Συνέντευξη Κεφάλαιο και Casa de Papel:

Μάικλ Ρόμπερτς Μπολσονάρου Όταν

Ο καπιταλισμός κόλλησε
σε καίνε η «ανομία»
σε μακρά ύφεση τον Αμαζόνιο συγκινεί
> σελ. 23 > σελ. 19
> σελ. 11

‣ Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς ‣ www.prin.gr €2

‣ ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019

ΕΤΟΣ 29ο ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 1.438

Παλλαϊκή ταξική Πολεμικό

συμβούλιο κατά
προσφύγων

διαδήλωση στη ΔΕΘ Είναι πρωτοφανές να συγκα-

λείται έκτακτο πολεμικό συμ-
βούλιο (ΚΥΣΕΑ) υπό την προε-
δρία του Κυριάκου Μητσοτάκη
για την αντιμετώπιση των
αυξημένων προσφυγικών-με-
Μια πρώτη απάντηση στην αντιλαϊκή επιδρομή της κυβέρνησης της Ν∆ αποτελούν οι κινητοποιήσεις ταναστευτικών ροών. Κι όμως,
στα εγκαίνια της ∆ΕΘ το Σάββατο 7 Σεπτέμβρη. Σε συγκέντρωση στην Καμάρα στις 6 μ.μ. και πορεία έγινε χθες, με πρώτη απόφαση
καλούν πρωτοβάθμια σωματεία, συλλογικότητες και πάνω από 500 συνδικαλιστές και εργαζόμενοι. τη στρατιωτική ενίσχυση της
φύλαξης των συνόρων
και την άμεση μεταφο-
πό το βήμα της ΔΕΘ ο Κ. Μητσοτάκης θα

Α
ρά 1.500 προσφύγων και
ξεδιπλώσει το επόμενο Σαββατοκύριακο το μεταναστών από τη Λέσβο με
σχέδιο της αντιδραστικής κυβέρνησης της πλοία του Πολεμικού Ναυτικού
ΝΔ, που έχει αποφασίσει να τα δώσει όλα στο στρατόπεδο της Νέας
στο κεφάλαιο. Ξεκάθαρη έγινε στη συνάντηση με τη Καβάλας. Την ίδια ώρα στο
Μέρκελ η απόλυτη συμμόρφωση Μητσοτάκη στο ασφυ- κέντρο της Αθήνας η κυβέρνη-
κτικό πλαίσιο της ΕΕ και των μνημονίων. Παραμένουν ση εξαπολύει πογκρόμ κατά
τα αιματηρά πλεονάσματα που έχει συμφωνήσει ο ΣΥ- καταλήψεων που φιλοξενούν
ΡΙΖΑ, με τη ΝΔ να εμφανίζεται ακόμα πιο αποφασιστι- πρόσφυγες, κυρίως γυναικό-
κή στη λήψη μέτρων υπέρ των μεγάλων επιχειρήσεων. παιδα. Η κυβέρνηση της ΝΔ
Αντιλαϊκή και αντεργατική καταιγίδα της κυβέρνησης αντιμετωπίζει τους πρόσφυγες
της ΝΔ τον Αύγουστο, με προσπάθεια επιτάχυνσης στις ως «εχθρό» και «ξένη απειλή»,
ράγες που έστρωσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Βασικό στοιχείο της νέας ενισχύοντας ξενοφοβία και ρα-
κυβέρνησης θα είναι η καταστολή και ο αυταρχισμός, τσισμό. Βεβαίως δεν αμφισβη-
όπως δείχνουν και οι επιδρομές στα Εξάρχεια. Κανένας τεί τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας,
εφησυχασμός στο εργατικό και λαϊκό κίνημα, ανάγκη που έχει μετατρέψει την Ελλά-
άμεσης απάντησης και μαζικής ταξικής διαδήλωσης
δα σε φυλακή προσφύγων.
στη ΔΕΘ. >>> σελ. 3, 5, 7, 8-9

Η άλλη όψη
η Αγώνας
Ιστορία Των Δημήτρη Γρηγορόπουλου, Γιώργου Μιχαηλίδη

Η μάχη για
Ζούγκλα πίσω Ο ηρωικός αγώνας του ΔΣΕ το άσυλο
από τη βιτρίνα Εβδομήντα χρόνια από το τέλος μόλις άρχισε
του τουρισμού του, ο εμφύλιος πόλεμος προκαλεί
έντονη αντιπαράθεση. Η Δεξιά μιλάει Η κατάργηση του πανεπιστημι-
Βασανιστήρια εργαζομένων, απειλές για «ξενοκίνητους» αντάρτες και ακού ασύλου πλήγμα στα
με όπλα, τρομοκρατία και πραξικόπημα του ΚΚΕ. Ο ρεφορμισμός δημοκρατικά δικαιώματα,
υπερεκμετάλλευση στην τουριστική για αδύνατη επανάσταση. Απέναντι αλλά και στην κριτική επιστη-
βιομηχανία. Χειροτερεύει την κατάσταση στην ωμή αστική βία υπήρχαν μονική σκέψη. Γράφουν Π.
η εισβολή των εταιρειών ενοικίασης δυνατότητες, αλλά και στρατηγικά Παυλίδης και Π. Παπαχρόνης.
εργαζομένων. >>> σελ. 12-13 ελλείμματα του ΚΚΕ. >>> σελ. 20-22 >>> σελ. 17-18
2 ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 Η δεύτερη ματιά

editorial Κίμων Ρηγόπουλος

Ηλεκτροπληξία Ο Γιώργος Ρούσης επαναφέρει το πρόβλημα της ταξικής ευθύνης,

που είναι, κατά τη γνώμη μου, όρος ποιοτικά ανώτερος από την έννοια
μέσω ΔΕΗ του ταξικού καθήκοντος. Αποφεύγοντας να μας καθηλώσει στον ελάχιστο
κοινό παρονομαστή μας, δηλαδή στο έδαφος της «καπιταλιστικής οδύνης».

Σοβαρές αυξήσεις με το καλημέρα

φέρνει η κυβέρνηση της ΝΔ στο
ηλεκτρικό ρεύμα. Τα τιμολόγια
της ΔΕΗ ακριβαίνουν από σήμερα
κατά 16-19,4%, ενώ μειώνεται κι
Εκκρεμή και επείγοντα
άλλο η έκπτωση συνέπειας, στο
5% (ο ΣΥΡΙΖΑ την είχε μειώσει
από 15% σε 10%). Το σύνολο

των αυξήσεων άρα φτάνει και το
25%! Η ΝΔ εξαπέλυσε μια γελοία
προπαγανδιστική εκστρατεία
λέγοντας πως το αποτέλεσμα είναι
«ουδέτερο» για τους καταναλωτές!
Συνυπολογίζει τη μείωση του ΦΠΑ
που είχε κάνει η κυβέρνηση Τσίπρα
(από το 13% στο 6%), αλλά αυτή
είναι μόνο 7% κι έχει ήδη γίνει.
Εξήγγειλε επίσης μικρή μείωση του
ΕΤΜΕΑΡ, της επιβάρυνσης υπέρ
των πολυεθνικών της «πράσινης
ενέργειας», η οποία όμως δεν
υλοποιήθηκε ακόμα. Με την
απόφαση να περάσει το κόστος
εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου
στον τελικό καταναλωτή, σύντομα
θα έρθουν νέες σημαντικές
αυξήσεις.
Τα τιμολόγια της ΔΕΗ έχουν
αυξηθεί ήδη 150% το διάστημα
2005-2016! Όταν το 30% του
πληθυσμού αντιμετωπίζει συνθήκες
ενεργειακής φτώχειας και ο λαός
στενάζει από τη λιτότητα, τότε
δεν υπάρχουν περιθώρια
αυξήσεων στο ρεύμα.
Ούτε βεβαίως το πρόβλημα
είναι τα δήθεν «προνόμια» των
εργαζομένων στη ΔΕΗ.
Στο απυρόβλητο –και από ΝΔ και
από ΣΥΡΙΖΑ– μένουν οι βασικές
αιτίες της κρίσης της ΔΕΗ: η πολιτική
απελευθέρωσης της ενέργειας που
επέβαλε η ΕΕ και η ασυδοσία των
ιδιωτών που παίρνουν φθηνό το
ρεύμα από τη ΔΕΗ και το πουλάνε
πανάκριβο. Η κυβέρνηση δεν
ενδιαφέρεται να σώσει τη ΔΕΗ,
αλλά να διαμορφώσει ευνοϊκότερους
όρους για την περαιτέρω
ιδιωτικοποίησή της.
∆
ιαβάζοντας το τελευταίο πόνημα
του Γιώργου Ρούση Εργατική τάξη
και επανάσταση, εκδόσεις Γκοβό-
στη, επιβεβαίωσα ότι ο μαρξισμός εκλύει
συγκίνηση. Συγκίνηση που δεν τον πα-
ραμορφώνει αλλά τον κάνει ελκτικό. Και
επειδή ζούμε στα χρόνια όπου η γνώση
τρομοκρατεί, είμαστε υποχρεωμένοι να
αναζητήσουμε μια φόρμα συγκίνησης
για να αποκαλυφθεί το περιεχόμενο του
μαρξισμού. Μια φόρμα όπου η επιστήμη
δέχεται ευχαρίστως το δάνειο της τέχνης.
Το συναισθηματικό νόημα κάνει στιλπνό
το επιστημονικό νόημα. Αυτό που θέλει να
πει ο επιστήμονας συμπίπτει με αυτό που
«θέλει να πει ο ποιητής».
Στη μελέτη του Γ. Ρούση το εν δυνάμει
της κοινωνικής επανάστασης μετεωρίζε-
ται αβέβαιο και υπαρκτό. Τα υλικά προς
«βρώσιν» υπάρχουν αλλά η βράση αργεί
και τα υλικά μαραίνονται και μπαγιατεύ-
ουν. Τεμπελιάζει ο μάγειρας, αυτός που θα
διακινδυνεύσει εκτελώντας την επικίνδυ-
νη συνταγή. Κι εδώ τίθεται το ζήτημα της
καθηλωτικής συνήθειας. Το «ως συνή-
θως» ορθώνεται σχεδόν ως μια αντίρροπη
«νομοτέλεια» απέναντι στην ανάγκη της
κοινωνικής απελευθέρωσης. Και προε-
κτείνοντας το συλλογισμό του συγγραφέα,
προσθέτω: Λείπει η πίστη ότι ανάμεσα
στο εν δυνάμει και στην πραγμάτωσή του
παρεμβάλλομαι μοιραία εγώ. Προτάσσεται
δηλαδή το θέμα της προσωπικής ευθύνης
όχι ως λεονταρισμός βρυχώμενου λιοντα-
ριού στο ασφαλές κλουβί του καπιταλιστι-
κού κήπου, αλλά ως στοιχειώδης απόδει-
ξη του ότι εννοούμε και επωμιζόμαστε το
«κατά τας γραφάς». Κάπως έτσι ή μόνο
έτσι το εν δυνάμει από προσευχή γίνεται
υπόθεση των ανθρώπων. Αναμασάμε τις
υπαρκτές δυσκολίες της υπόθεσής μας για
να τις αποφύγουμε ή για να τις οδηγήσου-
με και να οδηγηθούμε στην έξοδο;
Η αρετή του συγγραφικού εγχειρή-
ματος συνοψίζεται κυρίως στην άλλοτε
Ο κομμουνισμός
και η ποίηση
στοχεύουν
άλλωστε στην
ενεργή αθωότητα
ρητή και άλλοτε υπόρρητη διαπίστωση
ότι ο αυτόματος πιλότος δεν λειτουργεί
ή και, όταν ακόμα λειτουργεί, προσφέρε-
ται για ακίνδυνες διαδρομές και χαμηλές
πτήσεις. ∆εν επαρκούμε αν δεν αποδεί-
ξουμε την επάρκειά μας. Και το αποδει-
κτικό αυτής της επάρκειας δεν μπορεί να
είναι η στράτευση σε όλες τις κλίσεις της,
αλλά η στρατευμένη στην υπόθεσή μας
ευφυΐα μας. Απαιτείται μια τόλμη που
δεν εκπίπτει στον εξυπνακιδισμό, που δι-
ευρύνει και δεν συρρικνώνει τα όριά μας.
Καλούμαστε να απομαγνητιστούμε από
το «ως συνήθως» για να αξιωθούμε το εν
δυνάμει.
Ο Γ. Ρούσης επαναφέρει με τη συγκρο-
τημένη γνώση του το πρόβλημα της τα-
ξικής ευθύνης, που είναι, κατά τη γνώμη
μου, όρος ποιοτικά ανώτερος από την έν-
νοια του ταξικού καθήκοντος. Και το κάνει
αυτό αποφεύγοντας να μας καθηλώσει
στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή μας,
δηλαδή στο έδαφος της «καπιταλιστικής
οδύνης». Γιατί οι σχέσεις των κομμουνι-
στών «αναπνέουν» με το οξυγόνο που έρ-
χεται από το κομμουνιστικό οροπέδιο.
Ο Γ. Ρούσης αποκρούει τον εκβιασμέ-
νο ντετερμινισμό, τη νιρβάνα δηλαδή μιας
τεμπέλικης και χιλιαστικής αναμονής.
Συγχρόνως αποδομεί και τον «ανέμελο»
αγνωστικισμό, που αποτελεί το αστικό
φρένο στις επιδιώξεις της εργατικής τά-
ξης. Ένας αγνωστικισμός που τροφοδοτεί-
ται από την άμπωτη του εργατικού κινή-
ματος και την εξελίσσει σε πολιτικό αναλ-
φαβητισμό και σε εμπεδωμένη απόγνωση.
Το ωραίο πάντοτε ευσταθεί και ο μαρ-
ξισμός μετριέται σωστά με την αέναα πα-
ρακινητική ποίησή του. Και το ωφέλιμο,
ορφανό απ’ το τερπνό, ταλανίζει αιωνίως
την κομμουνιστική Αριστερά. Η μελέτη
του Γ. Ρούση λοιπόν «εξοκέλλει» γενναία
στη σύζευξή τους. Ο κομμουνισμός και η
ποίηση στοχεύουν άλλωστε στην ενεργή
αθωότητα. Σ’ έναν κόσμο όπου η ιδιοτέ-
λεια και η πονηριά δεν μπορούν να αρ-
θρώσουν λόγο επειδή δεν έχουν λόγο
ύπαρξης.
«∆εν έχει σχέση το στερέωμα με το
άπειρο» μας λέει ο Ελύτης. Και ο μαρξι-
σμός είναι η στερεομετρία του κόσμου μας
για να μη μας παραλύσει το άπειρο.
Ο Γ. Ρούσης δεν εξιστορεί απλώς και
δεν «δειγματίζει» μαρξισμό. Τον ανατέμνει
όχι ως νεκροτόμος αλλά ως δρων κομμου-
νιστής. ∆εν τον ενδιαφέρει να πετύχει η
εγχείρησή του με νεκρό τον ασθενή, αλλά
να αξιωθεί να δει την εργατική τάξη σε
όρθια στάση.
Η χειραφέτηση της εργατικής τάξης,
ζήτημα που διαποτίζει το έργο του Ρούση,
προϋποθέτει και συμπίπτει, κατά τη γνώμη
μου, με τη λύση του προβλήματος της ανά-
θεσης. Απαιτεί δηλαδή την πολιτική και
πολιτισμική μας ενηλικίωση. ∆ιαφορετικά
θα είμαστε εσαεί ένα ωραίο θέμα για μελό,
που καθηλώνει στις θέσεις τους εκείνους
που θα έπρεπε να γράφουν το σενάριο και
να επωμίζονται την πλοκή του.
«Οι αναγνωρίζοντες εις εαυτούς δικαι-
ώματα δεν αξίζουν και πολλά πράγματα.
Ο πραγματικά πνευματικός άνθρωπος
καθήκοντα και μόνο παραδέχεται κι ανα-
γνωρίζει στον εαυτό του» είπε ο Νίκος Εγ-
γονόπουλος. Και σ’ αυτόν τον ορισμό του
πνευματικού ανθρώπου αναγνωρίζω τον
Γιώργο Ρούση.

‣ Ιδιοκτησία: «Eκδόσεις-Μελέτες- Έρευνες» Aστική Mη Kερδοσκοπική Eταιρεία

Εφημερίδα της
Kωδικός 2806, Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, Tηλ.: 210-82.27.949, prin@otenet.gr | http://www.prin.gr
αντικαπιταλιστικής
κομμουνιστικής ‣ Tραπεζικός Λογαριασμός Συνδρομών και Eνισχύσεων: ALPHA BANK 260002002006023 • IBAN: GR1801402600260002002006023
Αριστεράς
‣ Εκδότης: Δημήτρης Δεσύλλας ‣ Eκτύπωση: ΚΛΕΝΙΚ ΕΕ ‣ Layout: Χριστίνα Λουλούδα
 Το θέμα ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 3

Δ
ύο μήνες με κυβέρνηση
Μητσοτάκη δεν υπάρχει κα-
μία αμφιβολία για το πού το
πάει η ΝΔ. Με μια ομοβρο-
ντία νομοθετικών παρεμ-
βάσεων, μέτρων και εξαγγελιών, έχει
ξεκινήσει επίθεση στους εργαζομένους
και την κοινωνική πλειοψηφία, στα δι-
καιώματα και τις δημοκρατικές ελευθε-
ρίες. Το εισόδημα και τα εργασιακά χτυ-
πιούνται, επιβάλλονται ανατιμήσεις στη
ΔΕΗ, στο πλαίσιο της στρατηγικής ιδιω-
τικοποιήσεων που επιταχύνεται, ενώ ξε-
διπλώνονται οι μηχανισμοί της οικονομι-
κής βίας, με κατασχέσεις, φορολεηλασία
κ.λπ. Η κυβέρνηση ετοιμάζει νέο χτύπη-
μα στο ασφαλιστικό αρχίζοντας με την
ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλι-
σης. Ταυτόχρονα ανακοινώνεται κρατι-
κή παρέμβαση στα συνδικάτα με το μη-
τρώο και την ηλεκτρονική ψηφοφορία,
που βάζουν την απεργία στο στόχαστρο.
Έχει ξεκινήσει η επικοινωνιακή προ-
σπάθεια να περάσει σαν αναγκαία η νέα
συμφωνία παραμονής των αμερικάνικων
βάσεων, με τις ΗΠΑ να ζητούν, μεταξύ
άλλων, ισχύ επ’ αόριστον. Η κυβέρνηση
επιχειρεί να προκαλέσει δέος στην κοινω-
νία και να φανεί ότι δεν υπάρχει δρόμος
διαφυγής, ενώ παράλληλα με την προ-
Ραντεβού στην Καμάρα,
παγάνδα των συστημικών και «εναλλα-
κτικών» ΜΜΕ προσπαθεί να εγχαράξει
στις συνειδήσεις βασικά νεοφιλελεύθερα
και νεοσυντηρητικά ιδεολογήματα, ενά-
με σύνθημα ανατροπής
ντια στο Δημόσιο, στο εργατικό κίνημα,
στις δημοκρατικές ελευθερίες. Να προω-
θήσει ιδέες με εθνικιστικές, ρατσιστικές ∆ΕΘ
κηλίδες και υπόκλιση στον ιμπεριαλισμό
ΗΠΑ και ΕΕ. Γιώργος Κρεασίδης
Φυσικά, όταν αραδιάζει κανείς τις
αντιδραστικές πρωτοβουλίες της κυβέρ-
νησης Μητσοτάκη, δεν πρέπει να ξεχνά
ότι πατάνε πάνω στο σκαλοπάτι των ▸ Σε ταξική καλισμός των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ δεν έδωσε
καμιά μάχη επί ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί και
πεπραγμένα της κυβέρνησής του, η κατάργη-
ση του ασύλου ταυτίζεται με τη ΝΔ και
κεντρικών επιλογών της κυβέρνησης δεν θέλει να συγκρουστεί με τη ΝΔ, πα- ανοίγει τη δυνατότητα στον ΣΥΡΙΖΑ να
ΣΥΡΙΖΑ και της στρατηγικής του να δια-
συγκέντρωση ραμένοντας δέσμιος του ευρωπαϊσμού, ενσωματώνει την αγωνιστική δυνατότη-
τηρήσει και να ολοκληρώσει την εφαρ-
μογή των τριών ολέθριων μνημονίων. Το
στις 7/9, στις 6 μ.μ., της ταξικής συνεργασίας, του συντεχνια-
σμού και της ταύτισης με την κυρίαρχη
τα προτείνοντας αύριο την κυβερνητική
εναλλαγή σαν μόνη λύση. Το ίδιο ισχύει
μητρώο σωματείων του Βρούτση προϋ- καλούν σωματεία και πολιτική. Δεν επιτρέπεται η επανάληψη
των λαθών μιας προηγούμενης φάσης,
και για την απομόνωση στο κλαδικό αί-
τημα, στο διαχωρισμό αντιφασισμού και
ποθέτει τον αντιαπεργιακό νόμο Αχτσι-
όγλου. Η λεηλασία του περιβάλλοντος σύλλογοι. Κάλεσμα ειδικά ο κυβερνητισμός που αναγορεύει ταξικής πάλης, κλιματικής αλλαγής και
στο Ελληνικό, τις Σκουριές, την αποθέ- την αλλαγή κυβέρνησης σε προϋπόθεση κλιματικής κρίσης του κεφαλαίου, προ-
ωση των επενδύσεων από τον ΣΥΡΙΖΑ συμμετοχής για επιτυχίες του λαϊκού κινήματος. Δεν σφυγικού και πολιτικού πλαισίου του
σαν μονόδρομο. Το προσοντολόγιο των απαντά ο ρεφορμισμός της διαμαρτυ- ρατσισμού. Δεν πρέπει να αγνοηθούν οι
απολύσεων αναπληρωτών του ΣΥΡΙΖΑ από 500 και πλέον ρίας στο όνομα του αρνητικού συσχετι- εντεινόμενες ανησυχίες για το ενδεχόμε-
εφαρμόζει η Κεραμέως, η οποία απειλεί σμού, που τελικά μας οδηγεί σε αρνητι- νο ενός νέου σπασμού της κρίσης όπως
να κλείσει τμήματα σε λύκεια και ΕΠΑΛ
συνδικαλιστές κότερο την επόμενη μέρα. Αδιέξο- το 2008. Σε κάθε περίπτωση, οι
σαν «ολιγομελή», βασιζόμενη σε ρύθμιση
του Φίλη. Η πρόσδεση στον αμερικάνικο
και εργαζομένους δος όμως είναι και ο στείρος
κινηματισμός των μονοθε-
συνέπειες της κρίσης είναι
εδώ και η ανάπτυξη είναι
ιμπεριαλισμό ήταν βασική στρατηγική ματικών αγώνων, χωρίς αναιμική, επισφαλής
των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. πολιτική αντιπαράθε- Νικηφόρα και με δόντια που αλέ-
Η ολέθρια κληρονομιά του ΣΥΡΙΖΑ Η κινητοποίηση στη Θεσσαλονίκη ση με το πλαίσιο που εργατική λαϊκή θουν την κοινωνία. Το
ήρθε ως αποτέλεσμα πρώτα και κύρια μπροστά στα εγκαίνια της ΔΕΘ το επόμε- στηρίζει και νομιμο- αντιπολίτευση, πώς θα απαντήσει το
της επικράτησης της χρεοκοπημένης λο- νο Σάββατο 7 Σεπτέμβρη στις 6 μ.μ. και η ποιεί στις συνειδήσεις κεφάλαιο το ζήσαμε
γικής για μια κυβέρνηση της Αριστεράς, ανεξάρτητη εργατική συγκέντρωση στην την επιλογή αιχμής
όχι «ουρά» στο πετσί μας. Από τη
που θα δώσει στην κοινωνία ανάσα σε Καμάρα είναι μια πρωτοβουλία για να της κυβερνητικής πολι- του ΣΥΡΙΖΑ σκοπιά του εργατικού
συνεννόηση με τους δήμιούς της, κεφά- βγει στο προσκήνιο μια μαχητική αντικυ- τικής. Αγώνας μόνο για λαϊκού κινήματος χρει-
λαιο και τρόικα. Αυτό βάρυνε και δεν βερνητική και αντιεργοδοτική λογική, με το άσυλο χωρίς σύγκρουση άζεται απάντηση συνολι-
επέτρεψε την ανάπτυξη αγώνων ακόμα ταξικό περιεχόμενο και αντικαπιταλιστι- με την πολιτική της ΝΔ σε παι- κή στο περιεχόμενο, ανατρε-
και μετά το μνημόνιο των ΣΥΡΙΖΑ-Α- κή κατεύθυνση. Ήδη μια σειρά από σω- δεία και κοινωνία, με αποσιώπηση πτική στη γραμμή, μαχητική στις
ΝΕΛ, παρά τις προσπάθειες της μαχόμε- ματεία και συλλόγους στηρίζουν την τα- της στρατηγικής της ΕΕ για εκπαίδευση μορφές πάλης, δημοκρατική στην ορ-
νης Αριστεράς. ξική συγκέντρωση, ενώ σχετικό κάλεσμα και εργασία, υποβιβάζει τη σύγκρουση γάνωση και διεκδικητική στην ανάπτυ-
Βρισκόμαστε σε μια καμπή των ε- συμμετοχής έχουν υπογράψει πάνω από σε μια μάχη ταυτότητας για την Αριστε- ξη αγώνων. Με ένα μαχόμενο εργατικό
ξελίξεων στην οποία δεν επιτρέπεται 500 εκλεγμένοι συνδικαλιστές, εργαζό- ρά. Έτσι, με την έλλειψη στόχων πάλης κίνημα, για να μπουν τα δικαιώματα
ούτε στάση αναμονής ούτε φυγή στην μενοι, νέοι, αγρότες και άλλοι αγωνιστές και διεκδικήσεων που μπορεί το κίνημα μπροστά, κόντρα σε κυβέρνηση-ΕΕ-κε-
εσωστρέφεια, ακόμα κι αν βαφτιστεί… από όλη την Ελλάδα. να πετύχει και την έλλειψη ρητού διαχωρισμού φάλαιο διαδηλώνουμε στην Καμάρα το
ανασυγκρότηση. Ο κυβερνητικός-εργοδοτικός συνδι- από την πολιτική και το ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ και τα Σάββατο 7/9.
4 ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 Πολιτική

Από ∆εξιόστροφες ζυμώσεις Γεράσιμος Λιβιτσάνος

σπόντα
*** Ο Τσίπρας πήγαινε στη
Μέρκελ και ήταν όρθιος * Ο
Εφεξής η κεντροαριστερά
Μητσοτάκης ήταν καθιστός
* Αλλά κι οι δύο γυρίζανε αφού
είχαν καθίσει γονατιστοί * Και
θα λέγεται «ΣΥΡΙΖΑ»
το χειρότερο, ο πρώτος εφάρμο-
σε κι ο άλλος θα εφαρμόσει όσα
συμφώνησαν.
▸ Ξεκάθαρη η στόχευση για μετατροπή σε πολιτικό φορέα του κέντρου
*** Εν τω μεταξύ, παρότι δεί-
χνει να έχουν ανέβει οι τόνοι με-

Μ
ε αφορμή την ε- στα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ ο Αλέ-
ταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, αν παρα- πέτειο της 3ης Σε- ξης Τσίπρας κάνοντας λόγο για
κολουθήσει κανείς προσεκτικά, πτέμβρη για μία προσαρμογή στα δεδομένα της
αλλιώς είναι τα πράγματα ακόμη φορά, α- «4ης βιομηχανικής επανάστα-
* Κάθε υπουργός που φέρνει ναμένεται να βρεθεί στο προ- σης»: «Η συζήτηση για το κόμ-
νομοσχέδιο δηλώνει ότι βασίζε- σκήνιο η πολιτική συζήτηση μα είναι πολύπλοκη και συνθέ-
ται σε νόμους που έχει ψηφίσει σχετικά με το χώρο της απο- τη. Δεν είναι μόνο το ιδεολογι-
ο ΣΥΡΙΖΑ * Μέχρι και ο Άδωνις καλούμενης «κεντροαριστε- κό σκέλος, αλλά και το μοντέλο
δήλωσε ότι δεν θα καταργήσει ράς». Μετά το αποτέλεσμα οργάνωσης είναι πολύ κρίσι-
πολλά από αυτά που ψήφισε ο
των εκλογών της 7ης Ιουλίου, μο». Φυσικά, και σε αυτό που
Δραγασάκης.
είναι σαφές πως η απάντηση ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ απο-
*** Κάπου εκεί είναι και το μυ- στο ερώτημα του ποιος φορέας καλεί «ιδεολογικό σκέλος» θα
στικό της ιστορίας * Ο ένας να
θα διεκδικήσει το «χώρο» είναι υπάρξουν μεταβολές, κυρίως
συμπληρώσει τον άλλον
μία: ο ΣΥΡΙΖΑ. στην κατεύθυνση της πολιτικής
* Κάθε εκδοχή της διαχείρισης Στην τελευταία συνεδρία- διεύρυνσης, η οποία εν πολλοίς
να περνάει ό,τι δεν μπόρεσε η
ση της Πολιτικής Γραμματείας συντελέστηκε προεκλογικά.
προηγούμενη * Ο καθένας με τα
για την οργάνωση των κινήσε- Το όχημα της «Προοδευτι-
ταλέντα του.
ων έως το συνέδριο στις αρχές κής Συμμαχίας» δεν πρόκειται
*** Στη ΝΔ πάντως πρέπει να του 2020 ο Αλέξης Τσίπρας ξε- που διαχρονικά υπάρχουν στο Στις εξελίξεις στο εσωτερικό να αποτελέσει –όπως όλα δεί-
κοιτάξουν λίγο την κατάστασή
καθάρισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ως χώρο της λεγόμενης «ανανεω- του ΣΥΡΙΖΑ, διαφαίνεται σα- χνουν– απλώς ένα μετωπικού
τους * Αυτό που η απαρέγκλιτη
βασικό στόχο να μεταβληθεί τικής Αριστεράς». Είπε χαρα- φώς ότι δεν πρόκειται να υπάρ- χαρακτήρα σχήμα για τον ΣΥΡΙ-
εφαρμογή της Συμφωνίας των
σε φορέα της κεντροαριστε- κτηριστικά σε συνέντευξή του ξει καμία ουσιαστική συζήτηση ΖΑ. Θα γίνει το όχημα για την
Πρεσπών είναι ο καλύτερος
ράς. Όπως σημείωσε, ο ΣΥΡΙ- πως «ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν για τον βασικό πυρήνα των πο- ολοκλήρωση της μετατροπής
τρόπος να της εναντιωθούν
ΖΑ πρέπει να στοχεύσει «στο ένα κόμμα το οποίο έχανε από λιτικών του επιλογών. Δηλαδή του σε έναν πάγιο πόλο αστικής
είναι προβληματικό * Τόσο, που
μετασχηματισμό του σε ένα την προβληματική του, από την επιλογή του ενστερνισμού διαχείρισης, δίχως προσχήματα
ακόμη και οι «υπερπατριώτες»
πλατύ, μαζικό, λαϊκό, δημο- τον ορίζοντά του τη μεγάλη της λογικής του ευρωμονό- ή ακόμη και συνεδριακές απο-
ψηφοφόροι της δεν μπορούν να
κρατικό κόμμα. Στην αναβάθ- εικόνα. Πάντοτε μιλούσε για δρομου και της αποδοχής των φάσεις που θα έχουν αναφορές
το χάψουν *** Ας το πουν μια
μισή του σε ένα κόμμα που θα συμμαχίες, για την ανάγκη αναγκαιοτήτων μιας «δυτικού σε οποιοδήποτε είδος κοινωνι-
και καλή πως θα κάνουν ό,τι
συμπυκνώνει, θα εκπροσωπεί διαμόρφωσης ενός πλειοψη- τύπου» οικονομίας με ό,τι αυτό κής ανατροπής ακόμη και με τον
έχουν συμφωνήσει οι Αμερικα-
και θα εκφράζει την προοδευ- φικού μπλοκ κοινωνικών και συνεπάγεται. Το συμπέρασμα πλέον θολό τρόπο. Σε αυτό το
νοί με τον ΣΥΡΙΖΑ να τελειώ-
τική δημοκρατική παράταξη πολιτικών δυνάμεων που θα προκύπτει καταρχήν από το «τοπίο», είναι λογικό οι κόντρες
νουμε * Αφήστε που και η Νέα
σε ολόκληρη την κοινωνική οδηγούσε και στην ανάληψη ότι ουδείς θέτει τέτοιον προ- των μηχανισμών και των ομά-
Δημοκρατία έχει κάνει τις ίδιες
και ιστορική της βάση». Μά- κυβερνητικών ευθυνών». Δι- βληματισμό, αλλά και από τη δων, οι «αναζητήσεις» για τον
συμφωνίες * Τι ήθελε εκείνη
λιστα σε δική του δήλωση ο ευκρίνισε μάλιστα ότι «αυτές σαφή προδιάθεση της ηγεσίας τρόπο εκλογής του προέδρου και
την περίοδο και μπαινόβγαινε
γραμματέας του κόμματος είναι πολύ παλιές αλήθειες, του να στρέψει τη συζήτηση η σχέση του ...διαδικτύου με τις
στου Μητσοτάκη ο Πάιατ; * Για
Πάνος Σκουρλέτης εκτίμησε εγγεγραμμένες στο DNA της από τα πολιτικά στα οργανωτι- εσωκομματικές και πολιτικές
καφέ;
την προοπτική αυτή ως φυσι- ανανεωτικής και ριζοσπαστι- κά ζητήματα. Χαρακτηριστική διαδικασίες να κυριαρχούν στον
*** Άντε πάλι στη Βουλή δικο-
κή συνέχεια των αντιλήψεων κής Αριστεράς». είναι η άποψη που εξέφρασε όποιο προβληματισμό.
γραφία για τον Λοβέρδο
* Πήρε ή δεν πήρε λεφτά σε
τσάντα πλάτης από τη Novartis;
* Ιδού το μέγα ερώτημα * Άκρη ΙΡΑΝΙΚΟ ∆ΕΞΑΜΕΝΟΠΛΟΙΟ
δεν θα βρεθεί, είναι βέβαιο *
Γιατί δεν μπορεί να βρεθεί *
Το βέβαιο είναι πως η Novartis Πλήρης συμμόρφωση κυβέρνησης Ν∆ στις ΗΠΑ
παραμένει βασικός προμηθευ-

τής του Δημοσίου * Τόσο επί ΝΔ
όσο και επί ΣΥΡΙΖΑ.
*** Μάλιστα! Ο διοικητής της
ΕΥΠ δεν έχει πτυχίο * Διότι άμα
είχε θα άλλαζαν τα πράγματα
* Ούτε μυστικά κονδύλια
* Ούτε άγνωστες και αδιαφα-
νείς δράσεις * Ούτε χαφιεδι-
λίκια στα κινήματα * Τίποτε
από όλα αυτά * Μπορεί να
χαρήκανε οι ΣΥΡΙΖΑίοι επειδή
εκθέσανε τους δεξιούς της
«αριστείας» * Όμως και έναν
απολογισμό της δικής τους ΕΥΠ
δεν ακούσαμε.
Σ
υνεχίζεται η «οδύσσεια» του ιρανι-
κού τάνκερ «Adrian Darya 1». Το
ιρανικό δεξαμενόπλοιο, που με-
ταφέρει 2 εκατομμύρια βαρέλια αργού
πετρελαίου, φαίνεται να κατευθύνεται
προς τη νοτιοανατολική Τουρκία ή προς
τον Λίβανο, όπως δήλωσε ο Τούρκος
υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσα-
βούσογλου. Να θυμίσουμε ότι πρόκειται
για το «Grace 1», που είχε καταληφθεί
από «πειρατική» επίθεση Βρετανών κο-
μάντος στο Γιβραλτάρ στις αρχές Ιούλη
μετά από αίτημα των ΗΠΑ στη Βρετανία
στο πλαίσιο του εμπάργκο των ΗΠΑ στο
Ιράν, καθώς και των περιορισμών που
έχει επιβάλει η ΕΕ στη μεταφορά πε-
τρελαίου προς τη Συρία. Ενδεικτικό του
ιμπεριαλιστικού θράσους των ΗΠΑ είναι
ότι το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύ-
νης έχει εκδώσει «ένταλμα σύλληψης»
για το ιρανικό πλοίο σαν να ήταν η Με-
σόγειος η 51η Πολιτεία τους.
Η ελληνική κυβέρνηση ευθυγραμμί-
στηκε με τη γραμμή των ΗΠΑ. Ο ανα-
πληρωτής υπουργός Εξωτερικών δήλωσε
σε συνέντευξή του: «Δεν είμαστε διατε-
θειμένοι να διευκολύνουμε την πορεία
αυτού του πλοίου προς τη Συρία και
αυτό είναι ένα μήνυμα το οποίο το έχου-
με στείλει σε όλους τους τόνους». Πα-
ραδέχτηκε ότι «έχουμε υποστεί πιέσεις,
υπάρχουν συγκεκριμένα αιτήματα που
έχουν διαβιβαστεί από τις αμερικανικές
αρχές» κι ότι, ενώ το ιρανικό πλοίο «δεν
εμπίπτει στους περιορισμούς που έχει
επιβάλει η ΕΕ», δεν θέλει να επηρεα-
στούν οι σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ, σχέσεις
«στενής συνεργασίας».
Εντύπωση κάνει πώς ξεχνιούνται
αυτά τα ωραία περί «διεθνούς δικαίου
της θάλασσας», που όλοι τα επικαλού-
νται, μπροστά στα «εντάλματα σύλλη-
ψης» που εκδίδονται από τον παγκόσμιο
σερίφη. Ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι στιγμής δεν έχει
τοποθετηθεί επίσημα.
 Πολιτική ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 5

Δ
ιαπιστευτήρια και
μεταρρυθμιστικές
διαβεβαιώσεις μοί-
Επίσκεψη στο Βερολίνο Δημήτρης Τζιαντζής
ρασε απλόχερα ο

Κυριάκος Μητσο-
τάκης κατά τη διάρκεια της
επίσημης επίσκεψης στο Βερο-
λίνο την περασμένη Πέμπτη. Ο
Έλληνας πρωθυπουργός ζήτη-
σε τη στήριξη της Καγκελαρίας
σε ένα ακόμα πιο επιθετικό και
φιλόδοξο πρόγραμμα οικονομι-
κής συμμόρφωσης και προσαρ-
μογής. Η Ελλάδα ζητά στήριξη
για τις μεταρρυθμίσεις» ήταν
ο χαρακτηριστικός τίτλος της
ιστοσελίδας της γερμανικής
δημόσιας τηλεόρασης σε δημο-
σίευμα αναφορικά με τα όσα
συζήτησαν ο Κυριάκος Μητσο-
τάκης και η Άγκελα Μέρκελ.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα
του γερμανικού Τύπου, η κυ-
βέρνηση Μητσοτάκη ζήτησε
δημοσιονομικό χώρο προκειμέ-
νου να εφαρμόσει ακόμα πιο
εκτεταμένες και επιθετικές
μεταρρυθμίσεις από αυτές που
επέβαλε η ΕΕ. Ο Μητσοτάκης
υποσχέθηκε στο Βερολίνο πως
δεν πρόκειται να θέσει θέμα
νέας αναδιάρθρωσης ή ελά-
φρυνσης του χρέους και «πως
δεν βλέπει την ανάγκη» (!),
καθώς πιστεύει ότι η Ελλάδα
θα επιτύχει τους φιλόδοξους
οικονομικούς στόχους της για
το 2019 και 2020. Από την
πλευρά της η Άγκελα Μέρ-
κελ φέρεται ικανοποιημένη
από τις διαβεβαιώσεις και τις
δεσμεύσεις του Έλληνα πρω-
θυπουργού για συνέχιση της
λιτότητας και επίσπευση των
μνημονιακών δεσμεύσεων
και «επαίνεσε το οικονομικό
μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα
της νέας ελληνικής κυβέρ-
νησης». Αθήνα και Βερολίνο
θέλησαν να δείξουν ότι η κρί-
ση χρέους έχει ξεπεραστεί.
Σε αυτό το πλαίσιο η συνά-
ντηση επισφραγίστηκε με τη
Διακρατικό μνημόνιο
«ανάπτυξης» Μητσοτάκη-Μέρκελ!
▸ Η Ελλάδα «επενδυτικός παράδεισος» για γερμανικές επιχειρήσεις
συμφωνία για την εκπόνηση
ενός γιγαντιαίου αλλά θολού
«πράσινου επενδυτικού σχε-
δίου» ανάπτυξης για τη δεκα-
ετία 2020-2030. Στην Ελλάδα
των μισθών πείνας, της ανερ-
γίας και της υποαπασχόλησης
το «κύμα επενδύσεων» που
υπόσχεται η συμφωνία στους
τομείς των ανανεώσιμων πη-
γών ενέργειας, της διαχεί-
ρισης απορριμμάτων, των
δράσεων που είναι φιλικές
προς το περιβάλλον και της
ηλεκτροκίνησης είναι λόγια
εύηχα αλλά κούφια. Ανάλο-
γες φιλόδοξες ιδέες άλλωστε
που είχαν τεθεί στο τραπέζι
των συζητήσεων από το 2010
(ποιος ξεχνάει την «αειφό-
ρο ανάπτυξη» του ΠΑΣΟΚ;)
έμειναν στα χαρτιά.
Πίσω από τους δημόσι- Η κυβέρνηση λαμβάνοντας διαβεβαιώσεις γνωρίζει ότι η υστεροφημία
ους επαίνους και τα καλά λό- διευκολύνσεων, επιδοτήσε- της θα βασίζεται όχι μόνο
για όπως πάντα κρύβεται το της ΝΔ θέλει ων και φοροασυλίας. στην κατάσταση της γερμα-
«μαστίγιο», με τη γερμανική Όσον αφορά το θέμα των νικής οικονομίας αλλά και
πλευρά να επιμένει στο ακαν- να εφαρμόσει ακόμα πολεμικών αποζημιώσεων, στη διαχείριση της κρίσης
αυτό δείχνει να παραπέμπε- χρέους της Ευρωζώνης. Σε
θώδες ζήτημα της επίσπευσης
των ιδιωτικοποιήσεων και της
πιο εκτεταμένα ται για μια ακόμα φορά στις αυτό το πλαίσιο, επιχειρεί
διαχείρισης των «κόκκινων μέτρα από αυτά που ελληνικές καλένδες, καθώς να παρουσιάσει την «ελλη-
δανείων» και των πλειστηρι- δεν αποτέλεσε αντικείμενο νική οδύσσεια» ως ένα αφή-
ασμών. Στην πράξη οι γερμα- επέβαλε η ΕΕ… των συνομιλιών αλλά απλώς γημα με καλό τέλος. Βέβαια
νικές επιχειρήσεις θέλουν να τέθηκε ως ερώτηση από δη- στο ομηρικό έπος ο βασιλιάς
βάλουν χέρι σε ανεκμετάλλευ- μοσιογράφο προς τον Κυ- έφτασε μεν στο νησί του
τα ακόμα «φιλέτα» του ελλη- ριάκο Μητσοτάκη. Η Άγκε- αλλά δίχως το καράβι του
νικού Δημοσίου τα οποία μπο- λα Μέρκελ, της οποίας η και με όλους τους συντρό-
ρούν να αγοράσουν και να αξι- αποχώρηση από την ενεργό φους του θαλασσοπνιγμέ-
οποιήσουν σε τιμές ευκαιρίας, πολιτική έχει δρομολογηθεί, νους. Λεπτομέρειες.

ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ
«Μπαλάκι» οι πρόσφυγες στον ανταγωνισμό
Σ
αν πιόνια στον ανταγωνισμό και
στη ρήξη των σχέσεων της Τουρ-
κίας με την ΕΕ και την Ελλάδα
αντιμετωπίζονται οι πρόσφυγες και οι
μετανάστες, τους οποίους η Άγκυρα εμ-
φανίζεται να αξιοποιεί ως διαπραγμα-
τευτικό χαρτί. Η ελληνική κυβέρνηση
εξέλαβε τη μαζική άφιξη άνω των 500
μεταναστών στη Λέσβο σε μία μέρα ως
προειδοποιητική βολή από την Άγκυρα,
στο πλαίσιο της απειλής ότι μπορεί να
«πνίξει την Ευρώπη με πρόσφυγες». Ο
υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας
κάλεσε εκτάκτως στο γραφείο του τον
Τούρκο πρέσβη προκειμένου να του
εκφράσει την έντονη δυσαρέσκεια της
Ελλάδας για την αύξηση των ροών με-
ταναστών από την Τουρκία και του ζή-
τησε να σεβαστεί τις υποχρεώσεις που
ανέλαβε η Τουρκία στο πλαίσιο της κοι-
νής δήλωσης (ούτε καν συμφωνίας) ΕΕ-
Τουρκίας του 2016. Η κυβέρνηση της
ΝΔ επιχειρεί να «διεθνοποιήσει» το ζή-
τημα ως θέμα πρωτίστως ευρωπαϊκού
ενδιαφέροντος, ωστόσο δεν τολμά να
συγκρουστεί με την ΕΕ και να ζητήσει
αναθεώρηση της συμφωνίας. Ευθύνες
για την κατάσταση έχει και η προηγού-
μενη κυβέρνηση, που, αντί να προωθή-
σει το διάλογο με την Τουρκία για μια
λύση προς όφελος πάνω από όλα των προσφύ-
γων-μεταναστών και των χωρών-υποδοχής,
προτίμησε να οχυρωθεί πίσω από την «κοινή
δήλωση» ΕΕ-Τουρκίας. Σε αυτό το πλαίσιο,
η ΝΔ θεωρεί ότι μπορεί να αντιμετωπίσει
τις ροές με επιχειρησιακό και όχι πολιτικό
τρόπο και συγκάλεσε έκτακτη συνεδρία-
ση του ΚΥΣΕΑ στην κατεύθυνση της αυ-
στηρότερης φύλαξης των συνόρων.
Η κίνηση έρχεται να προστεθεί σε ένα
σκηνικό έντασης στις ελληνοτουρκικές
σχέσεις με τις γεωτρήσεις στη Μεσόγειο
και την Τουρκία να μετακινεί το γεωτρύπανο
«Πορθητής» προκειμένου να πραγματοποιήσει
νέα γεώτρηση.
6 ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 Πρινηδόν

Σχόλια στο ημίφως Βασίλης

Παπαγεωργίου

Βάση του «10», Οι μισθοί

η «αριστεία»
ως πρόσχημα
Πολλή υποκρισία κρύ-
βουν τα νεοφιλελεύθερα
κροκοδείλια δάκρυα για
τη θεαματική πτώση των
βάσεων στις Πανελλα-
δικές Εξετάσεις και την
είσοδο στα πανεπιστήμια
και με βαθμούς κάτω από
τη βάση. Είναι γνωστό
ότι οι εξετάσεις αυτές
δεν «ακτινογραφούν» τις
γνώσεις των υποψηφίων,
αλλά τους κατατάσσουν
μετρώντας το επίπεδο
της φροντιστηριακής
προετοιμασίας. Η βάση
εισαγωγής αντανακλά
κυρίως τον κατασκευα-
σμένο βαθμό δυσκολίας
των θεμάτων. Ταυτόχρο-
να, οι απόφοιτοι των
ιδιωτικών σχολείων της
ελίτ δεν έχουν πρόβλημα
να σπουδάσουν όπου
τους στείλει το πορτοφόλι
του μπαμπά. Το αφήγημα
περί «αριστείας» δεν είναι
παρά ένα προπέτασμα
καπνού που κρύβει τον
βαθιά ταξικό χαρακτήρα
της δημόσιας εκπαίδευ-
σης και τη νέα επίθεση
που προετοιμάζεται.
παραμένουν
στα τάρταρα
Μειωμένος κατά 25% στο σύνολο
της απασχόλησης σε σύγκριση με
το 2011 παραμένει ο μισθός σύμ-
φωνα με στοιχεία του ΕΦΚΑ για
το Φλεβάρη του 2019. Όπως προ-
κύπτει από την επεξεργασία των
στοιχείων, τρεις στους δέκα μι-
σθωτούς στις κοινές επιχειρήσεις
εργάζονται με σύμβαση μερικής
απασχόλησης και ο μηνιαίος μι-
σθός τους δεν ξεπερνά τα 400 ευρώ
μεικτά. Πενιχρά αποδεικνύονται
και τα αποτελέσματα της τυπικής
αύξησης του κατώτερου μισθού με
το νόμο Βρούτση-Αχτσιόγλου, με
την αύξηση του μέσου μισθού μετά
την εφαρμογή του μέτρου να μην
υπερβαίνει το 0,6%. Αυτή είναι η
«κανονικότητα» στην οποία υπο- ρουν να εκδιώξουν τον εκπρόσωπο στον 21ο αιώνα και όχι στα χρόνια στο ο Αλέξης Τσίπρας έσπευσε
της νόμιμης κυβέρνησης, οι ΗΠΑ της Τουρκοκρατίας. Κρούσματα να εκφράσει την αλληλεγγύη του
τίθεται επιστρέφουμε;
δεν αποκλείεται να στεγάσουν την ιλαράς σημειώθηκαν και σε άλλες στους Εργατικούς και σε «όλες τις
αντιπροσωπεία του Γκουαϊδό στην τρεις ευρωπαϊκές χώρες (Βρετα- προοδευτικές δυνάμεις» στην Αγ-
Πρέσβη- Αμερικανική Πρεσβεία, όπως έκα- νία, Τσεχία και Αλβανία), όπου γλία που αντιτάσσονται «σε ένα
πραξικοπηματία ναν στην Κολομβία και σε μια ακό- επίσης η ασθένεια αυτή θεωρού- άτακτο Brexit, που θα είναι επι-
μα σειρά από χώρες. Δεν κρατούν νταν παρελθόν. Η επανεμφάνιση ζήμιο για όλους». Οπωσδήποτε η
θέλουν ΗΠΑ-ΝΔ! απόφαση Τζόνσον για αναστολή
ούτε τα προσχήματα! αυτή σχετίζεται με τις ανεπάρκειες
της κοινοβουλευτικής λειτουργί-
των εθνικών συστημάτων υγείας,
Την εκδίωξη από την Ελλάδα της ας είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.
διπλωματικής αποστολής τής νό- Η ιλαρά την έλλειψη εμβολίων, αλλά και με
Ωστόσο μπαίνει το ερώτημα αν ο
τις σκοταδιστικές αντιεμβολιαστι-
μιμα εκλεγμένης κυβέρνησης της ξανάρχεται κές αντιλήψεις (που διαδίδονται
Τσίπρας θεωρεί δημοκρατική την
Βενεζουέλας και την αντικατά- κατακρεούργηση των αποφάσεων
και μέσω των σόσιαλ μίντια). Η
στασή της από ανδρείκελα της Ου- που λαμβάνουν οι λαοί με δημοψη-
άσινγκτον και του αποτυχημένου Μέχρι τώρα η Ελλάδα συγκαταλε- υψηλή τεχνολογία δεν αποκλείει
φίσματα. Έχει άλλωστε τη σχετική
πραξικοπηματία Χουάν Γκουαϊδό γόταν στις χώρες όπου η ασθένεια τον κοινωνικό «μεσαίωνα». πείρα στις «κωλοτούμπες» από το
προωθούν οι ΗΠΑ με τη στήριξη της ιλαράς είχε εξαλειφθεί. Να ελληνικό δημοψήφισμα του 2015
της κυβέρνησης της ΝΔ. Ο εκπρό- όμως που μια έκθεση του Παγκό- Τσίπρας στο οποίο ο ίδιος ως πρωθυπουρ-
σωπος του Γκουαϊδό στην Ελλάδα σμιου Οργανισμού Υγείας δείχνει γός πρόδωσε την επόμενη μέρα το
ζήτησε σε συνέντευξή του την «ει- ότι στην Ελλάδα σημειώθηκαν το κατά του Brexit 61,3% που απέρριψε το νέο μνημό-
2018 πάνω από 2.000 κρούσματα
ρηνική αποχώρηση» του εκπρο- νιο. Μάλλον όμως οι Βρετανοί δεν
σώπου της κυβέρνησης Μαδούρο. ιλαράς, γεγονός που αποτελεί όνει- Σε μια από τις ελάχιστες πολιτι- έχουν ανάγκη από αυτή την «τε-
Στην περίπτωση που δεν καταφέ- δος αν αναλογιστούμε ότι ζούμε κές παρεμβάσεις του τον Αύγου- χνογνωσία» του.

Στάθης Ντούρος* Το κίνημα αποτρέπει το ξεπούλημα των Αγράφων

Το καλοκαίρι που φεύγει ήταν ιδιαίτε-
ρα θερμό στην περιοχή της Καρδίτσας.
Όχι λόγω των μεγάλων θερμοκρασιών
της εποχής, αλλά εξαιτίας της κλιμά-
κωσης του μεγάλου αγώνα που δίνει
ο λαός της Θεσσαλίας ενάντια στην
εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε
μια εκτεταμένη περιοχή του ορεινού
όγκου των Αγράφων.
Ο απερχόμενος δήμαρχος Καρ-
δίτσας Φ. Αλεξάκος, με διαδικασίες
φαστ τρακ, επιχείρησε να «ενοικιά-
σει» δασικές εκτάσεις από τις οποίες
θα περάσει το δίκτυο μεταφοράς της
ενέργειας που θα παράγεται στα αιο-
λικά πάρκα των Αγράφων. Μια κίνηση
που ουσιαστικά αποτελεί εκκίνηση της
διαδικασίας εγκατάστασης των ανεμο-
ζητώ
τον λόγο
γεννητριών. Παρόλο που η εν λόγω
δημοπρασία ορίστηκε για τις 5 Αυ-
γούστου, ο λαός της Θεσσαλίας έδωσε
μαχητικά το «παρών» συγκρουόμενος
με τις δυνάμεις καταστολής οι οποίες
περιφρουρούσαν τα επιχειρηματικά
συμφέροντα.
Η μεγάλη επιτυχία ήρθε όμως στις
22 Αυγούστου, όταν η οικονομική
επιτροπή του δήμου Καρδίτσας επι-
χείρησε να επικυρώσει το αποτέλεσμα
της περιφρουρούμενης από την αστυ-
νομία δημοπρασίας. Εκείνη την ημέρα
η οικονομική επιτροπή δεν συνεδρία-
σε ποτέ, καθώς ο κόσμος του αγώνα
μπλόκαρε τη διαδικασία, συγκρουό-
μενος εκ νέου με τα ΜΑΤ.
Οι κινητοποιήσεις του Αυγούστου
δεν ήταν ένα πυροτέχνημα της στιγ-
μής. Αποτελεί προϊόν μιας διαδικασί-
ας, συγκρότησης, οργάνωσης και ενη-
μέρωσης στην οποία ενεπλάκησαν μια
σειρά αγωνιστικών συλλογικοτήτων,
που με πολύμορφες δράσεις κατόρ-
θωσαν να φτιάξουν έναν πρώτο αγω-
νιστικό πόλο.
Βρισκόμαστε όμως στην αρχή
της διαδρομής. Η μάχη ενάντια στην
εγκατάσταση αιολικών με όρους βιο-
μηχανίας είναι μια μάχη που, για να
κερδηθεί, πρέπει να αμφισβητήσει τα
ιερά και τα όσια του ίδιου του καπιτα-
λισμού. Μια μάχη που, για να κερδη-
θεί, πρέπει να λησμονηθούν τακτικές
του παρελθόντος οι οποίες έριχναν το
βάρος στα νομικά και θεσμικά μέσα,
στη δημιουργία όρων εξαίρεσης μιας
περιοχής και μόνο, και στον αντίποδα
να βγουν μπροστά πρωτότυπες μορ-
φές λαϊκής οργάνωσης από τα κάτω,
με φιλοδοξία πανελλαδικής δικτύω-
σης και συντονισμού, που θα υιοθε-
τήσουν τόσο στις μορφές όσο και στο
περιεχόμενο χαρακτήρα σύγκρουσης.
* περιφερειακός σύμβουλος  Θεσσα-
λίας με την Αριστερή Παρέμβαση

Καταστολή
Α
μέσως μετά την πολυ-
διαφημισμένη άρση των
capital controls η κυβέρ-
νηση ξεκίνησε νέα πο-
γκρόμ εναντίον προσφύ-
γων και μεταναστών. Όπως φαίνεται
από τις φιλελεύθερες αρχές του «laise
faire» (αφήστε τους ανθρώπους και τα
προϊόντα ελεύθερα), η ΝΔ είναι υπέρ
μόνο της ελεύθερης διακίνησης κεφα-
λαίων, ενώ για τους ανθρώπους προ-
βλέπει προσαγωγές και μεταφορά τους
σε κλειστά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
«Σε ένα μήνα θα έχω τελειώσει τα Εξάρ-
χεια» κραύγαζε προεκλογικά ο Κυριά-
κος Μητσοτάκης, κηρύσσοντας πόλεμο
στις καταλήψεις και στους ελεύθερους
χώρους. Δύο μήνες μετά η «μάχη της
πλατείας» μοιάζει να έχει μόλις αρχίσει,
χωρίς η εκστρατεία Μητσοτάκη-Χρυσο-
χοΐδη να έχει καλύτερη τύχη και «απτά
αποτελέσματα» συγκριτικά με τις ανά-
λογες επιχειρήσεις της προηγούμενης
κυβέρνησης. Τη Δευτέρα τα ξημερώμα-
τα το υπουργείο Δημόσιας Τάξης πραγ-
ματοποίησε μεγάλη αστυνομική επιχεί-
ρηση με πάνοπλους άντρες των ειδικών
δυνάμεων και επίλεκτο φωτογραφικό
συνεργείο σε τέσσερα κατειλημμένα κτί-
ρια στις οδούς Σπ. Τρικούπη, Καλλιδρο-
μίου και Φωτήλα. Αντί για «τρομοκρά-
τες» και ναρκέμπορους, οι αστυνομικοί
προσήγαγαν 143 πρόσφυγες και μετανά-
στες, μητέρες και παιδιά και τους μετέ-
φεραν βίαια στη Διεύθυνση Αλλοδαπών
Αττικής για να «διερευνηθεί αν κατέχουν
νόμιμη άδεια παραμονής στη χώρα».
Από τους 143, οι 57 είναι άνδρες,
οι 51 γυναίκες και οι 35 ανήλικοι από
Ιράν, Ιράκ, Αφγανιστάν, Ερυθραία και
Τουρκία. Από άλλο κτίριο επί της οδού
Καλλιδρομίου προσήχθησαν τρία άτομα
(δύο ημεδαποί και ένας αλλοδαπός) και
οδηγήθηκαν στη ΓΑΔΑ. Στα κτίρια δεν
βρέθηκε ίχνος ναρκωτικών, όπλων ή
μολότοφ. Μια ομάδα Αφγανών και Ιρα-
νών έκαναν καθιστική διαμαρτυρία στη
μέση του δρόμου, κρατώντας ένα πανό
που έγραφε «No Pasaran (Δεν θα περά-
σουν)». Οι πρόσφυγες μεταφέρθηκαν
σε προσωρινό ξενοδοχειακό κατάλυμα.
Σύμφωνα με καταγγελίες, εννιά πρό-
σφυγες θα απελαθούν διότι δεν έχουν
χαρτιά και οι υπόλοιποι θα μεταφερθούν
σε κλειστές «δομές φιλοξενίας» (βλ.
στρατόπεδα συγκέντρωσης). Στην τρο-
μο-επιχείρηση συμμετείχαν άνδρες των
ΜΑΤ, της ΟΠΚΕ, της ΔΙΑΣ, της Άμεσης
Δράσης και της Ασφάλειας. Με τη ρητο-
ρική μίσους που εκφράστηκε από εκλεγ-
μένο συνδικαλιστή της ΠΟΑΣΥ (που
καθαιρέθηκε στη συνέχεια) φαίνεται ότι
κυριαρχεί η αντίληψη ότι κύριος αντίπα-
λος δεν είναι οι βιαστές και οι έμποροι
ναρκωτικών αλλά ο εσωτερικός εχθρός:
όσοι αντιστέκονται στη βαρβαρότητα
και οι κατατρεγμένοι πρόσφυγες.
Σύμφωνα με τον ΣΚΑΪ, η νέα επιχει-
ρησιακή πολιτική προβλέπει τη διαρκή
παρουσία δυνάμεων ΜΑΤ στα Εξάρ-
χεια, με διαρκείς διελεύσεις από άλλοτε
«ευαίσθητες» ή και απαγορευμένες για
Πολιτική
Ανδρέας Κυρίτσης
«Μπλίτζκριγκ»
Μητσοτάκη-
Χρυσοχοΐδη
στα Εξάρχεια
▸ Στο στόχαστρο της επιχείρησης «νόμος
και τάξη» ο εσωτερικός εχθρός, το κίνημα,
οι καταλήψεις και οι κατατρεγμένοι
τους αστυνομικούς περιοχές γύρω από
την πλατεία και την έδρα του Ρουβίκω-
να στο κτίριο Βοξ. Η ΕΛΑΣ θεώρησε ό-
τι χρειαζόταν αστυνομικός κλοιός και
επίδειξη δύναμης ακόμα και κατά τη δι-
άρκεια του τετραήμερου φεστιβάλ «Ανα-
ψυκτήριον Τα Ωραία Εξάρχεια» ενάντια
στις ναρκομαφίες και την κρατική κα-
ταστολή που ολοκληρώνεται σήμερα. Η
προκλητική αστυνομική παρουσία κατά
τη διάρκεια ενός εξαιρετικά μαζικού φε-
στιβάλ προκάλεσε ένταση και επεισόδια
στις οδούς Σπ. Τρικούπη και Τοσίτσα. Οι
άντρες των ΜΑΤ με πρόσχημα το κυνή-
γι πιτσιρικάδων έφτασαν μέχρι το ΒΟΞ
και πέταξαν δακρυγόνα μέσα στον κλει-
στό χώρο της κατάληψης ενώ μέσα βρι-
σκόταν κόσμος. Μέλος του Ρουβίκωνα
μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με σοβα-
ρό τραύμα στο κεφάλι από χτύπημα με
γκλοπ αστυνομικού.
Η νεολαία Κομμουνιστική Απελευ-
θέρωση με ανακοίνωσή της καταγγέλ-
λει τη βάρβαρη και απρόκλητη επίθεση
στο Κ-ΒΟΞ. Όπως τονίζει: «Η επίθεση
αυτή έρχεται σε συνέχεια του κατα-
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
σταλτικού πογκρόμ που προωθεί η κυ-
βέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και
περιλαμβάνει εκκενώσεις καταλήψεων
που φιλοξενούσαν πρόσφυγες, κατάρ-
γηση ασύλου, προετοιμασία αντισυνδι-
καλιστικού νόμου».
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ με ανακοίνωσή της
τονίζει πως η πάλη για τα κοινωνικά και
δημοκρατικά δικαιώματα των εργαζο-
μένων και της νεολαίας θα ανατρέψει
και θα στείλει στα αζήτητα τον κυβερ-
νητικό και κρατικό αυταρχισμό, την κυ-
βέρνηση της ΝΔ που τον εφαρμόζει.
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το ΝΑΡ και η νΚΑ
στηρίζουν τις κινητοποιήσεις ενάντια
στην αστυνομοκρατία και στην κατα-
στολή και πήραν μέρος στη συγκέντρω-
ση διαμαρτυρίας που πραγματοποιήθη-
κε το Σάββατο στην πλατεία Εξαρχείων.
Η αστυνομοκρατία, η καταστολή και
η στόχευση εναντίον των δημοκρατικών
ελευθεριών και δικαιωμάτων αποτελούν
απαραίτητο συμπλήρωμα του οικονομι-
κού πολέμου της νέας κυβέρνησης, που
ξεκίνησε με αυξήσεις-φωτιά στο λογα-
ριασμό του ρεύματος.
7
Μπάμπης Συριόπουλος
Ακόμα
μεγαλύτερη
νόθευση της
λαϊκής ψήφου
Για μια ακόμα φορά ετοιμάζεται
αλλαγή του εκλογικού συστήμα-
τος με τον νέο εκλογικό νόμο που
ετοιμάζει η ΝΔ. Σε συνέντευξή
του ο υφυπουργός παρά τω Πρω-
θυπουργώ Στέλιος Πέτσας μίλησε
για «έναν εκλογικό νόμο που θα
εγγυάται αναλογικότερη εκπρο-
σώπηση των πολιτικών δυνάμε-
ων αλλά και την εθνικά αναγκαία
κυβερνησιμότητα» καθώς «η Ελ-
λάδα δεν αντέχει συστήματα που
επιφυλάσσουν ακυβερνησία και
πολιτική αστάθεια».
Σύμφωνα με πληροφορίες,
πρόκειται να αυξηθεί το κατώ-
τατο όριο εισόδου στη Βουλή
στο 4-5% και να επανέλθει το
μπόνους εδρών στο πρώτο κόμ-
μα, ανάλογα με το ποσοστό του.
Πρόκειται για ακόμα αντιδημο-
κρατικότερο εκλογικό σύστημα,
ενώ την απλή αναλογική χωρίς
μπόνους και πλαφόν εισόδου στη
Βουλή ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ είχε νομο-
θετήσει το 2015.
Παράλληλα η ΝΔ πρόκειται
να θεσμοθετήσει την ψήφο των
«ομογενών» με επιστολική ψήφο!
Υλοποιώντας την προεκλογική
υπόσχεση της ΝΔ, ο υπουργός
Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικά-
κος ετοιμάζει νομοσχέδιο σύμ-
φωνα με το οποίο οι κάτοικοι του
εξωτερικού που έχουν ελληνική
ιθαγένεια και είναι εγγεγραμμένοι
στους εκλογικούς καταλόγους θα
μπορούν να ψηφίζουν με επιστο-
λικές ψήφους ισότιμες με αυτές
των Ελλήνων που ψηφίζουν στα
εκλογικά τμήματα της επικράτει-
ας. Πέρα από τις τεχνικές πλευρές
διασφάλισης της εγκυρότητας της
ψήφου, πρέπει να σημειωθεί ότι
αυτό το δικαίωμα δεν έχει ξεκα-
θαριστεί αν θα αφορά μόνο τους
Έλληνες που έχουν μεταναστεύ-
σει πρόσφατα και έχουν γνώση
των πολιτικών πραγμάτων της
Ελλάδας ή και μετανάστες προ
δεκαετιών ή δεύτερης και τρί-
της γενιάς. Με ποια κριτήρια θα
ψηφίζει κάποιος χωρίς να τον
επηρεάζουν τα όποια εκλογικά
αποτελέσματα, π.χ. το ασφαλι-
στικό σύστημα της Ελλάδας, ο
κατώτερος μισθός ή η εργατική
νομοθεσία; Αντίθετα, πρέπει να
έχουν εκλογικά δικαιώματα οι
μετανάστες που ζουν χρόνια στην
Ελλάδα, πόσο μάλλον αυτοί που
έχουν γεννηθεί εδώ.
8 ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 Εικονοκλάστες

Γιατί έχει δίκιο

να βιάζεται
η κυβέρνηση
της ΝΔ

Η γνωστή ρήση του Ουμπέρτο

Έκο «τον Αύγουστο δεν υπάρχουν
ειδήσεις» έχει από καιρό καταρ-
ριφθεί. Αλλά η νεοεκλεγμένη κυ-
βέρνηση της Νέας Δημοκρατίας
επιχείρησε να μετατρέψει τον Αύ- Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προωθεί αποφασιστικά την υλοποίηση της μεγάλης αστικής αναδιάρθρωσης που
γουστο σε πίστα ταχύτητας για το χρειάζεται το κεφάλαιο για να ξεκολλήσει από τη βαθιά του κρίση (ρίχνοντας το βάρος στους εργαζόμενους).
αντιλαϊκό της έργο.
Κινείται πάνω στις ράγες των ευρωμνημονίων και στη ρότα που χάραξε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ
Γενικό σήμα που εκπέμπει η κυ-
και οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις. Το Πριν κάνει τον θερινό απολογισμό της κυβέρνησης της ΝΔ.
βέρνηση είναι αποφασιστικότη-
τα, προσήλωση, ταχύτητα, σε μια
προσπάθεια να πείσει πως είναι
ιδιαίτερα αποτελεσματική, πανί-
σχυρη και να διαμορφώσει δέος
Το καυτό καλοκαίρι της κυβέρνησης
στους εργαζομένους και στον κό-
σμο του κινήματος. Τα πράγματα
δεν είναι έτσι και το γνωρίζει. Οι
εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊ-
κά στρώματα μετά από 10 χρό-
νια σαρωτικών αντιδραστικών
Κι από Αύγουστο…
αναδιαρθρώσεων μπορεί να μη
βλέπουν σε αυτή τη φάση εναλ-
λακτική (μετά και την αστική μνη-
μονιακή διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ),
νεοσυντηρητικό χειμώνα
αλλά δεν μπορούν να αντέξουν
νέες επιβαρύνσεις και αθέτηση τη βαθιά του κρίση (ρίχνοντας το βάρος άντε μετά να την κλείσεις… Αλλά μάλλον
προεκλογικών υποσχέσεων. Απ’
αυτή την άποψη, ο Κ. Μητσοτά-
Ανάλυση στους εργαζόμενους). Ας δούμε τα κυ-
βερνητικά μέτρα σε εφτά βασικά πεδία.
δεν θα υπάρχει τέτοιος κίνδυνος, αφού
τον έλεγχο δεν θα κάνουν οι κρατικές
κης και το επιτελείο του έχει δίκιο Γιάννης Ελαφρός Το πρώτο και υπεράνω όλων είναι η εξυπηρέ- υπηρεσίες, αλλά ιδιώτες! Ο ταλιμπάν της
να βιάζονται και να προσπαθούν τηση του κεφαλαίου, στο όνομα της ανάπτυ- αγοράς Άδωνις Γεωργιάδης προετοιμάζει
να περάσουν όσες περισσότερες ξης και των επενδύσεων. Πρόκειται για την ανάθεση σε ιδιωτικές εταιρείες της
αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις στην μια κυβέρνηση που όχι μόνο δίνει γη και αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων
αρχή της θητείας τους. Ο χρόνος ύδωρ στο κεφάλαιο, αλλά και εργατικό του αναπτυξιακού νόμου και του ελέγχου

θα δουλέψει εναντίον τους, ειδικά
στο βαθμό που το κίνημα ξανα-
βγεί στους δρόμους του αγώνα…
Όσο για την αποτελεσματικότη-
τα, μπορεί η ΝΔ να προβάλλει
την άρση των τραπεζικών capital
controls ως επιστροφή στην «κα-
νονικότητα» (για τους εργαζομέ-
νους δεν έχει καμία σημασία) ή να
επιχαίρει για τον καθαρισμό από
τα καμένα του χώρου-πυριτιδα-
ποθήκη στο Μάτι, αλλά στη Σαμο-
θράκη άφησε 10 μέρες κατοίκους
και επισκέπτες αποκλεισμένους.
Κ
αταιγισμός αντιλαϊκών μέ-
τρων και εξαγγελιών χαρα-
κτήρισε το πρώτο διάστημα
της κυβέρνησης της ΝΔ, που
κινείται με υπερταχεία πάνω
στις ράγες που έστρωσε η κυβέρνηση ΣΥ-
ΡΙΖΑ και οι προηγούμενες μνημονιακές
κυβερνήσεις. Αυτό φάνηκε και από την
επίσκεψη Μητσοτάκη στο Βερολίνο και
την αποφυγή κάθε συζήτησης για τη μεί-
ωση των τρομερών πλεονασμάτων, που
είχε κάνει σημαία ο Μητσοτάκης προε-
κλογικά για να το μετατρέψει σε δευτερο-
γενή στόχο: πρώτα οι «μεταρρυθμίσεις»,
μετά η επαναδιαπραγμάτευση. Κοινώς,
σκάσε και σκάβε…
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προωθεί
αποφασιστικά την υλοποίηση της μεγά-
λης αστικής αναδιάρθρωσης που χρειά-
ζεται το κεφάλαιο για να ξεκολλήσει από
ιδρώτα και ζεστό χρήμα, τόσο μέσω ενι-
σχύσεων όσο και προκλητικών φοροελα-
φρύνσεων.
Προκλητικό είναι, σύμφωνα με όσα
διαρρέουν κυβερνητικές πηγές, το σχε-
τικό πολυνομοσχέδιο για τις επενδύσεις,
το οποίο συζητήθηκε στο Υπουργικό Συμ-
βούλιο της Τετάρτης και προγραμματίζε-
ται να ψηφιστεί εντός Σεπτεμβρίου. Με-
ταξύ άλλων προβλέπεται: Άρση «εμποδί-
ων» στις επιχειρήσεις από τον χωροταξι-
κό σχεδιασμό, δηλαδή προσαρμογή στις
απαιτήσεις τους. Απλούστευση διαδικα-
σιών αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομέ-
νων των περιβαλλοντικών όρων. Μάλι-
στα, όπως επαίρονται οι κυβερνητικοί,
πρώτα θα ξεκινούν τη λειτουργία τους
οι επιχειρήσεις και μετά θα διενεργείται
έλεγχος των απαιτούμενων δικαιολογητι-
κών! Αφού στηθεί η επιχείρηση –κι αφού
προκαλέσει ζημιές στο περιβάλλον–,
της… σωστής εκτέλεσης. Το ενδεχόμενο
ελεγκτές και ελεγχόμενοι να συνδέονται
υπόγεια (μέσω τραπεζικού νήματος π.χ.)
προφανώς δεν απασχολεί…
Ταυτόχρονα, προετοιμάζονται νέες
φοροαπαλλαγές στα εταιρικά κέρδη,
από 28% σε 20% με πρώτο βήμα το 24%.
Επίσης, προωθείται μείωση του φόρου
επί των μερισμάτων που διανέμονται
στους μετόχους από 10% σε 5%.
Δεύτερο πεδίο είναι το περαιτέρω κτύπημα
των εργατικών δικαιωμάτων και του εργα-
τικού συνδικαλιστικού κινήματος. Με
κυνικό και άμεσο τρόπο, χωρίς τήρηση
και των πιο στοιχειωδών κοινοβουλευτι-
κών κανόνων, ο υπουργός Εργασίας Γ.
Βρούτσης πέρασε τροπολογίες-αντεργα-
τικές μαχαιριές. Με αυτές καταργήθη-
κε η συνευθύνη των εργοδοτών για τα
δικαιώματα των εργαζομένων σε εργο-
λάβους. Με αυτό τον τρόπο, όταν μια

μεγάλη δημόσια υπηρεσία,
ΔΕΚΟ ή μεγάλη εταιρεία κα-
λύπτει τις ανάγκες της μέσω
εργολάβου, απαλλάσσεται
από οποιαδήποτε ευθύνη για
την ασυδοσία του τελευταίου
– παρότι συνήθως γνωρίζει εκ
των προτέρων την κατάσταση
και γι’ αυτό δίνει τη δουλειά
σε εργολαβική εταιρεία, γιατί
είναι πιο φτηνά. Εξάλλου σε
ορισμένες περιπτώσεις είναι
οι ίδιες οι μητρικές εταιρείες
που ιδρύουν εργολαβικές (το
έκαναν ακόμα και τράπεζες).
Επίσης, καταργήθηκε νο-
μοθετική ρύθμιση της προ-
ηγούμενης κυβέρνησης (την
οποία είχε ψηφίσει και η ΝΔ!)
για την υποχρέωση αναφοράς
βάσιμου λόγου απόλυσης από
τον εργοδότη. Δεν επρόκειτο
για κάποιο σοβαρό εμπόδιο
στις απολύσεις, μάλλον τυπι-
κή αξία είχε, αλλά το κεφά-
λαιο θέλει να απαλλαχθεί και
από τις τελευταίες ρυθμίσεις
που περιορίζουν την αυθαι-
ρεσία του…
Με μια άλλη τροπολογία,
η οποία μάλλον χρησιμοποι-
ήθηκε για να πέσει καπνός
πάνω στις παραπάνω, ορι-
οθετήθηκε το ανώτερο όριο
των συντάξεων που θεσπίζει ο
νόμος Κατρούγκαλου, ενώ το
βασικό πρόβλημα είναι οι μει-
ώσεις που επιφέρει…
Βεβαίως, θα υπάρχει και
συνέχεια: σύμφωνα με τις
κυβερνητικές διαρροές, προ-
ωθούνται αντιδραστικές αλλα-
γές ειδικά στη συνδικαλιστική
δράση με τη δημιουργία «ηλε-
κτρονικού μητρώου» στις συν-
δικαλιστικές οργανώσεις, ηλε-
κτρονική ψηφοφορία για την
κήρυξη απεργίας και για τις
αρχαιρεσίες στα συνδικάτα.
Τρίτο πεδίο είναι ο οδοστρωτή-
ρας των ιδιωτικοποιήσεων. Ήδη
στο Ελληνικό έγιναν όλες οι
απαραίτητες παρεμβάσεις
(π.χ. στη σύνθεση των θε-
σμικών οργάνων της Αρχαι-
ολογικής Υπηρεσίας) ώστε
να προχωρήσει απρόσκοπτα
το «δίκιο» του επενδυτή. Στη
ΔΕΗ στρώνεται το έδαφος, με
αυξήσεις στα τιμολόγια, ενώ
δεν περνούν απαρατήρητες
οι συζητήσεις στο Βερολίνο
του Κ. Μητσοτάκη με την Ά.
Μέρκελ για γερμανικές επεν-
δύσεις στην ενέργεια, ειδικά
την «πράσινη».
Τέταρτο πεδίο είναι η μεγάλη
πίεση στα φτωχά λαϊκά στρώματα
για τα κόκκινα δάνεια, υψώνο-
ντας ασπίδα προστασίας στις
τράπεζες και όχι στα καταχρε-
ωμένα νοικοκυριά. Αξιοποιώ-
ντας κι εδώ η κυβέρνηση της
ΝΔ το έργο του ΣΥΡΙΖΑ (μη
προστασία της πρώτης κατοι-
Εικονοκλάστες
κίας και μη ανανέωση του νόμου Κατσέλη), προχωρά σε αύξηση
της πίεσης σε περίπου 100.000 δανειολήπτες που είχαν υποβά-
λει αίτηση υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη κι έτσι προστατεύονταν
από πλειστηριασμό. Εάν μέσω του νέου πλαισίου αποδειχθεί
πως δεν πληρούν τα αυστηρά κριτήρια, οι τράπεζες μπορεί να
απειλήσουν με πλειστηριασμούς, οι οποίοι γίνονται (ελέω ΣΥΡΙ-
ΖΑ) ηλεκτρονικά πλέον. Όσο για τη νέα πλατφόρμα «προστασί-
ας», από την 1η Ιουλίου έχουν υποβληθεί μόνο 26 αιτήσεις και
μόλις δύο έχουν περάσει σε τελικό στάδιο ρύθμισης, λόγω των
πολύ αυστηρών όρων που προβλέπονται.
Πρόκειται για μια κυβέρνηση που όχι μόνο
δίνει γη και ύδωρ στο κεφάλαιο,
αλλά και εργατικό ιδρώτα και
ζεστό χρήμα, τόσο μέσω ενισχύσεων όσο
και προκλητικών φοροελαφρύνσεων
Κάν' το Στις 21 Αυγούστου, στον ένα χρόνο
από την πολυδιαφημισμένη «έξο-
όπως δο» από τα μνημόνια, η Εφημερί-
δα των Συντακτών κυκλοφορούσε
ο ΣΥΡΙΖΑ! με ένα αποκαλυπτικό πρωτοσέλι-
δο: «Οι Βρυξέλες συστήνουν στην
κυβέρνηση της ΝΔ – Κάν' το όπως
ο ΣΥΡΙΖΑ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
δικαιώνει την προηγούμενη κυ-
βέρνηση και καλεί την τωρινή να
ακολουθήσει την ίδια πολιτική»!
Πραγματικά, στα περισσότερα πε-
δία οι επιθετικές κινήσεις της ΝΔ αποτελούν κλιμά-
κωση των όσων προώθησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Η Κουμουν-
δούρου καταγγέλλει τις εκκενώσεις καταλήψεων
στα Εξάρχεια. Ποιος μπορεί να ξεχάσει ανάλογες
σκηνές την άνοιξη, επί υπουργίας Όλγας Γεροβασί-
λη και Κατερίνας Παπακώστα;
Η μείωση φορολογίας στο κεφάλαιο που προωθεί
η ΝΔ είχε εξαγγελθεί από τον Α. Τσίπρα (με πιο
σταδιακό ρυθμό), ενώ ο περιορισμός στη φορολό-
γηση των διανεμόμενων μερισμάτων (που ωφελεί
τους μεγαλομετόχους) είχε ήδη προχωρήσει επί
ΣΥΡΙΖΑ: από το 15% πήγε στο 10% (η ΝΔ προε-
τοιμάζει το 5%).
Το κράτος έχει συνέχεια, όπως και τα ματωμένα
πλεονάσματα. Το πρωτογενές πλεόνασμα στο πρώ-
το επτάμηνο του έτους απογειώθηκε στο 1,76 δισ.
ευρώ, σχεδόν διπλάσιο από πέρσι (926 εκατ.)!
Πανηγυρίζουν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, κι ας έχουν
γδάρει τον κόσμο, που παραδίδουν το ποσό αυτό
στην κυβέρνηση της ΝΔ. Μόνο μη μιλήσει η τελευ-
ταία για «καμένη γη»…
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
Πέμπτο: Ενισχύεται ο επιτελι-
κός χαρακτήρας του κράτους, με
στόχο την απαρέγκλιτη προ-
ώθηση των αστικών αναδιαρ-
θρώσεων, με παραπέρα μέ-
τρα συγκεντρωτικού και βέ-
βαια κομματικού ελέγχου. Σε
αυτό συντείνει η νέα δομή της
κυβέρνησης, οι αντιδημοκρα-
τικές παρεμβάσεις στη λει-
τουργία των ΟΤΑ για να ενι-
σχυθεί η εξουσία του δημάρ-
χου σε βάρος του δημοτικού
συμβουλίου, οι κομματικές ε-
πιλογές σε μια σειρά «δημόσι-
ους» φορείς και αρχές.
Έκτο: Αναβαθμίζεται η άμε-
σα κατασταλτική πλευρά του συ-
στήματος, με σειρά μέτρων
και παρεμβάσεων. Κατάρ-
γηση του πανεπιστημιακού
ασύλου, προσλήψεις στην
αστυνομία για την ενίσχυση
της ομάδας Δίας και την ανα-
σύσταση της Δέλτα (που είχε
βασικό στόχο τις διαδηλώ-
σεις), Εξαρχειο-μανία, κτύ-
πημα καταλήψεων (που κυ-
ρίως φιλοξενούν οικογένειες
προσφύγων) αποτελούν ορι-
σμένες μόνο από τις πρώτες
αυταρχικές κινήσεις. Ήδη έχει
εξαγγελθεί η επεξεργασία νέου
αντιτρομοκρατικού νόμου,
που, σε συνέχεια των πολύ
επικίνδυνων παρεμβάσεων σε
αυτό το ζήτημα επί κυβέρνη-
σης ΣΥΡΙΖΑ στον Ποινικό Κώ-
δικα (ΠΚ), απειλεί να μετατρέ-
ψει σε «τρομοκρατία» πλευρές
της δράσης του μαζικού κι-
νήματος και τον απλό ακτι-
βισμό. Στην ίδια κατεύθυνση
προαναγγέλλονται αντιδρα-
στικές αλλαγές στον ΠΚ που
ψηφίστηκε το Μάιο.
Έβδομο: Κλιμακώνεται η πρόσ-
δεση στη στρατηγική των ΗΠΑ και
του ΝΑΤΟ, όπως και της ΕΕ, για
την εξυπηρέτηση των συμφε-
ρόντων της ελληνικής ολιγαρ-
χίας. Οι συναντήσεις με αξι-
ωματούχους της ΕΕ και των
ΗΠΑ, όπου οι υπουργοί έδει-
ξαν καυτή προθυμία να ξεπε-
ράσουν τις τρομερές επιδόσεις
της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στη
συνεργασία με τον ιμπερια-
λισμό, το απαγορευτικό στο
ιρανικό τάνκερ, η αναγνώριση
του επίδοξου πραξικοπημα-
τία Γκουαϊδό (σε μια περίοδο
όπου ολοφάνερα έχει περάσει
η μπογιά του) μόνο ανησυχία
προκαλούν. Η επίσκεψη του
Αμερικανού υπουργού Εξω-
τερικών Μάικ Πομπέο (μάλ-
λον 6-7 Οκτωβρίου), για να
υπογραφεί η συμφωνία για
τη Σούδα, να συζητηθούν οι
περαιτέρω στρατιωτικές δι-
ευκολύνσεις στις ΗΠΑ και η
«στρατηγική συμμαχία» Αθή-
νας-Ουάσινγκτον, θα απο-
τελέσει αναμφίβολα παραπέ-
ρα κλιμάκωση.
9
Με ποια
αντιπολίτευση
στη νέα
κατάσταση;
Πολλαπλά αποκαλυπτικός είναι ο
τρόπος με τον οποίο κάνει «αντι-
πολίτευση» ο ΣΥΡΙΖΑ, τα στελέχη
του και το πολιτικό ή μιντιακό
προσωπικό του. Κριτική για το τι
φορούσε η Μαρέβα στο Παρίσι,
πόσο γρήγορα πήγε ο Μητσοτά-
κης στη φωτιά στην Εύβοια, εάν
ο νέος επικεφαλής στην ΕΥΠ έχει
πτυχίο ή όχι, γιατί φαγώθηκε η
Θάνου και ποια πρόσωπα τοπο-
θετεί η νέα κυβέρνηση σε διά-
φορα πόστα. Για την ουσία της
κυβερνητικής πολιτικής δεν έχου-
με ακούσει και πολλά. Δεν είναι
περίεργο, καθώς η κατεύθυνση
της πολιτικής τής τωρινής και της
προηγούμενης κυβέρνησης πα-
ραμένει κοινή. Αλλάζουν μόνο
οι ρυθμοί, οι προτεραιότητες, ο
τρόπος δικαιολόγησης και περά-
σματος των μέτρων.
Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί
να υπάρχει αποτελεσματική αντι-
πολίτευση προς όφελος των εργα-
τικών, λαϊκών και νεολαιίστικων
συμφερόντων από θέσεις ΣΥΡΙ-
ΖΑ. Στις νέες συνθήκες απαιτείται
μια μαχητική αντιπολίτευση, η
οποία θα φέρνει στο προσκήνιο
και θα διεκδικεί αποφασιστικά τα
εργατικά λαϊκά δικαιώματα και
ανάγκες. Θα αμφισβητεί και θα
παλεύει για την απελευθέρωση
από τον στενό κορσέ των μνημο-
νίων, της ΕΕ και του χρέους, τους
νόμους της αγοράς και τον δήθεν
μονόδρομο της αδηφάγας καπι-
ταλιστικής ανάπτυξης.
Μια αντιπολίτευση που θα στη-
ρίζεται κυρίως σε μαχητικούς και
ενωτικούς αγώνες των εργαζομέ-
νων, σε ρήξη με τον υποταγμένο
συνδικαλισμό των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ,
και θα αλληλοτροφοδοτείται από
την πορεία ανασυγκρότησης της
αντικαπιταλιστικής και σύγχρονα
κομμουνιστικής Αριστεράς.
10 ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 Επικαιρότητα

Μωριάς:
Επεισοδιακή
ΕΝ ΜΕΣΩ ΚΡΑΥΓΩΝ και βρισιών
(«Κάτσε κάτω, αλήτη» κ.ά.) από
κλακαδόρους και χειροκροτητές του
Ακροβασίες | Βασίλης Παπαγεωργίου
η ορκωμοσία σάπιου τοπικού συστήματος εξουσί-
του Παναγιώτη ας έδωσε πολιτικό όρκο ο εκλεγμένος
περιφερειακός σύμβουλος Πελο-
Κάτσαρη ποννήσου  με την Ανταρσία στο Μωριά
Παναγιώτης Κάτσαρης. Η τελετή
ορκωμοσίας πραγματοποιήθηκε την
περασμένη Κυριακή 25 Αυγούστου
στο Αποστολοπούλειο Πνευματικό
Κέντρο της Τρίπολης. «Ενόχλησε υ-
περβολικά ο όρκος της Ανταρσία στο
Μωριά να παλέψει για την ανατροπή
της εφαρμοζόμενης αντιλαϊκής πολι-
τικής, των μνημονίων και της επιτρο-
πείας. Πρέπει και αυτοί να κατανο-
ήσουν όμως ότι τέτοιου είδους αντι-
δράσεις δεν πρόκειται να μας πτοή-
σουν» αναφέρει μεταξύ άλλων στην
ανακοίνωσή της η αντικαπιταλιστική
περιφερειακή κίνηση. Προμήνυμα
αγώνων και πάλης δίπλα στο λαό για
τα συμφέροντα των εργαζομένων
και όλης της κοινωνίας έδωσαν σε
αρκετές περιοχές της χώρας οι εκλεγ-
μένοι με τις αντικαπιταλιστικές κι-
νήσεις περιφερειακοί και δημοτικοί
σύμβουλοι, όπως στην Αθήνα, στην
Περιφέρεια Αττικής κ.α.

Κινητοποίηση ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ έξω

εκπαιδευτικών από το υπουργείο Παιδείας πραγμα-
τοποίησαν το πρωί της Δευτέρας εκ-
στο υπουργείο παιδευτικά σωματεία και το Συντο-
Παιδείας νιστικό Αναπληρωτών-Αδιόριστων
Εκπαιδευτικών. Οι εκπαιδευτικοί
ζητούν μεταξύ άλλων την κατάργηση
του προσοντολογίου, τον υπολογισμό
της προϋπηρεσίας για τις φετινές
προσλήψεις, καθώς και τη μονιμο-
ποίηση όλων των αναπληρωτών απο-
κλειστικά με βάση το πτυχίο και όλη
την προϋπηρεσία. Παρά τον καύσω-
να και τον εμπαιγμό της νέας πολιτι-
κής ηγεσίας, που διαπραγματευόταν
επί μία ώρα αν η αντιπροσωπεία των
συγκεντρωμένων θα αποτελείται α-
πό 4 ή από 3 άτομα, στη συνάντηση
που πραγματοποιήθηκε με τη γενική
γραμματέα του υπουργείου οι εκπαι-
δευτικοί έθεσαν το σύνολο των αιτη-
μάτων τους ενόψει της έναρξης της
νέας σχολικής χρονιάς.
Ανεβάζει «στροφές» ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ των διαδικασι-
ών για το καζίνο στο Ελληνικό προχω-
η κυβέρνηση ρά ο υπουργός Ανάπτυξης και Επεν-
για το καζίνο δύσεων Άδωνις Γεωργιάδης. Πιο συ-
στο Ελληνικό γκεκριμένα, ο σχετικός διαγωνισμός
θα πραγματοποιηθεί στις 4 Οκτωβρί-
ου, προκειμένου να τηρηθεί η νομο-
θεσία των 35 ημερών από την έκδοση
της σχετικής ΚΥΑ. «Όταν καθίσαμε,
πρώτη φορά, όλοι οι συναρμόδιοι
υπουργοί να μετρήσουμε τις νομι-
κές εκκρεμότητες που είχαμε για την
έκδοση αυτών των ΚΥΑ, ήταν πάνω
από 500. Για να γίνουν, χρειάζονταν
χρόνια. Εμείς το κάναμε σε λιγότερο
από δύο μήνες. Είναι μεγάλη επιτυ-
χία της κυβέρνησης Μητσοτάκη αλλά
κυρίως της Ελλάδας» τόνισε γεμάτος
περηφάνια ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Με ένα ...κλικ
ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Αργά το βράδυ της Τετάρτης 28/8 έφυγε από
τη ζωή ο βιβλιοϋπάλληλος Αποστόλης Λυ-
κούργος. Γεννήθηκε το 1966 και εργαζόταν
από το 1996 στις εκδόσεις Gutenberg στο χώ-
ρο του πανεπιστημιακού βιβλίου. Ήταν παλιό
μέλος του Συλλόγου Υπαλλήλων Βιβλίου-Χάρ-
του-Ψηφιακών Μέσων Αττικής (ΣΥΒΧΨΑ), α-
πό το 1996, με συμμετοχή σε κινητοποιήσεις
και δράσεις του συλλόγου, πάντα ανήσυχος
για τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις γενικά
και στον κλάδο ειδικότερα. Συγγενείς και φίλοι
τον αποχαιρέτισαν το πρωί του Σαββάτου στο
Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. «Άνθρωπος κοινω-
νικός και βαθιά ευγενικός, συντροφικός και
με έντονο το στοιχείο της συναδελφικής αλ-
ληλεγγύης για όσους και όσες τον γνωρίσαμε
από κοντά είτε στο χώρο της δουλειάς είτε
εκτός αυτής [...]. Καλό σου ταξίδι, Αποστόλη»
αναφέρει στην ανακοίνωσή του ο ΣΥΒΧΨΑ.
ΣΙΝΕΜΑ Μπορεί το καλοκαίρι να τελείωσε, όμως
ΣΤΗΝ ΤΑΡΑΤΣΑ το θερινό σινεμά στην ταράτσα της Εργα-
ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ τικής Λέσχης Νέας Σμύρνης συνεχίζεται
ΛΕΣΧΗΣ κανονικά! Έτσι, ο Σεπτέμβρης, που μόλις
Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ ξεκίνησε, φέρνει μαζί του 14 ακόμα υπέ-
ροχες ταινίες, 1 παράσταση θεάτρου και 1
μουσικό αφιέρωμα στο πολιτικό τραγούδι.
Πιο συγκεκριμένα, σήμερα θα προβληθεί η
ταινία Ο Μιλού το Μάη του Λουί Μαλ, την
Τρίτη 3/9 οι Άθικτοι των Ολιβέ Νακάς και
Ερίκ Τολεδάνο και την Πέμπτη 5/9 ο Απαγ-
χονισμός του Νακίσα Οσίμα. Ώρα έναρξης:
9 μ.μ., είσοδος ελεύθερη (Ελ. Βενιζέλου 12).
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ Σε μια πολύ όμορφη κίνηση αλληλεγγύης
ΣΤΟΥΣ ΚΟΥΡ∆ΟΥΣ προχώρησε η Εργατική Λέσχη Νέας Σμύρ-
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ νης. Με χρήματα που συγκέντρωσε από το
ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ παζάρι βιβλίου που διοργάνωσε το καλο-
καίρι αγόρασε και πρόσφερε στο Κέντρο
Φιλοξενίας Κούρδων Προσφύγων στο
Λαύριο ένα τραπέζι του πινγκ-πονγκ, μαζί
με μπαλάκια και ρακέτες. Οι προπονήσεις
ξεκίνησαν και αναμένεται προσεχώς πρωτα-
θληματάκι ελληνοκουρδικής φιλίας.
Γίνετε συνδρομητές
του Πριν!
Το Πριν επέστρεψε μετά την υπο-
χρεωτική, για οικονομικούς λόγους,
«ανάπαυλα» του Αυγούστου, και
μαζί επανήλθε και η ανάγκη για
νέες συνδρομές αλλά και ανανε-
ώσεις. Η εξάμηνη συνδρομή είναι
50 ευρώ, ενώ η ετήσια 100 ευρώ. Η
ανανέωση ή εγγραφή συνδρομητών
μπορεί να γίνει είτε μέσω συντρό-
φων της Συντακτικής Επιτροπής ή
φίλων του Πριν, είτε απευθείας με
κατάθεση του ποσού στον εταιρικό
λογαριασμό της εφημερίδας Alpha
Bank 260002002006023 (IBAN:
GR1801402600260002002006023)
και την αποστολή ενημερωτικού μέιλ
στο prin@otenet.gr.
Ομοφοβική επίθεση
ΜΑΤατζήδων
Καταγγελία ότι το βράδυ της Πέ-
μπτης, στην οδό Βασιλέως Ηρα-
κλείου στο κέντρο της Αθήνας, δέ-
χτηκε με το σύντροφό του ομοφοβι-
κή επίθεση από δύο αστυνομικούς
των ΜΑΤ έκανε ο συντελεστής του
περιοδικού Antivirus magazine Νίκος
Σοφιανός. Συγκεκριμένα, ενώ οι δυο
άντρες περπατούσαν πιασμένοι χέρι
χέρι, δύο φρουροί από την κλούβα
των ΜΑΤ που ήταν σταθμευμένη
στο Αρχαιολογικό Μουσείο άρχισαν
να κάνουν ομοφοβικά σχόλια. Όταν
εκείνοι αντέδρασαν, οι αστυνομικοί
τούς χτύπησαν ακόμα και με κουτου-
λιά και τους έβαλαν τρικλοποδιές.

▶ Σε τι φάση βρίσκεται η
παγκόσμια οικονομία μετά
την κρίση του 2008;
Οι υφέσεις περνούν όταν
απαξιώνεται ένα ικανό τμή-
μα του υπάρχοντος κεφαλαί-
ου. Αυτό συνήθως απαιτεί
επιχειρήσεις που κλείνουν,
που συγχωνεύονται, ενώ η
ανειδίκευτη εργασία περικό-
πτεται. Αυτό δημιουργεί συν-
θήκες ανάκαμψης για τους
εναπομείναντες τομείς του
κεφαλαίου, με νέες τεχνο-
λογίες και πολύ φθηνή εργα-
σία. Έτσι, οι κρίσεις τείνουν
να παίρνουν τη μορφή του
γράμματος V, κατερχόμενες
και ανερχόμενες. Σε αυτή
την κρίση όμως τα πράγματα
ήταν λίγο διαφορετικά: είχα-
με μια τεράστια πτώση, μετά
μια κάπως ασθενή επαναφο-
ρά και από τότε προχωρούμε
σε μια επίπεδη γραμμή αρ-
κετά χαμηλότερα απ’ ό,τι τα
προηγούμενα επίπεδα. Αυτό
είναι που ονομάζω Μακρά
Ύφεση (Long Depression). Όπως
υποστηρίζω στο ομώνυμο βι-
βλίο μου, είμαστε σε κάτι δι-
αφορετικό από τις προηγού-
μενες υφέσεις.
▶ Υπάρχουν ιστορικά
προηγούμενα;
Στην ιστορία του μοντέρνου
καπιταλισμού είχαμε μόνο άλ-
λες δύο τέτοιες υφέσεις. Στα
τέλη του 19ου αιώνα είχαμε
μια μακρά ύφεση, η οποία
έφτασε στο βαθύτερο σημείο
της στα μέσα της δεκαετίας
του 1880. Μετά είχαμε τη Με-
γάλη Ύφεση τη δεκαετία του
1930, η οποία επιλύθηκε με
τον Παγκόσμιο Πόλεμο. Σήμε-
ρα βρισκόμαστε σε μια αντί-
στοιχη περίοδο.
▶ Πού αποτυπώνεται αυτό;
Καταρχάς, οι ρυθμοί μεγέ-
θυνσης πριν από την κρίση
ήταν κατά μέσο όρο περίπου
3% στον ανεπτυγμένο κόσμο
και 4-5% στις οικονομίες που
οι καπιταλιστές ονομάζουν
«αναπτυσσόμενες» (στην Κίνα
ακόμα περισσότερο). Ωστό-
σο, από την κρίση και μετά οι
ανεπτυγμένες οικονομίες με-
γεθύνονται με ρυθμό περίπου
στο 2% ή χαμηλότερα για την
Ευρώπη, ακόμα πιο κάτω για
τη Νότια Ευρώπη.
Έτσι, η μεγέθυνση είναι
χαμηλή, η επένδυση είναι χα-
μηλή, γιατί η κερδοφορία δεν
έχει ανακάμψει. Και ο λόγος
είναι ότι αυτή τη φορά μεγάλο
μέρος από τα παλιά αδύναμα
κεφάλαια δεν έχουν αφαιρε-
θεί. Πρόκειται για «εταιρείες
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
Συνέντευξη
στον
Μάικλ Ρόμπερτς ΓΙΩΡΓΟ
μαρξιστής οικονομολόγος ΠΙΣΙΝΑ
Ο καπιταλισμός το νεοφιλελευθερισμό
ή να επιστρέψει στον
ρυθμιζόμενο καπιταλισμό;
έχει κολλήσει
Δεν το νομίζω. Διαβάζουμε
πρωτοσέλιδα για τα τεράστια
σε Μακρά Ύφεση κέρδη των μεγάλων εταιρειών,
όπως η Apple, η Microsoft,
η Alphabet (Google) και άλ-
λες. Αλλά αυτή είναι μόνο
μια μειοψηφία. Οι περισσό-
Μόνο με την πολύχρονη ύφεση στα τέλη του 19ου τερες εταιρείες στις μεγάλες
αιώνα και τη Μεγάλη Ύφεση του Μεσοπολέμου οικονομίες δεν έχουν βελτιώ-
σει την κερδοφορία τους και
μπορεί να συγκριθεί η περίοδος μετά την κρίση
πολύ. Ίσως τα κέρδη να έχουν
του 2008,8, τονίζει ο Βρετανός μαρξιστής Μάικλ ανέλθει, αλλά τα κέρδη και η
Ρόμπερτςτς (Michael κερδοφορία δεν είναι το ίδιο
πράγμα, όσο και αν συχνά τα
). Συγγραφέας
Roberts).
μπερδεύουμε.
πολλών ν βιβλίων Μόλις τα τελευταία ένα
ρων για
και άρθρων δυο χρόνια παρακολουθούμε
μια συζήτηση στα στρατηγι-
χρονο
τον σύγχρονο
κά επιτελεία του κεφαλαίου,
λισμό και
καπιταλισμό όπως το ΔΝΤ κ.λπ., περί χα-
νή κρίση,
τη διεθνή λάρωσης της λιτότητας και
των νεοφιλελεύθερων πολι-
αχειριστής
είναι διαχειριστής τικών, ώστε να δοθεί ώθηση
οφιλούς
του δημοφιλούς στις οικονομίες. Είναι όμως
nextrecession.
blog thenextrecession. αυτό μια πιθανή διέξοδος; Αν
δει κανείς τα δεδομένα, δεν
ess.com. Στην
wordpress.com. φαίνονται σημάδια δημοσιο-
ίδα του
ιστοσελίδα νομικού χώρου στις ανε-
Πριν διαβάστε
αβάστε πτυγμένες οικονομίες.
Συνεπώς παραμένει
την πλήρηρη η πίεση για τη δια-
ευξη.
συνέντευξη. τήρηση των νεοφι-
λελεύθερων πολιτι-
κών, ώστε να μην
επιτρέπονται κεϊν-
σιανές πολιτικές
δημοσίων δαπα-
νών ή άλλων, με
εξαίρεση μόνο
έναν τομέα: τις
στρατιωτικές
δαπάνες.
▶ Ποιους
ζόμπι», ζωντανούς-νεκρούς. ς. πολιτικούς στόχους
πο
Σε πολλές χώρες η τεράστια ια θα προτείνατε στους
πτώση που συνέβη με την ην εργαζόμενους;
ερ
Το πιο σημαντικό
κρίση (στην Ελλάδα π.χ., .,
που είχε τη χειρότερη, γύρω είναι να θυμόμαστε Τ πιο σημαντικό είναι να
Το
στο 38%) δεν έχει αποκα- πως ακόμα και θυμόμαστε πως ακόμα και
τασταθεί. Ακόμα και οι το ελάχιστο που χρειάζονται
το ελάχιστο που χρειάζονται
Γερμανοί εργαζόμενοι δεν οι εργαζόμενοι ο καπιταλι-
έχουν δει καμία αύξηση οι εργαζόμενοι σμός σήμερα δεν μπορεί να
στους μισθούς τους. Στο ο καπιταλισμός σήμερα το προσφέρει. Συνεπώς, αν
Ηνωμένο Βασίλειο η με- θέλουμε ένα επίπεδο μισθών
δεν μπορεί
γέθυνση των πραγματικών ν α
αξιοπρεπούς διαβίωσης, αξι-
μισθών τα τελευταία δέκα κα να το προσφέρει οπ
οπρεπείς δημόσιες υπηρεσίες,
χρόνια είναι η πιο αργή πουου ελ
ελεύθερες υπηρεσίες υγείας
έχει σημειωθεί τα τελευταίαία κα εκπαίδευση μέχρι το τρι-
και
166 έτη. Βρισκόμαστε μεσού-ύ το
τοβάθμιο επίπεδο, φθηνές ‒ή
σης μιας ύφεσης που δεν έχει ουσιαστικά δωρεάν‒ μεταφο-
ακόμα επιλυθεί. ρές, στέγαση με προσιτά ενοί-
κια και αξιοπρεπείς συνθήκες
▶ Σε αυτό το περιβάλλον ‒όντως τα ελάχιστα πράγματα
μπορεί το σύστημα που θα θεωρούσαμε απαραί-
να κινηθεί πέρα από τητα σε μια σύγχρονη οικονο-
11
μία όπου οι άνθρωποι είναι
πολιτισμένοι‒, δεν πρόκειται
να τα πάρουμε εντός των πλαι-
σίων του καπιταλισμού.
Είναι πολύ δύσκολο, αν όχι
αδύνατο, να επιτευχθούν με
μέτρα όπως απλώς η αύξηση
της φορολογίας των πλουσίων.
Προφανώς, αυτό είναι κάτι με
το οποίο δεν διαφωνώ, καθώς
θα έφερνε έσοδα στην κυβέρ-
νηση. Αλλά η αντίδραση των
καπιταλιστικών εταιρειών θα
είναι να μειώσουν την επένδυ-
ση, να φύγουν από τη χώρα ή
να προσπαθήσουν με άλλους
τρόπους να περιορίσουν τη δυ-
νατότητα της κυβέρνησης να
τους φορολογήσει.
Μια άλλη προσέγγιση έρ-
χεται από όσους υποστηρίζουν
τη λεγόμενη Σύγχρονη Θεωρία
Χρήματος (Modern Money
Theory ‒ MMT). Ορισμένοι
στις ΗΠΑ προτείνουν η κυβέρ-
νηση απλώς να τυπώσει χρή-
ματα και να τα διανείμει μέσω
των κεντρικών τραπεζών ή
ακόμα και η ίδια. Και αν ξοδέ-
ψεις τα νέα χρήματα σε πράγ-
ματα όπως η δημόσια υγεία,
πράσινες επενδύσεις (όπως
το λεγόμενο «green deal») και
άλλα, θα έχεις μια αυξημένη
μεγέθυνση και παραγωγή.
Αυτό είναι πιθανό, αλλά
αναρωτιέμαι: Ποιος θα ξο-
δέψει όλα αυτά τα λεφτά;
Θα τα παραδώσουμε σε κά-
ποιους όπως η Alphabet, η
Microsoft, η Caterpillar, η
Boeing, η VW και θα τους
ζητήσουμε να μεγαλώσουν
την παραγωγή τους και να
κάνουν προσλήψεις; Θα τα
δώσουμε μήπως στους Έλλη-
νες εφοπλιστές για να φτιά-
ξουν κι άλλα πλοία; Θα πρέ-
πει οι ίδιοι οι επιχειρηματίες
να πάρουν αυτές τις κομβικές
επενδυτικές αποφάσεις; Θα
τους δώσουμε τα λεφτά που
τυπώσαμε με την ελπίδα να
τα χρησιμοποιήσουν παραγω-
γικά; Δεν θα ήταν καλύτερα
να παίρναμε τον έλεγχο όλων
αυτών των επιχειρήσεων και
να χρησιμοποιούσαμε τους
πόρους τους, τις δεξιότητες
των υπαλλήλων, τα πάγια κε-
φάλαια που έχουν σε ένα πα-
ραγωγικό πλάνο που θα επέ-
φερε όντως την αξία αυτών
των νέων χρημάτων;
Οι υποστηρικτές της ΜΜΤ
θεωρούν πως λίγο πολύ τυ-
πώνεις τα λεφτά και όλα θα
είναι εντάξει. Το βασικό ερώ-
τημα όμως είναι: Ποιος ελέγ-
χει την οικονομία; Πώς θα
εξασφαλίσουμε την παραγω-
γή των πραγμάτων που χρει-
αζόμαστε; Αν το αφήσουμε
στα χέρια των μεγάλων εται-
ρειών, απλώς δεν πρόκειται
να συμβεί.
12 ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 Η άλλη όψη

Εργασιακός Μανόλης Καμηλάκης*

«μεσαίωνας»
Με σταθερότητα και επιμονή στην
εφαρμογή του δόγματος «τα κέρ-
δη είναι πιο πάνω και από την
ανθρώπινη ζωή» οι μεγαλοεπιχει-
«Δήμιος»
ρηματίες του τουριστικού κλάδου
αναδεικνύονται πρωταθλητές στην
εκμετάλλευση επαναφέροντας ένα
μοντέλο ανάπτυξης που κρατάει
τις ρίζες του στον, τελικά όχι και
δικαιωμάτων
τόσο, μακρινό Μεσαίωνα. Η πολυ-
διαφημισμένη τουριστική «ανά-
πτυξη», που με διθυράμβους πα-
ρουσιάζεται ως η «ατμομηχανή»
της ελληνικής οικονομίας, είναι
το τουριστικό
βασισμένη απόλυτα στην ακραία
εντατικοποίηση της εργασίας και
την υπερεκμετάλλευση των εργα-
ζομένων. Ο συγκεκριμένος κλά-
δος άλλωστε, ειδικά τα τελευταία
κεφάλαιο
Π
χρόνια, αποτελεί τον πειραματικό
σωλήνα για τα πιο σκληρά αντερ- ρόσφατα έγιναν γνω- σει της νομοθεσίας, εφαρμόζονταν ζομένων. Επίσης, δεν είναι τυχαίο
γατικά μέτρα, ενώ δεν είναι καθό- στές, έπειτα από κα- με σιδηρά πυγμή που περιλάμβανε ούτε μεμονωμένο, αλλά έρχεται σε
ταγγελία του ίδιου του απειλές, τρομοκρατία και βασανι- συνέχεια πολλών παρόμοιων περι-
λου τυχαίο ότι εφαρμόζονται του-
εργαζομένου, οι συνθή- στήρια. Τα σημάδια στο σώμα του στατικών εργοδοτικής τρομοκρατί-
λάχιστον 16 διαφορετικές μορφές κες εργασίας που βίωσε εργαζομένου από το καμένο λάδι και ας, που αυξάνονται ραγδαία σε όλη
ελαστικής εργασίας. Η υποτιθέ- ένας 19χρονος σπουδαστής μαγειρι- τα πυρακτωμένα σκεύη εξοργίζουν, αυτή την περίοδο της «τουριστικής
μενη κρίση στην πραγματικότητα κής σε ένα από τα πιο γνωστά εστια- αυτό όμως που είναι πέρα για πέρα ευημερίας» με τις ευλογίες των κυ-
δεν άγγιξε ποτέ τις μεγάλες τουρι- τόρια της Κέρκυρας. Ο νεαρός εργα- προκλητικό είναι η ατιμωρησία και η βερνήσεων και την ανοχή των ξε-
στικές επιχειρήσεις, καθώς η του- ζόμενος, σε μια από τις πρώτες του ανοχή σε κάθε ανάλογο περιστατικό, πουλημένων εργατοπατέρων που
επαφές με επιχείρηση του κλάδου, καθώς και η κοινωνική αφασία που ελέγχουν την ομοσπονδία. Ανάμεσα
ριστική κίνηση στην Ελλάδα εξα-
είδε πως για τους εργοδότες η πρα- επιβάλλουν τα συστημικά ΜΜΕ, πα- στις δεκάδες άλλες παρόμοιες περι-
κολουθεί να εμφανίζει αλματώδη κτική άσκηση στη μαγειρική τέχνη ρουσιάζοντας το βασανιστήριο και πτώσεις που βγήκαν στην επιφάνεια
αύξηση, εκτοξεύοντας τα κέρδη δεν είναι τίποτε άλλο παρά ευκαιρία τις άθλιες συνθήκες εργασίας, ασφά- φέτος μετά από καταγγελίες, παρά
για το κεφάλαιο (το 2018 έκλεισε για φθηνό εργατικό δυναμικό, το λειας και υγιεινής ως «σκληραγώγη- τη σκληρή «ομερτά» που θέλουν να
με εισπράξεις κοντά στα 16 δισ., οποίο με τις κατάλληλες μεθόδους ση» σε ένα «φυσιολογικό» εργασιακό επιβάλουν οι επιχειρηματίες και τα
αυξημένες κατά 10% σε σχέση με «εκπαίδευσης» θα μπορεί αδιαμαρ- περιβάλλον. καθεστωτικά μέσα, ξεχωρίζουν ορι-
το 2017). Λειτούργησε όμως ως τύρητα να αναλαμβάνει κάθε είδους Το συγκεκριμένο περιστατικό σμένα ακόμη δείγματα εργοδοτικού
χαμαλοδουλειά που προκύπτει σε συνθέτει με εξαιρετική ακρίβεια τσαμπουκά που είναι χαρακτηριστι-
αφορμή ώστε οι πιστοί συνεργά-
ένα εστιατόριο. Τα εξαντλητικά ωρά- την εικόνα των επιχειρήσεων-κά- κά της κατάστασης που επικρατεί.
τες του κεφαλαίου (κυβερνήσεις, ρια, η πολυαπασχόληση, οι εργασίες τεργων που αξιοποιούν με τον καλύ- Στην Κρήτη εργοδότης απείλησε με
αστικά κόμματα, Ευρωπαϊκή Ένω- πέραν του αντικειμένου των σπου- τερο τρόπο αυτές τις συνθήκες για όπλο τον ανασφάλιστο υπάλληλό του
ση) να βάλουν μπρος τον οδο- δών, αν και δεν προβλέπονται βά- να πλουτίζουν σε βάρος των εργα- που διεκδικούσε τα ένσημά του, στην
στρωτήρα που ισοπέδωσε εργα-
τικά και κοινωνικά δικαιώματα τα
οποία είχαν κατακτηθεί μέσα από
πολύχρονους αγώνες των εργαζο-
μένων σε ξενοδοχεία και επιχειρή-
σεις εστίασης. Η εργασιακή «ζού- Παρότι από το
γκλα» που διαμορφώθηκε μετά 2012 οι αφίξεις
τη μνημονιακή λαίλαπα αποτέλε- τουριστών
σε και τη βάση για την περαιτέρω έχουν υπερ-
ενίσχυση της εκμετάλλευσης, που διπλασιαστεί,
φθάνοντας το
πλέον έχει πάρει ανεξέλεγκτες δι-
2018 τα 33 εκα-
αστάσεις. Η Ελλάδα σήμερα, στο τομμύρια, οι ερ-
σύνολο της, έχει μετατραπεί σε γαζόμενοι μέσα
μια ειδική τουριστική οικονομική σε αυτή την
ζώνη στην οποία οι εργαζόμενοι επταετία έχουν
είναι επιτρεπτό να αντιμετωπίζο- χάσει πάνω από
νται σαν σκλάβοι, ενώ οι εργοδό- 2.000 ευρώ από
το ετήσιο εισό-
τες απολαμβάνουν πλήρη ασυλία
δημά τους
σε ό,τι και αν κάνουν εναντίον
τους, ακόμα και αν αυτό περιέχει
βία, απειλές, έως και βασανισμούς.
 Η άλλη όψη ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 13
συμβάσεις εργασίας και εργατική νομοθε-
σία είναι σαν να μην υπάρχουν, αφού
ο συγκεκριμένος κλάδος δεσπόζει
Αγώνας ενάντια
στην πρώτη θέση σχεδόν σε κάθε
στατιστική που καταγράφει
την απλήρωτη, μαύρη και
υποδηλωμένη εργασία, τη
στην «ομερτά»
μη καταβολή υπερωριών
και υπερεργασίας, ενώ
η ασφάλεια και υγιεινή
εργοδοτών και
στους χώρους εργασίας
στην αντίληψη των ερ-
γοδοτών είναι ένα μη
κυβέρνησης
αποδεκτό κόστος. Τις
σκληρότερες εικόνες
όμως τις συναντάμε σε
εποχικές επιχειρήσεις
που λειτουργούν σε διά-
σημους ελληνικούς του-
ριστικούς προορισμούς, οι
οποίες, για να στεγάσουν το
προσωπικό τους, δημιουργούν
σύγχρονα στρατόπεδα συγκέ-
ντρωσης με κοντέινερ και αντίσκη-
να, χωρίς κλιματισμό, χωρίς χώρους
υγιεινής, εκτεθειμένα μέσα στο λιοπύρι.
Ακούγεται συχνά κυρίως από τις υπο-
ταγμένες στα συμφέροντα του κεφαλαίου
κυβερνήσεις και τους εκπροσώπους των
Η χαριστική βολή κομμάτων του συστήματος πως ο τουρισμός
ως «ατμομηχανή» της οικονομίας θα φέρει
δόθηκε με την νέες θέσεις εργασίας, καλύτερους μισθούς
και ένα λαμπρό μέλλον για κάθε εργαζό-
επιθετική είσοδο μενο. Η πραγματικότητα είναι πως από το

εταιρειών ενοικίασης
προσωπικού
Κέρκυρα εργοδότης με την απειλή μαχαιριού
εμπόδιζε εργαζόμενη να συνομιλεί με συνα-
δέλφους της για συνδικαλιστικά ζητήματα,
στο Περιστέρι μπράβοι και αφεντικό έστησαν
δολοφονικό καρτέρι σε διανομέα επειδή δι-
εκδικούσε τα ένσημά του, στην Πάργα εργα-
ζόμενη σε ξενοδοχείο, όντας απλήρωτη επί 4
μήνες, διεκδίκησε τα δεδουλευμένα και δέ-
χτηκε απειλές από τον εργοδότη της, ο οποίος
την εξανάγκασε σε παραίτηση μπουκάροντας
μέσα στο ίδιο της το σπίτι.
Ο σεβασμός στην ανθρώπινη υπόστα-
ση, ζωή και αξιοπρέπεια έχει ποδοπατηθεί
σε τέτοιο σημείο, ώστε χωρίς καμία δόση
υπερβολής μπορούμε να μιλάμε για αιμα-
τοβαμμένα κέρδη του τουριστικού κεφαλαί-
ου. Τρανή απόδειξη: οι θάνατοι-δολοφονί-
ες συναδέλφων την ώρα της εργασίας τους
παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση, όπως και τα
εργατικά ατυχήματα, που μέσα σε μια δε-
καετία έχουν σημειώσει αύξηση κοντά στο
600%. Την ίδια ώρα οι μεγάλες ξενοδοχει-
ακές μονάδες σε όλη τη χώρα και για όλη
τη διάρκεια του χρόνου ξεζουμίζουν στην
κυριολεξία τους εργαζομένους, οι οποίοι
πολύ συχνά λιποθυμούν από την εξάντληση
που προκαλείται από τα 12ωρα, την έλλειψη
ρεπό και την ψυχολογική πίεση.
Οι ξενοδοχειακές μονάδες στο σύνολό
τους, ειδικά οι πολυτελείς, είναι βαρύτατα
υποστελεχωμένες, αφού οι ιδιοκτήτες επιβάλ-
λουν στον κάθε υπάλληλο να βγάζει δουλειά
για τρεις, μειώνοντας έτσι δραστικά το εργα-
τικό κόστος. Ταυτόχρονα, μισθοί, συλλογικές
Κ
2012 οι αφίξεις έχουν υπερδιπλασιαστεί,
φθάνοντας το 2018 τα 33 εκατομμύρια, ενώ
ο αριθμός των κλινών και των επιχειρήσεων
του κλάδου επίσης αυξήθηκε, χωρίς όμως
αυτοί οι δύο παράγοντες να οδηγήσουν σε
ανάλογη αύξηση των θέσεων εργασίας.
Παράλληλα, αν και ο κλάδος της εστίασης
και των καταλυμάτων εμφανίζει ρεκόρ κερ-
δών, οι εργαζόμενοι μέσα σε μια επταετία
έχουν χάσει πάνω από 2.000 ευρώ από το
ετήσιο εισόδημά τους καθώς και ασφαλιστι-
κά δικαιώματα, ενώ οι εργοδοτικές εισφο-
ρές έχουν μειωθεί ή έχουν πέσει στις πλάτες
των ίδιων των εργαζομένων με διάφορες
νομοθετικές παρεμβάσεις όλων των κυβερ-
νήσεων για να «τονωθεί η ανάπτυξη». Τέ-
λος, με τις κάθε λογής μορφές επισφαλούς
εργασίας που εφαρμόζονται στον κλάδο,
το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή δου-
λειά είχε υποστεί έτσι κι αλλιώς σοβαρό
πλήγμα. Η χαριστική βολή όμως δόθηκε
με την επιθετική είσοδο εταιρειών ενοι-
κίασης προσωπικού, οι οποίες αποτελούν
το επιστέγασμα των προσπαθειών του κε-
φαλαίου για απόλυτη ελαστικοποίηση των
εργασιακών σχέσεων. Οι συγκεκριμένες
εταιρείες αναπτύσσονται ραγδαία λειτουρ-
γώντας σαν σύγχρονοι δουλέμποροι και πα-
ρέχοντας πλέον πάνω από το 45% των θέ-
σεων εργασίας σε μεγάλες επιχειρήσεις του
κλάδου με μορφές απασχόλησης που είναι
κυρίως συμβάσεις διαλείπουσας εργασίας,
μίας εβδομάδας ή ακόμα και μίας ημέρας.
Όσοι βρίσκουν εργασία μέσα από αυτές τις
εταιρείες δεν αμείβονται με την Κλαδική
Σύμβαση Εργασίας (ΚΣΕ), η οποία δεν έχει
ισχύ, ενώ στην ουσία δεν έχουν το παραμι-
κρό δικαίωμα εφόσον βρίσκονται σε καθε-
στώς μόνιμης ομηρίας.
*μέλος της Κεντρικής Διοίκησης του Συνδικά-
του Επισιτισμού-Τουρισμού-Ξενοδοχείων Αττικής
ατά την πρόσφατη περίοδο
διακυβέρνησης του ΣΥΡΙ-
ΖΑ, η αγριότητα της επίθε-
σης του τουριστικού κεφαλαίου
εναντίον των εργαζομένων του
κλάδου συνεχίστηκε ανεμπόδι-
στα και με τη στήριξη της κυβέρ-
νησης, ενώ και η νέα κυβέρνηση
της ΝΔ δεν πρόκειται να αφήσει
τίποτε όρθιο, καθώς είναι δια-
τεθειμένη να προσφέρει γη και
ύδωρ στους μεγαλοεπιχειρηματί-
ες του κλάδου. Ωστόσο ο πολυ-
τιμότερος συνεργάτης των εργο-
δοτών δεν ήταν άλλος από τους
εργατοπατέρες της ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ,
που έχουν την πλειοψηφία στην
ομοσπονδία του κλάδου. Η «πα-
ρέα» του κ. Π. Προύντζου (τέως
πρόεδρος) και του κ. Γ. Χοτζό-
γλου (νυν πρόεδρος και εξέχον
στέλεχος του ΠΑΣΟΚ) δεν έμεινε
μόνο απαθής μπροστά στις δυ-
σκολίες που αντιμετωπίζουν οι
εργαζόμενοι, αλλά αρνήθηκε πει-
σματικά να οργανώσει την παρα-
μικρή αντίσταση, υπέγραψε εξο-
ντωτικές μειώσεις στις κλαδικές
συμβάσεις, ενώ έφτασε στο ση-
μείο να αποδεχτεί την κατάργη-
ση του 5θήμερου και του 8ώρου
στην ΚΣΕ διευκολύνοντας την
εργοδοσία να επιβάλει τον ση-
μερινό μεσαιωνικό εφιάλτη που
βιώνουν όλοι οι εργαζόμενοι.
Η ελπίδα για να σηκώσουν
ξανά το κεφάλι οι εργαζόμενοι
ενάντια στα σχέδια των κυβερ-
νήσεων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης
και του τουριστικού κεφαλαίου,
οι οποίοι επιζητούν την εξαθλί-
ωσή τους περνά μέσα από την
ανάγκη απόκτησης ταξικής συ-
νείδησης και διάθεσης να συνει-
σφέρουν όλοι στην οργάνωση
ενός συλλογικού ανυποχώρητου
αγώνα μέσα από τα ταξικά σωμα-
τεία του κλάδου. Η προσπάθεια
της ταξικής ανασυγκρότησης του
εργατικού κινήματος δεν μπορεί
να μην περνάει μέσα από αυτά
αλλά ούτε και είναι δυνατόν να
υποκύπτει στον κατακερματισμό
και την περιχαράκωση. Η ιδεο-
λογική αντιπαράθεση εντός του
ταξικού ρεύματος είναι αναγκαία,
αλλά στο επίπεδο της δράσης
η γραμμή πρέπει να είναι μόνο
μία, αυτή της ταξικής πάλης και
της ανειρήνευτης μάχης με την
εκμετάλλευση και τους εκφρα-
στές της. Οι εργαζόμενοι πρέπει
να παλέψουν για ένα ανεξάρτητο,
ταξικό και αυτόνομο σχέδιο στα
συνδικάτα μας που θα δημιουρ-
γεί πραγματικές προϋποθέσεις
εργατικής αντίστασης. Τα σωμα-
τεία πρέπει να έρθουν στα χέρια
των εργατών και γι’ αυτό κρίσιμη
είναι η μάχη ενάντια στον εργα-
τοπατερισμό και τα τσιράκια της
εργοδοσίας αλλά και σε όσους
επιδιώκουν να συγκροτήσουν δι-
ασπαστικές ομάδες, που λειτουρ-
γούν διαλυτικά. Με την πίστη ότι
στις στροφές της ιστορίας του ερ-
γατικού κινήματος υπήρξαν και
οι στιγμές που μια μεγάλη νίκη
ήταν ικανή να αλλάξει τα πάντα,
πρέπει να κρατηθεί ζωντανή η
φλόγα του ενιαίου ταξικού ξεση-
κωμού και καλούμε κάθε εργαζό-
μενο να στηρίξει αυτή τη λογική
μέχρι να έρθουν όλα ανάποδα.
14 ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 ΕΠΙ • κοινωνία

πίσω
από τις
κάμερες
ΕΝΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ Mega με
πρόσωπα του τηλεοπτικού πα-
ρελθόντος αναβιώνει ο Βαγγέλης
Μαρινάκης στο One Channel,
που αναμένεται να εκπέμψει και
με ελεύθερο σήμα πανελλαδικά
τον ερχόμενο Οκτώβριο. Η Όλγα
Τρέμη προορίζεται για την πα-
ρουσίαση του κεντρικού δελτίου
ειδήσεων, ενώ ο Γιάννης Πρετε-
ντέρης θα επανεμφανιστεί με την
«Ανατροπή». Ο Νίκος Ευαγγελάτος
θα έχει επίσης θέση στο κανάλι
στην απογευματινή ζώνη.
Ματίνα Παπαχριστούδη
Η κρατική εξάρτηση
ως κανονικότητα
Ένα μήνα πριν γράφα- Οι θέσεις είναι θεσμοθετημένες πλέον σπίζονται την εξέλιξη αυτή. Μέσα
με στη στήλη για τους και ορατές, για τις οποίες ερίζει πλειάδα στον Αύγουστο ανακοινώθηκε ο
δημοσιογράφους που θα επαγγελματιών του δημοσιογραφικού διορισμός του Κ. Ζούλα, διευθυντή
χρησιμοποιήσει η νέα κυβέρ- κλάδου. Θέσεις τις οποίες προστρέχουν του γραφείου του Κ. Μητσοτάκη,
νηση της ΝΔ στην κατασκευή να νομιμοποιήσουν ακόμη και τα συνδι- στη θέση προέδρου της ΕΡΤ, πριν
του νέου πολιτικού αφηγήματός της καλιστικά όργανα, στο όνομα της ανερ- καν γίνει ο προβλεπόμενος διαγω-
για τον «θαυματοποιό» Κ. Μητσοτάκη, τον οποίο είχαν γίας. Έτσι, με τα λεφτά του Δημοσίου οι νισμός, που μέχρι σήμερα πρόσφε-
προωθήσει τα media όλο το προηγούμενο διάστημα. πολλοί απασχολούμενοι σε θέσεις «δη- ρε στις κυβερνήσεις το άλλοθι της
μοσιογράφων» θα μπορούν «ανεξαρτησίας» της κρατικής τηλε-
να ενεργούν με το λόγο και όρασης. Στο Ραδιομέγαρο αποφα-
το γραπτό τους ενάντια στο σίστηκε η απόβαση των «αρίστων»
...Δημόσιο. Οι δράσεις της που είχαν προσκληθεί στη ΝΔ το
ΑΣΑΦΕΣ παραμένει ακόμη ΜΕΤΑ το καλοκαίρι αναμένουμε κυβέρνησης για την κα- προηγούμενο διάστημα, ενώ σε όλο
το τοπίο για τις πραγματικές με ενδιαφέρον τις κινήσεις στον τάργηση του ασύλου, τις το μηχανισμό της κρατικής τηλεό-
αλλαγές στην παιδεία, την ρασης αναμένονται τοποθετήσεις
προθέσεις του Ιβάν Σαββίδη μιντιακό χώρο. Τις επόμενες ημέρες
επιχείρηση κομάντο στα των κομματικών φίλων.
όσον αφορά την τηλεόραση. Το κρίνεται η τύχη της Ναυτεμπορικής,
Εξάρχεια το αποδεικνύουν. Στη θέση του Κ. Ζούλα στο πρω-
λουκέτο στην καθημερινή έκδο- από την οποία παραιτήθηκε ο διευ- Το καινούργιο στη μα- θυπουργικό γραφείο διορίστηκε ο Δ.
ση του Έθνους μπορεί να ήταν θυντής της πριν από λίγες ημέρες. ζική χρησιμοποίηση δημο- Τσιόδρας, η Μαρία Χούκλη προσε-
αναμενόμενο, αλλά για το Open Θυμίζουμε ότι η Ναυτεμπορική έχει σιογράφων για την κρατική λήφθη σύμβουλος του υφυπουργού
δεν υπάρχουν ακόμη σαφείς εν- τεθεί σε καθεστώς ειδικής διαχεί- χειραγώγηση υπό την κυ- παρά τω πρωθυπουργώ, ο Γ. Βλα-
δείξεις για το μέλλον. Το κανάλι ρισης, όπως ο ΔΟΛ. Το Σεπτέμβριο βέρνηση της ΝΔ είναι ότι στάρης επανήλθε σε θέση συμβού-
δεν έχει ξεκάθαρο προσανατο- επίσης αναμένεται ο πλειστηρια- οι θέσεις έχουν ονοματε- λου, ο Ι. Πιπίνης διορίστηκε σύμ-
λισμό κι όλα θα εξαρτηθούν από σμός των περιουσιακών στοιχείων πώνυμο και η δουλειά τους βουλος διεθνών θεμάτων, σύμβου-
τις κινήσεις του ιδιοκτήτη στο του πρώην Μega από τις τράπεζες, είναι πολυδιαφημισμένη. λος και ο Δ. Μητρόπουλος. Κι αυτός
Το χειρότερο είναι πως οι είναι μόνο ο στενός πυρήνας της
επιχειρηματικό τοπίο. με κύριο στοιχείο τη βιντεοθήκη
ίδιοι οι δημοσιογράφοι όχι προπαγανδιστικής επικοινωνιακής
των ελληνικών σίριαλ.
μόνο δεν νιώθουν ντροπή μηχανής της ΝΔ. Γύρω του στήνεται
για την ανακοίνωση της μια ευρεία επιχείρηση πρόσληψης
κομματικής κυβερνητικής δημοσιογράφων σε κρατικές θέσεις
εξάρτησης αλλά περηφανεύονται γι’ με την ευλογία των συνδικαλιστών
αυτήν, το θεωρούν προσόν και υπερα- της ΕΣΗΕΑ και της ΠΟΕΣΥ.

ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΟΙ
∆ίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρτακος»

Το Δίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρ- α) τη δημιουργία και συγκρότηση μονά-

«Ζωντανεύουν» την Εθνοφυλακή

τακος» θέτει ευθέως δύο ερωτήματα:
α) Συνδέεται η αποστρατεία τού τότε
(Ιανουάριος 2019) αρχηγού ΓΕΣ Α. Στε-
φανή –σημερινού ΑΝΥΕΘΑ–, που πολ-
λοί εκτιμούσαν ότι θα είναι ο επόμενος
αρχηγός ΓΕΕΘΑ, με τους χειρισμούς του
στο θέμα της Εθνοφυλακής; β) Ποιος ο
ρόλος του αμερικανικού παράγοντα και
ιδίως του Αμερικανού πρέσβη στη συ-
γκρότηση και λειτουργία των εθνικιστι-
κών ταγμάτων Πολιτοφυλακής;
Τα ερωτήματα αυτά τα θέτου-
με γιατί σε δύο τουλάχιστον σάιτ που
ασχολούνται με τα ζητήματα του πολέ-
μου και του στρατού (armynow.net,
defencereview.gr) διαβάζουμε την κατ'
αυτούς προβαλλόμενη ως αποκλειστι-
κότητα: «Αυτό είναι το σχέδιο για την
ανασυγκρότηση της Εθνοφυλακής, άρι-
στες οι προοπτικές».
Σύμφωνα με τα όσα γράφουν τα δύο
σάιτ, η κυβέρνηση της ΝΔ έρχεται να
βάλει έναν ακόμη λίθο για τη συγκρό-
τηση του επιχειρηματικού κράτους πο-
▸ Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας δίνει ενεργό ρόλο
στην εσωτερική ασφάλεια σε φασίστες-μιλιταριστές
λέμου και καταστολής. Προβάλλοντας
τις ανάγκες πολεμικής προετοιμασί-
ας για να αντιμετωπιστεί η «τουρκική
επιθετικότητα» –όπως αρέσκονται να
προπαγανδίζουν οι καθεστωτικοί δημο-
σιογράφοι και οι εθνικιστές σχετικά με
τον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό για τις
ΑΟΖ και τα ενεργειακά κοιτάσματα–,
προχωρούν ένα ακόμη βήμα στη στρατι-
ωτικοποίηση του λαού μας και στην εν-
σωμάτωση επικίνδυνων φασιστών και
μιλιταριστών στον πολεμικό μηχανισμό,
έχοντας ως επιχειρησιακό αντικείμενο
και την επιβολή της εσωτερικής ασφά-
λειας! Στρέφουν δηλαδή τους μιλιταρι-
στές φασίστες εναντίον του εσωτερικού
εχθρού –εργατικό κίνημα, πρόσφυγες/
μετανάστες, μειονοτικοί πληθυσμοί–
και ταυτόχρονα εμπλέκουν τα επικίν-
δυνα αυτά τάγματα εθνοφυλάκων στην
ενεργειακή ασφάλεια και στη θωράκιση
της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Μάλι-
στα, προωθούν την αμοιβή τους, αλλά
και την ενσωμάτωση των γυναικών.
Ποιες όμως είναι οι παράμετροι αυ-
τών των σχεδιασμών, καθώς διαρρέουν
ότι αναμένεται να συνταχθεί και να
κατατεθεί στη Βουλή νέος νόμος «περί
Εθνοφυλακής»; Σύμφωνα με τα δημο-
σιεύματα, θα προβλέπει μεταξύ άλλων:
δων Εθνοφυλακής και στα μεγάλα αστι-
κά κέντρα Αττική και Θεσσαλονίκη με
τομείς όμως την κυβερνοάμυνα και τη
νοσηλευτική/Ιατρική αλλά και τεχνικές
ειδικότητες, β) την εθελοντική συμμε-
τοχή των γυναικών, αφού ληφθούν υπό-
ψη θέματα θεσμικά, νομικά και εκπαί-
δευσης, σε περιοχές όπως ο Έβρος αλλά
και το ανατολικό Αιγαίο, και γ) την πολύ
επικίνδυνη εξέλιξη για το λαό μας της
δημιουργίας νέου κλάδου στο ΓΕΕΘΑ,
με υπαγωγή σε αυτόν των Διευθύνσεων
Εθνοφυλακής, Επιστράτευσης και Πο-
λιτικής Σχεδίασης Εκτάκτων Αναγκών.
Το Δίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων
«Σπάρτακος» έχει εδώ και καιρό προ-
σπαθήσει να ενημερώσει το λαό μας
για αυτές τις επικίνδυνες πολεμοκά-
πηλες και κατασταλτικές μεθοδεύσεις
και σχεδιασμούς. Απαιτείται η άμεση
συγκρότηση ενός πλατιού αγωνιστικού
μετώπου ενάντια στο επιχειρηματικό
κράτος άμυνας και ασφάλειας και στην
καπιταλιστική τους ανάπτυξη.

Νίκος Μανάβης
Τ
ην Πέμπτη το από-
γευμα, τρία σκά-
φη του Λιμεναρ-
χείου Μυτιλήνης
αναχωρούν εσπευ-
σμένα από το λιμάνι της πόλης
με προορισμό τη Σκάλα Συκα-
μιάς. Όσοι βλέπουν την εικό-
να αυτή εκτιμούν ότι γίνονται
μαζικές αφίξεις προσφύγων
και αποτροπές. Περίπου 550
πρόσφυγες έφθασαν στις
ακτές της Λέσβου εκείνη την
ημέρα με 13 βάρκες. Λίγο αρ-
γότερα τοπικά και πανελλαδι-
κά μέσα ενημέρωσης κάνουν
αναφορές για «απροσδόκητα
μεγάλες αφίξεις προσφύ-
γων», «για ημέρες του 2015»
που ζει ξανά το νησί.
Τις τελευταίες εβδομάδες
αλλεπάλληλα είναι τα δημο-
σιεύματα που κάνουν λόγο
για ασφυξία στο hot spot-κο-
λαστήριο της Μόριας όπου
στοιβάζονται περίπου 10.000
άνθρωποι. Τα δημοσιεύματα
εντάθηκαν όταν ένας 15χρο-
νος ασυνόδευτος πρόσφυγας
δολοφονήθηκε από άλλον συ-
νομήλικο πρόσφυγα, μέσα
στο χώρο όπου διαβιούν οι
ασυνόδευτοι ανήλικοι για να
έχουν αυξημένη «προστα-
σία». Στο χώρο αυτό –που
στην ουσία είναι φυλακή– θα
έπρεπε να βρίσκονται 150
ανήλικοι πρόσφυγες, αλλά
αυτή την περίοδο βρίσκονται
600 προσφυγόπουλα.
Από την αρχή του 2019 ως
το τέλος Ιουλίου οι αφίξεις προ-
σφύγων και μεταναστών ήταν
μειωμένες σε σχέση με τις αφί-
ξεις που είχαν καταγραφεί την
αντίστοιχη περίοδο του 2018.
Ωστόσο τον Ιούλιο και τον Αύ-
γουστο καταγράφεται σημα-
ντικά αυξημένος αριθμός αφί-
ξεων σε σχέση με τις αφίξεις
που είχαν καταγραφεί τους
αντίστοιχους μήνες του πε-
ρασμένου έτους. Ο συνολικός
αριθμός αφίξεων από την αρχή
του χρόνου ως τις 18 Αυγούστου
ανερχόταν στις 29.068.
Την ίδια ώρα από ακροδε-
ξιούς και υπερσυντηρητικούς
κύκλους στα νησιά αναζω-
πυρώνεται η συζήτηση για
ασφυκτική κατάσταση, για
κίνδυνο αφελληνισμού και
ισλαμοποίησης των νησιών.
Από τους ίδιους κύκλους οι
πρόσφυγες χαρακτηρίζονται
υγειονομική βόμβα και υπεύ-
Κοινωνία
Μαζί με τις προσφυγικές ροές
αυξάνεται και η εξαθλίωση
Αύξηση των προσφυγικών ροών παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες
στα νησιά του Β. Αιγαίου. Οι κρατικές αρχές, παρότι το γνώριζαν,
επέλεξαν να κάνουν ακόμη πιο άθλιες τις συνθήκες διαβίωσης
των προσφύγων, πιστεύοντας ότι θα λειτουργήσει αποτρεπτικά.
θυνοι για την οικονομική καταστροφή των
νησιών. Οι ελληνικές κρατικές αρχές και τα
αρμόδια κυβερνητικά όργανα γνώριζαν, από
τα τέλη του 2018, ότι το καλοκαίρι του 2019
θα υπάρξει μεγάλη αύξηση των αφίξεων προ-
σφύγων στη χώρα. Μάλιστα οι προειδοποιή-
σεις ανέφεραν για αυξημένες ροές τουλάχι-
στον μέχρι τον Οκτώβριο.
Ωστόσο τόσο η σημερινή κυβέρνηση όσο
και η προηγούμενη δεν
έκαναν τίποτα για να
αντιμετωπίσουν την
κατάσταση αυτή. Αντί- Περίπου 10.000
θετα, αξιοποίησαν την
άνθρωποι στοιβάζονται
αυτή τη στιγμή
στο hot spot-κολαστήριο
της Μόριας
Ζέπελιν της Frontex πάνω από τη Σάμο
Εδώ και πάνω από ένα μήνα, με το πρόσχημα
της «φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της
ΕΕ», ένα Ζέπελιν ιδιοκτησίας γερμανικής εται-
ρείας, ενοικιασμένο από τη Frontex και εφοδι-
ασμένο με όργανα παρακολούθησης τελευ-
ταίας τεχνολογίας, πετά πάνω από το νησί της
Σάμου. «Η ανάπτυξη ενός νέου συστήματος
παρακολούθησης από τους κρατικούς κατα-
σταλτικούς μηχανισμούς πάνω από τα σπίτια
μας, για τη χρήση του οποίου δεν υπάρχει
κανένας κοινωνικός έλεγχος [...], αποτελεί μια
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
αύξηση των προσφυγικών ροών για να κάνουν
ακόμη πιο άθλιες τις συνθήκες διαβίωσης των
προσφύγων στα hot spot που βρίσκονται στα
νησιά. Πιστεύουν πως έτσι θα μειώσουν τις
ροές προς τη χώρα. Στην ίδια κατεύθυνση αξι-
οποιούνται δημοσιεύματα για την κατάσταση
στη Μόρια, στο Βαθύ της Σάμου, τα όσα συμ-
βαίνουν στην περιοχή του Έβρου, αλλά και οι
αστυνομικές επιχειρήσεις εκκένωσης αυτοορ-
γανωμένων χώρων στέ-
γασης των προσφύγων
στην Αθήνα.
Το στίγμα της πολι-
τικής της κυβέρνησης
κατάφωρη παραβίαση των δημοκρατικών
μας δικαιωμάτων και ελευθεριών» αναφέρει
στην ανακοίνωσή της η ΑΝΤΑΡΣΥΑ Σάμου.
Κατά της παρουσίας του Ζέπελιν έχει τοπο-
θετηθεί, μεταξύ άλλων, και ο Σύλλογος ΔΕΠ
του Πανεπιστημίου Αιγαίου καταγγέλλοντας
παράλληλα τη συνεργασία του πανεπιστημίου
με το Λιμενικό και τη Frontex για τη μεταφο-
ρά δεδομένων που συλλέγει το Ζέπελιν, με
την παραχώρηση χώρων και υποδομών του
πανεπιστημίου στο Καρλόβασι.
15
στο μεταναστευτικό το έδω-
σε ο αναπληρωτής υπουρ-
γός Προστασίας του Πολίτη,
αρμόδιος για τη μετανα-
στευτική πολιτική, Γιώργος
Κουμουτσάκος, ο οποίος με
«καλλωπισμένες» εκφράσεις
μιλάει για «δημοκρατική
αυστηρότητα» αλλά και για
αυξημένες ροές που προσδι-
ορίζουν την πολιτική της κυ-
βέρνησης. Επίσης συνηθίζει
να κάνει λόγο για αυστηρό-
τερη επιτήρηση των συνόρων
της χώρας, κάτι που σημαίνει
ότι το επόμενο διάστημα θα
πρέπει να αναμένουμε ενί-
σχυση του ρόλου της Frontex
και αύξηση των περιπτώσεων
όπου βάρκες με πρόσφυγες
θα επιστρέφονται στα τουρ-
κικά παράλια.
Κι όλα αυτά θα οδηγήσουν
σε αύξηση του αριθμού των
προσφύγων-μεταναστών που
θα χάνουν τη ζωή τους σε στε-
ριά και θάλασσα. Μόλις την
περασμένη Δευτέρα, στην
περιοχή των Λουτρών Αλε-
ξανδρούπολης, έξι μετανά-
στες σκοτώθηκαν και έντεκα
ακόμα τραυματίστηκαν όταν
το βαν των διακινητών που
τους μετέφερε εξετράπη της
πορείας του  και ανετράπη
εντός ρέματος, όταν εκείνοι
προσπάθησαν να ξεφύγουν
από τις αστυνομικές δυνά-
μεις.
Παράλληλα, η νέα κυβέρ-
νηση σε συνεργασία με τους
φιλικούς προς αυτήν τοπι-
κούς άρχοντες προχωρά σε
νέο μοίρασμα των κονδυλίων
για το προσφυγικό, ώστε να
ευνοούνται δικά της πολιτικά
στελέχη και οικονομικοί πα-
ράγοντες.
Οι δυνάμεις της αντικα-
πιταλιστικής Αριστεράς, που
πρώτες και σχεδόν μόνες έθε-
σαν ως στόχο την κοινή δρά-
ση προσφύγων-μεταναστών/
τριών και γηγενών, πρέπει
να προχωρήσουν σε ανασυ-
γκρότηση και αναζωογόνηση
του κινήματος. Το κίνημα
αλληλεγγύης πρέπει να βρί-
σκεται σε μόνιμη ρήξη με τις
αντιμεταναστευτικές πολιτι-
κές των ελληνικών κυβερνή-
σεων, όλων των αστικών κομ-
μάτων, της ΕΕ και φυσικά
με το σύστημα των ΜΚΟ που
λειτουργούν ως μακρύ χέρι
του κράτους.
16
ΣΩΜΑΤΕΙΑ
Κάλεσμα
για διακλαδική
απεργία
Κάλεσμα σε ανοιχτή σύσκεψη για τη
διοργάνωση μιας νέας διακλαδικής και
οργανωμένης από τα κάτω απεργίας απευ-
θύνουν επτά πρωτοβάθμια σωματεία για τη
Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου, στις 7.30 μ.μ., στα
γραφεία των ΣΥΒΧΨΑ, ΣΒΕΜΚΟ και ΣΕΦΚ
(Λόντου 6, Εξάρχεια).
«Ως εργατικά σωματεία, στην προ-
σπάθειά μας να δώσουμε μια δυναμική
συνέχεια στους αγώνες μας για τα ερ-
γατικά συμφέροντα και δικαιώματα, για
τις ανάγκες, τη ζωή και την αξιοπρέπειά
μας, έχουμε επιλέξει το δρόμο της κοινής,
οριζόντιας συντονισμένης και οργανωμέ-
νης από τα κάτω δράσης. Βασικοί σταθμοί
της προσπάθειάς μας αυτής υπήρξαν η δι-
ακλαδική και οργανωμένη από τα κάτω
απεργία της 1ης Νοέμβρη 2018, καθώς
και η εργατική διαδήλωση της 16ης Φλε-
βάρη 2019 […]. Μέσα από τις τελευταίες
συσκέψεις των σωματείων μας, με πιο
πρόσφατη αυτή στις 15/7/19, έχει προ-
κριθεί η επιλογή να προσανατολιστούμε
στην οργάνωση μιας νέας διακλαδικής και
οργανωμένης από τα κάτω απεργίας στις
αρχές της άνοιξης του 2020. Η ακριβής
προτεινόμενη ημερομηνία για την απεργία
αυτή θα οριστικοποιηθεί μέσα από νέα
σύσκεψη αμέσως μετά το τέλος του καλο-
καιριού» τονίζεται μεταξύ άλλων.
Πιο συγκεκριμένα το κάλεσμα απευθύ-
νουν ο Σύλλογος Εργαζομένων στα Φρο-
ντιστήρια Καθηγητών (ΣΕΦΚ), ο Σύλλογος
Μεταφραστών-Επιμελητών-Διορθωτών
(ΣΜΕΔ), ο Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλί-
ου-Χάρτου-Ψηφιακών Μέσων Αττικής (ΣΥΒ-
ΧΨΑ), το Σωματείο Βάσης Εργαζομένων στις
Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΣΒΕΜΚΟ),
το Σωματείο Εργαζομένων στα Public, το
Σωματείο Εργαζομένων στη Nokia Ελλάδας
και το Σωματείο Εργαζομένων στην εταιρεία
Πλαίσιο Νομού Αττικής.
«Βαδίζοντας προς την απεργία αυτή,
ως σωματεία επιλέγουμε να προχωρήσουμε
και σε μια σειρά νέων ανοιχτών συσκέψε-
ων για τον συνεχή συντονισμό μας, για την
οργάνωση κοινών δράσεων, όπως εργατικές
διαδηλώσεις και παρεμβάσεις, με αφορμή
και τα αντεργατικά μέτρα και τις επιθέσεις
της κυβέρνησης και των εργοδοτών καθώς
και σε διάφορες εκδηλώσεις (π.χ. εργατικό
φεστιβάλ) […]. Καλούμε κάθε εργατικό σω-
ματείο του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα
όλης της ελληνικής επικράτειας που ενδια-
φέρεται να κινηθεί σε μια τέτοια κατεύθυν-
ση να συμμετέχει στις επόμενες σχετικές
συσκέψεις μας» συμπληρώνει.
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ∆Ε∆ΟΜΕΝΑ
Φακέλωμα των πάντων
στο όνομα της «προστασίας»
▸ Με ευρεία συναίνεση ψηφίστηκε το νομοσχέδιο
Ψ
ηφίστηκε την περασμένη
Δευτέρα στην ολομέλεια της
Βουλής, με τη διαδικασία
του κατεπείγοντος και με
τις ψήφους των ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και
ΜέΡΑ25, το νομοσχέδιο με τον ψευδεπί-
γραφο τίτλο περί «Προστασίας Δεδομέ-
νων Προσωπικού Χαρακτήρα». Το νο-
μοσχέδιο, η ψήφιση του οποίου άλλωστε
αποτελούσε μια εκκρεμότητα που άφησε
η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, στην ουσία ενσω-
ματώνει στην ελληνική νομοθεσία την
Οδηγία 680/2016 της ΕΕ για την «προστα-
σία των προσωπικών δεδομένων».
Κάτι που με απλά λόγια «μεταφρά-
ζεται» σε απροκάλυπτη θεσμική νομιμο-
ποίηση του φακελώματος των πολιτών
και των εργαζομένων, με αποκλειστικό
στόχο την περαιτέρω θωράκιση των συμ-
ΧΥΤΑ ΦΥΛΗΣ
Αντιδράσεις ενάντια στην επέκταση της χωματερής
Τ
ην Παρασκευή μαζική κινητοποί-
ηση πέτυχε τη ματαίωση της συνε-
δρίασης του Ειδικού Διαβαθμικού
Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) για
τη μετατροπή ανενεργών λατομείων σε
χωματερές, στο πλαίσιο της μέχρι τώρα
πολιτικής διαχείρισης των σκουπιδιών.
Μέχρι την τελευταία στιγμή η απερχό-
μενη περιφερειακή αρχή έκανε ό,τι μπο-
ρούσε για την ολοκλήρωση του σχεδίου
διαχείρισης των απορριμμάτων σε βάρος
των κατοίκων της Δυτικής Αττικής, αλλά
βρίσκει διαρκώς μπροστά της συλλογικό-
τητες και σωματεία.
Μετά την απόφαση που πήρε την 1η
Αυγούστου η Εκτελεστική Επιτροπή του
ΕΔΣΝΑ σε έκτακτη και εν κρυπτώ συνε-
Κοινωνία
Κυριάκος Νασόπουλος
φερόντων του κεφαλαίου. Πίσω από τις
«βαρυσήμαντες» διατυπώσεις περί δήθεν
προστασίας των δεδομένων προσωπικού
χαρακτήρα, «χτίζεται» ένα νέο σύστημα
φακελώματος, καθώς επιτρέπονται η
συλλογή και η ανταλλαγή δεδομένων που
μεταξύ άλλων αφορούν πολιτικά φρονή-
ματα, συμμετοχή σε συνδικαλιστική ορ-
γάνωση, θρησκεία, ποινικές καταδίκες.
Αυτό επιτυγχάνεται βασικά μέσω των
αμέτρητων εξαιρέσεων, οι οποίες είναι τέ-
τοιας έκτασης και τόσο γενικόλογες, ώστε
στην πράξη αναιρούν κάθε προστασία δε-
δομένων. Πιο συγκεκριμένα, καθιερώνε-
ται κάθε εξαίρεση «που συνιστά αναγκαίο
και αναλογικό μέτρο σε μια δημοκρατική
κοινωνία με σκοπό μεταξύ άλλων την απο-
φυγή παρακώλυσης επίσημων ερευνών
και διαδικασιών, την πρόληψη και ανί-
Αρχοντούλα Βαρβάκη
δρίασή της για την επέκταση του ΧΥΤΑ
της Φυλής, δηλαδή τη δημιουργία μιας
νέας χωματερής 4 εκατομμυρίων κυβι-
κών μέτρων δίπλα στις εργατικές κατοι-
κίες, η συνεδρίαση της Παρασκευής θα
αποφάσιζε και για την… αξιοποίηση των
λατομείων. Η διοίκηση Δούρου όχι μόνο
δεν έκλεισε τη χωματερή, αλλά φρόντισε
για την όξυνση του προβλήματος των κα-
τοίκων που ζουν δίπλα στα σκουπίδια.
Την Πέμπτη είχε προηγηθεί σχετική
κινητοποίηση κατά τη διαδικασία ορκω-
μοσίας του νέου Περιφερειακού Συμβου-
λίου, στην οποία απάντησαν οι δυνάμεις
της αστυνομίας με χρήση χημικών. Την
ίδια «διαχείριση» είχαν οι κάτοικοι που
αντιδρούν και κατά τη διάρκεια της ορ-
χνευση ποινικών αδικημάτων και ποινών,
την προστασία της εθνικής ασφάλειας κα-
θώς και την προστασία των δικαιωμάτων
και ελευθεριών τρίτων».
Μέσω των ψηφισμένων άρθρων, στο
όνομα της «εθνικής και δημόσιας ασφά-
λειας» καθώς και του «δημοσίου συμφέ-
ροντος», δίνεται η δυνατότητα επεξεργα-
σίας των λεγόμενων ειδικών κατηγοριών
δεδομένων (δηλαδή των ευαίσθητων
προσωπικών δεδομένων), αλλά και επε-
ξεργασίας τους από δημόσιους και ιδιω-
τικούς φορείς για διαφορετικό σκοπό από
αυτόν για τον οποίο έχουν συλλεχθεί.
Σε ό,τι αφορά τώρα το φακέλωμα των
εργαζομένων, μεταξύ άλλων, στο άρθρο
27 του νόμου προβλέπεται ότι τα δεδομέ-
να προσωπικού χαρακτήρα των εργαζο-
μένων μπορούν να υποβάλλονται σε επε-
ξεργασία για τους σκοπούς της σύμβασης
εργασίας, εφόσον είναι απαραίτητο για
την απόφαση σύναψης της σύμβασης
εργασίας ή μετά τη σύναψή της για την
εκτέλεση ή την καταγγελία της. Με τον
τρόπο αυτό, και με τη «βούλα» πλέον, τα
προσωπικά δεδομένα είναι στην ευχέρεια
των εργοδοτών. Παράλληλα, σύμφωνα
και με το άρθρο 97, επιτρέπεται η χρήση
ηλεκτρονικής κάμερας, μέσω κλειστού
κυκλώματος οπτικής καταγραφής, στους
χώρους εργασίας.
Πρόκειται λοιπόν για ακόμη μια κατά
μέτωπο επίθεση στα δημοκρατικά λαϊκά
δικαιώματα, που φέρει φαρδιά πλατιά
την «υπογραφή» ολόκληρου του αστικού
πολιτικού συστήματος, απέναντι στην
οποία ο λαός οφείλει να αντιδράσει.
κωμοσίας του νέου Δημοτικού Συμβουλί-
ου Φυλής το απόγευμα της Παρασκευής.
«Η επέκταση της χωματερής στη Φυλή
και το άνοιγμα νέων ΧΥΤΑ στα λατομεία
είναι το σχέδιο που υπηρετεί τόσο η απερ-
χόμενη όσο και η νέα περιφερειακή αρχή
με τις ευλογίες της κυβέρνησης της ΝΔ.
Είναι η συνέχιση της ίδιας πολιτικής που
θέλει να παραδώσει τη διαχείριση των
σκουπιδιών στο ιδιωτικό κεφάλαιο στη
Δυτική Αττική και σε όλο το λεκανοπέδιο.
Οι εργαζόμενοι κι ο λαός θα τους σταμα-
τήσουν. Η Αντικαπιταλιστική Ανατροπή θα
κινηθεί ενάντια στα σχέδιά τους» δηλώνει
στο Πριν ο Κώστας Τουλγαρίδης, ένας από
τους δύο περιφερειακούς συμβούλους της
Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής.

Περικλής Παυλίδης
καθηγητής στο Παιδαγωγικό
Τμήμα ∆Ε του ΑΠΘ
Η
κυβέρνηση της Νέας Δημο-
κρατίας κατάργησε τελικά
το πανεπιστημιακό άσυλο.
Προηγήθηκαν οι γνωστοί
δακρύβρεχτοι δεκάρικοι για τα ελλη-
νικά ΑΕΙ που έγιναν κέντρα ανομίας.
Κονδυλοφόροι δεξιο-νεοφιλελεύθερης
κοπής κήρυξαν εκστρατεία κατά του
καθεστώτος παραβατικότητας (δια-
κίνηση ναρκωτικών, παραεμπόριο
κ.λπ.) που «αριστερές μειοψηφίες»
στο όνομα του ασύλου επέβαλλαν δή-
θεν στα πανεπιστήμια.
Βέβαια, σε μια κοινωνία βαθύτα-
της κρίσης, εγκλωβισμένη εκτενώς
στη χρήση ουσιών και με τη ναρκο-
κουλτούρα να θριαμβεύει στις πλέον
ανεπτυγμένες και «πολιτισμένες» χώ-
ρες της Εσπερίας, η δημιουργία εντυ-
πώσεων ότι η εξάλειψη της «παραβα-
τικότητας» περνάει μέσα από την κα-
τάργηση του ασύλου δεν ήταν τίποτε
περισσότερο από χονδροειδή εξαπά-
τηση του κοινού.
Η κατάργηση του ασύλου αποσκο-
πούσε σαφώς σε κάτι άλλο: στην ενί-
σχυση της ικανότητας του κράτους
να πατάσσει την ιδεολογική-πολιτική
απειθαρχία που εκδηλώνεται εντός
των ΑΕΙ, κι αυτό για ορισμένους κρί-
σιμους λόγους.
Αποτελεί πλέον κοινό τόπο ότι το
πανεπιστήμιο στις ανεπτυγμένες κε-
φαλαιοκρατικές χώρες συνιστά κομβι-
κό θεσμό παραγωγής επιστημονικών
γνώσεων, οι οποίες ενσωματώνονται
ραγδαία σε τεχνολογικές και παρα-
γωγικές καινοτομίες, συμβάλλοντας
αποφασιστικά στην κερδοφορία των
επιχειρήσεων. Επίσης, αποτελεί χώρο
μαζικής διαμόρφωσης του εργασιακού
δυναμικού, του διανοητικού μέρους
της σύγχρονης μισθωτής εργασίας.
Και είναι ακριβώς η τεράστια οι-
κονομική σημασία της επιστημονικής
γνώσης (χωρίς να παραγνωρίζουμε τη
στρατιωτική και πολιτική σημασία και
χρήση της) ο λόγος για τον οποίο στην
ανώτατη εκπαίδευση δρομολογούνται
παγκοσμίως βαθιές, νεοφιλελεύθερου
τύπου αλλαγές με κομβικό στόχο την
υποταγή της επιστήμης, των θεσμών
της και βεβαίως των ίδιων των φορέων
και δημιουργών της γνώσης στις ανά-
γκες της κεφαλαιοκρατικής αγοράς.
Στο πλαίσιο λοιπόν του στόχου αυ-
τού και υπό την πίεση ισχυρών εξουσι-
αστικών μηχανισμών το πανεπιστήμιο
μεταλλάσσεται (σαφώς με διαφορετι-
κούς ρυθμούς από χώρα σε χώρα), εν-
σωματώνει πρότυπα λειτουργίας του
επιχειρηματικού κόσμου, υποτάσσε-
ται σε πρακτικές ανταγωνισμού, γί-
Απόψεις
Το άσυλο και οι κοινωνικοί αγώνες
εντός των πανεπιστημίων
▸ Ενάντια στην εισβολή της αγοράς στον κομβικό χώρο της επιστήμης
νεται διαρκώς περισσότερο εμπορευ-
ματικό, διεμβολίζεται από ιδιωτικά
συμφέροντα και αγοραίες επιδιώξεις.
Αυτήν ακριβώς τη μετάλλαξη του
πανεπιστημίου υπηρέτησαν με ποικί-
λους τρόπους τις τελευταίες δεκαετί-
ες όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις. Στη
δυναμική προώθηση αυτής της μετάλ-
λαξης είναι στρατευμένη και η τωρινή
κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Η εν λόγω διαδικασία όμως δεν εί-
ναι ούτε εύκολη ούτε αυτονόητη. Κι
αυτό, πρωτίστως, διότι το έργο που
συντελείται στα πανεπιστήμια, ως
ερευνητική δραστηριότητα και επι-
στημονική εκπαίδευση, είναι από τη
φύση του ριζικά ασύμβατο με τους
κανόνες και τις επιδιώξεις της κεφα-
λαιοκρατικής οικονομίας.
Πρόκειται για έργο που υπερβαί-
νει ουσιωδώς τις σχέσεις ιδιωτικής
ιδιοκτησίας, δεδομένου ότι πραγμα-
τοποιείται με καθολικά μέσα-επιτεύγ-
ματα του παγκόσμιου πολιτισμού, τα
οποία ουσιαστικά ανήκουν σε όλη την
ανθρωπότητα.
Στο πανεπιστήμιο η επιστημονική
μελέτη της αντικειμενικής πραγμα-
τικότητας με τις ορθολογικές-κριτι-
κές αρχές που τη διέπουν αυξάνει τις
γνώσεις μας για τον κόσμο και τις δυ-
νατότητες παραγωγικής επενέργειας
σ’ αυτόν. Ταυτόχρονα όμως επεκτεί-
νεται (και τείνει αναπόφευκτα να
επεκτείνεται) στην κριτική θεώρηση
των θεμελιωδών σχέσεων των ανθρώ-
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
πων, τόσο προς τη φύση όσο και με-
ταξύ τους. Κι από αυτή τη σκοπιά το
πανεπιστήμιο μπορεί να λειτουργεί
ως κρίσιμο πεδίο ανίχνευσης δυνατο-
τήτων και προοπτικών, όχι μόνο για
την παραγωγική αλληλεπίδραση της
κοινωνίας με τη φύση, αλλά και για
το μέλλον των ίδιων των κοινωνικών
σχέσεων.
Το πανεπιστήμιο ως προνομιακός
χώρος της επιστημονικής σκέψης κα-
θίσταται στον έναν ή τον άλλο βαθμό
–όποιες προσπάθειες κι αν καταβάλ-
λονται για το αντίθετο– χώρος κριτι-
κής εξέτασης και, πιθανώς, αμφισβή-
Ενάντια στην παρακμή
της επιστημονικής σκέψης,
στην απονέκρωση
του κριτικού στοχασμού
και στην παραμόρφωση
των παιδαγωγικών
σχέσεων υπό το καθεστώς
του «ακαδημαϊκού
καπιταλισμού»
17
τησης των κυρίαρχων ιδεών, σχέσεων
και θεσμών.
Γι’ αυτό και το πανεπιστήμιο, όσο
θα δύναται να επιτελεί το έργο του,
την κατανόηση του κόσμου και τον
αναστοχασμό της κοινωνικής πραγμα-
τικότητας, θα γεννά πάντα κινδύνους
για κάθε εξουσία που βρίσκεται απέ-
ναντι στις ανάγκες και στα συμφέρο-
ντα της κοινωνίας.
Γι’ αυτό και οι εξουσίες που υπη-
ρετούν τα συμφέροντα της σύγχρονης
κεφαλαιοκρατίας θα επιδιώκουν με
κάθε μέσο να ελέγξουν το πανεπιστή-
μιο, να το υποτάξουν σε μιαν εξόχως
αντιφατική «λογική»: στην παραγωγή
γνώσης αναγκαίας για την επιχειρημα-
τική κερδοφορία και ταυτόχρονα στην
αποφυγή ενασχόλησης με τα κρίσιμα
προβλήματα, τις αντιφάσεις και προο-
πτικές της κοινωνικής ολότητας.
Δεδομένων των παραπάνω, χρειά-
ζεται να επισημάνουμε εμφατικά ότι ο
αγώνας για την υπεράσπιση του ασύ-
λου δεν ήταν ποτέ απλώς και μόνο για
το ζήτημα αυτό.
Ήταν και είναι αγώνας ενάντια στην
εισβολή των δυνάμεων της αγοράς
στον πιο κομβικό χώρο της επιστήμης.
Ενάντια στην παρακμή της επιστημο-
νικής σκέψης, στην απονέκρωση του
κριτικού στοχασμού και στη βαθύτα-
τη παραμόρφωση των παιδαγωγικών
σχέσεων υπό το καθεστώς του «ακαδη-
μαϊκού καπιταλισμού», του διαρκούς
ανταγωνισμού, του αχαλίνωτου κα-
ριερισμού, της κομφορμιστικής αδι-
αφορίας για τα προβλήματα της κοι-
νωνίας, των γενικευμένων ιδιοτελών
επιδιώξεων και αγοραίων πρακτικών
καθηγητών, τμημάτων και σχολών.
Ήταν και είναι αγώνας για τις ανάγκες
των φοιτητριών και των φοιτητών, για
τον κοινωνικό προσανατολισμό της
επιστημονικής έρευνας, την κοινωνι-
κή ιδιοποίηση και χρήση των αποτελε-
σμάτων της.
Η κατάργηση του ασύλου αποσκο-
πεί στη διαμόρφωση μηχανισμών κα-
ταστολής των φοιτητικών αγώνων και
κάθε αντίστασης στις πολιτικές που
παραδίδουν την ανώτατη εκπαίδευση
στις δυνάμεις της αγοράς. Ο αγώνας
για την υπεράσπισή του είναι συνυφα-
σμένος με την υπεράσπιση του φοιτητι-
κού κινήματος, αλλά και των αναγκών
και των αγώνων της κοινωνίας για ένα
δημόσιο πανεπιστήμιο, ταγμένο στην
αναζήτηση δυνατοτήτων και τρόπων
επίλυσης των κρίσιμων προβλημάτων
της, δημιουργίας ενός χειραφετημένου
κόσμου καθολικής συντροφικότητας
και αλληλεγγύης.
18
Παντελής Παπαχρόνης
Η μάχη
τ ο ά σ υ λ ο
για
λ ι ς ξ ε κ ιν ά !
μό
Μ
έσα στο κατακαλό-
καιρο με κλειστές
σχολές η Ν∆ ψήφισε,
στο πρώτο μάλιστα
νομοσχέδιο που έφερε ως κυβέρ-
νηση, την κατάργηση του ασύλου.
∆εν είναι τυχαία ούτε συμβολική η
βαρύτητα γύρω από το «πρώτο νο-
μοσχέδιο» που ψηφίστηκε.
Αντιθέτως! Η κατάργηση του
πανεπιστημιακού ασύλου αποτελεί
προϋπόθεση για την υλοποίηση των
αντιεκπαιδευτικών μεταρρυθμίσε-
ων της Νέας ∆ημοκρατίας. Σημαί-
νει την ποινικοποίηση των αγώνων
των φοιτητών, την καταστολή προς
το πανεκπαιδευτικό κίνημα συνολικά
και την πλήρη εμπέδωση του δόγ-
ματος «νόμος και τάξη». Το ερώτημα
λοιπόν περί κατάργησης ή όχι ξεφεύ-
γει από θεωρητικά, ιδεολογικά, ακόμα
και «ρομαντικά» πλαίσια.
Η υποκρισία και
τα επικοινωνιακά κόλπα
της κυβέρνησης
Η κυβέρνηση όλο το προηγούμενο
διάστημα χρησιμοποιούσε το λεπτό
ζήτημα της ασφάλειας και της παρα-
βατικότητας, προσπαθώντας να απο-
σπάσει τη σιωπηρή συναίνεση από
την κοινωνία. Η επιχειρηματολογία
της όμως κυμαίνεται μεταξύ στοχευ-
μένου ψέματος και παραπληροφόρη-
σης, καθώς για πολλά αδικήματα, για
τα οποία «ευθύνεται» η θεσμοθέτηση
του ασύλου, υπήρχε ήδη η δυνατότητα
να παρέμβει η αστυνομία, όπως,
για παράδειγμα η διακίνηση
ναρκωτικών. Σε κάθε περίπτωση
βέβαια οι φοιτητικοί σύλλογοι,
δηλαδή οι ίδιοι οι φοιτητές,
είναι αυτοί που περιφρουρούν
τους ίδιους και τους πανεπι-
στημιακούς χώρους από φαι-
νόμενα «βίας και ανομίας».
Αντίθετα, το ίδιο το κράτος
και οι μηχανισμοί του (με ιστο-
ρική την ευθύνη της αστυνομί-
ας) είναι αυτοί που σπρώχνουν
ολόκληρες πιάτσες διακίνησης
ναρκωτικών γύρω από τα πανεπιστημι-
ακά ιδρύματα του κέντρου. Ταυτόχρονα,
η κυβέρνηση δεν στοχεύει στη ρίζα του
προβλήματος των ναρκωτικών. Μήπως
έχει να κάνει με το γεγονός πως επιφανείς
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
επιχειρηματίες που έχουν
κατηγορηθεί για διακίνηση
μεγάλων ποσοτήτων ναρκω-
τικών φιγουράρουν ανάμεσα στα
ονόματα που έκαναν δωρεές υπέρ του
κυβερνώντος κόμματος;
Οι πραγματικές επιδιώξεις
πίσω από το άσυλο
Πέρα λοιπόν από την υποκρισία και το
ψέμα στα οποία επιδίδεται η κυβέρνηση
για λόγους επικοινωνιακούς, η ουσία της
αντιπαράθεσης βρίσκεται στα «ψιλά γράμ-
ματα» του προγράμματος της νέας υπουρ-
γού Νίκης Κεραμέως για την παιδεία.
«Μικρά ευέλικτα πανεπιστήμια – χρημα-
τοδοτούμενα από πάσης φύσεως επιχει-
ρηματικές δραστηριότητες, με συμβούλια
ιδρύματος (με εκπροσώπους επιχειρήσε-
ων να καταλαμβάνουν τις 5 από τις 11
έδρες), εξωτερική αξιολόγηση». Προσπά-
θεια δημιουργίας λοιπόν ενός ευέλικτου
και φθηνού εργατικού δυναμικού, χωρίς
ολόπλευρη γνώση, υπερεξειδικευμένο
και διαθέσιμο για τις νέες ανάγκες της
αγοράς και των επιχειρήσεων, όπως
επιτάσσει η μνημονιακή κανονικότητα
που θέλουν να επιβάλουν. Άλλωστε η
Ν. Κεραμέως δεν βαδίζει μόνη. Εφαρ-
μόζει πιστά τις επιταγές του ΟΟΣΑ και
της ΕΕ, όπως άλλωστε η προηγούμε-
νη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, που τώρα
χύνει κροκοδείλια δάκρυα για τα ζη-
τήματα της παιδείας. Γι’ αυτό
κιόλας ο ήδη ψηφισμένος νό-
μος Γαβρόγλου για την παιδεία
κα τά ργ ησ ή το υ α πο τελεί
Η χέρια από το άσυλο».
υλοποίηση
προϋπόθεση για την
τι κώ ν
των αντιεκπαιδευ
τη ς Ν Δ
μεταρρυθ μί σε ω ν
δεν έχει αμφισβητηθεί καθόλου
από την τωρινή κυβέρνηση, κα-
θώς έστρωσε το δρόμο για την
ολοκλήρωση των αντιδραστικών
πολιτικών για την παιδεία, απλώς
με διαφορετικό προσωπείο.
Νεολαία
ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΣΤΕΓΗ
Άντε και
πέρασες…
Για να νοικιάσεις
σπίτι, έχεις;
Χιλιάδες μαθητές έχουν μόλις περάσει στο
πανεπιστήμιο, έπειτα από εκατοντάδες
ώρες διαβάσματος καθώς και χιλιάδες
ευρώ σε φροντιστήρια. Είναι έτοιμοι να
ζήσουν σε άλλη πόλη, ενώ οι γονείς τους
έχουν δηλώσει πως θα κάνουν ό,τι μπο-
ρούν για να τους στηρίξουν οικονομικά σε
αυτήν τη νέα αρχή.
Ωστόσο, μια ματιά στα σάιτ ενοικίασης
σπιτιών μπορεί να τους απογοητεύσει πλή-
ρως ή και να τους γκρεμίσει τα όνειρα ολο-
τεβού
Επόμενο ραν σχερώς. Σύμφωνα με έρευνα που παρουσί-
το ερχόμενο ασε η Καθημερινή, τα ενοίκια στην Αθήνα
Σάββατο 7/9, γίνονται απρόσιτα για την πλειοψηφία των
οικογενειών, οι οποίες ανήκουν στα χαμη-
στις 6 μ.μ., λότερα κοινωνικά στρώματα.
στην Καμάρα Συγκεκριμένα, μεγαλύτερη αύξηση
στην Αθήνα υπάρχει στην περιοχή του
Βύρωνα, όπου οι τιμές αυξήθηκαν κατά
34,5% σε σχέση με πέρυσι. Στο Αιγάλεω η
Θέλουν λοιπόν πρώτα απ’ όλα να αύξηση φτάνει το 31%, ενώ κατά ένα πέ-
καταργήσουν το άσυλο για να μπο- μπτο αυξημένες είναι οι τιμές στις οδούς
ρέσουν όσο το δυνατόν πιο εύκολα Πατησίων και Αχαρνών.
να ολοκληρώσουν τα σχέδιά τους,
Κύριο ρόλο σε αυτές τις αυξήσεις
χωρίς τις «ενοχλητικές» γι’ αυτούςς
διαδραματίζουν οι πλατφόρμες τύπου
φωνές που παλεύουν χρόνια τώρα α
Airbnb, οι οποίες εκτοξεύουν τα ενοίκια
για δημόσια δωρεάν παιδεία, για ολο--
κληρωμένη μόρφωση, για αξιοπρεπή ή για μόνιμη κατοικία, καθώς η ενοικίαση
δουλειά και δημοκρατικές ελευθερίες, ς, με την ημέρα αποβαίνει πολύ πιο συμφέ-
για ένα πανεπιστήμιο των αναγκών ών ρουσα. Για παράδειγμα, ένα δυάρι στο
της μεγάλης πλειοψηφίας των φοιτη- η- Κουκάκι, με μειωμένη τιμή κατά 10,5%,
τών και της κοινωνίας. Η κυβέρνηση ση λόγω της ανόδου του ανταγωνισμού,
της Ν∆ θέλει να πάρει ιστορική ρεβάνς νς φτάνει τα 525 ευρώ! Συνεπώς, αν κά-
απέναντι στο φοιτητικό κίνημα, που ου ποιος σπουδάζει στην Πάντειο και θέλει
ανέκαθεν πάλευε για άσυλο κοινωνικών ών να μένει κοντά στη σχολή του, καλύτερα
αγώνων και όχι άσυλο επιχειρήσεων ων να το ξανασκεφτεί!
και ιδιωτών. Η πρώτη απάντηση από το Για όλη αυτή την κατάσταση βα-
φοιτητικό κίνημα δόθηκε στη μαζική κι- ρύτατη ευθύνη φέρουν και η προη-
νητοποίηση στις 23 Ιουλίου, όπου συμμε-
μμε- γούμενη και η νυν κυβέρνηση, καθώς
τείχαν περισσότεροι από 3.000 φοιτητές, τές, η φορολογία σε τέτοιου τύπου πλατ-
εκπαιδευτικοί και εργαζόμενοιενοι φόρμες είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα,
με κεντρικό σύνθημα «Κάτω ω τα
καθιστώντας την αξιοποίηση χιλιάδων
διαμερισμάτων εύφορο έδαφος για
∆εν σταματάμε όμως εδώ.
∆ίνουμε «ραντεβού» στην πρώτη
ρώτη
επενδύσεις. Ακόμη, πανεπιστήμια και
κυβερνήσεις διαχρονικά «σφυρίζουν
εμφάνιση του λαϊκού κινήματος
ματος
αδιάφορα» στο αίτημα του φοιτητι-
με την τωρινή κυβέρνηση η στη
κού κινήματος για ανέγερση εστιών
∆ΕΘ το ερχόμενο Σάββατο
ο 7/9.
στα εκατοντάδες κτίρια που διαθέ-
Συμμετέχουμε στην ανεξάρτητη
ρτητη
ταξική συγκέντρωση της Καμάραςμάρας τουν τα πανεπιστήμια. Ωστόσο, αυτά
στις 6 μ.μ., όπου μαζί με τους εργαζομένους
μένους τα κτίρια δεν αξιοποιούνται για τις
θα διεκδικήσουμε σπουδές, δουλειά με δικαιώ-
ικαιώ- ανάγκες των φοιτητών, αλλά για την
ματα και ζωή με αξιοπρέπεια. Για να βάλουμε
άλουμε εξυπηρέτηση των συμφερόντων ιδι-
φρένο στη νέα κυβέρνηση, για την ανατροπήατροπή ωτικών επιχειρήσεων. 
του ασφυκτικού ευρωμνημονιακού πλαισίου, λαισίου, Μιχάλης Ρόθος
για να πάρουμε πίσω όσα μας κλέψανε.

Βίκυ Παπαδοπούλου
Τ
ο θέμα της σειράς είναι
διαχρονικό, όπως δια-
χρονικό είναι το παιχνίδι
«Κλέφτες και αστυνό-
μοι» που παίζανε πολλές γενιές.
Η ιδιαιτερότητα του «Casa de
Papel» έγκειται στο ότι παίρνει
θέση υπέρ των ληστών καλώντας
το θεατή να ταυτιστεί μαζί τους.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα
με τη σειρά, αποφεύγοντας τα
spoilers. Στους πρώτους δύο κύ-
κλους επεισοδίων οκτώ απατεώ-
νες περιωπής, που δεν έχουν τί-
ποτα να χάσουν και τους οποίους
έχει στρατολογήσει ένας μυστηρι-
ώδης «Καθηγητής», εισβάλλουν
στο Βασιλικό Νομισματοκοπείο
της Μαδρίτης και κρατούν ομή-
ρους τους υπαλλήλους του και μια
ομάδα μαθητών και μαθητριών
που, όχι και τόσο συμπτωματικά,
επισκέπτονται εκείνη τη μέρα το
κτίριο. Σκοπός τους δεν είναι να
κλέψουν έτοιμα χαρτονομίσμα-
τα, αλλά να τυπώσουν τα δικά
τους, που δεν θα ξεχωρίζουν από
τα γνήσια αφού θα είναι γνήσια.
Η κατάληψη και η εκτύπωση θα
διαρκέσουν αρκετές ημέρες, μέ-
χρι να συμπληρωθεί το επιθυμη-
τό ποσό των 2 δισεκατομμυρίων
ευρώ.
Στις μέρες των «Αγανακτισμέ-
νων»  πολλοί διαδηλωτές φορού-
σαν τη χαρακτηριστική μάσκα του
Γκάι Φοκς, που το 1605 είχε σχεδι-
άσει τη λεγόμενη «Συνωμοσία της
Πυρίτιδας» σε σκοπό την ανατίνα-
ξη του Κοινοβουλίου ως συμβόλου
της τυραννίας. Τώρα οι «οκτώ»
φορούν μάσκες με το χαρακτη-
ριστικό τσιγκελωτό μουστάκι του
Σαλβαδόρ Νταλί – και το ίδιο κά-
νουν πολλοί ενθουσιώδεις οπαδοί
τους που διαδηλώνουν υπέρ τους.
Δύο κόσμοι συγκρούονται:
από τη μια η «ανομία», από την
άλλη ο νόμος και η τάξη, δηλαδή
η αστυνομία, το κράτος και οι μυ-
στικές υπηρεσίες. Και το λεγόμε-
νο «ηθικό πλεονέκτημα» ασφα-
λώς το έχει η πλευρά των ληστών.
Χιλιάδες Μαδριλένοι συγκεντρώ-
νονται έξω από το Νομισματοκο-
πείο εκδηλώνοντας την αλληλεγ-
γύη τους με τους ληστές που τα
βάζουν με το σύστημα. Αυτό που
κάνουν οι «οκτώ» δεν είναι λη-
στεία, αλλά «αντίσταση», τονίζει
διαρκώς ο αρχικός επιχειρησια-
κός αρχηγός, ο «Βερολίνο». Ο κυ-
νισμός, η υποκρισία, το ψέμα, η
συκοφαντία, η αδιαφορία για την
ανθρώπινη ζωή είναι τα χαρακτη-
ριστικά του «πρώτου κόσμου»,
ενώ στον κόσμο των ληστών συ-
ναντάμε την αλληλεγγύη, την αν-
Πολιτισμός
Η ισπανική σειρά «Η τέλεια ληστεία» (La Casa de Papel) είναι η τηλεοπτική
έκπληξη των τελευταίων χρόνων, καθώς έχει αποσπάσει και πολύ υψηλά
ποσοστά τηλεθέασης διεθνώς, αλλά και πολύ θετικές κριτικές.
La Casa de Papel: Μια σειρά
με άρωμα Αγανακτισμένων
θρωπιά, τη συντρο-
φικότητα.
Η σειρά δίνει ιδι-
αίτερο βάρος στο χτί- Εδώ ο λαός εκφράζει
σιμο των χαρακτήρων ν την απέχθειά του
των «καταληψιών», »,
που δεν είναι μονοδιά- ιά- για τους νόμιμους
στατοι αλλά μας επιφυ- φυ- «ληστές», δηλ.
λάσσουν εκπλήξεις. Πα- το τραπεζικό
ράλληλα, σαφής είναι αι η
φεμινιστική ματιά τηςς σει- και κρατικό
αικείοι
ράς, αφού τρεις γυναικείοι σύμπλεγμα
χαρακτήρες παίζουν καθο-
έλιξη της
ριστικό ρόλο στην εξέλιξη
πλοκής.
ρχουν άμε-
Στη σειρά δεν υπάρχουν
σες αναφορές στο κίνημα ίνημα των
Αγανακτισμένων, όμως ως ο από-
ηχός του είναι σαφής: ής: ο λαός
εκφράζει, έστω «δι’ αντιπροσώ-
πων», τη δυσπιστία και αι την απέ-
απεζικό και
χθειά του για το τραπεζικό
κρατικό σύμπλεγμα, που ευνοεί
τους λίγους και εξαθλιώνει τους
πολλούς. Οι τράπεζες και οι μη-
χανισμοί που τις στηρίζουν είναι
ο «εχθρός».
Είναι αυτονόητο ότι η σειρά
δεν θα είχε τόσο μεγάλη διεθνή
απήχηση αν δεν ήταν εξαιρετικά
καλογυρισμένη, με έξυπνους δι-
αλόγους, ανατροπές, εντυπωσι-
ακές ερμηνείες, γρήγορο ρυθμό
κ.λπ. Ναι μεν οι «ληστείες», ως
κινηματογραφικό και λογοτε-
χνικό υπο-είδος, έχουν πλούσια
ιστορία πίσω τους (ας θυμηθούμε
το «Ριφιφί» ή τη «Μεγάλη ληστεία
του τρένου»), όμως αυτή η ισπα-
νική εκδοχή τους καταφέρνει και
ανανεώνει το είδος. Και τελικά,
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
η «Τέλεια ληστεία» δεν
είναι μόνο δείγμα του
ταλέντου, του επαγ-
γελματισμού και της
φαντασίας των Ισπανών
δ
δημιουργών της, αλλά
υ
υπονοεί και κάποια πράγ-
μα
ματα για τα αδιέξοδα της
δικ
δικής μας εποχής, για τις
σύγχ
σύγχρονες μορφές ολοκλη-
ρωτισ
ρωτισμού και τυραννίας.
Αν κάποιος επιχειρού-
σε να κάνει σκληρή «αριστε-
ρή»  κρι
κριτική στη σειρά, ίσως να
επισήμα
επισήμαινε ότι ο λαός παραμέ-
νει παρα
παρατηρητής, ότι περιμένει
δικαίωση από κάποιους «υπερή-
ρωες» ποπου χτυπούν το σύστημα
για λογα
λογαριασμό του. Στον τρίτο
(και κάπ
κάπως πιο αμήχανο) κύκλο
επεισοδίω
επεισοδίων, που προβλήθηκε το
καλοκαίρ
καλοκαίρι, ο «προφεσόρ» ζητάει
και αξιοπ
αξιοποιεί την παρουσία και
τη συμπαράσταση των πολιτών
για την πραγματοποίηση ληστεί-
ας και απόδρασης.
Όμως μιλάμε για μια ψυχαγω-
γική σειρά και όχι για το μανιφέ-
στο ενός επαναστατικού κόμμα-
τος. Οι συντελεστές της σειράς
έχουν συλλάβει το γενικό πολιτικό
κλίμα, αλλά ταυτόχρονα πρέπει
να δημιουργήσουν ένα εμπορι-
κά πετυχημένο προϊόν και όχι να
αφυπνίσουν τους λαούς.
Ας σημειωθεί ότι το λάιτ μοτίφ
της σειράς είναι το γνωστό τρα-
γούδι της ιταλικής Αντίστασης, το
«Μπέλα Τσιάο», το οποίο, χάρη
στο «Casa de Papel», έγινε πα-
γκόσμιο σουξέ.
19
Κάποτε
στο Χόλιγουντ
▸ Η μεγάλη επιστροφή
του Κουέντιν Ταραντίνο
Ένας από τους σπουδαιότερους σύγ-
χρονους κινηματογραφιστές επιστρέ-
φει με μια ακόμα ταινία χαμηλού
σχετικά προϋπολογισμού αλλά με
διάσημο καστ πρώτης γραμμής (Λε-
ονάρντο Ντι Κάπριο και Μπραντ Πιτ).
Μετά από δύο ταινίες για τις ανοιχτές
πληγές της Αμερικής του 18ου αιώνα
ο Κουέντιν Ταραντίνο επιστρέφει στο
Λος Άντζελες το καλοκαίρι του 1969,
σε ένα τέλος εποχής και μια ταραγ-
μένη εποχή για τη βιομηχανία του
Χόλιγουντ που σφραγίστηκε από την
έναρξη του πολέμου στο Βιετνάμ και
την άγρια δολοφονία της Σάρον Τέιτ,
συζύγου του Ρομάν Πολάνσκι, από τη
σέχτα του Τσαρλς Μάνσον. Η ταινία
αποτελεί φόρο τιμής στο παλιό Χόλι-
γουντ, το οποίο ωστόσο, όπως και το
σημερινό, κάθε άλλο παρά αγγελικά
πλασμένο ήταν.
Ο Ταραντίνο, ασκώντας κριτική
στο κινηματογραφικό κατεστημένο,
εμμέσως παίρνει θέση και για τις κα-
ταγγελίες για σεξουαλική παρενόχλη-
ση εναντίον του συνεργάτη και πρώην
κολλητού του παραγωγού Μπράιαν
Επστάιν. Στην ταινία ο τηλεοπτικός
σταρ Ρικ Ντάλτον, πρωταγωνιστής
ενός γουέστερν σίριαλ, νιώθει ότι η
μπογιά του έχει ξεφτίσει καθώς δεν
κατάφερε ποτέ να κάνει το επιτυχη-
μένο πέρασμα στη μεγάλη οθόνη και
σκέφτεται σοβαρά την πρόταση ενός
παραγωγού να γυρίσει ένα γουέστερν
σπαγγέτι στην Τσινετσιτά. Η βίλα του
στο Μπέβερλι Χιλς βρίσκεται ακριβώς
δίπλα στην έπαυλη του Ρομάν Πολάν-
σκι και της εγκύου συζύγου του Σάρον
Τέιτ. Ο Ταραντίνο για άλλη μια φορά
«δανείζεται» στοιχεία και σκηνές από
κλασικές ταινίες του Χόλιγουντ με φρέ-
σκο τρόπο σε μια ταινία που μπορεί να
μη φτάνει τις πιο ένδοξες στιγμές του
Ταραντίνο, αλλά παραμένει ιδιαίτερα
διασκεδαστική και διδακτική.
20
70 χρόνια από το τέλος
του εμφυλίου πολέμου
Ε
βδομήντα χρόνια συμπληρώ-
θηκαν από το τέλος Αυγούστου
του 1949, όταν τα εναπομείνα-
ντα τμήματα του Δημοκρατι-
κού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) μετά από
ηρωικό και άνισο αγώνα κατέφυγαν στις
30/8/1949 στην Αλβανία, απ’ όπου ως
πρόσφυγες θα μεταφερθούν στην Τα-
σκένδη της ΕΣΣΔ και στις Λαϊκές Δημο-
κρατίες, που πρόσφατα είχαν δημιουρ-
γηθεί. Μετά την οριστική ήττα της επα-
ναστατικής πάλης του ΔΣΕ επικρατεί η
στρατηγική της εγχώριας αστικής τάξης
και των ιμπεριαλιστών συμμάχων της
(Βρετανίας-ΗΠΑ) για τη συντριβή του
ΚΚΕ και της ιδεολογικοπολιτικής επιρ-
ροής του. Με την ήττα του ΔΣΕ οικοδό-
μησαν το υπεραυταρχικό μετεμφυλιακό
κράτος, που απέκλεισε τους κομμουνι-
στές και τους «αριστερούς συνοδοιπό-
ρους» από την πολιτική ζωή (εκτός νόμου
του ΚΚΕ μέχρι το 1974, μαζικές φυλακί-
σεις, εκτελέσεις μέχρι τα μέσα της δεκα-
ετίας του 1950, εξορία δεκάδων χιλιάδων
αγωνιστών στον «Νέο Παρθενώνα» της
Μακρονήσου και σ’ άλλα ξερονήσια για
την απόσπαση δηλώσεων μετανοίας και
την «εθνική αναδιαπαιδαγώγηση» των
αγωνιστών). Το ολοκληρωτικό μετεμ-
φυλιακό κράτος επεκτεινόταν σε όλο το
εύρος του κοινωνικού ιστού με την προ-
απαίτηση πιστοποιητικού «υγιών κοινω-
νικών φρονημάτων» για τη συμμετοχή
σ’ ένα ευρύ φάσμα πολιτικών και κοινω-
νικών δικαιωμάτων των αγωνιστών και
των παιδιών τους (διορισμός στο Δημό-
σιο, διαβατήριο, εισαγωγή στο πανεπι-
στήμιο, απόκτηση κυνηγετικής άδειας
κ.ά.). Με την άγρια τρομοκρατία και την
εμετική αντικομμουνιστική προπαγάν-
δα, η αστική τάξη, που είχε απόσχει από
τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα και
είχε συνεργαστεί με τους κατακτητές,
κατάφερε να ενδυθεί πλέον το μανδύα
του εθνικού αμύντορα και να ξεριζώ-
σει σε μεγάλο βαθμό απ’ τη συνείδηση
του ελληνικού λαού το ριζοσπαστισμό,
που είχε καλλιεργηθεί με τον αγώνα του
ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στα χρόνια της Κατοχής.
Η επέτειος των 70 χρόνων από την
ήττα του ΔΣΕ αναθέρμανε τη συζήτηση
και την ανάλυση από διαφορετικές ιδε-
ολογικές σκοπιές. Η Δεξιά απ’ τη Με-
ταπολίτευση του 1974 και με σταθμό τη
συγκυβέρνηση το 1989 Δεξιάς-Αριστε-
ράς (ΚΚΕ-ΕΑΡ) έχει αμβλύνει τον αγο-
ραίο αντικομμουνισμό, ιδεολογικό και
πολιτικό. Ωστόσο, στον βαθύ πυρήνα
των αντιλήψεών της ζει και βασιλεύει ο
αντικομμουνισμός. Ο Εμφύλιος διαχρο-
νικά με διαφορετική μορφή και ένταση
αξιοποιείται από τους ιδεολόγους και
πολιτικούς της Δεξιάς για να θεμελιώ-
νεται η αντιδημοκρατική και αντεθνική
δήθεν αντίληψη της Αριστεράς. Κύρια
έκφραση αυτής της αντίληψης αποτελεί
η θεωρία των «τριών γύρων».
Η θεωρία των «τριών γύρων»
Αυτή η θεωρία σήμερα αναπαράγεται
με «επιστημονικό» επίχρισμα. Ιδιαί-
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
Δημήτρης Γρηγορόπουλος
Εβδομήντα χρόνια μετά τη στρατιωτική ήττα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, η συζήτηση
για τον Εμφύλιο παραμένει έντονη. Η αστική ιδεολογία παρουσιάζει μια ανύπαρκτη πρα-
ξικοπηματική λογική του ΚΚΕ, ο ρεφορμισμός υπογραμμίζει το αδύνατο της επανάστασης, ενώ
η προσέγγιση του ΚΚΕ περισσότερο ηρωοποιεί παρά ανασυγκροτεί κριτικά την επαναστατική
τάση. Σε αυτό το έργο πρέπει να συμβάλει το ρεύμα της κομμουνιστικής απελευθέρωσης.
Ιδεολογική και πολιτική
αντιπαράθεση για τον εμφύλιο
ταξικό πόλεμο (1946-1949)
τερα απ’ το αναθεωρητικό ιστορικό
ρεύμα (βλ. Στάθης Καλύβας, Νίκος
Μαραντζίδης, Εμφύλια Πάθη, εκδ. Με-
ταίχμιο). Σύμφωνα με αυτή την αντί-
ληψη, κεντρικός και πρώτιστος στόχος
του ΚΚΕ ήταν η κατάληψη της εξουσί-
ας και η εγκαθίδρυση κομμουνιστικού
καθεστώτος και όχι η πάλη σύσσωμου
του ελληνικού λαού κατά του ξένου
ζυγού. Σύμφωνα με το σχήμα αυτό,
ο πρώτος γύρος αναφέρεται στην πε-
ρίοδο 1943-44, ο δεύτερος στην περίο-
δο Δεκεμβρίου 1944-Ιανουαρίου 1945
και ο τρίτος στην περίοδο 1946-49. Η
αναντιστοιχία αυτού του σχήματος με
την ιστορική πραγματικότητα και η
ιδεολογική χρήση του για την επιβολή
ενός ακραίου αυταρχικού μετεμφυλια-
κού καθεστώτος είναι προφανής. Στον
πρώτο «γύρο» ως πάλη για την εξουσία
χαρακτηρίζεται η όξυνση της απελευ-
θερωτικής πάλης κατά των φιλογερ-
μανικών οργανώσεων, που αυξήθηκαν
αυτή την περίοδο, αντικαθιστώντας
τμήματα του κατοχικού στρατού που
μετατίθεντο σε κρίσιμα μέτωπα για το
ηττώμενο χιτλερικό καθεστώς.
Στα Δεκεμβριανά, η παραβίαση
της Συμφωνίας του Λιβάνου παρά τη
νομιμοφροσύνη και τις αυταπάτες
του ΚΚΕ, οι αιματοβαμμένες προβο-
κάτσιες στις λαϊκές ειρηνικές πορεί-
ες, η εντολή του Τσώρτσιλ «αντιμε-
τωπίστε τον ΕΛΑΣ ως εχθρικό στρατό
Ιστορία
σε κατεχόμενη πόλη» αποδεικνύουν
αβίαστα ότι το ΚΚΕ σαφώς δεν ήθε-
λε να καταλάβει την εξουσία. Απλώς
άσκησε ένοπλη πίεση με τον εφεδρικό
ΕΛΑΣ. Αν ίσχυε το αντίθετο, θα είχε
μεταφέρει τον κύριο όγκο του ΕΛΑΣ
στην Αθήνα πριν από την αποβίβαση
των Άγγλων ή τουλάχιστον στη διάρ-
κεια του Δεκέμβρη. Και το κυριότερο,
δεν θα είχε υπογράψει την επαίσχυ-
ντη Συμφωνία της Βάρκιζας, απο-
στρατεύοντας και αφοπλίζοντας τον
ΕΛΑΣ, που κυριαρχούσε από Στερεά
Ελλάδα και πάνω.
Αλλά και στον «τρίτο γύρο» παρα-
βλέπεται ότι μέχρι το 1947 η ένοπλη
πάλη χρησιμοποιείται ως δευτερεύον
μέσο πίεσης για «ομαλές δημοκρα-
τικές εξελίξεις» και γενικεύεται το
1947, όταν με το Δόγμα Τρούμαν, την
αναδιοργάνωση και τον εξοπλισμό
του κυβερνητικού στρατού κορυφώ-
νεται η εξοντωτική επίθεση κατά του
κινήματος και των αγωνιστών.
Η αδύνατη επανάσταση
Μηδενιστική ως και συκοφαντική κρι-
τική στον αγώνα του 1946-49 ασκεί ο
ρεφορμισμός. Συνισταμένη των ρευ-
μάτων και στο θέμα του «δεύτερου
αντάρτικου» (1946-49) είναι η επαγ-
γελία μιας αδύνατης επανάστασης:
«Εξού και στις ατέρμονες ενδοαριστε-
ρές συζητήσεις που ακολούθησαν την
ήττα το βασικό ερώτημα δεν αφορού-
σε (όπως στην περίπτωση του ΕΑΜι-
κού κινήματος) το "γιατί δεν πήραμε
την εξουσία", αλλά το "πώς και γιατί
ξαναπήραμε τα όπλα" για μια χαμέ-
νη υπόθεση» (Εφημερίδα των Συντακτών,
24-25/8/2019). Αυτές οι προσεγγίσεις
χαρακτηρίζονται από αντικειμενι-
σμό, προσεγγίζουν μονοδιάστατα τις
ιστορικές συνθήκες, δεν προσδιορί-
ζουν υπαρκτές αντιθέσεις και διαφο-
ρετικές δυνατότητες απ’ αυτές που
επικράτησαν. Επιπλέον, στιγματίζο-
νται από το ρεφορμισμό, που θεωρεί
τυχοδιωκτισμό, ανεύθυνη επιλογή
και καταστροφή για το κίνημα και
την κοινωνία τον εμφύλιο πόλεμο. Γι’
αυτό, όταν διεκτραγωδούν τις βάρ-
βαρες συνθήκες του μετεμφυλιακού
κράτους για τους κομμουνιστές και
τους αριστερούς, τις συνδέουν με την
ανεύθυνη και ουτοπική επιλογή της
ηγεσίας του ΚΚΕ και όχι με τη βαρ-
βαρότητα της νικήτριας τάξης, που
από το 1944 και όχι από το 1947, όταν
γενικεύτηκε ο ένοπλος αγώνας, είχε
εξαπολύσει πολύπλευρη εξοντωτική
επίθεση στο κίνημα για να εδραιώσει
την εξουσία της.
Το ΚΚΕ (Ριζοσπάστης, 24-25/8/2019)
παραδέχεται ότι υπήρξε «εγκλωβισμός
του ΚΚΕ και του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στο Βρε-
τανικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατο-
λής (1943), στις Συμφωνίες του Λιβά-
νου (1944) και της Καζέρτας (1944)»,
ενώ σημειώνει πως «η ήττα του Δεκέμ-
βρη 1944, καθώς και η απαράδεκτη
Συμφωνία της Βάρκιζας (12 Φλεβάρη
1945) δεν είχαν επιφέρει ακόμη την
επιδιωκόμενη από τις αστικές δυνά-
μεις αλλαγή του συσχετισμού».
Παρά τον προσδιορισμό αυτών των
οδυνηρών λαθών, στην αυτοκριτική
του ΚΚΕ απουσιάζει η ερμηνεία και
η αιτιολόγηση. Δεν υπάρχει η απαι-
τούμενη ιστορική και αιτιακή σύνδε-
ση με το 7ο Συνέδριο της Γ΄ Διεθνούς,
που προέβλεπε τη στρατηγική του
Λαϊκού Μετώπου, τη συμμαχία και
συγκυβέρνηση των κομμουνιστών με
προοδευτικές αστικές δυνάμεις. Αυ-

τού ακριβώς του προγράμματος ήταν
πιστή εφαρμογή οι Συμφωνίες που
καταγγέλλει το ΚΚΕ. Αυτή η συμβιβα-
στική γραμμή εφαρμόστηκε σε Γαλ-
λία, Ιταλία, Ελλάδα οδηγώντας στον
Καιάδα τα μεγάλα κινήματα αυτών
των κοινωνιών. Απεναντίας, η επα-
ναστατική γραμμή εφαρμόστηκε στην
Κίνα, στη Γιουγκοσλαβία και στην Αλ-
βανία και θριάμβευσε.
Επιπλέον, το ΚΚΕ παραδέχεται
ότι υπήρχαν σημαντικές δυνατότη-
τες να νικήσει ο ΔΣΕ το 1946. Το 1946
δεν είχε σταθεροποιηθεί πλήρως η
αστική εξουσία, η Μ. Βρετανία ετοι-
μαζόταν να αποχωρήσει από
την Ελλάδα, χωρίς να έχει
καλυφθεί το κενό της από τις
ΗΠΑ. Ο αστικός στρατός δεν
είχε ακόμη αναδιοργανωθεί,
ενώ στις γραμμές του δρού-
σαν σημαντικές δυνάμεις
του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Πολ-
λές χιλιάδες αγωνιστές στις
τρεις μεγάλες πόλεις ήταν
ελεύθεροι, δεν είχαν φυλακι-
στεί, εξοριστεί ή στρατευθεί,
θα μπορούσαν να ενταχθούν
στον ΔΣΕ, να ενισχύσουν την
εργατική σύνθεσή του και να
αυξήσουν αποφασιστικά την
αριθμητική του δύναμη. Δυ-
στυχώς, το 1946 το ΚΚΕ ταλα-
ντευόταν μεταξύ της χρήσης
του ένοπλου αγώνα ως μέσου
πίεσης για δημοκρατικές κα-
τακτήσεις και της γενίκευσής
του ως μέσου κατάκτησης
της εξουσίας. Αποφασιστική
υπήρξε και η επίδραση του διεθνούς
κομμουνιστικού παράγοντα, που μέ-
χρι το 1947 δεν ευνοούσε τη γενίκευση
της ένοπλης πάλης. Γι’ αυτό και τά-
χθηκε υπέρ της συμμετοχής του ΕΑΜ
στις βουλευτικές εκλογές του 1946,
σύσταση που απέρριψε το ΚΚΕ. Το
1947, όταν οι ΗΠΑ διακήρυξαν το Δόγ-
μα Τρούμαν και το Σχέδιο Μάρσαλ,
που οδηγούσαν το ελληνικό καθεστώς
ολοκληρωτικά στη σφαίρα επιρροής
των ΗΠΑ, αποφασίζοντας και στρα-
τιωτική επέμβαση για την εξόντωση
των ανταρτών, η ΕΣΣΔ και οι Λαϊκές
Δημοκρατίες υποστήριξαν τη γενίκευ-
ση της ένοπλης πάλης στην Ελλάδα,
υπό τον όρο δημιουργίας ανεξάρτητης
κρατικής επικράτειας.
Από την άσκηση ένοπλης
πίεσης στη γενίκευση
του ένοπλου αγώνα
Η μετατροπή τού μερικού σε γενικευ-
μένο ένοπλο αγώνα απέβλεπε στην
ένοπλη κατάκτηση της εξουσίας. Είχε
όμως αμυντικη αφετηρία, αφού μετά
το Δόγμα Τρούμαν η σκλήρυνση του
καθεστώτος και η αμετάκλητη από-
φασή του για στρατιωτική και πολιτι-
κή εξόντωση των κομμουνιστών επι-
βεβαιώνουν ότι η νόμιμη πάλη ή και
ο μερικός ένοπλος αγώνας δεν ήταν
αποτελεσματικά για την προστασία
του κινήματος. Δύο δρόμοι ανοίγο-
νταν για τον ΔΣΕ: Ή το 1947 θα κα-
Ιστορία
τέφευγε με ακέραιες τις δυνάμεις
του στις Λαϊκές Δημοκρατίες ή θα
γενίκευε την ένοπλη πάλη, αν και
οι δυνατότητες νίκης δεν ήταν πλε-
ον πολύ μεγάλες, με την προοπτική
δημιουργίας ανεξάρτητης κρατικής
επικράτειας.
Η μετεμφυλιακή πολιτική βιο-
λογικής, πολιτικής και κοινωνικής
εξόντωσης των κομμουνιστών, παρά
την αποχώρηση μάλιστα των μάχι-
μων δυνάμεων του ΔΣΕ, επιβεβαιώ-
νει ότι η αστική τάξη και ο ιμπερια-
λισμός απέκλειαν μια ομαλή εξέλιξη
και ανυποχώρητα επιδίωκαν τον βί-
1947, 12 Μαρτίου ●
Δόγμα Τρούμαν: Απόφαση του αστικού
καθεστώτος και των Αμερικανών
ιμπεριαλιστών για ολοκληρωτική
«εξουδετέρωση του κομμουνιστικού
κινδύνου».
1947, 10-12 Σεπτεμβρίου ●
Απόφαση της 3ης Ολομέλειας
της ΚΕ του ΚΚΕ για «μεταφορά του
κέντρου βάρους» στην ένοπλη πάλη,
με στόχο την απελευθέρωση Μακεδονίας
και Θράκης.
1947, 23 Δεκεμβρίου ●
Ίδρυση της Προσωρινής Δημοκρατικής
Κυβέρνησης του ΔΣΕ.
αιο εξοβελισμό των κομμουνιστών
από την πολιτική ζωή.
Υπήρχε επαναστατική
κατάσταση το 1947;
Το στρατηγικό ερώτημα είναι αν η
γενίκευση του ένοπλου αγώνα το
1947 είχε δυνατότητες ή αν ήταν μια
εκ των προτέρων χαμένη υπόθεση,
όπως υποστηρίζει η ρεφορμιστική
παράταξη. Είναι κοινή διαπίστωση
ότι το 1947 δεν ήταν ούτε 1944 ούτε
1945, αλλά ούτε και 1946, που ακόμη
και τότε υπήρχαν περισσότερες δυ-
νατότητες επαναστατικής νίκης. Οι
αντικειμενιστές ρεφορμιστές ιστορι-
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
κοί, απολυτοποιώντας το συσχετισμό
που διαμορφώθηκε, αποκλείουν ανι-
στόρητα τη δυνατότητα ενός ευνοϊ-
κότερου για το κίνημα συσχετισμού.
Η νίκη μιας επανάστασης εξαρτά-
ται απ’ την ανάπτυξη της απαιτού-
μενης επαναστατικής κατάστασης.
Ακόμη και το 1947 υπήρχαν στοιχεία
επαναστατικής κατάστασης. Το αστι-
κό κράτος δεν είχε ολοκληρωτικά ανα-
συγκροτηθεί, υπήρχε αστάθεια στον
αστικό κομματικό χώρο, στοιχεία που
ενισχύονταν απ’ την ένοπλη πάλη του
κινήματος. Η δυστυχία των μαζών,
οικονομική και πολιτική, βρισκόταν
1948, 28 Ιουνίου ●
Ρήξη Στάλιν-Τίτο. Αποβολή
της Γιουγκοσλαβίας από την Κομινφόρμ.
1949, 12 Φεβρουαρίου ●
Αποτυχία του ΔΣΕ να καταλάβει τη
Φλώρινα, με μεγάλες απώλειες.
1949, 1 Απριλίου ●
Ανακατάληψη του Γράμμου από τον ΔΣΕ.
1949, 2 Αυγούστου ●
Τελική εξόρμηση του κυβερνητικού
στρατού στον Γράμμο και το Βίτσι.
1949, 30 Αυγούστου ●
Τα εναπομείναντα τμήματα του ΔΣΕ
καταφεύγουν στην Αλβανία.
στα ύψη. Δεν είχε φτάσει σε έξαρση
η αντίδραση των μαζών, όπως απαι-
τεί η επαναστατική κατάσταση, λόγω
της άγριας τρομοκρατίας και της δι-
στακτικότητας ακόμη και ριζοσπα-
στικών μαζών απέναντι στον εμφύλιο
πόλεμο, οι οποίες πολύ πιο εύκολα εί-
χαν προσχωρήσει στον εθνικοαπελευ-
θερωτικό πόλεμο (1940-44). Ωστόσο,
σε αντίθεση με τη συνολική κοινωνι-
κή επανάσταση, στον ανταρτοπόλε-
μο και στον εμφύλιο που διεξάγεται
κατά στάδια, η αλλαγή συσχετισμού
δυνάμεων μπορεί να γίνεται σταδια-
κά. Αυτό έγινε και με τον ΕΛΑΣ,που
ξεκίνησε με μια χούφτα άντρες υπό
τον Άρη Βελουχιώτη, με τους 80 πε-
21
ρίπου Κουβανούς επαναστάτες που
αποβιβάστηκαν με την «Γκράνμα» και
κατέκτησαν την εξουσία, αλλά και με
τη μεγάλη πορεία των Κινέζων κομ-
μουνιστών που, καταδιωκόμενοι από
τους Κινέζους εθνικιστές και παρά τις
απώλειές τους, διατήρησαν δυνάμεις
και άλλαξαν ριζικά το συσχετισμό κα-
τακτώντας τελικά την εξουσία.
Υπήρχαν δυνατότητες νίκης
και το 1947;
Δυνατότητες υπήρχαν, όχι πολύ μεγά-
λες, και το 1947. Οι κομμουνιστές δεν
βλέπουν την πραγματικότητα
μόνο στατικά, αλλά και δυνα-
μικά. Εξάλλου υπάρχουν και
εμπειρικές αποδείξεις αυτών
των δυνατοτήτων. Στη διάρ-
κεια του 1947-49 ο ΔΣΕ κατέ-
λαβε πόλεις, τις οποίες όμως
διατήρησε υπό τον έλεγχό του
για μικρό χρονικό διάστημα.
Εξάλλου, όπως παραδέχεται ο
τότε υπουργός Στρατιωτικών
Γεώργιος Στράτος (Εφημερίδα
των Συντακτών, 24-25/8/2019),
περίπου 500.000 αγωνιστές
συνέδραμαν με διάφορους
τρόπους τους ένοπλους που
δρούσαν στα βουνά. Παρα-
δέχεται ακόμη ότι το 30% έως
45% των κομμουνιστών που
υπήρχαν στους κληρωτούς του
κυβερνητικού στρατού είχαν
«μετά μόχθου» εκκαθαριστεί,
αλλά όχι ολοκληρωτικά. Απο-
φασιστικός παράγοντας υπήρ-
ξε η απόφαση, μετά την εξαγγελία του
Δόγματος Τρούμαν, του διεθνούς κομ-
μουνιστικού κινήματος να βοηθήσει
με υλικά και όπλα τον ΔΣΕ. Βέβαια,
αυτή η βοήθεια δεν συγκρινόταν με
τη βοήθεια που παρείχαν οι ΗΠΑ στον
τακτικό στρατό, ιδίως στον τομέα της
αεροπορίας. Ιδιαίτερα αρνητική για
τον αγώνα του ΔΣΕ υπήρξε η σύγκρου-
ση Γιουγκοσλαβίας-Κομινφόρμ. Η βο-
ήθεια από τη Γιουγκοσλαβία μειώθηκε
σταδιακά, ενώ στις 11 Ιουλίου 1949 ο
Τίτο ανακοίνωσε το κλείσιμο των γιου-
γκοσλαβικών συνόρων για τον ΔΣΕ.
Αρνητικός παράγοντας που θα μπο-
ρούσε να αντιμετωπιστεί ήταν η δια-
σπορά σημαντικών δυνάμεων του ΔΣΕ
στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα
και τη Θεσσαλία. Οι δυνάμεις αυτές
θα έπρεπε να μεταφερθούν σύμφωνα
με το «Σχέδιο Λίμνες» στη Μακεδονία
και Θράκη, που ορίζονταν ως κέντρο
της ένοπλης πάλης. Ακόμη, υπήρξε
απροσδόκητα περιορισμένη εμπλοκή
κομματικών μελών του ΚΚΕ από τα
αστικά κέντρα στη γενικευμένη ένο-
πλη πάλη. Πρέπει να υπογραμμιστεί
πως ο ΔΣΕ ως επαναστατικός στρατός
είχε μεγάλη αγωνιστική υπεροχή σε
σχέση με τον τακτικό στρατό.
Το γεγονός πως οι μαχητές του ΔΣΕ
επέλεξαν την ένοπλη επαναστατική
πάλη σε εξαιρετικά άνισες συνθήκες,
στις οποίες η νίκη δεν είχε τις πιο μεγά-
λες πιθανότητες, αποτελεί την πολυτι-
μότερη ίσως αγωνιστική παρακαταθή-
κη για τις νεότερες γενιές αγωνιστών.
22
Ο τρίχρονος αγώνας του Δημοκρα-
1 τικού Στρατού Ελλάδας είχε βαθιές
εγχώριες κοινωνικές ρίζες, αποτέλεσε
δε μια αναμέτρηση με ταξικό περιεχό-
μενο και διακύβευμα, ακόμα κι αν οι
δύο αντιμαχόμενες πλευρές δεν την
παρουσίαζαν ως τέτοια. Απέναντι σε
αυτή την ενοχλητική πραγματικότητα
η επίσημη εθνική ιστοριογραφία μι-
λούσε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου
πολέμου και για δεκαετίες αργότερα
για «ξενοκίνητους», μια πάγια τακτι-
κή της εξουσίας όταν θέλει να συσκο-
τίσει τους πραγματικούς λόγους για
τους οποίους η «εθνική ομοψυχία»
διαρρηγνύεται και εξεγέρσεις συμβαί-
νουν στην επικράτειά της. Μόνο το
άνοιγμα των επίσημων κομματικών
και κρατικών αρχείων των χωρών του
«σοσιαλιστικού μπλοκ» έδωσε ένα τέ-
λος σε αυτή τη σπέκουλα (σε ακαδημα-
ϊκό επίπεδο), αφού αποδείχτηκε περί-
τρανα πως δεν υπήρχε διεθνές σχέδιο
υποκίνησης εξέγερσης στην Ελλάδα,
πολλώ δε μάλλον απόσπασης εδαφών
από την ελληνική επικράτεια. Ωστόσο,
ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα δεν
μπορεί να κατανοηθεί και να κριθεί αν
δεν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι απο-
τέλεσε ένα συμβάν με μεγάλη διεθνή
σημασία.
Η ανάμειξη ξένων κρατών δεν απο-
2 τέλεσε πρωτοτυπία του ελληνικού
εμφυλίου πολέμου και για την ακρί-
βεια ήταν αναπόφευκτη σε μια τέτοια
σύγκρουση. Γι’ αυτό θεωρούμε ότι δεν
έχει ιδιαίτερη αξία να σταθούμε στις
«αποκαλύψεις» που προέκυψαν μετά
τη δεκαετία του 1990. Όντως ο ΔΣΕ
είχε αποθήκες υλικών σε Αλβανία,
Γιουγκοσλαβία, Βουλγαρία, λάμβανε
σχεδόν σε καθημερινή βάση φορτία με
τρόφιμα, ρουχισμό, φάρμακα, πυρο-
μαχικά και όπλα μέσω των τριών αυτών
χωρών, καθώς και οικονομική βοήθεια
από τα αδελφά του κομμουνιστικά
κόμματα σε όλη την Ευρώπη. Διατη-
ρούσε νοσοκομεία και στρατόπεδα πο-
λιτικών προσφύγων εντός των όμορων
βαλκανικών κρατών με αποκορύφωμα
το ημιαυτόνομο χωριό Μπούλκες στα
σύνορα Σερβίας-Ουγγαρίας, όπου με-
ρικές χιλιάδες μέλη και φίλοι του ΚΚΕ
νοσηλεύονταν, εκπαιδεύονταν και ερ-
γάζονταν για χάρη του ΔΣΕ. Η βοήθεια
αυτή υπήρξε πολύτιμη για τον ΔΣΕ και
δεν αποτελεί ένοχο μυστικό ούτε από-
δειξη έλλειψης κοινωνικής βάσης εντός
της Ελλάδας, αλλά ένδειξη της έμπρα-
κτης αλληλεγγύης των κομμουνιστι-
κών κομμάτων προς το ΚΚΕ. Σε καμία
περίπτωση όμως η βοήθεια αυτή δεν
έφτασε ή δεν ξεπέρασε την αντίστοιχη
ενίσχυση που έλαβε ο ελληνικός στρα-
τός από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ, τόσο
για αντικειμενικούς λόγους (απόθεμα
οπλισμού στις Λαϊκές Δημοκρατίες,
δυσκολία αποστολής στα ελληνικά
βουνά, διεθνείς περιπλοκές) όσο και
για υποκειμενικούς (διστακτικότητα
ΕΣΣΔ και γραμμή ένοπλης αυτοάμυ-
νας μέχρι το καλοκαίρι του 1947).
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 Ιστορία
Γιώργος Μιχαηλίδης
ο ΔΣΕ σχετίζονταν με δύο παράγοντες.
Η επίσημη ιστοριογραφία για δεκαετίες παρουσίαζε
τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας ως «ξενοκίνητο», Αφενός με την αρχικά επισφαλή διεθνή
θέση της Βουλγαρίας και της Αλβανίας,
με κατηγορίες για «ΕΑΜοβούλγαρους» κ.λπ. δεύτερον με τον ανώριμο χαρακτήρα
Ποια ήταν η βοήθεια που δέχθηκε ο ΔΣΕ από τις γειτονικές των Λαϊκών Δημοκρατιών, δηλαδή την
Λαϊκές Δημοκρατίες και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα ασταθή τους εξουσία και εσωτερική
συνοχή. Ακόμα σημαντικότερο ζήτημα
και πόσο έκρινε το αποτέλεσμα; Σε κάθε περίπτωση, ήταν ποιοτικά προέκυπτε από τον γενικό προσανα-
και ποσοτικά πολύ μικρότερη από την άμεση υποστήριξη τολισμό του διεθνούς κομμουνιστικού
Βρετανίας και ΗΠΑ στις αστικές κυβερνήσεις. κέντρου (ΕΣΣΔ) στη δεδομένη εποχή,
καθώς δεν επιθυμούσε επαναστατικά
γεγονότα στην Ευρώπη, αλλά προέκρινε
τη συνεννόηση και το συμβιβασμό με τις
ΗΠΑ-Βρετανία ή την προσεκτική εκμε-
Ο διεθνής παράγοντας τάλλευση των μεταξύ τους διαφορών.
Με άλλα λόγια, το διεθνές κομμουνι-
στικό κέντρο δεν σχεδίαζε την εξέγερση
στον αγώνα στην Ελλάδα, αλλά κατά βάση αναπρο-
σάρμοζε προς το ηπιότερο τη στρατη-
γική του ΚΚΕ. Σήμαιναν αυτά τα γεγο-
του ∆ημοκρατικού Στρατού νότα ότι ο αγώνας του ΔΣΕ ήταν από
διεθνή σκοπιά καταδικασμένος εξαρχής
λόγω των δεδομένων ισορροπιών; Αρ-
κετοί απαντούσαν και απαντούν κατα-
φατικά σε αυτή την ερώτηση μιλώντας
για μια προεξοφλημένη ήττα, την οποία
χρεώνουν άλλοτε στον «ζαχαριαδικό βο-
λονταρισμό» και άλλοτε στις γραμμές
χειρισμού της ΕΣΣΔ ή/και της Γιουγκο-
σλαβίας. Θεωρούμε όμως ότι κρίνουν
με βάση την τελική έκβαση των πραγμά-
των, η οποία δεν ήταν καθόλου βέβαιη
κατά τα τέλη του 1945 και τις αρχές του
1946, όταν το ΚΚΕ αποφάσιζε να προ-
σφύγει στον ένοπλο αγώνα, και φυσικά
πολύ λιγότερο βέβαιη στη διάρκεια του
1947, οπότε τα πράγματα έδειχναν να
αναποδογυρίζουν (γραμμή «κομμουνι-
στικοποίησης» Λαϊκών Δημοκρατιών
ως απάντηση στο Σχέδιο Μάρσαλ, ίδρυ-
ση Κομινφόρμ και σφοδρή κριτική στη
συμβιβαστική λογική των ΚΚ Ιταλίας
και Γαλλίας, συζήτηση και προετοιμα-
σία επί γιουγκοσλαβικού εδάφους για
Διεθνή Ταξιαρχία που θα συνέδραμε τον
ΔΣΕ, απόλυτη προτεραιότητα στον ένο-
πλο αγώνα και ίδρυση Προσωρινής Δη-
Ο ίδιος ο ΔΣΕ αλλά και οι στόχοι του ΚΚΕ – ηγεσία ΝΟΦ). Ο αγώνας του ΔΣΕ μοκρατικής Κυβέρνησης στην Ελλάδα).
3 είχαν διεθνιστικό χαρακτήρα. Κα- αποτέλεσε επίσης μια προσπάθεια για
Ο αγώνας του ΔΣΕ δέχτηκε ένα
ταρχάς αποτελούσε έναν πολυεθνικό
στρατό στις τάξεις του οποίου συνυ-
πήρχαν όλες οι εθνότητες του ελληνικού
μια Ελλάδα που δεν θα είναι εχθρική
απέναντι στους Βαλκάνιους γείτονές
της, που θα λύσει ειρηνικά τα αμοιβαία
5 καίριο, πλην απρόβλεπτο και ανα-
πάντεχο πλήγμα με τη ρήξη Σοβιετικής
κράτους (Έλληνες, Σλαβομακεδόνες μειονοτικά και συνοριακά προβλήματα Ένωσης–Γιουγκοσλαβίας. Τότε κατέρ-
και σε μικρότερο βαθμό Πομάκοι και μαζί τους και δεν θα αποκλείσει την Ελ- ρευσαν όλα τα σχέδια βαλκανικής συ-
οθωμα-
Τούρκοι ως μέρος του «οθωμα- λάδα οι
οικονομικά από τη βαλκα- νεννόησης, που βρίσκονταν σε προχω-
ρασε
νικού τάγματος» που έδρασε νική ενδοχώρα. ρημένο στάδιο, και επλήγη ο ΔΣΕ από
σε Κομοτηνή και Ξάνθη), ), Το διεθνές κάθε άποψη (ανεφοδιασμός, όραμα
ενώ εξέδιδε Τύπο και Τελικά όμως ποιος για την περιοχή, σχέση με Σλαβομα-
άλλα υλικά σε όλες τις
γλώσσες που ομιλού-
κομμουνιστικό 4 ήταν ο γενικός ρό-
λος του διεθνούς παρά-
κεδόνες), ενώ η ελληνική κυβέρνηση
είδε να δυναμώνει η θέση της. Η σοβι-
κέντρο προσάρμοζε
νταν στη χώρα. Ας μην γοντα στον αγώνα του ετική αναδίπλωση που ακολούθησε και
ξεχνάμε ότι στις ελεγ-
προς το ηπιότερο ΔΣΕ; Όσον αφορά το η στροφή στην εσωτερική συγκρότηση
χόμενες απ’ αυτόν πε- τη στρατηγική ιμπεριαλιστικό μπλοκ, των Λαϊκών Δημοκρατιών απέναντι
ριοχές λειτούργησαν, για του ΚΚΕ ο ΔΣΕ είχε απέναντί του στον «τιτοϊσμό» ολοκλήρωσαν τις αρνη-
όσο επέτρεπε ο πόλεμος, ς, το μειονέκτημα του ζωη- τικές εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο αφή-
μειονοτικά σλαβομακεδο-εδο- ρού ενδιαφέροντος αρχικά νοντας ελεύθερο πεδίο στον αντίπαλο.
νικά σχολεία. Αυτό όμως ως δεν της Βρ
Βρετανίας κι έπειτα των Αφήνοντας λίγο στην άκρη επιμέρους
σημαίνει ότι στο πλαίσιο του αγώνα ΗΠΑ για την Ελλάδα και τον αταλά- παράγοντες, στην ελληνική περίπτωση
του ΔΣΕ ξεπεράστηκαν προβλήματα ντευτο προσανατολισμό της ελληνικής ως έκφραση μιας διεθνούς σύγκρουσης
εθνικής καχυποψίας και σοβινισμού. αστικής τάξης προς αυτόν τον πόλο κέρδισε εκείνο το στρατόπεδο που είχε
Μάλιστα σε κρίσιμες καμπές του αγώ- από πολιτική και οικονομική άποψη. την πρωτοβουλία των κινήσεων, την
να αυτά οξύνθηκαν και οδήγησαν σε Όσον αφορά τον «σοσιαλιστικό πόλο», πιο ξεκάθαρη στρατηγική και τα δυνα-
εσωτερικές αντιπαραθέσεις (ηγεσία οι δυσκολίες που είχε να αντιμετωπίσει τότερα μέσα υλοποίησής της.
 ∆ιεθνή ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 23
Οι πυρκαγιές που καίνε τον πνεύμονα της Γης, τα τροπικά δάση του Αμαζονίου, φωτίζουν ανατριχιαστικά
Βραζιλία τη μεγάλη εικόνα της περιβαλλοντικής καταστροφής και της κλιματικής κρίσης που προκαλεί ο αδηφάγος
Μιχάλης Ρόθος καπιταλισμός. Τίποτα δεν είναι τυχαίο ούτε φυσικό: μεγάλες αγροβιομηχανικές εταιρείες, πολλές απ’ αυτές
πολυεθνικοί κολοσσοί, καταβροχθίζουν τα δάση, με όργανο την κυβέρνηση του ακροδεξιού Μπολσονάρου.

Σ
το επίκεντρο της παγκόσμιας
ειδησεογραφίας βρίσκονται οι
τεράστιες πυρκαγιές που μαί-
νονται στο δάσος του Αμαζονί-
ου στη Βραζιλία. Οι φλόγες κα-
τέστρεψαν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμ-
ματα γης και ζωντανούς οργανισμούς,
δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα στην
ατμόσφαιρα. Το φετινό καλοκαίρι, χιλιά-
δες φωτιές μεγάλης έκτασης ξέσπασαν
επίσης σε Αφρική και Σιβηρία, σκορπίζο-
ντας ανησυχία σε όλον τον πλανήτη. Και
ενώ η φύση βρίσκεται σε τόσο κρίσιμη
κατάσταση, ο πρόεδρος της Βραζιλίας
Ζαΐρ Μπολσονάρου ασχολείται με το να
τσακώνεται με τον ομόλογό του στη Γαλ-
λία Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος μαζί με
τους υπόλοιπους ηγέτες της G7 δεν έβαλε
και τόσο βαθιά το χέρι στην τσέπη για την
αντιμετώπιση της κρίσης στον Αμαζόνιο.
Γενικά, οι φωτιές στην περιοχή του
Αμαζονίου, όπως και στην Αφρική, είναι
συνηθισμένες αυτή την εποχή, καθώς οι
αγρότες εκμεταλλεύονται την ξηρασία για
να καθαρίσουν τα κτήματά τους. Ωστόσο
Στην πυρά η Αμαζονία
αυτό το καλοκαίρι η κατάσταση εκτρά-
πηκε. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο
για τη Διαστημική Έρευνα της Βραζιλί-
ας (INPE), παρατηρήθηκαν πάνω από
λόγω καπιταλιστικής ανάπτυξης
41.000 εστίες φωτιάς, κάτι που είχε να
συμβεί από το 2010 στη χώρα. Έτσι, το δά- Τεράστιες ευθύνες Μπολσονάρου, υποκριτικό ενδιαφέρον Μακρόν και ΕΕ
σος- προστάτης του πλανήτη από την κλι-
ματική αλλαγή έχασε ένα μεγάλο μέρος
της άμυνάς του, ενώ η εκπομπή διοξειδί- περιοχή του Αμαζονίου, αδιαφορώντας Λιμπάρντι από το OpenDemocracy. καγιάς. Σύμφωνα με τη NASA, τον Αύ-
ου του άνθρακα που προκλήθηκε από τις για τις συνέπειες στη φύση. Ταυτόχρονα με τις πυρκαγιές, λάμβανε γουστο σημειώνονταν περίπου 10.000
φωτιές θέτει το πρόβλημα της υπερθέρ- Ακόμη, η καταστροφή εκτάσεων παρ- χώρα και η συνεδρίαση της G7 στο Μπι- φωτιές ημερησίως σε όλο τον πλανήτη και
μανσης του πλανήτη σε ακόμα χειρότερη θένου δάσους χρησιμοποιείται, μέσα από αρίτς της Γαλλίας, στην οποία δεν μπο- το 70% εκτυλίχθηκε στην Αφρική. Συγκε-
κατάσταση. ένα καταχθόνιο σχέδιο που θα ζήλευε ρούσε να μη συζητηθεί το ζήτημα. Η κριμένα, μόνο το διήμερο 21-23 Αυγού-
Μπροστά σε αυτή την καταστροφή, ο το Χόλιγουντ, για «αναπτυξιακά έργα» απόφαση των 7 πιο ισχυρών κρατών του στου στο Κονγκό υπήρχαν περίπου 4.000
ακροδεξιός πρόεδρος της Βραζιλίας άρχι- στη Βραζιλία. Σύμφωνα με έρευνα του κόσμου ήταν να ενισχύσουν οικονομικά εστίες φωτιάς, ενώ στη Βραζιλία 2.100.
σε να κατηγορεί τους πάντες, εκτός από OpenDemocracy, τον περασμένο Φε- την πληγείσα χώρα. Ωστόσο, απ’ ό,τι Ακόμη, τεράστιο σοκ προκάλεσαν και οι
την πολιτική του. Αρχικά, το υπουργείο βρουάριο τρεις υπουργοί του Μπολσονά- φαίνεται, δεν κρατούσαν… ψιλά πάνω πυρκαγιές στη Σιβηρία, οι οποίες, σύμ-
Περιβάλλοντος της Βραζιλίας δήλωσε ρου παρουσίασαν σχέδιο καταστροφής τους και προσέφεραν στη Βραζιλία μόνο φωνα με τους εμπειρογνώμονες, έκαψαν
πως για τις φωτιές ευθύνονται «ο ξηρός περίπου 1,5 εκατ. τετραγωνικών χιλιο- 20 εκατομμύρια δολάρια. Σαν να μην μια έκταση περίπου όση ολόκληρο το Βέλ-
καιρός, ο άνεμος και ο καύσωνας». Στη μέτρων κατά μήκος οκτώ Πολιτειών της έφτανε αυτή η κοροϊδία, ο Μπολσονά- γιο, προκαλώντας τεράστιες οικολογικές
συνέχεια, ο Μπολσονάρου, ο οποίος στή- Αμαζονίας για την κατασκευή υδροηλε- ρου απάντησε ότι δεν χρειάζεται αυτά τα καταστροφές. Χαρακτηριστικά, η ποσό-
ριξε την προεκλογική του εκστρατεία στη χρήματα, κατηγορώ- τητα διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμ-
φιλολογία ενάντια στις περιβαλλοντικές ντας τον Μακρόν ότι φθηκε από την περιοχή φέτος είναι ίση με
οργανώσεις, κατηγόρησε ως υπαίτιους Οι εκτάσεις που έχουν αποψιλωθεί, υπονομεύει την εθνι- την ποσότητα από το 2010 έως το 2018.
για τις φωτιές τις ΜΚΟ, στις οποίες έκοψε κή ανεξαρτησία της Όπως έχει γίνει αντιληπτό, αυτές οι
τη χρηματοδότηση. Ωστόσο, η πραγμα- κυρίως από τις αγροβιομηχανικές Βραζιλίας. Έπειτα από πυρκαγιές ήρθαν να διαιωνίσουν μια
τικότητα απέχει πάρα πολύ από τις περι- εταιρείες, διπλασιάστηκαν παγκόσμια κατακραυ- ήδη άσχημη κατάσταση για τον πλανήτη.
γραφές του ηγέτη της χώρας. γή, την επόμενη μέρα Σύμφωνα με το πρόγραμμα Copernicus,
Σύμφωνα με το INPE, μία από τις κυ- μέσα σε ένα χρόνο δέχτηκε τα χρήματα, ο περασμένος Ιούλιος αποτέλεσε τον πιο
ρίαρχες αιτίες πρόκλησης των πυρκαγιών υπό τον όρο ότι ο ίδιος θερμό μήνα που έχει καταγραφεί στην
είναι η αποψίλωση των δασών που έχει θα διαχειριστεί το πού ιστορία, ξεπερνώντας κατά 0,04 βαθ-
προωθήσει ο Μπολσονάρου. Συγκεκριμέ- κτρικών σταθμών, γεφυρών και αυτοκι- θα δοθούν. Την ίδια στιγμή, σε όλη τη μούς τον Ιούλιο του 2016, που κρατούσε
να, το ινστιτούτο έκανε λόγο για 6.800 νητοδρόμων. Βραζιλία, καθώς και σε πρεσβείες της σε τα σκήπτρα. Όπως προμηνύουν όλοι οι
τετραγωνικά χιλιόμετρα δασικής γης η Για να επιτύχει όμως αυτό το σχέδιο, όλον τον πλανήτη, πραγματοποιήθηκαν διεθνείς περιβαλλοντικοί οργανισμοί, το
οποία αποψιλώθηκε ώστε να αξιοποιηθεί είναι απαραίτητος ένας «κακός τύραν- δεκάδες διαδηλώσεις, όπου οι άνθρωποι περιβάλλον βρίσκεται σε τεράστια κρίση,
για επενδύσεις. Σύμφωνα με το ίδιο ιν- νος» ο οποίος θα υπονομεύσει οποιεσδή- εξέφρασαν την αγανάκτησή τους απέ- με τις συνέπειες να προβλέπονται ακόμα
στιτούτο, οι εκτάσεις που έχουν αποψι- ποτε αντιδράσεις των ιθαγενών, καθώς ναντι στην κοροϊδία της βραζιλιάνικης, πιο καταστροφικές αν η ανθρώπινη δρα-
λωθεί –κυρίως από τις αγροβιομηχανικές και των περιβαλλοντικών οργανώσεων. αλλά και της γαλλικής κυβέρνησης όσον στηριότητα συνεχιστεί στον ίδιο ρυθμό,
εταιρείες– διπλασιάστηκαν μέσα σε ένα Η κυβέρνηση του ακροδεξιού προέδρου αφορά την κλιματική κρίση. αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στον
χρόνο! Έτσι, οι επιχειρήσεις Archer Daniels «προτίθεται να χρησιμοποιήσει τη ρη- Βέβαια, η φύση δεν καταστράφηκε πλανήτη. Οι λαοί και τα οικοσυστήματα
Midland και Bunge, που βασιλεύουν στην τορική του μίσους για να απομονώσει μόνο στον Αμαζόνιο αυτό το καλοκαίρι, ήδη την πληρώνουν, και το μέλλον δεν
καλλιέργεια σόγιας στη Βραζιλία, συνεχί- ιθαγενείς και μειονότητες στην περιοχή καθώς και η Αφρική, και κυρίαρχα το προβλέπεται ευοίωνο όσο κυριαρχεί η κα-
ζουν ανενόχλητες τις εργασίες τους στην της Αμαζονίας», γράφει η Μανουέλα Κονγκό, αντιμετώπισε φαινόμενα πυρ- πιταλιστική εκμετάλλευση στη φύση.
24 ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 ∆ιεθνή

περισκ πιο
Ο πόλεμος στο Χονγκ
Κονγκ συνεχίζεται
Τρεις μήνες συμπληρώνουν οι δι-
αδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ, με
κεντρικό σύνθημα την απαλλα-
γή από τα δεσμά της Κίνας, στην
οποία παραδόθηκε η περιοχή από
τους Βρετανούς το 1997. Το κινεζι-
κό καθεστώς έχει χρεωθεί άλλωστε
τόσο το έλλειμμα δημοκρατίας και
την καταστολή όσο και την όξυνση
των αντιθέσεων ανάμεσα στους
ζάπλουτους και πανίσχυρους επι-
χειρηματίες, οι περισσότεροι από
τους οποίους διατηρούν ισχυρούς
δεσμούς με το Πεκίνο – το οποίο,
με τη σειρά του, τους προσφέρει
εχέγγυα περαιτέρω ενίσχυσης και
πλουτισμού. Οι αδιαμφισβήτητες
σχέσεις ανάμεσα σε αρκετούς ηγέ-
τες των συγκεντρώσεων με την Ου-
άσιγκτον και το Λονδίνο δεν αρκεί
για να οδηγήσει αβίαστα στο συ-
μπέρασμα ότι πρόκειται για οργα-
νωμένο εκ των έξω σχέδιο ανατρο-
πής, μιας και η εσωτερική διάστα-
ση και δυναμική είναι πολύ ισχυρή.
Η AfD επελαύνει σε
Βρανδεμβούργο-Σαξονία
Δύο σημαντικές εκλογικές ανα-
μετρήσεις διεξάγονται σήμερα σε
ισάριθμα γερμανικά κρατίδια – το
Βρανδεμβούργο και τη Σαξονία. Οι
δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η ακρο-
δεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία
(AfD) έχει σοβαρές πιθανότητες να
αναδειχθεί πρώτο κόμμα, ειδικά στο
Βρανδεμβούργο, ξεπερνώντας τους
Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ και
αφήνοντας ουσιαστικά στο περιθώ-
ριο το κόμμα της Αριστεράς, που επί
χρόνια κυριαρχούσε στα ανατολικά
κρατίδια της πρώην Λαϊκής Δημοκρα-
τίας της Γερμανίας. Κάτι ανάλογο μά-
λιστα δεν αποκλείεται να συμβεί και
στη Θουριγγία, ένα ακόμη κρατίδιο
που ανήκει στην παραπάνω κατηγο-
ρία, όπου οι κάλπες στήνονται στις 27
Σεπτεμβρίου. Όπως είναι φανερό, με
βάση και την κατάσταση που επικρα-
τεί στους Σοσιαλδημοκράτες, η κρίση
στο παραδοσιακό πολιτικό σκηνικό
της Γερμανίας όχι απλώς συνεχίζεται,
αλλά βαθαίνει – την ίδια στιγμή που η
χώρα απειλείται με ύφεση, για πρώτη
φορά μετά την κρίση του 2008.
Νέο αντάρτικο
ξεκινά στην Κολομβία
Ξανά με το όπλο στο χέρι βρίσκο-
νται κορυφαία στελέχη του FARC-EP
(Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις
της Κολομβίας ‒ Λαϊκός Στρατός),
καταγγέλλοντας κράτος και κυβέρ-
νηση ότι έχουν παραβιάσει κατάφω-
ρα την ειρηνευτική συμφωνία του
2016, που προέβλεπε τον αφοπλισμό
του. Ανάμεσα σε αυτούς που έχουν
περάσει ήδη στην παρανομία και
οργανώνουν το νέο αντάρτικο είναι
ο νούμερο δύο της οργάνωσης και
Πριν από 80 χρόνια, η να-
ζιστική Γερμανία εισέβαλε
στην Πολωνία, ενώ Βρετα-
νία και Γαλλία τής κήρυξαν
τον πόλεμο. Η 1η Σεπτέμβρη
θεωρείται η έναρξη του Β΄
Παγκοσμίου Πολέμου, του
πιο φονικού στην ιστορία,
με 75-80 εκατ. νεκρούς,
ασύλληπτες καταστροφές
και τη χρήση για πρώτη
φορά ατομικών βομβών.
Σήμερα, τα προμηνύματα
ενός νέου μεγάλου πολέ-
μου πυκνώνουν, καθώς οι
ενδοκαπιταλιστικές αντι-
θέσεις οξύνονται.
επικεφαλής της διαπραγματευτικής
ομάδας που κατέληξε στην παραπά-
νω συμφωνία. Σε μια υπόθεση που
θυμίζει πολύ την εμπειρία της δικής
μας Βάρκιζας, χιλιάδες αγωνιστές
του FARC έχουν υποστεί διώξεις και
ορισμένοι έχουν δεχθεί δολοφονικές
επιθέσεις. «Δεν ηττηθήκαμε ποτέ,
ούτε ιδεολογικά, γι’ αυτό ο αγώνας
συνεχίζεται» ανέφερε σε μήνυμά του
ο Ιβάν Μάρκες, τη στιγμή που επισή-
μως η οργάνωση δηλώνει πιστή στη
συμφωνία. Τόνισε δε ότι θα επιδιω-
χθεί συντονισμός με το ELN, που δεν
εγκατέλειψε ποτέ τα όπλα.

γράμμα Βρετανία • του Γιώργου Παυλόπουλου

για τη
Σε πλήρη εξέλιξη
το διπλό πραξικόπημα

Τ
ο Brexit είναι η
ρωγμή που φέρνει
στην επιφάνεια τις
μεγάλες αντιθέσεις
οι οποίες έτσι κι αλ-
λιώς υπάρχουν τόσο εντός της
αστικής τάξης και στους κόλπους
της βρετανικής κοινωνίας όσο
και στο παγκόσμιο καπιταλιστι-
κό οικοδόμημα, στο οποίο η συ-
γκεκριμένη χώρα συνεχίζει να έχει
περίοπτη θέση. Είναι μια ρωγμή η
οποία προκλήθηκε από την «ανταρσία»
και την ανυπακοή της πλειοψηφίας του
λαού απέναντι στις νουθεσίες και τις απειλές
της πλειοψηφίας του κεφαλαίου και των μηχα-
νισμών του στο δημοψήφισμα του 2016. Εκεί που εκ-
φράστηκε ένα –σε μεγάλο βαθμό– κοινωνικό «όχι», που
όμως είχε εξαρχής αντιδραστικά πολιτικά χαρακτηρι-
στικά, τα οποία στην πορεία ενισχύθηκαν.
Έτσι, όσα συμβαίνουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, δύο
μήνες πριν εκπνεύσει η νέα διορία που έχουν δώσει οι
Βρυξέλλες στο Λονδίνο, αποτελούν
ένα διπλό παράλληλο πραξικόπημα.
Πρωταγωνιστής του ενός είναι
ο Μπόρις Τζόνσον και η κυβέρνησή
του. Είναι αυτοί που επιχειρούν να
παρακάμψουν τη Βουλή προκειμένου
να ολοκληρώσουν την έξοδο από την
ΕΕ μέχρι τις 31 Οκτωβρίου. Στόχος
τους, όπως και όσων τους στηρίζουν,
είναι να δώσουν την ευκαιρία στην
πρώην αυτοκρατορία να διεκδικήσει
εκ νέου έναν αναβαθμισμένο ρόλο,
εκμεταλλευόμενη τις μεγάλες ανα-
κατατάξεις που συντελούνται. Απαλ-
λαγμένη από τα «δεσμά» της ΕΕ,
μέσα από μια νέα στρατηγική συμμα-
χία με τις ΗΠΑ, τις οποίες θεωρούν
πιο φυσικό και προνομιακό σύμμαχο.
Πρωταγωνιστής του άλλου είναι
το (πλειοψηφικό, όπως φαίνεται)
τμήμα του βρετανικού κεφαλαίου
που θεωρεί εξαιρετικά επικίνδυνο το
διαζύγιο με το ευρωπαϊκό καπιταλι-
στικό οικοδόμημα – μαζί φυσικά με
τους πολιτικούς του υπηρέτες, κυρί-
ως τους Εργατικούς και τους Φιλελεύ-
θερους, οι οποίοι θα επιχειρήσουν να
μπλοκάρουν το σχέδιο του Τζόνσον.
Η πτέρυγα αυτή θεωρεί, προφανώς,
ότι τα ενδεχόμενα κέρδη δεν δικαι-
ολογούν με κανέναν τρόπο το ρίσκο
που ενέχει η διάρρηξη των στενών και
οργανικών δεσμών που έχουν οικο-
δομηθεί με το ευρωπαϊκό κεφάλαιο
και την ενιαία αγορά της ΕΕ – εκτιμώ-
ντας, ανάμεσα στα άλλα, ότι οι Αμε-
ρικανοί θα χάσουν έδαφος το επό-
μενο διάστημα και δεν μπορούν να
θεωρούνται προνομιακοί συνέταιροι.
Σε αυτή τη στρατηγική διελκυ-
στίνδα, τα δύο στρατόπεδα έχουν ως
«καύσιμη ύλη» τα εργατικά και λαϊκά
συμφέροντα και δικαιώματα – που,
για την ώρα, είναι πολιτικά ορφανά.