••

LPj!t~ ~. I
(~ .'cZcy~~

Nguy~n Ba Tong

Chuyen tudng ...gia:

" ,...,
ONG DAO... VONG
Ii,
~
~

•
.'"'
\

\2:.
\j'

Mot tu nrdng duoc coi la dung, la 'baa gio n6 bi ~

nhirng tu tudng khac danh ma n6 kh6ng nga .
...x \
IJ
S
c')
.\..;

.. \ ...•

2006
;t
Luu hanh ni)i bi) (~
'~'J7:'~~":~_:"'-;-:-~~~'~'-=~":--"""~::,:~.~!-'""i'::~<t~~~.~ ... . LJ._ ..
r=- --")
~=-~...Fi~~----'"'-:;;:::"'--·~-~·~~='~~~~~"i!:'~·:-"'-'
,\, i

!
,<0
\0
'))
 Chuyen nrong .,. gia :

. ... VONG !
ONG DAD

May rmroi narn tnrdc day, d5ng bang song eU'U Long Ia .. , ndi sinh ra nhieu "ong dao",
trong do chi co "ong dao dira " Ia n6i dlnh n6i dam nhat, VI ong nay cong khai chira cha'p
nhUng thanh nien tr6n quan dich, d6ng thi1i Him le doi lam "s11' gia hoa blnh It. Cac ong dao
khac nrong d6i it n6i tieng hon, trong do co ong dao ngdi, ong dao nam, ong dao dtmg, ong
daodi (Minh Dang Quang di khat thirc), bay giC1d Hoc Mon vira xua't hi~n "ong dao ...vong",
Nghe noi ong dao nay su6t ngay thau dem cl1 toong teng tren vong va luon nhln dC1ib~ng c~p
mat lanh lung di~m tlnh. Trong nha ong ch6 nao cung co yang : yang nha tren, yang nha dt.tdi,
yang trong phong, yang ngoai hien, yang dt.tdi tang cay ... Tnra nao cting v~y, nha't III nhi1ng
luc troi oi btrc, tieng yang ca dong dua keo ket khong ngimg. V6n hieu ky, toi quyet tlm den
nha "ong dao vong" mQt l~n cho biEt hu thirc the nao.
Theo st1 chi d!n ciia mQt ngltC1iban, toi tlrn Wi nha "ong dao vong " ching ma'y kho khan gl
! Nha ong d a'p Nhi Tan 1, thuQc xa Tan Thdi Nhl, each thi tran HOCMon chirng 3 cay so' v~
phia tay. Qua khong sai, toi den khi ong dao dang n~m toong teng tren vong, chiec vong xq,
Duy L~ rQng va thoang dlt<,1cd~t dttdi tang cay vu stra tnroc san nha. Toi cui d~u chao va
chua kip hoi thl ong dao da len tieng :
- Anh ban tre muon tlm nha ai v~y ?
- Thua ... Toi mudll 11mIIha ollg &,.0 vOIIg !Bdy co phii...
- Anh ban tlm dung nha r5i ! Dao vong chinh la toi day, Mi1i anh vao nha.
Do la mQt ngu'i1i dan ong trung nien, voc dang khoe manh, tran cao m~t sang, phong thai
ung dung ... Dung Ia c6t each cua mQt ong dao da vu'<,1tlen may t~ng cao tren nhan the! Thao
nao anh ban toi da khong tiSe li1i ca tung va khuyen toi nen tlm den dien kien mQt Ian cho
biet. Chu khach vira an toa, ong dao li~n md li1i :
- Nao, anh ban tre tlm toi co viec gl nao ?
- XiII m(lll phep cho loi 411{1choi 40i 4ilu, I(li sao ngllili ta ~i g{1iollg lQ "&"O"'VOIIg"?
- VI ngiroi ta thay toi hie nao cung toong teng tren vong. Du toi ching tin triJi ph~t thanh
than gl het, nhung thay toi thich in chay va cori trim con de cung khong nil giet nen ho mdi
goi toi la "ong dao vong". Thu th~t toi khong phai la vo than nhimg toi cung ching theo dao
nao het. Dung hon, ching co ton giao nao dang cho toi theo ca !
- Tht11lQ 4(li IIghjch Ij !M91 u ollg tft?o " ma ~i khollg tin co Irm phq,t tluillh th611 va khOllg
theo m91tOil gwo nao hit !
- Dltdi ·mat toi, tat ca cac ton giao d~u ...me tin. VI cai ma ho goi la "giao 19" da ching dt.t<;1c
xay dung tren nc!n tang hop 19. Chinh vi the, tir may ngan nam nay ton giao da ching lam nen
tich sl! gl trong cong euQc dem lai hanh phuc va sac khoe eho cQng d6ng nhan loai. Ton giao
chi gioi tai ht1a hen va hu nhat : hua hen IDQtthien du'C1ngao tltdng ; hi'! nhat IDQtdia nguc vu
vo... Toan nhtJng chuyen "tren trCJidu'oi da't" nharn nhi hoang dliCJng,chi eo thE lira phinh dt.tQC
nhU'ng ngt.ti1ide tin. Toi khong phai la ke nhe da, vl the toi ching theo ton giao nao ca !
- {JIIg khollg theo tOn gido lIao IIhrJlagl(Ii sao ollg ~i tnJiIng trai gi4i stU ?

/
 - Khong can theo ton giao nao rna van tnrong trai gidi sat thl da sao ? Co khong it nha tu
suot dCJitung kinh go ma rna co tnrong trai gidi sat dU'c;1C dau ! Nhu v~y tnreng trai gidi sat la
bi~u thi mot trlnh d¢ titn hoa chii khong nha't thitt phai la mQt ph~t Hi ngoan dao.
- Trong j nghia nay, m9t nglliJi co trinb d9 tiin hoo cao (so'ng hlidng n9i va lizm chu cdm
gidc) tt! nhiin thich iin chay va khong nil sat sinh ht};vljt, dung khong ?
- Cling co th~ dung. BAng chang co so it nguoi Cong giao ttf nhien lai phat tam an chay va
khong no gitt con sau con kien, "Tlnh each nr nhien" khong beit ngu6n tit co titn hoa, thU- hoi
da beit nguon ttt dau ?
- Ong khong tin co trm phljl thanh tMn, nhung ,,=,itrilling tra; gim sm, neu thong g{Ji ong
Iiz "m,.o vong" thi chdc khong bii! phai g{Ji ong 10.tJt,.o ga mhi dung! .4, ma ~i sao ong 't}i
thich ndm vong den nhu the'?
- Thich thl cling co thich da'y, nhirng do nhu du thl dung hon,
- Nhu eliu gi vljy ?
- TI! ky am thi.
- Toi co nghe noi vlli;u phap tam Ij nay nhllng chllll niim vilng liim, xin ong Ij giGi ro
rang va khuc chitt han.
- TI! ky am thi la mlnh am tharn dung nr tlfdng tt,t sai khitn ban than mlnh nen cling goi la ur
thoi mien. Co th~ noi day la mQt dang "tu luyen " vo cling hic$uqua. Va ta't nhien sir tu luyen
d6 beit nguon ttt khoa hoc h~n hoi chU' khong mang dang ve sieu nhien thc1nbi hay duy 19 tnru
nrong,
- Tt! kj am th; ma 10.khoa h{JcII ?
- Noi tdi khoa hoc la phdi noi tdi cai gl cu th~, dung khong ? d day cai cu th~ nha't Ia soi
day thc1n kinh phe v]. Day la soi day thc1n kinh giu vai tro "chie'c dlia di~u khi~n" cua nguCJi
nhac tnrdng. Va nguC1i nhac tnrdng a'y khong phai ai khac, chinh la trung uong thc1n kinh.
Chung ta da bitt, Sc;1i day thc1n kinh phe' vi tlt nao bQ truyen thAng xu6ng tang phu. No co
nhiem vI,!di~u hoa nhip d~p cua tirn, ho ha'p cua ph6i, nhilitg hoat d(Jng cua ruot, gan, than, da
dayv.v. Ne'u vlly do gl do ma "ngl1C1inhac tntdng"bi ba'n loan, di~u khi~n chAng ra tro thl
tang phu va cac tuyen n(Ji titt nhir cac nhac cong se r6i len khong con bie't dau ma dim vdi
dich. Do la- tlnh trang tang phu ma't quan blnh va sinh ra benh ly do trung irong thc1n kinh
thuong xuyen bi roi loan.
- D6ng j, am Ih; co thi giup ngii tang ll:lcphu Ilion dlifICqll4n binh. Nhllng vi;c slim ngay
thdu dim ong crt ndm toong teng Iren vong co lien qUiln gi din vi;c am th; ?
- Co chir ! Khong nhtrng co lien quan rna con m~t thitt nO'a kia. M~t thie't la VI tieu d~ am
thi luon quyen chat then titng nhip Yang dong dira.
- .4, ra tht! Ong co thi cho bitt tieu ill amthi ciia ong lQgi ?
- La "khong benh, khong chtt, tre dep, thdnb thien", Co th~ noi trong suot thai gian dong
dira tren yang, tieu d~ am thi luon dU<;1cbarn sat m¢t each tl! nhien.
- Minh khang ndm vong vdn am Ihi 4rJ(Ickill mil !
- DI1c;1c,nhung ra't d~ bi phan tam. Liic dc1uam thi toi cling khong nAm vong, nhirng "y ma"
ell' chay lung tung ra't kho ki~m che'. Tit khi am thi theo nhip yang, toi da thudn hoa dl1c;1c"con
ngira hoang". Noi each khac, am thi theo nhip yang la mQ£.dang "ham thiec day cirong " de
buoc con ngira hoang vao khuon phep, Bay giC1da tra thanh quan tinh, khi vong beit d~u dong
du'a thl "'1 rna " li~n ngoan ngoan chay vao con duC1ngcli : khong b~nhj.khimg che't,-tre dep,
thdnh thifn. Noi theo ngon ngO'computer, toi da hoan ta't viec "l~p tdnh bQ n30".
- Thllll ong ! Chinh :racnam nay ong dll(lc bao nhieu tudi ?

2
 - Toisinh narn 1900, v~y la narn nay t6i tron 106 tu6i.
-106 tudi ! V~y ma trong ong nhll mm Irin dllUi50. Ong co dau binh gi khong ?
- Hon mta the' ky qua, t6i' chua bie't dau 6m la gl, nha't IA nhii'ng benh thuoc ngu tang luc
phu, Di~u nay cho tha'y khoa hoc ra't dung khi kh~ng dinh SQi day th~n kinh phe' vi iA "chiec
dua di~u khien" cua ngtmi nhac tnrdng. Hay nrdng nrong ngu tang luc phu cila toi nhu nhUng
nhac c6ng ma ngay nao cung choi toan nhac tre, nhac khoe, nhac manh, .. thl co 19 do gl chung
lai benh hoan va laD suy chir ? Noi each khac, tieu d~ am thi la mQt dang "th~n chu ". khi
niern len, no co ma It!c khien tang phu va cac tuyen nQi tie't ngoan ngoan lam theo menh lc$nh.
Ta't nhien ngu'oi day cong "tu luyen " da tlch lUy du'c;1cnhieu "thanh cong lire" thl phdi khac
vdi ngu'oi rndi tho giao. Cho nen ngu'oi mdi tho giao "niern th~n chu" co tha'y no ch~m ke't qua
cung dirng co nan ! M{Ji Sf! b~n chi nhdn nai se duac d2n bu xung dang. Hay luon tam tam
niern niern nhu v~y !
- Thi ra cang viin minh, cu~c tranh sitng ngay cimg gay gilt va quyit li,t, khie'n u b~ 40
long" cua nhan 'O(Iicang di ...ntlt nhu tilting, chinh lit do "ngrJOinh(lc trilling" llic nao ciing
dQo4iin V{lngtllilng, dilu khiln Io(In X(I •••
- Dung nhu the' ! Trong ban dai hop ta'u, theo st! di~u khi~n cua nhac tnrdng, thinh thoang
co nhac cong phai cham lai hoac tarn ngirng (t1c che) trong khi cac nhac cong khac thl v~n tie'p
tuc (hung phan hay gia t6c) lam cho "ban nhac sue khoe " luc nao cung hai hoa tuyet dieu.
- Xin cho m~t vi d¥ ! ...
- Vi du khi ta an vao, anh "nhac cong da day" phai hoat dQng tich ct!c (hung pha'n) nharn
tieu hoa cac thuc an. Nhttng "nhac tnrdng" do bi ngoai canh tac dQng (stress) lai di~u khien
da day t1c che'... dan de'n tlnh trang y ach kho tieu,
- T(li sao khi bi stress, trung rJdrIgthin kinh liIi 4i1u khiln ~ day r1cchi'?
- Tai vi nao bQ va da day thuong hoat dQng trai ngucc nhau. Chung ta bie't rhng khi ta 10
nghi t1'U s!u thl mau thuong d6n len nao nhieu hon, ta't nhien mau d da day khong co hoac co
ra't it. Nhu the' ta goi nao lumg phfn va da day t1c che'. Chinh do thuc ki~n nay va qua bao
nhieu doi kinh nghiern rna ong ba ta mdi dam khing dinh :"an nhi~u thl ngu"! Nghia la ngttoi
ham an, an nhi~u thl mau phai thimng xu yen d6n v~ da day nhieu hen de 10 viec tieu h6a, do
00 mau len nao mdi bi thieu. Duong nhien neu nao thirong xuyen bi thieu mau thl lam seo co
dtt<;1Cnhii'ng "nr duy logic "'? Dng ba ta vi khong the phan tich khoa hoc dttc;1c,chi tha'y nguoi
pharn an thirong khong thong minh nen mdi "phan" nhtr v~y. Cau noi "d4u DC ngusi tt1·chi
phat tpen" cting da bat ngu6n tit tht!c kic$n nay. Nghi~·.Ia nguoi ham an, pham a.n... t~anJhe
cang "phl nhieu" thl tri thong minh ca-ng, "hep b~ kh5".
- T(li sao "iin no hay b~n ngu"? ,~
- Do la bang chirng cu the nha't cho tha'y rang co su hoat dQng trai ngiroc giiJa bQ nao va da
day. Budn ngu la nao bQ bat d~u t1c che. do mau da d6n he't xuO'ng da day 10 vi~c tieu hoa.
Cho nen ngirci bi stress hay dau bao tti'~i·mau thuC1ngbi ket tren nao khong d6n xu6ng da day
du'Qc. Tom tat, ne'u thinh thoang moi bi stress thl khong de'n doi nao. Ne'u ct1 xay ra thirong
xuyen thl dirong st! chac chdn se hi dau bao ta ! Ngu'oi xua goi d6 la "ttt thuong ty". Ta't nhien
tlnh tr~ng bi thttong phe', hy thU'ong tam, khung thttong th~n, nQ th\tong can cung da b~t ngu6n
tit "ngU'oi nh~c tntdng" di~u khien lo~n xa ng~u. Cho nen nhii'ng tlnh earn thuQC lo~i hy, nQ,
ai, 5...bao gid cung la ke thu cua suc khoe .
.•-Cilng co Ij ! Thllilng bu4n r4u h(li phlli (bi thlltlng phi), vui mung h(li tim (hj IhrJd1lg
14m), 10 s(Ih(li thq,n (khung thrldllg th4n), n6ng gi4n 1u,.i gan (n~ thrldllg can).

3
 - Anh ban tre co ve hi~u biet nhieu. T6i rat thich dlf<Jcdam dao voi mQt nglfC1inhu the!
Vang, tl! ky am thi 1ft ta lam chu dlf<Jc tlnh earn, kh6ng thai qua bat e~p, qua do cac nhac cong
hie nao et1ng chci dung bai ban, thii' hoi cac benh 19 lam sac sinh khdi dlf<JCchu !
- Gdm u,.i mm thay cang van minh, nhu ca" cUQCsong cang CaD,"ngliiJi nh~c tn/ling"
cang bi ngO(li canh IDcdQng, diiu khiln 1000nx~ ... cdc nh~c cong ro; Len khong con bie! dQu
mil tUn vm dich.
- Con ngiroi chet sdm da phan la do ngu tang luc phil sinh dau berth. d day ta lai thay vai
tro cila thu6c men chang co 9 nghia gi ! Vi du nglfoi dau da day 13.do iru nr sftu muon nhieu,
ne'u dung thu6e ma v~n ell tie'p tuc s§u muon uu nr thl lam sac co th~ chi1a lanh t~n g6c dlf<,1c.
Xoa diu dlf<,1ctrieu clumg la may Mm r6i, dung khong ?
- Bung! TI/ kj am Ihi ID phlldng caeh "quAng gtinh 10di " hiiu qua va liu dai, khong cdn
dung Ihuoc, dlJ.day ciing seII/ miln dich. Trong j nghia nay nhilng ngllili song vo III chilc fil
khong bao gid dau bao Iii ?
- Nhln chung la nhu the! Nhirng co vai tnrong hop ngoai It$, do Iii cac tnrong hop vua an no
lien di lam viec, nha't la lam cac vi~c nang. Chung ta bie't dng khi lam viec la mau d6n ve cac
chi nhieu hen, khien da day khong th~ hung pha'n dlf<,1C, va do do cac thirc an khong dlf<,1ctieu
hoa t6t, lau ngay mdi phat sinh dau benh. Kinh nghiern ding sau khi an no ma ta lam vi~c lien
thl hay co tlnh trang "dau xoc hong". Theo toi, do la tlnh trang d da day thieu rnau, qua d6
thie'u dich tieu hoa. Cho nen sau khi an no tit tll chi tdi nao bQ khong dlt<,1clam viec, it nhat 1ft
15 phut. Thii v~t hftu nhu kh6ng bao gio dau bao tti', VI cluing chira co 9 thirc nen khong bie't
uu tu s§u muon va an no r6i thl thtmng hay nhm nghi, Bie't dtt<;1cnguyen nhan cua benh da day
hin khong ai dien dai gi d~ virdng chimg b~nh kho chiu nay, dung khong ?
- V4y la 11/kj am thi co Ihi phong nglla va chiJa Irj dll{lccae b,nh nQiIfI,ng?
- Dung nhir the! Ta hay tu'dng urong "ngu'C1inhac tnrdng" khong bao gio bi ngoai canh lung
lac, luon lu6n dieu khi~n t6t : hie nao hung phan, hie nao U'cche'...ro rang minh bach, thii' hoi
cac nhac cong co 19 do gl rna "tr6ng danh xu6i ken th6i ngiroc " chtl ? sackhoe con ngtroi la
cai gl hai hoa, khong thai qua bat c~p. Tt! ky am thi co khci nang quan blnh hoa tat ca, khie'n
ngfi tang luc phil luc nao cling manh nhu ...th§n ! Tli do rndi co th~ trd nen trltong sinh ba't lao
dlf<,1c.
- "Khong- b,nh khong chet " do ID chuy,n 11II/dng lai; chua bie! no dung 1m mrlc dQ nao,
chrl hi'n IlJ.ithi nhilng nel "Ire d,p Ihanh thi'n" dii hi'n ro tren glldng mijt ong mQI each
qua tuy,t viii. Xin cho biet tai sao am thi i9i co Ihi film glldng mijt ong trll nen tre d,p Ihtinh
\

thifn dl/{lC?
- Van d~ nay phai du cuu tdi trie't ly mdi dU'Qc.Trie't 19 chi ra rhng, co st! lien ht; mat thie't
gii1a cai tam va cai mat, dung nhu loi ngirci xira da noi : "hii'u ir tam xuat hlnh tt dien ". Theo
triet 19 nay, nhtrng ngu'oi co tam dia helc am kh6ng th~ co girong m~t sang lang xinh dep du'Qc
! Va tat nhien chi nguoi co cai tam t6t mdi co girong mat dep. Nhung ne'u mu6n co cai tam t6t
thl phdi co thi1i gian lau dai tu nhan tich dac. Ttr ky am thi dl1<,1ccoi la "d6t giai doan " VI khi
am thi tieu d~ "Ire dep thdnh thi~n" thl chi trong thoi gian ngeln ta co th~ tao dlt<,1ccai ma
ngu'oi xu'a gQi la "hitu 11tam". Tat nhien khi nao no co dll cltong d¢ thi se "xuat hlnh u' dit;I1".
Noi cach khac "d6t giai do~n" 1ftgiai phap cap thoi nhhm t~o st! phan khich thttong xuyen d~
tit do lu6ndu'<,1c tri~n khai. N6i each khac nfla, tt! ky am thi phai du'<,1c"tu luy~n" song song
voi vit;c phat huy nhan cach d~o dU'c. Cho nen ngltoinao chi bie't am thi th6i, khong 10 phal
huy nhan cach d~o dac, co khac nao tr6ng cay ma khong 10 yun phan tu'oi nu'dc, chi bie't 10
"sam soi tren ngQn" thi chlic ch~n ke't qua se Ia...bat nhlt 9 ! Do la Iy do t~i sao toi khong tin

4
co troi ph~t thanh th~n rna v~n tnrong trai gidi sat nhu mQt phat tu ngoan dao, d day dn nhan
manh dng, khi ta am thi tieu d~ "khong brnh, kh6ng chtt. Ire dep, thdnn thien" thl khong
nhi1ng no tac dQng tang phii, rna con tac dQng ca guong mat va toan bQ co th~ ni1a. Nghia Ia
da khong benh thl khong gia, va khong gia thl khong chet.
- Khong chit co nghializ IHit tII.ou« nay nghe co ve kh» tin.
- Chung ta bie't rhng trong co th~ con ngu'oi, cac te' bao thu'C1ngchi s6ng du'Qc vai rmroi ngay
hoac vai thang, rieng te' bao ruQt chi s6ng du'Qc co 3 ngay, trong khi te' bao th!n kinh thl lai co
doi s6ng dai blng ...co th~. Ne'u so sanh vdi te' bao thtrong thl te' bao th§n kinh la "bat tir", nghe
co kho tin khong ? Con ngimi neu am thi dung rmrc va lau dai cling se gi6ng nhir cac te' bao
th§n kinh, nghia Ia se co doi s6ng dai bang ...trai dat !
- Cung co Ij !
- Co 19 qua di chu ! Chung ta bie't ding st! s6ng Ia mot ehu6i dai bien dich. Va da bien dich
thl khong phdi thee mQt trlnh tt! nhat dinh nao ki~u sinh lao b€;nh tii' ca ! Noi each khac, bie'n
dich Ia bat tlurong ; bat thirong la co th~ the' nay hoac the' khac, khong nhat dinh. Tat nhien st!
bie'n dich d6 b~t ngu6n tit 9 thuc nr tU'dng cda chinh dirong st!. Con ngu't'1i Ia dQng v~t cao
dAng, co 9 tlurc nr tu'dng h~n hoi. Va neu 9 thirc nr urdng co th~ gitip cac nha yoga chon d~u
du'oi dat, tlnh toa dU'oi nude, di chan tr~n tren than h6ng, tren manh chai v .v. thi con nguoi
cilng co khd nang b~t co th~ phai bie'n dich thee chieu hirdng "VD bfnh truang sinh bat liio"
ma khong co ve gl goi la sieu nhien th~n bi cd, ~ung khong ?
- Van dd nghe co ve cao siiu quti !
- Cao sieu chir khong phai th§n thoai hoang du't'1ng.Neu cai cao sieu dira van tinh hQP 19 thl
cai th~n thoai hoang du't'1ngIii cai gl phi 19 nhat ! Conngtroi vdi 19 tri va 9 chi, co th~ bie'n cai
cao sieu thanh hien thuc, trong khi cai th!n thoai hoang du't'1ngthl vinh vi~n chi Iii cai phi thuc
nharn nhi.
- Dung ! Sl/ kiin ong dQ th{l trin 100 tudi mil vdn tre dfP minh mdn chung to eai cao siiu
dii bien thanh hiin thl/c m9t cach tuyit viii, lizm lung lay ndn mong cdc ton gido thin khai fla
phi than khai. Ong dii ling dfl.ng nhimg kiin thuc khoa h{lc m9t each titi tinh va dii trll thiznh
ngrlili ddu tien drl{lc "vo b,nh tnJilng sinh IHit llio". Xin cho bitt u,.i sao ong song In d4t II
day, khong truyln ba "40 vimg " cho qruing d(li qut1n chung biit mil tu t4p hlu dtJ{lCkhtie
m(lnh vo binh va trrJilng sinh bat liio nhu ong ?
- Noi ai nghe ma truyen vdi ba ? Ca con chau va chAt chit ciia toi day, noi no con khong
nghe, hu6ng h6 ngu't'1i khac. Con ngu't'1ith~t gidn hroc, gidn hroc den mire kho hi~u ! Xira co
ong vua An DQ hoi mQt nha su' : tren dbi cdi gi lc;l nhdt? Su tra loi : lc;l nlul't La tren dbi ai ciing
phdi chet, nhung ngum ta lam nhu duac sdng miii ! V oi toi, con co cai I~ hon the nlla, do Ia
nhftng ngU't'1ithay toi am thi thanh cong my man nhimg ho v§n ca tht'1 d, lam nhu ho vo'n dii
du'Qc tnrong sinh bat lao r6i v~y ! Khong phai chi gidi blnh dan it h9C mdi to ra kern hi~u bie't,
ea de'n nhi1ng ngu'oi h9C thirc cao, co bang nay bhng no rna cung vftn to ra coi thu'Cfngviec toi
diroc tnrcng sinh bat lao.
- Co Ii m9i ngllili nghi ring, theo "40 vang" soot ngay cll toOng teng tren vang, khong
lam an gi dtJ{lc nen mm to ra thi! d chang?
- Hi~u nhU' the' Iii khong dung ! Ai bao toi su6t ngay cl1 toong teng tren vong ? Ne'u the' thl
toi da sinh song bang cach niio ?
- Cht1 khong pluii con chau chilt chit cUa ong dii 10 cho ong ?
- Co ! Chung c6 10 nhu'ng toi khong nh~n. Toi v6n the<?chu nghia "bat tac ba't tht!c >t.

- u B4t tac bat thtle " c6 nghia Iiz khong Iizm thi khong an, dung khong ?

5
 - Dung ! Nguyen toi co hai cong ruong va mot cong viron, Toi lam ruong, s61ua thu hoach
m6i narn, chi d€ du an, con du bao nhieu thl ban het la'y ti~n tieu. Tren cong viron. toi tr6ng
toan cay an trai, m6i thir vai cay, nho do khong nhi1ng toi co trai cay an quanh narn ma con
ban duqc mQt it ti~n. VI toi chii tnrong tr6ng trot theo ki€u "thien canh ' nen nhUng nong san
ciia toi hirong vi rat thorn ngon d~m da, khong nhii'ng ban rat dtt<;Scgia ma con ban rat chay, co
bao nhieu cling khong du ban. Nhirng ngtJi1i cho r~ng toi suot ngay cl1'toong teng tren vong VI
ho khong d~ 9 nen khong tha'y sang sdm va chieu toi, Wi dii lao d<)ng c~t luc nhir the' nao. Suot
ngay toong teng tren vong rna tren vtJi1n dlfdi ruong cua toi d611m dlf<;Sccong co lam thu6c.
- Dii tung tudi nay ro, mil ong vdn giill4p trllOng "bat Me bat thl/e" e ring con cbdu hat
nhdn.
- Khong phai den bay gii1 ma chung dii to ra bat nhan tli hon 30 narn tnroc. Toi nhd co Ian
chung giau het cu6c xeng quyet khong cho toi lao d<)ng nii'a va hua se san sang cung phung
rnoi thir cho toi. Toi khong chiu va da phan doi b~ng each nhin an suot ba ngay li~n. Chung
hoang qua li~n dem cu6c xeng tni lai cho toi va htia se khong baD gii1 dam lam trai y toi nii'a.
- T(li sao ong l(zi 16m cdng den nhu thi? Con chtiu muOn to lOng hiiu Ihao ciing khong
dllf1csao ?
- U nhi ! Co Ie toi cling hoi co chap. Phai noi rang sd ill toi to ra co' chap nhir the co le do
tiern nhiem qua sau nang cai nr tudng :"Giau hay ngheo, sang hay hen ...ldl cd nhilng ki dn
khong ngHi r6i diu La ke iin cdp ". Toi nghi don gian rang, da con sue lao dQng thl khong th€
d€ mlnh trd thanh "ke an cap"! Chi khi nao het him n6i mdi tinh tdi chuyen nhi1 va con chau.
- Ngay do chde ciing con hiu. Trimg ong con khOe liim liim !
- Toi cling nghi the! Cho tdi ngay gii1 nay, luc phil ngfl tang cua toi chira thay co dau hi~u
laD suy nao. Cci den cac benh do thoi tiet nhu earn ho, nlurc dau, s6 rnui v.v. Cling bien mat
luon. C6 mQt di~u het suc bat ngo va thii vi do la, sau ba ngay nhin an "bat dac di" d€ ph an
doi Ili tre, toi nghe co th~ trd nen khoe khoan m<)t each I~ thuong. Nha't la bQ nao, no trC'1nen
minh man sang su6t chua nrng thay. Toi am thi dii khoe, nhin an cling khoe hon, Th~t ra khi
nhin an, toi cling nghe hoi doi va hoi met. Nhimg quyet khong d~ bon tre n6 cui1i, toi li~n am
thi doi chang nham khAc phuc. Nghia la khi nghe doi thl am thi "khdng doi", khi nghe met am
thi "khong mft". Ket qua th~t la "sieu tuyet vi1i"! Nhin an ba ngay ma van nghe khoe re, khci
nang toi co th~ nhin them 5-7 ngay nfra, chac ctlng khong den doi va't va lelm. Viii thang sau
d6 toi belt d~u nhii'ng cuoc thi nghiem ngay tren ban than mlnh : L~n thu nha't toi nhin dlf<;Sc14
ngay ; l£n thu hai nhin dltQc 20 ngay va l~n thl1'ba nhin du<;sc25 ngay. Trong su6t thi1i gian
nhin an, toi van lam dtt<;Sccac viec nhe nhu quet don, lau nha, t1.tOicay, tia canh v.v. Ta't nhien
toi phdi am th] lien tuc mdi khelc phuc dlf<;Sctlnh trang d6i hoac met. Th~t khong th€ tlfdng
nrong n6i, sau hon 20 ngay nhin an, bQ 6c toi nhu birng sang, va da-phat hi~n du<;scmQt chan
19 tuyet voi. SC'1 ill toi dam goi d6 la "chan 19 tuyet voi" VI tinh hop 19 cua n6 qua ro rang, ro
rang toi rrurc nhii'ng ke cudng tin khoa hoc nha't cling khong th~ phu nh~n dlf<;Sc!
- Chan Ij gi mil nghe vi ~i quti v~y ?
- Anh b~n c6 d6ng 9 voi- toi cau danh ngon nay khong : "MQt tll IlIdng dll(1c coi La dung, La
bao gia no bj nhi1ng III tlldng khac danh ma no khong ngd" ?
- »6ng j ! MQI Iii lrilIng, hi nhilng tli llillng khtie dtinh ma khong nga, nhat dinh no phdi la
chan Ij ! Xin n6i mau, do 16chan Ij gi v~y ?
- Nhin an ! V di nhii'ng kinh nghi~m ban .than, gii1 toi co th~ vi s,! nhin an gi6ng nhu chie'c no
th~n, chi c~n beln m<)tphat la co th~ trung chinh xac ba ml,Jc tieu : ddi mOi ngu6n th¥c ph(Jm d¥
tril •.t~o di~u ki~n cho t{lng phil nghl ngai •.doan quan b{lch cdu dllc;1c·clIi1ngki~n hoa.

6
 - Xin ong Ij gidi ro rang hon, lIIi sao tu llillng dolqi dli{lc coi lil chan Ij ?
- VI tinh hQP Iy cua n6 kh6ng mot nr ntdng nao e6 th~ danh nga diroc ! T6i dam kh!ng djnh
nhir v~y ma kh6ng so bi che la chu quan hay vo doan ! That vay, c6 th~ n6i ta't cci benh t~t cila
con nguci, nhat la cac benh noi khoa d~u bat nguon tll tinh ba't hop ly, trang do do kbang
thtiitng xuyen deli mO'i ngudn thlfc phAm dlf tril ; khong thtiilng xuyen tao di'u kifn cho
tang phu nghi ngdi ; cac bach c4u khong thtiilng xuyen du'f,fccu'ilng kifn hda, Vi tuy~t thl1c
c6 th~ dat du'Qc ca ba muc tieu vira neu trang mQt hie nen no mdi du'Qc vi nhu no th~n, dung
khong ?
- Nghe thi ding thay co Ij ! Xin hay di sau vao chi tiit, Ifl.isao binh tq,t lqi !Hit nguJJn til
tlnh bat h(lp Ij ?
- Chung ta bie't r~ng trong co th~ con ngu'oi, ngu6n thuc ph!m du' trii' thirong ehie'm 40%
trong 1I1<;1ng. Nghla la ne'u mQt ngu'C1inang 50 ky thl ngu6n thuc ph!m dl/ trii' dii chiem de'n 20
ky r6i. Neu lau ngay khong du'Qc d6i mdi, n6 ac hoa va bie'n thanh dil thU'dQC to' ehe't ngu'C1i,
gi6ng nhir sO'gao de danh lau ngay hir muc va hoa sau hoa mot. Tuyet thuc la dip blng yang
giiip te bao "xoi tai" cac cha't dl/ tIii' nharn thay cO d6i rndi, gi6ng nhir trong gia dlnh ngay nao
ta kh6ng mua gao, buoc ngu'C1inha phai Ia'y gao du trii' ra dung. D6 la muc tieu thtt nha't, "no
thftn" dii ban tning chinh xac : d6i mdi nguon thuc phim dt! trii'.
- Co Ij ltfm ! The' con mf!.ctieu thd hai ?
- Chung ta bie't dng tang phu va cac tuyen nQi tiet lam vjc$c ma'y rmroi nam khong du't;1c
ngoi nghi, khien n6 ki~t sll'c sinh dau. ra nhien khi no bi benh ma v~n ca bat no phai lam
vic$c vdi quan niern sai "chen com blng ba chen thuoc ", th11'hoi n6 lam sao chiu n6i ? Tuy~t
thirc cling la dip b~ng yang giiip tang phu va cac tuyen nQi tie't du'<;1cnghi ngoi hoac bdt lam
viec lai, ti'Jdo no da dang tt! mian dich. Ludn diEm nay ta co the chung minh d cac loai hoang
thu, khi dau bc$nh cluing thu'C1ngnhin an nharn giup co the nghi ngoi, qua do mdi phat huy
du'Qc khd nang de khang.
- Cung co Ij ltfm ! Thu vq,tva cd tre con cling vq,y,khi 4IIu binh chung thrJilngkhong them
dn, nhar djnh do chung khong ap Ii tli tlillng "chen cdm bdng ba chen thuDe". NgrJiJil4n vi
ap Ii tu tlillng nay, khi dau binh c5 rang an, khii'n binh tinh thlli1ng keo dQi ra ne'u may m4n
khong bi trung thl/c den mat mf!.ng.
- Kinh nghiern r~ng, khi rnlnh lam viec den kiet sac sinh dau, kh6rig c~ti thu6e men gl het,
chi dn du'QCnghi ngoi du'ong sac la co the se tv phuc h6i nhanh chong, dung kh6ng ?
-Dung! The' con m(lc liiu thll ba ? .
- Ba't cu sinh v~t nao cling phdi An mdi s6ng. An va sO'ng Ia hai pham tru khong the tach rC1i
nhau. Nhin An Ia hlnh thac de doa st! s6ng, buoc sac s6ng phdi vuon len, giO'ng nhu co ap bltc
rndi co da'u tranh, qua do cac bach du du'<;1evvc d~y nharn bao toan st! sO'ng.
.. - Ml,lc tiiu thd ba nay,co ve hili kho tin, vi khi nh;n an cac bfl.ch cdu cung"b; do~ lizm sao
chung co thl mf!.nh /en drl{lcchd !
- Va'n d~ Ia cho do ! Co thS noi ta't cii nhilng ngu'oi me tin khoa hoc d~u suy ngh'i nhir the'.
Nhirng thuc te' thl trai h~n lai, Cai doi trang chimg rmrc nao do c6 th~ lam con ng1.t<'Ji c6 sac
m~nh vo song. BQn tht!c dan de' qu6c VI kh6ng bie't cai Ie sd dAng nay ma thu'C1ngphai tha't b~i
tham h~i. Cae b~eh du cling the' ! Khi bi doi, tac st! s6ng bj de dQa, chung khong chiu che't
mQt cach d~ dang. Va di~u nay thllC te dii chang minh : co ngu'C1ibi lao ph6i, chi tuyc$ttht!c 15
ngay thl he't, het vlnh vi~n. T~i sao binh thu'C1ngcac b~ch du khong gie't d1.tQcvi trung C& ma
khi tuy~t thl/c thi chung l~i gie't dtfQc ? T~i vI cac sinh v~t bac gio cung tham sO'ng sQ che't.
The'la qui lu~t "da'u tranh sinh t6n" bUQc cae b~ch c~u gia nao cling phai tieu d~t ke thu ne'u

7
 muon t<sntai. That khong con nghi ngo gl ntra, khi tuyet thuc cac bach du rnanh hon hie blnh
thuong gap nhieu I~n ! Noi tom lai, chiec "no th~n tuyet thuc" co th~ ban tning chinh xac ba
rnuc tieu nhu da neu, qua do co th€ chtra lanh t~n g6e tat d cac benh co nang va vi trung mQt
each sieu tuyet. Nhu the khong phai chan 19 chir la gl ?
- Dung v,;,y !Nhung chan Ij nay xem ra qua dlln gUin, tq.isao may
ngan nam nay nhan hN,.i
vdn khong bitt g~ kl cd Hoang Dt va Hippocrate, ong to crUzDong y va Tay y. Du sao st! "vo
binh trrJilngsinh bat liio" cua ong ciing La m~t bdng cht1ng song thlfC nhat bitu thi chan Ij
do.
- Sau I~n tuyet thirc 20 ngay, toi da phat hien ra chan 19 do. Va co Ie nho bQ OC bung sang
ma toi cling da nhdn thay ra rAng, sau mQt l~n "dai tu " nen "ti€u tu " dinh ky thl su6't d<1ise
khong bao gio dau benh, The la tft do cU' moi thang loi nhin an 6 ngay vao nhtrng ngay 5-10-
15-20-25-30, nghia la cU' 5 ngay toi nhin an 1 ngay. Ket qua th~t my man: hon 30 nam qua,
khong nhtmg loi vo benh khoe manh ma con tre dep thanh thien nila! Toi nghi voi da nay, toi
co th€ s6ng cho den khi nao trai dat het d<1iciia no rndi thoi. La dQng v~t cao d~ng, biet v~n
dung nhUng kien thirc khoa hoc, toi co quyen hy vong nhir vay rna khong co gl goi la qua
dang, dung khong ?
- Ciing co thl dung !
- Am thi va nhin an dinh ky, tang phu noi rieng ; co th€ noi chung luon du<;1ccu'<1ngki~n
hoa, thli' hoi cac benh v~ co nang va vi trung lam sac co th€ sinh khdi du'<;1c,phai the khong ?
- Nhllng du sao nhilng ngrim bq,n sinh ktkh6 co thl th{Jgwo "m,.o vimg " dri{lc.
- "Dao vong" la each goi khien cu'iJng. Chinh xac phdi goi la "dao tnrong sinh" mdi dung.
Chang qua khi nAm vong thl de am thi hon chU' (fau co bAt buec ai cling phai toong teng tren
vong nhu toi. NhUng ngu'<1ikhong thich nAm vong, nha't la xU'lanh, co thc$Ian chuoi, matxa, di
bQ, hIe tay, thd sau V.v noi chung la nhUng thao tac d~u d~n nham bAt "con ngira hoang" phai
vao khuon phep. Neu su6't ngay ct1 toong teng tren vong ma v~n d€ "9 rna " chay lung tung thl
ding khong phdi la tin d6 "dao vong ", va nhu the ch~ng co ket qua gl dau !
- Niil thiin hq. diu theo "~o vimg " hit chilc La cac bac si va tha'y lang se that nghiip dili
.I~'?
aau
- D<1ikhong co cai g'i danh cho tat ca moi ngiroi. Ban tay con co ngon dai ngon ngan. Nhfi'ng
ngu'oi s6'ng hudng ngoai va no 1«$earn giac, co dem bo tu hay xli' bdn, ho ciing khong th€ am
thi va nhin an dinh ky du'<;1c.Toi thuc su lay lam tiee cho nhirng nglt<1idau ur qua nhi~u cong
suc Ian ti~n cua cho viec hoc va'n, nhtmg khi thanh tai r6i thl cong hien va hu'dng thu ching
diroc bao nhieu nam thl ma b«$nh va than chet ~p tdi. The' la het ! Tai sac ho khong tho giao
"dao tnrong sinh" song cho du'<;1C vai tram nam hay hon the nua d~ dlt<;1ccong hie'n va hlfdng
thu nhieu hon ? Nhat la nhirng nha hao tarnmlur Bill Gates) hay cac b~c iru th<1iman th6(nhu'
Tran Bach Dang) ho can s6'ng th~t lau dE dlt<;1c10 cho doi nhi~u hon va my man hon.
- Thr1dif.t van dl : M~t ngrim th{Jgitio "dq.o trrillng sinh" va dii trll thanh m9t tin dA trung
kien, nhllng Iq.iqua ham hI/ling thl!-va lao vao viic an chdi trdc tang ...Xin hoi Irriilng h{1JJnay
drillng slf coLQm chu du'(lcm{Jibinh t4t khong ?
- Cau hoi th~t hoc bua ! Co th~ noi day la mQt d~i ngh!ch 19 ma trong tht!c te khong bao gi<1
co. Tuy nhien ct119 ma suy, tru'ong h<;1pnay co th€ phong tranh dlf<;1C rat nhieu, ra't nhi~u b«$nh
t~t. TInh tr~ng cling gi6'ng nhlt mQt chie'c xe, sau khi da "d~i tu" va "ti~u tu" djnh ky, gi<1
thinh thoang co chd qua tai mQt chut cling khong de'n d6i phai ...n?im dlt<1ng. Hay nhu' mQt ngoi
nha, sau khi da "tdng v«$sinh ", gi<1co xci rae chut it, th~m chi co xa nhieu, khi quet dQn cling
. khong va't va lAm.

8
 - Tai sao g{li truang hflp nay la tl<Ji ngh;ch Ij ?
- Thirong nhi1ng nguoi s6ng huang noi va lam chu earn giac thl khong doi nao ira viec an
choi trac tang ; cling nhu ngiroi s6ng huang ngoai va no l~ earn giac thl khong th~ la tin dB
"dao tnrong sinh" dU'Qc.Neu con nguoi diroc chia thanh ba d~ng cap thl rn~u ngiroi huang noi,
lam chu earn giac du'Qc coi la b~c cao ; con hang hirdng ngoai, no l~ earn giac thl thuoc b~c
thap. Tinh nghich 19 da bilt nguon tir do. Cho nen tnrong hQP nay khong bao gio xay ra.
- V(In nhat co xiiy ra thi sao ?
- Tat nhien khi bi dau benh, dirong su chi dn tang thai hrong nhin an thl het, khong vat va
l~rn!
- Neil U kt t~i diJ" cll tiip t~c an chtJi trdc tang nila thi sao ?
- Dau co sac ! Benh t~t se tai phat. Va l~n nay neu mu6n chi1a tri thl phai tang thoi hrong
am thi va nhin an nhieu hon the ni1a. Neu cl1 nhu the', nhu the mai thl phai nhin dai han mdi co
th~ giai quyet dU:Qc.Bang khong, thay VI lam chu benh t~t, ma se bi benh t~t kh6ng che' va
th~n che't se xu at hien, Mot tin dB "dao tnrong sinh" ma de tlnh trang nay xay ra, th~t nhuc
nha vo cung !
- PMi noi rdng am thi va nhin an dinh ky thu~c 'Ofi "tri di hanh nan ", brei thi dl nhllng
lam thi thien nan v(ln nan, giong nhu ai ciing bie'ttljp thi d,!-cthi ral khlJe nhling dtiu phtii ai
cilng litm dl/{lc.
- Do Ia nhtrng ngiroi khong co chiit 19 tri va 9 chi nao. Liet hang nay vao hang thap nhat,
th~t chang oan I1c chut nao ! Th~t ra bdo "am thi va nhin an dinh ky " Ia thien nan van nan
cling khong dung Iilm ! Ching qua con ngliC1iqua gian lu'<;1c nen de bi khoa hoc tri Ii~u va dinh
dt.tang nhBi SQ :"doi an rau dau uO'ng thuoc" hoac "chen com b~ng ba chen thuoc". Va chinh
vi qua gian lu'Qc ma ngirci ta da khong thay rhng, cac bac 51 va th~y lang ding dot qui dot to',
cling ung thir, thap khdp, tieu du'ong v.v. Giao tron tinh mang rnlnh cho ho co khac nao ngli<1i
silp chet du6i lai di khoan triing tinh mang mlnh cho nhO'ng ke khong biet boi. Ke't qua nhir ta
da thay biet : tat ea tu th~y thu6c tdi benh nhan d~u cung chet chlm voi nhau trong bien b~nh
kh6 !
- Khach quan ma noi, trong "i;c nay neu bo lin ban can, ong hon h4n cac bac si va thdy
lang, vi ong co thi lilm chu d"{lCtat cd binh tljt, trong khi cdc thdy thuO'cthi bi b;nh t4t
khong che' m~t each tQi nghi;p.
- Cam on anh ban tre da hi€u toi nhieu den nhu the! Mong ding se co nhieu nguoi cling
hi€u toi nhu vh cho toi bot co dQc. Nhtmg chuyen doi v6n khong ddn gidn chut nao. C6 the
n6i ngay nao nhan loai con me tin thu6c men, me tin y hoc, ngay do "dao tnrong sinh" v~n
chira truyen ba diroc, vichdc chdn noi se ching ai them nghe. Th~t ra am thi va nhin an dinh
ky khong kh6 Mm dau. Khi da narn virng 19 thuye] va tin tu'dng tuyet d6i thl kho may cling trd
thanh dc!, nhat last! nhin an. Khi nhin an ma bie't chic ring ta se lam dt1~cnhii'ng gi ma hai
n~n y hec D6ng TAy kh6ng lam dU'f1~~·thi tAm han se luan phi'n khich, qua do mqi sri chin
d1/Dg se tan bitn he't. Kinh nghiem rhng tuyet thirc I~n d~u chiu dt.tng nhi~u ma hieu qua it ;
nhimg I~n sau thl chiu dung it ma hieu qua nhi~u. Va nhu toi bay giC1,nhin an dinh ky khong
con co su chiu dimg nao ma hieu qua thl vo cung to Ion; to Ian tdi muc hoan toan vo benh va
dttQC tnrong sinh bat lao. Th~t v~y, 5 ngay nhin 1 ngay d6i voi toi thl qua de. nhimg hieu qua
thl khong th~ tuong tttQng n6i ! Hy vQng toi luon du'<;1cvo bi;nh tre d~p va thQ Iau bhng ...trai
dat.
- Neil bit ddu tuyit thlle ma phtii chiu d1/1lgnhilu nhling hifu qua it thi ddy lil mQItrd ng(li
1m. cho "d(zo tnlilng sinh ".
9
 - Chi nhin an dai han moi chiu dung nhieu chir ngan han thl khong nhieu liim dau, nha't la
bie't kien tri am thi trong khi nhin,
- Xin noi ro ban, tai sao nhin an Mn ddu "chiu dl/llg nhiiu mil hiiu quii it "?
- NgUC1irndi nhin an I~n d~u chi c~n mot tu~n thai cling khong th~ chiu n6i. Nhirng cac benh
nan y nhir ung thir, AIDS v. v. ma chi nhin co mot tudn thl cha ..xi nhe " gl. Cho nen d dftY rndi
bao nhin an hie d~u "chiu dirng nhieu ma hieu qua it" chinh la nhir the' ! Ta't nhien khi da
quen roi thl khong nhii'ng nhin mQt tuan, rna hai tudn, tharn chi ba bO"ntu~n cling khong va't va
Him, nhirng hieu qua thi.ckhong th~ nrdng urong n6i ! Nhii'ng ngttC1ichua co benh gl thl nen t~p
nhin ngAn han tll'tll', khi nao tha'y quen mdi nhin dai han. Thtti1ng thi elm ngttm chi cin nhin
dai han mQt lin, gi6ng nhtt chilc xe chi can "d~i tu " mQt lin, sau do "tiEu tu " elinh ky
thl su6t elm se khoog bao giil "nlim dttilng". Nhfi'ng ngirci dang bi benh, nha't la benh nan y,
ne'u thieu y chi thl nen nhin moi tu~n vai ngay, nhin cho de'n khi nao benh lanh mdi thai. Day
Ia con dirong vong, ta't nhien phai lau bon con dirong tell. Kinh nghiern r~ng di theo con dttC1ng
yang thl khoe hon, co th€ vira di vira hai hoa belt birdm, nhirng chdc chan roi cling se tdi dich
(he't benh, hit vlnh vi~n).
- NgrJiJi"~i tu mil khong tilu tu" ciing nhu ngrJiJi"tilu tu mil khong tIt,.itu" co lam chu
dll(le b;nh tljt khong ?
- Khong ! No phai diroc tie'n hanh song song rndi co th~ lam chii diroc ta't ca benh t~L Tlnh
trang ding g~n giO"ngnhu chiec xe lam may th~t k:Y(d~i tu), nhirng sau do khong 10 chinh st1'a
thuong xuyen (ti€u tu) ; cling nhu chiec xe chi chinh st1'a so sai(ti€u tu), du III thirong xuyen,
nhimg ne'u tnrdc do khong lam may lftn nao (dai tu) thl cling khong tranh khoi tlnh trang thinh
thodng no ...narn duong. Chung ta da bie't, thai Hi Ta't Dat Da da "dai tu ' suO"t49 ngay li~n dttdi
gO"ccay bo de, nhimg sau do vi khong bie't "ti€u tu" dinh ky nen euoi cung ngai phdi ehe't VI
b~nh kie't ly. Cho nen "dai tu" va "ti€u tu" phdi dtt<;1ctie'n hanh song song moi co th~ trd nen
"vo benh tnrong sinh ba't lao ". Tinh each song song Ia ne'u nhin ngan han dinh ky maivan
nha't) v~n can bi benh thl phdi nhin dai han them mQt I~n nil'a, nhin cho de'n khi nao lanh benh
rndi thai.
- So sanh vil ehdng minh IIhrl vlj.ythljt kho ai co thl ph'; nhlj.n tinh h{1p/j c,;a van de~ vlj.y
Ia due phlj.t sau khi nhin an 49 ngily, niu ngili bitt kiin tri nhin an ngtin h~n dinh ky, hdn IQ
den ngil, nay phQ,tvan con sifng ?
- Ly thl nhu vay.
- Thtlc tt ciing co thi dl/tlc nhu vqy, vil ong IIIbdng chdng song thllc nhat ! Nhrlng mil "tIt,.i
tu" hay "tilu tu" gi nghe ciing kho qua ! Khong nhung nhin dili han, ngay cd nhin ngtin
hf!.n d;nh ky ciing kho mil thlle hilnh dll(lc. Nhat lil ngum lao dQng chan lay, 5 ngay nhin 1
ngily, doi vm ht) co vi ...bat khd thi !
- Dung nhir the! Nhtmg neu biet chac rang do Ia con dttC1ngdQc dao co kha nang dua ta vao
the gidi "vo b~nh truang sinh bat liio" thl kho ma'y cling phai khele phuc, Hay tttdng nrong mOt
ngay nao do (co th~ khong xa) ta bi ung thir, thap khdp, ti€u dttong v.v. hoac bi dQt qui dau
ban than narn bao co con chau ... ta rndi tha'y su me tin thuoc men phai tra gia qua d~t, nhung
da muon mat r5i ! That ra nhin an khi da quen r5i thl 5 ngay nhin 1 ngay v~n can lam dtt<;1C
cac vi~c nh~ nhtt da noi. D~c bi~t nhil'ng nguoi lam vi~c bIing tnoe, nhin ng~n h~n th~m chi
dai h~n, khong nhii'ng khong giam nang xua't ma diu'oc can trd nen sang su6t va minh man
mQt each l~ thttong. Va nhtt da noi, nho nhin an ma toi da phat hi~n dtt<;1Cnhii'ng y tttdng mui ;
d6ng thoi "d~o tntong sinh" cling da b~t ngu5n tll do. Chung ta bie't r:tng cd th~ con ngttoi la
ca mQt h~ theing ong dan, nha't Ia nhil'ng O"ngIon O"ngnho tren nao ma bi ngh~t thl con ngttoi

10
 d~ tr<) nen dftn dQn, ngoan si va phi dao dire. Nhin an la. phirong each dQc nhat co khci nang
lam cho no trd nen thong thoang hon.
- Nhilng Ii'ngIOnong nho tren nao lil gi va tai sao khi nhin an no trlJnen thong thOling hthl
?

- Dng ldn Ia. cac mach mau ; ong nho la cac mao mach. Chung ta biet ding cac mao mach
rat nho, nha hon soi toe den 50 lin, VI the cac h6ng eiu muon di qua mao mach phai xe'p hang
mQt rndi qua diroc. Neu cac mach mau giong nhir qu6e IQ. tlnh IQ. hirong lQ thi cac mao mach
gi6ng nhir nhil'ng eon hem ha t~ng, nho d6 cac h6ng e~u moi dira dlt<JedU'6ng chat va oxy tdi
t~n tirng te bao mot. Nhtrng ngltoi c6 tu6i hay quen hoac nhii'ng ngli'oi gia cci hay lu Iln sinh
t~Lnhat dinh do nhflng ngo ngach ha t~ng nay da bi Hic nghen, khien te bao nao khong dU'<;1c
nuoi dU'6ng d~y dU. Tat nhien thu pharn gay tac nghen ehinh la m6 thua. Khi tuyet tht!c, cac
bach du lam viec hieu qua hon, voi "gid tuc" va tinh xuyen mach, cluing se 11mtoi "lam ve
sinh" khai thong nhfi'ng con dltong huyet rnach. Tat nhien khi cac mao mach dlt<Jekhai thong,
ma~ se dli'<Jedira tdi diy dii thl cac te bao nao se hung phan va hoat dQng tieh cue hen. Theo
toi, d6 la 19 do tai sao khi nhin an d~u oc trC1nen minh man sang su6t hon luc blnh thU'~ng.
Chung ta biet rang C1nao bQ con ngli'oi e6 nhii'ng trung khu nhu trung khu noi, trung khu hi~u
tieng noi ; trung khu viet, trung khu hi~u ehii' viet v. v. Co the vi bQ nao chang ta gi6ng nhU'thll
do cila mot mrdc, trong do moi BO, moi Nganh C1nhtrng khu rieng biet va hoat dQng g~n nhu
dOc l~p, giong nhu Bo Ngoai giao khong biet gl v~ BO Giao due ; BO Lao dong khong bie'! gl
v~ BO Y te v.v. Tit nhien trong nhtlng trung khu rieng bie-t nay e6 nhii'ng con hem nho giup xe
co chd luong thirc vao va ehuyen cac chat thai ra. Hay tttC1ngnrong nhtrng con hem nha nay
ma de "rac ngap d~u" can trC1htu thong, xe vao va xe ra d~u bi un tac, thu- hoi cac nhan vien
trong nhii'ng trung khu do se song ra sao ? Nhat dinh ho se vita bi doi vita bi nhi~m dOc
(carbonic) tit chet toi bi thirong. Nhil'ng ngirci tai bien nhe bj do l1t6i, noi nang rat kho ... ch\tng
to "trung khu noi" da bi t6n hai nhieu, con ngltoi bi tat'bien dau ban than la do "BO Lao
dong" bi te liet khong nhieu thl it. Cang van rninh; con ngtt~i cang bi nhil'ng benh v~ bi? nao
nhieu hon, chung ta khoa hoc tri lieu va dinh dtt6ng da hoan toan that bai,
- Nghe thi cung co Ij ! V4y Iil thai til Tat f)qJ lJa da nh;n tIn sudt 49 ngay Iiln, coi "hrl
nhilng ORgIOn ong nho tren nOOdii dr/{lckhai thong, phai chiing nhi! the' ngai mhi dtic quti
_~hal)_h.phl)t, ttJ!zn.nangtoq.n gidcva co nhidu. thin thong phep lfcl ?
- Ta't nhien toi khong tin chuyen thai tti"Ta't DC)tDa dae qua thanh phat, Bang cht1ng : cuoi
doi ngai phai ehet dau kh6 VI benh kiet ly'. Nhirng toi tin sau 49 ngay nhin an, ngai c6 ~ nao
minh man sang su6t hon nhfi'ng ke "ba ngay tiec nho, bay ngay tiec Ion". Nhc the' ngai mdi
phat hien du'<Jcnhil'ng la tl1 dieu de, bat chanh dao, th~p nhi nhan duyen v.v. Nhimg phdi n6i
rang n~ilng ph~t hiendo chira sieu tuyet H{m ! Toi cho ding con mot phat hien khac quan
trong hon nhieu, do la phu nh~n Thu'<J!!.~de mot each dl1t khoat qua caunoi :"Con nglJlJi ta .,
chu nhdn ong cua dlJi minh. : cUQCsong tOl den hay tum sang dIu tl! minb tao nen va tl! minh
hlJt1ng ; khong co dUng thieng lieng nao giil phdn thlJllng pha: cd"! Thoi bay giC1cac ton giao
th~n khdi lam ba chu ma dam khing dinh nhtt v~y, dung 13 "xam minh" phai the khong ?
- Bung the' ! Thili do chi ngrilli co bq nao cllc ky sang sudt nhrl ong phq,t mhi dtim kUllg
dinh nh" v4y. Mai den ngay nay mhi co mqt ngrlili tht1 hai ddm tuyen chien vUicae tOilgi40
th6n khai. NglIiJido khong phai ai khac, Chinh IQCac Mac. Mac noi : "Ki nao m;nh dlJnh It)
nhit lu4n Ij ma y vao dang 11I0 hOasieu nhien, lil cai b9n ngllJlid6u dim xu6ng dtiI ma CWII
chong lin trili".

11
 - That tuyet ! Hoan ho anh ban tre ! Hoan ho Cac Mac ! Hoan ho nhii'ng nr tlfdng phi th~n
khai. (Than khai la chi chung cac ton giao tin co dang t6i cao hil'u nga doc ton).
- Co Ii ong miJi Iii ngrJiIi tlDng dU{lc hoan ho nhat vi ong dii khai sdng "d~o trrJilng sinh"
qua do giup nhan loai co cdi nhin khd chinh xdc vi sinh Ij va b~nh Ij b~ niio.
- earn on anh ban tre ! Neu d nao dli v~y thl d tang phii va cac tuyen nQi tiet cling vay,
nghia la ta't ea 6ng Ion 6ng nho neu dU'<;1C khai thong thU'ong xuyen thl cac benh 19 sf dU'<;1C
giai
quyet nhanh gon ma khong cftn toi mQt loai dU'<;1C ph§m nao ca ! Ngiroi xira co 19 khi khing
dinh : Th6ng btt th6ng, th6ng ba't th6ng. Nghla Ia dau la tai vi khong thong, va khi dli thong
r6i thl khong bao gio bi dau.
- Thea lu4n cd nay, nhilng ngllili bi dien hay nhilng ngllili bi tai bien ban tluin, lieu hI!
nh;n all dQj hlln co tl/ miln dich dli{lc khollg ?
- Nhir da biet, te bao nao v6n co doi s6ng dai bang ...co th€, vi the' no khong co khii nang tai
tao nhir te bao tlurong. Ngtroi dien nang hay bi tai bien nang coi nhu te' bao nao (1 nhitng trung
khu trong yeu dli che't he't. Khi nhin an, cac bach cftu co tdi khai thong nhtrng con hem bi tAc
nghen ding khong giiii quyet dU'<;1c gl, boi ke da chet thl kh6ng th€ s6ng lai dU'<;1c.Chi cac
tnrong hop dien nhe hay tai bien nhe, te bao nao chua che't het hoac chi rndi bi thirong th6i thl
tuyet thl!c co th€ van ciru dU'<;1Ctlnh the'.
- Co hiiu van dl sau xa mOi thay thuOc men chting co Ide dl}ng gi bao nhieu. No dd khollg
co khti nij.ng khai thong nhilng "con hem hf!, tdng» trong khi ngrJiIi b~lIh cd "t{JIIg» vao du
thd d6 bl dlliJng trai thien nhien, khien cdc mao ml}ch ngay cang b; Mc nghen nhieu hdn.
- Dung nhir the! Co th€ noi cang van minh, con ngU'oi cang an dung toan nhtrng thuc dU'~c
ph~m trai thien nhien, lam cho nhO'ng 6ng Ion 6ng nho trong co th€ mau bi t~c nghen hon. Do
la 19 do tai sao con ngU'oi ngay nay khi bU'oc vao ngudng cli'a trung nien thimng belt d~u bi du
thir benh, SI! t~c nghen neu chi xay ra d tang phu co Ie kh6ng de'n d5i nao, dAng nay no cling
xay ra 0 nao bQ mla, khie'n con ngU'oi van minh de tro nen hung du, ky khoi, lau ca, ngoan si.,
nrc la mQt dang "tam th~n nhe ", Sl! cuong nhiet, cuong tin, cuong si, cuong vong, cudng n(>,
cudng sat, cu6ng dam ...la gl, neu khong phai cling la mQt dang "tam thftn nhe "?
- Cung co Ij ! SI/ cuing nhi;t cria cac cd d~ng vien bong dti, va nhat Iiz sl/ cuAng nhi,t c,;a
cdc fan nhl}c tre cho thay tMu Dc h(J "co van dl". NgIJi/i ta mij.c nhien dlill hai 10000ihinh gidi
tri nay lenngang hang vUi ton gilio. Ndm.1998, World Cup dll(1c tlf chuc tf!,i Phtip, va nhrJ
chung ta dii biet, Pluip dii thiing Brazil 3-0 dOll-tchiee cup vo djch, dii khien m~t 11I1 cd d9ng
vien Brazil tl}i que nhii nhay Mu 11/ til. Dung Iiz...khung ! Va co Ii khung nhat Iii cdc cd d9ng
vien ngllili Anh. M8i Mn d9i Anh Iham dt! gitii nao thi "s nhu rdng" ctinh sat sll t41idiu mlt
cam canh vi st! cuing nhi;t den dien khisng cila cdc cd 46ng vien nay. H(J san sang thll{1ng
cdng chan hf!, cdng tay khi d6i nha bi thua. Va neu toi nho khong lam thi dii hdn m~t 14n h{l
ndi khung danh nhau chi tit lam rat nhilu ngrJili chet va bi thlidng.
- Toi ciing nhd hlnh nhu co chuyen dang buen do da xay ra tai chinh nu'oe Anh. Va ngu'C1ita
da d5 loi cho dU'ong trang, banh ml trang, noi chung la nhUng thl!c ph§m tinh Iuy~n trai thien
nhien. G§m cling co Iy ! Theo toi, chinh nhung thu ma't quan blnh do dli san sinh ra m(}, lam
t~c nghen nhii'ng ong Ion ong nho tren nao m<li khien ngU'oi ta rat d~ n6i ...khung. Phcii noi ding
trong cac lo~i "cu6ng" chi co cu6ng tin la dang s<;1hon he't. Nhl1ng ke cU6ng tin tOn giao,
eu6ng tin khoa hQc, cU6ng tin chu nghla v.v. thu'ong rat manh dQng va d~ d§n toi cu6ng nQ va
cu6ng sat. Vi cu6ng tin la mQt d~ng tam th~n nen ngu(1i ta ra't de .tin nhO'ng di~u nham nhi
nha't. BQn ho~t d~u chinh tri bie't du'~c di~m ye'u cua h~ng cu6ng tin li~n l<;1idl;lng ngay. HQ
earn quyet va I~p I~i rAng "ai dam che't chung vOi ke thil thi se du'qc len thien dimg". The'

12
lfl hang cuong tin lien thi nhau "danh born lieu chet " VI tin sat da rang chet nhu the se dU'<Jc
len thien dang doi doi hUdng phuoc. Dac biet d cac mroc thee H6i giao, tlnh trang "chet chung
vdi ke thu " ngay cang pho bien, khien the gidi kh6ng hie nao yen, nh!t la cac rnrdc vung
Vjnh.
- Phd; no; rdng dulli bong mq.t triJi nay nhilng ki bi "tdm than nhf" di hf}i d6ng 1000i tn/C
tiep hoq,c gidn tiep, khong but mT/c nao tti het. Ntu tuyit thT/cco thl gilii quyet dlil;lcdin b;nh
nan y nay thi nhan 1000ise diJkhif nhiiu liim !
- Nhung kh6 noi nhii'ng ngl!oi bi tam than thl khong th€ ban dl!<Je "no than ", thanh ra tlnh
trang ho di hai d6ng loai c6 Ie se con keo dai eho den ngay t~n the. Khoa hoc tri Ii~u va dinh
dl!Bng phdi hoan toan chiu trach nhiern ve tlnh trang bi tham nay ! Chinh ho, trt bao doi nay
vo tlnh hoac co y da dau doc nhan loai bang nhii'ng thl1 trai thien nhien mat quan blnh ..Jam
nhtrng ong ldn ong nho tren nao con ngl!oi luon bi tac nghen mdi ra nong noi ! Cu th~ la
Trung Quoc, mot nudc chi rndi bi Au My h6a vai th~p nien, v~y ma mdi day (25-9-2006)Tan
Hoa Xa da canh bao rhng mrdc nay hi~n e6 100 trieu ngl!oi dang mac cac chimg benh ve tam
th~n va th~n kinh. Khiep th~t ! Day mdi dung la "con so biet n6i"! Va phdi chang n6 da n6i
rang "cai thO' van minh v~t cha't phung sri thl it ma pha ho~i thl nhi~u". D~c bi~t n6 pha
hoai bQ nao con ngtroi mQt each thirong xuyen va nang ne nhat. Theo WHO,vao nam 2010
benh Him than c6 th€ se chiem 114 chi phi y te d Trung Quoc. Phdi n6i rang trong cac loai
benh chi c6 ngl!oi benh tam than la lam phien luy d6ng loai nhieu nhat. Dieu bat hanh Ia eho
d'o. ,
- Dung ! Thuc tt cho thay rang trong nha ma co m9t ngrJilibi tam thOn, d" nhf nhat cung
Jam khong khi gia dinh luon ng9t ngl}t kh6 thu ... Nq.ng him, va ner, binh nhan La ngui/i
ch6ng ngliili cha thi cdc thanh vien trong gia 4inh se bitt tht nao La "dja ng4'CtrOn gUI1I".
Ho luiin 10 ra gia truimg, d9Cliti, cay nghiil, ngoan si... Trong do; nhan xu tht thi vi kj ich
ky, thli{1ng d9i hI} dq.p va bat cong vo Ij den khong ai chiu ndi. i'J Trung QuOe ma co llIi 100
triiu ngum thul)c 1000i"trqt boo " nhu the; Ihiet nghi d" h9 co van minh tien b9 tm dtiu, ngum
dan ciing song chdng vui vi va hf}nh phuc gi hun cae dtin tl)c man di m9i r(l. Nhu vqy, nhin
tii gOc d9 nao do, ta thay "Au Mj hOa" con Ii hf}i hdn cd "man r(l hoo ", phdi the' khong ?
';' Dung nhu the ! T~ hai hon nhieu vl chac chan ngl!CJiman r<;Jkhong lua thay phan ban, an
chao d~ bat, lay oan. tni an ... nhic!u .nhu ngl!oi van minh. Nha't dinh do nhtrng ong ldn ong nha
tren nao ciia ho chira bi ule nghen nhieu nhu nhtrng ke an uong thee che' dQ dinh dl!Bng van
minh khoa hoc. Bang chang: ngl!C1iman r<Jkhong bi dQt qui dQt ta nhieu nhu ngl!CJiAu My.
Va'n de dl!<;Jcd~t ra d day Ia ngl!oi ta se phai chi ra tic!n ti d~ ngan chan benh tam th~n nhung
li~u co dem lai hieu qua thiet thirc nao khong ? Hay-no se khong ngimg gia tang thee ca'p s6
nhan ... hita hen r6i day tuyet d~i da so nguoi Trung Quoc n6i rieng ; nhan loai n6i chung se trd
nen dd hoi ho_~~,_khungkhiu het ? That tQi nghiep ! Ngiroi ta phai tra- gia qua dat cho st.tme tin
khoa hoc, nhirng VI nhtrng ong Ion ong nho tren nao thl!CJngxuyen bj tac nghen ma danh cung
nhau da'n sau hdn nua VaGcon dl!ong tnU thien nhien, mQt con dl!C1ngma c6 Ie ai cling biet se
d§n tdi "ho thim benh t~t" mQt each ch~c ch~n !
- nnh Irl}ng nay chic se khong co may ngliili th9 gUio "4f!,otrut1ng sinh" vi d6u Dc m(Ji
ngum gdn nhu ai cung "co van dI ".
- PhiH noi ding ai cling biet cai Ie "sl1c khae la vang,_m~ng ngl!oi la trQng" v~y ma chi cftn
dau tu' ti xiu cong sl1c c6 th~ trd nen "vo benh tntCJng sinh ba't liio" thl tuy~t d~i da so nhan
Io~i l~i to ra tho d.
- M~I lt1n "dq.i tu" sau do "tilu tu" d;nh kj va IrrJihagky mD bdo IQ "tl xlu cong suc",,?

13
 - Kinh nghiern r~ng. nhO'ng ngu'oi dang khoe manh chi dn "dai tu" 7 -10 ngay thoi, sau do
Cll 5 ngay nhin 1 ngay, bao dam su6t doi se du'<;1cvo benh khoe manh va tru'ong sinh ba't lao,
d6ng thoi d~u oc hie nao cling sang su6t minh mftn !
- Toi "crl suy bung ta ra bung ngllili" thi bitt: mQIngllo; chua bao gill nhin an ma bay gill
dQt nhien nhin cd tudn, chilc chiln khong ai chiu ndi.
- Cai gl cling co gia cua no ! Mu6n du'<;1C vo benh tnrong sinh ba't lao rna van cu mu6n "an
cho da ". do cling Ia mOt dang tam th~n da'y ! Chinh khoa hoc tri lieu da de ra hang ngu'oi "ky
cue" nay ! Neu T~n Thiiy Hoang ngay xira tin co "linh don" giup con ngu'oi tnrong sinh ba't
lao thl hang "ky cue" ngay nay tin tan diroc, tin cong nghe gien, tin te bao m~m v.v. co th~
giup ho tre mlii khong gia. Th~t Ia quai dan. trong thC1id~i van minh ma con ngu'C1ihie nao
cling bi tram tha b~nh bao vay va vong vay co ve ngay cang siet chat hon, nhung nguui ta van
ca tin silt da nhO'ng gl khoa hoc da lnra hen !
- "Dt,.o vong" hay "m"o trrlilng sinh" co hitu ra mm thlty het tinh' khoa h{Jccoo no. Dung
hon; phdi g9i n6 la "sieu khoa hoc" mm chinh xdc, bOi vi "gUio chu" coo n6 dd ring dl:lng
nhilng kien thr1c khoa h9C mQt cach tUYft viii va dii dlif/C 1'0 binh tnlllng sinh bat lDo, trong
khi khoa h9C tri lifu va dinh drliJng vdn con loanb quanh miii Iren con dllilng thuoc men
khong co Id'i thodt.
- Dung nhu the' ! Con du'ong thu6c men la con du'C1ngdftn vao "h6 th~m benh t~t". Khoa hoc
tri lic$u va dinh du'ong phai biet ding : Khi ngucin thl/c phim dt1 trii' khong dtlf/c thtii1ng
xuyen d6i md'i ; khi tang phu va cac tuye'n nqi tilt khong dtlf/c thtli1ng xuyen nghi ngdi
dtiiJng sti'c ; khi cac bach ciu khong dtlc/c thtii1ng xuyen ctii1ng ki~n hoa thl tat ca thu6c
men, k~ ca thu6c tien (neu c6) cling ch~ng c6 tac dung gl ! Toi da irng dung nhtrng kien thl1c
khoa hoc va da du'<;1Cvo benh tnrong sinh bat lao, the nhimg tieng n6i ciia toi nhu tieng keu
tren sa mac. Th~t dang budn ...5 phiit !
- Va, sao chi bllAn co 5ph,u thai ?
J9~ b; bu6n nhi~u cho ...gidrn tho ! Toi phai danh rat nhi~u thai gian cho cong cuoc vo
- C~·..:::
hieu h6a qui lu~t sinh llio benh tit. Con du'ang nay c6 Ie chi dQY nhat mot mlnh toi di, va toi
quyet di den noi den ch6n ! Bilt rAng ch6ng I~i qui lu4t sinh la~ btnh ttl khong ddn gisn
chut n30, VI the' toi phsi d6n he't cong salc md'i hy vQng thanh congo Toi co' t~p cho mlnh
th6i quen, khi len vong la phai dua, va khi dira thl phai am thi theo tirng nhip vong, quyet bat
"'1 ma " phai chay khong biet rnoi met tren con du'ong : khong bfnh, khong chet, tre dep, thann
thifn. Chay cho den khi nao trai da't he't dC1iciia no mdi thoi !
- Ong nghi ong se I'D hi;u h6a dll{lc qui lu4t "sinh hio bfnh tu"mQt cach chdn chin chrl?
-rn nhien r6i ! Bdi Ie trong ban dai hop tau, tuyen tung cling lfl mQt thanh vien trong ban
nhac, VI the khi nhac tnrdng dieu khi~n, no cling ngoan ngoan choi dung bai ban "tre mai
khong gia ".
- Tuyin tung IQ tuyen gi vqy ?
- La mot tuyen noi tiet nam ngay tren nao, va chuyen san xua't kich thich to' melatonin.
Chung ta biet rang melatonin la nQi tiet to' giup di~u hoa giac ngtl, qua do n6 cling co kha
nang quan blnh h6a cac co quan chirc nang trong co th~. D~c bic$t tuyen nay chi hoat dQng VaG
ban dem khi tlit het den. Khoa hoc cho bie't, tuyen tung hoat dong manh nha't la hie con ngiroi
mdi IQt long cho den 5 tu6i. N6 blit d~u giarn nhieu d tu6i 15. Va d tU6i 45 thl chi con co phan
mra, nhung vln du dung. Den tu6i 80 thl bat d~u thieu hl,lt. Di~u nay cho tha'y khoa hQc dung,
bdi nhln chung con nglfC1ikhi bu'dc vao tu6i bat tuin thl bc$nh t~t va sl.! lao suy b~t diu hoanh
hflOh.

14
 - Tai sao tuyen tung chi hO(ltd6ng vao ban dem khi tiil hi; dim ?
- Di€u nay khong nghe khoa hoc d€ c~p tdi, Nhimg thee toi, co Ie tuyen tung dU'(jchlnh
thanh tll' thoi ti€n sU',cai thai rna t6 tien ta su6t nhieu ngan narn, dem nao cling phai ngu trong
hang dong t6i om om. Phai chang ngU'oi ti€n sU' it dau bc$nh hon cluing ta ngay nay chinh la
nho tuyen tung luon hoat dong t6t ? That v~y, ngay nay da van minh, ngttoi d thanh ph6 h~u
nhu nha nao trong phong ngu cling chong den ca demo Du chi la den mo nhttng cling khong c6
loi cho sue khoe. Va phdi chang su sai l~m d6 da g6p ph~n khong nho lam cho con ngu'ai van
minh hie nao ding bi tram tht1 benh bao vay do thie'u moi tnrong rna tuye't tung hoat dong kern
hieu qua?
- Ciing co Ij !Cang van minh con ng1liJicang an wfng Irtii thien nhiin ; nh(lc tnJlJngIlIOn
bi 1000nv(lng dao dien ; tuye'n tung thieu moi tnJiJng hO(ltd~ng ... Dung La II ba xoi nhdi m9t
cho" bao sao tram thd binh khong bao vay con ngUiti ? V4y LQchi rieng ong 0 tulli btich niin
nhllng vin iin uong h{lp thien nhien ; nh(lc trrlllng loon dilu khiln tdt ; tuyen tung van con
hO(ltd6ng m(lnh, dung khong ?
- Vang ! Cho de'n bay gio melatonin trong toi vAn con du dung chit khong thie'u hut nhtt
thirong tlnh. Cling dung thoi, xin lap lai, VI tuyen tung ciing la mot tuyen noi tie't, khi am thi,
no cling dtt<;1ccu'ong kien h6a, tie't ra melatonin thira thai, b~nh t~t va sl! lao suy cling se d(>i
n6n ra di.
- Chuc ong thanh cong my miin !
- M(>tl~n nita xin earn on anh ban tre !
- Toi co thoi quen ngu hay dt den, gill mili thay sai 14m.
- M(>t su sai I~m che't ngttC1ichir khong phai chuyen thimng. Khi ngu d~ den, nha't la dim
sang choang, melatonin khong dtt(jc tie't ra d~y du, khie'n gia'c ngu ct1 ch~p chon, ngay nay qua
ngay khac, st1c khoe se suy ye'u d~n. Nha't la nhiJng ngttai Idn tU6i d~ dAn den st! suy sup day
.chuyen, cac benh nan y li~n xua't hien. Neu toi nhd khong I~m thl trong nha thirong ngu'ai ta
goi tlnh trang nay la "h(>i chtrng y ta tnrc ". Nghia la cac y ta tnrc, gia'c ngu da khong tron ma
con phdi ngil dttdi anh den sang choang, thti' hoi lam sac khong met tt hoi va khong sinh dau
benh dtt<;1c? Cac y ta vai ba ngay rndi tnrc mot dem ma con met dm canh nhu v~y, the con
cac bc$nh nhan thl sac ? C6 khong it benh nhan phdi nam nha thirong dai han, nghia la phai
nhm ngu dttdi den sang twang ky, v~y lam sao ho co. th~ chiu d¢tg n6i khi. rna dem nao gia"c
ngu cling ct1 ch~p chon ? Ngttoi benh du c6 th~ chira tdi tu6i 80, nhimg cling chang to
melatonin da thieu hut. Da thieu hut ma dem nao cling ct1 phdi nam ngu dttdi anh den sang
choang, tuyen tung se c6 nguy co bi ...tjt luon. B6 la 19 do tai sao nhirng b~nh nhan gia, sau
thai gian dai nam nha thuong g~n nhtt khong co ai blnh phuc nhu xtta. Thirong neu khong
chet, benh tlnh cling cang t6i t~ hen. Clnrahet, khi bi nha thirong "che ", v8 nha nam cho ...
che't, lai tiep tuc nam ngu dttdi A{lh den. Con chau cang thttdng cang cham 10 chu dao, va nhu
the' cang chong den sang demo The' la tuyen tung het hy vong dtt<;1Cphuc h6i tnrdc khi benh
nhan theo ong theo ba,
- Dung, dO lQm9t sai 14m !Tuy nhien, du co biet dO Lam~ sai 14m chet ngrlili nhrlng ciing
kho mil khdc ph(lc drlflC,vi khong Ii trong nha thrJdng ma cll to, de'n ~i liit den to, om, li1co
ngrim hi bien chdng cdn cap cdu thi Lamsao phtit hifn kip thili ?
....- Va'n d8 khong nam d do, ma d ch6 : khoa hoc qua d~ cao thu6c men, d6ng thai qua coi
thirong nhirng hoat dQng sinh 19 tt! nhien. Chinh toi da coi thttong thu6c men, d6ng thai_tOn
trQng tri~t d~ nhii'ng ho~t dQng sinh 19 tt! nhien va toi da thanh cong my man. Co th~ noi, cho
tdi ngay gia nay tuyen tung trong toi vAn ho~t dong tot, tiet ra melatonin du d~ dap U'ng nhu

15
du cua co th€, khien t6i kh6ng nhii'ng ngu ra't d~ ma con ngu ra't ngon, ngu ra't sau, ngu
nhu...chet, Hy vong tuyen tung se tro gan cung tue' nguyet d€ cung toi "tl nien giai lao ".
- Co hilu ra mm thl;'y ong IQ m~t tin d6 trung kien cria khoa hoc, nhung i(li hoon toon
khong me tin khoa hoc. Th~t ddng kham ph,!-c : ong het long ca ng(1i nhilng cai dring cua
khoa hoc, diJng thili thdng thdn chi ra nhilng cai sai cria khoa hf!C. Trong thili tJt,.ivan minh,
cOn co rat nhilu nguili nhu ong di nhan IOQibOtdi nhilng n8i thong khd vo IY.
- Khi ta khang dinh benh t~t da bat nguon tll' cai bat hop 19 thi nhfrng noi thong kh6 cua con
ngimi dung la vo 19 ! That vay, thuoc men da khong d6i mdi ngudn thuc ph4m d\f tri1 ;
khong giup tang phu d\if1c nghi ngdi ; khong clfilng ki~n hoa cac bach cau thl tai sao con
ngiroi cu pbai chiu ton hao VI n6 chu ? Phai noi rang du thu6c men chi xoa diu trieu chirng
nha't thoi, nhirng d6i vdi nhUng ke khong co 19 tri va 9 chi, nhu the' ciing da qua du, t6n hao
bao nhieu ciing khong tiec. Thanh ra benh t~t c6 nguy co t6n tai mot cadutghich 19 cho de'n
ngay t~n the. Nghich 19 la VI can ngU'oi la dong v~t cao d~ng, co 9 thirc h!n hoi, ma d~ bi benh
t~t khong ehe nhir cac dong v~t cap thap chira c6 9 thirc. Sau hon 30 narn kien trl "am thi va
nhin an dinh ky " gio e6 th~ n6i, toi e6 du kinh nghiern ding nhu co du ban linh dua gidn vdi
ba't ell' b~nh nan y nao, k€ ca ung thu va AIDS.
- VOhiju hOOqui 1u4t sinh liio b;nh ti IQ m~t vi,c vo cung quan trong ma xua nay chua co
mQt tJt,.0gia, m9t triet gia hay m9t thanh nhdn, m~t vi nhlin nao d(lt dU{lc.Ntu "am Ihi va
nhin tin dinh ky" ma co thl xua dudi t/U(Icma gia ma b;nh va than chet thi "ong d(lo vimg "
bdng xuong bdng thit mtj.c nhien dUng vao hang ngi than tien, btJ,cth6n tien thili tJt,.i.A, ma
tq.isao ang khong tin co trili phQ.tthtinh than ?
- Ta hay d~t va'n d€ ngtroc lai : Tai sao lai tin e6 troi ph~t thanh th~n chu ?
- Neu khang co trili p~t thanh th4n, vtJ,yhOOra cdc ton gido chdng co j nghia gi sao ?
- (j day ta khong c~n bie't cac ton giao co 9 nghia gl hay khong, Ta chi dira van nhirng slf
kien co th~t se thay trci ph~t thanh th~n chi la nhUng nhan v~t "hii'll danh vo thirc " do 6c me
tin de ra.
- R6y ra diiy ! Cae ton gido ma nghe tht hdn ht) khong dl yen dQll nha !
- C6 Ie xira nay ai cling so cai goi la "cham tin ngirdng" nen khong ai dam n6i thing, n6i
that, noi het.... '!?mh di nhung cai phi 19 cu "de d~u" nhan loai tll' may ngan nam nay. Th~t v~y,
0:..
\J i co lith pn~t tnann tnan va dong thoi ciing tin cac b~c nay d~y long tU bi bac ai,
••••

luon te' khon pho nguy ... v~y rna tll' xira tdi nay c6 hang ti ngiroi phai che't VI bao lut, dong d5t,
s6ng th~n v.v. ma c6 thay "dan;(' nao hien ra ciru kh5 ctru nan dau ! Su "im lang" cua troi
ph~t thanh th~n trong cac tnrong hop nay khong phai "Ia vang " ma la ... "d6ng 15a".
- Trllilng h{lp nay cdc ton gido co thllj I~n rdng, do IQ sl/ trilng phllt cria cdc dang BI
tren.
- D6 chi la loi gidi thich le'u lao, xuc pharn 19 tri nhan loai trang tron nhat. Bdi VI troi ph~t
thanh th~n toan la b~c co quyen phep vo song, muon trirng phat ca nhan nao lai ching diroc,
ha cd gl phdi dung tdi ha saeh d6 chu ! H~ sach la VI khi bao l~t, dong dat, s6ng th~n ... nha't
dinh trong d6 c6 ra't nhi€~ ngU'oi vo toi phai che't lay. Con nua, khi mot chie'c tau sap dam,
ngltoi tren tau nha't"dinh ai theo d~o nao cling he't long du khin dang thieng lieng cua mlnh
hi~n ra te' khon pho nguy, dung khong ? Nhltng xU'a nay co hAng ti ghe tau bi dam ma c6 thay
"dang" nao hi~n ra cUu kh6 cUu n~n dau ! Troi ph~t thanh th~n toan la b~c chi cong chi minh
va d~y loog tit bi bac ai ma nd d~ nhUng ke su6t doi tho l~y mlnh phai chet kinh hoang trong
long biEn l~nh nhlt the' \f ? Neu th~t slf co troi ph~t thanh th~n, hoa ra hQ la nhUng ke vo tlnh
vo nghia, ne'u khong muon n6i la ... vo lU'dng tam !

16
 - Colj lu4n lu4n Ij mUi thefy con ngtJi1itin co trm ph4t thdnh. thdn lQ qud gitin 11l{1c. Cdu
noi "tht/c nhlln titi clm nhlln tai " cho thlty ne'u co trm phQ.tthdnh thdn thi hp lQ nhilllg kl
bac beo nhdt. Biii Ie khi ngtJi1ita cdng thl haling, con khi ngum III bi tai nQ,nthi lIIi lam Id.
- Cling co cau "an cay nao rao cay na'y". Troi phat thanh th~n neu c6 ma eu d~ nhan loai
"chet song mac bay" cilng chtrng to ho khong bie't cai Ie so dAng nay! An cay nao ma khong
bie't rao cay a'y, d~ n6 ma't mang, nrong lai con ai ciing nii'a ma an ? Hay tu'dng tu'Qng, ne'u ta
co th~n thong phep la nhu troi ph~t thanh th~n, suo't dC1ita se di "hanh hiep" khong met moi.
Bao It.1t,dQng dat, song th~n, hoa hoan, du gay, khiing bo' v.v va v.v ta chi dn "ho bie'n" mQt
cai thl ta't cii d~u bi ch~n dimg, nha't dinh se khong c6 ai che't hoac bi thirong ca
! Ta la ke
pharn phu tuc ta ma con co long tir bi bac ai nhir v~y, trong khi trC1iph~t thanh th~n thl luc nao
im hoi lang tieng, bo mac cho nhii'ng ke "co long thanh" tlt che't tdi bi thuong. Noi tom lai,
khong c6 troi ph~t thanh th~n gl he't ! HQ III nhii'ng nhan v~t "hi1u danh vo thirc ' do 6c me tin
de ra. Vi the' tir xira tdi nay ho khong nhii'ng khong giup dCl ngu'oi hrong thien (nhu trong
chuyen c6 tich) ma con c6 ~e d6ng loa vdi ke ac nii'a !
- Nghi ciing III, ton gUio nao ciing vq,y,chuyen hJ1ahim va hu nhdt nhilng chuyin "tren triJi
dum datil nhdm nh' hoang duilng ma ngrJilito i(li tin ; trong khi "dq.o tnJilng sinh" chuyen
chi df!.ynhilng diiu hilu Ij va C(l thi, ngrJiliIII Ifi khong them dim xla tm di bi binh hO(lntam
fume .
- That ra ngu'oi ta me tin ton giao cling co ly, VI ho cho doi la coi tarn, thien dang rndi IIIcoi
vinh hAng. Nhimg nhu da noivcaima ho goi Ia "thien dang" lai ldfofig du'Qc xay dung tren co
sdly lu~n vii'ng chdc, thanh ra n6 chi la ao tu'dng khong hon khong kern!
- Xin chl1ng minh If/.isao Ihiin dDng chi lQ do trlilng ?
- Ta hay d~t va'n d~ : d thien dang co su so'ng khong ?
-ra nhien lQ phii co sri song!
- Chung ta bie't ding sl! so'ng la mQt chu6i dai bien dich va bien dich thl phai co thoi gian.
Nhir v~y st! so'ng va thai gian la hai pharn tru khong th~ tach roi nhau, va nhu the' con bi ket
cirng trong cap mau thuan nhi nguyen. N6i each khac, co thoi gian thl phdi c6 khong gian ; co
sl! song tat phai co sl! che't. Thanh ra coi thien dang neu co ciing khong phai la c6i vinh hAng
nhu cac ton giao da tin .
.... ~.tilD'.;,/liell.dang se dll{1c hrlilngphlllJc diJidili kiep kie'p. . .... ..'
~_!'I.~.J!.n.g.!'K.lIi!j -.,,- ... -..'-.
- D6 chi la loi hua hen hao huyen cua ngu'oi sang l~p ton giao. Va vi IC1iht1'ahen do khong
du'Qc xay dung tren co sdly lu~n vU'ng chik nen chi c6 th~ lira phinh dU'Qcnhilng ke hC1ihot d~
tin. Tinh each bia d~t nhdm nhi cila n6 la xira nay co ai tir thien dang v~ bao cho ngU'oi than va
ban be bie"t sl! sung sudng d do nhir the" nao chua ? Phdi nhd thien dang la coiphuc ctnrco
phdi dia nguc dau ma bi cam co' de'n khong th~ v~ tham gia'"dinh vi
ngu'C1ithan dU'<;1e
!.
- (J ha ! Thien dang la coi phuc, it nhdt ciing phdi co 11/ do chl1·t-IVi'uvi thiin dang-tria bi
cdm chi khong cho di d4u het tha 11 miii coi trtln gian con sllttng hdll !
- Trong thuc te' co kho'i tnrong hop ngu'oi(qua to't) chet du'Qc len thien dang (ngU'oi ta tin
chac nhir the') bo lai vQ dai con tho, nheo nhoc doi khd ... the maho danh do~n d 15' tren do,
khong v~ tham l~n n~iO.H~ng ngu'ol b~c beD nay xung dang cho xu6ng dia ngl.lc doi dC1ichiu
hlnh ph~t mdi dung.
- Ong ciing tin co dja ng~c SaD?
- Do chi la mQt cach n6i. Th~t ra ne'u khong c6 coi thien dang thl lam gl co coi dia ngl.lc.
Tinh cach bia d~t cua no la ai da I~p ra dia ng1;lc? TrC1iph~t thanh thin U'? VO Iy ! HQ toan Iii
nhii'ng b~c d~y long tir bi bac ai ai I~i nCll~p ra chi cai tha "kinh khung khie'p" nhu' the ch11'?

17
C6 Ie da man nhat 1ft cai hoa nguc ciia Thien chua giao. Toi gl cling dern thieu d6t doi doi
kiep kiep. Toan chuyen bia d~t nharn nhi, khong hu doa dU'Qcnhimg ngiroi c6 chut 19 tri.
- Dung lQ; dii man ! if trll'n gian nay bi til chung than khd sai con co ngay ve: trong khi 1/
hoo ng~c thi phai chiu hanh phflt dlli dlli kiep kiep. Sao mil ac d~c din nhu' the' chd !
- Ton giao nao cling vay, chuyen hu doa ngtroi ta nhir the, nhimg nhUng th6i hu t~t xau v~n
khong chira dU'c;1C.Tai sao v~y ? Rat don gian : Khi nhUng ong ldn ong nho tren nao bi nhiern
rnd, nang thl bi tai bien tit chet tdi bi thirong ; khong nang Mm thl b! tam th~n nhe. Tit nhien
nguoi bi tam th~n co dem ra xli ban nrc thi, ho ciing khong so, ha huong gl cai hoa nguc dau
dau!
- Co Ij him ! Thi ra van dl lQ; nh" vq.y. Thao nao ton gitio d(zy gi thi ,u,.y, khuyen gi thi
khuyen, tin d6 vdn chdng nao tt;.ta], khong sikJ ddi drJ{1cmay may nao.
rna slia khi khong c6 chut 19 tri va 9 chi nao. A nay anh ban tre ! Anh c6 biet
- Slia: sao dLtc;1c
benh hoang urong la gi khong ?
- DfI, biet ! Co phai binh hoang trJllng lQ; nhilng gi minh trJlIngt"flng It)i tin lil co thq.t tram
pha'n tram ?
- Bung day! Co th€ n6i nhitng ngU'oi sang l~p ton giao d~u bi benh hoang tuong, vl troi
ph~t thanh th~n chi la nhitng nhan v~t hoan toan do ho tU'dng nrong ra, nhimg lai tin ta c6 th~t
tram ph~n tram r5i truyen tli hru ton den ngay nay. Ngay nay tnrdc te bao hoc, nguyen tit hoc,
vii tru hoc v.v. thay vi nhi1ng cai vo ly da cao chung, nhirng no lai dU'Qcnhitng cai d~u bi
nhi~rn md "to h6ng chuot luc" r5i cung nhau dua nhitng cai vo ly len ngoi va yen tri rling "tri
6c con ngLtoi khong th€ hi€u n6i nhitng gl cua ...B~ tren". The'IA troi ph~t thanh th~n tit nhi1ng
nhan v~t tU'dng nrong trd thanh nhfmg nhan v~t thieng lieng "ba't kha xarn pharn ".
- Xrta nay chua co ai dtim phu nhljn sl/ hi;n hilu CUtztrili phQ.t thanh tht1n m~t cdch dd'i
khodt va quyet liit nhu the' !
- Van d~ la no co hop 19 hay khong ? Neu toi phu nhan troi ph~t thanh th~n mot each leu
hiD thl toi cua toi ciing dang cho len gian hoa l~m.
- Ong co ve tl/ tin qua !
- T\1 tin khong phai la cai toi, t~i sao ta khong th€ t\1 tin chu !
- Cd Ij mil suy : Co Ii nhilng o'ng 10'11 ong nho trong ong, nhdllil trong nao b~ cua ong luc
nao ding thong thoting fiin khong nhilng du(lc vo benh khoe m(:nh ma ong con co nhi/fig j
trJllng "tren cd tuyit viii" nila !
- MQt l~n ni1a xin chan thanh earn on anh ban tre ! Nhirng d day toi xin nh~n mQt mra loi tan
tung d6 ma thoi, bdi vi con qua sdm khi ket lu~n rang nhitng 9 nrdng cua toi la "tren ca
tuyet
voi ". Tuy nhien toi co quyen tu hao v~ nhi1ng gl ma mly muci narn trLtoc toi da "tien tri ", gio
no tu~n t\1 bien thanh hi~n thuc. Ching han hon 30 narn tnrdc toi tin chiic rang "am thi va nhin
an dinh ky " khong nhirng se dU'c;1c"vo b~nh trLtong sinh ba't lao" ma d~u oc con c6 th~ trd nen
minh man sang suot ni1a, vi nhirng ong ldn ong nhd tren nao luc nao cling thong thoang,
- Dang vliy ! 0 cdi tudi nay ht1u nh" khong co ai con minh mdn sang suOt nhu ong, nhat lil
khong co ai khoe m".nh ht1n ong. Xin cho bitt ong an chay nay drJ(1C
bao nhieu nam rBi ?
- Hdn 30 narn !
- Thliilng chi Plu!.tgiao mm coi tr{Jng viic an chay. Va cdc phljt tll an chay lQ di ct1uphuc
eli'll I~c... Ong dQ khong tin co trili phljt, v4y ong an chay di ct1ugi ?

- C~u thQ !
- ct1u thl) ? Ong lQ m9t tin dB trung kien cUa khoo hl)c ; nhrlng khoo hl)c diu phiii lQ; tht1n
thanh gi ma co thi ban s'l trrJilngthl) cho ong dlitlC?

18
 - Anh ban nghi than thanh co th~ ban cho rnlnh slf tnrong tho diroc san ? Toi cau tho nhimg
khong phai xin khoa hoc ban cho nhtt ngttoi me tin cau xin than thanh, ma chuyen an nhiJng
thirc an nharn chong oxy hoa.
- A ra the' ! Xin ong noi ro hon : chong ox] hoo iii: gi ?
-"Oxy hoa" hay "gdc tlf do" Ia nhi1ng cum tit Tiy y dung d~ chi cac chat thai ciia te' bao.
Chung ta bie't r~ng te' bao nao cilng la sinh v~t, va sinh v~t nao cilng an u6ng va bai tie't. Vl da
so' te' bao d~u n~m c6dinh nen co th~ vi no nhu hen nuoi trong chuong. Hay nnmg ttt<;1ngm6i
ngay hen thai phan ra ma khong dtt<;1clam v~ sinh sach se thl the' nao ? Cac chat thai se It
dong de'n ng~p dau va quay lai tac hai ke da san sinh ra n6. Nhat la tht1 dtta vao la thit ca thi
thu thai ra se hoi th6i do da!) va dQc hai gap ma'y Ian cac dttBng chat tit thao mQc. d day
"ch6ng oxy hoa " c6 nghia la an nhirng tht!c phim co kha nang trung hoa hay vo hi~u hoa 811
doc hai cac chat thai ciia te' bao. Khoa hoc cho bie't, cac vitamin A E C c6 kha nang ch6ng oxy
hoa hi1u hieu nhat. Va cac vitmin nay lai co nhieu trong rau, CU,qua va c6c loai tho. An chay
chu ye'u la an cac loai thuc phim nay. Nhtt v~y an chay khong nhUng co rat it "g6c tlf do" ma
can co chat ch6ng oxy h6a nii'a, nhu the' te' bao se tranh du'<;1ctlnh trang thttC1ngxuyen bi d4u
doc, tit do n6 mdi co th~ "tre mai khong gia ".
- Cung co Ij !Nbu v4y tin chay dl cdu th{Jxem ra C(lthl hdn cac ph4t tit cdu phuc cdn lfc.
- Tat nhien roi ! Tuy nhien an chay d~ cau tho khong dn nghiern ng~t Mm. Thinh thodng
an chut it thit ca cting khong sao. Kinh nghiern r~ng an chiit it thit ca vdi th~t nhi~u rau, eu,
qucL.th1 se vo hai, vl nhu the' chut it g6c tl/ do se bi cac vitamin A E C trung hoa aadang. Cai
hai ciia slf kern hi~u bie't la ngttoi ta coi thit ca quan trong hon rau cu qua. Thieu ch~'t ch6ng
oxy hoa, te' bao rat mau gia va mau ...che't, cac b~nh nan y da bilt ngudn tit d6. Ngu'C1iAu My
mau gia va bi dau benh nhieu qua nha't dinh do ho lin thit ca nhi~u qua! SIf kic;n cho tdi ngay
giC1nay ma toi vftn khoe rnanh vo benh va dau 6c luon sang su6t rninh mftn, cht.1'ngto nhi1ng
Iu~n di~m khoa hoc la hoan toan co cc sd. "D~o vong" toi xin chan thanh earn o~ khoa hQC !
- Cdc nha khoa h{Jc ngh; gi khi co ngllm ring d(lng nhilng kitn thr1ckhoa h{JCm9t each
sieu tuy;t va dii 41i{1c"vo b;nh tnJiIng sinh IHitliio", trong khi chinh ban than h{Jkhong bilt
si 4Qt qui dQt titluc nao, 4$ng thm ung thu; thlfp kht1p, tilu 4tJllng V.v. dii, dang va si khong
buong tha h{J? Th4t dting xa" hd !
- Co Ie dang xa'u h6 nh(t la nhcrngJ~J. ~{U)h~.ibakhoa hoc, ho khong chiu tlrn hi~u, cu mQt
mlf~ cho r~ng "am thi va nhin an dTnh ky " la cai gl am lich, me tin va phan khoa hoc, Th~t tQi
nghiep ! Mong rhng cac nha khoa hoc chan ehinh sdm tinh ngQ d~ tha'y r~ng, con ngl1C1iIi
dong v~t cao ding, c6 y tht1c hin hoi thl phdi co du kha nang dua giBn vdi tat ea b~nh t~t. Ne'u
khong, con ngl10i co hon gl nhtrng dQng v~t cap thip diu!
- Toi nghi,cang van minh; con ngrlili cang bi 4u thr1b;nh man tinh va cap tin" boo vay, va
.;"tht!c tt cho thay.£.ac b;nh nQi khoa ngay cang "tre hoo "chllng to vong vay ngay cang siet
chIt Ium. Thiel nghi "dq.o vong" hay "t1t!.otnlllng sinh ". c4n phd bitn r9ng rai 41 "hilng
ngrliti co Ij tri va j chi biet tl/ crlu 14yminh.
- Kho Ii{m, kho Him, khong co d~ diu! Toi cho rAng trong thoi dai goi la van minh, khong
dn ra ngo moi g~p anh hung, ma ngay trong nha, bit cu nha nao cung e6 rat nhi~u anh hung.
Anh hung la ngu'C1ilam dtt<;1Cnhti'ng vi~c ma ke hen nhat khong lam du'<;1c,va coi cai che't nh~
t<;1long hong. Nh1n tit goc dO ·nao d6, toi thay toi la ke hen nhat nhat tran dC1iVI coi cai che't
n~ng t<;1thai sdn. Th~t v~y, ma gia, ma b~nh, va than che't can dau dau ma toi dli "vi~n h!" tdi
noi phai leien tel "am thi va nhin an d~nh ky" nhAm tninh ne khi chung xuat hi~n. Nhu' the' toi
ch~ng phai la ke hen nhat hay san ? Cae b~c anh hung thCJid~i th~t la dung earn : ung thl1 gan

19
rna v~n bia bot nhir tlurong ; ung thir ph6i rna v~n phi pheo thu6c hi ; dau tim dau th~n rna
trong ban tiec v~n "do do cham ph§n cham ..... Dung la cac bac anh hung ciia cluing ta coi st!
dot qui dot tll' nhe to may long.
- Ong ciing co khitu cham bie", dliy chu, m~t sl/ cham bie". rat di Ihlldng vi no xuat pluit
ti/long nMn di. Nhllng mQ; noi di cling phai noi l(zi, co Ii khong ai bitt "am Ihi va IIh;1Itin
dillh ky" co Ihi lam chu dl/{lCm9i b;lIh tq.t va co thl dlJ{lctnJilllg sinh bat liio nillz. Ntu bilt
chilc, hin si co m9t so'khong it ngr/ili kien tri thq.t hanh den ndi den chon. Cho nen c4n phGi
truyin ba "df!.otrllilng sinh " r~ng riii dt nhi/ng ngliili co Ij tri va j chi biet vq.n df!.ng "cUa
Irili cho " h4u 11/ cUu kiy ban than minh,
- Tnrdc day toi da c6 vie't mot s6 bai gC1icac bao cling vdi thien y d6, nhirng khong c6 bao
nao chiu dang ca. Ngiroi ta me tin y hoc Wi noi nhUng gi khong c6 dinh dang toi thuoc men
deu bi cho la "phan khoa hoc". Va "phan khoa hoc" c6 nghla la am lich, me tin ... chi dang vt1t
VaG sot rac ...

- Thl)t khong thi tullng tl/fl1lg ndi, m9t li;u phap hooll toan khoa h9C nhrillg nhi/ng ki tin
phiz; biz khoa h9C l(zikhong them di", xla 1m !
- Toi cling rat lay lam I~, thee che' do dinh du'CJngciia ngtt<1ivan minh d~ r6i bi du tht1 bc$nh
cap tinh I~n man tinh ciia nguoi Au My, ngirci ta lai tt! hao ding rnlnh la nguoi tie'n bQ. Mot st!
gidn hroc de'n toi nghiep ! C6 Ie dang tQi nghiep nhat la con chau ch3:t chit ciia toi. Chung co
h5 c6 tai ma khong them nghe ; c6 mat ma khong them thay ; c6 ~ftu 6c ma khong them "nr
duy logic", d~ quanh nam suot thang mac cho tram tht1 benh bao yay. N6i ra thl c6 ve nhu xai
x~ va mang nhie'c chung, nhirng neu khong noi thl vU'a tlnrong vU'a buon ...5 phiit ! Cuoi cung
chi con tin vao nghiep chudng Iii khoe nhat.
- "Dq.o vong" mil ciing till co ngh;;p chr/magsao ?
- Tin cht1 ! Nghiep chirong thoat nghe c6 ve tnru nrong, nhimg ne'u phan tich ky mdi thay
tinh cu th~ cua n6. Nghiep chinh la nhtrng tac dong cua than mieng y, dtt<;1C I~p di I~p lai mai
va tr<'1thanh quan tinh, con chtrdng .la che mo. Nghiep chudng chinh Iii nhUng quan tinh che
;:-:2:2"r!1 cho ta khong thay du'Qc cai hay cai dung ciia ngtt<1ikhac.
- Xin eho m91 vi dlrl Cf!. thl hon !
- Vi du ngiroi nghien nrou. Rtt<;1Ukhong phdi chi u6ng mot Iftn ma sinh nghien. Vii khi dli
nghien r5i ma ai phe blnh chi trich thlnhatdinh se bi ho dim ghet. Ngiroi ta da me tin thuoc
men tit lau d<1i, gi<1 minh to ra coi thirong n6, chdc chdn khong ai u'a rnlnh dau ! Nghiep
chirdng dai d~ Iii nhu the', dau c6 gl goi la am lich va me tin, dung khong ?
- Theo tam Ij chung, khi con ngrJiJitheo cai gi l6u dl1i mQ; minh phizll bac, chic chtin
khong a; nghe minh dtiu !Ngr/l1ita dQ tiim nhiim cau noi "do; an rau dau u6ng thuoc" II'!
rat kiu dili, gill nghe "d~o vimg " no; khong dUIIgIhu6c ma co tht dr/{ICvo b~nh khoe m~lIh
va trrJilngsinh bat liio, chilc chdn si khong co may ngliili tin theo.
- Bay gi<1toi hoi th~t anh ban tre nhe ! Sau cuoc dam dao horn nay, anh ban nghi gl khi ke't
thuc cau chuyen ?
- M91 nie'm killh ph",c vo bien!
- Chi c6 the' thoi sac ?
- Con, con nila !Nhung "no; tTlli1cs{l br/ilckhong qua "!
- Thong thirong ngtt<1i khong dam noi tnrdc la thieu tt! tin. V 0 hieu hoa qui lu~t sinh lao
bc$nh t11Iii mot vic$c vo cung quan trong, neu thie'u tt! tin coi nhu khong c6 dt1 ban linh, va nhu
the', nay anh ban tre cila toi oi, anh ban cling khong hon gl con chau ch3:t chit cua toi, dung
khong ?

20
 - Cung ..Aling !
- V~y la them mot l~n nli'a toi lai buon ...5 phut !
- Theo ong, toi phai lam gi mfli chung to co ban unh ?
- H~ quyet tam va len ke hoach.
- Xin noi ro hdn !
- Hay tin tttdng tuy~t d6i day la con dU'C1ngdoc dao co kha nang dira ta vao the gidi vo benh
tnrong sinh ba't lao. Khong c6 con dll'C1ngnao khac !
- Hfl. quyei tdm /.Q gi ?
- La kho khan ma'y cling quyet khfc phuc.
- Tht con lin kt h~ch ?
- La moi ngay phdi d~u nr cong sti'c bao nhieu thoi gian cho viec am thi. Tat nhien muon
viec am thi co hieu qua nhanh nha't thl phai ket hop vdi su.nhin an. C6 th€ n6i am thi la cai
goc, nhin an la cai ngon. G6c ngon phdi hai hoa mdi c6 th€ tro nen vo b~nh tnrong sinh bat
Hio mot each chiic chan.
- Minh khong co dilu kiln nhin iin, chi am thi thoi co dll{lckhong ?
- f)U'(,1C,nhimg ra't cham. Phai n6i rang neu ai kien trt am thi dll'<;1cnhir toi thl ket qua cling
khong cham lam.
- Trung binh m8i ngay ong am thj dll(1Cbao nhiiu giiJ ?
- T6ng cong c6 th€ dll'(,1c3-4 gio, Kinh nghiern rang am thi theo nhip vong, khi da trd thanh
quan tinh thl "'1 ma" luon ngoan ngoan chay theo con dU'C1ngcu.
- Ngllm khong thich nim vong chtic lil kho btit "con ngVil hoong" phai vao khu8n phep ?
- Nhu da n6i : l~n chu6i, matxa, lac tay, di bo, tho siu v.v. d~u c6 th€ dll'<;1Ccoi la "ham
thiec day cirong " bat '1 ma phdi VaGkhuon phep. Theo toi, khong e6 each nao hieu qua hon va
d€ dang hen la am thi theo nhip vong, vi rat khoe nen co th€ "tu luyen " Hiu dai ma khong biet
moi met. Tuy nhien, am thi theo nhip vong khong co I<;1ibhng Me tay hoac di bO. Khi am thi
theo nhip tay hoac bU'dc chin dU'<;1c coi nhu "tlnh mang song tu", nghia la mot sll ket hop hai ~
hoa gili'a tinh th§n va th€ cha't. N6i each khac, am thi trong khi t~p ,the due thl ket qua se
nhanh ch6ng hon va sieu tuyet hon. T6t nha't nen am thi theo nhip vong khi nao tha'y dn thir
gian, nha't Ia khi toan ban nhac dn "dai hop ta'u". Vl day la'mot dang "tu luyen" nen ban d~i
hop tau d6 dtt(,1ccoi Ia mot ban dai tnrong ca ·ba't ~n. Th~t ra goi "dao tnrcng sinh" la "dao
vong "cling phan nao c6 1'1, vl chi c6 su dong dira keo ket mdi la phirong each "dl dong cau
tinh" hieu qua nha't va liu dai nha't.
- Phiii chang tfclngkinh go mo cung lil hinh thr1c"4id9ng c4u tjnh "? Xin cho bitt do. }1m

b;nh tt;.t,phlldng cach nay co hi;u qua gi khong ?

- Tat nhien la khong ! Bang chirng tin d6 Phat giao, nha't Ia cac th~y tu v~n dau benh nhu
thllC1ng. Tung kinh ga rnfi ma cU:.,aetha't tlnh luc due-chi phoi thl khong th€- goi la "tinh" dU'~c,
va nhir the tang phil va cac tuyen noi tiet se r6i len, ti'c che va hung pha'n loan xa ng~u ...chd
trach nhtrng benh noi khoa khong chira cac b~c tu hanh. Cai "tinh" trong khi tll ky am thi
la "nhac tnrdng " tnrc tie'p chi huyrcac nhac cong " phdi choi dung bai ban; va khi da tro thanh
quan tinh thl luc due tha't tlnh khong con co ch6 d€ chen vao. "Dao vong" hen Dao phat la eho
d'o. ,
- Do IQ cd; go'c : am thi ; thi' con cai ngpn thi sao ? Xin cho bitt, nhin an dQi hen Iil bao
ldll?

21
 - Ne'u mot ngtroi khoe rnanh thl nhin 3 -10 ngay la dat yeu duo Ne'u la ngu'C1ibenh, nhert III
berth nang thl phai nhin cho de'n khi nao lanh rndi thoi. Hoac CO th€ chia lam nhieu dc;1tngdn
han ma d tnrdc ta goi Ia "di theo con dt10ng vong ".
- Co nhilng ngUifi khong thl nhjn tin dll{lc thi sao ?
- Nen t~p nr tit C6 Ie d~ nhat Ia t~p an trai cay trir com, Theo kinh nghiern, an trai cay tnr
corn cung tot gan bang tuyet thuc. Nhat Ia nhllng benh do thira cholesterol, an nhieu trai cay
rat co loi cho suc khoe. Tuy nhien du sao ctlng khong bang tuyet thuc dai han. Vll cflng theo
kinh nghiem, chi tuyet thirc dai han mdi c6 th€ chila tri t~n goc cac benh nan y. N6i t6m lai,
tuyet thuc dai han nharn gidi quyet cai goc cua ta't ca bc$nh t~t, con ng~n han dinh ky va
Wong ky nharn khong cho benh t~t tai phat, d6ng thoi phong ngita cac b~nh rndi.
- Chdc chdn si co ngliili tin thudn trai cay m9t ngay ding khong chiu ndi vi h{Jnit them
com.
- Do la hang ngiroi khong co 19 tri va 9 chi. Cai gl cfing c6 gia cua no. Muon dttc;1cvo benh
tnrong sinh ba"t lao, nhttng d6ng thci cfing muon dt1c;1c"an cho da ", do la sl! mong ttoe cua
nhii'ng cai d~u bi nhi~m ma nang.
- Phdi chang ong muon noi do 14 h(lng bi ...tdm than ?
- Dung! Chinh khoa hoc tri lieu va dinh dttBng da de ra hang ngt1ai nay. Cd dai ho chi bie't
an u6ng toan nhtlng thir trai thien nhien, d~ nhflng ong Ion ong nho tren nao bi t~c nghen turn
lum ... va h~ qua cua no Ia khong eon co chut 19 tri va 9 chi nao. Hang nay tht!ang chiem ra't
dong. Co th~ noi hang nay la nhllng "anh hung" cua thai dai van minh, va nhu da noi, ho xem
slf dQt qui dot ta ching co k9 10 nao.
- Co phdi "tuy;t thl/c ma khong am thi" kho hdn 14 "am thi ma khong tuyl' tht/c "?
- Dung! Vi tuyet thirc tuy du'c;1C
coi Ia cai ngon, nhung la giai phap ca'p thai nham giai quye't
nhanh trieu clurng moi benh t~t ; trong khi am thi tuy dt!c;1Ccoi la cai goc, nhung doi hoi phai
co nhieu thoi gian rndi giai quyet dt1c;1ct~n goe moi benh t~t. Cho nen goe ngon phi hai hoa
mdi trd thanh tin d6 "dao Wang sinh" dt1c;1e.
- Ni'u theo "tIt,.otrrlilng sinh" ngrilligill, ngrJilitre gi ding "tu luy;n" giong nhau chr1?
- Khong giong ! Ngu'oi tre "am thi ke't hop vdi th~ due" la chinh. con am thi theo nhip vong
Ia phu. Nguoi gia trai lai, "am thi theo nhip vong III chinh ", am thi theo th€ due III phu, Du
chinh du phu, ta't ca nharn b~t "9 ma " luon phai chay theo con dt10ng eu : khong bfnh khong
chtt tre dep thdnh thien.
- Nhilng nglilli ngdi thiin chdc am thi d§ hdn ?
- Khong d~, VI "tinh de sinh dong". Trude kia toi cung da tirng ng6i thi~n va nhsn tha"y rang
ra't kho ki~m che' y rna. Thanh ra hie ng6i thi~n la dip 9 ma de chay vao nhflng con du'ong
"bay ba " nha'i. Tir nhi1ng kinh nghiern thirc tien do, toi trd nen khon ngoan hon va ql}ye't "di
dQng du tinh " bang moi hlnh thuc bao g6m nam vong, l~n chu6i, matxa, lik tay, di bOt nhay
day, thd sau ... nha"t nha't d~u hflu tam b~t tieu d~ am thi phdi quyen chat theo tltng thao tac d~u
d~n.
- Co Ij liim ! Thao nao xua nay ngrilli ta ngdi thiin ding nhiiu ma co ai drl(lCva binh
truimg sinh bat ltio dau !
- Ca due ph~t t6 ma cilng bi kie't ly chet hie 80 tu6i, n6i gl nhflng thi~n su ngay nay. N6i
theo khoa hoc, nhii'ng cong an, tho~i d~u, d~ ml.lc thi~n quan cho tha"y "nh~e trudng" cua cae
thi~n st1 khong co kha nang di~u khi~n toan ban nh~c..chdi dung bai ban, khie'n cae nh~c cong
thu'<1ngxuyen "trong danh xuoi ken th6i ngt1Qc".
- Xin cho m9t vi d~ c~ thl !

22
 - CI,l thcSlel cac thien sir cling bi dau 6m nhu thirong. Dieu nay cho thay c6 st! loi nhip thirong
xuyen trong "ban nhac sire khoe " nen mdi ra nong noi. Va khi dau 5m, ho tlnrong khong tt!
chira diroc rna phai du ciru Wi thu6c men. Nhttng thu6c men chi c6 th~ xoa diu dUQc trieu
chirng ma thoi, thanh ra nhtrng thien sir ciia chung ta vanbj qui lu~t sinh lac benh tti' khong
che' nhu nhirng cluing sinh vo minh toi loi.
- Ciing co Ij !
- Ne'u bo Ien ban can, ta thay cac thi~n su thua xa tin d6 "dao tnmng sinh". Trong nrong lai
mot tin d6 "dao tnrong sinh" c6 benh ma khong nr chira dttQc, coi nhu khong con xirng dang
ntra, va nhir the' se bi khai trlt khong thuong tie'c. .
- M6t sl/ ngh;em khdc dang kham ph(lc !
- "D'1-otnmng sinh" c~n ph~m chu khong dn hrong. Va chinh VI dn ph~m rna cho tdi ngay
gio nay chi c6 moi mlnh toi, vita lam "giao chii" vita lam "tin d6". •
- Gill toi dam noi trrllle rdng, toi se Mm m6t tin dd trung kiin cUtz "dfl.o trlli1ng sinh "!
- Hoan ho anh ban tre ! V~y la anh ban tre dtt<;1Ccoi la nguoi tin d6 d~u tien. Toi thuc su
vui...5 phut !
- Sao "dfl.o truang sinh n vui hay budn gi ciing chi co 5 phrit thoi vQ,y?
- Con phai hoi ! C6 theSn6i d6 la net rat rieng ciia "dao tnrong sinh Mot tin d6 "dao tnrong
ft.

sinh" su6t doi chi bie't "lac tai ky trung ", khong bao gia deSngoai cdnh chi ph6i. Va c6 thi noi,
nha bie't "1'1-ctai ky trung" rna tieu de am thi luon du<;1Cbarn sat. Ve diim nay, cac thien sir chl
mdi dat dlfQc trlnh do a b c. Nghia la ho chi "tl1 thai cong phu", rnac du luc "cong phu" Ia luc
y mii tha h6 chay lung tung, khong lam sac kiem che'dlfQC.
- DUng, vi cae thiln sri con qua sd 4tfng nin xua nay trin toan the' gi4i co biit bao nhiiu
nglllJi tu thiln ma co thay vi nao drlt;lc"44c dfl.o" tlliu !
- Da bao troi ph~t thanh th~n chi la nhUng nhan v~t "htru danh vo thuc" thl cai goi la "dilc
dao" chi la chuyen hoang nrdng khong hon khong kern. C~n I~p lai : hoang tttdng la nhii'ng
dieu mlnh tttC1ngnrong lai cho la c6 th~t tram ph~n tram. Va chinh VI tuyc$tdai da s6 tin d6 cac
ton giao d~u bi benh hoang tU'C1ngnen nhirng cai goi la quyen phep, th~n thong, bie'n h6a v.v.
mdi khong c6 tinh kt thita. Nghia Ia nhimg cai d6 chi ngttoi xua rndi c6, con cluing ta ngay
nay thl khong bao gia c6 dtt<;1c. \
_.. :,,(!h,a.J ~hJ?"ggi ng1(m xua da tu luyin 4"flC, t{li saD chung ta ngay·nay i(li-khongtu-Iuy,n ~-- --,.
d"flC nhi?
- MQt dieu khong ai c6 tha phu nh~n dtt<;1Cla, ngttM cang xua thl cang ngu d6t va cang
man r41n. Luong Khai Sieu, nha van c~n dai Trung Qu6c dii vitt : "Ta co tai mdt ta nghe ta
trong .. ta co tam tu ta suy ta nghi.: Ddi vdi nguai xua co luc ta tho nhu thd», co luc ta kinn nhu
ban, ciing co luc ta kinn dich. khdng chiu. Ta theo [y. nMt quylt khong lam toi ta cd nhdn"! d
day thai dQ khon ngoan nhat doi vdi ngiroi xira la ta chi lam cai~c}c "diii cat tlm viiiig". Va
thirc te' cho thay ngttai xira "vang" chi it thoi ma "cat" thl nhieu vo ki. Hyvong "dao tnrong
sinh" se phat huy du<;1Ctinh ke'thl1a, IU'U lai cho h~u the' "vang " nhi~u hon "cat", tl1 d6 moi hy
vong cac the' h~ nrong lai se c6 ra't nhieu, rat nhi~u b~c "vo b~nh tntong sinh bat lao ft.

- Xem ra "gido chil" d~o trrlllng sinh vi dfl.i qua, vi dfl.i htln bIlt cd bQ.cvi nhlin hoijc thtinh
nhan nao til trrltk tm nay, vi 4ii lam chil drl{1cma gill, ma binh va tht1n chit. ThQ,t Uz v(ln
h{lnh khi to; 41J{1clam ngllili tin 4ii 4t1u tien CUtz"dfl.o truang sinh". Va hilt 44u ti" gil1 ph"t
nay toi nguy;n "h~ quyit tam n va "Len kt hO(lch" m9t each C(l thl, quyit ding lin "gUio
chil n m6t nilm vui 5 phrit !
- Dung, toi se vui 5 phut khi bie't r~ng cuoc dam d'1-ohorn nay do~n ke't rat.. c6 h~u !

23
 Trude khi ra v~, co mot di~u ra't quan trong ma toi dn anh ban tre phai he't sac chu '1 do
la, vi~c ch6ng hJi qui 100t "sinh lao ~nh to''' khong ddn gisn chat nao, V1 the', anh ban tre
phai v~n dung t6i da 1'1 tri va '1 chi, kien trl "am thi va nhin an dinh ky ". Khong dlf<;fCkhinh
suat ! Khong du'<;fCcoi thirong ! Khong du'<;fcloi long ! Co nhir the' rndi mong trd nen "vo berth
tnrong sinh bat lao " va luon co bQ nao thong minh sang suot hem ngiroi. . .

Tat eel chung ta hay hang hai "niern thftn chii", niern thirong xuyen lien tuc ~ niern suot
ngay thau dern ; niern khong biet moi met.. nhat quyet beit co the phai bien dich theo chieu
hirdng "khong b?nh, khong che't, tre dep, thdnn thien". D6i vdi b~c song hirdng thirong, lam
chu cdm giac thl nhan seic, tien tai, danh vong v. v. chi la thir ye'u ~ "va benh, tnrong sinh, bit
lao " rndi la chanh yeu, Bac nay ma chi bie't 10 cai thll ye'u, bo quen cai chanh yeu, nhat dinh
bQ nao da bi nhiern mo, khong nhieu thl it. Th~t dang tie'c biet bao !
Va tat d chung ta hay tin nrdng tuyet doi r~ng, neu nhi1ng con kien tll' choi viec "tha lau "
thl ngay "d~y t6" se khong bao gio co. MQi sl1 ben chi nhin nai se du'<;fC d€n bu xt1ng dang!
Sau het chang ta dn I~p lai ngan van l~n cho y hQC va nhUng ke me tin y hoc nhd r~ng :
Ne'u kh6ng d6i mm ngu6n thl/c phAm dl/ triJ, kh6ng tao di~u ki~n cho tang phu nghi ngdi,
kh6ng cliong ki~n hda cac bach c~u .. thl hai nen y hoc Dong Tay du co tien bQ toi dau ct1ng
chang lam nen tich su gl ! Thirc te da chirng minh Iuan di~rn nay la hoan toan co co s0. That
v~y thu6c men, nhat la thu6c tay, chi co the xoa diu trieu chirng tarn thoi, nhimg lai co qua
nhieu tac dung phu doi khi nguy hai den tinh rnang. Ngiroi ta tinh d My m6i narn s6 ngtroi
"chet vi thuoc" nrong dirong vdi s6 ngiroi chet VI tai nan giao thong tren cac xa IQ. Nht1'ng
ngiroi me tin y hoc nghl gl khi cang van minh tien bQ, con nglJ'C1icang bi tram tht1 benh baa
vay, va vong vay co ve ngay cang sie't ch~t hon, ht1a hen se gay ra nhUng tr~n dai dich toan
du, ngirci che't khong co dat chon. Hay "am thi va nhin an dinh ky " se tha'y bc$nh t~t la cai gl
rat hiem hoi, het st1c hiern hoi. Vdi chirng nay tu6i dC1i,toi da nhan thay nhir v~y va rat rfit hy
vong se mai mai du'<;fC nhir v~y !

Loi tam huye't sau cung

Xac dinh rang su song la mot chu6i da: bien dich ! Con ngiroi Hi dQng ~t cao d~ng va la
dQng v~t co '1 thirc h~n hoi. M6i cluing ta phai bie't t~n dung sue rnanh va song cua y thirc tu
urdng ...bcit co the phai bie'n dich theo '1 muon cua mlnh. Hay tich cue am thi tieu d~ : khong
b,nh, khong chit, tre d,p, thdnh thi'n ! Am thi theo tUng nhip vong hay bat et1 mQt thao tac
deu d~n nao va tin nrdng tuyet doi rang tang phii noi rieng ; co the noi chung se bien dich
theo chieu hirdng "v6 b~nhtrl1ong sinh ba't lao ".
Tat ca chung ta phai '1 thuc sau xa ding, tu luyen la phai d~u nr th~t nhieu cong sue rndi co
the thanh congo Nhi1ng ke khong 10 "rnai sat" ma mong se co ngay"nen kim", eo khac nao tin
d6 cac ton giao khong 10 tu nhan tich dt1c, chi 10 du kinh du nguyen ma muon dU'<;fclen thien
dang dai dC1ihU'dng phirdc. Do la mQt ni~m tin au tri nhat mil co Ie chi nhllng ke qua hoi hot
rndi khong thay tinh phi 1'1 cua no ! Tin d6 "dao vong"dt1t khoat khong di theo"loi man"
rnong muoi do, d6ng thC1itt! ki€n tao cho mlnh mot "thien d1fong tr~n gian" trong do kh6ng
can bi rna gia ma bc$nh va th~n che't kh6ng che' nlla! Oi, th~t khong can co st! sung su'dng !laO
hdn!
Hoan ha "d,o vong"! "D,o vong" mu6n nam ! "D,o vong" bi't di~t !

24
 BAi doc them:
Nhan each h6a n9i tang :

Huyet I~ thu
gdi CaC nha khoa hoc "tri Ii~u & dinh dliiJ'Dg"!
Thira cac ngai !
Chung toi - tang phu va cac tuye'n nQi tie't ciia con ng11'C1i - dii Ia'y mau va mrdc milt cua
chinh mlnh vie't birc thir nay gdi den cac ngai, nhil'ng mong cac ngai sdm tinh ngQ cho chung
toi nho. Cac ngai bie't khong, tll bao nhieu the h~ nay cluing toi phai s6ng dd chet dd VI nhirng
thu trai thien nhien do ban tay kh6i 6c ma't quan blnh cua cac ngai tao ra. Yang, con dtiC1ng
cua cac ngai dang di la con dltC1ngdIn tdi "ho' thAm benh t~t" da'y, va chiing toi Ia nhil'ng nan
nhan gian tiep hoac true tie'p cila cac ngai day ! Cho nen sir tinh ngQ ciia cac ngai d~ng nghia
vdi st! ban vui cho cluing toi, d~ng th<1iban vui cho ca nhan loai m1a ! Th~t khong th~ ttidng
urong n6i, cang van minh khoa hoc, khci nang chira benh cila cac ngai ngay cang t~i te hon !
Cai goi la "nhil'ng thanh nru y hoc" th~t ra cac ngai chi c6 th~ Ilia phinh dlt<;1C nhil'ng ke "h!C1i
dQng nao " va nht1ng ke me tin khoa hoc ma thoi. Chi c6 chung toi - nht1ng nan nhan tQi
nghiep cila cacngai - rndi tha'm thla nht1ng gl goi Ia "van minh tie'n bo ". Chung toi c6 th~ n6i
thAng cho cac ngai bie't r~ng, trong va'n d~ "tri Ii~u va dinh dtKJng" th~t ra cac ngai chAng bie't
gl het !Dung hon, cac ngai chi biet mQt each don phirong, phien dien va mi'a voi :
- Don phimng Ia chi clni trong "ph'n th~ chat" ;
- Phien dien Ia chi bie't phat huy cai "bao phat" ;
- Nii'a vC1iIa chi nhdm van viec "xoa diu trieu chtrng .•...
Ke't qua, khi con ng11'C1i b11'dcvan ngtKJng cii'a trung nien h~u nhu ai ciing bimot hay vai chirng
b~nh man tinh (cci ca'p tinh m1a). Tai sac cai thdm trang dQt qui dQt tii' ng11ph6 bien va ngay
cang "tre h6a" ma cac ngai khong co la'y mQt bien phap nao ngan chan ht:ru hi~u ? Th~t Ia mai
mia ! Ban than cac ngai cling bi dQt qui dQt tii', thli' hoi lam sac cac ngai co th~ ngan chan dti<;1c
nhtrng' cai che't "khOng.Iqpt.r9'i" _c~~Jlhqpgngt!C1i blnh dan it hoc cha ? Cac ngai VI qua cao
ngao tt! di1c ne~ ·khong de'm xla gl de'n cac qui lu~t sinh Iy va thien nhien. Cac ngai phai bie't
r~ng, chang toi la nhirng sinh v~t, it nhi~u cling phai tuan thu cac qui Iu~t v~ sinh IY. N6i each
khac, cluing toi lac dQng thl c6 luc cling phdi dl!<Jcnghi ngoi dlti'ng sac ctnr ! Nha't Ia ban tay
phu thtiy cua cac ngai chuyen sdn xua't nhil'ng thuc dlt<Jcphim co d~c, ly trich trai thien nhien,
qua d6 n6 khong ngirng hanh ha chung toi. Cac ngai dn tinh ngQ som dE tha'y rAng, cai don
plurong, cai phie'n dien va nha't la cai nli'a vC1iciia cac ngai, khong nhil'ng khong biEu thi cai ~;,'
van minh;'1ai tien bQ... ma con mac nhien to' cao tinh cha't lac h~u va ng6c nghech ciia cac
ngai nila ! C6 Ie ai cling biet rA-ngcon ngti<1ig6m c6 hai ph~n : tinh th'n va thE cha't. Tai sao
cac ngai chi chu trong ph'n thE cha't. con ph'n tinh th'n thl lai khong them dem xia tdi ? Va
co Ie ai cling biet "bao phatbao tan" v6n la anh em song sinh. chung luon sat canh ben nhau ..
VI qua W cao tt! dai ma cac ngai chi biet phat huy cai "bao phat" dE khi con nglt<1ibj "bao
tan" thl cac ngai mdi b~h d'u 10 "chila chay" nhimg -dii muon ma't r~i ! Hien nay benh bee phi
dii trd thanh qu6c nan cila nhi~u mrdc tren the' gidi. Ta't nhien h~ qua cua n6 nguy h~i hdn bit
cll' tr~n d~i djch nao. T~i sac cac ngai khong bie't rAng ~nh t~t cua con ng11'<1i cling co hai
ph'n : ph'n gO'c va ph~n ngQn. Xoa dju trieu chung chi mdi chO'a d11'<;1c ph'n ngQn thoi. chel

25
 trach cac ngai chira mfii khong lanh, tri hoai khong dut vi ph~n g6c cua no vln con nguyen,
Phai noi ding cai g6e ciia hftu he't cac benh t~t d~u bt{t ngu6n tit s\f ki~t sac ciia cluing toi, Ne'u
cluing toi thinh thoang dtfQc "nghi phep" dai han, hoac narn ngay dtfQc "xa hoi " mQt ngay thi
cai g6c ciia rnoi benh t~t co th~ dtfQc gieii quyet gftn he't. Cac benh v~ co nang, nhat la bon vi
trung, chi cho cluing toi bi kiet sac la chung bat dftu tan congo Cac bach du la dQi quan phong
ve, khi thay chung toi du6i sac va bi "thu trong gi~c ngoai " tan cong, thay VI tiep sue vdi
chung toi chong tra, chung lai to ra hi~n tir va III dir nhu ... gel nu6t day thun. Oi, con dltCfng trai
thien nhien dfty nhii'ng chuyen dang buon nhir the' ! Noi th~ng cho cac ngai bie't rang, chiing
toi th~t lay lam tiec, da so cac tntong hQP thay VI phdi m6 tim, ghep th~n, cat tti' cung, xen da
day V.V. chi dn cho cluing toi nghi ngoi dU'Bng styc deli han thl tat ca benh ~t se it!. mien dich
mQt each thftn dieu nhu co phep mftu. Cai do ngU'C1ixira goi lel "bat tranh nhi thien thang" hay
"ba't chien tu nhien thanh". Th~t v~y, danh gi~c rna khong bie't ke thu la ai, tirdau tdi, thl dm
chac se tha't bai e ch~ ! £>0 13 cai thuc trang bi dat nhat cua cai goi ]3 "khoa hoc tri li~u va
dinh dU'Bng".
Th~t Iel quai dan, chung toi~ lam viec su6t may rmroi nam khong .
dU'<1Cngoi nghi, nay ki~t
sac sinh dau, thay VI tao di~u tho chung toi nghi ngoi dU'Bng sac, cac ngai lai bat cluing toi
phai dung thuoc hoac m6 xe due khoet turn lum, hai ba xoi nh6i mQt cho, thti' hoi chung toi
lam sao chiu dC1icho thau ? Nha't 13 khi bi ung thu, chung toi vo cung earn ghet hoa tri va xa
tri, VIdau don khung khie'p lam ma cu6i cung ch~ng con ai s6ng s6t ! Cac ngai phai nhd r~ng,
ung thu 13 mQt dang "thu trong " con nguy hiEm hon ca "giac ngoai ", Thu6c men chi 13 d6ng
minh, thtYd6ng minh mu, khong thE tlm va di~t dU't1ct~n g6c bon phan nghich ban dia, Niu
chiing toi dU'<1c"nghi phep" dai han, phuc h6i cong ll!c thl mdi co du kha nang mci bon phan
nghich "di ch6 khac choi" hoac bat chung phdi "cai tel qui chanh" ma khong phai t6n cong styc
gl bao nhieu. Con nii'a, ba cai Vl.Jsoi th~n hay soi m~t gl do, thay VI dung thuoc tieu, may tan
hoac m6 xe rac roi, nen cho cluing toi dU't1C"xa hoi" dai han, nha't dinh chung no cling se tif
tieu ma khong d~ lai di chirng nao nhir khi dung dao dung keo, nha't lel khong bao gia tai di tai
lai. Cac ngai nen nhd, ba't cU' cai gi do chung toi sinh ra (khi ki~t sue) thl cling phai chinh
cluing toi (hie dU'<;1cphuc h6i) mdi c6 th~ triet tieu dU't1cno. Chira he't, bon HIV, bon H5Nl,
bon vi trung Koch v.V. Ia co xam nh~p, ne'u chung toi cling dU't1C"nghi phep" deli han, chung
no cung se bi vo hieu hoa, khong bao giCfgay dU'<jC~~nh gl. Chinh cac ngai cung da tirng cong
nh~n r~ng, khi ta manh thl vi trung ]a ban ; khi ta ye'u no li~n bie'n thanh ke thu va tan cong
khong khoan nhirong. Tom tat, chung toi muon dlt<,1cd6i xti' nhu nhilng ngltC1ilao dQng, mlii
tuftn phdi du<,1c"xa hoi " mQt hoac hai ngay ; va mlii narn phdi dlt<,1c"nghi phep". 15 ngay thl
chung toi se luon luon manh nhu ...th1n, qua do chung toi se co thira kha nang giai quye't nhanh
gQn nhilng "thu trang gi~c ngoai" ma kho~g cftn Wi thuoc men gi ca !
Th~t la tai h~i, co mQt quan ni~m sai, he't sac sai nhung l~i an sau vao tim oc giai blnh dan
it hQc, ca din nhilng nha khoa hQCnhU' cae ngai ma cling d6ng tlnh mQt cach kern hi~u bie't,
dola quan ni~m"doi an rau dau uong thuOc"(trj li~u) hay "mot chen cdm blng ba chen
thuoc" (dinh dU'Bng). Chung toi dam kh4ng djnh quan ni~m d6 sai VI chi cftn ddn cti' mQt vi dl.J
thoi Ia se tha'y ngay : Mot cong nhan lam ba ca, m~t ma khong dU'Qcnghi. Khi ki~t sU'c sinh
dau, thay vi phai nghi ngdi dai h~n dE lay l~i sU'c, ngU'C1ita li~n cho anh ta t§m b6 va u6ng
thuoc, d6ng thai van eU'bat anh ta phai him vi~c nhU'thU'ang, thti' hoi vi~c gl se xciy ra ? Anh ta
khong bj nga't xiu lel may lam r6i, noi gi gilt dU'Qcphong dQ m§n can cua ngU'aL.cong nhan.
Chung toi t\f vi minh nhlt nhO'ng cong nhan d~ tha'y rlng, vic$c nghi ngdi dU'Bng styc eho cd th~
tt! phl,lc h6i quan trQng va hic$u qua hon la vi~c cho uong thuOc (trj ]i~u) va t§m b6 (dinh

26
 du6ng). Tit quan ni~m sai l~m d6 oa din de'n h~ qua la ng\1~i ta d~ tra nen me tin khoa hQCtri
. . "
lieu va dinh d\1CJng; d6ng th<'1icoi th\1<'1ngvi~c nghi ngoi sinh ly hQC,tao di~u ki~n cho co th~
ttf phuc h6i. Udc gl mot ngay nao d6 sang ngu d~y da tha'y cac ngai bien ma't khoi hanh tinh
.~ nay, hie do con ngu<'1ise dCJkh6 hon VI chdc chan nhUng doi hoi chinh dang cua chung toi se
. ;.Ji).
. - '( . d\1<;1cnhan loai dap irng nhieu hon. Bay gi<'1chung toi se d\1<;1C "nghi phep" dai dai va tat nhien
cluing toi se d\1qe cung vdi nhan loai "bach nien giai lao ", chu khong nhu hien nay do nhtrng
thuc dU'qcpha:m eo d~c ly trieh trai thien nhien da lam chung toi "giO'a dU'<'1ng gay ganh" nhieu
qua! Co th€ noi cang van rninh, ban tay long la cila cac ngai cang sdn xua't nhieu loai thirc
diroc ph~m trai thien nhien nham dap 11ngmoi nhu c~u cila nhan loai, khie'n cluing toi cang
• giong nhllng cong nhan luon phai tang ca, luc nao cting lam viec kh~n tnrong, met dm canh
\
i
ma khong d\1<;1C nghl. Nhimg khi kiet sac sinh dau, ngli'C1ita lai bAt chung toi an uong toan
,..,
J

nhtrng thtl' mat quan blnh, vi pharn qui lu~t sinh lY... thti' hoi lam sao cluing toi co th€' tranh
tu
khoi tlnh trang phdi dot qui va dQt cha ? Oi, van minh tie'n bQ ! h~u nhu "bQ d6 long" cua
nhan loai ngay nay khi birdc VaGngL"1Jngcti'a trung nien it eo ai con nguyen ven. Co Ie hon ai
he't, chi cac ngai rndi biet r6 tlnh trang bi dat nay, phdi the khong ?
Tom lai, benh t~t ctir~ con ~iglt<'1ila nhllng "quai thai" bAt nguon tir stf kern hi~u biet, va
ngay nay khoa hoc tri flt:u '~dinh daCJngphai holm toan chiu trach nhiem, VI cac ngai tnrc
,'. tiep hoac gian tiep dua eon ngu<'1iVaG"ho thim b~nh t4t" ngay cang sau nang hon, sau nang
den rmrc vo phuong cuu chtra ! Cac ngai phai biet rang, van minh tien bo la phai quan triet
din eoi cua van d~ stl'e khoe va benh t?t, tir do con ng\1<'1imdi co th~ trd nen "vo benh tnrong
sinh bat lao " va nhu the con ngltC1imdi co quyen ttf hao mlnh la "dQng v~t cao d~ng". Oi,
d9ng v~t cao ding va vAn minh titn b4 cai n~i gi ma con ngttm hie nao ciing bi tram thlt
~nh bao vAy" th*t Wing xa'u hI va cung ! Cac ngai co d6rig y voi chungtoi v~ quan di€m
nay khong ? Neu d6ng y, xin hay doi xii'voi chung toi nhu nhUng ng\1oi lao dQng, nghia la co
lam thl phai co nghi, Tai sao ngU'<'1i
lac dQng tri oc nhu hoc sinh con co "gio ra choi" va cac
cuoc hQP eon eo "gic gidi lao" trong khi cluing toi thl phai lam vic:c suot may rmroi narn
khong dU<;1c nghi dai han hoac ngfn han l~n nao, thu th~t chung toi eo st1'cvoi cilng khong chiu
n6i ! Xin cac ngai earn thong va thuong xot chiing toi !
Xin chao va du troi cac ngai mau tinh ngQ - biet ton trong cac qui lu~t v~ sinh 19 va thien
nhien - cho chung toi va cii nhan loai dUQc nho !
Mong lam thay !

Nguy~n Ba Tong
20 - Le Lai - P.l2 - Q.Tan Blnh - DT: (08)8492918.

27