Answers to Guide Questions
ABS CBN Interview, 3 July 2019
Question Answers
English
1. Ano ang Malnutrition refers to
malnutrition? deficiencies, excesses, or
Ano ang imbalances in a person’s intake of
undernutrition? energy and nutrients. The
Ano ang Philippines experiences the
overnutrition? double burden of malnutrition
which is characterized by the
coexistence of undernutrition
(wasting, stunting and
micronutrient deficiencies) along
with overnutrition (overweight
and obesity and diet-related
noncommunicable diseases
(cardiovascular diseases, cancer,
stroke, etc.)
The double burden is an
important opportunity for action
on malnutrition in all its forms.
Nutrition is critical to both health mahalaga sa pang-kalusugan at
and economic development. Good pang-ekonomikal na
nutrition promotes maternal,
infant and child health, improves
school and education
performance, supports stronger
immune systems and reduces the kababaihang nagbubuntis, mga
risk of noncommunicable
diseases. As a response at the
national level, we have the
Philippine Plan of Action for
Nutrition (PPAN) 2017-2022, the
country’s blueprint of action to
improve the nutritional status of
Filipinos.
Filipino
Ang malnutrisyon ay bunga ng
hindi pagtamo ng wastong uri o
dami ng sustansyang kailangan ng
katawan. Ang Pilipinas ay
dumaranas ng double burden of
malnutrition kung saan ay
parehong nararanasan ang epekto
ng undernutrition (labis na
pagkapayat, pagkabansot, at
kakulangan sa micronutrients)
kasama ang overnutrition (labis na
timbang) at mga non-
communicable diseases kagaya ng
sakit sa puso, cancer, stroke, atbp.
Ang double burden ay
oportunidad para sa mga aksyong
nagbibigay tugon sa malnutrisyon
at mga uri nito. Ang nutrisyon ay
development. Ang wastong
nutrisyon ay nakatutulong sa mga
sumusunod: optimum na
kalusugan para sa mga
sanggol at bata, pag-unlad ng
karunungan sa paaralan, paglakas
ng resistensya laban sa sakit, at
pag-iwas sa iba’t-ibang uri ng
noncommunicable diseases.
Bilang tugon sa problema ng
malnutrisyon ay mayroon tayong
Philippine Plan of Action for
Nutrition (PPAN) 2017-2022, ang
blueprint of action upang
mapabuti ang estado ng nutrisyon
ng mga Pilipino.
 Question Answers
English Filipino
2. Base sa According to the 2018 Expanded Batay sa 2018 Expanded National
pinakahuling National Nutrition Survey (NNS) Nutrition Survey na isinagawa ng
survey, ano ang conducted by the Food and Food and Nutrition Research
lagay ng Nutrition Research Institute of the Institute ng Department of
malnutrition ng Department of Science and Science and Technology (DOST-
mga bata sa Technology (DOST-FNRI), FNRI),
Pilipinas
ngayon? For infants and young children 0- Para sa mga batang edad 0-23
23 months, stunting prevalence buwan, mataas pa din ang lebel
remains high at 25.5% (1 of 4 ng stunting o pagkabansot kung
children) and doubles at one year saan 1 sa bawat 4 na bata ay
of age, coinciding the transition to
stunted, at ang bilang ng mga
complementary feeding period. stunted ay dumodoble pagsapit
Anemia is also prevalent, ng isang taon, na panahon ng
especially for infants 6-11 monthspagbibigay ng karagdagang
old. pagkain o complementary foods.
Ang anemia o kakulangan sa iron
For preschool children 2-5 years ay mataas din, partikular sa mga
old, stunting (3 of 10 children) and batang edad 6-11 na buwan.
underweight (1 of 5 children) are
still a public health problem of Para sa mga preschool children
high severity. Results also showed edad 2-5 years old, ang stunting o
that overweight becomes a pagkabansot (3 sa bawat 10) at
growing problem for this age underweight (1 sa bawat 5) ay
group. itinututing pa ding public health
problem. Dagdag pa dito, ang
pagiging overweight ay nagiging
problema na din para sa age
group na ito.
3. Ano ba ang For children aged 6-23 months, Para sa mga batang edad 6-23
dapat na continue breastfeeding and feed a buwan, ipagpatuloy ang
kinakain na variety of foods at each meal from pagpapasuso at bigyan araw-araw
masustansya ng at least 4 food items. The ng karagdagang pagkain mula sa
mga bata? following can be given as apat o higit pa sa sumusunod na
complementary food starting at 6 grupo ng pagkain:
months, in the right amount, - Pangunahing pagkain tulad ng
frequency and consistency: kanin, mais, kamote, at
- Animal source foods (meat, patatas
chicken, fish, liver) - Pagkaing butong gulay gaya ng
- Eggs, milk, and milk products sitaw, bataw, patani, at mani
- Staples (rice, corn); roots and - Mga pagkaing mula sa hayop
tubers (potatoes, sweet gaya ng karne, manok, isda, at
potato, cassava) lamang loon gaya ng atay
- Legumes and seeds - Itlog, gatas, at mga
produktong gawa sa gatas
 Question
English
- Vitamin A rich fruits and
vegetables(mango, papaya,
orange, dark leafy vegetables,
squash)
- Other fruits and vegetables
(banana, pineapple, tomato,
avocado, eggplant, cabbage)
For children 3-12 years old, use
the Pinggang Pinoy as a guide for
the recommended proportion by
food group in every meal.
4. Ano ang Fortification is the process of
standards sa addition of one or more essential
isang fortified nutrients to a food, whether or
meal? not it is normally contained in the
food, for the purpose of
Magbigay ng preventing or correcting
halimbawa ng 3 demonstrated deficiency of one
fortified meals or more nutrients. In the
na ipinapakain Philippines, the following food
sa bata staples are being fortified: (rice,
margarine, salt, sugar, oil, and
flour) with essential
micronutrients (vitamin A, iron,
and iodine). In food
supplementation for children in
day care centers and schools,
staples used are fortified.
Some sample recipes used for
food supplementation are as
follows:
Iron-rich recipe:
Pork Veggie Soup
Primary ingredients: Pork liver,
pork kasim, squash, carrot,
malunggay
Recipe using indigenous
vegetables:
Answers
Filipino
- Pagkaing mayaman sa
bitamina A na prutas (manga,
papaya, dalandan) at gulay
(berde at madahong gulay,
karot at kalabasa)
- Iba pang prutas at gulay
(saging, pinya, kamatis,
abokado, talong, at repolyo)
Para sa mga batang edad 3-12
taong gulang, gamitin ang
Pinggang Pinoy bilang gabay sa
inirerekomendang portion ng
pagkain mula sa iba’t-ibang food
group.
Ang fortification ay isang proseso
ng pagdadagdag ng isa o higit
pang essential na nutrients, na
maaring taglay o hindi ng isang
pagkain, upang mapigilan o
matugunan ang kakulangan ng
mga nutrients. Sa Pilipinas, ang
mga sumusunod na pangunahing
pagkain o staple ay fortified:
bigas, margarina, asin, asukal,
mantika at harina.
Sa food supplementation
programs para sa mga bata sa
mga day care centers at paaralan,
ang mga ginagamit na staples ay
fortified.
Ilan sa mga sample na recipe na
ginagamit sa food
supplementation programs ay ang
sumusunod:
Iron-rich recipe:
Pork Veggie Soup
Primary ingredients: Pork liver,
pork kasim, squash, carrot,
malunggay
Recipe using indigenous
vegetables:
 Question
English
Banana Blossom Medley
Primary ingredients: banana
blossom, tomatoes, pork liver,
saluyot, squash, coconut
Recipe using malunggay:
Moringa Veggie Patties
Primary ingredients: malunggay,
kalabasa, ground pork, egg
5. Magkano ang
dapat na
budget para sa
masustansyang
pagkain ng
bawat bata?
6. Panawagan sa For DepEd:
DepEd/DSWD/ 1. Use opportunity to reach a
sa mga large number of children
nagpapafeeding a. Improve dietary
program sa diversity and
inihahain nilang micronutrient
pagkain para sa fortification and
mga bata supplementation
b. Consider age-specific
needs
c. Include overweight
and obesity prevention
d. Increase availability of
low-cost healthy food
options in schools
2. Connect school meals
a. Connect with local
smallholder farmers
b. Ensure fidelity to
standardized recipes in
school-based feeding
meals
c. Expand feeding to
undernourished
adolescents in
secondary schools
d. Micronutrient
supplementation (iron
with folic acid) for all
Answers
Filipino
Banana Blossom Medley
Primary ingredients: banana
blossom, tomatoes, pork liver,
saluyot, squash, coconut
Recipe using malunggay:
Moringa Veggie Patties
Primary ingredients: malunggay,
kalabasa, ground pork, egg
Para sa DepEd:
1. Gamitin ang oportunidad na
maabot ang mas malaking
bilang ng mga bata
a. Paunlarin ang
pagkakaiba-iba ng
pagkaing inihahanda sa
mga bata at ang
pagsasagawa ng
micronutrient
fortification at
supplementation
b. Bigyang konsiderasyon
ang edad ng bata para
sa pangangailangang
pang-nutrisyon
c. Isama ang overweight
at obesity prevention
sa mga programa
d. Dagdagan ang bilang
ng mga mura at
masustansyang
pagkain sa mga
paaralan
2. I-ugnay ang mga pagkaing
ibinibigay sa paaralan
a. Makipag-ugnayan sa
mga local na
Question Answers
English
adolescent females
once a week
e. Use of biofortified /
fortified staples
(rice/flour/salt) and
other food products in
food offered in feeding
programs and school
canteens
3. Capitalize on nutrition
curriculum development
initiatives
For DSWD:
1. Re-design and standardize
feeding recipes
a. Ensure all children are
included in day care
centers and child
development centers,
not only those visibly
malnourished because
a complement to the
home diet is important
for many, especially to
full a gap in
micronutrient intake 3. Paglaanan ng aksyon ang
b. Appropriate coverage
for children with
disabilities and
children from Para sa DSWD:
indigenous 1. Ayusin ang standardization ng
communities
2. Review best practices
Filipino
magsasaka para sa mga
ingredients
b. Siguraduhin ang
pagiging eksakto ng
mga standardized
recipes sa mga
pagkaing inihahanda
c. Palawakin ang feeding
program sa mga
undernourished na
teenager o adolescents
sa mga sekondaryang
paaralan
d. Micronutrient
supplementation (iron
with folic acid) para sa
mga dalaga / teenager
isang beses kada lingo
e. Paggamit ng
biofortified na pagkain
(rice/flour/salt) at iba
pang produkto sa mga
pagkaing
ipinamamahagi sa
feeding programs at
school canteens
pagdevelop ng nutrition sa
curriculum sa paaralan
mga recipe
a. Siguraduhin na ang
lahat ng bata ay
kasama sa day care
centers at child
development centers,
at hindi lamang ang
mga mukhang
malnourished lang
sapagkat karamihan sa
mga bata ay kailangan
ng dagdag sa pagkaing
inihahandog sa bahay,
 Question Answers
English Filipino
para matugunan ang
mataas na bilang ng
micronutrient
deficiency
b. Sapat na saklaw o
sakop para sa mga
batang may
kapansanan o bata
mula sa katutubong
grupo o indigenous
communities
2. Gawing basehan ang ilang best
practices
7. Panawagan sa To ensure eating of healthy diets Para masiguro na masustansya
mga magulang at home, parents or caregivers are ang ipinapakain sa mga bata sa
upang encouraged to: inyong tahanan, siguraduhin na:
masigurong - Include in the diet of children - Ang bata ay nakakain ng
malusog ang a variety of foods every day pagkain mula sa tatlong food
kanilang anak coming from the three food groups – go, grow, and glow-
groups go, grow, and glow sa bawat hain
- Cook healthy foods for the - Magluto ng masustansyang
family pagkain para sa buong pamilya
- Grow fruits and vegetables at - Magtanin ng prutas at gulay sa
home for reduced costs bakuran para makabawas sa
gastusin
Recipes:

Reference: Health and Nutrition Cluster, DepEd. Iron Rich Recipes. Accessed from
https://drive.google.com/drive/folders/1vwpaRi16uwAk1ux2iXq0h0shQiIFzt15
Reference: Health and Nutrition Cluster, DepEd. Standardized Recipes on Indigenous Foods for
School Nutrition Program. Accessed from
https://drive.google.com/drive/folders/1vwpaRi16uwAk1ux2iXq0h0shQiIFzt15
Reference: Health and Nutrition Cluster, DepEd. Standardized Recipes Using Malunggay. Accessed
from https://drive.google.com/drive/folders/1vwpaRi16uwAk1ux2iXq0h0shQiIFzt15