PENGURUSAN BILIK DARJAH DAN

TINGKAH LAKU
EDU 3104
Topik 6 : Pengurusan Masalah
Disiplin Bilik Darjah
 OBJEKTIF PEMBELAJARAN
• Memahami konsep masalah disiplin bilik
darjah.
• Mengenapasti peranan dan tindakan seorang
guru dalam pengurusan bilik darjah
• Membincangkan hal-hal dalam pengurusan
masalah disiplin bilik darjah
• Membincangkan bentuk-bentuk intervensi
dalam menangani masalah disiplin seperti
‘pastoral care’, bimbingan dan kaunseling
dan teknik modifikasi tingkah laku.
 6.1 Konsep Pengurusan Masalah
Disiplin Bilik Darjah
• sebarang bentuk mendisiplinkan murid mestilah ke arah mendatangkan manfaat
kepada murid
• kesalahan-kesalahan yang dilakukan di dalam bilik darjah secara dasarnya boleh
ditangani melalui :

Menggunakan teguran noverbal, mengalihkan tingkah

laku

Menukar strategi/kaedah pengajaran yang digunakan

Mendapatkan sokongan daripada ibu bapa.

Menukarkan rentak P&P

Di samping itu, guru juga boleh menggunakan
Model Disiplin Asertif Canter dan Model
Akibat Logikal.

MODEL AKIBAT LOGIKAL

MODEL DISIPLIN
DREIKURS menekankan
ASERTIF CANTER
tentang kepentingan guru
berasaskan peneguhan
memberi kepercayaan dan
terhadap tingkah laku
tanggungjawab kepada murid
yang diingini dan Selaras untuk bersama-sama menjaga
penerimaan murid
disiplin di dalam bilik darjah.
terhadap akibat daripada
Murid perlu belajar daripada
tingkah laku yang
akibat yang diterima dan perlu
ditunjukkan.
faham dendaan yang diberi
*sila rujuk bab 4 utk
adalah akibat daripada salah
penerangan lanjut
laku yang ditunjukkan
• Secara dasarnya, semua ahli JK Disiplin dan semua guru harus tahu
peranan yang perlu dimainkan dalam menangani masalah disiplin di
dalam bilik darjah dan sekolah.

merancang

Menyedikan pelan
Mengawasi pengurusan, struktur
dan membuat organisasi dan
refleksi pendekatan yang
akan digunakan

Melaksanakan
dan mengurus
6.2 Peranan dan Tindakan Guru
Semasa Mengurus Masalah
Disiplin Bilik Darjah
• Guru perlu mengetahui langkah-langkah
dalam dalam menangani masalah disiplin
di dalam bilik darjah.
 Guru
perlu
tahu !!!! Sebelum membawa kes masalah
disiplin kepada Guru Besar /
Pengetua / wakilnya, pastikan
murid itu benar-benar melanggar
disiplin sekolah.
Beri peluang kepada murid untuk
membela diri dan mengemukakan
sebab atas tuduhannya.
Murid yang
Ditangani oleh guru
bermasalah Berikut adalah merupakan langkah-
BERJAYA? langkah menangani disiplin bilik
darjah..

TIDAK YA

GURU KAUNSELING

BERJAYA?

Kes ditutup – direkod & disimpan

YA guru
TIDAK

JK DISIPLIN
Kes ditutup/ Selesai
TIDAK
BERJAYA

GURU BESAR/ Tindakan

GAGAL
PENOLONG lanjutan oleh
KANAN badan luar
(polis dsb)
• Walaubagaimanapun ada kes-kes disiplin
yang serius yang tidak boleh ditangani
oleh guru biasa.
• Kes-kes sebegini perlu dirujuk terus
kepada JK Disipin sekolah.
Antara cadangan yang boleh digunakan oleh guru untuk menangani disiplin :

Ikuti
Berbincang budaya
dengan disiplin
guru lain sekolah
Jangan
tangani yang lebih
masalah mahir
Semak disiplin yang - Elakkan
semula diluar daripada
cara kawalan mencabar
pengajara sendiri murid
Tidak n
panik
dan
jangan
bertinda
k melulu
6.3 Halangan Kepada Pengurusan
Masalah Disiplin Bilik Darjah

• Apabila berhubung dgn ibu bapa

utk memberitahu masalah disiplin
anak mereka di dalam bilik
darjah, guru perlu mengetahui

HUBUNGAN
prosedur tindakan disiplin dan
mempunyai bukti yg kukuh
• Bina perhubungan daripada awal
dengan ibu bapa murid. Mulakan

IBU BAPA
secara +ve, apabila perhubungan
sudah terjalin bagi memudahkan
guru untuk berkongsi masalah
murid dengan ibu apa. Dapatkan
kerjasama ibubapa untuk
memantau kelakuan murid yang
ingin diubah
 • Kesan pengaruh rakan
sebaya mendatangkan

PENGARUH impak kepada

pengurusan bilik darjah.
• Dinamika kumpulan –

RAKAN kumpulan-kumpulan
kecil yang terbentuk

SEBAYA
didalam bilik darjah yang
terdiri daripada murid
yang mempunyai nilai
dan kecenderungan
yang sama
 SAMBUNGAN..
• Penularan – Nilai dan kepercayaan kumpulan
dinamika akan diamalkan oleh ahli kumpulan
• Penerimaan – Ahli yang menerima dan
bertindak selaras dengan nilai.
• Penyingkiran – Ahli akan disingkir sekiranya
tidak mengikuti nilai yang ditetapkan.

** guru harus bijak menangani penularan. Bentuk murid

yang paling berpengaruh dalam dinamika kumpulan
dengan nilai positif dan dapat mempengaruhi ahli-ahli
lain dengan nilai yang dikehendaki.
 • Faktor pola
persahabatan, dinamika
kumpulan, rutin dan peraturan
bilik darjah serta keadaan fizikal

KEADAAN bilik darjah perlu diberi perhatian

untuk membentuk persekitaran
yang kondusif di dalam bilik

PERSEKITARAN darjah.
• Guru perlu mengenali dan bijak

BILIK DARJAH
mengenal pasti masalah murid.
Dekati murid dan bantu murid
untuk menyeimbangi kekurangan
diri mereka. Beri peluang kepada
murid untuk meraih kejayaan.
 • Guru
SALAH
boleh
mengambil tindakan
berdasarkan
LAKU YANG peraturan yang telah
ditetapkan (seperti

TIDAK
yang dicadangankan
oleh Hierarki
Tindakan
DIJANGKA Pembetulan Canter).
 Pastoral
care

6.4
INTERVENSI
DALAM
MENANGANI
MASALAH
Teknik DISIPLIN
Bimbingan
modifikasi
dan
tingkah
kaunseling
laku
 1. Pastoral care
• Merupakan satu bentuk yang diberikan oleh
guru untuk menjaga kebajikan murid-muridnya.
• Bentuk bimbingan ini meliputi bidang dan isu
yang luas seperti kesihatan, sosial, pendidikan
agama dan moral, pengurusan tingkah laku dan
sokongan emosi murid
• Murid diberikan pendidikan yang menyeluruh.
• Ianya berfokus kepada pembangunan
keyakinan diri dan disiplin kendiri.
 2. Bimbingan dan kaunseling
• Bimbingan : merupakan suatu proses yang
dirancang dan digunakan oleh guru untuk
membantu murid-muridnya mengetahui dan
menyedari tentang kebolehan dan
kelemahan diri serta membantu murid
membuat penyesuaian dengan persikitaran.
• Kauseling : merupakan satu peroses
dimana guru kauseling membantu murid
memehami diri mereka.
 Sambungan…
• Kaunseling merupakan satu proses
dimana guru kaunselor membantu klien
(murid) untuk memahami dirinya yang
sebenar, kekuatan dan kelemahan diri
supaya murid dapat membuat keputusan
yang berkesan tentang pilihan-pilihan
dalam hidupnnya.
 3. Penempatan

kaunseling

Kaunselor

kumpulan
4. Tindakan dan aktiviti
BIMBINGAN
Temu
2. Inventori

bual, tunjuk
ajar, nasiha
t

1. Orientasi
Maklumat Pendidikan dan Kerjaya

Perkaitan unsur-unsur di antara Bimbingan dan Kaunseling

 Kemahiran
Pengurusan
penyelesaian
tingkah laku
masalah

Membina
Memajukan diri
kemahiran
murid
pengurusan diri

Mengenal potensi Penilaian kendiri

murid

MATLAMAT
BIMBINGAN
DAN
KAUNSELING.
(B&K)
 • B&K untuk semua murid
• Murid perlu sukarela untuk dibimbing
• Murid perlu bertanggungjawab
terhadap perkembangan masing-
PRINSIP BIMBINGAN DAN masing.
KAUNSELING • Bimbingan adalah proses pencegahan
• Penggunaan kemahiran asas
bimbingan
• Bantuan menyeluruh
• Bersikap terbuka
 Guru perlu menghormati dan sedar
1. MENGHORMATI MURID DAN tentang keunikan murid.
TIADA UNSUR DISKRIMINASI

Murid perlu dilayan secara adil dan tanpa

diskriminasi jantina, budaya, bangsa dan
agama

2. KERAHSIAAN Teras utama dalam

ETIKA BIMBINGAN MURID membina kepercayaan
dalam bimbingan.

Semua maklumat hanya boleh

dibincangkan dalam
lingkungan sesi bimbingan

Bertanggungjawab atas segala tindakan

yang dilakukan oleh mereka semasa
proses membimbing.
3. BERTANGGUNGJAWAB
 KEMAHIRAN-
KEMAHIRAN
BIMBINGAN

Kemahiran Kemahiran
Kemahiran
memberikan mendengar
berempati
perhatian dengan aktif

LAM. 1 LAM. 2 LAM.3

3. Teknik Modifikasi Tingkah Laku
Tingkah laku
dipengaruhi oleh
akibat

Tingkah laku boleh

dibentuk, dikekalkan, dit
Teknik Modifikasi eguhkan atau
Tingkah Laku dilemahkan
menggunakan
prinsip peneguhan
yang menyatakan : Bertindak berdasarkan
kepada tingkah laku yang
diberi ganjaran akan diulangi
manakala yang tidak diberi
ganjaran akan lupus
Peneguhan positif
(ganjaran) akan lebih
berkesan daripada
dendaan
 Pilihan Untuk Meningkatkan Tingkah Laku Yang
Diingini
TAMBAH KELUARKAN
Peneguhan positif Peneguhan negatif
Tambah ganjaran atau Mengeluarkan
insentif peningkatan rangsangan negatif
ganjaran sehingga untuk meningkatkan
tingkah laku diingini tingkah laku
diperoleh

Pilihan Untuk Mengurangkan Tingkah Laku Yang

Tidak Diingini

TAMBAH KELUARKAN
Dendaan Keluarkan peneguhan
Menambahkan akibat positif.
negatif ‘Time out’ : keluarkan
murid daripada situasi
* Prinsip Modifikasi Tingkah Laku
 Denda dan PENEGUHAN
• Tujuan denda : menghentikan sesuatu
tingkah laku yang tidak diingini.
• Tujuan peneguhan positif / negatif :
menambahkan kebarangkalian
berulangnya sesuatu tingkah
laku, samaada diingini atau tidak
diingini, dan bukan digunakan untuk
menyekat atau menghantikannya.
 SKINNER
berpendapat
bahawa :

Denda hanya boleh

membawa kesan dalam
tempoh yang singkat sahaja.
Selepas itu, tingkah laku
yang tidak diingini biasanya
berulang lagi.
 SISTEM MODIFIKASI TINGKAH
LAKU YANG BERSTRUKTUR
Mengikut Larrivee (2005), terdapat 2 sistem
yang boleh digunakan untuk
memodifikasikan
tingkah laku murid secara berstruktur dan
sistematik iaitu :
• Sistem kontrak tingkah laku
• Sistem token
 SISTEM KONTRAK
TINGKAH LAKU SISTEM TOKEN

Kontrak tingkah laku Sistem token berfungsi

dibentuk dengan murid apabila token yang
secara persetujuan didapati ditukar dengan
terhadap tinjauan barangan atau aktiviti
tingkah laku yang yang menyeronokkan
diiingini

Panduan untuk memilih peneguh yang sesuai antaranya adalah kaji

kesukaan murid, bertanya sendiri kepada murid, wujudkan elemen
suspens dan tukar ganti peneguh mengikut masa.
 PELAN INTERVENSI
PENGURUSAN KENDIRI
TINGKAH LAKU MURID
Dalam pengurusan kendiri modifikasi
tingkah laku, akibat dan peneguhan
akan di tetapkan oleh murid sendiri.
Mereka bertanggungjawab ke atas
tingkah laku yang mereka tunjukkan.
Apabila mereka menunjukkan tingkah
laku tertentu, mereka akan
memberikan ganjaran atau peneguhan
tertentu yang telah ditetapkan oleh
mereka sendiri.
 • tetapkan tingkah laku murid
• beri kesedaran kepada murid
• matlamat yang realistik
LANGKAH-LANGKAH
• bincangkan akibat
DALAM PENGURUSAN
• bina sistem pengurusan kendiri
KENDIRI
• guru memantau. Beri peluang kepada
murid untuk mengurus
• penilaian berterusan. Ubah jika perlu
 KESIMPULAN
Sebagai kesimpulannya, guru harus memahami konsep
pengurusan masalah disiplin bilik darjah di samping mengenal
pasti peranan yang perlu dimainkan oleh guru dalam menangani
masalah disiplin. Untuk memastikan perjalanan p&p berjalan lancar
seperti yang dirancang, guru perlu memahami situasi bilik darjah
dan latar belakang murid yang hendak diajar. Langkah-langkah
pencegahan dan intervensi perlu diambil untuk membantu guru
dalam menghadapi masalah disiplin di dalam bilik darjah. Dengan
pengurusan bilik darjah yang lancar, guru dapat memastikan murid-
murid mendapat peluang untuk memperoleh hasil pembelajaran
yang dirancang.
 RUJUKAN
Hamzah, Haliza; Samuel, Nesamalar Joy;. (2008).
Pengurusan Bilik Darjah dan Tingkah Laku. Shah
Alam: Oxford FajarSdn. Bhd.
Sang, M. S. (2009). Pengurusan Bilik Darjah dan
Tingkah Laku. Selangor: Penerbitan Multimedia
Sdn. Bhd.
SEKIAN TERIMA KASIH…