Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Salgados Ferrer - Amelia Reduccion Sa Bohol Dantaon 16 19 PDF

    Uploaded by

    Joan Rodriguez-Doctor
    401 views26 pages

    Original Title

    Salgados-Ferrer_Amelia-Reduccion-sa-Bohol-dantaon-16-19.pdf

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    401 views26 pages

    Salgados Ferrer - Amelia Reduccion Sa Bohol Dantaon 16 19 PDF

    Uploaded by

    Joan Rodriguez-Doctor

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 26
    Reduccién sa Bohol sa Dantaon 16 hanggang 19: Katangian at Anyo Amelia ©. Ferrer ApstRact Spanish cclonialism was anchorec. on the physical man station of its hegemonic 20wer over Philippine society through the estalsl shment of redticcidn. [t necessitated the creation of small and scattetest Filipino com munie es ir to compact villages, a spatial reorganization chat followed tie ma’ of urbanity as defined by the Span‘ards. When Manila was trade the colonial center after Miguel de Legazp process of transforming native Tilipino’s social and phy ':ertival in the archipelago, the ical landscape took form in Luzon, Visayas and parts of Mindanao. ‘new” communities stood the Catholic Chured often the oaly symbol of Spanisa hezen ony in areas f from Manila, The process of reduccié 1 was cesigned not only to At the center of :hese delimit the physical extent of conversion bur zlso ro alter the people's way of life. ‘This paper focuses on the history of this colonial institutien in the islane cf Bohol. Ang Kahulugan ng Reduccién rasa mga Kastila, sadyang mchalaga ang oaglalagay ng pisikal na manipestasyon rg impluwensya nito sa lipunang Pilipino. Ito ang nagsilbing tagapagbigay katuwiran sa hegemonyang kanilang pinairal se kapuluar ng Pilipinas nula dantacn 16 hanggang 19 Dahen-dahan itong naisakaruparan sa pamamagitan ng proseso ng reduccién. Ito ay isang paraan ng pagrasrayos ng lipunan ayon sa panlesang Europec.. Bagamat ang reduccién ey nakatuon lamarig sa pisikal na reorganisxyon ag mga komunidac, tay kaugnayan din ito sa pagbabago ng icamalayan at kaisipan ng tao. Ayon kay Vicente Rafael sa kanyang aldang Contraciing Celonalism kinailangan ang pagtakda sa espasyong pisikal ng kumbersyon at imposisyong 90 Prati Ne Sooia, Scipnces Rewew / VoL. 57 Nos.1-4 2305 kolonyal upang meitagawa ang pagpalaganap og salita ng Diyos (Rafael 87). Ang pagsasaayos na ito ay isa lamang sa mga unang hakbang na isinagawa ng mga Kastila para sa mategurapay na kumbersyon ng mga sinaunang T'lipino sa Kristiynismo. Ang pagbahagi ng K masunuring sakop. Finaniwalaan dia ng mga Kastila na mabubuo stiyanismo ang inasahang huhubog 3a mgs Pilipino bilang mga y 8 g ng reduccién ang bakal ng urbanidad a: pamumuhay na sibilisado. Ang komunidad Pilipino na kanilang nadatran ay lubhang hindi umayon sa konsepto ng mga kolorisador ng urbanidad ac sibilisadong pamurmhay. Ang lamang keayusarg Pilipino ayon sa pananaw ng mananekop ay hadlang sa rabilisang kumbersyon sa Kristiyanismo at pananakop ng mga Kastila, V ak kitang nasa taking dagat, tabing ilog a> xapatagan ang mga lipunang ito. Bagamat nagkukumpol ang mga tao sa mga katubigan. karaniwan namang nakakalat ang mga kemunidad sa napaklawak na espasyo na walang pormang sinusundan, “batciba eng lak ng populasyon sa mga pamayanang ito. Ayon kay Pedro Chir no umabat sa bilang na 40 ang mga pulong may metaas na bilang ng populasyon na kinabilangan ng Manila, Mindoro, Luban, Marinduque, Leyte, Bohol, Isla de Fuegos, Isla de Negrss, Guimaras at Panay (Chirino 250-251) Dahil sa kalakaling nag-uugnay sa mararving mga komunidad na baybayin, karaniwang mas malaki ang populasyon ag mga ito kung ihahambirg sa mga | blib ne iugar. Kilala ang raga komunidad na ito bilang barangay na kadalasang binubuo nz 30-100 pamilya (Phelan 15), Ang mga malaleking barangay tulad 1g Cebu, Manila at Penay ay tinatayang may populasyong mahigit-kumu ang sa 2,000 karao bawat isa (Phelan °£). Dahil sa pay’ ging sala: at hindi malinayr ng hangganan ng mga 2.mayanang ito, rninabuti rg pamahalaang Kastila na baguhin ang pisilcal na kaayusan ng mga lumang pamayanan sa pamamagitan ng red.acci6n, [sinasagawa ito sa pamamagitan ng >ag- iipon ng populasyen sa mga istratchikong lugar. ReoucciON s& BOHOL $4 JANTAON 76 HANGGANG 19 / AveL a S. FERRER ot Ang reduccisn ay mula sa salitang ugat na reduciy at nangangahulugan ng pagbabalik ng isarg bagey se dating kalagavan, pagbabage, paiksiir valik sa pagkemasunur.n, aatiin sa malii¢ na bahagi at limitahan (Rafael 90), Dahil se napakallawak na kahulugan, sakop ng reduccién ang aspetong sampulitike. pang-ekonom iva, pang-elihiyon at pangkultural. Pangenahing winguhin nico ang agtatayo ng mga bagong pamayanan na may natatanging porma, Pagtatayo ng mga bugong, F y ang plaza complex. lv asalrang sa paglipas ng penahon, ang reduc: ay magiging pueblo Corpuz 61). Ang na magigirg sentro ng recuccin. Ang pangkalaha-ang Jokasyon nito ay dapat ding makisabi.ng sa deloy ng kalakalan na nag-uugnay sa mgx saybayin at interyor na konmunidad. Dapat ding isaalang-clang ang kalapiton ng mga Krist yanong lugar sa mga tradisyunal na daanati ng uansportasyon at komunikasyon—-ang katubigan. Kung an rapiling pans yanan nanan ay nasa baybeying dagat, kinailangarg malapit ito sa daungan. Ang pagbibigay halaga sa mga lokasyon ng, bagong pameyanan sa abing ilog at dagat ay upang makinabang ang mga kolonisado” sa ng “spafa na bigyan ng batayang legal ang anyang patulo na panaoatili sa Pilipinas. Naging hiwala ca probinsye ang Boho! na dating bahagi ng Cebu noong ika-22 ng Hulyo 1854 (Guia ae Filipinas 1885709). Napasailaim ang Behol sa Cobierns M'livar y Politico de la Provincia de Bojol. Sakop nito ang lugar ng Siquijor a: kalapit na mga pulo. Napunta naman ite: sa pamumune ng Capitan de Yngenieros oa si Don Guillermo Kirkpatrick, isang opisyl ng militar at may shod na 2.500 pesos bawet taon (Frecciones ae Pueblos de Bohol 3 de Marzo de 1854), Siya ang nanguna sa pagratayo ng mga pueblo sa Bohol gamit ang sariling pondo at kakayahang =nilitar ng probinsya. Katuwang niya sa pamumuno ang isang sibilyang kapanalig na may katayuang, teniense at naatasang mamchala sa mga ordinaryong 106 Pui ipeine Soca Sciences Review / Vo. 57 Nos.1-4 2305 kasong sibi’ at kriminal ‘McMicking 209), Samakacwid, napasailalim ang Bohol sa pamamunong milita- ar naging kabisera nivo ang Tagbilaran sa taong 1855 (Erecciones de Pueblos de Bohol 2. de Marzo de 1855). Ang pagkuhitang ng Tagbilaran bilang kabisera ay may kaugnayan sa istratehikong lokasyor nito na nasa baybaying dagat at nakakubli sa pulo ng Panglao. Upang mapag-ibayo ang sistemstikong reorganisasyon ng Bohol, naglunsad ng malawakang proyektong pampubliko ang pamahalaang militar Naging abala ito sa pagtatayo ng mga tulay, lansangan at pagtiyak sa mga hangganan ng mga pueblong itinarag. Sa pagtatatag ng mgr puebio sa Bohol noong, dantaon 19, naging usapin ang pagtakds ng mga hangganar at sakop ng maraming bayan. Sa -aong 1854 ay humingi ng pahineulot si Kirkpatrick sa pamahalaan ng Maynila na simulan ang pagtatayo ng mga lansangan at tulay na yari sa baro na mag-uugray sa mga pueblo sa tulong ng libreng lakas paggawa mula sa mga tao (Erecciones de Pueblos de Bohol 2 de Marzo de 1855). Ipinadala nya ang isang petisyon sa Maynila kalakip ang mga gastusin rg malawakang proyekto sa riga pueblo ng Dauis, Meribojoc. Calape, Tabigon, Baclayon, Lobo: at Dimiao. Upang higit na makuha ang pansin 1g pamahalaang rasa Maynila, kalakip ng xanyang petisyon ang su at ng mga opisyal ng bawat pueblo na naylslaman ag pisma rg mga iro. Nais ng mga petisyong ito na mapagpatibay ang mga ugnayan at koneksyon sa pagitan ng mga puedles 19. hindi pa lubos a mga lumang pueblo ng Baclayon at Loboc, kalang pa rin ang mga 2 nasa baybayin Sa pagsapit ng dantaon atatag nz reduccidén sa Bohol. Kahit sa istrukturang bahagi 2g isang Kristiyanong paraayanan. Sa kalagitnaang baltagi cin ng da ataon 19, sinimulan ang opisyal na pagtatala sa mge. pangalan ng mea katututo partikular ang raga pinuno sa mga pangunahing bayan ne di pinigbabayad ng cributo (Varias Provincias de Bohol). Makikita sa talaar na kasamang, di nagbebayad ng tribuco ang mga maybahay ng mga lokal na opisyal, mga sakristan mayor, mga sundalo at mga kartor sa simbak an. REDUCCION $A BOHOL SA DawAon 16 HANGSANG 1¢ / ANeLia S. FERRER 107 Nakatala rin ang lugar ng Cagayan Grande ng Hilagang Mindanao bilang karaniwang pook na pinagmulan ng mga katutubong namelagi na sa Bohol. Bahagi pa rir ng pagpapalawak ng kepangyarihan ng pamahalaang kolonya! ang paglakip sa talaan ng mga katutubong may karamdaman at walang kakayaheng magbayad ng tributo sa bawat pueblo (Varias Hravincias de Bohol). Karaniwang sakit sa mga bayan ng Bohol ayon sa tala ang ketong a: kolera, na dulo: ng ibayong mobilisasyon ng to sanhi ng sag-unlad ng ugnayan sa maraming pook ng kapuluan at saglobo ng populasyon sa mga baybaying komunidad. Kasama rin sa mga sakit ang pagkabulag, pilay athika, mga uri ng karandaman na maaring ginamit na dahilan lamang ng mga katucubo upang makaiwas sa polos at tributo. Ganunpaman, higit na tumindi ang pagsubaybay rg pamahslaang kolonyal sa mga Bol-anon nang mapasailalim ang Bohol sa pamumunong militar. Dahil sa pangangailangan ng pondo at Jakas paggawa para sa mga pampublikong proyckto, tinangka ng pumahalaang kolonyal na sarin ang talaan ng mga tributantes sa bawat pueblo Sa kebila ng paglagay sa probiasya ng Bohol sa pamumunong militar, nanatiling suliranin ang integracyon nito sa hegemonyang Kastila, Noong 18 patungo sa mga kabundukang nasa interior (F5 naiulat ang paglikas ng mga katurubo ceiones de Pueblos de Bohol 5 de Setiembre de 1879). Mahigpit na tinutulan ng mga kacutubo ang pagbabayad ng tribuco at pagbibigay ng serbisyo bilang mga polistas. Liban dico, maraming katutubo ang nangibang-bayan at tamulak patungong Leyte, Misamis at Cebu (Erecciones de Pueblos de Bohol 5 de Setiembre de 1879). Ang mga ganitong pangyayaci ay lubhang nagpahirap sa mga awtorided na hikayatin ang mga to na manatili sa mga pamayanang neging pueblo, Minabuti ng pamahalaan na ipagbawal ang pag-alis ng mga kacutubong walang pasaporte. Ang tahasang pagtutol ng mga katutubo na manatili sa mga sentro ng reduccién ay tanda ng di pagtanggap sa dayuhang konsepro 108 Priv priv ia Sciences Review / You. 57 Nos.1-4 2005, ng paninirahang urban. Nagpetuloy ito s2 kebila ng pagdami ng nakatalagang pwersar g militar sa Bohol pagsapit ng dantaon 19, Sa katunayan, hindi lan arg ang mga ordineryorg mamamayan ang lumikas mula sa mga peeblo at nagbalik sa kabundukan. Ang mga opisyal ng mga pueblo na hinirang rg raga Kastila ang kadalasang namumune rito. Napaulat na ang my: tao sa bagor g tatag na pueblo ng Cabulae ay lumiss pabalik sa mga kab andekan sa pangunguna ng kanilang cabeza d: barangay (Fiecciones de Fueblos de Bohol 12 de Abril de 1833). Patuloy kalagitnaang bahagi ang gawa ng ito sa pagsapit ng Jantaon 19, katunayan taong 1854 nang ipinabatid ni Kirkpatrick sa makapangyatihan ang malawakang paglipat ng mga tao sanungo sa mga inte-yor ar ibayong dagat sa pamumuno ng kanilarg mga gobe-racorcille sa kadahilanang di sapat ang mga lupaing pansakaha7 ng prokinsya (Brecciones de Pueblos de Bohol 7 ée Julio de 1854) Liban sa mga pazlikas, iang krimen din ang naganap sa loob ng mga pueblo, tulad ng pagnanalaw ng kalasaw (Erecciones de Pueblos de Bohol 9 de As Bohol ang mga kawen ng baka na panluwas sa Cebu at Mayrila osto de 1 ). Mahal ga sa ekonomiya ng (Memorias Bohol 1890. Dahil sa mga Istimerg naganap, naantala ang takbo ng kalakalsn sa lugar na i'o. Fileng solusyon, hiniling ng mga paring Rekoleto ang pagtataiag ng pwersang militar sa maraming lugar sa Bohol upang mamayani ang

    You might also like