FILIPINO

 WIKA – Pagsasalita at lengwaheng ginagamit ng iba’t-ibang mamayan sa bawat siyudad.

 TORE NG BABEL – Pinagmulan ng ibat ibang lenguahe ng mga nilalang.
 NATURAL EVOLUTION – Natuto magsalita dahil sa mga araw araw na ginagawa.
 GESTURAL THEORY – Galing sa mga ninuno natin na dumedepende sa kilos.

Ano ang wika?

Lingua <- Wika

Lengua ->Dila

 THOMAS CARYLE – Language as garment of thought.

 ARCHIBALD HILL – Wika ay pangunahin at pinakadetalyado na anyo ng symbolikong
gawaing pantao.
 HENRY GLEASON – Ang wika ay masistemang balangkas.
 HERBER BARTOLOME – Wag kang mahihiya sa pangong ilong

Mga katangian ng wika

 MASISTEMANG BALANGKAS – Sunod sunod na kaayusan o balangkas.

Ponolohiya -> Morpolohiya -> Sintaks -> Semantics.

 SINASALITANG TUNOG – Nililikha gamit ang bibig

 ARBITARYO – Nabubuo batay sa napagkasunduang termino sa komunidad. Hal. Tagalog,
Ingles, Waray
 KABUHOL NG KULTURA – Lumalaki at nagbabago sa pag gamit.
 GINAGAMIT SA KOMUNIKASYON – Nabubuhay ang wika dahil sa patuloy nap ag gamit.
 NAGBABAGO – Nagbabago sa paglipas ng panahon
 NATATANGI – kaniya kaniyang katangian na wala sa ibang wika

KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA

 PANAHON NG KASTILA – Sumuway sa hari na turuan ang mga katutubo ng kanilang wika
bagkos inaral nila ang wika ng katutubo

PANGUNAHING HANGAD NG KASTILA

 Magpalaganap ng relihiyong katoliko

 Pagpapalawak ng kanilang hanap buhay
 PANAHON NG REBOLUSYONG PILIPINO – dito namulat ang kaisipan at damdaming
makabaya nng mga Pilipino.
  Dito naitatag ang “kartilya ng Katipunan” na nakasulat sa wikang tagalog.
 BIAK NA BATO (1897) – “Tagalog” ang siyang magiging wikang opisyal ng pilipinas.
 PANAHON NG AMERIKANO - Dito itinuro ng mga amerikano sa mga Pilipino ang wikang
ingles

- Uhaw ang katutubo sa edukasyng liberal.

- Mabuti ang pakikitungo ng mga amerikano.

 ALMIRANTE DEWEY – Namuno sa mga Amerikanong dumating sa pinas.

 WIKANG INGLES – Ginamit na wikang panturo at wikang pantalastasan.
 JACOB SCHURMAN – Namuno sa komisyong naniniwalang kailangan ng ingles sa
edikasyong primary.
 BATAS BLG. 74 – (Marso 21, 1901) nagtatag ng mga paaralan at wikang ingles ang
gagawing wikang panturo.
 READING, WRITING & ARITHMETIC (3R’s) – ang binigyang diin sa pagtuturo ngunit
mahirap ipaunawa sa mga mag aaral.
 SEVICE MANUAL NG KAWANIHAN NG EDUKASYON – Nag sasaad na tanging ingles
nalamang ang gamitin sap pag-aaral,
 SUNDALO – Unang nagturo ng ingles at sumunod sa grupong Thomasites.
 GEORGE BUTTE – Nagsabi na di kaylangang maging wikang Pambansa ng mga Pilipino ang
ingles dahil hindi ito ang wikang tahanan.
 JORGE BOCOMBO AT MAXIMO KALAW- Mga sumang ayon kay Butte.
 HENRY JONES FORD – Nagsagawa ng unang pagsisiyasat sa pagtuturo gamit ang Ingles.
 SALEEBY – Makakabuti raw magkaroon ng isang wikang Pambansa hango sa katutubo.

PANAHON NG PAGSASARILI

 HULYO 4, 1946 – Wikang opisyal sa Pilipinas as Tagalog

 RAMON MAGSAYSAY (Marso 26,1951) -Nilagdaan ang Proklamasyong Bilang 12 Linggo
ng wika (Marso 29 – Abril 4)

- Nilagdaan ang proklamasyon Blg. 186 (Setyembre 23,1955) Naguutos na ilipat ang
linggo ng wika (Agosto 13-19) tinapat sa kaaramwan ni Manuel L. Quezon “Ama ng wikang
Pambansa”

 JOSE E. ROMER

- Pangkagawaran Blg.7 (Agosto 13,1959) Salitang Pilipino ang wikang gagamitin

 GREGORIO HERNANDEZ

- Nilagdaan ang Sirkular 21 (Pebrero 1956) Ituro at awitin ang pambansang awit sa paaralan.
  FERDINAND MARCOS - Kautusang tagapagpangap Blg. 96 (OKTUBRE 24, 1967) na
nagsasabing na ang wikang pambansa ay Pilipino.

PANAHON NG REPUBLIKA

 Batas Komonwelt Blg. 570 (HULYO 4, 1946) – Ang wikang Pambansa ay isa ng wikang
opisyal sa pinas.
 1946 - Ang wikang pambansa ay tatawaging “Wikang Pambansang Pilipino.”
 Proklamasyon Blg. 13 (Marso 26, 1954) - RAMON MAGSAYSAY (Marso 26,1951) -
Nilagdaan ang Proklamasyong Bilang 12 Linggo ng wika (Marso 29 – Abril 4)
 Nilagdaan ang proklamasyon Blg. 186 (Setyembre 23,1955) Naguutos na ilipat ang linggo
ng wika (Agosto 13-19) tinapat sa kaaramwan ni Manuel L. Quezon “Ama ng wikang
Pambansa”
 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 7 (Agosto 13 ,1959) Isinabing wikang Pambansa ay
Pilipino.
 Resolusyon Blg. 70 (1970) - wikang pambansa ay nagging wikang panturo sa antas
elementarya.
 Memorandum Sirkular 488 (Hulyo 29, 1971) - magdaos ng palatuntunan sa pagdiriwang
ng lingo ng Wikang pambansa tuwing Agosto 13-19.

PANAHON NG BAGONG LIPUNAN

 Resolusyon Blg. 73 (1973) - Ito ay ang paggamit ng wikang Ingles at Pilipino bilang midyum
ng pagtuturo
 1974-75 – Ipinatupad ang patakarang Edukasyong Bilingguwal.

 aklat ng “Mga Katawagang sa Edukasyong Bilingguwal “noong 1975 upang mabilis na

maipalaganap ang bilingguwalismo.

 Memorandum Serkular 77 (1977) - pagsasanay ng mga pinuno at kawani ng mga

pamahalaang local sa paggamit ng wikang Pilipino sa mga transaksyon,komunikasyon at
korespondensya.
 Pangministri Blg. 22 (1978) – nag uutos ng pagkakaroon ng 6 na yunit na Pilipino sa lahat
ng kurso
 Kautusang pangministri Blg. 40 (1979) - paaralang gradwado ay magkaroon na rin ng
asignaturang Pilipino pati na rin ang mga estudyanteng dayuhan.
 Memorandum Sirkular Blg. 80-86 (Nobyembre 1980) - lahat ng mga gobernador at
mayor ng Pilipinas sa isa-Pilipino ang mga Sagisag-opisyal.
 Kautusang Pangministri Blg. 102 - nagtatakda ng mga Sentro sa Pagsasanay ng mga guro
sa Pilipino bilang midyum ng pagtuturo sa antas tersyarya.
  Constitutional Commission (Setyembre 10, 1983) - nagpatibay na ang Pilipino ay
gagawin bilang Wikang Pambansa.

PANAHON NG KASALUKUYAN

 Oktubre 12,1986/1987 konstitusyon ng Pilipinas (artikulo 4 seksyon 6). - Ang wikang

pambansa ng Pilipinas ay Filipino
 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 117 (Enero 1987) - Surian ng Wikang Pambansa ng
(SWP) ay pinalitan ng Linangan ng mga Wika sa Pilipinas (LWP).
 Kautusang Pangkagawaran Blg.84 (1988) – Blg. 335 na nag-uutos na gamitin ang Filipino
sa lahat ng komunikasyon at transakyon ng pamahalaan.
 Marso 19, 1989 - ipinalabas ng kalihim Isidro Carino ng Edukasyon, kultura at Palakasan
ang kautusang pangkagawaran Blg. 21

 Batas Republika Blg. 7104 (Agosto 14,1991) - nilikha ang komisyon Sa Wikang Filipino
(KWF) bilang alinsunod sa Artikulo XIV, Seksyon 9 ng 1987 konstitusyon.

 Hulyo 15, 1997 - nilagdaan at ipinalabas ni Pangulong Fidel V. Ramos ang Proklamasyon
Blg. 1041 nagpapahayag ng taunang pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Pambansa mula
Agosto 1-31 na dating Linggo ng Wika.
 Henrey Gleason – Ay wika ay masistemang balangkas ng mga sinasalitang tunog sa
parang.
 Sapiro – Ang wika ay isang likas at makataong pamamaraan ng paghahatid ng kaisipan.
 Hemphill - Ang wika ay kabuuhan ng mga pinagsama samang tunog na sinasalita ng isang
grupo ng tao
 Tipolohiya – Pag aaral ng mga uri
 Tipolohikal na klasipikasyon – Inuuri ang mga wika ayon sa katangian, intruktural ng mga
salita sa pangungusap.
 Genetic na klasipikasyon – Nakabatay sa pagunlad ng wika.
 Biblikal na batayan – Ang wika ay bigay ng panginoong lumikha.
 Natural Evolution Theory – Nagdebelop sa tao ang utak dahil ang paglilikha at paggamit
ng wika ay natutunan.
 Huni ng ibon – Ginaya ang tunog ng ibon upang ipadama ang kanilang kasiyahan.
 Tilaok ng manok – Pag putak ay simbolo ng pangingitlog
 Dagundong ng kulog – Kapag nagagalit ang tao.
 Huni ng tuko – Kung iinit o uulan.
 Dingdong – Wika ng tao ay nagmula sa mga tunog na naririnig.
 Pooh Pooh – Natutong magsalita ang tao dahil matinding damdamin.
 Bow wow – Ang wika ay galling sa tunog na nililikha ng hayop.
 Ta Ta – Ang wika ay nagmula sa pagkilos at pagkumpas kasabay ng pagbuka ng bibig.
 Teoryang Yum yum – Salitang nalilikha ng tao sa bawat panahon
 Yo he ho – Natuto dahil sa puwersang pisikal.
 Ta ra ra boom de ay – May kinalaman sa gawaing riwal pakikidigma pangingisda at
pagluluto.
 Teoryang Primmitichus – Natutong magsalita ang tao kahit wala itong naririnig na wikang
sinasalita sa paligid.

 Ang wika ay bahagi ng kultura.

 Ang wika ay binubuo ng mga salita na may kaugnay na diwa o kahulugan.
 Ang wika ay maaring likha o katutubo
 Bawat wika ay may kani kaniyang di inaasahang kakanyahan.
 Ang wika ay nauuri ayon sa kaantasan nito.
 Ang wika ay nagbabago o dinamiko

Ayon kay Harvey Daniels:

1. Natututunan ng mga bata ang kanilang wika nang mabilis at mabisa kahit walang
natuturo
2. May mga set of rules o Sistema ang wika
3. May mahalagang component ang wika: Tunoy, Bokabularyo at Grammar.
4. Lahat ng tao ay may dayalekto
5. Maraming estilo o jargon ang mga tagapagsalita. May pormal at di-pormal na estilo ang
tao sa pagsasalita
6. Ang pagbabago ng wika ay normal.
7. Ang wika ay may relasyon sa lipunan at indibwal na gumagamit nito.

 Saligang batas ng biak na bato – Tagalog ang siyang magsisilbing opisyal na wika
 Marso 26 – Nilagdaan ni Ramon Magsaysay pagdiriwang ng Lingo ng wika tuwing marso
29 – Abril 4
 Proklamasyong Blg 186 – Petsa ng pagdiriwang ng lingo ng wika Agosto 13 – 19 intinitapat
ang huling araw sa kaarawan ni Manuel L. Quezon.
 Agosto 13 – Pangkagawaran Blg 7 kalihim Jose Romero Pilipino ang wikang Pambansang
gagamitin
 Pebrero 2 – Saligang batas 1987 nilagdaan ni Corazon Aquino ang wikang Pambansa ay
FILIPINO.