1.

0 Pengenalan

Rancangan Kesihatan Sekolah ( RKS ) telah dimulakan sejak tahun 1967

dengan tujuan utamanya untuk melahirkan pelajar-pelajar dan masyarakan sekolah
yang sihat dan produktif. Dalam tempoh dua puluh tahun RKS dijalankan, dunia secara
am dan Malaysia secara khusus telah mengalami banyak perubahan dari aspek
kesihatan dan tren penyakit. Sesuai dengan perubahan itu amat wajar RKS dikaji
semula untuk membentuk satu jentera pelaksanaan kesihatan sekolah yang lebih
komprehensif.Pada tahun 1996, Kementerian Kesihatan Malaysia ( KKM ) dengan
kerjasama Kementerian Pendidikan Malaysia telah melaksanakan projek " Health
Promoting School" ( HPS ) di enam buah negeri iaitu Johor, Kedah, Melaka, Sarawak,
Selangor dan Terengganu. Ini adalah berdasarkan konsep "HPS" yang diperkenalkan
oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia ( WHO ) berteraskan Ottawa Charter. Persidangan
" HPS " yang telah diadakan pada bulan Disember 1996 di antara Kementerian
Kesihatan Malaysia dan Kementerian Pendidikan Malaysia telah mencadangkan
supaya RKS sedia ada diberi nafas baru, dengan mewujudkan Program Bersepadu
Sekolah Sihat ( PBSS ) . Tujuan PBSS ialah untuk menyatupadukan dan menyelaras
semua aktiviti berkaitan dengan kesihatan sekolah.

Berkaitan kesihatan, KPM telah mengeluarkan beberapa pekeliling ikhtisas, surat

siaran dan buku-buku panduan seperti Garis Panduan amalan kebersihan sekolah
1997, Panduan Melaksanakan PBSS, Buku Panduan PROSTAR dan Modul Latihan
PROSTAR, Garis Panduan Rancangan Makanan Tambahan, Garis Panduan Program
Susu Sekolah, dan Panduan Pengurusan Pendidikan Pencegahan Denggi di Sekolah
2005. Perkhidmatan kesihatan di bawah PBSS termasuklah menilai status kesihatan
murid, memberi khidmat rawatan dan rujukan, memberi bimbingan kaunseling, memberi
penjagaan rawatan/kecemasan, mencegah dan mengawal kejadian penyakit serta
mendiagnosis dan membantu penempatan kanak-kanak keperluan khas.
2.0 Rasional

Usaha ini diwujudakan berdasarkan beberapa rasional seperti berikut:-

2.1 Terdapat beberapa program kesihatan sekolah sedia ada yang perlu

diselaraskan di bawah satu program bersepadu .

2.2 Untuk mewujudkan satu sistem yang fleksibel , inovatif dan kreatif serta
menjurus kepada keperluan sekolah berlandaskan kepada keperluan
semasa.

2.3 Hasrat untuk mewujudkan satu program kesihatan yang mampu

melahirkan rasa kekitaan dan komitmen di kalangan warga sekolah.

2.4 Keperluan untuk mewujudkan satu program bersepadu yang

menghasilkan impak serta dapat dinilai keberkesanannya.

2.5 Satu usaha untuk meningkatkan kesefahaman dan

kerjasama diwujudkan antara sekolah dan masyarakat dalam
menangani isu kesihatan.

2.6 Satu usaha yang teratur dan berfokus ke arah amalan kesihatan perlu
dipraktikkan melalui program yang terancang dan bersepadu.

Berdasarkan pernyataan di atas PBSS perlu dirancang, dilaksanakan dan dinilai

di setiap sekolah.Ini adalah sejajar dengan hasrat dan wawasan negara untuk
melahirkan rakyat yang sihat, produktif dan berkualiti.

3.0 Matlamat.
 Membentuk sikap dan perlakuan yangg positif terhadap kesihatan. Melahirkan
warga sekolah dan persekitaran yang selamat, sihat dan berkualiti ke arah
pencapaian wawasan negara.

4.0 Objektif.

Objektif Program Bersepadu Sekolah Sihat agar dapat:-

4.1 Menetapkan polisi atau dasar kesihatan sekolah.

4.2 Memelihara dan meningkatkan persekitaran sekolah yang bersih, ceria,

selamat dan sihat.
4.3 Membina satu persekitaran sosial sekolah yang menggalakkan amalan
cara hidup sihat.

4.4 Meningkatkan pengetahuan, sikap dan amalan yang berkaitan dengan

kesihatan supaya setiap warga sekolah yang bertanggungjawab
terhadap penjagaan kesihatan diri, keluarga dan masyarakat.

4.5 Meningkatkan kerjasama dan penglibatan komuniti di dalam program

kesihatan sekolah.

4.6 Menyediakan Perkhidmatan Kesihatan Sekolah bagi:-

4.6.1 Menilai taraf kesihatan murid

4.6.2 Memberi khidmat rawatan dan rujukan.

4.6.3 Menggalakkan bimbingan dan kaunseling berdasarkan keperluan

dan masalah kesihatan murid.

4.6.4 Memberi penjagaan/rawatan kecemasan terhadap penyakit-

penyakit di sekolah.

4.6.5 Mencegah dan mengawal kejadian penyakit.

4.6.6 Mengenalpasti, merujuk dan membantu penempatan kanak-kanak

kurang upaya.
Bagi mencapai matlamat dan objektif Program Bersepadu Sekolah Sihat, pihak sekolah
menjalankan beberapa program kesihatan di sekolah. Gambarajah menunjukkan
beberapa program kesihatan yang dijalankan di sekolah.

RMT

Program Pro. Susu

3K sekolah

PBSS
Perkhidma
tan
Perkhidmatan
kesihatan
pergigian
sekolah

Sekolah
Sekolah
kawasan
bebas
larangan
denggi
merokok

Gambarajah 1: Program Kesihatan yang dijalankan di sekolah.

 Program Kesihatan / Tujuan Gambar

Rancangan Makanan Tambahan

Tujuan: memberi makanan percuma
murid-murid sekolah rendah terutama luar
bandar dan golongan berpendapatan
rendah.
Pihak yang terlibat:
Kementerian Pendidikan Malaysia.

Program Susu Sekolah

Tujuan: menggalakkan tabiat minum susu
di kalangan murid-murid dari peringkat
awal.
Pihak yang terlibat:
Kementerian Pendidikan Malaysia
Syarikat pengeluar susu tempatan.

Perkhidmatan Pergigian
Tujuan: mencapai kesihatan mulut bertaraf
”dentally fit” dalam kalangan murid-murid
supaya dapat menyumbang kepada
kesihatan keseluruhan
Pihak tang terlibat:
Bahagian Pergigian, Kementeriann
Kesihatan.

Sekolah Bebas denggi

Tujuan: membentuk murid sebagai agen
perubahan yang berkesan dan mencegah
dan mengawal kejadian penyakit denggi.
Pihak yang terlibat:
Kementerian Kesihatan
Kementerian Pendidikan
Sekolah Kawasan larangan Merokok
Tujuan: menjadikan sekolah sebagai
kawasan larangan merokok.

Program Kesihatan Sekolah

Tujuan: meningkatkan pengetahuan

mengenai amalan kesihatan diri,
menggalakkan amalan cara hidup sihat
dan memastikan persekitaranm sekolah
yang bersih, ceria, selamat dan sihat.

Jadual 1: Program yang dijalankan disekolah dan tujuannya.

5.0 Kepentingan kesihatan sekolah dalam konteks

Program Kesihatan Sekolah (RKS) meliputi semua kegiatan dan pengalaman yang
direka untuk mempertahankan , mengalakkan dan menjaga kesihatan optima murid-murid dan
kegiatan sekolah , untuk mengalakkan keadaan hidup sihat di sekolah dan untuk membina
pengetahuan , sikap dan kebiasaan yang diingini mengenai kesihatan . Kesihatan adalah
disasarkan kepada tiga kelompok masyarakat iaitu individu , keluarga dan komuniti.

Kerjasama di antara masyarat (individu,keluarga dan komuniti) dan sekolah

mengalakkan penglibatan masyarakat dan sekolah dalam semua aktiviti kesihatan , melalui
PIBG, JKKK, Persatuan-persatuan , Jabatan-jabatan Kerajaan dan Bukan Kerajaan.Kerjasama
tersebut membolehkan beberapa tindakan yang berfaedah seperti berikut :

a) Pemeliharaan b) Struktur Fizikal c) Kerjasama di antara

Persekitaran Masyarakat dan sekolah

1) Kawalan pembiakan 1) Lokasi yang sesuai masyakarat boleh sumbangkan

vektor 2) Bangunan yang selamat. kepada sekolah kerjasama

2) Pembuangan sampah 3) Pengudaraan yang meliputi :-

dan saliran air limpah sempurna

 yang sempurna 4) Pencahayaan yang cukup
3) Kawasan yang 5) Kemudahan bilik darjah
1) Penyediaan tandas yang
cantik,bersih,selesa dan dan asrama yang
mencukupi untuk murid-
selamat mencukupi, peralatan
murid dan kakitangan
yang sesuai ,menyediakan
2) Kemudahan bekalan air
bilik rawatan yang sesuai.
yang selamat dan

mencukupi.

3) Keadaan kantin yang

bersih dan selamat di

samping pengendalian

makanan yang sempurna

Enam teras utama PBSS

Terdapat eman teras utama yang digariskan untuk mewujudkan satu pendekatan bersepadu di
antara sektor awam , sektor swasta dan masyarakat ke arah melahirkan sekolah sihat.
Gambarajah 2 menunjukkan teras utama PBSS.

Polisi

Kesihatan

Sekolah

Kemahiran Persekitaran

Kesihatan Fizikal

Diri Sekolah

PBSS

Perkidmatan Persekitaran

Kesihatan Sosial

Sekolah Sekolah

Penglibatan

Komuniti
Gambarajah 1 : Enam teras utama PBSS

5.1 Polisi Kesihatan Sekolah

Polisi kesihatan sekolah ialah pernyataan yang menentukan tindakan dan keperluan sumber
bagi mempromosikan kesihatan. Polisi ini berfungsi sebagai :

a) Menyediakan piagam sekolah sebagai panduan kepada warga sekolah danmasyarakat

luar.

b) Merancang dan mengawasi pelaksanaan polisi kesihatan.

Beberapa polisi yang boleh dibentuk oleh sesebuah sekolah yang berkaitan dan
bersesuaian dengan keperluan sekolah. Gambarajah 2 menunjukkan beberapa polisi yang
dibentuk di sekolah.
 Polisi kawalan
penyakit
Polisi Polisi
keselamatan persekitaran
sekolah fizikal sekolah

Polisi Polisi
pertolongan persekitaran
cemas sosial sekolah

Polisi
keselamatan
Polisi Polisi
kantin sekolah sekolah pendidikan
makanan di
kesihatan

Gambarajah 2: Polisi yang dibentuk di sekolah.

5.2 Persekitaran Fizikal Sekolah

Persekitaran fizikal sekolah yang sihat dan selamat ialah keadaan sekolah yang mempunyai
kemudahan asas dan fizikal yang sentiasa bersih, ceria, selamat dan sihat . Persekitaran
tersebut berfungsi untuk:

a) Mewujudkan persekitaran fizikal yang bersih dan selamat

b) Mewujudkan persekitaran yang bebas daripada risiko jangkitan penyakit.

c) Memastikan semua kemudahan asas di sekolah mencukupi dan sentiasa dalam

keadaan bersih , ceria , selamat , dan sihat yang merangkumi :

i. Bangunan sekolah

ii. Bilik darjah

iii. Tandas

iv. Bekalan air

v. Telefon

vi. Kebun/landskap
 vii. Makmal

viii. Kantin

ix. Asrama

x. Klinik

xi. Dewan

xii. Tempat letak kereta

xiii. Pagar

xiv. Perparitan

xv. Sistem pembangunan sisa pepejal

xvi. Pili bomba dan

xvii. Padang permainan

Bagi memastikan persekitaran fizikal sekolah yang sempurna beberapa perkara perlu diambil
kira, iaitu:

1) Persekitaran yang bersih dan selamat bagi menggalakkan amalan kesihatan,

mengurangkan risiko jangkitan penyakit-penyakit dan kejadian kemalangan di sekolah.

2) Kebersihan kantin , dapur asrama dan dewan makan sekolah sentiasa

bersih , selamat dan mematuhi peraturan-peraturan kesihatan yang terdapat

dalam ’’ Garis Panduan Kantin Sekolah’’ dan ’’ Pekeliling Pembangunan

 dan bekalan Bil.2/1994 (pengendalian Asrama)’’.

3) Memastikan pengalaman , penyediaan dan pengambilan makanan berkhasiat

dan bermutu oleh warga sekolah selaras dengan dasar pemakanan

Kementerian Kesihatan Malaysia semasa.

4) Mewujudkan kawasan sekolah sebagai kawasan bebas asap rokok dan

Pengetua , Guru Besar atau guru diberikan kuasa untuk mengkompaun di

bawah Peraturan-peraturan Kawalan Hasil Tembakau1993.

5) Memastikan sekolah bebas dari pembiakan nyamuk Aedes mengikut

’’ Buku Panduan Program Bebas Denggi di Sekolah 1994 ’’.

6) Memastikan persekitaran sekolah bebas dari pencemaran udara , air dan

 bunyi bising.

Pemantaun dan penilaian

Petunjuk-petunjuk yang diambil kira ialah ;

1) Peratus sekolah mempunyai ’rating’> 70% untuk 3K (keceriaan,keindahan

dan keselamatan ).

2) Peratus sekolah melaksanakan program bebas denggi di sekolah.

3) Peratus sekolah mencapai >75% ’rating’ premis makanan .

4) Peratus sekolah mencapai 75% ’rating’ premis makanan.

5) Peratus sekolah mematuhi 100% peraturan larangan merokok.

6) Peratus sekolah bebas daripada kemalangan di sekolah.

5.3 Persekitaran Sosial Sekolah

Persekitaran sosial yang sihat dan selamat ialah persekitaran yang boleh membentuk sikap
dan amalan ke arah membina sahsiah warga sekolah yang murni dapat mengatasi segala
cabaran sama ada cabaran mental atau fizikal. Persekitaran sosial sekolah yang baik berupaya
menyediakan beberapa perkara iaitu:

1) Menyediakan persekitaran yang kondusif untuk perkembangan mental

yang sihat dan mengurangkan tekanan (stress) di kalangan warga sekolah.
2) Menyediakan persekitraran sosial yang sihat untuk perkembangan yang
seimbang dari segi jasmani , emosi , rohani, dan intelek warga sekolah.

Persekitaran sosial yang sihat dan selamat boleh membantu membentuk pelajar yang
seimbang dari kesihatan mental dan fizikal . Beberapa aktiviti boleh dilaksanakan bagi
merealisasikan matlamat tersebut . Aktiviti-aktiviti yang dijalankan perlu berupaya :

1) Membina ketahanan mental dan keyakinan diri warga sekolah

melalui penghayatan agama dan nilai-nilai murni.

2) Mewujudkan pelbagai aktiviti untuk mengurangkan tekanan (stress) dalam

kalangan warga sekolah seperti kegiatan Pembimbing Rakan Sebaya , rekreasi , hobi,

”punching bag’’, sudut pidato dan papan conteng.

3) Memberi perkhidmatan kaunseling terhadap kes-kes yang memerlukan.

4) Melaksanakan amalan cara hidup sihat pada setiap masa.

5) Menangani kes-kes disiplin warga sekolah mengikut peruntukan

Peraturan peraturan Disiplin yang sedia ada.

6) Menggalakkan pembentukan sahsiah yang murni melalui proses pengajaran

dan pembelajaran , Kem Motivasi , Kem Bina Semangat , Kem Ibadat ,

Kursus Kepimpinan, Rakan Muda , PROSTAR dan lain-lain aktiviti yang

bersesuaian.

7) Memberi bantuan/sokongan moral , khidmat nasihat dan sokongan kewangan

seperti Biasiswa , Tabung Kebajikan dan Insurans Takaful.

Pemantauan dan Penilaian

Indikator-indikator:

1) Peratus sekolah bebas daripada penggunaan dadah

2) Peratus sekolah bebas dari kes jenayah

3) Peratus sekolah menjalankan program PROSTAR

4) Peratus sekolah menjalankan aktiviti khidmat nasihat/ kaunseling / anti stress.

5.4 Penglibatan Komuniti

 Penglibatan komuniti adalah suatu bentuk kerjasama di antara warga sekolah, ibubapa serta
masyarakat yang menyokong dan meningkatkan tahap kesihatan warga sekolah. Penglibatkan
tersebut berfungsi seperti berikut:

1) Penglibatan aktif dalam aktiviti kesihatan

2) Melibatan diri dalam bentuk tenaga kepakaran /bahan /kewanagan.

3) Memberi dorongan dan sokongan moral kepada murid.

4) Menjadi ’role model ’ amalan cara hidup sihat.

Untuk mencapai matlamat PBSS , beberapa aktiviti boleh dijalankan untuk memenuhi
fungsi penglibatan komuniti. Gambarajah 3 menunjukkan aktitivi yang dijalankan di sekolah
dengan kerjasama komuniti.
 PROSTAR (Program Sihat Tanpa AIDS untuk Remaja)

0 Aktiviti meningkatkan pengetahuan dan kesedaran komuniti dan

warga sekolah tentang bahaya , cara pencegahan dan kawalan AIDS di
samping menanam sikap positif dan prihatin gejala sosial terutama gelaja
seks bebas dan penagihan dadah.

Gambar 1: Aktiviti perkhemahan di bawah Program PROSTAR

Anti merokok.

0 Aktiviti promosi anti merokok dan penguatkuasaan di sekolah

sebagai kawasan larangan merokok melibatkan warga sekolah dan
komuniti.
Gambar 2: Kempen dan pameran anti merokok di sekolah.

Sekolah bebas denggi.

0 Aktiviti meningkatkan kefahaman , kesedaran dan kemahiran

dalam mencegah dan mengawal demam denggi yang melibatkan
warga sekolah dan komuniti .
Gambar 3; Aktiviti gotong royong di bawah program sekolah bebas denggi.

Kempen cara hidup sihat

0 Mengadakan aktiviti-aktiviti kempen cara hidup sihat

mengikut tema tahunan.

Gambar 4: Aktiviti dan kempen cara hidup sihat yang dijalankan di sekolah.

program kantin sihat

0 Merancang , melaksana dan mengawasi penyediaan,

pemprosesan, hidangan dan penjualan makanan sihat di kantin
sekolah oleh warga sekolah dan komuniti.
Gambar 5: Kempen kantin sihat.

Sekolah bersih

• Mempertingkatkan dan mempromosikan kebersihan dan keceriaan

sekolah.
Gambar 6: Akvitivi gotong-royong dan kitar semula yang dijalankan di sekolah.

Bebas dadah

• Melaksanakan Program Sijil Lencana Anti-Dadah , aktiviti

peningkatan kesedaran pelajar akan bahaya penyalahgunaan
dadah serta langkah pencegahan dan pengawalan.

Gambar 7: Ceramah Agenti Anti Dadah Kebangsaan di sekolah

Keselamatan

• Melibatkan warga sekolah dan komuniti dalam aktiviti

mempertingkatkan keselamatan murid.
Gambar 8: Demonstrasi kebakaran yang dijalankan di sekolah

Rekreasi

• Melaksanakan program rekreasi bersama komuniti dan warga sekolah.

Gambar : Aktiviti rekreasi seperti rakit, kayak, perkhemahan yang dijalankan

oleh pihak sekolah.

Agama dan kerohanian.

• Melibatkan diri secara aktif dalam penerapan nilai agama,moral,dan

kerohanian

Gambar 10: Slot moral dan ceramah agama yang dijalankan disekolah.

Kekeluargaan

•Penglibatan komuniti dan warga sekolah dalam aktiviti

Gambar 11: Aktiviti hari keluarga yang diadakan di sekolah rendah.

Program Doktor Muda

0 Program yang mempromosikan kasihatan di kalangan murid

sekolah rendah.

0 kelolaan bersama Bahagian Promosi Kesihatan,

Kementerian Kesihatan Malaysia dan Bahagian Sekolah,
Kementerian Pelajaran Malaysia.
Gambar 12: Aktiviti Kelab Doktor Muda di sekolah.

5.5 Kemahiran kesihatan diri

Merupakan suatu usaha untuk membentuk sikap yang positif ke arah amalan cara hidup dalam
kalangan warga sekolah. Kemahiran tersebut penting bagi mengadakan pembelajaran dan
pengajaran yang formal dan tidak formal dalam mengendalikan kesihatan fizikal , mental ,
rohani , dan sosial serta alam sekeliling ke arah amalan cara hidup yang sihat.

Beberapa aktiviti kemahiran Kesihatan Diri boleh dijalankan,samaada melalui pendidikan formal
dan tidak formal di sekolah. Aktiviti-aktiviti tersebut adalah seperti berikut:

i. Kesihatan fizikal
a) Kebersihan diri

1) Murid –murid mestilah diajar tentang kebersihan diri yang ditetapkan di

dalam kurikulum sekolah.
2) Sekolah perlu memastikan setiap murid mengamalkan kebersihan diri setiap
masa melalui kaedah pemeriksaan oleh guru , latihan amali dan demontrasi

3) Murid perlu bertanggungjawab terhadap kebersihan diri sepanjang masa

seperti berpakaian kemas dan bersih,rambut kemas dan bersih , kuku

pendek dan bersih serta gigi dan mulut/hidung yang bersih.

Gambar menunjukkan pemeriksaan yang dijalankan oleh guru demi menjaga

kebersihan murid di sekolah.
b) Kesihatan Pergigian

1) Sekolah perlu memastikan supaya aktiviti kesihatan pergigian diajar dan

diamalkan di sekolah.

2) Sekolah perlu mengadakan kemudahan untuk latihan amali kebersihan gigi.

Gambar menunjukkan latihan amali yang dijalankan di sekolah

c) Senaman dan kecergasan

1) Sekolah perlu memperuntukan sekurang-kurangnya dua masa

pelajaran dalam seminggu untuk senaman dan kecergasan.

2) Sekolah perlu mengadakan kemudahan dan peralatan untuk senaman dan

kecergasan

3) Murid dikehendaki melibatkan diri secara aktif dalam aktiviti senaman dan
kecergasan.
Gambar menunjukkan aktiviti senamrobik yang dijalankan di sekolah.

melalui kurikulum dan lain-lain aktiviti yang tidak formal.

2) Sekolah perlu memastikan makanan yang dijual di kantin sekolah

adalah bersih, selamat dan berzat

3) Murid mestilah digalakkan untuk memilih makanan yang berzat , bersih

dan selamat.
e) Anatomi dan fisiologi tubuh badan

1) Guru dan murid perlu diberi pengetahuan asas mengenai struktur dan fungsi tubuh badan
melalui pendidikan formal.

2) Guru dan murid perlu didedahkan kepada pengetahuan tentang perkembangan dan
pertumbuhan fizikal.

3) Guru dan murid perlu didedahkan kepada masalah yang berkaitan dengan perkembangan
dan pertumbuhan fizikal.

Gambar menunjukkan pameran tentang anatomi dan fisiologi tubuh badan.

f) Pertolongan cemas

1) Sekolah perlu melatih guru dan warga sekolah berkaitan pertolongan cemas.

2) Sekolah perlu menyediakan sekurang-kurangnya satu peti kecemasan dalam setiap bilik
darjah.

3) Murid perlu mempelajari kaedah pertolongan cemas.

Gambar menunjukkan aktiviti pertolongan cemas yang dijalankan oleh pelajar sekolah.
ii. Kesihatan mental dan sosial

a) Perkembangan mental dan sosial

1) Guru dan murid perlu didedahkan kepada pengetahuan mengenai

perkembangan mental dan sosial yang normal.

b) Tekanan rakan sebaya dan keluarga

1) Murid perlu diberi kemahiran untuk menangani masalah berkaitan dengan

rakan sebaya dan keluarga.

2) Guru hendaklah didedahkan kepada cara-cara mengenal pasti

masalah kesihatan mental dan sosial dalam kalangan murid.

3) Sekolah perlu menyediakan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling

kepada warga sekolah.

Pemantauan dan penilaian

Pemantauan dan penilaian Pendidikan Kesihatan Sekolah meliputi aspek-aspek berikut:

a) Pendidikan kesihatan formal

1) Ujian bertulis selepas topik / penggal / tahunan

2) Ujian lisan selepas setiap topik / penggal / tahunan

3) Kajian semula Kurikulum Sekolah yang Formal

4) Skor tingkah laku berkala

5) Laporan untuk setiap projek

6) Senarai semak setiap penyeliaan berkala yang dijalankan

b) Pendidikan Kesihatan Tidak Formal

i. Laporan Tahunan Oleh:

1) Jawatankuasa kesihatan sekolah

2) Kelab kesihatan sekolah

3) Biro kesihatan

ii. Senarai semak bagi pemeriksaan fizikal dan persekitaran sekolah.

iii. Skor pemeriksaan kesihatan diri.

iv. Hadiah dan penghargaan bagi setiap aktiviti promosi kesihatan di sekolah iaitu pertandingan
kesihatan,kuiz kesihatan dan pameran kesihatan.

v. Skor tingkahlaku selepas kaunseling.

5.6 Perkhidmatan Kesihatan Sekolah

Perkhidmatan kesihatan sekolah merangkumi promosi kesihatan dan pemakanan , penjagaan

kesihatan , rawatan , rujukan serta penempatan di dalam kelas khas yang diberi oleh doktor
perubatan dan pergigian, kakitangan kejururawatan dan guru-guru untuk pencapaian kesihatan
optimum warga sekolah. Perkhidmatan kesihatan sekolah berperanan untuk:

1) Memaklumkan guru dan ibu bapa mengenai tahap kesihatan murid bagi membolehkan
rawatan lanjut dan tindakan susulan bagi kes tertentu.

2) Membina kefahaman dan kesedaran warga sekolah mengenai kepentingan kesihatan

optimum dan amalan cara hidup sihat.

3) Rancangan khas seperti rancangan makanan tambahan dan program susu sekolah kepada
murid dilaksanakan dengan sempurna.

4) Menyediakan khidmat pertolongan cemas dan rujukan kepada warga sekolah .

5) Mengesan masalah kesihatan,merawat dan merujuk kes yang memerlukan perhatian serta
tindakan lanjut.

6) Menyediakan pemantauan dan penilaian ke atas aktiviti-aktiviti kesihatan sekolah.

7) Mencegah dan mengawal kejadian penyakit.

Aktiviti –aktiviti Perkhidmatan kesihatan sekolah adalah:

1) Penilaian Status Kesihatan

2) Rujukan dan Tindakan Susulan

3) Khidmat Kaunseling

4) Pemakanan

5) Pergigian

6) Pertolongan cemas

7) Pendidikan Kesihatan

8) Kanak-kanak dengan Keperluan Khas

Pemantauan dan Penilaian

a) Pemeriksaan Status Kesihatan

1) Peratus murid yang diperiksa oleh jururawat dan doktor.

2) Kadar pengesanan cacat penglihatan.

3) Liputan imunisasi

4) Kadar kejadian penyakit

b) Rujukan dan Tindakan Susulan

1) Bilangan kes dirujuk

2) Bilangan kes keciciran daripada kes rujukan

c) Pemeriksaan Status Pemakanan

d) Pemeriksaan Status Kesihatan Pergigian

1) Peratus murid dengan tahap kebersihan gigi yang optima.

2) Peratus murid yang diberi rawatan sehingga tahap ” demofitness”

e) Pertolongan Cemas

1) Bilangan dan peratus peti pertolongan cemas yang lengkap

6.0 Surat- surat pekeliling

Surat pekeliling merupakan satu Warta Kerajaan yang dikeluarkan oleh

Kementerian Pelajaran Malaysia yang diedarkan dari semasa ke semasa.Merupakan
satu arahan dan garis panduan dalam melaksanakan satu tugasan dan
perkhidmatan.Surat tersebut juga merupakan satu punca kuasa yang perlu dipatuhi
oleh penjawat awam. Terdapat beberapa tujuan untuk mewartakan surat pekeliling
tersebut. Antaranya ialah surat pekeliling adalah merupakan satu peringatan dan tindak
awal atau langkah keselamatan. Ia juga sebagai langkah kawalan dan pencegahan bagi
tujuan penjimatan dan salah guna.

Tujuan SPI diwartakan sebagai satu peraturan dan perlindungan dan juga
merupakan satu arahan dan garis panduan dalam melaksanakan suatu tugasan dan
perkhidmatan. Sasaran surat pekeliling tertumpu kepada pelajar, guru, pentadbir(
sekolah, PPD, JPN), ibu bapa dan agensi luar ( NGO & GO). Surat pekeliling
diwartakan untuk setiap perkara mahupun program yang dijalankan di sekolah.
Program kesihatan sekolah juga mempunyai surat pekeliling yang khas. Dalam surat
pekeliling tidak dinyatakan khusus tentang program kesihatan sekolah malah ia
merangkumi segala tentang kesihatan murid di sekolah.

i. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 6/ 1998 – Menjaga kesihatan pelajar di

sekolah.

Kandungan surat pekeliling tersebut adalah menyatakan tentang lapan langkah untuk
menjaga kesihatan pelajar di sekolah untuk mewujudkan sekolah sihat iaitu sesuai
dengan konsep dan matlamat Program Bersepadu Sekolah Sihat.

ii. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 17/2003 – Inisiatif meningkatkan keselamatan

kesihatan dan keceriaan Sekolah ( 3K ) .

Kandungannya adalah seperti berikut iaitu dikeluarkan dengan tujuan untuk

memaklumkan bahawa mulai tahun 2004, hanya terdapat satu program sahaja yang
dikenali sebagai Inisiatif Meningkatakan Keselamatan, Kesihatan dan Keceriaan
Sekolah ( 3K). Di bawah proram ini terdapat tiga program berasingan iaitu Program
Sekolah Selamat, Program Kesihatan dan Kebersihan dan Program Keceriaan
danKeindahan Sekolah. Pihak berkuasa mengambil berat tentang kesihatan pelajar
sekolah bagi memastikan mereka mencapai tahap kesihatan yang optimum.

iii. Surat Pekeliling ikhtisas Bil. 6 /1998 - Menjaga Kesihatan Pelajar Di

Sekolah.(Bertarikh 31 Mac 1998)

Kementerian Pendidikan Malaysia sentiasa memberikan perhatian berat

terhadap kepentingan kesihatan dan keselamatan pelajar.Usaha-usaha untuk
melindung, menjaga dan memelihara kesihatan dan keselamatan pelajar hendaklah
diberi keutamaan.Surat Pekeliling lkhtisas ini bertujuan untuk mengingatkan semua
JabatanPendidikan Negeri, Pejabat Pendidikan Daerah/Bahagian dan sekolah supaya
proaktif danprihatin terhadap aspek-aspek kesihatan pelajar, khususnya yang ada
kaitan denganperkembangan kesihatan rohani, emosi dan sosial mereka.

Sedutan Surat Pekeliling ikhtisas Bil. 6/ 1998

4. Antara tindakan-tindakan yang digerakkan dengan segera adalah:

4.1 Elakkan aktiviti yang boleh mendedahkan pelajar, untuk jangka masa yang
lama, kepada keadaan cuaca yang boleh menjejaskan kesihatan mereka,
seperti jerebu dan cuaca panas.

4.2 Pastikan premis dan persekitaran sekolah , termasuk asrama dan kantin
,sentiasa dalam keadaan bersih, selesa dan selamat, supaya pelajar tidak
dijangkiti penyakit.

4.3 Melaporkan semua kes penyakit berjangkit kepada Pejabat Kesihatan

yang berhampiran dan tidak membenarkan pelajar yang disahkan
menghidapi penyakit berjangkit hadir ke sekolah untuk suatu tempoh yang
difikirkan wajar.

4.4 Mengawal selia penyediaan dan penjualan makanan di kantin dan asrama
supaya kejadian keracunan makanan di sekolah dapat dielakkan.

4.5 Mengawasi secara berterusan penjualan makanan di kantin, supaya

makanan untuk pelajar mencukupi, harga jualan dipatuhi seperti dalam
perianjian, dan sesuai dengan kemampuan perbelanjaan harian pelajar
4.6 Menangani masalah disiplin pelajar dengan mewujudkan persekitaran
sosial sekolah yang dapat membantu perkembangan emosi, rohani dan
sosial yang sihat.

4.7 Menggalakkan penyertaan dan kerjasama ibu bapa, komuniti setempat

serta agensi - agensi kesihatan dalam mewujudkan sekolah sihat sesuai

dengan konsep dan matlamat Program Bersepadu Sekolah Sihat yang
telah dilancarkan oleh Y.B. Menteri Pendidikan Malaysia pada tahun 1997.
 4.8 Melaksanakan saranan dan cadangan yang terkandung dalam surat-surat
siaran, pekeliling-pekeliling ikhtisas dan buku-buku panduan yang
disediakan dan disiarkan dari semasa ke semasa.

iv. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1983- Garis Panduan Kempen Anti Merokok.
(Bertarikh 25hb Februari, 1983)

Semua guru-guru- dan kakitangan sekolah mempunyai peranan dalam

menunjukkan contoh dan tauladan yang baik kepada murid-murid. Mereka mempunyai
tanggungjawab dalam mencegah pelajar dari amalan merokok kerana ia boleh
merosakka n kesihatan. Sekolah perlu mengambil beberapa langkah untuk menyajakan
kempen anti merokok.

Sedutan

4. Berikut adalah garis panduan bagi menjayakan kempen ini.

4.1 Guru-guru dan kakitangan sekolah

Menghisap rokok di kawasan sekolah dan dalam mesyuarat-mesyurat/ majlis-

majlis rasmi di sekolah adalah dilarang kecuali di;-

4.1.1 bilik guru / bilik rehat bagi guru-guru(apabila di bilik ini diadakan mesyuarat
rasmi atau diadakan aktiviti pengajaran dan pembelajaran maka merokok
adalah dilarang).
 4.1.2 bilik pekerja atau di tempat-tempat yang terselindung dari pandangan
murid-murid bagi kakitangan-kakitangan sekolah; dan

4.1.3 bilik pekerja kantin bagi pekerja-pekerja kantin. Mereka juga dilarang
merokok semasa bertugas.

4.2 Penyimpanan dan Penjualan Rokok di Kantin sekolah

Menyimpan dan menjual rokok serta memaparkan iklan-iklan rokok di kantin

adalah dilarang.
v. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 2/1982 – Kempen anti denggi di sekolah-
sekolah.

Demam denggi adalah satu jenis penyakit yang merbahaya yang kian menular
di nagara kita.Semua pihak dikehendaki memainkan peranan masing-masing dalam
usaha pencegahan dan pengawalan penyakit tersebut.

Sedutan

3. Perkara-perkara berikut perlu diberi perhatian dan tindakan:

a) Membersihkan kawasan-kawasan Sekolah, Asrama dan Persekitarannya.

b) Membunuh Nyamuk Aedes dan Mencegah Pembiakannya

c) Menegaskan usaha-usaha pendidikan mengenai Penyakit Denggi sama ada

secara formal atau tidak.

d) Menggalakkan penyertaan dan penglibatan masyarakat serta bekerjasama dengan

agensi-agensi lain bagi usaha pencegahan dan pengawalan penyakit ini.
vi. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 4/ 1981 – Kebersihan di sekolah- sekolah.
(bertarikh 16hb September 1981)

Sedutan Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 4/ 1981

Guru-guru besar perlu diingatkan bahawa kebersihan sekolah adalah perlu

dititikberatkan setiap waktu. Kementerian Pelajaran melalui surat pekeliling ini
menegaskan bahawa tindakan positif hendaklah di ambil ole tiap-tiap Guru Besar
menentukan kebersihan sekolah dan kawasannya.Bukan hanya bangunan dan
perkarangan sekolah mesti berada dalam keadaan bersih setiap masa, tetapi adalah
menjadi tanggungjawab Guru Besar menentukan bahawa semua bilik darjah termasuk
pejabat sekolah, bilik setor dan lain-lain.

vii. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 5/ 1997 – Sekolah Sebagai Kawasan

Larangan Merokok.Bertarikh 22 Mei 1997

Sedutan.

Dimaklumkan bahawa suatu ketetapan telah dibuat oleh Kementerian Pendidikan untuk
menjadikan bangunan dan kawasan sekolah sebagai KAWASAN LARANGAN
MEROKOK mengikut peruntukkan peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau,
1993.

Berikutan dengan surat pekeliling ini, semua guru, kakitangan, ibu bapa atau mana-
mana individu yang berurusan dengan sekolah dilarang merokok di kawasan sekolah.

viii. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 5/1995- keracunan makanan di sekolah-

sekolah.

Punca masalah keracunan makanan seringkali wujud disebabkan makanan yang dijual
di kantin sekolah, program- program makanan seperti rancangan makanan tambahan
dan program susu.
SedutanSurat Pekeliling Ikhtisas Bil. 5/1995

2. Antara langkah-langkah yang boleh diambil adalah seperti berikut:

a) Pastikanpekerjaatau pengendali makanan sentiasa mengamalkan kebersihan diri

setiap masa sama ada semasa menyedia, memasak ataupun menghidang
makanan

b) Pastikan alat-alat ataupun perkakas-perkakas yang digunakan, seperti pinggan

mangkuk sentiasa dalam keadaan bersih.
 c) Pastikan bangunan dan semua kemudahan seperti tempat meneyedia
dan menghidang makanan di dalam keadaan bersih dan kemas.

d) Pastikan pekerja atau pengendali makanan mengamalkan amalan-amalan yang

baik seperti menjaga tubuh badan dan sentiasa dalam keadaan bersih dan
kemas.

2.1 Pihak sekolah juga diminta untuk:

a) Menggalakkan seboleh-bolehnya pengusaha/pengendali makanan,memasak

makanan di dalam kawasan sekolah.

b) Mempastikan makanan yang disediakan tidak dimasak terlalu awal sehingga

semalaman, terutama makanan-makanan yang bersantan

c) Menubuhkna jawatankuasa-jawatankuasa di peringkat sekolah bagi menyelia

dan mengadakan pemeriksaan harian.

d) Mengadakan kempen kesedaran mengenai kebersihan makanan

dan kebersihan premis makanan.

e) Bekerjasama dengan Jabatan Kesihatan bagi usaha-usaha peningkatan dan

penggalakkan kebersihan dan kesihatan.

3. Untuk maklumat pihak sekolah, di antara tanda-tanda dan symptom keracunan

makanan adalah seperti berikut:

Rasa loya, muntah, sakit perut dan cirit-birit, rasa letih, kejang otot,
sakit kepala dan pening.
4. Ambil tindakan berikut apabila mengesyaki pelajar-pelajar mengalami masalah
keracunan makanan.

a) Laporkan dan bawa murid yang disyaki ke klinik/ hospital yang paling hampir.

b) Laporkan ke PPD/JPN

c) Maklumkan dan hubungi ibu bapa murid yang terlibat.

d) Sediakan laporan awal tentang kejadian tersebut dan hantarkan satu salinan ke
JPN dan Kementerian Pendidikan.

e) Elakkan daripada membuat sebarang kenyataan akhbar.

ix. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 6/1997- Amalan Kebersihan di
Sekolah.(Bertarikh 9hb Julai 1997)

Surat pekeliling ikhtisas ini dikeluarkan dengan tujuan memperingatkan pihak

sekolah mengambil tindakan ke atas perkara-perkara berikut iaitu, mewujudkan iklim
sekolah yang menekankan aspek kebersihan pada setiap masa, menyediakan panduan
kebersihan bagi sekolah.Melibatkan penyertaan semua warga sekolah dalam program
meningkatkan kebersihan di sekolah. Pihak sekolah mengambil inisiatif bagi
memastikan sekolah mereka bersih mengikut surat pekeliling yang dikeluarkan. Amalan
kebersihan harus dipupuk sewaktu di sekolah dan menanam sifat menyayangi sekolah
mereka.Dengan itu, para pelajar tidak berani mencacatkan sekolah mereka.Sesetengah
sekolah mengadakan pertandingan kebersihan. Bilik darjah yang bersih akan di beri
anugerah. Ini dapat memotivasikan pelajar tersebut.

Sedutan Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 6/1997

2. Surat pekeliling ikhtisas ini dikeluarkan dengan tujuan memperingatkan semua

Pengetua dan Guru Besar supaya mengambil tindakan ke atas perkara-perkara seperti
berikut:

2.1 Mewujudkan iklim sekolah yang menekankan aspek kebersihan pasa setiap masa.

2.2 Menyediakan panduan kebersihan bagi sekolah.

2.3 Melibatkan penyertaan semua warga sekolah dalam program

meningkatkan kebersihan di sekolah

2.4 Melaksanakan saranan dan cadangan yang terkandung dalam Buku Garis
Panduan Amalan Kebersihan Sekolah.
x. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 9/1978 – Kad Rekod Persekolahan ( pupil’s
cumulative record card).

Terdapat dua jenis kad iaitu kad rekod persekolahan murid sekolah rendah: 001R
( warna kuning ) dan kad rekod persekolahan murid sekolah menengah : 001M

( warna biru ). Kad rekod 001 dan 002 yang lama telah dicantumkan dalam satu kad
baharu, iaitu kad rekod persekolahan murid sekolah rendah 001R untuk kegunaan di
sekolah rendah kad rekod persekolahan murid menegah 001M untuk kegunaan sekolah
menengah. Butir- butir tertentu mengenai kesihatan murid telah ditinggalkan oleh
kerana unit pendidikan kesihatan akan menyediakan satu kad berasingan mengenai
komponen ini. Semua murid darjah satu hendaklah mengadakan kad rekod
persekolahan 001R. Kad- kad tersebut hendaklah digunakan oleh tiap-tiap murid
sehingga tamat persekolahan.

xi. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 2/1983 – Kantin Sekolah. (Bertarikh 3hb.
Februari, 1983)

Kantin merupakan satu kemudahan yang penting di sekolah seperti kemudahan-

kemudahan yang lain. Dalam surat pekeliling ini menegaskan bahawa guru besar harus
memainkan peranan yang penting dalam mengawasi semua aspek yang berkaitan
dengan kantin sekolah.

Sedutan Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 2/1983.

Tindakan yang positif hendaklah diambil terhadap pengurusan dan penyeliaan perkara-
perkara berikut:

a) Banggunan dan kemudahan – kemudahan yang sedia ada termasuk alat-alat

dan kelengkapan.

b) Kebersihan kemudahan kemudahan dan alam sekitar’

 c) Kebersihan makanan dan minuman

d) Keselamatan

e) Pekerja-pekerja

f) Mutu dan kesesuaian bahan-bahan makanan dan minuman yang dijual.

g) Pentadbiran dan pengelolaan harian.

2. Perkara-perkara berikut perlu diberi perhatian:

I. Bangunan kantin mestilah dalam keadaan yang memuaskan iaitu dari segi
kebersihan, kecantikan, keselesaan, keselamatan dan kekesanan

fungsinya.

II. Kemudahan-kemudahan di kantin seperti tempat membasuh tangan dan

tong sampah serta lain-lain alat kelengkapan yang digunakan perlu
ditinjau dari segi kebersihan, keselamatan dan kegunaan dari semasa
ke semasa.

III. Semua perkakas/ alat untuk menyedia, menyimpan dan menghidangkan

makanan tidak berkarat, retak, sumpik atau kotor.

IV. Pekerja-pekerja yang telah diakui sihat oleh Jabatan Perubatan dan
Perkhidmatan kesihatan dibenarkan kerja di kantin sekolah.

V. Semua pekerja menjaga kebersihan dirinya dan mengelakkan amalan-

amalan yang boleh menyebabkan kekotoran atau pencemaran bahan-
bahan makanan dan minuman.

VI. Makanan yang dijual dikantin mestilah bersih, bermutu, berzat, selamat
untuk dimakan dan harganya pula berpatutan.

VII. Semua makanan yabf bermasak dijual kepada murid-murid sebaik-

baiknya disediakan di kantin sekolah.

VIII. Segala persediaan yang munasabah bagi kepentingan ugama membeli-

pemneli adalah diambilkira oleh pengusaha kantin apabila menyedia dan
menyimpan makanan dan minuman untuk dijual kepada pengguna –
penguna tersebut.

IX. Makanan dan minuman yang halal dari segi ugama islam mestilah disedia
dan dijual di semua Sekolah Rendah/Menengah Kebangsaan. Jualan
makanan dan minuman di SRJK (Cina dan Tamil) seperti yang dilakukan
sekarang ini bolehlah diteruskan. Sekiranya sekolah-sekolah jenis ini
mengandungi guru-gur dan murid-murid berugama islam, Guru besar
yang berkenaan hendaklah mengaturkan persediaan untuk menjual
makanan dan minuman bagi orang islam secara berasingan.
 X. Rokok dan minuman alcohol tidak disimpan dan/ dijual di kantin sekolah.

XI. Binatang-binatang belaan seperti anjing, kucing, kambing, ayam, burung

dan lain-lain tidak dibenarkan berada di kawasan kan tin sepanjang masa.

XII. Kantin sekolah seboleh-bolehnya tidak dijadikan sebagai tempat

kediaman.

XIII. Sagala punca kemalangan adalah sentiasa diawasi oleh pihak pengusaha
kantin dan piohak sekolah menyediakan peraturan-peraturan yang
sitematik untuk mencegahnya.
 XIV. Pengendalian yang sistematik mengenai perjalanan dan
pengelolaan kantin, seperti megadakan Jawatankuasa Kantin Sekolah,
Sistem tender atau sebut harga, syarat-syarat berkaitan dengan semua
perkara yang tersebut di atas dan penyeliaan kantin, sama ada harian
atau jangkamasa panjang adalah diperuntukan.

XV. Peraturan-peraturan yang berkenaan bagi penggunaan kantin sekolah

diadakan.

xii. Surat Pekeliling Kewangan Bil. 7 Tahun 2010- Rancangan Makanan

Tambahan Di Sekolah Rendah. Bertarikh 15 Julai 2010

Sedutan

Tujuan

Surat Pekeliling ini bertujuan untuk menggariskan peraturan dan tatacara pentadbiran,
pengurusan kewangan dan perakaunan dalam melaksanakan Rancangan Makanan
Tambahan ( RMT) di sekolah rendah mulai bulan Januari tahun 2011.

4. Kriteria kelayakan RMT adalah seperti berikut:

i. Murid warganegara Malaysia dari Darjah 1 hingga Darjah 6 bersekolah di

semua Sekolah Kebangsaan dan Sekolah Bantuan Kerajaan
 ii. Ketua Isi Rumah (KIR) yang berdaftar dengan Bank Data Kemiskinan Nasional
(eKASIH) yang dibangunkan ole Unit Penyelarasan Pelaksanaan ( ICU), Jabatan
Perdana Menteri dan disahkan sebagai kategori miskin atau miskin tegar sahaja.

Kadar dan tempoh pelaksanaan

5. Kadar RMT adalah RM1.80 sehari bagi setiap murid di Negeri Semenanjung
Malaysia dan RN2.05 bagi setiap murid di Negeri Sarawak, Sabah dan
Wilayah Persekutuan Labuan.

Tatacara perakaunan dan pembayaran

8. Semua peruntukan disalurkan terus ke Akaun Kumpulan Wang Kerajaan ( KWK)
bagi sekolah yang mempunyai akaun bank atau ke Akaun Khas di PPD yang
berkenaan bagi sekolah yang tidak mempunyai akaun bank.

Perjanjian penyediaan makanan

17. Pihak sekolah hendaklah menyediakan dokumen perjanjian dengan pembekal

untuk tempoh tertentu dan boleh menamatkan khidmat pembekan tersebut pada
bila-bila masa sekiranya berlaku penyelenggaraan

xiii. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 6/1976- Panduan untuk menjaga Kesihatan
Murid dan Kebersihan di Kantin Sekolah. (Bertarikh 7 Mei 1976)

Sedutan

Tujuan

Menjaga keselamatan dan kesihatan murid-murid serta member pelajaran di sekolah

supaya murid-murid itu dapat mempunyai sikap tanggungjawab serta mengamalkan
aktiviti-aktiviti untuk memelihara kesihatan diri mereka sendiri dan juga masyarakatnya.

Untuk mengawal keadaan kesihatan dan kebersihan yang optima di kantin sekolah,
maka guru besar adalah bertanggungjawab untuk menentukan iaitu:-

i. Barang – barang makanan yan g dijual di kantin hendaklah:-

a) Jenis yang baik

b) Kuantitinya berpatutan denga harga

 c) Mengandungi makanan yang seimbang

ii. Peraturan – peraturan di kantin dipatuhi seperti:-

a) Pemeriksaan perubatan bagi pekerja-pekerja kantin

b) Kebersihan pekerja, bangunan, makanan, minuman, kelengkapan

c) Disiplin murid-murid di kantin

d) Waktu rehat yang diperingkat-peringkatkan supaya mengelakkan dari

kesesakan dalam kantin

e) Penyeliaan kantin setiap hari oleh guru bertugas

f) Pemeriksaan kantin oleh pegawai dari Jabatan Kesihatan dari masa

ke semasa.
 iii. Kempen –kempen pelajaran kesihatan diadakan untuk:-

a) Murid-murid

b) Pekerja-pekerja kantin

iv. Barang- barang yang tiodak berfaedah, yang berbahaya dan yang bercorak judi
hendaklah dikawal penjualnya dengan sewajarnya.

Peraturan tentang pekerja kantin dan pengolah makanan ( food handlers)

1. Pemeriksaan perubatan

Semua pekerja kantin dan pengolah makanan hendaklah diperiksa dan

disahkan sihat oleh doctor kerajaan.

2. Pakaian

Semua pekerja kantin hendaklah memakai pakaian bersih dan seberapa

boleh, yang berwarna putih.

3. Kuku

Kuku tangan pekerja kantin hendaklah sentiasa pendek lagi bersih

4. Kebersihan tangan

Sebelum mulai tugas dalam kantin semua pekerja mesti membasuh tangan
hingga ke siku. Dibasuh dengan sabun setiap kali, selepas membuang air
kecil atau besar.

5. Rambut
 Rambut hendaklah dijaga supaya jangan terjuntai dari muka. Pekerja yang
berambut panjang digalakkan memakai jaring rambut, memakai topi atau
diikat dengan kemas.

6. Memegang barang yang tidak berbungkus

Barangan makanan yang tidak berbungkus janganlah dibenarkan disentuh

dengan tangan.

7. Kebersihan pinggan mangkok

Tidak boleh digunakan oleh lebih dari seorang tanpa dibasuh denga air yang
bersih.

8. Membasuh pinggan mangkok

Hendaklah direndam dalam air panas sekurang-kurangya selama ½ minit

dicuci dengan gunakan sabun.
9. Pinggan mangkok yang tidak sesuai

Alat pemasak atau tembikar yang sumbing dan retak adalah tidak sesuai
digunakan

10. Kemudahan membasuh

Kemudahan yang mencukupi untuk membasuh Tempat

pengering alat perkakas hendaklah disediakan

11. Kain untuk mengelap alat perkakas

Kain atau tuala yang digunakan untuk mengelap dan mencuci alat perkakas.
Untuk mengelap meja dan bangku, kain khas yang asing hendaklah digunakan

12. Kain untuk mengesat tangan

Kain mengesat tangan tidak boleh digunakan leh lebih dari seorang

13. Barang makanan yang mudah rosak

Benda-benda makanan yang mudah rosak, eloklah disimpan di dalam

peti sejuk kecuali semasa mengerjakannya

14. Kebersihan peti sejuk

Ruang udara yang mencukupi

Dilap dengan air sabun sekali seminggu

15. Tempat menjual makanan

Barang makanan yang dijual itu hendaklah disediakan di tempat khas yang
teratur
Peraturan – peraturan bangunan kantin

1. Kemudahan kantin

Bangunan kantin sekolah mempunyai semua kemudahan asas

2. Lantai

Lantai diperbuat daripada simen atau papan dan sentiasa kemas

3. Dinding

Dibuat daripada simen atau papan dan sentiasa kemas

4. Bumbung
5. Parit saluran air

Di keliling bangunan hendaklah disediakan parit saluran air yang baik dibuat
dari simen

6. Tong sampah

Daripada besi, plastic atau getah dengan mem[unyai penutup khas dan diadakan
di kawasan kantin.

Peraturan tentang kebersihan dan keperluan am

1. Perabot kantin

- Kemudahan tempat duduk dan meja yang mencukupi

2. Sisa-sisa makanan

0 Ubat pencegah kuman hendaklah diadakan di mana perlu untuk

pembuangan sisa-sisa makanan.

3. Membersih lantai kantin

0 Hendaklah dibersihkan setiap hari dengan ubat pencegah kuman

4. Kemudahan membasuh tangan

- Tempat membasuh tangan yang mencukupi serta pembekal air yang bersih
dan sabun.

Peraturan –peraturan tentang perjalanan kantin sekolah

1. Disiplin murid-murid di kantin

2. Penyeliaan tentang perjalanan kantin sekolah

3. Pemeriksaan kantin oleh pegawai kesihtan umum

4. Waktu rehat yang berperingkat-peringkat

Pelajaran Kesihatan dan Pendidikan Alam Sekitar Pendidikan Pengguna berhubung

dengan kantin sekolah.

1. Kempen – kempen Kesihatan untuk murid- murid

2. Kursus/ orientasi khas untuk pekerja-pekerja kantin

Harga dan nilai pemakanan barang-barang makanan yang dijual di kantin sekolah

xiv. Surat Pekeliling Ketua Pengarah Kesihatan Malaysia Bil. 24/2010-

Pengukuhan Program Eliminasi Measles Kebangsaan( Measles Eliminatian
Program-MEP). Bertarikh 27 Oktober 2010

Sedutan

Tujuan

Untuk pengukuhan pelaksanaan Program Eliminasi Measles Kebangsaan ( Measles

Eliminatian Program-MEP)

a. Pengukuhan Program Eliminasi Measles

Pelaksanaan Program Eliminasi Measleas Kebangsaan bagi memastikan

Malaysia mencapai status eliminasi measles menjelang tahun 2012.

b. Penyiasatan kes

Penyiasatan ke atas semua kes hendaklah dijalankan dalam masa 48 jamdari

tarikh penerimaan notifikasi.

c. Kes klasifikasi

Kes dengan demam dan ruam digunakan sebagai kes definasi untuk kes disyaki
measles.Kes definisi ini juga digunakan bagi tujuan untuk eliminasi measles dan
rubella.
 d. Survelan rubella

Sistem survelan Rubella perlu dijalankan bagi memastikan objektif pelalian serta
eliminasi rubella dan congenital rubella syndrome ( CRS) tercapai.

e. Keperihatinan terhadap program

Taklimat dan latihan hendaklah diberikan kepada kakitangan yang terlibat secara
langsung dan tidak langsung di dalam pelaksanaan Program Eliminasi Measles.

7.0 RUMUSAN

Program Bersepadu Sekolah Sihat(PBSS) diwujudkan dengan tujuan untuk

menyatupadukan dan menyelaras semua aktiviti berkaitan dengan kesihatan sekolah
yang mampu meningkatkan taraf kesihatan dalam kalangan warga sekolah.
Program ini mengandungi satu program yang terancang dan bersepadu, fleksibel,
inovatif dan kreatif berlandaskan keperluan semasa dan setempat melalui kerjasama
serta penglibatan komuniti. Dengan in, enam teras utama PBSS yang telah digariskan
untuk mewujudkan satu pendekatan bersepadu di antara sektor awam, sektor swasta,
dan masyarakat ke arah melahirkan sekolah sihat adalah seperti Polisi Kesihatan
Sekolah, Persekitaran Fizikal Sekolah, Persekitaran Sosial Sekolah, Penglibatan
Komuniti, Kemahiran Kesihatan Diri dan Perkhidmatan Kesihatan Sekoloah. Seterusnya
, kerjasama di antara sekolah dengan masyarakatbertujuan untuk mengintegrasikan
aktiviti-aktiviti kesihatan sekolah dan kesihatan masyarakat.

Seterusnya , program ini merupakan satu proses dua hala di mana kedua dua
sekolah dan masyarakat memikul tanggungjawab bersama untuk mengawasi dan
membertingkatkan lagi tatus/ taraf kesihatan kanak-kanak. Dalam konteks ini,
Perkhidmatan Kesihatan di bawah PBSS termasukalah menilai stutus kesihatan murid,
memberi khidmat rawatan dan rujukan, memberi bimbingan dan kaunseling, memberi
penjagaan rawatan/kecemasan, mencegah dan mengawal kejadian penyakit serta
mendiognosis dan membantu penempatan kanak-kanak berkeperluan khas.

Antara program berkaitan kesihatan yang dilaksanakan di sekolah adalah

Perkhidmatan Kesihatan Sekolah, Perkhidmatan Pergigian, Rancangan Makanan
Tambahan(RMT), Program Susu Sekolah(PSS), Pendidikan Pencegahan Denggi,
menjadika sekolah kawasan larangan merokok, menyediakan pertolongan cemas dan
bilik khas kesihatan (sick-bay), mewujudkan Pogram Sihat Tanpa AIDS ntuk remaja
(PROSTAR), mengadakan program bebas dadah dan kempen cara hidup sihat.
Seterusnya, melalui program ini dapat memupuk pengetahuan , sikap dan amalan yang
berkaitan dengan kesihatan supaya setiap warga sekolah lebih bertanggungjawab
terhadap penjagaan kesihatan diri, keluarga dan masyarakat.
 Akhirnya, Program Bersepadu Sekolah Sihat perlu dirancang, dilaksana dan
dinilai di setiap sekolah.Program ini adalah sejajar dengan hasrat dan wawasan Negara
untuk melahirkan rakyat yang sihat, produktif dan berkualiti.