Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc

Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT

1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 32

Hμn khÝ b¶o vÖ

NhiÖm vô cña khÝ b¶o vÖ
ë mçi mét qu¸ tr×nh hμn c¸c khÝ ®éc h¹i sÏ ph¶i t¸ch xa khái vÞ trÝ hμn. NÕu kh«ng lμm nh− vËy
lçi mèi hμn sÏ xuÊt hiÖn (rç bät ngËm oxid) vμ gi¸ trÞ chÊt l−îng cña liªn kÕt hμn sÏ kÐm ®i (gi¶m
®é bÒn, rßn, cøng). ViÖc quan träng ë ®©y lμ b¶o vÖ tr−íc tÊt c¶ c¸c lo¹i khÝ kh«ng khÝ nh− Nit¬,
«xy, Hy®r«.
Trong hμn khÝ b¶o vÖ viÖc che ch¾n vÞ trÝ hμn ®¹t ®−îc nhê c¸c khÝ b¶o vÖ ®−îc thæi lªn bÓ hμn vμ
lªn vËt liÖu c¬ b¶n ®−îc giíi h¹n trong khi hμn.
Ni t¬
Khi b¶o vÖ
O xy
Hydro

Hå quang

Hå quang lμ nguån nhiÖt ®Ó hμn trong khÝ b¶o vÖ. Bªn c¹nh viÖc t¸c ®éng b¶o vÖ kiÓu lo¹i cña khÝ
b¶o vÖ còng cã ¶nh h−ëng tíi c¸c b−íc trong hå quang, tíi sù nãng ch¶y cña vËt liÖu c¬ b¶n vμ
nãng ch¶y cña chÊt phô gia hμn. ë ®©y kh¶ n¨ng dÉn nhiÖt, kh¶ n¨ng dÉn ®iÖn vμ kh¶ n¨ng ph¶n
øng ho¸ häc ®ãng mét vai trß quan träng.
Ph©n chia c¸c qu¸ tr×nh hμn khÝ b¶o vÖ
Cã nhiÒu qu¸ tr×nh hμn mμ trong ®ã ®−îc sö dông khÝ b¶o vÖ. Nã ®−îc ph©n chia thμnh c¸c nhãm
hμn kim lo¹i khÝ b¶o vÖ vμ Wolfram hμn khÝ b¶o vÖ. H×nh thøc c¸c qóa tr×nh ®−îc ph©n chia d−íi
®©y.

Hμn khÝ b¶o vÖ

Hμn khÝ b¶o vÖ kim lo¹i MSG Hμn khÝ b¶o vÖ WolframWSG

Hå
quang ch¸y gi÷a d©y ®iÖn cùc nãng ch¶y vμ Hå quang ch¸y gi÷a ®iÖn cùc Wolfram kh«ng
s¶n phÈm nãng ch¶y vμ s¶n phÈm

Kim lo¹i hμn khÝ ho¹t tÝnh MAG Hμn khÝ tr¬ Wolfram WIG
Sè kÝ hiÖu 135 Sè kÝ hiÖu 141

Kim lo¹i hμn khÝ tr¬ MIG Hμn Plasma Wolfram

Sè kÝ hiÖu 131 Sè kÝ hiÖu 15
Trung t©m HwC
Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 33

Hμn khÝ b¶o vÖ - Kim lo¹i (MSG: MIG/MAG)

1. Nèi ®iÖn l−íi

2. Nguån ®iÖn hμn
3. Cuén ®iÖn cùc d©y
4. Bé phËn ®Èy d©y
5. Chai khÝ b¶o vÖ víi bé gi¶m ¸p
vμ ®o l−îng khÝ
6. D©y dÉn ®iÖn hμn
7. §iÖn cùc d©y
8. èng dÉn khÝ b¶o vÖ
9. Má hμn
10. KÑp chi tiÕt
11. Chi tiÕt
12. D©y dÉn ®iÖn hμn (chi tiÕt)
13. èng tiÕp xóc ®iÖn
14. Ty khÝ b¶o vÖ 18. ChÊt hμn cøng ch¾c
15. Hå quang 19. ¸o khÝ b¶o vÖ
16. Qu¸ tr×nh chuyÓn tiÕp giät
17. BÓ hμn

KhÝ b¶o vÖ, dßng ®iÖn hμn vμ ®iÖn cùc d©y nh− lμ phô gia hμn ®−îc dÉn tíi má hμn th«ng
qua vá bäc èng cao su. Qua sù tiÕp xóc tr−ît trong èng tiÕp xóc ®iÖn, ®iÖn hμn ®−îc dÉn
tíi ®iÖn cùc d©y. Nã t¹o ra hå quang ch¸y râ rμng gi÷a ®iÖn cùc vμ chi tiÕt. §iÖn cùc d©y
nãng ch¶y ë d¹ng giät d−íi sù che ch¾n cña luång khÝ b¶o vÖ. Sù truyÒn dÉn dßng ®iÖn
hμn vμo ®iÖn cùc d©y trùc tiÕp tr−íc hå quang t¹o ®iÒu kiÖn nãng ch¶y ®iÖn cùc d©y trong
ph¹m vi c−êng ®é dßng ®iÖn lín ( vÝ dô: ®iÖn cùc d©y hμn ®−êng kÝnh lμ 1,0 - c−êng ®é
dßng hμn tõ 40 ®Õn 220 A) nhê ®ã cã thÓ hμn ®−îc mÆt c¾t ngang máng còng nh− dÇy
kh«ng cã lçi vμ kinh tÕ.
Sù ph©n biÖt gi÷a MAG vμ MIG ®−îc ®−a ra tõ viÖc sö dông kiÓu lo¹i khÝ b¶o vÖ ®−îc lùa
chän theo vËt liÖu ®Ó hμn

Hμn khÝ ho¹t tÝnh kim lo¹i - (MAG)

Kim lo¹i thÐp ®−îc hμn b»ng khÝ ho¹t tÝnh. Lo¹i khÝ nμy ph¶n øng ë chõng møc mong
muèn víi chÊt nãng ch¶y kim lo¹i vμ qua ®ã t¹o thuËn lîi cho sù t¸ch giät cña ®iÖn cùc
d©y vμ cho sù thÓ hiÖn ch¶y cña bÓ hμn. KhÝ ho¹t tÝnh gåm khÝ c¸cbonnÝc (CO2) khÝ trén
tõ argon (Ar) vμ khÝ c¸c bon nÝc (CO2 )- KhÝ trén tõ argon (ar) vμ «xy (O2).

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 34

Hμn khÝ tr¬ kim lo¹i - (MIG)

KhÝ tr¬ ph¶i ®−îc dïng ®Ó hμn nh«m vμ c¸c kim lo¹i mÇu kh¸c. KhÝ nμy kh«ng ®i kÌm
ph¶n øng nãng ch¶y kim lo¹i (tr¬ = l×+ liªn kÕt) khÝ b¶o vÖ lμ khÝ tr¬ bao gåm: argon
(ar) - Helium (He) - ®−îc trén tõ ar vμ Helium (He)
Víi hμn kim lo¹i khÝ ho¹t tÝnh vμ hμn kim lo¹i khÝ tr¬ cã thÓ hμn ®−îc c¸c lo¹i thÐp vμ
kim lo¹i mμu cã tÝnh n¨ng kinh tÕ ë tÊt c¶ c¸c t− thÕ trong ph¹m vi chiÒu dμy tõ 0,6 ®Õn
100 mm. Chóng ®−îc sö dông chñ yÕu trong chÕ t¹o thÐp, luyÖn kim, s¶n xuÊt ph−¬ng
tiÖn giao th«ng, m¸y mãc trong ph−¬ng tiÖn giao th«ng, chÕ t¹o m¸y vμ chÕ t¹o bÓ chøa.
Hμn d−íi c¸c ®iÒu kiÖn n¬i c«ng tr−êng lμ mét vÊn ®Ò v× mμn ch¾n khÝ b¶o vÖ t¹i ®iÓm
hμn bÞ ¶nh h−ëng ngay tõ khi cã luång kh«ng khÝ thæi nhÑ.

Hμn khÝ tr¬ - Wolfram

1. §Çu nèi ®iÖn l−íi

2. Nguån ®iÖn hμn
3. D©y dÉn ®iÖn hμn (®iÖn cùc)
4. D©y dÉn ®iÖn hμn (chi tiÕt)
5. K×m kÑp chi tiÕt
6. Chai khÝ b¶o vÖ vμ bé phËn
gi¶m ¸p ®o l−îng khÝ
7. èng dÉn khÝ b¶o vÖ
8. Má hμn
9. Que hμn
10. Chi tiÕt
11. §iÖn cùc Wolfram
12. Ty kÑp vμ dÉn ®iÖn 15. Lçi mèi hμn cøng nh¾c
13. Hå quang 16. KhÝ b¶o vÖ
14. BÓ hμn

§iÖn cùc Wolfram ®−îc kÑp chÆt trong má hμn mμ ë trong ®iÖn cùc ®iÖn hμn ®−îc truyÒn
dÉn vμo. Gi÷a ®iÖn cùc Wolfram vμ chi tiÕt xuÊt hiÖn hå quang, vËt liÖu c¬ b¶n nãng ch¶y
vμ que hμn ®−a vμo còng ®−îc nãng ch¶y. Luång khÝ tr¬ b¶o vÖ tõ má hμn bao phñ ®iÖn
cùc Wolfram bÞ nung ®á vμ bÓ hμn tr−íc sù x©m nhËp cña kh«ng khÝ. §Ó lμm gi¶m ®é
nãng vμ nãng ch¶y cña ®iÖn cùc Wolfram th× dßng ®iÖn hμn còng nh− c«ng suÊt hå quang
ph¶i ë giíi hμn nhÊt ®Þnh. Bëi vËy ph−¬ng ph¸p nμy kh«ng cho phÐp ®¹t ®−îc c«ng suÊt
nãng ch¶y lín.

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 35

Trong ph−¬ng ph¸p hμn Wolfram khÝ tr¬ chØ ®−îc sö dông khÝ tr¬ lμm khÝ b¶o vÖ bëi v×
®iÖn cùc Wolfram nung ®á kh«ng ®−îc phÐp lμm gi¸n ®o¹n ph¶n øng ho¸ häc: Argon
(Ar) - Helium (He) – Hçn hîp Argon (Ar) vμ Helium (He)
Víi hμn Wolfram - khÝ tr¬ c¸c thÐp vμ kim lo¹i mÇu cã thÓ ®−îc hμn ë tÊt c¶ c¸c t− thÕ.
øng dông kinh tÕ lμ ë chiÒu dμy chi tiÕt tõ 0,5 mm – 5 mm, ë chi tiÕt dμy h¬n ph−¬ng
ph¸p nμy chØ ®−îc thùc hiÖn ®Ó hμn líp lãt ch©n. Ph¹m vi øng dông quan träng lμ kü
thuËt hμng kh«ng – vò trô, kü thuËt c¬ khÝ tinh x¶o, chÕ t¹o thiÕt bÞ ho¸ häc, chÕ
t¹o m¸y mãc vμ chÕ t¹o bÓ chøa.

CÊu t¹o thiÕt bÞ hμn MSG

CÊu t¹o ®ång bé mét thiÕt bÞ hμn MAG/MIG cã thÓ ph©n chia thμnh n¨m thμnh
phÇn chøc n¨ng:
1. Nguån ®iÖn hμn víi kÕt nèi ®iÖn l−íi vμ d©y dÉn hμn
2. B¸nh t¶i ®Èy ®iÖn cùc víi cuén d©y ®iÖn cùc vμ hÖ thèng dÉn d©y
3. DÉn khÝ b¶o vÖ víi ®«ng hå ®o l−îng khÝ b¶o vÖ vμ van tõ
4. §¬n vÞ ®iÒu khiÓn ®Ó ®iÒu khiÓn trung t©m vμ c¸c c«ng t¾c cña chi tiÕt hÖ
thèng liªn kÕt víi c«ng t¾c má
5. Bé d©y bäc èng dÉn vμ má hμn víi c«ng t¾c má

Nguån ®iÖn hμn

Nguån ®iÖn hμn biÕn ®æi ®iÖn l−íi thμnh ®iÖn hμn, nã thÓ hiÖn ë c¸c tÝnh chÊt sau:
• Dßng ®iÖn hμn cã mét ®iÖn ¸p thÊp h¬n c¬ b¶n so víi ®iÖn l−íi nh−ng c−êng ®é
dßng ®iÖn lín h¬n
• Dßng ®iÖn hμn lμ dßng mét chiÒu, trong tr−êng hîp th«ng th−êng cùc d−¬ng
®−îc dÉn tíi ®iÖn cùc d©y vμ cùc ©m sÏ dÉn tíi chi tiÕt
• §iÖn ¸p hμn ®iÒu chØnh ®−îc, ph¹m vi ®iÒu chØnh kho¶ng 15 ®Õn 35 V

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 36

• Khi hμn, ®iÖn ¸p hμn ®· ®iÒu chØnh tån t¹i gÇn nh− kh«ng ®æi, kh«ng phô thuéc
vμo c−êng ®é dßng ®iÖn hμn (ngo¹i trõ nguån ®iÖn xung), ®iÖn ¸p sôt tõ 3 - 5 V
mçi khi c−êng ®é dßng ®iÖn t¨ng lªn 100A.

Nguån ®iÖn hμn MSG ®¬n gi¶n cã cÊu t¹o nh− sau:
1. KÕt nèi ®iÖn l−íi
2. C«ng t¾c t¾t/më lμm viÖc qua c«ng t¾c má vμ m¸y ®iÒu khiÓn
3. BiÕn thÕ ®Ó biÕn ®æi ®iÖn l−íi víi ®iÖn ¸p cao vμ c−êng ®é dßng nhá thμnh
®iÖn hμn víi ®iÖn ¸p thÊp vμ c−êng ®é dßng cao. §iÒu chØnh ®iÖn ¸p hμn
th«ng qua ph©n nh¸nh cuén d©y
4. ChØnh l−u ®Ó biÕn ®æi dßng xoay chiÒu truyÒn t¶i thμnh dßng mét chiÒu
5. Van tiÕt l−u (Cuén chÆn) ®Ó n¾n ph¼ng sãng ®iÖn mét chiÒu vμ gi¶m bít sù
b¾n toÐ c−êng ®é dßng ®iÖn trong khi hμn

§Æc tÝnh cña nguån ®iÖn hμn MSG ®−îc nhËn biÕt tõ ®−êng ®Æc tÝnh cña m¸y. Nã
chØ ra c−êng ®é dßng - ®iÖn ¸p nh− thÕ nμo cã ®Ó sö dông khi ®iÒu chØnh m¸y. Qu¸
tr×nh ®−êng ®Æc tÝnh ch¹y ph¼ng cho thÊy r»ng ®iÖn ¸p ®−îc ®iÒu chØnh th«ng qua
c«ng t¾c ë nguån ®iÖn hμn.

C−êng ®é dßng ®iÖn b»ng Ampe

C−êng ®é dßng ®iÖn kh«ng thÓ ®iÒu chØnh trùc tiÕp ®−îc v× nã cã ®−îc khi ®iÒu
chØnh ®iÖn ¸p vμ tõ tèc ®é ®Èy dÉn d©y, tèc ®é nμy x¸c ®Þnh chiÒu dμi hå quang vμ
qua ®ã ®iÖn trë c¬ b¶n trong m¹nh ®iÖn hμn

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 37

HiÖu ®iÖn thÕ b»ng von

ChËm Trung b×nh nhanh Tèc ®é cÊp d©y

C−êng ®é dßng ®iÖn b»ng A

Dμi Trung b×nh Ng¾n

ChiÒu dμi hå quang
Lín Trung b×nh Nhá §iÖn trë trong m¹ch ®iÖn
Nhá Trung b×nh Lín C−êng ®é dßng ®iÖn

ThiÕt bÞ vËn chuyÓnd©y

ThiÕt bÞ vËn chuyÓn d©y cã cÊu t¹o nh− sau:

B¸nh tú
Bé phËn n¾n
d©y

Ty dÉn d©y B¸nh ®Èy

Ty n¹p d©y
d©y

Bé phËn n¾n d©y cã thÓ lo¹i bá ®èi víi ®iÖn cùc d©y nhá. L¾p ®Æt khu«n g¸ ®Ó c©n
b»ng ®iÖn cùc d©y chØ cã ý nghÜa tõ ®−êng kÝnh d©y 1,2 mm.
§iÖn cùc d©y ®−îc nÐn tú vμo b¸nh ®Èy d©y b»ng b¸nh tú. ¸p lùc nÐn Ðp ph¶i ®−îc
®iÒu chØnh ®óng. Khi ¸p lùc nÐn qu¸ nhá ®iÖn cùc d©y sÏ kh«ng ®−îc khai th¸c ®Òu
®Æn, khi ¸p lùc nÐn lín d©y d½n sÏ biÕn d¹ng vμ kh«ng ®−îc ®Èy kh«ng nhiÔu tíi
má hμn.
B¸nh vËn chuyÓn d©y sÏ ®−îc truyÒn t¶i th«ng qua ®éng c¬ ®Èy d©y. B¸nh vËn
chuyÓn d©y cã r·nh h×nh nªm hoÆc trßn, ®−êng kÝnh ®iÖn cùc d©y ph¶i võa khÝt víi
r¨nh ®ã. §iÖn cùc d©ybÞ nÐn Ðp ®−îc kÐo tõ cuén d©y t−¬ng øng víi tèc ®é chu vi
cña b¸nh vËn chuyÓn d©y vμ ®−¬c ®Èy vμo vá bäc èng dÉn. Tèc ®é vËn chuyÓn d©y
cã thÓ ®−îc ®iÒu chØnh tõ 1,5 ®Õn 20m/phót (MAG ë thiÕt bÞ c«ng suÊt cao cã thÓ
tíi 50m/phót) qua sè vßng quay cña m«t¬ vËn chuyÓn

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 38

TiÕt diÖn Rulo vËn chuyÓn d©y

R·nh nªm cho d©y R·nh trßn cho

thÐp tõ 30o ®Õn 60o d©y nh«m

ë ®iÖn cùc d©y ®Æc mÒm (nh«m) vμ ë d©y lâi thuèc th× lùc Ðp ph¶i nhá v× nÕu
kh«ng ®iÖn cùc d©y sÏ bÞ bÑp. §Ó ®¹t ®−îc b−íc tiÕn cña d©y kh«ng bÞ nhiÔu, bé
phËn khëi ®éng 4 b¸nh ®−îc ®Æt vμo nhiÒu lÇn. ChuyÓn ®éng d©y ®¹t ®−îc th«ng
qua 2 cÆp b¸nh Rulo n»m nèi ®u«i nhau

Bé khëi ®éng 4 b¸nh

1. Ty dÉn d©y vμo 4. Ty dÉn d©y

2. Trôc vËn chuyÓn d©y 5. Ty dÉn d©y ra
3. Trôc tú

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 39

Má hμn MSG víi èng dÉn

C¸c nhiÖm vô cña má hμn MSG lμ :
• DÉn khÝ b¶o vÖ tíi ®iÓm hμn
• DÉn ®iÖn cùc d©y
• TruyÒn dÉn ®iÖn hμn vμo ®iÖn cùc d©y
CÊu t¹o cña má hμn lμm m¸t b»ng khÝ dμnh cho c−êng ®é dßng tíi kho¶ng 200 A,
®èi víi dßng ®iÖn hμn lín h¬n th× sö dông má hμn lμm m¸t b»ng n−íc.

Tõ 10 tíi
20 mm
1. Tay cÇm má hμn
2. Cæ má hμn
3. C«ng t¾c má
4. Vá bäc èng dÉn
5. Ty khÝ
6. èng tiÕp xóc ®iÖn
7. Gi÷ èng tiÕp xóc
8. Chi tiÕt c¸ch ®iÖn
9. D©y dÉn hay èng dÉn d©y
10. §iÖn cùc d©y
11. §−êng dÉn khÝ b¶o vÖ
12. §−êng dÉn ®iÖn hμn

ViÖc truyÒn dÉn cña dßng ®iÖn hμn ®¹t ®−îc ë trong èng tiÕp xóc ®iÖn, dßng ®iÖn
nμy ®−îc dÉn b»ng d©y dÉn ®ång kÝch th−íc võa ®ñ ë trong vá bäc èng song song
víi ®iÖn cùc d©y. §iÖn cùc d©y tr−ît vμo lç èng tiÕp xóc cã ®−êng kÝnh lín h¬n
®−êng kÝnh d©y kho¶ng 0,2mm. §iÖn hμn ®−îc truyÒn dÉn vμo ®iÖn cùc d©y th«ng
qua tiÕp xóc mμi.

C¸c sù cè cã thÓ ë má hμn MSG

èng tiÕp xóc ®iÖn bÞ mμi mßn qua sù chuyÓn ®éng ma s¸t cña ®iÖn cùc d©y vμ ph¶i
®−îc thay thÕ, nÕu lç bÞ réng ra hoÆc do vá bäc cña ®iÖn cùc d©y lμm bÈn bÒ mÆt
miÖng lç
Khi bÒ mÆt èng tiÕp xóc bÞ mμi mßn hoÆc bÞ bÈn th× ®iÖn trë truyÒn dÉn sÏ kh«ng
liªn tôc ®Òu ®Æn, qua ®ã sÏ cho thÊy sù thay ®æi dßng ®iÖn 1 c¸ch c¬ b¶n vμ cuèi
cïng lμ hμn sÏ cã lçi.

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 40

H−íng dÉn l¾p r¸p má hμn

• èng tiÕp xóc ®iÖn l¾p võa víi ®−êng kÝnh ®iÖn cùc
• VÆn chÆt èng tiÕp xóc ®iÖn
• Thay thÕ èng tiÕp xóc ®iÖn bÞ mμi mßn
• Lμm s¹ch ®Òu ®Æn ty khÝ vμ chôp khÝ cÈn thËn khái xØ hμn b¸m vμo
• B«i chÊt chèng dÝnh vμo ty khÝ vμ chôp khÝ

H−íng dÉn lμm viÖc ®èi víi vá bäc èng dÉn

• XiÕt chÆt ®iÓm nèi ë m¸y hμn kÝn vμ ch¾c
• L¾p ruét èng dÉn d©y võa vÆn víi ®−êng kÝnh ®iÖn cùc d©y
• Lμm s¹ch th−êng xuyªn ruét èng dÉn d©y khái chÊt bÈn b»ng c¸ch thæi vμ thay
khi bÞ mμi mßn
• Khi ®iÖn cùc d©y b»ng nh«m th× l¾p ruét èng dÉn d©y b»ng èng dÉn chÊt dÎo
• Kh«ng bÎ gËp á bäc èng dÉn
• Sö dông èng dÉn ng¾n nh− cã thÓ

§iÒu chØnh l−îng khÝ b¶o vÖ

LÊy khÝ b¶o vÖ ra tõ chai hoÆc ®−êng èng cung cÊp ®ßi hái t¹i ®iÓm lÊy ra ph¶i cã
mét bé phËn gi¶m ¸p vμ ®iÒu chØnh l−îng khÝ. Hai hÖ thèng ®−îc ®−a vμo ®©y lμ:

§iÒu chØnh l−îng khÝ víi ®ång hå ®o (¸p kÕ)

ë trong sù dÉn khÝ b¶o vÖ cã l¾p mét ty chÆn ®· hiÖu chØnh víi thiÕt diÖn dßng x¸c
®Þnh nhá. Do thÕ l−u l−îng ch¶y qua phô thuéc vμo ¸p lùc khÝ. Víi vÝt ®iÒu chØnh
¸p lùc ë bé phËn gi¶m ¸p th× ¸p suÊt khÝ yªu cÇu ®−îc ®iÒu chØnh, lóc ®ã ®ång hå
chØ cho thÊy khèi l−îng khÝ ch¶y qua.

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 41

§iÒu chØnh d¹ng khÝ víi vËt thÓ treo

Sù gi¶m ¸p ®−îc ®iÒu chØnh æn ®Þnh. Qua viÖc ®iÒu chØnh cña cña van ®iÒu hoμ tiÕt
diÖn dßng khÝ vμ l−u l−îng khÝ ch¶y qua sÏ bÞ thay ®æi.Luång khÝ b¶o vÖ trμn vμo
n©ng vËt thÓ treo trong èng ®o h×nh c«n t−¬ng ®−¬ng l−îng khÝ ch¶y qua.

1. §ång hå ®o ¸p lùc chai

2. èng ®o víi h×nh thÓ treo
3. Van ®iÒu hoμ
4. Th«ng sè chñng lo¹i khÝ
5. Ký hiÖu mÉu cho chñng lo¹i khÝ

L−îng khÝ b¶o vÖ yªu cÇu phô thuéc vμo:

• Chñng lo¹i khÝ
• §−êng kÝnh ty khÝ
• KiÓu d¹ng hå quang
• Chñng lo¹i vËt liÖu
§Ó hμn c¸c lo¹i thÐp cã thÓ sö dông c«ng thøc:

L−îng khÝ lÝt/phót = 10 x §−êng kÝnh ®iÖn cùc d©y b»ng mm

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 42

Hμn khÝ tr¬ Wolfram (TIG)

S¬ l−îc vÒ lÞch sö ,ph¸t triÓn ph−¬ng ph¸p hμn nμy :
Nã ®−îc ra ®¬× vμo ®Çu thÕ kû XX t¹i n−íc Mü .Sau ®ã ®−îc nh©n réng sang c¸c
n−íc cã nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh− §øc, Anh, Ph¸p ...
ë n−íc Mü ng−êi ta gäi ph−¬ng ph¸p nμy lμ ph−¬ng ph¸p hμn TIG (Tungsten-
Inert-gas).V× ®iÒu kiÖn thêi ®ã cßn h¹n chÕ ®Ó s¶n xuÊt ra khÝ b¶o vÖ lμ Argon
chÝnh v× vËy ng−êi ta chØ ¸p dông ph−¬ng ph¸p nμy ®Ó hμn nh÷ng chi tiÕt ®Æc biÖt
.Sau nμy nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ph−¬ng ph¸p hμn nμy ®· ®−îc ¸p dông réng r·i
h¬n

Nguyªn lý cña ph−¬ng ph¸p hμn TIG :

§©y lμ ph−¬ng ph¸p mμ vïng hå quang ®−îc sinh ra vμ duy tr× gi÷a ®Çu ®iÖn cùc
Wolfram vμ vËt liÖu .KhÝ dïng ®Ó b¶o vÖ vïng hμn lμ khÝ tr¬ (Argon,Helium)hoÆc
chén lÉn hai khÝ nμy . Khi quan s¸t nã cho ta thÊy mét ®Çu cña nguån ®iÖn hμn
®−îc ®Êu víi ®iÖn cùc cßn ®Çu kia ®Êu víi chi tiÕt hμn v× vËy ®iÖn cùc lμm nhiÖm
vô lμ dÉn ®iÖn vμ duy tr× hå quang (§iÖn cùc ë ®©y lμ kh«ng nãng ch¶y )Que hμn
hoÆc d©y hμn ®−îc båi vμo bÓ hμn b»ng tay ng−êi thî hoÆc b»ng m¸y (que hμn hoÆc
d©y hμn kh«ng cã ®iÖn )tõ phÝa tr−íc ,phÝa sau ,chÊm que hay ®Èy que liªn tôc .
Qu¸ tr×nh nãng ch¶y kim lo¹i ë vïng hμn ®−îc b¶o vÖ bëi khÝ tr¬ (Argon,hoÆc
Helium)tho¸t ra tõ ty khÝ .KhÝ b¶o vÖ nμy th−êng sö dông lμ Argon cã hμm l−îng
tinh khiÕt ®¹t tõ 99,95% ®−îc n¹p trong chai thÐp 10-Nm3 d−íi ¸p xuÊt 200 bar ...

H×nh d¹ng mèi ghÐp vμ c¸ch chuÈn bÞ mèi ghÐp

ë ph−¬ng ph¸p hμn TIG nμy cã kh¸c víi c¸c ph−¬ng ph¸p hμn nh− MAG , E , .NÕu
nh− mèi ghÐp ë t«n máng vμ ®−îc ghÐp khÝt (khe hë b»ng o)th× ng−êi thî thao t¸c
khi hμn cã thÓ sÏ kh«ng cÇn båi que mμ kim lo¹i sÏ nãng ch¶y tõ hai mÐp mèi ghÐp
.Víi ®iÒu kiÖn h×nh d¹ng mèi ghÐp nμy ph¶i ®¹t tiªu chuÈn ,chó ý lμ ë c¸c d¹ng
mèi ghÐp nμy kh«ng chÞu ¶nh h−ëng lín cña lùc t¸c ®éng .
Mèi ghÐp ch÷ I cã thÓ hμn ®−îc tõ mét phÝa ë thÐp cã chiÒu dÇy tõ 3 ®Õn 4 mm (cã
hoÆc kh«ng cã khe hë gi÷a hai miÕng ghÐp )ë nh«m còng cã thÓ tíi 5mm .
ChiÒu dÇy vËt liÖu tõ 8 ®Õn 10mm ph¶i ®−îc v¸t mÐp mét c¸ch cÈn thËn vμ ®−îc
chuÈn bÞ mèi ghÐp ë d¹ng ch÷ Y hoÆc DY (Y kÐp )gãc më ë hμn thÐp lμ 60o ë
nh«m lμ 700 chiÒu cao c¹nh mÐp mèi hμn tõ 2 ®Õn 4mm hoÆc còng cã thÓ t¹o mèi
ghÐp ch− V hoÆc DV (V kÐp )
Th«ng th−êng ë chi tiÕt cã ®é dÇy lín h¬n ng−êi ta sÏ kh«ng ¸p dông ph−¬ng ph¸p
hμn TIG ®Ó hoμn tÊt c«ng viÖc hμn mμ ng−êi ta chØ dïng ph−¬ng ph¸p hμn nμy ®Ó
t¹o ch©n mèi hμn hay cßn gäi lμ hμn lãt mμ th«i .
Chó ý:
ë ph−¬ng ph¸p hμn TIG nμy mèi ghÐp ph¶i ®−îc chuÈn bÞ rÊt cÈn thËn vÒ mÐp v¸t
vμ vÊn ®Ò vÖ sinh mèi ghÐp còng rÊt quan träng nÕu kh«ng sÏ g©y lªn lçi ë mèi hμn
...

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 43

C¸c lçi th−êng gÆp ë ph−¬ng ph¸p hμn TIG:

Rç bät :
Trong tr−êng hîp nμy lμ do qu¸ tr×nh hμn kim lo¹i nãng ch¶y sÏ sinh ra ph¶n øng
oxyd cacbon t¹o luång khÝ thæi do ®ã dÉn tíi rç bät . §Æc thï cña ph−¬ng ph¸p hμn
nμy lμ dïng khÝ b¶o vÖ vïng nãng ch¶y kim lo¹i nh−ng ®«i khi còng kh«ng ng¨n
c¶n hoμn toμn ®−îc kh«ng khÝ vμo bÓ hμn t¹i ®©y oxy sÏ ®−îc hoμ tan trong vïng
nãng ch¶y cña kim lo¹i vμ tù liªn kÕt v× vËy nÕu kh«ng ®ñ c¸c nguyªn tè khö oxy
th× trong qu¸ tr×nh lμm nguéi nã sÏ liªn kÕt víi cacbon t¹o thμnh oxydcacbon vμ
g©y ra rç bät .
L−îng khÝ b¶o vÖ qu¸ Ýt sÏ xÈy ra hiÖn t−îng xo¸y lèc vμ kh«ng khÝ lät vμo vïng
hμn hoÆc do giã t¹t qu¸ m¹nh .
Sö dông ty gas ch−a ®óng (qu¸ nhá ,khÝ b¶o vÖ kh«ng che phñ hoμn toμn ,hoÆc sö
dông ty gas bÞ vì ).
Gãc nghiªng má hμn kh«ng ®óng (qu¸ nghiªng)
N−íc cña má hμn (má hμn lμm m¸t b»ng n−íc ) th©m nhËp vμo vïng hμn
Mèi hμn cã chÊt bÈn ,dÇu ,mì ,s¬n ,hay Èm −ít còng g©y lªn lçi rç bät .

Lçi liªn kÕt :

Phu¬ng ph¸p hμn TIG c¸c lçi liªn kÕt bªn c¹nh mèi hμn vμ lçi liªn kÕt gi÷a c¸c líp
th−êng Ýt xuÊt hiÖn h¬n mμ lçi liªn kÕt chÝnhlμ sù nãng ch¶y kh«ng hoμn toμn ë
c¹nh d−íi mèi hμn vμ do mèi hμn chuÈn bÞ kh«ng ®óng quy c¸ch
Gãc më mèi hμn qu¸ bÐ
ChiÒu cao ®o¹n kh«ng v¸t cña mÐp hμn qu¸ lín
Khe hë khi ghÐp ph«i ®Ó qu¸ nhá
Do mμi ®iÖn cùc kh«ng ®óng c¸ch hoÆc ®iÖn cùc bÞ cïn
Tèc ®é hμn qu¸ lín vμ giao ®éng má hμn kh«ng ®óng ,kim lo¹i kh«ng nãng ch¶y
hoμn toμn sÏ g©y lªn lçi liªn kÕt

Lçi bäc Wolfram :

Lçi th−êng gÆp nhÊt trong hμn TIG lμ lçi bäc Wolfram .Lçi nμy m¾t th−êng rÊt khã
nhËn biÕt mμ ph¶i sö dông thiÕt bÞ chôp b»ng tia R¬n ghen ®Ó nhËn biÕt trªn phim
khi soi b»ng ®Ìn soi phim
TÊt c¶ hiÖn t−îng bäc Wolfram chØ cã thÓ lo¹i bá b»ng ph−¬ng ph¸p mμi vμ ®¸nh
b»ng bμn ch¶i thËt s¹ch .
HiÖn t−îng nμy lμ do ng−êi thî trong khi hμn kh«ng chó ý ®Ó ®iÖn cùc ch¹m vμo
vïng nãng ch¶y cña mèi hμn hoÆc do ®iÖn cùc Wolfram chÞu t¶i dßng qu¸ cao ë
®Çu ®iÖn cùc t¹o thμnh giät vμ r¬i vμo bÓ hμn .
Phßng tr¸nh lçi nμy b»ng c¸ch mμi s¹ch nh÷ng vïng trong mèi hμn khi bÞ ch¹m
®iÖn cùc Wolfram
Ng−êi thî ph¶i thao t¸c ®óng ph−¬ng ph¸p
Mμi ®iÖn cùc ®óng c¸ch (mμi däc ®Þªn cùc )
Chän dßng ®iÖn hμn phï hîp víi ®−êng kÝnh ®iÖn cùc

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt
 Trung t©m §μo t¹o vμ ChuyÓn giao C«ng nghÖ ViÖt - §øc
Ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o §¸nh gi¸ viªn hμn bËc 1 WT
1.6 - 1.8 Hμn khÝ b¶o vÖ Trang 44

Lçi bäc Oxyd :

§©ylμ lçi mμ th«ng th−êng do oxy ho¸ c¸c giät nãng ch¶y ë ®Çu que hμn (th−êng
gÆp ë hμn nh«m )Trong khi hμn que hμn kh«ng nªn rót ra khái luång khÝ b¶o vÖ ®Ó
tr¸nh sù oxy ho¸ ®Çu nãng ch¶y cña que hμn (Duy tr× kho¶ng c¸ch 2-3mm)
Tr−íc khi hμn ph¶i mμi bá hoÆc dïng bμn ch¶i ®¸nh s¹ch líp oxyd (chó ý ë nh«m)

ý nghÜa sö dông :
Ph−¬ng ph¸p hμn TIG ®−îc ¸p dông hÇu hÕt trong c¸c viÖc yªu cÇu tinh s¶o nh−
chÕ t¹o bÓ chøa , nåi h¬i ,chÕ t¹o m¸y ,chÕ t¹o èng dÉn chÕ t¹o m¸y mãc phôc vô
ngμnh hμng kh«ng vμ vò trô còng nh− trong ngμnh y tÕ , ngμnh s¶n xuÊt thùc phÈm
vi sinh phôc vô ®êi sèng .........

Trung t©m HwC

Tμi liÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn, cÊm t¸i b¶n vμ chuyÓn giao. Vi ph¹m b¶n quyÒn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt