Ang pang-abay o adberbyo[1] ay mga salitang naglalarawan sa pandiwa, pang-uri at kapwa pang-

abay. Pamanahon[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang pang-abay na pamanahon ay nagsasaad kung kailan naganap o magaganap ang kilos na
taglay ng pandiwa.

Mayroon itong tatlong uri:

 May pananda - nang, sa, noon, kung, kapag, tuwing, buhat, mula, umpisa, at hanggang

Halimbawa: "Kailangan mo bang pumasok nang araw-araw?"

 Walang pananda - kahapon, kanina, kanina, ngayon, mamaya, bukas, sandali, at iba pa

Halimbawa: "Manonood kami bukas ng pambansang pagtatanghal ng dulang Pilipino."

 Nagsasaad ng dalas - araw-araw, tuwing umaga, taun-taon, at iba pa

Halimbawa: "Tuwing buwan ng Mayo ay nagdaraos kami sa aming pook ng santakrusan."

Panlunan[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay nagsasaad ng lugar kung saan naganap ang pangyayari. Samakatuwid, ito ay nagsasabi
kung saan ginawa, ginagawa, at gagawin ang kilos sa pangungusap; sa ibang pananalita ay
tumutukoy ito sa pook na pinangyarihan, o pangyayarihan ng kilos sa pandiwa. Karaniwang
ginagamit ang mga pariralang may sa, kina o kay.

Ginagamit ang sa kapag ang kasunod ay isang pangngalang pambalana o isang panghalip.
Ginagamit naman ang kay at kina kapag ang kasunod ay pangngalang pantangi na pangalan ng
isang tao.

Halimbawa: "Maraming masasarap na ulam ang itinitinda sa kantina." ; "Nagpaluto ako kina
Aling Inggay ng masarap na mamon para sa kaarawan."

Pamaraan[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay naglalarawan kung paano naganap, nagaganap, o magaganap ang kilos na ipinahahayag ng
pandiwa. Ginagamit sa ganitong uri ng pang-abay ang mga panandang nang, na, at -ng.
Halimbawa nito ay magaling, mabilis, maaga, masipag, mabait, at iba pa.

Halimbawa: "Sinakal niya ako nang mahigpit."

Pang-agam[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay nagbabadya ng hindi o kawalan ng katiyakan sa pagganap sa kilos ng pandiwa. Ginagamit

sa pangungusap ang mga pariralang marahil, siguro, tila, baka, wari, parang, at iba pa.
Halimbawa: "Marami na marahil ang nakabalita tungkol sa pasya ng Sandiganbayan."

Ingklitik[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay mga kataga sa Filipino na karaniwang nakikita pagkatapos ng unang salita sa

pangungusap. Ito ay ang man, kasi, sana, nang, kaya, yata, tuloy, lamang/lang, din/rin, ba, pa,
muna, pala, na, naman at daw/raw.

Halimbawa: "Lasing na yata siya."

Benepaktibo[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay nagsasaad ng benepisyo para sa isang tao. Ito ay karaniwang binubuo ng pariralang
pinangungunahan ng para sa.

Halimbawa: "Ang ikinokolektang buwis ay para sa pag-unlad ng bansa."

Kawsatibo[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay nagsasaad ng dahilan ng pangganap sa kilos ng pandiwa. Ito'y makikilala sa parirala o

sugnay na pinangungunahan ng dahil sa.

Halimbawa: "Dahil sa TPLEx, mas mabilis na ang biyahe mula Maynila hanggang Baguio."

Kondisyonal[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay nagsasaad ng kondisyon para maganap ang kilos na isinasaad ng pandiwa. Ito ay may mga
sugnay o pariralang pinangungunahan ng kung, kapag/pag, at pagka.

Halimbawa: "Magiging maganda ang kalsada kung lilinisin nila ang mga nakakalat na basura."

Panang-ayon[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay nagsasaad ng pagsang-ayon. Ginagamit dito ang mga salitang oo, opo, tunay, sadya,
talaga, syempre at iba pang halimbawa.

Halimbawa: "Talagang mabilis ang pag-unlad ng bayan."

Pananggi[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay nagsasaad ng pagtanggi o pagtutol. Nilalagyan ito ng mga pariralang katulad ng hindi, di
at ayaw.

Halimbawa: "Hindi pa lubusang nagamot ang kanser."

Panggaano o pampanukat[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay nagsasaad ng timbang, bigat, o sukat. Sumasagot ang pang-abay na panggaano sa tanong
na gaano o magkano.

Halimbawa: "Tumaba ako nang limang libra."

Pamitagan[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay nagsasaad ng paggalang. Ginagamit dito ang po/ho at opo/oho.

Halimbawa: "Kailan po ba kayo uuwi sa lalawigan ninyo?"

Panulad[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay ginagamit sa pagtutulad ng dalawang mga bagay.

Halimbawa: "Higit na magaling sumayaw si Armando kaysa kay Cristito."