Σύµφωνα µε τη νέα ύλη.

2015-16
Περιέχει το κεφάλαιο των ρευστών.

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ

Μαρούσης Βαγγέλης
Φυσικός

http://vmarousis.blogspot.gr

2015-16
Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ
ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ & ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΏΣΕΙΣ
ΑΠΛΗ ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΤΑΛΑΝΤΩΣΗ (Α.Α.Τ.)
x = Aηµω t
υ = υ max συνω t υ max = ωA
Εξισώσεις Α.Α.Τ. a = − a maxηµωt α max = ω 2 Α
(χωρίς αρχική φάση)
Σχέση επιτάχυνσης – αποµάκρυνσης
α = − ω2 ⋅ x

x = Aηµ (ωt + φο)

Εξισώσεις Α.Α.Τ. υ = υ maxσυν (ωt + φο) υmax=ωA

(µε αρχική φάση) a = − amaxηµ (ωt + φο)
αmax =ω2Α
Σχέση επιτάχυνσης – αποµάκρυνσης

α = −ω x 2

∆ύναµη στην Σώµα εκτελεί ΑΑΤ F = − Dx όπου

Α.Α.Τ.
(∆ύναµη επαναφοράς) D = mω 2 και x =αποµάκρυνση από τη ΘΙ
Προσοχή στην προηγούµενη σχέση F = Fεπανaφοράς = ΣF που ασκούνται στο
σώµα που εκτελεί ΑΑΤ
Περίοδος m D
T = 2π ω=
Α.Α.Τ. ,
D m
Ενέργεια στην Α.Α.Τ.
1 2
∆υναµική ενέργεια U= Dx
2
1
Κινητική ενέργεια K = mυ 2
2
1 1 2
Ολική ενέργεια E = DA2 = U max = mυmax = Kmax
2 2

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 2 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

∆υναµική ενέργεια σε 1
συνάρτηση µε το χρόνο U= DA 2ηµ 2ωt ή U = Eηµ 2ωt
2
(Χωρίς φ0 )
1
Κινητική ενέργεια σε K= DA 2συν 2ωt ή K = Eσυν 2ωt
συνάρτηση µε το χρόνο 2

Κινητική ενέργεια σε
1
συνάρτηση µε την
αποµάκρυνση
K = E − Dx2
2
∆υναµική ενέργεια σε
1
U = E − mυ 2
συνάρτηση µε την
ταχύτητα
2

Αρχή διατήρησης της Α∆ΕΤ

ενέργειας ταλάντωσης
Σε µια τυχαία θέση Κ + U = E = ½ DA2 = σταθερή

Σε δύο τυχαίες θέσεις Κ1 + U1 = K2 +U2 = σταθερή

Από την Α∆ΕΤ µε υ = ± ω Α2 − x 2 και

απόδειξη έχω

a = ± ω υm2αχ −υ 2

ΡΥΘΜΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ
Ρυθµός µεταβολής dK = dWΣF = ΣF ⋅ dx = ± ΣF ⋅υ
της κινητικής dt dt dt
ενέργειας
Ρυθµός µεταβολής dU = − dK
της δυναµικής dt dt
ενέργειας
Ρυθµός µεταβολής της dx =υ , dυ = α , dp = ΣF
µετατόπισης
Ρυθµός µεταβολής της
dt dt dt
ταχύτητας
Ρυθµός µεταβολής της
ορµής
Ποσοστό µεταβολής π % = τελικ ή τιµ ή − αρχικ ήτιµ ή ⋅100%
φυσικού µεγέθους αρχικ ή τιµ ή

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 3 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΕΛΑΤΗΡΙΑ
Νόµος του Hook Fελ =k ⋅ ∆ℓ
∆ℓ = απόσταση από τη ΘΦΜ ή
∆ℓ = επιµήκυνση ή συσπείρωση του ελατηρίου
∆υναµική ενέργεια U ελ = 1 k ⋅∆ℓ2
του 2
ελατηρίου
Έργο της δύναµης W ελ − U ελ
= Uαρχ
F ελ τελ
του
ελατηρίου
Έργο της δύναµης W = U βαρ −U βαρ
W αρχ τελ
του
βάρους
Βαρυτική δυναµική U βαρ = mgh
ενέργεια
Προσοχή επειδή η W ταλ άντωσης −U ταλ άντωσης
= Uαρχ
δύναµη Fεπανaφοράς είναι Fεπαναφ τελ
συντηρητική
δύναµη,όπως το βάρος ή µε τη χρήση του ΘΜΚΕ
W και η Fελ ,το έργο
της υπολογίζεται µε W = Kτελ − Kαρχ
τον ίδιο τρόπο Fεπαναφ
Κάθε ελατήριο θεωρείται ιδανικό δηλαδή αµελητέας µάζας (mελ=0)
και ότι υπόκειται σε ελαστικές παραµορφώσεις.
Στις ασκήσεις µε ελατήρια πάντα σχεδιάζουµε το ελατήριο
στη ΘΦΜ,
µετά στη ΘΙ,
στην τυχαία θέση ΤΘ , αν θέλουµε να δείξουµε ότι εκτελεί ΑΑΤ,
στην νέα θέση ισορροπίας ΝΘΙ (εφόσον έχω αλλαγή της ΘΙ µετά από πλαστική κρούση ή
διάσπαση και το ελατήριο είναι κατακόρυφο ή σε κεκλιµένο επίπεδο) ,
και σε οποιαδήποτε άλλη θέση µου λέει το πρόβληµα (π.χ. εκτρέπω το σώµα από τη ΘΙ
στη ΘΦΜ και το αφήνω ελεύθερο, οπότε η ΘΦΜ είναι ταυτόχρονα και ακραία θέση της
ΑΑΤ που ακολουθεί).

http://vmarousis.blogspot.com

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 4 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΡΕΥΣΤΑ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ
Πίεση p: 1Pa =1 Ν/m2 dF
p=
dA
Θεµελιώδης νόµος
της υδροστατικής p = ρ gh

Πίεση σε σηµείο
υγρού που ισορροπεί p = pεξ + ρgh

Υδραυλικός F F
1= 2
ανυψωτήρας A A
1 2

Παροχή Π: 1 m3/s ∆V
Π= ή Π = Α ⋅υ
∆t
Η µάζα ∆m1 του ρευστού που περνάει από µία διατοµή
Α1 του σωλήνα σε χρονικό διάστηµα ∆t θα είναι ίση µε
Αρχή διατήρησης τη µάζα ∆m2 του ρευστού που περνάει στο ίδιο χρονικό
της ύλης διάστηµα ∆t από µία άλλη διατοµή του σωλήνα Α2.
∆m1 = ∆m2

Εξίσωση της Στη στρωτή ροή ενός ασυµπιεστου ρευστού η παροχή παραµένει
ασταθερή. ∆ηλαδή:
συνέχειας
(είναι άµµεση συνέχεια της αρχής διατήρησης της ύλης)
1 2 1
ρυ1 +ρgh1 + P1 = ρυ22 +ρgh2 + P2 ή
Εξίσωση του 2 2
Bernoulli 1 2
ρυ +ρgh +Ρ = σταθερό
2

Θεώρηµα του
Torricelli υΒ = 2gh (µε απόδειξη)

Ροόµετρο του
Ventouri
(µε απόδειξη)
Συντελεστής ιξώδους η µονάδα: 1 Ν∙s/m2 στο S.I.
Πρακτική µονάδα µέτρησης: 1 Ρoise (πουάζ)=1 dyn∙s/cm2
υ
Εσωτερική τριβή (ιξώδες) F = nA
ℓ

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 5 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΦΘΙΝΟΥΣΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ

∆ύναµη F ' = −bυ

αντίστασης
Συνισταµένη ΣF = ma → Fαντ + Fεπαναφ = ma → −bυ − Dx = ma
δύναµη

A= A0 e-Λt
αν t = nT ο λόγος δύο διαδοχικών µέγιστων αποµακρύνσεων
Μείωση πλάτους είναι σταθερός :
Ao A1 A2 A A
= = = ....... = n −1 = n = .... = σταθ .
A1 A2 A3 An An +1

DA2 = D ( A0 e−Λt ) = DA02 ( e−Λt ) → E = E e−2Λt

Ενέργεια της 1 1 2 1 2
E=
φθίνουσας 2 2 2 0
ταλάντωσης
A0 −Λt 1 1 −Λt 1 Λt 1
Χρόνος A = A0 e−Λt → = A0 e 2 → = e 2 → e 2 = 2 → Λt 1 = ln 2 →
υποδιπλασιασµού ή 2 2 2

ηµιζωής
t 1 = ℓn 2
2
Λ
Εξαναγκασµένη Ταλάντωση
Ένα σύστηµα κάνει εξαναγκασµένη ταλάντωση όταν δρα πάνω του µία εξωτερική περιοδική δύναµη
(διεγέρτης). Στην εξαναγκασµένη ταλάντωση το σύστηµα έχει την συχνότητα fδ του διεγέρτη και όχι
την ιδιοσυχνότητά του fo δηλαδή την συχνότητα της ελεύθερης ταλάντωσης. f=f
διεγέρτη

f 0 =f
διεγέρτη
Συντονισµός οπότε Α = µέγιστο
fo fδ
Καµπύλη συντονισµού

1 D
Ιδιοσυχνότητα αρµονικού ταλαντωτή: f0 =
2π m

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 6 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ
Αρχή της επαλληλίας : x = x1+x2
Σύνθεση δύο
Α.Α.Τ. της ίδιας x1 = A1ηµωt & x2 = A2ηµ (ωt + φ)
συχνότητας, που A = A12 + A22 + 2 A1 A2συνφ
γίνονται γύρω από
το ίδιο σηµείο στην εφθ = A 2ηµφ
ίδια διεύθυνση. Α1 + Α 2συνφ
τότε για τη συνισταµένη κίνηση: x = A ηµ(ωt+θ)
Σύνθεση δύο
x1 = Aηµω1t & x2 = Aηµω2 t
Α.Α.Τ. της ίδιας
διεύθυνσης, γύρω ω1 − ω 2 ω + ω2
x = 2Aσυν( t)ηµ( 1 t)
από το ίδιο σηµείο 2 2
µε το ίδιο πλάτος αν ω1 ≈ ω2 ≈ ω x = A'ηµω t
και διαφορετικές fδ = f1 − f 2
συχνότητες συχνότητα διακροτήµατος
(∆ιακροτήµατα)
αν ω1 ≈ ω2 ≈ ω ω1 + ω2 2π f1 + 2π f 2 f1 + f 2
για τη συνισταµένη ω= → 2π fκιν = → fκιν =
2 2 2
κίνηση ισχύει:
1 2
Tκιν = άρα Tκιν =
fκιν f1 + f 2

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 7 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ
Ταχύτητα διάδοσης x θεµελιώδης εξίσωση της λ
υ= υ=
t κυµατικής υ = λ f
κύµατος Άρα
Τ
Εξίσωση ταλάντωσης y = Aηµωt
της αρχής Ο (χωρίς
φ0)
διάδοση προς τα
 t x
y = A ηµ 2π  −  θετικά
Εξίσωση του T λ 
αρµονικού κύµατος
 t x διάδοση προς τ’
y = A ηµ 2π  +  αρνητικά
T λ 
Η ταχύτητα και η
 t x
επιτάχυνση της υ = ωΑσυν2π  - 
T λ 
2 2
ταλάντωσης ενός ή υ=± ω Α - y
οποιουδήποτε σωµατιδίου
α= -ω2 Αηµ2π  - 
του µέσου διάδοσης ενός
t x ή α = -ω2 y
κύµατος T λ 
Φάση φ ενός κύµατος
 t x 
που διαδίδεται στον φ = 2π  - 
θετικό T λ 
ηµιάξονα

Κύµα µε αρχική   t x 
y = Aηµ 2π  -  + φ ο 
φάση  T λ 
(πηγή y = Aηµ (ωt + φ0 ) )
∆ιαφορά φάσης ∆φ της
ταλάντωσης µεταξύ δύο Η µεταβολή της φάσης ενός σηµείου του µέσου δύο
τυχαίων σηµείων του χρονικές στιγµές που διαφέρουν κατά ∆t
µέσου που απέχουν ∆t
µεταξύ τους απόσταση ∆φ = ω⋅∆t ⇒ ∆φ = 2π
T
∆x, την ίδια χρονική
στιγµή t:
∆x
∆φ = 2π
λ
Στιγµιότυπο του  x
κύµατος (για t=t1) y= Aηµ2π  σταθ- 
 λ
y υ

t1 0 x
x1 = υt1
( x1 = 12λ/4 = 3λ)

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 8 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΚΥΜΑΤΩΝ

Αποµάκρυνση των
σηµείων του µέσου Αρχή της επαλληλίας : y = y1+y2
r1
Για 0 ≤ t < t 1 = είναι y = 0
Π1 Π2 υ
r t r 
r1 r2 Για t 1 ≤ t < t 2 = 2 είναι y = Aηµ2π  - 1 
υ T λ 
Σ
r -r  t r + r2 
Για t ≥ t 2 είναι y = 2Aσυν2π 1 2 ηµ2π  - 1 
2λ T 2λ 
τότε έχω συµβολή και των δύο κυµάτων στο σηµείο Σ.
Εξίσωση
αποµάκρυνσης ενός
σηµείου στο οποίο
συµβάλλουν δύο r1 -r2  t r +r 
σύγχρονα αρµονικά y = 2Aσυν2π ηµ2π  - 1 2
2λ T 2λ 
κύµατα, 
διαφορετικής
διεύθυνσης
 r +r 
Ώπως βλέπουµε y = Α’ημ2π  t - 1 2 
η σχέση αυτή T 2λ 
παριστάνει Α.Α.Τ. r -r 
όπου A' = 2Aσυν2π  1 2  και | A ' | το
µε πλάτος Α’ και  2λ 
φάση :
 t r + r2  πλάτος της ταλάντωσης του σηµείου Σ.
φ = 2π  - 1 
T 2λ 

Ταχύτητα και r1
επιτάχυνση των Για 0 ≤ t < t1 = είναι υ=0 και α=0
υ
σηµείων του µέσου r t r 
Για t1 ≤ t < t2 = 2 υ = ωΑσυν2π  - 1 
είναι
υ T λ 
 t r +r 
Για t ≥ t2 είναι υ = ωΑ'συν2π  - 1 2  και
T 2λ 
 t r +r 
α = -ω 2 y = -ω 2 Α' ηµ 2π  - 1 2 
T 2λ 

Ενίσχυση έχω r1 − r2 = Nλ όπου N = 0,±1,±2,....

όταν

λ
Απόσβεση έχω r1 − r2 = ( 2 N + 1) όπου N = 0,±1,±2,....
όταν 2

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 9 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

Υπερβολές ενισχυτικής Ν -2 -1 0 1 2
και ακυρωτικής
συµβολής
Όλα τα σηµεία
ενισχυτικής και Π1 Π2
ακυρωτικής συµβολής r1 r2
βρίσκονται πάνω σε
υπερβολές όπως φαίνεται
-3 -2 -1 0 Σ 1 2
στο διπλανό σχήµα:

ενίσχυση, - - - - - απόσβεση

Όπως παρατηρούµε από το σχήµα ο αριθµός των υπερβολών ενίσχυσης που τέµνει το
ευθύγραµµο τµήµα Π1Π2 είναι περιττός, ενώ ο αντίστοιχος αριθµός των υπερβολών
απόσβεσης είναι ζυγός.

ΣΤΑΣΙΜΑ ΚΥΜΑΤΑ

Αρχή της επαλληλίας : y = y1+y2

Εξίσωση του
x t
στάσιµου y = 2 Aσυν 2π ηµ 2π
κύµατος λ T
Ταχύτητα και 2πt 2πt
επιτάχυνση των υ = ωΑ'συν α = - ω2 Α'ηµ
T T
σηµείων του µέσου 2πχ
όπου A' = 2Ασυν
λ
λ
Θέσεις Κοιλιών x=K
2 όπου Κ = 0,1,2,…..
λ
Θέσεις ∆εσµών x = ( 2 K + 1) όπου Κ = 0,1,2,…..
4
ανάµεσα σε δύο διαδοχικούς δεσµούς ή όταν µεταξύ
∆ιαφορά φάσης δύο σηµείων δεν υπάρχει δεσµός ή υπάρχει
των διαφόρων άρτιος αριθµός δεσµών : ∆φ = 0
σηµείων του µέσου εκατέρωθεν ενός δεσµού ή αν µεταξύ των σηµείων
υπάρχει περιττός αριθµός δεσµών : ∆φ = π rad

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 10 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΟΥ ΣΤΕΡΕΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

ΣΤΡΟΦΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΗΣ ΣΤΡΟΦΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ

Γραµµικά µεγέθη:
ds
1. Γραµµική ταχύτητα υ: Εκφράζει το ρυθµό διαγραφής των τόξων: υ= (1).
dt
2. Επιτρόχιος επιτάχυνση αε: Εκφράζει το ρυθµό µεταβολής του µέτρου της
dυ
γραµµικής ταχύτητας: αε = (2).
dt
3. Κεντροµόλος επιτάχυνση ακ : Είναι υπεύθυνη για την αλλαγή της διεύθυνσης της
υ2
γραµµικής ταχύτητας υ: ακ = = ω 2r (3).
r

Γωνιακά µεγέθη:
dθ
1. Γωνιακή ταχύτητα ω: Εκφράζει το ρυθµό διαγραφής των γωνιών: ω= (4).
dt
2. Γωνιακή επιτάχυνση αγων: Εκφράζει το ρυθµό µεταβολής της γωνιακής
dω
ταχύτητας ω : αγων = (5).
dt

ω2 dω

ω1

υ2
αγων

R αε
ακ2
ακ1 dθ
t+dt
t
αε ds

υ1

dθ
Γωνιακή ταχύτητα ω=
dt
ds
Γραµµική ταχύτητα υ=
dt
Σχέση γραµµικής και υ = ds = d (θ R) = R dθ = ω R
γωνιακής ταχύτητας dt dt dt
dω
Γωνιακή επιτάχυνση α γων =
dt
Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 11 Φυσικής ζητήµατα
Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

Γραµµική επιτάχυνση α = ακ2 + αε2

Κεντροµόλος υ2
επιτάχυνση ακ = = ω 2 R
R
dυ
Επιτρόχια επιτάχυνση αε =
dt
Σχέση επιτρόχιας και aεπ = dυ = d (ω R) = dω R = aγων R
γωνιακής επιτάχυνσης dt dt dt
Οµαλή στροφική α γων = 0 , ω = σταθερό , ∆θ = ω∆t
κίνηση
α γων = σταθερό , ω = ωο ± α γων t ,
Οµαλά µεταβαλλόµενη
στροφική κίνηση 1
∆θ = ωο t ± aγων t 2
2
Κύλιση τροχού υcm = υπερ = ωR , acm = aπερ = aγων R
Ροπή δύναµης τ = Fl
Ροπή ζεύγους τ = Fd
δυνάµεων
 ΣF = 0
Ισορροπία στερεού  x
ΣF = 0 ⇔  και: Σ τ = 0
σώµατος  ΣF = 0


y
Ροπή αδράνειας I = m1r12 + m2 r22 + ....
Θεώρηµα Steiner I p = I cm + Md 2
Θεµελιώδης νόµος της
Στ = Iaγων
στροφικής κίνησης
Στροφορµή υλικού L = pr ή L = mυr
σηµείου

Στροφορµή στερεού
σώµατος L = Iω
Στροφορµή
συστήµατος σωµάτων L = L1 + L2 + L3 + ...

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 12 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

Θεµελιώδης νόµος της

dL
στροφικής κίνησης Στ =
(Γενικότερη διατύπωση) dt
Θεµελιώδης νόµος της
στροφικής κίνησης dLσυστ
Στ εξ =
για σύστηµα σωµάτων dt
Αν Στεξ = 0 ⇒ L = σταθερή
∆ιατήρηση της άρα
στροφορµής I1ω1 = I 2ω2
Lαρχ = Lτελ ή
Κινητική ενέργεια 1
λόγω περιστροφής K = Iω 2
2
Κινητική ενέργεια στη 1 1
σύνθετη κίνηση K = Mυcm
2
+ Iω 2
2 2
Έργο ροπής για
στοιχειώδη γωνιακή dW = τ ⋅ dθ
µετατόπιση
Έργο σταθερής ροπής W = τθ
Ισχύς µιας δύναµης P = τω
1 2 1 2
Θ.Μ.Κ.Ε. ΣW = Iωτελ − Iωαρχ
2 2
Ρυθµός µεταβολής της
κινητικής ενέργειας στη
µεταφορική κίνηση

Ρυθµός µεταβολής της κινητικής

ενέργειας στη στροφική κίνηση
Ρυθµός µεταβολής της κινητικής
ενέργειας στη σύνθετη κίνηση

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 13 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΛΙΣΗΣ ΧΩΡΙΣ ΟΛΙΣΘΗΣΗ

αντιστοιχίσεις
ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΡΟΦΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ

Μεταφορικά µεγέθη Γραµµικά µεγέθη Γωνιακά µεγέθη

xcm S θ
dxcm ds dθ
υcm = υγρ ή υ = ω=
dt dt dt
dυcm dυ dω
acm = aεπ = aγων =
dt dt dt
ΟΜΑΛΗ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΟΜΑΛΗ ΣΤΡΟΦΙΚΗ
αcm = 0, υcm = σταθερή , αεπ = 0 , υ = σταθ αγων = 0 , ω = σταθ
ακ = υ2/r = ω2r
x cm = υcm t s =υ t θ = ωt

Οµαλά µεταβαλλόµενη µεταφορική Οµαλά µεταβαλλόµενη στροφική

αcm = σταθερή αεπ = σταθερή αγων = σταθερή

υcm = υ0 ± α cm t υ = υ0 ± α επ t ω = ω0 ± αγων t
xcm = υ0t ± 21 acmt 2 ∆s = υ0t ± 21 aεπ t 2 ∆θ = ω0t ± 21 aγων t 2
χcm = S = θR Σχέσεις µεταφορικών
υcm = υ = ωR γραµµικών και γωνιακών µεγεθών για να έχω
αcm = αεπ = αγωνR κύλιση χωρίς ολίσθηση

∆ύναµη F Ροπή τ
Μάζα αδράνειας m Ροπή αδράνειας Ι
ΣF = 0 ⇔ υ = 0 ή υ = σταθερή Στ = 0 ⇔ ω = 0 ή ω = σταθερή
(Ισορροπία)
ΣF = mαcm Στ = Ιαγων (θεµελιώδης νόµος)
Ορµή P = mυ Στροφορµή L = Iω
dp dL
= ΣF = Στ
dt dt
Α∆Ο αν ΣFεξ = 0 ⇒ p = σταθερή Α∆Στροφορµής αν Στεξ = 0 ⇒ L = σταθερή
Αν F = σταθερή WF = ± Fx Αν τ = σταθερή WτF = ± τθ
dWF dWτ
= PF = ± Fυ F = P = ±τω
dt dt F

K µετ = 21 mυcm
2 K στροφ = 21 Ιω2
1 mυ 2 - 1 mυ2 = ΣW 1 2 1 2
ΘΜΚΕ 2
τελ 2 αρχ F ΘΜΚΕ 2 Ιωτελ - 2 Ιωαρχ = ΣWτ
ΘΜΚΕ για τη ΣΥΝΘΕΤΗ κίνηση
2 + 1 Iω2 ) - ( 1 mυ2 + 1 Iω 2 ) = ΣW + ΣW
( 21 mυτελ 2 τελ 2 αρχ 2 αρχ F τ

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 14 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΚΡΟΥΣΕΙΣ
∆ιατήρηση της ορµής Αν ΣF = 0 ⇒ dp = 0 ⇒ p = σταθερ ή
σε σύστηµα σωµάτων εξ dt
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΑΣΤΙΚΗ ΚΡΟΥΣΗ ∆ΥΟ ΣΦΑΙΡΩΝ
(+)
m1 m2 m1 m2

πριν την κρούση µετά την κρούση

Κεντρική ελαστική m1 - m2 2m2
κρούση δύο σφαιρών υ'1 = υ1 + υ (1) και
m1 + m2 m1 + m2 2

2m1 m -m
υ'2 = υ1 + 2 1 υ2 (2)
m1 +m2 m1 +m2
Όταν m1 = m2 τότε : (1) ⇒ υ’1 = υ2 από την (2) ⇒ υ’2 = υ1
δηλαδή οι σφαίρες ανταλλάσουν ταχύτητες.

Αν υ2 = 0 m1 - m2
τότε υ'1 = υ (3)
Κεντρική ελαστική m1 + m2 1
κρούση δύο σωµάτων
µε δεύτερο σώµα 2m1
και υ'2 = υ (4)
ακίνητο m1 +m2 1
Όταν m2 >> m1 τότε η (3) ⇒ υ’1= - υ1 και η (4) ⇒ υ’2 = 0

τότε η (3) ⇒ υ’1 = υ1 και η (4) ⇒ υ’2 = 2υ1

Όταν m1 >> m2
Στις σχέσεις (1), (2), (3) και (4) οι ταχύτητες αντικαθίστανται µε τις
αλγεβρικές τους τιµές (µε τα πρόσηµά τους).
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΚΡΟΥΣΗ
(+)

m1 m2 m1+m2

πριν την κρούση µετά την κρούση

Απώλεια ενέργειας Εαπωλ = Qθ = Κ(ολ)ΠΡΙΝ – Κ(ολ)ΜΕΤΑ

στην πλαστική κρούση
Ποσοστό % απώλειας Εαπωλ
ενέργειας στην π%= 100%
Κ(ολ)ΠΡΙΝ
πλαστική κρούση

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 15 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ Doppler (όλες οι περιπτώσεις)

1. Ο παρατηρητής
αντιλαµβάνεται υηχ,Α = υ + υΑ
Παρατηρητής και µήκος κύµατος λΑ = λ
πλησιάζει υ +υ Α
στην ακίνητη πηγή και f A= fS
υ

2. Ο παρατηρητής
αντιλαµβάνεται υηχ,Α = υ - υΑ
Παρατηρητής και µήκος κύµατος λΑ = λ
αποµακρύνεται υ −υ Α
από την ακίνητη πηγή και f A= fS
υ

3. Ο παρατηρητής
αντιλαµβάνεται λΑ = λ - υST
Πηγή πλησιάζει υ
σε ακίνητο παρατηρητή και fA= f
υ −υS S

4. Ο παρατηρητής
Αντιλαµβάνεται λΑ = λ + υST
Πηγή αποµακρύνεται υ
από ακίνητο παρατηρητή και f A= f
υ +υS S

5.

υ +υ Α
Πηγή και παρατηρητής f = f
A υ −υ S
κινούνται αντίθετα και S
πλησιάζουν υ = υ − (−υ ) = υ + υ
ηχ , Α ηχ Α Α
υηχ , Α
λ =
Α fΑ

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 16 Φυσικής ζητήµατα

Φυσική Γ! Λυκείου Κατεύθυνσης http://vmarousis.blogspot.com

6.

Πηγή και παρατηρητής

κινούνται αντίθετα και υ −υΑ
f = f
αποµακρύνονται A υ +υ S
S
υ = υ −υ = υ −υ
ηχ , Α ηχ Α Α
υηχ , Α
λ =
Α fΑ
7.

O παρατηρητής
ακολουθεί την υ +υ Α
κινούµενη πηγή f = f
A υ +υ S
S
υ = υ − (−υ ) = υ + υ
ηχ , Α ηχ Α Α
υηχ , Α
λ =
Α fΑ
8.

Πηγή ακολουθεί
τον κινούµενο υ −υΑ
παρατηρητή f = f
A υ −υ S
S
υ = υ −υ = υ −υ
ηχ , Α ηχ Α Α
υηχ , Α
λ =
Α fΑ
Όλες οι περιπτώσεις
+ A πλησιάζει υ ±υΑ
− A αποµακρ ύνεται f = f
− S πλησιάζει A υ ∓υS S
+ Sαποµακρ ύνεται

Μαρούσης Βαγγέλης – Φυσικός 17 Φυσικής ζητήµατα