‫بسمه تعالی‬

‫طرح درس «سمینار و روش تحقیق» ‪ -‬تحصیالت تکمیلی‬

‫گروه مهندسی عمران‪ ،‬دانشکده مهندسی‪ ،‬دانشگاه فردوسی مشهد‬

‫چکیده‬
‫در این درس‪ ،‬دانشجویان با اصول و مبانی تحقیق و روش تحقیق آشنا می شوند‪ .‬همچنین‪ ،‬دانشجویان می آموزند که چگونه اطالعات تحقیقاتی را بیابند و نحوه‬
‫کار با وسایل تحقیقاتی را فرا می گیرند‪ .‬در این کالس‪ ،‬اشاره ای به نرم افزارهای عمومی در پژوهش میشود و انتظار می رود که دانشجویان در پژوهش خود‪ ،‬از‬
‫ابزار روز استفاده نمایند‪ .‬اصول نگارش و تهیه متون علمی شامل مقاله‪ ،‬پایان نامه یا رساله تبیین می شود‪ .‬درپایان‪ ،‬نحوه ارائه یک تحقیق بصورت شفاهی شرح داده‬
‫میشود‪.‬‬

‫مدرس‪ :‬سید احسان سیدی حسینی نیا‬

‫مقطع‪ :‬تحصیالت تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکترا)‬
‫تعداد واحد‪ :‬دو واحد نظری‬
‫زمان تشکیل کالس‪ :‬دوشنبه ها‪18-16 :‬‬

‫اهداف‬
‫‪ )1‬تربیت دانشجویان برای چگونگی تعریف‪ ،‬انجام و خاتمه یک پژوهش‬
‫‪ )2‬آشنایی دانشجویان با اصول تحقیق و ابزار پژوهش‬
‫‪ )3‬نحوه ارائه کتبی و شفاهی یک پژوهش‬

‫پیش نیازهای مورد نیاز‬

‫‪ )1‬الزم است دانشجویان تا حد امکان‪ ،‬درس های آموزشی خود را گذرانده باشند‪.‬‬
‫‪ )2‬الزم است دانشجویان‪ ،‬عالوه بر انتخاب نهایی استاد راهنمای خود‪ ،‬حداکثر تا جلسه سوم‪ ،‬موضوع تحقیقاتی خود را بر اساس نظر استاد راهنما انتخاب کرده و‬
‫به استاد درس ارائه نماید‪.‬‬
‫‪ )2‬به زبان انگلیسی در حد متوسط به باال تسلط داشته باشند‪.‬‬

‫منابع درسی‬
‫کتاب های فراوانی در این زمینه وجود دارد‪ .‬نمونه هایی در زمینه مهندسی و مهندسی ژئوتکنیک به شرح زیر اعالم می شود‪.‬‬
‫فاخر‪ ،‬علی (‪« ،)1387‬ابزار عمومی تحقیق»‪ ،‬انتشارات دانشگاه تهران‬ ‫•‬
‫فاخر‪ ،‬علی (‪« ،)1393‬روش های پژوهش در ژئوتکنیک»‪ ،‬انتشارات دانشگاه تهران‬ ‫•‬
‫‪ -‬اینترنت‬

‫صفحه ‪1‬‬
 ‫سرفصل مطالب‬
‫سرفصل مطالب به شرح جدول زیر است‪:‬‬
‫شماره جلسه‬ ‫شرح‬ ‫عنوان فصل‬ ‫ردیف‬
‫در این فصل‪ ،‬اصول و مشخصات یک تحقیق مناسب بیان می شود‪ .‬سعی میشود تا‬
‫‪1‬و‪2‬و‪3‬‬ ‫فصل اول‪ :‬اصول و مبانی تحقیق‬ ‫‪1‬‬
‫بطور کلی و صرفنظر از مباحث مهندسی‪ ،‬خصوصیات یک تحقیق کارا بیان شود‪.‬‬
‫در این فصل‪ ،‬مراجع مورد استفاده در تحقیق معرفی می شوند‪ .‬همچنین‪ ،‬نحوه‬
‫‪4‬و‪5‬و‪6‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬یافتن اطالعات تحقیقاتی‬ ‫‪2‬‬
‫استفاده از آنها‪ ،‬ارزش و هویت هریک شرح داده می شود‪.‬‬
‫در این فصل‪ ،‬دانشجویان با چندین نرم افزار کاربردی که در امر پژوهش کاربرد‬ ‫فصل سوم‪ :‬نرم افزارهای عمومی در‬
‫‪7‬و‪8‬‬ ‫‪3‬‬
‫داشته و روند انجام‪ ،‬تحلیل و ارائه نتایج تحقیق را آسان می کند‪ ،‬آشنا می شوند‪.‬‬ ‫تحقیق‬
‫در این فصل‪ ،‬اصول نگارش و ویرایش یک متن علمی و بخصوص پایان نامه ‪/‬‬
‫‪10‬و‪11‬‬ ‫فصل چهارم‪ :‬نوشتن پایان نامه ‪ /‬رساله‬ ‫‪4‬‬
‫رساله شرح داده میشود‪.‬‬
‫پس از بیان کلیات و روش های تحقیق‪ ،‬دانشجویان با نحوه ارائه شفاهی یک کار‬
‫‪ 12‬تا ‪16‬‬ ‫فصل پنجم‪ :‬ارائه شفاهی یک پژوهش‬ ‫‪5‬‬
‫تحقیقاتی آشنا می شوند‪.‬‬
‫توضیح‪:‬‬
‫مدت زمان هر جلسه یک ساعت و ‪ 45‬دقیقه است‪.‬‬ ‫‪-1‬‬
‫در جلسه نهم‪ ،‬آزمون میان ترم برگزار می شود‪.‬‬ ‫‪-2‬‬

‫نحوه تدریس‬
‫در خصوص نحوه تدریس و شرایط کالس درس‪ ،‬موارد زیر خاطرنشان می شود‪:‬‬
‫‪ -1‬مباحث مطرح شده در سر کالس‪ ،‬عمدتاً جنبه نظری داشته و برای مفید بودن این مباحث الزم است تا جنبه عملی آن توسط دانشجویان اجرا شود‪ .‬لذا‪،‬‬
‫هر جلسه‪ ،‬یک یا چند تمرین عملی به دانشجویان داده شده و انتظار می رود که در جلسه بعدی‪ ،‬تمرینات تحویل داده شوند‪.‬‬
‫‪ -2‬جلسه کالس بیشتر به یک کارگاه آموزشی شباهت دارد و الزم است دانشجویان در مباحث مطرح شده در سر کالس‪ ،‬مشارکت فعال داشته باشند‪.‬‬
‫‪ -3‬از دانشجویان انتظار می رود که با آمادگی قبلی و مرور بر مطالب جلسات گذشته و همچنین اشراف بر مطالب پیش نیاز‪ ،‬در کالس حضور یابند‪.‬‬

‫راه های ارتباطی با استاد درس‬

‫دانشجویان از راه های زیر می توانند در خصوص موضوع درس‪ ،‬با استاد درس تماس داشته باشند‪:‬‬
‫‪ -1‬در ابتدای شروع کالس و در صورت کوتاه بودن پاسخ ها‬
‫‪ -2‬در ساعت های تعیین شده حضور در دفتر استاد و رفع اشکال‪ -‬لطفا در زمان میان کالس ها و یا زمان های اختصاص داده شده دیگر مراجعه نشود‪.‬‬
‫‪ -3‬از طریق رایانامه و یا صحفه شخصی اینترنت استاد درس بخش "تماس با من"‪.‬‬

‫صفحه ‪2‬‬
 ‫ارزشیابی‬
‫ارزشیابی کلی دانشجویان در بخش های مختلف انجام می گیرد که به شرح زیر است‪:‬‬
‫سهم نمره‬ ‫شرح‬ ‫بخش ها‬ ‫ردیف‬
‫• منظور از حضور موثر در کالس‪ ،‬عالوه بر حاضر بودن‪ ،‬پرسش داشتن و شرکت در‬
‫بحثهای کالسی است‪.‬‬
‫• در هر جلسه کالس‪ ،‬یک یا چند تکلیف کالسی شامل جستجو و یا ارائه گزارش تعریف‬
‫تمرینات کالسی و‬
‫شش‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫حضور موثر در کالس‬
‫• الزم است در جلسه بعدی‪ ،‬تکلیف ها تحویل داده شوند‪ .‬در صورت تاخیر در تحویل‬
‫تکلیفها‪ ،‬نمره کاهش می یابد‪.‬‬
‫• هر تمرین بطور جداگانه در داخل یک کاور تحویل داده می شود‪.‬‬
‫آزمون می تواند شامل دو بخش باشد‪:‬‬
‫‪ )1‬بخش تشریحی که در آن‪ ،‬پرسش های مفهومی و تشریحی مطرح می شود‪ .‬سهم آن ‪-30‬‬
‫‪% 40‬کل نمره این آزمون است‪.‬‬
‫‪ )2‬بخش دوم شامل جستجوی مطالب با کمک اینترنت است‪ .‬سهم آن ‪ % 70-60‬کل نمره این‬
‫پنج‬ ‫آزمون است‪.‬‬ ‫آزمون میان ترم‬ ‫‪2‬‬
‫‪ )3‬الزم است دانشجویان‪ ،‬در سر جلسه آزمون از رایانه شخصی استفاده کنند و در بازه زمانی‬
‫مشخص‪ ،‬با تعداد مشخصی جواب پاسخ دهند‪.‬‬
‫• آزمون میان ترم مربوط به ارزشیابی فصل ‪ 1‬تا انتهای فصل ‪ 2‬است‪.‬‬
‫• زمان آزمون‪ :‬جلسه نهم کالس‬
‫آزمون شامل یک بخش تشریحی است که به نگارش و نحوه نوشتن متن علمی می پردازد‬ ‫•‬
‫پنج‬ ‫آزمون پایان ترم‬ ‫‪3‬‬
‫زمان آزمون‪ :‬مطابق با برنامه اعالم شده از طرف گروه و یا دانشکده‪.‬‬ ‫•‬
‫هر دانشجو الزم است در مدت زمان مشخص‪ 15-10( ،‬دقیقه) پیشنهاده (پروپوزال)‬ ‫•‬
‫‪1/5‬‬ ‫پژوهشی خود را ارائه کند‪.‬‬ ‫ارائه شفاهی‬ ‫‪4‬‬
‫ارائه سخنرانی ها در جلسات ‪ 16-12‬ام کالس انجام خواهند شد‪.‬‬ ‫•‬
‫در دانشجو‪ ،‬الزم است در پایان نیمسال تحصیلی‪ ،‬یک گزارش از پیشنهاده پژوهشی خود‬ ‫•‬
‫‪2/5‬‬ ‫در قالبی که موارد آن در کالس ارائه شده است‪ ،‬تحویل دهد‪.‬‬ ‫ارائه گزارش‬ ‫‪5‬‬
‫زمان تحویل گزارش‪ :‬روز پایان ترم‬ ‫•‬
‫‪20‬‬ ‫جمع کل نمره ارزشیابی‪:‬‬
‫توضیحات‬
‫‪ -1‬نمره نهایی دانشجو از این درس‪ ،‬از مجموع سهم هر یک از بخش های گفته شده بدست می آید‪.‬‬
‫‪ -2‬حد نصاب قبولی برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا به ترتیب ‪ 12‬و ‪ 14‬است‪.‬‬
‫‪ -3‬نمره های ارزشیابی در پرتال دانشجویی در بخش "دفتر نمره دروس" قابل مشاهده است‪ .‬نمره " تمرینات کالسی و حضور موثر در کالس"‪ ،‬ارائه‬
‫شفاهی و کتبی پس از پایان دوره کالسی‪ ،‬نمرات آزمون های میان ترم و پایان ترم‪ ،‬پس از تصحیح برگه ها در اسرع وقت اعالم میشوند‪.‬‬
‫‪ -4‬پس از اعالم اولیه نمرات نهایی‪ ،‬حداکثر سه روز فرصت برای درخواست تجدیدنظر وجود دارد که فقط درخواست ها از طریق پرتال بررسی میشوند‪.‬‬

‫امید است با داشتن توکل‪ ،‬انگیزه‪ ،‬تعهد و پشتکار و خاطرهای خوش از لحظات سپری شده‪ ،‬این درس با موفقیت گذرانده شود‪.‬‬
‫سید احسان سیدی حسینی نیا – ‪1396/07/01‬‬

‫صفحه ‪3‬‬