METODA IZ SMJERNICA

Izvršiti dimenzioniranje fleksibilne kolovozne konstrukcije prema važećoj metodi datoj u

Smjernicama za projektovanje, građenje, održavanje i nadzor na putevima ( Knjiga I, Dio 1,
Poglavlje 7), ukoliko su poznati sledeći parametri:

a) Nosivost posteljice – CBR=6%

b) Td=370,27

c) Karakteristike projektovanog puta

 Projektovani period trajanja kolovozne konstrukcije................................n = 20 godina

 Broj saobraćajnih traka ..........................................................................nt = 1 kom.
 Širina saobraćajnih traka .......................................................................bst = 3 m
 Maksimalni uzdužni nagib nivelete .........................................................in = 10%
 Stopa godišnjeg porasta saobraćaja ......................................................r = 3%
 Dubina smrzavanja tla ............................................................................h = 80cm
 Hidrološki uslovi .......................................................................................nepovoljni

 RJEŠENJE ZADATKA:

 Faktor raspodjele saobraćajnog opterećenja na saobraćajne trake tabela 8.5.

(smjernica 1.1.7.2.1, tabela 5)

Broj
saobraćajni Faktor raspodjele saobraćajnog opterećenja na saobraćajne trake
h traka
1 1,00
2 0,50 0,50
3 0,50 0,05 0,45
4 0,45 0,05 0,05 0,45
5 0,45 0,05 0,02 0,08 0,40
6 0,40 0,08 0,02 0,20 0,08 0,40

USVOJENO:fpp
fpp==11
USVOJENO:
  Faktor uticaja širine saobraćajne trake tabela 8.6. (smjernica 2.1, tabela 6)

Širina Saobraćajne Faktor Širine

trake (m) saobraćajne trake
<2,5 2,00
2,50-2,75 1,80
2,76-3,25 1,40 USVOJENO:fštfšt==1,4
1,4
USVOJENO:
3,25-3,75 1,10
>3,75 1,00
 Faktor uticaja uzdužnog nagiba nivelete tabela 8.7. (smjernica 2.1, tabela 7)

Uzdužni nagib nivelete Faktor uzdužnog nagiba

(%) nivelete kolovoza
<2 1,00
Iznad 2 do 4 1,02
Iznad 4 do 5 1,05
Iznad 5 do 6 1,09
Iznad 6 do 7 1,14
Iznad 7 do 8 1,20
Iznad 8 do 9 1,27
Iznad 9 do 10 1,35
>10 1,45

USVOJENO:fnn
fnn==1,35
1,35
USVOJENO:

 Faktor povećanja saobraćajnog opterećenja tabela 8.8. (smjernica 2.1, tabela 8)

Predviđen Stopa Godišnjeg porasta saobraćaja (%)

o trajanje 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
(godina) Faktor povećanja saobraćajnog opterećenja
5 5 5 5 6 6 6 6 6 7 7
10 11 11 12 12 13 14 15 16 17 17
15 16 18 19 21 23 25 27 29 32 35
20 22 25 28 31 35 39 44 49 56 63

USVOJENO:fpo
fpo==2828
USVOJENO:
  Faktori uticaja na saobraćajno opterećenje

 Faktor raspodjele saobraćajnog opterećenja na

saobraćajne trake (jedna saobraćajna traka)........................................................fpp = 1
 Faktor uticaja širine saobraćajne trake
(za širinu trake od 2,76 – 3,25 m) ........................................................................f št = 1,4
 Faktor uticaja uzdužnog nagiba nivelete
(za nagib 9-10) ......................................................................................................f nn = 1,35
 Faktor povećanja saobraćajnog opterećenja usljed
godišnjeg porasta saobraćaja r = 3% u periodu od n = 20 godina ......................fpo = 28

Proračun (određivanje) ekvivalentnog saobraćajnog opterećenja na kraju planskog –

projektnog perioda (Tn, n = 20 godina), a na osnovu godišnjeg ekvivaletnog saobraćajnog
opterećenja (Tg)

Tg = Td · 365
Tg = 370,27 · 365= 135148,55
Tn = Tg · f pp · f st · f nn · fpo....................za n = 20 godina
Tn =135148,55· 1· 1,4 · 1,35 ·28
Tn = 7152061,266 prelaza NOO (82kN)

U predviđenom trajanju od n = 20 godina kolovozna konstrukcija će biti opterećena sa:

Tn = 7,15 · 106 prelaza Nominalnog Osovinskog Opterećenja (NOO) od 82kN.

Grupa Saobraćajnog Broj Prolaza nominalnog osovinskog optećenja

opterećenja od 82 kN
Po Danu Za 20 godina
Izuzetno Teško Preko 3000 Preko 2x107
Veoma Teško Preko 800-3000 Preko 6x106 do 2x107
Teško Preko 300-800 Preko 2x106 do 6x106
Srednje Preko 80-300 Preko 6x105 do 2x106
Lako Preko 30-80 Preko 2x105 do 6x105
Veoma Lako Preko 30 Do 2x105

Ovo NOO ( Tn = Tn = 7,15 · 106) spada u grupu VEOMA TEŠKO SAOBRAĆAJNO

OPTEREĆENJE.

7,15· ·10106 6NOO

Tn==7,15 NOOodod8282
Tn
kN
kN
 A. PRORAČUN KOLOVOZNE KONSTRUKCIJE

 Faktori ekvivalentnosti materijala

Kao prosječna vrijednost faktora ekvivalentnosti za asfaltne smjese u zastoru je određena

vrijednost asz = 0,38, tampon ast=0,14 a šljunka kao nevezanog donjeg nosivog sloja aš=0,11
tabela 8.6. (smjernica 2.5, tabela 3).

 Određivanje debljine osnovnih slojeva kolovozne konstrukcije

- Ekvivalentno saobraćajno opterećenje u projektnom periodu od 20 godin:

Tn = 7,15 · 106 prelaza NNO od 82kN
- Nosivost podloge – posteljice (kalifornijski indeks nosivosti):
CBR = 6%

Dimenzioniranje kolovozne konstrukcije je urađeno prema „Smjernice za projektovanje, građenje,

održavanje i nadzor na putevima“, i to direktno iz dijagrama (dijagram za određivanje dimenzija
osnovnih slojeva novih asfaltnih kolovoznih konstrukcija) za odabrani tip kolovozne konstrukcije –
TIP1.

Usvaja se fleksibilna kolovozna konstrukcija TIP-a 1 sastavljena od asfaltnih slojeva (zastor +

bitumenizirani nosivi slojevi) i nosivog nevezonog sloja od zrnastog kamenog materijala.
Prema dijagramu za dimenzioniranje (smjernice 1.1.7.2.5) za ekvivalentno saobraćajno
opterećenje Tn = 7,15 · 106 prelaza NNO od 82kN i nosivosti posteljice CBR = 6% dobijaju se
sledeće debljine osnovnih slojeva:

Diagram 1. Dijagram za određivanje dimenzija osnovnih slojeva novih asfaltnih kolovoznih

konstrukcija

DIMENZIJE OSNOVNIH SLOJEVA KK-je na osnovu dijagrama:

 Debljina asfaltnih slojeva ............................................................................dasf = 7 cm

  Debljina donjih nevezenih nosivih slojeva (šljunak) ...................................dnnš =44,00cm

 Debljinski indeks ove kolovozne konstrukcije iznosi:

Ddij. = dasf · asaf + dnsš · ansš=7 x 0,38 + 44,00 x 0,14 =8,82 cm

DDdij.dij.==8,82
8,82cm
cm

 Određivanje debljine pojedinih slojeva u kolovoznoj konstrukciji

ASFALTNI SLOJEVI:

Da bi kolovozna konstrukcija bila pravilno dimenzionirana potrebno je da bude ispunjen uslov:

dhs · ahs + dgns · agns ≥ dasf · asaf = 2,66 cm

- Habajući sloj

Za habajući sloj (za veoma teško saobraćajno opterećenje) usvaja se mješavina BB11s:
dhs (BB11s) = 5cm
Napomena:
Tehnološka debljina mješavine BB11s je: 3,5 – 5 cm.
BB11s
11s==5cm
5cm
BB

- Gornji nosivi sloj AGNS1

Za gornji nosivi sloj usvaja se (za veoma teško saobraćajno opterećenje) mješavina AGNS 22s:
dgns (AGNS 22s) = 7 cm
Napomena:
Tehnološka debljina mješavine AGNS 22s je: 6 – 10cm.
AGNS22s
22s==77cm
cm
AGNS

- Donji nosivi nevezani sloj od drobljenog kamena

Na osvnovu debljinskog indeksa i usvojenih debljina asfaltnog zastora debljina nosivog nevezanog
sloja iznosi

D - 0,42 * 5 - 0,35 * 7 7,73 - 0,42 * 5 - 0,35 * 7

Hd = = = 30,5 cm
0,14 0,14
DNNS(0/45)==35cm
35cm
DNNS(0/45)

 Provjera osjetljivosti dobijene kolovozne konstrukcije na uticaj štetnog djelovanja

mraza

Provjera osjetljivosti kolovozne konstrukcije na djelovanje mraza urađena je prema „Smjernice za

projektovanje, građenje, održavanje i nadzor na putevima.“ Parametri koji utiču na dejstvo mraza
 na kolovoznu konstrukciju na predmetnom području su:

 Dubina prodiranja mraza (smrzavanja) R=2,0...................................................dm = 80cm

 Hidrološki uslovi ...............................................................................................nepovoljni
 Otpornost materijala ispod kolovozne konstrukcije na smrzavanje i otapanje.....materijal je
otporan.

Otpornost materijlala koji

se nalazi ispod kolovozne Hidrološki uslovi Debljina kolovozne
konstrukcije na uticaje konstrukcije hmin
smrzavanja i otapanja
Povoljni >0,6hmin
OTPORAN Nepovoljni >0,7hmin
Povoljni >0,7hmin
NEOTPORAN nepovoljni >0,8hmin

Tabela 1. Minimalna potrebna debljina kolovozne konstrukcije hmin

Potrebna debljina kolovozne konstrukcije sigurne na djelovanje mraza je na osnovu prethodnih

parametara:

hmin= 0,7 · hm = 0,7 · 80cm = 56,00 cm tabela 8.7.(smjernica 2.5 , tabela 4.)
hkk > hmin = 56,00 cm

Ukoliko materijal u podlozi do dubine:

h = hmin – ho – hzv – hd =56,00 – 5,00 – 7,00 – 35 = 9,00 cm
ne sadrži više od 8 m.-% zrna veličine do 0,063 mm, kolovozna konstrukcija bi mogla biti izgrađena
iz slojeva:

- 5 cm bitumenskog betona ili sitneži sa bitumenskim mastiksom

- 10 cm bituminiziranog drobljenca i
- 30 cm nevezanog sloja drobljenca.

A pošto smo mi već predpostavili da je materijal u posteljici otporan na dejstvo mraza,

podrazumijeva se da ne sadrži više od 8 m.-% zrna veličine do 0,063 mm, tako da ostaju gore
nevedeni usvojeni slojevi.

Napomena :

U slučaju da je u podlozi materijal osjetljiv na dejstvo mraza , tada bi debljinu nevezanog

nosivog sloja drobljenca trebalo povećati za 9,00 cm , tj. na 44,00 cm.

 Konačni slojevi kolovozne konstrukcije

 USVOJENA KOLOVOZNA KONSTRUKCIJA

Indeks debljine projektovane kolovozne konstrukcije:

Dusv. = dhs · ahs + dgns · agns + dnsk · ansk

Dusv. = 12 x 0,38 +35x 0,14

Dusv. = 9,46 cm
DD =9,46 cm > D = 8,82 cm
usv.=9,46 cm > D dij.= 8,82 cm
usv. dij.
zadovoljava
zadovoljava