He Thong Nhien Lieu Dien Tu Edc

Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät – Khoa CKÑ
Ñoà aùn toát nghieäp
LÔØI NOÙI ÑAÀU

Trong cuoäc soáng, vaán ñeà ñi laïi laø moät nhu caàu böùc
thieát cuûa con ngöôøi. Chính vì theá maø ngaønh oâ toâ coù moät vò
theá raát quan troïng trong xaõ hoäi. Cuøng vôùi söï phaùt trieån
khoâng ngöøng cuûa khoa hoïc vaø kyõ thuaät, coù theå noùi ngaønh
coâng ngheä oâ toâ ngaøy nay gaàn nhö ñaït tôùi söï toái öu veà kyõ
thuaät, kieåu daùng, ñaëc bieät laø toái öu veà coâng suaát, söï tieän
ích vaø ít gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Hieän nay ngaønh OÂtoâ –
Xe maùy cuûa Vieät Nam ñang treân ñaø hoäi nhaäp cuøng theá
giôùi, ñeå theo kòp trình ñoä phaùt trieån chung cuûa theá giôùi, ñoøi
hoûi chuùng ta phaûi coù ñöôïc ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc – kyõ
thuaät gioûi caû veà trình ñoä chuyeân moân laãn tay ngheà kyõ
thuaät, ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy, Ñaûng ta chuû tröông “Giaùo
Duïc laø Quoác Saùch haøng ñaàu”. Moät ñaát nöôùc coù phoàn vinh
hay khoâng laø töø chính neàn giaùo duïc cuûa nöôùc ñoù.
Söï nghieäp giaùo duïc gaén lieàn vôùi hoaït ñoäng daïy cuûa
giaùo vieân vaø hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh, vì vaäy tính quyeát
ñònh aûnh höôûng ñeán chaát löôïng ñaøo taïo laø nguoàn taøi lieäu
daïy hoïc. Ñoái vôùi chuyeân ngaønh oâ toâ ñeå cho ngöôøi hoïc coù
theå tieáp thu moät caùch coù hieäu quaû thì beân caïnh nguoàn taøi
lieäu lyù thuyeát, caàn phaûi coù theâm caùc moâ hình tröïc quan
hôn ñeå thöïc taäp, ñaët bieät laø caùc heä thoáng môùi, giuùp cho
ngöôøi hoïc vaän duïng moät caùch coù hieäu quaû nhöõng kieán
thöùc ñaõ hoïc vaøo thöïc tieãn. “Moâ hình heä thoáng
Diesel_EDC” ñöôïc laøm ra cuõng nhaèm muïc ñích naøy. Ñöôïc söï
phaân coâng cuûa Ban chuû nhieäm khoa CKÑ vaø söï höôùng daãn
taän tình cuûa thaày Lyù Vónh Ñaït, ñeà taøi:”Moâ hình heä thoáng
Diesel_EDC” ñaõ hoaøn thaønh coù theå ñöa vaøo laøm moâ hình
ñeå daïy hoïc. Do ñaëc ñieåm, yeâu caàu cuûa ñeà taøi, chæ trình
baøy rieâng veà heä thoáng phun daàu ñieàu khieån ñieän töû
VE_EDC. Caùch thöùc trình baøy ñoà aùn goàm 4 phaàn cô baûn sau:
 Phaàn I: Daãn nhaäp.
 Phaàn II: Toång quan veà heä thoáng Diesel ñieän töû,
khaùi quaùt veà heä thoáng nhieân lieäu VE_EDC.
 Phaàn III: Thi coâng moâ hình.
 Phaàn IV: Keát luaän vaø Ñeà nghò.
Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 1

Trong phaàn trình baøy noäi dung ñeà taøi, do thôøi gian coù
haïn neân khoâng sao traùnh khoûi thieáu soùt, raát mong nhaän
ñöôïc yù kieán ñoùng goùp chaân thaønh cuûa quí thaày coâ, cuõng
nhö toaøn theå caùc baïn sinh vieân ñeå cho ñeà taøi ngaøy hoaøn
thieän hôn.
TP.HCM, ngaøy 17
thaùng 01 naêm 2008.
SV
thöïc hieän :
NGUYEÃN TIEÁN
DUÕNG
NGUYEÃNTHANH
XUAÂN

LÔØI CAÛM ÔN
Chuùng em xin chaân thaønh caûm ôn nhaø tröôøng ñaõ taïo
ñieàu kieän thuaän lôïi cho chuùng em ñöôïc thöïc hieän moâ hình
naøy. Chuùng em cuõng xin chaân thaønh caûm ôn GVHD laø thaày
Th.s Lyù Vónh Ñaït. Thaày ñaõ taän tình höôùng daãn trong suoát
thôøi gian qua vaø ñaõ cung caáp cho chuùng em nhöõng taøi lieäu
heát söùc thieát thöïc ñeå chuùng em coù theå hoaøn thaønh toát
ñoà aùn naøy. Cuõng nhôø vaäy maø chuùng em coù ñöôïc cô hoäi
tìm hieåu kyõ hôn veà caùc boä phaän, nguyeân taéc hoaït ñoäng
trong heä thoáng Diesel_EDC maø chuùng em chæ ñöôïc hoïc sô löôïc
trong chöông trình vôùi moân thöïc taäp toång quaùt.
Ñoàng thôøi, chuùng em cuõng xin chaân thaønh caûm ôn caùc

thaày coâ trong Boä moân Ñoäng Cô vaø caùc thaày coâ trong Khoa
ñaõ taän tình höôùng daãn, giuùp ñôõ trong quaù trình thöïc hieän
moâ hình heä thoáng Diesel_EDC. Tuy ñaõ gaëp khoâng ít khoù khaên
nhöng vôùi söï höôùng daãn, chæ baûo taän tình cuûa caùc thaày
chuùng em ñaõ coá gaéng hoaøn thaønh ñoà aùn naøy ñuùng thôøi
haïn. Nhöng vôùi laàn ñaàu thöïc hieän cuøng vôùi kinh nghieäm non
keùm neân vaãn coøn nhieàu thieáu soùt mong thaày coâ thoâng
caûm vaø goùp yù.
Moät laàn nöõa chuùng em xin chaân thaønh caûm ôn nhaø

tröôøng cuøng toaøn theå caùc thaày coâ trong Khoa Cô Khí Ñoäng
Löïc.
TP.HCM, ngaøy
17 thaùng 01 naêm 2008.
SV
thöïc hieän
NGUYEÃN
TIEÁN DUÕNG
NGUYEÃNTHANH XUAÂN


PHAÀN I: DAÃN NHAÄP

I. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI:
Ñaát nöôùc chuùng ta ngaøy caøng phaùt trieån, xaõ hoäi

ngaøy caøng vaên minh, ñaây laø thôøi kyø öùng duïng khoa hoïc kyõ
thuaät vaøo cuoäc soáng haøng ngaøy vaø trong coâng nghieäp hieän
ñaïi. Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu ñoù, chuùng ta phaûi ñaàu tö giaùo duïc
con ngöôøi, vì vaäy quaù trình daïy vaø hoïc phaûi ñöôc thöïc hieän
toát.
Ñeå naâng cao hieäu quaû hoïc taäp cho hoïc sinh, sinh vieân
ngaønh cô khí oâ toâ naém vöõng lyù thuyeát vaø thöïc haønh. Vì
theá nhoùm nghieân cöùu quyeát ñònh ñi saâu vaøo vieäc thieát keá
caùc moâ hình phuïc vuï cho vieäc giaûng daïy.
Ñeà taøi “Nghieân cöùu cheá taïo heä thoáng phun daàu
ñieàu khieån ñieän töû EDC” theå hieän tröïc quan veà heä thoáng
EDC, deã hình dung hôn, thöïc taäp treân moâ hình deã daøng, ruùt
ra nhieàu kieán thöùc thöïc teá. Töø ñoù goùp phaàn naâng cao hieäu
quaû hoïc taäp, naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo, ñaùp öùng ñöôïc
muïc tieâu ñaøo taïo kyõ sö theo chöông trình coâng ngheä cuûa
tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät.
II. GIÔÙI HAÏN CUÛA ÑEÀ TAØI:
Ñeà taøi chæ taäp trung vaøo giaûi quyeát moät soá
vaán ñeà sau:
 Cheá taïo moâ hình phun daàu ñieän töû EDC.
 Nghieân cöùu veà nguyeân taéc hoaït ñoäng vaø caáu taïo caùc
boä phaän trong bôm VE_EDC
 Xaây döïng caùc baøi kieåm tra chaån ñoaùn caùc boä phaän
trong bôm VE_EDC.
III. MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI:
Moâ hình ñöôïc ra cheá taïo vôùi nhöõng muïc tieâu sau:
 Nhaèm phuïc vuï cho coâng taùc giaûng daïy vaø taïo
ñieàu kieän thuaän lôïi cho giaùo vieân höôùng daãn sinh vieân

trong quaù trình thöïc taäp ñoäng cô Diesel.
 Giuùp cho sinh vieân nghieân cöùu veà nguyeân lyù hoaït
ñoäng cuûa bôm VE_EDC.
 Sinh vieân coù ñieàu kieän quan saùt moâ hình moät
caùch tröïc quan, deã caûm nhaän ñöôïc caáu taïo vaø vò trí caùc
chi tieát laép ñaët treân heä thoáng.
 Giuùp sinh vieân kieåm tra vaø ño ñaïc caùc thoâng soá
caùc boä phaän cuûa heä thoáng.

IV. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU:
Ñeå ñeà taøi ñöôïc hoaøn thaønh chuùng toâi ñaõ keát hôïp
nhieàu phöông phaùp nghieân cöùu. Trong ñoù ñaëc bieät laø phöông
phaùp tham khaûo taøi lieäu, thu thaäp caùc thoâng tin lieân quan,
hoïc hoûi kinh nghieäm cuûa thaày coâ baïn beø, nghieân cöùu caùc
moâ hình giaûng daïy cuõ… Töø ñoù tìm ra nhöõng yù töôûng môùi
ñeå hình thaønh ñeà cöông cuûa ñeà taøi, cuõng nhö caùch thieát keá
moâ hình. Ngoaøi ra, chuùng toâi coøn keát hôïp caû phöông phaùp
quan saùt vaø thöïc nghieäm ñeå coù theå cheá taïo ñöôïc moâ hình
vaø bieân soaïn caùc baøi baøi kieåm tra chaån ñoaùn hieäu quaû
vaø chính xaùc hôn.
V. CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN:

 Tham khaûo taøi lieäu.
 Thieát keá khung ñôõ ñoäng cô vaø gaù ñaët ñoäng cô.
 Thieát keá vaø caùch boá trí caùc chi tieát treân baûng.
 Thieát keá caùc chi tieát phuï.
 Tieán haønh ño ñaïc, kieåm tra, thu thaäp caùc thoâng soá.
 Nghieäm thu caùc thoâng soá kieåm tra.
 Vieát baùo caùo.


PHAÀN II: NOÄI

DUNG
CHÖÔNG I : TOÅNG QUAN VEÀ HEÄ
THOÁNG DIESEL ÑIEÀU KHIEÅN
ÑIEÄN TÖÛ
Xaõ hoäi ngaøy caøng phaùt trieån, nhu caàu ñi laïi vaø vaän
chuyeån cuûa con ngöôøi ngaøy caøng cao.Vì vaäy yeâu caàu vôùi
ñoäng cô ngaøy caøng khaéc khe hôn, ñoäng cô phaûi coù coâng
suaát lôùn, nhöng laïi tieát kieäm nhieân lieäu vaø khoâng gaây oâ
nhieãm moâi tröôøng… Ñieàu naøy ñoøi hoûi caùc nhaø saûn xuaát
phaûi ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng trong ñoäng cô ngaøy moät
tieân tieán hôn. Cuõng treân cô sôû ñoù Diesel_EDC ra ñôøi vaø phaùt
trieån ñeán ngaøy nay ñaõ ñaùp öùng ñöôïc phaàn naøo yeâu caàu
treân vaø khaéc phuïc ñöôïc caùc nhöôïc ñieåm coá höõu cuûa ñoäng
cô diesel kieåu cuõ nhö: tieáng oàn, khaû naêng cô ñoäng vaø oâ
nhieãm moâi tröôøng …
I. Khaùi quaùt veà heä thoáng diesel ñieàu khieån ñieän töÛ
(Electronic diesel control -EDC):

Hình 1.1: Sô ñoà ñieàu khieån chung
ECU phaùt hieän caùc tình traïng hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô
döïa vaøo caùc tín hieäu töø caùc caûm bieán khaùc nhau. Caên cöù
vaøo thoâng tin naøy, ECU seõ ñieàu khieån löôïng phun nhieân lieäu
vaø thôøi ñieåm phun ñeå ñaït ñeán moät möùc toái öu baèng caùch
daãn ñoäng caùc boä chaáp haønh.
Vieäc söû duïng heä thoáng EDC seõ ñieàu khieån löôïng phun
nhieân lieäu vaø thôøi ñieåm phun baèng ñieän töû ñeå ñaït ñeán
moät möùc toái öu. Laøm nhö vaäy, seõ ñaït ñöôïc caùc öu ñieåm sau
ñaây:
1. Coâng suaát ñoäng cô cao.
2. Möùc tieâu thuï nhieân lieäu thaáp.
3. Giaûm khí thaûi thaân thieän vôùi moâi tröôøng hôn.
4. Giaûm ñöôïc tieáng oàn.
5. Taêng khaû naêng khôûi ñoäng.
6. Taêng tuoåi thoï ñoäng cô.
7. Thôøi ñieåm phun chính xaùc hôn.
Nhìn chung thì söï phaùt trieån cuûa heä thoáng ñieän töû laø
phaùt trieån caùc boä phaän ñieàu chænh nhaèm ñaït tôùi söï toái öu
veà maët coâng suaát ñoäng cô, tieát kieäm nhieân lieäu cuõng nhö
vieäc baûo veä moâi tröôøng.
II. Giôùi thieäu sô löôïc veà moät soá heä thoáng Diesel –
EDC :
1. Heä thoáng UI (Unit Injection):
1. Bôm tieáp vaän .

2. Boä taûn nhieät
3 . Thuøng nhieân

lieäu
4 . Van ñieàu aùp
5. ECU
6. Caùc caûm
bieán
7. Ñöôøng daàu
hoài
8. Kim bôm lieân
hôïp UI
Hình 1.2: Sô ñoà heä thoáng UI
Heä thoáng UI söû duïng daïng kim bôm lieân hôïp (bôm cao aùp
vaø kim phun ñöôïc cheá taïo cuøng moät khoái goïi laø Unit
Injection). Nhöõng UI ñöôïc laép treân naép maùy vaø ñænh kim ñöôïc
ñöa vaøo buoàng chaùy. Moãi UI söû duïng cho moät xylanh, neân soá
UI baèng vôùi soá xylanh. Nhieân lieäu aùp suaát cao ñöôïc taïo ra
trong kim ñöôïc taïo ra nhôø moãi piston trong töøng UI (coù theå ñaït
tôùi 2200bar), piston naøy ñöôïc daãn ñoäng bôûi truïc cam bôûi caùc
chi tieát daãn ñoäng.
Treân ñöôøng daàu hoài coù moät van ñieàu aùp van naøy
ñöôïc thieát keá sao cho aùp suaát trong ñöôøng oáng daàu luoân
luoân oån ñònh ôû moät giaù trò cho tröôùc. Ngöôøi ta coøn thieát
keá boä taûn nhieät cho ECU treân ñöôøng daàu luoân nhaèm oån
ñònh nhieät ñoä cho ECU trong nhöõng xe hoaït ñoäng ôû nhöõng
vuøng coù khí haäâu noùng, vì vaäy tuøy xe boä phaän naøy cuõng
coù theå coù hoaëc khoâng coù.
Treân moãi UI coù moät van ñieän töø ECU toång hôïp caùc döõ
lieäu töø caùc caûm bieán, sau ñoù tính toaùn vaø gôûi tín hieäu xung
xuoáng ñieàu khieån ñoùng môû van ñieän töø cuûa töøng UI, van
ñieän töø ñoùng môû quyeát ñònh thôøi ñieåm khôûi phun vaø thôøi
ñieåm döùt phun cho töøng xylanh rieâng bieät. Caùc tính toaùn cuûa
ECU ñeàu döïa treân tính toaùn cuûa nhaø thieát keá neân löôïng
nhieân lieäu phun cuõng nhö thôøi ñieåm phun trong töøng tröôøng
hôïp ñeàu laø toái öu vì theá ñoäng cô seõ ñaït ñöôïc coâng suaát toái
ña, tieát kieäm nhieân lieäu hôn vaø khí thaûi cuõng ít oâ nhieãm

hôn.
2. Heä thoáng UP (Unit Pump):
1 . Bôm tieáp
vaän
2 .Boä taûn
nhieät
3.Thuøng
nhieân lieäu
4.Van ñieàu
aùp
5.ECU
6.Caùc caûm
bieán
7. Bôm cao
aùp
8.Kim phun
Hình 1.3: Sô ñoà heä thoáng UP

Heä thoáng UP coù bôm ñöôïc gaù laép tröïc tieáp vaøo thaân
ñoäng cô vaø ñöôïc daãn ñoäng bôûi truïc cam, truïc cam quay laøm
cho piston di chuyeån nhieân lieäu bò neùn vaø ñöôïc ñöa ñeán kim
phun baèng moät oáng cao aùp raát ngaén.
Heä thoáng UP coù nguyeân lyù laøm vieäc töông töï nhö heä
thoáng UI. ECU toång hôïp caùc döõ lieäu töø caùc caûm bieán sau
ñoù tính toaùn vaø gôûi tín hieäu xung xuoáng ñieàu khieån ñoùng
môû van ñieän töø cuûa töøng bôm UP, van ñieän töø ñoùng môû
quyeát ñònh thôøi ñieåm khôûi phun vaø döùt phun cho töøng xylanh
rieâng bieät.
Ñieåm khaùc bieät giöõa hai heä thoáng laø: heä thoáng UP coù
bôm vaø kim laøm thaønh hai khoái khaùc nhau, ñöôïc noái vôùi nhau
baèng moät oáng cao aùp. Moãi bôm rieâng leõ seõ cung caáp daàu
cho töøng kim phun.
3. Heä thoáng VE – EDC:

Hình 1.4: Sô ñoà heä thoáng VE_EDC
Nhieân lieäu ñöôïc bôm caáp lieäu huùt leân töø bình nhieân
lieäu, ñi qua boä loïc nhieân lieäu roài ñöôïc daãn vaøo bôm ñeå taïo
aùp suaát, tieáp tuïc ñöôïc bôm ñi baèng piston cao aùp ôû beân
trong maùy bôm cao aùp. Quaù trình naøy cuõng töông töï nhö trong
bôm cao aùp ñoäng cô diesel thoâng thöôøng. Nhieân lieäu ôû trong
buoàng bôm ñöôïc bôm caáp lieäu taïo aùp suaát ñaït möùc 1.5 vaø
2.0 Mpa.
ECU nhaän tín hieäu töø caùc caûm bieán xaùc ñònh tình traïng
hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô töø ñoù ñieàu khieån van SPV ñieàu
khieån löôïng phun (khoaûng thôøi gian phun), van TCV ñieàu khieån
thôøi ñieåm phun nhieân lieäu (thôøi gian baét ñaàu phun) vaø van
EGR (van tuaàn hoaøn khí thaûi ).
Heä thoáng VE – EDC coù nhieàu öu ñieåm hôn laø kieåu VE

thoâng thöôøng: Coù theå töï ñoäng ñieàu chænh thôøi ñieåm phun,
ñònh löôïng nhieân lieäu phun tuøy thuoäc vaøo traïng thaùi hoaït
ñoäng cuûa ñoäng cô moät caùch chính xaùc, coù theå ñieàu chænh
löôïng nhieân lieäu khôûûi ñoäng phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä. Heä
thoáng VE – EDC thöôøng ñöôïc duøng treân ñoäng cô cao toác nhoû.
Bôm VE coù keát caáu goïn nheï ñoàng thôøi taïo ñöôïc aùp suaát
daàu cao vaø luoân giöõ oån ñònh.

4. Heä thoáng SCR (Common Rail System):
1. Bôm cao aùp
2. ECU
3. Caùc caûm bieán
4. Kim phun
5. OÁng cao aùp
6. Caûm bieán aùp

suaát oáng
7. Ñöôøng daàu hoài

8. Thuøng nhieân
lieäu
Hình 1.5: Sô ñoà heä thoáng SCR
Nhieân lieäu töø thuøng chöùa nhôø bôm tieáp vaän (naèm
trong thaân bôm cao aùp) seõ ñöôïc ñöa vaøo thaân bôm cao aùp, töø
ñoù bôm seõ ñöa nhieân lieäu leân oáng cao aùp vôùi aùp suaát cao
(coù theå leân tôùi 1350bar), nhieân lieäu cao aùp naøy ñöôïc ñöa
ñeán moãi kim phun (soá kim phun baèng vôùi soá xylanh cuûa
ñoäng cô ) thoâng qua ñöôøng oáng noái raát ngaén vaø naèm chôø
ôû ñoù.
AÙp suaát töùc thôøi ôû oáng cao aùp ñöôïc ECU nhaän bieát töø
tín hieäu caûm bieán aùp suaát. Neáu aùp suaát ôû oáng naøy vöôït
quaù giaù trò quy ñònh, ECU seõ ñieàu khieån van ñieàu aùp (naèm
treân thaân bôm) laøm thay ñoåi doøng chaûy cuûa nhieân lieäu vaø
nhieân lieäu ñöôïc ñöa trôû laïi thuøng chöùa.
Thoâng qua caùc caûm bieán ECU seõ nhaän bieát ñöôïc vò trí
chaân ga, nhieät ñoä ñoäng cô, löôïng khí naïp vaøo, vò trí coát maùy
… Vaø töø ñoù ECU tính toaùn quyeát ñònh thôøi ñieåm phun vaø
löôïng nhieân lieäu phun vaøo buoàng ñoát ñeå ñöa tín hieäu xung

ñeán ñieàu khieån caùc kim phun. Neáu tín hieäu naøy ñeán kim
phun caøng sôùm thì nhieân lieäu ñöôïc phun caøng sôùm, tín hieäu
caøng laâu thì löôïng phun caøng nhieàu. Vieäc ECU quyeát ñònh vaø
ñieàu khieån thôøi ñieåm phun nhieân lieäu cuõng nhö löôïng nhieân
lieäu ñöôïc phun seõ chính xaùc hôn nhieàu so vôùi ñieàu khieån
baèng cô khí do ñoù seõ phaùt huy toái ña coâng suaát cuûa ñoäng
cô ñoàng thôøi tieát kieäm ñöôïc nhieân lieäu.

Chöông II:
KHAÙI QUAÙT VEÀ HEÄ
THOÁNG NHIEÂN LIEÄU VE _
EDC
I. Caáu taïo vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa heä thoáng VE _
EDC:
A. Caáu taïo: coù 2 loaïi
 Loaïi höôùng truïc:
Hình 2.1: Caáu taïo bôm cao aùp VE – EDC(loaïi höôùng truïc)
Bôm cao aùp VE – EDC laø loaïi bôm cao aùp ñöôïc phaùt trieån
töø loaïi bôm VE ñieàu khieån baèng cô khí. Noù coù caáu taïo vaø
nguyeân lyù gaàn gioáng nhö bôm VE cô khí. Bôm taïo ra aùp suaát
cao cho nhieân lieäu nhieân lieäu ñöôïc ñöa vaøo xylanh thoâng qua
kim phun ñuùng vaøo thôøi kyø noå cuûa ñoäng cô.
 Loaïi höôùng kính:

Hình 2.2: Caáu taïo bôm cao aùp VE – EDC(loaïi

höôùng kính)

1. Bôm tieáp vaän:
Bôm tieáp vaän coù nhieäm vuï ñöa nhieân lieäu töø thuøng
chöùa ñeán bôm cao aùp vaø taïo moät aùp suaát ban ñaàu phuø
hôïp vôùi toác ñoä quay cuûa bôm.
Khi bôm tieáp vaän quay seõ huùt nhieân lieäu töø thuøng chöùa
qua boä loïc nhieân lieäu ñeå vaøo trong thaân bôm vôùi moät aùp
suaát ñöôïc giôùi haïn bôûi van ñieàu aùp.
Bôm caáp lieäu kieåu caùnh gaït bao goàm 4 caùnh gaït vaø
moät roâto. Truïc daãn ñoäng quay roâto vaø nhôø coù löïc ly taâm
maø caùc caùnh gaït eùp nhieân lieäu leân thaønh trong cuûa buoàng
aùp suaát. Do troïng taâm cuûa roâto leäch so vôùi taâm cuûa
buoàng neùn neân nhieân lieäu giöõa caùc caùnh gaït bò neùn vaø
ñaåy ra ngoaøi.
Hình 2.3: Bôm tieáp vaän
 Van ñieàu aùp:
Van ñieàu aùp ñieàu chænh aùp suaát xaû cuûa bôm caáp lieäu
phuø hôïp vôùi toác ñoä bôm. Khi toác ñoä bôm cao aùp suaát nhieân
lieäu ñuû lôùn ñeå thaéng löïc loø xo laøm van ñieàu chænh môû
ñöôøng daàu hoài veà cöûa naïp cuûa bôm daãn ñeán aùp suaát
nhieân lieäu khoâng bò taêng moät caùch ñoät ngoät maø taêng
tuyeán tính phuø hôïp vôùi
toác ñoä cuûa bôm. Boä
ñònh thôøi (boä ñieàu
khieån phun sôùm thuyû löïc)
kieåm soaùt thôøi ñieåm

phun nhieân lieäu theo aùp suaát trong bôm.
Hình 2.4: Ñoà thò hoaït ñoäng bôm caáp lieäu

2. Ñóa cam – vaønh con laên:
Ñóa cam ñöôïc noái vôùi piston bôm vaø ñöôïc daãn ñoäng bôûi
truïc daãn ñoäng. Khi roâto quay caùc vaáu cam treân ñóa cam tyø
leân con laên laøm cho piston bôm chuyeån ñoäng vöøa quay vöøa
tònh tieán taïo aùp suaát cao cho nhieân lieäu, soá vaáu cam baèng
vôùi soá xylanh ñoäng cô.
1 .Vaønh con
laên .
2 .Con laên .
3 .Ñóa cam .
4 .Piston .
Hình2.5: Vaønh con laên – ñóa cam(loaïi

höôùng truïc)
 Loaïi höôùng kính :
1 . Ñóa cam .
2 .Con laên .
3 . Piston .

Hình2.6: Vaønh con laên – ñóa cam (loaïi höôùng

kính)

3. Piston bôm:
Hình 2.7: Caáu taïo piston bôm(loaïi höôùng truc)

Piston bôm coù caùc raõnh huùt (soá raõnh baèng vôùi soá
xylanh ñoäng cô), moät cöûa phaân phoái vaø ñöôïc baét chaëc vôùi
dóa cam, moät cöûa traøn vaø moät raõnh caân baèng aùp suaát.
Cöûa traøn vaø cöûa phaân phoái ñaët thaúng haøng vôùi loã vaøo ôû
taâm piston.
Nhieân lieäu ñöôïc huùt töø raõnh huùt cuûa piston. Sau ñoù
nhieân lieäu neùn maïnh qua van phaân phoái töø cöûa phaân phoái
vaø bôm vaøo voøi phun.
Piston vaø ñóa cam tyø chaët leân maët con laên nhôø loø xo
piston bôm, soá raõnh huùt baèng vôùi soá xylanh cuûa ñoäng cô
(ñoäng cô boán xylanh neân coù boán raõnh huùt). Khi ñóa cam quay
moät voøng thì piston cuõng quay moät voøng vaø tònh tieán boán
laàn, moãi laàn tònh tieán öùng vôùi moät laàn phun cuûa kim phun.
4. Van phaân phoái:

a. Caáu taïo:

Hình 2.8: Caáu taïo cuûa van phaân phoái

Van phaân phoái ñöôïc laép treân ñaàu phaân phoái cuûa bôm
phun nhieân lieäu. Loø xo van vaø van phaân phoái ñöôïc laép trong
thaân ñôõ van phaân phoái. Beà maët cuûa ñeá van phaân phoái
ñöôïc gia coâng coù ñoä chính xaùc cao.
b. Hoaït ñoäng:
Van phaân phoái nhanh choùng ngaét ñöôøng nhieân lieäu vaøo
cuoái thôøi kyø phun nhieân lieäu ñeå giöõ aùp suaát dö beân trong
oáng phun. Cuøng luùc ñoù, nhieân lieäu ñöôïc huùt trôû laïi ñeå voøi
phun saäp ñoùng, do ñoù ngaên nhieân lieäu "roø ræ" (nhoû gioït).
 Baét ñaàu phun nhieân lieäu :
 Nhieân lieäu coù aùp suaát cao töø bôm cao aùp ñöôïc ñöa
ñeán van phaân phoái tröôùc khi phun.
 Nhieân lieäu coù aùp suaát cao thaéng löïc loø xo van ñaåy
van phaân phoái sang phaûi ñeå môû oáng daãn nhieân lieäu.
 Nhieân lieäu coù aùp suaát cao ñöôïc ñöa ñeán voøi phun.
Hình 2.9: Hoaït ñoäng cuûa van phaân phoái
 Keát thuùc phun nhieân lieäu :
 Quaù trình bôm töø bôm phun nhieân lieäu keát thuùc vaø
aùp suaát nhieân lieäu giaûm xuoáng.
 Loø xo van ñaåy van phaân phoái veà phía traùi.
 Van phaân phoái trôû laïi ví trí ban ñaàu tôùi khi maët van
aên khôùp vôùi maët ñeá van.
 Quùa trình treân ñaûm baûo aùp suaát trong oáng phun
giaûm ñoät ngoät. Sau ñoù kim phun huùt nhieân lieäu veà,
neáu khoâng nhieân lieäu coù theå bò roø ræ.
Maët ñeá van vaø beà maët van phaân phoái giöõ kín khí (ñeå
giöõ aùp suaát dö vaø ngaên doøng chaûy ngöôïc töø kim phun

ngöôïc veà bôm). Neáu aùp suaát trong oáng phun sau khi phun
nhieân lieäu thaáp, löôïng nhieân lieäu seõ giaûm. Neáu aùp suaát
trong oáng thaáp aùp suaát phun khoâng taêng nhanh neân aùp
suaát phun nhieân lieäu giaûm. Do ñoù, vieäc giöõ aùp suaát trong
oáng phun oån ñònh trong toaøn boä thôøi gian laø raát caàn thieát.

5. Voøi phun:
a.Caáu taïo:
Hình 2.10: Caáu taïo voøi phun
Voøi phun coù nhieäm vuï ñöa nhieân lieäu coù aùp suaát cao
töø bôm cao aùp ñeán buoàng ñoát. Nhieân lieäu ñöôïc phun döôùi
daïng söông vôùi aùp suaát vaø toác ñoä cao seõ töï boác chaùy
trong buoàng ñoát .
Voøi phun bieán nhieân lieäu neùn ôû aùp suaát cao töø bôm
phun nhieân lieäu thaønh daïng söông baèng caùch phun vaøo
buoàng ñoát. Ñoäng cô diesel phun nhieân lieäu tröïc tieáp vaøo
buoàng ñoát, khaùc vôùi ñoäng cô xaêng, hoãn hôïp nhieân lieäu
ñöôïc taïo ra tröôùc. Do vaäy, thôøi gian troän vôùi khoâng khí ngaén
hôn raát nhieàu. Nhieân lieäu ñöôïc phun vaøo ôû aùp suaát vaø toác
ñoä cao, taïo maøn söông troän vôùi khoâng khí deã daøng hôn vaø
caûi thieän quaù trình baét löûa.
b. Hoaït ñoäng:
Thôøi ñieåm phun nhieân lieäu öùng vôùi thôøi ñieåm môû kim
phun. Khi aùp suaát daàu ñeán ñeá kim thaéng löïc loø xo neùn, ñaåy
kim leân vaø baét ñaàu phun. Vì thôøi ñieåm môû kim öùng vôùi thôøi
ñieåm phun, thôøi gian môû kim vaø aùp suaát nhieân lieäu seõ
quyeát ñònh löôïng nhieân lieäu phun vaøo buoàng ñoát ñoäng cô.
Ñieàu chænh môû voøi phun baèng caùch ñieàu chænh ñoä
daøy moûng cuûa taám ñeäm ñieàu chænh (hoaëc oác ñieàu chænh

öùng vôùi voøi phun coù oác hieäu chænh), khi taêng ñoä daøy ñeäm
aùp suaát phun cao, khi giaûm ñoä daøy ñeäm aùp suaát phun giaûm
cuøng thôøi gian môû kim neáu aùp löïc môû kim caøng lôùn thì löu
löôïng phun caøng nhieàu.

 Voøi phun hai giai ñoaïn:
Hình 2.11: Voøi phun hai giai ñoaïn
Trong moät soá ñoäng cô diesel coù söû duïng voøi phun hai
giai ñoaïn. Söû duïng voøi phun hai giai ñoaïn coù theå giaûm aùp
suaát môû voøi. Do ñoù, söï phun nhieân lieäu khi ñoäng cô mang
taûi thaáp hoaëc chaïy khoâng taûi seõ oån ñònh hôn ôû nhöõng voøi
phun thoâng thöôøng. Tieáng goõ ñoäng cô diesel xuaát hieän ôû
möùc ñoä naïp nhoû giaûm.
Trong thaân ñôõ voøi phun coù laép hai loø xo neùn vaø hai kim
aùp suaát. Giöõa ñaàu kim phun vaø choát eùp coù moät khe hôû do
coù hai giai ñoaïn phun nhieân lieäu. Khe naøy ñöôïc goïi laø khoaûng
naâng tröôùc. Ñeå ñieàu chænh aùp suaát naïp nhieân lieäu ôû giai
ñoaïn 1 vaø giai ñoaïn 2, haõy thay töøng voøng ñeäm loø xo neùn.
Do ñoù, khi ñoäng cô chaïy vôùi taûi troïng thaáp, moät löôïng
nhoû nhieân lieäu ñöôïc phun vaøo vôùi khoaûng naâng thaáp. Khi
ñoäng cô mang taûi, moät löôïng nhoû nhieân lieäu ñöôïc phun vaøo
töông öùng vôùi khoaûng naâng tröôùc, vaø sau ñoù löôïng nhieân
lieäu lôùn hôn ñöôïc phun vaøo töông öùng vôùi khoaûng naâng lôùn.
 Hoaït ñoäng:

 Giai ñoaïn 1 : Khi aùp suaát nhieân lieäu trong bôm phun
nhieân lieäu ñaït xaáp xæ18MPa (180kgf/cm 2), ñaàu kim ñaåy choát
eùp qua voøng ñeäm loø xo neùn soá 3, vöôït qua löïc neùn cuûa loø
xo soá 1. Luùc naøy, nhieân lieäu ñöôïc phun vaøo. Khoaûng naâng
taêng leân cho ñeán khi ñaàu kim phun tieáp xuùc vôùi ñeá loø xo
neùn soá 2. Sau khi voøng ñeäm loø xo neùn soá 3 tieáp xuùc vôùi
ñeá loø xo neùn soá 2, khoaûng naâng cuûa ñaàu kim phun khoâng
thay ñoåi ñeán khi aùp suaát nhieân lieäu ñaït xaáp xæ 23 MPa (230
kgf/cm2).
 Giai ñoaïn 2 : Khi aùp suaát nhieân lieäu xaáp xæ 23 MPa

(230 kgf/cm2), voøi phun thaéng löïc cuûa loø xo neùn soá1 vaø soá 2.
Ñaàu kim ñaåy ñeá loø xo neùn soá 2 vaøo voøng ñeäm loø xo neùn
soá 3. Khoaûng naâng ñaàu kim khoâng thay ñoåi khi voøi phun ñaït
möùc naâng toái ña ngay caû khi aùp suaát nhieân lieäu thay ñoåi.
a) Giai ñoaïn 1 b) Giai

ñoaïn 2
Hình 2.12: Hoaït ñoäng kim phun hai giai

ñoaïn
II. Heä thoáng ñieàu khieån diesel EDC:
 Sô ñoà ñieàu khieån:

Hình 2.13:Sô ñoà ñieàu khieån

chung

 Caùc tín hieäu ñaàu vaøo:
1. Caûm bieán toác ñoä ñoäng cô (NE): Caûm bieán naøy

nhaän bieát tín hieäu ñoäng cô.
2. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt(THW): Nhaän

bieát nhieät ñoä cuûa ñoäng cô.
3. Caûm bieán vò trí böôùm ga(IDL-VA): Nhaän bieát tín

hieäu khoâng taûi vaø tín hieäu vò trí böôùm ga.
4. Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp (THA): Nhaän

bieát nhieät ñoä khoâng khí treân ñöôøng oáng naïp.
5. Caûm bieán aùp suaát taêng aùp tuabin (PIM): Nhaän

bieát aùp suaát taêng aùp ñöôøng oáng naïp tôùi ECU.
6. Caûm bieán nhieät ñoä nhieân lieäu (THF): Nhaän bieát
nhieät ñoä nhieân lieäu vaø gôûi tín hieäu tôùi ECU.
7. Caûm bieán vò trí coát maùy (TDC): Nhaän bieát vò trí

truïc khuyûu ôû caùc thôøi ñieåm khaùc nhau.
8. Ñieän trôû hieäu chænh (VRP-VRT).
 Boä chaáp haønh:
1. Van SPV: Van naøy coù nhieäm vuï ñieàu khieån löôïng
nhieân lieäu phun vaøo ñoäng cô.
2. Van TCV: Van naøy coù nhieäm vuï ñieàu khieån thôøi
ñieåm phun nhieân lieäu.
 ECU vaø EDU
1. EDU (Electronic Driver Unit):
EDU laø moät thieát bò phaùt ñieän cao aùp. Noù ñöôïc laép
giöõa ECU vaø boä chaáp haønh, EDU khuyeát ñaïi ñieän aùp accu
vaø treân cô sôû caùc tín hieäu töø ECU seõ kích hoaït SPV loaïi taùc
ñoäng tröïc tieáp.
2. ECU (Electronic Control Unit):
Veà maët ñieàu khieån ñieän töû, vai troø cuûa ECU laø xaùc
ñònh löôïng phun nhieân lieäu, ñònh thôøi ñieåm phun nhieân lieäu
vaø löôïng khoâng khí naïp vaøo phuø hôïp vôùi caùc cheá ñoä hoaït

ñoäng cuûa ñoäng cô, döïa treân caùc tín hieäu töø caùc caûm bieán
vaø caùc coâng taéc khaùc nhau. Ngoaøi ra, ECU chuyeån caùc tín
hieäu ñeå vaän haønh caùc boä chaáp haønh.

A. Caùc tín hieäu ñaàu vaøo: 5 6 7
1. Cb vò trí böôùm ga
2. Cb nhieät ñoä nöôùc
3. Cb truïc khuyûu
4. Cb aùp suaát taêng aùp
5. Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp
6. Cb toác ñoä ñoäng cô
7. Cb nhieät ñoä nhieân lieäu
1 2 3 4
Hình 2.14 :
Vò trí
caùc
tín
hieäu
ñaàu
vaøo
Hình 2.15 : Caùc tín hieäu ñaàu vaøo

Caùc caûm bieán göûi tín hieäu tôùi ECU, döïa vaøo tín hieäu töø
caùc caûm bieán ECU tính toaùn löôïng phun nhieân lieäu vaø thôøi
ñieåm phun nhieân lieäu toái öu nhaát ñeå ñieàu khieån caùc boä
chaáp haønh.

1. Caûm bieán toác ñoä ñoäng cô:
Hình 2.16: Caûm bieán toác ñoä

Caûm bieán toác ñoä ñoäng cô ñöôïc laép trong bôm cao aùp.
Noù goàm coù moät roâto ñöôïc laép eùp leân moät truïc daãn ñoäng
vaø moät caûm bieán (daïng cuoän daây). Khi roâto quay caùc tín
hieäu ñöôïc taïo ra trong caûm bieán döôùi daïng xung ñieän aùp hình
sin vaø ñöôïc gôûi veà
ECU.
Hình 2.17: Tín hieäu phaùt ra töø caûm bieán
Hình treân bieåu hieän moái quan heä giöõa söï quay cuûa
roâto vaø daïng soùng sinh ra. ECU seõ ñeám soá löôïng xung ñeå
phaùt hieän ra toác ñoä ñoäng cô, roâto quay nöûa voøng quay ñoái
vôùi moãi voøng quay cuûa ñoäng cô ECU seõ phaùt hieän vò trí töùc
thôøi cuûa truïc bôm töø phaàn raêng soùng bò maát, maø raêng
naøy ñöôïc boá trí treân chu vi cuûa roâto.
 Caùc tín hieäu phaùt ra töø caûm bieán ñöôïc duøng ñeå :

 Ño toác ñoä quay cuûa bôm nhieân lieäu.
 Xaùc ñònh vò trí töùc thôøi cuûa truïc bôm.
 Xaùc ñònh vò trí töùc thôøi cuûa boä phun daàu sôùm töï
ñoäng.

2. Caûm bieán vò trí truïc khuyûu:
Hình 2.18: Caûm bieán vò trí truïc khuyûu

Laø loaïi caûm bieán töø trôû, caùc boä phaän chính bao goàm:
cuoän daây caûm öùng, nam chaâm vónh cöõu vaø caùc raêng hoaëc
vaáu saét.
Caûm bieán hoaït ñoäng nhö sau: khi caùc raêng cuûa ñóa
caûm nhaân ñi ra khoûi cöïc töø thì töø tröôøng trong cuoän daây
caûm öùng seõ yeáu ñi, khi raêng ñi veà gaàn cöïc töø hôn töø
tröôøng baét ñaàu taäp trung ñi qua cuoän daây. Khi töø tröôøng ñi
qua cuoän daây caùc ñöôøng suaát töø seõ caûm öùng sinh ra moät
ñieän theá caûm öùng trong cuoän daây. Khi raêng naèm ñoái dieän
cöïc töø thì töø tröôøng taäp trung cao nhaát, ñieän theá caûm öùng
seõ baèng khoâng. Khi raêng dòch chuyeån ra xa cöïc töø töø tröôøng
bi phaân taùn vaø ñieän aùp caûm öùng seõ coù chieàu ngöôïc laïi
trong cuoän caûm. Sau cuøng khi khe hôû khoâng khí quaù lôùn, töø
tröôøng trôû neân yeáu vaø khoâng coù ñieän aùp sinh ra trong
cuoän caûm öùng. Tín hieäu caûm öùng naøy ñöôïc duøng ñeå xaùc
ñònh vò trí truïc khuyûu cuûa ñoäng cô.

Hình 2.19: Xung tín hieäu caûm bieán vò trí coát maùy
3. Caûm bieán vò trí baøn ñaïp ga:
Hình 2.20: Caûm bieán vò trí baøn ñaïp ga
Moät laø caûm bieán vò trí baøn ñaïp ga, noù taïo thaønh moät
cuïm cuøng vôùi baøn ñaïp ga. Caûm bieán naøy laø loaïi coù moät
phaàn töû Hall hoaëc caûm bieán ñieän töø, noù phaùt hieän goùc
môû cuûa baøn baøn ñaïp ga. Moät ñieän aùp töông öùng vôùi goùc
môû cuûa baøn ñaïp ga coù theå phaùt hieän ñöôïc taïi cöïc tín hieäu
ra.
4. Caûm bieán vò trí böôùm ga:

Hình 2.21: Vò trí ñaët caûm bieán
Caûm bieán vò trí böôùm ga ñöôïc ñaët taïi hoïng khuyeát taùn
laø loaïi caûm bieán bieán trôû. Caáu taïo goàm hai con tröôït, moãi
ñaàu con tröôït coù tieáp ñieåm ñöa ra tín hieäu caàm chöøng vaø tín
hieäu môû caùnh böôùm ga, caáu taïo nhö hình 2.22:
Hình 2.22: Caáu taïo caûm bieán vò trí böôùm ga
 Hai tieáp ñieåm tieáp xuùc vôùi caùc vaønh ñieän trôû vaø ñöa ra
4 ñaàu daây tín hieäu:
 VC: Ñaàu VC ñöôïc cung caáp ñieän aùp 5V khoâng ñoåi

töø ECU.
 IDL: Ñieän aùp ôû ñaàu naøy ñöôïc so saùnh vôùi mass ôû

cheá doä 0V baùo cho ECU bieát laø caùnh böôùm ga ñang ôû
vò trí caàm chöøng.
 E2: Ñöôïc noái voái mass ôû ECU.
 VA: Khi caùnh böôùm ga môû, con tröôït chaïy doïc theo
vaønh ñieän trôû vaø taïo ra ñieän aùp taêng daàn ôû chaân
VA, ECU seõ so saùnh tín hieäu ñieän aùp naøy vaø nhaän
bieát vò trí môû cuûa caùnh böôùm ga.
Ñaëc tuyeán cuûa tín hieäu ra giöõa ñieän aùp vaø goùc môû

cnaùh böôùm ga gaàn nhö tuyeán tính. Goùc môû caùnh böôùm ga
caøng lôùn thì ñieän aùp caøng taêng.
Hình 2.23: Ñaëc tuyeán tín hieäu ra

ÔÛ vò trí caàm chöøng, ñieän aùp giöõa chaân IDL vaø mass laø
0 Volt. Khi caùnh böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn thì ñieän aùp giöõa
VA vaø mass khoaûng gaàn 1 Volt. Ñieän aùp taêng daàn khi caùnh
böôùm ga môû lôùn (ñieän aùp toái ña xaáp xæ 4 Volt).
 Sô ñoà maïch ñieän:
Hình 2.24: Sô ñoà maïch caûm bieán vò trí

böôùm ga
5. Caûm bieán aùp suaát taêng aùp (PIM):
Hình 2.25: Vò trí vaø caáu tao caûm bieán aùp suaát taêng
aùp
Caûm bieán aùp suaát taêng aùp tua-bin ñöôïc noái vôùi
ñöôøng oáng naïp qua moät oáng meàm daãn khoâng khí vaø moät
VSV vaø phaùt hieän aùp suaát ñöôøng oáng naïp (löôïng khoâng khí
naïp vaøo).
Caûm bieán aùp suaát bao goàm caùc thaønh phaán chính sau:

Buoàng chaân khoâng, chip silicon, boä loïc vaø maïch ñieän.
Hình 2.26: Ñaëc tuyeán ñieän aùp ra theo

aùp suaát
Khi baäc coâng taéc maùy, ñieän aùp 5V töø ECU ñöôïc cung
caáp cho caûm bieán qua chaân VC. Ñieän aùp ra cuûa caûm bieán
taêng tuyeán tính theo aùp suaát tua-bin töø 0,7- 3,5V vaø ñöôïc göûi
veà ECU qua chaân PIM.
Hình 2.27 :Sô ñoà maïch ñieän caûm bieán aùp

suaát taêng aùp
 Ngoaøi ra coøn coù caùc caûm bieán ño löu löôïng gioù khaùc nhö:
 Boä ño gioù kieåu tröôït.
 Boä ño gioù kieåu daây nhieät (Mass Air Flow Sensor).

 Boä ño gioù kieåu sieâu aâm (xoaùy loác).

6. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt: (THW)
Hình 2.28: Vò trí vaø caáu taïo caûm bieán nhieät ñoä nöôùc
laøm maùt
Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñöôïc laép treân
thaân maùy, duøng moät themistor (nhieät ñieän trôû) coù ñieän trôû
thay ñoåi theo nhieät ñoä ñeå thaêm doø nhieät ñoä chaát laøm maùt
ñoäng cô.
Thaønh phaàn chính cuûa caûm bieán laø moät sôïi daây nhieät
coù nhieät ñieän trôû aâm (NTC), khi nhieät ñoä ñoäng cô taêng thì
ñieän trôû giaûm theo ñöôøng ñaëc tính sau:
Hình 2.29: Ñöôøng ñaëc tuyeán cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc
laøm maùt

Hình 2.30 : Sô ñoà maïch ñieän caûm bieán nhieät ñoä nöôùc
laøm maùt
Khi nhieät ñoä ñoäng cô taêng leân, ñieän trôû trong caûm
bieán seõ giaûm daàn daãn ñeán tín hieäu ñieän theá ñöa ra giaûm,
tín hieäu naøy ñöôïc ñöa veà ECU. Töø ñoù ECU seõ ra tín hieäu ñieàu
khieån löôïng nhieân lieäu phuø hôïp vôùi cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa
ñoäng cô.
7. Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp: (THA)
Hình 2.3: Vò trí caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp
Cuõng gioáng nhö caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt,
caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp laø loaïi caûm bieán coù
nhieät ñieän trôû aâm (NTC) ñöôïc
laép treân ñöôøng oáng naïp.
Hình 2.32: Sô ñoà maïch ñieän caûm bieán nhieät ñoä khoâng
khí naïp
Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp ñöôïc laép leân oáng naïp cuûa
ñoäng cô ñeå phaùt hieän nhieät ñoä cuûa khoâng khí naïp vaøo ñöa
tín hieäu veà ECU ñeå xöû lyù vaø ECU xem nhieät ñoä 20 0C laø
nhieät ñoä chuaån. ECU giaûm nhieân lieäu khi nhieät ñoä lôùn 20 0C

hôn vaø ngöôïc laïi.
8. Caûm bieán nhieät ñoä nhieân lieäu: (THF)
Cuõng gioáng nhö caûm bieán THW vaø THA, caûm bieán nhieät
ñoä nhieân lieäu laø loaïi nhieät ñieän trôû aâm ñöôïc gaén treân bôm
cao aùp ñeå ño nhieät ñoä nhieân lieäu töø thuøng chöùa gôûi veà
ECU. ECU seõ nhaän bieát tín hieäu naøy vaø ñöa ra tín hieäu ñieàu
khieån löôïng phun thích hôïp. Ñieän aùp 5V ñöôïc cung caáp cho
caûm bieán hoaït ñoäng.
Hình 2.33: Vò trí caûm bieán nhieät ñoä nhieân lieäu
khí naïp
III. Boä chaáp haønh:
1. Van ñieàu khieån löôïng phun: (SPV)

1.1 Phaân loaïi:
Hình 2.35: Hai loaïi van SPV

 Coù 2 loaïi van ñieàu khieån löu löôïng SPV:
 SPV thoâng thöôøng: söû duïng trong maùy bôm piston

höôùng truïc.
 SPV hoaït ñoäng tröïc tieáp: söû duïng trong maùy bôm
píttoâng höôùng kính cho nhöõng öùng duïng aùp suaát cao.
1.2 Caáu taïo vaø hoaït ñoäng:
a. Loaïi SPV thoâng thöôøng:
 Loaïi SPV thoâng thöôøng bao goàm: Van ñieàu khieån,

van chính, loø xo van ñieàu khieån, loø xo chính vaø cuoän
daây.
Hình 2..36: Caáu taïo van SPV loaïi thoâng thöôøng
 Hoaït ñoäng :Van SPV coù 3 traïng thaùi laøm vieäc:
 Khi coù tín hieäu ñieàu khieån töø ECU:

Hình 2.37: Khi coù tín hieäu töø ECU

ECU ñöa tín hieäu ñieàu khieån ñeán cuoän daây, döôùi taùc
duïng cuûa löïc töø huùt van ñieàu khieån xuoáng vaø ñoùng laïi. Khi
ñoù aùp suaát nhieân lieäu beân trong vaø beân ngoaøi van ngoaøi
van chính baèng nhau nhöng döôùi taùc duïng cuûa loø xo chính
ñaåy ñaåy van chính xuoáng ñoùng laïi. Trong thôøi gian naøy piston
bôm ñaõ di chuyeån veà beân traùi gaàn cuoái quaù trình huùt, sau
ñoù piston baét ñaàu neùn nhieân lieäu vaø phun nhieân lieäu vaøo
oáng cao aùp. Van SPV ñoùng trong suaát quaù trình naøy.
 Khi tín hieäu töø ECU ngaét:
Hình 2.38: Khi ngaét tín hieäu ñieàu khieån töø ECU
Khi ngaét tín hieäu töø ECU, doøng ñieän trong cuoän daây bò
ngaét, loø xo van ñieàu khieån ñaåy van ñieàu khieån leân treân môû
ñöôøng daàu B, nhieân lieäu ñöôïc hoài laïi thaân bôm qua ñöôøng
daàu B.
 Khi van ñieàu khieån môû hoaøn toaøn:

Hình 2.39 :Khi van ñieàu khieån môû hoaøn toaøn

Khi van ñieàu khieån môû hoaøn toaøn, nhieân lieäu trong van
ñieàu khieån ñi vaøo trong thaân bôm, aùp suaát nhieân lieäu beân
trong van chính nhoû hôn aùp suaát nhieân lieäu ngoaøi van chính,
aùp suaát nhieân lieäu ngoaøi van chính ñuû lôùn thaéng ñöôïc löïc
loø xo van chính ñaåy van chính môû ñöôøng daàu A. Khi ñoù daàu
ñöôïc hoài hoaøn toaøn veà thaân bôm thoâng qua hai ñöôøng A vaø
B, aùp suaát nhieân lieäu trong buoàng cuûa bôm neùn caân baèng
vôùi aùp suaát nhieân lieäu trong thaân bôm, quaù trình phun chaám
döùt .Vaäy ECU ñieàu khieån löôïng phun thoâng qua vieäc ñieàu
khieån thôøi ñieåm ngaét van SPV sao cho phuø hôïp vôùi tình traïng
hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô.
 Hoaït ñoäng cuûa van SPV loaïi thoâng thöôøng cuøng vôùi
hoaït ñoäng cuûa bôm
Nhieân lieäu töø thuøng chöùa qua boä loäc nhieân lieäu ñeán
bôm caáp lieäu vaø ñi vaøo trong thaân bôm vôùi moät aùp suaát
ñöôïc giôùi haïn bôûi van ñieàu khieån, aùp suaát naøy vaøo khoaûng
1.5 ñeán 2.0 Mpa. Hoaït ñoäng cuûa noù cuõng töông töï nhö bôm VE
thöôøng, chæ khaùc laø van SPV vaø van TCV döôùi söï ñieàu khieån
cuûa ECU seõ töï ñoäng ñieàu chænh löu löôïng phun vaø thôøi gian
phun cuûa nhieân lieäu phuø hôïp vôùi tình traïng hoaït ñoäng cuûa
ñoäng cô.
 Quaù trình hoaït ñoäng cuûa bôm VE – EDC ñöôïc thöïc hieän qua 3
giai ñoaïn :
 Giai ñoaïn naïp:
Hình 2.40: Giai ñoaïn naïp

Luùc naøy van SPV ñoùng do taùc duïng cuûa loø xo van,
ñoàng thôøi piston bôm duy chuyeån veà beân traùi, cöûa naïp ñöôïc
môû vaø nhieân lieäu töø trong thaân bôm ñöôïc huùt vaøo xylanh
bôm.

 Giai ñoaïn phun:
Hình 2.41: Giai ñoaïn phun

Van SPV vaãn ôû traïng thaùi ñoùng nhöng luùc nay ECU ñaõ
gôûi tín hieäu ñeán van SPV, piston bôm baét ñaàu dòch chuyeån
sang phaûi, nhieân lieäu baét ñaàu bò neùn sau khi cöûa phaân phoái
ñöôïc môû vaø nhieân lieäu ñöôïc ñöa ñeán caùc kim phun qua caùc
oáng phaân phoái.
 Keát thuùc phun:
Hình 2.42: Keát thuùc phun
Khi van SPV môû, aùp suaát nhieân lieäu trong xylanh
bôm giaûm xuoáng vaø quaù trình phun keát thuùc. Loø xo van cao
aùp ñaåy van ñoùng laïi, aùp löïc daàu ñöôïc giöõ trong oáng cao aùp.
Nhieân lieäu trong xylanh luùc naøy ñöôïc hoài veà thaân bôm qua
van SPV. Sau ñoù piston bôm tieáp tuïc ñi qua phaûi, chaám döùt

quaù trình phun (khoaõng chaïy naøy cuûa piston goïi laø khoaõng
chaïy dö).

b. Loaïi van SPV hoaït ñoäng tröïc tieáp:
Hình 2.43: Caáu taïo van SPV loaïi ñieàu khieån

tröïc tieáp
Traùi ngöôïc vôùi SPV loaïi thoâng thöôøng, loaïi SPV hoaït ñoäng
tröïc tieáp, thích hôïp duøng cho maùy bôm coù aùp suaát cao, vôùi
caùc ñaëc ñieåm laø möùc ñoä thích öùng vaø löu löôïng phun cao.
Hôn nöõa, caùc tín hieäu töø ECU ñöôïc khuyeách ñaïi baèng EDU ñeå
vaän haønh van ôû möùc ñieän aùp cao xaáp xæ 150V khi ñoùng van.
Sau ñoù, van vaãn ôû traïng thaùi ñoùng khi ñieän aùp giaûm thaáp
xuoáng.
 Caáu taïo goàm: Cuoän daây, van ñieän töø vaø loø xo.
 Hoaït ñoäng:
 Khi coù tín hieäu töø ECU
Khi ECU gôûi tín hieäu ñieàu khieån ñeán boä khuyeách ñaïi
EDU, doøng ñieän ñi qua cuoän daây löïc töø trong cuoän daây huùt
van ñieàu khieån ñoùng ñöôøng daàu laïi, khi piston bôm ñi leân
nhieân lieäu seõ ñöôïc neùn trong buoàng bôm vaø ñöa ñeán oáng
cao aùp.

Hình 2.44: Khi coù tín hieäu töø ECU

Ñieän aùp ban ñaàu cuûa loaïi SPV hoaït ñoäng tröïc tieáp:
Hình 2.45: Ñoà thò ñieàu khieån ñieän aùp

Khi SPV hoaït ñoäng tröïc tieáp baét ñaàu vaän haønh, doøng
ñieän ñi vaøo cuoän daây laø xaáp xæ 150 V huùt chaët van ñieàu
khieån. Khi ñoù, söï ñieàu khieån theo chu kyø laøm vieäc seõ ñöôïc
thöïc hieän ôû möùc ñieän aùp thaáp hôn ñeå tieát kieäm naêng
löôïng.
 Khi ngaét tín hieäu töø ECU:
Hình 2.46: Khi ngaét tín hieäu ñieàu khieån töø

ECU
Khi ngaét tín hieäu ñöa ñeán EDU löïc töø trong cuoän daây
khoâng coøn nöõa, vôùi taùc duïng cuûa aùp löïc daàu neùn loø xo
ñaåy van ñieän töø ñi leân vaø ñöôøng daàu hoài ñöôïc môû daàu
ñöôïc hoài veà thaân bôm. AÙp löïc nhieân lieäu trong buoàng bôm
giaûm xuoáng, quaù trình phun keát thuùc.

 Hoaït ñoäng cuûa van SPV loaïi tröïc tieáp cuøng vôùi hoaït
ñoäng cuûa bôm:
 Haønh trình naïp:
Hình 2.47: Haønh trình naïp
 SPV môû ra.
 Caùc con laên vaø piston bung ra, huùt nhieân lieäu
vaøo trong buoàng bôm.
 AÙp suaát taêng:
Hình 2.48: Aùp suaát taêng

 SPV ñoùng laïi.
 Caùc con laên vaø pison thu laïi laøm cho aùp suaát
taêng.
 Quaù trình phun:
Hình 2 .49: Quaù trình phun
Van SPV vaãn tieáp tuïc ñoùng laïi. Roâto quay vaø noái
vôùi coång bôm vaø coång phaân phoái cuûa roâto ñeå bôm nhieân
lieäu ñi.
 Keát thuùc phun:
 SPV môû ra.
 Do löôïng nhieân lieäu giaûm neân aùp suaát cuõng

giaûm xuoáng.
Quaù trình phun keát thuùc.
Khi caùc ñieàu kieän ñaõ thoaû maõn ñeå caét nhieân lieäu,
aùp suaát khoâng taêng leân do SPV vaãn ñang ôû trong traïng thaùi
môû.

Hình 2 .50: Quaù trình döùt phun

Noùi chung ñoäng cô coù ñöôïc hoaït ñoäng toái öu, tieát kieäm
nhieân lieäu vaø baûo veä moâi tröôøng ñeàu phuï thuoäc raát lôùn
ñeán löôïng phun nhieân lieäu. Vì vaäy nhaø cheá taïo ñaõ laäp trình
moät löôïng phun nhieân lieäu toái öu cho töøng cheá ñoä hoaït
ñoäng cuûa ñoäng cô nhö: khôûi ñoäng, caàm chöøng, toaøn taûi vaø
taêng toác. Töø ñoù ECU so saùnh giöõa yeâu caàu thöïc teá, toång
hôïp caùc thoâng tin töø caùc caûm bieán (caùc caûm bieán nhieät
ñoäâ, caûm bieán löu löôïng khí naïp, caûm bieán vò trí baøn ñaïp ga,
caûm bieán toác ñoä ñoäng cô….) ñeå tính toaùn vaø ñöa ra löôïng
nhieân lieäu thích hôïp, vieäc ñieàu khieån naøy ñöôïc thöïc hieän
thoâng qua van ñieàu khieån löu löôïng phun SPV.
 Bieåu ñoà ñieàu chænh löu löôïng phun:
Hình 2.60: Bieåu ñoà ñieàu chænh löu löôïng

phun
Sô ñoà bieåu dieãn ñoàng thôøi moái quan heä giöõa hoaït
ñoäng cuûa piston bôm vaø söï ñoùng môû cuûa van SPV. Thôøi
ñieåm keát thuùc phun seõ taêng leân hay giaûm xuoáng öùng vôùi
thôøi ñieåm môû cuûa van treân bieåu ñoà. Töø ñoù nhieân lieäu
phun seõ ñöôïc ñieàu chænh nhieàu hôn hay ít hôn hay bình thöôøng.
Ñoùng nhieàu thì phun nhieàu vaø ngöôïc laïi, khi van SPV môû thì
döùt phun.

2. Van ñieàu khieån thôøi ñieåm phun: (TCV)
a. Caáu taïo:
Hình 2.61: Caáu taïo van TCV
Caáu taïo chính cuûa van TCV goàm: Loõi stato, loø xo cuoân
daây vaø loõi chuyeån ñoäng. Van ñöôïc laép treân thaân bôm cao
aùp, gaàn boä ñònh thôøi cuûa bôm. Vò trí laép van:
Hình 2.62: Vò trí laép van TCV

Trong van coù hai ñöôøng thoâng vôùi hai buoàng cuûa piston
ñònh thôøi.
b. Nguyeân taéc hoaït ñoäng:
Söï phun sôùm cuûa nhieân lieäu hay thôøi ñieåm phun cuûa
nhieân lieäu coù aûnh höôûng raát quan troïng ñeán quaù trình khôûi
ñoäng, söï tieát kieäm nhieân lieäu vaø löôïng khí thaûi ñoäng cô. Taát
caû nhöõng yeáu toá naøy ñoøi hoûi nhaø saûn xuaát phaûi tính
toaùn vaø laëp trình thôøi ñieåm phun toái öu trong ECU. Ñeå boä
ñieàu khieån ñieän töû naøy coù theå so saùnh nhöõng giaù trò ñoù
vôùi nhöõng tín hieäu thu nhaän ñöôïc töø caùc caûm bieán treân oâ
toâ vaø ñöa ra nhöõng tín hieäu ñieàu khieån phun phuø hôïp nhaát
vôùi töøng cheá ñoä laøm vieäc cuûa ñoäng cô.
Hình 2.63: Hoaït ñoäng van TCV
Van TCV ñöôïc ñieàu khieån theo tæ leä thôøi gian baät taét
trong moät chu kyø laøm vieäc. Khi ECU caáp ñieän cho cuoän daây,
döôùi taùc duïng cuûa löïc töø huùt loõi töø veà beân phaûi môû
ñöôøng daàu thoâng giöõa hai buoàng aùp löïc cuûa boä ñònh thôøi.
Khi ECU ngöøng cung caáp ñieän döôùi taùc duïng cuûa loø xo ñaåy
loõi töø dòch chuyeån veà beân traùi ñoùng ñöôøng daàu thoâng
giöõa hai buoàng aùp löïc.
 Nguyeân lyù hoaït ñoäng TCV ñoái vôùi bôm höôùng truïc
 Ñieàu khieån thôøi ñieåm phun sôùm:

Hình 2.64: Ñieàu khieån phun sôùm
ECU seõ ñieàu khieån van TCV sau cho thôøi gian môû van
ngaén hôn so vôùi thôøi gian ñoùng van vaø laøm löôïng nhieân lieäu
ñi taét giaûm xuoáng, laøm aùp suaát buoàng beân phaûi cao hôn
aùp suaát beân buoàng beân traùi. Do ñoù piston bò ñaåy sang traùi
vaø xoay vaønh con laên cuøng chieàu kim ñoàng hoà laø chieàu
phun sôùm.

 Ñieàu khieån phun muoän:
Hình 2.65: Ñieàu khieån phun muoän
ECU ñieàu khieån thôøi gian môû van daøi hôn laø thôøi gian
ñoùng van, laøm löôïng nhieân lieäu ñi taét taêng leân, aùp suaát
buoàng beân phaûi cuûa boä ñònh thôøi thaáp hôn aùp suaát beân
traùi buoàng ñònh thôøi. Do ñoù piston bò ñaåy sang phaûi bôûi loø
xo vaø xoay vaønh con laên ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà töùc theo
chieàu phun muoän.
 Nguyeân lyù hoaït ñoäng TCV ñoái vôùi bôm höôùng kính:
 Ñieàu khieån thôøi ñieåm phun sôùm:
Hình 2.66: Ñieàu khieån phun sôùm
Töông töï nhö van TCV kieåu bôm höôùng truïc, khi ñoä daøi
thôøi gian môû van ngaén laïi, thì löôïng nhieân lieäu ñi taét qua
giaûm. Do ñoù, piston cuûa boä ñònh thôøi chuyeån ñoäng sang traùi
laøm quay vaønh con laên theo chieàu laøm sôùm thôøi ñieåm phun.


 Ñieàu khieån phun muoän:
Hình 2.67: Ñieàu khieån phun muoän
ECU ñieàu khieån thôøi gian môû van daøi hôn laø thôøi gian
ñoùng van, laøm löôïng nhieân lieäu ñi taét taêng leân, aùp suaát
buoàng beân phaûi cuûa boä ñònh thôøi thaáp hôn aùp suaát beân
traùi buoàng ñònh thôøi. Do ñoù piston bò ñaåy sang phaûi bôûi loø
xo vaø xoay vaønh con laên ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà, töùc theo
chieàu phun muoän.
IV. Hoäp ñieàu khieån: (ECU)
A. EDU
 Sô ñoà maïch EDU ñieàu khieån kim phun:
1. Maïch cao
theá
2. Maïch ñieàu khieån
Hình 2.68: Sô ñoà maïch ñieän cuûa EDU

o IJt #1 ñeán 4: Ñaàu vaøo cho caùc tín hieäu khôûi ñoäng voøi
phun töø ECU ñoäng cô.

o IJf: Ñaàu ra cho caùc tín hieäu kieåm tra khôûi ñoäng voøi phun
(ñeán ECU ñoäng cô).
o COM:đÑaàu ra ñeå taïo doøng khoâng ñoåi ñeán voøi phun.
o IJ #1 ñeán 4:đÑaàu ra ñeå khôûi ñoäng caùc voøi phun.
 Nguyeân lyù vaän haønh:
Thieát bò phaùt ñieän aùp cao seõ chuyeån ñieän aùp accu
thaønh ñieän aùp cao. Döïa vaøo tín hieäu töø caùc caûm bieán, ECU
seõ truyeàn tín hieäu ñeán ñaàu noái B thoâng qua E cuûa ECU.
Khi nhaän ñöôïc nhöõng tín hieäu naøy, EDU truyeàn caùc tín
hieäu ñeán caùc voøi phun töø ñaàu noái H thoâng qua K. Khi nhận
ñöôïc nhöõng tín hieäu naøy, EDU truyeàn caùc tín hieäu ñeán caùc
voøi phun töø ñaàu noái H thoâng qua K. Khi ñoù, ñaàu noái F truyeàn
tín hieäu xaùc ñònh phun IJf.
B. ECU
ECU coù vai troø xaùc ñònh löôïng phun nhieân lieäu, ñònh thôøi
ñieåm phun nhieân lieäu vaø löôïng khoâng khí naïp vaøo phuø hôïp
vôùi caùc cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô, döïa treân caùc tín
hieän nhaän ñöôïc töø caùc caûm bieán vaø caùc coâng taéc khaùc
nhau. Ngoaøi ra, ECU chuyeån caùc tín hieäu ñeå vaän haønh caùc
boä chaáp haønh.
Hình 2.69: ECU
 Caùc chöùc naêng ñieàu khieån cuûa ECU:
 Ñieàu khieån löôïng phun

 Ñieàu khieån thôøi ñieåm phun
 Ñieàu khieån khaùc: bugi saáy, khôûi ñoäng, khoâng taûi……

1. Ñieàu khieån löôïng phun:
a. Tính toaùn löôïng phun cô baûn:
Hình 2.70: ECU xaùc ñònh löôïng phun cô baûn
ECU seõ tieáp nhaän caùc tín hieäu: vò trí baøn ñaïp ga, toác
ñoä ñoäng cô, coâng taéc maùy laïnh, hieäu chænh ISC vaø caûm
bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.Töø ñoù ECU tính toaùn ñeå ñöa ra
moät löôïng phun cô baûn phuø hôïp vôùi caùc cheá ñoä khoâng taûi
vaø toaøn taûi. Tuy nhieân ñaây môùi laø löôïng phun cô baûn, ñeå
toác ñoä ñoäng cô phuø hôïp vôùi caùc cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa
ñoäng cô, ñaët bieät laø khi taêng toác, ECU coøn phaûi tính toaùn
löôïng phun toái ña.
b. Tính toaùn löôïng phun toái ña:
Vieäc tính toaùn löôïng phun toái ña ñöôïc thöïc hieän thoâng
qua caùc tín hieäu töø caùc caûm bieán: toác ñoä ñoäng cô, aùp
suaát nhieân lieäu, nhieät ñoä khí naïp nhieät ñoä nöôùc laøm maùt
vaø nhieät ñoä nhieân lieäu.
ECU ñieàu khieån löôïng phun phuø hôïp vôùi aùp suaát khoâng
khí naïp vaø söï thay ñoåi cuûa nhieät ñoä khoâng khí naïp (tyû troïng
khoâng khí naïp vaøo thay ñoåi phuø hôïp vôùi nhieät ñoä khoâng khí
naïp vaøo).

Nhieät ñoä khoâng khí naïp vaøo thaáp ñieàu chænh taêng
löôïng phun vaø ngöôïc laïi.
Nhieät ñoä nhieân lieäu cao → ñieàu chænh taêng löôïng phun.
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp → ñieàu chænh taêng

löôïng phun.

Hình 2.71: Ñieàu khieån löôïng phun toái ña

c. So saùnh löôïng phun cô baûn vaø löôïng phun toái ña:
Hình 2.72: So saùnh löôïng phun khi caùnh böôùm ga môû

60%
ECU thöïc hieän vieäc so saùnh löôïng phun cô baûn vaø löôïng
phun toái ña, sau ñoù laáy löôïng phun nhoû nhaát laøm löôïng phun
thöïc teá, nhöng vaãn ñaûm baûo tính naêng laøm vieäc cuûa ñoäng
cô (nhaèm buø laïi söï treã veà cô khí xaûy ra trong quaù trình phun
vaø tieát kieäm nhieân lieäu).

2. Xaùc ñònh thôøi ñieåm phun:
 Xaùc ñònh thôøi ñieåm phun mong muoán.
 Xaùc ñònh thôøi ñieåm phun thöïc teá.
 So saùnh thôøi ñieåm phun mong muoán vaø thôøi ñieåm

phun thöïc teá.
a. Xaùc ñònh thôøi ñieåm phun mong muoán:
Thôøi ñieåm phun mong muoán ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch
xaùc ñònh thôøi ñieåm phun cô baûn thoâng qua tín hieäu töø caùc
caûm bieán: toác ñoä ñoäng cô, goùc môû baøn ñaïp ga vaø ñöôïc
hieäu chænh treân cô sôû caùc tín hieäu nhö: aùp suaát khoâng khí
naïp, nhieät ñoä khoâng khí naïp vaø nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.
Hình 2.73: Thôøi ñieåm phun mong muoán
 Thôøi ñieåm phun thöïc teá:
Vieäc phaùt hieän thôøi ñieåm phun thöïc teá ñöôïc thöïc hieän
thoâng qua vieäc nhaän bieát caùc tín hieäu toác ñoä ñoäng cô vaø
vò trí truïc khuyûu. Ngoaøi ra ECU coøn duøng moät ñieän trôû hieäu
chænh söï khoâng phuø hôïp xuaát hieän trong vieäc ñieàu khieån

thôøi ñieåm phun giöõa caùc bôm (do nhöõng sai soùt cuûa nhaø
cheá taïo khi cheá taïo bôm).
Hình 2.74: Thôøi ñieåm phun thöïc teá
Hình 2.75 :Nhaän bieát thôøi ñieåm phun qua tín hieän NE
Ñóa cam vaø roâto (taïo ra tín hieäu NE cuûa caûm bieán toác
ñoä ñoäng cô) quay cuøng vôùi nhau. Do ñoù, ECU coù theå phaùt
hieän ñöôïc thôøi ñieåm khi piston chuyeån ñoäng vaø söï phun thöïc
teá xaûy ra do vò trí cuûa tín hieäu NE.

So saùnh tín hieäu NE vaø tín hieäu TDC cuûa bieán caûm
goùc quay cuûa truïc khuyûu vaø tính toaùn thôøi ñieåm phun lieân
quan ñeán goùc cuûa truïc khuyûu ñoäng cô cuõng nhö thôøi ñieåm
phun thöïc teá.

Hình 2.76: So saùnh tín hieäu NE vaø TDC
 So saùnh thôøi ñieåm phun mong muoán vaø thôøi ñieåm

phun thöïc teá:
Hình 2.77: So saùnh thôøi ñieåm phun mong muoán vaø thöïc
teá
ECU so saùnh thôøi ñieåm phun mong muoán vaø thôøi ñieåm
phun thöïc teá vaø chuyeån caùc tín hieäu thôøi ñieåm phun sôùm
vaø thôøi ñieåm phun muoän tôùi van ñieàu khieån thôøi ñieåm phun
sao cho thôøi ñieåm phun thöïc teá vaø thôøi ñieåm phun mong
muoán khôùp vôùi nhau.
3. Ñieàu khieån löôïng phun khi khôûi ñoäng:
Löôïng phun khi khôûi ñoäng ñöôïc xaùc ñònh baèng vieäc
ñieàu chænh löôïng phun cô baûn phuø hôïp vôùi caùc tín hieäu ON
cuûa maùy khôûi ñoäng (thôøi gian ON) vaø caùc tín hieäu cuûa caûm

bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (khi ñoäng cô nguoäi, nhieät ñoä
nöôùc laøm maùt seõ thaáp hôn vaø löôïng phun seõ lôùn hôn vaø
ngöôïc laïi) .
ÔÛ tröôøng hôïp nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp maø toác
ñoä ñoäng cô cao thì ECU seõ ñieàu chænh laøm sôùm thôøi ñieåm
phun.
Hình 2.78: Ñieàu chænh löôïng phun khi khôûi ñoäng
4. Ñieàu khieån heä thoáng saáy:
a. Bugi saáy:
Hình 2.78: Bugi saáy
Caùc phöông tieän môùi nhaát cuûa Toyota coù bugi saáy coù
chöùc naêng töï ñieàu chænh nhieät ñoä. Trong bugi saáy coù moät
cuoän daây ñieàu khieån, daây coù ñieän trôû taêng khi nhieät ñoä
taêng. Ñieän trôû taêng laøm giaûm löôïng doøng ñieän trong daây
nhieät maéc noái tieáp vôùi daây ñieàu khieån. Ñieän trôû taêng laøm
giaûm ñoä lôùn doøng ñieän trong daây nhieät maéc noái tieáp vôùi

daây ñieàu khieån. Nhôø giaûm giaù trò doøng ñieän, nhieät ñoä cuûa
bugi saáy khoâng taêng nhieàu. Nhieät ñoä cuûa bugi saáy taêng
xaáp xæ 900 0C (1.472 0F).
Trong khoaûng thôøi gian ñaàu nhieät ñoä bugi saáy taêng
nhanh (gaàn 9400C) giuùp ñoäng cô deã khôûi ñoäng, sau ñoù giaûm
xuoáng nhaèm tieát kieäm nhieân lieäu.
Hình 2.79: Bieåu ñoà nhieät ñoä bugi saáy
b. Hoaït ñoäng cuûa heä thoáng saáy (Loaïi saáy noùng

ñaëc bieät)
Hình 2.80: Sô ñoà maïch ñieän heä thoáng saáy

Boä ñònh thôøi 1 vaø 2 trong boä ñònh thôøi saáy sô boä hoaëc
ECU ñieàu khieån phaùt xaï ECU baät sau khi baät khoaù ñieän ON,

khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô thaáp. Boä ñònh thôøi saáy
1 baät saùng ñeøn baùo trong ñoàng hoà taùp loâ. Boä ñònh thôøi
saáy 2 baät rôle bugi saáy ñeå bugi saáy phaùt ra nhieät. Boä ñònh
thôøi 1 vaø 2 baät trong moät thôøi gian phuø hôïp vôùi nhieät ñoä
cuûa nöôùc laøm maùt, sau ñoù chuùng taét ñi.
Khi boä ñònh thôøi 1 taét, thì ñeøn baùo saáy taét. Khi baät
khoaù ñieän ñeán vò trí "START", boä ñònh thôøi saáy sô boä baät
rôle bugi saáy ñeå ngaên nhieät ñoä bugi giaûm trong khi khôûi
ñoäng vaø taêng tính deã khôûi ñoäng. Khi boä ñònh thôøi 3 hoaït
ñoäng, baät rôle saáy trong moät thôøi gian phuï thuoäc vaøo nhieät
ñoä nöôùc laøm maùt vaø aûnh höôûng ñeán sau saáy khi ñoäng cô
khôûi ñoäng vaø khoaù ñieän chuyeån töø "ON" sang "START".

5. Ñieàu khieån toác ñoä khoâng taûi:
Döïa treân tín hieäu töø caùc caûm bieán: goùc môû baøn ñaïp
ga, nhieät ñoä nöôùc laøm maùt, coâng taéc A/C, toác ñoä xe vaø tín
hieäu maùy khôûi ñoäng.
ECU tính toaùn toác ñoä mong muoán phuø hôïp vôùi tình traïng
xe, sau ñoù so saùnh giaù trò naøy vôùi tín hieäu toác ñoä ñoäng cô
vaø ñieàu khieån boä chaáp haønh (SPV/voøi phun) ñeå ñieàu khieån
löôïng phun nhaèm ñieàu chænh toác ñoä khoâng taûi.
ECU ñieàu khieån chaïy khoâng taûi ñeå caûi thieän hoaït ñoäng
laøm aám ñoäng cô trong khi chaïy khoâng taûi nhanh (ñoäng cô
laïnh) hoaëc khi baät coâng taéc ñieàu hoøa nhieät ñoä. Ngoaøi ra
ñeå ngaên chaën söï dao ñoäng toác ñoä khoâng taûi sinh ra do söï
giaûm taûi ñoäng cô (trong tröôøng hôïp coâng taéc A/C taét) löôïng
phun ñöôïc töï ñieàu chænh tröôùc khi toác ñoä ñoäng cô dao ñoäng.
Ngoaøi ra ECU coøn ñieàu khieån: ñieàu chænh toác ñoä ñoäng
cô, ñieàu khieån ECT, ñieàu khieån bugi saáy, ñieàu khieån ñieàu
hoøa nhieät ñoä…

Phaàn III:
THI COÂNG MOÂ
HÌNH
I. THI COÂNG MOÂ HÌNH:
1. Thieát keá khung:
a. Kích thöôùc moâ hình:
 Chieàu daøi khung: 80cm.
 Chieàu roäng khung: 50cm.
 Chieàu cao khung: 110cm.
b. Boá trí treân moâ hình:
 Treân baûng:
 Caûm bieán vò trí böôùm ga.
 Caûm bieán aùp suaát taêng aùp.
 Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí.
 Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.
 ECU.
 Bôm VE loaïi höôùng truïc
 Hai relay: moät relay chính vaø moät relay van TCV vaø SPV.
 Moät coâng taéc maùy caáp ñieän cho ECU.
 Moät coâng taéc ON/OFF caáp ñieän xoay chieàu 220V cho
moâ tô ñieän.
 Boä phaän hieån thò toác ñoä moâ tô.
 Moät nuùt vaën ñieàu chænh toác ñoä moâ tô.
 Kim phun.


 Treân khung:
 Moät bôm VE_EDC.
 Moät moâ tô ñieän coâng suaát 1 Hp ñieän aùp 220V.
 Moät hoäp ñieàu khieån toác ñoä moâ tô.
 Bình nhieân lieäu.
 Accu.
2. Giôùi thieäu moâ hình:
Caûm bieán aùp suaát taêng aùp

Ñoàng hoà hieån thò
toác ñoä
Boä ño gioùCaûm bieán nhieät ñoä khoâng khí
Caûm bieán nhieât
ñoä nöôùc
Giaéc
kieåm tra
Kim phun
ECU
Nuùm
ñieàu chænh
toác ñoä
Khoùa ñieän IG
Bôm

Khoùa ñieän 220V

Hình 3.1: Moâ hình nhìn töø phía tröôùc.
II. Sô ñoà vò trí chaân ECU:

a. Sô ñoà chaân ECU:

Hình 2.81: Sô ñoà heä thoáng maïch ñieàu khieån ECU

TOYOTA 2L- THE

Kí hieäu Teân goïi
E01 Mass cuûa kim phun.

E02 Mass cuûa kim phun.
BATT Döông thöôøng tröïc cuûa ECU.
+B, +B1 Döông cung caáp cho ECU sau rôle chính.
E2 Mass caûm bieán.
THA Tín hieäu töø caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp.
THW Tín hieäu töø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm
maùt.
VC
Nguoàn ñieän ñieän aùp 5V töø ECU cung caáp cho
NE +, NE-
caûm bieán.
T
Tín hieäu toác ñoä ñoäng cô.
W
Cöïc kieåm tra ñoäng cô.
E1
Ñeøn baùo kieåm tra.
VTA
Mass cuûa ECU.
IDL
Tín hieäu caûm bieán böôùm ga.
PIM
Tieáp ñieåm khoâng taûi (trong caûm bieán vò trí
THF böôùm ga).
TDC+, TDC- Tín hieäu caûm bieán aùp suaát khí naïp
TCV Tín hieäu caûm bieán nhieät ñoä nhieân lieäu
SPV Tín hieäu caûm bieán goùc quay truïc khuyûu
IGS/W

VRT, VRP Tín hieäu ñieàu chænh thôøi ñieåm phun

M_REL Tín hieäu ñieàu chænh löôïng phun
S_REL Döông töø coâng taéc maùy
Ñieän trôû hieäu chænh
Tín hieäu ñieàu khieån rô le chính
Tín hieäu ñieàu khieån rô le SPV
b. Baûng kieåm tra caùc chaân ECU:
+B BATT
VC IGS/W
PIM IDL
THA VTA
THF THW
NE¯ NE+
TDC¯ TDC+
TCV SPV
VRP VRT
S-REL M-REL
T W
E E
c. Löu yù khi söû duïng:
 Kieåm tra ñaàu noái ñieän coù tieáp xuùc toát khoâng.
 Kieåm tra xem coù söï roø ñieän xuoáng khung hay
khoâng.
 Khoâng ñeå duïng cuï leân moâ hình khi moâ hình hoaït
ñoäng.
 Moâ hình söû duïng ñieän aùp 220 V neân chuù yù khi söû
duïng.

 Kieåm tra xem coù coøn nhieân lieäu khoâng.
 Löu yù tuyeät ñoái khoâng ñöôïc caáp loän cöïc cuûa

accu.
 Phaûi coù giaùo vieân höôùng daãn trong quaù trình thöïc
taäp treân moâ hình.

CAÙC BAØI KIEÅM TRA

Baøi 1: KIEÅM TRA ÑIEÄN AÙP VAØ ÑIEÄN TRÔÛ
1. MUÏC ÑÍCH:
Sau khi hoïc xong baøi naøy ngöôøi hoïc coù khaû naêng :
 Kieåm tra ñöôïc caùc giaù trò ñieän aùp, ñieän trôû cô
baûn cuûa nguoàn, cuûa caùc caûm bieán….
 Tieán haønh tìm pan cho heä thoáng ñieän treân moâ
hình.
2. AN TOAØN:
 Khoâng ñöôïc maééc sai caùc cöïc aéc quy.
 Khi coù hieän töôïng baát thöôøng xaûy ra, phaûi ngaét
nguoàn kòp thôøi.
 Söû duïng ñoàng hoà VOM phaûi ñuùng ôû thang ño

caàn ño.
3. CHUAÅN BÒ:
 Ñoàng hoà VOM.
 Moâ hình heä thoáng diezel_EDC.
 Ñieän aùp nguoàn 220V
 Ñieän aùp aéc quy phaûi treân 12V.
4. CAÙC BÖÔÙC TIEÁN HAØNH:
 Phöông phaùp ño:
 Maéc voân keá song song vôùi maïch ñieän caàn ño.
 Maéc oâm keá song song vôùi caùc boä phaän caàn ño.
 Ghi laïi giaù trò ñieän theá, ñieän trôû vöøa ño roài so saùnh vôùi giaù
trò tra baûng:
Cöïc noái Ñieàu kieän Ñieän aùp (V)

BATT – E1 Ñieän aùp aéc quy
+B– E1 Coâng taéc maùy ON
Ñieän aùp aéc quy
+BF– E1

Böôùm ga ñoùng
9– 14
IDL – E2 Coâng taéc maùy hoaøn toaøn
ON Böôùm ga môû hoaøn
0–3
toaøn
Böôùm ga ñoùng
0,3 - 1,5
hoaøn toaøn
VTA – E2 Böôùm ga môû hoaøn
2,9 - 4,9
toaøn
VC – E2 Coâng taéc maùy ON 4,5 – 5,5
Nhieät ñoä khoâng khí
Chaïy caàm
naïp khoaûng töø 0,5 – 3,4
THA – E2 chöøng
00 - 800 C
Nhieät ñoä khoâng khí
Chaïy caàm
naïp khoaûng 80 oC
THW – E2 chöøng 0,1 – 1,0
(176oF)
Coâng taéc maùy
THF – E2 Maùy laïnh 0,5 – 3,4
ON
Ñoä chaân khoâng
0,2 – 0,8
Coâng taéc maùy 40kPa
PIM – E2
ON Ñoä chaân khoâng
3,2 – 3,8
60kPa
TCV – E1 Coâng taéc maùy ON 9 - 14
SPV – E1 Coâng taéc maùy ON 9 - 14
M_REL – E1 Coâng taéc maùy ON 9 - 14
S_REL – E1 Coâng taéc maùy ON 0
IGS/W – E1 Coâng taéc maùy ON 9 - 14
W – E1 Coâng taéc maùy ON Ñieän aùp aéc quy
NE – E1 Coâng taéc maùy ON 0
Baûng giaù trò ñieän theá
Cöïc noái Ñieàu kieän Ñieän trôû (k  )
IDL – E2 Böôùm ga môû 

Böôùm ga ñoùng hoaøn  0

toaøn
Böôùm ga môû hoaøn 3,5 – 10

toaøn
VTA – E2
Böôùm ga ñoùng hoaøn 0.2– 0,8
toaøn
VC – E2 3–7
THA – E2 Nhieät ñoä khoâng khí naïp 2–3

20oC (68oF)
THW – E2
Nhieät ñoä nöôùc laøm 0,2 – 0,4
maùt 80oC
(176oF)
Baûng giaù trò ñieän trôû


Baøi 2: KIEÅM TRA TÍN HIEÄU NE VAØ TDC.

1. MUÏC ÑÍCH:
Sau khi hoïc xong baøi naøy ngöôøi hoïc coù khaû naêng:
 Kieåm tra ñöôïc caùc thoâng soá cô baûn cuûa caûm

bieán toác ñoä NE vaø TDC nhö: giaù trò ñieän trôû, sô ñoàû
maïch ñieän…
 Tieán haønh söûa chöõa nhöõng hö hoûng (neáu coù) ñeå

ECU coù theå nhaän bieát ñöôïc tín hieäu goùc quay truïc
khuyûu vaø soá voøng quay cuûa ñoäng cô moät caùch
chính xaùc.
2. AN TOAØN :
 Söû duïng ñoàng hoà ño phaûi ñuùng loaïi, ñuùng ôû vò
trí thang ño caàn ño.
 Khoâng ñöôïc laép sai coïc aâm vaø döông cuûa aéc quy.
 Kieåm tra maïch ñieän chính xaùc tröôùc khi khôûi ñoäng
ñeå traùnh tröôøng hôïp chaäp daây vaø gaây chaùy ECU.
3. CHUAÅN BÒ DUÏNG CUÏ:
 Ñoàng hoà VOM
 Maùy ño xung
4. CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN:
a. Kieåm tra thoâng maïch:
 Taét coâng taéc maùy.
 Ñeå nguyeân caùc giaéc noái daây, duøng oâm keá ño

thoâng maïch töø caùc ñaàu NE +, NE-, TDC+, TDC- ñeán caùc
chaân töông öùng cuûa ECU.
b. Kieåm tra ñieän trôû cuûa cuoän nhaän tín hieäu TDC
vaø NE :
Thaùo giaéc noái cuûa caûm bieán.
Duøng OÂm keá ño ñieän trôû giöõa caùc cöïc vaø so saùnh vôùi giaù trò chuaån
theo baûng sau:

Caùc cöïc Ñieàu kieän Ñieän trôû (  )
NE+ - NE- Hoaït ñoäng ôû 200C 205 - 255
TDC+-TDC- Laïnh 19 – 32
Noùng 24 - 37
c. Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa caûm bieán baèng ño xung:
Neáu ta duøng maùy ño xung thì treân maøn hình seõ xuaát hieän
xung daïng:
Hình 3.2: Daïng xung tín hieäu NE, TDC

Baøi 3: KIEÅM TRA CAÙC CAÛM BIEÁN NHIEÄT ÑOÄ.

1. MUÏC ÑÍCH:
Sau baøi hoïc naøy ngöôøi hoïc coù khaû naêng:
 Kieåm tra khaû naêng hoaït ñoäng cuûa caûm bieán.
 Kieåm tra maïch tín hieäu caùc caûm bieán.
 Tieán haønh söûa chöõa khaéc phuïc sau khi kieåm tra.
2. AN TOAØN:
 Khoâng ñöôïc laép sai caùc ñaàu daây caùp aéc quy.
 Phaûi taét coâng taéc maùy tröôùc khi thaùo giaéc ra

khoûi caûm bieán ñeå kieåm tra.
 Khi kieåm tra ôû traïng thaùi coâng taéc maùy ñang ôû vò
trí ON thì phaûi caån thaän traùnh chaïm mass.
3.CHUAÅN BÒ:
 Ñoàng hoà VOM,
 Nhieät keá vaø nöôùc noùng duøng ñeå kieåm tra.
 Thaùo caùc giaéc noái daây cuûa caûm bieán nhieät ñoä
khoâng khí naïp.
I/ Kieåm tra caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp:
1. SÔ ÑOÀ MAÏCH ÑIEÄN:
khí

 Duøng oâm keá kieåm tra thoâng maïch: kieåm tra caùc
moái noái, giaéc caém, tieáp ñieåm… ñaûm baûo tieáp xuùc
toát.
b. Kieåm tra tín hieäu ñieän aùp giöõa THA vaø E2 cuûa
giaéc noái ñoäng cô:
 Baät khoùa ñieän trôû ôû vò trí ON.
 Duøng voân keá ño ñieän aùp giöõa caùc cöïc THA vaø E2
cuûa giaéc noái daây ECU ñoäng cô roài so saùnh vôùi baûng
giaù trò chuaån sau:
Nhieät ñoä khoâng khí naïp Ñieän aùp
Ñoäng cô ôû 20oC (68oF) 0,5  3,4 V
Ñoäng cô ôû 80oC (176oF) 0,2  1 V
c. Kieåm tra caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp:
E2 THA
Hình 3.4: Sô ñoà thöû caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí.
 Chuaån bò:

 Thaùo giaéc noái vaø thaùo caûm bieán nhieät ñoä nöôùc
laøm maùt ra ngoaøi.
 Nöôùc noùng ñeå kieåm tra.
 Ngaâm ñaàu caûm bieán vaøo nöôùc vaø taêng daàn

nhieät ñoä nöôùc leân.

 Kieåm tra: Ño ñieän trôû giöõa caùc cöïc THA vôùi E2 roài
ñem giaù trò ño ñöôïc so saùnh vôùi baûng giaù trò chuaån
sau ñaây:
Nhieät ñoä khoâng khí naïp Ñieän trôû
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû -20oC (-4oF) 10 – 20 K
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû 0oC (32oF) 4 – 7 K
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû 20oC (68oF) 2 – 3 K
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû 40oC (104oF) 0.9 – 1.3 K
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû 60oC(140oF) 0.4 – 0.7 K
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû 80oC(176oF) 0.2 – 0.4 K
II/ Kieåm tra caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm

maùt:
Hình 3.5: Sô ñoà maïch ñieän caûm bieán nhieät ñoä nöôùc.
a. Kieåm tra hö hoûng:
 Duøng OÂm keá kieåm tra thoâng maïch: kieåm tra caùc
moái noái, giaéc caém, tieáp ñieåm, coù ñaûm baûo tieáp
xuùc toát hay khoâng, neáu khoâng tieán haønh söûa chöõa.
b. Kieåm tra tín hieäu ñieän aùp giöõa THW vaø E2 cuûa
giaéc noái ñoäng cô:
 Baät coâng taéc maùy sang vò trí ON.

 Ño ñieän aùp giöõa caùc cöïc THW vaø E2 cuûa giaéc noái
daây ECU roài so saùnh vôùi baûng giaù trò chuaån.
 Ño THW vaø E2 bò ñöùt (ñieän aùp chuaån 5V).
Nhieät ñoä nöôùc laøm Ñieän aùp (V)

maùt
Coâng taéc ON 0.2 – 4.3
Ñoäng cô hoaït ñoäng 0.2 – 4.3
Baûng giaù trò chuaån.
c. Kieåm tra ñieän trôû caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm
maùt:
 Chuaån bò:
 Thaùo giaéc noái vaø thaùo caûm bieán nhieät ñoä nöôùc
laøm maùt ra ngoaøi.
 Nguoàn nhieät, nöôùc, baøu thuyû tinh, nhieät keá …
Hình 3.6: Sô ñoà kieåm tra caûm bieán nhieät ñoä nöôùc.
 Kieåm tra: Ño ñieän trôû giöõa caùc cöïc THW vôùi E2 roài
ñem giaù trò ño ñöôïc so saùnh vôùi baûng giaù trò chuaån
sau ñaây:
Nhieät ñoä nöôùc laøm Ñieän trôû

maùt
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû -20oC 10 – 20 K

(-4oF)
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû 0oC 4 – 7 K

(32oF)
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû 20oC 2 – 3 K

(68oF)
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû 40oC 0.9 – 1.3 K

(104oF)
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû 60o C 0.4 – 0.7 K

(140oF)
Nhieät ñoä ñoäng cô ôû 80oC 0.2 – 0.4 K

(176oF)
 Chuù yù:
 Neáu caûm bieán nhieät ñoä nöôùc bò hö hoûng thì ECU

seõ hoaït ñoäng theo chöùc naêng döï phoøng, luùc naøy
ECU xem nhieät ñoä nöôùc laøm maùt laø 80oC.
 Neáu caûm bieán coøn toát thì caùc giaù trò ño phaûi
thoûa maõn giaù trò tieâu chuaån cuûa nhaø cheá taïo.
 Ñoái vôùi caûm bieán nhieät ñoä nhieân lieäu ta cuõng

tieán haønh töông töï.
III. Kieåm tra caûm bieán nhieät ñoä nhieân lieäu:
Tieán haønh kieåm tra nhö caùc caûm bieán nhieät ñoä treân.
Ño ñieän trôû giöõa chaân THF vaø E 02 vaøo khoaûng 1,81 ôû

20 C.
0
Ño ñieän aùp giöõa chaân THF vaø E02 so saùnh vôùi caùc giaù trò
sau:
Nhieät ñoä nhieân lieäu Ñieän aùp
Nhieät ñoä nhieân lieäu khoaûng 200 C 2,5 – 2.8 V
Nhieät ñoä nhieân lieäu khoaûng 800 C 4,4 – 4,5 V
Baøi 4: KIEÅM TRA CAÛM BIEÁN VÒ TRÍ BÖÔÙM GA.

1. MUÏC ÑÍCH:
 Kieåm tra xem caûm bieán vaø maïch tín hieäu caûm
bieán coù coøn hoaït ñoäng toát hay khoâng, töø ñoù coù cô
sôû ñeå tieán haønh khaéc phuïc söûa chöõa.
 Xaùc ñònh vò trí chaân cuûa caûm bieán, hieäu chænh

cheá ñoä hoaït ñoäng caàm chöøng vaø toaøn taûi ñaït hieäu
quaû toát nhaát
2. AN TOAØN:
 Khi coù hieän töôïng baát thöôøng xaûy ra ta phaûi ngaét

ñieän kòp thôøi.
 Caån thaän trong vieäc kieåm tra, vì caàn coù ñoä chính
xaùc cao khi ñieàu chænh tieáp ñieåm cuûa caûm bieán.
 Söû duïng ñoàng hoà VOM ñuùng ôû vò trí thang ño caàn

ño.
3. CHUAÅN BÒ:
 Ñoàng hoà ño: duøng ñoàng hoà VOM, maùy kieåm tra
daïng soùng.
 Caùc duïng cuï thaùo laép caàn thieát: Chìa khoùa, voøng
mieäng, tua vít, keàm…
 Thaùo giaéc noái caûm bieán vò trí böôùm ga.
Hình 3.7: Sô ñoà maïch ñieän caûm bieán vò trí böôùm ga
a. Kieåm tra ñieän trôû giöõa caùc cöïc:
 Duøng OÂm keá ño ñieän trôû giöõa caùc cöïc:
VÒ TRÍ MÔÛ BÖÔÙM

GIÖÕA CAÙC CÖÏC ÑIEÄN TRÔÛ (k  )
GA
VTA – E2 0,2 – 5,8

Böôùm ga ñoùng
IDL – E2  2,3
Böôùm ga môû IDL – E2 Khoâng xaùc ñònh
VTA – E2 1,4 – 9,5

Böôùm ga môû hoaøn toaøn
VC – E2 2,5 – 5,9
 Neáu ñieän trôû khoâng nhö tieâu chuaån, ñieàu chænh

hay thay theá caûm bieán môùi.
b. Kieåm tra ñieän aùp giöõa caùc cöïc:
Hình 3.8: Sô ñoà kieåm tra caûm bieán vò trí böôùm ga.
 Baät coâng taéc maùy sang vò trí ON.
 Duøng ñoàng hoà VOM chuyeån sang thang ño ñieän theá

20 V.
GIÖÕA CAÙC CÖÏC BÖÔÙM GA ÑIEÄN THEÁ (V)
VTA – E2 Ñoùng hoaøn toaøn 0,1 – 1
Môû hoaøn toaøn 4–5
IDL – E2 Môû hoaøn toaøn 3,5 – 4,9
VC– E2 5
c. Kieåm tra söï thoâng maïch giöõa ñaàu giaéc caém vaø caùc
chaân treân ECU:
 Taét coâng taéc maùy.
 Duøng ñoàng hoà VOM chuyeån sang vò trí ño thoâng

maïch.
Baøi 5: KIEÅM TRA VAN SPV VAØ TCV.

1. MUÏC ÑÍCH:
 Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa van SPV vaø TCV.
 Xaùc ñònh ñöôïc trò soá ñieän trôû vaø ñieän aùp cuûa
caùc van.
2. AN TOAØN:

 Tuyeät ñoái khoâng maéc sai cöïc accu.
 Söû duïng ñuùng thang ño cuûa ñoàng hoà VOM.
3. CHUAÅN BÒ:
 Ñoàng hoà ño: duøng ñoàng hoà VOM.
 Thaùo giaéc noái cuûa caùc van.
ECU
ECU
SPV
SPV
Töø rôø le
SPV
TCV
TCV
Töø rôø le
chính
Hình 3.9: Sô ñoà maïch ñieän.
 Duøng OÂm keá ño thoâng maïch giöõa chaân SPV vaø

TCV cuûa ECU vaø giaéc caém cuûa caùc van.
 Neáu khoâng thoâng thì phaûi tieán haønh kieåm tra laïi
maïch ñieän.
b. Kieåm tra ñieän trôû vaø ñieän aùp cuûa caùc van:
 Kieåm tra ñieän trôû:
 Duøng OÂm keá ño ñieän trôû giöõa caùc chaân cuûa van
SPV vaø TCV.
 Ñieän trôû ôû 200C cuûa van SPV khoaûng: 1 - 2, van

TCV khoaûng: 12 .
 Kieåm tra ñieän aùp:
 Baät coâng taéc maùy ôû vò trí ON.
 Duøng Voân keá tieán haønh ño ñieän aùp giöõa caùc

chaân van SPV vaø TCV.
 Ñieän aùp giöõa caùc chaân cuûa van SPV vaø TCV vaøo
khoaûng: 10-14V.
c. Kieåm tra söï hoaït ñoäng cuûa van SPV vaø TCV:
Duøng moät con led ñeå kieåm tra.
 Noái ñaàu (+) led vaøo chaân döông accu (hoaït chaân
BATT) vaø ñaàu (–) led vaøo chaân SPV hoaëc TCV.
 Ñoái vôùi van SPV khi ñoäng cô chöa hoaït ñoäng ñeøn
led seõ khoâng saùng, khi ñoäng cô hoaït ñoäng ñeøn led
seõ nhaùy. Van TCV seõ nhaùy lieân tuïc khi ta baät coâng
taéc maùy.
Baøi 6: KIEÅM TRA CAÙC BOÄ PHAÄN KHAÙC.

(VAN ÑIEÄN TÖØ, VRT, VRP)
I. MUÏC ÑÍCH:
 Naém ñöôïc giaù trò ñieän trôû cuûa moãi boä phaän.
II. AN TOAØN:
 Söû duïng ñoàng hoà VOM ñuùng thang ño.
 Phaûi ngaét ñieän kòp thôøi khi coù söï coá.
III. CHUAÅN BI:
 Ñoàng hoà VOM.
 Thaùo giaéc noái caùc boä phaän.
IV. CAÙC BÖÔÙC TIEÁN HAØNH:
1. Kieåm tra thoâng maïch:
 Duøng Oâm keá ôû thang ño thoâng maïch.
 Tieán haønh ño thoâng maïch giöõa giaéc noái vaøo van vaø
caùc chaân ôû ECU.
2. Kieåm tra ñieän trôû:
a. Van ñieän töø:
 Ñeå ñoàng hoà VOM ôû thang ño ñieän trôû.
 Tieán haønh ño ñieän trôû giöõa mass (söôøn) vaø chaân

coøn laïi cuûa van.
 Ñoïc giaù trò vaø so saùnh vôùi giaù trò ñaõ cho: khoaûng
18.
b. Kieåm tra ñieän trôû hieäu chænh: (VRT, VRP)
 Ñeå ñoàng hoà VOM ôû thang ño ñieän trôû.
 Tieán haønh ño ñieän trôû giöõa 2 chaân cuûa van.
 Ñoïc giaù trò vaø so saùnh vôùi giaù trò ñaõ cho:
Baøi 7: KIEÅM TRA CAÛM BIEÁN AÙP SUAÁT TAÊNG

AÙP
1. MUÏC ÑÍCH:
 Kieåm tra caûm bieán vaø maïch tín hieäu caûm bieán
coù coøn hoaït ñoäng toát hay khoâng, töø ñoù coù cô sôû
ñeå tieán haønh khaéc phuïc söûa chöõa.
 Xaùc ñònh vò trí chaân cuûa caûm bieán.
2. AN TOAØN:

 Söû duïng ñoàng hoà VOM ñuùng ôû vò trí thang ño caàn

ño.
3. CHUAÅN BÒ:
 Ñoàng hoà ño: duøng ñoàng hoà VOM.
 Caùc duïng cuï thaùo laép caàn thieát: Chìa khoùa, voøng
mieäng, tua vít, keàm…
 Thaùo giaéc noái caûm bieán.
Hình 3.10: Sô ñoà maïch ñieän caûm bieán aùp suaát taêng
aùp
5. CAÙC BÖÔÙC TIEÁN HAØNH:
1. Kieåm tra thoâng maïch:
 Duøng OÂm keá ôû thang ño thoâng maïch.

 Tieán haønh ño thoâng maïch giöõa caùc chaân cuûa giaéc
caûm bieán vaø caùc chaân ôû ECU.
2. Kieåm tra ñieän trôû:
 Ñeå ñoàng hoà VOM ôû thang ño ñieän aùp.
 Tieán haønh ño ñieän aùp giöõa mass (söôøn) vaø chaân

coøn laïi cuûa caûm bieán.
 Ñoïc giaù trò vaø so saùnh vôùi giaù trò ñaõ cho:
Ñieàu kieän Ñieän aùp (V)
Ñoä chaân khoâng 40 kPa 0,2 -0,8 V
Ñoä chaân khoâng 60 kPa 3,2 – 3,8 V
PHAÀN III:
KEÁT LUAÄN ÑEÀ
NGHÒ
I. KEÁT LUAÄN:
Sau thôøi gian nghieân cöùu vaø thöïc hieän ñeà taøi ñaõ ñöôïc
hoaøn thieän vôùi moâ hình giaûng daïy ñaõ ñöôïc ra ñôøi. Tröôùc
tieân vôùi ñeà taøi naøy giuùp cho nhoùm thöïc hieän hoaøn thaønh
toát chöông trình tröôùc khi toát nghieäp ñoàng thôøi goùp phaàn
cuûng coá kieán thöùc ñaõ hoïc, beân caïnh ñoù noù coøn coù theå
goùp phaàn taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình daïy vaø hoïc
sau naøy.
Trong phaàn noäi dung ñoà aùn trình baøy goàm coù 3 phaàn
sau:
 Phaàn I: Daãn nhaäp.
 Phaàn II: Toång quan veà heä thoáng Diesel ñieän

töû, khaùi quaùt veà heä thoáng nhieân lieäu
VE_EDC.
 Phaàn III: Giôùi thieäu veà moâ hình vaø caùch söû
duïng vaø caùc baøi kieåm tra treân moâ hình.
Vôùi keát caáu goïn gaøng cuûa moâ hình vaø caùch boá trí hôïp
lyù treân sa baøn noù ñaõ laøm taêng ñöôïc möùc ñoä tröïc quan
cuûa ngöôøi hoïc. Kích thích khaû naêng tìm toøi vaø saùng taïo trong
hoïc taäp cuûa sinh vieân. Vôùi caùc baøi giaûng roõ raøng, khaù
ñaày ñuû giuùp cho ngöôøi hoïc thuaän lôïi trong quaù trình thöïc
taäp.
II. KIEÁN NGHÒ:
Do quaù trình thöïc hieän ñeà taøi vôùi thôøi gian vaø kinh phí
haïn cheá vì vaäy nhoùm chuû yeáu giaûi quyeát caùc vaán ñeà
chính. Nhoùm khoâng theå ñi saâu heát taát caû caùc boä phaän
beân trong. Chuû yeáu döïa vaøo caùc taøi lieäu saün coù vaø kieán
thöùc ñaõ hoïc. Vôùi trình ñoä vaø kinh nghieäm coù haïn, neân
phaàn vieát ñoà aùn khoâng traùnh khoûi sai soùt, moâ hình seõ coù
khuyeát ñieåm nhaát ñònh. Neáu ñieàu kieän thöïc söï thuaän lôïi
hôn, nhoùm seõ coù theå laøm toát hôn.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

1. Engine repair manual 1KZ – TE - TOYOTA.
2. Nguyeãn Taán Loäc - Thöïc Taäp Ñoäng Cô II - Ñaïi hoïc Sö

phaïm Kyõ thuaät, Thaønh phoá Hoà Chí Minh 2005.
3. Nguyeãn Vaên Thình – Giaùo trình thöïc taäp trang bò

ñieän oâto â- Ñaïi hoïc Sö phaïm Kyõ thuaät, Thaønh phoá Hoà
Chí Minh 1999.
4. Ñoà aùn toát nghieäp: “ Thi coâng moâ hình ñoäng cô

Diesel 1KZ – TE”, sinh vieân Ñinh Nhö Chí Hieáu vaø sinh
vieân Döông Quang Haäu.

He Thong Nhien Lieu Dien Tu Edc

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

He Thong Nhien Lieu Dien Tu Edc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät – Khoa CKÑ

Ñoà aùn toát nghieäp

LÔØI NOÙI ÑAÀU

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 1

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 2

Ñoàng thôøi, chuùng em cuõng xin chaân thaønh caûm ôn caùc

Moät laàn nöõa chuùng em xin chaân thaønh caûm ôn nhaø

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 3

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 4

PHAÀN I: DAÃN NHAÄP

Ñaát nöôùc chuùng ta ngaøy caøng phaùt trieån, xaõ hoäi

II. GIÔÙI HAÏN CUÛA ÑEÀ TAØI:

 Cheá taïo moâ hình phun daàu ñieän töû EDC.

III. MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI:

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 5

trong quaù trình thöïc taäp ñoäng cô Diesel.

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 6

IV. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU:

V. CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN:

 Thieát keá caùc chi tieát phuï.

 Nghieäm thu caùc thoâng soá kieåm tra.

 Vieát baùo caùo.

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 7

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 8

PHAÀN II: NOÄI

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 9

Hình 1.1: Sô ñoà ñieàu khieån chung

2. Möùc tieâu thuï nhieân lieäu thaáp.

3. Giaûm khí thaûi thaân thieän vôùi moâi tröôøng hôn.

4. Giaûm ñöôïc tieáng oàn.

5. Taêng khaû naêng khôûi ñoäng.

6. Taêng tuoåi thoï ñoäng cô.

7. Thôøi ñieåm phun chính xaùc hôn.

1. Heä thoáng UI (Unit Injection):

1. Bôm tieáp vaän .

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 10

Hình 1.2: Sô ñoà heä thoáng UI

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 11

2. Heä thoáng UP (Unit Pump):

Hình 1.3: Sô ñoà heä thoáng UP

3. Heä thoáng VE – EDC:

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 12

Hình 1.4: Sô ñoà heä thoáng VE_EDC

Heä thoáng VE – EDC coù nhieàu öu ñieåm hôn laø kieåu VE

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 13

4. Heä thoáng SCR (Common Rail System):

1. Bôm cao aùp

3. Caùc caûm bieán

5. OÁng cao aùp

6. Caûm bieán aùp

7. Ñöôøng daàu hoài

Hình 1.5: Sô ñoà heä thoáng SCR

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 14

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 15

A. Caáu taïo: coù 2 loaïi

 Loaïi höôùng truïc:

 Loaïi höôùng kính:

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 16

Hình 2.2: Caáu taïo bôm cao aùp VE – EDC(loaïi

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 17

1. Bôm tieáp vaän:

Hình 2.3: Bôm tieáp vaän

 Van ñieàu aùp:

Nghieân cöùu cheá taïo moâ hình heä thoáng EDC 18