You are on page 1of 5

Makna Ketupat

Makna lan Makna Ketupat Filsafat ing Jawa

Ketupat ora bisa dipisahake saka perayaan Idul Fitri. Ing perayaan Eid Al-Fitr, mesthi ana siji-sijine sing ora
bisa dipisahake saka perayaan Ketupat Lebaran. Istilah iki wis mushroom ing kabeh golongan Muslim,
utamané ing pulo Jawa.

Sejarah Ketupat.

Kanjeng Sunan Kalijaga sing pisanan ngenalake wong Jawa. Sunan Kalijaga nganakake 2 kali BAKDA, yaiku
Lebaran Bakda lan Kupat Bakda. Kupat Bakda wiwit seminggu sawise Idul Fitri. Ing dina sing disebut
BAKDA KUPAT, ing Jawa wektu iku saben omah katon berlian tenung saka godhong klapa enom.

Yen wis rampung tenun, berlian diisi karo beras banjur dimasak. Perhiasan dikirim menyang kulawargane
lawas, minangka simbol kebersamaan.

Ing filsafat Jawa, Ketupat Eid ora mung sajian khas sajian dina Lebaran. Ketupat nduwèni teges khusus.
Ketupat utawa kupat ing basa Jawa cendhak kanggo Ngaku Lepat lan Laku Papat.

Aku ngomong iku tegese cepet kanggo ngakeni kesalahane.

Laku papat tegese papat tindakan.

Aku cepet

Tradisi sungkeman wis dadi penerapan pengakuan sing bener (ngakoni kesalahan) kanggo wong Jawa.

Prosesi sungkeman sing kanggo nyelehake ing ngarepe wong tuwa nalika ngelingake pengampunan, lan
iki isih tetep wae nganti saiki.

Sungkeman mulangake pentinge ngormati wong tuwa, kanthi sedhih, njaluk tulus lan ampun saka wong
liya, utamane wong tuwa.
Laku Papat

Laku papat tegese papat aksi ing perayaan Idul Fitri.

Papat kasebut yaiku:

1. Idul Fitri.

2. Berberan.

3. Nyawiji.

4. Laburan.

Makna Lebaran, Luberan, Leburan lan Laburan

Eid

Eid tegese liwat, menehi tandha pasa pasa. Asalé saka tembung sing amba, sing tegesé lawang
pangapurané wis kabuka jembar.

Luberan

Makna kebanjiran utawa overflow. Minangka simbol ajaran amal kanggo wong miskin.

Pengeluaran zakat fitrah sadurungé Idul Fitri uga minangka ritual sing kudu dilakoni dening Muslim, uga
dadi wujud kanggo manungsa.
Fusion

Tegesé kesel lan dilebur.

Yaitu, ing wanci Idul Fitri, dosa lan kesalahan kita bakal ilang amarga saben Muslim kudu ngapura siji
liyane.

Laburan

Asal saka tembung labur utawa jeruk.

Jeruk minangka zat sing umum dipigunakaké kanggo pemurnian banyu lan whitening tembok.

Iku supaya manungsa tansah njaga kemurnian batin lan njaba siji liyane.

Inggih, punika makna nyata ketupat tembung.

Sabanjure kita bakal nyoba kanggo ngrembug filsafat saka inten dhewe.

Filsafat Ketupat:

1. Nggambarake maneka warna kasalahan manungsa.

Iki bisa ditemokake saka kerumitan paket ketupat iki.


2. Purnaning ati.

Sawise ketupat kabuka, bakal katon beras putih lan iki nuduhake kalresnan lan kesucian jantung sawise
njaluk apuraning saka kabeh kesalahan.

3. Ngemot kesempurnaan.

Bentuk ketupat iku sampurna lan iki gegandhèngan karo kamenangan umat Islam sawisé sasi pasa lan
pungkasané mlaku ing Eid al-Fitr.

4. Amarga ketupat biasané disuguhaké kanthi pasugatan santen, uga ana ing pantun Jawa sing nyebut
"KUPA SANTEN", Kulo Lepat Nyuwun Ngapunten (I'm Sorry Palsu).

Punika makna, makna lan filosofi ketupat.

Carane ageng peran Wali ing ngenalake Islam kanthi ngembangake tradisi budaya lokal, kayata tradhisi
sajian Eid lan ketupat sing wis dadi tradisi lan budaya nganti saiki.

Umumé ketupat asalé lan ana ing pirang-pirang budaya ing tlatah Asia Tenggara. Ketupat utawa kupat
yaiku sajian panganan Asia Kidul-wétan digawe saka maritim beras beras sing diwenehake nganggo
bungkus kang digawe saka godhong klapa sing isih enom. Ketupat paling umum ditemokake sajrone
upacara Idul Fitri, nalika umat Islam ngrayakake akhir pasa.

Kue sing khas nganggo ketupat kalebu kupat tofu (Sunda), katalan kandang (Banjar), Grabag (kabupaten
Magelang), kupat glabet (Kota Tegal), coto makassar (saka Makassar, ketupat disebut katupa), lotek, lan
gado-gado sing bisa dilayani karo ketupat utawa lontong. Ketupat uga bisa ditawani kanggo ngiringi satai,
sanajan lontong luwih umum.

Saliyane Indonesia, ketupat uga ditemokake ing Malaysia, Brunei, lan Singapura. Ing Filipina ana uga
kewan omo sing mirip berlian nanging kanthi pola tenunan sing beda-beda. [1]
Ana rong wangun utama saka rombus, yaiku sudut 7 (luwih umum) lan jajar paralelogram kaping 6.
Saben wangun nduweni alur webbing sing beda. Kanggo nggawe ketupat sampeyan kudu milih klapa sing
dawa banget, ora enom lan ora tuwa maneh.

Ing antarane sawetara klompok ing Jawa, ketupat asring digantung ing sangarepe lawang minangka salah
sawijining amulet. Ana wong sing terus tradisi ora nggawe ketupat ing dina-dina biasa, mula ketupat
mung dilakoni nalika Idul Fitri lan nganti limang dina (Jawa, kira-kira). Malah ana sawetara wilayah ing
Jawa sing mung nyedhiyani ketupat ing dina kapitu sawise Lebaran piyambak utawa sing umum disebut
Hari Raya Ketupat.

Ing pulo Bali, ketupat (ana sing disebut kipat) asring ditawakake minangka upacara upacara. Saliyane
kurban, ing Bali ketupat didol kanggo panganan tambahan sing cocog karo bakso, mligine vendor
panganan sing kerep ditemokake ing Pantai Kuta kanthi disurung ana ing kana.

Tradhisi kupat Eid miturut critane yaiku simbol ekspresi saka basa Jawa = ngakoni lan tep = lepat
(kasalahan) sing digunakake dening Sunan Kalijaga nalika nyebarake ajaran Islam ing pulo Jawa sing
wektu iku akeh sing percaya kupat suci. Asimilasi budaya lan kapercayan iki pungkasane bisa mindhahake
kehemanane berlian menyang tradisi Islam nalika ketupat dadi pangan sing tansah ana nalika umat Islam
ngrayakake Idul Fitri minangka wekdal sing tepat kanggo njaluk apologize lan ngakoni kesalahan.

You might also like