Srednja medicinska skola

AKADEMIJA DOSITEJ

MEDICINSKA ETIKA

Medicinska etika doprinosi razvijanju moralne svesti I osetljivsti na

neeticke pojave u zivotu i struci. Integrisanje saznanja I delanja u
prakticnom zivotu I struci zdravstvenog radnika.
Osnovni eticki pojmovi su dobro I zlo, moralne norme, odnos
stvarnog I normativnog, hipokrizija.

Medicinska etika deo je normativne etike koja se definiše i

kao poseban oblik normativne ili posebne praktične etike. Ona
u praktičnom smislu, reguliše isključivo one norme koje su u
oblasti profesionalnih i moralnih obaveza i dužnosti
medicinskih (zdravstvenih) radnika. Razvoj medicinske etike
koji je započeo u preistorijskom periodu razvoja ljudske
zajednice, njenim uobličavanjem u same početke medicine, da
bi se na početku trećeg milenijuma medicinska etika definitivno
uobličila u posebnu disciplinu naučne medicine. Na to je pre
svega u 20. veku uticala potreba posebnog regulisanja
medicinsko etičkih i medicinsko pravnih aspekata lekarskog
poziva. Zato se kao neophodnost nametnulo potreba
obaveznog izučavanje medicinske etike tokom studiranja
medicine ali i tokom bavljenja praksom ili naučnoistraživačkim
radom svakog lekara.

Hipokrizija ili licemerje je zastupanje stavova, vrednosti i

uverenja u koje ličnost ne veruje. Etimološki potiče iz grčke
riječi ὑπόκρισις (hypokrisis) koja znači "gluma". "Hipokrit"
u antičkoj Grčkoj je bio pojam za glumca odnosno osobu koja
namerno zavarava druge.

Moralne norme su eksplicitna ili implicitna

pravila ponašanja koja važe u određenoj društvenoj zajednici i
prema kojima se neko ponašanje procenjuje kao moralno ili
nemoralno, odnosno dobro ili rđavo.

Razvoj medicinske etike kroz istoriju 1) Anticka etika

2)Eticka ucenja srednjeg I novog veka
3)Postmoderna etika

Značaj medicinske etike

Medicinska etika ima za cilj da profiliše savremenog lekara
u kontekstu odnosa lekar - kolege, lekar - bolesnik, lekar i
porodica pacijenata, lekar i zajednica. Činjenica je da se
odnos lekar - pacijent nikada nije jednostavna
profesionalna relacija dve osobe. Zato znanja iz oblasti
medicinske etike i medicinskog prava za lekara sadašnjice
imaju nemerljivu vrednost, jer se etičnost obavljanja
lekarske profesij usvaja, a ne uči

Deontologija
Deontologija se definiše kao deo etike koja razmatra
pitanje duga i dužnosti uopšte, odnosno svega onoga što
izražava moralne potrebe i zahteve te vrste, bilo u formi
pisanog naloga, bilo u formi odredbi. Medicinska etika i
medicinsko pravo mogu se obuhvatiti zajedničkim nazivom
medicinska deontologija. Medicinska deontologija, kao
termin potiče od grčkih reči deon - dužnost i logos - govor,
nauka, koji je prviupotrebio Džeremi Bentam (J.Bentham
1784 — 1832) engleski filozof u svom
delu Deontologija (1834)) u kome je utvrdio dužnosti
medicinskih radnika.

Osnovna načela
Osnovna načela medicinske etike su: dobrotvornost,
humanost i pravednost, nediskriminacije, poštovanja
ličnosti i poštovanja života. Sva napred pomenuta etička
načela mogu se smatrati fundamentalnim, zato što su
drugi etički principi u medicini iz njih izvedeni ili s njima
tesno povezani.
Priličan broj etičkih načela izveden je iz fundamentalnog
zahteva da se poštuje ličnost. U tom smislu poštovanje
ljudskih prava i nediskriminacija korisnika zdravstvenih
usluga treba da obuhvati pre svega:
 Poštovanje ličnosti svake osobe
 Jednak tretman za sve korisnike zdravstvene usluge,

bez diskriminacije
 Poštovanje pacijenta na privatnost

 Pravo na zaštitu od zlostavljanja i zanemarivanja

 Redovno informisanje i obaveštavanje

 Dobrovoljnost i poštovanje slobodnog izražavanja volje

Lekar je obavezan da sva svoja znanja i veštine

maksimalno primeni za dobrobit pacijenta. Dobročinstvo
predstavlja sinonim za humanost. Pod humanošću se u
medicinskoj etici podrazumeva ljubav prema pacijentu,
spremnost da mu se pruži pomoć kada je u nevolji i da se
požrtvovano štite njegovi interesi. Tu spada i spremnost
medicinskog radnika da preuzme odgovornost za takvo
angažovanje. Pojam humanosti u novije vreme obuhvata i
ljubav i odgovornost ne samo prema čoveku pojedincu već
i prema zajednici kao i okruženju.