ÇÜÃ çÅ íÅò ÔË Ö¹ôÔÅñÆ ÇñÁÅÀ°äÆÍ Ü¯ òÆ êÌ×à Ô¹¿çÅ ÔË, ÁÅåîÅ À°Ã ÇòÚ
Ö¹ôÔÅñÆ ÇñÁÅÀ°ºçÆ ÔËÍ
AA. îËº Ãí ÜÆò» çÅ êÌî¶ôòð Ô», ÁÇ×ÁÅéÆ î¶ð¶ êðî å¼å ù éÔÄ ÜÅäç¶, Üç¯º îËº
îé°¼Ö ðÈê èÅðé ÕðçÅ Ô», À°Ô î¶ðÅ ÁÅçð éÔÄ Õðç¶Í
AB. ÇÂÔ ÁÅôÅÔÆé, ÕðîÔÆé, Ç×ÁÅéÔÆé, ÇòÚÅðÔÆé, ÁÃ¹ðÆ, ðÅÖôÆ å¶ î¯ÔäÆ êÌÇ´åÆ
çÅ ÁÅÃðÅ ñËºç¶ ÔéÍ
Üç¯º ñ¯ó êËºçÆ ÔË êÌîÅåîÅ îé°¼ÖÆ ðÈê èÅðé ÕðÕ¶ Ã¿ÃÅð ç¶ êÌÅäÆÁ» çÆ ÃÔÅÇÂåÅ
187
Õðé ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, À°Ô îé°¼Ö» çÆ åð·» ÔÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇòÚðçÅ ÔË å¶ ÁÅî ñ¯ÕÆ À°Ã ù ÃîÞ
ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶, À°Ô À°Ã ù êÛÅä ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶Í À°Ã çÅ êÌîÅåî ÃðÈê À°Ô éÔÄ ÜÅäç¶
ÇÜÔó¶ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ â°¼ì¶ êÂ¶ Ôé, ØìðÅÂ¶ Ô¯Â¶ Ôé, À°Ô êÌîÅåîÅ ù éÅ ÜÅäç¶ Ôé, éÅ êÛÅäç¶
Ôé; À°Ô ÇÂÔ éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÕ ç¶Ô èÅð Õ¶ êÌîÅåîÅ êÌ×à Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ìÔ¹å òÅðÆ Ç×ÁÅéÆ òÆ
ÇÂÔ ×¼ñ éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÕ ç¶Ô ÇòÚ ÇÂÔ Áé§å ÇÕò¶º ÃîÅÁ Õ¶ å°ÇðÁÅ ÇëðçÅ ÔË, êÌîÅåîÅ
ÇÕò¶º ÃðÆð èÅðé ÕðÕ¶ ÁÅ ÃÕçÅ ÔË, Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ö¹ñ·Æ åð·» ÇÕò¶º ÇòÚð ÃÕçÅ ÔËÍ ìÔ¹å
ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ À°Ã çÆ êÌòÅÔ ÔÆ éÔÄ Õðç¶, ÕÂÆ å» À°Ã ù êÈðÅ îÅä ÁÅçð òÆ éÔÄ Çç¿ç¶,
À°Ô å» îÅÇÂÁÅ ÇòÚ â°¼ÇìÁ» çÅ ÃÔÅðÅ ìäçÅ ÔË, í¯× í¯×ÇçÁ» ù Õ¼ãä ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ
Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÜ¿é¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ è¼Ã¶ êÂ¶ Ôé À°Ô å» À°é·» ù Õ¼ãä ñÂÆ ÔÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÁÅÇÂÁÅ
ÔËÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ÔÆ ð¹Þ¶ êÂ¶ Ôé, î¯Ô ÇòÚ ëÃ¶ êÂ¶ ÔéÍ ÇÜÔóÅ òÆ À°é·» ù Õ¼ãä
çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË À°Ô À°Ã ç¶ ÔÆ î×ð Ô¯ Ü»ç¶ Ôé; À°Ã ù ÔÆ éÔÄ, À°Ã çÆ ÇÃÇÖÁÅ ù
ÇìñÕ°ñ êÃ¿ç éÔÄ Õðç¶Í Ü¯ ×¼ñ òÆ À°é·» ç¶ í¯×» ù, î¯Ô ù ×ñå ÕÔ¶×Æ, À°Ô À°Ã å¯º
À°ñà ÔÆ Úñä×¶Í ÇÂÃ ÕðÕ¶ ò¼â¶-ò¼â¶ ×¹ðÈ, ÇÜé·» é¶ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ä çÆ êÌ¶ðéÅ ÇçåÆ,
À°é·» ù îÅð ÇçåÅ Ç×ÁÅÍ Ã¿ÃÅð òÅÇñÁ» é¶ À°é·» ù ÇÜÀ±ä ÔÆ éÔÄ ÇçåÅÍ ç¹éÆÁÅçÅð» é¶
À°é·» ù èðåÆ å¶ ÔÆ éÔÄ ðÇÔä ÇçåÅÍ Ã¿ÃÅðÕ ì¿ç¶ À°é·» Ãí å¯º À°ñà ÔÆ Úñç¶ ÔéÍ ÇÜÔóÅ
Ç×ÁÅé ç¶ä òÅñÅ Ô¯ò¶, Ç×ÁÅé çÆ ×¼ñ Õðé òÅñÅ Ô¯ò¶ ÇÜÔó¶ ÚÅéä î¹éÅð¶ Ô¯ä, À°Ô ÃçÅ
ÔÆ Ã¿ÃÅð å¯º çÈÃð¶ êÅÃ¶ ÔÆ ÖÇó·ÁÅ Õðç¶ ÔéÍ
êÌîÅåîÅ çÆ ôÕåÆ ÇÜÔóÆ îé°¼Ö ç¶ Á³çð òÃçÆ ÔË À°Ô ç¶ÖÆ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÆ, À°Ô
Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ðÅÔÄ éÔÄ ÃîÞÆ ÜÅ ÃÕçÆÍ À°Ô ôÕåÆ Ãí å¯º À°åî ôÕåÆ ÔË, ÇÂÔ Ãí ç¶
Á³çð ÔË êð ÁÇ×ÁÅéÆ À°Ã ù éÔÄ êÛÅäç¶, À°Ô ÇÂÃ ôÕåÆÁ» çÆ À°åî ôÕåÆ ù éÔÄ
ÜÅäç¶, Ã¿ÃÅð ç¶ í¹ñ¶Ö¶ ÇòÚ À°Ô êÌîÅåîÅ ù òÆ éëðå Õðç¶ Ôé å¶ êÌîÅåîÅ ç¶ ì¿ÇçÁ»
éÅñ òÆ éëðå Õðç¶ ÔéÍ Ã¼Ú çÆ ÃçÅ ÔÆ ÇÜ¼å Ô¹¿çÆ ÔËÍ Á¿å ÇòÚ À°Ô ×ñå ÇÃ¼è Ô¹¿ç¶
Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ì¹ðÅÂÆ òñ ÇÖÚ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô ÁÇ×ÁÅéÆ Ô¯ Õ¶ ×ñå Õ¿î Õðç¶ Ôé å¶
ÁÅêä¶ ÁÅê ÔÆ ç¹Ö Ã¿åÅê êËçÅ Õðç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêä¶ Õðî» éÅñ ÔÆ â°ìç¶ ÔéÍ
ÇÂÔ ÇòèÅåÅ çÅ ÇÂÕ ÁÃÈñ ÔËÍ ÁÇ×ÁÅéÆ Á³å ÇòÚ ÁÅêä¶ Õðî» ç¶ ì¼è¶ Ô¯Â¶, êÌ¶ð¶
Ô¯Â¶, ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» ç¶ òÃ Ô¯ Õ¶, Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ ç¹Ö» Ã¿åÅê» ÇòÚ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ã¹ÁÅðæÆ
Ô¯ä éÅñ ÇòÁÕÇååÉ ÇòôÅñ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, ÜÆòé çÅ Çéïî ÔË - ÇòÃÇåzå Ô¯äÅÍ ÇÜÔóÅ
ÇòÃÇåzå Ô¯äÅ ÇÃ¼Ö ñËºçÅ ÔË, ÁÅêäÆ Ú¶åéåÅ ù ÇòÃÇåzå Õð ñËºçÅ ÔË, Çòôò Ú¶åéåÅ éÅñ
ÇîñÅ ñËºçÅ ÔË, À°Ô ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÁÅêä¶ îÈñ ðÈê ù
êÛÅä ñËºçÅ ÔË; îÈñ ðÈê ÔË - ô»åÆ, Áé§ç å¶ Ç´êÅÍ
AC. Ô¶ êÅðæ! çËòÆ êÌÇ´åÆ çÅ ÁÅÃðÅ ð¼Öä òÅñ¶ îÔÅåîÅ Üé îËù Ãí ÜÆò» çÅ
ÁÅÇç Áå¶ ÁÇòéÅôÆ ÜÅä Õ¶ ÇÂÕÅ×ð ÇÚ¼å éÅñ î¶ðÅ ÔÆ íÜé Õðç¶ ÔéÍ
AD. ÇÂÔ Ççzó· ÇéôáÅ òÅñ¶ î¶ðÅ ÔÆ ÕÆðåé Õðç¶ Ôé, îËù ÔÆ éîôÕÅð Õðç¶ Ôé,
î¶ðÆ êÌÅêåÆ çÅ ïåé Õðç¶ Ôé, î¶ð¶ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Õ¶, îËù ÇèÁÅ Õ¶ î¶ðÆ À°êÅÃéÅ Õðç¶ ÔéÍ
AE. Õ¯ÂÆ Ç×ÁÅé ðÈêÆ ï¼× éÅñ î¶ðÆ À°êÅôéÅ Õðç¶ Ôé, Õ¯ÂÆ î¶ð¶ Áå¶ ÁÅêä¶ ÇòÚ
Áí¶ç íÅò Áå¶ Õ¯ÂÆ í¶ç íÅò î³é Õ¶, Õ¯ÂÆ îËù Áé¶Õ ðÈê èÅðé Õðé òÅñÅ î³é Õ¶ î¶ðÆ
À°êÅôéÅ Õðç¶ ÔéÍ
Ç×ÁÅéÆ î¶ð¶ å¶ ÇèÁÅé ñ×Å Õ¶ î¶ðÅ ÇÃîðé Õðç¶ Ôé, î¶ðÆ êÌÅêåÆ Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÃ
188
åð·» ÕðÕ¶ À°Ô î¶ð¶ éÅñ Çîñ Ü»ç¶ Ôé å¶ À°Ô î¶ð¶ òð×¶ Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ À°é·» ç¶ îé ÃçÅ î¶ð¶
òñ ÇÂÕÅ×ð ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô ÃçÅ ÇÂÃ Ç×ÁÅé ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ êÌîÅåîÅ å¯º Ãí À°êÜ¶
Ôé å¶ êÌîÅåîÅ ÁÇòéÅôÆ ÔËÍ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶, ÇÂÕ ÇÚ¼å Ô¯ Õ¶ À°Ô ÁÅêäÅ ÜÆòé, îé, Õðî,
ì¯ñäÅ Ãí êÌîÅåîÅ ù ÔÆ Áðêä Õðç¶ Ôé å¶ À°Ô ñ×é éÅñ, ô¹è ñ×é å¶ ÇéôáÅ éÅñ
êÌîÅåîÅ çÆ Ã¶òÅ Õðç¶ ÔéÍ À°é·» çÅ ÇÂÕ ÔÆ î³åò Ô¹¿çÅ ÔË - îÅéò ÜÆòé çÅ ñÕô
êÌÅêå ÕðéÅÍ À°é·» çÆ ÃÅðÆ ôÕåÆ êÌîÅåîÅ ç¶ êÅÃ¶ ÔÆ ñ×çÆ ÔË, À°Ô ÁÅêä¶ ÇÂðÅç¶ ç¶
Áà¼ñ Ôé, Áé°ÃÅôé ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Ãìð Ã¿å¯Ö éÅñ ÜÆòé ÇìåÅÀ°ºç¶ ÔéÍ À°Ô Ôð æ» Ôð
ÚÆ÷ ÇòÚ ìÌÔî ç¶Öç¶ Ôé, À°Ô Ãí ù ÔÆ êÌäÅî Õðç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ êÌîÅåîÅ
Ãí ÇòÚ òÃçÅ ÔËÍ
ÇÂÕ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðé ñÂÆ ÇåÁÅ× Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ï¯×Æ
Ãí Õ°Þ Ãîðêä Õðç¶ Ôé å¶ îé çÆÁ» ÃÆîÅ Á³çð Ãí Õ°Þ ÜÅäç¶ ÔéÍ À°Ô ÖÅñÆ Ô¯ Õ¶
Áé§å Ç×ÁÅé ñÂÆ í»âÅ ÃÅë ÕðÕ¶ å¶ Ö¯ñ· Õ¶ ðÖç¶ ÔéÍ Ç×ÁÅé éÅñ ÜÆòé îé¯ðæ êÌÅêå
Ô¹¿çÅ ÔËÍ ï¯×Æ çÅ èé À°Ã çÅ Ç×ÁÅé ÔË, À°Ã çÆÁ» Õ¯ÂÆ ÇÂÛÅò» éÔÄ Ô¹¿çÆÁ», Õ¯ÂÆ î¯Ô
éÔÄ Ô¹¿çÅÍ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ ï¯×Æ Ãí Õ°Þ ÇåÁÅ×çÅ ÔË å¶ ï¯×Æ Õ¯ñ Õ¶òñ Ç×ÁÅé ÔÆ
Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ çÅ À°Ô ÇåÁÅ× Õð ÃÕçÅ ÔË; À°Ô Ç×ÁÅé çÅ ÇåÁÅ× ÕðÕ¶ êÌîÅåîÅ éÅñ
ÇÂÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ À°Ô Þ¼à ÔÆ Áé¿å çÆ êÌÅêåÆ Õð ñËºçÅ ÔËÍ À°Ô ÁÚ¶å ÇòÚ éÔÄ Ü»çÅ,
À°Ô êÈðÆ åð·» Ú¶åé ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ú¶åé ç¶ Õ¶ºçð å¶ ÔÆ ðÖçÅ ÔËÍ À°Ô ô¹è
Ú¶åéåÅ éÅñ ÔÆ Ü¹ÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÁòÃæÅ Ç×ÁÅé çÆ ìóÆ â±¿ØÆ ÁòÃæÅ Ô¹¿çÆ ÔËÍ
ÇÂÔ ÁÚ¶å çÆ ÁòÃæÅ éÔÄ Ô¹¿çÆ ÇÜò¶º ÇÕ ìÔ¹å ÃÅð¶ Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ çÃç¶ ÔéÍ
ÇÂÕ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ êÈðÆ åéîËåÅ éÅñ, Ã¯ÞÆ éÅñ Õðç¶ Ôé, ÇéÃ¹ÁÅðæ
Ô¯ Õ¶ Õðç¶ Ôé, êÈðÆ ð¹ÚÆ éÅñ, ÇéôáÅ éÅñ Õðç¶ Ôé, ÇÂÔ ÁÅåî îÅð× ìóÆ Ççzó· ÇéôáÅ
éÅñ êÈðÅ Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö Ãí çÆ íñÅÂÆ ñÂÆ Õ¿î Õðç¶ ÔéÍ Ã¿å îÔÅåîÅ îÔ»ê¹ðÖ
ÔÆ À°Ã Áé§å çÆ ôÕåÆ ù ÜÅäç¶ Ôé å¶ À°Ô ÇÂÔ òÆ ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ À°Ã ôÕåÆ ðÅÔÄ ÔÆ
ÃîÅÜ çÆ íñÅÂÆ, ñ¯Õ» çÅ À°æÅé Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, ç¶ô Ö¹ôÔÅñÆ êÌÅêå Õð ÃÕçÅ ÔËÍ ÃîåÅ
çÆ ð¹ÚÆ ðÖç¶ Ô¯Â¶ ÇÂÔ ñ¯Õ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õ¿î Õðç¶ Ôé, ÜéåÅ çÆ íñÅÂÆ ñÂÆ ìó¶ À°åôÅÔ
éÅñ Õ¿î Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶ ñ¯Õ ìó¶ ÃÅç¶, Ã¿å Ã¹íÅÁ å¶ ÇçÁÅ¬ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ
ÃçÅ ÔÆ ÃîÅÜ ç¶ Ã¹èÅð ñÂÆ Õ¿î Õðç¶ ÔéÍ
AF. îËº ÔÆ Ç´å Ô», îËº ÔÆ ï¼× Ô», îËº ÔÆ ÁÔÈåÆ Ô», îËº ÔÆ Á½ôèÆ Ô», îËº ÔÆ î³åð
Ô», îËº ÔÆ ÇØú Ô», îËº ÔÆ Á×éÆ Ô», îËº ÔÆ Ô¯î Ô»Í
AG. îËº ÔÆ Ü×å ÇêåÅ Ô», îÅåÅ òÆ îËº Ô»Í èÅðé Õðé òÅñÅ îËº ÔÆ Ô», Ü×å
ÇêåÅ îËº ÔÆ Ô», êÌÅêå Õðé ï¯× îËº ÔÆ Ô», êÇò¼åð îËº ÔÆ Ô», úÁ³ÕÅð, Çð×, ÃÅî å¶ ïÜ¹ðò¶ç
îËº ÔÆ Ô»Í
AH. îËº ÔÆ ×åÆ Ô», íðåÅ, Ã¹ÁÅîÆ, ÃðìÇòÁÅêÕ, Ãí çÅ ÇéòÅÃ ÃæÅé, Ãí çÅ
ðÇÖÁÕ, Ãí ù ÇêÁÅð Õðé òÅñÅ, Ãí çÅ ÁÅèÅð Ô», Ãí çÅ ÁÇòéÅôÆ ìÆÜ îËº ÔÆ Ô»Í
AI. Ô¶ ÁðÜé! îËº ÔÆ ×ðîÆ êËçÅ ÕðçÅ Ô», îËº ÔÆ Üñ òðÃÅÀ°ºçÅ Ô», ð¯ÕçÅ òÆ
Ô», îËº ÔÆ Á³ÇîÌå Ô», îËº ÔÆ ÇîÌå± Ô», ÃÇå, ÁÃÇå òÆ îËº ÔÆ Ô»Í
êÌîÅåîÅ ÕðåÅ ê¹ðÖ ÔË, ÁÕÅñ îÈðå ÔË, ÁÜÈéÆ å¶ ÃËí¿ ÔËÍ Üç¯º Õ°Þ éÔÄ ÃÆ À°Ã
189
Ãî¶º òÆ À°Ô ÃÆ, Ô¹ä Üç¯º Ãí Õ°Þ ÔË À°Ô å» òÆ ÔË, Üç¯º Õ°Þ éÔÄ Ô¯ò¶×Å À°Ô å» òÆ Ô¯ò¶×ÅÍ
Ã¿ÃÅð çÅ ÁÅÇç Á³å Ãí À°Ã ç¶ ÇòÚ ÔÆ ÔË, À°Ô ÁÅê ÔÆ éÅôÆ å¶ ÁÇòéÅôÆ ÔË, À°Ô ÃÅð¶
êðÆêÈðé ÔË À°Ã å¯º Çìé» Ã¿ÃÅð ÇòÚ Õ°Þ éÔÄ, À°Ô ÔÆ Ãí Õ°Þ ÔËÍ
Üç¯º Õ¯ÂÆ ðÃî ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË å¶ ìñÆ ÇçåÆ Ü»çÆ ÔË, Õ°Þ ÜóÆÁ» ìÈàÆÁ» òÆ éÅñ
ð¼ÖÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé, î³åð êó·¶ Ü»ç¶ Ôé, Á×éÆ ÇòÚ ÇØú êÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË, ò¼Ö-ò¼Ö åðÆÕ¶
éÅñ í¶àÅ Úó·ÅÂÆ Ü»çÆ ÔËÍ ìÌÔîÅ çÆ êÈÜÅ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË, ìóÆ ÇéôáÅ éÅñ êÈÜÅ ÕÆåÆ
Ü»çÆ ÔË, Úó·Åò¶ Úó·ÅÂ¶ Ü»ç¶ Ôé, ÚÆ÷» îäÃÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé, ÇÜÔó¶ îäÃç¶ Ôé À°Ô ÃÅð¶
ìÌÔî ÔÆ ÔéÍ ç¶ä òÅñ¶, í¯×ä òÅñ¶, ÃÅð¶ êçÅðæ, ÖÅä òÅñ¶ ÃÅð¶ ÔÆ ìÌÔî ÔéÍ ç¶Öä òÅÃå¶
íÅò¶º ÚÆ÷» ò¼Ö-ò¼Ö ñ×çÆÁ» Ôé, ÁÃñ ÇòÚ À°Ô ÚÆ÷» ÇÂÕ ÃÇå ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö ðÈê Ôé ÇÜò¶º
Ã¯éÅ å» ÇÂÕ¯ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË êð À°Ã ç¶ ×ÇÔä¶ ò¼Ö-ò¼Ö ìäç¶ ÔéÍ ÇÃè»å ÇÂÕ ÔË ÇÕ êÌîÅåîÅ
ò¼Ö-ò¼Ö ðÈê ð¶ÖÅ éÅñ Ôð æ» êðÆêÈðé ÔËÍ
êÌîÅåîÅ ÇÂÃ Çòôò çÅ îÅåÅ ÇêåÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÃÅðÅ ìÌÇÔî³â À°Ã é¶ ÔÆ ÃÅÇÜÁÅ ÔË,
À°Ô ÔÆ êÅñäÔÅð ÔË å¶ À°Ã¶ ÇòÚ ÔÆ ÃîÅÁ ÜÅäÅ ÔËÍ Ãí å¯º ò¼âÅ êÌîÅåîÅ ÔË, À°Ô úî ÔË,
ôìç ÔË, À°Ô ÕðåÅ ÔË, òÅÕ ÔËÍ ÒÁòÅåÆ úîÓ å¯º íÅò ÔË ÇÜÔóÅ êÅñçÅ ÔË, ð¼ÇÖÁÅ ÕðçÅ
ÔË, À°Ô ÒúîÓ ÔËÍ Õ¶òñ êÌîÅåîÅ ÔÆ ð¼ÇÖÁÅ ÕðçÅ ÔË, Ô¯ð Õ¯ÂÆ éÔÄÍ ÚÅð ò¶ç - Çð×ò¶ç,
ÃÅîò¶ç, ïÜ¹ðò¶ç å¶ Áæðò¶ç À°Ã ÇÂÕ ç¶ ÔÆ ×¹ä ×ÅÀ°ºç¶ ÔéÍ À°Ô òÆ êÌîÅåîÅ çÅ ÔÆ
ÇÂÕ ðÈê Ôé, Á×éÆ, ÃÈðÜ, Ú¿çðîÅ, åÅð¶, ÔòÅ, êÅäÆ, èðåÆ À°Ã ÇÂÕ çÅ ÔÆ êÌ×àÅòÅ
Ôé - À°Ã ÇÂÕ ÃÇå çÅÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÃçÅ ÇÂÕ ÔÆ ÃÚÅÂÆ ñÂÆ Ã¹Ú¶å ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË
íÅò¶º À°Ô À°Ã ÃÇå ù ò¼Ö-ò¼Ö ðÈê» ÇòÚ ç¶ÖçÅ ÔË, ò¼Ö-ò¼Ö éÅò» éÅñ ÜÅäçÅ ÔËÍ Üç¯º
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Áé¶Õ ÇòÚ Â¶ÕåÅ çÅ ÁíÅÃ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ã ù ô¹è ÁÅåîÅ, Çòôò ÁÅåîÅ
Ü¯ Ãí Ü×·Å êðÆêÈðé ÔË, À°Ã çÅ êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔËÍ
B@. Çå¿é ò¶ç» ç¶ Ç×ÁÅåÅ Ã¯î ðÃ êÆä òÅñ¶, ÁÅêä¶ êÅê» å¯º êÇò¼åð Ô¯ Õ¶, ï¯×
ðÅÔÄ îËù êÈÜç¶ Ôé å¶ Ãòð× ÜÅä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖç¶ Ôé, À°Ô Ãòð× ÜÅ Õ¶ ç¶òÇåÁ» çÅ
í¯× í¯×ç¶ ÔéÍ
BA. Ãòð× ñ¯Õ ÇòÚ À°Ô ÁÅêä¶ í¯× í¯× Õ¶, ê¹¿é Öåî Ô¯ ÜÅä å¶ î¹ó Õ¶ ÇÂæ¶
èðåÆ å¶ Üéî ñËºç¶ ÔéÍ ÇÂÃ¶ åð·» ò¶ç» Áé°ÃÅð ï¼× Õðé òÅñ¶ ÕÅîéÅ ç¶ ÁÇíñÅôÆ
ÁÅòÅ×½ä ç¶ Ú¼Õð ÇòÚ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
BB. ÇÜÔó¶ ÇÂÕ ÇÚ¼å Ô¯ Õ¶ îËù ÇèÁÅÀ°ºç¶ Ôé, î¶ðÆ À°êÅôéÅ Õðç¶ Ôé, À°é·» çÆÁ»
ÃÅðÆÁ» ñ¯ó» îËº êÈðÆÁ» ÕðçÅ Ô», ï¼× Ã¿ê¿é ÕðçÅ Ô»Í
ÇÜÔó¶ Ã¿ÃÅðÕ Ã¹Ö í¯×ç¶ Ôé Áå¶ Ãòð× ÇòÚ òÆ À°Ô ÔÆ í¯× í¯×ä¶ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé,
À°Ô Ú¿×¶ Õðî Õðç¶ Ôé, íÅò çÅé Çç¿ç¶ ÔéÍ ÇåÁÅ×, Ã¿Üî ÇÂÔ ÃÅð¶ Ã¹ÁÅðæÆ Õðî» å¯º
Ú¿×¶ Õðî ÔéÍ ÁÅêä¶ Õðî» ç¶ Ú¿×¶ ëñ í¯×ä¶ òÆ æ¯ó·Æ ç¶ð òÅÃå¶ Ö¹ôÆ ç¶ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶
Ú¿×¶ Õðî Õðç¶ Ôé À°Ô Áµ×¶ Úñ Õ¶ ëñ ñËºç¶ Ôé êð Ãòð× ç¶ Ã¹Ö òÆ ÃçËòÆ éÔÄ Ô¹¿ç¶Í
Ãòð× ç¶ Ã¹¼Ö í¯×ä å¯º ìÅÁç èðåÆ å¶ ë¶ð Üéî ñËäÅ êËºçÅ ÔË êð À°Ô ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÔóÅ
Õ¶òñ ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ çÅ ÔÆ ÇÂÛ°¼Õ ÔË, À°Ô ÁÅêäÅ ÜÆòé Õ¶òñ êÌîÅåîÅ ù ÔÆ Ãîðêä ÕðçÅ
ÔËÍ À°Ã ù éÅ å» Ã¿ÃÅðÕ Ã¹¼Ö ÚÅÔÆç¶ Ôé, éÅ ÔÆ Ãòð× ç¶Í ÇÜÔó¶ êÌîÅåîÅ ÇòÚ ð¼å¶ Ôé,
êÌîÅåîÅ À°é·» ù ÁÅê Ã¿íÅñçÅ ÔË, À°é·» çÆ Ö¹ôÆ ÕçÆ Öåî éÔÄ Ô¹¿çÆ, À°Ô ÃçÅ ÔÆ Áé§ç
ÇòÚ ð¼å¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
190
ò¶ç» ÇòÚ Çå¿é åð·» çÆ ÇòÇçÁÅ ç¼ÃÆ ×ÂÆ ÔË-ÃÕåÅ ÇòÇçÁÅ (Ú¿×Å ì¯ñä çÅ
Ç×ÁÅé, Ú¿×¶ ÇòÚÅð Ô¯ä¶), ïÜ¹ð ÇòÇçÁÅ (ÇåÁÅ× çÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ), ÃÅî ÇòÇçÁÅ (ÇÃîðé
çÅ Ç×ÁÅé, ÇéôáÅ çÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ)Í ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ã¹Ö ç¶ ÃÅèé Ü¯óé çÅ ïåé ÕðçÅ
ÔË, òè¶ð¶ Ãî» ÇÂé·» Õðî» ÇòÚ ñ×ÅÀ°ºçÅ ÔË, ôðèÅ òèÅÀ°ºçÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÒÃÕîÓ
ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÜÔóÅ êÈÜÅ Õðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñä òÅñ¶
êÈÜÅ ÁðÚÅ Õðç¶ Ôé, ÁÇíÁÅÃ Õðç¶ Ôé, èÅðÇîÕ ðÆåÆÁ» Õðç¶ Ôé, ÇåÁÅ× Õðç¶ Ôé,
í¶àÅ Õðç¶ Ôé êð ÇÂÔ Ãí Õ°Þ À°Ô ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ ñÂÆ Õðç¶ ÔéÍ Á¼Ü ç¶
Ã¿ÃÅð ÇòÚ ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯Õ ð¼ì ù ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ ñÂÆ ÔÆ êÈÜç¶ Ôé, Ü¯ Õ°Þ
Ú¿×Å ÔË À°Ô ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Õðç¶ ÔéÍ À°Ô Ã¿ÃÅðÕ êÌÅêåÆÁ» ñÂÆ ÔÆ Õðç¶ Ôé, Ã¹¼Ö» ñÂÆ
ÔÆ Õðç¶ Ôé, À°Ô Ãòð× ç¶ Ã¹Ö» çÆ òÆ Ú¶ôàÅ Õðç¶ Ôé, ÇÂÃ ù ÃÕî» À°êÅôéÅ ÕÇÔ¿ç¶
Ôé - Õ¯ÂÆ î³åò ñË Õ¶ í×åÆ ÕðéÆÍ
ê¹ðÅä¶ ÃÇîÁ» ÇòÚ ÜÇ×ÁÅÃÈ ò¼Ö-ò¼Ö åð·» çÅ ÇåÁÅ×, ò¼Ö-ò¼Ö êÌÅêåÆÁ» ñÂÆ Õðç¶
ðÔ¶ Ôé, - Ãí Õ°Þ íñÅÂÆ ñÂÆ Ü» Ã¿ÃÅðÕ Ö¹ôÆÁ» ñÂÆÍ ÕÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÖÅÃ ðÆåÆ Õðç¶ ðÔ¶
Ôé ÇÜÃ ù Ã¯îï¼× ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ Ã¯î ðÃ êÄç¶ Ãé À°Ô ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ ÇåÌêåÆ ñÂÆ ÇÂÔ
Õðç¶ ÃéÍ ê¹ðÅä¶ ÃÇîÁ» ÇòÚ Ã¯î ï¼× ÇÂÕ ðÃîÆ å½ð å¶ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÃÆ êð À°ÃçÆ ÇåÁÅðÆ
ìó¶ Ã¿Üî éÅñ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÃÆÍ ÇÂÔ ÃÅðÆ ðÆå ÇÂÕ¯ êÌ¶ðéÅ ñË Õ¶ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÃÆ, À°Ã¶ çÆ
êÌÅêåÆ ñÂÆ ÃÅðÅ ïåé ÕÆåÅ Ü»çÅ ÃÆÍ òËçÕ ×Ì¿æ» ÇòÚ Ã¯î ðÃ ìÅð¶ ìÔ¹å Õ°Þ ÇñÇÖÁÅ
Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ ù ÇÕò¶º êÌÅêå ÕÆåÅ Ü»çÅ ÃÆ, ÇÕò¶º ÇåÁÅð Õðç¶ Ãé, ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ
Ã¯îðÃ ÇÂÕ ò¶ñ çÅ ðÃ ÔË ÇÜÔóÆ ÇÔîÅñÆÁÅ ÇòÚ À°×çÆ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ ðÃ ÇòÚ ÇÂÕ Áé¯ÖÅ
éôÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÇçîÅ× ù À°å¶ÇÜå ÕðçÅ ÔËÍ ê¹ðÅåé Ãî¶º ç¶ ñ¯ÕÆ ÇÂÃ çÅ ðÃ Õ¼ãäÅ ÜÅäç¶
Ãé å¶ ÃçÅ ðÆåÆ òÜ¯º êÌï¯× Õðç¶ ÃéÍ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ Ã¯îðÃ ÜÇ×ÁÅÃÈ çÅ îé ÇÂÕÅ×ð
Õðé å¶ Áñ½ÇÕÕ Áé°íò ñËä ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ï¯×Æ Ã¯îðÃ ù ÇìñÕ°ñ òÖðÆ åð·» êÄç¶ ÔéÍ ìÔ¹å æ¯ó·¶ ï¯×Æ ÔÆ Ã¯î ðÃ ù Ú¿×Æ
åð·» ÇéÚ¯óéÅ ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêäÆ ÇÂÃ ðÈÔÅéÆ Ç´ÁÅ ÇòÚ îÃå ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Üç¯º ï¯×Æ
Õ¶ÛðÆ î¹çðÅ ñ×Å Õ¶ ìËáç¶ Ôé íÅò ÜÆí ù î¯ó Õ¶ åÅ¬ éÅñ ñÅÀ°ºç¶ Ôé À°ç¯º ÇÜÔóÅ ðÃ
åÅ¬ å¯º ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, À°Ô ìÌÔîð¿çðÅ ÇòÚ¯º ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, ÇçîÅ× ç¶ ÇòÚ ÇÂÕ Û¶Õ ÔË ÇÜæ¯º ÇÂÔ
ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, ÇÂÃ Á³ÇîÌå éÅñ ï¯×Æ ÁÅêäÅ ÜÆòé òèÅÀ°ºçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ Á³ÇîÌå å¯º
ò»Þ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé À°Ô îÈó ÁÇ×ÁÅéÆ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» çÅ À°Ô Á³ÇîÌå Õ°¿âñéÆ êÄçÆ
ðÇÔ¿çÆ ÔË å¶ À°Ô êÆ Õ¶ Õ°¿âñéÆ Ü¯ ÇÕ ôÕåÆ çÅ í¿âÅð ÔË, Ã¹¼åÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ ï¯×Æ ÇÂÔ Á³ÇîÌå
ÁÅê êÄçÅ ÔË å¶ Õ°¿âñéÆ ù éÔÄ êÆä Çç¿ç¶Í Üç¯º ÇÂÔ Á³ÇîÌå Õ°¿âñéÆ ù éÔÄ ÇîñçÅ, Õ°¿âñéÆ
ÜÅ× À°áçÆ å¶ À°Ô ÃÅð¶ Ú¼Õð» ÇòÚ Ô¹¿çÆ Ô¯ÂÆ ÃÔ¿Ãð Ú¼Õð å¶ êÔ¹¿Ú Ü»çÆ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ êÔ¹¿Úä
éÅñ Ü¯ Õ°Þ òÆ ÁÚ¶å ÇòÚ ÇêÁÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ çÅ êåÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°Ô Á¼×¶ ÁÅ Ü»çÅ ÔË
å¶ ÇÂÕÅ×ðåÅ çÅ Ç×ÁÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Õ¯ÂÆ ÇòðñÅ ï¯×Æ ÔÆ ÇÂÃ çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔËÍ
ÇÂÔ Õðé ñÂÆ Õ¯ÂÆ êÔ¹¿ÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ï¯×Æ ÔÆ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇÂÃ ñÂÆ êÈðÆ åð·» ì¿é· ñÅÀ°ä
çÆ ñ¯ó òÆ êËºçÆ ÔË å¶ ÕÛ¶ðÆ î¹çðÅ å» ÁòôÕ ÔË ÔÆÍ Ã¯î ðÃ ñËä çÆ ÇÕÇðÁÅ ï¯×Æ ù
Áñ½ÇÕÕ éô¶ ÇòÚ êÔ¹¿ÚÅ Çç¿çÆ ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ã ù ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ ìÅÔð
çÆ ò¶ñ å¯º Ã¯î ðÃ Õ¼ã Õ¶ êÆäÅ å» ÇÕå¶ Ô¶á» çÅ ØàÆÁÅ Áé°íò ÔËÍ
ê¹ðÅåé Ã¯î ðÃ ù ÇÂÕ éÕñÆ îé¯íðÅåÆÁ» êËçÅ Õðé òÅñÆ çòÅÂÆ éÅñ å°ñéÅ
ÇçåÆ ×ÂÆ ÔË ÇÜÔóÆ Á¼Ü òðåÆ Ü»çÆ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ îËÃÕñÆéÍ (Mescaline, Peyote, L S
D) ÇÂÔ íÅò¶º Ã¯î ðÃ éÅñ¯º òÖðÆÁ» Ôé êð ÇÂé·» çÅ ÃÌ¯å ÇÂÕ òÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ÃÅðÆÁ»
191
íð»åÆÁ» ÕðÕ¶ çòÅÂÆÁ» çÅ ÃÌ¯å ÇÂÕ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, À°é·» ç¶ ÁÃð òÆ åÕðÆìé ÇÂÕ¯ ÇÜÔ¶
ÔÆ Ô¯ ÃÕç¶ ÔéÍ Á¼Ü ç¶ ñ¯ÕÆ ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» çòÅÂÆÁ» ÕÂÆ ÇÕÃî ç¶ ÁÇíÁÅÃ Õðé ñÂÆ
ñËºç¶ Ôé å¶ À°é·» ù À°Ô Áé°íò Ô¹¿ç¶ òÆ Ôé å¶ À°Ô ò¼Ö-ò¼Ö é÷Åð¶ ÇÜÔó¶ À°é·» ç¶ ÇçîÅ×
ÇòÚ çì¶ êÂ¶ Ôé À°Ô ÃÅî·ä¶ ÁÅÀ°ºç¶ òÆ ÔéÍ Ü¶ ÇÕÃ¶ é¶ ðÈÔÅéÆ Áé°íò ñËä¶ Ô¯ä, ðÈÔÅéÆ
Áé°íò òè¶ð¶ Ô¯ ÜÅä×¶, ÇÃòÅÂ¶ Peyote çÆ òðå¯º ç¶ Á¼Ü Ô¯ð Õ¯ÂÆ çòÅÂÆ ÇòèÆ êÈðòÕ
ñËäÆ éÔÄ ç¼ÃÆ Ü»çÆ ÇÜÃ éÅñ ízÅåÆÁ» À°íðé, ÇÕÃî ÇÕÃî ç¶ é÷Åð¶ ÃÅî·ä¶ ÁÅÀ°äÍ íÅò¶º
Á¼Ü ç¶ åÜðì¶ÕÅð» é¶ ìÔ¹å Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÔË ÇÕ îé çÆ çôÅ ù ç¶Ö Õ¶ ÇÂÔ çòÅÂÆÁ» ÇçåÆÁ»
ÜÅä å¶ åÜðì¶ ÜÅä¶ ÜÅäÍ
Á¼Ü ÇÂÃ ×¼ñ À°å¶ ìÔ¹å ìÇÔÃ Ô¯ ðÔÆ ÔË ÇÕ ÇÂÔ íðî êÅÀ°ä òÅñÆÁ» çòÅÂÆÁ»
ñÅíçÅÇÂÕ Ôé ÇÕ ÔÅéÆÕÅðÕ ? ç¯é¯º åð·» çÆÁ» çñÆñ» å°ÔÅù ÇîñçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ ×¼ñ
áÆÕ ÔË ÇÕ îé ù À°å¶ÇÜå Õðé òÅñÆÁ» çòÅÂÆÁ» éÅñ ìÔ¹å â±¿ØÆ å¶ Ú¿×Æ ÇÂÕÅ×ðåÅ Ô¯
ÃÕçÆ ÔË å¶ À°Ã ÇÂÕÅ×ðåÅ éÅñ ÁÚ¶å îé ù àà¯ÇñÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, À°Ã ç¶ Á³çð êÂ¶
ÇòÚÅð» ù Ö¯ÇÜÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË å¶ À°Ã ù Ú¶åé îé ÇòÚ ÇñÁÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, À°Ã ù
ÃÈÞ ç¶ ê¼èð å¶ ÇñÁ»çÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË å¶ À°Ã ù ÁÅî íz»åÆ ç¶ ìðÅìð ÇñÁÅ Õ¶ Áé°íò
ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ë¶ð îé°¼Ö ù êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ îé°¼Ö çÆ ÁÅî ÃÚÅÂÆ ÇÕ¿éÆ ÞÈáÆ ÔË å¶
ÇÕ¿éÆ ÃÆÇîå ÔËÍ ë¶ð ÇÂÔ êÌôé À°áäÅ ìóÅ ÷ðÈðÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ íz»åÆÁ» Ã¼ÚÆÁ» Ôé
Ü» ÞÈáÆÁ»? ÕÆ ÇÂÔ À°Ô¯ ÔÆ Áé°íò Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ï¯×Æ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶, ÇÂÕÃÅð Ô¯ Õ¶ Õ¶òñ
ÁÅêä¶ ïåé» éÅñ îé ù ÇÂÕ êÅÃ¶ ÔÆ ñ×ÅÀ°ºç¶ Ôé? ÇÂÔ êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ Á¼Ö» çÅ
è¯ÖÅ ÖÅä òÅñÆÁ» çòÅÂÆÁ» Õ¶òñ À°Ô¯ ÚÆ÷ ÔÆ ÇçÖÅÀ°ºçÆÁ» Ôé ÇÜÔóÆÁ» êÇÔñ» å¯º ÔÆ
å°ÔÅâ¶ Á³çð Ô¯ä, å°ÔÅâ¶ ÁÚ¶å îé ÇòÚ Ô¯äÍ
ÇÂÔ çòÅÂÆÁ» êðÅ Ã¿ò¶çéòÅçÆ çÆ ÞñÕ Çç¿çÆÁ» Ôé å¶ À°Ã Ãí Õ°Þ çÅ Áé°íò

Çç¿çÆÁ» Ôé ÇÜÔóÅ í½ÇåÕ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÁÃÄ ÇÂ¿çzÆÁ» ðÅÔÄ Áé°íò Õðç¶ Ô»Í êð ÇÂæ¶ ÇÂÔ
çÃ ç¶äÅ ìóÅ ÷ðÈðÆ Ô¯ò¶×Å ÇÕ ÇÂÔ çòÅÂÆÁ» å°ÔÅù À°Ã å¯º Á¼×¶ éÔÄ êÔ¹¿ÚÅ ÃÕçÆÁ» Ü¯
Õ°Þ å°ÔÅâ¶ Á³çð ÔËÍ Ü¯ å°ÔÅâ¶ Á³çð ÔË À°Ã ù êÌå¼Ö Õð ÃÕçÆÁ» Ôé À°Ã å¯º Á¼×¶ éÔÄ
íÅò¶º À°Ô å°ÔÅâÆÁ» ôÕåÆÁ» Ôé, íÅò¶º ÃîÞä çÆ ï¯×åÅ ÔË íÅò¶º À°Ô ÃÈÖî Ã¿ÃÅð ù ÜÅéä
å¶ Áé§ç îÅéä çÆ ×¼ñ ÔËÍ íÅò Ü¯ Õ°Þ å°ÔÅâ¶ Á³çð ÔË À°Ô ÔÆ ìÅÔð Õ¼ã ÃÕçÆÁ» ÔéÍ
ÇÂÔ çòÅÂÆÁ» êÌå¼Ö Õðé å¯º Á¼×¶ Áé°íò å¶ å°ÔÅù éÔÄ ñË ÜÅ ÃÕçÆÁ», å°ÔÅù ìÌÔî åÕ
éÔÄ êÔ¹¿ÚÅ ÃÕçÆÁ»Í
Üç¯º ÇÕ ÇÂÔ íðîÅÀ°ä òÅñÆÁ» çòÅÂÆÁ» å°ÔÅù ÁÅê¶ ù ÇÂÕ êÅÃ¶ í¹ñÅ ç¶ä×ÆÁ»,
å°ÔÅâ¶ ÁÅñ¶ ç¹ÁÅñ¶ çÆ ÃÚÅÂÆ å¯º çÈð Õð ç¶ä×ÆÁ», Ô¯ð çÈÃðÆÁ» ÃÚÅÂÆÁ» å°ÔÅâ¶ Á¼×¶ ð¼Ö
ç¶ä×ÆÁ», êð ÇÜÔóÅ ÇÂé·» çÆ òðå¯º ÕðçÅ ÔË À°Ã ù ÇÂÔ ìÔ¹å îÇÔ¿×ÆÁ» êËºçÆÁ» Ôé íÅò
ÇÂé·» çÅ ÃðÆð å¶ ìÔ¹å íËóÅ ÁÃð êËºçÅ ÔËÍ ÇÂÔ Áé°íò ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ÔÆ éÅóÆÁ» ç¶
ÇÃÃàî ù ÞàÕÅ êÔ¹¿ÚÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Ü¶ å°ÃÄ êÇÔñ» ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ åÜðì¶ ñÂÆ ÇåÁÅð éÔÄ å» íÅòéÅò»
ù òÆ è¼ÕÅ êÔ¹¿Ú ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂé·» çÆ òðå¯º éÅñ ÇÜÔóÆ ìÔ¹å ÃÅðÆ ôÕåÆ ÃðÆð êËçÅ ÕðçÅ
ÔË À°Ã éÅñ ÃðÆð åÅîÇÃÕ ìä Ü»çÅ ÔË, î¹ó Õ¶ ÁÅêäÆ òÅÃåÇòÕ ôÕåÆ å¶ ÁÅÀ°ä ñÂÆ
ìÔ¹å Ãî» ñ×çÅ ÔËÍ òè¶ð¶ òðå¯º éÅñ ÃðÆð Á³çð¯º Ãó Ü»çÅ ÔË, Ö¯ÖñÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, å°ÃÄ
Ôð Ãî¶º ãÇÔ¿çÆÁ» ÕñÅ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯, Õ¿î Õðé å¯º ÁÃîðæ Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, ÇÂé·» éÅñ å°ÔÅâÅ
192
î³åò éÔÄ Ô¹¿çÅ, å°ÃÄ ìÔ¹å Çã¼ñ¶ êË Ü»ç¶ Ô¯, çÈÃÇðÁ» å¶ Çéðíð Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, ÇÂé·» Áé°íò»
å¶ Çéðíð Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯ å¶ ìÔ¹å ÔÆ ÁÅñÃÆ Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, ÃçÅ ÔÆ éô¶ ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Í
ÁÅåî ÇÃ¼èÆ ç¶ ðÃå¶ å¶ Õ¯ÂÆ ê×â¿âÆÁ» éÔÄ ÔéÍ ÇÂÃ îÅð× å¶ êÈðÆ ÇéôáÅ Áå¶
íð¯Ã¶ éÅñ å°ðéÅ êËºçÅ ÔËÍ ÃÇÔÜ å¶ Ã¿Üî éÅñ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯äÅ êËºçÅ ÔË, Çéðñ¶ê Ô¯ Õ¶
Õðî Õðé¶ êËºç¶ Ôé, ÇÃîðé ÃÅèéÅ ÕðéÆ êËºçÆ ÔËÍ ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ ñÂÆ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî ÕçÆ
Áé§ç Ö¹ôÆ éÔÄ Çç¿ç¶, ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ ï¯×Æ ÁÅêäÅ êÈðÅ ÜÆòé Çç¿ç¶ Ôé, Õ¶òñ ÇÂÃ ïåé ÇòÚ
ÇÕ À°Ô ÇÂ¼ÛÅ ðÇÔå Õðî Õðé å¶ Õ¯ÂÆ ëñ À°é·» ù éÅ í¯×äÅ êò¶Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶
ï¯×Æ ÃîÅÜ çÅ îÅð× çðôé Õðç¶ Ôé å¶ çÈÃÇðÁ» ç¶ íñ¶ ñÂÆ ÜÆÀ°ºç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°é·» ù
Õ¯ÂÆ Ã¹ÁÅðæ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
BC. ÇÜÔó¶ Ô¯ð ç¶òÇåÁ» ù êÈÜç¶ Ôé, Ã¶òç¶ Ôé, À°Ô òÆ îËù ÔÆ êÈÜç¶ Ôé êð Ô¶
Õ½ºå¶Á! À°Ô Ã¶òé, ÇòèÆ êÈðòÕ éÔÄÍ
BD. îËº ÔÆ ÃÅð¶ ï¼×» çÅ í¯× ñËä òÅñÅ Ô», Ã¹ÁÅîÆ Ô» êð À°Ô îËù å¼å ðÈê ÇòÚ
éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÂÃ ñÂÆ À°Ô Çâ×ç¶ ÔéÍ
BE. ç¶òÇåÁ» çÆ À°êÅôéÅ Õðé òÅñ¶ ç¶ò ñ¯Õ ù Ü»ç¶ Ôé, Çêåð» çÆ À°êÅôéÅ
Õðé òÅñ¶ Çêåð ñ¯Õ ù Ü»ç¶ Ôé, í±å» çÆ êÈÜÅ Õðé òÅñ¶ íÈå ñ¯Õ Ü»ç¶ Ôé, î¶ðÆ À°êÅôéÅ
Õðé òÅñ¶ îËù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
íÅò¶º ÇÕÃ¶ ðÈê ÇòÚ òÆ Üç¯º Õ¯ÂÆ êÈÜçÅ ÔË - ç¶òå¶ ù, îÈðåÆ ù Ü» Õ¯ÂÆ Ô¯ð, À°Ô
ìÌÔîÅ ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, òÅÃåò ÇòÚ À°Ô ìÌÔîÅ ù ÔÆ êÈÜ ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÃÅðÆ êÈÜÅ ÁðÚÅ,
ðÃî¯ ÇðòÅÜ, êÌÅðæéÅ Õ¶òñ ìÌÔîÅ ù ÔÆ Áðêä ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, ìÌÔîÅ ÔÆ Õ¶òñ ÇÂÕ ÔË
À°Ã çÅ Õ¯ÂÆ çÈÃðÅ ðÈê éÔÄ ÔËÍ ÁÇ×ÁÅéÆ ÇÜÔó¶ ìÌÔîÅ ù éÔÄ êÛÅäç¶, À°Ô î¹ó-î¹ó Õ¶
Ã¿ÃÅð ÇòÚ ëÃç¶ ÔéÍ ÁËÃÅ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÇ×ÁÅé ÕðÕ¶ ÔÆ Õðç¶ ÔéÍ êÈÜÅ Õðé òÅñÅ ÁÅêä¶
ÁÅê ù À°Ã éÅñ ÇîñÅ ñËºçÅ ÔË, ÇÜÃçÆ êÈÜÅ À°Ô ÕðçÅ ÔË À°Ã ù ÔÆ ÜÅ ÇîñçÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶
íÈå» êÌ¶å» çÆ êÈÜÅ Õðç¶ Ôé, À°Ô À°é·» ù ÜÅ Çîñç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ ìÌÔîÅ çÆ êÈÜÅ Õðç¶ Ôé,
À°Ô ìÌÔîÅ ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
Üç¯º Õ¯ÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ìä Õ¶ Ö¯Üä ñ×çÅ ÔË, À°Ô ÃÅèéÅ ç¶ ÃÅð¶ åðÆÕ¶ òðåçÅ ÔË
ÇÜ¿é¶ òÆ åðÆÕ¶ ×Ì¿æ» ÇòÚ ç¼Ã¶ ×Â¶ ÔéÍ À°Ã Õ¯ñ ÁËéÅ ÃÇÔÜ éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÕ À°Ô ÇÂÕ åðÆÕ¶
å¶ Ú¼ñ¶, À°Ô ØóÆ ØóÆ îÅð× ìçñçÅ ÔË, ÕÂÆ ÁÇ×ÁÅéÆ å» íÈå» êÌ¶å» çÆ êÈÜÅ ÇòÚ êË
Ü»ç¶ Ôé À°é·» ù ÇÂÕ ÃÇå çÅ Ç×ÁÅé ÔÆ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ åÅóéÅ ÇçåÆ ×ÂÆ
ÔË å» Ü¯ À°Ô ÃÅð¶ îÅð× êÈðÆ åð·» ÃîÞ ÃÕä å¶ ÁÅêäÅ îÅð× Ú¹ä ÃÕä, Ã¼ÚÅ Ã¹¼ÚÅ îÅð×
ÇÜÔóÅ ìÌÔî åÕ ñË ÜÅò¶, À°Ô êÇò¼åð îÅð× å¶ Úñ ÃÕäÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ñÂÆ ÇÂÔ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ
ÔË ÇÕ À°Ô Ã¼Ú¶ å¶ áÆÕ îÅð× çÆ Ú¯ä Õð¶ å» Ü¯ À°Ô ìÌÔîÅ åÕ êÔ¹¿Ú ÃÕ¶Í ÇÂÕ Ã¹Ú¼ÜÅ ×¹ðÈ
Çôô ù áÆÕ îÅð× Ú¹äé ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
BF. Ü¶ Õ¯ÂÆ í×åÆ éÅñ ëñ, ë¹¼ñ, ê¼åÅ Ü» Üñ òÆ îËù Áðêä ÕðçÅ ÔË, ÇêÁÅð
éÅñ Áðêä ÕÆå¶ Ô¯Â¶ ù îËº ×ÌÇÔä ÕðçÅ Ô»Í
BG. Ô¶ Õ½ºå¶Á! Ü¯ òÆ å±¿ Õð¶º, Ü¯ òÆ å±¿ ÖÅÂ¶º, Ü× Õð¶º, çÅé Õð¶º Ü¯ å±¿ Õð¶º ÇÂÔ Ãí
î¶ð¶ Áðêä ÕðÍ
193
BH. ÇÂÃ åð·» Á¼Û¶ ì¹ð¶ ëñ» ù ÇåÁÅ× Õ¶ Õðî ç¶ ì¿èé å¯º Û°à ÜÅÂ¶º×Å, Ã¿ÇéÁÅÃ
ï¯× ðÅÔÄ î¶ð¶ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Õ¶ Üç¯º å±¿ ç¶Ô ÇåÁÅ×¶º×Å, ë¶ð å±¿ îËù ÔÆ êÌÅêå Ô¯ò¶º×ÅÍ
êÌîÅåîÅ å» Ôð¶Õ í¶àÅ ÕìÈñçÅ ÔË Õ¶òñ À°Ô í¶àÅ ÇêÁÅð êÌ¶î éÅñ ÕÆåÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ
ÔË íÅò¶º À°Ô ë¹¼ñ Ü» ëñ ê¼åÅ, íÅò¶º êÅäÆ ÔÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶Í ÇÂÔ ÕÇÔä å¯º ÇÂÔ íÅò éÔÄ
ÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ Õ¶òñ ÇÂé·» òÃå±Á» çÅ ÔÆ êÌï¯× Õð¶Í ÕÇÔä å¯º íÅò ÔË, Ü¯ òÆ êÌ¶î êÈðòÕ
í¶àÅ ÕÆåÅ ÜÅò¶ íÅò¶º À°Ô ÇÕ¿éÅ ÔÆ å°¼Û ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶, êÌîÅåîÅ ù Õ°Þ éÔÄ ÚÅÔÆçÅ, À°Ã
Õ¯ñ Ãí Õ°Û ÔË, Ò×¯Çì¿ç íÅÀ° í×å çÅ í¹ÖÅÓ À°Ã ù å» Õ¶òñ ÇêÁÅð, Çéð¯ñ ÇêÁÅð çÆ
ÔÆ ñ¯ó ÔËÍ Ü¯ Õ°Þ òÆ ÁÃÄ í¶àÅ Õðç¶ Ô» À°Ô ÃÅâ¶ ÇêÁÅð çÅ ÔÆ êÌ×àÅòÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÕÆå¶
Õðî çÅ ëñ çÈÃÇðÁ» ù ÁðêçÅ ÔË, ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ ÁðêçÅ ÔË, íÅò¶º Õ¯ÂÆ Û¯àÅ Ô¯ò¶ íÅò¶º
ò¼âÅ, À°Ô êÌîÅåîÅ ù ÔÆ Áðêä Õð ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ç¶äÅ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ ×¹ä ÔË, ÁÅêä¶
ñÂÆ å¶ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ç¯é» ñÂÆ ÔÆ ìÔ¹å ñÅíçÅÇÂÕ ÔËÍ ÕÆå¶ Õðî» çÅ ëñ í¶ºà ÕðÇçÁ»
ç¯ åð·» ñÅí Ô¹¿çÅ ÔË - ÇÂÕ å» ÇéÃ¹ÁÅðæ çÅ ÁÇíÁÅÃ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ çÈÃðÅ êÌîÅåîÅ çÆ Ô¯ºç
çÅ êÌå¼Ö êåÅ ñ×çÅ ÔËÍ ç¶äÅ î¯Ô å¯óé òñ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÅ ïåé ÔË, çÈÃðÅ ÇÂÃ ×¼ñ çÆ
ê¹ôàÆ ÕðéÅ ÔË ÇÕ êÌîÅåîÅ Ôð¶Õ ÇòÚ òÃçÅ ÔËÍ
Û¼ìÆò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ ÔË ÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ü¯ òÆ ÚÅÔ¶, Ü¯ òÆ Õð ÃÕ¶, í¶àÅ ç¶ò¶ Ü¯
À°Ã ù ê¹×çÅ Ô¯ò¶ À°Ô ÔÆ ç¶ò¶Í ÇÜÔó¶ ÇÂÔ ÁÅçå êÅ ñËºç¶ Ôé, À°Ô Ççå¶ Çìé» éÔÄ ðÇÔ
ÃÕç¶Í Á³å ÇòÚ À°Ô Ãí Õ°Þ ç¶ Çç¿ç¶ Ôé Ü¯ òÆ À°é·» Õ¯ñ Ô¹¿çÅ ÔË, êÌîÅåîÅ ù Áðêä Õð
Çç¿ç¶ ÔéÍ ç¶äÅ å¶ Û¼â ç¶äÅ ç¯é» çÅ éåÆÜÅ ÇÂÕ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÔ ç¯é¯º ×¹ä ìó¶ ò¼â¶ Ôé,
òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÔ Ãí å¯º ò¼â¶ ×¹ä Ôé ÇÂÔ ÁÅê¶ ç¶ ÇòÃæÅð ñÂÆ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔéÍ Õ¯ÂÆ òÆ
ÇéÃ¹ÁÅðæ éÅñ ÕÆåÅ Õðî êÌîÅåîÅ ç¶ ÔÆ Áðêä Ô¹¿çÅ ÔËÍ
Üç¯º òÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêäÅ Ãí Õ°Þ êÌîÅåîÅ ù ç¶ Çç¿çÅ ÔË å¶ ÁÅêäÆÁ» ÃÅðÆÁ»
îé, Õðî, ìÚé çÆÁ» ôÕåÆÁ» êÌîÅåîÅ ù ÔÆ Ãîðêä Õð Çç¿çÅ ÔË, À°Ã ç¶ Õðî å¶ À°é·»
çÅ ëñ À°Ã ñÂÆ ì¿èé éÔÄ ìäçÅÍ ÇÜÔó¶ Õðî êÌîÅåîÅ çÆ êÈÜÅ ÇòÚ ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé íÅò
À°Ã ù ÔÆ Ãîðêä ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé À°Ô Õ¯ÂÆ ì¿èé éÔÄ ìäç¶Í îÔ»ê¹ðÖ Ü» Ô¯ð À°Ô ÔÃåÆÁ»
ÇÜÔó¶ ò¼â¶ ò¼â¶ Õ¿î Õðç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêä¶ ÜÆòé Ãîðêä Õð Çç¿ç¶ Ôé å¶ ÃÅð¶ Õðî
ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õðç¶ Ôé, îÅéòåÅ ñÂÆ Õðç¶ Ôé, À°Ô ÕçÆ òÆ Ú¿×¶ î³ç¶ ëñ çÅ Áé°íò
éÔÄ Õðç¶ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Ü¯ Õ°Þ òÆ Õðç¶ Ôé À°Ô êÌîÅåîÅ çÆ Ã¶òÅ ÇòÚ Ãîðêä Õð Çç¿ç¶
Ôé, îÅéòåÅ ç¶ Ãîðêä Õð Çç¿ç¶ ÔéÍ
BI. îËº ÃÅð¶ ÜÆò» ñÂÆ ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ Ô», éÅ îËº ÇÕÃ¶ ñÂÆ çÉËô ðÖçÅ Ô», éÅ ÔÆ îËù
Õ¯ÂÆ ÁÇå ÇêÁÅðÅ ÔËÍ Ü¯ îËù í×åÆ éÅñ íÜç¶ Ôé, ÇêÁÅð éÅñ ÇèÁÅÀ°ºç¶ Ôé, îËº À°é·»
ÇòÚ Ô», À°Ô î¶ð¶ ÇòÚ ÔéÍ
C@. Ü¶ Õ¯ÂÆ ìóÅ êÅêÆ òÆ îËù ÇÂÕ îé, ÇÂÕ ÇÚ¼å Ô¯ Õ¶ íÜçÅ ÔË, ÇèÁÅÀ°ºçÅ ÔË,
À°Ã ù òÆ ÃÅèÈ ÔÆ ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÃÇå ç¶ îÅð× å¶ Úñ ÇðÔÅ ÔËÍ
ìóÆ Û¶åÆº ÔÆ À°Ô èðîÅåîÅ ìä Ü»çÅ ÔË å¶ ÁÖ¿â ô»åÆ êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔËÍ Ô¶
Õ½ºå¶Á! ÇÂÃ ×¼ñ çÅ ÇéôÚ¶ ð¼Ö, î¶ð¶ í×å çÅ ÕçÆ òÆ éÅô éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
CB. Ô¶ êÅðæ! Ü¯ î¶ðÆ ôðä ÁÅÀ°ºçÅ ÔË À°Ô íÅò¶º Ú¿âÅñ, ÇÂÃåzÆ, òËô, ôÈçð Ü¯ òÆ
Ô¯ò¶ À°Ô êðî ×åÆ ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
194
CC. Üç¯º ÇÂÔ Ã¼Ú ÔË å» ë¶ð êÇò¼åð ìÌÅÔîä», ðÅÜ ÇðôÆ í×å» çÅ å» ÕÆ ÕÇÔäÅÍ
å±¿ ÇÂÃ ÁÇé¼å ç¶ ç¹Ö íð¶ ñ¯Õ ÇòÚ ÁÅ Õ¶ îËù ÇÃîð, îËù íÜÍ
CD. Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù êÌòÚé ÜÅðÆ ðÖç¶ Ô¯Â¶ çÃ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÁÅåîÅ çÆ ð¹ÚÆ
å» Ãí éÅñ ÇÂÕ¯ ÇÜÔÆ ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË, êÌîÅåîÅ ù éÅ ÇÕÃ¶ éÅñ çÉËô ÔË, éÅ ÔÆ ÇÕÃ¶ éÅñ
ìÔ¹å ÇêÁÅðÍ ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêäÅ ÜÆòé ìÌÔîÅ ù Ãîðêä Õð ç¶ò¶, À°Ô ìÌÔî Ú¶åéÅ
ÇòÚ ÁÅ Ü»çÅ ÔË, ìÌÔî À°Ã ÇòÚ òÃç¶ ÔéÍ Üç¯º ï¯×Æ ÃðÆð å¯º êð·¶ ô»åÆ êÌÅêå Õð ñËºçÅ
ÔË, ÃÉÅÃ» ù, Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ù, Ã¹Ú¶å îé ù ô»å Õð ñËºçÅ ÔË å¶ Ôð Ãî¶º À°Ã ìÌÔî éÅñ
Ü¹ÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÁÅêä¶ Á¿çð ìÌÔî ù òÃÅ Õ¶ ðÖçÅ ÔË À°Ô ÇÂÔ òÆ ÜÅä ñËºçÅ ÔË ÇÕ éÅ
Õ¯ÂÆ ç¹ôîä ÔË, éÅ Õ¯ÂÆ ç¯Ãå, ÇÜò¶º ÇÕ ÃÌÆ ×¹ðÈ ×Ì¿æ ÃÅÇÔì ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ ÔË-
éÅ Õ¯ ìËðÆ éÔÆ Çì×ÅéÅ
Ã×ñ Ã¿Ç× Ôî ÕÀ° ìÇé ÁÅÂÆ¨ ê³éÅ - ABII
À°Ô ÃîÅÇÚå Ô¯ Ü»çÅ ÔË, çÉ¿ç å¯º À°êð À°á Ü»çÅ ÔËÍ À°Ã çÅ ÜÆòé ÇìñÕ°ñ ìçñ
Ü»çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã ù Ôð òÃå± ÇòÚ, Ôð Ü×·Å ìÌÔî å¯º Çìé» Ô¯ð Õ¯ÂÆ ÇçÃçÅ ÔÆ éÔÄ,
À°Ô ìÌÔî ÇòÚ ñÆé Áå¶ ìÌÔî À°Ã ÇòÚ ñÆé Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·» ÇÜò¶º çÇðÁÅ
ÜÅ Õ¶ Ãî¹¿çð ù Çîñ Ü»çÅ ÔËÍ Üç¯º çÇðÁÅ ÃÅ×ð ù ÇîñçÅ ÔË À°Ô òÆ ÃÅ×ð ìä Ü»çÅ
ÔË, ÃçÅ ìÌÔî Ú¶åéÅ ÇòÚ ðÇÔä éÅñ À°Ô ìÌÔî ÔÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂÇåÔÅÃ çÃçÅ ÔË ÇÕ ÕÂÆ êÅêÆÁ» é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù êÌîÅåîÅ ù Ãîðêä ÕðÕ¶ ÁÅêä¶
ÁÅê ù î¹Õå ÕÆåÅÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÕÅÇÂÁ» Õñê å¯º ìÅÁç ìÔ¹å ÔÆ î³é¶ êÌî³é¶ ìó¶ À°Ú¶ ÃÅèÈ
ìä¶Í À°é·» é¶ ÁÅêä¶ ÃÅð¶ çÉ¿ç ÇîàÅ Ççå¶Í Ã¯ êÅêÆ òÆ ÁÇèÁÅåîÕ ê¼Ö¯º À°ÚÅ çðÜÅ êÌÅêå Õð ÃÕç¶
Ôé, Ôð ÇÕÃ¶ ù ÇÂÃ ÜÆòé ÇòÚ î½ÕÅ ÇîñçÅ ÔË - ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã¹èÅðé çÅ å¶ À°Ú¶ Úó·é çÅÍ
ÇÂÔ å» ÔÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË Üç¯º å°ÃÄ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ ÜÅò¯, êÈð¶ Ç×ÁÅé éÅñ, ÇÃîð ÃîÅèÆ éÅñ,
ÃîÅÇÚååÅ çÆ ÁòÃæÅ êÌÅêå Õð ñò¯Í ô»å îé òÅñ¶ îé°¼Ö éÅ ÇÕÃ¶ ù éëðå Õðç¶ Ôé, éÅ ÔÆ
À°é·» ù Õ¯ÂÆ ñÅñÚ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Üç¯º îé°¼Ö çÅ îé éëðå å¶ ñÅñÚ ÇòÚ êË Ü»çÅ ÔË, ë¶ð çÉ¿ç ÇòÚ ëÃ
Ü»çÅ ÔË êð ÇÜé·» é¶ ÃîÅÇÚååÅ êÌÅêå Õð ñÂÆ ÔË, À°Ô ÃçÅ Ãî ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ
ÇÂîÅéçÅðÆ éÅñ Çéðê¼Ö Ô¯ Õ¶ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÃÅèÈ ô»å ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ÕçÆ
òÆ ØóîÃ ÇòÚ éÔÄ êËºç¶, ÕçÆ òÆ ØìðÅÔà ç¶ Ü¿×ñ ÇòÚ éÔÄ ëÃç¶Í êÌîÅåîÅ çÅ í×å ÃçÅ ÔÆ
ô»å ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
ì¼åÆò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ çÇÃÁÅ ÔË ÇÕ ÇÜÔó¶ ÁÅðæÕ ê¼Ö¯º éÆÇòÁ» Øð» ÇòÚ òÆ Üéî
ñËºç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ ÁËéÆ ì¹¼èÆ òÆ éÔÄ ðÖç¶, À°Ô òÆ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ÃÕç¶ Ôé Ü¶ À°Ô òÆ
ÁÅêäÅ ÜÆòé êÌîÅåîÅ ù Ãîðêä Õð ç¶äÍ ÇÂæ¶ éÆò¶º Øð» ÇòÚ Üéî ñËä å¯º íÅò ÔË,
ÇÜÔó¶ ÁÅðÇæÕ ê¼Ö¯º éÆò¶º Ôé å¶ éÅ ÔÆ À°é·» ù Õ¯ÂÆ î½ÕÅ ÇîñçÅ ÔË, éÅ ÔÆ À°é·» çÅ êÅñä
ê¯ôä ÇÂÃ åð·» ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË ÇÜæ¶ À°é·» ù ÇÂÔ Ã¯ÞÆ Çîñ ÃÕçÆ ÔË ÇÕ êÌîÅåîÅ ç¶ é¶ó¶ Ô¯
ÃÕäÍ
ÇÜé·» é¶ ÇêÛñ¶ Üéî» ÇòÚ ÁÅåî îÅð× çÅ êËºâÅ Õ¼ÇàÁÅ ÔË, À°Ã À°å¶ å°ð¶ Ôé,
À°Ô Õ°Þ ×¹ä ñË Õ¶ êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ôé, Õ°Þ Ã¿ÃÕÅð ñË Õ¶ Üéî ñËºç¶ ÔéÍ À°Ã çÅ éåÆÜÅ ÇÂÔ
Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕ À°Ô î¹ó Õ¶ ë¶ð ÁÅåî ÇÃ¼èÆ ç¶ îÅð× å¶ å°ðé ñ× êËºç¶ ÔéÍ ÇÂÃ åð·» À°é·»
ñÂÆ ÇÂÔ îÅð× êÈðÅ ÕðéÅ Ã½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Ü¯ Õ°Þ À°Ô ÇêÛñ¶ ÜÆòé ÇòÚ ÁèÈðÅ Û¼â
ÁÅÂ¶ Ôé, ÇÂÔ ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ñÂÆ Ú¶åÅòéÆ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêäÅ Ãî» ì¶Áðæ éÅ ×òÅÀ°ä,
ÁÅêäÆ ôÕåÆ éÅ ì¶Áðæ ÇÂèð À°èð ÇÖ¿âÅðé, Ã¿ÃÅðÕ í¯×» ÇòÚ éÅ êËä, À°é·» ñÂÆ ÇÂÔ¯
195
ÔÆ Ú¿×Å Ô¯ò¶×Å ÇÕ À°Ô ÃÅðÅ Ãî» êÌîÅåîÅ êÅÃ¶ ñ×ÅÀ°ä, ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ÇÂÃ ÜÆòé
çÅ ñÅÔÅ ñËäÍ êÌîÅåîÅ ù Ãîðêä ÕÆåÅ ÜÆòé Ãí å¯º Ú¿×Å ÜÆòé ÔË, ÇÂÔ¯ ÔÆ ÇÂÃ ÜÆòé
çÅ îé¯ðæ ÔËÍ
CD. î¶ð¶ ÇòÚ ÁÅêäÅ îé ñ×Å, î¶ðÅ ÔÆ í×å, î¶ð¶ ñÂÆ ÔÆ ï¼× Õð, îËù ÔÆ éîôÕÅð
Õð, î¶ðÆ ôðä ÇòÚ ÁÅ, î¶ðÆ ÁÅåîÅ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ ÜÅ, ÇÂÃ åð·» î¶ð¶ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Õ¶ å±¿
îËù êÌÅêå Ô¯ ÜÅò¶º×ÅÍ
ÇÂÃ ÁÇèÁÅÇÂ çÅ Á³åî ôñ¯Õ ÇÂÕ Ã¼Ú¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Ú¶åÅòéÆ Çç¿çÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÜÆòé
ù Õðîì¼è ÕðÕ¶ À°ÚÆ ÃÇæåÆ êÌÅêå Õð¶, Ã¿êÈðé ìä¶, îé ù êÈðÆ åð·» ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ ÇòÚ
ñ×Å ç¶ò¶Í ÃÅâ¶ Á³çð ìËá¶ êÌîÅåîÅ çÆ êÌÅêåÆ Á³çð çÆ ÁÅåîÅ çÆ êÌÅêåÆ ÔËÍ
ÃÅâÆ ÃîÅèÆ çÅ ÇÂÕ î³åò Ô¯ò¶Í Üç¯º îé ù ÇÂèð À°èð ÜÅä å¯º ð¯ÇÕÁÅ Ü»çÅ ÔË,
ë¶ð ÇÂÔ Õ¶òñ êÌîÅåîÅ å¶ ÔÆ Õ¶ºçðå ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÃ ù ô¹è ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ë¶ð ÇÂÔ
ÇÂÕÅ×ð Ô¹¿çÅ ÔË å¶ Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Üç¯º ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä òÅñÅ îé ÇéðÇòØé ÁÅêä¶
Õ¶ºçð å¶ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÃ ù ô»åÆ êÌÅêå Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ÃÇæðåÅ êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔË, Áé¿ç êÌÅêå
Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÃîÅèÆ å¶ ñ×ÅåÅð ìËáäÅ, ÇÂÕ¯ ÔÆ åðÆÕ¶ éÅñ ìËáäÅ, ÇÃîðé ÕðéÅ, Çñò ñ×ÅÀ°äÆ,
ÇéôáÅ éÅñ ÁðçÅÃ ÕðéÆ, ì¶éåÆ ÕðéÆ, Ü¯çóÆ ÕðéÆ, êÌîÅåîÅ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ î³×äÆ, ÇÂÃ
Ãí Õ°Þ éÅñ êÌÅêåÆ ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ ÇîñçÆ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÃÅð¶ ëñ êÌîÅåîÅ ù ÔÆ
Ãîðêä Õð Çç¿çÅ ÔË, À°Ã çÅ îé, Õðî å¶ ìÚé ÃÅð¶ êÌîÅåîÅ ù ÔÆ Ãîðêä Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
À°Ã ç¶ ÜÆòé çÅ À°ç¶ô Ô¹¿çÅ ÔË - êÌîÅåîÅ çÆ êÌÅêåÆÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ï¯×Æ Ã¹å¿åð Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô
Ãí å¯º À°ÚÆ Ã¿êÈðéåÅ çÆ êçòÆ êÌÅêå Õð ñËºç¶ ÔéÍ
ÇÂÔ é½ò¶º ÁÇèÁÅÇÂ çÅ Á³å ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ðÅÜ ê¼æ çÅ ×¹êå Ç×ÁÅé ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ
ÔË, ÇÜÃ ù ðÅÜ ÇòÇçÁÅ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
196
çÃò» ÁÇèÁÅÇÂ
êÌîÅåîÅ çÅ îÔÅé êÌÕÅô
Ç´ôé ÜÆ ìÚé Õðç¶ Ôé -
A. Ô¶ îÔÅìÅÔ¯, Çëð íÆ î¶ð¶ êðî ðÔ¼Ã ï°Õå ìÚé Ã¹ä Ü¯ îËº åËù ìÔ¹å êÌ¶î ð¼Öä
òÅñ¶ ç¶ ñÂÆ, ÇÔ¼å çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÕðÕ¶ ÕÇÔ ÇðÔÅ Ô»Í
B. Ô¶ ÁðÜé! î¶ðÆ À°åï°Õå ù ÁðæÅå ÇìíÈåÆ ÃÇÔå ñÆñ·Å ÕðÕ¶ êÌ×à Ô¯ä ù éÅ
ç¶òåÅ ñ¯Õ Áå¶ éÅ îÔ»ÇðôÆ ÔÆ ÜÅäç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ îËº Ãí ç¶òÇåÁ» å¶ îÔ»ÇðôÆÁ» çÅ ÁÅÇç
ÕÅðé Ô»Í
C. Áå¶ Ü¯ îËù ÁÜéîÅ Áå¶ ÁéÅÇç åæÅ ñ¯Õ» çÅ îÔÅé ÂÆôòð ååÉ å¯º ÜÅäçÅ ÔË
À°Ô îé°¼Ö» ÇòÚ Ç×ÁÅéòÅé ê¹ðô Ã¿êÈðé êÅê» å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ç¶ â±¿Ø¶ ìÚé Ô½ñÆ Ô½ñÆ ÁðÜé ç¶ ô¿Õ¶ çÈð Õðç¶ Ôé, çËòÆ ×¹ðÈ çÅ ÇÔðçÅ
ÇÂÕ î» çÆ åð·» Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÔóÆ ÃçÅ ì¼Ú¶ çÅ íñÅ ÔÆ ñ¯ÚçÆ ÔË, êðî ÃÇå çÃÇçÁ» Ç´ôé
ÜÆ çÃç¶ Ôé Õ¶ ç¶òå¶ òÆ êÌîÅåîÅ ù éÔÄ ÜÅäç¶, ÇðôÆ î¹éÆ òÆ À°Ã êðî ôÕåÆ êÌîÅåîÅ
ù êÈðÆ åð·» éÔÄ ÃîÞ ÃÕç¶Í ç¶òå¶ å¶ ÇðôÆ î¹éÆ êÌîÅåîÅ å¯º ÔÆ êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ôé, êÌîÅåîÅ
Ãí çÅ ÇêåÅ ÔË, ç¶òÇåÁÅ å¶ ÇðôÆÁ» î¹éÆÁ» çÅ òÆ ÇêåÅ ÔË, ÇÂÔ Ãí êÌîÅåîÅ ç¶ ì¼Ú¶
ÔéÍ êÌîÅåîÅ ÁÅêäÆ êÈðÆ ôÅé éÅñ ç¶òÇåÁ» ÇðôÆÁ» î¹éÆÁ» å¯º êÇÔñ¶ òÆ ÃÆ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô
ÁÅÇç å¯º ÔËÍ ç¶òå¶ å¶ ÇðôÆ î¹éÆ òÆ êÌîÅåîÅ çÆ ÁðÅèéÅ ù éÔÄ ÜÅä ÃÕ¶Í ÇÜÔóÅ êÌîÅåîÅ
ç¶ ÃÇå ù ÜÅäçÅ ÔË, À°Ô ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ êðî Ãå êÌîÅåîÅ ÕçÆ ÜéÇîÁÅ éÔÄ, À°Ã
çÅ éÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÇç ÔË, éÅ Á§å; À°Ô Áé§å ÔË, Ã¿êÈðé ÔËÍ À°Ô Çéðñ¶ê Ô¯ Õ¶ Ãí Õ°Þ ÕðçÅ
ÔË å¶ îé°¼Ö» çÆ ÁÇèÁÅåî êÌÅêåÆ ÇòÚ ñ¼×Å ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ À°Ô ÇçÁÅ¬ ÔË, Ç´êÅ¬ ÔË, ÕÆóÆ
å¼Õ çÆ À°Ô ð¼ÇÖÁÅ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÃÇå ù ÜÅä Õ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ òÆ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ ÜÆòé
ÜÆÀ°ºçÅ ÔË Áå¶ Çéðìñ» çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õ¿î ÕðçÅ ÔË, À°Ô
ÃÅð¶ ì¿èé» å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô êÇò¼åð å¶ Ã¹å¿åð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
D, E. Áå¶ Ô¶ ÁðÜé ÇéôÚÅ Õðé çÆ ôÕåÆ Áå¶ ååÉ Ç×ÁÅé Áå¶ ÁîÈóåÅ, ÇÖîÅ,
Ãåï Áå¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ù òÃ ÇòÚ ÕðéÅ Áå¶ îé çÅ Çé×ÌÇÔ åæÅ Ã¹Ö ç¹Ö, À°åêÇå Áå¶ êðñ¯
Â¶ò¿ íË Áå¶ ÁíË íÆÍ ÁÇÔ¿ÃÅ, ÃîåÅ, Ã¿å¯Ö, åê (Ãèðî ç¶ ÁÅÚðä å¯º ÇÂ¿çzÆÁ» ÁÅÇçÕ» ù
ô¹è Õðé çÅ éÅî åê ÔË) çÅé, ÕÆðåÆ, ÁêÕÆðåÆ ÁÇÜÔ¶ êÌÅäÆÁ» ù éÅéÅ êÌÕÅð ç¶ íÅò
îËæ¯º ÔÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
F. Áå¶ Ô¶ ÁðÜé! Ã¼å å» îÔ»ÇðôÆ Üé Áå¶ ÚÅð À°é·» å¯º íÆ êÇÔñ» Ô¯ä òÅñ¶
ÃéÕÅÇçÕ åæÅ ÃÅï¿í¹ò ÁÅÇç Ú½ç» ðåé ÇÂÔ î¶ð¶ íÅò òÅñ¶ Ãí ç¶ Ãí, î¶ð¶ Ã¿Õñê å¯º
À°åê³é Ô¯Â¶ Ôé ÇÕ ÇÜé·» çÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇÂÔ Ã¿êÈðé êðÜÅ ÔËÍ
G. Áå¶ Ü¯ ê¹ðô Ü¯ î¶ðÆ êðî¶ôÉð ðÈê ÇòíÈåÆ ù Áå¶ ï¯× ôÕåÆ ù ååÉ Ã¶ ÜÅäçÅ ÔË
À°Ô ê¹ðô ÇéÃÚñ ÇèÁÅé ï¯× ç¹ÁÅðÅ î¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ Â¶ÕÆíÅò å¯º ÃÇæå Ô¹¿çÅ ÔË ÇÂÃ ÇòÚ Õ°Þ
íÆ Ã¿ÃÅ éÔÄ ÔËÍ
îé°¼Ö ç¶ Á³çð ÇÜ¿é¶ ×¹ä Ôé, À°Ô ÃÅð¶ Áé§å å¯º ÔÆ Üéî ñËºç¶ Ôé, êðÆêÈðé êÌîÅåîÅ
197
å¯º Üéî ñËºç¶ Ôé ÇÜò¶º ÇÕ Ãêå ÇðôÆ, ÚÅð î¿ù (ÇÜé·» é¶ Çéïî Ççå¶, ÕÅùé ÇòèÅé ÇçåÅ)
êÌîÅåîÅ ÔÆ ÃÅð¶ ÜÆò Ü¿å±Á» çÅ Üéî çÅåÅ ÔËÍ ÇÜÔóÆ ôÕåÆ ÃÅð¶ êðÆêÈðé ÔË À°Ô À°Ã
êÌîÅåîÅ çÆ ôÕåÆ ÔËÍ êÌîÅåîÅ ç¶ Ãðì ÇòÁÅêÕ îé å¯º ÔÆ îé°¼Ö çÆÁ» ÃÅðÆÁ» îÅéÇÃÕ
ôÕåÆÁ» ÇéÕñçÆÁ» ÔéÍ ì¹¼èÆ Áå¶ Ç×ÁÅé Áé§å ç¶ ÃÅ×ð å¯º ÃçÅ òÇÔä òÅñ¶ çÇðÁÅ
ÔéÍ êÌîÅåîÅ çÆ ôÅé, ô¯íÅ çÅ êÌ×àÅòÅ, êÃÅðÅ ÔÆ ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ
ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË, ÇÂÃ ê¼Ö¯º êÈðÆ åð·» Ã¹Ú¶å ÔË ÇÕ Ãí Õ°Þ çÅ ÃÌ¯å êÌîÅåîÅ
ÁÅê ÔÆ ÔË, À°Ô Ã¿êÈðé Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ï¯×Æ À°Ô ÔË ÇÜÔóÅ êÌîÅåîÅ éÅñ ÇÂÕ ÔËÍ Üç¯º ï¯×Æ ÇÂÔ ÜÅä ñËºçÅ ÔË ÇÕ Ö¹ôÆ,
Ã¿åÅê, ÃëñåÅ, ÁÃëñåÅ, éÅî, ìçéÅîÆ, ÇÂÔ Ãí êÌîÅåîÅ ç¶ ÔÆ ÕÆå¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, èðåÆ ç¶
ÃÅð¶ ÜÆòé À°Ã ç¶ ìäÅÂ¶ Ôé å¶ êÌîÅåîÅ ç¶ ÔÆ æÅê¶ Ô¯Â¶ Ôé, ë¶ð À°Ô Ôð ÔÅñ ÇòÚ îé
ô»å ðÖçÅ ÔËÍ ï¯×Æ ñÂÆ ÇÂÃ Çòôò çÅ Ôð êÅÃÅ, Ôð ê¼Ö êÌîÅåîÅ çÅ ÁÅêäÅ ê¼Ö ÔËÍ
ÇÜÔóÅ òÆ êÌîÅåîÅ éÅñ Áí¶ç Ô¯ Õ¶ ðÇÔ¿çÅ ÔË À°Ô ÇéðíË Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
H. îËº òÅÃç¶ò ÔÆ ÃÅð¶ Ü×å çÆ À°åêåÆ çÅ ÕÅðä Ô» Áå¶ îËæ¯º ÔÆ ôÕåÆ êÌÅêå
ÕðÕ¶ Ãí Ü×å Ú¶ôàÅ Õð ÇðÔÅ ÔË ÇÂÃ êÌÕÅð ååÉ Ã¶ ÃîÞ Õ¶ ôðèÅ Áå¶ í×åÆ Ã¶ ï°Õå
ÔÈÁÅ, ì¹¼èÆîÅé í×å Üé îËù êðî¶ôÉð ù ÔÆ Çéð¿åð íÜç¶ ÔéÍ
I. À°é·» ç¶ îé î¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÚ¼å î¶ð¶ Á³çð ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, î¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ
À°é·» ç¶ êÌÅä òÃç¶ Ôé, À°Ô ÇÂÕ çÈÃð¶ ù Ç×ÁÅé Çç¿ç¶ Ôé, ÃçÅ î¶ðÅ ÔÆ ÕæÅ ÕÆðåé
Õðç¶ Ôé, Ã¿å°ôà ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ÃçÅ ðîä Õðç¶ ÔéÍ
A@. ÇÜÔó¶ ÃçÅ î¶ð¶ éÅñ ÔÆ Ü¹ó¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, î¶ð¶ êÌ¶î ÇòÚ ÔÆ Çí¼Ü¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂé·»
ù îËº ÁËÃÅ ì¹è ï¯× Çç¿çÅ Ô», ÇÜÃ éÅñ ÇÂÔ îËù ÁÅ Çîñç¶ ÔéÍ
AA. ÇÂé·» À°å¶ Ç´êÅ Õðé ñÂÆ îËº ÇÂé·» ç¶ Á¿åôÕðä ÇòÚ ÃÇæå Ô¯ Õ¶ ÇÂé·» ç¶
ÁÇ×ÁÅé å¯º À°åê³é Ô¯Â¶ Á³èÕÅð ù êÌÕÅôîÂÆ ååÉ Ç×ÁÅé ðÈê çÆò¶ éÅñ çÈð Õð Çç¿çÅ
Ô»Í
êÌîÅåîÅ ÃÅðÆ ÇÃÌôàÆ çÅ Ãð¯å ÔËÍ ÃÅð¶ Çòôò ÇòÚ Õ¯ÂÆ òÆ ÁËÃÆ ÚÆ÷ éÔÄ ÇÜÔóÆ
êÌîÅåîÅ å¶ Çéðíð éÅ Ô¯ò¶, ÃÅð¶ Ã¿ÃÅð çÅ ìéÅÀ°ä òÅñÅ êÌîÅåîÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÃÚÅÂÆ ù ÜÅäç¶
Ô¯Â¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêäÅ îé êÌîÅåîÅ ù Ãîðêä ÕðçÅ ÔË, ÃÅðÅ ÜÆòé À°Ã ç¶ Á¼×¶ Ãîðêä
Õð Çç¿çÅ ÔËÍ À°Ã Ãîðêä éÅñ Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, êÌÅêå ÕÆåÅ Ç×ÁÅé À°Ô ë¶ð çÈÃÇðÁ»
ÇòÚ ò¿âçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ í×å ÃçÅ êÌîÅåîÅ ç¶ ×¹ä ×ÅÇÂä ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ Áé¿ç îÅäçÅ
ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÃçÅ ï¯×Å ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË, À°Ô Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ÔÆ ñËºçÅ ÔË, À°Ô
ÃçÅ êÌîÅåîÅ éÅñ Ü¹ÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ô¹è Ç×ÁÅé ÇÜÔóÅ À°Ã ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË À°Ã çÅ
ÃÅðÅ ÁÇ×ÁÅé Öåî Õð Çç¿çÅ ÔË å¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ñÂÆ Õ°Þ òÆ êÌÅêå ÕðéÅ Á½ÖÅ éÔÄ ðÇÔ¿çÅ,
Ü¯ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÚÅÔ¶ À°Ô êÌÅêå Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
ÇÜÃù êÌîÅåîÅ å¶ êÈðÅ íð¯ÃÅ ÔË, êÈðÅ ÇòôòÅô ÔË, ÇéôáÅ ÔË À°Ô ÃçÅ ÇéðíË ðÇÔ¿çÅ
ÔË å¶ À°Ô êÌîÅåîÅ çÅ êÇò¼åð À°ç¶ô ñË Õ¶ ÚñçÅ ÔËÍ À°Ã é¶ ÃÅðÅ ÜÆòé êÌîÅåîÅ ù Ãîðêä
Õð ÇçåÅ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ À°Ô ìóÆ Ö¹ôÆ Ö¹ôÆ êÌîÅåîÅ çÅ À°ç¶ô êÈðé ÕðÇçÁ» ÕÅñ ù òÆ ÁÅêäÅ
ÁÅê Ãîðêä Õð Çç¿çÅ ÔË, À°Ô èðåÆ å¶ ÇéðíË Ô¯ Õ¶ ÚñçÅ ÔË å¶ ÇÂÔ¯ ÔÆ Ã¿ç¶ô çÈÃÇðÁ» ù
Çç¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ Ç×ÁÅé ù ò¿âäÅ À°Ã çÅ ÜÆòé îé¯ðæ ìä Ü»çÅ ÔËÍ À°Ô êÌîÅåîÅ çÅ ÇçåÅ
198
Ç×ÁÅé ìó¶ ÔÆ Ãðñ åðÆÕ¶ éÅñ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ÃîÞ Õ¶ çÈÃÇðÁ» ù ò¿âçÅ ÔËÍ ÇÜæ¶ òÆ
À°Ô Ü»çÅ ÔË, À°Ô êÌîÅåîÅ ç¶ ÔÆ ×¹ä ×Åä ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ã ù ìÔ¹å Áé§ç
êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÜÃ é¶ îé ìÚé Õðî êÌîÅåîÅ ù Áðêä ÕÆå¶ Ô¯ä, À°Ô ÃçÅ ÔÆ íðêÈð
ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» ç¶ îé°¼Ö ù ÃæÅÂÆ ï¯×Æ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÜÆòé ÇòÚ íÅò¶º Õ°Þ òÆ ÇÕÀ°º éÅ
Ô¯ ÜÅÂ¶ À°Ã çÆ ÃÅèéÅ Õç¶ òÆ í¿× éÔÄ Ô¹¿çÆÍ À°Ã ç¶ ÜÆòé çÅ êÌ¶î êÌîÅåîÅ ÔË, À°Ã çÅ
îé å¶ ÇÔðçÅ ÃçÅ êÌîÅåîÅ ç¶ êÌ¶î ÇòÚ ÔÆ â°¼ÇìÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÃÅèéÅ ÇòÚ
ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÃÅèéÅ ÔÆ À°Ã çÅ ÜÆòé ìä Ü»çÆ ÔËÍ ÇÜÃ é¶ ÇÂÔ ìÌÔî Ç×ÁÅé ï¯× êÌÅêå
Õð ÇñÁÅ À°Ô ÃçÅ ÔÆ êÌîÅåîÅ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Õ¶ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ã å¶ êÌîÅåîÅ ç¶ êÌ¶î çÆ ÃæÅÂÆ
Ç´êÅ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ï¯×Æ ç¶ îé å¶ ÇÚ¼å ÇòÚ ÃçÅ ÔÆ êÌîÅåîÅ ÇéòÅÃ ðÖçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ
À°Ã Õ¯ñ Çéð¯ñ Ç×ÁÅé ÔË ÇÜÃ ÕÅðé ÁÇ×ÁÅé çÆ Õ¯ÂÆ Ü×·Å ÔÆ éÔÄÍ
AB, AC. ÇÂÃ êÌÕÅð í×òÅé ç¶ ìÚé» ù Ã¹ä Õ¶ ÁðÜé ì¯ÇñÁÅ, Ô¶ í×òÅé! ÁÅê
êðî ìÌÔî Áå¶ êðî èðî Áå¶ êðî êÇò¼åð Ô¯º, ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÅê ù Ãí ÇðôÆÜé ÃéÅåé ÇçìÝ
ê¹ðô Áå¶ ç¶ò» çÅ íÆ ÁÅÇç ç¶ò, ÁÜéîÅ Áå¶ ÃðìÇòÁÅêÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, òËÃ¶ ÔÆ ç¶ò ÇðôÆ
éÅðç åæÅ ÁÅÇÃå Áå¶ ç¶ò ÇðôÆ îÔ»ÇðôÆ ÇòÁÅÃ Áå¶ ÃÉ¿ ÁÅê íÆ î¶ð¶ êÌåÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ô¯ºÍ
AD. Ô¶ Õ¶ôò! Ü¯ ÁÅê ÕÇÔ ðÔ¶ Ô¯, À°Ô îËº ÃÇå ÕðÕ¶ î³éçÅ Ô», Ô¶ í×òÅé! ÁÅê
ç¶ ñÆñ·ÅîÂÆ ÃðÈê ù éÅ ç¶òå¶ ÜÅäç¶ Ôé, éÅ çÅéòÍ
AE. Ô¶ êðô¯åî! Ô¶ Ãðì íÈå» ç¶ êËçÅ Õðé òÅñ¶! Ô¶ ç¶ò» ç¶ ç¶ò! Ô¶ Ü×å ç¶
ÃòÅîÆ! Ô¶ êÌô¯åî! ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÅêä¶ ÁÅê å¯º ÔÆ ÜÅäç¶ Ô¯Í
AF. å°ÃÄ ÁÅê ÔÆ ÁÅêäÆÁ» ÇçìÝ Çòí±åÆÁ» ù êÈðÆ åð·» Ã¹äÅÀ°ä ï¯× Ô¯ ÇÜé·»
ÇòíÈåÆÁ» ç¹ÁÅðÅ ÁÅê Ãí ñ¯Õ» ù ÇòÁÅêå ÕðÕ¶ ÃÇæå Ô¯Í
AG. Ô¶ ï¯×Æôòð! îËº ÁÅê çÅ ÇÚ¿åé ÃçÅ ÔÆ ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÁÅê ù ÇÕÃ åð·» ÜÅäÅ?
Ô¶ í×òÅé! ÁÅê ÇÕé·»-ÇÕé·» íÅò» ÇòÚ î¶ð¶ ç¹ÁÅðÅ ÇÚ¿åé Õðé ï¯× Ô¯º?
AH. Áå¶ Ô¶ ÜéÅðçé! ÁêéÆ ï¯× ôÕåÆ ù Áå¶ êðî¶ôÉð ðÈê ÇòíÈåÆ ù Çëð íÆ
ÇòÃæÅðêÈðòÕ ÕÔ¯ ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÅê ç¶ Á³ÇîÌåîÂÆ ìÚé» ù Ã¹äç¶ Ô¯Â¶ î¶ðÆ ÇåzêåÆ éÔÄ Ô¹¿çÆ ÁðæÅå
Ã¹äé çÆ À°åÕ¿áÅ ìäÆ ÔÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ
Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðÕ¶ ÁðÜé ù Ã¯ÞÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÕ êÌîÅåîÅ Ãðì ÇòÁÅêÕ ÔËÍ ÇÂé·»
ôñ¯Õ» ÇòÚ ÁðÜé ÃÌÆ Ç´ôé çÆ ÇÃÇÖÁÅ ç¶ ×¹ä ×ÅÀ°ºçÅ ÔË å¶ À°åÃ¹ÕåÅ ÇçÖÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ
À°Ô êÌîÅåîÅ çÆ ôÅé, îÇÔîÅ Ô¯ð òè¶ðÆ ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ À°åî ìÌÔî, êÇò¼åð ìÌÔî À°é·»
çÅ ÃæÅé, ÇÂÔ ÔÆ Ôð ÜÇ×ÁÅÃÈ çÅ Á¿åî êóÅÁ ÔË, ÃÅèÈÁ» é¶ ÇÂÔ ÚÅéä îÅð× åÇÔ Õð
ÇñÁÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ô¹è Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ÇñÁÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ êÌîÅåîÅ ù Áé§å ç¼ÇÃÁÅ ÔË, À°é·» é¶
ÁÕÅñ îÈðå ç¼ÇÃÁÅ ÔË, ÁÜÈéÆ ÃËí¿ ç¼ÇÃÁÅ ÔË å¶ Ãðì ÇòÁÅêÕ ç¼ÇÃÁÅ ÔËÍ À°Ô ê¹ðô ÔË
ÇÜÔóÅ ÜÆò ç¶ ð¯î ð¯î ÇòÚ òÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË å¶ Çòôò ç¶ Õä-Õä ÇòÚ òÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ
ÔËÍ éÅðç, ÁÃÇå, ç¶òÅñÅ, ÇòÁÅÃ ÇÜÔ¶ ç¶òå¶ å¶ Ô¯ð ÕÂÆ ÇÜé·» é¶ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ êÌÅêå ÕÆåÆ
ÔË Ãí êÌîÅåîÅ ù ÇÂÕ¯ åð·» çÃç¶ Ôé, À°é·» çÅ òðéä ÇÕå¶ òÆ ò¼Ö¯ ò¼Ö éÔÄ ÔËÍ
Ú½çò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ ÔË, éÅ å» ç¶òå¶, éÅ ÔÆ ÁÃ¹ð, ÇÕÃ¶ ù òÆ êÌîÅåîÅ çÅ
Ç×ÁÅé éÔÄ ÔËÍ ç¶òå¶ å¶ ÁÃ¹ð À°é·» Çôô» ñÂÆ òðå¶ ×Â¶ Ôé ÇÜé·» ÇòÚ ×¹ä Ôé å¶ Áò×¹ä
ÔéÍ ê¹ðÅåé ÃÇîÁ» ÇòÚ Ú¿×¶ ÁÅÚÅð òÅñ¶ å¶ îÅó¶ ÁÅÚÅð òÅñ¶ ÇÂÕ¼á¶ ÔÆ êÇó·ÁÅ Õðç¶
199
Ãé, ×¹ðÈ Õ°ñ òð×ÆÁ» æÅò» å¶ Ü» Ô¯ð ÁÅôðî» ÇòÚ Ü» Ô¯ð ÇÜæ¶ ÁÇèÁÅåîÕ Ç×ÁÅé
êÌÅêå Ô¯ ÃÕçÅ ÃÆ, Â¶æ¶ Çôô ×¹ðÈ ç¶ Úðé» ÇòÚ ìËá Õ¶ ÁÇèÁÅåîÕ Ç×ÁÅé å¶ Ô¯ð ÇÂñÅÔÆ
Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðç¶ ÃéÍ ÇÂÔ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÇÂ¿çð ç¶òåÅ å¶ Çòð¯Úé ÁÃ¹ð» çÅ ðÅÜÅ
êðÜÅ êåÆ ×¹ðÈ Õ°ñ ÇòÚ ÇÂÕ¼á¶ ðÔ¶ Áå¶ ÁÅåî ÇÚ¿åé, ÁÅåî ÇÃ¼èÆ Õðç¶ ðÔ¶ ÔéÍ êð
ç¯é» ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ òÆ ÇÂÃ â±¿ØÆ ÇòÇçÁÅ åÕ éÔÄ êÔ¹¿Ú ÃÇÕÁÅÍ ç¶òåÅ å» ÇÂÔ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇÕ
îé°¼Ö ÁÅåî ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Õð¶, ÁÃ¹ð ÚÅÔ¿¹çÅ ÃÆ ÇÕ À°Ô Ôð åð·» ç¶ í¯× í¯×¶Í ÇÂ¿çð ç¶òåÅ
ÇÕÀ°ºÇÕ ç¶òÇåÁ» ÇòÚ¯º ÃÆ ÇÂÔ ÇÂÕ Ã½ ÃÅñ ×¹ðÈ Õ°ñ ÇòÚ ðÔ¶ å¶ ÁÅêäÅ î³åò êÈðÅ Õðé
çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ ðÔ¶Í ÁÅåî ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Õðé ÇòÚ ñ¼×¶ ðÔ¶ êð Çòð¯Úé ÁÃ¹ð» çÅ ðÅÜÅ
êó·ÅÂÆ Û¼â Õ¶ î¹ó í¯× ÇìñÅÃ» ÇòÚ êË Ç×ÁÅÍ
Ãí å¯º À°åî À°ÚÅ Áé§å ÔÆ êÌîÅåîÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ À°Ô Çòôò çÅ îÅñÕ ÔË, Õ¶òñ À°Ô
ÔÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÜÅäçÅ ÔË íÅò¶º À°Ô Ãðì ÇòÁÅêÕ ÔË, Ãðì ôÕåÆîÅé ÔË, À°Ã çÅ êÌÕÅô
ò¼Ö-ò¼Ö æÅò» å¶ òÖðÅ ÔËÍ ÁÅî îé°¼Ö éÔÄ ÜÅäçÅ ÇÕ êÌîÅåîÅ Ãí æ» ÔË, À°Ô Ôð ÚÆ÷,
Ôð æ» å¶ ÔÅ÷ð ÔË, ÇÂÕ Û¯à¶ å¯º Û¯à¶ Õä ÇòÚ òÆÍ ÁðÜé íÅò¶º ÇÂÃ ×¼ñ ù ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ
êÌîÅåîÅ ÃðìÇòÁÅêÕ ÔË êð À°Ã ç¶ êÌÕÅô ç¶ ðÔ¼Ã ù ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ
ÁðÜé ÇÜÔ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÔó¶ Áé§å å¶ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ºç¶ Ôé, À°Ô Çéð¿ÕÅð ÇÜÔóÅ Ãí
æ» ÇòÚð ÇðÔÅ ÔË À°Ã ù, À°Ã ÇòÚÅð ù ìÔ¹å òÅðÆ éÔÄ ÃîÞ ÃÕç¶Í À°Ô ÔËðÅé Ô¹¿ç¶ Ôé
ÇÕ Ü¯ á¯Ã ÚÆ÷ ÔÆ éÔÄ, À°Ã å¶ ÇèÁÅé ÇÕÃ åð·» ñ×ÅÇÂÁÅ ÜÅò¶Í êÌîÅåîÅ ÇéðÅÕÅð ÔË,
ÇéðÅÕÅð å¶ ÇÕò¶º ÇèÁÅé ñ×ÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÇÕò¶º Õ¯ÂÆ À°Ã å¶ ÇèÁÅé ñ×Å ÃÕçÅ ÔË
ÇÜÃ çÆ éÅ Õ¯ÂÆ ôÕñ ÔË, éÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÕÅð ÔËÍ ÁðÜé ÇÂÔ êÌôé ÃåÅð·ò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ ê¹ÛçÅ
ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ù Üç¯º êÌîÅåîÅ ç¶ ÇéðÅÕÅð Ô¯ä, ÇéðîÈðå Ô¯ä çÅ ç¼ÇÃÁÅ Ü»çÅ ÔË, Ãí
çÅ ÇÂÕ ÔÆ êÌôé Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÁáÅð·ò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ ÁðÜé ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË ÇÕ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä
ñÂÆ À°Ã ù ÇÕÃ¶ ÁÅÕÅð, ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ å¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ êò¶×Å, ÇÂÃ ñÂÆ À°Ô ÃÌÆ Ç´ôé
ÜÆ ù Õ°Þ êÌôé ê¹ÛçÅ ÔË, À°Ô ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇÕ êÌîÅåîÅ çÆ À°Ô ÇÕÔóÆ Çòí±åÆ ÔË
ÇÜÃ À°å¶ À°Ô ÁÅêäÅ ÇèÁÅé ñ×ÅÂ¶Í Ç´ôé ÜÆ À°Ã ç¶ êÌôé» çÅ À°åð Ô¶á ÇñÖ¶ ôñ¯Õ
ÇòÚ Çç¿ç¶ ÔéÍ
AI. Ô¶ Õ°ðÈÃÌ¶ôà! îËº ÁÅêäÆÁ» êÌî¹¼Ö ÇçìÝ ÇòíÈåÆÁ» åËù Ã¹äÅÀ°ºçÅ Ô» ÇÕÀ°ºÇÕ î¶ð¶
ÇòÃæÅð çÅ Õ¯ÂÆ Á³å éÔÄÍ
B@. Ô¶ ÁðÜé! îËº Ãí ÜÆò» ÇòÚ òÃä òÅñÆ ÁÅåîÅ Ô» å¶ Ãí íÈå» çÅ ÁÅÇç,
î¼è å¶ Á¿å Ô»Í
BA. îËº ÁÇçåÝ ç¶ ìÅð·» ê¹åð» ÇòÚ Çòôù Ô», ÁðæÅå ìÅî·ä ÁòåÅð êÌÕÅôÕ
òÃå±Á» ÇòÚ ÃÈðÜ Ô», ÔòÅò» ÇòÚ êðÆÚ Ô» Áå¶ éÛåð» ÇòÚ Ú¿çðîÅ ÔËÍ
BB. îËº ò¶ç» ÇòÚ ÃÅîò¶ç Ô», ç¶òÇåÁ» ÇòÚ ÇÂ¿çz Ô», ÇÂ¿çzÆÁ» ÇòÚ îé Áå¶ íÈå
êÌÅäÆÁ» ÇòÚ Ú¶åéåÅ ÁðæÅå Ç×ÁÅéôÕå Ô»Í
BC. îËº Ç×ÁÅð·» ð¹çðÅ ÇòÚ ô¿Õð, Áå¶ ïÖô åæÅ ðÅÖô» ÇòÚ èé çÅ Ã¹ÁÅîÆ Õ°ì¶ð
Áå¶ Á¼á òÃå±Á» ÇòÚ Á×éÆ å¶ ÇÃÖð òÅñ¶ êÌìå» ÇòÚ Ã¹î¶ð Ô»Í
BD. Ô¶ êÅðæ! êÌ¯Ôå» ÇòÚ¯º îËù ç¶òÇåÁ» çÅ êð¯Ôå ìÌÔÃêåÆ ÜÅä, ÃËéÅêåÆÁ» ÇòÚ
Ã¹ÁÅîÆ ÕÅðåÕ ÜÅä Áå¶ ÞÆñ» ÇòÚ îËº Ãî¹¿çð Ô»Í
200
BE. îËº îÔ»ÇðôÆÁ» ÇòÚ Çíz×È Ô», òÅÕ» ÇòÚ¯º ÇÂÕ Á¼ÖðÆ (úÁ³ÕÅð) Ô» Áå¶ Ãí êÌÕÅð
ç¶ ï¼×» ÇòÚ Üê ï¼×, ÃÇæð ðÇÔä òÅÇñÁ» ÇòÚ¯º îËº ÇÔîÅÇñÁÅ êðìå Ô»Í
BF. ÇìÌÛ» ÇòÚ¯º îËº Çê¼êñ çÅ çðÖå Ô», ç¶ò ÇðôÆÁ» ÇòÚ îËº éÅðç Ô», ×¿èðò»
ÇòÚ¯º ÇÚåðæ Áå¶ ÇÃ¼è» ÇòÚ Õêñî¹éÆ Ô»Í
BG. Ø¯ÇóÁ» ÇòÚ¯º À°Ú ôÌòÅ, ÔÅæÆÁ» ÇòÚ¯º ÁËðÅòå Áå¶ îé°¼Ö ÇòÚ ðÅÜÅ îËù ÔÆ
ÜÅäÍ
BH. ÔÇæÁÅð» ÇòÚ¯º îËº ìÜÌ, ×À±Á» ÇòÚ¯º ÕÅîè¶é, êËçÅ Õðé òÅÇñÁ» ÇòÚ ÕÅîç¶ò
å¶ Ã¼ê» ÇòÚ òÅÃÇÕ Ô»Í
BI. îËº éÅ×» ÇòÚ¯º ô¶ô éÅ× Ô», ÜñÚð» ÇòÚ¯º òð¹ä, Çêåð» ÇòÚ¯º êÌå¶ôÁð å¶ ç¿â
èÅðÆÁ» ÇòÚ¯º ïîðÅÜ Ô»Í
C@. îËº çËºå» ÇòÚ¯º ÔðéÅÖô, Ç×äåÆ Õðé òÅÇñÁ» ÇòÚ¯º Ãîï, Ú½êÅÇÂÁ» ÇòÚ¯º ô¶ð
å¶ ê³ÛÆÁ» ÇòÚ¯º ×ð¹ó Ô»Í
CA. îËº êÇò¼åð Õðé òÅÇñÁ» ÇòÚ¯º ÔòÅ, ÃôåðèÅðÆÁ» ÇòÚ¯º ðÅî, î¼Û» ÇòÚ¯º î×ðî¼Û
Áå¶ éçÆÁ» ÇòÚ¯º ×¿×Å Ô»Í
CB. Ô¶ ÁðÜé! îËº À°åêåÆÁ» ÇòÚ¯º ÁÅÇç, î¼è å¶ Á³å Ô», ÇòÇçÁÅ ÇòÚ¯º îËº
ÁÇèÁÅåî ÇòÇçÁÅ Ô» Áå¶ òÅç Õðé òÅÇñÁ» ÇòÚ îËº òÅçÆ Ô»Í
CC. ÁÖð» ÇòÚ¯º îËº ÁÅÕÅð Ô», ÃîÅÃ» ÇòÚ¯º îËº çÉ¿ç ÃîÅÃ Ô»Í ÁìéÅôÆ ÕÅñ îËº Ô»,
Ãí êÅÃ¶ îÈ¿Ô ð¼Öä òÅñÅ, Õðî ëñ ç¶ä òÅñÅ îËº ÔÆ Ô»Í
CD. Ãí çÅ Á¿å Õðé òÅñÆ ÇîÌå± îËº Ô», Á¼×¶ ÁÅÀ°ä òÅÇñÁ» çÆ À°åêåÆ çÅ ÕÅðä
îËº Ô», ÇÂÃåzÆÁ» ÇòÚ îËº ÕÆðåÆ, ìÅäÆ, ÇÃîÌåÆ ì¹èÆ, ÃÔÅðé ôÕåÆ Áå¶ ÇÖîÅ Ô»Í
CE. ÃÅî» ÇòÚ¯º ÇìÌÔå ÃÅî, Û¿ç» ÇòÚ ×ÅÇÂåzÆ, îÔÆÇéÁ» ÇòÚ¯º îÅØ Áå¶ ð¹å» ÇòÚ¯º
ìÃ¿å ð¹¼å îËº ÔÆ Ô»Í
CF. Ûñ Õðé òÅÇñÁ» ÇòÚ îËº ÜÈÁÅ Ô», å¶ÜÃòÆÁ» ÇòÚ îËº å¶Ü Ô», ÇÜ¼åä
òÅÇñÁ» ÇòÚ îËº ÇÜ¼å Ô», ÇéôÚ¶ Õðé òÅÇñÁ» ÇòÚ îËº ÇéôÚÅ Ô» Áå¶ Ãåò¿ÇåÁ» ÇòÚ îËº
Ãå Ô»Í
CG. Ç´ôé ò¿ôÆÁ» ÇòÚ îËº òÅÃ¹ç¶ò Ô», ê»âò» ÇòÚ¯º èé¿Üï, î¹éÆÁ» ÇòÚ¯º ÇòÁÅÃ å¶
ÕòÆÁ» ÇòÚ ô¿ÕðÅÚÅðÆÁÅ ÕòÆ íÆ îËº ÔÆ Ô»Í
CH. ç¿â ç¶ä òÅÇñÁ» ÇòÚ ç¿â ôÕåÆ îËº Ô», ôåðÈ ù ÇÜ¼åä çÆ ÇÂ¼ÛÅ Õðé òÅÇñÁ»
ÇòÚ éÆåÆ îËº Ô», ÇÛêä ï¯× ÚÆ÷» ÇòÚ î¯é îËº Ô», Ç×ÁÅéÆÁ» ÇòÚ ååÉ Ç×ÁÅé îËº Ô»Í
CI. Ô¶ ÁðÜé! Ãí ÜÆò» çÅ ìÆÜ îËº Ô» íÅò î¶ð¶ å¯º ìÅÔð Õ¯ÂÆ òÆ Õ°Þ òÆ éÔÄ
ÔËÍ Ãí Õ°Þ î¶ðÅ ÔÆ ÃðÈê ÔËÍ
D@. Ô¶ êð¿åê! î¶ðÆÁ» ÂÆôòðÆ ÇòíÈåÆÁ» çÅ Õ¯ÂÆ Á³å éÔÄ, ÇÂÔ Ü¯ Õ°Þ îËº ÇÕÔÅ ÔË
201
ÇÂÔ î¶ðÆÁ» Áé§å ÇòíÈåÆÁ» çÅ Ã¿Ö¶ê îÅåð ÔËÍ

ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ êÌîÅåîÅ çÆÁ» ôÕåÆÁ» ÇòíÈåÆÁ» å¶ êÌÕÅô çÅ òðéä ÕÆåÅ Ç×ÁÅ
ÔËÍ ôìç ÇòíÈåÆ å¯º íÅò ÔË ÇòÜË Áé§ç å¶ ôÕåÆÍ ÃòË ÃæÅêå Ã¼å ÃÈðÜ å¯º ñË Õ¶ Û¯à¶ å¯º Û¯à¶
Õä ÇòÚ ÃîÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÔË, Ã¿ÃÅð çÆ Ôð òÃå± ÇòÚ ÇòÚð ðÔÆ ÔË êð ÁÅî îé°¼Ö êÌîÅåîÅ çÅ êÌÕÅô
Õ¶òñ æ¯ó·ÆÁ» ÇÜÔÆÁ» ÚÆ÷» ÇòÚ ÔÆ ç¶Ö ÃÕçÅ ÔË, À°Ã ù êÌÕÅô Õ¶òñ î÷ÔìÆ ÇÚ¿é» ÇòÚ ÔÆ
ÇçÃçÅ ÔËÍ Ã¼å å» ÇÂÔ ÔË ÇÕ êÌîÅåîÅ Õä Õä ÇòÚ êðÆêÈðé ÔË, À°Ã¶ ÃîÅÇÚååÅ éÅñ Ãí
ÇòÚ ÇòÚð ÇðÔÅ ÔËÍ ÁÅî îé°¼Ö ñÂÆ ÇÂÔ Ã¼Ú îÇÔÃÈÃ ÕðéÅ Á½ÖÅ ÔËÍ
ÃÅâ¶ Çòôò ÇòÚ ì¶Á³å òÃå±Á» Ôé, ì¶Á³å ÚÆ÷» Ôé, ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ êÌîÅåîÅ çÅ êÌÕÅô
òÆ ì¶Á³å ÔË, Õ¯ÂÆ æ» À°Ã ç¶ êÌÕÅô å¯º Çìé» éÔÄ êÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ, À°Ô ÇÂÕ ÔÆ Ôð¶Õ çÆ
åÇÔ ÇòÚ, Ôð¶Õ ç¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ òÃ ÇðÔÅ ÔËÍ À°Ô ÔÆ ÁÅÇç ÔË, À°Ô ÔÆ î¼è ÔË, À°Ô ÔÆ Á³å
ÔË, À°Ô ÔÆ Çòôò çÅ Á¿å ÔË À°Ô ÔÆ Ôð¶Õ òÃå±, Ôð¶Õ çÅ ÃòË ÔËÍ ÇÂÕ Çî¼àÆ çÅ Õä òÆ
À°Ã çÆ ôÕåÆ çÅ ÔÆ êÌÕÅô ÔËÍ À°Ã ÇòÚ òÆ À°Ô ÔÆ êðÆíÅ× ÔË, À°Ã ÇòÚ òÆ À°Ã çÆ
êÈðÆ ôÕåÆ ÔËÍ ÃÅÇðÁ» ÇòÚ ÔÆ À°Ã çÅ ÇÂÕ Áñ½ÇÕÕ êÃÅðÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ÃÇå ù ÃîÞä
ç¶ ÁÃîð¼æ Ôé À°é·» ñÂÆ ÔÆ ÇÂæ¶ Ã¼åð åð·» çÅ êÌîÅåîÅ çÅ êÌÕÅô ÜÅ êÌ×àÅòÅ ç¼ÇÃÁÅ
Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ êÌîÅåîÅ çÆÁ» ôÕåÆÁ» çÆ ÇÂÕ ÇîÃÅñ ÔËÍ ÇÂÔ ÔÅñ¶ òÆ Õ¯ÂÆ êÈðÆ ÃÈÚÆ ê¼åð
éÔÄ ÔËÍ ÇÂÔ ÁðÜé ç¶ êÌôé çÅ À°åð ÔË ÇÕ ÇÕÃ ù ÁÅêäÅ è¶Á î³é Õ¶ ÃîÅèÆ ñ×ÅÂÆ
ÜÅò¶, À°Ã ç¶ À°åð ÇòÚ ÇÂÔ Ã¯Ôä¶ êÌÕÅô çÆÁ» òÃå±Á» Ç×äÆÁ» ×ÂÆÁ» ÔéÍ êð ÜÇ×ÁÅÃÈ
ñÂÆ ÇÂÔ ÷ðÈðÆ éÔÄ ÇÕ À°Ô ÇÂé·» ÇòÚ¯º ÇÂÕ ù Ú¹ä¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ å» êÇÔñ» ÔÆ êÌîÅåîÅ
çÆ ÃðìÇòÁÅêÕåÅ å¶ ÃðìôÕåÆîÅé Ô¯ä ìÅð¶ êÈðÆ åð·» ÜÅä±¿ ÔËÍ À°Ô ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ êÌîÅåîÅ
Çî¼àÆ ç¶ Û¯à¶ ÇÜÔ¶ ÇÂÕ Õä å¯º ñË Õ¶ ò¼âÆ å¯º ò¼âÆ ÚÆ÷ ÇòÚ êÈðÆ åð·» ÃîÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
êÇÔñ» êÇÔñ» ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÅêäÅ ÇÖ³ÇâÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ îé ÕÅìÈ ÕðéÅ Á½ÖÅ ñ×çÅ ÔËÍ
À°é·» ñÂÆ ×¹ðÈ Õ¯ÂÆ ÇÂÕ á¯Ã òÃå± Ü» ÇçÖçÆ îÈðå å¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä ñÂÆ çÃçÅ ÔË,
Õ¯ÂÆ ÇÚ¿é·, Õ¯ÂÆ ð¯ôéÆ, Õ¯ÂÆ ÁÅòÅ÷, Õ°Þ òÆ Ô¯ò¶, å» Ü¯ ÜÇ×ÁÅÃÈ ñÂÆ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ
Ã½ÖÅ Ô¯ ÜÅò¶, À°Ô ÁÅêäÅ îé ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ À°Ã êÅÃ¶ ñ×Å ÃÕ¶Í ÃÅâ¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä
çÆ êÌæÅ ÇòÚ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÅêä¶ ÃÉÅÃ» å¶ ÇèÁÅé ÇÂÕÅ×ð Õðé ñÂÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÃ
ù ÇÂÃ ×¼ñ ñÂÆ ÜÅä±¿ ÕðÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÃÅð¶ êÌÅäÆÁ» çÅ ÁÅèÅð êÌÅä Ôé, ÃÉÅÃ» å¶
îé ÇÂÕÅ×ð Õðé éÅñ ç¯ ×¼ñ» Ô¹¿çÆÁ» ÔéÍ êÇÔñÅ - îé å¶ ÃÉÅÃ» çÅ ×ÇÔðÅ Ãì¿è ÔËÍ
ÃÉÅÃ» å¶ îé ÇÂÕÅ×ð Õðé éÅñ ÃÉÅÃ ÇìñÕ°ñ Ã½Ö¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, ô»å Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, îé òÆ
ÃÇæð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ çÈÃðÅ - ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÃ ×¼ñ å¯º ÜÅä±¿ Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÕ Õ¶òñ ÇÂÕ òÅÂÆàñ
ë¯ðÃ (vital force) ÃðÆð ÇòÚ ÔÆ ÔË, Ü¯ ÃÅð¶ êÌÅäÆÁ» çÅ ÁÅèÅð ÔË, À°Ô Ôé ÃÉÅÃÍ ÇÂÃ
×¼ñ çÆ Ã¯ÞÆ Ô¯ ÜÅäÆ ÇÕ Ãí êÌÅäÆÁ» çÅ ÁÅèÅð Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ ÔË, ÇÂÔ ÇÂÕ ÃÇå çÆ Ã¯ÞÆ
Ô¯ ÜÅäÆ ÔË, ÇÂÃ éÅñ À°Ô Ãí ù úé» ÔÆ êÌ¶î Õðé ñ× êËºçÅ ÔË ÇÜ¿é» ÁÅêä¶ ÁÅê ùÍ
Ç´ôé ÜÆ é¶ ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» Ú¯ä» ìçñ ìçñ Õ¶ ç¼ÃÆÁ» ÇÕ ÇÕé·» å¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÇÂÁÅ
ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÃÈðÜ À°é·» ÇòÚ¯º ÇÂÕ ÃÆÍ ÕÂÆ ×Ì¿æ» ÇòÚ ÃÈðÜ å¶ ÇàÕ ÇàÕÆ ñ×Å Õ¶ ç¶ÖäÅ ç¼ÇÃÁÅ
Ç×ÁÅ ÔË êð À°Ô é¶åð» ñÂÆ ÔÅéÆÕÅðÕ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË å¶ é¶åð Öåî òÆ Ô¯ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂÃ ñÂÆ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÃÈðÜ å¶ éÔÄ ç¶ÖäÅ ÚÅÔÆçÅÍ ×Ì¿æ» ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÕ ÇÕò¶º ÃÈðÜ òñ
ç¶ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË êð ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä ñÂÆ ÇÕÃ¶ Ú¿×¶ ×¹ðÈ çÆ ç¶Ö ð¶Ö Ô¶á» ÔÆ ÇÂÔ ÇÃÖäÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ï¯× çÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÃä, Õ¯ÂÆ òÆ ÕÃðå, Õ¯ÂÆ ï¯× ÃÅèé ×¹ðÈ å¯º Çìé» éÔÄ ÕðéÅ
ÚÅÔÆçÅ íÅò¶º À°Ô Ô¼á ï¯× Ô¯ò¶, íÅò¶º êÌÅäÅïÅî Ô¯ò¶ å¶ íÅò¶º ðÅÜ ï¯× Ô¯ò¶Í
202
ÇÕÌôé ÜÆ çÆ â±¿ØÆ ÇÃÇÖÁÅ ñËä å¯º ìÅÁç ÁðÜé Ô¹ä ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä çÅ Áé°íò
ñËäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ îÔ»ê¹ðÖ» çÅ Áé°íò ÇèÁÅé ç¶ îÅð× å¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðçÅ ÔËÍ
×Ì¿æ çÃç¶ Ôé ÇÕ Ãí å¯º êÇÔñ» ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Çòôò çÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ìÌÇÔî³â
çÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ìÌÔîÅ çÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÜæ¯º ÇÂÔ Ã¿ÃÅð êËçÅ Ô¯ÇÂÁÅ
ÔË ÇÜÔóÅ ÇÂÃ ù ÚñÅ ÇðÔÅ ÔË å¶ ÇÜæ¶ ÇÂÃ é¶ ÜÅ Õ¶ ÇîàäÅ ÔËÍ îé°¼Ö, ê³ÛÆ, ÜÅéòð À°é·»
çÅ ÃÅâ¶ éÅñ â±¿ØÅ Ãì¿è ÔË - ÇÂÃ Ãí Õ°Þ çÆ íÅò¶º ÇÂÕ çî å» ÇÃîðé Õðé ñÂÆ ñ¯ó
éÔÄ êð ÇÂé·» çÆ â±¿ØÆ å¶ áÆÕ Çëñ½ÃëÆ å¯º Çìé» ÇÃîðé ÃÅèéÅ ÁèÈðÆ ÔËÍ
êÌîÅåîÅ Ãí çÅ ÇêåÅ ÔË ÇÜæ¯º ÃÅð¶ Ã¿ÃÅð çÅ ÁÅÇç Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇÜÔóÅ Ãí çÅ
êÅñäÔÅð ÔË å¶ À°Ã ÇòÚ ÔÆ Ãí é¶ Á³å ù Çîñ ÜÅäÅ ÔË, À°Ô ÔÆ Ãí çÅ ÃÌ¯å ÔËÍ Ã¿ÃÅð
çÆ Õ¯ÂÆ òÆ òÃå± À°Ã ÇÂÕ êðî ôÕåÆ å¯º êð·¶ éÔÄ, À°Ã å¯º ìÅÔð éÔÄÍ ÇÜÔóÆ òÃåÈ À°Ã
çÅ Çòô¶ô êÌÕÅô, Çòô¶ô ÇòíÈåÆ ÃîÞÆ Ü»çÆ ÔË ÇÜò¶º ÃÈðÜ Ú¿çðîÅ, åÅð¶, ÃÅ×ð, ÇÂé·» Ãí
ÇòÚ òÆ Áé§å çÆ À°Ô ÔÆ ôÕåÆ ÔË ÇÜÔóÆ îé°¼Ö» ÇòÚ, Üó· å¶ Ú¶åé ÇòÚ, ò¼â¶ å¶ Û¯à¶
Ãí ÇòÚ ÇòÚð ðÔÆ ÔËÍ ÃÈðÜ À°é·» ÇòÚ¯º êÌî¹Ö ÔË ÇÜÔó¶ ÚîÕç¶ Ôé, Ú¿çðîÅ Ú¿ç çÆ ÃÅðÆ
êçåÆ ÇòÚ¯º, îé Ç×ÁÅé ç¶ îÅÇèÁî ÇòÚ¯º, úî ô¹è ÁÅòÅ÷» ÇòÚ¯º, ðÅÜÅ îé°¼Ö» ÇòÚ¯º, ô¶ð
ÜÅéòð» ÇòÚ¯º, ×ð¹ó ê³ÛÆÁ» ÇòÚ¯º, ðÅî ìÔÅçð» ÇòÚ¯º, ÇòÁÅÃ ÇðôÆÁ» ÇòÚ¯º îËº ÔÆ Ô»Í ÇÂÔ
êÌîÅåîÅ ç¶ êÌÕÅô ç¶ ìÔ¹å À°åî ÃÅèé Ôé íÅò¶º À°Ã çÆÁ» ÇòíÈåÆÁ» ì¶Á³å Ôé, Üç¯º îé°¼Ö
ù êÌîÅåîÅ çÆÁ» ÇòíÈåÆÁ», À°Ã ç¶ êÌÕÅô çÅ êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔË ë¶ð À°Ô êÌîÅåîÅ å¶ ÔÆ
ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ºçÅ ÔË, À°Ô Áé§å, À°Ô Ã¼Ú ÇÜÔóÅ ÚÅéä çÅ ÃÌ¯å ÔË, ÜÆòé çÅ Ãð¯å ÔË,
Ç×ÁÅé çÅ Ãð¯å ÔË, ÃÅð¶ Ã¿ÃÅð, ÃÅð¶ Çòôò çÅ Ãð¯å ÔËÍ
DA. Ü¯ Ü¯ òÃåÈ òÆ Ã¹íÅÇÂîÅé ÔË, ÚîåÕÅðÆ ÔË, ôÅéçÅð ÔË, å¶ÜÃ¼òÆ ÔË, À°Ô Ãí
î¶ð¶ ÔÆ å¶Ü å¯º À°åê³é Ô¯Â¶ ÜÅäÍ
DB. Ô¶ ÁðÜé! ÇÂé·» Ãí òÃå±Á» çÅ Ç×ÁÅé å¶ð¶ ÇÕÃ Õ¿î? ÇÂÃ Ü×å ù îËº ÁÅêä¶
ÇÂÕ Á³Ã îÅåð éÅñ èÅðé ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÇæå Ô»Í
ÕòÆ ÇðôÆ î¹éÆ êÌîÅåîÅ ç¶ ò¼â¶êé ù, áÅá ìÅá ù, ôÅé ù, Ã¹Ô¼êä ù, ô¶ÖÆ ÇòÚ
ÁÅ Õ¶, Ø¹î³â éÅñ À°Ã éÅñ ÃñÅÔ¹¿ç¶ Ôé êð êÌîÅåîÅ çÅ êÌ×àÅòÅ À°Ã çÆ ôÅé çÅ çÃò»
ÇÔ¼ÃÅ òÆ éÔÄÍ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Õ¶òñ å¶ Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ ôÕåÆ êðÆêÈðé ÔË, ÇÂÔ Ã¿ÃÅð À°Ã ôÕåÆ
çÅ çÃò» ÇÔ¼ÃÅ òÆ éÔÄ ÔËÍ ÇÂÕ Û¯à¶ ÇÜÔ¶ ÇÔ¼Ã¶ ù ÜÅä ñËä çÅ ÕÆ ñÅí ÔË? ÇÂÔ å» ÃîÈ¿Ô
çÅ ÇÂÕ ìÔ¹å ÔÆ Û¯àÅ ÇÔ¼ÃÅ ÔËÍ ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ ÁðÜé êÈð¶ çÅ êÈðé Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðçÅ ÔË,
À°Ã ÇÂÕ çÅ Ç×ÁÅé, À°Ã Áé§å çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðçÅ ÔËÍ Ü¯ òÆ áÅá ìÅá, Ü¯ òÆ
Ã¯ÔäÅêä, Ü¯ Õ°Þ À°Ú çîÅñ¶ ÇçÃç¶ Ôé À°Ô êÌîÅåîÅ çÅ ÔÆ êÌ×àÅòÅ ÔéÍ À°Ô Ã¯ÔäÅêä
íÅò¶º îé°¼ÖåÅ ÇòÚ ÔË, íÅò¶º ÜÅéòð» ÇòÚ ÔË, íÅò¶º ÇÕÃ¶ òÆ Ô¯ð Ö¶åð ÇòÚ ÔË, Ã¿ÃÅð ÇòÚ
À°Ã ÇòÚ¯º ÞñÕ êÌîÅåîÅ çÆ î¹ÃÕðÅÔà çÆ ÔÆ ÔË, À°Ô À°Ã çÅ ÁÅêäÅ ÔÆ Ö¶óÅ ÔËÍ
ÇÂæ¶ çÃò» ÁÇèÁÅÇÂ ÃîÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ é¶ êÌîÅåîÅ çÆ ôÅé,
áÅá ìÅá ç¶ êÌÕÅô çÅ òðéä ÕÆåÅ ÔËÍ
203
ÁÇèÁÅÇÂ Ç×ÁÅð·»
ï¯×Æ òÅñÆ ÇçzôàÆ
ÁðÜé ìÚé ÕðçÅ ÔË -
Ü¯ ÁÅê é¶ î¶ð¶ À°å¶ Ç´êÅ ÕðÕ¶ êðî ×¹êå À°êç¶ô ÇçåÅ ÔË À°Ã éÅñ î¶ðÅ î¯Ô Ôà
Ç×ÁÅ ÔËÍ
Ô¶ Õîñ éËä! îËº ìóÅ ÇòÃæÅðêÈðòÕ Ã¹ÇäÁÅ ÔË ÇÕ Ãí ÜÆò» çÆ À°åêåÆ å¶ éÅÃ

ÁÅê å¯º ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ ÁÅê ç¶ ÁÇìéÅôÆ Ô¯ä çÆ òÇâÁÅÂÆ òÆ Ã¹äÆ ÔËÍ
C. Ô¶ êÌî¶ôòð! ÇÜÃ åð·» ÁÅê, ÁÅêä¶ ÁÅê ù çÃç¶ Ô¯, ÁÅê ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ç¶
ÔÆ Ô¯Í Ô¶ êðô¯åî! îËº ÁÅê ç¶ ÃðÈê ù Ôð ðÈê ÇòÚ ç¶ÖäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ Ô»Í
D. Ô¶ êÌíÈ! Ü¶ îËº ÁÅê çÅ À°Ô ÃðÈê ç¶Öä ï¯× Ô» å» Ô¶ ï¯×ÆôÉð! À°Ô ÁÅêäÅ
ÁÇìéÅôÆ ÃðÈê îËù ÇçÖÅúÍ
ÇÂÃ ÁÇèÁÅÇÂ çÆ îÔ¼ååÅ ÇêÛñ¶ ÁÇèÁÅÇÂ éÅñ¯º òè¶ðÆ ÔËÍ ÕÅðä ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÂÔ
êÌîÅåîÅ çÅ ÁÅÕÅð ðÈê å¶ ÇéðÅÕÅð ðÈê ç¯é¯º ÔÆ êÈðÆ åð·» òðéä ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÇòÚ îé°ÖåÅ
çÅ ÇéôÅéÅ òÆ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÇòÚ ÁðÜé ÇÂÔ çÃçÅ ÔË ÇÕ À°Ã ù ÁÇèÁÅåîòÅç çÅ
×¹êå Ç×ÁÅé Ç´ôé ÜÆ é¶ ìó¶ ÔÆ Çòô¶ô ðÈê ÇòÚ å¶ ìóÅ Çòô¶ô ÜÅä Õ¶ ÇçåÅ ÔËÍ ÁðÜé ÇÂÔ
òÆ çÃçÅ ÔË ÇÜÔóÅ òÆ Ç×ÁÅé Ç´ôé ÜÆ é¶ À°Ãù ÇçåÅ ÔË À°Ã éÅñ À°Ã çÅ ÁÇ×ÁÅé çÈð
Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ À°Ã ù ×Èó· Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¯ÇÂÁÅ ÔË å¶ À°Ã ù êåÅ ñ¼×Å ÔË ÇÕ ÃÅð¶ Ã¿ÃÅð çÅ,
Ãí çÅ ðÚéÔÅð ÇÂÕ êÌîÅåîÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ é¶ À°Ã ù ÇÂÔ òÆ ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ ÃÅð¶ ìÌÇÔî³â çÆ
ðÚéÔÅð ÇÂÕ À°Ô Áé¿å ôÕåÆ ÔË À°Ô ÔÆ Ãí å¯º ò¼âÆ Áå¶ Ãí çÆ îÅñÕ ÔËÍ
ï¯× ç¶ ìÔ¹å ò¼â¶ ×¹ðÈ Ç´ôé ÜÆ ÁÅê ÁðÜé ù ÃòË Ú¶åéåÅ ç¶ îÅð× å¶ ñË ÜÅ
ðÔ¶ Ôé À°Ã çÅ îÅð× çðôé Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÁÜ¶ ÁðÜé çÆÁ» ç¯ ÇÂÛÅò» ìÅÕÆ Ôé - ÇÂÕ
ÔË ÇÕ À°Ô ÇÂÔ ÜÅä ñò¶ ÇÕ ìÌÔî çÆÁ» ÕÆ Áé¿å ÁæÅÔ ôÕåÆÁ» Ôé ÇÜÔóÆÁ» Ô¯ð ÇÕÃ¶
Õ¯ñ éÔÄ, ìÌÔî ÇéðÅÕÅð ÔË, ÁÕÅñ îÈðå ÔËÍ ìÌÔî ù ÁÃÄ é¶åð» éÅñ éÔÄ ç¶Ö ÃÕç¶, éÅ
ÔÆ ÇÂ¿çzÆÁ» éÅñ ÇÕÃ¶ åð·» îÇÔÃÈÃ Õð ÃÕç¶ Ô»Í îé éÅñ òÆ éÔÄ ÜÅÇäÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
ÁðÜé òÅÃåò ÇòÚ ìÌÔî çÆÁ» ç¯é¯º åð·» çÆÁ» ôÕåÆÁ» ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ ÃÈÖî å¶ êÌå¼Ö
ç¯é» çÅ êÌÕÅô ç¶ÖäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ ÁðÜé Ç´ôé ÜÆ ù ì¶éåÆ ÕðçÅ ÔË ÇÕ À°Ô À°Ã ù ìÌÔî
ç¶ ÃòË ÇòçîÅé Ô¯ä çÆÁ» ôÕåÆÁ» ÇçÖÅÀ°äÍ
E. Ô¶ êÅðæ! î¶ð¶ ÃËºÕó¶ Ô÷Åð» í»å í»å ç¶ òðä å¶ ÁÅÕÅð» òÅñ¶ Áñ½ÇÕÕ ðÈê» ù ç¶ÖÍ
F. Ô¶ íÅðå! Áé¶Õ ÃÈðÜ, òÃÈ, ð¹çð, ÁôòéÆ Áå¶ îð¹å ç¶ÖÍ Áé¶Õ ÁÃÚðÜ ðÈê»
ù ç¶Ö Ü¯ åÈ¿ êÇÔñ» Õç¶ éÔÄ ç¶Ö¶Í
G. Ô¶ ×¹óÅÕ¶ô! Ô¹ä î¶ð¶ ÇÂÃ ÃðÆð ÇòÚ å±¿ ÃÅð¶ Ü×å ù ÇÂÕ¼áÅ Ô¯ÇÂÁÅ ç¶Ö, Ô¯ð
òÆ Ü¯ Õ°Þ å±¿ ç¶ÖäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËº ç¶ÖÍ
204
H. êð å±¿ ÇÂé·» é¶åð» éÅñ À°Ô éÔÄ ç¶Ö ÃÕçÅ, ÇÂÃ ÕðÕ¶ îËº åËù ÇçìÝ ÇçzôàÆ
Çç¿çÅ Ô» À°Ã éÅñ å±¿ î¶ð¶ êÌíÅò å¶ ï¯× ôÕåÆ ù ç¶ÖÍ
Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÒÒÔ¶ ÁðÜé! î¶ð¶ ì¶Á³å ðÈê Ôé, ð¿× Ôé, ÁÅÕÅð ÔéÍ ìóÆÁ»
ÔÆ Áñ½ÇÕÕ ×¼ñ» Ôé ÇÜÔóÆÁ» å±¿ ç¶ÖÆÁ» éÔÄÍ ÃÅðÅ Ã¿ÃÅð, ÃÅðÆ ÇÃÌôàÆ Üó· å¶ Ú¶åé î¶ð¶
ÃðÆð ç¶ ÇÂÕ ÇÔ¼Ã¶ ÇòÚ ÔÆ òÃçÆ ÔË îËù ÃÅð¶ ù å±¿ éÔÄ ç¶Ö ÃÕçÅ, åÈ±¿ î¶ð¶ Ãî¹¼Ú¶êé å¯º
ÁÜ¶ ÜÅä±¿ éÔÄ ÔËº, å¶ð¶ Õ¯ñ À°Ô é¶åð éÔÄ Ôé, ÇÂÃ ÕðÕ¶ îËº åËù ÇçìÝ ÇçzôàÆ Çç¿çÅ Ô»
ÇÜÃ éÅñ å±¿ êÌîÅåîÅ çÅ Ãî¹¼ÚÅ ðÈê ç¶Ö ÃÕ¶ºÍ
ï¯Ç×Õ ×Ì¿æ» Áé°ÃÅð ÇÜÔóÅ ï¯×Æ ÃîÅèÆ ÃÇæå Ô¯ Õ¶ Ãî¹¼Ú¶ ÃðÆð çÆ òðå¯º ç¶Öä
ñÂÆ ÕðçÅ ÔË, À°Ã ù ×¹êå é¶åð Ü» åÆÃðÅ é¶åð êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ô ÃÅðÆ ÇÃÌôàÆ
ù ÇÂÕ Çé×·Å éÅñ ç¶Ö ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º îé ù Ãî¶º Áå¶ ÃæÅé å¯º êð·¶ å¶ ÕÅðä å¯º êð·¶ ñË
ÜÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ ÁæÅÔ çÆ æÅÔ êÅ ñËºçÅ ÔË Áé¿å åÕ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔËÍ À°Ô ×¹ðÈ ÇÜÃ
Õ¯ñ ï¯× çÆ êÈðÆ ÃÅèéÅ ÔË êÈðÆ îÔÅðå ÔË À°Ô ÁÅêäÆ Ú¶åéåÅ çÅ ÇòÃæÅð ÁÅêä¶ ÇêÁÅð¶
êÅáÕ ù òÆ ç¶ ÃÕçÅ ÔË å¶ À°Ã ç¶ ÇçìÝ ÚÕôÈ òÆ Ö¯ñ· ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÕÌôé ÜÆ ôÕåÆ êæ
ÕðÕ¶ ÁðÜé å¶ Ç´êÅ Õðç¶ Ôé ÇÜÃ éÅñ À°Ô êÌîÅåîÅ çÅ Ã¯ÔäÅ ðÈê ç¶Ö ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º
ÜÇ×ÁÅÃÈ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË, Üç¯º À°Ô æ¼Õ Ü»çÅ ÔË, À°Ã ç¶ ÃÅð¶ ïåé
Öåî Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, ï¯×Æ ë¶ð ÇÂÕ â±¿ØÆ Û¯Ô ÁÅêä¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Çç¿çÅ ÔË å¶ À°Ã ç¶ ÇçìÝ
é¶åð Ö¯ñ· Çç¿çÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ Ü¯ ÇÂÕ ÃÌ¶ôà ï¯×Æ Ôé ÇÂÕ À°åî ×¹ðÈ Ôé ÁðÜé ç¶ ÇçìÝ²
é¶åð Ö¯ñ·ç¶ Ôé, å» Ü¯ À°Ô êÌîÅåîÅ ç¶ çðôé ÞñÕ ñË ÃÕ¶Í
ï¯×Æ ÁÅêä¶ ÇçìÝ é¶åð À°ç¯º Ö¯ñ· ÃÕçÅ ÔË Üç¯º À°Ô ÁÅêäÆ Ú¶åéåÅ ù Áé§å åÕ
êÔ¹¿ÚÅ ñò¶Í îé çÅ Ã¹íÅÁ ÔË Ü» å» À°Ô íÈåÕÅñ ìÅð¶ Ã¯Ú Õ¶ Þ¹ðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË Ü» ë¶ð íÇò¼Ö
ìÅð¶ Ã¯ÚçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÂÃ ù òðåîÅé çÅ Õ¯ÂÆ Áé°íò ÔÆ éÔÄ, ÃîÅèÆ ÃÇæå Ô¯ Õ¶ îé ù
òðåîÅé å¶ ÔÆ ÇÂÕÅ×ð ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË å» ÔÆ À°Ã Ãî¶º îé íÈå íÇò¼Ö å¶ òðåîÅé ÇÂÕ
ÃÅð ÔÆ ÇçÃä ñ× êËºçÅ ÔËÍ ÇÂÃ Áé°íò ù îé çÆ Ãî¶º å¯º À°êð çÆ ÁòÃæÅ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ
ÔËÍ ÇÜÃ ù ìÔ¹å ç¶ð å¯º å¶ ìÔ¹å ¦îÆ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ä çÅ ÁÇíÁÅÃ Ô¯ò¶ À°Ô ÇÂÃ ×¼ñ ù
ÃîÞçÅ ÔË å¶ ÁÅÀ°ä òÅñÆÁ» ØàéÅò» ìÔ¹å êÇÔñ» çÃ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Áé°íò Õ¯ÂÆ
ÁÚÅéÕ Ô¯ä òÅñ¶ éÔÄ Ô¹¿ç¶, éÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ íÇò¼Ö ìÅäÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÂÔ Õ¶òñ ÇÂÕÅ×ð îé çÆ
ÁòÃæÅ ÔË ÇÜÔóÅ Ãî¶º çÆÁ» ÃÆî» ¦Ø Õ¶ Á¼×¶ ÚñÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÁÅî ñ¯ÕÆ êÌîÅåîÅ ç¶ ò¼Ö ò¼Ö ðÈê ç¶Öç¶ Ôé ÇÜò¶º ÃÈðÜ, Ú¿çðîÅ åÅð¶ å¶ Ô¯ð ÕÂÆ
ÇÕÃî ç¶ êÌ×àÅò¶ ç¶Öç¶ Ôé êð À°é·» Õ¯ñ ÃÅðÆ ÇÃÌôàÆ ç¶Öä çÆ ï¯×åÅ ÔÆ éÔÄÍ ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶
Ç´ôé ÜÆ ñÂÆ ÇÂÔ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ À°Ô ÁðÜé ç¶ ×¹êå é¶åð Ö¯ñ· ç¶ä å» ÇÕ À°Ô ÃÅðÆ ÇÃÌôàÆ
ç¶Ö ÃÕ¶, êÌîÅåîÅ ç¶Ö ÃÕ¶Í ÇçìÝ ÇçzÃàÆ å¯º Çìé» ÇçìÝ ï¯× çÅ Áé°íò éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ
ÃÕçÅÍ
I. Ã¿ÜË çÃçÅ ÔË - Ô¶ ðÅÜé! ÇÂÃ åð·» ÕÇÔ Õ¶ ë¶ð îÔ» ï¯×ÆôÉð ÔðÆ é¶ ÁÅêäÅ
Çòôò ðÈê êÅðæ ù ÇçÖÅÇÂÁÅÍ
A@. Áé¶Õ îÈ¿Ô, Áé¶Õ é¶åð, Áé¶Õ ÁçíÈå çðôé Áé¶Õ êÌÕÅð ç¶ íÈôä å¶ Áé¶Õ
205
êÌÕÅð ç¶ ÃôåðÍ
AA. ÇçìÝ îÅñÅ å¶ Áñ½ÇÕÕ Õêó¶ êÅÂ¶ Ô¯Â¶, Áñ½ÇÕÕ Ã¹×¿èÆ ñ¼×Æ Ô¯ÂÆ Ôð êÌÕÅð ç¶
ÁÃÚðÜ ÃÇÔå, ÂÆôòð Áé§å ç¶ò, ÃÅð¶ êÅÃ¶ ÇÜÃ ç¶ îÈ¿Ô ÔéÍ
AB. ÇÜò¶º ÇÕ ÁÅÕÅô ÇòÚ Ô÷Åð» ÃÈðÜ Úó·é çÅ êÌÕÅô Ô¯ò¶ å» ôÅÇÂç À°Ô îÔÅåîÅ
ç¶ Õ°Û å¶Ü òð×Å Ô¯ò¶×ÅÍ
AC. À°ç¯º ÁðÜé é¶ ç¶òÁÅÇç ç¶ò ç¶ À°æ¶ Öó·¶ ÇÂÕ ÃðÆð ÇòÚ ÃÅð¶ Ü×å ù ÃÅð¶
Á¿×» ÇòÚ ç¶ÇÖÁÅÍ
AD. À°ç¯º ÁðÜé ç¶ ¬¿ Õ¿ã¶ Öó·¶ Ô¯ ×Â¶ å¶ À°Ã é¶ Ô¼æ Ü¯ó Õ¶ ÇÃð ÇéòÅ Õ¶ ÇÂÃ
åð·Å ÇÕÔÅ -
êÅáÕ» ù ÇÂÔ òÆ ïÅç Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ Ã¿ÜË ç¶ òÆ ÇçìÝ é¶åð ÃéÍ À°Ã ù
ÇÂÔ òðçÅé ÃÆ ÇÕ Ü¯ Õ°Þ òÆ ï°¼è ç¶ îËçÅé ÇòÚ Ô¯ò¶×Å À°Ô ç¶Ö ÃÕ¶×Å å¶ À°Ã é¶ ÇÂÔ
Á¼ÖÆ Çâ¼áÅ ÔÅñ ÇðôÆ ÇòÁÅÃ ÜÆ ù òÆ ç¼ÇÃÁÅ ÃÆÍ Ü¯ Õ°Þ òÆ ÇòÁÅÃ ÇðôÆ ù ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ
À°é·» é¶ À°Ô ÃÅðÅ ÇñÖ ÇñÁÅ ÃÆ À°é·» é¶ ÃÅðÆ ÇÃÇÖÁÅ Ü¯ ÇÕÌôé ÜÆ é¶ ×ÆåÅ ðÅÔÄ ÁðÜé
ù ÇçåÆ ÃÆ À°Ô ÃÅðÆ ÔÆ ÇñÖ ñÂÆ ÃÆÍ ÇèÌåðÅôàð Ü¯ ÇÕ é¶åðÔÆé ÃÆ À°Ã é¶ òÆ Ã¿ÜË êÅÃ¯º
ï°¼è ç¶ îËçÅé çÅ Á¼ÖÆ Çâ¼áÅ ÔÅñ Ã¹ÇäÁÅ ÃÆÍ Ã¿ÜË é¶ ÇèÌåðÅôàð ù ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ Ç´ôé ÜÆ
é¶ ÁðÜé ç¶ ÇçìÝ é¶åð Ö¯ñ· Ççå¶ Ôé å¶ Ç´ôé ÜÆ À°Ã ù ÁÅêä¶ ò¼Ö ò¼Ö ðÈê ÇçÖÅ ðÔ¶
Ôé, À°Ã ç¶ ì¶Á³å î¹Ö Ôé, ì¶Á³å é¶åð Ôé, Áé¶Õ» êÌÕÅð ç¶ ÁÅíÈôä êÇÔé¶ Ô¯Â¶ Ôé, À°é·»
ç¶ Ô¼æ ÇòÚ Áé¶Õ» Ãôåð Ôé, ÔÅð éÅñ êÈðÆ åð·» éÅñ «Õ¶ êÂ¶ Ôé, ÇÞñÇîñ ÇÞñÇîñ
òÃåð êÇÔé¶ Ô¯Â¶ Ôé, é±ð ÞñÕ ÇðÔÅ ÔËÍ Ü¶ Ô÷Åð ÃÈðÜ òÆ ÇÂÕ¼á¶ Ô¯ Õ¶ ÚîÕä å» òÆ
ÁËéÅ ÚÅéä éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ
ÁðÜé é¶ ÃÅðÅ Áñ½ÇÕÕ Ççzô ç¶ÇÖÁÅ, ÃÅðÆ ÇÃÌôàÆ ç¶ÖÆ å¶ êÌå¼Ö Ç´ôé ÜÆ ç¶ ÃðÆð
ÇòÚ ç¶ÖÆÍ À°Ô ÁËéÅ ÔËðÅé Ô¯ÇÂÁÅ ÇÕ À°Ã ç¶ ¬¿ Õ¿â¶ Öó·¶ Ô¯ ×Â¶, À°Ô Ô¼æ Ü¯ó Õ¶ Ç´ôé
ÜÆ ç¶ Á¼×¶ Öó·Å Ô¯ Ç×ÁÅ, Üç¯º å°ÃÄ Ô¼æ Ü¯ó Õ¶ Á¼×¶ Þ¹Õç¶ Ô¯ À°Ã å¯º íÅò ÔË ÇÕ å°ÃÄ
ÁÅêÅ Ãîðêä Õðç¶ Ô¯, ç¯é¯º Ô¼æ Ü¯ó Õ¶ ì¶éåÆ Õðé å¯º íÅò ÔË ÁÅåîÅ çÅ êÌîÅåîÅ éÅñ
î¶ñ, î¶ñ ÔÆ éÔÄ å°ÃÄ ÇÂÃ ìÅð¶ ÜÅäç¶ Ô¯ å¶ ÜÅäç¶ Ô¯Â¶ å°ÃÄ Ô¼æ Ü¯ó Õ¶ ì¶éåÆ Õðç¶ Ô¯Í
ÇÂÔ ÁÅåîÅ, êÌîÅåîÅ çÅ î¶ñ ÔÆ ÜÆòé çÅ À°ç¶ô ÔËÍ Ô¼æ Ü¯óé å¯º íÅò ÇÂÔ òÆ ÔË ÇÂÕ
Çôô ÁÅêä¶ ×¹ðÈ ù éîôÕÅð Õð ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÃ å¯º ÇÂÔ òÆ íÅò ÔË, ÒÒå°ÔÅâ¶ Á³çð òÃç¶ êÌîÅåîÅ
ù î¶ðÅ êÌäÅî ÔËÍÓÓ
Ã¿ÜË é¶ ÃÅðÆ ÇÃÌôàÆ ç¶ÖÆ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã Õ¯ñ òÆ ÁðÜé çÆ åð·» ÇçìÝ é¶åð, À°Ã é¶
òÆ êÌîÅåîÅ ç¶ ìÔ¹ê¼ÖÆ ðÈê ç¶ çðôé ÕÆå¶, ï°¼è ç¶ îËçÅé ÇòÚ Ô¯ð òÆ Ôé ÇÜé·» é¶ ÇÂÃ
Áñ½ÇÕÕ Ççzô ç¶ çðôé ÕÆå¶, À°é·» ç¶ Ççì²Ý é¶åð êÌîÅåîÅ çÆ Ç´êÅ éÅñ, ×¹ðÈ Ç´êÅ éÅñ
Ö¹ñ·¶ ÔéÍ ÁÃÄ ìÔ¹å òÅðÆ Ç´êÅ çÆ ×¼ñ Õðç¶ Ô», Ã¹äç¶ Ô» êð ÇÂÃ ù Çëñ½ÃëÆ ÇòÚ å¶
îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÇòÚ Ãêôà ÕðÕ¶ éÔÄ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅÍ Ç´êÅ À°Ã À°å¶ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜÔóÅ À°Ã çÅ
ÁÇèÕÅðÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Ç´êÅ ÇÂ¼ÛÅ ÕðÕ¶, ÇÂ¼ÛÅ éÅñ éÔÄ Ô¹¿çÆÍ Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÇèÁÅåîÕ Ç×ÁÅé
ç¶ ÇÃÖð å¶ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË, Üç¯º À°Ô ÁÅêäÅ êÈðÅ åÅä ñ×Å ñËºçÅ ÔË ë¶ð ÇÕå¶ ÜÅ Õ¶ Ç×ÁÅé
206
çÆ ÇÕðé À°Ã ÁÇèÕÅðÆ ç¶ Á¿çð ñôÕÅðÅ êÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Ã¼ÚÆ ñ×é, Ã¹ÇÔðç Ô¯ Õ¶,
ìóÆ åéç¶ÔÆ éÅñ À°Ã é¶ ï¯× ç¶ îÅð× çÅ êËºâÅ Õ¼ÇàÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÇòÚ ÜðÅ òÆ Ã¿ç¶Ô éÔÄ
ÇÕ ÇÂÔ ×¹ðÈ Ç´êÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ å¶ Ç´êÅ ÇÂÃ ñÂÆ Ô¹¿çÆ ÔË å» Ü¯ À°Ô ÁÅêäÅ êËºâÅ êÈðÅ
Õð ÃÕ¶Í ìÔ¹å ÃÅð¶ Çôô êÈðÆ ÇîÔéå êÈðÅ ïåé ÕÆå¶ Çìé» ÔÆ êÌîÅåîÅ çÆ Ç´êÅ ñÂÆ ÁðçÅÃ
Õðç¶ ÔéÍ À°Ô ÁÅêä¶ îé ÇÚå ÇòÚ ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ ÔÅñ¶ À°é·» å¶ Ç´êÅ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ
ÔÅñ¶ À°Ô ÁÇèÕÅðÆ éÔÄ Ôé êð ë¶ð òÆ À°Ô ÇÂ¼ÛÅ ðÖç¶ ÔéÍ íÅò ÇÂ¼ÛÅ ð¼Öä å¯º éÔÄ ÔË
íÅò ÁÇèÕÅðÆ ìäé å¯º ÔË, Üç¯º å°ÃÄ ÁÇèÕÅðÆ ìä¯×¶ Ç´êÅ ÷ðÈð Ô¯ò¶×Æ ÔÆÍ
AE. ÁðÜé ÕÇÔ¿çÅ ÔË Ô¶ ç¶ò! îËº ÁÅê çÆ ç¶Ô ÇòÚ ÃÅð¶ ç¶òÇåÁ» ù, ÜÆò» ù
Áé¶Õ ôÕñ» ÇòÚ, Õîñ ÁÅÃä å¶ ìËá¶ Ô¯Â¶ ìÌÔîÅ ù Ü¯ êÌÜÅ çÅ ÂÆôòð ÔË, ÃÅð¶ ÇðôÆÁ» ù
å¶ ÇçìÝ Ã¼ê» ù ç¶ÇÖÁÅ ÔËÍ
AF. Ô¶ Çòô¶ôòð! Áé¶Õ îÈ¿Ô, Áé¶Õ é¶åð, Áé¶Õ ìÅÔ» éÅñ îËº ÁÅê ù Ôð Ü×·Å
Áé§å ðÈê» ÇòÚ ç¶ÖçÅ Ô»Í éÅ ÁÅê çÅ ÁÅÇç ÔË éÅ ÁÅê çÅ î¼è ÔË, éÅ Á³å ÔË, îËº ÃÅðÅ
Çòôò ÔÆ ÁÅê çÅ ðÈê ç¶ÖçÅ Ô»Í
AG. îËº ÁÅê ù î¹Õà, ×¼çÅ Áå¶ Ú¼Õð èÅðé ÕÆå¶ Ô¯Â¶ ç¶ÖçÅ Ô», ÁÅê å¶Ü, ê¹¿Ü å¶
Ú¹ë¶ð¶ êÌÕÅôîÅé Ô¯, ñÅà» Û¼â ðÔÆ Á¼× Áå¶ ÃÈðÜ ò»× ÁÅê çÅ êÌÕÅô ÔË Ü¯ ÇÕ ç¶ÖäÅ
î¹ôÕñ ÔË Áå¶ Ü¯ ÁÕÅô ÇòÚ Ôð êÅÃ¶ ÁêÌî¶Á Ô¯ Õ¶ ëËñ ÇðÔÅ ÔËÍ
AH. ÁÅê ÔÆ ÁòÆéÅôÆ Ô¯, ÜÅéäï¯× ÁÅê ÔÆ Ô¯, ÁÅê ÔÆ Ã¿ÃÅð ç¶ ÁèÅð Ô¯, ÁÅê
ÔÆ èðî ç¶ ðÅÖ¶ Ô¯ ÁÇòéÅôÆ å¶ ÃéÅåé ê¹ðÖ ÁÅê ÔÆ Ô¯Í îËº ÇÂÔ ÜÅä ÇñÁÅ ÔËÍ
AI. ÁÅê çÅ ÁÅÇç, îè Á¿å éÔÄ ì¶Á³å ôÕåÆ, Áé§å ìÅÔ» ÃÈðÜ Ú¿çðîÅ ÁÅê ç¶
é¶åð Ôé, êÌÕÅôîÅé Á×éÆ ÁÅê ç¶ îÈ¿Ô ÇòÚ ç¶ÖçÅ Ô», ÁÅê ç¶ å¶Ü éÅñ ÇÂÔ ÃÅðÅ Ü×å
åêçÅ ç¶ÖçÅ Ô»Í
B@. Ô¶ îÔÅåîé! ÁÕÅô èðåÆ ç¶ ÇòÚ ÚÅð¯º êÅÃ¶ îËº ÁÅê ù ÔÆ ÇòÁÅêÕ ç¶ÖçÅ Ô»
ÁÅê ç¶ ÇÂÃ Áçí¹¼å ðÈê ù ç¶Ö Õ¶ åzËñ¯Õ íË íÆå Ô¯ Õ¶ Õ¿ì Ü»ç¶ ÔéÍ
BA. ç¶òÇåÁ» ç¶ ÃîÈ¿Ô ÁÅê çÆ ôðé ÁÅÀ°ºç¶ Ôé, ìÔ¹å ÃÅð¶ íË íÆå Ô¯Â¶ Ô¼æ Ü¯ó
Õ¶ êÌÅæéÅ Õð ðÔ¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ îÔ»ÇðôÆ Áå¶ ÇÃ¼è» ç¶ Þ¹¿â ÒÃ¹ÁÃåÆÓ ÕÇÔ Õ¶ Áé¶Õ êÌÕÅð éÅñ
ÁÅê çÆ ÔÆ À°ÃååÆ Õðç¶ ÔéÍ
BB. ÃÅð¶ ð¹çð, òÃÈ, ÃÅèÈ, Çòôòç¶ò, ÁÃòéÆ Õ°îÅð, îð¹å, À°ÃîêÅ, ×¿èðò, ïÖ,
ðÅÖô å¶ ÇÃ¼è Ãí ÇòÃîå Ô¯ Õ¶ ÁÅê òñ ç¶Ö ðÔ¶ ÔéÍ
BC. Ô¶ îÔ»ìÅÔ¯! ÁÅê ç¶ Áé¶Õ î¹Ö Ôé, é¶åð Ôé, ìÅÔ» Ôé êËð å¶ ê¶à ÔéÍ ìÔ¹å
ÃÅðÆÁ» çÅó·» ç¶ ÕÅðé ÁÅê çÅ ðÈê ìóÅ ÇòÕðÅñ ÇçÖçÅ ÔË ÇÂÃ îÔÅé ðÈê ù ç¶Ö Õ¶ Ãí
ÇòÁÅÕ°ñ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, îËº òÆ íË íÆå Ô¯ ÇðÔÅ Ô»Í
BD. ÁÅê çÅ ÁÅÕÅô ù Û±¿ÔçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÃð, Áé¶Õ ð¿×» éÅñ êÌÕÅôîÅé ÃðÆð, ÁÇå
ÔÆ ÇòôÅñ îÈ¿Ô ò¼â¶ ò¼â¶ Á×éÆ çÆ åð·» ñÅà» îÅðç¶ é¶åð Ôé, ÇÂÃ ðÈê ù ç¶Ö Õ¶ î¶ðÆ
207
ÁÅåîÅ Õ¿ì ðÔÆ ÔËÍ Ô¶ Çòôù! î¶ðÆ ô»åÆ å¶ ìñ çÈð Ô¯ ×Â¶ ÔéÍ
BE. ÕÅñ Á×éÆ òð×¶ ò¼â¶ ò¼â¶ ÇòÕðÅñ ç¿ç» òÅñ¶ ÁÅê ç¶¶ îÈ¿Ô ù ç¶Ö Õ¶ îËº ìÔ¹å
âð Ç×ÁÅ Ô»Í îËù ÇçôÅò» çÅ òÆ êåÅ éÔÄ ÇðÔÅ, éÅ ÔÆ îËù ô»åÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, Ô¶ ç¶òÇåÁ»
ç¶ Ã¹ÁÅîÆÍ Ô¶ Ü×å ðÖÕ î¶ð¶ À°å¶ Ç´êÅ Õð¯Í
BF, BG. Ãí ðÅÇÜÁ» ç¶ ÃîÈ¿Ô Ãî¶å ÇèÌåðÅôàð ç¶ ê¹¼åð, íÆôî, ç¯ÌäÅÚÅðÆÁÅ, Õð¹ä Áå¶
ÃÅâ¶ òñ ç¶ íÆ ò¼â¶ ò¼â¶ ï¯èÅ ÇÂÔ Ãí ÁÅê ç¶ ÇòÕðÅñ ç¿ç» òÅñ¶ îÈ¿Ô ÇòÚ ÜñçÆ ÜñçÆ êË ðÔ¶
ÔéÍ Áé¶Õ» ç¶ ÇÃð ÁÅê ç¶ ç¿ç» ÇòÚ ÇêÃ ×Â¶ Ôé å¶ À°æ¶ ÔÆ À°ñÞ Õ¶ ðÇÔ ×Â¶Í
BH. ÇÜò¶º ÃÅðÆÁ» éçÆÁ» Ãî¹¿çð òñ ù ÔÆ ç½óçÆÁ» Ôé À°Ã åð·» ÔÆ Ãí ÃÈðî¶,
ÁÅçîÆÁ» ç¶ à¯ñ¶ ÁÅê ç¶ îÈ¿Ô Ü¯ ÜñçÆ Ô¯ÂÆ Á¼× òð×¶ Ôé - À°é·» ÇòÚ ÁÅê ÔÆ ç½ó ç½ó
Õ¶ êË ðÔ¶ Ô¯Í
BI. ÇÜò¶º íî¼Õó ñÅà» ÛâçÆ Á¼× ÇòÚ ÁÅêä¶ ÁÅê ù íÃî Õð ñËºçÅ ÔË À°Ã åð·»
ÔÆ ÇÂÔ Ãí ñ¯Õ ÁÅêä¶ éÅô ñÂÆ ÁÅê ç¶ îÈ¿Ô ÇòÚ êË ðÔ¶ ÔéÍ
C@. Ô¶ Çòôù! ÁÅê ÁÅêä¶ êÌÜÉñå îÈ¿Ô éÅñ Ãí ù Ú¹ë¶Çðúº ×ÌÃç¶ Úñ¶ Ü»ç¶ Ô¯ å¶
ÁÅê çÅ å¶Ü Ü¯ Ãí Ü×·Å ëËñ ÇðÔÅ ÔË À°Ã ç¶ å¶Ü êÌÕÅô éÅñ ÃÅðÅ Ü×å åê ÇðÔÅ ÔËÍ
CA. ÁÇÜÔ¶ À°×ð ðÈê òÅñ¶ ÁÅê Õ½ä Ô¯? Ã¯ ÕÔ¯! îËº ÁÅê ù éîôÕÅð ÕðçÅ Ô»Í Ô¶
ç¶ò! Ç´êÅ Õð¯, îËº ÁÅê çÆ êÌÇòðåÆ éÔÄ ÜÅä ÃÕçÅ, ÇÂÃ ñÂÆ îËº ÁÅê ù ÜÅéä çÆ
ÇÂ¼ÛÅ ÕðçÅ Ô»Í
ÁðÜé, Ç´ôé ÜÆ çÅ Áñ½ÇÕÕ ðÈê, ÇòðÅà ðÈê å¶ ÇÃÌôàÆ ç¶Ö Õ¶ ìÔ¹å ÔËðÅé ÔË å¶
íË íÆå ÔËÍ À°Ô ÃÇÔî Ç×ÁÅ å¶ ÕÇÔ¿çÅ ÔË, ÒÒÔ¶ êÌîÅåîÅ! îËº å°ÔÅâ¶ Çòôò ÃðÆð ÇòÚ ÃÅðÆÁ»
ôÕåÆÁ» ç¶Ö ÇðÔÅ Ô», ç¶òÇåÁ» çÅ ðÅÜÅ, Ã×ñÆ ÇÃÌôàÆ çÅ ðÅÜÅ ç¶Ö ÇðÔÅ Ô», ìÌÔîÅ ù
Õîñ ë¹ñ å¶ ÇìðÅÜîÅé ç¶Ö ÇðÔÅ Ô»Í ÇðôÆ ç¶Ö ÇðÔÅ Ô», Ãðê ç¶Ö ÇðÔÅ Ô»Í À°Ô ç¶Ö ÇðÔÅ
ÔË ÇÕ êÌîÅåîÅ Õ¶òñ ÇçÁÅ¬ Ç´êÅ¬ ÔÆ éÔÄ Ôé, À°é·» çÅ ÇòðÅà ðÈê òÆ ÔË À°Ô éÅôòÅé
Á×éÆ òÆ ç¶Ö ÇðÔÅ ÔËÍ ÜÆòé ù, Çòôò ù À°Ã ç¶ çÉËå éÅñ ÔÆ î³é ñËäÅ ÃòÆÕÅð Õð
ñËäÅ ÔÆ Ç×ÁÅé ÔËÍ
Ü¯ Õ°Þ òÆ Ã¹ÔÅòäÅ ÔË ÇÂÔ ÷ðÈðÆ éÔÄ ÇÕ À°Ô Ú¿×Å òÆ Ô¯ò¶×Å å¶ Ü¯ Ú¿×Å Ô¯ò¶×Å
ÇÂÔ ÷ðÈðÆ éÔÄ ÇÕ À°Ô Ã¹ÔÅòäÅ Ô¯ò¶×ÅÍ
ç¹Ö Ã¹Ö ù ò¼Ö éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ç¹Ö Ã¹Ö ÇÂÔ Õ¶òñ Ú¶åéåÅ ç¶ ê¼èð å¶ ÔÆ
Ã¼Ú ÔéÍ Ü¯ Õ°Þ òÆ ÇÂÕ ÁÅî îé°¼Ö ç¶Ö ÃÕçÅ ÔË À°Ô ìÔ¹å ÃÆîå ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã çÆ Çé×·Å
ÔÆ ÃÆîå ÔË, À°Ã çÆ ÜÅäÕÅðÆ ÔÆ ÃÆîå ÔËÍ Üç¯º Ú¶åéåÅ À°ÚÅ À°áçÆ ÔË, À°êð ç¶ ÜÆòé
ù Û¯ºÔçÆ ÔË À°æ¶ çÅ é÷ÅðÅ Õ¯ÂÆ Ô¯ð ÔÆ ÔËÍ Ü¯ òÆ ç¹Ö Ã¹Ö ÔË Ãî¹¼ÚÆ Ú¶åéåÅ ù ÇÜÔóÅ ç¹Ö
Ã¹Ö ÇòÚ ñê¶à ñËºçÅ ÔË À°êð À°á Õ¶ À°Ô Ú¿×Å î¿çÅ ç¹Ö Ã¹Ö éÔÄ ðÇÔ¿çÅ, À°Ã çÅ Õ¯ÂÆ Ô¯ð
ÔÆ ðÈê ìä Ü»çÅ ÔË, ìÔ¹å Áñ½ÇÕÕ å¶ ëðÕ ðÈê ìä Ü»çÅ ÔËÍ
Üç¯º îé Á³åðî¹ÖÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË ë¶ð À°Ô Á¿çð çÆÁ» ÃÚÅÂÆÁ» éÅñ ÜÈÞçÅ ÔËÍ ë¶ð îé°¼Ö
208
ÔËðÅé ðÇÔ Ü»çÅ ÔË ÇÂÔ ç¶Ö ÇÕ ÇÕò¶º ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ êÌå¼Ö Ç×ÁÅé Ú¶åéåÅ ç¶ ê¼èð å¶ ÃÅðÅ ÔÆ
ìçñ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂæ¶ å°ÃÄ ç¶Ö ÃÕç¶ Ô¯, éðÆÖä Õð ÃÕç¶ Ô¯, ÃîÞ ÃÕç¶ Ô¯ ÇÕ ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ
Ç×ÁÅé ÇÕ¿éÅ ÃÆîå ÔËÍ Üç¯º ÃÅðÅ îé é¶åð» çÅ ðÈê èÅðé Õð ñËºçÅ ÔË å» ÔÆ ÇÂÔ Á³çð ç¶
ÃÈÖî ù êÕó ñËºçÅ ÔË, À°Ã çÆÁ» â±³ØÅÂÆÁ» åÕ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË, ë¶ð ÇÂÔ Áé§å ù ÜÅä ñËºçÅ
ÔË å¶ ÇÂÔ ÜÅéä ñÂÆ ë¶ð À°Ã ù Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ ñ¯ó éÔÄ êËºçÆÍ ÇÂÔ éðÆÖä Õð ÃÕçÅ
ÔË, ç¶Ö ÃÕçÅ ÔË, ÇéðäÅ Õð ÃÕçÅ ÔË ÇÂÕ ÇðôÆ çÆ åð·» À°Ã Áé§å çÅ À°Ã Ãî¹¼Ú¶ çÅ Ü¯ Õä
Õä ÇòÚ ÃîÅÇÂÁÅ ÔËÍ
Üç¯º îé êðî Ú¶åéåÅ ÇòÚ ÚñÅ Ü»çÅ ÔË, îé ù À°Ã ÇÂÕ çÅ Ç×ÁÅé Ô¯ Ü»çÅ
ÔË, îé ù Ãî¹¼Ú¶ ç¶ êÌ×àÅò¶ çÅ ÕÅðä ÃîÞ ÁÅ Ü»çÅ ÔË, Ã¯ÞÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË Ü¯ Õ°Þ òÆ ÇÂ¿çÌÆÁ»
éÅñ Áé°íò Ô¹¿çÅ ÔË À°Ã çÆ òÆ Ã¯ÞÆ êË Ü»çÆ ÔËÍ ÇÜÔóÆ Çí¿éåÅ Ãî¹¼Ú¶ ç¶ ê¼èð å¶ ÇçÃçÆÁ»
Ôé À°Ô Ú¶åéåÅ ç¶ Ãî¹¼Ú¶ ê¼èð å¶ ÇçÃçÆÁ» Ôé À°Ô Á¿çð ç¶ ê¼èð å¶ éÔÄ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ
ÃÇÔÜ ç¶ ê¼èð å¶ Ãí Õ°Þ ÇÂÕÇîÕ Ô¯ Õ¶ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ Ü¯ Çéïîì¼è ÔË, Çéïî å¯º ìÅÔð ÔË,
Ú¿×Å ÔË, ì¹ðÅ ÔË, Ã¹ÖçÅÂÆ ÔË, ç¹ÖçÅÂÆ ÔË ÇÂÔ ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð ç¶ Áé°íò Ôé ÇÂé·» çÅ ë¶ð
Áé°íò ìçñ Ü»çÅ ÔË ìÅÔð ç¶ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ü¯ çðÖå ÔË, êÔÅó ÔË ÃÅ×ð ÔË, À°Ô ÃÈÖî ê¼èð
å¶ Õ¶òñ ÇÂÕ ìÆÜ ðÈê ÇòÚ ÔÆ ç¶ÇÖÁÅ Ü»çÅ ÔË Ü¯ ÁÅêäÅ êÈðÅ ÁÅÕÅð ñËä ç¶ ï¯× ÔéÍ
À°Ã ê¼èð å¶ Ç×ÁÅé, Ã¯ÞÆ À°Ã çÆ êÕó ÇìñÕ°ñ ò¼ÖðÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÇðôÆ Ãí Õ°Þ Ãî¹¼Ú¶ ç¶Öç¶ Ôé, êÈðÅ ç¶Öç¶ Ôé À°Ã çÆ Ã¿êÈðéåÅ ÇòÚ ç¶Öç¶ Ôé Üç¯º
ÇÕ ÇÂÕ ÁÅî ÇçîÅ× ÇÂÃ åð·» ç¶Öä ç¶ ÕÅìñ éÔÄ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã Õ¯ñ ÇçìÝ é¶åð éÔÄ ÔéÍ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ ìÔ¹å ç¶ð ðÇÔä éÅñ Ã¿ÃÅð çÆÁ» ÚÆ÷» éÅñ î¯Ô êË Ü»çÅ ÔË À°Ã éÅñ Ã¿ÃÅð
è¿¹çñÅ ÇçÃä ñ× êËºçÅ ÔËÍ Üç¯º ÇçìÝ é¶åð Ö¹ñ· Ü»ç¶ Ôé å» Ã¿ÃÅð çÅ Ççzô ìçñ Ü»çÅ
ÔË, ÇÂÕ éò» ÜÆòé ô¹ðÈ Ô¹¿çÅ ÔË, ÃÚÅÂÆ ÇìñÕ°ñ Áñ¼× åð·» ÃÅî·ä¶ ÁÅÀ°ºçÆ ÔËÍ
ÇÜÃ ÜÇ×ÁÅÃÈ é¶ ÁÅêäÆ Ãí å¯º î¹ãñÆ ôÕåÆ Õ°¿âñéÆ éÔÄ ÜÅ×ðä ÕÆåÆ, ÇÜÃ çÅ
Û¯à¶ å¯º Û¯àÅ Áé°íò òÆ Ãî¹¼Ú¶ ê¼èð å¶ ÁÃð ÕðçÅ ÔË; æ¼ñ¶ ç¶ ê¼èð çÅ îé Õ¶òñ ì¹ðÅÂÆ çËºå, íÈå
êÌ¶å ç¶ÖçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã çÅ æ¼ñ¶ ç¶ ê¼èð çÅ îé æ¼ñ¶ çÆ ì¹¼èÆ ç¶ êÌíÅò æ¼ñ¶ ÔËÍ Üç¯º Õ°¿âñéÆ
ÜÅ×ðä Ô¯ Ü»çÆ ÔË Üç¯º Ú¶åéåÅ çÅ À°êð çÅ ê¼èð Ô¯ð À°êð Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÃÈÖî Ô¯ Ü»çÅ ÔË
ÃÅðÆÁ» À°ÚÅÂÆÁ» êÅð Õð Ü»çÅ ÔË, ë¶ð ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÃÈÖî ê¼èð ç¶ Áé°íò Ô¯ä ñ× êËºç¶ Ôé,
Ãí Õ°Þ Ã¯ÔäÅ ÇçÃä ñ× êËºçÅ ÔËÍ Üç¯º å°ÃÄ ÇÂÕ ÚÆ÷ ÇÂÕ ê¼èð å¯º ç¶Öç¶ Ô¯ À°Ô ìóÆ í¼çÆ
ñ×çÆ ÔË, Õ¯ÔÞÆ ñ×çÆ ÔË êð Üç¯º å°ÃÄ À°Ã¶ ÚÆ÷ ù çÈÃð¶ ê¼Ö¯º ç¶Öç¶ Ô¯, úÔÆ ÚÆ÷ Ã¯ÔäÆ ñ×ä
ñ× êËºçÆ ÔË, ç¶Öä ç¶ ê¼èð çÅ ìóÅ íÅðÅ ÁÅêäÅ ÃæÅé ÔËÍ Üç¯º å°ÃÄ À°åî Ú¶åéåÅ å¶ êÔ¹¿Ú
Ü»ç¶ Ô¯ å¶ Ãí Õ°Þ À°Ã Áñ½ÇÕÕåÅ éÅñ ç¶Öç¶ Ô¯, Ãí Õ°Þ ìÔ¹å ÔÆ òÖðÅ é÷ð ÁÅÀ°ºçÅ ÔË,
Áé§ç îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÅ ÔË, ô»åÆ îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÆ ÔË, Õ¯ÂÆ çÉ¿ç éÔÄ ÇçÃçÅ, Õ¯ÂÆ ×óìó éÔÄ ÇçÃçÆ
ÇÕÀ°ºÇÕ À°æ¶ å¶ Ãí Õ°Þ êÈðÅ ÔÆ ÇçÃçÅ ÔË, Õ¯ÂÆ Çí¿éåÅ éÔÄ ÇçÃçÆ, éÅ ÔÆ ÁèÈðÅêé ÇçÃçÅ ÔË,
Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ ÇÂÕ À°Ô ÔÆ é÷ð ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
Ü¶ ÁÃÄ ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ç¶ÖÆÂ¶, Ãî¹¼ÚÅ, ÃÈÖî, ÃÈÖî å¯º ÃÈÖî ê¼èð ç¶ÖÆÂ¶ å¶ À°é·» ù ÇÂÕ¼áÅ
ÕðÆÂ¶ Ãî¹¼ÚÅ ç¶ÖÆÂ¶ À°Ô ÇÂÕ Áñ½ÇÕÕ Ççzô ÔÆ Ô¯ò¶×ÅÍ Üç¯º å°ÃÄ Á³åðî¹ÖÆ Ô¹¿ç¶ Ô¯ å¶ Á³åð Ú¶åéåÅ
çÆ ×ÇÔðÅÂÆ åÕ êÔ¹¿Úç¶ Ô¯ ÇÜæ¯º Çòôò çÆ ÃÅðÆ Çí§éåÅ ÁÅÕÅð ñËºçÆ ÔË å» êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ
ÃÅðÆ Çí¿éåÅ çÅ ÇÂÕ ÔÆ Ãð¯å ÔË - À°Ô ÔË Â¶ÕåÅÍ Â¶ÕåÅ ÇòÚ Çí¿éåÅ ÇÂÔ ÔÆ ÜÆòé çÅ Çéïî
209
ÔËÍ Üç¯º å°ÃÄ ç¯é¯º ç¶Öä ñ× êËºç¶ Ô¯, å°ÃÄ ÔËðÅé Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯, Á³åð å¶ ìÅÔð çÅ ÇÕ¿éÅ í¶ç ÔËÍ
ÁÅêä¶ ÇçìÝ é¶åð ðÅÔÄ ÁðÜé Çòôò çÆ â±¿ØÅÂÆ çÅ Ççzô ç¶Ö ÃÕçÅ ÔË, îðéÅ
Üéî ñËäÅ À°Ã ÇÂÕçÆ ×ÇÔðÅÂÆ åÕ ÜÅäÅ å¶ ë¶ð éò¶º ÇÃÇðúº Ãí Õ°Þ ô¹ðÈ ÕðéÅÍ À°Ã Ççzô
ù ç¶Ö Õ¶ ÁðÜé îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË ÇÕ À°Ã çÆ À°êðÅîåÅ À°Ã çÅ ç¹Ö Ãí Õ°Þ À°Ã çÅ
ÁÅêäÅ ÔÆ ðÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇÂÔ À°Ã ç¶ î¯Ô çÅ êÇðäÅî ÔËÍ êÌîÅåîÅ çÆ Ç´êÅ éÅñ ÇÂÕ
îÔ»ê¹ðÖ Ü» ×¹ðÈ ÔÆ Çòôò çÅ Ççzô ç¶Ö ÃÕç¶ ÔéÍ Üç¯º îé°¼Ö ç¶ ïåé» çÅ ÷¯ð ÇÃÖð å¶
êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË À°ç¯º ôÕåÆ êËçÅ Ô¹¿çÆ ÔË, À°åî ÃÉË êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÜé·» å¶ Ç´êÅ Ô¹¿çÆ ÔË À°é·»
ù Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, Ç×ÁÅé ÇçzôàÆ êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔË, îé ç¶ ðÅÔÄ éÔÄ, ÇçzôàÆ ðÅÔÄ
Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
êÌôé À°áçÅ ÔË, Ç´ôé ÜÆ é¶ êÇÔñ¶ ÔÆ ÁðÜé ù ÇçìÝ ÇçzôàÆ ÇÕÀ°º éÔÄ ç¶ ÇçåÆ?
À°åð ÔË ÇÕ À°Ã Ãî¶º ÁðÜé ÔÅñ¶ ÇçìÝ ÇçzôàÆ êÌÅêå Õðé ñÂÆ ÇåÁÅð ÔÆ éÔÄ ÃÆÍ À°Ô
ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, À°Ô À°çÅÃ ÃÆ, À°êðÅî ÃÆÍ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º òÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ×¹ðÈ Õ¯ñ Ü»çÅ
ÔË, À°Ô ØìðÅÇÂÁÅ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ ×¹ðÈ À°Ã ù À°êð ç¶ ê¼èð ç¶ Áé°íò ñÂÆ ÇåÁÅð ÕðçÅ ÔË
À°Ã ù êðî Ú¶åé ñÂÆ ÇåÁÅð ÕðçÅ ÔË, êð Üç¯º åÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ êÈðÆ åð·» ñËä ñÂÆ ÇåÁÅð
éÅ Ô¯ò¶ ×¹ðÈ À°Ã ù ÃÈÖî Ç×ÁÅé å¶ åðÆÕ¶ éÔÄ çÃçÅÍ Üç¯º ÁðÜé é¶ Ç´ôé ÜÆ ù ×¹ðÈ
î³é ÇñÁÅ,êÌîÅåîÅ çÅ ðÈê î³é ÇñÁÅ ÔË, ÜÆòé å¶ Çòôò çÅ Ç×ÁÅé ñË ÇñÁÅ ÔË, Ô¹ä À°Ô
Çòôò çÅ Ççzô ç¶Öä ñÂÆ ÇåÁÅð ÔËÍ Ã¿ÃÅð ù ò¿ÇâÁÅ ç¶Öä å¯º ìÅÁç ÁðÜé Ô¹ä êÌîÅåîÅ
çÅ Ãî¹¼ÚÅ ðÈê ç¶ÖäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ Çòôò ç¶ ò¼Ö ò¼Ö ðÈê ÃîÅÂ¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ ÁðÜé ù
À°Ô ÇíÁÅéÕ ñ×çÅ ÔË Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ çÆ Õ°¿âñéÆ ÜÅ×ðä Ô¹¿çÆ ÔË À°Ã ç¶ Áé°íò ÇÂÃ åð·»
ç¶ ÔÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÕÂÆ òÅðÆ À°Ô ÁËéÅ íË íÆå Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÃÅð¶ ÁÇíÁÅÃ Û¼â ç¶äÅ ÚÅÔ¿¹çÅ
ÔË, À°Ã Ãî¶º ÇÂÕ ï¯× ÁÇèÁÅêÕ ÇÂÕ ï¯× ×¹ðÈ À°Ã çÅ ÁÇíÁÅÃ ÜÅðÆ ð¼Öä ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ
ÕðçÅ ÔË Üç¯º åÕ À°Ô êðî Ú¶åéåÅ åÕ éÔÄ êÔ¹¿Ú Ü»çÅÍ
210
ÁÇèÁÅÂ¶ AB
ÁðÜé À°êòÅÚ -
A. ÇÂÃ êÌÕÅð í×òÅé ç¶ ìÚé» ù Ã¹ä Õ¶ ÁðÜé ì¯ÇñÁÅ, Ô¶ îéî¯Ôé! Ü¯ ÁÇé§é
êÌ¶îÆ í×å Üé ÇÂÃ êÈðì ï°Õå êÌÕÅð éÅñ Çéð¿åð ÁÅê ç¶ íÜé ÇèÁÅé ÇòÚ ñ×¶ Ô¯Â¶,
ÁÅê Ãð×¹é ðÈê êÌî¶ôð ù ÁÇå ÃÌ¶ôà íÅò éÅñ À°êÅôç¶ Ôé Áå¶ Ü¯ ÁÇìéÅôÆ, ÃÇÚçÅé§ç,
ÇéðÅÕÅð ù ÔÆ À°êÅÃç¶ Ôé ÇÂÔé» ç¯Ô» êÌÕÅð ç¶ í×å» ÇòÚ¯º À°åî ï¯× ò¶åÅ Õ½ä ÔË?
ÁðÜé Ü¯ ÇÂÔ Ççzô ç¶ÖçÅ ÔË, À°Ô ìÔ¹å æ¯ó·Æ ç¶ð ñÂÆ ÃÆÍ À°Ã ù Û¶åÆ ÔÆ Ã¿ÃÅð
ÇòÚ òÅêÃ ÁÅÀ°äÅ ÇêÁÅ å¶ Ã¿ÃÅðÕ Õðî Õðé¶ êÂ¶Í êð ÇÂÕ Áñ½ÇÕÕ ØàéÅ ÷ðÈð ÁðÜé
ç¶ ÜÆòé ÇòÚ òðå ×ÂÆ å¶ À°Ã ù Ç´ôé, À°é·» çÆ ÇÃÇÖÁÅ å¶ ìÔ¹å ÇòôòÅô Ô¯ Ç×ÁÅÍ
Ü¯ òÆ ØàéÅò» å¶ Ççzô ÇÂÛ°Õ ç¶ ÜÆòé ÇòÚ òÅêðç¶ Ôé ÇÂÔ ÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñä ç¶
ÇÂÕ îÅåz ÇÚ¿é Ô¹¿ç¶ Ôé êð ÇÂÔ Õ¯ÂÆ êÌÅêåÆ éÔÄ, êÈðåÆ éÔÄÍ êÌÅêåÆ å» ÁÅåî ÇÃ¼èÆ ÔËÍ
ìÅð·ò¶º ÁÇèÁÅÇÂ çÅ êÇÔñÅ ôñ¯Õ ÁðÜé òñ¯º ÇÂÕ êÌôé ÔË, ÇÂÔ êÌôé Ç´ôé çÅ
ÇòôÅñ ðÈê ç¶Öä å¯º ìÅÁç À°ÇáÁÅÍ ÁðÜé ÇÂÔ ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇÕ À°Ô Çéð×¹ä å¶ ÃîÅèÆ
ñ×ÅÂ¶ ÇÕ Ãð×¹ä ÃðÈê å¶ ñ×ÅÂ¶Í ÃÇå å» ÃÅðÆÁ» ÇÂ¿çzÆÁ» å¯º êð·¶ ÔË, îé å¯º êð·¶ ÔË, ì¹¼èÆ
å¯º êð·¶ ÔË, Üç¯º åÕ å°ÃÄ ÃÇå çÆ êÌÅêåÆ éÔÄ Õð ñËºç¶, À°ç¯º åÕ î¹ÕåÆ Ã¿íò éÔÄÍ Ü¶
ÁÅåî ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Ô¯ òÆ ÜÅò¶ å» òÆ êÌôé À°áçÅ ÔË, îé°¼Ö ù Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇÕò¶º ÇòÚðéÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË? À°Ô ÇÕò¶º ðÔ¶, ÇÕò¶º Õðî Õð¶? ÃîÞä òÅñÆ ×¼ñ å» ÇÂÔ ÔË ÇÕ À°Ô Ã¿ÃÅð ÇòÚ
ÇÕò¶º ÇòÚð¶Í
B. ÇÂÃ êÌÕÅð ÁðÜé ç¶ ê¹Ûä å¶ ÃÌÆ Ç´ôé í×òÅé ì¯ñ¶, Ô¶ ÁðÜé! î¶ð¶ ÇòÚ îé
ù ÇÂÕÅ×ð ÕðÕ¶ Çéð¿åð î¶ð¶ íÜé, ÇèÁÅé ÇòÚ ñ×¶ Ô¯Â¶ Ü¯ í×å Üé ÁåÆ ÃÌ¶ôá ôðèÅ
éÅñ Ü¹ó¶ Ô¯Â¶ Ãð×¹é ðÈê êðî¶ôð ù íÜç¶ Ôé À°Ô îËù ï¯×ÆÁ» å¯º òÆ ÁåÆ À°åî ï¯×Æ
îÅéï Ôé ÁðæÅå À°Ôé» ù îËº ÁåÆ ÃÌ¶ôà î³éçÅ Ô»Í
ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ ÇéðÅÕÅð å¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ Ã¯Ú òÆ éÔÄ ÃÕç¶Í Øà ÔÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶
òâíÅ×¶ Ôé ÇÜÔó¶ À°Ô Áé§å çÆ ÁòÃæÅ ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ í×åÆ çÅ îÅð× À°é·» ñÂÆ
À°åî ÔË ÇÜÔó¶ Çéð¯ñ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ êÌÅêå éÔÄ Õð ÃÕç¶Í ÇÕÃ¶ òÆ ÁÅÕÅð å¯º Çìé» ÇèÁÅé
ñ×ÅÀ°äÅ å¶ Ã¯ÚäÅ ìÔ¹å Á½ÖÅ ñ×çÅ ÔËÍ ÇÂÔ îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕ îé ÇÕÃ å¶ ÇÂÕÅ×ð ÕÆåÅ
ÜÅò¶Í Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ À°Ô Ççzôà ðÈê å¶ ÔÆ ÁÅêäÅ îé ÇÂÕÅ×ð Õð¶ å¶
êÈð¶ íð¯Ã¶ å¶ ÇéôáÅ éÅñ ÇèÁÅé ñ×Åò¶Í ÇÂÛ°Õ Çôô ÁÅêäÅ îé ÇÂÕÅ×ð éÔÄ Õð ÃÕçÅ
Ü¶ À°Ã çÅ íð¯ÃÅ éÅ Ô¯ò¶, À°Ã çÆ ÇéôáÅ éÅ Ô¯ò¶Í ÇèÁÅé Õ¶òñ ÇÂÕ ÁÅçå éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆ,
Çìé» íð¯Ã¶ å¶ ÇéôáÅ å¯º ÇèÁÅé éÔÄ ñ×ÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ íÅò¶º å°ÃÄ í×åÆ îÅð× å¶ Ú¼ñ¯
íÅò¶º Ç×ÁÅé îÅð× å¶ Ú¼ñ¯Í ÇÂÕÅ×ð îé çÅ Ô¯äÅ ÁÇå Áò¼ôÕ ÔËÍ Çìé» ÇèÁÅé ç¶ ÇÂÕÅ×ð
îé çÆ êÌÅêåÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ ÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñä ñÂÆ ÇÂÕÅ×ð îé å¶ ÇèÁÅé ç¯é¯º ÔÆ
ìÔ¹å ñ¯óÄç¶ ÔéÍ ÇÂÕ ÁÅî ÃÅèÕ Ü» ÇÂÛ°Õ Õ¯ñ á¯Ã ÇÂÕÅ×ðåÅ å¶ ÇèÁÅé Ô¯äÅ ñ¯óÄçÅ
ÔË, ÇÂÃ å¯º êÇÔñ» ÇÕ À°Ã çÅ îé ÇÕÃ¶ À°ÚÆ êÌÅêåÆ çÆ Ú¶ôàÅ Õð¶Í
Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÜÔó¶ Õ¶òñ À°é·» ù ÔÆ Ãîðêä Õð Çç¿ç¶ Ôé, Õ¶òñ À°é·»
211
çÆ ÔÆ À°êÅÃéÅ Õðç¶ Ôé, À°Ô À°åî í×å Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ í×å» ç¶ Çå¿é ò¼â¶ ×¹ä
Ô¹¿ç¶ Ôé, îé éÅñ êÈðé Ãîðêä, ÜÆòé çÅ êÈðÅ Ãîðêä å¶ êÈð¶ íð¯Ã¶ éÅñ í×åÆÍ Õ¶òñ
ÇÂÃ åð·» Õðé éÅñ ÔÆ í×åÆ çÅ êÈðÅ ëñ êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» Õðé å¯º ìÅÁç ÔÆ
ÇÕÃ¶ ù êÈðé í×å ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ÃñÅÔ Çç¿ç¶ Ôé, À°Ã ÃÅÕÅð
ðÈê çÆ í×åÆ Õð ÇÜÃ ÇòÚ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ×¹ä Ô¯ä ÇÜÃ éÅñ À°Ã ÇòÚ í×åÆ íÅò å¶ ÃÇåÕÅð
êËçÅ Ô¯ò¶Í Ü¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä ñÂÆ ÇÂôà çÆ Ú½ä Õð ñÂÆ ÜÅò¶ êð À°Ã ç¶ ×¹ä îé ù
éÅ ñ×ç¶ Ô¯ä, îé ÇÂÕÅ×ð éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅ, ÇèÁÅé éÔÄ ñ× ÃÕçÅÍ À°Ã ÇÂôà ç¶ ×¹ä
îé ù ÇÖÚä òÅñ¶ Ô¯ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, êÌîÅåîÅ çÅ Õ¯ÂÆ òÆ ðÈê ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä ñÂÆ Ú¹ÇäÁÅ
ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÜÔóÅ ðÈê ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇàÕÅ ÃÕ¶, íð¯ÃÅ ÕðÅ ÃÕ¶, êÈðÆ ôðèÅ ð¼Ö ÃÕ¶Í ÇÜÔóÅ
ÁÅêäÅ êÈðÅ ÜÆòé í×åÆ å¶ ÇèÁÅé ÇòÚ ñ×Å Çç¿çÅ ÔË, ÇÕÃ¶ òÆ ÃðÈê å¶ ñ×Å Çç¿çÅ ÔË,
À°Ô êÈðéåÅ ù êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
C-D Áå¶ Ü¯ ê¹ðô ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ Ãî¹çÅÇÂ ù Á¼ÛÆ êÌÕÅð å¯º òÃ ÇòÚ ÕðÕ¶ îé ì¹èÆ
å¯º êð¶ Ãðì ÇòÁÅêÆ ÁÕæéÆï ÃðÈê Áå¶ ÃçÅ ÇÂÕ ðÃ ðÇÔä òÅñ¶ Çéå, ÁÚñ, ÇéðÅÕÅð,
ÁÇìéÅÃÆ, ÃÇÚçÅé§ç ìÌÔî ù Çéð¿åð Â¶ÕÆ íÅò éÅñ ÇèÁÅé Õðç¶ Ô¯Â¶ À°êÅÃç¶ Ôé À°Ô
Ã¿êÈðé íÈå» ÇÔå ÇòÚ ðå¶ Ô¯Â¶ Áå¶ Ãí ÇòÚ ÃîÅé íÅò òÅñ¶ ï¯×Æ îËù ÔÆ êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
E. ÇÕ¿å± À°Ã ÃÇÚçÅé§ç ÇéðÅÕÅð ìÌÔî ÇòÚ ÁÅÃåÕ Ô¯Â¶ ÇÚå òÅñ¶ ê¹ðô» ù ÃÅèé
ÇòÚ Õñ¶ô ÁðæÅå êÌÆôðî Çòô¶ô ÔË ÇÕªÇÕ ç¶Ô ÁÇíîÅéÆÁ» ÇòÚ ÁÇòÁÕå ÇòÇôÁÕ ×åÆ
ç¹Ö êÈðìÕ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË ÁðæÅå Üç¯º åÆÕð ÃðÆð ÇòÚ ÁÇíîÅé ðÇÔ¿çÅ ÔË åç¯ åÕ ô¹è
ÃÚçÅé§ç ÇéðÅÕÅð ìÌÔî ÇòÚ ÃÇæåÆ Ô¯äÆ ÕÇáé ÔËÍ
ÇÜÔó¶ Çéð×¹ä ç¶ À°êÅÃÕ Ôé, Çéð×¹ä ù ÇèÁÅÀ°ºç¶ Ôé, À°Ô Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ Ãð×¹ä
À°êÅÃéÅ Ô¶áñ¶ çðÜ¶ çÆ À°êÅÃéÅ ÔË, Çéð×¹ä À°êÃÅéÅ Õ¶òñ ÃÇå å¶ ÔÆ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ºç¶
Ôé, Ãå çÆ éÅ å» Õ¯ÂÆ ôÕñ ÔË, éÅ Õ¯ÂÆ ìéÅòà ÔË, éÅ éÅî ÔË - ÒÚ´, ÇÚÔé, Áð¹
ìðé ÜÅÇå Áð êÅÇå éÇÔé ÇÜÔÅ....Í íÅò¶º Õ¯ÂÆ òÆ ÁÅÕÅð å¯º Çìé» êÈÜÅ éÔÄ Õð ÃÕçÅ,
ÇèÁÅé Õð ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ êÌîÅåîÅ ù À°Ã ç¶ ÃðÈê ù Ûâ Õ¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä Ü»
ÇèÁÅÀ°ä ÇòÚ ð¹ÚÆ ðÖç¶ Ôé À°Ô Ãð×¹ä À°êÅÃéÅ ù éÆò» ÔÆ ÃîÞç¶ ÔéÍ Çéð×¹ä À°êÅÃéÅ
çÅ îÅð× Á½ÖÅ îÅð× ÔË, å¶ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ ðÅÔ ÇòÚ ÔÆ ÇéðÅÃ Ô¯ ÜÅò¶, ÇæóÕ
ÜÅò¶Í ÁÅî å½ð å¶ îé ù ÇÂÕÅ×ð Õðé ñÂÆ Õ¯ÂÆ ÁÅÕÅð çÆ ñ¯ó Ô¹¿çÆ ÔËÍ îé çÅ Ã¹íÅÁ
ÔË, Ôð ÚÆ÷ ù ÁÅÕÅð ÇòÚ, á¯Ã ÇòÚ ç¶Öä çÅ Ü¶ îé ì¹èÆ ÁÇå åÆÖä å¶ Ã¯ÞÆ òÅñÆ Ô¯ò¶
å» ÇÕå¶ ÜÅ Õ¶ Ãð×¹ä Çéð×¹ä ç¶ Á³åð ÃîÞ ÃÕçÆ ÔË, ÃÇå ÁÃÇå çÅ í¶ç ÜÅä ÃÕçÆ
ÔËÍ êð Üç¯º ì¹¼èÆ åÆÖä Ô¹¿çÆ ÔË å» îé°¼Ö ÁÅÕÅð å¯º êð·¶ ÜÅä çÅ ×¹ä ðÖçÅ ÔË, ìÔ¹å æ¯ó·¶
òâíÅ×¶ ÔÆ Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÜÔó¶ Çéð¯ñ Çòò¶Õ å¶ Úñç¶ ÔéÍ
F. Ü¯ î¶ð¶ ÇòÚ ÃîÅ Õ¶, î¶ð¶ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Õ¶ Ãí Õðî îËù Áðêä Õðç¶ Ôé å¶
ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ Áé§éï ï¯× ðÅÔÄ ÇèÁÅé Õðç¶ Ôé å¶ î¶ðÆ À°êÅÃéÅ Õðç¶ ÔéÍ
G. Ô¶ êÅðæ! À°Ô ÇÜé·» çÅ îé î¶ð¶ Á³çð ÔÆ òÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, îËº À°é·» ù ÇÂÃ î½å
ðÈêÆ Ã¿ÃÅð ÃÅ×ð å¯º ÜñçÆ ÔÆ Õ¼ã ñËºçÅ Ô»Í
H. å±¿ î¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ îé ñ×Å å¶ î¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ ì¹¼èÆ ñ×Å (ç¶Ô ÇåÁÅ×ä) ÇêÛ¯º ë¶ð å±¿
î¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ òÃ¶º×Å, ÇÂÃ ÇòÚ Ã¿ç¶Ô éÔÄÍ
212
Ç´ôé ÜÆ í×åÆ Áå¶ Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× ù ÇÂÕ¼áÅ Õðç¶ Ôé, ÁðÜé ù Çéð×¹ä Ãð×¹ä
ìÅð¶ çÉ¿ç ÇòÚ ç¶Ö Õ¶ Ç´ôé ÜÆ À°Ã ù çÃç¶ Ôé - A. êÌîÅåîÅ Õ¶òñ ÇÂÕ ÔË Áå¶ ÜÆòé çÅ ÇÂÕ
ÔÆ îé¯ðæ ÔËÍ B. ÇÂÕ ù ÔÆ ÇèÁÅú, ÇÂÕ çÅ ÔÆ ÇÃîðé Õð¯, ÇÂÕ å¯º Çìé» ÇÂæ¶ Õ¯ÂÆ éÔÄ ÒìÌÔî
çÆÃË ìÌÔî Ã¹äÆÁË Â¶Õ° Â¶Õ° òÖÅäÆÁË¨ ÁÅåî êÃÅðÅ ÕðéÔÅðÅ êÌí ÇìéÅ éÔÄ ÜÅäÆÁË¨.......C. îé
çÆ ÇÂÕÅ×ðåÅ Ô¯ð ÇÕÃ¶ å¶ éÔÄ, Õ¶òñ À°Ã ÇÂÕ å¶ ÔÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, À°Ã ÇÂÕ ÃÚÅÂÆ å¶ D.
ÜÇ×ÁÅÃÈ çÆ ÃÅðÆ ÃÅèéÅ Õ¶òñ À°Ã ÇÂÕ ñÂÆ ÔÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË À°Ã êÌîÅåîÅ ñÂÆ E. îé çÆÁ»
ÃÅðÆÁ» ôÕåÆÁ» Õ¶òñ êÌîÅåîÅ òñ ÔÆ ñ×äÆÁ» ÚÅÔÆçÆÁ» Ôé, ì¹¼èÆ òÆ êÌîÅåîÅ òñ ñ×äÆ
ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ F. ÁÅêä¶ ÃÅð¶ Õðî Õ¶òñ À°Ã ÇÂÕ ù Ãîðêä Õð¯, À°é·» ç¶ ëñ òÆ À°Ã ÇÂÕ ù
Áðêä Õð¯Í G. ÇÂÕ ï¯×Æ çÆ åð·» ÔÆ ìä¯, ÁÅêä¶ ÃðÈê ù êÛÅä¯, Ã¿ÃÅðÕ ÃðÈê ù Û¼â¯, Üç¯º
ÁÅêä¶ áÆÕ ÃðÈê çÆ êÛÅä Ô¯ Ü»çÆ ÔË ë¶ð îé°¼Ö ÁÅêä¶ Õðî Ã¯ÞÆ éÅñ ÕðçÅ ÔË, Çéðñ¶ê Ô¯ Ü»çÅ
ÔË, À°Ô Ü¶å± Ô¹¿çÅ ÔË, Ã¹å¿åð ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ô Ú½ðÅÃÆ ç¶ ×¶ó å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ Ü»çÅ ÔË, îÅÇÂÁÅ å¯º
Û°àÕÅðÅ êÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂÕðÈêåÅ çÆ êÛÅä ÇÂÔ Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅé çÆ î¹¼Ö èÅðéÅ ÔËÍ êÇÔñ» ì¼ÚÅ ÁÅêäÆ
êÛÅä îÅåÅ ÇêåÅ ðÅÔÄ ÕðçÅ ÔË, ë¶ð À°Ô ÁÅêäÆ ÁÅñ¶ ç¹ÁÅñ¶ éÅñ êÛÅä ÕðçÅ ÔË, ÇÂæ¯º
åÕ ÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇÂÕ ìÅÔðÆ å¼å ÔÆ ÃîÞçÅ ÔËÍ ÁÅêäÆ êÛÅä À°Ô îé°¼Ö» ðÅÔÄ
ÔÆ ÕðçÅ ÔË, ÖÅÃ å½ð å¶ À°é·» îé°¼Ö» ðÅÔÄ ÕðçÅ ÔË ÇÜÔó¶ Õ°Þ ÔÃåÆ ðÖç¶ Ôé, ò¼â¶ Ôé
êð ÇÂÔ å» ÃÅðÅ ð½ñÅ ×½ñÅ ÔÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô å» ÁÅÕÅð å¶ ôÕñ» çÆ ç¹éÆÁ» ÇòÚ ÔÆ
ëÃ Ç×ÁÅÍ ÁÅêä¶ Á³çð À°Ô Õ°Þ ×¹ä èÅðé Õð ñËºçÅ ÔË, ìÅÕÆ ç¶ ×¹ä À°Ô ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð
å¶ æ¯ê Çç¿çÅ ÔËÍ ï¯× çÆ èÅðéÅ Áé°ÃÅð ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ êÛÅä ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ åçðÈêåÅ ÇìñÕ°ñ ×ñå
ÔË å¶ çÉ¿ç êËçÅ ÕðçÆ ÔË, ç¹ÖçÅÂÆ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ÃÅèÕ ù Õðó¶ ôìç» ðÅÔÄ éÃÆÔå Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ×¹ÁÅÚä
éÅñ¯º, ÁÅêäÆ êÛÅä Ã¿ÃÅð ÇòÚ Õðé çÆ æ» êÌîÅåîÅ éÅñ Õð¯Í À°Ô ÁðÜé ù ÁÅç¶ô
Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ À°é·» ç¶ Á³çð òÃ ÜÅò¶, À°é·» éÅñ Áí¶ç Ô¯ ÜÅò¶ å¶ ÇÂÕ Ô¯ ÜÅò¶ å» Ü¯ Õ¯ÂÆ
í¶ç éÅ ðÔ¶Í ÇÂÃ åð·» Õðé éÅñ ÃÅèÕ êÌîÅåîÅ çÅ ÃÅÕÅð ðÈê ìä Ü»çÅ ÔË å¶ À°Ã ç¶
ÁÅêä¶ Õ¯ÂÆ Õðî éÅ ðÇÔ Õ¶ Ãí Õ°Þ êÌíÈ çÅ ÔÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ ÃÅèÕ ÇÂÃ ×¼ñ ù Ú¿×Æ åð·» ÃîÞ éÔÄ ÃÕç¶Í À°Ô Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ À°Ô
ÁÅêä¶ ÁÇèÁÅêÕ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ ÃÕç¶ ÔéÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÁÇèÁÅêÕ òÆ Ô¿ÕÅð ÇòÚ ÁÅ Ü»ç¶
Ôé å¶ ÇôÖôÕ» Õ¯ñ¯º ÁÅêäÆ êÈÜÅ ÕðÅÀ°ä ñ× êËºç¶ Ôé å¶ À°é·» Õ¯ñ¯º ÇÂÔ ÁÅÃ ðÖç¶ Ôé
ÇÕ À°Ô ÁÇèÁÅêÕ éÅñ ÔÆ ÁÅêäÆ êÛÅä ð¼ÖäÍ Â¶Ã åð·» Õðé éÅñ Õ¶òñ ÁÇèÁÅêÕ çÆÁ»
ÕÅðìé ÕÅêÆÁ» ÔÆ ìäçÆÁ» ÔéÍ Çôô ë¶ð Õ¶òñ ÁÇèÁÅêÕ çÆ åð·» å¹ðçÅ ÔË, À°Ã çÆ åð·»
ÔÆ Õêó¶ êÅÀ°ºçÅ ÔË, À°Ã ç¶ åð·» ÔÆ ×¼ñìÅå ÕðçÅ ÔËÍ å°ÔÅù ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÕÂÆ îÈðÖ ÇòÇçÁÅðæÆ
Çîñ ÜÅä×¶ ÇÜé·» é¶ ÁÅêÅ çÈÃð¶ ù ç¶ Õ¶ ÁÅê À°Ã À°å¶ Çéðíð Ô¯ ×Â¶ ÔéÍ Ô¯äÅ å» ÇÂÔ
ÚÅÔÆçÅ ÃÆ ÇÕ À°Ô îÅÇÂÁÅ çÆ ÇîÌ× ÇåzôéÅ ÇòÚ¯º ÇéÕñç¶, À°Ã ù Ûâç¶ êð À°Ô å» éÅò»
å¶ ôÕñ» ÇòÚ òè¶ð¶ ÔÆ ëÃ ×Â¶Í Ç´ôé ÜÆ Ô¯ðé» ÁÇèÁÅêÕ» çÆ åð·» éÔÄ Ôé, ÁÅî ×¹ðÈ
éÔÄ ÔéÍ À°Ô å» ÁÅêä¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù éÅò» ôÕñ» å¯º î¹Õå Ô¯ä ù ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé å¶ ÕÇÔ
ðÔ¶ Ôé ÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù À°Ã éÅñ êÛÅä ÕðÅÂ¶ Ü¯ ÇÂÃ Ãí Õ°Þ å¯º êð·¶ ÔË, ÁÅêäÅ
ÁÃñÆ ðÈê êÛÅä¶Í
I. Ô¶ è¿éÜï! Ü¶ å±¿ ÇÚ¼å ù ÃÇæð ÕðÕ¶ î¶ð¶ ÇòÚ éÔÄ ñ×Å ÃÕçÅ å» å±¿ ÁÇíÁÅÃ
213
ï¯× ç¹ÁÅðÅ î¶ðÆ êÌÅêåÆ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÕðÍ

A@. Ü¶ å±¿ ÁÇíÁÅÃ Õðé ç¶ íÆ Ãîð¼æ éÔÄ å» å±¿ î¶ð¶ éÇîå Õðî Õð, î¶ð¶ éÇîå
Õðî Õðé éÅñ òÆ î¶ðÆ êÌÅêåÆ ðÈê ÇÃè ù êÌÅêå Ô¯ò¶º×ÅÍ
AA. Ü¶ å±¿ ÇÂÔ òÆ éÔÄ Õð ÃÕçÅ å» ÁÅêä¶ å¶ ÕÅìÈ êÅ Õ¶ î¶ð¶ éÅñ ï°Õå Ô¯ä
çÅ ÁÅÃðÅ ñË Õ¶ Ãí Õðî» ç¶ ëñ çÅ î¶ð¶ ñÂÆ ÇåÁÅ× ÕðÍ
ÇÂæ¶ ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ, ÇÂÔ ÃîÞ ñËäÅ ìóÅ ÁÅòôÕ ÔË ÇÕ ÁðÜé Õ¶òñ ÁÅêäÆ ×¼ñ
éÔÄ Õð ÇðÔÅ, ÇÂæ¶ ÁðÜé å¯º íÅò ÔË ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈÍ Ç´ôé ÜÆ Õ¶òñ ÁðÜé ç¶ êÌôé» çÅ
À°åð éÔÄ ç¶ ðÔ¶ À°Ô ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ç¶ êÌôé» ç¶ À°åð ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù
ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé, Ü¶ å±¿ ÁÅêäÅ îé ÇéðÅÕÅð Ü» ÃÅÕÅð ðÈê å¶ ÇÂÕÅ×ð éÔÄ Õð ÃÕçÅ Ü¶
Ãð×¹ä Ü» Çéð×¹ä å¶ ÁÇíÁÅÃ éÔÄ Õð ÃÕçÅ, Ü¶ å±¿ î¶ð¶ å¶ òÆ îé ÇÂÕÅ×ð éÔÄ Õð
ÃÕçÅ ë¶ð å±¿ ÁÇíÁÅÃ ï¯× Õð íÅò î¶ð¶ ñÂÆ Õðî ÕðÍ ÇÂÃ¶ åð·» ÇÜÔó¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÕÅ×ð
Ô¯ Õ¶ ÇèÁÅé éÔÄ ñ×Å ÃÕç¶, ÇÃîðé éÔÄ Õð ÃÕç¶ À°é·» ñÂÆ òÆ ðÈÔÅéÆ ê¼æ ÔËÍ À°Ô ÔË
ÁÇíÁÅÃ, ÁÇíÁÅÃ Ô¯ð ÁÇíÁÅÃ Õðç¶ ðÔ¯ À°ç¯º åÕ Õð¯ Üç¯º åÕ êÌÅêåÆ éÔÄ Ô¯ Ü»çÆÍ
ìÔ¹å òÅðÆ ÁÇíÁÅÃ ÇòÚ ÇÂÃ åð·» òÆ Ô¹¿çÅ ÔË ÃÅèÕ Ãî¶º çÅ êÅì¿ç éÔÄ ðÇÔ ÃÕçÅ Ü»
ð¯÷ éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ ÃÉË Áé°ôÅÃé å¯º Çìé» ÇÂÕÃÅðåÅ å¯º Çìé» ÜÇ×ÁÅÃÈ î¹ó î¹ó Õ¶ ÇæóÕ
Ü»çÅ ÔËÍ Õ°Þ òÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ë¶ð À°Ã îÅð× À°å¶ ÁÅ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÃÅèéÅ
ÜÅðÆ ð¼ÖäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË å¶ Çéïî ìäÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
ÁÇíÁÅÃ Çéïî éÅñ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇàÕ Õ¶ å¶ áð¿î¶ éÅñ ÁÇíÁÅÃ Õðé çÆ
ñ¯ó ÔËÍ ÇÂÃ åð·» ç¶ ÁÇíÁÅÃ çÆ ñ¯ó ÔËÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÔ Ã¯Ú¶ ÇÕ æ¯ó·Æ ç¶ð ÁÇíÁÅÃ
Õð ÇñÁÅ, ë¶ð Û¼â ÇçåÅ, ÇÂÃ åð·» Õðé éÅñ Õ¯ÂÆ ñÅí éÔÄ Ô¯ò¶×Å, ÇÂÔ Ã¯ÚäÆ À°Ã çÆ
×ñå ÔËÍ ÁÇíÁÅÃ ñÂÆ ìóÆ Ã¼ÚÆ Ã¹¼ÚÆ Çéð¿åð å¶ ñ×ÅåÅð Õ¯Çôô çÆ ñ¯ó ÔËÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÁËÃÆ
ØàéÅ Øà ÜÅò¶ ÇÜÔóÆ ÁÅêä¶ òÃ ÇòÚ éÔÄ ÇÜò¶º Õ¯ÂÆ ÇìîÅðÆ, Õ¯ÂÆ ÁËÕÃÆâËºàÍ å¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ
ù ÁÅêä¶ ÃÅð¶ Õðî, ÇÂæ¯º åÕ Õ¶ ÖÅäÅ êÆäÅ, Ã½äÅ Ãí Õ°Þ À°Ã ÇÂÕ ù Ãîðêä Õð ç¶äÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË å¶ Ôð Ãî¶º À°Ã ÇÂÕ çÆ Ô÷ÈðÆ ÇòÚ ðÇÔäÅ ÇÃ¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ À°Ã ù ÁÅêä¶
ÁÅê ù ÕÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, îËº ÃÅð¶ Õ¿î Ãí Õðî À°Ã êÌíÈ ñÂÆ Õð»×Å å¶ ëñ òÆ À°Ã ÇÂÕ
ù ÔÆ Ãîðêä Õð»×ÅÍ ÇÂÃ åð·» Õðé éÅñ îé ÇÂÕ êÅÃ¶ ÔÆ òÇÔ å°ðçÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» çÅ
ÁÇíÁÅÃ òÆ ìÔ¹å ñÅíÕÅðÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ êÇÔñ¶ êÇÔñ» íÅò¹Õ Ô¯ Õ¶ òè¶ð¶ ÇèÁÅé ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé å¶ ë¶ð Õ°Þ
Ççé» ìÅÁç îÔÆé¶ ìÅÁç ÁÇíÁÅÃ Û¼â Çç¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÃ åð·» ÕðéÅ ñÅíÕÅðÆ éÔÄ ÔËÍ å°ÔÅù
ÁÅêäÆ ï¯×åÅ êåÅ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ À°Ã ù Ô½ñÆ Ô½ñÆ òèÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ìó¶ áð¿î¶ éÅñ
òèÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, íÅò¹Õ Ô¯ Õ¶ Ô¼ç¯º ò¼è éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ìóÅ ÃÅò» ÜÆòé
ÁêéÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å¶ ÖÅäÅ, êÆäÅ, Ã½äÅ å¶ Ô¯ð ÕÅð ÇòÔÅð ìÔ¹å ÔÆ ÃÅò¶º åðÆÕ¶ éÅñ
ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
êÇÔñ¶ êÇÔñ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÅêä¶ ò¼â¶ ò¼â¶ Õðî Ãîðêå Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé; Ô½ñÆ Ô½ñÆ
ÃÅð¶ ÔÆ Õðî À°Ã ÇÂÕ ù Ãîðêä Õðé çÅ ÁÇíÁÅÃ êÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» Õðé
éÅñ å°ÔÅâÆ êÌíÈ ñÂÆ Ú¶åéåÅ å¶ À°Ã çÆ Ô¯ºç çÆ Ã¯ÞÆ òèçÆ ÔËÍ Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÕÃ¶ ÕÅðé
ÕðÕ¶ ÇÂÃ åð·» éÅ Õð ÃÕçÅ Ô¯ò¶ å» À°Ã ñÂÆ ÇÂÕ Ô¯ð åðÆÕÅ ÔËÍ À°Ô ÇÂÔ ÇÕ À°Ô ÁÅêä¶
214
Õðî» ç¶ ëñ Ãîðêä Õð ç¶ò¶Í ÇÂÃ éÅñ À°Ã çÅ Õðî» å¯º ì¿èé à¹àçÅ ÜÅò¶×ÅÍ Ü¶ ÃÉË
Ã¿Üî éÔÄ ÔË, îé çÆ ÇÂÕÅ×ðåÅ éÔÄ ÔË, Õðî Ãîðêä Õðé çÆ ÜÇ×ÁÅÃÅ éÔÄ ÔË å»
Õ¶òñ ëñ çÅ ÇåÁÅ× ÕðéÅ ÔÆ ìÔ¹å ò¼âÆ ×¼ñ ÔË Ü¯ À°Ã ù Ã¿êÈðéåÅ òñ ñË ÜÅò¶×ÆÍ
Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ëñ ÇåÁÅ×ä çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË å» Ô½ñÆ Ô½ñÆ ÇÂÔ À°Ã ç¶ ÜÆòé çÅ
ÇÔ¼ÃÅ ìä Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ ìóÆ â±¿ØÆ å¶ á¯Ã êÈÜÅ ÔËÍ
ÕÆå¶ Õðî» çÅ ëñ Ãîðêä Õð ç¶äÅ ìÔ°ÇåÁ» ñÂÆ ìÔ¹å Ã½ÖÅ ÔË êð ÇÜÔó¶ ÇÂÔ
òÆ éÔÄ Õð ÃÕç¶, À°é·» ù ÚÅÔÆçÅ ÔË À°Ô ÃòË Ã¿Üî çÅ ÁÇíÁÅÃ Õðé ÇÜ¿é» Õðé çÆ
À°é·» ÇòÚ Ãîð¼æÅ ÔË å¶ éÅñ ÔÆ êÌíÈ ÇîñÅê çÆ ÇÂ¼ÛÅ ù òèÅÀ°ä å¶ Ü¯ Õ°Þ òÆ À°Ã Á¼×¶
Ãîðêä Õð ÃÕç¶ Ôé ÕðéÍ ÇÜÔó¶ Û¯à¶ ò¼â¶ Õðî Õð¯ À°é·» ç¶ ëñ çÅ ÇåÁÅ× ÁÅêä¶
ÇòÕÅÃ ñÂÆ ìÔ¹å ñÅíÕÅðÆ Ô¯ò¶×ÅÍ Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÕ Õ¯ÂÆ ÃçÅÚÅð ç¶ Çéïî ÁêäÅÁ ñò¶
å¶ ëñ ù îÅéä çÆ æ» Ô½ñÆ Ô½ñÆ À°Ã ù Ãîðêå ÕðçÅ ðÔ¶, ÇÂÃ éÅñ ÁÅê¶ ÔÆ ÇÂÃ ç¶
ëñ ù îÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ Öåî Ô¯ ÜÅò¶×ÆÍ Á¿å ÇòÚ ÇÂÔ ÇÂ¼ÛÅ Öåî Ô¯ ÜÅò¶×Æ å¶ ÇÂÔ ÇÂ¼ÛÅ
ðÇÔå ÁòÃæÅ ÔÆ Ã³êÈðéåÅ ÔËÍ
AB. ÁÇíÁÅÃ å¯º Ç×ÁÅé, Ç×ÁÅé å¯º ÇèÁÅé Áå¶ ÇèÁÅé å¯º Õðî ç¶ ëñ çÅ ÇåÁÅ×
ÃÌ¶ôà ÔË, ÇåÁÅ× Ô¯ä å¶ ô»åÆ ÜñçÆ ÔÆ ÇîñçÆ ÔËÍ
ò¼Ö ò¼Ö îÅð×» çÆ å°ñéÅ Õðç¶ Ô¯Â¶ Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÃÅèéÅ å¯º À°åî
Ç×ÁÅé ÔË, Ç×ÁÅé å¯º À°åî ÇèÁÅé ÔËÍ Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ çÈÃð¶ ÁÇèÁÅÇÂ
ÇòÚ ÇçåÆ ×ÂÆ ÃÆÍ ÇèÁÅé çÅ îÅð× Ã¿Ö¶ê ÇòÚ Û¶ò¶º ÁÇèÁÅÇÂ ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ
ÇÂÃ ÁÇèÁÅÇÂ ç¶ Á¼áò¶º Ãñ¯Õ ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ îé ì¹¼èÆ å¶ ÇÚ¼å ù ÁÅåîÅ å¶ ÇÂÕÅ×ð ÕðéÅ
çÃç¶ ÔéÍ À°Ô ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ çÅ ÁÇíÁÅÃ éÔÄ Õð ÃÕç¶, À°Ô Õ¶òñ Õðî» çÅ ëñ
ÔÆ À°Ã ÇÂÕ ù Ãîðêä Õð ç¶äÍ Üç¯º åÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ Õðî Ãîðêä éÔÄ ÕðçÅ À°ç¯º åÕ
ÇÕÃ¶ òÆ åðÆÕ¶ çÆ ÃÅèéÅ òÆ êÌë¹ñå éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÆ, ô»åÆ Õ¶òñ ëñ Ãîðêä ÕðÕ¶ ÔÆ
ÇîñçÆ ÔËÍ
AC. Ãí ÜÆò» éÅñ çÉËô å¯º ðÇÔå, Ãí çÅ Çîåz, Õð¹äÅ íÅò ð¼ÖäÅ, îîåÅ å¶ Ô¿ÕÅð
å¯º ðÇÔå, ç¹Ö Ã¹Ö ÇòÚ ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ ðÇÔä òÅñÅ å¶ ÇÖîÅ Õðé òÅñÅÍ
AD. ÃçÅ Ã¿å¯ÖÆ, ï¯×Æ, ÁÅêäÆ ÁÅåîÅ å¶ ÕÅìÈ å¶ Ççzó· ÇéôÚ¶ òÅñÅ, îé å¶ ì¹¼èÆ
î¶ð¶ Áðêä Õðé òÅñÅ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ í×å îËù ÇêÁÅðÅ ÔËÍ
AE. ÇÜÃ å¯º éÅ Õ¯ÂÆ âð¶, éÅ À°Ô ÇÕÃ¶ å¯º âð¶Í Ü¯ Ö¹ôÆ ´¯è Áå¶ íË À°ÕÃÅÔà å¯º
ðÇÔå ÔË, À°Ô îËù ÇêÁÅðÅ ÔËÍ
AF. ÇÜé·» ù Õ°Þ òÆ ñËä çÆ Õ¯ÂÆ ÇÂ¼ÛÅ éÔÄ êÇò¼åð, Úå°ð, À°çÅÃÆé, ç¹Ö» å¯º êð·¶
Áå¶ Ãí êÌÕÅð ç¶ ÁÅð¿í çÅ ÇåÁÅ×Æ, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ í×å îËù ÇêÁÅðÅ ÔËÍ
AG. Ü¯ éÅ Ö¹ôÆ, éÅ çÉËô, éÅ ÇÚ¿åÅ ÕðçÅ ÔË, éÅ Õ°Û ÚÅÔ¿¹çÅ ÔË, ô¹í Áô¹í ç¯Ô»
çÅ ÇåÁÅ×Æ ÔË, í×åÆ éÅñ íðêÈð ÔË, ÁËÃÅ ÁÅçîÆ îËù ÇêÁÅðÅ ÔËÍ
AH. ÇÜÔóÅ ôåðÈ, Çîåz, îÅé ÁêîÅé, ×ðîÆ ÃðçÆ, Ã¹Ö ç¹Ö ù ÃîÅé ÃîÞçÅ ÔË
Áå¶ Ã¿× å¯º ðÇÔå ÔËÍ
215
AI. ÇÜÃ ù Çé§çÅ À°Ãåå ÇÂÕ¯ ÇÜÔÆ ñ×çÆ ÔË, Ú¹¼ê ðÇÔä òÅñÅ, Ôð ÔÅñ ÇòÚ
Ã¿å¯ÖÆ, Çìé» Øð, ÃÇæð ì¹¼èÆ òÅñÅ, í×åÆ îÅé ÁËÃÅ ÁÅçîÆ îËù ÇêÁÅðÅ ÔËÍ
B@. Ü¯ í×å ôðèÅêÈðòÕ îËù êðî ÜÅä Õ¶ ÇÂÃ À°êð ÕÔ¶ Ô¯Â¶ èðî, Á³ÇîÌå ðÈê À°êç¶ô
çÅ êÅñé ÕðçÅ ÔË, À°Ô îËù ÁÇå ÇêÁÅðÅ ÔËÍ
À°êð Ççå¶ ôñ¯Õ À°åî ÜÇ×ÁÅÃÈ å¶ ôðèÅ¬ ç¶ ×¹ä çÃç¶ ÔéÍ À°åî ÜÇ×ÁÅÃÈ, í×å,
éÅ ÇÕÃ¶ éÅñ òËð ðÖçÅ ÔË, éÅ ÔÆ î¯ÔÍ À°Ô Ôð¶Õ éÅñ Ç´êÅ¬ ÇçÁÅ¬ Ô¿¹çÅ ÔËÍ À°Ã ù
Õ¯ÂÆ ÁÔ¿ÕÅð éÔÄ Ô¹¿çÅ, ç¹Ö Ã¹Ö ù Ãî ÕðÕ¶ ÜÅäçÅ ÔË, Ôð¶Õ ù ìÖôçÅ ÔË å¶ ÁÇèÁÅåî
ÁÇíÁÅÃ ÇòÚ Çéïîå ðÈê ÇòÚ ê¼ÕÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÁÇèÁÅåîÕ ÁÇíÁÅÃ éÅñ À°Ô ÁÅêäÆÁ»
ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÇÂ¿çzÆÁ» å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË, ÇÂÔ ÔÆ îé çÆ ôÕåÆ
ù Ö¶ðÈ¿ ÕðçÆÁ» Ôé, ÇÂÔ ÔÆ îé ù ÇàÕä éÔÄ Çç¿çÆÁ»Í ÇÜÔóÅ ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ òÃ éÔÄ ÔË,
À°é·» å¯º êÌ¶ðå éÔÄ Ô¹¿çÅ, ÇÂÛÅò» ç¶ òÃ éÔÄ Ô¹¿çÅ À°é·» ç¶ òÃ Ô¯ Õ¶ î½Ü î¶ñ¶ éÔÄ îÅäçÅ,
ÇÜÔóÅ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ÕðçÅ ÔË, Ççzó· Ô¯ Õ¶ ÃÅèéÅ ÕðçÅ ÔË, ÁÅêäÆ ÃÅðÆ ÕñÅ Õðî êÌíÈ
ù Ãîðêä ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÔÆ êÌíÈ ù ÇêÁÅðÅ ñ×çÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÇÕÃ¶ éÅñ çÉËô éÔÄ ðÖçÅ,
ÇÜÃ éÅñ Õ¯ÂÆ çÉËô éÔÄ ðÖçÅ, ÇÜÃ ù ÃëñåÅ ÁÃëñåÅ êÌíÅòå éÔÄ ÕðçÆ, ÇÜÃ ù Õ¯ÂÆ
íË éÔÄ, Õ¯ÂÆ ´¯è éÔÄ, ÇÜÔóÅ Õ¶òñ êÌíÈ çÅ ÔÆ ôðèÅ¬ ÔË, ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ÕðçÅ ÔË, Õðî
ÕðçÅ ÔË, ÔÅé ñÅí çÅ ÇèÁÅé ÔÆ éÔÄ ÕðçÅ À°Ô ÔÆ êÌîÅåîÅ ù ÇêÁÅðÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ
ÃîÅÇÚååÅ ù êÌÅêå Õð Ú¹¼ÕÅ ÔË, îÅéåÅ å¶ ÁêîÅéåÅ å¯º À°êð ÔË, ÇÜÔóÅ ÃÅð¶ çÉ¿ç å¯º
À°êð ÔË, Ü¯ Ú¹¼ê ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÜÃ çÅ Õ¯ÂÆ ÁÅêäÅ Øð éÔÄ ÔË, ÇÜÃ çÅ îé Õ¶òñ ÇÂÕ À°å¶
ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÜÃ ç¶ îé ÇòÚ êÌíÈ å¯º Çìé» Õ¯ÂÆ éÔÄ ðÇÔ¿çÅ, À°Ã ÇÂÕ À°å¶ ÇÜÃ ù ÁæÅÔ
ÇòôòÅô ÔË, Õ¶òñ êÌîÅåîÅ ù ÔÆ ÁÅêäÅ ðÈê ÜÅäçÅ ÔË, Ü¯ êÌîÅåîÅ éÅñ Áí¶ç Ô¯ Ç×ÁÅ
ÔË, À°Ô ÔÆ òâíÅ×Å ÔËÍ
Ã¿êÈðé Ô¯ä ñÂÆ îé ÇòÚ¯º ÃÅðÆ ÁêÈðéåÅ Õ¼ãäÆ êËºçÆ ÔË, êÈðé Õðî Õðé¶ êËºç¶ Ôé
å¶ êÈðé ì¯ñ ð¼ÖäÅ êËºçÅ ÔËÍ ACò¶º å¯º B@ò¶º Ãñ¯Õ åÕ ôðèÅ¬ ç¶ Ô¶á ÇñÖ¶ ×¹ä çÃç¶ Ôé
ÇÜÔó¶ À°Ã ù ÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñä ñÂÆ ÁÅòô¼Õ ÔéÍ
A. ÇØÌäÅ ÃÅð¶ ç¹Ö çÆ Üó· ÔË, çÈÃÇðÁ» éÅñ ÇØÌäÅ ÕðÕ¶ å°ÃÄ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇìñÕ°ñ
òÖðÅ Õð ñËºç¶ Ô¯, ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇêÁÅð ÕðéÅ ÇÃ¼Ö¯, ç¶äÅ ÇÃ¼Ö¯, ò¿âäÅ ÇÃ¼Ö¯Í
B. Ãí ç¶ Çîåz ìä Õ¶ ðÔ¯, ÇÕÃ¶ éÅñ òÆ òËð Çòð¯è éÅ ð¼Ö¯Í
C. À°çÅðåÅ å°ÔÅù ÇçÁÅ¬ Ô¯äÅ ÇÃÖÅÀ°ºçÆ ÔË å¶ å°ÃÄ ÁÅêä¶ ÇêÁÅð çÅ êÌ×àÅòÅ
Õð ÃÕç¶ Ô¯Í ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÃçÅ À°çÅð ðÔ¯, Çîáì¯ñó¶ ðÔ¯ å¶ ç¶äÅ ÇÃ¼Ö¯Í
D. î¶ðÅ å¶ðÅ, îËº å¶ î¶ðÅ, ÇÂÔ îÅÇÂÁÅ ÜÅñ ÔË å¶ î¯Ô ç¶ Ã¿×ñ Ôé, ÇÂÃ ÕðÕ¶ î¯Ô
ÇòÚ éÅ ëÃ¯Í
E. Õ°Þ éÅ ÁÅêäÅ ìäÅ Õ¶ ð¼Ö¯, Øð òÆ ÁÅêäÅ éÔÄ, ç½ñå ÇÂÕ¼áÆ ÕðéÆ êËÃ¶ éÅñ
ÇêÁÅð ÔË å¶ ÇÂÔ ñ¯í ÔËÍ
F. ÔÀ°îË, Ô¿ÕÅð îé°¼Ö ù ÷Æð¯ ìäÅ Çç¿çÅ ÔË ÔÀ°îË çÅ êó·çÅ îé°¼Ö ù ÃÇå éÅñ¯º çÈð
Õð Çç¿çÅ ÔË, ïåé ÕðÕ¶ ÔÀ°îË ù ô¹è ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
216
G. Üç¯º Õðî» ç¶ ëñ Çîñç¶ Ôé, Ãìð, Ã¿å¯Ö ðÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÔ Ãí å¯º ò¼âÆ
êÈ¿ÜÆ ÔË, ÇÂÃ å¯º Çìé» îé°¼Ö ÃçÅ ÔÆ ÁÃ¿å°ôà ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
H. ÁÅÃ ð¼Öä å¯º íÅò ÔË Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇòÚ êËäÅ å¶ À°é·» ù îÅéäÅÍ ÁÅÃ» êÈðÆÁ» Ô¯ä,
éÅ Ô¯ä, ÇÂé·» å¶ Çéðíð Ô¯ Õ¶ îé°¼Ö ÁÅêäÆ ×½ðòåÅ ×¹ÁÅ ìËáçÅ ÔË, À°îÆç å¯º Û°àÕÅðÅ êÅÀ°äÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
I. ÃçÅ ÔÆ ÃòË Ã¿Üî çÅ ÁÇíÁÅÃ Õð¯, ÇÂÃ å¯º Çìé» îé å¶ ôÕåÆÁ» ù ÇÂÕÅ×ð
éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
A@. ô»å îé Ôð ÔÅñ ÇòÚ ÃÇæð ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ú¿×Å Ãî» Ô¯ò¶, îÅóÅ Ô¯ò¶ ÇÜÃ çÅ îé ô»å
ÔË, À°Ô éÅ ç¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ÔË, éÅ íðîçÅ ÔËÍ
AA. Ççz ó · ÇéôÚÅ îé¯ ìñ Çç¿ ç Å ÔË , ÇÂ¼ Û Å ôÕåÆ Çç¿ ç Å ÔË , Ôð êÅÃ¶ ÃëñåÅ Çç¿ ç Å ÔË Í
AB. Ççzó·åÅ À°Ô ×¹ä ÔË ÇÜÃ éÅñ ÇéðíËåÅ å¶ ÃòË íð¯ÃÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
AC. î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ å°ÃÄ ðÈÔÅéÆÁå çÆ Ú¯àÆ å¶ êÔ¹¿Ú ÃÕç¶ Ô¯, ÇéðÇñêå Ô¯ä å¯º
íÅò ÔË î½Ü î¶ñÅ îéÅÀ°ä çÆ, Çòô¶ ÇòÕÅð» ÇòÚ êËä çÆ Õ¯ÂÆ ÇÂ¼ÛÅ éÅ ð¼ÖäÆÍ
AD. éÖ¶èÆ ç¶ íÅò å°ÔÅù ìÔ¹å éÆò¶º ñË Ü»ç¶ Ôé, ãÇÔ¿çÆ ÕñÅ ÇòÚ ñË Ü»ç¶ Ôé,
À°é·» çÆ æ» Ú¿×¶ íÅò êËçÅ Õð¯Í ÇîÃÅñ òÜ¯º Çòð¯è çÆ æ» ÇêÁÅð êËçÅ Õð¯Í
AE. Õðî» ç¶ Ú¿×¶ ëñ ìÔ¹å Ö¹ôÆ Çç¿ç¶ Ôé, Ã¹å¿åðåÅ å¶ ô»åÆ Çç¿ç¶ ÔéÍ Ü¯ Ãí
Õ°Þ çÅ ÇåÁÅ× ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÔÆ îé°¼ÖåÅ çÅ êÌ¶îÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
AF. îé°¼Ö ù ÇÂÕ çðôÕ çÆ åð·» ÇÂÕ ÇÃ¼è ê¹ðÖ çÆ åð·» ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ü¯ Ô¯
ÇðÔÅ ÔË, À°Ã çÅ êÅåð éÔÄ ìäéÅ ÚÅÔÆçÅÍ
AG. îé éÅñ, ìÚé» éÅñ å¶ Õðî» éÅñ îé°¼Ö ù ô¹è Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ×ñå Õðî
éÔÄ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶, ÁÅêä¶ å¶ Õ¯ÂÆ çÅ× éÔÄ ñ×ÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅÍ
AH. ÃçÅ ÃåðÕ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ñÅêðòÅÔÆ ÇÂÕ Á½Õó ìä ÃÕçÆ ÔËÍ
AI. ë¼ñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖäÆ Õðî Õðé ÇòÚ ìÅèÕ ìä Ü»çÆ ÔË, ÇÂ¼ÛÅ çÅ ÇåÁÅ×
Õð¯Í
B@. ÇÜÔóÅ Ãí ù ÇêÁÅð ÕðçÅ ÔË, À°Ô Ãí å¯º ÇêÁÅð ñËºçÅ òÆ ÔË, êÌ¶î çÅ êÌ×àÅòÅ
ÇéåÅ êÌåÆ ÜÆòé ÇòÚ ò¼è å¯º ò¼è ò¿â Õ¶ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
BA. ÇÜÃ é¶ ÁÅêäÅ îé, ì¹¼è å¶ ÇÚ¼å Ãîðêä Õð ÇçåÅ ÔË, À°Ô ÔÆ ÇÂÕ Ã¼ÚÅ ï¯×Æ ÔËÍ
BB. ÇÜÃ Õ¯ñ Ô½ºÃñÅ ÔË, îé¯ìñ ÔË, À°Ô ÜÆòé çÆ Õ¯ÂÆ òÆ ÇìêåÅ ÃÔÅð ÃÕçÅ ÔË,
À°Ô Ôð ÔÅñ ÇòÚ ÃÇæð ðÔ¶×ÅÍ
BC. íð¯ÃÅ Ãí å¯º ò¼âÅ ×¹ä ÔË, ÇÂÔ Çéð¯ñ åðÕ éÅñ ÕÆåÅ ÜÅò¶, Õ¶òñ ÕÇÔä å¶
éÔÄÍ À°êð Ççå¶ ÃÅð¶ ×¹ä å¶ ÇÚ¿é ÇÂÕ Ã¼Ú¶ Ã¹¼Ú¶ ôðèÅ¬ ç¶ ÔéÍ è¿é Ôé, À°Ô òâíÅ×¶
217
Ôé, À°Ô ÇÜÔó¶ ÇîÔéå ÕðÕ¶ ÇÂé·» ×¹ä» çÆ êÌÅêåÆ Õðç¶ ÔéÍ
ÇÂÔ ÃÅðÅ ÁÇèÁÅÇÂ í×åÆ ï¯×, ÇêÁÅð å¶ ôðèÅ À°å¶ ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ã¯Úç¶
Ôé ÇÂÔ ìÔ¹å Ã½ÖÅ îÅð× ÔË å¶ íÅòÕåÅ çÅ îÅð× ÔË êð ÇÂÔ éÔÄ ÔËÍ êÌ¶î ÕðéÅ å¶ êÌ¶î
ÇòÚ ð¼å ÜÅäÅ Õ¯ÂÆ Ã½ÖÅ éÔÄ ÔË, ôðèÅ çÅ îÅð× úé» ÔÆ Á½ÖÅ ÔË ÇÜ¿é» Ç×ÁÅé îÅð× å¶
Õðî îÅð×Í ç¶ÇÖÁÅ ÜÅÂ¶ å» ÇÂÔ À°é·» å¯º òÆ Á½ÖÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÃ ÇòÚ ÇÂÕ Ô¯ Õ¶ êÌîÅåîÅ
çÅ ôðèÅ¬ Ô¯äÅ êËºçÅ ÔË, À°Ã éÅñ ÇÂÕ Ô¯äÅ êËºçÅ ÔË, îé å¶ ÇÚå ô¹è ÕðÕ¶ êÌîÅåîÅ òñ
ñ×äÅ êËºçÅ ÔËÍ ÁÅêäÆ Ô¯ºç ù Ã¹Ú¶å Ô¯ Õ¶ êÌíÈ ÇòÚ ñÆé Ô¯äÅ êËºçÅ ÔËÍ êÌ¶îÅ í×åÆ çÅ
îÅð× Õ¶òñ ç¶ä çÅ îÅð× ÔË, ç¶äÅ, Ãîðêä ÕðéÅ å¶ Õ¯ÂÆ ÁÅÃ éÅ ð¼ÖäÆ, ÇÂÔ Õ¶òñ
íÅòÕåÅ éÔÄ, ÇÂÔ å» À°Ô êðî Áé§ç ÔË ÇÜÃ ÇòÚ êÌ¶î Õðé òÅñÅ êÌ¶îÆ ÇòÚ ñÆé Ô¯
Ü»çÅ ÔË, Áí¶ç Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÃ îÅð× å¶ ç¯ å» Ôé ÔÆ éÔÄ, Õ¶òñ À°Ô
êÌíÈ ÔÆ ÔËÍ ÇÜò¶º éçÆ ÃÅ×ð ÇòÚ ÜÅ ÇîñçÆ ÔË å¶ ÁÅêäÆ Ô¯ºç Öåî Õð Çç¿çÆ ÔËÍ ÇÂÔ
îÅð× ôðèÅ çÅ îÅð× ÔËÍ òâíÅ×¶ Ôé ÇÜÔó¶ À°Ã êÌíÈ ç¶ ÇêÁÅð ÇòÚ ð¿×¶ Ô¯Â¶ Ôé, ÃçÅ
À°Ã çÆ ïÅç ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÃÉÅÃ ÃÉÅÃ À°Ã çÅ éÅî Üêç¶ ÔéÍ À°é·» ù Üñ çÅ Õ¯ÂÆ íË
éÔÄ, Ú½ðÅÃÆ çÅ Õ¯ÂÆ íË éÔÄ, À°Ô å» À°Ã ÇÂÕ éÅñ Áí¶ç Ôé, ÇÂÕ ÔéÍ
ÇÂÔ ìÅðò» ÁÇèÁÅÇÂ ÃÆ ÇÜÃ ÇòÚ Ã¿êÈðé Ô¯ä ç¶ ×¹ä ç¼Ã¶ ×Â¶ ÔéÍ
218
å¶ð·ò» ÁÇèÁÅÇÂ
ç¶Ô Áå¶ ç¶Ô ù ÜÅéä òÅñÅ
A. ÁðÜé ÕÇÔ¿çÅ ÔË - Ô¶ Õ¶ôò! îËº êÌÇ´åÆ Áå¶ ê¹ðô, ÃðÆð å¶ ÃðÆð ù ÜÅéä
òÅñÅ ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ Ô»Í (Û¶åz Áå¶ Û¶åz×ï) ù ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ Ô»Í
B. Ç´ôé ÜÆ ìÚé Õðç¶ Ôé -
Ô¶ Õ½ºåï! ÇÂÔ ÃðÆð Û¶åz ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔË Áå¶ Ü¯ ÇÂÃ ÇòÚ ÜÅéä òÅñÅ ÔË, À°Ã ù
Û¶åz×ï ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
í×åÆ ï¯× çÅ Ç×ÁÅé ç¶ä å¯º ìÅÁç, êzíÈ êÌ¶î çÅ Ç×ÁÅé ç¶ä å¯º ìÅÁç Ç´ôé
ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ ÃðÆð ÇÂÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ö¶å ÔË ÇÜÃ ÇòÚ Á³ÇîÌå ÔËÍ Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ
ù ÇÂÃ çÆ îÔ¼ååÅ çÅ êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔË å¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÃðÆð Û¶åz å¶ À°Ã ç¶ ÜÅéä òÅñ¶
ÇòÚ í¶ç êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔË å» À°Ã ù ÁÅåî Ç×ÁÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÃðÆð çÅ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé
Ô¯äÅ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË å¶ ÃðÆð çÆ ç¶Ö ð¶Ö ÕðéÆ òÆ ìóÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÇÂÃ ÃðÆð çÆ îÔ¼ååÅ
ÜÅäçÅ ÔË å¶ ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÃ ç¶ Á³çð ÁÅåîÅ çÅ òÅÃÅ ÔË À°Ô Ç×ÁÅéÆ ÔËÍ ÇÂÔ¯
ÇÜÔÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÃðÆð ù ÇÂÕ ï¿åð î§é Õ¶ ÜÆòé îé¯ðæ çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ òðåçÅ ÔËÍ ÇÂÃ
ÁÇèÁÅÇÂ ÇòÚ Û¶åz ôìç ÃðÆð ñÂÆ òðÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Û¶åz×ï ÜÆò ÁÅåîÅ ù ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ
ÔËÍ ÇÂÔ Ôð îé°¼Ö çÆ êÇÔñÆ ÇâÀ±àÆ ÔË ÇÕ À°Ô Û¶åz×ï íÅò ÃðÆð ù Ú¿×Æ åð·» ÜÅä¶Í Üç¯º
ÁÅåî Ç×ÁÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔË å» ÇÂÔ òÆ Ç×ÁÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÃÅðÅ ìÌÇÔî³â ÃðÆð ÇòÚ ÔÆ
ÔËÍ
Ü¯ ìÌÔî³â¶ Ã¯ÂÆ Çê³â¶ Ü¯ Ö¯ÜË Ã¯ êÅòË¨ ê³éÅ - FIE
Õ¶òñ êÌîÅåîÅ ÔÆ ìÌÇÔî³â ç¶ ÃÅð¶ ÃðÆð» çÅ îÅñÕ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÔÆ Ãðì ÇòÁÅêÕ
ÔË, ÃÅð¶ ÃðÆð» ÇòÚ À°Ô ÁÅê ÔÆ ÇòÚð ÇðÔÅ ÔË Õ¶òñ À°Ã ù ÃÅÇðÁ» çÅ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé ÔËÍ
Ã¿ÃÅð ç¶ ÁäÇ×äå ÃðÆð À°Ã êÌîÅåîÅ ç¶ Ôé ÇÜò¶º À°Ô ÇÂÕ ÇÕÃÅé Ô¯ò¶ å¶ ÃÅð¶ ÃðÆð Ö¶å
Ô¯äÍ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÚÆ÷ éÔÄ ÇÜÃù êÌîÅåîÅ éÔÄ ÜÅäçÅÍ îé°¼Ö ç¶ ÃðÆð ç¶
Á¿çð ÁÅåîÅ çÅ òÅÃÅ ÔË Ü¯ ÁÜð ÔË, Áîð ÔË, ÁÃÆî ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÅåî Ç×ÁÅé Ô¹¿çÅ
ÔË À°Ô ê¹ðô å¯º êðô¯åî ìä Ü»çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô êÌîÅåîÅ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ
ù ÇÂÔ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Ü¶ ÇÂÔ Ç×ÁÅé éÅ Ô¯ò¶ å» ìÅÕÆ çÅ ÃÅðÅ Ç×ÁÅé ÞÈáÅ ÔË,
í¹ñ¶ÖÅ ÔËÍ ÁÅî îé°¼Ö ç¹Ö Ã¹Ö Ô¯ð Ú¼Õð» ÇòÚ ëÇÃÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã ù Ã¼Ú çÅ Ç×ÁÅé
éÔÄ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ÃîÞÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÃðÆð ÇÂÕ Ö¶å ÔË å¶ ÜÆò ÁÅåîÅ ÇÂÕ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ÔËÍ ç¯é» çÅ Ç×ÁÅé ÔÆ Ã¼ÚÅ Ç×ÁÅé î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÁÅåîÅ ÃðÆð çÅ ðÅÜÅ ÔË
ÇÜò¶º ÇÕ î¯åÆÁ» çÆ ÇÂÕ îÅñÅ êð¯åÆ Ô¯ò¶ å¶ èÅ×Å Ôð î¯åÆ ç¶ ÇòÚ¯º ¦ØÅÇÂÁÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÇìñÕ°ñ
À°Ã åð·» ÔÆ ÇÂÔ ìÔ¹î¹ÖÆ ìÌÇÔî³â ÇÂÕ ìÌÇÔî³â ÇòÚ êð¯åÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÇÂÃ ù ÚñÅ
ÇðÔÅ ÔËÍ
ÃðÆð Áå¶ îé°¼Ö çÆ ÁÅåîÅ çÅ Ãì¿è òÆ ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ÔË Áå¶ ê¹ðÖ å¶ êÌÇ´åÆ
çÅ Ãì¿è òÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÔÆ ÔËÍ ìÌÇÔî³â ç¯ î¯ãÆ ååÉ Ôé Ü¯ ÇÂÕ ÃÇå å¯º êËçÅ Ô¯Â¶ Ôé, ÃÇå
Õ¶òñ ÇÂÕ ÔË êÌîÅåîÅ ÇÂÕ ÔËÍ ê¹ðÖ å¶ êÌÇ´åÆ ÇÂé·» å¯º ÔÆ ÃÅð¶ Ã¿ÃÅð çÅ êÃÅðÅ Ô¹¿çÅ ÔË,
Üó· Ú¶åé Ü¿îç¶ å¶ Öåî Ô¹¿ç¶ ÔéÍ êÌîÅåîÅ çÆ êÌÇ´åÆ å¯º Çìé» Õ°Þ éÔÄ, Ã¿ÃÅð çÅ ÃÅðÅ
219
êÃÅðÅ êÌÇ´åÆ çÅ òÖ ò¼Ö êÃÅðÅ ÔÆ ÔËÍ êÌÇ´åÆ å¶ ê¹ðÖ ç¯é¯º ÔÆ ÁéÅçÆ ÔéÍ (×¹ðîÇå êÌÇ´åÆ
ù ÁéÅçÆ î³éä çÆ æ» êÌî¶ôð å¯º Ô¯ÂÆ î³éçÆ ÔËÍ ÁéÅçÆ Õ¶òñ êÌíÈ ååÉ ÔÆ ÔË)
C. ÇÂÃ ñÂÆ À°Ô Û¶åz Ü¯ ÔË Áå¶ ÇÜÔ¯ ÇÜÔÅ ÔË ïæÅ ÇÜ§é» ÇòÕÅð» òÅñÅ ÔË Áå¶
ÇÜÃ ÕÅðé å¯º Ü¯ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË åæÅ À°Ô Öô¶åð× íÆ Ü¯ ÔË Áå¶ ÇÜÃ êÌíÅò òÅñÅ ÔË À°Ô Ãí
Ã¿Ö¶ê ðÈê ÇòÚ îËæ¯º Ã¹äÍ
D. ÇÂÔ ÖÛ¶åð Áå¶ ÖÛ¶åð× çÅ ååÉ ÇðôÆÁ» ç¹ÁÅðÅ ìÔ¹å êÌÕÅð ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË
ÁðæÅå ÃîÞÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Áå¶ éÅéÅ êÌÕÅð ç¶ ò¶ç î³åð» éÅñ ÇòíÅ× êÈðòÕ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ
ÔË åæÅ Á¼ÛÆ êÌÕÅð ÇéôÚ¶ ÕÆå¶ Ô¯Â¶ ï°ÕåÆ ï°Õå ìÌÔî ÃÈåð ç¶ êç¯º ç¹ÁÅðÅ íÆ òËÃ¶ ÔÆ ÇÕÔÅ
Ç×ÁÅ ÔËÍ
Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÃðÆð Áå¶ ÁÅåîÅ çÅ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔË, Ç×ÁÅé
ÇòÇ×ÁÅé êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔË À°Ô íðêÈð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ À°êÇéôç» ÇòÚ À°Ã ù Çòò¶Õ ÇÕÔÅ
Ç×ÁÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ ÁÅåî Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔË ÁÅåîÅ Ü¯ ÁÜð, Áîð, Áàñ ÔË Áå¶
Ã¿ÃÅð Ü¯ ÇÛé í¿×ð ÔË ÇÂé·» çÅ ëðÕ êåÅ ñ×çÅ ÔËÍ ÇÂÔ Ç×ÁÅé ÜÆòé ÇòÚ êÇÔñ» ÔÆ
Û¯àÆ ÁÅïÈ ÇòÚ ÔÆ Ççzó· ÕðÅ ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» Ü¯ ÜÆòé çÅ Áðæ êåÅ ñ× ÜÅÂ¶Í ê¹ðÅä¶
ÃÇîÁ» ÇòÚ Ã¼Ú¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ìÌÔîÚÅðÆ ðÇÔ Õ¶ ÁÅôðî» ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ ê¼ÚÆ ÃÅñ çÆ ÁÅï± åÕ
ìÌÔîÚðÆÁÅ ÇéíÅÀ°ºç¶ ÃéÍ ÃÅð¶ Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ À°Ô ÇÂÕÅ×ð ÇÚå Ô¯ Õ¶ Õðç¶ ÃéÍ À°Ã
Ç×ÁÅé ù ò¼Ö ò¼Ö ôìç» éÅñ Ã¿ì¯èé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË êð À°Ô Ç×ÁÅé ÁÅåî Ç×ÁÅé å¶
Ã¿ÃÅðÕ Ç×ÁÅé ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÁÅåîÅ å¶ ÇçÃçÅ Ã¿ÃÅð çÅ Ç×ÁÅé, ê¹ðÖ å¶ êÌÇ´åÆ,
Û¶åz å¶ Û¶åz×ïÍ ìÌÔî ÃÈåð ÇòÚ Ç×ÁÅé òè¶ð¶ ÇòÃåÅð éÅñ ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ê¹ðÅä¶
ÃÇå ê¹ðÖ» é¶ òÆ ÇÂÔ Ç×ÁÅé ò¼Ö ò¼Ö åðÆÇÕÁ» éÅñ ÇçåÅ ÔËÍ
E. Áå¶ Ô¶ ÁðÜé! À°Ô¯ ÔÆ îËº å¶ð¶ ñÂÆ ÕÇÔ¿çÅ Ô» ÇÕ ê³Ü îÔ»íÈå ÁðæÅå ÁÕÅô,
òÅï±, Á×é, Üñ Áå¶ ÇêÌæòÆ çÅ ÃÈÖôî íÅò ÁÔ¿ÕÅð, ì¹¼è Áå¶ îÈñ êÌÇ´åÆ ÁðæÅå
Çåz×¹äîÂÆ îÅÇÂÁÅ íÆ åæÅ çÃ ÇÂ¿çzÆÁ» ÁðæÅå ÃÌòä, åòÚÅ, é¶åz, ðÃéÅ Áå¶ é¼Õ Â¶ò¿
òÅÕ, Ô¼æ, êËð, À°êÃæ Áå¶ ×¹çÅ, Â¶ò¶º îé Áå¶ ê³Ü ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ Çòô¶ ÁðæÅå ôìç, Ãêðô,
ðÈê, ðÃ, ×¿èÍ
F. åæÅ ÇÂ¼ÛÅ, çÉËô, Ã¹Ö Áå¶ ÃæÈñ ç¶Ô çÅ Çê³â Áå¶ Ú¶åéåÅ Áå¶ ÇØÌå ÇÂÃ êÌÕÅð ÇÂÔ
Öô¶åð ÇòÕÅð» ç¶ ÃÇÔå Ã¿Ö¶ê Ã¶ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ
G. Áå¶ Ô¶ ÁðÜé! ÃÌ¶ôáåÅ ç¶ ÁÇíîÅé çÅ ÁíÅò, ç¿íÅÚðä çÅ ÁíÅò, êÌÅäÆ îÅåð
ù ÇÕÃ¶ êÌÕÅð íÆ éÅ ÃåÅäÅ Áå¶ ÇÖîÅ íÅò åæÅ îé ìÅäÆ çÆ ÃðñåÅ ôðèÅ í×å ÃÇÔå
×¹ðÈ ÕÆ Ã¶òÅ ìÅÔð íÆåð ô¹è Á³åôÕðä ÃÇæðåÅ îé Áå¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ÃÇÔå ÃðÆð çÅ Çé×ÌÇÔÍ
H. åæÅ ÇÂÃ ñ¯Õ Áå¶ êðñ¯Õ ç¶ Ã¿êÈðé í¯×» ÇòÚ ÁÃÕååÅ çÅ ÁíÅò Áå¶ ÁÔ¿ÕÅð
çÅ íÆ ÁíÅò, Â¶ò¿ Üéî, ÇîÌå±, ì¹ãÅêÅ Áå¶ ð¯× ÁÅÇç Ã¶ ç¹Ö ç¯ô» çÅ ìÅð¿ìÅð ÇòÚÅð ÕðéÅÍ
I. åæÅ ê¹åð, ÇÂÃåzÆ, Øð, èé ÁÅÇç ÁÅÃÕå çÅ ÁíÅò Áå¶ îîåÅ çÅ éÅ Ô¯äÅ,
åæÅ ÇêÌÁ-ÁÇêÌÁ çÆ êÌÅêåÆ ÇòÚ ÃçÅ ÔÆ ÇÚ¼å çÅ Ãî ðÇÔäÅ, ÁðæÅå îé ç¶ Áé°Õ±ñ
åæÅ êÌåÆÕ±ñ êÌÅêå Ô¯ä êð ÔðÖ, Ã¯× ÁÅÇç ÇòÕÅð» çÅ éÅ Ô¯äÅÍ
220
A@. Áå¶ î¹Þ êÌî¶ôð î¶º ÃÇæå ðÈê ÇèÁÅé ï¯× ç¶ ç¹ÁÅðÅ ÁÇí ÇòÚÅðäÆ í×å åæÅ
ÇÂÕ»å Áå¶ Ã¹è ç¶ô ÇòÚ ðÇÔä çÅ Ã¹íÅò Áå¶ Çòô¶ Çñêå îé°¼Ö» ç¶ Ãî¹çÅÇÂ êÌ¶î çÅ éÅ
Ô¯äÅÍ
AA. åæÅ ÁÇèÁÅåî Ç×ÁÅé Çéåï ÃÇæå Áå¶ ååÉ Ç×ÁÅé ç¶ ÁêððÈê êÌîÅåîÅ ù
Ãðìåð ç¶ÖäÅ, ÇÂÔ Ãí å» Ç×ÁÅé ÔË Áå¶ Ü¯ ÇÂÃ ç¶ ÇòêðÆå ÔË À°Ô ÁÇ×ÁÅé ÔË ÁËÃÅ
ÇÕÔÅ ÔËÍ
AB. Áå¶ Ô¶ ÁðÜé, Ü¯ ÜÅéä ï¯× ÔË åæÅ ÇÜÃù ÜÅä Õ¶ îé°¼Ö êðîÅé§ç ù êÌÅêå
Ô¹¿çÅ ÔË À°Ã ù Á¼ÛÆ åð·» ÕÔ»×Å À°Ô ÁÅçðÇÔå êðî ìÌÔî ÕæéÆ Ô¯ä å¯º é ÃÇå ÇÕÔÅ
Ü»çÅ ÔË Áå¶ éÅ ÁÃÇå ÔÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ Ç´ôé ÜÆ êÌÇ´åÆ ç¶ ÃÅð¶ íÅ× Ç×äç¶ Ôé, ÇÂÔ îé°¼ÖÆ ÃðÆð ç¶
òÆ íÅ× Ôé å¶ Çòôò ç¶ òÆ íÅ× Ôé - èðåÆ, êÅäÆ, Á¼×, ÔòÅ å¶ ê¹ñÅó ÁÔ¿ÕÅð çÆ
Ô¯ºç, ì¹¼èÆ êÌÇ´åÆ çÅ êÌ×àÅòÅ éÔÄ ÔéÍ Ã¹¿Øä çÆ ôÕåÆ, Ã¹ÁÅç, ç¶ÖäÅ, Ãêðô, Ã¹äéÅ,
îÈ¿Ô, Ô¼æ êËð, ÇÂ¿çzÆ, îñîÈåð ç¶ Á³× îé ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ ê³Ü À°ç¶ô (Ã¹¿ØäÅ, Ã¹ÁÅç, ÁÅÕÅô,
Ãêðô å¶ ÁÅòÅ÷) ÇÂÛÅò», éëðå, Ö¹ôÆ, çðç, ÃÅÇðÁ» çÅ ÇÂÕ ÃîÈ¿Ô Ú¶åéåÅ, êÅñäÔÅð
ÔËÍ ÇÂé·» Ã¼å» ù ÇîñÅ Õ¶ êÌÇ´åÆ ç¶ ÇÂÕ¼åÆ ðÈê ìä Ü»ç¶ Ôé Áå¶ ÇÂÔ ÇÂÕ¼åÆ ðÈê ÇîñÅ Õ¶
ÔÆ êÌï¯× Ö¶åð ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÂÃ ç¶ ÃÅð¶ ÇÔ¼Ã¶ ÔÆ ìçñç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÁÅêÃ ÇòÚ Çîñç¶ ðÇÔ¿ç¶
Ôé å¶ ò¼Ö ò¼Ö ðÈê ìçñç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ìçñ Õ¶ ò¼Ö ò¼Ö ðÈê èÅðé Õðç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé
ÇÂÔ À°Ô ÇÔ¼Ã¶ Ôé ÇÜé·» éÅñ Çòôò çÆ ðÚéÅ Ô¹¿çÆ ÔËÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ Ç×ÁÅé ù Áé°íò ÇòÚ ÇñÁÅÀ°äÅ ç¼ÇÃÁÅ ÔËÍ ÇÕÃ¶ çÆ ÚÆ÷ ù
ì¹èÆ ç¶ ê¼èð å¶ ÜÅä ñËäÅ Ç×ÁÅé éÔÄ ÔËÍ ÇÂÔ ÁÃÄ Ãí ÜÅäç¶ Ô» ÇÕ ÕÆ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË ÕÆ éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ êð ÃÅù Ç×ÁÅé ù ïæÅðæ ÇòÚ ìçñäÅ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÅÍ ÃÅù
Ãí ù Õ°Þ îÈñ å¼å êåÅ Ôé ÇÕò¶º ðÇÔäÅ ÔË, êð ÁÃÄ À°é·» ù ÁÇíÁÅÃ ÇòÚ, Áé°íò
ÇòÚ éÔÄ ÇñÁÅ ÃÕç¶Í ÇÂé·» å¼å» ù Áé°íòÆ ðÈê ÇòÚ ÜÅéäÅ ìóÅ ÔÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ ìÚêé
ÇòÚ Ôð åð·» çÆ ÇÃÇÖÁÅ ÇçåÆ Ü»çÆ ÔË ÕÆ Ú¿×Å ÔË, ÕÆ Ã¯ÔäÅ ÔË, ÃÔÅùíÈåÆ ÕÆ ÔË, Ã¹Ú¼ÜåÅ
ÕÆ ÔËÍ êð ÇÂÔ éÔÄ ç¼ÇÃÁÅ Ü»çÅ ÇÕ ÇÂé·» ù Áé°íò ÇòÚ ÇÕò¶º ÇñÁÅÇÂÁÅ ÜÅò¶Í ÃÇå ç¶
ìÅð¶ ÜÅéäÅ Ã½ÖÅ ÔË, ÃÇå éÅñ ÜÆòé ÜÆÀ°äÅ Á½ÖÅ ÔËÍ ÇÂé·» ê³Ü» ôñ¯Õ» ÇòÚ À°Ô ×¹ä
ç¼Ã¶ ×Â¶ Ôé ÇÜÔó¶ åðåÆì éÅñ ï¯×Æ ç¶ ðÅÔ ÇòÕÇÃå ÕÆå¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ
ÁÔ¿ÕÅð, îÅä å¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÇòÚÅð ÇÜÔó¶ çÈÃÇðÁ» ù ç¹Ö ç¶ä òÅñ¶ Ô¯ä ÇÂÔ ÁÇ×ÁÅé
çÆ ÇéôÅéÆ ÔËÍ çÇÂÁÅòÅé Ô¯ä, Õ¯îñ Ô¯ä, Ç´êÅ¬, Ô¯ä, ÇêÁÅð òÅñ¶ Ô¯ä, ÇÖîÅ ÕðéÅ,
Ãêôà Ô¯äÅ, ò¼ÇâÁ» çÆ ç¶Ö íÅñ ÕðéÅ, ÁÇèÁÅêÕ» çÆ Ã¶òÅ ÕðéÆ ÁÇèÁÅåîÕ îÅð×
ÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñäÅ ÇÂÔ ÃÅð¶ ×¹ä Ç×ÁÅéòÅé ç¶ ÔéÍ Ü¶ ÇÂÔ ×¹ä éÅ Ô¯ä, îé°¼Ö
ÁÇ×ÁÅéÆ ÔÆ ðÇÔ Ü»çÅ ÔËÍ ÃÅð¶ ×¹ä å¶ ì¹ÇðÁÅÂÆÁ» ù Ú¿×Æ åð·» ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË,
×¹ä» ù Á³çð òÃÅÀ°ä çÅ ïåé ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°Ã ñÂÆ êÈðÆ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ ñ×ÅÀ°äÆ
ÚÅÔÆçÆ ÔË, êÈðÆ åé ç¶ÔÆ éÅñ ïåé ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂé·» ×¹ä» çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÂÔ ×¹ä À°Ã çÆ Ú¶åéåÅ
ç¶ ÇòÃåÅð ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ä×¶ å¶ À°Ô Ú¶åéåÅ çÆ â±¿ØÅÂÆ å¶ À°ÚÅÂÆ ù êÕó ÃÕ¶×ÅÍ ÇÂÃ
çÆ ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ À°Ô ÁÅåî îÅð× å¶ ìÔ¹å Ú¿×Æ åð·» Úñ ÃÕ¶×ÅÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º Ü¶ Õ¯ÂÆ
221
ÇêÁÅð Õðé çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË À°Ã ù ÁÇÔ¿ÃÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË
íÅò ÇÕÃ¶ ù Õ¯ÂÆ é°ÕÃÅé éÔÄ êÔ¹¿ÚÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ, ÇÕÃ¶ ù ç¹Ö éÔÄ êÔ¹¿ÚÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅÍ
Ü¶ ÁÜ¶ òÆ À°Ô Ã¿ÃÅðÕ í¯×» ç¶ ÇêÛ¶ ç½ó ÇðÔÅ ÔË, î¯Ô ÇòÚ ×ÌÇÃÁÅ ÇêÁÅ ÔË å» À°Ô ÁÜ¶
ÁÇ×ÁÅé ç¶ Ôé·¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ ÔËÍ ÇÂÔ ÁÅåî îÅð× éÔÄ ÔËÍ ÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñä ñÂÆ Ãí
å¯º êÇÔñ» îé°¼Ö ÁÅêäÆÁ» ÕîÆÁ» ñÂÆ ÜÅä±¿ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, çÈÃðÅ À°Ô ë¶ð À°é·» å¯º Û°àÕÅðÅ
êÅÀ°ä çÅ ïåé ÕðçÅ ÔË, åÆÃðÆ æ» å¶ À°Ô ÁÇÔ¿ÃÅ òð×¶ Ô¯ð ×¹ä êËçÅ Õðé çÆ Õ¯Çôô
ÕðçÅ ÔË ÁÇÔ¿ÃÅ ÇêÁÅð çÅ ÔÆ êÌ×àÅòÅ ÔËÍ Ú½æ¶ æ» å¶ îé°¼Ö À°Ô ÃÅð¶ Õðî Õðé å¯º àñçÅ
ÔË ÇÜÔó¶ À°Ã ç¶ ÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñä ÇòÚ ìÅèÕ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÇÜÔó¶ Á³çð çÆ ÁÅåîÅ å¶ êÈðé ÇòôòÅô ðÖç¶ Ôé å¶ Á³åð ÁÅåîÅ ù ÇêÁÅð Õðç¶
Ôé å¶ À°Ã ù êÌîÅåîÅ çÅ ðÈê ÜÅäç¶ Ôé À°Ô ÁÅêä¶ ÃÅæÆ éÅñ î¯Ô éÔÄ ðÖç¶, ì¼ÇÚÁ» å¶
Øð éÅñ Õ¯ÂÆ î¯Ô éÔÄ ðÖç¶Í Üç¯º ÃÇæðåÅ êÌÅêå Ô¯ Ü»çÆ ÔË, îé çÅ ÇàÕÅÁ êÌÅêå Ô¯
Ü»çÅ ÔË, ÃîåÅ ÁÅ Ü»çÆ ÔË, ìÅÔð ç¶ ÃÅð¶ ì¿èé» éÅñ î¯Ô Öåî Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ ÁÅêä¶
Á³çð éÅñ î¯Ô êË Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ ÁÅê ù òÖðÅ Õð ñËºçÅ ÔË, ÇÂÕ¼ñÅ
Õð ñËºçÅ ÔË å¶ ÁÅêäÆ ÃÅðÆ ôÕåÆ ÃÅèéÅ ÇòÚ ñ×Å Çç¿çÅ ÔËÍ À°Ã ù ÇÂÔ ÔÆ áÆÕ ñ×çÅ
ÔË ÇÕ À°Ô íÜé ÇÃîðé ÇòÚ ðÔ¶ Ü» ë¶ð ÃÅèÈÁ» çÆ Ã¿×å ÇòÚ ðÔ¶ êð ÇÜÔó¶ ÇÂÃ¶ Ã¿ÃÅð
ÇòÚ ÇòÚðç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, îé ÇÂÛÅò» éÅñ íÇðÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶ Á³åð ÞÅåÆ éÔÄ
îÅðç¶ À°Ô ÁÇ×ÁÅé ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ã¿å» îÔÅåîÅ çÅ ÇòÔÅð ç¶Ö Õ¶ å¶ ÁÇ×ÁÅé çÅ
ÇòÔÅð ç¶Ö Õ¶, ìóÆ Û¶åÆ ÔÆ ÃîÞ ÁÅ Ü»çÆ ÔË ÇÕ ç¯é¯º ðÃå¶ ÇÕ¿é¶ ÇòêðÆå ÔéÍ ÇÂÕ ð½ôéÆ
çÅ îÅð× ÔË çÈÃðÅ Ôé·¶ð¶ çÅ îÅð× ÔË, ÇÂÕ Ç×ÁÅé çÅ îÅð× ÔË çÈÃðÅ ÁÇ×ÁÅé çÅÍ îé°¼Ö
ç¶ ÇòÔÅð ç¶ Õ°Þ ×¹ä» å¯º êåÅ ñ×çÅ ÔË ÇÕ À°Ô Ç×ÁÅéÆ ÔË Ü» éÔÄÍ À°Ã ç¶ ÚÜ ÁÅÚÅð
ù ç¶Ö Õ¶, À°Ô ÇÕò¶º ×¼ñìÅå ÕðçÅ ÔË, ÕÆ Ã¯ÚçÅ ÔË, ÇÕò¶º Õðî ÕðçÅ ÔË, ÃÅù ìóÆ Û¶åÆ
ÔÆ êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔË, Õ½ä Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× å¶ ÔËÍ ÇçÁÅñåÅ, îÅë ÕðéÅ, î¯Ô å¯º ðÇÔå
Ô¯äÅ, ÁÅêä¶ å¶ ÕÅìÈ ð¼ÖäÅ ÇÂÔ Ç×ÁÅé òÅñ¶ ç¶ ×¹ä ÔéÍ çÈÃð¶ êÅÃ¶ Ô¿ÕÅð, îÅä, éëðå,
ÔÀ°îË, î¯Ô í¯×» çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÇÂÔ ÁÇ×ÁÅé çÆÁ» ÇéôÅéÆÁ» ÔéÍ
AC. êÌ¿å± À°Ô Ãí êÅÇÃúº Ô¼æ-êËð òÅñÅ Áå¶ Ãí êÅÇÃúº é¶åz, ÇÃð Áå¶ î¹Ö òÅñÅ
åæÅ Ãí êÅÇÃúº Ãð¯å òÅñÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ãí ù ÇòÁÅêå ÕðÕ¶ ÃÇæð ÔËÍ
AD. Áå¶ Ã¿êÈðé ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ ÇòÇôÁ» ù ÜÅéä òÅñÅ ÔË êÌ¿å± òÅÃåò ÇòÚ Ãí ÇÂ¿çzÆÁ»
å¯º ðÇÔå ÔË åæÅ ÁÅÃÕÇå ðÇÔå ÔË Áå¶ ×¹ä» å¯º ÁåÆå Ô¹¿çÅ íÆ ÁêéÆ ï¯× îÅÇÂÁÅ éÅñ
Ãí ù èÅðé Ö¯ôä Õðé òÅñÅ Áå¶ ×¹ä» ù í¯×ä¶ òÅñÅ ÔËÍ
AE. åæÅ À°Ô êÌîÅåîÅ Úð ÁÚð Ãí íÈå» ç¶ ìÅÔð íÆåð êðÆêÈðé ÔË Áå¶ Úð ÁÚð
ðÈê íÆ úÔ¯ ÔÆ ÔË Áå¶ À°Ô ÃÈÖôî Ô¯ä ÕðÕ¶ ÜÅéä ÇòÚ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÅ, ÁåÆ é¶ó¶ Áå¶ çÈð úÔ¯
ÔÆ ÃÇæå ÔËÍ
AF. À°Ô Ãí ÜÆò» ÇòÚ ò¼Ö ò¼Ö òÇàÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ éÅ Ô¯ Õ¶ òÆ òÇàÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË
ÃÇæå ÔË, ÃÅð¶ ÜÆò» çÅ êÅñÕ ÔË, ñËÁ Õðé òÅñÅ ÔË Áå¶ Ãí çÅ ÕðåÅ ÔËÍ
À°êÇéôç» ÇòÚ ÇÂÕ ÁðçÅÃ ÔË, ÒÒÔ¶ êÌíÈ! îËù ÁÃÇå å¯º ÃÇå òñ ñË ÜÅ, Ôé·¶ð¶ å¯º
ÚÅéä ÇòÚ ñË ÜÅ, éÅôòÅé å¯º ÁÇòéÅôÆ ìäÅ ç¶Í Üç¯º å¯º îé°¼Ö Ô¯ºç ÇòÚ ÁÅÇÂÁÅ ÔË À°Ô
ÁÇòéÅôÆ Ô¯ä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ ÔË å¶ ÃÇæð Ô¯ä çÆ å¶ ÚÅéä ìäé çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ ÔËÍ îé°¼Ö
222
ÁÇòéÅô Ô¯ä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ ÔË êð ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Õ°Þ òÆ ÁÇòéÅôÆ éÔÄ
ÔËÍ Á³åð çÆ Ö¯Ü çÅ ÇÂÔ éåÆÜÅ Õ¶òñ Á³åð ÁÅåîÅ ÔÆ Áîð ÔË À°Ã ù êÌÅêå Õðé éÅñ
êÇÔñ» îé°¼Ö ù â±¿ØÆ åð·» éÅñ Á³çð ÜÅäÅ êËºçÅ ÔË, ÃÇå îé°¼Ö çÆÁ» Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» å¶
îé å¯º êð·¶ çÆ ×¼ñ ÔËÍ ÃÅù ÃÇå ù ñ¼íä ñÂÆ ìÅÔð ÁËèð úèð ç¶Ö Õ¶ Ãî» ì¶Áðæ éÔÄ
×òÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ, ÃÇå å» ÃÅâ¶ ÃðÆð ç¶ Á³çð ÔÆ ÔËÍ À°Ô ÇÜÔóÅ ÁÇòéÅôÆ ÔË, ÁÜð ÔË,
Áîð ÔË, ÁÅÇç Á³å å¯º ìÅÔð ÔË, î¯Ô å¯º ðÇÔå ÔË, ÁÇå ÚîÕçÅð ÔË, ôÅéçÅð ÔË, Ãðì
ÇòÁÅêÕ ÔË Á¿çð ìÅÔð À°Ô ÔÆ ÇòÚð ÇðÔÅ ÔË, éÅñ ðÇÔ¿çÅ ÔË êð ìÔ¹å çÈð ÔË, Õ¶òñ ÇÂÕ
ÔË êð ìÔ¹ðÈêÆ ÇçÃçÅ ÔË, Õ¶òñ å¶ Õ¶òñ À°Ô ÔÆ ÜÅéä ï¯× ÔË À°Ô ÔÆ êÈðé À°ÚÅ Ãðì
ÇòÁÅêÕ, Ôð ÇÂÕ ç¶ Á¿çð ÇéòÅÃ ðÖçÅ ÔËÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù À°Ã ÇÂÕ çÆ êÌÅêåÆ ç¶ Ç×ÁÅé çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, éÅô å¯º
ÁÇòéÅô çÅ, ÁÅÇç å¯º Á³å çÅ, ÁÇíÁÅÃ ÔÆ Õ¶òñ îÅåð ÇÂÕ åðÆÕÅ ÔËÍ Á³åð ç¶ îÅð× å¶ Ú¼ñä
ñÂÆ Ãí å¯º êÇÔñ» ÜÇ×ÁÅÃÈ ù î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯äÅ êËºçÅ ÔË, îé ù ÇÂÕÅ×ð ð¼ÖäÅ êËºçÅ ÔË, Ã¿å¯Ö
ÇòÚ ðÇÔäÅ êËºçÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» éÅñ Á³åð çÅ Ãëð ÁÅåîÅ åÕ êÔ¹¿ÚÅ Çç¿çÅ ÔËÍ
AG. À°Ô Ãí Ü¯åÆÁ» çÆ Ü¯Çå ÔË, îÅÇÂÁÅ å¯º ÁåÆ êð·¶ Ç×ÁÅé ðÈê ÔË ÜÅéä ï¯×
ÔËÍ ååÉ Ç×ÁÅé å¯º êÌÅêå Ô¯ä òÅñÅ Áå¶ Ãí ç¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ ÃÇæð ÔËÍ
AH. ÇÂÃ åð·» Û¶åz, Ç×ÁÅé Áå¶ ×¶ï ù Ã¿Ö¶ê éÅñ ÇÕÔÅ ÔË ÇÂÃù ÜÅä Õ¶ î¶ðÅ
í×å î¶ð¶ íÅò ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
AI. Ô¶ ÁðÜé, êÌÇ´åÆ ÁðæÅå Çåz×¹äÆ îÅÇÂÁÅ Áå¶ ÜÆò ÁÅåîÅ ÁðæÅå Öåð×ï
ÇÂé·» ç¯Ô» ù ÔÆ ÁéÅçÆ ÜÅä Áå¶ ðÅ× çÉËô ÁÅÇç ÇòÕÅð» ù, åæÅ Çåz×¹äÅåîÕ Ã¿êÈðé
êçÅðæ» ù íÆ êÌÇ´åÆ å¯º À°åê³é Ô¯Â¶ ÜÅäÍ
B@. ÕÅðÜ Áå¶ ÕÅðä ç¶ êËçÅ Õðé òÅñÆ Ô¯ä ÕðÕ¶ êÌÅÇ´åÆ ÕÔÆ Ü»çÆ ÔË, ÜÆò
ÁÅåîÅ Ã¹Ö ç¹Ö ç¶ í¯×ä çÅ ÕÅðä ÔËÍ
Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ù îÅÇÂÁÅ å¶ ÃÇå çÅ êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔË Û¶åz å¶ À°Ã ÇÂÕ ÃÈÞòÅé
çÅ êåÅ ñ× Ü»çÅ ÔË ÜÇ×ÁÅÃÈ ÃÇå ù êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔË, ÁÅåîÅ å¶ ÁÅêä¶ ÃðÆð ç¯é¯º
ë¶ð ìÔ¹å ç¶ð éÔÄ ðÇÔ¿ç¶ ÇÂÃ å¯º ÇÂÔ íÅò éÔÄ ÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ ÃðÆð ù éÅ ÜÅä¶ Ü»
ÇÂÃ çÆ êðòÅÔ éÅ Õð¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ÃðÆð ÕÅðä ÔË, Û¶åð ÔË ÇÂÃ ç¶ ðÅÔÄ ÔÆ ÇÃðÜéÅ, ÕñÅ å¶
ÇòÇ×ÁÅé êÌ×àç¶ Ôé ÇÂÃ ñÂÆ ÃðÆð ù ÃîÞäÅ ÃÉÅÃ» ù ÃîÞäÅ, Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÃîÞäÅ
å¶ îé ù ÃîÞäÅ ìóÅ Áò¼ôÕ ÔË å¶ ÁËéÅ ÔÆ Áò¼ôÕ ÔË ÁÅåîÅ ù ÜÅéäÅÍ
ï¯×Æ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ÁÅêä¶ ÃðÆð ù áÆÕ ð¼Ö¶ å» Ü¯ À°Ô ÜÆòé çÅ À°ç¶ô (Goal)
êÌÅêå Õð ÃÕ¶Í Ç×ÁÅé å¶ êÌ×àÅò¶, Û¶åð ù Ú¿×Æ åð·» ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÃðÆð ÇÂÕ
ÃÅèé ÔËÍ ÇÜÃ ðÅÔÄ ÃÅðÆ êÌÅêåÆ ÕðéÆ ÔË êð Ü¶ ÇÂÃ çÆ ç¶Ö íÅñ éÅ ÕÆåÆ ÜÅò¶ ÇÂÔ
ÃðÆð ìÅèÅ ìä Ü»çÅ ÔËÍ ÁÅåîÅ ù ÇêÁÅð Õðé å¯º ÇÂÔ íÅò éÔÄ ÃðÆð ù ÇìñÕ°ñ ç¶ÇÖÁÅ
ÔÆ éÅ ÜÅò¶ À°Ã çÆ êÌòÅÔ ÔÆ éÅ ÕÆåÆ ÜÅò¶Í ×¹ðÈç¶ò ÕÇÔ¿ç¶ Ãé ÁÅåîÅ ù ÇêÁÅð Õð¯ êð
ÇÂÃ å¯º ÇÂÔ íÅò éÔÄ ÇÕ ÃðÆð éÅñ éëðå Õð¯Í Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ Á³åð î¹ÖÆ Ô¯ Õ¶ â±¿ØÅÂÆ
ÇòÚ Ü»çÅ ÔË À°Ã ò¶ñ¶ ìÔ¹å òÅðÆ ÃðÆð çÆ êðòÅÔ éÔÄ ÕðçÅ êð À°Ã ù ÇÂÔ éÔÄ í¹¼ñäÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ Çéð¯ñ ÃðÆð ÇÂÕ Á¼ÛÅ ï¿åð ÔË, ÁÅåîÕ êÌÅêåÆ çÅ ï¿åð ÔË, ÇìîÅð ÃðÆð
223
Ôð Ãî¶º ÜÇ×ÁÅÃÈ çÅ ÇèÁÅé î³×çÅ ÔË å¶ À°Ã çÆ ÃÅèéÅ ÇòÚ ìÅèÕ ìäçÅ ÔËÍ Çéð¯ñ å¶
Ãò¼Ãæ ÃðÆð, Çéð¯ñ å¶ Ãò¼Ãæ îé ÃÅèÕ ç¶ Ü¿åð ÔéÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù ïÅç ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ê¹ðô å¶ êÌÇÕÌåÆ êÌîÅåîÅ å¶ À°Ã çÆÁ»
ôÕåÆÁ» çÅ êÌ×àÅòÅ ìÔ¹å ê¹ðÅåé Ôé ÇÂé·» çÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÇç éÔÄÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù êÌÇ´åÆ çÆÁ»
ìçñçÆÁ» ÇÕÃî» ÜÅä ñËäÆÁ» ÚÅÔÆçÆÁ» Ôé ÇÂé·» ç¶ ÕÅðä å¶ êÌíÅò òÆ êÌÇ´åÆ ÇòÚ
ÔÆ Ôé ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔËÍ Üç¯º îé°¼Ö í¯×» çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ ÔË å¶ À°Ã ù ç¹Ö òÆ
ç¶Öä¶ êËºç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÕ Ô¯ò¶×Å å» çÈÃðÅ ÁÅò¼ôÕ ÔËÍ ÇÂÔ çò¿ç ÇÂÔ ÇòêðÆå çÅ ÕÅðä
ÇÂÕ ÔÆ ÔË Ü¯ Ã¹Ö çÅ ÕÅðä ÔË À°Ô ÔÆ ç¹Ö çÅ ÕÅðä ÔËÍ
BA. ê¹ðô, êÌÇÕzåÆ ÇòÚ ÃÇæå Ô¯ÇÂÁÅ êÌÇ´åÆ ÇòÚ¯º êËçÅ Ô¯Â¶ ×¹ä» ù í¯×çÅ ÔË, ×¹ä»
éÅñ ÇÂÃ çÅ Ãì¿è Ô¯ä ÕðÕ¶ ÔÆ ÇÂÔ Ú¿×Æ î³çÆ ÜÈéÆÁ» ÇòÚ Üéî ñËºçÅ ÔËÍ
BB. ÇÂÃ ç¶Ô Á³çð ÇÂÔ ê¹ðô À°êÇéôç» (Ãí Õ°Þ ç¶ä òÅñÅ) Áé°î³åÅ (ÃñÅÔ ç¶ä òÅñÅ)
íðåÅ (èÅðé Õðé òÅñÅ) í¯×åÅ (í¯×ä òÅñÅ) Ãí çÅ ÂÆôòð Áå¶ êÌîÅåîÅ, êÌîÅåîÅ êðî
ê¹ðô ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
ÇÂé·» ç¯ ôñ¯Õ» ÇòÚ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Õ¶òñ ÇÂÕ ç¶Öä òÅñÅ ÔÆ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇìñÕ°ñ
À°Ã åð·» ÔÆ ÇÜò¶º ÇÕ ÁÅåîÅ ç¶ÖçÆ ÔË Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÃÅèéÅ ÕðçÅ ÔË å¶ Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ»
ù Ãî¶à ñËºçÅ ÔË ÇÂÃ Ã¿ÃÅð å¯º êð·¶ Ôà Ü»çÅ ÔË ë¶ð À°Ã çÅ îé ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ òñ ÇÖÇÚÁÅ
éÔÄ Ü»çÅ, éÅ ÔÆ À°Ã çÅ îé Áô»å Ô¹¿çÅ ÔË, éÅ ÔÆ À°Ã çÆÁ» Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» êð¶ôÅé
ÕðçÆÁ» Ôé, ÇÂÕ ×¼ñ À°ç¯º çÆ Ô¹¿çÆ ÔË À°Ô ÔË ÇÕ À°Ã ù ÁÅêä¶ ÁÚ¶å îé éÅñ ñóÅÂÆ
ñóéÆ êËºçÆ ÔË, À°æ¯º ÁÅ ðÔ¶ ÇòÚÅð» éÅñ ÜÈÞäÅ êËºçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÚ¶å îé ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼â¶
ìÕÃ¶ çÆ åð·» ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ê¹ðÅäÆÁ» ïÅç», Ã¿ÃÕÅð, Ãí Ú¿×¶ î³ç¶ ÇòÚÅð ÇêÛñ¶ Üéî» ç¶
íð¶ êÂ¶ ÔéÍ Üç¯º ÃÅèéÅ ÇòÚ ìËÇáÁ» ÇÂÔ ÃÅð¶ ÇòÚÅð Á¼×¶ ÁÅ Õ¶ Öó·¶ Ô¯ ÜÅä å» À°é·»
éÅñ ÇÕò¶º î¹ÕÅìñÅ ÕÆåÅ ÜÅò¶? Ü¶ å» ÃÅèÕ À°é·» ù ç¶ÖçÅ ÔË Ü¯ òÆ ÇéôÅé ÇòÚÅð, í¹ñ¶Ö¶
Ã¹êé¶ Ü¯ òÆ ÃÅî·ä¶ ÁÅò¶ À°Ã ù Õ¶òñ ç¶Ö¶ ÔÆ À°Ã ÇòÚ ÇÔ¼ÃÅ éÅ ñò¶, Õ¶òñ ç¶Ö¶ ÔÆÍ Ü¶
ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÃ ÁòÃæÅ å¶ éÔÄ êÔ¹¿ÚçÅ, À°Ô ÃÅèéÅ éÔÄ Õð ÃÕçÅ À°Ã çÆ ÃÅèéÅ ÁèÈðÆ
ÔËÍ ÇÜÔóÅ îé ÇòÚ òÃçÅ ÔË, À°Ô ÔÆ ÃðÆð ÇòÚ òÃçÅ ÔË, ÃðÆð ÇòÚ òÃä òÅñÅ êÌîÅåîÅ
ÔË À°Ô ÔÆ ìÌÇÔî³â çÅ Ã¿ÚÅñÕ ÔË ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ÇÜò¶º ÇÕ ÇÂÕ Ü×·Å å¶ ÇêÁÅñÅ ÇêÁÅ
ÔË, ÇêÁÅñÅ Õîð¶ ÇòÚ ÔË ÕîðÅ Øð ÇòÚ ÔË, Øð ìÌÇÔî³â çÅ ÔÆ ÇÔ¼ÃÅ ÔË ÇìñÕ°ñ ÇÂÃ åð·»
ÔÆ êÌîÅåîÅ êðÆêÈðé ÔËÍ
Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÔ Ú¿×Æ åð·» ÜÅä ñËºçÅ ÔË ÇÕ Á³çð òÃä òÅñÆ ÁÅåîÅ ÔÆ êÌîÅåîÅ
ÔË À°Ã çÅ ÇéòÅÃ ÔÆ ÃðÆð ÇòÚ ÔË À°Ô ÔÆ ìÅÔð Ã¿ÃÅð çÆ îÅÇÂÁÅ ìä Õ¶ ÇòÚð ÇðÔÅ ÔË
À°Ô ÔÆ ÇÂÔ ÚñÅÂ¶îÅé Ã¿ÃÅð ÔË ë¶ð ÜÇ×ÁÅÃÈ Ü¯ òÆ Õðî ÕðçÅ ÔË À°Ô À°Ã çÅ êÅåð éÔÄ
ìäçÅ, Ã¹å¿åð Ô¯ Õ¶ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅåîÅ ù ÜÅäçÅ ÔË, À°Ã ç¶ êÌ×àÅò¶ ù
ÜÅäçÅ ÔË, À°Ã ç¶ ×¹ä» ù ÜÅäçÅ ÔË ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ÜÅä Õ¶ À°Ô ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË
À°Ô Ú½ðÅÃÆ ç¶ ×¶ó ÇòÚ¯º ÇéÕñ Ü»çÅ ÔËÍ
BC. ÇÂÃ åð·» ÇÜÃ ù ê¹ðô êÌÇ´åÆ Áå¶ ×¹ä» çÅ Ç×ÁÅé Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ À°Ô ÃçÅ ÔÆ
Ôð ×¼ñ ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË Ô¯ÇÂÁÅ òÆ Üéî éÔÄ ñËºçÅÍ
224
BD. Õ¯ÂÆ ÇèÁÅé ñ×Å Õ¶, Õ¯ÂÆ Ã»Ö ï¯× ÕðÕ¶, Õ¯ÂÆ Õðî ï¯× ÕðÕ¶ êÌîÅåîÅ ù
ÁÅåîÅ ÇòÚ ç¶Öç¶ ÔéÍ
BE. êð ÕÂÆ å» ÇÂÃ åð·» éÅ ÜÅäç¶ Ô¯Â¶ íÆ çÈÃð¶ å¯º Ã¹ä Õ¶ À°êÅÃéÅ Õðç¶ Ôé
Áå¶ ôðèÅ éÅñ À°êç¶ô Ã¹ä Õ¶ ÇîÌåÃÅ×ð ÇòÚ¯º åð Ü»ç¶ ÔéÍ
Ç´ôé ÜÆ ÚÅð ò¼Ö ò¼Ö îÅð×» ÇòÚ Çí¿éåÅ çÃç¶ Ôé å¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ
ÇÕÃ¶ òÆ îÅð× å¶ Ú¼ñ Õ¶ êÌÅêå ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇÂÕ îÅð× å¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ, ï¯× ÃÅèéÅ
ÕðçÅ ÔËÍ ÃîÅèÆ ñ×ÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÂÃ îÅð× å¶ Ã¿êÈðé ÁÅê¶ å¯º ÃÈÖî ÁÅê¶ åÕ ÃÅðÅ ðÃåÅ
Ü¹×åÆ éÅñ êÀ°óÆ çð êÀ°óÆ ðÅÜ ï¯× Ü» ÇèÁÅé ï¯× ðÅÔÄ êÈðÅ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ
ï¯×Æ Áôà»× ï¯× çÅ ÁÇíÁÅÃ Õðç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÇÕ ï¯× ç¶ Á¼á Ãå¿í î³é¶ Ü»ç¶ Ôé -
ïî, Çéïî, ÁÅÃé, êÌÅäïÅî, êÌÇåÔÅð, èÅðéÅ, ÇèÁÅé å¶ ÃîÅèÆÍ ïî ç¶ ê³Ü ÁÇíÁÅÃ Ôé
ÇÜÃ éÅñ ÁÅêÅ êÇò¼åð ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, ÖÅÃ åð·» éÅñ ìËÇáÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ êÌÅäÅïÅî éÅñ
ÃÉÅÃ» ù ÕÅìÈ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, ë¶ëÇóÁ» ù Çéïîì¼è ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË ÇÂÃ åð·» òÆ ÁÅà ë¯ðÃ
ù íÅò ôÕåÆ ù ÕÅìÈ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» éÅñ Õðî, ÃðÆð ç¶ À°áä ìËáä ç¶ ã¿×
å¶ ÃÉÅÃ» å¶ ÕÅìÈ êÅ Õ¶ ÇèÁÅé ÇòÚ ìËáä çÆ ÇåÁÅðÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÂÃ ×¼ñ çÅ ÇèÁÅé
ð¼ÇÖÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ Õ¯ÂÆ ÇèÁÅé îé ù Áô»å éÅ Õð¶, ÃðÆð ì¶ÁðÅî éÅ Ô¯ò¶, ÃÉÅÃ» çÆ
×åÆ áÆÕ Ô¯ò¶Í ÇÂÃ å¯º ìÅÁç ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêäÆÁ» Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» ù ÕÅìÈ ÕðéÅ ÇÃÖçÅ
ÔË (êÌÇåÔÅð) å¶ ë¶ð ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ñ×ÅåÅð ÇÂÕ ÇÚå Ô¯ Õ¶ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ ÇÂÕ¯ êÅÃ¶
ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä éÅñ ÇèÁÅé ñ× Ü»çÅ ÔË (ÇèÁÅé) ç¶ð åÕ ÃÇæð ìËá Õ¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ä
éÅñ ÃîÅèÆ ñ× Ü»çÆ ÔËÍ
çÈÃð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ç×ÁÅé îÅð× å¶ Úñç¶ Ôé, À°Ô ×Ì¿æ» ù êó·ç¶ å¶ ÇòÚÅðç¶ Ôé À°é·»
å¶ Ö¯Ü Õðç¶ Ôé, À°êÇéôç» çÅ ÁÇèÁËé Õðç¶ Ôé, ìÌÔî ÃÈåð çÅ, í×òå ×ÆåÅ Ãí ù
Ú¿×Æ åð·» ÜÅéä çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ Ôé Üç¯º À°é·» çÅ ÇÃîðé Çéð¯ñ åðÕ å¶ ê¼ÕÅ Ô¯ Ü»çÅ
ÔË, ì¹¼èÆ Çòò¶Õ ìä Ü»çÆ ÔË, À°Ô ÁÅê¶ å¶ Çéð¯ñ ÁÅåîÅ ÇòÚ í¶ç ç¶Ö ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÔÆ
Ç×ÁÅé çÅ îÅð× ÔË ÇÜÃ å¶ ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ çÆ êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ
ÇÂÕ Ô¯ð ÜÇ×ÁÅÃÈ Ôé ÇÜÔó¶ ÁÇèÁÅåîÕ À°ÚÅÂÆÁ» å¶ Õðî ÕðÕ¶ êÔ¹¿Úç¶ Ôé å¶
À°é·» Õðî» ù êÌíÈ ù ÔÆ Áðêä Õðç¶ Ôé À°Ô êÌÇ´åÆ å¶ Çå¿é ×¹ä Ãå¯ ×¹ä, ðÜ¯ ×¹ä
Áå¶ åî¯ ×¹ä» ù Ú¿×Æ åð·» ÃîÞç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÃÅð¶ Õðî ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ Õðç¶ Ôé å¶ Ú¶åéåÅ
ç¶ ÇÃÖð å¶ êÔ¹¿Úç¶ ÔéÍ Ú½æ¶ êÌÕÅð ç¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ Ç×ÁÅéÆ éÔÄ Ôé, À°Ô ×¹ðÈÁ»
çÆ Ã¶òÅ îÔÅåîÅ çÆ ÇÃÇÖÁÅ å¶ ÔÆ Çéðíð Ôé å¶ îÔÅåîÅ ç¶ ç¼Ã¶ îÅð× å¶ åé ç¶ÔÆ éÅñ
Úñç¶ Ôé, êÈðÆ ôðèÅ ðÖç¶ ÔéÍ À°é·» çÅ îÅð× íð¯Ã¶ å¶ ôðèÅ çÅ îÅð× ÔË å¶ À°é·» çÅ
íð¯ÃÅ ÔÆ À°é·» ù Ã¿ÃÅð ðÈêÆ íòÜñ å¯º êÅð Õ¼ã ñËºçÅ ÔËÍ Çéðîñ ÇÔðçÅ, Ççzó· ÇéôÚÅ,
À°Ô Ã¿ÃÅð ÃÅ×ð êÅð Õð ñËºç¶ ÔéÍ Áé¶Õ» îÅð× Ôé ÇÜé·» å¶ ôðèÅ¬ Úñç¶ Ôé å¶ ÁÅåîÕ
Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðç¶ Ôé ÇÜÔó¶¶ òÆ Ã¼Ú¶ îé éÅñ ïåé Õðç¶ Ôé À°Ô êÌÅêå Õð ñËºç¶ ÔéÍ
BF. Ô¶ íðåðôí! ÇÂÔ Ü¯ Õ°Þ òÆ ÃæÅòð Ü¿×î òÃå± êËçÅ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÂÔ Ãí Û¶åz å¶
Û¶åÌ×ï (ê¹ðô å¶ êÌÇ´åÆ) ç¶ Ã¿Ü¯× éÅñ ÔÆ êËçÅ Ô¹¿çÆ ÔËÍ
BG. Ãí ÜÆò» ÇòÚ êÌî¶ôð ÇÂÕ ÃÅð òðåîÅé ÔË Áå¶ ÇòéÅôÆ ÇòÚ ÁÇìéÅôÆ ÃÇæå
ÔË, Ü¯ À°Ã ù ÇÂÃ åð·» ç¶ÖçÅ ÔË, À°Ô ÔÆ À°Ã ù ç¶Ö ÃÕçÅ ÔËÍ
225
ÃîÅÇÚå çÅ ï¯× ÇÃÖÅÀ°äÅ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÃÅù Ü¯ Õ°Þ òÆ ÇÂÃ

Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇçÃçÅ ÔË Üó· Ú¶åé ÇÂÔ ÁÅåîÅ ê¹ðô çÆ, À°Ã çÆ ôÕåÆ çÅ ÔÆ êÌ×àÅòÅ ÔË
êÌÇ´åÆ ÔË ÁÅåîÅ ÔÆ ÜÅéäÔÅð ÔË, Ãðò¯åî ÔË, êÌÇ´åÆ ÇÂÃ çÅ Û¶åz ÔË ò¼Ö ò¼Ö ðÈê» ÇòÚ
ÇÜÔóÅ êÌ×àÅòÅ ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» À°Ô êÌÇ´åÆ ÔÆ ÔË Ü¯ Õ°Þ òÆ Ô¯ºç ÇòÚ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË Üó· Ü»
Ú¶åé Ãí ê¹ðô å¶ êÌÇ´åÆ ç¶ Ü¯óé éÅñ ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ç¯é¯º îÈñ ÇÃè»å ÇÂÕ¯ å¼å ç¶
Ôé, ÇÂÕ À°Ã êÌîÅåîÅ ç¶ ÔÆ Ôé Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ ÔË ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ çÈÃðÅ Õ¯ÂÆ éÔÄÍ ê¹ðô
êÌÇ´åÆ ù ÚñÅÀ°ä òÅñÅ ÔË ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ÇÜò¶º îé°¼Ö ÃðÆð ù ÚñÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÇÂÃ
ê¹ðô ù ÔÆ ÁÅåîÅ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÁÅåîÅ çÅ òÅÃÅ Ôð ÚÆ÷ ÇòÚ ÔË, Õä Õä ÇòÚ ÔË, ÃÅð¶
Çòôò ÇòÚ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÃ ù êÈðÅ Ç×ÁÅé ÔË, À°Ã ÇÂÕ ù Ü¯ ÜÅäçÅ ÔË, ÃÇæðåÅ ù
ÜÅäçÅ ÔË ÁÇìéÅôÆ ù Ü¯ ÜÅäçÅ ÔË À°Ô ÁÃñ å¼å ù ÜÅäçÅ ÔËÍ À°Ô ÃÇå ù Ôð Ü×·Å
ç¶ÖçÅ ÔË Ôð¶Õ ÚÆ÷ ÇòÚ ç¶ÖçÅ ÔË À°Ô ô»å ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÃîÅÇÚå çÆ ÁòÃæÅ
ÇòÚ ÔËÍ
BH. Ü¯ Ãðìåz ÃÇæå Ô¯Â¶ êÌîÅåîÅ ù ÃîÅé ç¶ÖçÅ ÔË À°Ô ÁÅêä¶ ç¹ÁÅðÅ ÁÅê ù
éôà éÔÄ ÕðçÅ, ÁðæÅå ÃðÆð çÅ éÅô Ô¯ä å¶ ÁÅêäÆ ÁÅåîÅ ù éÅô éÔÄ î³éçÅ ÔË ÇÂÃ
å¯º À°Ô êðî ×åÆ ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÃÅù ç¶Öä ÇòÚ Ã¿ÃÅð çÆÁ» ÃÅðÆÁ» òÃå±Á» íÅò¶º ò¼Ö ò¼Ö ÇçÃçÆÁ» Ôé òÅÃåò
ÇòÚ À°Ô ÇÂÕ ÃÇå ç¶ ÔÆ ò¼Ö ò¼Ö ðÈê ÔéÍ ò¼Ö ò¼Ö ÁÅÕÅð ÔË, ò¼Ö ò¼Ö éÅî ÔéÍ ÃÅ×ð
ÇòÚ Áé¶Õ» ÔÆ ì¹ñì¹ñ¶ À°áç¶ Ôé, ñÇÔð» À°áçÆÁ» Ôé êð ÔËé å» À°Ô ÃÅ×ð çÅ ÔÆ Á³×
ÇÜò¶º ÇÕ ÃÈðÜ çÆÁ» Áé¶Õ» ÇÕðé» Ôé, ÁÅÀ°ºçÆÁ» å» ÇÂÕ ÃÈðÜ ÇòÚ¯º ÔÆ Ôé À°Ã¶ åð·»
ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÔ Ú¿×Æ åð·» ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ Ã¿ÃÅð ç¶ Çí¿é Çí¿é ðÈê» çÅ ðÇÚåÅ Õ¶òñ ÇÂÕ ìÌÔî
ÔÆ ÔËÍ
BI. Ü¯ êÌÇ´åÆ ù Õðî Õðé òÅñÆ Áå¶ ÁÅåîÅ ù éÅ Õðî Õðé òÅñÅ ç¶ÖçÅ ÔË,
À°Ô ÔÆ À°Ã ÇÂÕ ù òÅÃåò ÇòÚ ç¶ÖçÅ ÔËÍ
Ç×ÁÅéÆ ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ ÁÅåîÅ ÕðåÅ éÔÄ ÔË, ÃÅð¶ Õðî êÌÇ´åÆ å¯º ÔÆ Ô¹¿ç¶
ÔéÍ Ã¿ÃÅð çÆ ÃÅðÆ Ç´ÁÅ ÇÂÃ îÅÇÂÁÅ ðÈêÆ Ã¿ÃÅð ðÅÔÄ ÔÆ ÚñçÆ ÔË, ÚÅÔ¶ À°Ô îé°¼ÖÆ ê¼èð
çÅ Ô¯Â¶ ÚÅÔ¶ Çòôò ç¶ ê¼èð å¶ Ô¯ò¶Í ÁÅåîÅ Õ¶òñ ÃÅÖôÆ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜÃ é¶ ÇÂÔ ÜÅä ÇñÁÅ,
ì¹¼Þ ÇñÁÅ, À°Ã é¶ ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Õð ñÂÆÍ
C@. Ü¯ ò¼Ö ò¼Ö ÜÆò» ù ÇÂÕ êÌî¶ôòð ÇòÚ ÃÇæå ç¶ÖçÅ ÔË, êÌî¶ôð ÇòÚ¯º ÔÆ Ãí çÆ
À°åêåÆ ç¶ÖçÅ ÔË À°Ô ìÌÔî ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
CA. Ô¶ Õ½å¶ºï! ÁéÅÇç Áå¶ ×¹ä» å¯º ðÇÔå ÁÇòéÅôÆ êðîÅåîÅ ÃðÆð ÇòÚ ÃÇæå Ô¯
Õ¶ íÆ ÁÕðåÅ å¶ ÁÇñêå ÔËÍ
CB. ÇÜÃ åð·» Ôð Ü×·Å ÇòÁÅêÕ ÁÕÅô ÃÈÖî Ô¯ä ÕðÕ¶ ÁÇñêå ÔË, Â¶Ã¶ åð·» ç¶Ô
ÇòÚ ÃÇæå Ô¯ Õ¶ ÁÅåîÅ òÆ ÁÇñêå ÔËÍ
CC. Ô¶ íÅðå! ÇÜÃ åð·» ÇÂÕ ÔÆ ÃÈðÜ ÃÅð¶ ñ¯Õ» ù êÌÕÅÇôå ÕðçÅ ÔË, À°Ã¶ åð·»
Û¶åzÆ (ÃðÆð ÇòÚ ÇòÁÅêÕ êÌîÅåîÅ) ÃÅð¶ Û¶åz ù êÌÕÅÇôå ÕðçÅ ÔËÍ
226
Ãðò¯åî ÁÅåîÅ êÌîÅåîÅ ÔË Ü¯ ÁÜð ÔË, Áîð ÔË, Áà¼ñ ÔË ÇÂÃ çÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÇç ÔË
éÅ Õ¯ÂÆ Á³åÍ ÇÂÔ ÃçÅ ÃÇå ÔË, À°êÇéôç» ÇòÚ ÇÂÕ ÁðçÅÃ ÔË Ü¯ ÇÂÃ åð·» çÃçÆ ÔË ÇÕ
êÌîÅåîÅ êÈðé ÃÇå ÔË, êÈðé ÃÇå ÇòÚ¯º Ü¯ êÈðé ÔÆ ÇñÁÅ ÜÅÂ¶ À°Ã çÆ êÈðéåÅ Öåî éÔÄ
Ô¹¿çÆ, Ü¶ À°Ã ÇòÚ Õ°Þ êÅ òÆ ÇçåÅ ÜÅÂ¶ å» òÆ À°Ô êÈðé ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ã êÈðéåÅ ÇòÚ¯º
Õ°Þ Õ¼ãä éÅñ Ü» Õ°Þ êÅÀ°ä éÅñ À°Ã ÇòÚ Õ°Þ ìçñçÅ éÔÄ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô å» ÃçÅ ÔÆ
êÈðé ÔË, êÈðé ÃÆ, êÈðé ÔÆ ðÔ¶×ÅÍ ðÜ¯ ×¹ä, åî¯ ×¹ä, Ãå¯ ×¹ä ÇÂÔ ÁÅåîÅ ç¶ ×¹ä éÔÄ
Ôé, ÁÅåîÅ å» ÇÂé·» ×¹ä» å¯º êð·¶ ÔË, ÁÅåîÅ å» îÅÇÂÁÅ ç¶ í¹ñ¶Ö¶ å¯º êð·¶ ÔË, À°Ã ç¶ êÌ×àÅò¶
å¯º êð·¶ ÔË, îÅÇÂÁÅ å» ÁèÈðÆ ÔË, çÉ¿ç ÔË, ç¹Ö ÔËÍ ÁÅåîÅ ì¶çÅ× ÔË, Ãò¼Û ÔË, ÁÅåîÅ å¶
ÇçÃç¶ Ã¿ÃÅð çÅ Õ¯ÂÆ òÆ ÁÕô éÔÄ ÔËÍ ÃÅð¶ Õðî ÃðÆð ÕðçÅ ÔË, ÁÅåîÅ å» ÇéðÇñêå
ðÇÔ¿çÆ ÔË À°Ã À°å¶ ÇÕÃ¶ ×¼ñ çÅ Õ¯ÂÆ êÌíÅò éÔÄ êËºçÅ À°Ô Ãí Áô¹èåÅ å¯º À°êð ÔËÍ
CD. ÇÂÃ åð·» Ç×ÁÅé çÆÁ» Á¼Ö» éÅñ Ü¯ Û¶åz (ÃðÆð) Áå¶ Û¶åz×ï (êÌÇ´åÆ) ç¶
Á³åð Áå¶ êÌÇ´åÆ å¯º ÜÆò» ç¶ Û°¼àä ù ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô êðî êç ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÃðÆðÕ Á¼Ö» Õ¶òñ ÇÂÕ ÃÆîÅ åÕ ÔÆ ç¶Ö ÃÕçÆÁ» Ôé, Û¶åÆ Çç× î³âñ ÇçÃä
ñ× êËºçÅ ÔË êð ÇÜé·» çÅ Áé°íò ÔË ÇÜÔó¶ Á¿çð ìÅÔð çÆÁ» À°ÚÅÂÆÁ» â±¿ØÅÂÆÁ» ÜÅäç¶
Ôé, ìÅÔð Á³çð çÆ Ú¶åéåÅ ÜÅäç¶ Ôé À°Ô ÔÀ°îË å¯º ðÇÔå Ô¹¿ç¶ Ôé, Ô¿ÕÅð å¯º î¹Õå Ô¹¿ç¶
Ôé, ÁÅê¶ å¯º À°êð Ô¹¿ç¶ Ôé, À°é·» çÆ ÇçzôàÆ Á¼×¶ Çç× î³âñ éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°é·» çÆ ÇçzôàÆ
Ç×ÁÅé ÇÂ¿çzÆÁ» çÆ ÇçzôàÆ å¯º êð·¶ çÆ ÇçzôàÆ ÔËÍ ÇÜÔóÅ Ç×ÁÅé ÁÅî îé°¼Ö ç¶ îé ÇòÚ ÔË
À°Ô éÅ å» Çéð¯ñ ÔË éÅ ÔÆ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé ÔËÍ ÇÜÔóÅ Ç×ÁÅé Áé°íò å¯º ÔË Ü» ï¯×Å éÅñ
Ü¯ Á³åð Ç×ÁÅé ÔË À°Ô ÔÆ êÈðé Ç×ÁÅé ÔËÍ ÇÂÔ ×¼ñ ÜÅä ñËäÅ ï¯× ÔË ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ç×ÁÅé
æ¯ó·Å æ¯ó·Å ÕðÕ¶ éÔÄ Ô¹¿çÅ ÇÂÔ å» êÈðé ðÈê ÇòÚ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ Ç×ÁÅé ç¶
å» Þðé¶ Úñç¶ Ôé ÇÂÃ ù Áé°íòÆ Ç×ÁÅé ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ ÇìñÕ°ñ éð¯ÁÅ, ÇîñÅòà
ðÇÔå ÁðôÆ è¹ð¯º ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÂÔ¯ Ç×ÁÅé ÔÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù êÌÇÕðåÆ ç¶ Ö¯ÇÜÁ» å¯º î¹Õå ÕðÅÀ°ºçÅ
ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ë¶ð ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ ÁÅêä¶ Õðî ÕðçÅ ÔË ÇâÀ±àÆÁ» ÕðçÅ ÔË êðî
Áé§ç ÁòÃæÅ ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÁÃÄ îé°¼Ö å» À°Ã ÇÂÕ ç¶ ì¼Ú¶ Ô», À°Ã çÆ ÇÜäÃ Ô»Í êðî
Áé§ç, Áé§ç, ÇÂÔ ÃÅð¶ Áé°íò ÁÃÄ ÁÅêä¶ êðî ðÈê ÁÅåîÅ ÇòÚ¯º êÌÅêå Õð ÃÕç¶ Ô»Í
ÇÂÔ å¶ð·ò» ÁÇèÁÅÇÂ çÅ Á³å ÔË ÇÂÃ ÇòÚ ÁÅåîÅ ÃðÆð, êÌÇ´åÆ å¶ êÌîÅåîÅ çÆ
ÇòÁÅÇÖÁÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔËÍ
227
Ú½çò» ÁÇèÁÅÇÂ
Çå¿é» ×¹ä» çÅ ×Èó· Ç×ÁÅé
ÃÌÆ í×òÅé ìÚé Õðç¶ Ôé -
A. (Ô¶ ÁðÜé! ) îËº ÃÅð¶ Ç×ÁÅé» ÇòÚ¯º À°åî Ç×ÁÅé åËù ë¶ð Ã¹äÅÀ°ºçÅ Ô», ÇÜÃù
ÜÅä Õ¶ î¹éÆ Üé êðî ÇÃ¼èÆ ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÕªÇÕ À°é·» çÆ ÇçzôàÆ ÇòÚ îËæ¯º Çìé»
Õ¯ÂÆ òÃå± ÔË ÔÆ éÔÄÍ
B. ÇÂÃ¶ Ç×ÁÅé ç¶ ÃÔÅð¶ î¶ðÆ ×åÆ ù êÌÅêå Ô¯ Õ¶ À°Ô ÇÃÌôàÆ êËçÅ Ô¯ä ç¶ Ãî¶º íÆ
éÔÄ ÁÅÀ°ºç¶ Áå¶ éÅ ÔÆ êðñË ÕÅñ ÇòÚ ÇòÁÅÕ°ñ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÃðÆð å¶ ÁÅåîÅ çÅ òðéä Õðé å¯º ìÅÁç Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Ô¹ä ÃðÆð å¯º êð·¶
ñË Ü»ç¶ Ôé å» Ü¯ À°Ô êðî Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ Õð ÃÕ¶Í ÇÜÔóÅ Ç×ÁÅé ÜÆòé îé¯ðæ ù
íðêÈð ÕðçÅ Ô¯ò¶, Ã¿êÈðé ÕðçÅ Ô¯ò¶, À°Ô ÔÆ Ãðò¯åî Ç×ÁÅé ÔËÍ ÇÂÃ Ãðò¯åî Ç×ÁÅé ç¶
ÕÂÆ â¿â¶ Ôé å¶ Ãí å¯º À°êð çÅ â¿âÅ êÈðé Ã¹å¿åðåÅ çÅ ÔËÍ Üç¯º ÁÅåî ÇÃ¼èÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË,
ÜÇ×ÁÅÃÈ îðé Ü¿îä å¯º âðçÅ éÔÄÍ ÇÂæ¶ Ç´ôé ÜÆ À°Ã ÁòÃæÅ ìÅð¶ çÃç¶ Ôé Ü¯ ÇÂÃ
ÜÆòé å¯º êð·¶ ÔËÍ À°Ô çÃç¶ Ôé Üç¯º Çòôò ÁÅêä¶ î½ÇñÕ ðÈê ÇòÚ ìçñ Ü»çÅ ÔË, Üç¯º
ÁÅÇç ÁòÃæÅ å¶ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔË, Õ°Þ òÆ éÔÄ ðÇÔ¿çÅ, À°ç¯º ë¶ð î¹ã å¯º ô¹ðÈÁÅå Ô¹¿çÆ ÔË êð
êÔ¹¿Ú¶ Ã¼Üä ÇÂÃ ç¶ êÌíÅò å¯º êÌíÅÇòå éÔÄ Ô¹¿ç¶, éÅ ÔÆ À°Ô Öåî Ô¹¿ç¶ Ôé, éÅ ÔÆ À°Ô
êËçÅ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ À°Ô å» ÁÅåîÅ Ôé, À°Ô éÅ ìçñç¶ Ôé, éÅ îðç¶ Ôé, éÅ Ü¿îç¶ Ôé À°Ô
Áîð Ô¯ä çÆ ÁòÃæÅ êÌÅêå Õð Ú¹¼Õ¶ Ôé, À°Ô ÁÅòÅ×À°ä ç¶ Ú¼Õð å¯º î¹Õå Ô¯ Ú¹¼Õ¶ ÔéÍ
C. Ô¶ ÁðÜé î¶ðÆ îÔ¼å ìÌÔîðÈê êÌÇÕÌåÆ ÁðæÅå Çåz×¹äîÂÆ îÅÇÂÁÅ Ã¿êÈðé íÈå» çÆ
ï¯éÆ ÔË ÁðæÅå ×ðí èÅðé çÅ ÁÃæÅé ÔË Áå¶ îËº À°Ã ï¯éÆ ÇòÚ Ú¶åé ðÈê ìÆÜ ù ÃæÅêé
ÕðçÅ Ô» ÇÜÃ Üó Ú¶åé ç¶ Ã¿Ü¯× å¯º Ãí íÈå» çÆ À°åêåÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ
D. Ô¶ Õ½ºåï! Ãí êÌÕÅð ç¶ ÃðÆð À°åê³é Ô¹¿ç¶ Ôé, À°é·» Ãí çÆ î» êÌÇ´åÆ ÔË Áå¶
êËçÅ Õðé òÅñÅ ÇêåÅ îËº Ô»Í
êÌîÅåîÅ êðÆêÈðé ÔË, ÃÅâÅ Ãí çÅ ÇêåÅ ÔË å¶ êÌÇ´åÆ ÃÅð¶ Çòôò çÆ î» ÔË êÌîÅåîÅÍ
ÇêåÅ êÌÇ´åÆ ÇòÚ ìÆÜ Ã¹àçÅ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ¯º Ãí çÆ À°åêåÆ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜÃ å¯º ÃÅð¶ Çòôò çÅ
êÃÅðÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Ôð¶Õ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ ïÅç ðÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ã ç¶ Á³çð êÌîÅåîÅ çÅ
ÇéòÅÃ ÔËÍ À°Ô êÌîÅåîÅ çÅ ÁÅêäÅ ðÈê ÔË, êÌîÅåîÅ çÆ ÁÅêäÆ ÇÃðÜäÅ ÔËÍ ÇÂÕ ì¼ÚÅ ÔË
å¶ ÇÂÕ ì¼Ú¶ çÆ åð·» À°Ã é¶ ÁÅêä¶ Á³çð çÆ ÁÅåîÅ çÅ ÇòÕÅÃ ÕðéÅ å¶ êÌîÅåîÅ éÅñ
ÇîñäÅ ÔËÍ Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ êåÅ ñ× ÜÅÂ¶ ÇÕ À°Ã Áé§å çÅ ìÆÜ À°Ã ç¶ Á¿çð ÔË å»
À°Ô À°Ã ìÆÜ ù êÌÌë¹¼ñå Õðé çÅ êÈðÅ ïåé ÕðçÅ ÔËÍ ë¶ð À°Ô êÌîÅåîÅ éÅñ Áí¶ç Ô¯
Ü»çÅ ÔË å¶ êðî ÁòÃæÅ ù êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
E. Ô¶ îÔ»ìÅÔ¯! Ãå¯ ×¹ä, ðÜ¯ ×¹ä å¶ åî¯ ×¹ä Ü¯ êÌÇ´åÆ ÇòÚ¯º êËçÅ Ô¯Â¶ Ôé ÇÂÔ
Çå¿é¯ ×¹ä ÇÂÃ ÜÆò ù ç¶Ô ÇòÚ ì¿é·ç¶ ÔéÍ
F. Ô¶ ÁéÁ! ÇÂé·» ÇòÚ¯º Ãå¯ ×¹ä Çéðîñ êÌÕÅôòÅé Áå¶ ÇéðÇòÕÅð Ô¯ä ÕðÕ¶ Ã¹Ö
Áå¶ Ç×ÁÅé ç¶ ÁÇíîÅé éÅñ ÜÆò ù ì¿é·çÅ ÔËÍ
228
G. Ô¶ Õ½ºå¶ï! ðÜ¯ ×¹ä ù å±¿ ÇåzôéÅ å¶ Ã¿× å¯º À°åê³é Ô¯ÇÂÁÅ ÜÅä, ÇÂÔ Õðî Áå¶
ëñ çÆ òÅôéÅ éÅñ ÜÆò ù ì¿é·çÅ ÔËÍ
H. Ô¶ íÅðå! åî¯ ×¹ä ÁÇ×ÁÅé å¯º êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ Ãí ÜÆò» ù î¯Ô ÇòÚ ÖÚå
Õðé òÅñÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÜÆò ù êÌîÅç (í¹¼ñ ÜÅäÅ) ÁÅñÃ Áå¶ éÄç ç¹ÁÅðÅ ì¿é·çÅ ÔËÍ
I. Ô¶ íÅðå! ÜÆò ù Ãå¯ ×¹ä Ã¹Ö ÇòÚ Áå¶ ðÜ¯ ×¹ä Õðî Õðé ÇòÚ ñ×ÅÀ°ºç¶
Ôé êð åî¯ ×¹ä Ç×ÁÅé ù ãÕ Õ¶ ÜÆò ù êÌîÅç (í¹¼ñ ÜÅä) ÇòÚ ñ×ÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
Ü¯ òÆ ÁÃÄ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ç¶Öç¶ Ô» Ãí Õ°Þ Ü¯ ÇÂÃ Çòôò ÇòÚ ÔË ÇÂÔ êÌÇ´åÆ
ç¶ Çå¿é ×¹ä» çÅ êÃÅðÅ ÔÆ ÔËÍ ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä» ç¶ ÁèÅð å¶ ÔÆ êÌÇ´åÆ ÇÂÃ Çòôò çÆ
ðÚéÅ å¶ êÃÅðÅ ÕðçÆ ÔË íÅò¶º Ãå¯ ×¹ä, ðÜ¯ ×¹ä, åî¯ ×¹ä Çí¿é Çí¿é Ôé êð À°Ô ÇÂÕ
çÈÃð¶ éÅñ Çîñ Õ¶ Úñç¶ ÔéÍ Ãå¯ ×¹ä ô»å ÔË, ÃÇæð ÔË, Çéðîñ ÔË, ðÜ¯ ×¹ä Ç´ÁÅôÆñ
ÔË, òÅôéÅåîÕ ÔË, ÇÂ¼ÛÅ íðêÈð ÔË, î¯Ô ÔË å¶ í¯× ÇòñÅÃ ÔËÍ åî¯ ×¹ä Ã¹ÃåÆ ÔË, ÃÇæñåÅ
ÔË, ÁÅñÃ ÔË, îÅÇÂÁÅ ÔË, í¹ñ¶ÖÅ ÔË, ÁÇ×ÁÅé ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÃçÅ ÔÆ Ã¹Ú¶å ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË, ÃåðÕ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å¶ ðÜ¯ ×¹ä» Áå¶ åî¯ ×¹ä» å¶ ÕÅìÈ ðÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ãå¯
×¹ä» ù ìñ ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ðÜ¯ ×¹ä å¶ åî¯ ×¹ä» ù Ãå¯ ×¹ä» ç¶ æ¼ñ¶ ÔÆ ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔËÍ ÇÂÔ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» Ü¯ À°Ô ÁÅåî îÅð× å¶ ô»åÆ éÅñ Úñ ÃÕ¶Í ÇÂÃ
çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ ØÅñäÅ ÕðéÆ ÷ðÈðÆ ÔË, ÇÃîðé ÃÅèéÅ ÕðéÆ, ñ×ÅåÅð ÕðéÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ
Üç¯º Ãå¯ ×¹ä» çÅ êÃÅðÅ Ô¹¿çÅ ÔË ÜÇ×ÁÅÃÈ ô»å å¶ Áé¿ç ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË, îé ÇòÚ
ÚÅú Ô¹¿çÅ ÔË, Ãå¯ ×¹ä Áé§ç, êÈðé Ç×ÁÅé å¶ îÅéÇÃÕ å¶ íÅòéÅ çÅ Ã¿å°ñé ð¼Öä òÅñ¶
Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÃ å¯º Çìé» îé¯ÃðÆðÕ ÁÃ¿å°ñé êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ ÃðÆð ÇòÚ ÇòÕÅð À°áç¶ ÔéÍ
Üç¯º Ãå¯ ×¹ä çÆ íðêÈðåÅ éÔÄ Ô¹¿çÆ, îé¼¹Ö Áô»å Ô¹¿çÅ ÔË, ç¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ Ö¹ôÆ îÇÔÃÈÃ éÔÄ
ÕðçÅ, îé¯ Áô»å ðÇÔ¿çÅ ÔË, çò¿ç ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ ØìðÅÔà ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ Ãå¯ ×¹ä
Á³çð òÃÅ ñËºçÅ ÔË å» À°Ô ÃÇæð å¶ Áé¿ç ÇòÚ ÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ðÜ¯ ×¹ä ðÅ× (ñ×ÅÀ°) êËçÅ ÕðçÅ ÔË, çÉËô êËçÅ ÕðçÅ ÔË íÅò î¯Ô å¶ éëðå êËçÅ
ÕðçÅ ÔË ÇÜÃ ç¶ ÜÆòé ÇòÚ ðÜ¯ ×¹ä» çÅ êzíÅò òè¶ð¶ Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô ÃçÅ ÔÆ Ç´ÁÅôÆñ
ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÃçÅ ÔÆ Ã¹Ö» ÇêÛ¶ ÔÆ ç½óçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ À°Ô ÕçÆ Çåzêå éÔÄ Ô¹¿çÅ, ÃçÅ ÔÆ Çéå
éò¶º í¯×» ÇêÛ¶ ñ¼×Å ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ éÅóÆÁ» çÅ åéÅÀ° òèçÅ ÔË, ìñ¼â êðËôð Ô¹¿çÅ ÔË
å¶ Ô¯ð Áé¶Õ» ð¯× ñ× Ü»ç¶ ÔéÍ ðÜ¯ ×¹ä ÁèÆé ÇòÇçÁÅðæÆ ìÔ¹å òÅðÆ ÁÅêä¶ ÁÅê å¶
ÕÅìÈ éÔÄ Õð ÃÕç¶, éÅ ÔÆ Áé°ôÅôé ÇòÚ ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ìÔ¹å òÅðÆ ÇòÇçÁÅðæÆ ÁÅêä¶ ÁÚ¶å
ðÜ¯ ×¹äÆ Ã¹íÅÁ ç¶ êÌíÅò æ¼ñ¶ ÇÕÇðÁÅ Õðç¶ Ôé ÇÜÃù À°Ô ÃîÞç¶ éÔÄÍ
ÁêðÅèÆÁ» ù Üç¯º ê¹ÇÛÁÅ Ç×ÁÅ, À°é·» é¶ ÇÂÃ ×¼ñ ù î³ÇéÁÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÜÅäç¶
Ãé ÇÕ ÇÂÔ Õ¿î À°é·» ù éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ êð À°é·» çÆ ÁÅçå é¶ À°é·» ù ÇÂÔ Õðé
ñÂÆ î÷ìÈð ÕÆåÅÍ ÇÂÃ ðÜ¯ ×¹ä ç¶ êÌíÅò æ¼ñ¶ ÔÆ À°Ô çò¿ç ÇòÚ ëÃ¶ å¶ ÁÅêä¶ Á³çð å¶
ìÅÔð ù ÇÂÕ ÃÅð éÔÄ Õð ÃÕ¶Í ðÜ¯ ×¹ä» ç¶ ÕÅðä ÇÜÔó¶ çò¿ç Á³çð Úñç¶ Ôé À°é·»
éÅñ ìó¶ ÇòÕÅð êËçÅ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÁêðÅè êËçÅ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÁêðÅè ÕðéÅ ÇÂÕ ÇìîÅðÆ ÔË ÇÜÃ
çÅ ÇÂñÅÜ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÃÅâ¶ ÃîÅÜ ç¶ Á³çð ÕÂÆ ç¯ô Ô¯ä ÕÅðé, ÕÂÆ ì¼ÇÚÁ» ù
Øð» ÇòÚ å¶ ÃÕ±ñ» ÇòÚ êÈðÅ ÇêÁÅð, êÈðÆ Ã¿íÅñ éÔÄ ÇîñçÆ, êÈðÆ ÇÃÇÖÁÅ éÔÄ ÇîñçÆÍ
ÇÜÃ çÅ éåÆÜÅ ÇÂÔ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕ À°Ô Õ°ðÅÔ¶ êË Ü»ç¶ Ôé ÇÜÃ éÅñ À°é·» ù òÆ é°ÕÃÅé
Ô¹¿çÅ ÔË å¶ ìÅÕÆÁ» ù òÆÍ Ü¶ ðÜ¯ ×¹ä» ù ÕÅìÈ ÕðÕ¶ Ú¿×¶ êÅÃ¶ ñ×ÅÇÂÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ
ÇÃðÜéÅåîÕ Ô¯ ÃÕç¶ Ôé, À°ÃÅðÈ Ô¯ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÕÇðÁÅôÆñ ôÕåÆ ÔË å¶ ÇÂÃù
229
Ú¿×Æ åð·» òðÇåÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÃ éÅñ ìÔ¹å ñÅí Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ÇÂÃ å¯º îé°¼Ö å¶ îé°ÖåÅ ç¯é¯º
ÔÆ À°ÃÅðÈ Õ¿î ñË ÃÕç¶ ÔéÍ
åî¯ ×¹ä, Ã¹ÃåÆ å¶ ÃÇæñåÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÁÇ×ÁÅé êËçÅ ÕðçÅ ÔË å¶ Çòò¶Õ éÅô ÕðçÅ
ÔËÍ ÇÂÔ îÅÇÂÁÅ ÜÅñ êÃÅðçÅ ÔË å¶ îé°¼Ö Ãî¶º ÇÃð ÇéðäÅ éÔÄ ñË ÃÕçÅ, ÇÂÔ îé°¼Ö ù
ÃÇæñ ìäÅ Çç¿çÅ ÔËÍ ÇÂÕ Ã¹Ãå ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅñÃÆ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ Ã¹¼åÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ
çôÅ ÇòÚ ÜÇ×ÁÅÃÈ éÇÖèÆ éÅñ ÇÃîà Ü»çÅ ÔË, À°Ã ñÂÆ ÜÆòé À°çÅÃ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô
Ö¹ôÆ îÇÔÃÈÃ éÔÄ ÕðçÅ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö î¯à¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, îÅÃ ñàÕä ñ× êËºçÅ ÔË å¶ ÇìîÅðÆÁ»
ç¶ ÇôÕÅð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ
åî¯ ×¹ä ð¯× À°åê³é ÕðçÅ ÔË, ÇÂÔ ñ¯Õ ÃÇæñ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé å¶ Ã¹ÃåÆ ç¶ ÃÅð¶ ð¯×
ÇÂé·» ç¶ Á³çð ÁÅ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÇÕå¶ òÆ ÜÅäÅ éÔÄ ÚÅÔ¹¿ç¶, ÇÔñäÅ Ü¹ñäÅ éÔÄ ÚÅÔ¹¿ç¶
ÇÂÔ Áðè Ú¶åé ÁòÃæÅ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, éÖ¶çÆ çÆÁ» íÅòé» ÇÂé·» ç¶ Á¿çð Øð Õð Ü»çÆÁ»
Ôé, ÇÂÔ À°çÅÃ, ñÅÚÅð å¶ çÈÃÇðÁ» å¶ Çéðíð îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ôé, ÜÆòé ÇÂé·» ñÂÆ íÅðÈ Ô¯
Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂÔ ÃÅðÅ Çòôò ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä» çÅ ðÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÂÕ éÅàÕ ÔËÍ ÇÂÔ Çå¿é ×¹ä
Ôð¶Õ îé°¼Ö ÇòÚ ÔéÍ ÇÂÔ Çå¿é ×¹ä ÔÆ ÜÆòé ðÈêÆ éÅàÕ ç¶ êÌ¶ðÕ Ôé, åÕðÆìé Ôð¶Õ Ü×·Å
ÇÂÕ ×¹ä ìÅÕÆÁ» éÅñ òè¶ð¶ êÌìñ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ çÈÃð¶ ç¯ çì¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ôÅÇÂç ÔÆ ÕçÆ ÇÂé·»
çÅ Ã¿å°ñé áÆÕ Ô¯ò¶Í Ã¿å°ñé Õ¶òñ À°Ô ÃÅèÕ ÔÆ Áé°íò Õðç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÃðÆðÕ, îÅéÇÃÕ
å¶ ÁÇèÁÅåîÕ Áé°ÃÅôé ðÖç¶ ÔéÍ
A@. Ô¶ íÅðå! ðÜ¯ ×¹ä Áå¶ åî¯ ×¹ä ù çìÅ Õ¶ Ãå¯ ×¹ä êÌ×à Ô¹¿çÅ ÔËÍ Ãå¯ ×¹ä Áå¶ åî¯
×¹ä çìÅ Õ¶ ðÜ¯ ×¹ä, Áå¶ Ãå¯ ×¹ä å¶ ðÜ¯ ×¹ä ù çìÅ Õ¶ åî¯ ×¹ä êÌ×à Ô¹¿çÅ ÔËÍ
AA. Üç ÇÂÃ ç¶Ô ç¶ ÃÅð¶ ç¹ÁÅÇðÁ» ÇòÚ¯º Ç×ÁÅé çÅ êÌÕÅô Ô¯ò¶ å» Ãå¯ ×¹ä çÅ
òÅèÅ ÃîÞäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
AB. Ô¶ íðåðôí! ðÜ¯ ×¹ä ç¶ òèä å¶ ñ¯í êÌÇòÌåÆ, Õðî Õðé çÅ ñÅñÃÅ Áô»åÆ
Áå¶ ÚÅÔéÅ À°åê³é Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
AC. Ô¶ Õ°ðÈé§çé! Üç åî¯ ×¹ä òèçÅ ÔË å» Ôé·¶ðÅ, ÁÅñÃ, êÌîÅç Áå¶ î¯Ô À°åê³é
Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
À°êð ç¼Ã¶ Çå¿é¶ ×¹ä Ôð îé°¼Ö ÇòÚ Ôé À°Ãç¶ îé ÇòÚ Ôé, ÇÜÔ¯ ÇÜÔ¶ ÔÅñÅå Ô¹¿ç¶
Ôé À°Ã çÅ ×¹ä À°íð Õ¶ À°êð ÁÅ Ü»çÅ ÔË å¶ çÈÃð¶ ç¯é¯º Ã¹Ãå Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ Üç¯º Ãå¯
×¹ä å¶ ðÜ¯ ×¹ä Ã¹Ãå Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, åî¯ ×¹ä êÌèÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ êÌÇ´åÆ ç¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Ö¶â
îé°¼Ö ç¶ ÜÆòé ÇòÚ Úñç¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Üç¯º Ãå¯ ×¹ä ç¶ Ç×ÁÅé çÅ ÚÅéä Ô¹¿çÅ ÔË,
îé°¼Ö ÃÅèÈ ìä Ü»çÅ ÔË, Üç¯º ðÜ¯ ×¹ä» çÅ êÌíÅò êËºçÅ ÔË, Üç¯º À°Ô ÔÅòÆ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé å»
í¯×» çÆ ÇÂ¼ÛÅ êÌìñ Ô¯ Ü»çÆ ÔË å¶ îé í¯× ÇòñÅÃ ñÂÆ ì¶ÚËé Ô¯ Ü»çÅ ÔË, Çòò¶Õ Ü»çÅ
ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ îé°¼Ö ÃÅðÅ ÜÆòé í¯×» ÇòÚ ñ¿ØÅ Çç¿çÅ ÔËÍ Üç¯º Ãå¯ ×¹ä å¶ ðÜ¯ ×¹ä Ã¹Ãå êË
Ü»ç¶ Ôé À°é·» çÆ êÌìñåÅ éÔÄ Ô¹¿çÆ, îé°¼Ö ÇòÚÅðÅ, ÇéîÅäÅ ìä Ü»çÅ ÔË, éÅ å» À°Ô
Õ¯ÂÆ ÇÃðÜéÅåîÕ Õ¿î Õð ÃÕçÅ ÔË, éÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ Ô¯ð Ú¿×Å ñÅíçÅÇÂÕ Õ¿î Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
ÕÂÆ ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð å¶ ì¼¹èÆÜÆòÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÃÅù Ãå¯ ×¹ä» çÅ òÅèÅ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË å» Ü¯ ÁÃÄ Ã¿êÈðé ìä ÃÕÆÂ¶, çÈÃð¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÃÅù Çå¿é» ×¹ä» çÅ Ã¿å°ñé ðÖäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË, å¶ Õ°Þ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÃÅù ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä» å¯º êð·¶ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°êð ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ
230
ÔË òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÔ Ãí ×¼ñ» Á¿åð îÅð× çÆÁ» êÀ°óÆÁ» ÔéÍ Á¿åð Ã¿êÈðé Õðé çÆÁ»
ìÅå» ÔéÍ ô¹ðÈ ÇòÚ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ô åî¯ ×¹ä» ù ÇÜæ¯º åÕ Ô¯ ÃÕ¶ çìÅ Õ¶
ð¼Ö¶, À°Ãù ÚÅÔÆçÅ ÔË À°Ô éÖ¶èÆ ç¶ êÅÃ¶ éÅ ÜÅò¶, Ã¹Ãå éÅ Ô¯ò¶Í ÜÆòé ÇòÚ ÃëñåÅ éÅ
ÇîñäÆ Áå¶ îé¯ìñ çÆ ØÅà îé°¼Ö ç¶ Á³çð éÖ¶ç ç¶ ÇòÚÅð êËçÅ ÕðçÆ ÔËÍ
Á×ñÆ êÀ°óÆ ñÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêäÆ ôÕåÆ ù í¯×» ÇòÚ
ÇòÁðæ éÅ «àÅò¶, í¯×» éÅñ Á³çð çÆ ôÕåÆ Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ À°Ã å¯º Çìé» îé°¼Ö ÁÅåî
îÅð× å¶ åð¼ÕÆ éÔÄ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË À°Ô ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Õðî éÅ Õð¶ ÇÜÔó¶
À°Ãù í¯× ÇòñÅÃ òñ ÇÖ¼ÚäÍ Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ðÜ¯ ×¹ä Áå¶ åî¯ ×¹ä ù êÈðÅ ÕÅìÈ Õð ñò¶×Å
À°ç¯º Ã¹å¶ ÔÆ Ãå¯ ×¹ä À°íðé¶ ô¹ðÈ Ô¯ ÜÅä×¶, îé Ö¶ó¶ ÇòÚ ÁÅ ÜÅò¶×Å å¶ íÜé ÇÃîðé
ÇòÚ îé ñ¼×ä ñ× ÜÅò¶×ÅÍ Ãå¯ ×¹ä» ç¶ êÌ×à Ô¯ä å¯º Çìé», êÌìñ Ô¯ä å¯º Çìé» íÜé
ÇÃîðé Õ¶òñ ÇÂÕ åÕéÆÕ ÔÆ ðÇÔ Ü»çÆ ÔË, À°Ã çÅ Õ¯ÂÆ êÌíÅò éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
Üç¯º å°ÃÄ Ö¼ìÆ éÅÇÃÕÅ å¯º ÃÉÅÃ ñËºç¶ Ô¯ À°ç¯º åî¯ ×¹ä» çÆ êðìñåÅ Ô¹¿çÆ ÔË, Üç¯º Ã¼ÜÆ
éÅÇÃÕÅ å¯º ÃÉÅÃ ñËºç¶ Ô¯ å» ðÜ¯ ×¹ä» çÆ êÌìñåÅ Ô¹¿çÆ ÔË, Üç¯º ÃÉÅÃ ç¯é¯º éÅÃÕÅ ÇòÚ ÇÂÕ¯ åð·»
Ú¼ñä å» ÃÅåÇòÕ ×¹ä êÌìñ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Ãå¯ ×¹ä» çÆ êÌèÅéåÅ ÇñÁÅÀ°ä ñÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ
êÌÅäÅïÅî ÕðÕ¶ Ã¹ôîéÅ ù Ú¶åé ÕðçÅ ÔË, ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°ºçÅ ÔË À°Ã å¯º îé å¶ ÃÉÅÃ» çÅ áÆÕ
î¶ñ Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ã éÅñ ç¯é¯º éÅÃÕÅ ìðÅìð Ú¼ñä ñ× êËºçÆÁ» Ôé å¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ Áé¿ç îÇÔÃÈÃ
ÕðçÅ ÔË, Á¿åð ÇÖóçÅ ÔË å¶ îé ÇòÚ ÚÅú ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, íÜé ÇÃîðé ù îé ÕðçÅ ÔË, À°æ¶ òè¶ð¶
Áé§ç îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔË å¶ Ã¿å°ñé ÇòÚ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
Ãå¯ ×¹ä» ù êÌìñ ÕðÕ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ Á³åî êóÅÁ òñ ÚñçÅ ÔË ÇÜæ¶ Õ¯ÂÆ òÆ
×¹ä À°Ãù êÌíÅÇòå éÔÄ Õðç¶Í Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔË å» À°Ô Çå¿é»
×¹ä» å¯º À°êð À°á Ü»çÅ ÔË, À°æ¶ À°Ãù Õ°Þ òÆ éÔÄ êÕó ÃÕçÅ, À°ÃçÆ ÇçÌôàÆ ÇòÚ¯º ÃÅð¶
Ö¯à ÇéÕñ Ü»ç¶ Ôé Áå¶ À°Ô Çéð¯ñ å¶ êÇò¼åð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Ôð¶Õ ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð ç¶ ÁÅêä¶
ÁÅêä¶ ÇòÚÅð ÔéÍ ÇÂæ¶ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù Ãå¯ ×¹ä êÌìñ Õðé ñÂÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ
Õðé å¯º ìÅÁç À°Ãù Õðî Õðé ñÂÆ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
AD. Ü¶ ÜÆò çÆ ç¶Ô ÇåÁÅ×ä Ãî¶º Ãå¯ ×¹ä êÌèÅé Ô¯ò¶ å» À°Ô À°åî ê¹ðô» ç¶
Çéðîñ ñ¯Õ ù Ü»çÅ ÔËÍ
AE. Ü¶ ðÜ¯ ×¹ä êÌèÅé Ô¯ä å¶ ÃðÆð ÇåÁÅ×¶ å» À°Ô À°é·» ÇòÚ Üéî ñËºçÅ ÔË Ü¯
Õðî Õðé ÇòÚ ååêð Ôé, å¶ Ü¯ åî¯º ×¹ä êÌèÅé Ô¯ä Ãî¶º ç¶Ô ÇåÁÅ×¶ å» îÈó·» ÇòÚ Üéî
ñËºçÅ ÔËÍ
ÇÜé·» é¶ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Õð ñÂÆ ÔË, ÁÅåî ñÆé Ô¯ ×Â¶ Ôé À°Ô ÁÅòÅ×À°ä
ç¶ Ú¼Õð å¯º î¹Õå Ô¯ ×Â¶ Ôé, À°Ô å» À°Ã ÇÂÕ ÇòÚ ÃçÅ ñÂÆ ñÆé Ô¯ ×Â¶ Ôé, À°Ô À°Ã
ç¶ Ô¯ Õ¶ À°Ã ÇòÚ ÔÆ ÃîÅÁ ×Â¶ Ôé, À°Ô Ôð åð·» éÅñ ÇÂé·» ×¹ä» å¯º À°êð Ô¯ ×Â¶, êð·¶
Ô¯ ×Â¶ Ôé, À°Ô îÅÇÂÁÅ ç¶ êÃÅð¶ å¯º ¦Ø ×Â¶ ÔéÍ À°Ô ÃçÅ ñÂÆ ÔÆ î¹Õå Ô¯ ×Â¶ ÔéÍ
ÇÜÔó¶ ÃÅèÈ, îÔ»ê¹ðô Ü¯ Ãå¯ ×¹ä» ç¶ îÅñÕ Ôé Ü¶ ÇÂÔ ÚÅÔ¹¿ä ÇÕ À°Ô Ãòð× ñ¯Õ
Ü» ìËÕ°¿á ñ¯Õ ÇòÚ ÔÆ òÅÃÅ Õðé å» À°Ô Õð ÃÕç¶ ÔéÍ Ü¶ ÇÕÃ¶ ÕÅðé òÃ À°é·» ù
Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÁÅÀ°äÅ êò¶ À°Ô Ç×ÁÅéÆÁ» ç¶ Øð ÔÆ Üéî ñËºç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ðÜ¯ ×¹ä» ç¶ êÌíÅò
ÇòÚ ÃðÆð ÇåÁÅ×ç¶ Ôé À°Ô À°é·» Øð» ÇòÚ Üéî ñËºç¶ Ôé ÇÜÔó¶ í¯×» çÅ ÜÆòé ìåÆå
Õð ðÔ¶ Ôé, Ã¿ÃÅðÕ Ã¹Ö» çÆ êÌÅêåÆ ÇòÚ ñ¼×¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ åî¯ ×¹ä» ç¶ êÌíÅò ÇòÚ
ÃðÆð Ûâç¶ Ôé, À°é·» çÅ Üéî Ã¹Ãå ÁÇ×ÁÅéÆÁ» ç¶ Øð Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜæ¶ À°Ô Ã¹ÃåÆ ÇòÚ
231
ÔÆ, ÃÇæñåÅ ÇòÚ ÔÆ Çñêà¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ

AF. Á¼Û¶ Õðî» çÅ ëñ ÃÅåÇòÕ ÔË, Çéðîñ ÔË, ðÜ¯ ×¹ä çÅ ëñ ç¹¼Ö Áå¶ åî¯ ×¹ä
çÅ ëñ ÁÇ×ÁÅéåÅ ÔËÍ
AG. Ãå¯ ×¹ä å¯º Ç×ÁÅé, ðÜ¯ ×¹ä å¯º ñ¯í, åî¯º ×¹ä å¯º êÌîÅç, î¯Ô Áå¶ ÁÇ×ÁÅé
êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
AH. ÇÜÔó¶ Ãå¯ ×¹ä ÇòÚ ÃÇæå Ôé, À°Ô À°åî ñ¯Õ ÇòÚ Ü»ç¶ Ôé, ðÜ¯ ×¹ä òÅñ¶
î¼èî ×åÆ ù Áå¶ åî¯ ×¹ä òÅñ¶ éÇÖ¼è ×¹ä» ÇòÚ Çñêå Ô¯Â¶ Áè¯×åÆ ù Ü»ç¶ ÔéÍ
îé°¼Ö ÇÕò¶º îðéÅ Ã¹Ô¶ñ¶ ÕðÕ¶ Á×ñ¶ ÜÆòé çÆ ÇåÁÅðÆ Õð ÃÕçÅ ÔË? ÜÆòé ìÔ¹å
Û¯àÅ ÔËÍ ÇÂÔ Õ¶òñ Õ¿îÅ éÅñ ÔÆ Öåî Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÇòÚ Õ¯ÂÆ êÈðéÇòðÅî éÔÄ ÔËÍ ÜÆòé
ô¹ðÈ Ô¯ä å¯º Õ¿î» ÇòÚ ÇòÚðé å¶ îðé åÕ ç¶ Õ¿î» çÅ Çòôñ¶ôé ÕðÕ¶ òÆ ÜÆòé çÅ ðÔ¼Ã
éÔÄ ÜÅÇäÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ÃÅðÅ ÜÆòé å» Áäì¹¼ÇÞÁÅ ÔÆ ðÇÔ Ü»çÅ ÔËÍ î½å Õ¶òñ Á×ñ¶
Üéî çÆ ÇåÁÅðÆ ÔË, Üéî å¶ îðé ç¯ êÇðòðåé ç¶ ÇÚ¿é Ôé, ÇÜÔó¶ Á×ñ¶ ðÅÔ ç¶ ÇÚ¿é·
Ôé, ÇÜÔóÅ ðÅÔ ÇÂÕ ð¯ôéÆ çÅ ðÅÔ ÔËÍ ÜÆòé Õç¶ éÅ î°¼Õä òÅñ¶ êËºâ¶ çÆ ÇåÁÅðÆ ñÂÆ
ÇåÁÅð ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
ÇÜÔó¶ Ú¿×¶ Õðî Õðç¶ Ôé, Çéðñ¶ê Ô¯ Õ¶ Õðç¶ Ôé, ÇÕÃ¶ ëñ çÆ Õ¯ÂÆ ÁÅÃ éÔÄ
ðÖç¶, À°Ô ÃÅåÇòÕ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ À°é·» ç¶ Õðî å¶ ëñ îé°¼ÖåÅ ñÂÆ ÔÆ Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ À°Ô Õðî»
ç¶ Ú¼Õð» å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, îðé À°êð»å òÆ À°Ô Õðî Õðé ñÂÆ Üéî ñËºç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ
Õðî À°é·» ñÂÆ ÇÂÕ À°êÅôéÅ ÔËÍ À°Ô Üç¯º î¹ó î¹ó Õ¶ Üéî ñËºç¶ Ôé À°é·» ù Ú¿×Å ñ×çÅ
ÔË å» Ü¯ À°Ô À°Ã ÇêÁÅð¶ çÆ ÁðÅèéÅ Õð ÃÕä, ÁðçÅÃ Õð ÃÕä, Õðî Õð ÃÕä, Ã¹Ú¼ÜÆ
åð·» Õðî Õð ÃÕä å¶ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ Õðî Õð ÃÕäÍ ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî
ÃÅåÇòÕ Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ î¹Õå Õðé òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ Õðî Õðç¶ Ôé À°Ô
ðÅÜÃÕ Õðî Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ À°é·» éÅñ ç¹Ö êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÃîÞç¶ Ôé ÇÕ î½å ç¹ÖçÅÂÆ ÔË
å¶ î½å ç¶ ç¹Ö ÇòÚ ç¹ÖÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ åÅîÃÕ Ôé, À°Ô ÁÇ×ÁÅé ç¶ Ôé·¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ
ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ÇÕÃîå å¶ ÔÆ òè¶ð¶ íð¯ÃÅ ðÖç¶ ÔéÍ íÅ× À°é·» ù éÆÚ Üéî ÔÆ Çç¿çÅ ÔËÍ
Ãå¯ ×¹ä å¯º Ç×ÁÅé À°êÜçÅ ÔË, ðÜ¯ ×¹ä å¯º ÇÂÛÅò» À°åê³é Ô¹¿çÆÁ» Ôé, åî¯ ×¹ä
å¯º ÁÇ×ÁÅé êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÜé·» ù Ãå¯ ×¹ä» çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå ÔË À°é·» çÆ À°âÅðÆ À°ÚÆ
ÔÆ Ô¹¿çÆ ÚñÆ Ü»çÆ ÔË, ðÜ¯ ×¹ä» òÅñ¶ Õ¶òñ Á¼è åÕ ÔÆ êÔ¹¿Ú ÃÕç¶ Ôé, åÅîÃÕ ×¹ä»
òÅñ¶ å» ÁÇ×ÁÅéÆ Ôé À°é·» ù å» êËºâ¶ çÅ ÔÆ éÔÄ êåÅ, À°é·» ù ÁÅêä¶ Á³çð ç¶ Ö÷Åé¶
çÅ ÔÆ éÔÄ êåÅ, À°Ô ÇÃðÜé ÁÅåîÅ ù éÔÄº ÜÅäç¶Í
AI. Üç¯º ç¶Öä òÅñÅ ×¹ä» å¯º ðÇÔå Õ¯ÂÆ Ô¯ð ÕðåÅ éÔÄ ç¶ÖçÅ Áå¶ Ü¯ å¼å ×¹ä»
å¯º êð¶ ÔË À°Ãù ÜÅä ñËºçÅ ÔË À°Ô î¶ðÆ ×åÆ ù êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
B@. ÇÜé·» Çå¿é» ×¹ä» ÇòÚ¯º ÃÅð¶ ÃðÆð À°åê³é Ô¹¿ç¶ Ôé, Üç¯º ÃÅåÇòÕ ç¶ÔÆ À°é·» ×¹ä»
åº, ÁåÆå Ô¯ Ü»çÆ ÔË å» Üéî îðé, Ã¹Ö ç¹Ö, ì¹ã¶êÅ Ãí Öåî Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ À°Ô ÃÅåÇòÕ
ç¶ÔÆ Áîð Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ
ÇÜÔóÅ îÔ»ê¹ðÖ À°Ã ÇÂÕ éÅñ Áí¶ç Ô¯ÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË À°Ô ÇÂÕ ×¼ñ êÈðÆ åð·» ÜÅäçÅ
ÔË ÇÕ ÇÂÔ Çå¿é ×¹ä Çòôò çÆ ÇÂÕ Ö¶â Ôé å¶ ÁÅåîÅ ÕðåÅ éÔÄ ÔËÍ ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ À°Ô ×¹ä» çÆ
Ö¶â ÇòÚ éÔÄ ñê¶ÇàÁÅ Ü»çÅÍ À°Ô Ú¿×Æ åð·» ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ ÃÇåÁ ×¹ä» çÆ Ö¶â å¯º À°êð çÆ,
ÁéÛ¯ÔÆ òÃå± ÔËÍ ÇÂÔ Çå¿é ×¹ä å» ÃðÆð ç¶ Õðî Ôé, îÔ»ê¹ðÖ å» ÃðÆð å¯º ò¼Ö Ô¯ Õ¶ ðÇÔ¿ç¶
232
ÔéÍ ÇÂÃ¶ ñÂÆ À°Ô îðé, ÜÆÀ°ä, ì¹ãÅêÅ, ç¹Ö, Ã¹Ö å¯º î¹Õå Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô å» ÁÜð Ôé, Áîð
ÔéÍ
BA. Ô¶ êÌí¯! Ü¯ ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä» å¯º ÁåÆå Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, À°Ã ç¶ ÕÆ ÇÚ¿é Ôé? À°Ô
ÇÕÃ åð·» Õðî ÕðçÅ ÔË Áå¶ À°Ô Çå¿é» ×¹ä» å¯º êð¶· ÇÕÃ åð·» Ô¯ ÃÕçÅ ÔË?
BB. í×òÅé ì¯ñ¶, Ô¶ ê»âò! Ü¯ êÌÕÅô êÌÇòÌåÆ Áå¶ î¯Ô ç¶ êÇò¼åð Ô¯ä å¶ éëðå
éÅ Õð¶ Áå¶ éÇòðå Ô¯ä å¶ À°é·» ç¶ Ô¯ä çÆ ÚÅÔ òÆ éÅ ð¼Ö¶Í
BC. Ü¯ À°çÅÃÆé Ô¯ Õ¶ ÃÇæå ÔË Áå¶ ×¹ä ÕðÕ¶ ÇÔñçÅ éÔÄ, Ü¯ ÇÂÔ ÕÇÔ Õ¶ ÇÕ
×¹ä ÔÆ òðåç¶ Ôé, ÁÚñ Áñ× ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ
BD. Ü¯ Ã¹ÁÃæ ÔË, Ã¹Ö Áå¶ ç¹Ö ÇòÚ ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ ÔËÍ ÇÜÃù Çî¼àÆ ê¼æð Áå¶ Ã¯éÅ,
ÇêÁÅðÅ å¶ ç¹ÇêÁÅðÅ, À°Ãåå Áå¶ Çé§çÅ ÃîÅé Ôé Áå¶ Ü¯ èÆðÜòÅé ÔËÍ
BE. ÇÜÃù îÅé ÁêîÅé ìðÅìð Ôé Çîåð Áå¶ òËðÆ ñÂÆ ÇÂÕ¯ ÇçzôàÆ ÔË å¶ Ãí Õðî»
çÅ ÇåÁÅ×Æ ÔËÍ ÁËÃ¶ ÁÅçîÆ ù ×¹ä ÁåÆå ÁÅÖç¶ ÔéÍ
ÁðÜé ÇÂÔ ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇÕ Ü¯ Çå¿é» ×¹ä» å¯º À°êð Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÔË À°Ã ç¶ ÕÆ
ÇÚ¿é Ôé å¶ À°Ô Ç´ôé ÜÆ å¯º ê¹ÛçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ê¹ðÖ ç¶ ÕÆ ñ¼Ûä Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Ç´ôé ÜÆ
çÃç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö å¶ ð½äÕ Ô¹¿çÆ ÔË, ðÈÔÅéÆÁå Ô¹¿çÆ ÔË, ðÜ¯ å¶ åî¯ ×¹ä» ç¶ ð¼Öä
òÅñ¶ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ À°ñÞ¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÃÅð¶ ÔÅñÅå» ÇòÚ Ãå¯ ×¹äÆ ê¹ðÖ íÅò¶º À°Ô Ãëñ Ô¯ò¶
íÅò¶º ÁÃëñ, À°Ô ÃÇæð ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ã¿å¯Ö ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ Á³å ÇòÚ À°Ô ÃÅð¶ ×¹ä» å¯º
À°êð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ À°Ô ÃçÅ Áäñ¼× ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÁÛ¯Ô ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ Çå¿é» ×¹ä» çÆ Ö¶â ÇòÚ
éÅ å» À°Ô Ãå¯ ×¹ä» å¯º êÌ¶ðå Ô¹¿çÅ ÔË, éÅ ÔÆ À°Ô åî¯ ×¹ä» å¯º ´¯èå Ô¹¿çÅ ÔËÍ íÅò¶º Õ°Þ
òÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ ÜÅò¶ À°Ô ÃçÅ ÃÇæð ðÇÔ¿çÅ ÔË å¶ ÇÂÔ ×¼ñ ìÔ¹å Ú¿×Æ åð·» ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ
Ü¯ òÆ Õ°Þ Ô¯ ÇðÔÅ ÔË À°Ô Õ¶òñ Çå¿é» ×¹ä» çÆ ÔÆ Ö¶â ÔËÍ éÅ å» À°Ô ÁÃÇæð Ô¹¿çÅ ÔË, éÅ
ÔÆ ñÅí å¶ ÔÅéÆ çÆ ÇÚ¿åÅ ÕðçÅ ÔËÍ Ãå¯ ×¹ä À°Ãù ÁÃÇæð éÔÄ Ô¯ä Çç¿ç¶, Ã¹Ö, ç¹Ö À°Ãù
êÌíÅÇòå éÔÄ Õðç¶, ðÜ¯ å¶ åî¯ À°Ã ù ÁÃð éÔÄ Õðç¶Í À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÃÇæð ðÇÔ¿çÅ ÔË, îÅé
ÁêîÅé ù Ãî ÕðÕ¶ ÔÆ ÜÅäçÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¼Ûä ç¶Ö Õ¶ ÔÆ å°ÃÄ À°Ã ù êÛÅä ÃÕç¶ Ô¯
å¶ ÕÇÔ ÃÕç¶ Ô¯ ÇÕ À°Ô ×¹ä» å¯º À°êð ÔËÍ
BF. Ü¯ îËù ÁÖ³â í×Çå ï¯× éÅñ Ã¶òçÅ ÔË, À°Ô ×¹äÅåÆå Ô¯ Õ¶ ìÌÔî Ô¯ä ç¶ ï¯× ÔËÍ
BG. ìÌÔî çÅ ÁÇòéÅôÆ å¶ ÁÇîÌå çÅ Çéå èðî Áå¶ ÁÖ³â Áé§ç çÅ îËº ÔÆ ÁÃæÅé Ô»Í
åzË ×¹äÆ îÅÇÂÁÅ ù êÅð Õðé ñÂÆ ÃÅèÕ ù ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ ÃÅèéÅ ÕðéÆ êËºçÆ ÔË
å¶ À°Ã ÇÂÕ òÅÇÔ×¹ðÈ Á¼×¶ êÈðÅ Ãîðêä ÕðéÅ êËºçÅ ÔËÍ îé ù Çéðîñ ÕÆå¶ Çìé» ÇÂÕÅ×ðåÅ
éÅñ ôðèÅ í×åÆ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ ÇÂÕÅ×ð îé çÆ ôðèÅ í×åÆ å¯º Çìé» ìÌÔî çÆ êÌÅêåÆ
éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆÍ òÅÇÔ×¹ðÈ êðÆêÈðé ÔË, À°Ô ÁÜð ÔË, Áîð ÔË, Áà¼ñ ÔË, À°Ô ÔÆ èðî ç¶ Çéïî
ìäÅÀ°ºçÅ ÔË, À°Ô ÔÆ ÃÇå ÇÚå Áé§ç ÔËÍ
ÇÂÔ Ú½æ¶ ÁÇèÁÅÇÂ çÅ Á³å ÔË ÇÜÃ ÇòÚ Çå¿é ×¹ä» çÅ ÇòÃåÅð å¶ À°Ã å¯º À°êð
çÅ ÇòÃåÅð ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ
233
ê¿çðò» ÁÇèÁÅÇÂ
ÜÆòé çÅ Çéð¿åð ð¹Ö
A. ÇÂÔ Ã¿ÃÅð ðÈêÆ ÇìÌÛ ÁÃòÃæÅ çÆ Üó· À°êð å¶ àÅÔäÆÁ» Ô¶á» ù ÔéÍ ÇÂÃ ç¶
ê¼å¶ ò¶ç ç¶ Û¿ç ÔéÍ Ü¯ ÁÇÜÔ¶ Ã¿ÃÅð ç¶ å¼å ù ÜÅäçÅ ÔË, À°Ô ò¶ç ç¶ å¼å ù ÜÅéä
òÅñÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
B. ÇÂÃ çÆÁ» àÅÔäÆÁ» ×¹ä» éÅñ êñÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» À°êð Ô¶á» ÃÅð¶ ëËñÆÁ» Ô¯ÂÆÁ»
Ôé, ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ Çòô¶ ÇÂÃ çÆÁ» ÕðÈ¿ìñ» ÔéÍ îé°¼Ö ñ¯Õ ÇòÚ Õðî» ç¶ ì¿èé» ÕðÕ¶ ÇÂÃ
çÆÁ» Üó·» Ô¶áñ¶ êÅÃ¶ ñîÕÆÁ» Ô¹¿çÆÁ» ÔéÍ
×ÆåÅ ò¶ç» å¶ À°êÇéôç» çÅ ÃÅð ÔËÍ Çòôò ç¶ ÇÜÔó¶ ÇìÌÛ çÅ òðéä ÇÂé·» ôñ¯Õ»
ÇòÚ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË, À°Ô Õá¯ À°êÇéôç ÇòÚ ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔË, î§â±Õ À°êÇéôç ÇòÚ ÇçåÅ
Ç×ÁÅ ÔË, Áæðò ò¶ç Áå¶ Çð× ò¶ç ÇòÚ ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇçzôàîÅé Ã¿ÃÅð çÆ ÇÂÕ ÇìÌÛ
éÅñ å°ñéÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË ÇÜÃ çÆÁ» Üó·» Ãòð× ÇòÚ Ôé å¶ ÇÜÃçÆÁ» àÇÔäÆÁ» À°êð
Ô¶á» ëËñÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔéÍ ÇÜÔóÅ ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ ò¶ç» ç¶ Ç×ÁÅé ÇòÚ ÇìÌÛ ù ÇòçòÅé
î³ÇéÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇìÌÛ ÇòÚ ò¶ç» ç¶ ÃÅð¶ Ãñ¯Õ ê¼åÆÁ» ÇòÚ ÇòçîÅé Ôé, ÇÂÃ çÆ
Û» æ¼Õ¶ Ç×ÁÅéÆÁ» ù ÁðÅî êÔ¹¿ÚÅÀ°ºçÆ ÔË, ÇÂÃ Çòôò ðÈêÆ ÇìÌÛ À°êð åzË ×¹ä» çÆÁ» îéî¯ÔÕ
Ç×ÁÅé ÇÂ¿ÇçzÁ» çÆ ìÔÅð ñ×çÆ ÔËÍ Ã¹äéÅ, ð¿× ç¶Öä¶, Ô¼æ ñ×Å Õ¶ îÇÔÃÈÃ ÕðéÅ, ÁÅÕÅð,
Ã¹ÁÅç, Ã¹¿ØäÅ ÇÂÔ òÖðÆÁ» Üó·» Ôé ÇÜÔóÆÁ» ÃÅð¶ ëËñÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔéÍ
ÁÃòÃæÅ ÇìÌÛ Õç¶ éÅ éÅô Ô¯ä òÅñÅ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ íÅò¶º ÇÂÔ êÇÔñ» ç¼ÇÃÁÅ ÜÅ Ú¹¼ÕÅ
ÔË ÇÕ Ã¿ÃÅð ÇòéÅôîÂÆ ÔË, Ã¿ÃÅð ÇÂÕ ÁÇòéÅôÆ çÅ êÃÅðÅ ÔË Ü¯ ÃÚÅÂÆ Áà¼ñ ÔË, ÁÜð ÔË, Áîð
ÔË å¶ ÁÅêäÆ ôÅé çÅ êÃÅðÅ Õð ðÔÆ ÔËÍ ÇÂÔ ÃçÅ ÔÆ ÃÇæð ÔË êð ÇÂÔ Ã¿ÃÅð ÚñÅÂ¶îÅé ÔËÍ ÇÂÃ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ãí Õ°Þ ìçñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ Ãí Õ°Þ åzË ×¹äÆ îÅÇÂÁÅ çÆ Ö¶â ÔËÍ Á³å ÇòÚ
ÃÅðÅ ìÌÇÔî³â ÔÆ Áêðå¼Ö ÇòÚ ÃîÅÁ Ü»çÅ ÔË êð ìÌÇÔî³â ç¶ Áêðå¼Ö ÇòÚ Çîñ ÜÅä å¯º ìÅÁç
ÇÂÔ î¹ó Õ¶ êÌ×à Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇìñÕ°ñ À°Ã¶ åð·» ÔÆ ÇÜò¶º ÇÕ êÇÔñ¶ ÃÆÍ ÇÂÃ åð·» ÇÂÔ ÁÇìéÅôÆ
ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÃ çÅ è¶Á Áà¼ñ, ÁÜð å¶ Áîð ÔËÍ
òÅÃåò ÇòÚ ç¶ÇÖÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÕÃ¶ òÆ ÚÆ÷ ç¶ ÷ðÈðÆ ×¹ä ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ìçñç¶
éÔÄÍ Ôð¶Õ òÃå± çÆ Ô¯ºç ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ êðÆòðåé ðÇÔå ÔË, Õç¶ Öåî éÔÄ Ô¹¿çÆ, Õ¶òñ ÁÅÕÅð
å¶ éÅî ÇÜÔó¶ ÁêäÅÂ¶ Ü»ç¶ Ôé À°Ô ÔÆ ìçñç¶ Ôé, å¶ Öåî Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÜò¶º ÇÕ Á¼Ü ç¶ ×ÌÇÔ
ôÅÃåðÆ çÃç¶ Ôé ÇÕ ÁÅÀ°ä òÅñ¶ Ãî¶º ÇòÚ ÃÈðÜ Öåî Ô¯ ÜÅò¶×Å, ÇÂÃ çÆ ð¯ôéÆ å¶ À±ðÜÅ
Öåî Ô¯ ÜÅò¶×Æ êð ÇÂÔ å» ÇÂÕ ìóÅ ÔÆ ÃÆîå ÇòÚÅð ÔËÍ ÃÈðÜ çÅ êÌÕÅô å» ë¶ð òÆ ðÔ¶×ÅÍ
Üç¯º åÕ ìÌÇÔî³â ÔË, ÃÈðÜ çÅ êÌÕÅô ÔË; À°Ã çÆ À±ðÜÅ ìçñ ÃÕçÆ ÔË êð Öåî ÕçÆ éÔÄ Ô¯
ÃÕçÆÍ Üç¯º ìÌÇÔî³â òÆ Öåî Ô¹¿çÅ ñ×¶×Å å» òÆ ÃÈðÜ çÅ êÌÕÅô ðÔ¶×ÅÍ ÇÂÕ Ãðì Ô¯ºç
ÁÃÇÔåîÅé ÃÚÅÂÆ ÔË ÇÂÕ ÜÆòé èÅðÅ ÔË, ÜÆòé è¶Á ÔË å¶ ÃçÅ ÔÆ ÁÜð, Áîð, Áà¼ñ ÔËÍ
ÁÅåîÅ å¯º Çìé» ÃðÆð Ô¯ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ, ÃðÆð ÔË ÔÆ ÁÅåîÅ çÆ Ô¯ºç éÅñÍ ÜÆòé ç¶ ÇìÌÛ çÆÁ»
Üó·» êÌÇ´åÆ çÆ Çî¼àÆ ÇòÚ å¶ ÁÅåîÅ çÆ ôÕåÆ ÇòÚ â±¿ØÆÁ» çìÆÁ» êÂÆÁ» ÔéÍ ÁÅåîÅ ÁÜð
ÔË, Áîð ÔË, Áà¼ñ ÔË ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶ ÜÆòé ÇìÌÛ ù òÆ Áîð ÔÆ ÃîÇÞÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
234
C. ÇÂÃ çÅ ðÈê Á³å, ÁÅÇç Áå¶ Üó· ÃæÅé ÇÂæ¶ éÔÄ ÜÅÇäÁÅ Ü»çÅ, Õ¶òñ ìËðÅ×
ç¶ ê¼Õ¶ ÔÇæÁÅð éÅñ ÇÂÔ ê¼ÕÆ Üó· òÅñÅ Ã¿ÃÅð ðÈêÆ ð¹Ö ÁÃòÃæ Õ¼ÇàÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
D. ë¶ð ÇÜÃ ÁÅÇç ê¹ðô ç¶ ÇòÚ¯º ÇÂÔ êÌÇòÌåÆ Ô¯ÂÆ ÔË, îËº À°Ã çÆ ôðé ÁÅÇÂÁÅ Ô»,
ÁËÃÅ ÕÇÔ Õ¶ À°Ã êç ù Ö¯Ü¶ ÇÕ ÇÜÃù êÌÅêå Ô¯ Õ¶ éÔÄ î¹óéÅÍ
ÁòÃæÅ ÇìÌÛ ù ÃîÞäÅ ÇÕÃ¶ ÁÅî îé°¼Ö ç¶ òÃ çÆ ×¼ñ éÔÄ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» ç¶
îé å» ð¯÷ ç¶ ðÅ× ð¿×» ÇòÚ ÔÆ À°ñÞ¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ À°Ô ÜÅäç¶ ÔÆ éÔÄ ÇÕ ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ ÇêÛ¶
ñ× Õ¶ ÇìåÅÇÂÁÅ ÜÆòé À°é·» ù ÇÕæ¶ ñË ÜÅò¶×ÅÍ À°Ô Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ ÚñÅÂ¶îÅé Ã¿ÃÅð
ÔÆ Ãí Õ°Þ ÔËÍ ÇÂÃù ð¼Ü Õ¶ îÅä¯, ð¿× ðñÆÁ» îéÅúÍ ÇÜé·» é¶ ÇÂÃ ÇçÃç¶ Ã¿ÃÅð ù ÜÅä
ÇñÁÅ ÔË À°Ô Ú½ðÅÃÆ ç¶ ×¶ó ù Ú¿×Æ åð·» ÃîÞç¶ ÔéÍ Üç¯º À°Ô ÁÅêä¶ ì¿èé» ù ÃîÞ Ü»ç¶
Ôé ë¶ð À°Ô ÇÂÔ òÆ ÜÅä Ü»ç¶ Ôé ÇÕ î¯Ô ù ÇÕÃ åð·» Õ¼ÇàÁÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÕÃ åð·» ê¼ÕÆ
å¶ Çéðî¯ÔÆ Ô¯ Õ¶ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ ÃÕÆçÅ ÔËÍ Ã¿ÃÅðÕ Ô¯ºç ç¶ ÇìÌÛ çÆÁ» Üó·» îé å¶ ÇçîÅ×
ÇòÚ â±¿ØÆÁ» èÃÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» Ôé, î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯äÅ ÔÆ ÇÂÃ çÆÁ» Üó·» Õ¼à ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º
î¯Ô å¯º êÅÃ¶ Ô¯ä, À°Ã å¯º À°Ú¶ À°áä çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, ÜÇ×ÁÅÃÈ ì¿èé» å¯º î¹Õå
Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ì¿èé ÇÜÔó¶ Ã¿ÃÅð ç¶ î¯Ô îÅÇÂÁÅ çÅ êÃÅðÅ ÔéÍ Ã¿ÃÅðÕ Ô¯ºç çÅ ÇìÌÛ
À°Ã ÜÇ×ÁÅÃÈ ñÂÆ Õ¯ÂÆ ì¿èé éÔÄ ìäçÅ ÇÜÔóÅ î¯Ô å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ Ú¹ÕÅ ÔËÍ
î³â±Õ À°êÇéôç ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ ÜÆòé ÇìÌÛ çÆ ÇÂÕ¯ àÅÔäÆ å¶ ç¯ ê³ÛÆ
ìËá¶ ÔéÍ ÇÂÕ À°Ã ç¶ ëñ îÅäçÅ ÔË å¶ çÈÃðÅ ç¶ÖçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ëñ îÅäçÅ ÔË, À°Ô ç¹Ö òÆ
êÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ Õ¶òñ ç¶ÖçÅ ÔË À°Ô Ã¹å¿åð ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ Üç¯º îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÁÚ¶å ÇòÚ êÂ¶
í¿âÅð éÅñ î¯Ô ðÖçÅ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ìÔ¹å Õ°Þ Ú¿×Å î³çÅ ÇêÁÅ ÔË, Ú¿×¶ î³ç¶ Ã¿ÃÕÅð òÆ êÂ¶
Ôé, å» À°Ô ç¹Ö êÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Üç¯º ÔÆ À°Ô ñ×ÅÀ° Û¼â Çç¿çÅ ÔË, À°Ã çÆ êÌòÅÔ éÔÄ ÕðçÅ,
À°Ô À°Ã å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÔ ÃÇæðåÅ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ ÃçÅ ñÂÆ êÌÅêå
Õð ÃÕçÅ ÔËÍ
E. ÇÜé·» ù î¯Ô îÅä éÔÄ ÔË, ÇÜé·» é¶ Ã¿× ðÈêÆ ç¯Ö ù ÇåÁÅ× ÇçåÅ ÔË, Ü¯ ÃçÅ
ÁÅåîÅ ÇòÚ ñÆé ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÜé·» çÆÁ» ÕÅîéÅò» Öåî Ô¯ ×ÂÆÁ» Ôé Ü¯ ç¹Ö, Ã¹Ö ÁÅÇç
çò¿ç ÇòÚ¯º à¹¼à ×Â¶ Ôé, À°Ô ÔÆ ÇÂÃ ÁÇìéÅôÆ êç ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
F. éÅ À°æ¶ ÃÈðÜ ÚîÕçÅ ÔË, éÅ À°æ¶ Ú¿çðîÅ ÔË, éÅ ÔÆ À°æ¶ Á×éÆ ÔË, À°Ã êç ù
êÌÅêå ÕðÕ¶ ë¶ð Õ¯ÂÆ î¯óÅ éÔÄ ÔË, À°Ô ÔÆ î¶ðÅ èðî èÅî ÔËÍ
Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ÔÀ°îË, îÅÇÂÁÅ, î¯Ô, ÁÔ¿ÕÅð å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ
ÃÇæð Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÃÅðÆÁ» ÇÂÛÅò» å¯º î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔË, À°Ãù Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË,
À°Ã ù Ç×ÁÅé çÅ Áé°íò Ô¯ Ü»çÅ ÔË Ü¯ ÃçÆò ÔËÍ À°Ô Ç×ÁÅé ×Èó· Ç×ÁÅé ÔË, â±¿ØÅ Ç×ÁÅé
ÔË, ÃÈðÜ Ú¿çðîÅ å¶ Á×éÆ ç¶ êÌÕÅô çÆ ÃÆîÅ ÔË êð Ç×ÁÅé ç¶ ÃÈðÜ çÆ, Ç×ÁÅé ç¶ êÌÕÅô çÆ
Õ¯ÂÆ ÃÆîÅ éÔÄ ÔËÍ Ç×ÁÅé çÅ êÌÕÅô Ãí å¯º À°åî êÌÕÅô ÔËÍ Õ¯ÂÆ Ô¯ð êÌÕÅô ÁÇ×ÁÅé ç¶ Ôé·¶ð¶
ù çÈð éÔÄ Õð ÃÕçÅ, Õ¶òñ Ç×ÁÅé çÅ êÌÕÅô ÔÆ ÁÇ×ÁÅé ù çÈð Õð ÃÕçÅ ÔËÍ Ôð¶Õ Ç×ÁÅé
çÅ ÃÌ¯å ÁÅåîÅ ÇòÚ ÔË éÅ ÇÕ ÃÈðÜ, Ú¿ç å¶ Á×éÆ ÇòÚÍ ÃÈðÜ Ú¿ç å¶ Á×éÆ å» Õ¶òñ ÇÂÕ
í¯ðÅ ÇÜ¿éÅ êÌÕÅô ÔË, À°Ô ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÔóÅ ÁÇ×ÁÅé ç¶ Ôé·¶ð¶ ÇòÚ¯º ÇéÕñ Ú¹¼ÕÅ ÔË, ÇÜÃ çÅ
ÁÇ×ÁÅé Ôé·¶ðÅ ÇìéÃ Ú¹¼ÕÅ ÔË, ÇÜÃù Ç×ÁÅé çÆ êÌÅêåÆ Ô¯ Ú¹¼ÕÆ ÔË, À°Ãù ìÌÔî çÆ êÌÅêåÆ òÆ
Ô¯ Ú¹¼ÕÆ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ ÁÜð, Áîð, Áà¼ñ ìÌÔî ÔÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ çÅ ÇéòÅÃ
ÔËÍ
235
G. ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ î¶ðÅ ÔÆ Á³Ã ÜÆò ÁÅåîÅ ÔË, ÜÆò ìä Õ¶ êÌÇ´åÆ ÇòÚ ÃÇæå Ô¯
Õ¶ ê³Ü¯ ÇÂ¿çðÆÁ» å¶ Û¶ò¶º îé ù ÁÅêä¶ òñ ÇÖÚçÅ ÔËÍ
H. Üç¯º ÜÆò ÁÅåîÅ ÃðÆð çÅ ðÈê èÅðé ÕðçÆ ÔË å¶ Üç¯º À°Ã çÅ Ã¹ÁÅîÆ ç¶Ô
ÇåÁÅ×çÅ ÔË À°ç¯º ÇÂé·» ÇÂ¿çðÆÁ» ù éÅñ ÇÂÃ åð·» ÔÆ ñË Ü»çÅ ÔË ÇÜÃ åð·» ÔòÅ Ã¹×¿èÆ ù
éÅñ ñË Ü»çÆ ÔËÍ
I. ÇÂÔ ÜÆò Õ¿é, Á¼Ö», Ãêðô, ÜÆí, é¼Õ Áå¶ îé ÇÂé·» Ãíé» ç¹ÁÅðÅ ÔÆ ÇòÇôÁ»
ù í¯×çÅ ÔËÍ
A@. ÁÇ×ÁÅéÆ ÇÂÔ Ãí éÔÄ ç¶Ö ÃÕç¶ ÇÕ ÇÕÃ åð·» À°Ô ×¹ä» éÅñ ï°Õå Ô¯ Õ¶
À°é·» ÇòÚ ÔÆ ìÇÔ Ü»çÅ ÔË, Ç×ÁÅéÆ ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ç¶Ö ÃÕçÅ ÔËÍ
AA. ï¯×Æ Ü¯ ÁÜ¶ ïåé Õð ðÔ¶ Ôé À°Ô ÁÅåîÅ ÇòÚ ÃÇæå Ô¯ Õ¶ òÆ ÇÂÃù ç¶Öç¶
Ôé êð ÁÇ×ÁÅéÆ Çòò¶Õ å¯º ðÇÔå Áå¶ Áô¹è Á³åôÕðä òÅñ¶ ïåé Õðç¶ Ô¯Â¶ òÆ ÇÂÃù
éÔÄ ç¶Ö ÃÕç¶Í
îé°¼Ö çÆ ÁÅåîÅ, êÌîÅåîÅ çÅ ÇÂÕ ÇÔ¼ÃÅ ÔËÍ êÌîÅåîÅ çÅ ÇéòÅÃ ÔÆ ò¼Ö ò¼Ö ÃðÆð»
ÇòÚ ÔËÍ ÇÜò¶º ÔòÅ ë¹¼ñ» çÆ Ã¹×¿è ñË Õ¶ ÇÕå¶ çÆ ÇÕå¶ êÔ¹¿ÚÅ Çç¿çÆ ÔË, ÇÂÃ¶ åð·» Üç¯º îé°¼Ö
ÃðÆð ÛâçÅ ÔË À°Ô ÁÅêä¶ Ã¿ÃÕÅð òÆ éÅñ ÔÆ ñË Ü»çÅ ÔËÍ À°Ô Ã¿ÃÕÅð ÔÆ À°Ãù Á×ñÅ
ÜÅîÅ ñËä ñÂÆ êÌ¶ðå Õðç¶ Ôé å¶ À°Ô Ú½ðÅÃÆ ç¶ ×¶ó ÇòÚ ì¿Çé·ÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ îé°¼Ö å» î½Ü
îÅäçÅ ÔË, ÃðÆð å» Õêó¶ çÆ í»åÆ ÔË, Õêó¶ Üç¯º ê¹ðÅä¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé À°é·» ù ìçñä çÆ
ñ¯ó êËºçÆ ÔËÍ ÁÇ×ÁÅéÆ ÇÂÃ ×¼ñ ù éÔÄ ÜÅäç¶Í ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÔó¶ Áé°ôÅôé ç¶ îÅð× å¶
Úñç¶ Ôé êÈðÆ åé ç¶ÔÆ éÅñ ÁÅêä¶ À°å¶ ÕÅìÈ ðÖç¶ Ôé å¶ îé ù ÇÂÕÅ×ð Õðç¶ ÔéÍ
ÇÜÔó¶ ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» å¶ ÕÅìÈ êÅ Ú¹¼Õ¶ Ôé, À°Ô Û¶åÆ ÔÆ ÃÇå êÌÅêå Õð ñËºç¶ ÔéÍ
ÜÆò êÌîÅåîÅ çÅ Û¯àÅ ÇÜÔÅ íÅ× ÔËÍ Ã¹ðÅÔÆ ç¶ Á³çð çÆ ÖÅñÆ æ», Õîð¶ ç¶ Á³çð
ÖÅñÆ æ», ìÅÔð çÆ ÃÅðÆ Ü×·Å Ãí ÇÂÕ ÔÆ ÔËÍ ÁÃÄ ÁÅêäÆ ÕñêéÅ éÅñ ÇÜæ¶ ÚÅÔÆÂ¶,
Ô¼ç» ñ×Å ÃÕç¶ Ô» êð Ü×·Å å» ÇÂÕ îé°¼Ö çÆ Ô¯ºç ÔÆ ÔËÍ Õç¶ Õ¯ÂÆ ôÕåÆ éÔÄ ÃÆ, éÅ ÔÆ
Õç¶ Ô¯ò¶×Æ ÇÜÔóÆ îé°¼Ö ù, ê¹ñÅó ù ò¿â ÃÕ¶Í ÇÂÃ¶ åð·» Õ¯ÂÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ôÕåÆ éÔÄ ÇÜÔóÆ
ÁÅåîÅ ç¶ à¹Õó¶ Õð ÃÕ¶ å¶ ò¿â ÃÕ¶ å¶ ÇÕÃ¶ ÇÂÕ à¹Õó¶ çÅ îé°¼Ö ìäÅ ÃÕ¶Í Üç¯º ÁÃÄ ÇÕÃ¶
îé°¼Ö ù ç¶Öç¶ Ô», À°Ã ç¶ ÁÅÕÅð ù ç¶Öç¶ Ô», À°Ã ç¶ éÅê ù ç¶Öç¶ Ô», À°Ô êÈðé å¯º,
ÁÅêä¶ òÜÈç å¯º, ÇÂÕ ÇÔ¼ÃÅ êÈðÆ ÚÆ÷ çÅ ÔÆ ÇÔ¼ÃÅ ñ×çÅ ÔË, ÁÃÄ À°Ã ù ÇÂÕ ÜÆò ÕÇÔ¿ç¶
Ô»Í ÇÂÔ ÇÂÕ òÖðÆ Ô¯ºç À°Ã çÆ ÔÀ°îË ÕðÕ¶ ÔË, ÔÀ°îË ç¶ êÅÂ¶ Ô¯Â¶ êóç¶ ÕðÕ¶ ÔË, À°Ô î³éä
ù ÇåÁÅð ÔÆ éÔÄ ÇÕ À°Ô êÌîÅåîÅ çÅ ÔÆ íÅ× ÔË, À°Ã éÅñ ÇÂÔ êÌåÆå Ô¯ä ñ× êËºçÅ ÔË
ÇÕ ÜÆò ÁÅåîÅ, êÌîÅåîÅ çÅ ÇÂÕ Û¯àÅ ÇÜÔÅ ÇÔ¼ÃÅ ÔËÍ òÅÃåò ÇòÚ ÇÂÃ åð·» éÔÄÍ Üç¯º
ï¯×Æ ÃÅðÆÁ» Ô¼ç» êÅð Õð ñËºçÅ ÔË ÇÂÃ ÇçÃç¶ ÃðÆð å¯º ÃÈÖî, ÃÈÖî å¯º ÁÇå ÃÈÖî ÇòÚ
ÚñÅ Ü»çÅ ÔËÍ À°Ô ÇÂÃ ÃÚÅÂÆ ù ÜÅä ñËºçÅ ÔË ÇÕ Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ ÃÚÅÂÆ ÔË ÇÂÕ ÔÆ ÃÇå
ÔË, À°Ô ÔË Ãí ÇòÚ òÃ ðÔÆ ÁÅåîÅÍ
AB. ÃÈðÜ ÇòÚ Ü¯ å¶Ü ÃÅð¶ Ü×å ù êÌÕÅôå ÕðçÅ ÔË Áå¶ Ü¯ Ú¿çðîÅ å¶ Á×éÆ
ÇòÚ ÔË À°Ô Ãí î¶ðÅ ÔÆ å¶Ü ÔËÍ
AC. îËº ÔÆ ÇêÌæòÆ ÇòÚ êÌò¶ô ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ êÌíÅò éÅñ Ãí ÜÆò» ù èÅðé ÕðçÅ
Ô» Áå¶ Ã¯î ðÈêÆ ðÃ Ô¯ Õ¶ Ãí Á½ôèÆÁ» ù Ãëñ ÕðçÅ Ô»Í
236
AD. îËº ÔÆ òËôÉÅéñ Ô¯ Õ¶ ÜÆò» çÆ ç¶Ô ÇòÚ êÌò¶ô ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ êÌÅä ÁêÅé òÅï±
éÅñ Çîñ Õ¶ ÚÅð¯º êÌÕÅð ç¶ Á³é ù ê¹ÚÅÀ°ºçÅ Ô»Í
AE. îËº Ãí ç¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ (Á³åðÜÅîÆ Ô¯ Õ¶) ÃÇæå Ô», îËº å¯º ÔÆ ÇÃÇîÌåÆ Ç×ÁÅé
Áå¶ ÇÂé·» çÅ éÅ Ô¯äÅ íÆ ÔË Ü¯ ÃÅð¶ ò¶ç» ÇòÚ ÜÅäé ï¯× òÃå± ÔË À°Ô îËº Ô»Í ò¶ç»å çÅ
ÕðåÅ Áå¶ ò¶ç ù ÜÅéä òÅñÅ îËº Ô»Í
ç×-ç× ÕðçÅ ÃÈðÜ îËº Ô», Ú¿çðîÅ çÆ á¿âÆ ÚÅéäÆ îËº Ô», Á¼× çÆÁ» ÜñçÆÁ»
ñêà» îËº Ô», îËº ÔÆ Ãðò¯åî Ô»Í ÇÂé·» ôÕåÆÁ» ðÅÔÄ Ü¯ òÆ êÌ×à Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô À°Ã ÇÂÕ
Ãðò¯åî êÌîÅåîÅ çÅ ÔÆ êÌ×àÅòÅ ÔË, À°Ã éÅñ ÔÆ ê½ç¶ òèç¶ Ôé, ÃÅðÆ ÔÇðÁÅòñ ë¹¼ñ,
ìÈà¶, ÃÅð¶ êôÈ, ê³ÛÆ êÌÅä êÌÅêå Õðç¶ ÔéÍ îé°¼Ö ç¶ ÃðÆð ÇòÚ òÃç¶ êÌÅä À°Ã êÌîÅåîÅ çÆ
ÔÆ ç¶ä ÔËÍ ÃÅðÆ ì¼¹èÆ ÃÅð¶ Ç×ÁÅé çÅ ÃÌ¯å ÇÂÕ ÔÆ ÔË, îé°¼ÖÆ ÇçîÅ× ÇòÚ Ç×ÁÅé çÆ ôÕåÆ
ÇÜÃ éÅñ îé°¼Ö çÆ ïÅçÅôå ÔË À°Ô òÆ êÌîÅåîÅ çÆ ç¶ä ÔËÍ À°Ã ôÕåÆ å¯º ÔÆ ò¶ç å¶ ò¶ç»å
çÅ Üéî Ô¯ÇÂÁÅ, ò¶ç ò¶ç»å ç¶ ÃÅð¶ òÅç ÇòòÅç ÃÅð¶ ×¹ä ÇÂÃ ôÕåÆ å¯º ÔÆ À°êÜ¶ ÔéÍ
ÇÂÕ¯ êÌîÅåîÅ çÅ ÔÆ êÃÅðÅ Ãí Ü×·Å ÔË, À°Ã çÅ ÔÆ òÅÃÅ ÃÅð¶ ÜÆò» ÇòÚ ÔËÍ À°Ã çÆ
ôÕåÆ ÔÆ ÃÅð¶ ÜÆò» ù êÌ¶ðéÅ Çç¿çÆ ÔË å» Ü¯ À°Ô ÁÅêä¶ Õ¿î Õð ÃÕäÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ñÂÆ ÇÂÔ ÜÅéäÅ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ ÃÅð¶ ÇÂÕ ÔÆ ÃÇå êÃÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, Á³çð
ìÅÔð ÇÂÕ ÔÆ ÔËÍ ÇÂÔ Ç×ÁÅé Ô¯ ÜÅä éÅñ ÇÕ Ãí Ü×·Å ÇÂÕ çÅ ÔÆ êÃÅðÅ ÔË, À°Ô ÔÆ
êÌÕÅô çÅ ÃÌ¯å ÔË, ÃÈðÜ, Ú¿ç çÅ ÃÌ¯å À°Ô ÔÆ ÔË, åÅÇðÁ» çÅ ÃÌ¯å òÆ À°Ô ÔÆ ÔË, Ç×ÁÅé
çÅ ÃÌ¯å À°Ô ÁÅê ÔÆ ÔË, ÇÂÃ Ç×ÁÅé ÃçÕÅ ÔÆ îé°¼Ö ÇÂÔ êÛÅä ÃÕçÅ ÔË ÇÕ À°Ã ç¶
ÜÆòé çÅ ñÕô ÕÆ ÔË, ÁÅç¶ô ÕÆ ÔËÍ êÌîÅåîÅ êÌÅêåÆ ÔÆ ÁÅç¶ô ÔË, êÌîÅåîÅ ÔÆ Ãí ç¶
Á³çð ÇéòÅÃ ðÖçÅ ÔËÍ
AF. ÇÂÃ ñ¯Õ ÇòÚ ç¯ êÌÕÅð ç¶ îé°¼Ö Ôé - ÇÂÕ éÅô Ô¯ä òÅñ¶, çÈÃð¶ ÁÇòéÅôÆÍ
ÜÆò ÃÅð¶ ÔÆ éÅôòÅé Ôé å¶ ÁÇìéÅôÆ ù Õ±àÃæ ÁÅÖç¶ ÔéÍ
AG. ÇÂé·» å¯º êð¶ Ô¯ð ê¹ðô ÔË ÇÜÃù êðîÅåîÅ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé Ü¯ Ãí ÇòÚ ÇòÁÅêÕ ÔË,
Çå¿é» ñ¯Õ» çÅ ÁÅÃðÅ ÔË, ÁÇìéÅôÆ ÔËÍ
AH. îËº éÅôò¿åÅ å¯º êð¶· å¶ ÁÇìéÅôÆ å¯º íÆ À°åî Ô» ÇÂÃ ñ¯Õ ÇòÚ å¶ ò¶ç ÇòÚ
îËù ê¹ðô¯åî ÇÕÔÅ ÔËÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ ç¯ ò¼Ö ò¼Ö ôìç òðå¶ ×Â¶ Ôé, éÅôòÅé å¶ ÁÇìéÅôÆÍ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð
ÇòÚ ÁÃÄ ç¯ ÃÚÅÂÆÁ» ç¶Öç¶ Ô»Í ÇÂÕ êÈðÆ åð·» ÃæÅÂÆ ÔË, Ã¼Ú ÔË, ÃçËò ÔË, çÈÃðÆ ÚñÅÂ¶îÅé
ÔË, éÅôòÅé ÔËÍ ÇÂÕ ÃçÅ ìçñçÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, Ü¿îçÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, îðçÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, çÈÃðÆ ÃçËòÆ
ÔË, ÃæÅÂÆ ÔË À°Ã ÇòÚ Õ¯ÂÆ ìçñÅò ÔË ÔÆ éÔÄÍ îé°¼ÖÆ ÜÆòé ç¶ Çå¿é ÇÔ¼Ã¶ Ôé - ÇÂÕ
ÃðÆð ÔË, ÃÉÅÃ Ôé, ÇÂ¿çzÆÁ» Ôé, Ã¹Ú¶å îé ÔË, çÈÃðÅ ÁÚ¶å îé ÔË å¶ ÜÆò ÁÅåîÅ ÔË å¶
åÆÃðÅ ÇÂÕ Áà¼ñ ÃÚÅÂÆ ÔË Ü¯ À°åî ÃÇå ÔË, Á³åî ÃÇå ÔËÍ êÇÔñÅ íÅ× éÅôòÅé ÔË, çÈÃðÅ
íÅ× Õ°Þ éÅôòÅé ÔË Õ°Þ ÁÇìéÅôÆÍ åÆÃðÅ íÅ× êÈðÆ åð·» ÁÇìéÅôÆ ÔËÍ êÇÔñ¶ å¶ çÈÃð¶ çÆ
Ô¯ºç åÆÃð¶ ÕðÕ¶ ÔÆ ÔË, åÆÃð¶ çÆ ôÕåÆ ÕðÕ¶ ÔÆ ÔË, êÌîÅåîÅ, Á³åî ÃÇå ÔÆ ÜÆòé ÃÌ¯å ÔË,
êÌÕÅô çÅ ÃÌ¯å ÔË, À°Ô ÔÆ ÃÅð¶ Ã¿ÃÅð ù ÚñÅÀ°ºçÅ ÔË å¶ ÜÆòé Çç¿çÅ ÔËÍ À°Ô êÌîÅåîÅ ÔÆ
Ãí å¯º À°åî ÔË å¶ À°ÚÅ ÔËÍ îÔ»ê¹ðÖ å¶ ò¶ç À°Ãù êÌîÅåîÅ, êÌíÈ, ÂÆôòð ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÃîÞ ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ÃðÆð, ÇÂ¿çzÆÁ», ÃÉÅÃ å¶ Ú¶åé îé ÇÂÕ íÅ×
237
ÔË å¶ êÈðÅ ÜÆòé ÔËÍ ÇÂÔ íÅ× ÃçÅ ÔÆ ìçñçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Üéî å¯º îðé åÕ ìçñçÅ ðÇÔ¿çÅ
ÔËÍ çÈÃðÅ íÅ× ÁÚ¶å îé ÔË, ÇÂÃ ÇòÚ ÃÅð¶ Ã¿ÃÕÅð, ïÅç» Üî·» Ô¹¿çÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ ÜÆò
éÅñ Ü¹ÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÜò¶º À°Ã çÅ òÅÔé Ô¯ò¶Í Üç¯º êÇÔñÅ íÅ× çÈÃð¶ éÅñ¯º îðé À°êð»å
òÖðÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÁÚ¶å îé å¯º ÜÆò ÁÅåîÅ À°Ã åð·» ÔÆ ðÇÔ¿çÆ ÔËÍ Üç¯º ÜÆò ÁÅåîÅ
òÅÔé éÅñ¯º òÖðÆ Ô¹¿çÆ ÔË å¶ ÃÇå ù êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔË À°ç¯º ÔÆ Üéî îðé ç¶ ×¶ó å¯º Û¼¹àÆ
ÇîñçÆ ÔË å¶ ÜÆò î¹Õå Ô¹¿çÅ ÔËÍ Üç¯º ÃÇå çÆ êÌÅêåÆ Ô¹¿çÆ ÔË ÁÅåîÅ çÅ êÌîÅåîÅ éÅñ î¶ñ
Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÃîÞ ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ êÌîÅåîÅ çÅ
ÇéòÅÃ, êÌíÈ çÅ ÇéòÅÃ Á³çð ÁÇå ÃÈÖî ÃðÆð ÇòÚ ÔÆ ÔË, ìÅÔð çÅ ÃðÆð å» Õ¶òñ ìÅÔðÆ
ÚÅçð ÔËÍ ÇÜÔóÅ êËºâÅ ÃÅù êÈðÅ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË À°Ô ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð çÅ êËºâÅ éÔÄ, À°Ô å»
Á¿çð çÅ êËºâÅ ÔË, À°Ô êËºâÅ ÇÜÔóÅ ìÅÔðÆ ÃðÆð å¯º ÃÈÖî ÇòÚ ñË Ü»çÅ ÔË å¶ Á³å ÇòÚ
ÁÇå ÃÈÖî ÇòÚ ñË Ü»çÅ ÔË, êÌíÈ éÅñ î¶ñ Çç¿çÅ ÔËÍ
AI. Ô¶ íÅðå! Ü¯ î¯Ô å¯º Û°à Õ¶ îËù ÁËÃÅ ê¹ðô¯åî ÜÅäçÅ ÔË À°Ô Ãðò Ç×ÁÅåÅ
ÃÇå íÅò éÅñ îËù ÇèÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
B@. Ô¶ Çéô êÅê íÅðå! ÇÂÔ ÁÇå ×¹êå À°êç¶ô îËº Ã¹äÅÇÂÁÅ ÔË ÇÂÃù ÜÅä Õ¶
îé°¼Ö Ç×ÁÅéÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË Áå¶ À°Ã çÅ ÃÅðÅ Õðåòï êÈðÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
Üç¯º åÕ îé°¼Ö ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ íðÇîÁÅ ÇêÁÅ ÔË, ìÅÔðÆ Ö¶ñ· åîÅÇôÁ» ÇòÚ, í»å
í»å çÆÁ» îé î¯ÔÕ òÃå±Á» ÇòÚ ð¹ÇÞÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË À°ç¯º åÕ À°Ô òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ÇîÔð, À°Ã
çÆ ôÅé ìÅé À°Ã ç¶ å¶Ü êÌåÅê å¯º, À°Ã ç¶ Ç´êÅ¬, ÇçÁÅ¬ À°Ã çÆ Ã¹ÇÔðçåÅ å¯º ÇìñÕ°ñ
ÁäÜÅä ÔËÍ Üç¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Á³åð ìÅÔð ç¯é» çÅ Ç×ÁÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÕ òÅðÆ À°Ô À°Ã
òÅÇÔ×¹ðÈ ù ÜÅä ñËºçÅ ÔË ë¶ð À°Ô À°Ã êÌíÈ çÆ êÈðÆ ôðèÅ éÅñ å¶ íð¯Ã¶ éÅñ Ã¶òÅ ÕðçÅ
ÔËÍ ÁðÜé Áå¶ Ô¯ð ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ù ÁÅåî ÇÃ¼èÆ çÅ ×¹êå Ç×ÁÅé ìÖÇôÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ
×¹¼Þ¶ Ü³çÇðÁ» çÆ ÚÅìÆ ÔËÍ ÇÕò¶º Á³çð çÆ Ö¯Ü ÕðéÆ ÔË, ÁÅêÅ ÚÆéäÅ ÔË, ÇÜÔóÅ ÁÅåî
ÚÆé Õ¶ À°Ã ÇÂÕ ù Á³çð êÌÅêå Õð ñò¶×Å, ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ êÈðÆ åð·» ÕðçÅ ðÔ¶×Å, À°Ô
ÜÆòé ÁÅç¶ô, ÜÆòé ç¶ ñÕô ù, À°Ã êÌíÈ ù êÌÅêå Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ
ÇÂÔ ê³çðò¶º ÁÇèÁÅÇÂ çÅ Á³å ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ ç¶ ×¹êå Ç×ÁÅé çÅ òðéä
ÕÆåÅ ÔËÍ
238
Ã¯ñ·ò» ÁÇèÁÅÇÂ
ÁÇ×ÁÅéÆÁ» ç¶ å¶ ÇðôÆ î¹éÆÁ» ç¶ íÅ×
A. ÇéðíËåÅ, ÇÚ¼å çÆ ô¹èÆ, ÁÅåî Ç×ÁÅé ÇòÚ ÇéôáÅ, çÅé, ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ çîé,
ï¼×, ôÅÃåz ÇòÚÅð, åê, ÃðñåÅÍ
B. ÁÇÔ¿ÃÅ, ÃÇå, ´¯è ðÇÔå ÇåÁÅ×, ô»åÆ, Áé°ôÅôé, Ãí ÜÆò» À°å¶ çÇÂÁÅ ÕðéÆ,
ÇòÇôÁ» ÇòÚ Çñêå éÅ Ô¯äÅ, Ã¹íÅò ÇòÚ Õ¯îñåÅ, ôðî, Ú¿ÚñåÅ çÅ éÅ Ô¯äÅÍ
C. å¶Ü, ÇÖîÅ, èÆðÜ, êÇò¼åðåÅ, ÇÕÃ¶ éÅñ èÌ¯Ô éÅ ÕðéÅ å¶ ÁÇíîÅé ðÇÔå Ô¯äÅÍ
Ô¶ íÅðå! çËòÆ Ã¿êåÆ òÅñ¶ ÇòÚ ÇÂÔ ×¹ä Üéî å¯º Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÇÂÔ ìÔ¹å ÁòôÕ ÔË ÇÕ À°Ô ×¹ä ÁÅêä¶ Á³çð êËçÅ ÕÆå¶ ÜÅä ÇÜé·» éÅñ ÁÅåî
îÅð× Ã¹Ô¶ñÅ Ô¯ò¶Í Õ°Þ ÇÂÕ ×¹ä» å¯º Çìé» ÇÂÃ îÅð× çÆÁ» ð¹ÕÅòà» éÔÄ ÔàÅÂÆÁ» ÜÅ
ÃÕçÆÁ»Í ÕÂÆÁ» ñÂÆ îÅð× ÃÅë Ô¹¿çÅ ÔË êð çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ÇÂÃ å¶ ì¶Á³å Á½Õó» Ô¹¿çÆÁ»
Ôé, ÇÜé·» ù Ú¿×¶ ×¹ä» çÆ ìÖÇôô Ô¹¿çÆ ÔË, À°é·» ù ÇÂÔ ðÅÔ Ã½ÖÅ ñ×çÅ ÔË, Üç¯º ÇÕ ÇÜé·»
Õ¯ñ Ú¿×¶ ×¹ä éÔÄ Ô¹¿ç¶ À°Ô ìÔ¹å Á½Ö¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ À°Ã ÇÂÕ êÌÕÅô åÕ êÔ¹¿Úä ñÂÆ ðÅÔ ÇÂÕ
ÔÆ ÔË êð Ôð îé°¼Ö ÁÅêäÆÁ» Á½Õó» ÁÅê ìäÅ ñËºçÅ ÔË, ÁÅêä¶ ç¯ÖÆ ìäÅ ñËºçÅ ÔË ÁÅêä¶
ñÂÆ ð¹ÕÅòà» Öó·ÆÁ» Õð ñËºçÅ ÔË, ÇÂÃ îÅð× å¶ Úñä å¯º êÇÔñ» ÇåÁÅðÆ ÕðéÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ
ÇÂÃ îÅð× å¶ å°ðé ñÂÆ ÇÂÔ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ ÁÅêä¶ ç¹ÇéÁÅòÆ ÇòÚÅð ÇÂÕ¼á¶ ÕðÕ¶,
ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò», Ã¿ò¶× ÇÜÔó¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù å¿× Õðç¶ Ôé, À°Ã çÆ ôÕåÆ ×Åñç¶ Ôé,
À°Ã çÆ ÇÂ¼ÛÅ ôÕåÆ «àç¶ Ôé, À°Ã çÅ îé¯ìñ Öåî Õðç¶ Ôé, À°é·» ù òËðÅ× çÆ Á×éÆ
ÇòÚ Þ¯Õ ÇçåÅ ÜÅò¶Í ÇÂÔ ×¹ä À°Ã çÅ ×ÇÔäÅ ÔéÍ ÇÂÃ ç¶ ÇòêðÆå Áò×¹ä ÔéÍ ÃÅâ¶
ÃÅÇðÁ» ÇòÚ ÇÂÔ ÕÅìñÆÁå ÔË ÇÕ ÁÃÄ ÇÂÔ ×¹ä èÅðé Õð ÃÕÆÂ¶ å¶ Áò×¹ä Õ¼ã ÃÕÆÂ¶
å¶ À°Ô ×¹ä êËçÅ ÕðÆÂ¶ ÇÜé·» éÅñ ÇÂÃ îÅð× å¶ Ú¼ñäÅ Ã½ÖÅ Ô¯ ÜÅò¶Í
Ôð¶Õ îé°¼Ö ÇòÚ À°Ô ôÕåÆ ÔË ÇÜÃ éÅñ ÇÂÃ îÅð× å¶ Ú¼ñä çÆ ÇåÁÅðÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ
ÔË, Ü¯ å°ÔÅù ÁäÇçÃç¶ åÕ ê¹ÚÅ Çç¿çÅ ÔËÍ Ãí å¯º êÇÔñÅ ×¹ä ÇéðíËåÅ ÔËÍ îé çÆ ÇéðîñåÅ
çÈÃðÅ ×¹ä ÔËÍ åÆÃðÅ ×¹ä ÔË ÇÕ Çìé» êÇðÁÅÃ Û¼ÇâÁÅ ñ¼×¶ ÔÆ ðÇÔäÅ, ÔàäÅ éÔÄ ÇÂÃ
åð·» Õðé éÅñ Á³çð êÔ¹¿Úä ÇòÚ ìÔ°å ÃÔÅÇÂåÅ ÇîñçÆ ÔËÍ ÇÂé·» ×¹ä» éÅñ ÜÇ×ÁÅÃÈ À°çÅð
ìäçÅ ÔË å¶ ÃòË Áé°ôÅôÕ ìäçÅ ÔËÍ ÇÂé·» ×¹ä» çÆ ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ À°Ô çÅéÆ ìä Õ¶ ÁÅêäÆ
ÁÅåî îÅð× çÆ åð¼ÕÆ ç¶ÖçÅ ÔË å¶ ÇðôÆÁ» î°éÆÁ» çÆ ÇÃÇÖÁÅ ç¶ÖçÅ ÔË, ×ðÆìÆ çÅò¶ éÅñ
ðÇÔäÅ å¶ Ãêôà å¶ ÃÅë ðÇÔäÅ òÆ ÇÂÃ îÅð× å¶ Ú¼ñä ç¶ ÁÇå ÷ðÈðÆ ×¹ä ÔéÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ ×¹ä ÁÅêä¶ Á³çð êËçÅ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé å¶ ÁÅêä¶ ÇéÜÆ ÜÆòé
ÇòÚ òðåä¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ Ü¯ òÆ ×¹ä ×ÌÇÔä ÕÆå¶ ÜÅä À°é·» ù ð¯÷ ç¶ ÜÆòé ÇòÚ òðå¯º
ÇòÚ ÇñÁÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÁÅêäÆ ì¯ñÆ ÇòÚ òðåäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÁÇÔ¿ÃÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ ÜÆò
Ü¿å± å¶ çÈÃÇðÁ» éÅñ ÇêÁÅð ÇÜåÅÀ°ºçÅ ÔËÍ îé ìÚé Õðî éÅñ ÞÈá å¯º çÈð ðÇÔä çÅ ÁÇíÁÅÃ,
ÞÈá éÅ ì¯ñä çÅ ÁÇíÁÅÃ, îé°¼Ö ù Ã¼Ú çÆ êÌÅêåÆ å¶ ñË Ü»çÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ Üç¯º ÃÅðÆÁ»
Ã¹ÁÅðæÆ ÇÂÛÅò» çÅ ÇåÁÅ× Õð Çç¿çÅ ÔË À°Ô ç¶ÖçÅ ÔË ÇÕ ´¯è å¶ Õñ¶ô Ã°å¶ ÔÆ Öåî Ô¯
Ü»ç¶ Ôé, êÌÃ¿é Ô¯ Õ¶ Õðî» ç¶ ëñ Áðêä Õð ç¶ä éÅñ îé°¼Ö ÃÅòÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÇÜÔó¶
çÈÃÇðÁ» ñÂÆ çÇÂÁÅ ðÖç¶ Ôé, Çé§ÇçÁÅ éÔÄ Õðç¶, çÈÃÇðÁ» çÆ ÜÅÇÂçÅç ç½ñå å¶ Çé×·Å
éÔÄ ðÖç¶, ÇÜÔó¶ ÃÅÀ± Ôé å¶ ì¹ÇðÁÅÂÆÁ» å¯º êð·¶ ç½óç¶ Ôé å¶ ÃçÅ Ãî ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂÕ¯
239
ÇÜÔ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé À°Ô ÇÂÃ îÅð× å¶ ÔÆ Úñ ðÔ¶ ÔéÍ À°Ô ÃÈðî¶ ÃçÅ ÔÆ çÇÂÁÅ¬ Ôé, ÃçÅ
ÔÆ ìÖôç¶ Ôé, ÇÕÃ¶ éÅñ òËð éÔÄ ðÖç¶, À°é·» ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÁÔ¿ÕÅð éÔÄ, Õ¯ÂÆ ÁÇíîÅé éÔÄ,
Õ¯ÂÆ ÔËºÕó éÔÄÍ ÇÂÔ ×¹ä ÁÅåî îÅð× å¶ å°ðé ñÂÆ ÁÇå ñ¯óÄç¶ ÔéÍ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ù ïÅç
ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ðÈÔÅéÆÁå ç¶ ðÃå¶ å¶ å°ðé ñÂÆ ÇÂÔ ×¹ä Ô¯ä¶ ìÔ¹å ÔÆ Áò¼ôÕ ÔéÍ
Ôð¶Õ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ ÜÅéäÅ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ ÇÂé·» ×¹ä» éÅñ ÁÇèÁÅåîòÅç çÅ ðÅÔ
Ã¹Ô¶ñÅ ìäçÅ ÔËÍ
D. Ô¶ êÅðæ! êÅÖ³â, Ø¹î³â, ÁÇíîÅé, ´¯è, Õá¯ðåÅ å¶ ÁÇ×ÁÅéåÅ ÇÂÔ Ãí ÁÃ¹ðÆ
Ã¿êåÆ òÅñ¶ Á½×¹ä ÔéÍ
å°ÃÄ ÁÅêä¶ íÅ× ìäÅÀ°ä òÅñ¶ ÁÅê Ô¯Í å°ÃÄ ÁÅê ÁÅêä¶ ×Æå» çÆ è¹é ìäÅ ÃÕç¶
Ô¯, ìäÅÀ°ºç¶ Ô¯Í Ü¯ Õ°Þ òÆ å°ÃÄ ç¶Öç¶ Ô¯, êóåÅñç¶ Ô¯, À°Ô å°ÃÄ ÁÅê ÔÆ Õð ðÔ¶ Ô¯, å°ÃÄ
ÁÅê ÔÆ ÁÅêä¶ ÜÆòé ù Çòî¹Õå Õðé òÅñ¶ Ô¯, å°ÃÄ ÁÅêäÅ íÅ× ÁÅê ÔÆ ìäÅÀ°ºç¶ Ô¯Í
ÇÜÔóÅ îé°¼Ö ÁÇíîÅé, ´¯è, ÃÅðÔÆäåÅ, êÅÖ¿â çÅ ÇôÕÅð ÔË, À°Ã ÇòÚ ÁÔ¿ÕÅð ÔË, À°Ô
ÁÇ×ÁÅéÆ ÔË, À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÁÅåî ÁÇíîÅé ç¶ Ã¿åÅê ÇòÚ ëÇÃÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À°Ã ç¶ Á½×¹ä
ÁÃ¹ð» òÅñ¶ Ôé Áå¶ À°Ãù ÁÇ×ÁÅé òñ ÔÆ èÕç¶ ÔéÍ
ï¯× çÆ ÚÇÕåÇÃÕ ÇòèÆ çÃçÆ ÔË ÇÕ ÇÕò¶º ðÅÕôÆ ×¹ä» ù ðÈÔÅéÆ ×¹ä» éÅñ ìçÇñÁÅ
ÜÅò¶, ðÅÕôÆ ×¹ä Õ¼ã Õ¶ å¶ ðÈÔÅéÆ ×¹ä êËçÅ ÕÆå¶ ÜÅä, ÁÅåî îÅð× å¶ å°ðé ñÂÆ ðÈÔÅéÆ
×¹ä» çÆ ìÔ¹å ÔÆ ñ¯ó ÔËÍ Á¼Ü ç¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÆ å¶ ÚÇÕåÇÃÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Õ¯ÂÆ òÆ êÌ¯×ðÅî
éÔÄ Çç¿ç¶, Õ¯ÂÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ÇÃÇÖÁÅ éÔÄ Çç¿ç¶ ÇÜÃ éÅñ Á½×¹ä Õ¼ã Õ¶ ô¹è ×¹ä» ù êËçÅ
ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕ¶Í îé¯ÇòÇ×ÁÅé ÃÅð¶ îé°¼Ö å¶ ÇèÁÅé éÔÄ Çç¿ç¶, îé°¼Ö çÆÁ» ÃÅðÆÁ» ÇìðåÆÁ»,
Ãî¹¼Ú¶ ÜÆò ù éÔÄ êðÖç¶, éÅ ÔÆ ÃòË Ã¹èÅð çÆ ÔÆ Õ¯ÂÆ ÇÃÇÖÁÅ Çç¿çÅ ÔËÍ ÁÅè¹ÇéÕ
îé¯ÇòÇ×ÁÅé å» ÁÅê ÔÆ ÁÜ¶ îé°¼Ö ç¶ ç¹Ö» çÅ ÕÅðä ñ¼íä çÆ å¶ ÃîÞä çÆ Õ¯Çôô Õð
ÇðÔÅ ÔËÍ À°Ã éÅñ¯º ï¯× îé¯ÇòÇ×ÁÅé é¶ ÃòË Ã¹èÅð ç¶ òè¶ð¶ åðÆÕ¶ å¶ ðÃå¶ ñ¼í ñÂ¶ ÔéÍ
E. çËòÆ Ã¿êåÆ ç¶ ×¹ä Çéðì¿è Õðç¶ Ôé, ÁÃ¹ðÆ ×¹ä ì¿èé ÇòÚ êÅÀ°ºç¶ ÔéÍ Ô¶
ê»âò! å±¿ Ã¯Ú éÅ Õð ÇÕÀ°ºÇÕ å±¿ çËòÆ ×¹ä ñË Õ¶ Üéî ÇñÁÅ ÔËÍ
Ú¿×¶ ×¹ä» ù ÁêäÅ Õ¶ ÇÂÔ ÁòôÕ ÔË ÇÕ å°ÃÄ Ç×ÁÅé ç¶ ê¼æ å¶ Úñç¶ Ô¯, ÇÂÔ
À°Ô ðÃåÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ îé¼¹Ö ì¿èé» å¯º Û°àçÅ ÔË å¶ Ã¹å¿åð Ô¹¿çÅ ÔË êð ÇÜÔó¶ ÁÜ¶ Ã¹Ú¶å
éÔÄ Ô¯Â¶, ÁÇèÁÅåîòÅç ù éÔÄ ÜÅäç¶, À°Ô Ú¿×¶ ×¹ä» ù ÁêäÅÀ°ºç¶ ÔÆ éÔÄ, À°Ô ì¿èé
ÇòÚ ÔÆ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂæ¶ ç¯ ìÔ¹å ÔÆ ÷ðÈðÆ ×¼ñ» ÔéÍ êÇÔñÆ ÇÂÔ ÔË ÇÕ Ú¿×¶ ÇòÚÅð,
Ú¿×¶ Õðî, Ú¿×¶ Õ¿î Õðé¶, ÇÂÔ ÕçÆ òÆ Öåî éÔÄ Ô¹¿ç¶Í ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÕ òÅðÆ ðÈÔÅéÆ
îÅð× å¶ å°ð êËºçÅ ÔË À°Ãù ÇÂÔ ÃÅð¶ ×¹ä ÇòðÅÃå ÇòÚ Çîñç¶ ÔÆ Çîñç¶ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶
ÜÇ×ÁÅÃÈ ñÂÆ ÁÇèÁÅåî îÅð× Ã½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ çÈÃðÆ ×¼ñ ÇÂÔ ÔË ×¹ðÈ ù ÃçÅ ÔÆ Çôô ù
À°Ã ç¶ Ú¿×¶ ×¹ä» ìÅð¶ Ã¹Ú¶å ÕðÅÀ°ºç¶ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°Ã ù ÇÃðÜéÅåîÕ ×¹ä» ìÅð¶
çÃç¶ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°é·» ×¹ä» ìÅð¶ Ã¹Ú¶å Õðç¶ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÜÔó¶ ÃòË êÌ×àÅò¶
ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¯äÍ ÁðÜé ù ÇÂÃ ìÅð¶ Ã¹Ú¶å ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ À°Ã ç¶ Á³çð Ú¿×¶ ×¹ä
Üî»çðÈ ÔéÍ
F. Ô¶ êÅðæ! ÇÂÃ ñ¯Õ ÇòÚ ç¯ êÌÕÅð ç¶ ÜÆò» çÆ À°åêåÆ ÔË, çËòÆ å¶ ÁÃ¹ðÆÍ çËòÆ
Ãì¿èÆ ÇòÃåÅðêÈðòÕ ç¼Ã Ú¹Õ¶ Ô» Ô¹ä ÁÃ¹ð» ìÅð¶ Ã¹ä¯Í
G. ÁÃ¹ðÆ Ã¹íÅò» òÅñ¶ ÁÅçîÆ Ã¿ÃÅðÕ èðî» ÇòÚ éÅ êÌÇòðå Ô¯äÅ ÜÅäç¶ Ôé Áå¶
éÅ ÔÆ À°é·» ÇòÚ¯º ÇéÇòðå Ô¯äÅ ÜÅäç¶ ÔéÍ éÅ À°é·» ÇòÚ êÇòåðåÅ ÔË, éÅ ÁÅÚÅð, éÅ
ÃÇå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
240
H. À°Ô ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ Ü×å ÁÃÇå, ÇéðÅèÅð å¶ Çéð-ÂÆôÉð ÔË, êðÃêð î¶ñ å¶
ÕÅî éÅñ À°åê³é Ô¯ÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
I. ÇÂÔ éôà ÇÚ¼å ÁÅåîÅ Áå¶ å°Û ì¹¼èÆ òÅñ¶ ÕðÈð Õðî Õðé òÅñ¶ Ôé, Ü× ç¶
òËðÆ Ôé, Ü×å çÅ éÅô Õðé ñÂÆ êËçÅ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
A@. ÇÂÔ ç¿í, îÅé Áå¶ îç éÅñ ï°Õå Ô¯Â¶ êÂ¶ Ôé, ÕÅîéÅ - ÇÜÃ å¯º ÇÂÔ ÕçÆ
òÆ éÔÄ ðÜç¶ À°Ã ç¶ òÃ Ô¯ Õ¶ î¯Ô ÕÅðé ì¹ð¶ ÇÖÁÅñ ðÖç¶ Ô¯Â¶, Áô¹è íÅòéÅ éÅñ Õðî
Õðç¶ ÔéÍ
AA. ÇÂÔ îðé åÕ Áé¶Õ êÌÕÅð çÆ ÇÚ¿åÅ ÇòÚ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé Áå¶ ÕÅîéÅ ç¶ í¯×
ù ÔÆ êðî î³éç¶ ÔéÍ
AB. ÃËÉ ÁÅÃÅ ðÈêÆ ëÅÃ éÅñ ì¼Þ¶ Ô¯Â¶ ÕÅî ´¯è ç¶ ÁÅÃð¶ Çòô¶ í¯×» ñÂÆ, ÁÇéÁÅÇÂ
ÕðÕ¶ èé ÇÂÕ¼áÅ Õðç¶ ÔéÍ
AC. Á¼Ü îËº ÇÂÔ Õ°Þ ñ¼ÇíÁÅ ÔË ÇÂÔ Õ°Þ ÔÅÃñ Õð ñò»×Å Á¼Ü î¶ðÅ ÁËéÅ èé ÔË,
Õ¼ñ· ù ÇÂÔ òÆ î¶ðÅ Ô¯ ÜÅÀ±Í
AD. ÇÂÃ òËðÆ ù îËº îÅð ÇñÁÅ ÔË, çÈÇÜÁ» ç¹ôîä» ù òÆ îËº îÅð ñò»×Å, îËº ÂÆôòð
Ô», îËº í¯×åÅ Ô», îËº ÇÃ¼è ìñòÅé Áå¶ Ã¹ÖÆ Ô»Í
AE. îËº èéÆ Ô», À°Ú Õ°ñ çÅ Ô», î¶ð¶ òð×Å Ô¯ð Õ½ä ÔË? îËº ï¼× ÕðçÅ Ô», îËº
çÅéÆ Ô»Í îËº Ö¹ô ðÇÔ¿çÅ Ô», ÇÂÃ åð·» ÁÇ×ÁÅé éÅñ î¯Ôå Ô¯Â¶ êÂ¶ ÔéÍ
AF. Áé¶Õ ÇÚåòéÅ éÅñ íðî¶ Ô¯Â¶ î¯Ô ÜÅñ ÇòÚ ëÃ¶ Ô¯Â¶, ÕÅîéÅ ç¶ í¯× ÇòÚ ÔÆ
ðå¶ ÇÂÔ Ø¯ð éðÕ ÇòÚ Çâ×ç¶ ÔéÍ
AG. ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ãí å¯º Á¼ÛÅ î³éä òÅñ¶ Ôá, èé å¶ îÅé ç¶ éô¶ òÅñ¶, èÅðÇîÕ
ÇòèÆ ù Û¼â Õ¶, êÅÖ¿â éÅñ Õ¶òñ éÅî îÅåð ï¼× Õðç¶ ÔéÍ
AH. ÁÔ¿ÕÅð, ìñ, ×ðí, ÕÅî, ´¯è éÅñ íð¶ Ô¯Â¶ ÇÂÔ êÅêÆ ÁÅçîÆ, îËù, ÁÅêä¶
Áå¶ Ô¯ð» çÆ ç¶Ô ÇòÚ òÃç¶ Ô¯Â¶ ù, ÇØÌäÅ Õðç¶ ÔéÍ
AI. ÇÂé·» ç¯ÖÆÁ», ÕðÈð», ÇéðçÂÆ Ü×å ç¶ ÁÅçîÆÁ» ÇòÚ¯º ìó¶ éÆÚ, ÇÂé·» ù îËº ÃçÅ
ÁÃ¹ðÆ ÜÈé ÇòÚ Üéî ñËä ñÂÆ ÔÆ í¶ÜçÅ Ô»Í
B@. Ô¶ Õ½å¶ºï! ÇÂÔ îÈó ÁÃ¹ðÆ ÜÈé ÇòÚ ÔÆ Üéî êÅ Õ¶ îËù éÅ êÅ Õ¶ ìóÆ éÆÚ
×åÆ ù êÌÅêå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
BA. ÇÕÔó¶ ×¹ä ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇòÚ Ô¯ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, ÇÂÔ ç¼Ãä å¯º ìÅÁç Ç´ôé ÜÆ
ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ç¯ êÌÕÅð ç¶ îé°¼Ö Ôé, ÇÂÕ À°Ô Ü¯ è¹ð¯º ×¹ä ñË Õ¶
Üéî ñËºç¶ ÔéÍ Áò×¹ä» òÅñ¶ ÜÅäç¶ ÔÆ éÔÄ ÇÕ ×¹ä ÕÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÜÃ ÕðÕ¶ À°Ô Ú¿×¶
Õðî Õð ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶Í À°é·» ù Õðî îÅð× çÅ Áå¶ ÇåÁÅ× îÅð× çÅ êåÅ ÔÆ éÔÄ, À°Ô
Ú¿×¶ å¶ îÅó¶ ÇòÚ í¶ç òÆ éÔÄ ÜÅäç¶Í À°é·» çÅ Ã¹íÅÁ ÔÆ î³ç¶ Õ¿î ÕðéÅ ÔË å¶ ç¹Ö í¯×äÅ
ÔËÍ À°Ô å» Õ¶òñ í¯× í¯×ä ñÂÆ ÔÆ ÜÆÀ°ºç¶ Ôé À°Ô êÇòåðåÅ ù ÜÅäç¶ ÔÆ éÔÄÍ À°é·» ù
ÞÈá ì¯ñ Õ¶ ÃòÅç ÁÅÀ°ºçÅ ÔË À°Ô ÞÈá å¶ Ã¼Ú çÅ í¶ç Õðç¶ ÔÆ éÔÄ, ìÅÔð¯º ç¶Öä ù íÅò¶º
À°Ô êÇò¼åð, Ú¿×¶, Ãé¶ÔîÂÆ ñ×ç¶ Ô¯ä êð îé¯ å¶ ÇÔðç¶ å¯º À°Ô ÇÂÃ åð·» ç¶ éÔÄ Ô¹¿ç¶Í
241
ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö ð¼ì ÇòÚ ÇòôòÅô éÔÄ ðÖç¶Í À°Ô ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ù òÆ êÌíÈ çÆ Õ¯ÂÆ
Ã¹Ú¼ÜÆ ðÚéÅ éÔÄ ÜÅäç¶Í À°Ô ÇÂÔ òÆ éÔÄ ÃîÞç¶ ÇÕ ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ç¶ ÇêÛ¶ ÚñÅÀ°ä òÅñÆ
Õ¯ÂÆ ôÕåÆ ÔËÍ À°Ô ÇÂÃ ç¹éÆÁ» ç¶ í¯×» ù, åîÅÇôÁ» ù ÔÆ À°åî ÜÅäç¶ Ôé, À°Ô ÃîÞç¶
Ôé ÇÕ Ã¿ÃÅð éÅ å» òÅÇÔ×¹ðÈ é¶ ìäÅÇÂÁÅ ÔË Áå¶ éÅ ÔÆ À¹Ô ÇÂÃù ÚñÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯
ÇÜÔ¶ ÁÇ×ÁÅéÆ ñ¯Õ íðîÅÂ¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÃîÞç¶ Ôé ÇÕ À°Ô êÈðÅ î½Ü
î¶ñÅ îéÅ ðÔ¶ ÔéÍ À°é·» çÅ ÜÆòé îé¯ðæ ÔË eat drink and be merry for we shall have
to die. ÖÅú, êÆú, î½Ü Õð¯ ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÅÖð Ãí é¶ îð ÜÅäÅ ÔËÍ ÇÂÔ Ã¿ÃÅð ù Õ¶òñ î½Ü
î¶ñ¶ îéÅÀ°ä çÅ ÔÆ ÃæÅé ÃîÞç¶ Ôé å¶ ÇÂÔ ÇÂÃ ×¼ñ ÇòÚ ÇòôòÅô ðÖç¶ Ôé ÇÕ ÇÜ¿éÆ
î½Ü «¼àäÆ ÔË, «¼à ñò¯ å¶ ÇÂÔ î½Ü î¶ñ¶ ÔÆ ñíç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ íðîÅÂ¶ ñ¯ÕÆ ÃçÅ çÈÃÇðÁ» éÅñ ÇÂÔ ÔÆ î¹ÕÅìñÅ Õðç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ
ÇÕò¶º À°Ô çÈÃÇðÁ» å¯º ò¼è í¯× í¯× ÃÕç¶ ÔéÍ À°é·» Á³çð ÁËéÆ ì¹èÆ éÔÄ ÇÕ À°Ô çÈÃÇðÁ»
çÆ Ô¯ºç ù ç¶Ö ÃÕä å¶ î³é ÃÕä À°Ô ÃçÅ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ çÉËô ÔÆ ðÖç¶ Ôé Áå¶ çÈÃÇðÁ»
çÅ ì¹ðÅ ÔÆ Ã¯Úç¶ ÔéÍ À°Ô ÃçÅ çÈÃÇðÁ» çÆ ìðìÅçÆ ñÂÆ ÇòÀ°ºåÅ ÔÆ ìäÅÀ°ºç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé,
ÇÂÃ¶ ÔÆ À°è¶ó ì¹ä ÇòÚ ñ¼×¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ À°Ô ÇÕò¶º ÇÂÃ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ü¶å± Ô¯ ÃÕç¶ Ôé,
À°Ô Õ¶òñ ÁÅêäÆ ÃðÆðÕ åÅÕå å¶ îÅÇÂÁÅ çÆ åÅÕå òèÅÀ°ä ÇòÚ ñ¼×¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ
À°Ô Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ À°Ã å¯º ò¼âÆ Õ¯ÂÆ åÅÕå éÔÄÍ ÃçÅ êÅÖ¿â å¶ ÁÔ¿ÕÅð ÇòÚ Çñêà¶ À°Ô
ÃçÅ êÅêÆ ÇòÚÅð» å¶ ÇÂÛÅò» çÅ ÔÆ Ã¯Úç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ Ô¯Û¶, Ã¹ÁÅðæÆ, òËðÆ, ç¹ðÅÚÅðÆ
ñ¯Õ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÃçÅ ÔÆ Ô¿ÕÅð éÅñ ÁÅëð¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ÇÂÔ Ã¯Úç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ
ìÔ¹å ò¼â¶ Ôé, ÇÂé·» Çìé» ÃîÅÜ Ú¼ñ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¯ÕÆ ìó¶ ÔÀ°îËòÅçÆ Ô¹¿ç¶
ÔéÍ À°Ô Ã¯Úç¶ Ôé, îËº ÔÆ ÁÅêäÅ ÜÆòé ÚñÅÀ°ä òÅñÅ êÌîÅåîÅ Ô», îËº ìÔ¹å ò¼âÅ Ô»
ÇÕÀ°ºÇÕ î¶ð¶ Õ¯ñ ìÔ¹å êËÃÅ ÔË, ç½ñå ÔËÍ À°Ô çÅé Çç¿ç¶ Ôé, ìñÆ Úó·ÅÀ°ºç¶ Ôé êð ÔÀ°îË
ÕðÕ¶ Áå¶ ÁÅêä¶ çÅé ìÅð¶ çÈÃÇðÁ» ù çÃç¶ ÔéÍ À°é·» ç¶ ÇòÚÅð ÁêÇòåð Ô¹¿ç¶ Ôé å¶
ÞÈá¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅçðô çÆ êÌÅêåÆ ñÂÆ ìÔ¹å ÇîÔéå Õðç¶ Ôé, À°Ô ÁÅçðô À°é·»
ù ìðìÅçÆ òñ ñË Ü»ç¶ ÔéÍ
À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÇÚ¿åÅ éÅñ ÇØð¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ÃçÅ ÔÆ À°çÅÃ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÃ¶ ÕðÕ¶
ÔÆ À°é·» çÅ îé òÆ ô»å éÔÄ ðÇÔ¿çÅÍ À°Ô ÇòôòÅô ðÖç¶ Ôé ÇÕ îé°¼ÖÆ ÜÆòé çÅ ÁÅç¶ô
Õ¶òñ ÇÂ¿çðÆÁ» çÆ í¹¼Ö ù ÇîàÅÀ°äÅ ÔÆ ÔË, ÇÂÔ ÔÆ ÜÆòé çÅ À°ç¶ô ÔË, ñÕô ÔËÍ íÅò¶º À°Ô
ÇÕ¿é¶ ÔÆ í¯× ÇÕÀ°º éÅ í¯× ñËä, ÇÕ¿é¶ ÔÆ î½Ü î¶ñ¶ ÇÕÀ°º éÅ îÅä ñËä À°é·» çÆ ÇåzêåÆ ÕçÆ
òÆ éÔÄ Ô¹¿çÆ, À°Ô ÇÂÃ ×¼ñ çÆ òÆ êÌòÅÔ éÔÄ Õðç¶ ÇÕ À°Ô êËÃÅ ÇÕò¶º ÕîÅÀ°ºç¶ Ôé, íÅò¶º
À°Ô ÇÕ¿é¶ è¯Ö¶ á¼×Æ ÇÕÀ°º éÅ Õðé, ç½ñå À°é·» ñÂÆ Ãí Õ°Þ ÔËÍ À°é·» ç¶ ÇòÚÅð ÇòÚ ÇéÁÅ
òð×Æ Õ¯ÂÆ ×¼ñ ÔË ÔÆ éÔÄ, À°é·» çÆÁ» ÇÂÛÅò» ì¶Á³å å¶ éÅ Çåzêå Ô¯ä òÅñÆÁ» Ôé, Üç¯º
À°é·» çÆÁ» ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ éÔÄ Ô¹¿çÆ À°Ô ë¶ð Ü¹ðî Õðç¶ Ôé, ÁêðÅè Õðç¶ ÔéÍ ÇÂé·»
ÔÆ ÇÂÛÅò» ç¶ êÌíÅò æ¼ñ¶ À°Ô ÃçÅ ÔÆ À°Öó¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, òÅÃåò çÅ Õ°Þ À°é·» ù êåÅ
éÔÄ, À°Ô ÃçÅ ÔÆ ÖÅñÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂæ¶ òÆ éðÕ í¯×ç¶ Ôé å¶ Á¼×¶ ÜÅ Õ¶ òÆ À°é·» ù
Õ°¿íÆ éðÕ ÔÆ Çîñç¶ ÔéÍ Ô¿ÕÅðÆ, Ø¹î³âÆ, ñ¯íÆ, Õ¯Ì¯èÆ À°Ô çÈÃÇðÁ» ù ÖðÅì Õðç¶ Ôé å¶
ìðìÅç Õðç¶ ÔéÍ ÇÔ¿ÃÅ ÕðÕ¶ À°Ô Ö¹ô Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÛÅò» éÅñ íðêÈð À°Ô ÃçÅ ÔÆ ì¶ÚËé
ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ñóç¶ å¶ ÇÂÕ çÈÃð¶ ù îÅðç¶ ÔéÍ
ÇÂÔ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð çÆ ÚîÕ çîÕ ìÔ¹å æ¯ó·Æ ç¶ð çÆ ÔÆ Ô¹¿çÆÔË ÇÂÔ ÇÛé í¿×ð ÔË,
Ã¹êé¶îÂÆ ÔË, ÇÂæ¶ ðÇÔ Õ¶ í¯×» ÇòÚ ëÃ Õ¶ Õç¶ òÆ Õ¯ÂÆ Ö°ôÆ êÌÅêå éÔÄ Õð ÃÇÕÁÅÍ Á³çð¯º
Ôð îé°¼Ö ÃæÅÂÆ Ö¹ôÆ ÃæÅÂÆ Áé§ç çÆ Ö¯Ü ÇòÚ íàÕ ÇðÔÅ ÔË, ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð çÆÁ» ÃÅðÆÁ»
òÃå±Á» ù ç¶Ö Õ¶ îé°¼Ö ÇÂÃ éåÆÜ¶ å¶ ÔÆ êÔ¹¿ÚçÅ ÔË ÇÕ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð å» Õ¶òñ å°Û îÅåð
Ö¹ôÆ ÔÆ ç¶ ÃÕçÅ ÔË êð ÇêÁÅÃ éÔÄ ì¹ÞÅ ÃÕç¶, ÁÃñÆ Áé§ç çÅ í¿âÅð å» Á³çð ÔÆ ÔË
242
ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ å» ÇÂÔ ÜÅäç¶ ÔÆ éÔÄ ÇÂÔ Ã¯ÞÆ ÔÆ éÔÄ ðÖç¶ ÇÕ ÇÂÃ ÜÆòé ç¶ Ô¯ð ê¼Ö
òÆ Ôé ÇÜÔó¶ òè¶ð¶ Ã¹ÔÅòä¶ å¶ êÌÕÅôîÂÆ ÔéÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¯Õ»
çÅ ÃÅæ éÅ Õð¶ ÇÜÔó¶ ÃÈÞòÅé éÅ Ô¯äÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ, À°é·» ñ¯Õ» çÆ êÈð¶ ÷¯ð éÅñ éÖ¶èÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË Ü¯ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ
À°ñÞ¶ êÂ¶ Ôé å¶ ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ í¯× í¯× ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂÔ Ãñ¯Õ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù åÅóéÅ Õðç¶ Ôé
ÇÕ ÇÂÔ¯ ÇÜÇÔÁ» îé°¼Ö» çÅ ÃÅæ éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ å¶ ÇÂé·» í¯×» ù í¯×ä çÅ éåÆÜÅ
ÜÅä ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, êð ÇÜÔó¶ í¯×» ÇòÚ êÈðÆ åð·» â°¼ì¶ êÂ¶ Ôé À°é·» ñÂÆ ÇÂÔ åÅóéÅò»
Õ¯ÂÆ Áðæ éÔÄ ðÖçÆÁ»Í À°Ô ÇÂÔ éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÕ À°é·» ù ÇÕ¿é¶ Üéî ñËä¶ êËºç¶ Ôé, ÇÂé·»
í¯×» çÆ ÇåzêåÆ ñËä ñÂÆ Ô÷Åð» ñ¼Ö» Üéî ñËä¶ êËºç¶ Ôé, ÇÂÔ Ú½ðÅÃÆ çÅ ×¶ó î¹ó î¹ó Õ¶
Õ¼àäÅ êËºçÅ ÔË Üç¯º åÕ îé°¼Ö ÇÂé·» í¯×» ÇòÚ¯º ÇéÕñ Õ¶ À°Ã ÇÂÕ êÌíÈ ç¶ êÌÕÅô éÅñ éÔÄ
ÇîñçÅÍ
BA. ÕÅî, ´¯è Áå¶ ñ¯í ÇÂÔ Çå¿é¶ éðÕ ç¶ çðòÅ÷¶ Ôé Áå¶ ÁÅêÅ éÅô Õðé òÅñ¶ Ôé,
ÇÂÃ ñÂÆ ÇÂé·» Çå¿é» çÅ ÇåÁÅ× ÷ðÈðÆ ÔËÍ
BB. Ô¶ Õ½ºåï! Ü¯ ÁÅçîÆ ÇÂé·» Çå¿é» ç¹ÁÅÇðÁ» å¯º Û°à ÜÅÂ¶ À°Ô ÔÆ ÁÅêä¶ ÁÅê çÅ íñÅ
ÕðçÅ ÔË å¶ êðî ×åÆ ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÜÆòé çÆ ¦îÆ ê¹ÃåÕ ÇòÚ ÇÂÔ ÜÆòé ÇÂÔ Û¯à¶ ÇÜÔ¶ êÇÔð¶ çÆ åð·» ÔË Áå¶ ÇÂÔ
ÁÅÀ°ä òÅñ¶ ÜÆòé çÆ ÇåÁÅðÆ ÔË, ÇÜÔó¶ ÇÂæ¶ ç¶ ÜÆòé éÅñ î¯Ô Õðç¶ Ôé À°Ãù êÕó Õ¶
ð¼ÖäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ ñ¯íÆ Ôé, í¯×Æ Ôé, ð¿× ðñÆÁ» ù êÈðÆ åð·» ÁÅêä¶ Á³çð òÃÅ
ñËäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé, Üç¯º À°é·» ç¶ í¯× êÈð¶ éÔÄ Ô¹¿ç¶ Üç¯º À°é·» çÆÁ» ð¿× ðñÆÁ» ÇòÚ ìÅèÅ
êËºçÆÁ» Ôé ë¶ð À°Ô ´¯Çèå Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÕÅî, ´¯è, ñ¯í ÇÂÔ Çå¿é éÖ¶çÆ ç¶ Ã¿ò¶× Ôé ÇÜÔó¶
îé°¼Ö ñÂÆ Ã¿åÅê êËçÅ Õðç¶ Ôé ÇÂæ¶ ÔÆ éÔÄ, Á¼×¶ Ú¼ñ Õ¶ òÆ À°Ô ç¹ÖîÂÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Ü¶
À°é·» ù í¯×ä ç¶ ÃÅð¶ êçÅðæ Çîñ òÆ ÜÅä ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö å» òÆ Ö¹ô éÔÄ Ô¹¿ç¶, À°Ô ÃçÅ
ÔÆ ÇåzêåÆ å¯º çÈð ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ êçÅðæ À°Ô Üî» òÆ Õðç¶ Ôé À°Ô À°é·» ù òÆ À°Ô
îÅä éÔÄ ÃÕç¶, À°é·» ù ÃçÅ ÇÂÔ ÔÆ âð ñ¼×Å ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÕ À°é·» å¯º ÇÂÃ Ãí Õ°Þ Ö¹Ã
éÅ ÜÅÂ¶ å¶ Ô¯ð Ô¯ð çÆ êÌÅêåÆ ç¶ ÇêÛ¶ êÂ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Ã¹ÁÅðæÆ ÇÂÛÅò», ´¯è, ñ¯í ÇÂÔ éÖ¶èÆ
çÆÁ» íÅòéÅò» Ôé ÇÂé·» å¯º çÈð ÔÆ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÁÇ×ÁÅéÆ ñ¯Õ îðé å¯º âðç¶ Ôé, ìÔ¹å òÅðÆ À°Ô ìÔ¹å ìÔ¹å çÅé Çç¿ç¶
Ôé å¶ Ô¯ð íñÅÂÆ ç¶ Õ¿î Õðç¶ Ôé, ÇÂÔ Ãí Õ°Þ À°Ô ÇÂÔ ÜÅä Õ¶ Õðç¶ Ôé ÇÕ Á¼×¶ ÜÅ
Õ¶ À°é·» ù À°Ã çÅ î¹ÕÅìñåé ëñ Çîñ¶×Å, À°Ô éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÕ ÇÂÔ Ã¯Ú À°é·» çÆ áÆÕ
éÔÄ, Ü¯ Õ°Þ òÆ ÁÃÄ ÇÂÃ ÜÆòé ÇòÚ Õðç¶ Ô» ÁÃÄ À°Ã ç¶ Ã¿ÃÕÅð Á¼×¶ ñË Ü»ç¶ Ô», Ü¶
Õ¯ÂÆ ÇÂÃ ÜÆòé ÇòÚ ç¹ÖÆ ÔË ÇÂÔ ÇÕò¶º Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ À°Ô Á×ñ¶ ÜÆòé ÇòÚ Ã¹ÖÆ Ô¯ò¶×Å?
ÁÅåîÕ ôÕåÆ ù éÅ ÜÅäç¶ Ô¯Â¶, ÁÅêä¶ Á³çð êÂ¶ Ö÷Åé¶ å¯º òÆ ì¶Ã¹è Ô¹¿ç¶ Ô¯Â¶ À°Ô ç¹ðìñ,
´¯èÆ, Õî÷¯ð, îÅÇÂÁÅ ÇòÚ ÔÆ Çñêà¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ îðé å¯º âðç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ã¹ÁÅðæÆ ÇÂÛÅò»,
´¯è, ñ¯í À°é·» çÆ Á³çð çÆ ôÕåÆ Öåî Õð Çç¿çÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÇÂé·»
å¯º ÁÅêäÅ Û°àÕÅðÅ ÕðÅò¶Í Ã¹ÁÅðæÆ ÇÂÛÅò» î¯Ô çÆÁ» ì¶óÆÁ» ÜÕó Çç¿çÆÁ» Ôé, ´¯è Áå¶
ñ¯í êËçÅ ÕðÕ¶ Õ°¿íÆ éðÕ ç¶ çðòÅ÷¶ Ö¯ñ· Çç¿çÆÁ» ÔéÍ ÇÕÌôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, Ô¶ ÁðÜé
ÇÜÔóÅ ÇÂé·» Çå¿é» Áò×¹ä» å¯º Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ êÈðÆ åé ç¶ÔÆ éÅñ ÇÂé·» å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ ñËºçÅ
ÔË, À°Ô À°ÚÆ ÁòÃæÅ ù Áò¼ô ÔÆ êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
BC. Ü¯ îé°¼Ö èðî ðÆåÆ ù ÇåÁÅ× Õ¶ ÕÅîéÅ ç¶ ÇêÛ¶ ñ×çÅ ÔË À°Ô éÅ ÇÃ¼èÆ, éÅ
Ã¹Ö å¶ éÅ ÔÆ êðî ×åÆ ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
243
BD. Õðé å¶ éÅ Õðé çÆ ÔÅñå ÇòÚ ÃÅôåð» ÁêÌîÅä, îé Áå¶ ÃÅôåz ÇòèÆ éÅñ
éÆÁå ÕÆå¶ Õðî» å¶ ÚñÍ
ÜÆòé çÅ ÁÅç¶ô êÌÅêå Õðé ñÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÁÅêä¶ êÈðòÜ» ç¶ êç ÇÚ§é» å¶ ÚñäÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°é·» ç¶ ÁÇíÁÅÃ, Áé°íò ÃÅôåð» ÇòÚ Ççå¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ ÃÔÆ ÃÅôåð ÃÅâÅ áÆÕ
îÅð× çðôé Õðç¶ Ôé Áå¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù áÆÕ ðÅÔ çÃç¶ ÔéÍ ÇÜÔóÅ òÆ Õ¯ÂÆ ÁÅêä¶ ò¼â¶
òâ¶ÇðÁ» çÆ ÇÃÇÖÁÅ ù Û¼â Õ¶ ÁÅêäÆ îé îð÷Æ ÕðçÅ ÔË À°Ô ÕçÆ òÆ Ö¹ôÆ êÌÅêå éÔÄ ÕðçÅ,
éÅ ÔÆ ÕçÆ ÜÆòé ÁÅçðô ù êÌÅêå Õð ÃÕçÅ ÔËÍ ÃÅâ¶ ò¶ç ÃÅôåð ÃÅâ¶ ê¼æ êÌçðôé ç¶
êÌîÅä Ôé ÇÜÔó¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Ôð Õçî å¶ ÇÂÔ çÃç¶ Ôé ÕÆ ÕðéÅ ÔË å¶ ÕÆ éÔÄ ÕðéÅÍ
ÃÅèéÅ ÕðÇçÁ» Ü¯ òÆ Áé°íò Ô¯ä À°é·» ù ìóÆ Ú¿×Æ åð·» ÇòÚÅðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ç¶ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË, ÃÅèéÅ ÕðÇçÁ» Ü¯ òÆ Áé°íò Ô¯ä À°é·» ù ò¶ç ÃÅôåz» ç¶ Ç×ÁÅé ÇòÚ ÔÆ ÇòÚÅðéÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ îÔ»ê¹ðÖ ÁÇèÁÅåîòÅç ç¶ ðÅÔ å¶ Ú¼ñ Ú¹Õ¶ Ôé À°Ô ÃÅâ¶ ñÂÆ ìÔ¹å ÃÅðÅ ÇðÕÅðâ
òÆ Û¼â ×Â¶ Ôé ÇÜÃù òÅÚ Õ¶ ÁÃÄ ÇÂÔ ç¶Ö ÃÕç¶ Ô» ÇÕ ÁÃÄ áÆÕ Úñ ðÔ¶ Ô» Ü» ×ñåÍ
ÕÂÆ éÕñÆ ×¹ðÈ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ÕðÅîÅå» Õðç¶ Ôé ÇÜé·» ìÅð¶ Õç¶ Ççå¶ ò¶ç» ÃÅôåð» ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ
ÔÆ éÔÄ Ç×ÁÅÍ À°Ô ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇÂÔ ÕðÅîÅå» ÁÅêäÆ îÅéåÅ òèÅÀ°ä ñÂÆ Õðç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêäÆ
ÔÀ°îË ù òèÅòÅ Çç¿ç¶ ÔéÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Ã¹Ú¶å ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Áå¶ ÁÅè¹ÇéÕ ×¹ðÈÁ» ç¶ ÇêÛ¶
éÔÄ ñ× å°ðéÅ ÚÅÔÆçÅ, êÇÔñÅ À°Ã ù ÜÅä¯ êðÖ¯ À°Ã ç¶ Ç×ÁÅé çÆ å°ñéÅ ÃÅôåð» ç¶ Ç×ÁÅé
éÅñ Õð¯, ÃÅôåð ÜÇ×ÁÅÃÈ çÅ ê¼æ êÌçðôÕ ÕðçÆÁ» Ôé, Ü¶ À°é·» ù Ú¿×Æ åð·» ÃîÇÞÁÅ ÜÅò¶,
ÇÂÔ éÔÄ ÇÕ À°é·» ù ÁÅêäÆ îð÷Æ Áé°ÃÅð, ÁÅêäÆ Ã¹ÇòèÅ Áé°ÃÅð À°é·» çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ ÕÆåÆ
ÜÅò¶Í ÇÂæ¶ Ã½ñò» ÁÇèÁÅÇÂ Öåî Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ ÇòÚ ÁÇèÁÅåîòÅç çÅ ï¯× å¶ ÁÇ×ÁÅé ç¶
ï¯× çÅ Á³åð ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ
244
ÃåÅð·ò» ÁÇèÁÅÇÂ
Çå¿é êÌÕÅð çÆ ôðèÅ
ÁðÜé êÌôé ÕðçÅ ÔË -
A. Ô¶ Ç´ôé ÇÜÔó¶ ÁÅçîÆ ÃÅôåð ÇòèÆ ù Û¼â Çç¿ç¶ Ôé, êð ôðèÅ êÈðòÕ ï¼× ÁÅÇç
Õðç¶ Ôé À°é·» çÆ ÕÆ ×åÆ ÔË? À°é·» çÆ êÌÇòÌåÆ ÃÅåÇòÕ ÔË, ðÅÜÇÃÕ ÔË, åÅîÇÃÕ ÔË?
B. Ã¹íÅò Áé°ÃÅð ñ¯Õ» çÆ ôðèÅ Çå¿é êÌÕÅð çÆ Ô¹¿çÆ ÔË, ÃÅåÇòÕ, ðÅÜÃÆ Áå¶
åÅîÃÆÍ Ã¯ î¶ð¶ êÅÃ¯º Ã¹ä¯Í
C. Ô¶ íÅðå! Ôð ÇÂÕ çÆ ôðèÅ À°Ã çÆ êÌÇ´åÆ Áé°ÃÅð Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÇÜÔ¯ ÇÜÔÆ ÇÕÃ¶ çÆ
êÌÇ´åÆ ÔË À°Ô¯ ÇÜÔÆ À°Ã çÆ ôðèÅÍ îé°¼Ö ôðèÅ Áé°ÃÅð ÔÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
D. Ãå¯×¹äÆ ç¶òÇåÁ» ù êÈÜç¶ Ôé, ðÜ¯ ×¹äÆ ïÕô» å¶ ðÅÖô» ù Áå¶ Ô¯ð åÅîÃÆ
ñ¯Õ íÈå» êÌ¶å» ÁÅÇç ù êÈÜç¶ ÔéÍ
ÇÂÃ ÁÇèÁÅÇÂ ÇòÚ ÁðÜé Ç´ôé ÜÆ ù ê¹ÛçÅ ÔË ôðèÅ ÇÕ¿é¶ êÌÕÅð çÆ Ô¹¿çÆ ÔË,
ôðèÅ å¯º íÅò ÔË êÌåÆåÍ ôðèÅ¬ ÁÅêä¶ ÇêÁÅð¶ å¯º ìÇñÔÅð Ü»çÅ ÔË, êÈðÆ êÌåÆå ðÖçÅ ÔË,
êÈðÅ íð¯ÃÅ ðÖçÅ ÔËÍ îé°¼Ö» ù À°é·» ç¶ ×¹ä» ç¶ Áé°ÃÅð Çå¿é íÅ×» ÇòÚ ò¿ÇâÁÅ Ç×ÁÅ ÔË,
Ãå¯ ×¹äÆ, ðÜ¯ ×¹äÆ, åî¯ ×¹äÆÍ ÁðÜé ÇÂÔ ×¼ñ ÜÅéäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÇÕÔó¶ ×¹ä»
òÅñ¶ ñ¯Õ Ôé ÇÜÔó¶ ôðèÅ å» ðÖç¶ Ôé êð ÁÅêä¶ ×¹ð» ç¶ ìÚé î³éä ù ÇåÁÅð éÔÄ,
ÃÅôåð» çÆ Áå¶ ò¶ç» çÆ Ã¼åÅ éÔÄ î³éç¶Í Ç´ôé ÜÆ À°Ã çÅ ÜòÅì Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ ÇÕÔóÅ
×¹ä ÇÕÃ ÇòÚ êÌèÅé Ô¯ò¶×Å À°Ô À°Ãç¶ Ã¿ÃÕÅð» å¶ ÇéðèÅðå ÔË, À°Ô Ã¿ÃÕÅð ÇÜÔó¶ À°Ô
ÇêÛ¯º ñË Õ¶ ÁÅÇÂÁÅ ÔËÍ ÁÇèÁÅåîÕ ñ¯Õ» ÇòÚ Ãå¯ ×¹ä» çÆ ìÔ¹ååÅ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÜÔó¶ òè¶ð¶
ÇÕÇðÁÅôÆñ Ô¹¿ç¶ Ôé À°é·» ÇòÚ ðÜ¯ ×¹ä òè Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÜÔó¶ Çã¼ñ¶, Ã¹Ãå, îÈðÖ Ô¹¿ç¶ Ôé
À°Ô åî¯ ×¹äÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÇÕÃ¶ îé°¼Ö çÅ ÇÕÃ åð·» çÅ ÇòôòÅô ÔË, íð¯ÃÅ ÔË À°Ô À°Ã ç¶ Õ°çðåÆ Ã¹íÅÁ Áé°ÃÅð
Ô¹¿çÅ ÔË ÇÜÃ ÜÇ×ÁÅÃÈ çÆ ÇìðåÆ Ãå¯ ×¹äÆ ÔË, À°Ô ÃÅð¶ ÁÇèÁÅåîÕ ÕÅðÜ ÃÅôåð» Áé°ÃÅð
ÔÆ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ êÈÜÅ ÁðÚÅ ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ ñÂÆ ÕðçÅ ÔË À°Ô ðÜ¯ ×¹äÆ êÈÜÅ Ô¹¿çÆ
ÔËÍ åÅîÇÃÕ ×¹ä» òÅñÆ ÇÜÃ çÆ ôðèÅ ÔË, íð¯ÃÅ ÔË, À°Ô Á³èÇòôòÅô éÅñ ÃÅð¶ Õðî ÕðçÅ
ÔË, À°Ô ñ¯ÕÆ Õ¯ÂÆ Õ¯Çôô éÔÄ Õðç¶Í ÃÅåÇòÕ ÇìðåÆ òÅñ¶ ÁÅêäÆ ôÕåÆ Ú¿×¶ Õ¿î Õðé å¶,
ðÅÜÇÃÕ ÇìðåÆ òÅñ¶ ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» çÆ êÈðåÆ ñÂÆ ñ¼×¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, åÅîÇÃÕ ÇìðåÆ òÅñ¶
Õ°Þ òÆ éÔÄ Õðç¶, íÅò¶º À°Ô ÁÅÃ òÆ ðÖç¶ Ôé, À°é·» çÆÁ» ÇÂÛÅò» òÆ Ôé êð À°é·» çÆ
êÈðåÆ ñÂÆ À°Ô çÈÃÇðÁ» å¶ Çéðíð ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
E. Ü¯ ñ¯Õ ç¿í, ÁÔ¿ÕÅð, ÕÅî, Çòô¶ Áå¶ ìñ Ã¿ï°Õå ÇòèÆ Çòð¹è åê Õðç¶ ÔéÍ
F. À°Ô îÈðÖ ê³Ü» íÈå» ç¶ ÃðÆð ù Áå¶ îËù òÆ Ü¯ Á³åôÕðä ÇòÚ ÃÇæå ÔË - ç¹Ö
Çç¿ç¶ Ôé, ÇÂé·» ù ÁÃ¹ðÆ ÇìðåÆ òÅñ¶ ÜÅäÍ
245
ÇÜé·» ÇòÚ åî¯ ×¹ä òè¶ð¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, À°Ô ÁÅñÃÆ, ÇÃæñ Ô¹¿ç¶ Ôé Áå¶ ÃçÅ ÔÆ
çÈÃÇðÁ» å¶ ÁÅêäÆ ÁÅÃÅ êÈðåÆ ñÂÆ ÁÅÃ ðÖç¶ ÔéÍ Üç¯º À°Ô ÁÇíÁÅÃ ô¹ðÈ Õðç¶ Ôé À°é·»
ÁÇíÁÅÃ ù À°Ô î¯óç¶ å¯óç¶ Ôé ÇÜÃ å¯º À°é·» ç¶ ÁóÆÁñ Ã¹íÅÁ çÅ êåÅ ñ×çÅ ÔËÍ ÕÂÆ
òÅðÆ À°Ô ìÔ¹å åêÇÃÁÅ Õðç¶ Ôé, êôÚÅåÅê òÆ Õðç¶ Ôé Ü¯ ÇÕ ÃÅôåð» ç¶ Çòð¹¼è ÔËÍ
ÇîÃÅñ òÜ¯º ìÔ¹å ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÕÂÆ ÕÂÆ Ççé òðå ðÖç¶ Ôé, Õ°Þ Ö»ç¶ êÄç¶ éÔÄ, ÇÂÔ
Ãí Õ°Þ À°Ô ÁÅêäÆ îÅéÇÃÕ ÃÇæåÆ ù áÆÕ Õðé ñÂÆ ÁÅåî ô¹èÆ ñÂÆ Õðç¶ ÔéÍ À°Ô
Ã¯Úç¶ Ôé òðå ð¼Ö Õ¶ À°é·» çÆ ÁÅåîÅ å¶ ÃðÆð ç¯ò¶º ÔÆ ô¹è Ô¯ ÜÅä×¶Í ÇÂÔ ìó¶ ÔÆ ÔáÆ
Ô¹¿ç¶ Ôé, î½ÜÆ Ô¹¿ç¶ Ôé Áå¶ À°Ô ÃÅèéÅ ÁÅêä¶ åðÆÕ¶ éÅñ ÔÆ Õðç¶ Ôé å¶ éÅ ÔÆ À°Ô
ÇÕÃ¶ ÃÅôåð» çÆ ÇÃÇÖÁÅ ù ÔÆ î³éç¶ ÔéÍ À°Ô ÁÅê òÆ ç¹ÖÆ Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ çÈÃÇðÁ» ù òÆ
ç¹ÖÆ Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ éÅ å» ÁÅê åð¼ÕÆ Õðç¶ Ôé, éÅ ÔÆ ÇÂÔ ÁÅåî îÅð×
å¶ Ú¼ñä çÆ Ãîð¼æÅ ðÖç¶ ÔéÍ
ÃðÆðÕ Ã¿Üî å¶ ÁÇåòÅç ÇÜò¶º ÇÕ ìÔ¹å ÖÅäÅ, ìÔ¹å Ã½äÅ ÇÚ¿åÅ ÇòÚ Ôð Ãî¶º Çñêà¶
ðÇÔäÅ ÇÂÔ åî¯ ×¹äÅ ÕðÕ¶ ÔÆ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÚÅÔÆçÅ ÔË ÁÅêä¶ ÜÆòé ÇòÚ Ã¿å°ñé ÇñÁÅò¶
Üç¯º îé°¼Ö ÁÅêäÆ ï¯×åÅ, Ãîð¼æÅ å¯º ÜÅä±¿ Ô¯ Ü»çÅ ÔË ë¶ð À°Ô ÁÇå å¶ éÔÄ Ü»çÅÍ ÇÜÔóÅ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêä¶ ÃðÆð ù, îé ù å¶ ÁÅåîÅ ù ç¹ÖÆ ÕðçÅ ÔË À°Ô ÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñä
ç¶ ï¯× éÔÄÍ
G. í¯Üé òÆ Ü¯ Ü¯ ÇÕÃ¶ ù Ú¿×Å ñ×çÅ ÔË À°Ô Çå¿é êÌÕÅð çÅ ÔËÍ ï¼×, åê çÅé
íÆ Çå¿é êÌÕÅð ç¶ Ôé ÇÂé·» ç¶ í¶ç ù Ã¹äÍ
H. À°îð, ÃÇå, ìñ Áð¯×åÅ Ã¹Ö Áå¶ êÌÆå ù òèÅÀ°ä òÅñ¶ ðÃ Áå¶ ÇÚÕéÅÔà éÅñ
ï°Õå ÁÅêä¶ ðÃ Á³Ã éÅñ ç¶ð åÕ ç¶Ô ÇòÚ ðÇÔä òÅñ¶ Áå¶ îé Ö¹ô Õðé òÅñ¶ ÁÔÅð,
ÃÅåÇòÕÆ ñ¯Õ» ù Á¼Û¶ ñ×ç¶ ÔéÍ
I. Õ½ó¶, Ö¼à¶ ¬ä òÅñ¶, ìÔ¹å ÇîðÚ» ÇîÃÅñ¶ òÅñ¶, å¶÷ Ö¹ôÕ Üñä êËçÅ Õðé òÅñ¶
ÖÅä¶ ðÜ¯ ×¹ä òÅÇñÁ» ù Ú¿×¶ ñ×ç¶ ÔéÍ ÇÜé·» ç¶ ÖÅä éÅñ ç¹¼Ö ð¯× å¶ ô½Õ êËçÅ Ô¹¿ç¶
ÔéÍ
A@. Á¼èÅ ê¼ÕÅ, ðÃ ÔÆé ÃÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ìÅÃÆ, ÜÈáÅ, ×¿çÅ ÖÅäÅ, åî¯ ×¹ä òÅÇñÁ»
ù Á¼ÛÅ ñ×çÅ ÔËÍ
Üç¯º å°ÃÄ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» çÅ òåÆðÅ ç¶Öç¶ Ô¯ å» Çå¿é ×¹ä À°é·» ç¶ Õðî» ÇòÚ À°íð
Õ¶ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé- ÇÂæ¯º åÕ ÇÕ Üç¯º À°Ô çÅé òÆ Çç¿ç¶ Ôé å» òÆ ÇÂÔ Çå¿é ×¹ä ìÔ¹å ÔÆ
Ãêôà Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ÇçÁÅ¬ Ô¹¿ç¶ Ôé çÈÃÇðÁ» ù ÇêÁÅð Õðç¶ Ôé À°Ô Üç¯º çÅé Çç¿ç¶
Ôé À°Ô Çìé» ÇÕÃ¶ ÁÅÃ ç¶ Çìé» Õ°Þ À°îÆç ç¶ çÅé Çç¿ç¶ Ôé êð ÇÜÔó¶ Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶
çÅé Çç¿ç¶ Ôé, Ã¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ Õðî Õðç¶ Ôé ÁÅêäÆ îÅéåÅ ñÂÆ ÁÅêäÆ òÅÔ òÅÔ ñÂÆ
Õðî Õðç¶ Ôé À°Ô ðÅÜÇÃÕ å¶ åÅîÇÃÕ ñ¯ÕÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
ÁÃÄ ÃÅð¶ ÇÂÔ Ú¿×Æ åð·» ÜÅäç¶ Ô» ÇÕ ÖÅäÅ êÆäÅ ÜÆòé ÇòÚ ìÔ¹å ò¼âÆ îÔ¼ååÅ
ðÖçÅ ÔËÍ Ãí å¯º ò¼è ÇòÕä òÅñÆÁ» ê¹ÃåÕ» ×Ì¿æ éÔÄ Ôé, éÅ ÔÆ èÅðÇîÕ ê¹ÃåÕ» Ôé
Ãí å¯º ò¼è ÇòÕä òÅñÆÁ» ê¹ÃåÕ» ÖÅä êÆä òÅñÆÁ» ê¹ÃåÕ» ÔéÍ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇòÚ ÃÅâÆÁ»
246
ÖÅä êÆä çÆÁ» ÁÅçå» é¶ Áéðæ ñË Á»çÅ ÔË íÅò¶º À°Ô êÈðì ÔË, íÅò¶º À°Ô ê¼Ûî ÔËÍ Á¼Ü
çÅ îé°¼Ö ÖÅä êÆä ñÂÆ ÖìåÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÇêÁÅ ÔË ÇÂæ¯º åÕ ñ×ä ñ× ÇêÁÅ ÔË ÇÜò¶º îé°¼Ö
Ü¿ÇîÁÅ ÔÆ ÖÅä êÆä ñÂÆ Ô¯ò¶Í Á¼Ü çÅ îé°¼Ö ÇÕå¶ ò¼è ÖÅä ñ× ÇêÁÅ ÔË Áå¶ À°Ãù ÇÂÔ
òÆ éÔÄ êåÅ ÇÕ ê½ôÇàÕ ÁÅÔÅð ÕÆ ÔËÍ Ã¹ÁÅç òè¶ð¶ ÷ðÈðÆ Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË ê½ôÇàÕåÅ çÈÃð¶ ÃæÅé
å¶ ðÇÔ ×ÂÆ ÔËÍ ÁÃÄ Õ°çðåÆ ÁÔÅð ù Û¼â Õ¶ çÈÃð¶ ÁÔÅð» ç¶ ÇêÛ¶ òè¶ð¶ êÂ¶ Ô¯Â¶ Ô»Í ÃÅâ¶
ñÂÆ í¯Üé çÆ Õçð ÕÆîå Öåî Ô¯ ×ÂÆ ÔË ÁÃÄ Á¼Ü ÇìñÕ°ñ ×ñå í¯Üé ÖÅ ðÔ¶ Ô», ÇÜÔóÅ
ÃÅâ¶ ñÂÆ ìÔ¹å ÔÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ÔËÍ
éÅ å» ÁÃÄ åÅ÷Å í¯Üé Ö»ç¶ Ô», éÅ ÔÆ ê½ôÇàÕ í¯Üé Ö»ç¶ Ô»Í ÁÃÄ òè¶ð¶ Ö»ç¶
Ô», ìÅÃÆ Ö»ç¶ Ô», íÅðÅ í¯Üé Ö»ç¶ Ô», åÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ òè¶ð¶ Ö»ç¶ Ô», ÇîðÚ ÇîÃÅñ¶ òè¶ð¶
Ö»ç¶ Ô», ÇÜÃ éÅñ ÇìîÅðÆÁ» êËçÅ Ô¹¿çÆÁ» ÔéÍ îé å¶ ÃðÆð ù ò¼Ö éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ
Ü¶ ÃðÆð ù Ú¿×Å ÁÔÅð éÅ Çîñ¶ À°Ô îé å¶ òÆ ÁÃð ÕðçÅ ÔËÍ ÃÅâ¶ òâ¶ð¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ãé ÒÜ¶ÔÅ
Á³é å¶ÔÅ î³éÓ åÅîÇÃÕ í¯Üé éÅñ îé ÃæÈñ ÁÅñÃÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË, Ã¹Ãå êË Ü»çÅ ÔËÍ çÈÃð¶
êÅÃ¶ ðÅÜÇÃÕ í¯Üé îé ù ì¶ÚËé ÕðçÅ ÔË, ÇÚ¿åÅò» òèÅÀ°ºçÅ ÔË, ÇîÔç¶ Áå¶ ×¹ðç¶ ù ÖðÅì
ÕðçÅ ÔË, ðÅÜÇÃÕ í¯Üé ÇÂ¿çzÆÁ» ù Çåzêå ÕðçÅ ÔË êð ÃðÆð å¶ îé ñÂÆ ÇÂÔ áÆÕ éÔÄÍ
ÇÜÔó¶ ÁÅåî îÅð× å¶ ÚñäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé À°é·» ñÂÆ ÇÂÔ í¯Üé ÇìñÕ°ñ ÔÆ áÆÕ éÔÄ,
ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ñÂÆ ÇÂÔ ÔÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ À°Ô Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ç¶Ö Õ¶ Ã¯ÔäÆ åð·» êÇòåðåÅ
éÅñ ÇåÁÅð ÕÆåÅ, ô¹è ôÅÕÅÔÅðÆ í¯Üé ÔÆ ÖÅä, å» ÔÆ À°é·» ñÂÆ áÆÕ ÔËÍ À°Ô í¯Üé ÇÜÃ
éÅñ éÅ å» Ã¹ÃåÆ ÁÅò¶, éÅ íÅðÅêé ÁÅò¶, éÅ À°Ô ì¶ÚËéÆ êËçÅ Õð¶, éÅ Ã¹ÃåÆ êËçÅ Õð¶
Áå¶ éÅ ÔÆ ò¼è éÄç ÇñÁÅò¶, íÅò ÇÂÔ ÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Ãå¯ ×¹äÆ í¯Üé ÔÆ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅÍ
ÇÜÔó¶ ÃÅåÇòÕ í¯Üé Õðç¶ Ôé À°Ô ô»å, Ú¹¼ê, ×¿íÆð ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ðÅÜÇÃÕ êÌôÅçÅ
ÛÕç¶ Ôé À°Ô ÃçÅ ÇÖÞ¶ ÇÖÞ¶, ´¯è ÇòÚ Áå¶ ÇÚ¿åÅ ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ Áô¹è í¯Üé Ö»ç¶
Ôé, åñÆÁ» ÚÆ÷» Ö»ç¶ Ôé, ôðÅì êÄç¶ Ôé À°Ô îÅéÇÃÕ ê¼Ö¯º å¶ ÃðÆð òñ¯º Õôà ÇòÚ
ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
ÖÅä çÅ êÌíÅò å°ÔÅâÆ Ã¯Ú, ÕðéÆ å¶ Õðî» å¶ òÆ êËºçÅ ÔË, íÅò ÇÕ ÇÂÃ çÅ êÌíÅò
Ãî¹¼Ú¶ òåÆð¶ å¶ êËçÅ ÔË, Ö¹ðÅÕ å¶ òÅåÅòðä ç¯ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ÚÆ÷» Ôé ÇÜé·» çÅ êÌíÅò
ÃÅèéÅ å¶ êËºçÅ ÔËÍ ô»å, Ú¹¼ê, ×¿íÆð òÅåÅòðä, ÃÅçÅ, åÅ÷Å å¶ ê½ôÇàÕ ÁÅÔÅð ÇÂÕ ÃÅèÕ
ñÂÆ ìÔ¹å ÁòôÕ ÔéÍ
AA. Ü¯ ï¼× ÃÅôåð Áé°ÃÅð ëñ çÆ òÅôéÅ ÇåÁÅ× Õ¶, ÇÂÃ¶ ñÂÆ ÕÆåÅ ÜÅò¶ ÇÕ
ÇÂÃ çÅ ÕðéÅ èðî ÔË, ÇÂÔ ÃÅåÇòÕ ÔËÍ
AB. Ô¶ íÅðå ÃÌ¶ôà! Ü¯ ï¼× ëñ çÆ òÅôéÅ ÕðÕ¶ Áå¶ ç¿í Áðæ ÕÆåÅ ÜÅò¶ À°Ô
ðÅÜÃÆ ÔËÍ
AC. ÃÅôåð ÇòèÆ å¯º ÔÆä, Á³é çÅé å¯º ðÇÔå, î³åð å¯º Çìé», ç¼ÛäÅ ì×Ëð Áå¶
ôðèÅ ÇòÔÈä Ü¯ ï¼× ÕÆåÅ ÜÅò¶ À°Ô åÅîÃÆ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ìÚé Õðç¶ Ôé ÇÕ ÃÅåÇòÕ åðÆÕ¶ éÅñ ÕÆåÅ ï¼× Çìé» ÇÕÃ¶ ÁÅÃ å¶
Ü» ÇÕÃ¶ ÇÕÃî ç¶ ëñ çÆ ÁÅÃ ð¼Öä å¯º Çìé» ÕÆåÅ ï¼× ÃÅåÇòÕ ï¼× ÔËÍ Üç¯º å°ÃÄ ÇÕÃ¶
247
ñÂÆ Õðî Õðç¶ Ô¯ å¶ ëñ òÆ çÈÃÇðÁ» ù ÔÆ Ãîðêä Õðç¶ Ô¯ ÁÅê ÇÕÃ¶ ÚÆ÷ çÆ ÁÅÃ
éÔÄ ðÖç¶, À°Ô ÔÆ òÅÃåÇòÕ í×åÆ ÔËÍ ï¼×, çÅé å¯º íÅò ÔË, Ü¯ Õ°Þ òÆ Ãí å¯º Ã¯ÔäÅ
Ô¯ò¶, Ú¿×Å Ô¯ò¶ À°Ô ÔÆ êÌíÈ ù í¶à ÕðéÅ, çÈÃð¶ ù í¶à ÕðéÅ, êÌíÈ ÔÆ Ãí ÇòÚ òÃçÅ ÔË Ü¯
òÆ Õ°Þ å°ÃÄ çÈÃð¶ ù í¶à Õðç¶ Ô¯ À°Ô êÌíÈ ù ÔÆ í¶à Õðç¶ Ô¯, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Õðî ÃÅåÇòÕ
Õðî ÔË, ÃÅôåð ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Õðî ù À°åî Õðî ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÃ å¯º À°ñà Ü¯ Õðî Õ¯ÂÆ ëñ
çÆ ÁÅÃ ð¼Ö Õ¶ Ü» ÇÕÃ¶ ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ ñÂÆ ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé À°Ô ðÅÜÇÃÕ ÕÔÅÀ°ºç¶ Ôé À°Ô
ÕðîÕÅâ» ñÂÆ ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, âð éÅñ ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, ç¶ä ç¶ íÅò å¯º Çìé» ÕÆå¶ Ü»ç¶
Ôé, ÇÕÃ¶ ù ÇèÁÅé ÇòÚ ð¼Ö¶ Çìé» ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô åÅîÇÃÕ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇòÚ ÃîÅÜ çÅ òåÆðÅ ÇÂÔ Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÇÕÃ¶ ñÂÆ Õ°Þ Õð ÔÆ
éÔÄ ÃÕç¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ å°ÃÄ ç¶Ö¯×¶ ÇÕ îé¯ÇÚÇÕåÃÅ ÇòÚ ×Â¶ Ô¯ä×¶Í ÇÂÔ ÁÅêä¶
ÁÅê ÇòÚ ÔÆ ð¹Þ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÁÅêäÆÁ» ÇÚ¿åÅò» ÇòÚ ÁÅêäÆÁ» ÁÅÃ» å¶ ÇéðÅÃåÅò» ÇòÚ
ÔÆ â°¼ì¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ü¶ ÇÚÇÕåÃÕ À°é·» çÅ ÇèÁÅé À°é·» ç¶ ÁÅêä¶ ÁÅê å¯º ÔàÅ Õ¶ çÈÃÇðÁ»
ñÂÆ ñ×Å ç¶ò¶, À°Ô çÈÃÇðÁ» çÅ Ã¯Úä, çÈÃÇðÁ» ç¶ ç¹Ö çðç ò¿âÅÀ°ä, À°é·» çÆÁ»
Ãî¼ÇÃÁÅò» ìÅð¶ Ã¯Úä å» ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¯Õ ìÔ¹å Û¶åÆ áÆÕ Ô¯ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂé·» ñ¯Õ» é¶ ÕçÆ
ç¶ä ìÅð¶ Ã¯ÇÚÁÅ ÔÆ éÔÄ, Ü¶ ÕçÆ Õ°Þ ÇçåÅ òÆ ÔË å» À°Ô éÅ å» ÇêÁÅð éÅñ, éÅ Ã¼Ú¶
Ççñ¯º ÔÆ ÇçåÅ ÔË, À°ñàÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÃ ð¼Ö Õ¶ Õ¯ÂÆ ëñ çÆ ÁÅÃ ð¼Ö Õ¶ ÇçåÅ ÔËÍ ÁÅè¹ÇéÕ
ÇÚÇÕåÃÕ å» ÔÆ Ú¿×Å Õð ÃÕç¶ Ôé Ü¶ ÇÂÔ ÁÅêä¶ îðÆ÷» çÆ Ã¯Ú å¶ Ã¿ò¶× çÈÃÇðÁ» ù
ç¶ä ç¶ êÅÃ¶ òñ ñ×ÅÀ°ä éÅ ÇÕ Õ¶òñ À°é·» çÆÁ» ×¼ñ» ÔÆ Ã¹äç¶ ðÇÔä å¶ ÁÅêä¶ îðÆ÷»
å¶ ì¯Þ ÔÆ ìä¶ ðÇÔäÍ
AD. ç¶òåÅ, ìÌÅÔîä ×¹ðÈ Áå¶ Ç×ÁÅéÆÁ» çÅ êÈÜé, ÃëÅÂÆ, ÃðñåÅ, ìÌÔîÚðÆÁ, ÁÇÔ¿ÃÅ
ÇÂÔ ÃðÆðÕ åê ÕÔÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
AE. ÇÜÃ ìÚé ÕðÕ¶ ÇÕÃ¶ çÅ ÇÚ¼å éÅ ç¹Ö¶, Ü¯ Ã¼ÚÅ Ô¯ò¶, Ã¹äé òÅÇñÁ» ù Á¼ÛÅ
ñ¼×¶, ÃÅôåð ÇòÚÅð å¶ êó·é çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ, ÷¹ìÅé çÅ åê ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
AF. îé çÅ ÇàÕÅú, ô»å íÅò, Ø¼à ì¯ñäÅ, ÁÅê¶ å¶ ÕÅìÈ ð¼ÖäÅ, íÅò çÆ ô¹èÆ ÇÂÔ
îé çÅ åê ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
AG. ÇÂÔ Çå¿é êÌÕÅð çÅ ÔÆ åê, Ü¶ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÁÅ ÇåÁÅ× Õ¶ ôðèÅ éÅñ ï°Õå Ô¯
Õ¶ ÕÆåÅ ÜÅò¶ å» ÃÅåÇòÕ ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
AH. Ü¯ åê ÃÇåÕÅð, îÅé, êÈÜÅ Áå¶ ÇçÖÅò¶ ñÂÆ ÕÆåÅ ÜÅò¶ À°Ô Ú¿Úñ ÁÃÇæð
Áå¶ ðÅÜÃÆ ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
AI. Ü¯ åê îÈó·åÅ êÈðòÕ, ÁÅêä¶ ÁÅê ù åÕñÆë ç¶ Õ¶, çÈÜ¶ ç¶ éÅô Áðæ ÕÆåÅ
ÜÅò¶ À°Ô åÅîÃÆ ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ Çå¿é ÇÕÃî çÆ ÃÅèéÅ ìÅð¶ çÃç¶ ÔéÍ ÃÅèéÅ å¯º íÅò ÔË ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶
í¯× å¯º çÈð ðÇÔäÅ å¶ À°é·» ÁÅçå» å¯º çÈð ðÇÔäÅ ÇÜÔóÆÁ» ÁÅêä¶ ñÂÆ å¶ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ
ÔÅéÆÕÅðÕ Ô¯ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ ÃÅèéÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ çÆ ðÈÔÅéÆ åð¼ÕÆ ñÂÆ ìóÆ ÁÅòôÕ ÔË, ÇéÃ¹ÁÅðæÆ
248
Ô¯ Õ¶ Õðî Õðé¶, êÈÜÅ ÕðéÆ, ÁðÅèéÅ ÕðéÆ ÇÂÔ Ãí ÜÇ×ÁÅÃÈ ù Á¼×¶ ñË Ü»ç¶ ÔéÍ ÃÅèéÅ
íÅò¶º î¹¼ãñÅ Õçî ÔË êð ìÔ¹å ÔÆ îÔ¼åòêÈðé ÔË, ðÈÔÅéÆ ðÅÔ å¶ å°ðé ñÂÆ ìÔ¹å ÁÅòôÕ ÔËÍ
À°Ô ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÃù ï¯×ÆÁ» çÅ ÃÇåÕÅð ÔË, Ç×ÁÅéÆÁ» çÅ ÃÇåÕÅð ÔË, îÔ»ê¹ðÖ» çÅ ÃÇåÕÅð
ÔË, Ã¿å» çÅ ÃÇåÕÅð ÔË ÇÜÃ çÅ ÇÔðçÅ êÇò¼åð ÔË, îé êÇò¼åð ÔË, Ü¯ í¶ÖÆ éÔÄ ÇÜÃ çÅ
îé ÕÅìÈ ÇòÚ ÔË, Õðî ÕÅìÈ Ôé, ì¯ñäÅ ÕÅìÈ ÔË Ü¯ ÁÇÔ¿ÃÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË À°Ô ÇåÁÅ×Æ
ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ôìç» çÅ, ì¯ñä çÅ îé°¼ÖÆ ÇÔðç¶ å¶ ÇçîÅ× å¶ ìÔ¹å â±¿ØÅ ÁÃð êËºçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ
ÁÅêä¶ ì¯ñ å¶ ÕÅìÈ ÕðçÅ ÔË Ü¯ ÇÕÃ¶ ñÂÆ ì¹ðÅ éÔÄ ì¯ñçÅ, Çî¼áÅ ì¯ñçÅ ÔË, ÕçÆ ÞÈá éÔÄ
ì¯ñçÅ ÔË, À°Ã ç¶ ôìç ÃçÅ ÔÆ ìó¶ Ã¹ÖçÅÂÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ñÅÔ¶ò¿ç Ô¹¿ç¶ Ôé, Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÔ
ÇÃ¼Ö ñò¶ ÇÕ ÕçÆ ÞÈá éÔÄ ì¯ñäÅ À°Ô ÃçÅ ÔÆ Ã¼Ú ì¯ñ¶×ÅÍ Ü¶ Ã¼Ú ÇêÁÅð éÅñ ì¯ÇñÁÅ
ÜÅò¶, À°Ô ÃçÅ ÔÆ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÅ ÔËÍ êó·ÅÀ°äÅ Áå¶ ×¼ñìÅå ì¯ñ Õ¶ ÔÆ Ô¹¿çÅ
ÔËÍ ÁÃÄ ÁÅêäÆ ôìçÅòñÆ ÇÕÃ åð·» çÆ Ú¹äç¶ Ô», À°Ã çÆ òðå¯º ÇÕÃ åð·» Õðç¶ Ô» À°Ã
çÅ êÌíÅò ÕÆ Ô¹¿çÅ ÔË? ÜÇ×ÁÅÃÈ éðîÆ éÅñ Ã¼Ú ì¯ñäÅ ÇÃ¼Ö ñò¶ À°Ã ç¶ ì¯ñ» çÅ ×ÇÔðÅ
êÌíÅò êò¶×Å êð Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ Õ¶òñ ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ ñÂÆ ÔÆ ÕðçÅ ÔË Ü» ÁÅêäÆ Ã¯Ú
å¯º À°ñà ×¼ñ ÕðçÅ ÔË À°Ô ÁÅêä¶ ñÂÆ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ ì¿èé Öó·¶ Õð ñËºçÅ ÔËÍ îÔ»ê¹ðô» çÆ
ÕæéÆ, ÕðéÆ Áå¶ Ã¯ÚäÆ ÇÂÕ ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË Ãí Õ°Þ ÇòÚ ÃÅð¶ ÇòÔÅð ÇòÚ êÈðé åÅñ-î¶ñ
Ô¹¿çÅ ÔË, Ã¿å°ñé Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô ÕçÆ òÆ ÇÕÃ¶ ù ç¹Ö éÔÄ êÔ¹¿ÚÅÀ°ºç¶, é°ÕÃÅé éÔÄ êÔ¹¿ÚÅÀ°ºç¶
Õç¶ òÆ ÇëÕ¶ ì¯ñ» éÅñ ç¹Ö éÔÄ Çç¿ç¶Í
ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ ÁÅêäÅ Ãî» ì¶Áðæ ë÷Èñ ×¼ñ» ÕðÕ¶ ×¹ÁÅ Çç¿ç¶ Ôé, ì¯ñç¶ Ôé,
×¼ê» îÅðç¶ ÔéÍ ÃÅèéÅ ç¶ êÇÔñ¶ êóÅÁ å¶ êÇÔñÆ Ãà¶Ü å¶ ÃÅèÕ ù ÁÇíÁÅÃ ÕðÇçÁ»
æ¯ó·Å ì¯ñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, Õ¶òñ ñ¯ó êËä å¶ ÔÆ ì¯ñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ çÈÃð¶ êóÅÁ å¶ çÈÃðÆ Ãà¶Ü
å¶ Çéïîå Ãî» ð¼Ö Õ¶ Ú¹¼ê ðÇÔä çÅ ÁÇíÁÅÃ ð¯÷ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, åÆÃð¶ êóÅÁ å¶ ÃÅèÕ
ù ÞÈá éÅ ì¯ñä çÅ êÌä ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, æ¯ó·Å ì¯ñäÅ ìÔ¹å ò¼âÅ ×¹ä ÔËÍ
ÞÈá éÅ ì¯ñäÅ ÇÂÔ ìó¶ ÕÅðé» ÕðÕ¶ Áò¼ôÕ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÞÈá ì¯ñç¶ Ôé, À°Ô ²âðç¶
Ôé, âð Õ¶ ÞÈá ì¯ñç¶ Ôé À°é·» ù ÁÅêäÆ éÅ êÌòÅé×Æ çÅ âð Ô¹¿çÅ ÔËÍ êð Üç¯º îé°¼Ö ÞÈá
ì¯ñçÅ ÔË ôìç» çÆ ì¯ñä çÆ ôÕåÆ Ü»çÆ ðÇÔ¿çÆ ÔË, ÕÅðä ÇÂÔ ÔË ÇÕ À°Ã Ãî¶º îé ÇòÚ
çÉ¿ç Úñ ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ å°ÃÄ ÜÅäç¶ Ô¯ ÇÕ å°ÃÄ ÞÈá ì¯ñ ðÔ¶ Ô¯, ë¶ð òÆ ÞÈá ì¯ñç¶
Úñ¶ ÜÅ ðÔ¶ Ô¯, ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¯Õ» çÅ í¶å êÅÀ°äÅ ìÔ¹å Á½ÖÅ ÔËÍ ÇÂÔ Õç¶ òÆ Ú¿×¶ Çîåð ÃÅìå
éÔÄ Ô¯ ÃÕç¶, À°Ô ÁÅê ÔÆ ÁÅêäÆÁ» ÁÅçå» ç¶ ÇôÕÅð Ô¯ Ü»ç¶ Ôé å¶ Çòò¶Õ ×¹ÁÅ ìËáç¶
ÔéÍ
ÃÅèÕ ù ÃçÅ Á³çð å¶ ìÅÔð çÆÁ» ÃÅèéÅò» çÅ êåÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ìÅÔð çÆ
ÃÅèéÅ ÇòÚ ÃÅèÕ ù À°Ô Õ°Þ éÔÄ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ Ü¯ Õðé Ü¯×Å éÔÄ ÔË Ü¯ áÆÕ éÔÄ ÔËÍ
À°Ô ÔÆ ì¯ñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, Ü¯ À°Ô Ã¯ÚçÅ ÔË ÃîÞçÅ ÔË Áå¶ ÜÅäçÅ ÔËÍ îÅéÇÃÕ ÃÅèéÅ òÆ
ìÔ¹å Áò¼ôÕ ÔËÍ Üç¯º å°ÃÄ îÅéÇÃÕ ÃÅèéÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ Õðç¶ Ô¯ å°ÃÄ ô»å, Çéðîñ, ÃÇæð
ðÇÔ¿ç¶ Ô¯ å¶ ÁÅêäÆ Ã¯ÚäÆ ìÅð¶ Ú½ÕÃ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Í À°Ô ÇòÚÅð ÇÜÔó¶ Áô»å Õðé, îé ù ÇÛ¿é
Çí¿é Õðé, À°é·» ÇòÚÅð» ù îé ÇòÚ éÔÄ ÁÅÀ°ä ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ, îÅéÇÃÕ Áå¶ ÃðÆðÕ
ÃÅèéÅò» ÃÅèÕ ù êÇò¼åð ÕðçÆÁ» Ôé Áå¶ ðÈÔÅéÆ îÅð× å¶ Ú¼ñä ç¶ ï¯× ìäÅÀ°ºçÆÁ»
249
ÔéÍ ÇÂé·» ù ÃÅåÇòÕ ÃÅèéÅò» ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, Üç¯º ÃÅèÕ ÁÅêäÅ îé Õðî å¶ ìÚé êÇò¼åð
Õð ñËºçÅ ÔË, ÃÅåÇòÕ ôÕåÆ À°Ã ç¶ Á³çð ÁÅ Ü»çÆ ÔË ë¶ð À°Ô Ô¯ð À°ÚÆÁ» À°âÅðÆÁ» îÅð
ÃÕçÅ ÔËÍ
ÇÂÕ Ô¯ð åð·» ç¶ ÃÅèÕ òÆ Ô¹¿ç¶ Ôé À°Ô ðÅÜÇÃÕ ÃÅèÕ Ô¹¿ç¶ Ôé À°Ô ÃÅèéÅ çÅ
ÁÇíÁÅÃ Õ¶òñ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÔÆ Õðç¶ Ôé ÇÕ À°é·» çÆ êÌíåÅ Ô¯Â¶, À°é·» çÅ îÅä Ô¯Â¶Í À°Ô
ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé çÈÃð¶ À°é·» ç¶ ÇêÛ¶ ñ¼×ä À°é·» çÆ ÃÅèéÅ ÁÅêä¶ ÁÅê ñÂÆ ÁÅêä¶ ÔÆ Ã¹ÁÅðæ
ñÂÆ ÔËÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÇÖâÅðÆ, ÕñÅÕÅð, ×ÅÀ°ä òÅñ¶, Õ¶òñ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÔÆ ÃÅèéÅ Õðç¶ Ôé
ÇÕ À°é·» çÆ êÌíåÅ Ô¯ò¶, îÅä îÇðÁÅçÅ òè¶Í À°Ô Õ¶òñ ðÅÜÇÃÕ ×¹ä» éÅñ ÔÆ êÌ¶Çðå Ô¹¿ç¶
ÔéÍ
çÈÃðÆ åð·» ç¶ ÃÅèÕ åÅîÇÃÕ ÃÅèÕ ÔéÍ À°é·» çÆ ÕðéÆ, ÕæéÆ, Ã¯ÚäÆ ÃÅðÆ
çÈÃÇðÁ» ù ç¹ÖÆ Õðé ñÂÆ À°é·» çÅ îé ç¹ÖÅÀ°ä ñÂÆ ÔÆ Ô¹¿çÆ ÔË, À°é·» ù çÈÃÇðÁ» éÅñ
Õ¯ÂÆ Ãð¯ÕÅð éÔÄ Ô¹¿çÅ À°Ô Õ¶òñ ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ ÔÆ Ãí Õ°Þ Õðç¶ ÔéÍ À°Ô Ãí Õ°Þ
Õðé ÇòÚ çÈÃÇðÁ» ù ÕÆ ç¹Ö Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÕ¿éÆ ÔÅéÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÇÂÔ ÞÈá ì¯ñç¶ Ôé, Úå°ðÅÂÆÁ»
Õðç¶ Ôé å¶ ñ¯ó êËä å¶ çÈÃÇðÁ» ù ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ òðåç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ìÔ¹å ãÆá å¶
Ô¿ÕÅðÆ Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù òÆ ç¹ÖÆ Õðç¶ Ôé, çÈÃÇðÁ» ù òÆ ç¹ÖÆ Õðç¶ Ôé, Õ¶òñ
ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆÍ
Á¼Ü çÆ ÇÃÇÖÁÅ ÇòÚ ÃÅèéÅ ÇÃÖÅÂÆ ÔÆ éÔÄ Ü»çÆ, ÃÅèéÅ ÁÜ¯ÕÆ ÇÃÇÖÁÅ çÅ ÇÔ¼ÃÅ
ÔÆ éÔÄ ÔË ÇÂÃ¶ ÕÅðä ÕðÕ¶ Á¼Ü çÅ îé°¼Ö Ã¹ÁÅðæÆ ÔË å¶ éÅ ÔÆ À°Ãù çÈÃÇðÁ» çÅ çðç
ÔË, éÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ ÇèÁÅé ÔËÍ ÇÜÔóÆÁ» ÃÅèéÅò» ì¼ÇÚÁ» ù î÷·ìÆ ÃÕ±ñ» ÇòÚ ÇÃÖÅÂÆÁ» Ü»çÆÁ»
Ôé À°Ô å» éÅ ÇÃÖÅÀ°ä éÅñ¯º òÆ íËóÆÁ» Ôé, À°Ô å°ÔÅâ¶ Á³çð êÅê çÆ íÅòéÅ êËçÅ
ÕðçÆÁ» Ôé, À°Ô î÷Ôì ÇÜÔóÅ âð êËçÅ ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÕçÆ òÆ å°ÔÅù Ã¹å¿åðåÅ çÆ íÅòéÅ
éÔÄ ç¶ ÃÕçÅ, éÅ ÔÆ ÕçÆ ðÈÔÅéÆ ðÅÔ å¶ å¯ð ÃÕçÅ ÔË î÷ÔìÆ èÅðéÅ å¶ ÚñÅÂ¶ ÃÕ±ñ
ÇÂÃ¶ ÔÆ ×ñåÆ çÅ ÇôÕÅð Ôé, À°Ô êÅê çÆ íÅòéÅ êËçÅ Õðç¶ Ôé, ìÔ¹å ð¯Õ à¯Õ ñ×ÅÀ°ºç¶
Ôé, À°Ô êÅê çÅ ÕÅðä éÔÄ ÃîÞÅÀ°ºç¶, éÅ ÔÆ ì¼ÇÚÁ» ù Ã¿Üî çÅ ñÅí çÃç¶ Ôé, éÅ
ÔÆ çÃç¶ Ôé ÇÕ Ã¿Üî çÅ îé å¶ ÕÆ êÌíÅò êËºçÅ ÔË, ÃðÆð å¶ ÕÆ êÌíÅò êËºçÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶
ÇÖâÅðÆ ìäç¶ Ôé, ×ÅÀ°ä òÅñ¶ ìäç¶ Ôé Ü» Ô¯ð Õ¯ÂÆ ÁÇíÁÅÃ Õðç¶ Ôé, À°Ô ÃÅèéÅ
ÕðéÆ ÇÃ¼Ö ÔÆ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô î½Ü î¶ñ¶ ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ Ã¹ÁÅç Û¼â Çç¿ç¶ Ôé êð ÇÂÔ ÃÅèéÅ
òÅÃåò ÇòÚ ðÅÜÇÃÕ Ô¹¿çÆÁ» Ôé, ÃÅåÇòÕ ÃÅèéÅ Á¼Ü ç¶ Ãî¶º ÇòÚ éÔÄ ç¼ÃÆ Ü»çÆÍ
B@. Ü¯ çÅé ç¶ô Áé°Õ±ñ, Ãî¶º ÇÃð, ï¯× ÁÅçîÆ ù Çìé» À°êÕÅð ç¶ ÇçåÅ ÜÅò¶
À°Ô çÅé ÃÅåÇòÕ ÔËÍ
BA. Ü¯ çÅé ìçñ¶ ÇòÚ Õ°Û ñËä ñÂÆ Ü» ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ð¼Ö Õ¶ ÕÆåÅ ÜÅÂ¶ Ü» å¿×
Ô¯ Õ¶ ÕÆåÅ ÜÅÂ¶ À°Ô ðÅÜÇÃÕ çÅé ÔËÍ
BB. Õ°ò¶ñ¶, Õ°æ» Áå¶ Áï¯× ÁÅçîÆ ù ÇéðÅçð Áå¶ ÇåzÃÕÅð éÅñ ÇçåÅ çÅé åÅîÃÆ ÔËÍ
ÇÂé·» Çå¿é» ôñ¯Õ» ÇòÚ çÅé ç¶ä çÆ ÇòèÆ ç¼ÃÆ ×ÂÆ ÔË Áå¶ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË çÅé
250
ÇÕÀ°º ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ çÅé ç¶äÅ Õç¯º ñÅíçÅÇÂÕ ÔË å¶ Õç¯º ÁÅò¼ôÕ ÔËÍ ÇÜÃù Ç×ÁÅé ÔË
ÇÜÔóÅ çÅé Çç¿çÅ ÔË À°Ã ù À°Ô ÁÅçå êË Ü»çÆ ÔËÍ çÅé ç¶ä å¯º ìÅÁç îé°¼Ö ÁÅêä¶
ÁÅê ù ìÔ¹å îÔÅé ÃîÞä ñ× êËºçÅ ÔË å¶ Ã¯ÚçÅ ÔË ÇÕ çÅé ç¶ä éÅñ Ã¹å¿åðåÅ êÌÅêå Ô¯
Ü»çÆ ÔËÍ îé°¼Ö Õðî ÕÆå¶ Çìé» éÔÄ ðÇÔ ÃÕçÅ, Õðî Õðé ç¶ ëñ Áò¼ôÕ ÔéÍ Ü¶ Õðî
ÕðÕ¶ ëñ éÅ Ãîðêä ÕÆå¶ ÜÅä å» Ô¯ð Õðî Õðé ñÂÆ îé°¼Ö ì¿ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·»
Õðé éÅñ Õðî» ç¶ ×¶ó ÇòÚ ÔÆ ëÇÃÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ îé°¼Ö ù Õðî ÕðÕ¶ ëñ çÈÃÇðÁ» ù
Ãîðêä ÕðéÅ ÇÃÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ À°Ô ÃÅèÕ ÇÜÔóÅ ÇÂÔ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ çÅé ç¶äÅ å¶ å¯Ôë¶
ç¶ä¶ ÖÅÃ å½ð å¶ À°é·» ù ç¶ä¶ ÇÜé·» ù ñ¯ó Ô¯ò¶ ÇÂÔ ÁÇèÁÅåîÕ ðÅÔ å¶ ÃÅåÇòÕåÅ ÕÔÅÀ°ºç¶
ÔéÍ
ÇÜÔó¶ çÅé ç¶ Õ¶ Ü» À°êÔÅð ç¶ Õ¶ À°Ã çÆ ÁÅÃ ÇòÚ Õ°Þ ñËäÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ôé À°Ô Ã¹ÁÅðæÆ
ñ¯Õ ÔéÍ À°Ô ÇÂÃ ÁÅÃ éÅñ Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ À°é·» ù ìçñ¶ ÇòÚ Õ°Þ Çîñ¶×Å å¶ À°é·» çÆ Ã¯íÅ
Ô¯ò¶×ÆÍ ÕçÆ ÕçÆ À°Ô ÁÅêäÅ ÃîÅÇÜÕ ÁÔ¹çÅ ð¼Öä ñÂÆ òÆ çÅé Çç¿ç¶ Ôé À°Ô ÕçÆ òÆ
ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ çÅé éÔÄ Çç¿ç¶Í ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¯Õ ðÅÜÇÃÕ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÔóÅ çÅé åÅîÇÃÕ ÁòÃæÅ
ÇòÚ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË À°Ô Ãí å¯º ØàÆÁÅ éÆÚ ÇÕÃî çÅ çÅé ÔË, åÅîÇÃÕ ì¿ç¶ î÷ìÈð Ô¯ Õ¶ çÅé
Çç¿ç¶ Ôé, éÅ ÔÆ À°Ô çÅé ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ Áé§ç êÌÅêå Õðç¶ Ôé ÇÂé·» ÁíÅÇ×ÁÅ é¶ ÕçÆ ç¶ä çÅ
Çéïî ÇÃÇÖÁÅ ÔÆ éÔÄÍ çÈÃÇðÁ» å¯º î³×äÅ å¶ ÁÅÃ ð¼ÖäÆ å¶ ñËäÅ À°é·» çÅ Ã¹íÅÁ ìä Ü»çÅ
ÔË, À°é·» ù ÇÂÃ ×¼ñ çÆ Ã¯ÞÆ ÔÆ éÔÄ ÇÕ ÇÕò¶º, ÇÕæ¶ å¶ ÇÕÃù çÅé ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
BC. Òúº å¼å ÃåÓ ÇÂÔ ÇåzÇìÇè ôìç ìÌÔî òÅÚÕ ÔËÍ ÇÂÃ éÅñ êÇÔñ¶ Ãî¶º ÇòÚ
ìÌÅÔîä ò¶ç Áå¶ ï¼× ðÚ¶ ×Â¶Í
BD. ÇÂÃ ñÂÆ ìÌÔî ç¶ Ç×ÁÅåÅ ÒúÓ ôìç éÅñ ï¼× çÅé Áå¶ åê ÃÅôåð ÇòèÆ
Áé°ÃÅð Áð¿í Õðç¶ ÔéÍ
BE. î¹ÕåÆ ÚÅÔ¹ä òÅñ¶, ëñ éÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô¯Â¶ ï¼×, åê çÅé ç¶ Áé¶Õ Õðî ÒååÓ
ôìç À°ÚÅðé Õðç¶ Ô¯Â¶ Õðç¶ ÔéÍ
BF. Ô¶ êÅðæ! ÒÃåÓ ôìç ÃÇå ÃÅèÈ íÅò Áå¶ ô¹í Õðî ç¶ íÅò ÇòÚ òðÇåÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
BG. ôðèÅ éÅñ ï¼× åê Áå¶ çÅé ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ íÆ ÒÃåÓ ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔË Áå¶ ÂÆôòð Áðæ
Õðî ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ íÆ ÒÃÇåÓ ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
Üç¯º ÃÅèÕ ÃÅåÇòÕ ÃÅèéÅ ç¶ îé, Õðî å¶ ìÚé ç¶ ÁÇíÁÅÃ çÅ îÔ¼åò ÃîÞ
Ü»çÅ ÔË ë¶ð À°Ô ÁÅêä¶ Õðî» çÅ ëñ òÆ Ãîðêä ÕðéÅ ÇÃ¼Ö Ü»çÅ ÔË, Ã¹å¿åð Ô¯äÅ ÇÃ¼Ö
Ü»çÅ ÔË, À°Ô À°Ú çðÜ¶ çÅ ÃÅèÕ ìä Ü»çÅ ÔË, À°Ã ç¶ Õðî ÕæéÆ å¶ Ã¯ÚäÆ Õ¶òñ êÌíÈ
ù ÔÆ ÃîðÇêå Ô¹¿çÆ ÔËÍ BC å¯º BG ôñ¯Õ åÕ ÇÂÔ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ ÇÕò¶º ï¯×Æ å¶ îÔ»ê¹ðÖ
À°Ã òÅÇÔ×¹ðÈ éÅñ Ã¹Ú¶å Ô¯ Õ¶ Ü¹ó¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Üç¯º òÆ Õç¶ À°Ô Õðî Õðç¶ Ôé, êÈÜÅ Õðç¶
Ôé, çÅé Õðç¶ Ôé À°Ô ÇÂÔ Çå¿é ôìç Òúº å¼å Ã¼åÓ ïÅç Õðç¶ Ôé, À°ÚÅðç¶ Ôé ÇÂé·»
Çå¿é ôìç» çÅ ìóÅ â±¿ØÅ Áðæ ÔËÍ
úºî ôìç ìÌÇÔî³â ÔË, è¹é ÔË, ï¯×Æ ÇÂÃ ù ÇèÁÅé ÇòÚ ìËá Õ¶ Ã¹äç¶ ÔéÍ ÇÂÔ
ÃîÇÞÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÜÀ°ºçÆ ÜÅ×çÆ ôÕåÆ ÔË, À°Ô ôÕåÆ ÇÜÔóÆ À°Ã êÌîÅåîÅ çÆ
ôÕåÆ ÔËÍ îé°¼Ö ÚÅð êóÅò» å¶¶ êÔ¹¿Ú ÃÕçÅ ÔËÍ êÇÔñÆ ÔË ÜÅ×äÅ, çÈÃðÆ Ã¹êéÅ ç¶ÖäÅ,
251
åÆÃðÆ Ã½äÅ ÇÂÔ Çå¿é» çÅ Áé°íò å» ÃÅð¶ ÔÆ Õðç¶ ÔéÍ Ú½æÅ êóÅÁ å» Õ¯ÂÆ îÔ»ìñÆ,
íÅ×» òÅñÅ ÔÆ êÌÅêå ÕðçÅ ÔË Ü» Õ¯ÂÆ ï¯×ÆÍ ÇÂÔ Ú¹¼ê çÅ î¿âñ ÔË, â±¿ØÅ ÁÇå â±¿ØÅ êÈðÆ
ÃîÇÚååÅ çÆ ÁòÃæÅ çÅ î¿âñ úî çÆ è¹éÆ ÇÂé·» ÚÅð Ã¹Ú¶å î¿âñ» çÅ Ç×ÁÅé Çç¿çÆ ÔËÍ
ÃÅèÕ ÇÂÃ è¹éÆ ù Çéð¿åð À°ÚÅðä ÕðéÅ ÇÃÖçÅ ÔËÍ Õ°Û òÆ Õðé å¯º êÇÔñ» À°Ô ÒúºÓ
À°ÚÅðä ÕðçÅ ÔË, Õ°Û òÆ Öåî Õðé å¯º ìÅÁç À°Ô ÒúºÓ À°ÚÅðä ÕðçÅ ÔËÍ
Ú¿×¶ Õðî» ù òÆ å¼å ÃÇå ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÃÅèÕ ñÂÆ ÇÂÔ ôìç ïÅç ð¼Öä¶ ìó¶ ÔÆ
íÅ×ôÅñÆ ÔéÍ ÇÂÔ ÃçÅ À°Ãù À°Ã ç¶ ÇéôÅé¶ ìÅð¶, À°Ã ç¶ î³åò ìÅð¶ ïÅç ÕðÅÀ°ºç¶ ðÇÔ¿ç¶
ÔéÍ Òå¼åÓ å¯º íÅò ÔË Ü¯ Çìé» ÇÕÃ¶ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ å¯º ÔË Ãí Ü×·Å êðÆêÈðé ÔË ÒÃÇåÓ å¯º íÅò
ÔË À°Ô Áà¼ñ Ã¼Ú ÇÜÃ å¯º Çìé» Ô¯ð Õ°Û ÔË ÔÆ éÔÄ Õ¶òñ À°Ô Ã¼Ú çÅ ÔÆ òðåÅðÅ ÔËÍ Òå¼å
ÃÇåÓ ôìç ÃÅèÕ ù Ãðì ÇòÁÅêÕ çÆ ôÅé ìÅð¶ ïÅç ÕðÅÀ°ºç¶ Ôé À°Ã êÌîÅåîÅ çÆ ìÖÇôô,
À°çÅðåÅ Áå¶ ÇîÔð çðÃÅÀ°ºçÆ ÔËÍ Ã¯ ôìç Òúº å¼å ÃÇåÓ À°Ã ìÅð¶ ÃÅù Ã¹Ú¶å ÕðçÅ ÔË Ü¯
Ãðì ÇòÁÅêÕ ÔË, êðÆêÈðé ÔË, íÅò ÒìÌÔî çÆÃË ìÌÔî Ã¹äÆÁË Â¶Õ° Â¶Õ° òÖÅäÆÁË ÁÅåî êÃÅðÅ
ÕðäÔÅðÅ êÌí ÇìéÅ éÔÆ ÜÅäÆÁËÓ ÇÂÔ ôìç ÃÅèÕ, ï¯×Æ, îÔ»ê¹ðÖ À°Ã êÌîÅåîÅ ñÂÆ òðåç¶
ÔéÍ
BH. Ô¶ êÅðæ! ÁôðèÅ éÅñ ÁÔÈåÆ, çÅé, åê Ü» Õ¯ÂÆ òÆ ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ Õðî Ãí
ÒÁÃÇåÓ ÕÔÅÀ°ºç¶ Ôé À°Ã çÅ ñ¯Õ êÌñ¯Õ ÇòÚ Õ¯ÂÆ ñÅí éÔÄÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ ï¯×Æ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õðî Õðç¶ Ôé, ï¯×Æ ÇìñÕ°ñ
ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ Õðî Õðç¶ Ôé À°Ô Õ¶òñ êÌíÈ ù ÔÆ Ãí Õ°Þ ÃîðêÇå Õðç¶ ÔéÍ À°Ô ÃÅð¶
Õðî êÌ¶î êÈðòÕ Õðç¶ Ôé, ôðèÅ éÅñ êÈÜÅ ÃîÞ Õ¶ Õðç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ Õðî êÌ¶î êÈðòÕ
ÕÆå¶ ÜÅä, ôðèÅ éÅñ ÕÆå¶ ÜÅä À°é·» ù ÒÃÇåÓ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË êð Ã¿ÃÅð ÇòÚ À°Ô ñ¯Õ
Ôé ÇÜÔó¶ îé, ìÚ, Õðî ÃÅèéÅ å¶ ÃÅð¶ Õðî Õ»â, Çìé» êÌ¶î ç¶, Çìé» ÇÕÃ¶ ôðèÅ ç¶
Õðç¶ ÔéÍ ôÅÃåð ÇÂÃ Ãí Õ°Þ ù ÁÃÇå ÕÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ Õðî éÅ å» ñÅíÕÅðÆ Ô¹¿ç¶
Ôé, éÅ ÔÆ Ã¹ÁÃæ å¶ éÅ ÔÆ ÇÂÔ Ú¿×¶ ëñ Çç¿ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ ÇÕÃ¶ éÅ ÇÕÃ¶ Ã¹ÁÅðæ
ñÂÆ ÕÆå¶ ×Â¶ ÔéÍ Ã¹ÁÅðæÆ ñ¯Õ ÕçÆ òÆ ÜÆòé ÇòÚ Ö¹ô éÔÄ ðÇÔ ÃÕç¶, éÅ ÔÆ À°Ô Á×ñ¶
ÜÆòé ÇòÚ Áé¿ç îÅä ÃÕç¶ Ôé; À°Ô å» Õ¶òñ Ã¿åÅê, Áô»åÆ, ÔëóÅ çëóÆ, íðî î¯Ô ç¶
ÇôÕÅð å¶ À°çÅÃ ÔÆ ðÇÔä×¶Í
ÇÂÔ ÃåÅð·ò¶º ÁÇèÁÅÇÂ çÅ Á¿å ÔË ÇÂÃ ÇòÚ êÌíÈ ñÂÆ êÌ¶î ôðèÅ çðÃÅÂÆ ×ÂÆ ÔË
çÈÃð¶ êÅÃ¶ Ã¿ÃÅðÕ ñ¯í î¯Ô ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ
252
ÁáÅð·ò» ÁÇèÁÅÇÂ
Ã¿ÇéÁÅÃ Áå¶ î¹ÕåÆ çÅ Ç×ÁÅé
ÁðÜé òÅÚ -
A. Ô¶ îÔ»ìÅÔ¯! Ô¶ ÇðôÆÕ¶ô! Ô¶ Õ¶ôÆ ÇéÃÈçé! ÇåÁÅ× Áå¶ Ã¿ÇéÁÅÃ ù ò¼Ö ò¼Ö ÜÅäéÅ
ÚÅÔ¹¿çÅ Ô»Í
B. í×òÅé ì¯ñ¶ - Ô¶ ê³âå! ÃÕÅî Õðî» ç¶ ì¿ç Õð ç¶ä ù Ã¿ÇéÁÅÃ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ç×ÁÅé
Ãí Õðî» ç¶ ëñ» ç¶ ÇåÁÅ× ù ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
À°Ô Õðî ÇÜÔó¶ ðÈÔÅéÆ ê¼æ å¶ ÚñÇçÁ» ÃÅù Ã¹å¿åð Õðç¶ Ôé À°é·» ìÅð¶ ç¼ÇÃÁÅ
Ç×ÁÅ ÔËÍ ÁðÜé Ã¿ÇéÁÅÃ çÅ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé ÜÅéä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ðÖçÅ ÔË å¶ ÇåÁÅ× ìÅð¶ Ç×ÁÅé
ñËäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔËÍ À°Ô ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÔó¶ í¯× ÇòñÅÃ çÅ ÇåÁÅ× Õðç¶ Ôé À°é·» ù Ã¿ÇéÁÅÃÆ
ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÜÔó¶ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» ÇéíÅÀ°ºç¶ Ôé, ÇéÃ¹ÁÅðæÆ Ô¯ Õ¶ ÇéíÅÀ°ºç¶
Ôé, ÁÅêä¶ Õðî» ç¶ ëñ çÅ ÇåÁÅ× ÕðÕ¶ ÇéíÅÀ°ºç¶ Ôé, À°é·» ù Õðî ï¯×Æ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ Ã¿ÇéÁÅÃÆ Áå¶ Õðî ëñ ÇåÁÅ×ä òÅÇñÁ» ç¶ ñ¼Ûä»
ÇòÚ ìÔ¹å í¶ç Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ô¹ðÈ å¯º ç¯ îÅð× Úñç¶ ÁÅÂ¶ Ôé, Ã¿ÇéÁÅÃ çÅ îÅð× å¶ Õðî Õðé çÅ îÅð×Í Ã¿ÃÅð
ÇòÚ ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯Õ Õðî çÅ îÅð× ÔÆ ÁêäÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ìÔ¹å Ø¼à íÅ×» òÅñ¶ ÔÆ Ã¿ÇéÁÅÃ
ç¶ îÅð× å¶ Úñç¶ ÔéÍ ÇÜé·» é¶ ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» Öåî Õð ÇçåÆÁ» Ôé, ÇÜÔó¶ í¯× ÇìñÅÃ
ù ÇåÁÅ× Ú¹¼Õ¶ Ôé, Õ¶òñ À°Ô ÔÆ ÇÂÃ îÅð× å¶ Úñ ÃÕç¶ ÔéÍ çÈÃÇðÁ» ù Õ¯Çôô òÆ éÔÄ
ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆÍ Ã¿ÃÅð ç¶ ÁÅî îé°¼Ö ñÂÆ Õðî Õðé çÅ îÅð× ÔÆ áÆÕ ÔËÍ
Üç¯º ÁÃÄ í×òå ×ÆåÅ çÆ ò¼Ö ò¼Ö ÇòÁÅÇÖÁÅ êó·ç¶ Ô» å» ÇÂÃ åð·» ñ×çÅ ÔË
ÇÜò¶º ì¹¼èÆîÅé» çÆ ìÇÔÃ ÇÜò¶º ðÃÅ ÕôÆ çÅ î¹ÕÅìñÅ Ô¯ ÇðÔÅ Ô¯ò¶Í ÇÂÕ ×¹¼à À°é·» ÇòÇÖÁÅé»
çÅ ÔË ÇÜÔó¶ Ã¿ÇéÁÅÃ ù À°åî çÃç¶ Ôé, çÈÃð¶ À°Ô Ôé ÇÜÔó¶ Õðî ù À°åî çÃç¶ ÔéÍ
ÇÂÔ ç¯é¯º îÅð× Á¼â Ôé, ëðÕ òÅñ¶ Ôé, ÇÂé·» ÇòÚ¯º ÇÕÃ¶ çÅ éðÆÖä ÕðÕ¶ ÇÂÔ ÕÇÔäÅ ÇÕ
ÇÂÔ Ú¿×Å ÔË Ü» ÇÂÔ áÆÕ ÔË, çÈÃðÅ áÆÕ éÔÄ, ÇÂÔ ×ñå ÔËÍ ÇÜÔó¶ éðÆÖä Õðç¶ Ôé,
ëËÃñÅ Çç¿ç¶ Ôé, À°é·» ç¶ îé» ÇòÚ êÇÔñ» ÔÆ ê¼ÖêÅå ÔË Áå¶ À°Ô ÁÅêä¶ Ô¿ÕÅð ç¶ êÌíÅò
Ô¶á» ÔÆ Ãí Õ°Þ Õðç¶ ÔéÍ Üç¯º å°ÃÄ í×òå ×ÆåÅ çÅ Ã¿ç¶Ã êó·ç¶ Ô¯, å°ÔÅù êåÅ ñ×çÅ
ÔË ÃÅð¶ Ç×ÁÅé çÅ Ãð¯å ÇÂÕ ÔÆ ÔË å¶ ÃÅðÅ Ç×ÁÅé ÃÅù À°Ã¶ Ãð¯å òñ ñË Ü»çÅ ÔËÍ À°Ô
Ãð¯å ÔË ÁÅåî! ÇÜæ¯º ÃÅðÅ Ç×ÁÅé êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ À°Ã¶ ÇòÚ ÃîÅÁ Ü»çÅ ÔË, ðÃå¶ íÅò¶º
Á¼â Á¼â Ô¯ä êð Á³å À°Ã¶ ÇòÚ¯º ÇéÕñ Õ¶ À°Ã ÇòÚ ÔÆ ÃîÅÁ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô Áé§ç çÅ
ÃÅ×ð ÔË, Ã¿å¯Ö å¶ ô»åÆ çÅ ÃÅ×ð ÔËÍ
ÁáÅð·ò¶º ÁÇèÁÅÇÂ éÅñ ÔÆ ×ÆåÅ ç¶ Ã¿ç¶ô çÅ Á³å Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ÇÂÔ ÁÇèÁÅÇÂ ìóÅ
Çéðä¶îÂÆ ÔË, ìÔ¹å ÇéôÚ¶ÕÅðÆ ÔËÍ Üç¯º Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ç¶ êÌôé» çÅ À°åð ç¶ ðÔ¶ Ôé À°Ô
ÃÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ç¶ êÌôé» çÅ À°åð ç¶ ðÔ¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Ç´ôé ÜÆ ÇÂÕ Áà¼ñ, ÃÇæð, Áîð
Áé§ç çÅ îÅð× çÅ ÇòÇÖÁÅé Õð ðÔ¶ ÔéÍ À°Ô ÇÕÔóÅ îÅð× ÔË ÇÜÃ å¶ å°ðéÅ Ú¼ñäÅ ÃÕÅðæ
ÔË? ÇÕÃ îÅð× çÅ Áé°ÁÅÂÆ ìäéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË? Ã¿ÇéÁÅÃ ÕÆ ÔË? Õðî îÅð× ÕÆ ÔË? ìÔ¹å
ÃÅð¶ ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð» é¶ ÇÂÕ îÅð× ç¶ ê¼Ö ÇòÚ ÇéðäÅ ÇçåÅ ÔË Õðî îÅð× ç¶ ê¼Ö ÇòÚ
253
ÇéðäÅ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇçåÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ Ã¿ÃÅð ç¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ îé°¼Ö Õðî îÅð× å¶ Úñç¶ Ôé å¶
À°Ô Ã¯Úç¶ Ôé Õðî îÅð× Ã¿ÇéÁÅÃ îÅð× å¯º À°åî ÔËÍ ÃÚÅÂÆ ÜÅéä ñÂÆ ìÔ¹ê¼Ö çÆ ñ¯ó
éÔÄ, ÃÚÅÂÆ ù êÌÅêå Õðé ñÂÆ Ãí Õ°Þ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, Áà¼ñ ÃÚÅÂÆ êÌÅêåÆ ÕÆåÆ ÜÅ
ÃÕçÆ ÔËÍ òÅç ÇòòÅç ÇòÚ êËäÅ Áò¼ôÕ éÔÄ, ÇÕÃ¶ òÆ ÇÂÕ îÅð× ù çÈÃð¶ å¯º À°åî ç¼Ãä
çÆ òÆ ñ¯ó éÔÄÍ ê¹ðÅåé îÇðÁÅçÅ Áé°ÃÅð îé°¼ÖÆ ÜÆòé çÅ îÅð× çðôé ÇÂÃ ÁèÅð å¶
ÕÆåÅ Ü»çÅ ÃÆ ÇÕ îé°¼Ö çÅ ÜÆòé Ã½ ÃÅñ çÅ Ô¯ò¶×ÅÍ êÇÔñ¶ BE ÃÅñ êó·ÅÂÆ ÇñÖÅÂÆ Ç×ÁÅé
êÌÅêå ñÂÆ ð¼Ö¶ Ü»ç¶ ÃÆ, çÈÃð¶ BE ÃÅñ çÈÃÇðÁ» éÅñ ÕÅð ÇòÔÅð Çðôå¶ éÅå¶ ÜÆéä¶ å¶
ÃîÞä ñÂÆ ð¼Ö¶ Ü»ç¶ ÃéÍ Ã¿ÃÅð ù ÜÅäé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ Ü»çÅ ÃÆ, åÆÃð¶ BE ÃÅñ» ÇòÚ
ÜÆòé çÆÁ» Õçð» ÕÆîå» ù ÃîÞä çÅ, À°é·» ç¶ êÌòÅÔ å¶ ÇòêðÆå ÃîÞä å¶ ÜÅéä çÆ
Õ¯Çôô ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÁÅÖð ç¶ BE ÃÅñ Õ¶òñ ðÈÔÅéÆ ÃÅèé» ñÂÆ ð¼Ö¶ Ü»ç¶Í ÇêÛ¯Õó ù
ÇìñÕ°ñ í¹ñÅ ç¶ä çÆ Õ¯Çôô ÕðÕ¶ è¯ ÇçåÅ Ü»çÅ, Ã¿ÃÅð ù ÇåÁÅ× Õ¶ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶
Õ¶òñ À°Ã ÇÂÕ êÌîÅåîÅ çÆ ôðé ÇòÚ Úñ¶ Ü»ç¶Í ÁÅÖð ç¶ ê¼ÚÆ ÃÅñ ÁÅåî ÇÃ¼èÆ ñÂÆ ÔÆ
Ô¹¿ç¶Í ÇÂÃ åð·» åðÆÕ¶ éÅñ ÜÆòé ìÃð ÕðÕ¶ ÜÆòé îé¯ðæ çÆ êÌÅêåÆ ÕÆåÆ Ü»çÆÍ ÇÂÃ
ÃÅð¶ åðÆÕ¶ ù ÇÂÕ ìÔ¹å ÃÅèÅðé åðÆÕÅ ÔÆ ÃîÇÞÁÅ Ü»çÅ ÃÆ êð ê¹ðÅåé ÃÇîÁ» ÇòÚ òÆ
ÕÂÆ ê¼¹×ÆÁ» ðÈÔ» ô¹ðÈ å¯º ÔÆ ÁÅôðî» ÇòÚ ÚñÆÁ» Ü»çÆÁ» Ãé å¶ Ã¿ÇéÁÅÃ èÅðé ÕðÕ¶
ÁÅåî ÇÃ¼èÆ ÇòÚ ñ× Ü»çÆÁ» ÃÆÍ
Ã¿ÇéÁÅÃ çÅ îÅð× ìÔ¹å æ¯ó·¶ ÔÆ ÁêäÅÁ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ îÅð× å¶ Ú¼ñä
ñÂÆ ÇåÁÅð éÔÄ Ô¹¿ç¶ À°é·» ù Ú¼ñä çÆ Õ¯Çôô ÔÆ éÔÄ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆÍ ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶ Õðî»
ç¶ ëñ êÌíÈ ù Áðêä ÕðéÅ ÇÃ¼Ö ñËºç¶ Ôé å¶ ÇÜÔó¶ ÃçÅ ÔÆ Ãðì¼å çÅ íñÅ î³×ç¶ Ôé
ÇÂÔ îÅð× À°é·» ñÂÆ ÔËÍ ÇÜÔó¶ Õðî å¶ Õðî» çÅ ëñ ÇåÁÅ× ç¶ºç¶ Ôé À°Ô ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ
ç¶ îÅð× å¶ Úñç¶ ÔéÍ Ã¿ÇéÁÅÃ ç¶ îÅð× å¶ ÃÅð¶ Õðî ÇåÁÅ× Ççå¶ Ü»ç¶ Ôé, ÇÂÃ¶ êÌÕÅð
ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ òÆ ÇåÁÅ× ÇçåÆ Ü»çÆ ÔË êð Õðî ç¶ îÅð× å¶ Õðî ÕðéÅ éÔÄ ÇåÁÅÇ×ÁÅ
Ü»çÅ, Õ¶òñ Õðî» çÅ ëñ ÇåÁÅÇ×ÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
êÌôé À°áçÅ ÔË - ÕÆ Õðî Õðé¶ ÇåÁÅ×¶ ÜÅ ÃÕç¶ Ôé? ÇÂÃ êÌôé çÅ À°åð çÈÃð¶
êÌôé ðÅÔÄ ÔÆ ÇçåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º ÃÅð¶ í¯×» çÅ ÇåÁÅ× Õð ÇçåÅ ÜÅò¶, ÃÅðÆÁ» ÇÂ¼ÛÅò»
ÇåÁÅ× ÇçåÆÁ» ÜÅä, î½Ü îÅéä çÆ êÌ¶ðéÅ çÅ ÔÆ ÇåÁÅ× Õð ÇçåÅ ÜÅò¶ ë¶ð ÇÕÔó¶ Õðî
Õðé¶ ìÅÕÆ ðÇÔ Ü»ç¶ Ôé? À°é·» Õðî» çÅ ÕÆ À°ç¶ô ðÇÔ Ü»çÅ ÔË? Õ¶òñ ÇÂÕ ÔÆ Õðî
ìÅÕÆ ðÇÔ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÔË Õ¶òñ çÈÃÇðÁ» çÆ íñÅÂÆ ñÂÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, À°Ã ÇòÚ Õ¯ÂÆ
ì¿èé éÔÄ Ô¹¿çÅÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Õðî ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÜÔó¶ Õðî ç¶ îÅð× ÇòÚ ÇòôòÅô ðÖç¶ Ôé À°Ô Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ Ü¼× ÕðéÅ, çÅé
ç¶äÅ, åê¼ÇÃÁÅ ÕðéÆ ÇÂÔ î¹Õå Õðé òÅñ¶ Õðî Ôé å¶ ÇÂÔ Õðî Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ Ã¿ÇéÁÅÃ
ç¶ îÅð× å¶ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ, ÇÃîðé ÕðéÅ, ÁðçÅÃ ÕðéÆ, êÅá ÕðéÅ ÇÂÔ Ãí Õ°Þ î¹ÕåÆ
êÌÅêå Õðé çÆ êÌ¶ðéÅ éÅñ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ Ã¿ÇéÁÅÃ ç¶ îÅð× å¶ î¹ÕåÆ íÅò¶º ìÔ¹å îÔ¼åò
ðÖçÆ ÔË êð ÇÂÔ ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ òñ ÇÂÕ Ô¯ð Õçî ÔËÍ íÅò¶º å°ÃÄ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ì¿èé» å¯º
î¹Õå Õð ÇñÁÅ Ô¯ò¶, î¯Ô å¯º î¹Õå Õð ÇñÁÅ Ô¯ò¶ êð ÔÅñ¶ å°ÃÄ ÇÂÕ éÅñ Ü¹óéÅ ÔËÍ ÁÅêä¶
ÁÅê ù î¯Ô å¯º î¹Õå ÕðéÅ, ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ éÔÄ, ÃîÅèÆ ÇòÚ ÜÅäÅ éÔÄÍ Ü¶ å°ÃÄ À°Ô Õðî
Õðç¶ òÆ Ô¯ ÇÜÔó¶ Ã¹å¿åð Õðç¶ Ôé å¶ Á¼×¯º ì¿èé éÔÄ ìäç¶ å» òÆ ÁÜ¶ å°ÔÅâÆ ÔÀ¹îË ÔË,
å°ÃÄ Ô¯ å¶ å°ÃÄ ÇÂÃ å¯º À°êð éÔÄ À°á¶Í ñ¯ó ÔË Ú¶åéÅ ù òèÅÀ°ä çÆ, À°ç¯º åÕ òèÅÂÆ
ÜÅú Üç¯º åÕ å°ÃÄ ÃÅð¶ ìÌÇÔî³â ÇòÚ éÔÄ Çîñ Ü»ç¶, À°Ã ÇÂÕ éÅñ ÇÂÕ éÔÄ Ô¯ Ü»ç¶Í
254
Ã¿ÇéÁÅÃÆ é¶ ÇÂÕ å¯º ìÅÁç ÇÂÕ Ô¼ç êÅð ÕðéÆ ÔË, Á¼×¶ å¯º Á¼×¶ ÁÅêä¶ Á³çð ÜÅäÅ
ÔË, Á³çð çÆ Ú¶åéåÅ ù Ü×ÅÀ°äÅ ÔË å¶ è¹ð Á³çð çÆ ÁÅåîÅ åÕ êÔ¹¿ÚäÅ ÔËÍ Ô¶á ÇñÖÆÁ»
Õ°Þ Çòô¶ôåÅò» Ã¿ÇéÁÅÃÆÁ» ñÂÆ îÈñ ÁèÅð Ôé -
A. Ã¿ÇéÁÅÃÆ ÁÅêäÆ ÃÅðÆ ôÕåÆ ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Õðé ÇòÚ ÔÆ ñ×ÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
B. À°Ô ÁÅêäÅ Ãî» å¶ ôÕåÆ ÁÅêäÆÁ» ÇÂÛÅò» êÈðåÆ å¶ Õ¶òñ ÁÅêä¶ å¶ ÔÆ éÔÄ
ñ×ÅÀ°ºçÅÍ
C. Ã¿ÇéÁÅÃÆ çÅ îÅð× Á³çð ÜÅä çÅ îÅð× ÔËÍ éÅ ÔÆ Õðî ÕðéÅ À°Ã çÅ îÅð×
ÔË, éÅ ÔÆ Õðî éÅ ÕðéÅ À°Ã çÅ îÅð× ÔË, éÅ ÔÆ ÁÅðÅî ÕðéÅ À°Ã çÅ îÅð× ÔËÍ ÇÂÃ
îÅð× å¶ Õ¶òñ îé éÅñ Õðî Õðé¶ Ôé å¶ îé ù î¯ó Õ¶ Ã¿ÇéÁÅÃÆ ìä ÃÕç¶ ÔéÍ êð
ÇÂÃ Ãí Õ°Þ ñÂÆ ôðå ÇÂÕ ÔË, À°Ô ÇÂÔ ÔË å°ÔÅâÅ ÁÅçðô å°ÔÅâ¶ ÃÅî·ä¶ Ãêôà ÔË å¶ Õðî
Õ¶òñ Õðî» çÅ ëñ À°Ã êÌíÈ ù Ãîðêä Õðé ñÂÆ ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ Õðî ÕðÕ¶ ëñ
êÌîÅåîÅ ù Áðêä ÕðéÅ ÔÆ Õ¶òñ Õðî» ç¶ ì¿èé» å¯º Û°àä çÅ ÇÂÕ¯ ÇÂÕ åðÆÕÅ ÔË, ÇÂÕ¯
ÇÂÕ ðÅÔ ÔËÍ ÃÅð¶ Õðî» çÅ ëñ À°Ã êÌíÈ ù Ãîðêä ÕðéÅ ÔÆ ÃÅèéÅ ÔË, Õðî» çÆ ÃÅèéÅ
ÔË, ÇÂÔ ÔÆ ×ÆåÅ çÅ ÃÅð ÔË, ÇÂÔ ÔÆ Ç´ôé ÜÆ çÅ À°êç¶ô ÁðÜé ñÂÆ ÔË, ÇÂÔ ÔÆ À°êç¶ô
ÃÅð¶ ÃÅèÕ» ñÂÆ ÔËÍ Õðî Õðé ç¶ îÅð× å¶ ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ ì¿èé» å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ Õðî Õðé
ÇòÚ ÔÆ ÔË, Õðî òÆ êÌíÈ çÆ ÁÅÇ×ÁÅ î³é Õ¶ ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, ëñ òÆ êÌíÈ ù ÔÆ ÃîðÇêå
ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ Õ¯ÂÆ òÆ ÇÂÕ îÅð× À°åî éÔÄ ÔË, Õ¯ÂÆ òÆ éÆò» éÔÄ ÔËÍ ñ¯ó ÔË Õ¶òñ î¯Ô
å¯º î¹Õå Ô¯ä çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðé çÆÍ
C. Õ°Þ ÇòçòÅé çÃç¶ Ôé ÇÕ Ãí Õðî ç¯Ö ï°Õå Ô¯ä ÕðÕ¶ ÇåÁÅ×ä ï¯× ÔéÍ
Õ°Þ çÃç¶ Ôé ï¼×, çÅé å¶ åê ç¶ Õðî éÔÄ ÇåÁÅ×ä¶ ÚÅÔÆç¶Í
D. Ô¶ íðå Ãå¼î! ÇÂÃ ÇåÁÅ× Ãì¿èÆ î¶ðÅ ÇéôÚÅ Ã¹äÍ Ô¶ ê¹ðÖ» ÇòÚ ô¶ð, ÇåÁÅ×
ÇåzÇìè ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ
E. ï¼×, çÅé Áå¶ åê ç¶ Õðî ÇåÁÅ×ä¶ éÔÄ ÚÅÔÆç¶, Ã×¯º Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ ï¼×,
çÅé Áå¶ åê, ì¹¼èÆòÅé» ù êÇò¼åð Õðé òÅñ¶ ÔéÍ
F. Ô¶ êÅðæ! ÇÂÔ Õðî Ã¿× Áå¶ ëñ ù ÇåÁÅ× Õ¶ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÔÆ î¶ðÅ
À°åî ÇéôÚÅ ÔËÍ
ìÔ¹å ÃÅð¶ Ç×ÁÅéÆ çÃç¶ Ôé ÇÕ ÃÅð¶ Õðî ÇåÁÅ× ç¶ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ Õðî
Õðé éÅñ ÇÂÕ ñóÆ ìä Ü»çÆ ÔË Ü¯ î¹¼Õä ÇòÚ ÔÆ éÔÄ ÁÅÀ°ºçÆÍ ÇÂÔ Ø¹¿îä Ø¶ðÆÁ» ìä
Ü»çÆÁ» Ôé ÇÜÃ çÅ éÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÇç ÇçÃçÅ ÔË, éÅ Õ¯ÂÆ Á³å, ÇÜÃ ÇòÚ¯º ÇéÕñäÅ ÔÆ Á½ÖÅ
Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÕ çÈÃð¶ ê¼Ö ç¶ ñ¯Õ Ôé ÇÜÔó¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕ Ú¿×¶ Õðî» çÅ ÇåÁÅ× éÔÄ
ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ Ú¿×¶ Õðî ì¿èé éÔÄ ìäç¶ À°é·» Áé¹ÃÅð ç¯ êÌÕÅð ç¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÂÕ
êÌÕÅð ç¶ Õðî ì¿èé ìäç¶ Ôé, çÈÃð¶ êÌÕÅð ç¶ Õðî ì¿èé éÔÄ ìäç¶Í Ç´ôé ÜÆ ç¯é¯º îÅð×»
çÅ ÇòÇÖÁÅé Õðç¶ Ô¯Â¶ ÁðÜé ù çÃç¶ êÌ¶ðéÅ Çç¿ç¶ Ôé ÇÕ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ é¶Õ Ú¿×¶
Õðî Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ À°Ô çÃç¶ Ôé ÇÕ Ü¼× ÕðéÅ, çÅé ç¶äÅ å¶ í×åÆ ÕðéÆ ÇÂé·» ù
Ú¿×¶ é¶Õ Õðî ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÜÔó¶ Õðî î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ ÜÅä, ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ å¯º
î¹Õå Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ ÜÅä, ÇÂÔ À°é·» òÅÃå¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ éÔÄ Úñ ÃÕç¶Í
255
G. ÇÜÔó¶ òÆ Õðî ÇÕÃ¶ èðî Áé°ÃÅð ÇéôÇÚå ÕÆå¶ ×Â¶ Ôé À°é·» çÅ ÇåÁÅ× ÕðéÅ
áÆÕ éÔÄ, ÁÇ×ÁÅé ç¹ÁÅðÅ ÇÂé·» çÅ ÇåÁÅ× åÅîÇÃÕ ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
H. Õðî Õðî ù ç¹ÖçÅÂÆ ÜÅä Õ¶ ç¶Ô ù ç¹Ö ç¶ä ç¶ âð å¯º ÇÜé·» Õðî» çÅ ÇåÁÅ×
ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË ÇÂé·» ù ðÅÜÃÆ ÇåÁÅ× ÁÅÖç¶ Ôé, À°Ô ÇåÁÅ× ç¶ ëñ çÅ ÁÇèÕÅðÆ éÔÄ
Ô¹¿çÅÍ
I. Ô¶ ÁðÜé! ÇÜÔóÅ éÆïå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ Õðî ÇÂÃ íÅòéÅ éÅñ ÕðçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ
ÕðéÅ ÔÆ ÚÅÔÆçÅ ÔË Áå¶ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ éÔÄ ÕðçÅ, À°Ô ÃÅåÇòÕ ÇåÁÅ× ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÇÕ ðÜ¯ ×¹ä Ü» åî¯ ×¹ä ç¶ êÌíÅò æ¼ñ¶ ÁÅ Õ¶ ÁÅêä¶
Õðî éÔÄ ÇåÁÅ× ç¶ä¶ ÚÅÔÆç¶Í ÇÜÔó¶ ñ¯ÕÆ ØìðÅ Õ¶, ÇéðÅÃ Ô¯ Õ¶ íðî» ÇòÚ êË Õ¶ ÁÅêäÆ
ÇâÀ±àÆ Û¼â Çç¿ç¶ Ôé À°Ô Ã¿ÇéÁÅÃ ç¶ îÅð× å¶ éÔÄ Úñ ÃÕç¶ êð ÁËéÅ Áò¼ô ÔË ÇÕ À°Ô
ÁÇ×ÁÅé ç¶ îÅð× å¯º æ¼ñ¶ À°åð ÃÕç¶ ÔéÍ íÅò¹Õ Ô¯ Õ¶ ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ Û¼â ç¶äÆ ÇÂÔ
åÅîÇÃÕ Ã¿ÇéÁÅÃ ÔË ÇÜÃ éÅñ Ã¿åÅê êËçÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ åð·» ÇåÁÅ× Õðç¶ Ôé À°Ô
ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ ÔÆ ì¯Þ ìä Ü»ç¶ Ôé, ÁÅêäÆ Õ½î å¶ Áå¶ ÃÅðÆ îÅéòåÅ å¶ ì¯Þ ìä Ü»ç¶
ÔéÍ À°Ô ÃçÅ çÈÃÇðÁ» å¶ Çéðíð ðÇÔ¿ç¶ Ôé, çÈÃð¶ ç¶ ÇÃð å¶ ÁÅêä¶ ÇéðìÅÔ Õðç¶ Ôé å¶
çÈÃÇðÁ» ñÂÆ ìóÆ ØàÆÁÅ ÇîÃÅñ ìäç¶ ÔéÍ Ã¿ÇéÁÅÃ îÅð× å¶ Õ¶òñ ÃÅåÇòÕ ÔÆ Úñ ÃÕç¶
ÔéÍ ðÜ¯ ×¹äÆ å¶ åî¯ ×¹äÆ ù êÇÔñ» Ãå¯ ×¹äÆ ìäéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å¶ Ãå¯ ×¹ä» çÅ ÁÇíÁÅÃ
ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË À°é·» ù ÁÅêäÆ ÇâÀ±àÆ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË å¶ ÕçÆ òÆ ÇéðÅÃ Ô¯ Õ¶ íÅò¹Õ
Ô¯ Õ¶ ÕçÆ òÆ Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× å¶ ÚñäÅ éÔÄ Ã¯ÚäÅ ÚÅÔÆçÅÍ
ÇÜÔó¶ ðÜ¯ ×¹ä» ç¶ êÌíÅò Ô¶á» Ôé, À°é·» ù Á½Õó» å¯º î¹ÃÆìå» å¯º âð ñ¼×Å ðÇÔ¿çÅ
ÔË, À°Ô ÇÂé·» ÇòÚÅð» ÇòÚ ÔÆ À°ñÞ¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé ÇÕæ¯º À°é·» ÕÆ ñÅí Ô¯ò¶×Å, ÇÕæ¯º ÕÆ é°ÕÃÅé
Ô¯ò¶×Å? ÇÂÔ ÇòÚÅð À°é·» ù ìÔ¹å ç¹Ö Çç¿ç¶ Ôé, âð Õ¶ ÔÆ À°Ô íËó¶ Õðî» çÅ ÇåÁÅ× Õðç¶
ÔéÍ À°Ô ÃçÅ ÔÆ í¯×» çÆ åñÅô ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ÃçÅ ÔÆ ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ çÆ í¹¼Ö ÇîàÅÀ°ä
ÇòÚ ñ¼×¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ âð Õ¶ Ã¿ÇéÁÅÃ ×ÌÇÔä ÕðçÅ ÔË À°Ô îé°¼Ö Ã¿ÇéÁÅÃ ç¶ îÅð×
å¶ ÇÂÕ è¼ìÅ ÔË, Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× å¶ ÇÂÕ éÇÖ¼è ÇîÃÅñ ÔËÍ åÅîÇÃÕ ñ¯Õ ÇÃÇæñ å¶ ÁÅñÃÆ
Ô¹¿ç¶ Ôé, À°é·» çÆ Ã¹ÃåÆ, À°é·» çÅ Õðî éÅ ÕðéÅ À°é·» ñÂÆ ÁÅêä¶ ñÂÆ å¶ çÈÃÇðÁ» ñÂÆ
Ã¿åÅê ìä Ü»çÅ ÔËÍ åÅîÇÃÕ ÇìðåÆ òÅñ¶ éÅ å» Ã¿ÇéÁÅÃ ç¶ ÕÅìñ Ôé, éÅ ÔÆ Õðî îÅð×
å¶ Ú¼ñä ç¶ ÕÅìñ, À°Ô å» Ã¯Úç¶ Ôé, ÖÅú êÆú î½Ü À°âÅú, éÅ ìÅÔð å¶ Á³çð ç¯é¯º
ÃÚÅÂÆÁ» å¯º ÁÚ¶å ÔÆ ðÔ¯Í í¹¼ñä ñÂÆ À°Ô ÇÕÃ¶ òÆ éô¶ çÆ òðå¯º Õðé×¶Í ÃÅåÇòÕ ÃÅèÕ
Õç¶ òÆ ÁÅêäÆÁ» âÆÀ±àÆÁ» éÔÄ í¹¼ñçÅ, éÅ ÔÆ ÛâçÅ ÔË, ÚÅÔ¶ À°Ô Ã¿ÇéÁÅÃ ç¶ îÅð× å¶
Ô¯ò¶ íÅò¶º À°Ô Õðî Õðé ç¶ îÅð× å¶ Ô¯ò¶, À°Ô ìÔ¹å ÕðóÆ ÇîÔéå Õðé òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé,
ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» ìóÆ Ã¹Ú¼ÜÆ êÌÕÅð Õðç¶ Ôé À°Ô ÁÅê Õôà ÃÇÔ Õ¶ òÆ çÈÃÇðÁ» ùÖ¹ô
Õðç¶ ÔéÍ ÃÅåÇòÕ ìÔ°å ÔÆ Ø¼à Ô¹¿ç¶ Ôé, ìÔ¹å Ø¼à ÔÆ À°Ô ìÔ¹å Ãëñ Ô¹¿ç¶ Ôé å¶ À°é·»
çÅ îé å¶ Á³çð ìÔ¹å ÔÆ ÃÅë å¶ Ãêôà Ô¹¿çÅ ÔËÍ ðÅÜÇÃÕ ÇìðåÆ òÅñ¶ ÃçÅ ÔÆ ØìðÅÂ¶
ðÇÔ¿ç¶ Ôé, åÅîÇÃÕ ÁÇ×ÁÅéÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
A@. ÇÜÔóÅ ÇåÁÅ×Æ Ãå¯ ×¹ä éÅñ íðêÈð, ì¹¼èÆîÅé ÔË ÇÜÃ ç¶ Ã¿Ã¶ çÈð Ô¯ ×Â¶ Ôé
À°Ô éÅ å» Ã¹ÖçÅÂÆ Ô¯ä éÅñ òÅÃå¶ ðÖçÅ ÔË, éÅ ÔÆ ç¹ÖçÅÂÆ Õðî å¯º çÉËô ðÖçÅ ÔËÍ
AA. ç¶ÔèÅðÆ ÃÅð¶ Õðî» çÅ ÇåÁÅ× éÔÄ Õð ÃÕçÅ, ÇåÁÅ×Æ Õ¶òñ À°Ô ÔÆ ÔË ÇÜÔóÅ
Õðî» ç¶ ëñ ù ÇåÁÅ×çÅ ÔËÍ
256
AB. ÇÜÔóÅ ÇåÁÅ×Æ éÔÄ ÔË À°Ã ñÂÆ îðé À°êð»å Çå¿é êÌÕÅð ç¶ Õðî ëñ Ôé,
Ú¿×Å, ì¹ðÅ, Ú¿×Å ì¹ðÅ ÇîÇñÁÅ Ü¹ÇñÁÅ, Ã¿ÇéÁÅÃÆ òÅÃå¶ Õ¯ÂÆ ëñ éÔÄÍ
ÇÜÔó¶ ÃÅèÕ Ãå¯ ×¹äÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÜé·» ç¶ Õ¯ÂÆ Ã¿Ã¶ éÔÄ Ô¹¿ç¶ À°Ô Õç¶ òÆ ÇÕÃ¶ Õðî
Õðé å¯º ÇêÛ¶ éÔÄ Ôàç¶, Ú¿×¶ Õðî éÅñ À°Ô Ü¹óç¶ éÔÄ å¶ ÁÅî ð¯÷ ç¶ Õðî å¯º òÆ À°Ô
ÇêÛ¶ éÔÄ Ôàç¶Í À°é·» ñÂÆ ÇâÀ±àÆ ÔÆ êÌî¹¼Ö ÔË, À°Ô ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ ìó¶ ÔÆ Ã¿å°ñé îé éÅñ
Õðç¶ Ôé, ÁÅî îé°¼Ö ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ å¯º ÇêÛ¶ éÔÄ Ôà ÃÕçÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ ÇêÛñ¶
Üéî ç¶ Ã¿ÃÕÅð éÅñ ñË Õ¶ ÁÅÇÂÁÅ ÔË, À°Ã ù À°Ô Õðî Õðé¶ ÔÆ êËä¶ Ôé, âÆÀ±àÆ ÕðéÆ
ÔÆ êËäÆ ÔË, À°Ã ÇòÚ å°ÃÄ Õ°Þ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í âÆÀ±àÆ å» ÕðéÆ ÔÆ êËäÆ ÔË å°ÃÄ Õ¶òñ
ÇÂÕ ÔÆ Õ¿î Õð ÃÕç¶ Ô¯, À°Ô ÔË ëñ çÅ ÇåÁÅ×, Õðî ÕðÕ¶ À°Ã ç¶ ëñ çÅ ÇåÁÅ× Õð
ÃÕç¶ Ô¯Í ÇÜÔó¶ ÃÅèÕ Õðî ÕðÕ¶ ëñ çÅ ÇåÁÅ× éÔÄ Õð Õðç¶ À°é·» ù ëñ ÇîñçÅ ÔÆ
ÇîñçÅ ÔËÍ À°Ô ëñ ÕÆ Ô¹¿ç¶, ÇÕÃ êÌÕÅð çÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÔ À°Ô éÔÄ ÜÅäç¶Í Õ¯ÂÆ ëñ Ú¿×¶
Ô¹¿ç¶ Ôé, Õ¯ÂÆ î³ç¶, Õ¯ÂÆ Ú¿×¶ î³ç¶ Çîñ¶ Ü¹ñ¶Í ÇÜÔó¶ ÃÅèÕ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õðî Õðç¶ Ôé,
Ã¹Ú¼ÜÆ åð·» Õðî Õðç¶ Ôé, ÃÅð¶ ëñ» çÅ ÇåÁÅ× Õðç¶ Ôé, À°Ô ñ¯Õ êðñ¯Õ ç¯é¯º æ» å¶
î¹Õå ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
AC. Ô¶ îÔ»ìÅÔ¯! Ãí Õðî» çÆ ÇÃ¼èÆ ñÂÆ ô»å ÇÃè»å Áé°ÃÅð ê³Ü ÕÅðé ÕÔ¶ ×Â¶
Ôé, À°Ô å±¿ î¶ð¶ Õ¯ñ¯º Ã¹äÍ
AD. ÃðÆð, (Õðî çÅ) ÕðåÅ, ÇÂ¿çðÆÁ», Áé¶Õ êÌÕÅð çÆ Ú¶ôàÅ Áå¶ ê³Üò» çËò
ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ ç¶òåÅÍ
AE. Ü¯ òÆ Õðî ÁÅçîÆ ÃðÆð, òÅÕ Ü» îé éÅñ ÇéÁÅÂ¶ Áé°ÃÅð Ü» À°ñà Áð¿í
ÕðçÅ ÔË À°Ã ç¶ ÇÂÔ¯ ê¿Ü ÕÅðé Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
AF. Ã»Öï ÇòÇ×ÁÅé å¶ Çëñ½ÃëÆ Áé°ÃÅð Üç¯º Õ¯ÂÆ ÃÅèÕ Ã¿å°ñé ÁòÃæÅ ÇòÚ Õðî
ÕðçÅ ÔË À°Ô Õðî ÇéðÇòØé Ã¿ê³é Ô¹¿çÅ ÔËÍ Ã»Öï é¶ Õðî Õðé ñÂÆ ê³Ü ×¹ä ç¼Ã¶ ÔéÍ êÇÔñÅ
Õðî Õðé òÅñ¶ ù Õðî Õðé ñÂÆ æ» ÚÅÔÆçÆ ÔË, èðåÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ ÇÂÃ ù ÁÇèÃæÅé ÕÇÔ¿ç¶
ÔéÍ çÈÃðÅ ÔË îÔ¼åòêÈðé ×¹ä, À°Ô Õðî Õðé òÅñÅ ÇÜÃ Ö¶åð ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË À°Ã ù Õðî
Õðé çÆ Ã¯ÞÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ åÆÃðÅ ×¹ä ÔË À°Ô åðÆÕ¶, À°Ô ÃÅ÷ ÇÜÔó¶ Õðî Õðé òÅñÅ
òðåçÅ ÔËÍ ñ¯óÄç¶ ëñ êÌÅêå Õðé ñÂÆ ÇÂÔ Áò¼ôÕ ÔË, ç¶Ô áÆÕ Ô¯ò¶ å¶ êÈð¶ åðÆÕ¶ êåÅ Ô¯äÍ
Ú½æÅ ×¹ä ÔË - Üåé ÕðéÅ, ÇîÔéå ÕðéÆÍ Ü¶ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ Õ¶ ÇîÔéå éÅ ÕÆåÆ ÜÅò¶ å» Õ°Þ òÆ
êÌÅêå Õðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ ì¶Áðæ Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ Õðî Õðé å¯º êÇÔñ» Ú¿×Æ åð·» Ã¯Ú ÇòÚÅð Õð ñËäÆ
ÚÅÔÆçÆ ÔË, åðÆÕ¶ éÅñ, Ü¹×å éÅñ ïåé ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ê³Üò» ×¹ä ÔË ÔÅñÅå çÅ ÃÅæ Ô¯äÅÍ
ÇêÛñ¶ Üéî» ÇòÚ Ú¿×¶ Õðî ÕÆå¶ Ô¯ä çÅ ëñ ÇÂÔ Ô¹¿çÅ ÔË å°ÃÄ Ú¿×¶ Øð ÇòÚ Üéî ñËºç¶ Ô¯, Ú¿×¶
ç¶ô ÇòÚ Üéî ñËºç¶ Ô¯, Ú¿×¶ òÅåÅòðä ÇòÚ Üéî ñËºç¶ Ô¯Í
ÕÂÆ ñ¯Õ Ã¯Úç¶ Ôé ÇÕ Ú¿×Å òÅåÅòðä å°ÔÅù Ú¿×Æ ÇÕÃîå éÅñ ÇîñçÅ ÔËÍ ÇÕÃîå
Õ¯ÂÆ îé°¼ÖÆ ÔÅñÅå å¯º êð·¶ çÆ ×¼ñ éÔÄ ÔËÍ ÇÕÃ¶ Ú¯äò¶º îé°¼Ö À°å¶ êÌíÈ Ú¿×Æ ÇÕÃîå çÆ ì¹ÛÅó
éÔÄ ÕðçÅÍ Ú¿×Å òÅåÅòðä îé°¼Ö ÁÅê ÔÆ ÁÅêä¶ Ú¿×¶ Õðî» éÅñ ìäÅÀ°ºçÅ ÔË, ×ÆåÅ ÇòÚ
ÇÂÔ ÁÅÖðÆ ×¹ä çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ îé°¼ÖÆ ÇîÔéå, Ã¹ÇÔðçåÅ, ÇÂÔ ìó¶ ò¼â¶ ×¹ä Ôé å¶ Ú¿×Å
òÅåÅòðä ÇÂé·» çÆ ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ ÔÆ ìä Ü»çÅ ÔËÍ íÅ× À°Ô Áé§ç ÔË, Ö¹ôÆ ÔË ÇÜÔóÆ
å°ÃÄ Ã¹Ú¼Ü¶ åðÆÕ¶ éÅñ Õðî ÕðÕ¶ êÌÅêå Õðç¶ Ô¯, ÇéðÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Üç¯º Õðî Õðç¶ Ô¯ å»
êÌÅêå Õðç¶ Ô¯Í íÅ× îé°¼Ö ç¶ ÁÅêä¶ Ô¼æ ÔË, éÅ ÇÕ êÌîÅåîÅ ç¶ Ô¼æ ÔË, ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶ ÇêÛñ¶
257
Õðî» å¯º ÜÅä±¿ éÔÄ Ôé ÇÜé·» ÕðÕ¶ À°Ô ÇÂÃ Üéî ÇòÚ Ã¹ÖÆ Ôé Ü» À°é·» ç¶ ÔÅñÅå Ú¿×¶
Ôé À°Ô ÇÂÃ çôÅ ù íÅ× ÕÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé êÌíÈ é¶ À°é·» ù íÅ×» òÅñ¶ ìäÅÇÂÁÅ
ÔËÍ
AF. ÇÂÃ ÕðÕ¶ Ü¯ ì¹¼èÆÔÆä îé°¼Ö ù ÔÆ ÕðåÅ î³éçÅ ÔË, À°Ô ÁÇ×ÁÅéÆ ÔË, À°Ô ÃÇå
ù éÔÄ ÜÅäçÅÍ
AG. Ü¯ ÁÔ¿íÅò å¯º ðÇÔå ÔË ÇÜÃ çÆ ì¹¼èÆ ÇñêÅÇÂîÅé éÔÄ Ô¹¿çÆ À°Ô ÇÂé·» ù îÅðçÅ
Ô¯ÇÂÁÅ íÆ éÔÄ îÅðçÅ å¶ éÅ ÔÆ Õðî ç¶ ì¿èé éÅñ ì¼ÞçÅ ÔËÍ
Ã»Öï Çëñ½ÃëÆ Áå¶ ÇòÇ×ÁÅé é¶ ê³Ü ×¹ä ç¼Ã¶ ÇÜÔó¶ Õðî Õðé ñÂÆ îÔ¼åòêÈðé
Ôé À°Ô Ôé - Ü×·Å, ÕðåÅ, åðÆÕ¶, Üåé å¶ ÔÅñÅåÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ÃÚÅÂÆ ù éÔÄ ÜÅäç¶,
éÔÄ ÃîÞç¶, À°Ô Ô¿ÕÅð ÇòÚ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ À°Ô Ã¯Úç¶ Ôé, À°Ô ÔÆ ÕðåÅ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¯ÕÆ
ÁÇ×ÁÅéÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, îÈðÖ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÁíÆîÅé éÅñ ÖÅñÆ ÔÀ°îË Ô¯ð òèçÆ ÔË, ÔÀ°îË ÁÅåî
ÇÃ¼èÆ ç¶ îÅð× å¶ Ãí å¯º ò¼âÆ Á½Õó ÔËÍ òÅÃåò ÇòÚ ÃÅðÆÁ» éÖ¶çÆ çÆÁ» íÅòéÅò» ÔÀ°îË
ù ìñ Çç¿çÆÁ» Ôé Áå¶ îé°¼Ö ù êÌíÈ å¯º éÖ¶óçÆÁ» ÔéÍ
À°Ô ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÜÃ ç¶ Á³çð ÔÀ°îË éÔÄ ÔË, ÇÜÃ é¶ ÁÅêäÅ Ãí Õ°Þ Ãîðêä Õð
ÇçåÅ ÔË, À°Ã ç¶ Õðî, Õðî» ç¶ ëñ, ÇÜÔó¶ À°Ô êÈðÆ åð·» Ãîðêä Ô¯ Õ¶ êÌíÈ Úðé» ÇòÚ
ðÇÔ Õ¶ ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÕçÆ òÆ îÅó¶ éÔÄ Ô¹¿ç¶ ÚÅÔ¶ À°Ô ÇÕÃ¶ ù Ü¿× ç¶ îËçÅé ÇòÚ îÅð ÔÆ
ÇÕÀ°º éÅ ç¶ò¶ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã ÃÅèÕ ù êÈðÅ êÈðÅ Ç×ÁÅé ÔË, ÜÆòé çÅ Ç×ÁÅé ÔË, êÌ¶î ÔË,
ÃîÅéåÅ çÅ Ç×ÁÅé ÔË Áå¶ À°Ã çÅ Ôð Õðî À°Ã êÌîÅåîÅ ç¶ Úðé» ÇòÚ ÃîðÇêå ÔËÍ À°Ã
ÇòÚ îËº íÅò ÔË ÔÆ éÔÄ, ÔÀ°îË ÔË ÔÆ éÔÄÍ À°Ô êÌîÅåîÅ çÅ çÈå ÔËÍ À°Ã çÆ ð¼åÅ ÇÜ¿éÆ òÆ
ÇÂÔ Õ¯Çôô éÔÄ Ô¹¿çÆ ÇÕ À°Ô ÇÕÃ¶ ù ç¹Ö êÔ¹¿ÚÅò¶, ÇÕÃ¶ çÆ íÅòéÅ ù á¶Ã êÔ¹¿ÚÅò¶ Ü» ÇÕÃ¶
ù îÅð¶Í ÁÅêä¶ ç¶ô çÆÁ» Ô¼ç» å¶ êÇÔðÅ Çç¿ÇçÁ» ÇÃêÅÔÆ ÁÅêä¶ ç¶ô ñÂÆ ñó îðç¶ Ôé,
Ü¶ Õ¯ÂÆ ÃðÔ¼ç å¯º Á³çð ÁÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔË, ÇÃêÅÔÆ À°Ã ù ×¯ñÆ éÅñ îÅð Çç¿çÅ
ÔË, êð À°Ô ÔÇåÁÅð¶ éÔÄ ÕÔ¶ Ü»ç¶Í Üç¯º Õ¯ÂÆ ÇâÀ±àÆ ç¶ºÇçÁ» ÇÕÃ¶ çÆ Ô¼ÇåÁÅ Õð Çç¿çÅ ÔË
À°Ã çÅ îé Çìé» ÇÕÃ¶ çÅ× å¯º Ô¹¿çÅ ÔË, Õðîì¿è Ô¯ Õ¶ òÆ À°Ô Õðî éÔÄ Õð ÇðÔÅ, À°Ô
ÁÅêä¶ ÁÅê å¯º À°Ú¶ Ô¯ Õ¶ êÌíÈ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ Õ¶ Õðî Õð ÇðÔÅ ÔËÍ
ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ÕÇÔä å¯º ÇÂÔ íÅò éÔÄ ÇÕ å°ÃÄ Õ¼àóòÅç ù òÅèÅ Ççú, Ã¿× Ççñ
ì¿ç¶ ìÔ¹å òÅðÆ î÷Ôì ÇòÚ Õ¼àóòÅçÆ ìä Ü»ç¶ Ôé Áå¶ À°Ô ðÈÔÅéÆÁå ù ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ
ñÂÆ òðåç¶ ÔéÍ À°Ô ï¯×Æ ÇÜÔóÅ ÁÇÔ¿ÃÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË, îé Õðî Áå¶ Ã¯Ú ÇòÚ
ÁÇÔ¿ÃÅ çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË, Õç¶ òÆ ÇÕÃ¶ ù îÅðéÅ éÔÄ Ã¯ÚçÅÍ ×ÆåÅ ÇòÚ êÌôé ÇÂÔ
À°áçÅ ÔË ÇÕ ÁðÜé ù ï°¼è ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ ÜÆòé ç¶ îËçÅé å¯º ÇêÛ¶ Ôà ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔËÍ Üç¯º ÁðÜé òð×Å ï¯èÅ, é¶åÅ, À°êðÅî Ô¯ ÜÅÂ¶ ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ å¯º ÇêÛ¶ ÔàäÅ ÚÅÔ¶, Ü¿×
ç¶ îËçÅé ÇòÚ¯º î¹ó ÜÅäÅ ÚÅÔ¶, À°Ã Ãî¶º Ç´ôé ÜÆ À°Ã ù çÃç¶ Ôé, À°Ã ù ÇÃÇÖÁÅ Çç¿ç¶
Ôé, À°Ô Ççñ éÅ Û¼â¶ åÕóÅ Ô¯ Õ¶ Ü¹¼è Õð¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ Ü¹¼è çÅ îËçÅé ÔË, ÇÂÔ ÜÆòé
ðÈêÆ îËçÅé ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ÃÅð¶ ÔÆ îé°¼Ö ÇÔ¼ÃÅ ñË ðÔ¶ Ôé, ÃÅð¶ ÔÆ ÃÅèÕ ñó ðÔ¶ ÔéÍ ÜÆòé
çÅ Ãí å¯º À°åî ñÕô êÌÅêå Õðé ñÂÆÍ Ô½ºÃñ¶ çÆ ñ¯ó ÔË, ôÕåÆ çÆ ñ¯ó ÔË, À°åôÅÔ çÆ
ñ¯ó ÔË, À°åôÅÔ éÅñ ñóé çÆ ñ¯ó ÔËÍ À°êð Ççå¶ ×Â¶, ôñ¯Õ» çÅ ÇÂÔ ÔÆ íÅò ÔË ÇÂÔ ÔÆ
å¼å ÔËÍ
AH. Ç×ÁÅé, ×¶ï å¶ Ç×ÁÅåÅ ÇÂÔ Çå¿é Õðî ÕðÅÀ°ä ç¶ êÌ¶ðÕ ÔéÍ ÇÕÇðÁÅ ÕðéÆ,
258
ÇÕÌÁÅ Áå¶ ÕðåÅ ÇÂé·» Çå³é» ç¶ Ã¿Ü¯× éÅñ Õðî ìäçÅ ÔËÍ
AI. Ç×ÁÅé, Õðî Áå¶ ÕðåÅ íÆ ×¹ä» ç¶ í¶ç ÕðÕ¶ Çå¿é Çå¿é êÌÕÅð ç¶ ÕÔ¶ ×Â¶
ÔéÍ À°é·» ù íÆ Ú¿×Æ åð·» Ã¹äÍ
Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÇÔä ñÂÆ ÇÂé·» Çå¿é» çÆ ñ¯ó ÔË, Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðé çÅ îé¯ðæ,
Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðé òÅñÅ Áå¶ ÕÅðäÍ Õ¯ÂÆ òÆ Õðî ÇÂé·» Çå¿é» å¯º Çìé» éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ
ÃÕçÅÍ ÇÂé·» çÅ â±¿ØÅ Ç×ÁÅé Ô¯äÅ Ãí å¯º ò¼è ñ¯óÄçÅ ÔË, À°Ã å¯º Çìé» Õ°Þ òÆ é¶êð¶ éÔÄ
ÚÅÇó·ÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ, ÇÂé·» Çå¿é» çÆ ò¿â Á¼×¶ Çå¿é ×¹ä» Áé°ÃÅð ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔËÍ
B@. ÇÜÃ Ç×ÁÅé ÕðÕ¶ Ãí ÜÆò» ÇòÚ ÇÂÕ¯ ÔÆ ÁÇìéÅôÆ å¼å ÇçÖÅÂÆ ç¶ò¶ Áå¶ Çí¿é
Çí¿é ÇòÚ ÁÇí¿é íÅò ÇçÖÅÂÆ ç¶ò¶ À°Ô ÃÅåÇòÕ Ç×ÁÅé ÔËÍ
BA. ÇÜÃ Ç×ÁÅé ÕðÕ¶ Ãí ÜÆò» ÇòÚ ðÇÔä òÅñÅ (ÇÂÕ å¼å) Çí¿é Çí¿é ÇçÖÅÂÆ
ç¶ò¶, À°Ô ðÅÜÃÆ Ç×ÁÅé ÔËÍ
BB. Áå¶ À°Ô Ü¯ ÇÂÕ ÔÆ òÃå± ÇòÚ Ã¿êÈðé ÃîÞ¶, À°Ô æ¯ó·Æ ì¹¼èÆ òÅñÅ, ÁÃñÆ å¼å ù éÅ
×ÌÇÔä ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ åÅîÃÆ Ç×ÁÅé ÔËÍ
Ç×ÁÅé Çå¿é êÌÕÅð çÅ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÃÅèÕ ÃÅåòÕ ×¹ä êÌÅêå Õðé å¯º ìÅÁç ÇÂÔ
Ú¿×Æ åð·» ÜÅä Ü»çÅ ÔËÍ ÁÅåîÅ îðçÆ éÔÄ, ìçñçÆ éÔÄ, Öåî éÔÄ Ô¹¿çÆÍ ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ
ÇÂÃ ×¼ñ ù ÃîÞ Ü»çÅ ÔË, ì¹¼Þ Ü»çÅ ÔË À°Ô ÁÇ×ÁÅé çÆ Ô¼ç êÅð Õð ñËºçÅ ÔË å¶ À°Ô
êÈðé Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔËÍ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Ã¿êÈðé Ç×ÁÅé êÌÅêå Õð ñËºç¶ ÔéÍ À°Ô ÁèÈð¶
å¶ Á¼è¶ Ç×ÁÅé å¯º À°êð À°á Ü»ç¶ Ôé, À°é·» ñÂÆ îðéÅ Ü¿îäÅ Õ¯ÂÆ ç¹Ö Ü» Ö¹ôÆ çÆ ×¼ñ
éÔÄ ðÇÔ Ü»çÆÍ
À°Ô Ç×ÁÅé ÇÜÔóÅ ÇÂÕ ù ÕÂÆ ÇÔÇÃÁ» ÇòÚ ò¿â Õ¶ ç¶Ö¶, À°Ã ÇòÚ ðÅÜÇÃÕ å¼å
Ô¹¿çÅ ÔËÍ åÅîÇÃÕ ×¹ä òÅñÅ å» ÇòÇí¿éåÅ ù òÆ éÔÄ ç¶Ö ÃÕçÅÍ åÅîÇÃÕ ×¹ä òÅñÅ å»
Õ¶òñ À°Ô ÔÆ ç¶Ö ÃÕçÅ ÔË Ü¯ ÇÂÕ çî ÃÅî·ä¶ ÇçÃçÅ ÔË, À°Ã å¯º ÔÆ À°Ô êÌíÅÇòå Ô¹¿çÅ ÔË,
åÅîÇÃÕ ×¹ä» òÅñÅ Õ¶òñ À°Ô ÔÆ ç¶Ö ÃÕçÅ ÔË Ü¯ êÌå¼Ö ÔË, ÇÜÔóÅ Þ¼àê¼à ñÅí ç¶ ÃÕçÅ
ÔËÍ åÅîÇÃÕ ×¹ä» òÅñ¶ ÁÅêä¶ Õðî» ç¶ ëñ» ìÅð¶ éÔÄ Ã¯Úç¶, À°é·» ç¶ éåÆÜ¶ ìÅð¶ éÔÄ
Ã¯Úç¶, À°Ô å» í¯×» ÇòÚ ÔÆ â°¼ì¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, î½Ü î¶ÇñÁ» ÇòÚ ÔÆ ñ¼×¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶
ñ¯ÕÆ ÇÂÕ Û¯à¶ ÇÜÔ¶ ÇÔ¼Ã¶ ù ÔÆ êÈðÅ î³é ìËáç¶ Ôé, Ã¹ÁÅðæ À°é·» çÆÁ» Á¼Ö» ì¿ç Õð Çç¿çÅ
ÔËÍ À°Ô ÁÇ×ÁÅé ç¶ Ôé·¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ ì¿ç ðÇÔ Ü»ç¶ ÔéÍ
BC. Ü¯ éÆÁå Õðî Ã¿×, ðÅ× Áå¶ çÉËô å¯º ðÇÔå, Çìé» ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ç¶ ÕÆåÅ ÜÅò¶
À°Ô ÃÅåÇòÕ ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
BD. Ü¯ Õðî, ÕÅîéÅ, ÁÔ¿ÕÅð Áå¶ ìÔ¹å Üåé ÕðÕ¶ ÕÆåÅ ÜÅò¶, À°Ô ðÅÜÇÃÕ ÔËÍ
BE. Ü¯ Õðî, éåÆÜÅ, ÔÅéÆ, ÇÔ¿ÃÅ Áå¶ Ãîð¼æÅ ù éÅ ÇòÚÅð Õ¶ Áé·¶òÅÔ ÁÅð¿í ÕÆåÅ
Ü»çÅ ÔË À°Ô åÅîÇÃÕ ÔËÍ
ÃÅð¶ Õðî Çå¿é íÅ×» ÇòÚ ò¿â¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ ÃÅåÇòÕ Õðî À°Ô Õðî Ôé ÇÜÔó¶
ÇéðÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, À°é·» çÅ ëñ êÌîÅåîÅ ù ÔÆ Ãîðêä ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, ï¯×
ç¶ ÃÅð¶ ÁÇíÁÅÃ ÃðÆðÕ ÇòïÅî Ôé, êÌÅäÅïÅî ÔË, ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ ÔËÍ ÇÂÔ Ãí ÃÅåÇòÕ
259
ÔÆ î³é¶ Ü»ç¶ Ôé, í×åÆ ÕðéÆ êÌíÈ ç¶ ×¹ä ×ÅÀ°ä¶, çÅé ç¶äÅ Ü¶ ÇÂÔ ÃÅð¶ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶
ÕÆå¶ ÜÅä, ÇÂÔ ÃÅåÇòÕ ÁÖòÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ ñÂÆ ÕÆå¶ ×Â¶ Õðî ðÅÜÇÃÕ Õðî ÔéÍ ÇÂÔ¯
ÇÜÔ¶ Õðî Õðé ñÂÆ ìÔ¹å Üåé ÕðéÅ êËºçÅ ÔË, ÇÂÔ Ã¹ÁÅðæÆ Ô¹¿ç¶ Ôé Áå¶ Ô¿ÕÅð êËçÅ
Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÃ ðÅÔ å¶ å°ð Õ¶ îé°¼Ö ÇòÁÅÕ°ñ å¶ ÇÚ¿åÅ çÅ ÇôÕÅð ìäçÅ ÔËÍ Á¼Ü ç¶ Ã¿ÃÅð
ÇòÚ ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯ÕÆ ðÅÜÇÃÕ Õðî» ç¶ ×ÌÃ¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ Ü¶ Á¼Ü ç¶ ÇÚÇÕåÃÕ ã¿× îé°¼Ö ù
ÃÅåÇòÕ ìäé ÇòÚ ÃÔÅÇÂåÅ Õð ÃÕä å» ìÔ¹å ÃÅð¶ ÃðÆðÕ ð¯× Áå¶ îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ çìÅÁ
ÇÜÔó¶ ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô», À°Ô Öåî Ô¯ ÜÅäÍ
åÅîÇÃÕ Õðî À°Ô Õðî Ôé ÇÜÔó¶ Çìé» Ã¯Ú¶ ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, ÇÜé·» ç¶ ëñ Áå¶
éåÆÜ¶ ìÅð¶ Ã¯ÇÚÁÅ ÔÆ éÔÄ Ü»çÅÍ åÅîÇÃÕ îé°¼Ö á¯Õð» Ö»çÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ êÌå¼Ö ù ç¶Ö Õ¶
ç¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Ã¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» ÕðÕ¶ À°Ô ÇÕ¿éÆ åìÅÔÆ ÕðçÅ ÔË, À°Ô
ôÅÇÂç ÇÂÃ å¯º ÜÅä±¿ éÔÄÍ À°Ô éÔÄ ÜÅäçÅ ÇÕ À°Ã çÆÁ» ÕÆ ÕîÆÁ» Ôé, ÕÆ À°Ã çÆ
Ãîð¼æÅ ÔË, ÇÕæ¶ À°Ã çÆ ÃÆîÅ ÔËÍ À°Ô íÅò¶º ÇÂÔ ÔÆ Ã¯ÚçÅ Ô¯ò¶ ÇÕ À°Ô å» ìÔ¹å Õ°Þ Õðé
çÆ Ãîð¼æÅ ðÖçÅ ÔË, À°Ã å¯º ÇÕå¶ ò¼è Ü¯ À°Ô Õð ÇðÔÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» Ã¯Ú Õ¶ À°Ô ÁÅêä¶
ÁÅê ù Áå¶ çÈÃÇðÁ» ù ç¹ÖÆ Õð ÇðÔÅ ÔË Ü» À°Ô ÇÂÔ Ã¯ÚçÅ ÔË ÇÕ À°Ô Õ°Þ Õðé ç¶ ÕÅìñ
ÔÆ éÔÄ, À°Ô Ã¹Ãå êË Õ¶ Õðî Õðé¶ ÔÆ Û¼â Çç¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö» ìÅð¶ Õ°Þ òÆ ÇéôÇÚå
éÔÄ ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ÇÂÕ ×¼ñ ÔÆ ÕÔÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË ÇÕ À°é·» ç¶ Õðî» ç¶ éåÆÜ¶ ìó¶ ÔÆ
ÇíÁÅéÕ å¶ åìÅÔÆ òÅñ¶ Ô¯ ÃÕç¶ ÔéÍ
BF. Ã¿× å¯º ðÇÔå, Ô¿ÕÅð å¯º ðÇÔå, èÆðÜ òÅñÅ, À°åôÅÔ òÅñÅ, ÃëñåÅ å¶ ÁÃëñåÅ å¯º
ÇéðÇòÕÅð ðÇÔ Õ¶ Ü¯ ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÃÅåÇòÕ ÔËÍ
BG. ðÅ×Æ, Õðî» ç¶ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ð¼Öä òÅñÅ, ñ¯íÆ, ÇÔ¿ÃÅ ç¶ íÅò òÅñÅ ÁêÇò¼åð,
ÔðÖ Ã¯× ð¼Öä òÅñÅ ðÅÜÇÃÕ ÔËÍ
BH. ï°Õå å¯º Çìé», ÜÅÔñ, ÔáÆ, Ã¼á, Õ°ÕðîÆ, ÁÅñÃÆ, ÇòÖÅèÆ, Ãî¶º ÇÃð Õðî éÅ
Õðé òÅñÅ ÁËÃÅ ÕðåÅ åÅîÃÆ ÔËÍ
ÇÜÃù ÃÅåÇòÕ ×¹ä» çÆ ìÖÇôô ÔË À°Ô ÔÀ°îË å¯º î¹Õå ÔË, î¯Ô å¯º î¹Õå ÔË, À°Ô
Ô½ºÃñ¶ òÅñÅ ÔË, èÆðÜ òÅñÅ ÔË, À°åôÅÔ òÅñÅ ÔËÍ Ãî ðÖç¶ Ô¯Â¶ îé ù ÃÇæð ð¼Ö Õ¶ ÃÅåÇòÕ
×¹ä» òÅñÅ îé°¼Ö ÃÅð¶ ÕÅðÜ ÕðçÅ ÔË, ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÃîÅÇÚååÅ ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ
ÔË, éÅ å» À°Ô ÁÅêäÆ ÃëñåÅ å¯º ìÔ¹å Ö¹ô Ô¹¿çÅ ÔË, éÅ ÔÆ ÁÃëñåÅ å¯º À°çÅÃ Ô¹¿çÅ ÔËÍ
ÃîÅÇÚå ðÇÔä òÅñÅ îé°¼Ö ÃîÅÜ ñÂÆ ÇÂÕ ÇîÃÅñ Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÅ ÔËÍ ÃîÅÜ ù å» ÃçÅ ÔÆ
ÇÕÃ¶ á¯Ã ÃìÈå çÆ ñ¯ó Ô¹¿çÆ ÔË, á¯Ã ÇÃÇÖÁÅ ç¶ä òÅñ¶ çÆ ñ¯ó Ô¹¿çÆ ÔË, ×Ì¿æ» ÇòÚ¯º êó· Õ¶
ÇÃÖäÅ ìÔ¹å Á½ÖÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö ÃîÅÜ ñÂÆ ÇÂÕ ìÔ¹å ò¼âÆ êÈ¿ÜÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÃ å¯º
À°ñà çÈÃð¶ êÅÃ¶ ðÅÜÇÃÕ ×¹ä» òÅñ¶ îé°¼Ö ìó¶ ÔÆ Ú¹Ãå, Ã¹ÁÅðæÆ ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ ñÂÆ
Õ¿î Õðé òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ ñ¯íÆ Ô¹¿ç¶ Ôé, ÃîÅÜ ù ÔÅéÆ êÔ¹¿ÚÅÀ°ä òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ
À°Ô ò¼è å¯º ò¼è ÇÂÕ¼áÅ Õðé å¶ ÚÆ÷», êËÃ¶ Üî·» Õðé ÇòÚ ÇòôòÅô ðÖç¶ ÔéÍ À°Ô ÃçÅ
ÔÆ À°åÅð ÚóÅÁ îÇÔÃÈÃ Õðç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Ã¹Ö ç¹Ö îÇÔÃÈÃ Õðç¶ Ôé, À°é·» çÅ ÁÅêäÆÁ»
ÇÚå ÇìðåÆÁ» å¶ Õ¯ÂÆ ÕÅìÈ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ À°é·» çÆÁ» ÇÂÛÅò» Ã¹ÁÅðæÆ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ îé°¼Ö
ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ Õ°Þ òÆ Õð ÃÕç¶ ÔéÍ åÅîÇÃÕ ÇìðåÆ òÅÇñÁ» ñÂÆ çÈÃÇðÁ» çÆ Ô¯ºç
çÅ Õ¯ÂÆ îÔ¼åò ÔÆ éÔÄÍ À°Ô Ã¹Ãå, ÁÅñÃÆ, çÈÃÇðÁ» ù ç¹ÖÆ ÕðÕ¶ å¶ ÔÅéÆ êÔ¹¿ÚÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
260
ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ Ã¹Ö ñÂÆ À°Ô Õ¯ÂÆ ò¼â¶ å¯º ò¼âÅ ×¹éÅÔ òÆ Õð ÃÕç¶ ÔéÍ
Çå¿é êÌÕÅð ç¶ Õðî Õðé òÅÇñÁ» å¯º ìÅÁç Ç´ôé ÜÆ Çå¿é êÌÕÅð çÆ ì¹¼èÆ òÅÇñÁ»
ç¶ ×¹ä çÃç¶ Ôé Áå¶ Çå¿é êÌÕÅð ç¶ èðåÆ å¶ Çòôñ¶ôé Õðé òÅÇñÁ» ç¶ ×¹ä» ìÅð¶ çÃç¶
ÔéÍ Á³åÔÕðä ç¶ ÚÅð íÅ×» ÇòÚ¯º ì¹¼èÆ Çòò¶Õ ÔË, ÇéðäÅ ç¶ä òÅñÆ ÔË, ÇéÁ» Õðé òÅñÆ
ôÕåÆ ÔËÍ ì¹¼èÆ ç¹ÁÅðÅ ÃÅù Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, ì¹¼èÆ éÅñ ÔÆ îé°¼Ö Çòô¶ôåÅ çÃ ÃÕçÅ
ÔË, ÃîÞ ÃÕçÅ ÔË, ÇéðäÅ ç¶ ÃÕçÅ ÔË å¶ Õðî Õðé å¯º êÇÔñ» Ã¯Ú ÃÕçÅ ÔËÍ ì¹¼èÆ òÆ
Çå¿é êÌÕÅð çÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ À°Ô ì¹¼èÆ ÇÜÔóÆ Çòô¶ôåÅ ç¼Ãä ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÆ ÔË, ÇéðäÅ Çç¿çÆ
ÔË, ëËÃñÅ ÕðçÆ ÔË, áÆÕ ×ñå ÇòÚ ëðÕ çÃçÆ ÔË å¶ çÃçÆ ÔË ÇÕæ¯º âðéÅ ÔË, ÇÕæ¯º éÔÄ
âðéÅ, ÇÕæ¯º å¶ ÇÕÃ å¯º éÔÄ âðéÅ, ÇÂÔ ÃÅåÇòÕ ì¹¼èÆ çÃçÆ ÔËÍ ÃÅåÇòÕ ì¹¼èÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ
ù Á³åðî¹ÖÆ ÕðçÆ ÔË å¶ Á³çð çÆÁ» â±¿ØÅÂÆÁ» å¶ ÃÈÖî À°ÚÅÂÆ å¶ ñË Ü»çÆ ÔËÍ ÇÕÃ¶
ÇòÁÅÕ°ñåÅ å¯º Çìé» ì¹¼èÆ ç¶ êÇò¼åð ÇòÚÅð ÇÔðç¶ ÇòÚ òÃä òÅñ¶ å¶ ÜÆòé ç¶ À°é·» êÇÔ¬Á»
åÕ êÔ¹¿Ú Ü»ç¶ Ôé ÇÜÔó¶ ÁÅî îé°¼Ö ù êåÅ ÔÆ éÔÄ ñ×ç¶Í
ÃÅåÇòÕ ì¹¼èÆ ç¶ Õ°Þ ×¹ä ÇÂÃ åð·» Ôé -
A. Çòô¶ôåÅ çÅ ÇòÕÅÃ Ô¹¿çÅ ÔË. B. Çìì¶Õ ì¹¼èÆ çÅ ÇòÕÅÃ ÇÜÔóÆ ÁÅåî å¶ çÈÃÇðÁ»
ÇòÚ í¶ç çÃçÆ ÔË, À°Ã ìÅð¶ ÜÅä±¿ ÕðÅÀ°ºçÆ ÔËÍ êÌíÈ ÕÆ ÔË À°Ã çÅ êÃÅðÅ ÕÆ ÔË? ÇÕÃ åð·»
ÔË? ÁËÃÆ ì¹¼èÆ ÇòÚ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ä çÆ ôÕåÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ C. ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ì¹¼èÆ ÇÂÕÅ×ð ì¹¼èÆ
Ô¹¿çÆ ÔË, Á³åðî¹ÖÆ ì¹¼èÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ D. ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ì¹¼èÆ ô»å ì¹¼èÆ ÔË, Ú¹¼ê ðÇÔä òÅñÆ, ÃÇæð,
Ççzó·, Çéðîñ, ÇÂÕ¼áÅ ð¼Öä òÅñÆ ì¹¼èÆ ÔËÍ E. ÇÂÔ ÇÂ¼ÛÅ êÈðåÆ çÆ êÌÅêåÆ å¯º î¹Õå ÔËÍ F.
ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ì¹¼èÆ áÆÕ Áå¶ ×ñå ÇòÚ Á³åð çÃçÆ ÔË å¶ Ãî¶º ÇÃð Õðî Õðé ñÂÆ îÅð×
çðôé ÕðçÆ ÔËÍ G. ÇÂÔ îé°¼Ö ù ÇéðÃ¹ÁÅðæ ìäÅÀ°ºçÆ ÔË, ÇÕÃ¶ å¯º Õ¯ÂÆ ÁÅÃ éÅ ð¼Öä ñÂÆ
êÌ¶ðå ÕðçÆ ÔËÍ H. ÇÂÔ ì¹¼èÆ ô»åÆ ð¼ÖçÆ ÔË å¶ Ôð ÔÅñÅå ÇòÚ ÃÇæð ðÖçÆ ÔËÍ I. ÇÂÔ ì¹¼èÆ
ÇÂÕ Ã¿Õ¶åÕ ì¹¼èÆ Ô¹¿çÆ ÔËÍ A@. ÇÂÔ îé°¼Ö ù ðÈÔÅéÆÁå çÆÁ» À°ÚÅÂÆÁ» å¶ êÔ¹¿ÚÅÀ°ºçÆ ÔËÍ
BI. Ô¶ è¿éÜï! ì¹¼èÆ Áå¶ èÆðÜ ç¶ ×¹ä» ÕðÕ¶ Çå¿é êÌÕÅð ç¶ í¶ç Ôé, À°Ô íÆ å±¿
î¶ð¶ êÅÃ¯º Áñ¼× Áñ¼× Ã¹äÍ
C@. Ô¶ êÅðæ! ÇÜÃ ì¹¼èÆ éÅñ ÜÅÇäÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ Õç¯º êÇðòðåé Ô¯äÅ ÔË, Õç¯º
ÇéÇòðåä ÔË? ÕÆ ÕðéÅ ï¯× ÔË ÕÆ Áï¯× ÔË? íË ÕÆ ÔË, ÁíË ÕÆ ÔË, ì¿èé å¶ î½Ö ÕÆ ÔË?
À°Ô Ã»åÇòÕ ÔËÍ
CA. Ô¶ êÅðæ! ÇÜÃ ì¹¼èÆ éÅñ èðî Áèðî, Õðé ï¯× Áå¶ éÅ Õðé ï¯× ù áÆÕ
åð·» éÔÄ ÃîÞçÅ, À°Ô ì¹¼èÆ ðÅÜÃÆ ÔËÍ
CB. Ô¶ êÅðæ! ÁÇ×ÁÅé ÇìðåÆ çÆ ì¹¼èÆ ÕðÕ¶ ÁÅçîÆ Áèðî ù èðî Áå¶ Ãí Õ°Þ
À°ñàÅ ÔÆ ÃîÞçÅ ÔË, À°Ô åÅîÃÆ ì¹¼èÆ ÔËÍ
ðÅÜÇÃÕ ì¹¼èÆ îé°¼Ö ù Ú¿×Å ì¹ðÅ éÔÄ çÃ ÃÕçÆ, áÆÕ Áå¶ ×ñå éÔÄ çÃ ÃÕçÆ,
Ã¼Ú å¶ ÞÈá, ÁÃñ Áå¶ éÕñ ÇòÚ í¶ç éÔÄ çÃ ÃÕçÆ êð ðÅÜÇÃÕ ì¹¼èÆ ìÅÔð çÅ Ç×ÁÅé
êÌÅêå Õðé ñÂÆ, Áò¼ôÕ ÔË, ÇòÇ×ÁÅé çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðé ñÂÆ îôÆé» çÅ Ç×ÁÅé
êÌÅêå Õðé ñÂÆ Áò¼ôÕ ÔË, òêÅð çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðé ñÂÆ, Ô¯ð Õ¯ÂÆ òÆ Ç×ÁÅé ÇÜÃ
çÅ Ãì¿è ÇÂÃ ìÅÔðÆ Ã¿ÃÅð éÅñ ÔË, À°Ã ÃÅð¶ çÅ Ç×ÁÅé êÌÅêå Õðé ñÂÆ ðÅÜÇÃÕ ì¹¼èÆ
çÆ ñ¯ó ÔËÍ ÇÕÃ¶ îé°¼Ö ñÂÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ðÅÜÇÃÕ ì¹¼èÆ å¯º Çìé» ÇòÚðéÅ Á½ÖÅ ÔËÍ åÅîÇÃÕ
261
ì¹¼èÆ òÅñ¶ ÁÇ×ÁÅéÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ í¯× í¯×ç¶ Ôé, åÅîÇÃÕ ì¼¹èÆ òÅñ¶ ÃçÅ ÔÆ ÃÅåÇòÕ
ì¹¼èÆ òÅñ¶ å¯º À°ñà ÔÆ Úñç¶ ÔéÍ åÅîÇÃÕ Ç×ÁÅé îé°¼Ö ù Ã¹Ãå, ÃÇæñ Áå¶ À°ÚÅà ìäÅ
Çç¿ç¶ ÔéÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÕçÆ ÇÂÔ éÔÄ í¹¼ñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÇÕ Çå¿é¯ ×¹ä îé°¼Ö ç¶ ÜÆòé ÇòÚ ÇÂÕ¼á¶
Õ¿î Õðç¶ ÔéÍ ëðÕ ÇÃðë ÁËéÅ ÔË ÇÕ ÇÕÃ¶ ÇòÚ Õ¯ÂÆ ×¹ä òè¶ð¶ Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÕÃ¶ ÇòÚ çÈÃðÅ
å¶ ÇÕÃ¶ ÇòÚ ÇÂÕ ×¹ä ôÕåÆôÅñ Ô¹¿çÅ ÔË, çÈÃð¶ ÇòÚ çÈÃðÅ ×¹äÍ Ãí å¯º îÔ¼åòêÈðé ×¼ñ
ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÕÔóÅ ×¹ä êÌìñ ÔËÍ Ü¶ ÃÅåÇòÕ ×¹ä êÌìñ Ô¯ò¶, ÜÆòé ô»å Ô¯ò¶×Å, Áé§çîÂÆ
Ô¯ò¶×Å, Ö¹ôÆÁ» íÇðÁÅ Ô¯ò¶×Å; Ü¶ ðÅÜÇÃÕ ×¹ä êÌìñ Ô¯ò¶×Å îé°¼Ö ÕðîôÆñ Ô¯ò¶×Å, Ú¹Ãå
Ô¯ò¶×Å, ì¶ÚËé Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, îé¯ÃðÆðÕ ÇìîÅðÆÁ» éÅñ ×ÌÃå Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ Ü¶ åî¯ ×¹ä êÌìñ
Ô¯ò¶×Å, ÜÆòé çÆ Ôð¶Õ ÚÆ÷ éÇÖ¼è Ô¯ Ü»çÆ ÔË, Ã¹Ãå êË Ü»çÆ ÔË, ÜÆòé ÇòÚ Õ¯ÂÆ Áé§ç,
Õ¯ÂÆ Ö¹ôÆ éÔÄ ðÇÔ¿çÆÍ ÇÂÕ Ü» çÈÃð¶ ×¹ä çÆ êÌìñåÅ Üç¯º ÜÆòé ÇòÚ Ô¹¿çÆ ÔË, À°Ô ìóÆ
êÌå¼Ö ÇçÃ êËºçÆ ÔË, ð¯÷ ç¶ ÁÚÅð ÇòÔÅð ÇòÚ À°Ô ìÔ¹å Û¶åÆ ÔÆ ÞñÕ êËºçÆ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ÇÂé·»
Çå¿é» ×¹ä» å¯º êð·¶ Úñ¶ ×Â¶ Ôé, À°Ú¶ À°á ×Â¶ Ôé ÇÜé·» é¶ ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ êÌÅêå Õð ñÂÆ
ÔË, ÇÜÔó¶ ÃçÅ ÔÆ À°Ã êÌî¶ôð éÅñ Ü¹ó¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À°Ô å» êÌå¼Ö ÇòÚðç¶ ÇçÃç¶ ÔÆ éÔÄÍ
À°Ô ÕÇÔä ù å» Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ô¹¿ç¶ Ôé, Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇòÚðç¶ Ôé êð À°Ô Ô¹¿ç¶ ÃçÅ êÌíÈ éÅñ
ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ðÈÔ» Õð¯ó» ÇòÚ¯º ÇÂÕ ÔÆ Ô¹¿çÆÁ» ÔéÍ À°Ô ÔÆ îé°¼ÖåÅ çÆ åÕçÆð ÇñÖçÆÁ»
Ôé, ìÔ¹å ÃÈÖî åðÆÕ¶ éÅñ ÇñÖçÆÁ» Ôé êð ìÔ¹å â±¿ØÆÁ» ÇñÖçÆÁ» Ôé, ÇÂÔ ÔÃåÆÁ»
ÃçÅ ÇêÁÅð ÔÆ ò¿âçÆÁ» Ôé, Ç×ÁÅé ò¿âçÆÁ» Ôé, ÁÅêä¶ Õðî» éÅñ ìÚé» éÅñ å¶
îé» éÅñ ÃçÅ Ã¿ÃÅð çÅ íñÅ ÔÆ ÕðçÆÁ» ÔéÍ
CC. Ô¶ êÅðæ! ï¯× éÅñ ÇÂÕÅ×ð Ô¯ÂÆ ÇìðåÆ (èÆðÜ, èÅðéÅ) ÕðÕ¶ Ü¯ îé, êÌÅä
Áå¶ ÇÂ¿çzÆÁ» çÆÁ» Ç´ÁÅò» ù ð¯ÕçÅ ÔË, À°Ô ÃÅåÇòÕ ÔËÍ
CD. Ô¶ ÁðÜé! ÇÜÃ ÇèÌåÆ ÕðÕ¶, Ã¿× ç¹ÁÅðÅ ëñ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÕðÕ¶, èðî, Áðæ Áå¶
ÕÅî çÆ èÅðéÅ ÕðçÅ ÔË, Ô¶ êÅðæ! À°Ô ðÅÜÃÆ ÇìðåÆ ÔËÍ
CE. Ô¶ êÅðæ! ÇÜÃ ÇèÌåÆ ÕðÕ¶ îÈó· ÁÅçîÆ Ã¹ëéÅ, íË, ô¯Õ, ç¹Ö Áå¶ îç ù ×ÌÇÔä
Õðç¶ Ôé, À°Ô ÇìðåÆ åÅîÃÆ ÔËÍ
ì¹¼èÆ Áå¶ Ç×ÁÅé ç¶ éÅñ ÇÂÕ Ô¯ð ×¹ä Ü¯ ðÈÔÅéÆ îÅð× å¶ Ú¼ñä ñÂÆ ìÔ¹å Áò¼ôÕ
ÔË À°Ô ÔË ÇèÌåÆ (èÆðÜ èÅðéÅ)Í ÕÂÆ ÁËÃ¶ ÃÅèÕ Ôé ÇÜé·» Õ¯ñ Ç×ÁÅé ÔË ÇÜé·» ù ÇÂÔ òÆ
êåÅ ÔË, Õç¯º ÕÆ ÕðéÅ ÔË, ÕÆ éÔÄ ÕðéÅ êð À°é·» Õ¯ñ Á³çð çÅ èÆðÜ éÔÄ, ÇèÌåÆ éÔÄ,
èÅðéÅ éÔÄ, À°Ô ÁÇíÁÅÃ ÔÆ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í ÕÂÆ ÃÅèÕ èÆðÜ òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, Ççzó· Ô¹¿ç¶
Ôé êð À°é·» Õ¯ñ ×ÈÈó·Å Ç×ÁÅé ÔÆ éÔÄ Ô¹¿çÅ, ÁÇèÁÅåîÕ ðÅÔ å¶ å°ðé çÅ Ç×ÁÅé À°é·»
Õ¯ñ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ ÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñä ñÂÆ ÃÅåÇòÕ ì¹¼èÆ Áå¶ ÃÅåÇòÕ ÇèÌåÆ ç¯é¯º ÔÆ ìÔ¹å
Áò¼ôÕ ÔéÍ ×ÆåÅ ÇòÚ ÇÜò¶º ÇèÌåÆ ôìç çÆ òðå¯º ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË À°Ô æ¯ó·Æ ëðÕ ÔË, Áñ¼×
ÔËÍ ÇèÌåÆ Á³çð çÆ À°Ô ôÕåÆ ÔË ÇÜÔóÆ ÇÂÕ çî êÌ×à éÔÄ Ô¹¿çÆÍ ÇÂÔ À°Ô ôÕåÆ ÔË ÇÜÔóÆ
ÇÂÕ êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶ ×¹ðÈ ç¶ éÅñ ðÇÔ Õ¶, ÇÂÕ êÔ¹¿Ú¶ Ô¯Â¶ ï¯×Æ ç¶ éÅñ ÁÇíÁÅÃ ÕðÕ¶ Ô½ñÆ Ô½ñÆ
êÌ×à Ô¹¿çÆ ÔËÍ Ã¹ÇÔðçåÅ, ÂÆîÅéçÅðÆ, ÕðóÆ ÇîÔéå ÕðÕ¶ ÃÅèÕ ÇÂÃ çÆ êÌÅêåÆ ÕðçÅ ÔË,
ÇÂÃ ôÕåÆ å¯º Çìé» ï¯×Æ, ÃÅèÕ ðÈÔÅéÆÁå çÆ Ú¯àÆ å¶ éÔÄ êÔ¹¿Ú ÃÕçÅÍ
ÇèÌåÆ (èÆðÜ) ÃÅèÕ ù ÇÂÕÅ×ð Ô¯ä ÇòÚ ÃÔÅÇÂÕ Ô¹¿çÅ ÔË, ÃÉÅÃ» çÆ å¶ îé å¶ êÌÅä»
çÆ ôÕåÆ ÇòÚ ÇÂÕÃÅðåÅ ÇñÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» Õðé éÅñ êÌÅä Ã¹ÖîéÅ éÅóÆ ÇòÚ ÇñÜÅÂ¶
262
Ü»ç¶ Ôé Ü¯ ÁÅåî Ç×ÁÅé ñÂÆ ìÔ¹å Áò¼ôÕ ÔË, ô»åÆ ñÂÆ ìÔ¹å ÷ðÈðÆ ÔËÍ ÇÂÃ çÅ Ãí å¯º
ò¼âÅ ÕÅðä ÇÂÔ ÔË ÇÕ Á¿åð å¶ ìÅÔð çÆ Áô»åÆ Ã¹ÖîéÅ ÔÆ Õ¿àð¯ñ ÕðçÆ ÔËÍ ÇÜÔó¶ Ú¿×Æ
åð·» áÆÕ åðÆÕ¶ éÅñ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ ÇÃ¼Ö ñËºç¶ Ôé, À°Ô íñÆ êÌÕÅð ÇÂÔ ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ
ÃðÆðÕ ê¼Ö¯º ÃÇæð Ô¯ Õ¶ ÇìñÕ°ñ Ú¹¼ê ìËá Õ¶ òÆ ÇÜÔóÆ ÚÆ÷ Ãí å¯º ò¼è å¿× ÕðçÆ ðÇÔ¿çÆ
ÔË - À°Ô ÔË ÃÉÅÃ ñËäÅÍ îÅéÇÃÕ Áô»åÆ òÆ ÃÉÅÃ» ù À°ÖÅóçÆ ÔËÍ ÃÉÅÃ Áå¶ îé ç¯é¯º ÁÅêÃ
ÇòÚ éÖ¶ó¶ éÔÄ ÜÅ ÃÕç¶, îðç¶ çî åÕ ÇÂÔ ÇÂÕ¼á¶ ÔÆ Õ¿î Õðç¶ ÔéÍ Á¼Ü ç¶ ÇòÇ×ÁÅéÆÁ»
é¶ ÁÜ¶ åÕ áÆÕ ã¿× éÅñ ÃÉÅÃ» ç¶ ÇòÇ×ÁÅé çÅ ÁÇèÁé éÔÄ ÕÆåÅÍ ï¯×Æ ÇÂÃ ×¼ñ ù
íñÆ êÌÕÅð ÜÅäç¶ Ôé, ÃÉÅÃ» ç¶ ÃÈÖî Õðåò ù ÜÅäç¶ Ôé Áå¶ ÇÂÃ ×¼ñ å¯º íñÆ êÌÕÅð
ÜÅä±¿ Ôé ÇÕ ÃÉÅÃ» çÅ ÇÂÕÃÅð éÅ Ú¼ñäÅ, îé ÇòÚ Áô»åÆ êËçÅ ÕðçÅ ÔËÍ Üç¯º ÃÉÅÃ ô»å
å¶ ÃÇæð Ô¯ä, Üç¯º ÃÉÅÃ» ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÞàÕÅ éÔÄ ñ×çÅ, Õ¯ÂÆ ð¹ÕÅòà éÔÄ êËºçÆ, À°ç¯º åÕ
îé Áô»å éÔÄ Ô¹¿çÅ, À°Ã å¯º À°ñà îé À°ç¯º åÕ ÃÇæð Áå¶ Ö¹ôÆ îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ ÔËÍ
À°Ô ÃÇæåÆ ÇÜÃ ÇòÚ îé å¶ ÃÉÅÃ Ã¿å°ñå åðÆÕ¶ éÅñ Õ¿î Õðç¶ Ôé, Õð ÃÕç¶
Ôé, À°Ô ÇèÌåÆ å¯º êËçÅ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÇèÌåÆ À°Ô ÔÅñå ÔË ÇÜÃ ÇòÚ îé å¶ ÃÉÅÃ Ã¿å°ñé êËçÅ
Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇèÌåÆ À°Ô ôÕåÆ ÔË ÇÜÃ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ ÃÉÅÃ å¶ îé ÇÂÕÃÅð ÃÇæð Ô¯ Õ¶ Õ¿î
Õðç¶ ÔéÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÃÅèÕ îé å¶ ÃÉÅÃ» ù ÇÂÕÃÅð Õðé ÇòÚ Ãëñ éÅ Ô¯ò¶, ÃÅèÕ çÆ ÃÅèéÅ
ÕçÆ òÆ Ãëñ éÔÄ Ô¯ ÃÕçÆ íÅò¶º ÃÅèÕ ÇÕ¿é¶ Ø³à¶ òÆ ÃîÅèÆ ñ×Å Õ¶ ÇÕÀ°º éÅ ìËáÅ ðÔ¶Í
CF. Ô¶ íðåð-ôí! Ô¹ä å±¿ î¶ð¶ Õ¯ñ¯º Çå¿é êÌÕÅð çÅ Ã¹Ö Ã¹ä ÇÜÃ éÅñ ÁÇíÁÅÃ
ç¹ÁÅðÅ ç¹Ö Çîà Ü»ç¶ ÔéÍ
CG. Ü¯ êÇÔñ» Çì¼Ö çÆ åð·» î¬î Ô¹¿çÅ ÔË êð ÇÜÃ çÅ ëñ Á³ÇîÌå ÔË À°Ô Ã¹Ö ÁÅåî
Ç×ÁÅé ÇòÚ¯º À°êÇÜÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÅåÇòÕ Ã¹Ö ÔËÍ
CH. Ü¯ Ã¹Ö ÇÂ¿çzÆÁ» Áå¶ ÇòÇôÁ» ç¶ Ã¿Ü¯× éÅñ Ô¹¿çÅ ÔË, êÇÔñ» Á³ÇîÌå òð×Å ñ×çÅ
ÔË êð À°Ã çÅ ëñ ÇìÖ òð×Å Ô¹¿çÅ ÔËÍ À°Ô Ã¹Ö ðÅÜÃÆ Ã¹Ö ÔËÍ
CI. Ü¯ Ã¹Ö ÁÅê ù êÇÔñ» Áå¶ ÇêÛ¯º î¯Ô ÇòÚ êÅÀ°ä òÅñÅ ÔË, À°Ô éÄç, ÁÅñÃ
Áå¶ êÌîÅç å¯º À°åê³é Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô åÅîÃÆ ÔËÍ
ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ Çå¿é êÌÕÅð çÅ Áé§ç ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Üç¯º êÇÔñ» êÇÔñ Áé§ç
çÅ Áé°íò Ô¹¿çÅ ÔË À°Ô î¯Ôð¶ çÆ åð·» ñ×çÅ ÔË, Õ½óÅ ñ×çÅ ÔË, Çòô¶ô å½ð å¶ À°é·» ù
ÇÜÔó¶ Ã¿ÃÅðÕ Ã¹Ö» ç¶ ÁÅçÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Üç¯º ÁÅåîÕ Áé§ç çÆ ÃÈÖîåÅ çÅ Ç×ÁÅé Ô¹¿çÅ ÔË
ë¶ð À°Ô Á³ÇîÌå ñ×ä ñ× êËºçÅ ÔË, ÁËéÅ ÃÈÖî Áé§ç, ÁËéÅ â±¿ØÅ Áé§ç ÇÕ Ã¿ÃÅðÕ Ã¹¼Ö
îÅéä òÅñÅ À°Ã çÅ Á³çÅ÷Å ÔÆ éÔÄ ñ×Å ÃÕçÅÍ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ Õ½óÆ çòÅÂÆ çÅ ÁÃð
ìÔ¹å Ú¿×Å Ô¹¿çÅ ÔË, Õ½óÆ çòÅÂÆ òè¶ð¶ ÁÃð ÕðçÆ ÔË, ÇÂÔ¯ ÔÆ ÔÅñ ÃÅåÇòÕ Áé§ç çÅ ÔËÍ
Áé§ç ÕÆ ÔË? À°Ô ÃÇæåÆ Ü¯ îé°¼Ö ù Ö¹ô ÕðçÆ ÔË, ÇÜÔóÆ ç¹ÖçÅÂÆ éÔÄ, ÇÜÔóÆ
Áô»åÆ éÔÄ Çç¿çÆÍ ÃÅðÅ Ã¿ÃÅð ÃÅðÆ îé°¼ÖåÅ ÇÂÕ ÃæÅÂÆ Áé§ç, ÇÂÕ ÃæÅÂÆ Ö¹ôÆ çÆ Ö¯Ü
ÇòÚ ÔËÍ æ¯ó·Å æ¯ó·Å Ã¹Ö îé°¼ÖåÅ ù êÇÔñ¶ êÇÔñ Ã¿ÃÅðÕ òÃå±Á» ÇòÚ îÇÔÃÈÃ Ô¹¿çÅ ÔË êð
ìó¶ ÔÆ ç¹Ö çÆ ×¼ñ ÔË ÇÕ ÇÂÔ Ã¹Ö Û¶åÆ ÔÆ ç¯ ÕÅðä» ÕðÕ¶ Öåî Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ êÇÔñÅ Ã¹Ö
ç¶ä òÅñÅ êçÅðæ í¯× òÃå± ìçñ Ü»çÆ ÔË, éÅñ ÔÆ í¯×ä òÅñ¶ çÆ èÅðéÅ òÆ ìçñ Ü»çÆ
ÔËÍ ÇÂÃ ÁÃæÅÂÆ ÚñÅÂ¶îÅé Ã¿ÃÅð ÇòÚ Õ°Þ òÆ å» ÃæÅÂÆ éÔÄ ÔË, Õ°Þ òÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ éÔÄ
ÇÜÔóÅ ÃçÅ ñÂÆ Ô¯ò¶, îé°¼Ö» å¯º ìÅÔð ÇÜ¿é¶ òÆ ÜÆò Ôé À°Ô êÌÅÇ´åÆ ç¶ ÁèÆé ÔéÍ îé°¼Ö»
263
çÆ ÁÅêäÆ ÇÂ¼ÛÅ ÔË, ÁÅêäÆ Çòñ¼Öä ôÕåÆ ÔË ÇÜÃ éÅñ À°Ô ÁÜð, Áîð, Áà¼ñ çÆ Ö¯Ü
Õð ÃÕç¶ Ôé ÃçËòÆ Áé¿ç çÆ Ö¯Ü Õð ÃÕç¶ Ôé, Üç¯º îé°¼Ö ÚñÅÂ¶îÅé ÁÃæÅÂÆ Ö¹ôÆÁ» å¯º
Á¼Õ Ü»çÅ ÔË, ë¶ð À°Ô ÁÅêä¶ Á³çð ÞÅåÆ îÅðçÅ ÔË, À°Ã Á³çð ÇÜÃ ÇòÚ À°Ã é¶ Á¼Ü åÕ
ÕçÆ ç¶ÇÖÁÅ ÔÆ éÔÄ, ÃîÇÞÁÅ ÔÆ éÔÄ, ÜÅéä çÆ Õ¯Çôô ÔÆ éÔÄ ÕÆåÆÍ Á³çð À°Ô Á³ÇîÌå
çÅ Ö÷ÅéÅ ÔË Ü¯ ÇêÁÅÃ ì¹ÞÅÀ°ºçÅ ÔË, À°é·» çÆ ÇêÁÅÃ ì¹ÞÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÜÔó¶ ã¿Èâç¶ Ôé, ñíç¶
ÔéÍ Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ãí Õ°Þ ÇÃ¼Ö ñò¶ êó· ñò¶ å¶ ÜÆòé çÆÁ» â¿ÈØÅÂÆÁ» çÆ À°Ã ù ÃîÞ
ÁÅ ÜÅò¶ ÇÕ À°Ã ç¶ Á³çð Ãð¯å ÔË å» À°Ã Ãð¯å åÕ êÔ¹¿Úä çÅ ðÃåÅ òÆ ÔË Áå¶ À°Ã
Ãð¯å å¯º ÔÆ ÁÅåî ÃæÅÂÆ Áé§ç çÅ ÞðéÅ ë¹¼à ÇðÔÅ ÔËÍ
Áô»åÆ, êÆóÅ, ç¹Ö, Ôð¶Õ ç¶ ÇÚÔð¶ À°å¶ ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ Õ¯ÂÆ òÆ Ö¹ô éÔÄ ñ×çÅ,
Õ¯ÂÆ òÆ Áé¿ç ÇòÚ éÔÄ ñ×çÅÍ Ü¶ ÇÕÃ¶ Õ¯ñ ÃÅðÆÁ» Ã¿ÃÅðÕ êçÅðæ» Ôé å» òÆ À°Ô Ö¹ô
éÔÄ ÔË êð ÇÂÕ À°Ô Ççé òÆ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË Üç¯º îé°¼Ö ÇÂÃ òÅÃåÇòÕåÅ ù ÜÅä Õ¶, ÃîÞ Õ¶,
ÇÂÕ çî À°áçÅ ÔË ÇÕ ìÅÔðÆ ÚñÅÂ¶îÅé Ã¿ÃÅð çÆ Ö¯Ü ì¶Áðæ ÔËÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ Ö¯Ü ñÅíçÅÇÂÕ
ÔË, ëñçÅÂÆ ÔË å¶ À°Ô ÔË Á¿çð çÆ Ö¯ÜÍ À°Ô Á³çð çÆ Ö¯Ü ÔÆ ô»åÆ ç¶ ÃÕçÆ ÔËÍ ë¶ð îé°¼Ö
Á³çð çÆ ïÅåðÅ Áð¿íçÅ ÔËÍ ×ÆåÅ çÃçÆ ÔË ÇÕ Üç¯º îé°¼Ö ÁÅêä¶ Á³çð Áé¿ç îÇÔÃÈÃ ÕðçÅ
ÔË, À°Ô Ãí å¯º À°åî å¶ À°ÚÅ Áé§ç Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ã ù ÁéÅåî êÌ¶î ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, À°Ã ù
ÇÃîðé ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, À°Ã ù ÇéðÅÕÅð éÅñ êÌ¶î ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÂ¼ÛÅ ðÇÔå êÌ¶î ÇÕÔÅ
Ü»çÅ ÔË, Çìé» ÇÕÃ¶ Á½Õó å¯º ÇÃîðé ÃÅèéÅ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ À°Ô Õ¶òñ ÃÅåÇòÕ Áé§ç ÔË,
ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Áé§ç Õ¶òñ ×¿íÆðåÅ éÅñ ÁÅêÅ ÚÆéä éÅñ ÔÆ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÇÂ¿çzÆÁ» çÅ í¯×
Õ¶òñ ÇÛé í¿×ð ÔË, ç¹ÖçÅÂÆ ÔËÍ ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ éÅñ Ü¯ Ç×ÁÅé Áé§ç êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô
ÃæÅÂÆ Ô¹¿çÅ ÔË, ÃçËòÆ Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÅåîÅ å» ç¹Ö Ã¹Ö ç¶ Áé°íò å¯º êð·¶ ÔË, Ã¿åÅê ÇÚ¿åÅ
å¯º êð·¶ ÔËÍ
ðÜ¯ ×¹äÆ îé°¼Ö» çÆ Ö¹ôÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ ÇÂ¿çzÆÁ» ç¶ í¯× í¯×ä éÅñ ÔË, êÇÔñ¶ êÇÔñ
ÇÂÔ Á³ÇîÌå çÆ í»åÆ ñ×çÅ ÔË êð ìÅÁç ÇòÚ ÇÂÔ Çòô êÌÕÅð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ åÅîÇÃÕ í¯×
Áð¿í ÇòÚ òÆ Áå¶ Á¿å ÇòÚ òÆ îé°¼Ö ç¶ îé ù îÅÇÂÁÅ ÇòÚ À°ñÞÅÂÆ ðÖç¶ Ôé, åî¯ ×¹ä
Ã¹ÃåÆ å¯º, éÄç å¯º Áå¶ ñÅêðòÅÔÆ å¯º À°åê³é Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
D@. ÇÂÃ ñ¯Õ ÇòÚ, ç¶ò ñ¯Õ ÇòÚ, Õ¯ÂÆ òÆ ÜÆò ÁËÃÅ éÔÄ Ü¯ êÌÇ´åÆ ç¶ Çå¿é»
×¹ä» å¯º ðÇÔå Ô¯ò¶Í
Ü¯ Õ°Þ òÆ ÇÂÃ èðåÆ å¶ ÔË, ÁÃîÅé å¶ ÔË, Ãòð× ÇòÚ ÔË À°Ô ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä»
ç¶ Á³çð ÔÆ ÔË, ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä» ÇòÚ ÇñêÇàÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÃÅðÆ ðÚéÅ ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä»
ç¶ ÁèÆé ÔË, ÃÅðÆ îé°¼ÖåÅ ÇÂé·» Çå¿é» ×¹ä» ç¶ ÁèÆé ÔË, Õ¯ÂÆ ÃÅåÇòÕ Ôé, Õ¯ÂÆ ðÅÜÇÃÕ
Ôé, Õ¯ÂÆ åÅîÇÃÕ Ôé, Ôð Õ¯ÂÆ ÁÅêä¶ ×¹ä Áé°ÃÅð ÁÅêäÅ Õðå¼ò ÇéíÅ ÇðÔÅ ÔËÍ
DA. Ô¶ êð¿åê! ìÌÅÔîä, ÕôåðÆ, òËô Áå¶ ôÈçð ÇÂé·» Ú¯Ô» òðä» ç¶ Õðî èðî êÌÇ´åÆ
ÇòÚ¯º Ô¯Â¶ ×¹ä» Áé°ÃÅð ò¼Ö ò¼Ö ìäÅÂ¶ ×Â¶ ÔéÍ
DB. Ãî, çî, åê, ÃëÅÂÆ, ÇÖîÅ, ÇéîÌåÅ, Ç×ÁÅé, ÇòÇ×ÁÅé, ÁÅÃåÕåÅ, ìÌÅÔîä
ç¶ Ã¹íÅÇòÕ Õðî ÔéÍ
DC. ìÔÅçðÆ, å¶Ü, èÆðÜ, Úå°ðÅÂÆ, ï°¼è å¯º éÅ í¼ÜäÅ, À°çÅðåÅ å¶ ÂÆôòðÆ íÅò,
ÕôåðÆ çÅ Ã¹íÅòÕ Õðî ÔËÍ
264
DD. Ö¶åÆ ÕðéÆ, ×À± ð¼ÇÖÁÅ ÕðéÆ Áå¶ òêÅð ÕðéÅ ÇÂÔ òËô çÅ Ã¹íÅÇòÕ Õðî
ÔËÍ ôÈçð çÅ Ã¹íÅÇòÕ Õðî Ã¶òÅ ÕðéÆ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ÚÅð êÌÕÅð ç¶ îé°Ö» çÅ òðéä À°é·» ç¶ ×¹ä» Áé°ÃÅð ÕÆåÅ ÔËÍ îé°¼ÖÅ
Üéî Õ¯ÂÆ ØàéÅ éÔÄ, Õ¯ÂÆ ÔÅçÃÅ éÔÄ Ô¹¿çÅ, ÃÅâÆÁ» ÇÂÛÅò», Õðî Ü¯ òÆ ÁÃÄ ÇêÛñ¶
Üéî ÇòÚ ÕÆåÅ Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ã éÅñ À°Ô¯ ÇÜÔ¶ ÔÅñÅå, ÃÅâÆ Ãîð¼æÅ, ÃÅâÆÁ» ÇÂÛÅò» íÇò¼Ö
ìä Õ¶ ÃÅâÅ Á¼Ü çÅ Üéî ìä Ü»çÆÁ» ÔéÍ ÁÃÄ ÇÂÛÅò» çÅ Áé°íò Õðç¶ Ô» Áå¶ ÁÃÄ
ÁÅêä¶ ×¹ä» Áå¶ Ã¿ÃÕÅð» Áé°ÃÅð Ü¯ ÁÃÄ ÇêÛñ¶ Üéî å¯º ÇñÁÅÂ¶ Ô», À°é·» Áé°ÃÅð Õðî
Õðç¶ Ô»Í ÁÃÄ Ã¿ÃÕÅð éÅñ ñË Õ¶ Ü»ç¶ Ô» Áå¶ À°é·» Áé°ÃÅð ÔÆ ÃÅù ÜÆòé ÇîñçÅ ÔËÍ
ÁÃÄ ç¶Ö Ú¹¼Õ¶ Ô» ÇÕ îé°¼Ö» çÆ ò¿â ÚÅð íÅ×» ÇòÚ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË Ü¯ À°é·» ç¶ Á³çð ç¶
×¹ä» Áé°ÃÅð ÔËÍ í×òå ×ÆåÅ ÇòÚ À°é·» ù ìÌÅÔîä, ÕôåðÆ, òËô Áå¶ ôÈçð ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ
ÔËÍ
ìÌÅÔîä ç¶ ×¹ä ÁÇèÁÅåî Ôé Áå¶ À°Ô ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ ÜÆòé çÅ îé¯ðæ ô»åÆ êÌÅêå
ÕðéÆ ÔËÍ ìÌÅÔîä Ã¿Üî ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË, ÃÉË å¶ ÕÅìÈ ðÖçÅ ÔË Áå¶ Ç×ÁÅé êÌÅêå ÕðçÅ ÔËÍ
ìÌÅÔîä ù ÇÂæ¶ ç¶ ÜÆòé Áå¶ Á×ñ¶ ÜÆòé ç¯é» çÅ Ç×ÁÅé Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂé·» ÇòÚ¯º Ãå¯ ×¹ä»
çÆ êÌèÅéåÅ Ô¹¿çÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂé·» ç¶ ÇêÛñ¶ Ã¿ÃÕÅð ÔÆ Ãå¯ ×¹ä» òÅñ¶ Úñç¶ ÁÅ ðÔ¶ ÔéÍ
ìÌÅÔîä» ù ìÌÅÔîä ÇÂÃ ÕðÕ¶ éÔÄ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» é¶ Ç×ÁÅé ÇòðÅÃå ÇòÚ ÇñÁÅ
ÔË êð¿å± ÇÂÃ ÕðÕ¶ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» é¶ ÇÂÔ ×¹ä ÃÅèéÅ ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ Á¿çð êËçÅ
ÕÆå¶ ÔéÍ Ãå¯ ×¹ä êÈðòÜ» å¯º éÔÄ Çîñç¶, ÇÂÔ ÃÅèéÅ ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ Á³çð êËçÅ Õðé¶ êËºç¶
ÔéÍ ìÔ¹å òÅðÆ ÁÃÄ ç¶Öç¶ Ô» ÇÕ ÇÂÕ ìçîÅô, éÆÚ ×¹ä» çÅ îÅñÕ, ìÌÅÔîä êÇðòÅð ÇòÚ
Üéî ñË ñËºçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ Ôð Õ¯ÂÆ Üéî å¯º ôÈçð ÔÆ Ô¹¿çÅ ÔË êð ìÌÅÔîä Ôð
Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆ ÇîÔéå éÅñ ÔÆ ìäçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÁÅêä¶ Ã¿ÃÕÅð ÔÆ Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÜé·» éÅñ ÇÂÔ
×¹ä êËçÅ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÜÃ ÇòÚ ìÌÅÔîä ç¶ Ã¿ÃÕÅð Áå¶ ×¹ä Ô¯ä À°Ô ð±ÔÅéÆ ÜÆòé òñ å°ð
êËºçÅ ÔË Áå¶ À°Ô ÜÆòé çÆ ÕñÅ å¶ ÇòÇ×ÁÅé ìÅð¶ ÇÃÇÖÁÅ ç¶ä ñ× êËºçÅ ÔËÍ ÕôåðÆÁ» ç¶
ÜÆòé ÇòÚ ðÅÜÇÃÕ ×¹ä Ô¹¿ç¶ ÔéÍ À°Ô ìÔÅçð Ô¹¿ç¶ ÔéÍ Ô½ºÃñ¶ òÅñ¶ Ô¹¿ç¶ Ôé Áå¶ À°é·»
ÇòÚ ôÅÃé Õðé çÆ ï¯×åÅ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ðÅÜÇÃÕ ×¹ä îé°¼Ö ù Ç´ÁÅôÆñ Áå¶ ÇÃðÜéÅåîÕ
ìäÅÀ°ºç¶ ÔéÍ òËô ñ¯Õ» ÇòÚ ÃÅåÇòÕ Áå¶ ðÅÜÇÃÕ ×¹ä Ø¼à Ô¹¿ç¶ Ôé, ìÌÅÔîä Áå¶ ÕôåðÆÁ»
ÇòÚ òè¶ð¶ Ô¹¿ç¶ Ôé, òËô ñ¯Õ òêÅð Õðç¶ ÔéÍ ôÈçð À°Ô ñ¯Õ Ôé Ü¯ ÁÅåî îÅð× å¶ Ú¼ñä
ç¶ ï¯× ÔÆ éÔÄÍ À°é·» ÇòÚ Ç´ÁÅôÆñ Ô¯ä çÆ ï¯×åÅ ÔÆ éÔÄ, À°é·» ÇòÚ ÇÔ¿îå ÔÆ éÔÄ
Ô¹¿çÆ, òêÅð Õðé ç¶ À°Ô ÕÅìñ éÔÄ Ô¹¿ç¶, À°é·» çÅ Õðå¼ò ÔË Õ¶òñ Ã¶òÅ ÕðéÆÍ
ê¹ðÅä¶ ÃÇîÁ» ÇòÚ ÃîÅÜ çÆ ÇÂÔ ò¿â, Õ¿î ò¿â ÃÆÍ ÇÂÔ ÃîÅÜ çÆ íñÅÂÆ ñÂÆ ÔÆ
ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆÍ îé°¼Ö ç¶ Õ¿î çÆ ò¿â À°Ã ç¶ ×¹ä» Áé°ÃÅð ÔÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆÍ Ãî» êËä å¶
ÇÂÃ ò¿â ù î¯ó å¯ó Õ¶ îé°¼Ö» ÇòÚ ëÅó êÅÀ°ä ñÂÆ òðåÆ ÜÅ ðÔÆ ÔËÍ ÇÂÃ ù ð¿×, ÜÅå,
Ú¼Ü, ÁÚÅð Áå¶ î÷Ôì ÇòÚ ìçñ ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ åð·» Õðé éÅñ îé°Ö» ÇòÚ
îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ çÉ¿ç Áå¶ ÃîÅÜ Áå¶ Õ½î» ÇòÚ ÇòåÕðÅ ÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ îé°¼ÖÆ ÜÆòé çÆÁ»
ÕÆîå» Õçð» Ü»çÆÁ» ðÔÆÁ» ÔéÍ ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÃÇíÁåÅò» ÕÂÆ îÈðÖ ÁÅ×ÈÁ» ç¶ Ô¼æ¯º, À°é·»
ç¶ ÞÈá¶ ÇîÁÅð» ÕÅðä é°ÕÃÅé À°áÅÀ°ºçÆÁ» ðÔÆÁ» ÔéÍ À°Ô î÷Ôì ù òÆ ÁÅêä¶ ÔÆ ÇÔå
ñÂÆ òðåç¶ ðÔ¶ Ôé, ×Ì¿æ» ù ÁÅêä¶ Áé°ÃÅð ÔÆ òðåç¶ ðÔ¶ Ôé Áå¶ ÁÅêäÆÁ» ×ñå
Çëñ½ÃëÆÁ» ÚñÅ Õ¶ ÁÅêä¶ Ô¿ÕÅð ù À°ÚÅ ÇçÖÅÀ°ºç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÔÆ îé°¼Ö ÁÇíÁåÅ ç¶ ðÖòÅñ¶
ÁÖòÅÀ°ºç¶ Ôé, î÷Ôì ç¶ ðÖòÅñ¶ ÕÔ¶ Ü»ç¶ Ôé êð î¿ç íÅ× å» ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÂÔ ÁÅê ÔÆ
ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ÇòÚ ÇÂÃ Ô¼ç å¼Õ ÇØð Ü»ç¶ Ôé ÇÕ Ã¼å çÅ êÌÚÅð ÕðéÅ í¹¼ñ ÔÆ Ü»ç¶
265
Ôé, Â¶ÕåÅ çÆ æ» ÇÂÔ îé°¼Ö» ÇòÚ ëÅó êÅ Çç¿ç¶ ÔéÍ ÃîÅÜ çÆÁ» ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÇìîÅðÆÁ»
ÇÜò¶º ÇÕ ÁÃîÅéåÅ, ÁÇ×ÁÅéåÅ, í¶ç íÅò, ×ðÆìÆ ÁîÆðÆ ç¶ í¶ç íÅò ÇÂÃ å¯º ÔÆ À°êÜ¶
ÔéÍ Ç×ÁÅé é¶ í¯ñ¶êé ù ì¹ðÆ åð·» ÁÅêä¶ Ã¹ÁÅðæ ñÂÆ ÇÂÃ Ô¼ç åÕ òðÇåÁÅ ÔË ÇÕ ÁÃÄ
ÇÂÔ í¹¼ñ ×Â¶ Ô» ÇÕ Ôð¶Õ îé°¼Ö ÇòÚ êÌÅä Ôé Áå¶ ÇÂÕ ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ ÔËÍ ÇÕÃ¶ îé°¼Ö ù ÇÂÔ
Ô¼Õ éÔÄ ÇÕ çÈÃð¶ ù éëðå Õð¶ Ü» éÆò» ç¶Ö¶ Ü» À°Ã ù ç¹¼Ö ç¶ò¶Í Õ¯ÂÆ òÆ Õ½î ÇÜÔóÆ
Á¼×¶ òèäÅ ÚÅÔ¹¿çÆ ÔË, ÁÅè¹ÇéÕ ìäéÅ ÚÅÔ¹¿çÆ ÔË À°Ã ù À°Ô ×¼ñ» Û¼âäÆÁ» êËä×ÆÁ»
ÇÜÔóÆÁ» Õ½î ç¶ Çòð¹¼è ÔéÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º ÇÜÔó¶ ðÃî¯ ÇðòÅÜ, ÇÜÔó¶ ÕÅùé, ÇÜÔóÆÁ» Ã¯Ú»
îé°¼Ö» ù éÆò» ÇçÖÅÀ°ºçÆÁ» Ôé À°é·» ù Û¼âäÅ êò¶×ÅÍ À°Ô Õ½îÆ Â¶ÕåÅ ÇñÁÅÀ°ä ÇòÚ
ìÔ¹å ò¼âÆÁ» ìÅèÕ ÔéÍ éÆò¶º À°Ú¶ çÆ Ã¯ÞÆ, ÃîÅÜ çÆ îé°¼ÖåÅ ù ç¶ä ÔËÍ Ã¿ÃÅð ÇòÚ åð¼ÕÆ
Õðé çÅ î½ÕÅ Ãí ù ÇîñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, Ãí ù Ö¹ñ·Æ åð·» Ã¯Úä çÆ Ö¹ñ· Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË å¶
ÃîÅÜ ù Õ°Þ ç¶ä çÆ Ö¹ñ· Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ ÇÜÔó¶ Ô¶áñ¶ Õ¿î Õðç¶ Ôé, ò¼â¶ Õ¿î Õðé òÅÇñÁ»
çÆ Ã¶òÅ Õðç¶ Ôé, ÃîÅÜ À°é·» ù À°ÚÅ ÃæÅé éÔÄ Çç¿çÅ, êð ×ÆåÅ Áå¶ ×¹ðÈ ×Ì¿æ ÃÅÇÔì
é¶ À°é·» ù ìÔ¹å À°ÚÅ ÃæÅé ÇçåÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ Õðî ÕðÕ¶ òÆ î¹ÕåÆ êÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ
ÇÜÔó¶ ÃîÅÜ çÆ Ã¶òÅ Õðç¶ Ôé Áå¶ À°Ô Õ°Þ Õðç¶ Ôé ÇÜÔó¶ çÈÃð¶ éÔÄ Õð ÃÕç¶, À°é·»
ù êÈðÅ ÃéîÅé ÇîñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, êÈðÅ ÁÅçð ÇîñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇÜæ¯º åÕ Õ¿î çÅ ÃòÅñ
ÔË, Õ¯ÂÆ òÆ Õ¿î À°ÚÅ éÆò» éÔÄ Ô¹¿çÅÍ ðÅÜÅ ÇÕò¶º À°ÚÅ ÔË å¶ ÃëÅÂÆ Õðé òÅñÅ ÇÕò¶º éÆò»
ÔË? ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ×ñå ÇòÚÅð ÃîÅÜ ñÂÆ Áå¶ îé°¼Ö ñÂÆ ç¹ÖçÅÂÆ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ
í×òå ×ÆåÅ ÃîÅÜ ç¶ ò¼Ö ò¼Ö å¼å ÇÂÕ¼á¶ ÕðÕ¶ ÇÂÕ ìäÅ Õ¶ çÃçÆ ÔË ÇÜÃ å¯º
Çìé» ÃîÅÜ çÅ ìÚÅÀ° Á½ÖÅ ÔËÍ ×ÆåÅ ÇòÚ ç¼ÃÆ ×ÂÆ îé°¼ÖÆ ò¿â ìÖ¶ó¶ êÅÀ°ä òÅÃå¶ éÔÄ,
ò¿â» êÅÀ°ä òÅÃå¶ éÔÄ, ÜÅå» êËçÅ Õðé ñÂÆ éÔÄ, Üéî Áé°ÃÅð ÜÅå» çÆ ò¿â éÔÄÍ Ü¶
ÇÂÃ åð·» Ô¹¿çÅ å» ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ×ÆåÅ ç¶ Çòð¹¼è Ô¹¿çÅÍ
DE. ÁÅêä¶ ÁÅêä¶ Õðî ÇòÚ å¼åêð ðÇÔä éÅñ îé°¼Ö ÇÃ¼èÆ êÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÁÅêä¶ Õðî
ÇòÚ ååêð ðÇÔ Õ¶ îé°¼Ö ÇÕÃ êÌÕÅð ÇÃ¼èÆ êÅÀ°ºçÅ ÔË, À°Ô å±¿ Ã¹äÍ
DF. ÇÜÃ å¯º Ãí ÜÆò» çÆ êÌÇòðåÆ Ô¹¿çÆ ÔË, Ü¯ Ãðì ÇòÁÅêÕ ÔË Ü¯ À°Ã ù ÁÅêä¶
Õðî íÅò ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ ÇòÚ ååêð ðÇÔ Õ¶ êÈÜçÅ ÔË, À°Ô ÇÃ¼èÆ êÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
Ãñ¯Õ DE, DF ÜÅåÆòÅç å¶ ÇéðäÅîÂÆ Ãñ¯Õ ÔéÍ ÇÂé·» Ãñ¯Õ» ÇòÚ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ
ÔË ÇÕ ÇÜÔóÅ îé°¼Ö ôðèÅêÈðòÕ ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÃëñåÅ êÌÅêå ÕðçÅ ÔË, Õ¶òñ
ìÌÅÔîä ÔÆ éÔÄ, ÕôåðÆ ÔÆ éÔÄ, òËô Áå¶ ôÈçð ÔÆ éÔÄ, Õ¯ÂÆ òÆ îé°¼Ö ÇÜÔóÅ ôðèÅêÈðòÕ
ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ ÕðçÅ ÔË, À°Ô Ã¿êÈðéåÅ ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ òÆ ÃëñåÅ ù êÌÅêå
Ô¹¿çÅ ÔË Üç¯º À°Ô êÌîÅåîÅ çÆ í×åÆ ÇÜÃ å¯º Ãí Õ°Þ À°åê³é Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Ü¯ Ãí çÆ ð¼ÇÖÁÅ
ÕðçÅ ÔË, îé ÇÚå ñ×Å Õ¶ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ îé-ìÚé-Õðî» éÅñ ÁÅêä¶ ÁÅê
ù Ãîðêä ÕðçÅ ÔË, êÌîÅåîÅ ù ÁÅêäÅ ÇÂôà ìäÅÀ°ºçÅ ÔË À°Ô êÌîÅåîÅ ù ÔÆ êÌÅêå Ô¹¿çÅ
ÔËÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÇÂÔ ×¼ñ ÃçÅ ÔÆ ïÅç ð¼ÖäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË ÇÕ ÁÅåî Ãîðêä å¯º À°å¶ Õ¯ÂÆ
×¼ñ ÔË ÔÆ éÔÄ, Ãí å¯º ò¼âÅ å¶ À°ÚÅ ÔË ÁÅåî ÃîðêäÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÔ Õð ñËºçÅ ÔË À°Ã å¯º
À°êð Õ¯ÂÆ ï¯× éÔÄÍ
266
Ã¿êÈðé ÁÅåî Ãîðêä å¯º íÅò ÔË òÅÇÔ×¹ðÈ ù Ãí å¯º À°ÚÅ, Ãí å¯º À°êð, êðî î³é
ñËäÅ, ÁÅêäÆ Õ¯ÂÆ ÇÂ¼ÛÅ Õ°Þ òÆ éÅ ð¼ÖäÅÍ ÇÂÃ å¯º ÇÂÔ íÅò éÔÄ ÇÕ å°ÃÄ Ã¹Ãå Ô¯ ÜÅÀ¹,
Õ°Û ÕðéÅ ÔÆ Û¼â Ççú, ÇÂÃ å¯º íÅò ÔË ÇÕ Ü¯ Õ°Þ Ô¯ ÇðÔÅ ÔË ÃÇÔÜ ÇòÚ Õð¯ å¶ ÇÂÔ ÃîÞ
Õ¶ Õð¯ ÇÕ òÅÇÔ×¹ðÈ ÔÆ ÕðÅ ÇðÔÅ ÔËÍ îé¯ êÌÇòðåÆ ÇÂÔ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË ÇÕ ÒîËº å¶ðÅ å¶ å±¿
î¶ðÅÓ ÇÂÔ ÁÅåî Ãîðêä ÇòÚ êÇÔñÅ Õçî ÔËÍ çÈÃðÅ Õçî ÔË, Òå±¿ ÔÆ å±¿ ÔÆÓÍ ÁÅÖðÆ Õçî
ÔË Ü¯ Õ°Þ òÆ ÔË ÇçÃçÅ ÁäÇçÃçÅ å±¿ ÔÆ ÔËº, å¶ð¶ Çìé» Ô¯ð Õ¯ÂÆ ÔË ÔÆ éÔÄ, çÈÃðÅ Õ¯ÂÆ ÔË
ÔÆ éÔÄ Õ¶òñ ÇÂÕ Òå±¿Ó ÔÆ ÔËÍ ÁÅåîÕ ÇÃ¼èÆ çÆ ÇÂÃ ÁòÃæÅ å¼Õ Õ¯ÂÆ ÇòðñÅ ÔÆ êÔ¹¿ÚçÅ
ÔË, Õ¶òñ À°Ô ÔÆ êÔ¹¿Úç¶ Ôé ÇÜé·» çÅ ÔÀ°îË çÅ êðçÅ à¹¼à Ç×ÁÅ ÔË, ÇÜé·» é¶ À°Ã ÇÂÕ ç¶
êÌåÅê ù ç¶Ö ÇñÁÅ ÔË, À°Ô îËº å¶ î¶ðÆ å¯º À°êð ÔË, êð·¶ ÔË, Áà¼ñ ÔË, ÁÜð ÔË, Áîð ÔËÍ
DG. êðÅÂ¶ À°åî èðî éÅñ¯º ÁÅêäÅ èðî, ×¹ä ðÇÔå òÆ Ú¿×Å ÔËÍ ÁÅêä¶ Ã¹íÅÇòÕ
èðî ç¶ Õðé éÅñ êÅê éÔÄ ñ×çÅÍ
DH. Ô¶ Õ½ºåï! ÁÅêä¶ Ã¹íÅÇòÕ Õðî ù ç¯Ö ÃÇÔå Ô¹¿ÇçÁ» íÆ éÔÄ Û¼âäÅ ÚÅÔÆçÅ,
ÇÕÀ°ºÇÕ èÈ¿Â¶º ÇòÚ Á¼× ò»× Ãí ÔÆ Õðî ÇÕÃ¶ éÅ ÇÕÃ¶ ç¯ô éÅñ ãÕ¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ
DI. ÇÜÃ çÆ ì¹¼èÆ Ãðòåz Çéðñ¶ê ÔË, ÇÜÃ é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù òÃ Õð ÇñÁÅ ÔË,
ÇÜÃ ù Õ¯ÂÆ ÇÂ¼ÛÅ ÔÆ éÔÄ ðÔÆ, ÁËÃÅ ÁÅçîÆ ÇåÁÅ× ðÈêÆ Ã¿ÇéÁÅÃ å¯º ÇéôÕðî ÇÃ¼èÆ êÅÀ°ºçÅ
ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ ÇòÃæÅð êÈ ð òÕ çÃç¶ Ôé ÇÕ îé° ¼ Ö ù ÁÅêäÅ ÚÇð¼ å ð, ÁÅêäÆ

ÇòÁÕåÆ×å Çòô¶ôåÅ ÜÅéäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, ÁÅêäÆ ï¯×åÅ ÜÅéäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË, ÁÅêäÆ Ãîð¼æÅ
ÜÅéäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË Áå¶ À°Ã ç¶ Áé°ÃÅð ÔÆ âÆÀ±àÆÁ» ñËäÆÁ» ÚÅÔÆçÆÁ» ÔéÍ ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ
Û¼â Õ¶ çÈÃð¶ çÆ âÆÀ±àÆ éÔÄ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆÍ çÈÃð¶ çÆ âÆÀ±àÆ íÅò¶º ÇÕ¿éÆ ÔÆ Ú¿×Æ ÇÕÀ°º éÅ
Ô¯ò¶, ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ Û¼âäÆ áÆÕ éÔÄÍ
Ü¶ Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ Û¼â Õ¶ çÈÃð¶ çÆ âÆÀ±àÆ Õð¶×Å å» ÃîÅÜ ÇòÚ ìÔ¹å ÔñÚ¼ñ
êË ÜÅò¶×ÆÍ Ú¿×Å î³çÅ ÇÂÔ ç¯ êÌÕÅð çÆÁ» ÕÆîå» Ôé ÇÜÔóÆÁ» ÁÃÄ ÁÅêä¶ ÇòÚÅð» Áé°ÃÅð
ÔÅñÅå» ç¶ ðÈê ÇòÚ æêç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ íÅò¶º ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ ÇòÚ ÇÕ¿é¶ ÔÆ é°ÕÃ ÇÕÀ°º éÅ
é÷ð ÁÅÀ°ºç¶ Ô¯ä, êð ÇÂÔ ÃîÞ ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ é°ÕÃ Ôð¶Õ Õ¿î ÇòÚ Ôé, Ôð¶Õ âÆÀ±àÆ
ÇòÚ ÔéÍ Á¼× ç¶Öä ÇòÚ ÇÕ¿éÆ Ã¯ÔäÆ ÔË, À°Ã ÇòÚ èÈ¿Á» ÔË, ÇÂÃ åð·» Õ¯ÂÆ òÆ Õ¿î ÁÅêä¶
ÁÅê ÇòÚ Ã¿êÈðé éÔÄÍ ÇÜÔóÅ êÈðÆ åð·» ÇéðÇñêå ÔË å¶ ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶
ÕðçÅ ÔË, ÇéðÇñêå Ô¯ Õ¶ ÕðçÅ ÔË, À°Ô ÔÆ òÅÃåò ÇòÚ ÇåÁÅ×Æ ÔËÍ À°Ô ÔÆ êÈðÆ åð·»
Ã¿êÈðéåÅ éÅñ Ãîðêå ÔËÍ ÇÂÃ ÇçzôàîÂÆ Ã¿ÃÅð ÇòÚ Ôð Õ¿î ÇòÚ ÁêÈðéåÅ ÔË, é°ÕÃ Ôé,
íÅò¶º å°ÔÅâÆ íÅòéÅ ÇÕ¿éÆ ÔÆ Ú¿×Æ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶, Õ¯ÂÆ òÆ Õðî Ã¿êÈðé éÔÄÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ îé°¼Ö
çÈÃð¶ ù Õ°Þ Çç¿çÅ ÔË, ÇêÁÅð éÅñ Çç¿çÅ ÔË, ÇçÁÅñåÅêÈðòÕ Çç¿çÅ ÔË, ÇÂÔ ÕÅðÜ òÆ ç¹ÖçÅÂÆ
Ô¯ ÜÅò¶×Å Ü¶ À°Ô ÚÆ÷ ×¹ÁÅÚ ÜÅÂ¶, à¼¹à ÜÅÂ¶ Ü» Ü¶ çÈÃðÅ îé°¼Ö ÂÆðÖÅ ð¼Öä ñ× ÜÅÂ¶Í Ü¶
å°ÃÄ ç¹ÖÆ éÅ Ô¯ä çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿ç¶ Ô¯, îÅÃ ÖÅäÅ Û¼â Çç¿ç¶ Ô¯ å» å°ÃÄ ê½ç¶, ê¼å¶
À°é·» ù îÅð Õ¶ ÁÅêäÅ ÇéðòÅÔ Õðç¶ Ô¯, ÜÆÀ°ºç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ô¯Í Ü¶ ÁðÜé Õ°ðÕô¶åð çÆ ñóÅÂÆ
ñó Õ¶ ÇòÜËÂÆ Ô¹¿çÅ ÔË, À°Ô ç¶ô çÅ ç¯ô Áå¶ ì¹ðÅÂÆ Öåî ÕðçÅ ÔË êð ÇÂÔ Ãí Õ°Þ Õðé
267
ñÂÆ À°Ã ù ìÔ¹å ç¹Ö òÆ ÃÇÔä¶ êÂ¶ ÔéÍ îé¼¹Ö ù ÃÅÔÃ ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, Ô½ºÃñÅ ð¼ÖäÅ
ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÁÅêä¶ òñ¯º Ú¿×Å, ÁÅêäÆ Ãîð¼æÅ Áé°ÃÅð, Çòå Áé°ÃÅð ò¼è å¯º ò¼è Ú¿×¶ å¯º
Ú¿×Å ÔÆ Õ¿î ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË íÅò¶º ÇÕ¿éÆÁ» ÔÆ ð¹ÕÅòà» ÇÕÀ°º éÅ ÁÅÀ°ä, ÇÕ¿é¶ ÔÆ ÇòØé
ÇÕÀ°º éÅ ÁÅÀ°ä, îé°¼Ö ù î¯Ô å¯º î¹Õå ÇéðÇñêå ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ
E@. Ô¶ Õ½ºåï! ÇÃ¼è ê¹ðô ÇéôÕðî ÇÃ¼èÆ ù êÅ Õ¶ ÇÜÃ åð·» ìÌÔî ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË,
Ã¯ îËº Ã¿Ö¶ê éÅñ Ã¹äÅÀ°ºçÅ Ô», å±¿ Ã¹äÍ ÇÂÔ Ç×ÁÅé ÔÆ êðÅ ÇéôàÅ ÔËÍ
EA. ô¹¼è ì¹¼èÆ éÅñ ï°Õå ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÕÅìÈ ÕðÕ¶, ÇòÇôÁ» ù ÇåÁÅ× Õ¶, çÉËô ù
çÈð ÕðÕ¶Í
EB. Â¶Õ»åòÅÃÆ, æ¯ó·Å å¶ ÔñÕÅ ÖÅä òÅñÅ, ÇÜÃ é¶ ìÅäÆ, ÃðÆð å¶ îé À°å¶ ÕÅìÈ
êÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇèÁÅé Áå¶ ï¯× ÇòÚ ÃçÅ ÔÆ ÃÇæå ÔË, À°Ô êÈðé òËðÅ×òÅé ÔËÍ
EC. ÁÔ¿ÕÅð, ìñ, Ø¹î³â, ÕÅî, ´¯è, êÇð×ÌÔ, îîåÅ ÇÂÔ Ãí ÇåÁÅ× Õ¶ Ü¯ ÁÅçîÆ
ô»å ÔË, À°Ô ìÌÔî ù êÌÅêå Ô¯ä ç¶ ï¯× ÔËÍ
ED. ìÌÔî (çÆ ÁòÃæÅ) ù êÌÅêå Ô¯ÇÂÁÅ, êÌÃ¿é ÁÅåîÅ òÅñÅ éÅ ô¯Õ ÕðçÅ ÔË, éÅ
ÁíÆñÅôÅ ðÖçÅ ÔËÍ ÃÅð¶ ÜÆò» ÇòÚ À°Ô ÃîíÅò ðÖçÅ ÔË, ÇÂÃ åð·» ÇÂÔ î¶ðÆ êðÅ í×åÆ ù
êÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
EE. À°Ô í×åÆ ÕðÕ¶ îËù áÆÕ åð·» éÅñ ÜÅäçÅ ÔË ÇÕ îËº Õ½ä Ô» Áå¶ ÕÆ Ô»? îËù ÇÂÃ
åð·» ïæÅðæ ÜÅä Õ¶ î¶ð¶ ÇòÚ êÌò¶ô ÕðçÅ ÔËÍ
EF. î¶ð¶ ÁÅÃð¶ Ô¯ÇÂÁÅ, î¶ðÆ Ç´êÅ éÅñ À°Ô ÃçÅ ÃÅð¶ Õðî ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ, À°Ô
ÁÇìéÅôÆ Áå¶ ÁéÅÇç êðî êç ù êÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
Ç´ôé ÜÆ é¶ ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ ÔË ÇÕ ÇÕò¶º ÇÂÕ Ã¿êÈðé ï¯×Æ êÈðé êÌîÅåîÅ
ù êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÂÕ ï¯×Æ ù Ç×ÁÅé çÆÁ» ìÔ¹å ÁòÃæÅ ¦ØäÆÁ» êËºçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÃ å¯º
êÇÔñ» ÇÕ À°Ô êÌîÅåîÅ ù êÌÅêå Ô¯ò¶, Ãí å¯º êÇÔñ» å» À°Ô ÁÅêäÆÁ» ÇÂ¿çðÆÁ» å¶ ÕÅìÈ
êÅÀ°ºçÅ ÔË å¶ ÁÅêä¶ ÁÅê å¶ ÕÅìÈ êÅÀ°ºçÅ ÔËÍ çÈÃðÆ ×¼ñ À°Ô ÁÅêä¶ îé ù ÇÂÕÅ×ð ÕðçÅ
ÔË ÇÜÃ éÅñ îé Â¶èð À°èð éÅ íàÕ¶, Ö¶ðÈ¿ Ö¶ðÈ¿ éÅ Ô¯ò¶Í ë¶ð À°Ô îé ù ÇÂÕ¯ ÔÆ êÅÃ¶ ñ×ÅÀ°ä
çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÃ ñÂÆ À°Ô î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ä çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË å¶ ÇèÁÅé
ÇòÚ ìËáä çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔËÍ À°Ã å¯º Á¼×¶ À°Ô Õ¶òñ ÇÂÕ çðôÕ çÆ åð·» Ü×å çÅ
åîÅôÅ ç¶ÖçÅ ÔË êð ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ü×å çÅ ÇÔ¼ÃÅ éÔÄ î³éçÅÍ ë¶ð À°Ô ÁÅêä¶ òÅÃåò
Ã¹íÅÁ ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ÃÇå ÇÚ¼å å¶ Áé¿ç Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ ë¶ð Á³å ÇòÚ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù
Ãí ÇòÚ å¶ Ãí ù ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ç¶ÖçÅ ÔËÍ Ç×ÁÅé çÅ ÇÂÔ Ôð¶Õ êóÅÁ ÁÅêä¶ ÁÅê
ÇòÚ êÈðÅ ÔË å¶ ìÔ¹å ÔÆ îÈñï ÔË êð Ã¿êÈðéåÅ åç ÔÆ êÌÅêå Ô¹¿çÆ ÔË Üç¯º ÁÅåîÅ çÅ î¶ñ
êÌîÅåîÅ éÅñ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ï¯×Æ À°Ã ÁòÃæÅ ù êÌÅêå Õð ñËºçÅ ÔË, À°Ã ù éÖ¶èÆ çÆ
íÅòéÅ ç¹Ö éÔÄ ç¶ ÃÕçÆ Üç¯º ÇÕ éÖ¶èÆ çÆ íÅòéÅ ÁÅî îé°¼Ö ç¶ îé å¶ ÇÔðç¶ å¶ ìÔ¹å
â¿ÈØÅ ÁÃð êÅÀ°ºçÆ ÔËÍ êÔ¹¿ÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ï¯×Æ ô»å Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô êÌîÅåîÅ ù êÌÅêå Ô¯
268
Ç×ÁÅ ÔË Áå¶ À°Ã ñÂÆ Ô¯ð Õ°Þ êÌÅêå Õðé ñÂÆ ðÇÔ ÔÆ éÔÄ Ç×ÁÅ, À°Ã çÆ Õ¯ÂÆ ÇÂ¼ÛÅ
éÔÄ, À°Ã çÅ ÜÆòé êÌíÈ ù Ãîðêå ÔËÍ À°Ã çÅ ÁÅêäÅ Áé°íò ÔË å¶ À°Ã çÅ Ç×ÁÅé
ÁÅêä¶ Áé°íò éÅñ ÔË Ü¯ À°Ã ù êÌîÅåîÅ çÆ Ç´êÅ éÅñ êÌÅêå Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Áå¶ À°Ô ÃçÅ
ÔÆ êÌîÅåîÅ éÅñ Ü¹ÇóÁÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, Áí¶ç ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ï¯×Æ ÁÅêä¶ Õðî, Õ¿î ÕÅÜ,
ÇÂÕ êÈÜÅ ç¶ ÃîÅé êÌîÅåîÅ ù Áðêä ÕðçÅ ÔËÍ À°Ã çÅ ÃÅðÅ ÜÆòé êÌîÅåîÅ ù Ãîðêå
ðÇÔ¿çÅ ÔË Áå¶ êÌîÅåîÅ çÅ ÇèÁÅé ÔÆ À°Ã çÅ ÃæÅÂÆ ÃæÅé ìä Ü»çÅ ÔËÍ
EG. îé ÕðÕ¶ ÃÅð¶ Õðî î¶ð¶ Áðêä ÕðÍ îËù êðî ÜÅä, ì¹¼èÆ ï¯× (ÃÇå ÁÃÇå çÅ
ÇòÚÅð) Õð, ÃçÅ î¶ð¶ ÇòÚ ÇÚå ð¼ÖÍ
EH. î¶ð¶ ÇòÚ ÇÚ¼å ÇìðåÆ ç¶ Õ¶ å±¿ î¶ð¶ êÌÃÅç éÅñ ÃÅðÆÁ» î¹ôÕñ» å¯º åð ÜÅò¶º×Å
êð Ü¶Õð ÔÀ°îË ÕÅðä éÔÄ Ã¹ä¶º×Å å» å¶ðÅ éôà Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ
ÇÂé·» ç¯ Ãñ¯Õ» ÇòÚ ÁðÜé ù ÔçÅÇÂå» ÇçåÆÁ» ×ÂÆÁ» Ôé Áå¶ À°Ã ù ç¼ÇÃÁÅ
Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ À°Ô Õðî Õð¶, ÇåÁÅ× éÔÄÍ ÇÜÔóÅ Õðî çÅ îÅð× êÕóçÅ ÔË À°Ã ù ÁÅêäÆ
Ã¯Ú, Õðî Áå¶ ì¯ñ êÌîÅåîÅ ù ÔÆ Ãîðêä Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÁÅêäÅ îé
êÌîÅåîÅ ÇòÚ ð¼Ö¶, À°Ô ÁÅêä¶ Õðî» çÅ ëñ òÆ Áðêä Õð ÃÕçÅ ÔË, ÇÜÔóÅ ÜÇ×ÁÅÃÈ
ÇÂÃ ù êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔË À°Ô êÌîÅåîÅ çÆ Ç´êÅ éÅñ îÅÇÂÁÅ çÅ íòÃÅ×ð êÅð Õð ñËºçÅ
ÔËÍ Üç¯º îé°¼Ö çÆÁ» Õ¯Çôô» Öåî Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé, ÇìñÕ°ñ æ¼Õ Ü»çÅ ÔË, À°ç¯º À°Ã Ç´êÅ¬
êÌîÅåîÅ çÆ Ç´êÅ çÇÂÁÅ çÆ ÇîÔð Ô¹¿çÆ ÔËÍ êð Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÇÂÃ îÅð× å¶ éÅ Ú¼ñ¶ ÁÅêäÆ
ÔÀ°îË ÇòÚ ÔÆ ðÔ¶, À°Ã ç¶ ÜÆòé çÅ îé¯ðæ êÈðÅ éÔÄ Ô¹¿çÅÍ
EI. Ü¶ å±¿ ÔÀ°îË ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ÕÔ¶º ÇÕ îËº ï°¼è éÔÄ ÕðéÅ å» ÇÂÔ å¶ðÅ ÕÇÔäÅ ÇòÁðæ
ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ å¶ðÆ ÁÅêäÆ êÌÇ´åÆ åËù ñóé òñ êÌÇòðå Õð¶×ÆÍ
FA. Ô¶ Õ½ºåï! ÁÅêä¶ Ã¹íÅò å¯º À°êÜ¶ Ô¯Â¶ Õðî éÅñ å±¿ ì¿Çé·ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËºÍ Ü¶
ÁÇ×ÁÅé ÕðÕ¶ å±¿ À°Ô Õðî éÅ òÆ ÕðéÅ ÚÅÔ¶º åç òÆ åËù Áò¼ô ÕðéÅ êò¶×ÅÍ
Ü¶ Õ¯ÂÆ Ççzó· Ô¯ ÜÅò¶ å¶ Ã¯Ú¶ ÇÕ îËº À°Ô éÅ Õð» Ü¯ îËù ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» À°Ô ÇÂÃ
åð·» ÕðÕ¶ ÁÅêäÅ Ãî» ÇòÁðæ ×¹ÁÅ ÇðÔÅ ÔË å¶ À°Ô ç¹ÖÆ ÔÆ Ô¯ò¶×Å êð À°Ã çÅ Ã¹íÅÁ À°Ã
çÆ êÌÇòðåÆ À°Ã ù À°Ô Õðé ñÂÆ î÷ìÈð Õð¶×ÆÍ íÅò¶º ÁðÜé çÅ òâ¶ðÅ íðå ÃÆ, ë¶ð òÆ ÁðÜé
ÇÂÃ ò¶ñ¶ ï°¼è ç¶ îËçÅé å¯º ÇêÛ¶ Ôàä çÆ Ã¯Ú ÇðÔÅ ÔË å¶ ÇåÁÅ× ñËä çÆ Ã¯Ú ÇðÔÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ
À°Ô ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, îÅÇÂÁÅ ÇòÚ À°ñÇÞÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, À°Ã ù ÁÅêäÅ Õðî í¹¼ÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ
ÔË å¶ î¯Ô ÇòÚ ëÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË êð Ç´ôé ÜÆ À°Ã ù çÃç¶ Ôé, å±¿ ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ Õð, ï°¼è
ÕðéÅ å¶ðÅ èðî ÔË å¶ âÆÀ±àÆ Õðé ñÂÆ î¯Ô ù Û¼â, ÁÇíîÅé ù Û¼â, ê¼ÖêÅå å¯º À°Ú¶ À°á å¶
Ô¿ÕÅð ù Û¼âÍ
ÜÇ×ÁÅÃÈ ù ÃçÅ ÇÂÔ ïÅç ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À°Ã çÆ Á³çð çÆ ÇìðåÆ ÕÆ ÔË,
À°Ã ç¶ ×¹ä ÇÕÔó¶ Ôé À°é·» ç¶ Áé°ÃÅð ÔÆ À°é·» ù ÁÅêä¶ ÁÅê ù ò¶ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, À°Ã
ç¶ Áé°ÃÅð ÔÆ Õðî Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé Áå¶ ÜÆòé îé¯ðæ çÆ êÌÅêåÆ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ ìÔ¹å
òÅðÆ ÜÆòé ÇòÚ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÁòÃð ÁÅÀ°ºç¶ Ôé Üç¯º îé°¼Ö ÁÅêä¶ îÅð× å¯º íàÕ Ü»çÅ ÔË
269
êð ë¶ð Û¶åÆ ÔÆ À°Ã ù ÃçÅ ïåé ÕðÕ¶ îÅð× å¶ ÁÅ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ Ôð¶Õ îé°¼Ö ÇòÚ
×¹ä Ô¹¿ç¶ Ôé, êÌÇåíÅ Ô¹¿çÆ ÔË, Ôð¶Õ ç¶ Á³çð ìÔ¹å â±¿Ø¶ ×¹ä Ô¹¿ç¶ Ôé ÇÜé·» ù ÇÕÔÅ ÜÅ
ÃÕçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ À°Ã ç¶ Á³åð ×¹ä ÔéÍ Ü¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ À°Ô Õ°Þ ÕðçÅ ÔË ÇÜÔóÅ À°Ã ç¶
Ã¹íÅÁ å¯º ÇòêðÆå ÔË å» À°Ã ç¶ Á³çð çÆ êÌÇòðåÆ À°Ã ù î÷ìÈð ÕðÕ¶ À°Ã ç¶ ×¹ä» Áé°ÃÅð
ÔÆ Õ¿î ÕðÅÂ¶×ÆÍ ÇîÃÅñ òÜ¯º ÜÇ×ÁÅÃÈ ìóÆ Ã¹ÇÔðçåÅ éÅñ ÇåÁÅ× ç¶ îÅð× å¶ ÚñçÅ ÔË,
ìóÅ îé ÇÚ¼å ñ×Å Õ¶ ÚñçÅ ÔË êð À°Öó Ü»çÅ ÔËÍ ìÔ¹å òÅðÆ À°Ô òÅêÃ ÁÅ ÜÅò¶×Å
ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã ç¶ Á³çð ÇåÁÅ× îÅð× å¶ Ú¼ñä çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÔË, ÁÅêä¶ Á³çð ç¶ ×¹ä» çÆ êÌ¶ðéÅ
ÕÅðä À°Ô î¹ó Õ¶ ÁÅêä¶ îÅð× å¶ ÁÅ ÜÅò¶×ÅÍ
FA. Ô¶ ÁðÜé! êÌîÅåîÅ ÃÅð¶ ÜÆò» ç¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ òÃçÅ ÔË, ÃÅð¶ ÜÆò» ù À°Ã é¶
îÅÇÂÁÅ ÜÅñ ÇòÚ ëÃÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇìñÕ°ñ À°Ã åð·» ÔÆ ÇÜò¶º ÇÕÃ¶ îôÆé ç¶ ç¹ÁÅñ¶
Ø¹¿î ðÔ¶ Ô¯äÍ
FB. Ô¶ íÅðå! Ãðò íÅò ÕðÕ¶ À°Ã çÆ ôðé ñË, À°Ã çÆ Ç´êÅ éÅñ ÔÆ å±¿ ÃçÅ
êðî ô»å êç ù êÅò¶º×ÅÍ
FC. ÇÂÔ ÁåÆ ×¹êå ÇòÇçÁÅ îËº åËù Ã¹äÅÂÆ ÔËÍ ÇÂÃ À°å¶ êÈðÆ ÇòÚÅð ÕðÕ¶ ë¶ð ÇÜò¶º
å±¿ ÚÅÔ¶º À°ò¶º ÔÆ ÕðÍ
ÇÂÕÅáò¶º ôñ¯Õ ÇòÚ ìóÆ ÃÈÖî å¶ â±¿ØÆ ÇÃÇÖÁÅ ÇçåÆ ×ÂÆ ÔËÍ Ç´ôé ÜÆ ÕÇÔ¿ç¶ Ôé,
Ô¶ ÁðÜé! êÌîÅåîÅ Ãí ç¶ Á³çð òÃçÅ ÔËÍ À°Ô Á³çð òÃçÅ êÌîÅåîÅ Ü¯ ÔË À°Ã ù ÜÅä¯,
ÃîÞ¯ êð Õ¶òñ À°Ã ù ÜÅéä éÅñ Ç×ÁÅé êÌÅêå éÔÄ Ô¯ ÃÕçÅÍ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù êÇÔñ»
ÁÇíÁÅÃ ÕðéÅ êò¶×Å - êÌîÅåîÅ ù ç¶Öä çÅ, êÌÅêå Õðé çÅ, À°Ã å¯º ìÅÁç ÔÆ À°Ã ù
Á³çð òÃç¶ êÌîÅåîÅ çÆ êÕó ÁÅÂ¶×Æ å¶ ÇÂÔ êÇÔÚÅé ÁÅÂ¶×Æ ÇÕ êÌîÅåîÅ Ôð¶Õ ç¶ ÇÔðç¶
ÇòÚ òÃçÅ ÔËÍ Õ¶òñ ÇÃè»å ù ÜÅä ñËäÅ ÕÅëÆ éÔÄÍ
ÇÜÔó¶ ÇÂÔ éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÕ êÌîÅåîÅ Ãí ç¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ òÃçÅ ÔË À°Ô Õ¶òñ ÃðÆð
éÅñ ÔÆ Ü¹ó¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé å¶ ÁËÃÆ Ã¯Ú ñÂÆ îÜìÈð ÔéÍ ÇÂÃ ÕðÕ¶ Ç´ôé ÜÆ ìÚé Õðç¶ Ôé,
Ô¶ ÁðÜé! ÁÅåî Ãîðêä Õð ç¶Í ÇÂÕ òÅðÆ Üç¯º å±¿ êÌîÅåîÅ Á¼×¶ Ãîðêä Õð ç¶ò¶º×Å, ë¶ð
êÌîÅåîÅ çÆ Ç´êÅ éÅñ åËù ô»åÆ Çîñ ÜÅò¶×Æ å¶ å±¿ î¹Õå Ô¯ ÜÅò¶º×ÅÍ
ÇÂÔ Ãí å¯º ò¼âÆ ×Èó· Ç×ÁÅé Áå¶ ×¹êå Ç×ÁÅé çÆ ×¼ñ ÔË Ü¯ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé
ù çÃç¶ ÔéÍ ÇÂÃ ×¹êå Ç×ÁÅé ç¶ ç¼Ãä å¯º ìÅÁç îé°¼Ö ù ÇÂÔ Ã¯ÚäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ
À°Ã ñÂÆ ÕÆ áÆÕ ÔËÍ Üç¯º ×¹ðÈ Ç×ÁÅé Çç¿çÅ ÔË, À°Ô ÇÂÔ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË ÇÕ ÜÇ×ÁÅÃÈ Çôô ÁÅêäÆ
ÇÂ¼ÛÅ Áé°ÃÅð ÃÅÔÃÆ Ô¯ò¶, Áé°íò Õð¶, êÌï¯× Õð¶ ë¶ð ÇÂÔ ÜÅä¶ ÕÆ áÆÕ ÔËÍ ÁÇèÁÅåîÕ
ÇÃÇÖÁÅ ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» å¶ èÅðÇîÕ Çéïî» çÆ åð·» éÔÄ ñçäÆÁ» ÚÅÔÆçÆÁ» êð ×¹ðÈ å¶ Çôô
çÅ ÇÂÕ ì¿èé Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÜÇ×ÁÅÃÈ å¶ Çéðíð ÔË À°Ô ÕÆ Ú¹äçÅ ÔË, ÕÆ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ
ÔË, ÕÆ À°Ã ù Ú¿×Å ñ×çÅ ÔË, ðÈÔÅéÆ Ç×ÁÅé ç¶ îÅð× å¶ ê³ÜÅÔ êÌåÆôå Ç÷¿î¶òÅðÆ ×¹ðÈ çÆ
Ô¹¿çÆ ÔË å¶ ê³ÜÅÔ êÌåÆôå ÜÇ×ÁÅÃÈ çÆÍ
FD. ë¶ð î¶ð¶ êðî ×¹êå Áå¶ À°åî ìÚé Ã¹ä ÇÕÀ°ºÇÕ å±¿ î¶ðÅ ìóÅ ÇêÁÅðÅ Áå¶ Ççzó·
270
ì¹¼èÆòÅñÅ ÔËºÍ ÇÂÔ Ãí Õ°Þ îËº å¶ð¶ ñÅí ñÂÆ ÔÆ ÇÕÔÅ ÔËÍ
FE. î¶ð¶ ÇòÚ ÔÆ îé ñ×Å, î¶ðÅ ÔÆ í×å Ô¯ î¶ð¶ éÇîå ÔÆ Ü× Õð, îËù éîÃÕÅð
ÕðÍ îËº êÌÇåÇ×ÁÅ ÕðçÅ Ô» ÇÕ å±¿ îËù êÌÅêå Ô¯ò¶º×Å, å±¿ îËù ÇêÁÅðÅ ÔËºÍ
FF. ÃÅð¶ èðî» ù Û¼â Õ¶ å±¿ ÇÂÕ î¶ðÆ ôðä ÇòÚ ÁÅ, îËº åËù Ãí êÅê» å¯º î¹Õå
Õð»×Å, å±¿ ÇÚ¿åÅ éÅ ÕðÍ
×¹ðÈ çÅ ÇêÁÅð ÁÅêä¶ Çôô ñÂÆ ÁæÅÔ Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÃçÅ ÔÆ ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¹¿çÅ ÔË å¶ ÁÇå
À°åî Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÇêÁÅð ÇÕÃ¶ Ô¯ð Çðôå¶ ÇòÚ éÔÄ ÇîñçÅÍ ÇÂÃ¶ Áîð êÌ¶î éÅñ Ç´ôé
ÜÆ ÁðÜé ù ÕÇÔ¿ç¶ Ôé, å±¿ îËù Ã¹ä, î¶ðÅ Ç×ÁÅé Ã¹ä, îËº ÇÂÔ ÁÇå ×¹êå Ç×ÁÅé åËù
Çç¿çÅ Ô» ÇÕÀ°ºÇÕ å±¿ îËù ÁÇå ÇêÁÅðÅ ÔËº, îËº åËù ÇÂÔ å¶ð¶ íñ¶ ñÂÆ Çç¿çÅ Ô»Í
ÇòÇçÁÅðæÆ ìÔ¹å Ô¹¿ç¶ Ôé êð Çôô ìÔ¹å ÔÆ Ø¼à Ô¹¿ç¶ Ôé, ÇòÇçÁÅðæÆ ÃÕ±ñ ÇòÚ
çÅÖñ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, Û¼â ÃÕçÅ ÔË, À°Ô ðÈÔÅéÆ ×¹ðÈ êÅÃ ÁÅ Õ¶ êó· Õ¶ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÃçÅ
ñÂÆ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË êð Üç¯º ÇÂÕ ðÈÔÅéÆ ì¿èé ×¹ðÈ å¶ Çôô ÇòÚ ìä Ü»çÅ ÔË ë¶ð ×¹ðÈ ñÂÆ
ÇÂÔ ìÔ¹å Á½ÖÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÇÕò¶º ×¹êå Ç×ÁÅé Çôô ù éÅ ç¶ò¶ ÇÜÔóÅ ×¹ðÈ ÁÅê
ÜÅäçÅ ÔËÍ Ã¼ÚÅ Çôô ÃçÅ ÔÆ ×¹êå ×Èó· Ç×ÁÅé ÜÅéä çÆ Ú¶ôàÅ ÇòÚ ðÇÔ¿çÅ ÔË ÇÜÃ éÅñ
À°Ã çÆ ðÈÔÅéÆ êÈðåÆ Ô¯ò¶×ÆÍ
Üç¯º Çôô ÁÅêäÅ ÇèÁÅé êÌîÅåîÅ å¶ ñ×ÅÀ°äÅ ÇÃ¼Ö Ü»çÅ ÔË Áå¶ ÁÅêäÅ ÃÅðÅ ÜÆòé
À°Ã ç¶ Úðé» ÇòÚ Ãîðêå Õð Çç¿çÅ ÔË À°Ô Ã×ñÆ ÇÃÌôàÆ çÅ ðÅÜÅ ìä Ü»çÅ ÔË ÇÜæ¶
Õ¶òñ À°Ã ÇÂÕ çÅ ÔÆ ÇéòÅÃ ÔË, À°Ô ÁÅêäÆ ôÅé, Ç´êÅ Áå¶ å¶Ü êÃÅð ÇðÔÅ ÔËÍ í×åÆ
îÅð× çÅ Ç×ÁÅé Ç´ôé ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ ÇêÁÅð¶ í×å ÁðÜé ù ÇçåÅÍ Ç´ôé ÜÆ ìÚé Õðç¶
Ôé, Ô¶ ÁðÜé! ÃÅð¶ ÕðîÕ»â Û¼â ç¶, Õ¶òñ ÇÂÕ êÌîÅåîÅ çÆ êÌÅêåÆ ÔÆ ÁÅêäÅ À°ç¶ô
ìäÅ ñË, ô¯Õ éÅ î³é, êÌîÅåîÅ çÆ ôðé ÁÅÀ°ä éÅñ å±¿ ÃÅð¶ ç¹¼Ö» å¯º Û°à ÜÅÂ¶º×Å, å¶ð¶ ÃÅð¶
êÅê Õ¼à¶ ÜÅä×¶Í FFò¶º Ãñ¯Õ ÇòÚ ×ÆåÅ ç¶ Ç×ÁÅé çÅ êÈðÅ ÃÅð»ô ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÃÅð¶
ÕðîÕ»â Û¼â Ççú, Õ¶òñ ÇÂÕ êÌîÅåîÅ çÆ ôðé ÇòÚ ÁÅú, å¶ð¶ ÃÅð¶ êÅê è¯å¶ ÜÅä×¶Í
ÁÅî å½ð å¶ Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ Û¼âçÅ ÔË å» À°Ô ç¹ÖÆ Ô¹¿çÅ ÔË êð Ü¶ Õ¯ÂÆ Û¯àÆ âÆÀ±àÆ
Û¼â Õ¶ ò¼âÅ êðÀ°êÕÅð çÅ Õ¿î ÕðçÅ ÔË À°Ã ç¶ êÅê îÅë Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ êð ÇÜÃ ÕÅðä-
òÃ å°ÃÄ âÆÀ±àÆ Û¼â ðÔ¶ Ô¯ À°Ô òè¶ð¶ À°ÚÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, êÌîÅåîÅ ç¶ éÇîå Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ
ÔË å¶ ÇÜÔóÆ ÇâÀ±àÆ Û¼âÆ ÜÅò¶ À°Ô Ö¹ôÆ Ö¹ôÆ Û¼âÆ ÜÅò¶Í ÇîÃÅñ òÜ¯º Ü¶ Õ¯ÂÆ Øð êÇðòÅð
çÆ âÆÀ±àÆ Û¼âçÅ ÔË å¶ À°Ã ù À°Ã çÅ éåÆÜÅ í¹×åäÅ êò¶×Å êð Ü¶ À°Ã ù Õ¯ÂÆ ç¹¼Ö
éÔÄ Ô¯ò¶×Å, Ü¶ À°Ô À°Ã å¯º òè ÷ðÈðÆ âÆÀ±àÆ ñË ñò¶, Ü¶ Õ¯ÂÆ ÃÅðÆ îé°¼ÖåÅ ñÂÆ ÁÅêäÅ
ç¶ô Û¼â ç¶ò¶ å» À°Ô À°ÚÆ, òè¶ð¶ À°ÚÆ âÆÀ±àÆ Õð ÇðÔÅ ÔË å¶ Ü¶ Õ¯ÂÆ Ãí Õ°Þ Û¼â Õ¶ Õ¶òñ
À°Ã êÌîÅåîÅ ç¶ ÇèÁÅé ÇòÚ ñ× ÜÅò¶, ÇÃîðé íÜé Õð¶, À°Ô Ãí å¯º À°ÚÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔË,
À°Ô êðî í×å ìä Ü»çÅ ÔË, À°Ã ç¶ ÃÅð¶ êÅê ñÇÔ Ü»ç¶ Ôé, Õ¶òñ À°Ã çÆ êÇò¼åð ôðèÅ
ÔÆ ðÇÔ Ü»çÆ ÔËÍ
ÇÂÕ ìÔ¹å ×¿íÆð êÌôé À°áçÅ ÔË Â¶æ¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ÁðÜé Ã¿ÇéÁÅÃ ñËä ñÂÆ ÇåÁÅð ÃÆ
271
À°Ã ù ÇåÁÅ× çÆ ÁÅÇ×ÁÅ ÇÕÀ°º éÔÄ ÇîñÆ? Ô¹ä ÇÂæ¶ ÇÂÔ Ç×ÁÅé ×¹êå ×Èó· Ç×ÁÅé ÇÕÀ°º
ÇçåÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔË ÇÕ ÃÅðÆÁ» âÆÀÈàÆÁ» ÇåÁÅ× Õ¶ êÌîÅåîÅ çÆ ôðé ÁÅÀ°ä éÅñ ÃÅð¶ êÅê
îÅë Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ êÇÔñ» ÁðÜé ÁÅêäÆ âÆÀ±àÆ å¯º ç½ó ÜÅäÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÃÆ, À°Ô À°êðÅî ÃÆ,
ØìðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, À°Ô Ç×ÁÅé ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ÇåÁÅ× éÔÄ Õð ÇðÔÅ ÃÆ, À°Ô å» î¯Ô ÇòÚ
ÁÅ Õ¶, âð Õ¶, ØìðÅ Õ¶ ÇåÁÅ× Õð ÇðÔÅ ÃÆÍ ÇÂé·» ôñ¯Õ» ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ À°Ô
ÔÆ îÅð× Ãí å¯º À°ÚÅ îÅð× ÔË ÇÜÃ ÇòÚ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ãí Õ°Þ êÌîÅåîÅ ç¶ Áðêä Õð Çç¿çÅ
ÔË ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ êÌ¶îÆ ÔÆ êÈðé í×å ÔË, ÃçÅ çÇÂÁÅ¬ ÔË, ÚÅÔ¶ À°Ô ÇåÁÅ× çÅ îÅð× ñò¶,
ÚÅÔ¶ Õðî çÅ îÅð× ñò¶; À°Ô ÇÂæ¶ òÆ î¹Õå ÔË, Á¼×¶ òÆ î¹Õå ÔË, À°Ô ÔÆ êðî Áé§ç ù
êÌÅêå ÔËÍ
FG. Ü¯ åê å¯º ðÇÔå ÔË Ü» í×å éÔÄ ÔË Ü» ÇÂÃ ç¶ Ã¹äé çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÔÆ éÔÄ ðÖçÅ
Ü» î¶ðÆ Çé§ÇçÁÅ ÕðçÅ ÔË, å±¿ ÇÂÔ À°êç¶ô ÕçÆ éÅ Ã¹äÅÂÆºÍ
FH. Ü¯ î¶ðÆ í×åÆ ÕðÕ¶ î¶ð¶ í×å» ù ÇÂÔ êðî ×¹êå Ç×ÁÅé Ã¹äÅò¶×Å, À°Ô
ÇéðÃ¿ç¶Ô îËù ÁÅ Çîñ¶×ÅÍ
FI. îé°¼Ö» ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ ÁËÃÅ îé°¼Ö éÔÄ Ü¯ ÇÂÃ éÅñ¯º ò¼è î¶ðÆ ÇêÁÅðÆ Ã¶òÅ Õð ÃÕ¶,
éÅ ÔÆ îËù ÇÂÃ ñ¯Õ ÇòÚ À°Ã éÅñ¯º òèÆÕ Õ¯ÂÆ ÇêÁÅðÅ ÔË å¶ éÅ ÔÆ Ô¯ò¶×ÅÍ
G@. Ü¯ ÃÅâ¶ ÇÂÃ êðî Ã¿ìÅè ù êó·¶×Å, îËº ÃîÞ»×Å ÇÕ À°Ã é¶ Ç×ÁÅé Ü¼× ç¹ÁÅðÅ
î¶ðÆ êÈÜÅ ÕÆåÆ ÔËÍ
GA. ÇÜÔóÅ îé¼¹Ö ôðèÅ êÈðòÕ, ç¯ô ÇçzôàÆ ù ÇåÁÅ× Õ¶ ÇÂÃ ù Ã¹ä¶×Å, À°Ô íÆ
êÅê å¯º Û°à Õ¶ ê¹§é Õðî Õðé òÅÇñÁ» ç¶ Á¼Û¶ ñ¯Õ ù êÌÅêå Ô¯ò¶×ÅÍ
îÔ»ê¹ðÖ ÁÅêäÅ Ç×ÁÅé ÁÅêä¶ ÇêÁÅð¶ í×å» ù Çç¿çÅ ÔËÍ À°é·» îÔ»ê¹ðÖ» îÔÅé
êÔ¹¿ÚÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔÃåÆÁ» çÅ Ç×ÁÅé ×¹êå Ç×ÁÅé ÕÔÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÅî îé°¼Ö À°Ã ù
ÃîÞ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ, ñË ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅ, ×¹ðÈ ÇÂÔ Ç×ÁÅé Õ¶òñ ìÔ¹å ÇêÁÅð¶ å¶ é¶ó¶ ç¶
Çôô» ù ÔÆ Çç¿çÅ ÔËÍ çÈÃÇðÁ» ù ÇÂÔ Ç×ÁÅé ç¶äÅ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ù ÃîÞ éÔÄ ÃÕç¶, ÇÂÃ
ìÅð¶ ÜÅäç¶ éÔÄ, ÇìñÕ°ñ ì¶Áðæ ÔÆ Ô¯ò¶×ÅÍ À°é·» ñÂÆ Õ¶òñ Ãî» ×¹ÁÅä òÅñÆ ×¼ñ ÔËÍ
ðÈÔÅéÆ îÅð× çÆ ×¼ñ À°é·» éÅñ ÕðéÆ ì¶Áðæ ÔË ÇÜÔó¶ ÇÂÃ ù ÜÅäç¶ ÔÆ éÔÄÍ ðÈÔÅéÆ îÅð×
çÆÁ» ×¹êå ×¼ñ» Õ¶òñ À°é·» í×å» ù ÔÆ ç¼ÃÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé ÇÜÔó¶ ÇÂÃ îÅð× å¶ Úñ
ðÔ¶ Ô¯ä å¶ ÇÜÔó¶ À°Ã ù êÌÅêå Õðé çÆ Ú¶ôàÅ ðÖç¶ Ô¯äÍ
ÇÜÔó¶ ðÈÔÅéÆ îÅð× å¶ å°ðÇçÁ» æ¼Õ ×Â¶ Ôé, ÇÜÔó¶ ÔÅñ¶ òÆ íàÕ ðÔ¶ Ôé, á¯Õð»
ÖÅ ðÔ¶ Ôé ÇÜÔó¶ îÔ»ê¹ðÖ À°é·» ù Ç×ÁÅé Çç¿ç¶ Ôé, ôðèÅ ìÖôç¶ Ôé, À°Ô êÌîÅåîÅ ù
ÇêÁÅð¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ç×ÁÅé ×¹ðÈ å¶ Çôô ç¯é» ñÂÆ ñÅíÕÅðÆ Ô¹¿çÅ ÔËÍ Ãí å¯º À°åî
ÇÕ¼åÅ ÁÇèÁÅêÕ çÅ ÔË, Ãí å¯º À°åî Ç×ÁÅé ÁÇèÁÅåÇîÕ Ç×ÁÅé ÔËÍ Ãí å¯º À°åî îÅð×
í×åÆ îÅð× ÔË ÇÜÃ ÇòÚ êÈðÆ ôðèÅ ÔË, Ãîðêä ÔËÍ Ã¯ Ü¯ ×¹ðÈ ÁÇèÁÅåî Ç×ÁÅé Çç¿çÅ ÔË
À°Ô Ãí å¯º À°åî ×¹ðÈ ÔËÍ ÁÅåî îÅð× å¶ ÚñÅäÅ, ÁÅåî îÅð× å¶ å¯ðéÅ Ãí å¯º ÃÌ¶ôà
Õðî ÔË å¶ òÅÇÔ×¹ðÈ ù íÅÀ°ºçÅ ÔËÍ À°Ã îÔ»ê¹ðÖ å¯º À°êð Õ¯ÂÆ éÔÄ Ü¯ êÌ¶î éÅñ ÇéÃ¹ÁÅðæ
272
Ô¯ Õ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ éÅî ÜêÅÀ°ºçÅ ÔËÍ
ÇÜÔóÅ òÆ Ç´ôé ÜÆ Áå¶ ÁðÜé ÇòÚ Ô¯Â¶ òÅðåÅñÅê ù êó·çÅ ÔË, ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÔË
Áå¶ À°Ã ù Á¼×¶ ò¿âçÅ ÔË, Çç¿çÅ ÔË, êÌÚÅð ÕðçÅ ÔË, îé ñ×Å Õ¶ ÕðçÅ ÔË, À°Ô Ãí å¯º À°åî
í×å ÔËÍ ×ÆåÅ ç¶ ìÚé êó· Õ¶ À°é·» çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðÕ¶ îé°¼Ö êÌîÅåîÅ ù ÔÆ êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÜÔó¶ ×ÆåÅ ç¶ êÌòÚé Ã¹äçÅ ÔË Áå¶ À°Ã å¶ Õ¯ÂÆ ÇÕ¿åÈ êÌ¿å± éÔÄ ÕðçÅ, êÈðÆ ôðèÅ éÅñ Ã¹äçÅ
ÔË À°Ô êÇò¼åð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ À°Ã îé°¼Ö ç¶ ÃÅð¶ êÅê è¯å¶ Ü»ç¶ ÔéÍ À°Ã ç¶ íË ÃÅð¶ ñ¼æ Ü»ç¶ ÔéÍ
ÇÜÔóÅ îé°¼Ö À°é·» êÌòÚé» ù îé, ì¹¼è ÇòÚ À°åÅð Õ¶ ÇòÚÅð ÕðçÅ ÔË À°Ã ç¶ Ú¹ðÅÃÆ ç¶ ×¶ó Õ¼à¶
Ü»ç¶ Ôé, À°Ô ÃçÅ ñÂÆ î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ ÁÅåî îÅð× çÆ ÇÃÖð å¶ êÔ¹¿Ú Ü»çÅ ÔËÍ ÃÅðÆÁ»
í¶àÅò» éÅñ¯º À°åî í¶àÅ ÔË ×ÆåÅ çÅ Ç×ÁÅé ç¶äÅ, ÇÂÔ Ãðò ÃÌ¶ôà í¶àÅ ÔËÍ ×ÆåÅ çÅ Ç×ÁÅé
Ãí ñÂÆ ñÅíÕÅðÆ ÔË, Ôð Ãî¶º ñÅíÕÅðÆ ÔËÍ
GB. Ô¶ êÅðæ! ÕÆ å±¿ ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÚ¼å Ô¯ ÃÅðÅ Ã¹ÇäÁÅ ÔËÍ Ô¶ èé§Üï! ÕÆ å¶ðÅ ÁÇ×ÁÅé
å¯º À°åê³é Ô¯ÇÂÁÅ î¯Ô çÈð Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË?
GC. ÁðÜé À°êòÅÚ - Ô¶ ÁÚ¹¼å! ÁÅê çÆ Ç´êÅ éÅñ î¶ðÅ î¯Ô éôà Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË
Áå¶ îËù Ç×ÁÅé êÌÅêå Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, î¶ð¶ Ã¿Ã¶ çÈð Ô¯ ×Â¶ Ôé, îËº Ô¹ä ÃÇæå Ô¯ Ç×ÁÅ Ô»
Áå¶ ÁÅê çÆ ÁÅÇ×ÁÅ çÅ êÅñä Õð»×ÅÍ
×ÆåÅ ç¶ ÃÅð¶ ìÚé» ÇòÚ ÁðÜé é¶ êÌôé ÕÆå¶ Ôé Áå¶ Ç´ôé ÜÆ é¶ À°åð Ççå¶
Ôé êð ÇÂæ¶ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù êÌôé ê¹Ûç¶ Ôé, ÕÆ å¶ðÅ îÅÇÂÁÅ ÜÅñ À°êðÅîåÅ Öåî
Ô¯ÂÆ? ÕÆ å¶ðÅ ÁÇ×ÁÅé Öåî Ô¯ÇÂÁÅ? ÇÜÔóÅ Ç×ÁÅé îËº åËù ÇçåÅ ÔË ÕÆ À°Ã éÅñ å¶ð¶
Ã¿Ã¶ éÇòðå Ô¯Â¶, ÕÆ ÔÅñ¶ òÆ Õ¯ÂÆ Ã¿Ã¶ ìÅÕÆ ÔË? ÁðÜé À°åð Çç¿çÅ ÔË, Ô¶ êÌíÈ! î¶ð¶ ÃÅð¶
Ã¿Ã¶ éÇòðå Ô¯ ×Â¶ Ôé, î¶ð¶ ÃÅð¶ êÌôé» çÅ À°åð Çîñ Ç×ÁÅ ÔË, ÁÅê ÜÆ çÆ ÇÃÇÖÁÅ éÅñ,
î¶ðÅ ÁÇ×ÁÅé çÈð Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, Ô¹ä î¶ðÅ Õ¯ÂÆ Ã¿ÃÅ ìÅÕÆ éÔÄ ÔË å¶ îËù âÆÀ±àÆ Õðé ÇòÚ
òÆ Õ¯ÂÆ ç¹ÇìèÅ éÔÄ ðÔÆ, Ô¹ä îËº êÈðÆ Ã¼åÅ éÅñ ï°¼è Õð»×ÅÍ ÁÅê ÜÆ é¶ îËù êÌ¶ðéÅ ÇçåÆ
ÔË, ÇÂÃ éÅñ î¶ðÆ ôÕåÆ î¹ó Õ¶ î¶ð¶ Á³çð ÁÅ ×ÂÆ ÔË, Ô¹ä îËº ÁÅêä¶ èðî Áé°ÃÅð ÁÅêäÆ
âÆÀ±àÆ Õð»×Å, Ü¹×åÆ éÅñ Õð»×Å, ÇéÃ¹ÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õð»×Å, î¯Ô å¯º î¹Õå Ô¯ Õ¶ Õð»×ÅÍ
ÇÜÔó¶ îé°¼Ö ÁðÜé çÆ åð·» À°êðÅî Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, À°çÅÃ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô ÁÅêä¶
Ã¹íÅÁ ù í¹¼ñ Ü»ç¶ Ôé, ÁÅêäÆ êÌÇòðåÆ í¹¼ñ Ü»ç¶ Ôé êð Ç´ôé ÜÆ é¶ ÁðÜé ù Ã¯ÞÆ
ÇçåÆ ÇÕ À°Ô ÁÅêäÅ Ã¹íÅÁ í¹¼ñ Ç×ÁÅ ÔËÍ Ô¹ä ÁðÜé ù Ã¯ÞÆ ÁÅ ×ÂÆ ÔË, ÁÅåî Ç×ÁÅé
Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, Ô¹ä À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ãí çÅ ÇÔ¼ÃÅ å¶ Ãí ù ÁÅêäÅ ÇÔ¼ÃÅ ÃîÞçÅ ÔËÍ
GD. Ã¿Üï À°êòÅÚ - ÇÂÃ åð·» ð¹î»ÚÕÅðÆ òÅÃç¶ò å¶ ÁðÜé ç¯é¯º îÔÅåîÅò» ç¶
Áçí¹¼å Ã¿òÅç ù îËº Ã¹ÇäÁÅ ÔËÍ
GE. ÃÌÆ ÇòÁÅÃ çÆ Ç´êÅ éÅñ îËº ÇÂÔ êðî ×¹êå ï¯× çÅ Ã¿òÅç êÌå¼Ö ï¯×¶ôÉð Ç´ôé
ÜÆ ç¶ ÁÅêä¶ î¹ÖÅðÇì¿ç å¯º Ã¹ÇäÁÅ ÔËÍ
GF. Ô¶ ðÅÜé! Õ¶ôò Áå¶ ÁðÜé ç¶ ÇÂÃ Áçí¹¼å Áå¶ êÇò¼åð Ã¿òÅç ù ìÅð ìÅð
273
ÇÃîðé ÕðÕ¶ ìÅð ìÅð êÌÃ¿é Ô¹¿çÅ Ô»Í
GG. Ô¶ ðÅÜé! ÔðÆ ç¶ À°Ã Áçí¹¼å ðÈê çÅ ÇÃîðé ÕðÕ¶ îËù ìóÅ ÁÃÚðÜ Ô¹¿çÅ ÔË
Áå¶ îËù ìÅð ìÅð Áé§ç êÌÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ
GH. ÇÜæ¶ ï¯×¶ôÉð Ç´ôé ÜÆ Áå¶ èé°¼ÖèÅðÆ êÅðæ Ôé, î¶ðÅ ÇéôÚÅ ÔË ÇÕ À°æ¶ ÔÆ
ñ¼ÛîÆ, ÇÜ¼å, ÇòíÈåÆ, ÁÚñåÅ Áå¶ éÆåÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ
Ã¿Üï é¶ Ç´ôé ÜÆ Áå¶ ÁðÜé ÇòÚ Ô¯Â¶ ÇÂÃ ÃÅð¶ òÅðåÅñÅê ù ðÅÜÅ ÇèÌåðÅôàð
ù Ã¹äÅÇÂÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ òÅðåÅñÅê ù ÇñÖå ðÈê ÇòÚ ÇòÁÅÃ ÜÆ é¶ ÇçåÅ ÔË, ÇòÁÅÃ ÜÆ é¶
ÔÆ Ã¿ÜË ù ÇçìÝ ÇçzôàÆ ÇçåÆ ÇÜÃ éÅñ À°Ô ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ï°¼è ç¶ îËçÅé ÇòÚ ç¶Ö ÃÇÕÁÅ
Áå¶ ðÅÜÅ ÇèÌåðÅôàð ù Ã¹äÅ ÃÇÕÁÅ, Ã¿Üï çÃçÅ ÔË, Ô¶ ÇèÌåðÅôàð! îËº À°åî Ç×ÁÅé Ã¹ÇäÁÅ
ÔË å¶ ç¶ÇÖÁÅ ÔË, îËº Ã¿ÃÅð çÅ Ç×ÁÅé Çòôò çÅ Ç×ÁÅé Ã¹ÇäÁÅ ÔË, îËº À°Ô òÆ Ã¹ÇäÁÅ ÔË
Ü¯ ï¯× ç¶ Ç×ÁÅé å¯º òÆ êð·¶ çÆÁ» ×¼ñ» Ôé, îËº ÇìñÕ°ñ å°ÔÅù À°Ã åð·» ÔÆ ç¼Ã ÇðÔÅ Ô»
ÇÜÃ åð·» îËº ç¶Ö ÇðÔÅ Ô» Áå¶ Ã¹ä ÇðÔÅ Ô»Í Ô¹ä òÆ Üç¯º îËº ìËá Õ¶ ÇÂÃ Ççzô ù ïÅç
ÕðçÅ Ô», î¶ð¶ ¬¿-Õ¿â¶ Öó·¶ Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ îËº êÌîÅåîÅ ç¶ çðôé ìÔ¹å Áé¿ç ÇòÚ ÕÆå¶ Ôé,
î¶ðÆÁ» ïÅç» òÆ ìÔ¹å ÔÆ Áé§çîÂÆ Ôé, ÁÇå Áé§çîÂÆ Áé°íò ÔË î¶ðÅÍ îËº ÇÂÔ ÕÇÔ ÃÕçÅ
Ô» ÇÕ ÇÜæ¶ ÁðÜé òð×¶ ï¯èÅ Ô¯ä×¶ Áå¶ Ç´ôé ÜÆ òð×¶ Ã¿êÈðé ï¯×Æ ÇÜÃ êÅÃ¶ Ô¯ä×¶,
À°é·» çÆ ÃçÅ ÔÆ ÇòÜË Ô¯ò¶×ÆÍ
Ç´ôé ÜÆ Áå¶ ÁðÜé ÇòÚ Ô¯Â¶ ìÚé ÃÅù ÜÆòé çÆ ìÔ¹å â±¿ØÆ Çëñ½ÃëÆ Çç¿ç¶ Ôé
Áå¶ ÜÆòé ÇòÚ ÇÂÃ Çëñ½ÃëÆ ù ÇÕò¶º òðÇåÁÅ ÜÅò¶, ÇÕò¶º À°åÅÇðÁÅ ÜÅò¶, ÇÂÔ òÆ çÃç¶
ÔéÍ ×ÆåÅ çÆ ÇÃÇÖÁÅ ×¹êå Ç×ÁÅé çÆ ÇÃÇÖÁÅ ÔË, À°Ã ÇÂÕ çÆ êÌÅêåÆ çÆ ÇÃÇÖÁÅ ÔË,
Áé¿å ù êÌÅêåÆ çÆ ÇÃÇÖÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂÃ ÇÃÇÖÁÅ ÇòÚ Áé§ç çÅ Ç×ÁÅé ÔË Áå¶ ÇÂÔ òÆ
ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ À°Ã Áé§å çÆ êÌÅêåÆ ÇÕò¶º Ô¯ ÃÕçÆ ÔË, À°Ã ù êÌÅêå Õðé çÅ Ç×ÁÅé
ÇÕò¶º êÌÅêå Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ Üç¯º ñ×é òÅñ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù êÈðÅ ×¹ðÈ Çîñ ÜÅò¶, êÌÅêåÆ ÁòôÕ
Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ

Bhagwat Gita by Swami Rama Ji PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bhagwat Gita by Swami Rama Ji PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

í×òå ×ÆåÅ çÆ ÇÚð-ÃæÅÂÆ ÁÅåî-ÇòÇçÁÅ

ÔÆ ìÚ ÇéÕñ¶Í ç¹ðï¯èé é¶ À°é·» ù ÷ÇÔð ç¶ Õ¶ â¯ìä çÆ òÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆÍ ç¯ òÅðÆ ç¹ðï¯èé

ç¶ Õ¶ í¶ÇÜÁÅ Ç×ÁÅ êð À°Ã ù ÇéðÅô Ô¯ Õ¶ ÔÆ î¹óéÅ ÇêÁÅÍ ê»âò» é¶ À°Ã êðÃåÅò ù

Ü¯ ÃðÆð ù åÅÕå Çç¿çÅ ÔË (ÇîÔçÅ) ÇåñÆ, Ççñ, ÇçîÅ× ÁÅÇçÍ

ÃîÞÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÇâÀ±àÆ ÕðéÆ å°ÔÅâÅ ëð÷ ÔË, å°ÔÅâÅ ÁÇèÕÅð ÔË êð ëñ çÆ ÁÅÃ, ëñ

îé¯ÇòðåÆÁ» å¶ Ô¯ð Ãí ÇÕÃî çÆ í¹¼Ö À°å¶ ÕÅìÈ êÅ ÃÕÆÂ¶?

ì¹èÆîÅé ÁÅêä¶ îé ù ô»å ÕðÕ¶, ÃÇæð Ô¯ Õ¶ ÁÅêä¶ ðæ ù Ç×ÁÅé êÌÕÅô òñ ñË Ü»çÅ

åÆÃðÅ ÁÇèÁÅÂ¶, Õðîï¯×

å°ÃÄ Á¿³çð ç¶ Áé°íò ñÂÆ ìÔ¹åÆ ð¹ÚÆ ðÖç¶ Ô¯Í

ç¶ Çéïî éÔÄ ÜÅäç¶ À°Ô â°¼ì¶ êÂ¶ ÔéÍ

áÆÕ ìËá ÜÅÂ¶Í

Á¼×¶ ÁÅÀ°ä ñ× êËºç¶ ÔéÍ

ÃÕçÅ ÔË å» Ü¯ ÁÅêäÆÁ» ÇâÀ±àÆÁ» Ô¯ð Ú¿×Æ åð·» ÇéìÅÔÆÁ» ÜÅ ÃÕäÍ

ÃîÅé Ôé, À°Ô ï¯×Æ ÁÅåîñÆé ÔËÍ

å» ÁÅòôÕ ÔË éÅ ÔÆ ÇÂÔ ÃîÅèÆ çÅ ÇÔ¼ÃÅ ÔËÍ ÇèÁÅé ñ×ÅÀ°äÅ å» ÇÂ¿çzÆÁ» ù Ãî¶àä

òâíÅ×Å ÔÆ ÇÂÃ Ã¿êÈðéåÅ åÕ êÔ¹¿ÚçÅ ÔËÍ

èÅðé ÕÆåÅ ÔË, ÜÆò ðÈê èÅðé ÕÆåÅ ÔËÍ

Ôð ÜÇ×ÁÅÃÈ ç¶ îé ÇòÚ ÇÂÔ êÌôé À°áçÅ ÔË ÇÕ îÅÇÂÁÅ ÕÆ ÔË? îÅÇÂÁÅ å¯º ÕÆ

Á¼×¶ ÜÅ Õ¶ ÁÇòÁÕå çÆ êÌÅêåÆ ÕðéÅ ÚÅÔ¹¿çÅ ÔË êð ÁÇ×ÁÅéÆ å» îÅÇÂÁÅ å¯º Á¼×¶ ÜÅ

ðÅÔ Ú½ðÅÃÆ òñ èÕçÅ ÔËÍ

ÇÂÔ çòÅÂÆÁ» êðÅ Ã¿ò¶çéòÅçÆ çÆ ÞñÕ Çç¿çÆÁ» Ôé å¶ À°Ã Ãí Õ°Þ çÅ Áé°íò

ÇÂÔ î¶ðÆÁ» Áé§å ÇòíÈåÆÁ» çÅ Ã¿Ö¶ê îÅåð ÔËÍ

Ô¶ Õîñ éËä! îËº ìóÅ ÇòÃæÅðêÈðòÕ Ã¹ÇäÁÅ ÔË ÇÕ Ãí ÜÆò» çÆ À°åêåÆ å¶ éÅÃ

ï¯× ç¹ÁÅðÅ î¶ðÆ êÌÅêåÆ çÆ ÇÂ¼ÛÅ ÕðÍ

ÃîÅÇÚå çÅ ï¯× ÇÃÖÅÀ°äÅ Ç´ôé ÜÆ ÁðÜé ù çÃç¶ Ôé ÃÅù Ü¯ Õ°Þ òÆ ÇÂÃ

ÔÆ, ÃÇæñåÅ ÇòÚ ÔÆ Çñêà¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ

Ç´ôé ÜÆ ÇòÃæÅð êÈ ð òÕ çÃç¶ Ôé ÇÕ îé° ¼ Ö ù ÁÅêäÅ ÚÇð¼ å ð, ÁÅêäÆ

Ô¯ Õ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ éÅî ÜêÅÀ°ºçÅ ÔËÍ

ÇÃîðé ÕðÕ¶ ìÅð ìÅð êÌÃ¿é Ô¹¿çÅ Ô»Í

You might also like