Professional Documents
Culture Documents
Antaryami 2018-19
Antaryami 2018-19
‘ననే నను గనధపవ చచె కక్కలమీద గనధన తీసష , పరర మ ళ దప్ర వరన లల అదదద
కనసమహరరజకల ఇసడ
ర్త ఉనటటానను. అసలల అనదన అనటట ఏమటట ఇవరళ
నలలో చడశరనను. నవవ ఈ గనధనానిన రరసనుకలనటట ఈ గనధనానికర అనదన
వసనుర్తన దద . ఈశతరర, కకొదదద గర ఈ గనధన రరసనుకలన టటావర? ననువవత నననున
పష లి చిన పష లలపవతత వచిచ న ధచెలై రనన తత ఇలల అడడగయతషుననాన నను’ అనదద .
ష్ణు డడి చరర తప్ర నను సమగశన గర చచె పపప్పు దద భటాగవతమమే . భటారతనలలో శశ కవృషషు
కవృషషు ష్ణు డడ
పరర ణత చచెన దద న రరజనత చతషురరడడ. వయసను పపె రర గర న వరడడి గరననే
దరర నమసరర్త డడ. భటాగవతనలలో భకర్త సనులభయడడ, ఆశిశ తవతత్స లలడడ,
దచే వ తనామమూరరర్త .
‘ఈ శరరీ రన నదద కరదను, అనదనులలో ఉనడచే ఆతత్మి శరశత తమమెమై న దచెలై ననా దచే ని తతనడ
సనబనధనాలల లలే ని దద . తనాతనాక్క లికనగర న శరరీ రనలలో ఉననాన , నశతరమమెమై న ఈ
శరరీ రన ననున చి విడడి వడడి న తరవరత అనిన సనబనధనాలకూ అకక్క డడి తత
సమసష పపో తనాయ. అలలన టపవప్పు డడ ఈ శరరీ రన పటల అనత వరన మోహ,
మమకరరరలల అనవసరన’ ఈ విషయలనిన బబో ధదన చనాలననే గరోపష క ల వసరర్తస్త్రా లనను
అపహరరన చనాడడ.
అఅంతరరర్యా మ - 2019-03-16
జజజ న భభఅం డనాగరరఅం
తచె లి యనితనన వలల మలతప్ర మమే పప్ర శన పవటట్టి దను. దనానికక వచచేచ జవరబయతత
ఎనదరర కకో జజజ్ఞా ననోదయన కలలగయతషునదననే ఉదచేద శనతతనడ పప్ర శన పవడడతషునదద .
పవటటట్టి న పప్ర త పప్ర శన వవ న కర కచిచ తనగర ఒక నిజన ఉనడడి తీరరతషునదద . ఆ నిజన
వలల జీవనగమనన దద శ ఎటటవవలై పవ సరగరలననే నిరష్ణు యన తీసనుకలననే అవకరశన
ఏరప్పు డడతషునదద . పప్ర శన చినన దచే కరవచనుచ . దనానికక వచచేచ సమలధనానన మలతప్రన
విసర్త వృ త జజజ్ఞా న సనపదకల ఆలవరలమమెమై న దచెలై ఉనడవచనుచ . అలలన టట పప్ర శన ఉనటట ఆ
క్ష ణనానికక జవరబయ లలే క పపో యననా దనానికకోసన తపప్పు కలనడనా వవ తషుకలలలట
మొదలవవతషున దద . వనే దనాలల, శరసరర్తస్త్రా లల, ఇతహస-పవరరణనాలలోల ఆ పప్ర శన లకల
సరరర న జవరబయలల దదొ రరకలతనాయ. సతయనభయవవలలలై న దచే వ తలల, జజజ్ఞా నసనపద
కలిగర న మహననుభటావవలల, తపశర కకర్త సనపననున లలలై న ఋషషులల, మయననులల,
సరతసనగ పరర తనాన గయలల, సకల విషయలలకూ తచె లి సష న పనడడి తషులల వనటట వరరర
మయఖతప లలే ఖి ననుల ననునచి వవ లలవడడి న వి అవి. కరబటటట్టి తరరగయలలే ని వి,
నమత్మి దగర నవి అయఉనటటాయ.
అఅంతరరర్యా మ - 2019--2-09
గరనఅం-పరనఅం
ఏదచెలై ననా తనాగయతషునన పవప్పు డడ మనసను ఎకక్కడద ఉననాన ఆ పదనారరస్థి నిన ననోరర
ననే రరగర కడడపవలలోకక పనపష సర్త నున దద . దప్ర వనలలో సరధనారణనగర తీసష పరరర సప దద ఏదదీ
ఉనడదను. ఆ దవృఢమమెమై న నమత్మి కనతత రరన డద ఆలలోచన లలే కలనడనా తనాగర సర్త రన .
‘భటాగవతమమూ అలలనటట దచే . దనానిన రచినచినపవప్పు డచే అననే క వడపపో తలల
జరర గర పపో యలయ. (భకలర్త లల, భగవనతషుల కథలల కరబటటట్టి , వరటట వ లల
అననే క మనదద కక మలరద్గ దరర నన అవవతషునదద కరబటటట్టి ) దదీ ని లలో తీసష
పరరర య వలసషన దద ఏదదీ ఉనడదను’ అని వనే దనాన త పప్ర వచనకరర్త ల మలట.
భటాగవతనలలో భగవనతషుడడ శబద రరూపష గర వసషన చడమమే అనదనుకల కరరణన.
కరబటటట్టి భటావనతత సనబనధన లలే కలన డనా గర(పర)నన చచె యన వచనుచ .
మరరో రరజ అయన (తనడడిప్ర )గర మలరర తనాన గయన అయలన రర. ఆయననా తన
కక రర్త నలలోల చనాలలచరోటల ‘దచెలై వ ననామ పరనన చచె యనన డడి ’ అని పప్ర యో గరన చనారర.
పపో తరరజ ‘పపో తనన ’ పప రరతత అనదరర కక అనన అయలన రర. ఆయన తన భటాగవత
అననువరదనలలో అననే క చరోటల ననామపరనన అననే పప్ర యో గన చచే శరరర. పప్ర హల దనుడడి
గయరరన చి చచె బయతత, ననారరయణయడడి పరదపదనాత్మి ల గయరరన చి ఆలలోచినచడమననే
అమవృత పరనన చచే సప వరడడ- అని పప్ర యో గరన చనారర. ‘మనదనార మకరనద...’ అననే
పదనన లలో విషషు
ష్ణు పరదనాల గయరరన చి ఆలలోచనలననే అమవృతనానిన గరోశ లలే వరడడ అని
పప్ర యో గరన చనారర.
ఇలల ఆ మయగయద్గ రరూ పరమమే శతరరడడి పరదనాల దగద్గ ర దనాసరన ననేన అభిలషషన చనారర.
భకకర్త అననే రసన పనచనారర. భకకర్త సరమలమ్రా జజన లనను ఏలలరర.
సదనాశివ బప్ర హహేత్మిన దనుప్ర లవరరర ‘పష బ రర రరమరసన’ అనటట రరమ ననామమననే
రసరనిన పరనన చచె యనన డననాన రర. ఇలల విషషు
ష్ణు ననామ సనకక రర్త నలల
చచే సష న వరరనతనా పరనన చచె యనమననే చచె పరప్పు రర.
ఈననాడడ - 28-07-2018
అఅంతరరర్యా మ
కకఅంటట బభలర్యాఅం
వయసనులలో కరసర్త పపె దద వరరర తమకనటట చినన వరరర కక ఏదద రకనగర బబో ధ
చచె యన డనానికర పప్ర య తన సరర్త రర. నిజజనికక పపె దద లకనటట పష లల లల ఏ విషయనలలోనడ
తీసష పపో రర. ఆ విషయన పపో తన మలతప్రన ఏననాడద కనిపపె టట్టి ట శరడడ. అనదనుకర
శశ కవృషషు
ష్ణు డడి బటాలన చచే షట్టి లిన భటాగవతనలలో పప్ర తచేన కనగర వరరష్ణున చనాడడ.చడపరరలకల
బటాలలడడ. చచే సష న పననులల-చచే షట్టి లల, ఆడడి న మలటలల, వనే సష న పప్ర శనలల మలతప్రన
సరమలననమమెమై న వి కరదను. ఇదదీ బటాలకవృషషు
ష్ణు డడి తీరర. వనే ణయవవతత పరడనాడడ...
పప్ర కవృతతతపరటట పప్ర త వరరర న పవలకరరన పజర శరడడ. అనదనుకర , అలల రర వరడచెలై ననా
అనదరర కక కరవలసష న వరడయలన డడ.
తనానను ఎవరరో, తన చచే షట్టి లలోల ని మరత్మిన - అనతరరరస్థి న ఏమటట ఎపప్పు టట క పవప్పు డడ
తచె లి యజర పపప్పు వరడడ. చనాలలమనదద అరస్థి న చచే సనుకకోలలేదను. అలలన టట వరరర కక
కకొనిన సరరరల తనానను ఫలలననా అని సడటట గరనడ చచె పరప్పు డడ. అనదనులలో భటాగనగరననే
మననున తనన టట
ల నటటన చి, యశశోద అడడి గర తచే ‘మననున తనడనానికక ననే నను
శిశవవనననుకలననాన వర?’ అని గడడసనుగర పప్ర శినన చనాడడ. కరకపపో తచే ఆ
అమలయకలరరలలలై న తలలేల ... ఆ మలటలిన పష లల చచే షట్టి లలగర భటావిన చినదద . ఆమమె కర
కరదను ఎనదరర కకో, ఎనిన సరరరోల తనానను సరమలనన బటాలలణణన కరదని,
‘సరరతన తరరన మ’ని అని చచె పరప్పు డడ.
దచెలై వరనికక నివనే ద న చచె యన డనానికక ఉనచిన పదనారరస్థి లల ఎనగర లి చచే సష - ‘ననాకనటట
దచే వవడడ ఎవరరననాన ’రని పప్ర శినన చనాడడ. ఎవరరూ దనానిన తీవప్రన గర
పరర గ ణణన చలలేదను. పష లల కరయ మలటలలగర తీసష పరరర శరరర.
బటాలలడడగర కవృషషు ల పపో తన రరసష న మలటలల చదద వి తచే - ‘ఈ
ష్ణు డడ పలికక న టట
బటాలలడడి వయసపెన త, ఇతడడి మలటల సరస్థి య ఏమటట , ఇదద సమనజసమమే ననా’
అన అనిపషన చక మలనదను.
పపో తన భకకర్త తతప్పు రరడడ, కవృషషు
ష్ణు డడ పపూరష్ణు పవరరషషుడడ అననే ఎరరక కలిగర న వరరర కర
ఆ మలటల అనతరరరస్థి న అవగతమవవతషున దద .
భవిషనతషు
ర్త కల పవననాదద బటాలనమమే . అనదనులలో ఉనడచే మలధనురరన నిన
అమలత్మి ననానన లతత ఎలల పనచనుకకోవరలి, తతటట వరళల తత ఎలల పపెన చనుకకోవరలి,
కలకరలన మధనుర జజజ్ఞా పకనగర ఉనడచే లల ఎలల మలచనుకకోవరలననే విషయలలకల
వివరణ ఇసనుర్త నన టట
ల ఉనటటాయ కవృషషు
ష్ణు డడి బటాలన చచే షట్టి లల.
బిడడ్డా ల పటల ఎనత పపప్ర మ ఉనన పప్పు టట కక తలిల వరరర ని అదచే పనిగర పలకరరన చదను.
తలిల అలల పప్ర వరరర్తన చడనానికక కరరణన ఉనదద . అతచననువవ వలల అనరరస్థి లల
కలలగయతనాయని ఎడనగరననే ఉనచనుతషున దద . అనదనుకర ఆమమె బిడడ్డా నను
పటటట్టిన చనుకకోనటట
ల పప్ర వరరర్తన చచే దద . బిడడ్డా కల మలతప్రన పప్ర త క్ష ణన తలిల తననను
పలకరరన చనాలని, తన ఉనికక ని గయరరర్తన చనాలననే తనాపతప్ర యన ఉనటటన దద . అదద
మలమమూలలగర చచె బి తచే తలిల పటటట్టిన చనుకకోదను. అనదనుకకోసన చినన అలల రర , కరసర్త
హనగరమల. అదదీ , ఆ అలల రర లలోని ఆనతరనన . పపెలై కక కనిపషన చచే అరస్థి న ఇదచెలై తచే ,
అనతరరరస్థి న ఇనకకొకటటన దద . భగవనతషుడడ తలిల లలనటట వరడడ. లలోకలలనతనా
బిడడ్డా లలలన టట వరరర. ‘లలోకలలనతనా సవృషషట్టి కరర్త పరప్ర పవకకోసన పరకలలలడనాలి తపప్పు
భగవనతషుడడ లలోకలల పటల పప్ర తచేన క శశ దద చడపడడ’ అననే బబో ధననే ఆ అలల రర లలోని
ఆనతరనన .
ననే సర్త ను లల, సరవరసగరళల తత ఆటపరటలలోల గడడి పప బటాలనన ఎనత మధనురనగర
ఉనటటన దద , మనిషష మనిషష గర జీవిన చడనానికక ఎలలనటట పప్ర వ రర్త న పవననాదద
అవవతషున దద తతటట పష లల లతత అతడడ మమె లి గర న తీరర వవ లల డడి సర్త నున దద .
అడడగడడగయననాజీవితనానిన ఎలల, ఎనతలల రసభరర తన చచే సనుకకోవచరోచ అనదరరూ
గశ హహిన చనాలననే ఉదచేద శనతతననే బటాలకవృషషు
ష్ణు డడ అలల మమె లి గరడడ.ఆ పప్ర వ రర్త న
భవిషనతషు
ర్త లలోఎనత తీయని గయరరర్త గర మలరరతషున దద తన చచే షట్టి ల దనాత రర రరచి
చడపషన చనాడడ. ఆ తీపష జజజ్ఞా పకరలకల పప్ర తీ క సనుదనామయడడ. బటాలనన లలోని సపన హన
భవిషనతషు
ర్త లలోనడ నిలిచి ఉనటటనదని వరరర సపన హన తచె లలపవతషునదద .
గరోవరద న గర రర ఎతర్త నపవప్పు డడ ‘ననే నను బటాలలణణన ’ అననే భటావన మీ మనసనులలోలన చి
తతొలగరన చనుకకోన డడి ’ అని సడటట గర చచె పరప్పు డడ. అనదరరూ పరప్ర ణభయనతత దనానికకన ద
చచే రర రక్ష ణ పపొ నదనారర గరని, కవృషషు
ష్ణు డడి మలటలిన తీవప్ర మమెమై న విగర పరర గ ణణన చలలేదను.
బటాలకవృషషు
ష్ణు డడి లీలలల అననతన. వరటట ని మలమమూలలగర చదద వి తచే మననోరనజకన.
మనసను పపె టట్టి ట చదద వి తచే ఆతత్మి జజజ్ఞా నన, మధదన చి చదద వి తచే జనత్మి రరహహి తనన
కలలగయతనాయ. ఇదదీ , భటాగవత పఠననానికక ఫలితన.
- అయన గరరర శశ నివరసరరవవ
శశ హరర కక ఆ దదొ న గతనన పప రరలలోననే ఉనదద . హరరన చచే వరడడ కరబటటట్టి ‘హరర ’ .
సపొ మయత్మి లల, సనుఖశరనతషులల హరరన చి బటాధదన చచే వరడడ లలౌకక క చరోరరడడ.
బటాధలనినన టట న హరరన చి, సనుఖశరన తషులల మగర లలేచ దదొ న గ- హరర . అనదనుకర
ఆయననను ‘భకర్త దనుప ఖ పరర హ రర , దనుషట్టి సనపదపహరర . ..’ అని పపో తన
పరవశనతత వరరష్ణున చనాడడ. అనిన రకరల అపహరణలీన సరత మకక ఆననదనగర
ఆపరదదన చనాడడ!
- మలలల దద హననుమనతరరవవ
భకకర్త మలరద్గ న లలో వినిపషన చచే పదన ‘ఎవడడ’. ఆ మమూడక్ష రరల మలటలలోననే ఎననోన
భటావరలల ఇమడడి ఉననాన య. అనదనులలో అమలయకతతన ఉనదద .
గడడసనుతనమమూ కనిపష సర్త నున దద . తచె లి సష న తతతన తత పరటట తచె లి యనితనన సపెలై తన
దనాగర ఉనటటన దద . ‘ఎవడడ’ అని పలికర తీరరనను బటటట్టి , లలోపలి భటావన పప్ర శనగరననే
కరక జవరబయగర కకూడనా పనిచచే సర్త నున దద . అనదనుకర ఆ పదన పపో తన మహకవికక
ఎనతత అభిమలనపరతప్ర మమెమై నిలిచిన దద . ఆ ఒకక్క పదమమే ఆయయవవపటటట్టి
అనిపషన చచే లల, దనానిన ఆయన పలల సనదరరర్భా లలోల , అరరస్థి లలోల వరడనాడడ. అదదీ ఆ
సహజ కవి దడరదవృషషట్టి ! కర ననోపనిషతషు
ర్త , పప్ర శశోన పనిషతషు
ర్త చచే సష న పన అదచే !
వరటట ని సరమలననున లల ఉనన పళనగర చదవలలేరర. ఒకవనే ళ చదద వి ననా, వరరర కక
ఉపనిషతషు
ర్త లల అపప్పు టట కపవప్పు డడ అవగతన కరకపపో వచనుచ . అలలనటట వరరర కక
ఉపనిషతషుత్సత్స్ఫు రణ కలిగర విధనగర, పపో తననామలతషున డడ ‘ఎవడడ’ పద
పప్ర యో గరనిన వివిధ రరూపరలలోల చచే శరడడ.
భగవనతషుడడ గరొపప్పు వరడని కకొన దరర నమయత్మి తనారర. మరర కకొన దరర-
మలనవమలతషుప్ర డచే గరొపప్పు అని తలలసరర్త రర. ఇనకకొన దరర వనే రరొకరరన విశతసష సర్త ర రర.
ఎవరర అననే పదపప్ర యో గనతత పపో తన- ఎవరర కక నచిచ నవరరర ని వరరర ఆ
సరస్థి ననలలో ఊహహిన చనుకలననే సపత చచ్ఛ నిచనాచ డడ. అదచే సనదరర్భాన లలో ఆయన
గడడసనుదనమమూ పప్ర సనుస్ఫూ టమవవతషున దద . జరర గర వ నన చచె పషప్పు , ఆ ‘ఎవరరో’ అననే దద
సప్పు షట్టి న గర చచె పప్పు కలన డనా వదద లలే సపర్త ...‘ఇనతకక ఎవరదద ’ అని అనదరర
మనసనులలోల నడ ఒకర పప్ర శన అనకలరర సర్త నున దద . అలలన టట వరడడి కకోసమమే అననేత షణ
సరగయతషున దద . ఆ పప్ర యతనన లలో వివరన తచె లలసనుకలనన వరరర మయకలర్త లవవతనారర.
ఆ పప్ర య తనాన నిన వరరర కర వదద లలేశరడనాయన!
అషట్టి మ సక్కన ద పరప్ర రనభనలలో ‘ఎవడడ’ అననే పదనానిన రరన డడ అరరస్థి లలోల వరడడి న
తీరర, పపో తన రచననా పరటవరనికక పప్ర తీ క. ఎనత వవ త కక ననా, అనిన లక్ష ణనాలకూ
ఉనన వరడడ ఆ సరత వరన పష అయన అనతరరన మ ఒకక్క డచే ! అనత గరొపప్పు వరణణన
కననుగరొనన జీవవడడ ఆరరధదన చకలన డనా ఉనడలలే డడ. అనదనువలల అతడడ
జీవననుత్మి కకర్త పపొ నదగలలగయతనాడడ . సరమలననున లకూ మోక్షపరప్ర పషర్త పపొ నదచే మలరద్గ న
చడపష న పపో తన- మహననుభటావవడడ!