You are on page 1of 232

ç ré -ç ré -govinda-lé lä må tam

(version 2.0)

Used in this edition were primarily (ed.) Haridas Das (Nabadwip, Haribol Kutir:
463 Caitanyäbda) and secondarily (ed.) Haridas Shastri (Vrindavan: Kali Ghat,
1981).

Involved in producing this text were Advaita Das, Madhavananda Das and Jan
Brzezinski, who also proofread the final version. (2003-10-31)
ç ré -ç ré -govinda-lé lä må tam
çré -çré -gaura-gadädharau vijayetäm
çré -çré -rädhä-govindau jayatäm

(1)

prathamaù sargaù

çré -govindaàvrajänanda-
sandohänanda-mandiram |
vande vå ndävanänandaà
çré -rädhä-saìga-nanditam ||1||

yo'jïäna-mattaàbhuvanaàdayälur
ulläghayann apy akarot pramattam |
sva-prema-sampat-sudhayädbhutehaà
çré -kå ñ ëa-caitanyam amuàprapadye ||2||

çré -rädhä-präëa-bandhoç caraëa-kamalayoù keça-çeñ ädy-agamyä


yä sädhyä prema-sevä vraja-carita-parair gäòha-laulyaika-labhyä |
sä syät präptä yayä täàprathayitum adhunä mänasé m asya seväà
bhävyäàrägädhva-pänthair vrajam anucaritaànaityikaàtasya naumi ||3 ||

kuïjäd goñ ö haàniçänte praviçati kurute dohanännäçanädyäà


prätaù säyaàca lé läàviharati sakhibhiù saìgave cärayan gäù |
madhyähne cätha naktaàvilasati vipine rädhayäddhäparähne
goñ ö haàyäti pradoñ e ramayati suhå do yah sa kå ñ ëo’vatän naù ||4 ||

apaö ur ati taö asthas tuccha-buddhyäm apätraù


puru-rasa-kalanecchuù kå ñ ëa-lé lämå täbdheù |
niravadhi hi tad-antaù kré òatäàvaiñ ëavänäà
kim u na hi bhavitähaàhäsya-hetur garé yän ||6||

çré -rüpa-san-naö a-vikäçita-kå ñ ëa-lé lä-


läsyämå täpluta-dhiyäàvraja-vaiñ ëavänäm |
häsa-prakäçana-karé pramada-pradä väì
mandasya me bhavatu bhaëòatarasya yadvat ||7||

tad-väg-visargo janatägha-viplavo
yasmin praté ty ädi sad-uktinoditaù |
mando'pi govinda-viläsa-varëane
mandäàgiraàsväàvidadhe sadädå täm ||8||

mad-äsya-maru-saïcära-khinnäàgäàgokulonmukhé m |
santaù puñ ëantv imäàsnigdhäù karëa-käsära-sannidhau ||9||

rätryante trasta-vå nderita-bahu-viravair bodhitau ké ra-çäré -


padyair hå dyair ahå dyair api sukha-çayanäd utthitau tau sakhé bhiù |
då ñ ö au hå ñ ö au tadätvodita-rati-lalitau kakkhaö é -gé ù-saçaìkau
rädhä-kå ñ ëau sa-tå ñ ëäv api nija-nija-dhämny äpta-talpau smarämi ||10 ||

niçävasänaàsamavekñ ya vå ndä
vå ndaàdvijänäànija-çäsana-stham |
niyojayämäsa sa-rädhikasya
prabodhanärthaàmadhusüdanasya ||11||

äsan yad-arthaàprathamaàdvijendräù
sevä samutkaëö ha-dhiyo'pi mükäù |
vå ndä-nideçaàtam aväpya harñ ät
kré òä-nikuïjaàparitaç cuküjuù ||12||

dräkñ äsu säryaù karakeñ u ké räù


jaguù piké bhiç ca pikä rasäle |
pé lau kapotäù priyake mayüräù
latäsu bhå ìgä bhuvi tämracüòäù ||13||

tathäli-vå ndaàmakaranda-lubdhaà
raté çitur maìgala-kambu-tulyam |
praphulla-vallé -caya-maïju-kuïje
juguïja talpé kå ta-kaïja-puïje ||14||

jhaìkå tim aìgé kurute rati-maìgala-jhallaré va govindam |


bodhayituàmadhu-mattä madhupé -tatir udbhaö änandä ||15||

pika-çreëé manojasya vé ëeva vyakta-païcamam |


älaläpa svaraàtäraàkuhür iti muhur muhuù ||16||

rati-madhura-vipaïcé näda-bhaìgé àdadhänä


madana-mada-viküjat-känta-pärçve niñ aëëä |
må dula-mukula-jäläsväda-vispañ ö a-kaëö hé
kalayati ca rasäle käkalé àkokilälé ||17||

vidrävya gopé -dhå ti-dharma-caryä


lajjä-må gé r mäna-vå keñ v amarñ é |
kapota-ghutkära-miñ eëa çaìke
garjjaty ayaàkäma-tarakñ u-räjaù ||18||

rädhä-dhairya-dharädharoddhå ti-vidhau ke'nye samarthä vinä


kå ñ ëaàkå ñ ëa-sumatta-kuïjara-vaçé käre'py alaàçå ìkhaläù |
anyäù käù vå ñ abhänujäm iha vinä dhanyäm ité vädå täù
kekäù kiàsamudé rayanté çikhinas tau bodhayantaù prage ||19||

hrasva-dé rgha-plutair yuktaàku-kü-kü-kü iti svaram |


kukkuö o'py apaö hat prätar vedäbhyäsé baö ur yathä ||20||

atha pakñ iëäàkalakalaiù prabodhitäv api


tau mitho'vidita-jägarau tadä |
niviòopagühana-vibhaìga-kätarau
kapaö ena mé lita-då çäv atiñ ö hatäm ||21||

atha tau sphurat-kanaka-piïjara-


sthitä vå ñ abhänujätidayitä supaëòitä |
avadan niçä-nikhila-keli-säkñ iëé
gå ha-särikäpy uñ asi maïjubhäñ iëé ||22||

gokula-bandho! jaya rasa-sindho!


jägå hi talpam tyaja çaçi-kalpam |
pré tyänukülaàçré ta-bhuja-müläà
bodhaya käntäàrati-bhara-täntäm ||23||

udayaàprajaväd ayam ety aruëas


taruëé -nicaye sahajäkaruëaù |
nibhå taànilayaàvraja nätha tatas
tvarito'ö a kalinda-sutä-taö ataù ||24||

kamala-mukhi viläsäyäsa-gäòhälasäìgé
svapiñ i sakhi niçänte yat taväyaàna doñ aù |
dig iyam aruëitaindré kintu paçyäviräsé t
tava sukham asahiñ ëuù sädhvi candrä-sakhé va ||25||

yätä rajané prätar jätaà


sauraàmaëòalam udayaàpräptam |
samprati çé tala-pallava-çayane
rucim apanaya sakhi paìkaja-nayane ||26||

kå ñ ëänuräga-garimätha vicakñ aëäkhyaù


ké ro'tidhé ra-matir udbhaö a-väg-variñ ö haù |
dé pta-prasanna-madhuräkñ ara-saìgha-hå dyäà
padyävalé àpaö hati mädhava-bodha-dakñ äm ||27||

jaya jaya gokula-maìgala-kanda !


vraja-yuvaté -tati-bhå ìgy-aravinda !
pratipada-vardhita-nandänanda !
çré -govindäcyuta ! nata-çanda ! ||28||

prabhätam äyätam açeñ a-ghosa-


tå ñ ärta-netra-bhramaräravinda !
gariñ ö ha-bhüyiñ ö ha-viçiñ ö a-niñ ö haà
goñ ö haàpratiñ ö hasva daviñ ö am iñ ö am ||29||

sarasija-nayanenaàvyakta-rägätiraktaà
dig iyam udayam aindré paçya vé kñ yärurukñ um |
ghana-ghuså ëa-viliptevoòha-raktämbaräsé d
iha nibhå ta-nikuïje kå ñ ëa nidräàjahé hi ||30||

vidhunä sahitä savituç cakitä


rajané vanitä calitä tvaritä |
anayä samayä priyayä tvarayä
sahitaù saritas taö ato'ö a tataù ||31||

ekaàpräcyäm aruëa-kiraëa-päö aläyäàvidhatte


cakñ uù känte tvaritam aparaàdürage cakraväké |
çaìkäkräntäs taru-kuharagä mükatäàyänti ghükäù
çaìke bhäsvänudayam udagat kå ñ ëa nidräàjahé hi ||32||

vå ndä-vakträd adhigata-vidyä
säré häré -kå ta-bahu-padyä |
rädhä-snehoccaya-madhu-mattä
tasyä nidräpanayana-yattä ||33||

kala-väk sükñ ma-dhé nämné premotphulla-tanüruhä |


svarasa-jïä raìga-bhümau tato väëé m anartayat ||34||

vrajanti sarvato janä na yävad adhvani vraje |


vrajendra-nandana-priye vrajäçu tävad älayam ||35||

sumukhi tatas tvaritam itas


tyaja çayanaàvraja bhavanam |
udaya-dharaàsarati paraà
tvarita-gatir divasa-patiù ||36||

nidräàjahé hi vijahé hi nikuïja-çayyäà


väsaàprayähi sakhi nälasatäàprayähi |
käntaàca bodhaya na bodhaya loka-lajjäà
kälocitäàhi kå tinaù kå tim unnayanti ||37||

kå ñ ëo'py anidraù priyayopagüòhaù


käntäpy anidräpy amunopagüòhä |
talpät prabhätäkulam apy analpän
notthätum etan mithunaàçaçäka ||38||

kå ñ ëasya jänüpari-yantrita-san-nitambä
vakñ aù-sthale dhå ta-kucä vadane'rpitäsyä |
kaëö he niveçita-bhujä'sya bhujopadhänä
käntä na hé ìgati manäg api labdha-bodhä ||39||

goñ ö häyana-tvarita-dhé ù çayanät samutko'py


utthätum ekam api riìgayati svam aìgam |
rädhäìga-gäòha-parirambhaëa-raìga-bhaìga-
çaìkä-viçå ìkhala-manä na manäk priyo'pi ||40||

çré -kå ñ ëa-lé lä-racanä-sudakñ as


tat-premajänanda-viphulla-pakñ aù |
dakñ äkhya äha çrita-kuïja-kakñ aù
çukaù samadhyäpita-ké ra-lakñ aù ||41||

çräntyo'raëya-bhramaëa-bharataù suñ ö hu nidräti vatsas


tasmäd uccair na dadhi-mathanaàdäsikäù saàvidheyam |
netthaàyävad gå ham adhi janany älapanty utthitä te
tävat türëaàpraviça nibhå taàkå ñ ëa çayyä-niketam ||42||

kälindy-ädyäs tava surabhayaù stabdha-karëordhva-vakträ


hambä-rävair uñ asi tå ñ itän nähvayantyaù sva-vatsän |
yuñ man-märge nihita-nayanäs tvan-mukhälokanotkäù
sé danty üdho-bhara-janitayä pé òayeti praté hi ||43||

samäpya vaibhätika-kå tyam utkä


sä paurëamäsé saha te jananyä |
drañ ö uàbhavantaàpraviçen na yävac
chayyälayaàtävad upaihi türëam ||44||

atha ké ra-girä goñ ö ha-gamane satvaro hariù |


uttasthau nibhå taàsväìgäny apakå ñ ya priyäìgataù ||45||

pürvaàprabuddhä atha tad-vayasyä


nikuïja-jälädhva-samarpitäsyäù |
vå ndä-sametä dadå çur må düni
tayoh prabhätodgata-ceñ ö itäni ||46||

rädhikä-rati-bharair athoddhatä sva-priyaàpriyakataù kaläpiné |


sundaré ti viditä viså jya tarhy äjagäma rati-mandiräìganam ||47||

tataù kadambäd avaruhya türëam


unmaëòalé -kå tya kaläpa-vå ndam |
puro naré narti mudä paré to
nämnä hares täëòavikaù kaläpé ||48||

sapadi hariëé raìgiëy-äkhyä vihäya nija-priyaà


mudita-hå dayä kuïja-dväraàrasäla-talät tadä |
drutatara-gatir gatvä premna vilola-vilocanaà
vinihitavaté vakträmbhoje sva-jé vita-näthayoù ||49||
yayau nikuïjaàsa hareù kuraìgaù
kå ñ ëänane prerita-då k-taraìgaù |
nämnä suraìgaù kå ta-kå ñ ëa-raìgas
tadämra-müläd alasävaçäìgaù ||50||

utthäyeçaù sanniviñ ö o'tha talpe


vyäjän nidrä çäliné àmé litäkñ é m |
dorbhyäàkäntäàsväìkam äné ya täntäà
paçyaty asyä mädhuré àsädhu-ré ti ||51||

ghürëäyamänekñ aëa-khaïjaré ö aà
laläö a-lolälaka-bhå ìga-jälam |
mukhaàprabhätäbja-nibhaàpriyäyäù
papau då çeñ at-smitam acyuto'sau ||52||

saàçliñ ö a-sarväìguli-bähu-yugmam
utthäpya dehaàparimoö ayanté m |
udbuddha jå mbhäsphuö a danta käntim
älokya-käntäà-mumude mukundaù ||53||

své yäìkottäna-suptäm uñ asi må du må ñ ä rodaneñ at-smitäsyäm


ardhonmuktägra-keçäàvimå dita-kusuma-srag-dharäàchinna-häräm |
unmé lyonmé lya ghürëälasa-nayana-yugaàsvänanälokanotkäà
käntäàtäàkeli-täntäàmudam atulatamäm äpa paçyan vrajenduù ||54||

hemäbjäìgyäù prabala-suratäyäsa-jätälasäyäù
käntasyäìke nihita-vapuñ aù snigdha-täpiïcha-känteù |
sampäkampä nava-jaladhare sthäsnutäàced adhäsyat
çré -rädhäyäù sphuö am iha tadä sämya-kakñ äm aväpsyat ||55||

sphuran-makara-kuëòalaàmadhura-manda-häsodayaà
madälasa-vilocanaàkamala-gandhi-lolälakam |
mukhaàsva-daçana-kñ atäïjana-malé masauñ ö haàhareù
samé kñ ya kamalekñ aëä punar abhüd viläsotsukä ||56||

parasparälokana-jäta-lajjä
nivå tta-caïcad-dara-kuïcitäkñ am |
é ñ at smitaàvé kñ ya mukhaàpriyäyä
uddé pta-tå ñ ëaù punar äsa kå ñ ëaù ||57||

vämena cädhaù çira unnamayya


kareëa tasyäç cibukaàpareëa |
vibhugna-kaëö haù smita-çobhita-gaëòaà
mukhaàpriyäyäù sa muhuç cucumba ||58||

käntädhara-sparça-sukhäbdhi-magnä
karaàdhunänädara-kuïcitäkñ é |
mä meti mandäkñ ara-sanna-kaëö hé
sakhé då çäàsä mudam ätatäna ||59||

athäsyä vayasyäù pramodät smitäsyäù


sakhé àtäàhasantyo mithaù prerayantyaù |
sa-çaìkäù samantät prabhätäd durantät
praviñ ö ä nikuïjaàsa-çabdäli-puïjam ||60||

abhilakñ ya sakhé r vihasad-vadanäù


savidhopagatä vicalan-nayanäù |
dayitäya mudaàdviguëäàdadaté
dayitoru-yugäd udatiñ ö had iyam ||61||

tvarotthitä sambhrama-saìgå hé ta
pé tottaré yeëa vapuù pidhäya |
pärçve priyasyopaviveça rädhä
sa-lajjam äsäàmukham é kñ yamäëä ||62||

mitho-daçana-vikñ atädhara-puö au viläsälasau


nakhäìkita-kalevarau galita-patra-lekhä-çriyau |
çlathämbara-sukuntalau truö ita-hära-puñ pa-srajau
muhur mumudire puraù samabhilakñ ya täù sva-priyau ||63||

madhye'cyutäìga-ghana-kuìkuma-paìka-digdhaà
rädhäìghri-yävaka-vicitrita-pärçva-yugmam |
sindüra-candana-kaëäïjana-bindu-citraà
talpaàtayor diçati keli-viçeñ am äbhyaù ||64||

pramliñ ö a-puñ poccaya-sanniveçäà


tämbüla-rägäïjana-citritäìgé m |
vyakté bhavat-känta-viläsa-cihnäà
çayyäm apaçyan sva-sakhé m ivälyaù ||65||

pramitäkñ aräïcita-parihäsa-tatià
gadituàhareç cala-rada-cchadanam |
sutanoç ca namram abhitas trapayä
vadanämbujaàpapur amüù sva-då çä ||66||

vakñ aù svaàdarçayaàs täbhyo


då g-bhaìgyoväca tä hariù |
didå kñ uù sva-priyä-vaktra-
bhäva-çäbalya-mädhuré m ||67||

vidhuàprayasyantam avekñ ya
käntaàviçleñ a-bhé toñ asi paçyatälyaù |
didå kñ ayevämbara-citra-paö yäà
rädhendu-lekhä-çatam älilekha ||68||

iti nigadati kå ñ ëe vé kñ ya sä'gre vayasyäù


prahasita-vadanäs täù saìkucallola-neträ |
vikasad-amala-gaëòaàdolitärecita-bhrüà
priyam anå ju-kaö äkñ aiù paçyati sma ghnaté va ||69||

helolläsä dara-mukulitä bäñ pa-sändräruëäntä


lajjä-çaìkä-capala-cakitä bhaìgurerñ yä-bhareëa |
smera-smeräd dayita-vadanälokanotphulla-tärä
rädhä-då ñ ö ir dayita-nayanänandam uccair vyatäné t ||70||

itthaàmithaù prema-sukhäbdhi-magnayoù
pragetané àvibhrama-mädhuré àtayoù |
nipé ya sakhyaù pramadonmadäs tadä
tadätva-yogyäcaraëaàvisasmaruù ||71||

vilokya lé lämå ta-sindhu-magnau


tau täù sakhé ç ca praëayonmadändhäù |
vå ndä prabhätodaya-jätaçaìkä
nijeìgitajïäànidideça çäré m ||72||

guru-lajjä-bhartå -bhé ti-loka-häsa-nivärikä |


çubhäkhyä särikä präha rädhikä bodha-sädhikä ||73||

ägantä grähayitvä tava patir adhunä goñ ö hataù kñ é ra-bhärän


uttiñ ö hottiñ ö ha rädhe tad iha kuru gå he maìgaläàvästu-püjäm |
itthaàyävad dhavämbä tava na hi çayanäd utthitä vävadanté
tävac chayyä-niketaàvraja sakhi nibhå taàkuïjataù kaïja-netre ||74||

tärä-patinä saha sakhi tärä


nikhila-niçäkå ta-vividha-vihäräù |
lé näù sampraty ambara-paö ale
tvam api ca kuïjäd gå ham aya sarale ||75||

candra-vartma-kapiçam ravi-kiraëaiù
räja-vartma-militaàjana nicayaiù |
kuïja-vartma-kutukaàtyaja sarale
ghoñ a-vartma-gamanaàhitam adhunä ||76||

çaìkä-paìkä-kalita-hå dayä çaìkate'syä dhavämbä


chidränveñ é patir atikaö uù särtha-nämäbhimanyuù |
ruñ ö äbhé kñ ëaàparivadati sä hä nanandäpi mandä
prätar jätaàtad api saraläàkå ñ ëa nainäàjahäsi ||77||

çäré -vaco-mandara-çaila-päta-
saìkñ ubdha-hå d-dugdha-payodhir eñ ä |
athodbhraman-netra-navé na-mé nä
viyoga-dé nä çayanäd udasthät ||78||

kå ñ ëo'pi käntaàvå ñ abhänujäyäù


paçyan mukhaàbhé ta-vilola-netram |
né laàsucé naàdayitä nicolaà
gå hnan sva-talpät tvarayodatiñ ö hat ||79||

parivartita-saàvyänau mithas täv atha çaìkitau |


paraspara-karälambau niragätäànikuïjataù ||80||

rädhäpäëiàsavye'savye päëau bibhrad-veëuàkå ñ ëaù |


reje kuïjän niryan yadvad vidyun-mälä-çliñ ö ämbhodaù ||81||

haimaàbhå ìgäram ekä vyajanam atha parä svarëa-daëòaàdadhänä


käpy ädarçaàsudarçaàghuså ëa-malayajäm atram anyä vicitram |
käcit tämbüla-pätraàmaëi-citam aparä çärikäàpaïjara-sthäm
itthaàsakhyaù kiyatyaù pramudita-hå dayä niryayuù kuïja-gehät ||82||

mähendra-känta-cchadanaàsa-käïcanaà
däntaàsa-sindüra-samudgakaàparä |
äpanna-sattvä kuca-kuö malopamaà
kuïjäd gå hé tvä niragän må du-smitä ||83||

äçleñ a-saïchinna-guëät paricyutaà


häräl lasan-mauktika-saïcayaàmudä |
vicitya käcit sva-paö äïcale då òhaà
nibadhnaté kuïja-gå hät viniryayau ||84||

täòaìka-keli-vibhrañ ö aàtalpäd ädäya satvarä |


nirgatya sveçvaré -karëe yuyoja rati-maïjaré ||85||

talpa-präntäd upädäya kaïculé àrüpa-maïjaré |


priya-narma-sakhé sakhyai nirgatya nibhå taàdadau ||86||

patad-graham upädäya däsikä guëa-maïjaré |


tämbülaàcarvitaàtäbhyo vitaranté bahir yayau ||87||

maïjulälé tayor aìgäc cyuta-mälyänulepanam |


talpäd ädäya sarväbhyaù prayacchanté vinirgatä ||88||

vilokyägre meghämbara-vå ta-çaré raàpriyatamaà


vayasyäàtäàpé tämbara-parivå täìgé àpramuditäm |
hasantyas täù sakhyaù kara-pihita mukhyaù pratidiçaà
diçantyaç cänyonyaàkuö ila-cala-då gbhir mumudire ||89||

samé kñ ya täsäàparihäsa-bhaìgé m
anyonya-vakträrpita-phulla-netrau |
samucchalat-prema-sukhäbdhi-magnau
citrärpitäìgäv iva täv abhütäm ||90||

ghana-çyämaàcé naàvasanam abhilé naàpriya-tanau


kñ amä näsé t käntä svam api paricetuàghana-rucau |
svam ajïäsé t sphé taàharir api na pé taàpriyatamät
tanau lé naàkanaka-ruci-kambäv iva payaù ||91||

tayor lé lä-sudhä-päna-pratyühämarñ a-saìkulä |


nindanty aruëam udyantam athäha lalitä sakhé m ||92||

uñ asi vara-vadhünäàpaçya rädhe'ruëo'yaà


ramaëa-sahita-lé lä-bhaìgataù päpa-rugbhiù |
galita-pada-yugo'py adyäpi tan no jahäti dhruvam
iti vacanam yad dustyajaù sva-svabhävaù ||93||

aruëäruëe nidadhaté tato'mbare


rati-keli-bhaìgaja-ruñ ä'ruëäàdå çam |
lalitopahäsa-janita-smitänanä
vå ñ abhänujäha må du maïjubhäñ iëé ||94||

anürur apy asta-mayan kñ aëärddhän


nabho vilaìghyodayam eti so'yam |
cet sorum enaàsa vidhir vyadhäsyad
värtäpi rätrer na tadäbhaviñ yat ||95||

manoramäàvé kñ ya vibhäta-lakñ mé à
nipé ya tasyä vacanäsavaàca |
mudonmado vismå ta-goñ ö ha-yänaù
präëeçvaré àtäm avadan mukundaù ||96||

inaàprabhätopagataàsamé kñ ya
känteva käntäntara-bhukta-käntam |
paçyänya-dik-saìga-kañ äyitäìgaà
präcé yam é rñ yäruëiteva jätä ||97||

paçyonmatte dvijeço'py akhila-janatama-stoma-hantäpi çäntaù


känto'yaàte samantät sapadi nipatito väruëé àsaëniñ evya |
itthaàsvé yena saìga-pramudita-naliné -häsa-saïjäta-lajjä
çaìke vaktraàpidhatte hy uñ asi kumudiné saìkucadbhir dalaiù svaiù ||98||

då ñ ö vä tamaù kñ ayam amé vidhunänya puñ ö ä


naktaàtamaç cayanibhäç cakitäù prabhäte |
mitraàtad-äçrayatayä tamasä caranté à
grastaàkuhür iti kuhüàsva-girähvayanti ||99||

vasanta-känta-saàsarga-jätänanda-bharäö avé |
kapoté ghütkå ti-miñ ät çé tkaroté va sonmadä ||100||

paçyänusarati caïcala-bhå ìgaù


kairaviëé -kula-keli-piçaìgaù |
naliné -koñ e niçi kå ta-saìgäà
bhå ìgé àçaçimukhi kå ta-natibhaìgäm ||101||

käntam äyäntam äçaìkyäruëäçu-dviguëäruëam |


koké kokanadaàcaïcvä cumbaty änanda-vihvalä ||102||

kala-svanäkhyaù kala-kaëö hi haàsaù


samé kñ ya nau sanmada-phulla-pakñ aù |
riraàsum apy eñ a viså jya haàsé à
taö aàtaö inyäù purataù sameti ||103||

sva-sahacara-viså ñ ö aàsvämi-bhuktaàmå ëälaà


mada-kala-kalakaëö hé vibhraté paçya caïcvä |
ramaëam anu sameti tvan-mukhäbjärpitäkñ é
sarasija-mukhi nämnä tuëòikeré marälé ||104||

malaya-çikhara-cäré paìkajämoda-dhäré
vratati-naö a-kumäré läsya-çikñ ädhikäré |
vahati jala-vihäré väyur äyäsa-däré
saramaëa-varanäré sveda-jäläpahäré ||105||

ité çayoù sumadhura-väg-viläsayoù


samé kñ ya täàsva-bhavana-yäna-vismå tim |
sakhé ç ca täù smita-rucirä madonmadä
vaneçvaré divasa-bhiyäsa sonmanäù ||106||

atha vå ndeìgitäbhijïä samayajïä taru-sthitä |


padyam udyotayämäsa kakkhaö é vå ddha-markaö é ||107||

raktämbarä satäàvandyä prätaù sandhya tapasviné |


ürdhva-prasarpad-arkäàçu jaö ileyam upasthitä ||108||

atha jaö iläyä atikuö iläyäù


çravaëa-saçaìkau çrita-bhaya-paìkau |
vara-tanu-kå ñ ëäv atirati-tå ñ ëäv
api niritas tau vraja-pura-çastau ||109||

bhraàçyad-duküla-cikura-srajam unnayantau
bhé tau på thag-gahana-vartmani cäpayäntau |
tau vé kñ ya bhé ti-taralau jaö ileti nämnä
sakhyas tatas tata itaç cakitä niré yuù ||110||

väme candrävali parijanän ghoñ a-vå ddhän purastat


kå ñ ëaù paçcät kuö ila-jaö iläm ägatäàmanyamänaù |
yänté àkäntäàsa-bhaya-caö uläàdakñ iëe drañ ö um
utkaç caïcad-gré vaàdiçi diçi då çau prerayan goñ ö ham äyät ||111||

anugatä jaö ilety abhiçaìkiné


guru-nitamba-kucodvahanäkulä |
druta-vilambita-valgu yayau vrajaà
kara-dhå tämbara-keça-cayeçvaré ||112||

bhayänurägoccaya-dhümra-lola-då k
tiraskariëyä pihite manorathe |
nije niveçyaiva hi rüpa-aïjaré
gå haàniné ñ uù pathi täàtad-anvayät ||113||

itas tataù kñ ipta-calekñ aëäçugair


bhé r duùstha-hå d-vå tti-cayair bhaö air iva |
agresarais täàrati-maïjaré ca sä
nivärayanty anya-janäàs tad-änvayät ||114 ||

cakita-cakitaàvinyasyantau padäni nijäìgane


guru-jana-gå ha-dväri nyastätilola-vilocanau |
nibhå ta-nibhå taàveçma svaàsvaàpraviçya
visädhvasäv api suñ upatuù sve sve talpe'lasäkula mänasau ||115||

nirvartya vibhrama-bharaàsamaye sva-dhämni


supte'cyute pratilaye çrutayo yatheçam |
lé lä-vitäna-nipuëäù saguëäù samé yuù
sakhyo'py alakñ ya-gatayaù sadanaàyathä-svam ||116||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-varaje govinda-lé lämå te
sargaù kuïja-niçänta-keli-racanaànämäyam ädir gataù ||o||

||1||

—o)0(o—
(2)

dvité yaù sargaù


rädhäàsnäta-vibhüñ itäàvraja-payähütäàsakhé bhiù prage
tad-gehe vihitänna-päka-racanäàkå ñ ëävaçeñ äçanäm |
kå ñ ëaàbuddham aväpta-dhenu-sadanaànirvyüòha-go-dohanaà
susnätaàkå ta-bhojanaàsahacarais täàcätha taàcäçraye ||1||

atha prabhäte kå ta-nitya-kå tyä


pré tyäcyutasyäti-vihasta-cittä |
premendu-pürëä kila paurëamäsé
türëaàvrajendrälayam äsasäda ||2||

manthänoddhå ta-gavya-bindu-nikarair vyäké rëa-ramyäìganaà


prema-snigdha-janänvitaàbahu-vidhai ratnair viciträntaram |
kñ é rormy-ucchalitaàmudä hi vilasac-chayyä prasuptäcyutaà
çvetadvé pam ivälayaàvrajapater vé kñ yäsa sänanditä ||3||

täm ägatäm abhiprekñ ya säkñ äd iva tapaù-çriyam |


vraja-räjïé paräbhijïä sthiti-jïäbhyudyayau mudä ||4||

ehi bho bhagavati vraja-vandye


svägatäsi bhavaté àpraëamämi |
ity udé rya savidhe praëamanté à
sä mukunda janané àparirebhe ||5||

äçé rbhir abhinandyämüàgovinda-darçanotsuka |


papraccha kuçalaàcäsyäù sadhavätmaja-gotateù ||6||

nivedya kuçalaàcäsyai tayotkaëö hitayä saha |


utkä çayyä-gå haàsünoù praviveça vrajeçvaré ||7||

tävad gobhaö a-bhadrasena-subala-çré -stokakå ñ ëärjuna-


çré dämojjvala-däma-kiìkiëi-sudämädyäù sakhäyo gå hät |
ägatya tvaritä mudäbhimilitäù çré -sé riëä präìgaëe
kå ñ ëottiñ ö ha nijeñ ö a-goñ ö ham aya bho ity ähvayantaù sthitäù ||8||

hé hé prabhätaàkila bho vayasyä


adyäpi nidräti kathaàsakhä naù |
tad bodhayämy enam ité rayan sva-
talpäd udasthän madhumaìgalo'pi ||9||

samuttiñ ö ha vayasyeti jalpaàs talpälayaàhareù |


nidrälasa-skhalad-yänaù präviçan madhumaìgalaù ||10||

tad-väg-vigata-nidro'yam uttiñ ö häsur apé çvaraù |


utthätum é çvaro näsé d ghürëä-pürëekñ aëaù kñ aëam ||11||

sukñ é ra-ratnäkara-mandiräntar
ananta-ratnojjvala-talpa-madhye |
suptaàhariàbodhayituàpravå ttä
mätä çrutir vä pralayävasäne ||12||

paryaìke nyasya savyaàtad-upari nihita-sväìga-bhärätha päëià


kå ñ ëasyäìgaàspå çanté tara-kara-kamaleneñ ad-äbhugna-madhyä |
siïcanty änanda-bäñ paiù snuta-kuca-payasäàdhärayä cäsya talpaà
vatsottiñ ö häçu nidräàtyaja mukha-kamalaàdarçayety äha mätä ||13||

suciram api savatsäs täm anälokayantyo


na khalu surabhayas tä yadyapi prasnuvanti |
tad api tava pitägäd goñ ö ham ekaù sa nidrä-
sukha-çamana-bhayät te tväm asambodhya vatsa ||14||

uttiñ ö ha kuryäàmukha-märjanante
balasya väsaù kim iha tvad-aìge |
iti bruvänä'paninäya né laà
väsas tad-aìgäd avadac ca säryäm ||15||

ayi bhagavati paçyäcoö itaàme'sya sünoù


kamala-må dulam aìgaàmalla-lé läsu lolaiù |
khara-nakhara-çikhäbhir dhätu-rägäticitraà
capala-çiçu-samühair hä hatä kiàkaromi ||16||

sneha-bharaiù sva-jananyäç citra-padäm api väëé m |


täm avadhärya murärir hré -cakitekñ aëa äsé t ||17||

kå ñ ëaàsa-çaìkam äçaìkya parihäsa-paö ur baö uù |


sneha-klinnäntaräm ambäm avadan madhumaìgalaù ||18||

satyam amba vayasyälé värito'pi mayä'niçam |


reme'nenäti-lubdhena kuïjeñ u keli-caïcaläù ||19||

atha prakäçé kå ta-bälya-vibhramo


yatnät samunmé lya vilocanaàmuhuù |
paçyan puraàsväàjanané àhariù punar
nyamé layat sa-smita-vaktra-paìkajaù ||20||

äkarëya väcaàvrajaräja-patnyäù
samé kñ ya kå ñ ëasya ca bälya-ceñ ö äm |
bhäväntaräcchäda-karé àjananyäs
taàpaurëamäsé smita-pürvam äha ||21||

sakhé näàsandohair niravadhi mahä-keli-tatibhiù


pariçräntas tvaàyat svapiñ i sumate yogyam iha tat |
anälokya tväàbho tå ñ itam api no tarëaka-kulaà
dhayaty üdhaù kintu vraja-kula-pate jägå hi tataù ||22||

uttiñ ö ha goñ ö heçvara-nandanärät


paçyägrajo'yaàsaha te vayasyaiù |
goñ ö haàpratiñ ö häsur api praté kñ ya
tväm aìgane tiñ ö hati tarëakaiç ca ||23||

sa-muñ ö i-päëi-dvayam unnamayya


vimoö ayan so'tha rasälasäìgam |
jå mbhä-visarpad-daçanäàçu-jälas
tamäla-né laù çayanäd udasthät ||24||

khaö ö aika-deçe tv atha sanniviñ ö o


vinyasta-pädäbja-yugaù på thivyäm |
namämy ahaàtväàbhagavaty ayé ti
jagäda jå mbhodgama-gadgadaàsaù ||25||

visrastam asyäïjana-puïja-maïjuà
galat-prasünaàmå du-keça-päçam |
vipaktrima-sneha-bharäkuleyam
udyamya cüòäàjanané babandha ||26||

pürastha-jämbünada-jharjharé taù
päné yam äné ya kareëa mätä |
prakñ älya sünor amå jan mudäsyaà
ghürëälasäkñ aàsva-paö äïcalena ||27||

savyena päëiàmadhumaìgalasya
kareëa vaàçé m itareëa bibhrat |
mäträryayä cänugato'tha kå ñ ëaù
çayyälayät präìgaëam äsasäda ||28||

eke karäv asya pare paö äntam


aìgäni cänye yugapat spå çantaù |
premnä samutkäù paritaù sakhäyaù
protphulla-neträù parivavrur enam ||29||

bho vatsa goñ ö haàvraja päyayitvä


täàs tarëakän sväù surabhé ç ca dugdhvä |
tvaàprätar äçäya punar niketaà
türëaàsamehé ti tam äha mätä ||30||

atha taiù sahitaù sa tayä prahitaù


sva-gaväàtvaritaù sadanaàcalitaù |
avadat sa baö uù parihäsa-paö uù
pathi taàgagane ghaö ayan nayane ||31||
vayasya paçyämbara-dé rghikäyäà
prasärayantaàkara-jäla-mäläù |
äditya-kaivartam avekñ ya bhé täs
tärä-sapharyaù parito nililyuù ||32||

må gatå ñ ëäkaraàprekñ ya prodyad arka-må gädanam |


må gäìkaù sva-må gaàträtuàviçaty asta-girer guhäm ||33||

viså ñ ö a-tärädi-vibhüñ aëeyaà


käla-kramän niùsarad indu-garbhä |
kapota-ghütkära-miñ äd dyu-yoñ ä
çrameëa paçyoñ asi kunthaté va ||34||

tvan-mukha-svasuhå dä paribhütam
abjam abja-mukha khäd apayäntam |
vé kñ ya bhoù sahajam apy ahitam
hä lokayäbjam adhunä hasaté dam ||35||

itthaàgiras tä madhumaìgalasya
niçamya te häsa-karé r hasantaù |
gopäla-päläù paçupäla-bäläù
goçäla-mälä viviçur yathä-svam ||36||

gopälo'pi sva-goçäläàsa-räma-madhumaìgalaù |
sa-kävya-gé ñ patiù säyaàçaçé vämbaram äviçat ||37||

dadhära dyuñ adäàrämo dhavalävali-veñ ö itaù |


kailäça-gaëòa-çailälé -madhya-sthairävata-bhramam ||38||

madhye'cyuto'ïcan dhavalävalé nä
mud-änanänäàparitaù sthitänäm |
dadhau janänäàsphuö a-puëòaré ka-
çreëy-antar-aïcad-bhramara-bhramaàsaù ||39||

hihé gaìge godävari çabali kälindi dhavale


hihé dhümre tuìgi bhramari yamune haàsi kamale |
hihé rambhe campe kariëi hariëé ti vraja-vidhur
muhur näma-grähaànikhila-surabhé r ähvayad asau ||40||

nyastäìgaù prapadopari praghaö ayan jänu-dvaye dohané à


käçcid dogdhi payaù svayam tv atha paräù svair dohayaty unmukhé ù |
anyäù päyayati sva-tarëaka-gaëän kaëòüyanaiù pré ëayann
itthaànanda-sutaù prage sva-surabhé r änandayan nandati ||41||

athänyataù kalya-vibhagna-nidrä
vinidra-vätsalya-sudhäù sravanté |
utthäya talpäj jaraté samäyäd
gå haàsamutkä mukharä sva-naptryäù ||42||
svabhäva-kuö iläpy ätma-suta-sampatti-käìkñ ayä |
vyäkulä jaö iläyätäàmukharäàtäm athäbravé t ||43||

sünoù prajäyur dhana-vå ddhaye'sau


tvayä snuñ ä jïe niyataàniyojyä |
sumaìgala-snäna-vibhüñ aëädau
go-koö i-hetos tapanärcanäya ||44||

äjïänavajïä nija-goñ ö ha-räjïyäù


käryänabhijïoktiñ u te'py avajïä |
ity ädiçaty anvaham artha-vijïä
vijïäpitä me kila paurëamäsé ||45||

tasmät tvam ärye sväànaptré à


sarva-maìgala-maëòitäm |
vidhehi sarva sampattir
yathä sünor bhaven mama ||46||

vadhüm athäbhäñ ata putri talpäd


uttiñ ö ha türëaàkuru västu-püjäm |
tvaàmaìgala-snäna-vidhiàvidhäya
püjopahäraàsavitur vidhehi ||47||

prabhätam äyätam aho tathäpi


nidräti naptré ti muhur vadanté |
sneha-drutäìgé mukharä praviçya
çayyälayaàtäm avadat tadedam ||48||

uttiñ ö ha vatse çayanät pramugdhe


vyasmäri väro'dya raves tvayä kim |
snätvä prabhätärghya-vidhänam asmai
püjopahäraàracayäsya cäçu ||49||

tad-vacaù-pratibuddhätha
viçäkhotthäya sälasä |
sakhi türëaàsamuttiñ ö hot-
tiñ ö heti präha satvarä ||50||

täsäàvacobhiù çayane'tha mugdhä


muhuù prajägarya punar nidadrau |
vicälitä vé cicayais taòäge sä
räjahaàsé va ratälasäìgé ||51||

tadaivävasaräbhijïä jagräha rati-maïjaré |


sakhé vå ndävaneçvaryäù çré mac-caraëa-paìkajam ||52||

ittham iyaàbahubhiù kå ta-bodhä


sväc chayanäd udatiñ ö had analpät |
täm atha vé kñ ya supé ta-paö äìgé à
çaìkita-hå n mukharedam uväca ||53||

druta-kanaka-savarëaàsäyam etan murärer


vasanam urasi då ñ ö aàyat sakhé te bibharti |
kim idam ayi viçäkhe hä pramädaù pramädo
vyavasitam idam asyäù paçya çuddhänvayäyäù ||54||

tad-vacaç-cakita-dhé r hå di sakhyäù
vé kñ ya pé ta-vasanaàcala-då ñ ö yä |
hä kim etad iti täàca diçanté
dräg uväca jaraté àca viçäkhä ||55||

svabhävändhe jäläntara-gata-vibhätodita-ravi-
cchaö ä-jäla-sparçocchalita-kanakäìga-dyuti-bharaiù |
vayasyäyäù çyämaàvasanam api pé té kå tam idaà
kuto mugdhe çaìkäàjarati kuruñ e çuddha-matiñ u ||56||

lalitä-pramukhäs tävat sakhyas täù sva-sva-gehatah |


äjagmus tvaritäù sakhyäù praskhalat gatayo'ntikam ||57||

däsyo'pi snäna-sambhärän snäna-vedé -samé pataù |


praté kñ yamäëäù saàsthäpya sveçvaré àtasthur agrataù ||58||

utthäyätha varäìgé däsyä sthäpitam agre |


adhyästäsana-varyaàsä nänä-maëi-citram ||59||

sävatärayad äbharaëa-nicayaà
lalitä sva-sakhé -tanutaù sa-dayam |
kanaka-vratater iva sa-praëayaà
pallava-kusuma-stavaka-pracayam ||60||

tävad väsäàsy upädäya rajakasya kiçorike |


maïjiñ ö hä-raìgavaty-äkhye sveçvaré m upatasthatuù ||61||

gandha-cürëa-paripürëa-vicürëad-
agrayä puö ikayämra-dalasya |
padmaräga-khacita-sphaö é käbhä-
nindinaù sva-daçanän parimärjya ||62||

haimé àjihvä-çodhané àsä karäbhyäà


dhå tvä cädau çodhayitvä rasajïäm |
däsé datta-svarëa-bhå ìgära-väräà
gaëòüñ aiù saàkñ älayämäsa vaktram ||63||

päëé proïchya çré -mukhenduàca täbhyäà


dattaàväsaù snäna-yogyaàgå hé tvä |
kumbhair ambhaù sambhå taiù çätakumbhair
vyäké rëäàsä snäna-vedé m ayäsé t ||64||

tatra käïcana-maye må du-pé ö he


cé na-cela-pihite viniviñ ö äm |
sevane-parijanä nipuëä dräk
täm upäyana-karäù parivavruù ||65||

mardanodvartanälakta-keça-saàskära-kovide |
sugandhä-naliné -nämnyäv ägate näpitätmaje ||66||

abhyajya näräyaëa-taila-pürair
udvartanaiù snigdha-sugandhi-çé taiù |
udvartayämäsätur aìgam asyäù
premnä svabhävojjvala-çé tam ete ||67||

gandhäòhya-piñ ö ämalakaiù kacäàs te


saàskå tya cäìgäny atha dhärayäpäm |
cé näàçukä-märjana-pürvam asyäù
prakñ älayämäsatur ujjvaläni ||68||

manda-pakva-pariväsita-kumbha-
çreëi-sambhå ta-jalair alam etäù |
çätakumbha-ghaö ikätta-vimuktais
täàmudä savayasaù snapayanti ||69||

aìgäni tasyä må du-cé na-celaiù


sammärja keçän apatoya-bindun |
vidhäya pratyudgamané ya-väsaù
sakhé ù sva-sakhyaù paridhäpayanti ||70||

athägatäàbhüñ aëa-vedikäyäà
sakhyaàprabhätocita-bhüñ aëais täm |
vibhüñ ayämäsur anaìga-ceñ ö as
täruëya-lakñ mé m iva bhäva-hävaiù ||71||

dhüpa-dhüma-pariçuñ ka-sugandhé n
snigdha-kuïcita-kacäl lalitä'syäù |
svastidäkhya-bahu-ratna-viräjad-
däntakaìkatikayä pariçodhya ||72||

dattaàkå ñ ëena cüòämaëi-varam amalaàçaìkhacüòäd gå hé taà


vinyastäneka-muktäsraji dhå ta-bakule mürdhni vinyasya veëé m |
òoré -saànaddha-müläàmaëi-caya-khacita-svarëa-baddhäntabhägä
raktodyat-paö ö a-tantüccaya-vara-camaré -räjad-agräàbabandha ||73||

svarëäsandhita-rakta-paö ö a-camaré -yugmänta-òoré -dvayä


baddha-kuïcita-muñ ö i-sammita-lasan-madhyaàdukülaàtataù |
bhå ìgälé -ruci paryadhäpayad imaàmeghämbaräkhyaàmudä
citrodyat-kuruvinda-kandala-ghaö ä çoëäntaré yopari ||74||

aneka-ratnäcita-müla-païca-
varëäòhya-paö ö a-stavakoccayäntäm |
suvarëa-süträïcita-kiìkiëé käà
käïcé ànitambe samudänayac ca ||75||

karpüräguru-käçmé ra-paìka-miçrita-candanaiù |
samälipya viçäkhä'syäù på ñ ö haàbähu-kucäv uraù ||76||

kastüré -patra-vallé -samudaya-khacitaàpärçvayor äkapolaà


bhäle çré khaëòa-bindütkara-vå tam abhitaù käma-yanträbhidhänam |
antaù-kastürikodyan-malayaja-çaçabhå l-lekhayädhaç citaàsä
cakre sé manta-rekhänvitam atha tilakaàsändra-sindüra-paìkaiù ||77||

puñ pa-gucchendu-lekhäbja-makaré -cüta-pallavam |


lilekha citraàkastüryä citrä tat-kucayos taö e ||78||

mé né prasüna-nava-pallava-candra-lekhä
vyäjät sva-cihna-çara-kunta-dhanüàsi kämaù |
tad-bhrü-dhanur-dhavana-mätra-nirasta-karmä
manye nyadhatta nija-tat-kuca-koñ a-gehe ||79||

citrärpitäneka-vicitra-ratna-
muktäcitä rakta-duküla-colé |
kucau bhajälendra-dhanur-viciträ
tastära çailäv iva sändhya-käntiù ||80||

sauvarëa-täla-dala-sambalanopapannaà
çrutyor masära-laghu-puñ pa-viräjad-agram |
bhå ìgäsya-häö aka-saroruha-korakäbhaà
täòaìka-yugmam adadhäd atha raìgadevé ||81||

haime vajräruëa-maëicita-sthüla-né läçma-madhye


tasyäù çrutyor upari sutanor mauktikälé -vå tänte |
citrä prodyad-dyumaëi-rucire cäru-cakré -çaläke
muktäsyäñ ö äpada-kalasikä-räjad-agre yuyoja ||82||

rucira-cibuka-madhye ratna-räjac-chaläkä
kalita-kara-viçäkhä nirmito'syäç cakästi |
nava-må gamada-binduù çobhayan çré -mukhenduà
bhramara iva dalägre sanniviñ ö aù sarojam ||83||

laläsa hemäìkuçikä-nibaddhaà
näsägra-muktä-phalam äyatäkñ yäù |
çukäsya-dañ ö aàtanu-vå nta-lagnaà
nininda pakvaàlavané -phalaàyat ||84||
sä vé kñ ya kå ñ ëänana-pürëa-nirmalä
sitendu-känty-äcamanätilälasäm |
tad-då k-cakoré àvidadhe'tha tad-vapuù
çré -puïja-maïjv-aïjana-rekhayänvitäm ||85||

upari-khacita-nänä-ratnajälaiù sphurantyä
vimala-puraö a-patryä kaëö ham asyä viçäkhä |
hari-kara-dara-cihna-çré -haraàpuñ karäkñ yäù
sapadi hari-bhiyeva cchädayämäsa madhye ||86||

vajräcitäkhaëòa-ratna-citra-susthüla
madhyo guëa-baddha-caïcuù |
laläsa tasyä upakaëö ha-küpaà
dattas tayä häö aka-citra-haàsaù ||87||

suvarëa-golé -yuga-madhyagollasan-
masära-golé -gilito'ntaräntarä |
susükñ ma-muktävali-gumphitas tayä
nyayoji häro hå di gostanäbhidhaù ||88||

masära-candropala-padmaräga-
suvarëa-golé -grathitäntarälaiù |
muktä-pravälaiù parigumphitäàsä
ratna-srajaàtad-dhå daye yuyoja ||89||

vaidürya-yugmäcita-hema-dhätrikä-
bé jäbha-golé -gilito'ntaräntarä |
vicitra-muktävali-citra-gucchiko
raräja tasyä hå daye'rpitas tayä ||90||

räse nipé te saha-nå tya-gäna-


tuñ ö ena dattäàhariëä sva-kaëö hät |
tasyaiva säkñ äd iva räja-lakñ mé à
guïjävalé àtad-dhå di sä yuyoja ||91||

sthüla-tärävalé -ramyä san-näyaka-vibhüñ itä |


tasyä ekävalé jyotsné hå d-ambaram amaëòayat ||92||

kanaka-khacita-vajrair veñ ö itaiù padmarägaiç


cita-harimaëi-pürëäbhyantarä çätakaumbhé |
pratanu-puraö a-räjac-chå ìkhalälambamänä
lasati hå di viçäkhä yojitäsyäç catuñ ké ||93||

på ñ ö häntaù-krama-lambamänam amalaàgré vänta-härävalé


vé ö é -bandhana-paö ö a-sütra-camaré -jälaàtad-äsyä babhau |
manye cäru-nitamba-çaila-kaö akän mürdhädhirohärthakaà
sopänaàvidhinä kå taàkaruëayä veëé -bhujaìgyäh sphuö am ||94||
pralamba-gucchäsita-paö ö a-òorikä-
paryupta-räjan-nava-ratna-mälayä |
çliñ ö e'pi haime bhujayor viçäkhayä
nyadhäyiyätäàharir aìgadäìgade ||95||

phulläruëäbja-vigalan-madhu-lipta-näla-
saàviñ ö a-bhå ìga-paö alé -dyuti-taskaräëi |
käntendra-né la-valayäni kalä-viyugme
tasyäs tadä lalitayä ghaö itäni rejuù ||96||

muktävalé -khacita-häö aka-kaìkaëäbhyäà


saàveñ ö itaù sa valayävali-sanniveçaù |
bimbair vidhor milita-bhäskara-maëòaläbhyäà
tasyäç cakästi nitaräm iva saiàhikeyaù ||97||

haima-sphuran-mardalikäli-maëòitä
pralamba-paö ö a-stavakävalambiné |
aneka-ratnävali-lälitäntarä laläsa
tasyä maëibandha-bandhané ||98||

nija-nämäìkitä nänä-ratna-dyuti-karämbitä |
babhäv aìguli-mudräsyä vipakñ a-mada-mardiné ||99||

caö ula-caö aka-rävau haàsakau kaàsa-çatroù


çruti-dhå ti-matihaàsé -härinädau viçäkhä |
kanaka-khacita-nänä-ratna-jäläàçu-citrau
laghu laghu nidadhe tat-päda-padmopariñ ö ät ||100||

kälindé kalahaàsälé svädhyäyädhyäpakau tathä |


bhätas tat-padayor nyastau nüpurau ratna-gopurau ||101||

ratnävalé -känti-karambitäni
vidhätå -vismäpaka-çilpa-bhäìgi |
tasyäù sudevé ghaö itäni rejuù
pädäìgulé yäni padäìgulé ñ u ||102||

asyä nyadhäd uñ asi narmadayä sva-sakhyäù


mälä-kå tas tanujayopahå taàviçäkhä |
smeräravinda-vadanätha karäravinde
lé läravindam aravinda-vilocanäyäù ||103||

tadaiva samayäbhijïä purastän maëi-bandhanam |


ädarçaàdarçayämäsa sugandhä näpitätmajä ||104||

sä kå ñ ëa-netra-kutukocita-rüpa-veñ aà
varñ mävalokya1 mukure pratibimbitaàsvam |
kå ñ ëopasatti-taraläsa varäìganänäà
käntävalokana-phalo hi viçeñ a-veñ aù ||105||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-varaje govinda-lé lämå te
sargaù kalya-viläsa-varëana-mayaù so’yaàdvité yo gataù ||o||

—o)0(o—

1
rädhävalokya
(3)

tå té yaù sargaù
tävad goñ ö heçvaré goñ ö haàgate gokula-nandane |
sarvän gå ha-janän äha tad-bhakñ yotpädanäkulä ||1||

nija-nija-karaëé ye karmaëi vyagra-cittä


yad api gå ha-janäs tat-prema-jäläkuläs te |
tad api suta-samudyat-sneha-pé yüñ a-püra-
snapita-matir adhé çä tän samädediçé ti ||2||

däsé ù samähüya jagäda räjïé


vatsäs taradhvaàdruta-päka-kå tye |
vatsaù kraçé yän kñ udhitaù sarämaù
sa me sameñ yaty adhunä sva-goñ ö hät ||3||

çäkä müläni puñ pa-dvidala-phala-daläny ärdrakaàpiñ ö a-mäñ aç


cukraàçuëö hé marica-haridrä-çaçi-sitä-jé rakaàkñ é ra-säraù |
ciïcä-hiìgu-trijätaàsumathita-vaö ikäù saindhavaàsé ri-çasyaà
tailaàgodhüma-cürëaàghå ta-dadhi-tulasé -dhänya-sat-taëòuläç ca ||4||

päyasäya vrajendreëa prätar vañ kayaëé -payaù |


prahitaàyat tad etac ca sarvaàpäkäya né yatäm ||5||
tayeti diñ ö äs tä äsaàs tat-tat-käryeñ u satvaräù |
sähüya rohiëé m äha sneha-vyäkula-mänasä ||6||
sakhi rohiëi täv asmad-bälakau må dulau tanü |
pé òyete sa-balair bälair bähu-yuddhe'ticaïcalaiù ||7||
kati santi na me gehe däsä gopäs tathäpy amü |
väritäv api yätas tau go-rakñ äyai karomi kim ||8||

durgäraëya-bhramaëa-naö anäyäsataù säyam uccaiç


cakräte näçanam api tathä bhojaneñ ad-rucé tau |
vatsau jätau tad iha nitaräàdurbalau kñ é ëa-mürté
då ñ ö aàhantodaram api tayoù på ñ ö ha-lagnaàprabhäte ||9||

druta-maya-rasavatyäàtat tathä sädhayännaà


pracura-ruci-yathemau präçnataù präjya-tå ñ ëau |
tad atirucira-pé ñ ö ä yatra yaträsti då ñ ö ä
kuru sumukhi tad etat temanaàcätiyatnät ||10||

tayeti diñ ö ä rämasya mätä däsé susaàskå täm |


sambhå täçeñ a-sambhäräàpré tyä rasavaté àyayau ||11||

suteñ ad-rucitä vyagrä miñ ö ännotpädanotsukä |


çré -rädhänayanäyäsé d vyäkulä gokuleçvaré ||12||
upanandeù subhadrasya patné àkundalatäbhidhäm |
yadå cchayägatäm agre praëamanté m athäha sä ||13||

amå ta-madhuram ästäàsaàskå taàyat tvayännaà


bhavatu sa tu ciräyur yad tad-annasya bhoktä |
iti kalita-varaàdurväsasas täàviditvä
sva-sadanam anurädhäàrandhanäyähväyämi ||14||

mita-bhug api suto me svädu-vaiçiñ ö ya-läbhät


pracura-ruci-satå ñ ëaàtat-kå tännaàyad atti |
tad iha mama vacobhiù prärthya tasyä dhavämbäà
parijana-sahitäàtäàrädhikäm änayäçu ||15||

muhur iyam iha rädhäàsä tayaivänayanté


prathamam iva yad etäàyäcate tan na doñ aù |
vraja-bhuvi vasatäàyat kå ñ ëa-rägonmadänäà
nava-navam iva sarvaànänusandhänam asti ||16||

tad-vacaù çiçirotphullä kundavally atha rädhikäm |


utkäsé d bhramaré àkartuàmadhusüdana-saìginé m ||17||

tataù säsädya jaö iläàsnuñ äyäàkuö iläm api |


çrävayämäsa sandeçam vrajeçvaryä vicakñ aëä ||18||

äkarëya säjïäàvraja-räja-räjïyäù
kå ñ ëät snuñ äyäm api çaìkamänä |
vicintya çikñ äm atha paurëamäsyäs
täàkundavallé àpraëayäd avädé t ||19||

snuñ eyaàme sädhvé guëa-garima-mädhvé ka-madhurä


janaç chidränveñ é sa khalu capalo nanda-tanayaù |
na cäjïävajïeyä vraja-pati-gå hiëyä bhagavaté -
vacaù pälyaàvatse naö ati hå dayaàkin nu karavai ||20||

mätaù satyam vadati bhavaté kiàca gopendra-sünur


näyaàjïeyaù khala-samudayair yädå çaù çrävito'sti |
kintu prodyad-dyumaëir iva sad-dharma-padme khalälé -
ghüke cäyaàvå jina-timire ghoñ a-santoñ a-koke ||21||

mädhuryaàtünmadayati jagad yauvataàtasya tasmäd


bhé tir né tis tava nava-vadhü-pälanaàcäpi yuktam |
mä çaìkiñ ö has tad ayati yathä då k-pathaànäsya sädhvyäç
chäyäpy asyäù svayam aham imäàdräk tathä te'rpayämi ||22||

tvaàputri sädhvé prathitäsi goñ ö he


tvayy arpiteyaàsaralä vadhüs tataù |
sa lola-då ñ ö aù kila nanda-sünur
nainäàyathä paçyati tad vidheyam ||23||
vadhüm athähüya jagäda vatse
vrajälayän nanda-vadhü-samé pam |
niñ pädya tasyäù priyam ehi türëaà
sahänayaivädya ravis tvayärcyaù ||24||

rädheti diñ ö ä hå di säbhinanditäpy


anicchuvad gantum uväca täàsakhé m |
asté ha kå tyaàna ca me yiyäsutä
gå haàgå haàneìgati yat kuläìganä ||25||

kå tägrahoccaiù punar äryayäsau


kaundyä babhäñ e kå ta-hasta-karñ am |
bhé täsi kiàsädhvy aham asmy avitré ty
uccälitä phulla-tanuù pratyasthe ||26||

kå ñ ëasya prätar-äçäya saàskå taàlaòòukädikam |


ädäya lalitä-mukhyäù sakhyo'py anuyayuù sakhé m ||27||

vé kñ yädhvani paränanda-calad-vakñ aù-paö äïcaläm |


sa-vayasyäàkundavallé premnä parijahäsa täm ||28||

mülyäné topasaryäs tri-catura-divasän proñ ya sandhyägatas te


bhartä gobhiù sva-goñ ö he ghaö ayitum akhiläàrätrim eva nyavätsé t |
vakñ aù prodyan-nakhäìkävali-citam adharaù spañ ö a-danta-kñ ato yat
tat sädhvyäs te saté tvaàsamucitam adhunä vyaktam ullälasé ti ||29||

antar-güòha-smitotphulla-kiïcit-kuïcita-locanäm |
sva-sakhé àlalitälokya kundavallé m athäbravé t ||30||

karaka-phala-dhiyäsyäù känane dhå ñ ö a-ké raù


stanam anu viniviñ ö aù pakva-bimba-bhrameëa |
adaçad adharam uccais tan-nakhä-coö itaàtad
dhå dayam idam amuñ yäù kiàvå thä çaìkase tvam ||31||

sakhé -vacaù-smärita-kå ñ ëa-saìga-


lé locchalat-kampa-taraìgitäìgé m |
täàvé kñ ya padmäkaram é kñ amäëä
jagau punaù kundalatä sahäsam ||32||

änanda-kampottaraläsi-mugdhe
kiàbho vå thä padmini kundavallyäù |
na devaras täàmadhusüdano'sau
bhrämyan punaù päsyati bhuktam uktäm ||33||

karëa-çarmada-san-narma-bharma-kuëòala-nirmitau |
karmaö häàkundavallé àtäàviçäkhäha vicakñ aëä ||34||
svene'nurägaàparam udvahanté
phulläpi må dvé bhramarät sulolät |
sat-padminé yaàsakhi kundavalli
bhå ìgänujäd bhé -taralä cakampe ||35||

ity uddäma-laläma-narma-racanä-bhaìgé sutuìgé bhavat


premolläsa-viläsa-manthara-gatis täbhiù samaàrädhikä |
bhävodbhäva-vibhävitodbhaö a-mahä-gäòhänurägodayä
kå ñ ëälokana-lälasottaralitä präptä vrajendrälayam ||36||

taträgatäàcaraëayoù praëatäàsva-dorbhyäm
utthäpya täàhå di nidhäya mukunda-mätä |
äghräya mürdhni muditä janané parärdhät
snigdhä cucumba mukham açru-mukhé tato'syäù ||37||

pratyekam äliìgya ca tad-vayasyäù


papraccha sävyähata bhavyam asyäù |
vyagrä sutasyäçana-sädhane dräk
sa-sneham etäù punar äbabhäñ e ||38||

vividha-madhura-bhakñ yotpädane labdha-


varëä vraja-bhuvi kila yüyaàviçrutä miñ ö a-hastäù |
tad iha kuruta putryaù sädhu-bhakñ yäëi yatnäd
dara-rucir api vatsaù sa-spå haàme yathätti ||39||

upalävaëikaàtv ekäù kaçcit kuruta dädhikam |


särpiñ kam aparä yüyaàvatsäù çärkarikaàparäù ||40||

sa-rasa-rasavaté sat-prakriyä-paëòitäsi tvam


iha rasavaté àme yähi rädhe prayatnät |
janani bala-jananyädhiñ ö hitäàmiñ ö am annaà
racaya saha tayaiva vyaïjanäny uttamäni ||41||

baö akam amå ta-keliàsädhayäti-prayatnät


sarasa-maså ëam anyaàputri karpüra-kelim |
madhuram amå ta-koö er yatra kå ñ ëaù satå ñ ëas
trijagati na hi kaçcit tväm å te yasya vettä ||42||

yasyäm uccair lälasäòhyaù suto me


täàpé yüñ a-granthi-päné àkå tvä |
karpürailädy-anvite pänake tvaà
yatnät vatse dhehi païcämå täkhye ||43||

tvaàvidhehi lalite'mba rasäläà


tvaàca ñ äòavam ihäçu viçäkhe |
tvaàca bhoù çikhariëé àçaçilekhe
putri campakalate mathitaàtvam ||44||
ämikñ äàtvaàputri saàsädhya tasyäs
tat-tad-dravyair yoga-päka-prabhedaiù |
tat-tad-bhedän tuìgavidye vidhehi tvaà
matsyaëòé -pänakäny amba citre ||45||

tvaàkhaëòam aëòäni ca raìgadevi


tvaàkñ é ra-särän vividhan sudevi |
väsanti çubhrä må du-pheëikäs tvaà
tvaàmaìgale kuëòalikäàvidhehi ||46||

kädambari tvaàkuru candra-känté s


tvaàläsike taëòula-cürëa-piëòé ù |
tvaàçañ kulé ù kaumudi-bhüri-bhedäs
tvam indu-piëòäni madälase'mba ||47||

çaçimukhi baö akäni tvaàvidhehi prayatnät


dadhi-baö aka-mukhäni präjya-mädhurya-bhäïji |
praëaya sumukhi ramyäù çarkarä-paö tikäs tvaà
maëimati bahu-bhedäàs tvaàca piñ ö änna-püpän ||48||

vidhatsva bhoù käïcanavalli vatse


godhüma-cürëodbhava-laòòukäni |
manoharäkhyäni manorame tvaà
tvaàmauktikäkhyäni ca ratnamäle ||49||

subhå ñ ö a-nistuñ a-tilair modakän kuru mädhavi |


tathä tila-kadambäkhyän sa-tiläù khaëòa-paö ö ikäù ||50||

läjän dhänäàç ca sambhå ñ ö än på thukän ghå ta-bharjitän |


kå tvä vindhye sitä-kväthaiù samudgän kuru modakän ||51||

rambhe karambhaàkuru çätakumbha-


kuëòyäàsurambhä-phala-çarkarädyaiù |
niñ pé òya pakvämra-rasaàmanojïe
sitäghana-kñ é ra-yutaàvidhehi ||52||

utthäpitaàyat tu mayä mathitvä


prätaù sugandhä payaso dadhé ni |
tad iñ ö a-gandhaànavané ta-piëòaà
haiyaìgavé naàkuru bhoù kilimbe ||53||

svayaàdugdhvä vrajendreëa prahitaàdhavaläpayaù |


pänärtham ambike mandaàtvam ävartaya vatsayoù ||54||

å jé ñ a-darvé -nivahaiù paré täà


må d-däru-kuëòy-ädika-bhäjanaiç ca |
cullé -cayäòhyäàmama sikta-liptäà
tad-dugdha-çäläàvrajatäçu bäläù ||55||
nänopakaraëäni tvaàtäni täni dhaniñ ö hike |
niñ käsya tat-tad-bhäëòebhyaù pätreñ v ädäya däpaya ||56||

tat-tat-padärthäàs tvaritaàtulasyä
sahänayä raìgaëamälike tvam |
äné ya koñ älayato'smadé yäd
däsé -gaëair däpaya tatra tatra ||57||

ämräta-kämra-phala-püra-karé ra-dhätré
limpäka-koli-rucakädi-phaläni kämam |
taile ciraàsa-lavaëe kila sandhitäni
müläny athärdraka-mükhäni ca rocakäni ||58||

matsyaëòikä rasa-ciroñ ita-pakva-ciïcä


dhätré -rasäla-badaré çakaläni tadvat |
niñ käsya bhos tvam iha manthanikäkulebhyaù
kå tvänanendumukhi käïcana-bhäjaneñ u ||59||

çande çubhe bharaëi pé vari miñ ö a-haste


cullé -cayopari dhå tätula-manthané ñ u |
dugdhäni bhärika-gaëopahå täni goñ ö häd
vatsäù çanaiù çrapayatäçu nidhäya yüyam ||60||

mudrikäväpakädé ni bhüñ aëäny uttaré yakam |


yathärham aìgäd uttärya nidhaya tulasé -kare ||61||

prakñ älya päëi-caraëaàsalilair dhaniñ ö hä


dattair balasya janané m abhivandya mürdhnä |
premnä tayä nava-vadhür iva lälyamäna-
gändharvikä rasavaté m atha sä viveça ||62||

tat-tat-karmaëi lagnäsu harñ otphulläsu täsv atha |


tat-tat-kärye svato vyagrän däsän äha vrajeçvaré ||63||

säyaàkalinda-duhitur jala-bhära-vähair
äné ya baddha-vadanäsu naväsu celaiù |
mandänilendükara-çé tala-vedi-madhye
syandälikä dhå ta-ghaö äliñ u sambhå taàyat ||64||

kuìkumäguru-himäàçu-paö é rais
tat-payoda-supayaù pariväsya |
sikta-må ñ ö a-çaçikänta-çilocca-
snäna-vedim abhito naya vatsa ||65||

ghaö a-kule'guru-dhüma-sudhüpite
tvam api päna-kå te sutayor mama |
vicakilendu-lavaìga-päö alaiù
praëaya-värida väri suväsitam ||66||

bho näpitätmaja subandha-madé ya-gehät


kalyäëadäkhya-bhiñ ajä cira-sädhitaàyat |
näräyaëäkhya-vara-tailam açeñ a-doñ a-
çoñ aàsupuñ ö i-karam änaya mardanärtham ||67||

subandha-karpüraka-näpitau dräg
vatsau yuväm änayataàsuçé tam |
äìgé nam udvartanam iñ ö a-gandhaà
kaiçyaàca piñ ö äm alaké ya-kalkam ||68||

snäné ya-cé nendu-nibhäàçuka-dvayaà


gäìgeya-känty-udgamané yakaàtathä |
kauçeya-yugmaàpaö a-väsa-väsitaà
säraìga bhoù saìkucitaàkuru drutam ||69||

uñ ëé ñ akaàkaïcukam antaré yakaà


sa-tunda-bandhaàtv iti yan navé nam |
bälärka-hemäruëa-citra-varëaà
väsaç catuñ kaàvraja-veça-yogyam ||70||

vikhaëòitäkhaëòita-bhüri-varëaà
syütaàca yad raucika-saucikena |
bhüyiñ ö ham anyan-naö aveça-yogyaà
saìkocya tadvad bakulänaya tvam ||71||

kastürikendv-aguru-kuìkuma-candanädyair
yatnäc catuù-sama-mukhäni vilepanäni |
sampädya püraya suväsa-viläsa-gandhin
ratnävalé -khacita-mauktika-sampuö eñ u ||72||

piëòhi gorocanäàkartuàtilakaàtälikälike |
sucitra kuru citräya giré ndra-dhätu-varëikäù ||73||

he puñ pahäsa sumano makaranda yüyaà


cämpeya-puëòraka-sukäïcana-yüthikädyaiù |
puñ pair vidhäya vividhäù kurutäçu-mäläù
käläguru-drava-himäàçu-suväsitäs täù ||74||

ratnävalé -khacita-häö aka-bhüñ aëäni


snehän madägraha-bhareëa cireëa yatnät |
niñ pädya säyam iha käïcana-kära-mukhyair
dattäni yäni mama raìgaëa-ö aìka-nädyaiù ||75||

sairindhra-mälin makaranda-bhå ìgin


niñ käsya koñ älayato bhavadbhiù |
puñ yeëa bhänor amå te'dya väre
tair eva vatsau mama bhüñ aëé yau ||76||

vatsa çälika vidhehy avataàsaà


né lakaëö ha-nava-piïcha-samühaiù |
tvaàca mälika-sitäruëa-guïjä-
puïjakair vividha-hära-sugucchän ||77||

jambula jämbünada-känti-miñ ö a-
tämbüla-vallé -dala-saïcayaàtvam |
sukartaré khaëòita-heya-bhägaà
vidhehi cé näàçuka-märjitaàdräk ||78||

dhätré -daläbha-khara-yantra-nikå tta-navya-


kñ é rärdra-püga-phala-sükñ ma-daläni kämam |
nirmäya täni ghanasära-suväsitäni
snigdhäni vatsa suviläsa vidhehi türëam ||79||

vastra-çodhita-cürëailä-lavaìga-khadirädibhiù |
bho rasäla-viçäläkhya kurutaàvé ö ikäàyuväm ||80||

taàkarma-sakteñ v atha teñ u mätä


sutägamädhvärpita-netra-yugmä |
ity äha goñ ö hägata-bhära-vähän
kå ñ ëaù kim äyäti kathaàvilambaù ||81||

täm ähur eke må du-çäda-pallavän


navé na-vatsän kila cärayaty asau |
anye tadocuù sa hi go-vå ñ air vå ñ än
saàyodhayan kré òati bälakair vå taù ||82||

athäha putränayanotsukotsukaà
sä raktakaàçaktam amuñ ya sevane |
tvaàvatsa gatvä madhumaìgalaàbalaà
taàcaïcalaïcänaya mat-sutaàdrutam ||83||

prahitya taàsätha mahänasaàgatä


kiàkiàtvayä sädhitam etayä saha |
sarvaàtad etan mama temanädikaà
sandarçayety äha balasya mätaram ||84||

täm äha sammärjita-vedikäntare


navé na-må dbhäjana-paìkti-sambhå tam |
sä darçayanté kå ta-temanädikaà
rädhäàpraçaàsanty atha täàca rohiëé ||85||

sumadhuraàçiçito'pi susaàskå taà


nipuëayä pacane må du rädhayä |
pravara-manthanikäsu susambhå taà
sumukhi paçya puraù sakhi päyasäm ||86||

bala-puñ ö i-karaàhå dyaàmadhuraàmå dulaàsati |


manthané sambhå taàpaçya saàyävaàca mayä kå tam ||87||
rambhä-sé ri-kñ é rasära-çañ kulé r vividhäù sakhi |
paçya piñ ö a-vikäräàç ca nänä-bhedän susamskå tän ||88||
pé yüñ a-granthi-karpüra-kelikämå ta-kelikäù |
anayä saàskå täù paçya yad-vidhir me na gocaraù ||89||
kevalo mathita-klinno maudgo'yaàbaö ako dvidhä |
sitä-lavaëa-saàyogän mäsé yo'pi dvidhä kå taù ||90||
ciïcämrätaka-cukrämrais tat-tad-dravyädi-yogataù |
é ñ an madhura-gäòhämla-bhedäd amlo dviñ aò-vidhä ||91||
baddha-rambhä-navya-garbha-tan-navya-mukuläàçayoù |
mäna-kandämbu-kacvé näàmukhäàçasyälukasya ca ||92||
kuñ mäëòa-òiëòiçänäàca cakräbha-khaëòajälakam |
caëaka-kñ oda-paìkäktaàghå tabhå ñ ö aàpå thak på thak ||93||
caëaka-kñ oda-baö akäny äjya-bhå ñ ö äni kevalam |
aparäëy amla-sat-takra-kvätha-klinnäni lokaya ||94||
caëaka-kñ oda-piëòänäàsvinnänäàkvatithämbhasi |
khaëòäni dravya-päkädi-bhedän nänä-vidhäni ca ||95||
baö ikäphala-mülänäàpå thak saàyoga-bhedataù |
trijäta-maricädyais tu prakärän bahudhä kå tän ||96||
karkäru-jyotsnikäläbu-phaläny äli på thak på thak |
räjikä dadhi-yogena saàskå täny anayä çubhe ||97||
vatsepsita-prasünäni ghå ta-bhå ñ ö äni kevalam |
ghå ta-bhå ñ ö ä dadhi-klinnäù kalikäù kovidärajäù ||98||
ghå ta-bhå ñ ö ä dadhi-klinnäù prasüna-baö ikä dvidhä |
paö olasya phaläny äjya-bhå ñ ö äni rucidäny alam ||99||
baddha-kuñ mäëòa-baö ikäù kacvé -mänälu-kandakaiù |
tikta-nälé ta-cürëäòhyäç cavikäòhyäù paräù kå täù ||100||
sitailä-maricair yogäd dugdha-tumbé kå tänayä |
tad-yogäd aparaàmiñ ö aàkñ é ra-kuñ mäëòa-nämakam ||101||
dadhi-çüraëakaàmiñ ö aàdhätré -çüraëakaàparam |
dadhnaikaàbharjitaàcänyat kära-bilva-phalaàdvidhä ||102||
må du-rambhä-garbha-khaëòa-vå ddha-kuñ mäëòa-khaëòayoù |
sitä-dadhi-yutaù päko madhurämlaù suçé talaù ||103||

nälé ta-methé -çata-puñ pikä-miçé -


paö ola-västüka-vitunna-märiñ äù |
prakära-saàyoga-vibhedato'nayä
çäkäù sudhä-garva-hå taù susaàskå täù ||104||

kalambé -pakva-ciïcäyä rasa-pakvä ruci-pradä |


kå ñ ëa-nälé ta-çäko'yam ämämra-phalayuk-çubhaù ||105||
mukuñ ö akasya mudgasya mäsasyäpy adhunä mayä |
trividho'yaàsudhä-küpa-nibhaù süpo vipäcyate ||106||
paìkaiù sumana-cürëänäàdäsé bhir bhå ça-marditaiù |
pürëendu-maëòaläkäräù kriyante roö ikä mayä ||107||
kñ älitäç cé na-celeñ u nibaddhäs taëòülä ime |
ägate goñ ö hataù kå ñ ëe päcyä me kvathitämbhasi ||108||
kå täni kriyamäëäni kartavyäni tu känicit |
ity anna-vyaïjanäni tvaàsaàsiddhäni praté hi nau ||109||

saurabhya-sad-varëa-manoharaàtat
sä vé kñ ya sarvaàmuditä babhüva |
jijïäsamänäm atha tad vidhänaà
täàrohiëé vismaya-pürvam äha ||110||

sämagré saiva sämänya päkasya prakriyäpy asau |


kintv apürva-guëe hetur gändharvä hasta-sauñ ö havam ||111||

sä täàrädhäm anna-saàskära-saktäà
prasvidyanté àlajjayä namra-vakträm |
då ñ ö vä räjïé sneha-viklinna-cittä
däsé m asyä vé janäyädideça ||112||

tato gatä dugdha-gå haàvrajeçvaré


taträpi täbhiù parisaàskå täny asau |
sarväëi bhakñ yäëi vilokya nanditä
sutägamotkä laghu gopuraàyayau ||113||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-varaje govinda-lé lämå te
sargaù kalya-viläsa-varëana-mayaù so’yaàtå té yo gataù ||o||

||3||

—o)0(o—
(4)

caturthaù sargaù

atha vrajendreëa kå tägrahotkaraiù


kå ñ ëaù sva-goñ ö häàprahito nijonmukhé m |
stanyäçru-viklinna-payodharämbaräm
ambäàmilanté àpurato dadarça saù ||1||

ehy ehi vatsa kñ udhito'pi çé ghraà


näyäsi gehaàkim u mäàdunoñ i |
räddhaàyad annädikam apy até va
yatnena tac ché talatäàprayäti ||2||

ité rayitvä tanayaàtad-aìgaà


sammärjayanté kara-pallavena |
sä tad-vayasyän sva-gå häyanotkän
abhäñ ata sneha-vipäka-digdhä ||3||

vinä bhavadbhiù pracuraàna bhuìkte


dräk saìgamärthaàbhavatäàsamutkaù |
yac caïcalo'yaàtad anena vatsäù
jagdhiù sadeñ ö ä mama mandire vaù ||4||

tad yäta sva-gå hän puträù snätvä bhüñ aëa-bhüñ itäù |


kñ udhärtäù stha drutaàbhoktum ägacchata mamälayam ||5||

gateñ u teñ u hå ñ ö eñ u saräma madhumaìgalam |


sutam ädäya nilayaàyayau vraja-kuleçvaré ||6||

tå ñ ita-då g-ati-çuñ yac-cätaké r vallabé näà


nija-madhurima-dhärä sära-varñ air niñ iïcan |
nija-nayana-cakorau päyayaàs tan mukhendu
dyuti-madhura-sudhäàsvaàgeham äyän mukundaù ||7||

tam ägataàsnäpana-vedikäntaraà
bhå tyaù samuttärya vibhüñ aëaàtanoù |
sukuïcitaàcé na-navé nam aàçukaà
säraìga-nämä laghu paryadhäpayan ||8||

abhyajya näräyaëa-taila-lepaiù
pratyaìga-nänä-må du-bandha-pürvam |
subandha-nämä kñ urita-sünur asya
premëäìga-saàmardanam ätatäna ||9||

udvartanenäsya mudä sugandhaù


çé tena pé tena sadä suçé tam |
snigdhena mugdho navané ta-piëòäd
udvartayämäsa çanais tad-aìgam ||10||

dhätré -phalärdra-kalkena keçän çé ta-sugandhinä |


snigdhaù snigdhena susnigdhän karpüro'pi samaskarot ||11||

manda-pakva-pariväsita-kumbha-
çreëi-sambhå ta-jalair atha däsäù |
çatakumbha-ghaö ikätta-vimuktaiù
sveçvaraàpramuditäù snapayanti ||12||

prakñ älayan çé tala-väri-dhärayä


çanais tad-aìgäni payoda-dattayä |
svabhäva-çé tojjvala-komaläny alaà
cé näàçukenätra mamärja raktakaù ||13||

manda-pakva-pariväsita-kumbha-
çroëi-sambhå ta-jalair atha däsäù |
çätakumbha-ghaö ikätta-vimuktaiù
sveçvaraàpramuditäù snapayanti ||14||

tac-chré mad-aìgaàmå du-cé na-väsasä


sammärja keçan apatoya-bindukän |
kå tvä ca pratyudgamané yam aàçukaà
patré hiraëya-dyuti paryadhäpayat ||15||

tatropaviñ ö asya sumå ñ ö a-vedikä


vinyasta pé ö he'guru-dhüma-väsitaiù |
jüö aàkacai kaìkatikä-viçodhitair
vidhäya dämnä kumudo'py aveñ ö ayet ||16||

vidhäya gorocanayäsya bhäle


tamäla-patraàmå ganäbhi-madhyam |
çå ìgärakäré makaranda-nämä
lilepa gäträni catuù-samena ||17||

tasya çré mad-bhuja-yugalayoù kaìkaëe caìkanäkhye


haime bhräjan makara-vadane karëayoù kuëòale dve |
maïjé rau çré -caraëa-yugale haàsa-häri-praëädau häraà
tärä-maëim atha hå di prema-kando yuyoja ||18||

tatra tatra sutaàmätä paçyanté prema-vihvalä |


tvarayanté kå tau däsän svayaàca vidadhe kriyäm ||19||

snätänuliptädå ta-bhüñ itäbhyäà


çré mad-bala-çré -madhumaìgaläbhyäm |
tathävidhais tatra tadaiva labdhaiù
samaàvayasyair viraräja kå ñ ëaù ||20||

toyärdra-kaïcuka-suveñ ö ita-toya-pürëa-
bhå ìgära-päli-vimaläsana-paìkti-yuktäm |
saàsikta-må ñ ö a-vara-dhüpa-vidhüpitäàtän
vedé àninäya kila bhojayituàtadämbä ||21||

çré däma-subalau väme puro'sya madhumaìgalaù |


dakñ iëe çré -balaç cänye paritaù samupäviçan ||22||

teñ üpaviñ ö eñ v atha pänakäni


svarëeñ u pätreñ u susambhå täni |
pänäya citropahå täni mätä
puträya tebhyaç ca dadau krameëa ||23||

sva-sva-saàskå ta-miñ ö ännaàprätar äçopayogi yat |


upajahrus tayähütä mätre gopyo mudänvitäù ||24||

çré -rädhayä yatnata eva gehäd


äné ta-khaëòodbhava-laòòukäni |
gaìgä-jaläkhyäny atha raìgadevé
tad-iìgitenopajahära mätre ||25||

täni mätä balädibhyo vibhajya snehato dadau |


praké rëa-svarëa-pätreñ u vinidhäya på thak på thak ||26||

äsvädayantaàghå ta-pakvam annaà


sunarmabhis tän api häsayantam |
älokayantaànayanäïcalena
rädhänanaàtaàdadå çur mudälyaù ||27||

ado bhadram idaàmiñ ö am etat snigdhaàsucäru tat |


tarjanyä darçayanty ambä bhuìksva vatsety abhäñ ata ||28||

yad yad iñ ö aàbhaved yasya jïätvä jïätvä hasan hariù |


tasmai tasmai dadau tat tat sva-päträt prakñ ipan muhuù ||29||

vé kñ ya yatnänvitäm ambäàmandam açnantam acyutam |


parihäsa-paö us tasmin vrajeçäm avadad baö uù ||30||

ayam ced bhüri nätty amba dehi me sarvam admy asau |


mayaiväliìgitaù puñ ö o bhavitä bhüri-bhojinä ||31||

näsya manda-ruceù çaktir ghå ta-pakvänna-bhojane |


tad asmai laghu-räddhännaàvyaïjanäny amba däpaya ||32||

atha kå ñ ëaù sva-pätrastha-pakvännäïjalibhir hasan |


païcayaiù pürayämäsa bhuìksveti baö u-bhojanam ||33||
tato väma-kaphoëiàsvaàvädayan väma-pärçvake |
samyag bhoktuàkå tärambhaù prahå ñ ö o baö ur äha tam ||34||

vayasya paçya bhakñ ye'ham ity açnan kavala-dvayam |


mätar me dadhi dehé ti prähiëot täàtadähå tau ||35||

gopäù paçyata nå tyaté ha capalaù pakvänna-labdhäçayä


ké çeço dadhi-lampaö o'ham iti tän kå tvonmukhäàs tad-diçi |
teñ äàbhojana-bhäjaneñ u çanakair äkñ ipya bhakñ yaànijaà
sarvaàbhuktam idaàmayeti sa punar garväyamäno'vadat ||36||

athägatäàtäàdadhi-pätra-hastäm
uväca paçyämba vinaiva dadhnä |
mayopabhuktaàdrutam eva sarvaà
tat päyasaàdäpaya bhüri mahyam ||37||

haimeñ u pätreñ u nidhäya rädhayä


navé na-rambhä-dala-manda-märutaiù
çé té kå taàsve pariveçitaàkare
tebhyo dadau päyasam äçu rohiëé ||38||

syandänikopari dhå teñ u puraù suvarëa-


sthälé -cayeñ v anucarair vimalädi-mukhyaiù |
rädhärpitaànija-kare vara-modanaàsä
tebhyas tatah pariviveça çanair balämbä ||39||

äné yäné ya gändharvä dattäni vyaïjanäni sä |


çäkädé ny amla-çeñ äni tebhyo'dät kramaçaù çanaiù ||40||

rambhodarastha cchada-varëa-läghaväù
saàmå ñ ö a-godhüma-sucürëa-roö ikäù |
ghå täbhiñ iktäù pariveçitäs tayä
tebhyo'nya-pätreñ u nidhäya sä dadau ||41||

dhaniñ ö hayä yal lalitädi-saàskå taà


tat tad rasälädikam ähå taàpuraù |
kå tvä på thak pätracaye vrajeçvaré
sa-sneham ebhyo dadaté mumoda sä ||42||

hå daya-dayita-mukha-vé kñ aëa-hå ñ ö äs
tad-ati-madhura-må du-känti-vikå ñ ö äù |
mumudur udita-på thu-bhäva-vihastä
ramaëa-bhavanam adhi täù puru-çastäù ||43||

annäny atho täni catur-vidhäni


te pé yüñ a-särodbhava-vikriyä iva |
äsvädayanto madhuräëi sa-spå haà
täm häsayanto jahasuç ca narmabhiù ||44||

carvanti carvyäëi må düni kecil


lehyäni cänye caö ulaàlihanti |
pibanti peyäni pare prahå ñ ö äç
cuñ yanti cüñ yäëy apare'vitå ptäù ||45||

sväduìkäraàkamala-nayanaù sa-spå haàtat-tad-annaà


hasta-sparçäd amå ta-madhuraàmanda-mandaàpriyäyäù |
tad-väkträbja-prahita-nayana-pränta-bhå ìgo nigüòhaà
präçnannambä manasi niviòaàsa pramodaàvyatäné t ||46||

prahita-cakita-netra-pränta-då ñ ö i-praëälé
milita-tad-atilävaëyämå täsväda-puñ ö ä |
prasarad-akhila-bhävolläsam äcchädayanté
dayita-hå dayam uccai rädhikäpy äjahära ||47||

atha bala-janané àtäm antaräkå tya nå tyan


madakala-madiräkñ é m arpayanté àkare'syäù |
må du må du madhurännaàpreyasé àprekñ ya
kå ñ ëaù çlatha-rucir açane'bhüd unmanä nägareçaù ||48||

sämibhuktaàkiyat tena kiïcit try-aàçävaçeñ itam |


bhakñ yaàvé kñ yäçane mandaàtaàcäsé d vyäkulä prasüù ||49||

yatnät saàskå tam annädi sarvaàtyaktaàkathaàsuta |


kñ udhito'si kiyad bhuìkñ va çapathaù çiraso mama ||50||

änäyya yatnäd vå ñ abhänu-kanyakäà


saàskäritam sarvam idaàsutä'nayä |
annädi miñ ö aàca sudhä parärdhatas
tathäpi näçnäsi karomi kiàhatä ||51||

atha sä rohiëé m äha paçya rohiëi caïcalaù |


durbalaàkñ udhito'py eñ a kim apy atti na manda-bhuk ||52||

ataù sneha-paré täìgé lälayanty agha-mardanam |


pralamba-hantur ambeyaàbabhäñ e taàpuraù-sthitä ||53||

yatnäd annaàsädhitaàvatsa miñ ö aà


mallé -må dvyä rädhayedaàmayä ca |
kñ ut-kñ ämo'si tvaàca näçnäsi tat täm
ambäm etäàmäàca kiàvä dunoñ i ||54||

janané tava paçya khidyate suta


nirmaïchanam atra yämi te |
bhramato bhavitä vane çramaù
kiyad açné hi vidhehi mad-vacaù ||55||
bhuktaàmayä bhüri gatä bubhukñ ety
uktvä niyamyocchalitaàvikäram |
taàvé kñ ya mandaàpunar apy adas taà
nanandatur nanda-sutaàjananyau ||56||

idam idam atimiñ ö aàvatsa bhuìksveti mätä


sa-çapatham atha tat tad darçayanty aìgulé bhiù |
sakalam abhilañ anté kartum açru-plutäkñ é
tad-udara-gatam annaàsätmajaàvävadé ti ||57||

rasälä-pakvämra-drava-çikhariëé -ñ äòava-payaù
karambhämikñ ä-vyaïjana-dadhi-kalä-püpa-baö akän |
kå tämreòä netra-stanaja-payasä klinna-sicayäpy atå ptä
taàtå ptaàmuhur atha sutaàpräçayad iyam ||58||

bhakñ yaàbhojyaàbahutara-miñ ö aà
lehyaàpeyaàmå du madhuraàte |
bhuktvä pé tvä rasabhara-tå ptäù
sarve'bhüvan vana-gamanotkäù ||59||

sarve suväsita-må dä mukha-päëi-padmäny


ämå jya sädhu må du-leñ ikayä ca dantän |
däsaiù praëé ta-kaëakädika-kuëòikäsu
tair datta-väribhir athäcamanaàvyadhus te ||60||

elä-lavaìga-ghanasära-vimiçritäbhir
jambüla-datta-vara-khädira-golikäbhiù |
çé tojjvaläbhir adhiväsya mudä mukhaàte
savyena pürëam udaraàmamå juù kareëa ||61||

rasäla-kara-saàskå topahå ta-nägavallé sphurat-


supakva-dala-vé ö ikäù sukham adanta evotsukäù |
tataù çata-padäntarälaya-viçäla-palyaìkikä
kuleñ v atha viçaçramuù parijanair amé vé jitäù ||62||

tam iha viçramitaàparicärakäù


çikhi-dala-vyajanaiù samavé jayan |
avadalayya dalaàmå du-vé ö ikäù
prabhum athädayati sma viläsakaù ||63||

niñ kramya dhautäìghri-karäàmahänasäd


däsé -gaëais täàvyajanair upäsitäm |
rädhäàprakoñ ö häntaragäàsakhé -janair
vilokayanté àramaëaàgaväkñ ataù ||64||

änandaja-sveda-jalair vrajeçayä
praté yamänäàçrama-karñ itety alam |
bhoktuàprayatnäd upaveçya sä mudä
balämbayännäni gå häd adäpayat ||65||

tayä nidiñ ö ä ghå ta-saàskå tännaà


dätuàdhaniñ ö hä hari-bhukta-çeñ aiù |
saàmiçrya güòhaàghå ta-saàskå tännair
gå hät tad äné ya dadäv amübhyaù ||66||

anaçnanté àhriyä vé kñ ya vasträvå ta-natänanäm |


rädhikäm avadat kå ñ ëa-mätä vätsalya-viklavä ||67||

janani mayi jananyäàkiànu lajjedå çé yaà


suta iva mama cetaù snihyati tvayy até va |
ayi tad apanayainäàyämi nirmaïchanaàte
çiçiraya mama netre bhuìksva paçyämi säkñ ät ||68||

yüyaàca me stha tanayäs tanayä hriyä kià


putryaù kurudhvam açanaàlalitädayas tat |
ity ägrahäc chapatha-däna-çataiç ca mätä
miñ ö änna-miñ ö a-vacanaiù samabhojayat täù ||69||

hå dy udgataiù suta karägrahaëäbhiläñ ais


tad-bhüñ aëaiù subahuçaù saha yäni yatnät |
niñ pädya tan nava-vadhü-pratirüpakäëi
snehäd dhå täni sadane vara-sampuö eñ u ||70||

tair bhüñ aëair atha dhaniñ ö hakayopané tais


tämbüla-candana-varämbara-nägajaiç ca |
älé vå tam nava-vadhüm iva täàvrajeçä
sammänya härda-valitä muditä babhüva ||71||

rädhähå taàyan niçi tad viçäkhä


dhaniñ ö hayädät subaläya güòham |
pé tottaré yaàsubalo'pi tasyai
né lämbaraàkå ñ ëa-hå taàtayaiva ||72||

tävat sva-sevä-kå ti-labdha-varëäù


snehena däsäù pariphulla-gäträù |
tair gandha-mälyämbara-bhüñ aëais te
vibhüñ ayämäsur adhé çvaraàsvayam ||73||

bhakti-cchedäòhya-carcäàmalayaja-ghuså ëaiù dhätu-citräëi bibhrad


bhüyiñ ö haànavya-väsaù çikhi-dala-mukuö aàmudrikäù kuëòale dve |
guïjähäraàsuratna-srajam api taralaàkaustubhaàvaijayanté à
keyüre kaìkaëe çré -yuta-pada-kaö akau nüpurau çå ìkhaläàca ||74||

ätmaika-då çya-gändharvä pratibimba-karanvitaiù |


dadhad-vakñ asy ayaàhäraàgumphitaàsthüla-mauktikaiù ||75||
çå ìgaàvämodara-parisare tunda-bandhäntara-sthaà
dakñ e tadvan nihita-muralé àratna-citräàdadhänaù |
vämenäsau sarala-laguòé àpäëinä pé ta-varëäà
lé lämbhojaàkamala-nayanaù kampayan dakñ iëena ||76||

vaàçé -viñ äëa-dala-yañ ö i-dharair vayasyaiù


saàveñ ö itaù sadå ça-häsa-viläsa-veçaiù |
gantuàvanäya bhavanäd vanajekñ aëo'yaà
muñ ëan mano må gadå çäm atha nirjagäma ||77||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-varaje govinda-lé lämå te
prätar bhojana-keli-varëana-mayaù sargaç caturtho gataù ||o||

||4||

—o)0(o—
(5)

païcamaù sargaù
pürvähne dhenu-mitrair vipinam anuså taàgoñ ö ha-lokänuyätaà
kå ñ ëaàrädhäpti-lolaàtad-abhiså ti-kå te präpta-tat-kuëòa-té ram |
rädhäàcälokya kå ñ ëaàkå ta-gå ha-gamanäryayärkärcanäyai
diñ ö äàkå ñ ëa-pravå ttyai prahita-nija-sakhé -vartma-neträàsmarämi ||1||

sa mandra-ghoñ äbhidha-çå ìga-ghoñ aiù


saìghoñ ayan ghoñ am apästa-doñ aiù |
sammohayan hå d vraja-sundaré ëäà
sampoñ ayan prema bahir jagäma ||2||

gomayotpalikäküö air giri-çå ìga-nibhair yutam |


väsitä väsa-mattänäàñ aëòänäàsaìgaroddhuram ||3||

kå ñ ëa-lé läàpragäyadbhir vihasadbhiù parasparam |


gomayävacaya-vyagraiù gopa-däsé -çatair vå tam ||4||

go-yäna-vatsävaraëa-vyagra-gopa-çatänvitam |
gomayotpalikä-kå dbhir jarad-gopé -gaëair yutam ||5||

gaväàsthäné -çreëé -sphüritam abhito'lpävå ti-cayo-


llasad-vatsäväsa-sphurita-tala-vå kñ ävalicitam |
karé ñ a-kñ odasyoccaya-må dula-bhümé -talam asau
vrajäbhyarëaàpürëaàvraja-dhana-janair vé kñ ya mumude ||6|| (kulakam)

tarëakärodhana-vyagra-gopa-ñ ädo-gaëänvitäù |
ucchalad-gopayaù püräù dugdha-bhäëòäni kacchapäù ||7||
go-çakå c-cayanäsakta-gopé -vaktra-saroruhäù |
sitäruëa-calad-vatsa-haàsa-koka-kuläkuläù ||8||
nirgacchad-dhavalä paìkti-nadé r gopuccha-çaibaläù |
gavälaya-saraù-çreëé ù paçyan sa mumude hariù ||9|| (sandänatikam)

anuvrajan svordha-mukhaàvrajendur
vrajendra-niñ käsita-go-vrajaàsaù |
vrajäd vikarñ an vraja-väsi-lokän
vanäya vavräja sakhi-vrajena ||10||

rajo'mbhobhiù çambhor api ca vidhi-dambholi-karayoù


paräàçuddhiàbuddhé ndriya-caya-niruddhiàvidadhaté |
luläpy älyä pälyä ravi-duhitå -kälyätha militä gaväà
çreëé çvené dyu-sarid iva veëé -bhramam adhät ||11||

vanäya gacchan vanajekñ aëo harir


yato yataù sannidadhe padämbujam |
tatas tataù sä vraja-bhüù samutsukä
prakäçayämäsa hå d-ambujaàsvakam ||12||

tac-chré -pada-sparça-bhara-pramodaiù
sä phulla-romäïcita-sarva-gätré |
nananda kå ttäni tå ëäni bhüyaù
khuraiù kñ atäìgäni ca rohayanté ||13||

phulläkñ i-padmäti-javä-susambhramä
pré tyambu-vå ñ ö yaidhita-sarvato-mukhä |
vå ddhädi-bälänta-janävalé -sarid
vrajäcalät kå ñ ëa-samudram äyayau ||14||

klinnämbarä'kñ i-stanajaiù payaù-sravais


tathävidhair yätå -mukhäìganä-gaëaiù |
ambä kilimbänugayä balämbayä
sahägatämbä suta-darçanotsukäù ||15||

anyonyäsaìga-saàstabdha-då ñ ö i-hillolam ulbanam |


kå ñ ëaàrasärëavaàbheje rädhä surataraìgiëé ||16||

maìgalä-çyämalä-bhadrä-pälé -candrävalé -mukhäù |


sva-sva-yüthäù yütha-näthäù sarvatas täs tam anvayuù ||17||

saha dhana-jana-vå ndair nirgate präëa-näthe


jana-gatir avahänyäspandanäläpa-hé nä |
paçu-khuraja-rajobhir dhüsaräsau jaòäìgé
vraja-vasatir athäsé t proñ ita-preyasé va ||18||

anvayat pitarau vé kñ ya sa-vrajau vana-sé mani |


sthite'smin valita-gré vaàtastambhe go-kadambakaiù ||19||

ananta-çaìkau sva-vana-prayäëe'py
abhadra-bhé ter anivärayantau |
asräkuläkñ äv api darçanotsukau
sa duùsthito'bhüt pitarau samé kñ ya ||20||

saurabhya-lubdhä tå ñ itoccalanté
hré -vätyayä bambhramitäbhito'pi |
neträli-paìktir vraja-sundaré ëäà
hareù papätaiva mukhäravinde ||21||

samé kñ ya rädhä-vadanäravinde
çré -netra-nå tyan-mada-khaïjaré ö au |
sumaìgaläàsväàmanute sma yäträà
tadé ya-sandarçana-sat-phaläàsaù ||22||

sva-sva-bälam apahäya mätaraù


kå ñ ëa-vaktra-dhå ta-säçru-locanäù |
stanya-sikta-vasanäù suvatsaläù
sarvato'tha parivavrur acyutam ||23||

vimanaskäpi manasä bhävayanty atha tat çubham |


vihastäpi sva-hastäbhyäàjanané tam alälayat ||24||

çataçaù santi me gopä nipuëäù pälane gaväm |


pälayämi svayam iti vatsa ko'yaàdurägrahaù ||25||

bälo'si må dulas tatra vimukta-cchatra-pädukaù |


dinaàbhramasi käntäre jé vetäàpitarau katham ||26||

kriyamäëägrahau svasya cchatropäna-dvidhäraëe |


vätsalya-vyäkulau vé kñ ya pitarau präha keçavaù ||27||

gopälanaàsva-dharmo nas täs tu niçchatra-pädukäù |


yathä gävas tathä gopäs tarhi dharmaù sunirmalaù ||28||

dharmäd äyur yaço vå ddhir dharmo rakñ ati rakñ itaù |


sa kathaàtyajyate mäta bhé ñ u dharmo'sti rakñ itä ||29||

sutasya sädguëyam avekñ ya tå ptau


nanandatus tau hå di yady apäram |
aniñ ö a-çaìkäkulitä tathäpi
gopän samähüya jagäda mätä ||30||

subhadra maëòalé bhadra vatsa bho balabhadraka |


samarpito'yaàyuñ mäsu bälo'timå dulaç calaù ||31||

yantraëé yaù çikñ aëé yaù pälané yaç ca vaù sadä |


svairé cec calatäàyäti kathané yaàtadä mayi ||32||

dhå ta-khaòga-dhanur-bäëair bho vatsä vijayädayaù |


pälané yo'pramattair vaù sadäyam abhitaù sthitaiù ||33||

aìge sutasyätha kareëa mätä


snigdhä spå çanté çvara-näma-mantraiù |
nå siàha-bé jaiç ca vidhäya rakñ äà
babandha rakñ ä-maëim asya haste ||34||

äjïä mätaù pitar iti sutaàsampatantaàpadänte


dorbhyäàdhå tvä hå di nidadhatau stanya-bäñ pämbu-siktam |
cumbantau tad-vadana-kamalaàmärjayantau karäbhyäà
jighrantau taàçirasi pitaräv ühatur bäñ pa-kaëö ham ||35||

bhür dyaur bhavyä bhavatu bhavato rakñ itä çré -nå siàhaù
çastaù panthä vanam api çubhaàbhävukä dig vidik ca |
svägamyäù svaàpunar atha gå haàmaìgaläliìgitas tvaà
dattänujïaù sa iti mumude vatsaläbhyäàpitå bhyäm ||36||

yathä pitå bhyäàsa tathä balämbäpy


ambä kilimbädy-upamätå -yuktayä |
gopaiç ca gopé -nivahaiç ca lälito yathä
haris taiù sa balo'py abhüt tathä ||37||

vrajäìganänäàtå ñ itäkñ i-cätakän


siïcan kaö äkñ ämå ta-vå ñ ö i-dhärayä |
nyavedayat känana-yänam ätmanas
täbhiù sva-då ñ ö yaiva sa cänumoditaù ||38||

täsäàmano dé na-kuraìga-saìghän
vilokya lolän ruci-pallavän svän |
ninye sphuö aàcärayituàsva-saìge
sandänya då k çå ìkhalayä svayäsau ||39||

dvi-träù kñ epyäù sumukhi ghaö ikäç cakñ uñ é mudrayitvä


mä gäù khedaàsapadi bhavitä saìgamo nau vanänte |
ägantavyaàmayi karuëayä chadmanäçu sva-kuëòaà
kå ñ ëaç cakre sphuö am anunayaàrädhikäyäàdå çettham ||40||

yayäce rädhikäm äjïäàsva-då çä dainya-pürëayä |


kätaryaàvamatäbhüt tat-kaö äkñ eëänumoditaù ||41||

madhye-nabhaù sammilane'py alünair


javät praviñ ö air hå daye mithas tau |
kaö äkñ a-bäëair api modam äptau
premno viciträ hi gatir durühä ||42||

rädhä-mano-mé nam ayaàsva-saìge


sva-känti jälena nibadhya ninye |
rurodha tac-citta-marälam utkaà
säpi sva-då k-küëana-païjaräntaù ||43||

prerayann agrato dhenür äkarñ an på ñ ö hato vrajam |


sa-mitrair ävå to'raëyaàpraveñ ö um upacakrame ||44||

tiryag-gré vaàpunaù prekñ ya sa-vrajau sneha-karñ itau |


anväyäntau puras tiñ ö hann abravé t pitarau hariù ||45||

mätar nätaù param iha puro gantum arhyäö avé àvo


vyävartadhvaàtvaritam iha me präpaëé yä rasälä |
tätaiñ ädya truö ita-çikharä kandukä-kñ epaëé me
gatvä ghoñ aàjhaö iti sudå òhäù païcañ äù käraëé yäù ||46||

valita-gré vam ürdhväsyaàkñ udhitäs tå ñ itä api |


tastambhire puro gävaù paçyämba mad-apekñ ayä ||47||
preñ ayiñ yämi sad-bhojyaàbhuktvä madhyähna eva tat |
ägacched aparähne tvaàtürëam ity äha taàprasüù ||48||

so'py abravé t täàkå ta-bhojanau cet


çroñ yämi gehe muditau bhavantau |
bhokñ yämi bhojyaàprahitaàtadä te
gå haàsameñ yämi na cänyathämba ||49||

kå tävanaù käya-mano-vacobhiù
saàsikta-dehaù stana-då k-payobhiù |
sa cumbitäliìgita äkuläbhyäà
muhur muhur då ñ ö a-mukhaù pitå bhyäm ||50||

udyad-viyogoñ ëa-ravi-pratäpitaiù
siktair nija-prekñ aëa-vé ci-çikaraiù |
kaö äkñ a-dhäränala-nälikä-cayair
nipé ta-lävaëya-saraù-priyä-gaëaiù ||51||

vraja-tyägäraëya-yänotpannäbhyäànanda-nandanaù |
vaimanasyonmanasyäbhyäàvyägro'sau präviçad vanam ||52|| (sandänatikam)

vrajasya kå ñ ëe nihitekñ aëasyä-


khilendriyäëäànayanatvam äsé t |
tasmin vanenäntarite kñ aëena
teñ äàsamantät suvilé natäbhüt ||53||

caratvataù sthävarataiva dhanyä


vanaàprayäty eñ a vihäya yan naù |
ité va khinnäù sphuö am ädhunas täà
stambhasya dambhät vraja-väsinas te ||54||

hareç cillé -cillé -gilita-mati-milac-chapharikä


mukhämbhojän mlänäc calita-cala-då ñ ö i-bhramarikäù |
viyogodyat-paìkävali-patita-haàsä na vivabhus
tad-äbhé ré -nadyo vana-çuci-hå te jé vana-dhane ||55||

abhyäsato'tah vraja-väsinas te
vimohitau tau vraja-pau gå hé tvä |
kå ñ ëänugämi sva-mano-vihé nair
dehaiù paraàgeham ayur niré häù ||56||

sväàsväàsakhyo'pi yütheçäàyatnäd ädäya mürcchitäm |


ninyur gå haàyantra-caïcat-pratimäù pratimäm iva ||57||

kundavally atha täàrädhäàsvayaàvyagräpy acetanäm |


ädäyäyäd vrajaàyatnäd vicittais tat-sakhé -janaiù ||58||
yadyapy asmin nyasta-cittä vraja-sthä
ä-tad-darçaàjïapti-çünyäs tathäpi |
tat-tat-karmäëy äcaranti sma yadvaj
jé van-muktä deha-saàskäratas te ||59||

nirmäëotkäàsva-pathi jaö iläàgo-çakå t-piëòikänäà


vadhvä vartmany atha dhå ta-då çaàvyäkuläàkundavallé |
då ñ ö vä'vädé j jaòima-kalitäàrädhikäàcetayanté
kå ñ ëäbhyarëaànaya nipuëa-dhé s türëam enäàniné ñ uù ||60||

namämy ärye snuñ eyas te kalyäëé né yatäàpuraù |


chäyäpy asyä na kå ñ ëasya då ñ ö i-gocaratäàgatä ||61||

säbdhi-dvé pä bhavati på thivé yasya naikasya mülyaà


tädå g divyämita-maëi-mayaàpaçya çacyäpy alabhyam |
sarväìgé naàvasana-sahitaàbhüñ aëaàdattam asyai |
goñ ö heçvaryä mudita manasä päka-naipuëyato'syäù ||62||

dharmärtha-läbhän muditä snuñ äyäs


tayaiva käryäntaram ucciké rñ uù |
sväbhé ñ ö a-sampädana-labdha-varëäà
matvävadat täàjaö ilä stuvanté ||63||

ehy ehi vatse kuçalaàbhavatyäs


tvac-ché la-nirmaïchanam äçu yämi |
snigdhäsi yat tvaàmayi sasnuñ äyäà
mad-äçiñ ä tvaàsuta-vaskarä syäù ||64||

svayaàsädhvé pragalbhä tvam anyäsäàdharma-pälane |


ätmané va praté tir me tvayi tväàprärthaye tataù ||65||

dharme patnyä pälite tat patiù syäd


gomän putré vittaväàç cäyur-äòhyaù |
ity ähäsmän paurëamäsé små tijïä
seyaàtat tvayy arpitä dharma-guptyai ||66||

dharmäd arthaç ca kämaç cety ädi satyaàsatäàvacaù |


yato'syäù pälitäd dharmät bhüyän artho'pi sädhitaù ||67||

ekaù suto me kuçalé yathäsau


kule'male syän na yathä kalaìkaù |
dharmaàtathäsyäù paripälayanté
nirvähya süryärcanamänayainäm ||68||

rädhe tvaàtämra-kuëòé m aruëa-kapilikä-kñ é ra-dadhyäjyam ijyaà


särpiñ kännaàjaväm aikñ avam atha ghuså ëaàpatrakaàpadma-mäläm |
särdhaàsakhyä nayety ädy-upakaraëa-cayaàputri gehäd gå hé tvä
gärgyä vä kenacid värcana-paö u-baö unä yähi süryärcanäya ||69||
caëòäsi sädhvé lalite tvayäsau
naikäkiné kväpi sakhé vidheyä |
gandho'pi yasyäàkila nanda-sünos
tasyai diçe vo'ïjalir eva käryaù ||70||

atyärüòhaàdinaàvatse santi go-maya-räçayaù |


yuvayor nyasta-bhärä syäàniçcintotpalikä-kå tau ||71||

täm ücatus te hå di sampraharñ ite


niçcintam ärye kriyatäàkriyä nijä |
äväm avävaù satataàbhavad-vadhüà
täräm iväkñ ëaù saha-pakñ ma-locake ||72||

täù pronmattä api jaö iläyäù


pé tväjïä-väì-madhu-madhuräìgyaù |
änandotphullita-tanu-cittä
dhairyaàdhå tvä gå ham anujagmuù ||73||

ägatya khaö ö opari sanniviñ ö äà


çré -rädhikäàkñ älita-märjitäìghrim |
däsyo mudä paryacaran nijeçäà
pädäbja-saàvähana-vé janädyaiù ||74||

mallé -raìgaëa-karëikära-bakulä'moghä-latä-saptalä
jäté -campaka-näga-keçara-lavaìgäbjädi-puñ poccayam |
çré -vå ndä-prahitaàvanäd ali-kuläspå ñ ö aàdarojjå mbhitaà
sveçvaryäù purato'nyadhäd vana-sakhé çré -narmadä mäliké ||75||

kå ñ ëäìga-kämälaya-vaijayantikäà
tair vaijayanté àviracayya sä vyadhät |
rädhä sva-naipuëya-guëädi-sücikäà
karpüra-kå ñ ëäguru-sattva-bhävitäm ||76||

elendu-jäté -phala-khädiränvitäù
sva-päëi-hå t-saurabha-räga-bhävitäù |
kå ñ ëäkñ i-cittänana-candra-raïjikäù
sä nägavallé -dala-vé ö ikä vyadhät ||77||

mäläm etäàtulasi haraye vé ö ikäç copahå tya


jïätvä vå ndä subala-mukhataù keli-saìketa-kuïjam |
ägacchatäçu tvam iti lalitä-preritädäya täntäù
kastüryälé -sahita-tulasé kå ñ ëa-pärçvaàpratasthe ||78||

çré -rädhikäpy atha sakhé -sahitäti-dakñ ä


çré -kå ñ ëa-candra-sakalendriya-tarpaëäni |
karpüra-kely-amå ta-keli-mukhäni kämaà
kartuàsamärabhata sädbhuta-laòòukäni ||79||
yad api nija-sakhé sänveñ aëäyäsya yätä
svayam api ca nimagnä kå ñ ëa-sambandhi-kå tye |
tad api hari-mukhendor darçanotkätha mene
truö im api yugalakñ aàvyagra-rädhä-cakoré ||80||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-varaje govinda-lé lämå te
sargaù païcama eñ a sädhu niragät pürvähna-lé läm anu ||o||

||5||

—o)0(o—
(6)

ñ añ ö haù sargaù
praviñ ö o'tha vanaàpaçcät paçyan valita-kandharam |
ujjijå mbhe harir vé kñ ya nivå ttän vraja-väsinaù ||1||
kå ñ ëa-mattebha unmukto ghoñ a-då g-då òha-çå ìkhalät |
ucchvasaàç capalaù svairé känane'nya iväbhavat ||2||

çré -kå ñ ëa-caritra-paö e vimocite


vrajäkñ i-bandhäd vana-citra-käriëä |
prädurbabhüvur nayanotsaväni
tad-vihära-citräëi çubhäny anekadhä ||3||

nå tyanti gäyanti hasanti gopäù


kürdanti nandanti pariskhalanti |
narmäëi tanvanti lasanty athaite
bandhäd vimuktäù kalabhottamä vä ||4||

sthitiàsthiräàmätå -puro bakärer


eke'ìganä svasya då çaàca loläm |
saìghaö ö a-då ñ ö äm anukurvate'nye
ceñ ö äàgiraàca skhalitäàjanänäm ||5||

kecid vå kñ a-latävå täù pracapaläpäìgaiù smitärdraàmanäg


udghäö yämbara-saàvå tänanam amuàgopäla-yoñ äyitäù |
paçyanto vyahasan pare ca dhavalä lekhäyamänä mudä
vyälambyäìghri-karair mahé àvilulita-gré vordhva-karëänanäù ||6||

vitaëòä-paëòitäù kecit tat-tac-chabdärtha-khaëòanaiù |


daëòädaëòi-raëair anye dor-daëòa-saìgaraiù pare ||7||

kñ iptänekästra-käëòoghair daëòa-bhramaëa-kauçalaiù |
läsyair häsyaiù pare däsyais toñ ayämäsur acyutam ||8||

athägataàkå ñ ëam avekñ ya vå ndä


vå ndäö avé àtad-virahät viñ aëëäm |
vå ndaàca sä'bodhayad äkulänäà
vå ndävana-sthävara-jaìgamänäm ||9||

aö avi sakhi samäyän mädhavo'sau samantät


viså ja viraha-ghürnäàtürëam ullälasé hi |
sva-guëa-gaëa-vikäçaiù sveçvaré àsmärayämuà
saphalaya nija-lakñ mé àcänayoù sad-viläsaiù ||10||

prabudhyadhvaàvallyo vikasata nagäù kürdata må gäù


pikä bhå ìgair gänaàkuruta çikhino nå tyata mudä |
adhé dhvaàbhoù ké räù sthira-cara-gaëä nandata ciraà
samäyäto yuñ män sukhayitum asau vaù priyatamaù ||11||

tataù sva-viccheda-davägni-mürcchitäà
samé kñ ya täàcetayituàpriyäö avé m |
kå ñ ëämbudaù svägamanaàca çaàsituà
vavarñ a vaàçé -ninadämå täny asau ||12||

vaàçé -ninädämå ta-vå ñ ö i-siktä


kå ñ ëäìga-saìgänila-vé jatätha |
çré -vå ndayälyä ca sucetitoccair
vå ndäö avé sä sahasonmimé la ||13||

sattva-dharma-viparyäsair veëu-nädämå totthitaiù |


sva-sättvika-vikäraiç ca tadäbhüd vyäkuläö avé ||14||

prodyad-vepathur uccalaàsthira-caraiù stabdhä jaòair jaìgamaiù


prasvinnä sravad-açru-jäla-salilaiù çvetä prasünotkaraiù |
säçruù puñ pa-madhu-dravaiù svara-bhidä yuktä khagälé ravai
romäïcäli yutä latäìkura-cayair vå ndäö avé sä babhau ||15||

maëòitä viçataikena jägratänyena säö avé ||


mädhavenäbabhau drañ ö uàtaàçobhä çré r ivägatä ||16||

küjad-bhå ìga-vihaìga-païcama-kaläläpollasanté hareç


cyotat-paktrima-sat-phalotkara-rasolläsäö avé säbhavat |
samphullan-naliné -viläsi-vihasad-vallé -matallé -naö é
läsyäcärya-marud-gaëätimuditä sarvendriyählädiné ||17||

puñ pair häsyaàbhramarair gänaà


paëëair läsyaàmadhubhiù pänam |
dadhatas taravaù sva-phalaiù khänaà
kurvanty abhyägata-hari-mänam ||18||

ali-gäyaka-cumbita-kusumäsyaà
pallava-paö a-vrta-vivå ta-suhäsyam |
dadhaté rahasi vidadhaté läsyaà
vyavå ëuta vallé -tatir api däsyam ||19||

sva-ramaëa-sahitänäàveëu-nädähå tänäà
tå ëa-kavala-mukhänäàcaïcalälokanäni |
harir atha hariëé näàvé kñ ya rädhä-kaö äkñ aiù
små ti-patham adhirüòhair vivyathe viddha-marmä ||20||

premëänå tyat-phulla-mayüré -tati-yuktaù


kå ñ ëälokän matta-mayüra-vraja ärät |
snigdhe rädhä-keça-kaläpe rati-mukte
yat sat-piïchair äçu muräreù små tir äsé t ||21||
mada-kala-kalaviìké -matta-kädambikänäà
sarasi ca kala-nädaiù särasänäàpriyäyäù |
valaya-kaö aka-käïcé -nüpurodyat-svanormé -
bhrama-culukita-citto'bhyägatäàtäàsa mene ||22||

upari-capala-bhå ìgaàpadmam é ñ at-prakäçaà


vara-parimala-püraàçaçvad älokya kå ñ ëaù |
smita-çavala-kaö äkñ aàpadma-gandhaàpriyäyä
mukham idam iti matvä täm upetäàviveda ||23||

rucaka-karaka-bilvair näga-raìgaiù supakvaiù


pratidiçam anudå ñ ö air harñ a-tarñ äkulo'sau |
sapadi lasad-uroja-bhränti-sambhränta-cetä
vapuñ a iha vibhutvaàrädhikäyäù çaçaìke ||24||

yato yataù patati vilocanaàhares


tatas tataù sphurati tad-aìga-saàhatiù |
na cädbhutaàtad iha tu yad vrajäö avé
mude harer alabhata rädhikätmatäm ||25||

tair uddé pta-bhävälé vätyayoccälitaàmanaù |


çaçäka na sthiré -kartuàkäça-puñ pa-nibhaàhariù ||26||

vå ndävana-sthira-carän sväloka-prema-vihvalän |
premnä hå ñ ö a-manäù kå ñ ëaù prekñ ya tän mumude bhå çam ||27||

sakhyaù kiàkuçalaàlatäù kñ iti-ruhäù kñ emaàsakhäyaù çivaà


må gyaù kiàbhavikaàmå gäàçakunikäù bhavyaàçakuntäù çubham |
bhå ìgyaù çaàbhramaräù sukhaàsthira-caräù sva-çreyasaàvaù sadä
premnetthaàvana-saìgatän sarabhasaàpapraccha sarvän hariù ||28||

pracärya gäç cärayituàkñ udhärtä


govardhana-kñ mäbhå d-upatyakäyäm |
mano'nudhävad dayitäànivartayan
samaàvayasyair vijahära kå ñ ëaù ||29||

sva-kalpitair loka-caya-prasiddhair
harir vihärair vana-çobhayä ca |
çaçäka rädhä-virahätitaptaà
sa täàpradhävan na mano niroddhum ||30||

tän vé kñ ya kå ñ ëaù kå payärdra-cittas


tais tair vihäraiç ca mitho niyuddhaiù |
çräntän kñ udhärtän atha bhojanecchün
iyeñ a sambhojayituàvayasyän ||31||

tävad dhaniñ ö hä ghå ta-pakvam annaà


prätaù kå taàyal lalitädibhis tat |
dattaàrasälä-sahitaàjananyä
däsé bhir ädäya samäjagäma ||32||

täàvé kñ ya hå ñ ö aù sa harir babhäñ e


kiàme dhaniñ ö he pitarau sukhaàstaù |
susnätam äbhyäàvihiteça-püjä
pratoñ ya sarvän vada kiànu bhuktam ||33||

säpy äha taàtau tava maìgalärthaà


snätärciteçau dvija-sätkå tärthau |
sambhojya sarvän atha bhuktavantau
bhojyäni ca preñ ayataù sma tubhyam ||34||

rädhä-saìga-drumärohotkaëö hitälambanärthiné |
täàparälambanäàmene citta-vå tti-latä hareù ||35||

itas tataù saïcaraté r gavälé ù


sva-veëu-nädair atha saìkalayya |
jagäma täù päyayituàvayasyaiù
saïcälayan mänasa-jähnavé àsaù ||36||

päyayitvä jalaàgäs täù çé taàsvädu sunirmalam |


svayaàgopäù papuù sasnur vijahruù salile ciram ||37||

upapulinam athäsau täàs tad-annaàvayasyän


dadhi-mathita-rasäla-sandhitämrädi-yuktam |
svayam api ca samaçnan svädayan häsayaàç ca
sva-parita upaviñ ö än bhojayämäsa kå ñ ëaù ||38||

tataù sakhé n äha hariù sahäryä


yüyaàkñ aëaàcärayatägrato gäù |
ahaàsakhibhyäàsaha mädhavé yäà
vana-çriyaàdrañ ö um iha bhramämi ||39||

däsé r dhaniñ ö hävadad äçu yäta


yüyaàgå hé tväkhila-bhäjanäni |
puñ päëi näräyaëa-sevanärthaà
saïcitya paçcäd aham ägatäsmi ||40||

phullaàgandha-phalé -dvandvam avataàsocitaàtadä |


ädäyägatya kå ñ ëasya vå ndärpitavaté kare ||41||

tad-älokät priyä-känti-små ty-utkaëö hävato hareù |


ejat karät tad ädäya tac-chrutyor nidadhe baö uù ||42||

vå ndäàdhaniñ ö häàsubalaàbaö uàca


ñ äòguëya-vijïän sacivän sa kå ñ ëaù |
upäya dakñ än upalabhya mene
rädhäìga-saìgottama-räjya-labdhim ||43||

madhumaìgala-hastaàsa pragå hya väma-päëinä |


vå ndä-dhaniñ ö hä-subalaiù sasära sumanaù-saraù ||44||

kusumita-taru-vallé -vé thi-kuïjair lasanté à


sthala-jala-vihagäli-vyüha-kolähalaiç ca |
sa kusuma-sarasé àtäàvé kñ ya rädhägamotkas
tad-abhiså ti-vicäraàsvänugair äcacära ||45||

prayäti vå ndä subalo baö ur vä


rädhäntikaàcej jaö ilä saçaìkä |
ebhiù samaàvä kalahaàvidadhyad
vadhüànirundhyäd athavä gå häntaù ||46||

äkarñ aëé àvä muralé àniyuïjyäà


sarväù sameñ yanti ca gopa-rämäù |
tad-iñ ö a-lé lädi-raso na siddhyet
parasparerñ yä-mada-mäna-vämyät ||47||

tato dhaniñ ö he vraja kundavallé à


praté ti-kå t sä jaö ilä yad asyäm |
tad-vaïcanä-caïcu-matiù sadä nau
snigdhärthitä sä dhruvam änayet täm ||48||

athäha vå ndä bhavatä yad uktaà


satyaàhi tac cet sumano'vacetum |
rädhä sakhé käcid ihägatä syäj
jïeyas tadäsyäs tad-udanta ädau ||49||

athägatä sä tulasé sva-sakhyä


kå ñ ëaàsakhibhyäàsaha tat-sakhé bhyäm |
priyägamopäya-vicära-lagnaà
puraù sphurantaàmumude samé kñ ya ||50||

svapne'pi tat-sannidhim atyajanté à


täàrädhayä te jahå ñ uù sametäm |
niçcitya sarve'py atha mädhavo'bhüt
tad-darçanotko'dhvani datta-då ñ ö iù ||51||

tataù sä tulasé nyasya hå ñ ö ä baö u-kare srajam |


udghäö ya puö ikäàvé ö é àsubalasya kare dadau ||52||

rädhä-karämoda-samå ddha-saurabhaà
tac-chilpa-naipuëya-bharaàtathädbhutam |
täm udgiranté àbhramaräli-karñ iëé à
srajaàvilokyäbhavad unmanä hariù ||53||
kaëö he srajaàtäm atha vaijayanté à
hasan nyadhäc chré -madhumaìgalo'sya |
rädhä-kara-sparça-sukhädi-väsau
tat-sparçataù kaëö akitäìga äsé t ||54||

ägatya kuïje parihäsa-lé näà


sambhävayaàs taàdayitäàmukundaù |
tad äsya vé kñ otkalikäkulätmä
tayä hasantyä saha saàlaläpa ||55||

sakhyäs te kuçalaàsakhé ça-kuçalaàkutreyam ätmälaye


kiànäyäti vanaàkå tau sva-guruëä diñ ö ätha kiàceñ ö ate |
mathnäty ambu-ghaö aàtataù kim abhavan nirbhartsya ruddhä gå he
yuktyä cänaya vå ndayä na jaö ilä vaïcyäha hä dhig vidhim ||56||

sadä rädhätidaurlabhya-sphürtyä matvä babhüva saù |


häsoktim api satyäàtäàviñ aëëätmä smaräkulaù ||57||

kå ñ ëaàviñ aëëam älokya vyäkulä tulasé svayam |


då çä vå ndä-dhaniñ ö häbhyäàbhartsitäha sa-sambhramam ||58||

mä gäù khedaàvrajänanda yämi nirmaïchanaàtava |


ägatäàviddhi dayitäàparihäsaù kå to mayä ||59||

täm ägatäm atha niçamya didå kñ ur enäm


autsukya-caïcala-manä vraja-räja-sünuù |
uttärya campaka-yugaànija-karëayos tat
tasyäù samarpya karayor mudito'vadat täm ||60||

kveyaàkveyaànihnutä vä kim arthaà


ruñ ö ä sä cen näparädho mamästi |
cen narmaitad düna-citte na yuktaà
hä hä çé ghraàdarçayämüàpriyäàme ||61||

priyävalokanotkaëö haàkäla-deçärtha-tattvavit |
äniné ñ ur drutaàrädhäàbabhäñ e tulasé harim ||62||

sä te käntä kamala-nayana tvan-mukhälokanotkä


süryärcäyai sapadi jaö ilä-preñ itä kundavallyä |
tväm äyänté prathamam iha mäàprähiëot tvat-pravå ttyai
kré òä-kuïjaàtvam upadiça taàyatra täm änayämi ||63||

tac chrutvocchvasita-sväntaù pré to guïjävalé àhariù |


tulasyai dattavän kaëö häd uttärya päritoñ ikam ||64||

lé lä-nikuïja-kalanäya tadätha vå ndä


kå ñ ëävalokita-mukhé tulasé àbabhäñ e |
tat-kuëòa-té ra-gatam änaya rädhikäàtäà
kandarpa-keli-sukhadäkhya-nikuïjam äçu ||65||

ahaàca keli-sämagré àsamagrayitum utsukä |


rädhä-kuëòaàtvayä särdhaàprayätäsmi drutaàsakhi ||66||

tävat kå tvä priya-sahacaré àsvasya candrävalé àtäà


saìketa-sthäm vraja-pati-sutaànetum ägatya tatra |
guïjähäraàhari-hå di sakhé -dattam ädhäya çaibyä
då ñ ö vä vå ndä-sahita-tulasé àvivyathe kñ ubdha-cittä ||67||

kå ñ ëasyägre vå ndayä saàlapantyä


älokät tat-preñ ö ha-sakhyäs tulasyäù |
rädhäàmatvä sägatäàduùkitä täà
çaibyä sa-vyäjyaàtadä vyäjahära ||68||

kurvantyädya tayä durgä-vratodyäpa mahotsavam |


täànimantrayituàrädhäàpreñ itäsmi vayasyayä ||69||

sädya labdhä mayänviñ ya na gå he näpi känane |


diñ ö yä labdhäsi tulasi kathyatäàkutra te sakhé ||70||

tataù sä tulasé jïätvä çaibyäàkauö ilyam äçritäm |


avadat täàsa-kauö ilyaàçaö he çäö hyaàhi yan nayaù ||71||

kurväëayä vrata-mahotsavam ambikäyäù


sä çyämayä sva-suhå dädya nimantrya né tä |
vå ndäö avé -parivå òhä sva-gå haàtathäsyäm
bhäro'py adhäyi vinayaiù sa-sakhé -kuläyäm ||72||

tato lalitayä puñ pa-phala-mälya-samå ddhaye |


vå ndäànetuàpreñ itä täàgå hé tvä calitäsmy aham ||73||
iti täàtulasé bhaìgyä pratärya kuö iläm api |
yayau vå ndä-dhaniñ ö häbhyäm udäsé neva mädhave ||74||
punar vivakñ uàtäàçaibyäàkå ñ ëaàkuïcita-cakñ uñ ä |
niväryäha svam audäsyaàtulasyäàvyaïjayann iva ||75||
mä kiïcid vada yätv eñ ä sva-sakhyäù kuçalaàvada |
kveyam äste kiàkurute priyä candrävalé mama ||76||
säti hå ñ ö ätha täàpräha niruddhä'pi dhavämbayä |
durgärcäc chadmanäné tä yatnäc candrävalé mayä ||77||
sakhé -sthaly-upaçalye täàtvat-saìgotkalikäkuläm |
saàrakñ ya padmayä türëaàtväm anveñ ö um ihägatä ||78||
cintito'ntar bahir hå ñ yan pratyutpanna-matir hariù |
avadad vaïcayan çaibyäàcchadmanänandayann iva ||79||

ahaàtad-darçanotkaëö hä diñ ö yä né teyam äly asau |


gauré -té rthaàlambhayainäàgurüëäàvaïcana-kñ amam ||80||
yävat pramada-rädhäkhye gäù saïcärayato vane |
avadhäryägato'haàsyäàgaväàsambhälane sakhé n ||81|| (yugmakam)
tam ähätha baö ur bhaìgyä drutaàkå ñ ëa dhaniñ ö hayä |
vrajendrena yadäjïaptaàtat kuruñ veti so'bravé t || 82||
äm ärya vasudevena düto'tra prahitaù prage |
guptaàprasthäpitäç cauräù kaàsena känane gaväm ||83|| (yugmakam)

bhavitavyaàsävadhänaiù sarvair go-pälakair iti |


tad ädiñ ö aàtäta-pädair mayé däné àdhaniñ ö hayä ||84||
tat pratyühair vilambaç cet kadäcit sambhaven mama |
nodvegaù sakhi säryas te ägantähaàdrutaàdhruvam ||85||
iti pratärya täàçaibyäàgo-diçaàsa-sakho'vrajat |
muräris tvarayä hå ñ ö ä säpi candrävalé àprati ||86||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargaù samprati ñ añ ö ha eñ a niragät pürvähna-lé läm anu ||o||

||6||

—o)0(o—
(7)

saptamaù sargaù

kiyad-düraàtato gatvä nivå tyodvartmanä hariù |


rädhä-kuëòaàsamäyätaù priyä-sangotsukaù priyam ||1||
parito maëi-sopänävalibhiù pariveñ ö itam |
caturbhir maëi-sambaddha-té rthair dikñ u suçobhitam ||2||
té rthoparisphurad-ratna-maëòapaiù säìganair yutam |
tat-té rthobhaya-pärçvastha-maëi-kuö ö ima-maëòitam || 3
prati-maëòapa-pärçvastha-taru-çäkhävalambanaiù |
yutaànänä-puñ pa-väsaç citrair-dolä-catuñ ö ayaiù ||4||
yämye campakayoù pürve né payor ämrayoù pare |
saumye bakulayor baddha-ratna-hindolikänvitam ||5||
pürvägneya-diçor madhye priya-kuëòena saìgatam |
tatrordhve stambhakälambi citra-setu-samanvitam ||6||

gala-hå d-udara-näbhi-çroëi-jänüru-daghnaiù
ñ aò-udadhi-vasu-konair maëòaläìgaiç ca kaiçcit |
çiçiram anu samuñ ëaiù gré ñ ma-käle suçé tair
vividha-maëi-nibaddhair dikñ u sopäna-yuktaiù ||7||

maëi-ruci-jala-vé ci-bhränti-tå ñ ëäbhibhütä


patita-vihaga-vå ndäc chälabäläntarälaiù |
parijana-yuta-rädhä-kå ñ ëayor narma-goñ ö hé
pramada-kå d-upaveçänalpa-vedé -suçobhaiù ||8||

nicita-på thu-talänäàkuö ö imaiç citravarëaiù


kusumita-bahu-vallé -çliñ ö a-çäkhä-bhujänäm |
ghana-dala-phala-puñ pa-çreëi-bhäränatänäà
vitatibhir abhitaù saàveñ ö itaàpädapänäm ||9|| (sandänitakam)

catuñ -koëeñ u väsanté catuù-çäläbhir ävå tam |


väné ra-keçaräçoka-nikuïjaiù parito vå tam ||10||
tad-bahiù paktrimä-pakva-phala-puñ potkaräkaraiù |
paritaù kadalé -ñ aëòair maëòitaàçé tala-cchadaiù ||11||2
tad-bahir bähyopavanäçliñ ö a-puñ päö avé -vå tam |
sva-madhya-salilä dé vyat-sa-setu-ratna-mandiram ||12||

nänä-puñ pa-phaloccäyi-vana-devé -gaëänvitaiù |


sevopacära-saàsakta-kuïja-däsé -çatävå taiù ||13||
puñ päö avé -phaläräma-madhya-sthair vå ndayäcitaiù |
sevopakaraëägära-nikarair abhito vå tam ||14|| (yugmakam)

å tu-räjädi-sarvartu-guëa-sevita-känanam |

2
tad-bahir yat sakhé -vå nda-bå hat-kuïjävaler bahiù |
sat-phalaiù kadalé -ñ aëòair … (in Haridas Das' edition).
vå ndä-saàmå ñ ö a-gandhämbhaù-saàsiktädhäìgaëälayam ||15||
tayä toraëakolloca-patakälamba-gucchakaiù |
pauñ paiç citrita kuïjädhva dolä catvara maëòapam ||16||

nava-kamala-dalälé -pallavävå nta-nänä-


kusuma-racita-çayyocché rñ a-candropadhänaiù |
sa-madhu-cañ aka-tämbülämbu-päträdi-yuktaiù
suvalita-tala-lé lägära-kuïja-prapaïcam ||17||

kahlära-raktotpala-puëòaré ka
paìkeruhendé vara-kairaväëäm |
kñ aran-marandaiç ca patat-parägaiù
suväsitämbhaù-prasaraàsamantät ||18||

haàsa-särasa-dätyüha-madgu-kokädi-patriëäm |
varaö ä-lakñ maëädé näàkaläkäpaiù çruti-priyam ||19||
çäré -çukänäm-anyonya-på thag-äsaìga-raìgiëäm |
kå ñ ëa-lé lä-rasolläsi-kävyäläpa-manoharam ||20||
jalada-bhränti-kå t-kå ñ ëa-käntija-praëayonmadaiù |
nadan-nå tyac-chikhi-vrätair vyäptäräma-taö äjiram ||21||

häré ta-pärävata-cätakädika-
prahå ñ ö a-nänä-vidha-citra-pakñ iëäm |
kå ñ ëekñ aëänanda-viphulla-varñ maëäà
karëämå ta-dhväna-manojïa-känanam ||22||

räkeçärbuda-nirmaïchya-rädheçäsyendu-päyibhiù |
cakorair nyak-kå ta-tyakta-candrair vå ta-nabha-sthalam ||23||
vipakva-jälakä-pakva-phalaiù kusuma-pallavaih |
mukulair maïjaré bhiç ca namrair vallé -drumair vå tam ||24||

aneka-padmäkara-madhya-saàsthitaà
harer viläsänvita-té ra-né rakam |
nänäbja-känty-ucchalitaànirantaraà
guëair jita-kñ é ra-samudram adbhutam ||25||

sva-sadå k-té ra-né reëa kå ñ ëa-pädäbja-janmanä |


nija-pärçvopaviñ ö enäriñ ö a-kuëòena saìgatam ||26||
(ñ aòviàçatyä kulakam)

té re kuïjä yasya bhänty añ ö a-dikñ u


preñ ö hälé näàsva-sva-nämnä prasiddhäù
täbhiù premnä své ya-hastena yatnät
kré òä-tuñ ö yai preñ ö hayoù saàskå tä ye ||27||

tat-tat-käñ ö hä-pränta-vicchinna-
sé märämodyänäveçanäàçänvitäç ca |
tat-tat-sé mäbhyantarotpanna-vå kñ a-
çreëé -yugmäcchanna-vartmäli-yuktäù ||28|| (yugmakam)

upari tanu-taraìgäkära-citräïci-çuddha-
sphaö ika-maëi-citänya-sphära-vartmäni täni |
marakata-maëi-vå ndair äcitäbhyantaräëi
pratanu-lahari-kulyä-bhräntim utpädayanti ||29||

maëi-caya-racanäbhiù sveñ u bhitti-bhramaàdräk


sva-nikaö a-maëi-bhittau cätma-buddhiàdadadbhiù |
upavana-yuga-madhye dvära-vå ndair yutäni
praviçad itara-loke darçanäd eva bhänti ||30|| (yugmakam)

cakästy udé cyäàdiçi té rtha-sannidhäv


anaìga-raìgämbuja-näma catvaram |
padmäbha-kuïjäñ ö a-dalair viräjitaà
suhema-rambhävali-keçaränvitam ||31||

sahasra-paträmbuja-sannibhaàsphurat
suvarëa-sat-kuö ö ima-maïju-karëikam |
lé länukülyocita-santatollasad
visté rëatä-läghavam unnata-prabham ||32||

lalitä-çiñ yayä nityaà-kalävatyä susaàskå tam |


sarvartu-sukha-sampannaànänä-keli-rasäkaram ||33||
lalitänandadaàrädhä-kå ñ ëayoù sa-vayasyayoù |
nikuïja-räjayoù paö ö a-mandiraàsphurad-indiram ||34|| (kulakam)

mäëikya-keçara-çreëé -veñ ö ita-svarëa-karëikam |


bahir bahiù kramäd ürdhva-mäna-saìkhyä-pramäëakaiù ||35||
ekaika-varëa-sad-ratna-kadambenäcitaiù på thak |
racitaàbahubhiç cäru-sama-paträli-maëòalaiù ||36||
païcendriyähläda-karaiù çaityänyabja-guëair yutam |
tad-bahiù kramaçaù svarëair vaidüryair indrané lakaiù ||37||
sphaö ikaiù padmarägaiç ca citair maëòapa-païcakaiù |
çobhitaàmaëòaleñ vantar nänä-ratna-vinirmitau ||38||
kevalair mithuné bhäva-saìgatair må ga-pakñ ibhiù |
devair nå bhir yutaàcänyaiç citritai rasa-dé panaiù ||39||

païca-varëa-bhüri-citra-patra-puñ pa-visphurat-
keçarädi-çakhi-çäkhikälisad-vitänakam |
antarasya bhäti jänu-daghna-ratna-kuö ö imägära-
madhya-karëikä-sahasra-patra-särasam ||40|| (ñ aòbhiù kulakam)

ämüla-puñ pitäçoka-vallé -maëòala-saïcayaiù |


sitäruëa-harit-pé ta-çyäma-puñ paiù prakalpitaiù ||41||
padma-puñ pa-daläkärair upakuïjäñ ö akair vå tam |
pravé ëa-tädå çäçoka-taru-kuïja-varäö akam ||42||
vasanta-sukhadaàyasya bhå ìga-kokila-näditam |
väyavyäàdiçi bhäty añ ö a-dala-kuïjämbujaàdalam ||43|| (sandänitakam)

çré -padma-mandiraànäma nairå tyaàräjate dalam |


catur-dväraàcatuñ -pärçve vätäyana-samanvitam ||44||
nänä-maëi-citäneka-citra-bhitti-catuñ ö ayam |
antaù-sa-kå ñ ëa-gopé näàpürva-rägädi-ceñ ö itaiù ||45||
räsa-kuïja-viläsaiç ca lalitä-citritair yutam |
pütanäriñ ö a-saàhärädy-anta-tac-caritair bahiù ||46||
ratnäli-dyuti-kiïjalkaàsad-garbhägära-karëikam |
bahir abjadaläkärair vå taàñ oòaça-koñ ö hakaiù ||47||
tat-tad-yugäntarälastha-dvy-añ ö opakoñ ö hakair api |
ürdhve tädå k-sanniveça-sphurad-aö ö älikänvitam ||48||
antar-antaù-kramäd-ucca-nirbhitti-stambha-paìktiñ u |
sphäö iké ñ u suvinyasta-praväla-balabhé -kule ||49||
chäditena mahä-ratna-paö alais tiryag-ürdhva-gaiù |
bhräjitena sukumbhena çikhareëa viräjitam ||50||
atyuccena vanäloka-sukhadena nijeçayoù |
mukta-pärçva-tå té yocca-khaëòena ca sumaëòitam ||51||
adho ratnäcitäneka-citra-citreëa bhäsvatä |
upakuö ö ima-yugmäntar-dikñ u sopäna-çobhinä ||52||
kaëö ha-daghnäti-visté rëa-kuö ö imenäbhito vå tam |
paritas tävad uccänäàpräntotpanna-mahé ruham ||53||
phalaiù puñ paiç ca saàçliñ ö a-kuö ö ima-pränta-deçakam |
keli-ratnäkaraàrädhä-kå ñ ëayoù sa-vayasyayoù ||54|| (ekädaçabhiù kulakam)

ägneyaàbhäti padmäbha-ratna-hindola-kuö ö imam |


pürväpara-dig-utpanna-pravé ëa-bakulägayoù ||55||
säci kiïcid vinirgatya gatyä vakrordhvayopari |
militäbhyäàsuçäkhäbhyäàchäditaàmaëòapäkå ti ||56|| (yugmakam)

tac-chäkhä-müla-saànaddhaiù paö ö a-rajju-catuñ ö ayaiù |


då òhair baddha-catuñ koëaànäbhi-mätrocca-saàsthiti ||57||
padmarägäñ ö a-paö ö é bhiù pravälaja-padäñ ö akaiù |
ghaö itaàhasta-mätrocca-paö ö é -veñ ö ana-keçaram ||58||
dvy-añ ö a-paträmbujäkära-ratnäli-citra-karëikam |
dvi-dvi-pädänvitämbhoja-daläbhäñ ö a-dalair vå tam ||59||
ratna-paö ö é -keçaräntar-dväräñ ö aka-susaàyutam |
dakñ iëe dala-pärçvasthäroha-dvära-dvayänvitam ||60||
laghu-stambha-dvayäsakta-paö ö i-på ñ ö hävalambakam |
paö ö atulé -lasan-madhyaàpärçva-på ñ ö hopadhänakam ||61||
nänä-citräàçukaiç channaàsvarëa-süträmbarair api |
lasac-candrävalé -muktä-däma-guccha-vitänakam ||62||
yaträñ ö a-dala-gälé näàmadhya-gau rädhikäcyutau |
gäyad-anyavayasyäbhir vå ndä dolayaté çvarau ||63||
svärüòha-rädhäcyutayoù sarväbhimukhatäkaram |
hindolämbujam äbhäti madanändolanäbhidham ||64|| (añ ö abhiù kulakam)

aiçänyäàbhäty añ ö a-patraàmädhavé -kuïja-särasam |


mädhavänandadaànäma nänä-lé lopahära-yuk ||65||

phulla-mallé bhir äçliñ ö a-namra-çäkhä-bhuja-vrajaiù |


chäditaàphulla-punnägaiç candrakänti-citäntaram ||66||
padma-paträkära-kuïjair veñ ö itaàsvarëa-karëikam |
udé cyäàmaëi-kiïjalkaàbhäti kuïjaàsitämbujam ||67|| (yugmakam)

namra-çäkhä-bhujäçliñ ö a-phulla-hema-latä-cayaiù |
tamälaiù kalpitaàjiñ ëu-né la-ratnävalé -citam ||68||
né la-padma-daläkärair upakuïjäñ ö akair vå tam |
suvarëa-karëikaàpräcyäàbhäti kuïjäsitämbujam ||69|| (yugmakam)

aväcyäàpadma-rägädi-citäntar-bähya-maëòalam |
lavaìgaiç chäditaàphullair bhäti kuïjäruëämbujam ||70||
kuïjaàhemämbujaàbhäti praté cyäàphulla-campakaiù |
vallé bhiç chäditaàhema-cita-bähyäntarälakam ||71||
evam uttarädi-kuïjä bhänti rädhä-hari-priyäù |
nänä-varëäkära-bhedät då çäàvismaya-käriëaù ||72||

prati-vidiçam udaïcac-campakänäàca türëäm


aruëa-harita-pé ta-çyäma-puñ poccäyänäm |
vara-parimala-dhäräkñ ipta-gandhäntaräëäà
prati-diçam adhirohan-mädhavé -veñ ö itänäm ||73||

vyati-sumilita-tiryaì-nirgataiù kaiçcid anyair


upari-ghaö ita-saìgaiù snigdha-çäkhä-samühaiù |
çuka-pika-madhupänäàné la-pé täruëänäà
madhura-ninada-ramyaiç chäditaù saudha-tulyaù ||74||

sthala-jalajani-puñ paiù pallavaiù kÿ pta-


nänäbharaëa-vasana-çayyä-sad-vitänädi-pürëaù |
aruëa-viñ ada-pé ta-çyäma-padmotpalädyair
diçi vidiçi sa-nälaiù kalpitäneka-citraù ||75||

jaö hara-çara-çaläkaiù pallavaiç citra-puñ pair


ghaö ita-må du-kabäö é -prävå ta-dväç-catuñ kaù |
mada-kala-cala-bhå ìgä'né kiné -dvära-pälo
maëi-caya-cita-bhümi-dvyañ ö a-paträbja-madhyaù ||76||

bahir api tata-çäkhäcchäditäbhiù samantäc


cataså bhir abhitäbhiù veñ ö ito dehalé bhiù |
aniçam iha viçäkhä-çiñ yayä maïjumukhyä
racana-nipuëa-matyä saàskå to'dhyakñ ayäsya ||77||

çiva-hariti taö a-stho'py eñ a rädhä bakärer


viharaëa-rasa-vanyäplävitätmä samantät |
madana-sukhada-nämä locanänanda-dhämä
vilasati sa viçäkhänandadaù kuïja-räjaù ||78|| (ñ aòbhiù kulakam)
vicitra-vå kñ a-vallé bhiç citra-ratnaiç citäntaraù |
citra-varëaiù khagair bhå ìgaiù kuö ö imaiù präìgaëair vå taù ||79||
citra-maëòapa-saàyuktaç citra-hindolikänvitaù |
präcyäàcitränandadäkhyaç citra-kuïjo viräjate ||80|| (yugmakam)

sphaö ikair indukäntaiç ca cita-kuö ö ima-catvaraù |


citritaù puëòaré kaiç ca kairavair mallikädibhiù ||81||
çubhra-puñ pa-dalair vå kñ air vallé bhiç ca samanvitaù |
çubhräli-pika-ké rädyaiù çabda-jïeyair ninäditaù ||82||
çubhra-veçau tu räkäyäàrädhä-kå ñ ëau sahälibhiù |
kré òantäv api nekñ yete kaiçcid yaträgatair api ||83||
pürëendu-nämä kuïjo'yam indulekhä-sukha-pradaù |
suçubhra-keli-talpädir ägneyyäàdiçi räjate ||84|| (caturbhiù kulakam)

hema-vallé -vå tair hema-puñ pakaiç chädito'bhitaù |


hema-padmävalé -citro hema-präìgaëa-kuö ö imah ||85||
hema-maëòa-pikä-yukto hema-hindolikänvitaù |
hemäbhäli-khagair yukto hema-lé lä-paricchadaù ||86||
lé layä pé ta-vasanä pé tälepa-vibhüñ aëä |
yatra praviñ ö ä çré -rädhä kå ñ ëenäpi na lakñ yate ||87||
gauräìgé -veça-dhå k kå ñ ëaù sva-preyasyäù sahälibhiù |
çå ëoti prema saàläpaàyatraitäbhir alakñ itaù ||88||
kadäcit padmayä yatra preritä jaö ilägatä |
dadarça kå ñ ëaàno rädhäàtenaikäsana-gäm api ||89||
sva-varëa-kå t sva-sthitänäàbhäti käïcana-bhür iva |
dakñ iëe campakalatänandado hema-kuïjakaù ||90|| (ñ aòbhiù kulakam)

yatra campakavallyäù sä nikuïja-päka-çälikä |


äste tad-çayoç citra-jagdhi-vedikayänvitä ||91||
yasyäàpäka-kriyäcäryä sa-vå ndä sä nijeçayoù |
sampädayati saàmodät kadäcit kuïja-bhojanam ||92||
tamälaiù çyäma-vallé bhiù çliñ ö a-çäkhair dhå täntaram |
indrané la-citäbhyantar-bhümi-kuö ö ima-catvaraù ||93||
rädhayä yugalé -bhävaàgato'pi mukharädibhiù |
nekñ yate harir ekaiva rädhikä yatra då çyate ||94||
räjate diçi nairå tyäàraìgadevé -sukha-pradaù |
sarva-çyämaù çyäma-kuïjo rädhikä-rati-vardhanaù ||95||

rakta-vallé -vå to rakta-puñ pa-patrair drumair vå taù |


çoëa-ratna-citäbhyantaù kuö ö imäìgana-maëòapaù ||96||
rakta-hindolikä-yuktaù kå ñ ëeñ ö aù sarva-lohitaù |
tuìgavidyänandado'sti paçcime'ruëa-kuïjakaù ||97|| (yugmakam)

hari-vallé -vå kñ a-citro harit-pakñ y-ali-saàyutaù |


harinmaëi-citäbhyantar-bähya-kuö ö ima-catvaraù ||98||
väyavyäàsarva-harito rädhä-kå ñ ëäkñ a-keli-bhüù |
sudevé -sukhadäbhikhyo harit-kuïjo viräjate ||99|| (yugmakam)
upari laharé -tulyäkära-citraiù sphuradbhir
marakatacaya-garbhaiù puñ pa-rägendu-käntaiù |
ghaö itam itara-loke toyavad bhäsamänaà
maëi-maya-kumudämbhojäli-haàsädi-yuktam ||100||

dhanapati-diçi tädå k-setubandhänuñ aktaà


ñ aò-adhika-daça-paträmbhojavat sanniveçam |
salila-kamala-sadmänaìga-yuì-maïjaré çaà-
pradam atula sulävaëyollasal lälasé ti ||101|| (yugmakam)

çré -rädheva hares tadé ya-sarasé preñ ö hädbhutaiù svair guëair


yasyäàçré -yuta-mädhavendur aniçaàpremnä tayä kré òati |
premäsmin bata rädhikeva labhate yasmin sakå t snäna-kå t
tat tasyä mahimä tathä madhurimä kenästu varëyaù kñ itau ||102||

priyä-kuëòaàdå ñ ö vä mudita-hå dayo'py asya vividhair


guëais tais tair uddé pita-viraha-bhävaù smara-vaçaù |
priyä-präpty-utkaëö hä-kavalita-manä nägara-gurur
bhramänänotprekñ äàbaka-ripur amuñ min sa vidadhe ||103||

khelac-cakra-yugoro-jaàpheëa-muktä-srag-ujjvalam |
rasormy-uccalitaàmene priya-vakñ aù-samaàsaraù ||104||

madhura-rasa-taraìgä bibhraté paìkajäsyaà


bhramaraka-parivé taàprollasat-khaïjanäkñ am |
pramudita-hariëoccair haàsakä-räva-ramyä
priyatama-sarasé sä preyasé va vyaloki ||105||

sva-preñ ö häriñ ö a-kuëòormi-caïcad-bähüpagühitä |


sva-kokanada-päëibhyäàkñ ipta-tac-cala-tat-karä ||106||
samé ra-caïcad-ambhoja-caläsyena baläd iva |
cumbitäli-kaö äkñ eñ at-tiryag-ambuja-san-mukhé ||107||
bhå ìgé -jhaìkära-çé tkära-vikala-svara-gadgadä |
prodyat-kuö ö amitä tena rädhikeva vyaloki sä ||108|| (sandänitakam)

samudbhrämyal-lé lämbujam anila-jätormi-valitaà


saro-yugmaàvé kñ yänata-çirasi govardhana-gireù |
nija-premodghürëä skhalita-vapuñ as tasya sa harir
bhramat-täraàbäñ pocchalitam iva mene'kñ i-yugalam ||109||

itthaàpriyäyäù sa saraù samé kñ ya tat


pratyaìga-saàsmärakam ätmano guëaiù |
vidaàs tad-änandam amandam apy abhüt
tad-ägamautsukya-vibhinna-dhairyakaù ||110||

präyena evaà-vidha-sanniveçakaà
dadarça tat-pärçvagam ätmanaù saraù |
kuïjaiù sva-käntägrahato'tisaàskå tair
viräjitaànarma-sakhäli-nirmitaiù ||111||

priya-narma-vayasyä ye subalo madhumaìgalaù |


ujjvalärjuna-gandharvä vidagdha-bhå ìga-kokiläù ||112||
dakñ a-sannandanädyäç ca teñ äàsva-sväbhidhänvitäù |
tair vibhajyärpitäù kuïjäs te rädhä-lalitädiñ u ||113|| (yugmakam)

vayor diçy asti subalänandadä kuïja-çälikä |


rädhayäìgé kå tä yasyäs té rthaàmänasa-pävanam ||114||
nityaàsnäty atra sälé bhiù kuëòe'smin vipulägrahä |
kå ñ ëa-pädäbja-mädhvé ka-päné ye kå ñ ëavat priye ||115||
lalitäìgé kå todé cyäàkuïja-çäläticitritä |
madhumaìgala-çandäkhyä bhäti çré -rädhikä-priyä ||116||
viçäkhäìgé kå taiçänyäm ujjvalänandadäparä |
evam anyäsu dikñ v anyä bhänty anyäbhiù kå täçrayäù ||117||
pürva-paçcima-diì-märgäv é çeçä kuëòayoù kramät |
visté rëau nå -paçünäàstaù snäna-pänärtha-té rtha-gau ||118||

lé länuküleñ u janeñ u citte-


ñ ütpanna-bhäveñ u ca sädhakänäm |
evam vidhaàsarvam idaàcakästi
svarüpataù präkå tavat pareñ u ||119||

atha vå ndä-gataàvé kñ yänanditä nanda-nandanam |


karëikärävataàsau dväv abhyetyopajahära sä ||120||

vå ndä tat-tan-nija-nipuëatä-saàskå taàdarçayanté


tat-tat-kuïjädikäm anu taö aàseçvaré àsmärayanté |
rädhä-käntaàkakubhi sahajair bhräjamänaàguëaiù svaiù
kuëòeçänyäàmadana-sukhadäbhikhya-kuïjaàninäya ||121||

sa tad-då ñ ö ätihå ñ ö o'bhüt tat-tat-sthäneñ u rädhayä |


kå ta-kartavya-lé länäàsmrti-saìkalpa-tat-paraù ||122||
viçäkhayä maïjumukhyä vå ndayä ca sumaëòitam |
kuïjaàvilokya taàpré tas täm ähotkalikäkulaù ||123||

diñ ö yä vå nde yadi tava sakhé sägatä syäd akasmän


niñ pratyühaàyadi mama tayä syuç ca te te viläsäù |
kuëòäraëyaàmadhu-sumadhuraàkuïja-gehaàtadäsmin
vaicitré ca tvad-uparacitä kalpate sat-phaläya ||124||

saìketa-kuïjam agataàtulasé -sakäçäc


chaibyänvitaàca pathi mäànu niçamya rädhä |
naiñ yaty asau tata itaù kila käpi gatvä
täm änayed iha nivedya mama pravå ttam ||125||

çré -rädhäyäù savidha ubhayé àmädhavé yäm avasthäà


çaàsanty uccair madana-viñ amäàlälasoddé panäàca |
kurväëaiëäàpraëaya-vikaläàvyäkuläàtå ñ ëayäddhä
täm änetuàtvaraya lalitäàmad-girä tvaàdhaniñ ö he ||126||

sthäpayaikäàsakhé àvå nde go-dig-adhvany asau yathä |


mäm anveñ ö uàsakhä kaçcid ägacchet taàpratärayet ||127||
gauré -té rthädhvani paräàdakñ äàsthäpaya sä yathä |
punar äyäti çaibyä ced anyä vä täàca vaïcayet ||128||
pakva-rambhä-phale magna-då ñ ö i-lolaàbaö uàhariù |
vé kñ yäha vå ndäm anayoù phalais tvaàpürayodaram ||129||

baö ur ähänayä kiàme tvam äjïäpaya mäàsakhe |


då ñ ö vä då ñ ö vä yathä-väïchaàkhädaàs tå pyämi lolupaù ||130||
tatra tatra prahitayoù sakhyor nipuëayos tayä |
kå ñ ëo'py utkaëö hito'tiñ ö hat priyädhva-nihitekñ aëaù ||131||

smita-kamala-mukhé sä yävad äyäti tävat


jaladhi-çata-gabhé ro'py asta-dhairyaù sa mene |
kñ aëam api yuga-lakñ aàhanta yat tan na citraà
praëayini sahajeyaàprema-bhäjäàhi ceñ ö ä ||132||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargaù saptama eñ a suñ ö hu niragät pürvähna-lé lä-mayaù ||o||

||7||

—o)0(o—
(8)

añ ö amaù sargaù

madhyähne'nyonya-saìgodita-vividha-vikärädi-bhüñ ä-pramugdhau
vämyotkaëö hätilolau smara-makha-lalitädy-äli-narmäpta-çätau |
doläraëyämbu-vaàçé -hå ti-rati-madhu-pänärka-püjädi-lé lau
rädhä-kå ñ ëau sa-tå ñ ëau parijana-ghaö ayä sevyamänau smarämi ||1||

athätra ghoñ eçvara-nandana-priyä


på thak på thak sä yugapan-nijendriyaiù |
äkå ñ ö a-cittä priya-saìgamautsukaiù
svaàsäntvayanté m avadad viçäkhikäm ||2||

saundaryämå ta-sindhu-bhaìga-lalanä-cittädri-samplävakaù
karëänandi-sanarma-ramya-vacanaù koö é ndu-çé täìgakaù |
saurabhyämå ta-samplavävå ta-jagat-pé yüñ a-ramyädharaù
çré -gopendra-sutaù sa karñ ati balät païcendriyäëy äli me ||3||

navämbuda-lasad-dyutir nava-taòin-manojïämbaraù
sucitra-muralé -sphurac-charad-amanda-candränanaù |
mayüra-dala-bhüñ itaù subhaga-tära-hära-prabhaù
sa me madana-mohanaù sakhi tanoti netra-spå häm ||4||

nadaj-jalada-nisvanaù çravaëa-karñ i-sac-chiïjitaù


sanarma-rasa-sücakäkñ ara-padärtha-bhaìgy-uktikaù |
ramädika-varäìganä-hå daya-häri-vaàçé -kalaù
sa me madana-mohanaù sakhi tanoti karëa-spå häm ||5||

kuraìga-mada-jid-vapuù-parimalormi-kå ñ ö äìganaù
svakäìga-nalinäñ ö ake çaçi-yutäbja-gandha-prathaù |
madenduvara-candanäguru-sugandhi-carcärcitaù
sa me madana-mohanaù sakhi tanoti näsä-spå häm ||6||

harinmaëi-kaväö ikä-pratata-häri-vakñ aù-sthalaù


smarärta-taruëé -manaù-kaluñ a-häri-dor-argalaù |
sudhäàçu-hari-candanotpala-sitäbhra-çé täìgakaù
sa me madana-mohanaù sakhi tanoti vakñ aù-spå häm ||7||

vrajätula-kuläìganetara-rasäli-tå ñ ëä-hara-
pradé vyad-adharämå taù sukå ti-labhya-phelä-lavaù |
sudhä-jid-ahivallikä-sudala-vé ö ikä-carvitaù
sa me madana-mohanaù sakhi tanoti jihvä-spå häm ||8||

athägatya sä tulasé sabhäàtäà


guïjävalé àgandha-phalé -yugaàca |
nivedayanté lalitä-karäbje
vå ttaàsamastaàmuditä çaçaàse ||9||
çravasor avataàsaka-dvayé à
hå di guïjä-srajam apy amuàçubhäm |
hari-saìga-samå ddha-saurabhäà
priya-sakhyä lalitä mudä dadhe ||10||

tat-sparçataù phulla-saroja-neträ
kå ñ ëäìga-saàsparçam ivänubhüya |
kampäkulä kaëö akitäìga-yañ ö hir
utkäpi gantuàsthagitä tadäsé t ||11||

dhé ratä-vämatä-sükñ ma-medhälé bhiù prabodhitä |


tvarayanté sakhé r yäne bhaìgyä parijahäsa sä ||12||
paçyatägre didå ksä ced gatvälaàmad-apekñ ayä |
çaibyä väg-vägurä-baddham kå ñ ëasäraàmå gekñ aëäù ||13||
vidheyaù padminé näàvaù prayatnaù kå ñ ëa-padminaù |
candrävalé -sakhé -väré -patitasya samuddhå tau ||14||

na haö hät kriyate supaëòitair


avicärät kå tam apy anarthakam |
suvicärya kå taàhi kalpate
sudhiyäàsädhu phalopapattaye ||15||

lalitäha satyam etad yan na saìketa-go hariù |


kintu çaibyädibhir vé tas tad yänaàmäna-hänaye ||16||
atheçä kå ñ ëa-saìgäçotkalikä-vyäkuläntarä |
tasyä durlabhatä-sphürtyä manasy etad acintayat ||17||

nanändä vidveñ ö i patir atikaö uù säpi kuö ilä


dhavämbä me padmä-prabhå ti-ripu-pakñ aç ca balavän |
vanaàvyäptaàsarvaàvraja-dhana-janair ahni sakhibhir
vå taù kå ñ ëo labhyaù katham iha bhaved vighna-bahule ||18||

niñ pratyühaàhareù saìgo durlabho me'dya durvidheù |


ity äkula-dhiyas tasyäù çubhäsé c chakunonnatiù ||19||

sulabho vå ñ abhaù sa girau kam api


prasabhaàgaëako bahir ity avadat |
nija-väma-kucoru-bhujä-nayanaà
priya-saìgataye'sphurad äçu samam ||20||

bhavika-çakuna-jätämoda-pürëäpi gäòha-
praëaya-visarajä-sambhävanä-lé na-cittä |
hå daya-dayita-värtä-präpti-tå ñ ëä-sravantyä
samam ahaha dhaniñ ö häm ägatäàsä dadarça ||21||

sva-milana-muditäàtäàvé kñ ya rädhä dhaniñ ö häà


hå daya-dayita-pädaiù preñ itäàmanyamänä |
udita-vividha-bhäva-vyäkuläpy asya värtä-
çravaëa-kutuka-digdhä vyäjatas täm apå cchat ||22||

kuta iha sakhi vå ndäraëyato mädhava-çré ù


kathaya kim anubhütä lokitä gotra-varyaù |
vraja dhana-jana-pätä saìgataç cekñ ito'sau
kathayatu bhavaté sä ké då çé vä sa ké då k ||23||

vikasita-vanamäläkå ñ ö a-puñ ö äli-vå ndä


vikaca-tilaka-lakñ mé ù kokiläläpa-ramyä |
hå di yuvati-janänäàkämam uddé payanté
sphurati sakhi viçälä mädhuré mädhavasya ||24||

vividhotkalikäké rëäàdarçanät smara-vardhiné m |


mädhavé yäm avasthäàkaù sakhi varëayituàkñ amaù ||25||

dharoddhartä dhätüccaya-racita-citrävayavavän
dhvanad-veëur dhenu-vraja-jalada-bhé ti-vraja-haraù |
vayaù-kré òonmé laù sakala-surabhé -vardhanakå té
virävoccaiù çå ìgo lasati sakhi govardhana-dharaù ||26||

tad-väg-bhaìgé -madhu-lé näàpänonmatta-hå d apy asau |


käntodantaàsphuö aàçrotuàsaàvädam anayäkarot ||27||

yänaàkva te samprati te samé pe


kim artham ävedayituàpravå ttim |
kasya vrajendoù sakhi ké då çé sä
sva-çatru-kandarpa-tamo'bhibhütiù ||28||

chäyä-dvité yo'yam asau sahäyé


niräyudho'yaàsa ca çastra-pürëaù |
svarüpa-sampaj-jaya-jäta-roñ as
taàbädhate'sau sva-madhau samå ddhaù ||29||

samäcchannaàkurvann upari kusumaiù svair iva çaraiù


samantät sämantair ali-pika-vasantänila-mukhaiù |
bhavat-kuëòäraëyaànyaruëad iha kå ñ ëaàrati-patir
bahiù-sthäné kinyä iva sa tava saìgaàspå hayati ||30||

bahudhä kå ta-rakñ aëaàpriyaà


patitaàdaiva-balena saìkaö e |
tava saìgati-mätra-täraëe
tvaritaàträhi na cet kå taghnatä ||31||

tvat-saìgatyä yadä bhäti tadä madana-mohanaù |


anyatra viçva-moho'pi svayaàmadana-mohitaù ||32||

dhå tänalpäkalpaù kå ta-kusuma-talpo hå di balat vikalpaù


saìkalpän vidadhad iha jalpaàs tava kathäm |
sa çüro'pi krürätanu-kadana-dürojjhita-dhå tir
hariù kuïje guïjan madhupa-pika-puïje nivasati ||33||

navé na-jalada-dyutiù kanaka-pé ta-paö ö ämbaraù


sphuran-makara-kuëòalo ghuså ëa-cäru-carcäïcitaù |
praphulla-kamalekñ aëaù kanaka-yüthikä-mälyavän
çikhaëòa-kå ta-çekharaù sphurati sädhvi kuïje hariù ||34||

çré -täruëya-mahämå täbdhi-vilasat-saundarya-päthaù-sphural-


lävaëyocca-taraìga-bhaìgi-vilasat-kandarpa-bhäva-bhrame |
çré -vaàçé -dhvani-vätyayotthita-patad-yoñ äkñ i-cetas-tå ëas
tanvänäçu nimajjayann api haris tvad-vé thim udvé ksyate ||35||

bakabhidi suvidagdhe sväàsuvaidagdhya-


dhäräànava-taruëima-pürëe navya-täruëya-lakñ mé m |
çaçimukhi rati-tå ñ ëäm apy amuñ min sa-tå ñ ëe
saphalaya vara-veçe veçabhaìgé àsamarpya ||36||

premodbhräntaàdruta-sväntaàsmaräkräntaàtvad-äçritam |
mürcchäntäàklänti-mäyäntaàkäntaàkänte drutaàvraja ||37||

iti sakhé -vacanämå ta-pänaja-


prakaö a-bhäva-cayäcita-vigrahä |
atiçayotsukatä-jaòatäkulä
druta-vilambita-yäna-matir babhau ||38||

tatas tadaivägata-kundavallyäù
svasya prayäëäya kå ta-tvaräyäù |
sä savya-hastena karaàdadhänä
pareëa lé lä-kamalaàcacäla ||39||

puratas tulasé dhaniñ ö hayä sa-viçäkhä lalitä ca pärçvataù |


paritaç ca sakhé -tatiù parä sva-sakhé àtäàparivärya sänvayät ||40||

sva-sama-sahacaré bhiù kå ñ ëa-rädhäìghri-


sevopakaraëa-valitäbhir däsikäbhyäàca yuktä |
anusarati yutäbhyäàsürya-püjopacäraiù
praëaya-sahacaré täàmaïjaré rüpa-pürvä ||41||

vrajäd viniñ kramya dadarça sä puraù


sumaìgaläàstré àdadhi-pätra-dhäriëé m |
cäñ aàdvijätiànakulaàmå gävalé àdhenuà
sa-vatsaàvå ñ abhaàca dakñ iëe ||42||

sarasi vikaca-padme veñ ö ite bhå ìga-paìktyä


madira-yugalam udyal-läsyam älokya bälä |
pracala-dala-kapälé saìgi-riìgat-sunetra-
sva-ramaëa-mukha-bimba-bhränti-bhäk stambhitäsé t ||43||

iti çubha-çakunekñ odbhüta-mun-mantharäëäà


vividha-kuö ila-häsyolläsam ätanvaté näm |
praëaya-sahacaré ëäàçreëibhiù pürëa-pärçvä
mada-gaja-guru-yänä känanäbhyarëam äpa ||44||

iyam atha taru-vallé -vå ndam utphullayanté


mada-kala-kalakaëö hé -käkalé -kaëö ha-nädä |
madhukara-kalaviìké -jhaìkå tocchiïjitormir
vanam anu vanajäkñ é mädhava-çré r viveça ||45||

phulla-çyämalatojjvalaàsutilaka-çré -yuk viçälärjuna-


protphullocca-hali-priyaàçikhi-dala-çreëé bhir äbhüñ itam |
pun-nägämala-campakäli-kå tamälälaìkå taàpallavair
dé vyat-käïcana-vidrumädi-valitaàtäpiïcha-känty-ullasat ||46||

guïjä-puïja-viräjitaàçramahara-cchäyä-kadambäçrayaà
veëu-dhväna-manoharaàpravilasac-chré -pé tanä-carcitam |
phullan-manmatha-çaìkulaàvara-vayaù çobhä-viläsäspadaà
säpaçyat purato vanaàvapur iva preñ ö hasya sarveñ ö adam ||47|| (yugmakam)

patati nayanam asyä yatra yaträtra vastuny


akhilam idam aghäres tat-tad-aìgäyamänam |
madayad api hå d-antaù çastratäm etya sadyaù
praharati viñ ameñ oç citram etac ca tac ca ||48||

lasat-sahacaré -yuktä mattäli-nava-mälikä |


viçäkhäli-kå ta-cchäyä vikasan-madanäkulä ||49||
phulla-maïju-latä hå dyä sarvadä rüpa-çobhitä |
suçé tala-kuca-sphé tä kå ñ ëa-go-tarpi-vaibhavä ||50||
suvayaù-suñ amä-pürëä vyäkulä bahu-värakaiù |
çré -rädheva vayasyäbhiù sukhadä dadå çe'ö avé ||51|| (sandänitakam)

yütheçvaré bhiù sa-sakhé -kuläbhir


anviñ yamäëo vana-gahvareñ u |
kathaàna labhyo nipuëäbhir etäù
präptäù kathaàhäsyati vä sa lubdhaù ||52||

iti nija-hå di rädhä-sandihänäpy asavye


vanam anu vilasantaàkå ñ ëasäraàmå gé bhiù |
çikhi-varam api savye kekiné bhiù samé kñ ya
priya-må ga-çikhi-buddhyä bhräntitaù çaìkitäsé t ||53|| (yugmakam)

tamälam añ ö äpada-baddha-mülaà
sä veñ ö itaàphulla-suvarëa-yüthyä |
çäkhägra-nå tyac-chikhinaàsamé kñ ya
nirëé ta-cetä vicikitsitäbhüt ||54||
premerñ yä-bhujagé dañ ö ä nañ ö a-paëòä pracaëòa-dhé ù |
caëòé ça-caëòa-kodaëòa-bhrü-daëòäha dhaniñ ö hikam ||55||

kim idam ayi dhaniñ ö he kutra kiàpaçyatägre


vanam idam iha kiàtat vanya-jätaàna cänyat |
naö anam idam apürvaàyac chaö hendoù purastät
kalayasi na hi dhürte mudritäkñ é kim äsé ù ||56||

lalitä-prabhå té r athävadat
priya-sakhyo'dbhutam atra çarmadam |
yugapan naö anaàçaö heçayor
naö a-naö yor anayor nu paçyata ||57||

nija-väì-madhunä vimohikä
sva-vaçé kå tya bhå çaàdhaniñ ö hikä |
hariëä nija-dhärñ ö ya-nartane
vihitäsau bata küö a-nartaké ||58||

rata-hiëòaka-hiëòitäsakau
chala-dütyäbhidha-nå tya-paëòitä |
nayaté ha vidhätum utsukä
çaö ha-nå tye bhavaté ù sabhäsadaù ||59||

kalayata sa suraìgäkhyo'pi jätyä kuraìgaù


praëaya-sahacaré àsväàraìgiëé àvaïcayitvä |
vilasati hariëé bhir mäàvilokyäpy amuïcan
nanu hari-çaö hatäsmin saìgataù saàsasarjja ||60||

mat-saìginé àpraëayiëé àdayitäàmayüré à


vé kñ yäpi sammukha-gatäàbata kekiné bhiù |
niùçaìkam ullasati täëòavikaù kaläpé
saìgena dhärñ ö yam iha saìkramitaàbakäreù ||61||

athävadat smera-mukhé dhaniñ ö hä


tvayaiva sarvä nija-citra-nå tye |
vayaàkå täù sädhvi sabhäsado'smin
pré täù sma då ñ ö vä yad adå ñ ö a-pürvam ||62||

durlabhe sulabhe cärthe yaträsaktis tu rägajä |


tatra nityaàräga-bhäjäàpratyüha-çaìkiné matiù ||63||

ägacchatälyo'dbhuta-nå tyam
etat kå ñ ëäya türëaàvinivedayämaù |
snihyaty amuñ yäàsa yathä viläsé
guëiny alaàrajyati yad guëajïaù ||64||

atha sä smita saàvå tänanaà


sva-sakhé -vå ndam avekñ ya vismitä |
punar apy avalokanälpatä-
taru-saìgaàtv avadhärya lajjitä ||65||

itthaàmädhava-saìga-raìga-vikasad-vå ndävanälokanät
täàkå ñ ëädbhuta-mädhuré -vara-sudhä-pänätitå ñ ëäkuläm |
premonmäda-vighürëitäntaratayä nänä-bhrama-vyäkuläà
tat-kå ñ ëäpti-samutsukä vijahasuù sakhyaç calantyo drutam ||66||

madana-raëa-bäö ikäkhya-priya-keli-kusuma-vanasya madhye |


sä kuïja-sthita-ravi-mürteù savidhaàsamupasthitäkasmät ||67||

praëamya täàbhakti-bharena
tanvé baddhäïjalir valgu-varaàyayäce |
nirvighna-govinda-padäravinda-
saìgo'stu me deva bhavat-prasädät ||68||

pratimä-phulla-då g-vaktra-prasädotphulla-mänasä |
punas täàpraëipatyeyaàsakhé bhiù saha nirgatä ||69||

çré -sürya-püjä-sambhära-sahite paricärike |


sthite tatraiva tad-väö é -devé bhir lalitäjïayä ||70||

diçi diçi visaranté àçré mad-aìgän murärer


må gamada-pariliptendé varäëäm ivoccaiù |
pathi parimala-dhäräàpräpya rädhonmadiñ ëuù
sapadi tam anu bhå ìgé votpatiñ ëus tadäsé t ||71||

kå ñ ëaù käntä-tanu-suradhuné -saurabhocchämå tormi-


dhäräm äräd vipina-valayaàplävayanté m akasmät |
käçmé räktämbuja-parimalollaìghiné àghräëa-pürëäm
äghräyäsé t pulaka-jaö ilo bhå ìgavat protpatiñ ëuù ||72||

parimala-milanän militäàvanam anudayitäàdavé yasé àmatvä |


hariëä prahitä vå ndä täm änetuàsamutsukena ||73||

kuïje naväkhyam atha kuïja-nå pasya dhäma


präptä dadarça militäàsva-gati-pravå ttyai |
rädhotsukena hariëä prahitäàhi vå ndäà
sväbhé ñ ö a-siddhim iva mürtimaté àpuraù sä ||74||

kå ñ ëottaàsa-caraàtasyai vå ndäpé ndé -vara-dvayaà


tad-aìga-saìga-gandhändhé kå ta-puñ pandhayaàdadau ||75||

tat-sparça-saurabhyam aväpya kå ñ ëo-


pasparça gandhänubhavena mattä |
samudbhavad-bhäva-pidhäna-yattä
saàvädam utkäçu tayä vyadhatta ||76||
kasmäd vå nde priya-sakhi hareù päda-mülät kuto'sau
kuëòäraëye kim iha kurute nå tya-çikñ äàguruù kaù |
taàtvan-mürtiù prati-taru-lataàdig-vidikñ u sphuranté
çailüñ é va bhramati parito nartayanté sva-paçcät ||77||

bhräntä vå nde tvaàna mürtir mamaiñ ä


padmäly-äptäv utpatiñ ëur dvirephaù |
tå ñ ëä-dhå ñ ëag bhrämyate çaibyayäsau
tad-gandhodyad-dhärayä vätyayaiva ||78||

vätyähatyacaïcunä lambhitäsau
çaibyävätyä säpi särdhaàsva-sakhyä |
gauré -saìgotkena tena sva-saìgäd
gauré -té rthaàtat-saparyä-cchaloktyä ||79||

tad-värtayä naù kim ihästy ariñ ö a-


kuëòottha-pätäla-gaìgä-väri |
snätvä yathäryäcaraëänuçäsanaà
mitraàsamabhyarcya gå haàprayämaù ||80||

kva yänaàte vå nde tava caraëa-räjé va-savidhe


kim arthaàte räjyädbhuta-bhavika-vijïäpana-kå te |
vadaitat kiàçré -mädhava-suvibhavälaìkå tam idaà
muhur vå ndäraëyaàlasati bhavad-älokana-kå päm ||81||

athävadat kundalatä pragalbhä


vimuïca vå nde nija-küö a-dütyam |
mayy arpitä sürya-samarcanärthaà
nijäryayä kå ñ ëa-saçaìkayeyam ||82||

pätäla-gaìgä-jalaje'riñ ö amardi sarasy amüm |


saàsnäpya nibhå taàneñ ye püjäyai sürya-vedikäm ||83||
na yämas tatra cet kå ñ ëo mano-gaìgäm ayämahe |
kå ñ ëa-gandhi diçy asau yan na neyä jaö iläjïayä ||84||

vå ndäbravé t kundalate kim-arthaà


harer bhiyä hiëòasi citta-gaìgäm |
upäyam ekaàçå ëu yena tatra
gatä api drakñ yati vaù sa naiva ||85||

kå ñ ëaù käntä-sarasi madanodghürëitätmästi kuïje


yüyaàväsantika-vana-pathä pürvataù suñ ö hu gatvä |
té rthe pädämbuja-rasa-maye'riñ ö a-hantuù praçaste
snätvä kämaàvrajata nibhå taàsädhvi kenäpy adå ñ ö äù ||86||

avadal lalitä kundalate kiànija-devarät |


harer bibheñ i mugdheva pragalbhäpy apragalbhataù ||87||
yämaù sva-kuëòaàpaçyämo mädhavé yäàçriyaàvane |
snätvä punaù sameñ yämaù kiànaù kå ñ ëaù kariñ yati ||88||

stré ëäàsvairaàkré òana-sthänato naù


pumbhir drañ ö uàsthätum apy atyayogyät |
türëaàvå nde yähi niùsärayämuà
gopätur vä tatra kiàkäryam asya ||89||

aham atimå dvé harir aticaëòaù


sukaraù katham iha varjana-daëòaù |
apasäryas te sakhi sa çikhaëòé
yad asi prakharä gurur aticaëòé ||90||

kundavally äha vå nde tvaàbhräntä caëòyänayä katham |


sa niñ käsyaù paçupatir vyäpya-mardhäìgam asya tu ||91||

vå ndähäpta-subhadra-çré ù kundavally eva då çyate |


madhusüdana-sambhogyä punnägäìgäçrayonmukhé ||92||

smeräsu sarväsv avadad vilokya


çré -rädhikäm utkalikänvitäàsä |
täàbhäva-gämbhé rya-sumantharäìgé à
kå ñ ëasya tå ñ ëäàvinivedayanté ||93||

mat-praçnam ekaàlalite vada drutaà


kädambiné àvé kñ ya dig-anta udgatäm |
pipäsayä muhyati cätakeçvare
samé raëälyäù karaëé yam äçu kim ||94||

diçi diçi niçi cähni prasphuranti pracaëòä


avirata-gatikälé preñ yamäëäù puro'mum |
nava-nava-rasa-püraiù kälikäù secayantyo
na bhavati param eko prekñ aëé yäsya saiva ||95||

sa cet tad-eka-niñ ö haù syät säpi täàtvaritaàtadä |


sämänäyya puro'syämuàpäyayed amå taàmudä ||96||

né rasä api täù çaçvad açugälé -vicälitäù |


capaläù kälikäù kväpi bhavanty etä na tan mudä ||97||

tad yäta yüyaàsvacchandaàsnätväriñ ö äri-té rthake |


kurutälyo mitra-püjäàtiñ ö hämy aträsti me kå tiù ||98||

yätäsu täsu laghu-sükñ ma-dhiyaàçubhäà


ca sä çärike sucaturä nyadiçat pravå ttyai |
ädyäàvrajäya sutaräm abhimanyu-mätuç
candrävaler atha paräàgirijälayäya ||99||
sevä-sambhära-saàskärägäram ägatya vé kñ ya tän |
sambhärän praçaçaàsoccaiù sä mudä tat-kå to janän ||100||
vasanta-kelir hindola-lé lä-mädhvé ka-pänayoù |
vana-raty-ambu-kelé näàmitho-veça-kå te tayoù ||101||
vanyäçana-svapayoç ca çuka-päö häkñ a-lé layoù |
tat-tat-sthäneñ u sä tat-tat-sämagré s tair ayojayat ||102||
tat-tal-lé lä-parikarän sarvän sthävara-jaìgamän |
nanditäàs tvaritäàç cakre tayor ägatir värtayä ||103||

tayor mitho-darçana-labdhi-räkä
samucchalad-bhäva-cayämå täbdhau |
sä samplavecchä tvaritäntaräsé t
sthitä hareù sannidhi-kuïja-lé nä ||104||

tävan nändé mukhé täsäàpaçcäd ägatya sotsukä |


tayor lé lävalokäya sthitä sä vå ndayä saha ||105||

kå ñ ëo'py äräd bakula-viö api-çreëé yugmäntarädhvany


ägacchanté priya-sahacaré -veñ ö itäàvallabhäàtäm |
då ñ ö vä säkñ äd-udita-madano'pi praté yäya näyaà
sphürtyä tasyäs tad-abhigamane yan muhur vaïcito'sti ||106||

käntäpi käntam avalokya camatkå tätmä


taàbhüri-bhäva-vivaçä na hi niçcikäya |
yat präk tamälam anu tad adbhutaù
praläpäd älé -kulasya hasitair atilajjitäsé t ||107||

mithas tat-tad-guëänantyänubhaväkränta-mänasau |
darçanänanda-mattau tau sa-vitarkaàtadocatuù ||108||

kiàkänteù kula-devatä kim uta vä täruëya-lakñ mé r iyaà


sampad vä kim u mädhuré tanumaté lävaëya-vanyä nu kim |
kiàvänanda-taraìgiëé kim athavä pé yüñ a-dhärä-çrutiù
käntäsäv uta vä mamendriya-gaëän ählädayanty ägatäù ||109||

yä me netra-cakora-candra-vadanä näsäliné padminé


jihvä-kokilikä rasäla-dadharä karëena hå c-chiïjitä |
dehänaìga-davärta-väraëa-sudhä-srotasvaté mürtikä
saiveyaàdayitoditä phalitavän mad-bhägya-kalpa-drumaù ||110||

täpiïchaù kiàkim u jaladharaù kandalo vaindrané laù


sänuù kiàväïjana-çikhariëaù kñ é va-bhå ìga-vrajo nu |
kå ñ ëä-püraù kim uta nicayaù kiàsvid indé varäëäà
puïjé -bhüto vraja-må ga-då çäàkiànv apäìgävalokaù ||111||

ayaàkiàkandarpaù sa khalu vitanuù kiànu rasa-räö


sa no dharmé kiàvämå ta-rasa-nidhiù so'tivitataù |
kim utphulla-premämara-taru-varaù so'pi na caraù
sa väsau mat-preyän jayati mama bhägyaàkva nu tathä ||112|| (yugmakam)

käntaù so'yaàsphurati purato netra-bhå ìgäravindaà


kiàvä bhräntäsmy aham iti sakhi brühi satyaàviçäkhe |
itthaàpå ñ ö ä pulakita-tanuàgadgadäruddha-kaëö hé m
älé -häsaiç capala-nayanäàtäm avädé d mudäsau ||113||

kastüryäù sat-tilakam alike yas tavoroja-yugme


citraàbinduù sumukhi cibuke netra-yugme'ïjana-çré ù |
çrutyor indé vara-viracitaù kuntale cävataàsaù
so'yaàkäntaù sphurati sakhi te bhägya-räçir vrajämum ||114||

itthaàmitho darçanato viçuddha-


prema-svabhävodgata-bhäva-vå ndaiù |
vikñ ubdha-solläsa-manas-tanü tau
kñ aëaàna käïcit yayatuù pravå ttim ||115||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargaù sämpratam añ ö amo'yam agaman madhyähna-lé läm anu ||o||

||8||

—o)0(o—
(9)

navamaù sargaù
athänayor mänasa-nartakau tau
premä-sva-çiñ yau tanu-nartaké bhyäm |
çikñ ä-gurur nartayituàpravå ttau
vå ndä-sakhé -vå nda-sabhäsad-agre ||1||

cäpalyautsukya-harñ ädyair bhävälaìkaraëais tayoù |


mano-naö au sva-çiñ yau täv alaàcakre mudä guruù ||2||
udbhäsvarais tu jå mbhädyaiù süddé ptaiù sättvikair api |
äkalpaiù samalaìkå tya çré -rädhä-tanu-nartaké m ||3||
ayatnajais tu çobhädyaiù saptabhir daçabhis tathä |
svabhävajair viläsädyair bhävädyais tribhir aìgajaiù ||4||
tathä cakita-maugdhyäbhyäàdväviàçatyä manoharam |
niramäsé d bhüñ itäàtäm alaìkäraiù krameëa saù ||5|| (sandänitakam)

aìgajair bhäva-hävädyaiù çobhädyais tair ayatnajaiù |


svabhävajair yathä-yogyaiù süddé ptaiù sapta-sättvikaiù ||6||
udbhäsvaraiç ca jå mbhädyair ebhiù sad-bhäva-bhüñ aëaiù |
alaïcakre sunipuëäàçré -kå ñ ëa tanunartaké m ||7||
tayor dvayor aìga-lakñ mé raìga-sthalyäàsunartanam |
pravå ttam äsé t tad då ñ ö vä mudam äpuù sabhäsadaù ||8||

kramät te nartakyau prakaö ita-kalä-kauçala-bharair


mithas tå pte då pte nija-para-paräàtan-nipuëatäm |
vitanväne bäòhaànanå tatur aho yena muditä
drutaàsabhyas täbhyäàtanu-hå daya-ratnäny api daduù ||9||

rädhäyäs tanu-nartaké -madhurima-bhräjiñ ëu-raìga-sthale


své ya-çré -nayana-dvayottama-naö au kå ñ ëas tathänartayat |
yenäntar-muditäsakau sva-nayana-präntävalokotpalaiù
çaçvat-tat-sukhadair amaëòayad amuàsabhyäç ca paçcän mudä ||10||

puraù kå ñ ëälokät sthagita-kuö iläsyä gatir abhüt


tiraçcé naàkå ñ ëämbara-dara-vå taàçré -mukham api |
calat-täraàsphäraànayana-yugam äbhugnam iti sä
viläsäkhya-svälaìkaraëa-valitäsé t priya-mude ||11||

äkå ñ ö ä puratas tadotsukatayä sakhyeva sä lajjayä


paçcäd vämatayänå ju-praëayataù savye sva-gehädhvani |
sä savye'py avahitthayä prabalayä puñ pävacityai baläd
itthaàbhäva-cayodgati-pracalitä kå ñ ëasya säsé n mude ||12||

itthaàkå ñ ö ä priyägre sä baliñ ö häbhiù samantataù |


mano-vå tti-vayasyäbhir na niryätä na ca sthitä ||13||
hriyä tiryag-gré vä-caraëa-kaö i-bhaìgé -sumadhurä
calac-cillé -vallé -dalita-ratinäthorjita-dhanuù |
priya-premolläsollasita-lalitälälita-tanuù
priya-pré tyai säsé d udita-lalitälaìkå ti-yutä ||14||

hari-mänasa-naö a-varye rädhä-tanu-nartaké -guëais toñ ät |


gatavati täàparirabdhuàtat-tanu-naö y api tad-anugatä jätä ||15||

vyatyastäkalpa-gätré drutam abhisaraëäveçatas tvaàpriye tac


cäpalyaàveça eñ a prathayati manaso'py ehy amuàsaàskaromi |
itthaàsparçotsuka-sva-priya-parihasitäväì-mukhé saìkucanté
loläkñ é vibhramälaìkå ti-rucira-tanus tasya tuñ ö iàvyatäné t ||16||

hriyä bhiyä vämatayävahitthayä


kå tävakarñ ä kusuma-grahäya sä |
tiraçcalanté hariëotka-cetasä
puro niruddhä mumude cukopa ca ||17||

bäñ pa-vyäkulitäruëäïcala-calan-netraàrasolläsitaà
helolläsa-calädharaàkuö ilita-bhrü-yugmam udyat-smitam |
rädhäyäù kila-kiïcitäïcitam asau vé kñ yänanaàsaìgamäd
änandaàtam aväpa koö i-guëitaàyo'bhün na gé r-gocaraù ||18||

atha sä savidha-stha-keçara-
druma-çäkhäàmukuläkuläm anu |
atisambhramataù sva-dor-latäà
kusumäd änamiñ äd udakñ ipat ||19||

punnägayor ukalikä yujos tayor


utphullatäsé d yugapat tadädbhutä |
ekasya tat-sparça-mudä parasya tad-
dor-müla-sandarçanaja-pramodataù ||20||

täruëya-bhaö ö a-gurutaù samadhé ta-käma-


nyäyädi-çästra-cayayä sa sa-té rthayäpi |
citraàna tan-nija-jayäya tayodagå hnän
naiyäyiko hi guruëäpi vivädam icchet ||21||

keyaàme kusumaàcinoti nahi käpy eñ äsmy ahaàtvaàtu kä


mäàjänäsi na kiàna vedmi tad ito gäcchäsmy ahaàpuñ papaù |
yämi kva bhramaré àtam eva nanu sä puñ peñ u labdhäntarety
uktväsyä madhusüdanaù sa savidhaàvindann avädé t punaù ||22||

mugdhäsi sat-kula-vadhüù sumano haranté


sädhvé parasya puruñ asya na lajjase tvam |
citraàtad etad athavä satataàbhramantyäù
svätantryataù prati vanaàkatham astu lajjä ||23||
sädhäraëaàvanam idaànanu mitra-püjä-
sütkaëö hitä vayam avaiti ca mälaté näm |
punnäga eñ a vikaco'pi na saìgam ittham
auñ ö hyädi-varëa-pada-cälanayättha manye ||24||

mugdhäsi vetsi na kim apy avadhehi vacmi


san-mälaté -caya-vå taù puruñ ottamo'yam |
täbhir yunäkti na kadäpi yunäkti cäpi
diñ ö yänilaiù sumukhi pratyanuküla-pürvaiù ||25||

svämé vanasya viditaù smara-cakravarté


tenärpitaàmayi mudä vipinävakatvam |
tasyägrato mama viluëö hasi yasya garvät
täruëya-ratna-ghaö a-yugmam idaàharämi ||26||

tväàprärthya tad vicinuyäm iti kiàbravé ñ i


nekñ e kadäpi lalanäàkim u saàlapämi |
dhairyaàraho yuvati-darçanataù kva yünäm
ity ättha kiàsakhibhir asmi sadä paré taù ||27||

naikä tvam asya vayaväbhidha-caura-lakñ air


nityaàvå tä sva-sadå çäli-cayänvitä ca |
räjanvato janapadasya paräàvibhütià
muñ ëäsy amuñ ya nipaten mayi räja-daëòaù ||28||

nityaàvanäd vicinumaù kusumäny amuñ mäd


då ñ ö aù kadäpi na bhavän iha rakñ akaù kim |
svapne'pi na çruta-caraù smara-cakravarté
tat kiàvå thä pralapasé ti kim ättha satyam ||29||

guptaàpratäpa-balato vanam ävayos tat


kas tävad eñ a viçatäd iti garvitena |
gocäraëa-vyasaninä ca mayäti yatnän
nävekñ itaàhå ta-dhanaàvihitaù tvayaitat ||30||

guptena sädya vidhå täsi mayätra diñ ö yä


sandaëòya-pürvam iha räja-kå te tvad-artham |
svärthaàpunar gaëa-yutaiva yadärpyase tvaà
räjïe tadäçruta-caraàtam apé kñ itäse ||31||

sämänya-känana ihästi na rakñ ako'pi


jïätveti te nanu mayätra kå to'parädhaù |
kñ antavya eva bhavatä karuëä-mayatvät
tan muïca mäm iti kim ättha na me'tra çaktiù ||32||

vanya-prajäbhir akhilaàcaritaàyatas te
vijïäpitaàsthira-carädibhir äkuläbhiù |
çrutvä nå po'çruta-caräàsa ruñ ägraheëa
tväàyäcate mayi vidhäya sa-çästra-daëòam ||33||

jïätaàhi yojana-catuñ ö ayam ity araëyaà


räjyaànå po'py atanur atra tå ëädi-vittam |
käntäù prajä iti vadasyavadhehi yäs täù
sädhvyaù samasta-jagatäm upajé vya-lakñ myaù ||34||

kiçalaya-jalajätädarça-mattebha-haàsäù
karabha-kanaka-rambhä-sampuö é -hasti-hastäù |
smara-ratha-pada-kå ñ ëäküla-sad-vedi-siàhä
amå ta-hrada-bhujaìgé -parëa-kämäsanädi ||35||

kamala-mukula-täla-çré phalebheça-kumbhä
viça-manasija-päçäçoka-sat-pallaväç ca |
ratipati-vara-çakti-vräta-sad-gandha-phalyas
taòid-ali-caya-muktähära-jämbünadädyäù ||36||

çuka-pika-çikhi-bhå ìgé -kunda-raktotpalädyäù


çaphara-må ga-cakoré -khaïjanendé varäëi |
smara-khara-çara-cäpa-jyä-javä-bandhujé väù
çikhara-dara-camaryaù sükñ ma-kå ñ ëä-laharyaù ||37||

anyä yä yäù kati tä gaëyä


vå ndävanam anu vibhavair dhanyäù |
tvat-tanu-cauryä hå ta-sarvasvä
bhrämyanté tas tata iha niùsväù ||38|| (caturbhiù kulakam)

iti tad-udita-narmäkarëya karëämå taà


säbhyudita-tanu-vikärän çaçvad ävå tya yatnät |
lapanam idam asatyaàkäminaù käù sva-karëe
vidadhati tad ito yämé ti né cair vadanté ||39||

dayitam api manäk taàvé kñ ya sävajïa-då ñ ö yä


druta-gati-calitägre mugdha-vivvoka-digdhä |
kva calasi nanu dhürte mäm anädå tya bhaìgyä
harir iti sa vadaàs täm aàçukänte dadhära ||40|| (yugmakam)

anubhüyaiva tat-sparçam änandotthair vicälitä |


nänä-bhävaiù priyaàrädhä tiryag gré vä vyalokayat ||41||

tärä-nartana-sücitätyavamatiù smerä tad-äsyämbujaà


dhävanté tå ñ itäliné va kuö ila-präntä nivå ttä tataù |
kiïcid bäñ pa-kuläkulä'ruëatayä spå ñ ö äïcalolläsiné rädhä
då ñ ö ir amajjayat priyam apäränanda-väräànidhau ||42||

äkå ñ ya tat-kara-dhå taàvasanäïcalaàsä


tiryag då gaïcalakalä smara-bäëa-då ñ ö yä |
viddhaàmuhur vidadhaté priyam unmadändhä
pratyäha taàsmita-sudhä-subhagänanäbjam ||43||

madhura-sarasa-ramyaàvastu-jätaàhi yad yat


nivasati kila loke präkå te'präkå te vä |
çriyam uru-tanu-cauryä tvaàharann asya sädhuù
svayam asi tad ihänyaträpi cauryäpavädé ||44||

sädhutve dhärmikatve ca yasya te bhäti säkñ iëé |


kumäré ëäàkoö ö avé näàmürdhni baddhäïjali-stutiù ||45||

vraja-bhuvi yuva-räjaù sarva-sädguëya-püjyaù


pariëaya-vidhi-yogyänanta-kanyä-yutäyäm |
abhinava-taruëo'py apräpta-päëigraho yat
tad-dhå ta-niyamo'si brahmacäré ti satyam ||46||

kiàväsädhäraëaù kaçcid bhäti tvayi guëo mahän |


yam äkarëya na käpi tväàkanyä vå tavaté kvacit ||47||
tat täpäd bhavatä manye turaìga-brahmacaryakam |
aìgé kå tya vraje svasya khyäpitä baö utä må ñ ä ||48||
baö uç cet para-rämäsyälokena kutuké kütaù |
vaàçé -cauré -hå täbhir vä para-stré bhiù küto ratiù ||49||
tad bhavän varëitäkhyäti cchalena svärtha-sädhakaù |
kanyänäàca saté näàca dharma-dhvaàsäya dé kñ itaù ||50||

kadäpy anäropita-puñ pa-vallé


drumaika-poto'pi vanädhikäré |
asaìkhya-gocäraëa-lüna-tat-tan-
mülo'pi satyaàvipinävakas tvam ||51||

sakhyäsmäkaàvå ndayä vardhitaàyad


vå ndäraëyaàkhyätim etad vidhäträ |
mahyaàdattaàtat-saratnäbhiñ ekaà
räjänaìgas tvaàca päteti satyam ||52||

idaàtv asädhäraëam asmadé yaà


mat-kuëòa-té rodbhava-kely-araëyam |
madé ya-siàhäsana-dhäma-käma-
çarma-pradäkhyaàtv iha bhäti kuïjam ||53||

ästhäné yaàkänta-värtä-sudhä-dhuì-
nämny asmäkaàbhäti puàsäm agamyä |
yasyäànitya-mad-vayasyä-niñ aëëäù
saàsevante preñ ö ha-värtämå täni ||54||

cinumaù kusumaàvayam ina3-sevä-


vidhaye roddhuàyüyaàke vä |

3
sürya
para-né vå ti-nija-tärpana-yuktaù
kiàhré -priyayäpi tvaàmuktaù ||55||

baö o na te kå tyam ihästi puñ pä-


räme'balä svaira-vihära-dhämni |
paçün avaàs tvaàpaçupäla-saìgé
tac-cäraëäya vraja çädvaleñ u ||56||

smita-ruci-çiçirät tad-vaktra-pé yüñ a-raçmeç


cala-nayana-kuraìgotpläva-ramyät sravanté m |
pibati hari-cakore narma-pé yüñ a-dhäräm
atå pad iha sakhé näàdå k-cakoré -cayo'pi ||57||

tat-sparça-bhé tyeva vivå ttya kandharäà


kaö äkñ a-né lotpala-mälayä priyam |
sä bhüñ ayanty asphuö a-bhartsanoktikä
sävajïam agre'pasasära lé layä ||58||

kå ñ ëo'tha käntä-tanu-citra-nartaké
läsyävalokocchalitätilälasaù |
drutaàsametyoccalitena päëinä
dadhära cäsyäç cala-kaïcukäïcalam ||59||

käntä vibhugné kå ta-cilli-kärmukä


çoëäkñ i-koëekñ aëa-bäëa-saïcayaiù |
vikhaëòya türëaàpriya-dhairya-kaïcukaà
lé läravindena tatäòa taàmuhuù ||60||

tasyäravindähati-jäta-çätaà
viçväçraye'syäpi mamau na dehe |
tataù sakampät prasasära bähye
prasveda-bäñ potpulaka-cchalena ||61||

tat-sparça-samphulla-tanor nata-bhruvaç
chinnä svayaàkaïcuka-bandha-vé ö ikä |
né vé ca cé naàskhalad-antaré yakaà
rundhe paraàsveda-jalaànitambake ||62||

athäli-varga-smita-lola-neträ
tat-päëi-rodhäd vasanaàvimocya |
tato'paså tya druta-né vi-bandhe
sä dakñ a-hastäpy abhavad vihastä ||63||

kå ñ ëo'pi tävad vara-bhäji pürëe


svedämbubhis tat-stana-hema-kumbhe |
smarotsavärambha-miñ eëa päëim
ädhätum utko'ntikam äpa tasyäù ||64||
käntä kathaïcid vinibaddhya né vé à
netreëa paçyanty aruëäïcalena |
vämena taàsmera-sakhé ù pareëa
tat-päëi-rodhaàprati satvaräsé t ||65||

smita-rudita-vimiçraàgadgadäspañ ö a-varëaà
ramaëam anå ju-neträ bhartsayanty utsukäpi |
praëaya-sukhaja-vämyodbhrämitä säsya väïchä-
pratihati-rahitaàtat-päëi-rodhaàvyatäné t ||66||

saìghaö ö a äsé t karayor niruddhayor


mithaç calat-kaìkaëa-näda-maïjulaù |
samé ra-gatyä calayoù samantataù
küjan-madäli-vrajayor iväbjayoù ||67||

athaitya lalitä madhyaàtayoù kå ñ ëaànyavärayat |


kundavally äha tvaàkå ñ ëa païca-devärcanaàkuru ||68||
kå ñ ëaù kundalatäm äha tvaàmamäsmin smara-kratau |
äcäryä bhava sämagré m adhiñ ö hänaàca me diça ||69||
sä cäha näham äcäryä çrutaànändé mukhé -mukhät |
sugopyam api tad brüyäàyat tvaàmat-priya-devaraù ||70||

asyäàpuraù savya-kuce gaëeçvara-


sphurac-chiraù-kumbhatayä prakalpite |
namo gaëeçäya ta ity udé rayan
samarpayädau kara-hallakaà4 svakam ||71||

namaù çiväyeti paö han pare'paraà


vakñ oja-liìge'rpaya päëi-paìkajam |
hré àcaëòikäyai nama ity adaù punaù
çirasy amuñ yäù kuö ila-bhruvo'pi tat ||72||

tvam atha nija karäbhyäm etayä väritäbhyäm


api sucibukam asyä veëi-mülaàca dhå tvä |
mukha-vidhum anuyatnäd om namo viñ ëave smä
iti manu-varam äkhyan svaàmukhäbjaànidhehi ||73||

punaù savitre nama ity udé rayan


nasyästu bhäsvaty adhare'ruëe balät |
sva-danta-kundädhara-bandhu-jé vakau
kå tävarodho'py anayä samarpaya ||74||

athärcanäyäàvihitodyamo'sau
täàbhartsayanté àkila kundavallé m |
svaàtäòayanté àçravaëotpalena
priyäàsa paçyann avadat priyälé ù ||75||

4
hallakaàrakta-sandhyakam ity amaraù |
sakhyaù smara-makhärambhe païca-devärcanä mayä |
kartavyä vighna-çäntyai kiàçubhe khidyati vaù sakhé ||76||

sakhé r må ñ äö opa-giraù smitänanäù


samäkñ ipanté ù kuö ila-bhruvo harim |
nivärya täù kundalatäàdå geìgitair
nudanty avädé d atha taàviçäkhikä ||77||

patnyä samaàdharma-kå tir vidheyä


samatvam aträïcala-bandhanena |
tvaàtad-vinejyä-karaëe pravå ttaù
kathaàsakhé nerñ atu dharma-niñ ö hä ||78||

tasyäàviçäkhäàsphuritädharänanaà
vilokayantyäàkuö ilé bhavad bhruvi |
paçcät-sthitä kundalatä mudä tayoù
saàvyänayor aïcala-bandhanaàvyadhät ||79||

alakñ itä sä drutam etya sammukhaà


sva-sevayä tuñ ö am uväca mädhavam |
kiàmaìgalärambha ihänya-carcayä
nava-grahän arcaya sarva-siddhaye ||80||

täm avädé d ayaàmahyaàgraha-püjä-vidhiàdiça |


säpi taàrädhikäìgäni darçayanté då çävadat ||81||

adhara-nayana-gaëòoroja-bhälänanänäà
grahaëam iha navänäm aìgakänäàgrahärcä |
yad api tad api teñ äàsuñ ö hu-santoñ a-hetor
adhara-vikaca-bandhükärpaëaàteñ u kuryäù ||82||

äcärye tvaàçikñ ayämuàsva-çiñ yaà


sväìgäny ädau prähayitvä grahärcäm |
ity uktvä täàkå ñ ëa-bhé tyäpayanté rädhä
ruddhä sväïcala-granthinärät ||83||

tiryag-gré vaàvé kñ ya baddhäïcaläntaà


sväntar-väïchä-pürti-phullänanäpi |
kå ñ ëe sakhyoù kundavallyäàca serñ yä
çé ghraàgranthiàmocayanty abravé t sä ||84||

dhärñ ö ya-näö ye naö asyäsya viçäkheyaàvarä naö é |


sabhyeçä lalitä kundavallé seyaàvidüñ ikä ||85||

patné raìko'py anya-patnyäàsva-patné -


bhävaàbibhrat pürayan své ya-väïchäm |
muktaù so'yaàlajjayäpi sva-sakhyä
tyakte dharme lobhato müla-häniù ||86||

kå ñ ëo'tha täàtatra nivärayann api


pravå tta äsé n mukha-cumbanädiñ u |
käntäpi taàteñ u nivärayanty api
präjyägrahäbhüt paö a-bandha-mocane ||87||

evaàtayoù sva-sva-kå tau samutkayor


anyonya-saàrodha-vaçäd vihastayoù |
upetya då ptä lalitä må ñ erñ yayä
säbhartsayat taàpaö am apy amocayat ||88||

kartuàbhaval-lälasä cet sva-patny-aïcala-bandhanam |


vraje te durlabhä kanyä prajävatyänayästu tat ||89||

sä muktam äkå ñ ya paö ö äntam ärät


sthitä calad-bhruù smita-çobhitäsyä |
taàprerayanté sva-då geìgitena
nyastekñ aëaàsvänana ity avädé t ||90||

bhräntäcäryä te yad ädau vidheyäà


dik-pälärcäàyä vihäya grahäëäm |
arcäm ajïaàkärayanté bhavantaà
karmaëy asmiàç chidratäm ädadhäti ||91||

kundavally abravé n nähaàbhräntäjïe'smin smara-kratau |


dig-devatärcanät pürvaàgraha-püjety ayaàvidhiù ||92||
sthänädhiñ ö häna-nämäni teñ äàpå ñ ö äcyutena sä |
då çä taàdarçayanty älé r babhäñ e kundavallikä ||93||
paçyaitäs te kå tärcäyäàväïchä-däne samutsukäù |
svayam ägatya dik-päla-mürtiù sva-sva-diçi sthitäù ||94||
viçäkhä çäìkaré mürtir lalitä çäta-manyavé |
çaucé sudevikä tuìgavidyä däëòadharé tathä ||95||
citrä naiçäcaré raìgadevé präcetasé små täù |
sädägaté tv indulekhä dhänadé campakälikä ||96||
çré -rüpa-maïjaré seyaàvaidhätré nipuëägrataù |
rasolläsa-karé dakñ ä çaiñ é sänaìga-maïjaré ||97||
sadä svärthe tvad-dhitäòhyä etä dik-päla-mürtayaù |
santy unmukhäs tvad-arcäyai tvayärcyäù phala-siddhaye ||98||

täs täàruñ ä pämari käraya tvaà


dhå ñ ö e'munä sva-priya-devareëa |
sva-mürti-püjäm iti bhartsayanté ù
paçyann asäv arcitum utsasarpa ||99||

tad-ägati-sa-çaìkäs täù sävadhänäù sva-rakñ aëe |


paçyantyo yäntam anyäàtaàdadå çuù sva-sva-sannidhau ||100||
yäàyäàpraté yäya sa caïcaläkñ é à
sä säpagacchanty amunävaruddhä |
kå tärdha-püjäpi paläyitälé
sähäyyato'bhün miñ ato haö häd vä ||101||

sa-käku-vinayät käpi säö opa-tarjanät parä |


apetänyäàvidhäyänyä saàvyäna-tyägato'parä ||102||

täsäàmukhaàsa-smita-rodana-helaà
samphulla-bhugnäruëa-caïcaläkñ am |
vé kñ yepsitäàpräpa mudäàsa citraà
vighnähate karmaëi yat phaläptiù ||103||

itas tatas täàprapaläyya rädhäm


äsädya durgaàparitaù sthitänäm |
täsäàsphurac-caïcala-då k-cakoryaù
kå ñ ëänanendau tå ñ itä nipetuù ||104||

äsädya då pyad vå ñ abhänujäàçriyaà


täsäàpraphulläni mukhämbujäni saù |
samé kñ ya dhå ñ ëak-madhusüdanas tadä
pipäsayäsé d upasartum udyataù ||105||

ullaìghya rädhäàsahasotpatiñ ëus


tayä ruñ ä huìkå tito niruddhaù |
stabdhaù puro'syäù sabhiyeva tiñ ö hann
adhyäd då çaàkundalatänane sväm ||106||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargo'yaànavamaù samäptim agaman madhyähna-lé läm anu ||o||

||9||

—o)0(o—
(10)

daç amaù sargaù


atheìgitajïä kila kundavallé
sarveñ ö adänaìga-makha-kriyäyäm |
vighnäd viñ é dantam iväbhyupetya
svayaàviñ aëëeva tadäha kå ñ ëam ||1||

paçupatir asi yat te lé layä käma-näçaù


kratu-hatir api tasmäd devatä-karma-näçe |
katham iha phala-labdhis tat tyajäçvanya-dharmaà
praëaya para-vaçatvaàsvé ya-dharmaàvidhehi ||2||

äàsarva-çaìkaratayä çiva-mürtitaç ca
präïco'pi mäàkila maheçvaram ämananti |
sva-preyasé àprati nijäìga-samarpaëäkhyaà
tat tasya dharmam api nityam ahaàkaromi ||3||

kintu sva-väma-vapuraìgam anena dattaà


pürväìga-pürvam akhiläìgam ahaàdadämi |
yat prema-vaçya-suvidagdha-vadänyatäbhyaù
ké rtis tato'pi vipulä mama lälasé ti ||4||

tataù svasmäc chaìkamänäàsävadhänäm api priyäm |


alakñ itam upety äha kroòé kartuàkå todyamaù ||5||

ehy ehi gauri tvam idaàçaré raà


gå häëa me candraka-çekharasya |
ity älapaàs täàparirabdhum utkaù
kå täpayänäàsa haö häd dadhära ||6||

sa-gadgadaàbhartsayanté seyaàsa-smita-rodanam |
tasmät kathaïcit viçliñ ya serñ aàtasthau tad-agrataù ||7||

mukha-parimala-lubdhasyälivå ndasya
karëäntikam anupatataù sä jhaìkå ti-trasta-cetäù |
tad-anucakita-caïcad-då ñ ö i-bhaìgé r dadhänä
svayam apagata-dhairyä sasvaje präëa-nätham ||8||

tataù sakhé näàsmita-jäta-lajjä


kå ta-prayatnäpi tato'pasartum |
tenätigäòhaàhasatä gå hé tä
babhau payode sthira-caïcaleva ||9||

é rñ ä-trapä-nirvå ti-vämatäbhir
dräg devatäbhir lalanägrahaiù sä |
äviñ ö a-väì-mänasa-vigrahäsé t
sva-ceñ ö ayä lokayatäàsukhäya ||10||

sa-çapatha-nuti-nindä-tarjanäkñ epa-dainyaà
smita-rudita-vimiçraàçliñ ö am eñ ä lapanté |
priya-då òha-bhuja-bandhaàmocayanté karäbhyäà
bhå çam atanuta sälé -vå nda-kå ñ ëasya tuñ ö im ||11||

tayor då òhäliìganataù sutå ptäù


kampädi-sampan-nicitäh samé kñ ya |
sakhé r mudotphulla-mukhé r nikuïje
nändé mukhé àsä vadati sma vå ndä ||12||

äçcaryäàhariëä rädhä gäòham äliìgitä ciram |


tad-asaìgati-yuktäpi nivå täsé t sakhé -tatir ||13||

adå ñ ö e darçanotkaëö hä då ñ ö e'smin sparça-lälasä |


sparçe'sya serñ ya-vämyaàtac citram äsäàviceñ ö itam ||14||

nändé mukhé täm avadat vaneçvaré à


lokottaräëäàvraja-subhruväàsadä |
kå ñ ëaika-saukhyärtha-çaré ra-cetasäà
tat tan na citraàkila ceñ ö itaàyataù ||15||

sakhyaù çré -rädhikäyä vraja-kumuda-vidhor hlädiné -näma-çakteù


säräàça-prema-vallyäù kiçalaya-dala-puñ pädi-tulyäù sva-tulyäù |
siktäyäàkå ñ ëa-lé lämå ta-rasa-nicayair ullasantyäm amuñ yäà
jätolläsäù sva-sekäc chata-guëam adhikaàsanti yat tan na citram ||16||

vibhur api sukha-rüpaù sva-prakäço'pi bhävaù


kñ aëam api nahi rädhä-kå ñ ëayor yä å te sväù |
pravahati rasa-puñ ö iàcid-vibhütir iveçaù
çayati na padam äsäàkaù sakhé näàrasajïaù ||17||

rädhä käïcanavallé phullä kå ñ ëas tu phulla täpiïchaù |


anayoù saìgama-lakñ mé ù sukhayati nahi kaàsa-cetanaàlokam ||18||

äsäàviçuddha-praëayärdra-cetasäà
tätparyam asyaiva sukhena cätmanaù |
vämyaàhi käntasya sukhäya subhruväm
atas tad unmé lati tasya saìgame ||19||

athepsitaitad-då òha-bähu-vakñ aù
sparçotthitänanda-bharäpi rädhä |
vämyottha-vaimatyam iväcaranté
sä bhartsayanté lalitäm avädé t ||20||

sa-kuñ rti-hari-dütyä kundavallyä milanté


kapaö ini lalite tvaàmäm ihäné ya dhå ñ ö e |
çaö ha-kula-guru-haste netra-bhaìgyä nidhäya
kalayasi khala-bhartur dhärñ ö ya nå tyaàtaö asthä ||21||

prakharä yad abhür må dvé må dunäliìgitämunä |


na tac citraàyad äsé d väàguëayoù parivartanam ||22||

ruñ ö ena tuñ ö ä lalitämunä vyadhät


saàvädam udyat-smita-garbha-tarjanam |
saté -vrata-dhvaàsana-dhå ñ ö a-bhüpate
vidhätum ärabdham idaàna kiàtvayä ||23||

sva-sakhé àpå ccha lalite kim iyaàkartum udyatä |


balät sväìgena saàveñ ö ya mad-aìgaàyätmasäd vyadhät ||24||

punnägaàtväàmädhavé yaàsvayaà
yat phullä sväìgair veñ ö ate yuktam etat |
tvaàyat täàtair veñ ö ase tan na yuktaà
vallyä vå kñ o veñ ö yate nämunäsau ||25||

mayäpy asyai dattam aìgam anayäpy ätma-sät-kå tam |


kä te häniù punar naitad ädätuàçakyate mayä ||26||

iyaàkrürä çürä jayati lalitä krodha-valitä


yaçaù-çvetäm etäàviså ja çaö ha täàsväïca çaö hatäm |
nijäbhidhyäm iddhäm alipaka susiddhäàsva-purataù
prajävatyäàsatyäàtvayi ca rati-matyäàviracaya ||27||

lalitäyäù puro rädhäàväto'pi sprañ ö um akñ amaù |


tat tyajämuàna ced asmäd dhäö i-çäö é ànicolaya ||28||

ity älapantyäàtvaritaàruñ äsyäm


agresaratyäàsa-sakhé -kuläyäm |
kampäçru-romäïca-mukhaiç ca bhävair
änanda-jaiù so'py abhavad vihastaù ||29 ||

käntäìga-saìgaja-sukhena vimohite'smin
bhé to'yam ity avagate lalitä-bhiyänyaiù |
ädäya kampita-karän muralé àskhalanté à
sä nirgatä jhaö iti viçlatha-bähu-bandhät ||30 ||

nirgatä tasyäàsva-paö äïcalena


saìgopayantyäàmuralé àprayatnät |
ägatya tasyäù purato viçäkhä
kå ñ ëena saàläpam asau vyadhatta ||31||

he kå ñ ëa dor-bimba-vidhuntuda tvaà
bhränto'pi yä te prasabhaàgå hé tä |
candrävalé yaàna hi paçya tärä
rädhäbhidhänye'pi ca tädå ço'syäù ||32 ||

asyädvaitä viçäkhäham anurädhä tv iyaàparä |


iyaàjyeñ ö hä dhaniñ ö heyaàcitreyaàbharaëé tv iyam ||33||

anyä vä kati me gaëyä yä caikästé ndulekhikä |


säpi tad-grahaëäyogyä tattvaàcandrävalé àvraja ||34 ||

viçäkhe sarva-sukhadä satyaàtvaàçäìkaré -tanuù |


väg-vajra-bhé ñ aëä mürtir lalitä çätamanyavé ||35||

asau viçäkhe sulabhäàvihäya


candrävalé àtäàbahudhopabhuktäm |
sudurlabhäàväïchati bhänavé yäà
çriyaàrasäsväda-viçeñ a-lipsuù ||36||

bhogaù krameëa täräsu sadä rähor viräjate |


kautukäd indulekhäm apy apürväàsa jighå kñ ati ||37||

ity älapan çré -harir indulekhäm


aliìgituàtat-savidhaàjagäma |
då ñ ö väntike taàcakitäpayänté
säpy uccalad-bhrüù smita-pürvam äha ||38||

dhå ñ ö äpagaccha he räho na te yogyendulekhikä |


pürëäàcandrävalé àyähi bhuìkñ va täräàkrameëa va ||39||

tenälakñ itam ägatya gå hé tä lalitäbravé t |


anurädhä na te labhyä viçäkhä-bhogam antarä ||40||

spå ñ ö ä viçäkhäpy atha säbravé t taà


rädhopabhogäd bhavatä viçäkhä |
bhuktaiva tat kiàpunar eñ i dhå ñ ö a
jyeñ ö häàvihäya krama-labhya-bhogäm ||41||

jyeñ ö häpy alakñ itaàspå ñ ö vä mliñ ö aàruñ ö ä tam abravé t |


citrä-bhogaàvinä dhå ñ ö a kliñ ö o'nyäsäàtaväkramaù ||42||
sahasä vidhå tä citrä tam ähäpaihi lampaö a |
grahäëäàkramato bhogas täräsütkramato na hi ||43||
tuìgavidyäbravé c citre rähor nätra vyatikramaù |
vakräti cäragatyäpi grahäëäàkvacid äkramaù ||44||
säpy äha tuìgavidye tvaàtulä-räçis tato'munä |
äkräntäyäàtu citräyäàpé òitäçu bhaviñ yasi ||45||
tuìgavidyäha taàspå ñ ö vä dhå ñ ö a kiàraìgadevikäm |
ädau pé òyäàtulä-räçiàhitvä mäàtvaàjighå kñ asi ||46||
säpi spå ñ ö äha taàräho tvaàkanyä-räçi-bhoga-kå t |
pürëa-då ñ ö äàmé na-räçiàcampavallé àprapé òaya ||47||
säpy äçu vidhå täpy äha dhürtemäàkumbha-räçikäm |
sudevé àtvaritaàyähi yatas te vyutkramä gatiù ||48||
spå ñ ö ä sudevé taàpräha madhusüdana te spå häm |
sarväàkäïcanvallé yaàpraphullä pürayiñ yati ||49||
sä gå hé tävadat kå ñ ëa cakorätra kim ägataù |
sphurac-candra-mukhé m äsäàsva-tå ñ ëä-çäntaye vraja ||50||

alakñ itaàsäpy amunä gå hé tä


cucumbiñ uàtaàvimukhé jagäda |
tyajäny ajäyäàçaö ha vaàçikäàtäà
nija-priyäàcumba cucumbiñ ä cet ||51||

sa cirät svakaräd apacyutäà


muralé àtäm avadhärya tad-girä |
kva gateti vilakñ ita-kñ aëaà
sva-då çaàkundalatänane nyadhät ||52 ||

säpi taàcala-då g-bhaìgyä rädhikäàtäm adarçayat |


tad vijïäya tayä vaàçé tulasyäàguptam arpitä ||53 ||

sä täàprayatnät pihitäàvidhäya
sthitä viçäkhä lalitädi-paçcät |
kå ñ ëo'pi rädhäàsamupetya tävad
didhé rñ ur enäm idam älaläpa ||54||

mano viçuddhaàcalam apy adå çyaà


kaö äkñ a-kämäìkuça-çå ìga-viddham |
vidhäya päö accari me harantyä
na då çya-vaàçé -hå tir adbhutä te ||55||

sä täàprayatnät pihitäàvidhäya
sthitä viçäkhä-lalitädi-paçcät |
kå ñ ëo'pi rädhäàsamupetya tävad
didhé ñ ur enäm idam älaläpa ||56 ||

rädhäpy asädhäraëa-bhäva-viddhä
sävajïam älokya hariàcalanté |
vaàçé -vicära-cchalato niruddhä
niväritenäpy amunä gå hé tä ||57||

haris täm äha cauri tvaàvå thä kiàceñ ö ase tava |


tyägo vaàçyä na me yävat tävad dor-bandhanäya saù ||58||

må ñ äruñ äräla-caläkñ i-cillé -


lataàsamudyat-smita-garvitäsyam |
hareù puras tävad upetya türëaà
säö opatarjjaàlalitävadat tam ||59||

paräìganä-saìgam apüta-mürte
saté -vrata-dhvaàsana yähi yähi |
snätäàpaviträàravi-püjanärthaà
spå ñ ö vä chaloktyä kuru mäpaviträm ||60||

unmäditaù svädhara-päyanair yayä


tvaàdhå ñ ö ayäsé ù sumanaù-sarovare |
vaàçé tayä te çaö ha çaibyayä hå tä
na manyase cet tulasé ha säkñ iëé ||61||

khalaù karoti durvå ttaànünaàphalati sädhuñ u |


çaibyayä hriyate vaàçé sädhvé rädhä tu düñ yate ||62||

tayä då çaù preraëayä nidiñ ö äà


kå ñ ëe yiyäsau tulasé m abhé ñ ö äm |
rädhäpayätä dayitoparodhät
saudhäkaré mürtir ivämbuvähät ||63||

säpé ìgitajïä laghu rüpa-maïjaré


kare'rpayitvä muralé m atarkitam |
tato'pasartuàvihitodyamämunä
baläd gå hé totpulakäsa kampitä ||64||

nidhäya kubjé kå ta-päëi-çäkhä


nijänane säbruvatätidé nä |
hä hä kå pälo tyaja mäm ayogyäà
nirmaïchanaàyämi taväsmi däsé ||65||

vaàçé na mayy asti yad-artham ägrahaù


çaibyä-kare sädya mayaiva lokitä |
ity älapanté cala-då ñ ö i-saàjïayä
säsüyat taàprati rüpa-maïjaré m ||66||

yävad vihäya tulasé àmadhusüdano'sau


täàmaïjaré àvidita-veëu-maranda-gandhäm |
äyäti tävad iyam iìgita-paëòitäçu vaàçé à
nidhäya lalitäm anu sädhu tasthau ||67||

kå ñ ëo'pi täàtürëam alakñ itägatiù


sva-bähu-päçena nibaddhya satvaraù |
vaàçé àvicinvan kuca-paö ö ikäntare
täm äha sä taskari te kva gopitä ||68||

säpy abravé t taàvinivärayanté


labdhaiva cauryäàmayi sädya vaàçé |
diñ ö yä bhavän pürëa-manoratho'bhüd
gatvänayaivähvaya gopa-näré ù ||69||

nijäbhimarçena paräìganä-tateù
saté -vrataù düñ ayituàtvam utsukaù |
svayaàvinihnutya kuto'pi vaàçikäà
tan märgaëa-vyäjam upäçrito'dhunä ||70||

tato då çäsmai lalitäàpradarçya sä


tad bähu-bandhäc chitiläd vinirgatä |
kå ñ ëo'pi sa svägati-çaìkayä rahas täà
kundavally-arpita-vaàçikäàyayau ||71||

upägataàtaàlalitäha kopanä
huàdüratas tiñ ö ha kim-artham ägataù |
vaàçé yadé yaàmayi naiva vidyate
dhärñ ö yena cet tat-phalam äçv aväpsyasi ||72||

cintämaëé näàcayam antike sthitaà


padäpi ye näbhimå çanty avajïayä |
rädhä-sakhé bhis tava vaàça-nälikä
kim-artham äbhir bata sä hå tä çaö ha ||73||

sac-chidrayä né rasayä kaö horayä


yayäniçaàvyäkulitaàjagat-trayam |
sa svämino yan muralé -karäd gatä
vå ttaàbahünäàtad idam sumaìgalam ||74||

sva-sthäna-sandänita-né vi-kuntaläù
kurvantu karmäëi sukhaàgå he'baläù |
svairaàhariëyo'pi carantu sa-priyäù
sarantu türëaàsaritaù sarit-patim ||75||

çé tärta-nagnämbu-nimagna-kanyakä
gaëasya väsäàsi hå täni yat tvayä |
tenäcirät te muralé -karäd gatä
präpnoti duùkaàpara-duùkado hi yaù ||76||

hasta-mäträyatä çuñ kä sa-randhrä vaàça-käñ ö hikä |


hä hanta gokuleçasya sarvasvaàkena vä hå tam ||77||

vyäjäd viñ aëëam iva taàprasamé kñ ya kå ñ ëaà


sävajïa-häsa-lalitä vacanävaruddham |
çré -rädhikäm anunidhäya raho'sya vaàçé à
säkütam abruvata kundalatäbhyupetya ||78||

sac-chidraika-varäö ikärddham api yan-mülyaàna sä jarjarä


yätä maskara-parvikä tava karäd yätv astu te maìgalam |
kä vä hänir iyaàviñ é dasi kathaàputro'si gopeçitus
tväm etä vihasanti hanta muditäù çrutvä mriye'haàhriyä ||79||

so'py äha täàkundalate'nabhijïä


vaàçé -guëänäàyad idaàbravé ñ i |
citraàna tad yat sva-guëaù prakäçyate
yathänayäsu tvayi na kvacit tathä ||80||

yä yä yadecchä mama jäyate'ntar


mayäpy asädhyä kila helayäsau |
tadaiva täàtäàkurute susiddhäà
näräyaëasyeva cid-äkhya-çaktiù ||81||

sarva-çakti-yutä seyaàmama sarvärtha-sädhikä |


alaukiké àçaktim asyä vidanti rädhikädayaù ||82||
lalitäha kathaàvaàçé àna vidmaù kuö ö ané -nå päm |
imäàtan né ti kuçaläàñ iògasya5 tava vallabhäm ||83||

sudhä-päré -näré -hå daya-kari-väré yam aniçaà


jagad-yoñ ä-dosämala-sukå ta-moñ ätinipuëä |
ramä-gauré -sauré -mukha-yuvati-cauré trijagati
prasiddhä siddhä te'dbhuta-guëa-samå ddhä muralikä ||84||

avadad atha sa lalitä khalu caëòé


kuö ila-vacana-då òha-kaëtaka-durgä |
apaharati ca muralé àmama çäö hyäd
bata parivadati ca täm uta mäàca ||85||

ity äbhäñ ya harau tasyäù saàvyänäntaàjighå kñ ati |


säpaså tyäbravé d bhugna-bhrü-lataàsa-smitänanam ||86||

saiväsmi lalitä kå ñ ëa bahudhä kalitä tvayä |


calitä valitälé bhiù çaö hatä phalitä na te ||87||

ity udé rya lalitäm apayänté à


täànigå hya vasane sa jagäda |
vaàçikä-vitaraëaàna vinä te
yänam adya sulabhaàsva-gå häya ||88||

tvayä cen na hå tä vaàçé kathaàbhé tyä paläyyate |


çodhayitvä nijäìganäni yatheñ ö aàgaccha tiñ ö ha vä ||89||
tataù säàçukam äkå ñ ya vakra-då ñ ö yäha vé kñ ya tam |
aìgäni sva-prajävatyäù käma-matta vicäraya ||90||

vaàçy asmäbhir naiva né tä na då ñ ö ä


nojjhasyaugryäc cet tathäpi tvam asmän |
däsye mülyaàkundavallé -pradiñ ö aà
tac cen neñ ö aàtat-sadå kñ äàtato'nyäm ||91||

mallé -bhå ìgyau çré -pulindätmaje naù

5
kämukasya
sakhyau çailendrälaye mad-girä te |
däsyete te jarjaräàchidra-muktäm
äné yaikäàparvikäàké cakasya ||92||

pulindänäàkanyä mayi parama-dhanyä rati-yuñ as


tå ëäptäsmat-pädämbuja-ghuså ëa-lepa-kñ ata-rujaù |
girer gunjä-dhätün bhå çam upaharanti sva-sahitän
madé yäs tä däsyaù katham u tava sakhyaù samabhavan ||93||

vaàçé àharasi me mäm apy avajänäsi yat tataù |


nibadhya daëòayämi tvaàko'sau rakñ ati rakñ atu ||94||
lalitäàpå ñ ö hataù kå tvä viçäkhä tat-puraù-sthitä |
né cair upadiçanté va sa-smitaàsä tam abravé t ||95||
pragatärthänäm artho nañ ö oddeçaka-sahäyato labhyaù |
yuktyä märgaya tattvaànahy augryeëa kriyä-siddhiù ||96||
avadac campakavallé nañ ö oddeçy-artha-lolupah sutaräm |
vaàçaika-parvikäyai bahu-dhana-häniù katham amunä kriyatäm ||97||

tuìgavidyäha mugdhe tvaàmarmajïä näsi tac chå ëu |


vaàçy eva yasya sarvasvaàkiàna dadyät na tat-kå te ||98||

caure nañ ö oddeçakasya prasädät


labdhe grähyaàvittam ätmé yam ädau |
paçcän nañ ö oddeçine'pi pradätuà
daëòyäd asmäd bhüri kå tveti né tiù ||99||

viçäkhäha vada svämin yan-nañ ö oddeçine tvayä |


deyaç caure tu yo daëòas taj jïätväkhyämi te hitam ||100||

aìga-sraì-maëi-mäle kara-marda-phalaàca cumbakaàratnam |


param api däsyämy asmai yo me vaàçé àsamuddiçati ||101||

hartur harämy ambara-ratna-bhüñ aëe


täruëya-ratnaàca ghaö a-dvaye sthitam |
doù-päça-bandhaàsmara daëòanäya taà
nikuïja-käräm anuveçayämi ca ||102||

säpy äha yogyam evaitat gopendra-tanayasya te |


vaàçé àca hasta-gäàviddhi yat tvaàkå paëäyase ||103||

vaàçy-uddeçaàkundavally eva
säkñ ät jänäty ekähaàca tasyäù sakäçät |
mayy uddeçaù kleça-käré kå taù syäd
dattvotkocam täàtataù på ccha yatnät ||104||

athäha sä kundalatäàprahå ñ ö ä
diñ ö yägatas te sakhi läbha-diñ ö aù |
uddiçya vaàçé ànija-devaräya
sudurlabhotkocam imaàgå häëa ||105||

kundavallyä viçäkhäyäàlagnäyäàçravasé çvaré |


iìgitajïä nyadhad vaàçé nibhå taàtulasé kare ||106||

säkütaàpaçyati tataù kundavallyä mukhaàharau |


säbravé t täàviçäkhe'haàna cauraàvedmi te çape ||107||

jäné yaàced vinodkocam uddiçämi svayaàhitam |


devå -svaà6 yan mamaiva svaànähaàyüyaàyathä paräù ||108||

vetsi hi cauraàtvam iha muralyäù


své kuru ratnäni ca diça tat täm |
yady anukülä tvam iha sakhi syäs
tarhi ca sä sva-prabhu-karagä syät ||109||

gå häëa pürvam utkocaàvaàçikäàvä samuddiça |


vaàçikotkocayor läbhe yuvayoù pratibhür aham ||110||

kå ñ ëo'pi kundalatikä-nayaneìgita-jïaù
svautsukyam utprakaö ayan nija-vaàçikäptyai |
pärçvägataù çita-kaö äkñ a-çaraiù priyäyäù
stabdho bhavann anugayä sa tayä babhäñ e ||111||

nija çyämaraso vaàçyäàyastvayä nyasyate'tra saù |


viçvaàkå ñ ëaruciàkurvan bhäti bindutayä sthitaù ||112||

hå tvä te rädhayä vaàçé -bindu-cyäväd vaçé kå täù |


binduù sva-cibuke lagno'py ajïätatvän na gopitaù ||113||

vaàçyä mudräù bindum enaàtvayädau


diñ ö yä då ñ ö aàsvädhareëäharäçu |
paçcäj jitvä nyäyatas täàgå hé tvä
daëòotkocäv apy amüù daëòayoktau ||114||

siddhaiva sä muralikä tava rädhikäyäà


täàtvaàgå häëa na hi vä mama nätra häniù |
utkocam arthayati mäàtvaritaàviçäkhä-
muñ yai pratiçruta-dhanaàvitarägrato me ||115||

mudräm ädau vaàçikäyä gå hé tvä


däsyämy asmai tvat-kå totkocam äçu |
paçcäd vaàçé àdattam utkocam etäà
kärä-kuïje daëòayämy atra ruddhä ||116||

iti bruväëaàdayitäntikägataà

6
devara-dhanam
kå ñ ëaàsamé kñ yädhara daàçanodyatam |
taàvärayanté lalitä må ñ ä ruñ ä
madhyaàtayor etya jagäda sa-smitam ||117||

miträrcanä nädya kå tänayäsyäù


kñ atena mälinyam aho vidhätum |
haö hät pravå tto'sy apayähi kiàte
bhé tir na devän na ca loka-dharmät ||118||

haris täm äha he rädhe mad-dantänäàmamäpi na |


doñ o'yaàkintu te bindur yad bahiù prakaö aàdhå taù ||119||

cibukam anu vasann apy eñ a bindur bhayät


te paricita-nija-mitraàmäàsamé pe samé kñ ya |
sapadi daçana-durge sampraviñ ö o'sya saìgäc
chaçimukhi-daçanä me daàçanäs te babhüvuù ||120|| (yugmakam)

täàkundvally äha sucitra-kävye


vyadarçi bindu-cyutake sva-çaktiù |
tvayerñ ayä säbhyadhikämunäpi
bindv-ägame tatra kavé çvareëa ||121||

vivå ta-sva-guëotkarñ e guëini guëajïä na doñ am äyänti |


pré ëanty asmiàs tasmän maëòaya maëi-mälayä tvam amum ||122||

devara çiçira-guëair yat samprati sakhi kundavalli phulläsi |


sva-daçana-kusumaiù püjaya tad-adharam aruëaàtvam eväsya ||123||

ruñ ö eva kundalatikävadad acyutaàsä


seyaàhare'timukharä mukharä-sunaptré |
eñ ä sadaiva lalitä prakharä tvayä sä
labhyä kathaànu muralé må du-bhé ruëätra ||124||

etäù pragalbhäù kuö ilä bahvyas tvaàmå dur ekalaù |


saàrakñ ya vasträlaìkäraàtad itaù sva-sakhé n vraja ||125||

para-puruñ a-gå dhnu-cittä


dharmädharma-ga-vicära-rahitäç ca |
mäm api tan-nija-saìge
kå tärthayitum udyatä etäù ||126||

yäsäàsva-dharma-niñ ö hänäàsädhvé näm amalätmanäm |


bälena devareëäpi sambhäñ aëam asämpratam ||127||
tä naù saàdüñ ayanty etä duruktyä yämi tad-gå ham |
dattvä mocaya mäàbandhäd viçäkhäyai pratiçrutam ||128|| (yugmakam)

tato hasann äha hari-viçäkhäm


ehy ehi ratnäni gå häëa sädhvi |
ité rayaàs täàpariñ añ vaje'sau
sakhyo hasantyaù parivavrur enam ||129||

täbhis tadäsmin kalahäyamäne


kolähale procchalite ca rädhä |
prayatna-sanmükita-bhüñ aëä sä
praviçya kuïjäntarabhün nilé nä ||130||

tävat saçaìkä tulasé tu vaàçé à


vå ndänvitaàkuïjam agäd gå hé tvä |
vå ndäpy upädäya karät tato'syä
nidhäya vaàçé àhå di täm avädé t ||131||

vaàçottaàsä vaàçike'si tvam ekä


sad-vaàçänäàkñ udra-vaàçodbhaväpi |
yä lé länäàhetur etädå çé näm äsé d
rädhä-kå ñ ëayor adbhutänäm ||132||

tataù sakhé -häsa-vilola-neträ


sa-gadgadaàkå ñ ëa adhikñ ipanté |
tad bähu bandhän niviòät prayatnät
nirgatya roñ äd avadad viçäkhä ||133||

na smaù své yäs tvat-kå tau vä sahäyä


grähyaàvittaàte kathaànaù parasya |
tasmäd arthoddeçikäyai nijäyai
dehy etat tvaàbhrätå -patnyai çaö heça ||134||

kundäli tvaàkiàpragalbhäpi mugdhä


jätäkasmäd yat sva-devur dhanaàsvam |
hitvä maugdhyäd anyadé yaàciké rñ ur
mälinyaànas tena kiàvä karoñ i ||135||

täm abravé t kundalatä viçäkhe


dadäty asau vo vara sudvijäbhyaù |
dhanaàvadänyo nija-dharma-vå ddhyai
niñ iddhya päpaàkim ahaàvidadhyäm ||136||

cet pré ti-dänam asyedaàkiàbhé täù sthaù pratigrahät |


gå hé tvä dviguëaàkå tvä yüyaàvitaratäcirät ||137||

citräbravé d dhanam idaànija-vetanatvät


své yaàsakhi tyajasi kiàparaké ya-buddhyä |
äòhyäsy anena na kå tis tava cet sva-sakhyai
svasyägrataù sapadi däpaya kundavallyai ||138||

punaù kaundy abravé c citre sva-ratnaàdé yate'munä |


näìgé kuruta cet käsya hänis tat sva-gå he sthitam ||139||
kå ñ ëädänaàpradänaàte kñ udräsv etäsu nocitam |
sukalaù sukaläyäàtvaàrädhäyäàtat tad äcara ||140||

anviñ ya täm atha då çä harir apy apaçyan


kuträpy uväca lalitäàkva nu gopitäsau |
cauré tvayä kuö ilayä sva-sakhé puro me
äné yatäm itarathä tvam ihäsi daëòyä ||141||

säpy äha pratibhür nähaàkä jänäti kva sä gatä |


kuru räjyaàtayätra tvaàyogyayä yämy ahaàgå ham ||142||

ekäbravé t sä sva-gå haàprayätä


paräbravé t sürya-samarcanäyai |
anyäbravé n mänasa-jähnavé àte
spå ñ ö ä paviträ punar äplaväya ||143||

ity älé bhiù pralabdho'sau paçyan kundalatänanam |


tayä då çä nikuïjäya preritas taàpraviñ ö avän ||144||

tasmin praviñ ö e'tha nikuïja-gahvaraà


caturñ u sakhyo'tha sa-kundavallikäù |
baddha-latä-päça-cayaiù kaväö ikä-
dväreñ u kuïjäìgana eva täù sthitäù ||145||

käntaàvé kñ yäntikäyäntaàsäpasartuàkå todyamä |


alabdha-nirgamä dvärñ u talpaàné tämunä balät ||146||

smara-däva-pratapto'sau rädhäàsurataraìgiëé m |
raho labdhvä yathä-väïchaàreme kå ñ ëa mataìgajaù ||147||

né vé -kaïcuka-mukti-rodha-vicalad-dor-utsvanat-kaìkaëä
vaàçé àme dada dehy alaàmama mamä mety ullasad-gadgadäù |
täruëy-ädi-dhanätma-sätkå ti-susaàrakñ odgata-vyagrata
udyad dhärñ ö ya bhaö äpasärita-dhå ti-hré -vämatädy-älayaù ||148||

ävirbhüta-mitho'tipauruñ a-lasad-gäòha-prayogotsaväù
sé tkäräïcita-kaëö ha-küjita-sarat-pé yüñ a-dhärotkaräù |
anyo'nyägraha-narma-pürvaka-kå täkalpädi-çobhä dvayo
rädhä-mädhavayor jayanti madhuräù kuïje rahaù-kelayaù ||149||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargo'gäd daçamas tadäli-sukha-kå n madhyähna-lé läm anu ||o||

||10||
—o)0(o—

(11)

ekä daç aù sargaù


nändé mukhé m anuså tätha sabhäàsakhé näm
ägatya täàmuralikäàhå di nihnuvänä |
vå ndäbravé t kva nu gatau vraja-känaneçau
sakhyo nivedyam iha nävanayoù pade'sti ||1||

tä ücur etau smara-särvabhauma-


pärçvaàprayätau kalahäyamänau |
kiàtan nivedyaàvadataàsugopyaà
ced gacchataàniñ kuta-paö ö a-geham ||2||

vå ndäha naitad bhavaté ñ u gopyaà


rädhä-manaù-präëa-vapuù-samäsu |
nivedané yaàsaciväsvavaçyaà
kintv é çayoù sannidhir äjitäsu ||3||

kré òävasänam avadhärya tataù samantäd


drañ ö uàtayor nidhuvanänta-viläsam utkäù |
ägatya kuïjam anu mukta-kaväö a-bandhäç
chidreñ u datta-nayanäù paritaù sthitäs täù ||4||

ämreòitaù sväìga-vibhüñ aëäya


tat kartuàpravå tto'py anayä niväritaù |
samucchalad vibhramayä tad apy amuà
vibhüñ ayan näsa tayä sa bhüñ itaù ||5||

sa puëòaré käccha-dale'tha kauìkuma-


draveëa käïcit pratilikhya patrikäm |
dadac chiro veñ ö anake svake priyäm
uttiñ ö ha yävo bahir ity abhäñ ata ||6||

sakhé -trapä-kuëö hita-nirgamecchäà


cauré m iva nyäya-jitäàgå hé tvä |
kare balät phulla-vilocano'sau
kuïjälayät präìgaëam äsasäda ||7||

saìkucat-phulla-nayanau präëa-preñ ö hau puraù-sthitau |


hå ñ yantyaù pariväryälyaù sakhé m ähuù sa-sambhramam ||8||

muïcantyä naù kutra yätaàbhavatyä


näsmäbhiç cänviñ ya labdhvä kuto'pi |
dhå ñ ö enäsé t kvämunä vä prasaìgo
jätäsmät te bhägyato näbhibhütiù ||9||
niçamya täsäàparihäsa-bhaìgé à
niçämya cäsau rati-lakñ aëäni |
käntaànijälé ù prati sücayantaà
hriyerñ yayä cocchalitä tadäsé t ||10||

käntaàhasantaàkuö ilé kå ta-bhrüç


calädharä gadgada-ruddha-kaëö hé |
sä tarjané -cälanayä tatarja svälé r
hasanté r avadac ca bhaìgyä ||11||

gå honmukhé àkarñ atha vastra-karñ aà


lé näàkvacit sücayathäçv amuñ mai |
saìge sthitäàkhedayathämunä mäà
saìgaù kathaàvo'tha mayä vidheyaù ||12||

yuñ mäbhir é rita-sumatta-bhujaìga-varyän


mäàcaïcalät sapadi kaëö aka-valli-sakhyaù |
sparçotsukäd apaså täàcakitäàrurukñ uù
kuïjäç ca rakta-sita-sac-chata-patrikäç ca ||13|| (vyäjoktiù)

kundavally avadat satyaàrädhe te nänå taàvacaù |


yat-tan-nirodhajaàcihnaàkå ñ ëäìge då çyate sphuö am ||14||

té kñ ëaiù sva-kaëö aka-nakhaiç caö uläbhir äbhis


tvad-gopanäya vapur asya latä-sakhé bhiù |
äcoö itaàsakhi tad-aupayikaàtad etac
citraàtv idaàtad adhikaàyad idaàtaväpi ||15|| (rüpakeëa vibhävanayä saìgatiù)

gopäìgaëä-gaëa-rate rati-lampaö asya


candrävaler dhå tir urasy amalasya yuktä |
yat tvaàbibharñ i hå di täm ahitäm apé daà
citraàparaàsakhi vadätra ca tatra hetum ||16|| (çabda-çleñ aù)

täm älaläpa lalitä kuru mätra çaìkäà


puàsaù paräd aticaläd bhaya-vidrutänäm |
sparçotsukäd vapuñ i sädhvi kathaàsaté näà
däridram astu vana-kaëö akaja-kñ atänäm ||17|| (vyäjoktiù)

pratyaìgänäàvarëanaàçrotum asyäù
drañ ö uàcäsyaàbhäva-çävalya-ramyam |
nänopäyäàç cintayaty utka é çe svälé à
häsyäd varëayämäsur älyaù ||18|| (samädhiù)

tå ptyai murärer atha rädhikäyä


mädhurya-karpüra-suväsitäàsväm |
vidhätu kämäù kavitä-rasäläà
tayä niñ iddhäù kuö ila-bhruväpi ||19||
samphulla-govinda-mukhäravinda-
manda-smita-manda-maranda-siktaù |
tad-ingita-jïaù kramataç calakñ é à
taàvarëayantyo jahasur vayasyäù ||20|| (yugmakam)

bhaìgyätha kundavallé àtäàvarëayantya ivälayaù |


aprastuta-praçaàsäyä viñ ayaàsva-sakhé àvyadhuù ||21||
tataù sä lalitävädé t paçyatälyo bibharty asau |
madhusüdana sambhoga-cihnäni kundavallikä ||22|| (sa-çleñ äprastuta-praçaàsä)

bhuvi çiva-liìgäné ndor valitäny ekaikayä kalayä |


manye'syäù kuca-çambhü tä dadhatas taj-jigé ñ ayä pracuräù ||23||
(rüpakotprekñ ä-vyatirekaiù saìkaraù)

häsa-vikäsa-çré -rada-paìktiù |
kå ñ ëa-mude sä präha viçäkhä ||24||

kñ ayiñ ëuàtaàhitvä çaça-jaö haram induàmita-kalaà


sadä pürëänaìkä vigaëita-kalänäm aghabhidaù |
kaläbhir bahvé bhiù kara-nakha-vidhünäànija-tanüm
alaàcakre'syäù kiàstana-giriça-liìga-dvayam idam ||25||
(rüpakotprekñ ä-vyatirekaiù saìkaraù)

säbhäñ ata tad-väk-tå ptä tanu-madhyä |


kå ñ ëaàsukhayanté çré -campakavallé ||26||

kiànägaraìgärpita-läsya-läïchane
pädämbuje vé kñ ya hareù karämbuje |
tat-spardhayäsyäù kuca-näga-raìgake
mudä nyadhattäànaö anaiù kñ atäni ||27|| (çleñ a-rüpakotprekñ äù)

stré ñ u çreñ ö hä |
citrä cakhyau ||28||

citrä kanaka-lateyaàçyäma-tamäläçritä sphuö aàdhatte |


pakvaàçré phala-yugalaàtac cala çäkhopaçäkhikollikhitam ||29||
(utprekñ ätiçayoktibhyäàsaàså ñ ö iù)

sabhäàpré ëayanté sakhé àlajjayanté |


sva-väëyä kavé çävadat tuìgavidyä ||30||

asyä lasat-tanu-vané m anubhäti käma-


gambhé ra-vedi-gaja-räö yad ihäsya bhätaù |
kumbhau miñ eëa kucayor hari-päëi-janma-
kämäìkuça-kñ ata-çatau mada-lepa-citrau ||31||
(rüpakänumänäpahnuti-çleñ äëäm anyonyäìgäìgé bhävät säìkaryam)
viräjat-sudantollasat-soma-räjé |
tato'tipramodäj jagädendulekhä ||32||

asyäàsurataraìgiëyäàkå ñ ëo'kré òan mataìgajaù |


tat-karäsphälanäkliñ ö ollikhitau stana-korakau ||33||
(çleñ otprekñ ä-saàmiçraka-rüpakam)

kå ñ ëa-karëau sudhä-pürëau racayanté svayä girä |


väritäpi då çä sakhyä raìgadevé jagäda sä ||34||

taruëimä-maëi-pürëau mudritau hema-kumbhau


nibhå tam urasi dhäträ gopitau bäòham asyäù |
nakhara-khanaka caurair lubdha-kå ñ ëeritais tais
tata ita iva khätau tatra kartuàsuraìgam ||35|| (rüpakotprekñ äbhyäm atiçayoktiù)

giridhara-tå ptyai çaçi-vadanäàtäm


tad anu sudevé parihasati sma ||36||

vana-priya-priyäàvitta suvarëa-däòimé m imäm |


pé täàçuka-nakha-kñ uëëaàdadhaté àsat-phala-dvayam ||37||
(rüpaka-çleñ äbhyäm atiçayoktiù)

svävasaräptyä täm atha hå ñ ö ä |


candramukhé sä varëayati sma ||38||

lokottarähäö aka-däòimé yaàphale


dadhänäpi på thag yad äbhyäm |
supakva-bé jäny ali-vikñ atena
pidhäya dhatte kusuma-dvayena ||39|| (vyatirekätiçayoktiù)

näré ëäàmürdhaëyä
çré -jyeñ ö hä sävädé t ||40||

asyä då g-aïjanälepät pakva-jambü-phaläyate |


kå ñ ëädhare'smin danto'syä bubhukñ ita-çukäyate ||41|| (luptopamä-kävya-liìge)

bhruveritä hå dé çena väritäpi då çeçayä |


rädhäàtäàkäïcanalatä spañ ö a-varëam avarëayat ||42||

näbhir lomävalir urasija-dvandvam äsyaàvibhäti


çré -rädhäyäyäm iti vidhikå tä paçyatäàbhräntir eñ ä |
satyaàsändrämå ta-maya-sarasy eka-nälottham abja
dvandvaàçaçvat kara-paricayair mé laya na dé vyaté nduù ||43|| (apahnutiù)

sä må gé -locanä |
mädhavé vyäharat ||44||

näbhiù kuëòaàtrivali-vitatir mekhalä cävalagnaà


vedir lomävalir api juhüù çré -kucau bhadra-kumbhau |
kämo yajvä sujaghana-galau pé ö ha-çaìkhau bakäreç
cittäkå ñ ö iù phalam iha babhau yajïa-çäläsya rädhä ||45|| (rüpakam)

bhänoù kanyäàdhanyäm etäm |


sä paçyanté väsanty äkhyat ||46||

bhrü-romävalyau dhanur asi-late çré -kaö äkñ äù på ñ atkä


bähü päçau gala iha daraù çré -nitambo rathäìgam |
dé vyad-gaëòau kanaka-phalake çré -nakhäç cäìkuçäù
çré -rädhä bhäti smara-narapateù çastra-çälä viçälä ||47|| (rüpakam)

tad-väk-tå ptä |
vå ndävadé t ||48||

rädhäyäù sutanuù sudhä-suradhuné bähü viçe sat-stanau


kokau çré -mukha-näbhi-päëi-caraëäù padmäni vakrälakäù |
rolambä madhura-smitaàca kumudaànetre tathendé vare
romälé jala-né likeha lasati çré -kå ñ ëa-hå t-kunjaraù ||49|| (rüpakam)

punaù kå ñ ëeìgitajïäs täù çlokair ekaikaçaù på thak |


vayasyäàvarëayämäsuù premnä täù lalitädayaù ||50||

çaìkhärdhendu-yaväbja-kuïjara-rathaiù sé räìkuçeñ u-dhvajaiç


cäpa-svastika-matsya-tomara-mukhaiù sal-lakñ aëair aìkitam |
läkñ ä-varmita-mähavopakaraëair ebhir vijityäkhilaà
çré -rädhä-caraëa-dvayaàsukaö akaàsämräjya-lakñ myä babhau ||51||
(svabhävokty-utprekñ ä-rüpaka-çleñ aiù säìkaryam)

yat käntyä lavanäc chriyaù kiçalaye yä pallaväkhyäànyadhät


padmäkhyäànalile vidhäya maliné -bhävaàniçä kokavat |
çokät kokanadäbhidhäàvilapanai raktotpale cety asau
sä rädhä bhuvi tat-pada-dvayam idaàkenopameyaàbhavet ||52|| (vyatirekaù)

apürvä çré -rädhä-caraëa-kamala-nakha-candrävalir


iyaàsadä pürëä bhänté hari-hå di niraìkäruëa-ruciù |
samutphullaàtasyendriya-kumuda-vå ndaàvidadhaté
haö häc candrävalyä viracayati yä vismå tam api ||53||
(rüpaka-virodha-vyatireka-çleñ äh)

täruëye nava-räjïi né ti-çithile rädhä-vapuù-pattane


vakñ oja-dvaya-dasyunä sa jaghanenäkramya madhyaàbalät |
pauñ kalyaànikhilaàhå taàtrivalibhiù phutkära-bhé tyä guëair
baddhvä sthäpitam ity avetya bhayato gulphau nilé ya sthitau ||54||
(rüpakotprekñ ayoù saàså ñ ö iù)

svasthityaiva stambhita-svarëa-rambhä
stambhärambhe dé vyato'syä sujaìghe |
dhätränaìgoñ ëärta-kå ñ ëebha-çé ta
cchäyä-çälä-stambhatäàlambhite ye ||55|| (rüpakotprekñ e)

asyä miñ ät praså tayor madanäya haimä-


läna-dvayaàvidhir adäd anumärthitaù kim |
yat kå ñ ëa-citta-mada-matta-gajaàsa cäsmin
tan mädhuré sudå òha-çå ìkhalayä babandha ||56||
(rüpakotprekñ äpahnuty-anumänäni)

jänu-dvayaàna tad idaàvå ñ abhänu-jäyäù


kämasye te kanaka-sampuö ike sugupte |
yat kå ñ ëa-hå n-nayana-ratnam aneka-yatnaiù
saàmuñ ya so'yam anayor mumude nidhäya ||57||
(apahnuti-rüpakotprekñ änumänäni)

tvaci kaö hina-karebhyaù padminäàbhé ù kareù


syäj jalamaya-kadalé näàhré ç ca käëòäd asärät |
hari-karabha-viläsäyäsa-labhye tad-asyä
nirupama-madhure te sakthiné kena tulye ||58|| (vyatirekaù)

manojïaàçré -govardhana-kaö akam aïcan na labhate


mudaàyaù kälindyäù pulina-guëa-lé lä-smaraëa-jäm |
na tatratyäàcäsyäù pulinam anuvindann agharipur
nitambaàso'syäntäàsamalabhata paçyann ubhayajäm ||59||
(sandeha-rüpaka-luptopamäù)

rädhä-çroëir iyaàsamäna-pulinaiù satyä kaver gé r iyaà


yad veëé yamunä tad eva pulinaàkäïcé marälé -tatiù |
no cet tatra harer mano-naö a-varaù çré -räsa-läsyaàkathaà
sväbhir vå tti-sakhé -naö é bhir aniçaàkurvan na viçrämyati ||60||
(rüpakänumäna-vyatirekäù)

vé ryonmattair madakari-tanu-sthülatä hasta-kumbhair


maitré àkå tvä çaö ha-guru-nitamboru-vakñ oja-cauraiù |
pauñ kalyaàme hå tam iti bhaya-krodha-çokäd iväsyä
duùsthaàmadhyaàtvaritam akarot siàha-madhyena sakhyam ||61||
(rupakotprekñ e)

asyä nitamba-stanayor daridrayoù


sandhiàvidhäyähå ta-madhya-sampadoù |
paçcäd vidhir vé kñ ya kaliàpralubdhayoç
cakära sé mäàtrivali-cchalena kim ||62|| (utprekñ äpahnuté )

bälya-mitra-virahäd avalagnaà
kñ é ëatäm upagataàprasamé kñ ya |
bhaìga-bhé ti-vidhuro vidhir asyäù
kiàtridhävali-guëaiù prababandha ||63|| (utprekñ ä-rüpake)
sudhä-sarasyäàkanakäbjiné -dalaà
bhå ìgäli-phulläbja-viräjad-antaram |
kim etad äbhäti na kintu rädhikä
tundaàsaromävali-näbhi-bhüñ itam ||64|| (niçcayänusandehaù)

cala-dala-dala-jäle kampadaàhaima-dé vyat


kamala-nava-dalälau jäòya-daànirjayena |
tilakitam iva roma-çreëi kastürikäbhis
tad idam udaram asyä bhäti sämräjya-lakñ myä ||65|| (rüpaka-vyatirekotprekñ äù)

bhå ìgärämbhoja-mälä-vyajana-çaçikalä-kuëòala-cchatra-yüpaiù
çaìkha-çré -vå kñ a-vedyäsana-kusuma-latä-cämara-svastikädyaiù |
saubhägyäìkair amé bhir yuta-kara-yugalä rädhikä räjate'sau
manye tat-tan-miñ ät sva-priya-paricaraëasyopacärän bibharti ||66||
(svabhävokty-utprekñ äpahnutayaù)

çré -kämäìkuça-té kñ ëa-cäru-çikharair mäëikya-pürëendubhiù


çliñ ö ägrärdha-vibhäga-gandha-phalikä-çreëé -dalaiù çobhite |
padme ced abhaviñ yatäàkvacid api çré -rädhikä-hastayor
aupamyaàjita-pallaväbja-cayayoù sampräpsyatäàte tadä ||67||
(rüpaka-vyatirekätiçayoktayaù)

rädhä-karäbja-nakharäù sukhara-bakärer
vakñ as-taö é -garuòa-ratna-kaväö ikäyäm |
utké rëa-citra-karaëäya raté ça-käroñ
ö aìkäù susükñ ma-niçitäù sphuö am ullasanti ||68|| (rüpakotprekñ e)

müle'dho-vadanaàvaräö aka-yugaàcägre'mbuje bibhraté


naite svarëa-må ëälake ratipater ye päçatäm ägate |
kå ñ ëotphulla-tamäla-veñ ö ana-paö u-bilvat-kucädhaù
phale rädhä-bähu-late ime kara-yuga-çré -pallave dé vyataù ||69||
(sandeha-rüpaka-luptopamäù)

kämärti-sindhu-taraëäya harer vidhäträ


rädhä vyadhäyi taraëir maëi-citra-haimé |
tat-kñ epaëé ca nihita-çubha-roma-räjir
nyastaàca bähu-yugalaàkim aritra-yugmam ||70|| (utprekñ ä-rüpake)

çré -rädhikä-pärçva-mattalike çubhe


saundarya-kanye vå ëutaù sma ye svayam |
mädhurya-putrau hari-pärçva-sad-varau
savyäpasavya-krama-vaiparityataù ||71|| (rüpakam)

smara-jaya-lipi-yuktä häö aké -paö ö ikeyaàkim u


vidhå ta-manobhü-çastrikaàsvarëa-pé ö ham |
madana-bhujaga-päçädhära-tüëaànu haimaà
nahi lasati viräjad-veëi-rädhä-supå ñ ö ham ||72|| (niçcayänusandehaù)
sahaja-vinatam aàsa-dvandvam asyäù kavé ndrä
giridhara-kara-çaçvad-bhärato namram ähuù |
mama tu matam anuccair apy adaù sarvam uccaiù
çirasa-gaëam até tyodbhäti tat-saubhagena ||73|| (vyatireka-virodhotprekñ äù)

saundarya-lakñ mé r iha kävya-lakñ mé ù


sangé ta-lakñ mé ç ca harer mude'sti |
pürëeti dhätur gaëanät tu rekhä
trayeëa kaëö haù kim u bhäty amuñ yäù ||74|| (utprekñ ä)

sé märtham uccaiù çirasor viväde


baliñ ö ha-näsä-stanayor vidhätä |
rädhä-vapur né vå ti-kaëö ha-madhye
rekhä-trayenaiva cakära sé mäm ||75|| (utprekñ ä-rüpake)

vyarthé kå tä svara-guëair gahanaàpikälé


bheje sudhä ca kaö utäàjaòatäàtata-çré ù |
yasya çriyä dara-tatiç ca samudram asyäù
kenopamäntu kavayas tam imaàsukaëö ham ||76|| (dé paka-vyatirekau)

yo bälärka-vikäçi-supta-madhupa-svarëämbujaika-cchado
viçrämyat-pika-hema-mandira-gaväkñ ädho-viö aìko'pi yaù |
tau rädhä-mada-bindu-cäru-cibukaàdå ñ ö vä sva-sämyotsukau
çré -kå ñ ëäìguli-saìga-saubhaga-guëair nyakkå tya vibhräjate ||77|| (vyatirekaù)

bandhor harer jé vatayäsya tat tä


premno bahir bimbatayä tathäsya |
rädhädharauñ ö häv iti bandhujé va-bimbau
svayaàtan nahi sämyam äbhyäm ||78|| (rüpaka-vyatirekau)

änanda-pürëämå ta-sattva-mürteù
kå ñ ëasya jé vätutayäpta-ké rteù |
etävatä varëita-san-mahimno
rädhädharasyänya-guëaiù kim uktaiù ||79|| (svabhävokty-äkñ epau)

rädhä-dantän vijita-çikharän phulla-kundädy-amiträn


viçva-vyäpté r ita-nija-karän unmadän vé kñ ya vedhäù |
dräk ced oñ ö hädhara-supihitännäkariñ yat tadä te
nänä-varëaàjagad api sitädvaitam eva vyadhäsyan ||80||
(udätta-vyatirekätiçayoktayaù)

kundäkå tir hé ra-rucir vicitra-


çré -rädhikäyä rada-ké ra-räjiù |
yä nitya-kå ñ ëädhara-bimba-mätra-
svädena lebhe çikhara-cchavitvam ||81|| (rüpaka-tadguëau)

rädhä rasajïäruëa-ratna-darvé
kå ñ ëäya reje pariveçayanté |
san-narma-saìgé ta-sukävya-rüpän
sva-väg-viläsämå ta-sad-vikärän ||82|| (rüpakam)

yäàkå ñ ëa-sat-ké rti-vidagdha-nartaké à


rädhä-svakaëö he nilaye nyavé viçat |
cakästi sükñ märuëa-çäö ikäïcalaà
tasyä bahisthaàrasanäcchalena kim ||83|| (rüpakäpahnuty-utprekñ äù)

çré -kå ñ ëa-sat-ké rty-abhidhäna-nämno


sunavya-yünor mithunasya dhäträ |
hindola-lé läbhiratasya cakre
rädhä-rasajïäruëa-vastra-dolä ||84|| (rüpakotprekñ e)

pé yüñ äbdhi-taraìga-varëa-madhuraànarma-prahelé -mayaà


çabdärthobhaya-çakti-sücita-rasälaìkära-vastu-dhvani |
bhå ìgé -bhå ìga-piké -pika-dhvani-kaläsvadhyäpakaàräjate
çré -kå ñ ëa-çravaso rasäyanam idaàçré -rädhikä-bhäñ itam ||85|| (rüpaka-svabhävokté )

premäjya-narmäli-sitä-rasävalé
mädhvé ka-manda-smita-candra-samyutä |
asyä må ñ erñ yä maricänvitädbhutä
väëé rasälollasaté ça-tå ptidä ||86|| (rüpakam)

sudhä-sarid iyaàhareù kim u mano-maräläçrayaù


sudhä-kiraëa-kaumudé -tå ñ ita-då k-cakoré -gatiù |
sudhä-sita-ghanävalé sutanu-cätaké -jé vané
viräjati na rädhikä-smita-sudhormir unmé lati ||87|| (rüpaka-niçcayänta-saàçayau)

harer guëälé -vara-kalpa-vallyo


rädhä-hå därämam anu praphulläù |
lasanti yä yäù kusumäni täsäà
smita-cchalät kintu bahiù skhalanti ||88|| (rüpakäpahnuty-utprekñ äù)

çré -rädhä-vadanaàsudhäkñ aya-saraù kå ñ ëärëavaàyat tato


niñ kramyäïcati païcama-svara-sudhä-srotasvaté yaàkvacit |
saìgé tämå ta-vähiné tata ito väëé -sudhä-nimnagä
käpy ämoda-sudhädhuni smita-sudhä divyä nadé cänyataù ||89||
(rüpaka-tulyayogitänumäna-kriyä-dé pikäni)

rädhäyä vadanaàsumeru-çikharaànyak-kå tya vibhräjate


yat tasmät smita-sat-sudhä-suradhuné kå ñ ëämå tämbhonidhim |
divyämoda-sudhä-suparva-taö iné väëé sudhä-svarëadé
saìgé tämå ta-jähnavé svara-sudhä mandäkiné cäïcati ||90||
(kriyä-dé pikänumäna-rüpaka-tulyayogitäù)

nayana-pathika-yäträmaìgaläyäghaçatror
vidhir iha mukha-padmaàrädhikäyä vidhäya |
tad adhi-nihita-cakñ uù-khaïjanau vé kñ ya lolau
nibhå tam akå ta-näsä-svarëa-daëòe nibaddhau ||91|| (rüpakotprekñ e)

hari-nayana-cakora-pré taye rädhikäyä


mukha-çaçinam apürvaàpürëam utpädya dhätä |
nayana-hariëa-yugmaànyasya tasmin sulolaà
nyadhita tad avaroddhuàpärçvayoù karëa-päçau ||92|| (rüpakotprekñ e)

candraù kalaìké kñ ayito'tivihvalas


tat-päda-ghätair malinaàyathämbujam |
sunirmalaàsantata-pürëa-maëòalaà
kenopameyaàvada rädhikänanam ||93|| (vyatirekaù)

rädhäyä jita-hema-darpaëa-madaàgaëòa-dvayaàsundaram
läväëyämå ta-pürëitam hi kanaka-kñ auëyäàsaro-yugmakam |
yat täö aìka-suvarëa-padma-kalikaàkasturikä-citra-sac-
chaivälaàmakaré -viläsa-valitaàkå ñ ëäti-tå ñ ëä-haram ||94||
(rüpakänumäna-vyatirekäù)

çré -kå ñ ëa-çré -nayana-madhupa-dvandva-poñ äya


dhätä çré -lavaëyänmå tamaya-sarasyänane rädhikäyäù |
utpädyäsmin nayana-yugala-cchadmanendé vare dve
çré -gaëòendu nyadhita sa tayoù pärçva utphullatäyai ||95||
(rüpakotpreñ äpahnutayaù)

nivasati nanu rädhä-bhälaçälärakäntar


vå ta-tanur iha kaçcit ké ra-räjaù sa-tå ñ ëaù |
rasavad-adhara-bimba-prekñ aëäd asya caïcuù
kalayata bata näsä-cchadmanä nirgatästi ||96|| (rüpakäpahnuty-utprekñ äù)

asyäù sunäsä madanädbhuteñ ur


vyälola-cillé -dhanur-arpito'pi |
viveça muktä-phalakägrako'pi
drutaàharer hå d dhå ti-varmitaàyaù ||97|| (virodha-rüpaka-viçeñ oktayaù)

amuñ yäù çré -näsä-tila-kusuma-tüëo rati-pater


adho-vaktraàpürëaù kusuma-viçikhaiç citra-må gayoù |
mukha-dvärä tasmät smita-caya-miñ ät te nipatitäù
çaravyatvaàyeñ äm alabhata hareç citta-hariëaù ||98|| (rüpakäpahnuti-vibhävanäù)

rädhäyä nayanäïjanähara-rucä vyäptaànu guïjäyate


näsämauktikam etad ity aviduñ äàkävyaàmamaitan matam |
çaçvat-kå ñ ëa-viräji-rägi-hå daya-çväsänilair bhävitaà
tat-tad-varëatayäçu tat-pariëataàteñ äàhi tat-tad-guëaiù ||99||
(luptopamä-tadguëau)

nayana-yuga-vidhäne rädhikäyä vidhäträ


jagati madura-säräù saïcitäù sad-guëä ye |
bhuvi patita-tad-aàças tena så ñ ö äny asärair
bhramara-må ga-cakorämbhoja-mé notpaläni ||100|| (viçeñ älaìkäraù)

khaïjana-té kñ aëam aïjana-liptaà


kaïja-nava-smaya-bhaïjana-då ptam |
çaïjananäcyuta-raïjana-çé laà
sumukhi taväëòaja-gaïjana-lé lam ||101|| (anupräsa-luptopame)

dhätä kuëòala-mé naräja-naö ayor dämpatya-siddhyai hare


rädhäyä mukha-sat-sudhä-sarasi tan-netra-dvayé -vyäjataù |
läsyaàçikñ ayituàjhañ eça-tanaye bäle vidhäyänayoù
pärçve lolatayä paläyana-bhiyä çré -karëa-jäle nyadhät ||102||
(rüpakäpahnuty-utprekñ äù)

rädhäkñ i-padma-dvaya-dhämni tiñ ö hataù


sadä så jantau bhramara-prajäpaté |
prajävalé àmänasiké àyato'sakau
kaö äkñ a-dhärä-miñ ato nirety uta ||103|| (rüpakäpahnuty-utprekñ äù)

bhruvau tiraù-prasäriëyau viñ ëukräntä-late dhruvam |


asyäù kå ñ ëe yayor bhätaù kusume netrayor miñ ät ||104|| (rüpakäpahnuté )

kiàrähuëä kavalitendu-kale bahiñ ö he


tad-danta-daàça-galitas timitäìka-leçe |
ete na kintu kaca-cilli-latäntaräle
çré -rädhikälikam idaàvimalaàvibhäti ||105|| (niçcayänta-sandehaù)

rädhälikaàcillyalakäli-maïjulaà
navendulekhä-madahäri dé vyati |
upary-adhaù ñ aö pada-päli-veñ ö itaà
yathä navaàkäïcana-mädhavé -dalam ||106|| (upamä)

guëa-maëi-khanir asyä vallabhaù kå ñ ëa eva


praëayini bhavitäsyäù kå ñ ëa evänurägaù |
iti lipir alikäntar-vaidhasé yästy asau kià
bahir api mada sindürendu dambhät sphuö äbhüt ||107||
(rüpakotprekñ äpahnutayaù)
sé manta-rekhäïcy-aruëämbarävå taà
saindüram asyäs tilakaàvibhäti |
karävaguëö häbhidha-mudrayävå taà
tämrärghya-pätraàsa-çikhaàsmarasya vä ||108|| (upamä)

çré -kå ñ ëa-hå n-matta-mataìgajasyä-


viñ ö asya rädhä-kaca-känanäntaù |
tad-gaëòa-sindüra-madäbhiñ iktaà
vartmäsya sé manta-miñ äd vibhäti ||109|| (rüpakäpahnuté )

çré -rädhäçrayaëät sukhaànivasatoù keçänana-vyäjato


dhväntendvor hå di çaìkitaàna hi gataànirvairiëor apy aho |
dhväntaàyan nija-sé mani bhramaraka-vyühaàpuraù svaàbhayäd
induç cälika-sat-kalägraga-nija-vyühaàsva-guptyai nyadhät ||110||
(rüpakäpahnuty-anumänäni)
alaka-madhupa-mälä bhäti yä rädhikäyä
mukha-kamala-madhülé -päna-lubdhopariñ ö ät |
nayana-hariëa yugmärodhanäyäghaçatror
madana-må ga-yunäsau lambhitä vägurätvam ||111|| (rüpakotprekñ e)

rädhä-amno-vå tti-latäìkurägatäù
kå ñ ëasya ye bhävanayä tad-ätmatäm |
sükñ mäyatäù prema-sudhäbhiñ ekatas
te niùså tä keçam iñ äd bahir dhruvam ||112|| (rüpakäpahnuty-utprekñ äù)

sva-çriyä cämarän puñ ëac-chiti-kaëö ha-kaläpadam |


kaiçyaàvå ndävaneçvaryä viñ ëor aiçyam iväbabhau ||113|| (çleñ opame)

kå ñ ëäìga-bhäso nicitäù susükñ mäù


çré -rädhayä yä manasä då çä ca |
ta eva dhammilla-miñ eëa vandyäù
puïjé kå tä mürdhni dhå tä vibhänti ||114|| (utprekñ äpahnuté )

ratnävalé -känti-sarasvaté -yutä


muktä–prasünävali-gaìgayänvitä |
nija-çriyäsau yamunäyitä svayaà
veëé triveëé va babhau nata-bhruvaù ||115|| (rüpakotprekñ opamäù)

viläsa-visrastam avekñ ya rädhikä-


çré -keça-päçaànija-puccha-piïchayoù |
nyakkäram äçaìkya hriyeva bhejire
giriàcamaryo vipinaàçikhaëòinaù ||116|| (utprekñ ä)

rädhäyäù kuìkumänäàparimala-vitatir nirjihé te'khiläìgän


nabhi-bhrü-keça-neträd aguru-må gamadälipta-né lotpalänäm |
vakñ aù-çroträsya-näsä-kara-pada-yugaläd indu-liptämbujänäà
kakñ a-çreëé -nakhebhyo malayaja-rasa-saàsikta-sat-ketaké näm ||117||
(dé paka-svabhävokté )
kå ñ ëendriyählädi-guëair udärä
çré -rädhikä räjati rädhikeva |
sarvopamänävali-mardi-çé läny
aìgäni ca bhänty amuñ yäù ||118|| (ananvayälaìkäraù)

çré -rädhikänanya samä lasaty asau


mädhurya sampattir iväghavidviñ aù |
mädhurya sampattir apé yam uccakaiù
çré -rädhikevänupamä viräjate ||119|| (upameyopamä)

premä pramäëa-rahito'nupamä guëa-çré ù


saundarya-sampad asamä ruciraàca çé lam |
täruëam adbhutatamaàsakhi rädhikäyäù
kå ñ ëaù kathaàna bhavitä vaçago guëajïaù ||120|| (sad-yoga-samuccayaù)

pätivratyaàkva nu para-vadhütväpavädaù kva cäsyäù


premodrekaù kva ca para-vaçatvädi-vighnaù kva cäyaà
kvaiñ otkaëö hä kva nu bakaripor nitya-saìgädy-alabdhiù
mülaàkå ñ ö vä kañ ati hå dayaàkäpi çalya-trayé naù ||121||
(sad-asad-yoga-samuccayaù)
kä kå ñ ëasya praëaya-jani-bhü rädhikaikä na cänyä
käsya preyasy anupama-guëä rädhikaikä parä na |
kä cakre taàsva-vaçam aniçaàrädhikä netarä tad
väïchä-pürtau prabhavati hi kä rädhikä näpareha ||122||7 (caturvidha-parisaìkhyä)

praphulla-punnäga-kå täçrayä sadä


praphullitäìgé madhusüdanäçrayä |
ämoda-pürëä vara-patra-bhaìgikä
vå ndävane'sau lasaté ha rädhikä ||123|| (samäsoktiù)

na dé kñ äsyäù çikñ ä-çravaëa-paö hane vä guru-mukhät


tathäpé yaàrädhä tri-jagad abalä-vismaya-bhuväm |
kalämbhodheù çaurer api parama-santoñ aëa-kå täà
kalänäm äcäryä vraja-må ga-då çäm apy ajani sä ||124|| (vibhävanä)

tå ëé -kå ta-tyakta-kulé na-näré


dharmäpi dürojjhita-bhartå käpi |
saté ca yäbhé psita-sac-cariträ
rädhä vidhäträraci citra-çé lä ||125|| (viçeñ oktiù)

prajägara-svapna-suñ uptiñ u
çré -gändharvikäyäàsatataàhi nänyä |
mano-vapur-väg-akhilendriyäëäà
kå ñ ëaika-tänatvam å te'sti vå ttiù ||126|| (tulya-yogitä)

çaphara-må ga-cakoré -khaïjanämbhoja-bhå ìgé


nikara-madana-väëa-çreëé né lotpaläni |
hari-dhå ti-dhana-caurai rädhikäyäù pravé ëaiù
sahaja-nayana-lé lä-nartanair nirjitäni ||127|| (tulya-yogitä)

cakora-väpé ha sarojiné näà


pälir nabho'raëya-jaläni dé nä |
hriyeva bheje katham atra hetuà
kå ñ ëaika-täne vada rädhike naù ||128|| (paryäyoktiù)

7
This verse is more commonly read as follows:
kä kå ñ ëasya praëaya-jani-bhüù çré maté rädhikäikä
käsya preyasy anupama-guëä rädhikäika na cänyä |
jaihmyaàkeçe då çi taralatä niñ ö huratvaàkuce'syä
väïchä-pürtyai prabhavati sadämuñ ya rädhaiva nänyä ||122||
rädhe cakorävali-cätakälé
sarojiné näàhå di yo'tigarvaù |
sadaika-tänatva-bhavaù sa luptaù
kå ñ ëaika-tänatvam avekñ ya te'bhüt ||129|| (paryäyoktam)

gé r bhür lé lä yuvatiñ u varaiù sadguëaiù särabhütäs


täbhyaù sä çré s tata iha mahäpremagopäìganäs täù |
täbhyaç candrävalimukhalasadyüthanäthä amübhyaù
çré -rädhäsyäàbata hi nitaräàso'pi kå ñ ëaù satå ñ ëaù ||130||
(säränumänäbhyäàsaìkaraù)

candrävalé -praëaya-rüpa-guëaiù prayatna


vyakté -kå tair vyaracayat sva-vaçaàbakärim |
çré -rädhikä tu sahaja-prakaö air nijais tair
vyasmärayat tam iha täm api hä kuto'nyäù ||131|| (vyäghätälaìkäraù)

na doñ aleço'pi guëair lasantyäà


çré -rädhikäyäm iti gé r na satyä |
keçeñ u kauö ilyam urojakumbhe
käö hinyam akñ ëoç ca yad asti laulyam ||132|| (vyäja-stutiù)

då çau cakoryau sakhi rädhikäyäù


kå ñ ëänanendoù smita-kaumudé näm |
pänän mukhämburuhaàyadäsmin
kå ñ ëäkñ i-bhå ìgau patataù sa-tå ñ ëau ||133|| (anumänam)

vinäpy äkalpaiù çré -vå ñ aravi-sutä kå ñ ëa-savidhe


mudotphullä bhäväbharaëa-valitälé ù sukhayati |
vinä kå ñ ëaàtå ñ ëäkulita-hå dayälaìkå ti-cayair
yutäpy eñ ä mlänä malinayati täsäàtanu-manaù ||134|| (vinoktiù)

kå ñ ëaù puraù sphurati pärçva-yuge ca paçcäc


cittasya vå ttiñ u då çor viñ aye ca çaçvat
çré -gaëòayoç ca kucayos tarale yato'syäù
çré -rädhikä tad iha kå ñ ëa-mayé ti satyam ||135|| (paryäyaù)

kå ñ ëasya saundarya-bharair vinirjitaù


kämo'sya kiïcit pratikartum akñ amaù |
rädhäm iha pré ti-maté àvinirëayaàs
täàbädhate'ddhä tad-agocare'balät ||136|| (pratyané kam)

spå çati yadi mukundo rädhikäàtat-sakhé näà


bhavati vapuñ i kampa-sveda-romäïca-bäñ pam |
adhara-madhu mudäsyäç cet pibaty eñ a yatnäd
bhavati bata tad äsäàattatä citram etat ||137|| (asaìgatiù)

kå ñ ëo varé yän puruñ eñ u sadguëaiù


çré -rädhikä stré ñ u guëaiù varé yasé |
saìgaàvidhätus tv anayoù parasparaà
dhätur naré narti guëajïatäyaçaù ||138|| (samälaìkäraù)

iyaàkå ñ ëäd aìkasrajam urum upädäya ruciräà


vadänyäsmai rädhä sapadi maëi-mäläm iha dadau |
nipé yäsyäù kå ñ ëas tv adhara-madhu danta-kñ atam adhäd
gå hé tväbhyämänyo dara tad avalokaàtanum aduù ||139|| (parivå ttiù)

anyaiva saundarya samå ddhir asyä


bhaìgé tathänyä vapuñ o då çoç ca |
sväntasya colläsa-bharas tathänyo
rädhaiva sänyä priya-saìgamena ||140|| (dvité yätiçayoktiù)

svasaurabhämodita-dig-vitänäà
kaumalya-saundarya-maranda-pürëäm |
paìkejané àtväàsakhi caïcaré ko
hitvä kathaàdhävati ketaké àtäm ||141|| (aprastuta-praçaàsä)

mädhavyäù çré r mädhavenaiva ramyä


mädhavyaivotphullä yä mädhava-çré ù |
ity anyonya-çré -samulläsa-hetü
etau yadvad yäminé -yäminé çau ||142||
(aprastuta-praçaàsayä anyonya-samäsäbhyäm aìgäbhyäàsaìkaraù)

då ñ ö vä rädhäànipuëa-vidhinä suñ ö hu kenäpi så ñ ö äà


dhätä hré laù sadå çam anayä yauvataànirmimatsuù |
säraàcinvanaså jad iha tat svasya så ñ ö eù samäsyä
naikäpy äsé d api tu samabhüt pürva-så ñ ö ir nirarthä ||143|| (viñ amaù)

nirmäya rädhä-vadanaàvidhäträ
då ñ ö vämbujendü bahu-doñ a-pürëau |
açuddhatäàvyaïjayatä tayos
tau kå tau dvi-rephäìkam asé -viliptau ||144|| (praté paù)

rädhä-guëänäàgaëanäti-gänäà
väëé -vacaù-sampada-gocaräëäm |
na varëané yo mahimeti yüyaà
jäné tha tat-tat-kathanir alaànaù ||145|| (äkñ epaù)

itthaàsälaìkära kävyaiù sahäsaà


kå ñ ëaù käntäàvarëitäìgé àsakhé bhiù |
paçyan phullat saìkucad bhugna neträà
netra çrutyos tå ptim uccair aväpa ||146||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
çré -rädhä tanu varëanämaya itaù sargo'yam ekädaçaù ||
||11||

—o)0(o—
(12)

dvä daç aù sargaù


athäha vå ndä vraja-kämaneçau
pädämbuje vämå tu-käru-mukhyaiù |
niveditaàñ aòbhir ihästi yat tat
särdhaàsamäkarëayataàsakhé bhiù ||1||

pré ty-arthaàyuvayoù sucitritam idaàvå ndävanaàkiìkarair


asmäbhir bahu-yatnato nipuëatä-sarvasva-pratyarpaëaiù |
tan-näthau kå payä samé kñ ya saphalaàkartuàyuväm arhataà
bhå tyänäàhi viçeñ a-kauçala-kå ter é çävalokaù phalam ||2||

vå ndävana-sthira-carais tat-tal-lé lä-sthalé -sthalé -sthitaiù |


niveditaàpadäbje yat tac cäkarëayataàprabhü ||3||

anyänya-saìgollasitau bhavantau
drañ ö uànijärthaiù karuëodbhavair väm |
niñ evituàcäjani yä samé hä
täm arhataànaù saphalé -vidhätum ||4||

tävad etyäbravé t kå ñ ëaàsubalena samaàbaö uù |


vå ndävana-prajäù kå ñ ëa niùsvänte rädhayä ||5||

saundarya-mädhurya-mayé vanasya yä
lakñ mé hå täsyäs tanu-çobhayaiva sä |
phala-prasünädi-mayé bahiç ca yä
sakhé bhir eñ äpi samakñ am ävayoù ||6||

nändé mukhé samupaså tya tato'vadat tau


svasty astu väàsahacaré -gaëa-saàyutäbhyäm |
säçé ù-çataàbhagavaté yad ihädiçad väà
tat karëayoù pathikatäànayataàçubhaàyü ||7||

sa té kñ ëa-daëòaù smara-cakravarté
vå ndäö avé -räjya-pade bhavantau |
samäna-sämantatayäbhiñ icya
nyayojayad bhå ìga-pikädi-cärän ||8||

tad-ätma-madhye kalinä na saàyutiù


sambhoga-hänir nå pater bhayaàtathä |
samaïjasatvena tato mad-äjïayä
räjye sukhaànirviçataàyuväm iti ||9||

mäm ävadat sä punar ittham é çä


viväda äsé t prathamaàtayoç cet |
vå ndä vå tä tvaàsuvicärya mahyaà
doñ o'tra k asyeti nivedayäçu ||10||

nändé mukhé m atha jagäda haris tvam asyä


jänäsi vå ttam akhilaàmilanaàkuto nau |
niùsvé kå taàvanam idaàsavayasyayä me
vaàçé ca sä vimuñ itä çaö hayänayädya ||11||

kaundy abravé d yat smara-särvabhauma-


pärçvaàprayätau kalahäyamänau |
hare bhavantau på thu garvavantau
kiàtatra vå ttaàkathayätra satyam ||12||

kå ñ ëo'vadat tasya samé pa etäà


né tvä mayoktaàvana-luëö hikeyam |
nigå hyatäàdaëòitam etad-arthaà
mad-artham asyä mayi däpayeti ||13||

på ñ ö hämuneyaàtam uväca gopair


asaìkhya-gocäraëato vanaàte |
unmülitaàtat-phala-puñ pa-lubdhaiù
svayä çriyä poñ itam asty ado naù ||4||

çaithilya-bhäjo'sya må ñ ä giräsyä
då ñ ö o mayäsyäàdå òha-pakñ a-pätaù |
siddhe'pi doñ e na kå to vicäraù
säkñ ät sa yuñ mäsu samarpito yat ||15||

säbravé d yadi tasyäsyäàpakñ a-pätas tadäsakau |


täruëya-ratnaàsandaëòya kena nirvacané kå tä ||16||

nå peìgitenädhvani taànijärthaà
mayärthitäpé cchati cen na dätum |
imäàtadä daëòayituàpravå tto'
nayä balät pratyuta daëòito'smi ||17||

kaö äkñ a-bäëaiù kuö ilé bhavad bhruvä


viddhas tayä gadgada-ruddha-kaëö hayä |
mudaàsa lebhe kila kunda-vallikä
säpi sva-lé lä-kamalena täòitä ||18||

tataù çiro-veñ ö anataù sa patrikäà


niñ käsya nändé -vadanä-kare nyadhät |
sä täàpaö haty asphuö am arthitotsukaiù
sabhyaiù punas taiù sphuö am apy aväcayat ||19||

svasti çré -smara-särvabhauma-caraëäbjänäàsa-nändé mukhé -


vå ndä-kundalatädi-sabhya-nicayeñ v etat samäjïäpanam |
deyä känana-sat prajäù prati hå tä çré -rädhayä çré s tato
rädhä-mädhavayor yathä muralikä-nyäyo vidheyaç ca vaù ||20||

sabhyeñ u på cchatsv atha rädhikäàtäà


puraù sthitoväca tadä viçäkhä |
puränayäkhyäyi nå pägrato yat
puñ ëäti seyaàvanam ätma-lakñ myä ||21||

athäha lalitä mugdhe tad etat kathanena kim |


pratibimbaàhi rädhäyäù çré -mürter vraja-känanam ||22||
kiàkariñ yati räjä naù sücakair upayäpitaù |
pälayämo'ö avé àsvé yäàgå hëé mo'syäù phalädikam ||23||
tathäpy äjïäsya pälyä ced gatvägre paçyatäö avé m |
vå ndävaneçayä puñ ö äm ätma-poñ aàsakhé m iva ||24||

naiväsmäbhiù kväpi då ñ ö ästi vaàçé


dharmocchittyai dé kñ itä yä saté näm |
säsmad-diñ ö yä labhyate cet tadainäà
kå ñ ëäpürair vähayämaù samudram ||25||

nändy abravé t kå ñ ëa vana-prajäbhyo


dattä mayä çré r iti yad vaco'syäù |
satyaàmå ñ ä veti vicärya pürvaà
vaàçyä vicäraù parato vidheyaù ||26||

vanam anu lalitägrekå tya rädhäàcalanté


vipina-viharaëecchuù preñ ö hayoù präha sabhyän |
calata saha mayaiva sva-çriyä rädhayäddhä
kalayata vanam etat poñ itaàbhüñ itaàca ||27||

khaga-må ga-taru-vallé -patra-puñ pädi-vå nde


prakaö a-kanaka-gaurädvaita-varëe'tha jäte |
agharipu-mukha-sabhyänäàtu te te padärthäù
paricaya-padamé yuù kevaläkära-bhedaiù ||28||

sabhyän puraskå tya jagäda nändé


satyaàvacaù çré -vå ñ abhänujäyäù |
puñ ö aàsva-käntyä vipinaàyad asyä
netrotsavaànas tanute'khilänäm ||29||

kå ñ ëo'vadad yäti yadeyam älayaà


sampattim ädäya vanasya kå tsnaçaù |
äyäti ced bhüpa bhiyärpayaty amüà
tad indrajälaàkim u vetti rädhikä ||30||

harñ otphulläù prahasita-mukhé r vé kñ ya sarvä vayasyäù


kå ñ ëe yatnät sapadi baö unä präpite'grasaratvam |
çré -rädhäyä dyuti-çavalitä kå ñ ëa-käntiù samå ddhä
protsarpanté marakata-nibhä vyänaçe känanaàtat ||31||
hå ñ ö o'vadac chré -madhumaìgalas tän
mitho miladbhyaù çavalojjvaläìgau |
rädhä-mukundau smara-täpitau kià
tad-vaïcanäyaikyam iha prayätau ||32||

sabhyän üce prahasita-mukhé tuìgavidyä kavé çä


çré -gändharvä dyuti-çavalitaiù känti-pürair muräreù |
yüyaàsarve marakata-mayé àdé ptim äsädya sadyaù
präptäù sthodäharaëa-padatäàtad-guëälaìkå ter nu ||33||

kiïcid vivakñ au purataù sarantyäà


calat-karäyäàvana-pälikäyäm |
daivät samé räbhimukhé yad äsé d
vaàçé tad äsya dhvanir uccacära ||34||

tat-käkalé -çravaëataç cakitäsu sarvä


sväsädya täàsapadi kundalatä sakhé bhiù |
ädäya tat-kara-talän muralé m athainäà
cauré yam ity upaninäya hareù samé pam ||35||

rädhäbravé n muralikäàvinidhäya vå ndä-


päëau kadarthayati te sakhi devaro'smän |
tan manyase na yadi på ccha kuto'nayeyaà
präptä na ced vadati satyam iyaàhi daëòyä ||36||

vå ndäha kakkhaö ikayä vaàçé çaivyä-karäd balät |


äcchidyäné ya me dattä kuïje nändé mukhé -puraù ||37||
atha kundalatä vaàçé àkå ñ ëa-päëau samarpayat |
so'py ädäya ciräl labdhäàprahå ñ ö äm avädayat ||38||

mano vaàçän kurvaàs trijagad-abalänäàmadana-rug-


ghürëotké rëän jé rëän sthira-caraga-dharmän vinimayan |
å tünäàsapatté r-yugapad iha ñ aëëäàsamudayan
sudhä-säraiù siïcan jagad-udala-sad-veëu-ninadaù ||39||

çré -kå ñ ëasyävikala-muralé -dhväna-bäëair vidürän


näré ëäàyad vara-dhå ti-yujäàdarpakonmattatäsé t |
astré -loko'py abhavad atanüccaëòa-pé òä-vihastas
tan näçcaryaàyad ayam abhito mära-mürti-svarüpaù ||40||

dravati çikhara-vå nde'caïcale veëu-nädair


diçi diçi visaranté r nirjharäpaù samé kñ ya |
tå ñ ita-khaga-må gälé gantum utkä jaòä taiù
svayam api savidhäptä naiva pätuàsamarthä ||41||

vaàçé -nädaiù sarasi payasi präpite gräva-dharmaà


haàsé ù sandänita-pada-yugäù stambhitäìgé riraàsuù |
äsann é çäù svayam api jaòä baddha-pädä na gantuà
täbhyo dätuàna viñ a-çakalaànäpi bhoktuàmaräläù ||42||

tato vå ndäö avé àvå ndä sphé täàtat-tad-å tu-çriyä |


darçayanté sva-näthau täv abhäñ ata puro-gatä ||43||

sphurat-stambhästabdhair vilasita-caraiù kampa-valitä


sthiraiù kampraiù svinnä sravad-upalakair gadgada-yutä |
virävair aspañ ö aiù pulaka-valitäìgy-aìkura-cayaiù
sakhé -çreëé veçau praëaya-vivaçä seyam aö avé ||44||

väsanté bakulädikair vicakilämoghä çiré ñ ädikair


yüthé -né pa-suketaké -prabhå tibhir jäty-abja-bäëädibhiù |
lodhrämläna-mukhaiç ca cäru-kusumair bandhüka-kundädibhiù
kÿ ptäkalpa-vibhüñ aëärcita-tanus tair bhäti saiñ äö avé ||45||

phulläbhir mädhavé bhir bakahara vilasanty atra phullä rasäläù


san-mallé bhiù çiré ñ äs tv iha vara-gaëikä vé thibhiç cätra né päù |
jäté bhiù sapta-parëä iha ca kusumitämläna-pälé bhir asmin
lodhräs te väàsaparyärthina iha phaliné çreëibhiù kunda-bhedäù ||46||

bhå ìgaiù kväpi vana-priyäù kvacid ime cäñ aiç ca dhümyäö akä
dätyühaiù çikhi-cätakäs tata ito haàsädayaù särasaiù |
ké räù kväpi kikhé -kulair iha bharadväjaiç ca häré takä
gäyanté va mudätra väàguëa-yaçaù premnä ruvantaù sadä ||47||

çäkhaikä mukulair yutä kiçalayair anyä prasünaiù paräpy


ekasyeja-taror haridbhir aparä käcid dalaiù päëòuraiù |
anyänyäpi ca jälakaiù kila phalaiù päkonmukhaiù paktrimair
yasyetthaàtaru-maëòalaù saò-å tubhiù svaiù svair guëaiù sevyate ||48||

iyaàvå ndäö avy-ätata-ñ aò-å tu-lakñ mé -sahacaré -


kulaiù svaiù svais tat-tan-madhura-vibhavair maëòita-tanuù |
bå toccaiù-sambhärä praëaya-vivaçälé va rabhasät
sva-sampadbhiù säkñ äd abhilasati väàsevana-sukham ||49||

ürdhva-prasarpat-sumano-rajaù-paö aà
vidhunvaté vé kñ ya gå hägatau yuväm |
samé ra-loläga-latävali-cchaläd
änanditä nå tyati vå ndikäö avé ||50||

nänä-varëaiç ca patitaiù puñ paiç citrämbarair iva |


vartmäntaraëam änandät kurvaty abhyeti väm iyam ||51||

yuñ man-mukhendu-sravad-indukänta
sat-kuö ö imänäàpayasärpayanté |
pädyaàyutaàtat-saraëé ñ u jätaiù
çyämäka-dürväïcya-paräjitäbjaiù ||52||
arghyaàca dürvä-sumano'ìkurädikair
nivedayanty äcamané yam ambubhiù |
tad-ambu-padyäntika-jäga-niñ patal-
lavaìga-jäté phala-korakänvitaiù ||53||

sravan-marandair madhuparkam abda


cchäyähimämbhaù-kaëa-bhära-namraiù |
çitänilais toya-nibhaiù sugandhaiù
snäné yam äné ya samarpayanté ||54||

kiçalaya-dala-nänä-varëa-puñ poccayänäà
jita-maëi-mukureñ v aìgeñ u väàbimbitäbhiù |
rucibhir iha viciträëy aàçukäny aìga-yogyäny
avayava-caya-yogyälaìkå té ç cärpayanté ||55||

svotpanna-candana-madäguru-kuìkumänäà
caïcat-samé ra-militair vara-saurabhair väm |
carcäàmudäìga-nicayeñ u samarpayanté
nänä-paräga-milanaiù paö aväsakäàç ca ||56||

gucchärdhän bakulaiù kå tän vicakilair ekävalé àgostanän


yüthé bhir nava-mälaté -sukusumaiù çroträvataàsäny api |
amlänair api garbhakäàç ca rasanäàkundaiù kå täàväm asav
anyair anya-vibhüñ aëäni kusumair aìge'rpayanté mudä ||57||

svotpannäneka-sat-puñ pa-tulasé -dala-maïjaré ù |


pallaväàç cärpayanty eñ ä taiù kå täç ca bahu-srajaù ||58||

ürdhva-prasarpad-vara-saurabhormé
loläli-mälämiñ ato'tra dhüpam |
dé paàcalad-gandha-phalé -cchalena
naivedya-miñ ö aiù svaphalair dadänä ||59||

rambhä-garbhaja-karpüra-lavaìgailädi-saàyutaiù |
samarpayanté tämbülaàsva-pügähilatä-dalaiù ||60||

svayaàpatadbhiù kusumaiù suvahä-ba kulädibhiù |


puñ pa-varñ aàvidadhaté çäré -çuka-jaya-svanaiù ||61||

maruc-calac-campaka-çäkhikä-doç-
chadägra-päëy-utkalikäli-dé paiù |
viräva-vädyair ali-näda-gänair
né räjayanty adya mudäö avé väm ||62||

samé raëotthäpita-pätitair muhuù


çäkhäcayaiù puñ pa-phaläni pallavaiù |
namrair mudäsau yuvayor vitanvaté
pädämbujägre'mita-daëòavan-natim ||63||

stutiàkhagänäàninadair ali-svanair
naivedyaàca gänaàpika-païcamaiù kalaiù |
kathäs tvadé yäù çuka-çärikädibhir
nå tyaàca nå tyac-chikhibhir vitanvaté ||64||

cakränilotthäpita-puñ padhülé
jälair uparyäçu-vitäyamänaiù |
mädhvé ka-pé yüñ a-kaëä-sravé ëi
mudätapaträëi ca vibhraté yam ||65||

itas tato vallari-cämarair marud


vilola-rambhädala-täla-vå ntakaiù |
saàvé jayanté ti kå tän mahotsaväd
änanda-satrair akhilän atarpayat ||66||

mukunda-mandänila-sat-kuvindakaù
samucchalat-puñ pa-rajo-vitänakam |
itas tato'ïcan-madhupävalé -turé à
kñ ipann ivoñ ëävaraëäya väàvayet ||67||

é çäv imaàpaçyatam ätmano'gre


vasanta-käntäkhyam araëya-bhägam |
yasminn å tünäm adhipo mudä väà
sevotsukaù svair vibhavaiç cakästi ||68||

atha tad-vilokamuditena sva-


madhurima-darçanodgatä sä |
hå daya-dayitäàprati täàpramadäd
avarëi hariëä vana-dyutiù ||69||

kunde marandäçana-tundilänte
mandädaräù samprati kunda-danti |
indindiräù paçya maranda-lubhdä
mäkandam ucchüna-çikhaàprayänti ||70||

mauna-vrataàtyaktum ivänya-puñ ö äù
kaëö haàkañ äyeëa viçodhayantaù |
särdhaàpiké bhiù kala-kaëö ha paçya
mäkandam udyan-mukulaàprayänti ||71||

väsanté svarëa-yüthé -mukha-hasita-latälé bhir äliìgitäìgé


phulleyaàcampakälé bakula-tatir iyaàsäpi täpiïcha-mälä |
seyaàpunnäga-vé thé sutilaka-vitatiù sä tv iyaàcütapälé
çreëé yaàvaïjulänäàvilasati purataç cävaliù keçaräëäm ||72||

punnägäù saptaläbhir vidhumukhi bakuläù sal-lavaìgävalé bhiù


kubjäbhiù kovidäräù sudati rurucire campakäù ketaké bhiù |
te'çokäù svarëa-yüthé -tatibhir iha lasat-kiàçukäù päö alé bhir
väsanté bhé rasäläù sita-çata-dalikä-çreëibhiù keçaräç ca ||73||

atimuktair atimuktair atimuktaiç cänvitaàvanaàyad idam |


ratha-kå n-mälika-mokñ äkäìkñ air api sevitaàtasmät ||74||

çarotpatti-sthänäyata idam araëyaàratipater


latä-vå kñ a-vrätaù kusuma-çara-käräyata iha |
patan bhå ìga-vyühaù pratikusumam uccair dhvani-miñ äd
diçan bhadräbhadraàgaëayati paré kñ ä-kara iva ||75||

madhupé madhupaàviñ ö aàsva-pratibimbäïci-puñ pam anu då ñ ö vä |


militäàmadhupé m anyäàmatvä tå ñ itäpi nivavå te roñ ät ||76||

vanam anu militau nau vé kñ ya harñ ät prakäçya svaka-


nava-phala-dantäàs tac-chadauñ ö hädharäàç ca |
kamala-mukhi kadalyaù paçya saìkocayantyaù
patad atimadhu-bäñ päù kampitäìgyo hasanti ||77||

vallé ñ u hallé çaka-keli-raìgé


bhå ìgé bhir aìgé kå ta-nå tya-bhaìgaù |
prasthäpya bhå ìgé àdayitäànigüòhaà
saraty asau bhå ìga-yuväbja-ñ aëòam ||78 ||

aö avé àpriyäm atha darçayan |


avadat priyau madhumaìgalaù ||79||

nicäyataàçré -vraja-känaneçau
nidägha-maïjuàvana-bhägam etam |
yaù svägatau vé kñ ya puro-bhavantau
sevotsukaù svair vibhavaiç cakästi ||80||

so'yaàö iö tibha-dundubhi-dhvani-bharair dhümyäö a-bheré -svarair


jhillé -jhallari-nisvanaiù pika-piké -vé ëä-ninädair mudä |
då ñ ö vä väm iha cäñ a-òiëòima-ravaiù çaré -vacaù-saàstavair
bhå ìgälé -dhvani-gé takair vitanute nå tyaàlatägraiç calaiù ||81||

vasträëi sat-päö ali-puñ pa-vå ndaiù


çiré ñ a-puñ pair avataàsakäàç ca |
mallé bhir aìgäbharaëäni harñ äd
bibharty asau väm iva dätum utkaù ||82||

supaktrimaiù pé lu-karé ra-dhätré -


räjädanaiù sat-panasämra-bilvaiù |
vikaìkatair jälaka-täla-bé jaiù
siñ eviñ ur väàdhinute'sakau mäm ||83||
iha ravi-maëi baddha-pränta-bhümy-uñ ma-dé pyad-
dina-kara-karajälair mlänim äçaìkya väàkim |
praëayatata nijäìgaiç chädayantyo bhavantau
kalayatam aga-vallyaù pallavair vé jayanté ||84||

bahu-prajeyaàkadalé nijätmajair
vå täbhitas taiù suta-vaskarä yathä |
tän lälayanté cchada-päëinä babhau
dhayanty adho'ïcat-sumanaù-snuta-stanam ||85||

sudé rgha näseti supaktrimämre


vinyasta-caïcuàpikam äkalayya |
smeränanäù prekñ ya puro nijälé ù
priyäàhare paçya vinamra-vakträm ||86||

mallé -vallé -matallé -tatibhir iha lasal-lola-loläli-mälä


cillé bhiç cäru-tallé -taö a-bhuvi vidadhat-sädhu-hallé ça-kelim |
krudhyat-kandarpa-mallé -kå ta-kusuma-cayeñ at-smitäbhis tamälaù
so'yaàçré -gopa-pallé -pati-suta iva sad-vallaré bhiç cakästi ||87||

niçamya väcaàmadhumaìgalasya
rädhä-mukundau smita-çobhitäsyau |
vå ndä-vité rëän çravaëe nyadhät täà
çiré ñ a-puñ pa-stavakän parasparam ||88||

karäravindena paräga-päàçulän
kå ñ ëaù priyäyä alakän vyatustayat |
säpy asya cüòopari keki-candrakän
vikäçi-dor-mülam athälakän api ||89||

priyäm ähi hå di spå çan priye


nidägha-täpair upatäpito'bhitaù |
paläyamänaù kuca-çaila-durgakaà
samäçritaù çaitya-guëo'sti kiàtava ||90||

känte sudhäàçu-maëi-baddha-nagälabäle
tad-vaktra-çubhra-kiraëodaya-jämbu-püre |
snätvä nipé ya salilaàvigatoñ ëatäpäs
tat-setu-mürdhni vilasanti khagäù sakäntäù ||91||

rädhä-kå ñ ëau präha tatas tau subalo'pi


prävå ò-maïjuàpaçyatam agre vana-bhägam |
vidyun-meghau väm iha matvä praëayändhau
nå tyaty ärän matta-mayüra-vraja eñ aù ||92||

mallé -matallé -kula-pälikänäm


aìke niñ aëëän bhramarän sulolän |
sva-saurabhaiù paçyatam ätta-garväù
karñ anty amuñ min gaëikä hasantyaù ||93||

asmin bhå ìgäli-lalitä varñ ävarñ orjitäö avé |


ghana-meghävå tä bhäti yüthé yüthé -kå tälikä ||94||

abhram abhrävå taàcäsmin bhavanaàbhuvanäplutam |


kakubhaù kakubhaiù phullair vyäptä né pa-kadambakaiù ||95||

älälapé té ha mudä pikälé dätyüha-mäläpi ca kokavé ti |


saàräraö é ty atra hi cätakäliù çälüra-vé thé ù pariroravé ti ||96||

viräravé ty atra bakälir eñ ä çikhävala-çreëy api dandhvané ti |


koñ añ ö ikäli praëinänadé ti prasaàsvané ty atra ca madgu-paìktiù ||97||

ghanävalé né la-nicola-saàvå tä
baläkikä-mauktika-hära-dhäriëé |
baläri-kodaëòaka-maëòanä-puraù
prävå ö -sakhé vecchati väàniñ evitum ||98||

kadambaiù prälambän kuö aja-kusumair garbhaka-


varän kiré tän ketakyä dala-samudayai raìgaëa-yutaiù |
sphuö ad-yüthé -puñ pair api vividha-härän sa-kakubhair
asau prävå ò-lakñ mé ç caraëa-kamaleñ v arpayati väm ||99||

ghuñ å ëa-mada-viliptorojayoù pakva-tälair


lasad-alaka-taté näàpakva-jambüphalaiù sä |
tvayi tava dayitäyäù svaìgulé -parvakäëäm
upamitim abhidhatte pakva-kharjürakaiç ca ||100||

kå ñ ëaàvinä sulé laù ko vä vrajam å te kva vä lé lä bhaëyata |


iti dätyühaiù ko vä ko vä kva vä kva vä virutaiù ||101||

kå ñ ëaàçaçvat-svalé lä-ghanarasa-vitaraiù prävå ñ aàsaàså jantaà


hitvä ke vä payodäù kvacid api ca kadäpy ambu-vå ñ ö iàdadänäù |
prävå ö -kälaù sa ko vä ñ aò-å tuñ u gaëito mäsa-yugma-pramäëaù
kekä-nädaiù praharñ äd iti diçi diçi tän taàca nindanti bhekäù ||102||

varñ äyate madhu-srävo madhupälé ghanäyate |


puraù kadamba-bäö é yaàpaçya taàdurdinäyate ||103||

sva-preñ ö hayäsau vilasan çikhaëòé


çikhaëòiné r vé kñ ya puraù sametäù |
äcchädayaàs täànija-piïcha-tatyä
nå tyaty asau täù purato vidhäya ||104||

itthaàpuñ ëan prävå ñ eëyäàçriyaàtäà


rädhä çampäliìgitaù kå ñ ëa-meghaù |
älé cakñ uç cätakän suñ ö hu dhinvan
viçvaàsiïcaty eñ a lé lämå taiù svaiù ||105||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargo dvädaça eñ a suñ ö hu niragän madhyähna-lé läm anu ||o||

||12||

—o)0(o—
(13)

trayodaç aù sargaù
tatas tair ägataù kå ñ ëaù sé mäàkänana-bhägayoù |
tac-chobhäm äha käntäyai å tu-yugma-çriyänvitäm ||1||
niryad-varñ äkhya-bälyodyac-charat-taruëimäìkurä |
kiçoré -tanuvad bhäti priye paçyäö avé puraù ||2||

pravigata-kusumäàkäle pravayasam iva yüthikäàhitvä |


prodyat-kusumäàjäté àmugdhäm iva saàmilaty asau bhramaraù ||3||

pariëata-vara-guïjä-puïja-çoëäö avé yaà


patita-çikhi-çikhaëòä käça-puñ paiù sitä bhüù |
çikhi-tatir api mükä vägminé haàsa-paìktiù
kathayati å tu-lakñ mé ù çäradé m ägatäànaù ||4 ||

sephälikä-kusuma-pälim aliù satå ñ ëä


yäàyäàmudä spå çati saàskhalati sma sä sä |
älé -tatiù sumukhi yadvad ahaàtadäné à
yäàyäàsasära cakitäpasasära ||5||

athävad kundalatä nicäyataà


vå ndävaneçau vana-bhägam agrataù |
imaàçarac-cärutayeha viçrutaà
vayasyayä väàçaradä vibhüñ itam ||6||

caïcat-khaïjana-locanämbuja-mukhé loläli-mälälakä
khelat-koka-kucä sitäbhra-sicayä raktotpalauñ ö hädharä |
küjat-särasa-päli-ramya-rasanä né lotpalottaàsikä
näthau paçyatam atra väàçarad iyaàsevotsukäste sakhé ||7||

jäté bhiù saha raìgaëäbhir akhiläìgälaìkå té ù kairavair


uttaàsän avataàsakäàç ca subhagau raktotpalendé varaiù |
çayyäàkuïja-gå he svayaànipatitaiù çephälikä-saïcayair
nirmäyärpayituàçarat sahacaré väàvartma saàvé kñ yate ||8||

praphulla-sapta-cchada-däna-saurabhaù
sitämbudälé -kutha-saàvå täìgakaù |
käça-prasünävali-cäru-cämaraù
smaronmadokñ äli-viräva-bå àhitaù ||9||

nabho-nadat-särasa-kiìkiëé -kalaù
so'yaàçarat-käla-manoja-väraëaù |
svanan-marälädika-patri-nisvanad-
ghaëö ä-cayo dé vyati känane puraù ||10|| (yugmakam)

kamalä-kara-lälitä sadä paramahaàsa-kulaika-saàçrayä |


vilasac-cakra-rucir babhau puraù çarad eñ ä bhagavat-tanür iva ||11||

atha te çuçruvuù sarve pakvämå ta-phala-drume |


çukänäàçärikä-vå ndair vitaëòäàtad-adhaù-sthitäù ||12||

vedäntädhyäpanäcäryä anücänä vayaàdvijäù |


stré bhir aspå ñ ö a-vå kñ äëäàpatämaù phala-bhakñ aëät ||13||
vanaàvå ndävaneçena dattam etat pratuñ yatä |
asmabhyaàçärikäs tasmäd gacchatänyatra däsikäù ||14|| (yugmakam)

prabhu-dviñ aù prajä yüyaàrädhäiva yad vaneçvaré |


puräëeñ v idam evoktaàrädhä vå ndävane vane ||15||
çrutyä kå ñ ëa-vanatvena yad etad gé yate vanam |
bädhyate hi små tiù çrutyä tad vicärayata svayam ||16||
harer iyaàvaneçatä samasta-loka-viçrutä |
çruti-små ti-pramäëikä jagan-manaù-pramodikä ||17||
nätra sva-svämi-sambandho rädhäyäù kevalo vane |
api cäìgäìgi-sambandhas tad-aìga-bimbatätra yat ||18||
antaù-kauö ilya-mälinyä bahir-vé kñ aëa-raïjanäù |
gopälä bhänty amé pakva-mahä-käla-phalopamäù ||19||
vämya-valkala-saàchannä då òha-mänästhi-saàvå tä |
närikela-phalänäàvä gopikänäàrasa-sthitiù ||20||
bahir-antaç caika rüpä doñ a-heyäàça-varjitä |
dräkñ ä-phalotkarasyeva svämino me rasa-sthitiù ||21||

antaù sadä rasa-mayo'pi bahiù samudyat-


kauö ilya-dhärñ ö ya-vara-valkala-parva-rukñ aù |
mänäkhya-yantraëam å te na rasa-prado'säv
ikñ u-prakäëòa iva vaù prabhur acyutäkhyaù ||22||

antaù snigdhäd bahiù çäö hya-valkalät sneha-lambhanam |


vämya-niñ pé òanäd eva kå ñ ëät kå ñ ëatiläd iva ||23||
gopé -çreëé -javälé va saurabhä bahir ujjvalä |
né lotpala-nibhaù kå ñ ëaù suruciù saurabhänvitaù ||24||

maïjiñ ö heva mad-é çä-sväntar


bahir api sadaika-rägeyam |
sphaö ika-maëivad é ças te nava-
nava-saìgäd vibhinna-rägo'yam ||25||

dähitä daitya-çalabhäù prajvälya sva-balän alam |


yena yenoddhå to'dré ças tena sämyaàka äpnuyät ||26||

vrajeçvarärädhäna-tuñ ö a-viñ ëunä


kå ñ ëe nidhäyädbhuta-çaktim ätmanaù |
baké bakädya nihatäù surärayaù
kå ñ ëenabhijïair iha ké rtir arpitä ||27||
tuñ ö o'yam adrir bali-bhug vrajasya
svayaàsamutthäya nabhasy atiñ ö hat |
adho'sya hastaàvinidhäya kå ñ ëod-
dharoddhå tau ké rtim uré cakära ||28||

saundaryaàlalanäli-dhairya-dalanaàlé lä ramä-stambhiné
vé ryaàkandukitädri-varyam amaläù päre-parärdhaàguëäù |
çé laàsarva-janänuraïjanam aho yasyäyam asmat-prabhur
viçvaàviçva-jané na-ké rtir avatät kå ñ ëo jagan-mohanaù ||29||

çré -rädhikäyäù priyatä surüpatä


suçé latä nartana-gäna-cäturé |
guëäli-sampat kavitä ca räjate
jagan-mano-mohana-citta-mohiné ||30||

rasayati rädhä kå ñ ëe
rasayati tac-caraëa-sevätisaukhyam |
alir iva mallyäàso'syäà
rasayantyäàrasayati tad-adhara-mätram ||31||

rädhä-saìge yadä bhätià


tadä madana-mohanaù
anyathä viçva-moho'pi
svayaàmadana-mohitaù ||32||

yä sarit-stambhiné viçväkarñ iëé sarva-mohiné |


sad-dharmoccäö iné stré ëäàsä vaàçé saìginé hareù ||33||

kathayatu mahimänaàko nu kå ñ ëasya vaàçyäs


tad-itara-puruñ e yä räga-paìkaàvidhüya |
hå di jagad-abalänäànäda-pé yüñ a-vå ñ ö yä
sahaja-dayita-kå ñ ëe rägam äviñ karoti ||34||

atha ké räç ca çäryaç ca sveçayoù praëayonmadäù |


cakruù praçnottaräläpaàsva-sva-goñ ö hyäàmudä mithaù ||35||

vibhrat-karaikena nabhasy ahäryaà


mahendra-garvädrim adho'nayat kaù |
kaù käliyäheù phaëa-vå nda-raìge
nanarta taàbho vada kå ñ ëa eñ aù ||36||

nija-hå di dhå ta-vakñ ojädri-yugmopariñ ö äd


giridharam api lé lämbhojavat kä bibharti |
bhujaga-damana-ceto-vå tti-caïcad-bhujaìgé
çirasi naö ati kä täàbrühi sä çré la-rädhä ||37||

sadaiva muktäç ca tathätimuktä


jätä vane'smin pariphullatäìgäù |
puñ ëanti säraìga-gaëän rasaiù svaiù
kasya prabhäväd vada mädhavasya ||38||

sadaiva muktäç ca tathätimuktä


mädhvé kakärä madhupäli-saìgäù |
utpadya jätä vada tatra hetuà
kasyäpi rämänugatasya saìgät ||39||

hå täàçukaàpaçyati koö ö avé ù kaù


sädhvé tateù kaù sukå taàbhinatti |
ko vä striyaàvatsa vå ñ au ca nighnan
na lajjate taàvada kå ñ ëa eñ aù ||40||

täàmätå käù kaù kila mätå -kärakaù


ko vatsakaàvatsaka-pälako vraje |
ko dhenukaàdhenuka-rakñ ako'py alaà
vå ñ aàca nighnan vå ñ a-vardhano'bhavat ||41||

né tiù kumäré varaëe tad-aìga-


hå d-väk-paré kñ ety akaroc ca täàkaù |
saté tvam äcchidya mahäsaté tvaà
cakre'balänäàvada taàsa kå ñ ëaù ||42||

iti paö u vihagänäàväg viläsämå täni


çravaëa cañ aka püraàtau pibantau sa-sabhyau |
nija-nija-suhå daàtat pré ëanäyädi çantau
tata çarad å tulakñ mé àceratur lokayanté ||43||

pakva dräkñ äbalajakaàçäribhyo lalitä dadau |


ké rebhyaù subalaù prädät pakva däòima bäö ikäm ||44||

nändé mukhé tad anu täv avadad vaneçau


nicäyataàsva-purato vana-bhägam etam |
hemanta-çantamatayä prathitaànijaiù sat-
sampac-cayaiç caraëam arcitum utsukaàväm ||45 ||

citrä-mläna-kuruëòakaiù phullair lasat-saurabhä


mädyat-tittiri-läva-ñ aö pada-kikhé -ké räravair maïjulä |
hå dyä paktrima-nägaraìga-rucakaiù çé tä tuñ äränilaiù
seyaàbhäti vana-sthalé ha bhavato païcendiryählädiné ||46||

sphurita-sahacarälé -veñ ö ito'mläna-käntis


tata-kusuma-dhanur mürcchäli-gopé -pragé taù |
vikaca-kusuma-bäëaù kå ñ ëa te deha-tulyo
mukharita-çuka-lé lo bhäti hemanta-kälaù ||47||

hima-å tu-lakñ mé m atimuditas täm |


harir atha käntäàpratikurute sma ||48 ||
rucira-vividha-varëä pakva-çäly aàçukäìgé
mada-kala-çuka-pälé -näda-nändé mukhé va |
sumukhi pariëatoccair nägaraìga-stané yaà
valaya vara-naö é väbhäti hemanta-lakñ mé ù ||49||

auñ ëyaàhimartum anu te hå dayäkhya-durgaà


bhänoù samäçrayati sädhvi tuñ ära-bhé tyä |
tat-saìgamäd anupalabdha-viyoga-duùkhaà
rätrindivaàvilasati stana-koka-yugmam ||50||

å täv ihägneù prabaloñ ëa-bhävä


bhiyä himänyäù parito dravantaù |
küpäpsu kecid vinipatya lé näù
kroòe drumasyädri-daré ñ u cänye ||51||

himäné -òäkiné seyam alakñ itam aharniçam |


iha bhänu-bå had-bhänvoù prapibaty auñ ëa-çoëitam ||52||

äliìgya käntäàtaruëaiù çayänaiù


kucoñ ëatäsaìga-vibhaìga-dé naiù |
ärädhito'rkaù kå payä vilambya
prodyan vidhatte'dya niçäbhivå ddhim ||53||

räse kumäré -gaëa-kuìkumäïcita-


stanävalé yäàsmå tim äninäya nau |
sä pakva-näraìga-phalälir agratas
tat-smärakatvaàsva-guëaàvyanakty asau ||54||

athälokayantau puro'raëya-bhägam |
samutkau nijeçäv avädé d vaneçä ||55 ||

praviçad akhila-jantütkampa-romäïca-käré
kvacid alaghu-nagädhaù koñ ëatä-çé ta-häré |
må dulita-ravi-käntir dakñ iëäçägatärkaù
çiçira-rucira-nämä bhäty araëyaika-deçaù ||56||

javä-bandhükäbhäruëa-vara-dukülaàdamanaka-
prabhä-colé àkunda-dyuti-sita-nicolaàca dadhaté |
bharadväja-çreëé -viruti-yuta-häré ta-rutibhiù
stuvanté va premnä çiçira-å tu-lakñ mé r milati väm ||57||

niviòa-dala-tarüëäàväsarädy-anta-kälä-
gata-ravi-karakoñ ëe süryakäntäïcite'ìke |
må ga-tatir upaviñ ö ä manda-romantha-ramyä
prakaö a-pulaka-bäñ pä väàsamé kñ yäbhyupaiti ||58||

å täv asmin tejaù kñ atir anudinaàpräëa-suhå däà


sarojänäànañ ö iù sva-sukha-samayähno'pi laghutä |
tuñ äraiç caëòäàçor api må dubhir uccair bata kå tä
vinaikaàviçveçaàbhavati nahi kaù käla-vaçagaù ||59||

prabala-çiçira-bhé tyä bhänur auñ ëyam sva-vittaà


stana-yuga-giri-durge ballabé näànyadhatta |
tvaritam idam amübhiù kå ñ ëa-bhogäya kÿ ptaà
prabhavati nahi gäòha-premni dharmädy-apekñ ä ||60||

iti tad-girä pramudito'tra


çiçira-å tujäàvana-çriyam |
bakaripur atha kalayan sa
tadä lalitaàjagäda nija-priyäm ||61||

bhramad-indindira-vå ndaàsundari çiçirägamam |


diçaty atra mandädaram aravinde vindati kunde yad änandam ||62||

paçyendirendindira-vå nda-saàyutä
dandahyamänaàprabalair himair nijäm |
vihäya sampraty aravinda-mandiraà
kundävalau sundari mandiré yati ||63||

himäni rähu-senäné süryaànirjetum akñ amä |


tasmin praëayiné àjïätväjvälayat padminé tatim ||64||

toyotthitäyä vraja-kanyakä-tateù
stanävalé yäàsmå tim äninäya me |
päkonmukhé sad-badaré -phalävalé
täm atra sä mat-små tim änayaty asau ||65||

harir atha dayitäyä vå ndayäné ya dattau


sita-må dula-javäntar-maïjaré -karëa-pürau |
sa-pulaka-kara-kampaàkarëayoù saànyadhatta
çruti-yugam anu tasyaiñ äpi kaundävataàsau ||66||

rädhäyäù kara-paìkaje'tha nihitä kaundé mudä vå ndayä


yä mälä laghu-lohitotpala-kula-srag-dé ptim eñ a dadhe |
sükñ mendé vara-mälya-rocir anayä kå ñ ëasya kaëö he'rpitä
tenäsyä hå di yojitä sa-pulake cämpeya-mälya-dyutim ||67||

smerä viçäkhä'vadad etad adbhutaà


sukomalä paçyata kundavallikä |
ekaiva puñ piëy aniçaàsmaronmadaiù
kramotkramäbhyäàbhramaraiù prapé yate ||68||

citräbravé t sädhvi na citram etat


saubhadram eñ äàramaëaàyad asyäm |
vibhäty amé ñ v atyanurägavatyäà
pracetasäm äsa yathaiva värkñ yäm ||69||

kaundyälaläpa kalayädbhutam äli phullän


svän svän nijäntika-gatän api bandhujé vän |
santyajya dhairya-rahitä nava-bandhu-jé vam
ekaàpibanti tam imaàçataço bhramaryaù ||70||

citräha sära-grahilätipütä
kå ñ ëa-tviò udyan madhu-mätra-vå ttiù |
bhå ìgé -tatiù païcama-gäna-gurvé
yaträtiçuddhaàmadhu tatra saktä ||71||

täànarmaëätha dayitäàharir äbabhäñ e


rädhe tavätula-guëair vidhutäbhimänä |
çré ù säpi närhati tavänugatiàkuto'nyäù
çrutveti säpi hariëä saha saàlaläpa ||72||

sä çré ù | tvat stré ||73||

yat tvam | sä çré ù ||74||

gopastré ëäm | çré tvaàkasmät ||75||

gopa-stré çaù | çré ço yasmät ||76||

vyaktas te näré tve | loläyä rägo'syäù ||77||

satyaàme näritvam | präptä sä tad-rüpä ||78||

veëunäkarñ itä | må gy api tvat-priyä ||79||

tvat-sadå g-locanä | tan må gé mat-priyä ||80||

käntyä nämnä sämyaàpräptä |


bhäsvat-kanyä sä te käntä ||81||

yälé yaàte çäkhä hé nä |


känteyaàme sä tvad-rüpä ||82||

vakñ asi bhå ìgé paìktir iyaàte |


sä sraji suptäs te ramaëé va ||83 ||

alakävalé sadå çé ha te |
yad asau sadä mama tat-priyä ||84||

né lotpala-må dvé mürtis tanu-madhyä |


saptäham agaàte dadhre katham eñ ä ||85||
aïjaù katham uccair hemäcala-yugmam |
må dvé tava mürtir dhatte hå di nityam ||86||

viyogäsahiñ ëuù priyä soma-räjé |


kaläbhir vibhinnä hå di bhräjate te ||87||

çaçi-vadanäyäs tava nakha-paìktiù |


manasi dhå tä me bahir api säbhüt ||88||

vratati-tatir iyaàsatata-madhumaté |
bhramara-yugapi te mudam ati tanute ||89||

sad-adharam iva te kiçalaya-nicayam |


vahati ca kusumaàsmitam iva yad iyam ||90||

kumära-laliteyaàkumära-lalitäìgé |
sumära-raëa-çürä kumära-janané va ||91||

vacaù-samara-çürä sukaëö hi-laliteyam |


sumära-raëa-hütä paläyana-paräs te ||92||

sauvarëämbuja-koñ e lagnä bhäty ali-paìktiù |


vakñ ojopari citrä yadvat te mada-lekhä ||93||

citrapadä tava väëé bhäti yathä sukå päëé |


indriya-hå d viharantaù kå tanti hå t taruëé näm ||94||

gäyati païcamam uccair yat sahajaàpika eñ aù |


darpaka-ruk taruëé näàsyäd iha kaù pika-doñ aù ||95||

vidharma-çästra-çaàsikä tavätulä suvaàçikä |


kukuö ö iné -kriyä-parä jagad-vadhü-pramäëikä ||96||

yoñ id-äli-doñ a-näça-hetur asti vaàçikeha |


dharma-çästra-çaàsikädya mat-spå hä-samänikä hi ||97||

kätyäyané -vrata-parä må dulä kanyakä-tatiù |


sahate katham ämardaàmattebha-sadå ças tava ||98||

gaëikä kalikä-präyä matto'yaàbhramaro mahän |


puñ ëäti taàtadämardaàsahamänäkñ atä na kim ||99||

tava nava-kanaka-kñ auëé bhujaga-çiçu-så täpé ñ ö ä |


iyam iha tanu romälé -yug udara-sadå çé yat te ||100||

tava sä priyädri-häö aka-sthaly api bhujaìga-saìgatä |


yad iyaàvibhäti veëikäyuta-på ñ ö ha-paö ö ike ratiù ||101||
katham iyaàcakora-vé thikä
priya vihäya candra-sannidhim |
ahani saìgateha khe'ntike
bhramati nanditä manoramä ||102||

hitvä khenduàkñ aya-yujam eñ ä


då ñ ö vä kalpaànija-paripoñ e |
pé tvä tat çré -mukha-vidhu-känti-
jyotsnäàmatvä sukham iha bhäti ||103||

praçnottaräbhyäm atha narma-bhaìgyä


tat-tat-svabhäva-stuti-garbha-padyaiù |
rädhäcyutau tat praëayätinighnau
vilajjayämäsatur äli-pälé ù ||104||

paö u-väk prakharä caëòy api


viñ ameñ u raëe paläyate hütä |
tatrotkänyäç cäsmän
nivärayati kä vadäçu lalitä sä ||105||

viñ ama-çarähava-vimukhé
kuca-yuga-kuìkuma-madäguru-paö é raiù |
kvacid ärädhayaté ñ ö a-
devaàvada kä viçäkheyam ||106||

vally api caìkramamäëä


hitväntikagaàdhavaàsudürastham |
samitä kå ñ ëa-tamälaà
vibhäti kä kathaya campakalateyam ||107||

nänä-citre nipuëä
bahu-vidha-çå ìgära-racanäbhiù |
må du-rati-mänäsahanä
sukhayati naù keha citreyam ||108||

kandarpägama-vidyä-
paö ur iha nibhå taàsva-çiñ yasya |
sväìgäny aìge nyasyati
yä täàkathayäçu tuìgavidyeyam ||109||

udaye prakaö ita-rägä


viçadäpé ha kuö ilä sva-kaläyäm |
madanodaya-jananekñ ä
kä täàbrühé ndulekheyam ||110||

raìge naö anair läsyair


dé vyanté naù sukhayati saha nå tye |
veveñ ö i druta-gatyä
mäm api keha vada raìgadevé yam ||111||

päçaka-kelau nipuëä
cumbaka-ratnaàpaëé -kå taàjitvä |
mäm api gå hnäty ajaye
ditsati nahi kä sudevé yam ||112||

tå ptäv anya-janasya tå ptim ayitä duùke mahä-duùkitä


labdhaiù své ya-sukhäli-duùka-nicayair no harñ a-bädhodayäù |
sveñ ö ärädhana-tat-parä iha yathä çré -vaiñ ëava-çreëayaù
käs tä brühi vicärya candra-vadane tä mad-vayasyä imäù ||113||

itthaàdé vyann avikala-kalä-çäli-sé mantiné näà


narma-cchadmädhara-kuca-kara-sparça-puñ pärcanädyaiù |
vallé näàvä kiçalaya-phaläsväda-mattaù pikeço
bhrämaàbhrämaàsa kila lalitänandadaàkuïjam äpa ||114||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargo'gäd gaëitas trayodaçatayä madhyähna-lé läm anu ||o||

||13||

—o)0(o—
(14)

caturdaç aù sargaù
athäli-vargänana-saurabhähå tas
täbhir mukhäbjeñ u patan niväritaù |
vindan sa rädhä-vadanämbujaàruvaàs
tad-gandha-mattaù parito'lir aïcati ||1||

neträntoddhuvanaiç ca kaìkaëa-jhanatkärormi-santarjanais
träsäd-dolita-päëi-padma-dhuvanaiù kñ ipto'pi bhå ìgo yadä |
lobhän näpasasära tarhy apaså tä çré -rädhikä çré -hareù
saàvyänäïcala-saàvå täsya-kamalä pärçve nilé ya sthitä ||2||

tasmin gate padma-vané m alau cale


täm ähur älyaù sakhi mä bhayaàkuru |
nivärito'smäbhir asau ruvan çaö haù
padmälim utko madhusüdano gataù ||3||

äòhyaà-karaëyä subhagaà-karaëyä
sthülaà-karaëyä praëayocca-lakñ myä |
andhaà-karaëyä dayitaàpurasthaà
nändhé kå täsäv anusandadhe tam ||4||

tävat kå ñ ëena täù sakhya iìgita-jïena väritäù |


tat-pakñ aàjagå huù sakhyä vismitäù prema-ceñ ö itaiù ||5||

prema-vaicittya-vibhräntä käntä käntäntaraàgatam |


käntaàmatvä tato'bhyetya ruñ ö ä präha dhaniñ ö hikäm ||6||

dhaniñ ö he dhå ñ ö as te kv anu kapaö a-näö é naö inaö as


tvad-arthaàsva-preyän kusumam avacetuàsakhi gataù |
gato'yaàpadmälé àkapaö ini sa täm änayati ced
bhaviñ yaty apy eñ ä tava mukharucä nirjita-ruciù ||7||

doñ o'tra te nästy aham eva müòhä


çrutväpi yätaàgahane sa-çaibyam |
viçrabhya väëyäàtava küö a-dütyä
yadä gatä tasya çaö hasya pärçvam ||8||

dhaniñ ö haiñ äpy asmad-dhå daya-sadå çé vaïcayati naù


sa cäpy asmän asyan vilasati tayä mat-priya-vane |
idaàcäpy asmäkaànayana-viñ ayaàsamprati gataà
ciraàjé ved yo'smin jagati sa hi vä paçyati na kim ||9||

idaàkiàsoòhavyaàbhavati yad ayaàmat-priya-saro-


nikuïje padmälé àkvacid api nidhäyätra nibhå tam |
samänäyyäpy asmän kñ aëam ahaha sandarçya çaö ha-dhé r
mudhäläpärambhaàna iha sa vihäyägamad amüm ||10||

lalitä präha tad-dhärñ ö yaàmayä då ñ ö aàmuhuù sakhi |


nävaiñ i saralä tat tvam ehi yämaù sva-mandiram ||11||

iti täàlalitä-päëau dhå tvä cakre gå honmukhé m |


säpi tad-virahäd bhé tä dé närtotkä jagäda täm ||12||

då ñ ö än doñ än na gå hnäti cintayaty asato guëän |


didå kñ ate tädå çaàtaàvämaàcetaù karomi kim ||13||

stré -tater na kvacit kämajäpy urjjitä


lälasä vallaré då çyate bähya-gä |
ñ añ ö hikä dhänya-jäter iveté ritä
sä tayä täàsakhé àrädhikä vyäharat ||14||

tyaja vyarthäànäré -caya-naya-kathäàkarëa-tudané à


viniryänti präëäù sphuö ati mama hå d ghürëati vapuù |
vrajen näçaàmäno vrajatu mahimä hré ç ca sa-dhå tiù
sakhi tväàvande hä hå daya-dayitaàdarçaya laghu ||15||

säralyaàte vividha-ramaëé -lampaö o dhå ñ ö a-bhüpaç


cäpalyaàcäpy anupamam idaàkväpi rämäsv adå ñ ö am |
älokyeto'py adhikam ahaho vaïcayiñ yaty asau tväà
tvac-caritrair vayam iha hatäù kiàpunar haàsi väsmän ||16||

ito'pi kä sästy adhikätra vaïcanä


yayä çaö ho'smän sa kadarthayiñ yati |
ity älapanté priyam aikñ atägrataù
säliìgya käïcid dayitäàsamägatam ||17||

täàvé kñ ya paçcäd dayitopagüòhäà


sva-saàmukhé näàpratikurvaté àsvam |
padmä sakhé tvena vinirëayanté
hriyerñ yayä sä vimukhé cakampe ||18||

valgüyanté àsamé kñ yämüàmantüyanté ha rädhikä |


sä kundalatayäbhäñ i kå ñ ëeneritayä då çä ||19||

käntaàdrañ ö uàsamutkä tvam ägataàtaàsamutsukam |


drutaàmila kathaàjätäsy akasmäd vimukhé ruñ ä ||20||

säpy äha täàharer vakñ asy amüàkiàtvaàna paçyasi |


yäàpradarçayituàgehäd äné tähaàtvayä çaö he ||21||

kå ñ ëäbravé d yäàmanuse na saiñ ä


käpy ägataikätra mayänuyuktä |
rädhä vayasyä vana-devatäsmé ty
uktvä balän mäàparirabhya säste ||22||

äliìgya saàcumbya ca mäàsva-vidyayä


på ñ ö hena lagnorasi me tathäsakau |
yathä na niùsärayituàkñ amo'smy amuà
svayaàca niùsartum api prayatnataù ||23||

prärthitäpi mayä naiñ ä mäàjahäty atikämuké |


värayainäànija-sakhé àbalän mäàpé òayaty asau ||24||

lagnäyäàlalitäyäàtac chrutau säsé d adho-mukhé |


sa-kå ñ ëä jahasuù sabhyäù kundavallé jagäda täm ||25||

naiväkñ i lagnaàdayitam vilokase


chäyäànijäm anya-jané àca manyase |
sarvatra candrävalikäàviçaìkase
citraàtavedaàpraëayäkhya-nartanam ||26||

tathäha vå ndä vraja-maìgaläkarä


välepa-citrai ruciräàsuvistå täm |
vasanta-lé lotsava-raìga-vedikä-
sthalé m imäàpaçyatam agrataù sthitäm ||27||

aguru-ghuså ëa-kastüré ndu-sac-candanänäà


på thag apå thag udaïcat-kardamämbhaù-prapürëaiù |
vividha-maëi-citämbu-kñ epa-yantrair viräjad-
vitata-vadana-kubhair anvitäàçätakumbhaiù ||28||

saindüra-kärpüraka-pauñ pa-kandukaiù
çaräsanair bäëa-cayaiç ca kausumaiù |
tämbüla-mälyaiù kusumämbu-candanair
äpürëa-sauvarëaka-bhäjanair yutäm ||29||

karpüra-kuìkuma-madäguru-candanänäà
paìkaiç ca cürëa-nikarair atipüritäbhiù |
çväsäbhilavya-må du-jätuñ a-küpikäbhir
äpürëa-haima-tata-bhäjana-vå nda-yuktäm ||30||

äruhya täàçré -ramaëé -caryo bhavaàs


tadaikataù çré -ramaëo'py athaikataù |
gå hé ta-tat-taj-jala-yantrakädikaù
parasparaàprema-bharäd aré ramat ||31||

vidhå ta-laghu-sitäàçukau ramya-tämbüla-pürëänanau


rati-pati-raëa-yäntrikatvaàgatau toya-yantrair dhå taiù |
cala-niçita-kaö äkñ a-kandarpa-näräca-vå ñ ö yä samaà
viså jata iha yantra-muktämbu-vå ñ ö iàmudä tau mithaù ||32||
klinnätisükñ ma-vasanäntar-udé rëa-tat-tad-
aìgävalé -madhurimämå ta-sat-pravähaiù |
saàsikta-känta-nayanäbjamanastaö é käs
tasyäpi tair atiniñ ikta-vitå pta-neträù ||33||

tämbüla-carvita-darocchvasitaika-gaëòäù
klinnälakäli-vå ta-gharma-jaläïci-bhäläù |
visrasta-keça-vigalat-kusumävalikä
lolat-kacäàsa-yuga-cäru-kucäàça-madhyä ||34||

väsoïcalé àvividha-gandha-sucürëa-pürëäà
käïcyäntiraùsudå òha-çå ìkhalitäàdadhänäù |
kandarpa-dé pana-sanarma-manojïa-gänäù
kå ñ ëäbhiñ ikta-nija-guptiñ u sävadhänäù ||35||

nänä-prakära-paö a-väsa-cayän kñ ipantyaù


pauñ pädi-kandüka-gaëän må du-küpikäç ca |
premëä sugandhi-salilair jala-yantra-muktaiù
çré -rädhikä-prabhå tayaù siñ icuù sva-käntam ||36||

aàsälambita-pauñ pa-kärmuka-latäàbäëävalé àkausumé à


vaàçé àcätula-tunda-bandha-nihitäàratnämbu-yantraàkare |
bibhrat-çré -ghaö ikäëcalaàca nibhå taàpiñ ö ätakaiù çré -hariù
käntä-yantra-vimukta-gandha-salilaiù siïcann imä divyati ||37||

ekäsya niùsarati yä jala-yantra-dhärä


vyomädhvané ha çatadhä ca sahasradhä ca |
äsann apäta-samaye kila lakñ adhäsau
lakñ yeñ u päta-samaye bata koö idhä syät ||38||

jätuñ yo yä gandha-cürëaiù prapürnäù


kñ iptäs täbhis tena vä küpikäs täù |
bhümau petüù kñ epa-vegair vaçé rëäs
tan-madhya-sthä golikä lakñ yam äpuù ||39||

täsäàtanau kuìkuma-bindu-jäla-
madhye viräjan mada-bindavas te |
suvarëa-vallé -tati-puñ pa-vå nda-
suptäli-saìgha-bhramam unnayanti ||40||

çré -rädhikä-prathama-ké rëa-susükñ ma-randhra-


sad-yantra-kuìkuma-jalämala-bindu-jälaiù |
vyäptaàparisphurati saàhananaàbakärer
udyat-sudhä-kiraëa-bimba-çatair nabho vä ||41||

täù kñ epa-vega-galitävå ti-küpikänäà


karpüra-nägaja-parägaja-golikäbhiù |
lagnäbhir aìga-vasane'tha sugandhi-toyaiù
paìkatvam etya vihitäù çavaläìga-bhäsaù ||42||

nänä-varëair gandha-cürëair viké rëair


ädau bhür dyaur vyänaçe dig vidik ca |
gandhämbünäàvå ñ ö i-saàchinna-mülair
lebhe paçcäc citra-candrätapatvam ||43||

taàgandha-lepana-calaàpriyayä sva-hasta-
sparçottha-kuö ö amitayä kalahäyamänam |
käcit sugandhi-salilair ghaö ikätta-muktaiù
siïcanty upetya nibhå taàramaëaàcaläkñ é ||44||

yakä sakäbhyetya yatas tato vapuñ y


aväkirat sat-paö a-väsakän hareù |
yakäàtakäàso'py avarudhya vakñ asä
tadänanaù taiù samarüñ ayan papau ||45||

rädhäàkiranté àpaö a-väsakän muhur


nirodhitäàvé kñ ya bakäriëorasä |
sakhé -caye'käëòa-paö äyite'bhitas
tenäpi pürëatvam anäyi väïchitam ||46||

kå ñ ëas té kñ ëair atanu-viçikhair narma-mantra-pravé ëais


täsäm äsé n madana-vivaço viddha-marmä kaö äkñ aiù |
tat-pratyastraiù sa-dara-hasitäpäìga-lokäçugais tän
pratyävartya vyadhad atha tä vyäkuläù so'pi çaçvat ||47||

mahyäàmeghaù sa ca nara-vapus taàca siïcanty ajasraà


çampäs tasmät på thag-ita-lasan-mürtayo gandha-värän |
dhärä-säraiù satatam amunä sicyamänä mudäsmin
vå ndädé näm apibad amå taànetra-väpé ha vargaù ||48||

kré òann ittham asäv amübhir agamad doläbja-vedy-antikaà


vå ndä kundalate då g-iìgita-nayaiù kå tvä sahäye hasan |
käntäyäù kara-paìkajät kå ta-payo-yanträpahäro harir
hindolämbujam äruroha sa haö häd äcchinna-veëus tayä ||49||

avadad atha hasanté kundavallé tvam asmai


viså ja sumukhi vaàçé -kuö ö iné àmäspå çämüm |
tvam api salila-yantraàstré -dhanaàmädhaväsyai
tvaritam iti tayoktaàtau vidhätuàpravå ttau ||50||

yac-channa-savyena kareëa yantrakaà


savyena gå hnan muralé àtayärpitäm |
täbhyäànijäbhyäàsa dadhära tac-chalät
tat-tad-yute tat-kara-paìkaje hariù ||51||

adhastäd vå ndayä kundavallyä cotthäpitäàhariù |


doläm ärohayämäsa praté päm api täàbalät ||52||

hindola madhyaàpriyayä gate'cyute


gäyantya uccair muditas tad-älayaù |
paçcäd gatäù käçcid athägrataù parä
hindolikändolanam udvitenire ||53||

hindolikäyäàsahasäli-vå ndair
ändolitäyäàbalavac calantyäm |
udvelitäìgé kila caïcaläkñ é
säliìgya käntaàlalanälalambe ||54||

tayor bhraçyat-kaiçyaàmitha iha calat-kuëòala-yuge


tathä caïcat-käïcé -stavaka-paö alaàtat-samudaye |
parimläyan-mälya-dvayam api calat-kaìkaëa-vare
då òhaàdoländole sati sapadi sandänitam abhüt ||55||

doläyäm atiloläyäàrädhä caïcala-locanä |


sakhé sähäyyam icchanté vyatarki täbhir iìgitaiù ||56||

täbhir lolita-doläm é çäntäm atiloläm


äptätmepsita-çastäàgäòhändola-vihastäm |
svälé näàparicaryäàväïchanté àhå di varyäà
preìkholé àca muhus täm äjïäyäruruhus täù ||57||

tämbüla-vé ö é r lalitä viçäkhayä


campälikä sa vyajane ca citrayä |
çré -tuìgavidyä sahitendulekhayä
päné ya-jämbünada-jharjharé -yugam ||58||

särdhaàsudevyä kila raìgadevé


sugandha-paìkän paö aväsakäàç ca |
premnä samutkäti mudä gå hé tvä
hindolikäàtürëam athäruroha ||59||

täbhiù sevitayos tais taiù preñ ö hayor nayaneìgitaiù |


kramät pürvädi-dalagä virejur lalitädayaù ||60||
taträçcaryam abhüd ekaàrädhä-kå ñ ëau puraù sthitau |
yugapad dadå çuù sarväù sva-sväbhimukhatäàgatau ||61||
punar ändolanät täbhir vå ndä-kundalatädibhiù |
doläyäm atiloläyäàcitram äsé d idaàparam ||62||

täsäàdalälyäàparitaù sthitänäà
pärçve hariù sva-pratibimba-dambhät |
tiñ ö hann amübhiù sahasopagüòhaù
çré -rädhayänyäbhir api vyaloki ||63||

anächanne'mbhodair divasa-kara-bimbopari sa cen


navämbhoda-vyühaù prakaö a-caläbhiù suvalitaù |
mahä-vätyodbhräntaù satatam abhaviñ yat tad itas
tadä tasyäghärer upamitim alapsyanta kavayaù ||64||

rädhä-då g-iìgitanayäl lalitäm aghärir


äkå ñ ya dakñ iëa-bhujaàvinidhäya tasyäù |
kaëö he paraàbhujam asau dayitäàsa-deçe
madhye tayoù sa vibabhau taòitor iväbdaù ||65||

kaundy abravé t paçyatälyo jyotiç-cakre cale puraù |


rädhänurädhayor madhye pürëo'yam udito vidhuù ||66||

evaàviçäkhikädyäs täù kramäd äkå ñ ya mädhavaù |


äliìgya dakñ iëäàse'mür hindola-sukham anvabhüt ||67||

athävaruhya hindoläd dväbhyäàdväbhyäàviräjatam |


viçäkhä lalitädibhyäàçré -rädhändolayat priyam ||68||

tato'varüòhä lalitädayas tadä


rädheìgitaiù käïcanavallikädikäù |
ärohayämäsur adhaù sthitäù sakhé r
hindolikäàtäàkramaço baläc chalaiù ||69||

täsäàdvayé -dvayé -pürëa-pärçvaàtaàkramaço mudä |


govindaàdolayämäsur gäyantyas täù sa-rädhikäù ||70||

rädhäyäù çruti-lagnäyäàlalitäyäàhasanty asau |


äruhya doläm älé näàcakära bahu-maëòalé ù ||71||

tasyäàsthitäyäàpriya-väma-pärçve
prändolayanté ñ u sakhé ñ u doläm |
ekaàpunaç citram abhüd amüñ äà
dvayor dvayor äsa hariù sa madhye ||72||

täpiïchaç cet khacara-kanaka-kñ mäbhå d-uttho'bhaviñ yat


protphulläìgyä puraö alatayä veñ ö itäìgaù paré taù |
täpiïchänäàkanaka-kadalé -saàyujäàmaëòalé bhiù
sämyaàçaurer jagati sa tadä tädå çasyäpy aväpsyat ||73||

athärüòhäsu viçäkhikeìgitaiù
sakhé ñ u sakhyau lalitädayo mudä |
rädhäcyutau sambhramayantya uccakaiù
preìkholikändolanam äçu cakrire ||74||

vyäkuläàrädhikäàprekñ ya gäòhäliìgita-vallabhäm |
smeräsvälé ñ u gå hnaàs täàhasann avaruroha saù ||75||

abhé ré bhiù sacchampäbhiù saàvé täìgaù kå ñ ëäbdaù


kaundé -vå ndädé näàcakñ ur väpé hälé -tå ñ ëä-hå t |
lé lä-ké lälälé -dhärä-pätaiù siïcan viçvaàçré -
vå ndäraëye'sau jé yäd evaàdolä-lé lä-khelaù ||76||

atha täbhiù samaàkå ñ ëo mädhvé ka-päna-kuö ö ime |


niviñ ö aù çé tala-cchäye viçräma-sukham anvabhüt ||77||

gopé näm aravinda-sundaradå çäàçré -kå ñ ëa-pärçva-dvayäd


ärabhyägrata eva maëòalatayä tatropaveça-sthitim |
labdhänäàpurataù sa räjati dhå tälaìkära-pé tämbaro
ratnälé -khacito yathä harimaëiù sauvarëa-häräntare ||78||

athälayaù svake kare saroja-saïcayäd vare


nidhäya païca-cämaraàcitä bharair mudämaram |
niviñ ö am atra käntayä nitänta-keli-täntayä
nyavé jayan nijaàpriyaàrucä jita-smara-çriyam ||79||

gata çrame'smin sa-gaëe sakhé bhiù


padäbja-saàvähana-vé janädyaiù |
mädhvé ka-pürëaàcañ akaàpurastät
tayoù samäné ya dadhära vå ndä ||80||

vikasitam anu nå tyat-khaïjanäbhyäàviräjat-


kanaka-kamalam ekaàné la-räjé vam anyat |
varatanu-bakaçatrvoù paçyatoù präduräsé d
adhi cañ akam akasmät padma-yugmaàvicitram ||81||

nayana-madhupa-yugmaàrädhikäyäù pralubdhaà
jhaö iti-patitam äsé n né la-padme'tha tasmät |
dyuti-bhara-madhu-pürëän nälam utthätum äsé t
kanaka-kamala-madhye tadvad eväcyutasya ||82||

saundaryaàmadhutäàmukhaàcañ akatäàmädhvé kam ädarçatäà


netra-dvandvam aväpa san madhupatäàsarvendriyaànetratäm |
anyäìgaàjaòatäàtayoù sa-pulakaàcittaàsmaronmattatäà
sämyag eva tadetarettham abhavat päna-kriyäptonnatim ||83||

kaundy abravé t peyam idaàsva-cakñ uñ ä


pé taàyuväbhyäàmadhu paìkajänanau |
netrotpaläsyäbja-suväsitaàdvayo
rasajïayä peyam idaànipé yatäm ||84||

ädäya ninye cañ akaàbalänujaù


pibeti käntä-vadanäbja-sannidhim |
tiryaì-mukhé tad-dayitäpi lajjayä
kareëa jagräha nijena tat karät ||85||

ävå tya vaktraàvasanäïcalena sä


mädhvé kam äghräya sakå t sudhä-mukhé |
nijädhara-sparça-suväsité kå taà
samarpayämäsa kare priyasya sä ||86||

priyäö avé -vå kñ a-latodbhavaàpriyaà


priyädhara-sparça-susaurabhaàmadhu |
nija-priyälé -parihäsa-väsitaà
priyärpitaàsa-spå ham äpapau priyaù ||87||

dayitä-guëa-medureëa tad-
dayitä-päëi-tale'munärpitam |
dayitädhara-väsitaàpapau
dayitäpy aàçuka-saàvå tänanä ||88||

tad-vaktra-çeñ ämå ta-miçritäsavaiù


pürëäni kå tvä cañ akäëi sädaram |
vå ndä sa-vå ndä saha-kundavallikä
nyadhät sakhé näàpürataù pramodataù ||89||

täbhiù sakhé näàcañ akeñ v athägrato


nyasteñ u kå ñ ëaù sva-vicitra-vidyayä |
pärçve'khilänäàyugapat sa dakñ iëe
näloki kenäpi parisphurann api ||90||

sakhyas täù kevalaàsvasya svasyaiva pärçvam ägatam |


päyayantaàpibantaàca madhu taàdadå çuù priyam ||91||

kädambaré -mada-vighürëita-çoëa
koëa-protphulla-locana-saroja-viräjitäni |
ämoda-modita-nimantrita-ñ aö padäni
häsendu-känti-valitädhara-pallaväni ||92||

kå ñ ëasya netra-rasanä svadané ya-bhüri


saundarya-sallavaëim äsava-püritäni |
tasyäti-pänam anu tå ö -paripüraëäya
vakräëyayuç cañ akatäàsudå çäm amüñ äm ||93||

smara-yujäàsarakäya må gé då çäà
saraka-päna-madonmada-cetasaù |
sarakatäm ayite mukha-paìkaje
sarakatäàsamagäd adharo hareù ||94||

mädhvé ka-bhedän vividhän sa-vå ndä


vå ndätha vå ndävana-näthayoù sä |
nänä-vidaàçaiù sahitän purastät
samarpayämäsa tathä sakhé näm ||95||

täàs tän prapibatäàteñ äàpäna-päyana-mädhuré |


netronmädäya vå ndädeç ciräya madiräyate ||96||

avirata-madhupäne svädu-käntädharoñ ö haà


satatam adhara-päne madhvabhüt tad-vidaàçaù |
madana-madhumadäbhyäàtå ñ ëayä pänabhäjäà
mitha iha mithunänäàniçcayo näsa päne ||97||

mädhavägaty-anaìgotthair madair mädhava-pänajaiù |


mädhava-sparçajaiç cäsan vyäkuläs täù varäìganäù ||98||

skhalita-vasana-bhüñ äìgädya sambhälanaà


yat-sphuö a-hasitam akäëòe'praçna-pürvottaraàca |
pralapita-maëi-dänaàcotthitaàvallabé näà
prathayati madam antar-väruëé -pänajaàtat ||99||

nidhuvanam anu pürvaàyat priyeëa priyäëäà


skhalanam ayana-väsaù keça-väcäàvidheyam |
madhu-mada iha kurvan tad vadhünäm amüñ äm
akuruta muraçatroù pré ti-sähäyyam asya ||100||

uktau lohalatä gatau skhalitatä keçäàçuke srastatä


netränte'ruëatä mukhe surabhitä netre tathodghürëatä |
narmoktau sphuö atä då çi bhramitatä tat-tat-kå tau dhå ñ ö atä
yäyäsé t sudå çäàtadä tri-sarakotpannädhinot sä priyam ||101||

kå ñ ëe vrajämbujadå çäàhå di gäòha-


rägo näré -svabhävaja-hriyä vinigühito yaù |
äòambaraàmadhu-madasya na soòhum é ço
netrotpaleñ u bahir etya cakära väsam ||102||

navena madhu-pänena käcin nava-kiçorikä |


madodrekäd bhränta-neträ pralaläpäti vihvalä ||103||

la-la-la-lalite pa-pa-pa-paçya rädhäcyutau


sa-sa-sa-saha vo ma-ma-ma-maëòalair bhrämyataù |
vi-vi-vi-vipinaàma-ma-ma-mahé ca täbhyäà
samaàga-ga-ga-gaganaàlambate hä katham ||104||

viså tvarämoda-vikå ñ ö a-bhå ìga-


vikasvarämbhoja-vinindi-vaktraù |
madhväsaveñ ö ädhara-sé dhu-päna-
prodbuddha-kandarpa-madätilolaù ||105||

antar-viloläli-samé ra-vellat-
protphulla-raktotpala-jaitra-netraù |
laläsa lolal-lalanä-sudhå ñ ëak
kå ñ ëaù sa-tå ñ ëälir iväbjiné ñ u ||106|| (yugmakam)
maderitäbhyäm atha tau sakhé bhyäà
riraàsayäntaç ca suñ upsayä ca |
niñ evitäv äsatur äli-päliù
suñ upsayä kevalayäïcitäsé t ||107||

tayor madotpanna-nigüòha-lé lä-


spå hä-vidah preraëayätha kaundyäù |
käntävataàsärtham açoka-puñ pa-
gucchäya gacchaty aravinda-netre ||108||

käntäpi ghürëä paripürëitäkñ é


sevä-parälé -tati-sevyamänä |
nikuïja-kuïjäbhidha-kuïja-räje
suñ väpa puñ pävali-talpa-bhäji ||109|| (yugmakam)

gandhottamäù parimalädhika-väsitodyaj-
jå mbhodgamäsya-kamalä galad-ambaräìgyaù |
ghürëäyamäna-nayanäù çayanäbhiläñ äù
sakhyo'py ayus tata itaù skhalitäìghri-pätäù ||110||

talpopakalpana-gå hé ta-daläli-kaïja-
kiïjalka-dhüli-paripiïjaritäntareñ u |
saàvartikäbja-dala-pallava-puñ patalpa-
talpa-puïjeñ u caïcala-dali-guïjita-maïjuleñ u ||111||

guïjävalé -kusuma-maïjari-citriteñ u
tämbüla-gandha-jala-bhäjana-räjiteñ u |
kuïjeñ u kaïja-vadanä mada-khaïjanäkñ yaù
sarväù på thak på thag itäù suñ upur vayasyäù ||112|| (yugmakam)

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargo'gäd gaëitas caturdaçatayä madhyähna-lé läm anu ||o||

||14||

—o)0(o—
(15)

païcadaç aù sargaù

—o)0(o—

kaìkelli-pallavaka-tallaja-karëa-püraù
kaìkelli-valli-navaka-stavakäïci-päëiù |
taträgato’tha sa hariù praviveça türëaà
vå ndä-då çodita-nikuïja-sarojam utkaù ||1||

rädhä-suradhané àpräpte kå ñ ëa-matta-mataìgaje |


uòòé yäpasasärälé marälé -pälir aïjasä ||2||

viñ ameñ u raëäd vämya-hré bhyäàtäàvimukhé m api |


baläd äkramya nirjetum ärabdhe’tyunmade’cyute ||8||
käïcé àvé kñ yäkramän mükäàbhayädi iva nabho-gatam |
maïjé ra-yugalaàtasyäù phutkaroté va nisvanat ||9||
(yugmakam)

gré vä-grahaëato vyagraù kaëö haù kuëö ho’pi subhruvaù


vicitraiù küjitaiç cakre sakäku prärthanaàharau ||10||

på thula-bhuja-padäbhyäàvämya-durgaàvibhidyä-
dhara-nakha-daçanoraù-päëi-dor-änanodyaiù |
drutam atha sanijais taiù preñ ö ha-sämanta-vé raiù
sutanu-tanu-puré àtäàluëö hayämäsa kå ñ ëaù ||11||

nikhäta-güòha-ratnajïair utkhätät khanakair nakhaiù |


täruëya-ratnaàjagå he päëibhyäàstana-kumbhataù ||12||
adharäd daçanaiù khätäd vadanenädharämå tam |
bähubhyäàpé òitäd aìgät sparça-ratnaàtu vakñ asä ||13||
karäbhyäàkuntala-grähaàtat-tat-sthäneñ u gühitam |
cumbakäkhyaàvaraàratnam adharenägha-vairiëaù ||14|
(sandänitakam)

trapäd aàçe chinne’må ta-ukhadhane tair vimüñ ite


camünäthaàdhärñ ö yaànakha-daçana-sämanta-sahitam |
puraù kå tvä vyakté -kå ta-nija-mahä-pauruñ am asau
mahämärärambhaàvyadadhad atha känäpy asahanä ||15||

äkramya käntaànija-pauruñ aàtat


pradarçayantyäàhari-vallabhäyäm |
käïcé -dhvanir-dundubhi-çabda uccaiù
çé tkära asé d vara-siàha-nädaù ||16||

taàkäntayäkräntam avekñ ya caïcalaà


käntävataàsodbhaö a-nartaka-dvayam |
matvätha kenäpy ajitaàjitaàmudä
muktävalé läsikayä nanarta tat ||17||

hå d-adhara-gata-ratnaàyad yad ähå tya tasyä


nibhå tam agha-bhidä sve gopitaàratna-vå nde |
rada-nakha-khanakais tat sarvam asyä gå hé taà
hå tam iha paravittaàsvärtha-näçé ti satyam ||18||

mukha-kamala-rathasthau subhruvau netra-vé rau


vadana-nalina-koñ ät çré -harer bhä-marandam |
nayana-madhu-karäbhyäàrakñ itäl luëö hato yau
drutam apaså tavantau tau tayoù sammukhasthe ||19||

çré -kå ñ ëa-netra-dvaya-vé ra-varya-


pradarçanäd eva bhayäd iväsyäù |
agresare netra-bhaö e’payäte
sarväìga-sainye’pi babhüva bhaìgaù ||20||

tadäsyäù çré -bhälaàçrama-salila-lolälaka-vå taà


nitambo niñ pandaù stana-yugalam ucchväsa-capalam |
bhuja-dvandvaàmandaànayana-yugam ämé litam abhüt
paräbhüteté yaàsamiti dayitänandam atanot ||21||

smara-nå pati-nidiñ ö ä kå ñ ëam äkramya rädhä


nijam atiçaya-yatnät pauruñ aàdarçayanté |
svayam abhavad akasmäd yac chramäd viçlathäìgé
tad iha na hi vicitraàyäbalä säbalaiva ||22||

çrama-jala-kaëa-digdha-niñ panda-mürtir
galita-vasana-bhüñ äkalpa-talpa-prajalpä |
priya-hå di patitäìgé rädhikä mé litäkñ é
sthira-taòid iva nayvämbhodhare sä raräja ||23||

asyäù çväsoccalat-tundaàmuhuù kå ñ ëodaraù spå çat |


kim änanda-jaòaàtasyäù seväyai cetayaty amum ||24||

dé vyat-tadätvodita-mädhuré ëäà
sparçekñ aëecchä dayitäìgakänäm |
samägatälé va harer må gäkñ yä
glänis tadaikä tanu-sevikäsé t ||25||

täbhyäàtu sandhau vihite tadä tayoù


premëä priyäyäù svakarämbujanmanä |
utthäya cakre çrama-toya-märjanaà
kaiçyälakäly-ambara-saàvå tiàca saù ||26||

samprärthito vapur alaìkå taye tayä täà


naicchat sa täàvihasituàpurataù sakhé näm |
ämreòitaù punar imäàvidadhan niñ iddhas
tat-sparça-sammadaja-vibhramayänayoce ||27||

mayä kiàbhüñ äyai tvam asi ramaëa prärthita iha


tyaja vyarthäàçräntiàvirama nahi bhüñ ä mama mude |
na cähaàçaktälaìkaraëa-caya-bhärasya vahane
dunoty udghürëä mäàkñ aëam avasaraàdehi çayitum ||28||

iti gadita-marandaàpreyasé -vaktra-padmät


smita-rudita-suramyän mé litäkñ ät satå ñ ëaù |
harir atha sa nipé yäspañ ö a-varëät tadäsé d
udita-madana-mattaù sasmito vismitaç ca ||29||
(yugmakam)

tävat tayoù sevana-mätra-saukhyäù


praté kñ amäëäù samayaàvahiñ ö häù |
sevopacäränvita-päëi-kuïjäù
kuïjälayaàtä viviçuù priyälyaù ||30||

tämbüla-çé tala-jalämala-gandha-mälyaiù
pädämbujädi-må du-mardana-bé janädyaiù |
täbhir niñ evita-padau praëayonmadäbhir
ämodam äpatur alaàvigata-çramau ||31||

säküta-sa-smita-då çä priyam é rayanté


käntäbravé t priya na çarma labhe vinä yäù |
kuïjeñ u kuïja-vadanä mada-vihvaläìgyaù
sakhyaù svapanti ramaëänaya täù prabodhya ||32||

tad anicchan narmaëäsau priyayä muhur arthitaù |


niryayau tä ramayituàmattebha iva padminé ù ||33||

kå ñ ëaç cakre manasi lalitäàyämi kiàvä viçäkhäm


ädau citräm iti sa nikhilä bhävayaàs täù priyälé ù |
gacchan harñ äd yugapad akhile präviçat kuïja-vå nde
ätmänaàte nija-viracite jé va-dehe yathaikaù ||34||

täsäàkuïjeñ u sarväsäàtena lé lä manoharä |


svapna-jägarayor äsé d yütheçäyä yathä purä ||35||
älé -mallé -matallé s tä dor-yuddhe tat-kå te mithaù |
jigäya yugapat sarväù çré -kå ñ ëo malla-tallajaù ||36||

tävac chré -rädhikä kuïje sevitälé -janaiù kñ aëam |


viçramya taiù samäyätä sva-saras-té rtha-kuö ö imam ||37||

svädhé na-känta-kara-kärita-bhüri-bhüñ ä-
saàchäditäìga-rati-lakñ aëa-saïcayäpi |
prauòha-smarähava-vimardana-sücakäìgé
bhüyo’bhimärjita-samäpta-makha-sthalé va ||38||

svälé àprati praëaya-roñ a-vibhaìgura-bhrür


lajjä-vinamra-vadanä skhalitäìghri-pätä |
äyäsa-viçlatha-bhujärdha-nimé litäkñ é
säli-tatis tata ito militäbhyupetya ||39 || (yugmakam)

kå ñ ëo’pi nirgatya nikuïja-vå ndän


milann athaiko madhumaìgalädyaiù |
smeränanäàvé kñ ya hasan sa käntäà
tad-antikaàtaiù sahitaù samäyät ||40||

narma-dyütaàdayita-sabhikaàdhürtayä kundavallyä
täsäàlajjä-vitaraëa-paëaàbhoga-cihnävitänaiù |
vå ndädé näàsadasi balavad vallavé näàtadäsé d
yasmin sarväù sapadi vijitä hrepitäs täs tayäsan ||41||

madhu-ripu-rati-lé lägädhä-pé yüñ a-sindhuù


satata-duravagähaù prema-té rthävagähaiù |
praëayi-virala-lokaiù svädyate’sau yad anyaiù
kavibhir api taö asthaiù spå çyate bhägyam etat ||42||

atha vividha-viläsa-çräntitaù klänti-pürëä


avasara-nija-seväbhijïayopetya türëam |
jalam anu jala-lé lä-väïchayälyä tadäntar
hari-hari-dayitälyaç cälyamänä babhüvuù ||43||

gré va-saàyamita-keli-vimukta-keçäù
saàvastritäbhinava-çukla-sucé na-celäù |
sevä-paräli-nicayair avatäritäti-
bhäräìga-bhüñ aëa-cayäù sudå ço bahus täù ||44||

udyat-sudhäàçu-çata-puñ kara-nindi-käntiù
prodyad-vibhäkara-vikasvara-puñ karäkñ aù |
kandarpa-saumanasa-puñ kara-jit-kaö äkñ aù
çränti-praçänti-kara-puñ kara-keli-lolaù ||45||

saàveñ ö itaù sakala-puñ kariëé bhir äbhiù


kå ñ ëaù priyä-dayita-puñ kariëé àjagähe |
çräntaù çramäkulita-puñ kariëé -ghaö äbhiù
svairé vanecara-madotkaö a-puñ karé va ||46||
(yugmakam)

netrotpaläsya-kamalälaka-lola-bhå ìgä
vakñ oja-koka-yugalä tanu-dor-må ëälä |
kå ñ ëäkñ i-matta-gajayor jala-keli-tuñ ö yai
gopé -tatiù prathamataù sarasé tadäsé t ||47||
bhé ru-svabhäväd ajalävagähäù
käçcit taö asthäù salilair niñ icya |
baläd gå hé tvä vasane’payänté r
ninyur hasantyaù saliläntar anyäù ||48||

käçcid sva-jänudvayase sthitä jale


bhé tyoru-daghne priyo-sekato paräù |
sva-näbhi-mätre salile sthito hariù
sarvä nyasiïcad vihasan baläj jalaiù ||49||

klinnäti-sükñ ma-vasanäntar udé rëa-tat-tad-


aìgäli-sauñ ö hava-sarit-suñ amäpsu täsäm |
magnaàharer lasati netra-madebha-yugmaà
tasyäpi täsu dayitädå g-ibhé -ghaö äpi ||50||

udvämyädanavatité rñ avo’pi sarväù


çé tärtä iva rudita-smitärdra-vakträù |
äkå ñ ö ä yugapad anena näbhi-daghne
toye’mür amum abhitaù sthitä virejuù ||51||

räjé va-raktotpala-puëòaré ka-


kahlära-né lotpala-kairaväëäm |
sravan-marandaiç ca patat-parägaiù
saurabhya-bhäjy-ambhasi tä vijahruù ||52||

nändé -vå ndä-dhaniñ ö hädyäù sthitäs té rthaika-kuö ö ime |


jaya-çabdaiù puñ pa-varñ ai rädhädé näàjayepsavaù ||53||
baö uù subala-kaundé bhyäàsthitas té rthänya-kuö ö ime |
kå ñ ëasya vijayaàväïchan puñ pa-varñ ädikaàvyadhät ||54||

vyätyukñ é -pradhanaàtadä samabhavat täbhiù samaàçré -harer


yaträsäàmå du-secanaiù sa vidadhe protsäha-vå ddhiàkñ aëam |
siïcantyaù parito nirantara-jaläsärair amuàtä vyadhur
bhé tyädho-vadanaàkaräìguli-dalair uddhäkñ i-näsä-çrutim ||55||

uré cakäreva sahasra-netratäà


täsäàsa saundarya-vilokane hariù |
sahasra-pädatvam athäntike gatau
sahasra-bähutvam ihopagühane ||56||

eëé då çäm udara-daghna-jale sthitänäà


seke’mbubhir vadana-padma-vikäçane ca |
vakñ oja-koka-mithunävali-lälane’pi
kå ñ ëaù sahasra-karatäm uraré cakära ||57||

sahasra-pät sahasräkñ aù sahasra-bähur é çvaraù |


iti çruty-artham apaö hat kå ñ ëaàvé kñ ya mudä baö uù ||58||
sarvataù päëi-pädaàtat sarvato’kñ i-çiro-mukham |
hasanté ti små tiànändé mukhé té ra-sthitäpaö hat ||59||

udvarñ anté diçi diçi tiryak pätän


toyäsärän vraja-ramaëé -vallé näm |
vyälolänäm avirata-seke kelau
käñ ëé -mürtir jaladhara-mälä säsé t ||60||

päda-pränte’tyaruëatayä kiàtäsäà
yävaiç cetthaàcira-jala-väsair yatnät |
kå tvä varëa-dvaya-hatim äsäm uccair
mattaiväsé j jaladhara-mäläpy eñ ä ||61||

priyakara-militämbu-sparça-hå ñ ö äpi paryak


satata-nipatad-ambho-dhärayodvigna-cittä |
çithilita-bhuja-vallé -çasta-keçämbara-srag-
jala-yudhi vimukhé sä sundaré -pälir äsé t ||62||

jale baläd atyamale’balänäà


niruddhya käntena hå tämbaräëäm |
daläli-dänena taraìga-hastair
vyadhäyi sakhyaàdrutam abjiné bhiù ||63||

iha rädhikä pratipadaàparäbhavair


mukha-varëa-yugmaàvirahät sakhé -tateù |
dayitaàvijetum api maïju-bhäñ iëé
jala-secane muhur athoddhatäbhavat ||64||

nivärita-sakhé -pälyor mithaù saàspardhinos tayoù |


é çayor dvandva-yuddhaàcäbhavad ädau jaläjali ||65||
sakhé -pälyävå tau satyäàkaräkari bhujäbhuji |
nakhänakhi ca tat-paçcän mukhämukhi radäradi ||66||
anyonya-saìga-saàharñ ät kå ñ ëam änanda-mantharam |
rädhäàbhävodgamair loläàvé kñ yämuàlalitäbravé t ||67||

cüòä paçcäd apaså tavaté kaustubho bimba-dambhäd


gaëòe te’sau çaraëam abhajat kuëòale kampa-lole |
lé naàcäsé t tilakam alike chinna-bhinnäsya mälä
tasmäd yuddhäd virama sakhi mä kätaraàpé òayämum ||68||

vyätyukñ yäàsalila yadvan muhur jaya-paräjayau |


teñ äàjätau vyävahäsyäàté re tau suhå däàtathä ||69||

äkå ñ ya rädhäàsa-balän mukundaù


sva-kaëö ha-daghne’mbhasi täàninäya |
magnäm ivainäàpunar uddadhära
taraìga-loläànaliné m ivebhaù ||70||
tat-kaëö ha-deçärpita-dor-må ëälä
keçäli-çaiväli-vå tänanäbjé |
kå ñ ëebha-hastotkalitätilolä
rädhäbjiné vämbhasi santatära ||71||

tävat praphulla-kanakäbja-vane pramodäl


lé näsu täsu gala-daghna-jale sakhé ñ u |
käntä jagäda dayitaàpriya me vayasyä
yätä drutaàkva nu gaveñ aya türëam etäù ||72||

nidhäya täàtad-gala-mätra-puñ kare


çré -puñ karäkñ e praviçaty athälikäù |
anveñ ö um asmin sphuö a-puñ karäö avé à
rädhäsa lé nä vara-puñ karänanä ||73||

nätyutthitäni jalataù kanakämbujäni


phulläsitotpala-yugätiviräjitäni |
då ñ ö vä taraìga-cala-çaivala-saàyutäni
tat-päna-caïcala-matir madhusüdano’bhüt ||74||

mukheñ u täsäàkanakäravinda-
vå ndäyamäneñ u maranda-pänam |
cakre hariù pratyaravindam aïcan
tå ñ ärta-rolamba-kadambakaàvä ||75||

drutam upanayatäsyaàsva-sva-vakträntike svaà


kñ aëam iha dayitena dvandva-yuddhaàsamå ddham |
nibhå ta-militayä çré -rädhayäpy anvitänäà
yugapad abhavad äsäm änanäbjänanäbji ||76||

gopé -stanäsphälana-jais taraìgakair


lolämbujäny ullala-ñ aö padäny alam |
äsäàmukhäné va dadarça cumbane
vaimatya-loläni calekñ aëäni saù ||77||

äsäàpriyeëa valayävali-pärçva-yugme
premëä må ëäla-kå ta-kaìkaëa-sanniveçaù |
nana-viläsa-vitati-çramajäìga-kärçyät
pätonumukhän sa valayän parito rurodha ||78||

kusuma-visa-marälämbhoja-cakrotpaläni
smita-bhuja-gati-vaktroroja-netrair vijitya |
niviòa-kuca-nitambäsphälanaiù kampayitvä
jalam api sarasé sä kñ obhitäsé d vadhübhiù ||79||

lé läkñ ubhyat-salilotthais taraìgair


vätormé ëäàmilitäù purastät |
saìghaö ö o’bhün mithunaàyatra vé ëäà
sthätuàgantuàkñ amam äsé n na lolam ||80||

täsäàmukhämå ta-rucäm udaye’pi näpur


viçleñ a-duùkham iha koka-yugäni kintu |
tat-sannidhau pravilasat-stana-koka-yugmäny
älokya viçvasitadhé ny atimodam äpuù ||81||

rädhä-mukhendor udayät sarovare


phulleñ u né lotpala-kairaveñ v api |
niçy ahni yadvan madhu-pänajaàsukhaà
tat tad dvirephaù sama-kälam äpuù ||82||

indindiräëäàyugapad viläsaà
kumudvaté ñ v apy aravindiné ñ u |
sakhé -caye paçyati so’ticitraà
né läbja-ñ aëòe harir äsa lé naù ||83||

anveñ aëäyäsyä gatäs tadälyo


né lämbujäny asya mukhäni matvä |
änanda-mattäù paricumbya hré ëäù
parasparälokanato babhüvuù ||84||

rädhäàtu daivät priya-vaktra-pärçvam


äsädayanté àpravilokya citrä |
sakhé ù samäbhäñ ata paçyatälyaù
puro’bja-ñ aëòe mahad adbhutaànaù ||85||

pralamba-çaiväla-kadamba-saàvå taà
madhye naö at-khaïjana-yugmam adbhutam |
loläli-mälaàcala-hema-paìkajaà
tathävidhaàcaïcati né la-paìkajam ||86||

lasad-atanu-taraìgaiç cälyamänaàpurastät
kanaka-kamalam etan né la-padme laläga |
viralitam api tasmät preritaàtais tad asmin
muhur aticalam äsé t saàyutaàcäyutaàca ||87||

kvacid iha jala-madhyäd utthitau cakraväkau


tata uditam akasmäd ävå ëot padma-yugmam |
tad api samuditaàçré -hallaka-dvandvam asmäd
iti tad atiçayoktyä lebhire modam älyaù ||88||

täm ädäyägate kå ñ ëe täsäàmadhye’tha tan-mukham |


babhau hemäbja-maëòalyä veñ ö itaàné la-padmavat ||89||
jala-maëòuka-vädyäni kå ñ ëas täbhir avädayat |
paö aha-dhvanivat kväpi dundubhi-dhvanivat kvacit ||90||

hari-hari-dayitänäàgätra-saurabhya-çaityais
adhika-surabhi-çé taàtoñ am äsé t sarasyäù |
asita-sita-piçaìgaiù karburaàcäìga-rägair
bhavati hi guëi-saìgän nirmalänäàguëäptiù ||91||

prodbhinna-padmé va sa padminé -gaëaiù


saàsicyamänaù kara-puñ kareëa tän |
siïcan hariù prasphuö a-padminé -vanäd
utté rya toyäd atha té rtham ägamat ||92||

sevälé bhiù kå ñ ëa-kå ñ ëa-priyäs täs


tailair gandhodvartanaiù sevitäìgäù |
premëänyonyaàsnäpayitvä praharñ ät
snätvottasthur né ratas té rtha-té re ||93||

gauräìgé ëäm aìga-lagnämbaräntä-


dväräàdhärä niñ patantyo virejuù |
yadvat sauvarëäcala-kñ udra-çå ìga-
çreëé -lagnäcchäradämbhoda-vå ndät ||94||

visrasta-kuntala-tateù çikharäd galantas


täsäàguëa-grathita-mauktika-pälit-tulyäù |
antar-hå dé çitur alaàjala-bindavo’mé
ekävalé -nicayatäm upalabhya rejuù ||95||

svapne’pi durlabha-viloka-lavasya tasya


då ñ ö äpta-vighna-rahiteñ ö a-susaìgam asya |
citraàcirän madhurmämå tam äpibantyas
tå ñ ëäbhivå ddhim agaman dviguëäàmå gäkñ yäù ||96||

täsäm asambhävita-darçanänäà
diñ ö yäpta-ratyädika-çarmaëo’pi |
klinnämbaräntaù-samudé rëa-tat-tad-
aìgäli-sandarçanajä mudo yäù ||97||

dämäni mäträ nihitäni yasyäà


bälye’py anantäny agaman samantät |
vitasti-mätratvam agha-dviñ o’syäà
tanau mamus tä nahi citram etat ||98||
(yugmakam)

älé -calena parimärjita-deha-keçaç


cé näàçukaiù parihitodgamané ya-celaù |
kå ñ ëaç ca kå ñ ëa-ramaëé -nicayaù sasabhyaù
çré -padma-mandiram ito drutam äruroha ||99||

analpair äkalpaiù kusuma-racitair bhüñ aëa-cayair


niviñ ö aàtaàyämye kamala-gå ha-sat-kuö ö ima-vare |
nija-präëa-preñ ö haàpraëaya-paripäö é -ghaö anayä
svayaàçré -rädhälé -nicaya-sahitä maëòayati sä ||100||

dhüpair äguravair viçuñ ka-surabhé n çré -kaìkaté -çodhitän


mallé -garbhaka-veñ ö itän sva-dayitasyodyamya baddhvä kacän |
jäté -raìgaëa-yüthikä-bakula-sad-gäìgeya-yüthé -kå tair
gucchotpallava-ketaké -dala-lasac-cämpeya-barhänvitaiù ||101||

guïjä-mauktika-mälya-yugma-vilasat-pärçva-dvayair mälyakair
ürdhvordhva-krama-veñ ö itäàstavaka-yuk-piïchair lasat-çekharäm |
müle sthülatäàsusükñ ma-çikharäàkå ñ ö äli-vå ndäàvyadhät
cüòäàcämara-òämaré m alikagäàrädhä jagan-mohiné m ||102||
(yugmakam)

yasyäàlagnä na då g-ali-ghaö ä nirjihé te’ìganänäà


yä saàlagnä hå daya-kamale jätu naitaj jahäti |
yasyäç chäyä bhramayati sakå d-vé kñ yamäëäpi kå ñ ëaà
kärñ ëé àcüòä vilasati jagat sä pibanté sva-dhämnä ||103||

yat kauìkamaàlalitayä tilakaàlaläö e


så ñ ö aàhareù çaçi-nibhaàmada-bindu-madhyam |
çré -khaëòa-bindu-nicitaàbahir etad äsäà
hå t-khaëòane madana-häö aka-cakram äsé t ||104||

bhakti-cchedair anvitäàyäàsucarcäà
citrä cakre kauìkumé àtat tanau sä |
lävaëyormi-caïcaläsmärayat täà
dé vyad-gopé -kå ñ ëa-yugmäëi räse ||105||

citrätha citram akaron nija-mitra-gätre


maitré -pavitra-caritämbuda-jaitra-käntau |
yat tat sakhé nayana-khaïjana-bandhanäya
kandarpa-çäkunika-vistå ta-jälam äsé t ||106||

nänä-varëa-sugandha-puñ pam puñ paiù kå taiù pallavaiù


kÿ ptaiù kuëòala-hära-kaìkaëa-lasan-maïjé ra-käïcy-aìgadaiù |
täbhir yäbharaëair mudä priya-tanau çré -veça-bhaìgé kå tä
saiväsäànayanaiëa-bandhana-vidhau kämasya päçäyate ||107||

pauñ paiç cäbharaëais tatra rädhä käëòa-paö ävå tä |


älé bhir bhüñ itälyaç ca sevikä-nicayaiù kramät ||108||
tato’sau vå ndayäné tas täç ca tat saumya-kuö ö imam |
dadå çus tatra bhakñ yäëi phala-mukhyäny anekaçaù ||109||
paläça-çäla-paträëäàrambhä-balkala-patrayoù |
kuëòé -sthälyädi-pätreñ u sambhå täni på thak på thak ||110||
(yugmakam)

bhoktuàtäny upaviñ ö o’sau çubhra-puñ päàçukäsane |


savye çré -subalas tasya dakñ iëe madhumaìgalaù ||111||
upaviñ ö ä puro rädhä täni sälé vaneçayä |
äné yäné ya dattäni tebhyaù pariviveça sä ||112||
çveta-rakta-harit-pé ta-varëäni jäti-bhedataù |
asasya-çlatha-sasyeñ ad då òha-sasyäny anekaçaù ||113||
sukå tta-balkalatayä çaìkha-varëäkå té ni ca |
närikela-phaläny ädau tebhyaù pariviveça sä ||114||
(yugmakam)

teñ äàtaiù pé ta-toyänäàbhittvä niñ käçitäny amé |


sasyäny älé -yujä dattäny äduù svädüni rädhayä ||115||
jäti-varëäkå ti-svädu-päka-saàskära-bhedataù |
nänä-vidhäni cämräëi dadau tebhyaù krameëa sä ||116||
dara-pakväni çakalé -kå täny ämräëi känicit |
nikå tta-balkaläñ ö äni carvyäëy äsvädayanty amé ||117||
sabalkala-nikå ttäni kiïcid ghana-rasäni ca |
oñ ö hävalopy a-lehyäni pakväny ädan paräëi te ||118||
pakrtimäëi rasaiù pürëäny äcchinnäsyäni känicit |
säàçäni madhuräëy ete cuñ yanto mudam äyayuù ||119||
te kaëö aki-phalän niñ käçitän koñ än nirañ ö ikän |
sauvarëotpala-cämpeyakorakäbhän akhädiñ uù ||120||
pé lüni bahu-bhedäni dräkñ ä-kharjurakäëi ca |
täla-çré phala-jambüni lavalé -lakicäni ca ||121||
kadalé -vadaré ëäàca nänä-bhedän phaloccayän |
çå ìgäö a-täla-bé jäni kñ é rikä-tütakäni ca ||122||
aïjé räëy amå täìkäni näsa-päté -phaläni ca |
näraìga-kämaraìgäëi vikaìkata-phaläni ca ||123||
suñ eëa-mätuläìgäni kapitthaka-phaläni ca |
nänä-bhedäni bé jäni niñ kuläkå ta-däòimän ||124||
mäyämbüni sukhäçäni karkaö é -kharburäëi ca |
guòälu-keça-räjädi-müläni mülakäni ca ||125||
çälükärdra-padma-bé ja-sasyäni ca visäni ca |
piyäla-pista-baddäma-bé ja-sasyäny anekaçaù ||126||
sitäbhiù kñ é ra-säraiç ca kå tän çré -rädhayälaye |
näraìga-rucakämrädi-phaläkära-vikärakän ||127||
phala-puñ pa-yutän vå kñ än çarkarä-päka-nirmitän |
bilva-däòima-çé ryämra-näraìga-rucakädikän ||128||
kå ñ ëa-païcendriyählädi-guëän gehe tayä kå tän |
laòòukäni candrakänti-gaìgäjala-mukhäni ca ||129||
çarkarendu-lavaìgailä-maricädibhir anvitäù |
sthüla-santänikäù piñ ö ä-kå täni laòòukäni ca ||130||
panasämrädika-rasän madhu-candra-sitänvitän |
karpürämå ta-kely-ädé ny äné täni priyälibhiù ||131||
paryaveçayad etäni sarväëi rädhikä kramät |
täbhyäàsaha haris täni bubhuje kamalekñ aëaù ||132||
patra-puñ pa-phala-skandha-çäkhä-müläni bhüruhäm |
saitänäàkñ airasäräëäàchedaàchedam adanty amé ||133||
baö ur nindan praçaàsaàç ca bhakñ yäëi ca tad-arpikäù |
sarväs tä häsayämäsa sa-narma-mukha-vaikå taiù ||134||
karpüra-väsitaàtoyaàpapus te’tra yathäsukham |
tataç cäcacamus toyaiù sakhé -dattaiù suväsitaiù ||135||

yätas tataù sa harir ambuja-mandiräntaù


çete’tra sat-kusuma-kalpita-talpa-madhye |
tämbüla-däna-pada-lälana-bé janädyais
tatra priyälibhir amuàtulasé siñ eve ||136||

tämbüla-vé ö ikäm açnan tat-padma-yämya-kuö ö ime |


çete çé tala-çayyäyäàsubalena samaàbaö uù ||137||

çré -rädhikätha sagaëä muditopaviñ ö ä


käntädharämå tatayä pariväïchitäni |
çré -rüpa-maïjarikayä ca vaneçayä ca
bhakñ yäëi täni bubhuje pariveçitäni ||138||

tatra nändé -kundavallyäù sakhé bhir narma-vistå tiù |


älé väsäm abhüt sagdhi-sukhasya pariveçikä ||139||
athäcamyäyayuù sarväù çré -padma-mandiräntaram |
talpe rädhä sakhé -päliù paritaù samupäviçat ||140||
tämbüla-carvitaàtäbhyaù çré -hares tulasé dadau |
nändé mukhyai dhaniñ ö häyai kundavallyai ca vé ö ikäù ||141||
tataù sä tulasé rüpa-maïjaré ca vaneçvaré |
bhakñ yäëy urvaritäny äduù sevikälé -cayaiù samam ||142||
täsu bhuktvä gatäsv atra sakhyas tat-pürva-kuö ö ime |
nirgatya suñ upuù sarvä nändé mukhy-ädayaç ca täù ||143||
tataù çré -rädhikä täbhyo dadau tämbüla-carvitam |
vå ndäyai vé ö ikäàsä ca täm adanté bahir yayau ||144||

kå ñ ëaù käntäàtäàsamäkå ñ ya hré ëäà


häsaàhäsaàyatnataù svänanäbjät |
tämbülé yaàcarvitaàtan-mukhäbje
nyasyan hå ñ yan çäyayämäsa pärçve ||145||

çré -rüpa-maïjaré -mukhya-sakhé bhir vé janädibhiù |


sevitau tau kñ aëaàtatra nidrä-sukham aväpatuù ||146||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-varaje govinda-lé lämå te
sargaù païcadaçäbhidho’yam agaman madhyähna-lé läm anu ||o||

||15||

--o)0(o--
+++

(16)

ñ oòaç aù sargaù

atha kñ aëät tau pratilabdha-bodhäv


utthäya talpopari sanniviñ ö au |
pürvaàprabuddhäù prasamé kñ ya sakhyo
yayuù sakhé bhyäàsaha tat-samé pam ||1||

vå ndäpy äyät sva-çiñ yau sä bälau vidyä-viçäradau |


kalokti-maïjuväk-saàjïau gå hé tvä särikä-çukau ||2||
tatas tau paö hato namrau jaya vå ndävaneçvara |
jaya vå ndävaneçäni jayatälyaù prasé data ||3||
rädhä-då g-iìgitäbhijïä vå ndä vijïä samädiçat |
paö heti ké raàké ro'pi papäö hänandayan sabhäm ||4||

guëaiù svair hé nä me yadapi kavitä nätimadhurä


satäàsvädyäthäpy acyuta-guëa-yutatvena bhavitä |
ayaù-çastré spå ñ ö ä må gayu-gå ha-gä sparça-maëinä
suvarëatvaàpräptä bhavati mahatäàbhüñ aëa-kå te ||5|| (då ñ ö äntaù)

cakrärdhenu-yaväñ ö a-koëa-kalasaiç chatra-trikoëämbaraiç


cäpa-svastika-vajra-goñ pada-darair mé nordhvarekhäìkuçaiù |
ambhoja-dhvaja-pakva-jämbava-phalaiù sal-lakñ aëair aìkitaaà
jé yät çré -puruñ ottamatva-gamakaiù çré -kå ñ ëa-päda-dvayam ||6 || (svabhävoktiù)

çré -kå ñ ëäìghri-yugaàsakå c chruti-gataàsarvänya-tå ñ ëä-haraà


dhyätaàyad vipadäàvilopa-nipuëaàsat-sampadäàdäyakam |
då ñ ö aàcärutayä camat-kå ti-padaàsarvendriyählädakaà
på ñ ö aàyat-klama-hantå -nivå ti-karaàtan me kriyät käìkñ itam ||7||
(udätta-svabhävokté )
saubhägyänäàsad-rucäàsad-guëänäà
sampatté näàpräkå täpräkå tänäm |
lé lägäraàdätå ca dhyäta-mätraà
sarvasvaànaù kå ñ ëa-pädäbjam astu ||8|| (udätta-svabhävokté )

yasyopäsanayäpta-çakti-lavataç cintämaëitvaàçiläù
käçcit käma-gavé tvam etya dhavaläù käçcic ca kalpägatäm |
kecid bhümi-ruhä babhüvur akhiläbhé ñ ö a-pradäù präëinäà
tac chré -kå ñ ëa-padäravinda-yugalaàko näçrayet sva-pradam ||9||
(pada-gata-kävya-liìgam)

parimala-väsita-bhuvanaà
sva-rasämodita-rasajïa-rolambam |
giridhara-pädämbhojaà
kaù khalu rasikaù samé hite hätum ||10||
lavaëima-madhu-pürëaàsväìguli-çreëi-parëaà
yuvati-nayana-bhå ìga-vyüha-pé taàsuçé tam |
nakhara-nikara-rociù keçaraàsaurabhormé -
parimalita-dig-antaàkå ñ ëa-pädäbjam é òe ||11|| (rüpakam)

païcendriyählädi-guëair mahattamai
raktotpaläbjäni vadänyatädibhiù |
kalpa-drumäëäàjitavac ca pallavän
kenopameyaàcaraëämbujaàhareù ||12|| (vyatirekaù)

nakha-çitiruci-gaìgä kå ñ ëa-päda-prayäge
tad-upari çiti-rocir bhänujä saìgatäsé t |
aruëa-kiraëa-dhärä dhätå -kanyäpy adhastäl
lasati nikhila-sarväbhé ñ ö a-deyaàtriveëé ||13|| (rüpakotprekñ e)

apürvaù kaàsäreç caraëa-yugalasyaiñ a mahimä


yad äçritya dhväntaàsva-kadana-kå te präpta-maraëam |
niyuddhe'dhaù kå tvopari lasati yad vé kñ ya sabhayäd
vapur vyühaàkurvann amalam uòupo'py äçrayad idam ||14||
(prathamätiçayokty-utprekñ e)
kaloktiù sä tataù säré vå ndayä preritä då çä |
rasajïäàväsitäàcakre kå ñ ëa-pädäbja-varëanaiù ||15||

caëòäàçoù pluñ ö a-varñ märuëa iha kiraëaiù kå ñ ëapädäbja-yugmaà


çé tacchäyaàpraviñ ö o'tyaruëam idam abhüd vyäptam asyäruëimnä |
utprekñ eyaàkavé näàmama tu matam idaàkå ñ ëa-rägätiraktaà
rädhä-cittaàmamaiväspadam idam iti tad vyaçnuta svasya dhämnä ||16||(utprekñ ä)

lé läravindam aravinda-då çäàkaräbje


kaìkelli-pallavam uroja-suvarna-kumbhe |
raktotpalaàyad iha hå t-sarasé dam é òe
pädäravindam aravinda-vilocanasya ||17|| (mälä-rüpakam)

candrendé vara-candanendu-naladäcché taàlasat-saurabhaà


rädhäyäù stana-saìga-lolupatamaàtat-päëi-saàlälitam |
tac-chré -kuìkuma-carcitaàsulalitaàçobhäli-lé läspadaà
tac-chré -kå ñ ëa-padämbujaàbhavatu naù saàvähané yaàsadä ||18||
(udätta-svabhävokté )
sabhya-karëau sudhä-pürëau racayan rädhayeritaù |
sa-särikaù çuko'nyäni kå ñ ëasyäìgäny avarëayat ||19||

gulphau bakärer lasato'ticikkaëau


lävaëya-bhaìgocchalitau suvartulau |
kalinda-kanyä-tanu-vé ci-nirjharäd
arddhoditendé vara-korakäv iva ||20|| (utprekñ ä)

lävaëya-dhanya-madhu-pürëa-tamäla-navya-
parëäti-citra-puö ike ghuö ike muräreù |
älihya netra-rasanä-çikhayä sakå d ye
mattä vighürëati sadä lalanälir ärät ||21|| (rüpakänumäne)

çré mat-padämbuja-yugopari-pütanärer
nihnutya gulpha-yugalasya miñ eëa dhäträ |
çré -rädhikä-nayana-ké ra-yugasya puñ ö yai
manye nyadhäyi kara-marda-phale supakve ||22||

babhau hareù çré -ghuö ikä-yugaàtat


suçliñ ö a-pärçvaàyad aväpa çaçvat |
rädhä-manovå tti-kumärikäleù
kumärayantyä laghu-kandukatvam ||23|| (rüpakotprekñ e)

gokula-kula-yuvaté näà
dhairyodbhaö a-vinañ ö aye'sty atanoù |
hari-jaìghä-yuga dambhäl
laghu-parigha-yugaàtamäla-särasya ||24|| (rüpakäpahnuté )

marakata-maëi-rambhä-stambha-sambhedi-dhäträ
bhuvana-bhavana-müla-stambhatäàlambhitaàyat |
yuvati-nicaya-cetaù pé lu-né läçma-ké laà
praëayatu hari-jaìghä-yugmam aìgho vighätam ||25|| (vyatireka-rüpake)

dé vyato lavaëimämå ta-bhaìge


cäru-haàsaka-kalä-lalitänte |
deha-känti-yamunä-laghu-dhärä
sannibhe muraripoù praså te te ||26|| (vyatireka-rüpake)

saundarya-sauñ ö hava-vilokanataù pralubdhe


jaìghe mitho militum asya samutsuke ye |
te veëu-vädana-kå te sthiratäìgate'smin
labdhäntare'nu parirabhya harau ciraàstaù ||27|| (utprekñ ä)

mädhurya-lakñ myä ruciräsana-dvayaà


lävaëya-vallyä guru-parva-yugmakam |
çobhä-çriyo'laìkå ti-peö ikä-yugaà
jänu-dvayaàbhäti manoharaàhareù ||28|| (mälä-rüpakam)

ramyorü-parva-dvayam adbhutaàharer
mähendrané laàlaghu sampuö a-dvayam |
asaìkhya-go-saìkhya-kuläìganä-tates
te citta-cintämaëayo'tra mänti yat ||29|| (rüpakädhikänumänäni)

prasäraëe yad baliman nikuïcane


çré -pädayor nirvalitaàsumäàsalam |
çré -rädhikä-çré -kara-lälitaàhares
taj-jänu-yugmaàruciraàçriye'stu naù ||30|| (svabhävoktiù)
uru-dvayaàsuvalitaàlalitaàbakäreù
pé naàsucikvaëam adhaù-krama-kärçya-yuktam |
kandarpa-vå nda-vara-nartaka-läsya-raìgaà
lävaëya-keli-sadanaàhå di naç cakästu ||31|| (rüpaka-svabhävokté )

jambhäri-ratna-ghaö itaàkim ajäëòa-çälä


stambha-dvayam kim atanor makha-yüpa-yugmam |
kiàvedam asti lalanä-hå dayebha-bändhä-
läna-dvayaàna tad idaàhari-sakthi-yugmam ||32|| (niçcayänta-sandehaù)

üru-cchaläc chroëi-varäïjanocca-
sthalé -bhavädho-mukha-né la-rambhe |
ete harer ye lalanäkñ i-ké ra-
puñ ö yai sva-mädhurya-phalair alaàstaù ||33|| (rüpakäpahnuté )

rambhäli-garva-bhara-däraëa-sanniveçe
mattebha-hasta-mada-mardana-märdave ye |
çré -rädhikä-karabha-santata-sevyamäne
kenopamäntu kavayo hari-sakthiné te ||34|| (vyatirekaù)

visté rëa-pé nam atisundara-sanniveçaà


räsa-sthalaàsarati käma-naö ärbudänäm |
äbhé ra-dhé ra-ramaëé -kamané ya-çobhaà
çré -çroëé -maëòalam alaàvilasaty aghäreù ||35|| (rüpakam)

katé ra-bimbam lasad-ürdhva-


käya-tamäla-né läçma-kå täla-bälam |
kå ñ ëasya lävaëya-jaläli-khelat-
käïcé -marälé -valitaàvibhäti ||36|| (rüpakam)

kå ñ ëäìga-siàhäsana-santatopa-
viñ ö asya rädhä-hå dayasya räjïaù |
dhäträ kå taàçroëi-miñ ät sukhäptyai
né läàçuka-sthüla-vidhüpadhänam ||37|| (rüpakäpahnuty-utprekñ äù)

ye gopikä-då k-çapharäli-kelaye
lävaëya-vanyämå ta-pürëa-palvale |
ye rädhikä-citta-må gendra-kandare
te sundare naumi hareù kakundare ||38|| (rüpakam)

adhas-té ryag-rekhä-sarid upari sä näbhi-sarasi


tayor madhye vastir dhruvam agharipor asti pulinam |
sadä räsa-kré òäàyad iha nija-vå tty-adbhuta-naö é -
cayaiù çré -rädhäyä hå daya-naö aräjaù praëayati ||39|| (rüpakänumänotprekñ äù)

çré -vasti-romävali-näbhi-dambhän
nipäna-sad-rajju-sudhoda-küpän |
tå ñ ärta-gopé -gaëa-gogaëänäà
pänäya dhätäså jad acyutäìge ||40|| (rüpakänumänäpahnuty-utprekñ äù)

gopé -mano-dhänya-cayänya-väsanä
tuñ äpahärottara-saàskå tau vidhiù |
né lopalolükhalatäàninäya yat
kå ñ ëävalagnaàhå di ye cakästu tat ||41|| (rüpakam)

kå ñ ëävalagnasya miñ äd umäpater


vispardhayärädhanayärdite muhuù |
pürväpara-sthüla-vibhäga-saàyuto
dhäträ vité rëo òamaruù smaräya kim ||42|| (utprekñ äpahnuté )

harer vakñ aù-kakudmatyo visargam antarä-sthitam |


madhya-dambhä-dvayor navyaàjaihvä-müläkñ araàvyadhät ||43|| (utprekñ ä)

då ñ ö yä bakärer avalagna-sauñ ö havaà


nijävalagnasya kuké rti-çaìkayä |
durgäsu durgä janakasya bhü-bhå to
daré ñ u päré ndra-gaëä vililyire ||44|| (utprekñ ä)

lävaëya-vanyä-bhrama-bhaìga-pürëe
baké ripor näbhi-hrade gabhé re |
tå ñ ärta-gopé -hå dayebha-päli-
magnaiva nonmajjati sä kadäpi ||45|| (rüpakotprekñ e)

çré -kå ñ ëa-vigraha-tamäla-sura-drume'smin


çobhä-maranda-bhå ta-näbhi-sukoö aro'sti |
lobhäd vadhü-då g-alipälir iha praviñ ö ä yat
sä punar nahi nireti rase nimagnä ||46|| (rüpakänumäne)

viñ ëor gaìgäjani bali-nutän né cagä'gre'ìghri-padmät


tan mätsaryät trivali-mahitäd ürdhvagä näbhi-padmät |
çaureù kå ñ ëä'jani tanuruhäli-cchalät paçyatäà
yä tasmin pré tiàjanayati paräàväsanäàsaàvidhüya ||47||
(apahnuty-utprekñ ä-vyatirekäù)

näbhé -bilät sämi samutthitä harer


yä bhäti romävali kå ñ ëa-pannagé |
svaàpaçyatäàsükñ matamäpy ahar niçaà
cittänilän saàculuké karoti sä ||48|| (rüpakam)

lavaëima-madhu pé tvä näbhi-padmän murärer


vraja-yuvati-janänäànetra-bhå ìgärbhakäliù |
udara-nalina-patre yä papätoccalanté
tanuruha-tati-dambhät saiva çete pramattä ||49|| (rüpakäpahnuté )

jita-caladala-né lämbhojiné parëa-jälaà


madhurima-hå ta-paçyal-loka-neträli-mälam |
tilakitam iva loma-çreëi-kälé yakena
tribhuvana-jaya-lakñ myä bhäti govinda-tundam ||50|| (vyatireka-rüpakotprekñ äù)

kastürikä-lipta-tamäla-navya-
daloñ ma-hå t-saurabha-märdaväbham |
atundilaàtundilitäkhiläkñ i-
bhå ìgäli dé vyaty udaraàbakäreù ||51|| (vyatireka-rüpakotprekñ äù)

hå dy ucchalat-tanuruha-cchala-niùså ta-
çré -näbhi-hradänupatitädi-rasa-praväham |
alpocca-pärçva-yugalaàdara-nimna-madhyaà
madhye mano mama harer udaraàcakästu ||52||
(apahnuty-utprekñ ä-svabhävoktayaù)
rädhä-citta-maräla-då k-çapharikä-çaçvad-viläsäspadam
käïcé -särasa-päli-nisvani-taö aàlomäli-çaibälakam |
lävaëyämå ta-püritaàtrivalikä sükñ mormi-vibhräjitaà
çré -näbhé -nalinaàlasaty agharipoù çré -tunda-sat-palvalam ||53|| (rüpakam)

çré -rädhikä-pärçva-matallikä-yuga-
sva-preyasé -sparça-samutsukau sadä |
çré -pärçva-san-nägara-tallajau hareù
suvartulau snigdha-må dü viräjataù ||54|| (rüpaka-svabhävokté )

rekhä-svarüpa-ramayäçrita-väma-bhägaà
çré vatsa-sac-chavi-viräjita-dakñ iëäàçam |
kaëö ha-stha-kaustubha-gabhasti-viräjamänaà
çaçvad-viläsa-lalitaàvana-mälikäyäù ||55||

çré -ballavé -hå daya-dohada-bhäjanaà


çré -rädhä-mano-nå pa-harinmaëi-siàha-pé ö ham |
trailokya-yauvata-manohara-mädhuré kaà
vakñ aù-sthalaàsuvipulaàvilasaty aghäreù ||56|| (yugmakam, rüpaka-svabhävokté )

muktävalé -suradhuné -tanu-romaräjé -


bhäsvatsutä-tarala-känti-sarasvaté näm |
saìgena maìgala-karaàtrijagaj-janänäà
kå ñ ëasya naumi tam uraù-sthala-té rtha-räjam ||57|| (rüpakam)

doù-stambha-yugmam anukänti-baö é -nibaddhä


vakñ aù-sthalé -lavaëimocchalitä muräreù |
açränta-dolana-vihäri-raté ça-yünor
doleva jiñ ëu-maëi-saìghaö itä vibhäti ||58|| (rüpakotprekñ e)

vakñ o harer madana-çäkunikasya manye


gopäìganä-nayana-khaïjana-bandhanäya |
çré vatsa-kuëòalikayänvitam aìka-ké la-
lävaëya-jäla-vitati-sthalatäàprapede ||59|| (rüpakotprekñ e)
vakñ aç chalät sulaghu-ké laka-yuk-stanäkhya-
çré -cakrikä-khacita-pärçva-yugaàbakäreù |
çré -rädhikä-yuvati-ratna-viräji-cetaù
koñ älayasya hari-ratna-kapäö am asti ||60|| (rüpakäpahnuty-utprekñ e)

gopälikä-hå daya-väïchita-pürtaye çré -


täpiïcha-kalpa-taru-sundara-kandalau yau |
sädhvé tva-garva-çaça-ghäta-kå te saté näà
täpiïcha-sära-parighau smara-lubdhakasya ||61|| (rüpakam)

gopäìganä-hå daya-taëòula-kaëòanäya
mähendrané la-muñ alau kuçalärgale yau |
rädhädhi-hå n-nilaya-vatsa-kapäö ikäyäù
rädhädi-citta-çuka-païjara-daëòike ca ||62|| (mälä-rüpakam)

pé näyatau lavaëimocchalitau suvå ttau


padmädi-viçva-ramaëé -kamané ya-çobhau |
pé na-stané -hå daya-dohada-bhäjanaàtau
çré mad-bhujau manasi me sphuratäm aghäreù ||63||
(sandänatikam, rüpaka-svabhävokté )

taruëima-madhuphulla-çré -hares tanv-araëye


madhurima-madanäkhyau kiàpraviñ ö au madebhau |
subhuja-yugala-çuëòä-päëi-sat-puñ karäbhyäà
niravadhi-caratas tau jänu-ruk-pallaväni ||64|| (rüpakänumänotprekñ äù)

çré -kå ñ ëa-dor-yugma-miñ eëa vedhasä


tan-mädhuré -dolikayä samanvitau |
ramädi-yoñ in-mati-dolanäya kià
stambhau vicitrau hari-ratnajau kå tau ||65|| (rüpakäpahnuty-utprekñ äù)

smara-nå pa-kå ta-gopé -dhairya-näçäbhicära-


kratu-harimaëi-yüpau dor-miñ ät kå ñ ëa-dehe |
lasata iha kavé näàkävyam etan mataàme
praëaya-çuci-rasäbdher nirgatau sat-pravähau ||66|| (utprekñ ä-rüpakäpahnutayaù)

çaìkhordhendu-yaväìkuçair ari-gadäc chatra-dhvaja-svastikair


yüpäbjäsi-halair dhanuù-parighakaiù çré -vå kñ a-mé neñ ubhiù |
nandyävarta-cayais tathäìguli-gatair etair nijair lakñ aëair
bhätaù çré -puruñ ottamatva-gamakaiù päëé harer aìkitau ||67 || (svabhävoktiù)

hastau svabhäva-må duläv api karkaçau tau


çaurer mahä-puruñ a-lakñ matayocur eke |
tan nämå taàyadi tadä kamaö hé -kaö hora
gopé -stanäniça-vimardanam atra hetuù ||68|| (kävyaliìgotprekñ e)

anaìga-çara-jarjjara-vraja-navé na-rämäli-hå d-
viçalya-karaëauñ adhi-prathama-pallavau santamau |
rasocchalita-rädhikorasija-hema-kumbha-dvayé -
vibhüñ aëa-navämbuje vraja-vidhoù karau dé vyataù ||69|| (rüpakam)

çré -kämäìkuça-té kñ ëa-çuddha-mukuö aiù pürëendu-san-maëòalaiù


çliñ ö änyonya-milad-dalävali-çiraù-paçcäd-vibhäge kvacit |
abje ced abhaviñ yatäàvikasita-çyämämbujäntargate
çré -päëyor upamäàtadätra kavayo'däsyann amübhyäàhareù ||70||
(tå té yätiçayoktiù)
vå ñ abha-kakuda-nindi-skandhayos tuìgatäà
sat-puruñ a-varatayaivety ähur eke bakäreù |
mama tu matam idaàçré -rädhikä-dor-må ëälé
satata-milana-modotphullataivätra hetuù ||71|| (kävyaliìga-rüpake)

aàsau harer ullasataù samunnatau


manye lasat-kaustubha-kaëö ha-mädhuré m |
drañ ö uàsadodgré vikayotsukena täà
pärçva-dvayenonnamitau sva-mastakau ||72|| (utprekñ ä)

ürdhve suvistå tam adhaù krama-kärçya-yuktaà


mädhurya-bhümi-bhuja äsanam aindrané lam |
lävaëya-püra-vahanäd dara-nimna-madhyam
iñ ö aàdå çäàmå gadå çäàhari-på ñ ö ham é òe ||73|| (svabhävokti-rüpakotprekñ äù)

susthüla-müläd dara-kärçya-maïjulä
sva-mädhuré -siàha-çirodhi-darpa-hå t |
çré -keça-jüö asya viläsa-khaö ö ikä
suvartulä bhäti mukunda-kandharä ||74|| (svabhävokti-rüpaka-vyatirekäù)

pika-tata-çuñ irälé -näda-nindi-svarormis


tri-bhuvana-jana-netränandi-rekhä-traya-çré ù |
nava-nava-nija-käntyä bhüñ ita-çré -maëé ndro
vilasati baka-çatroù kaëö ha-né läçma-kambuù ||75|| (rüpakam)

kaëö ho harer lasati kaustubha-räja-haàs-


lé lämå täkñ aya-saraù satataàyato'smät |
lävaëya-narma-kavitä vara-gäna-sampad
divyäpagäù pratidiçaàkila niùsaranti ||76|| (rüpakänumäne)

näsä-hanv-adharoñ ö ha-gaëòa-cibuka-çroträdi-divyad-dalaà
çré -dantävali-keçaraàsmita-madhu-bhräjy-ullasat-saurabham |
çré -netra-dvaya-khaïjanaàbhramarikair bhrü-bhå ìgikäly-ävå taà
çré -jihvädbhuta-karëikaàvijayate çré -kå ñ ëa-vakträmbujam ||77|| (rüpakam)

agharipu-mukha-räkä-näyako niñ kalaìkaù


samajani nija-lakñ ma-nyasya gopé -kule kim |
iti tu kukavi-väkyaàman-mataàçå ëv akärñ é t
sahaja-vimala eñ a sväçritaàtat-sva-tulyam ||78|| (utprekñ ä-rüpake)
bandhüke mukurau sukunda-kalikä-pälyo naö at-khaïjanäv
ardhenduàtila-puñ pakaàsmara-dhanur loläli-mäläm api |
pürëendau yadi tat-kalaìkam udapäsyaitäny adhäsyad vidhiù
çré -kå ñ ëasya kavé çvarä mukham upämäsyäàs tadaivämunä ||79|| (tå té yätiçayoktiù)

bälye jananyäìguli-lälane yad-


aìguñ ö ha-saìgäd dara-nimna-madhyam |
adho'ìguli-dvandva-kå tonnateç ca
svalponnatägräàçam ameya-çobham ||80||

né lotpalasyodayad-indu-känti-
phullaika-paurasya dalopamardi |
lävaëya-vanyocchalitaàmanojïaà
tac-chré -hareù çré -cibukaàcakästi ||81||
(kävyaliìga-svabhävokty-utprekñ ä-vyatirekäù)
çravaëa-cibuka-müla-sparçi sat-sanniveçaà
jana-nayana-vihaìgäkarñ i mädhurya-jälam |
vilasati hanu-yugmaàçré -hareù stoka-dé rghaà
pravitata-mukha-bimbasyänukülya-pravé ëam ||82|| (svabhävokti-rüpake)

sväkära-märdava-vinirjita-çañ kulé kaà


säìgäti-citra-ghaö anäjita-viñ ö aräbham |
své yäàçu-jäla-gilitäkhila-loka-netra-
cittollasan-makara-kuëòala-maëòala-çré ù ||83|| (vyatirekaù)

çré -karëa-bhüñ aëa-bharäd dara-dé rgha-randhraà


viçväìganä-nayana-mé na-manoja-jälam |
gopé -mano-hariëa-bandhana-vägurä yat
çré -rädhikä-nayana-khaïjana-bandha-päçaù ||84|| (mälä-rüpaka-svabhävokté )

gändharvikä-saparihäsa-sagarva-nindä
khaïjad-vaco'må ta-rasäyana-päna-lolam |
çoëäntaraàsuruciraàsama-sanniveçaà
tan me hå di sphuratu mädhava-karëa-yugmam ||85|| (sandänitakam, svabhävoktiù)

kå ñ ëasya pürëa-vidhu-maëòala-sanniveçaà
rädhädharämå ta-rasäyana-seka-puñ ö am |
gaëòa-dvayaàmakara-kuëòala-nå tya-raìgaà
bhäté ndrané la-maëi-darpaëa-darpa-häri ||86|| (vyatireka-rüpaka-svabhävoktayaù)

paryucchalan-madhurimämå ta-nimnagäyä
ävarta-garta-nibha-så kva-yugätiramyam |
çré -känta-danta-visarat-kiraëäbhiñ iktaà
dugdhäbhidhauta-nava-pallava-nindi-rociù ||87|| (rüpakopamäne)

oñ ö hopari çvasana-nirgamanälpa-nimnaà
bandhüka-jic-chavi-darocchvasitoñ ö ha-madhyam |
çré -çyämimäruëimayor milana-pradeçe
stokonnatäyata manohara-sé ma-çobham ||88|| (svabhävokty-utprekñ e)

bimbäti-maïjv-adhara-madhyagatälpa-rekhaà
svaàpaçyatäm itara-räga-hara-svabhävam |
çaçvan-nijämå ta-suväsita-maïju-vaàçé -
sükñ mäyata-dhvanibhir ähå ta-viçva-cittam ||89|| (svabhävokti-vyatirekau)

sarvasva-ratna-piö ako vraja-sundaré ëäà


jé vätu-sé dhu-cañ akaàvå ñ abhänujäyäù |
tac-chré -lasad-daçana-lakñ aëa-lakñ itaàçré -
kå ñ ëädharauñ ö ham aniçaàhå di me cakästu ||90|| (rüpaka-svabhävokté )

sväkära-sauñ ö hava-vinindita-kunda-vå nda-


sat-korakän çikhara-hé raka-mauktikänäm |
çobhäbhimäna-bhara-khaëòana-känti-leçän
väma-bhruväm adhara-bimba-çukäyamänän ||91|| (luptopamä)

jätyaiva paktrima-sudäòima-bé ja-maïjün


çaçvat-priyädhara-rasäsvädanena çoëän |
käntauñ ö ha-çoëa-maëi-bhedana-käma-ö aìkän
çré man-mukunda-daçanän subhagäù smaranti ||92|| (yugmakam, rüpakotprekñ e)

jé yän nija-praëayi-vå nda-manas-tamo-ghné


çré -rädhikä praëaya-sägaram edhayanté |
ätma-prasäda-kaëikokñ ita-viçva-lokä
gopé -priyänana-vidhoù smita-kaumudé sä ||93|| (rüpakam)

padmädi-divya-ramaëé -kamané ya-gandhaà


gopäìganä-nayana-bhå ìga-nipé yamänam |
kå ñ ëasya veëu-ninädärpita-mädhuré kam
äsyämbuja-smita-marandam ahaàsmarämi ||94|| (rüpakam)

nänä-rasäòhya-kavitä-maëi-janma-bhümir
açränta-ñ aò-vidha-rasäsvädana-pravé ëä |
viçväya viçva-rasadäpi hare rasajïä
rädhädharämå ta-rasäsvädanäd yathärthä ||95|| (rüpaka-kävyaliìge)

antaù-prema-ghå ta-smitottama-madhu-narmaikñ avaiù saàyutä


çabdarthobhaya-çakti-sücita-rasädé ndullasat-saurabhä |
äbhé ré -madanärka-täpa-çamané viçvaika-santarpané
sä jé yäd amå täbdhi-darpa-damané väëé rasälä hareù ||96|| (rüpaka-vyatirekau)

arväì-mukhendra-maëi-så ñ ö a-tila-prasüna-
käntiù smaräçuga-viçeñ a ivendrané laù |
né läçma-kÿ pta-çuka-caïcu-vinindi-rociù
çré -näsikocca-çikharä vilasaty aghäreù ||97|| (vyatirekotprekñ e)
lolendu-känta-maëi-golaka-baddha-caïcad-
indräçma-golaka-samäna-kané nike ye |
antar-bhramad-bhramara-phulla-sitäbja-koñ a-
saubhägya-garva-bhara-khaëòana-paëòite ca ||98|| (upamä-vyatirekau)

pränte'ruëimnä paritaù sitimnä


madhye'sitimnä ca yute vilole |
çobhä-çriyaù kundaka-golake te
sucitrite çré -vidhi-käruëä kim ||99|| (svabhävokty-utprekñ e)

lävaëya-sära-samudäya-sudhätivarñ aiù
käruëya-sära-nicayämå ta-nirjharoghaiù |
kandarpa-bhäva-visarämå ta-vanyayä ca
samplävya sarva-jagad ullasaté samantät ||100|| (rüpakodätte)

atyäyate suvipule maså ëe suçoëe


susnigdha-pé na-ghana-caïcala-pakñ ma-ramye |
täruëya-sära-mada-ghürëana-manthare ca
netre harer mama hå di sphuratäàsadä te ||101||
(caturbhiù rüpakam, svabhävoktiù)

sädhvé -sva-dharma-då òha-varma-vibheda-


dakñ a-kämeñ u-té kñ ëa-kaö hinä vilasanty aghäreù |
svapne'pi durlabha-samasta-daridra-goñ ö hé
väïchäbhipüraëa-vadänya-varä kaö äkñ äù ||102|| (rüpakam)

yä viçva-yauvata-vilola-manaù-kurangän
ävidhya ghürëayati nartana-märgaëaiù svaiù |
sä bhrülatä muraripoù kuö iläpi ké rtyä
kandarpa-puñ pa-tå ëatäàtå ëatäàninäya ||103|| (rüpaka-vyatirekau)

kiàkäliyena haraye sva-sutä viså ñ ö ä


tenärpitä bhruvi hriyäpa tad-ätmatäàyä |
säpatnyato vrajavadhü-hå dayäni sarpé
då ñ ö vaiva sä vitanute'tra vimürcchitäni ||104|| (utprekñ ä)

cillé -latälaka-varüthaka-ramya-pärçvaà
kå ñ ëäñ ö amé -çaçi-nibhaàgiri-dhätu-citram |
rädhä-mano-hariëa-bandhana-käma-yantra-
käçmé ra-cäru-tilakaàhari-bhälam é òe ||105|| (svabhävokti-rüpakänumänäni)

alaka-madhupa-mälä-çré la-bhälopariñ ö äd
vilasati lalitä yä ballavé -vallabhasya |
nayana-çaphara-bandhe jälatäm aìganänäm
alabhata kila seyaàkäma-kaivartakasya ||106|| (rüpakotprekñ e)

çlaghyäyato bhramara-gaïjana-cikkaëäbhaù
sükñ maù sukuïcitataro'tighanaù samagraù |
kastürikä-yuga-sitotpala-gandha-hå dyaù
käma-dhvajäsita-sucämara-cäru-çobhaù ||107|| (svabhävokti-vyatirekopamäù)

cüòä-dviphälaka-varärdhaka-jüö a-veëé
jüö ädi-käla-kå ta-bandha-viçeñ a-ramyaù |
yo hå t-sudhä-ruci-kuraìgati-rädhikäyäç
citte sa naù sphuratu keçava-keça-päçaù ||108|| (rüpakopamä-svabhävoktyaù)

apära-mädhurya-sudhärëaväni
nänäìga-bhüñ äcaya-bhüñ aëäni |
jagad-då g-äsecanakäni çaurer
varëyäni näìgäni sahasra-vaktraiù ||109|| (svabhävokti-rüpakäkñ epäù)

ité rayitvä virate çukeçe


sa-särike gadgada-ruddha-kaëö he |
tad-väk-sudhämbhodhi-nimagna-cittä
kñ aëaàsabhä sä stimitä tadäsé t ||110||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-varaje govinda-lé lämå te
sargaù ñ oòaça eñ aù sämpratam agän madhyähna-lé läm anu ||o||

||16||

—o)0(o—
(17)

saptadaç aù sargaù
çré -rädhayä preritayätha vå ndayä
saàlälitaù svästhyam upägataù çukaù |
diñ ö aç ca kå ñ ëasya guëänuvarëane sasärikaù
präha sabhäàsa nandayan ||1||

kavibhir anavagähyaàtaàmahadbhir varäko'py


aham ajita-guëäbdhiàjihvayä leòhum é he |
yadapi phalam abhedyaàläìgalé yaàsupakvaà
spå çati tadapi caïcvä tan muhur lubdha-ké raù ||2|| (nidarçanä)

ihäniné ñ ämi kareëa bhäskaraà


mürdhnä bibhitsämi sumeru-parvatam |
dorbhyäàtité rñ ämi mahärëavo yato
guëän vivakñ yämi harer apatrapaù ||3|| (mälé -nidarçanä)

yä yä jätä hari-guëa-lava-sparça-pütä rasajïä


sä sä jätu spå çati nitaräàkväpi värtäàtad anyäm |
mäkandé ya-prathama-mukuläsväda-puñ ö äny apuñ ö a
çreëé yä sä rasayati kathaàkuö malaàpaicumardam ||4|| (då ñ ö äntaù)

yad uktaàgargeëa vraja-pati-puras te'sya hi çiçor


guëais tais taiù sämyaàlabhata iha näräyaëa iti |
guëänäm änantyaàparama-çubhatä gokula-vidhor
mahattvaàgämbhé ryädikam api ca tenaiva kathitam ||5|| (udätta-svabhävokté )

sva bhakte vätsalya praëaya vaçatäder guëatater


anantatvät saìkhyä danuja jayino naiva ghaö ate |
bahutvät pälyänäm aniçam uruvå tteù samudayäd
ihäpyekaikasyäpi hi bhavati samyaìnagaëanam ||6|| (udätta-svabhävokté )

rüpaàbhüñ aëa bhüñ aëaànavavayaù kaiçora madhya sthitaà


vé ryaàkandükitädri çilam amalaàlé lä jagan mohiné |
audäryaàsva samarpaëävadhi dayä yasyäkhila plävikä
ké rtir viçva viçodhiné katham asau kå ñ ëo'stu varëya kñ itau ||7|| (udätta-svabhävokté )

tat kaiçoraàsa ca guëacayaù sä ca gopäìganäliù


sä veça-çré ù sa ca madhurimä sä ca kandarpa-lé lä |
sä vaidagdhé sa ca çuci-rasaù sä ca cäpalya-lakñ mé r
aìgé käräd ajani saphalä çré la-gopendra-sünoù ||8|| (dé paka-tulya-yogite)

çré -kå ñ ëasyäkhiläìgän må gamada-rasa-saàlipta-né lotpalänäà


kakñ a-bhrü-çroëi-keçäd aguru-rasa-lasat-pärijätotpalänäm |
çré -näsä-näbhi-vakträt kara-pada-nayanäc cendu-liptämbujänäà
sat-saurabhyämå tormiù prasarati jagad äplävayanté samantät ||9|| (svabhävoktiù)

guëä hi gopé -tati-häriëyo hareù


gopé -tatiù prema-pariplutäçayä |
premä harer indriya-citta-härako
hariç ca tasyä vaçatäm upägataù ||10|| (ekävalé )

vaàçé -svanair gopa-vadhü-gaëähå tiù


gopé -hå te räsa-mahä-mahotsavaù |
räsotsaväd vyaïjita-pürtir é çitus
tat-pürtito'bhüt sukha-sambhå taàjagat ||11|| (käraëa-mälä)

babhau vrajeçorasi yä murärer


né lotpalälé -dala-mälikeva |
tanau mamus tatra kathaàguëäs te
sahasra-vaktreëa sadäpy agaëyäù ||12|| (äçrayädhike'dhikam)

yathä tanor antar aloki mäträ


viçvaàkare'driù kamalatva äpa |
çré -rädhikäsyämbuja-darçanotthä
mudo mamus tä na harer batäsyäm ||13|| (äçritädhike'dhikam)

lävaëya-vanyotsalile'gha-vidviñ o
rädhätma-mürtiàpratibimbitäàhå di |
då ñ ö väìganäàsvaàpratikurvaté àparäà
niçcitya roñ äd vimukhé sma vepy ate ||14|| (bhräntimän)

çré -rädhayänanyasamordhvayähå taà


mano harer dhävati näparäìganäm |
sarojiné san madhulampaö aù sadä vallé à
paräm icchati kiàmadhuvrataù ||15|| (prativastüpamä)

uñ ëo raviù çé tala eva candraù


sarvaàsaha bhüç capalaù samé raù |
sädhuù sudhé ro'mbunidhir gabhé raù
svabhävataù premavaço hi kå ñ ëaù ||16|| (mälä-prativastüpamä)

gambhé ro'tisthir amatir ativré òito nirvikäré


yaù kå ñ ëas te subala savayäù sämprataàpaçya so'yam |
çré -rädhäyäù sama-sa-vayasaù çré -mukhäloka-jätair
bhävair lolaù smara-vivaça-dhé ù sambhramäd bambhramé ti ||17|| (parikaraù)

ramädikänäàdhå ti-dharma-baddhaà
mano hå taàkå ñ ëa-guëaiù sudürät |
daçeyam äsäm api cet tadaitä
vrajäìganäù käù praëayärdra-cittäù ||18|| (arthäpattiù)

prasvedotpulakädarokty-amå ta-sat-saurabhya-manda-smitaiù
pädyärghyäcamané ya-gandha-kusumäny äjahrur ärädhane |
kå ñ ëasya vraja-subhruvas tv iha paré rambhädi-lé lämå taà
naivedyaàca tadä sudhädhara-rasas tämbülam äsäm abhüt ||19|| (pariëämaù)

vadänyeças tå ñ ëä-nicaya-cita-cittaiù karuëa-räö


vipannaiù kandarpo yuvati-nikarair må tyur aribhiù |
adhé çaù sad-bhaktaiù sahaja-nija-bandhur vraja-janaiù
praté taù kå ñ ëo'säv iti vividha-lokair bahu-vidhaù ||20|| (ullekhaù)

säàmukhyät çvapaco dvijo'sti vimukhaç ced yasya vipra'ntyajo


yat premäpy amå täyate praëayinäàhré kälaküö ann api |
ké rtiù kå ñ ëa-rucé n karoti viñ adé kurvaty açeñ än janän
indur yad virahe'gnir agnir amå taàkå ñ ëäya tasmai namaù ||21||
(jäti-kriyä-guëa-dravyäëäàsva-sva-virodhaù)

baké -mukhänäàhi harer aré ëäà


daurjanya-saìghä amunä hatänäm |
sahäsya-käruëya-mukhair guëaughais
tiñ ö hanti vijïair iha gé yamänäù ||22|| (viçeñ aù)

na vapur idam aghärer eñ a krñ ëä praväho


na vadanam idam abjaànäkñ iëé utpale te |
na vitatir alakänäàseyam eñ äli-mälä sakhi
nayana-yuge te dhävataù kiàpralubdhe ||23|| (niçcayaù)

nänä-vikärän vraja-subhruväàmanaù
praviñ ö a ädau madanas tatäna |
kaläyataù çré -vraja-räja-sünor
viveça paçcät muralé ninädaù ||24|| (païcamätiçayoktiù)

kämotpattir dhå ti dhana hå tih saàhå tir loka-bhé ter


dharmocchittiù kuvalaya-då çäm ähå tiù patyur aìkät |
kampodbhiù sthiram anucare stabdhir apy äpagänäà
yä sä jé yän madhura-muralé -käkalé gokulendoù ||25|| (hetv-alaìkäraù)

guëa-gaëa-rasa-lé laiçvarya-ratnair lasanto


bahava iha jagatyäàsanti dhanyä yadé ttham |
vadata vadata lokä äkaraù kintv amé ñ äà
vrajapati-suta eko niçcitaù çré -muné ndraiù ||26|| (vidhy-äbhäsaù)

näda-vyäjät kñ ipasi kaö hine gäralé m ämå té àvä


dhäväàvaàçi praëaya sakhi no jé vanaàvä må tiàvä |
täbhyäànänyäàvitara viñ amäàhä daçäm atyasahyäà
gopyaù kå ñ ëa-praëaya-vikalä vaàçikäm ittham ähuù ||27|| (vikalpaù)

bhogepsavaù sakala-kämadam artha-lubdhäù


sarvärthadaàsukha-tå ñ aç ca sukha-svarüpam |
lokädhipatya-lasitä jagad-é çvaraàtat
kå ñ ëaàdviñ anti danujäù kudhiyo bataite ||28|| (vicitram)

tal-lé lämå ta-rasa-jharair bhävitätmä må gäkñ é


bälä käcit sva-sadana-gatäpy agrato vé kñ ya vå ddhäm |
bhé tä pärçve sva-bhuja-çirasi nyasta-hastaàsphurantaà
kå ñ ëaàprähäpasara dayitälokayäträ-gateyam ||29|| (bhävikam)

nikhila-guëa-gabhé re kñ mädharoddhära-dhé re
sakala-sukhada-çé le kñ älitäçeñ a-pé òe |
subhaga-nava-kiçore viçva-cittäkñ i-caure
muräjiti yuvaté näàhå n-nimagnaàsaté näm ||30|| (väkya-gata-kävyaliìgam)

präëäpahäraàharir apriyaàdviñ äà
makhäpahäraàca baläc chacé -pateù |
sthänäpahäraàphaëinaç cakära yat
tenaiva teñ äàvihitaàsumaìgalam ||31|| (anukülam)

läkñ äìkapälir alike giri-dhätu-citre


vakñ asy uroja-mada-lakñ aëam ambudäbhe |
rädhälayäd upagatasya hareù prabhäte
kaiçcin na né ti-nipuëair api paryacäyi ||32|| (mé litam)

kå ñ ëasya rädhä-praëayocca-sampadä
mädhurya-sampat saha vardhate'niçam |
tayoç ca kuïjeñ u viläsa-santatià
särdhaàsakhé näàsukha-saïcayäptibhiù ||33|| (sahoktiù)

saundaryaàpadayoù sarojavad aho käntaàtathendur mukhaà


ramyä bhru-bhramarävalé va madhuraù pé yüñ a-tulyo'dharaù |
loläbjena same cale sunayane çubhrä radä kundavat
kaàsärer amå taàyathä sulapitaàjyotsneva häsa dyutiù ||34||

çré -päëé nava-pallavena sadå çau pürëendu-tulyä nakhä


gaëòau darpaëavad dyutir nava-ghana-çyämä ca yasyäìganäù |
då ñ ö ämbhoruha-darçam äsyam ali-saïcäraàcaranty uttå ñ aù
sädhau candrati yaù süté yati natän kuïjeñ u saudhé yati ||35||

yo daityeñ v açané yaté ha ramaëé -vå nde manojäyate


dätä yena samaù kvacin nahi na yat tulyo'sti çüraù kvacit |
yal lé lä sadå çé kvacin nahi na yenäste samäno'pi vä
cumbanty änana-padmam eëa-nayanä yasyaiñ a kå ñ ëo'vatu ||36||
(yugmakam, païcaviàçati-prakäropamäù)

stanair iva phalaiù puñ paiù smitair iva supallavaiù |


adharair iva kå ñ ëasya nava-vallyo mude'bhavan ||37|| (eka-deça-vivartiny upamä)

yogeçvaräëäm iva yoga-siddhir


upäsakänäm iva viñ ëu-bhaktiù |
näräyaëasyeva cid-äkhya-çaktiù
kå ñ ëasya vaàçé psita-siddhidäbhüt ||38|| (sädharmye mälopamä)

sudhädhareva madhura-kaumudé va suçé talä |


ké rtiù çré -kå ñ ëa-candrasya gaìgeva jana-pävané ||39|| (vaidharmye mälopamä)

kå ñ ëasyänupamäìga-çré r aìga-çré r iva mädhuré |


mädhuré va guëälyasya guëälé va suçé talä ||40|| (sädharmye rasanopamä)

käntävalé -prema-pariplutä hareù


käntävalé va pracurä vidagdhatä |
vidagdhateväsya rasajïatottamä
rasajïatevänupamä viläsitä ||41|| (vaidharmye rasanopamä)

sakhyaàvicitraàsubalädikänäà
kå ñ ëasya vijïäya nigüòha-tå ñ ëäm |
çayyäànikuïje viracayya yatnäd
äné ya käntäàramayanty amüm ye ||42||
(rasavat, atra sakhya-rasasyäìgaàçå ìgäraù)
dhanyaàvå ndäraëyaàyasmin
vilasati sa vara-ramaëé bhiù |
prati-kuïjaàprati-pulinaà
prati-giri-kandaram asau kå ñ ëaù ||43||
(rasavat, atra vana-varëana-bhävasyäìgaàçå ìgäraù)

käntäìga-saìgama-vilagna-vilepanäni
çañ peñ u bhänti patitäni hareù padäbjät |
älipya yäni hå daye vijahuù pulindyas
tad-veëu-gé ta-mukha-darçana-kämajädhim ||44||
(preyaù, atra çucer äìgaàpulindé näm eka-niñ ö hatväd bhävaù)

vå ndävanam atipuëyaàyasmin kusuma-smitaiù phalorojaiù |


pallava-kulädhair api sukhayati kå ñ ëaàlatäpäliù ||45||
(preyaù, atra vana-varëana-bhävasyäìgaàlatänäàbhävaù)

çuçubhur acala-daryo yäsu lé nä ramaëyo


hari-hata-danujänäàcaëòa-raëòäù pulindaiù |
açana-surata-satraiù poñ itäs toñ am äptäs
tad amala-guëa-gaëaiù çré -hariàtäù stuvanti ||46||

(ojasvé , atra daré varëana-bhävasyäìgaàpara-stré -rati-rasäbhäsas tasyäìgaàçatru-


kå ta-çatru-stuti-rüpa-bhäväbhäsaù)

devendrajitsu på thukät på thukopamadbhir


asmäsu satsu na taveti giräsuräëäm |
kaàsasya yo hå di madaù sa tu teñ u sarveñ v
äpteñ u tat-på thukagäàkva gato na jäne ||47||
(samähitam, atra vé ra-rase madäkhya-vyabhicäri-bhävasya praçamo'ìgaà)
evaàhi kå ñ ëasya guëä anantä
lé läpy anantä mahimäpy anantaù |
tat-tat-kaëa-sparçanam ätma-väcäà
viçuddhaye tad-gaëanäçayälam ||48|| (äkñ epaù)

itthaàhares tad-guëa-varëanämbudhau
nimajjanonmajjana-phulla-mänasau |
säré -çukau svepsitam é çvarau nijä-
vayäcatäàtad-guëa-varëanaiù punaù ||49||

atha çré -kå ñ ëa-candrä ñ ö akam

ambudäïjanendrané la-nindi-känti-òambaraù
kuìkumodyad-arka-vidyud-aàçu-divyad-ambaraù |
çré mad-aìga-carcitendu-pé ta-näkta-candanaù
sväìghri-däsya-do'stu me sa ballavendra-nandanaù ||50||

gaëòa-täëòaväti-paëòitäëòajeça-kuëòalaç
candra-padma-ñ aëòa-garva-khaëòanasya maëòalaù
ballavé ñ u vardhitätma-güòha-bhäva-bandhanaù
sväìghri-däsya-do'stu me sa ballavendra-nandanaù ||51||

nitya-navya-rüpa-veça-härda-keli-ceñ ö itaù
keli-narma-çarma-däyi-mitra-vå nda-veñ ö itaù |
své ya-keli-känanäàçu-nirjitendra-nandana
sväìghri-däsya-do'stu me sa ballavendra-nandanaù ||52||

prema-hema-maëòitätma-bandhutäti-nanditaù
kñ auëé -lagna-bhäla-loka-päla-päli-vanditaù |
nitya-käla-så ñ ö a-vipra-gauraväli-vandanaù
sväìghri-däsya-do'stu me sa ballavendra-nandanaù ||53||

lé layendra-käliyoñ ëa-kaàsa-vatsa-ghätakas
tat-tad-ätma-keli-vå ñ ö i-puñ ö a-bhakta-cätakaù |
vé rya-çé la-lé layätma-ghoñ a-väsi-nandanaù
sväìghri-däsya-do'stu me sa ballavendra-nandanaù ||54||

kuïja-räsa-keli-sé dhu-rädhikädi-toñ aëas


tat-tad-ätma-keli-narma-tat-tad-äli-poñ aëaù |
prema-çé la-keli-ké rti-viçva-citta-nandanaù
sväìghri-däsya-do'stu me sa ballavendra-nandanaù ||55||

räsa-keli-darçitätma-çuddha-bhakti-satpathaù
své ya-citra-rüpa-veça-manmathäli-manmathaù |
gopikäsu-netra-koëa-bhäva-vå nda-gandhanaù
sväìghri-däsya-do'stu me sa ballavendra-nandanaù ||56||
puñ pacäyi-rädhikäbhimarñ a-labdhi-tarñ itaù
prema-vämya-ramya-rädhikäsya-då ñ ö i-harñ itaù |
rädhikorasé ha lepa eñ a haricandanaù
sväìghri-däsya-do'stu me sa ballavendra-nandanaù ||57||

añ ö akena yas tv anena rädhikä'suvallabhaà


saàstavé ti darçane'pi sindhujädi-durlabham |
taàyunakti tuñ ö a-citta eñ a ghoñ a-känane
rädhikäìga-saìga-nanditätma-päda-sevane ||58||

iti çré -kå ñ ëa-candräñ ö akaàsampürëam

atha çré -rä dhikä ñ ö akam

kuìkumäkta-käïcanäbja-garva-häri-gaurabhä
pé tanäïcitäbja-gandha-ké rti-nindi-saurabhä |
ballaveça-sünu-sarva-väïchitärtha-sädhikä
mahyam ätma-päda-padma-däsyadästu rädhikä ||59||

kauravinda-känti-nindi-citra-paö ö a-çäö ikä


kå ñ ëa-matta-bhå ìga-keli-phulla-puñ pa-bäö ikä |
kå ñ ëa-nitya-saìgamärtha-padma-bandhu-rädhikä
mahyam ätma-päda-padma-däsyadästu rädhikä ||60||

saukumärya-så ñ ö a-pallaväli-ké rti-nigrahä


candra-candanotpalendu-sevya-çé ta-vigrahä |
sväbhimarça-ballavé ça-käma-täpa-vädhikä
mahyam ätma-päda-padma-däsyadästu rädhikä ||61||

viçva-vandya-yauvatäbhivanditäpi yä ramä
rüpa-navya-yauvanädi-sampadä na yat-samä |
çé la-härda-lé layä ca sa yato'sti nädhikä
mahyam ätma-päda-padma-däsyadästu rädhikä ||62||

räsa-läsya-gé ta-narma-satkaläli-paëòitä
prema-ramya-rüpa-veça-sadguëäli-maëòitä |
viçva-navya-gopa-yoñ id-älito'pi yädhikä
mahyam ätma-päda-padma-däsyadästu rädhikä ||63||

nitya-navya-rüpa-keli-kå ñ ëa-bhäva-sampadä
kå ñ ëa-räga-bandha-gopa-yauvateñ u kampadä |
kå ñ ëa-rüpa-veça-keli-lagna-sat-samädhikä
mahyam ätma-päda-padma-däsyadästu rädhikä ||64||

sveda-kampa-kaëö akäçru-gadgadädi-saïcitä
marñ a-harñ a-vämatädi-bhäva-bhüñ aëäïcita |
kå ñ ëa-netra-toñ i-ratna-maëòanälidädhikä
mahyam ätma-päda-padma-däsyadästu rädhikä ||65||

ya kñ aëärdha-kå ñ ëa-viprayoga-santatoditä-
neka-dainya-cäpalädi-bhäva-vå nda-moditä |
yatna-labdha-kå ñ ëa-saìga-nirgatäkhilädhikä
mahyam ätma-päda-padma-däsyadästu rädhikä ||66||

añ ö akena yas tv anena nauti kå ñ ëa-vallabhäà


darçane'pi çailajädi-yoñ id-ädi-durlabhäm |
kå ñ ëa-saìga-nanditätma-däsya-sé dhu-bhäjanaà
taàkaroti nanditäli-saïcayäçu sä janam ||67||

iti çré -rädhikäñ ö akaàsampürëam

iti tan-mukhataù kå ñ ëa-guëälé -varëanämå tam |


pé tvä magnä sabhä säsé d apäränanda-väridhau ||68||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-varaje govinda-lé lämå te
sargaù saptadaçäbhidho’yam agän madhyähna-lé läm anu ||o||

||17||

—o)0(o—
(18)

añ ö adaç aù sargaù

atha pré teçvaré ké ram ädäya vatsalä kare |


apäö hayal lälayanté tadvat kå ñ ëaç ca çärikäm ||1||
stuhi ké räbhé ra-vé raàné radäbha-çaré rabham |
giré ndra-dhäriëaàdhé raàsaras-té ra-kuö é ragam ||2||

vada çuka sad-guëa-maëi-nikaräkara


taruëé -mädaka-madhu-madhurädhara |
sundara-çekhara çuci-rasa-sägara
vraja-kula-nandana jaya vara nägara ||3||

agha-baka-çakaö aka-dava-bhaya-haraëa
nava-dala-kamalaja-mada-hara-caraëa |
caraëa-jalaja-nata-jana-caya-çaraëa
paö ha khaga jaya jaya dhara-vara-dharaëa ||4||

maïjula-kala-maïjé raà
guëa-gambhé raàsuräri-raëagaàvé ram |
giri-vara-dhäraëa-dhé raà
bhaëa dhå ta-hé raàhariàké ra ||5|| (bhäñ ä-samäveçaù)

kälindé -jala-kallola-vihära-vara-väraëam |
ramaëé -kariëé -saìgaàgiri-kandara-mandiram ||6||
viläsa-laharé -sindhuàcapalodära-kuëòalam |
ké ra cintaya govindaàsarasaàbhäsuräìgadam ||7|| (yugmakaàbhäñ ä-samäveçaù)

stuhi säri manohäri värijäli-jidänanäm |


jagan-näré -garv-häri-guëodäräàmama priyäm ||8||
nägari nagadhara-nägara-hå daya-maräli asi rädhike dhanyä |
trijagat-taruëé -çreëé kaläsu çiñ yäyate yat te ||9||

guëa-maëi-khanir udyat-prema-sampat-sudhäbdhis
tribhuvana-vara-sädhvé -vå nda-vandyehita-çré ù |
bhuvana-mahita-vå ndäraëya-räjädhi-räjïé
vilasati kila sä çré -rädhikeha svayaàçré ù ||10||

sal-lakñ aëaiù sad-guëa-saïcayaiù parair


ananyagaiù sat-praëayaiç ca nirmalaiù |
vaçaàvidhäyäjitam apy anena yä
lasaty aö avyäm iha sä svayaàramä ||11||

dharädhara-dharaàdhé raàdharoddhära-dhurandharam |
dhäraàdhäraàrurodhäraàrädhä dhé rädhare'dharam ||12|| (dvy-akñ aram)

té re té re tata-tarau tairärät taittiré -tatiù |


ré ty-até te rutair atra tärai rätitaräàratim ||13|| (dvy-akñ aram)

athoòòé yäpatat säré sveçvaryäù päëi-pallave |


çuko'pé çasya täv etau mudäpé paö hatäàpunaù ||14||

lé lälé mäli bhaëa säri paö é ra-hé ra-


kundendu-candraka-rakävimaläm aghäreù |
rolamba-né rada-tamäla-samäìga-bhäsaù
samphulla-särasa-maranda-rasäti-maïjum ||15|| (samakam)

gokulendor naré narti ké rtir yasyäguëair ghuëaiù |


jarjaré kriyate viçvanäré -hå d-vaàça-santatiù ||16||

saräri-särasaiù säraiù sarasaàsärasai rasaiù |


so'suräriù sasäräraàsäri räsa-rasé saraù ||17|| (dvy-akñ aram)

ete duùçé la-vanitä muralé -dhvanayo ratim |


né vé -visraàsanäd yasya gopé bhyaù säri taàstuhi ||18|| (kriyä-guptakam)

mä dhavasya puro-näsäàsädhvé näàgopa-subhruväm |


räjate vadane tanväm api sva-priya-cetasäm ||19|| (kartå -guptakam)

gambhé ra-né ra-kaëa-häri-saroja-räji-


saïcäri-maïjula-samé ra-viläsa-lole |
dolä-viläsa-sarasäàsarasé -kuö é re
govinda-keli-ramaëé àbhaëa ké ra dhé räm ||20|| (samakam)

säkaàsakhé bhir ägatya känane'smin dine dine |


utkäpy utkäya me räti rädhä vämatayä bata ||21|| (karma-guptakam)

tvayä çré -rädhike yävat saïcucumbe mayänanam |


tat tayoñ ö hädharau tävat pipäsati nirantaram ||22|| (sambandha-guptakam)

mayi manasija-lole rädhikäàsprañ ö um utke


çravaëa-nayana-çande suñ ö hu väma-svabhäväù |
hå di vidhå ta-madé hä-vardhake tad-vayasyäù
satata-madhura-miñ ö e bhäñ itälokite te ||23|| (kriyä-guptakam)

dräkñ ä-däòima-bé jäni vå ndayopahå täny atha |


etävädayatäm é çau sva-hastenätivatsalau ||24||
tataù säré -kila-pälé dyüta-keli-cchayeritau |
yayatus tau harit-kuïjaàsudevé -sukhadäbhidham ||25||
äsane päçaka-kré òä-koñ ö ha-citräntare hariù |
niñ añ ädaikataù své yaiù sa-sakhé rädhikänyataù ||26||
hita-däyopadeñ ö äräv abhütäàlalitä-baö ü |
sudevé -subalau pärçve pariëäya vidhäyinau ||27||
nändé -vå nde ca madhya-sthe kundälé sabhikäbhavat |
jagå he'ñ ö äpadän çyämäné çä pé täàs tadeçvaraù ||28||
pravå tte prathame dyüte suraìga-raìginé -glahe |
kå ñ ëo'jayat praphullaù san må gé àbaddhvänayad baö uù ||29||
dvité ye tv ajayat käntä muralé -pävikä-glahe |
äcchidya jagå he vaàçé lalitä kå ñ ëa-nihnutäm ||30||
dvayor hära-glahe vå tte tå té ye kaitave baö uù |
pariëäye'vadat kå ñ ëa säré àtäàmärayaikikäm ||31||
tac chrutvä särikä bhé tä kaloktiù käku-bhäñ iëé |
uòòé yägäd agra-çäkhäàjahäsa kautukät sabhä ||32||
häsa-kolähale vå tte kaitave kaitavé hariù |
hé na-däye'pi täàsäré àhatvä präha jitaàmayä ||33||
tävad é çäbhé ñ ö a-däye patite'ñ ö ädadän hareù |
bandhän kå tvä sva-säré bhir hasanty äha mayä jitam ||34||
mitho hära-hå täväsé t tayor yuddhaàkaräkari |
baö unä kundavallyä ca vayasyänäàvadävadi ||35||
madhyastho nändikä-vå nde på ñ ö he sarvais tadocatuù |
äväbhyäm anya-cittäbhyäàna samyagg avadhäritam ||36||
sämyam ästäàdvayor eva jayo vätha paräjayaù |
häro'stu yuvayoù kaëö he punar dyütaàpravartatäm ||37||

vayasyälé -glahe dyüte caturthe rädhikä-jaye |


präpte säré radäye'pi cälayan çaìkito baö uù ||38||
jitaàjitaàna ity uktvä dvayoù säré r amiçrayat |
bandhuàtam udyad-älé näàtenäsé t sumahän kaliù ||39 || (yugmakam)

é çäm é ço'bravé t säré -cälane'tra bhavet kaliù |


çäryäs tiñ ö hanty akñ a-däyair däya-dyütaàpravartatäm ||40||
tvayä mayä vä kñ ipte'kñ e däyair eva jayäjayau |
däyä dyüte daçaiva syuç catväras tatra te samäù ||41||
viñ amä ñ aö teñ u païca savämaïcäù samäs tava |
bhavantu jaya-däye'nye viñ amäù païca te mama ||42||
däya-saìkhyäni tat-saìkhyair aìgäny aìgair dvayor hi nau |
jaye sati pragå hyantäm ity ayaàvihito glahaù ||43||
ato'kñ e rädhikä-kñ ipte daçäkhyo däya äpatat |
jahasur muditäù sakhyaù sa viñ aëëa iväha täm ||44||
bähu-vakñ aù-karäv auñ ö hädharau gaëòau mukhaàmama |
aìgäny etäni gå hëantu tat-tad-aìgäni te daça ||45||
rädhä-kundalatäm äha sabhike kunda-vallike |
aìgäni majjitäny asya sväìgeñ u sthäpayätmanaù ||46||
kñ ipte'kñ e hariëä tävac catuùpaïcäkhya äpatat |
däyas tenätisamphullaàkundavallé jagäda tam ||47||

nayana-yuga-kapolaàdanta-väso mukhäntaà
stana-yugala-laläö e ittham asyä naväìgé m |
katham api jala-leçe garvitäyäù sakhé näà
purata iha balät tvaàsvädhareëäharäçu ||48||

lalitäha hare yäni taväìgäni daçänayä |


kaundyäàghå täni täny asyäù svädhareëäharägrataù ||49||
kaundy abravé n mayä täni lalitä-savya-gaëòake |
dhå täny asmäd gå häëeti so'bhüt tac-cambanonmukhaù ||50||
bruvänä daçavämaïcety akñ aàrädhä tadäkñ ipat |
sa yathäjïä tavety uktvä väma-gaëòonmukho'bhavan ||51||
vimukhé lalitä krodhät kaundé -kå ñ ëäv abhartsayat |
kå ñ ëaù präha priyäàçaçvat jitäny aìgäni me naya ||52||

iti nija-mukham asyäs tat-tad-aìge nidhätuà


capalam anå ju-neträ bhartsayanty asphuö oktiù |
smita-rudita-vimiçraàvärayanté karäbhyäm
priyam atikuö ila-bhrüs tasya tuñ ö iàvyatäné t ||53||

evaàdyüte vartamäne sahasä särikägatä |


äcathyau sükñ ma-dhé r goñ ö häd ägatä jaö ileti sä ||54||
tac chrutvä calitau bhé tau sa-gaëau rädhikäcyutau |
militvaivägatau çé ghraàkuïjaàkuïjenaräbhidham ||55||
kå ñ ëo'tra sthäpitaù kaundyä rädhägät sürya-mandiram |
tävat taträgatä vå ddhä jagäda kundavallikäm ||56||
vilambaù katham etävävän sä täm äha na labhyate |
baö ur eko'pi te né tä nimantrya yauvataiù prage ||57||
ekaù çré -garga-çiñ yo yo mäthuro baö ur ägataù |
viçva-çarmäbhidhaù sürya-püjäyäàsa vicakñ aëaù ||58||
kå ñ ëasya kämyaka-vane gäàsaïcärayato girä |
ägato'riñ ö a-kuëòe'sau snätuàsa-madhumaìgalaù ||59||
prärthanännas tam äyäntaàdoñ äàs te çrävayan pathi |
bhavat-kaö u-girä ruñ ö o nyañ edhan madhumaìgalaù ||60||

vå ddhäha kvästy asau säha so'traiva vé kñ ate vanam |


yatnäd änaya taàyähi näyäty eñ a guëais tava ||61||
aìgé kå tya sumiñ ö ännaàbhojanaàbhüri-dakñ iëam |
eko näyäti cet tau dväv änayeha dhaniñ ö hayä ||62||
vå ddhayämreòite gatvä te gå hé tvä gate drutam |
brahma-veçaàsphurad-vedaàkå ñ ëaàsa-madhumaìgalam ||63||
vå ddhayä mänitaàkå ñ ëas täm änandayad äçiñ ä |
gomäàs te'stu sutaù sarva-maìgaläliìgitä snuñ ä ||64||
püjärambhe'vadat kå ñ ëo vadhväs te näma kiàvada |
rädheti vå ddhayokto'sau sa-camatkäram äha täm ||65||
seyaàguëavaté yasyäù sädhvé tvaàçrüyate pure |
dhanyä tvaàyat-snuñ ä saiyety uktvä rädhäm athäbravé t ||66||

nävå taàkärayet karma tad-bhäsvad-atanu-kratau |


vå ëu mäàstré na me spå çyä spå çanté mäàkuçaiù paö ha ||67||
jagan-maìgala-kå d-gotraàçuci-vit-pravaraàçucim |
bhavantaàviçva-çarmäëaàpurohitatayä vå ëe ||68||
çré -bhäsvateàtanu-tamaù-saëhartre'tyanurägiëe |
puraù sate'smai miträya padminé -bandhave namaù ||69||
mantreëänena pädyädé n miträya tvaàsamarpaya |
svaàca gauräàçukaù syät te yathä käma-prado vaçaù ||70||
tatra svasti å caàçaçvat papäö ha madhumaìgalaù |
püjäyäm atha pürëäyäàrädhäm upadideça saù ||71||
gopater yäga-pürty-arthaàrädhe tvaànija-go-tatim |
purohitäya dehy asmai dakñ iëäàgo-samå ddhaye ||72||

naivedye dakñ iëätvena rädhä-svarëäìgulé yake |


nyaste'gre vå ddhayä bhaktyä smeras täm äùa mädhavaù ||73||
nädmo'nya-devatäçeñ aàvayam ekänti-vaiñ ëaväù |
nänya-varëärtham ädadyäm çukla-vå ttir ahaàbaö uù ||74||
sarvajïo garga-çiñ yo'smi jyotiù-sämudrakädivit |
gurvé me dakñ iëä pré tir yuñ mäbhir vraja-väsibhiù ||75||
vå ddhäyäàkarëa-lagnäyäàkaundyäù sä harim abravé t |
vå ddhä tväàyäcate vadhväù karaàvé kñ ya phalaàvada ||76||
haris täm äha näsmäkaàlalanäìga-pradarçanam |
käryaàtathäpi vaù pré tyä vaçaù paçyämi dürataù ||77||
tvam eväsyäù karau sädhvyäù prasäraya puro mama |
kaundyä tathä kå te so'bhüt kampäçru-pulakänvitaù ||78||

äcchädya vismayenätma-harñ am ähädbhutaàtv idam |


yäny asyäù çubha-cihnäni tair iyaàsyät svayaàramä ||79||
asyäù prasäda-då ñ ö iç ced vayaàsmaù pürëa-sampadaù |
yaträsyäù sthitir atraiva sa-sampat sarva-maìgalam ||80||
sünos te näma kiàbrühé ty uktayä vå ddhayodite |
tan-nämni gaëayitväha hairs täm ativismitaù ||81||
vartante bahavo vighnä vå ddhe te tanayäyuñ i |
asyäù sädhvyäù prabhäveëa prabhavanti na tekvacit ||82||
tac chrutvänanditä vå ddhä rädhikä-ratna-mudrikäm |
amülyäàpuratas tasya dadhära päritoñ ikäm ||83||
tävad etyäha subalo viçva-çarman harir yuväm |
payaù-pheëa-phalädé näàbhojanäya praté kñ ate ||84||

nädmi vipretarännädi gärgyä cäsmi nimantritaù |


yämi çé ghraàgå häëa tvaànaivedyaàmadhumaìgala ||85||
madhuù präha dehi vå ddhe svasti-väcana-dakñ iëäm |
äkå ñ ya säpy adät tasmai sväìguleù svarëa-mudrikäm ||86||
baö us täàpräpya hå ñ ö aù san kaphoëiàvädayan muhuù |
naivedyam aïcale baddvä täàpraçaàsan nanarta saù ||87||
vå ddhayä prärthitaù kå ñ ëaàjagäda madhumaìgalaù |
agå hé te dakñ iëärthe tvayä na vrata-pürëatä ||88||
kå payä tad gå häëemaàsvärthaç cärthena te na cet |
viprebhyaù kalpsyate so'yaàvratinyä bhavitä çubham ||89||
své kå tas te mayä doñ o nety uktvä sväïcale hasan |
babandha mudrike te dve niñ iddho'py amunä muhuù ||90||

jagäda kå ñ ëaàjaö ilä baö o yadai-


väyäti goñ ö haàmama bhägyato bhavän |
tadä mayäsyä ravi-püjane gurur
vå to'sti te bhüri dadämi dakñ iëäm ||91||
ity uktvä jaö ilä hå ñ ö ä natvädityaàdvijau ca tau |
kå tärthaàsvaàmanyamänä täbhiù sä calitälayam ||92||

yänté vivartya sahasä lapana-cchalena


gré väàmuhur lalitayänugayä muräreù |
vakträbja-säragham apäìga-taraìga-bhaìgyä
rädhä pibanty api na tå ptirm aväpa dé nä ||93||

hå daya-dayita-lé lä-snigdha-dugdhaiù prapürëät


tanu-kanaka-ghaö é yä subhrüvo'syäù sakhé näm |
nayana-mudam atäné t säçu vairasyam äptä
viraha-viñ a-vivarëä netra-santaptaye'bhüt ||94||

käntä-saìgendu-samphullaù kå ñ ëo né lotpala-prabhaù |
vicchedärkodaye mläyan kñ aëäd anya iväbhavat ||95||
sakhibhyäàsahitaù so'tha vimanäù sva-sakhé n agät |
te'hampürvikayä hå ñ ö ä äliìgantas tam abruvan ||96||

asmän hitvä tava gatavatas tvad-viyogäsahiñ ëün


käö hinyaànaù sphuö am avagataàvyäkulair dé na-cittaiù |
anveñ ö uàtväàpratijigamiñ ün yat tam ägäù kñ aëärdhät
tena jïätaàpriya-sakha paraàprema-kaumalyam eva ||97||

so'yaàrädhä-sahacara-hareù sphé ta-madhyähna-lé lä


pé yüñ äbdhir vilasati mahän durvigäho'tyapäraù |
bhägyaàtan me yad iha vilasac-chré la-rüpänukampä-
vätyäné tä tad anu kaëikäpy aspå çan mäàtaö astham ||98||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-varaje govinda-lé lämå te
sargo'ñ ö ädaça-saìkhya eñ a niragän madhyähna-lé läm anu ||o||

||18||

—o)0(o—
(19)

ekonaviàç aù sargaù

—o)0(o—

çré -rädhäàpräpta-gehäànija-ramaëa-kå te kÿ pta-nänopahäräà


susnätäàramya-veçäàpriya-mukha-kamaläloka-pürëa-pramodäm |
kå ñ ëaàcaiväparähëe vrajam anu calitaàdhenu-vå ndair vayasyaiù
çré -rädhäloka-tå ptaàpitå -mukha-militaàmätå -må ñ ö aàsmarämi ||1||

harir atha dala-çå ìgé veëu-vé ëä-pravé ëaiù


sakhibhir akhila-lé lä-lälasais tasya saìgät |
sapadi samuditaiù svaiù svaiù svabhävair manojïair
alabhata mudam uccaiù sevyamäno'mbu-jäsyaù ||2||

äläpair anuläpaiç ca praläpair vipraläpakaiù |


saàläpaiù supraläpaiç ca viläpair apaläpakaiù ||3||
kecid grastair avispañ ö air nirastair bhäñ itaiù pare |
avajïair vitathair anye saìgataiù sunå taiù pare ||4||
sopälambhaiç ca sotpräsaiù stuti-garbhaiç ca nindanaiù |
narmäïci-güòha-kävyaiç ca samasyä-däna-püraëaiù ||5||
anyo'nye citra-kävyaiç ca samasyä-däna-püraëaiù |
hasanto häsayämäsur vayasyä bala-keçavau ||6|| (caturbhiù kulakam)

saàvyäne baddha-naivedyaànihnuvänaàsakhi-vrajät |
cauräd iva dhanaàrämo babhäñ e madhumaìgalam ||7||

saàvyäne kim idaàbaö o dina-pater naivedyam äptaàkuto


yäjyebhyaù ka ime'khilä vraja-janä väro'dya yad bhäsvataù |
muktvä darçaya kiànv idaàna hi bhavän lubdhaù sakhäyaç ca te
tebhyo dehi vibhajya bhuìkñ va ca na me ditsä bubhukñ ästy alam ||8||

ete jighå kñ anti balät tavaitat


tå ëäya manye na bhavad-vayasyän |
ete tu ke tväm api bhüsuro'haà
varëé tå ëaàno manuve sva-çaktyä ||9||

atha rämeìgita-jïäs te gopäù sa-vinayaàpuraù |


ayäcanta baö uàbhakñ yaàtan nihnutya sa maunya-bhüt ||10||
på ñ ö hato'bhyetya tasyänyaù karäbhyäàpidadhe'kñ iëé |
saàvyänam apare türëaàsa-naivedyam apäharan ||11||
viluëö hyäduç ca tat sarve mudrikäù subalo'grahé t |
abhyetya på ñ ö hato'syaikaù paçcät kaccham amocayat ||12||

agrato'bhyetya tasyänyaù puro vastraàsamäkñ ipat |


tam abhidravatas tasya pärçvato'bhyetya cäpare ||13||
uñ ëé ñ aàçithilaàcakruù keça-bandham amocayan |
veëuàkecit pare yañ ö iàgå hé tväsya pradudruvuù ||14 || ||yugmakam)

rudann uccair hasan garjan tarjaàs tän garhayan çapan |


kå ñ ëasya ñ añ ö him ädäya sarvän abhyadravad baö uù ||15||
kaiçcid yuddham abhüt tasya laguòälaguòi kñ aëam |
tataù kå ñ ëas tam äliìgya sakhé n sarvän nyavärayat ||16||
sa-veëu-yañ ö i-saàvyänaàkå ñ ëas tasmä adäpayat |
nirmudrikaàsa vé kñ yaitad gopän äha çapan ruñ ä ||17||
brahma-svaàvo baläd bhuktaàhå tä me svarëa-mudrikä |
sarvadä pävanä yüyaàna mäàspå çata caïcaläù ||18||

eñ a yämi vrajaàyuñ mat-karmäkhyätum iti drutam |


gacchan phutkå tya phutkå tya sa rämeëa nivartitaù ||19||
tam asau präha päpe'smin bhavän kartä prayojakaù |
saàlapämi tvayä nähaàpräyaçcittam akurvatä ||20||
itthaàkré òan sakhibhir akhilaiç cärayan gäù samantät |
çré -govindaù prati-taru-lataàsaïcaraàç cäparähne ||21||
harir atha dhavaläçreëé ù parito düra pracäriëé r då ñ ö vä |
täù saàkalayitum utkas tat tan nämnä jagau vaàçé m ||22||

padme hihé hariëi raìgiëi kaïjagandhe


rambhe hihé camari khaïjani kajjaläkñ i |
çande hihé bhramarike sunade sunande
dhümre hihé sarali käli maräli päli ||23||

gaìge tuìgi hihé piñ aìgi dhavale kälindi vaàçé -priye


çyäme haàsi hihé kuraìgi kapile godävaré ndu-prabhe |
çoëe çyeëi hihé triveëi yamune candrälike narmade
näma-gräha-mayaàsamähvayati gäù premnettham é ço gaväm ||24||

kå ñ ëaù paçcäl lasati sakhibhiç cärayan nas tadetthaà


prema-bhräntyä prathamam abhavat sanniveço'ticäre |
santå ptänäm api tå ëa-tater naiciké näm idäné à
täbhir düra-sthitir avagatä tasya tad-veëu-nädät ||25||

üdho-bhara-praëaya-manthara-çé ghra-yänä
huìkära-garbha-cala-säsna-galä bakäreù |
ürdhvänana-çravaëa-bäla-dhayo'sya pärçvaà
dantägra-çäda-kavalä dhavaläù samé yuù ||26||

sva-gaëena gaëädhyakñ ä gaìgädyä dhenavo hareù |


netraiù pibantyaù saundaryaàjighrantyo'ìgäni näsayä ||27||
äliìgantya iva sväìgair lihantya iva jihvayä |
vatsaläs taàsa-huìkäräù paritaù parivavrire ||28||
tat-sneha-vaçagaù so'pi sudhä-sparçena päëinä |
kaëòüyanair märjanais täù pré ëayann äha keçavaù ||29||

tå ptäù stha yavasair yüyaàgata-präyaàdinaàvraje |


vatsä vaù kñ udhitä yat tad vrajaàvrajata mätaraù ||30||
tato vayasyä yatnät täù kå ñ ëa snehätivihvaläù |
viyujya kå ñ ëataç cakrur vraja-vartmonmukhé kramät ||31||
nänä-bhedäkå ti-dhvani-ghaëö ä-kiìkiëé -kaëö hikäù |
sva-sva-yüthägragä gävo ghoñ äbhimukhatäàyayuù ||32||
naiciké -sairibhé -çreëyau calantyau savya-dakñ ayoù |
svargiëäàdadhatur bhräntiàgaìgä-kå ñ ëä-pravähayoù ||33||

dhenu-vå ndam anu mandam ayantaà


veëu-gé tam amå taàviså jantam |
reëu-rüñ ita-calälaka-vantaà
ke nu vé kñ ya samayur na mudantam ||34||

na vartma tad yat sakhibhir na maëòitaà


näsau sakhä yo na viläsa-vå ndavän |
näsau viläso'pi hi yo na narmasür
na narma tad yan na mude'gha-vidviñ aù ||35||

gäyaàgäyaàveëunä yäti mitrair


yäyaàyäyaàpratyagaàtiñ ö hati sma |
sthäyaàsthäyaàkelibhiù sampradatte
däyaàdäyaàtat punaù sa prayäti ||36||

vidhi-çiva-mukha-devaiù sopadevair muné ndraiù


stuti-nå ti-nati-gé taiù puñ pa-varñ aiù suvädyaiù |
pathi pathi mahito'sau saìkucan svaira-kelau
smita-sakaruëa-då ñ ö is tuñ ö uve bhakti-namraiù ||37||

numas tväàsuhäraàyaçodä-kumäram
guëänäm agäram kå poghair apäram |
viräjad-vihäraàpradäne'ty udäram
khala-çreëi-märaàsadä nirvikäram ||38||

numas tvam anantaànikuïje vasantaà


prakäçaàvrajantaàvasantaàbhajantam |
sakhé n pré ëayantaàsukundät sudantaà
tad-äsye då g-antaànudantaàhasantam ||39||

numas tväàsudhenuàsuveëuàsulé laà


suhäsaàsuväsaàsubhäñ aàsuçé lam |
suveçaàsukeçaàsureçaàsucitraà
sunå tyaàsubhå tyaàsukå tyaàsumitram ||40||

numas tväàpraçantaàsudantaàsukäntaà
dinänte niçänte vanäntät prayäntam |
samastän mahäntaànitäntaàvibhäntaà
khalälé -kå täntaàçramaughe'py atäntam ||41||
numas tväm aghäre bakäre muräre
sudhé raàbalärer nikäro'dridhare |
nidänaàpurärer apäre vihäre
pravé ëaàsurärer udäre vidäre ||42||

numas tväàgariñ ö haàmahimnä mahiñ ö haà


visäri-pratiñ ö haàsuräëäàvariñ ö ham |
asad-dhå d-daviñ ö haàsumeror gariñ ö haà
balibhyo baliñ ö haàpaö ubhyaù paö iñ ö ham ||43||

numas te caritraàsuté rthät pavitraà


khaläli-lavitraàbhaväbdher vahitram |
satäàhå t-sucitraàdviñ aàhå t-khanitraà
natänäàsumitraàprabhävair vicitram ||44||

sva-gäç cärayantaàsulé läù så jantaà


khalän märayantaàtriloké m avantam |
aho naù sudiñ ö aàbhavantaàsad-iñ ö aà
sadälokayämaù stumaù saànamämaù ||45||

iti stuvantaù sa-dayävalokanaiù


pürëäs tad-aìghré praëipatya nirjaräù |
tat-keli-saìkoca-bhayät tirohitäs
taàlokayanto'nuyayur nabho-gatäù ||46 ||

vrajapati-sevita-viñ ëur yasya


sva-balaàharau nihanty asurän |
tän hasantyam iti matvä
müòhä deväù stuvanty enam ||47||

itthaàdevän hasantas tän teñ äm äkära-ceñ ö itaiù |


sakhäyas te'nukurvantaù sa-khelaàhariëä yayuù ||48||

athägatä sä sadanaàhari-priyä
viçramya däsé bhir upäsitä kñ aëam |
säyaàniçä-bhoga-kå te hå dé çitur
bhakñ yäëi vé ö é r vidadhe sahälibhiù ||49||

kadala-kusuma-mäsa-kñ oda-sat-sé riçasyair


marica-sughana-dugdhaiù sac-caturjäta-candraiù |
kå ta iha ghå ta-pakvo yaù patet khaëòa-päke
baö akam amå ta-keliàsä vyadhät taàpriyeñ ö am ||50||

sämikñ aiù çäli-cürëair dadhi-marica-sitä-närikelärdha-sasyair


jäty-elä-sal-lavaìgämå ta-dala-phalaiù phenitaiù piñ ö a-mudgaiù |
så ñ ö aù pakvo ghå te yaù prapatati samadhau dugdha-püre pragäòhe
sendau karpüra-keliàtam iha subaö akaàsä vyadhät sva-priyeñ ö am ||51||
granthivad-baö ikälis tair dravyaiù så ñ ö ä tu yä patet |
païcämå te vyadhät täàsä pé yüñ a-granthi-pälikäm ||52||

sa-kñ é ra-sära-çaçi-taëòula-närikela-jäté
lavaìga-maricaiù sasitaiù supiñ ö aiù |
rambhailayä ca ghå ta-bhävanayä bhaved yä
sä täm anaìga-guö ikäàvidadhe priyeñ ö äm ||53||

kadala-marica-dugdhaiù khaëòa-godhüma-
pakva-prakaö ita-baö ako'yaàbhüri-jäté phaläòhyaù |
nava-vidhu-madhu-madhye yo viläsaàvidhatte
racita iha tayäsau sé dhu-pürvo viläsaù ||54||

upäyanänäm iti païcakaàsat


çré -rädhayä své ya-dhiyä kå taàyat |
kå ñ ëas tad etat praëayé satå ñ ëaù
sudhäàvinindan param atti nandan ||55||

teñ u vraja-prasiddhäni tré ëy antima-yugaàca yat |


raho bhogyaàniçäyäàtan-madhu-päne vidaàçavat ||56||

lavaìgailendu-maricaiù saàyutaiù çarkarä-cayaiù |


cakre gaìgä-jaläkhyäni laòòukäny aparäëi ca ||57||
tais tair yutaiù kñ é ra-särais tathä läìgali-çasyakaiù |
anyäny apy äjya-bhå ñ ö aiù sä saraiç ca sara-püpikäù ||58|| (yugmakam)

sätha snätänuliptäruëa-ruci-sicayä baddha-veëé -suciträ


çré -sindürendübhälä må gamada-cibukä mäliné säbja-hastä |
näsägrändola-muktäïjana-yuta-nayanottaàsiné baddha-né vé
rädhä tämbüla-vakträ sukusuma-cikurä bhäti yävojjvaläìghriù ||59||

cüòä ratna-laläö ike suvalayäàç cakré -çaläkä-yugaà


käïcé kuëòala-kaìkaëäìghri-kaö akän padäìgulé yäny api |
graiveyaàpadakäìgadädi vividhän häräàs tathä mudrikä-
maïjé räv iti ratna-bhüñ aëa-cayaàrädhä babhau vibhraté ||60||

susnätälaìkå täbhiù sä sakhé bhiç candra-çälikäm |


samäruhya sthitä kå ñ ëa-vartmany ähita-locanä ||61||
kå ñ ëämbudägame käle ballavé -cätaké -tatiù |
vyättäkñ i-caïcur utkäsé c candra-çälä-gatonmukhé ||62||
sva-rüòhotkaëö hi-gopälé -vå nda-vaktrendu-maëòalaiù |
asan yathärtha-nämnyäs tä vrajasthäs candraçälikäù ||63||

jäte'parähne tanayägamotsukä
vrajeçvaré sneha-pariplutäçayä |
tad-bhojya-saàsädhana-satvarä sakhé à
sä rohiëé àpäka-kå te nyayojayat ||64||
athähüyätuläkhyäàsä nandanasya sa-dharmiëé m |
päkäya rohiëé -saìge dadau sva-laghu-yätaram ||65||
ñ aò-å tütpanna-çäkädi-kanda-müla-phalädikaiù |
tat-tad-vyaïjana-sampattyä kå ñ ëa-bhojana-pürtaye ||66||
vyagräbhyäàvrajanäthäbhyäàniyuktair mälikaiù kå täù |
çäkädi-bäö ikäù ñ aö yä nänä-dohada-paëòitaiù ||67||
vrajasthair jïäyate tat-tad-dohadotthaàphalädikam |
vastutas täù ñ aò-å tavaù sevante bäö ikäù sadä ||68||

täbhyas tat-tad-å tütpanna-çäka-müla-phalädi te |


upajahrur vrajeçvaryai bhüri-kaëòola-püritam ||69||
däsé bhis tad-vibhajyärdhaàsäyaàpäkärtham ambayä |
saàskäritaàparaàcärdhaàprätaù-päkäya dhäritam ||70||
närikelädi-pakvämra-phaläny eñ ähå täni taiù |
däsaiù saàskärayämäsa säyaàbhogäya putrayoù ||71||
sve sve karmaëi däsädé n çé ghra-päke sva-yätarau |
tvarayanté harer mätä babhrämetas tato muhuù ||72||

tataù sva-yätå -pramukhäìganävå tä


vrajeçvaré putra-vilokanotsukä |
stanyäçru-viklinna-payodharämbarä
gatvä pura-dväram udänanä sthitä ||73||

süryaàsamé kñ ya caramäcala-caìkramotkaà
ghoñ eçvaraù suta-samé kñ aëa-jäta-tå ñ ëaù |
goreëu-veëu-ninadärpita-netra-karëaù
särdhaàsa go-sadanam äpa mudätma-vå ndaiù ||74||

sat-sarpad-go-rajo jäla-bäla-pürëekñ aëotsukäù |


ucca-sthäne sthitä äsan vraja-lokä grahä iva ||75||
maëòayantaù sakhé n puñ pair nandayanto girä hareù |
janayanto mudaàteñ äàvrajäntika vanaàyayau ||76||

tatra sphäre sarasi muralé nisvanaiù stambhayan gä


yüthän yüthän på thag aracayat päyayitvätha päthaù |
nänä-raìgaiù sva-hå di maëibhir yänti mälä tayä'sau
nänä-varëän agaëayad api svän çré -harir dhenu-yüthän ||77||

saëkhyä-pürtau bhavati muditaù svasya kiàvä sakhé näà


saìkhyä-nyüne sapadi sa gaväàveëu-saìketa-nädaiù |
tat-tan-nämnä svagaëa-viyutäù çé ghram ähüyä gäs täs
tat-tad-yüthe calati ghaö ayaàç cälayaàs tän vrajäya ||78||

çré -dhenu-reëu-paripiïjaritäìga-guïjä-
vanya-srag-ambara-calälaka-keça-piïchaù |
niryoga-päça-muralé -dala-yañ ö i-çå ìgé
loläruëäti-vipuläyata-pakñ ma-läkñ aù ||79||
vanyäö ana-çramaja-känty-amå täbhivarñ ä
saàsikta-sarva-jana-netra-cakora-vå ndaù |
vaàçé -kalähå ta-vighürëita-yauvatäliù kå ñ ëaù
saghoñ am aviçat sva-samair vayasyaiù ||80||

udgacchanté vraja-bhuvi viçvak-pätair


vaàçé -dhvänämå ta-madhuräsärais täm |
saàsiïcayanté sva-viraha-dävocchetré
kärñ ëé çocir jaladhara-mälä reje ||81||

çré -kå ñ ëägama-bhüpateù sakhi-camü-çå ìgädi-kolähalaà


çrutvodyat-surabhé -rajo-dhvaja-cayän düräd vilokyodvijan |
ghoñ ät tad-virahäkhya-dasyu-nå patir bhé tyäpayätaù kñ aëäc
cintä-tänava-dé natäti-jaòatärty-udvega-senänvitaù ||82||

vaàçé -gänämå ta-muci gaväàdhülé -jäläbda-mäle


hambä-räva-stanita-valite çré -harer ägamäkhye |
prävå ö -käle'bhyudayati mudä sarvataç conmukhé yaà
prodyat-tå ñ ëä vraja-jana-tatiç cätakäly abhyupetä ||83||

vrajeço bhrätå bhir gopair vrajeçä saha yätå bhiù |


türëaàdürät samabhyetya tanayau pariñ asvaje ||84||
tyaktvä rasavaté àdäsé ù saàrakñ ya tad-avekñ aëe |
rohiëy atulayäbhyetya nanandäliìgya tau sutau ||85||

muralé -nadanäd utthita-madanä


gadgada-gadanä vraja-vidhu-vadanäù |
suçikhara-radanä çlathita-cchadanä
yayur apakadänäù sadanät sadanät ||86||

udayati bata kå ñ ëe citra-bhänau purastät


vraja-vasati-janänäàphullatäkñ y-utpale'bhüt |
smita-kumuda-vikäçaù svinnatäìgendu-känte
viraha-dahana-taptaàjé vanaàçé talaàca ||87||

udayati bata kå ñ ëe nitya-pürëe'dbhutendau


vraja-yuvati-janänäàphullam äsé n mukhäbjam |
arati-viyuti-cintä-ghüka-pälé nilé nä
milati ca tanu-koké -saàhatiù präëa-kokaiù ||88||

vrajäìgana-då k-tå ñ itäli-mälä


vilaìghya lajjä-pratiküla-vätyäm |
samucchalat-känti-maranda-lubdhä
papäta kå ñ ëasya mukhäravinde ||89||

latäntaräla-sthita-ballavé näà
vakträëi matvä vikacämbujäni |
hré -vätyayä bambhramitäpi lubdhä
papäta çaurer då g-ali-dvayé ha ||90||

darçaàdarçaàvadana-kamalaàtad-vapuù-saìgi-vätaà
sparçaàsparçaàtanu-parimalaàçré -harer gopikälyaù |
ghräyaàghräyaàtad-adhara-madhu-sphé ta-vaàçé -ninädaà
svädaàsvädaàpupuñ ur adhikaàsväni pancendriyäëi ||91||

çré -rädhikäpäìga-vilokaneñ uëä


saàspå ñ ö a-marmä sa yathäkulo'bhavat |
nänyäìganä-çreëi-kaö äkñ a-patribhiù
sambhinna-sarvävayavo'py asau tathä ||92||

yadvat sunirvå tim aväpa sa rädhikäyä


vaktrendu-manda-hasitämå ta-leça-sekät |
tadvan na gopa-sudå çäàvadanendu-vå nda-
prodyat-smitämå ta-jhara-prakarävagähät ||93||

gokulair gokulam ninye gokulam gokulair haran |


gokulam gokula-stré ëäàgokulair gokuleçvaraù ||94||

äsädyägre bhavika-valitaàkänanät saàmilantaà


präëa-präëaànidhim iva gataàdürato hastam äptam |
cumbantau taàhå di nidadhatau lokayantau tad-äsyaà
saïjighrantau çirasi pitarau präpatur väïchitäni ||95||

godhüli-dhümrän alakän sabarhakän


vitustayantau vasanäïcalena tau |
prakñ älayantau stana-då k-payaù-sravair
aìgäni sünoù pitarau nanandatuù ||96||

tätädi-lokair milanaàbaké ripoù


prätar vadäsé d adhunäpi kintu tat |
prätastanaàtad-bahir aklamottaraà
säyantanaàsaàyuti-saàmadottaram ||97||

saàkalayyätha go-jälam astäcala iväàçumän |


valayämäsa goçäle keçavaù sva-praveçataù ||98||
dhenür vaskayané vatsataré r gå ñ ö é ù pareñ ö ukäù |
sandhiné r upasaryäç ca prañ ö hauhé ç ca på thak på thak ||99||
vå ñ än vatsatarän ñ aëòän yugya-präsaìga-çäkaö än |
yathästhänaàniveçyäsau päyayämäsa tarëakän ||100||

tal-lälanäyotsuka-mänasäbhyäà
yadä pitå bhyäàmuhur arthito'pi |
naicchad gå haàgantum asau gavälé
dohotsukas taàjanakas tad äha ||101||

viçrämyantu kñ aëaàgävaù pibantu tarëakäù payaù |


aham aträsmi santyete gopä go-dohanotsukäù ||102||
vatsau çräntau yuväàyätaàgå haàmäträtra lälitau |
snänädyaiù punar äyätaàgo-dohäya gata-çramau ||103||
kå ñ ëaàkarñ an baö uù präha kñ ut-tå ìbhyäàbädhitä vayam |
ehi kå ñ ëa gå haàpräëän rakñ a naù päna-bhojanau ||104||

ämreòito vatsalayä balämbayä


muhur vrajendreëa kå tägrahotkaraù |
nijämbayäkå ñ ö a-karaù sahägrajaù
kå ñ ëaù pratastha sakhibhir nijälayam ||105||

sarvän nayanté àsva-gå haàvrajeçvaré à


samprärthya märge sakhi mätaro hareù |
tyäge'py ané çäù svayam apy ané çvaraà
sva-svätmajaàninyur aho nijälayam ||106||

gå he vrajeçayä né te sa-baö au sabale harau |


balämbätulayä dhauta-pädä rasavaté àyayau ||107||

çamita-viraha-täpälokanäd gokulendor
vihita-tad-anuyänä ävrajäntaù prahå ñ ö äù |
tad-avakalana-vicchedärti-saàvigna-cittä
nija-nija-bhavanaàçré -rädhikädyäù samé yuù ||108||

sutasyäpüträëäàbahu-kanaka-vå ñ ö er adhaninäà
mahä-vå ñ ö er dävänala-valita-vanyä-sthiti-yuñ äm |
yathäkasmäl labdhir bhavati paramänanda-janané
tathä ghoñ a-sthänäàpunar api hareù saìgatir abhüt ||109||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargo'säv aparähna-keli-valito'gäd ünaviàçäbhidhaù ||o||

||19||

—o)0(o—
(20)

viàç aù sargaù
säyaàrädhä sva-sakhyä nija-ramaëa-kå te preñ itäneka-bhojyäà
sakhyäné teça-çeñ äçana-mudita-hå daàtäàca taàca vrajendum |
susnätaàramya-veçaàgå ham anu janané lälitaàpräpta-goñ ö haà
nirvyüòhosräli-dohaàsva-gå ham anu punar bhuktavantaàsmarämi ||1||

athägatä sä sadanaàvrajeçvaré
sutau vidhäyäplava-vedikäàgatau |
niyujya däsän api tan-niñ evaëe
dhaniñ ö hikäm äha nijäntika-sthitäm ||2||

rädhäàprayähi baö akaiù saha laòòukäni


svädüni kå ñ ëa-ruci-däni tayä kå täni |
täàprärthya putri çubhadäny adhunänaya tvaà
syätäàsutau yad adanäc cira-jé vinau me ||3||

sä gatvä rädhikäm etäàvrajeçvaryä nideçataù |


bhakñ yäëy ayäcataiteñ äàsvayaàprasthäpanotsukäm ||4||

mälaté tävad abhyetya vå ndayä prahitä sakhé |


saìketa-kuïjam äcakhyau çré -govinda-sthaläbhidham ||5||
çré -rädhikäpi bhakñ yäëi täni kå tvä på thak på thak |
vasträcchännäsya-sannavya-må t-pätreñ u bhå täny alam ||6||
täni cädhäya visté rëe citrite däru-sampuö e |
sa-kastüryäàtulasyäàtaànyasya çuklämbarävå tam ||7||
tämbüla-vé ö ikäç cäsyäànyasya tat sakalaàpunaù |
jïäta-saìketa-kuïjäyai dhaniñ ö häyai samarpayat ||8||
säpi täbhyäàtad äné ya vrajeçvaryai nyavedayat |
sä täbhis täni pätreñ u på thak på thag akärayat ||9||

teñ äàtathä svälaya-saàskå tänäà


kiyat kiyat sä tad-upäyanänäm |
vidhäya patreñ u dadau tad ädau
näräyäëäyärpayituàbaö ubhyaù ||10||

aìga-prakñ älanäbhyaìgon-mardanodvartanäplavaiù |
märjanodgamané yäccha-navyäàçuka-samarpaëaiù ||11||

keça-saàskära-tilakälepa-mälya-vibhüñ aëaiù |
kå ñ ëädyäù sevitä däsair niviñ ö ä bhoktum äsane ||12||
kramän mätä tebhyo närikeläny athägrataù |
pänakädi-rasälädi-phaläni vividhäni ca ||13||
pé yüñ a-granthi-karpüra-kelikämå ta-kelikäù |
baö akän laòòukäny äjya-saàskå tännädikäni ca ||14 || (yugmakam)
hasanto häsayantas te madhumaìgala-narmabhiù |
bhuktvä pé tvä mudäcamya kñ aëaàtalpe viçaçramuù ||15||
ta ete sevitä däsais tämbüla-vyajanädibhiù |
goçälaàmilitair mitrair go-dohäya punar yayuù ||16||
tad-bhukta-çeñ aàtat sarvaàçré -rädhäyai dhaniñ ö hikä |
nibhå taàpreñ ayämäsa sva-sakhyä guëa-mälayä ||17||
säli-vå ndä tad äsvädya särüòhä candra-çälikäm |
kå ñ ëaàgo-dohna-kré òaàpaçyanté mumude bhå çam ||18||

kvacid gré ñ me kå ñ ëaù pathi sakhi-kulaiù prärthya janané à


samaàtaiù saàsnätuàsarati yamunäàkväpi ca saraù |
tadä däsä mäträrpita-vividha-bhakñ yäëi muditä
gå hé tvä snäné yäbharaëa-vasanädé ny api yayuù ||19||

tatra snätäù suveçäs te bhuktvä pé tvä gata-çramäù |


godohäya pathä tena punar yänti gavälayam ||20||
tadä rädhäpi sä säyaàsnäna-vyäjät sakhé -cayaiù |
gatvänusrotasi snätvä kå ñ ëäìga-saìga-väriëi ||21||
raho bhakñ yäëi kå ñ ëäya kundavallyärpayaty asau |
bhuktvä tayäpta-tat-çeñ aàpaçyanté yäti taàgå ham ||22 || (yugmakam)

däsä bhå ìgära-tämbüla-pätra-vyajana-päëayaù |


niryoga-päça-veträdi-dhäriëas te tam anvayayuù ||23||

tätaàsa khaö ö opari saàniviñ ö aà


purodhå täneka-payo-ghaö älim |
gopäàç ca däsäàç ca samädiçantaà
tat-tat-kå tau svädhvani datta-då ñ ö im ||24||

hambä-rävais tå ñ ita-ruvato vatsakän ähvayanté r


utkarëäsyäù sva-pathi nihita-svävalokotka-neträù |
üdho-bhäraiù sthagita-calanä dugdha-pürän sravanté r
dudgdhä dohyäù katicid aparä duhyamänäç ca dhenüù ||25||

tat-tad-dhenor muhur abhidhayä tä hihé pürvayotkäs


tat tan mätuù punar abhidhayä vatsakäàç cähvayantam |
dohaàdohaàpaya iha gaväàpürayantaàghaö älià
vinyastäkñ aàsvaka-pathi gaëaàgoduhäàcäpi paçyan ||26||

sva-darçanotkaàparicärakäëäà
gaëaàpayo-bhära-vahaàca kumbhän |
pürëän nayantaàgå ham änayantaà
çünyän gå häd gopa-pateù purastät ||27||

çå ìgaiù khurair därayato dharäàmuhur


gambhé ra-tära-svana-näditämbarän |
tän väsitä-saìgataye parasparaà
prayudhyataù ñ aëòa-varäàç dhävataù ||28||
mastakämastaki kré òä-yuddhaàvidadhato mithaù |
muhur vatsataräàç cäpi då ñ ö vä saàmumude hariù ||29 || (ñ aòbhiù kulakam)

vijïäpya tätaàdohäya gato'sau gäç ca tä mudä |


militäù sväbhitaù kå ñ ëaù säntvayämäsa säntvanaiù ||30||
çré -hasta-märjanaiù kaëòüyanair gäù pré ëayan hariù |
dudoha dohayämäsa vatsäàs tais taiç ca pälayan ||31||

vatsä nipé yodara-püram uccakais


tå ptiàgatä gopa-gaëä yathepsitam |
dugdhvä nivå ttäç ca gaväàtathäpy aho
nodhaù-payaù-pürtir aväpa hé natäm ||32||

kå ñ ëänanäbjärpita-netra-cetasäà
gaväàsvayaàsaàsravad-audhasaàpayaù |
gopäù stanädho dhå ta-kumbha-saïcayaiù
sambhå tya ninyuù purato vrajeçituù ||33||

praveçya gopair nija-mätå -lälitän


vatsälayaàvatsa-gaëän balänvitaù |
gäs tä yathä-sthänam asau niveçya ca
vrajädhipasyägamad antikaàhariù ||34||

prasthäpya dugdhäni gå haàsa bhävikair


gavälaya-dvärñ u niyujya kiìkarän |
samaàsutäbhyäàsuhå däàca saïcayai
räjä vrajasyävrajad ätma-mandiram ||35||

çälagräma-çiläyäàte püjäkå d baö unä kå tam |


sändhyam ärätrikaàviñ ëor dadå çuù kñ älitäìghrayaù ||36||
sadasyeñ üpaviñ ö eñ u prahitäni vrajeçayä |
nänä-vidhäni särpiñ käëy aikñ aväëi phaläni ca ||37||
srag-gandha-vé ö ikädé ni naivedyäni ramäpateù |
yäni täni vrajädhé çaù sarvebhyo vyabhajan mudä ||38 || (yugmakam)

iñ ö agoñ ö hé àkñ aëaàkå tvä kå ñ ëekñ äàtyaktum akñ amäù |


kå ñ ëe nyastendriya-präëäù suhå l-lokä gå haàgatäù ||39||
subhadrädé n bhrätå -puträn räjä kå ñ ëena sagdhaye |
sadä nimantrayaty eñ a sahajäàs tu kvacit kvacit ||40||
tad-dine täàs tu sarvän sa nimantrya sva-gå heçvaré m |
teñ äàbhojana-siddhy-arthaàbaö u-dvärä samädiçat ||41||
tato vrajeçvaré tuìgé àpivaré àkuvaläàtathä |
sva-yätè r ähavayat tat-tat-snuñ äputrädi-saàyutäù ||42||
ähütä baö unä räjïyä tatra prakñ älitäìghrayaù |
bhojanäyopaviviçur madhye kå tvä vrajeçvaram ||43||
dakñ iëe'syägrajau väme'nujau putrau puraùså tau |
subhadrädyä harer väme baö avo bala-dakñ iëe ||44||
tuìgé subhadra-janané jana-né ti-vijïä
vijïäpitä vraja-payä pariveçanäya |
bhojyaàkramät pariviveça sa-rohiëé kä
viprätmaja-svadhara-devara-putrakebhyaù ||45||

sat-saurabhaiù kanaka-varëa-ghå täbhiñ iktaiù


stüpé kå tair vividha-temana-pätra-yuktaiù |
sthälé r bhütäù sumå dulair viçadodanaiù sä
sandänikopari puro nidadhe sma teñ äm ||46||

jematsu teñ u parvieçayati kramät sä


çeñ äëi bhüri-vidha-ñ aò-rasa-temanäni |
saàyäva-päyasa-lasad-baö akän apüpän
sad-bhäjanäntara-dhå tä må du-roö ikäç ca ||47||

yasya yasya priyaàyad yat taj jïätvätha rohiëé |


iìgitena vrajeçvaryäs tasmai tat tad asau muhuù ||48||

dugdhaàghanaàçikhariëé àmathitaàrasäläà
sat-ñ äòavaàdadhi ghanaàbahu-sandhitäni |
pakvämra-sad-rasam api vraja-räja-räjïé
tebhyaù krameëa pariveçayati sma çaçvat ||49||

sarvaàbhojayituàsamutsuka-mano-väg-då k-prakäçé -kå tair


güòhair mätå -tateù sphuö aiù pitå -tateù sneha-dravac-cetasaù |
bäñ pa-klinna-tanos tad-ägraha-çataiù kå ñ ëädayaù preritäù
saàtå ptä api te muhur bubhujire näntaàmudäàcäyayuù ||50||

dvayaàvyastam abhüt prätaräçät säyantanäçane |


gämbhé rya-narmaëi baö or güòhatä mätur ägrahe ||51||

asväcchandyaàyad api lapitänyonya-häsa-kriyädau


kå ñ ëädé näm abhavad açane lälane cäpi mätuù |
prätar bhuktes tad api çatadhä sagdhitas täta-mukhyais
teñ äàsaukhyaàtad-avakalanät koö idhäsé c ca tasyäù ||52||

vaktrendoù smita-sampadä vraja-vidhos tad-väk-sudhä-bindhubhis


tat-saurabhya-vimiçra-düpa-visarais tat-täla-vå ntänilaiù |
tac-chré -sandhyämå täbhiñ ikta-madhurair bhojyaiç ca saàlebhire
te païcendriya-tå ptijäm atitamäàsambhojané yäàmudam ||53||

bhuktvä pé tväcamya palyäìkikälau


viçräntäs te sevitä däsa-saìghaiù |
sat-tämbülair vé janädyaiù pitä svair
vargair vedyäàsünur aö ö älikäyäm ||54||

aö ö älodaya-çailataù praså maräàkå ñ ëänanendu-dyutir


jyotsnäàsäli-cayeçvaré sva-vaòabhé -jälädhva-dattänanä |
päyaàpäyam apäya-çünyam apuñ ac chré -då k-cakoryau nije
sarvatraiva hi sarvadä phalavaté sad-bhäga-bhäjäàspå hä ||55||

tasyä mukhäbja-suñ amä-makaranda-dhäräm


äräd gaväkñ a-mukhato militäàpiban saù |
kå ñ ëaù pupoñ a tå ñ itau nija-netra-bhå ìgäv
utkaëö hitaiva mahatäàhi phaläpti-hetuù ||56||

atha vrajeçä tulasé àsahälikäà


kå tägrahä bhojayituàdhaniñ ö hayä |
abhäëi seyaàprathamaàna rädhikäà
vinätti bhojyaàna jalaàpibaty api ||57||

sä çrutvä sneha-ré tiàtäàpré tähännaàsa-temanam |


sa-sakhé -vå nda-rädhärtham äbhyäàprasthäpaya drutam ||58||

tato dhaniñ ö hä hari-bhukta-çeñ aà


satemanännaànibhå taànidhäya |
dadau tulasyaitata-sampuö e'nyad
balämbayä dattam api sphuö aàsä ||59||

vrajeçä bhojayitvädau däsé r däsän sa-gopakän |


sasnuñ äbhiù sa-putré bhir yätå bhiù sagdhim äcarat ||60||
annam ädäya yätäyäàtulasyäàsubaläya sä |
dhaniñ ö häkhyat keli-kuïjaàdadau ca vé ö ikä rahaù ||61||

athägatäsau tulasé tad-annaà


sakhyai samastaàsamadarçayat sä |
tad-gandha-varëänubhavena cädau
näsä-då ços tå ptir abhüd amüñ äm ||62||

tad rüpa-maïjaré né tvä tulasyä bhojanälayam |


sa-sakhé -vå nda-rädhäyai på thak pätreñ v akalpayat ||63||
athähüyäha jaö ilä viçäkhäàmat-suto gataù |
goçäläàçayituàbhuktvä bhoktum ähvaya me snuñ äm ||64||
säha säste gå he suptä çräntäraëya-parikramät |
tatraivätsyati dehy annaàsä dade'nnaàsa-temanam ||65||
säpi hå ñ ö ä tad äné ya cädhäya bhojanälaye |
çré -rädhäm etya tasyai tad-värtäm ävedayan mudä ||66||

tataù sametetyopaviveça bhoktuà


bhå ìgära-pé ö häli-viräji-vedyäm |
sahäli-päliù priya-bhukta-çeñ aà
rädhä marälé va sudhäàsamutkä ||67||

asavye lalitä savye viçäkhäsyä upäviçat |


purataù pärçvataç cänyä yathä-sthänaàsakhé -tatiù ||68||
täbhyaù pariviveçännaàtulasyä rüpa-maïjaré |
snehena mohiné yadvad devatäbhyo'må taàkramät ||69||

praëayi-jana-viså ñ ö aàçré -harer bhukta-çiñ ö aà


tad-adhara-madhu-miñ ö aàtat-kareëäbhimå ñ ö am |
nija-nikhila-gaëeñ ö aàrädhayä netra-då ñ ö aà
mitam api ca tadäsé d akñ ayaàbaëö ane'nnam ||70||

ramaëa-kavala-çiñ ö aàsan-må ëälaàmarälyaù


kiçalaya-kulam eëyaù çré -marandaàbhramaryaù |
amå tam iva cakroyaç caindavaàrädhikädyäù
mumudur adhikam annaàpräsya kå ñ ëävaçiñ ö am ||71||

äcamyäsvädayantyas täù kå ñ ëa-tämbüla-carvitam |


däsé bhiù sevitäs tå ptä palyaìkäsau viçaçramuù ||72||
tulasé -rüpa-maïjaryau tat-tac-sheñ änna-temanam |
vå ndäyai mälaté -dvärä presayämäsatur mudä ||73||
tatas te bhojayitvänyä vayasyä däsikä api |
sa-gaëaiù saha saàhå ñ ö aiù sveçä-çeñ ännam ädatuù ||74||
tatreñ ö a-vyaïjanädé näm anyonya-pariveçane |
bhojanädau tayor äsé d vyatidäna-kaliù kñ aëam ||75||
bhuktväcamya tad-äyäte rädhäyäç caraëäntikam |
tämbüla-carvitaàtasyä açnantyau täm asevatäm ||76||

hå d-amå ta-ruci-ratna-dräviëé harñ a-sindhuà


nayana-kuvalayäliàcälam uphullayanté |
vraja-vasati-janänäàsädhu säyantané yä
jayati viçada-lé lä-kaumudé gokulendoù ||77||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-varaje govinda-lé lämå te
säyaàkeli-mayo'tra viàçatitamaù sargo'gamat pürëatäm ||o||

||20||

—o)0(o—
(21)

ekaviàç aù sargaù
rädhäàsälé -gaëäntäm asita-sita-niçä-yogya-veçäàpradoñ e
dütyä vå ndopadeçäd abhiså ta-yamunä-té ra-kalpäga-kuïjäm |
kå ñ ëaàgopaiù sabhäyäàvihita-guëi-kalälokanaàsnigdha-mäträ
yatnäd äné ya saàçäyitam atha nibhå taàpräpta-kuïjaàsmarämi ||1||

athäyayau hareù pitä bahiù-sabhäàvrajeçitä


nijägrajänujair yutaù sumut-samudra-samplutaù |
sahäkhila-vraja-prajäs tam ägaman guëi-vrajä
harer vilokanäçayä samå ddhayä sitäçayaù ||2||

çreëi-mukhya-loka-vipra-gopa-vå nda-saìginaù
sva-sva-vidyayä'ghavairi-toñ aëätiraìgiëaù |
äyayuù sva-gé ta-vädya-häsya-läsya-nandinaù
süta-vaàça-çaàsi-nå tya-gäna-kartå -vandinaù ||3||

te gopa-räjïä militä yathäyathaà


sa-gauravam sa-praëayänukampitam |
sammänitäs tena mudänvitäù sthitäù
kå ñ ëekñ aëotkaëö hita-netra-cetasaù ||4||

çete sutaù çrama-bharäd vihitäçano'sau


lokäs tad-é kñ aëa-tå ñ o bata kiàvidheyam |
itthaàvicintayati gopa-patäv akasmät
kå ñ ëaù svayaàsakhi-kulaiù sahitaù samäyät ||5||

sväntämbudhiànetra-cakora-vå ndaà
romauñ adhiç ca smita-kairavälé m |
samphullayan ghoñ a-kå tälayänam
sabhodayädräv udito haré nduù ||6||

viprän gurün sväïjali-bandha-vandanaiù


samän sakhé àç ca smita-miçritekñ aëaiù |
pälyäàs tathänyän sadayävalokanaiù
sambhäñ ya tän so'pi viveça saìgibhiù ||7||

veda-dhvänair jaya-jaya-ravaiù pürva-vaàçyänuvädais


tat-tal-lé lä-viruda-paö hanair väditair bhüri-vädyaiù |
harñ odghoñ aiù stuti-kalakalaiù saìgatänäàjanänäà
ghoñ aù kå ñ ëe vyatanutataräàsvasya nämno niruktim ||8||

vrajendreëeritaù kñ attä lokänutkara-cälanaiù |


kolähalän niväryaitän yathä-sthänaànyaveçayet ||9||

teñ üpaviñ ö eñ u nå peìgitena te


vicakñ aëäù sva-sva-kaläù på thak på thak |
pradarçayantaù kramaçaù kalä-vidaù
sa-lälasän sabhya-janän atoñ ayan ||10||

chälikyädi-nå tyam eke'nye läsyaàtäëòavaàpare |


nå siàha-räma-carita-rüpakäbhinaye pare ||11||
vidyäàvaàça-naö é m anye sütra-saïcärikäàpare |
nänendrajäläny apare nipuëäù samadarçayan ||12||
çrävayämäsur itare puëyäù pauräëiké ù kathäù |
gé täni vividhäny eke kecit vaàçänuvarëanam ||13||
catur-vidhänäàvidyänäàbhedän anye çruti-priyän |
kecit kå ñ ëasya janmädi-lé läòhyäàvirudävalé m ||14||

tebhyo vrajeçädi-sabhäsado dadur


väsodhanälaìkaraëäny anekadhä |
te täni kå ñ ëekñ aëa-pürëa-mänasäù
své cakrur äcäratayä na tå ñ ëayä ||15||

kå ñ ëänanendoù smita-kaumudé à
bhå çaànipé ya sabhyä'kñ i-cakora-santatiù |
vasanty api sväçru-miñ äd atå pti-bhäk
pibaty aho prema-gatiù sudurgamä ||16||

tävad vrajeçä-prahitaù sa raktakaù


sabhäàsametyäha naman vrajeçvaram |
vrajävané çotka-manä vrajeçvaré
didå kñ ate çré -yuta-bhartå -därakam ||17||

tato vrajendrena kå tägrahotkaraù


sabhyän nijäloka-viyoga-kätarän |
sincan sahärdra-smita vé kñ yaëämå taiù
kå ñ ëaù prapeda nija-mätå -mandiram ||18 ||

täv ägatau sa-madhumaìgala-mitra-vå ndau


mätä sutäv atha niveçya sumå ñ ö a-vedyäm |
dugdhaàghanaàsa-çaçi-çarkaram é ñ ad-uñ ëaà
stanyäçru-sikta-sicayälam apäyayat tau ||19||

tato gate mitra-gaëe nijälayaà


sa-rohiëé kä janané suvatsalä |
äné ya çayyä-nilaye nije nije
baö uàbalaàkå ñ ëam açé çayat på thak ||20||

çäyayitvätha täàs tad-tad-däsän saàyujya sevane |


teñ äàsvacchanda nidräyai calitä sä nijälayam ||21||

yänté däsän avadad atha sä sneha-viklinna-cittä


vatsä vatso vana-viharaëaiù çränti-bhäìme yathäsau |
aträyätän vividiñ u janän värayadbhir bahiù-sthair
äpratyüñ äàsvapiti nibhå taàtad-vidheyaàbhavadbhiù ||22||

çré -rädhikäpy açakalendu-karojjvaläyäà


räträv ihätma-ramaëäpti-samutsukäsau |
saìketa-kuïja-gamana-tvaritä sakhé bhiù
çukläbhisära-racanäàcaturä cakära ||23||

haàsäàçukä sa-çaçi-candana-lipta-käyä
muktä-vibhüñ aëa-citä dhå ta-mallikä-srak |
yatnena mükita-sunüpura-kiìkiné kä
rädhä yayau sva-sadå çäli-yutä nikuïjam ||24||

kadäcit tämasyäm asita-vasanä sä må gamadair


viliptäìgé käläguru-tilaka-citrotpala-kulaiù |
kå tottaàsä nänäsita-maëi-kå tälaìkå ti-yutä
niräbädhä rädhä priyam abhisaraty äli-sahitä ||25||

vå kñ a-cchäye pathi pathi bhiyä vaïcayanté sva-gamyaà


sthänaàvaàçé vaö a-viö apinaù çäkhayä lakñ ayanté |
nyasya své ye hå daya-kamale sohyamänä nigüòhaà
yanträkäre vraja-vana-bhuvä präpa kå ñ ëä-samé pam ||26||

jänu-daghna-jalaàté rtvä yamunä-nirjharaàmudä |


dvé päyamänaàsaìketé -kå ta-kå ñ ëä-taö aàyayau ||27||

çré -govinda-sthaläkhyaàtaö am idam amalaàkå ñ ëa-saàyoga-pé ö haà


vå ndäraëyottamäìgaàkrama-natam abhitaù kürma-pé ö ha-sthaläbham |
kuïja-çreëé -daläòhyaàmaëi-maya-gå ha-sat-karëikaàsvarëa-rambhä-
çreëé -kiïjalkam eñ ä daça-çata-dala-räjé va-tulyaàdadarça ||28||

vahantyä kå ñ ëayodé cyäàpürva-paçcima-bhägayoù |


niryan-nirjhara-bähubhyäàkroòé kå tam iväbhitaù ||29||

çälais tälais tamälaiç cala-dala-bakulair närikelai rasälaiù


kuddälaiù sapriyälair dadhiphala-saralaiù çré phalolükhalaiç ca |
uddälaiù kandarälaiù salakuca-tilakair jambhalaiù pé ta-çälaiù
plakñ ais tülaiù paläçair abalu-guòa-phalair gälavair granthilaiç ca ||30||

golé òhaiù kaëö aki-phalair madhuñ ö hé lair madhülakaiù |


kå tamälair drukilimaiù phalädhyakñ air halipriyaiù ||31||
maïjulair vaïjulaiù kolair vaïjulair vaïjulair api |
drumotpalaiù karparälaiù kulakair deva-vallabhaiù ||32||

kalpa-drumair väïchita-däna-kalpair
apärijätair api pärijätaiù |
mandära-vå kñ air api räìkyadäraiù
santänakaiù sammada-tänakaiç ca ||33||
çaçvad dhareç citta-çaré ra-candanair
yac candanaiù çré -hari-candanair api |
mahä-vadänyair itaraiç ca bhüruhair
vyäptaàlatä-räji-viräjitäìgakaiù ||34|| (païcabhiù kulakam)

çré -väsanté -saptalä-svarëa-yüthé


jäté -yüthé -mallikä-mudgarädyaiù |
viñ ëukräntä-kå ñ ëalä-bhé ru-bimbä
kubjäsphotädyaiç ca vallé -samühaiù ||35||

lavaìgäçoka-kundämra-latäbhiç cänvitaàca yat |


dräkñ ä-bhujaga-vallé näàvalajaiç ca kvacit kvacit ||36|| (yugmakam)

vallyaù sarvä yatra täù kalpavallyo


vå kñ äù sarve kalpavå kñ ä bakäreù |
gopé näàcäbhé ñ ö a-pürtau samarthä
jätyä yä ye tädå çaù kintu täs te ||37||

puñ pavatyo'py amälinyäù sandå ñ ö a-rajaso'py aho |


sukumäryaù sa-prasavä api mugdhä latä iha ||38||

yaträniçaàkå ñ ëa-saìgäd
gopyaù çyämalatäàgatäù |
stabdhäù sthävaratäàpräptäù
santi çyämalatä-cchalät ||39||

sahacaryaç ca däsyaç ca rädheçäloka-modataù |


stabdhäù kaëö akitä mürti-bhedair gulmalatä sthitäù ||40|| (yugmakam)

çré -bhü-lé läù sevane nanda-sünor lubdhä


labdhäù sthäsnutäàbhüri-puëyaiù |
jäté -dhätré -çré -tulasyätmanäddhä
kurvantyas tad yatra nityaàvasanti ||41||

brähmé haimavaté cätra kå sëäloka-trñ ëayä |


somavallé -haré takyoç chalena sthäsnutäàgate ||42||
kå ñ ëäyänandadä bhänti padminyo'tra jale sthale |
cara-sthiratayä tadvaj jale räjé va-pälayaù ||43||

yatra bhäti sthirä phullä rajané divase'py aho |


dine'pi kå ñ ëa-pakñ e'pi jyotsné ca sthäsnutäàgatä ||44||
çarälir bhäty apsu carä çaräliç ca sthirä sthale |
cara-sthiratayä yatra jhañ ä bhänti jale sthale ||45||
çälä bhänti caräs toye yatra çälä sthirä sthale |
rohito'psu caras té re rohitau ca cara-sthirau ||46||

kamalä bhänti kuïjeñ u yatra kå ñ ëasya tuñ ö aye |


dé vyanti kamaläs té re kamale kamaläny api ||47||
virahitam api raktäkñ aiù präëibhir abhitaù sadä yad idam |
raktäkñ ai raktäkñ ai raktäkñ aiç cänvitam satatam ||48||

viyutaàkalikärair yat saàyutaàkalikärakaiù |


bhé maiù sattvair vihé naàca sthirair bhé maiù sadänvitam ||49||
vihé nam api kharjurair ariñ ö aiç ca paläçakaiù |
kharjurair apy ariñ ö aiç ca paläçaiç cänvitaàsadä ||50||

kanakäcita-bhüù kanakaiù kanakaiù


kanakaiù kanakaiù kanakaiç ca vå tä |
vibabhäv iha sä kramukaiù kramukaiù
kramukaiù kramukair api ya nicitä ||51||

priyakair jangamair yuktaàpriyakaiù priyakaiù sthiraiù |


mayürair jangamais tadvan mayüraiù sthävarair api ||52||

bakulaiç ca nava-kulais tamälair nata-mälakaiù |


sadrumä vidrumä ceti vå täç caryästi yan mahé ||53||
kå ñ ëasäraih kå ñ ëa-särai rurubhé rurubhiç ca yat |
çambaraiù çambarair vyäptaàrohiñ ai rohiñ a-priyaiù ||54||

yat karëa-häri-häré ta-bharadväja-çukoktibhiù |


vatsa-gälava-çäëòilyänvitaàmuni-sado yathä ||55||

çruti-å tu-vasukoëair maëòaläìgaiç ca kaiçcid


vividha-maëi-vicitrair dikñ u sopäna-yuktaiù |
gala-hå d-udara-näbhi-çroëi-jänüru-daghnair
valita-lalitamülä-kuö ö imaiù sälabälaiù ||56||

né la-rakta-maëibaddha-kuö ö imäù
kecid indu-maëi-jäla-välakäù |
né la-rakta-maëi-jäla-välakäù
ke'pi candramaëi-baddha-kuö ö imäù ||57||

vå kñ ä haimä harimaëi-mayaiù käïcanair aindrané lä


vaiduryäbhäù sphaö ika-maëijaiù sphäö ikäù padmarägaiù |
glaukäntäìgä marakata-mayais taiç ca te'nye tathänyair
dé vyanty asmin vratati-valayaiù çliñ ö a-çäkhäù praphulläù ||58|| (sandänitakam)

harimaëi-bhuvi haimä vaidrumä vaidrumäç ca


sphaö ika-maëi-dharäyäàsphäö ikäù svarëa-bhümau |
aruëa-maëi-dharäyäàçäkra-né läç ca yasmin
marakata-maëi-dhätryäàpadmarägä vibhänti ||59||

svarëa-skandhäù çiti-sitamaëi-sthüla-çäkhopaçäkhäù
kecid vå kñ ä marakata-daläù padmaräga-praväläù |
vibhräjante sphaö ika-kusumäù sthüla-muktäphalaughäç
cänye tat-tan-maëi-viracanä vaiparé tyena yasmin ||60||

teñ äàphaläny akhila-väïchitadänya-gänäà


dé vyanti ratna-på thu-sampuö a-sannibhäni |
çré -kå ñ ëa-kå ñ ëa-ramaëé -caya-yogya-vasträ-
laìkära-gandha-paö aväsa-yütäni yatra ||61||

svabhäva-mäläkå ti-puñ pa-bhäjäà


phaläni täsäàrurucur latänäm |
kuñ mäëòa-tumbé -sadå çäni yatra
çré -kå ñ ëa-lé locita-vastu-bhäïji ||62||

kusuma-racita-çayyolloca-bhüñ opadhänaiù
sa-madhu-cañ aka-tämbülämbu-gandhädi-pätraiù |
vyajana-mukura-sindüräïjanäm atra kaiçcä-
nvita-maëi-nicitäntar-bhümayo bhüri-citräù ||63||

kusumita-bahu-vallé -maëòalair bhitti-kalpair


upari ca paö aläbhaiù çliñ ö a-çäkhä-samühaiù |
niviòa-dala-phalänäàchäditäù pädapänäà
maëi-maya-gå ha-tülyä yatra kuïjä vibhänti ||64||

yaträticiträmbara-puñ pa-citritäù
çäkhäsu sat-kalpa-paläçinäàsitäù |
dé vyanti nänä-maëibhiù sucitritä
hindolikäù çré -hari-rädhikä-priyäù ||65||

kapota-pärävata-kokilänäà
häré ta-käpiïjala-ö aiö ö ibhänäm |
mäyüra-cäkoraka-cätakänäà
cäñ äli-lävävali-vartakänäm ||66||

yac chauka-çäré -tati-cäö akänäà


käliìga-pädäyudha-taittiré ëäm |
vyäghräö a-bhäñ ävali-kaukkubhänäà
svanair viläsaiù çruti-netra-häri ||67|| (yugmakam)

visté rëä ratna-citräntä tad-antaù-kanaka-sthalé |


nikuïja-maëòalaiù kalpa-drumänäm asti veñ ö itä ||68||

madhye vicitra-maëi-mandiram asti tasyäù


kalpa-drumäìkam anu kuö ö ima-çobhi-dikñ u |
sopäna-päli-lalitaàvalitaàvidikñ u
santänakädy-apara-vå kñ a-catuñ ö ayena ||69||

sva-känti-jäläyata-lola-pakñ air
ürdhva-kramät kuïcita-pürva-pädaiù |
paçcäd adho nyasta-daräyatänya-
své yäìghri-yugmärpita-deha-bhäraiù ||70||

mäëikyä netrai ravi-känta-gätrair


utpuccha-karëaiù kapiçocchaö aughaiù |
uòòé yamänair iva ratna-siàhair
yad uhyamänaàviyaté va dikñ u ||71||

sucela-tülé ñ uta-hema-karëikaà
khaö ö äyamänaàmaëi-känti-keçaram |
yasyäntar-añ ö a-cchada-padma-sannibhaà
kå ñ ëasya siàhäsanam asti käïcanam ||72|| (sandänitakam)

laghu-ratnälaya-sväìkaiù kuïjaiù kalpa-latävå taiù |


añ ö abhiù kalpa-vå kñ äëäàbahir yad dikñ u çobhitam ||73||
vallé -yuk-kalpa-vå kñ äëi kuïjänäàtad-bahir-bahiù kramäd |
dviguëa-saìkhyänäàbahubhir maëòalair vå tam ||74||
bhäsvatä må ga-pakñ yädi-mithunai ratna-citritaiù |
çünya-hema-sthalé -pränta-bhägena tad-bahir vå tam ||75||
tad-bahiù kadalé -ñ aëòaiù saphalaiù çé tala-cchadaiù |
vå taànänä-jäti-bhedaiù karpüräkara-valkalaiù ||76||
tad-bahir veñ ö itaàpuñ podyänenätiprathé yasä |
på thak-tat-tat-puñ pa-bäö é -valitena samantataù ||77||

tad-bahir bhüri-bhedänäànamräëäàphala-bhärataù |
äräma-maëòalais tais tair veñ ö itam phala-bhüruhäm ||78||
tayor madhye'raëya-devé -kuïja-däsé -çatänvitaiù |
sevopakaraëägära-nikaraiù parito vå tam ||79||
bahir bahiù kramät tasmäd vå taàtat-tal-latä-yutaiù |
sväntarälaiù på thak tais taiù çreëé -bhütair dru-maëòalaiù ||80||
kara-labhya-harit-pé täruëäccha-phala-gucchakaiù |
tad-bahir vå ta-kaëö hänäàpügänäàmaëòalair vå tam ||81||

älabäla-niö ilopari-suptair veñ ö itaàsuphala-gucchaka-vå ndaiù |


bhüñ aëälibhir iväìkita-kaëö hair närikela-valayair bahir asmät ||82||

campakäçoka-né pämrädé näàkå ñ ëä-taö opari |


punnäga-bakulädé näànikuïjais tad-bahir vå tam ||83||
té ra-né ränamra-çäkhaiù phulla-väsantikävå taiù |
maïjulair väïjulaiù kuïjair väïjulaiç cäbhito vå tam ||84||

sva-pärçvayoù çré -bakulävalibhyäà


saïcchäditäny atra citäni ratnaiù |
ämandiräd yämuna-té rthagäni
catväri vartmäni vibhänti dikñ u ||85||

yasyaiçänyäàdiçi maëi-taö aàbrahma-kuëòaàyad äste


tasyaiçänyäàçiva iha sadä so'sti gopé çvaräkhyaù |
tasyodé cyäàtaö a-bhuvi taruù so'sti vaàçé -vaö äkhyas
tiñ ö han vaàçy ähvayati ramaëé ù kuö ö ime yasya kå ñ ëaù ||86|| (ünaviàçatyä kulakam)

jänüru-daghnaiù kaö i-näbhi-mätrair


hå t-kaëö ha-mürdha-dvayasaiù kvacic ca |
kuträpy agädhaiù salilair aghäreù
sampädayitré jala-keli-saukhyam ||87||

kahlära-kokanada-kairava-puëòaré kair
indé varämburuha-hallaka-hema-padmaiù |
phullair lasan-madhukaraiù sarasair manojïä
tat-tat-paräga-makaranda-sugandha-toyä ||88||

cakräìga-madgu-plava-cakraväka-
saräri-koñ añ ö ika-särasänäm |
kädamba-käraëòava-khaïjanänäà
svanair viläsair yuta-té ra-né rä ||89||

gokarëa-rohiñ ika-çambara-kå ñ ëasärair


nyaìkveëa-raìku-på ñ atair gavayaiù çaçaiç ca |
gandharva-rohita-samüru-camüru-cé nair
anyair må gair valita-té ra-vanänta-bhägäù ||90||

ekäni nirjhara-vå täny abhito'paräëi


pränte'timukta-sunikuïja-çatänvitäni |
anyäni dikñ u kusumopavanävå täni
pürëendu-maëòala-nibhäni manoharäëi ||91||

karpüra-cürëa-mada-nindaka-bälukäni
pürëämå ta-dyuti-kara-dviguëojjvaläni |
çré -krñ ëa-ballava-vadhü-caya-räsa-nå tya-
lakñ mänvitäni pulinäni ca bhänti yasyäù ||92||

yasyottaräyäàyamunä-diçi svayaà
säraëya-té raiù pulinätiräjitaiù |
svair nirjharair bhüribhir äntaräntarä
saàveñ ö ya räsa-sthalikäàvibhäti sä ||93|| (saptabhiù kulakam)

kalpa-drumädhaù-sthita-ratna-mandiraà
gopäla-siàhäsana-yoga-pé ö hakam |
yam ägamajïäù pravadanti yaàhareù
priyä-gaëaù keli-nikuïjam äha ca ||94||

evaà-vidhaàtaàsthala-räjatallajaà
kandarpa-lé lä-sukha-satra-mandiram |
govinda-saàsmärakam ätmano guëair
vé kñ yäparädhä sa-sakhé -tatir mudam ||95||
vå ndä savå ndätra vibhüñ ayanté
kuïjäni nänä-racanopacäraiù |
nijeçayor vartmani datta-då ñ ö iù
sveçäm akasmän militäm dadarça ||96||

abhyudgatäsyai vinivedya hallake


sä keçavottaàsa-care mudänvitä |
sandarçayanté vana-kuïja-maïjutäà
nikuïja-räjaàprati täm anaiñ é m ||97||

çobhäàvanasyendu-karänuraïjitäà
soddé pané àbhäva-tateù svabhävataù |
nikuïja-vå ndasya ca vå ndayäcitäà
vé kñ yäsa lolä hari-saìgamäptaye ||98||

tasyä uddé pta-bhävälé vätyayoccälitaàmanaù |


kå ñ ëäpty-äçäpagotkaëö hävarte tülam iväpatat ||99||

kuïjaàmuhur viçati paçyati tatra citräny


asmän nireti saraëiàsarati priyasya |
patre kvacic calati taàmanute sametaà
vå ndäàca på cchati tad-ägamam utsukeyam ||100||

saàkalpän hariëä viläsa-vitateù präptau vikalpän hareù


saàjalpän sphuratämunä ca purataù santanvaté bhüriçaù |
äkalpaàsva-tanoù sukalpam api sä talpaàca saàkurvaté
sukalpaàkälam analpa-kalpa-då çaàmene priyäpty-utsukä ||101||

athätra ghoñ eça-sutaù savitryäà


svaàçäyayitvä sva-gå haàgatäyäm |
kñ aëaàsa viçramya bahiù-svadäsän
prasthäpya gehäc chayanäd udasthäm ||102||

ké layitvä puro-dväraàdäsän prasthäpya tad-bahiù |


gantum utkamanäù kuïjaàpakñ a-dväreëa niryayau ||103||

anäcchannaàhitvä çaçi-kara-citaàghoñ a-vasateù


pura-dväraàsambhävita-vividha-lokägama-gamam |
sukham paçcät-så tyä viö api-vå tayä yämi vipinaà
vicäryetthaàgantuàpada-yugam adhäd yarhi sa puraù ||104||

tadaiva sä sve vraja-bhür atarkitaà


nidhäya yanträrpita-yäna-sannibhe |
manojave hå t-kamale ninäya taà
kuïjälayaàtan-manasä saha drutam ||105|| (yugmakam)

jyotsnä-pürëaàtürëam ullaìghya yatnäc


chäyäcchannaàvartma gå hëaàs tarüëäm |
äyäto'haàpreyasé sägatä me
kiàvä netthaàkå ñ ëa äsé t tadotkaù ||106||

itas tävaj jyotsnojjvalita-pavanändolita-dalaà


tamälaàrädhärät-kanaka-citam älokya muditä |
priyaàmatväyäntaàvihasitum amuàkautukavaté
nilé näsé t kuïjälayam anuvayasyäly-anumatä ||107||

ratna-pradé pädika-dhäri-bhitti-
pralagna-haima-pratimäli-madhye |
sthitä priyaàprekñ ya puraù sphurantaà
då ñ ö äsmy aneneti muhur nililye ||108||

tävat kå ñ ëo'pi taträyäd vå kñ äcchannena vartmanä |


vå ndäbhyetya dadau tasmai karëikärävataàsakau ||109|| (sandänitakam)

pulaka-mukula-jälä-bäñ pa-dhärä-marandä
vikå ti-malaya-vätotkampitä säli-päliù |
smita-kusuma-sitäìgé gadgadäli-svanäsé d
udayati dayite'smin mädhavé mädhavé va ||110||

kå ñ ëo'pi täsäm avaloka-jätä-


nandottha-bhäväli-vibhüñ itäìgaù |
käntävalokottara-läkñ i-cetäù
käntäm apaçyann avadat tadälé ù ||111||

vayasyä vaù sakhyaù kva nu nija-gå he tad-virahitäù


kathaàyüyaàpräptäù kusumam avacetuàravi-kå te |
kutas tat-saurabhyaàprasarati tad-aìgena militäc
chariräd asmäkaàvitattham idam astv eva vitatham ||112||

täàvinä na vane yuñ mad-gatiù sambhävyate kvacit |


candra-mürtiàvinäkäçe nekñ yante tan-maré cayaù ||113||
neyaàcandra-tanüù kintu çré r iyaàvå ñ abhänujä |
yaika-deçe sthitä vyäpnoty amüàtväàca sva-dé ptibhiù ||114||
evaànarmälibhis tanvan vå ndayäsau då çeritaù |
käntä sandarçanotkaëö haù präviçat svarëa-mandiram ||115||
rädhä-känty-ucchalat-svarëa-geha-käntyäkhile kå te |
pé tädvaite'ntare'paçyat sarvaàhema-mayaàhariù ||116||
tävat sva-känti-milanät procchalantyä ca tat-tviñ ä |
vyäptaàsäpaçyad atratyaàsarvaàmarakata-prabham ||117||
païcälikäntare'nviñ ya paçyann api muhuù priyäm |
stabdhäàsväloka-mud-bhé bhyäàmene païcälikäàpriyaù ||118 ||

täàlälasä dayita-saìgataye purastäd


drag-vämatäpaså taye ca cakarñ a paçcät |
tävan mud-uttha-jaòataitya nivärya täàtäà
vämä sakhé va nirurodha hareù purastät ||119||
täàsprañ ö um utsukatayeritam antikäptaà
taàstabdhatädhvani rurodha balän mud-utthä |
täàlälasetya vinivärya haö hät priyäàtaà
präpayya tat-karam adhärayad äçu sogrä ||120||

tat-sparçataù pulaka-kampa-då g-ambu-ké rëä


vaivarëya-gharmajalabhäk-taraläyatäkñ é |
paçyanty amuàkuö ila-cilli-latä tiro-då k-
präntena sä priya-karät sva-karaàcakarñ a ||121||

smeräruëänta-kuö iläçru-kaläïci-pakñ ma-


helollasac-capala-locanam utsmitärdram |
kaëö hädhva-khaïjita-sa-huìkå ti-bhartsanokti
preksyämitäàmudam aväpa hariù priyäsyam ||122||

näsä-rasajïä-çruti-netra-varñ mabhir
lubdhaiù sva-tat-tad-viñ aye priyau mithaù |
tau luëö hayämäsatur aìga-né vå taàpriyä
chaläcchanna-mayaàbalät sphuö am ||123||

güòhau punaù svarëa-ghaö au vimoñ ituà


saré så pantaànija-kaïcukäntare |
kämäìku-çästraàkara-taskaraàhareù
kareëa säruddha paraàna väïchitam ||124||

iti sumadhura-lé länanda-sindhau nimagne


çithilita-tanu-citte preyasi preyasé sä |
priya-saha-nija-lé lälokanäyägatälé
valita-mudita-vämyä kuö ö imaàpräpa gehät ||125||

harir api rasa-bhaìgaiù präpitas tat-samé paà


tad-avakalana-bhé tyä sä nililye sakhé ñ u |
sa punar iha vicinvan täsu täàtac-chalät täù
praëaya-kuö ila-då ñ ö iù saàspå çan modam äpa ||126||

yad api hå di vivå ddhäàkäïcid äçäntayos täà


nyaruëad atibaliñ ö hä vämataitya priyäyäù |
tad api sukha-samå ddhiàpräpatus täv udagräà
prathayati hi sukhäbdhé n vämatäpy aìganänäm ||127||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargaù pürva-niçä-viläsa-valito'gäd ekaviàçäbhidhaù ||o||

||21||
—o)0(o—
(22)

dväviàçaù sargaù
täv utkau labdha-saìghau bahu-paricaraëair vå ndayärädhyamänau
preñ ö hälé bhir lasantau vipina-viharaëair gäna-räsädi-läsyaiù |
nänä-lé lä-nitäntau praëayi-sahacaré -vå nda-saàsevyamänau
rädhä-kå ñ ëau niçäyäàsu-kusuma-çayane präpta-nidrau smarämi ||1||

vå ndä sa-vå ndätha sahäli-vå ndau


vå ndävaneçäv anunäthya näthau |
tad-älayälindam aninda-çobhaà
pürëendu-känty-ujjvalitaàninäya ||2||

sä tatra tau puñ pa-citäntaräyäà


sucé na-vasträstaraëänvitäyäm |
kalinda-kanyänila-çé taläyäà
nyavé viçat käïcana-vedikäyäm ||3||

äveçanäd äli-gaëopané tair


vicitra-puñ päbharaëaiç ca nälyaiù |
tämbüla-gandha-vyajanaiù sutoyaiù
sä tau nijeçau sagaëau siñ eve ||4||

tat känanaàtäàrajané àpriyäs täù


kå ñ ëäàca täàtat-pulinäni täni |
samé kñ ya kå ñ ëo hå di jätayäbhavat
sa prerito räsa-viläsa-väïchayä ||5||

sa-gaëo’raëya-vihå tiç cakra-bhramaëa-nartanam |


hallé sakaàyugma-nå tyaàtäëòavaàläsyam ekakam ||6||
tat-tat-prabandha-gänaàca sanå tya-rati-narmaëé |
jala-khelety amüny eñ a räsäìgäni vyadhät kramät ||7|| (yugmakam)

jyotsnojjvalaàmanda-samé ra-vellitaà
sva-saìgamoddé pta-vasanta-jå mbhitam |
nå tyan mayüraàpika-bhå ìga-näditaà
vanaàsamé kñ yätra vihartum aicchat ||8||

vaàçé -gänena täsv eñ a jïäpayämäsa väïchitam |


tan-nämnaivänugänena sa täbhiç cänumoditaù ||9||

känane sudhäàçu-känti-çubhra-maïju-vigrahe |
puñ pite samas tvayädya me priyäli-varga he |
rantum atra väïchitäni citta-vå ttir udvahed
evam astu kå ñ ëa kå ñ ëa kå ñ ëa kå ñ ëa känta he ||10||

utthitaù svara-maëé -gaëa-saìgé


vå ndayäpy anugato må du gäyan |
pratyagaàpratilataàpratikuïjaà
sa pradakñ iëatayä bhramati sma ||11||

må du-malayänilaijita-latä-taruëa-patra-cayaà
sumadhura-païcama-dhvani-kaläcana-kokilakam |
dhvana-dali-barhiëaàpraëayiné -gaëa-gé ta-guëo
vanam avagähya tat sa ramate harir atra mudä ||12||

mürcchotthitä iva punar navatäm iväptäù


snätä ivämå ta-rasair madhu-citritä vä |
vå ndävane tarulatä må ga-pakñ i-bhå ìgä
äsan harer vana-vihära-viloka-harñ ät ||13||

kå tvägre dvija-må ga-caïcaré ka-vå ndaà


kå ñ ëekñ otsukam aö avé -praharñ iëé yam |
candräàçütkara-valitä maruccaläräd
äyäntaàsvaritam iväbhyupaiti kå ñ ëam ||14||

kå tvägre dvija-må ga-caïcaré ka-vå ndaà


kå ñ ëotsukam aö avé -praharñ iëé yam |
candräàçütkara-valitä maruc-caläräd
äyäntaàsvaritam iväbhyupaiti kå ñ ëam ||14||

gauräìgé ëäàvapuù-känti-militendu-rucä vanam |


viliptaàbhäti dhautaàvä jalena kala-dhautayoù ||15||

çré -rädhikäìga-dyuti-vå nda-saìgamät


kå ñ ëäìga-caïcad-dyutayo virejire |
sudhäàçu-mürter dyuti-puïja-raïjitäç
calat-tamäläga-dalälayo yathä ||16||

svägatäù stha sukhinaù khagä må gäù


çarma vo lasati kiànagä latäù |
bhavyam avyavahitaàmadhupä vas
tän apå cchad akhilän iti kå ñ ëaù ||17||

kiçalaya-kara-bhäk supuñ pitägrä


madhupa-pikäli-ninäda-maïju-gänä |
pavana-guru-vicälitäö avé yaà
harim avalokya nanarta nartaké va ||18||

rädhä-kå ñ ëäv anv anucalato'saìkhyän bhå ìgän


çräntän matvä päyayitum iva svaàmädhvé kam |
vätälé vellat-kiçalaya-hastenotphullä
çaçvat-premärdrähvayati mudä väsanté yam ||19||

nija-kula-dharmam apohya gopikä


sukhayati kå ñ ëam ité va çikñ ayä |
api surabhau sphuö itätha tan
mude tam ali-rutair iha nauti mälaté ||20||

caïcan-matta-bhramara-vilasitäpäìgälokä kusuma-vihasitä |
nå tyanté vänila-cala-vapuñ ä mallé -vallé -hari-mudam atanot ||21||

sva-savidham ayitaàvé kñ ya kå ñ ëaàlatälé


pramudita-vihaga-dhväna-nändé mukhé yam |
malayaja-pavanollälasat-pallavaijat-
kara-vivå ta-nayair nå tyaté va pramodät ||22||

praëayati kuïjävalir api guïjä-tati-kå ta-citrä kusuma-viciträ |


nava-dala-talpätyali-pika-jalpä sa-dayita-kå ñ ëädika-hå di tå ñ ëäù ||23||

rädhä-çampäliìgita-dehe'må ta-varñ e
mandra-dhväne kå ñ ëa-payode sphurite'gre |
kekä-dhvänair unnata-piïchaiù çikhiné bhir
nå tyaty ärän matta-mayürävalir uccaiù ||24||

dhvanad-ali-vihagaàçé ta-väteritaà
pariëata-phala-yuk candrikä-rüñ itam |
vikaca-kusuma-sat-saurabhaàçré -harer
vanam idam atanod indriyäëäàmudam ||25||

atha dara-phullam açoka-latä-


stavaka-yugaàvå ñ abhänu-sutä |
svayam avacitya hareù çravasoç
capala-kareëa dadhau sumukhé ||26||

tad anu ca calitä svayaàhariëä'py asau


praëaya-kalahe sadä'py aparäjitä |
tad api sa ca tat-karäd apahå tya tat-
stavaka-yugalaàpriyä-çravasor nyadhät ||27||

sukaëö hé bhiù kaëö hé -rava-madhura-madhyäbhir


abhitaù kalaàgäyanté bhiù sarasam anugé tämala-guëaiù |
spå çann aìgäny äsäàstavaka-kusumädy-arpaëa-miñ äd
akuëö häm utkaëö häànibhå ta-rataye'vardhayad ayam ||28||

kilakiïcita-vivvoka-viläsa-lalitädikaiù |
kå ñ ëas tä bhüñ itäç cakre sva-saìgäd bhäva-bhüñ aëaiù ||29||

sva-varëitäbhir vallé bhir ali-dhvani-miñ äd asau |


anugé to'nandayat täù puñ pädäna-miñ ät spå çan ||30||

yad yaj jagau candra-latädikaàharis


tenaiva paçcät priyayä yutaàharim |
varëärthayoù kväpi viparyayeëa täù
kå ñ ëasya nämnä'nujaguù kva cälayaù ||31||

jagad-ählädaka-çilaù pramadä-
hå di vardhita-manasija-pé laù |
rädhänurädhikäntar vilasan
çuçubhe kalä-nidhiù so'yam ||32||

jagad-ählädaka-çilaù pramadä-
hå di vardhita-manasija-pé laù |
rädhänurädhikäntar vilasan
çuçubhe kalänidhiù so'yam ||33||

san mälatyäm asyäàmälatyäàmalaté bhiù phulläbhiù |


saàveñ ö ita iha paritaù punnägo'yaàviräjate gahane ||34||

san mälatyäm asyäàmälatyäàmalaté bhiù phulläbhiù |


saàveñ ö ita iha paritaù punnägo'yaàviräjate gahane ||35||

mädhaväliìgita-mädhavé bhräjate
mädhavaç cänayä phullayä räjate |
viçvam apy etayoù saìgam änandataç
cakñ uñ é nandayan modate sarvataù ||36||

mädhaväliìgita-mädhavé bhräjate
mädhavaç cänayä phullayä räjate |
viçvam apy etayoù saìgam änandataç
cakñ uñ é nandayan modate sarvataù ||37||

samphullä samphullo milanän mitha iha vane sadälé näm |


käïcanavallé cäsau sukhadä täpiïcha-mauliç ca ||38||

samphullä samphullo milanän mitha iha vane sadälé näm |


käïcanavallé cäsau sukhadä täpiïcha-mauliç ca ||39||

çaàsann iva madanäjïäàmadayan hå dayaàkalaàgäyan |


nava padminé ñ u rätrau vilasati madhusüdanaç citram ||40||

çaàsann iva madanäjïäàmadayan hå dayaàkalaàgäyan |


nava padminé ñ u rätrau vilasati madhusüdanaç citram ||41||

rajané -ramaëas tamasäàçamano


naliné -kulam unmahasäm apanut |
çitigur gagane çitibhe vighane
subabhau kumudävaka eñ a mudä ||42||

rajané -ramaëas tamasäàçamano


naliné -kulam unmahasäm apanut |
çitigur gagane çitibhe vighane
subabhau kumudävaka eñ a mudä ||43||

kamaliné -maliné -karaëe paö ur


vidhuritädhuritän iha cakravän |
nivi dadhad vidadhad bhagaëe dhå tià
na sa mude samudeti vidhur mama ||44||

sa sudå çäàsudå çäàruci-kå d


rucir virahitä rahitä nija-tärakäù |
suvidadhad vidadhat kumudä-vanam
vara mude sa mudeti vidhur hi naù ||45||

itthaàgäyan madhura-vipina-çré -bharäloka-tå ptaù


käntävallé r api viracayan sväbhimardane phulläù |
bhrämaàbhrämaàbhramara-nikaraiù svänugair veñ ö ito'sau
täbhir vaàçé -vaö a-viö apinaù kuö ö imaàpräpa kå ñ ëaù ||46||

tatropaviñ ö aù sa dadarça kå ñ ëäà


sva-darçanänanda-vivå ddha-tå ñ ëäm |
phenäli-häsäàkhaga-näda-gänäà
sva-saìgamäyotka-hå ñ é ka-vargäm ||47||

sparçotsavayocchalad-ürmi-hastäà
loläbja-raktotpala-phulla-neträm |
samucchalan-nakra-mukhocca-näsäm
ävarta-gartotsuka-karëa-pälé m ||48|| (yugmakam)

pulinäni samé kñ yäsau tatra rantu-manä hariù |


kå ñ ëä-päraàgantu-kämaù samuttasthau priyä-gaëaiù ||49||

athägatänäàsva-jaläntikaàsä
teñ äàpadäbjeñ u taraìga-hastaiù |
samarpya padmäny atha täni kå ñ ëä
tais taiù spå çanté va muhur vavande ||50||

gati-çiïjite mura-ripor vanitänäà


drutam abhyasann iva nijair gati-nädaiù |
tam ihäbhyupaiti puratas taö a-kacchät
kalahaàsikäli-valitaù kalahaàsaù ||51||

skhalad-gatitayäcyutägati-mudä
samå ddha-jalatäàjagäma yamunä |
sva-päram ayituàsamutkam atha taà
samé kñ ya tanutäàjaloddhata-gatiù ||52||

jänu-dvaya-sa-toyäyäàkå ñ ëäyäàkå ñ ëa-tuñ ö aye |


gulpha-daghna-jalä äsan nirjharäù pulinävå täù ||53||
té rtvä té rtvä sukhenaitän krameëa nirjharän hariù |
babhräma pulineñ v eñ u viharan sa-priyä-gaëaù ||54||

säküta-sa-smita-vilokana-narma-jalpair
äliìgana-stana-nakhärpaëa-cumbanädyaiù |
täsäàsva-saìgaja-manoja-viläsa-tå ñ ëäà
kurvan muhuù sa vipuläàvilaläsa kå ñ ëaù ||55||

tataù pulinam ägatya sa cakra-bhramaëäbhidham |


tatra rantu-manäç cakram äruroha priyä-gaëaiù ||56||

vitasti-mätrocca-nikhäta-çaìkuga-
trinemi-cakropari rädhayä saha |
sthitaù sa madhye'nya-sakhé gaëaiù kramäd
bahiç cakärätha sumaëòala-trayé m ||57||

ävå tya pürëaàrasa-dhärayä harià


rädhopagüòhaàkila maëòala-trayé |
suvarëa-vally-aïci-tamäla-çäkhinaà
svarëäla-bälälir iväbabhäv asau ||58||

ädiçya hallé çaka-keli-raìge


rädhä-mukundau lalitädikälé ù |
taträàsa-vinyasta-bhujau mithas täv
anå tyatäàläsya-vidäàvariñ ö hau ||59||

nå tyan nitambiné näàtad-vaidagdhya-pada-cälanaiù |


kuläla-cakravac cakraàbhramad äsé t tayor api ||60||

vidhäya rädhäàlalitä-viçäkhayor
madhye tad-aàsärpita-bähur acyutaù |
gäyan sa gäyadbhir alaàkadäpy asau
babhräma nå tyan saha nartaké -gaëaiù ||61||

laghu-bhramac-cakra-gateù samä täsäàgatiù kvacit |


kvacin mandä kvacic ché ghrä vividhäsé t priyä hareù ||62||

täsäàmadhye dvayor dvayor madhye tad-aàsa-nyasta-doù sphuran |


sa-calat-svarëa-vallé näànå tyat-täpiïchavad babhau ||63||

so'läta-cakravat kväpi laghu-gatyäbhramat tathä |


hitvä mäàkväpy asau nägäd iti tä menire yathä ||64||

sa ekäàmaëòalé -kå tvä pränte sarva-priyä-gaëaiù |


täsäàmadhye sphuran nå tyan cakraàca bhramayan babhau ||65||

sva-çaktiàdarçayan cakräd yugapad vä kramäc calät |


avaruhya muhus tat-tat-sthänam äçv äruroha saù ||66||
gopyaç ca yugapat sarväù kadäpy ekaikaçaù kvacit |
avaruhyäram äruhya cakrur maëòala-bandhanam ||67||

vilasyetthaàharis täbhiç cakra-bhramaëa-nartanaiù |


räsa-lé lä-viçeñ äya cakräd avaruroha saù ||68||

sva-lahari-må du-hastaiù saàskå taàkå ñ ëa älyä


kumuda-surabhi-vätair märjitaàsphäram agryam |
çaçi-kiraëa-sudhäbhiù sikta-liptaàsa täbhiù
pulina-varam anaìgolläsa-raìgäkhyam äyät ||69||

vidhäya kå ñ ëaù paritaù sumaëòalé à


tasmin mitho baddha-karaiù priyä-gaëaiù |
tad-antaräyaàpriyayä babhau yathä
viçäkhayenduù pariveça madhyagaù ||70||

paribhramat-tal-lalanäli-maëòalaà
babhau yathä käma-kuläla-bhüpateù |
räsädi-lé läkhya-ghaö ädi-nirmitau
suvarëa-cakraàhari-daëòa-cälitam ||71||

tan-maëòalaàbhäti viläsa-sägare
roddhuàmano-mé nam ihaiva kiàhareù |
kandarpa-kaivarta-vara-prasäritaà
haimaàmahä-jälam uroja-tumbikam ||72||

parasparäbaddha-kara-priyä-tater
dvayor dvayor madhya-gataù kvacit prabhuù |
priyä-yugäàsärpita-dor-yugo'sphurat
täbhiù sa nänä-gati-nartanair bhraman ||73||

bhuja-çirasi viräjad-dor-yugaàsva-priyälyäù
pracalad ajayad etan maëòalaàkå ñ ëa-mürteù |
jalada-çakala-jälaàmadhya-madhyätiräjat-
sthira-taòid-upagüòhaàsambhramac-cakra-vätaiù ||74||

kadäcid eka eväyaàsvé ya-bhramaëa-läghavät |


bhramann aläta-cakräbhaù sarväsäàpärçvago'sphurat ||75||

hari-hari-dayitänäàvaàçikä-kaëö ha-gänair
milita-valaya-käïcé -nüpuräli-svanaughaiù |
naö ana-gati-viräjat-päda-tälänugämé
nija-vara-madhurimëä vyänaçe'sau jaganti ||76||

anibaddhaànibaddhaàca dvidhä gé taàca te jaguù |


särigamapadhany-äkhya svarän älalapuù på thak ||77||
çuddhäàca vikå täàjätiàdvividhaàca mudä jaguù |
tatra sapta-vidhäàçuddhäm ekädaça-vidhäàparäm ||78||
ñ aòja-madhyama-gändhära-bhedäd grämäàs tri-bhedakän |
tatra martyägocaraàte gändhära-grämam ujjaguù ||79||
çruté ù sapta-svara-gatä dväviàçati-bhidä jaguù |
samé ra-saìkhyäàs tänäàç ca mürcchanäs tv ekaviàçatiù ||80||
païcadaça-prakäräàç ca gamakäàs tiri-pädikän |
cälädi-bahu-bhedaàca sthäyaàramyam ime jaguù ||81||
çuddha-sälaga-bhedena nibaddhaàdvividhaàjaguù |
çuddhaàsaàjïä-trayaàtatra prabaddhaàvastu-rüpakam ||82||
prabandhe svara-päö hädi-bhedän nänä-vidhän jaguù |
rägän nänä-prakäräàç ca grahäàç ca nyäsa-saàyutän ||83||
sapta-svaräàs tu sampürëän ñ aö -svarän ñ äòaväbhidhän |
païca-svarän auòaväàç ca jagus te täàs tri-bhedakän ||84||

mallära-karëäö aka-naö ö a-säma-


kedära-kämodaka-bhairavädé n |
gändhära-deçäga-vasantakäàç ca
rägän agäyan saha mälaväàs te ||85||

çré -gurjaré àrämakiré àca gauré -


mäsävaré àgoëòakiré àca toòé m |
velävalé àmaìgala-gurjaré àca
varäö ikäàdeça-varäö ikäàca ||86||

mägadhé àkauçiké àpälé àlalitäàpaö ha-maïjaré m |


subhagäàsindhuòäm etä rägiëé s täù kramäj jaguù ||87||
ghanänaddha-tatänantäù çuñ iräëäàca bhedakän |
vå ndayopahå täàs täàç ca krameëävädayan muhuù ||88||

murajaàòamaruàòamphaàmaëòuàca mamakädikam |
muralé àpävikäàvaàçé àmandiräàkaratälikäm ||89||
vipaïcé àmahaté àvé ëäàkacchapé àkarinäsikäm |
svara-maëòalikäàrudra-vé ëäàca tä avädayan ||90||
patäkäàtripatäkäàca haàsäsyäàkartaré -mukham |
çukäsyaàmå gaçé rñ aàca sandaàçaàkhaö ö akä-mukham ||91||
çucé mukhaàcärdha-candraàpadma-koñ ähi-tuëòikam |
nartane darçayämäsus tä ity ädika-hastakän ||92||

dadhus tälän bahu-vidhän käçcit tu dhruva-lakñ aëän |


maëö ha-lakñ aëakäàç cänyän käàçcit tat-tad-vilakñ aëän ||93||
até tän ägata-samair grahaiç ca trividhair yutän |
samä gopucchikä-sroto-vahädi-yatibhir yutän ||94||
layaiç ca trividhair yuktän druta-madhya-vilambitaiù |
niùçabda-çabda-yuktena dvidhä dharaëa-saàyutän ||95||
vardhamänäbhidhas tv eko hé yamänäbhidhaù paraù |
ity ävarta-dvayäòhyena mänena ca samanvitän ||96|| (caturbhiù kulakam)
caïcat-puö aàcäcapuö aàrüpakaàsiàha-nandanam |
gaja-lé läm eka-tälaàniùsäré mädi-tälakam ||97||
aòòakaàpratimaëö haàca jhampaïca tripuö aàyatim |
nalaküvaranudghaö ö aàkuö ö akaàkokiläravam ||98||
upäö ö aàdarpaëaàräja-kolähala-çacé -priyau |
raìga-vidyädharaàvädakänukülaka-kaìkaëe ||99||
çré -raìgäkhyaàca kandarpaàñ aö -pitä-putrakaàtathä |
pärvaté -locanaàräja-cüòämaëi-jaya-priyau ||100||
rati-lé laàtribhaìgé àca caccarat vära-vikramam |
ity ädé n nartane tälän dadhuù kå ñ ëo'sya ca priyäù ||101||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargo räsa-viläsa-varëanam anu dväviàçäko'yaàgataù ||o||

||22||

—o)0(o—
(23)

trayoviàçaù sargaù
atha prabandhagänam sa nänätälaiù på thag vidham |
kartum ärabhataitäbhir vidagdhäbhiù sanartanam ||1||

çré -rädhayä nå tyati kå ñ ëacandre


gäyantya äsan lalitädayas tadä |
citrädayo'nyäù kila täladhärikä
vå ndädayaù sabhyatayä vyavasthitäù ||2||

kå ñ ëe nå tyatyekale rädhikädyä
gäyanti smäçcaryatälair durühaiù |
tasmin sabhye rädhikädyäù krameëäçcaryaà
nå tyaàsäìgahäraàvyadhus täù ||3||

raìge kramäcchreëi tayästhitänäm


antaù paö atvaànaö atäàgatänäm |
vé ëädi vädyävali dhärikäëäànänä
prabandhädika gäyikänäm ||4||

tata ghana çuñ iräòhyänaddha kaëö ha svaraughe


må du vividha gatitve'py aikyam äpte'ìganänäm |
tad anuga padatälair bhrukaräìgäkñ icälai nanå tur
iha sakå ñ ëäs täù praviçya krameëa ||5||

kå ñ ëaù çré män muhur iha samägatya täsäàsamadhyän


nänä-täla kramavaçatayä cälayan çré -padäbje |
dhunvan präëé naö ati nigadann ittham änandayaàs
täs tattä tatthe då giti då gi thai då k tathai då k tathai thä ||6||

thodik däàdäàkiö a kiö a kaëajheàthokku tho dikku äre


jheàdräàjheàdräàkiö i kiö i kiö idhäàjheìkujheàjheìkujheàjhem |
thodik däàdäàdå mi då mi då mi dhäàkäìkujheàkäìkujheàdräm
ägatyaivaànaö ati sa hariç cäru päö ha prabandham ||7||

küjat käïcé kaö akaviraëan nüpura dhväna ramyaà


päëi dvandvaàmuhur iha nadat kaìkaëaàcälayanté |
rädhä kå ñ ëa dyuti ghanacaye caïcaleva sphuranté
nå tyanté tthaàgadati tathathai thaitathai thaitathaithä ||8||

dhäàdhäàdå k då k caìcaìninäìëaìninäàëaàniìäànäà
tuttuk tuìtuìguòu guòu guòu dhäàdräàguòu dräàguòu dräm |
dhek dhek dho dho kiriö i kiriö i dräàdrimi dräàdrimi dräm
ägatyaivaàmuhur iha mudä çré -madé çä nanarta ||9||

jhaàjhaàkurvat kanaka balaye dhunvaté päëipadme


täsäàmadhyät sapadi lalitä'pyägatä kå ñ ëa käntyä |
çyäme raìge taòidiva ghane nå tyaté tthaàvadanté
thai thai thotho tigaòa tigathai tho tathai tho tathaitä ||10||

då mi då mi då mi dho dho må daìgädi nädaiù


kaëa kaëa kaëa vé ëä çabda miçrair viçäkhä |
naö ati jhaëaëa jhaàjhatkäryalaìkära jälä
då giti drgiti då k thai tho tatho tho bruväëä ||11||

käcit svanan nüpura kiìkiëé kä


muhuù kvaëat kaìkaëa päëi yugmam |
vidhunvaté tthaànaö até r ayanté
thaiyä tathaiyä tathathai tathaiyä ||12||

päda nyäsaiù çré -kara dvandva cälai


nå tyatyanyä nüpura dhväna miçraiù |
tälotthänäyettham uccärayanté thai
thai thai thai thai tathai thai tathai thäù ||13||

raìgaàpräptä tad anutathänyä


nå tyanté sä lapati tadettham |
thaiyä thaiyä tatha tatha thaiyä
thaiyä thaiyä tigaòa tathaiyä ||14||

ä ä é äti ä äti äi ati aä ätiä äti ää ä ä


jyotsnojjvaläìgaànaö ad iva pulinaàrädhike paçya äre |
äää äti ä ä naö ati ca vipinaàmanda väteritaàä ä ä ä eti
kå ñ ëaù punar iha nigadan sälasäìgaànanarta ||15||

ä i a ä i ati priya häsaç candrati kundati haàsati äre |


kñ é rati hé rati härati äre ä i a ä i a nå tyati rädhä ||16||

tä dhik tä dhik dhig iti ninädaà


kurvan räse varamurajo'yam |
läsyairäsäm atiçaya tuñ ö o
nindatyanyäù suravanitäù kim ||17||

vaiëikyo vaiëivikyaç ca gäyantyas täladhärikäù |


maurajikyaç ca nå tyanti nartaké bhiù samaàmudä ||18||

äviñ ö änäàgäna nå tye'ìganänäà


tat tad gatyä'tyuccha sad gäòha bandham |
né vé veëé kuïcukädi svayaàtat
kå ñ ëaù kñ ipraànå tyamadhye babandha ||19||

te nänä-çabda bandhena saså jur gäyané janäù |


ñ a å gä mä pa dhainyäkhaiù svarai rägän navän navän ||20||
svarän äläpayan çuddhän saìké rëäàç ca sahasradhä |
gé taàca märga-deçé ya-bhedät tä bahudhä jaguù ||21||

prävå ë-nabha iva sa-ghanaàsücé -mülam iva sa-çuñ iraàgänam |


gaganam ivätitataàtad ratnam iva babhau sadä naddham ||22||

yo'yaàmahän dhvanir abhün naö a-nartaké näà


maïjé ra-sad-valaya-kaìkaëa-kiìkiëé jaù |
pattäla-sampad-anugämitayä caturñ u
vädyeñ u teñ u kila païcamatäàsa lebhe ||23||

äsye gé tis tad-abhinayanaàçré -kare çré -padäbje


tälo gré vä kaö iñ u dhuvanaànetrayor dolanaàca |
savyäsavyägamana-gamanaàtärakäyäàkaö äkñ aù
kå ñ ëasyäbje manasija-sukhaàballavé näàtadäsé t ||24||

jätayaù çrutayo yäç ca mürcchanä-gamakäç ca ye |


noccaranti vinä vé ëäàkaëö he täàs täàç ca tä jaguù ||25||

asaàmiçrä jäté ù çruti-gamaka-ramyäù svara-tateù


samunné nye yaikä mudita-hariëä sädhv iti girä |
pupüje teneyaàtad api ca tadäyäsam anayad
dhruväbhogaàsäsmäd alabhatataräàmänam adhikam ||26||

chälikya-nå tye rädhäyä deyam anyad apaçyatä |


tuñ ö enätmä'rpitas tasyai kå ñ ëenäliìgana-cchalät ||27||

kå ñ ëe käntäànaö ayati mudä kväpi vaàçé -pragäëair


narmonné taàskhalanam iha sä tasya då ñ ö yä diçanté |
tälaàtasya skhalitam api sambhälayanty ätmano
dräk taàcäpy eñ ä naö ayati tathä kväpi vé ëädi-gänaiù ||28||

kå ñ ëena rädhätha tayä samaàharir


yathä nanartätra jagäv avädayat |
sähäyyakotkäpi tayoù sakhé -tatir
nälaù tathäsé n nå ti-gäna-vädena ||29||

tälävasäne harir ätma-päëi-


nyäsaàpriyä-vakñ asi saàvidhatte |
priyäpi savyena kareëa tuñ ö ä
nirasyaté çasya karaàruñ eva ||30||

jänubhyäàkñ itim älambya prasäryaikä tatau bhujau |


jughüå ne käïcané vega-kñ ipteva smara-cakrikä ||31||
lé lotsarpäpasarpäbhyäàdoù-prasära-nikuïcanaiù |
aìgäny aìgaiù spå çanty anyä nå tiàcakre'nya-duñ karäm ||32||

spå ñ ö vä karaikena bhuvaàkvacit parä


dehaàparävå ttya muhur muhur divi |
patanty anå tyad bhuvi sä kadäpy asau
vinä tad-älambanam ambare param ||33||

ürdhve sthitottänatayä vibhugnä


kñ é ëodaré pärñ ëiga-veëir ekä |
nanarta på ñ ö hätata-çiïjiné kä
kå ñ ö vä tanor hema-dhanur-lateva ||34||

maïjé räntargata-vivaragän käpi tälänurodhäd


eka-dvi-tri-krama-vaçatayä vädayanté kaläyän |
sarvän kväpi sthagayati padau cälayanty atyapürvaà
nå tyanty eñ ä guëibhir akhilaiù sädhu-vädaiù pupüje ||35||

gé taàvädyaàca nå tyaàvidhi-çiva-racitaàyac ca vaikuëö ha-loke


yal lakñ mé -känta-lakñ mé -caya-naya-racitaàsvena yad yat praëé tam |
anyägamyaàyadäbhir vraja-vara-lalanä-nartaké bhiç ca så ñ ö aà
räse kå ñ ëas tad etan muhur iha kutuké sarvam äbhir vyatäné t ||36||

käçcit paçyati käç ca cumbati paräù säkütam älokate


käsäïcid daçana-cchadau pibati so'nyäsäàkucau karñ ati |
vakñ oje nakharän atarkitam adhät käsäàca nå tye bhramann
evaàräsa-miñ eëa täù sa ramayan reme rasäbdhau hariù ||37||

evaàgäyan gäyayaàs tän svadäräàç


citraànå tyan nartayan nartitas taiù |
gé taç caitän çläghayan çläghitas tai
reme'tyuccair bälako vä sva-bimbaiù ||38||

käcit samäghräya bhujaànijäàse


nyastaàhareù sädhu-paö é ra-liptam |
änanda-magnotpulakäçru-kampä
saïcumbya çampeva babhau sthiräv abhre ||39||

sä nå tyajä çräntir amür må gäkñ é r


viçrämayämäsa viläsa-vå ndät |
snehäkulälé va vibhüñ ayanté
svedäìkurair bhäla-kapolayos täù ||40||

çithila-vasana-keçäù çväsa-vellat-kucägräù
çramajala-yuta-bhäläù sälasäìgyaù kriyäsu |
klama-janita-rucäpi preñ ö ha-neträtituñ ö ià
pupüñ ur adhikam etä räsa-nå tyävasäne ||41||

phulla-puëòaré ka-ñ aëòa-garva-khaëòi-cakñ uñ o


hiëòa-daëòajeça-kuëòale'sya gaëòa-maëòale |
käpi täëòaväti-paëòitä sva-gaëòa-maëòalaà
nyasya tena dattam atti parëa-püga-carvitam ||42||
sva-sparçotpulakäké rëe tat-sparçotpulakäïcitam |
kå ñ ëasyäàse bhujaànyasya viçaçräma kñ aëaàparä ||43||

kuca-çirasi nidhäyänyonya-saàsparça-harñ ät
pulakiné pulakäòhyäàsvedi-nisveda-yuktam |
çata-çata-çaçi-çé taànå tyaja-klänti-digdhä
sva-ramaëa-karam ekä çränti-çäntiàjagäma ||44||

muhuù karäbjena däyäbdhi-magnas


täsäàmukhät sveda-jaläni kå ñ ëaù |
saàmärjayann apy açakann amärñ ö uà
tat-sparça-saukhyäd dviguëé -kå täni ||45||

ekäsu sakhyämå ta-digdha-buddhiù


käntasya saàvyäna-paö äïcalena |
mamärja sa-sveda-jalaànijäsyaà
svasyäpi tenäsya ca tädå çaàtat ||46||

kå ñ ëäìga-saìgädi-viläsa-sindhäv
änanda-jälasya taraìga-magnäù |
bhraçyat-sva-mälyämbara-kuntalänäà
näsann alaàsaàvaraëe må gäkñ yaù ||47||

itthaàsamäpya vividhäìgam ananya-siddhaà


täbhiù samaàsarasa-räsa-viläsa-nå tyam |
prodyat-smaraàpunar amuàrati-keli-nå tyaà
kartuàsamutka-manasaàhi vividya vå ndä ||48||

hima-bäluka-bäluke'male puline saha rädhayäcyutam |


viniveçya tayoù puraù sakhé -nicayaàsa-gaëä nyavé viçat ||49||

kusuma-phala-rasais tair bhüri-bhedaiù


kå täni maëi-cañ aka-bhå täni svädu-vaiçiñ ö ya-bhäïji |
vividha-phala-vidaàçair anvitäni nyadhät sä
hari-hari-dayitänäm agrataù san-madhüni ||50||

pratyaìganä-yugala-madhyam asau sva-çaktyä


kå ñ ëaù sphuraàs tad-adharämå ta-väsitäni |
häsair vidaàsa sadå çair api tair vidaàçais
täù päyayann apibad eñ a madhüni täni ||51||

kandarpa-mädhvé ka-madäkuläìgé à
kandarpa-mädhvé ka-madänuçiñ ö e |
rädhäàsamädäya harau praviñ ö e
vinyasta-talpaàpulinänta-kuïjam ||52||

kandarpa-mada-vaiklavyäd ghürëa-pürëekñ aëäù sakhé ù |


vå ndäpy ädäya kuïjeñ u på thak på thag açäyayat ||53||
svädhé na-bhartå kävasthäàpräpayya rädhikäàtayä |
sahäyayau bahiù kå ñ ëaù smayan pürëa-manorathaù ||54||
tayeritaù sa kuïjeñ u praviçya yugapat på thak |
svädhé na-bhartå kävasthäàpräpayämäsa täù sakhé ||55||

nirgataù kuïja-nikarät kå ñ ëas täbhir alakñ itaù |


ekaù san rädhikäm ägät sva-darçana-må du-smitäm ||56||

taträgatä kuïja-tater nivé tä


då ñ ö vä nijälé àpurato hasanté m |
yatnävå ta-sväìga-cayäli-pälir
namränanä lola-då g etayoce ||57||

yo näyakaù so'tra sa vå ndayä mayä


raìge sthitaù kväpi gato na hi kñ aëam |
nänartayad vo rati-nartane'sakau
daçedå çé vo vapuñ aù kuto'bhavat ||58||

harir asann äha nikuïja-raìge


naö yas tv imä mürtimatojjvalena |
raty-äkhya-nå tye rasa-näyakena
saànarttitä yat sphuö a-tat-tad-aìkäù ||59||

kå ñ ëe sva-sakhyäàpraëayodgaterñ yäs
tä ucur asmin rati-nå tya eñ ä |
tväànartayanté satataàgurus te
kartuàtvayä väïchati naù praçiñ yäù ||60||

nijecchayä yätra gurüpasattiù


syäc chiñ yatä çästra-matä tayaiva |
baläàkå tä naiva tato na çiñ yä vayaà
gurüs tvaàviphalaù çramo väm ||61||

jänäsi no no nakuläìganänäà
vå ttiàviçuddhäàsakhi bhogini tvam |
tathäpi sampädayituàsva-sämyaà
kiàkhidyase prerñ ya vå thä bhujaìgam ||62||

itthaàvidhäya puru-narma-vihära-nå tyaà


täbhiù samaàmada-karé va kareëubhiù saù |
tat-tac-chramäpanayanäya kalinda-putryäà
kartuàsamärabhata väri-vihära-nå tyam ||63||

toye tadoru-dvayase kadäcit


sa näbhi-mätre kva ca kaëö ha-daghne |
äkå ñ ya täs täbhir alaàniñ iktaù
priyä hasaàs täù kutuké nyañ iïcat ||64||
ekaikäbhiù païca-ñ äbhiù samastäbhiù på thak på thak |
nänä-lé lä-glahäàtäbhir vyätyukñ é àvidadhe hariù ||65||
jaye taàtaàsamädätuàglahaàdätuàparäjaye |
anicchubhir dvayaàkartuàsa täbhiù kalahäyate ||66||

rätrau ca cakra-mithunena yutäni bhå ìgaù


phullämbujäni pibaté ti harau bruväëe |
doù-svastikena rurudhur hå dayaàpriyäs tä
väso'ïcalena vadanaàca viçaìkitä dräk ||67||

nija-då k-vijita-çapharyä ghaö ö ita-praså tä svayaàhariàcakitä |


yat parirebhe rädhä-sakhyaàmene sa tenäsyäù ||68||

kamaläkamali-sakhé näàkamaläkamali ca visävisi-pradhanam |


yad abhüt tat paçyata iha düräc citraàharer mano vijitam ||69||

dviträbhiù païcañ äbhiç ca saptäñ ö äbhiù sahäcyutaù |


vyatanon maëòalé -bhüya jala-maëòuka-vädyakam ||70||

nirlepatäàkuca-yugäni niraïjanatvaà
neträëi mokñ am agaman rasanäù kacäç ca |
né vyaç ca nirguëa-daçäàsaha-hära-mälyä
magnäsu tad-ghana-rase ramaëé ñ v amüñ äm ||71||

älepanälaìkaraëair amüñ äm
anävå tä väri-vihära-dhautä |
klinnämbararodyat-sahajäìga-çobhä
lobhäya kå ñ ëasya då ços tadäsé t ||72||

täsäàvakñ aç candanaiù çveta-toyä


kå ñ ëä sämyaàgaìgayäsau gatäpi |
çaures tat-tat-keli-saubhägya-läbhät
täbhiù çaçvat suñ ö hu sä täm ajaiñ é t ||73||

itthaàvidhäyämbu-vihära-nå tyaà
käntaù sakäntäbhir aväpta-té raù |
sakhé -kulair märjita-keça-varñ mä
dadhära pratyudgamané ya-vastram ||74||

vå ndä täbhiù samaàkå ñ ëam äné ya svarëa-maëòapam |


tat-pürva-kuö ö ime puñ pästaraëe taànyavé viçat ||75||

tataù savå ndopaninäya vå ndä


kalpäga-valli-phala-sampuö äàs tän |
pürëän viciträmbara-bhüñ aëänu-
lepäïjanair nägaja-varëakaiç ca ||76||
tat-tan-nämäìkitän älé -tatir ädäya peö ikän |
kå ñ ëaàrädhäàsakhé ç cämüù på thak på thag abhüñ ayat ||77||

harir ujjvala-rasa-mürti-rati-pariëata-mürtayo hi rädhädyäù |


vidhur ayam asya kaläs tä ekätmano'pi tat-på thag-dehäù ||78||

mithaù-snehäbhyaìga-ramyaù sakhyodvartana-suprabhäù |
täruëyämå ta-susnätä lävaëya-rasanojjvaläù ||79||

mithaù-saubhägya-tilakäù saundarya-sthäsakäïcitäù |
añ ö äbhiç citritäìgyaç ca stambhädyair bhäva-varëakaiù ||80||

kilakiïcita-vivvokädy-unmädotsukatädibhiù |
nänä-bhävair alaìkäraiù suñ ö hv-alaìkå ta-mürtayaù ||81||
supriyäs täù priyä yadyapy antar itthaàvibhüñ itäù |
priyälibhir bahir api bhüñ itä bhüñ aëair babhüù ||82||
anaìga-guö ikäàsé dhu-viläsaàdugdha-laòòukam |
äné taàrüpa-maïjaryä yad yäni vå ndayä vanät ||83||
phaläni rasa-rüpäëi madhu-tulya-rasäni ca |
tän yat tv äcamya täbhiù sa viveça keli-mandiram ||84||

tasmin mukta-catur-dväri yamunänila-çé tale |


koö i-süryäàçu-sad-ratna-cayäàçu-paramojjvale ||85||
manoja-keli-nilaye’guru-dhüpäti-saurabhe |
vinyasta-ratna-paryaìke haàsa-tulikayänvite ||86||
sükñ mämbarävå tävå nta-sat-puñ pästaraëopari |
nänopadhäna-citräs te kå ñ ëaù suñ väpa käntayä ||87|| (sandänitakam)

paryaìka-pärçva-sthita-khaö ö ikä-yuge
sukhaàniviñ ö e lalitä-viçäkhike |
kå ñ ëäsya-tämbüla-sucarvitänane
tämbülam äsvädayatäànijeçvarau ||88||

çré -rüpa-rati-maïjaryau päda-saàvähanaàtayoù |


cakratuç cäparä dhanyä vyajanais täv avé jayan ||89||
kñ aëaàtau paricaryetthaànirgatäù keli-mandirät |
sakhyas täù suñ upuù sve sve kalpa-vå kñ a-latälaye ||90||
çré -rüpa-maïjaré -mukhyäù sevä-para-sakhé -janäù |
tal-lé lä-mandira-bahiù kuö ö ime çiçyire sukham ||91||

yat pälitaàtata-mukhair vardhitaà


lé lä-rasair mitra-gaëair niñ evitam |
bhaktaiù sadäsväditam etad-älibhiù
çré -rädhayä kå ñ ëa-rasämå taàphalam ||92||

kå ñ ëasya vå ndä-vipine’tra rädhayä


lé lä anantä madhuräç cakäsati |
kñ aëe kñ aëe nütana-nütanäù çubhä
diì-mätram etan mayakä pradarçitam ||93||

çré -rüpa-darçita-diçä likhitäñ ö akälyä


çré -rädhikeça-keli-tatir mayeyam |
seväsya gyogya-vapuñ äniçam atra cäsyä
rägädhva-sädhaka-janair manasä vidheyä ||94||

pädäravinda-bhå ìgeëa çré -rüpa-raghunäthayoù |


kå ñ ëa-däsena govinda-lé lämå tam idaàcitam ||95||

yair etat paripé yate hå di lasa-tå ñ ëätirekän muhur


brahmädyair api durgamaàvraja-vidhor lé lämå taàrädhayä |
vå ndäraëya-viläsiné -kumudiné -vå ndasya bandhur vraje
käruëyäd acireëa väïchitatamaàteñ äàtanotu svayam ||96||

çré -caitanya-padäravinda-madhupa-çré -rüpa-sevä-phale


diñ ö e çré -raghunätha-däsa-kå tinä çré -jé va-saìgodgate |
kävye çré -raghunätha-bhaö ö a-viraje govinda-lé lämå te
sargo'yaàrajané viläsa valitaù pürëas trayoviàçakaù ||

||23||

—o)0(o—

iti çré -kå ñ ëa-däsa-kaviräja-gosvämi-


viracitaàçré -govinda-lé lämå taà
mahä-kävyaàsamäptam

—o)0(o—

You might also like