Professional Documents
Culture Documents
Ekteshaf-V1395n141p10-Fa مراحل كنترل و هدايت جريان نفت و گاز به سطح و كشتن چاه ماکوندو
Ekteshaf-V1395n141p10-Fa مراحل كنترل و هدايت جريان نفت و گاز به سطح و كشتن چاه ماکوندو
كشـتن چاه Macondoتوسط روش Top Kill مشكل در اين مورد ،تشكيل هيدرات در Macondo در سال 2010بعد از فوران چاه
و پمپـاژ Junk Shotانجام داد .روش Top Kill مسير انتقال هيدروكربن بود كه اين هيدراتها در خليج مكزيك روشهاي مختلفي براي
و Junk Shotيـك روش اسـتاندارد اسـت که سبب مسدود شدن لوله انتقال ميشدند .براي كنترل و مهار چاه بهكار برده شد .اين روشها
بـراي مهـار جريـان از چاههـاي فورانـي تحـت حل مشكل ،شركت BPتصميم گرفت بعد شامل فعالسازي مجموعه فورانگيرTop ،
عنـوان Dynamic Killبـهكار گرفته ميشـود. از نصب پوشش ،جريان آب گرم از سطح Killو ، Junk Shotقرار دادن سد مهار 1و
به درون اين پوشش برقرار سازد .در حاليكه پوششي روي دهانه چاه براي انتقال نفت و
شركت BPتصميم به مقابله با تشكيل هيدرات گاز به سطح و جمعآوري آن در سطح توسط
بعد از نصب پوشش روي دهانه چاه گرفت، كشتي بود .نهايتاً با استفاده از مجموعه پوششي
هيچ برنامهاي براي جلوگيري در حين نصب روي دهانه چاه ( )Capping Stackو كشتن
پوشش نداشت .از اينرو ،وقتي کارکنان چاه توسط روش Static Killو حفر دو چاه
مشغول پايين بردن و نصب پوشش در محل و تقاطع اين دو چاه در عمق 18000فوتي با
خود بودند ،هيدراتها تشكيل شدند و مسير چاه اصلي و پمپاژ سيمان ،شركت BPموفق
انتقال هيدروكربن را مسدود نمودند .از به مهار و كشتن چاه Macondo 252در تاريخ
آنجايي كه اين هيدراتها از آب سبكترند، 19سپتامبر 2010بعداز 152روز از فوران چاه
نمايي از رايزر شكسته شده و سد مهار 1 باعث شناور شدن اين پوشش درون آب شد .در ادامه ،روشهاي مختلفي كه براي مهار
ميشدند كه نصب اين پوشش را در محل چاه استفاده گرديد ،بررسی میشود.
موردنظر با مشكل روبهرو ميساخت .لذا اين
روش نيز بدون موفقيت بود. -1فعالسازي شيرهاي فورانگير
شـركت BPتصـور ميكـرد كـه فعالسـازي
4
RITT-3 شـيرهاي فورانگيـر بهتريـن شـانس بـراي
بعد از شكست روش قبلي ،شركت BPعملیات بسـتن سـريع چـاه اسـت .تالشها جهت بسـتن
قرار دادن وسيلهاي كوچك به نام RITTرا در فورانگيـر بـراي كنتـرل جريـان بينتيجـه بـود
داخل قسمت شكسته شدن رايز آغاز نمود. (جريـان شـديد و پر فشـار هيدروكربـن همراه
اين وسيله يك لوله به قطر 4اينچ است كه با ماسـه سـبب سـايش شـيرهاي فوران گير شـد
در قسمت انتهايي رايزر جاسازی ميشد و و بسـتن فورانگيـر بسـيار سـخت گردیـد).
نفت و گاز را به كشتي جمعآوري در سطح
پوشش و سد مهار چاه Macondo 2
انتقال ميداد .در اين روش ،احتمال تشكيل 3
-2سد مهار( 2كُفِردَ م )
هيدراتها وجود نداشت زيرا هيدروكربن شـركت BPتصميـم گرفـت يـك سـد مهـار
بدون تماس با آب بهطور مستقيم از داخل (ك ُ ِفـر َدم( بـر روي دو نشـت شـديدي كـه بـر
رايزر به سطح انتقال پيدا ميكرد .بعد از مدت روي رايـزر شكسـته شـده در كف دريـا ايجاد
9روز استفاده از اين روش ،در مجموع 22000 شـده بود ،قرار دهد .در قسـمت بااليي محفظه
بشكه نفت در سطح جمعآوري شد .در تمام ك ُ ِفـر َدم يـك لوله بـراي انتقـال هيدروكربن به
اين مدت ،نشت هيدروكربن از اطراف اين سـطح تعبيـه شـده بـود .شـركت BPدر تاريـخ
وسيله در قسمت انتهايي رايزر قابل مشاهده بود. 6مـاه مـي شـروع بـه پاييـن بـردن ايـن سـد و
پوشـش 98تنـي كرد (شـكل.)1-
شــماتيك نصــب RITTدرون رايــزر -4روش Top Killو Junk Shot از همان ابتدا جمعآوري هيدروكربن توسط
3
شكســته
شـركت BPاوليـن تالش خود را بـراي مهار و ك ُ ِفر َدم نامحتمل به نظر ميرسيد .مهمترين
10
141
Top Kill كافـي اسـت Junk Shot .مكمـل در روش ِ Top Killگل سـنگين از دهانـه چـاه
5
ميباشـد .در ايـن روش ،مـواد مسـدودكننده از طريـق خطـوط شـبکه کاهنده بـه درون چاه
شـامل تكههـاي پالسـتيك 6بـه انتهـاي پمـپ ميشـود .ميـزان فشـار ايـن پمپـاژ بـراي
مجموعـه فورانگيـر پمـپ ميشـوند .ايـن هـل دادن هيدروكربـن بـه درون چـاه و مخزن
مـواد مسـدودكننده مسـير جريـان را مسـدود
کـرده و از ایجـاد جريانهـاي آتـي جلوگیری
میکننـد .كاهـش يـا مسـدود كـردن جريـان
Junk Shotسـبب میشـود کـه مهـار چـاه
توسـط روش Top Killراحتتـر انجـام شـود.
اولين تالش شركت BPبا پمپاژ گل بهميزان
53بشكه در دقيقه و بيش از 76000بشكه در
روز انجام گرفت .گرچه در ابتدا فشار پمپاژ
شروع به كاهش كرد كه برگشت هيدروكربن جم ـعآوري هيدروكربــن توســط سيســتم
8
شــماتيك چــاه و محــل نصــب ديس ـكهاي
4
Top Hatو رايــزر پــاره شــونده در جــداري 16اينــچ
به مخزن را نشان میداد ،ولي فشار بهسرعت به
يك مقدار ثابتي رسيد كه نشاندهندهي عدم
پيشرفت روش Top Killبود .در تالش دوم،
پمپاژ گل به ميزان 25بشكه در دقيقه (36000
بشكه در روز) و پمپاژ 15حجم از Junk Shot
انجام شد .تغییرات فشار مانند حالت قبل بود.
در سومین و آخرین تالش ،پمپاژ گل به ميزان
80بشكه در دقيقه ( 115000بشكه در روز) و
طرحي از Top Hat 5
پمپاژ 2حجم از Junk Shotانجام شد .با وجود
ميزان باالي پمپاژ ،در اين حالت تغيرات فشار
مانند حالت قبل بود و روش Top Killپيشرفتي
در مهار چاه نداشت .در نهايت ،شركت BP
و دولت امريكا بر توقف كشتن چاه به روش
Top Killموافقت كردند.
11
جداري 7 * 9 5/8اينچ و تجهيزات سـرچاهي بيرون پاره و سبب ترخيص فشار ميشود.
فشـار باال به سـازند اطراف پشـت جداري 16 -2اگر فشار بيرون جداري 16به 1600پوند
وارد شـدند. بر اينچ مربع برسد (كمتر از 2340پوند بر اينچ
مربع فشار لهيدگي جداري )16اين ديسك به
Top Hat -5 سمت داخل پاره ميشود .وقتي كه اين ديسك
بـراي نصـب Top Hatشـركت BPبخشـي از پاره شود ،حفره كوچكي در جداري 16براي
رايـزر متصـل بـه مجموعـه فورانگيـر را بريـد ترخيص فشار به سازند اطراف فراهم ميكند.
و مجموعـه جمعكننـده هيدروكربـن را نصـب اگـر فـوران ،سـبب جريـان هيدروكربـن در
كـرد .هماننـد RITTو ك ُ ِفـر َدم ()cofferdam داليـز بيـن جـداري 16و جـداري توليـدي
ايـن پوشـش جديـد يـا " "Top Hatاز طريـق شـود ،اختلاف فشـار بيـن وزن گل سـنگين
رايزر به كشـتي در سـطح آب متصل ميشـود. كـه در بيـرون جـداري 16در زمـان حفـاري
ايـن پوشـش LMRP Capو شـبکه کاهنـده، وجـود داشـت و سـتون سـبك هيدروكربـن
میتواننـد مقـدار زيـادي از جريـان نفـت در داخـل جـداري 16مي توانـد بيـش از
چـاه Macondoرا جمـعآوري کننـد .نصـب 1600پونـد بـر اينـچ مربع باشـد كه سـبب پاره
Top Hatموفقيتآميـز بـوده و شـركت شـدن ديسـكهاي تعبيـه شـده در جـداري
BPتوسـط ROVبـا اسـتفاده از اره الماسـي 16میشـود .در زمـان انجـام Top Killگل
هيدروليكـي 11رايـزر را در فاصلـه كمـي از پمـپ شـده درون چـاه بهجـاي هـل دادن
مجموعـه فورانگيـر بريدنـد .شـركت BPبـا هيدروكربـن باقيمانده در سـتون چاه ،از طريق
تجربـه نصـب ك ُ ِفـر َدم ( )Cofferdamبـراي ايـن ديسـكهاي پـاره شـده بـه درون مخزن و
جلوگيـري از تشـكيل هيدراتـه ،تزريـق متانول بـه دليـل از بين رفتن نشـتبند متعلقـات آويزه
را از پورتهـاي تعبيـه شـده روي Top Hat
برقـرار سـاخت .توسـط ايـن روش روزانـه
نزديـك بـه 15000بشـكه نفـت جمـعآوري
ميشـد .شـركت BPظرفيـت جمـعآوري
ايـن روش را افزایـش داد ،بدینترتیـب کـه
پاييــن بــردن Three-Ram Capping
يـك كشـتي توليـدي بـا اسـتفاده از رايزرهاي Stackدر چــاه Macondoبــراي نصــب 11
شـناور 12متصـل بـه خـط كشـتن فورانگيـر نيز روي مجموعــه فورانگيــر
Macondo
Capping Stackدر واقـع يـك مجموعـه
فورانگيـر در مقيـاس كوچكتـر اسـت كـه
بـراي نصـب روي مجموعـه فورانگيـر در
مناطـق آبهـاي عميـق طراحـي شـده اسـت.
ايـن Capping Stackداراي 3رمـز بـراي
بسـتن جريـان هيدروكربـن و شـبکه کاهنـده
در خـود اسـت .در چـاه Macondoعمليـات
Capping Stackبـدون حادثـه و بـا موفقيـت
سيســتم پيشــرفته بســته بــراي جمــع
نصـب گرديـد. آوري هيدروكربــن در چــاه ماكانــدو
Capping Stackدر موقـع حفـاري بـهکار 14و حفــاري دو چــاه reliefدر دو طــرف نمايــي كلــي از Capping Stackاســتفاده
12
چــاه اصلــي شــده در چــاه Macondo
نمـیرود بلکـه در مواقعـي كـه مجموعـه
12
141
در حين انجام استاتيككيل ،اگر فشار سرچاه چاه ،دولت امريكا در تاريخ 21سپتامبر چاه فورانگيـر در هنـگام فـوران قـادر بـه بسـتن
به بيش 8000پام (بهطور قابلمالحظهاي كمتر Macondoرا مرده اعالم كرد .بعد از نصب و مهـار چـاه نباشـد ،از آن اسـتفاده ميشـود.
از فشار كاري )Capping Stackمیرسيد، Capping Stackشركت BPبراي انجام ايـن وسـيله بهعنـوان يـك پوشـش بـاالي چاه
شركت BPبايد عمليات كشتن را متوقف "آزمايش انسجام 20چاه" كه آيا چاه واقعا مهار در حـال فـوران نصـب ميشـود .وظيفـه آن
مینمود .آزمايش تزريق گل در سوم آگوست ميشود يا نفت و گاز به سازندهاي اطراف توقـف و يـا تغييـر جهـت و هدايـت جريـان
شروع شد و فشار سرچاهي در ابتدا تنها 35 جريان پيدا ميكند ،تصميم به بستن موقت هيدروكربـن از دهانـه چـاه بـراي ايجـاد زمـان
پام افزايش يافت و سپس ،شروع به كاهش چاه گرفت .شركت BPرمزهاي Capping كافـي بـراي مهـار چـاه ميباشـدCapping .
كرد .بر مبناي نتيجه مثبت تست تزريقپذيري، Stackرا بست و شروع به آزمايش انسجام Stackحجيـم بـوده و وزنـي در حـدود 50تـا
شركت BPبهآهستگي شروع به پمپاژ گل چاه نمود (براي اولين بار در مدت 87روز كه 100تـن دارد.
سنگين در چاه نمود و سرانجام موفق به كنترل هيچ جرياني از نفت و گاز به خليج مكزيك Capping Stackkطراحي شده براي چاه �Ma
هيدروستاتيكي چاه و بهدنبال آن ،پمپاژ گل وارد نشد) .فشار اوليه بسته سرچاهي 6600پام condoداراي 3رمز ،يك كانكتور ،13شیرهاي
سنگين سيمان گردید .در نهايت ،با تست بود و شركت BPقبل از اتمام حفاري دو چاه حفاري دوگانه بر روي خروجي شبکه رمز
فشار مثبت انجام شده بر روي پالگ سيماني reliefتصميم به كشتن چاه از روش استاتيك مياني 14و پنل ROV 15بوده و بر روي LMRP
و تقاطع چاههاي reliefبا چاه اصلي در عمق كيل يا بول هد 21كردن آن نمود ولي قبل از آن مجموعه فورانگير نصب شد .براي نصب
1800فوتي و پمپاژ سيمان از طريق آنها ،چاه الزم بود که در دو چاه reliefمجاور كه تنها Capping Stackابتدا Top Hatاز LMRP
152 Macondoروز بعد از فوران بهعنوان چاه در فاصله چندين فوتي از چاه اصلي حفر شده جدا شد (در حاليكه چاه در حال جريان بود).
مرده اعالم شد. بودند ،لوله جداري رانده و سيمانكاري نماید. 17
سپس ،فلنج رايز 16از فلنج فلكسيبل جوينت
22
اين كار ريسك ناشي از وجود يك چاه باز جدا گرديد و يك ترنزيشن اسپول به همراه
سيسـتم بسـته براي جمـع آوري هيـدرو كربن و يك مسير جرياني بالقوه در نزديكي چاه اكستنشن 18توسط كابلهاي راهنما 19بر روي
23
به نـام CDP اصلي را از بين ميبُرد. مجموعه فورانگير پيچ و مهره گرديد .اين
در شـکلهای 13و 14دياگـرام تهيـه شـده دو چاه DDII reliefو DDIIIكامل و مجموعه بهصورت موفقيتآميز دهانه چاه را
توسـط شـركت BPتجهيـزات جمـعآوري لوله جداري و سيمانكاري آن انجام گرفت. پوشاند و موقعيتي را براي مهندسان براي انجام
هيدروكربـن موسـوم بـه CPD 24در اواخـر ماه بعد از آن ،تيم دولتي مج ّوز استفاده از روش استاتيك كيل چاه فراهم آورد .بعد از حفر دو
ژوئـن نشـان داده شـده اسـت. استاتيككيل را صادر نمود مشروط بر اينكه چاه reliefو انجام bottom killتوسط اين دو
1. Containment Dome ¬10. High Pressure Well head Housing 17. LMRP Flexible Joint Flange
2. Containment Dome 11. Diamond Riser Saw 18. Transition Spool Fitted With Extension
3. Cofferdam 12. FSR: Freestanding Riser Posts
4. Riser Insertion Tube Tool 13. Wellhead Connector 19. Guide Wires
5. Bridging Materials 14. A Couple Of Double-Block Drilling 20. Well Integrity Test
6. Pieces Of Tire Rubber And Golf Balls Valves On The Choke-And-Kill Outlets Of 21. Bullhead Kill
7. Rupture Disks The Middle Ram 22. Open Well
8. Collapse Pressure 15. ROV Panels 23. Containment Disposal Project
9. Burst Pressure 16. Riser Flange 24. Containment Disposal Project
[1]. “Stopping the spill: the five-month effort to kill the Macondo well”, [3]. Capping & containment global industry response group
National Commission on the BP Deepwater Horizon Oil Spill and recommendation report no.46, may 2011
Offshore Drilling, Published: December 7, 2010, 12:00 am. [4]. “How Offshore Capping Stacks Work”, Mauricio Madrid and
[2]. “BP Macondo Well Incident”, U.S. Gulf of Mexico, Pollution Antony Matson, Trendsetter Engineering, Inc. Vol. 10, No. 1, 2014
Containment and Remediation Efforts, Presented By: J. Steven Butler.
13