Professional Documents
Culture Documents
การวางแผนงานกอสราง PDF
การวางแผนงานกอสราง PDF
$0/4536$5*0/1-"//*/(
รศ.ประเสริฐ ดำรงชัย
ภาควิชาวิศวกรรมโยธา
คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน
โครงการจัดทำตำราสำหรับรายวิชาในหลักสูตรเทคโนโลยีบัณฑิต
สาขาวิชาการจัดการงานชางและผังเมือง
โครงการความรวมมือระหวาง
• มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
• มหาวิทยาลัยขอนแกน
• มหาวิทยาลัยเชียงใหม
• มหาวิทยาลัยนเรศวร
• มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร
• กรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น กระทรวงมหาดไทย
ประสานงานการจัดพิมพ
ศูนยบริหารจัดการวิชาศึกษาทั่วไป
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
114 สุขุมวิท 23 แขวงคลองเตยเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพฯ 10110
โทรศัพท 0-2204-2709, 0-2649-5000 ตอ 6328
โทรสาร 0-2204-2709
22 การวางแผนงานก่อสร้าง
คอมพิวเตอรพื้นฐานสำหรับงานชาง
คำนำ
งานก อ สร า งเป น โครงการที่ มี ลั ก ษณะเฉพาะมี การปฏิ บั ติ ง านที่ เ ปลี่ ย นแปลง
ไปในทุกๆ โครงการมีความสลับซับซอน มีปญหาเกิดขึ้นไดตลอดเวลา จึงตองมีการติดตาม
ประเมินผล รวมทั้งการแกปญหาที่เกิดขึ้นตลอดเวลา ดังนั้นการบริหารงานกอสรางจะตอง
อาศัยเครือ่ งมือในการกำกับดูแล เพือ่ ชวยในการบริหารงานเครือ่ งมือทีส่ ำคัญคือการวางแผนงาน
เพื่อจะไดทราบวางานที่ตองดำเนินการมีอะไรบางจะเริมดำเนินการเมื่อใดและแลวเสร็จเมื่อใด
ใชทรัพยากรอะไรบาง ใครเปนผูรับผิดชอบงานในแตละสวน มีดัชนชี้วัดอยางไร
หนังสือเลมน้ ไดเรียบเรียงขึน้ ตามวัตถุประสงคของกรมสงเสริมการปกครองทองถิน
กระทรวงมหาดไทย เพื่อใหเกิดประโยชนแกบุคลากรขององคกรปกครองสวนทองถิน ดังนั้น
เน้อหาในหนังสือเลมน้จึงมุงเนนไปที่การดำเนินงานกอสรางภาครัฐ ขอมูลตางๆ ที่ใชในการ
วางแผนงานและการวิเคราะหเหตุการณ มีการเปลีย่ นแปลงไดตลอดเวลา ผูศ กึ ษาจะตองติดตาม
การเปลี่ยนแปลงจากหนวยงานที่เกี่ยวของกอนนำไปใชงาน
เน้อหาในหนังสือเลมน้ ประกอบดวย
1. เรื่องทัวไปเกี่ยวกับงานกอสรางและการวางแผนงานกอสราง
2. ขอบเขต หนาที่ และขั้นตอนการวางแผนงานกอสราง
3. การประมาณราคา การประกวดราคา และสัญญาจางกอสราง
4. การสำรวจและเตรียมสถานที่กอสราง
5. การวางแผนงานกอสราง
6. การประสานงานในการกอสราง
เนองจากเน้อหาในแตละหัวขอดังกลาวมีมาก จึงไดเรียบเรียงมาลงไวเทาที่จำเปน
สวนเพิมเติมนอกจากน้ ดูไดจากเอกสารอางอิงทีไ่ ดระบุไวทา ยเลม และจากหนวยงานทีเ่ กีย่ วของ
ผูเรียบเรียงหวังเปนอยางยิงวาหนังสือเลมน้จะเปนประโยชนตอบุคลากรขององคกรปกครอง
สวนทองถิน และจะไดปรับปรุงใหเปนปจจุบันเปนระยะๆ
(รศ.ประเสริฐ ดำรงชัย)
ผูเรียบเรียง
มิถุนายน 2552
การวางแผนงานก่อสร้าง 3
4 การวางแผนงานก่อสร้าง
สารบัญ
หนา
สารบัญ 5
สารบัญภาพ 7
สารบัญตาราง 8
บทที่ 1 บทนำ 9
1.1 ลักษณะงานกอสราง 10
1.2 งานกอสรางกับการวางแผน 11
1.3 ลักษณะแผนงานที่ดี 15
1.4 ผูมีหนาที่ในการวางแผน 18
1.5 คุณสมบัติของผูวางแผนงานกอสราง 20
บทที่ 2 ขอบเขต หนาที่และขั้นตอนการวางแผนงานกอสราง 23
2.1. ขอบเขตของการวางแผนงานกอสราง 23
2.2. หนาที่ในการวางแผนงานกอสราง 25
2.3. ขั้นตอนในการวางแผนงานกอสราง 26
บทที่ 3 การประมาณราคา การประกวดราคาและสัญญาจางกอสราง 31
3.1. การประมาณราคางานกอสราง 31
3.2. การประกวดราคา 104
3.3. สัญญาในงานกอสราง 121
บทที่ 4 การสำรวจและเตรียมสถานที่กอสราง 137
4.1. การสำรวจกอนการกอสราง 137
4.2. การสำรวจเพื่อการกอสราง 140
4.3. การเตรียมสถานที่กอสราง 141
บทที่ 5 การวางแผนงานกอสราง 147
5.1. วัตถุประสงคในการวางแผนงานกอสราง 147
5.2. ระบบการวางแผนงานกอสราง 148
5.3. วิธีการวางแผนงานกอสราง 150
5.4. การประเมินความกาวหนางาน 177
5.5. การปรับแกแผนงาน 182
การวางแผนงานก่อสร้าง 5
บทที่ 6 การประสานงานในงานกอสราง 183
6.1. การจัดองคกรและการกำหนดอำนาจหนาที่ 183
6.2. การกำหนดขั้นตอนการปฏิบัติงาน 189
6.3. แบบพิมพรายงานตางๆในงานกอสราง 190
เอกสารอางอิง 203
ดัชน 204
6 การวางแผนงานก่อสร้าง
สารบัญภาพ
หนา
ภาพที่ 1-1 แผนผังแสดงวัฏฏจักรการควบคุมงาน 16
ภาพที่ 2-1 ตัวอยางแบบพิมพสำหรับบันทึกขอมูลสำรวจสถานที่กอสราง 28
ภาพที่ 3-1 แบบพิมพ ปร.1 37
ภาพที่ 3-2 แบบพิมพ ปร.2 38
ภาพที่ 3-3 แบบพิมพ ปร.3 39
ภาพที่ 3-4 แบบพิมพ ปร.4 40
ภาพที่ 3-5 แบบพิมพ ปร.5 41
ภาพที่ 3-6 แบบพิมพ ปร.6 42
ภาพที่ 3-7 ตัวอยางแบบพิมพบัญชีแสดงปริมาณงาน(BOQ) 44
ภาพที่ 3-8 ตัวอยางแบบพิมพประเมินราคากลางงานกอสรางทาง สะพาน 57
และทอเหลี่ยม
ภาพที่ 3-9 แบบพิมพแสดงคาใชจายในการจัดหาที่พักและอุปกรณสำหรับ 59
ผูควบคุมงาน
ภาพที่ 3-10 ตัวอยางแบบพิมพสรุปราคากลาง งานกอสรางชลประทาน 89
ภาพที่ 3-11 แผนภูมิโครงสรางการจัดทำราคากลางและประมาณราคา 103
งานกอสราง
ภาพที่ 4-1 แผนภูมิแสดงความสัมพันธของกิจกรรมและสิงปลูกสรางชัวคราว 141
ภาพที่ 4-2 ลักษณะบริเวณกอสรางที่เปดกวาง 142
ภาพที่ 4-3 ลักษณะบริเวณกอสรางที่แคบยาว 143
ภาพที่ 4-4 ตัวอยางการจัดเตรียมสถานที่กอสรางในพื้นที่แคบยาว 144
ภาพที่ 4-5 ลักษณะบริเวณกอสรางที่มีพื้นที่จำกัด 145
ภาพที่ 4-6 ตัวอยางการจัดเตรียมสถานที่กอสรางในบริเวณกอสราง 146
ที่มีพื้นที่จำกัด
ภาพที่ 5-1 รูปแบบแผนงานระบบแผนภูมิแทง 148
ภาพที่ 5-2 รูปแบบแผนงานระบบวิธีวิถีวิกฤติเปรียบเทียบกับระบบแผนภูมิแทง 149
ภาพที่ 5-3 ตัวอยางลักษณะแผนงานกอสราง 154
ภาพที่ 5-4 ตัวอยางลักษณะแผนจัดหาวัสดุ 155
การวางแผนงานก่อสร้าง 7
หนา
ภาพที่ 5-5 ตัวอยางลักษณะแผนคนงาน 156
ภาพที่ 5-6 ตัวอยางลักษณะแผนเครื่องจักร 157
ภาพที่ 5-7 ตัวอยางการจัดทำแผนเพื่อการติดตามผลงานและคาใชจาย 159
ของผูรับจาง
ภาพที่ 5-8 แบบพิมพสรุปรายงานการกอสราง ประจำเดือน กรกฎาคม 2552 178
ภาพที่ 5-9 แบบพิมพรายงานปริมาณงานที่ทำได ประจำเดือน กรกฎาคม 2552 179
ภาพที่ 6-1 แบบพิมพบันทึกการกอสรางประจำวัน 192
ภาพที่ 6-2 แบบพิมพบันทึกการตอกเสาเข็ม 193
ภาพที่ 6-3 แบบพิมพรายงานผลการทดสอบวัสดุกอสราง 194
ภาพที่ 6-4 แบบพิมพรายงานผลการตรวจสอบวัสดุกอสรางทัวไป 195
ภาพที่ 6-5 แบบพิมพรายงานตรวจสอบเพื่ออนุญาตใหเทคอนกรีต 196
ภาพที่ 6-6 แบบพิมพรายงานการขอคำวินิจฉัยจากผูออกแบบ 197
ภาพที่ 6-7 แบบพิมพบันทึกสังการ 198
ภาพที่ 6-8 แบบพิมพรายงานสภาพอากาศ 199
ภาพที่ 6-9 แบบพิมพบันทึกจำนวนบุคลากรของผูรับจางที่ปฏิบัติงานแตละวัน 200
ภาพที่ 6-10 แบบพิมพบันทึกจำนวนเครื่องจักรของผูรับจางที่ปฏิบัติงานแตละวัน 201
ภาพที่ 6-11 แบบพิมพบันทึกปริมาณวัสดุนำเขาโครงการเพื่อการกอสราง 202
สารบัญตาราง
หนา
ตารางที่ 3-1 จังหวัดที่มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยตอปมากกวา 1,600 มม. 78
ตารางที่ 3-2 เกณฑการพิจารณาการประมาณการระยะเวลาการกอสรางอาคาร 114
ตารางที่ 3-3 ตัวอยางตารางการประมาณการระยะเวลาการกอสรางอาคาร 115
8 การวางแผนงานก่อสร้าง
บทที่ 1
บทนำ
งานพั ฒ นาท อ งถิ นในประเทศไทย มี ง านด า นการก อ สร า งเป น จำนวนมาก
มีกฎหมายกำหนดไวใหเปนหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถินหลายฉบับเชน
พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจใหแกองคกรปกครอง
สวนทองถินพ.ศ.2542
มาตรา ๑๖ ใหเทศบาล เมืองพัทยา และองคการบริหารสวนตำบลมีอำนาจและหนาที่
ในการจั ด ระบบการบริ การสาธารณะเพื่ อ ประโยชน ข องประชาชนในท อ งถิ นของตนเอง
ดังน้
(๒) การจัดใหมีและบำรุงรักษาทางบก ทางน้ำ และทางระบายน้ำ
(๓) การจัดใหมีและควบคุมตลาด ทาเทียบเรือ ทาขาม และที่จอดรถ
(๔) การสาธารณูปโภคและการกอสรางอื่นๆ
๒๘) การควบคุมอาคาร
มาตรา ๑๗ ภายใตบังคับมาตรา ๑๖ ใหองคการบริหารสวนจังหวัดมีอำนาจและหนาที่
ในการจัดระบบบริการสาธารณะเพื่อประโยชนของประชาชนในทองถินของตนเองดังน้
(๑๐) การจัดตั้งและดูแลระบบบำบัดน้ำเสียรวม
(๑๑) การกำจัดมูลฝอยและสิงปฏิกูลรวม
(๑๒) การจัดการสิงแวดลอมและมลพิษตางๆ
(๑๓) การจัดการและดูแลสถานขนสงทั้งทางบกและทางน้ำ
(๑๖) การสรางและบำรุงรักษาทางบกและทางน้ำที่เชื่อมตอระหวางองคกรปกครอง
สวนทองถินอื่น
(๒๑) การขนสงมวลชนและการวิศวกรรมจราจร
พระราชบัญญัติสภาตำบลและองคการบริหารสวนตำบล พ.ศ.2537
มาตรา ๒๓ ภายใตบังคับแหงกฎหมาย สภาตำบลอาจดำเนินการภายในตำบลดังตอไปน้
(๑) จัดใหมีน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภค และการเกษตร
(๒) จัดใหมีและบำรุงรักษาทางน้ำและทางบก
(๓) จัดใหมแี ละรักษาทางระบายน้ำ และรักษาความสะอาดของถนน ทางน้ำ ทางเดิน
และที่สาธารณะ รวมทั้งการกำจัดมูลฝอยและสิงปฏิกูล
(๔) คุมครองดูแลและบำรุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดลอม
การวางแผนงานก่อสร้าง 9
มาตรา ๖๗ ภายใตบังคับแหงกฎหมาย องคการบริหารสวนตำบล มีหนาที่ตองทำในเขต
องคการบริหารสวนตำบล ดังน้
(๑) จัดใหมีและบำรุงรักษาทางน้ำและทางบก
(๒) รักษาความสะอาดของถนน ทางน้ำ ทางเดิน และที่สาธารณะรวมทั้งกำจัดมูล
ฝอยและสิงปฏิกูล
มาตรา ๖๘ ภายใตบังคับแหงกฎหมาย องคการบริหารสวนตำบล อาจจัดทำกิจกรรมในเขต
องคการบริหารสวนตำบล ดังน้
(๑) ใหมีน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภค และการเกษตร
(๒) ใหมีและบำรุงการไฟฟาหรือแสงสวางโดยวิธีอื่น
(๓) ใหมีและบำรุงรักษาทางระบายน้ำ
(๔) ใหมีและบำรุงสถานที่ประชุม การกีฬา การพักผอนหยอนใจและสวนสาธารณะ
(๑๐) ใหมีตลาด ทาเทียบเรือและทาขาม
จากกฎหมายที่ไดยกมาเปนตัวอยางน้ องคกรปกครองสวนทองถินตองจัดการ
เกี่ยวกับงานกอสรางตางๆ และตองมีแผนการดำเนินการโครงการตางๆ ใหสอดคลองกับ
ขอบังคับแหงกฎหมาย การจัดทำโครงการทีเ่ กีย่ วของกับการกอสรางเพือ่ ใหไดมาซึงสิงกอสราง
ที่กอใหเกิดประโยชนแกประชาชน มีแนวทางในการกำหนดรายละเอียดตามลำดับ ดังน้
1. หลักการและเหตุผล
2. วัตถุประสงคของโครงการ
3. ลักษณะของโครงการ
4. ระยะเวลาของโครงการ
5. แผนการดำเนินงานของโครงการ
6. คาใชจายหรืองบประมาณที่จำเปน
7. ผลประโยชนของโครงการ
8. การศึกษาวิเคราะหความเปนไปไดทางสังคมและผลกระทบสิงแวดลอม
9. การศึกษาวิเคราะหผลทางเศรษฐศาสตร
1.1 ลักษณะงานกอสราง
งานกอสราง เปนงานที่สลับซับซอน มีหนวยงานทั้งภายในและภายนอกเขามา
มี ส ว นเกี่ ย วข อ งหลายหน ว ยงาน ซึ งแต ล ะหน ว ยงานจะมี ลั ก ษณะและความเกี่ ย วพั น
กับงานกอสรางที่แตกตางกัน ตองมีการประสานงานอยางใกลชิดตลอดเวลา เชน เจาของงาน
10 การวางแผนงานก่อสร้าง
ผูออกแบบ ผูรับจาง ผูควบคุมงานกอสราง กรรมการตรวจการจาง การไฟฟาสวนภูมิภาค
กรมทางหลวง ฯลฯ
งานกอสรางโดยทัวไปมีลักษณะดังน้
1. สวนใหญเปนงานปฏิบัติในที่โลงแจง พื้นที่ปฏิบัติการกวาง การดำเนินงาน
ขึ้นอยูกับสภาพภูมิอากาศ
2. ตองมีการประเมินและปรับแกแผนงานตลอดเวลา
3. เปนงานที่ใชบุคลากรทุกระดับฝมือและความชำนาญในลักษณะแตกตางกัน
จำนวนมาก (Construction Team) การเคลื่อนที่ โยกยายบุคลากรจะเกิดขึ้นไดทุกขณะ
จากกิจกรรมหนึงไปยังอีกกิจกรรมหนึงในโครงการเดียวกัน หรือแมแตการโยกยายระหวาง
โครงการ
4. สถานทีต่ งั้ โครงการ กระจายอยูไ ดทวท
ั องที่ อาจจะหางไกลจากสำนักงานใหญมาก
จึงตองมีการพิจารณาเตรียมการดานตางๆใหเหมาะสมแตละโครงการ เชน วัสดุ อุปกรณ
บุคลากร เครื่องจักรเครื่องมือ และงบประมาณ
5. มีปญหาที่เกิดขึ้นและตองรีบแกไขอยูตลอดเวลา ซึงตองอาศัยผูที่มีประสบการ
ณและความรูในมาตรฐานการออกแบบและการกอสราง
6. มีงานหลายลักษณะที่แตกตางกัน ซึงตองอาศัยความรูความชำนาญเฉพาะทาง
ดำเนินงานรวมกัน
7. ตองมีการติดตอสัมพันธกันตลอดเวลาของคนสองกลุม คือ กลุมผูออกแบบ
และกลุมผูดำเนินการกอสราง
8. เปนงานที่ตองใชเงินทุนหมุนเวียนสูงกวางานประเภทอื่น
ประเภทงานกอสราง
งานกอสรางอาจจัดกลุมหรือแบงเปนประเภทไดดังน้
1. ประเภทงานกอสรางที่อยูอาศัย
2. ประเภทงานกอสรางอาคารสาธารณะและอาคารพานิช
3. ประเภทงานกอสรางเพื่อการอุตสาหกรรม
4. ประเภทงานกอสรางระบบสาธารณูปโภค
1.2 งานกอสรางกับการวางแผน
ไดอธิบายไวแลววา งานกอสรางเปนงานที่เกี่ยวของกับกลุมคนหลายฝาย
และมีรูปแบบการบริหารงานที่เปนการเฉพาะแตละโครงการ ซึงแตกตางกันไปตามรูปแบบ
การวางแผนงานก่อสร้าง 11
สิงปลูกสราง รวมทัง้ เงือ่ นไขแหงเวลา การจัดสรรทรัพยากร ตลอดจนสภาวะแวดลอมของแตละ
สถานที่ สถิตแิ รงงานและอืน่ ๆ ก็แตกตางกันโดยสิน้ เชิง ดังนัน้ แผนงานกอสรางในโครงการหนึง
จะนำไปใชกับอีกโครงการหนึงยอมไมได ไมเหมือนกับการวางแผนงานในระบบโรงงาน
อุตสาหกรรมทีม่ คี วามเหมือนกันเปนสวนใหญ เปลีย่ นแปลงไปก็เพียงแตขนาดของอุตสาหกรรม
นัน้ ๆ การศึกษาเรือ่ งการวางแผนงานกอสรางจึงเปนศาสตรทางวิศวกรรมกอสราง (Construction
Engineering) โดยเฉพาะ ซึงตองอาศัยประสบการณของผูว างแผน ประกอบกับหลักการทางสถิติ
ประยุกตเขาดวยกัน สุดทายคือการตัดสินใจที่ถูกตองของผูวางแผน ดังนั้นจึงมีความเสี่ยงสูง
กวาการวางแผนงานประเภทอื่นๆ แผนงานกอสราง ตองมีการติดตามและประเมินผล
ซึงแนนอนการคลาดเคลือ่ นจากแผนงานทีว่ างไวยอ มเกิดขึน้ ไดตลอดเวลา จึงตองมีกระบวนการ
ปรับแกแผนเพื่อใหบรรลุวัตถุประสงค และเสร็จสิ้นโครงการตามกำหนดใหได ถึงกับตองมีการ
กำหนดแนวทางในการวางแผนสำหรับผูบ ริหารงานกอสรางไววา “คาดหมายเหตุขดั ของทีอ่ าจ
จะเกิดขึ้นในอนาคต และสำรองเวลาเผื่อไวในแผน”
ขนาดของโครงการ ที่แตกตางกัน ทำใหการวางแผนงาน อาจจะทำไดในวิธีการ
ดังตอไปน้
1. กำหนดคิดไวในใจ (Thinking)
2. จดบันทึกเปนขั้นตอนอยางงาย (Scheduling)
3. วางแผนเปนระบบ (Systematic)
กำหนดคิดไวในใจ
สำหรั บ ขนาดงานไม ใ หญ ม ากและไม มี ความสลั บ ซั บ ซ อ นมาก และผู บ ริ ห าร
โครงการมีประสบการณเพียงพอ ก็อาจจะวางแผนไวในใจ และสังการตามขั้นตอนที่คิดไว
วิธีน้ ผูบริหารโครงการจะตองมีเวลาอยูใกลชิดการทำงานและคอยควบคุมสังการตลอดเวลา
ผูรวมงานก็ตองเปนผูที่เคยปฏิบัติงานรวมกันมานาน
จดบันทึกเปนขั้นตอนอยางงาย
ขนาดงานทีเ่ หมาะสมก็ยงั เปนโครงการขนาดเล็กอาจจะมีความซับซอนมากขึน้ เล็กนอย
มีผเู กีย่ วของหลายฝาย ผูบ ริหารโครงการไมมเี วลาใหกบั การบริหารโครงการอยางเต็มที่ จึงตอง
จัดทำเปนลำดับขัน้ ตอนการดำเนินงานอยางงาย (Scheduling) ปดประกาศใหทราบโดยทัวกัน
เพือ่ เปนแนว ทางใหผปู ฏิบตั งิ านไดรบั ทราบลวงหนาโดยทัวกัน วิธนี ด้ กี วาการกำหนดคิดไวในใจ
เพราะสามารถตรวจสอบความกาวหนาและทบทวนการปฏิบัติงานไดตลอดเวลา โดยเพียงแต
12 การวางแผนงานก่อสร้าง
กำหนดขัน้ ตอนยอยๆของโครงการพรอมทัง้ กำหนดเวลาทีต่ อ งเริมปฏิบตั งิ านและเวลาเสร็จสิน้
งานของแตละกิจกรรมยอยนั้นๆ ตั้งแตเริมตนโครงการจนสิ้นสุดโครงการ
ตัวอยาง งานกอสรางบานพัก คสล. ชั้นเดียว สองหองนอน หนึงหองน้ำ
เมษายน
1 – 10 ไถปรับระดับดินดวยรถแทรคเตอร 2 คัน
11 – 15 ปลูกสรางสำนักงานสนามและโรงงานชัวคราว
16 – 30 ปกผังขุดหลุมและหลอฐานราก ตอมอ คานคอดิน
พฤษภาคม
1 – 10 หลอเสาและคานรับหลังคา
11 – 20 ติดตั้งโครงหลังคาและมุงหลังคา
21 – 22 เทคอนกรีตพื้น
22 – 31 กอผนัง ติดตั้งวงกบ ประตู หนาตาง
มิถุนายน
1 –5 ติดตั้งระบบสุขภัณฑและระบบประปา
6 – 10 ติดตั้งไฟฟา
11 – 20 ทาสีตกแตง
21 – 30 ทำความสะอาดภายในอาคารและบริเวณโดยรอบ เตรียมสงมอบงาน
วางแผนเปนระบบ
เมื่ อ งานขนาดใหญ ขึ้ น มี ค วามซั บ ซ อ นมากขึ้ น มี ผู เ กี่ ย วข อ งหลายฝ า ย
เวลากอสรางยาวนาน มีกำหนดระยะเวลาการกอสรางที่แนนอน ตองมีการวางแผนจัดลำดับ
งานกอนหลัง และใหเกิดความสัมพันธกนั ของกิจกรรมตางๆ ทำใหตอ งนำระบบการวางแผนงาน
มาจัดทำแผนงาน ระบบการวางแผนงานกอสราง ที่ใชอยูในปจจุบันมี 3 ระบบใหญ คือ
แผนงานแบบตารางทำงาน หรือแผนภูมิแทง : Bar chart หรือ Gantt Chart
แผนงานแบบผังโครงขายเสนลูกศร แบบวิธวี ถิ วี กิ ฤต : Critical Path Method (CPM)
แผนงานแบบวิธีเทคนิคการตรวจสอบและประเมินผลโครงการ : Program Evalua-
tion Review Technique (PERT)
ในการวางแผนงาน หากไดทำการวางแผนงานไปพรอมกับการออกแบบจะทำให
เกิดการประสานในการแกไขปญหาของโครงการไดมาก ทั้งน้เพราะความตองการของเจาของ
โครงการ ความตองการของผูออกแบบอาจจะเปนปญหาในการกอสราง
การวางแผนงานก่อสร้าง 13
ซึ งหากปล อ ยไปอาจจะทำให โ ครงการต อ งใช เ วลาและทรั พ ยากรมากเกิ น จำเป น ก็ ไ ด
แตในความเปนจริง โครงการกอสราง มักจะผานขัน้ ตอนการออกแบบ การกำหนดระยะเวลาแลว
เสร็จของโครงการ และจัดหาผูร บั เหมากอสรางแลว จึงใหผรู บั เหมากอสรางจัดทำแผนงานเสนอ
ทำใหตองวางแผนงานใหสอดคลองกับเงื่อนไขตางๆ อันนำไปสูการใชทรัพยากรที่สูงเกินไป
ราคาคากอสรางอาจจะสูงกวาที่ควร
1.2.1 ความสำคัญของการวางแผนงานกอสราง
ดังไดกลาวมาแลววา งานกอสรางเปนงานที่มีผูเกี่ยวของหลายฝาย และเปนงาน
ที่เกิดขึ้นเฉพาะกิจเปนครั้งคราว มีความแตกตางกันในแตละโครงการ มีงานหลายลักษณะ
ที่ ต อ งดำเนิ น การร ว มกั น ด ว ยความเข า ใจในวั ต ถุ ป ระสงค แ ละเป า หมายอั น เดี ย วกั น
แผนงานกอสรางจึงเปนสิงสำคัญ เปนเครือ่ งมือทีจ่ ะสามารถกำกับใหงานดำเนินไปในแนวทาง
เดียวกัน การวางแผนงานกอสรางจึงถูกกำหนดใหเปนเครื่องมือหลักในการบริหารจัดการ
งานกอสราง
แผนงานกอสราง จะกำหนดเปาหมายของงาน กำหนดบทบาทของบุคคลตางๆ
กำหนดลำดับกอน หลังของกิจกรรม กำหนดระยะเวลาเริมตนและเวลาแลวเสร็จของ
แตละกิจกรรม ดังนัน้ นอกจากจะใชแผนงานในการดำเนินงานแลว ยังใชแผนงานในการติดตาม
ประเมินความกาวหนางาน รวมทัง้ การควบคุมคุณภาพในการปฏิบตั งิ าน ผูท เ่ี กีย่ วของในงานกอสราง
ที่กำลังจะดำเนินการ จะตองศึกษาแผนงานกอสรางใหเขาใจในรายละเอียดกอนงานกอสราง
จะเริมตน เพื่อทำงานใหประสานสอดคลองกันและบรรลุเปาหมายที่กำหนดไว เปรียบไดกับ
การบรรเลงเพลงของวงดุรยิ างคขนาดใหญ จะตองมีโนตเพลงหลักและโนตเพลงยอยของผูบ รรเลง
ดนตรีแตละประเภท กำหนดจังหวะขั้นตอนการบรรเลงใหประสานสอดคลองกันใหเกิด
เปนเพลงที่ไพเราะตั้งแตตนจนจบ
1.2.2 ประโยชนของการวางแผนงานกอสราง
หากแผนงานไดจัดทำขึ้นอยางถูกตองเหมาะสม จะทำใหเกิดประโยชนตอการ
ดำเนิ น งานก อ สร า งอย า งยิ ง เพราะแผนงานจะทำให ผู ป ฏิ บั ติ ง านได รู ถึ ง เรื่ อ งราวต า งๆ
ที่จะเกิดขึ้น
การวางแผนงาน ทำใหรูวามีงานอะไรบางที่ตองทำ โดยในแผนงานจะมีการจัดทำ
รายการงานยอยตั้งแตเริมกอสรางจนงานเสร็จสมบูรณ
การวางแผนงาน ทำใหผูปฏิบัติงานไดศึกษางานที่จะทำลวงหนา และมีเวลาในการ
ระดมความคิดในดานการเลือกเทคนิควิธีการกอสรางที่ดีที่สุด
การวางแผนงาน ทำใหสามารถคาดเดาปญหาที่อาจจะเกิดขึ้นได และหาวิธี
14 การวางแผนงานก่อสร้าง
ในการปองกันหรือแกไข ทัง้ ปญหาดานวัสดุ ปญหาดานเทคนิคการกอสราง ปญหาดานบุคลากร
ปญหาดานความปลอดภัย
การวางแผนงาน ทำใหสามารถจัดเตรียมวัสดุ อุปกรณ แรงงาน เพื่อการใชงานได
ตามเวลาอยางเหมาะสม รวมถึงสิงสนับสนุนอื่นๆ
การวางแผนงาน ทำใหสามารถติดตามประเมินผลการปฏิบัติงานไดตลอดเวลา
รวมทั้ ง สามารถวิ เ คราะห เ ปรี ย บเที ย บผลงานที่ ป ฏิ บั ติ จ ริ ง กั บ แผนงานที่ ว างไว
ทัง้ ในดานปริมาณงาน วัสดุ งบประมาณ เวลา และคุณภาพงาน และหากไมเปนไปตามแผนงาน
ทีก่ ำหนดไว จะตองทำการปรับปรุงหรือปรับแกแผนงานโดยทันที โดยทีผ่ ลสำเร็จของงานกอสราง
จะตองบรรลุตามเปาหมายสามประการ คือ เสร็จตามเวลา ภายในวงเงินงบประมาณที่ตั้งไว
มีคุณภาพตามเกณฑที่กำหนด
1.3 ลักษณะแผนงานที่ดี
งานกอสราง เปนงานที่มีกลุมงานทำงานรวมกันในพื้นที่เดียวกัน ดังนั้นการจัดทำ
แผนงานกอสรางตองดีพอทีจ่ ะทำใหกจิ กรรมหรือกลุม งานตางๆทำงานประสานสอดคลองกันได
ซึงแผนงานที่ดี ตองมีลักษณะทัวไปดังน้
เวลาทำงานของกิจกรรม
การกำหนดชวงเวลาทำงาน จะตองพยายามจัดใหกจิ กรรมสองกิจกรรมหรือมากกวา
ทำงานไปพรอมกันได โดยคำนึงถึงความเปนไปไดและโดยประหยัด หมายความวากิจกรรมตางๆ
ที่ไดกำหนดแยกยอยขึ้นในโครงการ มีหลายกิจกรรมที่สามารถดำเนินไปพรอมๆ กันไดโดย
ไมตอ งรอกิจกรรมอืน่ เชน งานกอผนัง และงานติดตัง้ วงกบประตู-หนาตาง ตองทำไปพรอมๆ กัน
สวนงานที่ ไมสามารถทำพรอมกันไดก็ ใหทำตอเนองกัน เชน งานเดินสายไฟฟาภายใน
และงานทาสีภายใน จะตองเดินสายไฟฟาใหเสร็จกอนงานทาสีจงึ จะเริมตอไปได ในการกำหนด
ชวงเวลาทำงานของกิจกรรมใดๆ ก็ตาม ตองคำนึงถึงความเหมาะสม เชน กำหนดการสงมอบงาน
ในแตละงวดทีก่ ำหนดไวในสัญญา สภาพฤดูกาลทีจ่ ะกระทบตอการทำงาน เพราะหากนำกิจกรรม
ทีค่ วรจะดำเนินการในลำดับทายๆมาดำเนินการกอนโดยไมจำเปน จะทำใหตอ งใชจา ยงบประมาณ
ในการจัดซื้อโดยที่ยังไมถึงเวลาอันควร หรือตองหาสถานที่จัดเก็บ ทำใหสิ้นเปลืองคาใชจาย
ไมเปนการประหยัด อีกประการหนึง กิจกรรมยอยตางๆ อาจจะแยกยอยลงไปคอนขางละเอียด
หรือรวมกลุมใหใหญขึ้น ตองกำหนดตามความเหมาะสมของการจัดทำแผนงาน
งานบางอยางทีต่ อ งอาศัยอุปกรณชว ยรวมกัน ตองพยายามจัดลำดับใหทำไปดวยกัน
โดยกำหนดเวลาใหเหมาะสม เชน งานกอฉาบผนังภายนอก และงานเดินสายไฟฟาภายนอก
ตองใชนงร
ั านรวมกัน ก็จดั ใหดำเนินการใหเสร็จไปพรอมๆ กันเพือ่ ทีจ่ ะไดไมตอ งยายนังรานไปมา
การวางแผนงานก่อสร้าง 15
กิจกรรมตางๆตองไมซอนทับพื้นที่ทำงานซึงกันและกัน หรือรบกวนกัน
งานบางอยางอาจจะดูวาสามารถดำเนินการไปพรอมกันได แตเมื่อปฏิบัติงาน
อาจจะเกิดการรบกวนกัน ทำใหปฏิบัติงานไมสะดวก หรือ ตองอาศัยเครื่องจักรเครื่องมือ
ในประเภทเดียวกัน เชน งานทาสีภายในกับงานทำพื้นหินขัด งานทั้งสองกิจกรรม ไมมีสวน
เกี่ยวของกันทั้งชางและเครื่องมือ แตการปฏิบัติงานในบริเวณเดียวกันยอมทำไมได
ความตอเนองสัมพันธกันของกิจกรรม
ในกิจกรรมตางๆ ที่ไดกำหนดแยกยอย จะตองกำหนดเวลาดำเนินการใหตอเนอง
สัมพันธกัน เมื่อสามารถเริมดำเนินการไดตองรีบดำเนินการทันทีเมื่อกิจกรรมที่ดำเนินการ
กอนหนาเสร็จสิ้นลง เชน เมื่อเทคอนกรีตฐานรากเสร็จและสามารถทำการเทคอนกรีต
คานคอดินได ตองทำทันที เปนตน
ความเหมาะสมในการใชแรงงาน เครื่องจักรกล เครื่องมือ
การกำหนดแผนการใชเครื่องจักรเครื่องมือ เปนสิงหนึงที่จะทำใหงานเสร็จรวดเร็ว|
การทำงานมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ ประหยั ด ไม สู ญ เปล า และผลงานออกมามี คุ ณ ภาพที่ ดี
เครื่องจักรกลบางอยางมีราคาสูง และใชงานในหลายกิจกรรม ตองจัดกิจกรรมเหลานั้น
ใหทำงานตอเนองสัมพันธกัน เพื่อที่จะไดใชเครื่องจักรที่มีอยูหรืออาจจะเชามาใหเต็มเวลา
อยางไรก็ตาม เมือ่ มีแผนงานทีด่ แี ลว ตองมีการกำกับดูแลควบคุมใหงานเปนไปตาม
แผนงาน ซึงการกำหนดวิธีการควบคุมมีหลายวิธี อาจจะใชวัฏฏจักรการควบคุมงานดังภาพ
ที่ 1-1 ดังน้
16 การวางแผนงานก่อสร้าง
กำหนดยุทธศาสตรของแผน (Plan Strategy)
มองภาพรวมของโครงการ แล ว กำหนดแนวทางที่ จ ะนำไปสู ค วามสำเร็ จ
โดยจะเริมตนอยางไร ดำเนินการตามลำดับกอนหลังไปอยางไรใชเวลาเทาใด ฯลฯ
กำหนดเกณฑมาตรฐานตางๆ (Set Standard)
กำหนดมาตรฐานต า งๆในการดำเนิ น งาน เช น การกำหนดกิ จ กรรมย อ ย
การกำหนดเวลาและทรัพยากร กำหนดความสัมพันธ และประสิทธิผลของการทำงาน
ตรวจสอบปริมาณ (Measure Work)
จากแผนงานที่จัดทำขึ้น ปริมาณงานตางๆสามารถตรวจสอบไดวางานใดแลวเสร็จ
งานใดเริมดำเนินการ หรือกิจกรรมใดควรจะดำเนินการไปแลวกี่สวนเหลือกี่สวน เปนไปตาม
กำหนดที่ควรจะเปนหรือไม
ประเมินผลความกาวหนา (Evaluate Progress)
เปรียบเทียบผลงานที่ทำไดกับมาตรฐานที่กำหนดไว วาจะเปนไปตามเปาหมาย
เพียงไร หากไมเปนไปตามเปาหมายจะตองปรับแผนใหม โดยเริมตั้งแตขั้นตอนแรก
ความลมเหลวของโครงการ
โครงการกอสราง หากไมสามารถดำเนินการใหสำเร็จตามเปาหมายตามเวลา
ที่กำหนดไวได ก็ถือวา โครงการนั้นประสบความลมเหลวเสียแลว ซึงพอจะบอกไดวาเกิดจาก
ความผิดพลาดตั้งแตขั้นวางแผน ไมปฏิบัติงานใหเปนไปตามแผนที่กำหนด เกิดจากเหตุ
สุดวิสัย
ความผิดพลาดตั้งแตขั้นวางแผน
แผนงานเปนหัวใจของการบริหาร ดังนั้น ถาหากผูจัดทำแผนงานขาดความรู
หรือประสบการณหรือวิเคราะหขอมูลผิดพลาด ก็จะทำใหแผนงานที่จัดทำขึ้นไมเปนไปตาม
ความเปนจริง เชน การหลอคอนกรีต ถาไมคำนึงถึงระยะเวลาถอดแบบและบมคอนกรีต
แลวก็อาจจะทำใหกำหนดเวลาไมถกู ตองหรือเกิดความเสียหายแกชน้ิ งาน ซึงเคยปรากฏมาแลววา
อาคารกำลังกอสรางตองพังทลายลงมาเพราะใชเวลากอสรางสั้นเกินความเปนจริง คอนกรีต
ฐานยังไมสามารถรับน้ำหนักไดตามกำหนด หรือในบางครัง้ จัดลำดับหนวยงานใหทำไปพรอมๆ กัน
หลายหนวยงาน โดยที่กำลังคนและเครื่องจักรเครื่องมือตลอดจนอุปกรณตางๆ ไมเพียงพอ
ทำใหเกิดการรอคอย หรือเครื่องจักรทำงานเกินกำลัง อาจจะเกิดการชำรุดเสียหายได
อีกประการหนึงคือ ความผิดพลาดในการจัดลำดับการทำงานกอนหลังของหนวยงานทีเ่ กีย่ วของกัน
ทั้งทางตรงและทางออม
การวางแผนงานก่อสร้าง 17
ไมปฏิบัติใหเปนไปตามแผนที่กำหนด
แผนงานที่จัดทำขึ้นแลวนั้นมีความสมบูรณดีแลว แตผูที่นำแผนงานนั้นไปควบคุม
โครงการ ไมไดติดตามประเมินผลตามระยะเวลาอันควร วางานไดดำเนินไปตามกำหนดเวลา
ในแผนหรือไม หรือในบางครั้งมีการเปลี่ยนแปลงกำหนดเวลาและขั้นตอนโดยพละการ
เชน ในแผนกำหดใหดำเนิน การขุดหลุมฐานรากและเทคอนกรีตหยาบไปพรอมๆ กัน ปรากฏวา
ผู ด ำเนิ น การก อ สร า งได ร อจนขุ ด หลุ ม ฐานรากเสร็ จ ทั้ ง หมดจึ ง เทคอนกรี ต หยาบ
และผู ก เหล็ ก ตะแกรง ทำให เ สี ย เวลาโดยใช เ หตุ และกระทบกั บ งานที่ อ ยู ถั ด ไป
คืองานเทคอนกรีตฐานราก ดังนั้นการควบคุมใหการดำเนินงานเปนไปตามแผนงานนั้น
เปนเรื่องสำคัญอยางยิง เพราะเทาที่ผานมา ความลมเหลวของโครงการสวนมากเกิดจากการ
ควบคุมและติดตามผลงานตลอดจนการแกปญหาที่เกิดขึ้นไมดีพอ
เกิดเหตุสุดวิสัย
โครงทีต่ อ งใชระยะเวลาดำเนินการนานๆ ใชเครือ่ งจักรเครือ่ งมือและแรงงานจำนวน
มาก อาจ จะเกิดอุบตั เิ หตุทคี่ าดไมถงึ หรือไมสามารถควบคุมได เชน จากภัยธรรมชาติ น้ำทวม
แผนดินไหว ฝนตกหนัก วัสดุขาดแคลน การนัดหยุดงาน เครื่องจักรเครื่องมือชำรุด
1.4 ผูมีหนาที่ในการวางแผน
แผนงานก อ สร า งถู ก ใช ใ ห เ ป น เครื่ อ งมื อ ควบคุ ม การทำงานและเป น สื่ อ กลาง
เพื่อความเขาใจที่ตรงกันสำหรับผูเกี่ยวของทุกฝายในงานกอสราง ดังนั้นหลายฝายจึงตอง
เขามามีสว นรวมในการวาง แผนงาน ผูท จี่ ะเขามามีสว นรวมในการวางแผนงานจะประกอบดวย
เจาของงาน ผูออกแบบ ผูรับงานกอสรางหรือผูรับจาง และผูมีสวนเกี่ยวของอื่นๆ
1.4.1 เจาของงาน
เจาของงาน จะเปนผูที่ตองกำหนดความตองการเบื้องตนโดยรวมของงานกอสร
าง ในดานความกาวหนางานที่พึงประสงค หรือลำดับความกาวหนางานในสวนตางๆ ทั้งน้
อาจจะเกี่ยวเนองกับการใชประโยชนสิงกอสราง การเอื้อประโยชนตอประชาชน รวมถึง
การจัดการงบประมาณคากอสราตามกำหนดระยะเวลากอสราง
กำหนดระยะเวลากอสราง
อาจจะกำหนดในแตละขั้นตอนการกอสราง หรือกำหนดระยะ เวลาแลวเสร็จ
ของการกอสรางทั้งหมด แตในบางครั้งอาจจะใหผูรับงานกอสรางจัดทำแผนงานตามความ
เหมาะสม นำเสนอเพื่อพิจารณาใหความเห็นชอบ
18 การวางแผนงานก่อสร้าง
กำหนดเงื่อนไขการจายคาจาง
เปนการกำหนดกรอบการแบงงวดงานและการชำระคากอสราง อาจจะกำหนด
เปนปริมาณงานไวชัดเจน หรือกำหนดการชำระคากอสรางตามผลงานที่ไดทำในแตละงวด
งานโดยทัวไปจะกำหนดระยะเวลางวดการชำระคากอสรางไวทุกๆหนึงเดือนหรือสามสิบวัน
ซึงทำใหการวางแผนงานกอสรางตองสอดคลองกับรายละเอียดการกำหนดงวดงาน
กำหนดวิธีการควบคุมและตรวจสอบคุณภาพงาน
วิธกี ารควบคุมงานและการตรวจสอบคุณภาพงาน จะทำใหมผี ลกระทบกับระยะเวลา
การปฏิบตั งิ าน เชน การเทคอนกรีตจะตองขอความเห็นชอบจากผูค วบคุมงานหรือวิศวกรผูอ อกแบบ
การตรวจสอบคุณภาพงานอาจตองมีการทดสอบตามหลักวิชาการและมีการบันทึกผลการทด
สอบไวเปนหลักฐาน
นอกจากน้ยงั อาจจะมีเงือ่ นไขอืน่ ๆทีเ่ จาของงานกำหนด และจะมีผลเกีย่ วเนองไปถึง
การจัดทำแผนงานกอสราง และทายที่สุด เจาของงานจะเปนผูพิจารณาใหความเห็นชอบแผน
งานกอสรางที่จัดทำกอนนำไปใชในการดำเนินงานกอสรางตอไป
1.4.2 ผูออกแบบ
ผูออกแบบ จะเปนผูใหแนวทางการจัดการงานกอสรางโดยสรุป รวมทั้งกำหนด
รายละเอียดและวัตถุประสงคในการออกแบบในแตละสวนของสิงกอสราง การออกแบบ ผูอ อกแบบ
จะตองเขาใจถึงเทคนิคการกอสรางทีเ่ กีย่ วของ รวมทัง้ ตองกำหนดคุณลักษณะ และกระบวนการ
ตรวจสอบคุณภาพงานตามขอกำหนดมาตรฐานงานกอสรางที่ ไดกำหนดไวโดยกฎหมาย
ข อ กำหนดโดยหน ว ยงานต า งๆ รวมทั้ ง มาตรฐานทางวิ ช าการและวิ ช าชี พ ผู อ อกแบบ
อาจจะกำหนดวิธกี ารกอสราง เชน กำหนดวิธกี ารตอกเสาเข็มวาจะใชปน จันตอกเสาเข็มชนิดใด
หรือกำหนดวิธีการติดตั้งทอระบบตางๆ เปนตน หรืออาจจะกำหนดเงื่อนไขหรือรูปแบบในการ
จัดทำแผนงานกอสราง
1.4.3 ผูรับงานกอสราง
ผูร บั งานกอสราง จะตองเปนผูจ ดั ทำแผนงานกอสรางโดยละเอียด การดำเนินการจัด
ทำแผนงานจะตองดำเนินการโดยวิศวกรผูมีประสบการณหรือมีความชำนาญในงานกอสราง
ทีจ่ ะดำเนินการ การประกวดราคางานกอสรางจะกำหนดใหผเู ขาประกวดราคาตองจัดทำแผนงาน
กอสรางเบื้องตนเสนอพรอมกับการเสนอราคาเพื่อเขาแขงขัน ดังนั้นเมื่อผูรับงานกอสราง
ตั ด สิ น ใจจะเข า ประกวดราคาแข ง ขั น จะต อ งศึ ก ษาข อ มู ล ที่ เ กี่ ย วข อ งเพื่ อ จั ด ทำแผนงาน
สิงที่ผูวางแผนงานกอสรางจะตองทราบในเบื้องตนคือ
การวางแผนงานก่อสร้าง 19
ความตองการของเจาของงาน
รายละเอียดและเงื่อนไขของผูออกแบบ
ลักษณะทางภูมิศาสตรและสภาพแวดลอมของสถานที่กอสราง
ขอบังคับ ขอกำหนด กฎหมายและขอบัญญัติของทองถินที่เกี่ยวของ
ฯลฯ
เมื่อไดรับการตัดสินใหเปนผูชนะการประกวดราคาแลว ผูรับงานกอสรางตองจัดทำ
แผนงานกอสรางโดยละเอียดเสนอขอความเห็นชอบจากเจาของงาน เมื่อไดรับความเห็นชอบ
แผนงานแลวใหยึดถือเปนแผนงานหลักที่ทุกฝายจะใชในการบริหารและควบคุมงานกอสราง
ตอไป
1.4.4 ผูมีสวนเกี่ยวของอื่นๆ
กลุม คนอีกสวนหนึงทีต่ อ งเขามามีบทบาทในการวางแผนคือ กลุม ปฏิบตั กิ ารทดสอบ
มาตรฐานคุณภาพตางๆ กลุมงานติดตั้งเครื่องจักรกลและอุปกรณในการกอสราง กลุมจัดกา
รสิงอำนวยความสะดวกตางๆ เชน ระบบไฟฟา ระบบจายน้ำ ระบบสื่อสาร ฯลฯ ผูเกี่ยวของ
ในส ว นน้ จ ะเข า มาร ว มกำหนดระยะเวลาและความเกี่ ย วเนองสั ม พั น ธ ใ ห ส อดคล อ ง
กับการดำเนินการกอสราง
1.5 คุณสมบัติของผูวางแผนงานกอสราง
วิศวกรผูว างแผนงานกอสรางตองเปนผูท ม่ี ปี ระสบการณมคี วามชำนาญในงานกอสราง
ที่จะวางแผน รูจักวิธีการกอสรางโดยเฉพาะยุทธวิธีการกอสราง ผูวางแผนงานกอสราง
จะเปนผูที่มีบทบาทสำคัญในการกอสราง สามารถประสานงานฝายตางๆ เขาดวยกัน
และสามารถบริหารจัดการความ สัมพันธ ไปในแนวทางที่ถูกตอง ไมเกิดความขัดแยง
อีกประการหนึงตองสามารถตรวจสอบปริมาณงานตามแผนไดตลอดเวลา มีความเขาใจถึงสภาพ
การทำงานของผูรับเหมาหลักรวมถึงผูรับเหมายอย มีขอมูลในการวางแผนอยางเพียงพอ
และตองเปนผูที่ใชดุลพินิจในการตัดสินใจไดอยางถูกตอง
20 การวางแผนงานก่อสร้าง
สรุป
การปฏิ บั ติ ง านทุ ก ประเภท จำเป น ต อ งมี ก ารจั ด ทำแผนการปฏิ บั ติ ง าน
งานจะประสบผลสำเร็ จ หรื อ ล ม เหลวนอกจากจะมี แ ผนงานที่ ดี แ ล ว ยั ง ต อ งกำกั บ ดู แ ล
ให การปฏิ บั ติ ง านเป น ไปตามแผนงาน สำหรั บ งานก อ สร า งเป น ลั ก ษณะงานที่ มี ป จ จั ย
มากระทบหลายอยาง เชน สภาพภูมิอากาศ การเปลี่ยนแปลงความตองการของเจาของงาน
ปญหาดานเทคนิค ปญหาดานวัสดุและแรงงาน รวมถึงอุบัติเหตุตางๆ ทำใหงานไมสามารถ
ดำเนินการใหเปนไปตามแผนกำหนดเวลาที่วางไว จะตองมีการวิเคราะหและแกไขปญหาและ
ปรับแกแผนใหทันทวงที
นอกจากใชแผนงานเปนแนวทางในการบริหารจัดการและการปฏิบัติงานแลว
แผนงานยังใชเปนเครื่องมือในการติดตามประเมินความกาวหนางานรวมถึงการคาดการณ
วาจะสามารถแลวเสร็จตามเปาหมายที่กำหนดไวหรือไม
การวางแผนงานก่อสร้าง 21
22 การวางแผนงานก่อสร้าง
บทที่ 2
ขอบเขต หน้าที่ และขั้นตอนการวางแผนงานก่อสร้าง
งานกอสราง มีองคประกอบมากมาย จะตองมีการบริหารจัดการที่ดี เพื่อใหงาน
ที่เกี่ยวของสัมพันธกันดำเนินไปอยางเปนระบบ การบริหารจัดการจำเปนตองมีเครื่องมือ
ที่ใชประสานทุกฝายใหดำเนินการไปในแนวทางเดียวกัน เครื่องมือที่ใชก็คือแผนการทำงาน
การที่จะทำแผนการทำงานใหไดดีนั้น ผูวางแผนตองมีความรูความชำนาญและประสบการณ
อยางกวางขวาง ทั้งงานในวิชาชีพและงานอื่นที่เกี่ยวของ ในเบื้องตนตองรูถึงขอบเขต หนาที่
และขัน้ ตอนการวางแผนงานกอสราง เพือ่ ใหไดแผนงานทีส่ มบูรณและเหมาะสมกับงานกอสราง
ในแตละครั้งซึงมีความแตกตางกัน
2.1 ขอบเขตของการวางแผนงานกอสราง
การวางแผนในงานกอสรางตองดำเนินการใหครอบคลุมองคประกอบในการบริหาร
จัดการงานกอสรางในดานตางๆ จึงตองจัดทำแผนงานในดานตางๆ ไดแก
แผนงาน (Work Plan)
แผนคนงาน (Labor Plan)
แผนจัดหาวัสดุ (Material Plan)
แผนเครื่องจักรกล (Equipment Plan)
แผนการเงิน (Cash flow Plan)
2.1.1 แผนงาน
แผนงาน เปนแผนที่ใหรายละเอียดเกี่ยวกับงานที่ตองดำเนินการ ซึงประกอบดวย
กลุม งานยอยหรือกิจกรรม การจัดลำดับการดำเนินการ ปริมาณงานและกำหนดเวลาการทำงาน
ปจจัยที่ตองนำมาประกอบคือ วิธีการกอสราง จำนวนแรงงานและเครื่องจักรกล ระบบการจัด
ทำแผนงานในปจจุบันมีสองระบบใหญคือ ระบบแผนภูมิแทงและระบบวิธีวิถีวิกฤต การจัดทำ
แผนงานกอสรางจะเริมตัง้ แตการเตรียมสถานทีก่ อ สราง งานกอสราง จนถึงการทดสอบขัน้ สุดทาย
ก อ นส ง มอบงาน การจั ด ทำแผนงานก็ เ พื่ อ ทำให ทุ ก คนได รู ถึ ง งานที่ ต นต อ งปฏิ บั ติ
และเตรียมการณลวงหนา
2.1.2 แผนคนงาน
การดำเนินการจัดทำแผนคนงานจะจัดทำไปพรอมกับแผนงานหรือหลังจากทำแผนงาน
เสร็จแลว ในเบือ้ งตนตองกำหนดจำนวนคนงานรวมทีจ่ ะปฏิบตั งิ านในแตละวันตลอดระยะเวลา
การวางแผนงานก่อสร้าง 23
การกอสราง จากนั้นจะกำหนดจำนวนคนงานที่จะปฏิบัติงานในแตละกิจกรรมยอยที่แยกไว
จัดทำเปนแผนภูมิแทงในตารางเวลาที่นำมาจากแผนงาน และตองวิเคราะหจำนวนคนงาน
รวมทีท่ ำในแตละวัน หากปรากฏวาในวันใดมีจำนวนคนงานรวมมากกวาทีก่ ำหนดไวในตอนแรก
จะตองทำการปรับแกแผนงานใหม โดยการเปลีย่ นแปลงชวงเวลาทำงาน หรือจัดลำดับการทำงาน
ของกิจกรรมยอยใหมโดยไมกระทบความสัมพันธกับหนวยงานขางเคียง หากไมสามารถ
เปลี่ยนแปลงชวงเวลาไดก็เปลี่ยนแปลงจำนวนคนงานในกิจกรรม การเปลี่ยนแปลงน้จะทำใหเ
พิมเวลาทำงานเมื่อตองลดจำนวนคนงาน หรือหากเพิมจำนวนคนงานจะทำใหลดเวลาทำงาน
การจัดทำแผนคนงานก็เพือ่ ควบคุมจำนวนคนงานในแตละวัน รวมถึงการเตรียมการจัดหาคนงาน
ไวลวงหนา
2.1.3 แผนจัดหาวัสดุ
เมือ่ แผนงานและแผนคนงานสอดคลองกันดีแลว จะนำแผนงานมาพิจารณาจัดทำแผน
จัดหาวัสดุตามความตองการของแตละกิจกรรม ในการจัดทำแผนจัดหาวัสดุจะจัดทำเฉพาะ
วัสดุทจี่ ำเปนตองเตรียมการจัดหาไวลว งหนาตามความเหมาะสม เชน ดินถม คอนกรีตผสมเสร็จ
เหล็ก เปนตน สิงที่ตองนำมาพิจารณาในการจัดทำแผนจัดหาวัสดุมีดังน้
ความประยัดในการจัดซื้อ
การจัดซื้อจำนวนมากจากโรงงานผูผลิตจะถูกกวาซื้อยอยจากรานคาในทองถิน
การจัดเก็บ
ตองคำนึงถึงความสามารถในการจัดเก็บและคาใชจายในการฝากเก็บในสถานที่
ใหบริการเชาสถานที่จัดเก็บ ความเสียหายจากการจัดเก็บและดูแลรักษาวัสดุบางประเภท
มีอายุการใชงานหรืออาจชำรุดเสียหายงายหากการดูแลไมดีพอ
ปริมาณที่เพียงพอ
การจั ด หาวั ส ดุ ต อ งเพี ย งพอและทั น เวลาต อ การใช ง านตามแผนงานที่ วางไว
ในแตละชวงเวลา
การจัดทำแผนจัดหาวัสดุ จะชวยใหฝา ยจัดหาไดเตรียมการลวงหนาในดานตางๆ เชน
การติดตอสังซือ้ หรือสังจอง การตรวจสอบคุณลักษณะตามขอกำหนด หรือการทดสอบเบือ้ งตน
กอนสังซื้อ
2.1.4 แผนเครื่องจักรกล
โดยทัวไป บริษทั กอสรางจะไมจดั ซือ้ เครือ่ งจักรกลไวครอบครองในการทำธุรกิจกอสราง
สวนมากจะทำการเชาจากผูประกอบธุรกิจใหบริการเชาเครื่องจักรกล เชน ปนจัน รถขุด
รถขนดิน ฯลฯ ทั้งน้เพราะงานกอสรางในแตละครั้งอาจจะไมไดใชเครื่องจักรกลบางประเภท
ทำใหเมื่อจัดซื้อไวครอบครองแลวจะไมคุมกับคาใชจายในการมีไวครอบครอง
24 การวางแผนงานก่อสร้าง
เครื่องจักรกลที่ ไมควรจัดซื้อไวครอบครองมีหลายชนิด เชน รถขุดขนาดใหญ
รถบรรทุกเททาย เครือ่ งยกหรือปน จัน เปนตน เครือ่ งจักรกลเหลาน้จะใชวธิ เี ชาใชตามระยะเวลา
ซึงตองมีการจัดทำแผนในการจัดหาเชนเดียวกับการจัดหาวัสดุ เพราะการเชาเครื่องจักรกล
จะตองติดตอผูใ หบริการเปนการลวงหนา นอกจากน้การจัดทำแผนเครือ่ งจักรกลจะทำใหทราบ
ระยะเวลาทีจ่ ะใชงาน และตองควบคุมการทำงานใหเปนไปตามแผนงานทีก่ ำหนด เพือ่ จะไดใช
เครื่องจักรกลที่เชามาอยางเต็มเวลาเต็มประสิทธิภาพคุมกับคาใชจายที่เสียไป
การจัดทำแผนเครือ่ งจักรกล ผูว างแผนจะนำแผนงานมาเปนแนวทางในการจัดทำแผน
เครื่ อ งจั กรกลให เ หมาะสมกั บ ขนาดและปริ ม าณของงาน รวมทั้ ง ช ว งเวลาที่ จ ะต อ งใช
เครื่องจักรกลแตละประเภทโดยจัดทำเปนแผนภูมิแทงตอเนองจากแผนงาน
2.1.5 แผนการเงิน
งานกอสรางเปนงานทีต่ อ งใชเงินทุนหมุนเวียนคอนขางสูง และจะตองจัดเตรียมเงิน
ไวสำรองจายตลอดเวลา การทำแผนการเงินจะไมทำเปนแผนภูมิแทงแตจะจัดทำเปนตาราง
แสดงการเคลือ่ น ไหวเขาออกของกระแสการเงินเปนชวงๆตามระยะเวลาการแบงงวดการชำระ
คากอสราง และนำแผนงานมาคำนวณคาใชจา ยสะสมตามชวงเวลา เขียนกราฟเสนจะมีลกั ษณะ
ของเสนกราฟคลายตัว “S” จึงเรียกวา “S Curve”
ในแผนการเงินจะแสดงรายละเอียดการใชจายจริงที่คิดจากมูลคางานที่ทำได
ตามแผนงาน อีกสวนหนึงจะแสดงรายรับที่ไดตามคาจางงานในแตละงวดงาน สวนสุดทาย
เมือ่ หาผลตางของรายการจายและรายการรับแลวจะปรากฏผลสภาวะการเงินทีจ่ า ยเกินรายรับ
ซึงทำใหผรู บั จางงานกอสรางไดทราบถึงจำนวนเงินทีต่ อ งจัดเตรียมไวสำรองจายตามระยะเวลา
ตางๆ
ทัง้ หมดน้เปนขอบเขตของการจัดทำแผนในงานกอสรางทัวไป ซึงผูด ำเนินการธุรกิจ
กอสรางจะใชเปนเครื่องมือในการบริหารจัดการงานกอสราง เพื่อใหสำเร็จตามวัตถุประสงค
ที่กำหนดไว
2.2 หนาที่ในการวางแผนงานกอสราง
ในการปฏิบัติงานใดๆจะตองกำหนดหนาที่และบทบาทใหแกผูปฏิบัติงานแตละคน
หรือแตละกลุม คน ในงานกอสราง เมือ่ ตัดสินใจทีจ่ ะดำเนินการหรือไดรบั มอบงานใหดำเนินการแลว
สิ งแรกสุ ด คื อ การจั ด ทำแผนงานก อ สร า ง และผู ที่ มี ห น า ที่ ใ นการวางแผนงานก อ สร า ง
คือผูที่รับผิดชอบในการจัดการงานกอสรางหรือผูที่จะดำเนินการกอสราง ผูที่รับผิดชอบ
ในการจัดการงานกอสรางจะตองจัดหาคณะบุคคลที่จะดำเนินการจัดทำแผนงานกอสราง
การวางแผนงานก่อสร้าง 25
โดยมีวศิ วกรผูเ ชีย่ วชาญเปนหัวหนาคณะ มีหนาทีใ่ นการจัดทำแผนงานกอสราง โดยการประสาน
กับผูเกี่ยวของอื่นๆ เชน เจาของงาน ผูออกแบบ เพื่อใหไดขอมูลเกี่ยวกับงานที่ดำเนินการ
เจาของงาน จะตองกำหนดรายละเอียดในเรือ่ งระยะเวลากอสรางตามความกาวหนางาน
ที่ตองการ และเวลารวมหรือเวลาเริมและสิ้นสุดการกอสราง
ผูออกแบบ จะเปนผูกำหนดรายละเอียดดานเทคนิคหรือตามหลักวิชาการกอสราง
นอกจากนั้นยังตองพิจารณาลำดับงานที่จะดำเนินการกอนหลัง
คณะทำงานวางแผนงานจะตองพิจารณาจัดทำแผนงานตัง้ แตเริมตนรับงานกอสราง
ซึงจัดแบงเปน 4 ชวงเวลาตามลำดับดังน้
1. การวางแผนงานกอนเริมงานกอสราง
2. การวางแผนงานระหวางการดำเนินการกอสราง
3. การวางแผนงานการสงมอบงาน
4. การวางแผนงานในระยะเวลาการรับประกันผลงาน
2.3 ขั้นตอนการวางแผนงานกอสราง
การจัดทำแผนงานกอสรางเปนงานที่มีปจจัยบังคับหลายอยาง ผูวางแผนจะตอง
แยกแยะ และหาความสัมพันธเกีย่ วเนองกันของกิจกรรมตางๆ ตามเงือ่ นไขทัง้ ทีเ่ ปนเงือ่ นไขภายใน
ของผูรับงานกอสรางเอง เชน บุคลากร เครื่องจักร การเงิน และเงื่อนไขจากภายนอก
เชน ขอกำหนดในแบบและรายการละเอียด ขอกำหนดในสัญญา ขอกำหนดของกฎหมาย
และขอบังคับทองถิน ฯลฯ เพื่อใหการวางแผนดำเนินการไปไดจึงตองจัดลำดับขั้นตอน
การจัดทำแผนงานกอสรางดังน้
กำหนดวัตถุประสงคหรือเปาหมาย
สำรวจพื้นที่กอสรางและพื้นที่ขางเคียง
รวบรวมกฎหมายและขอบังคับทองถิน
รวบรวมขอกำหนดจากแบบและรายการประกอบแบบรวมทั้งสัญญา
จัดทำโครงสรางรายการงานหรือจำแนกกิจกรรมยอย
เลือกเทคนิคการกอสราง วิธีการกอสรางและยุทธวิธีในการกอสราง
จัดลำดับความสัมพันธกิจกรรมยอยตางๆ
กำหนดทรัพยากรที่จะใช เชน วัสดุอุปกรณ เครื่องจักรเครื่องมือและบุคลากร
กำหนดเวลาทำงานในแตละกิจกรรม
รางแผนงาน ตรวจสอบ ปรับปรุงแกไข
ประชุมทำความเขาใจและระดมความคิดเห็นเพื่อปรับปรุงขั้นสุดทาย
26 การวางแผนงานก่อสร้าง
นำเสนอแผนงานที่เสร็จสมบูรณขอความเห็นชอบ
งานกอสรางแตละงาน จะมีภารกิจที่ตองดำเนินการและจัดทำแผนงานตั้งแต
ยั ง ไม เ ริ มก อ สร า งจนหลั ง จากเสร็ จ สิ้ น การก อ สร า ง ซึ งจั ด แบ ง เป น การจั ด ทำแผนงาน
ตามระยะเวลา
การวางแผนงานกอนเริมการกอสราง
การวางแผนงานระหวางดำเนินการกอสราง
การวางแผนงานการสงมอบงาน
การวางแผนงานในระยะเวลาการรับประกันผลงาน
2.3.1 การวางแผนงานกอนเริมการกอสราง
กอนการกอสรางเริมตนขึน้ มีงานทีต่ อ งดำเนินการหลายอยาง ดังนัน้ เพือ่ ใหงาน
ดำเนินการไปอยางราบรืน่ ดังคำกลาวทีว่ า “เมือ่ เริมตนดีแลวเทากับงานสำเร็จไปแลวครึงหนึง”
จึงมีการจัดทำแผนการดำเนินการชวงกอนการกอสรางจะเริมขึ้น ซึงงานที่ตองดำเนินการ
ในขั้นตอนน้คือ
งานสำรวจพื้นที่กอสราง
งานศึกษาขอมูลจากเน้องานตามแบบและรายการประกอบแบบ
งานจัดทำจัดหาโครงสรางชัวคราวและเครื่องจักรกล
งานจัดเตรียมบุคลากรและสถานที่พักที่ทำงานและสิงปลูกสรางชัวคราวอื่นๆ
งานสำรวจพื้นที่กอสราง
งานในสวนน้จะเปนการสำรวจสภาพภูมปิ ระเทศบริเวณทีก่ อ สรางและบริเวณขางเคียง
งานตรวจสอบแนวเขตพื้นที่ตามหลักฐานทางราชการ งานสำรวจผลกระทบตอพื้นที่ขางเคียง
หรือตอชุมชนการศึกษาขอกำหนดของกฎหมายและขอบังคับทองถิน งานวางผังบริเวณกอสราง
การจัดการจราจรในบริเวณกอสรางเกี่ยวเนองถึงการจราจรโดยรอบนอกบริเวณกอสราง
ซึงจะไดอธิบายละเอียดในบทที่ 4 เรื่องการสำรวจและเตรียมสถานที่กอสราง
งานศึกษาขอมูลจากเน้องานตามแบบและรายการประกอบแบบ
เพือ่ ใหการวางแผนงานกอสรางมีความถูกตองครบถวนในเน้องานทีต่ อ งดำเนินการ
จึงจำเปนตองจัดเวลาใหคณะทำงานไดศึกษาแบบกอสรางในเรื่องของ แผนผังอาคาร รูปตั้ง
รูปตัด สวนที่อยูใตดิน รายละเอียด ขอกำหนดทัวไป การจัดกลุมงานตามลักษณะสิงปลูกสราง
ความยากงายในการดำเนินการ รวมถึงประเด็นปญหาตางๆ ทีต่ รวจพบในแบบและรายการละเอียด
หากมีขอขัดแยงหรือขอสงสัย จะตองติดตอกับผูออกแบบหรือเจาของงาน เพื่อขอคำวินิจฉัย
หรือขอคำแนะนำเพิมเติม
การวางแผนงานก่อสร้าง 27
งานจัดทำจัดหาโครงสรางชัวคราวและเครื่องจักรกล
จากการศึกษาแบบและรายการละเอียดจะนำไปสูการตัดสินใจเลือกวิธีการกอสราง
การเลือกใชโครงสรางชัวคราวและเครื่องจักรกลหรือแรงงานใหเหมาะสมกับวิธีการกอสราง
โดยเฉพาะโครงสรางชัวคราวและเครือ่ งจักรกล ตองกำหนดรายละเอียดในการจัดทำหรือจัดซือ้
จัดหาไวใหชัดเจน หากเปนการจัดทำขึ้นเอง จะตองมีการคำนวณออกแบบเขียนแบบ
งานจัดเตรียมบุคลากรและสถานที่พักที่ทำงานและสิงปลูกสรางชัวคราวอื่นๆ
งานกอสรางในเขตชุมชนหนาแนนและมีพื้นที่ใชสอยจำกัด งานจัดเตรียมบุคลากร
และสถานทีพ่ กั ทีท่ ำงาน และสิงปลูกสรางชัวคราว จะเปนงานทีต่ อ งใชเวลาสำรวจและดำเนินการมาก
เชน การสำรวจบุคลากรระดับบริหารและดำเนินการ การสำรวจสภาวะแรงงานในทองถิน
การสำรวจเรื่ อ งการจั ด หาที่ พั ก อาศั ย ของบุ ค ลากร สถานที่ ท ำงานหรื อ สำนั ก งานสนาม
สถานที่จัดเก็บวัสดุอุปกรณ
ทุ ก เรื่ อ งที่ ไ ด ก ล า วมาข า งต น เป น เรื่ อ งที่ ต อ งดำเนิ น การวางแผนการดำเนิ
นงานโดยทั น ที โดยเริ มตั้ ง แต เ มื่ อ ตั ด สิ น ใจทำงานก อ สร า งหรื อ เมื่ อ ได รั บ การคั ด เลื อ ก
ให เ ป น ผู ด ำเนิ น การก อ สร า งและก อ นที่ สั ญ ญาจะมี ผ ลบั ง คั บ เงื่ อ นเวลาก อ สร า ง รายละ
เอียดหลายอยางตองใชเวลาในการสำรวจ ศึกษา เก็บรวบรวมขอมูล มากพอสมควร
28 การวางแผนงานก่อสร้าง
2.3.2 การวางแผนงานระหวางดำเนินการกอสราง
เมื่อไดดำเนินการในสวนตางๆที่เกี่ยวของกับการกอสรางแลว จะนำขอมูลตางๆ
มาดำเนิ น การจั ด ทำแผนงานก อ สร า งในช ว งตั้ ง แต เ ริ มดำเนิ น การก อ สร า ง ซึ งโดยปกติ
งานก อ สร า งจะเริ มก อ สร า งจากข า งล า งขึ้ น ข า งบน การวางแผนงานในขั้ น ตอนน้
จะต อ งจั ด ทำบั ญ ชี แ ยกกลุ ม งาน หรื อ บั ญ ชี โ ครงสร า งรายการงาน(Work Breakdown
Structure) โดยจะตองคำนึงถึงรายละเอียดดังน้
วัตถุประสงคหรือเปาหมายของการกอสราง
ระยะเวลาการกอสรางที่ถูกกำหนดไวลวงหนา
กลุมงานยอยตามลักษณะงานหรือวิธีการกอสรางหรือตามประเภทชางฝมือ
ปริมาณงานในกลุมงานยอยตางๆ
การใชวัสดุอุปกรณ แรงงาน เครื่องจักรกล
สถิติอัตราการทำงานหรืออัตราผลผลิตที่ได
การแบงงวดงานหรืองวดการชำระเงินในสัญญา
ลำดับการทำงานกอนหลังตอเนองกัน
2.3.3 การวางแผนการสงมอบงาน
ในระหวางการกอสราง จะกำหนดการสงมอบงานเปนงวดๆ โดยระบุไวในสัญญาจาง
กอสราง ทัง้ น้เพือ่ กำหนดรายละเอียดและเงือ่ นไขในการจายคากอสรางตามระยะเวลาทีเ่ หมาะสม
เพื่อใหผูรับจางไดมีเงินหมุนเวียน โดยทัวไปจะกำหนดการสงมอบงานและจายคากอสราง
แตละงวดในเวลา 30 วันหรือหนึงเดือน การสงมอบงานมีภาระงานทีต่ อ งดำเนินการหลายอยาง
เช น การตรวจสอบความสมบู ร ณ ถู ก ต อ งของปริ ม าณงาน การตรวจสอบคุ ณ ภาพ
การทดสอบทางวิชาการ การทดสอบการใชงาน การติดตอนัดหมายคณะกรรมการตรวจการจาง
การดำเนินการดานเอกสาร เปนตน ดังนั้นจึงตองมีการกำหนดแผนการปฏิบัติไวลวงหนา
ในแตละงวดงาน และที่สำคัญคือการสงมอบงานงวดสุดทาย ซึงจะตองมีการรวบรวมเอกสาร
สำคัญตางๆ เชน หนังสือคูมือการใชอาคารและอุปกรณ ใบอนุญาตตามขอบังคับทองถิน
แบบสรางจริง (As Built Drawing) เปนตน นอกจากนั้นยังตองมีการทดสอบงานระบบตางๆ
เชน ระบบไฟฟา ระบบปรับอากาศ ระบบประปาและสุขาภิบาล
2.3.4 การวางแผนงานในระยะเวลาการรับประกันผลงาน
ในงานกอสรางสิงปลูกสรางของทางราชการ จะมีขอ กำหนดไวในสัญญาจางกอสราง
ใหผูรับจางรับประกันการชำรุดบกพรองของงานที่ทำไวเปนเวลา 2 ป หรือมากกวา หลังจาก
มี การรั บ มอบงานงวดสุ ด ท า ยดั ง นั้ น ภาระผู ก พั น ระหว า งเจ า ของสิ งก อ สร า งกั บ ผู รั บ จ า ง
การวางแผนงานก่อสร้าง 29
จะยังมีผลบังคับจนกวาจะพนระยะเวลารับประกันผลงาน ในระหวางการรับประกันผลงาน
จะตองจัดทำแผนการปฏิบตั ิในเรือ่ ง การตรวจสอบสภาพอาคาร การประเมินความชำรุดเสียหาย
การติดตอสื่อสาร การดำเนินการแกไข และการติดตามประเมินผลการปฏิบัติงาน
30 การวางแผนงานก่อสร้าง
บทที่ 3
การประมาณราคา การประกวดราคา และสัญญาจ้างก่อสร้าง
โครงการกอสรางมีลำดับการดำเนินการเริมตั้งแตหนวยงานเจาของงานกำหนด
แนวคิดตามความตองการ หรือตามวัตถุประสงคของโครงการ การสำรวจความเปนไปได
หรือความเหมาะสม การเขียนแบบและรายการละเอียด การประมาณราคา การประกวดราคา
การจัดทำสัญญาจางกอสราง การดำเนินการกอสราง ในทุกขั้นตอนจะมีความสำคัญเปนเหตุ
เปนผลเชื่อมโยงกัน ในบทน้จะไดอธิบายถึงขั้นตอนการประมาณราคา การประกวดราคา
และการทำสัญญาจางกอสราง ซึงจะตองดำเนินการใหเสร็จสิ้นกอนงานกอสรางจะเริมตน
3.1 การประมาณราคา
การประมาณราคาในงานกอสรางจะมี 2 ลักษณะใหญๆ คือการประมาณราคา
โดยประมาณ และการประมาณราคาโดยละเอียด
การประมาณราคาโดยประมาณ เปนการประมาณราคาเพื่อใหทราบเปนเบื้องต
นถึงราคากอสรางทั้งหมด เพื่อการตัดสินใจในเรื่องการจัดหางบประมาณคาใชจายโดยรวม
การประมาณราคาลั ก ษณะน้ จ ะอาศั ย สถิ ติ ข อ มู ล ที่ ร วบรวมไว คื อ อั ต ราราคาต อ หน ว ย
เชน ราคาตอพืน้ ทีใ่ ชสอย ราคาตอความยาว ราคาตอปริมาตร ซึงผลทีไ่ ดจะเกิดความคลาดเคลือ่ น
ประมาณ 15 - 20 % หรือประมาณราคาตอหนวยใชสอย เชนการกอสรางอาคารพาณิชย
10 คูหา จะประมาณราคาวาตอหนึงคูหาจะมีคากอสรางเทาใด การประมาณราคากอสราง
โรงพยาบาลชุ ม ชนขนาด 50 ตี ย ง คิ ด ราคาต อ เตี ย งผู ป ว ยหนึ งเตี ย งจะเป น เท า ใด
วิธีน้จะเกิดการคลาดเคลื่อนประมาณ 20 - 30 % ของการประมาณราคาโดยละเอียด
การประมาณราคาโดยละเอียด เปนการประมาณราคาที่ใชในการประกวดราคา
หรือเพื่อดำเนินการกอสรางจริง การประมาณราคาในลักษณะน้ จำเปนตองคำนวณปริมาณ
งานและราคาคากอสรางจริงจากแบบและรายการละเอียด รวมทั้งเอกสารตางๆ ที่เกี่ยวของ
ปริ ม าณงานจะแยกเป น สองส ว นคื อ ปริ ม างานที่ ต อ งทำการก อ สร า ง ประกอบด ว ย
คาวัสดุและคาแรงงาน อีกสวนหนึงคือ ปริมาณงานที่จัดซื้อจัดหาโดยตรง เชน ครุภัณฑสำเร็จ
เครื่องประมวลผล เปนตน
ในงานของราชการกับงานของเอกชน จะใชหลักการเดียวกัน แตจะแตกตางกัน
ในรายละเอียด ในทีน่ จ้ ะอธิบายเฉพาะการประมาณราคาในงานราชการ ซึง สำนักพัฒนามาตรฐาน
งานระบบพัสดุภาครัฐ กรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง โดยคณะกรรมการกำกับนโยบาย
การวางแผนงานก่อสร้าง 31
ราคากลางงานกอสราง: 2550 ไดกำหนดแนวทาง วิธีปฏิบัติ และรายละเอียดประกอบ
การคำนวณราคากลางงานกอสราง โดยแบงลักษณะงานกอสรางเพื่อการคำนวณราคากลาง
ออกเปน 3 กลุมงาน คือ
1. งานกอสรางอาคาร
2. งานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม
3. งานกอสรางชลประทาน
3.1.1 แนวทาง วิธปี ฏิบตั ิ และรายละเอียดประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสราง
คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง: 2550 ไดกำหนดหลักเกณฑตา งๆ
ไวใหถือปฏิบัติ โดยไดแบงเปน 3 สวน คือ
สวนที่ 1 แนวทางและวิธปี ฏิบตั เิ กีย่ วกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง
ในสวนที่ 1 น้จะประกอบดวย ขอกำหนด แนวทาง และวิธีปฏิบัติ ซึงสวนราชการ
รัฐวิสาหกิจ หนวยงานอืน่ ของรัฐ ผูม หี นาทีค่ ำนวณราคากลางงานกอสราง หนวยงานทีม่ หี นาที่
ตรวจสอบและพิจารณางบประมาณ รวมทั้งหนวยงานและผูที่เกี่ยวของจะตองทราบ ทั้งน้เพื่อ
ใหมีหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสรางสำหรับใชไดอยางถูกตอง มีประสิทธิภาพ
และเปนไปในแนวทางเดียวกัน
สวนที่ 2 รายละเอียดประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสราง
เป น ส ว นของรายละเกี ย ดเกี่ ย วกั บ ข อ มู ล ที่ จ ำเป น ในการคำนวณราคากลาง
และจะมีการปรับปรุงใหมีความเปนปจจุบันและสอดคลองตามสภาวการณ ประกอบดวย
1. คาแรงงาน คาดำเนินการสำหรับการถอดแบบคำนวณราคากลางงานกอสราง
2. ราคาคาวัสดุ
3. คาขนสงวัสดุกอสราง
4. คาดำเนินการและคาเสื่อมราคา อัตราคางานดิน และอัตราราคางานปรับปรุง
ฐานรากและงานระเบิดหิน
สวนที่ 3 หลักเกณฑการใชตาราง Factor F
ตาราง Factor F ไดจัดทำแยกตามกลุมงานคือ ตาราง Factor F งานกอสรางอาคาร
ตาราง Factor F งานกอสรางทาง ตาราง Factor F งานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม
และงานกอสรางชลประทาน
3.1.2 หลักเกณฑการคำนวณราคากลาง งานกอสรางอาคาร
คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง:2550 ไดกำหนดรายละเอียด
เกี่ยวกับการคำนวณราคากลางงานกอสรางอาคารไวดังน้
32 การวางแผนงานก่อสร้าง
ความหมายและขอบเขตของงานกอสรางอาคาร
งานกอสรางอาคาร หมายถึง งานกอสรางใหม งานปรับปรุง งานซอมแซม งานรือ้ ถอน
และหรือตอเติมอาคาร บาน เรือน โรง ราน แพ เรือหรือพาหนะสำหรับขนสงขามฟาก
ทาเทียบเรือ ตึกแถว รานคา โรงเรือน โรงเรียน โรงพยาบาล โรงงาน โรงภาพยนตร ศูนยการคา
คลังสินคา อาคารสำนักงาน อาคารที่ทำการ อาคารชุดพักอาศัย ศาลาที่พัก วัด พระอุโบสถ
หอระฆัง กุฏพิ ระ มัสยิด สุเหรา อนุสาวรีย หอสูง หอประชุม หองสมุด ตลาด อูเ รือ ทาจอดเรือ
สถานนำรอง สถานขนสงฯ หรือสิงกอสรางอื่นที่มีลักษณะรูปแบบหรือโครงสรางคลายกับ
สิงกอสรางดังกลาว ซึงบุคคลอาจเขาอยู หรือเขาไปใชสอยได และใหหมายความรวมถึง
งานกอสราง งานปรับปรุง งานซอมแซม งานรื้อถอน และ/หรืองานตอเติมสิงกอสราง
ดังตอไปน้ดวย
1. อัฒจันทรหรือสิงกอสรางอยางอืน่ เพือ่ ใชเปนทีเ่ ลนกีฬา และ/หรือออกกำลังกาย
เชน สนามกีฬา สนามฟุตบอล ลูกีฬา สนามเทนนิส สนามบาสเกตบอล สนามแบดมินตัน
สระวายน้ำ เปนตน
2. ป า ยและ/หรื อ สิ งที่ ส ร า งขึ้ น สำหรั บ ติ ด ตั้ ง ป า ยเพื่ อ การประชาสั ม พั น ธ
หรือเพื่อการโฆษณา
3. ถนน ทางเท า พื้ น ที่ หรื อ สิ งที่ ส ร า งขึ้ น เพื่ อ ใช เ ป น ที่ จ อดรถ ที่ ก ลั บ รถ
และทางเข า ออกของรถ ภายในบริ เ วณซึ งเป น ส ว นประกอบของงานก อ สร า งอาคาร
หรือสวนสาธารณะ
4. รางระบายน้ ำ ท อ ระบายน้ ำ บ อ พั ก บ อ บำบั ด น้ ำ เสี ย บ อ เกรอะบ อ ซึ ม
บอเก็บน้ำหรือถังพักน้ำ งานระบบประปา งานปกเสาพาดสายและระบบไฟฟาแสงสวาง
ภายในบริเวณซึงใชเปนสวนประกอบของงานกอสรางอาคารหรือสวนสาธารณะ
5. สระน้ำ น้ำพุ เขื่อนกันดิน สะพานขามคู/คลอง ทางเดิน งานปลูกตนไม
งานประติ ม ากรรม งานปลู ก หญ า และงานจั ด สวน ภายในบริ เ วณซึ งเป น ส ว นประกอบ
ของงานกอสรางอาคารหรือสวนสาธารณะ
6. เสาธง รั้ว กำแพง ประตู และปอมยาม
7. งานตกแตงภายใน และ/หรืองานกอสรางอืน่ ใด ซึงเปนสวนประกอบ หรือเกีย่ วเนอง
และอยูภายในบริเวณสิงกอสรางอาคารนั้น
8. สิงกอสรางอื่น ตามที่คณะรัฐมนตรีและ/หรือคณะกรรมการกำกับนโยบาย
ราคากลางงานกอสรางกำหนด
ทั้ ง น้ ความหมายและขอบเขตของงานก อ สร า งอาคารดั ง กล า ว กำหนดขึ้ น
การวางแผนงานก่อสร้าง 33
เพื่ อ ใช กั บ หลั ก เกณฑ การคำนวณราคากลางงานก อ สร า งน้ เ ท า นั้ น ไม มี ผ ลผู ก พั น หรื อ
เกี่ยวเนองกับความหมาย คำจำกัดความ หรือขอบเขตของงานกอสราง หรือสิงกอสราง
ตามที่กำหนดไวในคำสัง กฎ ระเบียบ มติคณะรัฐมนตรี หรือกฎหมายที่เกี่ยวของอื่นใด
เอกสารและขอมูลที่เกี่ยวของกับการคำนวณราคากลางงานกอสรางอาคาร
ในการคำนวณราคากลางหรือประมาณการราคาคากอสรางในงานกอสรางอาคาร
ผูที่มีหนาที่คำนวณจะตองคำนวณใหถูกตองตามหลักเกณฑที่กำหนด โดยตองมีขอมูล
และเอกสารตางๆที่เกี่ยว ของ เพื่อใชประกอบการคำนวณ สรุปไดดังน้
1. แบบแปลนและรายการประกอบแบบก อ สร า ง ประกอบด ว ย 3 ส ว น
คือ 1) แบบแปลน 2) รายการประกอบแบบกอสราง และ 3) รายการวัสดุมาตรฐานและวิธีใช
วัสดุกอสราง
2. แบบพิมพสำหรับใชในการประมาณราคามี 6 แบบพิมพ กำหนดเปน แบบพิมพ
ปร.1 ถึง แบบพิมพ ปร.6
3. หลั ก เกณฑ ห รื อ คู มื อ ที่ เ กี่ ย วข อ งกั บ การถอดแบบตามหลั ก วิ ช าช า ง
เช น มาตรฐานการวั ด ปริ ม าณงานก อ สร า ง เกณฑ ก ารถอดแบบสำรวจปริ ม าณงาน
และวัสดุกอ สราง เกณฑการเผือ่ ปริมาณงานและวัสดุกอ สราง วิธกี ารคำนวณหาคาวัสดุมวลรวม
เปนตน
4. ราคาวัสดุกอสราง ใหใชหลักเกณฑและวิธีการตามที่ไดกำหนดไว ในสวนของ
แนวทางและวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง ในสวนที่
เกี่ยวของกับราคาวัสดุ
5. คาแรงงานในการกอสราง ใหใชหลักเกณฑและวิธกี ารตามทีก่ ำหนดไว ในสวนของ
แนวทางและวิธปี ฏิบตั เิ กีย่ วกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง ในสวนทีเ่ กีย่ วของ
กับคาแรงงานในการกอสราง
6. คาใชจายในการดำเนินงานกอสราง(ตาราง Factor F) ซึงประกอบดวย
คาอำนวยการ คาดอกเบี้ย คากำไร และคาภาษี ซึงไดจัดทำไวในรูปของตาราง Factor F
7. คาใชจายพิเศษตามขอกำหนด(ถามี) เปนคาใชจายในการกอสรางที่จำเปน
นอกเหนอจากคาใชจายในการดำเนินงานกอสรางทัวไป ตัวอยางเชน
การกำหนดใหใชนงร
ั านและความปลอดภัยตอคนงานกอสรางตามกฎหมายแรงงาน
การทำ หมุดหลักฐานอางอิง(BENCH MARK ) สำหรับตรวจสอบระดับ
การทดสอบการทรุดตัวของอาคารขณะกอสรางเปนระยะๆ
การทำใหอาคารบางสวนแลวเสร็จเพื่อเขาไปใชสอยกอนเสร็จทั้งโครงการ
34 การวางแผนงานก่อสร้าง
การกำหนดใหทำแผนงานกอสรางละเอียดดวยระบบวิธีวิถีวิกฤต(C.P.M.)
การกำหนดใหกอ สรางสำนักงานสนามสำหรับผูว า จางหรือผูค วบคุมงานของผูว า จาง
คาใชจายในการปองกันตามที่กฎหมายกำหนด เชน ระบบปองกันฝุน ฯลฯ
คาใชจา ยตามเงือ่ นไขของสัญญา เชน การไมอนุญาตใหคนงานพักในบริเวณทีก่ อ สราง
คาใชจายสำหรับเครื่องจักรกลพิเศษ เชน หอปนจัน(TOWER CRANE) ฯลฯ
คาใชจายในกรรมวิธีปองกันชีวิตและทรัพยสินของบุคคลที่ 3
ฯลฯ
วิธีการคำนวณราคากลางงานกอสรางอาคาร
การคำนวณราคากลางงานกอสรางอาคารใชวิธีการประมาณราคาโดยละเอียด
การหาปริมาณงานและวัสดุกอ สราง กระทำโดยวิธกี ารถอดแบบจากแบบแปลนและรายการกอสราง
ออกเปนหนวยๆ ตามวิธกี ารและหลักเกณฑการถอดแบบหาปริมาณวัสดุเพือ่ คำนวณราคากลาง
ซึงมีกระบวนการในการคำนวณตามขั้นตอน ดังน้
1. การถอดแบบ เปนขัน้ ตอนในการแยกงานกอสรางทัง้ โครงการ ออกเปนปริมาณ
เน้องานของงานยอยตางๆลงในแบบพิมพสำหรับการประมาณราคา ซึงกำหนดใหใชเปนมาตรฐาน
เดียวกัน และเนองจากการคิดปริมาณเน้องานของผูถ อดแบบอาจคิดไดไมเทากัน เชน การเผือ่
คารอยละความเสียหายตางกัน ดังนัน้ เพือ่ ใหผถู อดแบบสามารถคิดปริมาณเน้องานโดยมีมาตรฐาน
ที่ใกลเคียงกัน จึงกำหนดใหผถู อดแบบใชมาตรฐานการวัดเน้องาน เกณฑการเผือ่ การเสียหาย
และอื่นๆ อันเดียวกัน
2. ราคาวัสดุ เปนขั้นตอนในการหาราคาวัสดุของแตละงานยอย ลงในแบบพิมพ
สำหรับการประมาณราคา ซึงราคาวัสดุน้ใหใชราคาตามหลักเกณฑทกี่ ำหนดเกีย่ วกับราคาวัสดุ
สวนจะเปนราคาตอหนวยหรือราคาตอชุด ใหขึ้นอยูกับหนวยของปริมาณงานนั้นๆ
3. การใสคาแรงงาน เปนขั้นตอนการหาราคาคาแรงงานของแตละงานยอยตาง
ๆ ลงในแบบพิมพสำหรับการประมาณราคา ซึงคาแรงงานจะกำหนดโดยคณะกรรมการกำกับ
นโยบายราคากลางงานกอสราง สวนจะเปนราคาตอหนวยหรือราคาตอชุด ใหขึ้นอยูกับหนวย
ของปริมาณงานนั้นๆ
4. การใสคา ใชจา ยในการดำเนินการกอสราง เปนขัน้ ตอนในการหาคาใชจา ยทางออม
ซึงไดแก คาอำนวยการ คาดอกเบีย้ กำไร และคาภาษี ลงในแบบพิมพสำหรับการประมาณราคา
ซึงจะกำหนดเปนรอยละของคางาน(คาใชจายทางตรง) และเพื่อความสะดวกในการคำนวณ
และนำไปใชในทางปฏิบัติ ไดรวบรวมและจัดทำคาใชจายดังกลาวไวเปนตารางสำเร็จรูป
เรียกวา ตาราง Factor F
การวางแผนงานก่อสร้าง 35
ทัง้ น้ ตามกระบวนการในการคำนวณ (ประมาณการ) ราคากลางงานกอสรางอาคารดังกลาว
สามารถสรุปเปนหลักการทัวไปสำหรับการคำนวณราคากลางงานกอสรางอาคารไดดังน้
(1) คำนวณหาคางาน (คาใชจายทางตรง) โดยวิธีการถอดแบบรายการกอสราง
จากแบบกอสรางเพือ่ หาปริมาณงานและวัสดุทจี่ ะใชในการกอสราง ตามหลักเกณฑและวิธกี าร
ในการถอดแบบกอสราง แลวนำมาคำนวณกับราคาคาวัสดุกอ สรางและคาแรงงาน โดยยังไมรวม
คาใชจายในการดำเนินการกอสราง(คาใชจายทางออม)
ราคาวัสดุกอสราง ใหใชราคาวัสดุตามหลักเกณฑที่กำหนดในสวนของแนวทาง
และวิธปี ฏิบตั เิ กีย่ วกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง ในสวนทีเ่ กีย่ วของกับราคา
และแหลงวัสดุกอสราง
สำหรับคาขนสงวัสดุกอสราง ไดคิดรวมไวในราคาวัสดุแลว แตหากมีความจำเปน
ตองคิดคาขนสงสำหรับวัสดุกอสรางบางรายการ ใหคิดตามหลักเกณฑและวิธีการที่กำหนด
ในสวนของแนวทางและวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง
ในสวนที่เกี่ยวของกับคาขนสงวัสดุกอสราง
สวนคาแรงงาน ใหใชอัตราคาแรงงานตามหลักเกณฑที่กำหนดในสวนของแนวทาง
และวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง ในสวนที่เกี่ยวของ
กับคาแรงงาน/ดำเนินการ
(2) นำคางานทีค่ ำนวณได ไปเทียบหาคา Factor F จากตาราง Factor F ตามหลักเกณฑ
ที่กำหนดสำหรับการใชตาราง Factor F งานกอสรางอาคาร
(3) นำคา Factor F ไปคูณกับคางานตามขอ(1) แลวบวกดวยคาใชจายพิเศษ
ตามขอกำหนดและคาใชจา ยอืน่ ๆ (ถามี) ตามหลักเกณฑทกี่ ำหนด ผลลัพธที่ไดจะเปนราคากลาง
ของงานกอสรางอาคารนั้น
สำหรับ ครุภัณฑ อุปกรณพิเศษ หรืองานกอสรางบางรายการ ที่ไมสามารถคำนวณ
ตามหลักเกณฑดังกลาวขางตนได ใหคำนวณตามหลักเกณฑหรือวิธีการที่กำหนดในสวน
ของการถอดแบบสำรวจปริมาณงาน วัสดุ และแรงงาน ในงานกอสรางอาคาร หรือตามแนวทาง
และวิธีการที่คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง หรือคณะอนุกรรมการ
หรือหนวยงานทีค่ ณะ กรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสรางมอบหมาย กำหนดแบบพิมพ
สำหรับการประมาณราคางานกอสรางอาคาร
เนองจากผู ที่ ท ำหน า ที่ ป ระมาณราคาได ใ ช แ บบพิ ม พ ใ นการประมาณราคา
ที่แตกตางกัน ดังนั้น เพื่อใหมีแบบพิมพท่ีใชในการประมาณราคาหรือคำนวณราคากลาง
สำหรั บ งานก อ สร า งอาคารมี รู ป แบบและลั ก ษณะเดี ย วกั น จึ ง กำหนดแบบพิ ม พ
36 การวางแผนงานก่อสร้าง
เพื่อใหผูทำหนาที่ประมาณราคาหรือคำนวณราคากลางไดใชเปนแบบมาตรฐานเดียวกัน
รวม 6 แบบพิมพ ดังน้
แบบพิมพ ปร.1 ใชประมาณการถอดแบบหาปริมาณงานและวัสดุกอสรางทัวไป
เชน หาปริมาณงานถมดิน ฯลฯ หรือใชเปนแบบพิมพสำหรับประมาณราคาคากอสราง
ของงานตางๆ เพื่อหาราคาตอหนวย เชน งานทำประตูหนาตาง งานเดินทอระบบตางๆ ฯลฯ
แบบพิมพ ปร.2 ใชประมาณการถอดแบบหาปริมาณงานคอนกรีต งานไมแบบ
งานไมค้ำยัน และงานเหล็กเสริมคอนกรีตโดยเฉพาะ
แบบพิมพ ปร.3 ใชประมาณการถอดแบบหาปริมาณงานประเภทไมโดยเฉพาะ
แบบพิมพ ปร.4 ใชสำหรับรวมรายการปริมาณงานแตละประเภท โดยจะแสดงจำนวน
วัสดุ และคาแรงงานในงานกอสราง ที่ประมาณการไวในแบบพิมพ ปร.1 ปร.2 และ ปร.3
แลวนำยอดรวมมาลงไวในแบบพิมพน้ แบบพิมพ ปร.4 จึงเปนแบบพิมพสรุปและรวบรวม
ผลการประมาณราคาคาวัสดุและคาแรงงานในงานกอสรางนั้น ทั้งหมด
แบบพิมพ ปร.5 ใชสรุปประมาณการราคาคากอสรางทั้งหมด
แบบพิ ม พ ปร.6 ใช ส รุ ป ราคาค า ก อ สร า งกรณมี ง านก อ สร า งหลายงาน
หรือใชสำหรับการเปรียบเทียบราคา
ตัวอยางแบบพิมพทใ่ี ชในการประมาณราคาหรือคำนวณราคากลางงานกอสรางอาคาร
ทั้ง 6 แบบพิมพ ปรากฏตามภาพที่ 3-1 ถึงภาพที่ 3-6
แบบ ปร.1 แผนที่ /
รายการประมาณการ
สถานที่กอ สราง แบบเลขที่ รายการเลขที่
ฝาย/งาน สํานัก/กอง กรม
ประมาณการโดย เมื่อวันที่ เดือน พ.ศ.
/ .
การวางแผนงานก่อสร้าง 37
แบบ ปร.2 แผนที่ /
38
รายการประมาณการ
สถานที่กอสราง แบบเลขที่ รายการเลขที่
ฝาย/งาน สํานัก/กอง กรม
ประมาณการโดย เมื่อวันที่ เดือน พ.ศ.
ลําดับ คอนกรีต ไมแบบ ไมค้ํา เหล็กเสนกลมผิวเรียบ/เมตร เหล็กเสนกลมผิวขอออย/เมตร
รายการ หมายเหตุ
ที่ ลบ.ม. ตร.ม. ยันตน 6มม. 9มม. 12มม. 15มม. 19มม. 25มม. 12มม. 16มม. 20มม. 25มม. 28มม.
การวางแผนงานก่อสร้าง
ภาพที่ 3-2 แบบพิมพ ปร.2
แบบ ปร.3 แผนที่ /
รายการประมาณการ
สถานที่กอสราง แบบเลขที่ รายการเลขที่
ฝาย/งาน สํานัก/กอง กรม
ประมาณการโดย เมื่อวันที่ เดือน พ.ศ.
การวางแผนงานก่อสร้าง 39
แบบ ปร.4 แผนที่ /
40
รายการประมาณการ
สถานที่กอสราง แบบเลขที่ รายการที่
ฝาย/งาน สํานัก/กอง กรม
ประมาณการโดย เมื่อวันที่ เดือน พ.ศ.
การวางแผนงานก่อสร้าง
ภาพที่ 3-4 แบบพิมพ ปร.4
แบบ ปร.5 แผนที่ /
สวนราชการ ฝาย/งาน สํานัก/กอง กรม
ประเภท
เจาของอาคาร
สถานที่กอสราง
หนวยงานออกแบบแปลนและรายการ สํานัก/กอง กรม
แบบเลขที่
ประมาณราคาตามตามแบบ ปร.4 จํานวน แผน
ประมาณราคาเมื่อวันที่ เดือน พ.ศ.
Factor F
( ) ( )
1 ประเภทงานอาคาร
2 ประเภทงานทาง
3 ประเภทงานชลประทาน
4 ประเภทงานสะพานและทอเหลี่ยม
เงื่อนไข
เงินลวงหนาจาย......................%
เงินประกันผลงานหัก..............%
ดอกเบี้ยเงินกู.........................%
ภาษีมูลคาเพิ่ม.......................%
สรุป รวมคากอสรางเปนเงินทัง้ สิ้น
คิดเปนเงินประมาณ
ตัวอักษร
ขนาดหรือเนื้อที่อาคาร .......................................ตร.ม.
เฉลี่ยราคาประมาณ .......................................บาท/ตร.ม.
ประมาณการโดย ............................................
(...........................................)
ตรวจ ............................................ หัวหนาฝาย/งาน ...........................................
(...........................................)
เห็นชอบ ............................................ ผูอํานวยการสํานัก/กอง ....................................
(...........................................)
การวางแผนงานก่อสร้าง 41
แบบ ปร.6 แผนที่ /
รายการประมาณการ
สถานที่กอสราง แบบเลขที่ รายการที่
ฝาย/งาน สํานัก/กอง กรม
ประมาณการโดย เมื่อวันที่ เดือน พ.ศ.
( )
ประมาณการโดย ............................................
(...........................................)
ตรวจ ............................................ หัวหนาฝาย/งาน ...........................................
(...........................................)
เห็นชอบ ............................................ ผูอํานวยการสํานัก/กอง ....................................
(...........................................)
42 การวางแผนงานก่อสร้าง
การจัดทำบัญชีแสดงปริมาณเน้องาน คาวัสดุ และคาแรงงาน (BOQ)
การถอดแบบสำรวจปริมาณงาน วัสดุ และแรงงาน ในการประมาณราคาคากอสราง
งานอาคารโดยทัวไป ใหจำแนกโครงสรางของการถอดแบบเปนลำดับตามขัน้ ตอนของการทำงาน
โดยแบงออกเปน 4 สวน และใหใสรูปแบบลำดับหมายเลข ดังตัวอยางในภาพที่ 3-7
สวนที่ 1 คางาน
แบงยอยออกเปน 4 กลุมงาน ดังน้
1. กลุม งานที่ 1 ไดแก งานโครงสราง งานสถาปตยกรรม งานระบบสุขาภิบาล
และดับเพลิง (ในอาคาร) งานระบบไฟฟาและสื่อสาร
2. กลุม งานที่ 2 ไดแก งานระบบปรับอากาศและระบายอากาศ งานระบบลิฟต
และบันไดเลื่อน งานระบบพิเศษอื่นๆ
3. กลุม งานที่3 ไดแก งานครุภณั ฑสงทำ(จั
ั ดจาง) และงานตกแตงภายในอาคาร
4. กลุมงานที่ 4 ไดแก งานภูมิทัศน
สวนที่ 2 คางานครุภัณฑสังซื้อ (จัดซื้อ) และระบบโสตทัศน
ให คิ ด ราคาจากผู ผ ลิ ต หรื อ ผู จ ำหน า ย แล ว นำไปรวมกั บ ค า ภาษี มู ล ค า เพิ ม
สรุปเปนคากอสรางไดเลย โดยไมตองนำคางานสวนน้ไปรวมกับคางานสวนที่ 1
สวนที่ 3 คาใชจายพิเศษตามขอกำหนด (ถามี)
เปนคาใชจา ยทีน่ อกเหนอจากคาใชจา ยในการดำเนินงานกอสรางทัวไป เชน คาหอปน จัน
(Tower Crane) ระบบปองกันฝุน ระบบปองกันดินพัง และการไมอนุญาตใหคนงานพักอาศัย
ในบริเวณที่กอสราง เปนตน ใหคิดเปนราคาเหมารวมของคาใชจายดังกลาว แลวยกไปรวม
เปนคากอสรางไดเลย โดยไมตองนำไปคำนวณหาคา Factor F รวมทั้งคาภาษีมูลคาเพิมอีก
สวนที่ 4 สรุปคากอสรางทั้งหมด
เปนสวนของการสรุปคางานและคาใชจายทั้งหมด เปนราคากลางหรือคากอสราง
ทั้งโครงการ โดยดำเนินการดังน้
(1) นำคาวัสดุและคาแรงงาน(ทุน) หรือเรียกรวมวา คางาน ของงานสวนที่ 1
ไปเทียบหาคา Factor F จากตารา Factor F แลวนำคา Factor F ที่ไดไปคูณกับคางาน
ของงานสวนที่ 1 จะไดคากอสรางของงานสวนที่ 1
(2) หากมีคางานสวนที่ 2 (คางานครุภัณฑสังซื้อ และระบบโสตทัศน) ใหนำคางาน
สวนที่ 2 ซึงรวมคาภาษีมูลคาเพิมแลว ไปบวกกับคากอสรางของงานสวนที่ 1 เปนคากอสราง
ของงานสวนที่ 1 และงานสวนที่ 2
(3) หากมีคา งานหรือคาใชจา ยสวนที่ 3 ใหนำคางานสวนที่ 3 ไปบวกกับคากอสราง
ของงานสวนที่ 1 และคางานสวนที่ 2 จะไดเปนราคาคากอสราง(ราคากลาง) ตามแตกรณ
การวางแผนงานก่อสร้าง 43
44
(BOQ)
/ ............................................................................
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…..
1: ( )
1 กลุมที่ 1
1.1 งานโครงสราง (คิดเฉพาะราคาทุน)
การวางแผนงานก่อสร้าง
1.1.1 งานขุดดินฐานรากและถมคืน ลบ.ม.
1.1.2 งานขุดดินโครงสรางอื่น ๆ ลบ.ม.
1.1.3 งานวัสดุรองกนฐานราก ลบ.ม.
1.1.4 งานคอนกรีตรองกนฐานราก ลบ.ม.
1.1.5 งานตอกเสาเข็ม
- งานตอกเสาเข็มไม ตน
- งานตอกเสาเข็ม ค.ส.ล. ตน
- งานตอกเสาเข็มคอนกรีตอัดแรง ตน
- งานเข็มเจาะ ตน
1.1.6 งานทดสอบการรับน้ําหนักของเสาเข็ม จุด
- งานสกัดหัวเสาเข็ม ตน
1.6.7 งานออกแบบหลอคอนกรีต ตร.ม.
- ไมใชทําไมแบบ ลบ.ฟ.
- ไมคราว ลบ.ฟ.
- ไมค้ํายัน ตน
รวมยอดยกมา
1.1.8 งานเหล็กเสริมคอนกรีต
- เหล็กเสนกลมผิวเรียบ SR
…
…มม. ตัน
ฯลฯ
การวางแผนงานก่อสร้าง
รวมงานโครงสราง
45
แผนที่............
/ ............................................................................
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…..
46
1.2 งานสถาปตยกรรม (คิดเฉพาะราคาทุน)
1.2.1 งานมุงหลังคา ตร.ม.
- วัสดุแผนรูปลอนหลังคา แผน
ฯลฯ
การวางแผนงานก่อสร้าง
ภาพที่ 3-7 ตัวอยางแบบพิมพบัญชีแสดงปริมาณงาน (BOQ.) (ตอ)
รวมงานสถสปตยกรรม
แผนที.่ ...........
/ ............................................................................
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…..
2 กลุมที่ 2
2.1 งานระบบปรับอากาศและระบบระบายอากาศ (คิดเฉพาะราคาทุน)
2.1.1 เครื่องปรับอากาศแบบแยกสวนระบบระบายความรอนดวยลม ชุด
ฯลฯ
การวางแผนงานก่อสร้าง
47
แผนที.่ ...........
/ ............................................................................ ……………………………………………………………..
48
2: (ราคาผูผลิตหรือตัวแทนจําหนาย)
1 หมวดงานครุภัณฑสั่งซื้อหรือจัดซื้อและระบบโสตทัศน
1.1 งานครุภัณฑลอยตัว (ราคาผูผลิตหรือตวแทนจําหนาย)
- โตะทํางาน แบบ...... ขนาด ....... ชุด
ฯลฯ
การวางแผนงานก่อสร้าง
1.2.1 งานระบบโสต (ราคาผูผลิตหรือตัวแทนจําหนาย)
- ลําโพง แบบ............ขนาด................. ชุด
ฯลฯ
1 หมวดคาใชจายพิเศษตามขอกําหนดและเงื่อนไข (ราคาเหมารวม)
1.1 การกําหนดคุณสมบัติผูปฏิบัติงานหรือคุมการกอสรางพิเศษเฉพาะ รวม งาน
1.2 กําหนดใหใชนั่งรานพิเศษเพื่อความปลอดภัยตอคนงานกอสราง รวม งาน
ฯลฯ
หมวดคาใชจายพิเศษตามขอกําหนดและเงื่อนไข (ราคาเหมารวม)
การวางแผนงานก่อสร้าง
รวมงานสวนที่ 3
49
แผนที่............
50
/ ............................................................................
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
BOQ
สวนที่ 1 คาวัสดุและคาแรงหมวดงานกอสราง (ทุน)
1 กลุมงานที่ 1
1.1 งานโครงสราง
การวางแผนงานก่อสร้าง
1.2 งานสถาปตยกรรม
1.3 งานระบบสุขาภิบาลและดับเพลิง
1.4 งานระบบไฟฟาและสื่อสาร
รวมคางานกลุมงานที่ 1
2 กลุมงานที่ 2
2.1 งานระบบปรับอากาศและระบบระบายกาศ
2.2 งานระบบลิฟตและบันไดเลื่อน
2.3 งานระบบพิเศษอื่นๆ
รวมคางานกลุมงานที่ 2
3 กลุมงานที่ 3
3.1 งานครุภัณฑสั่งทํา (จัดจาง) และงานตกแตงภายในอาคาร
รวมคางานกลุมงานที่ 3
4 กลุมงานที่ 4
4.1 งานภูมิทัศน
BOQ
สวนที่ 2 หมวดงานครุภัณฑสั่งซื้อหรือจัดซื้อ
งานครุภัณฑสั่งซื้อ ระบบโสตทัศน และคอมพิวเตอร
รวมคางานกลุมงานที่ 2
สวนที่ 3 คาใชจายพิเศษตามขอกําหนด (ถามี)
หมวดคาใชจายพิเศษตามขอกําหนด เงื่อนไข และความจําเปนตองมี
รวมคางานกลุมงานที่ 3
สวนที่ 4 สรุปคากอสรางทั้งหมด
ก คางานสวนที่ 1 คูณกับคาใชจายทั้งหมดในรูปของ Factor F จากตาราง Factor F
รวมเปนคากอสราง ขอ ก [= คา Factor F ของคางานสวนที่ 1 x คางานสวนที่ 1]
ข คางานสวนที่ 2 บวกกับคาภาษีมูลคาเพิ่ม
รวมเปนคากอสราง ขอ ข [= คางานสวนที่ 2 + คาภาษีมูลคาเพิม่ ของคางานสวนที่ 2]
ค คางานสุทธิของคางานสวนที่ 3 คาใชจา ยพิเศษตามขอกําหนด (ถามี)
รวมเปนคากอสราง ขอ ค
ง รวมเปนคากอสรางทั้งหมด = ขอ ก.+ ขอ ข. + ขอ ค.
การวางแผนงานก่อสร้าง
หมายเหตุ ในสวนของผูลงนามถอดแบบและประมาณการราคานี้ สามารถปรับปรุงแกไขไดตามความเหมาะสมและสอดคลองตามขอเท็จจริง
แผนที่ ..............
51
รายละเอียดหลักเกณฑในการคำนวณหาปริมาณงานและวัสดุในงานกอสรางอาคาร
และคา Factor F ใหยดึ ถือตามหนังสือแนวทาง วิธปี ฏิบตั ิ และรายละเอียดประกอบการคำนวณ
ราคากลางงานกอสราง ประกอบกับหนังสือหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสรางอาคาร
ซึงจัดทำโดย คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง สำนักพัฒนามาตรฐานระบบ
พัสดุภาครัฐ กรม บัญชีกลาง กระทรวงการคลัง พ.ศ.2550
การนำคางานไปเทียบหาคา Factor F ในตาราง Factor F ใหปฏิบัติดังน้
1. ใหใชตาราง Factor F งานกอสรางอาคาร ตามเงื่อนไขตางๆ ดานบนของตาราง
2. กรณคางานอยูระหวางชวงของคางานตนทุนที่กำหนดในตาราง ใหใชวิธีเทียบ
สวนในชอง “Factor F”
3. ถาเปนงานเงินกู ใหใช Factor F ในชอง “รวมในรูป Factor”
3.1.3 หลักเกณฑการคำนวณราคากลาง งานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม
คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง:2550 ไดกำหนดรายละเอียด
เกี่ยวกับการคำนวณราคากลางงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยมไวดังน้
ความหมายและขอบเขตของงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม
งานกอสรางทาง หมายถึง การกอสราง การขยาย การบูรณะ หรือการบำรุงรักษาทาง
หรื อ ถนน ซึ งจั ด ไว เ พื่ อ ประโยชน ใ นการสั ญ จรสาธารณะทางบก ไม ว า ในระดั บ พื้ น ดิ น
ใต หรือเหนอพื้นดิน หรือใต หรือเหนออสังหาริมทรัพยอยางอื่น นอกจากทางรถไฟ
และใหหมายความรวมถึงทีด่ นิ พืช พันธุไมทกุ ชนิด ทอกลม รางระบายน้ำ รองน้ำ กำแพงกันดิน
เขื่อน รั้ว หลักสำรวจ หลักเขต หลักระยะ ปายจราจร เครื่องหมาย เครื่องสัญญาณไฟฟา
เครื่องแสดงสัญญาณ ที่จอดรถ ที่พักคนโดยสาร ที่พักริมทาง และอาคารหรือสิงอื่นอันเปน
อุปกรณงานทางบรรดาที่มีอยู หรือที่ไดจัดไวในเขตทางหลวง และเพื่อประโยชนแกงานทาง
หรือผูใชทางหลวงนั้น
งานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม หมายถึง การกอสราง การขยาย การบูรณะ
หรือการบำรุงรักษาสะพาน ทอเหลี่ยม และสะพานลอยคนเดินขาม ซึงจัดไวเพื่อประโยชน
ในการสัญจรสาธารณะทางบก ไมวาในระดับพื้นดิน ใต หรือเหนอพื้นดิน หรือใต หรือเหนอ
อสังหาริมทรัพยอยางอืน่ นอกจากทางรถไฟ และใหหมายความรวมถึงอุโมงค ทารถสำหรับขึน้
หรือลงรถ ที่ไดจัดไวในเขตทางหลวง และเพื่อประโยชนแกงานทางนั้นดวย
ทัง้ น้ ความหมายและขอบเขตของงานกอสรางดังกลาว กำหนดขึน้ เพือ่ ใชกบั หลักเกณฑ
การคำนวณราคากลางงานกอสรางน้เทานั้น ไมมีผลผูกพันหรือเกี่ยวเนองกับความหมาย
คำจำกัดความ หรือขอบเขตของงานกอสรางหรือสิงกอสราง ตามทีก่ ำหนดไวในคำสัง กฎระเบียบ
มติคณะรัฐมนตรี หรือกฎหมายที่เกี่ยวของอื่นใด
52 การวางแผนงานก่อสร้าง
วิธีการและขั้นตอนการคำนวณราคากลางงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม
กรณไมมีคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดและคาใชจายอื่นๆ มีขั้นตอนดังน้
1. พิจารณากำหนดรายการและปริมาณงาน โดยวิธกี ารถอดแบบคำนวณราคากลาง
2. คำนวณคางานตนทุนตอหนวยสำหรับแตละรายการกอสราง ตามหลักเกณฑ
และวิธีการคำนวณคางานตนทุนตอหนวย จากนั้น ใหคำนวณหาคางานตนทุน (ราคาทุน)
ของแตละรายการกอสราง (คางานตนทุนตอหนวย X ปริมาณงาน)
3. รวมค า งานต น ทุ น (ราคาทุ น )ของทุ กรายการก อ สร า งที่ อ ยู ใ นประเภทงาน
กอสรางทาง แลวนำไปเทียบหาคา Factor F จากตาราง Factor F งานกอสรางทาง
และรวมค า งานต น ทุ น (ราคาทุ น )ของทุ กรายการก อ สร า งที่ อ ยู ใ นประเภทงานก อ สร า ง
สะพานและท อ เหลี่ ย ม แล ว นำไปเที ย บหาค า Factor F จากตาราง Factor F
งานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม
4. นำคา Factor F ของงานกอสรางประเภทงานกอสรางทาง ไปคูณคางานตนทุน
ตอหนวยของแตละรายการกอสรางที่อยูในประเภทงานกอสรางทาง จะไดราคากลางตอหนวย
ของแตละรายการกอสรางที่อยูในประเภทของงานกอสรางทาง
5. นำคา Factor F ของงานกอสรางประเภทงานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม
ไปคูณคางานตนทุนตอหนวยของแตละรายการกอสรางที่อยูในประเภทงานกอสรางสะพาน
และท อ เหลี่ ย ม จะได ร าคากลางต อ หน ว ยของแต ล ะรายการก อ สร า ง ที่ อ ยู ใ นประเภท
ของงานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม
6. ในแตละรายการกอสราง ใหนำราคากลางตอหนวยไปคูณปริมาณงาน จะไดราคา
กลางของแตละรายการกอสราง
7. รวมราคากลางของทุกรายการกอสราง จะไดราคากลางงานกอสรางทาง สะพาน
และทอเหลี่ยมทั้งโครงการ
กรณมีคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดและคาใชจายอื่นๆ
คาใชจา ยพิเศษตามขอกำหนดและคาใชจา ยอืน่ ๆ หมายถึง คาใชจา ยทีเ่ กิดขึน้ จาก
การดำเนินการตามขอกำหนด และตามสัญญาจางกอสราง และรวมถึงคาใชจายเกี่ยวกับ
งานสนับสนุน (Construction General Support) คาใชจายที่เกี่ยวของกับกรรมวิธีเฉพาะ
หรืออุปกรณพเิ ศษสำหรับการกอสราง และคาใชจา ยอืน่ ๆ ทีจ่ ำเปนตองมี ซึงคาใชจา ยดังกลาว
ไมสามารถที่จะแยกและกำหนดไวในสวนของคางานตนทุน (Direct Cost) และคาใชจาย
ในการดำเนินงานกอสรางหรือ Factor F (Indirect Cost) ไดชัดเจน ประกอบกับเปนคาใชจาย
ที่ในแตละงานหรือโครงการกอสราง มีไมเหมือนกัน เชน ในกรณของงานกอสรางทาง สะพาน
การวางแผนงานก่อสร้าง 53
และทอเหลี่ยม ตามปกติจะกำหนดใหตองจัดหาที่พักและอุปกรณอำนวยความสะดวกสำหรับ
ผูควบคุมงานและผูเกี่ยวของดวย เปนตน
ในการคำนวณราคากลางงานสรางทาง สะพาน และทอเหลีย่ มในกรณทีม่ คี า ใชจา ยพิเศษ
ตามขอกำหนดและคาใชจา ยอืน่ ๆ ดังกลาว มีวธิ กี ารและขัน้ ตอนการคำนวณแตกตางไปจากกรณ
ไมมคี า ใชจา ยพิเศษตามขอกำหนดและคาใชจา ยอืน่ ๆ โดยกำหนดใหคำนวณรวมคาใชจา ยพิเศษ
ตามขอกำหนด แลวนำไปเฉลีย่ เปนคาใชจา ยในการดำเนินงานกอสรางในแตละรายการงานกอสราง
ทัง้ น้ การคำนวณราคางานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลีย่ ม ในกรณทีม่ คี า ใชจา ยพิเศษ
ตามขอกำหนดและคาใชจายอื่นๆ มีวิธีการและขั้นตอนการคำนวณ ดังน้
1. พิจารณากำหนดรายการและปริมาณงาน โดยวิธกี ารถอดแบบคำนวณราคากลาง
2. คำนวณคางานตนทุนตอหนวยสำหรับแตละรายการกอสราง ตามหลักเกณฑ
และวิธีการคำนวณคางานตนทุนตอหนวย จากนั้น ใหคำนวณหาคางานตนทุน (ราคาทุน)
ของแตละรายการกอสราง (คางานตนทุนตอหนวย X ปริมาณงาน)
3. รวมคางานตนทุน(ราคาทุน)ของทุกรายการกอสรางทีอ่ ยูใ นประเภทงานกอสรางทาง
แลวนำไปเทียบหาคา Factor F จากตาราง Factor F งานกอสรางทาง จะไดคา Factor
F สำหรับงานกอสรางทาง และรวมคางานตนทุนของทุกรายการกอสรางที่อยูในประเภท
งานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม แลวนำไปเทียบหาคา Factor F จากตาราง Factor F
งานกอสรางสะพานและทอเหลีย่ ม จะไดคา Factor F สำหรับงานกอสรางสะพานและทอเหลีย่ ม
4. คำนวณรวมคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดและคาใชจายอื่นๆ ทุกรายการ
5. หาคาใชจายเฉลี่ยของคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดและคาใชจายอื่นๆ
และทำใหอยูในรูป Factor F (Factor F คาใชจายพิเศษตามขอกำหนดฯ) ดังน้
Factor F คาใชจายพิเศษตามขอกำหนดฯ
= 1 + (ผลรวมคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดฯ)/
[(คางานตนทุนรวมทุกรายการในประเภทงานกอสรางทาง X คา Factor F
สำหรับงานกอสรางทาง)
+ (คางานตนทุนรวมทุกรายการในประเภทงานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม X
คา Factor F สำหรับงานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม)]
6. นำคา Factor F คาใชจายพิเศษตามขอกำหนดฯที่ไดตามขอ 5. ไปคูณคา Fac-
tor F สำหรับงานกอสรางทาง และ คา Factor F สำหรับงานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม
จะไดคา Factor F สำหรับงานกอสรางทาง และคา Factor F สำหรับงานกอสรางสะพาน
และทอเหลี่ยม ซึงรวมคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดฯ ไวแลว
54 การวางแผนงานก่อสร้าง
7. ในแต ล ะรายการก อ สร า ง เมื่ อ นำราคากลางต อ หน ว ยไปคู ณ ปริ ม าณงาน
จะไดราคากลางของแตละรายการกอสราง
8. รวมราคากลางของทุกรายการกอสราง จะไดราคากลางงานกอสรางทาง สะพาน
และท อ เหลี่ ย ม ทั้ ง โครงการ ซึ งรวมค า ใช จ า ยพิ เ ศษตามข อ กำหนดและค า ใช จ า ยอื่ น ๆ
ไวดวยแลว
แบบพิมพสำหรับการประเมินราคา สำหรับงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม
เพื่อเปนการอำนวยความสะดวก และใหผูมีหนาที่คำนวณราคากลางไดมีแบบพิมพ
เพื่อสรุปการประเมินราคาหรือการคำนวณราคากลางสำหรับงานกอสรางทาง สะพาน
และทอเหลีย่ ม ใหเปนรูปแบบเดียวกัน จึงกำหนดใหมแี บบพิมพประเมินราคางานกอสรางทาง
สะพาน และทอเหลี่ยม ดังรูปที่ 3-8 ซึงประกอบดวย
ชอง ลำดับ หมายถึง ลำดับที่ของกลุมงานและรายการกอสราง
ชอง รายการ ใชแสดงกลุมงานและรายการกอสรางตางๆ
ชอง หนวย ใชแสดงหนวยวัดสำหรับรายการกอสรางแตละรายการ
ชอง จำนวน ใชแสดงจำนวนหนวย(ปริมาณงาน)ของแตละรายการกอสราง
ชอง ราคาตอหนวย หมายถึง คางานตนทุนตอหนวยหรือราคาตอหนวยของ
แตละรายการกอสราง
ช อ ง ราคาทุ น หมายถึ ง ค า งานต น ทุ น ของแต ล ะรายการก อ สร า ง
ซึงมีคา = ชองจำนวน X ชองราคาตอหนวย
ชอง FN หมายถึง คา Factor F สำหรับรายการกอสรางแตละรายการ ซึงรวม
คาใชจายพิเศษตามขอกำหนดฯแลว แตถาไมมีคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดฯ จะหมายถึง
คา Factor F สำหรับรายการกอสรางนั้นๆ ตามตาราง Factor F ที่เกี่ยวของ
ชอง ราคาตอหนวย x FN หมายถึง ราคาตอหนวยของแตละรายการกอสราง
คูณดวย คา Factor F สำหรับรายการกอสรางนัน้ ๆ ซึงรวมคาใชจา ยพิเศษตามขอกำหนดฯ แลว
(ถาไมมคี า ใชจา ยพิเศษตามขอกำหนดฯ จะหมายถึง คา Factor F สำหรับรายการกอสรางนัน้ ๆ
ตามตาราง Factor F ที่เกี่ยวของ)
ช อ ง ราคากลาง หมายถึ ง ราคากลางของงานก อ สร า งแต ล ะรายการ
ซึงมีคา = ชองราคาทุน x ชอง FN
TOTAL (รวมทั้งหมด) หมายถึง ราคากลางของงานกอสรางทาง สะพาน
และทอเหลี่ยมทั้งโครงการหรืองาน ซึงมีคา = ผลรวมราคากลางของทุกรายการกอสราง
ROAD WORKS หมายถึง คางานตนทุน (ราคาทุน) รวมของงานกอสราง
ประเภทงานทาง
การวางแผนงานก่อสร้าง 55
BRIDGE WORKS หมายถึง คางานตนทุน(ราคาทุน)รวมของงานกอสรางประเภท
งานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม
ADDITIONALCONDITIONSOFCONTRACT หมายถึง ผลรวมของคาใชจา ยพิเศษ
ตามขอกำหนดและคาใชจายอื่นๆ
Factor F (ROAD WORKS) หมายถึง คา Factor F ตามตาราง คา Factor F
งานกอสรางทาง ที่จะใชกับแตละรายการกอสรางในประเภทงานกอสรางทาง
Factor F (BRIDGE WORKS) หมายถึง คา Factor F ตามตาราง คา Factor F
งานกอสรางสะพานและทอเหลีย่ ม ทีจ่ ะใชกบั แตละรายการกอสรางในประเภทงานกอสรางสะพาน
และทอเหลี่ยม
F(ADDITIONAL CONDITIONS) หมายถึง คาเฉลี่ยของคาใชจายพิเศษ
ตามขอกำหนดและคาใชจายอื่นๆ ซึงทำใหอยูในรูป Factor (Factor F คาใชจายพิเศษ
ตามขอกำหนดฯ)
Factor FN (ROAD WORKS) หมายถึง คา Factor F ที่จะใชกับแตละรายการ
กอสรางในประเภทงานกอสรางทาง ซึงไดรวมคาใชจา ยพิเศษตามขอกำหนดฯ ไวแลว
Factor FN (BRIDGE WORKS) หมายถึง คา Factor F ทีจ่ ะใชกบั แตละรายการ
กอสรางในประเภทงานกอสรางสะพานและทอเหลีย่ ม ซึงไดรวมคาใชจา ยพิเศษตามขอกำหนด
ไวแลว
ทั้งน้ แบบพิมพประเมินราคางานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยมดังกลาว
ได แ สดงตั ว อย า งในภาพที่ 3-8 ส ว นรายละเอี ย ดเพิ มเติ ม ดู ไ ด ใ นหนั ง สื อ “หลั ก เกณฑ
การคำนวณราคากลาง งานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลีย่ ม” สำนักพัฒนามาตรฐานระบบพัสดุ
ภาครัฐกรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง 2550 ผูม หี นาทีป่ ระเมินราคา สามารถเปลีย่ นแปลง
และปรับปรุงรูปแบบและรายการตางๆ ไดตามความเหมาะสมและสอดคลองตามขอเท็จจริง
สำหรับงานกอสรางแตละงานหรือแตละโครงการที่จะประเมินราคา (คำนวณราคากลาง) นั้น
56 การวางแผนงานก่อสร้าง
/ ......................................................... .............................................
FN x
FN
Etc.
การวางแผนงานก่อสร้าง 57
FN
x FN
TOTAL …….………
แบบสรุปขอมูล กรณกำหนดใหตองจัดหาที่พักและอุปกรณสำหรับผูควบคุมงาน
ในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม ตามปกติจะกำหนดเงื่อนไขใหผูรับจาง
จะตองจัดหาที่พักและอุปกรณอำนวยความสะดวกสำหรับผูควบคุมงานและผูเกี่ยวของดวย
ซึงคาใชจายที่เกิดขึ้นจากการดำเนินการดังกลาว ถือเปนคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดฯ
รายการหนึง ทีจ่ ะตองนำไปเฉลีย่ เปนคาใชจา ยในการดำเนินงานกอสรางในแตละรายการกอสราง
การจัดหาทีพ่ กั และอุปกรณอำนวยความสะดวกสำหรับผูค วบคุมงานและผูท เี่ กีย่ วของ
ดังกลาว จะประกอบดวยคาใชจายตางๆที่เกี่ยวของหลายรายการดังนั้น เพื่อเปนการอำนวย
ความสะดวก มีขอ มูลทีส่ อดคลองตามขอเท็จจริง และเปนไปตามเงือ่ นไขทีก่ ำหนด จึงไดกำหนด
หลักเกณฑและแบบพิมพเพื่อสรุปคาใชจายดังกลาว ประกอบการคำนวณราคากลางในงาน
กอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยมดวย ดังรายละเอียดปรากฏตามแบบพิมพในรูปที่ 3-9
58 การวางแผนงานก่อสร้าง
ขอมูลเบื้องตน
งานจางเหมากอสรางหรือบูรณะปรับปรุงทางหลวงหมายเลข ………………………………..
สาย ………………………………………….. ตอน ………………………………………….
ระหวาง กม. ………………………………….ถึง กม. ……………………………………….
ระยะทางยาว …………… กม. มาตรฐานทางชั้น ……………..เวลาทำการ ………….วัน
เงืเงื่อ่อนไขตามประกาศประกวดราคา
นไขตามประกาศประกวดราคา
/
หมายเหตุ
1. ราคาคาจัดหาสำนักงาน ทีพ่ กั เครือ่ งมืออุปกรณ รถยนต และสาธารณูปโภคตางๆ
ตามเงือ่ นไขในประกาศประกวดราคานัน้ เปนราคาที่ไดมกี ารกำหนดราคาคาใชจา ยไวลว งหนา
ใหมีการปรับราคาคาใชจายตางๆ ตามเงื่อนไขในประกาศประกวดราคาทุกตนป
การวางแผนงานก่อสร้าง 59
2. เนองจากวิทยาการและเทคโนโลยีในปจจุบนั ไดเจริญกาวหนา เครือ่ งคอมพิวเตอร
เปนสิงจำเปนสำหรับงานตางๆ โดยทัวไป ซึงรวมทัง้ งานกอสรางตางๆดวย จึงไดเพิมการจัดหา
เครื่ อ งคอมพิ ว เตอร แ ละอุ ป กรณ ไ ว ใ ช ง านในโครงการฯด ว ย โดยกำหนด Hard Disk
ไมนอยกวา 40 GB และมีหนวยความจำ RAM ไมนอยกวา 500 MB จอภาพขนาดไมต่ำกวา
21 นิ้ว พรอมอุปกรณเสริมตางๆ เชน ตัวชี้ (Mouse) CD-Writer และ Printer Laser
รวมทั้งกระดาษและหมึกพิมพ เปนตน และประเมินคาจัดหาเดือนละ 2,000 บาท
3. กรณเวลาทำการไมมากกวา 400 วัน ใหพจิ ารณาเชาสำนักงานและทีพ่ กั แทนการ
กอสรางสำนักงานและที่พักตามแบบมาตรฐานของกรมทางหลวง
เอกสารและขอมูลที่จำเปนสำหรับการประเมินราคาตนทุน ในงานกอสรางทาง สะพาน
และทอเหลี่ยม
ในการประเมินราคาตนทุนงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลีย่ ม จะตองมีแบบกอสราง
ซึงแสดงรายละเอียดตางๆของโครงสรางและขอกำหนดตางๆ ทั้งดานคุณภาพวัสดุและวิธีการ
กอสรางอยางครบถวน ในกรณทีแ่ บบกอสรางแสดงรายละเอียดไมเพียงพอตอการประเมินราคา
ผูป ระเมินราคาควรตรวจสอบสภาพขอเท็จจริงในสนาม สถานทีก่ อ สราง รวมทัง้ สภาพพืน้ ทีก่ อ สราง
ทั้งทางดานภูมิศาสตรและภูมิอากาศ เพื่อใชประกอบการประเมินราคา และอาจจำเปนตอง
หารือวิศวกรผูออกแบบเพิมเติมดวย
ในการประเมินราคา (คำนวณ) ตนทุนในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม
ผูประเมินราคาจะตองมีขอมูลและรายละเอียดในเรื่องตางๆ ดังน้
1. แบบกอสราง และรายละเอียดประกอบ
2. รายละเอียดควบคุมการกอสรางทางหลวง
3. ขอมูล คุณสมบัติ แหลง ราคา และระยะทางขนสงวัสดุจากแหลงถึงพืน้ ทีก่ อ สราง
4. ตารางคาขนสงวัสดุกอสราง และคาดำเนินการรวมทั้งคาเสื่อมราคา
5. สภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศของพื้นที่กอสราง
6. คาแรงงานที่ใชประกอบการคำนวณคาใชจาย
7. หลักเกณฑการถอดแบบคำนวณปริมาณวัสดุ
8. เงื่อนไขตางๆ ที่ผูรับจางจะตองจัดหาหรือดำเนินการ
9. ขอมูลและเอกสารอื่นๆที่เกี่ยวของ
ราคาและแหลงวัสดุกอสราง
ราคาและคาวัสดุกอ สราง กำหนดใหใชตามหลักเกณฑทกี่ ำหนดในสวนของแนวทาง
และวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง ในสวนที่เกี่ยวกับราคา
60 การวางแผนงานก่อสร้าง
และแหลงวัสดุ โดยมีสาระสำคัญดังน้
1. ราคาวัสดุกอ สรางใหใชราคาปจจุบนั ในขณะทีค่ ำนวณราคากลางงานกอสรางนัน้
2. การกอสรางในสวนกลาง (กรุงเทพฯและปริมณฑล) ใหใชราคาตามทีส่ ำนักดัชน
เศรษฐกิจการคา กระทรวงพาณิชยกำหนด ในสวนภูมภิ าค ใหใชราคาตามทีส่ ำนักงานพาณิชย
จังหวัดกำหนด หากเปนวัสดุกอ สรางทีส่ ำนักดัชนเศรษฐกิจการคาหรือสำนักงานพาณิชยจงั หวัด
มิไดกำหนดราคาไว ใหผูมีหนาที่คำนวณราคากลางสืบราคาเอง พรอมทั้งจัดทำบันทึกแสดง
รายละเอียดของการสืบราคาและการกำหนดราคาดังกลาวไวเปนหลักฐาน
3. ในกรณที่ มี ค วามจำเป น และเพื่ อ ประโยชน ข องทางราชการ ผู มี ห น า ที่
คำนวณราคากลาง อาจใชราคาวัสดุกอสราง ตามรายการที่สำนักดัชนเศรษฐกิจการคาหรือ
สำนักงานพาณิชยจังหวัดกำหนด หรือจากแหลงอื่นได แตราคาที่ ใชนั้นตองเปนราคา
ที่ไมสูงกวาราคาที่สำนักดัชนเศรษฐกิจการคาหรือสำนักงานพาณิชยจังหวัด แลวแตกรณ
กำหนด พร อ มทั้ ง ให จั ด ทำบั น ทึ ก แสดงเหตุ ผ ลและความจำเป น รวมทั้ ง รายละเอี ย ด
ของการสืบราคาหรือการกำหนดราคาวัสดุกอสรางดังกลาวไวเปนหลักฐานดวย
4. สวนราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือหนวยงานอื่นของรัฐ อาจตั้งคณะกรรมการ
หรือดำเนินการอื่นใด เพื่อสำรวจรวบรวมขอมูล และกำหนดราคารวมทั้งแหลงวัสดุกอสราง
ในส ว นที่ส ำนั ก ดั ช นเศรษฐกิ จ การค า หรื อ สำนั ก งานพาณิ ช ย จัง หวั ด มิ ไ ด ก ำหนดราคาไว
เพือ่ ประโยชนในการคำนวณราคากลางงานกอสรางของผูม หี นาทีค่ ำนวณราคากลางงานกอสราง
ไดตามความเหมาะสมและสอดคลองกับราคาและแหลงวัสดุในแตละทองที่
5. ในกรณที่ผูมีหนาที่คำนวณราคากลางไดพิจารณาเห็นวา งานกอสรางที่คำนวณ
ราคากลางนั้น ใชวัสดุกอสรางบางรายการเปนจำนวนมาก หากซื้อโดยตรงจากแหลงผลิต
จะไดรบั สวนลด และเมือ่ รวมคาขนสงแลวยังเปนราคาทีต่ ำ่ กวาราคาจากแหลงอืน่ ดังกลาวขางตน
ผูม หี นาทีค่ ำนวณราคากลางอาจพิจารณาคำนวณโดยใชราคาจากแหลงผลิตสำหรับวัสดุกอ สราง
รายการนั้นได
6. การกำหนดราคาและแหลงวัสดุกอสรางนอกเหนอจากที่กำหนดไวน้ ใหเปนไ
ปตามขอกำหนดเกี่ยวกับราคาและแหลงวัสดุกอสราง ซึงไดกำหนดเพิมเติมไวในรายละเอียด
ของหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสรางสำหรับงานกอสรางแตละประเภท และตามที่
คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสรางหรือคณะอนุกรรมการ หรือหนวยงาน
ที่คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสรางมอบหมาย กำหนด
7. ใหกระทรวงพาณิชย (สำนักดัชนเศรษฐกิจการคาและสำนักงานพาณิชยจงั หวัด)
พิจารณากำหนดราคาวัสดุกอ สรางใหครอบคลุมประเภทและรายการทีจ่ ำเปนสำหรับการคำนวณ
การวางแผนงานก่อสร้าง 61
ราคากลางงานกอสราง รวมทั้งการปรับปรุงใหมีความเปนปจจุบัน และประกาศเปนการทัวไป
อยางตอเนอง
นอกจากหลักเกณฑทัวไปดังกลาวแลว ในการประเมินราคาตนทุนหรือการคำนวณ
คางานตนทุนในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม ยังกำหนดใหใชขอมูลเกี่ยวกับราคา
และแหลงวัสดุกอสราง ตามหลักเกณฑตอไปน้ดวย
ขอมูลวัสดุจากสำนักทางหลวง กรมทางหลวง
กรมทางหลวงมีหนวยงานในสวนภูมิภาคที่มีหนาที่ในการกำกับดูแลและบำรุงรักษ
าสภาพทางหลวงทัวประเทศ รวม 15 สำนัก และแตละสำนักมีสวนตรวจสอบและวิเคราะห
ทางวิศวกรรม เพือ่ ทำหนาทีต่ รวจสอบคุณภาพของวัสดุกอ สรางจากแหลงตางๆ ทีแ่ ขวงการทาง
ในสังกัดสามารถนำไปใชในการรักษาสภาพ บูรณะ หรือกอสรางทางหลวงทีอ่ ยูใ นความรับผิดชอบ
ดังนัน้ แตละแขวงการทางจึงมีขอ มูลราคาวัสดุกอ สรางในพืน้ ทีอ่ ยูแ ลว ผูม หี นาทีค่ ำนวณราคากลาง
จึงสามารถขอขอมูลเกี่ยวกับแหลงและราคาวัสดุตางๆ จากสำนักทางหลวงเจาของพื้นที่
สายทางนั้นๆ ได
ขอมูลวัสดุกอ สราง ทีข่ อทราบจากสำนักทางหลวงได ตามปกติจะเปนวัสดุดงั ตอไปน้
ดินถมคันทาง
ทรายถมคันทาง
วัสดุคัดเลือก “ข”
วัสดุคัดเลือก “ก”
วัสดุรองพื้นทางลูกรัง
วัสดุหินคลุก
ทรายรองพื้นใตผิวคอนกรีต
ทรายผสมคอนกรีต
หินผสมคอนกรีต
หินผสมแอสฟลทคอนกรีต
หิน SINGLE SIZE ขนาดตางๆ
ราคาน้ำมันโซลา หนาสถานจำหนายน้ำมัน ปตท. ในอำเภอเมืองของจังหวัด
ที่เปนพื้นที่ของสายทางที่จะทำการกอสราง
การสอบถามขอมูลราคาวัสดุกอสรางจากสำนักทางหลวง ควรแจงคุณสมบัติ
และปริมาณของวัสดุทต่ี อ งการใชดว ย เพือ่ เจาหนาทีส่ ำนักทางหลวงในสวนภูมภิ าคจะไดใหขอ มูล
ไดถูกตองตามขอเท็จจริง
62 การวางแผนงานก่อสร้าง
ข อ มู ล ราคาวั ส ดุ จ ากเอกสารของคณะกรรมการกำหนดราคาพื้ น ฐานของวั ส ดุ ก อ สร า ง
กรมทางหลวง
ในสวนทีเ่ กีย่ วของกับภารกิจของกรมทางหลวงไดมกี ารแตงตัง้ คณะกรรมการกำหนด
ราคาพื้นฐานของวัสดุกอสรางขึ้น เพื่อกำหนดราคาวัสดุกอสรางบางรายการ ซึงสวนใหญ
เปนวัสดุหลักของงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม เพื่อใหหนวยงานตางๆ ที่เกี่ยวของ
ในสังกัดกรมทางหลวง ใชเปนบรรทัดฐานเดียวกัน
ขอมูลวัสดุกอสรางหลักที่คณะกรรมการกำหนดราคาพื้นฐานของวัสดุกอสราง
กำหนดมีดังน้
เหล็กเสนกลมขนาดตางๆ (มาตรฐาน SR 24)
เหล็กเสนขอออยขนาดตางๆ (มาตรฐาน SD30 และ SD40)
ลวดเหล็กสำหรับงานคอนกรีตอัดแรง
ลวดผูกเหล็ก
ปูนซีเมนตประเภทตางๆ
ยางแอสฟลทชนิดตางๆ
คณะกรรมการกำหนดราคาพื้นฐานของวัสดุกอสราง จะกำหนดราคาของวัสดุตางๆ
ในแตละเดือน เพื่อใหผูมีหนาที่คำนวณราคางานกอสรางของกรมทางหลวงสามารถนำขอมูล
ไปใชได เปนบรรทัดฐานเดียวกัน
หมายเหตุ
สำหรับราคาวัสดุเหล็กเสนและปูนซีเมนต กรณที่ไดรับทราบขอมูลจากเอกสาร
ของสำนักดัชนเศรษฐกิจการคา กระทรวงพาณิชยแลว แตยังไมไดรับทราบขอมูลราคา
ของคณะกรรมการกำหนดราคาพืน้ ฐานของวัสดุกอ สราง กรมทางหลวง แตมคี วามจำเปนตอง
คำนวณราคาในขณะนั้น ใหดำเนินการดังน้
เหล็กเสน ใหใชราคาเหล็กเสนในสวนกลางของสำนักดัชนเศรษฐกิจการคา
ปูนซีเมนต ใหใชราคาปูนซีเมนตขายสงของ บริษัท ปูนซิเมนต ไทย จากสำนักดัชน
เศรษฐกิจการคา หรือใชการสอบราคาจากทองตลาด ตามแหลงที่ใกลเคียง แลวแตวา ราคารวม
คาขนสงจากแหลงใดถูกกวา โดยใหคำนึงถึงปริมาณการใชงานดวย
3. แหลงวัสดุเหล็กเสนและลวดสำหรับคอนกรีตอัดแรง
เหล็กเสนและลวดสำหรับคอนกรีตอัดแรง ใหคิดระยะขนสงจากแหลงที่เปนจริง
เชน ถาใชแหลงกรุงเทพฯ ก็ตองใชระยะขนสงจากกรุงเทพฯ เปนตน
4. แหลงวัสดุปอรตแลนดซีเมนตและแอสฟลท
การวางแผนงานก่อสร้าง 63
แหลงของปอรตแลนดซเี มนตและแอสฟลท ใหกำหนดจากแหลงทีเ่ ปนจริง ทัง้ ทางดาน
คุณภาพและปริมาณการจำหนาย เชน ตามคุณภาพมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม มอก.
15 - 2514 ปูนซีเมนตปอรตแลนดประเภท 1 และประเภท 3 อาจคิดแหลงผลิตจำหนาย
ในกรุงเทพฯ หรือจากโรงงานผลิตอื่นที่ใกลหนางาน
คาขนสงวัสดุกอสราง และ คาดำเนินการและคาเสื่อมราคา
ไดมีตารางคาขนสงวัสดุกอสราง แยกตามประเภทรถบรรทุกและระดับราคาน้ำมัน
เชื้อเพลิงโซลา ตั้งแตระดับราคา 15.00 - 39.99 บาท/ลิตร เพื่อผูมีหนาที่คำนวณราคากลาง
งานกอสรางนำไปใชเปนขอมูลประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสรางในสวนของการคิด
คาขนสงวัสดุกอ สราง และใหกระทรวงการคลัง (กรมบัญชีกลาง) มีอำนาจหนาทีป่ รับปรุงตาราง
คาขนสงวัสดุกอ สรางดังกลาวตามหลักเกณฑ และวิธกี ารทีก่ ำหนด ใหสอดคลองตามราคาน้ำมัน
และสภาวการณทางดานเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไป และแจงเวียนใหสวนราชการ รัฐวิสาหกิจ
และหนวยงานอื่นของรัฐทราบและถือปฏิบัติ
ทัง้ น้ ขอกำหนดและหลักเกณฑการคิดคาขนสงวัสดุกอ สราง และตารางคาขนสงวัสดุ
กอสรางที่ประกาศใช พรอมกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสรางน้ มีรายละเอียด
ปรากฏในสวนของแนวทาง วิธปี ฏิบตั ิ และรายละเอียดประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสราง
สำหรับคาดำเนินการและคาเสือ่ มราคา เปนคาดำเนินการและคาเสือ่ มราคาเครือ่ งจักร
ซึงจำเปนตองปรับปรุงใหสอดคลองตามราคาน้ำมัน และสภาวการณทางดานเศรษฐกิจ
ที่เปลี่ยนแปลงไปเชนเดียวกับคาขนสงวัสดุกอสราง โดยใหกระทรวงการคลัง (กรมบัญชีกลาง)
ร ว มกั บ กรมทางหลวง และ/หรื อ คณะอนุ กรรมการที่ เ กี่ ย วข อ ง ดำเนิ น การปรั บ ปรุ ง
และแจงเวียนใหสวนราชการ รัฐวิสาหกิจ และหนวยงานอื่นของรัฐทราบและถือปฏิบัติ
พรอมกับตารางคาขนสงวัสดุกอสราง
ทั้งน้ คาดำเนินการและคาเสื่อมราคาที่ประกาศใชพรอมกับหลักเกณฑการคำนวณ
ราคากลางงานกอสรางน้ มีรายละเอียดปรากฏในสวนของแนวทาง วิธีปฏิบัติ และรายละเอียด
ประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสราง ซึงไดกำหนดไวที่ระดับราคาน้ำมันเชื้อเพลิงโซลา
ตั้งแตระดับราคา 15.00 - 39.99 บาท/ลิตร
คาแรงงาน
เปนอัตราคาแรงงาน/ดำเนินการ ตอหนวยสำหรับการคำนวณราคากลางงานกอสราง
ซึงไดจัดทำและรวบรวมไวในรูปของตาราง เรียกวา บัญชีคาแรงงาน/ดำเนินการสำหรับ
การถอดแบบคำนวณราคากลางงานกอสราง
บัญชีคา แรงงาน/ดำเนินการสำหรับการถอดแบบคำนวณราคากลางงานกอสรางดังกลาว
64 การวางแผนงานก่อสร้าง
จำเปนตองไดรับการปรับปรุง ตามความเหมาะสม และสอดคลองตามประกาศคาแรงขั้นต่ำ
ของกระทรวงแรงงานฯ และสภาวการณทางเศรษฐกิจทีเ่ ปลีย่ นแปลงไป ซึงกำหนดใหกระทรวง
การคลัง (กรมบัญชีกลาง) มีอำนาจหนาที่ปรับปรุงบัญชีคาแรงงาน/ดำเนินการสำหรับ
การถอดแบบคำนวณราคากลางงานกอสราง ตามหลักเกณฑและวิธีการที่คณะกรรมการ
กำกับนโยบายราคากลางงานกอสรางกำหนด และแจงเวียนใหสวนราชการ รัฐวิสาหกิจ
และหนวยงานอื่นของรัฐทราบและถือปฏิบัติ
ทัง้ น้ บัญชีคา แรงงาน/ดำเนินการสำหรับการถอดแบบคำนวณราคากลางงานกอสราง
ที่ประกาศใชพรอมกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสรางน้ มีรายละเอียดปรากฏ
ในสวนของแนวทาง วิธีปฏิบัติ และรายละเอียดประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสราง
การสรุปขอมูลวัสดุและคาดำเนินการ
เพื่อใหการคำนวณราคาตนทุนในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม เปนไป
อยางมีประสิทธิภาพ และมีขอ มูลสำหรับการตรวจสอบและดำเนินการ จึงไดกำหนดใหมรี ปู แบบ
การสรุปขอมูลวัสดุและคาดำเนินการ เพือ่ ผูม หี นาทีค่ ำนวณราคากลางใชประกอบการคำนวณดวย
ดังรายละเอียดดังน้
ขอมูลวัสดุและคาดำเนินการ
งานจางเหมากอสรางหรือบูรณะปรับปรุงทางหลวงแผนดินหมายเลข ……………………….
สาย ……………………………………………ตอน ………………………………………….
อยูในทองที่จังหวัด ……………. เขตฝนตก ……….. ราคาน้ำมันโซลา ………… บาท/ลิตร
วัสดุกอสรางทัวไปขนสงโดย รถบรรทุก 10 ลอ
วัสดุเหล็กเสน ปูนซีเมนต ยางแอสฟลท ขนสงโดยรถบรรทุก 10 ลอ และลากพวง
อัตราดอกเบี้ยเงินกู (MLR) ……………. % เงินจายลวงหนา ………………….. %
เงินประกันผลงานหัก …………………. % ภาษีมูลคาเพิม ……………………. %
การวางแผนงานก่อสร้าง 65
/
( )
( ) ( .) ( ) ( ) ( )
1 6–9 . / ........... ............ ............ ............... .............. ...........
2 SD30 / ........... ............ ............ ............... .............. ...........
3 SD40 / ........... ............ ............ ............... .............. ...........
4 / ........... ............ ............ ............... .............. ...........
5 / ........... ............ ............ ............... .............. ...........
6 1 / ........... ............ ............ ............... .............. ...........
7 Asphalt Cement / ........... ............ ............ ............... .............. ...........
8 Cut Back Asphalt / ........... ............ ............ ............... .............. ...........
9 Single Size / . . ........... ............ ............ ............... .............. ...........
10 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ...........
11 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ...........
12 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ...........
13 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ...........
14 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ...........
15 “ ” / . . ........... ............ ............ ............... .............. ...........
16 “ ” / . . ........... ............ ............ ............... .............. ...........
17 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ...........
18 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ...........
66 การวางแผนงานก่อสร้าง
ไมแบบสำหรับงานทัวไป = ไมแบบ(1) พื้นที่ 1 ตารางเมตร
ไมกระบาก 1 ลบ.ฟ. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม.
ไมคราว 0.30 ลบ.ฟ. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม.
ไมค้ำยันไมแบบ 0.30 ตน @ ………… = …………… บาท/ตร.ม.
(ขนาด 4” x 4.00 ม.)
ตะปู 0.25 กก. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม.
รวม = …………. บาท/ตร.ม. .
เนองจากใชงานไดประมาณ 4 ครั้ง คิดจาก = ….…………. บาท/ตร.ม.
คาแรง = ……………. บาท/ตร.ม.
น้ำมันทาผิวไม = ……………. บาท/ตร.ม.
รวม = ……………. บาท/ตร.ม.
ไมแบบสำหรับงานอยางงาย = ไมแบบ(2) พื้นที่ 1 ตารางเมตร
รายละเอียดเหมือนไมแบบ(1)
เนองจากใชงานไดประมาณ 5 ครั้ง คิดจาก. = …………… บาท/ตร.ม.
คาแรง = ……………. บาท/ตร.ม.
น้ำมันทาผิวไม = ……………. บาท/ตร.ม.
รวม = ……………. บาท/ตร.ม.
ไมแบบสำหรับงานสะพานและทอเหลี่ยม = ไมแบบ(3) พื้นที่ 1 ตารางเมตร
ไมกระบาก 1 ลบ.ฟ. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม.
ไมอัดอยางหนา 4 มม. 1 ตร.ม. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม.
ไมคราว 0.30 ลบ.ฟ. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม.
ตะปู 0.25 กก. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม.
รวม = ………..…. บาท/ตร.ม.
เนองจากใชงานไดประมาณ 3 ครั้ง คิดจาก = ……………. บาท/ตร.ม.
คาแรง = ……………. บาท/ตร.ม.
น้ำมันทาผิวไม = ……………. บาท/ตร.ม.
รวม = ……………. บาท/ตร.ม.
ทรายหยาบบดอัดแนน
คาวัสดุจากแหลงรวมคาตัก = ……………. บาท/ลบ.ม.
คาขนสง …………… กม. = ……………. บาท/ลบ.ม.
การวางแผนงานก่อสร้าง 67
สวนยุบตัว = 1.4 x ……… = ……………. บาท/ลบ.ม.
คาดำเนินการและคาเสื่อมบดอัด 75% = ……………. บาท/ลบ.ม.
คางานตนทุน = ……………. บาท/ลบ.ม.
หลักเกณฑการถอดแบบคำนวณปริมาณวัสดุ
1. การวัด
ถามิไดระบุไวเปนอยางอืน่ การวัดปริมาณงานตางๆ จะตองเปนไปตามขอกำหนด ดังน้
(ก) ขนาดของความยาว จะตองวัดใหใกลเคียงถึง 0.1 เมตร ยกเวนสำหรับความหนา
ของแผนพื้นที่ซึงจะตองวัดใหใกลเคียงถึง 0.005 เมตร (0.5 เซนติเมตร)
(ข) ขนาดของพื้นที่ จะตองวัดใหใกลเคียงถึง 0.01 ตารางเมตร
(ค) ขนาดของปริมาตร จะตองวัดใหใกลเคียงถึง 0.01 ลูกบาศกเมตร
(ง) ขนาดของน้ำหนัก จะตองวัดใหใกลเคียงถึง 1 กิโลกรัม
2 งานดิน
(ก) ปริมาณงานขุดดิน วัดเปนลูกบาศกเมตรของดินเดิม ใหคดิ เน้องานเทากับขนาด
ความยาวและความกว า งของผิ ว โครงสร า ง โดยเผื่ อ พื้ น ที่ กั น ดิ น พั ง และเผื่ อ การทำงาน
ห า งจากขอบนอกสุ ด ของโครงสร า ง 0.50 เมตร คู ณ กั บ ความลึ ก จากระดั บ ผิ ว ดิ น เดิ ม
ถึงระดับที่ตองขุดตามแบบ
(ข) ปริมาณดินถมกลับใชปริมาตรดินเดิมของหลุมที่ขุดลบดวยปริมาตรของรูปทรง
โครงสราง
3. งานคอนกรีต
ให คิ ด เป น ลู ก บาศก เ มตร โดยการวั ด เน้ อ งานคอนกรี ต โดยคำนวณปริ ม าณ
เปนลูกบาศกเมตรที่หักเน้อคอนกรีตบริเวณจุดตอที่มีปริมาตรซ้ำกันออก
4. งานไมแบบหรือแบบเหล็ก
ใหคิดปริมาณงานเปนตารางเมตร การวัดเน้องานใหคำนวณจากพื้นที่ผิวคอนกรีต
ของโครงสร า งแต ล ะประเภทที่ ต อ งมี ไ ม แ บบรองรั บ ในขณะหล อ คอนกรี ต (การค้ ำ ยั น
การยึด การเจาะรูเสียบเหล็ก และอุปกรณอื่นๆ ที่จำเปนในการทำงานใหถูกตองตามวิธีการ
ใหรวมอยูในราคาตอหนวย)
5. งานเหล็กเสริมในคอนกรีต
การวัดเน้องานใหคดิ ตามแบบทีแ่ สดงไว โดยวัดปริมาณเปนน้ำหนักหนวยเปนกิโลกรัม
หรือตัน การเผื่อเศษเสียหาย ใหเพิมปริมาณเผื่อได 10%
68 การวางแผนงานก่อสร้าง
การวัดความยาวของเหล็กเสริม
ความยาวเหล็กปลอก หรือเหล็กรัดรอบที่คลายเหล็กปลอก ใหวัดระยะจริง
ตามแบบ
จำนวนเหล็กปลอก ใหหาเฉลี่ยจากระยะที่แสดงในแบบ เศษใหปดเปน 1
ความยาวและจำนวนเหล็กเสริมพิเศษ ใหคิดตามที่แสดงในแบบ
ความยาวและจำนวนเหล็กเสริมหลัก ใหคิดจำนวนตามแบบเศษปดเปน 1
สวนความยาว ใหคิดตามรูปที่กำหนดในแบบ
ระยะงอ ระยะทาบ หากไมระบุในแบบ ใหใชตามมาตรฐาน วิศวกรรมสถาน
แหงประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ
6. งานเหล็กรูปพรรณ
การวัดเน้องาน คิดปริมาณงานตามทีแ่ สดงไวในแบบและคำนวณเน้องานเปนน้ำหนัก
การเผือ่ เศษเสียหาย ใหเพิมปริมาณเผือ่ ได 10% กรณเปนเหล็กแผนตัดเปนรูปตางๆ ใหเผือ่ ได 20%
7. อัตราสวนของวัสดุในคอนกรีต CLASS ตางๆ (1 ลบ.ม.แนน)
CLASS ซีเมนต : ทราย : หิน
(ชั้น) (กก.) (ลิตร) (ลิตร)
SPECIAL A 400 : 430 : 860
A & B สะพานและ Box cul. 350 : 430 : 860
A & B โครงสรางอื่นๆ 350 : 430 : 860
C 320 : 430 : 860
1 : 2 : 4 by wt. 320 : 430 : 860
1 : 2 : 4 by vol. 300 : 430 : 860
LEAN CONCRETE 1 : 3 : 6 220 : 470 : 940
LEAN CONCRETE 1 : 3 : 5 240 : 520 : 860
MORTAR 1 : 3 by vol. 500 : 1,100 : 0
MORTAR 1 : 4 by vol. 400 : 1,200 : 0
ปริมาตรของทรายและหินที่แสดงน้ เปนปริมาตรหลวม
เผื่อสวนยุบตัวและสูญเสียของหิน คิดเปน 1.15 (15%)
เผื่อสวนยุบตัวและสูญเสียของทราย คิดเปน 1.20 (20%)
การเผื่อความสูญเสียของซีเมนต คิดเปน 1.05 (5%)
การวางแผนงานก่อสร้าง 69
8. ปูนกอและปูนฉาบ
ปูนซีเมนตที่ใชเปนปูนซีเมนตผสมคุณภาพตาม มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ
อัตราสวนของวัสดุในปริมาตร 1 ลบ.ม.แนน
ซีเมนต : ปูนขาว : ทราย
(กก) (กก) (ลิตร)
ปูนกอ 1 : 1 : 3 by vol. 440 : 220 : 950
ปูนกอ 1 : 2 : 5 by vol. 300 : 300 : 1,100
9. งานกอผนัง
ปริมาณวัสดุมวลรวมของงานกอผนังดวยวัสดุชนิดตางๆ รวมเผือ่ การสูญเสียไวแลว
(พื้นที่ 1 ตารางเมตร)
กออิฐมอญครึงแผน (ขนาด 3.5 x 7 x 16 ซม.)
อิฐมอญ 138 กอน
ปูนซีเมนต (มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ) 16 กก.
ปูนขาว 20.59 กก.
ทรายหยาบ 0.05 กก.
กออิฐมอญเต็มแผน (ขนาด 3.5 x 7 x 16 ซม.)
อิฐมอญ 276 กอน
ปูนซีเมนต (มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ) 34 กก.
ปูนขาว 20.59 กก.
ทรายหยาบ 0.12 กก.
กออิฐซีเมนตบล็อก (ขนาด 7 x 19 x 39 ซม.)
อิฐบล็อก 13 กอน
ปูนซีเมนต (มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ) 6.75 กก.
ปูนขาว 3.25 กก.
ทรายหยาบ 0.03 กก.
กออิฐซีเมนตบล็อก (ขนาด 9 x 19 x 39 ซม.)
อิฐบล็อก 13 กอน
ปูนซีเมนต (มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ) 9.47 กก.
ปูนขาว 5.43 กก.
ทรายหยาบ 0.04 กก.
70 การวางแผนงานก่อสร้าง
10. งานทำผิวผนัง
ปริมาณวัสดุมวลรวม เผื่อการสูญเสียไวแลว (พื้นที่ 1 ตารางเมตร)
ปูนฉาบผิวเรียบ (หนา 1.5 ซม)
ปูนซีเมนต (มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ) 8.42 กก.
ทรายละเอียด 0.03 ลบ.ม.
ปูนขาว 7.70 กก.
11. ไมแบบหลอคอนกรีต
ไมแบบสำหรับงานโครงสรางคอนกรีตนัน้ ใหแบงตามลักษณะงาน เปน 3 ประเภท ดังน้
(1) ไมแบบงานทัวไปใชสำหรับงานตางๆ เชน งาน R.C.MANHOLES, CATCH
BASINS, DROP INLET, RETAINING WALL, CONCRETE BARRIERS เปนตน
ปริมาณวัสดุ ในพื้นที่ 1 ตารางเมตร
ไมกระบาก 1 ลบ.ฟ.
ไมคราว 0.30 ลบ.ฟ.
ไมค้ำยันไมแบบ 0.30 ตน
ตะปู 0.25 กก./ตร.ม.
น้ำมันทาผิวไม 1 ตร.ม.
ลดปริมาณไมแบบเนองจากใชงานไดประมาณ 4 ครัง้ สวนคาแรงและน้ำมันทาผิวไม
คิดเต็มปริมาณพื้นที่ไมแบบ
(2) ไม แ บบงานอย า งง า ยใช ส ำหรั บ งานต า งๆ เช น CURB AND GUT-
TER, R.C.DITCH LINING, CONCRETE SLOPE PROTECTION, GUIDE POST,
R.O.W.MONUMENT, SIGN POST, KILOMETER STONE เปนตน
ปริมาณวัสดุ ในพื้นที่ 1 ตารางเมตร รายละเอียดเหมือนไมแบบใน (1)
ลดปริมาณไมแบบเนองจากใชงานไดประมาณ 5 ครั้ง สวนคาแรงและน้ำมันทาผิวไม
คิดเต็มปริมาณพื้นที่ไมแบบ
(3) ไมแบบงานสะพานและทอเหลี่ยม
ปริมาณวัสดุในพื้นที่ 1 ตารางเมตร
ไมกระบาก 1 ลบ.ฟ.
ไมอัดยางหนา 4 มม. 1 ตร.ม.
ไมคราว 0.30 ลบ.ฟ.
ตะปู 0.25 กก./ตร.ม.
น้ำมันทาผิวไม 1 ตร.ม.
การวางแผนงานก่อสร้าง 71
ก. ลดคาวัสดุไมแบบเนองจากใชงานไดประมาณ 3 ครัง้ สวนคาแรงและน้ำมันทาผิว
ไมคิดเต็มปริมาณพื้นที่ไมแบบ
ข. เสาค้ำยันงานทอเหลีย่ มใชเสาเข็มไมขนาด 6” x 6.00 ม ความยาวพิจารณาตาม
ความเหมาะสม สำหรับ Bracing ใชเสาเข็มไมขนาด 4” x 4.00 ม ความยาวตามความเหมาะสม
ค. นังรานปน จันและนังรานรับพืน้ สะพาน ใหพจิ ารณาเลือกใชวสั ดุตามความเหมาะสม
โดยคำนึงถึงความแข็งแรงและการรับน้ำหนักของโครงสรางขณะเทคอนกรีตได โดยมีการทรุดตัว
ไมเกินเกณฑที่กำหนด
12. วัสดุรองพื้น
ทรายหยาบบดอัดแนนดวยแรงคน เผื่อการยุบตัว 25%
13. ลวดผูกเหล็กเสริม
คิด 25 กก. ตอเหล็กเสริม 1,000 กก
14. งานเหล็กเสริมคอนกรีต
เหล็กเสริมคอนกรีตในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม มีดังน้
เหล็กเสนกลมผิวเรียบ คุณภาพ SR – 24
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 6 มม น้ำหนัก 0.222 กก./ม.
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 9 มม น้ำหนัก 0.499 กก./ม.
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 12 มม น้ำหนัก 0.888 กก./ม.
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 15 มม น้ำหนัก 1.390 กก./ม.
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 19 มม น้ำหนัก 2.230 กก./ม.
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 25 มม น้ำหนัก 3.850 กก./ม.
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 28 มม น้ำหนัก 4.830 กก./ม.
เหล็กเสนกลมผิวขอออย คุณภาพ SD – 30 และ SD – 40
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 12 มม น้ำหนัก 0.888 กก./ม.
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 16 มม น้ำหนัก 1.580 กก./ม.
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 20 มม น้ำหนัก 2.470 กก./ม.
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 25 มม น้ำหนัก 3.850 กก./ม.
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 28 มม น้ำหนัก 4.830 กก./ม.
ลวดเหล็กอัดแรง PC WIRE
PC 4 เสนผาศูนยกลาง 6 มม น้ำหนัก 0.099 กก./ม.
PC 5 เสนผาศูนยกลาง 9 มม น้ำหนัก 0.154 กก./ม.
72 การวางแผนงานก่อสร้าง
PC 7 เสนผาศูนยกลาง 12 มม น้ำหนัก 0.302 กก./ม.
PC 9 เสนผาศูนยกลาง 15 มม น้ำหนัก 0.499 กก./ม.
ลวดเหล็กตีเกลียว ชนิด 7 เสน
ชั้นคุณภาพ 1725
SPC 4 A เสนผาศูนยกลาง 9.53 มม น้ำหนัก 0.405 กก./ม.
SPC 12 A เสนผาศูนยกลาง 12.70 มม น้ำหนัก 0.730 กก./ม.
SPC 15 A เสนผาศูนยกลาง 15.24 มม น้ำหนัก 1.094 กก./ม.
ชั้นคุณภาพ 1860
SPC 9 B เสนผาศูนยกลาง 9.53 มม น้ำหนัก 0.432 กก./ม.
SPC 12 B เสนผาศูนยกลาง 12.70 มม น้ำหนัก 0.775 กก./ม.
SPC 15 B เสนผาศูนยกลาง 15.24 มม น้ำหนัก 1.102 กก./ม.
การเผื่อสวนสูญเสียสำหรับลวดเหล็กอัดแรง และลวดเหล็กตีเกลียวคิดเผื่อสูญเสีย
ในการดึงลวดที่ปลายทั้งสองดานๆละ 1.00 เมตร ตอลวด 1 เสน
15. งานหินเรียง RIPRAP (หินเรียง) ปริมาณหินเรียงตามแบบ 1 ลบ.ม.
ใชวัสดุ หินใหญ 1.15 ลบ.ม.
ปูนซีเมนต 200 กก.
ทราย 0.56 ลบ.ม.
กรณเปนตารางเมตร ใหเทียบสัดสวนตามน้
16. แนวทางกำหนดใช SHEET PILE ป อ งกั น การพั ง ทลายของดิ น
ในประเมินราคาตนทุน พิจารณาจากความลึก (Hc) ของการขุดดินในพื้นที่ตางๆ จาดสูตร
Hc = 4 xHu
xFS
Hu < 1.25 TON/SQ.M. (กรณดินออนมาก)
Hu = 1.25 - 1.99 TON/SQ.M. (กรณดินออน)
Hu
4 xHu= 2 TON/SQ.M. (กรณดินแข็ง)
xFS = 1.5 TON/CU.M.
FS = 1 (กรณตองมี SHEET PILE)
กรณมีการถมดินเพิม ใหรวมความสูงดินถมใน Hc น้ดวย
จากสูตรดังกลาวจะไดคา Hc ดังน้
การวางแผนงานก่อสร้าง 73
ในพื้นที่ดินออนมาก Hc = 1.67 เมตร (ประมาณ)
ในพื้นที่ดินออน Hc = 4.33 เมตร (ประมาณ)
ในพื้นที่ดินแข็ง Hc = 5.33 เมตร (ประมาณ)
จึงกำหนดใหใช SHEET PILE ในการประเมินราคาตนทุน ดังน้
ในพื้นที่ดินออนมาก การขุดลึกมากกวา 1.70 ม. ใหใช SHEET PILE
ในพื้นที่ดินออน การขุดลึกมากกวา 4.30 ม. ใหใช SHEET PILE
ในพื้นที่ดินแข็ง การขุดลึกมากกวา 5.00 ม. ใหใช SHEET PILE
Hc = Critical Height
Hu
4 xHu = Undrain Shear Strength
xFS = ความหนาแนนของดิน
FS = อัตราสวนความปลอดภัย
จะตองจัดทำบัญชีรายการกอสรางในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลีย่ ม ตามตัวอยางดังน้
บัญชีแสดงรายการกอสรางในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม
ITEM DESCRIPTION UNIT REMARK
1 REMOVAL OF EXISTING STRUCTURES
1.1 REMOVAL OF EXISTING ASPHALT SURFACE Sq.m
1.2 REMOVAL OF EXISTING CONCRETE PAVEMENT
1.3 REMOVAL OF EXISTING CONCRETE BRIDGE AT Sq.m
STA. ………….
1.4 REMOVAL OF EXISTING BOX CULVERTS AT L.S. .
STA. …………………
1.5 ……. L.S. .
1.6 ……..
Etc.
(
)
74 การวางแผนงานก่อสร้าง
ในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยมโดยทัวไป จะประกอบดวยคาใชจาย
รวม 2 สวน ไดแก คาตนทุนหรือคาใชจา ยทางตรง(Direct Cost) และคาใชจา ยในการดำเนินงาน
กอสรางหรือคาใชจายทางออม (Indirect Cost) โดยในสวนของคางานตนทุนหรือคาใชจาย
ทางตรงไดกำหนดใหคำนวณโดยใชวิธีการถอดแบบคำนวณราคากลาง ดังมีรายละเอียด
และวิธีการคำนวณตามที่กลาวมาแลวในสวนของการประเมินราคาตนทุนงานกอสรางทาง
สะพาน และทอเหลี่ยม
สำหรับในสวนของคาใชจายในการดำเนินงานกอสรางหรือคาใชจายทางออมนั้น
ไดจำแนกออกเปน 4 รายการใหญๆ ไดแก คาอำนวยการ ดอกเบี้ย กำไร และภาษี และเพื่อ
ความสะดวกตอการนำไปใชงานในทางปฏิบัติ ไดกำหนดคาใชจายในการดำเนินงานกอสราง
ทั้ง 4 รายการดังกลาวไวในรูปของตาราง เรียกวา ตาราง Factor F
เนองจากในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม จะประกอบดวยรายการ
งานกอสราง จำแนกไดเปน 2 ประเภทใหญๆ ไดแก งานกอสรางประเภทงานทาง และงาน
กอสรางประเภทงานสะพานและทอเหลีย่ ม ซึงงานกอสรางทัง้ สองประเภทดังกลาว มีรายละเอียด
การดำเนินงานและคาใชจา ยในการดำเนินงานกอสราง(Indirect Cost) ตางกัน จึงไดแยกคาใชจา ย
ในการดำเนินงานกอสรางและจัดทำไวในรูปของตาราง Factor F เปน 2 กรณ ดังน้
1. ตาราง Factor F งานกอสรางทาง สำหรับใชกับงานกอสรางประเภทงานทาง
2. ตาราง Factor F งานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม สำหรับใชกับงานกอสราง
ประเภทงานสะพานและทอเหลี่ยม
สาระสำคัญของ Factor F งานกอสรางทาง
ในงานจางเหมากอสรางทาง คางานจะคิดเปนราคาตอหนวยของลักษณะงานตางๆ
และคางานทั้งโครงการไดจากการคำนวณหาปริมาณงานแตละลักษณะงาน คูณดวย คางาน
ตอหนวย ซึงเมื่อรวมคางานแตละลักษณะงานเขาดวยกัน ก็จะไดตนทุนคางานทั้งโครงการ
แต ใ นงานจ า งเหมา ผู รั บ จ า งจะต อ งมี ค า ใช จ า ยด า นอำนวยการทั้ ง ในสำนั ก งานใหญ
และสำนักงานสนาม รวมทั้งยังมีคาใชจายดานดอกเบี้ย คาความเสี่ยงตอความเสียหาย
จากภัยธรรมชาติหรืออุบัติภัย และภาษีตางๆ ที่ตองจายใหแกรัฐจากเงินที่ไดจากการกอสราง
น้ดวย
คาใชจายในการดำเนินงานกอสรางดังกลาว จำแนกไดเปน 4 รายการใหญๆ
คือคาอำนวยการ ดอกเบี้ย กำไร และภาษี
เพือ่ ความสะดวกตอการนำไปใชในทางปฏิบตั ิ ไดกำหนดคาใชจา ยในการดำเนินงาน
กอสรางทั้ง 4 รายการดังกลาวไวในรูปของตาราง เรียกวา ตาราง Factor F
การวางแผนงานก่อสร้าง 75
ทั้งน้ คาใชจายในการดำเนินงานกอสรางทั้ง 4 รายการ ซึงเปนสวนประกอบของ
Factor F น้ มีสาระสำคัญประกอบดวยคาใชจายในการดำเนินงานกอสรางรายการตางๆ
สรุปไดดังน้
1. คาอำนวยการ ประกอบดวยคาใชจายรวม 4 หมวด ดังน้
หมวดคาใชจายในขั้นตอนทำสัญญา
คาธรรมเนยมหนังสือค้ำประกันสัญญา(Performance Bond)
คาธรรมเนยมหนังสือค้ำประกันผลงานกอสราง 2 ป
คาอากรแสตมปติดสัญญา
คาเงินสมทบกองทุนเงินทดแทนและกองทุนประกันสังคม
หมวดคาใชจายสำนักงานสนาม ที่พักเจาหนาที่และยานพาหนะ
หมวดคาใชจายบุคลากรและคาใชจายสำนักงานใหญ
หมวดคาใชจายในการบริหารความเสี่ยง
2. ดอกเบี้ย
เนองจากการดำเนินการกอสรางตองใชวงเงินทุนหมุนเวียนสูงมาก บางครั้งจำเปน
ตองกูย มื จากสถาบันการเงิน เพือ่ นำมาใชหมุนเวียนในงานกอสราง แมวา ทางราชการจะมีการ
จายเงินลวงหนาใหแกผูรับจาง เพื่อใชหมุนเวียนในการเตรียมงานกอสรางจำนวนรอยละ 10
ของคางานทั้งโครงการแลวก็ตาม เงินจำนวนน้จะพอเพียงสำหรับการเตรียมการเบื้องตน
และจัดหาวัสดุมาใชกอสรางเพียงบางสวนเทานั้น นอกจากน้เงินจายลวงหนาจะถูกหักคืน
ทุกงวดที่ทางราชการจายคางาน และยังมีการหักเงินประกันผลงานจากคางานที่จายอีกดวย
ดังนั้นจึงยังคงตองมีการกูยืมเงินมาใชหมุนเวียน
โดยทัวไป ดอกเบี้ยจะคิดใหสำหรับระยะเวลาประมาณ 3 เดือน หรือ ¼ ของป
เพราะในการทำงาน ผูรับจางตองจัดหาวัสดุลวงหนาและภายหลังสงมอบงานแตละงวดแลว
ยังตองรอขั้นตอนการเบิกจายคางานอีก
การคิดคาดอกเบี้ยในตาราง Factor F นั้น มีสูตรสำหรับการคำนวณ ดังน้
I = (i/12)[(r/100) + (T+D – 1)(a/100) – { ((a+r)/100)(T+1)/2} – (D – 1)]
I = ดอกเบี้ยรวมทั้งโครงการ (%)
T = ระยะเวลา (เดือน)
D = ชวงเวลาการรับเงิน (เดือน)
a = อัตราเงินลวงหนาจาย (%)
i = อัตราดอกเบี้ยเงินกูตอป ี(%)
r = อัตราเงินประกันผลงาน (%)
76 การวางแผนงานก่อสร้าง
สำหรับอัตราดอกเบี้ยที่ใชเปนเกณฑ ในการคำนวณคาดอกเบี้ยตามสูตรดังกลาวน้
กำหนดใหใชคา เฉลีย่ อัตราดอกเบีย้ เงินใหกยู มื ประเภท MLR ของธนาคารขนาดใหญ อยางนอย
3 ธนาคาร เปนเกณฑพจิ ารณา โดยใหกำหนดเปนตัวเลขกลม (จำนวนเต็ม) กรณอัตราดอกเบีย้ พิเศษ
ถาเศษถึง 0.50 ใหปดขึ้น ถาไมถึง 0.50 ใหปดทิ้ง และใหกระทรวงการคลัง (กรมบัญชีกลาง)
เป น ผู ก ำหนดและประกาศอั ต ราดอกเบี้ ย ทุ ก ต น ป ง บประมาณ (เดื อ นตุ ลาคมของทุ ก ป )
และระหวางปงบประมาณหากอัตราดอกเบี้ยเงินกูเปลี่ยนแปลงถึงรอยละ 1
สำหรับอัตราดอกเบี้ยที่กำหนด และประกาศใชพรอมกับหลักเกณฑการคำนวณ
ราคากลางงานกอสรางน้ ไดกำหนดไวที่อัตรารอยละ 8 ตอป
3. กำไร
กำไร ถือเปนคาใชจา ยในการดำเนินงานกอสรางรายการหนึง กำหนดโดยใชอตั รากำไร
ทางธุรกิจ (Financial Profit) หรือกำไรเชิงธุรกิจ(Excess Profit) ซึงหมายถึงสวนทีส่ งู กวาอัตรา
ดอกเบี้ยเงินฝากประจำ คิดในอัตรารอยละ 3.5 – 5.5 ของคางาน (ทุน)
4. ภาษี
เปนคาภาษีทผี่ รู บั จางจะตองจาย คือ ภาษีมลู คาเพิม(VAT) ในอัตราปจจุบนั (รอยละ 7)
โดยหัก ณ ที่จาย
นอกจากคาใชจายในการดำเนินงานกอสรางรวม 4 รายการใหญดังกลาวแลว
สภาพภู มิ อ ากาศในภาคต า งๆ ของประเทศก็ มี ผ ลกระทบต อ การดำเนิ น งานก อ สร า ง
และคาใชจายตางๆ ดวย โดยในพื้นที่ที่มีฝนตกชุกหรือมีชวงเวลาฤดูฝนยาวนานกวาภาคอื่นๆ
จะมีชัวโมงการทำงานกอสรางตอปนอยกวาพื้นที่ที่แลงกวา ซึงมีผลทำใหคาอำนวยการตางๆ
สูงขึ้น และยังกระทบถึงคาครอบครองเครื่องจักร โดยเฉพาะอยางยิงคาเสื่อมราคาเครื่องจักร
จะสูงกวาเครื่องจักรที่ทำงานในพื้นที่ที่แลงกวา จึงจำเปนตองมีคาใชจายชดเชยในสวนน้
ในลักษณะของ Factor F กรณฝนตกชุกดวย สำหรับจังหวัดที่มีฝนตกชุก โดยมีปริมาณน้ำฝน
เฉลี่ยตอปมากกวา 1,600 มม. ไดจัดทำเปนตาราง ดังตารางที่ 3-1
การวางแผนงานก่อสร้าง 77
จังหวัด ตาราง Factor F
Factor F 1
Factor F 1
Factor F 1
Factor F 1
Factor F 2
Factor F 1
Factor F 1
Factor F 2
Factor F 1
Factor F 1
Factor F 2
Factor F 2
Factor F 2
Factor F 2
Factor F 1
Factor F 1
Factor F 1
Factor F 1
ตารางที่ 3-1 จังหวัดที่มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยตอปมากกวา 1,600 มม.
78 การวางแผนงานก่อสร้าง
ใหใชคา Factor F จากตาราง Factor F งานกอสรางทาง ในชอง “Factor F ฝนชุก 1”
หรือ ชอง “Factor F ฝนชุก 2” ดังน้
(ก) ใชคา Factor F ชอง “Factor F ฝนชุก 1” สำหรับงานกอสรางในจังหวัด จันทบุรี
ชุมพร เชียงราย ตรัง นครพนม นครศรีธรรมราช ปราจีนบุรี ปตตาน พัทลุง สงขลา สตูล
สุราษฎรธาน หนองคาย
(ข) ใชคา Factor F ชอง “Factor F ฝนชุก 2” สำหรับงานกอสรางในจังหวัด ตราด
นราธิวาส พังงา ภูเก็ต ยะลา ระนอง
4. ตาราง Factor F น้ ใชไดกับคาน้ำมันเชื้อเพลิงทุกราคา แตจะแปรเปลี่ยน
ตามอั ต ราดอกเบี้ ย เงิ น กู อั ต ราการจ า ยเงิ น ล ว งหน า อั ต ราการหั ก เงิ น ประกั น ผลงาน
และอัตราภาษีมูลคาเพิม
5. อัตราดอกเบีย้ เงินกู เปนคาเฉลีย่ ของอัตราดอกเบีย้ ขัน้ ต่ำในการกูส ำหรับลูกคาชัน้ ดี
(MLR) ของธนาคารขนาดใหญ อยางนอย 3 ธนาคาร ซึงกระทรวงการคลัง (กรมบัญชีกลาง)
เปนผูกำหนดและประกาศทุกตนปงบประมาณ (เดือนตุลาคมของทุกป) และระหวางป
งบประมาณ หากอัตราดอกเบี้ยเงินกูเฉลี่ยเปลี่ยนแปลงถึงรอยละ 1
6. กรณใชเงินกูจ ากแหลงเงินกูอ นื่ ซึงไมตอ งชำระภาษีทงั้ 100% ใหใชคา Factor F
ในชอง “รวมในรูป Factor” (ที่ยังไมรวม VAT)
7. กรณใชเงินกูจากแหลงเงินกูหรือจากแหลงอื่นซึงไมตองเสียภาษี และมีเงิน
งบประมาณสมทบ ใหใชคา Factor F สำหรับกรณเงินกูจากแหลงอื่นซึงไมตองเสียภาษี
และเงินงบประมาณตามสัดสวน
ในกรณทีค่ า งานตนทุนอยูร ะหวางชวงคางานตนทุนทีก่ ำหนด ใหเทียบสวนเพือ่ หา Factor F
หรือจะใชสูตรการคำนวณดังตอไปน้
คา Factor F ของคางานตนทุนA = D – [(D – E)x(A – B)/C – B)]
เมื่อ ตองการหาคา Factor F ของคางานตนทุน = A บาท
คางานตนทุนตัวต่ำกวา A = B บาท
คางานตนทุนตัวสูงกวา A = C บาท
คา Factor F ของคางานตนทุน B = D
คา Factor F ของคางานตนทุน C = E
ตารางFactorF สำหรับงานกอสรางทาง และ FactorF สำหรับงานสะพานและทอเหลีย่ ม
ใหยดึ ถือตามหนังสือ หลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลีย่ ม : 2550
การวางแผนงานก่อสร้าง 79
หลักเกณฑการใชตาราง Factor F งานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม
ใชหลักเกณฑเดียวกับ ตาราง Factor F งานกอสรางทาง เพียงแตไมมกี รณฝนตกชุก
3.1.4 หลักเกณฑการคำนวณราคากลาง งานกอสรางชลประทาน
คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง:2550 ไดกำหนดรายละเอียด
เกี่ยวกับการคำนวณราคากลางงานกอสรางชลประทานไวดังน้
ความหมายและขอบเขตของงานกอสรางชลประทาน
งานกอสรางชลประทาน หมายถึง งานกอสราง ปรับปรุง ซอมแซม และ/หรือตอเติม
สิงกอสรางที่เกี่ยวของกับการควบคุมน้ำเพื่อการชลประทาน หรือเพื่อการอื่น เชน การประมง
การเกษตรกรรม การปองกันน้ำเค็ม การปองกันน้ำทวม หรือเพื่อการผลิตกระแสไฟฟา
เปนตน โดยทำการกอสรางอาคารและ/หรือสิงกอสรางตางๆ เชน เขื่อนทดน้ำ อาคารประกอบ
ของเขื่ อ นทดน้ ำ เขื่ อ นกั ก เก็ บ น้ ำ อาคารประกอบของเขื่ อ นกั ก เก็ บ น้ ำ คลองส ง น้ ำ
อาคารของคลองสงน้ำ คลองระบายน้ำ คูสงน้ำ คูระบายน้ำ เปนตน และใหหมายความรวมถึง
สิงกอสรางอืน่ ใด ซึงมีลกั ษณะ รูปแบบ วัตถุประสงค หรือโครงสรางคลายกับสิงกอสรางดังกลาว
หรือเปนสวนประกอบและเกี่ยวเนองกับสิงกอสรางดังกลาวดวย
ทั้งน้ ความหมายและขอบเขตของงานกอสรางชลประทานดังกลาว สามารถขยาย
ความใหมีความชัดเจนและครอบคลุมขอบเขตของงานกอสรางชลประทานมากยิงขึ้น ดังน้
งานกอสรางชลประทาน หมายถึง งานกอสราง ปรับปรุง ซอมแซม และ/หรือตอเติม
สิงกอสรางที่เกี่ยวของกับการควบคุมน้ำเพื่อการชลประทาน หรือเพื่อการอื่น เชน การประมง
การเกษตรกรรม การปองกันน้ำเค็ม การปองกันน้ำทวม หรือเพือ่ การผลิตกระแสไฟฟา เปนตน
โดยทำการกอสรางอาคารและ/หรือสิงกอสรางตางๆ ดังตอไปน้
1. เขื่อนทดน้ำ เปนอาคารที่สรางขึ้นขวางลำน้ำ มีบานควบคุมสำหรับยกระดับน้ำ
ใหสูงขึ้น เพื่อผันน้ำเขาคลองสงน้ำ หรือเพื่อควบคุมน้ำใหอยูในระดับที่ตองการ
(ก) ฝาย เปนอาคารที่สรางขึ้นขวางทางน้ำ ทำใหน้ำยกระดับสูงขึ้นและไหลลน
ขามไป ทำหนาที่ผันน้ำ ควบคุมการไหลของน้ำ หรือวัดอัตราการไหลของน้ำ
(ข) เขื่อนระบายน้ำ เปนอาคารทดน้ำหรือเขื่อนทดน้ำที่ตนน้ำของโครงการ
ชลประทาน อีกประเภทหนึง ซึงสรางปดกัน้ ลำน้ำธรรมชาติสำหรับทดน้ำที่ไหลมาใหมรี ะดับสูง
จนสามารถสงเขาคลองสงน้ำไดตามปริมาณที่ตองการในฤดูกาลเพาะปลูกเชนเดียวกับฝาย
แตเขื่อนระบายน้ำจะระบายน้ำผานเขื่อนไปไดตามปริมาณที่กำหนด โดยไมยอมใหน้ำไหลลน
ขามเหมือนฝาย และเมือ่ เวลาน้ำหลากมาเต็มที่ในฤดูฝน เขื่อนระบายน้ำยังสามารถระบายน้ำ
ใหผานไปไดทันที
80 การวางแผนงานก่อสร้าง
2. อาคารประกอบเขือ่ นทดน้ำ นอกจากฝายหรือเขือ่ นระบายน้ำ จะตองสรางอาคาร
ซึงเปนอาคารประกอบอืน่ ๆอีกตามความจำเปน เพือ่ การทดน้ำและการสงน้ำเปนไปอยางสมบูรณ
มีดังน้คือ
(ก) ประตูหรือทอปากคลองสงน้ำ ทีบ่ ริเวณปากคลองสงน้ำซึงรับน้ำจากแหลงน้ำ
หนาเขื่อนทดน้ำทุกแหง จะตองมีอาคารสำหรับควบคุมจำนวนน้ำที่จะใหไหลเขาคลองสงน้ำ
ตามทีต่ อ งการ คลองสงน้ำทีม่ ขี นาดใหญ อาจจะสรางเปนอาคารทีม่ รี ปู รางคลายกับเขือ่ นระบายน้ำ
แตมขี นาดเล็กกวา สวนคลองสงน้ำทีม่ ขี นาดเล็กอาจจะสรางเปนอาคารแบบทอ และมีบานประตู
ติดตั้งไวที่ปากทางเขาทอสำหรับใชควบคุมปริมาณน้ำดวยเชนกัน
(ข) ประตูระบายทราย ปกติแลวมักจะสรางควบคูไ ปกับเขือ่ นทดน้ำประเภทฝาย
โดยมีชอ งระบายน้ำลึกลงไปจนถึงระดับทองน้ำธรรมชาติ สำหรับระบายตะกอนทรายทีบ่ ริเวณ
หนาประตูหรือทอปากคลองสงน้ำ และบริเวณดานหนาของฝายบางสวนทิง้ ไปทางดานทายฝาย
เพื่อปองกันไมใหตะกอนไหลเขาไปตกจมในคลองสงน้ำจนตื้น
(ค) บันไดปลา เปนรองน้ำขนาดเล็ก ซึงสรางไวที่บริเวณปลายฝายหรือเขื่อน
ระบายน้ ำ ด า นใดด า นหนึ ง มี ลั ก ษณะเป น บ อ ขั ง น้ ำ ที่ มี ความลาดเอี ย งและเป น ขั้ น บั น ได
โดยปากทางเขาจะลดระดับใหต่ำกวาระดับน้ำที่ตองการทดอัดเล็กนอย เมื่อน้ำถูกทดอัดจนถึง
ระดั บ ที่ ต อ งการแล ว จะมี น้ ำ ไหลลงไปตามร อ งน้ ำ ซึ งจะมี น้ ำ ขั ง อยู เ ป น แอ ง และไหลตก
เปนขัน้ บันไดเตีย้ ๆ ทำใหปลาสามารถวายทวนน้ำจากทางดานฝายหรือเขือ่ นระบายน้ำไตบนั ได
ที่มีน้ำไหลตลอดเวลานั้นขึ้นไปทางดานหนาได
(ง) ประตูเรือแพสัญจร ในลำน้ำทีใ่ ชเปนทางคมนาคม จำเปนทีจ่ ะตองสรางอาคาร
สำหรับใหเรือและแพซุงผานไปมาได โดยสรางไวทางดานใดดานหนึงติดกับเขื่อนทดน้ำ
หรือในบริเวณที่เหมาะสมใกลๆ กับตัวเขื่อน
3. เขื่อนเก็บกักน้ำ เปนอาคารที่สรางขึ้นเพื่อเก็บกักน้ำเอาไวใชเปนประโยชน
เพือ่ การชล ประทาน การปองกันอุทกภัย และสาธารณูปโภค สรางปดกัน้ ลำน้ำธรรมชาติระหวาง
หุบเขาหรือเนินสูง เพื่อกักกั้นน้ำที่มีไหลมามากในฤดูฝนเก็บไวทางดานเหนอเขื่อน ทำใหเกิด
เปนอางเก็บน้ำขนาดตางๆ ซึงน้ำทีเ่ ก็บไวจะนำออกมาทางอาคารทีต่ วั เขือ่ นไดทกุ เวลาทีต่ อ งการ
โดยอาจระบายลงไปตามลำน้ำใหกบั เขือ่ นทดน้ำทีส่ รางอยูท างตอนลาง หรืออาจสงเขาคลองสงน้ำ
สำหรับโครงการชลประทานที่มีคลองสงน้ำรับน้ำจากเขื่อนเก็บกักน้ำโดยตรง
4. อาคารประกอบของเขือ่ นเก็บกักน้ำ ทีเ่ ขือ่ นเก็บกักน้ำทุกแหงจะตองสรางอาคาร
ประกอบไว เพื่อใหทำหนาที่ควบคุมระดับน้ำในอางเก็บน้ำไม ใหสูงจนลนขามสันเขื่อน
เพื่อระบายน้ำออกจากอางเก็บน้ำเขาสูคลองสงน้ำที่เชื่อมกับตัวเขื่อนโดยตรง และนอกจากน้
การวางแผนงานก่อสร้าง 81
บางแหงอาจจะมีอาคารระบายน้ำลงสูลำน้ำดวยดังตอไปน้
(ก) อาคารระบายน้ำลน เปนอาคารทีส่ รางขึน้ เพือ่ ระบายน้ำสวนทีเ่ กินจากความจุ
ซึงอางเก็บน้ำจะเก็บกักน้ำไวไดใหไหลผานทิ้งไปในทางน้ำเดิม เพื่อไมใหเกิดความเสียหาย
แกตัวเขื่อน เมื่อน้ำในอางเก็บน้ำถูกเก็บไวถึงระดับที่ตองการแลว หากวายังมีฝนตกหรือมีน้ำ
ไหลมาอีกก็จะถูกระบายทิ้งไปทางดานทายเขื่อนผานอาคารระบายน้ำลน
(ข) ทอปากคลองสงน้ำ ในกรณที่ตองสงน้ำจากอางเก็บน้ำเขาคลองสงน้ำ
โดยตรง จะตองสรางอาคารที่ตัวเขื่อน เพื่อนำน้ำผานเขื่อนไปยังคลองสงน้ำ ลักษณะอาคาร
จะเปนทอคอนกรีตเสริมเหล็กหรือทอเหล็กสรางผานตัวเขื่อน โดยปลายทอดานหนาเขื่อน
ซึงรับน้ำเขาจะอยูท ร่ี ะดับต่ำสุดทีต่ อ งการระบายน้ำออกไปจากอางเก็บน้ำ และทีบ่ ริเวณปากทางออก
หรือที่ปลายทอดานทายเขื่อน จะติดตั้งบานประตูสำหรับควบคุมน้ำไว
(ค) ท อ ระบายน้ ำ ลงลำน้ ำ ท า ยเขื่ อ นและท อ ระบายน้ ำ ไปหมุ น กั ง หั น
เปนทอระบายน้ำจากอางเก็บน้ำนอกเหนอจากทอปากคลองสงน้ำ จะสรางไวทเี่ ขือ่ นเก็บกักน้ำ
ทีต่ อ งการระบายน้ำลงสูล ำน้ำเพือ่ การชลประทาน โดยมีเขือ่ นทดน้ำทีส่ รางอยูท างตอนลางหรือ
ระบายน้ำไปหมุนกังหันเพื่อการผลิตพลังงานไฟฟา
5. คลองสงน้ำ เปนทางน้ำสำหรับนำน้ำจากแหลงน้ำ ซึงเปนตนน้ำของโครงการ
ชลประทานไปยังพืน้ ทีเ่ พาะปลูก โดยน้ำจากแหลงน้ำจะกระจายไปยังพืน้ ทีเ่ พาะปลูกไดทวถึ ั งดวย
คลองตางๆ ที่มีในเขตโครงการชลประทานนั้น คลองสงน้ำแตละสายจะมีขนาดใหญหรือเล็ก
ยาวหรือสั้น ยอมขึ้นอยูกับขนาดของพื้นที่เพาะปลูกที่คลองสายนั้นๆควบคุมอยู และจำนวน
คลองสงน้ำทั้งหมดก็จะขึ้นอยูกับขนาดของพื้นที่ชลประทานในเขตโครงการนั้น
6. อาคารของคลองสงน้ำ นอกจากคลองสงน้ำของโครงการชลประทาน ซึงไดแก
คลองสงน้ำสายใหญ คลองซอย และคลองแยกซอย แลว ตามคลองสงน้ำทุกสายยังจะตอง
สรางอาคารประเภทตางๆ เปนแหงๆ ตามความเหมาะสม เพื่อใหระบบสงน้ำสามารถสงน้ำ
ไปใหกับพื้นที่เพาะปลูกตลอดคลองในเขตโครงการชลประทานที่ตองการได อาคารของคลอง
สงน้ำมีหลายประเภทหลายลักษณะ และมีหนาที่แตกตางกัน ดังน้
(ก) ประตูหรือทอปากคลองซอยและคลองแยกซอย ทีต่ น คลองซอยซึงแยกออก
มาจากคลองสงน้ำสายใหญ และคลองแยกซอยซึงแยกออกจากคลองซอย จะตองสรางอาคาร
ไวสำหรับควบคุมน้ำใหไหลเขาคลองสงน้ำตามจำนวนทีต่ อ งการ หากคลองซอยหรือคลองแยก
ซอยมีขนาดใหญ และตองสงน้ำไปตามคลองจำนวนมาก ก็จะนิยมสรางอาคารควบคุมน้ำ
ซึงจะมีรูปรางเหมือนกับประตูปากคลองสงน้ำสายใหญ สวนคลองซอยหรือคลองแยกซอย
ที่มีขนาดเล็ก ก็จะนิยมสรางอาคารที่คลองเหลานั้นเปนแบบทอ โดยที่ปากทางเขาของทอ
82 การวางแผนงานก่อสร้าง
จะติดตั้งบานประตูไวสำหรับควบคุมปริมาณน้ำที่จะไหลผานทอดวย
(ข) ทอเชือ่ ม เปนทอทีส่ รางเชือ่ มระหวางคลองสงน้ำสำหรับนำน้ำจากคลองสงน้ำ
ที่อยูทางฝงหนึงของลำน้ำธรรมชาติ หรือถนน ใหไหลไปในทอที่ฝงลอดใตลำน้ำ หรือถนน
ไปยังคลองสงน้ำที่อยูทางอีกฝงหนึง ทอเชื่อมสวนใหญจะสรางเปนทอคอนกรีตเสริมเหล็ก
มีรปู รางกลมหรือสีเ่ หลีย่ ม สวนจะสรางเปนแถวเดียวหรือหลายแถวนัน้ ขึน้ อยูก บั ความเหมาะสม
กับปริมาณน้ำที่จะใหไหลผานทอ
(ค) สะพานน้ำ เปนอาคารที่สรางขึ้นเพื่อใหทางน้ำสายหนึงขามทางน้ำ
อีกสายหนึง หรือสิงกีดขวางตางๆไปได สะพานน้ำจะมีลักษณะเปนทางน้ำเปดธรรมดา
หรือรางน้ำปดแบบทอ โดยวางอยูบนตอมอหรือฐานรองรับ ทอดขามลำน้ำธรรมชาติ
ทีล่ มุ หรือวางไปตามลาดเชิงเขา ปากทางเขาและปากทางออกของสะพานน้ำจะเชือ่ มกับคลองสงน้ำ
ซึงเมื่อน้ำไหลออกจากสะพานน้ำแลวก็จะไหลตอไปในคลองสงน้ำไดตามปกติ
(ง) น้ำตก เปนอาคารชลประทานที่สรางขึ้นเพื่อนำน้ำจากระดับสูงใหไหลลง
สู ร ะดั บ ที่ ต่ ำ กว า เนองจากคลองส ง น้ ำ บางสาย อาจจะมี แ นวไปตามสภาพภู มิ ป ระเทศ
ซึงผิวดินตามธรรมชาติมคี วามลาดเทมากกวาความลาดเทของคลองสงน้ำทีก่ ำหนดไว จึงจำเปน
ตองลดระดับทองคลองสงน้ำใหต่ำลงในแนวดิงบางเปนบางแหง เพื่อใหเหมาะสมกับสภาพ
ภูมิประเทศที่แนวคลองสงน้ำผาน ในบริเวณที่คลองสงน้ำเปลี่ยนระดับต่ำลงน้จำเปนตองมี
อาคารสำหรับบังคับน้ำที่ไหลมาตามคลองสงน้ำทีอ่ ยูในแนวบนใหไหลตกลงมาทีอ่ าคารตอนลาง
เสียกอน เพือ่ ปองกันไมใหคลองสงน้ำทีอ่ ยูใ นแนวลางตองชำรุดเสียหายเนองจากความแรงของน้ำ
ที่ไหลตกลงมานั้น โดยเรียกอาคารดังกลาวน้วา “น้ำตก”
(จ) รางเท เปนรางน้ำทีส่ รางขึน้ เพือ่ นำน้ำจากระดับสูงไหลตามลาดเทไปสูร ะดับต่ำ
เหมือนกับน้ำตก แตตา งกันทีร่ างเทจะมีนำ้ ไหลมาตามรางหรือทอ ซึงวางลาดเอียงไปตามสภาพ
ภูมิประเทศเปนระยะทางไกลจึงจะถึงอางรับน้ำและคลองสงน้ำที่อยูในแนวลางนั้น
(ฉ) อาคารอัดน้ำ เปนอาคารทีส่ รางขึน้ ในคลองสงน้ำเพือ่ ยกระดับน้ำ ทำหนาที่
ทดอัดน้ำในคลองใหสูงเปนชวงๆ โดยที่ไมวาน้ำในคลองจะมีปริมาณมากหรือนอยเพียงไร
ก็จะตองถูกทดอัดใหมีระดับสูงจนสามารถสงน้ำไดดีทุกเวลาที่ตองการ
(ช) ทอสงน้ำใหพื้นที่เพาะปลูก เปนอาคารซึงสรางที่คลองสงน้ำ ทำหนาที่จาย
และควบคุมน้ำทีจ่ ะสงออกจากทอสงน้ำไปใหพนื้ ทีเ่ พาะปลูก ตลอดแนวคลองสงน้ำ จะมีทอ สงน้ำ
ใหพนื้ ทีเ่ พาะปลูกทีส่ รางไวเปนระยะๆตามตำแหนงซึงสามารถสงน้ำออกไปไดสะดวกและทัวถึง
ทอสงน้ำแตละแหงจะสามารถสงน้ำชลประทานใหกับพื้นที่เพาะปลูกไดจำนวนหนึง ซึงพื้นที่
เพาะปลูกที่ทอสงน้ำทุกแหงสงไปใหได จะเปนพื้นที่เพาะปลูกทั้งหมดที่คลองสงน้ำนั้นๆ
ควบคุมอยู
การวางแผนงานก่อสร้าง 83
(ซ) ทอระบายน้ำลอดใตคลองสงน้ำ ในกรณทีค่ ลองสงน้ำตัดผานรองน้ำขนาดเล็ก
และบริเวณพื้นที่ เชน ที่ลุมซึงมีน้ำไหลมาตามธรรมชาตินอย มักจะนิยมสรางอาคารแบบทอ
เพือ่ ระบายน้ำใหลอดใตทอ งคลองสงน้ำไปโดยไมสรางทอเชือ่ มระหวางคลองสงน้ำลอดใตรอ งน้ำ
หรือที่ลุม เพราะมีราคาแพงกวา
7. คลองระบายน้ำ เปนทางน้ำที่สรางขึ้นเพื่อวัตถุประสงค ใชในการระบายน้ำ
ประกอบดวย คลองระบายน้ำสายใหญ สายซอย และแยกซอย รวมทั้งอาคารบังคับน้ำ
8. คู ส ง น้ ำ เป น คู น้ ำ ที่ รั บ น้ ำ จากคลองแยกซอย เพื่ อ ส ง เข า แปลงเพาะปลู ก
หรือสงใหระบบสงน้ำในแปลงนา เพื่อใชรับน้ำที่สงออกจากคลองสงน้ำไปแจกจายใหกับ
พืน้ ทีเ่ พาะปลูกทุกแปลงอยางทัวถึงโดยสม่ำเสมอ จึงตองมีคสู ง น้ำ สำหรับรับน้ำจากทายทอสงน้ำ
ใหพื้นที่เพาะปลูกที่คลองสงน้ำแจกจายไปยังแปลงเพาะปลูกตางๆใหทัวถึง
9. คูระบายน้ำ เปนรองหรือคูเล็กๆ สรางไวทที่ า ยแปลงเพาะปลูก (ดานทีม่ รี ะดับต่ำ)
เพื่อระบายน้ำสวนที่เกินในแปลงเพาะปลูกทิ้งไป
ลักษณะงานและแนวทางการคำนวณราคากลางงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม ที่นำ
มาปรับใชกับการคำนวณราคากลางงานกอสรางชลประทาน
การคำนวณราคางานในงานกอสรางชลประทาน มีลักษณะงาน วิธีการทำงาน
และการใชวสั ดุ ทีเ่ ปนลักษณะเดียวกันหรือใกลเคียงกับงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลีย่ ม
เนองจากมีลักษณะงานใกลเคียงกันและอยูภายใตมาตรฐานสากลดานวิศวกรรมเหมือนกัน
จึงสามารถใชอตั ราราคางานทีเ่ ปนแนวทางเดียวกัน โดยนำแนวทางการคำนวณอัตราราคางาน
ของงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลีย่ ม มาปรับใชใหเหมาะสมกับงานกอสรางชลประทาน
ลักษณะกอสรางทาง สะพาน และทอเหลีย่ ม ทีน่ ำมาปรับใชกบั งานกอสรางชลประทาน
ประกอบดวย
1. งานถางปา
งานถากถาง
งานถากถางและลมตนไม
2. งานขุดเปดหนาดิน
3. งานดินขุดดวยเครื่องจักร
4. งานตักดิน
5. งานดินขุดยาก
คาขุด
คาดันและตัก
84 การวางแผนงานก่อสร้าง
6. งานบดอัดแนนดวยเครื่องจักร 95 %
7. งานลูกรังบดอัดแนนวัสดุคัดเลือก
คาขุด
คาบดทับ
8. งานพื้นทาง(หินคลุก)
คาบดทับ
คาผสม(Blend)
9. อัตราราคาคาขนสงทีอ่ ตั ราราคาน้ำมันระดับตางๆ (ตารางคาขนสงวัสดุกอ สราง
รถบรร ทุก 10 ลอ กรณน้ำหนักรวมไมเกิน 10 ตัน)
10. ตาราง Factor F ใหพจิ ารณาใชตาราง Factor F ตามประเภทของงานตางๆ ดังน้
(ก) ตารางFactor F งานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยมสำหรับ
(1) งานกอสรางอาคารชลประทานขนาดใหญที่แยกรายการเปนงานยอย
ในใบแจงปริมาณงานและราคา (BOQ) เฉพาะงานคอนกรีตทุกประเภท งานเหล็กเสริมคอนกรีต
และงานวัสดุรอยตอคอนกรีต
(2) งานกอสรางอาคารชลประทานที่กำหนดหนวยในใบแจงปริมาณงาน
และราคา (BOQ) เปน 1 แหง
(ข) ตาราง Factor F งานกอสรางทางสำหรับ
(1) งานกอสรางชลประทานอื่นๆนอกเหนอจากขอ(ก)
(2) งานคอนกรีตดาด
หลักเกณฑและวิธีการคำนวณราคากลางงานกอสรางชลประทาน
ในงานก อ สร า งชลประทาน จะทำการจ า งก อ สร า งแบบสั ญ ญาราคาต อ หน ว ย
(Unit Price) ในการประกวดราคาจางกอสราง ผูวาจางโดยหนวยงานที่รับผิดชอบในการจัด
ทำเอกสารประกวดราคาจะเปนผูกำหนดรายการและปริมาณงานของกิจกรรมกอสรางตางๆ
ทีจ่ ะจางไวในใบแจงปริมาณงานและราคา (Bill of Quantities; BOQ) ของเอกสารประกวดราคา
โดยกำหนดและคิดคำนวณจากแบบกอสรางตามหลักวิชาชางตามความเปนจริง การจัดทำราคา
กลางของสวนราชการก็เชนเดียวกัน จะตองใชรายการและปริมาณงานดังกลาวมาคำนวณราคา
เพื่อใชเปนราคากลางตอไป
สำหรั บ รายการงานก อ สร า งชลประทานส ว นใหญ จ ะมี ร ายการตามที่ แ สดงไว
ในรายละเอียดลักษณะงานและขอบเขตของงานกอสรางชลประทาน
การวางแผนงานก่อสร้าง 85
ทัง้ น้ ในการคำนวณราคากลางงานกอสรางชลประทาน มีหลักเกณฑและวิธกี ารคำนวณ
ดังน้
1. กำหนดรายการและปริมาณงานโดยวิธีการถอดแบบกอสรางตามหลักวิชาชาง
2. คาวัสดุกอสรางใหเปนไปตามหลักเกณฑที่กำหนด ในสวนของแนวทางและ
วิธปี ฏิบตั เิ กีย่ วกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสรางรวมทัง้ ในสวนทีเ่ กีย่ วของกับราคา
และแหลงวัสดุ ซึงเปนราคาที่ไมรวมคาใชจายและภาษีมูลคาเพิม เวนแต คาวัสดุประเภทหิน
กรวด ทราย เหล็กเสริมคอนกรีต ปูนซีเมนต และไมแบบ ใหเปนไปตามขอกำหนดตามขอ 3
และขอ 4
3. วัสดุประเภทหิน กรวด และทราย ใหใชราคาทีแ่ หลงวัสดุ ซึงสำนักงานดัชนเศรษฐกิจ
การค า กระทรวงพาณิ ช ย หรื อ สำนั ก งานพาณิ ช ย ข องจั ง หวั ด ที่ มี แ หล ง วั ส ดุ ที่ อ ยู ใ กล
สถานที่กอสรางกำหนด หากสำนักงานดัชนเศรษฐกิจการคา หรือ สำนักงานพาณิชยจังหวัด
มิไดกำหนดราคาวัสดุทแี่ หลงไว ใหสบื ราคาจากแหลงโดยตรง และใหคดิ คาขนสงระยะทางจาก
แหลงถึงสถานที่กอสราง ถามีแหลงวัสดุหลายแหลง ใหพิจารณาราคาวัสดุเมื่อรวมคาขนสง
แลวใหใชราคาที่ถูกที่สุด
4. วัสดุประเภทเหล็กเสริมคอนกรีต ปูนซีเมนต และไมแบบ ใหใชราคาในจังหวัด
จากสำนักงานดัชนเศรษฐกิจการคา กระทรวงพาณิชย หรือ สำนักงานพาณิชยจังหวัด
และใหคดิ คาขนสงระยะทางจากจังหวัดถึงสถานทีก่ อ สราง โดยใหพจิ ารณาราคาในจังหวัดใกลเคียง
รวมคาขนสงมาเปรียบเทียบและใหใชราคาที่ถูกที่สุด
5. คาขนสงวัสดุกอสราง ใหคิดตามหลักเกณฑและวิธีการที่กำหนดในสวนของ
แนวทางวิธีปฏิบัติและรายละเอียดประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสราง
6. การคำนวณราคางานตนทุนตอหนวยของงานแตละรายการ ใหใชตามหลักเกณฑ
ที่จัดทำไวในสวนของหลักเกณฑการคำนวณราคางานตนทุนตอหนวยและอัตราราคางาน
7. เมื่อคำนวณราคางานตนทุนตอหนวยของงานทุกรายการแลว ใหคำนวณราคา
งานตนทุน (คางานตนทุน) ของแตละรายการ (ราคางานตนทุนตอหนวย x ปริมาณงาน)
8. รวมราคางานตนทุน(คางานตนทุน)ของงานทุกรายการ แลวนำยอดรวม
ไปพิจารณาหาคา Factor F จากตาราง Factor F งานกอสรางทาง และตาราง Factor F
งานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม
9. นำคา Factor F แตละประเภทงาน ไปคูณราคางานตนทุนตอหนวยของงาน
แตละรายการตามประเภท Factor F จะไดราคาคากอสรางตอหนวยของงานแตละรายการ
10. คำนวณราคาคากอสรางของงานแตละรายการ (ราคาคากอสรางตอหนวย x
ปริมาณงาน)
86 การวางแผนงานก่อสร้าง
11. รวมราคาคากอสรางของงานทุกรายการ จะไดราคากลางของงานกอสราง
ชลประทานที่คำนวณราคากลางนั้น
แบบพิมพสรุปราคากลางงานกอสรางชลประทาน
เพื่อเปนการอำนวยความสะดวกและใหผูมีหนาที่คำนวณราคากลางไดมีแบบพิมพ
เพื่อสรุปการคำนวณราคากลางสำหรับงานกอสรางชลประทานที่มีรูปแบบเดียวกัน จึงกำหนด
ใหมีแบบพิมพสรุปราคากลางงานกอสรางชลประทาน ตามรูปที่ 3-10 ซึงประกอบดวย
โครงการ/งาน ………. ระบุชื่อโครงการ/งานการกอสรางที่คำนวณราคากลาง
หนวยงาน ……………… ระบุชอื่ หนวยงานเจาของโครงการ/งานกอสรางทีค่ ำนวณ
ราคากลาง
ชองที่ 1 ลำดับที่ หมายถึง ลำดับที่รายการกอสราง
ชองที่ 2 รายการ ใชแสดงรายการงานกอสรางตางๆ
ชองที่ 3 คา K สูตรที่ ใชระบุสตู รคา K (ใชในกรณทีน่ ำไปใชในการคำนวณคา K ดวย)
ชองที่ 4 ปริมาณ ใชแสดงจำนวนหนวย (ปริมาณ) ของงานกอสรางรายการนั้นๆ
ชองที่ 5 หนวย หมายถึง หนวยวัดสำหรับรายการกอสรางนัน้ ๆ เชน ลบ.ม. เปนตน
ชองที่ 6 ราคา (บาท/หนวย) หมายถึงราคางานตนทุนตอหนวยของรายการงานกอ
สรางนั้นๆ
ชองที่ 7 รวมเงินทัง้ สิน้ (บาท) หมายถึง ราคางานตนทุน (คางานตนทุน) ของรายการ
งานกอสรางนั้น ซึงไดจากชองที่ 4 คูณดวยชองที่ 6
รวมเงินคางาน (ทายชอง 7) หมายถึง ผลรวมราคางานตนทุน (คางานตนทุน)
ของรายการงานกอสรางทุกรายการ (ผลรวมชอง 7 รวมเงินทั้งสิ้น)
ชอง คา Factor F หมายถึง คา Factor F สำหรับรายการงานกอสรางนั้นๆ
ชองที่ 8 ราคารวมเฉลี่ย แบงออกเปน
บาท/หน ว ย หมายถึ ง ราคาค า ก อ สร า งต อ หน ว ย (ราคากลางต อ หน ว ย)
ของรายการงานกอสรางนั้นๆ = ชองที่ 6 x คา Factor F
ราคารวมทั้งสิ้น หมายถึง ราคาคากอสราง (ราคากลาง) ของรายการงาน
กอสรางนั้นๆ = ราคาคากอสรางตอหนวย (ราคากลางตอหนวย) x ชองที่ 4
รวมเปนเงินทั้งสิ้น(ทายชอง 8) หมายถึง ผลรวมของราคาคากอสราง (ราคากลาง)
ของทุกรายการงานกอสราง (ผลรวมชอง ราคารวมทั้งสิ้น) = ราคากลางของงานกอสราง
โครงการ/งานนั้น
ตัวหนังสือ … ใหระบุจำนวนราคากลางเปนตัวหนังสือ
การวางแผนงานก่อสร้าง 87
ทั้งน้ แบบพิมพสรุปราคากลางงานกอสรางชลประทาน มีรายละเอียดปรากฏ
ตามแบบพิมพ ตัวอยาง ในภาพที่ 3-10 สำหรับรูปแบบและรายการ (Item) ตางๆ ผูมีหนาที่
คำนวณราคากลางสามารถเปลี่ยนแปลงและปรับปรุงไดตามความเหมาะสมและสอดคลอง
ตามขอเท็จจริงสำหรับการใชงานแตละโครงการ/งานกอสรางที่คำนวณราคากลางนั้น
88 การวางแผนงานก่อสร้าง
ชองที่ 1 ชองที่ 2 ชองที่ 3 ชองที่ 4 ชองที่ 5 ชองที่ 6 ชองที่ 7 ชองที่ 8
คา K ราคา รวมเงิน คา Factor F ราคาเฉลี่ยรวม
ลําดับที่ รายการ ปริมาณ หนวย
สูตรที่ บาท/หนวย ทั้งสิ้น บาท/หนวย ราคารวมทั้งสิ้น
การวางแผนงานก่อสร้าง
รวมคางาน (ชองที่ 7) รวมเปนเงินทั้งสิน้ (ชองที่ 8)
(ตัวหนังสือ ..........................)
89
Page | 16
หลักเกณฑการถอดแบบคำนวณปริมาณงาน งานกอสรางชลประทาน
ในงานกอสรางชลประทาน มีวิธีกำหนดราคากลางงานกอสราง โดยอาศัยราคารวม
ของรายการตางๆ ที่ตองดำเนินการในงานนั้นๆ ซึงใชราคาตนทุนตอหนวย และ Factor F
ที่เปนไปตามหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง ทั้งน้ สิงสำคัญอีกประการหนึง
ที่ผูจัดทำราคากลางจะตองดำเนินการ คือ การถอดแบบคำนวณปริมาณงานที่ถูกตอง ดังนั้น
ราคาคากอสราง = ปริมาณงาน x ราคางานตนทุนตอหนวย x Factor F
ในการถอดแบบคำนวณปริมาณงาน ผูจ ดั ทำราคากลางจะตองทราบขอบเขตของงาน
แตละรายการอยางแนชดั โดยตองมีแบบกอสรางประกอบ และใหถอดแบบคำนวณปริมาณงาน
จากแบบกอสรางนั้น โดยไมจำเปนตองเผื่อปริมาณงานอีก เนองจากราคางานตนทุนตอหนวย
ของงานกอสรางชลประทานที่กำหนดใหใช ไดเผื่อปริมาณวัสดุที่จะใชไวใหแลว
การถอดแบบคำนวณปริมาณงานตางๆ มีหลักเกณฑและวิธีการคำนวณ ดังน้
1. งานเตรียมพื้นที่
งานถากถาง งานถากถางและลมตนไม หากไมระบุไวเปนอยางอืน่ ใหคดิ คำนวณ
ปริมาณงานเต็มพื้นที่งานกอสรางที่แสดงไวในแบบโดยมีหนวยเปนตารางเมตร
2. งานขุดเปดหนาดิน
ในบริเวณทีจ่ ะกอสรางเขือ่ น คลอง หรืออาคารตางๆ จำเปนจะตองขุดเปดหนาดิน
เพือ่ นำดินที่ไมมคี ณุ ภาพหรืออินทรียวัตถุออกไปเสียกอนโดยทำการขุดเปดหนาดินใหมคี วามลึก
ตามที่กำหนดไวในแบบซึงสามารถคิดคำนวณปริมาณงานไดดังน้
(ก) พิจารณาตัดแบงงานออกเปนชวงๆ โดยแตละชวงมีความกวาง
ที่จะขุดเปดใกลเคียงกัน แลวคำนวณหาคาเฉลี่ยตลอดความกวางของแตละชวงคูณดวย
ความยาวของชวงนัน้ ๆ จะไดพนื้ ทีท่ จี่ ะขุดเปดหนาดินในแตละชวง และผลรวมของพืน้ ทีเ่ หลาน้
ทุกชวงจะไดพื้นที่บริเวณขุดเปดหนาดินทั้งหมด มีหนวยเปนตารางเมตร
(ข) สำหรับความลึกของดินที่จะขุดเปดหนาดินใหเปนไปตามที่กำหนดไว
ในแบบ ในกรณที่ในแบบไมไดกำหนดไว ใหใชความหนาประมาณ 0.30 เมตร สำหรับ
งานคลองสงน้ำ และประมาณ 0.50 เมตร สำหรับงานเขื่อน
(ค) ดังนั้น
งานขุดเปดหนาดิน = พืน้ ที่ (จากขอ ก) x ความหนา (จากขอ ข) ลูกบาศกเมตร
3. งานดินขุด
โดยปกติ ง านก อ สร า งคลองส ง น้ ำ จะมี ร ะดั บ ต า งๆ และ Side Slope
กำหนดไวแนนอนในแบบ ซึงสามารถหาปริมาณงานดินขุดโดยใชสูตร
90 การวางแผนงานก่อสร้าง
V = (A1 + 4A2 + A3) x (L/6)
เมื่อ V = ปริมาตรของดินขุดมีหนวยเปน ลูกบาศกเมตร
A1 และ A3 = พืน้ ทีร่ ปู ตัดขวางของคลองทีจ่ ะขุด ตรงปลายทัง้ สองของชวง
คลองที่ตัดแบง มีหนวยเปน ตารางเมตร
A2 = พืน้ ทีร่ ปู ตัดขวาง ตรงกลางของชวงคลอง หนวย ตารางเมตร
L = ความยาวของชวงคลองที่ตัดแบง มีหนวยเปน เมตร
อนึง สำหรับวิธีการหาพื้นที่รูปตัดขวางของคลอง ถารูปรางของรูปตัดขวางซับซอน
ไมเปนรูปรางทางเรขาคณิต ก็อาจใช Planimeter วัดพื้นที่ไดโดยตรง
สำหรับการคำนวณปริมาณงานดินขุดบอกอสรางของงานอาคารชลประทาน โดยทัวไป
ในแบบจะกำหนดเสนขอบเขตของการขุดไวให ซึงจะมี Side Slope ประมาณ 1 : 1 และขนาดกนบอ
จะกวางกวาตัวอาคารประมาณ 1 เมตร โดยรอบ
การขุดบอกอสรางอาคารชลประทาน
ในกรณที่บอกอสรางมีความลึกมากๆ จะตองขุดบอกอสราง โดยมีชานพัก (Waste
Berm) มีความกวางอยางนอย 3 เมตร ที่ความลึกทุกๆ 3 เมตร ตามปกติจะทำการถากแตงดิน
ชัน้ ลางสุดของบอกอสรางดวยแรงคน โดยจะใชเครือ่ งจักรขุดดินสวนบนออกจนถึงระดับประมาณ
+ 0.10 ม. เหนอระดับฐานรากอาคาร แลวขุดแตงดวยแรงคนจนถึงระดับที่ตองการ ดังนั้น
ในการคำนวณปริมาณงานจะตองแบงงานดินขุดบอกอสราง เปน งานขุดดวยเครื่องจักร
และงานขุดดวยแรงคนดวย
4. งานถมดินบดอัดแนน
สำหรับงานคลองสงน้ำใหใชขนั้ ตอนและวิธกี ารคิดคำนวณปริมาณงานเชนเดียว
กับงานดินขุด ซึงมีหนวยเปน ลูกบาศกเมตร แตจะตองใชระดับดินเดิมทีข่ ดุ เปดหนาดินออกไปแลว
ในการหาพื้นที่รูปตัดขวางของงานดินถม
สำหรับงานดินถมของอาคารและงานทอ ตองแบงเปนงานถมบดอัดแนนดวย
แรงคน หรือถมบดอัดแนนดวยเครือ่ งจักรเบา และงานถมบดอัดแนนดวยเครือ่ งจักร โดยกำหนด
ให ท ำการถมบดอั ด แน น ด ว ยแรงคนหรื อ เครื่ อ งจั กรเบาภายในรั ศ มี ป ระมาณ 1.00 ม.
จากตัวอาคารและเหนอทอแลว จึงใชเครื่องจักรบดอัดแนนตอไป
5. งานขุดระเบิดหิน
สำหรับการคิดคำนวณปริมาณงานของงานขุดระเบิดหิน จะตองมีผลการสำรวจ
ชั้นดินและนำไปเขียน Profile ของชั้นหินใหทราบขอบเขตของหินที่ตองขุดระเบิดใหแนชัด
โดยปกติจะคิด Side Slope ของงานขุดระเบิดหินประมาณ 0.5 : 1 นอกจากในแบบ
การวางแผนงานก่อสร้าง 91
หรือ Specification จะกำหนดไวเปนอยางอื่น โดยมีขั้นตอนและวิธีการคิดคำนวณปริมาณงาน
เชนเดียวกับงานดินขุด ซึงมีหนวยเปน ลูกบาศกเมตร
6. งานคอนกรีต
การคิดคำนวณปริมาณงานสำหรับงานคอนกรีตตางๆ นัน้ ใหคดิ จากแบบโดยตรง
มีหนวยตามทีร่ ะบุไวในรายละเอียดลักษณะงานและขอบเขตงานกอสรางชลประทาน โดยใหแบง
ตามประเภทของงานคอนกรีต ดังน้
(ก) งานคอนกรีตลวนปนหินใหญ
(ข) งานคอนกรีตโครงสราง
(ค) งานคอนกรีตดาด
(ง) งานคอนกรีตหยาบ
นอกจากน้ยงั มีสว นประกอบอืน่ ๆ ทีเ่ กีย่ วเนองกับงานคอนกรีต เชน งานวัสดุรอยตอ
ชนิดตางๆ รวมทัง้ Rubber Water Stop ซึงสามารถคำนวณปริมาณงานไดจากแบบเชนเดียวกัน
โดยมีหนวยตามทีร่ ะบุไวในรายละเอียดลักษณะงานและขอบเขตงานของงานกอสรางชลประทาน
7. งานเหล็กเสริมคอนกรีต
ใหคิดคำนวณปริมาณงานตามที่แสดงไวในแบบ และเปนไปตามหลักเกณฑ
ที่ระบุไวในมาตรฐานรายละเอียดการเสริมเหล็กในอาคารคอนกรีตของกรมชลประทาน
หรือของวิศวกรรมสถานแหงประเทศไทย (ว.ส.ท.) ซึงรวมถึงสวนตอทาบ งอปลาย หรือดัดคอมา
โดยมีหนวยเปน กิโลกรัม
8. งานแบบหลอคอนกรีต
ใหคิดคำนวณปริมาณงานตามพื้นที่ผิวคอนกรีตของโครงสรางแตละประเภท
ที่ตองมีแบบหลอคอนกรีต โดยมีหนวยเปน ตารางเมตร ซึงการยึด การเจาะ เสียบเหล็ก
และอุปกรณอื่นๆ ที่จำเปนในการทำงาน ใหรวมอยูในราคากลางงานตนทุนตอหนวย
9. งานหินเรียง หินทิ้ง และ Filter Materials
ใหคดิ คำนวณปริมาณงานตามขอบเขตทีแ่ สดงไวในแบบ มีหนวยเปน ลูกบาศกเมตร
โดยทัวไปมีวิธีการคิดปริมาณงานจากพื้นที่ผิวคูณดวยความหนาของชั้นหินเรียง หินทิ้ง
หรือ Filter Materials
รายละเอียดลักษณะงานและขอบเขตงานของงานกอสรางชลประทาน
ในงานกอสรางชลประทาน โดยทัวไปจะมีรายละเอียดลักษณะและขอบเขตงาน
สรุปไดดังน้
92 การวางแผนงานก่อสร้าง
3
รายละเอียดลักษณะงานและขอบเขตงานของงานกอสรางชลประทาน
ที่ รายการ หนวย ลักษณะงาน ขอบเขตงาน
1 งานถางปา
1.1 งานถากถาง ตร.ม.
เปนการขุดดิน ไถ หรือตัด เอาเศษดิน ถากถางใหครอบคลุมพื้นที่ที่จะกอสราง
หญา ไมพุม รากไม ตอไม และสิ่งอันไม ทั้งหมด พรอมขนยายไปทิ้ง ฝง หรือเผา
พึงประสงคออกไปจากบริเวณที่จะกอสราง ทําลายนอกพื้นที่กอสราง
1.2 งานถากถางและลม ตร.ม. เปนการขุด ดัน ไถ หรือตัด เอาเศษดิน ถากถางใหครอบคลุมพืน้ ที่ทจี่ ะกอสราง
ตนไม หญา ไมพุม รากไม ตอไม ตนไมขนาด ทั้งหมด พรอมขนยายไปทิ้ง ฝง หรือเผา
ใหญ หรือเศษวัสดุที่ไมพึงประสงคออกไป ทําลายนอกพื้นที่กอสราง
จากบริเวณที่จะกอสราง
2 งานขุดเปดหนาดิน ลบ.ม. เปนการขุดเอาหนาดินออนที่ไมสามารถ ขุดลอกหนาดินออนออกใหมีความลึกไมนอ ย
รับน้ําหนักตัวอาคารที่จะกอสรางหรือ กวาที่กาํ หนดในแบบ หรือถาไมกําหนดไว ให
บริเวณที่จะตองถมบดอัดแนนดินออก ซึ่ง ขุดลึกไมนอยกวา 0.30 ม. สําหรับงาน
รวมไปถึงรากไม เศษดิน เศษหิน หรือสิ่ง กอสรางทั่วไป ไมนอยกวา 1.00 ม. สําหรับ
ไมพึงประสงคอื่นๆ งานเขือ่ น แลวขนยายไปทิ้ง กรณีที่มีงานถาง
ปาขนาดกลางและขนาดหนักแลว ใหหัก
ปริมาณงานขุดเปดหนาดินออก 0.15 ม.
3 งานดินขุด
3.1 งานดินขุดดวยแรงคน ลบ.ม. การขุดดินในบริเวณที่ไมสามารถใช ขุดขึ้นมากองหรือเกลี่ยในบริเวณใกลเคียง
เครื่องจักรเขาไปดําเนินการขุดได เชน
บริเวณแคบๆ บริเวณขุดแตงหลังจาก
เครื่องจักรขุดแลว หรือการขุดดินใน
บริเวณไมมากนัก ซึ่งขนยายเครื่องจักรเขา
ไปทํางานแลวไมคุม
3.2 งานดินขุดดวย ลบ.ม. การขุดวัสดุที่มปี ริมาณมาก ตองการความ การขุดขึ้นมากองแลวเกลี่ย ในรัศมีที่
เครื่องจักร รวดเร็ว ซึง่ รวมถึงวัสดุอื่นๆ เชน ทราย เครื่องจักรสามารถปฏิบัติงานได หรือขุดขึ้น
ดินเลน และสามารถใชเครื่องจักรสําหรับ รถบรรทุกเพื่อขนยาย
งานขุดแบบธรรมดาก็สามารถขุดได
3.3 งานดินขุดยาก ลบ.ม. การขุดวัสดุที่อาจเปนหินผุ ดินดาน ดิน การขุดขึ้นมากองแลวเกลี่ย ในรัศมีที่
ลูกรัง หินกอน หรือวัสดุอื่นซึ่งไมสามารถ เครื่องจักรสามารถปฏิบัติงานได หรือขุดขึ้น
ขุดออกไดดว ยเครื่องจักรเครื่องมือธรรมดา รถบรรทุกเพื่อขนยาย
จะตองใชรถแทรกเตอรตีนตะขาบ ขนาด
130 แรงมา ติดเขี้ยวงัด(Ripper) จํานวน
1 ถึง 3 อัน จึงจะทําใหหลวมหรือ
เคลื่อนยายออกได หรือเปนชั้นวัสดุที่มีคา
Blow Count มากกวา 30 (N>30) ขึน้ ไป
4
4.1 . .
25 .
4 .
89
การวางแผนงานก่อสร้าง 93
ที่ รายการ หนวย ลักษณะงาน ขอบเขตงาน
4.2 . .
100 .
5
50 . . .
(80 )
6 – 20 .
6 . . (Sound Rock)
230
1 3
1 . .
7
7.1 . .
0.10 .
7.2 . .
0.10 .
7.3 . . 0.30 .
1.
2.
3.
90
94 การวางแผนงานก่อสร้าง
3
ที่ รายการ หนวย ลักษณะงาน ขอบเขตงาน
4.
5.
8 . . 0.30 .
6.
7.
8.
9.
10.
9
9.1 . .
(Strength)
10 . .
11 ( 9.1)
11.1 . .
3 .
91
การวางแผนงานก่อสร้าง 95
ที่ รายการ หนวย ลักษณะงาน ขอบเขตงาน
11.2 . .
5 .
11.3 . .
8 .
11.4 . .
10 .
11.5 . .
..... .
12 . .
13
13.1 . .
........ . Specification
Slope
13.2 . .
...... . Specification
Slope
13.3 . . 20 – 40 .
Specification
92
96 การวางแผนงานก่อสร้าง
3
ที่ รายการ หนวย ลักษณะงาน ขอบเขตงาน
13.4 ...... . .
. Specification
Gradation
Specification
13.5 ROCKFILL . .
TOE
13.6 . .
.... .
13.7 . .
.... .
13.8 GABION,
MATTRESS . .
13.8.1 . . PVC.
GABION ….. . .
13.8.2
MATRESS …. .
13.8.3 ...........
14 . .
..... .
15
93
การวางแผนงานก่อสร้าง 97
ทัง้ น้ รายละเอียดลักษณะงานและขอบเขตงานของงานกอสรางชลประทานดังกลาว
เปนลักษณะ ขอบเขต และรายการงานกอสราง (Item) ซึงงานกอสรางชลประทานโดยทัวไป
ควรจะมี ในการใชงานจริงอาจมีลักษณะ ขอบเขต และรายการงานกอสรางมากกวาหรือนอย
กวาที่ระบุไวก็ ได ดังนั้น ผูมีหนาที่คำนวณราคากลางหรือผูที่เกี่ยวของสามารถปรับปรุง
เปลี่ยนแปลงไดตามความเหมาะสม และสอดคลองตามขอเท็จจริงสำหรับงานกอสราง
ที่คำนวณราคากลางนั้น
หลักเกณฑการคำนวณราคางานตนทุนตอหนวย
สำนักพัฒนามาตรฐานระบบพัสดุภาครัฐ กรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง ไดกำหนด
หลักเกณฑการคำนวณราคางานตนทุนตอหนวยในงานกอสรางชลประทานไวในหนังสือ
“หลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสรางชลประทาน” ตอไปน้เปนวิธกี ารคำนวณบางสวน
สำหรับสวนทั้งหมด สามารถดูเพิมเติมจากหนังสือเลมดังกลาว
1. งานถางปา
1.1งานถากถาง
คาดำเนินการ = ……….บาท/ตร.ม.
1.2งานถากถางและลมตนไม
คาดำเนินการ = …………. บาท/ตร.ม.
2. งานขุดเปดหนาดิน
คาขุดเปดหนาดิน = …………. บาท/ลบ.ม.
3. งานดินขุด ½
3.1งานดินขุดดวยแรงคน
คาขุดดินดวยแรงคน = x อัตราคาจางแรงงานขั้นต่ำ
= ………….บาท/ลบ.ม.
3.2งานดินขุดดวยเครื่องจักร
คาขุดดินดวยเครื่องจักร = (1)…….. บาท/ลบ.ม.
คาขนสง ………. กม. = (2) ………… บาท/ลบ.ม.(หลวม)
รวมสวนขยายตัว ( .. (2) ..x คาขยายตัว) = (3) ……..บาท/ลบ.ม.
รวมทั้งสิ้น (1) + (3) = (4) ……..บาท/ลบ.ม.
3.3งานดินขุดยาก
คาขุด = (1) ……. บาท/ลบ.ม.
คาดันและตัก = (2) …………. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
98 การวางแผนงานก่อสร้าง
คาขนสง …….. กม. = (3) …………. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
รวม (2) + (3) = (4) …………. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
รวมสวนขยายตัว ( .. (4) ..x คาขยายตัว) = (5) ……..บาท/ลบ.ม.
รวมทั้งสิ้น (1) + (5) = (6) ……..บาท/ลบ.ม.
4. งานขุดลอก
4.1งานขุดลอกดวยรถขุด
คาดำเนินการ = …………… บาท/ลบ.ม.
4.2งานขุดลอกดวยเรือขุด
คาดำเนินการ = …………… บาท/ลบ.ม.
5. งานกำจัดวัชพืชดวยเรือ
คาดำเนินการ = …………… บาท/ลบ.ม.
6. งานระเบิดหิน
คาระเบิดหิน = (1) ……… บาท/ลบ.ม.
คาดันและตัก = (2) ………. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
คาขนทิ้ง …….. กม. = (3) ………. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
รวม (2) + (3) = (4) ………. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
รวมสวนขยายตัว ( .. (4) ..x คาขยายตัว) = (5) ……..บาท/ลบ.ม.
รวมทั้งสิ้น (1) + (5) = (6) ……..บาท/ลบ.ม.
7. งานดินถม
7.1งานดินถมบดอัดแนนดวยแรงคน
คาถมดินบดทับแนนดวยแรงคน = 1 x อัตราคาจางแรงงานขัน้ ต่ำ
= ………… บาท/ลบ.ม.
(หากตองจัดหาดิน ใหคิดคาใชจายการจัดหาดินตามหมายเหตุในขอ 7.3)
7.2งานดินถมบดอัดแนนดวยเครื่องจักรเบา
คาดำเนินการ = ………. บาท/ลบ.ม.
การวางแผนงานก่อสร้าง 99
( / ) ( / )
( / .. ) ( / .. )
15.00 – 15.99 104.35 28.00 – 28.99 112.34
16.00 – 16.99 104.96 29.00 – 29.99 112.96
17.00 – 17.99 105.58 30.00 – 30.99 113.57
18.00 – 18.99 106.19 31.00 – 31.99 114.19
19.00 – 19.99 106.81 32.00 – 32.99 114.80
20.00 – 20.99 107.42 33.00 – 33.99 115.42
21.00 – 21.99 108.04 34.00 – 34.99 116.03
22.00 – 22.99 108.65 35.00 – 35.99 116.65
23.00 – 23.99 109.27 36.00 – 36.99 117.26
24.00 – 24.99 109.88 37.00 – 37.99 117.88
25.00 – 25.99 110.51 38.00 – 38.99 118.49
26.00 – 26.99 111.11 39.00 – 39.99 119.11
27.00 – 27.99 111.73
15.00 – 15.99 104.35 28.00 – 28.99 112.34
หากตองจัดหาดินใหคิดคาใชจายการจัดหาดินตามหมายเหตุในขอ7.3
7.3 งานถมดินบดอัดแนนดวยเครื่องจักร
คาใชจายในการจัดหาดิน = (1) …… บาท/ลบ.ม.(หลวม)
รวมสวนยุบตัว ( …(1) ..x คายุบตัว) = …..(2).. บาท/ลบ.ม.
คาบดทับ = ….(3) .. บาท/ลบ.ม.
รวมทั้งสิ้น (2) + (3) = …..(4) .. บาท/ลบ.ม.
หมายเหตุ คาใชจายในการจัดหาดิน ใหพิจารณาเปรียบเทียบและเลือกใชราคาที่ต่ำสุดจาก
1) ราคาจากสำนักดัชนเศรษฐกิจการคา สำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงพาณิชย
นำมารวมคาขนสงจาก อ.เมือง ถึง สถานที่กอสราง
คาดินที่แหลง = ….(1)….. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
คาขนสง ……………….. กม . = ….(2)…… บาท/ลบ.ม.(หลวม)
คาใชจายในการจัดหาดิน รวม (1) + (2) = ….(3)…… บาท/ลบ.ม.(หลวม)
2) สืบราคาจากผูประกอบการซึงเปนราคาที่รวมคาขนสงถึงสถานที่กอสรPage
าง | 24
คาดิน = …………. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
100 การวางแผนงานก่อสร้าง
3)บอยืมดินคิดคำนวณโดยมีหลักเกณฑดังน้
คาดินที่แหลง = [ราคาที่ดิน(บาท/ไร) x (1/2)]*
[(1,600 x 3) x 1.25]
= ….. (1)…. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
คาขุดเปดหนาบอยืมดิน = (0.30 x คาขุดเปดหนาดิน)**
(3 x 1.25)
= ……(2)…. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
คาขุดดินดวยเครื่องจักร/คาขยายตัว = ……(3)…. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
คาขนสง ……………… กม = ……..(4)….. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
คาใชจายในการจัดหาดินรวม (1)+(2)+(3)+(4) = ……(5)…. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
*ราคาที่ดินเปนราคาประเมินในการจดทะเบียนนิติกรรม ราคาที่ดินคิดเพียงครึงหนึง .
**ในการคำนวณคิดขุดเปดหนาดินความลึกเฉลี่ย 0.30 ม และความลึกในการขุดดิน 3 เมตร
8. งานลูกรังบดอัดแนน
คาวัสดุจากแหลง =…..(1)….. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
คาขุดเปดหนาบอลูกรัง = ….(2)….. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
คาขุดลูกรัง =….(3)….. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
คาขนสง ………….. กม =….(4)….. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
รวม (1)+(2)+(3)+(4) =….(5)….. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
รวมสวนยุบตัว …(5).. x คายุบตัว) =….(6)….. บาท/ลบ.ม.
คาบดทับ = ….(7)….. บาท/ลบ.ม.
รวมทั้งสิ้น (6) + (7) =….(8)….. บาท/ลบ.ม.
หมายเหตุ ราคาวั ส ดุ จากแหล ง อาจเป น ราคาที่ ไ ด ร วมค า ขุ ด เป ด หน า บ อ ลู กรั ง ค า ขุ ด
คาขนสงไวแลว สำหรับคาขุดเปดหนาบอลูกรัง ใหคิดคำนวณโดยมีหลักเกณฑ ดังน้
คาขุดเปดหนาบอลูกรัง = (1.00 x คาขุดเปดหนาดิน)
(2.50 x 1.25)
= ………. บาท/ลบ.ม.(หลวม)
ฯลฯ
กรณงานที่ไมไดกำหนดหลักเกณฑการคำนวณไว ใหดำเนินการดังน้
1. ใหคิดอัตราราคางานตามหลักเกณฑของงานแตละรายการที่เกี่ยวของ
2. งานที่ตองใชเทคนิคพิเศษเฉพาะดาน เชน งานเจาะอุโมงค เปนตน จะตองใหผู
เชี่ยวชาญเฉพาะดานนั้นๆ คิดราคาให
การวางแผนงานก่อสร้าง 101
3. งานอื่นๆทัวไป ใหสืบราคาวัสดุจากแหลงผลิต หรือ แหลงจำหนายที่ใกลสถานที่
กอสราง รวมคาขนสง โดยคิดคาแรงหรือติดตั้ง 30 %
4. ครุภณั ฑตา งๆ ตามหลักเกณฑการคำนวณราคากลางทัง้ หมด เปนครุภณั ฑประเภท
ติดตั้งอยูกับที่ (Built-in) สวนการคิดครุภัณฑที่ไมติดตั้งอยูกับที่ ใหใชหลักเกณฑการคำนวณ
ราคากลางของงานกอสรางอาคาร
อัตราราคางานตอหนวย
เปนอัตราราคางานตอหนวยที่ไดคำนวณและจัดทำไวในรูปของตาราง เพื่อนำไปใช
ประกอบการคำนวณราคางานตนทุนตอหนวยประกอบดวย
สวนขยายตัว และสวนยุบตัวและสวนสูญเสียเมื่อบดทับ
อัตราราคางานดิน
อัตราราคางานคอนกรีตและหินตางๆ
อัตราราคางานปรับปรุงฐานรากและงานระเบิดหิน
อัตราราคางานบาน ฝาทอ และเครื่องยก
อัตราคาใชจายตอหนวยในการปลูกหญา
รายละเอียดสามารถดูเพิมเติมในหนังสือ “หลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง
ชลประทาน” ของ สำนักพัฒนามาตรฐานระบบพัสดุภาครัฐ กรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง
สรุปโครงสรางการจัดทำราคากลางและประมาณการราคางานกอสราง
ในการจัดทำราคากลางของงานกอสรางโดยทัวไป เมื่อไดดำเนินการถอดแบบ
และคำนวณปริมาณงานแลว จะนำปริมาณงานที่คำนวณไดมาพิจารณาจัดทำราคากลาง
ซึงในการจัดทำราคากลางดังกลาว จะประกอบดวยรายละเอียดตางๆ 5 ระดับ ดังน้
LAYER ที่ 1 บัญชีแสดงรายการงานตางๆ เพื่อการจัดทำ BOQ.
เปนการออกแบบรายการ (Item) งานกอสราง โดยคำนึงถึงความเหมาะสมในการ
ปฏิบัติงาน การบริหารสัญญา และการจายเงิน โดยไมขัดกับขั้นตอนการทำงาน
และระเบียบการจายเงินคางาน
LAYER ที่ 2 รายละเอียดการคำนวณ (Breakdown) ของราคางานตนทุนตอหนวยที่ปรากฏ
ใน BOQ. เปนการแสดงรายละเอียดการคำนวณที่มาของราคางานตนทุนตอหนวย
ในบัญชีรายการงาน(BOQ.) ทุกรายการ
LAYER ที่ 3 รายละเอียดราคาตอหนวยของBreakdown (LAYER 2)
เป น รายละเอี ย ดที่ ม าของราคาต อ หน ว ยที่ น ำมาใช ใ นการคำนวณรายละเอี ย ด
Breakdown ใน LAYER ที่ 2
102 การวางแผนงานก่อสร้าง
LAYER ที่ 4 หลักฐานทีม่ าของราคาวัสดุ อุปกรณ หนวยวัสดุ การเปรียบเทียบราคาเปนหลักฐาน
ที่มาของราคาวัสดุ อุปกรณ ฯลฯ ที่ใชในการคำนวณราคางานตนทุนตอ หนวย
หรือราคางานใน LAYER ตางๆ ทั้ง 3 LAYER ขางตน
LAYER ที่ 5 รายละเอียดการคำนวณปริมาณงานจากการถอดแบบ
เปนหลักฐานแสดงการถอดแบบคำนวณปริมาณงาน ตามหลักเกณฑเงื่อนไข
ที่กำหนด เพื่อนำไปใชในการคำนวณใน LAYER ตางๆทั้ง 4 LAYER ขางตน
จากรายละเอียดการจัดทำราคากลางงานกอสราง รวม 5 ระดับ(LAYER)ดังกลาว
3
สามารถแสดงเป น โครงสร า งของการจั ด ทำราคากลางและประมาณการราคา
คากอสรางไดดังแสดงในภาพที่ 3-11
104 การวางแผนงานก่อสร้าง
โดยลดวงเงินที่จะซื้อหรือจางในครั้งเดียวกัน เพื่อใหวงเงินต่ำกวาที่กำหนดโดยวิธีหนึงวิธีใด
หรือเพื่อใหอำนาจสังซื้อหรือสังจางเปลี่ยนไป จะกระทำมิได เวนแตการแบงซื้อแบงจางวัสดุ
ทีง่ า ยตอการเนาเสีย หรือโดยสภาพไมอาจดำเนินการซือ้ หรือจางในคราวเดียวกันทัง้ จำนวนเงิน
การซือ้ หรือการจางซึงดำเนินการดวยเงินกูห รือเงินชวยเหลือจากตางประเทศ ผูส งซื
ั อ้ หรือสังจาง
จะสังใหกระทำตามวงเงินที่สัญญาเงินกูหรือสัญญาเงินชวยเหลือกำหนดก็ได
ในการดำเนินการซือ้ หรือจางแตละครัง้ ใหผบู ริหารทองถินแตงตัง้ คณะกรรมการขึน้
เพือ่ ดำเนินการ พรอมกับกำหนดระยะเวลาในการพิจารณาของคณะกรรมการ แลวแตกรณ คือ
(1) คณะกรรมการเปดซองสอบราคา
(2) คณะกรรมการรับและเปดซองประกวดราคา
(3) คณะกรรมการพิจารณาผลการประกวดราคา
(4) คณะกรรมการจัดซื้อโดยวิธีพิเศษ
(5) คณะกรรมการจัดจางโดยวิธีพิเศษ
(6) คณะกรรมการตรวจรับพัสดุ
(7) คณะกรรมการตรวจการจาง
(8) คณะกรรมการจัดซื้อหรือจัดจาง ดวยระบบอิเล็กทรอนิกส
คณะกรรมการแตละคณะตามแตกรณ ตองรายงานผลการพิจารณาตอผูบ ริหารทองถิน
ภายในระยะ เวลาทีก่ ำหนด ถามีเหตุทที่ ำใหตอ งทำใหการรายงานลาชา ใหเสนอผูบ ริหารทองถิน
พิจารณาขยายเวลาใหตามความจำเปน คณะกรรมการแตละคณะประกอบดวย ประธานหนึงคน
และกรรมการอยางนอยสองคน โดยแตงตั้งจากพนักงานสวนทองถินหรือขาราชการอื่นตั้งแต
ระดับ 3 หรือเทียบเทาขึ้นไป
ในการซื้อหรือจางครั้งเดียวกัน หามแตงตั้งผูที่เปนกรรมการรับและเปดซอง
ประกวดราคา เปนกรรมการพิจารณาผลการประกวดราคา หรือแตงตั้งผูที่เปนกรรมการ
เปดซองสอบราคาหรือกรรม การพิจารณาผลการประกวดราคา เปนกรรมการตรวจการจาง
คณะกรรมการทุกคณะ เวนแตคณะกรรมการรับและเปดซองประกวดราคา ควรแตงตัง้
ผูชำนาญการหรือผูทรงคุณวุฒิเกี่ยวกับงานจางนั้นๆ เขารวมเปนกรรมการดวย
สำหรับการซือ้ หรือการจางในวงเงินไมเกิน 10,000 บาท จะแตงตัง้ พนักงานสวนทองถิน
ลูกจางประจำ หรือพนักงานอื่นของรัฐ คนหนึงซึงมิใชผูจัดซื้อหรือจัดจาง เปนผูตรวจรับพัสดุ
หรืองานจางนั้น โดยใหปฏิบัติหนาที่เชนเดียวกับคณะกรรมการตรวจการจางก็ได
การวางแผนงานก่อสร้าง 105
3.2.2 วิธีปฏิบัติ
เมือ่ โครงการกอสรางไดดำเนินมาจนกระทังไดรบั อนุมตั ิใหทำการประกวดราคาแลว
จะตองจัดทำแผนในการดำเนินการใหเปนไปตามกำหนดเวลา เปนลำดับดังน้
(1) ออกคำสังแตงตั้งคณะกรรมการตางๆ รวมทั้งผูมีสวนเกี่ยวของอื่นๆ
(2) จัดทำเอกสารประกวดราคาซึงมีสาระสำคัญดังน้
(ก) งานที่ตองการจาง
(ข) คุณสมบัติของผูมีสิทธิเขาประกวดราคา
(ค) กำหนดวันเวลา รับซอง ปดการรับซอง การชีส้ ถานทีแ่ ละรับฟงคำชีแ้ จง
การเปดซองประกวดราคา
(ง) สถานทีแ่ ละระยะเวลาในการขอรับหรือขอซือ้ เอกสารการประกวดราคา
และรายการของเอกสาร
(จ) แหลงเงินกู และประเทศผูม สี ทิ ธิเ์ ขาประกวดราคา ในกรณประกวดราคา
นานาชาติ
(3) เจาหนาทีพ่ สั ดุ จัดทำหลักฐานการเผยแพรและการปดประกาศประกวดราคา
ภายในระยะเวลาที่กำหนดโดยดำเนินการดังน้
(ก) ปดประกาศประกวดราคาโดยเปดเผย ณ ที่ทำการขององคการบริหาร
สวนทองถินนัน้ ๆ การปดประกาศดังกลาว ใหกระทำในตูป ด ประกาศทีม่ กี ญุ แจปดตลอดเวลาโดย
ผูปดประกาศและผูปลดประกาศออกจากตูปดประกาศ จะตองจัดหลักฐานการปดประกาศ
และการปลดประกาศออกเปนหนังสือมีพยานบุคคลรับรอง ทัง้ น้ ผูป ด ประกาศและผูป ลดประกาศ
จะตองมิใชบุคคลเดียวกัน และจะตองมิใชบุคคลที่เปนพยานในแตละกรณดวย
(ข) สงไปประกาศทางวิทยุกระจายเสียงและ/หรือประกาศในหนังสือพิมพ
(ค) สงใหกรมประชาสัมพันธ และองคการสื่อสารมวลชนแหงประเทศไทย
เพื่อเผยแพร
(ง) สงไปเผยแพรที่ศูนยรวมขาวประกวดราคาของทางราชการ โดยใหสง
เอกสารประกวดราคาไปพรอมกันดวย
(จ) สงใหสำนักงานตรวจเงินแผนดินหรือสำนักงานตรวจเงินแผนดินภูมภิ าค
แลวแตกรณ โดยใหสงเอกสารประกวดราคาไปพรอมกันดวย
(ฉ) หากเห็นสมควรจะสงประกาศไปยังผูม อี าชีพรับจางทำงานกอสรางโดยตรง
หรือจะโฆษณาโดยวิธีอื่นอีกดวยก็ได
106 การวางแผนงานก่อสร้าง
การสงประกาศประกวดราคา หากจัดสงทางไปรษณย ใหจดั สงโดยใชบริการไปรษณย
ดวนพิเศษ(EMS) เวนแตทองที่ ใดไมมีบริการไปรษณยลงทะเบียน โดยใหกระทำกอน
วันรับซองประกวดราคาไมนอยกวา 20 วันทำการ
(4) การให ห รื อ การขายเอกสารประกวดราคา รวมทั้ ง เอกสารที่ เ กี่ ย วกั บ
คุ ณ ลั ก ษณะเฉพาะหรื อ รายละเอี ย ด ให กระทำ ณ สถานที่ ที่ ส ามารถติ ด ต อ ได ส ะดวก
และไมเปนเขตหวงหาม และจะตองจัดเตรียมเอกสารประกวดราคาไวใหมากพอสำหรับ
ความต อ งการของผู ม าขอรั บ หรื อ ขอซื้ อ ที่ มี อ าชี พ รั บ จ า งทำงานนั้ น รายละ 1 ชุ ด
โดยไมมีเงื่อนไขอื่นใดในการใหหรือการขาย การใหหรือการขายตองมีชวงเวลากระทำไมนอย
กวา 10 วันทำการ และตองใหเวลาสำหรับการคำนวณราคาของผูประสงคจะเขาเสนอราคา
หลังปดการใหหรือขายเอกสารประกวดราคาจนถึงกอนวันรับซองประกวดราคาไมนอยกวา
10 วันทำการ โดยคำนึงถึงขนาด ปริมาณ และลักษณะของงานจาง ราคาขายเอกสารประกวดราคา
ทีม่ กี ารขาย ใหกำหนดราคาพอสมควรกับคาใชจา ยทีท่ างราชการตองเสียไปในการจัดทำสำเนา
เอกสารประกวดราคานั้น
ถามีการยกเลิกการประกวดราคาครั้งนั้นและมีการประกวดราคาใหม ใหผูรับ
หรือซื้อเอกสารประกวดราคาในครั้งกอน มีสิทธิ์ใชเอกสารประกวดราคานั้น หรือไดรับเอกสาร
ประกวดราคาใหม โดยไมตองเสียคาซื้อเอกสารประกวดราคาอีก
(5) การชี้แ จงรายละเอี ย ด หรื อ การชี้ส ถานที่ ให ท ำก อ นวั น ป ด รั บ ซอง
ประกวดราคา ใหจดั ทำเปนเอกสารประกวดราคาเพิมเติม และใหระบุ วัน เวลา และสถานทีใ่ นการชีแ้ จง
รายละเอียดหรือการชี้สถานที่ ไวดวย และใหสงใหผูที่ ไดรับหรือซื้อเอกสารประกวดราคา
ทุกรายทราบโดยมิชักชา และหากเห็นสมควรเลื่อนวัน เวลารับซอง การปดการรับซอง
และการเปดซองประกวดราคา ก็ใหเลื่อนไดตามความจำเปนแกกรณ
(6) การรับซองเอกสารประกวดราคา ใหกระทำ ณ สถานที่ที่สามารถติดตอ
ไดสะดวกและไมเปนเขตหวงหาม และการรับซองประกวดราคาทางไปรษณยจะกระทำมิได
เวนแตการประกวดราคานานาชาติ
(7) การรั บ และเป ด ซองประกวดราคา ให ค ณะกรรมการรั บ และเป ด ซอง
ดำเนินการดังน้
(ก) รับซองประกวดราคา ลงทะเบียนรับซองไวเปนหลักฐาน ลงชือ่ กำกับซอง
พรอมกับบันทึกไวที่หนาซองวาเปนของผูใด
(ข) ตรวจสอบหลักประกันซองรวมกับเจาหนาที่การเงิน และใหเจาหนาที่
การเงินออกใบรับใหแกผูยื่นซองไวเปนหลักฐาน กรณหลักประกันซองเปนหนังสือค้ำประกัน
การวางแผนงานก่อสร้าง 107
ใหสงสำเนาหนังสือค้ำประกันใหธนาคาร บรรษัทเงินทุนอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย
บริษัทเงินทุนหรือบริษัทเงินทุนหลักทรัพยผูออกหนังสือค้ำประกัน ทราบทางไปรษณย
ลงทะเบียนตอบรับดวย
(ค) รับเอกสารหลักฐานตางๆ ตามบัญชีรายการเอกสารของผูเสนอราคา
พรอมทั้งพัสดุตัวอยาง แคตตาล็อก หรือแบบรูปและรายละเอียด (ถามี) หากไมถูกตอง
ใหบันทึกในรายงานไวดวย
(ง) เมือ่ พนกำหนดเวลารับซองแลว หามรับซองประกวดราคาหรือเอกสาร
หลักฐานตางๆ ตามเงือ่ นไขทีก่ ำหนดในเอกสารประกวดราคาอีก เวนแต ถาผูเ สนอราคาอยูร ะหวาง
ขอการรับรองระบบคุณภาพ หรือการขอรับใบอนุญาตแสดงเครือ่ งหมายมาตรฐานหรือการขอ
จดทะเบียนผลิตภัณฑ ไวกับกระทรวงอุตสาหกรรม โดยแนบใบรับมาพรอมกับใบเสนอราคา
หากไดรับการรับรองภายใน 10 วันทำการแตตองกอนการพิจารณาตัดสินราคาใหถือเสมือน
ไดสงพรอมเอกสารเสนอราคา
(จ) เปดซองใบเสนอราคา และอานแจงราคาพรอมบัญชีรายการเอกสาร
หลั ก ฐานต า งๆ ของผู เ สนอราคาทุ กราย โดยเป ด เผยตามเวลาและสถานที่ ที่ ก ำหนด
และใหกรรมการทุกคนลงลายมือชือ่ กำกับไวในใบเสนอราคาและเอกสารประกอบใบเสนอราคา
ทุกแผน (หากกำหนดใหมีการยื่นซองขอเสนอทางเทคนิคและขอเสนออื่นๆ ซึงแยกจากซอง
ขอเสนอดานราคา การเปดซองขอเสนอดานเทคนิคและซองขอเสนอดานราคาใหเปนหนาที่
ของคณะกรรมการพิจารณาผลการประกวดราคา โดยเปดซองขอเสนอดานเทคนิคกอน
หากผ า นขั้ น ตอนน้ จึ ง เป ด ซองข อ เสนอด า นราคา หากไม ผ า นการพิ จารณาด า นเทคนิ ค
ก็ไมตองเปดซองขอเสนอดานราคาและคืนใหผูยื่นนั้น)
(ฉ) สงมอบใบเสนอราคาทัง้ หมด และเอกสารหลักฐานตางๆ พรอมดวยบันทึก
รายงานการดำเนินการตอคณะกรรมการพิจารณาผลการประกวดราคา ทันทีในวันเดียวกัน
(8) การพิจารณาผลการประกวดราคา ใหคณะกรรมการพิจารณาผลการ
ประกวดราคา ดำเนินการดังน้
(ก) ตรวจสอบคุณสมบัตขิ องผูเ สนอราคา ใบเสนอราคา เอกสารหลักฐานตางๆ
พัสดุตวั อยาง แคตตาล็อก หรือแบบรูปและรายการละเอียด แลวคัดเลือกผูเ สนอราคาทีถ่ กู ตอง
ตามเงื่อนไขในเอกสารประกวดราคา
ในกรณที่ผูเสนอราคารายใดเสนอรายละเอียดแตกตางไปจากเงื่อนไขที่กำหนด
ในเอกสารประกวดราคาในสวนที่มิใชสาระสำคัญ และความแตกตางนั้นไมมีผลทำใหเกิดการ
ไดเปรียบเสียเปรียบตอผูเ สนอราคารายอืน่ หรือเปนการผิดพลาดเล็กนอย ใหพจิ ารณาผอนปรน
ใหผูเขาประกวดราคาโดยไมตัดผูเขาประกวดราคารายนั้นออก
108 การวางแผนงานก่อสร้าง
(ข) พิจารณาคัดเลือกงานจาง หรือคุณสมบัติของผูเสนอราคาที่ตรวจสอบ
แลวตาม (ก) ซึงมีคุณภาพและคุณสมบัติเปนประโยชนตอทางราชการ แลวเสนอใหจาง
จากผูเสนอราคารายที่คัดเลือกไว ซึงเสนอราคาต่ำสุด หากผูเสนอราคาต่ำสุดไมยอมเขา
ทำสัญญา ใหคณะกรรมการพิจารณาจากผูเ สนอราคาต่ำรายถัดไปตามลำดับ ถามีผเู สนอราคา
เทากันหลายราย ใหเรียกผูเสนอราคาดังกลาวมาเสนอราคาใหมพรอมกัน ดวยวิธียื่นซอง
เสนอราคา
ถาปรากฏวาราคาของผูเ สนอราคาต่ำสุดรายใด สูงกวาวงเงินทีจ่ ะจาง ใหเรียกผูเ สนอ
ราคารายต่ำสุดมาตอรอง ผลการตอรองยังมีราคาสูงกวาแตไมเกินรอยละสิบของวงเงินทีจ่ ะจาง
ก็สามารถใหความเห็นเสนอจางรายนัน้ ได แตถา ยังสูงเกินรอยละสิบหรือเห็นวาไมเปนการสมควร
ก็เรียกผูเ สนอราคาทุกรายมาตอรองพรอมกัน ดวยวิธยี นื่ ซองเสนอราคาใหมในเวลาอันสมควร
หากดำเนินการในทุกกรณดังกลาวแลวไมไดผล ใหเสนอหัวหนาสวนราชการหรือเจาพนักงาน
ทองถินเพื่อใชดุลพินิจวาจะสมควรลดรายการ ลดจำนวน หรือลดเน้องาน หรือขอเงินเพิมเติม
หรือยกเลิกการประกวดราคาเพื่อดำเนินการประกวดราคาใหม
(ค) ใหคณะกรรมการรายงานผลการพิจารณา และความเห็นพรอมดวย
เอกสารที่ไดรับไวทั้งหมดตอเจาพนักงานทองถิน โดยเสนอผานหัวหนาเจาหนาที่พัสดุ
(9) เมื่อคณะกรรมการพิจารณาผลการประกวดราคา ไดรายงานใหหัวหนา
สวนราชการหรือเจาพนักงานทองถินตองใชดุลพินิจในกรณตอไปน้
(ก) หากเห็นเปนการถูกตองใหออกผลการประกวดราคาและออกคำสังจาง
(ข) หากมีผูเสนอราคาเพียงรายเดียวใหยกเลิกการประกวดราคาครั้งนั้น
แต ห ากคณะกรรม การพิ จารณาผลการประกวดราคามี ความเห็ นว า เป น การเหมาะสม
ที่จะดำเนินการตอไปก็อาจจะออกประกาศผลการประกวดราคาหรือยกเลิกการประกวดราคา
ครั้งนั้นเสียก็ได
(ค) ในกรณที่ไมมผี เู สนอราคา หรือมีแตไมถกู ตองทัง้ หมดทุกราย ใหยกเลิก
การประกวดราคาและดำเนินการประกวดราคาใหม หากเห็นสมควรและมีเหตุผลเพียงพอ
จะใชวิธีการจางโดยวิธีพิเศษก็ได
(ง) หลังจากประกวดราคาแลวแตยังไมไดทำสัญญากับผูเสนอรายใด
ถามีความจำเปนเพื่อประโยชนของทางราชการเปนเหตุใหตองเปลี่ยนแปลงสาระสำคัญ
ในรายการละเอียดหรือเงื่อนไขที่กำหนดไวในเอกสารประกวดราคา ซึงทำใหเกิดการไดเปรียบ
เสียเปรียบระหวางผูเขาเสนอราคาดวยกัน ก็ใหพิจารณายกเลิกการประกวดราคาครั้งนั้น
รายละเอียดปลีกยอยอื่นๆ ใหดำเนินการตามที่กำหนดไวในระเบียบฯ หรือคำสัง
การวางแผนงานก่อสร้าง 109
ตัวอยางประกาศเรียกประกวดราคา
ประกาศแขวงการทางแมฮองสอน
เรื่อง ประกวดราคาจางดวยวิธีอิเล็กทรอนิคส
เลขที่ คค. 0615.6/ 3 /2552
กรมทางหลวง โดยแขวงการทางแมฮองสอน มีความประสงคจะประกวดราคาจาง
ด ว ยวิ ธี การทางอิ เ ล็ ก ทรอนิ ค ส จ า งซ อ มทางที่ ถู ก อุ ท กภั ย ที่ ท างหลวงหมายเลข 105
ตอน บ.สบเงา(กม.190+318) - อ.แมสะเรียง ระหวาง กม.199 + 125 - กม.199 + 252
ปริมาณงาน 1 แหง จำนวน 14 รายการ กำหนดเวลาทำการ 120 วัน ราคากลางของงานกอสราง
ในการประกวดราคาครัง้ น้ เปนเงินทัง้ สิน้ 3,034,711.80 บาท (สามลานสามหมืน่ สีพ่ นั เจ็ดรอย
สิบเอ็ดบาทแปดสิบสตางค) ผูป ระสงคจะเสนอราคาตองวางหลักประกัน จำนวน 188,400.00 บาท
(หนึงแสนแปดหมื่นแปดพันสี่รอยบาทถวน)
1. ผูมีสิทธิเสนอราคาตองมีคุณสมบัติดังตอไปน้
1.1 ผูเสนอราคาตองเปนนิติบุคคลผูมีอาชีพรับจางงานที่ประกวดราคาจาง
ดวยวิธีการทางอิเล็กทรอนิคส
1.2 ผูเสนอราคา ตองไมเปนผูที่ถูกระบุชื่อไวในบัญชีรายชื่อผูทิ้งงานของ
ทางราชการ และไดแจงเวียนชือ่ แลว หรือไมเปนผูท ไี่ ดรบั ผลของการสังใหนติ บิ คุ คล หรือบุคคลอืน่
เปนผูทิ้งงานตามระเบียบของทางราชการ
1.3 ผูเสนอราคาตองไมเปนผูที่มีผลประโยชนรวมกันกับผูเสนอราคารายอื่น
และตองไมเปนผูมีผลประโยชนรวมกัน ระหวางผูเสนอราคากับผูใหบริการตลาดกลาง
อิเล็กทรอนิคส ณ วันประกาศประกวดราคาจางดวยวิธีการทางอิเล็กทรอนิคส หรือไมเปน
ผูกระทำการอันเปนการขัดขวางการแขงขันราคาอยางเปนธรรม
1.4 ผูเสนอราคาตองไมเปนผูไดรับเอกสิทธิ์หรือความคุมกันซึงอาจปฏิเสธ
ไมยอมขึน้ ศาลไทย เวนแตรฐั บาลของผูเ สนอราคาไดมคี ำสังใหสละสิทธิแ์ ละความคุม กันเชนวานัน้
1.5 ผูเ สนอราคาตองผานการคัดเลือกผูม คี ณ ุ สมบัตเิ บือ้ งตนในการจางของกรม
ทางหลวง โดยเปนผูไ ดรบั การจดทะเบียนเปนผูร บั เหมากอสรางชัน้ พิเศษหรืองานกอสรางทาง
ชัน้ 1 - 4 หรือบำรุงปกติ ประเภท ก ชัน้ 1 กับกรมทางหลวง และไมขาดคุณสมบัติ ตามเงือ่ นไข
ในการจดทะเบียนผูรับเหมานั้น
1.6 ผูเ สนอราคา ตองเปนนิตบิ คุ คล และมีผลงานกอสรางประเภทเดียวกับงาน
ที่ประกวดราคาจางดวยวิธีการทางอิเล็กทรอนิคส ในวงเงินไมนอยกวา 1,500,000.00 บาท
และเปนผลงานที่มีคูสัญญาโดยตรงกับ สวนราชการ หนวยงานตามกฎหมายวาดวยระเบียบ
บริหารราชการสวนทองถิน รัฐวิสาหกิจ หรือหนวยงานเอกชนที่กรมเชื่อถือ
110 การวางแผนงานก่อสร้าง
2. กำหนดขายเอกสารประกวดราคาจางดวยวิธกี ารทางอิเล็กทรอนิคส ในราคาชุดละ
2,000.00 บาท ที่แขวงการทางแมฮองสอน ตำบลปางหมู อำเภอเมือง จังหวัดแมฮองสอน
ระหวางวันที่ 15 มกราคม 2552 ถึงวันที่ 23 มกราคม 2552
3. กำหนดยื่นเอกสารประกวดราคาจางดวยวิธีการอิเลคทรอนิคส ในวันที่ 5
กุมภาพันธ 2552 ระหวางเวลา 08.30 น. ถึง 16.30 น. ณ แขวงการทางแมฮองสอน
4. กำหนดวัน เวลา และสถานทีเ่ สนอราคาเพือ่ เขาสูร ะบบการเสนอราคา กรมทางหลวง
จะแจงใหทราบภายหลัง
ผูส นใจสามารถสอบถามทางโทรศัพทหมายเลข 0 - 5361 - 4271 ในวันและเวลาราชการ
อนึงงานตามประกาศประกวดราคาดวยวิธีการทางอิเล็กทรอนิคสน้
( ) ไดรับอนุมัติเงินงบประมาณประจำป 2552
() ยังไมไดรับอนุมัติเงินงบประมาณประจำป หรือ …………
เพื่อใชในการดำเนินการตามที่ประกาศ
ประกาศ ณ วันที่ 15 เดือน มกราคม .ศ.2552
ลงชื่อ …………………………………
(นายสุเทพ อุบาลี)
ผูอำนวยการแขวงการทางแมฮองสอน
112 การวางแผนงานก่อสร้าง
และกำหนดเวลาแลวเสร็จและสงมอบงานดังน้
1. การแบงงวดงาน ตองกำหนดปริมาณเน้องาน ที่จะตองทำในแตละงวดงาน
อยางแนนอน ชัดเจน และใหอยูในวิสัยที่ผูรับเหมาทุกรายปฏิบัติได
2. การจายเงินในแตละงวดงาน ตองกำหนดการจายเงินเปนรอยละ ของวงเงิน
คากอสรางยอดรวมที่ไดทำสัญญาวาจาง
3. การกำหนดเวลาแลวเสร็จและสงมอบงาน ตองกำหนดใหเวลานัน้ อยูใ นเงือ่ นไข
ที่ไดมีการตรวจสอบแลววา ไมเปนการไดเปรียบเสียเปรียบกันในบรรดาผูเขาประกวดราคา
ทุกราย และตองกำหนดระยะเวลาทีท่ ำการกอสรางแลวเสร็จของแตละงวดงาน และการกอสราง
ทั้งหมดรวมทุกงวดงานดวย
4. กรณทีส่ ว นราชการมิไดกำหนดงวดงานไวในเอกสารประกวดราคา ใหผยู นื่ ซอง
เสนอราคาทำแผนการปฏิบัติงาน รวมทั้งทั้งแผนเวลาในการทำงาน (Progress Chart)
มาประกอบดวย
5. กรณตองขออนุมัติกอหน้ผูกพันงบประมาณขามป ควรระบุกำหนดการจายเงิน
ในแตละงวดป คิดเปนรอยละ ไวในประกาศประกวดราคาดวย
การกำหนดระยะเวลาในการกอสรางอาคาร
บำรุง อินทามระ:2521 ไดใหคำแนะนำไวในการบรรยาย เนองในการจัดอบรมเรื่อง
“การถอดแบบคำนวณราคากลางสิงกอสราง (อาคาร) ” โดยจัดทำตารางเกณฑการพิจารณา
การประมาณระยะเวลาการกอสรางอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กไวดังตารางที่ 3-2 และตัวอยาง
การประมาณการระยะเวลาการกอสรางอาคาร 2 ชั้น ดังตารางที่ 3-3
การวางแผนงานก่อสร้าง 113
ตารางที่ 3-2 เกณฑการพิจารณาการประมาณระยะเวลาการกอสรางอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก
5,000 . 5,000 . .
งานขั้นเตรียมการ จากเนื้อที่
1 15 100 ตร.ม. ตอวัน 120 ตร.ม. ตอวัน
(ปกผัง ปลูกสรางโรงงาน) ทัง้ หมด
ฐานรากไมตอกเสาเข็ม จากเนื้อที่
2 30 50 ตร.ม. ตอวัน 80 ตร.ม. ตอวัน
(เทคอนกรีตถึงระดับคานคอดิน) ทัง้ หมด
(เทคอนกรีตถึงระดับคานคอดิน) จากเนื้อที่
3 45 40 ตร.ม. ตอวัน 60 ตร.ม. ตอวัน
ทัง้ หมด
ฐานรากตอกเสาเข็มคอนกรีต จากเนื้อที่
4 60 30 ตร.ม. ตอวัน 50 ตร.ม. ตอวัน
(เทคอนกรีตถึงระดับคานคอดิน) ทัง้ หมด
ตั้งแบบผูกเหล็กและหลอคอนกรีต
จากเนื้อที่
5 เสา คานและพืน้ แตละชิ้นและหลังคา 30 25 ตร.ม. ตอวัน 40 ตร.ม. ตอวัน
ทัง้ หมด
คอนกรีต
6 ติดตั้งโครงหลังคาและมุงหลังคา
6.1 ธรรมดา จากเนื้อที่
30 30 ตร.ม. ตอวัน 40 ตร.ม. ตอวัน
ทัง้ หมด
6.2 ทรงไทย ลักษณะพิเศษ จากเนื้อที่
45 20 ตร.ม. ตอวัน 25 ตร.ม. ตอวัน
ทัง้ หมด
7 งานสวนประกอบตกแตงจนเสร็จ
7.1 ธรรมดา จากเนื้อที่
90 15 ตร.ม. ตอวัน 30 ตร.ม. ตอวัน
ทัง้ หมด
7.2 ลาดลายไทย ตกแตงพิเศษ จากเนื้อที่
120 15 ตร.ม. ตอวัน 20 ตร.ม. ตอวัน
ทัง้ หมด
8 อุปสรรคเผือ่ เหลือเผื่อขาด - - ใชดุลพินิจ
หมายเหตุ
1. ไดตัดระยะเวลาทำการกอสรางที่เหลื่อมกันออกไปแลว
2. การคำนวณเวลากอสรางใหคดิ จำนวนวันจากเน้อทีท่ กี่ ำหนดไวของแตละขัน้ ตอน
การทำงาน หากต่ำกวากำหนดขั้นต่ำ ใหถือตามขั้นต่ำ
3. เน้อที่หลังคาคิดเน้อที่ตามระดับราบในแบบ
Page | 23
114 การวางแผนงานก่อสร้าง
ตารางที่ 3-3 ตัวอยางตารางการประมาณการระยะเวลาการกอสรางอาคาร
1 1
400 . . 2,160 . .
( 2 ) ( 2 )
Page | 26
การวางแผนงานก่อสร้าง 115
รายการที่ 1 อาคารที่ทำการสำนักงานสูง 3 ชั้น จำนวน 1 หลัง
เปนเงินประมาณ 128,706,000 บาท คิดเปนรอยละ 88.91
งวดที่ 1.1 จำนวนเงิน 9,185,852.13 บาท คิดเปนรอยละ 6.35
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- ตอกเสาเข็มพรอมหนังสือรับรองการทดสอบแลวเสร็จ = 4,914,525 บาท
- หลอคอนกรีตฐานราก - เสาตอมอ ทั้งหมดแลวเสร็จ = 3,454,163 บาท
-ทำบอเกรอะบอซึมและถังน้ำใตดินพรอมวางSleeveทอ
ระบบตางๆ แลวเสร็จ = 817,164 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 60 วัน
งวดที่ 1.2 จำนวนเงิน 13,004,406.73 บาท คิดเปนรอยละ 8.98
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- หลอคอนกรีตคาน ชั้นที่ 1 ทั้งหมดแลวเสร็จ = 5,566,607 บาท
- หลอคอนกรีตเสา ชั้นที่ 1 ทั้งหมดแลวเสร็จ = 2,683,814 บาท
- วางพื้นสำเร็จรูปและเทพื้นคอนกรีต ชั้นที่ 1 แลวเสร็จ = 3,069,291 บาท
- หลอคอนกรีตบันได ขึ้นชั้นที่ 1 แลวเสร็จ = 584,455 บาท
- หลอคอนกรีตชองลิฟต ถึงชั้นที่ 1 แลวเสร็จ = 1,024,484 บาท
- วาง Sleeve ทอระบบตางๆในคอนกรีตชั้นที่ 1 แลวเสร็จ = 75,755 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
งวดที่ 1.3 จำนวนเงิน 11,524,487.09 บาท คิดเปนรอยละ 7.96
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
-หลอคอนกรีตคาน ชั้นที่ 2 แลวเสร็จ = 4,970,467 บาท
-หลอคอนกรีตเสา ชั้นที่ 2 แลวเสร็จ = 2,586,406 บาท
- วางพื้นสำเร็จรูปและเทพื้นคอนกรีต ชั้นที่ 2 แลวเสร็จ = 2,528,131 บาท
- หลอคอนกรีตบันได ขึ้นชั้นที่ 2 แลวเสร็จ = 584,455 บาท
- หลอคอนกรีตชองลิฟต ถึงชั้นที่ 2 แลวเสร็จ = 779,273 บาท
- วาง Sleeve ทอระบบตางๆในคอนกรีตชั้นที่ 2 แลวเสร็จ = 75,755 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
งวดที่ 1.4 จำนวนเงิน 11,452,124.21 บาทคิดเปนรอยละ 7.91
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
-หลอคอนกรีตคาน ชั้นที่ 3 แลวเสร็จ = 4,970,467 บาท
116 การวางแผนงานก่อสร้าง
-หลอคอนกรีตเสา ชั้นที่ 3 แลวเสร็จ = 2,567,812 บาท
- วางพื้นสำเร็จรูปและเทพื้นคอนกรีต ชั้นที่ 3 แลวเสร็จ = 2,528,131 บาท
- หลอคอนกรีตบันได ขึ้นชั้นที่ 3 แลวเสร็จ = 584,455 บาท
- หลอคอนกรีตชองลิฟต ถึงชั้นที่ 3 แลวเสร็จ = 725,503 บาท
- วาง Sleeve ทอระบบตางๆในคอนกรีตชั้นที่ 3 แลวเสร็จ = 75,755 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
งวดที่ 1.5 จำนวนเงิน 12,406,963.32 บาท คิดเปนรอยละ 8.57
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
-หลอคอนกรีตคาน ชั้นหลังคา แลวเสร็จ = 4,358,322 บาท
- หลอคอนกรีตพื้น ชั้นหลังคา แลวเสร็จ = 1,847,006 บาท
- หลอคอนกรีตบันได ขึ้นชั้นหลังคา แลวเสร็จ = 409,118 บาท
- ประกอบและติดตั้งโครงหลังคาเหล็ก แลวเสร็จ = 1,389,230 บาท
-ทาสีกันสนิม แลวเสร็จ = 298,421 บาท
- หลอคอนกรีตชองลิฟต ทั้งหมด แลวเสร็จ = 906,880 บาท
- กอสรางงานโครงสรางสวนที่เหลือทั้งหมดแลวเสร็จ = 3,109,971 บาท
- วาง Sleeve ทอระบบในคอนกรีตสวนที่เหลือ แลวเสร็จ = 88,016 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
งวดที่ 1.6 จำนวนเงิน 8,411,550.56 บาท คิดเปนรอยละ 5.81
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- มุงหลังคาและสวนประกอบหลังคา แลวเสร็จ = 4,068,060 บาท
- กออิฐผนัง ติดตั้งวงกบไม พรอมหลอคอนกรีตเสาเอ็นและ
เอ็นทับหลัง คสล.ชั้นที่ 1 ถึงชั้นที่ 3 แลวเสร็จ 50% = 2,428,800 บาท
- เดินทอระบบสุขาภิบาล ทอรอยสายไฟฟาสายโทรศัพท
และทอระบบตางๆชั้นที่ 1 ถึงชั้นที่ 3 แลวเสร็จ 50% = 1,914,690 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
งวดที่ 1.7 จำนวนเงิน 8,851,115.11 บาท คิดเปนรอยละ 6.11
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- กออิฐผนัง ติดตั้งวงกบไม พรอมหลอคอนกรีตเสาเอ็นและ
เอ็นทับหลัง คสล.ชั้นที่ 1 ถึงชั้นที่ 3 แลวเสร็จ = 2,428,800 บาท
การวางแผนงานก่อสร้าง 117
- เดินทอระบบสุขาภิบาล ทอรอยสายไฟฟาสายโทรศัพท
และทอระบบตางๆสวนที่เหลือทั้งหมด แลวเสร็จ = 1,226,053 บาท
- ฉาบปูนภายในอาคารแลวเสร็จ 90% = 2,452,106 บาท
- ตกแตงผนังบุกระเบื้องเซรามิค แลวเสร็จ = 283,656 บาท
-ตกแตงผนังบุหินแกรนิต แลวเสร็จ = 2,460,500 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
งวดที่ 1.8 จำนวนเงิน 11,668,095.92 บาท คิดเปนรอยละ 8.06
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- ฉาบปูนภายนอก-ภายในสวนที่เหลือทั้งหมด แลวเสร็จ = 723,343 บาท
- ตกแตงผิวพื้นขัดมันเรียบ แลวเสร็จ = 24,547 บาท
- ตกแตงผิวพื้นขัดหยาบ แลวเสร็จ = 46,095 บาท
- ตกแตงผิวพื้นทำทรายลาง แลวเสร็จ = 206,400 บาท
-ตกแตงผิวพื้นหินขัดกับที่ แลวเสร็จ = 680,023 บาท
- ตกแตงบันไดผิวหินขัดกับที่ แลวเสร็จ = 179,488 บาท
- ตกแตงผิวพื้นปูกระเบื้องเซรามิค แลวเสร็จ = 163,392 บาท
- ตกแตงผิวพื้นปูหินแกรนิต แลวเสร็จ = 4,051,196 บาท
- ตกแตงบันไดผิวหินแกรนิต แลวเสร็จ = 498,481 บาท
-ทำปูนปนบัวผนังประตูหนาตางเสาและหนาบรรณ
เชิงชาย หนาจัว แลวเสร็จ = 1,583,638 บาท
- ติดตั้งงานหลังคาสกายไลทพรอมโครง แลวเสร็จ = 821,456 บาท
- ติดตั้งตราสัญลักษณหินแกรนิต หนาจัว แลวเสร็จ = 502,866 บาท
-ทำโครงเคราฝาเพดาน แลวเสร็จ 90% = 2,187,172 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
งวดที่ 1.9 จำนวนเงิน 12,293,446.75 บาท คิดเปนรอยละ 8.49
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
-ติดตั้งแผนฝาเพดาน แลวเสร็จ 90% = 1,533,464 บาท
-ติดตั้งฝาอะลูมิเนยม แลวเสร็จ = 3,248,992 บาท
- รอยสายไฟฟา สายสัญญาณตางๆ แลวเสร็จ = 1,313,901 บาท
- ติดตั้งบานประตูไม บานประตูสำเร็จรูป แลวเสร็จ = 50,982 บาท
- ติดตั้งผนังหองน้ำสำเร็จรูป แลวเสร็จ = 547,433 บาท
118 การวางแผนงานก่อสร้าง
- ติดตั้งผนังบุแผนยิบซัมบอรด แลวเสร็จ = 1,479,030 บาท
- ติดตั้งประตู-หนาตางอะลูมิเนยมพรอมอุปกรณ แลวเสร็จ = 3,758,858 บาท
- ติดตั้งราวบันไดและสวนประกอบบันได แลวเสร็จ = 40,215 บาท
- ติดตั้งราวลูกกรงกันตกสแตนเลส แลวเสร็จ = 6,743 บาท
-ทำบัวเชิงผนังหินขัดทรายลางหินแกรนิตและ P.V.C.
แลวเสร็จ = 313,830 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
งวดที่ 1.10 จำนวนเงิน 16,600,588.42 บาท คิดเปนรอยละ 11.47
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- ติดตั้งเครื่องสุขภัณฑอุปกรณประกอบหองน้ำ-หองสวม
แลวเสร็จ = 1,190,073 บาท
- ติดตั้งพัดลมระบายอากาศและอุปกรณจายลมระบบระบายอากาศ
แลวเสร็จ = 3,296,605 บาท
- ติดตัง้ อุปกรณไฟฟาของงานระบบปรับอากาศ แลวเสร็จ = 1,313,263 บาท
- ติดตั้งเครื่องปรับอากาศ พรอมอุปกรณ แลวเสร็จ = 2,630,497 บาท
- ติดตั้งเครื่องสูบน้ำและระบบสุขาภิบาล ภายนอกอาคาร
แลวเสร็จ = 2,204,523 บาท
- ติดตั้งอุปกรณระบบแจงเพลิงไหม แลวเสร็จ = 1,253,786 บาท
- ติดตั้งดวงโคมไฟฟาสวิตซเตารับ พรอมอุปกรณ แลวเสร็จ = 2,514,365 บาท
- ติดตั้งระบบปองกันอันตรายจากฟาผา แลวเสร็จ = 2,197,475 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 60 วัน
งวดที่ 1.11 จำนวนเงิน 13,314,607.98 บาท คิดเปนรอยละ 9.20
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- ติดตั้งหมอแปลงไฟฟา พรอมอุปกรณ แลวเสร็จ = 727,049 บาท
- ติดตั้งลิฟตโดยสารพรอมอุปกรณ แลวเสร็จ = 2,268,198 บาท
- ติดตั้งระบบทีวีและจานดาวเทียมทีวีวงจรปดพรอมอุปกรณ
แลวเสร็จ = 1,000,821 บาท
- ติดตั้งระบบเครือขายคอมพิวเตอรและอุปกรณ แลวเสร็จ = 750,706 บาท
- ติดตั้งอุปกรณหลักของงานระบบโทรศัพท แลวเสร็จ = 2,629,340 บาท
- ทำพื้นปูพรม ปูกระเบื้องยาง และบัวเชิงผนัง แลวเสร็จ = 2,171,152 บาท
การวางแผนงานก่อสร้าง 119
- ทาสีตกแตงสวนตางๆ ทั้งภายในและภายนอก แลวเสร็จ = 1,944,532 บาท
- ทำการทดสอบงานระบบตางๆจนใชการไดสมบูรณ = 1,118,245 บาท
-นอกจากน้ใหทำการกอสรางงานสวนอื่นๆที่เหลือทั้งหมด
ใหแลวเสร็จเรียบรอยถูกตองครบถวนตามรูปแบบ
รายการกอสราง และสัญญาทุกประการ = 704,564 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
รายการที่ 2 งานผังบริเวณ
เปนเงินประมาณ 6,985,000.00 บาท คิดเปนรอยละ 4.83
งวดที่ 2.1 จำนวนเงิน 2,049,000.00 บาท คิดเปนรอยละ 1.42
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- หลอคอนกรีตบอพัก แลวเสร็จ = 740,154 บาท
- วางทอระบายน้ำแลวเสร็จ = 1,170,173 บาท
- ติดตั้งขอบกันดินสำเร็จรูป = 138,673 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 45 วัน
งวดที่ 2.2 จำนวนเงิน 4,936,000.00 บาท คิดเปนรอยละ 3.41
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- หลอคอนกรีตถนน แลวเสร็จ = 2,891,351 บาท
- ตกแตงผิวพื้น ปูบล็อกปูพื้นทางเทา แลวเสร็จ = 1,397,518 บาท
- ทาสีแบงชองที่จอดรถ แลวเสร็จ = 43,069 บาท
- ตกแตงงานภูมิทัศน แลวเสร็จ = 604,062 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 45 วัน
รายการที่ 3 งานครุภัณฑและโสตทัศนูปกรณ
เปนเงินประมาณ 9,072,000.00 บาท คิดเปนรอยละ 6.26
งวดที่ 3.1 จำนวนเงิน 3,059,000.00 บาท คิดเปนรอยละ 2.12
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- ทำการสงมอบครุภัณฑจัดสรางทั้งหมดแลวเสร็จ = 3,059,000 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
งวดที่ 3.2 จำนวนเงิน 4,298,000.00 บาท คิดเปนรอยละ 2.97
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- ทำการสงมอบครุภัณฑจัดซื้อทั้งหมดแลวเสร็จ = 4,298,000 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
120 การวางแผนงานก่อสร้าง
งวดที่ 3.3 จำนวนเงิน 1,715,000.00 บาท คิดเปนรอยละ 1.18
จะจายใหเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางดังน้.-
- ทำการสงมอบระบบโสตทัศนูปกรณทั้งหมดแลวเสร็จ = 1,715,000 บาท
กำหนดเวลาแลวเสร็จ 30 วัน
หมายเหตุ แบงงวดงานออกเปน 3 รายการ กำหนดเวลาแลวเสร็จทั้งหมด 420 วัน
รายการที่ 2 และรายการที่ 3 ใหดำเนินงานแลวเสร็จทั้งหมดภายในเวลา 420 วัน
ทั้งน้ผูรับจางสามารถสงมอบงานงวดใดกอน หรือหลังได หรือจะสงพรอมกันทีละหลายงวด
ก็ไดเมื่อผูรับจางไดทำการกอสรางงานนั้นแลวเสร็จ เรียบรอย ครบถวน ตามรายละเอียด
ที่ระบุไวในแตละงวดงาน
ฝายประมาณราคา
สำนักสถาปตยกรรม กรมโยธาธิการและผังเมือง
วันที่ 2 กันยายน พ.ศ.2548
เห็นชอบ ………………………………………………….
( …………………………………………………. )
ตำแหนง ………………………………………………….
ตรวจ …………………………………………………….
( …………………………………………………. )
ตำแหนง …………………………………………………
แบงงวดงาน ……………………………………………..
( …………………………………………………. )
ตำแหนง …………………………………………………
3.3 สัญญาในงานกอสราง
สัญญาจางกอสราง ไดกำหนดรายละเอียดและวิธปี ฏิบตั ใิ นระเบียบกระทรวงมหาดไทย
ว า ด ว ยการพั ส ดุ ข องหน ว ยการบริ ห ารราชการส ว นท อ งถิ น พ.ศ.2535 และระเบี ย บ
กระทรวงมหาดไทย วาดวยการพัสดุขององคการบริหารสวนตำบล พ.ศ.2538 ประกอบกับ
ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี วาดวยการพัสดุ พ.ศ.2535 สรุปสาระสำคัญไดดังน้
1. การลงนามในสัญญา เปนอำนาจของหัวหนาฝายบริหารของหนวยการบริหาร
ราชการสวนทองถิน และใหทำสัญญาเปนภาษาไทยหรือภาษาอังกฤษ ตามตัวอยางทีก่ ระทรวง
มหาดไทยกำหนด ยกเวนการทำสัญญาสัมปทานใหทำเปนภาษาไทย
การวางแผนงานก่อสร้าง 121
2. การทำสัญญารายใด ถาจำเปนตองมีขอ ความหรือรายการแตกตางไปจากตัวอยาง
สัญญาที่กระทรวงมหาดไทยกำหนด โดยมีสาระสำคัญตามที่กำหนดไวในตัวอยางสัญญา
และไมทำใหทางหนวยการบริหารราชการสวนทองถินเสียเปรียบก็ใหกระทำได เวนแตหวั หนา
ฝายบริหารของหนวยการบริหารราชการสวนทองถินเห็นวาจะมีปญหาในทางเสียเปรียบ
หรือไมรัดกุมพอ ก็ ใหสงรางสัญญานั้นไปใหอัยการจังหวัด หรือสำนักงานอัยการสูงสุด
พิจารณากอน
3. ในกรณที่ ไ ม อาจทำสั ญ ญาตามตั ว อย า งที่ กระทรวงมหาดไทยกำหนดได
และจำเปนตองรางสัญญาขึน้ ใหม ตองสงรางสัญญานัน้ ใหสำนักงานอัยการสูงสุดพิจารณากอน
เวนแตหัวหนาฝายบริหารของหนวยการบริหารราชการสวนทองถินเห็นสมควรทำสัญญา
ตามแบบที่เคยผานการพิจารณาของอัยการจังหวัด หรือสำนักงานอัยการสูงสุดมาแลว
ก็ใหกระทำได
4. ในกรณจำเปนตองทำสัญญาเปนภาษาตางประเทศ ใหทำเปนภาษาอังกฤษ
แตตองมีคำแปลตัวสัญญาและเอกสารแนบทายสัญญาเฉพาะที่สำคัญเปนภาษาไทยไวดวย
เวนแตเปนการทำสัญญาตามตัวอยางทีก่ ระทรวงมหาดไทยกำหนด ไมตอ งแปลเปนภาษาไทย
5. ในกรณการสงมอบงานลาชากวาที่กำหนดไวในสัญญาจางกอสราง ใหกำหนด
คาปรับเปนรายวันเปนจำนวนเงินตายตัวในอัตรารอยละ 0.01 – 0.10 ของราคางานจางนั้น
แตจะตองไมตำ่ กวา 100 บาท และสำหรับการกอสรางสาธารณูปโภคทีม่ ผี ลกระทบตอการจราจร
ใหกำหนดคาปรับในอัตรารอยละ 0.25 ของราคางานจางนั้น การกำหนดคาปรับ ใหอยูใน
ดุลพินิจของหัวหนาฝายบริหารของหนวยการบริหารราชการสวนทองถิน โดยคำนึงถึงราคา
และลักษณะของงานจางซึงอาจมีผลกระทบตอการที่คูสัญญาของหนวยการบริหารราชการ
สวนทองถินหลีกเลี่ยงไมปฏิบัติตามสัญญา หรือกระทบตอการจราจร แลวแตกรณ
เมือ่ ครบกำหนดสงมอบงานจางตามสัญญา ใหหนวยการบริหารราชการสวนทองถิน
รีบแจงการเรียกคาปรับตามสัญญา และเมือ่ คูส ญั ญาไดสง มอบงาน ใหหนวยการบริหารราชการ
สวนทองถินบอกสงวนสิทธิการเรียกคาปรับในขณะที่รับมอบงานนั้นดวย
6. สัญญาทีม่ มี ลู คาตัง้ แตหนึงลานบาทขึน้ ไป ตองสงใหสำนักงานตรวจเงินแผนดิน
หรือสำนักงานตรวจเงินแผนดินภูมิภาค แลวแตกรณ และสรรพากรจังหวัด ภายใน 30 วัน
นับแตวันทำสัญญา
7. สัญญาที่ไดลงนามแลว จะแกไขเปลี่ยนแปลงมิได เวนแตการแกไขนั้นจะเปน
ความจำเปนเพือ่ ประโยชนแกหนวยการบริหารราชการสวนทองถิน หรือไมทำใหหนวยการบริหาร
ราชการสวนทองถินตองเสียประโยชน การแกไขเปลี่ยนแปลงสัญญา ใหปฏิบัติตามระเบียบ
กระทรวงมหาดไทยวาดวยวิธีการงบประมาณ
122 การวางแผนงานก่อสร้าง
8. ใหหวั หนาฝายบริหารของหนวยการบริหารราชการสวนทองถินพิจารณาใชสทิ ธิ
บอกเลิ ก สั ญ ญา ในกรณที่ มี เ หตุ อั น เชื่ อ ได ว า ผู รั บ จ า งไม ส ามารถทำงานให แ ล ว เสร็ จ
ภายในระยะเวลาที่กำหนด
9. ในกรณที่คูสัญญาไมสามารถปฏิบัติตามสัญญา และจำนวนเงินคาปรับจะเกิน
รอยละสิบของวงเงินคาจาง ใหหนวยการบริหารราชการสวนทองถินพิจารณาดำเนินการ
บอกเลิกสัญญา เวนแตคูสัญญาจะไดยินยอมเสียคาปรับใหแกหนวยการบริหารราชการ
สวนทองถินโดยไมมีเงื่อนไขใดๆ ทั้งสิ้น ใหหัวหนาฝายบริหารของหนวยการบริหารราชการ
สวนทองถินพิจารณาผอนปรนการบอกเลิกสัญญาไดเทาที่จำเปน
10. การงดหรือลดคาปรับหรือการขยายเวลาทำการตามสัญญา ใหพจิ ารณาไดตาม
จำนวนวันที่มีเหตุเกิดขึ้นจริงเฉพาะกรณดังตอไปน้
(ก) เหตุเกิดจากความผิดพลาดหรือความบกพรองของหนวยการบริหาร
ราชการสวนทองถิน
(ข) เหตุสุดวิสัย
(ค) เหตุเกิดจากพฤติการณอันหนึงอันใดที่คูสัญญาไมตองรับผิดตามกฎหมาย
การของดหรื อ ลดหรื อ ขยายเวลาทำการตามสั ญ ญาน้ คู สั ญ ญาต อ งแจ ง เหตุ
ดังกลาวใหหนวยการบริหารราชการสวนทองถินทราบภายใน 15 วัน นับแตเหตุนนั้ ไดสนิ้ สุดลง
หากมิไดแจงภายในเวลาที่กำหนด คูสัญญาจะยกมากลาวอางเพื่อของดหรือลดคาปรับ
หรือขยายเวลาในภายหลังมิได เวนแตกรณตาม (ก) ซึงมีหลักฐานแจงชัด หรือหนวยการบริหาร
ราชการสวนทองถินทราบดีอยูแลวตั้งแตตน
11. ในกรณทีไ่ มมรี ะเบียบกำหนดไวเปนการเฉพาะ และเปนความจำเปนเพือ่ ประโยชน
แกหนวยการบริหารราชการสวนทองถิน ที่จะใชสิทธิตามเงื่อนไขของสัญญา หรือขอตกลง
หรือขอกฎหมาย ใหอยูในดุลพินิจของกระทรวงมหาดไทยสังการไดตามความจำเปน
12. หลักประกันสัญญาหรือหลักประกันซอง ใหกำหนดมูลคาเปนจำนวนเต็มในอัตรา
รอยละหาของราคางานจางนั้น และใหใชหลักประกันอยางหนึงอยางใด ดังตอไปน้
(ก) เงินสด
(ข) เช็คที่ธนาคารเซ็นสังจาย ซึงเปนเช็คลงวันที่ที่ใชเช็คนั้นชำระตอเจาหนาที่
หรือกอนวันนั้นไมเกิน 3 วันทำการ
(ค) หนังสือค้ำประกันของธนาคารภายในประเทศ ตามที่กระทรวงมหาดไทย
กำหนด
(ง) หนังสือค้ำประกันของบรรษัทเงินทุนอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย บริษัท
การวางแผนงานก่อสร้าง 123
เงินทุนหลักทรัพยที่ไดรบั อนุญาตใหประกอบกิจการเงินทุนเพือ่ การพาณิชยและประกอบธุรกิจ
ค้ำประกันตามประกาศของธนาคารแหงประเทศไทย ตามรายชื่อบริษัทเงินทุนที่ธนาคาร
แหงประเทศไทยแจงเวียนใหสว นราชการตางๆทราบแลว โดยอนุโลมใหใชตามตัวอยางหนังสือ
ค้ำประกันของธนาคารที่กระทรวงมหาดไทยกำหนด
(จ) พันธบัตรรัฐบาลไทย
การกำหนดหลักประกันดังกลาว จะตองระบุไวเปนเงื่อนไขในเอกสารประกวดราคา
และ/หรือในสัญญาดวย ในกรณที่สวนราชการ หนวยการบริหารราชการสวนทองถินอื่น
หรือรัฐวิสาหกิจ เปนผูเสนอราคาหรือเปนคูสัญญา ไมตองวางหลักประกัน
13. ในกรณที่ผูที่ ไดรับการคัดเลือกแลวไมยอมทำสัญญาภายในเวลาที่กำหนด
หรือคูสัญญาไมปฏิบัติตามสัญญา โดยไมมีเหตุผลอันสมควร ใหหัวหนาฝายบริหารของหนวย
การบริหารราชการสวนทองถิน รายงานผานจังหวัดไปยังปลัดกระทรวงมหาดไทย เพือ่ พิจารณา
สังใหเปนผูท งิ้ งาน และใหรบี สงรายชือ่ ไปยังสำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐ มนตรี เพือ่ พิจารณา
แจงเวียนใหสว นราชการตางๆทราบ ในสวนของกระทรวงมหาดไทย ใหอธิบดีกรมการปกครอง
แจงเวียนใหหนวยการบริหารราชการสวนทองถินทราบ
14. ในกรณมีเหตุอันควรเชื่อไดวา มีการกระทำโดยไมสุจริต หรือมีการสมยอมกัน
ในการเขาเสนอราคากับหนวยการบริหารราชการสวนทองถิน ใหพิจารณาลงโทษเสมือน
เปนผูท ง้ิ งาน และใหดำเนินการแจงไปยังสำนักงาน ป.ป.ช. เพือ่ ดำเนินการตอไปตามพระราช บัญญัติ
วาดวยความผิดเกี่ยวกับการเสนอราคาตอหนวยงานของรัฐ พ.ศ.2542
รูปแบบสัญญาจางกอสรางที่ใชในงานกอสรางของกรมทางหลวง
124 การวางแผนงานก่อสร้าง
“ผูรับจาง” อีกฝายหนึง
คูสัญญาไดตกลงกันมีขอความดังตอไปน้
ขอ 1. ขอตกลงวาจาง
ผูว า จางตกลงจาง และ ผูร บั จางตกลงรับจางทำการ. (ระบุชอื่ งานและปริมาณ)…
…ณ …(สถานที่ตั้งโครงการ). ตามขอกำหนดและเงื่อนไขแหงสัญญาน้รวมทั้งเอกสารแนบทา
ยสัญญา
ขอ 2. เอกสารอันเปนสวนหนึงของสัญญา
เอกสารแนบทายสัญญาดังตอไปน้ใหถือเปนสวนหนึงของสัญญาน้
ผนวก 1( แบบรูป)…………….. จำนวน …..….…หนา
ผนวก 2 (รายการละเอียด : มาตรฐานการกอสราง).…… จำนวน ….…….หนา
ผนวก 3 (ใบแจงปริมาณงานและราคา) ..……………… จำนวน ………..หนา
ผนวก 4 (เงื่อนไขและสูตรการปรับราคา) …….……….. จำนวน ….…….หนา
ผนวก5(รายการงานผูรับจางตองรับผิดชอบในความ
ชำรุดบกพรองหรือความเสียหาย)……………………จำนวน …….…..หนา
ผนวก 6 (ใบเสนอราคา)………………………………….. จำนวน ………..หนา
ผนวก 7 …………………………………………………. จำนวน ……….หนา
ความใดในเอกสารแนบทายสัญญาที่ขัดแยงกับขอความในสัญญาน้ใหใชขอความ
ในสัญญาน้บังคับ และในกรณที่เอกสารแนบทายสัญญาขัดแยงกันเอง ผูรับจางจะตองปฏิบัติ
ตามคำวินิจฉัยของผูวาจาง
ขอ 3. หลักประกันการปฏิบัติตามสัญญา
ในขณะทำสัญญาน้ ผูร บั จางไดนำหลักประกันเปน … (เอกสารค้ำประกันจากสถาบัน
การเงิน หรือ หลักทรัพยตามขอกำหนดของระเบียบที่ตราไว) เปนจำนวนเงิน …….. บาท
(……ตัวอักษรระบุจำนวนเงินตามตัวเลข………….)มามอบใหแกผวู า จางเพือ่ เปนหลักประกัน
การปฏิบัติตามสัญญาน้
หลักประกันที่ผูรับจางนำมามอบไวตามวรรคหนึง ผูวาจางจะคืนใหเมื่อผูรับจาง
พนจากขอผูกพันตามสัญญาน้
ขอ 4 ก. คาจางและการจายเงิน (สำหรับราคาที่เปนราคาตอหนวย)
ผูว า จางตกลงจายและผูร บั จางตกลงรับคาจางเปนจำนวนเงิน ….(ตัวเลข)……..บาท
(ตัวอักษรจำนวนเงิน) ซึงไดรวมภาษีมูลคาเพิมจำนวน ……(ตัวเลขจำนวนเงินคาภาษี
มูลคาเพิม) …….บาท ตลอดจนภาษีอากรอืน่ ๆ และคาใชจา ยทัง้ ปวงดวยแลว โดยถือราคาตอหนวย
การวางแผนงานก่อสร้าง 125
เปนเกณฑตามรายการแตละประเภทดังไดกำหนดไวในใบแจงปริมาณงานและราคา
คูส ญั ญาทัง้ สองฝายตางตกลงวาจำนวนปริมาณงานทีก่ ำหนดไวในบัญชีรายการกอสราง
หรือใบแจงปริมาณงานและราคาน้เปนจำนวนโดยประมาณเทานัน้ จำนวนปริมาณงานทีแ่ ทจริง
อาจจะมากหรือนอยกวาน้ก็ไดซึงผูวาจางจะจายเงินใหผูรับจางตามราคาตอหนวยของงาน
แตละรายการที่ทำไดเสร็จจริง คูสัญญาทั้งสองฝายตางตกลงที่จะไมเปลี่ยนแปลงราคาตอ
หนวยหรือเรียกรองคาสินไหมทดแทนอันเกิดจากการที่จำนวนปริมาณงานในแตละรายการได
แตกตางไปจากที่กำหนดไวในสัญญา ทั้งน้ นอกจากในกรณตอไปน้
4.1 เมือ่ ปริมาณงานทีท่ ำเสร็จจริงในสวนทีเ่ กินกวารอยละ 125 (หนึงรอยยีส่ บิ หา)
แตไมเกินรอยละ 150 (หนึงรอยหาสิบ) ของปริมาณงานทีก่ ำหนดไวในสัญญาหรือใบแจงปริมาณงาน
และราคา จะจายใหในอัตรารอยละ 90 (เกาสิบ) ของราคาตอหนวยตามสัญญา
4.2 เมือ่ ปริมาณงานทีท่ ำเสร็จจริงในสวนทีเ่ กินกวารอยละ 150 (หนึงรอยหาสิบ)
ของปริมาณงานทีก่ ำหนดไวในสัญญาหรือใบแจงปริมาณงานและราคา จะจายใหในอัตรารอยละ 83
(แปดสิบสาม) ของราคาตอหนวยตามสัญญา
4.3 เมือ่ ปริมาณงานทีท่ ำเสร็จจริงนอยกวารอยละ 75 (เจ็ดสิบหา) ของปริมาณงาน
ที่กำหนดไวในสัญญาหรือใบแจงปริมาณงานงานและราคา จะจายใหตามรายการตอหนวย
ในสัญญา และจะจายเพิมชดเชยเปนคา Overhead และ Mobilization สำหรับงานรายการนั้น
ในอัตรารอยละ 17 (สิบเจ็ด)ของผลตางระหวางปริมาณงานทั้งหมดของงานรายการนั้น
ตามสัญญาโดยประมาณ กับปริมาณงานที่ทำเสร็จจริงคูณดวยราคาตอหนวยตามสัญญา
4.4 ผูวาจางจะจายเงินที่เพิมขึ้น หรือหักลดเงินในแตละกรณ ดังกลาวขางตน
ในงวดสุดทายของการจายเงิน หรือกอนงวดสุดทายของการจายเงินตามที่ผูวาจางพิจารณา
เห็นสมควร
ผูว า จางตกลงทีจ่ ะจายเงินคาจางใหแกผรู บั จางเปนรายเดือนตามเน้องานทีท่ ำเสร็จจริง
เมือ่ ผูว า จางหรือเจาหนาทีข่ องผูว า จางไดทำการตรวจสอบผลงานทีท่ ำเสร็จแลว และปรากฏวา
เปนทีพ่ อใจตรงตามขอกำหนดแหงสัญญาน้ทกุ ประการ ผูว า จางจะออกหนังสือรับรองมอบงานนัน้
ใหไวแกผูรับจาง
การจายเงินงวดสุดทายจะจายใหเมือ่ งานทัง้ หมดตามสัญญาไดแลวเสร็จทุกประการ
รวมทั้งการทำสถานที่กอสรางใหสะอาดเรียบรอยตามที่กำหนดไวในขอ 20
ขอ 4 ข. คาจางและการจายเงิน (สำหรับสัญญาที่เปนราคาเหมารวม)
ผูวาจางตกลงจายและผูรับจางตกลงรับเงินคาจางจำนวน ……………….. บาท
(…ตัวอักษร..) ตลอดจนภาษีอากรอื่นๆ และคาใชจายทั้งปวงดวยแลว โดยถือราคาเหมารวม
126 การวางแผนงานก่อสร้าง
เปนเกณฑและกำหนดการจายเงินเปนงวดๆดังน้ :-
งวดที่ 1 เปนจำนวนเงิน ……………….. บาท (.. ตัวอักษร..) เมือ่ ผูร บั จางไดปฏิบตั งิ าน
\…….. (กำหนดปริมาณงานในงวด)…… ซึงจะดำเนินการแลวเสร็จภายในวันที… ่ …..….
งวดที่ 2 เปนจำนวนเงิน ……………….. บาท ( .. ตัวอักษร..) เมือ่ ผูร บั จางไดปฏิบตั งิ าน
………………..(กำหนดปริมาณงานในงวด)……ซึงจะดำเนินการแลวเสร็จภายในวันที… ่ ….
(มีไดหลายงวดตามจำเปน)
งวดสุดทาย เปนจำนวนเงิน ……………………………… บาท (..ตัวอักษร..)
เมื่อผูรับจางไดปฏิบัติงานทั้งหมดใหแลวเสร็จเรียบรอยตามสัญญา รวมทั้งทำสถานที่กอสราง
ใหสะอาดเรียบรอยตามที่กำหนดไวในขอ 20 ซึงจะดำเนินการแลวเสร็จภายในวันที… ่ ….
ขอ 5. เงินคาจางลวงหนา
ผูว า จางตกลงจายเงินคาจางลวงหนาใหแกผรู บั จางเปนจำนวนเงิน …………….. บาท
(…ตัวอักษร…) ซึงเทากับรอยละ ……. ของราคาคาจางตามสัญญาที่ระบุไวในขอ 4. โดย
ผูร บั จางตองจัดทำบัญชีเอกสารแสดงวัตถุประสงคและแผนการใชเงินในการขอเบิกเงินลวงหนา
ทุกครัง้ วาจะนำไปกระทำสิงใดๆ ตามทีก่ ำหนดในสัญญาและผูร บั จางจะตองจัดใหมหี ลักประกัน
การรับเงินลวงหนา ตามระเบียบพัสดุมาค้ำประกันเงินทีร่ บั ลวงหนาในแตละครัง้ ทีจ่ ะขอเบิก โดย
ผูร บั จางสามารถนำหลักประกันมาเปลีย่ นไดภายหลังตามวงเงินทีเ่ หลือ เมือ่ ผูว า จางไดหกั เงิน
ลวงหนาไปบางสวนแลว หรือขอคืนหลักประกันเฉพาะสวน กรณวางหลักประกันไวหลายฉบับ
เงินจำนวนดังกลาวตามวรรคแรกทีข่ อเบิกแตละครัง้ จะจายใหภายหลังจากทีผ่ รู บั จาง
ไดวางหลักประกันใหแกผูวาจาง ผูรับจางจะตองออกใบเสร็จรับเงินคาจางลวงหนาตามแบบ
ที่ผูวาจางกำหนด และผูรับจางตกลงที่จะกระทำตามเงื่อนไขอันเกี่ยวกับการใชจาย และการใช
คืนเงินคาจางลวงหนานั้นดังตอไปน้
5.1 ผูร บั จางจะใชเงินคาจางลวงหนานัน้ เพือ่ เปนคาใชจา ยในการปฏิบตั งิ านตามสัญญา
เทานัน้ หากผูร บั จางใชจา ยเงินคาจางลวงหนา หรือสวนใดสวนหนึงของเงินคาจางลวงหนานัน้
ในทางอืน่ หรือมีการละทิง้ งานหลังจากรับเงินคาจางลวงหนาไปแลว ผูว า จางมีสทิ ธิบ์ อกเลิกสัญญา
โดยยึดหลักประกันเงินลวงหนาไดทันที และเรียกเงินคาจางลวงหนาคืนจากผูรับจางพรอม
ดอกเบี้ย หรือบังคับแกหลักประกันการรับเงินคาจางลวงหนาได
5.2 เมื่อผูวาจางเรียกรอง ผูรับจางตองแสดงหลักฐานการใชจายเงินลวงหนา
เพื่อพิสูจนวา ไดเปนไปตามขอ 5.1 ภายในกำหนด 15 วัน นับถัดจากวันไดรับแจงจากผูวาจาง
หากผูรับจางไมอาจแสดงหลักฐานดังกลาวภายใน 15 วัน ผูวาจางจะดำเนินการตามขอ 5.1
สำหรับสัญญาที่เปนราคาตอหนวย ในการจายเงินคาจางใหแกผูรับจางตามขอ 4 ก.
การวางแผนงานก่อสร้าง 127
ผูวาจางจะหักเงินคาจางในแตละเดือนไวเปนจำนวนรอยละ 25 ของคาจางในแตละเดือน ทั้งน้
จนกวาจำนวนเงินที่หักไวจะครบตามจำนวนเงินคาจางลวงหนาที่ผูรับจางไดรับไปแลว
5.3 การหักคืนเงินคาจางลวงหนาที่เบิกไปแลว ผูวาจางจะเริมหักคืนเมื่อผูรับจาง
ไดสงมอบงานไปแลวรอยละ 20 ของคางานตามสัญญา โดยจะหักคืนเงินคาจางลวงหนา
ใหแลวเสร็จจนครบกอนการจายเงินคาจางงวดสุดทาย 1 งวด
5.4 เงินจำนวนใดๆ ก็ตามที่ผูรับจางจะตองจายใหแกผูวาจางเพื่อชำระหน้หรือเพื่อ
ชดใชความผิดตางๆตามสัญญา ผูวาจางจะหักเอาจากเงินคาจางงวดที่จะจายใหแกผูรับจาง
กอนที่จะหักชดใชคืนเงินคาจางลวงหนา
5.5 ในกรณทีม่ กี ารบอกเลิกสัญญา หากเงินคาจางลวงหนาทีเ่ หลือเกินกวาจำนวนเงิน
ทีผ่ รู บั จางจะไดรบั หลังจากหักชดใชในกรณอืน่ แลว ผูร บั จางจะตองจายเงินคืนจำนวนทีเ่ หลือนัน้
ใหแกผูวาจางภายใน 7 วัน นับถัดจากวันที่ไดรับแจงเปนหนังสือจากผูวาจาง
5.5 ก. (สำหรับสัญญาที่เปนราคาตอหนวย)
ผู ว า จ า งจะคื น หลั ก ประกั น เงิ น ค า จ า งล ว งหน า ให แ ก ผู รั บ จ า งต อ เมื่ อ ผู ว า จ า ง
ไดหักเงินคาจางไวจนครบจำนวนเงินลวงหนาตาม 5.3
5.5 ข (สำหรับสัญญาที่เปนราคาเหมารวม)
ผูวาจางจะคืนหลักประกันเงินลวงหนาใหแกผูรับจาง..(ระบุเงื่อนไขการคืน)…
ขอ 6 การหักเงินประกันผลงาน
ในการจ า ยเงิ น ให แ ก ผู รั บ จ า งแต ล ะงวด ผู ว า จ า งจะหั ก เงิ น จำนวนร อ ยละ 10
ของเงินที่ตองจายในงวดนั้น เพื่อเปนประกันผลงาน (สำหรับสัญญาที่เปนราคาตอหนวย)
หรือจำนวน …… …………………… บาท (สำหรับสัญญาที่เปนราคาเหมารวม) ผูรับจาง
มีสิทธิ์ที่จะขอเงินประกันผลงานคืน โดยผูรับจางจะตองวางหนังสือค้ำประกันของธนาคาร
ซึงออกโดยธนาคารภายในประเทศมาวางไวตอ ผูว า จาง เพือ่ เปนหลักประกันแทนแตละงวดก็ได
ผูวาจางจะคืนเงินประกันผลงาน และ/หรือหนังสือค้ำประกันของธนาคารดังกลาว
ตามวรรคหนึงใหแกผูรับจางพรอมกับการจายเงินงวดสุดทาย
ขอ 7 ก กำหนดเวลาแลวเสร็จและสิทธิของผูวาจางในการบอกเลิกสัญญา
ภายในกำหนด ……………. วัน นับถัดจากวันลงนามในสัญญา ผูร บั จางจะตองเสนอ
แผนงานใหเปนที่นาพอใจแกผูวาจาง โดยแสดงถึงขั้นตอนของการทำงาน และกำหนดเวลา
ที่ตองใชในการทำงานหลักตางๆ ใหแลวเสร็จ
ผูรับจางตองเริมทำงานที่รับจางภายในกำหนด วัน นับถัดจากวันไดรับหนังสือ
แจงใหเริมงาน และจะตองทำงานใหแลวเสร็จภายในกำหนด … วัน นับถัดจากวันไดรบั หนังสือ
แจงดังกลาวนั้น
128 การวางแผนงานก่อสร้าง
ถ า มิ ไ ด เ สนอแผนงาน หรื อ ไม ส ามารถทำงานให แ ล ว เสร็ จ ตามกำหนดเวลา
หรื อ จะแล ว เสร็ จ ล า ช า เกิ น กว า กำหนดเวลา หรื อ ผู รั บ จ า งทำผิ ด สั ญ ญาข อ ใดข อ หนึ ง
หรือตกเปนผูลมละลาย หรือเพิกเฉยไมปฏิบัติตามคำสังของคณะกรรมการตรวจการจาง
หรือผูควบคุมงานหรือบริษัทที่ปรึกษา ซึงไดรับมอบอำนาจจากผูวาจาง ผูวาจางมีสิทธิ์
ทีจ่ ะบอกเลิกสัญญาน้ได และมีสทิ ธิจา งผูร บั จางรายใหมเขาทำงานของผูร บั จางใหลลุ ว งไปไดดว ย
การทีผ่ วู า จางไมใชสทิ ธิเลิกสัญญาดังกลาวขางตนนัน้ ไมเปนเหตุใหผรู บั จางพนจาก
ความรับผิดชอบตามสัญญา
ขอ 7 ข. กำหนดเวลาแลวเสร็จ และสิทธิของผูวาจางในการบอกเลิกสัญญา
ผู รั บ จ า งต อ งเริ มทำงานที่ รั บ จ า งภายในวั น ที่ . เดื อ น ……… พ.ศ. ……..
และจะตองทำงานใหแลวเสร็จบริบรู ณภายในวันที่ ….. เดือน ……… พ.ศ. ……..… ถาผูร บั จาง
มิไดลงมือทำงานภายในกำหนดเวลา หรือไมสามารถทำงานใหแลวเสร็จตามกำหนดเวลา
หรือมีเหตุใหเชือ่ ไดวา ผูร บั จางไมสามารถทำงานใหแลวเสร็จภายในกำหนดเวลา หรือจะแลวเสร็จ
ลาชาเกินกวากำหนดเวลา หรือผูรับจางทำผิดสัญญาขอใดขอหนึง หรือตกเปนผูลมละลาย
หรือเพิกเฉยไมปฏิบัติตามคำสังของคณะกรรมการตรวจการจาง หรือผูควบคุมงานหรือบริษัท
ที่ปรึกษา ซึงไดรับมอบอำนาจจากผูวาจาง ผูวาจางมีสิทธิ์ที่จะบอกเลิกสัญญาน้ได และมีสิทธิ
จางผูรับจางรายใหมเขาทำงานของผูรับจางใหลุลวงไปไดดวย
ภายในกำหนดเวลาแล ว เสร็ จ บริ บู ร ณ ต ามสั ญ ญาน้ ถ า ผู รั บ จ า งหยุ ด ทำงาน
หรือทำแตเพียงใหเห็นวามิไดหยุดการทำงานโดยสิ้นเชิง เปนเวลาติดตอกันเกินกวา 30 วัน
ก็ดี หรือหยุดการทำงานโดยไมมีเหตุผลสมควรและกอใหเกิดความเดือดรอนไมสะดวก หรือ
อาจเปนอันตรายแกประชาชนผูใ ชเสนทางก็ดี หรือมีหลักฐานแสดงวาผูร บั จางมีฐานะการเงินไมดี
ขาดเงินทุนหมุนเวียนและขาดเครือ่ งมือเครือ่ งจักรหรืออืน่ ๆ ทีอ่ าจทำใหคาดหมายไดวา ผูร บั จาง
ไมสามารถทำงานจางใหแลวเสร็จบริบูรณ ไดก็ดี หรือเวลาลวงเลยไปเกินกวาครึงหนึง
ของกำหนดเวลาตามสัญญา แตผูรับจางทำงานตามสัญญาลาชาต่ำกวาแผนงานโดยมีผลตาง
ซึงมีหนวยเปนรอยละระหวางแผนงานที่ผูวาจางเห็นชอบแลว กับ ผลงานที่ผูรับจางทำไดจริง
ตั้งแตสามสิบขึ้นไปก็ดี ใหถือวาผูรับจางไมสามารถทำงานใหแลวเสร็จบริบูรณภายในกำหนด
เวลาตามวรรคหนึง
ขอ 8 ความรับผิดในความชำรุดบกพรองของงานจาง
เมือ่ งานแลวเสร็จบริบรู ณ และผูว า จางไดรบั มอบงานจากผูร บั จาง หรือจากผูร บั จาง
คนใหมในกรณผูรับจางผิดสัญญาและผูวาจางใชสิทธิบอกเลิกสัญญาตามขอ 5 ถามีเหตุ
ชำรุดเสียหายเกิดขึ้นแกงานจางน้ภายในกำหนด 2 ปนับแตวันที่ไดรับมอบงานโดยใหนับวัน
การวางแผนงานก่อสร้าง 129
ที่ไดรับมอบงานเปนวันเริมตน ซึงเหตุชำรุดเสียหายนั้นเกิดจากความบกพรองของผูรับจาง
จะเป น ทำไว ไ ม เ รี ย บร อ ย หรื อ ใช สิ งของที่ ไ ม ดี หรื อ ทำไม ถู ก ต อ งตามหลั กวิ ช าก็ ตาม
ผู รั บ จ า งต อ งรี บ ทำการแก ไ ขให เ ป น ที่ เ รี ย บร อ ยภายในระยะเวลาที่ ผู ว า จ า งจะกำหนด
โดยไมคิดเอาคาสิงของคาแรงงานหรือคาใชจายอื่นใดจากผูวาจางอีก ถาผูรับจางบิดพลิ้ว
ไมแกไขซอมแซมภายในกำหนด …….. วัน นับแตวันที่ไดรับแจงเปนหนังสือจากผูวาจาง
โดยใหนับวันที่ไดรับแจงเปนวันเริมตน หรือแกไขซอมแซมไมแลวเสร็จเรียบรอยภายในเวลา
ทีผ่ วู า จางกำหนด ใหผวู า จางมีสทิ ธิจะทำการนัน้ เอง หรือจางผูอ นื่ ใหทำงานจางนัน้ โดยผูร บั จาง
ตองเปนผูออกคาใชจาย
ขอ 9 การจางชวง
ผูรับจางจะตองไมเอางานทั้งหมดหรือบางสวนแหงสัญญาน้ ไปจางชวงอีกตอหนึง
โดยไมไดรับความยินยอมเปนหนังสือจากผูวาจางกอน ทั้งน้ นอกจากในกรณที่สัญญาน้จะได
ระบุไวเปนอยางอื่น ความยินยอมดังกลาวนั้นไมเปนเหตุใหผูรับจางหลุดพนจากความรับผิด
หรือพันธะหนาที่ตามสัญญาน้ และผูรับจางจะยังคงตองรับผิดในความผิดและความประมาท
เลินเลอของผูรับจางชวง หรือของตัวแทนหรือลูกจางของผูรับจางชวงนั้นทุกประการ
ขอ 10 การควบคุมงานของผูรับจาง
ผูร บั จางจะตองควบคุมงานทีร่ บั จางอยางเอาใจใส ดวยประสิทธิภาพและความชำนาญ
และในระหว า งทำงานที่ รั บ จ า งจะต อ งจั ด ให ผู แ ทนซึ งทำงานเต็ ม เวลาเป น ผู ควบคุ ม งาน
ผูค วบคุมงานดังกลาวจะตองเปนผูแ ทนไดรบั มอบอำนาจจากผูร บั จาง คำสัง หรือคำแนะนำตางๆ
ไดแจงแกผูแทนผูไดรับมอบอำนาจนั้น ใหถือวาเปนคำสังหรือคำแนะนำที่ไดแจงแกผูรับจาง
การแตงตั้งผูควบคุมงานนั้นจะตองทำเปนหนังสือ และตองไดรับความเห็นชอบจากผูวาจาง
การเปลี่ยนตัวหรือแตงตั้งผูควบคุมงานใหม จะกระทำมิไดหากไมไดรับความเห็นชอบจาก
ผูวาจางกอน
ผูวาจางมีสิทธิจะขอใหเปลี่ยนตัวผูแทนไดรับมอบอำนาจนั้น โดยแจงเปนหนังสือ
ไปยังผูร บั จาง และผูร บั จางจะตองทำการเปลีย่ นตัวโดยพลัน โดยไมคดิ ราคาเพิม หรืออางเปนเหตุ
เพื่อขยายอายุสัญญา อันเนองมาจากเหตุน้
ขอ 11 ความรับผิดของผูรับจาง
ผูร บั จางจะตองรับผิดตออุบตั เิ หตุ ความเสียหาย หรือภยันตรายใดๆ อันเกิดจากการ
ปฏิบตั งิ านของผูร บั จาง และตองรับผิดตอความเสียหายจากการกระทำของลูกจางของผูร บั จาง
ความเสียหายใดๆอันเกิดแกงานที่ผูรับจางไดทำขึ้น แมจะเกิดขึ้นเพราะเหตุสุดวิสัย
นอกจากกรณอันเกิดจากความผิดของผูว า จาง ผูร บั จางจะตองรับผิดโดยซอมแซมใหคนื ดีหรือ
เปลี่ยนใหใหมโดยคาใชจายของผูรับจางเอง ความรับผิดของผูรับจางดังกลาวในขอน้จะสิ้นสุด
130 การวางแผนงานก่อสร้าง
ลงเมื่อผูวาจางไดรับมอบงานครั้งสุดทาย ซึงหลังจากนั้น ผูรับจางคงตองรับผิดเพียงในกรณ
ชำรุดบกพรอง หรือความเสียหายในขอ 8 เทานั้น
ขอ 12 การจายเงินแกลูกจาง
ผูร บั จางจะตองจายเงินแกลกู จางทีร่ บั จางมาในอัตราและตามกำหนดเวลาทีผ่ รู บั จาง
ไดตกลงหรือทำสัญญาไวตอลูกจางดังกลาว
ถาผูรับจางไมจายเงินคาจางหรือคาทดแทนอื่นใดแกลูกจางดังกลาวในวรรคแรก
ผูวาจางมีสิทธิที่จะเอาเงินคาจางที่จะตองจายแกผูรับจางมาจายใหแกลูกจางของผูรับจาง
ดังกลาว และใหถือวาผูรับจางไดจายเงินจำนวนนั้นเปนคาจางใหแกผูรับจางตามสัญญาแลว
ผูร บั จางจะตองจัดใหมปี ระกันภัยสำหรับลูกจางทุกคนทีจ่ า งมาทำงาน โดยใหครอบคลุม
ถึงความรับผิดทั้งปวงของผูรับจาง รวมทั้งผูรับจางชวง อันหากจะพึงมีในกรณความเสียหาย
ที่คิดคาสินไหมทดแทนไดตามกฎหมาย ซึงเกิดจากอุบัติเหตุหรือภยันตรายใดๆ ตอลูกจาง
หรือบุคคลอื่นที่ผูรับจางหรือผูรับจางชวงจางมาทำงาน ผูรับจางจะตองสงมอบกรมธรรม
ประกันภัยดังกลาว พรอมทั้งหลักฐานการชำระเบี้ยประกันใหแกผูวาจางเมื่อผูวาจางเรียกรอง
ขอ 13 การตรวจงาน
ถาผูว า จางแตงตัง้ กรรมการตรวจการจาง ผูค วบคุมงานหรือบริษทั ทีป่ รึกษาเพือ่ ควบคุม
การทำงานของผูรับจาง กรรมการตรวจการจางหรือผูควบคุมงานหรือบริษัทที่ปรึกษานั้น
มีอำนาจเขาไปตรวจการงานในโรงเรือนและสถานที่ที่กำลังกอสรางไดทุกเวลา และผูรับจาง
จะตองอำนวยความสะดวกและใหความชวยเหลือในการนั้นตามสมควร
การทีม่ กี ารตรวจการจาง ผูค วบคุมงานหรือบริษทั ทีป่ รึกษา ไมทำใหผรู บั จางพนจาก
ความรับผิดชอบตามสัญญาน้ขอหนึงขอใดได
ขอ 14 แบบรูปและรายการละเอียดคลาดเคลื่อน
ผูรับจางจะตองรับรองวา ไดตรวจสอบและทำความเขาใจในแบบรูป และรายการ
ละเอียดโดยถี่ถวนแลว หากปรากฏวาแบบรูปและรายการละเอียดนั้นผิดพลาดหรือเคลื่อนไป
จากหลักการทางวิศวกรรม หรือทางเทคนิค ผูร บั จางตกลงทีจ่ ะปฏิบตั ติ ามคำวินจิ ฉัยของกรรมการ
ตรวจการจาง หรือผูควบคุมงานหรือบริษัทที่ปรึกษา ที่ผูวาจางแตงตั้งเพื่อใหงานเสร็จบริบูรณ
โดยจะคิดคาใชจายใดๆ เพิมขึ้นจากผูวาจางไมได
ขอ 15 การควบคุมงานโดยผูวาจาง
ผูร บั จางตกลงวา กรรมการตรวจการจาง ผูค วบคุมงานหรือบริษทั ทีป่ รึกษาทีผ่ วู า จาง
แตงตั้ง มีอำนาจที่จะตรวจสอบและควบคุมงานเพื่อใหเปนตามเอกสารสัญญา และมีอำนาจ
ทีจ่ ะสังแกไขเปลีย่ นแปลงเพิมเติมหรือตัดทอนซึงงานตามสัญญาน้ หากผูร บั จางขัดขืนไมปฏิบตั ิ
การวางแผนงานก่อสร้าง 131
ตามกรรมการตรวจการจาง ผูควบคุมงาน หรือบริษัทที่ปรึกษา มีอำนาจที่จะสังใหหยุดกิจการ
นั้นชัวคราวได ความลาชาในกรณเชนน้ ผูรับจางจะถือเปนเหตุขอขยายวันทำการออกไปมิได
ขอ 16 งานพิเศษและการแกไขงาน
ผูว า จางมีสทิ ธิทจี่ ะสังใหผรู บั จางทำงานพิเศษซึงไมไดแสดงไว หรือรวมอยูในเอกสาร
สัญญา หากงานพิเศษนั้นๆ อยูในขอบขายทัวไปแหงวัตถุประสงคของสัญญาน้ นอกจากน้
ผูวาจางยังมีสิทธิสงใหั เปลี่ยนแปลงหรือแกไขแบบรูปและขอกำหนดตางๆ ในเอกสารสัญญา
น้ดว ยโดยไมทำใหสัญญาเปนโมฆะแตอยางใด
อัตราคาจางหรือราคาทีก่ ำหนดไวในสัญญาน้ใหกำหนดใชสำหรับงานพิเศษ หรืองาน
ทีเ่ พิมเติมขึน้ หรือตัดทอนลงทัง้ ปวงตามคำสังของผูว า จาง หากในสัญญาไมกำหนดไวถงึ อัตราคาจาง
หรือราคาใดๆ ที่จะนำมาใชสำหรับงานพิเศษหรืองานที่เพิมขึ้นดังกลาว ผูวาจางและผูรับจาง
จะไดตกลงกันที่จะกำหนดอัตราหรือราคา รวมทั้งการขยายระยะเวลา (ถามี) กันใหม
เพื่อความเหมาะสมในกรณที่ตกลงกันไมได ผูวาจางจะตองกำหนดอัตราจางหรือราคาตายตัว
ตามแตผวู า จางจะเห็นวาเหมาะสมถูกตอง ซึงผูร บั จางจะตองปฏิบตั งิ านตามคำสังของผูว า จาง
แตอาจสงวนสิทธิ์ที่ดำเนินการตามขอ 21 ตอไปได
ขอ 17 คาปรับ
หากผูร บั จางไมสามารถทำงานใหแลวเสร็จตามเวลาทีก่ ำหนดไวในสัญญา และผูว า จาง
ยังมิไดบอกเลิกสัญญา ผูรับจางจะตองชำระคาปรับใหแกผูวาจางเปนจำนวนวันละ…….…
(กำหนดวงเงิน ตามความเหมาะสม)….บาท และตองชำระคาใชจายในการควบคุมงานในเมื่อ
ผูวาจางตองจางผูควบคุมงานอีกตอหนึงเปนจำนวนวันละ…. บาทนับถัดจากวันที่ครบกำหนด
แลวเสร็จตามสัญญาหรือวันที่ผูวาจางไดขยายใหจนถึงวันที่ทำงานแลวเสร็จจริง นอกจากน้
ผูรับจางยอมใหผูวาจางเรียกคาเสียหายอันเกิดขึ้นจากการที่ผูรับจางทำงานลาชาเฉพาะสวน
ที่เกินกวาจำนวนคาปรับและคาใชจายดังกลาวไดอีกดวย
ในระหวางทีผ่ วู า จางยังมิไดบอกเลิกสัญญานัน้ หากผูว า จางเห็นวาผูร บั จางไมสามารถ
ปฏิบัติตามสัญญาตอไปไดผูวาจางจะใชสิทธิบอกเลิกสัญญาและใชสิทธิตามขอ 18 ก็ ได
และถาผูวาจางไดแจงขอเรียกรองไปยังผูรับจางเมื่อครบกำหนดแลวแลวเสร็จของงานขอให
ชำระคาปรับแลว ผูวาจางมีสิทธิที่จะปรับผูรับจางจนถึงวันที่บอกเลิกสัญญาไดอีกดวย
ขอ 18 สิทธิของผูวาจางภายหลังบอกเลิกสัญญา
ในกรณที่ผูวาจางบอกเลิกสัญญา ผูวาจางอาจทำงานนั้นเองหรือวาจางใหผูอื่น
ใหทำงานนัน้ ตอจนแลวเสร็จได ผูว า จางหรือผูร บั จางทำงานนัน้ ตอมีสทิ ธิใชเครือ่ งใชในการกอสราง
สิงที่สรางขึ้นชัวคราวสำหรับงานกอสรางและวัสดุตางๆ ซึงเห็นวาจะตองสงวนเอาไวเพื่อ
132 การวางแผนงานก่อสร้าง
การปฏิบัติงานตามสัญญาตามที่จะเห็นสมควร
ในกรณดังกลาวผูวาจางมีสิทธิที่จะริบหลักประกันการปฏิบัติตามสัญญาทั้งหมด
หรือบางสวนตามแตจะเห็นสมควร นอกจากนั้นผูรับจางจะตองรับผิดชอบในคาเสียหาย
ซึงเปนจำนวนเกินกวาหลักประกันการปฏิบตั งิ านและคาเสียหายตางๆทีเ่ กิดขึน้ รวมทัง้ คาใชจา ย
ทีเ่ พิมขึน้ ในการทำงานนัน้ ตอใหแลวเสร็จตามสัญญา และคาใชจา ยในการควบคุมงานเพิม (ถามี)
ซึงผูวาจางจะหักเอาจากเงินประกันผลงาน หรือจำนวนเงินใดๆ ที่จะจายใหแกผูรับจางก็ได
ขอ 19 การกำหนดคาเสียหาย
คาปรับหรือคาเสียหายซึงเกิดขึน้ จากผูร บั จางตามสัญญาน้ ผูว า จางมีสทิ ธิจะหักเอาจาก
จำนวนเงินคาจางทีค่ า งจายหรือจากเงินประกันผลงานของผูร บั จางหรือบังคับจากหลักประกัน
การปฏิบัติตามสัญญาก็ได
หากมีเงินคาจางตามสัญญาที่หักไวจายเปนคาปรับและคาเสียหายแลวยังเหลืออยู
อีกเทาใด ผูวาจางจะคืนใหผูรับจางทั้งหมด
ขอ 20 การทำบริเวณกอสรางใหเรียบรอย
ผู รั บ จ า งจะต อ งทำบริ เ วณสถานที่ ป ฏิ บั ติ ง านตามสั ญ ญาน้ รวมทั้ ง โรงงาน
หรือสิงอำนวยความสะดวกในการทำงานของผูรับจาง ลูกจาง ตัวแทน หรือของผูรับจาง
ชวงใหอยูในความสะดวกปลอดภัย และมีประสิทธิภาพในการใชงานตลอดระยะเวลาการจาง
และเมือ่ ทำงานเสร็จแลวจะตองขนยายบรรดาเครือ่ งใชในการทำงานจางรวมทัง้ วัสดุ ขยะมูลฝอย
และสิงกอสรางชัวคราวตางๆ (ถามี) ทัง้ จะตองกลบเกลีย่ พืน้ ดินใหเรียบรอย เพือ่ ใหบริเวณทัง้ หมด
อยูในสภาพที่สะอาด และใชการไดทันที
ขอ 21 กรณพิพาทของอนุญาโตตุลาการ
21.1 ในกรณทีม่ ขี อ โตแยงเกิดขึน้ ระหวางคูส ญั ญาเกีย่ วกับขอกำหนดแหงสัญญาน้
หรือเกี่ยวกับการปฏิบัติตามสัญญาน้ และคูสัญญาไมสามารถตกลงกันได ใหเสนอขอโตแยง
หรือขอพิพาทนั้นตออนุญาโตตุลาการเพื่อพิจารณาชี้ขาด
21.2 เวนแตคสู ญั ญาทัง้ สองฝายเห็นพองกันใหอนุญาโตตุลาการคนเดียวเปนผูช ข้ี าด
การระงับขอพิพาทใหกระทำโดยอนุญาโตตุลาการ 2 คน โดยคูสัญญาฝายหนึงจะทำหนังสือ
แสดงเจตนาจะใหมอี นุญาโตตุลาการระงับขอพิพาท และระบุชอื่ อนุญาโตตุลาการคนทีต่ นแตงตัง้
สงไปยังคูส ญั ญาอีกฝายหนึง จากนัน้ ภายในระยะเวลา 30 วัน นับถัดจากวันที่ไดรบั แจงดังกลาว
คูส ญั ญาฝายที่ไดรบั แจงจะตองแตงตัง้ อนุญาโตตุลาการคนทีส่ อง ถาอนุญาโตตุลาการทัง้ สองคน
ดังกลาวไมสามารถประนประนอมระงับขอพิพาทนัน้ ได ใหอนุญาโตตุลาการทั้งสองคนรวมกัน
แตงตั้งอนุญาโตตุลาการผูชี้ขาดภายในกำหนดเวลา 30 วัน นับจากวันที่ไมสามารถตกลงกัน
การวางแผนงานก่อสร้าง 133
ผูชี้ขาดดังกลาวจะพิจารณาระงับขอพิพาทตอไป กระบวนการพิจารณาของอนุญาโตตุลาการ
ใหถอื ตามขอบังคับอนุญาโตตุลาการของสถาบันอนุญาโตตุลาการ กระทรวงยุตธิ รรม โดยอนุโลม
หรือตามขอบังคับอื่นที่คูสัญญาทั้งสองฝายเห็นชอบ โดยใชภาษาไทยหรือภาษาอังกฤษ
เปนภาษาในการดำเนินกระบวนการพิจารณา
21.3 ในกรณคูสัญญาฝายใดฝายหนึงไมแตงตั้งอนุญาโตตุลาการฝายตน
หรือในกรณทีอ่ นุญาโตตุลาการทัง้ สองคนไมสามารถตกลงกันแตงตัง้ อนุญาโตตุลาการผูช ขี้ าดได
คูสัญญาแตละฝายตางมีสิทธิรองขอตอศาลแพงเพื่อแตงตั้งอนุญาโตตุลาการผูชี้ขาดได
แลวแตกรณ
21.4 คำชีข้ าดของอนุญาโตตุลาการ หรืออนุญาโตตุลาการผูช ขี้ าดแลวแตกรณ
ใหถือเปนเด็ดขาดและถึงที่สุดผูกพันคูสัญญา
21.5 คูสัญญาแตละฝายเปนผูรับภาระคาธรรมเนยมอนุญาโตตุลาการฝายตน
และออกคาใชจายอื่นๆ ในการดำเนินการกระบวนพิจารณาฝายละครึง ในกรณที่มีการแตงตั้ง
อนุญาโตตุลาการคนเดียว หรือมีการแตงตั้งอนุญาโตตุลาการผูชี้ขาด ใหอนุญาโตตุลาการ
หรืออนุญาโตตุลาการผูชี้ขาดเปนผูกำหนดภาระคาธรรมเนยมอนุญาโตตุลาการคนเดียว
หรือภาระคาธรรมเนยมอนุญาโตตุลาการผูชี้ขาดคนเดียวแลวแตกรณ
ขอ 22. การขยายเวลาปฏิบัติงานตามสัญญา
ในกรณที่มีเหตุสุดวิสัยหรือเหตุใดๆ อันเนองมาจากความผิดหรือความบกพรอง
ของฝายผูวาจาง หรือพฤติการณอันหนึงอันใดที่ผูรับจางไมตองรับผิดตามกฎหมาย ทำให
ผูรับจางไมสามารถทำงานใหแลวเสร็จตามเงื่อนไขและกำหนดเวลาแหงสัญญาน้ได ผูรับจาง
จะตองแจงเหตุหรือพฤติการณดังกลาวพรอมหลักฐานเปนหนังสือใหผูรับจางทราบเพื่อขยาย
เวลาทำงานออกไปภายใน 15 วัน นับถัดจากวันที่เหตุนั้นสิ้นสุดลง
ถาผูรับจางไมปฏิบัติใหเปนไปตามความในวรรคหนึง ใหถือวาผูรับจางไดสละสิทธิ
เรียกรองในการที่จะขอขยายเวลาทำงานออกไปโดยไมมีเงื่อนไขใดๆ ทั้งสิ้น เวนแตกรณเหตุ
เกิดความผิดหรือความบกพรองของฝายผูวาจาง ซึงมีหลักฐานชัดแจง หรือผูวาจางทราบดี
อยูแลวตั้งแตตน
การขยายกำหนดเวลาการทำงานตามวรรคหนึง อยูใ นดุลยพินจิ ของผูว า จางทีจ่ ะพิจารณา
ตามที่เห็นสมควร
ขอ 23. การใชเรือไทย
ในการปฏิบัติตามสัญญาน้ หากผูรับจางจะตองสังหรือนำเขามาจากตางประเทศ
รวมทั้งเครื่อง มือและอุปกรณที่ตองนำเขามาเพื่อปฏิบัติงานตามสัญญา ไมวาผูรับจางจะเปน
ผูนำเขามาเองหรือนำเขามาโดยผานตัวแทนหรือบุคคลอื่นใด ถาสิงของนั้นตองนำเขามา
134 การวางแผนงานก่อสร้าง
โดยทางเรือในเสนทางเดินเรือทีม่ เี รือไทยเดินอยูแ ละสามารถใหบริการรับขนไดตามทีร่ ฐั มนตรี
วาการกระทรวงคมนาคมประกาศกำหนด ผูร บั จางตองจัดการใหสงของดั ิ งกลาวบรรทุกโดยเรือไทย
หรือเรือทีม่ สี ทิ ธิเชนเดียวกับเรือไทยจากตางประเทศมายังประเทศไทย เวนแตจะไดรบั อนุญาต
จากสำนักคณะกรรมการสงเสริมการพาณิชนาวีกอนบรรทุกของนั้นลงเรืออื่นที่มิใชเรือไทย
หรือเปนของที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคมประกาศยกเวนใหบรรทุกโดยเรืออื่นใด
ทั้งน้ ไมวาการสังหรือสังซื้อสิงของดังกลาวจากตางประเทศจะเปนแบบ เอฟโอบี ซีเอฟอาร
ซีไอเอฟ หรือแบบอื่นใด
ในการสงมอบงานตามสัญญาใหแกผูวาจางถางานนั้นมีสิงของตามวรรคแรก
ผูร บั จางจะตองสงมอบใบตราสง (Bill of Lading) หรือสำเนาใบตราสงสำหรับของนัน้ ซึงแสดงวา
ได บ รรทุ ก มาโดยเรื อ ไทยหรื อ เรื อ ที่ มี สิ ท ธิ เ ช น เดี ย วกั บ เรื อ ไทย ให แ ก ผู ว า จ า งพร อ ม
กับการสงมอบงานดวย
ในกรณทีส่ งของดั
ิ งกลาวไมไดบรรทุกจากตางประเทศมายังประเทศไทยโดยเรือไทย
หรือเรือที่มีสิทธิเชนเดียวกับเรือไทย ผูรับจางตองสงมอบหลักฐานซึงแสดงวาไดรับอนุญาต
จากสำนักงานคณะกรรมการสงเสริมพาณิชนาวีใหบรรทุกของโดยเรืออื่นได หรือหลักฐานซึง
แสดงวาไดชำระคา ธรรมเนยมพิเศษเนองจากการไมบรรทุกของโดยเรือไทยตามกฎหมายวา
ดวยการสงเสริมการพาณิชนาวีแลวอยางใดอยางหนึงแกผูวาจางดวย
ในกรณที่ผูรับจางไมสงมอบหลักฐานอยางใดอยางหนึงดังกลาวในสองวรรคขางตน
ใหแกผูวาจาง แตจะขอสงมอบงานดังกลาวใหแกผูวาจางกอน โดยยังไมรับชำระเงินคาจาง
ผูวาจางมีสิทธิรับงานดังกลาวไวกอน และชำระเงินคาจางเมื่อผูรับจางไดปฏิบัติถูกตองครบ
ถวนดังกลาวแลวได
ขอ 24. มาตรฐานฝมือชาง
ผูรับจางตกลงเปนเงื่อนไขสำคัญวา ผูรับจางจะตองมีและใชผูผานการทดสอบ
มาตรฐานฝมือชางจาก ………(ระบุสถาบันรับรองการฝก)…… หรือผูมีวุฒิบัตรระดับ ปวช.
ปวส. และ ปวท. หรือเทียบเทาจากสถาบันการศึกษาที่ ก.พ. รับรองใหเขารับราชการได
ในอัตราที่ไมต่ำกวารอยละ …… ของแตละสาขาชาง แตจะตองมีชางจำนวนอยางนอย 1 คน
ในแตละสาขาชางดังตอไปน้
24.1 ……………. ระบุประเภทสาขาชางตามตองการ………….
24.2 ………………………………………………………………
ผูร บั จางจะตองจัดทำบัญชีแสดงจำนวนชางทัง้ หมด โดยจำแนกตามแตละสาขาชาง
และระดับชางพรอมกับระบุรายชื่อชางผูผานการทดสอบมาตรฐานฝมือชางหรือผูที่มีวุฒิบัตร
การวางแผนงานก่อสร้าง 135
ดั ง กล า วในวรรคแรก นำมาแสดงพร อ มหลั ก ฐานต า งๆต อ คณะกรรมการตรวจการจ า ง
หรือผูควบคุมงานกอนเริมลงมือทำงานและพรอมที่จะใหผูวาจางหรือเจาหนาที่ของผูวาจาง
ตรวจสอบดูไดตลอดเวลาการทำงานตามสัญญาน้ของผูรับจาง
สัญญาน้ทำขึ้นเปนสองฉบับ มีขอความถูกตองตรงกัน คูสัญญาไดอานและเขาใจ
ขอความโดยละเอียดตลอดแลว จึงไดลงลายมือชื่อ พรอมประทับตรา (ถามี) ไวเปนสำคัญ
ตอหนาพยาน และคูสัญญาตางยึดถือไวฝายละหนึงฉบับ
ลงชื่อ …………………………………. ผูวาจาง
(……………………………….….)
ลงชื่อ ………………………………. ผูรับจาง
(……………………..……….…..)
ลงชื่อ ……………..…………………. พยาน
( ………………………..….…….)
ลงชื่อ ………….……………………. พยาน
( …………………………..……..)
136 การวางแผนงานก่อสร้าง
บทที่ 4
การสำรวจและเตรียมสถานที่ก่อสร้าง
ในงานกอสราง จะตองมีการเตรียมการกอนการกอสรางอยูหลายเรื่อง ทังน้
เนองจากสภาพพืน้ ทีก่ อ สรางมีความแตกตางกันและมีขอ จำกัดบางประการ รวมทัง้ การสำรวจ
เพือ่ หาขอมูลทีเ่ กีย่ วของกับการกอสราง อันเนองมาจากขอกำหนดในสัญญา ขอกำหนดในแบบ
และรายละเอียดประกอบแบบกอสราง ซึงขอมูลที่ไดจะนำมารวมพิจารณาในการวางแผนงาน
กอสราง และการประมาณการคาใชจา ยจริงในการดำเนินงานกอสราง ผูร บั งานกอสรางจะตอง
จัดกลุมบุคคลที่เหมาะสมเขาทำการสำรวจในแตละเรื่อง เพื่อใหการกอสรางดำเนินไปอยาง
ราบรื่น ประสบผลสำเร็จตามวัตถุประสงคและมีคุณภาพงานที่ดี เรื่องที่จะตองทำการสำรวจ
คือ การสำรวจกอนการกอสราง การสำรวจเพื่อการกอสราง จากนั้นจึงเริมงานจัดเตรียม
สถานที่กอสราง
4.1 การสำรวจกอนการกอสราง
การสำรวจกอนการกอสราง จะเปนงานสำรวจเกี่ยวกับรายละเอียดสภาพทัวไป
บริเวณรอบๆ งานกอสรางและภายในบริเวณกอสราง ซึงไดกลาวถึง และไดนำตัวอยาง
แบบสำรวจเบือ้ งตนแสดงไวในบทที่ 2 บางแลว ในบทน้จะเพิมเติมในรายละเอียดตางๆ ในเรือ่ ง
สภาพการเดินทางเขาสูบ ริเวณงานกอสราง สภาพการจัดเสนทางในบริเวณกอสรางสาธารณูปโภค
และสิงอำนวยความสะดวก ผลกระทบตอประชาชนในบริเวณใกลเคียง ขอบเขตที่ดินที่ถูกตอง
ตามเอกสารสิทธิ์
สภาพการเดินทางเขาสูบริเวณกอสราง
เสนทางขนสงหรือถนนทีจ่ ะใชขนสงวัสดุอปุ กรณ จะตองทำการศึกษาถึงความสามารถ
ใชงานในดานความกวาง ความสามารถรับน้ำหนัก ความสูงที่สามารถผานได และขอกำหนด
หรือขอหามในการใชทางขององคกรปกครองทองถิน เชน การกำหนดเวลา การกำหนด
น้ำหนักบรรทุก การกำหนดชนิดหรือประเภทยานพาหนะ การกำหนดคาธรรมเนยมในการใชทาง
หรือปดกั้นทาง การสำรวจสะพานขามทางที่มีผลกระทบตอความสูงของการบรรทุกวัสดุ
หากมีขอจำกัดจนไมสามารถใชเสนทางได จะตองสำรวจพื้นที่ของเอกชนที่สามารถขอใช
หรือขอเชาเปนทางขนสงชัวคราว
การวางแผนงานก่อสร้าง 137
สภาพการจัดเสนทางในบริเวณกอสราง
ในการจัดทำถนนหรือทางเดินรถชัวคราวในบริเวณกอสราง มีสงที
ิ จ่ ะตองสำรวจขอมูล คือ
1. แนวการปกเสาพาดสายไฟฟา สายโทรศัพท สายเคเบิลอื่นๆ และตนไมใหญ
ที่ตองเก็บไว
2. การสำรวจความลาดชันระดับดินเดิม แนวทอหรือรางระบายน้ำที่อยูผิวดิน
3. การตรวจสอบสาธารณูปโภคที่ฝงอยู ใตดินเชน ระบบระบายน้ำของชุมชน
ระบบประปา สายเคเบิลใตดิน รวมทั้งสิงกอสรางเดิมสวนที่อยูใตดิน
4. การสำรวจสิงกอสรางเดิมและตนไมที่ตองเก็บรักษาไวระหวางการกอสราง
พิจารณาถึงความสูงและวิธีการปองกันการเกิดอันตราย
5. สำรวจผลกระทบที่ เ กิ ด จากน้ ำ จำเป น ต อ งทำเป น สะพานเดิ น รถหรื อ ไม
การเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำในระหวางป จะสามารถกำจัดออกไดหรือไมหรือตองทำเปน
สะพานเดินรถ
6. วิเคราะหผลกระทบจากการที่ตองสรางสิงกอสรางชัวคราวแตละอยาง
ขอบเขตรอบบริเวณกอสราง
การสำรวจขอบเขตหรือเสนเขตแดนบริเวณกอสราง มิใชจะสำรวจเพียงแนวเขต
ตามเอกสารสิทธิ์เทานั้น ยังมีสิงที่ตองสำรวจอีกหลายอยาง ดังน้
1. อาคารสูงและตนไมใหญ ที่อาจจะมีผลกระทบตอการใชหอปนจันสำหรับ
การกอสรางที่อาจจำเปนตองมีการขับเคลื่อนแขนยกออกนอกบริเวณกอสราง
2. ตรวจสอบพิกัดของสิงปลูกสรางกับเขตที่ดิน มีพื้นที่วางสำหรับการทำงาน
หรือการกองเก็บวัสดุอุปกรณมากนอยอยางไร
3. สำรวจการจัดการเรือ่ งความปลอดภัยของบุคคลทีส่ ามทีอ่ าจจะตองเดินทางผาน
หรือพักอาศัยในบริเวณใกลเขตกอสราง
4. สำรวจพื้นที่สาธาระที่อยูติดกับเขตกอสราง เชน สวนสาธารณะ โรงเรียน
สนามเด็กเลน สถานทีอ่ อกกำลังกาย หรือสนามกีฬา ตรวจสอบผลกระทบทีเ่ กิดจากการลวงหลน
ของวัสดุ หรือวัตถุอื่นใดจากการกอสราง
5. ตรวจสอบแมนำ้ ลำคลองทีอ่ ยูต ดิ เขตกอสราง วาจะมีผลกระทบตอการขุดดินลึก
โดยอาจเกิดดินถลมหรือการไหลเขามาของน้ำ
6. การกอสรางใกลสนามบิน จะตองปรึกษากับผูควบคุมการบินถึงความสูง
และตำแหนงการติดตั้งหอปนจัน
7. ศึกษาผลกระทบตอพื้นที่ขางเคียงที่เกิดจากการขุดดินลึก และการตอกเสาเข็ม
138 การวางแผนงานก่อสร้าง
มลภาวะทางเสียง
ปจจุบนั มีกฎหมายหรือขอบังคับเกีย่ วกับการทำใหเกิดเสียงดังทีม่ ผี ลตอชุมชนทองถิน
หากพบวาจะเกิดเสียงดังรบกวนชุมชน เชน สถานศึกษา โรงพยาบาล โดยเฉพาะหากมี
การกอสรางในเวลากลางคืน จะตองพิจารณาหาแนวทางปองกัน เชน การสรางฉากกันเสียง
หรือเลือกวิธกี ารกอสรางทีไ่ มเกิดเสียงดัง เชนการตอกเสาเข็ม จะตองใชเครือ่ งตอกแบบไฮดรอลิก
หรือเปลี่ยนเปนใชเข็มเจาะ
สาธารณูปโภคและสิงอำนวยความสะดวกที่จำเปนตอการกอสราง
ขนาดของงานกอสรางที่ ใหญหรือเล็ก จะมีความตองการระบบสาธารณูปโภค
และสิงอำนวยความสะดวกที่มีขนาดหรือความสามารถใหบริการไดแตกตางกัน จะตองสำรวจ
ระบบสาธารณูปโภคตางๆ โดยเฉพาะ ระบบการจายน้ำและระบบการจายไฟฟา นอกจากนั้น
ยังตองสำรวจในเรือ่ งการจัดสรางทีพ่ กั ผูป ฏิบตั งิ าน หากไมสามารถจัดสรางในพืน้ ทีก่ อ สรางได
จะตองสำรวจหาสถานที่จากบริเวณใกลเคียง หรือหาอาคารวางที่ใหเชาใชได
สภาพภูมิอากาศในทองที่
ชวงเวลาของฤดูฝน และปริมาณฝนตก เปนขอมูลที่จำเปนสำหรับการวางแผน
การกอสราง ซึงหากทราบถึงชวงฝนตกชุก ก็สามารถวางแผนใหงานที่ ไดรับผลกระทบ
เรงกอสรางใหแลวเสร็จกอนถึงฤดูฝน หรือเลื่อนออกไปใหพนฤดูฝน การหาขอมูลเรื่องฝน
สามารถขอดูไดจากสถานตรวจอากาศที่อยูใกลเคียง หรือสอบถามจากประชาชนที่อยูอาศัย
ในทองที่มานาน
ความรูความชำนาญในงานกอสรางของประชากรในทองถิน
ทำการสำรวจความรูความชำนาญของประชากรในทองถิน ที่เกี่ยวกับการกอสราง
ตัง้ แตระดับชางชำนาญการ ชางฝมอื ลูกมือชาง จนถึงคุณภาพแรงงาน รวมถึงความรูค วามเขาใจ
ของผูนำชุมชน ทั้งน้เพื่อประโยชน ในการวางแผนบุคลากร หากในทองถินมีไมเพียงพอ
หรือไมมีคุณภาพพอ จำเปนจะตองจัดหามาจากที่อื่น
วันทำงานปกติ และวันหยุดงานของทองถิน
ในบางทองถินอาจจะกำหนดวันทำงานปกติในแตละสัปดาหเพียง 5 วัน หรือ 6 วัน
แตบางทองถินจะทำงานตลอด 7 วัน ในสวนของวันหยุดงานปกติจะเปนวันเสารหรือวันอาทิตย
แตมีบางทองถินจะหยุดงานในวันพระ หรือวันสำคัญทางศาสนา นอกจากนั้นตองสอบถาม
ถึงการหยุดงานเนองในงานประเพณหรือพิธีสำคัญทางศาสนาของทองถินซึงไมเหมือนกัน
เชนประเพณสงกรานต บางแหงหยุดงาน 3 วัน บางแหงอาจจะหยุดงานถึง 7 วัน
การวางแผนงานก่อสร้าง 139
4.2 การสำรวจเพื่อการกอสราง
ในบางครั้งแบบกอสรางมีขอกำหนดใหผูรับจางจะตองทำการสำรวจทางวิศวกรรม
เพื่อการตรวจสอบซ้ำ โดยเฉพาะการสำรวจทางธรณวิทยา และในสวนของผูวางแผนงาน
กอสรางก็จะตองสำรวจและตัดสินใจในการเลือกวิธแี ละเลือกยุทธวิธีในการกอสรางใหรอบคอบ
กอนจะกำหนดลงในแผนงานกอสราง การสำรวจดังกลาวอาจจำเปนตองจางผูเ ชีย่ วชาญเฉพาะทาง
ทำการสำรวจ
การสำรวจทางวิศวกรรม
การสำรวจทางวิศวกรรมมีหลายอยางที่ตองสำรวจ เชน การสำรวจความสามารถ
รับน้ำหนักแบกทานของดินใตฐานราก หากความสามารถรับน้ำหนักใตฐานรากไมเพียงพอ
ตามที่กำหนดในแบบกอสราง จะตองเปลี่ยนฐานรากเปนใชเสาเข็ม หากตองใชเสาเข็ม
ก็จะตองเจาะดินสำรวจคุณภาพของชัน้ ดินเพือ่ คำนวณขนาดเสาเข็มรวมทัง้ คำนวณขอกำหนด
การตอกเสาเข็ม
การสำรวจเพื่อจัดทำหรือจัดหาสิงปลูกสรางชัวคราว
สิ งปลู ก สร า งชั วคราวที่ จ ำเป น ต อ การก อ สร า ง นอกจากสำนั ก งานสนาม
ที่พักอาศัย โรงเก็บวัสดุ แลวยังมีสิงปลูกสรางชัวคราวที่เกี่ยวของกับงานกอสรางโดยตรงอีก
เชน การจัดทำกำแพงกันดิน กันน้ำ การจัดทำนังรานสำหรับขนสงวัสดุ การติดตั้งหอปนจัน
การจัดทำรัว้ รอบบริเวณและการจัดทำโครงสรางชัวคราวเพือ่ ความปลอดภัยสำหรับการปฏิบตั งิ าน
และการปองกันภัยใหแกบคุ คลทีส่ าม การปกผัง การกอสรางสิงปลูกสรางชัวคราวน้ตอ งสำรวจ
ถึงขอจำกัดในเรือ่ งของขอบเขตบริเวณกอสราง และขอกำหนดตามกฎหมาย รวมถึงรายละเอียด
ของเน้องานตามแบบ J.R.Illingworth:1994 ไดจัดทำแผนภูมิความสัมพันธกิจกรรมกอสราง
และสิงปลูกสรางชัวคราวดังแสดงในภาพที่ 4-1 การสำรวจรายละเอียดของสิงปลูกสรางชัวคราวน้
จะนำไปสูการกำหนดวิธีการกอสราง และการกำหนดเปนแผนงาน
140 การวางแผนงานก่อสร้าง
4-1
ที่มา: J.R.Illingworth,1994
ภาพที่ 4-1 แผนภูมิแสดงความสัมพันธของกิจกรรมและสิงปลูกสรางชัวคราว
134
4.3 การเตรียมสถานที่กอสราง
การสำรวจตางๆในขอ 4.1 และ 4.2 ทำใหสามารถจัดเตรียมสถานทีก่ อ สรางไดอยาง
เหมาะสม ซึงการเตรียมสถานทีก่ อ สรางน้ จะพิจารณาจากผังบริเวณตามเอกสารสิทธิห์ รือบริเวณ
ที่ไดรับมอบจากเจาของสิงปลูกสราง ประกอบกับพิกัดตางๆของสิงปลูกสรางที่กำหนดในแบบ
และรายการละเอียด การจัดเตรียมสถานที่กอสรางในเบื้องตนจะตองจัดเตรียมสิงตางๆ
เชน การจัดทำรั้วกั้นเขตกอสราง การกำหนดตำแหนงสิงปลูกสราง (ปกผัง) สำนักงานสนาม
โรงเก็บวัสดุอุปกรณและเครื่องมือ บริเวณเก็บกองวัสดุกลางแจง ถนนชัวคราว ที่พักบุคลากร
การวางแผนงานก่อสร้าง 141
( )
ที่มา: J.R.Illingworth,1994
135
ภาพที่ 4-2 ลักษณะบริเวณกอสรางที่เปดกวาง
142 การวางแผนงานก่อสร้าง
: J.R.Illingworth,1994
4-2
บริเวณการกอสรางที่แคบยาว เปนงานกอสรางที่มีสัดสวนความกวางตอความยาว
แตกตางกันมาก และมีความกวางนอย มีชองทางเขาออกติดตอหลายทาง บริเวณกอสราง
ประเภทน้จะตองพิจ4-3ารณาจัดเตรียมสถานที่ใหถูกตอง เชน งานกอสรางทาง งานกอสราง
คลองสงน้ำ งานวางแนวทอสงน้ำ เปนตน ดังภาพที่ 4-3
ที่มา: J.R.Illingworth,1994
136
ภาพที่ 4-3 ลักษณะบริเวณกอสรางที่แคบยาว
การวางแผนงานก่อสร้าง 143
: J.R.Illingworth,1994
4-3
ที่มา: J.R.Illingworth,1994
ภาพที่ 4-4 ตัวอยางการจัดเตรียมสถานที่กอสรางในพื้นที่แคบยาว
137
144 การวางแผนงานก่อสร้าง
: J.R.Illingworth,1994
4-4
บริเวณการกอสรางที่มีพื้นที่จำกัด เปนงานกอสรางที่มีการกอสรางสิงปลูกสราง
เกือบทั้งหมดของพื้นที่ มีที่วางเหลือนอย ชองทางเขาออกลำบาก เชน งานกอสรางในชุมชน
หนาแนน งานกอสรางศูนยก4-5 ารคา ดังภาพที่ 4-5
138
ที่มา J.R.Illingworth,1994
ภาพที่ 4-5 ลักษณะบริเวณกอสรางที่มีพื้นที่จำกัด
การวางแผนงานก่อสร้าง 145
J.R.Illingworth,1994
4-5
ในบริเวณกอสรางที่มีพื้นที่จำกัด จะตองอาศัยหอปนจันในการขนสงวัสดุอุปกรณ
หลายตัว การกำหนดตำแหนงและความสูงของหอปน จันแตละตัวจะตองพิจารณาใหรอบครอบ
โดยใหคลอบคลุมพื้นที่ใหมากที่สุด ดังตั4-6
วอยางแสดงในภาพที่ 4-6
ที่มา: J.R.Illingworth,1994
: J.R.Illingworth,1994
ภาพที่ 4-64-6 ตัวอยางการเตรียมสถานที่ ในบริเวณกอสรางที่มีพื้นที่จำกัด
139
146 การวางแผนงานก่อสร้าง
บทที่ 5
การวางแผนงานก่อสร้าง
หลังจากไดทำการสำรวจขอมูลตางๆ และไดกำหนดทรัพยากรรวมถึงวิธกี ารกอสรางแลว
จะนำขอมูลทั้งหมดมาจัดทำแผนการกอสราง สิงที่จะตองดำเนินงานในการจัดทำแผนงาน
กอสรางตอไป คือ การศึกษาแบบและรายการละเอียด ทำการแบงแยกงานออกเปนกิจกรรมยอย
และนำปริมาณงานจากการประมาณราคามาคำนวณจำนวนวันทำงานของแตละกิจกรรม
จัดความสัมพันธใหถูกตอง
การจัดทำแผนงานกอสรางน้ จะจัดทำเพือ่ วัตถุประสงคสองประการ คือ การจัดทำแผนงาน
โดยละเอียดเพื่อเปนเครื่องมือในการดำเนินการกอสราง ซึงจะเปนหนาที่ของผูรับจางกอสราง
โดยความเห็นชอบของเจาของงาน และการจัดทำแผนงานเพือ่ การประเมินผลและจัดทำรายงาน
ความกาวหนาการกอสรางโดยทัวไปจะนำรายละเอียดการแบงงวดงานมาจัดทำเปนแผนงาน
เพื่อการติดตามประเมินความกาวหนางานดังกลาว ซึงผูเปนเจาของงานจะดูเขาใจงาย
5.1 วัตถุประสงคของการวางแผนงาน
ดังไดกลาวมาแลววา งานกอสราง เปนงานที่สลับซับซอน มีหนวยงานทั้งภายใน
และภายนอกเข า มามี ส ว นเกี่ ย วข อ งหลายหน ว ยงาน ซึ งแต ล ะหน ว ยงานจะมี ลั ก ษณะ
และความเกีย่ วพันกับงานกอสรางทีแ่ ตกตางกัน ตองมีการประสานงานอยางใกลชดิ ตลอดเวลา
เชน เจาของงาน ผูออกแบบ ผูรับจาง ผูควบคุมงานกอสราง กรรมการตรวจการจาง
การไฟฟาสวนภูมิภาค กรมทางหลวง ฯลฯ ดังนั้นการวางแผนงานกอสรางจึงมีวัตถุประสงค
ที่จะใชเปนเครื่องมือในการบริหารงานกอสราง โดย
1. เพื่อใหรูวา ในงานกอสรางไดแบงแยกออกเปนกิจกรรมยอยอะไรบาง
2. เพื่อใหผูรับผิดชอบแตละกิจกรรมยอยนั้นๆ ไดทราบลวงหนาถึงกำหนดการ
กำหนดเวลา และจะไดเตรียมการศึกษางานไวลว งหนา รวมถึงการจัดเตรียมวัสดุอปุ กรณทเ่ี กีย่ วของ
3. เพือ่ ใหแตละฝายทราบถึงบทบาทหนาทีแ่ ละความสัมพันธ เชน ความตอเนองกัน
การซอนทับกันของงาน
4. เพือ่ ไดทราบถึงอุปสรรคและปญหาทีอ่ าจจะเกิดขึน้ และเตรียมการปองกันไวลว งหนา
5. เพื่อเปนประโยชนตอฝายจัดหาวัสดุอุปกรณเครื่องมือเครื่องจักร ที่จะไดทราบ
ถึงชวงเวลาที่จะตองใชทรัพยากรดังกลาว
6. เพื่อใชเปนเครื่องมือในการควบคุมงาน และประเมินผลการทำงาน ตลอดจน
การควบคุมคาใชจายในการกอสราง
7. เพื่อใชเปนเครื่องมือในการประสานงาน
การวางแผนงานก่อสร้าง 147
5.2 ระบบในการวางแผนงานกอสราง
ในปจจุบันน้ไดมีการใชระบบในการวางแผนงานกอสรางอยูสองระบบ คือระบบ
การวางแผนงานแบบแผนภู5.2 มิแทง (BAR CHART) และระบบวิธีวิถีวิกฤต (CRITICAL
PATH METHOD ; CPM) แตโดยทัวไปยังใชระบบแผนภูมิแทง เพราะเปนระบบที่จัดทำงาย
(BAR CHART) (CRITICAL PATH METHOD ; CPM)
ดูเขาใจงาย และนอกจากใชวางแผนงานแล ว ยังใชในการวางแผนคนงาน แผนจัดหาวัสดุ
แผนจัดหาเครือ่ งจักร แตมขี อ ดอยในเรือ่ งการควบคุมเวลาและประเมินผลกระทบจากการลาชา
ของงาน สวนแผนงานระบบ CPM เปนแผนงานระบบใหมทตี่ อ งทำการศึกษาใหเขCPM าใจถึงการจัดทำ
และการใชงาน ระบบ CPM ไดถูกพัฒนาขึ้นเพื่อใชควบคุมเวลาทำงานโดยเฉพาะ CPM ทำใหทราบ
ถึงความรุนแรงเนองจากการลาชาของการทำงานซึงจะตองรีบแกไขเพือ่ ใหงานเสร็จตามกำหนด
การวางแผนงานกอสรางระบบแผนภูมิแทง
แผนงานระบบแผนภู มิ แ ท ง Bar
Chart หรือ Gantt Chart ซึงเรี
Bar Chart ยกตามชื
Gantt Chart ่อของ
Henry L.Gantt ผูใหกำเนิ ดการ
Henry L. Ganttวางแผนงาน
ระบบน้เมื่อป พ.ศ. 2454 ประมาณหนึงรอ. ยป .2454
มาแลว แผนภูมิแทงทำใหมองเห็นชวงเวลา
และความสัมพันธของกิจกรรมยอยที่แตกแยก
ออกมาในงานกอสราง การจัดทำจะจัดทำเปน
ตาราง มีรายละเอียดในกลุมชองดานซายมือ
ประกอบดวยลำดับกิจกรรมยอยปริมาณงาน
จำนวนวันทำงานมูลคางาน ฯลฯ สวนขวามือ
จะเปนตารางมาตรเวลา ขีดแทงตามแนวนอน
แสดงจุดเริมตน และสิ้นสุดของกิจกรรมตางๆ
ตั้ ง แต กิ จ กรรมเริ มต น ถึ ง กิ จ กรรมสุ ด ท า ย
ของการปฏิบัติงาน เมื่อ มีการตรวจสอบความ
กาวหนางานในแตละชวงเวลาแลวจะนำมาขีดแทง
การปฏิบตั งิ านจริงเปรียบเทียบกับแผนทีว่ างไว
จะเห็นความกาวหนางานทำใหประเมินไดวา งาน ภาพที่ 5-15-1รูปแบบแผนงานระบบแผนภูมิแทง
ชาหรือเร็วกวาแผนเทาใดและเปน จำนวนวันเทาใด ลักษณะของแผนงานระบบแผนภูมิแทง
ไดแสดงไวในภาพที่ 5-1
142
148 การวางแผนงานก่อสร้าง
5-1
(CPM)
CPM
การวางแผนงานกอสรางระบบวิธีวิถีวิกฤติ (CPM)
แผนงานระบบวิธีวิถีวิกฤติ ซึงตอไปน้จะเรียกยอวา CPM
เปนระบบการวางแผนทีด่ ที สี่ ดุ ในขณะน้ เพราะการสรางความสัมพันธดว ยเสนลูกศร
จะทำใหการควบคุมเวลาการทำงานไดรัดกุม ขึ้น โดยที่ทุกกิจกรรมจะรูบทบาทของตัวเอง
รูถ งึ ภาระผูกพันกับกิจกรรมทีจ่ ะตามมา ทำใหการดำเนินโครงการเปนไปอยางตอเนองจนเสร็จสิน้
โครงการ นอกจากนั้นยังบอกถึงความสำคัญของเวลาแตละกิจกรรมวามีคาเวลาที่ตายตัว
ไมสามารถปลอยใหลา ชากวากำหนดได หรือยังมีเวลายืดหยุน ทีพ่ อจะปลอยใหงานลาชาไดบา ง
ในงานก อ สร า งทั วๆ ไป จะเน น ความสำคั ญ ของเวลาทีCPM ่ ค อ นข า งจะตายตั ว
เพื่อใหงานเสร็CPMจตามกำหนด 2ดังนั้นระบบการวางแผนงานที่เหมาะสมที่สุดคือ ระบบ CPM
การนำเสนอผังงานของแผนงานระบบ CPM แบงDiagram)
(Arrow ออกเปน 2 ลักษณะคือ
ลักษณะแสดงดวยเสนลูกศร(Precedence
(Arrow Diagram)
Diagram)
ลักษณะแสดงดวยเสนวงรอบ (Precedence Diagram) 5-2
ลักษณะของแผนงานระบบวิธวี ถิ วี กิ ฤติ ไดแสดงเปรียบเทียบกับระบบแผนภูมแิ ทงในภาพที่ 5-2
ภาพที5-2
่ 5-2 รูปแบบแผนงานระบบวิธีวิถีวิกฤติเปรียบเทียบกับระบบแผนภูมิแทง
การวางแผนงานก่อสร้าง 153
ภาพที่ 5-35-3ตัวอยางลักษณะแผนงานกอสราง
148
154 การวางแผนงานก่อสร้าง
5
ภาพที่ 5-45-4ตัวอยางลักษณะแผนจัดหาวัสดุ
การวางแผนงานก่อสร้าง 155
149
ภาพที่ 5-55-5ตัวอยางลักษณะแผนคนงาน
156 การวางแผนงานก่อสร้าง
150
5
ภาพที่ 5-6
5-6 ตัวอยางลักษณะแผนเครื่องจักร
5.3.2 การจัดทำแผนงานกอสรางเพื่อการประเมินคาใชจายของผูรับจาง
5.3.2
เพื่อใหงายตอการพิจารณาความกาวหนางาน และติดตามการใชจายคากอสราง
ผูรับจางกอสราง จะจัดทำแผนงานที่แสดงถึงรายละเอียดงานในแตละชวงเวลาโดยยอ
การจัดทำไมตองการรายละเอียดขอมูลมากนัก โดยพิจารณาจากจำนวนกิจกรรมตางๆ
151
การวางแผนงานก่อสร้าง 157
ที่ปรากฏในการแบงงวดงานแตละงวดในสัญญา มาจัดทำเปนแผนสรุปเพื่อประเมินความ
กาวหนางาน และติดตามการใชจายในงานกอสราง เชน ในสัญญากอสรางอาคารสำนักงาน
ไดกำหนดระยะเวลาของสัญญา ตั้งแตวันที่ 1 มิถุนายน 2552 ถึง 20 ธันวาคม 2552
และใหสงมอบงานในงวดตางๆ ไวดังน้
งวดที่ 1 เปนเงิน 300,000.00 บาท (สามแสนบาทถวน) จายใหผรู บั จางเมือ่ ไดทำการ
เตรี ย มสถานที่กอสราง ถมดินภายในบริเวณเสร็จ ปลูกสรางอาคารสำนักงานชัวคราว
ของผูควบคุมงานเสร็จ ทำการตอกเสาเข็มเสร็จ ซึงจะดำเนินการแลวเสร็จภายในวันที่ 25
มิถุนายน 2552
งวดที่ 2 เปนเงิน 652,000.00 บาท (หกแสนหาหมืน่ สองพันบาทถวน) จายใหผรู บั จาง
เมื่อไดทำการเทคอนกรีตฐานราก เสาตอมอ คานและพื้นชั้นลาง อาคารสำนักงานเสร็จ
เทคอนกรีตเสารับคานชั้น 2 คานและพื้นชั้น2 เสารับคานชั้น 3 เสร็จ งานเดินทอสำหรับงาน
ระบบตางๆ ที่ฝงในโครงสรางของพื้นชั้นลางและชั้น 2 เสร็จ ซึงจะดำเนินการแลวเสร็จ
ภายในวันที่ 30 กรกฎาคม 2552
งวดที่ 3 เปนเงิน 650,000.00 บาท (หกแสนหาหมื่นบาทถวน) จายใหผูรับจาง
เมือ่ ไดทำการเทคอนกรีตคานและพืน้ ชัน้ 3 เสาและคานชัน้ หลังคาเสร็จ งานเดินทอสำหรับงาน
ระบบตางๆทีฝ่ ง ในโครงสรางเสร็จ งานกออิฐผนังอาคารชัน้ ลางเสร็จ ซึงจะดำเนินการแลวเสร็จ
ภายในวันที่ 25 สิงหาคม 2552
งวดที่ 4 เปนเงิน 620,000.00 บาท (หกแสนสองหมื่นบาทถวน) จายใหผูรับจาง
เมื่อไดทำการติดตั้งโครงหลังคาเหล็กและมุงหลังคาแลวเสร็จ กออิฐผนังอาคารพรอมฉาบปูน
แลวเสร็จ ติดตั้งวงกบประตูและหนาตางทั้งหมด เดินทอรอยสายไฟฟาภายในอาคารแลวเสร็จ
ตี ฝ า เพดานแล ว เสร็ จ ติ ด กระเบื้ อ งผนั ง ทั้ ง หมด ซึ งจะดำเนิ น การแล ว เสร็ จ ภายใน
วันที่ 30 กันยายน 2552
งวดที่ 5 เปนเงิน 550,000.00 บาท (หาแสนหาหมื่นบาทถวน) จายใหผูรับจาง
เมื่อไดทำการปูกระเบื้องพื้น ติดตั้งบานประตู บานหนาตาง ติดตั้งถังบำบัดน้ำเสียและงานทอ
ระบายน้ำทิ้งภายในบริเวณเสร็จ ซึงจะดำเนินการแลวเสร็จภายในวันที่ 25 ตุลาคม 2552
งวดที่ 6 เปนเงิน 950,000.00 บาท (เกาแสนหาหมื่นบาทถวน) จายใหผูรับจาง
เมื่ อ ได ท ำการติ ด ตั้ ง สุ ข ภั ณ ฑ แ ล ว เสร็ จ ครุ ภั ณ ฑ ติ ด ตั้ ง ในที่ เ สร็ จ ทาสี ร องพื้ น อาคาร
และติดตั้งดวงโคมไฟฟา ติดตั้งเครื่องปรับอากาศแลวเสร็จ ซึงจะดำเนินการแลวเสร็จภายใน
วันที่ 20 พฤศจิกายน 2552
งวดสุดทาย เปนเงิน 450,000.00 บาท (สี่แสนหาหมื่นบาทถวน) จายใหผูรับจาง
เมื่อไดทำการทาสีอาคารเสร็จ ติดตั้งระบบควบคุมไฟฟาและระบบสุขาภิบาลเสร็จทั้งหมด
158 การวางแผนงานก่อสร้าง
เทคอนกรีตถนนทางเขา ทำการทดสอบงานระบบทั้งหมด และทำงานอื่นๆ ตามรูปแบบ
5
และรายการที่ ไมไดปรากฏในการแบงงวดงานที่ผานมา ทำความสะอาดบริเวณโดยรอบ
พรอมที่จะเขาใชอาคารได ซึงจะดำเนินการแลวเสร็จภายในวันที่ 20 ธันวาคม 2552
จากการแบงงวดงานดังกลาว แผนงานกอสรางเพือ่ การติดตามผลงานและการใชจา ย
ของผูรับจาง ดังตัวอยางในภาพที
5-7 ่ 5-7
ภาพที่ 5-7 ตัว5-7
อยางการจัดทำแผนเพื่อการติดตามผลงานและการใชจายของผูรับจาง
5.3.3 (CPM)
การวางแผนงานก่อสร้าง 159
CPM
5.3.3 การวางแผนงานกอสรางเพื่อการดำเนินงานระบบวิธีวิถีวิกฤติ (CPM)
การนำเสนอแผนงานระบบวิธวี ถิ วี กิ ฤติ ซึงตอไปน้จะเรียกยอวา CPM ไดใชเสนลูกศร
เปนสื่อในการสรางความเขาใจเปนหลัก โดยมีเสนทางโยงตอเนองกันตั้งแตตนโครงการ
จนสิ้ น สุ ด โครงการ จุ ด เริ มต น ของเส น ลู ก ศรทุ ก เส น จะต อ งเริ มต น ณ จุ ด เดี ย วกั น
เรียกวาจุดเริมตนโครงการ และทุกสายทางของเสนลูกศรจะตอเนองกัน และไปสิ้นสุด
ณ จุดเดียวกัน เรียกวาจุดสิ้นสุดโครงการ
PROJECT
PROJECT
PLANNIN
PLANNIN BY
BYCRITICAL
CRITICAL PATH
PATH
METHOD
METHOD
สวนประกอบของ CPM CPM
CPM
ผังโครงขายของแผนงานระบบCPM
CPMCPM มีสว นประกอบและสัญลักษณอยูห ลายอยาง
ซึงแตละอยางมีความสำคัญและหนาที่เฉพาะ ผูที่จะศึกษาแผนงานระบบน้ตองทำความเขาใจ
ในบทบาทและหนาทีข่ องสวนประกอบเหลานัน้ ใหดี เพือ่ การประเมินสภาพการปจจุบนั ของโครงการ
ใหเปนไปตามแผนงานที่วางไวอยางถูกตอง อันจะนำไปสูผลสำเร็จของโครงการในที CPMCPM ่สุด
สวนประกอบของ CPM มีดังน้
เสนลูกศร
ลูกศรหนึงเสนในโครงขายของแผนงานCPM CPM หมายถึงกิจกรรมยอยหรือหนวยงานยอย
CPM
หนวยงานหนึง ที่บอกถึงการเริมตนและสิ้นสุด หางลูกศร หมายถึงจุดเริมตนกิจกรรม
และหัวลูกศรหมายถึ
CPM
งการสิน้ สุดกิจกรรมนัน้ ๆ ลูกศร ถูกเลือกมาเปนสวนประกอบในผังโครงขาย
ของแผนงานระบบ CPM CPM ก็เพราะ ลูกศรเปนสื่อที่ดีที่สุดที่ ใหความชัดเจนในการแสดงถึง
การปฏิบตั งิ านตามกำหนดการตัง้ แตเริมตนจนเสร็จสิน้ ดังนัน้ เสนลูกศรจะเขียนจากซายไปขวาเสมอ
เรียงลำดับการดำเนินการของกิจกรรมยอยทั้งหมด ตั้งแตเริมตนไปจนสิ้นสุดโครงการ
บนเสนลูกศรจะเขียนชือ่ กิจกรรม ดังนัน้ เสนลูกศรจึงควรเขียนใหอยูในแนวระดับ และความยาว
ของเสนลูกศรแตละเสนตองมีความยาวพอดีที่จะเขียนชื่อกิจกรรมยอยไดทั้งหมด
A
A
B
B C
C
160 การวางแผนงานก่อสร้าง
5
Node ( )
วงกลมกำกับหัวทายลูกศร Node ( )
node
เสนลูกศรทุกเสนจะตองมีวงกลมกำกับหัวทาย เพือ่ เปน Node (ปม) แสดงถึงจุดเริมตน
และสิ้ นnode
สุ ด ของเส น ลู ก ศรหรื อ เหตุ ก ารณ นั้ น ๆ การต อ เนองสั ม พั น ธ กั น ของเส น ลู ก ศร
จะเกิดที่วงกลมหรือ node เทานั้น ภายในวงกลมจะบรรจุหมายเลข
ii j j
หมายเลขประจำกิจกรรม
หมายเลขทีบ่ รรจุอยูใ นวงกลมทุกวง จะถูกนำมาเปนหมายเลขประจำกิจกรรมทีป่ รากฏ
บนเสนลูกศรนัน้ ๆ ซึงเปรียบเสมือนรหัสประจำตัวกิจกรรม ดังนัน้ จะมีความซ้ำซอนกันโดยสมบูรณ
ไมได หมายความวา หมายเลขประจำแตละหนวยงานจะมี 2 ตัว คือเลขที่อยูทายลูกศร (i)
และหัวลูกศร (j) ซึงกิจกรรมสองกิจกรรม จะมีหมายเลขซ้2 2 ำกันทั้งสองตัวไมไ(i)ด (i)
(j) (j) หมายเลขประจำกิจกรรม ไดถูกกำหนดขึ้น เพื่อความสะดวกในการคนหาตำแหนง
ของกิ จ กรรม นอกจากนั้ น ยั ง แสดงถึ ง ความสั ม พั น ธ ข องกิ จ กรรม รวมทั้ ง แสดงถึ ง
ลำดับกอนหลังดวย
i j
iA C j
1 2 4
A C
1 2 4
B 3 D
กิจกรรม A มีหBมายเลขประจำกิจกรรมคื 3 อ i = 1 , j = 2D
กิจAกรรม B มีหมายเลขประจำกิi =จกรรมคื 1 , j = 2อ i = 1, j = 3
B i = 1, j = 3อ i = 2, j = 4
Aกิจกรรม C มีหมายเลขประจำกิi จ=กรรมคื 1, j=2
C i = 2, j=4
Bกิจกรรม D มีหมายเลขประจำกิi จ=กรรมคื 1, j =อ3i = 3, j = 4
D i = 3, j = 4
จะแสดงความสั
C ม พั น ธ ว า
i = 2, j = 4
กิDจกรรม A และกิจกรรม B i = เริ3, มทำงานพร j = 4 อมกัน
A B
กิจกรรม C และกิจกรรม D เสร็จงานพรอมกัน
C D
กิจกรรม C จะเริมงานตอจากกิจกรรม A เมื่อกิจกรรม A ทำงานเสร็จ
AC B A A
กิจกรรม D จะเริมงานตอจากกิจกรรม B เมื่อกิจกรรม B ทำงานเสร็จ
นันคืCอ ความหมายของ D
i ก็คอื จุดเริมดำเนินงานของหนวยงานใดๆ และ j คือจุดสิน้ สุด
การทำงานของกิCจกรรมนัน้ ๆ ดังนัน้ เพียงแตA155 ดจู ากคา i และAj ของหนวยงานทัง้ หมด ก็จะทราบ
การวางแผนงานก่อสร้าง 161
155
ถึ ง ความสั ม พั น ธ ข องหน ว ยงานต า งๆ โดยไม ต อ งดู ที่ ผั ง งาน และด ว ยเหตุ ที่ ค า i-j
จะเรียงจากนอยไปหามาก จึงเปนประโยชนในการประมาณตำแหนงทีอ่ ยูข องกิจกรรมในผังงานรวม
เหมือนกับการเปดหนาหนังสือ เราจะคนหาหนาหนังสือไดใกลเคียง
CPM
CPM ไดกำหนดการใหหมายเลขประจำกิจกรรม ไวดังน้
CPM
(1)(1) เริมจากตัวเลขนอยไปหามาก จากซายไปขวา และจากบนลงลาง ทัง้ น้เพือ่ ไมใหเกิด
(1)
สภาวะยอนกลับในการคนหา
66
11 22 33 44 55
77
(a)
(a)
55
11 22 44 66 77
33
(b)ดีกวา
(b)(b)
รู(a)
ป(a) การกำหนดหมายเลข ดูคลายกับมีการเรียงลำดับถูกตองแลว แตจะเห็นวา
(a)
หมายเลขของnode
node
node node สุ ด ท า ยกั บ nodeภายในผั ง เรี ย(b)
node (b)งลำดั บ สลั บ ที่ กั น ส ว นรู ป (b)
เปนการเรียงที่ถูกตองคือ จากซายไปขวาและจากบนลงลาง
(2(2 )) หมายเลขประจำกิจกรรมii i---jjj ของแตละกิจกรรม จะตองไมซำ้ กันทัง้ สองตัว ซ้ำกัน
(2
ตัวใดตัวหนึงไดตัวเดียว
BB
11 AA 22 CC 33 DD 44
กิจกรรมB B และกิจกรรม C ตางก็มีหมายเลขกิจ2กรรม 2 – 3 เหมือนกันทั้งสองตัว
B CC 2 –– 33
เกิดความซ้ำซอน ตองแกไขโดยการใชกิจกรรมหุน หรือกิ(Dummyจกรรมสมมุ ติ (Dummy Activity)
Activity)
(Dummy Activity)
มาชวยแกปญหาโดยการแทรกที ่กิจกรรม B หรื อแทรกที่กิจกรรม C ก็ได แตความสัมพันธ
BB CC
ของกิจกรรมก็ ยังคงเดิม คือกิจกรรม B และ C ยังคงตองเสร็ จงานทั้งสองกิจกรรม กิจกรรม
BB CC DD
D จึงจะเริมงานได
162 การวางแผนงานก่อสร้าง
156
156
5
5
B
B 3
3 Dummy
1 A 2 CDummy 4 D 5
1 A 2 C 4 D 5
เมื่อแทรกกิจกรรมหุนที่กิจกรรมBB แลว หมายเลขประจำกิจกรรมจะเปลี่ยนไป
เปนBกิจกรรม B มีหมายเลขประจำกิ2-3จBกรรม คือC2-3 กิจกรรม C มีหมายเลขประจำกิ 2- 4 จกรรม
B คือ 2- 4 (3) 2-3 C i j 2- 4
(3) (3) กิจกรรมทุกกิจกรรม จะตi(DUMMY อj ยกวาคา j เสมอ
องมีคา i นACTIVITIES)
กิจกรรมหุนหรือกิจกรรมสมมุ (DUMMY ACTIVITIES)
ติ(DUMMY ACTIVITIES)
เปนกิจกรรมทีส่ มมุตขิ นึ้ ไมมกี ารปฏิบตั งิ านใดๆ และไมมเี วลาทำงาน สมมุตขิ นึ้ เพือ่
แกปญหาหมายเลขกิจกรรมซ้ำซอน และเพื่อบังคับความสัมพันธของกิจกรรมบางกิจกรรม
กิจกรรมหุน จะตองใชเสนประหรือเสนไขปลาแทนเสนทึบ แตก็มีหมายเลขประจำ
กิจกรรมเชนกัน และไมจำเปนตอ(DURATION
งเขียนในแนวระดั บ
of ACTIVITIES)
เวลาทำงานของกิ(DURATION
จกรรม (DURATION of ACTIVITIES)
of ACTIVITIES)
ในแตละกิจกรรมที่ไดแยกยอยออกมาจากโครงการทั้งหมด ตองมีการกำหนดเวลา
ทำงานไวดว ยเสมอ การกำหนดเวลาทำงานของกิจกรรม จะตองอาศัยประสบการณและขอมูล
ทางสถิติประกอบกับสภาพแวดลอมของโครงการ รวมทั้งองคประกอบตางๆ ที่เกี่ยวของ
เชน สภาพภายในองคการ ขอบังคับตามสัญญา ฤดูกาล และมาตรฐานการกอสราง ดังนั้น
เวลาทำงานของกิจกรรมที่เหมือนกันในโครงการหนึงอาจจะนำไปใชกับอีกโครงการหนึงไมได
เวลาทำงานของกิจกรรม จะเขียนไวใตชอื่ กิจกรรมและใตเสนลูกศร และอาจจะกำหนด
เปน เดือน สัปดาห วัน ชัวโมง หรือนาที ก็ ได แตโดยทัวไปในแผนงานระบบ CPM CPM
จะกำหนดเปนวัน CPM
1 A 2 C 4
21 12
1 A 2 C 4
21 12
B 3 D
19 35
B 3 D
19 35
การวางแผนงานก่อสร้าง 163
วิถีวิกฤตและกิจกรรมวิ กฤตPath
(Critical (Critical Path
; Critical ; Critical Activities)
Activities)
B E
5 3 10
C F H
6 4 5 6 8
A D G
1 7 2 9 5 4 7
164 การวางแผนงานก่อสร้าง
เวลาทำงานทีเ่ กีย่ วของของแตละกิจกรรมยอย ทีต่ อ งพิจารณาในการวางแผนงาน มีดงั น้
เวลาทำงานรวม (D : Duration)
เวลาเริมงานเร็วที่สุด (ES : Earliest Start) 5
เวลาเสร็จงานเร็วที่สุด (EF : Earliest Finish)
เวลาเริมงานชาที่สุด (LS : Latest Start)
เวลาเสร็จงานชาที่สุด (LF : (EF Latest: Earliest Finish)
Finish)
(LS : Latest
เวลายืดหยุนหรือคาคลองตัว (Float value Start)
or Slag Time)
คาคลองตัวรวม (TF : Total (LF : Float)
Latest Finish)
คาคลองตัวอิสระ (FF : Free Float) (Float value or Slag Time)
คาเวลาดังกลาวจะคำนวณและจัดทำเปนตาราง (TF : Total Float)
ซึงการคำนวณค าเวลาเริมงานเร็วทีส่ ดุ
และเสร็จงานเร็วที่สุด จะคำนวณจากตนโครงการไปยั (FF :งFree
จุดสิ้นFloat)
สุดโครงการ สวนการคำนวณ
คาเวลาเริมงานชาที่สุดและเสร็จงานชาที่สุด จะคำนวณจากจุดสิ้นสุดโครงการยอนกลับมา
ยังตนโครงการ
การคำนวณหาคาเวลาตางๆ
คาเวลาตางๆทีก่ ลาวมาแลวนัน้ จะเปนเครือ่ งมือในการควบคุมโครงการใหสำเร็จลุลว ง
ไปตามแผนงานที่วางไว การคำนวณคาเวลาตางๆในผัง CPM มีวิธีการดังน้
เวลาเริมงานเร็วที่สุด : ES และเสร็จงานเร็วCPM ที่สุด : EF
เปนการคำนวณหาคาเวลาจากจุดเริมต: EF
: ES นโครงการ ไปยังจุดสิ้นสุดโครงการ
ในกิจกรรมใดๆ
วันเริมงานเร็วที่สุด + เวลาทำงาน = วันเสร็จงานเร็วที่สุด
ES + + D == EF ---------------- (5.1)
ES + D = EF ---------------- (5.1)
ES = 21 EF = 21+17 = 38
7 8
17
กิจกรรมตั้งแบบเสา มีวันทำงาน(D)
(D) 17 17 วัน มีวันเริมงานเร็วที่สุด 21 คือ วันที่ 21
จะสามารถคำนวณหาวันเสร็จงานเร็วที่สุดไดดังน้
จากสมการที5.1่ 5.1 วันเสร็จงานเร็วที่สุดของงานตั้งแบบเสา
= 21 + 17==21
38 + 17 = 38
การวางแผนงานก่อสร้าง 165
สองกิจกรรมที่ตอเนองกัน
วันเสร็จงานเร็วทีส่ ดุ ของกิจกรรมทีท่ ำมากอน จะเปนวันเริมงานเร็วทีส่ ดุ ของกิจกรรม
ที่ตามมา
ESA=0 ESB=9
A B
1 2 3
9 15
ESA=0 ESB=9
EFA=0+9=9 EFB=9+15=24
A B
1 2 3
5.19 A 150+9=9
จากสมการ 5.1 กิจกรรมBA มีวันเสร็จงานเร็วที่สุด คือ 0 +A9 = 9 9
A=0+9=9
วันเริมงานเร็วทีส่ ดุ ของกิจEFกรรม B คือ วันเสร็
B จงานเร็วที=EF
9 + 15
=9+15=24
ส่ ดุ 24Bของกิจกรรม A คือ วันที่ 9
เพราะฉะนั้น วันเสร็ 5.1จงานเร็วAที่สุดของ B คือ 9 + 150 + 9== 924
หลายกิEFจกรรมสัมพันธกันB node ES A 9
หากมี ค า EF ของหลายกิ จ กรรมมาสิ B ้ น 9สุ+ด15 = 24
EF EF ที่ node เดี ย วกั น ค า ES
ของกิจกรรม ที่จะตองดำเนินการตอ จะตองพิจารณา จากคา EF ที่มากที่สุด หรือคา EF
ของกิจกรรมที่เนิKนชEFาทีL่สุด node10
node ES
จากรูปMขางลาง แสดงใหEFเห็นวKา L EF
กิจกรรมKK และ KL L ไปเสร็จงานที ่ node10 ทั้งคู
node10 65 + 7 = 72
กิจกรรม MM เริLมงานตอจากกิจKกรรม LK57และ + 11L= 68
กิจกรรม K มีวันKเสร็จงานเร็วEFทีL่ส=68 ุดคือ 6565+ +7 7= 72= 72
EFK=72
กิจกรรม
ES =57
L มี ว น
ั Lเสร็ จ งานเร็ ว ที ส
่ ด
ุ คื อ 57
57 + +1111 68= =72
=ES 68
L M
L EFL=68
10 EFK10=72 M
9 11 3 11
ESL=57 ESM=72
L 10 M
9 EFL=57+11=68
11 10 EF 11
3 M=72+3=75
EFK=65+7=72
EFL=57+11=68 EFM=72+3=75
ESK=65
K EFK=65+7=72
8 ESK=65 7
K
node108 7 2 M
M node10 2 KM 72 72
166 M
การวางแผนงานก่อสร้าง
K 72 72
160
160
5
ที่ node10 มี วั น เสร็ จ งานเร็ ว ที่ สุ ด ของกิ จ กรรมที่ ท ำมาก อ น 2 ค า M
ตองเลือกคาใดคาLหนึง ซึง M ตองเลือกคาที่มาก คือวันเสร็จงานเร็L วที่ส68ุดของกิจกรรม K
K
5
คือ วันที่ 72 ซึงวันที่ 72 กิจกรรม L ก็Mเสร็จไปแลว หากเลือกวันเสร็จงานเร็วทีส่ ดุ ของกิจกรรม L
คือ 68 กิจกรรม K ยังไมเสร็จงาน ทำให M =กิจ72กรรม
+ 3 =M75ยังเริมทำงานไมได
วันเสร็จงานเร็วที่สุดของกิ
L จกรรม M = 72 + 3 = 75 L 68 K
หลายกิจกรรมสัมพันธกันดMวยกิจกรรมหุน
หนวยงานสมมุติจะโยงความสั M = ม72พั+น3ธ =ในด
75านเวลาดวย
ESM=75 ESP=82
11 M 17 P 19
7 EF =75+7=82 11
M EFP=82+11=93
ESM=75
EF D=76+0=76
ESP=82
11 M D 0 17 P 19
7 EF =75+7=82 11
M EFP=82+11=93
ESN=71 ESD=76 ESR=76
EFD=76+0=76
15 N 16 R 18
5 D0 9
EFN=71+5=76 EFR=76+9=85
การทีES ่มีกN=71
ิจกรรมหุ
N
ESDอ=76
นมาต ESR=76
เชื่อม จะเกิ ดเงื่อRนไขเหมือนกับกิจกรรมปกติ เพราะ
15 16 18
กิจกรรมหุนก็มีคาเวลาตาEF5งๆ=71+5=76 เหมือนกับกิจกรรมปกติ 9 เพียงแต ค า
EFR=76+9=85
เวลาทำงานของกิ จกรรม
N
(D) ไมมี หรือเปน 0 เทานั้น (D) 0
เวลาเสร็จงานเร็วที่สุดของ กิจกรรม M Mคือ 7575+ 7+= 782= 82
เวลาเสร็จงานเร็วที่สุดของ กิจกรรม N Nคือ 7171 + 5 += 576 = 76
เวลาเสร็จงานเร็วที่สุดของ กิจกรรมหุน DDคือ 7676(D)+ +0 =0 76= 76 0
D M 75 + 7 = 82
กิPจกรรม P เริมงานเมืMอ่ กิจกรรม M และกิ จกรรมหุ
N
น
D ทำงานแลวเสร็จทัง้ สองกิจกรรม
71 + 5 = 76 M 82
ตองเลือกคาเวลาเสร็จงานของกิจกรรมที่ทำมากอนทีD่มีคามากที ่ ส
76 + 0 = 76 ุ ด คื อ ค า เวลาเสร็ จงาน
ของกิจกรรม MP คือวันที่ 82 M D
เมื่อกำหนดคาเวลาทำงานของแตละกิจกรรมแลว จึงเริมคำนวณคMาเวลาเริ82มงาน
เร็ ว ที่ สุ ด และค
i-j Dา เวลาเสร็ จ งานเร็ ว ที่ สุ ด ESจั ด ทำเป
LS น ตารางแสดงค
EF LF TFา เวลาที FF ่ ค ำนวณได
ลักษณะตารางเปนดังน้
i-j D ES LS EF LF TF FF
161
การวางแผนงานก่อสร้าง 167
161
ตัวอยางการคำนวณคาเวลาเริมงานเร็วที(ES)
่สุด(ES)และเสร็จงานเร็(EF)
วที่สุด(EF)
B E
5 3 10
C F H
6 4 5 6 8
A D G
1 7 2 9 5 4 7
168 การวางแผนงานก่อสร้าง
162
5
P Q
118 5 119 7 120
LSP = 319-5=314 LSQ = 326-7=319
LFP = 319 TPD = EFQ = LFQ = 326
P Q
118 5 119 7 120
วันเสร็จQงานเร็วที่สุดของโครงการคือ วันที่ ซึ326งจะไมชาไปกวาน้แลว จึงถือวันน้
เปนวันเสร็จงานชา กิจกรรม Q จึQงรู=ค7าLFวัน=เสร็
319P
จงานชาที่สุดกTPD อน =คืEFอ = วัLFนQที= ่ 326326
Q Q
326 – 7 = 319
เวลาทำงานของกิจกรรม Q
Q = 7 วัน ดั
ง นั
น ้ วันเริ
มงานช า ของกิ
P
จ กรรม 319
Q คื
อ326 –7=319
Q าที่สุดของ Q จะเปนวันเสร็จงานช
วันเริมงานช 326าที่สุด ของ P คือวันที่ 319
P 5Q = 7 P Q 319326 – 5 7==314
วันทำงานของ P เทากับ 5 วัน ดังนัน้ วันเริมงานชาทีส่ ดุ ของ P คือ–319 319
– 5 = 314
Q P 319
หลายกิจกรรมสัมพันLS ธกันP 5 (node)P 319 – 5 = LF 314
หากมีคา LS ของหลายกิ LS
จ กรรมที ่ ต ามมาเริ
LS
มที ่ ป ม(node) เดี ยวกัน คา LF
ของกิจกรรมที ่ทำมากLSอน จะตองพิจารณาจากค
LSM=98-11=87 LSN=113-15=98 า LS(node)ที่นอยที่สุด หรืLF อคา LS ที่ตองเริม
กอนกิจกรรมอื M ยวกัน N
25 ่นๆ ในปมเดี
11
LS 26 LS
15 27
LSM=98-11=87 LFM=98 LSN=113-15=98
M N LF27N=113
25 11 26 LSP=110-9=101
15
LFM=98
LSP=110-9=101 P LFN=113
28
9
P LFP28=110
9
P 9 110 LFP=110
P 9 110 – 9 = 101 110
170 N
การวางแผนงานก่ อสร้า15
ง 110 – 9 = 101 113
N 15 113 – 15 = 98 113
113 – 15 = 98
จากรูปขางบน คำนวณไดดังน้
กิจกรรม P มีวันทำงาน 9 วัน สามารถเสร็จชาที่สุดไดในวันที่ 110
วันเริมงานชาที่สุด คือ 110 – 9 = 101
กิจกรรม N มีวันทำงาน 15 วัน สามารถเสร็จช5 าที่สุดไดในวันที่ 113
วันเริมงานชาที่สุด คือ 113 – 15 = 98
กิจกรรม M จะตองถือเอาวันเริมงานชาที่สุดของ P หรือ N ซึงเริมงานที่ node 26
เหมือนกัน ปรากฏวM า N มีวันเริมงานชาไดเพียงวัPนที่ 98 N ซึงน5อยที่สnode
ุดแล26ว จึงถือเอาวันที่ 98
เปนวันเสร็จงานชาNที่สุดของกิจMกรรม M 98 98
กิจกรรมM M มีMวันทำงาน
11 11 วัน วันเสร็จงานช 98P าที่สNุดคือ 98 node 26
กิจกรรม M จะสามารเริ
MN มงานชาที่สุดได
98 –(98
(98 11 =–87)11 = 87) 87 คือวันที98่ 87
หลายกิจกรรมสัมพันธกันดวยกิจกรรมหุ M น
กิจกรรมหุน Mจะบังคับคาเวลาเสร็
11
จงานและเริมงานช 98
าที่สุดเหมือนกับกิจกรรมปกติ
M (98 – 11 = 87) 87
LSM=80-7=73 LSP=91-11=80
11 M 17 P 19
7 11
LFM=80 LFP=91
LSM=80-7=73 LF D=80
LSP=91-11=80
11 M 0 17 P 19
7 11
LFDM=80 LFP=91
LSN=80-5=75 LSD=80 LSR=97-9=88
LFRD=80
15 N 16 18
5 0 9
LFN=80 LFR=97
D
ที่ Node 14 มีLS
Node 14 N=80-5=75
15 น
ว 2N าLS
ั เริมงานช ทีส่ Dด=80
ุ 2 กิ16จกรรมRLSR=97-9=88
คือ กิRจกรรม(Dummy)
R และ กิจกรรมหุ 18 น (Dummy)
5 9
วันเสร็จงานชาที่สNุดของ กิจกรรม N ตLFอNงเลื =80 อกคาที่นอยที่สุด ซึDummyงก็คLF นเริ80มงานชาที่สุดของ
ือ Rวั=97
N 80 N (80 – 5) 75
Dummy วันNode ที่ 8014 2 (LS) R (LF) (Dummy)
วันเสร็จงานชาNที่สุดของกิจกรรม N วันที่ 80 และวันเริมงานช าที่สุดของ80N (80 - 5)
Dummy
B E
วันที่ 75 5 3 N10 80 N (80 – 5) 75
ตัวอยางการคำนวณคาเวลาเริCมงานชาที่สFุด(LS) (LS)และเสร็จHงานช(LF) าที่สุด(LF)
B6 4 5 E 6 8
5 3 10
A CD F G H
1 7 2 69 4 55 6 4 8 7
A D= - G
1 7 2 9 5 4 7
LS = LF – D
H 8 TPD ; LF = 26
= -
H ; ES = 26 – 8 = 18
LS =
การวางแผนงานก่อสร้าง
LF – D
171
H 8 TPD ; LF = 26
H165
; ES = 26 – 8 = 18
วันเสร็จงานชาทีส่ ดุ ของกิจกรรมใดๆ = วันเริมงานชาทีส่ ดุ - วันทำงานของกิจกรรมนัน้ ๆ
LS = LF – D
กิจกรรม H มีวันทำงาน 8 วัน วันเสร็จงานชาที่สุดคือวันเสร็จสิ้นโครงการ TPD ; LF = 26
วันเริมงานชาที่สุดของ H ; LS = 26 – 8 = 18
กิจกรรม G มีวันทำงาน 4 วัน วันเสร็จงานชาที่สุดคือวันเสร็จสิ้นโครงการ TPD ; LF = 26
วันเริมงานชาที่สุดของ G ; LS = 26 – 4 = 22
กิจกรรม Dummy มีวนั ทำงาน 0 วัน วันเสร็จงานชาทีส่ ดุ คือวันเริมงานชาทีส่ ดุ ของ H ; LF = 18
วันเริมงานชาที่สุดของ Dummy ; LS = 18 – 0 = 18
กิจกรรม F มีวันทำงาน 5 วัน วันเสร็จงานชาที่สุดคือวันเริมงานชาที่สุดของ H ; LF = 18
วันเริมงานชาที่สุดของ F ; LS = 18 – 5 = 13
กิจกรรม E มีวนั ทำงาน 10 วัน วันเสร็จงานชาทีส่ ดุ คือวันเสร็จสิน้ โครงการ TPD ; LF = 26
วันเริมงานชาที่สุดของ E ; LS = 26 – 10 = 16
กิจกรรม D มีวนั ทำงาน 9 วัน วันเสร็จงานชาทีส่ ดุ คือวันเริมงานชาทีส่ ดุ ของ G ; LF = 22 หรือ
วันเริมงานชาที่สุดของ Dummy ; LF = 18
ตองเลือกคาเวลาที่นอยที่สุด คือ LF = 18 ตาม Dummy
วันเริมงานชาที่สุดของ D ; LS = 18 – 9 = 9
กิจกรรม C มีวันทำงาน 6 วัน วันเสร็จงานชาที่สุดคือวันเริมงานชาที่สุดของ F ; LF = 13
วันเริมงานชาที่สุดของ C ; LS = 13 – 6 = 7
กิจกรรม B มีวันทำงาน 5 วัน วันเสร็จงานชาที่สุดคือวันเริมงานชาที่สุดของ E ; LF = 16
วันเริมงานชาที่สุดของ B ; LS = 16 – 5 = 11
กิจกรรม A มีวนั ทำงาน 7 วัน วันเสร็จงานชาทีส่ ดุ คือวันเริมงานชาทีส่ ดุ ของ C ; LF = 7 หรือ
วันเริมงานชาที่สุดของ D ; LF = 9 เลือกคาเวลาที่นอยที่สุด คือ LF = 7
วันเริมงานชาที่สุดของ A ; LS = 7 – 7 = 0
นำไปบันทึกลงตาราง ดังตัวอยางตารางขางลาง
172 การวางแผนงานก่อสร้าง
A 7 C ; LF = 7
D ; LF = 9 LF = 7
A ; ES = 7 – 7 = 0
A D G
1 7 2 9 5 4 7
คาคลองตัวรวม
คาคลองตัวรวม ของกิจกรรมใดๆ ; ;
TF = TF LS =– LS
ES – ES (5.3)
----------------------------(5.3)
----------------------------
หรือ TF =TFLF- = EFLF- EF----------------------------
----------------------------(5.4)
(5.4)
กิจกรรม AA TFTF= = 00 –– 00 = =0 0 7หรื
– 7อ =70– 7 = 0
กิจกรรม BB TFTF= = 1111 –– 00= =1111 หรือ 16 – 5 = 11
16 – 5 = 11
กิจกรรม C TF = 7 – 7 = 0 หรือ 13 – 13 = 0
C TF = 7–7 = 0 13 – 13 = 0
D TF = 9–7 = 0 18 – 16 = 0
E TF = 16 – 5 = 11 26การวางแผนงานก่
– 15 = 11 อสร้าง 173
F TF = 13 – 13 = 0 18 – 18 = 0
Dummy TF = 18 – 16 = 2 18 – 16 = 2
A TF = 0 – 0 = 0 7–7 = 0
B TF = 11 – 0 = 11 16 – 5 = 11
C TF = 7 – 7 = 0 13 – 13 = 0
D TF = 9 – 7 = 0 18 – 16 = 0
กิจกรรม D TF = 9 – 7 = 0 หรือ 18 – 16 = 0
E TF = 16 – 5 = 11 26 – 15 = 11
กิจกรรม E TF = 16 – 5 = 11 หรือ 26 – 15 = 11
F
กิจกรรม F TFTF = =1313– 13– =130 = 0 18 – 18 = 0
หรือ 18 – 18 = 0
Dummy
กิจกรรม Dummy TFTF= =1818 – 16–=162 = 2 หรือ18 18 – 16–=162 = 2
G G TF
กิจกรรม TF = =2222– 16– =166 = 6 26 –หรื
20อ = 626 – 20 = 6
H H TF
กิจกรรม TF = =1818– 18– =180 = 0 18 –หรื18อ = 18
0 – 18 = 0
คาคลองตัวอิสระ
คาคลองตัวอิสระของกิจกรรมใด เทากับ เวลาเริมงานเร็วทีส่ ดุ ของกิจกรรมทีต่ ามมา
ลบดวย เวลาเสร็จงานเร็วที่สุดของกิจกรรมนั้น
ESX ESY
X Y
EFX EFY
FFX = ESY - EFX ---------------------- (5.5)
สาเหตุทเี่ ปนเชนน้ เพราะ กิจกรรม Y จะเริมงานเร็วทีส่ ดุ ไมยอมเลือ่ นไปเริมงานชาทีส่ ดุ
ทำใหคาคลองตัวของกิจกรรม X อาจจะลดลงจากค 167 าคลองตัวรวม
กิจกรรม A FFA = ESC – EFA = 7 – 7 = 0 หรือ ESD – EFA = 7 – 7 = 0
กิจกรรม B FFB = ESE – EFB = 5 – 5 = 0
กิจกรรม C FFC = ESF – EFC = 13 – 13 = 0
กิจกรรม D FFD = ESG – EFD = 16 – 16 = 0
กิจกรรม E FFE = TPD – EFE = 26 – 15 = 11
กิจกรรม F FFF = ESH – EFF = 18 – 18 = 0
กิจกรรม Dummy FFDummy = ESH – EFDummy = 18 – 16 = 2
กิจกรรม G FFG = TPD – EFG = 26 – 20 = 6
กิจกรรม H FFH = TPD – EFH = 26 – 26 = 0
174 การวางแผนงานก่อสร้าง
Dummy FFDummy = ESH – EFDummy = 18 – 16 = 2
G FFG = TPD – EFG = 26 – 20 = 6
H FFH = TPD – EFH = 26 – 26 = 0
นำไปบันทึกลงตารางตอไป
เวลา
CPMCPM กับวันในปฏิทิน
วัCPM
นทำงานใน CPM เปนเวลาทำงานรวมอยางตอเนอง สวนวันทำงานตามปฏิทิน
อาจจะมี วั น หยุ ด งาน ดั ง นั้ น จำนวนวั น ตามปฏิ ทิ น นั5บ ตั้ ง แต เ ริ มจนสิ้ น สุ ด โครงการ
CPM
อาจจะมากกวาจำนวนวันของ CPM การที CPM
จ
่ ะทราบกำหนดวั น ตามปฏิ ทนิ จะต
อ งนำวั น CPM
บรรจุลงในปฏิทิน โดยนำเอาปฏิทินในชวงเวลาดำเนินการโครงการมาทำการแบงชอง
7
และกำหนดวันหยุดงาน เชน โครงการจะเริมตนในวันที่ 7 เมษายน 2553
2553
168
CPM 7 1
การวางแผนงานก่อสร้าง 175
นำวันทำงานของCPMCPM มาบรรจุลงในชองแบงสวนบนของแต7ละวัน เริมวันที่ 71 เมษายน
เปนวันที่ 1 ซึงเปนวันเริมทำงาน
CPM 26 7 2553
จำนวนวันทำงานตาม 2
CPM 26
2553
วั น หากทำงานโดยไม ม ี ว ั น หยุด เริมงาน
วันที่ 7 เมษายน 2553 จะเสร็จสิ้นโครงการ ในวันที่ 2 พฤษภาคม 2553
หากมีวันหยุดงานและไดกำหนดไวลวงหนาแลว จะไดปฏิทินการทำงานดังน้
169
176 การวางแผนงานก่อสร้าง
5.4 การประเมินผลความกาวหนางาน
การประเมินความกาวหนางานจะทำการประเมินทั้งฝายผูรับจาง และฝายผูวาจาง
ฝายผูรับจาง ทำการประเมินโดยมุงเนนไปที่การควบคุมประสิทธิผลของการทำงาน และเพื่อ
การควบคุ ม ต น ทุ น ค า ใช จ า ยต า งๆ ส ว นฝ า ยผู ว า จ า ง จะประเมิ น โดยผู ค วบคุ ม งาน
หรือคณะที่ปรึกษาของผูวาจาง เพื่อจัดทำรายงานความกาวหนา การติดตามปญหาตาง
รวมทั้งเพื่อการควบคุมคุณภาพงานเสนอผูบังคับบัญชาหรือเจาของงาน ในที่น้จะกลาวถึง
เฉพาะการประเมินของฝายผูวาจางหรือเจาของงาน
การประเมิ น ความก า วหน า งานจะต อ งอาศั ย ข อ มู ล จากการวางแผนงาน
เพือ่ การติดตามคาใชจา ยของผูร บั จาง รายงานประจำวัน รายงานเหตุการณของผูค วบคุมงาน
และบัญชีปริมาณงาน นำมาประเมินผลงานเปนรอยละ และรายงานเหตุการณ โดยทัวไป
พรอมทั้งสรุปผลการทำงานของผูรับจาง ที่ปฏิบัติงานไดจริงเทียบกับแผนงานที่วางไว
โดยจัดทำเปนแบบพิมพ และบรรยายสรุป
การประเมินผลงานตามปริมาณงานที่ทำได
ในการปฏิ บั ติ ง านแต ล ะวั น ได บั น ทึ ก ปริ ม าณงานไว เมื่ อ สรุ ป รวมทั้ ง เดื อ น
จะเปนปริมาณงานในการประเมินประจำเดือน ปริมาณงานในการประเมินของฝายผูวาจางน้
จะคิดปริมาณงานจากเน้องานตามสัดสวนเวลา ไมใชคดิ จากมูลคางานเหมือนของฝายผูร บั จาง
นำมาคำนวณเป น ค า ร อ ยละ ของเดื อ นนั้ น เปรี ย บเที ย บกั บ แผนงานในเดื อ นนั้ น
จะได ผ ลงานประจำเดื อ น และเมื่ อ รวมสะสมจากเดื อ นก อ น เที ย บกั บ แผนงานรวม
จะไดความกาวหนารวมของงานกอสรางนับถึงวันที่จัดทำรายงาน นอกจากจะหาคารอยละ
ของงานแลวยังตองคำนวณหาคาเวลาวา ณ สิ้นเดือนน้ เวลาทำงานจริง ชาหรือเร็ว
หรือเปนไปตามแผนงานที่วางไว เชน ในสิ้นเดือนที่สอง ของตัวอยางแผนงานของผูรับจาง
ในรูปที่ 5-7 ซึงเปนวันที่ 31 กรกฎาคม 2552 จากการรวบรวมปริมาณงานที่ทำได
ของแตละงานในเดือนกรกฎาคม คิดเปนรอยละของงานนั้นๆ คือ
งานตอกเสาเข็ม ทำได 5 %
งานเทคอนกรีตฐานราก ทำได 90 %
งานเทคอนกรีตคานและพื้นชั้นลาง ทำได 100 %
งานเทคอนกรีตเสารับคานชั้น 2 ทำได 100 %
งานเทคอนกรีตคานและพื้นชั้น 2 ทำได 90 %
งานเทคอนกรีตเสารับคานชั้น 3 ทำได 20 %
งานเดินทอฝงในโครงสรางชั้น 1-2 ทำได 100 %
การวางแผนงานก่อสร้าง 177
ทำการคำนวณและนำไปจัดทำเปนแบบพิมพเพื่อรายงานใหเห็นถึงความกาวหนา
ของงานตอไปโดยจัดทำเปนแบบพิมพและรายงานสรุป ดังน้
5-8 2552
ภาพที่ 5-8 แบบพิมพ สรุปรายงานการกอสราง ประจำเดือนกรกฎาคม 2552
178 การวางแผนงานก่อสร้าง 172
2552
....................
งวดที่ 2 ผลงานในงวดที่2
1 เทคอนกรีตฐานราก เสาตอมอ 100 90 10 100
2 เทคอนกรีตคานและพื้นชั้นลาง 100 100 100 แลวเสร็จ 85 %
3 เทคอนกรีตเสารับคานชั้น 2 100 100 100
4 เทคอนกรีตเสารับคานชั้น 2 100 90 90
5 เทคอนกรีตเสารับคานชั้น 3 100 20 20
6 เดินทอฝงในโครงสรางชั้น 1 - 2 100 100 100
งวดที่ 3 ผลงานในงาดที่3
1 เทคอนกรีตคานและพื้นชั้น 3 30
2 เทคอนกรีตและคานหลังคา แลวเสร็จ
3 เดินทอฝงในโครงสรางชั้น 3
4 กออิฐผนังชั้นลาง
งวดที่ 4 ผลงานในงาดที่4
1 ติดตั้งตรงหลังคา มุงหลังคา
2 กออิฐฉาบปูนผนังอาคารทั้งหมด แลวเสร็จ
3 ติดตั้งวงกบ ประตูหนาตาง
4 เดินทอรอยสายไฟฟา
5 ตีฝาเพดาน
6 ติดกระเบื้องผนัง
5 ----->
ภาพที่ 5-9 แบบพิมพรายงานปริมาณงานที่ทำได ประจำเดือน กรกฎาคม 2552
Page | 27
การวางแผนงานก่อสร้าง 179
2552 ( )
....................
ปริมาณงาน ผลงานที่ ผลงานสะสม รวมผลงาน
ลําดับที่ รายงาน ตามแผนงาน ทําได ที่ผา นมา ที่แลวเสร็จ หมายเหตุ
(%) (%) (%) (%)
งวดที่ 5 ผลงานในงวดที่ 5
1 ปูกระเบื้องพื้น
2 ติดตั้งบานประตูหนาตาง แลวเสร็จ
3 ติดตั้งถังบําบัดน้ําเสีย
4 ทอระบายน้ําทิ้ง
งวดที่ 6 ผลงานในงวดที่ 6
1 ติดตั้งสุขภันฑ
2 ติดตั้งครุภัณฑ แลวเสร็จ
3 ทาสีรองพื้นอาคาร
4 ติดตั้งดวงโคมไฟฟา
5 ติดตั้งเครื่องปรับอากาศ
สรุป
ผลงานที่ไดดาํ เนินการเทียบกับงานรวม 24.55 %
ผลงานที่ไดดาํ เนินการเทียบกับแผนงาน 87.10 %
โดยรวมผลงานลาชากวาแผนงาน 12.90 %
โดยรวมจํานวนวันที่ลาชากวาผลงาน 8 วัน
งวดที่ 2 ผลงานลาชากวาแผนงาน 15 %
งวดที่ 2 จํานวนวันลาชากวาแผนงาน 7 วัน
ระยะเวลาการกอสราง ในชวงเดือน (วัน) สะสมที่ผานมา (วัน) รวม(วัน) หมายเหตุ
จํานวนวันที่ทาํ งานจริง 30 29 59 -เริ่มสัญญาวันที่ 1 มิถนุ ายน 2552
จํานวนวันที่หยุดงาน 1 1 2 -สิ้นสุดสัญญาวันที่ 20 ธันวาคม 2552
รวม 31 30 61 สรุป เร็วกวา.....................วัน
จํานวนวันทีต่ ามสัญญา 203 ชากวา 8 วัน
เหลือจํานวนวัน 142
ผูควบคุมงาน
180 การวางแผนงานก่อสร้าง
ในภาพที่ 5-8 แบบพิมพรายงานการกอสรางประจำเดือน จะประกอบดวยรายละเอียด
ของโครงการ การปฏิบตั งิ านของผูร บั จางในเดือนทีร่ ายงาน และแผนภูมแิ ทงแสดงรายละเอียด
ของงานแตละงวดประกอบกับผลงานที่ทำไดจริง
ในภาพที่ 5-9 แบบพิมพบันทึกปริมาณงานที่ทำไดในเดือนที่รายงาน สรุปผลงาน
รวมจนถึงสิน้ เดือนทีร่ ายงาน เปนคารอยละทีท่ ำไดในแตละงวด การจัดทำรายการในแบบพิมพ
นำมาจากรายละเอียดผลงานในการแบงงวดงานในสัญญา ใหคา น้ำหนักแตละรายการงานเปน
100 นำรายงานประจำวันของเดือนนัน้ ๆมาประเมินผลงานของแตละรายการ บันทึกลงในชอง
ของรายการนั้นๆ ทำการคำนวณเปนคารอยละของผลงานในงวด เทียบกับคาปริมาณงานรวม
ในแตละงวดดังน้
ผลงานของงวดที่ 2 เทียบกับคาน้ำหนักรวมของวดที่ 2
ผลงานในงวดที่ 2 = [(ผลงานรวมทีแ่ ลวเสร็จงวด 2)/(ปริมาณงานรวมงวด 2)] x 100 %
= [510/600] x100 = 85 %
เนองจากวันที่รายงาน คือ 31 กรกฎาคม ไดครบกำหนดสงงานในงวดที่ 2 เมื่อวันที่
30 กรกฎาคม ตามการแบงงวดงานในหัวขอ 5.3.2 แตงานในงวดที่ 2 เสร็จเพียง 85%
ดังนั้นจึงลาชาอยู 15%
จำนวนวันที่ลาชา ของงวด 2 คำนวณจาก เวลารวมของงวด 2 เทากับ 35 วัน ดังนั้น
จำนวนวันที่งวด 2 ลาชากวาแผนงาน นับถึงวันที่ 30 กค. 52 จะคำนวณไดดังน้
จำนวนวันที่งวด 2 ลาชา = 35 x (15/100) = 5.25 ~ 6 วัน
รวมกับวันที่ 31 กค. อีก 1 วัน รวมลาชา = 6+1 = 7 วัน
ผลงานรวมที่ไดเทียบกับแผนงาน คำนวณจาก รวมผลงานทีท่ ำไดทงั้ หมด เทียบกับ
ผลงานรวมตามแผนนับถึงวันที่รายงาน ดังน้
ผลงานรวมทั้งหมด = [810/930] x 100 = 87.10 % ลาชา 12.9 %
จำนวนวันที่ลาชา/เร็ว ของผลงานรวม คำนวณจาก ระยะเวลานับแตเริมงาน
ถึ ง วั น ที่ ร ายงาน คื อ 31 กค.52 ดั ง นั้ น จำนวนวั น ที่ ผ ลงานรวมล า ช า กว า แผน
จะคำนวณไดดังน้
จำนวนวันที่ลาชาของผลงานรวม = [ 61 x (12.9/100)] = 7.9 > 8 วัน
ผลงานที่ทำไดเทียบกับผลงานรวมทั้งหมด เพื่อดูความกาวหนางานโดยรวม คำนวณไดดังน้
ผลงานรวม = [ (ผลงานที่ทำไดทั้งหมด)/(คาน้ำหนักรวม)] x 100 %
= [ 810/3300] x 100 = 24.55 %
นำคาที่คำนวณไดไปบันทึกในแบบพิมพ
การวางแผนงานก่อสร้าง 181
นอกจากน้ ในรายงานจะตองสรุปความกาวหนา ดังน้
สรุปผลการดำเนินการกอสราง
คาจางเหมาตามสัญญา ………… บาท
ผลงานตามแผนงานรวมทั้งหมด ………… บาท
ผลงานตามแผนงานในเดือนที่ผานมา ………… บาท
ผลงานที่ไดในเดือนที่ผานมา ………… บาท
ผลงานตามแผนงานในเดือนน้ ……….. บาท
ผลงานตามแผนงานในเดือนน้ ……….. %
ผลงานที่ไดในเดือนน้ ……….. บาท
ผลงานที่ไดในเดือนน้ ……….. %
ผลงานที่ทำไดทั้งหมด ……….. บาท
ผลงานลาชากวากำหนดเทียบกับแผน ……….. %
เอกสารแนบรายงานควรจะมี ดังน้
รายงานจำนวนบุคลากรของผูรับจาง
รายงานจำนวนเครื่องจักร
รายงานสภาพอากาศ
รายงานจำนวนวัสดุที่นำเขาโครงการ
รูปถายการปฏิบัติงานประจำเดือน
บันทึกรายงานการประชุม
บันทึกรายงานการปฏิบัติงานของผูควบคุมงาน
5.5 การปรับแกแผนงาน
เมื่อไดตรวจติดตามผลการปฏิบัติงานกอสรางแลว หากเห็นวาสมควรใหมีการปรับ
แกแผน การทำงาน เนองมาจาก การกอสรางลาชาก็ตาม หรือเนองมาจากการเลื่อนกำหนด
แลวเสร็จของงานกอสรางโดยผูวาจางก็ตาม ผูรับจางจะตองสังการใหวิศวกรของผูรับจาง
ทำการปรับแกแผนงานนำ เสนอผูวาจางเพื่อพิจารณาใหความเห็นชอบ การปรับแกแผนงาน
มีแนวพิจารณาเชนเดียวกับการรางแผนงาน เปาหมายในการปรับแกแผนงานคือ การปรับแผน
เพื่อใหงานกอสรางแลวเสร็จตามที่ตองการ แนวคิดโดยสรุปมีดังน้
เพิมทรัพยากร เพื่อลดวันทำงาน
เพิมชัวโมงทำงานในรอบวัน หรือการทำงานนอกเวลา
กรณน้จะทำใหคาใชจายในการกอสรางเพิมขึ้น
จัดลำดับการทำงานของกิจกรรมตางใหม ใหเริมงานเร็วขึ้น
กรณน้ อาจจะมีงานทีเ่ ลือ่ นขึน้ มาทำพรองกับกิจกรรมอืน่ ตองตรวจสอบถึงความ
เปนไปได ความเกี่ยวเนองกันทางเทคนิค และสถานที่ รวมถึงเครื่องจักรกล
182 การวางแผนงานก่อสร้าง
บทที่ 6
การประสานงานในงานก่อสร้าง
งานกอสราง เปนงานทีม่ กี ำหนดระยะเวลาไวลว งหนา การปฏิบตั งิ านตองใหสำเร็จลุลว ง
ไปตามแผนงานที่ไดจัดทำไว อีกประการหนึง งานกอสราง มีกิจกรรมมากมายที่แตกตางกัน
ในดานเทคนิค บุคคล และกระบวนการจัดการ ซึงจำเปนตองมีการประสานงานกันดวยความเขาใจ
ทีต่ รงกัน เพือ่ ลดความขัดแยงใดๆทีจ่ ะเกิดขึน้ ในระหวางปฏิบตั งิ านกอสราง ดังนัน้ จึงมีความจำเปน
ตองมีการกำหนดรายละเอียดในการประสานงาน โดยการจัดองคกรและการกำหนดอำนาจหนาที่
กำหนดขั้นตอนการปฏิบัติงาน รวมทั้งการประเมินผลงานตามระยะเวลา ดังนั้นผูมีหนาที่
รับผิดชอบในงานกอสรางจะตองใหความสำคัญในสวนตางๆที่ไดกลาวมา
6.1 การจัดองคกรและการกำหนดอำนาจหนาที่
การจัดองคกรและการกำหนดอำนาจหนาที่ในงานกอสราง ก็เพื่อใหมีผูรับผิดชอบ
ในแตละสวนงานทราบถึงหนาทีค่ วามรับผิดชอบรวมถึงขอบเขตของอำนาจทีม่ อี ยู ซึงจะมีการ
ดำเนินการทั้งในสวนราชการประจำ และสวนที่รับผิดชอบการดำเนินงานกอสราง แตโดย
วัตถุประสงคแลวจะมีวัตถุประสงคที่คลายคลึงกัน คือเพื่อใหงานดำเนินไปไดดวยความราบรื่น
และมีประสิทธิภาพ
6.1.1การจัดองคกรและการกำหนดอำนาจหนาที่ในสวนของราชการประจำ
ในสวนราชการประจำไดมกี ารออกระเบียบ ขอกำหนด ไวในทุกขัน้ ตอน และปรากฏ
ในระเบียบตางๆ เชน ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี วาดวยการพัสดุ ระเบียบกระทรวงมหาดไทย
วาดวยการพัสดุขององคการบริหารสวนตำบล ระเบียบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพัสดุ
ของหนวยการบริหารราชการสวนทองถิน ฯลฯ สวนราชการที่เกี่ยวของกับงานกอสราง
จะตองศึกษาและปฏิบัติตามโดยเครงครัด ทั้งสวนที่เกี่ยวกับอำนาจหนาที่ ขั้นตอนการปฏิบัติ
รวมถึงระเบียบปฏิบัติอื่นๆ ซึงพอจะประมวลไดดังน้
การจัดองคกร
การจัดองคกรในภาครัฐทีเ่ กีย่ วกับการจัดจางงานกอสราง ในหนวยการบริหารราชการ
สวนทองถิน โดยทัวไปการจัดองคกรหลักจะประกอบดวย หัวหนาฝายบริหารของหนวย
การบริหาราชการสวนทองถิน ซึงหมายถึง นายกององคการบริหารสวนตำบล นายกองคการ
บริหารสวนจังหวัด นายกเทศมนตรี นายกเมืองพัทยา ปลัดองคการหนวยการบริหารราชการสวน
ทองถิน หมายถึง ปลัดองคการบริหารสวนตำบล ปลัดองคการบริหารสวนจังหวัด ปลัดเทศบาล
การวางแผนงานก่อสร้าง 183
ปลัดเมืองพัทยา หัวหนาฝายการโยธา หมายถึง หัวหนาสวนการโยธา หัวหนาสำนักการโยธา
หรือเรียกชื่อหนวยงานเปนอยางอื่น โดยมีหัวหนาฝายพัสดุและจัดซื้อทำหนาที่งานธุรการ
ซึงจัดเปนแผนผังการบริหารงานไดดังน้
การจัดองคกรในระหวางการดำเนินการกอสราง จะมีสวนที่เกี่ยวของเพิมเติม
คือ คณะกรรม การตรวจการจาง ประกอบด
1 วยประธานกรรมการ 1 คน 2 และกรรมการอยางนอย
2 คน โดยแตงตั้งจากขาราชการในสวนทอ31งถิน หรือขาราชการอื่นตั้ง/ แตร2ะดับ 3 ขึ้นไป
คณะที่ปรึกษาและ/หรือผูควบคุมงานกอสราง ซึงเขียนเป
3 นแผนผังการบริหารงานดัง/น้
หัวหนาฝายบริหาร
หัวหนาฝายบริหาร
ปลัดองคการ
ปลัดองคการ
หัวหนาฝายพัสดุและจัดซื้อ
หัวหนาฝายพัสดุและจัดซื้อ
คณะกรรมการตรวจการจาง
หัวหนาฝายการโยธา
คณะกรรมการตรวจการจาง
ผูค วบคุมหังานก
วหนาอฝสรายการโยธา
าง
184 ผูควบคุมงานกอสราง
การวางแผนงานก่อสร้าง
การกำหนดอำนาจหนาที่
อำนาจและหนาที่เกี่ยวกับการกอสรางในหนวยการบริหารราชการสวนทองถิน
ใหเปนไปตาม ระเบียบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพัสดุของหนวยการบริหารราชการ
สวนทองถิน ดังน้
หัวหนาฝายบริหาร กำหนดอำนาจและหนาที่โดยสรุปไวดังน้
1. ใหมีหนาที่กำกับดูแลการจัดจาง
2. ใหเปนผูลงนามในการสังจางและการทำนิติกรรมใดๆ
3. อำนาจในการสังจางจากเงินรายได ใหสังจางไดไมจำกัดวงเงิน
4. อำนาจในการสั งจ า งโดยวิ ธี ป ระกวดราคาครั้ ง หนึ งจากเงิ น อุ ด หนุ น
เงินกูภายในประเทศ หรือเงินชวยเหลือหรือเงินกูทั้งหมดหรือบางสวนใหเปนดังน้
ก.องคการบริหารสวนจังหวัด
นายกองคการบริหารสวนจังหวัด ไมเกิน 100,000,000 บาท เกินไปจากน้
เปนอำนาจของผูวาราชการจังหวัด
ข.องคการบริหารสวนตำบล
(1)นายกองคการไมเกิน 50 ลานบาท
(2) คณะกรรมการบริหาร เกิน 50 ลานบาท แตไมเกิน 100 ลานบาท
(3) นายอำเภอ เกิน 100 ลานบาท แตไมเกิน 200 ลานบาท
(4) ผูวาราชการจังหวัด เกิน 200 ลานบาท ขึ้นไป
ค. เมืองพัทยา
นายกเมืองพัทยาไมเกิน 100 ลานบาทเกินไปจากน้ เปนอำนาจผูว า ราชการ
จังหวัด
ง. เทศบาล
(1) นายกเทศมนตรี ไมเกิน 100 ลานบาท
(2) คณะเทศมนตรี เกิน 100 ลานบาท แตไมเกิน 300 ลานบาท
(3) ผูวาราชการจังหวัด เกิน 300 ลานบาท
คณะกรรมการตรวจการจาง กำหนดอำนาจและหนาที่ไวโดยสรุปไดดังน้
1. ตรวจสอบรายงานการปฏิบัติงานของผูรับจาง และเหตุการณแวดลอม
ที่ผูควบคุมงานรายงาน รับทราบหรือพิจารณาสังหยุดงาน หรือพักงานของผูควบคุมงาน แลว
รายงานหัวหนาฝายบริหารของหนวยการบริหารราชการสวนทองถิน เพือ่ พิจารณาสังการตอไป
การวางแผนงานก่อสร้าง 185
2. การดำเนินการตามขอ 1 ในกรณมีขอสงสัย หรือกรณที่เห็นวาตามหลัก
วิชาการชางไมนาจะเปนไปได ใหออกตรวจงานจาง ณ สถานที่ที่กำหนดไวในสัญญา
หรือทีต่ กลงใหทำงานจางนัน้ ๆ โดยใหมอี ำนาจสังเปลีย่ นแปลง แกไข เพิมเติม หรือตัดทอนงาน
จางไดตามที่เห็นสมควรและตามหลักวิชาชาง เพื่อใหเปนไปตามแบบรูปรายการละเอียด
และขอกำหนดในสัญญา
3. โดยปกติใหตรวจผลงานที่ผูรับจางสงมอบภายใน 3 วันทำการ นับแตวันที่
ประธานกรรมการไดรับทราบการสงมอบงาน และใหทำการตรวจรับใหเสร็จสิ้นโดยเร็วที่สุด
4. เมือ่ ตรวจเห็นวาเปนการถูกตองครบถวน เปนไปตามแบบรูปรายการละเอียด
และขอกำหนดในสัญญาแลว ใหทำใบรับรองผลการปฏิบัติงานทั้งหมดหรือเฉพาะงวด
แล ว แต กรณ โดยลงชื่ อ เป น หลั ก ฐานอย า งน อ ย 2 ฉบั บ มอบให แ ก ผู รั บ จ า ง 1 ฉบั บ
และเจาหนาที่พัสดุ 1 ฉบับ เพื่อทำการเบิกจายเงินตามระเบียบ และรายงานใหหัวหนาฝาย
บริหารทราบ
ในกรณที่เห็นวาผลงานที่สงมอบทั้งหมดหรืองวดใดก็ตาม ไมเปนไปตามแบบรูป
รายการละเอียดและขอกำหนดในสัญญา ใหรายงานหัวหนาฝายบริหารผานหัวหนาเจาหนาทีพ่ สั ดุ
เพื่อทราบหรือสังการแลวแตกรณ
5.ในกรณทีก่ รรมการตรวจการจางคนใดคนหนึงไมยอมรับงาน โดยทำความเห็น
แยงไว ใหเสนอหัวหนาฝายบริหารเพื่อพิจารณาสังการ ถาสังการใหตรวจรับงานจางนั้นไว
จึงจะดำเนินการตามขอ 4
ผูควบคุมงาน กำหนดอำนาจและหนาที่โดยสรุปไวดังน้
1. ตรวจและควบคุมงาน ณ สถานทีก่ ำหนดไวในสัญญา หรือทีต่ กลงใหทำงาน
จางนั้นๆ ทุกวัน ใหเปนไปตามแบบรูปรายการละเอียด และขอกำหนดไวในสัญญาทุกประการ
โดยสังเปลีย่ นแปลง แกไข เพิมเติม หรือตัดทอนงานจางไดตามทีเ่ ห็นสมควร และตามหลักวิชาชาง
เพือ่ ใหเปนไปตามแบบรูปรายการละเอียด และขอกำหนดในสัญญา ถาผูร บั จางขัดขืนไมปฏิบตั ติ าม
ก็สังใหหยุดงานนั้นเฉพาะสวนหนึงสวนใดหรือทั้งหมด แลวแตกรณ ไวกอนจนกวาผูรับจาง
จะยอมปฏิบัติใหถูกตองตามคำสัง และใหรายงานคณะกรรมการตรวจการจางทันที
2. ในกรณที่ ป รากฏว า แบบรู ป รายการละเอี ย ดหรื อ ข อ กำหนดในสั ญ ญา
มีขอความขัดกัน หรือเปนที่คาดหมายไดวา ถึงแมวางานนั้นๆ จะเปนไปตามแบบรูปรายการ
ละเอียด และขอกำหนดในสัญญา แตเมือ่ สำเร็จแลวจะไมมนคงแข็ ั งแรง หรือไมเปนไปตามหลัก
วิชาชางทีด่ ี หรือไมปลอดภัย ใหสงพั
ั กงานนัน้ ไวกอ น แลวรายงายคณะกรรมการตรวจการจาง
โดยเร็ว
186 การวางแผนงานก่อสร้าง
3. จดบันทึกสภาพการปฏิบตั งิ านของผูร บั จางและเหตุการณแวดลอมเปนรายวัน
พรอมทั้งผลการปฏิบัติงาน หรือการหยุดงานและสาเหตุที่มีการหยุดงาน อยางนอย 2 ฉบับ
เพื่อรายงานใหคณะกรรมการตรวจการจางทราบทุกสัปดาห และเก็บรักษาไวเพื่อมอบใหแก
6
เจาหนาทีพ่ สั ดุเมือ่ เสร็จงานแตละงวด โดยถือวาเปนเอกสารสำคั ญของทางราชการเพือ่ ประกอบ
การตรวจสอบของผูมีหนาที่
การบันทึกการปฏิบัติงานของผูรับจาง ใหระบุรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติงาน
และวั4.สดุที่ใช
4. ในวันกำหนดลงมือทำการของผูร บั จางตามสัญญา และในวันถึงกำหนดสงมอบ
งานแต ล ะงวด ให ร ายงานผลการปฏิ บั ติ ง านของผู 3 รั บ จ า งว า เป น ไปตามสั ญ ญาหรื อ ไม
ใหค6.1.2
ณะกรรมการตรวจการจางทราบภายใน 3 วันทำการ นับแตวันถึงกำหนดนั้นๆ
6.1.2 การจัดองคกรและการกำหนดอำนาจหนาที่ในสวนของผูดำเนินการกอสราง
งานกอสราง เปนการปฏิบัติงานชัวคราวตามระยะเวลา ดังนั้น การจัดองคกร
และการกำหนดอำนาจหนาที่จะแปรเปลี่ยนไปตามความเหมาะสม โดยการกำหนดขอบเขต
กลุมงาน และจัดผูที่เหมาะสมเขามาดูแลภารกิจนั้นๆ ผูรับผิดชอบการดำเนินงานกอสราง
อาจจะเปนสวนราชการดำเนินการกอสรางเอง หรือผูร บั จางงานกอสราง ซึงตองมีการจัดองคกร
และกำหนดอำนาจหนาที่ในการกอสรางใหรัดกุม
การจัดองคกร
จากการจั ด ขอบเขตกลุ ม งาน โดยรวมงานที่ มี ลั ก ษณะเฉพาะแต ล ะส ว นแล ว
จึงจัดทำเปนแผนผังการบริหารงาน สำหรับงานกอสรางทัวไปจะเปนดังตัวอยางตอไปน้
การกำหนดอำนาจหนาที่
อำนาจและหนาที่ จะตองจัดใหเหมาะสมกับการทำงานและผลประโยชนทางธุรกิจ
ทัง้ น้ตอ งคำนึงถึงความคลองตัวในการบริหารและปฏิบตั งิ าน ซึงไดยกตัวอยางมาพอสังเขปดังน้
ผูจัดการสนามมีหนาที่บริหารงานทัวไป ดังน้
1. กำกับดูแล ประสานงานภายในและสำนักงานใหญ
1.
2. การวางแผนงานก่อสร้าง 187
3.
4.
2. ติดตอประสานงานภายนอก
3. ประเมินผลงานประจำเดือนเสนอสำนักงานใหญ
4. มีอำนาจในการอนุมัติซื้อหรือจางในงานที่เกี่ยวกับการกอสรางที่รับผิดชอบ
5. มีอำนาจในการตัดสินใจแทนสำนักงานใหญในการทำความตกลงกับผูวาจาง
ฯลฯ
ผูจัดการฝายธุรการ
1. ควบคุมการจัดซื้อจัดหาและเบิกจายพัสดุอุปกรณ
2. บันทึกเวลาทำงานของบุคลากร
3. จัดทำบัญชี และการเงิน
4. มีอำนาจในการจางหรือเลิกจางพนักงาน
5. ดำเนินการดานเอกสาร การรับ สง และจัดเก็บ
6. มีอำนาจในการจายคาแรง
7. ประสานงานการสงมอบงาน
8. จัดการประชุมประจำเดือน
ฯลฯ
ผูจัดการฝายกอสราง
1. ทำหนาที่คัดเลือกชางและคนงาน
2. ติดตามการกอสรางใหเปนไปตามแผนงาน
3. ควบคุมการกอสราง
4. ตรวจสอบคุณสมบัติและคุณลักษณะวัสดุ
5. มีอำนาจในการปรับปรุง เปลี่ยนแปลง แกไขวิธีการกอสราง
6. มีอำนาจในการโยกยายแรงงานภายในงานกอสราง
7. จัดทำรายงานประจำวันและประจำสัปดาห
ฯลฯ
ผูจัดการฝายวิศวกรรม
1. สำรวจขอมูลทางวิศวกรรมในการกอสราง
2. วางแผนงานและติดตามประเมินผล
3. ควบคุมตนทุนการกอสราง
4. จัดทำแบบรายละเอียดเพิมเติม(Shop Drawing)เพื่อขออนุมัติดำเนินการ
5. คิดคำนวณปริมาณงานเพิม/ลด ในกรณมีการเปลี่ยนแปลงแบบ
188 การวางแผนงานก่อสร้าง
6. จัดการเรื่องความปลอดภัยในการกอสราง
7. ควบคุมคุณภาพในการกอสราง
8. สรุปรายงานผลงานประจำเดือน
ฯลฯ
6.2 การกำหนดขั้นตอนการปฏิบัติงาน
ขัน้ ตอนปฏิบตั งิ าน เปนเครือ่ งมือในการบริหารอยางหนึง ประโยชนของการกำหนด
ขัน้ ตอนการปฏิบตั งิ านคือ การดำเนินไปของภารกิจการงานทีถ่ กู ตองไมตดิ ขัด ทำใหผปู ฏิบตั งิ าน
ทราบถึงบทบาทขององคกรที่ทำงานอยู การจั6 ดทำขั้นตอนการปฏิบัติงานนั้น มักจะจัดทำเปน
แผนผัง เพือ่ ใหดเู ขาใจงาย การจัดทำจะจัดทำในภาพรวมและแยกยอยตามภารกิจนัน้ ๆ โดยการนำ
การจัดองคกรและการกำหนดอำนาจหนาที่มาพิจารณา เชนการจัดทำขั้นตอนการขออนุมัติ
เบิกจายคางวดงาน ขัน้ ตอนการขออนุมตั แิ กไขแบบและรายการกอสราง หรือขัน้ ตอนปฏิบตั งิ าน
ดานเทคนิคการกอสราง เชน ขัน้ ตอนการเทคอนกรีตโครงสราง เปนตน ตัวอยางในการกำหนด
ขั้นตอนการปฏิบัติงานที่นำมาเปนตัวอยางน้ เปนขั้นตอนการขออนุมัติเบิกจายคางวดงาน
(1)(1)ผูรับจางจัดทำเอกสารของสงมอบงานและขอเบิกจาย
(1) คางวดงานเสนอผูวาจางนำสงผูควบคุมงาน
(2) ผูควบคุมงาน ตรวจสอบปริมาณ คุณภาพงาน
(2)
ตามรายการงวดงานในสัญญาทำความเห็นเสนอ
(2) ประธานคณะกรรมการตรวจการจางเพื่อพิจารณา
นัดหมายคณะกรรมการตรวจการจาง เพื่อตรวจงาน
ภายใน 3 วันทำการ 3
(3)(3)ประธานนัดคณะกรรมการตรวจการจาง ทำการตรวจ
(3) งานก อ สร3า ง ตามงวดที่ ร ะบุ ใ นการขอส ง งาน
ภายใน 3 วันทำการ และตรวจใหเสร็จโดยเร็ว แลว
ทำความเห็นเสนอตอหัวหนาฝายบริหาร
(4)(4) หัวหนาฝายบริหารพิจารณา หากเห็นชอบใหรับ
(4) และเบิกจายคางวดงานไดใหทำบันทึกลงนามสังการ
ไปยังหัวหนาฝายการเงิน เพื่อทำการเบิกจายเงิน
ใหผูรับจาง หากไม เห็นชอบใหรับงาน ใหมีหนังสือ
แจ ง ไปยั ง ผู รั บ จ า งเพื่ อ แก ไ ขและขอส ง งานใหม
(5) (5)(5)หัวหนาฝายการเงินดำเนินการตามนัยแหงหนังสือ
ที่ไดรับแจง ตามแตกรณ
การวางแผนงานก่อสร้าง 189
ตัวอยางการกำหนดขั้นตอนการขออนุญาตเทคอนกรีต
(1)
(1) (1) ผูรับจางที่ประสงคจะขออนุญาตเทคอนกรีต
เขียนคำขออนุญาตตามแบบพิมพ โดยกรอก
(2)
รายการละเอียดใหชัดเจนยื่นตอผูควบคุมงาน
(2) ผูควบคุมงาน ตรวจสอบรายการละเอียดตาม
(2) คำขอและทำการตรวจสอบความถู ก ต อ ง
สมบูรณของแบบหลอ การเสริมเหล็กสิงที่ฝง
ในคอนกรีต ฯลฯ ากถูกตองใหแจงการอนุญาต
(3) หากไมถูกตองใหแจงแกไข
(3) (3) ผูควบคุมงานทำการบันทึกผลการปฏิบัติงาน
เก็บรวบรวมเพื่อทำบันทึกรายงานประจำวัน
6.36.3แบบพิมพรายงานตางๆ ในงานกอสราง
เพื่ อ ให เ ป น รู ป แบบและระบบในการรายงาน การขออนุ มั ติ การสั งการต า งๆ
ในงานก อ สร า ง จึ ง ต อ งจั ด ทำแบบพิ ม พ ต า งๆขึ้ น ใช ง าน แบบพิ ม พ ที่ ใ ช ใ นงานก อ สร า ง
ไมไดมีขอกำหนดเปนระเบียบ จึงสามารถจัดทำแบบพิมพที่แตกตางกันไดตามความจำเปน
ในที่น้ไดนำตัวอยางแบบพิมพทัวไปที่ใชในงานกอสรางมาแสดงไว ดังน้
แบบพิ ม พ บั น ทึ ก การก อ สร า งประจำวั น ตามภาพที
6-1 ่ 6-1 ให ผู รั บ จ า งบั น ทึ ก
การปฏิบัติงานจำนวนชาง และคนงาน สภาพอากาศทัวไป และผูควบคุมงานฝายผูวาจาง
บั น ทึ ก ผลการปฏิ บั ติ ง าน รวบรวมนำเสนอคณะกรรมการตรวจการจ า งทุ ก สั ป ดาห
เพื่อตรวจและลงบันทึก 6-2
แบบพิมพบนั ทึกการตอกเสาเข็ม0.30 ( ่ 16-2 ให
ตามภาพที ) ผคู วบคุมงานหรือรวมกับผูช ว ย
บันทึกจำนวนตอกนับในชวงการจมลงของแตละระยะ 0.30 ม (หรือ 1 ฟุ3 ต) จนกวาจะถึงคาตอกนับ
ที่กำหนด ทำการบันทึกเสาเข็มทุกตน เมื่อเสร็จสิ้นการตอกเสาเข็มทั้งหมดแลวใหรอ 3 วัน
จึงทำการตรวจและบันทึกระดับและการเฉศูนยของเสาเข็มแตละตน เสร็จแลว ทำสรุปรายงาน
การตอกเสาเข็ม โดยระบุเสาเข็มตนที่ไมเปนไปตามกำหนดในรายงานนำสง เสนอวิศวกร
ผู อ อกแบบเพื่ อ พิ จารณาและสั งการ และหากระหว า งตอก หากมี เ สาเข็ ม ที่ ก ำลั ง ตอก
หัก เฉศูนยมาก บิด คาตอกนับไมไดจำนวนถึงที่กำหนดเมื่อตอกสงจนถึงระดับที่ตองการแลว
ตองระงับการตอกเสาเข็ม และตองรีบรายงานใหวิศวกรผูออกแบบทราบทันที
184
190 การวางแผนงานก่อสร้าง
แบบพิ ม พ ร ายงานผลการทดสอบวั ส ดุ ก อ สร า ง ตามภาพที่ 6-3 วั ส ดุ ที่ ต อ ง
ทำการทดสอบทางหองปฏิบัติการ หรือทดสอบในสถานที่กอสราง ไมวาจะเปนการทดสอบ
ทางวิชาการหรือการทดสอบตามขอกำหนดของผลิตภัณฑ จะตองทำการเก็บตัวอยางสงทดสอบ
และสรุปรายงานในแบบพิมพ หากผลการทดสอบผานก็ใหดำเนินการตอไป หากไมผาน
ตองดำเนินการตามชอง “วิธแี กไข” และรายงานใหคณะกรรมการตรวจการจางทราบ เก็บเอกสารไว
เพื่อประกอบการพิจารณาในการรับมอบงานในแตละงวดที่เกี่ยวของ
แบบพิมพรายงานผลการตรวจสอบวัสดุกอ สรางทัวไป ตามภาพที่ 6-4 การตรวจสอบ
เปนการตรวจสอบวัสดุทจี่ ะใช ซึงไมตอ งทำการทดสอบทางหองปฏิบตั กิ าร หรือการทดสอบอืน่ ๆ
การตรวจสอบใหตรวจสอบคุณลักษณะตามขอกำหนดในแบบและรายการละเอียด รวมทั้ง
ขอกำหนดในสัญญาหรือเอกสารประกอบสัญญา
แบบพิ ม พ ร ายงานการตรวจสอบเพื่ อ อนุ ญ าตให เ ทคอนกรี ต ตามภาพที่ 6-5
เมือ่ ผูร บั จางประสงคจะเทคอนกรีต จะตองสงแบบพิมพเพือ่ ขออนุญาตกอนทำการเทคอนกรีต
โดยระบุรายละเอียดใหครบถวนตามแบบพิมพ และเขียนแผนผังบริเวณทีจ่ ะทำการเทคอนกรีต
เมือ่ ไดรบั คำขอเทคอนกรีตแลว ใหผคู วบคุมงานกอสราง ทำการตรวจความถูกตองตามรายการ
ในแบบพิมพ และเมือ่ เทคอนกรีตเสร็จแลวใหบนั ทึกสรุปการเทคอนกรีตในสวนลางของแบบพิมพ
แบบพิมพรายงานขอคำวินิจฉัยจากผูออกแบบ ตามภาพที่ 6-6 เมื่อมีปญหา
หรือขอสงสัยเกีย่ วกับแบบและรายการละเอียด ทัง้ ในสวนของผูร บั จางหรือผูค วบคุมงานกอสราง
ให เ ขี ย นขอคำวิ นิ จ ฉั ย ในแบบพิ ม พ ส ง ให ผู อ อกแบบโดยทั น ที แ ละรอรั บ ฟ ง คำวิ นิ จ ฉั ย
หากมีการเปลี่ยนแปลงแบบ และมีคางานลด/เพิม ใหผูออกแบบคำนวณคางานลด/เพิมนั้น
ใหดวยเพื่อรายงานคณะกรรมการตรวจการจางดำเนินการตามระเบียบตอไป
แบบพิมพบันทึกสังการ ตามภาพที่ 6-7 เมื่อผูควบคุมงานกอสรางมีคำสังที่
จะสังใหผูรับจางดำเนินการใดๆ ที่เปนสาระสำคัญ ใหเขียนเปนบันทึกไวเปนหลักฐานทุกครั้ง
แบบพิมพรายงานสภาพอากาศ ตามภาพที่ 6-8 จัดทำเปนแผนผังรายงาน โดยใชขอ มูล
จากที่บันทึกไวในรายงานประจำวัน
แบบพิมพบนั ทึกจำนวนบุคลากรของผูร บั จาง ตามภาพที่ 6-9 ใหทำการบันทึกจำนวน
บุคลากรของผูรับจางที่อยูปฏิบัติงานทั้งหมดในแตละวัน
แบบพิมพบันทึกจำนวนเครื่องจักรกลของผูรับจาง ตามภาพที่ 6-10 ทำการบันทึก
เครื่องจักรกลที่ผูรับจางใชปฏิบัติงานกอสรางในแตละวัน
แบบพิมพบันทึกปริมาณวัสดุนำเขาโครงการ คามภาพที่ 6-11 ทำการสรุปรวมวัสดุ
ที่ผูรับจางไดสังหรือนำเขามาใชในงานกอสรางในเดือนที่รายงาน
การวางแผนงานก่อสร้าง 191
192
บันทึกการกอสรางประจําวันที่ ............... เดือน........................... พ.ศ. .....................
งานกอสราง............................................................. เปนวันที.่ ........ ของโครงการที่มีระยะเวลาทั้งหมด .............................. วัน เหลือเวลา .............. วัน
ผูวาจาง ....................................................... ผูรับจาง............................................................. ตามสัญญาเลขที่ ..........................................
เวลาปฏิบัติงาน เวลาปฏิบัติงาน
ลําดับ รายละเอียดงานที่ปฏิบัติ จํานวนคนงานและชางฝมือ ลําดับ บันทึกของผูวาจาง
ทํางาน เลิกงาน ทํางาน เลิกงาน
บันทึกของผูแทนฝายรับวาจาง ชางไม คน บันทึกของผูควบคุมงานกอสรางของฝายผูวาจาง
การวางแผนงานก่อสร้าง
ชางเหล็ก คน
ชางปูน คน
ชางไฟฟา คน
ชางประปา คน
ชางเชื่อม คน
ชางสี คน
ชางเฟอรนิเจอร คน
ชางฝาเพดาน คน ลายมือชื่อ ผูควบคุมงาน
ชางกระเบื้อง คน บันทึกของคณะกรรมการตรวจการจาง
ชางอลูมิเนียม คน
กรรมกร คน
อื่นๆ คน
Page | 27
บันทึกการตอกเสาเข็ม งานกอสราง....................................สัญญาเลขที่
ผูวาจาง.............................................................. ผูรับจาง..................................
น้ําหนักตุม กก. ระยะตก ม. วัสดุรองหัวเข็ม
วันทีต่ อกเสาเข็ม...................... วันที่ตอกเสาเข็ม......................
เสาเข็มหมายเลข.........ขนาด........... เสาเข็มหมายเลข.........ขนาด...........
ระดับดินเดิม ม. ระดับดินเดิม ม.
ระดับหัวเสาเข็ม ม. ระดับหัวเสาเข็ม ม.
ระดับปลายเสาเข็ม ม. ระดับปลายเสาเข็ม ม.
ระยะเสาเข็มจมดิน ม. ระยะเสาเข็มจมดิน ม.
เริ่มตอก................น. เสร็จ.........น. เริ่มตอก...............น. เสร็จ.........น.
ความลึก จํานวน ความลึก จํานวน ความลึก จํานวน ความลึก จํานวน
ของปลาย ครั้งที่ตอก ของปลาย ครั้งที่ตอก ภาพแสดงตําแหนงการเฉศูนย ของปลาย ครั้งที่ตอก ของปลาย ครั้งที่ตอก
เสาเข็ม ทุก0.3 ม. เสาเข็ม ทุก0.30ม. เสาเข็ม ทุก0.3 ม. เสาเข็ม ทุก 0.3ม.
การวางแผนงานก่อสร้าง 193
194
......................................................... ...................................... ............................................. ..........................
ผลการทดสอบ วิธีแกไข ผลการแกไข
การทดสอบวัสดุ หมายเหตุ
ผาน ไมผาน [1] [2] [3] เรียบรอย กําลังแกไข
เหล็กเสน ทอน 1. วิธีการแกไข ใหเลือก
เหล็กรูปพรรณ ทอน [1] = สงตัวอยางมาทดสอบใหม
การวางแผนงานก่อสร้าง
ทอเหล็กโครงสรางรูป ทอน [2] = ไมอนุญาตใหนํามาใชกอสราง
ทอเหล็กโครงสรางรูป ทอน [3] = อื่นๆ (ระบุ)
คอนกรีตรูป แทง
คอนกรีตรูป แทง 2. ใหผูควบคุมงานตรวจสอบและรายงาน
การรับน้ําหนักบรรทุกเสาเข็ม ชุด คณะกรรมการตรวจการจาง
ดิน ชุด สําเนา ผูควบคุมงานเก็บเอกสาร
หิน ชุด
ทราย ชุด
ลูกรัง ชุด 3. ผูรับจางตองเปนผูรับผิดชอบคาใชจาย
หินคลุก ชุด ในการทดสอบวัสดุ และติดตามนําสง
การบดอัดดิน ชุด ผลการทดสอบใหผูควบคุมงาน
Page | 29
รายงานผลการตรวจทดสอบวัสดุกอสรางทั่วไป
งานกอสราง...............................................................................ผูวาจาง..................................................ผูรับจาง.........................................................สัญญาเลขที่..........................
วัสดุสําหรับการตวจสอบ ผลการทดสอบ วิธีแกไข ผลการแกไข
หมายเหตุ
สําหรับงาน.................................. ผาน ไมผาน [1] [2] [3] เรียบรอย กําลังแกไข
ชุด 1. วิธีการแกไข ใหเลือก [ ]
ชุด [1] = สงตัวอยางมาทดสอบใหม
ชุด [2] = ไมอนุญาตใหนํามาใชกอสราง
ชุด [3] = อื่นๆ (ระบุ)
ชุด
ชุด 2. ใหผูควบคุมงานตรวจสอบและรายงาน
ชุด คณะกรรมการตรวจการจาง
ชุด สําเนา ผูควบคุมงานเก็บเอกสาร
ชุด
ชุด
ชุด 3. ผูรับจางตองเปนผูรับผิดชอบคาใชจา ย
ชุด ในการตรวจสอบวัสดุ(ถามี)
ชุด
การวางแผนงานก่อสร้าง
( ) ( ) ( )
วันที่ / / วันที่ / / วันที่ / /
195
Page | 30
กอสราง........................................ผูวาจาง...................................................ผูรับจาง..................................................... สัญญาเลขที่
…
…
…
…
…
…
196
รายละเอียดของการขออนุญาตเทคอนกรีต รายการตรวจสอบ ถูกตอง แกไข ไมเกี่ยวของ หมายเหตุ
กําหนดเทคอนกรีตวันที่ แบบหลอคอนกรีต : ขนาด
บริเวณที่จะขอเทคอนกรีต................ ความแข็งแรง
งานที่จะขอเทคอนกรีต [ ] ฐานเริ่มเวลา..........น. เสร็จเวลา..........น. ความเรียบรอย
[ ] เสา....................................................... ความสะอาด
ปริมาณคอนกรีตทีจ่ ะขอเท.................... [ ] ตอมอ [ ] แผง/คริบ [ ] ............. เหล็กเสริม: ความสะอาด
แปลนแสดงบริเวณที่จะ [ ] คาน [ ] พื้น [ ]
…
…
….. ขนาด
.......... ลบ.ม. จํานวน/ระยะหาง
การวางแผนงานก่อสร้าง
ระยะคอนกรีตหุมเหล็กเสริม
เสียบเหล็กยึดฝาเพดาน
ง า น โ ค ร ง ส ร า ง
เสียบเหล็กเอ็น ค.ส.ล.
ตําแหนงหยุดคอนกรีต
รอยตอกับคอนกรีตเกา
แผนยางกันน้ําซึม
ชองเปด
ฝงทอสวม
ฝงทอน้ําทิ้ง
ฝงทอน้ําประปา
ฝงนอตยึดระบบทอ
ทอระบายน้ําระบบปรับอากาศ
ง า น ร ะ บ บ ท อ
ทอรอยสายไฟฟา
(ลงชื่อ)......................................................วันที่............................... กลองสวิทช-ปลั๊กไฟฟา
ผูรับจาง/ผูไดรับมอบอํานาจแทนผูรับจาง อื่นๆ
เรียบน คณะกรรมการตรวจการจาง
เพื่อโปรดทราบ ทั้งนี้ไดสาํ เนาแจงผูควบคุมงาน
และผูรับจางแลว
คณะกรรมการตรวงจการจาง รับทราบ
การวางแผนงานก่อสร้าง
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
… : / /
ผูควบคุมงานกอสราง ผูออกแบบ
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
… : / /
197
Page | 32
งานกอสราง ................................................................................................. ตนฉบับ สําเนา งานกอสราง ..............................................................................................
198
หนวยงานกอสราง ....................................................................................... หนวยงานกอสราง .......................................................................................
บันทึกสั่งการ บันทึกสั่งการ
รายละเอียด รายละเอียด
การวางแผนงานก่อสร้าง
ภาพที่ 6-7 แบบพิมพบันทึกสังการ
สั่งการเมื่อ
ใหแลวเสร็จภายใน
ลงชื่อ ( ) ผูบันทึกสั่งการ
ลงชื่อ ( ) ผูรับบันทึกสั่งการ
รับบันทึกสั่งการเมื่อ ................./................/................
Page | 33
6
193
การวางแผนงานก่อสร้าง 199
จํานวนบุคลากรของผูรับจางที่ปฏิบัติงานแตละวัน ประจําเดือน ......................................พ.ศ.........................
200
งานกอสราง ..........................................................................ผูวาจาง .................................................ผูรับจาง ............................................... สัญญาเลขที่ ............................
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 หมายเหตุ
ผูจัดเกาโครงการ
วิศวกร
ชางเทคนิค
กรรมกร
ชางเหล็ก
การวางแผนงานก่อสร้าง
ชางไม
ชางปูน
ชางเชื่อม
ชางอลูมิเนียม
ชางทาสี
หัวหนาคนงาน
โฟรแมน
ชางประปา
ชางไฟฟา
พนักงานสโตร
คนขับรถหกลอ
คนขับแบคโฮ
ชางตอกเสาเข็ม
วันทํางาน วันหยุดงาน
Page | 34
จํานวนเครื่องจักรกลของผูรับจางทีป่ ฏิบัติงานแตละวัน ประจําเดือน ......................................พ.ศ.........................
งานกอสราง ..........................................................................ผูวาจาง .................................................ผูรับจาง ............................................... สัญญาเลขที่ ............................
เครื่องจักรกล 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 หมายเหตุ
กลองเล็งแนว
กลองระดับ
เครื่องจี้คอนกรีต
เครื่องผสมคอนกรีต
เครื่องตัดเหล็ก
เครื่องเชื่อม
ชุดตัดแกส
เครื่องตัดไฟเบอร
เครื่องตัดคอนกรีต
เครื่องสูบน้ํา
รถหกลอ
รถแบคโฮ
รถตักหนาขุดหลัง
การวางแผนงานก่อสร้าง
ภาพที่ 6-10 แบบพิมพบันทึกจำนวนเครื่องจักรกลของผูรับจางที่ปฏิบัติงานแตละวัน
201
วันทํางาน วันหยุดงาน
Page | 35
.................................
............................................................. ........................
............................................................................. ...........................................
Page | 37
202 การวางแผนงานก่อสร้าง
เอกสารอ้างอิง
คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง “แนวทาง วิธีปฏิบัติ และรายละเอียด
ประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสราง” สำนักพัฒนามาตรฐานระบบพัสดุภาครัฐ
กรมบัญชีกลางกระทรวงการคลัง กรุงเทพฯ : 2550
คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง “หลักเกณฑการคำนวณราคากลาง
งานกอสรางอาคาร” สำนักพัฒนามาตรฐานระบบพัสดุภาครัฐ กรมบัญชีกลาง
กระทรวงการคลัง กรุงเทพฯ : 2550
คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง “หลักเกณฑการคำนวณราคากลาง
งานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม” สำนักพัฒนามาตรฐานระบบพัสดุภาครัฐ
กรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง กรุงเทพฯ : 2550
คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง “หลักเกณฑการคำนวณราคากลาง
งานกอสรางชลประทาน” สำนักพัฒนามาตรฐานระบบพัสดุภาครัฐ กรมบัญชีกลาง
กระทรวงการคลัง กรุงเทพฯ : 2550
กระทรวงมหาดไทย “พระราชบัญญัติ กำหนดแผนและขัน้ ตอนการกระจายอำนาจใหแกองคกร
ปกครองสวนทองถิน พ.ศ.2543” กรุงเทพฯ : 2543
กระทรวงมหาดไทย “พระราชบัญญัติ สภาตำบลและองคการบริหารสวนตำบล พ.ศ.2537”
กรุงเทพฯ : 2537
กระทรวงมหาดไทย “พระราชบัญญัติ ระเบียบบริหารราชการเมืองพัทยา พ.ศ.2542” กรุงเทพฯ:2542
กระทรวงมหาดไทย “ระเบียบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพัสดุของหนวยการบริหารราชการ
สวนทองถิน พ.ศ.2535” กรุงเทพฯ 2535
กระทรวงมหาดไทย “ระเบียบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพัสดุขององคการบริหารสวนตำบล
พ.ศ.2538” กรุงเทพฯ 2538
สำนักนายกรัฐมนตรี “ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี วาดวยการพัสดุ พ.ศ.2535” กรุงเทพฯ 2535
J.R. ILLINGWORTH, “CONSTRUCTION METHOD AND PLANNING”, LONDON, E&FN
SPON,1994.
GEROLD D. OBERLENDER, “PROJECT MANAGEMENT FOR ENGINEERING AND
CONSTRUCTION”, NEWYORK, McGRAW-HILL, 1993.
การวางแผนงานก่อสร้าง 203
ดัชนี
กรมทางหลวง 62 บัญชีแสดงปริมาณเน้องาน(BOQ) 44
กรรมการตรวจการจาง 185 แบบพิมพประมาณราคางานทาง 55
การขัดขวางการแขงขันราคา 112 แบบพิมพประมาณราคางานอาคาร 37
การจัดทำแผนงานกอสราง 25, 147 แบบพิมพรายงานในงานกอสราง 190
การจัดองคกร 183 แบพิมพสรุปราคากลางงานชลประทาน 87
การแตกแยกงาน (WBS) 150 ประกวดราคา 104
การวางแผนกอนเริมงานกอสราง 27 ประกาศประกวดราคา 106, 110, 115
การวางแผนระหวางดำเนินการกอสราง 29 ประมาณราคาโดยประมาณ 31
การสำรวจทางวิศวกรรม 140 ประมาณราคาโดยละเอียด 31
กำไร 77 ประโยชนของการวางแผน 14
กำหนดคิดไวในใจ 12 ปรับแกแผนงาน 182
กิจกรรมวิกฤติ 167 ผูควบคุมงาน 186
ขอมูลวัสดุ 65 ผูมีผลประโยชนรวมกัน 111
ขั้นตอนการปฏิบัติงาน 189 ผูรับงานกอสราง 19, 187
ความกาวหนางาน 177 ผูออกแบบ 19, 25
ความตอเนองสัมพันธของกิจกรรม 16 แผนการเงิน 25
ความลมเหลวในงานกอสราง 17 แผนคนงาน 23, 153
ความสำคัญของการวางแผน 14 แผนเครื่องจักรกล 24, 153
คาขนสง 64 แผนงาน 23
คาใชจายพิเศษ 53, 58 แผนจัดหาวัสดุ 24, 153
คาดำเนินการ 64, 76 ภาษี 77
คาแรงงาน 64 ยุทธศาสตรของแผนงาน 17
คาอำนวยการ 76 ระบบแผนภูมิแทง 148, 150
คำนวณราคากลางงานกอสรางอาคาร 32 ระบบวิธีวิถีวิกฤติ 160
คำนวณราคางานกอสรางชลประทาน 87 รับประกันผลงาน 29
เครื่องจักรกล 16, 28 ราคางานตนทุนตอหนวย 98
โครงสรางชัวคราว 28 ราคาและแหลงวัสดุ 60
งวดงาน 112, 115, 158 ราคาวัสดุ 63
204 การวางแผนงานก่อสร้าง
งานกอสรางชลประทาน 80, 87, 92 ลักษณะบริเวณกอสราง 142
งานกอสรางทาง 53 วันหยุดงานของทองถิน 139
งานกอสรางสะพาน และทอเหลี่ยม 53 วางแผนเปนระบบ 13
งานกอสรางอาคาร 32, 35 วิถีวิกฤติ 164
งานสำรวจพื้นที่กอสราง 27, 137 เวลาทำงานของกิจกรรม 15, 164
จดบันทึกเปนขั้นตอน 12 สงมอบงาน 29
เจาของงาน 18, 26 สะพาน และทอเหลี่ยม 55
ดอกเบี้ย 76 สัญญาจางกอสราง 121
ตาราง Factor F 78 อนุญาโตตุลาการ 133
อำนาจหนาที่ 185
การวางแผนงานก่อสร้าง 205
บันทึก
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
. ………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
. ………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
206 การวางแผนงานก่อสร้าง
บันทึก
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
. ………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
. ………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
การวางแผนงานก่อสร้าง 207
บันทึก
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
. ………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
. ………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
208 การวางแผนงานก่อสร้าง