You are on page 1of 144

1 2

3 4
5 6
7 8
9 10
CnH$mar ‘mUg|
( I§S> 1 cm )

-àdmgm§Vrc gmo~Vr-
Cnmo Õ mV

:1:
‘mdiVrÀ¶m ~mOyg gy¶© Imct CVacocm nhmVm§M, BH$S>o {VH$S>o a|JmiV ahmUmè¶m EImÚm
MwH$ma dm§gamcm, Jmodmè¶mZ| ~mH$sÀ¶m Vm§S>çmH$S>o di{dc|. Mm¡’o$a ngacoct gmat Jwa| ^am^a EH$Ì
Pmct Am{U gwH$s¨ ~wS>H|$M am{hcoë¶m, ‘Yë¶m ^mVeoVm§Zm VwS>drV VwS>drV, Vt eodQ>t JmS>r-
añ˶mcm cmJct.
Jwa| JXu H$ê$Z MmcV hmoVt. añVm XmoÝht H$S>m§n¶ªV gJim ^acm hmoVm. ˶m§Mr nmdc|
ganQy>Z, Yyi da CS>V hmoVr. ˶m§À¶m MmcʶmÀ¶m ˶m EH$mM ‘§X gigimQ>m§V, dmgam§À¶m
AmR>dUrZ| AñdñW Pmcoë¶m EImÚm JmB©À¶m h§~aʶmMm, EImÚm aoS>çmda qH$dm åherda hmUcoë¶m
Jmodmè¶mÀ¶m H$mR>rMm, qH$dm ˶mZ| hm§H$ʶmgmR>t Ho$cocm ""h°@@Q²>'' ""À¶H²$ À¶H²$'' Agm Vm|S>m§VyZ
H$mT>cco m AmdmO, EH$X‘ ‘moR>çmZ| {ZZmXo. ¶m{edm¶, ˶m dmVmdaUm§V Zm§XUma| Jm§^r¶©... VoWrc
em§VVm, ^ogya ^mgy§ Z¶o åhUyZM OUy§ H$m¶... S>mo³¶mdê$Z CS>Umam, qH$dm cm§~À¶m PmS>mda ~gyZ
AmoaS>Umam, EImXm njr ""Hw$hÿ Hw$hÿ'' Agm IoiH$a eãX H$ar! AJa cm§~À¶m EImÚm eoVm§VZy Om-
¶o H$aUmè¶m eoVH$è¶m§À¶m ~mocʶm§Vrc Añnï> ÜdZr, ‘YyZM H$U©nQ>cmda AmXio!
{ZñVoO Pmcocm gy¶© AmVm§ AJXt n{ü‘ocm Q>Ho $cm hmoVm; ˶mÀ¶m gm{Þܶm‘wi| AmH$memMm
VodT>mM nÅ>m {ndimY‘H$ Pmcm hmoVm. Jwam§À¶m nmdcm§Zr CS>Umao Yy{cH$U, qH${MV² hV~c Pmcoë¶m
˶m gy¶©{H$aUm§V ‘YyZ ‘YyZ àH$m{eV hmoV. OmJmoOmJ, añ˶mÀ¶m XþV’$m©, dS>m§Mr PmS>| dmT>ct
hmoVt. ˶m§À¶m JX© gmdctV, gy¶q© ~~, N>m¶m d Yy{cH$U ¶m§Zt Mmc{dcocm Vmo ‘Zmoa‘ Ioi! YwirZ|
‘mIcoë¶m dQ>dj ¥ m§À¶m nmZm§Vrc Ag§»¶ chmZ chmZ ’$Q>r, ncrH$S>rc ~wS>˶m gy¶q© ~~m‘wi| MH$MH$
H$arV hmo˶m!
11 1
{H$Vr gmYogwY|, nU {H$Vr ‘mohH$... AmH$f©H$ Ñí¶ hmoV| V| gma|! {eaV; ‘mJë¶m {dhrarOdiÀ¶m Hw§$S>rda nmUr ߶md¶mg W~H$V; VwSw>§~ ^acocr Hw§$S>r gJir
cm§~n¶ªV ngacoco nyd}H$S>rc YwaH$Q> S>m|Ja, jUmjUmcm OmñVM H$mid§S>V hmoVo. e|S>o [aH$m‘r Pmcr, H$s¨ ˶m§Mo g‘mYmZ hmoD$Z Vt naV {’$aV; Am{U ‘J VoWrc Jmodmè¶mZ| ˶m§Zm
hmc{dUmao C§M C§M VmS>, chmZ chmZ PwS>nm§VyZ S>moH$mdyZ nhmV hmoVo. Am{U PmoHo$ KoUmè¶m, Amnmnë¶m JmoR>çmH$S>o eonmQ>md¶mM|.
AmH$mem§V MT>coë¶m, ˶m§Vrc EImÚm EH$mH$s VmS>mda, "eod H$ê$Z' ~m§S>t ~m§Yʶm§V, AJa ñdV: ‘m‘m§Mt Jwa| dmS>çm§V {eact, H$s¨ ˶m§À¶m KamÀ¶m S>mì¶m ~mOyg Agcoë¶m JmoR>çm§Vrc
nmVtVyZ CVacocr VmS>r Amnë¶m H$‘aoÀ¶m ‘moR>çm ‘S>³¶m‘ܶ| AmoVʶm§V JT>cëo ¶m EImÚm ^§S>mè¶mMr dmgam§-aoS>H$m§À¶m, AZ² nmÝhm gmoS>cëo ¶m JmB©-åhetÀ¶m h§~aʶmMm EH$M Jm|Yi hmoB.© ˶mZ§Va ˶m§Mo
{M‘wH$cr AmH¥${V Ñï>rg nS>V hmoVr. ImU|, ˶m§Mr dmga| cwMU|!....
g^m|dmaÀ¶m àXoemda Xÿan¶ªV Ñ{ï> {’$a{dUmao Vo EH$mH$s VmS>, ˶m§À¶mOdi {dIwacoë¶m Am{U ‘J Jmodmar {niV Agcoë¶m Ymam§Mm, ""Mi² Mi²'' AmdmO gwê§$ hmoB©n¶ªV, hm§ hm§
H$ad§XrÀ¶m Omir, ~¡cJmS>çm§Zm Am§V Am§V ZoUmè¶m eoVm§Vrc ZmJ‘moS>r JamS>r.... gd© ‘mJ| Q>mH$sV åhUVm§ H$mimoI{h ngê§$ cmJo!
Q>mH$sV, Jwa| eodQ>t dñVr‘ܶ| {eact. Ho$ìhm§ EH$Xm§ JmoR>çm§V {eê$Z Amnë¶m dmgam§-aoS>H$m§Zm MmQy>§, :3:
¶m H$ënZoZ| JmB©-åhetZt Va h§~aV h§~aV Amnë¶m AmoQ>çm gmoS>ë¶m hmo˶m Am{U ¶WoÀN> nmUr ‘m‘mgmho~m§À¶m ˶m Xþ‘Ocr ~§Jë¶m‘mJrc ñd¶§nmH$KamÀ¶m nm¶è¶m CVê$Z, EH$ gwñdê$n
{nʶmgmR>t ~¡c Hw§$S>rH$S>o diV hmoVo. àm¡T> ~mB©, H$‘aoda [aH$m‘r KmJa KoD$Z {d{harOdiÀ¶m qH${MV² {ZgaS>çm Jƒrda OnyZ nmdc§
¹${MV², EImXm dmQ>gê$ OmVm§ ¶oVm§Zm {XgV hmoVm, nU ~mH$s, ˶mdoit ˶m añ˶mcm Q>mH$sV, Hw§$S>rH$S>o dicr. {VÀ¶m Ho$gm§Mm A§~mS>m {VZ| g¡cgm ~m§Ycm hmoVm. qH${MV² Jm¡adU© é§X
‘mUgm§Mr H$gcrM OmJ ZìhVr! gJirH$S>o gm‘gy‘! H$gcr dX©i åhUyZ ZìhVr! H$nmimdarc ‘moR>og| Hw§$Hy$, H$mio S>moio, ¶mdê$Z {VÀ¶m ImZXmZrnUmM| VoO {XgV Agc|, Var
Ho$di ‘mZdr dñVrZ|M JO~Ocoë¶m ehamnmgyZ AJXt Xÿa Xÿa Agcoc|, EH$ chmZg| IoS>| nmnʶmImcMt H$miga dc¶§ d Mohoè¶mdarc H$m§htgm H$éU ^md, {VÀ¶m ‘Zm§V gVV dgV
hmoV| V|! Agcocr CXmgrZVmM ñnï> XmIdrV hmoVm.
:2: KmJarImcMm nmʶmZ| AmocmqM~ Pmcocm Owݶm BaH$cr cwJS>çmMm nXa, S>mì¶m hmVmZ|
aoëdoñQ>oeZmnmgyZ VrZ gmS>oVrZ ‘¡c Agcoc| gmoZJm§d, åhUOo gmar n§Yam drg Kam§Mr WmoS>m {niyZ nmUr PQ>H$Vm§Zm, {VÀ¶m hmVm§Vrc {~cdar VmgmÀ¶m gmoݶmÀ¶m ~m§JS>çm IiIië¶m,
dñVr. ˶m§Vco ‘m‘mgmho~ ZmB©H$mM| gd§m©V ‘moR>| Ka! BVa chmZ chmZ ImonQ>çm§V, V| ‘§Jcmoar Am{U Vgë¶mM qH${MV² ‘§Owi eãXm§V, Vr nmUahmQ>mMm Q>moUJm hmH$sV Agcoë¶m åhmVmè¶m
H$m¡cm§M| Xþ‘Ocr Ka AJXr§ CRy>Z {Xgo. JS>çmcm åhUmcr, "Y‘m©@, ~m~m@, EdT>çm XmoZ KmJar ^ê$Z KoV,o AZ² ‘J Q>mU o Jm gmoS> hmo! ‘ocm
Mmar ~mOyg Eogn¡g Iwcr OmJm gmoSy>Z Ho$coc| VmaoM| Hw§$nU, ˶mcm cmJyZM Vm§~S>çm {H$VrVar doi {’$aVmo¶² ao@, Hw§$S>r ^ê$ZgwÕm§ Mmccr''
Omgd§XrMr JX© dB©! ˶m‘wi,| gJirH$S>o AJXt {had|Jma {Xgo. Pm߶mÀ¶m Am§V, ‘m§S>dmZ| AmÀN>mXÿZ ""AmVm§ OH$ct T>mao m§ ¶oZ,² Q>mH$˶mc² g‘X§ nmZr {ndyZ!'' Amncr dmT>cco r nm§T>ar hOm‘V
ñdÀN> gmadcoc| A§JU; ˶mZ§Va KamMm {dñVma g§ncm, H$s¨ ‘mJrc ~mOyg nmʶmZ| Zoh‘t VwSw>§~ ImOdrV, Q>moU½¶mcm CÔoeyZ Y‘m© åhUmcm, ""¶mcm H$m¶ YmS> ^acr hm, d¡Zr!''
^acocr {dhra; Am{U ˶mncrH$S>o nmUahmQ> d Hw$§ S>r! {dhra d Hw$§ S>r ¶m§À¶m cJVMo ‘mS> Amnco e|S>,o ""~a§, ao S>moH«$çm'' Vr ào‘inU| h§gyZ, nU JaJa {’$aUmè¶m ˶m Q>moU½¶mH$S>o H$idù¶mZ|
d Ho$ir Amnë¶m H$miga {haì¶m nmZm§À¶m Mm¡è¶m, ˶m nmʶmÀ¶m gm{ÞܶmZ|M OUy§ H$m¶, S>mc¡ XmanU| nhmV, Y‘m©cm åhUmcr, ""Vw¶mgmaImM åhmVmam Pmcm¶² AmVm§ Vmo Q>mU o Jm, Y‘m©! ˶mMr H$miOr
hcdrV! Ko hmo. Zmht Va nwT>ë¶m ‘{hݶmcm nmdgmù¶m§V H$arc {~Mmam V§JS>çm da!''
Jm§dm§Vrc AmgnmgMt gmat Jwa|, naVë¶mda àW‘ ‘m‘m§À¶m AmdmamnwT>rc Pm߶m§VyZ Am§V ""H$‘im ‘mder@'' eoOmè¶m§Mr chmZJr ‘wcJr, ñd¶§nmH$KamÀ¶m Xmam§VyZ hm§H$ ‘marV

2 3
hmoVr. ^acocr KmJa H$S>do a MT>drV {VÀ¶mH$S>o ào‘^aë¶m Ñï>rZ| h§gZy nhmV, H$‘im‘mder {VH$S>Mo Amnë¶m hmVm§Vrc [aH$m‘r KmJa, AmnU ñdV:... ¶m gd§m©V EH$ àH$maMo AÑí¶ g§~§YM AmhoV
Mmc§y cmJcr. OUy§ H$m¶!'....
""H$m§ J ‘mco? ~m~ygmR>t XþYmcm Amcr Agerc JmB©À¶m, hmo Zm?'' Vm§ã¶mÀ¶m g§Mm§V Agë¶m H$ënZoÀ¶m AmoKmZ| ^aUmè¶m ‘Zmà‘mU|M, hmVm§Vrc KmJa ^ê$Z ~mhoa dmhÿ§
nmUr AmoVyZ, d ˶mda Pm§H$U R>odyZ, H$‘im‘mder nmUoè¶mdaMr [aH$m‘r KmJa H$‘aoda nwÝhm§ cmJVm§M, H$‘im‘mder EH$X‘ ^mZmda Amcr; Am{U ^acocr KmJa H$‘aoda KoD$Z, Vr {Z‘yQ>nU|
MT>drV åhUmcr, ""Wm§~ h§. AmVm§ Jmodmar ¶oBc© Yma H$mTy>Z!... Vy§ Zmht H$m§ Jocrg Am‘À¶m Hw$§ Xm, ñd¶§nmH$KamH$S>o dicr!
gwYra, dmg§Vr~amo~a JmS>tVyZ ñQ>eo Zmda?'' :5:
Am{U {VÀ¶mM ~amo~a nwT>| JmoS> JmoS> ~mocV, H$‘im‘mder {d{harOdi naV Amcr! gm§Om hiy§hiy§ OmñVM gm§dù¶m Pmë¶m; Jwa| nmUr {nD$Z naVy§ cmJct. JmoR>çm§VyZ Ymam§Mm
Q>moUJm ahmQ>mÀ¶m ’o$è¶m H$arVM hmoVm. ˶mÀ¶m S>moù¶m§Zm Q>monS>| ~m§Yc| hmoV|; ˶mcm AmdmO ¶oD$§ cmJcm. Am{U {VH$S>o Jwam§Mr, g‘moa R>do coë¶m K‘oë¶m§Vrc ImʶmgmR>t, ‘mam‘mar gwê$§
g^m|dmaM§ H$m§htM {XgV ZìhV|. Joë¶m AZoH$ df§m©À¶m gamdmà‘mU|, Vmo ‘mZoda ahmQ>mM| OmoIS> Pmcr!
KoD$Z, {Z‘yQ>nU| gmaIm EH$mM àH$maÀ¶m dmQ>moù¶m ’o$è¶m KmcrV hmoVm. ‘YyZM nmR>tV ~gUmam AmH$mem§V EImXXþgar M‘H$Umar Mm§XUr, hiyh§ iy§ ngaUmam EH$mH$s T>J, nhmVm§ - nhmVm§
H$mR>rMm anmQ>m ImU|, h| ˶mÀ¶m BVH|$ AJXt A§JdiUtM nS>c| hmoV,| H$s¨, VodT>çmnwaVt ’$ma Va XmoZ Vmo nwT>|{h {ZKyZ OmB©.
nmdc| ^a^a Q>m§H$ë¶mda nwÝhm§ ˶mMr R>acocr {Y‘r Mmc gwê§$ hmoB©. H$S>do arc KmJa nmUoè¶mda R>do Zy , H$‘im‘mderZ| MwctVrc cm§H$S>| Mmidct. H$m§M H$mTy>Z,
Ag| R>am{dH$ MmH$moatVyZ OmU| ˶mÀ¶m A§Jr Mm§Jc| ‘wacoc|M hmoV|, OUyy§ H$m¶! {VZ| MwcrOdiÀ¶m {IS>H$sdarc {M‘Ur noQ>dcr. H$m§M nwÝhm§ cmdVm§M, ˶m YwaH$Q> Á¶moVtVyZ
:4: EH$X‘ àH$me nS>cm d {VZ| A^m{dVnU| {Xì¶mcm Z‘ñH$ma Ho$cm.
dmQ>moio {’$aʶmÀ¶m ¶m C§M OmJodê$Z {d{harH$S>o Jocoë¶m ˶m JaJa {’$aUmè¶m MmVmcm, VerM ‘w½YnU| ‘§X‘§X nmdc| Q>mH$sV, Vr ‘mOKam§Vrc {OݶmImct Jocr. VoW| R>odcoë¶m
EH$ ‘moR>m dVw©imH$ma ahmQ> OmoS>cm hmoVm. ˶mdê$Z gwQy>Z nmʶm§V ~wS>Umar ‘mi {d{harÀ¶m g‘B©V, OdiÀ¶m ~mQ>ctVrc {Xdoc Voc KmcyZ dmV noQ>dVm§M, ˶m ‘§X Á¶moVrMm àH$me {VÀ¶m
Vimn¶ªV OmD$Z, hiy§ hiy§ EH$EH$ ~m§S>r ^ê$Z da AmUrV hmoVr. ^acocr ~m§S>r ahmQ>mÀ¶m daÀ¶m gm¡å¶ Mohè¶mda nS>cm; nU ˶m‘wi| ^m|dVt hiy§ hiy§ XmQ>V Mmccoë¶m gm§OoMm A§Yma ‘mÌ {Vcm
~mOyg Amcr, H$s¨ Am§Vrc nmUr cm§H$S>mÀ¶m noQ>tV Vw§~yZ VoWyZ VmS>mÀ¶m Mmon|V nS>o. [aH$m‘r ~m§S>r OmñVM CJ« dmQ>cm! Am{U åhUyZ Vr VerM XodKamH$S>o dicr.
nwÝhm§ Vm|S> Imct H$ê$Z nmʶmÀ¶m AmeoZ|M, OUy§ H$m¶, ‘mio~amo~a {d{hatV CVê§$ cmJo. ‘Y|M BV³¶m§V, Kam§Vrc gJio noQ>dcoco H§$Xrc {R>H${R>H$mUt R>do Zy gXÿ ñd¶§nmH$Kam§V Amcm Am{U
EImÚm doit Q>moUJm Wm§~cm, H$s¨ ‘mioÀ¶m S>mì¶m ~mOyÀ¶m ^acoë¶m ~m§S>çm, Amnë¶m VimÀ¶m hmVm§Vrc H§$Xrc Imct C§~è¶mOdi R>odVm§ R>odVm§, Vmo EH$X‘ W~Hy$Z H$‘im‘mderH$S>o nhmV
{N>Ðm§VyZ, nmʶm§À¶m Ymam Imct {d{hatV gmoS>rV. Am{U ˶m {ZñVãY dmVmaUm§Vrc {d{harÀ¶m åhUmcm, ""d¡Zr, øo ~Km nÌ nS>c§ ìhV§, gmo߶m§V ~¡R>H$sda!''
nmoH$itV, ˶m§Mm AmdmO H$m§ht H$mi Kw‘V amhr! H$‘im‘mderZ| XodmOdi noQ>dcoë¶m g‘B©Mr dmV nwT>| gmaVm§ gmaVm§, M‘Hy$Z ‘mJ| diyZ,
OrdZH«$‘ MmH$moatVyZ AmTyZ> ZoUmè¶m ˶m g‘moarc Xþ~ù¶m OrdmH$S>,o H$‘imd{hZr ghmZw^Vy rZ| ˶mÀ¶mH$S>o EH$Xm§ nýmW©H$ Ñï>rZ| nm{hc| d KmB©KmB©Z| Amnë¶m hmVt KoVcoë¶m nÌmH$S>o, g‘B©À¶m
nhmV hmoVr; Mmon|VyZ IiIiV ¶oUma| nmUr {VÀ¶m hm§Vm§Vrc KmJatV nS>V hmoV|. Am{U ˶m‘wi| WaWa˶m COoS>m§V, Jm§Jacoë¶m ZOaoZ| nmhÿZ Vr nwQ>nwQ>cr, "" H$moUmM| nÌ ao h|?''
AJXt jU^aM {VÀ¶m gwÞ ‘Zm§V EH$X‘ H$ënZm Amcr!... "Vmo Q>mU o Jm, V| ahmQ>JmS>J,| ˶m [a˶m H$‘im‘mdercm, Amnë¶m nVrÀ¶m AmOÀ¶m gmè¶m XþnmaÀ¶m ‘w½Y hmcMmcrM| H$maU,
d nwÝhm§ ^aUmè¶m ‘mi|Vrc ~m§S>çm, h| Mmon|VyZ IiIi dhmV ¶oUma| nmUr, ^aV Agcocr hr AmVm§ ‘mÌ MQ>H$Z g‘OyZ Amc|.

4 5
dmgwXodamd^mD§$À¶m Agë¶m dmJUwH$sMr, {Vcm Joct AZoH$ df] g§d¶ Pmcr hmoVr. Var Odi Odi ¶oUmè¶m ˶m gmadQ> JmS>tVM, Joë¶m AR>am drg dfmªMm, {VMm gmam g§gma gm§R>cm
AmO XþnmaÀ¶m S>mHo$cm Amcoë¶m ˶m eaXÀ¶m nÌm§Vrc ~m~m§À¶m AmOmarnUmMr hH$sJV, AmVm§n¶ªV hmoVm. hmo, {VÀ¶m ‘mV¥öX¶mÀ¶m, ^{dî¶H$miÀ¶m gJù¶m Amem, ˶m§^m|dVtM Km|Q>miV hmo˶m!
˶m§Zt Amnë¶mcm H$idy§ Z¶o, d eodQ>t EH$mEH$s¨ g‘mMmamgmR>t g‘jM {VH$S>o {ZKyZ Omd|, ¶m~Ôc :7:
{VÀ¶m ‘Zmcm A{Ve¶ Q>m|MUr cmJë¶mdm§MyZ ‘mÌ am{hcr Zmht. Pm߶m§V ñdmarMr JmS>r {eê§$ cmJcr. H$‘im‘mder AJXt cJ~JrZ| nwT>rc Xmat Amcr.
-Am{U gXÿZ| V| nÌ AmVm§ AmUyZ {Xc| ZgV| Va? H$Xm{MV² dmgwXodamd ^mD$ naV gwJ§Ym{h VodT>çm§VM eoOmê$Z Kat ¶oV hmoVr. ~¡c Wm§~co. {dZm¶H$, Hw§$Xm, gwYra Imct CVact.
¶oB©n¶ªV{h hr ~mV‘r {Vcm g‘Ocr ZgVr. Oam Km~aë¶m Km~aë¶mM, ‘mderZ| Hw§$Xocm àý Ho$cm, ""AZ² dmg§Vr J@?''
nÌ dm§MyZ Pmë¶mda, ¶mM {dMmamZ|, {VZ| Amncr ào‘i ZOa gXÿH$S>o {’$a{dcr; Vmo{h ""AJ, ~S>~S> H$ê$Z H$ê$Z eodQ>t JmS>tVM Pmoncr¶² Vr, AmB©!'' Hw$§ Xm, {dZm¶H$, EH$X‘M
nÌm§Vrc ~mV‘r EoH$ʶmgmR>r Wm§~cm hmoVm. Voìhm§ ˶mcm CÔoeZy Vr AJXt gm¡å¶nU| åhUmcr, "Xþga| åhUmct.
H$m§ht Zmht ao! ‘w§~B©cm ~m~m WmoS>o AmOmar AmhoV' Am{U Xodmg‘moarc g‘B©Mr dmV nwÝhm gmaIr ""c~mS> Amho h§ nmoa, n¸$s! Pmonm¶cm OmVo dmQ>V§ JmS>tVyZ? ~a§ Mcm nmhÿ!§ '' H$‘im‘mder
H$ê$Z Vr VwierH$S>o OmʶmgmR>t {d{hardarc JƒrH$S>o dicr. ‘wcm§Zm gyMZm XoV XoV ñd¶§nmH$KamH$S>o diyZ åhUmcr, ""Pmoncr¶² Zm Vr? -- hi§y AmU ao {dZy,
:6: {Vcm CMcyZ. Mm§Jc§ ‘mZoImct Ya {VÀ¶m! Zmht Va ‘mZ cMH$derc {VMr.''
ahmQ>m~amo~aM ˶mMr H$aH$a Wm§~cr hmoVr. ^acoë¶m ~m§S>çm§Vrc Ymam§M| nmUr {d{hatV ""E@ AmB©@J@!'' BV³¶m§V, dmg§Vrcm CMcyZ Kam§V {eaVm§ {eaVm§, {dZm¶H$ åhUmcm.
JiyZ, ˶m gm§OÀo ¶m em§V doit, Am§Vrc H$mimo»¶m nmoH$itVyZ EH$ n«H$maMm Kw‘Umam AmdmO ~mhoa ‘wc| g§Ü¶mH$mit IoiyZ ~mJSy>Z Kat gwIê$n Amë¶mdaMm, ‘mV¥öX¶mMm AmZ§X,
¶oV hmoVm. H$‘im‘mdercmhr dmQ>Vm hmoVm. nU VarXoerc, ˶m {XderÀ¶m dmgwXodamd^mD§$À¶m EH$mEH$s
S>moù¶mM| Q>monS>| gmoSy>Z Y‘m©Z| Q>moU½¶mcm Hw§$S>rda AmUc| hmoV| d Y‘m©, ˶mZ|M H$mT>coë¶m Omʶm~ÔcMo Vo ‘KmMo {dMma, {VÀ¶m ‘Zmcm gwÞ Ho$ë¶mdm§MyZ ahmV ZìhVo!...
nmʶmZ| ˶mcm YyV hmoVm. V| ‘wH$| hV~c OZmda, Amnco dmQ>mi o o dmQ>mi
o o {’$ê$Z cmc Pmcoco S>mi
o ,o Am{U åhUyZM, H$‘im‘mder {dZycm H$m§htem Ìm{gH$ ñdamZ| Kam§VZy M CÎma XoV åhUmcr,
H$m§dao~mda|, JaJa {’$adrV hmoV|! ""A§@@? AmB© Eo@H$Vo¶²! nwT>o ~moc!''
""ñQ>eo Zmdê$Z JmS>r naVcr Zmht H$mao AOyZ, gXÿ?'' H$‘im‘mderZ| Vwiercm àX{jUm ""^mD§$Zt AmO ¶oUma Zmhr åhUyZ gm§Jm¶cm gm§{JVc§ Amho Vwcm. ‘w§~B©cm Joco AmhoV.''
KmVë¶m d Vr S>moio {‘Qy>Z Z‘ñH$ma H$aVm§ H$aVm§ åhUmcr. {dZm¶H$mZ|, dmg§Vrcm {~N>mݶmda R>odyZ, ñd¶§nmH$Kam§V ¶oVm§ ¶oVm§ åhQ>c|.
dmñV{dH$ ‘wcm§À¶m dmQ>oH$S>oM {VMr gmar Ñ{ï> cmJyZ am{hcr hmoVr! ""CÚm§ amVÀ¶m JmS>rda ñdmarMr JmS>r ~mocmdcr¶², d¡Zr.'' Ho$it, ~Q>mQ>o, gmIaoMr nwS>r,
""Kw§Ja dmOVmhoV, d¡Zr! JmS>r n{hë¶m nmUoarOdi Amcr Agoc!'' OmJÀ¶mOmJt WmoS>m dJ¡ao ñQ>oeZmdê$Z AmUcoc| gm‘mZ XodmOdi R>odrV, e§^y JS>r hiy§M åhUmcm.
WdHy$Z, gXÿ H$mZmogm KoD$Z åhUmcm, d {ZOmd¶mÀ¶m ImoctV {~N>mZo Kmcmd¶mg {ZKyZ Jocm. ""~am¶²! g‘Oc§! ˶m§V H$m§hr ZdrZ Zmht!'' H$‘im‘mder AmYUm§V Vm§Xÿi d¡aV,
Jmodmè¶mZ| XÿY H$mTy>Z Maì¶m AmUVm§M, ˶m§Vrc JmB©M| AYm© eoa XÿY, H$‘im‘mderZ| ‘mcoZ| Amnc| Xþ:I, amJ gma| Am§Vë¶m Am§V XS>nZy , qH${MV Ìm½¶mZ| åhUmcr, ""AmVm§ hmVnm¶ YwdZy ¶m
AmUcoë¶m ^m§S>çm§V AmoVc| d {Vcm hm§H$ ‘macr. ~Ky§ gmat! AZ² J§Ym, A§JUm§Vcm H§$Xrc ~marH$ H$ê$Z nwT>c§ Xma cmdyZ ¶o ~a§!''
Vr Kam§V H$m‘mgmR>t åhUyZ dmdaV hmoVr Iar, nU {VM§ gma§ cj ‘mÌ, Kw§Jwam§À¶m hiyhiy AmB©À¶m ñdam§Vrc H$m§hter H$R>mao Vm OmUdyZ, ‘wcm§‘ܶ| jU^aM em§VVoM| dmVmdaU ngac|.
‘moR>çm hmoUmè¶m AmdmOmH$S>oM hmoV|. BV³¶m§V,... ""E, AmB©@ AmB©@! AmO Am‘t B§Á¶Z nm¶²c§ J! H$í¶ Á¶mV§ R>mD$H$ Amho?

6 7
PH²$-PH²$-PH²$-¶H²$!'' gwYraMr hmVdmè¶mgH$Q> Mn©Q>n§Oar gwê§$ Pmcr hmoVr. Am{U IamoIaM! ˶m Kam§V H$‘im‘mdercm {චAet {OVH$s¨ ‘mUg|, {Vcm {චAem
H$‘im‘mder{h nQ>H$Z² ^mZmda Amcr d AmnU ‘wcm§~amo~a CJrM H$R>moa dmJcmo Ag| {OV³¶m dñVw hmo˶m, {VV³¶m, {Vcm OJm§V Xþgè¶m H$moR>|{h Zìh˶m! hmo, ˶m~Ôc {Vcmhr g§e¶
dmQy>Z, V| nwÝhm§ gmdaʶmgmR>t, ^mH$arH$[aVm§ nrR> ‘iVm§ ‘iVm§, gm¡å¶nU| h§gZy ˶mÀ¶mH$S>o nhmV, dmQ>V ZìhVm. {VM| Amnë¶m ‘wcm§da A˶§V ào‘ hmoV|. Amnco nVrhr {Vcm {චZìhVo Ag| Zìho...
qH${MV H$m¡VHw $mZ|M Vr åhUmcr, ""I„§@M!'' c¾mZ§Va, dmgwXdo amd^mD§$~amo~a {VZ| Kmc{dcoë¶m Joë¶m drg df§mV© rc ˶m§Mm g§gma? Vmo
{VÀ¶m Mohoè¶mdarc gm¡å¶ hmñ¶ d {VÀ¶m ˶m CÒmam§Vrc cm{S>H$ ào‘inUm OmdUVm§M, {VZ|M dmT>{dcm hmoVm. ˶m§À¶m gwImZ| AmnU AmZ§Xmd|, ˶m§À¶m Xþ:Im§V AmnU dmQ>oH$ar ìhmd|,
nyduM| dmVmdaU ~Xcc|... {dZm¶H$ ¶oD$Z AmB©eO o matM MwcrOdi ~gcm. Hw$§ Xm Ho$irÀ¶m nmZm§À¶m ˶m§Mt chmZ ‘moR>t g§H$Q>| Amnct ‘mZmdtV!... AJXt àmUm§{VH$ doXZm ghZ H$ê$Z, {VZ| AZoH$
{eam H$mTy>§ cmJcr. J§Ym Ho$a H$mTy>§ cmJcr. IñVm Imëë¶m hmo˶m.
""‘mcyÀ¶m AmB©H$S>,o AmO ‘r ‘moamÀ¶m {ngmè¶mMo nwT>co Q>mHo$ {eH$co J@ AmB©!'' nmQ>nmUr Am{U VtM Amnct ‘wc,§ AmVm§ ‘moRt> Pmct... Amnë¶mcm g‘OV ZmhtV Aem ehmUnUmÀ¶m
R>odVm§ R>odVm§ gwJ§Ym AmB©cm gm§Jy§ cmJcr. Am{U {dZm¶H$, Hw§$Xm... Mma Jmoï>r Amnë¶mcm {eH$dy§ cmJct, h| nm{hc|, åhUOo {Vcm IamIaM H$m¡VwH$ dmQ>o. Amnë¶m
à˶oH$mH$S>o, Amnë¶m AmB©cm gm§Jmd¶mM| Ag|, H$m§ht Var hmoV|M. Am{U gd© EoHy$Z KoD$Z, ‘wcm§H$S>o ~moQ> XmIdyZ "ht dmgwXodamdm^mD§$Mt ‘wc|,' Agm ˶m§À¶m EH$Q>çmÀ¶m Zm§dmMmM H$moUr
˶m§Zm CÎma| Xoʶm§V, H$‘im‘mder dada Oar JT>cr hmoVr, Var {VM| gma| cj ‘mÌ, ˶m {Xdet C„oI H$ê$Z Oar åhQ>c|, Var {Vcm AmZ§XmÀ¶m JwXJwë¶m hmoV!
Pmcoë¶m EH$mM àH$mamH$S>o hmoV|. AmnU H$moUmda H$gco CnH$ma Ho$co AmhoV, Aer {Vcm H$Yt ^mdZmM ... OmUrdM hmoV
˶mjUt, {Vcm{h Amnë¶m ‘Zm§Vc| nwîH$ig| H$moUmcm Var gm§Jmdog| dmQ>V hmoV|. nU ˶m Zgo!
‘wcm§gmaIr {Vcm AmB© ZìhVr! : 10 :
:8: nU Var ....
‘wc| Oodë¶mda ñdV: Mma Kmg ImD$Z, H$‘im‘mderZ| Y‘m© åhmVmè¶mcm am{hcocr ^mOrAm‘Q>r Var{h à˶oH$ ‘mUgmcm ñdV:À¶m Aem AmH$m§jm, Anojm AgVmVM H$s¨ Zmhr? Vem ˶m
{Xcr. Hw$Ͷm§Mm ^mV ˶mÀ¶m ñdmYrZ Ho$cm. gH$miÀ¶m {dñVdmgmR>t, ‘mVrÀ¶m eoJS>tVrc Vwgm§V H$‘im‘mdercm{h hmo˶m.
{VZ| Mma {ZImao Q>mH$co d XÿY XømMr gmar PmH$mnmH$ Ho$ë¶mda, nmoVoè¶mM| ^m§S>| nwT>| KoD$Z, Á¶m O~m~XmarZ| AmnU g§gma MmcdrV Amhm|, ˶m O~m~XmarZ|M dmgwXodamd^mD§$Zt{h
MwcrOdi ~gë¶m ~gë¶mM, Vr nmoVoa| H$mTy>§ cmJcr. Kam§V Amncr qH$‘V R>odmdr, hr {VMr gmYrgwYr AmH$m§jm! Amnë¶m à˶oH$ gwIXþ:Im§VyZ dmQ>
gd©Ì em§VVm ngacr hmoVr. ˶m‘wi| nmoVoa| H$mT>Vm§ H$mT>Vm§ {VÀ¶m ‘Zm§V BVH$m doi gmaIm H$mT>Vm§Zm, ˶m§Zt {Vcm {dœmgm§V ¿¶md|, {VMm g„m {dMmamdm, {ZXmZ {Vcm AmnU H$m¶ H$arV
gcV Agcocm EH$M EH$ {dMma nwÝhm§ S>mHo $mdcm, ""Amncr Var ¶m Kam§V AJXt ¶m nmoVèo ¶mBVH$sM Amhm| V| gwMdmd|, hrM {VMr Anojm!...
qH$‘V Amho OUw§! Zmht H$m§?'' nU dmgwXodamd^mD§$Mr dmJʶmMr nÕVr H$m§ht ݶmarM! H$moU˶mhr ~m~VtV, Amnë¶m
:9: nËZrMm g„m KoU|, ^mD§$À¶m ‘Zmcm H$‘rnUmM| dmQ>o; Am{U ¶m ˶m§À¶m ñd^mdmcm AZwgê$Z
nU H$‘im‘mdercm Vg| nmhVm§ H$m¶ H$‘r hmoV|? ˶m IoS>oJm§dm§Vrc gd§m©V lr‘§V KamMr ˶m§Zr {Z‘m©U Ho$cocr EImXr n[apñW{V, AH$pënV d AMmZH$nU| H$‘im‘mderg‘moa C^r am{hcr,
Vr ‘mcH$sU hmoVr. Kam§V H$nS>mcÎmm, Ymݶ {dnwc hmoV|. chmZ ‘moR>çm ‘wcm§‘wctZt Ka gJi| H$s¨ ˶m§À¶mdarc ào‘m‘wi| d XmoÝht Hw$cm§{df¶tÀ¶m A{^‘mZm‘wi,| {VZ| ñdV:Mr ‘mZI§S>Zm gmogZy {h,
JO~Ococ| hmoV|!... AmUIr gwI gwI V| Xþga| H$m¶ AgV|? Vr {ZñVaʶmMm AmQ>moH$mQ> à¶ËZ H$amdm.

8 9
h|M ... Agc|M ... {VM| AmOn¶ªVM| d¡dm{hH$ OrdZ Pmc| hmoV|! YmoVamMm Vo H$Yt dm§H$S>m{VH$S>m H$m§Mm ‘marV, Va H$Yt ~«m÷Ur nÕVrMm gmoJm gmoS>rV. Kam§V ‘moQ>a
: 11 : Zmht, Var ~¡cm§À¶m XmoZ gmadQ> JmS>çm hmo˶m. nU, ˶m§Mm{h Vo ñdV:gmR>t ¹${MV² Cn¶moJ H$arV.
‘{hݶmnyduMrM Jmoï>! ˶m§À¶m ahm˶m KameoOmaMr ˶m§Mr ‘moH$ir OmJm ... Ho$ìhm§ {dH$cr, KamnmgyZ ñQ>oeZ VrZ gmS>oVrZ ‘¡c hmoV| Am{U {VVHo$ Vo g§Ü¶mH$micm ghO MmcyZ naV ¶oV. ~a|,
H$m¶, {Vcm nÎmmhr ZìhVm! VoW| EHo$ {Xdet ImoXH$m‘ gwê§$ Pmc|. XJS> MwZm nSy>§ cmJcm, {dQ>m§Mr Zm§d KoʶmgmaI| ˶m§Zm EImX| ì¶gZ åhUmd|, Va V|{h ZìhV|!
q^V aMcr Voìhm§ {VMm {dZyM H$m§ H$moUrg| {Vcm åhUmc|, ""Amncr OmJm H$Zr, AmB©, Mm§Jcr a¸$‘ ñd^md Va A˶§V ào‘i. añ˶m§VyZ OmUmè¶m ¶oUmè¶m EImÚm dmQ>gê$cm Oar R>|M
Amcr åhUyZ, ñQ>oeZmdaÀ¶m ˶m ImoOmeoQ>cm {dH$cr. Vmo AmVm§, {VW| chmZg| Ka ~m§YUma cmJcr, Var ˶m§Zt nmʶmMm Vm§ã¶m, H$mnyg Am{U Am¶moS>rZMr ~mQ>cr KoD$Z Ym§dmd|. Amë¶m Joë¶m
Amho.'' ˶mZ| ~mocVm§ ~mocVm§ ghO åhUyZ h| {Vcm gm§{JVc|; nU Vmo {ZKyZ Joë¶mda H$‘im‘mderZ| {^H$mè¶mcm {^jm KmcʶmgmR>t, ‘m‘mgmho~m§À¶m doino mgyZ AmoQ>rdarc H$m|nè¶m§V R>do coc| Vm§XimM|
‘mÌ ‘mZ ~mOycm {’$adyZ, Amnco S>moio nwgco. ‘moR>| qnn, AOyZ{h AmR>dS>çm§VZy XmoZXm§ ^amdo cmJo. EImXm Var nmhþUm ˶m§À¶m Kat nS>cco m Zmht
EImXm Zdm JS>r Kam§V H$m‘ H$ê§$ cmJmdm Am{U ‘J ˶mÀ¶mMH$S>o MdH$er H$[aVm§ {Vcm Agm EH$ {Xdg{h OmV Zgo.
g‘Omd|, H$s¨ ˶mÀ¶m c¾mcm dmgwXdo amd^mD§$Zr n¡go {Xco AmhoV!... Am{U AmVm§ Vmo naV’o$S>rgmR>t d{S>cm§nmgyZM, gmdH$margmR>t, dmaë¶mH$moù¶m§V ˶m§À¶m BV³¶m chmZ chmZ aH$‘m nS>cëo ¶m;
ZmoH$arcm Amnë¶mH$S>oM am{hcm Amho!! AmhoV ˶m {Zén¶moJr JS>çm§V Aer EImXr AMmZH$ ^a nU ^mD§$H$Sy>Z H$Yt H$moUmcm {edrJmi Zmht, H$s¨ ‘mahmU Zmht! Am{U ˶m‘wi| Vo{h, n¡go Zgco
nS>ë¶mM|, H$‘im‘mderZ| ˶m JS>çmH$Sy>ZM àW‘ EoH$c|, åhUOo {Vcm A{Ve¶ Xþ:I hmoB!© Var AmnU hmoD$Z, eoQ>cm Vg| gm§Jmd¶mg ¶oV. H$Yt ’$maM àg§J Amcm, Va Amngm§V VS>OmoS>
BVa H$m¡Qw>§{~H$ Jmoï>t{df¶t Va H$m¶? à˶j n{hë¶m ‘wcmÀ¶m {VÀ¶m {dZyÀ¶m ‘w§OrMmM ìhmdr, hrM ^mD§$Mr BÀN>m Ago; H$maU H$moQ>-© H$Moarcm Vo ñdV:M Km~aV, Va Xþgè¶m§Zm Var H$moR>yZ
àg§J! nU N>mncoë¶m Hw$§ Hw$‘n{ÌH$m, EHo$ {Xdet MwH$y Z hmVm§V nS>no ¶ªV, {Vcm R>aë¶m ‘whVÿ m©Mr XmX{h ˶m§V I|MUma?
ZìhVr; Am{U ‘J ˶mM {Xdet, cmSy>, {MdS>m, MH$ë¶m§M| ’$‘m©Z gwQ>c.| VwnmMo S>~,o H$UrH$, adm, KaÀ¶m JS>çmet{h ˶m§Mr VgcrM dmJUyH$! nm§M ghm JS>r hmoV;o nU gmè¶m§Zm H$m‘ H$‘r
~ogZ, gma| gm‘mZ ^am^a EH$m ImoctV O‘y§ cmJc|. nS>md| åhUyZ, Ho$a H$mT>U,| ‘wcm‘mUgm§Mo H$nS>o ñdÀN> YwU,| Agct daH$m‘|, Vo ñdV:M AmnU hmoD$Z
BVam§Zm jw„H$, ¹${MV Ag§^dZr¶ {XgUmao, ho Agco AZoH$ àg§J H$‘im‘mderÀ¶m H$arV. Vmo Va ˶m§Mm Am§KmoirnyduMm Zoh‘tMmM CÚmoJ hmoD$Z ~gcm hmoVm! AmnU ImVm| V|
Am¶wî¶m§V à˶j KS>co hmoVo. Am{U VoM {VÀ¶m ‘Zmcm Zoh‘t {deof OmMUr H$arV. JS>çm§Zm {‘imd|, hr{h ˶m§Mr ‘moR>r BÀN>m! ˶m§Zm Vgcm ^oX^md ZH$mo hmoVm. nU ˶m§À¶m Agë¶m
nU ‘J, gd© An‘mZ nmoQ>m§Vë¶m nmoQ>m§V {JiyZ, Amnë¶mda ZdrZ ZdrZ nS>coë¶m ¶m gm¡OݶmÀ¶m Xþén¶moJm‘wi|M, JS>çm§n¡H$s¨ ~hþVoH$ CKS> CKS> {ZéÚmoJr, Amier d WmoS>o’$ma MT>oc
gmè¶m O~m~XmatVyZ h§gV‘wImZ| nma nS>ʶmMm, Vr {~Mmar ‘moR>çm XjVoZ| AmQ>moH$mQ> à¶ËZ H$ar. {XgV; nU ˶m§Zm XþIdy§ Z¶o åhUyZ, ^mD$ CcQ> {VH$S>o Xþc©jM H$arV.
: 12 : Am{U ¶m gmè¶m Jmoï>tÀ¶m ‘wimet, ˶m§Mr Xþgè¶mcm gwIr H$aʶmMrM CËH$Q> BÀN>m Ago!
nU ‘J, Vg| åhQ>c| Va, dmgwXodamd^mD${h dmB©Q> ZìhVo! {ZXmZ ˶m§À¶m ~m~VtV Var, ‘mÌ Vg| H$aVm§Zm, Amnë¶m AJXt {ZH$Q>À¶m 춺$s¨Zm Ìmg hmoVmo,...Xþ:I hmoV|, ¶mH$S>o qH$dm
d{S>cm{O©V BñQ>oQ>rMr Ho$di M¡ZtV CYinÅ>r hmoU| e³¶ ZìhV|. Kam§V nmhþʶm§gmR>t XmoZ VrZ H$mQ>H$garÀ¶m AJa BVa loð> CÚmoJm§H$S>o ˶m§Mo ‘witM cj Zgo! qH$~hþZm ˶m§Zm ˶m Jmoï>rM| ‘hÎd{h
YmoVaOmoS>çm nS>cëo ¶m AgV, nU ˶m§Mm ñdV:Mm doe gmYm ~mdimM! EH$Xm§ XmoZ H$moQ> Ho$co Am{U dmQ>V Zgo!
EH$ Q>monr KoVct, H$s¨ ˶m§Zm XmoZ VrZ df©o ~Kmd| cmJV Zgo. EH$m N>Ìrda Vo Mma nm§M nmdgmio : 13 :
ghO H$mT>rV. ‘c‘crÀ¶m gmܶm g¡c gXè¶mda, Xmohm|nH¡ $s EImXm H$moQ> MT>dZy Amnë¶m OmS>çm^aS>çm AmVm§, Amnë¶m Kat nmhþUo ¶oD§$ Z¶oV, Aer H$‘im‘mderMr{h BÀN>m Zgo. H$moUr Amcm,

10 11
Va doim§V doi H$mTy>Z, Amnë¶mcm gmYVrc {VVHo$ Mma Mm§Jco {OÞg, h§gV‘wImZ| nmoQ>^a q^Vrda cQ>H$coë¶m KS>çmimMr Q>H$Q>H$ Zoh‘rà‘mU|M Mmcy hmoVr. {VZ| Vm§ã¶m^m§S>| d
dmT>ʶm§V, {Vcm{h AmZ§XM dmQ>o. nU H$Yt Am¶Ë¶mdoit Mma nmhþUo ¶oD$Z VmQ>mda ~gmdoV, Va XþYmMr nmVocr H$monè¶m§V R>o{dcr Am{U Pmonmd¶mÀ¶m ImoctV dm§Hy$Z nm{hc|. Vm|M, KS>çmimZ|
H$Yt gd© OodU V¶ma H$ê$Z VmQ>| ‘m§S>ë¶mda, Am¶Ë¶m doit gd© {ZKyZ Joë¶mM| g‘Omd|!...åhUOo ZdmMo R>mHo $o {Xco.
{Vcm {H$Vr Xþ:I hmoB©?... Am{U {deofV:, ^mD§$Mr JßnmHw$Mmù¶m§Zt hrZ H$a‘UyH$ H$aUmao ho Xmam§Vrc H§$Xrc WmoS>m ‘moR>m H$ê$Z, Vr hiyM ImoctV {eacr. gJit ‘wc| JmT> Pm|në¶m‘wi,|
H$V©¥Ëdeyݶ nmhþUo, AmR>dS>oÀ¶m AmR>dS>o Vi XoD$Z Ag§ H$aVm§Zm nm{hco, åhUOo Va {VMr {VS>rH$ VoW| AJXt gm‘gy‘ Pmcr hmoVr.
AJXt ‘ñVH$mcm OmB©! EH$m H$m|nè¶m§V, {VOmoarOdi Cg| H$ê$Z, {dZm¶H$ Pm|ncm hmoVm. dmè¶mZo CS>mcocm ˶mMm
Amnë¶m Kamcm emo^Vrc Ago J¥hñWml‘Y‘© qH$dm Am{V϶Y‘©, Amnë¶mH$S>o nmico OmD§$ gXam ZrQ> H$arV, {VZ| ˶mÀ¶m A§Jmda XþcB© gmacr. ˶mÀ¶m {Z{ÐñV Mohoè¶mH$S>o nmhVm§ nmhVm§,
Z¶oV, ¶mM| eë¶M ‘mdercm Zoh‘t ~m|MV Ago. Ìmg gmogmd¶mg Kam§Vrc ‘§S>ir; ˶mnmgyZ {VM| öX¶ ^ê$Z Amc|. ¶§Xm§M Vmo ‘°{Q´>H$cm ~gë¶mnmgyZ, ˶mÀ¶m ^{dVì¶mda {VÀ¶m gmè¶m
{‘iUmam H$V©¥Ëdeyݶ AmZ§X, gwI, ‘moR>onUm, ¶m§Mo ‘mÌ ‘mcH$ AmnU hr dmgwXdamd^mD§$Mr d Amem-AmH$m§jm {IiyZ am{hë¶m hmo˶m.
˶m§À¶mH$S>o ¶oUmè¶m ~è¶mMem nmhþʶm§Mr A§Jt ‘wacocr d¥{Îm nm{hcr, ^mD§$À¶m Xþ~ù¶m gm¡Oݶm‘wi| WoQ> Xþgè¶m H$m|nè¶m§V, {IS>H$sOdi N>moQ>çm dmg§VrÀ¶m nmR>rda hmV R>odyZ, gwJ§Ym {ZOcr
˶m§À¶m Hw$im§n¡H$s¨ ~aoM ~wS>do {ZKmco, ào‘inUmÀ¶m Zm§dmImct JS>çm§À¶m {Zén¶moJr, {ZéÚmoJr hmoVr. cmoH$m§Zm Vr ‘moR>r {XgV Agcr, Var ‘mVoÀ¶m öX¶mcm Vr Voam dfmªMr nmoaXoIrc AJXt
’$m¡OMo m H$m‘MwH$manUm hmM ’$º$ Y§Xm hmoD$Z ~gcm, åhUOo ‘mÌ H$‘im‘mderÀ¶m {OdmMm ‘Zñdr chmZM dmQ>o. Pmon|V ~mOycm Pmcocm {VMm nXa ZrQ> H$ê$Z, H$nmimda Amcoco {VMo H|$g ‘mJ|
g§Vmn hmoB©. Amnë¶mcm Pmcoë¶m gJù¶m ZmhH$ ÌmgmMr {Vcm AmR>dU hmoB© d D$a Xþ:ImZ| AJXt gmaʶmgmR>t, H$‘im‘mder Imct dm§H$cr.
^ê$Z ¶oD$Z, {Vcm eodQ>t dmQ>o, Amnc| Am¶wî¶ Ag|M... AJXt ì¶W©! {Xdg^a nw§S>mB© H$aUmam d ehmUnUmÀ¶m Jmoï>r {eH${dUmam gwYra, Tw>§JU da H$ê$Z
hmo,...Amnë¶m Hw$Qw>~§ mgmR>t-Amnë¶m ‘mUgmgmR>t gma| H$amd¶mM| åhQ>c| ... Var ‘mUgmcm JwS>¿¶mdaM Pm|ncm hmoVm. ˶mMo nm¶ gai H$ê$Z, ˶mcm {VZ| nwÝhm§ Pmon{dc|, d ˶mMo ’w$Jra Jmc
ñdV:À¶m Aem H$m§hr§ Var BÀN>m AmH$m§jm AgVmVM Zm? ... Am{U ˶m§À¶m àmárMm A^md nmhÿZM AJXt hc³¶m hmVmZ| Hw$ñH$ê$Z, ˶mÀ¶m d JmT> Pm|ncoë¶m dmg§VrÀ¶m A§Jmda, ào‘mZ| hiyM emc
‘Zwî¶ OmñV AgwIr hmoVmo. AmoT>cr.
H$‘im‘mderM|{h Vg|M hmoV|. Vr e³¶ Vm| ñdV: gwIr Agë¶mM| cmoH$m§Zm dada XmIdr, {VW| H$moR>| Hw§$Xm Pm|ncocr {XgoZm, åhUyZ Vr jU^aM EH$X‘ M‘H$cr d MQ>H$Z² ~gë¶m
g^m|dma AmZ§Xr d ào‘i dmVmdaU {Z‘m©U H$aʶmMm à¶ËZ H$ar. ˶m‘wi| AZoH$m§À¶m öX¶mÀ¶m OmJodê$Z CR>cr.
AJXr Imoc H$ß߶m§Vhr {Vcm ‘moR>| {Oìhmù¶mM| ñWmZ hmoV|. ncrH$S>À¶m ImoctV {Xì¶mMm COoS> {XgV hmoVm. nmR> dm§H$dyZ XmamOdiM, Hw§$Xm H$m§htVar
: 14 : {chrV, nmR>‘moar ~gcr hmoVr. H$‘im‘mder hiyhiy nmdc| Q>mH$sV, {VÀ¶m‘mJ| OmD$Z C^r
AgcoM Amnë¶m Am¶wî¶m§Vrc chmZ‘moR>o àg§J, {Vcm MwcrOdi nmoVoa| H$mT>Vm§ H$mT>Vm§, am{hcr. g‘moaMm nwñVH$m§Mm ngmam d {c{hʶm§V JwV§ coë¶m Hw$§ XoMm J§^ra Moham nmhÿZ, H$‘im‘mderM|
AmO AmR>dV hmoVo. öX¶ H$m¡VwH$mZ| AJXt J{hdac|. Vr hiyM Imct dmH$cr, d Hw§$XoÀ¶m nmR>rdê$Z hmV {’$adrV, ‘¥Xþ
eodQ>t, EH$ XrK© {Z:œmg gmoS>yZ Vr CR>cr. H$m§hrem WaWaë¶m hmVmZ| {VZ| ñd¶§nmH$KamMr AmdmOmZ|, Vr {VÀ¶m H$mZmet Hw$O~wOcr ""amÌ Pmcr @ ~mi!...... Pmonm¶M| Zmht H$m§ Vwcm?''
H$S>r cm{dcr. ‘mOKam§Vrc {OݶmImcÀ¶m g‘B©Mr dmV, {VZ| {hamÀ¶m H$mS>rZ| ‘mJ| gmê$Z, Amnë¶m nmR>rdarc AmB©À¶m ˶m ào‘i hmVmZ|, Hw$§ XoMm Moham ’w$cyZ Amcm. H$‘im‘mderH$So>,
amÌ^a noQ>V R>odʶmgmR>t ~marH$ Ho$cr d Vr {XdmUImݶm§V Amcr. PmonoZ| ^acoë¶m S>moù¶m§Zt nhmV, Vr nwÝhm {chÿ§ cmJyZ, h§gV åhUmcr, ""AJ, gH$miMr emim @

12 13
AmB©, CÚm§!...EdT>çm YS>çmMm eãXmW© {chÿZ H$mT>md¶mMm hmoVm!...Pmc§M AmVm§!'' ""Jm¡ar ~mi§VnUmcm Jocr, Vr Amcr Zmht H$mao AOyZ, gXÿ?'' H$‘im‘mderZ|, ˶mcm
Am{U ‘J, am{hcoë¶m VrZMma Amoir {chÿZ Pmë¶mda, Hw§$XmZ| dhr ~°JoV KmVcr; d Vr {Oìhmù¶mÀ¶m dmQ>Vrc Aem ˶mÀ¶m KaJwVr Jmoï>tZm, H$m§ht doimZ| AmnU hmoD$ZM, ghmZw^Vy rnydH© $
CMcyZ H$monè¶m§V R>odë¶mda, Amnë¶m {~N>mݶmH$S>o OmVm§ OmVm§ Vr H$‘im‘mdercm åhUmcr, ""E gwadmV Ho$cr.
AmB©J, gH$mit ‘cm Oam cdH$a CR>d hm§. AmUIr WmoS>m Aä¶mg am{hcm@¶.'' ""Zmht! ¶oB©c AmVm§ n§YadS>çmZ|'' dicocr dmdcr MH$‘H$sZ| {ecJmdrV, nS>ë¶m-
""hmo, Om Pmon AmVm§.'' H$‘im‘mder Amncm ào‘i H$Q>mj {VÀ¶mda Q>mHy$Z, {VÀ¶m~amo~a nS>ë¶mM, gXÿZ| CÎma {Xc|.
MmcV MmcV {VÀ¶m {~N>mݶmn¶ªV OmD$Z åhUmcr. Am{U Vr g§nno ¶ªV, gXÿ Amnë¶mM ~m¶H$m‘wcm§À¶m gwIXþ:ImÀ¶m Jmoï>r, d{hZrcm ‘moH$ionU|
{VMr ht ‘wc| åhUOo {Vcm Amnc| gma| gd©ñd dmQ>.o hr EH$mhÿZ EH$ ‘wc,| gwImZ| em§V Pm|nt gm§JV hmoVm. ‘mder{h, {VV³¶mM VËnaVoZ| V| EoHy$Z, ˶mcm Zdo Zdo àý {dMmarV hmoVr.
Jococt g‘moa {XgV hmoVt, Var, {dZm¶H$mnyduÀ¶m {VÀ¶m ‘wcmÀ¶m AH$mcr ‘¥Ë¶y‘wi|, {VÀ¶m eodQ>t, ~mocVm§ ~mocVm§ gXÿMm Ho$ìhm§ S>moim cmJcm, h| ˶mcmgwÕm§ g‘Oc| Zmhr.
A§V:H$aUmda Pmcocm Vrd« d«U ‘mÌ, H$m§ht Ho$ë¶m ^ê$Z {ZKmcm ZìhVm! WmoS>çm doimZ| H$‘im‘mderZ| CRy>Z ‘Yë¶m {IS>H$s¨VyZ nm{hc|, Vm| gXÿ ñdñW Pmoncocm
: 15 : hmoVm. ˶mÀ¶m X‘ë¶m^mJë¶m Mohèo ¶mdarc H$éU ^md, {Vcm H$mimoIm§V {XgV Zgcm, Var ˶mMr
˶m chmZ½¶m IoS>Jo m§dm§V, BV³¶m§VM, gJirH$S>,o gmar gm‘gy‘{h Pmcr hmoVr! Kam~mhoa H$ënZm ‘mÌ H$aVm§ ¶oV hmoVr.
ngacocm H$mimoI, Hw$Ͷm§M| ^w§H$U| d ˶mcm cm§~yZ {‘iUmam Añnï> à{VeãX, PmS>m§À¶m nmZm§M| : 16 :
gigiU|,... JmoR>çm§Vrc EImÚm T>moamZ|, Amnc| S>moH|$ ImO{dVm§Zm Ho$cocm qeJm§Mm ImQ>ImQ> gXÿ ˶m§Mm B‘mZr JS>r! ^mD$ d d{hZr ¶m XmoKm§À¶m AJXt {dœmgm§Vcm d {ZH$Q>dVu.
AmdmO ... ... OUw§ H$m¶, ˶m§À¶m Kam§Vcm EImXm ZmVcJ ‘Zwî¶M!
AmOy~mOyÀ¶m em§V dmVmdaUmcm V| gJi| OmñVM ñVãYVm ... Jm§^r¶© AmUrV hmoV|. Am{U Kam§Vc|M ‘Zwî¶ åhQ>c,| H$s dmgwXdo am^mD§$À¶m amÁ¶m§V ˶mMr Am~mi gdmªV OmñV!
‘YyZM cm§~À¶m H$moëhoH$w BªMm Añnï> AmdmO ‘mÌ dmè¶m~amo~a H$mZm§da ¶oD$Z AmXio. gXÿ, Kam§Vë¶m gmè¶m JS>çm§V McmI, H$m‘gy Am{U {dœmgm§Vcm; nU åhUyZM ˶mÀ¶mda gmè¶m
BV³¶m§V, nwT>rc XmamMr H$S>r dmOcr. ~gë¶m~gë¶m KS>çmimÀ¶m Sw>cUmè¶m cmocH$mH$S>o H$m‘m§Mm ~moOm nS>md¶mMm. BVa JS>r H$m‘MwH$ma, {ZéÚmoJr Agcoco ^mD§$Zm nËH$ao!
Aer eyݶ Ñï>rZ| H$‘im‘mder nhmV hmoVr; Vr EH$X‘ XMHy$Z ~gë¶m {R>H$mUt C^r am{hcr d ñdñW Pm|ncoë¶m gXÿÀ¶m l{‘V Mohè¶mda, Vgm ào‘i ‘mVoMm H$Q>mj Q>mH$Vm§Zm, ˶mÀ¶m
XmamH$S>o diyZ åhUmcr ""H$moU?'' H$ï>miy {XdgmÀ¶m gmè¶m YS>nS>tM| {MÌ, H$‘im‘mderg‘moa C^ am{hc|. Am{U ˶m‘wi|, ˶mÀ¶m
""‘r @ d¡Zr! Pm|ncm§V H$m§?'' gXÿZ| ~mhoê$Z Amo {Xcr. A§VamËå¶mcm ˶mdoit OUy§ H$m¶ dmQ>V Agcocm, "Mcm, EH$m {Xdgm§VZy Va nma nS>cm| EH$Xm§Mm!'
""Zmht ao; Wm§~ Amc| h§.'' ~mhoaÀ¶m XmamMr H$S>r H$mTy>Z, {VZ| gXÿcm gmo߶m§V KoVc| d hm ^md, {Vcm ˶mÀ¶m {Z{ÐV Mohè¶mda à˶j {Xgy§ cmJcm!
AmnU nwÝhm Am§V ¶oD$Z {XdmUImݶmM| Xma cmdc|. {Vcm dmQ>c|,... Amncr{h pñW{V AerM Zmhr H$m§? Amncm H$m¶, gXÿMm H$m¶, ‘moR>m
^mD$ Kat ZmhtV h| OmUyZ, Amnc| KaM| gJi| H$m‘ AmQ>monë¶mda, ~mH$sÀ¶m JS>çm§Mr JwÝhm Agoc, Va Vmo hmM H$s¨, AmnU Amnë¶m nVrda qH$dm gXÿ Amnë¶m Yݶmda A{Ve¶ ào‘
do{’$H$sar cjm§V Z KoVm§, AmnU hmoD$ZM, d{hZrÀ¶m gmo~Vrcm ¶oʶmMm gXÿMm Zoh‘tMm gamd H$aVm|.
hmoVm. ˶mZ| ~amo~a AmUcocr Amncr Km|JS>r PQ>Hy$Z cmXrda ngacr, d ˶mda Amnc| A§J nU ˶mM| ˶m§Zm H$m§hrM Zmht!
Q>mH$c|.... ˶m§Mr Amnë¶m{df¶tMr qH$dm gXÿ{df¶tMr ~o{’${H$ar, ˶m‘wi|M OmñV dmT>cocr!

14 15
: 17 : Amnë¶m ~m¶H$mocm{h-dm§Q>Ho $ar H$aU|, ˶m§À¶m ^ré ‘Zmcm gmYy§ Z¶o Zm? Am{U ‘mJyZ ‘wcm§~amo~a,
nU Xþgè¶mM jUt, H$‘im‘mderM| ‘Z {Vcm åhUy§ cmJc|,... "H$gohr Agc| Var Amnco JS>çm~amo~a {Zamon nmR>{dVmV! ........ h§@@''
n{V ‘ZmMo Xþï> ZìhoV, Va Xþ~io AmhoV. ^m|dVmcÀ¶m gmè¶mM cmoH$m§Zm gwIr H$amdog| ˶m§Zm dmQ>V;| Amnco n{V ‘ZmZ| Xþï> ZmhtV, nU ˶m§À¶m hiì¶m d Km~è¶m ‘Zmcm WmoS>m XoIrc
Am{U åhUyZM, Vo Á¶m§Zm Amnco g‘OVmV ˶m§À¶m{df¶t Vo OmñVM ~o{’$H$sa hmoVmV. Amnë¶m H$R>mao nUm Zmht Am{U åhUyZM, Amnë¶m Am¶wî¶m§V Ag| ñdV:cm Xþ:IX dmQ>Umao chmZghmZ àg§J
^mdZm ˶m§Zm gd©loð> dmQ>ë¶m, H$s¨ Vo Xþgè¶mM| ‘Z gm’$ {dgaVmV'.... ¶oVmV... ¶m {dMmamZ| H$‘im‘mdercm eodQ>t ˶m§Vë¶m ˶m§V jU^a g‘mYmZM dmQ>c|, d {VZ|
˶mdê$Z {Vcm AmR>dc|. EImÚmZ| a¸$‘ ‘m{JVcr Va Vr XoʶmMr ‘Zm§V BÀN>m ZgVm§{h, EH$ ‘moR>m {Z:œmg Q>mH$cm. ˶m§À¶m Agë¶m VwgS>çm dmQ>Umè¶m dV©ZmÀ¶m ~wS>met, ˶m§À¶m Xþ~ù¶m
˶mcm dmB©Q> dmQ>oc åhUyZ, àW‘ ^mD§$Zr Wmnm ‘mamì¶mV d ˶mcm XþI{dʶmM| AmOM| CÚm§da ào‘inUmMm A{VaoH$M Amho, ¶m {dMmamZ| WaWaë¶mgmaI| hmoD$Z, {Vcm ‘mJrc H$m§hr àg§J
T>H$cmd|. eodQ>t, "n¡go Úm' åhUyZ EImÚmcm hþS§ >r XoD$Z EImÚm AmoiIrÀ¶m gmdH$mamH$S>o nmR>dmd|, ghOmghOtM AmR>dco.
Am{U cmJcrM, "XoD§$ ZH$m' Aer, ‘wÔm‘ ‘Zwî¶ nmR>dyZ ‘mJmhÿZ {MR>r nmR>dmdr. Aem àg§Jr, ^mD$ EH$Xm§ AmOmar AgVm§ZmMm Vmo àg§J! ...... J¥{hUrMt Zoh‘tMr§ gmat H$m‘| g§^miyZ,
eodQ>t ˶m§Zm ñdV:cmM hmñ¶mñnX hmoʶmMr nmir ¶oB©, ˶mMr dmQ> H$m¶? nwÝhm§ ˶m§À¶mOdi ˶m§Mr ewlyfm H$arV ~gmd¶mM| Zd| H$V©ì¶ {VOH$S>o Amc| hmoV|; ^mD$ Va
Agc| H$m§ht H$‘im‘mdercm g‘Oc|, H$s¨ {Vcm A˶§V dmB©Q> dmQ>o. ^mD§$Mr H$s¨d{h ¶oB©. Amnë¶mOdiM gmaI| ~gyZ ahmd¶mg {Vcm gm§JV AgV§. Vr H$m‘mcm åhUyZ jU^a CRy>Z ~mOyg
nU Z§Va {Vcm dmQ>o, ˶mcm Vo Var H$m¶ H$aUma? ñd^mdY‘©M nS>cm ˶m§Mm Vgm! gê§$ cmJcr, Var ˶m§Mo S>moio nmʶmZ| ^ê$Z ¶oV, Vo H$mdao~mdao hmoV! Am{U ¶mM ˶m§À¶m qH${MV²
MwH$manUm, Amig H$aUmao ˶m§Mo Xþgao gJioM JS>r; nU Ho$di ˶m§Zm dmB©Q> dmQy>§ Z¶o, XrZ Mohè¶mH$S>o nm{hc|, H$s¨ nwT>cm KaH$m‘m§V am~yZ Omd¶mMm gmam {Xdg COmS>m¶Mm AgyZhr, amÌt
åhUyZ gdmªMr hOoar KoʶmM| Y¡¶© ^mD§$Zm hmoV Zgo Am{U ˶m‘wi| gXÿcm ‘mÌ OmñV H$m‘mMm ~moOm ‘mJyZ amÌt ..... eoH$ʶmgmR>t qH$dm Odi ~gyZ OmJ«U H$aʶmgmR>t, ‘mder VËnaVoZ| V¶ma
nS>cm, Var ˶m§Zm Mmco! H$m§? "Vmo AmncmM Amho!' Ago.
¶oUmè¶m OmUmè¶m nmhþʶm§À¶m gwIgmo¶r nhmì¶mV, ˶m§Zt Amnë¶mcm ‘moR>o åhUmd|, hr nU CcQ>, Xþgè¶m EH$m doit Vr AmOmar hmoVr; Vmo{h àg§J {Vcm AmR>dcm! ˶mdoit
^mD§$Mr BÀN>m; nU ˶mnmgyZ Kam§V H$‘im‘mdercm CKS> CKS> Ìmg hmoV Agcm Var ˶m§Zm dmQ>o, ^mD§$Zr XmoZ VrZ S>m³° Q>a AmUco hmoV;o AaqdX^mdmoOtZm ‘wÔm‘ ‘w~§ B©hZÿ ~mocm{dc| hmoV.| Vo ñdV:{h
"Pmc§ H$m¶ ‘moR>§g§? AmncrM ~m¶H$mo Amho Vr!' {VÀ¶m OdiM {Xdg^a ~gyZ AgV. S>m°³Q>a Vnmgy§ cmJco, H$s¨ ˶m§Mm Mohoam ^m§~mdë¶mgmaIm
Agco {dMma ‘Zm§V Amco, H$s¨ ‘J ‘mÌ ‘mdercm dmQ>,o ‘mUgmZ| Ag| Zoh‘tM gm’$ Xþ~i| hmoB;© eodQ>t ""{Vcm ‘mog㧠¶m~a R>do m'' Ag|o ˶m§Zr åhUVm§M, ‘wÔm‘ ‘w~§ B©g ‘Zwî¶ nmR>dZy , H$a§S>Ào ¶m
amhmU| Mm§Jco§ H$m§? H$a§S>o AmUco hmoV.o nU amÌt ñdV:cmM OmJaUmMm àg§J Amcm, H$s¨ ˶m§M| Ym~| XUmUo! H$m§ht doi
: 18 : {eH$ñVrMm à¶ËZ Ho$ë¶mda, ˶m§Zt q^Vrcm AmoS>JyZM Sw>c³¶m Imì¶mV.
AmOMrM Jmoï>! ~m~m ‘w§~B©cm AmOmar AmhoV, åhUyZ ^mD§$Mo hid| ‘Z ¶oW| {H$Vr Am{U EImÚm MmhþcrZ| ‘ܶ|M XMHy$Z Vo OmJo Pmco H$s¨, JmoYicoë¶m ‘wÐoZ| {VÀ¶mOdi
Vi‘ic|. eodQ>t, ˶m§Zm g‘jM nmhÿZ ¶md| ¶m {dMmamZ|, ˶m§Zm g§Ü¶mH$min¶ªV Kat{h amhdoZm! ¶oD$Z åhUmd|, ""H$m@¶? H$mo@U? H$m¶ nm{hOo?''
H$‘im‘mderZ| EH$ {ZameoMm {Z:œmg Q>mH$cm. {VÀ¶m ‘Zm§V {dMma ¶oV hmoVo, ""nU Agco ho Km~acoco àý H$ê$Z, OUw§ H$m¶, V| ñdV:M Amnë¶m Xþ~c© VoMr {Z^©ËgZm H$arV!
‘mPr AmR>dU ‘mÌ, ˶m§À¶m Xþdù¶m ñd¶§nyU© ‘Zmcm Pmcr Zmht; ‘cm OamgwÕm§ Z H$i{dVm§, Vo hmo, Agë¶m àg§Jm§À¶m AmR>dUtZt, ‘mdercm ^mD§$Mm amJ ¶oB©; nU ‘J cmJcrM
Amnco VS>I EH$mEH$s¨ {VH$S>o {ZKyZ Joc.o Amnë¶m ^mdZm§Zm eãXm§V 춺$ H$aU|, ˶m§V Xþgè¶mcm- ˶m§À¶m{df¶t {Vcm H$s¨d{h dmQ>o! AmnwcH$s...{Oìhmim...‘‘Vm ‘Zm§V pñWa hmoB©...!

16 17
: 19 : cmJco. Am{U Vo AmR>dVm§M, ‘mderÀ¶m Mohè¶mda AmZ§XXþ:ImÀ¶m AZoH$ {‘l N>Q>m ¶oD$Z Joë¶m.
~m~mgmho~m§À¶m AmOÀ¶m AmOmarnUmÀ¶m ~mV‘rdê$Z, H$‘im‘mdercm Amnë¶m H$‘im‘mdercm AmO Vo§ gma| AmR>dZy , Vr qH${MV² h§gcr, ‘mV¥öX¶mMr Iar OmUrd ˶mM
chmZnUtÀ¶m ‘mhoadmgm§Vrc, EH$EH$ AmR>dU hmoD$§ cmJcr. àg§Jt {Vcm àW‘ Pmcr hmoVr!
AJXr chmZnUtM AmB©~mnm§À¶m ‘¥Ë¶yZ§Va, {VM| Ia| ‘mhoa {Vcm A§Vac| hmoV| Am{U gmgat Amë¶mda, H$‘im‘mdercm, ˶m IoSJ>o mdt AéU{edm¶ EH$Q>| EH$Q>M| AJXt H$a‘oZm.
˶mZ§Va, {VÀ¶m ‘oìhʶmZ|M {VM| nmcZnmofU Ho$c| hmoV|. ˶m‘wi| Vr{h ~m~mgmho~m§Zm Amnë¶m ˶m§M| EH$‘oH$m§darc ào‘M Vg| hmoV.| eodQ>t, AéUcm Amnë¶mH$S>o R>do ʶm~Ôc, {VZ| ~m~m§Zm {dZ§{V
d{S>cm§à‘mU|M g‘Oo. Ho$cr. Kam§Vrc Amnmngm§V Mmccoë¶m ^mD$~§XH$sÀ¶m H$m¶‘ Ywgnwer‘wi|, nËZrÀ¶m ‘¥Ë¶yZ§Va
Vr dmT>cr, ˶mdoiÀ¶m ‘mZmZ| WmoS>r ’$ma {eH$cr. ˶mZ§Va ~m~mgmho~m§À¶m ào‘i N>ÌmImctM, ~m~mgmho~m§À¶m{h ‘Zmcm ñdmñ϶ ZìhV|; Voìhm§ ˶m§Zt{h AéUcm cmJcrM H$‘im‘mderÀ¶m
{VM| Am¶wî¶ Mmcc| hmoV|,... Zì¶m Amem CËnÞ hmoV hmo˶m BV³¶m§VM, {VÀ¶m Am¶wî¶m§V EH$ IoS>Jo m§dt nmR>dZy {Xc| hmoV.|
M‘ËH$m[aH$ KQ>Zm Pmcr. ˶mdoit, H$m§hr H$miM H$m§ hmoB©Zm, ‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V gmaI| {Vcm dmQ>c| AéU ‘moR>m hmoV Jocm, {eH$V Jocm; nU {Xdg|{Xdg ~mncoH$m§‘ܶo ‘V^oXmMt ‘moR>‘moR>t
hmoV|, AmnU {Zamem‘¶ Imoc XarÀ¶m Vm|S>m§er Amhm|. dmXi| CRy>§ cmJct; Am{U eodQ>t...
nU ~è¶mM IQ>nQ>rZ§Va, ~m~mgmho~m§Zt {VM| dmgwXodamd^mD§$et c¾ cmdyZ {Xc| Am{U ˶m gmè¶m àg§Jm§À¶m AmR>dUrZ|, H$‘im‘mderM| öX¶ hmXac|.
{VÀ¶m d¡dm{hH$ OrdZmcm VoWyZM gwadmV Pmcr hmoVr. {Vcm AOyZ{h dmQ>V hmoV|,... ~m~m§Zt AéUÀ¶m BÀN>mAmH$m§jm gm’$ Xþc©{jë¶m, ˶m§Zm
àW‘M gmgat ¶oVm§Zm, Vr, {VMr ~hrU d ~m~mgmho~, EHo$ {R>H$mUt ~gyZ, {H$VrVar doi ˶m g‘Oë¶mM ZmhtV. ˶mÀ¶m CÁdc ^{dVì¶m{df¶tÀ¶m, Ho$di Amnë¶mM H$ënZm§‘mJ| cmJyZ,
ào‘mZ| Alw T>mirV hmoVo. {Vcm AmO{h Vmo àg§J AmR>dcm d {VMm D$a ^ê$Z Amcm. {Xdg|{Xdg Vo OmñV H$R>moa ~ZV Joco. Am{U nwT>| nwT>| Va, AéUÀ¶m AmH$m§jm, ^{dVì¶...gma|
Amnë¶m ~{hUrMr.. grVm‘mB©Mr.. AmR>dU hmoVm§M, H$‘im‘mderÀ¶m S>moù¶m§V Q>M²H$Z² ˶m§À¶m ì¶dhmar H$R>mao nUmImctM XS>nV Joc.|
Aly C^o am{hco. Vr {H$Vr ào‘i, {H$Vr gmoerH$! Amnë¶m ~{hUrcm, {VÀ¶m gmè¶m Am¶wî¶m§V nU ‘J {Vcm dmQ>c,| Vg| nm{hc| Va OJm§V {OH$S>o {VH$S>o ì¶{º${deofm§V chmZ‘moR>o PJS>Mo
’$mag| gwI {‘imc|M Zmht, Ag| ‘mdercm AOyZ{h dmQ>V hmoV|. Mmcy§ AgVmV Zmht H$m§?... åhUyZM ~m~m§Zm qH$dm ˶mà‘mU|M Amnë¶m nVrcm, Vr Xþï> åhUʶmg
‘mB©M| eodQ>M| XþIU|, ˶mdoiMo {VMo ^ê$Z Amcoco S>moio!... "H$‘io, ‘mPm AéU chmZ V¶ma ZìhVr... nU BVH|$ AgyZ{h, g^m|dma gwIr KQ>Zmnojm§ Xþ:IrM OmñV H$m§ AgVmV, h| H$moS>|
Amho J; ˶mcm H$Yt A§Va XoD§$ ZH$mog,' ho {VMo eodQ>Mo CÒma,... ˶m amÌrÀ¶m ñVãYV|V, gmoS>{dVm§ gmoS>{dVm§ ‘mÌ, {VM| ‘Z {dMmamZ| gwÞ hmoB©!
H$‘im‘mderÀ¶m H$mZm§V AmVm§{h {ZZmXÿ§ cmJco. {H$VrVar doi, ˶m§MmM gmaIm à{VÜd{Z hmoD$Z, : 21 :
‘mder, ^mZ AJXt {dgaë¶mà‘mU| eyݶnU| g^m|dma nmhÿ§ cmJcr! amÌrÀ¶m ~mamÀ¶m JmS>rMo Ho$iì¶mdê$Z ¶oUmao Q>m§Jo, ñQ>oeZÀ¶m ~mOyH$Sy>Z, IS>IS>V ¶oV
: 20 : Agë¶mMm AmdmO ‘mdercm EoH$§y Amcm; d Vr Amnë¶m V§ÐtVyZ EH$X‘ XMHy$Z CR>cr. {~N>mݶmdê$Z
Am{U ~{hUrÀ¶m ‘¥Ë¶yZ§Va, {VZ| AéUcm ñdV:M A˶§V ào‘mZ| chmZmMm ‘moR>m Ho$cm CRy>Z {VZ| H§$Xrc ‘moR>m Ho$cm. Agë¶m AmR>dUt‘wiM| {VÀ¶m ‘Zm§V H$gcrer H$ënZm Amcr hmoVr.
hmoVm. Vr Amnë¶m ImoctV Jocr. Jù¶m§Vrc Mmì¶m§À¶m Kmog H$mTy>Z, ˶m§Vrc EH$m MmdrZ| {VZ|
Amnë¶m AmB©gmaImM Vmo ào‘i ^mdZmàYmZ nmoaJm! Amncr Q´>§H$ CKS>cr; d H$nS>çm§À¶m KS>çm§À¶m AJXt ImcMo, aoe‘r é‘mcm§V ì¶dpñWV ~m§YyZ
˶mÀ¶m chmZnUMo, {VÀ¶m Kat d ˶mnydu KS>coco gmao àg§J, {VÀ¶m S>moù¶mnwT>| JXu H$ê§$ R>o{dcoco, H$mJXm§Mo VrZ OwS>Jo {VZ| ~mhoa H$mT>co. Vt {VÀ¶m g§J«htMt gmat nÌ| hmoVt!

18 19
Am{U ˶mdê$Z, Á¶m {Xder AéU ‘mderH$Sy>Z Jocm, ˶mÀ¶m Am¶wî¶mcm H$m§htg| {Zami| H$m§ht jU{MÌ|M...{VÀ¶mg‘moarc ˶m VrÝhr OwS>½¶m§V Yacoct hmoVt.
diU cmJc|, VmoM eodQ>Mm ‘hÎdmMm àg§J, ˶mdoit à˶j KS>V Agë¶mà‘mU|, ‘mderÀ¶m Am{U ¶m {dMmam‘wi| jU^a W~Hy$Z, {VZ| ˶m§Vrc n{hcm OwS>Jm hmVt KoVcm; d EH$m
Ñï>rg‘moa C^m am{hcm. Zì¶mM CËgmhmZ|, EH$EH$ nÌ MmiV, {VZ| CËH§${R>V ‘ZmZ| dmMmd¶mg gwadmV Ho$cr!
: 22 :
hmo, Vmo àg§J! ˶mZ§Va XmoZM {Xdgm§V H$m§ht M‘ËH$m[aH$ KS>oc, Ag§ ˶mdoit ‘mderÀ¶m
ܶmZt‘Zt{h ZìhV|.
{‘am!......^m~S>r ào‘i nmoa {~Mmar! AmO {H$Vr {Xdg Vr ^oQ>cr Zmht!......˶mZ§Va
{Vgè¶mM {Xdet H$moR>o Jocr Vr JocrM! ˶mdoiÀ¶m {‘aoÀ¶m d AéUÀ¶m nÌm§dê$Z, g‘moarc
nÌm§À¶m OwS>½¶m§Mr, {Vcm nwÝhm§ AmR>dU Pmcr.
ñZohnyU© Ñï>rZ| {VH$S>o nhmV, d ‘Zm§Vë¶m Ii~iUmè¶m AmR>dUtZm, à¶ËZm§Z| ~m§Y
KmcrV, {VZ| Vo VrÝhr OwS>Jo gmoS>co.
{Vcm {චdmQ>Umè¶m gmè¶m 춺$s¨Mr d gmè¶m 춺$s¨{df¶tMt, Vt {Vcm Amcoct {VMt
ImOJt nÌ| hm|Vt. nÌ Z {c{hʶm~Ôc Zoh‘r ñdV:M| g‘W©Z H$aUmè¶m ˶mM {VÀ¶m AéUMt
doimodoit Amcoct cm§~cm§~ nÌ| ˶m§V hmoVt; ¶m{edm¶ ~m~m, {‘am, AaqdX^mdmoOr ¶m§À¶m
nÌm§~amo~aM, AéU d ‘§Owim ¶m§Zt nañnamcm nmR>{dcoct nÌ|hr, ˶m§Zt {VOH$S>o R>odmd¶mg
{Xë¶mZ§Va, {VZ| ˶m§VM R>odct hmoVt.
H$mcmZwH«$‘mZ| cmdcoct {VÀ¶m g§J«hrMt Vt gmat nÌ|, åhUOo, {VÀ¶m a§Org d H$ï>r
‘Zmcm, EH$ ‘moR>m {dgm§dmM dmQ>o. AmOÀ¶m gwÞ ‘Z:pñWVtV Va Vt gmat nÌ|, ‘Z:em§VrgmR>t,
nwÝhm§ EH$Xm§ dmMʶmMr {Vcm CËH$Q> BÀN>m Pmcr.
‘§X‘§X nmdc| Q>mH$sV Vr nwÝhm§ {XdmUImݶm§V Amcr. Pm|nr Jocoë¶m gmè¶m ‘wcm§H$S>o EH$Xm§
Ñ{ï>jon Q>mHy$Z, {VZ| EH$ {Z:œmg gmoS>cm....{Xdm Mm§Jcm ‘moR>m H$ê$Z, Q>H²$Q>H²$ H$aUmè¶m Sw>c˶m
cmocH$mH$S>o EH$Xm§ CJrMM nmhÿZ Vr KS>çmimImct ~gcr.
Am{U gmat nÌ|-Vo VrÝhr OwS>J-o ^aH$Z² EH$Xm§ MmiyZ, {VZ| g^modma Amncr Ñï>r {’$a{dcr.
KS>çmimImct. Q>mJ§ coë¶m H°$c|S>am§V, "10 ‘o 1931' {XgVm§M, {Vcm dmQ>c.| ... H$mi H$m¶ ^a ^a
Ym§dV Amho? nU. Amncm d BVa{h gmè¶m§Mm hm OrdZ-àdmg, Agm nwT>| nwT>| Mmc§My Amho!... Vmo
cm~M cm§~ àdmg-˶m§Vrc {d{dY gmo~Vr...nañna g§~Y§ m§‘iw | KSy>Z Amcoco àg§J...hmo... ˶m§nH¡ $s

20 21
àdmgm§Vrc gmo~Vr cmJc§¶ ~a§ AéUM§, {‘ao!''
IamoIaM Vw¶m ˶m eãXm§Zt ‘cm {H$Vr AmZ§X Pmcm! Am{U åhUyZM ‘r h§gyZ Vwcm
nÌ| åhUmc|, "hmo¶ ~a§ ‘mder, cmJc§¶² doS>! ‘J?'
Vy§ h§gcrg, ‘r{h h§gco! Vw¶m ghmZw^Vy rZ| ‘cm {H$Vr AmZ§X Pmcm! jU^a ‘cm dmQ>c,|
OwS>Jm 1 cm. Vmon¶ªV H$moUmH$S>{o h Z gm§{JVcoc| Amnc| Jw{nV, ‘mdercm EH$X‘ gm§JZy Q>mH$md|.
nU H$m¶ gm§Jy§ ‘mder, ‘m¶m ‘ZmMr YS>YS> Vwcm? ‘cm V| ~mocyZ XmIdVm§M ¶oB©Zm!
AéU OmUma åhUyZ ‘mP| ‘Z hocH$mdo KoV hmoV|. ‘m¶m ‘Zm§V gmaIt Am§XmocZ| Mmcct
?.... 4 OmZodmar 1924
hmoVt! ... {dMmamda {dMma ...
OUy§ H$m¶, ‘r AéUm§Zm ‘ZmetM gm§JV hmoV|,... ""AéU, ‘cm AOyZ{h Vw‘À¶mH$S>o
{ච‘mder,
‘moH$ionU| {dZ§{V H$am¶Mr N>mVr hmoV Zmht, hmo. Vw‘M§ ñWmZ Ho$dT>§ Var daM§. ‘r H$m¶ Amncr gXm
‘r Joë¶mZ§Va, {eZdma h|o nÌ Vw¶m hmVt XoB©c. Voìhm§, ‘cm {OV³¶m ‘moH$ionU| gJi|
nmQ>cmgma»¶m EH$m dmS>dimMr, Amo~S>Ymo~S> IoS>di ‘wcJr ...
gm§JVm§ ¶oB©c {VVH§$ gm§JʶmMm à¶ËZ H$aVo. AmVm§ ‘cm eãXM VmoH$S>o nS>co, Va ˶mcm ‘mPm Var
nU åhUyZ H$m¶ Pmc§? ‘r ˶m§À¶m§VM H$m¶‘Mr ‘moS>cr OmD§$ Z¶o åhUyZ, ‘m¶m‘ܶ|
H$m¶ BcmO?
VwåhrM, ZmZmVèhoZ| IQ>nQ> H$ê$Z, {ejUmMr H$ënZm CËnÞ Ho$crV Zm? ‘cm dmMm¶Mr AmdS>
AéU gH$miÀ¶m JmS>rZ| ‘§~w B©g OmUma ¶m H$ënZoZ,| ˶m {Xdet ‘mPr gmar amÌ Vi‘iyZM
H$moUr cmdcr? Iyn Iyn {eHy$Z, ‘r H$moUrVar ‘moR>r hmoUma, {dXþfr hmoUma, Aer§ gwIñdßZ| ‘cm
Jocr hmoVr.
H$moUm‘wi| nS>ct? EImÚm Ho$di gmܶm IoS>di ‘wcrÀ¶m Amnë¶m ^mdr Am¶wî¶m{df¶tÀ¶m AmH$m§jm§hZÿ ,
OdiOdi VrZ dfmªZt naV Amë¶mda, Vo n§Yam {XdgM am{hco hmoVo. ¶m ‘Yë¶m H$mim§V
‘mPt H$ënZm{MÌ| H$m§htVar {Zamit Pmct, Vr H$m§ ~a§?
˶m§Zm nÌ nmR>{dʶmM|{h ‘r AJXt Q>mic|M hmoV|.
hmo AéU, ‘cm ‘ZmnmgyZ dmQ>V|, Vwåht ‘mPo ~mcgmo~Vr, {‘Ì, Jwé,... gma| gma| H$m§ht
˶mZ§Va BV³¶m {Xdgm§Zt H$m§ hmoB©Zm ˶m§Mr ^oQ> d ghdmg ‘cm cm^cm. ˶mdoit, ‘mPo
Amhm§!''
AmVm§n¶ªVMo gmao ‘yH$^md da CgiyZ ~mocHo$ hmoV hmoVo.
‘J gm§J ‘mder, ‘mP| Am¶wî¶ Ë¶m§ZmM dmhʶmMm, ‘r WmoS>mgm YmS>gr à¶ËZ H$aʶmM|
Am{U ˶mnwT>co Vo n§Yam {Xdg H$go Joco? Vo nyduà‘mU|M ‘O~amo~a ‘Z‘moH$ionU| ~mocV.
R>a{dc|, Va ˶m§V JwÝhm J H$gcm?
nU ‘m¶m ‘Zmda ‘mÌ cmOoM| XS>nU Amc| hmoV|. H$m§hr H$m§hr doim§, H$m¶ ~mocmd| d H$m¶ Zmht,
: 25 :
h|{h Z g‘OyZ, ‘r ˶m§Zm ""hmo-Zmhr'' H$m§ht CÎmaM XoV Zgo.
Xþgè¶m {Xdet, nhm§Q>oÀ¶m H$m|~S>çm§Zt H$Xm{MV² ‘cmM àW‘ OmJ| Ho$c| Agoc. {~N>mݶmda
˶m§Zm H$m§hr Var gm§Jmdog| ‘cm à˶oH$ jUmcm {H$Vr dmQ>o åhUyZ gm§Jy§, ‘mder? nU
nS>ë¶m nS>ë¶m, H$mimoIm§VM AmT>çmH$S>o nhmVm§Zm, ‘m¶m ‘ZmMr AJXt Vai Mc{~Mc hmoV hmoVr.
eãXM gm§nS>VZm ‘oco! Am{U g§H$moM hmoVmM Zm, gmaIm ‘mJ| ‘mJ| IoMm¶cm!
‘cm ‘m¶m N>moQ>çmem Am¶wî¶m§Vrc gmao gmao àg§J AmR>dyZ dmQ>V hmoVo, ‘r EdT>r n§Yam
: 24 :
gmoim dfmªn¶ªV dmT>co, IoS>oJm§dmÀ¶m ‘mZmZ| B§J«Or Mm¡Ï¶m B¶Îm|V nmg hmoʶmÀ¶m ‘mJm©da Amco;
Vmo eodQ>Mm àg§J! ‘ZmMm ‘moR>m {hæ¶m H$ê$Z ‘r Vw‘À¶mH$S>o Amco hmoVo. AéU H$moR>| ~mhoa
Kam§V, Jm§dm§V, gJirH$S>o, ‘r YrQ>nU| dmJmd¶mg YOVo!.....
Joco hmoVo, åhUyZ ‘r Vw¶mH$S>o ˶m§Mr Mm¡H$er Ho$cr. Vy§ WÅ>oZ| h§gV åhUmcrg, ""Vwcm AJXt doS>

22 23
nU AéUm§nwT>|? ... ˶m§À¶mnwT>| ‘r JmoJcJm¶ ~Zo! Am{U ˶m Zì¶m {dMmamZ| ‘mPr N>mVr YS>YS>cr, Var AZZw^yV AmZ§X-CËgmhmZ|, ‘mP§
‘mPm ~m~m, OrdZ H$mH$mH$S>o AcrH$S>o ‘m¶m c¾mÀ¶m Jmoï>r ~moc§y cmJcm; Am{U Voìhm§nmgyZ öX¶ CM§~iyZ{h ¶oV hmoV|!
‘mÌ, ‘mPm Yra OmñVM IMë¶mgmaIm Pmcm hmoVm. Pm߶m§VyZ JmS>r ~mhoa nSy>Z añ˶mcm cmJcr, Ver ‘m¶m öX¶m§Vrc Mc{~Mc dmTy>§
Vy§M gm§J ‘mder, EImÚm AZmoiIr AjaeÌy ‘yIm©et OÝ‘Jm§R> ~m§Ycr OmU|, h|M H$m§ cmJcr. ‘cm ˶mdoit Amem dmQ>V hmoVr, H$s¨ Á¶m gwIr jUmMr AmH$m§jm ‘r Joct {H$˶oH$ df]
‘mP| gwI?... H$arV hmoVo, VmoM ‘m¶mg‘moa MmcyZ ¶oV Amho!
AéUm§gma»¶m ào‘i {‘ÌmMm ghdmg ‘cm {H$Vr hdmhdmgm dmQ>o. C§M C§M ^amè¶m hm¡em Am{U S>m¡ë¶m ~¡c XþS>³¶m MmctV MmcyZ AéU ~gcocr JmS>r, ‘m¶m Odi Odi
‘maUmè¶m AéUm§Zt, ‘Oda IamoIaM H$gcr JméS>r {dÚm Ho$cr hmoVr. ‘m¶m ‘ZmMr ˶m§Zt KoD$Z ¶oV hmoVo!
ZH$iV KoVcocr hr nH$S>, H$m§ht Ho$ë¶m g¡c hmoV Zgo. ‘cm gmaI| dmQ>,o Ho$irÀ¶m ~Zm§V dm§½¶m{‘aÀ¶m§Mo n{hë¶m nmUoarOdiM ‘r W~H$co; JmS>r AJXt Odi nmoMVm§M ‘mÌ, ‘mP| AmVm§n¶ªVM|
amon dmT>drV, Ho$di ‘wcm‘mUgm§M| g§JmonZ H$ê$Z, EImÚm ‘mù¶mMm g§gma gmOam H$aU|, h|M ‘mP| Y¡¶© ‘cm gmoSy>Z OmD§$ cmJc|. Var nU ‘r CËH§$R>oZ| Imct ‘mZ KmcyZ, H$S>oet VerM Jßn C^r
Am¶wî¶ Zmht!... hmo, V|{h nm{hOo Va H$arZ; nU ‘m¶m AéUm§~amo~a! am{hco!...
: 26 : : 27 :
AéUm§gmR>t O§wncoë¶m JmS>rcm d§JU KmcyZ, Y‘m© JS>çmZ| MmH$ hc{dë¶mMm "IS²> IS²>' AOyZ{h {’$H|$ Mm§XU| hmoV.| AéUm§Zt MQ>H$Z² ‘cm AmoiIc| Am{U Y‘m©cm nmJm AmoT>md¶mg
AmdmO EoH$Vm§M ‘mÌ, ‘r ˶m gmè¶m {dMmam§VyZ EH$X‘ XMHy$Z A§WéUm§V CRy>Z ~gco. ‘m¶m gm§{JVc|;... {H$Vr AmZ§X dmQ>cm ‘cm ˶mdoit. Vo Imct CVaco; ‘m¶m Vm|S>yZ eãXM ’w$Q>Zo m; ‘r
‘Zm§V {damoYr {dMmam§Mm dUdm noQ>cm hmoVm. ‘cm dmQ>c| "AéU AmVm§ Mmcco!'... eodQ>t, ‘m¶m AJXt A§J Mmoê$Z C^r hmoV|. ‘m¶mOdi ¶oD$Z Amü¶©M{H$VnU| ‘OH$S>o nmhmV AéU åhUmco,
‘ZmMr hÿahÿa OmñV OmñV dmTy>§ cmJcr, Ver ‘mJrc Xma hiyM CKSy>Z ‘r MQ>H$Z ~mhoa nS>co! ""H$moU J@, {‘am?''
Vw‘À¶m nwT>ë¶m A§JUmOdi, ~¡cm§À¶m Jù¶m§V, Y‘m© K§wJya ~m§YrV hmoVm. ‘r jU^aM OmoamÀ¶m œmgmoÀN²>dmgm‘wi|, ‘mPr N>mVr Imct da hmoV hmoVr. ‘r ‘m¶m AéUm§À¶m
OmJÀ¶mOmJt W~H$co! EH$Xm§ dmQ>c|, cmoH$ H$m¶ åhUVrc? nU ‘cm AéUm§Zm Va Vo Omʶmnydu ghdmgm§V Amho, ¶m EH$mM H$ënZoZ| ‘mP| öX¶ AJXt ^ê$Z Amc| hmoV|.
^oQ>md¶mM| hmoV|. eodQ>t, EH$Xm§Mm ‘ZmMm R>m‘ {dMma R>adcm, d ‘r ’$mQ>H$m§VyZ ~mhoa nS>c|. ""AmVm§ H$moRy>Z Amcrg, Vy§ {‘ao@? A§@? H$m§ Amctg?'' AéU qH${MV² ^m§~mdyZ àý
VerM PnPn nmdc| Q>mH$sV, ‘r nwT>| Mmcco AgVm§Zm, ‘cm Vw‘À¶m g§dmXmMo Añnï> eãX {dMmarV hmoV.o nU Var{h ‘r JßnM! eodQ>t, ˶m§Zt IoiH$anU| ‘m¶m Im§Úmg hmV cmdyZ, ‘mPm
EoHy§$ ¶oV hmoVo. "¶oVmo J@ ‘mder' "nÌ nmR>d ~a§ H$m?' nwT>m Amnë¶m ~mOyg {’$adcm; Voìhm§ ‘mÌ ‘r EH$X‘ Yra H$ê$Z H$m§hrVar åhUmco. nU eãX Añnï>M
... nU {VH$S>o cj Z XoVm§, ‘r nwT>cm ‘mJ© H$mQ>rV hmoVo. ‘cm ‘m¶m AéUm§Zm ^oQ>m¶M§ ~mhoa nS>co, ""AmO OmUma Zm Vwåhr, AéU? Vwåhmcm ... ñQ>oeZmn¶ªV nm|Mdmd¶mcm Amco Amho
hmoV§! ‘m¶m nwT>rc Am¶wî¶m{df¶t, H$m¶ Vmo gmoj‘moj H$ê$Z ¿¶md¶mMm hmoVm!....... ‘r!''
g^m|dVt ‘YyZ ‘YyZ H$m|~S>o AmadV hmoVo; njr {H$c{~cV hmoVo. nU {VH$S>o ‘mP| Oam dada AmZ§Xr d¥{Îm XmI{dʶmMm à¶ËZ H$ê$Z{h, ‘m¶m AmdmOm§Vrc Xþ:IrnUm ‘cm
XoIrc cj ZìhV|. ‘m¶m ‘Zm§V, EH$M {dMma gmaIm ~imdV hmoVm ... ""AmO AéU ‘cm cndVm§ ¶oB©Zm; AéUm§Zm Jqhdê$Z Amc| hmoV|, Var Vo AJXt gmh{OH$nU| ‘cm JmS>rH$S>o cmoQy>Z
gmoSy>Z OmV AmhoV. AmOM ˶m§À¶mH$S>o ‘r ‘mP| ‘Z ‘moH$i| Ho$c| Zmht, Va H$Xm{MV² Vo ‘cm åhUmco, ""hmV²Ë¶oÀ¶m, ‘J Mc@Zm JmS>tVyZ...''
H$m¶‘MoM A§VaVrc!...'' Amåhr JmS>tV MT>Vm§M, Y‘m©Z| ~¡cm§À¶m eonQ>rg hmV KmVcm; Am{U ˶m§À¶m Iwam§Mm

24 25
IQ²>IQ²> AmdmO, Kw§Jwam§Mm ‘§Owi Üd{Z, ˶m g^m|dmaÀ¶m em§VV|V ‘moR>çmZ| ¶oD§$ cmJcm. JmS>r ‘m¶m AZno{jV ‘m¡Zm‘wi|, H$m§htM Z gwMyZ, AéUm§Zt ~¡cm§Zm nwÝhm§ ‘moR>çmZ| MwMH$mac|.
hiy§hiy§ nwT>| Mmccr hmoVr. nU, H$m§ht doi H$moUrM H$moUmet ~mocc| Zmhr. Kw§Jwam§À¶m qH$dm Y‘m©À¶m AOyZ Mm§Jc| AS>rM ‘¡c Omd¶mM| hmoV|. MmctV MmcUmè¶m ~¡cm§À¶m Kw§Jwam§Mm AmdmO, JmS>rMm
Bfmè¶mÀ¶m AmdmOm{edm¶ gJir em§VVm ngacr hmoVr. Kw‘Umam "JwSw> JwSw>' eãX, añ˶m§Vrc EImXXþgè¶m PmonS>rÀ¶m Xmam§VyZ ¶oUma| Hw$Ͷm§M| ^w§H$U| AJa
‘m¶m AZno{jV ^oQ>rZ| AéU ^m§~mdco hmoVo. Am{U ‘cm{h ‘r H$m¶ gm§Jy§ V|M g‘OV H$m|~S>çm§M| AmadU|, Agco AéUm§À¶m Am{U ‘m¶m AJXt chmZnUtnmgyZM|M n[a{MV dmVmdaU,
ZìhV|. .... {edm¶ Y‘m© hmoVmM JmS>rda! ‘J ‘moH$ionU| H$m¶ ~mocUma ‘r? WmoS>m doi Joë¶mda, Mmohmo~mOyg§ ngac| hmoV.|
‘rM eodQ>t WmoS>çm {YQ>mB©Z| ˶mcm EH$X‘ åhUmco, ""Y‘m© MmcV ¶o ao! Amåht ZoD§$ JmS>r BV³¶m§V, ñQ>oeZÀ¶m {XeoZ| ‘mcJmS>rÀ¶m B§OZmMr {eQ>r EH$X‘ EoHy§$ Amcr.
ñQ>eo Zmn¶ªV!'' ~mocU| gwê$ H$aʶmgmR>t, AéU ‘OH$S>o nmhÿZ Amnë¶m Zoh‘rÀ¶m J§^ra nÕVrZ| åhUmco,
qH${MV² M‘Hy$Z, nmJm AmoT>rV, Y‘m© ‘m¶mH$S>o d AéUm§H$S>o nmhÿ§ cmJcm. ""EoH$cmg {‘ao, Vmo H$H©$e eãX! Vmo ehamMm AmdmO ~a§!.... Am{U ho IwiIwiUmao Kw§Jwa?...
""Ia§M Y‘m©!'' AéUm§Zr ‘OH$S>o nmhmVm§M ‘m¶m åhUʶmMm Ame¶ AmoiIyZ, Vo{h Amnë¶mcm chmZnUt H$ënZm{h ZìhVr. nU ¶m Xmohm|V{h g§~Y§ Amho hmo! AJXt {ZH$Q>Mm!''...
åhUmco, ""AmU nmJm ‘m¶mH$S>o! ~aoM {Xdg ‘r JmS>r hm§H$ccr Zmht. ZoB©Z AmO ñQ>oeZn¶ªV! AéUm§Zt nwÝhm§ EH$Xm§ ‘OH$S>o diyZ nm{hc|. nU Var{h ‘r YS>YS>˶m A§V:H$aUmZ| MynMynM
hm¡em AZ² S>m¡ë¶mM AmhoV Zm Ow§ncoco? AmhoV ‘cm ‘mhrV ˶m§À¶m ImoS>r. ñQ>oeZda R>odVmo gmoSy>Z! hmoV|... ‘mP| ‘m¡Z eodQ>t ˶m§Zm AJXt Agø Pmc|; ˶m§Zt S>mì¶m hmVmZ| ‘mPm Im§Xm qH${MV²
H$m¶? Vy§ ‘mJyZ ¶o PnPn åhUOo Pmc§!'' hcdyZ åhQ>c,| ""H$gë¶m EdT>çm {dMmam§V JT>cr Amhog, {‘ao?... H$moUmda amJmdcr H$m§ Amhog?
Am{U ˶mM| CÎma EoH$ʶmnydvMI AéUm§Zt ˶mÀ¶m hmVyZ nmJm H$mTy>Z KoVë¶m. ""~¡c A§@? H$m¶? AJ, ~mocV H$m§ Zmhtg H$m§htM?''
g§~mcm ~a§, eoQ>!'' åhUV Y‘m©{h {~Mmam Imct CVê$Z Mmcy§ cmJcm. Var{h ‘r Z ~mocVm§, ‘mPr ‘mZ nwÝhm§ EH$Xm§ ~mOyg didcocr nmhVm§M, JmS>rÀ¶m
AéUm§Zr§ ~¡cm§Zm MwMH$mac|; Am{U nmJm g¡c gmoS>Vm§M, Vo{h Mm¡Iya Ym§dy§ cmJco. JmS>r Ywam§S>mImcyZ ‘mJ| YmdV OmUmè¶m Añnï> O{‘ZrH$S>,o {d‘ZñH$nU| nhmV AéU Jßn ~gco.
Y‘m©cm ‘mJ| Q>mHy$Z ~arM nwT>| Amcr hmoVr. nU Var{h Amåhr H$m§htM ~moccm| Zmht. nU ‘cm dmQ>V|, à¶mg H$ê$Z{h, nXamZ| cn{dcoë¶m Vm|S>m§VyZ EH$mEH$s¨ ~mhoa nS>coë¶m
‘r CJrMM ~mhoa nm{hco. nhm§Q>oÀ¶m dmè¶m‘wi| PmS>m§À¶m nmZm§Mm gigi AmdmO hmoV ‘m¶m hþ§X³¶m§Zt, AéU XMHy$Z ^mZmda Amco. ‘m¶m Xþ:ImMo§ H$maU H$m¶ V| ˶m§Zm g‘OoZm.
hmoVm. CJdVr WmoS>rWmoS>r COiV Agcr, Var AOyZ AJXt A§YwH$M {XgV hmoV|. ‘cm{h ˶m§Zm eãXm§V gm§JVm§ ¶oBZ© m!... nU hiì¶m AéUm§Zm ‘mP| Xþ:I ‘mÌ JÒ{XV H$ê§$ eH$c|!
: 28 : ‘mP| gm§ËdZ H$aʶmÀ¶m hoVyZ|, qH${MV² ‘m¶m ~mOyg H$cyZ ˶m§Zt ‘cm ào‘mZ| hm§H$ ‘macr...
AéU Ywam§S>m§da nm¶ R>odyZ, JmS>r hm§H$sV hmoVo. ‘r ˶m§À¶m OdiM ~gcr hmoVo Iar; nU ""{‘ao@!''
AJXt ‘wIñV§^! ‘mP| ‘cmM Amü¶© dmQ>c.| XmoZ VrZ ’$cmªJ Q>mHy$Z Amåhr nwT>| Jocm|, Var Zoh‘rMm AéUm§Zr§ ‘m¶m COì¶m Im§Úmda hmV R>odVm§M, ‘m¶m ^aë¶m S>moù¶m§VyZ Aly OmñVM
‘mPm YrQ> ~mocHo$nUm, gJimM ‘ocm H$moR>À¶mH$moR>| Xÿa nimcm hmoVm! AmoKiy§ cmJco! ‘r EH$Xm§ ˶m§À¶mH$S>o nm{hc| d ‘mZ ˶m§À¶m Im§ÚmH$S>o PwH${dcr.
Y‘m©cm MmcV ¶oʶmg XmoZMma {‘{ZQ>m§nydvM {YQ>mB©Z| gm§JUmè¶m Amnë¶m {‘aoM| Y¡¶© ‘m¶m S>mùo ¶m§VZy AmogaUmao CîU Aly, AéUm§À¶m hmVmda {R>~H$V hmoV.o WmoS>m doi AgmM
EH$X‘ H$moR>| cmonc|, ˶mM| AéUm§Zm{h Amü¶© dmQ>c| Agoc! nU ‘mP| ‘cmM H$maU g‘OoZm! Joë¶mZ§Va, A˶m§V ào‘mZ| ‘cm hiyM§ hcdyZ, Añnï> OS> eãXm§V AéU ‘cm åhUmco, "{‘ao@, ‘cm
‘r Mmar ~mOyg gmaI| nmhr, nwÝhm§ JmS>rÀ¶m N>namcm aocZy ~go; nwÝhm ~mhoa Ñï>r Q>mH$s... Zmht H$m gm§JUma V§y Vw¶m ‘Zm§Vc§ gma§?'
Agco AñdñW Mmio nwîH$i Ho$co! nU H$m¶ d H$go ~mocmd| V| ‘cm g‘OoZm!..... AmVm§ ‘mÌ ‘cm ‘m¶m A§V:H$aUm§Vrc Amdoe Agø Pmco. ‘r AéUm§À¶m ‘mZocm EH$X‘

26 27
{‘R>r ‘mê$Z, AJXt H§${nV ñdamZ| åhUmc|, ""‘cm gmoSy>Z ZH$m Zm hmo OmD§$ Vwåhr, AéU!'' gmoS>yZ, ‘r AmVm§-¶mM OJm§V...nU-H$moR>V| ar Xÿa Xÿa OmV Amh|. Vw¶mda ‘mPm nyU© {dœmg Amho.
: 29 : dmQ>c| Va Vwcm ‘t ‘YyZ ‘YyZ nÌ| {chrZ. nU Vr V§y Vw¶metM R>do erc Zm, ‘mder? AéUm§Zmhr
Am{U ‘mder, Z§Va AéUm§Zt ‘cm Yra {Xcm... ‘mPm ñdrH$ma Ho$cm, ˶mdoit ‘cm {H$Vr ‘witM H$idy§ ZH$mog. AéU ào‘i AmhoV, ‘ZmMo WmoS>o hido AmhoV. H$s{V© {‘idV Vo OJm§Vcr dmQ>
{H$Vr AmZ§X Pmcm! H$mT>Vm§Zm,... ˶m§Mr H$miOr KoV ˶m§Zm ‘XV H$aʶm§V, ‘cm ’$ma AmZ§X Pmcm AgVm! V|M ‘mPo
ho§ gJi| gJi| Vwcm AmVm§ {c{hVo Amho, Vg|M g{dñVa gm§Jmd|, Ag| ˶mdoit{h ‘cm ^mdr Am¶wî¶, Ag| ‘r R>a{dc| hmoV|; nU V| ‘m¶m Zer~t Zmht! ˶m§Mr H$miOr AmVm§ Vy§ Ko
dmQ>V hmoV|! nU ~mB© eãXM gm§nS>oZmV; cmO{h dmQ>V hmoVr gmaIr! ‘mder. nU ‘r h| doS>çmgmaI| Vwcm H$m¶ gm§JV gwQ>co Amho? VwPr O~m~Xmar Vwcm H$iV Zgoc
Vwcm eodQ>t ‘r ^oQ>co, ˶mdoit WmoS>³¶m§V... nm§M gmV dm³¶m§VM, ‘r gm§{JVc§ h| gma§. H$m§?
dmQ>c,§ VodT>çm§dê$ZM gma| g‘OyZ, Vy§ ‘cm Yra Xoerc; ào‘mZ| ‘m¶m nmR>rdê$Z hmV {’$aderc! ~ñg, AmVm§ ¶oWM| EH$X‘ Wm§~Vo. Zmht Va Ag|M ^aH$Q>ʶmMm hm ‘moh AmdaU| ‘cm e³¶
nU Vy§ WmoS>m doi Jßn ~gyZ, ‘J "N>o!... h| gma|M Ae³¶' Ag| ‘cm EH$X‘ åhUmcrg! Zmht... AéUm§Zm ‘r {c{hc| Amho H$s¨,... ‘cm gm’$ {dgê$Z Om. nU, ‘mder, Vy§ ‘mPr amoO
Am{U ‘mder, ˶mdoit ‘r AJXt hmVnm¶ ‘moS>ë¶mà‘mU| hmoD$Z, {Z‘yQ> Kat naV Amco. Vy§ hiy§ hiy§ AmR>dU H$mT>Vgo , Ag| H$Yt ‘cm AgoZ VoW| H$ic|, Va ‘cm ‘yR>^a ‘m§g MT>ë¶mgmaI| dmQ>co !...
gm§{JVcoco ˶mdoiMo {dMma ‘m¶m ‘Zm§V AmVm§ Jm|Yi CS>dyZ XoV hmoVo. AéU gmoZJm§dhÿZ (Vwåhm§ XmoKm§{edm¶ ‘cm {deof AmR>dU H$moUmMr hmoB©c V| gm§JVm§ ¶oV Zmht) ‘mder, ‘mPr
Joë¶mnmgyZ ‘r ^m§~mdco hmoVMo ; ˶m§V, V§y ‘cm H$mc gH$mit gm§{JVcoë¶m ˶m Jmoï>tZr ^a Q>mH$cr. AmR>dU OnyZ R>od ~a§!...
~m~mcm Hw$UHw$U cmJVm§M ˶mZ| ‘cm ‘mac|, Zmht Zmhr§ V| ~moccm ... Am{U åhUmcm, "‘m¶m AmVm§ nwÝhm ^oQ> hmoB©n¶ªV Vw¶m ào‘mMr Anojm H$aUmar EH$ IoS>di doS>r ‘wcJr.....
Hw$imcm H$mimoIr cmdcrg!' - {‘am -
‘mder, AéUm§À¶m Am{U Vw‘À¶m gdmªÀ¶m g§JVtV, ‘moR>çm ‘hÎdmH$m§jm EH$Xm§ ‘Zm§V
éOë¶mda, AmVm§ ‘r ‘m¶m ~m~mÀ¶m åhUʶmà‘mU|, EImÚm ‘mù¶mÀ¶m g§gmam§V gwI H$g| J§ (2)
‘mZy?§ Kam§Vrc gJitM ‘cm ~m|MV AmhoV. nU ‘cm AJXt ‘mPr dmQ>Umar H$‘im‘mder,- Vr Vy§ ""‘cm, ‘m¶m AéUm§Zm gmoSy>Z OmU| {Odmda ¶oB©c,...Zìho V| e³¶M Zmht.
gwÕm§ ‘cm Xÿa Xÿa cmoQ>y§ cmJcr Amhog. hmo, AgoM| ‘cm àW‘ dmQ>c.| .. ‘mPm JwÝhm Var H$m¶ gm§J? nU ‘mder{h ‘m¶mda ào‘ H$aVo. ‘m¶m BVH|$M ‘m¶m AéUm§da {VM| ào‘ Amho! Vr
‘r AéUm§À¶m ghdmgmgmR>t Ord Q>mH$V Amho. ˶m§À¶mda ‘ZmnmgyZ ào‘ H$aV Amho! hm? åhUmcr... ""{‘ao, AéUÀ¶mM nwT>rc Am¶wî¶mÀ¶m Ñï>rZ| {dMma H$a! ˶mcm gwIr H$am¶M| Agoc,
: 30 : Va Vy§ ˶mÀ¶m Am¶wî¶m§VyZ ¶m jUtM Xÿa hmo!.....''
nU ‘mder, gmam {dMma Ho$ë¶mda, AmVm§ ‘cm dmQ>V|, H$s¨ Vy§ åhUmcrg V|M gma§ Ia§ Am{U Ia§M, ‘mderMo Ia§ Amho. AéU! Vw‘M§ Am{U ‘mP§ ñWmZ gmaI§ Zmht!
Amho. ¶m§V MwH$sM| H$m§hr Zgc§, Var ì¶dhmam§V Jm|Yi CËnÞ H$amd¶mg gd© nwa| Amho!... hmo, R>ac§M; ‘r Vwåhmcm, ‘m¶m ~m~mcm (Vmo åhUo ‘cm ‘mP§ c¾ e³¶ {VV³¶m cdH$a
aS>ʶm§V, {dMma H$aʶm§V, H$mcMm gmam {Xdg Kmc{dë¶mdaM h| AmVm§ ‘cm g‘Oc|! Owino ¶ªV ‘r "CZmS>³¶m' H$ê§$ Z¶o åhUyZ ‘m¶m Xþgè¶m Mwc˶mH$S>,o ˶mÀ¶m Jm§dt R>do ʶmMm {dMma
AéUm§da ‘mP| BVH§$ ào‘ Amho, H$s¨ ‘m¶mgma»¶m EH$m jwР춺$sÀ¶m gwImgmR>t, ˶m§À¶m H$arV Amho.) gmè¶m§Zm gmoSy>Z Hw$R>§ Var cm§~ cm§~ {ZKyZ OmVo EH$Xm§Mr!
nwT>rc Am¶wî¶mMm, V§y åhUVog Vgm Zme hmoUma Agcm, Va Vgc| ñdV:M| gwI ‘cm ZH$mo Amho.... Ord Zmht XoV H$m§ht ‘r! ‘mPm Ord da Amcocm Zmht. VwåhtM Zmht H$m§ åhUmcm hmoVm,
‘mder, åhUyZM Vwcm h| eodQ>M§ nÌ {chÿZ... AéUm§Zm, Vwcm, ~m~mcm, gmè¶m ‘§S>itZm AéU, ‘mJ|? "OJm§V AmnU ¶oVmo ˶mdoiÀ¶mnojm§, OJm§VZy AmnU OmVm§Zm ˶m§V H$m§ht Var OmñV

28 29
gwYmacocr pñW{V {Xgmdr! Am{U Ag| H$m§ht H$aʶmnydv ‘aU| hr ‘mUwgH$s ZìhoM ‘wit!' H$m§hr gm§{JVc|. ˶mdoit Vr {H$Vr AmZ§{XV Pmcr hmoVr Agoc! gmo~VÀ¶m {VÀ¶m nÌm§dê$ZM, ˶m
åhUyZM, Zoh‘t H$mo˶m ì¶dhmar Ñï>rZ| Amnë¶m ^m|dVt nmhUmè¶m ¶m ‘mUgm§À¶m ghdmgmnmgyZ, nmoarÀ¶m ‘O~ÔÀ¶m ào‘mMr CËH$Q>Vm {XgyZ ¶oVo!... Am{U, ‘cm gwIr H$aʶmgmR>t, ˶m ^m~S>çm
gܶm§ Var, cm§~ H$moR>|Var AkmV {R>H$mUt, ‘r {ZKyZ OmVo Amho! nmoarcm Vy§ doS>çmgmaIm ˶mJ H$amd¶mg cmdcmg! Mm§Jcm ݶm¶!
nU AéU, EH$ H$am h§... Ìmg nS>cm Var AmVm§ ‘cm H$m¶‘Mr {dgam. Vwåhmcm Amnc| nU ‘mder, WmoS>m {dMma Ho$ë¶mda AmVm§ dmQ>V|, ‘r CJrM VwOda amJmdcmo, Vy§ A§eV:
Am¶wî¶ ‘m¶m{edm¶, OmñV gwc^nU| Kmc{dVm§ ¶oB©c, Ag| ‘cm{h {dMmam§Vt dmQ>V|! ˶m§VM H$maU Agcrg Var... {Zü¶ H$aUmar {‘amM!... Am{U nwÝhm§, ^m|dVmcÀ¶m ¶m M‘ËH$m[aH$
‘cm{h gwI Amho. ‘m¶mgmR>t Vwåhr Amnë¶m CÁÁdc ^{dVì¶mMm Zme H$ê§$ ZH$m!... VodT>r ‘mPr n[apñWVtVrcM Vy§ EH$ g§gmar ì¶{º$ Amhog, Vw¶mdarc ‘m¶m ào‘m‘wi|, Vw¶mda ‘r amJmÀ¶m
‘witM ¶mo½¶Vm Zmht!... ^am§V g§VmnU|, h| gmh{OH$ Agc| Var ¶mo½¶ Zmht!
‘m¶m AmOn¶ªVÀ¶m {M‘wH$ë¶m Am¶wî¶mH$S>o nm{hc|, H$s¨ ‘r Amnë¶mcmM {dMmaVo "{‘ao, Vy§ nU ‘r Var H$m¶ H$aUma ˶mcm?... {‘am!... {VM| ZwgV| Zm§d {ZKmc| H$s¨ ‘mP| öX¶
Amcrg H$moR>yZ? AZ² Mmccrg Hw$R>?| ' gܶm§ CM§~iyZ ¶oV| Amho!... Vwcm EH$Xm§ AmVm§ ‘r ¶m ~m~VtV eodQ>M| gm§JyZ KoVmo! Vwcm R>mD$H$
nU AmVm§, ‘r H$moR>|Var Aem {R>H$mUt OmV Amho, H$s¨ VoW| Xþga| H$moUr g§e{¶V ‘wÐoZ| ‘cm Agc| Var nwZ: ‘m¶mgmR>t EoH$ gma|!...
{dMmaUma Zmht, H$s¨, ""{‘ao, Amcrg H$moR>yZ? Mmccrg Hw$R>?| '' : 33 :
nwÝhm§ H$Yt Var,... H$moR>|Var,... Am¶wî¶m§V AmnU hmoD$ZM Jm§R> nS>cr Va nS>oc; nU Vr ‘mPr ~mc‘¡ÌrU! chmZnUMo Vo Ioi! AZoH$ doim§, Amåhr XmoKm§Zt H$gc§ Var H$maU
Vmon¶ªV ‘cm gm’$ {dgê$Z Om, AerM {dZ§{V H$aVo.'' H$mT>md|, AZ² hiyM§ H$a§XrÀ¶m Omir‘ܶ| OmD$Z {hadt H$ƒt H$a§X| H$mTy>Z MaMam§ MmdmdtV. KamnmgyZ
- {‘am - cm§~cm§~... Am§V Am§V H$moR>ë¶m Var eoVm§VyZ ^Q>H$V {’$amd|. Am{U ‘J H$mimoI Pmë¶mda
5 OmZodmar 1924. naVë¶m~Ôc, VwPr qH$dm {‘aoÀ¶m AmB©Mt ~mocUt {Z‘yQ>nU| EoH$mdtV. Vwcm AmR>dVM Agoc V|
gma§!...
(3) {‘aoMo n{hco YS>o, {VMr n{hct dmMZmMt nwñVH§§o$... gmat ‘m¶mH$Sy>Z {Vcm {‘imcoct.
‘w§~B© : Vm. 25 E{àc 1924. ˶mdoit, ‘r EImÚm {df¶mda, Amnë¶m VwQ>nw§Á¶m kmZmÀ¶m ^m§S>dcmda, AZoH$ doim§ ‘moR>‘moR>t
co³Ma| ÚmdtV. ˶mdoiMr Vr ‘m¶mH$S>o AZݶ^mdZoZ| cj XoʶmMr {VMr d¥{Îm... {VMm Vmo
{ච‘mder, gmpÎdH$ Moham. gma| AOyZ{h ‘m¶m S>moù¶mg‘moa C^| ahmV|! OUy§ H$m¶, ‘r H$moUr OmS>m {dÛmZ²
AmVm§n¶ªV, VwPt cmJmonmR> VrZ Mma nÌ| Amë¶mZ§Va ‘mÌ, Vwcm nÌM nmR>dmd¶mM| Zmht, Amho,... Ag|M {Vcm dmQ>o! {VÀ¶m Agë¶m H$m§htem ‘m¶mdarc doS>Ji ào‘m‘wi|M, {VM| dmMZ
hm ‘r Ho$cocm {Zü¶ ‘cm ‘moS>mdm cmJV Amho. XmoZ ‘{hݶm§ndy u Vwcm amJmZ| ‘r "Xþï>' åhQ>c| hmoV.| dJ¡ao dmT>V Joc|. dmñV{dH$, B§J«Or Mm¡WtVrc EH$ IoS>di ‘wcJr Vr! nU Var{h, {Vcm BVH$s
nU AmVm§ CcQ> Vw¶mH$S>o ‘Z ‘moH$i| Ho$ë¶mdm§MyZ ‘cm amhdoZm. {d{dY ñdê$nmMr Ñ{ï> AgʶmM| H$maU H$Xm{MV² {VMr ‘m¶m ‘¡Ìr‘wi| dmT>cocr {Okmgm!...
‘r Var H$m¶ H$ê§$, J§? BVam§nojm§ {‘aoMr VwcmM OmñV ‘m{hVr hmoVr. Vr Vwcm ’$ma : 34 :
AmdS>V{h hmoVr. ‘O~ÔcÀ¶m {VÀ¶m ^m~S>çm ào‘mMr V§y WÅ>oZ| H$m§ hmoB©Zm, ‘YyZ ‘YyZ OmonmgZmhr Amnë¶m VoWë¶m Kam‘mJë¶m dmS>tV, JdVmÀ¶m J§Or‘mJ| EH$ nm¶ar Am§ã¶mM| ‘moR>| PmS>
Ho$cr hmoVrg. ‘cm ˶m {Xdet nmohm|Mdmd¶mcm Vr ñQ>eo Zda Amcr Am{U naVë¶mda {VZ| Vwcm gma| AmhoZm? H$Yt‘Yt ˶mÀ¶m N>m¶|V ~gyZ, Amåhr XmoKm§Zt {‘iyZ nwñVH|$ dmMmdtV. ˶m nwñVH$m§Vrc

30 31
춺$s¨À¶m M[aÌm§er Vr ^m~S>r nmoa {H$Vr cm¡H$a EH$ê$n hmoB©! h§gʶmgma»¶m àg§Jt Vr {OVH$s gm§J Zm?'
h§go, {VVH$sM Xþ:ImÀ¶m àg§Jt Vr nQ>H$Z² Aly T>miV aSy>§ cmJo. ""H$m¶ gm§Jy AéU?'' {‘am Añnï>nU| nwQ>nwQ>cr. ~amM doi Vr VerM Amnë¶me§t ñ’w§$XÿZ
"B§Xÿ q~Xÿ' À¶m H$mù¶m g‘wÐm‘wi| {VZ| WmoS>m doi h§gmdo, nU ‘J åhUmd|, "er:, ‘Zwî¶mÀ¶m ‘J EH$X‘ åhUmcr, ""EZm°H$ AmS>Zo© À¶m H${dV|Vrc Jmoï> Vwåhr ‘cm ‘mJ| {H$Vr JmoS> hiwdma eãXm§V
Hw$ê$nnUmM| {H$Vr {h{S>g dU©Z? ¶mnojm§ Mm§Jcm {dZmoX Zmht H$m§ hmo, AéU?' har^mD§$À¶m à˶oH$ gm§{JVcr hmoVrV? AmR>dV|? h§:!... AmnU{h VgoM! ’$º$ chmZnUt VodT>o Ioicm|! Am{U
H$mX§~atVrc XmoZ Mma àg§Jt Var, Vr Amo³gm~mo³et aS>md¶mMr! "¶‘wZm' "nÙm' "gw§Xar',... AmVm§?.....''
¶m§À¶m Am¶wî¶mÀ¶m H$éU H$hmʶm§Zt {Vcm H$idiyZ ¶oB©. "^mD$' {df¶t {Z‘m©U Pmcocm {VÀ¶m ‘cm EH$X‘ AmR>dc|! Amåhr {H$Vr Var B§J«Or, ‘amR>r H${dVm, Aem ‘Oo‘O|V {‘iyZ
‘Zm§Vrc AmXa, "gw§Xar' {df¶t {Vcm dmQ>Umè¶m CËH$Q> ghmZw^yVr‘wi|, jU^a Xmocm¶‘mZ hmoB©. dmMë¶m hmo˶m. nU {‘aocm AmO Vr EH$M H${dVm AmR>dcr! Am‘À¶m JVm¶wî¶m§Vrc ˶mM d
nU ‘J nwÝhm, "^mD$ {H$Vr hmo loð>' åhUyZ{h, Amnco nm{UXma S>mio o ‘moR>o H$ê$Z {VZ| ‘cm gm§Jmd|! Vgë¶mM AmZ§XmÀ¶m àg§Jm§Zt, {‘aocm OmñV Xþ:I hmoV hmoV|. ˶m‘wi| {Vcm ~amM doi hþ§XH$mM
Vo gmao àg§J, à˶j KS>V Agë¶mà‘mU|, ‘cm AOyZ{h AmR>dVmV! AmdaoZm.
VrZ gmS>Vo rZ dfmªndy vMr Jmoï>! Vwcm AmR>dV Agoc, {‘aoMr ‘amR>r ghmdr Pmë¶mda, {VM| ""AéU, ‘cm Vwåhr nm{hOo Amhm§!'' eodQ>t Vr ñ’w§$XÿZ ñ’w§$XÿZ, Añnï> eãXm§V ‘cm gm§Jy§
Zm§d emi|VyZ H$mT>md¶mM| gXm nmQ>cmZ| R>a{dc|! ˶mdoit aS>Hw§$S>rg ¶oD$Z, Vr ‘cm åhUmcr hmoVr, cmJcr, ""Vwåhr ‘cm AmO gmoSy>Z OmUma, hr H$ënZmM ‘cm ‘wit Agø dmQ>Vo!''
"‘r nwT>§ B§J«Or {eH$c§ nm{hOo H$s¨ ZH$mo hmo, AéU? Vwåhmcm AmdS>oc Zm ‘r {eH$co Va? ~m~mMr {‘am ‘m¶mH$S>o ^aë¶m S>mùo ¶m§Zt gmaIr nhmV am{hcr! Am{U ‘m¶m Jqhdaë¶m öX¶m§VZy
g‘OyV KmcmZm Vwåht?'... S>mùo ¶m§V Aly AmUyZ Vr ‘cm Vg| gm§JV AgVm§Zm {VMr H$mdar ~mdar eãXM ’w$Q>Zo m.
Pmcocr M¶m©, {H$Vr AH¥${Ì‘ hmoVr? ""‘r Vwåhmcm AmdS>V Zmht H$m§, AéU? A§@? gm§Jm Zm? Vw‘À¶m {‘aoZ| nwT>| H$m¶ H$am¶M|
‘mder, "{‘am' åhQ>c|, H$s¨ Agco {H$Vr Var àg§J ‘cm AmR>dVmV. ‘r ‘°{Q´>H$ d H$m°coO AmVm§? Vwåhr Joë¶mda ‘mP| H$m¶ hmoUma Amho hmo?'' {‘am AmO {VM| gma| gÎdM àJQ> H$arV hmoVr
{ejUmgmR>t, gmoZJm§d gmoSy>Z ~mhoa Joë¶m‘wi|, Joct XmoZ df]M H$m¶ Vmo, {VÀ¶m ‘m¶m ghdmgm§V OUw§ H$m¶?....
I§S> nS>cm hmoVm. nU ¶m AdYtVM VodT>m, {VÀ¶m‘ܶ| A§V~m©ø H$m¶ ’$aH$ nS>cm hmoVm? ˶m {Xdet ~mocVm§ ~mocVm§ {VÀ¶mZ| amhdoZm. {VZ| ‘cm EH$X‘ KÅ> {‘R>r ‘macr. {VÀ¶m AJXt {ZH$Q>
Vr ‘cm nmohm|Mdmd¶mg Amcr, ˶mdoiÀ¶m {VÀ¶m gwadmVrÀ¶m ‘m¡Zm§V{h, OUy§ hm ‘mJcm gmam Amcoë¶m Mohè¶mdarc H$éU ^md Va, ‘cm jUmjUmcm OmñVM AñdñW H$arV hmoVm... {VOH$S>o
B{Vhmg XS>cm Amho, Ag|M ‘cm dmQ>c.| I|MrV hmoVm... ‘cm H$m§htM gwMoZm. gm§ËdZmgmR>t Odi KoD$Z Hw$admirV Agcoë¶m {VÀ¶m
Var ‘r {Vcm BVH|$ ^mdZmde Pmcoc| H$YtM nm{hc| ZìhV|. ... Am{U Ia§M ‘mder, Mohè¶mMr, AlyZ§ r S>~S>~cocr Vr Ñ{ï>, ‘cm OmñVM AmH$fªy cmJcr,... Am{U ‘mder, {VÀ¶mH$S>o
{VÀ¶m Xþ:Im‘wi§, ‘mP§ öX¶{h nydu H$YtM BVH§$ CM§~iyZ Amë¶mM§ ‘cm AmR>dV Zmht. hmo, Vmo pñWa ZOaoZ| d ‘w½YnU| nhmVm§ nhmVm§, ‘r ào‘^amZ| {VÀ¶m ‘wImM| EH$X‘ Mw§~Z KoVc|.
eodQ>Mm àg§J, Vw¶mgmR>r EH$Xm§ nwÝhm§ g{dñVa {c{hVmo. : 36 :
haH$V Zmht cm§~ Pmc§ nÌ Va!... ‘m¶m ‘ZmM| Var g‘mYmZ hmoD§$ Xo!... ‘m¶m Im§Úmda Amncr ‘mZ VerM R>odyZ, {‘aoZ| VwQ>H$ eãXm§V eodQ>t ‘cm hiy§ hiy§ gmar
: 35 : hH$sH$V gm§{JVcr.
Amåhr XmoK|M JmS>tV...Am{U Mmohm|~mOyg AJXt em§V hmoV|. COì¶m hmVm§V nmJm KoD$Z, Joë¶m dfm©nmgyZ, gXm nmQ>rc Amnë¶m ‘wcrÀ¶m c¾mMr V¶mar H$arV hmoVm. AmYtM {‘am
‘mPm S>mdm hmV {VÀ¶m nmR>rda R>odrV, ‘r hiyM ñVãYVm ‘moS>cr, "{‘ao@! AJ Pmc§ H$m¶? ‘cm BVH$s n§Yam dfmªZV§ ahr dmT>cco r; Am{U ‘wcJr AerM ‘moR>r hmoV Jocr, Va ‘mJmhÿZ OmVtV ¶mo½¶

32 33
‘wcJm{h {‘iU| e³¶ Zmht, åhUyZ ˶mZ| eodQ>t Amnë¶m eoOmaÀ¶m Zmdcr Jm§dMm, EH$ VéUgmM h§gZy nm{hc|.
dmS>di {~Oda ‘mir, {Z{üV H$aʶmM| R>a{dc| hmoV|. ""nhmM h§!'' Ag| åhUV {VZ| nmJm g¡c gmoS>ë¶m d ~¡cm§Zm MwMH$mac|. ˶m Bemè¶mZ| ~¡c
‘m¶m ~mc‘¡{ÌUrÀ¶m Xþ:Ir ‘Z:pñWVrM| h| H$maU ‘cm g‘OVm§M, ‘cm dmQ>c|, Vr OmoamZ| Ym§d§y cmJVm§M, {VZ| ‘mZ da H$ê$Z d Jmc A{^‘mZmZ| qH${MV ’w$JdyZ, ‘m¶mH$S>o Ñ{ï>jno
Amnë¶mda BV³¶m AZݶ^md| ào‘ H$arV Amho, Va AmnU...! Q>mH$cm.
: 37 : : 38 :
{VMr ‘mZ da H$ê$Z {VÀ¶mH$S>o ‘r nm{hc|, {VMo Aly nwgco d {Vcm åhUmcmo, ""h§! hmg {Xem COiy§ cmJë¶m hmo˶m. ~mOycm eoVm§V {R>H${R>H$mUt H$mncoë¶m JdVm§À¶m amer Añnï>
~Ky§ {‘ao, AmVm§ EH$Xm§ Zoh‘rgmaIr! Vwcm Oa IamoIaM Vg| dmQ>V Agoc Va ‘r VwPmM .... {XgV hmo˶m. ‘r WmoS>m ‘mJë¶m ~mOyg H$ccmo Am{U VoWyZ {‘aoH$S>o h§gV nmhÿ§ cmJcmo! nwT>rc
AJXt VwPmM Amho. Pmc§ AmVm§?'' COicoë¶m {XeoÀ¶m nQ>mda, {‘aoMm Moham {H$Vr ‘mohH$ {XgV hmoVm. é§X H$nmi, gai ZmH$, AY©dQ>
‘m¶m ¶m dm³¶m§Zr {‘aoMm Moham EH$X‘ {H$Vr ’w$ccm? {VZ| PQ>H$Z² Amnco Aly gm’$ {‘Q>cco o Am|R>, ~m§H$Xma hZwdQ>r... ¶m {VÀ¶m gmè¶m Ad¶dm§dê$Z AmH$menQ>mda doS>r dm§H$S>t diU|
nwgco d Vr ‘m¶mH$S>o ào‘mZ| nhmV, IwXH$Z² AJXt JmoS> h§gcr. AZ² ‘J nwÝhm§ Zoh‘tgmaIrM h§g,§y KoV OmUmar aofm, ‘Ogma»¶m {MÌH$mamcm AmH$f©H$ H$m§ dmQy>§ Z¶o?....
Ioi,§y ~moc§y cmJcr. "{‘ao, {H$Vr JmoS> ‘wcJr Amhog J?' ‘r nQ>H$Z åhUmcmo. {‘am ZwgVr ‘mZ didyZ h§gcr.
‘cm AJXt Amü¶©M dmQ>c|. {VMm ‘mPm BVH$m ghdmg Pmcocm; nU AmOn¶ªV {‘aoZ| ‘mJ| Ym§dUmè¶m PmS>mH§ $S>o d ^m|dVmcÀ¶m ˶m XoImì¶mH$S>,o ‘r AJXt CËgmhr ‘ZmZ| nhmV
{VÀ¶m ‘m¶m{df¶tÀ¶m ^mdZm BV³¶m CKS>nU|, CËH$Q>VZo | H$YtM 춺$ Ho$ë¶m Zìh˶m? Am{U ‘r hmoVmo. Am‘À¶m chmZnUÀ¶m {H$Vr Var AmR>dUr, ‘m¶m ‘Zm§V gma»¶m ¶oV hmo˶m. {‘aocm{h
ñdV: Var! Am¶Ë¶m doit ‘cm BVH$m ‘moh H$gm Pmcm, h| ‘mP| ‘cm{h g‘OoZm. AmR>dV Agoc H$m§ V| gd©? ¶m H$ënZoZ| ‘r {VOH$S>o nm{hco; Vm| {VMm Moham{h AmZ§XmoËgmhmZ| à’w$„
˶m jUmnydvÀ¶mM AmZ§Xr àg§Jm{df¶t Agm ‘w½YnU| {dMma H$aVm§ H$aVm§, ‘mP| cj {XgV hmoVm.
EH$X‘ g‘moa ~¡cm§H$S>o Joc|. ˶m§Zt hiy§ hiy§ MmcyZ, Am‘Mr JmS>r Vm|n¶ªV {Vgè¶m nmUoarOdi ""Vwåhmcm ˶m Xgè¶mÀ¶m {XdgmMm àg§J AmR>dVmo H$m§, AéU?'' {‘am h§gV h§gV
AmUcr hmoVr. AOyZ XrS> ‘¡c dmQ> Mmcmd¶mMr hmoVr, åhUyZ ‘r ~¡cm§Zm nwÝhm EH$Xm§ MwMH$mac|. ‘m¶mH$S>o diyZ EH$X‘ åhUmcr, ""Om§^ù¶m Am{U H$mù¶m§Zm AmnU P|Sy>À¶m Jm|S>çm§Zt gOdc|
{‘aocm Va AmVm§ AJXt Zì¶m CËgmhmZ| ^aV|M Amc| hmoV.| {VZ| ‘m¶m H$Sy>Z nmJm d H$mR>r hmoV|. qeJm§Zm Joê$Mm Vm§~S>m a§J AZ² ~oJS>r... Jù¶m§V Zwg˶m ‘mimM ‘mim! AZ² ‘J {H$Vr
EH$X‘ KoD$Z åhQ>c,| ""Úm ‘m¶mH$S>o nmJm, ‘r hm§H$Vo JmS>r!'' {nQ>micr hmoVr AmnU JmS>r? Mm¡Iya Xm¡S> AZ² Kw§Jwam§Mm IwiIwi AmdmO! AmR>dV§?... {eZdma
chmZnUt, {VZ| AZoH$doim§ JmS>r Mm§Jcr hm§H$ë¶mM| ‘cm AmR>dV hmoV|. Var ‘r {Vcm Pmcm hmoVm Xþgè¶m JmS>rMm IoS>çm! ˶mZ| ~¡cm§Zm aº$~§~mi Ho$c| hmoV|, namUrMo JmoXo ‘mê$Z
‘wÔm‘M {hU{dʶmgmR>t åhUmcmo, ""JmS>r IÈ>çm§V Kmcy§ ZH$mo hmo... Zmht Va {hÀ¶m~amo~aM ‘mPr ‘mê$Z!... nU H$m¶ Cn¶moJ?... JmS>çm§À¶m H$mT>mH$mT>tV AmnUM eodQ>t nwT>| Jocm|! Zmht?...
nwT>cr JmS>r...'' Am{U Vmo ‘J {H$Vr nU {MS>cm ... ˶mMr AmnU Iyn Q>a Ho$cr hmoVr ˶mdoit!''...
""˶mMr ZH$mo ~a§ H$miOr!'' Amnco h§gao nm{UXma S>moio ‘m¶mH$S>o didrV, {‘am ""hmo ... hmo'' ‘cm{h gd© AmR>dyZ ‘r EH$X‘ åhUmcmo, ""AmVm§ AcrH$S>o {eZdma H$m¶
åhUmcr, ""MmcVr JmS>r IÈ>çm§V KmcVmV Vr nwéfM! Amåhr ~m¶H$m gmdY AgVm|. CcQ> Vr ZrQ> H$aVmo J?''
añ˶mda R>odʶmMmM OmñV à¶ËZ H$aVm|! ~a§!'' ""AJXt dmB©Q> Pmcm¶²'' {‘am Vm|S> doS>odm§H$S>| H$ê$Z ‘OH$S>o nhmV åhUmcr, ""Hw$R>§ Var
{VÀ¶m ¶m EH$X‘ Amcoë¶m Q>mo‘ʶmMr, ‘cm AJXt ‘m¡O dmQ>cr d ‘r {VOH$S>o ‘w½YnU|M ^Q>H$Vmo, VmS>r {nVmo, {dS>çm AmoT>Vmo- gma§ H$m§ht... nadm§M añ˶m§V nS>cm hmoVm Va© hmoD$Z!...''

34 35
{‘amZ| OmVm§ OmVm§ gm§{JVcocr Am‘À¶m ˶m ~mcgmo~˶mMr hH$sH$V EoHy$Z ‘cm dmB©Q> H$gcmgm g§Xoe ImoXcm Amho. {H$Vr ’$S>ª ‘amR>r ~mocV hmoVr Vr, AéU? ~amo~a H$moUr EH$
dmQ>c|. ˶mdoit ‘m¶m ‘Zm§V Amc|, H$moUmMm Am¶wî¶H«$‘ H$gm ~Xcoc V| gm§JU| H$R>rU Amho. ¶wamo{n¶Z åhmVmam hmoVm; Vmo Va Agco emoYM H$arV {’$aV AgVmo åhUo. {H$Vr ào‘i hmoVr åhmVmar
Am{U Ia|M, AmVm§ Va ‘cm V| OmñVM dmQ>V| Amho! Vr! AZ² {H$Îmr {H$Îmr Jmoï>r gm§{JVë¶mZ² {VZ§ ‘cm! AZ² ‘J eodQ>t OmVm§Zm åhUV hmoVr ‘cm,
{‘am ~mocV hmoVr Iar, nU {VMm Moham ‘mÌ l‘mZ| Amaº$ Pmcm. ‘r nQ>H$Z² {VÀ¶m ‘m¶m~amo~a Mc åhUyZ''
hmVm§Vrc nmJm H$mTy>Z KoD$Z {Vcm åhUmcm|, ""nwao ~a§ H$m§ ~mB©gmho~, ~m¶H$m§M| Zìho h| H$m‘!'' ""Añg§! AZ² ‘S>‘ ìhm¶cm ZìhVr H$m§ gm§JV Vr Vwcm?'' ‘r {VMr WÅ>m Ho$cr.
""hmo hmo Va! X‘c| Zmht H$m¶ ‘r@'' Vg| {‘am åhUmcr Iar; nU ‘r nmJm ‘m¶m hmVt ""Bíe!'' {‘am ˶mda H$m§ht Var åhUmcr.
KoV AgVm§Zm {VZ| ’$mago AmT>odoT>o KoVco ZmhtV. Var XoVm§ XoVm§ {VZ| åhQ>c|M, ""~m¶H$m åhUOo : 40 :
Xþ~ù¶mM OUy§!!''... ~¡c AJXtM ‘§Xmdco hmoVo. ‘ZJQ>mdarc KS>çmi nm{hc|, Vmo§ JmS>rcm AdKt drg {‘{ZQ>|
: 39 : am{hct hmoVt. ñQ>eo Z AOyZ nmD$U ‘¡cmda hmoV.| OdiyZ OmUmè¶m JamS>rcm JmS>r cmdyZ ‘r namUr
WmoS>m doi Amåht XmoKo{h ñVãY hmoVm|. añ˶mZ| COd| diU KoVc|, Voìhm§ Amåhmcm COì¶m ‘maVm§M ~¡c OmoamZ| Ym§dy§ cmJc|. nU {‘aoM| {VH$S>o cj hmoV|.
~mOyg Amnë¶m KamOdirc {M‘UmOrAßnmMm nS>H$m dmS>m cm§~da {Xgy§ cmJcm; Am{U ˶mÀ¶m "nwéf EH§$XatV {ZX©¶M hmo!' Vr EH$X‘ ‘cm åhUmcr. "Vwåhmcm ˶m§Zm XþIdV§ Var H$g§
T>m§gicoë¶m ~wéOmOdiM| OwZmQ> XoD$i ‘cm nQ>H$Z² AmR>dc|. ~mB©? Am‘Mm ~m~m Va aº$M H$mT>Vmo OmoS>rM§, amoO! A¶mB©@! H${dVm ‘mÌ H$amc, A§@! Amnc§
‘r ˶m{df¶t H$m§ht Var ~mocUma BV³¶m§V {VH$S>o ~moQ> H$ê$Z, {‘amM åhUmcr, ""V| XoD$i H$mì¶ AZ² Amnc§ dmJU§ {Zami§ AgV§ Va?...'
AZ² ˶mÀ¶m OdiMm {haì¶m nmʶmMm N>moQ>m Vcmd! AmR>dVmo Vwåhmcm, AéU?...'' {VÀ¶m Vgë¶m H$m|dù¶m ‘ZmÀ¶m CÒmam‘wi| ‘cm EH$X‘ cmO dmQ>cr. qH${MV² h§g{§y h Amc|!
Vmo àý Vr H$m§ {dMmarV hmoVr, V| ‘cm cmJcrM g‘Oc|. Am{U ‘r cmJcrM H$mR>rM| gmY| Q>m|H$ nwT>| Ho$c|.
chmZnUt, EH$Xm§ AgoM Amåhr XmoKo ~m{ce Jßnm ‘marV, ˶m VcmdmOdiÀ¶m EH$m nU VodT>çm KmB©V, ‘m¶m nmJm Yacoë¶m S>mì¶m hmVmÀ¶m ‘ZJQ>mcm, Vr namUr, MmQy>Z
Hw§$S>rda ~gcm| hmoV|. ~mocʶmÀ¶m ^am§V, {‘aoMm EH$X‘ Vmoc OmD$Z Vr nmʶm§V nS>cr. Hw§$S>tVc| JocrM! {‘aoM| cj {VH$S>o PaH$Z² Joc|! ^iH$Z² aº$ ¶oD$Z AmoPaV hmoV|.
nmUr V| Ho$dT>|g|? nU Vr ˶mdoit ’$ma Km~acr. {dOma Z H$mT>Vm§M, ‘r EH$X‘ Am§V CS>r ‘macr ""AJ~mB©@!'' åhUV {VZ| ‘mPm hmV PQ>H$Z² Amnë¶m ‘m§S>rda R>odcm d Amnë¶m nXamZ|
d {‘aoÀ¶m ~md»¶m§Zm Yê$Z, {Vcm da AmoT>cr. Amncm {^Ococm naH$a {niV, {VZ| Ho$dT>çm Vr V| aº$ nwgy§ cmJcr.
H¥$VkVoZ|, ˶mdoit ‘m¶mH$S>o nm{hc| hmoV|? ‘r VoW| hmoVmo åhUyZM, OUw§ H$m¶ Vr {Od§V am{hcr, ""H$m¶ Pmc§? A§!? AJ Wm§~, {‘ao! BVH$m H$m§hr ZmOyH$ Zmht ‘r!'' hmV ‘mJ| AmoT>rV ‘r
Ag| {Vcm ˶mdoit {VÀ¶m ~m{ce g‘OwVrà‘mU| dmQ>c| hmoV.| "AmOMr {‘am H$m§ht {VVH$s nmoaH$Q>, åhUmcmo; nU {VÀ¶m YS>nS>rMr J§‘V dmQy>Z ‘r nwT>| åhUmcmo, ""nU H$m¶ J, AmVm§ ~¡cm§Zm namUr
Km~aQ>, ~mdiQ> Zmht,' Ag| gm§JʶmgmR>tM, {VZ| Vmo àý {dMmacm Agoc, Ag| ‘cm àW‘ cmJcr, Voìhm§ Zmht Ym§dcrg Hw$R>| H$idiyZ?''
dmQ>c.| {‘amcm CÎma AmR>doZm, {ZXmZ gm§JdoZm!
nU ‘mPm Vmo H$¶mg MwH$sMm hmoVm. Vr EH$X‘ nwT>| åhUmcr. ""Joë¶m dfu CÝhmù¶m§V EH$ : 41 :
{‘eZar ‘S>‘ ~mB© Amcr hmoVr BH$S>o, AéU!.... åhmVmarM hmoVr .... H$m¶ ~mB© {VM| Zm§d? hmon nU ‘mPm hmV VgmM hmVm§V Yê$Z R>odyZ, ‘m¶mH$S>o nhmV Vr pñ‘V H$ê$Z gm¡å¶nU|
H$mB§S> dmQ>V§! Vr åhUV hmoVr, ˶m VcmdmÀ¶m Vimet {M‘UmOrAmßnm§Zt ñdV: gm§{JVcocm åhUmcr, ""Wm§~m Zm, é‘mcmZ| ~m§YVo Var VodT>m!''

36 37
{VZ| ˶mda Vm|S>mMr dm’$ KmVcr; Amnë¶m nmoc³¶m§Vrc ~maH$m é‘mc H$mTy>Z ’$mS>cm d ^mZmda Amcmo; gmadQ> JmS>r MQ>H$Z² ñQ>oeZÀ¶m Amdmam§V didyZ, ‘r nmJm Ywam§S>mda Q>m§H$ë¶m, d
˶mZ| ‘mP| ‘ZJQ> KÅ> ~m§Yc|. ‘J ‘m¶m hmVm§H$S>o Vr AJXt ào‘nyU© ZOaoZ| nmhÿ§ cmJcr. Vg| nhmVm§ Amncr ~°J hmVm§V KoD$Z Imct CVacmo.
nhmVm§ {VM| S>moio Amoco Pmco hmoVo! jU^aM W~H$cmo, {‘aoMm hmV hmVt KoD$Z {VÀ¶mH$S>o nhmV, ‘t Vmo ào‘mZ| hiyM Xm~cm.
""{‘ao, {H$Vr ào‘i nmoaJr Amhog J V§?y '' ‘cm amhdoZm, åhUyZ ‘r ào‘mZ| {VOH$S>o nmhÿZ ˶mdoit {VMo S>moio Aly§Zt AJXt ^ê$Z Amco hmoVo.
åhUmcmo Am{U ‘Zm§Vrc ^md XmI{dʶmgmR>t, {VMm hmV hmVt KoD$Z WmoS>çm ào‘mZ| Xm~cm. Am{U ‘mPm Jim ....? Vmo{h XmQ>cm hmoVm!
WmoS>m doi AJXt em§V hmoV|! ‘r ~moccmo Zmht, {‘am{h JßnM hmoVr. nU ‘J EH$X‘ : 43 :
‘m¶mH$S>o diyZ H§${nV ñdamZ|§ {‘am åhUmcr, ""hmo AéU, ‘r doS>r-^moir Amho. AmOn¶ªV, ‘mP| "Vy§ Imct CVê§$ ZH$mog, {‘am!' {VMm CVaʶmMm à¶ËZ nmhÿZ, ‘r åhUmcmo, Voìhm§ CVaVm§
H$m¶ hmoUma ¶mMr ‘cm H$ënZmM ZìhVr. nU AmVm§ ‘cm Ver hþahÿa dmQ>m¶Mr Wm§~cr! Vwåhr ‘cm CVaVm§, Vr ZmBcmO åhUyZ nwÝhm ‘w½YnU| Am§V ~gcr. {Vcm ~mocU|{h e³¶ hmoV ZìhV|.
Amncr åhQ>ë¶mda .... AéU ... AmVm§ ‘m¶m Am¶wî¶m§Vrc EH$Q>onUm ....'' ""JamS> Amho hmo, nwT>|! g§^miyZ Zoerc Zm JmS>r? Zmht Va da MT>dyZ CcQ>derc!'' ‘r
Vr ~mocVm§ ~mocVm§ OS> AmdmO hmoD$Z EH$X‘ Wm§~cr. H$m§hr Var {dMmam¶M| åhUyZ {dMmac|. {‘aoZ| nwÝhm§ ""hmo- Zmhr§'' Aer ‘mZ hmc{dcr.
Am{U ‘mder, {H$Vr à~c J {VÀ¶m ^mdZm? {VZ| AJXt {dœmgmZ|, ào‘mZ|, CËH§$R>Zo | ‘cm ""‘¡c^am§V Y‘m© ^oQ>ocM åhUm Vwcm!'' ‘r OmVm§ OmVm§ diyZ {Vcm åhUmcmo, ""nU Kat
EH$X‘ KÅ> {‘R>r ‘macr. Vwcm amJmdVrc Vo J?''
‘mP| öX¶{h ^ê$Z Amc| hmoV|. eara H$m§nV hmoV|. nU {VÀ¶m Im§Úmda hmV R>odyZ, qH${MV² nU Vr {Zü¶r nmoa, ˶mdoit EH$X‘ AdgmZ AmUyZ åhUmcr, ""H$m§ht Zmht Am{U ‘r
g§¶‘mZ|M ‘r {Vcm em§V Ho$c|. ZmhtM Km~aUma H$moUmcm! H$m§ åhUyZ Km~ê§$? OmD$Z H$‘im‘mdercmM gm§JVo gJi§ H$m§ht!
: 42 : AéU ‘mPoM AmhoV åhUyZ gm§JoZ!''....
JamS>rM| eodQ>c| diU Amc| hmoV|. ‘D$ ‘mVtVyZ JmS>r ganQ>V hmoVr. MmH$m§Mm "gaga' {VÀ¶m S>moù¶m§V IamoIaM ào‘ ^acoc| {XgV hmoV|. AmZ§X XmQ>cm hmoVm! .....
AmdmOM H$m¶ Vmo EoHy§$ ¶oV hmoVm. XmoÝhr ~mOyÀ¶m eoVm§VyZ C^o Agcoc| JdV gigiV hmoV|. ‘r {VMm hmV gmoS>cm d nwT>| åhQ>c|,- ""h§ AmVm§ {’$ad nmhÿ§ OmoS>r..., nwÝhm§ V§y Ho$ìhm§
H$mncoë¶m JdVmÀ¶m amer d JgS>çm H$amd¶mMr àog nS>co hmoVo. ^oQ>Uma?''
Amåhr ñQ>oeZdarc dñVtV {eê§$ cmJcoco {XgVm§M, ‘r XMHy$Z KS>çmimH$S>o nm{hc|. ""Vwåhr ^oQ> Úmc Voìhm§!'' {VZ| h§gyZM, AS>IiV åhQ>c| d H$m§htem à¶mgmZ| JmS>r
JmS>rcm nm§M {‘{ZQ>| am{hct hmoVt! COmS>c| hmoV| Var ~atM Ka| AOyZ CKS>ct{h ZìhVt, EImXXþga| di{dcr.
‘mUyg añ˶mdê$Z OmV ¶oV hmoV| VodT>|M. cm§~ OmVm§ OmVm§, {VMo S>moio nmʶmZ| S>~S>~co hmoVo. {‘am hmV da H$ê$Z, eodQ>t AJXt
{‘amZ| AmVm§ ñdV:Mm ^mdZmdoJ ñdV:M Am§dacm Am{U Vr gmaI| ~mocy§ cmJcr. "‘mPr Añnï> eãXm§V ‘cm åhUmcr, ""AéU, Zoh‘t ‘mPr AmR>dU R>do m h§...!''
AmR>dU amhrc Zm Zoh‘t? nÌmZ| ‘m¶met ~mocm h§, AéU! gm§Jm ‘cm ‘r H$m¶ H$m¶ H$ê§$ : 44 :
V|!....' XmoKm§Zm{h ˶m {d¶moJm§V ˶mdoit Xþ:I dmQ>V hmoV|. nU Zdm AmZ§X{h dmQ>V hmoVm.
OUy§ H$m¶, {Vcm dmQ>V Agmd| AmVm§ doi nwam¶Mm Zmht. EHo$H$m VwQ>H$ dm³¶mZ|, Vr ‘cm ˶mdoit Vmo Agm {Ma{d¶moJ R>aoc, gma| BVH|$ {dnarV hmoB©c, Aer Amåhmcm H$ënZm{h
gyMZm H$arV hmoVr. BV³¶m§V ñQ>oeZm§V {eaV Agcoë¶m JmS>rÀ¶m ""Kmo@@ ... AmdmOmZ| ‘r ZìhVr.

38 39
nU AmO...H$m§ht H$m§ H$maU AgoZm. ‘mPr {‘am ‘cm gmoSy>Z Jocr Amho!...Pmc| V| Pmc| ... Ho$di Vw¶m AmJ«hm‘wi|§, ‘r WmoS>m ’$ma {ZqüV{h hmoVmo. nU, ‘cm AmO Á¶m Jmoï>r OrdZ
nU Hw$R>| Jocr Agoc J Vr, ‘mder! H$m¶ H$arV Agoc? nmQ>cmH$Sy>Z g‘Oë¶m, ˶mdê$Z AmVm§ Va Vmo ‘m¶m {dœmgmg ‘witM nmÌ Zmht Aer ‘mPr
Agco {dMma ‘Zm§V Amco, H$s ‘mPm Ord ~oM¡Z hmoVmo, S>moH|$ gwÞ hmoV|. ImÌr Pmcr.
Am{U ¶mMm EH§$Xa n[aUm‘ åhUOoM ‘mP| XþIU|!.... ‘mPm {ZéËgmhrnUm!... ‘mP| ˶mMr AmB© dmacr ˶m doit Vmo Ho$di nm§M dfmªMm! Var, Amnë¶mcm Á¶m gmo¶r {‘imë¶m
Aä¶mgH«$‘m§Vrc An¶e!... ZmhtV, ˶m ˶mcm nwadyZ Vmo H$moUr Var ‘moR>m ìhmdm, hr ‘mPr ˶mdoit ’$ma ‘hÎdmH$m§jm hmoVr.
‘m¶m AmOmamÀ¶mdoir ~m~m§À¶m {OdmMr H$moU YS>nS>?... ‘cm AmVm§ ~a| dmQ>V Agc|, nU, Joë¶m Voam Mm¡Xm dfmªV, ˶mÀ¶m{df¶tÀ¶m ‘m¶m AmH$m§jm, {Xdg|{Xdg ‘mdiVM Mmcë¶m
Var Kam§Vë¶m Kam§VM Amho AOyZ. EH$ n§YadS>m Var gm’$ ~a| ìhmd¶mcm nm{hOo. AmhoV.
AmVm§ OmñV H$m¶ {chÿ§? Vmo Vw¶mH$S>o AgVm§ZmÀ¶m H$mim§V, ‘OH$S>o ‘YyZ ‘YyZ gwÅ>tV ¶oD$Z OmB©, VodT>mM H$m¶ Vmo
VwPm - Aé. ˶mMm ‘mPm ghdmg! ˶m‘wi| ˶mdoit ‘cm ˶mM| {deof Ag| H$m§htM g‘OV Zgo. Vw‘À¶m Jm§dMr
emim g§në¶mda, Vw¶m OdiÀ¶mM ~moS>ucm Vmo amhÿ§ cmJcm. dmñV{dH$ Voìhm§nmgyZM, ‘r ˶mcm
(4) ‘OH$S>o R>odʶmÀ¶m {dMmam§V hmoVmo. nU ˶m gw‘mamgM, ‘cm hþOya S>o߶yQ>rMr OmJm {‘imë¶m‘wi| d
Vm. 2 ‘o 1924. dma§dma ‘mPr ~Xcr hmoV am{hë¶m‘wi|, eodQ>t, ˶mcm ‘r VoWrc ~moS>ucm R>odʶmg H$~yc Pmcmo.
˶mZ| Am¶. gr. Eg². cm Omdo, hr ‘mPr àW‘nmgyZMr Iar ‘moR>r BÀN>m hmoVr. nU AmVm§
{M.gm¡. H$‘irg, AZoH$ Amerdm©X {deof...... Va V| ˶mcm O‘U| ‘witM e³¶ Zmht. ˶mÀ¶m BÀN>m Am‘À¶mH$Sy>Z gm’$ {Zamù¶m. ~amMgm doi
Vw¶m nÌmdê$Z, {M. {dZm¶H$ AmOmar hmoVm, V| g‘Oc|. OrdZ nmQ>rc ‘w§~B©g Amcm Vmo {MÌH$cm, H${dVm dJ¡a|V Kmc{dVmo.
hmoVm; Vmo ghO, ‘ܶ| EH$ amÌ ‘OH$S>o dñVrg am{hcm Vmo åhUmcm, AmVm§ Vw¶m ‘wcmMr àH¥${V Am{U ¶mMm n[aUm‘ ìhmd¶mMm VmoM hmoVmo. ‘°{Q´>H$‘ܶ| Vmo ZwgVm nmg Pmcm. àrpìh¶g‘ܶ|
gwYmacr AgyZ Vmo nwÝhm§ Ioi§y dJ¡ao cmJcm Amho. ˶m‘wi| ‘Zmcm ~a| dmQ>c.| ‘wcm§À¶m àH¥$Vr{df¶t, XmoZ dfmªZt ˶mcm Oo‘Vo‘ nwT>rc dJmªV ~gʶmMr nadmZJr {‘imcr hmoVr. J{UV {df¶ ‘mJ|
Ag|M daModa {chrV Omd|. am{hcmM hmoVm. AmVm§ ‘m¶m H$ënZoà‘mU| S>m³° Q>argmR>t gm¶Ýg KoVcZ², nU ˶m§Vhr ¶m dfv JmoVm
OrdZ nmQ>cm~amo~aM, {M. ^mD${h ‘w§~B©g Amco hmoVo, Ag| g‘Oc|. Vo ‘Ocm H$m§ ^oQy>Z Im„m.
Joco ZmhtV, V| g‘OV Zmht. H$Yt Amco Va Vo ‘cm ^oQ>VmV åhUm, Va AmOM ^oQ>Vrc? nU Aem pñWVtV ‘mP| ‘Z AñdñW hmoV|. {Zame hmoV|.
Amnct ‘mUg| åhUyZ {dMmamdog| dmQ>V|, EdT>|M. H$moRy>Z{h Vwåhr gwIr Agcm§V åhUOo Pmc|! : 47 :
{M. AéU ‘ܶ| WmoS>m AmOmar hmoVm. AmVm§ ~am Amho. nU gXm nmQ>cmÀ¶m {‘aoMm d ˶mMm H$m§ht g§~§Y Amho h| ‘cm AmOn¶ªV ‘mhrV ZìhV|.
˶mÀ¶m ^{dVì¶m{df¶t ‘mÌ ‘cm AcrH$S>o ’$ma H$miOr dmQ>V.o Vwcm R>mD$H$ Pmc| AgocM, Amnë¶mnwT>| Agcoë¶m ‘hÎdmÀ¶m Jmoï>r gmoSy>Z, Vmo Agë¶m Adm§Va Jmoï>tV cj Kmcrc, hr ‘cm
H$s¨. ¶§Xm Vmo narjm Zmnmg Pmcm. H$ënZm{h ZìhVr. EH$m gmܶm dmS>dimÀ¶m ‘wcrH$S>o ˶mM| cj OmV|, ¶mMm AW©M Vmo A˶§V M§Mc,
: 46 : j{UH$ jwÐ ^mdZm§Zm ~ir nS>Umam Amho.
Vy§ AmOn¶ªV cndyZ R>odc| hmoVog; nU ‘cm AmVm§ gd© hH$sH$V ghO g‘Ocr Amho. OrdZ nmQ>cmZ| gm§{JVcocr ˶mnwT>rc hH$sH$V Iar Agoc, Va ‘r ‘moR>çm AmnÎmtVyZM

40 41
gwQ>cmo åhUmd¶mM|. {‘am Kam§VZy EH$X‘ H$moR>| Zmhter Pmcr, V| ˶mcm qH$dm H$moUmcm ‘mhrV Zmht Q>mH$cmM nm{hOo. Zmht Var ˶mÀ¶mda, AmnU Xþga| cj V| H$m¶ d H$g| R>odUma?
Ag| {XgV|. ˶m ‘wcrcm{h ‘mJmhÿZ cmO dmQ>cr Agoc. Amnë¶m nwVUr~Ôc OrdZ nmQ>rc Am{U Vgm Vmo ‘wcJm dmB©Q>{h Zmht. EH$Xm§ dmQ>V,| Amnë¶mM ‘mJm©Z| OmD$Z, EImÚm doit
‘OOdi hihiV hmoVm; Am{U V| gmh{OH$ Amho. Am‘À¶m KamʶmM| Vmo Zm§d H$mT>rc. nU ˶mMt Vt doS!>| ˶m§Mm n[aUm‘ ˶mÀ¶m ‘w»¶ Aä¶mgH«$‘mda
AY©dQ> {ejUm‘wi| Agë¶m Jmoï>r KS>VmV, Ag| ‘t åhQ>c| AgV|; nU ˶m~m~V Vy§ d ^mD$ hmoVmo. ˶mcm AmVm§ ‘r Cnm¶ Var H$m¶ H$ê§$?
XmoKo{h Xmofmh© Amhm§, Ag| ‘cm dmQ>V|. ˶mcm dmQ>oc Vg| ñdmV§Í¶ {‘iV Joc|; Am{U Amnë¶m Joë¶m ‘{hݶm§Vrc ˶mÀ¶m AmOmam§V, ‘cm ~arM YmñVr dmQ>V hmoVr. nU eodQ>t, Vmo
H$V©ì¶mH$S>o ˶mM| {OVH|$ cj nm{hOo hmoV|, {VVH|$ ˶mZ| {Xc| Zmht, ¶m gd© Jmoï>tMm n[aUm‘ XþIʶm§VyZ {eagcm‘V gwQ>cm EH$Xm§Mm! ‘ܶ| ~amM Aeº$ Pmcm hmoVm. ˶mMm AmYtMmM
åhUyZM Vmo ¶§Xm narj|V Zmnmg Pmcm. ‘cm dmB©Q> dmQ>co , amJ ¶oBc© , åhUyZ Vwåht h| gd© AmVm§n¶ªV amoJQ>nUm XþIʶm‘wi| OmñV dmT>cm hmoVm.
Jwá R>odc|V Ia|. nU V| MwH$sM| d ‘yI©nUmM|M hmoV|. Vr EH$ ZdrZM H$miOr hmoVr! nU AmVm§ Vmo ~am Amho.
AéU{df¶tÀ¶m ‘m¶m ~è¶mM Anojm, AmYtM Zmhtem Pmë¶m hmo˶m. ˶mÀ¶m{df¶tMm, ‘mP| Am¶wî¶ EH$m‘mJyZ EH$ ¶oUmè¶m H$miOtZm Vm|S> XoʶmgmR>tM Amho. ˶mcm H$moUmMmM
nydu dmQ>Umam Cacm, gwacm {dœmg{h AmVm§ Zï> Pmcm Amho. BcmO Zmht.
AmVm§ ‘m¶m Z{e~t ˶mÀ¶mnmgyZ gwIM Zgoc, Va ˶mcm Vwåhr gmat qH$dm Vmo Var H$m¶ VwPr àH¥${V R>rH$ AgocM. YmH$Q>r Hw§$Xm AmVm§ H$er Amho? Iyn ~S>~S> H$aVo Ag| OrdZ
H$aUma? nmQ>rc åhUV hmoVm. Agmo. ˶m gdmªZm ‘mPo AZoH$ Amerdm©X. H$imdo.
: 48 : VwPm - ~m~m R>mHy$a.
EdT>| ~arH$ Ia|, H$s¨ ˶mcm {‘iV Agcoë¶m gmè¶m g§YtMm Vmo ‘witM Cn¶moJ H$ê$Z KoV
Zmht. ˶mÀ¶m d¶m§V Amåhr AgVm§ZmMr, Am‘Mr AÞmÞ d hcmIrMr Xem AmR>dcr Am{U ˶m§VZy Vm. 26 Am³Q>m~o a 1924.
Amåhr B©œamda hdmcm R>do Zy , H$moUmM| gmø ZgVm§, H$moU˶m àH$ma| H$go~go da Amcm|, ¶mM| ñ‘aU
Pmc|, åhUOo ‘Z A˶§V H$ï>r hmoV|; d ‘J dmQ>V| H$s¨, ¶m ‘wcmMo§ ^{dVì¶ A˶§V Xþ:Ir Amho! {Ma§Ord gm¡. H$‘irg AZoH$ Amerdm©X {deof.
nU O| hmoUma Agoc V|, ‘m¶m ~mocʶmZ| qH$dm H$miOr H$aʶmZ| Wm§~Uma Amho WmoS>|M? nadm§ ‘r d AéU VwOH$Sy>Z naV Amë¶mZ§Va ‘cm gmaI| AñdñWM dmQ>V Amho.
H$m§hr åhQ>c| Var ‘cm ‘m¶mH$Sy>Z e³¶ Vmo à¶ËZ H$aU| ^mJ Amho. {M. AéUM| {MÌH$coM| ‘m¶m ¶m d¶m§V, ‘m¶mXoIV chmZ chmZ ‘wc| OmVm§Zm nmhÿZ, ‘Z AJXt ì¶mHy$i hmoV|.
doS> Va ’$maM ~imdV Mmcc| Amho. ˶m ZmXm§V Vmo Amncm Aä¶mg dJ¡ao gd© {dgaVmo. ˶m§V Vwåhr Mma ‘{hݶm§nyduM, {M. J§JyMm VaUmVmR>m Zdam, EH$mEH$s¨ ݶw‘mo{Z¶mZ| Joë¶m‘wi|, Vr CKS>çm
‘OnmgyZ AmVmn¶ªV Jwá R>odcoë¶m, ‘Zmcm Y¸$m XoUmè¶m ¶m àH$aUmMr ^a nS>cr Agmdr. H$nmimZ| Kat Amcr hmoVr. {~MmarÀ¶m ¶m VéUnUm§Vrc H$éU pñWVrZ| ‘mP| öX¶ {nidQy>Z Joc|
˶mÀ¶m ~m~VtV, AmVm§ ‘r R>a{dc| Amho V| EdT>M| , ˶mZ| ¶mnwT>| ‘m¶m OdiM {eH$md¶mg hmoV!| ˶mZ§Va Vr{h {df‘ÁdamZ| EH$mEH$s¨ {ZKyZ Jocr! gwQ>cr {~Mmar. V| Xþ:I ‘Zmcm hmoV hmoV,|
am{hc| nm{hOo ... ñdmV§Í¶mg Vmo Zmcm¶H$ Amho. ˶m§VM VwPm ‘Zmoha AmOmar Agë¶mM| EoH$y Z, ‘r JS>~S>rZ| ‘mP| H$m‘ Q>mHy$Z Vw¶mH$S>o Ym§dV Jocmo.
nU ‘r Var h„t EHo$ {R>H$mUt pñWa H$moR>| Amho? dma§dma ~Xcr ìhm¶Mo ho {Xdg. Voìhm§ VoWo Joë¶mda, VwPm chmZJm ‘wcJm EH$mEH$s¨ Zmhtgm hmoBc© , hr ‘cm ˶mdoit H$ënZmhr ZìhVr.
gܶm§, ‘r ˶mcm ¶ed§VXmXm§Odi XmXacm amhmd¶mg ZmBcmOmZ| gm§{JVc| Amho. VoWyZ Vmo amoO nU Pmc| V| {dnarVM. Vmo AmR> ZD$ {Xdg AmOmar nS>Vmo H$m¶ Am{U MwQ>H$sgmaIm {ZKyZ OmVmo H$m¶!
‘w§~B©g H$m°coOm§V OmV OmB©c. Vgm Vmo AmVm§ ‘moR>m Pmcm Agë¶m‘wi|, ˶mÀ¶mda WmoS>m {dœmg : 50 :

42 43
VWm{n Am‘À¶mnojm§{h VwcmM A˶§V Xþ:I Pmc| Agoc. ~mocm¶cm Hw$Ur Zmht, Voìhm§ ˶m Am{U ˶m§Mo VèhodmB©H$ ñd^md Vwcm ‘mhrV AmhoVM! AmVm§ Pmc| V| ~mocyZ ¶oV Zmht. nU XoIV
gmoZJm§dgma»¶m IoS>oJm§dm§V EH$Q>r EH$Q>r ~gyZ Va Vy§ H$m¶ H$aV Agerc Hw$Umg R>mD$H$? XoIV chmZ nmoa|, gܶm§ CKS>t nS>coct nm{hct, åhUOo dmB©Q> dmQ>V|!
nU H$‘io, hmoUmè¶m Jmoï>tnwT>| H$moUmMmM BcmO Zmht. Vw¶m BVa ‘wcm§H$S>o nmhÿZ Amnc| : 52 :
Xþ:I {Jimd¶mg ZH$mo H$m§? hm AZw^d Vwcm AJXt ZdrZM Amho. ‘m¶m Am¶wî¶m§V Xþ:ImMo Agco H$‘io, Vwcm h| gma| Ag| ‘wÔm‘ {c{hʶmM| H$maU åhUOo OJm§V gJirH$S>Mo Xþ:I ngacoc|
AZoH$ àg§J ¶oD$Z Joc.o nU gwadmVrnmgyZM ‘mPm WmoS>m H$R>rU Am¶wî¶H«$‘ Jocm Agë¶m H$maUmZ|, Amho!
à˶oH$ doit ‘r ‘Zmda cm¡H$aM Vm~m {‘idy§ eH$cmo. g§gmam§V Agct Xþ:I| ¶md¶mMtM. ˶m§Zm nadm§ dg§Vm ‘OH$S>o Amcm hmoVm. ZmZm§Mm ì¶dhma h„t VmoM nhmVmo. nU ˶mM| ‘Z ‘cm
Y¡¶m©Z| Vm|S> XoU| ¶m§VM gd© AgV|! H$Yt AmZ§Xr {XgV Zmht. ˶mMr ~m¶H$mo {M. gwYm Amho VerM {~N>mݶmda Amho. ˶mM| c¾ Pmc|
‘mPo dS>rc AJXt chmZnUt dmaco. Am{U ˶mZ§Va Pmcocr Am‘Mr Aghmæ¶ pñW{V! Amho EdT>M| . nU ˶mZ§Va j¶mZ| Vr Or Z~ir Pmcr, Vr VrZMma df] Pmct Var AOyZ H$m§hr JwU
{H$Vr IS>Va àg§J! Am‘À¶m AmB©À¶m nwʶmB©Z| åhUyZM Amåhr Am‘Mm nwT>Mm ‘mJ© H$mT>rV ¶oWda Zmht. dg§V ‘mÌ {VMr ‘ZmnmgyZ ewlyfm H$arV AgVmo. Vmo{h AgmM H$m§htgm ܶo¶m‘mJ| cmJcocm
Amcm|. H$gm~gm {ejUH«$‘ g§ncm d WmoS>o pñWañWmda hmoVm| Vm|M Am‘Mo ‘m‘r d ‘m‘m EH$m‘mJyZ ‘wcJm Amho!
EH$ Jocr. Mm§Jco pñWa hmoVm|, VodT>çm§V YmH$Q>m ^mD$ lr{Zdmg EH$mEH$s Kam§VyZ Zmhtgm Pmcm. {R>H${R>H$mUr ‘YyZ ‘YyZ Amnë¶m AéUMt {MÌ| dJ¡ao ¶oVmV, ˶m§Mt ˶m {Xdet, Vmo ‘OH$S>o
Am‘À¶m Hw$Qw>~§ mcm ~gcoco Agco ho n{hco ‘hÎdmMo Y¸o$ Vwcm{h R>mD$H$ AmhoV. ˶mZ§Va VwPr ~hrU AJXt ‘ZmnmgyZ ñVw{V H$arV hmoVm. OUw§ H$m¶, ^mdr H$mim§V, AéU H$moUr ~S>m {MÌH$maM hmoUma
Amnë¶m chmZ chmZ ‘wcm§Zm ‘m¶m hdmct H$ê$Z AJXt AH$mcr ‘aU nmdcr. ˶mdoit ‘m¶m Amho. nU H$m§ht Agc| Var, AéUMm ~amMgm doi ¶m Agë¶m ^mZJS>tVM OmV Agmdm Ag|
‘Zmcm Pmcoco Xþ:I ‘r Var Hw$Umcm gm§{JVc| ~a|? Am{U {VÀ¶m ‘mJyZM ‘mPt EH$m‘mJyZ EH$ {XgV|. EH§$XarV, ht {MÝh| ‘cm Var g‘mYmZH$maH$ dmQ>V ZmhtV.
Jocco t chmZ chmZ ‘wc;| ˶m§Mo AZno{jV ‘¥Ë¶y ‘m¶m ‘Zmcm H$m§htM nri nmSy>Z Joco ZgVrc H$m§? ˶mMr narjm AmVm§ XmoZ VrZ ‘{hݶm§da Amcr Agoc. Var{h ˶mM| Aä¶mgmH$S>o Xþc©jM
hmo, Joë¶m H$m§ht dfmªVrc Agë¶m AZoH$ chmZ ‘moR>çm Y³¶m§Zm ‘r Vm|S> XoV Amcmo .... {XgV|. nwÝhm§ ¶§Xm{h Zmnmg Pmcm Zmht åhUOo {‘i{dcr. Vwcm R>mD$H$M Amho, h„t Xþgè¶m
: 51 : ghm‘mhrnmgyZ Vmo XmXacm ¶ed§VXmXm§H$S>o ahmV Zmht. Aä¶mgmgmR>t dg{VJ¥hm§VM AgVmo.
Xþ:ImMr Agcr ‘moR>r Pi AOyZ Vwcm cmJcr ZìhVr, nU ¶m Agë¶m àg§Jr H$R>mao ‘ZmZ| {XdmirÀ¶m gwÅ>tV Vmo Kat Amcm hmoVm. ˶mdoit, Aä¶mgmgmR>r H$miOr Koʶm~Ôc ‘r
gd© Xþ:I Vy§ {dgaco§ nm{hOog. Vy§ Ver gwk Amhog. Voìhm§ ˶m ~m~VtV, ‘r AmVm§ AmUIr OmñV ˶mcm ~Omdc|. Vy{§ h, ˶mcm nµÌ {chÿZ H$m§ht CnXoe H$a. EH$Xm§ {ejUH«$‘ ~mOycm nS>cm, åhUOo
{chÿZ, Vwcm nwÝhm§ nwÝhm§ H$ï>r H$ê§$ BpÀN>V Zmht. Vmo H$m¶‘MmM ~mOycm nS>oc, Aer ^r{V dmQ>Vo.
Mmanm§M {XdgmnyduM, ¶ed§VXmXm§À¶m {dR>m~o mAÊUm§Mr ~m¶H$mo ~mi§VamoJmZ| ‘aU nmdcr. ˶mÀ¶m{df¶t ‘cm {H$Vr H$miOr dmQ>V,o V| eãXm§V gm§JU| H$R>rU Amho. Agmo, H$m¶ hmoBc©
amo½¶mMr ZrQ> H$miOr KoVcr Jocr Zmht, h|M ˶mM| H$maU Agmd| Ag| ‘cm dmQ>V|. EH$ ^mD$ V| V| nhmd|.
OmUma gH$minmgyZ g§Ü¶mH$min¶ªV ZmoH$arda; Xþgam AÊUm. ˶mMr gmaIr YS>nS> MmcyZ AgVo. ‘wcm§g Amerdm©X. ñdV:À¶m àH¥$Vrg OnyZ BVa ‘wcm§H$S>o nhmV, Amcocm àg§J {dgaʶmMm
Vmo Amncm Amnë¶m {Za{Zamù¶m àH$maÀ¶m ì¶mnmam§‘mJ|. ~m¶H$mo ‘mÌ {~Mmar H§$Q>micrM hmoVr. à¶ËZ H$amdm.
Pmcoct ‘wc| Ver {ZamoJr Iat, nU AJXt WmoS>WmoS>çm A§VamZ| nm§Mghm ~mi§VnU| åhQ>c| åhUOo H$imd|, ho AZoH$ Amerdm©X, OmñV H$m¶ {chÿ§?
{VMr àH¥$Vr R>rH$ ahmd¶mMr H$er? Kam§V {VMr ì¶dñWm nhmUma åhUOo ¶emoXmd{hZr d XmXm;

44 45
VwPm - ~m~m R>mHy$a Jmoï>tMm, R>am{dH$ doim§V, R>am{dH$ n[aUm‘ XmI{dUma| ¶§ÌM Amho Ag| Vwåhr Yê$Z MmcVm§!...
(6) jU^a W~Hy$Z,öX¶mda hmV R>odmd¶mg cmdUma| - A§V:H$aUmcm Am§M cmdUma|... OJm§V H$m§hr
Vm. 6 Zmoìh|~a 1924. Var Amho, AgV|,... Vw‘À¶m ܶmZt‘Zthr Zgoc!...
: 54 :
{ච‘mder, nadm§ gwÅ>tV ‘r Kat Jocmo AgVm§Zm, EHo$ {Xdet ‘m¶m ImoctV, ‘mPo AY©o am{hcoc| {MÌ
‘m¶m~Ôc ~m~m§Zm H$miOr dmQ>Vo, åhUyZ ‘r ‘m¶m gd© AmdS>r{ZdS>r ~mOyg R>odyZ, nwa| H$arV ‘r ~gcmo hmoVmo.
˶m§Zm g‘mYmZ dmQ>oc Agc| ¶e {‘idʶmÀ¶m IQ>nQ>rg cmJmd|, Ag| Vy§ Vw¶m Joë¶m nÌm§V g‘wÐmÀ¶m CM§~iUmè¶m cmQ>m§darc Vmo hm¶cmB©Q> {H$Vr gw§Xa gmYcm Amho, Ag|M ‘cm
{c{hc| Amhog. nU ‘mder, ‘m¶m ‘ZmMr Vwcm qH$dm ~m~m§Zm H$ënZmM Zmht H$m§ J AJXt? Mma gmaI| dmQ>V hmoV|. ˶mdoir§ Odi C^| amhÿZ, H$moUr Oar ‘m¶m ˶m EH$mJ«VoÀ¶m à¶ËZmH$S>o,
‘mUg§ Á¶m MmH$moatVyZ OmVmV, Vg|M ‘r gwÕm§ S>moio ~m§YyZ Omd|, Agm Vwåhm§ gmè¶m§Mm AÅ>hmg! H$m¡VHw $mMr Ñ{ï> Q>mH$cr AgVr, g‘mYmZr AJa ghmZw^Vy rM| pñ‘V H$ê$Z, Amncm AmZ§X 춺$ Ho$cm
nU ‘cm H$m¶ AmdS>V,| ‘m¶m H$m¶ ‘hÎdmH$m§jm AmhoV, ¶m§Mr H$Yt Vwåhr {dMmanyg qH$dm H$ënZm AgVm, Var ‘cm ‘yR>^a ‘m§g MT>ë¶mgmaI| dmQ>c| AgV|. nU....
Ho$cr Amho H$m§? ‘m¶m ˶m ImoctV EH$mH$s H$m|Sy>Z ~gcocmo ‘r! H$m¡VwH$ H$amd¶mM| Va ‘mP| ‘rM!
‘r nwîH$i à¶ËZ Ho$cm, nU ‘cm ¶m R>ard gm§À¶m§VyZ AmVm§ Omdog|M dmQ>V Zmht. Ho$di Var, AmË‘{Zð> H$m§ hmoBZ© m, nU ˶m Vgë¶mM g‘mYmZmÀ¶m AmZ§Xm§V ‘r hmoVmo; Vm|M ~m~m
‘r-‘mP| hrM d¥{Îm, gdmªZr ~miJyZ dmJmd|, Ag| H$m§ Agmd|, J ‘mder? Amnë¶m JmoVmdù¶m~mhoa ghO åhUyZ ‘m¶m ImoctV Amco; Am{U nmR>rda hmV R>odyZ V| WmoS>m doi ‘m¶m ‘mJ| C^o am{hco.
d Amnë¶m ñdmWm©{edm¶ H$m§htM H$ê§$ Z¶o Ag§ åhQ>c§ Va ‘J ‘mUgmMm OÝ‘ Var H$emcm nm{hOo ‘cm dmQ>V hmoV|, "Mm§Jc§ {XgV§¶! H$gc§ ao {MÌ V|?' Ag| H$m§hr Var Vo ‘cm {dMmaVrc, Am{U
Vmo? ˶m§Zr ‘cm Vmo àý {dMmacm, åhUOo AmnU ˶m§Zm Amnë¶m ˶m d BVa {MÌH$co{df¶t Iyn Iyn
Vwåhm§cm dmQ>V| AéUZ| nwîH$i {eH$md|. Xoem-naXoemÀ¶m nXì¶m {‘idmì¶mV; EH$mXr cÇ> gm§J!y
Aem nJmamMrM ZmoH$ar H$amdr. n¡gm ... n¡gm ... ‘m¶mH$Sy>Z ˶mnojm§ Xþgè¶m H$emMrM Anojm nU, ‘ܶ|M ‘r ~m~mH$S>o ghO diyZ nm{hc|, Vm| H$m¶? ˶m§À¶m H$nmimda AmR>çm§M| Omi|
Zmht Vw‘Mr! hmo¶ Zm? OmUVmo h| gma| H$m§ht ‘r gwÕm§ ... Am{U V| ‘m¶m ñd^mdmcm Yê$Z AgV|, ngac| hmoV.| S>mùo ¶m§VZy ZwgVm amJ {XgV hmoVm. OUy§ H$m¶, ‘r Zmht ˶m CÚmoJm§V, Am¶wî¶mMm Zme
‘m¶m AmQ>mo³¶m§V AgV|, Va Vwåht gwIr ìhmd| ¶m Ñï>rZ| ‘r{h g‘mYmZmZ| V| gmܶ Ho$c| AgV| H$aUmam H$moUr ‘hmZ² nmVH$sM ˶m§À¶mg‘moa C^m Amho!
..... ˶m§À¶m Mohè¶mdarc, Vmo AZno{jV ^md, ‘cm Agø dmQ>cm; d ~«e VoW| VgmM R>do Zy , ‘r
nU ‘m¶m Z¡g{J©H$ AmdS>rcm Vwåht qH$dm ‘r Var H$moU ~m§Y KmcUma? ~mhoa J°catV {ZKyZ Jocmo.
‘cm Va CcQ> nwîH$i dmQ>V|, AmnU gw§Xa gw§Xa Ñí¶| {M{ÌV H$amdtV; öX¶ CM§~iyZ : 55 :
AmUUmat ‘y{V©‘§V H$méʶ|, X¡Ý¶|, Hw§$Më¶mÀ¶m ’$Q>H$mè¶m§V YamdtV. H$moUr Var, ‘mZdr ‘ZmM|, J°carOdi WmoS>m doi C^m am{hë¶mda, ˶m {IÞ ‘Z:pñWVtVyZ ‘r qH${MV² ^mZmda
˶mÀ¶m Or{dVmM|, ñnï> Am{dîH$aU H$aUmam H$cmd§V ìhmd|!.... Amcmo, Vm| gm§IirZ| H$monè¶m§V ~m§Ycoc|, Am‘À¶m Kam§Vrc V| Hw$c§Jr Hw$ͶmM| chmZJ| amoS>H|$ {ncy§,
nU hr ‘Zmcm H$m¶‘Mr OmiUmar ‘hÎdmH$m§jm, Vw‘À¶m Amdm³¶m§~mhoaMr Amho. Vw‘Mr ‘mPo nm¶ MmQ>V hmoV|. ghOM ‘r Imct dm§Hy$Z ‘mo˶mM| H$nmi WmnQ>Vm§M, ˶mcm H$moU AmZ§X
Amncr EH$M Anojm. Vw‘À¶m ì¶dhmar YmoaUmcm Yê$Z ‘mPr àJ{V ìhmdr; hmo, ‘r H$moUr R>am{dH$ Pmcm! n{hë¶mgmaI| da Imct CS>çm ‘mê$Z, ‘m¶m ImoQ>m§Zm cQ>H§$M MmdyZ, Vmo Amnco ào‘i

46 47
^mdM OUy§ 춺$ H$arV hmoVm! ~m§Y, ’w$Qy>Z ~mhoa nS>m¶cm Amcm Amho. hmo, ‘m¶m ‘mUgm§V ahmd¶mM| Va ‘cm{h Vw¶mMgmaI|,
nU ˶mMr Vr cm{S>H$ Hw$aHy$a H$arV Mmccocr YS>nS>, ‘cm OmñVM ì¶mHw$i H$arV hmoVr! VemM Ñï>rZ| OJmH$S>o nhmd| cmJV|! à˶oH$mcm Amnë¶m BÀN>m AmhoV. Am{U ˶m§À¶m H$ënZm§Zm,
‘mJÀ¶mM Ionco m, V| JwQ>JQw >rV chmZJ| Hw$Ì|, åhUOo Am‘À¶m Kam§Vrc à˶oH$mMm H$m¡VHw $mMm Anojm§Zm Oam Y¸$m ~gcm, Var Vt ‘cm Vw¶mà‘mU|M ~S>Jm XmI{dVmV.
{df¶ hmoVm. H$moUr ˶mcm XÿY nmOr, H$moUr Jm|Omar,..... nU eodQ>t ‘r, ˶m gm§Iir VmoSy>Z ‘OH$S>o ¶oD§$ nmhUmè¶m ‘mo˶mH$S>o, {Zénm¶mZ| Xþc©j
Am{U Mma ‘{hݶm§Z§VaM... AmO?... H$ê$Z VoWyZ ~mhoa Jocmo.
gH$mig§Ü¶mH$mi {‘iUmè¶m Mma MVH$moa H$moaS>çm VwH$S>çm§da, ˶mZ| J°carÀ¶m H$monè¶m§V, ‘mder, ‘m¶m ‘Zmcm H$m¶ hmoV hmoV|, V| ‘mP§ ‘cmM R>mD$H$!
EH$mH$s nSy>Z ahmd|, Ag| R>ac| hmoV.| ˶mM| Kam§Vrc A{Z~ªY ~mJS>U| gdmªZm Agø hmoB.© XmoZ doico m : 57 :
{Jim¶cm {‘iV| Amho, ZgVo Y§Xo H$moUr gm§{JVco ˶mcm, hr {dMmagaUr VoW| Ago; Am{U Joë¶m dfm©À¶m narj|Vrc An¶emZ§Va ~m~m§Mr ‘OH$S>o nmhʶmMr d¥ÎmrM hiy§hiy§ ~XcV
åhUyZM ˶mÀ¶m Jù¶m§V AmVm§ gm§Iir nS>cr hmoVr. Jocr Amho. ˶m§Zm ‘m¶m {MÌH$coMm, g§JrVmMm, narjo{edm¶À¶m BVa gd© ~m~tMm AJXr {VQ>H$mam
‘cm ˶mMr Vr Ho${dcdmUr Ñ{ï> nmhÿZ, ‘Zñdr Xþ:I dmQ>c|. ‘r hiyM ˶mÀ¶m ‘mZoOdi dmQ>Vmo.
WmonQ>c| d ˶mMr gm§Iir nQ>H$Z gmoSy>Z {Xcr. ‘mP| AcrH$S>o Joë¶m dfu ‘oS>c {‘imcoc| EH$ ""JV ñdßZ'' åhUyZ H$mT>coc| {MÌ ‘m¶m
~è¶mM {Xdgm§Zr gwQ>H$m hmoVm§M, V| VwéVwé Ym§dV Ka^a ~mJSy>§ cmJc|. ˶mMr Vr CS>çm ImoctV Q>o~cmda nS>c| hmoV|. J§JyAm¸$mÀ¶m ‘Z:pñWVret EH$ hmoD$Z V| ‘r H$mT>ʶmMm à¶ËZ Ho$cm
‘maʶmMr YS>nS> {H$Vr J§‘VrXma hmoVr. OUy§ H$m§ht AmO ^aVr Amcoë¶m ˶mÀ¶m OrdZgmJamdarc hmoVm. ‘m¶m gmV AmR> amÌr ˶mgmR>t IM© Pmë¶m hmo˶m.
’o$gM Vmo!... nU ˶mM| ~m~m§Zm H$m¶? ˶m§Zt ghO V| nm{hë¶mda, ˶mM {Xdet ‘cm ~mocmdyZ
BV³¶m§V Kam§V EH$X‘ JS>~S> Pmcr. ~m~m§M| cj OmVm§M Vo EH$X‘ AmoaS>co, "Aao gwQ>cm gm§{JVc|, ""Vy§ ¶m Zmht Zmht ˶m ’§$Xm§V doi KmcdrV AgVmog V| ‘cm ng§V Zmht. ˶m‘wi| Vy§
H$gm ‘mo˶m?...' Amnë¶m Am¶wî¶mMm Zme H$arV AmhogM. nU ˶m~amo~a ‘mPm n¡gmhr ‘mo’$V OmV Amho!...''
: 56 : à˶j ~m~m§Mo ho eãX ‘m¶m ‘Zmcm Q>m|Më¶mdm§MyZ am{hco ZmhtV. Am{U åhUyZM ‘r
Vmo AmdmO d hmVm§Vrc cd§Jr H$mR>r nmhÿZ, V| {~Mma| ‘mJ| ‘mJ| {VaH|$ MmcV, eonQy > nm¶m§V Xþgè¶mM {Xdet dg{VJ¥hm§V {ZKyZ Amcmo Amho.
KmcyZ gm§IirOdi {Z‘yQ> ¶oD$Z ~gc| d ‘mZ Amnë¶m nwT>ë¶m nm¶m§V cndyZ hÿ§ My§ Z H$[aVm§ AJXt Am{U ¶m Jmoï>rcm AmR> {Xdg{h Pmco ZmhtV, Vm| AmO VwP|{h EH$ CnXoena nÌ ¶oD$Z
ñdñW ~gc|. nmR>tV XmoZ VS>mHo$ ~gco, V| jU^aM Hw$aHw$ac|; ˶mÀ¶m V| A§JdiUrM nS>c| hmoV|. WS>H$c|!
Am{U ˶mÀ¶m Jù¶m§V nwÝhm§ gm§Iir AS>H$dyZ ~m~m {ZKyZ Joco. gmè¶m§M§ ‘m¶mdarc ào‘ åhUOo H$m§ht Var ‘moR>r Anojm!
gm§IirZ| ~m§Ycoë¶m ‘mo˶mMr ‘OH$S>o cmJcocr Ho${dcdmUr Ñ{ï> d nwÝhm gwQ>o hmoʶmMr ‘mder, cmoH$m§Zm ’$º$ CnXoe H$aU|, h|M Amnc| H$V©ì¶ dmQ>V| H$m§ J, Vwåhm cmoH$m§Zm?
YS>nS>, ‘cm ‘m¶m ˶mdoiÀ¶m ‘Z:pñWVtV Va, ’$maM OmMH$ hmoV hmoVr. ‘cm dmQ>c,| ˶mÀ¶m d AmVm§ Vwåhm§ H$moUmcmhr ^oQy>§ Z¶o, H$moR>|hr OmD§$ Z¶o, Ag|M ‘cm dmQ>V|! Zmht Var Vwåhm§
‘m¶m pñWVtV {H$Vr gmå¶ Amho? H$moUmH$Sy>Z ghmZw^Vy rMm eãX Zmht!
˶mÀ¶mH$S>o nmhVm§ nmhVm§, ‘m¶m ‘Zm§V jU^aM {dMma Amco, "‘mo˶m, ~m~m, Vgë¶m Vw‘À¶m Kamnojm§, ‘mPr Mma q^VtMr chmZJr Imocr, ‘cm OmñV ~ar dmQ>V.o ‘ZmZ| V¶ma
Ho${dcdmʶm Ñï>rZ| ‘OH$S>o AmUIr {H$Vr doi nmhUma Vy§? ‘m¶m AmdoJm§Zm à¶mgm§Zr KmVcocm Ho$coc| ¶oWrc Cƒ dmVmdaUM, ‘m¶m EH$mH$s ‘Zmcm OmñV gwI.... {da§Jwim XoV|.

48 49
Voìhm§ AmVm§ AmUIr OmñV V| H$m¶ {chÿ§?- OmJ¥V Amho, Vm|n¶ªV, AéUM| ^{dVì¶ e³¶ {VVHo$o CÁÁdc H$aʶmM| ‘mP| H$V©ì¶, ‘r O~m~XmanU|
A˶§V ghmZw^{y Veyݶ Am¶wî¶ H§$R>Umam, nma nmS>rZ, Aer ‘cm ’$ma C‘oX dmQ>Vo.
VwPm- AéU. WmoS>rer H$miOr dmQ>Vo, Vr ‘m¶m XmoKm§ AkmZ ‘wcm§Mr. AéU ‘ZmMm ào‘i Amho, Vmo
eaXcm qH$dm gwZrVrcm A§Va XoUma Zmht, Aer ‘cm ImÌr dmQ>V| h| Ia|; Var ‘Zwî¶ñd^md Amho.
H$moUmÀ¶m{h ‘Zm§V, Agcm gyú‘ g§~§Y^oX XoIrc Ho$ìhm§ ^aoc-Cgir ‘maoc, gm§JVm§ ¶oUma Zmht!
(7) h„t ‘r gwZrVrcm nwʶmg hþOwanmJ|V R>odc| Amho. {Vcm nm{hOo {VVH|$ {ejU KoʶmÀ¶m
Ah‘Xm~mX Vm. 26 E{àc 1925 {VÀ¶m BÀN>A o mS> ‘r ¶oUma Zmht. nU, ‘mPr àH¥${V gܶm§ ~ar ZgV|. Am{U AéU hm Agm ^amè¶m
{Ma§Ord H$‘irg AZoH$ Amerdm©X {deof- ‘maUmam VéU; ˶m‘wi| {VM| Amnë¶m XoIVM c¾ Pmc|, Va ~a|, Ag|{h EHo$H$Xm§ dmQ>V|. Vg|M
Vw¶mH$Sy>Z nÌ Amë¶mZ§Va, ~aoM {Xdg, H$m‘m‘wi| ‘cm {c{hʶmg doiM {‘imcm Zmht. eaXM| {ejU ˶mÀ¶m BÀN>oà‘mU| ìhmd| d ˶mcm{h Amnë¶m S>moù¶mXoIV OJm§V pñWa Pmcoc|
AmO ‘Zmcm Oam ñdmñ϶ Amho, Voìhm§ Vwcm nÌ {chmd¶mg KoVmo. nhmdo, hr BÀN>m AmUIr ‘Zm§V gmaIr ~imdVo.
AmO XþnmatM, ‘w§~B©hÿZ AéUM| nÌ Amc|. dmñV{dH$, Joë¶m AmR>dS>çm§V ˶mÀ¶m narjoMm : 59 :
{ZH$mc cmJmd¶mMm. ‘r ˶m {Xdet g§Ü¶mH$min¶ªV, ˶mÀ¶m VmaoMr dmQ> nm{hcr d eodQ>t Va ‘cm Am{U Vg| nm{hc| Va, Am‘M| Hw$Qw~>§ AOyZhr EH$Ì ñdê$nmMo Amho. à˶oH$ OU AmnAmnë¶m
dmQ>c,| ˶mZ| nwÝhm§ EH$Xm§ df© ’w$H$Q> Kmc{dc| Agmd|. nU Xþgè¶m {XderÀ¶m ˶mÀ¶m nÌmdê$Z, Vmo H$V©¥ËdmZ| {‘idrV Agcm, Var Am‘M| OodUImU, amhU|, EHo$M {R>H$mUt, ZmZmH$S>o H$ë¶mUmg
narj|V Mm§Jë¶m àH$ma| ¶eñdr Pmë¶mM| g‘Oc|! ˶m‘wi| ‘cm WmoS>og| g‘mYmZhr dmQ>c|! hmoV.|
AmVm§, ‘r nydu R>a{dë¶mà‘mU|, ˶mZ| S>m°³Q>arÀ¶m narjogmR>t ‘o{S>H$c H$m°coOm§V Zm§d ‘mPr Zoh‘t Zoh‘t, ~Xcr hmoV Joë¶m‘wi|, ‘cm ZmoH$argmR>t AmVm§n¶ªV, {’$aV| {~èhmS>
Kmcmd|, Ag| ‘r ˶mcm H$i{dc| Amho. Vwcm ‘mJ| Ho$ìhm§Var {c{hc|M hmoV|. ‘m¶m AmoiIrMm R>do md| cmJc| Amho. ¶ed§VXmXmcmhr XmXaÀ¶m emi|V ZmoH$ar Agë¶m‘wi,| ˶mZ| VoW| Amnc| {~èhmS>
Cn¶moJ H$ê$Z KoD$Z, ˶mZ| ‘moR>çm gaH$mar ZmoH$atV {eamd|, Aer ‘mPr BÀN>m hmoVr. nU, AmVm§, R>odc| Amho. nU Vmo qH$dm ‘r, dfmªVrc ‘moR>çm gwQ>çm§‘ܶ| d ‘ܶ|{h OmD$Z ¶oD$Z, gUmdmar
V| {Xdg|{Xdg Ae³¶M hmoV Mmcc|o Amho. Voìhm§, ‘w§~B©Vrc ‘m¶m EH$m B§½c§S>[aQ>ÝS>© S>m°³Q>a H$ë¶mUmg OmV ¶oV AgVm|M.
ñZoømÀ¶m g„çmà‘mU|, ˶mZ| S>m°³Q>arMr narjm nmg ìhmdr, Ag| ‘r R>adrV Amho. AéU nmg AmVm§, VoWrc IMm©À¶m ~m~VtV ‘cm ~amM Ìmg gmogmdm cmJVmo. dfmªVyZ Hw$Qw>§~m§Vrc
Pmë¶mda, ‘mPm Vmo ñZohr ˶mcm hmVmet KoB©c. ‘cm dmQ>V|, ˶mÀ¶m {hVmÀ¶m d ^{dVì¶mÀ¶m ~hþVoH$ ‘§S>ir H$ë¶mUmgM AgVo. ZmZm Jmd§T>çmdê$Z-df©^a nwaʶmBVH|$ Zmht, Var-WmoS>| ’$ma
Ñï>rZ|, AmVm§ V|M OmñV ¶mo½¶ hmoB©c. ^mV gSy>Z nmR>dVmV, d ˶m§À¶m ‘mcH$sÀ¶m Kam‘wi| Ka^mS>çmMm{h àý amhV Zmht, ho Ia|!
H$moUrH$Sy>Z{h, ˶mZ| Am¶wî¶m§V gwIr ìhmd|, ‘mZ‘amV~ {‘idmdm, hrM ‘mPr BÀN>m nU BVa gd© daIM© ~hþVHo $ ‘cmM Mmcdmdm cmJVmo. ˶m~Ôc ‘mPr Var Hw$R>| Hw$aHw$a Amho
AgUma! ˶mZ| ‘m¶m g§gmamcm AmVm§nmgyZ qH$dm nwT>|{h H$Yt ‘XV H$amd¶mg cmJmdo, hr ‘mPr åhUm? H$maU, Amnë¶m Hw$Qw>~§ mgmR>t AmnU PrO gmogU§, h| ‘r ‘mP| ‘w»¶ H$V©ì¶M g‘OVmo Am{U
BÀN>m Zmht. Vr O~m~Xmar g§^miʶmg, ‘r XodX¶oZ| nyU© g‘W© Amho. AmUIr H$m§ht df©o OJcmo ˶mà‘mU|M AmOn¶ªV ‘r dmJV Amcmo Amho. Vwcm R>mD$H$M Amho, Kam§V ñdV:À¶m ~m¶H$mogmR>t cwJS>|
dmMcmo Va, ˶mMr d ˶mÀ¶m YmH$Q>çm ^mdmMr-eaXMr, ‘m¶mnwT>|{h Mm§Jcr ì¶dñWm Mmcoc, KoVc|, Va ZmZm - XmXm§À¶m ~m¶H$m§Zm, ‘wctZm, VetM Koʶm~Ôc ‘r AmVm§n¶ªV XjVm ~miJcr.
Aer gmo¶ H$ê$Z R>odë¶m{edm¶ ‘r amhUma Zmht. Vw¶m ~{hUrMr AmR>dU ‘m¶m ‘Zm§V Om|n¶ªV ‘m¶m ‘wcm§~amo~a, Kam§Vë¶m gmè¶m§À¶m ‘wcm§Mr emioMr ’$s, nwñVH$m§Mm IM©, ^aV Amcmo. VgmM,

50 51
Kam§Vë¶m g‘mB©H$ g§gmamcm cmJUmè¶m à˶oH$ dñVygmR>t IM© H$arV Jocmo. VoW| ‘w¸$m‘ Agoc Voìhm§, Vg| Am‘M| AmVm§ ¶mnwT>| {deof H$m¶ Amho? ZdrZ Ka ~m§Yc|, Va ˶m§V ahmUma åhUOo
JS>çmcm KoD$Z ñdV:, ^mOrnmgyZ Vmo BVa gd© ~mOmahmQ> H$amd¶mg{h, ‘r H$m§ht H$‘r Ho$c| Zmht. AéU Am{U eaXM! Voìhm§ AéUÀ¶mM AmdS>rà‘mU| KamMm ßc°Z dJ¡ao R>a{dʶmMm ‘r {dMma Ho$cm
‘mÌ, ¶m gd© Jmoï>tg cmJUmè¶m n¡em{df¶t, H$moUr H$Yt ‘OH$S>o {dMmanyg H$arV Zgo; d Amho. Vmo AmVm§ ¶m AmR>dS>çm§V Kat Amë¶mda, ‘r h| ˶mcm H$i{dUma Amho. nU... Ka
ZmZm{h Zoh‘t AJXr VQ>ñW ahmV. ‘r ‘mÌ H$Yt H$moUmg {dMmê$Z, ñdV:cm dmB©Q>nUm KoVcm ~m§YʶmMr XJXJ AmVm§ ‘cm ghZ hmoBc© er dmQ>V Zmht. ‘cm dmQ>V,| Vw‘Mm AaqdX ZmB©H$ {dœmgy
Zmht. ‘mPr EH$M H$ënZm Ago, H$s.... Á¶m Kam§V AmB©Mr gOrd X¡dr ‘y{V© dmdaV Amho, VoW| d hmoVH$ê$ ‘wcJm Amho. Vmo XmXa ‘mQw>§½¶mOdiM B§{O{Z¶[a¨J H$m±Q´>°³Q>g©Mr Amncr ’$‘© MmcdrV
{VÀ¶m nm¶mÀ¶m nwʶmB©Mr AmR>dU R>odyZ, ‘r ¶m gd© Jmoï>r ‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V {Jië¶m nm{hOoV. AgVmo. ˶mM ~mOycm OmJm KoʶmM| R>ac|, Va ~hþVoH$ ˶mcmM H$m±Q´>°³Q> XoʶmMm ‘mPm {dMma
Voìhm§ Kam§V Hw$O~wO Mmccr, Var {VH$S>o Xþcj © Ho$c|. CcQ>, Kam§V ‘§S>itZm gº$ VmH$sX XoV Amcmo, Amho. AmVm§, H$m¶ H$m¶, d H$g| H$g| OwiV| V| nmhÿ§!
H$s¨ "cmJVrc ˶m gd© {OÞgm§Zm, ‘m¶m J¡ahOoatV, AmMmè¶mZ| n¡go ‘m{JVco, Va Vo Z Hw$aHw$aVm§ ‘r XmoZ VrZ {Xdgm§V MmO© XoD$Z, ¶oWZy gܶm§ Var H$ë¶mUmgM H$m¶‘Mm ahmd¶mg OmB©Z.
Úm.' ~XcrÀ¶m Jm|Yim‘wi|, Vy§ ~aoM {Xdg ‘m¶mH$S>o Amcocr Zmhtg. AéU nwT>rc AmR>dS>çm§V Kat
nU AmB©Mm ñd^md Vwcm R>mD$H$M Amho. Vr {OVH$s ào‘i Amho, {VVH$sM VmnQ> Amho. ¶oBc© g| dmQ>V.| Voìhm§, ‘wcm§Zm KoD$Z Vy{§ h Oê$a ¶oʶmM| H$amd|. Vg| ‘r, {M. AéUcm d {M. ^mD§$Zm
{VMm AmoT>m ¶ed§VXmXmH$S>o OmñV; Am{U ˶mMm ñd^md Va OÝ‘mMm {Ma{Mè¶m d ñdmWu! ‘r {c{hc| Amho.
Hw$Qw>§~mgmR>t H$m¶ H$aVmo h| nhmʶmnojm§, ‘m¶m dmJUwH$s¨V ¹${MV² H$m¶ Xmof {XgVmV, ¶mH$S>oM H$imd|, ho AZoH$ Amerdm©X.
˶mMr Ñ{ï> OmñV! Am{U ˶mZ| H$Yt Vgm ÌmJm Ho$cm, H$s¨ AmB©{h ‘cm Zmht Zmht V| ~mocë¶m{edm¶
ahmd¶mMr Zmht. ¶mMm Am‘À¶m ‘§S>itZm amJ ¶oVmo. nU ‘r V| gd© em§VnU| gmogʶmgM, ˶m§Zm ~m~m R>mHy$a.
CnXoe H$ê$Z gm§JVmo.
Var{h,..... ¶m gmè¶mM| MrO H$m¶ Pmc|?..... EHo$ {Xdet, ^aë¶m Kam§V, ‘m¶m
^mD$~§Xm§À¶m jwÐ ñdmWunUmMm d ~o{’${H$arMm, EH$ M‘ËH$m[aH$ ‘mgcm AZw^dyZ, ‘r EH$Q>mM aS>V (8)
hmoVmo. Voìhm§nmgyZ, ‘m¶m IMm©cm ‘r EH$ àH$ma| Amim KmVcm d ñdV:cm ì¶{º$e: gm§daʶmMm ‘w§~B© Vm. 9 OyZ. 1925.
H$gyZ à¶ËZ Ho$cm! {ච‘mder,
OmD§$ XoV ˶m Jmoï>r!..... CJrM ˶m§Mr AmOM dmÀ¶Vm ZH$mo!...... ~m~m§Mm AmUIr H$m§ht {Xdg amhʶmMm AmJ«h AgyZ{h, V§y H$m§ht KaH$m‘mM| {Z{‘Îm gm§JZy
: 60 : cm¡H$aM naV Jocrg, h| EH$m AWu g‘mYmZH$maH$M Pmc|. Var nU, ‘mder, Vy§ {H$Vr M‘ËH$m[aH$
¶m Jmoï>rcm{h H$m§hr df] Pmct AmhoV, Am{U AmVm§ ‘mPr EH§$Xa Am{W©H$ n[apñWVr ~arM KQ>Z‘o i
w | gmgat Jocrg J? Am{U V| AmR>dc| åhUOo ‘cm ’$ma dmB©Q> dmQ>V.| H$mHy$cm Vy§ ghO H$m§hr
gm§dacr Amho. ˶m‘wi,| ‘Zmg ~amM Yra dmQ>Vmo. ¶m CÝhmù¶mÀ¶m gwQ>rcm, ‘mPr am{hcocr gJir {dMmaVog H$m¶, Am{U {VÀ¶m ñd^mdmà‘mU| Vr Vwcm Q>m|MH$s¨ CÎma| XoVo H$m¶! Ia§M OJm§V {H$Vr
gwQ>r OmoSy>Z KoD$Z, noÝeZn¶ªVMm ‘Ycm XrS> dfmªMm H$mi ^ê$Z H$mT>ʶmMm ‘mPm {dMma R>acm M‘ËH$m[aH$ ñd^mdMt ‘mUg| AgVmV J, ‘mder?
Amho; Am{U ˶mà‘mU| ‘cm aOm ‘§Oya{h Pmcr Amho. AmVm§ ‘mJ| EH$Xm§ Vwcm åhQ>ë¶mà‘mU|, Ka {H$VrVar {Xdgm§Zr ~m~m§Zt BV³¶m AmJ«hmZ| Vwcm Kar ~mocm{dco,| BV³¶m ào‘inU| Vo VwPr
~m§YʶmMm ‘mPm {dMma ‘r H$Xm{MV² Z¸$s H$arZ åhUVmo. ~S>XmñV amIrV hmoVo, H$s¨ ˶m§À¶m ào‘inUmZ| ‘cm{h öX¶ ^ê$Z Amë¶mgmaI| ... XS>në¶mgmaI|

52 53
dmQ>o. nU ˶mM| H$mHy$cm H$m¶? dê$Z Vr JmoS>JmoS> ~mococ, nU Vmo {VMm Iam ñd^md Zmht! {VMr ahmV Zmht. Xþnmat d amÌt H$m‘ AmQ>monë¶mda C{eam§ {‘iUma| AÞ, gmY|M nU KaÀ¶m BVa
~wÕrM BVH$s H$moVr Amho, H$s¨ {Vcm OJmH$S>o {dñV¥V Ñï>rZ| nhmU| H$YtM e³¶ hmoUma Zmhr. ‘§S>ità‘mU| Agmd|, Aer ˶mMr BÀN>m H$m§ ZgUma? Vmo ñdV: Amnë¶m ˶m n[apñWVtV éicm
OÝ‘ë¶mnmgyZ gwIm§V Agë¶m~Ôc, ñdV:cm Vr ’$ma ^m½¶dmZ² g‘OVo. nU {VÀ¶m Agcm, Var ˶mÀ¶m nmZm§V ˶mÀ¶mM nwaVm Ho$cocm OmS>çm Vm§XimMm ^mV, ‘wcm§Zt nmZm§da OmñV
gwImMr H$ënZmM A˶§V AmHw§${MV d jwÐ Amho. ñdV:À¶m AJXr§ chmZ à‘mUm§Vrc gwpñWVrMmhr ‘mJyZ Q>mH$cocr ^mOr, {eù¶m ^mH$è¶m, Agco {OÞg dmT>cco o nm{hco, åhUOo ‘mUwgH$s Agcoë¶m
{Vcm ’$ma A{^‘mZ dmQ>Vmo; Am{U ˶m ^m§S>dcmdaM Vr Amnco ‘Zmoì¶mnma H$arV AgVo. H$moU˶m 춺$scm Xþ:I hmoUma Zmht? ... Am{U hr Agcr g§gmar H$mQ>H$ga Mmccr AgVm§,
^m|dVmcÀ¶m Agë¶mM {Zé§X dmVmdaUm§V, {VM| ‘Z nyUn© U| a§J§y eH$V|. {ZanojVoM| {VÀ¶m ñd^mdmcm AZoH$ nXmW© H$sS> cmJyZ ZmgV Agco Var ˶mMr ndm© Zmht! ¶m§Mm hm Agcm ݶmam g§gma
AJXtM dmdS>| Amho. OJm§Vrc ‘moR>‘moR>çm KS>m‘moS>r, Cƒ ~§YZ|, {VÀ¶m ܶmZt‘Zthr ZgVmV. nm{hcm, åhUOo g§VmnmZ| {V{S>I ‘ñVH$mcm OmVo!
Xþgè¶mnojm§ AmnU ‘moR>o Amhm|, ¶m ^mdZ|VM {VÀ¶m AmZ§XmMr CËn{Îm hmoV.o AmnU, Amnct ‘wc| d : 63 :
Amnco n{V, Amnc| Ka, Amncr gwpñW{V, ¶mM Ho$di {dMmam§V Vr Zoh‘r Jw§Vcocr AgVo! CcQ> Vmo nmoQ>mWu InUmam JS>r ‘mUyg; nU Amnë¶m åhQ>cëo ¶m ‘mUgmgmR>t Ord Q>mH$Vm§Zm
Am{U Vg| nm{hc| Va, ht ~§YZ| H$moU˶m g§gmar ‘mUgmcm ZmhtV? nU ˶mcm BVa loð> ˶mcm nm{hc|, H$s¨ IamoIa ‘Z H$g| àgÞ hmoV|!
~§YZ|hr Z‘drV AgVmV! ˶m§Mr Va {Vcm H$ënZm{h Zmht. ‘m¶m Kam§Vrc ht ‘mUg| d ˶m§À¶m ‘r Kar§ Jocmo, H$s¨ ‘m¶m à˶oH$ Jmoï>rMr Vmo AmZ§XmZ| d AmñWmnydH© $ ì¶dñWm R>do rc! hm Ho$di
g§JVtV KS>coë¶m Agë¶m AZoH$ Jmoï>r AmR>dë¶m, H$s¨ AmOÀ¶m ‘Z:pñWVtV Va ‘mPr {IÞVm godmY‘©M Zìho! ˶mcm, ‘m¶m{df¶t, ‘Zm§V H$gcm Var AH$maU {OìhmimM dmQ>Vmo. ‘r H$Yr gwnmarM|
OmñVM XmQ> hmoVo Amho! ... Im§S> ˶mÀ¶mH$S>o ‘mJVmo h| cmJcrM AmR>dyZ, JwédmaMm Cndmg åhUyZ ñdV:cm nmZ Im¶M| Zgc|,
: 62 : Var Vmo Amnë¶m {Iem§Vrc {XS>H$s H$mT>rc; Ym§dV Ym§dV nmZ| KoD$Z ¶oB©c Am{U ˶mMr H$mir ‘iH$Q>
Vwcm R>mD$H$M Amho Am‘Mm H$mR>çm JS>r! Joct {H$˶oH$ df] Vmo Am‘À¶mH$S>o ZmoH$arg Amho. M§Mr ‘OnwT>| H$arV åhUoc, ""¿¶m@XmXm!'' ˶mÀ¶m chmZ½¶m nJmam§VyZ, Aer ‘m¶mgmR>t EImXr
Á¶m Jm§dMo gmdH$ma åhUyZ ZmZm nadm§ nadm§n¶ªV {‘adrV hmoVo, ˶m§Vë¶mM, n¡go d eoVO‘rZ {XS>H$s IM©Vm§Zm ˶mcm ‘r nm{hc|, H$s¨ ‘cm {H$Vr AmZ§X hmoVmo. ˶mÀ¶m~amo~a Vg| Jßnm ‘maVm§ ‘maVm§,
amIyZ Agcoë¶m Mm§Jmo nmQ>cmMm Vmo ZmVy. VmS>mÀ§ ¶m PmS>md§ a, Xmê$À¶m Jwζmda, eoVO‘rZ H$gʶmda, ˶mÀ¶m ‘i³¶m M§MtVrc gwH$cocr nmZ| MKim¶cm{h, ‘cm EH$ àH$maMr ‘m¡OM dmQ>Vo! ...
Mm§JmoZ| Amncr chmZJr BñQ>oQ> H$‘mdcr hmoVr. nU ˶mMmM ‘wcJm Xmå¶m, M¡Zr d XméS>çm ˶mg {Xdet, H$mHy$Z| ˶mcm ‘OgmR>t nmZ| AmUVm§Zm nmhÿZ, ˶mÀ¶mnwT>| {XS>H$s Ho$cr.
{ZKmcm; Am{U AmO ˶mMr gmar BñQ>Qo >, ˶mÀ¶m ZmZm gmdH$mam§À¶m Amhmat OmD$Z, ˶mMo ho XmoKo ˶mdoit Vmo Amnë¶m Zoh‘rÀ¶m Imoc Mohè¶mZ| nU {IÞ ñdamZ| {Vcm åhUmcm, "‘Zm ZH$mo ~m¶
‘wcJo am¿¶m d H$mR>çm ¶m KQ>Ho$cm AÞmcm{h ‘moVmX Pmcoco AmhoV. H$mR>çm chmZnUmnmgyZM {XS>H$s!' ˶mcm ˶m‘wi| dmB©Q>M dmQ>c| Agmd|. Am{U IamoIaM, ˶mÀ¶m ‘ZmÀ¶m ¶m Agë¶m
~m~m§H$S>o ZmoH$arcm Amho. Am{U Vmo {dœmgy ZmoH$a gH$minmgyZ g§Ü¶mH$min¶ªV H$m‘mcm gmaIm ^mdZm ˶m§Zm H$em H$iUma? ˶mgmR>t Vr ghmZw^Vy rMr Ñï>rM cmJVo. ˶m§À¶m {XS>H$sgmR>t Vmo ‘cm
Own§ cocm AgVmo. nmZ XoV ZìhVm. Am§VyZ ... ‘ZmnmgyZM ˶mcm Vr BÀN>m ìhmd¶mMr.
nU Varhr ˶mcm Am‘À¶m Kam§V H$g| dmJ{dc| OmV|? nU H$mHy$ dJ¡a|Zm Agë¶mdoit ˶mMm nm§M én¶o nJma VodT>mM {Xgm¶Mm!
dmñV{dH$ ˶mM| ‘yiM| H$mQ>H$ eara! Var Vmo AmO EH$ åhmVmam VéU {XgVmo. S>moio Imoc : 64 :
Jococo, ~aJS>çm§Mt hmS>o§ da Amcoct! ghmZw^yVrgmR>t Amncr {^a{^a {’$aUmar ZOa ˶mZ| H$moR>| amÌt H$m‘| AmQ>monyZ, ‘m¶m ImoctV, ‘m¶m {~N>mݶmet Vmo WnH$c ‘mê$Z ~gcm, H$s¨
Var pñWa Ho$cr, åhUOo ˶mÀ¶m S>moù¶m^m|dVmcMt H$mit dc¶| nmhÿZ, ˶mMr H$s¨d Amë¶mdm§MyZ Am‘À¶m {H$VrVar doi Xþ:ImÀ¶m-˶mÀ¶mM Xþ:ImÀ¶m-Jmoï>r MmcVmV.

54 55
Vmo åhUoc, "H$m¶ gm§J,§y XmXm ... ‘r {hV§ ZmoH$ar H$aVmo¶² ... nU ‘mO§ g‘X§ ܶmZ {VH²$S>§ nU H$mR>çm{h, {VV³¶mM ~o{’$H$sarZ|, cmJcrM åhUmcm, ""‘J ‘mOm XmoZ {XgmMm nJma
KamH²$S>§ hm¶². ‘m¶m eoVO‘ZtM§ H$m¶ Pmc§ Ag@c, ˶mMr H$miOr nS>{c¶² ‘Zm. ¶oH$cr ~m¶H$mo H$mnyZ ¿¶m H$s¨? {~Om§ H$m¶? ˶mcm ‘r Hw$Q>§ Zm¶ åhZVmo¶²? nZ ~Jm, ~m¶H$mo H$mc Amcr ZdVr
H$m¶ H$aZma @ ~mnwS>dmZr! AmVm§ Xrg Amco dmoT>rMo! am~ Jmocm H$am¶m nm¶Oo ìhVm ... Kamda H$m§? AmVm§ AmJmoQ>r Odi ¶oV Mmccr, Vdm am~mMr gmo¶ Ho$cr, H$s nwZm ¶oVm|M ~Jm XmoZ {Xgm§Z.²
Am¢Xm H$m¡cm§ {‘cmct Va Kmcm¶Mt hmV! ... g‘Xm g‘Xm am¶cm¶², AmZ² Kam‘§Xr coHw$admir {Vgam Xrg H$m¶ CO²S>m¶Mm Zm¶! ZmoH$ar H$m¶ gwQ>Vo¶² Z{e~mMr? nU ¶odT>r gmo¶ ~JmM ‘mPr
~m¶H$mo ¶oH$crM. ‘r~r ‘Owarcm BH$S>o. ... AmVm§ gm§Jm ... ... XmoZ dgm© I§S>mZ {Xcr @ O‘rZ, Jar~mMr!... ‘mO§ í¶oV CJS>§ nS>c§ Agc.''
Va ~Jm Mma ‘ZmMm ZwH$gmZ''... Am{U ˶mZ| ~m~m§H$Sy>Z XmoZ én¶o IMu KoVco, d OodUmnydu, ^a Xþnmat {ZKmcm{h
EoH$Vm§ EoH$Vm§, ghO ˶mcm {dMmamd|, ""Aao, Aer Amho Var {H$Vrer O‘rZ VwPr?'' Kam§VyZ! ˶mMr Vr KamH$S>cr AmoT> nmhÿZ, ‘cm ˶mMr J§‘V dmQ>cr; nU ˶mM~amo~a, ""~a| Om
""hm¶Zm gmocm Jw§R>; ~mam ‘Z ^mV ¶oV§'' ˶mMr H$hmUr nQ>H$Z² nwT>| gwê§$ hmoB©c ... Va'' Ag| gm§JUmè¶m H$mHy$À¶m ZOa|V EH$ àH$maMr ‘moR>onUmMr ^mdZm {XgV hmoVr, Vr ‘mÌ
""~m¶H$mo ¶oH$cr ImD$Z ~r ‘mon CaV§ ... Am‘mcm H$m¶ XmXm, Jar~m§Zm! nmoQ> hmVmda Am‘M§ ... ‘m¶m ‘Zmcm gcë¶mdm§MyZ am{hcr Zmht.
H$moaS>çmg ZXtVcr ^mOr! H$m¶ ‘rR> {‘aMrcm cmJco MmaAmQ> AmZ§, Va XmoZ Xrg ‘Owar Am{U BV³¶m g‘ma§^mZ§Va, H$mR>çmMr ñdmar Amnë¶m IoS>çmH$S>o Omd¶mg {OZm CVê§$
H$am¶Mr!... AmVm§ ‘mÁ¶m ~mnmcm H$mer¶mÌocm nmQ>dcm H$m§ @? ˶m ¶oi XmoZ Bgm Z² Ym én¶, cmJcr.
ZmZm gmdH$mamM, AmZc§; Vo ’o$S>m¶M§ ìhV§!... AmZ² am¿¶m {ZJcm dmB©Q>, Vdm§ ‘r {hV§M ZmoH$arcm nU, nwÝhm§ ˶mcm H$m¶ dmQ>c| Hw$Umg R>mD$H$! Vmo KmB©KmB©Z| da Amcm d ‘cm åhUmcm,
am¶cmo, nm§M én¶m§da! ... AmZ² ‘§J ‘mO§ cJrZ ³¶oc§ H$m@? Vdm Xhm H$‘r e§^a KoVco ""H$m¶ XmXm, ¶oVm§ H$m Am‘À¶m Jmd§S>çmcm? XmoZ Xrg ‘Om!... nZ ‘‘B©À¶m cmoH$m§Zm AmdS>co H$m§
~m~mH$Sy>Z. ˶o~r ’o$S>V AmZco. ‘§J Vr O‘rZ ¿¶oVcr H$m? ˶m§V ½¶oc§ WmoS§> n¡g§. AmVm§ ½¶oë¶m IoS>oJm§d Am‘Mm?"" Vmo h§gV h§gV {dMmarV hmoVm.
gmct Ka ~m§Yc§ H$m§? ˶m§V gwVma, gm‘mZ, H$aVm§ H$aVm§ ½¶oco B©g H$‘r g§^a. Pmco... nmZ "H$m¶ Amho ao ‘moR>§ Vw¶m Jm§dm§V?'... ‘r J§‘VtV {dMmac|.
V§~mHy$cm .... ~m¶H$mocm ... Aí¶o ~r H$m¶²~m¶² ½¶oco!... ""H$m¶ hm¶?.... dm: XmXm@!... Am‘M í¶oV ~Km, Am‘M§ Ka ~Jm, JmB©M§ Im|S>
Agë¶m ˶mÀ¶m {Zdm§VnUÀ¶m Jßnm, EH$Xm§ gwê§$ Pmë¶m, H$s¨ Vmo Amnc§ gma§ öX¶ ‘OH$S>o hm¶,... Ad§Xm ã¶og JwQ>JQw >rV...''
CKS>| H$aVmo. AmnU nwÝhm§ nwÝhm§ V|M V|M gm§JV Amhm|, ˶mM|{h ˶mcm ^mZ ahmV Zmht. Am{U ""Aao nU Oodm¶cm dmT>erc H$m§ ‘cm?'' ‘r nwT>| nwÝhm {dMmac|.
˶m‘wi|, ˶mcm AmZ§X dmQ>Vmo, h| nmhÿZ ‘cm{h AmZ§X hmoVmo. ""H$m¶ WQ>m H$aVm§ J[a~mMr, XmXm? Am‘À¶m eoOmat ~m‘U hm¶, ˶mÀ¶mH$S>o Oodm.
nU Agë¶m gwIXþ:ImÀ¶mM Jmoï>r Vmo ‘OH$S>o ~mocV Agcm, Var H$mHy$cm ˶mMm amJ ¶oVmo. Zm¶Va Vw‘mcm Mmc§c Va gm§R>UrM ~ma³¶mM§ Vm§Xÿi, S>mi g‘Xm {eYm XoB©Z. Myc-dmgZ§ Agct
˶mÀ¶m~amo~a ‘r Jßnm ‘marV ~gmd|, ¶mM|M ‘wit {Vcm d¡få¶ dmQ>V|. H$s¨ am§Ym¶m {H$Vr ¶oi?...''
: 65 : ˶mÀ¶m ˶m ñnï>mºo $sMr ‘cm, IamoIaM ‘m¡O dmQ>cr. jU^aM dmQ>c,| BWc| h| ^mdZmhrZ,
nadm§ Vy§ ¶oʶmnydu XmoZ {Xdg AmYt XmoZ {Xdgm§Mr aOm H$mTy>Z, Vmo Amnë¶m Jmd§T>çmda eyݶ, gmOwH$ AÞ Imʶmnojm§, Xodm~«m÷Um§Zm ^{º$nydH© $ ‘mZUmè¶m, ˶m ào‘i H$ï>miy dmaë¶mÀ¶m
OmʶmMr V¶mar H$ê§$ cmJcm... ˶mdoit Kam§V H$moU JS>~S>!... "AmVm§ ‘mder Kam§V nmhþʶm ¶oUma KaMm {eYm am§YyZ, ‘rR>^mV ImU| ~a|!
AmhoV, H$mR>çm!..... Kam§V H$m‘ dmT>Uma? ‘J Vy§ Kam§VZy Jocmg, Va Am¶Ë¶m doit ‘mocH$arU Hw$Ry>Z ˶m ^m|dVmcM|, V| Jar~mD$ nU ào‘i dmVmdaU Hw$R>|... Am{U Am‘À¶m Kam§Vc| H$mHy$
AmUm¶Mr? Am{U {Vcm n¡go Hw$R>co Úm¶Mo ~m~m?' Agë¶m VèhoMo H$mHy$Mo eãX gwê$ Pmco. ^m|dVmcM|, V| AnojoZ| ^acoc| dmVmdaU Hw$R>|!...

56 57
Vy§ ¶oʶmnydu, Am‘À¶m ‘wamar ñd¢nm³¶mMr Var H$moU YS>nS> Mmccr hmoVr! ˶m {Xdet, Vw¶m gd© ‘wcm§Zm KoD$Z AmnU {gZo‘mcm Jocm|. ˶mdoit eoOmaMr Zcy
Vmo{h VgmM EH$, H$m‘mnojm§ ào‘mcm ‘mohUmam, C‘Úm ‘ZmMm åhmVmam Amho. BVH$s¨ df] Vmo Vw¶m~amo~a Amcr hmoVr. gdmªMmM IM© ‘Zm§VyZ H$mHy$cm ghZ hmoV ZìhVm. nU Zcy d {VÀ¶m
Am‘À¶m Kam§V am~Vmo Amho! nU ˶mÀ¶m ào‘inUmM| Am‘À¶m Kam§V H$m¶ MrO ìhmd¶mM|? ‘wcm§gmR>t IM© Pmcocm XrS> én¶m, ~mocVm§ ~mocVm§ {VZ| ‘OH$S>o H$mT>cmM. Vw¶m AmJ‘Zm‘wi|
‘r Kam§V Agcmo, Va H$mHy$Mr AmoaS> Ymã¶mda ~gdyZ, ‘r Z gm§JVm§M, Vmo ‘m¶m AmdS>rMo hmoUmam, Zoh‘rnojm§ OmXm IM©, {Vcm ghZ hmoV Zgo; Am{U ˶mMm amJ Vr eaXda, H$mR>çmda
gÌm {OÞg V¶ma H$ê$Z nmZmda dmT>rc; Zmht Va, Zoh‘t ‘wc| emi|V AY©dQ> àH$ma ImD$ZM OmUma! qH$dm ‘wamarda, amJmÀ¶m eãXm§Mm dfm©d H$ê$Z H$mT>rV Ago.
nU ˶mcm H$moU H$m¶ H$aUma? Vmo Va hmVm§V amOrZm‘m KoD$ZM H$m‘ H$aV AgVmo. Kam§V Am{U Vmo eodQ>Mm àg§J ‘cm{h, IamoIaM Xþ:IXm¶H$ d g§VmnOZH$ dmQ>cm. gmgat
‘mUg| {Q>H${dʶmg cmJUmè¶m ‘mUwgH$sMmM OoW| A^md, VoW|, Hw$R>|hr H$m~mS>H$ï> H$ê$Z Xhmnm§M Omd¶mg {ZKVm§Zm, Zcy Vw‘Mm {Zamon ¿¶md¶mg åhUyZ da ¶oVo H$m¶, Vr Joë¶mda, Vy§ ghO åhUyZ,
én¶o {‘i{dUmè¶m ZmoH$am§Mr ~o{’$H$sa d¥{Îm hr Agm¶MrM! ""Bíe, {H$Vr cdH$a Kat naV Mmccr ~mB© hr?'' Ag| åhUVog H$m¶? Am{U ˶mda H$mHy$ {VÀ¶m
Am{U ˶m§Zm, n¡em{edm¶ Xþgè¶m JmoS> eãXm§Mr H$m§ht Var Anojm AgVooM, Zmht H$m§? ñd^mdmcm AZwgê$Z ImoMH$nU|, ""hmo, cdH$a H$gcr? ¶oD$Z n§Yam {Xdg Pmco! AmUIr {H$Vr
ZwgVmM n¡gm OJm§Vct H$m‘| H$arV Zmht!.... {Xdg amøM| ‘mhoat? cmoH$m§À¶m ‘wcr AemM hmo!'' Ago§ Vwcm PQ>H$Z² h§gV h§gV åhUyZ, Xþgè¶m
: 67 : Jmoï>r ~moc§y cmJVo H$m¶?
Kam§Vë¶m ‘mUgm§er dmJʶmMrhr hrM nÕV. Joë¶m doit Vw¶mH$S>o Amcmo, Voìhm§ Vw¶m IamoIa, Xþgè¶m {Xdet, Vwcm AmnU hmoD$Z, ~m§Ym~m§Y H$aVm§Zm nmhÿZ, ‘cm ¶oUma| aSy>§,
‘wcm§gmR>t ImD$ ¿¶md¶mg {VZ| ‘OH$S>o AmR> AmUo {Xco hmoVo. Kam§V ’$amimMo {OÞg ZìhVo Ag| ‘r ‘moR>çm à¶mgmZ| Xm~V hmoVmo. Vw¶mnojm§{h, ‘cm chmZnUtM J‘mdcoë¶m ‘m¶m AmB©Mr OmñV
Zmht. nU åhUmcr, "" XmoZ eoa ‘ogay KoD$Z Om,'' ‘cm {VÀ¶m ˶m d¥ÎmrMr IamoIa ‘m¡O dmQ>cr. AmR>dU hmoV hmoVr.
AYocr VerM {Z‘yQ>nU| {Iem§V Q>mH$cr d ¶oVm§Zm {‘imcocr XrS>XmoZ én¶m§Mr nwîH$ier ’$i’$imdi, ~m~m§Zr OmVm§Zm Vw¶mgmR>r cwJS>|-H$mnS> AmUmd¶mg gm§{JVc|. ˶m doithr AgcmM
Vw¶mH$S>o Amë¶mda gmoS>Vm§Zm, Vy§ {dMmacoë¶m àýmcm ˶mdoit cmOoZM| CÎma {Xc|, "Kê$Z AmUct Jm|Yi! ˶m§Zm H$mnS>dmë¶mM| {~c nmhÿZ dmQ>c| Agoc, AmnU H$‘irgmR>t gmR> gÎma én¶m§Mo H$nS>o
AmhoV. H$mHy$Z| ‘wcm§gmR>r nmR>{dct AmhoV.' KoVco. nU ˶m§Vcm {Zå¶mhÿZ A{YH$ ‘mc ˶m§À¶mM Kam§V amhUma hmoVm, h| ˶m§Zm Hw$Ur gm§Jmd|?
˶mda Vy§ h§gcrg. Vwcm H$Xm{MV² ˶mÀ¶mVcr Jmo‘ g‘Ocr{h Agoc. nU OmD§$Xo. Agë¶m Jmoï>r OmñV CJmiʶm§Vhr AW© Zmht, ‘mder!
nU ˶m A{^‘mZmÀ¶m cn§S>mdm§VM ˶mdoit ‘cm ‘m¡O dmQ>V hmoVr! ‘m¶m Amemd§V ‘Zmcm AOyZ{h dmQ>V|, ¶mM OJm§V {Zanoj d ào‘i 춺$s{h BVaÌ
: 68 : gm§nS>Vrc.
nU Ia§M ‘mder, Agco jwÐ àg§J AmR>dyZ gm§JV ~gyZ Am¶wî¶mMm doi H$emcm XdSy>§? Pmë¶m Jmoï>r ‘OH$S>o nmhÿZ Var {dgaerc Zm?
nU ‘J jwÐ ‘Zmod¥ÎmtMm Am{dîH$ma, Agë¶m jwÐ àg§Jm§ZtM H$aVm§ ¶oVmo, ˶mcm ‘r Var AéU.
H$m¶ H$ê§$?
nU Vy§ Amcrg ˶m {XdetM| d ˶mZ§VaM| Kam§Vrc dmVmdaU {H$Vr {Zami|.... M‘ËH$m[aH$M (9)
hmoV.| ~m~m§Mm IM© ìhmd¶mMm VmoM hmoV hmoVm; nU à˶oH$ àg§Jm§Vrc H¥${Ì‘Vm ‘Zmcm ~moMH$ hmoV ??Vm. 8 E{àc 1926.
hmoVr.

58 59
{ච‘mder, {Z‘m©U H$amd¶mg, Oê$a Vr X¡dr A{V‘mZwf e{º$, Amnë¶mM öX¶m§V gX¡d OmJ¥V AgVo! Xþ:Im§V
˶m Jmoï>rcm AmVm§ gmS>Mo ma df} Pmct! {‘am Zmhter Pmcr, åhUyZ ~m~mZo àW‘ emoYmemoYrMm VrM Amnë¶mcm hmV XoVo; gwIm§V VrM Amnë¶mcm {dZ‘« H$aVo! ˶m eº$scm Vwåhr dmQ>oc V| Zm§d
WmoS>m’$ma à¶ËZ Ho$cm Agoc; nU ‘m¶m nζm‘mJ| nwT>| H$moUr ’$mag| cmJc| Zmht, hr g‘mYmZmMrM Úm! {VM| gm‘϶© H$‘r OmñV hmoUma Zmht.''
Jmoï> åhUVo ‘r! : 71 :
AmO Vwcm åhQ>ë¶mà‘mU| ~è¶mM {Xdgm§Zr nÌ nmR>drV Amho. da Jm§dmM| Zm§d Zmht; Var Vr EHo$ {Xdet ‘cm Ag|M H$m§ht gm§JVm§ gm§JVm§, {VMm H§$R> JÒ{XV Pmcm. S>mùo ¶m§VZy Aly
H$Xm{MV² Vy§ ’$gerc ~a§ H$m§?..... Ia§ gm§J§y H$m ‘mder, ‘m¶m emoYmÀ¶m ^mZJS>tV Vwåhr H$moUrM AmoKiy§ cmJco. eodQ>t ‘cm AJXt Odi Hw$etV KoD$Z, ‘cm WmonQ>V Vr åhUmcr, ""{‘ao, ‘r
- amJmZ| AJa ào‘mZ| H$moU˶mM- ^mdZoZ| nSy>§ Z¶o h| ~a|!... Vw¶mgmaIr chmZ hmoV,o Vmon¶ªV OJm§Vc| gwIM VodT>| ~a|Mg| ‘m¶m dmQ>çm§g Amc| hmoV.| nU Z§Va
AJXr nmoad¶m§V, ‘cm EH$X‘ Y¸$m ~gcm. gwadmVrg, ˶mZ| WmoS>r Jm|Yico Iar ‘r! nU EH$m‘mJyZ EH$ ‘moR>‘moR>t Xþ:I|...g§H$Q>|...‘cm ^odS>mdy§ cmJct. ‘r Km~aco. S>J‘Jco. nU Z§Va
AmVm§ ¶mo½¶ ‘mJm©Z|, EH$m R>am{dH$ ܶo¶mZ|, OJm§V OJʶmMm ‘r à¶ËZ H$arV Amho. åhUyZM Vwcm ‘cm dmQ>c|, ""¶mcm Vm|S> XoVM AmnU Mm§Jë¶m Jmoï>tg àd¥Îm H$amd|. {dœm§V ào‘mM| gm‘«mÁ¶
àW‘ gm§JyZ R>odc| nm{hOo, Vy§ qH$dm H$moUr{h ‘mPm nÎmm emoYʶmÀ¶m IQ>nQ>tV Z nS>U|M, ‘cm {Z‘m©U H$aU| h|M Amnc| H$V©ì¶!''
OmñV {hVmdh Amho... nm{hOo Va, Vwcm EH$ dMZ XoVo ‘r AmOM; ¶mo½¶doit, ‘r Vwcm ‘m¶m{df¶r§ Am{U ‘mder, Z§Va Vr {H$VrVar doi, ‘cm nmoQ>met KÅ> Yê$Z, Alw T>mirV ñdñW ~gcr
AJXt gd© gd© H$idrZ. nU Vm|n¶ªV, ‘mP| Vwcm H$moR>yZ Var nÌ Amc| hmoV| Ag| gwÕm§, H$moUmcm{h,- hmoVr. {VÀ¶mg‘moê$Z H$gë¶m Var {VÀ¶m Am¶wî¶m§Vrc Owݶm AmR>dUtMm, {MÌnQ> OmV Agmdm.
AéUm§Zm XoIrc-H$iVm§ Cn¶moJr Zmht. AmhoZm H$~yc h|? Vy§ Vgë¶m {dœmgmg nmÌ Amhog, ‘t eodQ>t {Vcm {dMmac|, "‘‘m, Vw¶m S>mo³¶m§V H$m¶ Mmcc| Amho?... V| ‘cm gm§J Zm!...'
åhUyZM, Vwcm EH$Q>rcmM ‘r h| nÌ {chrV Amho ~a§! {VZ| Amnco ^acoco S>moio ‘m¶m Mohè¶mH$S>o cmdco. WmoS>çm doimZ| Vr H$m§hter {IÞnU|
: 70 : h§gcr. Am{U ‘cm åhUmcr, "Vy§ Vo gma| EoH$mdog, Ag| AmVm§ ‘cm nU dmQ>V|. {‘ao nmoar, ‘m¶m
‘m¶m{df¶t Vwcm OmñV H$m¶ gm§Jy§? Am¶wî¶mMo Vo àg§J ‘r AmVm§ {dgaV Amco Amho. ˶m§V AmVm§ ‘cm nyduBVH|$ Xþ:I, nyduBVH$m
EH$m CXma ‘ZmÀ¶m gw{e{jV, gwg§ñH¥$V ~mB©À¶m ‘XVrZ| d {VÀ¶m ghdmgm§V, ‘m¶m Aݶm¶, gm§nS>V Zmht. nU ˶mdoit ‘r XþImZ|, g§VmnmZ| doS>r {ner Pmco hmoVo.'
Am¶wî¶mMm hm ‘Ycm H$mi, EH$ àH$maÀ¶m AmZ§Xm§V H$mT>ʶmM| ^m½¶ ‘cm cm^c|; {VÀ¶mM {VZ| WmoS>çm doimZ| EH$ Amd§S>m {Jicm. S>moio gm’$ nwgco d gm§Jmd¶mg gwadmV Ho$cr.
Aml¶mZ| d ‘XVrZ| ‘mP| {ejU nwT>| Mmcc| Amho. {H$VrVar doi Vr Vg|M gm§JV hmoVr; Am{U {H$VrVar doi ‘r VÝ‘¶VoZ| V| gd© EoH$V hmoV|.
Am{U Aem VèhoZ| ‘m¶m Am¶wî¶mcm AZno{jVnU| ¶mo½¶ diU {‘iʶmg H$maU Pmcocr ‘mder, Á¶m {VÀ¶m OrdZd¥Îmm§Vm‘wi|, ‘m¶m ‘Zm§V ^¶§H$a Ii~i CS>mcr, Vmo ‘r Vwcm
hr gmÜdr ~mB© EH$ {¼üZ Amho. {VM| Zm§d - hmon H$mB§S>! g{dñVa AmR> Xhm {Xdgm§Zt {chÿZ nmR>drZ.
Vr åhmVmar EImÚm AmB©gmaI| ‘m¶mda ào‘ H$aVo. ‘cm H$emMr{h H$‘VaVm ^mgy§ XoV Zmht. ˶mhÿZ {deof Ag| Vwcm gm§JʶmgmaI| AmO ‘OH$S>o Xþga| H$m§ht Zmht.
‘m¶m ‘Zmda gwadmVrg Amcoco {ZameoM| dmVmdaU, {VZ|M Amnë¶m ào‘i CnXoemZ| H$mTy>Z Q>mH$c| Amho. H$imd|. cmo^ H$m¶‘ R>od.
Vr åhUVo, ""OJm§V Xþ:I| nwîH$i AgVmV. nU {‘ao, nmoar, ‘mUgmcm Amnë¶m AmMaUmZ|
˶mnojm§{h OmñV gwI| {Z‘m©U H$aVm§ ¶oVmV. Xþï> ^mdZm ‘Zm§V Zoh‘t H$„moi H$aVmV; nU VwPr,
˶m§À¶met ^m§S>md¶mg Amnë¶m ^m|dVt AmnUM ào‘i dmVmdaU {Z‘m©U Ho$c| nm{hOo. d V| Vg| {‘am.

60 61
dmQ>o, H$‘VaVm ^mgo!...
(10) : 73 :
? 23 gßQ>~| a 1926. EHo$ {Xdet amÌt Amnc| H$m‘ AmQ>mno ë¶mda, Vr AerM Amnë¶m EH$mH$s ImoctV Q>~o cmOdi
~gyZ Oodcr; Am{U Am§Vë¶m ImoctVyZ hmV YwdyZ naV {’$aVo, Vm| EH$ ‘i³¶m nmoemIm§Vrc
{ච‘mder, VéU, BH$S>o {VH$S>o gme§H$nU| nhmV, Q>od~cmdarc ~em§V {VZ| ImD$Z Cacoco nmdmMo VwH$S>o dJ¡ao,
‘m¶m Am¶wî¶mcm Zd| diU cmdUmè¶m ‘m¶m ‘‘mM| M[aÌ, Vwcm {chÿZ nmR>drZ, Ag| AmYmemgmaIo ^a^a ~moH$UV Amho; eodQ>Mm ‘moR>mgm VwH$S>m Vm|S>m§V H$m|~yZ, XmoZ KmoQ> nmUr
AmœmgZ {Xë¶mcm, AmVm§ OdiOdi ghm ‘{hZo Pmco. ‘r H$m§ht co{IH$m Zmht. ‘‘mZ| gm§{JVcoë¶m KemImct cmoQ>ë¶mda, hiy§M Vmo XmamH$S>o W~H$V W~H$V dicm. Am{U AmVm§ Vmo Xma CKS>Uma,
d¥Îmm§Vm‘wi|, ‘m¶m ‘Z:ûMjynwT>| Or {MÌ| C^r am{hct, Vt ‘r nwT>| {c{hʶmMm à¶ËZ Ho$cm Amho. BV³¶m§V Vr EH$X‘ AmoaS>cr, "Wm§~m!'
{VÀ¶m ¶m gm§JʶmMm ‘Oda A{Ve¶ n[aUm‘ Pmcm; åhUyZM ‘m¶m Am¶wî¶m§V, nwÝhm§ Zì¶m Zì¶m Vmo XMHy$Z diyZ {VOH$S>o nhmV, OmJÀ¶m OmJt {Iië¶mgmaIm C^m am{hcm. ˶mÀ¶m ˶m
‘hÎdmH$m§jm {Z‘m©U Pmë¶m AmhoV. {ZîH§$cH$ {XgUmè¶m Mohè¶mdarc Jm|Yië¶mMm ^md nmhÿZ, {Vcm WmoS>r J§‘V dmQ>cr. Am{U Vr
Vwcm hm hmon H$mB§S>Mm OrdZd¥Îmm§V {H$Vrgm AmdS>oc, ˶m‘wi| Vw¶m A§V:H$aUm§V H$m¶ ˶mcm IwMuH$S>o ~moQ> XmIdrV åhUmcr, "¶m, Am{U Ago IwMuda ~gm!'
^mdZm CM§~iVrc, ‘r Var H$m¶ gm§Jy?... nU, H$m§ H$moUmg R>mD$H$, hr ‘mPr ‘‘m d {VMm hm Vmo {Z‘yQ>nU| AJXt EImÚm ¶§ÌmgmaIm VoW| OmD$Z ~gcm. {VZ| Zdr H$m°’$s Ho$cr. cmoUr
OrdZd¥Îmm§V, ‘m¶m OrdZZm¡H$o Mt, AmO Var ‘cm gwH$mUy§ dmQ>VmV ... Am{U åhUyZM ˶m§Zr øm cmdyZ ñcmBg V¶ma Ho$co. ‘wam§~m cmdcm d gma| ˶mÀ¶mnwT>| R>odyZ, Vr ˶mcm åhUmcr, "h| gJi|
nÌmMm nwT>rc ^mJ ì¶mncm Amho! ‘cm Amem dmQ>Vo Vy§ Var ˶mcm ^méS> åhUUma Zmhtg! nwÝhm§ Vw‘À¶mgmR>tM Amho ~a§! àW‘ ImD$Z em§V ìhm nmhÿ§!'
nÌ {chrn¶ªV, ˶mMr ^yH$ AOyZ g§ncr ZìhVr. ˶mZ| gJi| ^am^a KemImct CVa{dc|. H$m°’$s KQ>mKQ>
߶mcm Am{U ‘J em§VnU| IwMucm AmoS>JZy ~gyZ, ˶mZ| {VOH$S>o ‘moR>çm H¥$VkVoZ| nm{hc|.
VwPrM - {‘am. "H$moU Vwåht?...' Vmo em§V Pmë¶mda, ˶mMr danmgyZ Imcn¶ªV nhmUr H$arV, hmon
åhUmcr.
‘mPr ‘‘m ˶mMr XmT>r ~arM dmT>cr hmoVr. Var ˶mÀ¶m Mohè¶mda d ~moc³¶m S>moù¶m§V, AmVm§ nwÝhm
n§MmdZ gmR> dfmªnyduÀ¶m ˶m H$mit{h, A‘o[aH|$Vrc ì¶dhma, h„tBVHo$M JS>~S>KmB©Mo hþemar M‘H$V hmoVr. H$nS>o ’$mQ>coco d ‘iHo$ hmoVo, nU ...
MmcV AgV. hmon H$mB§S> ZwH$VrM AZmWJ¥hm§VyZ {eHy$Z ~mhoa nS>cr hmoVr; d ñdV:À¶m ‘ohZVrZ| "‘r {¼ñQ>mo’$a H$mB§S> ... ‘m¶m IoS>çmhÿZ ‘r Vw‘À¶m ¶m ݶy¶m°H©$cm H$m‘Y§Xm H$am¶cm
àm‘m{UH$nU| Am¶wî¶ OJʶmMm à¶ËZ H$arV hmoVr. XmoZ {R>H$mUt ñd¶§nmH$mM| H$m‘ H$ê$Z, Amcmo Amho!' Vr Ag| ˶mM| {ZarjU H$arV AgVm§, Vmo {VOH$S>o h§gyZ nmhÿZ, EH$X‘ ‘ܶ|M
EH$Q>rcm nwê$Z nwîH$i Caoc BVH|$, {Vcm {‘iy§ cmJc| hmoV|. ’$mdë¶m doim§V H$m§ht Var AmdS>tMo åhUmcm, "‘r eoVH$s Mm§Jcr {eH$cmo Amho, H$m°coO‘ܶ|hr XmoZ df] hmoVmo. nU BW| H$moUmMrM
dmMmd|, {edUH${eXm H$amdm, ˶m§V{h n¡go {‘idmdo, cm§~ cm§~ {’$am¶cm Omd|, Aem VèhoZ| Vr AmoiI Zmht ‘mPr!... BH$S>o ¶oVmZm Odi WmoS>o ’$ma n¡go hmoVo. nU Vo gmao g§nco. Am{U eodQ>t
e³¶ Vm| AmZ§X {Z‘m©U H$aʶmMm à¶ËZ H$ar. Joco VrZ {Xdg CnmerM ... añ˶m§VZy ^Q>H$Vmo Amho. Am§V S>mHo $mdc|, Voìhm§ Vwåhr BW| Agmc, Ag|
nU Var, {Vcm {VÀ¶m Am¶wî¶mcm nyU©Ëd dmQ>V Zg|. H$m§ht Var MwH$ë¶m-MwH$ë¶mgmaI| ‘cm dmQ>c| ZìhV|. Q>o~cmdaM| V| Cacoc| ImD$Z ‘r {ZKyZ OmUma hmoVmo! nU...

62 63
"nU H$m¶!', Vmo AS>Iicocm nmhÿZ {VZ| ˶mcm h§gyZ {dMmac|. nmhVm§... åhUmd§ H$m¶ Vwåhm§cm?... h| nhm, ... Am§Vm H¥$nm H$am, AZ² ˶m ãc±H$o Q>da cd§S>m; àW‘
"Vwåhr ’$ma Mm§Jë¶m Amhm§...' Vmo WmoS>| cmOyZ åhUmcm. ˶mdoit ˶mMm {Zînmn C‘Xm PmonMo r AmamYZm H$am nmhÿ!§ ... hmo ... Am{U EH$ Amncr gyMZm XoD$Z R>do Vo h§, ‘r! ¶m ehaÀ¶m
Moham AJXt Jmoam‘moam Pmcm hmoVm. Agë¶m Zd»¶m hdoMo EdT>o ‘moR>o œmg KoD$§ ZH$m! ~a§ H$m?... Vw‘À¶m àH¥$Vrcm Vo KmVH$ R>aVrc!!...''
hmonZ| ˶mcm ˶m{df¶t OmñV ~mocM§y {Xc| Zmhr; Am{U nwT>| {dMmac|, "~a| Vo Agmo. AmVm§ Vt XmoK§{h ˶mda ‘ZmnmgZ h§gct. hmonZ| ‘Ycm XadmOm ~§X Ho$cm. Vr {~N>mݶmda ¶oD$Z
Vwåhr OmUma Hw$R>?| ' nS>cr... nU {Vcm H$m§ht Ho$ë¶m Pm|nM ¶oB©Zm.
""‘r@? ~mhoa!''... ˶mZ| Xmam~mhoa ~moQ> XmI{dc|. n[apñWVrZ| Jm§Ocoë¶m, nU ‘mohH$ S>mùo ¶mÀ¶m ˶m AmemdmXr C‘Úm VéUm{df¶tMo {dMmaM,
"Aem W§S>tV?'... hmon ehmaë¶mgmaI| H$ê$Z åhUmcr, "ZH$mo... Vwåhr ‘m¶m ImocrÀ¶m {VÀ¶mnwT>| gmaIo ¶oV hmoVo!...
˶m J°catV {ZOm! ht XmoZ ãc±H$o Q>| d aOB© nwaVrc Vwåhmcm!... ‘J AmnU gH$mit H$m¶ V| nwT>| gd© : 75 :
~moc.§y '' XmoZ ‘{hݶmZ§VaMrM Jmoï>! hmonZ| Ho$coë¶m WmoS>çmem IQ>nQ>rZ| d ñdV:À¶m H$V©~JmarZ|,
V| EoHy$Z Va, {VOH$S>o Amü¶m©Z| S>moio ‘moR>o H$arV, Vmo da nmhÿ§ cmJcm. {I«ñQ>mo’$acm Mm§Jcr ZmoH$ar cmJcr hmoVr. ‘Yë¶m AdYtV Vmo {VÀ¶mH$S>oM Oodo. ˶mM J°catV
: 74 : Amncr nWmar gmoS>r. ˶m XmoKm§Mr ‘¡Ìr{h ~arM dmT>cr hmoVr d {Xdg|{Xdg ˶mM| gm¡Oݶ, ˶mMr
nU ˶mÀ¶m ~mocʶmMr dmQ> Z nhmVm§, Vr ˶mcm J°catV ãc±Ho$Q> ngê$Z XoV hmoVr!... hþemar, hmonÀ¶m S>moù¶m§V OmñVM ^aV Jocr hmoVr.
Am{U {VM| gd© AmQ>monë¶mda, Vr ‘mJ| diyZ nhmVo, Vm| {¼ñQ>mo’$a J°carÀ¶m H$R>S>çmcm AmoS>JyZ, eodQ>t, ZmoH$ar cmJë¶mda, Vmo ñdV§Ì {~èhmS> H$aʶmMm {dMma H$ê§$ cmJVm§M ‘mÌ hmoncm
EH$m H$monè¶m§V C^m am{hcm Amho d {Xì¶mÀ¶m cIcImQ>m§Zt JO~Ococ| ݶy¶m°H©$ eha S>moio ^ê$Z H$g|g|M dmQy>§ cmJc|. nU ˶mcm V| {VZ| gm§{JVc| ‘mÌ Zmht. Ia§M H$g| gm§JUma?... Agë¶m
nhmV Amho! ^mdZm, {ó¶m ‘Zm§VM OmñV R>odVmV!...
""H$m¶ nhmVm§ EdT>| {ZaIyZ?'' {VZ| ghO J‘VtV ˶mcm {dMmac|. Am{U Xþgè¶m {Xdet, Vmo XþgarH$S>o amhmd¶mg {ZKyZ{h Jocm. ˶mZ§Va VrZ {Xdg Joc.o H$m§
""A§@?.... ݶy¶m°H©$!..... ݶy¶m°H©$!'' EH$X‘ V§ÐtVyZ OmJm Pmë¶mà‘mU| XMHy$Z, Vmo H$moUmg R>mD$H$, {Vcm ˶mMm {dah ghZ hmoV ZìhVm. EHo$ {Xdet, ˶mÀ¶m{df¶tM gmaIo {dMma
AmZ§XmZ| g^m|dma nhmV, nwT>| åhUmcm, ""h|M Vw‘M| ‘moR>| eha, BVHo$ {Xdg ‘m¶m ñdßZm§V hmoV!| '' H$arV, Vr amÌt {~N>mݶmda nS>cr hmoVr!... Vm|M Xmamda H$moUmMr Var Wmn EoHy§$ Amcr! Am{U
""Añg§@! H$m¶ H$am¶M| ¶moOc§¶² Vwåhr BH$S>o ¶oD$Z?'' ˶mMm eham{df¶tMm A§Y AmXa Xma CKSy>Z nhmVo, Va {¼ñQ>mo’$a C^m!...
nmhÿZ, hmonZ| qH${MV² CnhmgmZ|M ˶mcm àý Ho$cm. ˶mMo S>moio Aly§Zr§ M‘H$V hmoVo. Vmo ^mdZmàYmZ VéU, {Vcm g‘moa nm{hë¶mda, jU^a
""BW|?...'' Vmo {ZînmnnU| h§gcm d ‘moR>m œmg KoD$Z åhUmcm, ""‘r n¡go {‘idUma OmJÀ¶mOmJt nwVù¶mgmaIm C^m am{hcm. ˶mÀ¶m Vm|S>m§VyZ H$m§ht eãXM ’w$Q>oZm!
Amho!, lr‘§V hmoUma Amho, cjmYre hmoUma Amho!...'' eodQ>t, ˶mÀ¶m ñdmJVmgmR>t, hmon ào‘inU| ˶mÀ¶mOdi OmD§$ cmJVm§M, EH$X‘ Ym§dV
""^co@ ‘hmamO,'' ˶mMm Vgë¶m à{VHy$c n[apñWVtVrc{h Vmo CËgmh nmhÿZ, hmon h§gyZ ¶oD$Z, ˶mZ| {Vcm KÅ> {‘R>r ‘macr.
˶mcm åhUmcr, ""Aܶm© Vmgmnydu ¶mM eham§V Vwåht ^wHo$Z| ì¶mHw$i hmoD$Z ^Q>H$V hmoVm; H$moUr Am{U ‘J ˶m {Xdet, {H$Vr Var doi, Vt XmoK| AJXt ‘moH$ionU| ào‘inU| ~mocV hmoVt.
Vw‘À¶mH$S>o Tw>H§ $y Z{h nhmV ZìhV|! eodQ>t,... amJmdy§ ZH$m, h§... Mmoacoë¶m Mma {eù¶m VwH$S>çmda{h eodQ>t, ˶m amÌtM ˶m§M| R>ac|, H$s¨ gH$mit cmJcrM XmoKm§Zt {ddmh~Õ ìhmd¶mM|!
amhm¶cm Vwåhr V¶ma Pmcm! Am{U AmVm§ jU^amZ|, AJXt ~mocVm§ ~mocVm§, cjmYre hmoD§$ : 76 :

64 65
c¾ Pmë¶mZ§VaM| ˶m§Mo n{hco H$m§hr {Xdg {H$Vr AmZ§XmMo hmoV!o ˶m§Zm Amnë¶m gwIm‘wi| nwT>| XmoKm§Zm{h ZmoH$ar ZìhVr!
^m|dVmcÀ¶m OJmMm {dgaM nS>cm hmoVm. Am{U ˶m§À¶m {M‘wH$ë¶m OJm§V, ’$º$ Vr Am[U Vmo! : 78 :
˶m§À¶m AmZ§Xmcm AJXt nmamdma ZìhVm. {ecH$sda ˶m§Mo H$go~go XmoZ ‘{hZo {ZKmco. Vem§V{h, Amnë¶m ~mimM| H$m¡VwH$ H$arV, V|
AgoM H$m§ht ‘{hZo Joco; Am{U AmVm§ hmoncm H$m§ht ‘{hZo Joco hmoVo. ào‘i OmoS>n,| Amnë¶m d ˶mÀ¶m Am¶wî¶m§V AmZ§X {Z‘m©U H$aʶmMm à¶ËZ H$arV hmoV.| nU ˶mhÿZ
˶m Z¡g{J©H$ XþIʶm§V, {¼ñQ>r {VMr {H$Vr hiwdmanU| H$miOr KoB©! Vr h„t H$m‘mcm XþY©a àg§J ˶m§À¶mda AmoT>dmd¶mMm hmoVm.
OmV Zgo. KaÀ¶m H$m‘m§V{h {¼ñQ>r Ìmg KoD$Z {Vcm ‘XV H$ar. ˶m {Xdgm§V, ˶mZ| ñdV:À¶m EHo$ {Xdet, ~arM amÌ Pmcr Var {¼ñQ>r Kat naVcm Zmht. hmoncm H$miOr dmQy>§ cmJcr,
~m~VtVrc H$mQ>H$garMr Va H$‘mc Ho$cr hmoVr. Am{U Vr{h ˶mÀ¶m n{hë¶m ^oQ>tVrc ˶mÀ¶m {¼ñQ>r Jocm Var H$moR>|? BV³¶m§V², EH$ nmocrg A{YH$mar Amcm d ˶mZ| {¼ñQ>rcm MmoarÀ¶m
cjmYre hmoʶmÀ¶m H$ënZoMr WÅ>oZ| ˶mcm AmR>dU H$ê$Z XoB©. Amamonmdê$Z nH$S>ë¶mMm d¥Îmm§V, {Vcm gm§{JVcm. hmonÀ¶m Amü¶m©g d Xþ:Img nmamdmaM ZìhVm!...
: 77 : dñVwpñW{V Aer hmoVr, H$s¨ Mma nm§M {R>H$mUt ZmoH$argmR>t IQ>nQ> H$ê$Z{h, An¶e Amcoc|
àgyVrÀ¶m {Xdet gH$mit, hm°pñnQ>c‘ܶ| hmonMr {dMmanyg H$ê$ZM, Vmo H$m‘mda Jocm nmhÿZ, {¼ñQ>r CXmg Pmcm d eodQ>t EH$m Xmê$À¶m XþH$mZm§V {eacm! BV³¶m§V VoWo ‘mam‘mar
hmoVm. Xa Aܶm© VmgmZ|§, ˶m§Mm {enmB© {VÀ¶m àH¥$Vr{df¶t {dMmanyg H$ê$Z OmB©. {¼ñQ>rMo, CnpñWV Pmcr. VoWrc EH$mÀ¶m hmVyZ nS>coc| H$gcog| nwS>H|$ {¼ñQ>rÀ¶m nm¶mcm cmJc|; ˶mZ|
Amnë¶m Am°{’$gÀ¶m H$m‘m§V Oam XoIrc cj ZìhV|! CMcyZ Hw$VyhcmZ| ˶m§V nm{hc|, Vmo ˶m§V ZmoQ>m d Xþga| H$m§htVar hmoV|.
¶mo½¶doit hmonMr gwIê$n gwQ>H$m Pmcr. {VÀ¶m ½cmZtV{h, ˶m {Xdet {Vcm {¼ñQ>rMm V| nwS>H|$ Vg| ˶mÀ¶m hmVm§VM Amho, BV³¶m§V {eQ>çm dmOë¶m, nmocrg Ym§dco d JamS>m
ào‘i MohamM gmaIm {XgV hmoVm. KmcyZ ˶m§Zt gdmªMr PS>Vr KoVcr. ˶m§VM {¼ñQ>rcm ˶m n¡em§À¶m nwS>³¶mgh nH$Sy>Z Zoʶm§V Amc|
Vm|M,...{Vcm d {VÀ¶m ~mimcm nhmd¶mg Ym§dVM {¼ñQ>r KmB©KmB©Z| Amcm. ˶mcm hmoV.|
nmhmVm§M {Vcm {H$Vr AmZ§X Pmcm! {VOH$S>o d ˶m Zd»¶m {M‘wH$ë¶mH$S>o nmhÿZ {¼ñQ>r{h h§gcm! ˶mZ§Va IQ>cm Pmcm. EH$m dV©‘mZnÌmZ|, InmÀ¶m AmeoZ,| {¼ñQ>rcm gmigyXnU| dmJUmam
nU ˶mÀ¶m Mohè¶mdarc ˶m JmoS> hmñ¶m‘mJ|, EH$ àH$maMr Xþ:ImMr H$mir N>m¶m ngacocr {XgV AÅ>c ~X‘me R>adyZ ˶mÀ¶met nydu KS>cëo ¶m AZoH$ JwÝøm§Mm ~mXam¶U g§~Y§ OmoS>cm hmoVm; eodQ>t,
hmoVr. IQ>cm Mmcë¶mda, {¼ñQ>rcm ˶m Q>moir~amo~aM ghm dfmªMr {ejm Pmcr.
àW‘ hmoncm ˶mM| H$maUM g‘OoZm! nU ˶mcm {VZ| nwÝhm§ nwÝhm§ {dMmaë¶mda, ˶mZ| Am{U, Amnë¶m chmZ½¶m ~mimcm d hmoncm, OJm§V EH$Q>| gmoS>yZ, eodQ>n¶ªV, "‘r AJXt
eodQ>t gd© hH$sH$V {Vcm gm§{JVcr. gmho~mZ| ‘wÔm‘ ¶oD$Z, {¼ñQ>rMr Am°{’$gÀ¶m H$m‘m§Vrc MyH$ {ZXm}fr Amho J§!' Ag| åhUVM, {¼ñQ>r Vwé§JmV Jocm.
H$mTy>Z XmI{dcr. ˶mM {Xdet, ‘Zm§Vrc Jm|Yim‘wi,| ˶mcm H$m§ht gwMV ZìhV|. dmñV{dH$, Zoh‘t : 79 :
Vmo MmoI H$m‘ H$arV Agë¶m‘wi,| gmho~mZ| VodT>çmdê$ZM, ˶m {Xdet {Xcocm AZmR>m¶t YmH$XnQ>em ˶mZ§Va, Amnë¶m ~mimcm Odi KoD$Z, {~Mmar hmon Aly T>mirV ~go! {VÀ¶m OdiMo
˶mcm éMcm Zmht. Voìhm§ ˶m§Mr ~mocmMmcr Pmcr Am{U eodQ>r§ {¼ñQ>rZ|, Amnë¶mM {dMmam§V n¡go g§nV Amco hmoVo. eodQ>t, ˶m ‘m¶coH$am§Zm nmoQ>^a Im¶cm{h {‘iU| Ae³¶ hmoD§$ cmJc|!
ì¶J« Agë¶m‘wi|, amJmÀ¶m ^am§V ˶mcm Cn‘X©H$maH$ ~mocyZ Iyn {eì¶m {Xë¶m; d Amnë¶m ˶m§VM {VMm ~mi, EHo$ {Xdet AmOmar nS>cm! ˶m {Xdet Vr ˶mMr H$miamÌM hmoVr.
ZmoH$arMm amOrZm‘m XoD$Z, Vmo VgmM hm°pñnQ>cH$S>o Ym§dV Amcm... Vr hH$sH$V EoHy$Z hmoncm V| H$modi| ‘yc VmnmZ| AJXt ’$U’$UV hmoV|. hmoncm S>m°³Q>a AmUU| gwMoZm! Am{U n¡go Var H$moR>|
A{Ve¶ Xþ:I Pmc|! ˶mM| {VÀ¶m{df¶tM| A˶§V CËH$Q> ào‘ ˶m§V 춺$ hmoV hmoV| Ia|! nU AmVm§ hmoVo Odi? ˶mcm nmoQ>met KÅ> Yê$Z, Vr Amnë¶m XþX£dm~Ôc Amo³gm~mo³er aS>V hmoVr.

66 67
˶mcm AcJX {~N>mݶmda R>odyZ, Vr Oam ~mhoa Amcr; {VM| Xþ:I {Vcm Am§VyZ ~mhoê$Z ‘Zm§Vc| Xþ:I AmVë¶mAm§V {JiyZ, ˶mcm CÎmoOZ Xoʶmdm§MZy hmonÀ¶m hmVr H$m¶ hmoV?| ...
gmaI| OmirV hmoV|. : 81 :
nU, OJmMo gmao ì¶dhma ˶m§À¶mgmR>r Wm§~VmV WmoS>Mo ? Vo VgoM Mmcco hmoV.o AmJJmS>çm, ˶m§À¶m Am¶wî¶m§Vrc, ¶mnwT>rc VrZ df} nwÝhm§ gwIm§V Joct. {¼ñQ>r EH$m IV| V¶ma
JmS>çm, ‘mUg| ... gmè¶m§Mr EH$M Aì¶mhV JS>~S> KmB©! ˶m§Mr AmoaS>, ˶m§Mm H$„moi,... ¶m§‘i w | H$aUmè¶m H§$nZtV ZmoH$arg am{hcm hmoVm Am{U Amnë¶m H$V©~JmarZ| Vmo nwT>| ¶oV hmoVm. eodQ>t,
Amncm ~mi CR>oc, ˶mcm Ìmg hmoB©c, Ag| dmQy>Z, hmon EImÚm {ngmQ>mgmaIr añ˶mda Ym§Vd ˶mÀ¶m H$m§hr Zì¶m IVm§À¶m emoYm‘wi,| ˶mM| H§$nZtV dOZ ~a|M dmT>c| d ˶mcm H§$nZtV ^mJrXma
Jocr. nU {Vcm H$m¶ H$amd| Vo g‘OoZm. eodQ>t, AY©dQ> doS>çmgmaIr {VZ| nm¶ardaM ~gH$U åhUyZ{h Koʶm§V Amc|. Jm§dm§V ˶mMr cmoH${à¶Vm dmT>cr, d Vmo å¶w{Z{gnm{cQ>tV{h {ZdSy>Z
KoVcr; Vr Amnë¶metM nwQ>nwQ>cr, "~m~m§Zmo, Wm§~m! hiy§ Mmcm, hiy§ ~mocm, AmdmO H$ê§$ ZH$m! Amcm.
‘m¶m ~mimcm Oamer Pm|n cmJcr Amho, OmJm hmoB©c Vmo! AmOmar Amho Zm ‘mPm ~mi!' ‘ܶ|, {¼ñQ>mo’$a H$mB§S>cm nH$Sy>Z XoUmamg, Mmae| S>m°caM| ~{jg cmdʶm§V Amc| hmoV|.
nU H$m§ht doimZ| ^mZmda ¶oD$Z, {VZ| {ZameoMm cm§~ gwñH$mam Q>mH$cm d Vr Am§V ¶oD$Z ˶mdoit, hmoncm dV©‘mZnÌ XmIdyZ, {¼ñQ>r {VÀ¶mH$S>o nmhÿZ ‘moR>‘moR>çmZ| h§gV Ago. {VÀ¶m
Amnë¶m ~mimOdi ~gcr; AJXt AZmWnU|, Amo³gm~mo³er aSy>§ cmJcr... nU aS>Vm§ aS>Vm§, N>mVtV ‘mÌ YS>YS>o; nU ‘J, ˶mZ| {VMr EImÚm chmZ ‘wcmgmaIr g‘OyV Kmcmdr.
˶mÀ¶m Jma A§Jmcm {VMm hmV cmJcm. Vr XMHy$Z EH$Xm§ ‘moR>çmZ| AmoaS>cr d {VZ| AJXt Xþ:ImZ| : 82 :
˶mcm KÅ> {‘R>r ‘macr! ˶m§À¶mM eoOmar, EH$ Om°Z Zm§dmMm d¥Õ J¥hñW ahmV Ago. ˶mMo cj hiy§hiy§ {¼ñQ>rda
: 80 : OmñV {IiyZ amhÿ§ cmJc| hmoV|; eodQ>t Va, ˶mZ| ˶m OmoS>߶mMr AmoiI H$ê$Z KoD$Z, ˶m§À¶mH$S>o
˶mZ§Va ghm ‘{hݶm§ZV§ aMr Jmoï>! EH$mH$snU|, H$er~er ‘moc‘Owar H$ê$Z, hmon ñdV:Mm OmU| ¶oU|{h dmT>{dc|! Voìhm§ ‘mÌ hmoncm g§e¶ ¶oD§$ cmJcm. Am{U {Vcm {^Vrhr dmQy>§ cmJcr.
M[aVmW© MmcdrV hmoVr; BV³¶m§V, {¼ñQ>r VwéJ§ m§VZy nimë¶mMr ~mV‘r {VZ| dV©‘mZnÌm§V dmMcr. EHo$ {Xdet, {¼ñQ>r ZìhVm Aem doit Vmo {VOH$S>o Amcm d {Vcm åhUmcm, ""VwPm Zdam
V| dmMyZ {Vcm àW‘ ^r{V dmQ>cr; nU Z§Va AmZ§X{h Pmcm. "{¼ñQ>r ‘cm AmO ^oQ>oc, CÚm H$moR>| Amho?''
^oQ>oc' Aem AmeoZ|, nwT>co {H$Vr Var {Xdg, amoO ˶mMr dmQ> nhmV, ˶mÀ¶m ^oQ>rH$S>oM S>moim ^mZ Z amhÿZ hmonZ| EH$X‘ {dMmac|, ""H$moU?... {¼ñQ>r?''
cmdyZ, gmYr ^moir hmon OJV hmoVr. ""hmo VmoM!'' Vmo h§gyZ nwT>| ¶oV åhUmcm.
Am{U eodQ>t EHo$ {Xder ˶mM| {Vcm nÌ Amc|. ˶mdê$Z {Vcm g‘Oc|, Xþgè¶mM EH$m Ia| Zm§d CƒmaʶmMr, hmonZ| JS>~S>tV Ho$cocr MyH$, ‘mJmhÿZ cjm§V ¶oD$Z Vr XMH$cr,...
Zm§dmZ| {¼ñQ>r Mm§Jë¶m ZmoH$arg cmJcm hmoVm. A{Ve¶ Km~acr.
{VZ| Amnë¶m EH$m ‘¡{ÌUrM| H$O© H$mT>c| d Vr ˶m Jm§dt OmD$Z nmohm|Mcr. Am{U eodQ>t, nU Vmo CXma ‘ZmMm åhmVmam, {VÀ¶mOdi ¶oD$Z åhUmcm, ""‘wcr, Km~ê§$ ZH$mo! Iar
{VMm {¼ñQ>r {H$VrVar {Xdgm§Zt {Vcm nwÝhm EH$Xm§ ^oQ>cm. AmVm§, ‘moR>çm H$„oXma {‘em OmD$Z, Vmo H$m¶ Jmoï> Amho, ‘cm gm§J!''
í‘ly Ho$cocm C‘Xm VéU åhUyZ {VÀ¶mnwT>| C^m hmoVm! ˶mÀ¶m S>moù¶m§Vrc gm¡Oݶ nmhÿZ, hmonZ|, ˶mcm gd© H$m§ht CKS> CKS> gm§{JVc|; Voìhm§
nwÝhm Zì¶m Am¶wî¶mcm gwadmV H$ê$Z OJm§V ‘moR>| ìhm¶M|, ‘mZ‘mݶVm, g§n{Îm {‘idm¶Mr, eodQ>t, ˶mZ| dmËgë¶mZ| {Vcm WmonQ>rV åhQ>c,| ""D$R>, Km~ê§$ ZH$mo! Joco {H$˶oH$ ‘{hZo ‘cm ¶m§Vc|
dJ¡ao ˶mMo nyduMo ‘moR>o ~oV, Vmo {VOH$S>o nydugmaI|M, {Zînmn d {VV³¶mM Amemd§V A§V:H$aUmZ|, ~aoMg| R>mD$H$ hmoV|. gr.Am¶.S>r. A§‘cXma ¶m Ñï>rZ|, ¶mMm hm Vcmg cmdUo Va ‘mP| H$V©ì¶M
AJXt n{hë¶mM ^oQ>tVhr, ~mocy cmJcm. hmoV|! nU, H$m¶Xo, H$V©ì¶, ¶m§À¶m h‘añ˶mcm ’w$Q>Umè¶m nidmQ>m gÝ‘mJm©H$S>o OmV Agë¶m, Va

68 69
˶m§Mm Adc§~ H$aUmam ‘Zwî¶ Amho ‘r! Vwåhr ‘witM Km~ê§$ ZH$m. Amnë¶m g‘mOmcm Vw¶m OmVm§Zm, {¼ñQ>rZ| S´>mda‘Yrc Amnc| {nñVyc KmB©KmB©Z| {Iem§V KmVcoc| nmhÿZ ‘mÌ,
Zdè¶mMr IamoIaM Oê$ar Amho. åhUyZM Vmo Vwé§Jm§V OmD§$ Z¶o Aer ‘mPr ñdV:Mr{h ’$ma BÀN>m hmonÀ¶m N>mVtV YS>H$s ^acr.
Amho. Voìhm§ CÚm§nmgyZ ‘r ‘mPr XþgarH$S>o ~Xcr H$ê$Z KoVcr Amho! ‘m¶m åhmVmè¶mÀ¶m eãXmda : 84 :
{dœmg R>od. Vw‘Mm {Zamon KoʶmgmR>tM ‘r AmO Amcmo Amho.'' Am{U Anojoà‘mU| AmUIr XmoZ {Xdgm§Zr, nmo{cgm§Zt {¼ñQ>mo’$acm nH$S>ë¶mMr ~mV‘r
h| gd© ~mocU| {¼ñQ>r ~mhoa C^m amhÿZ, AmSy>ZM EoH$V hmoVm. Om°ZÀ¶m ¶m CÒmam§‘wi|, Vmo ˶m Jm§d^a ngacr.
EH$X‘ nwT>| Amcm d H¥$VkVoZ| JÒ{XV hmoD$Z, ˶mZ| Om°Zcm KÅ> {‘R>r ‘macr. Jm§dm§Vrc ˶mÀ¶m cmoH${à¶VoMr ¶mdoit ˶mcm WmoS>rer ‘XV Pmcr. gd© ‘moR>‘moR>çm
Om°ZMm, Vmo EH§$Xa AH$maU ñZoh nmhÿZ, hmonÀ¶m S>moù¶mdmQ>| Aly§Mm nya dhmV hmoVm! cmoH$m§Zt, ˶mÀ¶m ~MmdmgmR>t Amnc| EH$ {eï>‘S§ >i gaH$maH$S>o nmR>{dc|. Vmo ^mJrXma Agcoë¶m ˶m
: 83 : à{gÕ H§$nZrZ|, "hm EH$ eoVH$s {df¶mcm dmhÿZ KoVcocm ‘moR>m g§emoYH$ Amho. ˶mÀ¶mda JwÝhm R>aV
¶mZ§Va{h EH$ df© gwairV Joc.| X~H$V X~H$V H$m§ hmoBZ© m, {¼ñQ>r d hmon XmoK{| h EH$‘oH$m§À¶m Agë¶mg ˶mg ‘m’$s H$am', Aem VèhoMm AO©{h Ho$cm.
ghdmgm§V A{Ve¶ gwIm§V ahmV hmoVt. ˶m§M| ‘Yc| Am¶wî¶ d ˶m~amo~aM gma| Xþ:I{h Vt {dgaV nU, gd© à¶ËZ ’$moc R>ê$Z, {¼ñQ>rM| ñdmV§Í¶ nwÝhm§ {hamdyZ Koʶm§V Amc|. ‘mZdr
Mmcct hmoVt! H$m¶ÚmZ|§ ˶mÀ¶m hmVm§V {~S>çm R>moH$ë¶m! Am{U Vo ˶mcm ~mhoaÀ¶m OJm§Vrc gdmªnmgyZ KoD$Z
nU ˶m gdmªMm eodQ> ... nwÝhm EH$m H$mi{Xder ìhmd¶mMm hmoVm! Joc!o
˶m {Xder§ g§Ü¶mH$mit, Zoh‘rÀ¶m doit {¼ñQ>r naV Amcm Zmhr. {I«ñQ>r ~mhoa Jocm AgVm§, ¶oWn¶ªV, OJmÀ¶m ݶm¶mcm ‘mZ dmH$dyZ, {¼ñQ>r, hmoB©c V| {Z‘yQ>nU| gmogV hmoVm. nU
EH$mEH$s¨ nmo{cg Amco, ˶mÀ¶m KamMr PS>Vr KoVcr, d ˶mÀ¶m emoYmgmR>t Vo nwÝhm§ ~mhoa nS>co. H$m¶ÚmMr {Zðw>aVm nmhÿZ, Vmo eodQ>r AJXt {ZameM Pmcm Agmdm, H$maU nwÝhm§ g§{Y gmYyZ, Vmo
Am{U ˶mM amÌrMr Jmoï>! H$mimoI ngacm AgVm§Zm, {¼ñQ>r X~H$V X~JV ‘mJrc Vwé§Jm§V nmohm|Mʶmnydu ˶m§Zm hþcH$mdUr XoD$Z nimcm. nU ...
XmamOdi Amcm. ˶mMr n[a{MV Wmn EoHy$Z, hiy§M Xma CKSy>Z hmonZ| ˶mcm Am§V KoVc|. nU, ¶m Ionog ‘mam‘mar H$ê$Z gwQy>Z ¶oʶmnyduM, Vmo EH$m nmocrgmÀ¶m Jmoircm ~ir
Amnë¶m {Zînmn {චnVrcm, Ag| H$mdè¶m~mdè¶m XrZ Ñï>rZ| ~KVm§Zm nhmVm§M, hmoncm nS>cm. Am{U hmoncm {¼ñQ>r nwÝhm§ ^oQ>cm, ˶mdoit, ˶mMo ~mocHo$ S>moio, ˶mMm h§gam Mohoam... ¶m
Xþ:ImZ| aSy>§ H$mogic|. WmoS>m doi Vt XmoK§hr H$m§htM ~moccr ZmhtV. eodQ>t, ˶mZ| {Vcm KÅ> {‘R>r gdmªVyZ, AOyZ{h, ˶mM| ñVãY Pmcoc| {Zînmn öX¶M ñnï> hmoV hmoV|!
‘mê$Z à¶mgmZ| gm§{JVc|, "hmon, nmoar, ‘r ZrM Zmht; nU Vw¶m Xw:ImcmM EH§$XatV H$maU ˶mdoit, ˶mMo n{hë¶m ^oQ>tVco {Zînmn eãX hmoncm gmaIo AmR>dV hmoVo. "Vw‘M| ݶy¶m°H©$
Pmcmo. nmo{cg ~hþVoH$ ‘cm WmoS>çmM {Xdgm§V,... H$Xm{MV² EH$XmoZ Vmgm§V{h... nH$S>Vrc. eha ’$ma Mm§Jc|!... ‘r n¡go {‘idUma ... lr‘§V hmoUma ... cjmYre hmoUma!'
¶oUmè¶m g§H$Q>m§Zm AmVm§ Vwcm EH$Q>rcmM Vm|S> {Xco nm{hOo. hm H$mJX Ko! ¶m Mmanm§M dfmªV nU ˶m gd© ‘hÎdmH$m§jm ˶mÀ¶m ‘Zm§V VemM am{hë¶m; d ˶mÀ¶m hmoncm AZmW Aer
{‘i{dcocr WmoS>r’$ma g§n{Îm Vw¶mM ñdmYrZ H$ê$Z, ‘r AmVm§ OmVmo...' ‘mJ| Q>mHy$Z, ˶mZ|, ¶m {d{MÌ OJmMm eodQ>Mm am‘am‘ KoVcm!
˶mÀ¶mZ| OmñV ~mocdoMZm. ˶mcm Amnë¶m öX¶met EH$Xm§ KÅ> Yê$Z, H$m§ht AS>IiV Am{U ‘J ˶mÀ¶m ‘¥Ë¶yZV§ a, ˶mMr ñ‘emZ¶mÌm ‘mÌ, ˶mM Jm§dm§V Jm¡adnydH© $ H$mT>md¶mg,
~mocmd¶mMm hmonZ| à¶ËZ Ho$cm. nU EH${h eãX ~mhoa ’w$Q>oZm!... ˶m XþVm|S>r H$m¶Xo~mO OJmcm cmO dmQ>cr Zmht! "‘aVm§ KoVr Im§ÚmdaVr!'...
eodQ>t, ˶mZ| ZmBcmOmZ| Amnë¶mcm gmoS>dZy KoVc|, {VOH$S>o jU^a Q>H$ cmdyZ nm{hc|; d : 85 :
{IS>H$s¨VZy MQ>H$Z ~mhoa CS>r ‘macr. ¶mZ§Va, hmon J[a~rZ|M Amnco {Xdg H§$R>rV hmoVr.

70 71
˶m XmoKm§hr {Zînmn d gai ‘mJm©Z| OmUmè¶m Ordm§da, Agcr Xþ:ImMr AmJ nmIS>Umè¶m EH$‘oH$m§H$S>o ‘moH$ionU| gm§Jm!'
OJmMm, hmoncm {Xdg|{Xdg OmñV OmñVM {VañH$ma dmQy>§ cmJcm. B©œamdarc {VMr lÕm hiy§hiy§ eodQ>t, ‘Zmda Vm~m {‘idyZ, Amnë¶m chmZ½¶m Am¶wî¶mMm gd© WmoQ>H$m d¥Îmm§V, {VZ|
S>i‘iy§ cmJcr. Vmo{h {Vcm eodQ>t AJXt Aݶm¶r {Xgy§ cmJcm! Xþ:InyU© ‘ZmZ|, AS>IiVM, {~engmho~m§Zm {ZdoXZ Ho$cm.
Am{U Agco Xþ:Ir {dMma H$arV, Vr EH$m‘mJyZ EH$, Amnco {Xdg H$go~go T>H$crV hmoVr! OJm§V, ˶m§À¶mda Aݶm¶M Pmco hmoVo. B©œamZ|, ˶m OmoS>߶mM|, {dQ>§~ZonmgyZ H$m§hr EH$
:86 : ajU Ho$c| ZìhV|. hmoncm {~engmho~m§Zm h|M gm§Jmd¶mM| hmoV|. ˶m§M| gwI, ˶m§À¶m ‘hÎdmH$m§jm,
hmo, {Xdgm§‘mJyZ {Xdg, ‘{hݶm‘mJyZ ‘{hZo,... Mmcco hmoVo. H$mi H$moUmgmR>t Wm§~yZ ˶m XmoKm§H$S>o H$m§ht EH$ Xmof ZgVm§{h, EH$m dfmªV agmVimcm Joë¶m hmo˶m.
amhmUma? nU hmonÀ¶m Xþ:ImMr CËH$Q>Vm, H$m§ht Ho$ë¶m H$‘r hmoB©Zm! {VZ| nwÝhm nwÝhm {dMma Xþ:I Agø hmoD$Z hmon eodQ>t Amo³gm~mo³et aSy>§ cmJcr.
H$amdm! {Vcm dmQ>,o {VMm {¼ñQ>r {H$Vr C‘Xm, hþema, àm‘m{UH$ CÚmoJr! Am{U ‘J... ~{ÎmerÀ¶m : 88 :
Am§VM EH$mEH$s g§nwï>m§V Amcoë¶m ˶mÀ¶m chmZ½¶m Am¶wî¶m{df¶t, nwÝhm nwÝhm {dMma H$ê$Z, Vr {~engmho~ OmJodê$Z CR>co. ˶m§Zr hiy§ hiy§ hmonM| S>moH|$ WmonQy>Z, {Vcm em§V H$aʶmMm
Amnë¶m ‘Zmg àý {dMmar, ""¶m gmè¶mMm AW© Var H$m¶? {ZgJ©,... OJ{Þ¶§Vm, dmQ>co V| åhUm à¶ËZ Ho$cm; d WmoS>m doi ñVãY amhÿZ, eodQ>t AmË‘{dœmgmÀ¶m A{YH$madmUrZ|, nU gm¡å¶
˶mcm,... ˶m eº$sÀ¶m ¶m ‘yI© {dcmgmMm hoVy Var H$m¶? ‘m¶m {¼ñQ>rÀ¶m Am¶wî¶mMm Iam eãXm§V, Vo {Vcm åhUmco,-
Cn¶moJ hmoʶmnyduM, ˶mMm Agm Zme H$m§ ìhmdm?... Am{U Vmo Vgm hmoʶm§V, ˶m Am{Xeº$sMr ""chmZ d¶m§V, VwOda AZoH$ Xþ:IX àg§J Amco, h| Ia|! nU {Zînmn ‘wcr, IwÔ à^y
¶moOH$Vm Var H$moR>| Amcr?'' ¶oecy mhr OJm§Vrc Aݶm¶mnmgyZ, AgV² àd¥ÎmtnmgyZ Ìmg ^moJmdm cmJcm, Zmht H$m§? ˶mdoit Vmo
: 87 : H$m¶ åhUmcm? AmR>dV|? "Xodm, ˶m§Zm j‘m H$a; Vo H$m¶ H$aV AmhoV V| ˶m§Zm R>mD$H$ Zmht!'
{¼ñQ>rÀ¶m WS>½¶mOdi ~gyZ, EHo$ {Xdet {H$VrVar doi, Agm {dMma H$arV Vr nhmV ""Mm§Jë¶m ‘Zwî¶mMr Am§Vrc e{º$, AmË‘m, Xþ:Imcm Vm|S> Xoʶmg Zoh‘t V¶ma AgVmV;
hmoVr. ~m¶~c‘Yrc H$m§ht Yra dMZ|, {Vcm AmR>dV hmoVt Iat; nU ˶mda {dœmg R>odʶmÀ¶m nU hmS>m‘mgmM| h| earaM H$‘Hw$dV AgV|. Am{U Xþ:ImZ| ‘Zwî¶ {nS>cm, H$t ‘JM ˶mÀ¶m
‘Z:pñWVtVM ‘wit Vr ZìhVr!... H$gmoQ>rcm Iar gwadmV hmoVo. nU ˶mMdoit ˶mZ| h| cjm§V R>odmd¶mg nm{hOo, H$s¨ Xþï> àd¥{Îm
BV³¶m§V, {VÀ¶m nmR>rda EH$ WaWaVm hmV nS>cm. {VZ| ‘mJ| diyZ nm{hc|, Vm|, {VÀ¶m d Zoh‘tM ^m|dVt qnJm KmcVmV, åhUyZ ˶m§À¶m ‘mohmcm ~ir nS>Vm§ Cn¶moJr Zmht. gËnwéfm§ZmM
{¼ñQ>rÀ¶m Mm§Jco n[aM¶mMo åhmVmao {~en, {VÀ¶m‘mJ| C^o hmoVo. OJm§V AZoH$ Xþ:I| ^moJmdt cmJVmV. nU ˶m§Zt ˶m‘wi| S>J‘JyZ OmVm§ Cn¶moJr Zmht. H$maU, à^y
˶m§Mr ‘moR>r ew^« XmT>r, ˶m§Mo {VÀ¶mH$S>o ào‘i Ñï>rZ| nhmUmao gmpÎdH$ S>moio, ¶m§Mm {VÀ¶m ¶mo½¶doit Mm§Jë¶mà‘mU| dmB©Q>mMm{h ݶm¶ XoVmo!'
‘Zmda A{Ve¶ n[aUm‘ Pmcm. ˶m§Zr {Vcm hmVmcm Yê$Z da CR>{dc|, d ‘§X‘§X MmcdrV, hmon gwÞ ‘ZmZ| V| gma| EoH$V hmoVr. {VÀ¶m ‘Zm§V ˶m‘wi| {dMmam§Mo ¶wÕ Mmcc| hmoV|! Vm|M
MM©À¶m Q>md° aImct Agcoë¶m Amnë¶m ImoctV Zoc.| {~engmho~ nwT>| ~mocy cmJco, ""‘wcr, OJm§V amhʶmMm ‘mZ {‘iU| h|M ‘moR>| ^m½¶ g‘O! ñdV:M|
~amM doi, H$m§ht EH$ Z ~mocVm§, Vt XmoK| g‘moamg‘moa ~gct hmoVt. eodQ>t, ˶m§Zt Xþ:I {dgê$Z, ào‘mM| gm‘«mÁ¶ ^m|dVt {Z‘m©U H$aU|..., gËàd¥ÎmtMm {dH$mg H$aU|, a§Oë¶mJm§Ocoë¶m§Zm
‘w½YnU|M Q>o~cmdarc ~m¶~c CKS>c| d hmoncm ˶m§Vrc EH$ dm³¶ XmI{dc|, "" ‘mVtVyZ ‘Zwî¶ hmV XoV Am¶wî¶ Kmc{dU|..., h|M ‘mZdr H$V©ì¶ Zìho H$m? ‘J V| {dgê$Z Vwcm H$g| Mmcoc?
{Z‘m©U hmoVmo d nwÝhm ‘mVrcmM OmD$Z {‘iVmo.'' Am{U ˶m§VyZM Amnc| gwI {Z‘m©U Ho$c|, Va Amnë¶mcm Img {XgyZ ¶oV|, H$s¨ B©œa ݶm¶r Amho.
˶mdê$Z, hmoncmhr EH$X‘ AmR>dU Pmcr. à^yZ| åhQ>c| hmoV|, "Vw‘Mt gwIXþ:I|, nmn| OJm§Vrc EH§$Xa Xþ:ImÀ¶m ‘mZmZ| Amnc| EH$Q>çm 춺$sM| Xþ:I H$moR>ë¶mH$moR|>o Zmhtg| hmoV.| ‘Zwî¶mcm,

72 73
’$º$ {XgUmè¶m Jmoï>rM Iè¶m ^mgVmV; nU B©œamcm AÑí¶ Jmoï>r{h {XgVmV. OJmÀ¶m Iè¶m AéUcm ^yfU Agc|, Var Aem Jmoï>tMm, ˶mcm Amnë¶m YH$mYH$sÀ¶m ^mdr Am¶wî¶m§V, H$m¶
H$ë¶mUmÀ¶m Jmoï>r nmhÿZM Vmo Vg| dmJVmo!... åhUyZM B©œamH$S>o Omo AmeoZ| Ym§d KoVmo,... ˶mcmM Cn¶moJ hmoUma Amho, ‘cm H$m§ht g‘OV Zmht. dg§V H$m¶, AéU H$m¶, ¶m VéU ‘§S>itÀ¶m
B©œa gËH¥$˶m§V hmV XoVmo,... Voìhm§ åhUyZ åhUVmo, ¶m WS>½¶mOdiÀ¶m ‘mVtV Amnc| ‘Z AS>H$dyZ, gmè¶mM H$ënZm Am‘À¶mhÿZ gm’$ {^Þ!
Amnë¶m Am¶wî¶mMm Agm Zme H$ê§$ ZH$mog! D$R>... {dga V| gma| AmVm§! B©œamda lÕm R>od! Joë¶m AmR>dS>çm§V, AéU ‘w§~B©hÿZ XmoZ {Xdg BH$S>o Amcm hmoVm. S>m°³Q>arÀ¶m n{hë¶m
Mm§Jë¶m H¥$˶m§V ZoQ>mZ| nwT>| Om! ˶m§VM Vwcm Vw¶m ¶mnwT>rc gwImMr CËn{Îm gm§nS>oc! narj|V, Joë¶mdoit ˶mcm An¶e Amc| hmoV;| Var XmoZ ‘{hݶm§ndy u Vmo nwÝhm§ ~gë¶mda nmg Pmcm
""VwP| gma| Am¶wî¶ AOyZ Omd¶mM| Amho. Vwcm AOyZ gËH¥$˶m§Mo S>mJo aÀ¶m S>mJ| a C^o H$aVm§ h| Vwcm R>mD$H$ Amho. nU AmVm§ nadm§À¶m ^oQ>tV, Vmo ‘OH$S>o ~mocVm§ ~mocVm§, g§{X½YM åhUmcm, H$s¨
¶oVrc! Am{U ˶mnwT>|, VwP| d¡¶{º$H$ Xþ:I, H$moR>ë¶m H$moR>|, g‘wÐmÀ¶m nmʶm§Vrc EImÚm gyú‘ hm H$mog© nwT>| Mmcy§ H$amdm H$s¨ Zmht, hm Amnë¶mnwT>| àý nS>cm Amho! Agë¶m M§Mc ñdm^mdmMr ‘cm
W|~mgmaI|... Zï> hmoBc© !'' MrS> Amho. nU ˶mda ‘r H$m§htM ~moccmo Zmht. XmoZ {Xdg Hw$T>çm ‘ZmZ| dmJyZ, AéU H$mcM
{H$Vr Var doi, {~engmho~ hmoncm Ag| H$idù¶mZ| d ào‘inU| gm§JV hmoVo. {VÀ¶m ‘w~§ B©g naV Jocm.
‘Zmda ˶m§À¶m J§^ra AmdmOm§Vrc J§^ra eãXm§Mm, ˶m doir A{Ve¶ n[aUm‘ Pmcm. nU Varhr, ¶m Agë¶m chmZemM Jmoï>r,- nU ˶m‘wi| ‘cm nwÝhm§ nwÝhm§ dmQ>V|, ¶m ‘wcmMo nwT>c|
AY©dQ> gme§H$nU| Vr Kat Jocr. ˶m {Xdet Vr gmaIm {dMma H$arV hmoVr. nwÝhm EH$Xm§ {VZ| ‘Z ^{dVì¶ Amho Var H$m¶? ‘m¶m ‘ZmMr Agcr hr H$miOr H$YrM g§nUma Zmhtg| {XgV|. Agmo,
cmdyZ, Zì¶m Omo‘mZ| ~m¶~cMt XmoZ VrZ nmam¶U| Ho$ct d eodQ>t {~engmho~m§Zt gm§{JVcocr, ‘wcm§g Amerdm©X.
OJmH$S>o nmhʶmMr ì¶mnH$ Ñ{ï> {Vcm cm^cr.
¶m VèhoZ| hmonÀ¶m Am¶wî¶mcm {Zami| diU cmJc| d AmVm§ Vr Joct Mmirg n§MoMmirg ~m~m R>mHy$a.
df}, ¶m CÚmoJm§VM, Amnë¶m Am¶wî¶mMm 춶 H$arV Amcr Amho.
{VÀ¶m nydm©¶wî¶m§Vrc gd©, Vr AmVm§ Odi Odi {dgê$Z Jocr Amho. Vr AmVm§ gmè¶m§Mr (12)
Ho$di ‘‘m Amho! ‘w§~B©, Vm. 8 OmZodmar 1928.
(11) Vr. gm¡. d{hZtg gào‘ Z‘ñH$ma.
H$ë¶mU, 6 ‘o 1927. Vw‘M| nÌ nmohm|Mc|. h„r ~aoM {Xdgm§V ‘cm Vwåhm§g ^oQ>md¶mg doi Pmcm Zmht. AcrH$S>o
H$m‘|qh hmVt ~atM AgVmV. AX©oga ^ê$Mm ¶m AZw^dr åhmVmè¶m H$m°Q´>°³Q>aet ^m{JXmar H$ê$Z,
{M. gm¡. H$‘irg AZoH$ Amerdm©X - ""AaqdX ^ê$Mm Am{U H§$nZr,'' åhUyZ ‘r h„t EH$ ’$‘© Mmc{dcr Amho. XmoKm§Zm EH$‘oH$m§Mr
Vy§ ‘wÔm‘ nmR>dyZ {Xcoë¶m Am¡fYr ‘wù¶m ‘OH$S>o Amë¶mda, ‘r dg§VmH$S>o VemM {Xë¶m. Mm§Jcr ‘XV hmoD$Z, H$m‘|{h ~at {‘iVmV. ˶m‘wi,| {VH$S>o nmhVm§ nmhVm§ ’w$agX ‘witM hmoV Zmhr.
˶m§Mm H$m§htgm JwU Agcm, Var ˶mÀ¶m ~m¶H$moMr àH¥${V Amho VerM Amho. ˶m Jar~ ‘wcmÀ¶m h„t hmVt Agcoë¶m XmoZ VrZ H$m‘m§n¡H$s, EH$ ~m~mgmho~ R>mHw$am§M| ‘mQw>§½¶mM| Ka Amho;
{OdmMr ‘mÌ, CJrMM AmoT>mVmU Mmccocr Amho. ˶mM| Zer~, Xþga| H$m¶? Vwåhm§cm ¶mnydu H$Xm{MV² V| g‘Oc| Agoc{h. ‘ܶ| Odi Odi XrS> df©o ˶m§Mm Vmo ~oV cm§~V hmoVm.
H$m§ht {Xdgm§nydu, Ag|M ~mocVm§ ~mocVm§, Vmo ‘moR>çm A{^‘mZmZ| ‘cm gm§JV hmoVm, H$s¨ eodQ>t, noÝeZ KoVë¶mda, XmoZ dfmªZt, AmVm§ R>ac| ˶m§M|! ‘m¶m d{S>cm§Zm, nydu AS>rAS>MUrcm
Amnë¶m AéUcm ‘w§~B©À¶m àXe©Zm§V, {MÌm§~Ôc H$gctet XmoZ ~{jg| {‘imct. V| EH$ àH$ma| ˶m§Zt e³¶ Vr ‘XV Ho$cr Agë¶mMr OmUrd, ‘cm nyU©nU| Amho. Am{U åhUyZM, ˶m§À¶m

74 75
~m§YH$m‘mH$S>o nmhmʶmMr, ‘mPr Ñ{ï> Ho$di Y§Úmnojm§ {Zamir Amho. Voìhm§ ^éÀ¶mgma»¶m {heo~r IMm©Mm ßc°Z eodQ>t ng§V Ho$cm. ˶m {Xdet ‘cm WmoS>| dmB©Q> dmQ>c|. nU H$aUma H$m¶? ~m~m§À¶m
‘mUgmet KmgmKrg H$ê$Z, ‘r H$m±Q´>°³Q>Mr a¸$‘ H$‘r H$a{dcr. ˶m KamÀ¶m ~m§YH$m‘mÀ¶m à˶oH$ åhUʶmà‘mU|, eodQ>t VmoM ßc°Z ‘r H$m°nm}aoeZ‘ܶ| nmR>dyZ, ˶m~Ôc ‘§Oyar {‘i{dcr.
~m~VtV XoIrc, ‘r gܶm§ OmVrZ| cj KmcVmo. ‘cm ‘ZmnmgyZ dmQ>V,| V| ‘m¶mM KamM| ~m§YH$m‘ AmR>dS>m^a, AéU ’$maM a§Org Pmcocm {XgV hmoVm. nU ‘r Var H$m¶ H$aUma? eodQ>t,
Amho, OUw§ H$m¶!... "Aao N>moS> Xod ¶ma, Agm H$m¶ Km~aVmog? AmnU ¶mM ßc°Z‘ܶ| Amnë¶m gmè¶m H$ënZm§Zm dmd
~m~m Zoh‘t H$ë¶mUhÿZ ¶oV AgVmV. AéU{h, gdS>rà‘mU|, AmR>dS>çm§VyZ EH$Xm§ Var, XoD§$!' Ag| ‘r WÅ>oZ| ˶mcm gm§{JVc|. Voìhm§ H$moR>| ˶mM| WmoS>og g‘mYmZ Pmc|!
‘w§~B©hÿZ ¶oVmo. ˶mMr d ‘mPr gm¢X¶©Ñ{ï> OdiOdi gma»¶mM àH$maMr Agë¶m‘wi|, Amåhr : 92 :
H$amam§V R>acoë¶m Jmoï>tV{h, AZoH$ gwYmaUm H$arV Amcm| Amhm|. Ka EH$Xm§M ~m§Ymd¶mM| AgV|; KamMr OmJm Am§IyZ KoʶmÀ¶m {Xdet, ~m~mgmho~m§Zm doioda ¶oVm§ Amc| Zmht, h| EH$m
Voìhm nwÝhm§ nwÝhm§ H$moUr gwYmaUm H$arV Zmht. Am{U åhUyZM nm§Mn§Yam én¶o AcrH$S>o ncrH$S>o Joc,o AWu ~a|M Pmc|. ˶m‘wi| AéUcm, nwT>| ‘mJ|, XmoÝhr ~mOy§g, ~mJm§gmR>t OmJm Var gmoS>Vm§ Amcr!
Var gm¢X¶m©À¶m Ñï>rZ|, ‘r V| ’$mag| ‘Zm§V AmUrV Zmht! Zmht Va, ^mS>çmgmR>r EImXo J°aoO ~m§YʶmH$[aVm§ ‘mJ| ~arM OmJm gmoS>ʶmMm {dMma, ~m~m§Zt
: 91 : ‘OH$S>o AmYtM XmoZMma {Xdg àH$Q> Ho$cm hmoVm.
nU ~m~mgmho~m§Mm ñd^md à˶oH$ ~m~VtV ~amM {heo~r nS>Vmo. ˶m‘wi|, ~mncoH$m§Mo nU Xþgè¶m {Xdet, ImoXH$m‘ H$g| Pmc| V| nhmʶmgmR>r§ ~m~mgmho~ Amco; ˶mdoit Vo
chmZghmZ ~m~VtV hmoUmao ‘V^oX... IQ>Ho$, ‘cm ‘moR>o J‘VrMo dmQ>VmV. Amåhm§ XmoKm§da{h Iyn {MS>co, Vg| hmoUma h| Amåht OmUyZM hmoVm|. Voìhm§, ‘r AéUda d AéUZ|
~Km d{hZr, ßcm°Q> KoʶmnmgyZM gwadmV Pmcr. ~m~mgmho~ d AéU, ‘m¶m~amo~a ‘Oda gma| T>H$cyZ, Vr Jmoï> VerM h§gʶmdmar d ZH$iV Pmë¶mgmaIr Kmc{dcr.
XmXa‘mQw>½§ ¶mg Amco hmoV.o gd© ßcm°Q>²g nmhÿZ Pmë¶mda, Mma añ˶m§À¶m Zm³¶mdarc EH$m H$monè¶mMm ‘whÿV©‘oT> Pmë¶mda, ‘r nm¶m ^amd¶mg gwadmV Ho$cr hmoVr. ˶mdoit, ~m~mgmho~m§Zt
ßcm°Q> AéUZ| ng§V Ho$cm; nU ˶mMr qH$‘V ~m~m§À¶m H$ënZonojm§ XrS>nQ> OmñV Pmë¶m‘wi|, Vmo "CÎm‘m§V CÎm‘ ‘mc Kmcm', Ago ‘cm nwÝhm nwÝhm gm§{JVc|. ‘r{h ˶m§À¶m g‘mYmZmgmR>t IamoIaM
{dMma ˶m§Zt ~XcyZ, VoWZy H$m§ht A§Vamdarc, Oam ‘mJë¶m ~mOyMm, EH$ OwZ| Ka Agcocm ßcm°Q>, A{Ve¶ ‘hmJ ‘mc‘gmcm dmnacm. V| nmhÿZ ‘mÌ, ˶m§Mr ‘m¶m {dœmgynUm~Ôc nyU© ImÌr
VrZ hOmam§cm KoVcm. EH$m hOmamMmM ’$aH$ Agë¶m‘wi|, ˶mdoit, ¶m àH$mamZ| AéU qH${MV² Pmcr!
ZmamO Pmcm hmoVm. nU ‘r ‘Zm§V ’$ma H$MaV hmoVmo. EH$ Va ‘cm ^éÀ¶mMr ^r{V hmoVr. Am{U Xþga|, Aem
{edm¶, KoVcoë¶m ßcm°Q>da Agcoë¶m Owݶm KamÀ¶m gm‘mZmMm, ZdrZ ~m§YH$m‘m§V H$m§ht VèhoZ| à˶oH$ Jmoï> ‘r ~m~m§À¶m ‘Zmà‘mU| H$ê§$ cmJcmo, Va eodQ>r ’$m¶ÚmMr ~m~ amhrc ~mOycm,
{R>H$mUt Var Cn¶moJ H$aVm§ ¶oB©c, hr ~m~mgmho~m§Mr Ñ{ï> hmoVrM ˶m§V! ˶m§Vrc ~oT>~ nU ^¸$‘ Am{U CcQ> Am‘À¶m H§$nZrcm VmoQ>çmMm àýM nwT>| ¶oB©c!
XadmOo, {IS>³¶m dJ¡ao ˶m§Zr {ZdSy>Z{h H$mT>ct hmoVt. nU Am‘À¶m ^éÀ¶mZ|, Amnë¶m nmaer nU ˶m ~m~VtV ‘r EH$ R>a{dc| Amho, d{hZr! ‘cm ~m~mgmho~m§À¶m Kam§V, ‘mPo Q>¸o$
OmVrÀ¶m ñd^mdmcm AZwgê$Z, ˶m§Mr ˶mdoir WmoS>r qQ>Jc Ho$ë¶m‘wiM| , ~m~m§Zt Vmo ZmX gmoS>cm. {‘imco ZmhtV Var Mmcoc; WmoS>r ’$ma PrO gmogmdr cmJcr Var ˶mMr ‘r qMVm H$arV Zmht!
Ka ~m§Ymd¶mM| R>aë¶mda, ˶m§Zr ‘cm H$m§hr ßc°Z Am§Iʶmg gm§{JVc|; ˶m§VyZ AéUÀ¶m nU ‘w»¶ åhUOo, ˶m§M| Ka ‘r CÎm‘ ... ^¸$‘ ~m§YyZ {Xë¶mM| ‘cm g‘mYmZ nm{hOo Amho!
ng§VrMm ßc°Z Vo H$m¶‘ H$aUma Ag| åhUV hmoVo. AéUZ|{h Amncr gm¢X¶©Ñ{ï> dmnê$Z, ‘m¶m d{hZr, ˶m§À¶m d Am‘À¶m Hw$Qw>§~mMm Kamo~mM Vgm Amho. ˶m§À¶m KamÀ¶m nwT>rc {nT>çm§V
AmdS>rMmM ßc°Z ng§V Ho$cm. nU ˶m§Vhr, Vmo AmUIr gwYmaUoÀ¶m Amnë¶m gyMZm H$ê§$ cmJVm§M, ‘m¶m{df¶t, XmoZ Mm§Jco CÒma Amco, Va ‘cm AmZ§X H$m§ dmQ>Uma Zmht? {edm¶, ~m~mgmho~m§M,|
~m~mgmho~m§Zt WmoS>çmem amJmZ|M, Amncm ~oV EH$X‘ {’$adcm d ˶mnojm§ VrZ hOma én¶o H$‘r ‘m¶m d{S>cm§darc nS>˶m H$mim§Vrc chmZ ghmZ CnH$ma ‘r H$gm {dgaoZ ~a|? Vwåhmcm V| gd©

76 77
AmR>dV AgocM åhUm! nU H$moUr gm§Jmd|?... OJm§V Ag| H$m¶ {Q>H$mD$ Amho? AmO Agcocr H$moUVr dñVw
: 93 : {MaH$mc amhUma Amho,... Va h| Ka Var amhrc?
KamÀ¶m ~m§YH$m‘mMm n{hcm {Mam ~g{dʶmÀ¶mdoit, EH$ ‘moR>r J§‘V Pmcr. Voìhm§ gmhm{OH$M, h|{h Ka EH$Xm§ Ho$ìhm§ Var {ZO©Z hmoB©c, - H$moc‘S>oc... Am{U Imct
Am‘Mo ‘moO‘mn Mmcc| hmoV.| H$m‘ H$aVm§ H$aVm§, ‘mPo Jd§S>r ~m~mgmho~m§Zt ‘whVÿ m©M| ~jrg nS>co ! H$mc|H$ê$Z Vg| hmoBc© , qH$dm YaUrH§$nmgmaIr AK{Q>V KQ>Zm, ˶mcm H$Xm{MV² EH$ jUm§V{h
H$m§ht {Xc| Zmht, åhUyZ ‘m¶mH$S>o VH«$ma H$arV hmoV.o Amnë¶m ^m{dH$ ñd^mdmà‘mU|, n{hcm XJS> O‘rZXmoñV H$arc...Imcr AmUrc!
~g{dʶmÀ¶m Z¸$s ‘whÿVm©nydu, ~m~m XodnyO|V Jw§J hmoVo. BV³¶m§V, AéU ‘OH$S>o EH$ chmZer Am{U ˶mZ§Va...?
H$m§MMo r ñ‘oqcJ gm°ëQ>gmaIr ~mQ>cr KoD$Z Amcm. AZoH$ df} ... XeH|$ ... eVH|$ Joct,... ‘mZdr dñVr ¶oWZy H$moR>| Var cm§~ cm§~ Pmcr...
˶mÀ¶m ‘Zm§V H$m¶ H$ënZm Amcr hmoVr H$moUmg R>mD$H$? Vmo åhUmcm, ""AaqdX AmnU Am{U ‘m¶m {චg§emoYH$m§Zmo, Vwåhmcm Ho$di H$m§ht H$maUmZ|, MwHy$ZM H$Yt Am‘À¶m ¶m {dñ‘¥V
Oam J§‘V H$ê§$¶m ao! hr ~mQ>cr nm{hcrg H$m§! ¶m§V nwT>ë¶m H$m§hr eVH$m§Mr gm‘J«r Amho. ~m~m ^mJmMr AmR>dU Pmcr,... WmoS>m’$ma gwJmdm cmJcm, Va Vwåhr H$m¶ H$aUma?
¶oʶmnydu ¶m {Mè¶mImct AmnU hr ~mQ>cr AcJX R>odyZ XoD§$¶m!'' ¶oWco XJS> d ‘mVr ImoXrV ~gUma??
‘cm ˶mMr J§‘V AOyZ g‘Ocr ZìhVr; ˶m‘wi| ‘r ˶mcm Jm|YiyZ {dMmac| ""Aao, Amho ZH$m,... ‘m¶m ào‘i ~m§Ydm§Zm|, doimMm Agm Xþén¶moJ H$ê§$ ZH$m!
Var H$m¶ Ag| ¶m ~mQ>ctV?'' ni ni H$ê$Z Amnë¶m ¶m nimnirÀ¶m Am¶wî¶mMr ^aVr hmoVo! ˶mMm Agm An춶
""^mdr H$miÀ¶m g§emoYH$m§M| h| ImÚ!'' Vmo ‘moR>çmZ| ‘cm åhUmcm, ""˶m g§emoYH$m§ZmM H$ê$Z, eodQ>t Am‘À¶mgma»¶m Zï> ‘mZdm§MrM ‘m{hVr H$ê$Z KoUma Zm Vwåht? AZm{XH$mcmnmgyZ,
¶m ~mQ>ctV nwamd¶mM| Amho åhUZmg!'' ˶m ˶mdoit loð> dmQ>Umè¶m Aem AZoH$ KQ>Zm, Agë¶m AZoH$ 춺$s, dñVw... OJm§V Pmë¶m...
~mQ>cr CKS>ʶmgmR>t ‘r ‘oU H$mTy>§ cmJVm§M, Vmo åhUmcm, ""Wm§~... hr Am§Vë¶m ‘OHw$amMr Joë¶m... ˶m H$m¶ gd©M emœV {Q>H$ë¶m?
Z¸$cM Amho ‘m¶mH$S>!o '' ‘J ¶mdoitM H$m§ ~a§ Vw‘Mm hm AÅ>mhmg??
Am{U AéUZ| {Xcocm H$mJX CKSy>Z, ‘r ˶mÀ¶mH$S>o EH$Xm§ Hw$VyhcmZ| h§gZy nm{hc|; d dmMy§ ˶mnojm§ ‘cm Va dmQ>V,| gma§ Am¶wî¶^a Ag| B{Vhmgm§VM {eaʶmnojm§, Vw‘À¶m ^m|dVmcÀ¶m
cmJcmo... ‘mZdr öX¶m§V Vwåhr AdJmhZ H$am! ˶m§À¶m§VZy nS>V AgVrc ˶m {R>U½¶m§daM, Amncr OrdZÁ¶moV
: 94 : noQ>dm!
""‘m¶m ^mdr H$mcÀ¶m {චg§emoYH$ {‘Ìm§Zmo! Vw‘À¶m à¶ËZmcm ¶e ¶oD$Z, H$Xm{MV² hr nU Vt Ho$di g‘H$mcrZ EdT>çm‘wi|M Vw‘M| g‘mYmZ hmoV Zgoc, ˶m§Mr Vwåhmcm Iar
~mQ>cr Vw‘À¶m hmVt AMmZH$ Amcr... ˶mdoit, ‘mPr ‘amR>r ‘m¶~mocr, H$moU˶m Zm H$moU˶m qH$‘V H$iV Zgoc, Va-
ñdê$nmZ| Vw‘À¶m{h àMmam§V Agcr, Va Vw‘À¶mMgmR>t hm gmam IQ>mQ>mno Ho$cm Amho ‘r! nhm H$m§hr Va h| {c{hUmam ‘r, AéU R>mHy$a, EH$ gmYm Z‘« {MÌH$ma, H$cmd§V Amho. nU ˶mZ|{h
Cn¶moJt nS>c| Va ... Amnë¶m öX¶mMo AZoH$ ^mJ, AmVm§n¶ªV OJm§V BVñVV: ’|$H$co AmhoV. ¶mnwT>| Va, loð>Va H$cmH¥${V
‘mPm {‘Ì AaqdX ZmB©H$, hþema H$mamJra d {eënH$ma Amho, ¶m§V g§e¶ Zmht! Am{U VmoM {Z‘m©U H$ê$Z, Vo Vgo ¶mhÿZ{h Xÿadan¶ªV ’|$H$ʶmMr, Vmo ‘hÎdmH$m§jm H$arV Amho...
h| Ka ~m§YrV Amho åhQ>ë¶mda, V| ^¸$‘ d {Q>H$mD$ hmoB©c ImgM! hmo, AZoH$ dmè¶m-nmdgm§Mm ‘ma ¶mM doit, ¶m H$mcm§V, ˶mÀ¶mhÿZ eVnQ>rZ| loð> Aem, Xþgè¶m{h AZoH$ ì¶{º$, OJmcm
gmogyZ, V| Ag|M C^| amhrc! H$m§ht Var XoD$Z OmʶmMm à¶ËZ H$arV AmhoV!

78 79
Vw‘À¶m H$mct{h Aem ì¶{º$ AgVrc! nU Vw‘M|, Vw‘À¶m H$miÀ¶m Agë¶m {R>U½¶m§Zt {~Mmè¶m g§emoYH$m§da Kagcmg? ˶mMm g‘mOmcm Cn¶moJ{h Amho, h| Ho$di EH$m§Jr Ñï>rZ| nmhÿZ Vy§
g‘mYmZ hmoV Zgoc, Va ¶m Am‘À¶m B{VhmgH$mim§V {eê$Z, ‘r åhUVmo ˶m gdmªÀ¶m emoYmg {dgacmg? nU V| Agmo; AmUIr EH$m 춺$sMm ‘mÌ, Vw¶m ¶m JmoVmdù¶m§V C„oI H$am¶mMm
cmJm... Vt loð> gmYZ| hñVJV H$am... Am{U ˶m§MmM àgma H$am! ˶mZ|M Amnë¶mcm Ia| am{hcm Amho, AéU!''
g‘mYmZ hmoBc© ! ""H$moU? VwPm ^éMm åhmVmam dmQ>V§?'' Vmo{h h§gyZ WÅ>oZ| åhUmcm.
Zmht Va, nyU© {dMma Z H$aVm§, Vw‘À¶m§VcmM EImXm H$gë¶mVar AmeoZ|, {ZKoc. Amnc| nU ‘r CcQ> ˶mÀ¶m nmR>rda Wmn ‘mê$Z h§gcmo d åhUmcmo "Zìho, ‘§Owim XogmB©'!
gma| Am¶wî¶, ¶m Am‘À¶m KamÀ¶m XJS>‘mVrMr cm§~r é§Xr ‘moOV ~goc. ’w$Q>Ho$ am§OU h§S>o Jmoim ‘m¶m ¶m AZno{jV C„oImZ|, Vmo{h WmoS>mgm cmOcm d h§gcm.
H$arc, Am{U ’$ma ’$ma Va eodQ>t ‘m{hVr H$mT>rc H$m¶, Va Am‘À¶mgma»¶m jwÐ d O‘rZXmoñV hmo, Ia§M d{hZr, Vwåhmcm hr ^mZJS> R>mD$H$ Zmht dmQ>V§?... nwT>ë¶m nÌm§V ˶mcm Oam
Pmcoë¶m ‘mZdm§Mm JmoVmdim Am{U VmoM Vwåhmcm nm{hOo Agoc Va... ‘r WmoS>³¶m§V Imct XoVmo! {dMmamM Va ‘J!... ‘r? ‘t Zmhr ~m ˶mM| V| Jw{nV ’$moS>Uma?
˶mZ| Vw‘Mo l‘ Var dm§MVrc! nU ’$ma cm§~c| AmVm§ h| nÌ!... Am{U AmVm§ hm ^éMm... Amcm nhm. AmVm§ ˶mMo
Ka ‘mcH$ - ~m~mgmho~ R>mHy$a (d¶ df} 56) Ka ~m§YUmam - XJS>m‘mVrMo {heo~ gwê§$ hmoVrc!-... AéUÀ¶m ^mf|V åhUmd¶mM| åhUOo Vmo EH$ dV©‘mZH$miMm
(B§JO
« gaH$mar ‘moR>o A§‘cXma) AaqdX ZmB©H$ g§emoYH$M Amho!... Voìhm§ Wm§~VmoM AmVm§!...
(ñWmn˶{demaX, d. 26) Vw‘Mm - AaqdX^mdmoOr.

AéU eaX (13)


(h| {c{hUmam; {MÌH$ma, d¶ 23) (d¶ 12) Vm. 15 ’o$~«dw mar 1928

nU Ia§M... hr ~mQ>cr Vw‘À¶m hmVt cmJct VaM ho gma| nwT>c|?... Voìhm§ OmñV H$emcm ‘mder,
{chÿ§ ‘r? EdT>|M Vw‘À¶m hmVt cmJc|, Var ‘mP| ~hþVoH$ ‘ZmoJV Vwåhmcm g‘Oc| Ag|M g‘OoZ ‘mJ| Vwåhr ‘mhoat Jocm hmoVm§; ˶mdoit naV OmVm§Zm Am‘À¶mH$S>o XmXacm, ‘wÔm‘ EH$ {Xdg
‘r!... CVacm§, Voìhm§M ‘cm Vw‘À¶met nwîH$i ~mocmd¶mM| hmoV|. ˶m {Xdet, Vwåhmcm ‘m¶m ‘Zm§Vrc
AéU R>mHy$a. gJi| gm§Jmd|, Aer ‘cm hþahÿa dmQ>V hmoVr!... nU ‘J, EH$X‘ H$m¶ d H$g| gm§Jmd|, V|M ‘cm
({S>g~| a 1927) g‘OoZm. Am{U Vwåht ‘cm OmVm§Zm åhUmcm§V, "nÌ nmR>drV Om ‘YyZ ‘YyZ, ‘§OwimVmB©!'
: 95 : Ia§M, ˶m EH$mM dm³¶mZ| ‘cm {H$Vr ~a| dmQ>c| ˶m doit åhUyZ gm§Jy§? H$moUmÀ¶m H$moU
˶m§Vrc ˶m ‘OHw$amMr ‘cm Ia§M ‘moR>r J§‘V dmQ>cr, åhUyZ ‘r Vr Z¸$c nQ>H$Z² KmVcr, ‘mder! nU ˶m ‘m¶mda cmo^ H$aVmV! Am{U ˶mMm ’$m¶Xm KoD$ZM, AmVm§ ‘r Joco Mma ‘{hZo,
d ~mQ>cr Jd§S>çmÀ¶m hmVt XoV ‘r AéUH$S>o nm{hc|. Vwåhmcm nÌ nmR>{dʶmMm à¶ËZ H$aVo Amho.
Am‘Mr Ñï>mÑï> hmoVm§M, Amåhr XmoKo{h AJXt ‘ZmnmgyZ ‘moR>çmZ| h§gcmo. ˶mÀ¶m ˶m ‘mder, Ia§ Ia§ {Oìhmù¶mM§ OdiM§ Ag§ ‘cm åhUmd¶mcm, H$moUrM Zmht åhQ>c§ Var
H$ënZoM,| ‘cm IamoIaM H$m¡VHw $ dmQ>c| hmoV;| Var ‘r eodQ>t cQ>³¶m amJmZ| ˶mcm åhUmcmo, ""H$m§ Mmcoc; Am{U åhUyZM Vw‘À¶mH$S>,o AmO ‘mP§ ‘Z ‘moH$i§ H$amd¶mg Ym§d KoVo Amho ‘r AmO Var,

80 81
H$moU˶m eãXm§V gm§J§ Vwåhmcm ‘r, ‘m¶m öX¶m§Vrc gmè¶m ^mdZm? pñWVtV, S>m°³Q>a nhmd¶mg Ym§dco!
: 97 : nU Am‘Mr ¶emoXmAm˶m, {VÀ¶m ‘¥Ë¶yZ§Va, AÊUm§À¶m Xþgè¶m c¾mnydun¶ªV S>moù¶mcm
Vwåhmcm R>mD$H$M Amho, ‘mder, ¶ed§VXmXm§À¶m XmXaÀ¶m Kam§V ‘moR>r ‘mUg|, åhUOo ñdV: nmUr AmUyZ, MmaMm¡Km§V nwÝhm§ nwÝhm§ åhU, ""H$m¶ hmo@! eodQ>À¶m XþIʶm§V nmʶmgmaIm n¡gm
XmXm, Am‘Mr ¶emoXmAm˶m, Am{U nm§S>mo~m d {dR>mo~mAÊUm hr ‘ܶ‘ d¶mMr {nT>r. IM©cm; nU nmoa cm^crM Zmht Amåhmcm. JwUmMr hmoVr {~Mmar!''
˶m§Vco nm§S>m~o m Amnco, AmnU ~ao H$s¨ Amncr ZmoH$ar ~ar, Aem d¥ÎmrMo! gH$mit CR>co H$s¨ nU ¶mnwT>|, cdH$aM ho nmdgmù¶mMo {Xdg Joco. nmdgmù¶mZ§Va ho T>J Joco. nmdgmÀ¶m
JmS>rMr JS>~S>; amÌt Amco, H$s¨ PmonoMr JS>~S>. H$Yt H$Yt ~gcmM AÈ>m, Va OdinmgÀ¶m nmʶm~amo~a, Am˶mÀ¶m S>moù¶m§Vc| nmUr nimc|. Jmdm§V Vmeo dmO§Ìr dmOV, ˶mdoit, Am‘À¶m
Am°{’$gÀ¶m ‘§S>itV, nÎmo! Am{U dmX{ddmXmMm {df¶ {ZKmcmM, Va Am°{’$g‘ܶ| ˶m {Xdet ¶emoXmAm˶mZ| Amnë¶m {dR>m~o mgmR>t hihimd|.
KS>cëo ¶m "Zm‘Omoer, am‘Omoer, gmho~' dJ¡aÀ| ¶m Jmoï>tMm! ˶m§À¶m c¾mcm BVH$s¨ df} Pmct, nU eodQ>t, Am‘À¶m Kam§V{h nwÝhm§ dmO§Ìr dmOct; d EH$Xm§Mo, BV³¶m ‘wcm-‘wctMo dS>rc-
˶m§À¶m Am¶wî¶m§V, CËgmh åhUyZ gm§nS>cm Zgoc H$moUmcm? CcQ>, ˶m§Mr gXmMr {Ma{Ma, ^m|dVmcÀ¶m Am‘Mo AÊUm, Zì¶m ~m¶H$mocm KoD$Z - Vr Mm§Jcr gwñdê$n Amho h| Vwåhr nm{hc|M Amho - Zì¶m
‘mUgm§Zmhr H$Yt H$Yt {Zame H$amd¶mg nwaeo r AgVo! ~mohë¶mdê$Z Imct CVaco.
{dR>m~o mAÊUm§Mr Va WoQ> {déÕ Vèhm! AZmoiIr ‘mUgm§ethr gÌm Jmoï>r H$mTy>Z, ~mocʶmg ˶mZ§Va, Amnë¶m Owݶm gwZoÀ¶m JwUm§Zt S>moù¶m§V nmUr ¶oʶmEodOt, ‘m¶m Am˶mcm,
V| ‘mJ| nwT>| nmhUma ZmhtV. ˶m§V ñdV:À¶m chmZghmZ ‘moR>no UmMm ~amMgm A§e Agcm, Var ˶m Amnë¶m Zì¶m gwZoÀ¶m S>moù¶m§Vrc nmʶmMmM Zdm {df¶ Pmcm!
^m§S>dcmdaM {deofV: ˶m§Zt AmOn¶ªVMo AZoH$ Y§Xo Yaco - hmVmico... gmoS>co! Am{U ˶m§V : 99 :
WmoS>|’$ma ¶e {‘idë¶mdm§MyZ{h Vo am{hco ZmhtV! ˶m§Zm, OJm§V EH$X‘ Iyn n¡gm {‘idmd¶mMm ¶m XmoKm ^mdm§À¶m Am¶wî¶m§Vrc, ho ‘hÎdmMo àg§J; nU XmoKm§Zm{h, ˶mMr ’$maer XmX
Amho; nU {‘iV Zmht EdT>|M H$m¶ V|! ˶mgmR>r§, Vo gH$mitM ~mhoa nS>VmV; amÌt Oam Ceram§M Zmht. EH$mcm ZmoH$ar‘wi| doi Zmht; Xþgam, Amnë¶m AZoH${dY ì¶mnmam§V JT>cco m! Zdr {dQ>r Zdm
Kat ¶oVmV. ‘ohZVrMr H$gya H$arV ZmhtV. {edm¶, AZno{jV cm^mgmR>t S>~u, Jmodm dJ¡ao cm°Q>è¶m Xm§Sy> åhUVmV, Vg| Mma dfmªV, ‘m¶m nmhʶmnhmʶm§V, Am˶mÀ¶m Kam§V ZdrZ gwZm dmdê§$
^ê$Z, n{hë¶m ~{jgmMr Zoh‘t AnojoZ| dmQ> nmhVmVM! nU, ˶m ˶m§Zm {‘iʶmEodOt, EImXm cmJë¶m. Am‘À¶m ¶ed§VXmXm§Mm doXm§V AOyZ{h H$m¶‘ Amho. nU A{gñQ>Q§ > ‘mñVa Pmë¶mcm ghm
AmYtM lr‘§V Agcocm J¥hñW {‘idyZ ~gcocm ˶m§Zt nm{hcm, H$s¨ ‘J ""~«÷m - {d^dm XoVmo df} Pmct, Var å¶w{Z{gnm{cQ>r AÇ>çmÎmamMo ZìdX H$arV Zmht, åhUyZ ¶emoXmH$mH$sH$S>,o Vo h„t h„t
Aem JmT>dm,'' Aer Kam§V ~mhoa - gJirH$S>o AmoaS> gwê§$ hmoVo! XmXacm ahmd¶mg ¶oBn© ¶ªV Hw$aHw$aV AgV.
: 98 : Am‘Mr ¶emoXmAm˶m åhUOo IamoIaM AÞnyUm©. n¹$mÞ| H$aUmar AJXt gwJ«U; nU
¶m XmoKm§À¶m Am¶wî¶m§Vrc ‘m¶m nmhʶm§Vë¶mM XmoZ Jmoï>r - H$mQ>H$garhr VodT>rM! ˶m‘wi| EdT>mgmM nU éMH$a {OÞg H$arc, Am{U chmZ ‘moR>çm gdmªZm
Vwåhmcm R>mD$H$ AmhoM, nm§S>mo~m§Zm ‘yc Zmht; åhUyZ Mma dfmªnyduM Amnë¶m ~m¶H$mocm nwadrc. EImXm ZmdrݶmMm {OÞg Kam§V Amcm, Va ñdV: Mm§Jcm nwaoc BVH$m {ZdSy>Z H$mTy>Z
‘mhoat nmR>dyZ, d¶mÀ¶m MmirerÀ¶m gw‘mamg, Amnë¶m "AmB©À¶m AmJ«hmgmR>t, ˶m§Zt Xþga| c¾ R>odyZ, am{hcoë¶mMo ~maHo$ ~maHo$ dmQ>o, nmoam§H$adt eoOmè¶m§g dmQ>ʶmg {Vcm ’$ma AmZ§X dmQ>Vmo.
Ho$c|! AmVm§, AOyZhr ‘wcmMm nÎmm Zmht, hr Jmoï> {Zamir! OdinmgÀ¶m Jar~ Hw$Qw>§~m§V, am{hcoc| VmH$ nwa{dU|, H$moUmcm MhmgmR>t EdT>og|M XÿY XoU|, H$Yt
{dR>mo~mAÊUm§Mr n{hcr ~m¶H$mo, Vw‘À¶m AaqdX^mdmoOtMr ~hrUM. {Vcm EH$m nmR>rda cmoUM|, H$Yt ^mOr Am‘Q>r... nU Xþgè¶m H$moUr H$m§ht nmR>dc|, Va H$m§ht Var H$maU H$mTy>Z Vr V|
EH$ ‘wc| Pmct. ‘J Vr ñdV: AmOmar Pmcr, eodQ>t Vr A˶dñW Pmcr... Am{U ‘J Vem KoUma Zmht. ¶m gdmªÀ¶m ~wS>met, AmnU H$moUmMo chmZghmZ Jmoï>rgmR>t Amoemio Zgmd|, nU ¶m

82 83
Amnë¶m chmZghmZ XoʶmKoʶmZ| cmoH$m§Zt ‘mÌ Amnë¶mcm Mm§Jc| åhUmd|, ‘moR>| åhUmd|, hr d¥ÎmrM OrdZ H§$R>rV, ‘r ‘m¶m Am¶wî¶mMr Joct H$m§hr§ df} H$etVar H$mT>ct.
AgVo, h| H$m§ht gm§Jm¶cm ZH$mo. : 101 :
Am˶mMr XodnyOm Mmccr, Var cj ‘mÌ gma| MwcrH$S>o. Xodmethr, Vr AerM {heo~mZ| Var ‘mder, ¶m dmVmdaUm§Vrc ‘m¶m Agë¶m éj Am¶wî¶m§V, AéU Amë¶mnmgyZ ‘mÌ,
dmJVo, åhUmZm! Kam§Vrc chmZer dñVw hadcr, Var Xodmcm {XS>H$sÀ¶m gmIaoMr cm§M Úmd¶mM| H$er H$moUmg R>mD$H$, nmcdr ’w$Qy>§ cmJcr Amho.
R>adyZ, Vr cm¡H$a gm§nS>mdr, åhUyZ Am˶m IQ>nQ> H$arc; Am{U ¶m ~m~VtV {VMt H$moï>H$| AmhoV, Zm ܶo¶ Zm ‘hÎdmH$m§jm! ^m|dVmcMo Mma H$aVrc d gm§JVrc Vg|, ‘r ‘mP| Vmê§$, OUw§
~a§ H$m§! EH$nmgyZ e§^a én¶o qH$‘VrÀ¶m dñVyn§ ¶ªV,... {XS>H$s, e§^a Vo nm§Me|n¶ªV.. XmoZ {XS>³¶m, ^ë¶m ‘moR>çm ’$m|’$mdUmè¶m gmJamda, H$g|Var d H$moRV>| ar...hm§H$crV hmoV.o BV³¶m§V, VrZ dfmªndy u,
d OmñVtV OmñV... EH$ AmUm! Am{U dñVy H$‘©Y‘©g§¶moJmZ| gm§nS>cr d R>aë¶mà‘mU| {XS>H$sMr ‘m¶m A§V:H$aUmÀ¶m AmH$memda, AéU Amco! Am{U ¶m Zì¶m dmè¶mgaet ‘r ˶m§À¶m ~mOyg
gmIa AmUct, H$s¨ ˶mMo ~maHo$ ~maHo$ IS>o, OUy§ co~c cmdyZ, eoOmè¶m§nmOmè¶m§n¶ªV Z {dgaVm§ dmhmV Joc.o ‘r AJXt CKS>nU|, AéUm§Zm, Amnë¶mOdi ZH$iVM AmoT>y§ cmJc|. ‘m¶m ‘ZmMr Vr
Om¶MoM! gmarM ‘w½Y Jwá YS>nS> hmoVr; ˶m§V àW‘ H$moUrM ^mJrXma ZìhVo!
: 100 : Am{U Voìhm§nmgyZ, IamoIaM - ‘cm à˶oH$ Jmoï>tV ZdrZ ZdrZ CËgmh dmQy>§ cmJcm. ‘cm
gH$mit Xhmn¶ªV, à˶oH$OU Amnë¶m nÕVrZ|, Kam§Vrc ‘wcm§Zm diUo§ cmdʶmMm à¶ËZ H$moUmgmR>t Var, H$m§hr Var, H$amd¶mM| Amho, Ag| dmQy>§ cmJc|. ‘mPo ‘m¶m Aä¶mgmda OmñV cj
H$aVmo. g§Ü¶mH$mit gJio naV ¶oB©n¶ªV, Kam§V d ‘wcm§da Am˶mM| gm‘«mÁ¶ MmcV|. amÌt nwÝhm§ cmJy§ cmJc|. ‘mP| Jm¶Z, ‘m¶m ^m|dVmcÀ¶m cmoH$m§Zm {චZgVm§{h, dmT>V Joc|. ~aoM {Xdg
nwéf‘§S>irMr gÎmm; nU ˶mdoit Vo ñdV:À¶m gwIXþ:Im§VM OmñV a‘‘mU!... Xþc{© jcocr, ‘mPr Amo~S>Ymo~S> {MÌH$cm, ‘r nwÝhm ‘m¶m A§Jt AmUy§ cmJco;... Am{U AéUm§Zm
‘mder, Agë¶m ¶m EH§$Xa dmVmdaUm§V, d¶mÀ¶m Xhmì¶m AH$amì¶m dfv, n[apñWVrZ| ‘r {චV| gma| ‘cm{h ¶md|, åhUyZ ‘r à¶ËZ H$aʶmMr {eH$ñV Ho$cr. ˶mZ§Va... AéUm§Mr
¶oD$Z nS>co Amho. Vwåhmcm R>mD$H$M Amho, ‘mPo dS>rc ZmZm R>mHw$am§Mo MwcV ‘ohUþ !o nU ˶m§Mr gmar ghmZw^y{V ‘cm cm^cr; nU ˶m§Mo ào‘?... ‘r ghm ‘{hZo YS>nS>V hmoVo.
- AmR>Xhm hOmam§Mr - BñQ>oQ>, H$moU˶m{h H$maUmZ| Agmo, ˶m§À¶m ‘mJ|, ‘OH$[aVm§ H$m§ht am{hcr eodQ>t, EH$ àg§J Amcm. ‘ZmMr ‘moR>r V¶mar H$ê$Z, ‘r AéUm§Zm nÌmM| CÎma {c{hc|.
Zmht. EHo$ H$mit, Am‘À¶m ‘mcH$s¨Mo Agcoc| Ka, dmS>r dJ¡ao§da, AmVm§ ZmZmgmho~m§Mr H$m¶Xoera ˶mZ§VaÀ¶m AmR>dS>çm§V Vo ¶oUma hmoV.o ‘mPr N>mVr YS>YS>V hmoVr. ‘cm dmQ>c,| "‘r H$gcr ˶m§Zm
‘mcH$s Amho. XþX£d AmUIr AmoT>dc| Am{U ˶mZ§Va cm¡H$aM ‘mPr AmB©{h dmacr. ‘J, ‘cm nmÌ? Am{U AéUm§Zm{h Vg|M dmQ>V Agc|, Va ‘mPr ¶m Am¶wî¶m§V Var YS>JV Zmht!'
nmoaH$scm {dMmaVmo H$moU? nU ZmZmgmho~m§Zt, eodQ>t, "CXma' ‘ZmZ| ‘cm Amnë¶m Kat Aml¶ eodQ>t Vo Amco. Kam§V Amnë¶m Zoh‘rÀ¶m ào‘inUmZ| gdmªer h§gV ~mocV {’$aco. ‘m¶mH$S>,o
{Xcm. H$m§ht {Xdg, AOmUnU| VoW| H$mT>co. nU, ‘J ‘m¶m MwcV AmVocm - ¶m Vw‘À¶m hmñ¶‘wImZ| EH$ ào‘i Ñ{ï>jno Q>mH$cm.
¶emoXmH$mH$scm- ‘mPm EH$X‘ {Oìhmim dmQy>§ cmJcm Am{U ZmZm§À¶m Kam§V ~m¶H$mo ‘mUyg H$moUr : 102 :
Zmht, åhUyZ eodQ>t gdmªÀ¶m g§‘VrZ|, ‘mPr CMc~m§JS>r Am‘À¶m ¶emoXmAmVoH$S>o Pmcr. Am{U ‘mder, ˶m jUmcm ‘m¶m AmZ§Xmg nmamdma ZìhVm. ˶mZ§Va, EH$m {Xder§
Am{U Voìhm§nmgyZM, ‘r ¶ed§VXmXm§H$S>o XmXacm amhÿ§ cmJco Amho. Ver EH§$Xa Imʶm{nʶm§V g§Ü¶mH$mit, ‘m¶m gmܶmgwܶm ào‘mMm ˶m§Zt ñdrH$ma Ho$cm! ˶m§VM, ‘cm ‘mPm ñdJ© dmQ>V
Am˶m ‘cm ào‘mZ| dmJdV Agcr, Var {VÀ¶m à˶oH$ dmJUwH$s¨V, {VMr hr M‘ËH$m[aH$ d¥{Îm hmoVm. nU eãX H$m§ht gm§nS>oZmV. ‘m¶m S>moù¶m§VyZ Ymam ‘mÌ dmhmV hmo˶m. hmo, Am{U ˶m
~mocH$s Pmë¶mdm§MyZ ahmV Zmht; Am{U ˶m‘wi|M, V| ‘m¶m ‘Zmcm ’$ma OmMV|. Am¶wî¶m§Vrc n{hë¶mM Iè¶m AmZ§XmÀ¶m hmo˶m.
nU Var{h, Aem VèhoZ| Kam§Vcr ‘§S>ir åhUVrc ˶m nÕVrZ|, EH$ àH$maM| àdmhn{VV ¶m àg§Jmcm AmVm§ VrZ Mma ‘{hZo Pmco AmhoV.

84 85
‘mder, Vw‘À¶m{df¶t dmQ>Vo BVH$s AmnwcH$s, ‘cm H$moUm{df¶tM dmQ>V Zmht. Am{U Vw¶m nÌmdê$Z, ‘§OwioM|{h A{cH$S>oM Vwcm nÌ Amc| Amho, Ag| {XgV|. AJXrM doS>Ji
‘m¶m AéUm§M|, OdiOdi VwåhrM chmZnUt Ia| cmcZ-nmcZ Ho$c| Amho! åhUyZ VwåhmcmM, ~wdm Vr! ‘m¶m AmYtM {VZ| ˶m ~m~VtV, Vw¶met g§YmZ OmoS>c| dmQ>V|? nU ‘mder, Vwcm ‘r
gma| BVH|$ ‘moH$i|nU| àW‘ H$i{dc|. ~m~m AéUm§Zm g§‘{V XoVrc H$m§? AéU ‘mPoM AmhoV Zm hmo, g{dñVa H$idrZ H$idrZ Ag| åhUVM, BVHo$ {Xdg Jßn am{hcmo hmoVmo. ‘m¶m ¶m Jw{nVmMm, Vwcm
‘mder? ‘r ˶m§Zm nmÌ Amho H$m§? Zgco Va Vgm AQ>mHo $mQ> à¶ËZ H$arZ ‘r!... nU Aem doit ‘r amJ Va Zmht Zm Amcm? Amcm amJ Var Vw¶mH$S>o WmoS>m cmSw>H$nUm Ho$cm, H$s¨ Vy§ IwXH$Z h§gVog,
H$m¶ H$ê§$? ‘cm gwMV Zmht... g‘OV Zmht; Vwåhr gm§Jm Zm ‘cm!... AéUm§Zt ‘cm Amncr ‘cm R>mD$H$ Amho. ˶m~amo~aM, VwPm amJ H$moR>À¶mH$moR>| ~oS>mnma hmoVmo;... Am{U ‘J VwPo gÌm àý
åhQ>cr, nU... ~m~m§Zr{h g§‘Vr {Xcr Va ‘m¶mgmaIr gwIr H$moUrM Zmhr! Vwåhr ‘cm ‘XV gwê§$ hmoVmV. Voìhm§, Vy§ Vo àý {dMmaʶmnydvM Vwcm gJit CÎma| XoVmo;... ‘J Va Pmc| Zm?
H$amc H$m§ ‘mder, ¶m ~m~VtV?... H$er? Ho$ìhm§?- : 104 :
Vw‘À¶m nÌmMr CËH§$R>Z| dmQ> nhmVo... {‘aoMr AmR>dU ‘r gm’$ {dgacmo Zmht, ‘mder! nU, Ag| AgyZ{h, ‘r ‘§Oi w eo t BV³¶m
‘§Owim XogmB©. cdH$a dMZ~Õ H$gm hmoD§$ eH$cmo, V| ‘mP| ‘cmM g‘OV Zmht. AmOn¶ªV VwOnmgyZ cn{dcoc|
‘Yc| gma|, Vwcm g{dñVa gm§{JVë¶mdm§MyZ, AmVm§ Va J˶§Va Zmht.
(14) ‘r ‘ܶ| XmXm§H$S>o XmXacm amhÿZ, H$m§ht {Xdg gm¶Ýg H$m°coOm§V OmV Ago Zm? ˶mdoit
‘w~§ B©; Vm. 26 ’o$J«dw mar 1928 WmoS>çmM {Xdgm§V, ‘cm VoWrc dmVmdaUm§V, {~Mmè¶m ‘§OwioMm AJXt H$m|S>‘mam hmoV Agcocm
{ච‘mder, {XgyZ Amcm. gH$mit CR>c,| H$s¨, {VZ| KaH$m‘mcm cmJmdo. gwZm§Zm ào‘inUm XmI{dVm§ XmI{dVm§,
VwP| H$mc Amcoc| nÌ dmMc|. AaqdX EH§$XatV H$icmì¶mM Amho åhUm¶Mm! Ka~m§YUrÀ¶mdoit ¶emoXmH$mH$sda Odi Odi gdª KaH$m‘mMm ~moOm nS>V Ago. Voìhm§ {Vcm e³¶ Vr ‘XV H$aʶm§V
J‘VrZ| Ho$cocr Jmoï>;... Vr ˶mZ| Vwcm H$emcm H$idcr g{dñVa? ‘§OwioMmM gH$miMm ~hþVoH$ doi OmB©. Am{U XmoZ H$m‘m§V am{hcoë¶m doim§V Vr emioMm Aä¶mg
~a|, ˶m§V{h {deof Zmht; nU AmUIr ‘§Owim XogmB©{df¶t ‘cm {dMmam¶cm ˶mZ| Vwcm H$ar.
gm§{JVc| Amho, Zmht H$m§! Oemg Vg| hmM ݶm¶ nm{hOo, àW‘ OJm§V. Vw¶mH$S>o ˶mMr Jmo‘ ’$moS>y§ ‘§Owim emi|V OmV Ago Iar; nU ˶m§Vrc ¶emn¶emda {VM| gwIXþ:I ’$mag| Adc§~yZ
H$m VgcrM EH$! AJ, Amncr gwZr{V ˶mcm {Xdg|{Xdg Amnë¶mH$S>o AmH$fyª cmJcr Amho. Am{U Zmht, Ag|M {VÀ¶m EH§$Xa dmJUwH$sdê$Z dmQ>o! ’$mag| H$moUm§V {‘gimd¶mg ZH$mo, ~mocmd¶mg
˶mcm ˶m {Xdet Mm§Jcm X‘ {Xcm, Voìhm§M ˶mZ| V| ‘m¶mH$S>o H$~yc Ho$coZ²! ˶mZ| Vwcm g{dñVa ZH$mo. ˶m‘wi| {VMm Hw$T>no Um ~amM dmT>cm hmoVm. ~gë¶m~gë¶m {VMm H$m§ht Var CÚmoJ ‘mÌ Mmco.
{chÿZ {OM| EdT>| AdS>§~a Ho$c|, ˶m ~mQ>ctV KmVcoë¶m H$mJXm§Vrc gmam ‘OHy$a ˶mZ| Vw¶mH$S>o {edUH$m‘, S´>m°B§J; H$mH$s Xodim§V Joë¶mda, hiy§M Amncr chmZJr OwZr noQ>r H$mTy>Z, EoH$coë¶m
nmR>dcm; nU, ""AaqdX ZmB©H$ - ñWmn˶{demaX (~m~mgmho~m§Mm ^mdr Om‘mV),'' Agm ˶m§V {Za{Zamù¶m amJm§Mo gya, MmoaQ>çm AmdmOm§V AmidU|; Zmht Va EImX| nwñVH$ ¿¶md| d ˶m§V S>moH|$
C„oI Ho$cm hmoVm Vmo Vw¶mnmgyZ MmoacmZ² Zmht H$m§? IwngyZ ImocrÀ¶m H$monè¶m§V nm¶ Odi H$ê$Z {VZ| dmMV ~gmdo. ‘r amhmd¶mg Amë¶mZ§Va ~aoM
(nU Ia|M, ‘mder Am‘À¶m Kam§V, VrM EH$ ‘moH$ù¶m ‘ZmMr cmSw>H$ ‘wcJr Amho. {Xdg Pmco, Var {VÀ¶m Agë¶m H$m¶©H«$‘m§V ’$magm ’$aH$ nS>cm ZìhVm.
AaqdXmÀ¶m ghdmgm§V Vr IamoIaM gwIr hmoB©c, ‘cm dmQ>V|! Am{U ˶m ~m~VtV, Xþgar J§‘V Ago nm§M ghm ‘{hZo Joco hmoVo. EHo$ {Xdet, ‘r g§Ü¶mH$mit H$m°coOm§VyZ naV Amcmo, Vm|
Aer Amho, H$s¨ ~m~m§gma»¶m {heo~r ‘mUgmcm{h, AaqdX hm {‘i{dVm Om§dB© cmJcrM ng§V Kam§Vrc ~hþVoH$ ‘§S>ir ~mhoa Jocr hmoVr. Am{U Am§VyZ, ‘§OwioM| Iwë¶m AmdmOm§Vrc JmU|, AJXt
nS>co . H$YtVar ‘cm dmQ>V,| ‘cmM hr gwIX ‘ܶñVr H$amdr cmJoc.) V„rZVoZ|, noQ>rÀ¶m gwam~amo~a EoHy§$ ¶oV hmoV|. ‘r Xmam§VM C^m amhÿZ H$m§hr doi gma| EoH$c|. BVH$s

86 87
Iwë¶m A§V:H$aUmZ| {Vcm JmVm§Zm ‘r H$YtM nm{hc| ZìhV|. Amhm|, ¶mMr {Vcm ‘moR>r ^«m§V nSy>Z, Vr Agc| ñZoh{dhrZ Am¶wî¶ H§$R>rV AgVo! {Vcm EH$ Amem
eodQ>r, EH$ JmU| g§ndyZ Vr Xþgè¶mcm gwadmV H$aUma, BV³¶m§V ‘m¶m Y¸$çmZ| XmamMr ‘mÌ dmQ>Vo. Ho$ìhm§ Var ¶mM H$mimoIm§V ewH«$mMm Vmam CJdoc! Am{U ‘J.....''
H$S>r dmOcr. {VZ| XMHy$Z ‘mJ| diyZ nm{hc|. ‘cm nmhVm§M Vr cmOcr d CRy>Z C^r am{hcr. ¶m nwT>rc àg§JmMm H$mJX ‘m¶m hmVt Amcm Zmht. H$Xm{MV² {VZ| {c{hcocm{h Zgoc. ho
‘cmhr {VÀ¶m ¶m AkmV H$coM| H$m¡VHw $ dmQ>V hmoV.| ""åhUm H$s¨ AmUIr EH$!'' ‘r {Vcm gm§{JVc|, gmao {dMma, {Vcm nyU© ñnï>nU| ‘m§S>Vm§ Amco Zgco Var ˶m‘wi,| ‘cm ‘mÌ ‘§Oi w Ào ¶m ‘Z:pñWVrMr
""’$ma Mm§Jc| åhQ>c|V JmU|!'' ˶m‘wi| Vr OmñVM cmOcr. nU ‘J, {VZ| ’$ma AmT>odoT>o KoVm§, ~arM H$ënZm Amcr.
AmUIr XmoZ JmUt åhUyZ XmI{dct. ˶mZ§Va XmoZ {Xdg, {VÀ¶m H$m|S>‘mam Pmcoë¶m Agë¶m ‘Z:pñWVrMr ghmZw^yVrZ| H$ënZm
hm ‘r XmXacm AgVm§ZmMm àg§J. Z§Va ‘r XmXahÿZ ‘w§~B©g ahmd¶mg Jocmo d ¶m Jmoï>r ‘r H$aʶm§VM ‘mPm ~hþVoH$ doi Jocm.
Odi Odi {dgaV{h Jocm| hmoVmo. nwT>| S>m°³Q>argmR>r§ naicm amhÿ§ cmJcmo. ˶mdoit, ‘YyZ ‘YyZ : 106 :
¹${MV² ‘r XmXacm OmB©; nU ‘§Oi w {o df¶t ‘m¶m ‘Zm§V, ’$mago H$m§hr {dMma{h ¶oV ZgV ˶mdoit. {Vgam àg§J ¶mhÿZ {Zamim hmoVm. Mma nm§M ‘{hZoM Pmco hmoVo ¶m Jmoï>rcm. ‘m¶m
: 105 : narjoMr EoZ Ym‘Yy‘ hmoVr. ‘r EH$m ‘wSÚ> mMr {Ma’$mS> H$ê$Z, XmoZ {Xdgm§H$[aVm§ XmXm§H$S>o AÞnmcQ>mgmR>t
¶mZ§Va, df© gìdm EH$ dfm©Z§VaMm Xþgam àg§J. S>m°³Q>arÀ¶m narjocm Mma nm§M ‘{hݶm§Zt OmV hmoVmo. H$m H$moUmg R>mD$H$, ghOM ‘m¶m S>mo³¶m§V ‘§Owio{df¶tMo {dMma ¶oV hmoVo. OmVm§
‘cm ~gmd¶mMo§ hmoV|; Am{U naihÿZ ‘r XmXm§H$S>o EH$m AmR>dS>çmÀ¶m eodQ>t XmoZ {Xdg amhmd¶mg OmVm§, ‘cm gmaI| dmQ>V hmoV,| ˶m nmoatV JwU nwîH$i AmhoV. nU ghmZw^{y V, CÎmoOZ, ñZoh ¶m§À¶m
åhUyZ Jocmo hmoVmo, Voìhm§Mm! A^mdr ˶m§Mm {dH$mg hmoV Zmht... Vo dm§¶m OmV AmhoV.
{’$amd¶mg Xmam§VZy ~mhoa nS>Vm§Zm, CS>VCS>V Amcocm EH$ ‘iH$mgm H$mJX, ‘m¶m nm¶mcm Ka Odi ¶oD§$ cmJc| Vg| ‘cm ghO dmQ>c|, ~hþVoH$ Zoh‘rgmaIr H$mH$s Xodim§V Jocr
cmJcm. ˶mda gwX§ a d ~marH$ Ajam§Zt {c{hcocm, Vmo H$m§htVar ‘OHy$a hmoVm. ‘r Vmo ghO CMcyZ Agoc; Am{U ‘§OwioMm Iwcm ‘§Owi AmdmO, dmè¶mda Va§JV Agoc. AmnU hiy§M nyduà‘mU|
dmMcm Am{U ‘cm {H$Vr Amü¶© dmQ>c|! ‘m¶m S>mo³¶m§V cmJcrM àH$me nS>cm,... Vmo ‘OHy$a OmD§$; {VMt EH$ XmoZ JmUt EoHy§$ Am{U...
{c{hUmar ‘§Oi w mM Agmdr; Am{U Vmo {VÀ¶m coIZmMm EH$ AJXr ZdIm à¶ËZ Agmdm! ~marH$ nU ‘r Kat ¶oVm| Vm| - gd© gm‘gy‘ hmoV.| XadmOm CKSy>Z Am§V Amcmo, Vm| H$moUrM {XgoZm.
Ajam§Zt nmR>nmoQ> {c{hcoë¶m ˶m H$mJXmda, EH$m Jmoï>rMm H$m§ht ^mJ KmB©KmBªV {c{hcm hmoVm. BV³¶m§V, ‘wcm§À¶m ImocrÀ¶m ~mOyZ| EH$ XmoZ hþ§XHo$ EoHy§$ Amco. ‘r Am§V OmD$Z nhmVmo Vm|, ‘§Owim
""EH$ AZmW nmoaH$s ‘wcJr, g§Hw${MV ‘ZmÀ¶m ‘mUgm§V n[apñWVrZ| ¶oD$Z nS>cocr Amho. {IS>H$sImct nm¶ Odi H$ê$Z ~gcr Amho d ‘m§S>tV ‘mZ KmcyZ Amo³gm~mo³er aS>V Amho.
{VMm CËgmh {Xdg|{Xdg H$‘r hmoV OmVmo. à˶oH$ Jmoï> Vr àdmhn{VVmgmaIr H$ê§$ cmJVo. {VÀ¶m ‘r {VÀ¶m AJXt Odi Jocmo, Var {Vcm XmXM ZìhVr. Amnë¶m öX¶mÀ¶m AmdoJm§Zm, Vr
‘Zm§V ¶oUmao ‘moR>‘moR>o {dMma, {VÀ¶m ‘hÎdmH$m§jm, Ho$di dmè¶mda CYië¶m OmV AgVmV. AJXt ‘Z‘wamX ‘wº$Ûma H$ê$Z XoV hmoVr. ‘mP| öX¶ ^ê$Z Amc|! ‘r hiy§M, {VÀ¶m Ja‘ Pmcoë¶m
H$moUVr{h Jmoï> H$aVm§Zm, "H$m§? H$emcm? H$moUmgmR>t?' ho àý {Vcm gmaIo ^oS>gmdVmV! Var Vr H$nmimcm hmV cmdyZ, {VMr ‘mZ da Ho$cr d ghmZw^yVrÀ¶m AJXt ‘¥Xþ ñdamZ| {Vcm åhUmcmo,
^m|dVmcÀ¶m MmaOUm§à‘mU| gwairV Am¶wî¶ H§$R>ʶmMm à¶ËZ H$aVo. nU à˶oH$ Zdm {Xdg Joë¶m ""H$m¶ Pmc§ ~a§ aS>m¶cm Vwåhmcm?''
{XdgmgmaImM OmVmo; d AmeoMo {H$aU AIoa ‘§X ‘§X hmoV OmVmV. {VMr {Zamem XþUmdVo d Vr EH$X‘ XMH$cr, CR>cr. S>mi o o nwgZy {VZ| h§gʶmMm d¥Wm à¶ËZ Ho$cm; nU ˶m‘wi| {VM|
{ZéËgmhmMo H$mio T>J, {VÀ¶m Am¶wî¶mÀ¶m AmH$mem§V, XmQ>rXmQ>rZ| O‘y§ cmJVmV. Aem àg§Jt, aS>| ‘mÌ OmñVM dmT>c|.
Xþ:ImZ| Vr EH$m§Vm§V nwîH$i aS>Vo. Amnc| ^{dVì¶ H$m¶? d AmnU H$moUmgmR>r d H$emgmR>r§ OJV {VÀ¶m ˶m EdT>çm CËH$Q> Xþ:ImM| H$maU H$m§ht ‘cm H$ioZm. Vr nc§JmH$S>o Jocr. ˶mcm

88 89
AmoS>JyZ C^r am{hcr; d ‘J ˶mda EH$X‘ A§J Q>mHy$Z, H$monam§V S>moH|$ cndrV Vr nwÝhm ‘moR>çmZ| H$ê$Z Q>mH$cm. {deofV:, AmOn¶ªV H$m§ht Mmoê$Z R>do V Amcocm| Zmht åhUyZ!... nU ~m~m§Zm Ho$ìhm§
Cgmgo Q>mHy$§ cmJcr! d H$g| H$idmd|, hm ‘m¶mnwT>| àý Amho!-
{VMr Vgcr ‘Z:pñW{V nmhÿZ, ‘cm A˶§V Xþ:I Pmc|. ‘r WmoS>m doi {Vcm em§V hmoD§$ VwPm - AéU.
{Xc| d Z§Va {VÀ¶mOdi OmD$Z ‘r {Vcm åhUmcmo, ""‘§OwimVmB©, Pmc| Var H$m¶?... Vwåhr aS>|
Wm§~dm. ‘J AmnU gd© AJXt ‘moH$ionU| ~moc§y Var! gm§Jm ~a§ ‘cm, Vwåhmcm H$gc§ Xþ:I hmoV§¶, (15)
V|?'' ‘w~§ B©; Vm. 10 ‘mM© 1928.
Am{U {VZ| WmoS>çm doimZ| ZmH$ S>mi
o o nwgZy da nm{hc|. Amncm gmYmgm H$mimgm§dim Moham Vr. gm¡. d{hZrg gào‘ Z‘ñH$ma,
‘ZmnmgyZ h§gam H$ê$Z, aS>ʶm‘wi| cmc Pmcoco Amnco S>moio, jU^a ‘m¶mda amoIco, d ‘m¶m Vw‘M| nÌ nmohm|Mc|. ‘cm c¾ H$amd¶mMm Vwåhr EdT>m H$m§ AmJ«h Mmcdcm Amho g‘OV
‘ZmMm OUy§ Vr R>mdM KoD§$ cmJcr. Zmht! Vwåhmcm "~mB©'{Jar Mmc{dʶmgmR>t, EImXr chmZer OmD$ nm{hOo Amho H$s¨ H$m¶, hmVmImct?
: 107 : H$s AéUÀ¶m ZmXt cmJyZ, Vmo Vw‘À¶m ‘Zm§V H$m§ht Var ^adyZ XoVmo, ˶mda gmao B‘co C^maVm§?...
˶m {XdgmnmgyZ ‘m¶m ‘Zm§V ‘mÌ ^mdZmgmJa CM§~iyZ ¶oD$§ cmJcm. ‘§Oiw {o df¶t OmñV Vwåhmcm Ia§M gm§Jmd¶mM|, åhUOo ‘cm Vw‘À¶m AéUgmaI| ào‘~r‘ H$m§ht H$m§hr H$iV Zmht.
AmnwcH$s dmQy>§ cmJcr Am{U ¶mM {dMmam§‘wi|, ‘r AmUIr VrZMma ‘{hݶm§Zr EHo$ {Xdet {Vcm gwZrVrda ‘mP§ ào‘ ~gc§ Amho Am{U ¶§d² Z² ˶§d² Ag| Vmo gm§JV Agcm, Va ˶m§V H$m§hr V϶
‘w§~B©hÿZ ghOM EH$ gmY| ñZohnyd©H$ nÌ nmR>{dc|. ˶mcm àW‘ ~aoM {Xdg {VÀ¶mH$Sy>Z CÎma Amc§o Zmht... ~a§ H$m§?...
Zmht. nU OdiOdi ghm ‘{hݶm§Z§Va, ‘§OwioM| CÎma Amc|; V| dmMyZ ‘mÌ, àW‘ ‘r XMH$cmo. AmVm§ EdT>| Ia|, ‘m¶m Am¶wî¶mMm AmVm§n¶ªVMm ^mJ, gmaIm {eH$ʶm§VM Jocm. ˶mdoit,
H$maU, ˶m AZno{jV nÌm§V, {VZ| Amnc| ‘O{df¶tMo CËH$Q> ào‘ CKS> CKS> 춺$ H$ê$Z, ‘OH$S>o {ejU h| ‘OnwT>| EH$M ܶo¶ hmoV|. AmVm§ H$‘mB© Mm§Jcr hmoV Amho; pñWaVm{h Am¶wî¶mg ~arMer
‘m¶m AmOÝ‘ ghdmgmMrM ‘mJUr Ho$cr hmoVr! Amcr Amho, Ag| åhUmd¶mg haH$V Zmht. ˶m‘wi,| AmVm§ Mmcy Amho Vg|M EH$mH$s Am¶wî¶ gmaI|
‘cm àW‘ H$m§ht gwMoZm. {‘aoÀ¶m Am¶wî¶mMr dmVmhmV ‘cm H$m§ht Ho$ë¶m ñdñWVm XoB©Zm. nwT>| Mmcdy§ Z¶|, Ag| ‘cm{h, Vwåhr åhUVm§ Vg§, ‘YyZ ‘YyZ dmQ>V§!
nU AZoH$ {dMmam§‘i w | ‘m¶m ‘Zmcm cmJcocm hm Zdm dUdm, {dPdʶmMm à¶ËZ H$ê$Z{h, ‘cm nU,... d¡dm{hH$ Am¶wî¶m§V gwI H$emZ| {‘iy§ eH$V|, V|M ‘mP| AOyZ R>aV Zmht. Vw‘À¶mgmaIr
˶m§V ¶e ¶oBZ© m. eodQ>t, AmR>dS>m^a ~amM {dMma H$ê$Z, ‘r {Vcm nÌ {c{hc|. g‘j ^oQ>md¶mg{h ‘cm {Oìhmù¶mMr dmQ>Umar Mma ‘§S>ir d ˶m§M| d¡dm{hH$ OrdZ nm{hc|, åhUOo CcQ> àý nS>Vmo,
Jocmo; XmoZ {Xdg XmXm§H$S>Mo am{hcmo Am{U VodT>çm AdYtV ‘cm dmQy>§ cmJc|, ‘r IamoIarM gwIr H$s¨ c¾m§V IamoIaM gwI Amho H$m§? Am{U ˶m‘wi| WmoS>r Xmocm¶‘mZM ‘{V Pmcr Amho Iar.
Amho. ‘m¶m g§JVr‘wi,| ‘§Oiw m{h A{Ve¶ CËgmhr d AmZ§Xr Amho, h| {XgVm§M, ‘ZmMm nyU© {Zü¶ EH$ gm§Jm¶cm haH$V Zmht, Var nU Vwåhmcm. Joë¶m Mma ‘{hݶm§V, Ka ~m§YʶmÀ¶m
H$ê$Z, ‘r {Vcm ‘m¶m ‘Zm§Vrc gma| gm§{JVc|. ˶mdoit, ‘mP| öX¶ AmZ§XmZ| {H$Vr ^ê$Z Amc| JS>~S>tV, AéU‘wi| gwZrVrMm ‘mPm WmoS>m n[aM¶ Pmcm. ˶m§À¶m Kam§V Vr ‘wcJr ~arM ào‘i d
hmoV.| ‘mder? ‘moH$ù¶m ‘ZmMr Amho. AéU Am{U Vr {VèhmB©Vmcm AJXt g»It ^md§S>| dmQ>Vrc. gwZr{V
Vwcm AmdS>cr Zm J ‘mder, ‘§Owim gyZ åhUyZ?... nmoaJr AmhoM Ver!... amJmdcr ào‘inUm§V dJ¡ao AéUÀ¶mM diUmda Jocr Amho; ˶m‘wi| ‘cm ˶m ‘wcr{df¶t WmoS>mgm AmnconUm
Zmhtg Zm, ‘mder, AmVm§n¶ªVÀ¶m ¶m gmè¶m ‘m¡Zm~Ôc? ~m~m§Zm H$m¶ dmQ>oc H$moUmg R>mD$H$ dmQ>Vmo Iam!
¶m{df¶t? Var nU, Amnco ‘Zmoì¶mnma dS>rc ‘§S>itZm CKS>nU| H$idyZ Q>mH$mdoV, Agm ‘r {Zü¶ nU ZH$mo, Xþgè¶mÀ¶m ‘wcr{df¶t OmñV {c{hU| ~a| Zmht. {deofV:, ~m~mgmho~m§gmaIm

90 91
H$m¶Xo~mO ‘Zwî¶ Va ‘Oda cmJcrM {’$¶m©X ‘m§S>m¶Mm! (16)
: 109 : ‘w§~B©; Vm. 1 ‘mM© 1928
WmoS>m doi Amho, Voìhm§ AmVm§ WmoS>o ~m~mgmho~m§À¶m H$m¶XoeranUm{df¶t {c{hVmo, Va ‘J! {ච‘mder,
˶m§À¶m Kam~m~V, ‘mPr d ^éÀ¶mMr ~mMm~mMr - ^m§S>UmBVH$s Zgcr Var WmoS>r ’$ma Vw¶m nÌm§VyZ, XmoZ VrZXm§ nwÝhm nwÝhm, ‘cm h„t ‘mP| KamH$S>o cj Zmht åhUyZ Vy§ Xmof
J§^ra ñdê$nmMr Pmcr. dmñV{dH$, Am‘À¶m H§$nZrÀ¶m ’$m¶ÚmÀ¶m Ñï>rZ|, ˶mM| åhUU| ~amo~a {Xcm Amhog. VwOH$S>o ¶md¶mg AOyZ XmoZ ‘{hZo doi Amho. Voìhm§ Vwcm g‘j gm§Jmd¶mÀ¶m Jmoï>r,
Amho. H$maU ~m~mgmho~m§Zt eodQ>Mr ‘wXV R>a{dcr Amho. ˶mZ§Va Cera Pmë¶mg, à˶oH$ {Xdgm~Ôc AmVm§ nÌm§V {c{hë¶mdm§MyZ J˶§VaM Zmht.
Vo drg én¶o X§S> KoUma AmhoV. Xþga|, a¸$‘ EHy$UVrg hOmam§Mr R>acr Amho. BVH|$ AgyZ ‘r d ~m~m§Mm{h ‘m¶mda Vw¶mgmaImM Amamon AgUma, h| ‘r OmUVmo; Am{U ˶m§À¶m
AéU, H$m§ht H$m§ht doim gm¢X¶m©H$S>o nhmV, {Xdgm§Mo {Xdg KmcdrV ~gcm| d ~m~m§À¶m à˶oH$ nÌmdê$Z{h ‘cm Vg| dmQ>V.| nU ˶m§À¶m~amo~a H$g| dmJmd¶mM| V|M ‘cm g‘OV Zmht! n[apñWVrZ|
{M{H$Ëgocm ‘mZ XoD$Z, ‘r haEH$ {R>H$mUt, H$amamnojm§ Mm§Jcm ‘mc dmnarV Jocmo Amho. ˶m‘wi|, Vo AmO g‘mOm§V pñWa AmhoV; Am{U ‘r ˶m§Mm ‘wcJm Agcm|, Var ì¶{º$e: AOyZ ‘r ‘m¶m
H$Xm{MV ~m~mgmho~m§À¶m KamÀ¶m EH§$Xa aH$‘|V, eodQ>t dm§Xm ¶oB©cg| dmQ>V|. Am{U n¡em§À¶m Ñï>rZ| Am¶wî¶mÀ¶m gwadmVrÀ¶m ^amè¶m ‘maUmam VéU Amho, AqH$MZ Amho! h| ‘cm{h nU g‘OV|; nU
Agm VmoQ>m H§$nZrZ| gmogU|, ^éÀ¶mcm ‘witM ng§V Zmht. H$maU, ˶mZ| H$m±Q´>°³Q>À¶m aH$‘|VM, ˶mMm AW©, ˶m§Zt jUmjUmcm ˶mMr OmUrd H$ê$Z Úmd¶mMr, Agm hmoVmo H$s¨ H$m¶?
‘m¶m AmJ«hmgmR>t XrS> hOma H$‘r Ho$co AmhoV. ˶m§M| AmVm§ CVma d¶ Pmc| AgyZ{h, ˶m§À¶mdaM ‘r gmè¶m ì¶dhmamMm ^ma Q>mH$Vmo,
eodQ>t XmoZVrZ doim§ ‘cm amJmdyZ ~mocë¶mda, ‘r ˶mcm gm§{JVc|, H$s¨ ""~m~m ao, Vy§ ˶m§Zm ‘witM ‘XV H$arV Zmht, Agm ˶m§Mm Amamon Zoh‘t ‘Oda AgVmo. åhUyZ AmnU cj KmcyZ
Km~ê§$ ZH$m§g, VmoQ>m Pmcm Va ‘r ñdV: gmoerZ, AmVm§ Var ñdñWnU| Omerc Kat!'' Voìhm§ EImXr Jmoï> H$am¶cm Omd|, Var ~mOy CcQ> Amnë¶mM A§Jmda eoH$ë¶mMm AZw^d ¶oVmo!... ¶m gd©
EH$X‘ a§Jm§V ¶oD$Z, ˶mZ| Vw‘À¶m gmaI|M ‘cm {dMmac|, ""åhmVmè¶mcm Iwf H$ê$Z ˶mMr H$m¶ O§OmimMm ˶mJ H$ê$Z d¡am½¶merc ahmd|, Ag| ˶m§Zm ~mocmd¶mg VodT>| ¶oVo. nU V| em{×H$M
nmoaJr CnQ>Uma Amhog dmQ>V?§ '' ’$º$. ‘ZmZ| ˶m§Zm à˶oH$ H$dS>r n¡emMr qH$‘V, EImÚm ‘yë¶dmZ ‘mo˶mhÿZ loð> dmQ>Vo.
: 110 : Aem pñWVtV, Amåht ˶m§Zm ˶m§À¶m ì¶dhmam§V ‘XV Vr H$gcr H$aUma J, ‘mder?
nU ‘mPm {dMma AJXt gaiM Amho Am{U Vmo ‘r Vwåhm§cm ¶mnydu EH$ XmoZXm§ H$i{dcmM Am{U Ka ~m§Ymd¶mM| R>aë¶mnmgyZ Vo åhUV AmhoV, ""AmVm§ Amnc| H$m¶ am{hc|? AéU
Amho. nU OmD§$ Úm; Vr Jmoï> gmoSy>Z {Xcocr ~ar. H$maU, BVH|$ gd© ‘ZmnmgyZ H$aV Amho, Var ‘moR>m Pmcm Amho! ˶mÀ¶m ‘Zmà‘mU|M gd© H$amd¶mM|. ˶m§M|M gd© AmVm§!''
~m~m§Mr ‘YyZ ‘YyZ MmcUmar {H$a{H$a AOyZ Wm§~V ZmhtM! : 112 :
AéU Joë¶m ‘{hZm^am§V KamH$S>o EH$Xm§{h dicocm {Xgcm Zmht! ˶mM| h„t {VH$S>o {deof ‘mder, AJXr§ gwadmVrnmgyZ, {H$aH$moi Jmoï>r Vwcm ‘r gm§JV ~gV Zmht; nU ~m~m§À¶m
cjM Zmht, ‘cm dmQ>V.| H$Xm{MV², dg§VmÀ¶m "H$cmdVr' ‘m{gH$m‘wi| Agoc, H$s¨ Xþga| H$m§ht Amho, ¶m EH$mM M‘ËH$m[aH$ d¥Îmret PJS>V, Am‘À¶m ¶m KamMr ~m§YUr Mmccr hmoVr! ˶m‘wi|M Va ‘r
H$moUmg R>mD$H$! Agmo. {Xdg|{Xdg CXmgrZ hmoV Jocmo.
‘wcm§g Amerdm©X; Vr. ^mD§$g Z‘ñH$ma. n{hë¶m ‘Oë¶mdarc ^mS>moͶm§gmR>r§Mo VrZ ãcm°³g V¶ma Pmco. Xþgam ‘Ocm{h C^macm
Vw‘Mm - AaqdX^mdmoOr. Jocm. ~m~m§À¶m ‘V|, {Vgam ‘Ocm ZwgVm nmoQ>‘mim H$amd¶mMm hmoVm. nU ßc°ZÀ¶m doitM, ‘r
^m§Sy>Z ^m§Sy>Z VoW| EH$ ‘moR>m ñQ>S>r hm°c H$amd¶mMm ‘mPm ~oV ~m~m§da à¶mgmZ| cmXcm hmoVm.

92 93
˶mdoit, ˶m§Zt S>i‘irVM ""hmo'' åhQ>c| hmoV;| nU Var{h ˶m§Zm AmUIr IM© H$amd¶mMr BÀN>m Q>mBëg dmnamd¶mMo hmoVo. ‘r AaqdXmcm IMm©Mm A§XmO {dMmacm. Vmo åhUmcm, gmYmaU gìdmeo
ZìhVr. AmVm§ Va, ˶m§À¶m ‘VmZ| Pmcoco chmZgmZ ’o$a’$ma{h ~aoM dmT>ë¶m‘wi|, A§XmOmÀ¶m XrS>eo én¶o OmñV IM© ¶oB©c. ˶m‘wi|, cmJcrM ˶mcm Vem VèhoZ| hm°cM| H$m‘ H$amd¶mg ‘r
aH$‘|V, AmoKmZ|M nm§Mghme| én¶o OmñV hmoV hmoV.o Voìhm§ ˶m§Zt Amncm {Vgè¶m ‘Oë¶mMm hm°cMm gm§{JVc|. Am{U WmoS>çmM doim§V, gd© gm‘mZ ¶oD$Z, ˶m {Xdet, hm°cMm AYm©A{YH$ ^mJ ‘m¶m
{dMma gmoS>yZ XoʶmM| R>a{dc| d EHo$ {Xdet AaqdX AgVm§ZmM, ˶m§Zt ‘OH$S>o Vr Jmoï> CJrM dada ‘Zmà‘mU| e§¥Jmaʶm§V{h Amcm.
åhUyZ H$mT>cr. nU, ~m~m Xþgè¶m {Xdet Amco d Jd§S>r hm°cM| h| Zd|M H$m‘ H$arV AgVm§Zm nmhÿZ
nU ‘OnwT>| àý Q>mH$Vm§M, ‘r ˶m§Zm åhUmcmo, ""‘mP| ‘V ‘cm {dMmaV Amhm§ H$m§? Va g§Vmnco. ‘r{h Zoh‘rà‘mU|, gH$mitM VoW| Amcmo hmoVmo. ˶m§Zt Jd§S>çm§Zm {dMmac|, ""h| H$moUr
{Vgam ‘Ocm AOyZ{h ~m§Ycm Omdm Ag|M ‘cm dmQ>V|.'' gm§{JVco Vwåhmcm H$amd¶mcm?'' ˶m§Zr gm§{JVc|, ""YmH$Q>çm gmho~m§Zr!''
qH${MV² amJmZ|M ‘OH$S>o nmhÿZ, ˶m§Zt AaqdX~amo~a Am§H$S>‘o moS> Ho$cr. H$m°ÝQ´>³° Q>À¶m aH$‘ohZÿ BV³¶m§V , ‘r d AaqdX, Xwgè¶m ImoctVyZ, ~mocV ~mocV {VH$S>Mo ¶oV hmoVm|. Voìhm§, ~m~m
XrS> hOma én¶oM OmñV IM© ¶oV hmoVm. Voìhm§ eodQ>t, AZoH$ àH$maÀ¶m Hw$aHw$arZ§Va, Vmo ‘Ocm amJmamJmZ| ˶m§Zm gm§JV hmoVo,... ""‘mP| gm§JU| Z EoH$Vm§, Vwåhmcm h| H$amd¶mMm ‘yI©nUm H$moUr
C^maʶmg, ˶m§Zt g§‘{V {Xcr nU, ‘cm ˶m§Mr hr gd© {VèhmB©V dmJUyH$ ‘ZmnmgyZ cmJcr. ‘r gm§{JVcm? Vwåhmcm n¡go H$moU XoVmo,... ‘r H$s¨ AéU? ˶mcm n¡go Kmc{dʶmMr VodT>r A¸$c Amho.
WmoS>çmem amJmZ|M ˶m§Zm åhUmcmo, ""~m~m, Ka gJi| Vw‘M|M Amho. Vwåht ˶m§V nm{hOo ˶m gmo¶r {XS>H$s {‘i{dʶmMr ‘mÌ A§Jm§V Hw$dV Zmht. Vw‘Mm AaqdXeoQ>{h ‘moR>m ehmUm {XgVmo. Vmo XoUma
J¡agmo¶r H$ê§$ eH$Vm§. Voìhm§ hm {Vgam ‘Ocm ‘m¶mImVa ~m§YʶmM| ‘Oda CnH$ma H$emcm ho?'' Amho H$m ¶mMo n¡go?''
‘mPo ho eãX ˶m§Zm cmJco. Vo EH$X‘ ‘Oda amJmZ| CgiyZ åhUmco, ""V§y h„t A{VemhUm ‘m¶m{df¶t ~m~m§Zt Jd§S>çmH$S>o H$mT>coco eãX EoHy$Z, ‘cm amJ Amcm d ‘r ˶m§Zm CÎma
hmoV Mmccm Amhog. {XS>H$s H$‘dmd¶mMr A¸$c Zmhr Am{U hOmam§Zr Kmc{dʶmg ‘mÌ Vwcm EH$m XoʶmgmR>t {VH$S>o OmD§$ cmJcmo; nU AaqdX ‘cm ‘mJ| cmoQy>Z ñdV:M nwT>| Pmcm.
jUmMm{h {dMma qH$dm {X¸$V dmQ>V Zmht. Vw¶mgmR>tM øm hm°cÀ¶m Jmoï>r ‘cm AmVm§ H$amì¶m ""H$m¶ ~m~mgmho~, ng§V Amho Zm Vwåhmcm h| H$m‘?''... Vmo Amnë¶m J‘˶m ñd^mdmà‘mU|
cmJV AmhoV. Vwcm Vmo nm{hOo Va nm{hOo åhU, ZH$mo Va ZH$m§ åhU! OmñV AmMaQ> CÎma| ~mocy§ cmJcm. nU ~m~m ˶mcm amJmamJmZ|M, n¡emÀ¶m Jmoï>r {dMmê§$ cmJco. Vmo Amnë¶m Zoh‘tÀ¶m
H$emcm?'' nÕVrZ|M, ˶m§Zm em§VnU| h§gV åhUmcm, ""n¡go ZH$m hmo XoD§$. nU H$m‘ Va N>mZ Amho åhUyZ
‘cm{h ˶m§À¶m ¶m d¥ÎmrMm g§Vmn Amcm. ‘r MQ>H$Z² åhUmcmo, ""nU ‘r H$moU h| gd© åhUmc!... ¶mMm OmXm IM© ‘r gmoerZ, ‘J Va Pmc|!''
gm§JUma? Ka Vw‘M|! ‘mcH$s Vw‘Mr! n¡gm{h Vw‘Mm IM© hmoUma! Vwåhmcm nm{hOo Va ~m§Ym daMm ¶mdoit ‘mÌ ‘cm AaqdXmMm amJ Amcm. ‘rM nwT>| hmoD$Z åhUmcmo, ""~m~m, n¡gm AmncmM
hm°c, Zmht Va ZH$mo! ‘cm nwÝhm ‘mÌ, CJrM Vm|S>mnwaVt ‘mPt ‘V| {dMmaV OmD§$ ZH$m!'' IM© hmoVmo Iam!... nU hm°cM| H$m‘ åhUyZM, ‘r ñdV: ˶m§V Amnë¶m O~m~Xmarda, Vg|
: 113 : H$aʶmg nadmZJr {Xcr hmoVr; Vw‘À¶m J¡ahOoatV gm§{JVc|, V| ˶mM§o Vwåhmcm {deof dmQ>Uma
hm {df¶ H$Xm{MV² nwT>|{h dmT>cm AgVm. nU AaqdX ‘ܶ| nS>cm d ‘r{h ‘Zmda Vm~m Zmht, Ag|M ‘r g‘OV hmoVmo, åhUyZ...''
AmUyZ VoWyZ cmJcrM {ZKyZ Jocmo. ‘cm BVH$m amJ ¶oʶmM| H$maU, ˶m AmYt ˶mM àH$maMo XmoZ ˶mda ~m~m cmJcrM åhUmco, ""hmo, Vwcm XrS>eo én¶m§Mr qH$‘V Zmht. nU à˶oH$ {XS>H$s
àg§J KS>co hmoVo! {‘i{dVm§Zm, ‘r ‘mPm Km‘ gm§S>cm Amho!''
n{hë¶m ‘Oë¶mdarc hm°c‘Yë¶m ’$aerM| H$m‘ Mmcc| hmoV|. ˶m AmYt, ~m~m XmoZ {Xdg eodQ>t, AaqdXZ| nwÝhm ˶m n¡emMr O~m~Xmar ñdV:da KoVcr; Voìhm§ ˶m§M| g‘mYmZ Pmc|.
H$m‘mda Amco ZìhVo. ‘m¶m ‘Zm§V, gmYr ’$aer H$aʶmEodOt, hm°ccm noQ>§Q> ñQ>moZ AJa ^maV ˶m§Zt Ad¿¶m ZìdX én¶m§gmR>t, n{hë¶m ‘Oë¶mcm gai d C^m {OZm H$amd¶mMm hþHy$‘

94 95
{Xcm hmoVm. nU AaqdXZ|, Amnë¶m Zoh‘rÀ¶m ñd^mdmà‘mU|, ˶mMo n§MMo mirg A§emMo XmoZ {d^mJ (17)
nmS>co hmoVo. hm°cÀ¶m q^VtV, AaqdXZ| AmaemMt XmoZ ‘moR>r§ H$nmQ>| ~g{dct hmoVr d Amnë¶m ‘§~w B© Vm. 6 OyZ 1928
a§Jmè¶mcm, q^VtZm VocmMm a§J Úmd¶mg hþHy$‘ Ho$cm hmoVm. Vr. gm¡. d{hZtg gào‘ Z‘ñH$ma,
¶m gdmªÀ¶m ‘wimet ‘rM Amho, Ag| J¥hrV Yê$Z, ~m~m§Zr AaqdXcm XmoZ {Xdgm§nyduM, Vw‘Mr chmZ chmZ XmoZ nÌ| Amct, nU ~aoM {Xdgm§V doi {‘imcm Zmht. AmO
""EH$ n¡{h ‘r OmñV XoUma Zmht; ‘mJmhÿZ AmoaS> ZH$mo. AéUM| gd© EoH$V AgVm§; nU n¡go ‘m¶m ~m~mgmho~m§À¶m KamÀ¶m ~m§YH$m‘mnmgyZ ‘moH$im Pmë¶m‘wi| ‘Zmcm ñdñWVm dmQ>V Amho; åhUyZM
{Iem§Vco OmVmV!'' Aem VèhoMr V§~r {Xcr hmoVr. Vwåhmcm h| nÌ {chmd¶mg KoVc|.
: 114 : ‘r ~m~mgmho~m§M| Ka ~m§Ymd¶mg KoVë¶mnmgyZM, ^éÀ¶mMr d ‘mPr, ‘YyZ ‘YyZ n¡emÀ¶m
Am{U ¶m àg§Jm§‘wi|M, ~m~m§Zt Jd§S>çmOdi{h ‘mPr emo^m H$aVm§M, ‘cm amJ Amcm; d ~m~VtV PQ>mnQ> hmoV Ago. AmVm§ Ka ~m§YZy Pmë¶mda, ˶mZ| d ‘r ~gyZ gmam {heo~ Ho$cm. H$m±Q>´³° Q>
‘{hݶmgìdm‘{hݶmnydu, ˶mMdoit ‘r R>a{dc|, H$s¨ ¶mnwT>| KamÀ¶m ~m§YH$m‘m§V AmnU CXmgrZM R>ac| hmoV| EHy$UVrg hOmam§Mo d ‘wXV R>acr hmoVr, nm¶mZ§Va gmS>o nm§M ‘{hݶm§Mr. ˶m Ñï>rZ|
amhmd¶mM|. nU ˶m‘wi|{h ~m~m ‘Oda amJmdco AmhoV, Ag| AaqdX H$mc añ˶m§V ^oQ>cm hmoVm nmhVm§, Odi Odi n§Yam {Xdg CeraM Pmcm, Ka ~m§YyZ g§nmd¶mg; Am{U Am‘À¶m IMm©Mr
Voìhm§ åhUmcm. Am{U Vy§{h AmVm§ nÌm§V V|M {c{hVog! VnmgUr H$aVm§, EH§$Xa gmS>o ~Îmrg hOma ^aco.
AmVm§, ¶m ‘mUgm§~amo~a dmJmd¶mM| Var H$g|? h|M ‘cm g‘OV Zmht!... ‘cm ‘mÌ Ë¶m‘wi|, ‘cm WmoS>r qMVm dmQ>Vo IarM; nU ~m~mgmho~ WmoS>m {dMma H$aVrc d ‘mP|
amhÿZ amhÿZ Amü¶© dmQ>V| V| AaqdXM|. AmVm§n¶ªV, Agë¶m gm¢X¶©Ñï>rgmR>t d ‘m¶m AmdS>r{ZdS>rgmR>t, AJXtM ZwH$gmZ H$aUma ZmhtV, Ag| ‘cm dmQ>V|. H$m±Q´>°³Q>À¶m aH$‘on¡H$s¨, AmVm§n¶ªV, Amåhmcm
H$m±Q´>°³Q>À¶m aH$‘onojm§ ˶mZ| XmoZ hOmam§da OmñV IM© Ho$cm Amho. Am{U Vo n¡go, eodQ>t, ~m~m Odi Odi drg hOma én¶o, ~m~mgmho~m§H$Sy>Z {‘imco AmhoV. Ka ~m§YyZ Pmë¶mda, n§Yam
˶mcm XoVrc H$s¨ Zmht, ¶m~Ôc ‘r Var AOyZ{h gme§H$M Amho. {Xdgm§V am{hcocr a¸$‘ MwH$Vr H$amd¶mMr Ag|{h R>ac| Amho. Zì¶m Kam§V àdoe H$amd¶mg ~m~m§Zm
nU ˶mMo åhUU| Ag|, H$s¨ ¶m {H$aH$moi Jmoï>r, Ka EH$Xm§ ~m§Yë¶mZVa, H$moUr ~XcV gìdm ‘{hZm ‘whÿV© Zmht Ag| {XgV|. Voìhm ˶m AmYt ~hþVoH$ ~m~m§H$Sy>Z a¸$‘ {‘ioc Ag| ‘r
Zmht;... Voìhm§ gܶm H$m‘ Mmcy§ AgVm§M ˶m H$ê$Z KoD$§ . Z§Va ~m~m§Zt OmXm a¸$‘ {Xcr Va KoD$§ M, ^éÀ¶mcm gm§{JVc|. ˶mZ| V| EoHy$Z H$~yc Ho$c|, Var "n§Mdrg {Xdgm§V dmQ>oc V| H$ê$Z Vy§ aH$‘oMr
Zmht Va, ’$m¶Xm ’$ma Va Zmht {‘iUma Amnë¶mcm ¶m H$m‘m§V! ^anmB© H$aU| Oê$a Amho,' Ag| ‘cm Joë¶m AmR>dS>çm§V ˶mZ| ~Omdc| Amho.
Voìhm VyM§ nhm, ‘mder! ~m~m§Mr à˶oH$ Jmoï> n¡emÀ¶m eãXm§V MmcVo. ˶m§À¶m à˶oH$ chmZ AWm©V², ‘cm H$g|{h H$ê$Z, VodT>çm {Xdgm§V gmar a¸$‘ C^r H$aU|, AmVm§ Oê$a Pmc|
ghmZ gdcVr, AJXt R>am{dH$ d¥ÎmrÀ¶m AgVmV. ‘J ˶m§À¶m ‘wcmZ| ˶m§À¶met ‘moH$ionU| dmJmd|, Amho. H$maU, ì¶dhmar ^ê$À¶mZ| ˶m VmaIm§Mo d VodT>çm aH$‘m§Mo nwT>co MoH${h, ‘cm {Za{Zamù¶m
˶m§À¶m ì¶dhmam§V ‘XV H$amdr, Aer ˶m§Mr Anojm Var H$m§ H$amdr? Am{U Ho$cr Var, ‘r ì¶mnmè¶m§Zm Úmd¶mg cmdco AmhoV.
˶mà‘mU| H$m§ dmJmd|? : 116 :
AmVm§ Var, H¥$nm H$ê$Z, Vy§ ‘cm ¶m ~m~VtV Xmof Úmd¶mMm qH$dm CnXoe H$aʶmMm à¶ËZ EH$moUVrg hOmam§V, Amåhmcm ’$º$ hOma én¶o ’$m¶Xm Pmcm AgVm. ^éÀ¶mZ| ~arM
H$ê§$ ZH$mog! a¸$‘ AmYtM H$‘r Ho$cocr Agë¶m‘wi|, ¶m ’$m¶Úm§V, ‘r ‘mPm ^mJ Z R>odʶmM| AmZ§XmZ| H$~yc
VwPmM - AéU. Ho$c|. nU ’$m¶Úm§V ^mJ Z KoD$Z{h, EH$moUVrg hOmam§À¶m H$m±Q´>°³Q>Mo gmS>o~Îmrg hOma PmcoM,
˶mMr dmQ> H$m¶ cmdm¶Mr?

96 97
~m~mgmho~m§À¶m CS>V ~mocʶmdê$Z, øm gmS>o~Îmrg hOmam§Vrc ’$º$ hOma én¶o OmñV Ag| H$~yc Ho$c|. Voìhm§, ‘r hmVt ¶oUmam gmam n¡gm ~±H$o V ^aV gwQ>cmo hmoVmo. ˶m‘wi,| ’$º$ AéUÀ¶m
Úmd¶mg, Vo V¶ma AmhoV. åhUOo, AS>rM hOma én¶m§Mr O~m~Xmar ‘Oda ¶oD$Z nS>oc H$s¨ H$m¶, AmeodaM, ‘r daIMmªgmR>t EH$mH$Sy>Z n§Mdrg én¶o hmVCgZo CMcco hmoV.o
Aer AmVm§ ^r{V dmQ>V.o ‘m¶m d AéUÀ¶m AmdS>r{ZdS>rgmR>t, ¶m AS>rM hOmam§nH¡ $s¨{h ‘r nm§Me| nU ‘r R>aë¶mà‘mU| Jocmo, Vm| AéUMm Moham CVacm hmoVm.
én¶o gmogʶmg V¶ma Amho. åhUOo am{hcocr a¸$‘ d hr a¸$‘ {‘iyZ ~mam hOma én¶m§Mr hmoVo. ""‘r AmO niyZM OmUma hmoVmo Imocrdê$Z, AaqdX!'' Vmo WmoS>m a§Org hmoD$Z, h§gʶmMm
Var nwT>ë¶m drg {Xdgm§V ‘cm {VMr ^aVr H$amd¶mg nm{hOo Amho. ~m~m§Zt Am¶Ë¶m doit, ho à¶ËZ H$arV, eodQ>t åhUmcm, ""nU ‘J åhQ>c,| Amnë¶mH$S>o n¡go hmVt Amco ZmhtV Iao AmO. ‘J
H$m±Q´>°³Q>hÿZ OmXm gmS>oVrZ hOma én¶o {Xco ZmhtV, Va ‘mÌ ‘m¶m ’${OVrg nmamdma Zmht. V|M...''
åhUyZM ‘r AmVm§nmgyZ n¡emÀ¶m {Zadm{Zadrg ‘moR>çm H$ï>mZ| cmJcmo Amho. ""hr àñVmdZm dmQ>V§, n¡go Z Xoʶm~ÔcMr?'' ‘r WmoS>mgm ZmamO hmoD$Z, Im|MH$nU|
‘m¶m AZoH$ {‘Ìm§H$S>o ‘m¶m chmZ chmZ aH$‘m nS>coë¶m AmhoV. ˶m§OH$S>o Joë¶m nm§M ˶mcm åhUmcmo, ""~a| ~m~m, R>aë¶mà‘mU| e§^a Zmht Va ZmhtV - ‘cm ImÌrM hmoVr Vwcm AmR>
ghm {Xdgm§V AmirnmirZ| ‘r ‘mJUr Ho$cr; nU XÿaXÿaMt AmœmgZ|, Wmno~mOr d EH§$XatV {Xdgm§V {VVH$s a¸$‘ EH$X‘ {‘iUma Zmhr åhUyZ - nU AmO Vrg én¶o Var Xoerc H$s¨ Zmht?''
~o{’$H$sar, ¶m Jmoï>tZtM ‘mPr {R>H${R>H$mUt g§^mdZm Pmcr Am{U ^éÀ¶m Va ‘cm Xa XmoZ ‘mPo ho eãX EoH$Vm§M Va Vmo AJXt H$mdam~mdam Pmcm; ˶mcm H$m§ht ~mocVm§M ¶oB©Zm.
{Xdgm§Zr, AmR>dU H$aVmo Amho. ˶m‘wi| ‘r eodQ>t amJmZ|M, ˶mcm ˶m {Xder§ gm§{JVc|, ""AX}ga, ˶mÀ¶m ImoctVrc ~më¶mZ| H$m°’$s AmUyZ nwT>| R>odcr. H$n ‘m¶mnwT>| H$aVm§ H$aVm§, ˶mMm Mohoam
‘cm ‘mPr O~m~Xmar g‘OVo. Voìhm§ R>aë¶m MoH$mMr ‘r h‘r KoVcr Amho; ˶m§Mr H$miOr AmVm§ OmñVM nS>cm. eodQ>t, ‘cm n[apñW{V g‘Ocr; ˶mdoit VodT>r{h a¸$‘ ˶mÀ¶mH$S>o ZìhVr. Voìhm§
Vwcm ZH$mo!'' ‘r ˶mcm ‘wÔm‘M {dMmac|, ""H$m¶ao AéU, {VVHo${h ZmhtV H$m§ Vw¶mH$S>o?''
nU ˶mM| gm§JU|{h ~amo~a Amho. n¡emÀ¶m ~m~VtV H§$nZrM| Zm§d ~X²Xÿ hmoVm§ Cn¶moJr Zmht. ˶mZ| ZwgVr Zmht Aer ‘mZ hc{dcr; d H$m°’$sMm [aH$m‘m H$n Imct R>odcm.
doit AS>MU nS>cr d ^éÀ¶mcm ñdV:M n¡emMr ^aVr H$amdr cmJcr, Va ˶mM| ‘mP| WmoS>çmgmR>t nm§MMma {‘{ZQ>| Amåhr XmoKo{h H$m§ht ~moccmo Zmht.
{dVwï> ¶oʶmMm g§^d Amho. nU Vg| H$ê$Z, ñdV:À¶m nm¶mda Ym|S>m Q>mH$ʶmBVH$m ‘r ‘yI© Zmht. ""‘m¶mH$S>o gH$mit Mmirg én¶o hmoVo.'' eodQ>t, ˶mZ|M X~H$V X~H$V gwadmV Ho$cr,
H$maU, Am‘Mr H§$nZr, EH$‘oH$m§À¶m ghmæ¶mZ|M, ZwH$Vr H$moR>| Zm§dmê$nmg ¶oV Amho. ^éÀ¶mÀ¶m ""nU EH$mM| dg§VmÀ¶m {heo~m§Vco, ‘mJM| XoU| hmoV|; Vmo gmaIm Ionm KmcrV hmoVm. àmUr ’$ma
AZw^dmMr ‘cm d ‘m¶m nwñVH$s kmZmMr ˶mcm, Aer XmoKm§Zmhr EH$‘oH$m§Mr ’$ma ‘XV hmoVo. {’$H$sam§V hmoVm; Vmo J¶md¶m H$ê§$ cmJcm... eodQ>t Va aSy>§ cmJcm. Vg| ‘cm{h dmQ>c,| AaqdXcm
Voìhm§ ‘cm ‘moR>m àý nS>cm Amho, H$s¨ ~m~mgmho~m§Zt Am¶Ë¶mdoir, ‘m¶m Anojoà‘mU|, Eadr g~§Y a¸$‘ AmO XoU| e³¶ Zmhr. Voìhm AmOM ˶mcm VrgMmirg én¶o Xoʶm§V Var H$m¶
OmXm gmS>oVrZ hOma XoʶmM| ZmH$mac|, Va n¡gm AmUmd¶mMm Hw$Ry>Z? AW© Amho? AmUIr ghmgmV {Xdgm§V, dg§VmÀ¶m "H$cmdVr' n¡H$s¨ Om{hamVdgwcrMr a¸$‘ ¶oBc© ,
: 117 : ˶m§VyZ XoD§$!... åhUyZ, ‘m¶mH$S>o Agcoco gJio MmirgMo Mmirg ˶mcm XoD$Z Q>mH$co ‘r!''
n¡go C^o H$aʶmÀ¶m JS>~S>tV, EH$ ‘moR>m M‘ËH$m[aH$ àg§J KSy>Z Amcm. BVam§H$S>o chmZ ""‘moR>Mo hþema Amhm§!...'' ‘r EH$X‘ amJmZ| d H$mhtem Ìm½¶mZ|M ˶mcm åhQ>c,| ""‘mPo
chmZ aH$‘m hmo˶m, VemM àH$ma|, dg§VmÀ¶m "H$cmdVr' ‘m{gH$m§À¶m ‘Yë¶m EH$m chmZem n¡gho r ‘cm doido a {‘iy§ Z¶oV Zm? ñdV:À¶m Vrg énS>çm§Zmhr ‘r AmO ‘hmJ Pmcm|? ~a§ ~m~m!''
J§S>mV§ am§V, ‘r dg§VmÀ¶m ZH$iV, ˶mÀ¶m dVrZ| AéUcm XmoZe| én¶o {Xco. ˶mMm ‘mPm g§~Y§ ’$ma : 118 :
{Oìhmù¶mMm; nU ¶mdoit ‘r ˶m§À¶mH$S>o ˶m aH$‘oMr ‘mJUr Ho$cr. AéU H$m§htM ~moccm Zmht; ‘r{h Q>odcmdaM| EH$ ‘m{gH$ CKSy>Z, nm¶ VmUyZ, ’w$JQy>Z
˶mZ|hr, Joë¶m AmR>dS>çm§Vrc, EH$m R>acoë¶m VmaIocm, "{ZXmZ e§^a én¶o Var XoVmo', dmMV ~gcmo. BV³¶m§V, EH$X‘ H$gcmVar {dMma S>mo³¶m§V ¶oD$Z, AéUZ| H$moQ>Q>monr KmVcr.

98 99
˶mÀ¶m ‘Zm§Vc| ‘cm H$m§htM g‘OoZm; åhUyZ ‘r ˶mcm {dMmac|, ""Hw$R>| Mmccmg?'' {dOmarÀ¶m {Iem§VyZ {XS>H$s H$mTy>Z, ‘r JoQ>Odi Jocm|.
""Vy§ nU Mc! Vwcm n¡go {‘idyZ XoʶmMr IQ>nQ> H$aVmo!'' ˶mMm Moham ~amM nS>cm hmoVm : 119 :
d Vmo AJXt {IÞnU| hiy§ hiy§ ~mocV hmoVm. AéU H$m§htM ~moccm Zmht. nU Am‘À¶m Agë¶m WÅ>m Zoh‘tM MmcV.
‘r KS>çmim§V nm{hc|, ghm Pmco hmoV.o ‘r{h h°Q> MT>{dcr; nU Amåhr Imoct~mhoa nSy>Z Vmo ‘r nmZ Vm|S>m§V H$m|~yZ h§gV h§gV nwÝhm§ Xmamet ¶oVm|, Vm|, Vmo ‘mPr dmQ> nhmV Xmam§VM
Hw$cyn cmdy§ cmJVm§M, ‘r ˶mcm åhUmcmo, ""Hw$R>co n¡go AmUUma ao Vy§ AmVm§? dg§VmÀ¶m C^m hmoVm; ""Mc cm¡H$a. emo gwê§$ Pmcm!'' Vmo åhUmcm. nU ˶mMm AmdmO AJXt OS> ¶oV
Om{hamVXmam§H$Sy>Z dmQ>V|? ‘mPo AmB©, amhÿ§ XoV Vo gܶm§! AmO "n°cog'cm OoZoQ> ½¶°Zm°a cmJcr hmoVm.
Amho!... n¡go Joco CS>V, AmO {gZo‘m Va XmIderc?''... Amåhr H$mimoIm§VM EH$ OmJm emoYyZ H$mT>cr d Odi Odi ~gcm|. {‘H$s‘mD$gM|
AéU IwXH$Z² h§gcm! 춧J{MÌ Amåhr ~gon¶ªV g§nc| hmoV.| ~mV‘rnQ> gwê$§ Pmcm hmoVm Var AéU H$m§htM ~mocZo m. WmoS>çm
""~a§ Mc!'' Vmo åhUmcm d Amåhr Q>{‘©Zgn¶ªV ¶oD$Z Q>°́‘‘ܶ| MT>cm|. EH$m ~m§H$mda doimZ| H$mimoIm§VM ‘r AéUH$S>o {ZaIyZ nm{hc|. Va ˶mÀ¶m S>moù¶m§VyZ nmUr dhmV hmoV|. ‘cm
~gyZ{h, Amåhr AmO ’$maM WmoS>| ~mocV hmoVm|. eodQ>t Am‘À¶m Zoh‘rÀ¶m WÅ>I o moa dmJUwH$sà‘mU|, ’$ma dmB©Q> dmQ>c§o.
‘rM ˶mcm n¡go Z Xoʶm~Ôc {eì¶m gwê§$ Ho$ë¶m; nU V| gmogʶmÀ¶m ‘Z:pñWVtV AmO Vmo {MÌnQ>mdaMm OmO© ~mXemhm Am‘À¶m ~mOygM nmhÿZ h§gV hmoVm. AéUMr H$m§htVar WÅ>m
ZìhVm. H$ê$Z ˶mcm ~mocVm H$amdm åhUyZ ‘r åhQ>c,| ""Vmo amOm ~K Vw¶mH$S>o nmhÿZ h§gVmo Amho, AéU!
^m¶Iù¶mOdi Amåhr Imct CVacm|. gìdmghm Pmco hmoV.o ‘r h§gVM åhUmcm|, ""H$m§hr OwZr XmoñVr Amho dmQ>V| Vw‘Mr?''
MhmH$m°’$s?'' ""amOmMrZ² ‘mPr Hw$R>cr ~m~m XmoñVr!''... AéU ‘m¶mH$S>o nmhÿZ h§gʶmMm d¥Wm à¶ËZ
˶mZ| Amnë¶m {Iem§V hmV KmVcm d nwÝhm WmoS>m H$mdam~mdam hmoD$Z Vmo åhUmcm, H$arV åhUmcm, ""Am{U AgyZ H$am¶Mr H$m¶ AaqdX, Vr XmoñVr? Vwcm AmO XmoZe| én¶m§À¶mM
""{gZo‘mnwaVo AmR> VodT>o AmUo AmhoV!...'' IÈ>çm§V Q>mH$c| Amho. ˶mcm {H$Vr hOmamcm Q>mH$c| AgV| H$moUmg R>mD$H$ ‘r!''
""‘r XoVm| {~c!... ‘J Va Pmc|?'' ‘r WmoS>çm hþH$‘r AmdmOmZ|M åhUmcmo d ˶mM| CÎma : 120 :
¶oʶmnyduM H°$’o$‘ܶ| {eacm|. ‘cm EH$X‘ {dOoMm Y¸$m ~gë¶mgmaI| Pmc|. ‘cm ZH$iV ‘r ˶mÀ¶m Im§Úmda ào‘mZ|
hm°Q>oc‘ܶ|{h Amåhr ’$mago ~moccmo§ Zmht. eodQ>r ghm n§Mdrg hmoVm§M Amåhr CR>cm|. ‘r hmV Q>mH$cm d H$idù¶mZ| åhUmcm|, ""Aé, doS>çm, ‘m¶mda amJmdcm H$m§ Amhog? BVH§$ H$m§
H°$eaH$S>o n¡go Q>mH$co d Amåhr ~mhoa Amcm|. cmdyZ KoVmog Ag§ ‘Zmcm?''
AéUZ|, {Iem§VyZ gwQ>çm XmoZ {XS>³¶m H$mT>ë¶m d ‘cm {dMmac|, "nmZ?' ""Vw¶mda H$m§ amJmdy§ ‘r?'', AéU S>mì¶m hmVmZ| hiy§M S>moù¶m§À¶m H$S>m nwgV åhUmcm,
""AmVm§ {XS>H$sM| nmZ VodT>| {dMmamc!...'' ‘r WÅ>oZ| åhUmcmo. ""Vy§ ‘cm doioda àm°{‘gar ZmoQ>{h Z KoVm§ n¡go XoD$Z ‘XV Ho$crg åhUyZ? H$s¨ Vwcm Oê$a cmJcr
Voìhm§, Mohè¶mda H$m§ht EH$ {dH$ma Z XmI{dVm§, H$m§ht EH$ Z ~mocVm§, ˶mZ| ñdV:nwaV| EH$ ˶mdoit ‘OH$S>o A˶§V AX~rZ| ‘mJUr Ho$crg åhUyZ? AaqdX, ‘r VwPm Zmcm¶H$ {‘Ì Amho, h|M
nmZ KoVc| d V| Vm|S>mV§ H$m|~Zy , Vmo {WEQ>aH$S>o Mmcy§ cmJcm. ˶mZ| ‘w½YnU|M XmoZ {V{H$Q>| H$mT>cr d Iao§! doioda Vwcm Vw¶mM aH$‘|Vco nñVrg én¶o{h ‘cm Xoddco ZmhtV! ‘r dmB©Q> Zmht!... Vy§{h
Amåhr XmamOdi Amcm|. BV³¶m§V, H$m§hr H$maU ZgVm§, ‘mPm ~oV EH$X‘ {’$acm. ‘cm dmQ>c|, dmB©Q> Zmhtg!... hm n¡gmM dmB©Q> Amho!...''
AmnU{h nmZ Imd| Am{U ‘r ˶mÀ¶mH$S>o ‘mJ| diyZ åhUmcm|, ""Wm§~! nmZ ImD$Z ¶oVm|.'' ˶mÀ¶m ¶m eãXm§Zt {~MHy$Z, ˶m {Xdet g§Ü¶mH$mit KS>coë¶m gmè¶m àg§JmMr, ‘r

100 101
‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V COiUr Ho$cr; Am{U ‘cm AmR>dy§ cmJc|,... AmnU WÅ>|V Ho$cocm à˶oH$ àg§J XcXcrMo àXoe AmhoV, Ag|M dmQy>§ cmJV|!...
AéUÀ¶m ‘Zmcm cmJcm Amho! AmVm§ gmao drg {Xdg am{hco AmhoV. AéU ~m~mgmho~m§H$S>o aX~Xcr H$amd¶mg OmUma
eodQ>Mm nmZ ñdV: {dH$V KoD$Z ImʶmMm àg§J Va, ˶mÀ¶m öX¶mcm Kao nmSy>Z Jocm Amho Ag| åhUV hmoVm. ~m~mgmho~ H$m¶ H$aVmV V| nmhÿ§ ¶m AmVm§! gܶm§ BVH§o$M nwa|. H$imd|,
Agmdm. ‘cm A{Ve¶ dmB©Q> dmQ>c.| AéUM| em§VdZ AmVm§ H$amd| Var H$g|? ‘cm g‘OoZm. AéU cmo^d¥{Õ ìhmdr.
‘mPm A˶§V {OdcJ {‘Ì! ˶mZ| doido a chmZer a¸$‘ gwÕm§ {Xcr Zmhr åhUyZ, ‘cm dmB©Q> dmQ>c| Vw‘Mm - AaqdX^mdmoOr.
hmoV| WmoS>|, h| Ia|. nU AéUMm ˶m§V Iam Xmof H$gcm? gwYmd{hZr ‘ܶo§ A˶§V AmOmar hmoVr,
Voìhm§ ˶m JS>~S>tV CJrM n¡emMr ^mZJS> dg§Vmcm H$emcm H$idm, ¶m {dMmamZ|, ˶mdoit, ˶mcm (18)
Z H$iV, ‘r Vr a¸$‘ AéUcm {Xcr hmoVr. dmñV{dH$, AéUMm hmV, Vgë¶m ì¶dhmam‘wi| d ‘w~§ B©; Vm. 24 OyZ 1928
˶mÀ¶m ào‘inUm‘wi|M Vgm AS>H$cm hmoVm, h| ‘r g‘OV H$m§ ZìhVmo?... ˶mM| Xþ:I åhUOo {ච‘mder,
‘mP|M Xþ:I Ag| dmQ>ʶmBVH$s ˶mMr ‘mPr ‘¡Ìr!... nU... AaqdXÀ¶m {heo~m{df¶t ‘cm, IamoIaM qMVm CËnÞ Pmcr hmoVr. Vmo ‘m¶m ZmXt
""Aé! M¸$a Amhog ~wdm AJXt...'' ‘r eodQ>t ˶mcm åhUmcmo. ‘mPm{h H§$R> ^mdZmdoJm§Zt cmJyZ, KamÀ¶m gm¢X¶m©gmR>r§ ’o$a’$ma H$arV Jocm. ˶mMr O~m~Xmar, AWm©V² ˶m§À¶m H§$nZrÀ¶m
^ê$Z Amcm hmoVm, ""‘r MwH$cmo Agcmo, Va ‘cm j‘m H$a, XmoñV! Am{U h| nhm, Vwcm e³¶ {eamda ¿¶md¶mg ^ê$Mm V¶ma Zmht. ~m~m§Zr, doimodoitM AaqdXcm VmH$sX {Xcocr Amho;
hmoVrc Voìhm§ ‘mPo n¡go Xo - nU?'' ˶m‘wi|, Vo {heo~ MwH$Vm H$aVm§Zm, H$m±Q´>°³Q>Mr am{hcocr a¸$‘ d ‘O~wVrÀ¶m Ñï>rZ| ñdV:M Ho$cocm
""AaqdX, VyM§ j‘m H$a ‘cm,'' AéU AOyZ{h ^aë¶m S>mùo ¶mZ| ‘OH$S>o H$mimoIm§V nhmV H$m§ht ’o$a’$ma ¶m§~Ôc ’$maVa EH$ hOma én¶o OmñV XoVrc. nU BVH|$ Pmc|, Var AaqdXda AS>rM
åhUmcm, ""‘r VwPo n¡go Vwcm doioda naV H$ê§$ eH$cm| Zmht!'' hOma én¶m§Mr O~m~Xmar ¶oD$Z nS>cr Amho. ˶mZ| AmVm§n¶ªV, ˶m aH$‘on¡H$s Oo‘Vo‘ nm§Meo én¶o
‘cm{h ahmdoZm. {’$ë‘H$S>o Am‘M| XmoKm§M|{h cjM ZìhV|. ‘cm hiy§hiy§ nS>Úmdarc {MÌ C^o Ho$co AmhoV. Vo{h nwao ZmhtV! ‘m¶mgmR>t, ˶mZ| ~m~m§Mm AZoH$doim§ amJ ghZ Ho$cm d
Añnï> {Xgy§ cmJc|. Am{U eodQ>t Va ‘m¶m{h S>moù¶m§VyZ nmUr dmhÿ§ cmJc|!... dmñV{dH$, AmVm§, ˶m§Vë¶m˶m§V, Ka IamoIaM ’$ma gw§Xa Pmc| Amho!
‘r AéUcm KÅ> Odi AmoT>cm. ˶mZ|{h ‘m¶m Im§Úmdê$Z Jù¶m§V hmV Q>mH$cm. nU, H$m°ÝQ´>°³Q>Mm EH§$Xa {heo~ d ˶m~amo~a Pmcoë¶m OmXm IMm©Mm Vº$m, AaqdXZ| Ooìhm
""‘cm gm§JVm gm§JVm Vy§ V|M H$aVmo Amhog! AaqdX, AmVm§ {’$Q>§’$mQ> Pmcr, h§!'' ‘J ~m~m§H$S>o Amnë¶m H§$nZrV’}$ nmR>{dcm, Voìhm§ ˶m§Zr H$m°ÝQ´>³° Q>Mr am{hcocr a¸$‘ d OmXm EH$ hOma,
EH$X‘ h§gZy AéU ‘cm åhUmcm, ""E ~m~m, hr aS>d{o Jar AmVm§ nwao ~a§ H$m§? g‘moaMr {’$ë‘ nhm {‘iyZ Xhm hOmam§Mm MoH$ Am{U n§Yam {Xdg Cera Pmë¶m~Ôc hmoD$ eH$Umè¶m é. VrZeo X§S>mMr
~a§-'' nmdVr,... BVH|$ gd© H§$nZrH$S>o nmRy>dZ {Xc|; Am{U ˶m~amo~aM, AaqdX d ‘r XmoKm§Zt {‘iyZ
Am{U ˶mZ§Va ‘mÌ, Am‘Mr nwÝhm cmJcrM {XcO‘mB© Pmcr. Am‘Mr chmZetM Am¶wî¶| Kam§V Ho$coë¶m ’o$a’$mam§~Ôc Pmcoë¶m IMmªMt {~c| naV nmR>{dct.
Iar; nU, ˶m§VM AZw^dcoco AZoH$ gwI:XþImM àg§J, EH$‘oH$m§Zm gm§JyZ h§gʶmaS>ʶm§V, gmo~V OmoS>cëo ¶m nÌm§V, ~m~m§Zr ñnï> åhQ>c| Amho H$s¨, ""ht OmXm nmR>{dcoct {~c|, ‘Oda
˶m{Xdet Am‘Mm {H$VrVar doi g‘mYmZnU| Jocm! {dZmH$maU cmXʶm§V Amcoct AmhoV, d Vt MwH$VtH$aʶmg ‘r ‘witM ~m§Ycocm Zmht. Ka~m§YUr
: 121 : Mmcy§ AgVm§ZmM, ‘r Vgë¶m VèhoÀ¶m ’o$a’$mam§Zm {damoY H$arV hmoVmo. nU ˶m ~m~VtV ‘mP| H$moUr
Agco àg§J AZw^dmd¶mg {‘imco, åhUOo d{hZr, OJm§Vë¶m ì¶dhmar gmhmam‘ܶ|{h EoH$c| Zmht. Voìhm ˶m aH$‘oMr O~m~Xmar, nm{hOo Va H§$nZrZ| ¿¶mdr. ‘OH$S>o Vt {~c| nmR>{dʶmMm,

102 103
H§$nZrcm H$m§hr§M A{YH$ma nm|MV Zgë¶m‘wio, ‘r Vt gmo~V naV H$arV Amho.'' ~m~VtV? ‘m¶mH$S>o H$m¶ n¡em§Mr§ PmS>o cmJcr AmhoV?..IM© H$m§ht Vw¶m AaqdXÀ¶m EH$Q>çmÀ¶mM
: 123 : S>mo³¶mda nS>Uma Zmhr!... Am{U nS>cm Var Vmo ‘r H$m§ åhUyZ Úmdm?''
¶m nÌmZ| amJmdyZ, ^ê$À¶mZ| AaqdXcm gº$ VmH$sX {Xcr Amho, H$s¨, "¶m n¡emMr ""V|M Amnë¶mcm gm§Jmd¶mg AmO Amcmo Amho ‘r!'' ‘r MQ>H$Z² åhUmcmo;. dmñV{dH$
O~m~Xmar, AmVm§ EH$Q>çm VwOda nS>cr Agcr, Var H§$nZrMr nV amIʶmgmR>t, {Xcoë¶m VmaIoMo IM© OmñV Pmcm Var Vmo CKS> CKS> Am‘À¶m KamgmR>tM Pmcm hmoVm. ˶m‘wi| ~m~m§Zt Vmo XoʶmM|
MoH$ {Od§V H$aʶmMr gmar IQ>nQ>, Vwcm H$aU| ^mJ Amho. AmVm§ Vwcm AmR>M {Xdg am{hco AmhoV.' ZmH$maU|, hr {Zìdi H$m¶Xo~mO nidmQ> hmoVr. nU Eadt, AmVm ~m~m EoH$V ZmhtVgo nmhÿZ,
Voìhm§, AaqdX XmoZ hOmam§À¶m {’${H$atV nS>cm. ˶mZ| Amnë¶m BH$S>o {VH$S>o {dIwacoë¶m, ˶m§Mm ñd^md AmoiIyZ ‘r nwT>| åhQ>c|, ""~m~m, n¡emÀ¶m Ñï>rZ| Vwåhmcm Ìmg Pmcm h| Ia|M!
chmZgmZ aH$‘m {‘i{dʶmMr IQ>nQ> H$ê$Z{h, ˶mÀ¶m hmVt, da åhQ>ë¶mà‘mU|, nm§Me|hZÿ OmñV Amåhr ˶m§V Am‘À¶m AmdS>r{ZdS>r KwgSy>ZM Vmo dmT>{dcm, h|{h Ia|M! nU, eodQ>t Vmo gd© IM©
a¸$‘ ¶oD§$ eH$cr Zmht. EH$X‘M {VèhmBVmH$S>o, a¸$‘ ì¶mOr ‘mJU| ˶mÀ¶m {Odmda Amc|. ‘r H$moUmÀ¶m ‘mBH$sÀ¶m KamgmR>t Pmcm? Amnë¶mM KamgmR>t Zm? Voìhm§ ˶m§À¶m H§$nZtZo Amnë¶mgmR>t
dg§VmH$Sy>Z ì¶dñWm H$aUma hmoVmo. nU AaqdXZ|M ZH$mo åhUyZ gm§{JVc|. eodQ>t, H$moR>|M H$m§hr n¡go ÚmdoV hm Hw$R>cm ݶm¶?...''
OwioZm, åhUyZ Vmo AJXt {Zame hmoD$Z, AmB©Mo Kam§V Agcoco AS>rM VrZ hOma én¶m§Mo Xm{JZo ‘m¶m ¶m ¶w{º$~mOrMm H$m§ht Cn¶moJ hmoUma Zmht h| ‘r OmUyZ hmoVmo. åhUyZ ‘r ˶mÀ¶m
{dH$ʶmMm {dMma H$ê§$ cmJcm hmoVm. Voìhm§ ‘cm ’$ma dmB©Q> dmQy>Z, ‘r ˶mcm gm§{JVc|, H$s¨, "H¥$nm CÎmamMr dmQ> Z nhVm§, Vg|M nwÝhm§ nwT>o åhUmcmo, ""Xþga| EH$ Amnë¶mcm cjm§V R>odc| nm{hOo!
H$ê$Z CÚm§Mm {Xdg Wm§~. ‘r ~m~m§H$S>o aX~Xcr H$ê$Z nhmVm|;' nU ˶mZ| V|{h gm’$ ZmH$mac|. H$m°ÝQ´>°³Q>‘ܶ|M AmJmD$ gyQ> {Xcr Agë¶m‘wi|, ^ê$À¶mZ| gmar OmXm a¸$‘ AaqdXda Q>mH$cr Amho.
eodQ>t, ‘rM ~m~m§H$S>o XmXacm Zì¶m Kat AmO gH$mit Jocm|. ˶mdoit, ~m~m Imoë¶m§Mr nadm ˶mÀ¶m Zm§dmZo gmS>~o mam hOmam§Mo MoH$ dQ>dm¶cm OmVrc, Am{U AmOn¶ªV ˶mÀ¶mH$S>o EH§$Xa
cm§~r é§Xr ‘moOʶmÀ¶m H$m‘m§V Jw§Vco hmoVo. ‘r VoW| OmVm§M, ˶m§Zr WmoS>r H$ënZm Ho$crM d ‘OH$S>o Oo‘Vo‘ gmS>oXhm hOma O‘co AmhoV. Vmo AJXt {Zame hmoD$Z, KamVrc AmB©Mo gmao Xm{JZo
nmhÿZ H$nmimcm AmR>çm KmVë¶m. ˶m§Zr§ Q>no Ver Q>mH$cr; Am{U à˶oH$ Xmam{IS>³¶m§À¶m H$S>çm§Mo {dH$md¶mg H$mT>md¶mMm H$mc {dMma H$arV hmoVm!..
ñH«y$ ~amo~a AmhoV H$s¨ ZmhtV, h| nhmV nhmV ‘cm {dMmac|, ""H$m¶ao, AmO ‘ܶ|M H$m§?'' ""AmVm§, ¶mdoit Amnë¶mcm EH$ Xþgar Jmoï> cjm§V KoVcr nm{hOo, hm AS>rM hOmam§Mm
: 124 : àûZ, "AaqdX ^ê$Mm' H§$nZrMm ZgyZ, EH$Q>çm AaqdXMm Amho. AaqdX gw{e{jV Amho. B§½c§S>hZÿ
‘cm gwédmV H$er H$amdr V| g‘OoZm. nU ‘r eodQ>t ˶m§Zm AaqdX H$gm n¡emMm noMm§V OmD$Z Amcm Amho, VéU d A{ddm{hV Amho; BVH|$M Zìho, Va Mm§Jcm {‘idVm Amho. AmO
Amho Vo gm§JyZ, ˶mcm arVga Pmcocm gJim OmXm IM© Úmdm; Aer {dZ§Vr Ho$cr. Amnë¶mcm Amnë¶m OmVtV, gwZrVrgmR>t Agm da {‘iUma Zmht. Vwåhr ‘cm gdS>rà‘mU|
˶m~amo~a, ~m~m ‘Oda EH$X‘ Cgico d ‘cm åhUmco, ""Vwcm ‘OH$S>o ˶mÀ¶mgmR>t gwZrVr~Ôc ˶mcm {dMmamd¶mg ‘mJ| gm§{JVc| hmoVo Zm? ‘J, ¶m àH$maÀ¶m AS>MUtV AmnUM
aX~Xcr H$amd¶mcm ¶m¶cm cmO Zmht H$mao dmQ>V? ‘mPm n¡gm..‘mP| Ka.. V| ~m§YrV AgVm§Zm, ˶mcm Q>mH$U| d ˶mcm g‘mOm§V EH$ àH$ma| ~XZm‘ hmoʶmMm àg§J AmUU|, Amnë¶mcm H$g|
Vwåht ‘cm Ymã¶mda ~gdyZ, ‘r ZH$mo ZH$mo åhUV AgVm§, OmXm IM© H$arV Jocm§V. EdT>Mo Zìh|, Va emo^oc? Am{U gwZrVrÀ¶m Ñï>rZ| Vo {hVmdh Var H$g| R>aoc?
VwPm AaqdX ˶m à˶oH$doit "‘r IM© gmoerZ' Ag| gmaI| VmoS§ >^a åhUV hmoVm. AmVm§, ‘cm OmñV ""H$Xm{MV², h| Amnë¶m cjm§VyZ gwQ>c| Agë¶mg gwMdmd|, åhUyZM ‘r AmO Amcmo.
IMmªV nmS>ʶmMm "AaqdX ^ê$Mm' H§$nZrcm H$m¶ A{YH$ma? ‘r H$m§hr§ ’o$a’$ma H$a{dco hmoV,o ˶mMr AOyZ{h ‘Oda AmnU amJdUma Agcm Va ‘r naV OmVmo. AaqdX ‘mPm {‘Ì Agë¶m‘wi,| ˶mcm
a¸$‘ ‘r ˶m§Zm nmR>{dcr. ~m§YH$m‘ nwa| H$am¶cm n§Yam {Xdg R>aë¶mnojm§ OmñV cmJco, ˶mMm X§S> ˶m àg§Jm§VyZ gmdaʶmR>t ‘cm H$m§ht Var Xþgar IQ>nQ> H$aU| Oê$a Amho!''
R>acm AgyZ{h Vmo Z KoVm§, ˶m§Zm ˶m~Ôc nmdVr nmR>{dcr. ¶mnojm§ ‘r OmñV V| H$m¶ H$aUma ˶m : 125 :

104 105
‘m¶m ¶m gmè¶m ~mocʶmZ|, ~m~m§Mm Moham EH$X‘ nmcQ>cm. Vo ‘m¶mOdi ¶oD$Z ‘cm ~m~m§Zm n¡gm OmñV IM© hmoD$§ Z¶o Ag| H$m§ dmQ>Uma Zmht? Am{U ^ê$Mm n¡gm {‘idmd¶mg
hiy§M åhUmco. ""Vy§ åhUVmog V| Ia|M, AéU! AaqdXcm ¶m§VyZ g§^miU| Amnë¶mcm An[ahm¶© Y§Xm H$arV hmoVm. H$cm, gm¢X¶©, ܶo¶ ¶m§gma»¶m Jmoï>r§‘mJ| cmJyZ, ‘OgmaIo Ymo³¶m§V nS>ʶmMr
Amho! ‘r g‘OV hmoVmo, H$s¨ hm OmXm aH$‘oMm àûZ "AaqdX-^ê$Mm H§$nZr'Mm Amho. Am{U nwÝhm§ Vy ˶m XmoKm§Mr BÀNm ZìhVr, ˶m§V ˶m§Mm H$m¶ Xmof?
åhUVmog Vg§...'' Var AWm©V² eodQ>t, ‘m¶mda Amcoë¶m n[apñWVrcm ‘cmM Vm|S> XoU| Oê$a hmoVo. ˶m‘wi|,
‘r cmJctM g‘Ocmo,...‘mPm hm ‘mÌoMm digm Mm§JcmM cmJy§ nS>cm ~m~m§Zm! AmVm§ ‘r ~amM {dMma H$ê$Z, eodQ>r AmB©Mo Xm{JZo {dH$md¶mg H$mT>ʶmMm ~oV H$m¶‘ Ho$cm; d {dM{cV
AaqdXdaM| g§H$Q> Q>ic|, ‘cm dmQ>Vo...! nU gai à¶ËZmEodOt Aem VèhoÀ¶m Jm¡U Cnm¶m‘wi|M ‘ZmZ|, ‘m¶m EH$m Odm{hè¶m [‘ÌmH$S>o Omd¶mgmR>t, ‘r H$moQ>Q>monr Kmcy§ cmJcmo.
¶e Amc|, ¶m~Ôc ‘mÌ ‘cm AmVm§ amhÿZ amhÿZ dmB©Q> dmQ>V.| nU H$m§ht H$m§ AgoZm, EH§$XatV AmO nU XadmOm CKS>Uma BV³¶m§V Xmamda Wmnm EoHy§$ Amë¶m; Am{U Xma CKSy>Z nmhVm|, Vm|
AaqdX ¶m§VZy gwQ>cm. CÚm§, ~m~m VoW| n¡go KoD$Z Joë¶mda ‘mÌ, ˶mcm ‘mPr hr H¥${V g‘Ocr Zmht ~m~mgmho~ nwT>| C^o!
åhUOo {‘i{dcr! : 127 :
IamoIa ‘mder, OJm§Vrc à˶oH$ nmD$c Q>mH$Vm§ZmMr ¶m cmoH$m§Mr hr Anojm nm{hcr, H$s¨ ‘m¶m AmûM¶m©g AJXt nmamdma am{hcm Zmht. ¶mdoir§ ~m~mgmho~!.. Am{U ‘m¶mH$S>?o
˶m§À¶m~Ôc amJ ¶oʶmEodOt H$s¨dM dmQ>Vo Zmht H$m§? ‘mPm ‘m¶m S>moiçm§da àW‘ {dûdmgM ~goZm!
- VwPm AéU eodQ>t, ~m~mM ~mocy§ cmJco, ""AaqdX, Ago {~MH$ë¶mgmaIo H$m§ {XgVm§? Hw$R>§ ~mhoa
Omd¶mg {ZKmcm hmoVm H$m§?''
(19) ‘r H$m§hr§M ~moccm| Zmhr. h°Q> Iw§Q>rcm AS>H${dcr d ˶m§Zm IwMuda ~gmd¶mg gm§JyZ ‘r
‘w~§ B© (28 OyZ 1928). {IS>H$sH$S>o OmD$Z C^m am{hcmo.
Vr. d{hZtg gào‘ Z‘ñH$ma, ~m~mgmho~m§Zr§ ‘mP| H$m§htgo ‘m¡Z nmhÿZ, ñdV:M nwT>| ~mocmd¶mg gwédmV Ho$cr, ""AaqdX,
~m~mgmho~ R>mHw$am§À¶m KamÀ¶m ^mZJS>tVyZ AmO ghrgcm‘V gwQ>cmo åhUmd¶mM|!- ‘r eodQ>t {dMma H$ê$Z nm{hc|, ‘cm dmQ>V|, ‘r Vwåhmcm AmUIr AS>rM hOma én¶o XoU| Oê$a
Joë¶m gìdrg VmaIog n¡go {‘iVrc Ago MoH$, ‘r {Za{Zamiçm ì¶mnmè¶m§Zm AmJmD$ {Xco Amho...''
hmoV.o AS>rM hOmam§Mr IyQ> nS>V hmoVr. nU n§Mdrg VmaIog gH$min¶ªV, ~±H$| V ‘m¶m Zm§d| nm§Meo ‘cm ˶m§À¶m ¶m eãXm§M| gwédmVrcm WmoS>| AmûM¶© dmQ>co§. nU BV³¶m§V ~m~mM nwÝhm§
én¶m§da, EH$ {XS>H$s{h dmT>cr ZìhVr. ‘m¶m S>mo³¶mda, KUmMo R>moHo$ nS>ë¶mgmaIo hmoV hmoVo. åhUmco, ""AéU H$mc ‘OH$S>o Amcm hmoVm, Vmo åhUmcm, AaqdX n¡emÀ¶m ’$ma {’$[H$atV AmhoV!
‘Zm§V gmaIo {dMma ¶oV hmoVo, H$s¨ OJm§V n¡em§da {H$Vr ‘moR>çm à‘mUmda ì¶dhma Mmccm Amho. Vwåhr n¡emÀ¶m {’${H$atV AgVm§Zm, Amåht Vw‘Mr AS>MU Am‘MrM g‘OyZ Z dmJʶmBVHo$ Amnco
Amnë¶m Mm§J§ cw nUmcm-gÕoVcy m H$moUr{h {dMmarV Zmhr! g§~§Y H$m§hr naHo$ ZmhtV!..Voìhm§ AéqdX, AmO ‘r Vwåhmcm Úmd¶mg ~±H|$VyZ AS>rM hOma én¶o
~m~mgmho~m§Zr n[apñWVrMm ’$m¶Xm KoD$Z H$mZm§da hmV R>do mdoV, ho§ ‘m¶m ‘Zmcm ~a| dmQ>V H$mTy>Z AmUco AmhoV.''
ZìhV|o; Var OJmÀ¶m ì¶dhmamg {déÕ Ë¶m§V H$m§htM ZìhV|. ^éÀ¶mZ| àW‘ H$m°ÝQ´>³Q>Mr a¸$‘ H$‘r Am{U Amnë¶m Am§Vë¶m {Iem§Vrc nm[H$Q>mV§ Zy , ~m~mgmho~m§Zr e§^a e§^amÀ¶m ZmoQ>m ~mhoa
H$aʶm§V ‘moR>onUm XmI{dcm Agë¶m‘wi|, ˶mZ| eodQ>t EH$Q>çm ‘OdaM n¡emMr O~m~Xmar H$mT>ë¶m d ˶m Vo ‘moOy§ cmJc|.
Q>mH$cr...˶m§Vhr ‘cm {dMma H$aVm§, H$m§htM dmdJ| dmQ>oZm! : 128 :

106 107
V| nhmVm§M, ‘r Va {dñ‘¶M{H$V ‘ZmZ|M {dMma H$ê§$ cmJcmo. ~m~mgmho~m§À¶m d¥ÎmtV hm ˶mda, ~m~mgmho~m§Zr ‘cm nwîH$i gm§JyZ nm{hc|; nU ‘cm ˶m§Mm hoVw nyU© g‘Ocm
BVH$m EH$X‘ {XgyZ ¶oUmam ’$aH$ H$m§ nS>cm, h| ‘cm àW‘ H$m§htM g‘OoZm!...BV³¶m§V, ‘cm Agë¶m‘wi,| ‘r ‘mÌ Ë¶m§Zm {ZjyZ gm§{JVc|, ""Am‘À¶m H§$nZrcm Amcoc| Amnc| nÌ Amåhr ’$mB©c
AéUZ| AmYë¶m {Xdet OmVm§Zm, ghO åhUyZ H$mT>cëo ¶m eãXm§Mr AmR>dU Pmcr. "H$g| Pmc| Var H$ê$Z, Amnë¶m Kam~m~VMm O‘mIM© Amnë¶m BÀN>ào ‘mUo§ {‘Q>dZy {h Q>mH$cm Amho. AmVm§ Amnë¶mH$Sy>Z
Vy§ ~m~m§Mm H$YtVat OmdB© hmoUma Amhog. Vo VwPr g‘mOm§V WÅ>m hmoB©c, Ag| H$m§hr hmoD§$ XoUma Kamg§~§YmMr hr a¸$‘ Amcr, Var Am‘À¶m H§$nZrcm {VMm ñdrH$ma H$aU| e³¶ Zmht!''
ZmhtV Img, AaqdX !' Voìhm§ ‘mÌ ~m~mgmho~m§Mm ZmBcmO hmoD$Z Vo VgoM ‘w½YnU| {ZKyZ Joco!...‘cm VodT>çm
Am{U ˶mZ§Va cmJcrM, AéU ~m~mgmho~m§Zm ^oQ>md¶mg Joë¶mM| d¥Îm AmVm§ EoH$Vm§M, hm ‘moR>çm aH$‘oMr ˶m jUmBVH$s H$YtM ‘XV Pmcr ZgVr, dm{hZr!.. nU Vr naV H$aʶm§VM,
gJim H$emMm n[aUm‘, V| ‘m¶m MQ>H$Z ܶmZt Amc|!... ‘m¶m ‘Zmcm ˶mdoit A{Ve¶ g‘mYmZ dmQ>c|!
~m~mgmho~ AmO ‘cm Ho$di AnojoZ|M a¸$‘ AmUyZ XoV AmhoV, hm ‘m¶m S>mo³¶mV àH$me : 129 :
nS>Vm§M ‘mÌ, ‘cm A˶§V g§Vmn Amcm! Var ‘r e³¶ {VV³¶m em§VnUmZ|, nU amJmÀ¶m ~m~mgmho~ {ZKyZ Joë¶mZ§Va ‘mÌ, ‘cm nwÝhm Xþgè¶m {XdgmÀ¶m ~±Ho$À¶m n¡em§Mo doY cmJy§
{Va{‘atVM, ~m~mgmho~m§Zm åhUmcm|, ""h| nhm ~m~mgmho~, AmnU ‘cm AmO hr a¸$‘ H$m§ XoV cmJco. ‘mPr N>mVr OmñV YS>YSy>§ cmJcr. eodQ>t, ‘ZmMm {ZûM¶ H$ê$Z, H$nmQ>mV§ Zy nwÝhm AmB©À¶m
Amhm§, V| ‘cm AmVm§ nyU©nU| g‘Oc|! H¥$nm H$ê$Z AmnU Vr AmUcrV VerM naV KoD$Z Omdr. Xm{Jݶm§Mm S>~m ‘r ~mhoa H$mT>cm; h°Q> MT>{dcr d Xmamcm Hw$cyn cmdyZ ‘r ~mhoa {ZKmcmo! {OZm
Amnë¶m gwZrVr~amo~a c¾ H$aʶm{df¶t, AéUZ| ‘cm Amnë¶mV’}$ ‘mJ| {dMmac| hmoV.o Vr gwerc, BVaVm§ BVaVm§, ‘m¶m S>moiçm§V nmUr C^| ahmV hmoVo. Am¶wî¶mÀ¶m gwédmVrgM ‘m¶m ‘¥V AmB©Mo
ào‘i d hþfma ‘wcJr Amho; AéU‘wi| KS>coë¶m {VÀ¶m WmoS>çm~hþV ghdmgmdê$Z, ‘cm Vr ng§V Xm{JZo {dH$ʶmMr ‘cm nmir ¶mdr, ¶mnojm§ Xþga| XþX£d V| H$m¶, Ag| ‘cm gmaIo dmQ>V hmoVo.
Agë¶mM| d ¶mo½¶ doit {VO~amo~a c¾ H$aʶmM|, ‘r AéUH$S>o ~moccmo{h Amho. Voìhm§, Amnë¶m nU, Var{h ‘Z AJXt KÅ> H$ê$Z, ‘r EH$ EH$ nm¶ar Imct BVaV hmoVmo!.. BV³¶m§V, H$m¶
KamÀ¶m {heo~m§V Vw‘Mm ‘m¶m qH${MV² IQ>H$m CSy>Z ‘Z| H$m§hter H$cw{fV hmoʶmMm àg§J Amcm, AmûM¶©? Am‘Mo dmgwXodam^mD$, Vw‘Mo n{VamO eodQ>À¶m {OݶmOdi C^o amhÿZ, ‘m¶mH$S>o da
Var VodT>çmdê$ZM ‘r gwZrVrcm Zmng§V H$amd¶mg V¶ma Zmht. Amnë¶met Pmcoë¶m Agë¶m nhmV Agcoco ‘cm {Xgco!
ì¶dhmamÀ¶m ^mZJS>r‘wi|, {VO{df¶tMo§ ‘mP| ‘V ~Xcc| OmʶmMm H$m¶ g§~§Y? nU, Amnë¶m AmO hr EH$ EH$ ‘§S>ir, Aer AMmZH$nU| ‘m¶m Kat g‘j ¶oD$Z ^oQ>Vm§Zm nmhÿZ, Vem
^mdr Om§d¶mcm gmdaʶmgmR>tM, Oa AmnU hr ‘XV H$ê§$ nhmV Agcm Va AmnU ˶m§V gneoc ‘Z:pñWVtV{h ‘cm EH$ àH$ma| J§‘VM dmQ>V hmoVr. jU^a ‘mPr AS>MU {dgê$Z, ‘r ˶m§Zm Oam
MwH$cm§V!... AmñWoZ| {dMmac|, ""^mD$, EH$X‘M H$g| ¶oU| Pmc|?''
""hmo, ‘r Jar~ Amho. Am{U ‘m¶m gm¡X¶©Ñï>r‘wi|, IwÔ Amnë¶m{df¶tÀ¶m AmnwBH$sÀ¶m ˶mdoioMr ‘m¶m ‘Zm§Vrc Vac Mc{~Mc cndʶmg, ‘cm {H$Vr Ìmg nS>V hmoVm, V|
^mdZo‘wi|M, n[apñW{V AmO ‘Oda hr Aer H$m§h>ter CcQ>cr Amho, h| gJi| Ia|! nU åhUyZ, ‘mP| ‘cmM ‘mhrV!..
Vw‘À¶mH$Sy>Z Agcr EH$ àH$maMr cmM åhUyZ R>aUmar hr a¸$‘ ‘t H$m§ ¿¶mdr? ~m~mgmho~, ‘cm{h : 130 :
ñdm{^‘mZ åhUyZ H$m§ht AmhoM Zm?... ‘mP| VodT>| h¸$mM| ^m§S>dc Var {hamdyZ KoD§$ ZH$m!... ^mD$ IwMuda ~gco. ‘r PQ>H$Z² ñQ>mìo h noQ>dZy , ˶m§Zm d ‘cm MhmMo XmoZ H$n V¶ma H$ê$Z
AmVm§, hrM a¸$‘ {hemo~mZ| ¶mo½¶ R>ê$Z AmR> {Xdgm§nydu {‘imcr AgVr, Va Vr ‘cm nm{hOoM ~mhoa Amcmo. Mhm {nVm§ {nVm§ ^mD§$Zr ‘cm hiy§M àûZ Ho$cm, ""~m~m§À¶m KamMr ^mZJS> Amho,
hmoVr; nU Vr AmVm§ Amnë¶mH$Sy>Z ‘r KoU| e³¶ Zmht!... gwZrVrÀ¶m ^{dVì¶mgmR>t, ‘cm Vwåhr AaqdX?''
Ag| {dH$V KoD§$ ZH$m! nydv R>aë¶mà‘mU|, {VÀ¶m~amo~a c¾ H$aʶmg ‘r ¶mnwT>|[h V¶ma Amho!'' ""H$m§hr§ Zmhr§!'' ‘r gd© cn{dʶmÀ¶m hoVyZ| åhUmcmo, ""‘V^oX WmoS>mgm!. AmVm§ Pmc|

108 109
gJio§ gwa[iV!''.. Amho, ¶m H$ënZoZ.| ..
‘m¶m ¶m Q>mimQ>mirÀ¶m CÎmamZ| ‘mÌ, ^mD§$Zm EH$X‘ amJ Amcm Agmdm. Vo ‘OH$S>o "~a| ‘r OmVmo. AmVm§ ‘cm H$m‘ Amho!' Ag| åhUyZ ~°J CMcyZ OmʶmH$[aVm§ ^mD$ ‘m¶m
amJrQ> S>moiçm§Zr nhmV åhUmco, ""‘m¶mH$S>o cndyZ R>odʶmMm à¶ËZ H$ê§$ ZH$mog, g‘Ocmg, Z H$iV Xmam~mhoa nS>co hmoV,o Voìhm§ ‘r Agë¶mM M‘ËH$m[aH$ Jm|Yicoë¶m {dMmam§V hmoVmo. ˶m§À¶m
AaqdX! ‘cm g‘Oc| Amho, gd© H$m§hr!...'' eãXm§Z§ t ‘r EH$X‘ ^mZmda ¶oD$Z, H¥$VkVoZ| ˶m§MH$S>o nm{hc|. nU ‘cm H$m§ht ~mocVm§M ¶oBZ© m.
‘r Mnmncmo; nU H$m§htM ~moccmo Zmhr§. dñVwpñWVrMr ZrQ> H$ënZm hmoBn© ¶ªV, ^mD$ {OZm CVê$Z Imct{h Joco hmoV.o Am{U ‘J ‘cm
^mD§$Zt WmoS>çm doimZ| nwÝhm åhQ>c|, ""H$moUr gm§{JVc| hmoVo Vwcm ˶m§À¶m ì¶dhmam§V Ag| EH$X‘ AmR>dU Pmcr, ¶m EdT>çm ‘moR>çm aH$‘o~Ôc ˶m§Zm ‘r EImXr chmZer {MR>r{h {chÿZ
doS>çmgmaIo§ nS>m¶cm? ‘J..'' {Xcr ZìhVr!.. ‘r AJXr KmB©KmB©Z| {OZm BVê$Z Imct Amcmo Am{U Mm¡’o$a ZOa {’$adyZ ˶m§Zm
˶m§Zm AmUIr{h H$m§hrVar ~mocmd¶mM| hmoVo; nU ‘w½YnU|M ˶m§Zr EH$Xm§ {Iem§V hmV emoY§y cmJcmo!
KmVcm.. Am{U nwÝhm§ ~mhoa H$mT>cm. nU ^mD$ AMmZH$ Amco, VgoM AJXr AMmZH$, EImÚm XodXÿVmà‘mUo,§ nwÝhm JX§uV Ho$ìhm§M
WmoS>m doi ˶m§Mr AerM Mc{~cc Mmccr hmoVr. eodQ>t H$gcmgm {ZûM¶ H$ê$Z, ˶m§Zr {‘gico{h hmoVo!
EH$X‘ Amnë¶m {Iem§VZy EH$ ZmoQ>mM§ | nwS>H$| ~mhoa H$mT>c| d V| ‘OnwT>| H$arV Vo åhUmco, ""Vwcm AmO : 132 :
aH$‘oMr Oê$a Amho h| ‘cm R>mD$H$ Amho. øm Ko. Vrg ZmoQ>m AmhoV e§^amÀ¶m!.. ‘cm ¶m EH§$Xa KQ>Z~o Ôc amhÿZ amhÿZ {dñ‘¶M dmQ>V hmoVm. åhUyZ, OUy§ {dûdmg Z dmQy>Z,
: 131 : ‘r hmVm§Vrc ZmoQ>m nwZ:nwÝhm ‘moOrV XmamOdi VgmM C^m am{hcmo. ‘m¶m EoZ AS>MUrÀ¶m doit,
d{hZr, ‘m¶m Am¶wî¶m§V, AmûM¶m©Z| EdT>çm ‘moR>çmZ| XMH$ʶmMm Agcm àg§J, ¶mnydu ‘Oda nyU© {dûdmg Q>mHy$Z, EImXt {MR>r{h Z KoVm§, AmnU hmoD$Z EdT>r ‘moR>r a¸$‘ AmUyZ XoUmè¶m
H$YrM Amcm ZìhVm! ^mD§$~Ôc, ‘m¶m ‘Zm§V nwZ:nwÝhm H¥$VkVoM| ^aV| ¶oV hmoV.o .. IamoIa, d{hZr, Vw‘Mo n{V XmofnyU©
^mD$ AmnU hmoD$ZM, ‘mPr AS>MU OmUyZ, AMmZH$ Ym§dV ¶oVmV H$m¶? EH$ XmoZ àûZ Agco, Var EH$ Pm§H$coco g§gmar ‘hmË‘mM hmoV!
{dMmaVmV H$m¶? Am{U ‘r Q>mimQ>mi H$arV AgyZ{h AmnwBH$sZ| amJmdyZ, eodQ>t, EH$X‘ VrZ AmB©À¶m Xm{Jݶm§Mm Q>o~cmdarc S>~m, ‘r H$m§hrem AmZ§XmZ| PQ>H$Z² CMcyZ KoVcm;
hOmam§À¶m ZmoQ>m ‘m¶m hmVt H$m|~yZ OmD§$ cmJVmV H$m¶? IamoIa, ˶m§À¶m ¶m ‘w³¶m ‘XVrM| d ^mdZmdoJmZo§, Vmo jU^a ‘m¶m Camet Yacm d nwÝhm AmXanyd©H$ H$nmQ>m§V R>odcm!..
ào‘inUmM| ‘cm H$m¡VHw $ dmQ>V!| ..'' : 133 :
‘r ˶m§Vrc EH$ hOmamÀ¶m ZmoQ>m nwÝhm ˶m§À¶m hmVt XoV åhUmcmo, ""^mD$, IamoIa Vwåhr§ Xþgè¶m {Xder§ gH$mit, ‘r Oam C{eam§M CR>cmo; H$moQ> d h°Q> MT>dyZ, ‘r KmB©KmB©Zo§ àW‘
AmO ‘cm AJXt Xod ^oQ>cm§V! nU ho ~mH$sMo ¿¶m naV! ‘cm EdT>|M nwaoV!... S>o¸$Z ‘MªQ> ~±Ho$Mm añVm Yacm. ‘cm ^r{V dmQ>V hmoVr, ~±Ho$M| Am°{’$g ~§X hmoVo H$s§ H$m¶? nU
Am{U WmoS>çm ZmIwfrZ|M ˶m§Zr ˶m naV KoVë¶m. nU ˶mnydu ‘cm VodT>rM ‘XV nm{hOo AOyZ XhmM dmOV hmoVo. Zoh‘tÀ¶m AH$m¡ÝQ>ÝQ>cm ‘m¶m Zm§dmda {H$Vr a¸$‘ O‘m Amho ˶mMr
Amho ˶m~Ôc ‘mÌ Ë¶m§Zr Amncr ImÌr H$ê$Z KoVcr! ImÌrH$aʶmgmR>t, ‘r ‘mP| ImV| nhmd¶mg gm§{JVco§. EH$m J§S>m§Vam§VyZ, ^mD§$‘wi| ‘r gm§dacmo
~m~m d ^mD$!.. XmoZ nañna{damoYr Ñû¶|, ‘cm AmO EH$mM doit, EH$mM àg§Jt, Jocmo, ¶m {dMmamZ|, ˶m {Xder§ ‘cm ‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V H$moU AmZ§X hmoV hmoVm! nU Vm|M-
nhmd¶mg {‘iV hmoVt! EH$ Zwg˶m ‘m{hVrdê$Z {Z:ñdmWu AmnwBH$sZ| Amnë¶m MwcV^mdmH$S>o n¡go ""AmO gH$mitM Odi Odi Voam hOmam§Mo nm§M MoH$ dQ>mdyZ Joc!o AmVm§ gmS>no m§Meo én¶o
KoD$Z Ym§dV Amcm Am{U Xþgam? àW‘ H$m¶Xoera Ìmg XoD$Z, Z§Va Amnë¶m ‘wcrcm da Mm§Jcm Im˶mda {e„H$ AmhoV Z²!'' Ag| AH$m¢Q>ÝQ>Z| ‘cm gm§JVm§M, ‘mP| Va EH$X‘ Ym~|M XUmUc|.

110 111
hm AmUIr H$m¶ àH$ma V| ‘cm g‘OoZm ZmoQ>m ˶mÀ¶mnwT>| H$arV {dMmac|, ""AmVm§ ˶mM§ H$m¶ H$ê§$?''
‘m¶m Im˶mda ‘m¶m ZH$iV XmoZ hOmam§Mr ^aVr H$moUr Ho$cr, ˶mMr ‘cm H$m§hr nU ˶mZ| cmJcrM gm§{JVc|, ""BÝewAa H$ê$Z Vw¶m ^mdmH$S>o naV nmR>dZy Xo, AmOM!''
H$ënZmM H$aVm§ ¶oB©Zm! ‘moR>çm AmeoZ| H«o${S>Q> pñcn nm{hcr, nU Vrdarc Zm§d Va ~ZmdQ> hmoVo. ˶mdoit ‘mÌ ‘m¶m ˶m åhmVmè¶m ^m{JXmamcm EH$X‘ KÅ> {‘R>r ‘mamdr Ag| ‘cm
AH$m¡ÝQ>ÝQ> h§gcm; nU Ia| Zm§d H$m§ht gm§JZo m. hm ào‘i c§nS>md H$aUmam Amho Var H$moU?...AéU? dmQ>c!| .. IamoIa OJm§V EH$ EH$ H$em ñd^mdmMr ‘mUg| AgVmV nhm, d{hZr!.. åhUyZM, AmO
Ae³¶ Jmoï>!... ~m~mgmho~?... ˶m§À¶m ñd^mdmcm Yê$Z Zmhr h|! ‘J H$moU?.. ‘r H$m§htgm Jm|Yicmo Agcr, Var OJ Xþï> ‘mUgm§ZtM ^aco§ Amho,... Ag| åhUmd¶mg ‘mÌ ‘witM
‘Zmcm AgoM doS>çmgmaIo àûZ {dMmarV, ^amd¶mg H$mT>cëo ¶m-^mD§$Zt AmUyZ {Xcoë¶m- V¶ma Zmht!
ZmoQ>m ‘r VemM {Iem§V KmVë¶m; d ^m§~mdcoë¶m ‘ZmZ| VgmM Am‘À¶m Am°{’$g‘ܶ| Jocmo. Vw‘MmM-AaqdX^mdmoOr
: 134 :
^ê$Mm EH$m {JèhmBH$met ~mocV ~gcm hmoVm. ‘cm nhmVm§M åhmVmè¶mZ| ‘§Xpñ‘V Ho$c|!
¶oVm§ ¶oVm§ añ˶m§V ‘cm ˶mÀ¶m{df¶tMm WmoS>m g§e¶ AmcmM hmoVm! AmVm§À¶m ˶mÀ¶m h§gʶmdê$Z
Va ‘mPr e§H$m ÑT>M Pmcr. (20)
‘r ˶mcm Am§Vë¶m Imocr§V ~mocdVm§M Vmo Amcm. Am{U ‘m¶m H$mdè¶m ~mdè¶m Mohè¶mH$S>o ‘w~§ B©; Vm. 25 Owc,¡ 1928
nmhmV "Imo Imo' h§gyZ, åhmVmam ‘cm {dMmê§$ cmJcm, ""Ho$‘ gy§ XmoñV? Aao JS>~S> gy§ N>o, {ච‘mder,
AaqdX^mB©? ~mocZr ~mocZr cm¡H$a! A˶mao KUw§ H$m‘ N>o!.. BVHo$ {Xdg AgmM {dMma H$aʶm§V {ZKyZ Joco. EH$Xm§ dmQ>V hmoVo, ~m~m§Zm EdT>çm§V
‘r AY©dQ> amJmZ| d AY©dQ> Km~aë¶m ‘ZmZ|M ˶mcm Vmo ~±Ho$Vrc M‘ËH$ma gm§{JVcm!.. ‘§Oiw {o df¶r H$m§ht H$idy§ Z¶o. nU ˶m§À¶mH$Sy>Z V| gm’$ cndyZ R>do Uo{| h eodQ>t {Odmda Amc|. ˶m§Zm
˶mda Va Vmo nwÝhm EH$Xm§ ‘moR>çmZ| h§gZy , eodQ>r hgy§ Am§darV B§JO
« tV åhUmcm, ""AaqdX,..~oQ>m, ‘m¶m ‘ZmZ| Z¸$s R>a{dcocr Vr Jmoï> AmVm§ gmV AmR> ‘{hݶm§Z§Va{h Z gm§Jʶm§V, ‘cm {deof
Vwcm ì¶dhmamMm WmoS>m AZw^d ¶mdm, åhUyZM ‘r Vwbm BVHo$ {Xdg Ìmg {Xbm. Vy§ n¡emMr H$miOr H$m§htM V϶ {XgoZm. Joë¶m n§YadS>çm§V, KamMr ^mZJS> g§në¶mda ‘m¶m ‘Zm§V V|M gmaIo§ gcV
Z H$aVm§, Zwg˶m ^a‘gmQ> ^amè¶m ‘marV hmoVmg. åhQ>c| OJm§V nmoaJm AOyZ ZdIm Amho. ˶mcm ‘mÌ Ago. åhUyZM. eodQ>t ‘r R>a{dc|, H$s¨ ~m~m§Zm Amnë¶m ‘§Oi w Ào ¶m {ZdS>r{df¶t H$m¶ V| EH$Xm
Oam YS>m KoD$§ Úm. nU H$mc g§Ü¶mH$mir ‘r ~±Ho$V Mm¡H$er Ho$cr d VwPr a¸$‘ gmS>oXhm hOmamda H$idmd¶mM|.
Zmht Ag| {XgVm§M, ‘r cmJcrM ^aVr H$ê$Z Q>mH$cr gmar! nU gm§Jmd¶mM| H$g|, gwédmV H$moR>yZ H$amd¶mMr? H$er? ‘cm H$m§htM g‘OoZm. eodQ>t Yra
‘r ^ê$MmH$S>o H¥$VknU| nhmV hmoVmo. H$ê$Z H$g|~go§ gd© H$i{dc|. ˶mZ§Va EHo$ {Xdet, YS>YS>˶m A§V:H$aUmZ| ‘r ~m~m§Zm ^oQ>cmo. nU
Vmo{h ‘m¶mH$S>o ào‘inU| nhmV, ‘mPr nmR> ñZohmZ| WmonQy>Z nwT>| åhUmcm, ""ZmhtZm ˶mdoit Vo ˶m{df¶t H$m§htM ~mocco ZmhtV. Am{U ˶m‘wio§, ‘cm ˶m§À¶m ˶m ‘m¡ZmMm AW© g§‘[V
{‘imcr a¸$‘ AOyZ? Aao OmZm Xod! nmhÿ§ ˶mM§ H$m¶ H$am¶M§ V| AmnU ‘mJmhÿZ!.. AmVm§ ~mhoa AgmM dmQ>cm. nU Xþgè¶m {Xder ‘r ‘w§~B©g ‘o{S>H$c H$m°coOm§V {ZKyZ Joë¶mda, EH$mM S>mHo$cm
˶m {JèhmBH$met ˶mÀ¶m ßc°Z{df¶r§ ~mocm¶M§ Amho. Mmc {~Jr {~Jr!'' ˶m§Mr XmoZ OmS> nm{H$Q>| Amct.
åhmVmamnUm§V{h {XgyZ ¶oUmè¶m ^ê$MmÀ¶m ¶m EH§$Xa IoiH$ad¥ÎmrM| ‘cm ’$ma H$m¡VwH$ ~m~m§Mr Vt XmoÝhr nÌ| ~atM ‘moR>t hmoVt. ‘r e³¶ {VVH|$ S>moH|$ em§V R>odyZ, Vt EH$mM
dmQ>c|! eodQ>t ˶mcm nwÝhm IwMuda cmoQy>Z ‘r ˶mcm KS>cocr gd© hH$sH$V gm§{JVcr d ^mD§$À¶m ~¡R>H$s¨V dmMyZ H$mT>ct. ˶m§Vrc ‘OHy$a EH$mM àH$maMm hmoVm, d ˶m§V ghmZw^y{Vna {dMma

112 113
H$aʶmEodOr§ ˶m§Zt ‘Oda AWnmgyZ B{Vn¶ªV amJM nm§IS>cm hmoVm. AZno{jVnU| Aem VèhoMt (21)
CÎma|, ~m~m§Zr ‘cm nmR>{dcoct nmhÿZ ‘mPr ‘{V gwÞM Pmcr. XmXa; Vm. 7 Am°JñQ> 1928
˶m§Mm ‘Odarc n{hcm Amamon åhUOo, ˶m§Zm H$m§ht EH$ Z H$i{dVm§, ‘r ¶oWn¶ªV {ච‘mder,
‘§Owioet g§~§Y R>odcm, {Vcm AmûdmgZ {Xc|. nU ¶mnojm§{h ‘moR>m JwÝhm åhUOo h| gd© ˶m§OnmgyZ ‘{hݶmnyduM ‘Oda Mmohm|~mOyZ| EH$X‘ Pmcocm JhO~ AmVm§n¶ªV Vw‘À¶m H$mZmda AmcmM
AmVm§n¶ªV Jwá R>do c|. Agoc. ‘r ˶mdoir AJXt Jm|YiyZ Joco hmoV.o ‘mP| MwH$V|, H$s¨ ‘m¶m ^modVmcÀ¶m gmè¶mM| MwH$V|,
OUw§ H$m¶, ‘Zwî¶mÀ¶m Am¶wî¶m§Vrc ho ^mdZm§Mo Ioi AmYr§ R>adyZ qH$dm gm§JyZM hmoV V|M ‘cm g‘OoZm!
AgVmV! AéUm§Mo nÌ Amë¶mda ‘mÌ ‘cm Yra Amcm!
: 135 : ‘t AéUm§Zm AZwê$n Amho, Ag| ‘cm{h dmQ>V Zmht, H$Yt H$Yt! nU AéUm§Zr ‘mPm
nU, Aem VèhoZ| EH$Xm§ amJmZ| ~o’$m‘ Pmë¶mda, ˶m§Zt Amåhm XmoKm§da{h {dZmH$maU PmoS> ñdrH$ma H$ê$Z, ‘m¶m Am¶wî¶mÀ¶m ~mJm§Vrc ’w$c| ’w$c{dcr§!.. ~m~m§À¶m{h Amerdm©Xmg ‘r nmÌ
CR>{dcr Amho. ‘§Owio{df¶tÀ¶m ‘m¶m AmH$f©Um§V, d¡f{¶H$ ^mdZm§MmM OmñV H$„moi Amho, Ag| Pmco AgVo, Va ‘cm {H$Vr AmZ§X Pmcm AgVm!.. nU ˶m§Zm ‘mPr {ZdS> ng§V nS>ct Zmht; Var
J¥hrV Yê$Z, ~m~m§Zr ‘cm {c{hc| Amho,.. ""EImÚm VéUmMr órghdmgmMr d órào‘mMr BÀNm XoIrc, Amho ˶m§Vhr ‘r gwIr Amhoo. AéUm§Zr§ ‘cm Amncr åhQ>ë¶mda, ˶m§À¶mgmR>r§ Vo åhUVrc
Kam§Vrc AmB©, ~hrU dJ¡ao {ó¶m§À¶m gm{Þܶm§V nyU© hmoV Zgoc, d {VèhmBV ór{df¶t AmnconUm Vm|n¶ªV, {H$Vr{h H$mi ‘r AmeoZ| dmQ> nmhrZ! Vo ‘O‘wi| gwIr ìhmdoV d ˶m§À¶m~amo~aM ˶m§À¶m
dmQy>Z {VÀ¶m ghdmgmMr BÀNm hmoV Agoc, Va ˶m§V Ho$di VéU ‘ZmÀ¶m H$m‘wH$ {df¶dmgZoMmM gd© ‘§S>itZm{h ‘OnmgyZ gwI ìhmd|, hrM EH$ BÀNm Amho.
nwîH$i ‘moR>m ^mJ AgVmo!'' ¶mZ§Va, ˶m§Zr hiy§hiy§ ‘§OwioÀ¶m {Zam{lV d EH§$Xa Jar~ gm‘m{OH$ Vw‘Mr - ‘§Owim XogmB©
n[apñWVr{df¶t {c{hc| Amho. Am{U ˶meoOmatM ‘m¶m{h {Z:îH$m§MZ d Aì¶dhmar ^{dVì¶mM|
{MÌ C^| H$ê$Z, EH§$XatV ¶m gdmªnmgyZ ‘mPm nyU© Zme hmoBc© Ag| Xe©{dc| Amho. ‘cm nmR>{dcoë¶m
nÌmeodQ>t ˶m§Zr ‘cm {c{hc| Amho, ""Vy§ ‘Oda Adc§~yZ Amhog, Vw¶m nËZrMr {ZdS>, ‘m¶m (22)
g§‘Vr{edm¶ Vwcm H$aVm§ ¶oV Zmht.'' H$ë¶mU; Vm. 15 Am°JñQ> 1928
¶m AZno{jV {Zame àH$mamZ| ‘§Oiw m ‘mÌ ’$maM Km~ê$Z Jocr Amho, Ag| {VÀ¶m nÌmdê$Z {M. gm¡. H$‘irg AZoH$ Amerdm©X,
{XgV|. nU ‘r Var {Vcm ào‘i Yra Xoʶm{edm¶ ¶mdoir H$m¶ H$aUma? Agmo- J¥hàdoe Joë¶m n§YadS>çm§V Pmcm. ~hþVHo $ gd© ‘§S>ir hOa hmoVr. ˶mdoit ^mD$ Amco hmoV,o
ñdV:À¶m H$mën{ZH$ An‘mZmZ| {MSy>Z, ~m~m§Zt EH§$XarV gai gmܶm n[apñWVrMm {dZmH$maU ˶m§À¶mH$S>o VwPr Mm¡H$er Ho$cr. nU Vy§ WmoS>r AmOmar Agë¶m‘wi| ñdV:cm{h cmJctM Kat naVmd|
{dn¶m©g Ho$cm d em§VnU| {dMma Z H$aVm§, {MSy>Z OmD$Z, ‘m¶m A§V:H$aUmcm Kao nmS>ʶmgmaIoM cmJoc, Ag| ˶m§Zr ‘cm gm§{JVc|. AmVm VwPr àH¥$Vr H$er Amho?
eãX dmnaco. ~m~m§Mm d ‘mPm à˶oH$ chmZgmZ Jmoï>tV{h IQ>H$m CS>mdm Ag|M ^{dVì¶ Amho H$s¨ Am‘À¶m R>mHw$amn¡H$s¨ ~hþVoH$ ‘§S>ir g‘ma§^mcm Amcr hmoVrM; nU ˶m {edm¶ ‘mPr BVa
H$m¶ ZH$io!... OwZr A§‘cXma ñZohr ‘§S>ir{h hOa hmoVr. Odi Odi XmoZ AS>rMeo én¶o IM© Pmcm, nU ‘m¶m
-VwPmM AéU ‘Zmcm ‘mÌ A{Ve¶ g‘mYmZ dmQ>c.|
Mcm, Ka ~m§Ymd¶mM| ~m§Ymd¶mM| Ag| {H$VrVar {Xdg ‘Zm§V åhUV hmoVmo. V| EH$Xm§M|

114 115
~m§YyZ g§nco! ~m§Ycoë¶m KamH$S>o EH$Xm§ S>moio ^ê$Z nm{hc|, åhUOo A{Ve¶ AmZ§X hmoVmo. AmVm§, gwê$ hmoVrc. Joë¶m AmR>dS>çm§V nwîH$i ‘Ðmgr cmoH$ Mm¡H$er H$ê$Z Joc.o H$mc XmoKm§H$Sy>Z A°S>ìhmÝg{h
˶mgmR>t IM© Oam OmñV Pmcm Iam; nU ˶mcm BcmO ZìhVm. KoVcm Amho. åhUOo AmVm§ Vi‘Oë¶mMo d n{hë¶m ‘Oë¶mMo {‘iyZ EH§$Xa XmoZeo én¶o ^mS>|
¶oW| ‘cm CKS> {chmd|g| dmQ>V|, H$s¨ KamÀ¶m ~m~VtV ‘m¶m ‘Zmcm ~amM Ìmg Pmcm. ¶md¶mg haH$V Zmht.
gm¢X¶m©{df¶tÀ¶m AéUÀ¶m ñdV:À¶m M‘ËH$m[aH$ H$ënZm d AaqdXMr ˶mcm {‘imcocr H$m§hter ‘mP| H$mcn¶ªV XmXacm {~èhmS> R>odmd¶mM| Z¸$s R>ac| hmoVo. {Vgam ‘Ocm d daMm
’y$g, ¶m‘wi| ~è¶mM Jmoï>r ‘m¶m ‘Zm{déÕ hmoV Joë¶m. AéU à˶oH$ ~m~VtV KamMo§ gm¢X¶© nhmV ‘Oë¶mMm hm°c ‘r ñdV:gmR>r R>odUma hmoVmo. na§Vw H$mc BÝH$‘²Q>°³g Am°’$sg‘Yë¶m EH$m ‘Ðmgr
hmoVm. Am{U e³¶ VoW|, ‘r ˶mÀ¶mgmR>r§ nm§M Xhm én¶o AcrH$S>o ncrH$S>o IM© H$arVhr Jocmo Zmht Am°{’$gaZ|, {Vgam ‘Ocm d hm°c {‘iyZ EH§$Xa XrS>eo én¶o ‘cm XoD§$ Ho$co; amÌ^a {dMma H$ê$Z
Ag| Zmht. nU ‘J ‘cm ˶m XmoKm§Mrhr dVy©UH$ Aghç dmQ>V Jocr. eodQ>t Va ‘r H$m§ht AmO eodQ>t ˶mcm ‘r "hmo' åhUmcmo. ~m§YH$m‘m§V n¡gm ~amM IM© Pmë¶m‘wio§, ‘mPo hmV
~mocë¶m‘wi| AéU ‘Oda Omo amJmdyZ Jocm, Vmo BH$S>o KamH$S>o ~aoM {Xdg {’$aH$cm{h Zmhr. AmIS>ë¶mgmaIo dmQ>VmV. Xþgao, ZmoH$arMr XJXJ ‘mJMr Jocr Var ˶m ‘mZmZ| CËnÞ H$‘r Pmc|
˶m‘wi|, åhmVmanUt gmè¶m Jmoï>r ‘r EH$Q>çmZ|M H$amd¶mM| ‘m¶m Z{e~t Amc|! Amho. Voìhm§, gܶm§ H$m§hr {Xdg ‘r H$ë¶mUmgM amhrZ åhUVmo. ‘J nwT>M| nwT>| ~Ky!§ KamM| EdT>| ^m§S>|
AéUcm H$Xm{MV² dmQ>V Agoc, ‘r JS>J§O n¡emMm YZr Amho. nU ‘r åhUVmo, ‘OH$S>o ~wS>dZy ZwH$gmZ H$emcm gmogm? åhUyZ Amho VoWM| gܶm§ ~a| Ag| eodQ>r ‘r R>a{dc|. AmVm, AéUcm
nm§MMma hOma AcrH$S>o ncrH$S>o Agco, åhUOo Vo ˶mÀ¶m AmdS>r{ZdS>tgmR>tM ‘r IM© H$amdoV, H$Xm{MV² ‘mPr hr H$ënZm ng§V nS>Uma Zmht. nU gdmªZmM ‘r g§Vwï> H$gm H$ê§$ eH$Uma? ‘r
Ag| Var ‘cm gm§JʶmMm ˶mcm H$moU˶m àH$maMm A{YH$ma nmohm|MVmo? ‘m¶m h¶mVtV Var, ‘m¶m ‘Vmà‘mU| Mm§Jc| VodT>| H$arV AgVmoM Agmo. H$imd| ho Amerdm©X,
ñdV:À¶m YmoaUmZ| d {dMmamZ|, ‘r ‘m¶m n¡emMm {d{Z¶moJ H$ê§$M Z¶o H$m§? - ~m~m R>mHy$a
‘cm R>mD$H$ Amho, ‘m¶m ¶m dmJʶmÀ¶m nÕVrZ|, AéUÀ¶m ^amè¶m ‘maUmè¶m VéU
‘Zmcm, AmOn¶ªV Zoh‘r§ Xþ:Ir H$ï>r H$aʶmMoM ‘Oda àg§J Amco. nU ˶mÀ¶m Agë¶m EH$àH$maÀ¶m
~oO~m~Xma dV©ZmZ| ‘m¶m åhmVmanUt ‘cm{h ~amM Ìmg hmoVmo, ¶mMr ˶mZ| H$Yt H$ënZm Ho$cr (23)
Amho H$m¶? ˶m‘wi|, ‘r ˶mÀ¶m d Vmo ‘m¶m, Xþ:Img Am{U Ag‘mYmZmg ‘mÌ H$maU hmoVmo. ‘w~§ B©, Vm. 28 gßQ>~| a 1928
amJmÀ¶m ^am§V, ‘r ˶mcm EImXm H$‘rOmñV eãX EImÚmdoit ~mocyZ OmVmo h|{h Ia|, nU ˶m§Mo {ච‘mder,
‘cm ‘mJmhÿZ dmB©Q>{h dmQ>V.| H$maU Vmo ‘Oda amJmdcm Var ‘m¶m Ñï>rZ| ˶mÀ¶m {hVmÀ¶mM Jmoï>r AmO ‘r Amho Oam BVa JS>r~S>tV! Vm|M, Vwcm ~a|M {Xdg nÌ Z {c{hë¶mMr AmR>dU
‘cm H$amd¶mÀ¶m AmhoV. Pmcr;.. nU {chm¶cm doiM Zmhr§.
¶m JS>~S>tV ‘r H$m°ÝQ´>°³Q>À¶m ~m~VrV Vw‘À¶m AaqdX ZmB©H$mcm{h WmoS>og| XþImdc|. Am{U dg§VmÀ¶m "H$cmdVr' ‘m{gH$mMo A§H$ VwOH$S>o dº$era ¶oV AgVrcM. AmVm§ nwTr> c AmR>dS>çm§V
eodQ>t {dMmamA§Vr, AaqdX ZmB©H$mMo OmXm n¡go ‘r ˶mcm naV Úmd¶mg Jocmo hmoVmo. nU ˶mZ| Vo à{gÕ hmoUmè¶m A§H$m§V ‘r EH$ coI {c{hcm Amho. ˶mMr eodQ>Mr àw’|$ gܶm§ ‘m¶m hmVt AmhoV.
KoʶmMo ZmH$mac|. EH$m AWu ˶mM|{h ~amo~a hmoVo. Var nU, KamÀ¶m ~m§YH$m‘mg§~§Yt, AéU d VtM XoVmo Pmc| nmR>dyZ gmo~V.
AaqdX ¶m§O~amo~a ‘r H$m§hr doim§ Agm H$R>mao nU| dmJcmo, ¶m§V ‘r MwH$cmo Ago§ ‘cm AOyZ{h dmQ>V h|M AmOM| nÌ g‘O!
Zmht. V| Agmo. Vmo {df¶ AmVm§ gmam g§ncmM Amho åhUm! VwPmM - AéU
KamÀ¶m n{hë¶m ‘Oë¶mdarc ãcm°³g [aH$m‘o AmhoV; ~hþVHo $ ¶o˶m n{hcrnmgyZ Vo ^mS>çmZ| gmo~V àw’|$:-

116 117
EH$ XrZ YS>nS> Mmco!...
(24) Am{U Var{h øm amer MT>VM AgV!..
""Zì¶m KamM| H$m°ÝQ´>³° Q>'' H$maU?...
coIH$ - ""AéU'' H$maU, ˶m C§M ametVyZ ‘moOrd ‘mnmÀ¶m chmZ chmZ ~¡R>çm amer nS>V!.. hmS>mM§ o gm§nio
{ZO©Z Aaʶm§Vrc EH$mH$s d A^oÚnU| H¡$H$ df] nSy>Z am{hcoë¶m {ei|VM, ‘mZdr eham§Vrc Pmcoco Aeº$ åhmVmao ~¡c ˶m chmZ amer dmhÿZ ZoV, ˶mdoit ˶m§À¶m ehamH$S>rc ’o$è¶m§Mo§ nwÝhm§
‘Oco ‘Oco MT>Umè¶m Q>mocoO§J Kam§Mm OÝ‘ hmoVmo!- ‘mn hmoB!©
˶m H$m±Q>´³° Q>aÀ¶m hmVmImcr hOmanm§Meo dS>mar IS>r ’$moS>md¶mg AgV; ˶m‘wi| OoW| ImU Am[U ¶m ‘mZdr ‘mnm§nmgyZM, n¡emMr chmZerM nU ^¶§H$a H$ënZm C^r ahmVo! H$maU
Mmcy§ Agoc VoW| ˶m§À¶m ‘wcm~mim§Zr JO~coc| Jm§dÀ¶m Jm§dM OUy§ C^| amhr!.. XJS>mnojm§ n¡gmM nmoQ>mMr IiJr cdH$a ^ê§$ eH$Vmo! Voìhm§, åhUyZM åhUmd¶mM|...˶m {ZO©Z
S>m³o ¶mda gy¶© VinV Agmdm. EImÚm chmZem IoS>çmOdiÀ¶m nwcmImcyZ, gwH$cocr ZXr Aaʶm§Vrc, EH$mH$s d A^oÚnU| H¡$H$ df} nSy>Z {ei|VM, ‘mZdr eham§Vrc ‘Oco ‘Oco MT>Umè¶m
Amnë¶m Vw§~coë¶m {haì¶m {Ziçm nmʶm§VyZ EImXmM PwiPwi nmQ> gmoS>rV Agmdr!.. Aem Q>mocoOJ Kam§Mm OÝ‘ hmoVmo!
{R>H$mUt, H$UIa XJS>mda àhma H$ê$Z Vo IS>r ’$moS>rV; d nmoQ>mMr Z ~wOUmar IiJr ~wO{dʶmMm : 136 :
à¶ËZ H$arV. Am{U ˶m§À¶mH$S>o n¡gm hmoVm; Voìhm§ ˶m§Zm dmQ>c|, AmnU EH$ Ka ~m§Ymd|! ‘J H$m¶?
˶m§À¶m§Vcm EImXm YS>YmH$Q>, nwT>mH$ma KoB©. gVV da Imct hcyZ {niXma Pmcoë¶m H$m°ÝQ>°́³Q> R>adm¶mM| Amho Ag| EoH$Vm§M, H$m°ÝQ´>°³Q>am§Mr ˶m§À¶m ^modVr EH$M JXu Pmcr. à˶oH$
˶mÀ¶m X§S>m§Vrc ~im‘wi|, hmVm§Vrc Vr AUHw$MrXma nhma H$R>rU XJS>mÀ¶m{h nmoQ>m§V {eaH$md Amncr ~mOy gm§darV hmoVm. à˶oH$mcm WmoS>r ’$ma Anojm hmoVr. Vo ‘mBH$ ‘mÌ, H$‘tV H$‘r d
H$ar! Am{U Oam àdoe {‘imcm, H$t XJS>mÀ¶m A§Va§JmMm, gwé§J IMyZ R>md KoB©. ˶mMr gmo~V OmñVtV OmñV ¶m nañna{damoYr eãXm§Mr, IM© d ’$m¶Xm ¶m Ñï>rZ| gm§JS> KmcrV hmoVo. Am{U
H$aUmar dmV A§V^}Xr Agë¶m‘wi,| {VÀ¶m A§V:H$aUm§Vrc ‘hÎdmH$m§jMo r Á¶moV EH$Xm§ noQ>{dcr, H$s¨ ¶mcm Vo H$m°ÝQ´>°³Q> åhUV!
Vr jUmYmªV {’$Vwa hmoD$Z Ka^oXonUm H$ar!.. BVam§~amo~a ˶mZ|{h H$m°ÝQ´>°³Q>Mr Amncr H$‘rV H$‘r a¸$‘ ˶m§Zm gm§{JVcr hmoVr.. Vr
Am{U Xþgè¶mM jUt, AZoH$ df} na‘mUy§À¶m EH$s‘wi| ~iH$Q>nUo§ pñWa Agcoë¶m ˶m ˶m§Zm nQ>cr åhUyZ H$ama EH$Xm§Mm H$m¶‘ R>acm!
OwZmQ> XJS>mÀ¶m, {Z{‘fmYm©V {R>H$è¶m {R>H$è¶m hmoD$Z Mmohm|~mOyg CS>V!.. ‘J jU^a cm§~ Am{U Ka C^| H$aʶmMr eº$s Agcocm n¡gm hiy§ hiy§ ~±Ho$VyZ ~mhoa ¶oD§$ cmJcm!...
nimcoco Vo dS>mar, ˶m {dIwacoë¶m {R>H$è¶m EHo$ {R>H$mUr§ H$ê$Z, ˶m§da hmVmoS>çmZ| AmKmV H$arV. hmo, Am{U ˶m Xþgè¶m§Zm OJm§V OJm¶M| hmoVo! nU A§Jm§Vrc ~im{edm¶ (V|{h AÞmÀ¶m
˶m‘wi|, EH$Xm§ Zï> Pmcocm Vmo nyduMm ~iH$Q> XJS> nwÝhm§ nyd©dV² EH$ hmoU|, AWm©V² Ae³¶ Ago. VwQ>dS>çm§‘wi| H$‘r Pmcoc|)... ˶m§À¶m§Odi H$m§hr ZìhV|!..
CcQ> ~marH$ hmoD$Z nS>Umè¶m VwH$S>çm§À¶m amerda amer ‘mÌ MT>V! Voìhm§, KamÀ¶m OmJoMr ‘moOUr ‘mnUr Mmcoccr nmhVm§M, ˶m§Mm KmoiH$m VoW| O‘m hmoD§$
Am{U AmVm§ ˶m§Vcm à˶oH$ chmZgm IS>m, Amnë¶m eoOmè¶mcm ZdIm Ago! cmJcm!..˶m§À¶m H$miOrZ| H$mid§S>coë¶m S>moiçm§V Anojm {XgV hmoVr. dmè¶m~amo~a, ˶m§À¶m
VoWrc, ˶m H$S>H$ CÝhm§V ‘mZdr aº$m§VZy CJ‘ nmdyZ dhmUmè¶m Km‘mÀ¶m ZÚm... hmVmoS>çmZ| H$mZmda KaÀ¶m H$ma^maUrMr AmXiAmnQ> d ZmJS>çm CKS>çm nmoam§Mr aS>maS> ¶oD$Z AmXiV
R>Mo coct aº$~§~mi ~moQ.>| ..gwéJ§ mZ| ’w$Q>cco r§ XþXd£ r S>mHo $s¨,.. Om¶~§X Pmcoco AY©nmoQ>r Cnmer Ord!..Mma hmoVr!..˶m§Mr gwH$coct Vm|S>| H$m‘ {‘iUma- Z {‘iUma ¶m Amem{ZameoZ,| jUm§V ’w$cV, jUm§V
H$mS>çm§~amo~a Amnë¶m Am¶wî¶mcm{h H$ï>r A§V:H$aUmZ| MKiUmat Xþ:Ir JmT>d!| .. gmè¶m§Mr EH$M H$mid§S>V hmoVr. ‘i³¶m ’$mQ>³¶m Hw$S>˶m§VZy {XgUmar ˶m§Mr H$mir Ho$gmi N>mVr, n¡emÀ¶m VhmZoZ|

118 119
Ym§nm Q>mH$sV hmoVr! nwT>rc l‘mÀ¶m H$ënZoZ|, ˶m§Mo amoS>Ho$ hmV ’w$a’w$aV hmoVo d nm¶ n[apñWVrZ| Agoc,..Va nm§M OUm§Zm Amho ‘m¶mH$S>o H$m‘!''
WaWa H$arV hmoVo!.. ‘Owam§V nwÝhm§ Hw$O~wO gwê§ Pmcr!...
Voìhm§, ˶mZ| ˶m§OH$S>o ~o{’$H$sarZ| nmhÿZ àûZ Ho$cm, "H$m¶ nm{hOo ao Vwåhmcm?'...˶m§À¶m§Vrc ˶mMo n¡go ˶mÀ¶mH$S>o nSy>Z am{hco AgVo; Vo EH$ àH$ma| {ZOud hmoVo! nU ˶m§Mt nmoQ>|
nwîH$im§À¶m Vm|S>yZ, ˶m§À¶m ZH$iVM, cmMmarMo Z‘« eãX nmhÿZ WmoS>çm hþH$‘r AmdmOmZ| åhUmcm, ˶mÀ¶m n¡emgmaIr {ZOud ZìhVt! Am{U ˶m AmoT>r Va A˶§V Agø!!...
"h§, gmV AmUo {Xdg! n§Mdrg OU nwao AmhoV AmO; CÚm§ ~Ky cmJco Va!.. nim AmVm§,..nim!' Voìhm WmoS>çmM doim§V, nm§M Amʶm§Zm H$m‘ H$amd¶mg V¶ma Pmcoë¶m ‘Owam§À¶m Kmoi³¶m§VZy hr
Z {ZdS>cëo ¶m§Mr g§»¶m OmñV hmoVr. EH$‘oH$m§H$S>o H$mdao~mdao nhmV Vo hiyh§ iy§ Mmcy§ cmJco. nm§M OU {ZdS>U| ˶mcm ‘wûH$sc Pmc|!..{ZdS> Pmcr; Am{U eodQ>r§ Vmo OmVm§ OmVm§ åhUmcm,
nU ˶m§À¶m Mohè¶mda ‘mÌ Xþgè¶m {XdgmMr Amem AOyZ PiH$V hmoVr!... ""CÚm§nmgyZ Amåhmcm ‘Oya ZH$mo AmhoV, ~a§ H$m? H$moUr ¶oD§$ ZH$m! g‘Oc§ H$m ao ‘wH$mX‘?..
Hw$Xir, nmdS>t, K‘oct dmOy§ cmJct! KamMr OmJm gm’$ Pmcr. nm¶m hiy§ hiy§ O{‘ZtV Amnc| gm‘mZ BH$S>o {VH$S>o nS>cco | AgV|! H$m¶?...''
{eaH$md H$arV hmoVm! Km‘mÀ¶m Ymam§Mm nya d œmgmoÀN²>dmgm~amo~a Am§V ~mhoa OmUmè¶m YwaiçmMo Am{U ˶mMo eãX EoH$y Z, nm§M Amʶm§g V¶ma hmoD$Zhr {Zame Pmcocm KmoiH$m.. nwÝhm§ ‘mJ|
cmoi!... H$mimoI eodQ>r§ ˶m§À¶m ‘XVrg Ym§dyZ Amcm. H$m‘ g§nc|, Am{U ˶m {XdgmMr ˶m§Mr am{hcoë¶m JXuV {‘gicm!
hOoar dhrda cmJcr. : 137 :
nm¶m JwS>¿¶mBVH$m Imct BVacm hmoVm; Am{U ‘mVrMm T>rJ EH$m ~mOyg dmT>V hmoVm!... ˶m§À¶m§Vcm gmoZy, Amncm Zm§dmMmM gmoZy! dmñV{dH$, ˶mMm gmܶm cmoI§S>mÀ¶m Hw$Xir-
nU ˶m§Zr IUcoë¶m ˶m ‘moR>çm IÈ>çm‘wi|M ˶m§À¶m nmoQ>mMm chmZgm IÈ>m AYm©‘wYm© Var ^ê§$ nmdS>çmer{h ~aoM {Xdg g§~§Y Z Amë¶m‘wi|, Vmo Joco {H$˶oH$ {Xdg AY©nmoQ>rM hmoVm. Am{U
cmJcm hmoVm!! ˶mMr åhmVmar AmB© Va IoS>çmda AmOmar hmoVr.
Zoh‘tÀ¶m g§d¶rà‘mUo,§ ‘wH$mX‘ Amnë¶m S>m³o ¶mda N>Ìr CKSy>Z, ’$‘m©g {dS>r Zmht Va hÎmr EH$m Zì¶m KamÀ¶m H§$ÌmQ>mM| H$m‘ VoW| Mmcy§ hmoUma Ag| H$iVm§M, Amnë¶m ‘mBH$sMm
{eJ«oQ> AmoT>rV, ~mdcrÀ¶m Pwa³¶mgmR>r PmS>m§À¶m gmdcr§V OmUmè¶m ‘Owam§da ‘YyZ ‘YyZ T>oHo$, amoS>cocm aoS>m {nM³¶m H$mR>rZ| hm§H$crV, gmoZy EHo$ {Xdet ˶mÀ¶mH$S>o Amcm hmoVm. Am{U eodQ>t,
VodT>mM!... ~è¶mM Kmg{KerZ| VoWrc MwݶmÀ¶m KmUrMo H$m‘ ˶mcm {‘imc| hmoVo. ˶mcm d Vm|S>½¶mcm {‘iyZ
~mH$s, ZwgV| H$m‘...H$m‘...H$m‘! Mm¡Xm AmUo amoO R>acm.
XþnmaÀ¶m gwÅ>rMr K§Q>m XoD$Z, ‘wH$mX‘mZ| Amnco KS>çmi Xhm {‘{ZQ>| nwT>| H$ê$Z R>do c|!... Am{U Vmo Vo n¡go AJXt H$mQ>H$garZ| IMu! aoS>çmnwT>| Mma JdVmÀ¶m H$mS>çm Q>mH$mì¶mV!
H$mcM ‘Owar {Xdgmcm ghm AmUo Pmcr hmoVr. nU ‘wH$mX‘ Oê$a Zmht åhUyZ gm§JV ñdV: ZwgVm ^mV BH$S>mdm. (‘mBH$mÀ¶m KaÀ¶m ‘§S>itÀ¶m VmdS>tVyZ gwQ>cco m, gwVma H$maImݶm§Vrc
hmoVm Var XoIrc {Vgè¶m {Xdet gH$mit, gy¶m©oX¶mnydu Zdo ‘Oya O‘m hmoV hmoVo. gmcnm, ˶mcm ˶m H$m‘t Cn¶moJr nS>)o OwZmQ> ’$iHw$Q>§o C^mê$Z ˶mZ| ˶mM Amdmam§V Amnc| KaHw$c
eodQ>t Vmo ‘moQ>agm¶H$cdê$Z Amcm; ˶m§À¶mH$S>o nhmV Vmo ‘wH$mX‘mcm åhUmcm, "AmnUmcm C^mac| hmoV.o
‘mUgm§Mr JaO Amho H$m§?'...‘wH$mX‘mZ| "ZÞm' Ho$c|! Voìhm§, Vmo{h ˶m Kmoi³¶mH$S>o nmR> didyZ AmB©H$S>o nmR>dmd¶mg n¡go {e„H$ Q>mH$ʶmgmR>r§ ˶mMr hr gmar YS>nS> Ago!
Vm|S> doS>|dmH$S>| H$arV åhUmcm, "H$moU AmhoV AmO ‘Oya!' nU AmYtM amoS>mdcocm aoS>m, eodQ>t n§Yamdrg {Xdgm§À¶m Am§VM, Mmar nm¶ ngê$Z AmS>dm
nmoQ> hmVm§V KoD$Z {’$aUmè¶m ˶m Kmoi³¶m§V EH$M Ii~i Pmcr,...JS>~S> CS>mcr! Pmcm!.. ˶mdoit, EImXm ZmVcJ ‘oë¶mgmaIo§M Xþ:I Pmc| gmoZycm!..OUw H$m¶, EImX| Hw$Qw>§~
nU BV³¶m§V Vmo da OmVm§ OmVm§ W~H$cm d åhUmcm, "nm§M Amʶm§cm H$moUr V¶ma nmogUmè¶m ~mnmMm ‘¥Ë¶yM åhUmZm Am{U ˶mZ§Va, gmV AmUo amoOmÀ¶m gmܶm ‘Owam§V ‘moR>çm

120 121
‘wpîH$crZ| gmoݶmMr ^aVr Pmcr!... XmoZ gwVma da d XmoZ Imcr C^o amhÿZ..XmoarZ| AmoT>Umè¶m§Zm chmZgmZ gyMZm XoV hmoVo.
ImUtH$Sy>Z Amcoë¶m IS>rMr amg C§MmdV hmoVr. XJS>JmoQ>çm§À¶m XaS>r nm¶m^m|dVr§ dmT>V ˶m AmR>dS>çm§V KamMr ‘wXV g§nV hmoVr åhUyZ H$m°ÝQ´>°³Q>a H$m‘Jmam§da {deof XjVoZ|
hmo˶m. {dQ>m§Mo Wa da da MT>V hmoVo! XJS>mda XJS>.. {dQ>m§da {dQ>m.. MwZm gr‘|Q> ¶m§Mr ñdV:M XoIaoI H$arV hmoVm.
‘ܶñWr!... Am{U Ka C^| hmoV Mmcc| hmoVo! gwVmam§Mr JS>~S> Mmccr hmoVm. nwcrdéZ da MT>Uma| gm‘mZ AmoT>yZ KoVm§Zm ˶mcm A§Jmcm
no[Ýgc H$mZmda AS>H$dyZ, cm§H$y S>‘mZmcm gwVma a§Ym ‘marV Agco, Amoi~§ m cm|~H$iV R>do Zy {hgHo$ Úmdo cmJV!.. ˶mdoit ˶m§Zm Vmoc OmʶmMr ^r{V ZìhVr Ag| Zìho! nU V|M ˶m§M| VoWc|
Jd§S>r hmVm§Vrc Wmnr hmcdrV d daImct nhmV q^VrOdi H$m‘ H$arV Agco qH$dm ‘moR>‘moR>çm H$m‘!.. Am{U nmoQ>mgmR>t...Ameoda {dg§~Zy ... {‘{ZQ>m{‘{ZQ>mcm ˶m§À¶m Vgë¶m AZoH$ ’o$è¶m hmoV
{eim§da "ImQ²> ImQ²' AmdmO H$arV ˶m§da hmVmoS>m’$aerMo AmKmV H$aUmao nmWadQ> nm{hc|, H$s¨ hmo˶m...
‘mBH$m§Zm A{Ve¶ AmZ§X dmQ>!o .. : 138 :
˶m§À¶m ‘mBH$sMo V| Ka, {dQ>o{dQ>oÀ¶m C§MrZ| da CR>V hmoVo!..gr‘|Q> MwݶmMo Wa ˶mcm KamMo ‘mBH$ Am{U Vmo H$m°ÝQ´>°³Q>a Imct Kam{df¶t ~mocV hmoVo. Ka‘mBH$ åhUmco. "Mcm,
Xe©Zr¶ ñdê$n AmUʶmMm à¶ËZ H$arV hmoVo! Ka Va ‘Zng§V Pmc|!..nU n¡gm ’$ma IM© Pmcm hmo!'
gm§JH$m‘o ‘Oya ’$º$ Amncr earaeº$s AmoVVm§Zm nmhÿZ, Vmo H$m°ÝQ´>°³Q>a ‘mBH$m§Zm H$m§htem "Ahmo! ’$ma H$gcm?' Vmo ˶m§Zm CcQ> åhUmcm "AmVm§ h|M nhm!...‘cm H$m°ÝQ´>°³Q>‘ܶ|
WÅ>oZ|M åhUo, ""nm{hc|V!..ho Agco Am‘Mo ‘Oya... A§J‘ohZVrgmR>tM ‘Oyar KoVmV Zm?...Voìhm§ {H$Vrer H$‘mB© hmoUma Amho, Vwåhmcm dmQ>V?| ...PmcrM Va gmar XrS>XmoZ hOma én¶o!... ˶m§VgwÕm
Amnc| S>moH|$ dmnaVrc Va ham‘!.. åhUVmV ˶mgmR>t {Zamim n¡gm nS>oc!..'' ‘cm A{Ve¶ H$mQ>H$ga H$amdr cmJcr!...
‘mZoOdi gXè¶m§V ’w$Q>nÅ>r AS>H$dyZ Imct nhmV nhmV, EImXm gwVma H$ÀÀ¶m q^VrÀ¶m "Ahmo ‘J ho H$m¶ WmoS>o Pmco?' ‘mBH$ h§gV h§gV åhUmco, "Vwåhmcm BVH|$ {‘imco Var ¶m
H$S>odê$Z KmB©KmB©Zo Mmcy§ cmJcm, H$s¨ ‘mBH$m§Zm Imct O{‘Zrda C^o amhÿZ[h Koar Amë¶mgmaI| Kam§V! nU Amåht VrgnñVrg hOma én¶o hmVMo KmcdyZ ~gcm| H$s!'
hmoB©!...nU cJoM Vo ‘ZmMr g‘OyV H$arV, "A§:! AmnU ˶m~Ôc ˶m§Zm n¡gm XoVm| H$s¨!... "dm:! J‘mdyZ H$go?' Vmohr h§gZy åhUmcm "Vwåhmcm ‘Zng§V Ka {‘imc| Zm ‘mBH$sh¸$mM|!
{^VrOdi ~m§Ycoë¶m dmû¶mÀ¶m namVrdê$Z EImXm Jd§S>r MTy>§ BVê§$ cmJcm, H$s¨ ˶m§Zm "hmo!... Ia|M V|! åhU Amho H$m§ ‘mhrV?... ‘yI© cmoH$ Ka| ~m§YVmV. ehmUo Am§V
dmQ>o, Pm|H$ OmD$Z hm nS>UUma Va Zmht?... nU nwÝhm§ ˶m§À¶m ‘Zm§V {dMma ¶oB©, "˶m§V H$m¶ amhVmV!..' Vo ‘moR>çmZ| h§gZy åhUmco.
Pmc| ‘moR>og|? V| Va ˶m§M| H$m‘ Amho.' "qH$dm ˶m§Mr H$m±Q´>°³Q>| KoVmV!' Vmohr ‘moR>çmZ| h§gcm.
nm¶ ^mOV ^mOV N>namM| ~oQ>Z ‘maUmao gwVma qH$dm JS>r {VV³¶m C§Mrdê$Z Imct nmhÿ§ nU ‘J EH$X‘ AmR>dë¶mgmaI| H$ê$Z Vmo åhUmcm, "hmo, ~ar AmR>dU Pmcr. H$mc gJio
cmJco, H$s§ ‘mBH$m§Mr N>mVr YS>YS>;o nU ‘J V| ñdV:Mo§ nwÝhm§ gm§ËdZ H$arV d åhUV, "OJm§V BVH|$ H$m‘Jma ‘cm {dMmarV hmoV,o H$s¨ ‘mBH$gmho~m§Mo EdT>| ‘moR>| Ka Va ~m§YZy {Xc|;.. Vo Amåhmcm AmVm§
hid| dmJyZ H$g| Mmcoc? n¡em‘wi|M Va ht gd© H$m‘| hmoV AmhoV Zmht H$m?' ~{jg H$m¶ XoUma?'
Am{U Aem VèhoZ| é߶mÀ¶m chmZem dmQ>moiçm VwH$S>çmÀ¶m Omoamda ‘moR>‘moR>çm {dQ>m, "‘cm ¶m cmoH$m§Mr hrM J§‘V dmQ>V.o ..' ‘mBH$ ‘ܶ|M CnhmgJ^© h§gZy åhUmco, "Xa{Xder§
XJS>, cm§H$S>o§ C^| H$ê§$ eH$Uma| Amnc| dmT>V| Ka {Xdgm§VyZ EH$Xm§ Oar S>moio ^ê$Z nm{hc|, Var H$m‘m~ÔcMm nJma ˶m§Zm {‘iV hmoVm Zm? ‘J ˶mZ§Va Xþgè¶m {Vgè¶m Anojm ˶m§Zm H$emcm
‘mBH$m§Zm H¥$VH¥$˶ dmQ>o!... ˶m H¡$’$m§V Vo BVa gma| {dgê$Z OmV! nm{hOoV?... hm H$miM Agm ¶oV Amho nhm!..à˶oH$OU Amnco h¸$ VodT>o XmI{dVmo;... nU
KamM| a§JH$m‘ AmVm§ g§nV hmoVo. N>nam§Mo ‘moR>‘moR>| cm§Hy$S>gm‘mZ da MT>{dU| Mmcc| hmoVo. H$V©ì¶ H$m¶ V| ‘mÌ nhmV Zmhr!..'

122 123
"nU Vo åhUVmV...' Vmo ˶m§À¶m ~mOyZ| ‘mBH$m§H$S>o aX~Xcr H$arV åhUmcm, "à˶oH$mcm JXu H$ê$Z C^o am{hco. ‘mBH$ d H$m°ÝQ´>°³Q>a ¶m§Mm ImcMm g§dmX EH$X‘ Wm§~cm. XmoKo[h KmB©KmB©Z|
à˶oH$mMm XmoZ {Xdgm§Mm-{ZXmZ EH$ {XdgmMm nJma Var ~jrg Úmdm. A§J‘ohZVtV ˶m§Zr§ H$m§hr ˶m {Xeocm Ym§dco. H$m°ÝQ´>°³Q>a Vm|S>mZ| AmoaS>V hmoVm. ""Aao, ‘wH$mX‘ ˶mcm gm§^mim!...''
H$gya Ho$cr Zmht, Ag| ˶m§M| åhUU|!' Vr ˶mMr ^yVX¶m{h hmoVr H$s¨ H$m¶ ZH$io!... nU, gaH$mar ^anmB© H$m¶ÚmMr ^r{V ‘mÌ
""hmo hmo,...˶m§Zm qH$dm Vwåhmcm åhUm¶cm H$m¶?' ‘mBH$ H$m§htem ÌñV Mohè¶mZ| åhUmco, ˶mÀ¶m S>moiçm§V S>moH$dVm§Zm {XgV hmoVr Img!
"nU {Iem§VyZ n¡gm OmUma ‘m¶m!..XgH$s BH$S>r, nU EH$H$m ~moOm!!.. AmVm§ VwåhtM nhm! aUN>moS>cm {VKm§ Mm¡Km§Zr§ CMcyZ gm§dctV Zoc|. Vmo nyU© ~oewÕ Pmcm hmoVm... ˶mMm S>mdm
‘OH$S>o n¡go hmoVo! ‘cm Ka ~m§Ymd¶mM| hmoVo! ‘r n¡go ~mhoa H$mT>co!!...˶m§Zm n¡go nm{hOo hmoVo. hmV g~§Y M|Mcm hmoVm. nm¶mcm d S>mì¶m Hw$ercm ~amM ‘ma ~gcm hmoVm. ˶mMm OrU© A§JaIm
˶m§Zr A§J‘ohZV Ho$cr d ‘Owar {‘idcr!... Voìhm§ AmVm§ XoʶmKoʶmMm {Zamim àûZ CaVmoM H$moR>| ’$mQ>cm hmoVm. Im§ÚmOdiyZ d S>mì¶m H$m|nam§VyZ ^i^i aº$ dhmV hmoVo!...
d H$gm? {Xdgm XmoZ {Xdgm§Mm nJma XoʶmMm hm àûZ Zìho!... nU ¶m cmoH$m§Zm Vmo h¸$ XmoZ KmoQ> nmUr ߶më¶mda d S>mi
o çmcm nmUr cmJë¶mda, Vmo ewÕrda Amcm. Am{U H$ÊhV
dmQ>Vmo!... Am{U Vmo ‘mÌ Mmcy§ XoʶmMr ‘mPr ‘wirM BÀNm Zmhr!...' S>mi
o o CKSy>Z g^m|dma nmhÿ§ cmJcm!... H$m°ÝQ´>³° Q>a Ord ‘wR>tV Yê$Z ˶mÀ¶mOdiM C^m hmoVm! ˶mZ|
: 139 : nwT>| dm§Hy$Z, H$m§htem YS>YS>˶m A§V:H$aUmZ|M aUN>moS>cm àûZ Ho$cm. "H$m¶ ao aUN>moS>? {H$Vrg|
A^«mÀN>{XV AmH$memda da, H$m‘ H$arV Agcoë¶m gwVmam§À¶m d ‘Owam§À¶m Añnï> AmH¥$˶m cmJco?'
{XgV hmo˶m. "H$mht Zmht, eoQ>!', Vmo{h ˶mÀ¶mH$S>o nhmV WmoS>| H$ÊhV åhUmcm, "AmVm§ XmoZ {Xdgm§V
cm§H$S>o ImcyZ da MT>dUmè¶m, aUN>mSo > gwVmamMr Ym§Xc A{Ve¶M Mmccr hmoVr. Vmo ‘ܶ|M gm’$ ~am hmoBZ© !...h| Va H$m§htM Zmht!...Xhm dfmªndy u, ‘r nm§Mì¶m ‘Oë¶mdê$Z Imct JS>JS>cm|
’y$Q> H$mTy>Z ‘mn KoB,© .. amoIUrZ| qH$dm ISy>Zo ˶mda IwUm H$ar,... Xmoarcm ~m§Y.o .. Am{U ‘Owam§Zm hmoVmo. ˶mVyZ{h eragcm‘V OJcmoM Zm?...hm§!..Mmcc§¶! Amnë¶m nmoQ>mMm Y§Xm ‘mUgmcm
AmoT>ʶmMm hþHy$‘ H$ar! hd|Vrc CîUVoZ| d EH$gma»¶m H$m‘mÀ¶m l‘m‘wi|, ˶m åhmVmè¶mMm gmoS>Vm§ ¶oVmo WmoS>mM?...''
gwaHw$Vcocm Moham Km‘mZ| ZwgVm S>~S>~cm hmoVm!... "~a§..h| nhm, AmVm§ em§V {dlm§{V Ko! AJXt OmJMm hmcy§ ZH$mog H$s¨ ~mocy§ ZH$mog!'
~°Q>ZÀ¶m ’$içm§M| EH$ EH$ ~§S>c Xmoardê$Z da MT>V hmoVo. da C^m amhÿZ gmoZy V| AmoTy>Z H$m°ÝQ´>³° Q>a ñdV: em§VVoMm EH$ gwñH$mam gmoS>yZ, ‘wH$mX‘ d AmUIr XmoKm§Zm CÑoeZy nwT>| åhUmcm, "Om
KoB.© .. gmoS>dZy V| da H$m‘ H$arV Agcoë¶m gwVmamÀ¶m ~mOyg EH$ {hgH$m KoD$Z CS>dr! Vo V| PocrV ao, ‘moQ>matVyZ ˶mcm àW‘ hm°pñnQ>c‘ܶ| S>m°³Q>aH$S>o ݶm!... Am{U ‘J Kat gmoS>m ˶mÀ¶m!..AZ²
Am{U nwT>rc H$m‘mg cmJV... Vwåhr ao, ~KV H$m¶ ~gcmhm§V gJio!... Mcm CR>m...~mH$sMo Amnmnë¶m H$m‘mcm cmJm!...'
Ago§ {H$VrVar doi Mmcc| hmoV§o!... gJio nwÝhm H$mdar ~mdar Ñ{ï> H$ê$Z cJ~JrZ| H$m‘mda Omd¶mg nm§Jco!....
BV³¶m§V,...¶mdoit gmoZZy | {^aH$mdcoc| ~§S>c, daÀ¶m gwVmamM| cj Zgë¶m‘wi| N>namdê$Z ‘mBH$ gma| nhmV EH$m ~mOyg C^o hmoVo.
EH$X‘ JS>JS>V Imct gwQ>c|, d OdiMo ‘Oya "Aao Aao, aUN>moS>Or,'... Ag| AmoaS>ʶmnyduM, ˶m§À¶mOdi OmD$Z, Oam {IÞnUmZ|M h§gV, Vmo ˶m§Zm åhUmcm, "ho nm{hc|V!... hm
Imcr§ Cä¶m Agcoë¶m gwVmamÀ¶m {XeoZ|, Omoam§V Imct nSy>§ cmJc|. Am‘Mm ’$m¶Xm!... ñdV:Mm Ord KmcdyZ ho Amåhmcm[h Ymo³¶m§V AmUVmV!...AmVm§ Vmo eragcm‘V
Am{U aUN>moS> gmdY hmoʶmnyduM, ˶mÀ¶m S>mì¶m hmVmda d Hw$erda ‘ma ~gyZ Vmo gwQ>cm åhUyZ R>rH$!...ZmhtVa ‘cm nm§M ghme| én¶m§À¶m IÈ>>¶m§V AmUc| AgVoZ.² .'
O{‘Zrda CnS>m nS>cm! ‘mBH$ ¶m àH$mamZ| hV~wÕM Pmco hmoVo. nU Zì¶m Kamcm hmoUmam AmneHw$Z Q>icm, ¶m
‘Owam§V EH$M Jm|Yi Pmcm. Vo g¡amd¡am niV Amnë¶m ~ohmof d ~ogmdY nS>cëo ¶m OmV^mB©^modVt {dMmamZ| ˶m§Zr§ g‘mYmZmMm gwñH$mam gmoS>cm!

124 125
jU^a, ˶m§Zm H$m‘JmamÀ¶m Ymo³¶mÀ¶m Am¶wî¶mMr X¶m Amcr. nU, nwÝhm Xþgè¶m jUtM, ˶mZ| {OdmnmS> A§J‘ohZV Ho$cr hmoVr, Var EdT>çm ‘moR>çm KamÀ¶m IMm©V, H$m§Q>H$garZ|
V| gd© {dgaʶmMm à¶ËZ H$ê$Z, Vo Amnë¶m Zì¶m Kam§V nhmUr H$aʶmgmR>t {eaco! qH$~hþZm AY©nmoQ>t amhÿZhr, ˶mÀ¶m Jm§R>t Xhm n§Yam én¶m§hZÿ OmñV {eëBH$ am{hcr ZìhVr! ˶mcm
: 140 : dmQ>c| Aem Ymo³¶m§VyZhr AmnU ‘mBH$m§Mo H$m‘ Ho$c|, Va ˶mM| H$mhtVar MrO hmoB©c!
gd© {‘Ì‘§S>irH$S>o Am‘§ÌUn{ÌH$m Joë¶m hmo˶m. Am{U nmhþʶm§Zr Ka JO~Oco hmoV.o AmO OJm§V Ae³¶ Jmoï>tZmhr, Amem ‘yV© ñdê$n AmUVo!...
‘mBH$m§À¶m e¥§Jmacoë¶m Zì¶m Kam§V, dmñVwem§VrMr ‘oOdmZr hmoVr!... A¾rcm gmOyH$ VwnmÀ¶m Am{U åhUyZM, gmoZy YmS>er CËgmhmZo§ nwT>§o Pmcm! PQ>PQ> da MT>cm. S>m³o ¶mdarc XmoZMma
AmhþVr Pmë¶m hmo˶m! hmo‘hdZ H$ê$Z Yya Ka^a H$m|XmQ>cm hmoVm! ‘mJ| KmVcoë¶m chmZem ‘m§S>dm§V H$m¡c| ~mOyg gmê$Z, Ymo Ymo nS>Umè¶m nmdgm§VyZhr ˶mZ| Amnc| S>moH|$ da H$mT>c|!... gd© H$m‘Jma
Mwcrda MT>coë¶m n¹$mÞm§À¶m nmVoë¶m Imct BVaë¶m hmo˶m!.. ‘§S>ir VQ>ñWnUo§ ˶mÀ¶mH$S>o nhmV hmoVr! Jiçm§V AS>H$dcocm Amncm ‘moS>H$m S>mdm hmV gm§^miV,
BVam§~amo~a AmoKmZ|M {Z‘§{Ìcocr H$m‘Jma ‘§S>ir, Amnë¶m OodUmÀ¶m doioMr dmQ> nhmV, aUN>moS>{h H$m‘Jmam§À¶m ˶m JXuV {eacm.
H$m§hr PmS>mImct, H$m§hr nmJmoiçmImct, Aet Sw>c³¶m KoV ngact hmoVt!...nU VoW| ~hþVoH$ nmdgmÀ¶m nmʶmZo§ H$m¡c| H$m§hret {ZgaS>t Pmct hmoVt. gmoZyZ| hiy§M EH$m H$m¡cmda nm¶
gm‘gy‘M hmoVr! Zmht åhUmd¶mg, H$Yt H$Yt XmoKm§Mm¡Km§V, ˶m§Zm Z {‘imcoë¶m ~{jgm{df¶t R>do cm d A§J Mmoê$Z {^OV {^OV, Vmo Mmcy§ cmJcm...˶mZ| OdiMr XmoZ H$m¡c| ZrQ> Ho$cr d Vmoc
Hw$O~yO ‘mÌ Mmco! gm§^miV Vmo ‘Yco VrZ Mma Wa Q>mHy$Z nwT>À¶m XmoZ H$m¡cm§H$S>o Jocm.
AmH$me T>Jm§Zr ì¶mnc| hmoVo. gy¶m©Mm àH$me ‘§X Pmcm hmoVm. doJmZ| dhmUmam dmam, AJXr H$monè¶mOdirc XmoZ H$m¡c,| H$m°Ý§ Q´>³° Q>aZ| ˶mcm ImcyZ AmoaSy>Z XmI{dcr.
PmS>m§Mr nmZ| gigidrV hmoVm. BV³¶m§V, Mma ghm {Xdg CKS>coë¶m Zd»¶m nmdgmÀ¶m garda N>Ͷm S>m³o ¶mda KoD$Z, nwîH$i ‘§S>ir ñVãYVoZ| ImcyZM daMm gd© àH$ma nhmV hmoVr. ‘mBH$
gar ¶oD§$ cmJë¶m. AñVmì¶ñV nS>coë¶m H$m‘Jmam§Mr EH$M Ymdni CS>mcr!... gm|di| ZogyZ Imcr C^o hmoVo; Vo ‘YyZ ‘YyZ ˶mcm "gm§^mi ao' åhUyZ gm§JV hmoVo.
WmoS>çmM doim§V nmJmoiçm Jiy§ cmJë¶m. Mm¡Ï¶m ‘Oë¶mdarc hm°c‘ܶo§ ‘§S>ir Oodmd¶mg gmoZy nmdgmZ| Amocm qM~ Pmcm hmoVm. ‘YyZ ‘YyZ Vmo H$nmimdarc nmʶmÀ¶m Ymam PmS>r
~gcr hmoVr. Vm|M, N>namÀ¶m H$m¡cm§VyZ nmUr Jiy§ cmJc|! AOyZ grqcJ nwa| Pmc| Zgë¶m‘wi|, d hmVmZ| H$m¡c gmaI| H$ê§$ cmJo... H$monè¶mdarc H$m¡c| gmaIr Ho$ë¶mda, Vmo OnyZ nmdc| Q>mH$sV d
nmUr WoQ> A§Jmda nS>V hmoVo...‘§S>itV EH$M Jm|Yi CS>mcm!... ñdV:cm gm§darV Kam§V CVaʶmgmR>r da MTy>§ cmJcm.
nmhþUo ‘§S>itMr {dMmanyg H$amd¶mg Ka‘mBH$ da ¶oVmV, Vm| EH$M JS>~S> Mmccr hmoVr. AmVm§ nmUr Jimd¶mM| Wm§~co hmoVo, Voìhm§ gd© ‘§S>ir nwÝhm KamÀ¶m N>namImcr {eacr!
Mma nm§M H$m¡cm§VyZ cmoH$m§À¶m A§Jmda nmUr JiV hmoVo!...˶m§Mm WmoS>mgm {ha‘moS>M Pmcm. ˶m§Zr§ Am§V {eamd¶mMr OmJm, gmoZynmgyZ ghmgmV hmVmÀ¶m A§Vamda hmoVr. Vmo AJXt Ord
cJ~JrZ| H$m°ÝQ´>°³Q>amg hm§H$ ‘macr. H$m°ÝQ´>°³Q>amZ| ‘wH$mX‘mg d ‘wH$mX‘mZ| Imcr Agcoë¶m H$m§ht ‘wR>tV Yê$Z VoWn¶ªV MT>V da ¶oV hmoVm. nmdgmMr PmoS> gmaIr Mmcy§ hmoVr. gmoZyÀ¶m CKS>çm
Jd§S>r d ‘Owam§g da ~mocmdc|! H$m¡cm§V ’$Q>r am{hë¶m hmo˶m. H$moUr Var N>nam§da MTy>Z Vr§ H$m¡c| A§Jmdê$Z Ymam dhmV hmo˶m. dmam dhmV hmoVm; ˶m‘wi| Hw$S>Hw$S>Umao§ A§J ‘YyZ ‘YyZ PmS>rV, Vmo
naVct nm{hOo hmoVt!...nU nmD$g Va Ymo Ymo nS>V hmoVm!... Am{U ~{jg Z {‘imë¶m‘wi| gJio Km~aV Km~aVM nmdc| Q>mH$sV hmoVm.
H$m‘Jma AmYtM ZmamO Pmcoco!... ˶m§V nwÝhm§ Vgë¶m Ymo³¶m§V, nmD$g Wm§~ë¶m{edm¶ da H$‘r hmoUmar ImcMr JXu nhmd¶mg, jU^aM Vmo ‘mJ| diyZ W~H$cm! C^o amhÿZ ˶mZ|
MT>md¶mg H$moU V¶ma hmoB©c? Voìhm§ ˶m§À¶mVrc ~hþVoH$m§Zr hiy§M H$mT>Vm nm¶ KoVcm! ImcMr naVUmat ‘mUg| nm{hct!... Am{U ˶mjUr ˶mcm OUy§ H$m¶ dmQ>c| "AmnUM ¶m KamMo
: 141 : Iao ‘mBH$ Amhm|! hr Amgam emoYUmar ImcMr {Z~©c hVdr¶© ‘mUg|... Am{U ¶m Mma ‘Ocr
nU gmoZy nwT>| Pmcm!... lr‘§Vr ~§Jë¶mÀ¶m {eamda, ~oS>anU| ZmMUmao AmnU...'

126 127
Am{U Vgë¶m {ÛYm ‘Z:pñWVr§V ˶mZ| da MT>ʶmgmR>r§ nm¶ nwT>| Q>mH$cm. nU Amncm Vmoc Zì¶m KamH$S>o nhmV VoWyZ naV {’$aVm§Zm, ˶m H$m‘Jmam§Zm jU^aM OUy§ H$m¶ dmQ>c|,
gm§^miʶmnyduM, gmoZy ˶m CVa˶m H$m¡cmda EH$mEH$s¨ AmS>dm nS>cm! ""Mcm, AmnU Amnco Ord Ymo³¶m§V KmcyZ h| Ka Va Mm§Jco§ ‘O~yV C^o§ Ho$c|!..nU...Amncr
"Aao ‘mam ~mn!' Ag| ImocZy aUN>mSo > gwVma AmoaS>ʶmnyduM, nmdgmZ| Amoë¶mqM~ Pmcoë¶m AmR>dU WmoS>çmM {Xdgm§V ho cmoH$ gm’$ {dgê$Z OmVrc!...AmVm§M ‘wit Amnë¶m AnojoMr
H$m¡cm§dê$Z, W§S>rZ| JmaR>cco m gmoZy JS>JS>V Imcr ¶oD$§ cmJcm! ~{jgr Amnë¶mcm {‘iU| e³¶ Pmc| Zmhr! gmoZy...aUN>moS>...Am{U..nU..Mcm AmVm§, Xþgè¶m
: 142 : KamMr ì¶dñWm H$am; Agë¶m {dMmam§nojm§ ˶mZ|M nmoQ>mMr IiJr cm¡H$a ^aoc!...''
˶m H$m¡cmê$ N>namImctM Kam§Vrc ‘moR>çm hm°c‘ܶ| à{V{ð>V nmhþUo ‘§S>itMr n§JV ˶mdoit H$m±Q´>°³Q>a ‘ZmetM åhUV hmoVm...""Mcm! EH$Xm§Mo O~m~XmatVyZ Va gwQ>cm|. XrS>XmoZ
"grVmH$m§Vm'M| ñ‘aU H$ê$Z ZwH$VrM Oodmd¶mg ~gcr hmoVr. ‘mBH$, à˶oH$mnwT>| AmoUì¶mZ| X{jUm hOmaM ’$m¶Xm Pmcm...˶m§V nwÝhm§ gmoZÀy ¶m ^anmB©gmR>r WmoS>r PrO gmogmdr cmJUmaM!...˶mMr
{^OdyZ R>odʶm§V Jw§Vco hmoVo. WmoS>r’$ma ì¶dñWm AmnU H$ê$M åhUm!...Var nU...''
Am{U AY©dQ> {^Ococr H$m‘Jma ‘§S>ir, nS>dtV A§J Mmoê$Z Hw$S>Hw$S>V C^t hmoVt! Amnë¶m Zì¶m KamH$S>o H¥$VmW©VoZ| nhmV, ‘mBH$ Amnë¶metM åhUV hmoVo, ""~m§Ym¶M|
BV³¶mV gmoZy JS>JS>V Imct ¶oD§$ cmJcocm nmhÿZ, aUN>moS> ‘moR>çm§Zo AmoaS>cm "Aao, ‘mam ~m§Ym¶M| åhUVm§ åhUVm§...‘ZmgmaI| EH$Xm§M| Ka Va ~m§YyZ Pmc|! H$ënZonojm§ WmoS>m OmñV n¡gm
~mn! gmoZy ‘ar J¶m!..' H$m‘Jmam§Mr EH$M JXu Pmcr. H$m°ÝQ´>°³Q>a CKS>m ~moS>H$m Ym§dV ~mhoa IM© Pmcm Iam!...nU nwîH$i {Xdgm§nyduMm ‘Zm§Vrc ~oV Var {gÛrg Jocm! da AmnU ñdV:
Amcm!... am{hcmo, Var ImcÀ¶m VrZ ‘Oë¶m§À¶m ^mS>çmMo n¡g.o .. åhUOo Amnë¶mcm gmV AmR> Q>¸$o gwQ>md¶mg
‘ܶ| Yamd¶mg H$m§ht Zgë¶m‘wi| gmoZy H$m¡cm§À¶m H$S>odê$Z EH$X‘ CS>mcm; Am{U ~KVm haH$V Zmht!...ZmhtVar H$moU XoVmo¶² VrZ Mma Q>³³¶m§nojm§ OmñV, h„r?...AmVm§, Vmo ‘Oya nSy>Z
~KVm§, ˶m H$m‘Jmam§À¶m JXuVM ~ogmdYnU| ¶oD$Z YmS>H$Z² nS>cm. ˶mÀ¶m H$nmim§VyZ ^i^i gwadmVrgM Oam AneHw$ZmgmaI| Pmc| Ia| WmoS>.| ..V| H$m§hr {Xdg ‘Zmcm WmoS>| cmJoc{h...nU...
JiUma| aº$, gwÞ ‘ZmZ| nhmUmè¶m H$m‘Jmam§Mm ˶mÀ¶m^m|dVr JamS>m nS>cm hmoVm! H$m°§ÝQ´>°³Q>a d ‘wH$mX‘...XmoKm§Zr§ dmQ>mKmQ> Ho$cr; d eodQ>t, gmoZyÀ¶m åhmVmè¶m AmOmar
H$m°Q§ >³´° Q>a cJ~JrZ| nwT>| Pmcm. ˶mZ| H$m‘Jmam§H$adr KmB©KmB©Z| EH$ ^mS>çmMr ‘moQ>ma AmUdyZ AmB©H$S>o, ‘wH$mX‘ Mmirg én¶o KoD$Z Jocm. ‘mBH$m§Zthr CXma ‘ZmZ| gmoZyÀ¶m AmB©cm ˶m~amo~a
gmoZycm nQ>H$Z² Am§V Q>mH$c|! Am{U ‘moQ>ma ˶mcm hm°pñnQ>cn¶ªV nm|M{dʶmg niy§ cmJcr! AmUIr drg én¶o nmR>{dco hmoVo!
"JS>~S> H$m¶ Amho?' åhUyZ H$m§hr ‘§S>ir n§º$s¨VZy nhmd¶mg CR>V hmoVr; nU ˶m§Zm Imct nU ‘wH$mX‘ Vnmg H$arV H$arV ˶m IoS>oJm§dr nm|hm|Mcm, Voìhm§ ˶mcm g‘Oc|...‘wcmÀ¶m
~gdyZ n§JV nwT>| Mmcy§ Pmcr!... ¶oʶmMr ~a|M {Xdg dmQ> nhmV Vi‘iyZ Vi‘iyZ,... eodQ>t Mma {Xdgm§nyduM,...Vm|S>½¶mgh nwT>|
H$m‘Jma ‘§S>itMr Z§VaMr n§JV ~gmd¶mg g§Ü¶mH$mi Pmcr hmoVr. ~hþVoH$ CXmgrZM {ZKyZ Jocoë¶m Amnë¶m gmoZycm ^oQ>md¶mg åhmVmar Jocr hmoVr!
hmoV.o . ‘YyZ ‘YyZ H$m§htMo gmoZÀy ¶m hm°pñnQ>c‘Yrc ‘¥Ë¶y{df¶r§ ~mocU| Mmcc| hmoVo VodT>M| ... AWm©V.² ..Ho$di ZmBcmO åhUyZ ‘wH$mX‘ n¡go KoD$Z naVcm!...
OodU Pmë¶mda, H$nS>o MT>dVm§ MT>dVm§ ˶m§À¶m§Vrc H$m§htZt Amnë¶m ˶m Zì¶m H¥$VrH$S>.o ..˶m ...Am{U Zì¶m KamM| H$m°ÝQ´>°³Q> EH$XmM| g§nco!!...
Mma ‘Ocr Zì¶m KamH$S>o...A{^‘mZ ^aë¶m S>moiçm§Zr§ d JÖ{XV A§V:H$aUmZ| nm{hc|!
Amnë¶m dmT>{dcoë¶m ‘wcrcm gmgyÀ¶m nXat OS> A§V:H$aUmZ| ~m§YUmè¶m EImÚm AmB©À¶m (25)
AmЩ S>moiçm§Vrc H$éU^md, ˶m§À¶m ˶m Ñï>tV AJXt AmoVàmoV ^acm hmoVm!!... ‘w~§ B©; 15 Am°³Q>m~o a 1928
: 143 : Vr. gm¡. d{hZr§g gào‘ Z‘ñH$ma {deof,

128 129
Vw‘M| nÌ nmohm|Mc|. "H$cmdVr'À¶m ¶m ‘{hݶmÀ¶m A§H$m§V à{gÕ Pmcoc| AéUM| "Zì¶m gܶm§Mm ‘mZdr OrdZH$chM BVH$m JwV§ mJwV§ rMm Amho. Vmo H$‘r YS>nS>rMm ìhmdm Aer BÀNm Agoc,
KamM| H$m±Q´>°³Q>' dmMmd¶mg Vwåht ‘cm {c{hc| Amho. nU d{hZr, Amåht H$m°ÝQ´>°³Q>a ‘mUg| EImX| Va Á¶m§Mr Hw$dV Amho Aem§Zt ˶m§V ~Xc ìhmd¶mg, à˶j Aer,..XoeXoem§À¶m n[apñWVrcm
H$m±Q>´³° Q> cmoH$m§nTw >§o Ñû¶ê$nmZ| ¶oʶmnyduM ˶mda PS>n KmcrV AgVm|, h| Vwåhr {dgacm!...˶m‘wi,| OwiUmar ¶mo½¶ H«$m§{V KS>dyZ AmUmdr! Agë¶m {MÌUm§‘wi| WmoS>r ghmZw^y{V dmT>cr, Va ˶m
AéUM| ho§ "Zì¶m KamM| H$m±Q´>°³Q>' XoIrc ‘OH$S>o§M àW‘ Amc| Agoc, h| Vw‘À¶m ܶmZt{h Amc| AmJm‘r g‘mOH«$m§Vrcm{h ¶mo½¶ doit ghmZw^{y V {‘ioc. d{hZr, ‘cm AéUÀ¶m H$cmH¥$VrMr qH$‘V
Zmhr. nU WÅ>m ~mOyg R>do m¶Mr, Va Vwåhr {c{hʶmnydu d "H$cmdVr'V à{gÕ hmoʶmnyduM, ‘r Vmo g‘OVo. ˶mÀ¶m ^mdZmàYmZ ‘ZmMr Vi‘i{h ‘r AmH$cZ H$ê§$ eH$Vmo. nU...Ho$di Agë¶m
AéUMm coI dmMcm hmoVm. J¡admOdr d Xþ~içm ^mdZmàYmZVoMm, OJmÀ¶m ¶m YH$mYH$sÀ¶m O‘mݶm§V {Q>H$md cmJV Zmhr,
ñdV:À¶m KamÀ¶m ~m§YH$m‘mÀ¶m doir d ‘m¶m~amo~a BH$S>o {VH$S>o Xþgè¶m H$m§hr H$m±Q>³´° Q>am§H$S>o Ag|M ‘cm {dMmam§Vt dmQ>V|!...
˶m gw‘mamg {’$aV AgVm§Zm Amcoë¶m, AZw^dmdaM ˶mZ| V| {MÌ C^mab| Amho. åhUOo Vwåhr : 144 :
åhUVm§ ˶mà‘mU| ~m~mgmho~m§Zm d ‘cm ˶mZ| MìhmQ>çmda I|Mc| Amho, h| H$m§ht A§emZ| Ia| Amho. ¶m YH$mYH$sÀ¶m O‘mݶmdê$Z ‘cm Vw‘À¶m nÌm§Vrc Xþgè¶m àûZmMr AmR>dU Pmcr.
˶mÀ¶mgma»¶m H$cmd§VmZ| hm ˶mÀ¶m ^modVmcMm gmYmgwYm ‘mc‘gmcm Jmoim H$ê$Z hr EH$ gw§Xa "gwZrVr~amo~a Vw‘M| c¾ R>ac| Amho, Va Vwåhr AmVm§ cm¡H$a V| CaHy$Z H$m§ KoV Zmht? EH$ chmZer
C‘maV ~m§Ycr Amho...(j‘m H$am h§,...H$m§hr Pmc| Var Amåhr Jd§S>rM;...Iyn à¶mg H$ê$Z hr OmD$ Var hmVmImcr H$m‘ H$am¶cm hmoB©c ‘cm!' Ag| Vwåhr nwÝhm§ {c{hc| Amho, Zmht H$m§
Cn‘m ¶moOrV hmoVmo.) nU ˶m§V ˶mM| ’$mOrc ^mdZmàYmZ öX¶M {XgyZ ¶oV|. Jar~m§{df¶tMm eodQ>r?...Vwåhmcm YmH$Q>r OmD$ cm¡H$aM {‘ioc dmJdm¶cm, ~a§ d{hZr! nU WmoS>m Yra Yam.
{Oìhmim ‘mUgm§À¶m ‘Zm§V Oê$a nm{hOoo... nU ‘m¶m Amnë¶m H$m§htem JÚ ‘Zmcm dmQ>V|, Ia§ gm§Jy H$m§, d{hZr? ‘mP| h| chmZg|M-Ad¿¶m ghdrg-gÎmmdrg dfmªM| Am¶wî¶! nU
AéUZ| ¶m§V ~a|Mgo AmoTy>Z VmUyZ M§Ð~i AmUc| Amho! ˶m§V ‘cm nwT>| ¶md¶mg Or YS>nS> H$amdr cmJcr Amho, ˶m‘wi| AOyZ J¥hñWml‘mMr O~m~Xmar
Vwåhr§M nhm;...n¡go hmoVo åhUyZ H$‘tV H$‘r [H§$‘VtV ˶m Jmoï>tVrc ‘mBH$mZ| Ka ~m§Yc|! A§Jmda ¿¶md¶mg ‘cm YraM hmoV Zmhr. ‘r B§½c§S>hZÿ naV Amë¶mdaM Va ZwH$Vm H$moR>| ^ê$À¶mÀ¶m
Am{U Amnë¶mcm Mma n¡go gwQ>mdoV åhUyZ ˶mÀ¶m ˶m H$m±Q>´³° Q>aZ| ~arM H$m§Q>H$ga H$ê$Z ˶m§Zm ‘XV ‘XVrZ| pñWa hmoV Amho§. naXoet OmB©n¶ªV ‘r Amncm EH$‘mJu hmoVmo. X[aÐr AmB©~mnm§Mm X[aÐr
Ho$cr! ¶m§V ˶m XmoKm§Mm H$m¶ Xmof gm§Jm ~a|, d{hZr? ˶m {MÌm§Vrc Ka‘mBH$ qH$dm Vmo H$m±Q´>°³Q>a ‘wcJm ‘r! ³cmg {‘idm¶Mm d H$mog© e³¶ Vmo ñH$m°ca{enm {‘idrV cm¡H$a g§ndmd¶mMm!...
¶mnojm§ OmñV ào‘i AgVo, Var Vo AmUIr {Zami| V| H$m¶ H$aUma hmoVo?... Vm|n¶ªV ‘OnwT>| V|M EH$ ܶo¶ hmoVo. narj|V ~amM da Z§~a {‘imcm åhUyZ Va Q>mQ>mM| cmoZ Var
Iar Jmoï> Aer Amho, H$s¨ Amåhmcm{h X{cVm§~Ôc ghmZw^y{V dmQ>V Zmht Ag| Zmht. nU {‘imc|. V| ZwH$V|M H$moR>| ’o$Sy>Z Pmc|. ˶m§Vhr ^éÀ¶mZ|M ‘cm ‘XV Ho$cr åhUyZ ~a|. Zmhr Va
Amåhmcm{h ¶m {ZgJ©V: {df‘ OJm§V AmnAmnë¶m ¶mo½¶Vocm gmOocem nÕVrZ| OJmd¶mM| AgV|M AmUIr H$m§ht H$mi AgmM YS>nS>tV Jocm AgVm.
Zm?... Voìhm§ Jar~m§{df¶t EImÚmZ| Ago ZwgVo Cgmgo Q>mHy$Z ˶m§Mr pñW{V gwYmaUma Amho Voìhm§, AmVm§ pñWa ìhm¶cm, qH${MVg| ~o{’$H$sa ahm¶cm WmoS>m H$mi OmD§$ Úm H$s¨! gwZr{V
WmoS>rM?... gd© gm‘m{OH$ KQ>ZmM ¶mo½¶ ˶m àH$ma| Am‘ycmJ« ~Xccr, VaÀ¶m ¶m gmè¶m ZwH$VrM ¶m dfu Va ‘°{Q´>H$ nmg hmoVo Amho. {Vcm{h EH$XmoZ df} H$m°coOÀ¶m dmVmdaUm§V dm§daVm§
Jmoï>r!...Vm|n¶ªV...à˶oH$ AmnAmnc| Am¶wî¶ Ag| Xþgè¶m§À¶m {hVm§et PJS>VM OJʶmMm à¶ËZ ¶oBc© . ‘mPr nËZr J«Á° ¶wEQ>M Agmdr, Ago§ ‘cm ’$mag| dmQ>V Zgc|, Var H$m°cO o À¶m dmVmdaUm‘wi|
H$arc. åhUyZM ‘r ¶m~Ôc dmX H$aVm§Zm AéUcm O| gm§{JVc|, V|M Vwåhmcm ¶oW| nwT>| {c{hVmo!... {VMr Ñ[ï> WmoS>rVar {dñV¥V hmoB©c ¶m§V e§H$m Zmhr!
˶mZ| hr A˶§V gw§Xa öX¶ñneu H$cmH¥${V {Z‘m©U Ho$cr Amho. nU V| dmMyZ, Amåhr Am{U Xþga§ gm§Jy§ H$m§, d{hZr? ¶m AcrH$S>ë¶m AY©dQ> {eH$coë¶m ‘wcr dmB©Q>M ~a§ H$m§
H$m±Q´>°³Q>a cmoH$ qH$dm ‘mBH$ {deof gwYmê§$ Aer Amem ~miJʶmM| ‘mÌ H$maU Zmhr!... H$maU, EH§$XarV!...KaH$m‘mcm Va AJXt {Zén¶moJr! Am{U Am{W©H$ ~m~VtV?...A§h,§ Vo§ ‘wit {dMmê§$M

130 131
ZH$m! Vwåhr Owݶm J¥{hUr ’$maem {eH$coë¶m ZgVm§, Var nU ˶m Ñï>rZ| EH§$XarV ’$ma daÀ¶m ‘m¶m AmemnyU© ^amè¶m AmO nyUn© U| Zmhtem Pmë¶m AmhoV. hmo, ˶mM ì¶dhmamÀ¶m {Zadm{ZadtV
XOm©À¶m!... H$moUVr Var EH$ O~m~Xmar Var nyU©nU| {eamda KoVm§!.. Voìhm§ Vwåhmcm Vw‘Mr OmD$ AéU d ‘r h„r Jw§Vcm| hmoVmo§, Vo H$m§hr§ {d{eï> ܶo¶ R>odyZM. VWm{n hmVt Agcocr {e„H$ a¸$‘
‘XV H$aʶmEodOr {VMr ~S>XmñV amIʶmÀ¶m ZdrZ H$m‘{JarMrM Vw‘À¶m BVa O~mXmè¶m§V ^a g§non¶ªV Am‘Mm dmS²>‘¶g§gma d H$cmgodoMm H¡$’$.. H$go~go Mmcco d eodQ>t H$Qw>ì¶dhmamcm ~ir
nS>m¶Mr! Zmhr?... ‘J AmVm§ ‘m¶m ¶m {dMmagaUrZ| Km~ê$Z Var, ‘r EImX§ df© c¾ nwT>§ nSy>Z, hm§ hm§ åhUVm§ Joë¶m {S>g~| am§V ˶m Am‘À¶m gmè¶m ܶo¶m§Mm ~moOdmam CS>mcm. ¶m {Zadm{ZadtV
T>H$cc§ Va ˶mcm g§‘{V Úmc H$s¨ Zmhr?... AéUZ| Joë¶m dfmªÀ¶m ‘w§~B© àXe©Zm§V {‘i{dcoco, Mma ~{jgm§Mo nm§Me| én¶o d ‘mPo{h n§Yam
nU ZH$mo ~m, d{hZr amJdmd¶mÀ¶m AmUIr H$m§hr {c{hc| Va.. Am{U ‘cm{h "EH$m Zì¶m gmoimeo én¶o CS>mco! nU ˶mcm Cnm¶ H$m¶?...
KamM| H$m°ÝQ´>°³Q>' hmVr ¿¶md¶mg Om¶M§ Amho ~mhoa! ‘J nwa| H$ê§$ Zm nÌ?.. ‘mder! ZmZm§gma»¶m H$R>moa ì¶dhmar ‘mUgmMm ‘wcJm Agë¶m ܶo¶m‘mJo H$gm cmJcm
Vw‘MmM - AaqdX^mdmoOr. ¶mM| Vwåhmcm Amü¶© dmQ>co Agoc Zmhr? H$Xm{MV² AéUÀ¶m g§JVrZ|{h Agoc, nU EdT>| Ia|,
Vm.H$. - AéUZ| ‘§Owio{df¶r ~m~m§Zm H$i{dë¶mda, Pmcocm Jm|Yi Vwåhmcm AmVm§n¶ªV Amåhr "H$cmdVr' ‘moR>çm ܶo¶mZ| {Z‘m©U Ho$cr hmoVr! Var ‘hmamï´>mMr ^y{‘ Aem H$modiçm doctZm
g‘OcmM Agoc. ‘¶m©Xo~mhoa H$UIa R>aVo. jUmYmªV ˶m IVnmʶmA^mdr gwHy$Z ‘mÌ OmVmV!
- AaqdX Xþga| H$m¶ qchÿ? Vwåhr ñZohmZ| ‘cm nÌ nmR>{dc|V. gwYo{df¶r Mm¡H$er Ho$crV!...Ia|M,
‘cm A{Ve¶ g‘mYmZ dmQ>c|. Zmht Va, Ia| gm§Jmd¶mM| åhUOo ‘mP| Am¶wî¶ ‘cm nwîH$ig|
^H$mgM dmQ>V| ‘mder! AéUMm ñZoh, ˶mÀ¶m g§JVrZ| H$Yr‘Yt H$amd¶mÀ¶m Agë¶m ^mZJS>r,
(26) Agë¶m CÚmoJm§V ñdV:cm a‘dyZ KoʶmMm ‘r à¶ËZ H$aVmo, EdT>|M!
H$ë¶mU, Vm. 9 ’o$~«dw mar 1929 AmO h| nÌ Vwåhmcm {chmd¶mg ‘cm {H$Vr AmZ§X dmQ>V Amho. ‘mder ‘m¶m H$m§hrem
{චH$‘im‘mder, EH$mH$s Am¶wî¶m§V,...Vw‘À¶mgma»¶m ‘§S>itMm AH$maU {OìhmimM ‘cm ‘yR>^a ‘m§g XoVmo!...
{H$Vr Var {Xdgm§Zr ‘cm Vw‘M| nÌ Amc|. gwYm AmVm§ R>rH$ Amho. nU ˶mnojm§ {VÀ¶m H$imd|, ^mD§$g gào‘ Z‘ñH$ma, ‘wcm§g AZoH$ Amerdm©X.
AmOmam{df¶r OmñV AmemOZH$ Ag| H$m¶ gm§Jmd¶mM|? Vwåhr BV³¶m dfmªÀ¶m AZw^dmZ| AmVm§ Vo§ Vw‘Mm - dg§V R>mHy$a
OmUVm§M! Var, dmñV{dH$ Vw‘À¶m nÌmcm AJXt ‘Z‘moH$i| CÎma Úmd¶mM| ‘m¶m {H$Vr Var {Xdg
‘Zm§V hmoVo; nU doiM {‘imcm Zmht. EH$ Va gwYoMr ‘Ycr A˶dñW pñW{V d Xþga| Am‘M|
"H$cmdVr' ‘m{gH$! (27)
ZmZm§Mm ~hþVoH$ ì¶dhma h„t ‘rM nhmVmo; nU Ver ‘cm ZmZm§Mr ~arMer ‘moH$irH$M H$ë¶mU; 29 ‘mM© 1929
Amho ˶m‘wi|M AWm©V..gwYoÀ¶m ewlyf|V OmUmam d Am‘À¶m ì¶dhmam§V ‘moS>Umam doi gmoS>yZ ‘mPm {M.gm¡. H$‘irg AZoH$ Amerdm©X -
BVa doi, ‘r AéUÀ¶m g§JVr‘wi| ‘m¶m AmdS>˶m H$cm§V-’$moQ>moJ«m’$s, {MÌH$cm, {gZo‘mV§Ì Vwcm AmR>Xhm {Xdgm§nydu H$mS>© {c{hc|, nU ˶mZ§Va AéUÀ¶m ~m~VtV ‘cm nwÝhm EH$
dJ¡a|V KmcdVmo d H$g|~g| ‘m¶m ‘ZmM| g‘mYmZ H$aVm|. ‘moR>r qMVm CËnÞ Pmcr Amho!...
H$m§ht ‘{hݶm§ndy u AéUZ| Vwåhmcm ˶mÀ¶m coImMr àw’$| nmR>{dcr;.. ˶mdoiÀ¶m ˶mÀ¶m d ‘mJÀ¶m gJiçmM Jmoï>r,.. ‘m¶mà‘mU| Vy§[h {dgaU| ~a|!...nU Vwcm AmR>dV Agoc,

132 133
AéU AJXr§ chmZ AgVm§ZmM AmB©{dZm {ZamYma Pmcm. ˶m Z§Va, AmB© Am{U ~mn XmoÝht {‘i{dë¶mM|{h H$moUr§ ‘cm gm§{JVc|!.. nU ¶m gmè¶m Jmoï>r ˶mcm ‘mJmhÿZ H$aVm§ Amë¶m Zg˶m
àH$maMr ˶mMr O~m~Xmar ‘m¶mda Amcr. AWm©V² ˶mÀ¶m {ejUmgmR>t, ˶mÀ¶m chmZgmZ H$m§?
AmdS>r{ZdS>r§gmR>t, ˶mÀ¶m EH§$Xa gwImgmR>t, ‘r ‘m¶m EonVrà‘mUo IM©hr H$arV Amcmo!..‘J gmV AmR> ‘{hݶm§nydu ‘r ˶mcm c¾mÀ¶m ~m~VtV {damoY Ho$cm. ˶m§V ‘mPr H$m§hr MyH$
Aem doit ˶mÀ¶m ^{dVì¶m{df¶tÀ¶m ‘m¶m ñdV:À¶m Aem H$m§hr§ AmH$m§jm..Anojm ‘m¶m hmoVr, Ag| ‘cm AmO[h dmQ>V Zmht. AéUM| ^mdZmàYmZ ‘Z, Á¶m jUmcm Or Jmoï> ‘Zm§V ¶oBc©
‘Zm§V Agmì¶mV ¶m§V Zdc H$m¶ Amho? Vrda nV§Jmà‘mUo§ PS>n KmcrV AgV|!..˶mÀ¶m AmVm§n¶©VÀ¶m chmZem Am¶wî¶mMm {dMma Ho$cm
Var nU ˶m§ n ¡ H $s¨ ˶mZ| ‘mPr Aer H$mo U Vr Ano j m ny U © H$ê$Z XmI{dcr Var XoIrc h|M {XgyZ ¶oBc© . Amnë¶m ñdmV§Í¶mMm Xþén¶moJ H$ê$Z, ‘§Oi
w m XogmB©Mr ‘m¶m ZH$iV
Amho?...H$m°cO o n¶ªVÀ¶m Am¶wî¶m§VM ˶mZ| ‘cm {Zame Ho$c|. nwT>| Va ˶mcm {‘imcoë¶m ñdmV§Í¶mMm d ñdV:À¶m O~m~Xmarda {ZdS> H$aʶmMm ˶mcm A{YH$ma H$moUr {Xcm hmoVm? Vmo AOyZ ‘m¶mda
˶mZ| Xþén¶moJM Ho$cm. Om˶m hþema AgyZ{h, Amnë¶mM Adm§Va AmdS>r d H$ënZm ¶m§Zm ~ir Adc§~yZ Amho d ‘m¶m Kam§V ¶oUma| ‘mUyg, ˶mÀ¶m à‘mU|M ‘cm[h {ZdS> H$aʶmMm ‘cm
nSy>Z, Vmo gmaIm A¶eñdrM hmoV Jocm. ˶mM| {MÌH$coM| doS>, ˶mÀ¶m BVa g§JrVm{X H$cm..gmè¶m§Mm, A{YH$ma nmohm|MVmo... Am{U ˶m Ñïr>Z|M, ‘r ˶mÀ¶m Vgë¶m {ZU©¶mcm ˶mÀ¶m {hVmgmR>tM
˶mÀ¶m EH§$Xa Aä¶mgH«$‘mda n[aUm‘ Pmcm!... AmS>H$mR>r Ho$cr!
Am{U Mma dfmªndy u Vmo E‘.~r.~r.Eg². H$S>o Jocm; n{hcr narjm XmoZ dfmªZr§ nmg Pmcm. ˶mÀ¶m ^mdZmàYmZ dmJUwH$sZ| CX²^dcoë¶m AZoH$ àg§Jm§Zr ‘cm Og| nXmonXr Xþ:I hmoV
nU nwT>À¶m H$mog‘© ܶ| Vmo XmoZXm§ Zmnmg Pmcm. ¶m gdm©cm O~m~Xma H$moU? ˶mÀ¶m Aä¶mgmì¶{V[aº$ Joc|, Vg| ˶mM| ^mdZmàYmZ A§V:H$aU ‘m¶m WmoS>çmem H$R>moa dmJUwH$sZ| H$iV Z H$iV ‘r{h
BVa Adm§Va Jmoï>tV a‘V Agcoc| ˶mM| ‘Z, h|M! Zìho H$m§? XþIdrV Amcmo. h| ˶mÀ¶m Amcoë¶m nÌm§V dmMc| åhUOo Xþ:I hmoVo; nU ‘mPrM ˶m gdmªV MyH$
h„t Va ‘r Ag| EoH$c|, H$s ‘t ˶mcm gm§{JVc| hmoVo åhUyZ ‘cm MH${dʶmgmR>tM Ho$di, Amho Ag| ‘mÌ ‘cm ‘witM dmQ>V Zmht. Agmo.
n{hë¶m narjoZV§ a Vmo nwÝhm§ S>m³° Q>arH$S>o Jocm. dmñV{dH$, VoWo ˶mZ| gwédmVrMo H$m§hr§ ‘{hZo Aä¶mg ¶m gd© Jmoï>t‘wi| ‘mPo§ ‘Z ’$ma AñdñW hmoVo d ˶mÀ¶m ^{dVì¶m{df¶r ~arM H$miOr
Ho$cm VodT>mM,..~mH$s ˶mZ§Va Vmo EH$m ImgJr AmQ>©ñHy$c‘ܶ|M Amncm doi OmñV Kmcdr. dmQ>Vo. ˶mM| Mma nmM {Xdgmnydu Amcoc| nÌ ‘wÔm‘M gmo~V VwOH$S>o nmR>drV Amho. dmMyZ
¶m{df¶t ‘cm ~mV‘r g‘OVm§M, ‘r ˶mcm nÌmZ| gd© g{dñVa {dMmac|. ˶mÀ¶m CÎmamdê$Z AmVm§ Pmë¶mda V| VwOH$S>o am{hc| Var Mmcoc. ‘wÔm‘ naV nmR>dmd¶mg ZH$mo. AZoH$ Amerdm©X.
hr dñVwpñWVrM Agë¶mM| ‘cm g‘OV|. nU Xþga|[h ˶mZ| ‘cm ˶m§V {c{hc| Amho; V| åhUOo, Vmo - ~m~m R>mHy$a
Joë¶m dfu ~r.Eg²gr.Mr n{hcr narjm nmg Pmcm d ¶§Xm nwT>ë¶m eodQ>À¶m narjocm[h ~gcm
Amho!.. hmVt KoVcocm H$mog© VgmM Q>mHy$Z ¶m JmoîQ>r ˶mZ| JwánU| H$aU| åhUOo ‘O{déÕ EH$àH$ma| (28)
Aݶmæ¶ H$Q>M H$aU| Zìho H$m¶?.. ‘w~§ B©, Vm. 22 ‘mM© 1929
¶m gd© Jmoï>tdê$Z Vwcm g‘OocM, H$s¨ ‘r ˶mÀ¶m ~m~VtV AmVm§ AJXtM ^¾öX¶ Pmcmo {ච~m~m,
Amho. Vwåht ‘cm gm§{JVc|V d ‘r S>m°³Q>a hmoʶmgmR>r ‘o{S>H$c H$m°coOm§V Jocmo; n{hcr narjm
: 145 : XmoZ dfmªZr Pmcr. nU ‘Z a‘oZm. Amnë¶mcm Aà˶j gwMdyZ nm{hc| nU ¶e ¶oUma Zmhtg|
Vg| nm{hc|,..Va AéU hþema Amho. gX²JwUr Amho; ˶mZ| ‘hmamï´>m§V {MÌH$c|V ~a|M ¶e nhmVm§M ‘r naV Amcmo. gmh{OH$M Xþgè¶m narj|V XmoÝhr doim§ ¶eñdr C‘oXdmam§V ‘mP| Zm§d Amc|
g§nmXÿZ Zm§d{h {‘i{dc| Amho, Ag| EoH$Vmo. ˶mZ| Joct VrZ Mma df} cmJmonmR> H$m§ht ~[jg| Zmhr. hmo¶; ¶m ‘Yë¶m AdYtV, EH$m ImOJr AmQ>g²© ² ³cmg‘ܶ| ‘r {MÌH$coMm Aä¶mg Mmc{dcm

134 135
hmoVm! AH$pënV ~r.Eggr. Mm{h Aä¶mgH«$‘ g§n{dcm. AmnUm§g ho§ gd© AMmZH$ g‘Oë¶m‘wi| CÎmoOZ Va amhÿ§ÚmM,..CcQ> ˶m gdmªV ‘cm {ZéËgmhr H$aʶmMmM Amnë¶mH$Sy>Z à˶jmà˶jnU|
AmnU ‘Ocm amJmdyZ {c{hcoc| nÌ AmOM nmohm|Mc|. Amncm amJ AH$maU Amho, Ag| ‘cm ‘witM à¶ËZ Pmcm!...‘m¶m ‘Zmcm AWm©VM g‘mYmZ dmQ>V Zgo!.. Am{U åhUyZM,..‘r ‘m¶m
dmQ>V Zmht. nU ‘cm ‘mPr{h ‘Z:pñW{V AmnUm§g Oam H$idy§ Úm. AmdS>r..ImOJr arVrZ|..Xþgè¶m§À¶m CÎmoOZm{edm¶,..MmcdrV d dmT>drV Jocmo! ˶m§VM Jw§J
~m~m, ñnï> {c{hʶmdmMyZ J˶§Va Zmhr,..‘m¶m ‘hÎdmH$m§jm, ‘m¶m Z¡g{J©H$ AmdS>r hmoD$Z,..‘r H$ënZoÀ¶m EImÚm AÑû¶ àXoem§V dmdacmo...˶m AdU©Zr¶ Ñï>rZ| YS>nS> Ho$cr.
H$m¶ AmhoV Am{U H$m¶ ZmhtV ˶mMr AmnU H$YtM AmoiI H$ê$Z KoVcr ZmhtV! ‘m¶m nU Oar ‘m¶m ‘Zmcm Ia| g‘mYmZ H$YtM cm^c| Zmht,...Var{h ‘m¶m ¶m YS>nS>rcm
Am¶wî¶m{df¶t Amnë¶m Aem H$m§hr T>mo~i H$ënZm AmnU R>a{dë¶m,...Am{U ˶mà‘mU| ¶m Zmht WmoS>og| Ñû¶ ñdê$n ¶oV Joc|. {MÌH$c|V àmdrʶ {‘iy§ cmJc|. ‘m¶m d¡¶{º$H$ {h‘VrÀ¶m à¶ËZm§V
˶m gmÀ¶m~ahþHy$‘ ‘r dmJmdo, Aer§ gmaIr BÀNm Ho$crV!..nU ‘cm{h ñdV:À¶m Am¶wî¶m{df¶r ¶eñdr hmoD$Z, VrZ Mma df] cmJmonmR> chmZghmZ ~{jg| {‘iV Joct,.. Aem doit ‘cm O|
H$m§ht ñdV:À¶m Aem H$ënZm AgVrc, h| H$Yt Amnë¶m ‘Zm§V Amc| H$m§? H$m§ H$moUmg R>mD$H$?...‘r ‘Zmo‘¶ g‘mYmZ dmQ>o,..V| eãXm§V gm§JU| AJXt Ae³¶ Amho!..nU VodT>çmZ|M ‘r gwIr Zgo.
O| O| ñdV:À¶m BÀNoZ| CËgmhmZ| H$arZ, V| V| gma|, Amnë¶m ‘V| ‘m¶m ‘yI© ^amè¶mM R>aV Amë¶m! ˶m~m~VtV ‘mP| H$moUr H$m§hr H$m¡VwH$ H$arV Zgo. ˶m‘wio Jm¶Z d dmÚm§Vrc AmdS> ñdV:À¶m
Voìhm§, ‘cm dmQ>V,| VéUm§À¶m A§V:H$aUm§V {eê$Z, dS>rc ‘mUgm§Zm, ˶m§Mo {dMma g‘OmdyZ KoVm H$a‘UwH$snwaVrM IwQ§ >yZ am{hcr. {chmd| d ’$mS>md| ¶m{edm¶ coIZm§V àJ{V ZìhVr. {MÌ| dfm©Zdw f}
¶oV ZmhtV, h|M Ia| EH§$XatV! Am{U ¶m‘wi|M, AmnU AmMacm Vmo ‘mJ© d AmnU OJcm| V| AY©dQ> Yyi ImV nS>V!.. ¶m~amo~aM Amnë¶mcm gd©loð> dmQ>Umam ‘m¶m Z¡g{J©H$ àd¥Îmter
Am¶wî¶, h|M loð>...Mm§Jc|,..V|M Am‘À¶m ‘wcm§Zm V§VmoV§V AZwH$aUr¶ Amho, Ag| ˶m§Zm dmQ>V|. jUmojUt PJS>Umam ‘mPm cm§~M cm§~ Aä¶mgH«$‘ ‘Zm{déÕ H$gm~gm Mmccm hmoVm Am{U
Aemdoit, ‘cm EH$m ‘hmËå¶mM| EH$ dm³¶ AmR>dV|-"" ‘mZdr ‘ZmÀ¶m Z¡g{J©H$ ^aVrcm, "h§ ˶m‘wi| Va ‘Z Zoh‘tM a§Org amhr! Aem doitM ‘m¶m ‘Zmcm CÎmoOZ XoUmè¶m Xþgè¶m EImÚm
¶oW|..Zìh| VoW|..Ago ~m§Y KmcʶmMm H$moUmcm A{YH$ma Amho?'...'' gwöX² A§V:H$aUmMr A{Ve¶ Oê$ar ^mgo!...
Ia|M, "‘mZdr Am¶wî¶' hm EH$ cm§~M cm§~ Agm àdmg Amho!.. Am{U OÝ‘OmV : 147 :
g§ñH$maM ‘mUgmÀ¶m ‘ZmMm H$c R>adrV AgVmV! Zìho H$m§? ‘J ˶mcm gd© àH$maM| d gd© ~mOyM| nU ˶m§VyZ{h ‘r ‘Zmcm a§OdrV nwT>| añVm H$mTy>§ cmJcmo. n{hë¶m narjoZ§Va ‘r S>m°³Q>ar
H¥${Ì‘ d {Zé§X ~m§Y Var H$emcm? ˶mZ| ˶mMr àJ{V hmoB©c H$s AYmoJ{V??.. H$mog©cm nwÝhm Amcmo, Voìhm§M ‘m¶m§V Iar XþQ>ßnr d¥{Îm Amcr! Am{U åhUyZ ‘m¶m Z¡g{J©H$
: 146 : AmdS>tZm ‘r cnV N>nVM dm§d XoV hmoVmo;..nU ~mhoê$Z, ‘Zm{déÕ H$m§ hmoBZ© m; ‘m¶m MmH$moatVrc
AmnU ‘cm amJmdyZM {dMmac| Amho,..Voìhm§ AmO ‘m¶m ‘ZmMr gmar ‘i‘i {ejUH«$‘mMm Ñû¶ S>mocmam, ‘r VgmM C^mê$Z am{hcmo hmoVmo!...
Ii~i,..WmoS>³¶m§V Amnë¶mnwT>| Q>mH$U| ‘cm ^mJ Pmc| Amho! ˶m gw‘mamg, AZno{jV Aem H$m§ht ZdrZ KQ>Zm Pmë¶m. Am¶wî¶mÀ¶m gwédmVrg, {‘aoÀ¶m
EH§$XarV, Amnë¶mnojm§ {H$Vr Var gwpñWVtV ‘mPo AmVm§n¶ªVMo chmZg| Am¶wî¶ Joc|; Var ~m~VtV AZw^d ¶oD$Z{h, ‘mPm ‘§Oi w eo r AH$[ënV g§~Y§ Amcm! Am{U eodQ>r§ {OdcJ ñZohmgmR>r§
nU, AmnU ZrQ> {dMma H$ê$Z nm{hc|V,..Va Amnë¶mcm AmT>ioc,..H$s¨ Á¶m Jmoï>r ‘cm ‘m¶m VhmZcoc| ‘mP| ‘Z {VÀ¶mer§ ñZohmZ| {ZJ{S>V hmoʶmgmR>r CËgwH$ Pmc|.
Or{dVmMt IamoIatM gmYZ|..gmܶ| dmQ>V,.. Á¶m àH$maMr dmJUyH$, ì¶[º$..‘cm {චd g‘mYmZmMt ˶mdoin¶ªV ‘cm AmOÀ¶mà‘mU| n¡emMr Iar AmoiI ZìhVr. ˶mMr qH$‘VM H$iV
H|$Ð| dmQ>V,.. VtM hQ>Hy$Z Amnë¶m ‘Zmg nQ>V ZgV! ‘m¶m c{cVH$cm Amnë¶mcm Q>mH$mD$ ZìhVr. gwédmVrg ‘r ‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V Hw$T>cmo Am{U eodQ>t, gac‘ZñH$VoZ| AmnUmg ‘r gd©
dmQ>V! nU ˶mM ‘m¶m Or{dVmcm AmYma^yV dmQ>V! ‘mPr {MÌH$cmM ¿¶m!... ‘r ‘m¶m H$i{dc|; nU AmnU ‘Oda EH$X‘ amJmdcm§V. ‘m¶m gmè¶mM ^mdZm§Mm...H$ënZm§Mm...{dn¶m©g
AmVm§n¶ªVÀ¶m chmZem Am¶wî¶m§VM H$m§ hmoB©Zm- ˶m àm§Vm§V WmoS>| WmoS>| Zm§d {‘idrV hmoVmo. nU Ho$cmV!..‘cm Va AOyZ{h V| gd©...‘m¶m Am¶wî¶m§Vrc ‘Zmcm A˶§V OmMUr cmdUmao àg§JM

136 137
dmQ>VmV!... ~m~m,..˶m~amo~aM chmZem ¶m ‘mZdr Am¶wî¶m§V Agco Añnï> à¶moJ..à¶ËZ H$arV amhʶmnojm§,
: 148 : Amnë¶m Iè¶m AmdS>t hmVt KoD$Z ˶m§V {‘i{dcoë¶m H$V©~JmardaM, 춺$sZ| gm‘m{OH$ Am¶wî¶{h
Amnë¶m BÀNoà‘mU| ‘m¶m ‘Zm{déÕ H$m§ hmoB©Zm, nU ‘r ‘o{S>H$c H$mog© hmVt KoVcm. H§$R>md|, h| OmñV ~a| Zìh| H$m§?..‘cm Var Vg| dmQ>V|!...
˶mdoit, AWm©V.² .‘mPr ‘hÎdmH$m§jm Xþhao r hmoVr. S>m³° Q>a ìhmd|, ñdV§Ì ìhmd|, nU Amnct ܶo¶| ‘mÌ hmo,....Aem {dMmam§VZy M ‘mZdr H$V©ì¶m{df¶r ‘r ñdV:cm àý H$ê§$ cmJo;o Am{U ˶mcm
VtM H$m¶‘ R>do Zy ˶m§Zm ‘yVñ© dê$n AmUmd|,...nU Ag| åhQ>c,| ...Var ‘m¶m AmdS>r gm’$ {Zamiçm! ‘mP| ‘Z CÎma XoB,© ""D$R, AéU...AOyZ OmJm hmo. Vw¶mH$S>o O| Mm§Jco§ Amho, ˶mÀ¶mM {dH$mgmgmR>r§
‘Zmcm ܶmg Va {ZamiçmM Jmoï>rMm!...˶m‘wi| ˶m cm§~ H$mogH© $S>o nmhÿZ ‘mP| ‘Z eodQ>t MaH$c|. àW‘ AmQ>mHo $mQ> à¶ËZ H$a! h|M VwP| H$V©ì¶..hoM Vw¶m Am¶wî¶m§Vrc gÎdmMo, g˶mMo à¶moJ!...V|M
^m§~mdyZ OmD$Z cm¡H$aM, ‘r ˶m§VyZ EH$X‘ nm¶ ‘mJ| KoD§$ cmJcmo!... VwP| Am¶wî¶...VrM VwPr g‘mOgodm! OJmcm hc{dUmè¶m H$ënZm§Mm g§Jh« H$a...AdcmoH$Z H$a..‘ZZ
EH$sH$S>o Aä¶mgmÀ¶m éj dmQ>Umè¶m nwñVH$m§Mm T>rJ ‘OH$S>o S>mi o o dQ>mê$Z ~KV Ago;o ..Va H$a. Vw¶m ^modVcmÀ¶m ‘mZdm§V Vw¶m H$coÀ¶m ê$nmZ| ˶m gmè¶m§Mm àgma H$a! Am{U ‘J VwPr
XþgarH$S>o {MÌ’$BH$, Hw$§ Mco, a§JmÀ¶m S>ã¶m, ‘cm ào‘mZ| Odi ~mocdrV AgV!...AmdS>rMo J«W§ H$ma H$cm, Vy§ åhUerc VodT>|M ~mocyZ Wm§~Uma Zmht. ˶m§VyZ[h AZoH$ ZdrZ H$ënZm§Zm OÝ‘ XoB©c!''
‘O{déÕ Hw$O~wO H$arV AmhoV Ag| ‘cm dmQ>;o ...Va H$monè¶m§V JdgUr KmcyZ Q>mJ§ coë¶m V§~moè¶m§VZy Am{U ¶m ‘Zmo‘¶ Om[Udo‘wio...‘J ‘cm dmQ>o,..¶m ‘m¶m chmZem Am¶wî¶m§V ‘cm
J§^ra AmdmO {ZKmë¶mMm ^mg hmoB©!..loð> H$cmd§Vm§M| dmS²>‘¶ ‘Zm§V ñdV:À¶m {dMmam§M| Vw§~i nwîH$i H$amd¶mM| Amho,..{‘idmd¶mM| Amho. Amnë¶m AmdS>rMm Iam VamOy. Á¶m ~mOyg PwHo$c
dmXi CR>dyZ XoB©;..Va Amnë¶m A§Jt Agcoë¶m JwUm§Mo ¶mo½¶ MrO hmoV Zmht, ¶m Om[UdoZ| ‘Z VrM Jmoï> Amnë¶m Am¶wî¶mM| ‘w»¶ H|$Ð H$ê$Z ˶m‘mJ|M Amnc| gma| gm‘϶© IM©U| h|M 춺$sM| Ia|
AJXr a§Org hmoB©!... OJU| d ˶m‘mJo ¶emn¶emMr {j{V Z ~miJVm§ ‘ZmnmgyZ cmJë¶mM| g‘mYmZ h|M ˶mM| ’$i!
‘Zmda Aem VèhoM| XS>nU KmcyZ ‘r ‘mPm Aä¶mg H$gH$gm MmcdrV hmoVmo,...nwT>| ~m~m, ‘cm dmQ>V,| cmoH$m§Zm ‘yIn© UmÀ¶m dmQ>Umè¶m ¶m char(B§nëg),..AJXtM gmYmaU
T>H$crV hmoVmo!...nU ˶m‘wi|M ‘r ‘Zm§V OmñV IwaQy>§ cmJcmo;..earamZ| {ZéËgmhr, Zo~im Zgcoë¶m à˶oH$ 춺$sÀ¶m Am¶wî¶m§V AgVmV!.. Agë¶m char H$Yt H$Yt 춺$sÀ¶m Zmemcm{h
~Zcmo. Am{U OgOgm ‘r hmVt KoVcoë¶m H$mog©{df¶t {dMma H$ê§$ cmJcmo VgVg| ‘cm Amnc| h§o H$maUr^yV hmoV AgVrc, nU Var{h nwîH$i doim§ ˶m§VyZ Mm§Jë¶mMrM {Zîn{Îm hmoVo! MmH$moarMm
gma|M MwH$V| Amho,...Amnë¶m Am¶wî¶mÀ¶m ܶo¶mMm nm¶mM gmam S>>i‘iV Amho!...Ag| dmQy>§ Am¶wî¶H«$‘ gwc^ dmQ>cm qH$dm Amnë¶m ¶m A§V:ñ’y$V© char cmoH$m§Zm ‘yIn© UmÀ¶m dmQ>ë¶m, Var ˶m
cmJc|!.. Omon¶ªV jwРܶo¶mZ| ào[aV ZmhrV, Vmon¶ªV n[apñWVret PJS>V ˶m§Mm nmR>cmJ H$aU| hmM Iam
: 149 : nwéfmW© Zìho H$m§?..
Am{U åhUyZ ‘r ˶mZ§Va OmñV OmñV A§V‘w©I hmoD§$ cmJcmo. OgOgm {dMma H$ê§$ : 150 :
cmJcmo, VgVg| ‘cm dmQy>§ cmJc|,§ ‘t AmVm§n¶ªV MwH$VM Amcm| Amho. Am¶wî¶m§V...Cƒ dmVmdaUm§V Am{U Agë¶m {dMmam§ZtM ‘cm {Xdg|{Xdg nQy>§ cmJc|, H$s¨ ‘r gܶm AmH«${‘V Agcocm
OJy§ BpÀN>Umè¶m ‘Zmcm g§H$Q>mMrM Iar ‘XV hmoV AgV|; Am{U åhUyZM,..‘m¶m Vm|n¶ªVÀ¶m ‘mJ© hm Am¶wî¶mMm An춶 Amho. ‘cm MmH$mcm Yê$Z JaJaUmè¶m {MIcmÀ¶m JmoiçmM| Am¶wî¶
gmè¶m YS>nS>tV Amcoct An¶e| ‘cm ‘moR>çm ‘moR>çmZ| H$m§hrVar ~OmdyZM OUy§ gm§JV AmhoV,.. Ag| ZH$mo hmoVo. VoWyZ {ZgQy>Z, H$moR>| Var H$moU˶m Var Mm§Jë¶m dmQ>Umè¶m {XeoZ|, AkmV.. AJå¶
‘cm dmQ>o! nmoH$itV CS>Umè¶m EImÚm aO:H$UmM| Or{dV{h ‘cm {‘imë¶mg nm{hOo hmoV,o ..Vg| ˶m MmH$moarcm
Omo {df¶ hmVr nS>co VmoM Amnë¶m AmdS>rMm H$ê$Z ˶m§V àmdrʶ {‘i{dʶmMr Amnë¶m§V gmoSy>Z CS>md¶mM| hmoVo! Am{U åhUyZM eodQ>r§ ‘t ‘ZmMm EH$ R>m‘ {ZûM¶ Ho$cm d ‘m¶m ܶo¶^yV
Y‘H$ nm{hOo ho§ Ia|! n§{S>Vm§gma»¶m Amnë¶m doiÀ¶m 춺$s¨Mr§ CXmhaUo§ g‘moaM AmhoV. nU ‘mJm©g cmJcmo.

138 139
{MÌH$cm d Jm¶Z ¶m§V ‘mPm ~amM doi OmD§$ cmJcm. nXì¶m hr gmYZ| IatM, nU gmܶ| VwP| nÌ nm|hm|Mco.§ Joë¶m nm§M ghm {Xdgm§V, ‘r Am‘À¶m EH$m chmZem KaJwVr ^mZJS>tV
{‘i{dʶmgmR>t ht gmYZ| WmoS>tVar hmVt cmJcr nm{hOoV. åhUyZM ‘cm gwc^ dmQ>Umao {df¶ Jw§Vcmo hmoVmo. ˶m‘wi| Vwcm CÎma {chmd¶mg doi Pmcm Zmhr. Am{U ˶m ^mZJS>tV AéU nS>cm
KoD$Z ‘r ~r.Eg²gr.À¶m Q>åg© ^ê§$ cmJcmo!..Aet ‘mPt Joct AS>rM df] Joct AmhoV. Jm¶Zm§V hmoVm,...¶m‘wi| Va gd© H$m§hrg| OmñVM Jw§VmJw§VrM| Pmc| hmoVo.
‘mPr àJ{V Pmcr Amho; {MÌH$c|V ‘r§ AZoH$ ~{jg| {‘i{dct AmhoV. nXdrÀ¶m Ñï>rZ| Or.S>r.AmQ>© dmñV{dH$, AéUMr gmar YS>nS> MwH$sMr hmoVr Ag| ‘cm dmQ>V Zmht. nU ˶m‘wi|,
hmoD$Z AmVm§ ‘r eodQ>À¶m ~r.Eg²gr. À¶m narjocmhr ‘{hݶmnyduM ~gcmo Amho!.. Kam§Vë¶m Kam§V EH$‘oH$m§{df¶t ‘Z| H$cw{fV hmoVrc Aer YmñVr dmQ>V hmoVr, EdT>|M!...˶m§V
¶m Jmoï>r ‘r ˶mM doico m AmnUm§g H$idë¶m nm{hOo hmo˶m, h| AJXt Ia| Amho. nU ‘cm nwÝhm§, AéUcm ‘mPrM ’y$g Amho, Agm[h ¶ed§VXmXm dJ¡aM| m ‘Oda àdmX ¶oʶmgmaIm hmoVm;..Am{U
Amncm ñd^md{h R>mD$H$ Amho. Am{U ‘cm ñdmñ϶ nm{hOo hmoV.o BVHo$ {Xdg ‘t Amncr ’$gdUyH$ Vgm Vmo WmoS>mgm Amcm{h, eodQ>t!
Ho$cr; ˶m~Ôc ‘r Amncr IamoIaM j‘m ‘mJVmo. Am‘À¶m e§H$aMr Vwcm ‘m{hVr AmhoM. Amncm gdmªV chmZJm ‘wcJm åhUyZ AmB©Z| ˶mM|
‘m¶m ‘Zm§V H$Yt nmoQ>mMm àûZ ¶oV Zmht Ag| Zmht; nU..nmoQ>m~o mcm {dR>m~o m åhUUmè¶m§nH¡ $s§ chmZnUt cmS> Ho$co d Odi Odi ˶m‘wi|M ˶mÀ¶m {ejUmMr Am~mi Pmcr. ˶mc g‘Oy§
‘mÌ ‘r Zmht! H$maU nmoQ> d S>moH|$ ¶m Xaå¶mZM| ‘mP| öX¶ ‘t H$YtM {dgê§$ eH$Uma Zmht! ‘cm cmJʶmnyduM, ZmZm§Mr, ‘mPr,...dJ¡ao gmè¶m§Mr gmYmaU ~ar n[apñWVr Kam§V cm^ë¶m‘wi| Va
‘ZmnmgyZ dmQ>V| AÞgmR>t OJʶmnojm§, OJʶmgmR>t AÞ Mm§Jco§. ˶m‘wi| Am¶wî¶mcm CÁÁdcVm Vmo ñdV:cm Iyngo lr‘§V{h JUyZ OJm§V Mmcy§ cmJcm!.. Agë¶m ~S>o{JarÀ¶m H$m§htem CÕQ>
Var ¶oVo!... d¥Îmt‘wi,| AmoKmZ|M, ˶mcm nwT>| ¶oʶmg {‘iy§ eH$Umè¶m gd© g§Ü¶m ‘mÌ Ë¶mZ| cmWmS>ë¶m. {ejUmMr
‘m¶m ܶo¶^yV H$cm§Mm {dH$mg ìhmd¶mg, EImÚm Aml‘mM| dmVmdaUM Oê$a Amho Ag| Aer B{Vlr Pmë¶mda[h V|M! chmZ ZmoH$è¶m H$aʶm§V ˶mcm H$‘rnUm dmQ>o d ‘moR>çm ZmoH$è¶m
‘cm AmVm§ ‘ZmnmgyZ dmQ>V|. gw§Xa {ZgJmªV d em§V dmVmdaUm§V Agë¶m ¶m Aml‘mMr ‘m§S>Ur H$aʶmMr qH$dm ì¶mnmam§V nS>ʶmMr Y‘H$ AJa H$V©~Jmar ˶mÀ¶m A§Jm§V ZìhVr.
Agmdr. VoWrc loð> 춺$sÀ¶m gm{Þܶm§V d Vr^m|dVmcÀ¶m dmVmdaUm§V ‘m¶m JwUm§Mm Img AmVm§ ˶mÀ¶mM XmXaÀ¶m KamÀ¶m {dH«$sMm àûZ {ZKmcm hmoVm. AWm©AWu, Vgm ‘mPm
{dH$mg hmoBc© !.. ˶m§V H$mhtM g§§~§Y Zmht. nU ‘t CJrMM ‘ܶ| Jmodcmo Jocmo hmoVmo. ¶ed§VXmXm dJ¡ao ‘§S>ir,
åhUyZM ‘r R>a{dc| Amho V| Ag|: H$m§hr§ {Xdgm§Zr ~r.Eg²gr.Mm {ZH$mc cmJoc. ˶m§V ‘r AéU‘wi| n¶m©¶mZ| ‘Oda[h ~ar§M amJmdcr hmoVr§. nU eodQ>r {ZXmZ ˶m§À¶m ‘Zmà‘mU| e§H$aMo Ka
~hþVHo $ nmg hmoBZ© ; nU ¶eñdr Pmcmo Z Pmcmo, Var {MÌH$coÀ¶m d Jm¶ZmÀ¶m nwT>rc Aä¶mgmgmR>r ˶m§Zm {dH$V Var KoVm§ Amc|; Am{U ˶m‘wi|M, ˶m§Mr Vm|S>| WmoS>r§ ’$ma ~§X Pmct. Zmht Va ˶m§Zr
‘r adtÐZmW Q>mJmoam§À¶m em§{V{ZHo$VZmcm OmUma Amho!... AmH$menmVmi{h EH$ Ho$c| AgV|! Aer EH§$Xa pñW{V hmoVr!
‘m¶m AmH$m§jm d ^mdZm cjm§V KoD$Z AmnU h| nÌ ghmZw^yVrZ| dmMmc Zm? H$imd|, Vwcm AmR>dV AgocM, Vw¶m c¾mÀ¶m doitM e§H$aM| c¾ Pmc|; Voìhm§ ˶mcm ˶m c¾m~amo~a
cmo^d¥{Õ ìhmdr. EH$ K~mS>M {‘imc| hmoVo Am{U V| åhUOo WmoS>çm AYy d EH$m nm¶mZ| c§JS>çm ‘wcrcm nËH$aë¶m‘wi,|
Amncm Z‘« - AéU ˶mÀ¶m {dYdm gmgyMr g§n{Îm! V| Ka gmYmaU Xhm ~mam hOmam§M|; {edm¶ amoI Mma hOma! gma|
ZrQ> g§^mic| AgV| Va H$m§ht dmB©Q> ZìhV|!.. nU ˶mÀ¶m ‘yI©nUm‘wi|, ˶m amoI aH$‘oMr d
(29) ~m¶H$moÀ¶m A§Jmdarc Xm{Jݶm§Mr AmVm§n¶ªV MQ>UrM Pmcr! am{hc| hmoVo, V| VodT>| XmXaM| Ka!
H$ë¶mU, Vm. 14 ‘o 1929. ˶mnmgyZ {‘iUmè¶m Vrg nñVrg én¶o ^mS>çmda, d Am‘À¶m EH$Ì ahmUrÀ¶m Hw$Qw~>§ mÀ¶m Amgè¶mZ|M,
{M.gm¡. H$‘irg AZoH$ Amerdm©X {deof- ˶mMm g§gma Joct {H$˶oH$ df} H$gm~gm MmcV Amcm hmoVm. VWm{n VodT>çmdahr ñdmar g§Vwï>

140 141
am{hcr Zmht. AmVm§ Va ~m¶H$mo ‘oë¶mda, ˶mMm VmoM nyU© H$aVm gdaVm! ‘J H$m¶? ñdV:À¶m e§H$acm ‘madmS>çmH$Sy>Z Joë¶m ‘{hݶm§V OmoamMm VJmXm cmJcm d ZmoQ>rg[h Amcr! "VwP| Ka
M¡Zr d IM© dJ¡ag§o mR>r,§ ˶mZ| Amnë¶m XmXaÀ¶m Kamda, {Za{Zamiçm doit, XmoKm§ ‘madmS>çm§H$Sy>Z, Amåht {dH«$sg H$mTy>§..' Ag§ ˶m§Zt ˶m§g åhUVm§M, Vmo ~amM Km~acm...JS>~S>cm; d H$m¶Xoera
Odi Odi AS>rM hOma én¶o H$mT>co hmoV.o ZmZm§Zm qH$dm ‘cm H$moUmcmM ¶m§Vc| AmVm§n¶ªV H$m§ht g„m {dMmaʶmgmR>t ^rV^rVM ˶mZ| ‘OH$S>o Ym§d KoVcr.
R>mBH$ ZìhV|. AcrH$S>o ˶m ‘madmS>çm§Zr§ ˶mMo‘mJ| gmaIm BH$S>m cmdcm Am{U eodQ>t Amåhmcm{h ˶mcm ñdV: n¡emMr ‘XV H$aʶmMr ‘mPr ‘witM BÀNm ZìhVr; ‘r ˶mcm gai
H$i{dc|; Voìhm§ H$moR>| V| Am‘À¶m H$mZmda Amc|!.. ˶mcm ˶m§À¶m n¡emMr ì¶dñWm H$m§htM H$aVm§ gm§{JVc|, H$s¨, "‘cm ¶m§V Xþga| H$m§hr H$aVm§ ¶oUma Zmht... VwPm ‘Oda {dûdmg Agoc Va Kamcm
¶oB©Zm, Voìhm eodQ>r ZmBcmO åhUyZ gmh{OH$M Amnë¶m KamMr {dH«$s H$aʶmMo {dMma ˶mÀ¶m OmñVrV OmñV qH$‘V XoʶmMr IQ>nQ> ’$ma Va ‘r H$aVmo!..
‘Zm§V gmaIo ¶oD§$ cmJco! nU XmXm d {dR>mo~mAÊUm§Zt Va ˶mcm ‘madmS>çmH$Sy>Z hmoUmè¶m An‘mZm{df¶tM YmñVr
Am{U ¶oW|M ¶ed§VXmXm d {dR>mo~mAÊUm ¶m ~mncoH$m§Mm ˶m§V g§~§Y Amcm! CËnÞ Ho$cr. ˶mcm[h dmQ>c|, AmnU e³¶ {VV³¶m cdH$a H$m¶ Vmo {dMma H$ê$Z ‘madmS>çm§Mr
: 151 : XoUt gì¶mO ’o$S>ë¶m{edm¶ Amncr YS>JV Zmht. Am{U AemM ‘Z:pñWVtV, Vmo AgVm§Zm EHo$
¶ed§VXmXm d {dR>mo~mAÊUm XmoKo{h Agë¶m g§YrMrM dmQ> nhmV hmoVo, ‘cm dmQ>V|;.. {Xder {dR>mo~mAÊUmZ| ˶mcm Amnë¶m Kat Zoc|. VoW| à˶oH$mZ| "̶mUm§ YyVm©Zm§' ¶mà‘mU| ˶mÀ¶m
H$maU, Iar dñVwpñW{V Aer, H$s¨ Joct ghm df} qH$dm A{YH$M, XmXm§Zr ˶m KamMm ~amMgm ^mJ ‘Zmda n[aUm‘ Ho$cm..d eodQ>t AmnU ñdV:M V| Ka OmñVtV OmñV gìdmVrZ hOmamcm KoD$Z
e§H$aH$Sy>Z ^mS>çmZ| KoVcm Amho. ˶m§Zt Amnë¶m d{S>BH$sÀ¶m dOZmda ˶m EdT>çm ‘moR>çm OmJoM| ˶mcm H$O©‘wº$ H$aʶmMr h‘r KoVcr.
e§H$acm AmVm§n¶ªV gmao ~mdrg én¶o ^mS>| XoV AmUc| hmoVo. V| KaM ¶eñdr, hr ¶emoXmd{hZtMr e§H$aMr H$Om©Mr a¸$‘ ì¶mOmgH$Q> nmdUoVrZ hOma hmoV hmoVr. Voìhm§ ˶mcm{h dmQy>§ cmJc|,
H$ënZm Pmë¶m‘wi|, eodQ>r Va Joë¶m XmoZ VrZ dfmªnmgyZÀ¶m e§H$aÀ¶m Imcmdcoë¶m n[apñWVtV, H$s¨ Amnë¶mcm H$O© ’o$Sy>Z Q>mH$Vm§ ¶oBc© M, nU AmUIr nmMe| én¶o[h da amoI {‘iy§ eH$Vrc. àW‘
¶emoXmH$mH$s ˶mÀ¶mH$S>o Ka ñdV: {dH$V KoʶmÀ¶mM Jmoï>r ~mocy§ cmJcr hmoVr! "hmo Zm' H$ê$Z, eodQ>t EHo$ {Xder e§H$aZo§ ˶m§Zm "hmo' XoIrc åhQ>c|. ¶m g§YrMm AWm©V² nQ>H$Z²
V| ~mam Voam hOmam§Mo Ka; nU e§H$a ZS>cocm nmhÿZ ˶m ‘§S>itZt V| XrS> hOmam§nmgyZ ’$m¶Xm KoD$Z, ˶m ~mncoH$m§Zt cmJcrM Amncm H$mJX {c{hUmam ~moc{dcm, KamMr gZX e§H$aH$Sy>Z
‘mJmd¶mg gwadmV Ho$cr. EH$Xm§ Va ‘r ˶m ~m~VtV e§H$aH$S>o ‘YñWr H$amdr Aer ˶m ~mncoH$m§Zr KoVcr, d gmR>no Ì{h V¶ma H$ê$Z R>do c|.
BÀNm Xe©dcr. nU ‘cm Vmo CKS> CKS> EH$ àH$maMm Aݶm¶M dmQ>cm d Ho$di ˶m§M| Vm|S> ~§X : 153 :
H$aʶmgmR>t åhUyZM ‘t ˶m§Zm ˶mdoit gm§{JVc|, "e§H$aZ| dmñV{dH$ Ka {dHy§$ Z¶o, nU Vmo e§H$a ˶m§Zm hmo åhUyZ ~gcm, h| BH$S>o ‘cm ‘witM R>mD$H$ ZìhV|. ‘m¶m gyMZodê$Z ‘m¶m
{dH$UmaM Agcm Va ‘t[h ˶mcm ghm hOmam§n¶ªV XoD§$ eHo$Z. AmoiIrMm EH$ Xcmc ‘w§~B©À¶m VrZ Mma ^m{Q>¶m§Zm AmUyZ Kamcm {JèhmB©H$ {‘i{dʶmMr IQ>nQ>
˶m‘wi| ˶m§À¶m CËgmhm§V ‘ܶoM§ {daOU nS>c;| Var ˶mZ§Va Joë¶m XmoZ VrZ dfmªV,..˶m§Zr H$arV hmoVm!
‘ZmMm ‘moR>m YraM H$ê$Z OUy§ H$m¶, ˶m KamMr qH$‘VM e§^a XmoZe| én¶m§Zt dmT>drV dmT>drV nU,...‘cm AmVm§ ‘mJmhÿZ Xþga|M g‘OV| Amho. H$moUr KamMr nhmUr H$aʶmgmR>r§ Kam§V
AS>rM hOmam§n¶ªV AmUcr hmoVr. {’$ê§$ cmJcm H$s¨, Am‘Mr ¶emoXmd{hZr nwT>| ¶oD$Z hiyM åhUo, ""Ka {dH$V KoUma Amhm§, hmo¶?
: 152 : Am‘M| H$m§hr åhUU| Zmht. ¿¶m ~mnS>o! nU ho nm{hc|V H$m?... ˶m ImocrMr q^V H$er JS>JS>m
BH$S>o e§H$aÀ¶m {T>ë¶m ì¶dhmam‘wi|, ˶mM| H$O©, ì¶mO d ˶m~amo~a ‘madmS>çmMm VJmXm hmcVo Amho? Am{U hr§ Xmao§...˶m {IS>³¶m..gd© nmhÿZ Z§VaM {dMma H$am!... Amåhr§ ¶oW| amhVmo§
gma| dmTy>§ cmJc| hmoVo. ˶m‘wi| ˶mMm[h H$c hiy§ hiy§ Ka {dH$ʶmH$S>o hmoD§$ cmJcm hmoVm. eodQ>t, åhUOo H$m¶? Ymo³¶m§VM! amhVm| Pmc| H$g| Var!...''

142 143
øm gJiçm Jmoï>t‘wi,| ˶m XcmcmMr {JèhmB©H$| H$m§ht nwÝhm§ ˶mcm ˶m Kam{df¶t {dMmamd¶mg MmMê§$ cmJcm. Voìhm ‘cm dmQ>c,| H$s¨ AmnU ¶m Amnmngm§Vrc ^mZJS>tV ¶mhÿZ OmñV Z nS>cco M|
¶oV ZgV. ˶m‘wi| {MSy>Z, ˶mZ| {dR>mo~mAÊUm§Zm eodQ>t ˶m~Ôc EH$Xm§ {dMmac|. ˶mda XmXm d ~a|. e§H$a H$m§htM R>m‘ Z gm§JVm§ {ZKyZ Jocm. Voìhm ‘r[h VQ>ñWM ahmd¶mM| R>a{dc|.
d{hZtZt, ˶mM| Mhm-H$m°’$sZ| AmXa{V϶ H$ê$Z, ˶mcm hiyM§ gm§{JVc|,""gìdm VrZ hOma qH$‘V ‘cm dmQ>V|, ˶mM {Xder g§Ü¶mH$mit, e§H$a AéUcm ‘w§~B©g añ˶m§V ^oQ>cm Agmdm;
Amåht Ho$crM Amho. ˶mÀ¶mda KamMr qH$‘V hmoUma Zmht Aer IQ>nQ> H$amc Va nhm! Vw‘M| Am{U AWm©V² AéU Amnë¶m CVmdiçm ñd^mdmà‘mU| nQ>H$Z² Xþgè¶m {Xdet ˶mÀ¶m ‘XVrg
H${‘eZ {dgaUma Zmht Amåhr!'' Ym§dcm. ZmZm d ‘r XmoKo[h, XmXm§À¶m gm§Jʶmdê$Z XmXacm Jocm| hmoVmo. VoWo AéUZ| gmamM
Vmo nadm§ ‘cm h| gma| g{dñVa gm§JV hmoVm. Am‘Mr d{hZr, åhUo, ˶mcm ˶mdoit XoImdm ~XcyZ Q>mH$cm hmoVm. ‘r Odi Odi VQ>ñWM am{hcmo. nU eodQ>r ¶edÝVXmXm§Zr§ V| Ka
åhUmcr; ""Ag§ nhm Xcmcgmho~, am{hë¶m AmhoV Hw$R>§ AmVm§ Kam§À¶m qH$‘Vr? Amåhr§ Var H$m¶ KoVc|M R>aë¶mà‘mUo!
qH$‘V XoUma ¶m Kamcm,...åhUOo ¶odT>Mo§ , H$s..BVHo$ {Xdg am{hcm| ¶m Kam§V,...gmh{OH$M cmo^ AéU Y¡¶m©Z| gmè¶m§~amo~a ^m§S>V hmoVm. nU Vmo ˶m§V Z nS>Vm Va ~a| hmoV.o ˶m {Xder§À¶m
cmJcm¶²! Ka H$gc§ Amho V| Vwåht nhmVm§M. Zwg˶m ’w$§ H$arZ|XI
o rc CS>co . nU H$aUma H$m¶? Ahmo, ˶mÀ¶m ˶m Y¡¶m©Mm ‘mÌ ‘cm, jU^a A{^‘mZ dmQ>ë¶mdm§MyZ am{hcm Zmhr§.
EH$mÚm JmoR>çm§V Zoh‘r åh¡g ~m§Ycr Va ˶m§VyZ ~mhoa H$mT>Vm§Zm, Vr gwÕm§ H$mR>çm Im¶cm V¶ma Agmo. ‘cm H$m§Q>H$ga d ì¶dhma gma| H$iV|. nU Amnngm§Vrc{h hm Agcm jwÐ ñdmW©
hmoV!o Amåhr Var H$m¶,..Am‘Mr {eH$ñV H$ê$Z Mma XmoZ n¡go IM©Uma, BW§ {VW§ S>mJS>O w r H$aUma nm{hcm, åhUOo ‘mÌ ‘m¶m ‘Zmcm ’$ma dmB©Q> dmQ>V|. H$imd| h| Amerdm©X.
Am{U ˶mcm gmdaUma Amnc§ H$g§ ~g§!...n[apñW{V dmB©Q> Amcr Agcr, Var Am‘À¶mM VwPm-
^mD$OtM| Ka V|! Xþgè¶m Hw$UmH$S>o Omd§ ho§ Amåhm§cm Var H$g§ éMoc gm§Jm ~a§?''... ~m~m R>mHy$a
XcmcmZ| V| gma| ˶mdoit em§VnU| EoH$y Z KoVc|; nU ˶mZ| Vg|M gai nwT>| ¶oD$Z ‘cm V| gma|
gm§{JVc|. H$maU, ˶mcm ˶mnwT>|[h Y§Xm H$amd¶mMm hmoVm!
: 154 : (30)
˶m§V Xþgar Jmoï> Aer! e§H$aÀ¶m gmgè¶mZ| Ooìhm§ V| Ka KoVc| hmoVo, ˶mdoitM, ˶mÀ¶m ‘w~§ B©; 16 ‘o 1929
EH$m {‘ÌmÀ¶m ‘Zm§V Vo§ Ka ^ac| hmoVo. nU ˶mdoit, Amncm {‘ÌM V| KoV Amho h| nmhÿZ, ˶mZo§ {චH$‘imd{hZr,
˶m§V hmV KmVcm ZìhVm. Amncm {‘Ì[h ‘ocm, ˶m§Mt ‘wc| ‘mUg|[h ‘oct! d V| Ka AmVm ghm gmV {Xdgm§nyduM| Vw‘M| chmZg| nÌ nmohm|Mc|. ‘m¶m hmVr KoVcoë¶m EH$m ‘moR>çm
{dH$md¶mg {ZKmc| Amho Ag| EoH$Vm§M, ˶m åhmVmè¶mZ| ‘m¶mH$S>o {Zamon nmR>{dcm, H$s¨ ""Vo Ka {WEQ>aÀ¶m H$m‘m‘wi| ‘cm nÌ {chmd¶mgM Zìho Va Oodmd¶mg{h ’w$agV {‘iV ZìhVr.
~mam hOmamcm KoVc|, ˶mdoit gmR>>onÌmcm ‘r hOa hmoVmo; AmVm§ ˶mMr qH$‘V WmoS>r H$‘r Pmcr, Vw‘M| Á¶m {Xder Xþga| nÌ ¶oD$Z nS>c|, ˶mM {Xder§, ‘r H$m‘mcm gwÅ>r XoD$Z EH$ {Xdg
Var OmJm dJ¡ao gd© cjm§V KoVm§, gmV hOmam§n¶ªV Ho$ìhm§[h ¶mdr. {VV³¶mnojm§ OmñV H$moUr XoV ‘OoV Kmc{dʶmgmR>t AéUH$S>o ‘w§~B©g ahmd¶mg Jocmo hmoVmo.
Agë¶mg ˶mcm Úmd|o; Zmht Va Amncr nadmZJr Agë¶mg, amoI én¶o gmV hOma XoD$Z, ‘t MhmgmR>t Amåhr EH$m BamʶmÀ¶m hm°Q>ocm§V {eaV hmoVmo; BV³¶m§V VoWo ˶mMm e§H$aH$mH$m
ñdV: V| Ka R>odmd¶mg V¶ma Amho, Ag| ¶m nÌmZ| g‘Omd|.'' añ˶m§V ^oQ>cm. ˶mÀ¶m KamÀ¶m {dH«$sMo àH$aU AmVm§n¶ªV H$Xm{MV² Vw‘À¶m H$mZmda Amc| AgocM.
h| nÌ {‘iVm§M d XcmcmMr hH$sH$V g‘OVm§M, ‘t cmJcrM e§H$acm ~mocmdU| nmR>{dc|. Am{U e§H$aH$mH$m ˶m‘wio ~amMgm qMVmJ«ñV {XgV hmoVm. Am‘À¶m~amo~a Vmo hm°Q>co m§V Amcm d VoWo
Vmo Va ‘wcImMm {^S>ñV d Km~aQ>! ‘m¶mH$S>o Amcm nU H$m§htM ~mocoZm; A{Ve¶ Km~aë¶m‘wi| ~gë¶m ~gë¶m AJXt Jm|Yië¶m ZOaoZ| ¶ed§VXmXm§Zm AmnU Ka {dH$V {Xë¶mMr d Odi Odi

144 145
gmQ>|nÌ{h V¶ma Pmë¶mMr hH$sH$V ˶mZ| Amåhmcm gm§{JVct. ˶mÀ¶m ¶m CÒmam§Z§Va{h EH§$Xa n[aUm‘{df¶t ‘r Va {ZameM hmoVmo!..! nU AmûM¶© h|
gìdmVrZ hOmam§cm ˶mZ| Kam~Ôc ¶ed§VXmXm§Zm ZmCcmOmZ| eãX {Xë¶mM| EoH$Vm§M, H$s, gwadmVrg Var AéUMr Vr Jmoir AMyH$ d ¶mo½¶ {XeoZ| Jocr.
AéU Amnë¶m Zoh‘tÀ¶m nÕVrà‘mU| ~amM I§dicm. Am{U gmh{OH${h hmoV.o gmar dS>rc ‘§S>ir§ Xþgè¶m {Xdet, {dR>mo~mAÊUm§Mm H$mJX {c{hUmam ‘Zwî¶, {chÿZ AY}A{YH$ V¶ma Pmcoc|
Xm§{^H$ gä¶Vocm ~ir nSy>Z ~mOyg Pmcocr§! Am{U ¶ed§VXmXm dJ¡a|Mm Va V| Ka {dH$V KoʶmMm gmQ>|nÌ KoD$Z e§H$aH$mH$m§H$S>o Amcm; Voìhm§ AéUZ| gm§{JVë¶mà‘mU| ‘moR>m Yra H$ê$Z ˶m§Zr
AJXr {ZYm©a R>acocm!..˶m‘wi| e§H$aH$mH$mcm OUw§ H$moUtM ÌmVm Cacm ZìhVm!...Am{U ¶m‘wiM| ˶mÀ¶mH$S>o {Zamon {Xcm, H$s¨ "{dR>mo~mAÊUm§Zm åhUmd|, ‘mPm {dMma H$m¶‘ Pmcocm Zmht, WmoS>|
Vmo AJXr ^m§~mdcm hmoVm! Wm§~m!..'
‘cm{h ˶m àH$mam~Ôc dmB©Q> dmQ>V ZìhV|§ Ag| Zmht; nU ˶m§À¶m ˶m Amnmngm§Vë¶m Am{U ¶m {ZamonmZ| AWm©V² ¶ed§VXmXm§À¶m Kam§V EH$M Ii~i CS>mcr! {dR>mo~mAÊUm
^mZJS>tV AmnU H$m§ nS>m, åhQ>c|?..‘cm V| ¶mo½¶ dmQ>oZm d V| ‘cm e³¶{h ZìhV|. EH$X‘ KmB©KmB©Z§o e§H$aH$mH$mH$S>o Ym§dV Amco;o d VoW| eodQ>t ˶m§Zm d ˶m§À¶mH$Sy>Z ¶emoXmH$mH$s dJ¡ao
: 155 : Kam§Vrc ‘§S>itZm g‘Oc|, H$s¨ "e§H$aH$mH$m§M| Ka,.. ‘ܶ|M AéU ghm hOmam§cm {dH$V KoV
AéUZ| ‘mÌ jU^a Jßn ~gyZ, eodQ>t EH$X‘ ‘OH$S>o d e§H$aH$mH$mH$S>o EH$Xm§ nhmV åhQ>c,| Amho!..'
""Zmhr§...V| ‘witM e³¶ Zmht. e§H$aH$mH$m, Á¶m§Zr Vw‘À¶m KamMr qH$‘V, ~mOmam§Vë¶m ^mOrà‘mU| EH$ {Xdg ˶m§À¶m Kam§V hm EH$M Jm|Yi CS>mcm hmoVm. Am{U eodQ>t ˶m ‘§S>itZt R>a{dc|,
AJXr hOma XrS> hOmam§nmgyZ MT>dV ¶oWn¶ªV AmUcr, ˶m ¶ed§VXmXm, {dR>mo~mAÊUm dJ¡ao H$s¨ gJiçm§Zm EHo$ {R>H$mUr ~mocmdyZ ¶m àûZmMm {ZH$mc cmdmd¶mMm.
‘§S>itÀ¶m nXam§V Va Vw‘M| Ka nS>Vm§M H$m‘m Z¶o!..'' {Vgè¶m {Xdet amÌt, AéUÀ¶m Imocrda Vmo d ‘r Jßnm ‘marV ~gcmo hmoVmo; Vm|M
AéUÀ¶m ¶m CÒam§Zr e§H$aH$mH$m Va OmñV Jm|Yicm. ‘r{h EH$X‘ M‘Hy$Z AéUcm àûZ AéUcm ~mocmdU| KoD$Z e§H$aH$mH$m VoWo Amco d åhUmco "Kam§{df¶t {dMma H$amd¶mMm Amho; Voìhm§
Ho$cm, ""‘J Vy§ H$m¶, ~m~m, H$aUma Amhog AmVm§ ˶m§V, gd© H$m§hr R>aë¶mda? CJrM ~S>~S> Vwcm cmJctM ~mocmdc| Amho, AéU! CÚm gH$mit gJio O‘Uma AmhoV XmXm§À¶m Kat,'
H$emcm ¶oW| ˶mMr Amnë¶mcm?'' nU V| EoH$y Z{h, ˶m amÌt, AéU Imocrdê$Z H$m§hr hccm Zmhr. CcQ> ˶mZ|, e§H$aH$mH$m§ZmM
˶mZ§Va AéU WmoS>m doi {dMma H$arV ñVãY am{hcm Iam; nU ‘J ‘OH$S>o AJXt H$amar Amnë¶mH$S>o R>do Zy KoVc|.
Ñï>rZ| nhmV, Vmo nwÝhm§ EH$X‘ åhUmcm, ""‘r H$m¶ H$aUma hmo¶?..‘r V| Ka ghm hOmamcm ñdV:M Xþgè¶m {Xdet gH$mir ‘mÌ, Amåhr {VKo{h Oam Ceram§M XmXacm Omd¶mg ‘w§~B©hÿZ
{dH$V KoUma!..g‘Oc§?...'' {ZKmcm|, ˶mdê$Z, gmat ‘mUg| AéUMr dmQ> nhmV AgmdtV h| ˶mM| YmoaU ‘r ‘Zm§V g‘Ocmo
¶m ˶mÀ¶m H$ënZoZ| Amåht XmoKo{h àW‘ EH$X‘ XMH$cmo§! AéUM nwÝhm Amåhm§ XmoKm§Zm hmoVmo. Am{U OmVm§Zm JmS>tV...AéU e§H$aH$mH$m§Zm nT>drV hmoVm...""ho nhm e§H$aH$mH$m, Vw‘À¶mM
CÔoeyZ åhUmcm, ""ho nhm, ˶m§V ‘mPo hoVy XmoZ VrZ AmhoV! EH$ Va XmXm dJ¡ao ‘§S>itZm V| Ka ’$m¶ÚmgmR>r gJiçm§g‘moa ‘r jU^a Vwåhmcm ‘yI© R>a{dUma Amh|!...
˶m§À¶m Anojào ‘mUo Ag| ñdñVm§V {‘iy Z¶o. Xþgao Ag|, H$t Oa e§H$aH$mH$m Ka {dH$VM AmhoV, Va : 157 :
Vo gwadmVrcmM ¶mo½¶ qH$‘V H$aUmè¶m ˶m C‘Úm ‘ZmÀ¶m {VèhmBV d¥>Õ ‘mUgmcm Var {‘imd|!.. Amåht XmXacm XmXm§H$S>o nmohm|Më¶mda KS>cocr gmar hH$sH$V Va ¶mhÿZ OmñVM J‘VrMr
AmVm§, ¶m XmoÝhr Jmoï>rhr hþH$ë¶m,..Va ‘J ‘mÌ,..Ka ñdV:gmR>r R>do md| cmJoc Amåhmcm!..nU ‘J Amho! nU Vr {VVH$tM CÛoJOZH${h Amho, d{hZr!
˶m§V e§H$aH$mH$m§Mm ˶m Ñï>rZ|{h ’$m¶XmM hmoBc© !..' EH$m ~¡R>H$sda ZmZm,..˶m§À¶m eoOmat XmXm d ~m~m,..Z§Va {dR>m~o mAÊUm d nm§S>m~o m, Ago
: 156 : gJio ~gco hmoVo. dg§V Q>mB©åg CKSy>Z {IS>H$s¨V C^m hmoVm. ‘YyZ ‘YyZ Am§Vë¶m {IS>H$sÀ¶m

146 147
JOm§VZy ¶emoXmH$mH$s ~mhoa nhmV hmoVr!.. ˶mÀ¶m ¶m d¥ÎmrZ| gJioM EH$X‘ XMH$co!..
Amåhr {VKo da MT>V AgVmZm nhmVm§M, JS>çmZ| ~¡R>H$sn¶ªV dXu nmohm|M{dcr!.. ""nU Ag§ nhm, AéU,...'' ˶mcm Jm|Omaë¶mgma»¶m eãXm§Zr WmoS>çm doimZ| XmXm
""S>m°³Q>a cmoH$m§Mm hm dº$eranUm dmQ>V§?..''AÊUm h§gV h§gV nwT>| ¶oD$Z, Amnë¶m åhUmco, ""EdT>§ ‘moR>§ Zd§ Ka ~m§Yc§M Amho Vw¶m ~m~m§Zr; h| AmUIr ao H$emcm Vwåhmcm
ñd^mdmà‘mU| H$m§hr {dZmoX H$aʶmMm à¶ËZ H$ê$Z AéUcm åhUmco. nm{hOo?''
"‘r A°nm°C§Q>‘|Q> {Xcr ZìhVr Vwåhmcm, AÊUm, Vw‘À¶m Anojoà‘mU| dº$era ""˶mM§ Ag§ Amho, XmXm,'' AéU{h ‘wÔm‘M ˶m gdmªZm {IO{dʶmgmR>r åhUmcm,
¶m¶cm!...''AéU{h WÅ>oÀ¶m ñdamMm Adc§~ H$ê$Z, nU ~o{’$H$sarZ|M CcQ> åhUmcm, ""dmQ>oc ""Am‘À¶m Kam§V Amåhr H$m§ht g»Io ^mD$ ZìhV! H$moUr gm§Jmd|...Amåhr nwT>| ‘mJ| JwʶmJmoqdXmZ|
˶mdoit Vwåhr ‘cm nH$S> dm°a§Q> nmR>{dc|V Var V| ‘cm cmJcoM, Ag| H$g| Yê$Z MmcVm§ ~a| amhÿ§M Ag§! Am{U Vg§ H$m§hr...KSy>§ Z¶o V|..dmB©Q> KS>c§M g‘Om, Va Am‘À¶m eaX²cm V| Zd| Ka
Vwåhr?'' KoVm§ ¶oB©c!.. ‘r Amncm ¶m Owݶm Kam§VM g§Vwï> Amho...Ag|M åhUmZm WmoS>m doi!''
‘cm ˶mÀ¶m ˶m CÎmamMr J§‘V dmQ>cr. nU ‘r Amnc| VQ>ñWM ahmd¶mM| R>adyZ dg§VmOdi AmS>nS>Xm Z R>odVm§ ñnï> eãXm§V ‘m§S>coë¶m ¶m AéUÀ¶m H$ënZoMm, Anojoà‘mU| gdmªZmM
OmD$Z C^m am{hcmo!... amJ Amcm d ˶m‘wi| gJioM EH$X‘ åhUmco, ""H$m¶ ho, AéU??..''
""Aao AéU,'' XmXm J§^ranU| WmoS>çm doimZ| AéUH$S>o nmhÿZ ˶mcm åhUmco, ""Amåhr nU Z§Va gJioM WmoS>m doi Jßn am{hco. VWm{n, Vr em§VVm ‘moSy>Z, ¶ed§VXmXm§Zr ‘J
Mm§Jcr Vmg XrS>Vmg VwPr dmQ> nm{hcr! ZmZm§Zm AmVm AH$amÀ¶m Am§V H$ë¶mUcm naV Om¶M§ nwÝhm YyV©nU| gwadmV Ho$cr, ""nU AéU, ho ghm hOma én¶o AmUUma Amhog Var H$moRy>Z ao Vy§?''
Amho dmQ>V§!'' ""H$m ~a§? H$moRy>Z{h AmUrZ ‘r!'' AéUZ|{h {VV³¶mM ~o{’$H$sanU| AY©dQ> CÎma {Xc|,
""Ag§ H$m§? Aa©a©!'' AéU gdmªH$S>o AmirnmirZ| nhmV åhUmcm ""H$m§ ~a§? nU ‘wÔm‘ ""nU hm e§H$aH$mH$m§Mm d ‘mPm àûZ Amho, ‘cm dmQ>V§!''...
‘m¶mgmR>r Imoi§~yZ amhmʶmgmaI§ EdT>| AmO H$m‘ Var H$gc§ Amho?''... ""~hþVoH$ ˶mcm XoD§$ eHo$Z EImÚm ì¶dhmamcm chmZer a¸$‘, Ag§ ‘r ‘mJ| H$YtVar
ZmZm {gJmaoQ> AmoT>rV EH$m ~mOyg cd§S>co hmoVo. JmoXS>rda hmVnm¶ hcdrV nS>coë¶m ˶mcm åhUmcmo hmoVmo Ia§!''.. ~m~m {dR>mo~mAÊUm§À¶m ˶m chmZ½¶m ‘wcmcm JmXrda R>odrV,
AÊUm§À¶m Zì¶m YmH$Qçm ‘wcmcm, {Q>M³¶m dmOdyZ ~m~mgmho~ IoidrV hmoVo. e§H$aH$mH$m A§J gdmªH$S>o nmhÿZ ˶mda EH$X‘ åhUmco; Am{U ‘J AéUH$S>o diyZ ˶mcm hiy§M nwT>| åhUmc|, ""nU
Mmoê$Z nm§S>m~o mncrH$S>o ~gcm hmoVm. dg§V AJXr XÿaÀ¶m {IS>H$tV ‘w½YnUo C^m amhÿZ gmaIm Q>mBåg ¶mdoit Vgcr ‘XV ‘m¶mH$Sy>Z {‘iocM Vwcm Ag| g‘Oy§ ZH$mog AéU! n¡gm MQ>H$Z² EHo$ {R>H$mUt
MmiʶmMm Mmim H$arV hmoVm. Jmoim H$aU|..dmQ>V| {VVH|$ gmon| ZgV|, ~mi!''
: 158 : ~m~m§À¶m ˶m eãXm§Zt AéUÀ¶m Mohè¶mda jU^aM amJmMr N>Q>m Amcr d Jocr. Am{U V|
hr Agcr em§VVm nmhÿZ ‘mÌ, AéU gdmªH$S>o AmirnmirZ| nhmV eodQ>r åhUmcm, ""Ag§ gmh{OH${h hmoVo. nU ‘J nwÝhm§ Vmo H$gm~gm em§V ~gcm.
ñdñW ~gyZ Vwåhm§ gdmªZm ‘cm H$m¶ {dMmad¶mM§ Amho V| H$g§ H$iUma?'' WmoS>m doi nwÝhm H$moUrM H$m§ht ~mocc| Zmht...XmXm§Zm Va ˶mdoit dmQ>c| Agoc, "Mcm,
""˶mM§ Ag§, AéU,'' ZmZmM eodQ>r J§^ra Moham H$ê$Z, hmVm§Vrc {gJmaoQ> PmS>rV AmVm§ Amnë¶m gm¡Úm§Vrc EH$ eÌy Va nwam JmaX Pmcm!'
åhUmco, ""øm gdmªÀ¶m åhUʶmdê$Z nm{hc§, Va e§H$aM| h| Ka Vy§ {dH$V ¿¶m¶cm V¶ma Pmcm nU ˶m§Zm H$m¶ ‘mhrV, H$s¨ AéU VoW| AmO gmpÎdH$ ^m§S>U CnpñWV H$ê$Z I§~ranU|
Amhog åhUo!'' cT>md¶mgM Amcm Amho V|!...
AéU ~oS>anU| h§gZy EH$X‘ åhUmcm, ""hmo,...Iar Amho Jmoï> Vr!''... ""‘J AmVm§ gmQ>|nÌmda ghr ìhm¶cm haH$V Zmhr Va?..''XmXm eodQ>r dS>rBH$sÀ¶m Ñï>rZ|

148 149
AéUH$S>o nmhÿZ ‘moH$m gmYrV åhUmco. Am{U ˶m eãXm§Mr gyMZm KoD$Z {dR>mo~mAÊUm CR>co d Mohè¶mH$S>o nmhÿZ H$moUmcmM EH$X‘ ~mocʶmM| Y¡¶© hmoB©Zm!.. AéU EH$Q>mM hmoVm ˶m ‘§S>itV !
{H$ëë¶m§Mm Kmog KoD$Z Amnë¶m AmaemÀ¶m ‘moR>çm H$nmQ>mH$S>o dico. nU à˶oH$mcm à˶oH$mM| ‘Z.. ¶m Zmht ˶m H$maUm‘wi| gmaI| Am§Vë¶m Am§V ImV hmoVo!
""ZH$m AÊUm, gmQ>|nÌ AmUʶmÀ¶m ^mZJS>tV nSy>§ ZH$m.'' Vo H$emgmR>t CR>co AmhoV Vo ""ghm hOma én¶o ‘r ZwgVo Vm|S>mZ| åhUVmo Zmht H$m,...AÊUm?'' AéU OmJodê$Z CR>cm
YyVn© U| AmoiIyZ, AéU nQ>H$Z² ˶m§ZmM CÔoeZy åhUmcm'' Vw‘À¶m gìdmVrZ hOmamÀ¶m gmQ>n| ÌmMm d AJXr§ amJmÀ¶m AmdoemZ|M XmXm§Zm CÔoeyZ nwT>| ~mocy§ cmJcm, ""Ia§M Vo!...Vwåhr gìdmVrZ
BW§ H$m¶ Cn¶moJ ~a§? ‘r e§H$aH$mH$mcm ghm hOma én¶o Úmd¶mg AOyZ{h V¶ma Amho!..'' hOmam§Mo KmB©KmB©Z| V¶ma Ho$coc| gmQ>n| Ì d H$miçm emB©Z| ^acocm Q>mH§ ${h hmVm§V V¶ma H$ê$Z KoD$Z,
: 159 : e§H$aH$mH$m§À¶m ghrMr dmQ> nhmV C^o Agmc. nU hm àûZ Vw‘Mm d e§H$aH$mH$m§Mm {OVH$m
nwÝhm XmXm EH$X‘ {~MH$co. {dR>m~o mAÊUm AéUH$S>o amJmZ| nmhÿ§ cmJco. ZmZm§Zr {gJmaoQ>Mo Amho,..{VVH$mM ‘mPm d e§H$aH$mH$m§Mm{h Amhoo,..Ag| Zmht Vwåhmcm dmQ>V? ‘r ghm hOma én¶o
XmoZVrZ PwaHo$ EH$X‘ KoVco. Amnë¶m ‘wcmZo§ ‘ܶ|M hr nm{Q>BH$s H$emcm Mmc{dcr Amho, ¶m ÌñV AmO ‘moOrZ ˶mcm Zmht Va Ho$ìhm§{h ‘moOrZ. Vmo àûZ ˶mcm qH$dm ‘cm {dMmaʶmMm Vwåhmcm
Ñïr>Z| ~m~m AéUH$S>o nmhÿ§ cmJco! Am{U e§H$aH$mH$m EH$m H$monè¶m§VyZ Xþgè¶m H$mo§nè¶m§V OmD$Z H$m¶ hmo A{YH$ma?''
Mwi~wi H$arV C^o am{hco. ~mi~moY diUmÀ¶m R>mHy$a ‘§S>itZm nQ>Uma Zmht,...nMUma Zmht,...Ag| H$m§htgo AéUZ|
nU, AéU gdmªH$S>o AmirnmirZ| gmpÎdH$ g§VmnZ|M nhmV hmoVm...gdmªMr Vr Ho$c| hmoV§o. ~mocVm§ ~mocVm§, ˶mZ| chmZVm|S>r ‘moR>m Km§g KoD$Z dS>rc ‘§S>itMm A{YH$ma{h EH$X‘
^r{VJ«ñV...Xm§{^H$..ñVãYVm nmhÿZ ‘cm H$m¶ H$amd| V| g‘OoZm! ~mhoa H$mT>cm hmoVm!..˶m‘wi| gd©M amJmZ| ˶mÀ¶mH$S>o nhmV hmoVt.
eodQ>t {dR>mo~mAÊUmM nwÝhm WmoS>çm Vrd« eãXm§V ~mocy§ cmJco, ""h| nhm AéU, hm n¡emMm nU, {VV³¶m§V XmXm ˶mÀ¶mH$S>o VrúU ZOa|Zo nhmV, nwÝhm§ Zd| AdgmZ AmUyZ åhUmco,
àûZ Amho!... ¶m§V Vwcm H$m¶ H$iUma ~a§? ghm hOma én¶o ZwgVo Vm|S>mZ| Vy åhUmcmg åhUyZ hmoV§ ""Aao,..nU, e§H$aZ| Amåhmcm eãX {Xcm Amho, h| {dgaVmog Vy§ AéU!''
Amho H$m gma§? AmVm§ Vy§M nhm! e§H$aH$mH$m§À¶m ‘mJ| ‘madmS>çm§Mm gmaIm VJmXm gwê§$ Amho. Voìhm§ ""hmo, e§H$aH$mH$m§Zr Vwåhmcm eãX {Xcm Amho!..'' AéU{h ˶m§Zm nwÝhm {VV³¶mM amJmZ|
˶m§À¶m n¡emMr ì¶dñWm e³¶ {VV³¶m cm¡H$a PmcrM nm{hOo. åhUyZ Va hr Am‘Mr gmar KmB©!'' åhUmcm, ""nU, ˶m§Zt ‘cm{h eãX {Xcm Amho!..˶mMr dmQ> H$m¶?..Am{U ¶m Xþgè¶m eãXm§V
˶m§À¶m ¶m eãXm§Zr ‘mÌ AéU A{Ve¶M {MS>cm. ˶mMm Jm¡a Moham amJmZ| AJXr ˶m§Mm ’$m¶Xm hmoV Agoc, Va,..{deofV:, Amnmngm§‘ܶo§ Var ˶m§Zr Amncm n{hcm eãX ‘moS>ë¶mg
cmc^S>H$ Pmcm hmoVm. eodQ>r gma| Agø hmoD$Z Vmo amJmamJmZ| Añnï> eãXm§VM åhUmcm, ˶mcm H$m§ht haH$V Zgmdr Vw‘Mr! ˶m§À¶m {hVmcm OnUmar ‘§S>ir Vwåht!...åhUyZ åhUVmo ‘r!
""e§H$aH$mH$m§À¶m {hVmMr Amncr Ñ[ï ‘r OmUVmo, AÊUm! AmnU, XmXm,...˶m§À¶mda ’$maM ‘moR>o nU H$Xm{MV²..Vw‘À¶m nXam§V ñdñVm§V nS>Umè¶m KamÀ¶m ‘mohmZ| ¶m Jmoï>r Vwåhmcm {XgV{h
CnH$ma H$arV Amhm§ ¶m KamÀ¶m gm¡Úm§V!...‘r EH$ ^amè¶m ‘maUmam {MÌH$ma Amho.. Ag| Vw‘M| ‘V ZgVrc!...H$moUr gm§Jmd|? Va ‘J ZmZm, ~m~m ¶m§À¶mgmaIr§ ‘moR>‘moR>t ì¶dhma OmUUmar,
Agoc! hmo¶ Zm?...Am{U V| ~a|Mgo§ Ia|[h Amho. Var nU {Za{Zamiçm a§Jm§et Var ‘mPm g§~§Y Vwåhr§M ~mocmdcocr BVa dS>rc ‘§S>ir{h ¶oW| ~gcr AmhoV H$s!..˶m§Zm {dMmamZm Iam g„m!''...
ImÌrZ| ¶oVmo! VodT>| Var H$~yc H$amc H$s Zmht? Voìhm, Vw‘À¶mgma»¶m ‘m¶m ^m|dVmcÀ¶m : 160 :
‘§S>itÀ¶m Agë¶m ì¶dhmam§Vrc H$mionUm MQ>H$Z² AmoiIʶmBVH$s Var ‘mPr ~w[Õ XodmZ| Vrd« Agm hm H$gmoQ>r gd©gmYmaU àûZ Q>mH$cocm nmhVm§M Va, BVam§~amo~a ~m~m d ZmZm XmoK{o h
Ho$cr Amho!'' EH$X‘ XMH$co!
d{hZr, AéUÀ¶m ¶m g‘nH©$ CÎmamZ| Var gmatM XMH$ct!...˶mÀ¶m YmS>gmM| ‘cm ’$ma ~m~m§Zm hm àûZ e³¶ Vm| gm’$ Q>mimd¶mMm hmoVm. ZmZm{h ñdV:cm YyV©nUo§ gm§dê$Z KoV
H$m¡VwH$ dmQ>c|!...^m|dVmcr§ àjwãY dmVmdaU Pmc| hmoVo Ia|; nU ˶mÀ¶m EH§$Xa gmpÎdH$ amJrQ> hmoVo! nU AmVm§, gai ˶m§À¶m ݶm¶r ì¶dhmakmZm~ÔcMm gdmcM g‘moa nS>cm;..Voìhm§ ˶m§Mm

150 151
ZmBcmO Pmcm. XmoKo[h ~gë¶mOmJrM ‘w½YnU| Midi H$ê§$ cmJco. {Xc|g H$s Zmht, e§H$a?''
""Aao AéU, ‘cm dmQ>V| Vy§ ¶m ì¶dhmam§V CJrM nS>cm ZgVmg Va ~a| Pmc| AgV|!..Vwcm ""hmo.''
VwP| Ka H$m¶ H$‘r Amho H$m§?'' ~m~m em§VnU|M nU AéUcm g‘OmdUrÀ¶m ñdamZ| åhUmco;..nU ""˶mZ§Va AéU àdmgmhÿZ naV Amë¶mda ^oQ>on¶ªV, Vy§ ‘cm qH$dm {dR>mo~mcm Zmht
n[añWVrda Amncm Iam A{^àm¶ 춺$ H$aU| ‘mÌ Ë¶m§À¶m {OdmdaM ¶oV hmoVo, h| ˶m§À¶m åhUmcm Zmhtg,...h| Iao Zm?''
Mohè¶mdê$Z d Q>mimQ>mirÀ¶m eãXm§dê$Z AJXr ñnï> {XgV hmoVo. ""hmo.''
""Am{U Vy§ EdT>m XmXm, AÊUm dJ¡ao ‘§S>irda amJmdVmog Var H$m§, AéU?'' ZmZm§Zr EH$ e§H$aH$mH$m ¶m gd© àH$mamZ| AJXr§ ÌñV Pmcoco {XgV hmoVo. eodQ>t ˶m§À¶mH$S>rc Ñ{ï>
{gJmaoQ> H$monè¶m§V ’|$Hy$Z, S>~tVyZ Xþgar ~mhoa H$mT>cr d hiy§M ~mocmd¶mg gwadmV Ho$cr. AéUH$S>o didyZ ¶ed§VXmXm WmoS>çm amJmZ|M nwT>| åhUmco, ""Vwåhr ‘yIm©gmaIr ~S>~S> VodT>r
""ZmZm, Vwåhr{h ~m~m§gmaIoM ¶m ~m~VtV ‘m¡Z ñdrH$mê$Z ‘cm Zmhr VoM àûZ {dMmaVm§ H$amc! ¶m§VM Vwåhm AcrH$S>À¶m nmoam§Zm ‘moRno> Um dmQ>Vmo;.. nU Vy§ Ag§ nhmV Zmhtg, AéU,..e§H$aMm
Amhm§! nU V| Agmo. Vr H$ënZm, ‘r ¶oW| ¶oVm§Zm Ho$crM hmoVr!''...AéU H$m§htgm {MSy>Z, nwÝhm ‘cm eãX Jocm Amho! ˶mà‘mU| ‘r gmQ>|nÌ{h V¶ma H$a{dc| Amho!..AmVm ˶mcm Amncm eãX
YramZ| åhUmcm, ""‘r ¶m ‘§S>irda H$m§ amJmdVmo åhUyZ {dMmaVm§ Zmhr H$m§, ZmZm Vwåhr? H$moUVm H$gm ‘moS>Vm§ ¶oBc© ?''
Mm§Jcm ‘Zwî¶ {MS>Uma Zmhr, gm§Jm ~a§! ¶m KamMr XrS> hOmamnmgyZ...qH$‘V MT>drV OmUmar ""nU XmXm, e§H$aH$mH$m§Zr Vwåhmcm gìdmVrZ hOmamcm eãX {Xcm Amho. ‘cm Va ˶m§Zr
hrM ‘§S>ir! ¶oUmè¶m {JèhmBH$m§Zm, "’w$§ H$a KmcVm§M CS>Umè¶m' ¶m KamMr ‘m{hVr H$ê$Z XoUmar..hrM ghm hOmamcm eãX {Xcm Amho. Voìhm§ Amnmngm§V{h XmoKm§Zm A{dMmar dMZ XoUmè¶m ‘mUgm~amo~a
‘§S>ir! Xcmcmcm gìdmVrZ hOmam§cmM gm¡Xm nQ>{dë¶mg ^anya Xcmcr XoʶmMm ‘moh KmcUmar...hr ì¶dhmaM H$ê§$ ZH$m,...’$ma Va!..Vmo ˶m§Mm ‘yI©nUm Amho Ago AmnU g‘OyZ XmoKo{h ñdñW amhÿ§
‘§S>ir! ...hmo, gmV hOmam§Mr ~mhoê$Z ‘mJUr Amcocr Amho, h|{h ˶m§Zm R>mD$H$ Amho...Am{U ¶m! Amnë¶m XmoKm§n¡H$s¨ EH$mMm Oar eãX ˶m§Zr nmicm,..Var Xþgè¶mMm ‘moS>ë¶mgmaImM hmoB©c,
Var, AmVm KmB©KmB©Z| ˶mM "’w$§ H$arZ| CS>Umè¶m' KamMo§ gmQ>n| Ì V¶ma H$adyZ, ˶mda e§H$aH$mH$m§Mr Zmht H$m§? Va ‘J gmV hOma én¶o XoUmè¶m ˶m ~mhoaÀ¶m {Vgè¶m ‘mUgm~amo~a Var ˶m§Zm
ghr {‘i{dʶmMr IQ>nQ> H$aUmar{h...hrM ‘§S>ir!..ZmZm,.. ~m~m,..ho gd© Amåhm§cm R>mD$H$ ì¶dhma H$ê§$ Úm H$s¨?-nU ‘ܶ|M ˶m§À¶mda Agm hm EH$ àH$maMm Owcy‘ H$m§ H$aVm§?...AmVm§
Amho,...{VVH|$M Vwåhm§cm{h R>mD$H$ Amho! AmVm§ ’$aH$ EdT>mM, H$s Amåhr AcrH$S>Mr Zdr KmB©KmB©Z| gmQ>|nÌ H$ê$Z KoVë¶m‘wio§, Vwåhmcm H$mJXmMm d H$mJX {c{hUmè¶mMm H$m§hr IM© Pmcm
‘§S>ir,...Am{U Vwåhr OwZo! ‘r h| CKS> ~mocyZ XmI{dVm| d ¶m Aݶm¶mcm CKS> {damoY H$aVmo! Agoc;..Va Vr H$m¶, n§Yam drg én¶m§Mr a¸$‘ hmoB©c Vr e§H$aH$mH$m gmogVrc! Vo Zgco gmoerV
..Vwåhr ˶mda ‘w½Y amhÿZ CcQ> ‘cmM YagmoS>rMo àûZ {dMmaVm§? ZmZm, àûZ {dMmarV amhmU|,.. Va ‘r KoVmo Vr O~m~Xmar!...‘J Va Pmc| H$t Zmhr?
Am{U Vo gwÕm§ Xm§{^H$nUmMo,..h|M Owݶm {nT>rM| d¡{eï>ç åhUm¶M| H$m§?''... AéUM| ñnï> ¶w{º$dmXmM| V| ~mocU| gJiçmZm§M nQ>V hmoVo. nU XmXm d {dR>mo~mAÊUm
AéU ËdofmZ| ~mocVm ~mocVm§, œmg KoʶmgmR>t EH$X‘ Wm§~cm. ˶mcm eãXM AmR>doZmV. AOyZ{h ¶m Jmoï>rg H$~yc ZìhVo. ¶emoXmH$mH$s Va AmVm§n¶ªV XodmOdiyZ {IS>H$sH$S>o d {IS>H$sH$Sy>Z
¶m ˶mÀ¶m CJ« d¥Îmr‘wi|, ZmZm d ~m~m XoIrc X~Hy$Z gdmªH$S>o nmhÿ§ cmJco. XodmH$S>o Xhmnm§M ’o$è¶m H$ê$Z{h Jocr hmoVr! {VZ| ~hþVoH$ {VÀ¶m à{gÕ nÕVrà‘mU| EH$ AmʶmMm
: 161 : IS>rgmIaoMm Xodmcm ZdggwÜXm§ Ho$cm Agmdm Am{U AéUÀ¶m AmMaQ>nUmda {VMt {H$VrH$
BV³¶mV Jm|YiyZ AmirnmirZ| gdmªH$S>o nhmV H$monè¶m§V C^m Agcocm e§H$aH$mH$m d dm³¶nwîn|..nS>ct AgmdtV, Vmon¶ªV ‘YyZ‘YyZ!-
¶ed§VXmXm ¶m§À¶m àûZmoÎmam‘wi| nwÝhm em§VVm ‘moS>cr! : 162 :
""Vwåhm§cm ‘mP| Ka {dH$V XoVmo d gìdmVrZ hOmam§V gd© H$m§hr hmoB©c, Ag| Vy§ ‘cm dMZ eodQ>r§ ZmZm§Zm H$m¶ dmQ>c| H$moUmg R>mD$H$, Vo {gJmaoQ> ~mhoa ’o$H$ʶmgmR>t CR>co. ZmH$

152 153
qeH$ê$Z d Vm|S>m§Vcm nmZmMm MmoWm Q>mHy$Z YmoVamZ| Vm|S> nwgV nwgV Vo AéUOdi Amco d ˶mcm EH$X‘ H$mTy>Z Úm¶cm {VVH$s gwQ>r aH$‘ Var Amnë¶mH$S>o Amho H$moR>?| ..''
AJXt gm¡å¶nU| VS>OmoS>rÀ¶m eãXm§V åhUmco, ""AéU, Vy§ åhUVmog V| H$Xm{MV² Ia|{h Agoc! nU AéUZ| qH${MV² amJrQ> Mohè¶mZ|M ZwgVr ‘mZ hc{dcr; d Vmo ˶mda H$m§htM Z ~mocVm§
‘mUgmMm eãX åhUyZ H$m§htVar AmhoM H$s¨ Amnë¶m R>mHy$a Kamʶm§V!.. h| ‘mhrV AmhoZm Vwcm? nwÝhm IwMuda ¶oD$Z ~gcm.
e§H$aZ| XmXm§Zm Ka Úmd¶mM| R>a{dc| åhUOo R>a{dc|!!..AmVm§ qH$‘VtV H$‘r OmñV H$am¶Mm àûZ : 163 :
Agcm Va Vmo AmnU nmhÿ§ ¶m! H$m¶? VwP§ H$m¶ åhUU§, AéU?'' eodQ>t, WmoS>m doi dmQ> nmhÿZ ZmZm§Zr e§H$aH$mH$mcmM {ZU©¶mMm àûZ Ho$cm, ""H$m¶ e§H$a?
""h| nhm ZmZm!..''˶m§À¶m ¶m AOyZ{h CKS>CKS> {XgUmè¶m Xm§{^H$d¥ÎmrMm ‘Zñdr g§Vmn VwP§ H$m¶ R>aV§ ‘J? H$moUmcm Ka XoUma Vy§ VwP§?..
Amë¶m‘wi|, AéU {MSy>Z åhUmcm,...""e§H$aH$mH$m§da Agco CnH$ma H$aʶmÀ¶m ^mZJS>tV Vwåhr ""Amåhm§cm ˶mZ| eãXM {Xcm Amho.'' {dR>m~o mAÊUm VodT>çm§VM Amnc| KmoS>| nwT>| Xm‘Q>dZy ,
H$moUrM nSy>§ ZH$m. Am{U Amnë¶m Kamʶm§Vrc AmnU åhUVm§ ˶m eãXmgmR>t AmnU H$m¶ H$ê§$ AZ² e§H$aH$mH$m§H$S>o nhmV åhUmco.
H$m¶ H$aUma Zmht ¶m {df¶t{h ‘cm ’$mag| EoH$m¶M| Zmht, AmO! àûZ Mmccm Amho e§H$aH$mH$m§À¶m nU e§H$aH$mH$m H$m§htM ~mocco ZmhtV.
KamÀ¶m {dH«$sMm!...Xþga| Ag|,..‘rM KamMm ‘mBH$, AemM VèhoZ| Vwåht gmar ‘§S>ir ‘OH$S>o AmO Voìhm§ ZmZm nwÝhm åhUmco, ""XmXm§Zr VwPr a¸$‘ WmoS>r dmT>dmdr Ag| nm{hOo Va ‘r
H$m§ dmJVm§hm§? e§H$aH$mH$m Vw‘À¶mOdiM AmhoV! ˶m§Zm Vo gma| {dMmam..O| ¶mo½¶ dmQ>oc V| Vwåhr gwM{dVmo...Vwåhmcm nm§§M hOma én¶o Úm¶cm haH$V Zmht ‘cm dmQ>V|, XmXm! Vwåhmcm H$g§ dmQ>V§,
ng§V H$am!.Am{U g‘Om,..hmoUmam ì¶dhma ‘cm Oar ng§V Zgcm Var ‘r H$m¶ H$aUma Amho? ~m~m?''
Vw‘À¶m gdmªÀ¶m åhUʶmà‘mU| ^amè¶m ‘maUmam {MÌH$maM ~mocyZ MmcyZ ‘r! ’$ma ’$ma Va ~m~m H$m§htM ~mocco ZmhtV!..
AmUIr Mma {Zén¶moJr eãX dmnarZ!..EH$mX| {~Zn¡emM| {MÌ H$mT>rZ!.. EdT>M| ! ˶mcm Km~aUma nU XmXm EH$X‘ åhUmco, ""Ag§ H$g§ åhUVm§ ZmZm? R>acoë¶m eãXmcm H$m§ht qH$‘VM Zmht
Amho WmoS>§M H$moUr? Xþga| ‘cm H$m¶ {deof H$aVm§ ¶oUma Amho??..‘cm EdT>çmgmR>t ~mocmdyZ H$m§?... hr a¸$‘ AmVm§ dmT>dm¶Mr H$m§ åhUyZ? H$m¶ AaqdX?''
AmUʶmM| ho§ ZmQ>H$ Var H$emcm nm{hOo hmoVo CJrM?..Am{U dmñV{dH$, Vwåhr ‘cm ~mocmdc§ ˶m§Zr ‘OH$S>o àûZmW©H$ Ñ[ï> didcr; nU ‘r{h H$m§htM ~moccmo Zmht!..
åhUyZM Va ‘r BW§ Amcmo! Amë¶mda {dMmac§V åhUyZM Va ‘cm dmQ>V§ V| gm§{JVc§! AmVm§ nwT>|§ H$moU H$m¶ ~mocVmo V|M ‘cm AmVm§ nhmd¶mM| hmoVo !!...
Vwåhmcm O| R>adm¶M§ Agoc V| R>adm d ‘cm Amnc§ Om¶cm ‘moH$i§ H$am H$g§..'' ""Zmht XmXm, ZmZmM| WmoS>| EoH$§y AmnU!..AZ² e§H$aH$mH$m§À¶m n[apñWVrH$S>{o h WmoS>§ nm{hc§
e§H$aH$mH$m AOyZ{h VgoM ˶m H$monè¶m§V A§J Mmoê$Z C^o hmoV.o AmVm AéUMr gmar {^ñV nm{hOo!'' {dR>m~o mAÊUm Amnë¶m ‘wcmcm da CMcyZ KoV, VS>OmoS>rÀ¶m ñdamZ| åhUmco, ""XmoKm§M{| h
AWm©V² ˶m§À¶mda hmoVr!.. ZH$mo. AmnU Mma hOma én¶o H$ê$Z Q>mHy§$ ¶m! gmS>ogmVe| én¶o OmñV Iao;.. nU ‘r XmoZ VrZ
dg§V ‘OH$S>o Q>mB©åg‘YyZ Amncr h§gar nU {IÞ Ñ{ï> cmdyZ nhmV hmoVm. nm§S>m~o m§Zm eodQ>t {Xdgm§V H$arZ ì¶dñWm ˶m§Mr! ‘J H$m¶ e§H$aH$mH$m?..R>ac§ Zm h| gd©?''..
H§$Q>mim Amcm åhUyZ Vo Kam§V {ZKyZ Joco. e§H$aH$mH$m Va ˶m§À¶m ^m|dVmcÀ¶m ¶m gmè¶m H$mdmH$mdrZ| AJXt Jm|YiyZ Joco hmoVo.
BV³¶m§V ~m~m OmJodê$Z CR>co d ˶m§Zr§ AéUÀ¶m Im§Úmda hmV R>do Zy hiyM§ åhQ>c,| ""Aao ZmZm, XmXm gJitM ‘moR>r§ ‘mUg| g^m|dma Agë¶m‘wi| d eodQ>r§ {dR>mo~mAÊUm {ZU©¶mMmM àûZ
AéU, e§H$aM| ZwH$gmZ hmoV Amho h| Amåhm§cm{h {XgV Zmht Amho H$m? nU Vy§ ˶m§V CJrM nS>Vmo {dMmê§$ cmJë¶m‘wi|, Amnë¶m g§H$Q>m§ZtM ÌñV Pmcoë¶m ˶m Jm§Jacoë¶m ‘mUgmZ| EH$X‘ åhQ>c|,
Amhog. hm ˶m§Mm-˶m§Mm àûZ Amho. Amnë¶mcm H$emcm ˶m Zg˶m CR>mR>do r?.. {edm¶ Ag| nhm. ""‘cm ˶m§V {deof H$m§hr§ H$iV Zmht. ‘r XmXm§Zm àW‘ "hmo' åhUmcmo hmoVmo Ia§,..gìdmVrZ
Amnë¶m Zì¶m Kam§VM OmñV IM© hmoV Jocm Amho. AmVm§ Vy§ MQ>H$Z² åhUmcmg Va ghm hOma én¶o hOmam§cm! Voìhm§ ‘r Vwåhr gmat åhUmc..˶mà‘mU| gmQ>n| Ìmda ghr H$am¶cm V¶ma Amho. ‘mÌ ‘cm

154 155
XmoZ Mma {Xdgm§V ‘madmS>çmÀ¶m F$Um§VyZ ‘moH$i| hmoVm§ ¶oB©c Ag| H$am,.. åhUOo Pmc|!..'' ""AmVm§ Var ng§V nS>c| Zm Vwcm gma|?'' ¶ed§VXmXm§Zr g‘O{dʶmÀ¶m ñdam§V ˶mcm
: 164 : nwÝhm§ àûZ Ho$cm.
e§H$aH$mH$m§À¶m ¶m eãXm§Zr ‘r M‘Hy$Z AéUH$S>o nm{hc|. Vmo Va AJXt gX©M Pmcm hmoVm!.. ""nwÝhm§ Vwåhr ‘cm ‘mP| ‘V {dMmê$Z CJrM H$Qw>àg§J AmoTy>Z AmUy§ cmJcm§§V,..XmXm!''
Amncr AmVm§n¶ªVMr gmar IQ>nQ> ì¶W© Jocr Aem AWm©Z|, Imct ‘mZ KmcyZ ˶mZ| EH$ XrK© AéUZ| g±S>cMo ~§X nwÝhm§ gmoS>co d Vo H$m|nè¶m§V H$mTy>Z R>odyZ, IwMuda ~gV Vmo EH$X‘ CgiyZ
{Zûdmg Q>mH$cm;... d eodQ>t OmJMm CRy>Z a§Org ‘ZmZ| Vmo ½¶mcatV ¶oaPmcm Kmcy§ cmJcm. åhUmcm, ""‘cm ng§V H$m¶ nS>m¶M§ åhUVm§?..Vwåhr e§H$aH$mH$m§Mo§ Ka hmVmohmV Mma hOmam§V
ZmZm ñdñW ~gco hmoVo. ~m~m§Zmhr WmoS>| dmB©Q> dmQ>ë¶mM| ˶mÀ¶m Mohè¶mdê$Z {Xgc|. nU hñVJV Ho$c§V h|?... H$s¨ CnH$ma åhUyZ gmS>go mVe| én¶o dmT>{dʶmBVH$s ˶m§À¶m n[apñWVrMr H$s¨d
Vo H$moUr H$m§htM ~mocco ZmhtV. Vwåhmcm Amcr h|!...‘cm {dZmH$maU {ZaW©H$ àûZ {dMmê$Z Ìmg Var XoD§$ ZH$m? Vw‘M|M ‘Z
""R>rH$ Va e§H$a..?'' XmXm gdmªH$S>o nmhÿZ åhUmco, ""AmVm§ {dR>mo~m Mma hOma ~mocyZ Vwåhmcm ImV§ Amho, EH§$XatV!...‘r Va h| gma§ ¶m jUmnmgyZ {dgê$Z, gdmª~amo~a nydugmaIm
JocmM Amho,..Va V| H$m¶‘ H$ê§$ ¶m! AmO g§Ü¶mH$mir Vy§ ‘madmS>çm§Zm BW§ ~mocmdc§ Amhog. dmJmd¶mg V¶ma Amho. ñdmWm©‘wi| ‘Zwî¶mcm gmܶmgwܶm Jmoï>r{h {XgV ZmhtV, AÊUm! nU
˶m§Zm ˶m§Mr a¸$‘ XoD$Z Q>mHy§$. Am{U am{hcocr AmR>dS>çm§V Vwcm nmohmoMoc Ag| H$ê§$. gmjrcm Agco àûZ VwåhrM {dMmacoV åhUOo ‘cm CÎma| ÚmdrVg§ dmQ>V§! gmS>ogmVeo én¶o dmT>{dc|V ¶m§V
~m~m d ZmZm AmhoVM BW§! ~a§, H$m§ {dR>mo~m?..H$m¶ ghr H$am¶cm gm§Jm¶Mr Zm ¶mcm?'' Vw‘M| ZwH$gmZ H$m¶ Pmc§?..Zmht Var Xcmcmcm AS>rMVrZe| én¶o ‘ܶñWr XoUma hmoVm§M Vwåhr,..˶m§V
ZmZm§Zr ‘mZoZ|M "hmo' åhQ>c|. ~mH$s gJio JßnM ~gco hmoVo. eodQ>r XmXm§À¶m H$mJX Mmanm§Meo én¶o AcrH$S>o ncrH$S>!o Am{U gJio n¡go AmO Vwåht e§H$aH$mH$m§À¶m hmVt XoUma ZmhtVM
{c{hUmè¶mZ| WmoS>çmM doim§V ’o$a’$ma H$ê$Z gmQ>n| Ì {chÿZ AmUc|. e§H$aH$mH$m§Zr§ ˶mÀ¶mda ghr Amho! Voìhm AÊUm§À¶m Zoh‘rÀ¶m nÕVrà‘mU| am{hcocr a¸$‘ e§H$aH$mH$m§À¶m hmVt Ho$ìhm§ OmB©c
Ho$cr d gmjrgøm{h Pmë¶m. H$moUmg R>mD$H$! EHy$U AmO H$m¶? Vwåhr e§H$aH$mH$m§Zm H$O©‘wº$ Ho$c§V Am{U ‘madmS>çmÀ¶m
e§H$aH$mH$m§À¶m H$~ycr ghrn¶ªV, AéUÀ¶m Vm|S>yZ EH${h eãX ~mhoa nS>cm ZìhVm;.. Vmo H$MmQ>çm§VyZ gmoS>{dc§V! IamoIa ‘moR>o nwʶdmZ² Vwåht, AÊUm?..nU nwʶ| H$aUmè¶mcm ñdJm©Mr
Am§V ¶oD$Z Amnco g°ÊS>ëg ~m§YrV åhUmcm, "~a§ OmVmo ‘r!' Anojm d àm{á AgVo, Vg| Vwåhmcm e§H$aH$mH$m§M§ h| ~mam-Mm¡Xm hOmam§Mo Ka {‘imc§M H$s¨ Mma
~m~m{h é‘mc ~m§YyZ CR>co! hOmamcm!...AmVm§ ‘cm H$m¶ H$m¶ ng§V nS>c| V| AmUIr OmñV g{dñVa H$m¶ gm§J,y ...gm§Jm?''
BV³¶m§V {dR>mo~mAÊUm åhUmco, ""Wm§~mZm,..Mhm R>odcm Amho AmB©Z|,.. Vmo KoD$ZM Om AéU WmoS>m doi Jßn ~gcm d ‘J nwÝhm§ nwT>| åhUmcm, ""Ia§ gm§Jy§ AÊUm, h| gd© AmnU
gJir!..'' {dgê$Z OmD§$ ¶m! EdT>çm chmZghmZ Jmoï>tZt amJmdʶmBVH$m Amncm g§~Y§ dadaMm Zmht...aº$
: 165 : nmʶmhÿZ XmQ> AgV| åhUVmV. AmnU Zmht åhQ>c| Var g»Io MwcV^mD$!''
MhmMr dmQ> nhmV gJioM em§V ~gco hmoVo!... : 166 :
BV³¶m§V {dR>mo~mAÊUm nwÝhm AéUH$S>o OmD$Z gm¡å¶ eãXm§V åhUmco, AéUÀ¶m ¶m CÎmamZo§ AmUIr em§VVm ngacr!..gdmªZr ‘w³¶m‘w³¶mZ§oM nm§S>mo~m§Zt ~mhoa
""Aao, amJmdy§ ZH$mog ~m~m Vy§ AéU, Agm Am‘À¶mda!...'' AmUcoc| Mhm’$amimM| g§n{dc|!..Am{U [aH$må¶m H$nm§Mo AmdmO VodT>o EoHy§$ Amco!...
""N>o N>o... ‘r Vw‘À¶mda H$emcm amJmdUma?'' AéU ~i|M h§gy§ Vm|S>mda AmUyZ Am°{’$g‘ܶ| XmoZ VrZ {Xdg Z Joë¶m‘wio {VH$S>o OmʶmMr ‘cm KmB© hmoVr. ‘r cmJcrM
åhUmcm,...""e§H$aH$mH$m§Mm d Vw‘Mm ì¶dhma! ˶m§M| Ka...Vwåhr KoVc|V! ¶m§V ‘mPm gmè¶m§Mm {Zamon KoD$Z ~mhoa nS>cmo.
amJmdʶmMm H$m¶ g§~§Y?..'' ...Ia§M d{hZr,...AéU Amnë¶m ¶m gmpÎdH$ S>mdm§V, A¶eñdr Pmcm, Vmo e§H$aH$mH$m§À¶m

156 157
Xþ~ionUm‘wi!| ..nU Vmo ‘mPm {‘Ì Amho ¶m Om[UdoZ| ‘cm Ho$dT>m A{^‘mZ dmQ>cm, ˶m {Xdet..øm nS>Vmo,...‘rM dmB©Q>, H$s¨ ‘r Á¶m§À¶m§V dmJV Amho Vr§ ‘m¶m ^m|dVmcMr ‘mUg|M EH$ àH$ma| ‘cm
gmè¶m Xm§{^H$ dmVmdaUm§V, dS>rc ‘§S>iret Ag| {ZYS>çm N>mVrZ|...gZXaernU| cT>U|...hr {dg§JV Aem EH$m R>am{dH$ d¥ÎmrMr!
˶mMr H$ënZm {OVH$s ZmdrݶnyU© hmoVr, {VVH$sM ˶mÀ¶m ‘moR>onUmMr ÚmoVH$ hmoVr!.. AmVm Vy§M nhm!...~m~m§Zr§ VwOH$S>o nmR>{dcoc| ‘mP| nÌ, ‘r VoW| Amë¶mda Vy§ ‘cm
Am{U ˶m‘wi|M ‘m¶m {‘ÌmM| amhÿZ amhÿZ H$m¡VwH$ H$amd|g|M ‘cm dmQ>V|!...˶mZ| {c{hc| XmI{dc|g. ˶m§V ‘r {deof Ag| H$m¶ MwH$cmo hmoVmo, gm§J ~a§? Vy§ ñdV:Mm Agm PQ>H$Z² R>m‘ {ZU©¶
Amho H$m§ Vwåhmcm ¶m ~m~VtV, d{hZr?..ZgocM ~hþVoH$!.. IamoIaM Vr ˶mMr gmar {Zanoj {Xcm Zmhtg ˶mÀ¶mda, åhUm! H$Xm{MV² ~m~m§~Ôc Vwcm dmQ>Umam AmXa, ˶mÀ¶m ‘wimet Agoc.
YS>nS> hmoVr!... (Am{U Vgm Vmo ‘cm{h Amho-) Var{h ‘r EH§$Xa n[apñWVtV H$m§hr MwH$cmo Amho Ag| ‘cm Var
Agmo, {Xdg^a XJS>mMwݶmMo éj {heo~ Am{U AmVm§ Vwåhmcm gm§Jmd|g| dmQ>V Agcoë¶m AOyZ dmQ>V Zmhr§! Am{U Vwcm AaqdXZo§ Joë¶m nÌt g{dñVa H$i{dcocm àg§J KS>ë¶mZ§Va Va ¶m
˶m A{චnwamUmMr g{dñVa AmR>dU!...AmVm§, àW‘ em§V Pm|nMo r Oéar Amho!...‘J Wm§~dy§ Zm EH§$Xa ‘Zmod¥Îmr‘wi|M ‘r A{Ve¶ {IÞ Pmcmo Amho!...
AmVm§ nÌ?.. Joë¶m {H$˶oH$ dfmªV, XmXm§À¶m Kam§V ‘r {deof {OìhmiçmZ| dmJV Amcmo hmoVmo. {deofV;
Vw‘Mm - AaqdX^mdmoOr Am‘À¶m ¶emoXmH$mH$sMm Var ‘Oda AmVm§n¶ªV A{Ve¶ cmo^! Am{U ˶m‘wi| ‘r[h Vw¶mH$S>o
dmJVm| VgmM H$m§htem ‘moH$içm ào‘inUmZ| {VÀ¶m ~amo~a dmJV Amcmo hmoVmo; Vo§ Vwcm R>mD$H$
(31) AmhoM! nU Joë¶m n§YadS>çmV ‘r ˶m§À¶m Kamcm H$m¶‘Mm nmaIm Pmcmo Amho. ˶m§À¶mVrc
‘w~§ B©; Vm...20OyZ 1929 à˶oH$OU ‘cm nmʶmV nhmV Amho d Á¶m ¶emoXmH$mH$s~Ôc ‘cm EImÚm ào‘i AmB©Mm {Oìhmim
{ච‘mder, dmQ>o, {Vcm{h ‘r AmVm§ Ñï>rg‘moa ZH$mogm Pmcmo Amho. ¶m gmè¶m n[apñWVrcm H$maU H$m¶
hmo, Vw¶m nÌm§V Vy§ {c{hc|g Vg|M WmoS>g| | Pmc|!...nU ‘r ˶m{df¶r§ H$m§hr§M {c{hc| Zmhr§ åhUerc, Va Joct {H$˶oH$ df] hr ‘§S>ir XmXacm ahmV Agcoë¶m e§H$aH$mH$m§À¶m KamMr Vy§ åhUVog
¶m~Ôc Vy§ WmoS>r amJmdcrg. AmVm§ ˶m§V EdT>| {c{hʶmgmaIo Var H$m¶ Amho J? ‘cm Agë¶m Vr {dH«$s! Zmht åhQ>c| Var, eodQ>t gma| ˶m ‘§S>irÀ¶m ‘ZmgmaI|M Pmc|. ‘r CcQ> e§H$aH$mH$m§gmR>tM
àH$mam§Mm {Xdg|{Xdg OmñVM {VQ>H$mam ¶oD§$ cmJcm Amho, ‘mder!... e³¶ Vmo à¶ËZ H$ê$Z nm{hcm; nU Vm|S>Ker§ nS>cmo.
VwPm H$m§ht {Xdg cm^cocm ào‘i ghdmg,..{X„rM| àXe©Z, àdmg! ‘w§~B©g naV Amcmo, ‘cm dmQ>c|, Vo àH$aU VoW|M g§nco. åhUyZ ˶m {Xder§ Ka{dH«$sM§ gmQ>|nÌ dJ¡ao gma|
Voìhm§ ‘mP| A§V:H$aU {H$Vr à’w$„...AmZ§Xr Pmc| hmoVo. ¶m ‘ܶ§VarÀ¶m H$mim§V ‘Zmcm Ver ‘YyZ R>aë¶mda Zoh‘rÀ¶m nÕVrà‘mU|, Kam§VM H$mH$sÀ¶m hmVMr H$m°’$s ¿¶md¶mg åhUyZ ‘r Jocmo!...nU...
‘YyZ AH$maU dmQ>Umar éIéI hmoVr Iar; nU Var EH$ àH$ma| em§V g‘mYmZ dmQ>o! Kam§Vrc gmè¶m ‘§S>itMm ZyaM nmcQ>cm hmoVm!...
nU, Vy§ C„o{Icoë¶m e§H$aH$mH$m§À¶m KamÀ¶m {dH«$sMm àg§J ‘r àdmgmhÿZ naVë¶mda Joë¶m : 167 :
AmR>dS>çm§§V KSy>Z Amcm; Am{U ‘mP| ‘Z:ñdmñ϶ nwÝhm§ Zmhr§g| Pmco Amho! ‘§Owim XmamOdiÀ¶m {IS>H$s‘mJo C^r amhÿZ, hiy§M gmam àH$ma CËgwH$VoZo§ nhmV hmoVr!
‘r EImXr Mm§Jcr Jmoï> åhUyZ H$amd¶mg Omd| Am{U ˶mMm gd© àH$mao {dn¶m©g hmoD$Z, ‘cm Am§V {eaVm§Zm nhmVm§M Vr cmOyZ ~mOyg Pmcr; nU VodT>çm§VM {Vcm ‘m¶m ˶m {XdetÀ¶m
eodQ>r§ Vr ‘m¶mM Am§JcQ> ¶mdr,...Ag| ~hþVHo $ R>aë¶mgmaI|M Amho H$s¨ H$m¶ J, ‘mder? AcrH$S>o KamÀ¶m ~m~VtVrc dmJUwH$s‘wi| AmZ§X Pmë¶mM| Vm|S>^a pñ‘V {VZ| Ho$c|M. Am{U OmVm§ OmVm§ Vr
‘r h|§ Ag|M nhmV Amcmo Amho. ~m~m§Zm Joct H$m§ht df}§ ‘m¶m dV©ZmZ| Xþ:IM XoV Amcmo Am{U hiy§M ‘cm åhUmcr, ""AéU, OmD§$ ZH$m Zm Am§V! gJit amJmdct AmhoV Vw‘À¶mda!..''
à˶jmà˶jnU| ~hþVoH$ VmoM AZw^d BVa ZmVcJm§{df¶t{h! ˶m‘wi| ‘cm H$Yr§ H$Yt ‘moR>m àûZ nU ‘cm ˶m§À¶m dmJUwH$sMm amJ Amcm, Var ì¶{º$e: ˶m§À¶m H$moUm~Ôc ‘m¶m ‘Zm§V

158 159
OamgwÕm§ Xþï>mdm ZìhVm d åhUyZM AmnU Zoh‘rgmaI| Kam§V OmD$Z ~mocm¶M| Ag| R>adyZ ‘r Am§V ZgVm§Zm ¶emoXmH$mH$s¨À¶m Am{U EH§$Xa gdmªÀ¶mM amJmcm ‘r H$maU Pmcmo.
Jocmo. nU ˶m gmè¶m§Mr H$s¨dM H$amdrer dmQ>cr ‘cm! ‘r ˶m§À¶mer Mm§Jcm hmoVmo Vmon¶ªVM
nU ‘r Am§V Jocmo Voìhm ^rfU...amJrQ> em§VVm ngacr hmoVr. à˶oH$ OU Amnmnë¶m ¶emoXmH$mH$s ‘O~amo~a ‘moR>çm ào‘mZ| dmJV hmoVr ݶm¶mgmR>t, ‘r ’$º$ EH$Xm§M ˶m§À¶m {déÕ
H$m‘m§V OUw ì¶J« hmoV!o {dR>m~o mAÊUm§À¶m ~m¶H$moZ| nmncoQ>o§ {’$adcr§. H$mH$sMr Xþgar gyZ nmQ>çmOdi Jocmo, ˶m~amo~a ‘r ‘yI©, Xþï>, ZrM R>acmo! ˶m§Mo gmYo nmhþUMma{h ‘cm nmaIo Pmco!...
~gyZ H$m§ÚmImo~è¶mMr ^mOUr dmQ>V hmoVr. {^VrOdi nS>coë¶m qe߶m nmhÿZ ‘r åhQ>c|, ""H$m¶ : 168 :
d{hZr H$mcdmMr Am‘Q>r dmQ>V§?...'' Ia|M {H$Vr hrZ Anojmd¥{Îm hr! ‘cm H$ënZm{h ghZ hmoV Zmhr§!
Var{h ñVãYVm!... nU ‘J dmQ>c|, Aem H$mo˶m d¥ÎmrZ| OJmV OJUmè¶m§Mm g§~§Y, Amncr BÀNm ZgVm§Zm
ñdV: H$mH$s XodmnwT>| {Za§OZ AmodmirV C^r hmoVr. nU {VZ| ‘OH$S>o diyZ XoIrc nm{hc| VwQ>cm, Va ˶m§V dmB©Q> dmQ>ʶmM| Var dmñV{dH$ H$maU H$m¶? Var ¶m Jmoï>tMr ‘Zmcm Q>m|MUr
Zmht. ‘r ‘m¶m Zoh‘tÀ¶m AmdS>˶m C§~aR>çmda OmD$Z ~gcmo. XmoZ {‘{ZQ>| Pmct;...nm§M {‘{ZQ>| cmJë¶mdm§MZy ahmV Zmht, ‘mder!
Pmct. nU H$moUr Zoh‘rgmaI| ‘O~amo~a ~mocoZm! e§H$aH$mH$m§À¶m KamMr {dH«$s ìhm¶Mr Vr Pmcr. nU, ˶m~amo~aM ‘mPm d XmXm§À¶m KamMm
H$mH$s Xodmcm hmV OmoSy>Z, ~amM doi S>moio {‘Qy>Z C^r Agcocr nhmVm§M, ‘r§ Zoh‘rgmaI| g§~§Y AmVm§ {dZmH$maU H$m¶‘Mm Xþamdcm! ‘cm ˶m~Ôc dmB©Q> dmQ>c|, Var ˶mcm ‘OOdi
{Vcm Oam IoiH$a WÅ>oZ| åhUmcmo, ""nwao H$s¨ J AmVm§, H$mH$s! Xod Ym§dyZ ¶oB©c EImÚmdoir BcmO{h H$m§hr Zmht. Vy§ nÌmZ| {dMmacrg Vr hrM gmar hH$sJV.
cmJcrM ^oQ>rcm. Am{U ‘J ˶mMr ~S>XmñV amIVm§ amIVm§ ñd¶§nmH$ amhrc ~mOycm Vmo? AmnU Am{U AemM doir ‘ZmnmgyZ dmQ>V|,..ZH$moV ht gmat ‘mUg|..¶m§À¶mnmgyZ {OVHo$ XÿaXÿa
Amnct ‘wcm~mim§Mr ‘mUg§!...'' amhVm§ ¶oB©c {VVH|$ ~a|!..h„t Agë¶m {dMmam§ZtM ‘mP| AJXr S>moH|$ {nH$V|. Agmo. H$imd| cmo^
nU Var{h gm‘gy‘²! H$moUr H$mht{h ~mocoZm!...AmOÀ¶m ‘m¶m ñnï> dmJUwH$sZ| ˶m Agmdm.
gmè¶m§er Agcocm ‘mPm ào‘i g§~Y§ VQ>H$Z² gwQ>ë¶mgmaIm ‘cm {Xgcm!..Zoh‘rMo H$m°’$s’$amim§Mo AéU
AmXa{V϶ amhmoM, nU ˶m§À¶mH$Sy>Z ‘cm gmYm ào‘i eãX{h {‘ioZm!..
BV³¶m§V ‘§OwioZ| ‘mPm ~mhoa Zococm H$m°’$sMm H$n d cmSy> dJ¡ao ’$amimMo {OÞg AmUyZ (32)
‘OnwT>| R>do co. 1 Vm. 22 OyZ, 1929
EdT>çm àH$mamZ§Va ˶m§Vco H$m§hr ImD§$ Z¶ogo M| dmQ>V hmoV.o nU ""‘r Var H$m¶ H$aUma ¶m {ච‘mder,
àH$mamcm? Vwåhmcm ‘r AmYt gm§{JVc|M hmoVo...AmVm§ ‘r§ Vw‘À¶mgmR>t AmUcocr hr H$m°’$s Var hmon‘‘m{df¶t {c{hë¶mZ§Va ‘Zm§V AgyZ{h Vwcm nÌ {chmd¶mg Pmc| Zmht. amJmdcr
KoUma Zmht H$m§ Vwåhr?'' Aem VèhoMm ^md ‘§OwioÀ¶m WmoS>çmem {IÞnUmÀ¶m ‘w½Y h§gè¶m Zmhtg Zm, ‘mder?.. nU ‘mPm ~hþVHo $ doi dmMZm§V d hmVt KoVcoë¶m Aä¶mgH«$‘m§V H$gm {ZKyZ
Mohè¶mda nmhÿZ, ‘r {VZ| nwT>| R>odcocr H$m°’$s ߶mcmo,...AYm© cmSy> ‘moSy>Z Vm|S>m§V Q>m§H$cm; d VgmM OmVmo V| g‘OVgwÕm Zmhr§.
CRy>Z ~mhoa nS>cmo. BV³¶m {Xdgm§Z§Va AmO Vwcm nwÝhm§ nÌ {chmd¶mg KoVc| Ia|; nU H$m¶ H$m¶ {chmd| V|
‘r {Oݶmn¶ªV OmB© Vm| ‘§Owim ‘m¶mH$S>o gmaIr nhmV hmoVr. ¶m gd© Jmoï>r‘wi| ‘cm g‘OV Zmht. Am{U EH$Xm§ Va dmQ>V|, Vwcm g‘j ^oQ>md|{h, nU AOyZ AZwHy$c doi Amcr Zmht.
IamoIaM Xþ:I Pmc| hmoV.o AOyZ{h Iao§ nm{hc| Va ‘Zmcm g‘mYmZM Zmht! Vgm AWm©AWu g§~§ Y§ ‘r ‘Z Am§dê$Z YaVo Amho.

160 161
Ia§M ‘mder, AéU ~r.Eg²gr. J H$go Pmco? Am{U åhUo {X„rcm A{Ic ^maVr¶ nU ho Xþ:Ir {dMma ‘m¶m S>mio çmdmQ>| ‘w½YnUo OmB©cm H$i{dʶmMm à¶ËZ H$arV AgVm§ZmM,
àXe©Zm§V ˶m§Mm ~{jg|, gwdU©nXH|$ dJ¡aoZ| nwîH$i Jm¡ad Pmcm. Agco H$m§hr§ cm§dyZ EoH$c| åhUOo Vr JmS>r, Amåhm§ XmoKm§V ^n²^n² H$ê$Z KwamMo cmoi gmoS>rV, ‘m¶m ˶m {OdcJ ‘¡{ÌUrcm KoD$Z
dmQ>V|;..nU ZH$moM ˶m {df¶mcm Zì¶mZ| Vm|S> ’$moS>U|! cm§~ cm§~ {ZKyZ{h Jocr hmoVr. Am{U VoìhmnmgyZ ‘cm nwÝhm EH$Q>| EH$Q>| dmQ>V Amho. Agmo cmo^ R>do .
‘mder, ‘mPr ^mdZmàYmZVm, Joë¶m {H$˶oH$ dfmªV ‘r ~arM AmQ>mo³¶m§V AmUV Agco VwPr - {‘am.
Var Vr H$Yt H$Yt Aer CM§~iyZ Amë¶mdm§MyZ ahmV Zmht! Var AmVm§ ‘r AmemdmXr ~ZV Mmcco
Amho. Am{U ˶mcm H$maU, ‘mPr ào‘i {OdcJ ‘¡ÌrU, OmB© n¡!...hmo, ‘mder, BVH$s JmoS> ‘wcJr
Amho Vr!...{VMr ‘mPr n{hcr ^oQ> Am‘À¶m emi|VM Pmcr!... (31)
Jm¡a dU©, Hw$aio d qnJQ> Ho$g, H$mio^moa S>mi
o ,o gai d VaVarV ZmH$! ‘cm {VZ| n{hë¶mM H$ë¶mU Vm. 10 Owc,¡ 1929
{Xdet Amnë¶m VaVarnUmZ| ñdV:H$S>o AmH${f©c.o XþnmaÀ¶m gwÅ>tV AmoiI Ho$cr. g§Ü¶mH$mir {’$am¶cm {M.gm¡.H$‘irg AZoH$ Amerdm©X, {deof-
Jocm|. Xþgè¶m {Xdet EH$m ~mH$mda ~gy§ cmJcm|. ZwH$VmM AéUZ| ‘m¶m ‘Zmcm ZdrZ EH$ Y¸$m {Xcm, VwOH$S>o ‘mJ| ‘r ˶mM| nÌ nmR>{dc|
Am‘Mr ‘¡Ìr H$er ^a^a dmT>V Jocr V| g‘Oc|gwÕm§ Zmht ‘cm!...‘m¶m ¶oWrc EH$mH$s V| dmMc| AgercM. ‘r ˶mcm ZH$mo åhUyZ gm§{JVc| AgVm§{h eodQ>t Vmo ‘m¶m BÀNo{déÕ Joë¶m
Am¶wî¶m§V {VÀ¶m ‘¡ÌrMmM H$m¶ Vmo ‘cm {da§Jwim...Amgam hmoVm!... AmR>dS>çm§V em§{V{ZHo$VZcm {ZKyZ Jocm,
Aer AmZ§Xm§V VrZ df} Joct AmhoV. EH$mM dfu ‘°{Q´>H$cm ~gyZ Amåhr nmg Pmcm|. S>m°³Q>arMm H$mog© ~mOyg gmoSy>Z ˶mZo ‘cm Z H$iV g§n{dcoë¶m ˶mÀ¶m ~r.Eggr.À¶m
Am¶wî¶mÀ¶m ^{dVì¶m{df¶t Vr {H$Vr Amemd§V; ‘r ‘mÌ gme§H$! "‘r h| H$aUma, V| H$aUma' Ag| H$mogÀ© ¶m narj|V Vmo Mm§Jcm nmg{h Pmë¶mM| Vwcm g‘Oc|M Agoc. ˶mZ§Va ˶mZo§ {c{hcoë¶m Joë¶m
{VM| gmaI| MmcV|. ‘m¶mnwT>| Va Zoh‘t àûZ{MÝh| C^r amhÿZ ‘cm ^odS>mdrV amhVmV! Am{U Xþgè¶m chmZem nÌm§V AmnU AmVm§ nwT>rc {ejUmgmR>r adtÐZmWm§À¶m H$m°coOm§V OmV Amhm| Ag|
¶m‘wi|M Am‘M| AmH$f©U dmT>c|, ‘cm dmQ>V|!..OUy§ H$m¶ ‘m¶m g§JVtV {VÀ¶m ^amè¶m§Zm ~«oH$ H$i{dc| hmoVo. ...AmVm dmñV{dH$ gd©M {dnarV Pmcc|!... Am{W©H$Ñï>çm ˶mÀ¶m CÁÁdc
cmJVmo; {VÀ¶m g§JVtV ‘m¶m WmoS>çmem {Zame d¥ÎmtZm Amemd§VnUmM| Q>m°{ZH$ {‘iV|! ^{dVì¶mÀ¶m ‘m¶m H$ënZm gm’$ {daKicoë¶m! Voìhm§ ˶mZ| H$m§htM Zmhr Va ‘m¶m ‘XVrZ| H$moR>|
nU AmVm§?...Vr XþgarH$S>.o ..‘r XþgarH$S>!o ... Var H$m¶‘ ZmoH$arg gwadmV H$ê$Z Amnc| Am¶wî¶ gwairV Mmcy§ H$amd| hr ‘mPr H$ënZm ‘r ˶mg
Vmo {Zanoj ñZohmMm H$mi Agm EH$mEH$s¨ d BV³¶m cm¡H$a I§{S>V hmoB©c Aer Amåhm§cm H$i{dcr! Am{U H$Xm{MV² ˶m‘wi|M ‘cm dmQ>V| Vmo EH$mEH$s¨ OmñV {~Wê$Z, ‘r ˶mMr g‘OyV
XmoKr§Zm{h H$ënZm ZìhVr. nU M‘ËH$m[aH$ Jmoï>r AMmZH$nU| KSy>Z ¶oVmV Iè¶mM! H$aʶmnydu, cmJcrM em§{V{ZHo$VZcm {ZKyZ{h Jocm. ‘cm dmQ>c| hmoVo, ¶mdoit n¡emMr AS>MU
EHo$ {Xder, Am‘Mo§ Jm§d gmoSy>Z {Vcm ‘m¶mnmgyZ cm§~ ZoUmè¶m JmS>rda nmohm|Mdmd¶mg ˶mcm ^mgcr, Va Vmo ‘mP| EoHo$c. na§Vw ˶mcm ZwH$˶mM ^acoë¶m {MÌH$cm àXe©Zm§VyZ amoI
‘r Joco hmoVo. ‘cm gmaIo dmQ>V hmoVo Agco àg§JM OJm§V KS>VmV Var H$m§? ~jrg {‘imë¶m‘wio, ˶mZ| Amncm {dMma, ‘cm Z Ow‘mZVm§M H$m¶‘ Ho$cm.
H$moUmMr H$moU OmB©! Amåhr EH$ {R>H$mUr§ ¶oVm| H$m¶? ghdmg dmTy>Z XmQ> ñZoh hmoVmo H$m¶? ˶mM| AmOM em§{V{ZHo$VZhÿZ nÌ Amc| Amho.
Am{U EHo$ {Xdet AMmZH$ {VÀ¶m d{S>cm§Mr ~Xcr Pmë¶m‘wi,| Vr ‘cm gmoS>yZ cm§~ Omʶmg CÚwº$ ˶mMr Agcr VS>’$ nm{hcr åhUOo, EH$Xm§ ˶mM| H$m¡VwH$ H$amd|g| dmQ>V|. ˶mÀ¶m~Ôc
hmoVo H$m¶? OJmÀ¶m KS>m‘moS>r KS>dZy AmUUmè¶m AÑû¶ hmVmcm, Zoh‘t à˶oH$mZ| Ag§Vïw >, AgwIr A{^‘mZ dmQ>Vmo! nU, cmJcrM {dMma ¶oVmV Aem VèhoM| ApñWa Am¶wî¶ ¶mnwT>|{h Vmo AmUIr
ahmdo Aem KQ>Zm H$aʶmMrM cha cmJV AgVo H$m¶? ˶m§VM ˶mcm ‘m¡O dmQ>Vo H$m§ J, ‘mder? {H$Vr {Xdg Mmc{dUma Amho!...Am{U H$‘io, EH§$Xar§V ˶mÀ¶m ^{dVì¶m{df¶t Va ‘cm IamoIaM

162 163
AmVm§ dma§dma A{Ve¶ H$miOr dmQ>ë¶mdm§MyZ ahmV Zmhr. AcrH$S>o H$m¶ Agoc V| Agmo, ‘Zm§V H$m§hr Var {dMma H$ê$Z Amnë¶metM Hw$T>V AgVmV EdT>|
‘m¶m Aem åhmVmanUt, AéUet à˶oH$ ~m~VtV ‘mPm ‘V^oX ìhmdm d ˶m‘wi| ‘cm Ia|!...
Zoh‘r§ ’$º$ Ìmg gmogʶmMr nmir ¶mdr Ag| ‘m¶m AÑï>mV§ M {c{hcoc| {XgV|. AmVm§ Vmo ZmhtVar H$gcm EdT>m {dMma ~a|? ‘cm H$m§htM g‘OV Zmht, ‘mder!...
VoW| Jocm AmhoM Voìhm§ ˶mcm VoWrc IMm©gmR>t ‘XV Z H$aU| åhUOo ˶mÀ¶m ‘Zm§V Agcoë¶m ~oVm§V ˶m§À¶m gwImgmR>t ‘r dmQ>oc V| H$arZ! nU H$m¶ H$ê§$?...‘cm H$m§hr§ gwMV Zmht. ‘cm
AS>Wim AmUë¶mgmaI|M hmo¶...{edm¶ ‘r ˶mcm n¡go Z nmR>{dU| åhUOo cm¡{H$H$ Ñï>çm{h Oam ˶m§Zm H$em VèhoZ| gwIr H$aVm ¶oB©c?..Vwåhmcm H$m§ht {dMma gwMVmo H$m§, ‘mder? EH$X‘ {H$Vr
H$‘rnUmM| R>aV|! cm§~ Joco {ZKyZ Zmht Vo!...‘cm ˶m‘wi| Va ˶m§Mr gmaIr gmaIr AmR>dU hmoVo!...d ‘J ‘r
‘r nwT>rc ‘{hݶmnmgyZ ˶mg n¡go nmR>{dʶmM| R>a{dc| Amho. Agmo, H$imd| ho Amerdm©X. OmñVM Jm|YiyZ OmVo.
- ~m~m R>mHy$a - ‘§Owim XogmB©

(32) (33)
XmXa, Vm. 15 Owc¡ 1929 em§{V{ZHo$VZ, ~mocnya; Vm. 8 Am°JñQ> 1929.
{ච‘mder, {ච‘mder,
AéU ~r.Eggr. nmg Pmco. Am{U Vo ~m~m§Mr BÀNm ZgVm§[h, em§{V{ZHo$VZcm Jm¶Z d Vwcm qH$dm ~m~m§Zm Z H$i{dVm§M eodQ>t ‘r BH$S>o {ZKyZ Amcmo. e§H$aH$mH$m§À¶m KamÀ¶m
{MÌH$cm Aä¶mg H$aʶmgmR>t, EH$mEH$s¨ {ZKyZ Joc,o ho Vwåhmcm g‘Oco AgocM. ^mZJS>rZ§Va ¶m ~m~VtV ‘r ˶m§Zm eodQ>t nÌ {c{hc| hmoVo.
Ia§M ‘mder, ˶m§À¶m ‘ZmMr Agct AmË‘{dûdmgnyU© d ܶo¶ào[aV Am§XmocZo§ nm{hct, H$s¨ nU ~m~m§Zt ‘cm ˶mM| CÎma AJXt à{VHy$c nmR>{dco§. ˶m§À¶m‘V| ‘r AmVm§ H$moR>| Var
‘cm AJXt ˶m§À¶m{df¶tÀ¶m ào‘mM| ^aV| ¶oV!| {MÌH$cm d Jm¶Z ho ˶m§Mo AJXr AmdS>Vo {df¶M! ZmoH$ar H$amdr. H$Xm{MV², ˶m§À¶m d{eë¶mZ| Mm§Jcr gwadmV{h Pmcr AgVr.
˶m§Zr AmOn¶ªV ˶m§V {H$Vr daÀ¶m XOm©M| ¶e g§nmXZ Ho$c| Amho? nU ˶m§V ˶m§Zm H$moUmM|M nU ‘mUgm§M| Am¶wî¶ H$emgmR>t AgV| J, ‘mder? V| H$moS>| ‘cm AOyZ{h nyU©nU| gwQ>V
CÎmoOZ Zmhr. qH$~hþZm ˶m ~m~VrV ˶m§Zm {damoYM OmñV! ~m~m§Mm Agcm {damoY ˶m§Zm Agø Zmhr§. ~m~m Zoh‘t {OMm C„oI H$aVmV, Vr hr Am¶wî¶m§Vrc "pñWaVm'"pñWaVm' åhUOo H$m¶?
hmoVmo. Vo A{Ve¶ a§Org hmoVmV d åhUyZM ˶m§M| ^mdZmerc d ‘hÎdmH$m§jr öX¶ ^m§~mdyZ Amnë¶m ‘ZmM|..Am¶wî¶mM|...gmè¶mM| EH$MEH$ gm§Mcoco..Am|Ji S>~H|$ H$am¶M|...h|? H$m§ht{h
˶m§À¶m{déÕ ~§S> H$aV|! Agmo,...‘r EH$mEH$t ˶m§À¶m ‘Zm{déÕ {ZKyZ Amë¶m‘wi| Vo ‘Oda nwîH$i amJmdco ‘mÌ AgVrc
Joë¶m AmR>dS>çm§V Omʶmnydu Vo ‘cm ^oQ>co. nU ‘OH$S>o{h Vo CKS>nUo§ H$m§hrM ~mocco Img!..nU ‘mPm ZmBcmO Amho!
ZmhrV. AJXt {d‘ZñH$nU§o ‘m¶m àûZm§Zm Vo H$m§hr§ Var CÎma| XoV hmoVo EdT>|M! ‘cm ˶m§À¶m ‘OH$S>o n¡go ’$mago ZìhVo. na§§Vw ‘mPt ~{jg| {‘i{dcoct d BVa{h H$m§ht {MÌ|, ¶oWrc
d¥ÎmtVrc Vmo EH$ àH$maMm a§OrgnUm ‘mÌ ’$maM OmMH$ Pmcm!... Ia§M, ‘mder, AéU H$m°coOm§Vrc {MÌH$coMo ‘w»¶ AmMm¶© lr. ‘gmZr ˶m§À¶m AdcmoH$Zm§V {X„rcm Amct hmoVt;
‘O~amo~a nyduBVHo$M ào‘inU| dmJʶmMm à¶ËZ H$aVmV, {OìhmiçmZ| ~mocë¶mà‘mU| XmI{dVmV. ˶m‘wio§ ‘r AO© H$aVm§M ˶m§Zr A{Ve¶ AmnwBH$sZ| ‘cm ñdXñVwaM| nÌ nmR>{dc| d cmJcrM gd©
nU ˶m§V ˶m§Mm Vmo nyduMm ‘moH$ionUm...Amocmdm Amho, Ag| ‘cm dmQ>V Zmht. ‘O{df¶r§ ˶m§Zm VèhoÀ¶m gdcVr XoʶmM| H$~yc H$ê$Z ~mocm{dco. ‘r{h ZwH$˶mM ~{jg {‘imcoë¶m d ˶m {MÌ{dH«$sÀ¶m

164 165
aH$‘oÀ¶m Omoamda, Xþgè¶mM {Xder§ BH$S>o {ZKyZ Amcmo Amho. {dMmac|. {Vcm Va em§{V{ZHo$VZcm Joë¶mnmgyZ, AéUZ| AOyZ nÌM nmR>{dcoc| Zmht.
EH$ ‘{hZm, ‘r ¶oWo§ ZdrZ ZdrZ AZw^d KoV Kmc{dë¶mda, AmOM Vr. ~m~m§Mr é. Voìhm§ Vmo EH§$XatV H$moU˶m ‘Z:pñWVtV Amho ‘cm H$m§htM g‘OV Zmht!...
75Mr ‘ZrAmS>a© EH$mEH$t Amcr. nU ˶m§V {c{hc| hmoV,o "VwPm ‘yIn© Um dmT>V Mmccm Amho. ‘cm Vmo ^mdZmàYmZ nmoaJm H$V©J~ma Amho, loð> ܶo¶m§Zr§ ào[aV Amho!... nU åhUZyM gXm Vmo
Zoh‘t Ìmg XoU| ho§M Vwcm ¶mo½¶ dmQ>V|. AmO n¡go ZmBcmO åhUyZ nmR>drV Amho. Vo KoD$Z Xa‘hm OmñV Jm|Yicoë¶m ‘Z:pñWVtV AgVmo!!...
Vwcm {H$Vr a¸$‘ cmJoc V| nÌmZ| H$ird.' gܶm§ Agcm H$m§hr Var Jm|Yi ˶mÀ¶m ‘Zm§V CS>mcocm Agoc!-
‘r Vo àW‘ naV H$aUma hmoVmo; nU Z§Va WmoS>m {dMma H$ê$Z ‘ZrAm°S>©a ñdrH$macr! ‘cm ˶mÀ¶m{df¶t ñZohr åhUyZ {OVH$m CËH$Q> A{^‘mZ dmQ>Vmo, {VVH$sM ˶mÀ¶m ¶m
Agco àg§J H$Yt H$Yt doS> cmdʶmMr nmir AmUVmV, ‘mder! n¡emA^mdr§ Amnct ’$mOrc ^mdZmàYmZVoMr H$s¨d ¶oVo..˶m‘wi| Xþ:I hmoVo!..nU Amncm Var H$m¶ BcmO ˶mda?
OJm§V {H$Vrer qH$‘V Amho?..Amnë¶m ‘hÎdmH$m§jm {H$Vr ’$moc,...H$dS>r‘moc AmhoV?..Amncr AéU{df¶t, ˶mÀ¶m ‘Z:pñWVr{df¶r, AmnUm gd© ‘mUgm§et Agcoë¶m ˶mÀ¶m
H$V©~Jmar {H$Vr ‘hÎdhrZ Amho? ¶mMr Aemdoit ImÌr dmQy>§ cmJVo...jU^aM dmQ>V|,..AmnUM g§~§Ym{df¶t, AmO ‘cm ¶mnojm§ OmñV H$m§htM R>mD$H$ Zmht. ˶mÀ¶m A§V:H$aUmcm H$gcm Var
MwH$Vm|, h| ^m|dVmcMo gmao cmoH$M ~amo~a!... ZdIm dUdm cmJcm Amho, EdT>|M Img!..nU Vw‘À¶m {OìhmiçmÀ¶m nÌmcm {c{hcoë¶m ¶m
nU ‘J,...OmD§$ Úm!..AmO ‘cm ¶mnojm§ OmñV {c{hVm§M ¶oV Zmht. CÎmam§V ‘r ¶mnojm OmñV V| H$m¶ {chÿ§?
VwPmM - AéU Vw‘Mm - AaqdX^mdmoOr

(34)
H$ë¶mU, Vm. 10 ’o$~«dw mar 1930
Vr. gm¡. H$‘imd{hZrg, gào‘ Z‘ñH$ma {deof -
AéU em§{V{ZHo$VZcm {ZKyZ Joë¶mZ§Va ˶mcm ‘r Mmanm§M g{dñVa nÌ| nmR>{dct. nU
˶mMt CÎmao§ h„t AJXt ‘m‘wcr ñdê$nmMt AgVmV. ˶mMr VoW| {MÌH$cm Mmcy Amho; {edm¶
Jm¶Zm§V ˶mMr ~arM àJ{V Pmcr Amho. Ver EH§$XatV ˶mMr àH¥${V{h R>rH$ Amho..¶m{edm¶ ‘cm
˶mÀ¶m nÌm§VyZ ˶mÀ¶m{df¶t H$m§htM g‘Oc| Zmht.
˶mMm nyduMm ‘O~amo~arc ‘moH$ionUm{h AmVm§ ~amM H$‘r Pmcm Amho. ˶mMr nÌ| åhUOo
AJXt àûZmoÎma ñdê$nmMt ‘m‘wcr§ AgVmV.
‘cm dmQ>c| hmoVo,...Vwåhmcm Var Vmo g{dñVa {chrV Agoc; d åhUyZM ˶mÀ¶m{df¶t
{dMmaʶmgmR>t nÌ {c{hUma, Vm| Vw‘M|M nÌ Amc|.
‘§Oiw mH$S>o OmñV ‘m{hVr {‘ioc åhUyZ gwZrVrcm {Vcm {dMmamd¶mg cmdc| d ‘r[h g‘j

166 167
àdmgm§Vrc gmo~Vr nÌ| Am{U åhUyZM Joct XmoZ AS>rM df], ‘r Vw‘À¶m Am¶wî¶mM| Oam gyú‘ {ZarjU H$arV
Amho. dmñV{dH$ AmVm§ Vwåhr§ ZwH$˶mM H$m°coOm§V OmD§$ cmJcm Amhm§V,... OJm§V Zì¶mZ| Mm¡’o$a
OwS>Jm 2 am ZOa {’$ady§ cmJcm§ Amhm§V!...nU Vw‘À¶m à˶oH$ hmcMmctV {H$Vr CXmgrZVm {XgVo?
(35) H$m§ ~a§ Ag§??...
‘w~§ B©, 30 ‘mM© 1927 Vo§ H$m§ht Agmo; nU EImÚm JwUr 춺$sÀ¶m Am¶wî¶mÀ¶m ^m|dVmcÀ¶m dmVmdaUm‘wi| Agm
Hw$. ‘§OwimVmB© XogmB© ¶m§g - MwWS>m hmoVm§Zm nm{hcm, åhUOo ‘mP| ‘Z ‘mÌ {daKië¶mdm§MZy ahmV Zmht! Am{U ‘cm dmQ>V.| .ñdV:M|
AmO dmñV{dH$, AJXr AZno{jVnU|M Vwåhmcm nÌ {chrV Amho ‘r h|!...EH$mEH$s¨M A§V:H$aU AemM VèhoZ| nmoic|c| Agc|, ^mod§ VmcÀ¶m 춺$s¨À¶m ~o{’$H$sarMr Agø Pi ñdV:cmhr
Vw‘Mr AmR>dU Pmcr. Am{U Ia|M, àW‘ nÌ {chmd| H$s¨ Zmht ¶m{df¶t XoIrc ‘mPr ‘{V cmJcocr Agcr,..åhUOo Va Xþgè¶mÀ¶m ‘Z:pñWVrM| MQ>H$Z² AmH$cZ H$aU| OS> OmV Zmht!...Ia§M,
Xmocm¶‘mZ Pmcr hmoVr! nU ‘J Joë¶m H$m§hr ‘[hݶm§Vrc gmao àg§J ‘cm AmR>dco;...{deofV: ‘m¶m{h ‘ZmMt Am§XmocZ| gܶm VetM AmhoV! Am{U åhUyZM, Joco Odi Odi ghm ‘{hZo, ‘r
˶m {Xdet AMmZH$ ‘m¶m hmVt cmJcocr Vw‘Mr Vr Amo~S>Ymo~S> H$cmH¥${V!... ˶m‘wi|M h| nÌ Vwåhmcm h| nÌ {c{hʶmg YS>nS>V Amho! ‘cm gmaIo§ dmQ>V hmoVo-‘§OwimVmBªM| gܶmM| Am¶wî¶
AmO {chmd¶mg KoD$Z R>a{dc|, H$s¨ ¶mnwT>| ‘§OwimVmB©et Amncm ñZoh dmT>dmd¶mMm,..‘Z Iwc| åhUOo EH$ gm§Mcoco§ S>~H|$ Amho, ˶m§V àdmhrnUm H$gm Vmo ‘witM Zmht!...
H$ê$Z ‘moH$io§ ~mocmd¶mM|,..‘moH$i| {chmd¶mM|!... Am{U ‘mP| ñdV:M| Am¶wî¶{h Ag| Vw‘À¶mgmaIoM§ ghmZw^{y V{dhrZ YS>nS>tV cmonV Mmcc|
‘§OwimVmB©, Am¶wî¶m§V Amnë¶m YS>nS>tZm ñZohmZ| CÎmoOZ XoUmar EImXr ì¶{º$ Amho!.. Var nU ‘r ‘m¶m Hw$dVrà‘mU| {MH$mQ>r Yê$Z ‘cm ¶mo½¶ dmQ>Umè¶m Jmoï>r H$arVM Amho
Agmdr,...Amnë¶m {dH$mgmH$S>,o àJVrH$S>,o ghmZw^Vy rMr ào‘i Ñ{ï> Q>mH$Uma| EImX| ‘mUyg Agmd|..Ag| Zm?..Xþga| H$moUr ‘cm CÎmoOZ XoV Zmht, åhUyZ Va ‘mP| ‘rM V| {Xc| nm{hOo, Aer ‘r ‘ZmMr
à˶oH$mcm gmaI| dmQ>V AgV|. Zmht H$m§?..Am{U h| Ia| Agoc Va amJ ‘mZy§ ZH$m...CKS> g‘OyV H$ê$Z KoVmo. H$Yt H$Yt ‘mÌ Ago àg§J ¶oVmV,.. H$s¨ ˶mdoir EH$mÚm ghmZw^yVrÀ¶m
~mocVmo...‘cm AmOn¶ªV Amcoë¶m Vw‘À¶m VwQ>nÁ§w ¶m ghdmgmdê$Z Img dmQ>V,| ..H$s¨ Vw‘À¶m ‘Zmcm eãXmgmR>t XoIrc, ‘mPr Ñ{ï> ‘r XrZnU|, AmeoZ| {^ar{^ar ^m|dVt {’$adrV AgVmo!...Am{U
Vgë¶mM àH$maMr gmaIr H$m§hr Var éIéI cmJcocr Amho! Vw‘À¶m ^m|dVmcÀ¶m h„tÀ¶m eodQ>t {Zame ‘ZmMr g‘OyV H$aVmo, H$s¨ Am¶wî¶m§V Agco àg§J Zoh‘r ¶md¶mMoM,.. Am{U Vgo Vo
dmVmdaUm§V Vw‘À¶m ‘ZmMr hr VhmZ ^mJV Zmht, ¶m {dMmamZ| Vwåhr gma»¶m Hw$T>V AgVm§!...gm§Jm Amco, VaM Vo§ OmñV CÁÁdc hmoʶmMm g§^d A{YH$!..àg§Jmà‘mU| Amnco {dMma,..Amnct
~a§, "H$emcm? H$moUmgmR>t?' Agco ‘Zmcm àûZ {dMmarV Hw$T>çm ‘ZmZ| d àdmhà{VV A§V:H$aUmZ| ܶo¶,| ...~XcUmar 춺$s Hw$MH$m‘mMrM Zmhr§ H$m§ EH§$XarV?..
OJm§V dmdaUmar Vw‘À¶m ˶m Jmoï>tVrc Vr ‘wcJr åhUOo H$moU hmo? VwåhrM Zm ˶m?.. : 170 :
Var nU.. ‘§OwimVmB©, ¶m§VyZhr ‘mUgmcm YramZ| dmQ> H$mT>U| Oê$a AgV|!..M‘ËH$m[aH$ h|M nhmZm?...‘ܶ| ‘r VoW| XmXm§H$S>o amhV hmoVmo. ˶mdoit{h Vw‘À¶m H$m§htem ‘yH$ ghdmgm§V
n[apñWVr~amo~a dhmV Jococ§o AmVm§n¶ªVM| Vw‘Mo§ Am¶wî¶, ‘cm R>mD$H$ Amho. Am‘À¶m ZmZm§À¶m ‘m¶m ‘Zm§V ho gd© {dMma AgoM ¶oV d OmV; nU ‘mPm OÝ‘OmV g§H$moMr ñd^md...˶m‘wi| h|
cmKdr ^mfUmcm Vw‘Mo dS>rc ‘mohÿZ Joë¶m‘wi|M Vw‘Mr AmO Aer Aghm¶ pñW{V Pmcr Amho; gd© ‘r Vg|M ‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V XS>nZy Q>mH$s!..Var ˶mdoit{h Vw‘À¶mer OmñV ñZoh H$ê$Z Vwåhmcm
nU ‘Zm§V ñdmW© R>odyZ Anojmd¥ÎmrZ| Xþgè¶mda Agco {XImD$ CnH$ma H$aUmat ‘mUg|M OJm§V Yra Úmdm Ag| ‘cm H$Yt H$Yt gmaI| dmQ>o!
nwîH$i! Am{U ñnï>M ~mocVmo- Am‘À¶m ZmZmgma»¶m§Mm Va Vmo Y§XmM åhUmd¶mMm !.. -nU ‘J ‘r Va ñdV:{h VgmM EH$ Xþ~im Ord! ˶m‘wi| ‘cm YraM hmoV Zgo! Ia§M,
: 169 : ‘§OwimVmB©!..OJm§V X§^M Amho Mmohm|H$S>o gmam! {Zanoj ñZohgwÕm§ ^r{V¶wº$ {dMmam§Zr ‘¶m©{XV

168 169
hmoVmo,..Am{U ‘mUgm§M§o ‘Z ˶m‘wi| OmñVM qH$H$V©ì¶‘yT>..H$‘Hw$dV hmoV!o nU ˶m nÌmM| CÎma nmR>dʶmg, ‘r AmOM àW‘ ~gcocr Zmht, AéU! e³¶ AgV|,..Va
Var eodQ>t, AmO nyU© {dMma H$ê$ZM h| nÌ {chmd¶mg hmVt KoVc|. ‘cm dmQ>c,| ..‘m¶m ¶m Ñû¶ nÌmnyduMt {H$Vr Var,..dmè¶mda dmhmV, Vw‘À¶mnmet ¶oD$Z Vw‘À¶m H$mZmet Hw$O~wOmd¶mg{h
Am¶wî¶m§V ‘cm H$Yt{h {deof cm^cr Zmht, Vr {Zanoj ñZoherc ghmZw^{y V ‘§Oiw mVm§Bg© mR>r ‘r nwT>| cmJct AgVt! nU ‘Zm§V ¶oUmao§ ~moc AmVm§n¶©V ~mhoaM ’w$Q>V ZìhVo. öX¶ ZwgV| AmZ§XmZ|
H$arZ. ˶m§Zm Oéar Agcr, Va XmoKm§À¶mhr ghmZw^y{Veyݶ Am¶wî¶m§V XmoKm§Zm[h EH$ Zdm ñZoh H$m|XmQ>c| hmoV!o ‘mPm Xþ~im Ord, ¶m AZZw^Vy AmZ§XmZ| Jm§Jê$Z Jocm hmoVm! ˶mMr Vr AÑû¶...AJå¶
{Z‘m©U hmoBc© !.. YS>nS>,..˶mM| eãXm§V dU©Z H$aU| ‘cm Ae³¶M Amho!.
ԤOi
w mVmB©, Vw‘À¶m ^{dVì¶mH$S>o H$moUrM AmnwBH$sÀ¶m {OìhmiçmZ| nhmV Zmht Ag| dmQy>Z dmñV{dH$ ‘Zmcm nQ>ë¶mda H$gcm[h ‘whÿV© emoYʶmMr Oéar ZgVo. Vw‘À¶m Anojoà‘mU|
KoD$Z, CJrM a§Org, Xþ:Ir hmoD$§ ZH$m!-‘mPm Xþ~im ñZoh Var Amnë¶m gwIXþ:Imet Img g‘ag nÌmM| CÎma ‘r§ cmJcrM {chmd¶mM|!..nU ‘m¶m öX¶mcm cmJcocm hm ZdIm dUdm,...àW‘
hmoBc© !... ˶mÀ¶m ‘mohH$ C~oZ| ‘r A{Ve¶ AmZ§XÿZ Joco!..nU Z§Va ˶m§V Joco ghm ‘{hZo AJXt hmoaniV
hr ‘mPr ì¶W© ~S>~S> Va Zmht Zm dmQ>Uma Vwåhmcm? AmUIr OmñV H$m¶ {chÿ§? Vw‘À¶m hmoV!o ...
nÌmoÎmamMr ñZohnyU© dmQ> nmhrZ. H$m§? H$emgmR>t?...
- AéU R>mHy$a H$g§ gm§J,y AéU? ˶m YS>nS>tV Vwåhm§cm öX¶m§V OnyZ OnyZ R>do Vm§ R>do Vm§, AmVm§n¶ªV ‘cm
Á¶m H$m§hr ¶mVZm Pmë¶m AgVrc, ˶m EH$Q>çm ‘m¶m ‘cmM R>mD$H$! EHo$H$Xm§ dmQ>o, ‘mP§ öX¶
Vw‘À¶m{df¶r dmQ>Umè¶m CËH$Q> ào‘mZ§ ’w$Qy>Z OmB©c!..‘cm AJXt M¡Z nS>V Zgo!..Aem doit Ho$ìhm§
(36) EH$Xm§ Vw‘À¶mH$S>o ~mocyZ, {chÿZ V| ‘moH$i| H$arZ Ag| dmQ>o!..nU-
XmXa, Vm. 20 Am°³Q>m~o a 1927 : 171 :
{චAéU, Ia§M, AmOn¶©V§M ‘mP§ Am¶wî¶ {H$Vr AJXr M‘ËH$m[aH$ arVrZ| dmhdV Joc§?..nwT>|[h V|
‘mJ| H$moRV>| ar dmMʶm§V Amc| Agoc!... H$Xm{MV² ‘m¶m S>m³o ¶m§VrcM Vr H$ënZm Agoc!... Vg§M dmhV OmB©c H$m§ hmo, AéU?..H$moUmg R>mD$H$!!..
‘w§~B©À¶m AJXt OdiOdiÀ¶m XmoZ JO~Ocoë¶m MmitV XmoZ A{Ve¶ {OdcJ Ord dfm©Zwdf} ˶m {Xdet Vw‘À¶m ˶m gmܶmgwܶm ào‘i ñZohnyU© nÌmZ| ‘m¶m öX¶m§V Vwåht {H$Vr W¡‘mZ
ahmV Amcoco AgmdoV;..˶m§Zm EH$‘oH$m§À¶m ‘wImdcmoH$ZmMm ¶m YS>nS>çm OJm§V EH$Xm§[h gw¶moJ KmVc|V ¶mMr Vwåhmcm H$ënZm{h Zgoc, AéU! ‘r ‘Zmcm gmaI§ {dMmarV hmoV.o ..‘r Amho H$moR>?|
¶oD§$ Z¶o!..Am{U ‘J EH$mEH$s ˶m§Mr Jm§R> nS>mdr,..Ñï>mÑï> ìhmdr,.. eãXm§Mr XodKod ìhmdr d hmoV Amho H$m¶?..Am{U AmVm§ nwT>o§?..
KQ>H$m AY©KQ>H$| V Vo EH$‘oH$m§Zm nwÝhm ߶ma ìhmdoV! nU ñdV:M emoYc| nm{hOo h| gma|, ‘Zm§V Ho$di Zmht H$m§?- Am¶wî¶ H$m§ht {dMmaOS>nUo§
OJm§V ¶oVm§Zm Amnë¶met H$gc|{h ZmV| KoD$Z Z ¶oVm§XoIrc Vw‘À¶m ~m~VtV ‘cm Vg|M dmJyZ, dmè¶mda dmhÿZ OmʶmgmR>r§ Zmht!...
dmQ>V|!.. hmo, ‘m¶m ܶo¶hrZ Am¶wî¶m§V Vw‘M| nÌ åhUOo ~wS>˶mMr H$mS>rM hmoV!o ...Vwåht ‘cm ‘yI©
AéU, Vw‘M| nÌ ghm ‘{hݶm§nydu ‘m¶m hmVt Amc|! EH$Xm§, XmoZXm§, XhmXm§,..AJ{UV åhUm,..nU åhUyZM ‘r ˶mda EH$X‘ Pm§n Q>mH$cr!..Alw^aë¶m ZoÌm§Zr ˶m nÌmcm öX¶mer§
doim§ ‘r V| AmOn¶ªV dmMc|! Joë¶m ghm ‘{hݶm§Vrc ‘mPm OUy§ Vmo Yra XoUmam {Z˶nmR> H$dQ>mic|,..Am{U AZoH$ doim Amnë¶metM åhUmco, "AéU, AmVm§ ‘cm Xÿa cmoQy>§ ZH$m,..{dgê§$
hmoVm!...Am{U Var ‘mP§ BV³¶m {Xdgm§Mo§ ‘m¡Z!.. amJmdcm Agmc Zm AJXt ‘m¶mda Vwåht? ZH$m! ‘cm Amncr åhUyZ Odi ¿¶m. ‘m¶m Am¶wî¶m§V ‘cm Vw‘Mr ’$ma ’$ma Oéar Amho!'..

170 171
nU ‘J Vw‘À¶m A§JM| {d{dY JwUm§Mo ^m§S>ma nmhÿZ ‘cm {IÞ dmQ>.o ‘m¶mgma»¶m EImÚm Jm§R>ʶmMr, ‘m¶m XohmMr ˶mdoir Vmam§~i H$er hmoB©, Vr ‘mPr ‘cmM R>mD$H$!...EH$mÚm {Xdet
gmܶmgwܶm 춺$sZ| Vw‘À¶met ho ~amo~arM| ZmV| cmdm¶M| Var H$m§?..Am{U H$g§?..‘m¶m ñdmWm©Z| Vwåhr Ano{jV doit Amcm§ Zmht, åhUOo ‘Z {H$Vr {IÞ hmoB!© ‘r hr Aer H$mirgmdir!...˶m§Vë¶m
‘r Vw‘À¶m Am¶wî¶mMm MwWS>m Va ZmhtZm H$aUma?..nU, nwÝhm§ nwÝhm§ ‘Zmcm g‘OmdyZ, eodQ>t ‘r ˶m§V ‘t Vwåhmcm {XgoZ ˶mdoir§ Var ~ar {Xgmd|; åhUyZ ‘m¶m ‘ZmMr H$moU Kmc‘oc Mmco?..hmo
Vgco {dMma H$R>moanU| ~mOyg gmar! Var Agcm öX¶m§Vrc ‘mÌ H$„moi H$YtM Wm§~V Zgo!.. AéU, ˶mdoir ‘r åhUmd§, "gwI ho§ [‘idm¶M§ AgV§. gwImM§ Am¶V§ VmQ> nwT>çm§V dmTy>Z ¶oV
: 172 : Zmht!...'
g§Ü¶mH$mit Jma dmam gwQ>cocm Agoo; Agë¶mM Xþ~içm ‘Z:pñWVtV ‘r H$m°coOm§VyZ naV ¶m Jmoï>r ‘w½YnU| H$aʶm§V ‘m¶m ‘Zmcm {H$Vr g‘mYmZ dmQ>o, åhUyZ gm§Jy? Var EHo$H$m
¶oB©; Kam§V H$moUr Zgc|, H$s¨ Xmamcm H$S>çm KmcyZ ‘mP| ‘Z a§O{dʶmgmR>t ‘r ‘mPm OwZmQ> doit ‘mPmM ‘cm amJ ¶oB©. ‘r WmoS>r ’$ma {eH$cocr Amho; ‘cm ‘mPo {dMma AmhoV,..chmZghmZ
Jar~mD$ {Xcé~m JdgUtVyZ ~mhoa H$mT>r!.. Am{U ˶mÀ¶m nS>Úm§dê$Z hmV {’$adVm§ {’$adVm§, H$m§ hmoB©ZmV ܶo¶| AmhoV!..nU, ‘r H$gcr OmXÿ KmcyZ Amho ˶mnojm§ OmñV gw§Xa hmoD§$?...Aem
‘cm Vw‘Mr CËH$Q>VoZ| AmR>dU hmoB©...˶mdoit ‘cm dmQ>o, ‘mPo AéU ào‘i Ñï>rZ| ‘OH$S>o nmhV, doit dmQ>o öX¶ Ag§ Am§Vë¶mAm§V OiV R>odʶmnojm§ H$moR>| Var, H$er Var ˶mMr Amhþ{V
OUw§ ‘m¶m AJXt {ZH$Q> ~gco AmhoV! Vgë¶mM ‘Z:pñWVtV ‘r EImÚm JmʶmMr cHo$a ‘m¶m Úmdr!..OJm§Vrc EH$ AS>Ji Var Zmhter hmoB©c!
{Xcéã¶met {‘idV, ‘moH$içm ‘ZmZ| hd|V gmoS>r!- OUw§, earagm¢X¶m©dm§MyZ órM| OrdZ {ZOr©dM!...
nU ‘J ^m|dVmcÀ¶m H$Qw> n[apñWVrMr ‘cm cmJcrM OmUrd hmoB©. ‘r EH$ Ho$di AOmU ‘cm R>mD$H$ hmoVo d Amho!...nwéfmÀ¶m ghdmgm{edm¶ {ZXmZ ‘m¶mgmaIrM§ OrdZ
^m~S>r AY©{e{jV AZmW ‘wcJr!..jU^a ‘Zm§Vrc amJ ‘r ˶m {ZOud {Xcéã¶mda H$mT>r. nU ì¶W©!..Var Ag§ ‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V Hw$T>V ‘r ‘mP| Am¶wî¶ H§$R>rV hmoVo!..˶mdoir {M{H$ËgH$ ‘Z
cmJcrM Xþgè¶mM jUt AJXt hiwdmanU|M Vmo nwÝhm§ Odi AmoT>r!.. AmeoH$S>o Ym§d KoB©;..‘yI© ‘Z AmVwanU| ^{dVì¶mMr dmQ> nmht!..
hmo AéU, ghmZw^Vy rM|, H$iH$irM|, ào‘mM| ‘mUyg Amnë¶mOdi Agë¶m{edm¶,..{ZO©Z Vw‘Mo ZwgV| Xe©Z {‘idʶmg BVHo$ gm¶mg nS>V, Va à˶j Vwåhm§cm Amnc|go H$amd¶mg
dZm§V H$mo‘oOyZ OmUmè¶m gwdm{gH$ ’w$cmà‘mU|M ‘mUgmM| Am¶wî¶ AgV§!..Zmht H$m§?.. H$m¶ à¶ËZ H$amdo cmJVrc, ¶mMr ‘cm H$ënZmM H$adV Zgo;...qH$~hþZm V| Ae³¶ Ag|M ‘cm
KamÀ¶m ˶m Mma {^VtV, ‘mPo VmgMo Vmg Vgë¶m ì¶J« ‘ZmZ| AJXt EH$m§Vm§V OmV!..Vwåhm§cm dmQ>o!...
Ia|[h dmQ>Uma Zmht-˶m nydu{h Odi Odi Jocr§ VrZ df},..Vw‘À¶m ào‘i ‘yVuMr ^{º$^mdmZ| : 174 :
‘Zmo‘¶ nyOm H$arV, ‘r ‘w½YnU| Am§Vë¶m Am§V H$er Hw$T>V Amco Amho, V|!..nU ‘J ˶m à˶oH$ Am{U Aem ‘Z:pñWVtVM Vw‘M| Vo nÌ Amc|!...
doit ‘r ‘Zmcm g‘OmdrV Ago, ""doS>çm ‘Zm! VwPr Am{U ˶m§Mr H$YtM ~amo~ar hmoUma Voìhm ˶mdoit ‘r {H$Vr AmZ§{XV Pmco AgoZ...Jm§Jaco AgoZ.. ¶mMr VwåhrM H$ënZm
Zmht?..hr VwPr Ho$di nV§JmMr YS>nS> Amho!...'' H$am!...
: 173 : AéU, ‘m¶m Am¶wî¶m§V Vwåhr doimodoit Ho$dT>m gwIXm¶H$ Jm|Yi CS>dcm Amhm§V, gm§Jy§.
‘m¶m ‘ZmMr Vgcr Vr A~moc YS>nS> Vwåhmcm gm§JV ~gyZ Vw‘À¶m ‘Zmcm Ìmg XoV ‘cm BW§ eãXm§Zt gmao H$idU§...AJXr H$R>rU Amho!
Zmht! nU Var AmR>dVmV Vo XmoZ VrZ àg§J gm§JVoM!.. AJXr Ia§ Ia§ dmQ>V§ Vo {chÿ§ H$m§?...AéU, Vw‘À¶m H$m¶‘À¶m ghdmgmgmR>t ‘r AJXt
Vwåhr gm¶Ýg H$m°coOm§V Omd¶mgmR>t àW‘M XmXacm XmXm§H$S>o ahmd¶mg Amcm§V;..˶m gwédmVrnmgyZM Ord Q>mH$sV Amho!..^mD$, {‘Ì, Am¶wî¶m§Vrc [OdmMm ñZohr..(‘cm eãXM
doir§ ‘mPo§ öX¶ ZwgV| AmZ§XmZo§ ’w$cyZ Amc| hmoVo! ...‘mPr emim gwQ>ë¶mda Vwåhr naVʶmnydu Ka gm§nS>V ZmhtV...Am§V H$m¶ H$mcdmH$mcd Mmccr Amho Vr Vwåhmcm H$idm¶cm!...) Ag§ H$m§htg§

172 173
‘mP§ Vw‘À¶mer ZmV§ Amho,..Ag§ ‘cm AJXt àW‘nmgyZ dmQ>V§!... Jmoï>r~Ôc Vwcm BVH§$ a§Org hmoʶmM§ H$m¶ H$maU? ˶mnojm§ ‘hÎdmMo AZoH$ JwU VwOH$S>o AmhoV,
hmo AéU, ‘cm ‘mP§ ‘Z ‘moH$i§ H$aU§, OJm§V AmVm§ EH$Q>çm Vw‘À¶mH$S>oM e³¶ Amho!.. ¶mMr Vwcm H$ënZmhr Zgoc!...nU ˶m§À¶m {dH$mgm§VM VwP§ ‘hÎd gm‘mdcoc§ Amho.
Am{U ‘cm dmQ>V| ’$º$ EH$Q>çm Vwåhm§cmM ‘m¶m öX¶m§V Imoc AdJmhZ H$aVm§ ¶oB©c!... Am{U Ia§ gm§J§y H$m§? ‘mPr VwO{df¶tMr n{hcr ^mdZm,..CËH$Q> ñZohmMr..A{Ve¶ AmnwBH$sMr
‘r AJXr gmYrgwYr Amho. Vwåhmcm ‘witM ¶mo½¶ Zmhr!... h| ‘cm H$iV§ H$m§ Zmht AéU? Agcr,..Var, Vwcm ‘O{df¶t dmQ>V§ Vgc§ AmH$f©U AmVm§n¶ªV Aën‘mÌ{h ‘cm ZìhV§!..
nU ‘r Var H$m¶ H$ê§$? ‘cm ¶m jUt Oo Ia§Ia§ dmQ>V| Amho, V|M gma§ ‘r {c{hVo Amho! AmVm§ ‘§Oiw ,o Vwcm IamoIaM ‘O{df¶t BVH$s AmnwBH$s dmQ>V,o Vr H$m§ J?...‘m¶m {MaghdmgmZ|
‘m¶m Agë¶mM ^m~S>çm {dMmam§Mm nmMmoim Jmoim H$am,..d ˶m§VyZM H$m¶ Vmo OrdZag emofU Vy§ gwIr hmoerc, Vw¶m Am¶wî¶mMm ‘mJ© H$m¶‘Mm gwH$a hmoB©c Aer Vwcm ImÌr dmQ>Vo H$m§? Vg|
H$am!..gma| H$m§hr Vw‘À¶mM hmVt Amho!... Agoc Va...
‘moH$ionU| ~mocʶmMr nmir ¶oBc© Voìhm§..Pm§H$U ’$moS>yZ ~mhoa nS>Umè¶m dm’o$à‘mU|,..‘m¶m : 175 :
öX¶m§Vrc gmar Ii~i Vw‘À¶mnmetM AmoVcr OmB©c! nU Var{h, déZ Amo~S>Ymo~S>,...JwU{da{hV nU ‘§Owio, Vy§M nhm!...‘mPt ܶo¶| AJXtM M‘ËH$m[aH$ AmhoV!...
{XgV Agcr Var... AéU ñdrH$ma H$ê$Z AmncrM åhUVrc,...Aer öX¶mnmgyZ CËH$Q> Amem OUy§ ^amè¶m§Zt ^acoc§ {H$qMV² M§Mc...A{ZpûMV Ag§M Am¶wî¶ ‘mP§!...
H$aUmar gd©ñdr AéUm§MrM ‘m¶m Am¶wî¶mMm ‘mJ© A{Ve¶ Im§MIi½¶m§MmM AgUma!..
- ‘§Owim XogmB© KS>çmim§V BVH$s¨ MmH|$ EH$mg EH$ cmdcoct AgVmV! ˶m§Vrc {H$˶oH$m§Mr Amnë¶mcm
‘m{hVr[h ZgVo; nU ˶m§Vrc EH$mX| Oar H$mT>c|...V| nS>c|o, Var KS>çmimMr {Q>H²${Q>H²$ Wm§~Vo!..
Ver Vr dmT>dʶmgmR>tM Amnë¶m gmè¶m Am¶wî¶mMr YS>nS> Agmdr!..Agcr ‘mPr ‘moR>r ‘hÎdmH$m§jm
(37) Amho!
‘w~§ B©, Vm. 30 Am°³Q>m~o a 1927 Voìhm§ gm§J,..Am¶wî¶^a ‘r AemM cîH$aÀ¶m ^mH$è¶m ^mOrV am{hcmo,...Va ˶m AmJrMr
{ච‘§Owim, Pi Vwcm gmogmdr cmJUma Zmht H$m§? ˶mcm VwPr V¶mar Amho?..
Vw¶mH$Sy>Z AmR> {Xdgmnydu Amcoë¶m nÌm§Vrc, ‘O{df¶tMm VwPm CËH$Q> {Oìhmim nmhÿZ, : 176 :
AmVm§ EH$X‘ Am¡nMm[aH$nUm gmoS>yZM {c{hVmo - nU VwPr Agcr Var ‘mPr nm{hOoZm!
˶m nÌmZ| ‘r {H$Vr Jm|Yicmo?...VwP§ Vg§ nÌ ¶oBc© Aer ‘mPr H$ënZm{h ZìhVr!..Vw¶m ‘§Owim,..ZwgVm CËH$Q> ñZoh d XmoZ Am¶wî¶| {ZJ{S>V H$aU|,..¶m§V hmM ‘moR>m ’$aH$ Amho!
öX¶mMr ˶m§Vrc Ii~i nmhÿZ ‘r ^m§~mdcm|, nU amJmdcmo Zmht;..Am{U ‘§Owio, Voìhm§nmgyZ hmo,..˶m‘wi|M ‘r OmñV ^m§~mdyZ Jocmo Amho.
Joë¶m AmR>dS>m^a am̧{Xdg ˶m{df¶t ‘mPo§ {dMmaM Mmcco hmoVo!.. åhUyZM AOyZ Oam Wm§~. ‘cm AmUIr XmoZ Mma {Xdg ¶m ~m~Vr§V {dMma H$ê§$ Xo. Z§Va
‘mÌ, ‘cm WmoSg>| | AmûM¶©M dmQ>c| d àûZ nS>cm, Vmo Vw¶mgma»¶m ào‘i ‘wcrcm àW‘nmgyZM ‘r e³¶ Va g‘j ¶oD$ZM Vwcm gm§JoZ.
‘O{df¶t dmQ>Umè¶m BV³¶m {OìhmiçmÀ¶m ào‘mg, ‘r IamoIaM nmÌ Amho H$m, hm!... ‘§Oi w ,o ‘r qH${MV² Jm|YiyZ Jocmo Agcmo, Var Vw¶m ‘O{df¶tÀ¶m CËH$Q> ào‘mZ| ‘mP| öX¶
VwP| nÌ ‘r {H$VrXm§ Var dmMc|-Vw¶m ñnï>nUmM| ‘cm à˶oH$doit H$m¡VwH$M dmQ>c|; nU AJXt ^ê$Z Amc| Amho.
‘§Owio, Vy§ ñdV:cm BVH$s Jm¡UñWmZ Var H$m§ XoVog J?..Vw¶mH$S>o§ gm¢X¶© H$‘r Amho ¶m EH$m VwPm ñZohr - AéU

174 175
˶m§ZVa Vwåhr Vm|S>^a hgcm§V; Am{U {H$Vr ào‘inU| ‘OH$S>o Amnc§ öX¶ ‘moH$i§
Ho$c§V!..‘m¶m ^m~S>çm ào‘mMm Vwåhr ñdrH$ma Ho$cmV ˶mdoiMo Vw‘Mo eãX,..Vo ‘cm A‘¥VmhÿZ[h
(38) JmoS> dmQ>co!...
XmXa; Vm. 12 Zmoìh|~a 1927. AéU, Vwåhm§cm H$ënZm{h H$adUma Zmht, - ‘cm ˶m jUmnmgyZ {H$Vr CËgmh dmQ>V
{à¶H$a AéU, Amho!..
hmo, Vw‘À¶m{df¶tÀ¶m ào‘i ^mdZm H$moU˶m eãXm§V 춺$ H$ê§$ V|M ‘cm g‘OV Zmht, ˶m {Xdet amÌt Vwåhr§ ~mhoa J°catV hmoVm§ Am{U ‘r AJXr Iwë¶m AmdmOmZ§ JmV
AéU! åhUyZ H$m§hr§ Var {c{hVo Pmc§! H$maU, Vwåhr ¶oD$Z ‘cm ^oQy>Z Jocm§V,...Am{U ‘m¶m hmoVo!..H$maU H$m¶ ‘mhrV Amho Zm?.. ‘m¶m XodmgmR>tM ‘r JmV hmoVo!..OodVm§Zm Am˶m{h
OrdZZm¡Ho$M§ gwH$mUy§ ‘cm {‘imc§ Ag§M ‘mP§ ‘Z Voìhm§nmgyZ ‘cm gm§JV Amho. åhUmcr, "H$m§ J ‘§O,y AmO {deofg§?'
AéU, ‘m¶m öX¶m§V AmO H$m¶ H$m¶ Mmcc§ Amho, V| gma§ gma§ Vwåhm§cm H$idmd§g§ nU Ia§M AéU, ‘Ogma»¶m gm‘mݶ ‘wcrcmM H$m§ hmo Amncr åhQ>c|V Vwåht?..‘cm
dmQ>V§!..nU ^mfmM VmoH$S>r dmQ>Vo ‘ocr,...eãX gm§nS>V ZmhtV!... AOyZ{h ‘YyZ ‘YyZ dmQ>V,| .. ‘r Vwåhmcm ¶mo½¶ Zmht!- nU AmVm§ eãX H$emcm dmnê§$ CJrM...Vw‘À¶m
Vw‘À¶m Joë¶m nÌmZ§Va, ‘r Vw‘Mr amoO gmaIr dmQ> nmhmV Ago. am̧{Xdg,..Vw‘Mr ‘y{V© gwImgmR>t ‘r {OdmM| H$m¶ dmQ>oc V| amZ H$amd¶mg V¶ma hmoB©Z. ‘mP| gd©ñd Vwåhm§cmM XoʶmhÿZ
‘m¶m X¥{ï>g‘moê$Z H$m§hr Ho$ë¶m OmVM Zgo. H$m°coOm§V VerM {d‘ZñH$nU| CJrM OmD$Z ¶oB©.. ‘cm Xþga§ H$m¶ e³¶ Amho, gm§Jm Zm?..
OodU JmoS> cmJV Zgo. gmaIm EH$M {dMma ^§S>mdyZ gmoS>r- "‘mPo AéU ‘mPoM AmhoV, Ag| ‘cm Vw‘À¶m Am¶wî¶m§V Vwåhr åhUVm§ Ver A{ZpûMVVm Agcr,..Var Vw‘À¶m n[apñWVret
Vo gm§JVrc Zm?...' g‘ag hmoU|, ‘cm AJXt e³¶M Zmht H$m§?...‘cm R>mD$H$ Amho, Vw‘À¶mgma»¶m ܶo¶erc loð>
eodQ>r Vwåhr Mma {Xdgm§Zr AmcmV Vo Amnco da OmD$Z noQ>r dmOdrV ~gcm§V; nU ‘m¶m H$cmd§Vm§À¶m Am¶wî¶m§V, Zoh‘t YS>nS>M OmñV AgUma! nU Vwåhr H$coÀ¶m godV| VÝ‘¶ Pmcm§V, Va
öX¶mMr noQ>r-{VMm ^mVm-H$m§hr Ho$ë¶m daImcr hmoVm§Zm Wm§~oMZm!..Ia§M, Hw$R>og§ dmMcoc§ ‘cm ‘r Vw‘À¶m godV| ,..XmoKm§À¶m[h M[aVmWm©Mm àûZ ‘Oda!..doS>r dmQ>Vo H$ënZm Zm hr?..nU ‘J amhÿ§
EH$X‘ AmR>dc§ - hmo, Úm V|..˶m gmè¶m nwT>À¶m Jmoï>r!
‘r ˶mdoit ^mZmdaM ZìhV| ‘wit! nU Ia§M AéU, ‘mPm nyduMm {ZamemdmX ‘cm AcrH$S>o AJXr dmQ>oZmgm Pmcm Amho!
: 177 : {OH$S>o {VH$S>o CËgmh!..OJm§Vrc ¶m OrdZmÀ¶m YS>nS>tVM, AmVm§ ‘cm EH$ àH$maMr Zdr ‘m¡O
Vmo XmoZ VrZ {Xdgm§Mm ‘w½Y ghdmg!...‘m¶m [OdmMr,..CËH§${R>V ‘Zm§V ¶oUmè¶m "hmo dmQy>§ cmJcr Amho! -^{dVì¶mÀ¶m CXam§VyZ ¶e {hamdyZ ¿¶md¶mg hnmncocr Aer, ‘r EH$ hm§dar
Zm' àûZm§Zm CÎma| XoVm§ZmMr Vmam§~i!..Am{U eodQ>t ˶m JmoS> JmoS> g§Ü¶mH$min¶ªVMr ‘m¶m àmUr hmoV Mmcco Amho {Xdg|{Xdg!-
‘ZmMr Vr YS>nS>!- Vmo ‘Ycm doi ‘cm {H$Vr OmMH$ Pmcm hmoVm, AéU?..nU, eodQ>t Vwåhr Vw‘MrM,
‘cm hiy§M ~mhoa {’$amd¶mg ¶m¶cm gm§{JVcoV. EH$m§V emoYrV emoYrV AmnU A~mocnU|M cm§~ ‘§Owim
cm§~ Mmccm| hmoVmo..nU ˶m em§VV|VM {H$Vr eãX JQ>§H$içm ImV hmoVo, Zmht? ‘m¶m öX¶mMr
YS>nS> ‘cm Va eodQ>t AJXt Agø Pmcr!..d ~mocmd¶mg gwadmV H$amdr åhUyZ åhQ>c|, "AmO
¶m¶cm ’$mdc§ dmQ>V§ eodQ>r§?' (39)

176 177
‘w~§ B©, Vm. 19 Owc¡ 1928
{à¶V‘ ‘§Owim,
Vw¶m ¶emoXmAm˶mcm ‘ܶ| ^oQ>m¶mg Amcmo, ˶mdoiÀ¶m ^oQ>tV Vwcm g‘j gm§{JVë¶mà‘mU|, nU Amåhr AqH$MZ ! Am‘À¶m {dMmam§Zm qH$‘V H$moR>| Amho?
~m~m§Zm eodQ>t ‘r g{dñVa hH$sJVrM| nÌ nmR>dc|. ˶mdoit ‘mP| öX¶ {H$Vr YS>YS>V hmoVo. {dMmar ‘Zmcm ‘mÌ gma| H$m§ht nQ>V|! Am‘À¶m ^m|dVmcMr AmOMr g‘mOaMZmM Aer
AmOn¶ªV ‘r ~m~m§er Á¶m ‘moH$ionUmZ| dmJV hmoVmo ˶m ‘moH$ionUmZ|M ‘r ˶m§g ho gd© H$i{dc|. Amho, H$s¨ VtV 춺$sÀ¶m namH«$‘mMm A§Hw$aM IwS>cm Omdm!"Ag| ~mocy§ ZH$mo, Am{U Vgo Mmcy§
Vy§ ‘cm nÌ nmR>dyZ Amnc| ‘ZmoJV H$i{dcog, ‘r[h WmoS>m {dMma H$ê$Z Vw¶m AmOÝ‘ ZH$mo,'.."hm ‘mJ© Yê§$ ZH$mo Am{U Vmo gmoSy>§ ZH$mo,..' Aem ImctM, 춺$sMm namH«$‘ ¶m KaÀ¶m
ghdmgmMm cmJcrM ñdrH$ma Ho$cm. ˶m Jmoï>r {H$Vr AZno{jV d ^a^a KSy>Z Amë¶m! Amnë¶mcm gmgwadmgmnwT>| cwá hmoVmo!..Am{U Aem doit nwT>| àûZ C^m amhVmo - ~§YZ| qH$dm {Z¶‘ ho ‘mZdr
Amnë¶m ‘ZmMr H$ënZm Pmë¶mZ§VaMo Joco Odi Odi nm§M ghm ‘{hZo {H$Vr g‘mYmZm§V Joco! Am¶wî¶m§Vrc AmZ§X Zmhtgm H$aʶmgmR>r AmhoV, H$s¨ g‘mOm§Vrc 춺$s¨Mo gwI dmT>dʶmgmR>t
à˶oH$ Jmoï>tV EH$ àH$maMm CËgmh dmQ>V hmoVm! ˶m§Mr ¶moOZm Amho? CËgmh hm gmpÎdH$ JwU H$moU˶m[h namH«$‘mMm àdV©H$!..nU ˶mMmM Agm
nU eodQ>t, ‘r V| ~m~m§Zm gm§{JVë¶mda, gd©M Jmoï>tMm ˶m§Zr {dn¶m©g Ho$cm! ‘cm BÀNoX Ho$ë¶mda, Amåhr VéU ‘§S>ir qH$H$V©ì¶‘yT> Xþ~ir§ Pmcm|,...Va ˶m§V Am‘Mm Xmof H$m¶?"{Z¶‘Z
{c{hcoë¶m nÌm§Mr Vwcm H$ënZm ¶mdr, åhUyZ gmo~V Vt XmoÝhr {VÝhr VwOH$S>o nmR>dyZ XoV Amho. ‘ZwOmgmR>t, ‘mZd Zgo {Z¶‘ZmgmR>t' h| Ia| Zìh| H$m§?
˶m§dê$Z Vwcm {XgyZ ¶oB©cM, H$s¨ ˶m§V ˶m§Zr ˶m§À¶m gmYmaU {Z¶‘mà‘mU| ‘m¶m EH$m[h Am‘À¶m BÀNm, AmH$m§jm ˶m§Zm g‘OV ZmhtV! g‘OyZ KoʶmMr[h BÀN>m Zmht!..Amåhr§
^mdZocm, {dMmamcm, ‘m¶m ‘Zmcm ‘mZ {Xcocm Zmht. qH$~hþZm ‘r H$m§htVar Ajå¶ AnamYM H$aVm| Vo gd© ‘mJ© MwH$sMo Ago§ Vo åhUVrc; nU "Ag|' H$am Ag| H$m§hr§ ImÌrnydH© $ H$YtM gm§JUma
H$arV Amho, Ag| ‘m¶m ‘Zmda CËH$Q>VoZ| R>g{dʶmgmaItM ˶m§Mr gmar ^mfm Amho! -¶m ZmhtV. Am{U ‘J Ho$di ÌmJm H$ê$Z, hr ‘§S>ir, Amnë¶mcm EImX| AmdS>V Zmht EdT>|M nmhÿZ,
gdmªÀ¶m ‘wimet ˶m§M| ‘O~ÔcMo§ A{Ve¶ ào‘M H$Xm{MV² Agy§ eHo$c; naÝVw ˶m AmoKm§V Vo ‘mP| namonarZ| åhUUma, H$s¨ "Vwåhr CÔm‘ Pmcm§!..' OUw§ H$m¶ Amåhm§cm Am‘Mr§ Aer§ H$m§ht ܶo¶|M
ì¶{º$Ëd gm’$ {dgaco!.. Am{U ¶m~ÔcM ‘mÌ ‘cm ’$ma dmB©Q> dmQ>c|. ˶mhrnojm§ OmñV Xþ:I ZmhtV! ˶m§Zm {damoY H$aU|, ˶m§O~amo~a PJS>m H$aU|...^m§S>V amhU|, hmM Am‘Mm EH$‘od namH«$‘
Pmc|, V| ˶m§Zr§ ‘m¶m ܶmZr§‘Zr§ Zgcocr d¡f{¶H$VoMr {dMmagaUr ‘m¶m ‘mWt Amamo{nV Ho$cocr !..
nmhÿZ! ‘m¶m {ZînmnnUmÀ¶m Agë¶m EH§$Xa {dn¶m©gmZ| Jocm AmR>dS>m^a ‘m¶m ‘Zmcm ñdñWVm{h : 179 :
ZìhVr,..H$s AÞhr JmoS> cmJV ZìhV|. AJXt, Zì¶m CËgmhmZ|, CËH§$R>Zo ,| ZwH$V|M ^{dVì¶mH$S>o nmhmV AgVm, EH$mEH$s¨ Agco Y¸o$
: 178 : EH$m‘mJyZ EH$ ~gë¶m‘wi|, Vy§ {H$Vr ^m§~mdyZ Jocr Agerc ¶mMr ‘cm H$ënZm Amho. nU ‘§Owio,
춺$s{df¶t dmQ>Umè¶m ào‘m‘wi| åhUyZ H$m§ hmoB©Zm, {VÀ¶m ‘mVm{nVam§Zr§ qH$dm BVa S>J‘JyZ OmD§$ ZH$mog! n[apñWVrcm YramZ| Vm|S> XoʶmMm à¶ËZ H$aU| åhUOoM ‘mUwgH$s Zìho H$m§?
H$moUr§[h AmnctM ‘V| {VÀ¶m ‘mWt ‘maU| qH$dm ˶mà‘mU| dmJʶmg Vrg ^mJ nmS>U|, hm Vw¶mgmaIr ^m~S>r, hidr ‘wcJr Va, Agë¶m EH$mEH$t Pmcoë¶m JhO~m‘wi| Jm|YiyZ Jocr
Ho$di Owcy‘M Zìho H$m§?..Varhr ‘Z em§V R>odyZ, ~m~m§Zm ‘r {MSy>Z CcQ> CÎma nmR>{dc| Agoc!...nU ào‘i ‘wcr, Vw¶m gXg{ÛdoH$~wÕrcmM Vy§ gdmªV OmñV ‘mZ {Xcmg, Va Vwcm
Zmhr;..¶mM| H$maU ¶m Owݶm {nT>tVrc 춺$set ‘V^oX Pmcm Var ˶m§À¶m{df¶tÀ¶m AmXam§V, AmnmoAmn Yra ¶oB©c. nañnaào‘~Õ öX¶| cm¡{H$H$ {dYrZ|M EH$ ìhmdt cmJVmV Ago Zìho!
VéU {dMmar ‘Z ’$aH$ nmS>rV Zmht. Amåhm§cm dmQ>V| - Ia§M ‘§Owio,..hm ^m|dVmcMm Jc~cm gmoSy>Z H$moR>| Var cm§~ cm§~ Omdo, Vw¶m~amo~a
VmgMo Vmg Iwë¶m {XcmZo ~mocV ~gmdo, AmnAmncr§ gmpÎdH$ öX¶| EH$‘oH$m§H$S>o CKS>r§ H$amdtV,

178 179
Ag| ‘cm {H$Vr dmQ>V| åhUyZ gm§Jy! Xþ:ImgM H$maU hmoV Amho, ¶m {dMmam‘wi| ‘r OmñVM a§Org hmoVmo...^m§~mdyZ OmVmo!...
nU-g^m|dma nS>cco m hm OS>dmXr OJmMm JamS>m!..˶mda H$m¶ Cnm¶? "H$m§hrqh H$am, hr : 181 :
OZVm ‘m[ac Zm§Jr, hm§gZy Amnm§Jr?' Joë¶m AmR>dS>m^a ‘r AgmM doS>çmgmaIm {dMma H$arV BH$S>o {VH$S>o {’$aV hmoVmo!..cm§~
: 180 : cm§~ {ZO©Z ^mJm§V OmD$Z {^ar{^at ZOa {’$adrV ‘t ‘§X nmdc| Q>mH$s;.. EImXm Q>moi CS>r ‘mê§$
Vw¶m ‘m¶m g§~§YmH$S>o ì¶dhmar Ñï>rZ| H$m§Q>oH$moanU| nhmUmè¶m Am‘À¶m§Vrc gmè¶m§Zm ‘r cmJcm, nú¶m§Mr am§J AmH$mem§V CS>Vm§Zm {Xgcr, ‘w½§ ¶m§Mr Amoi H$monè¶mH$monè¶m§VZy digo KoVm§Zm
VwOda BVH|$ ào‘ H$m§ H$amd| ho g‘OV Zmht, åhUo! Am{U Ia§M..dmñV{dH$ ‘cm{h ‘m¶m öX¶mcm nm{hcr, H$s¨ ‘m¶m ‘Zm§V {dMma ¶oB©...ho gma| H$m¶ Jm¡S>~§Jmc Amho? ho Ord OJVmV Var
AmO ¶mMm Om~ XoVm§ ¶oV Zmht..˶m§Zm Vy§ ’$maer gw§Xa Zmhtg ¶mM| d¡få¶ dmQ>V Agoc, VwPr H$emcm? Am{U ¶m§Mr hr YS>nS> H$emgmR>t, H$moR>n¶ªV MmcUma?...
Aghm¶ J[a~r {XgV Agoc; nU ‘r Var ‘m¶m ‘ZmÀ¶m VwO{df¶rÀ¶m AmdoJm§Zm H$gm ~m§Y nU, ‘J ‘m¶m Joë¶m {M‘wH$ë¶m Am¶wî¶m§V, ‘r AgoM S>moH$mdyZ nmhÿ cmJcmo...H$s¨ ˶m
KmcUma?.. ~mOyg{h EH$m‘mJyZ EH$ ‘Zmcm a§Org H$aUmè¶m AZno{jVnU| KS>cëo ¶m Jmoï>r ‘cm AmR>dV!..Am[U
Varhr hr ì¶dhmar Ñï>rMr Pi, ‘YyZ ‘YyZ ‘cm cmJë¶mdm§MyZ amhmV Zmhr! "Vy§ Am{U ‘J ‘cm nwÝhm§ VmoM àûZ ^§S>mdyZ gmoS>r! Ia§M, Amnë¶m ‘mZdr Am¶wî¶m§Vrc XoIrc, hr gmar
‘r' ¶m ñdJu¶ dmVmdaUm§V AmVm§n¶ªV dmdaV hmoVmo.. Vmon¶ªV R>rH$; nU AmVm§, én¶oAmUon¡ YS>nS> H$emgmR>t?..Am{U ‘J Vgë¶mM gwÞ ‘ZpñWVtV ‘r EH$mH$snU| ^H$mg {dMma H$arV BH$S>o
‘moOUmè¶m ¶m ì¶dhmar OJm§VM AmnU amhmV Amhm|, ¶mMr OmUrd hmoD$Z VwPm XrZ Moham {VH$S>o VmgMo Vmg ^Q>Ho$!...
OmñVM g‘moa C^m amhVmo. : 182 :
~m~m§Mr ‘cm Amcoct XmoÝht {VÝhr nÌ| nwÝhm§ nwÝhm§ dmMyZ ‘mÌ ‘t H$m§htgm ^m§~mdë¶mdmMyZ nU, CcQ>, H$Yt H$Yt dmh˶m nmʶm§V nm¶ Q>mHy$Z ~gcmo, gw§Xa ’w$cm§Mm gw§JY Amcm,
amhV Zmht. AmnUm§ XmoKm§Zm[h EH$‘oH$m§À¶m öX¶‘rcZmZ| AmZ§X dmQ>Vmo d dmQ>oc ho§ Ia|; nU qH$dm VmQdm nm{hcm, Mm§XʶmV ~gyZ M§ÐmH$S>o nm{hc|, qH$dm CJd˶m gy¶m©H$S>o Ñ{ï> Q>mH$cr,..H$s¨
~m~m§gma»¶m {dMmar åhUdUmè¶m ‘mUgm§Zmhr {ddmh åhQ>cm H$s ’$º$ emar[aH$ ‘rcZ, àW‘ {Xgy§ Vgë¶m gwÞ ‘Z:pñWVrVhr ‘mP| ‘Z EH$X‘ à’w$„ hmoB!© ..Am§V H$moR>| Var EH$X‘ CM§~iyZ ¶oB,© ..d
cmJmd| ho Ho$dT>| AmûM¶©!... öX¶gmJamcm EH$X‘ AmZ§XmMr ^aVr ^ao!..
gm§À¶m§VZy H$mT>ë¶mà‘mU|, à˶oH$ ì¶[º$...gma»¶m {dMmam§Mr...gma»¶m AmMmam§Mr Pmcr Aemdoit dmQ>o-à˶oH$ ‘mUgmÀ¶m Am¶wî¶m§V hm Agcm {d{dY àH$maMm gmpÎdH$ AmZ§X
nm{hOo, hr ¶m§Mr H$ënZm! Am§IyZ R>odë¶mà‘mU| à˶oH$mÀ¶m Am¶wî¶m§Vrc KS>m‘moS>r, ˶mMr H$m¶‘ amhʶmgmR>tM ‘Zwî¶mMr à˶oH$ YS>nS> Agmd¶mg nm{hOo Zmht H$m?..
CËH«$m§{V,...R>am{dH$ YVudaM ìhmd¶mg nm{hOo hm ˶m§Mm AÅ>mhmg! ñdV:À¶m öX¶mÀ¶m hm§Ho$cm Am{U ‘J ‘Zmcm Agë¶m {dMmam§Zr g‘mYmZ dmQ>c| H$s¨ VwPr EH$X‘ AmR>dU hmoB!© ..VwP|
OmJyZ OJm§V nmdc| Q>mH$Umam, Vmo ¶m§À¶m Ñï>rZ| ~§S>Imoa d C‘©Q>!..VH©$Ñï>çm MmoI {dMmagaUr ‘O{df¶tM| CËH$Q> ào‘ AmR>dc| H$s¨ öX¶ nwÝhm§ Vgë¶mM AmZ§XmZo ^ê$Z ¶oB©!
Ho$cr, Va VÎd d ì¶dhma ¶m§Vrc XmI{dcm OmUmam ’$aH$! nXmonXt d¶mo‘mZmMr VH$m©da nS>Umar H$mc {Xdg^a AgmM BH$S>o {VH$S>o ^Q>H$V hmoVmo, Am{U eodQ>t AmO ho nÌ {chmd¶mg KoVc|
J¡admOdr N>mn! Am{U ˶m{déÕ H$m§ht Pmë¶mg Cn‘X© Ho$ë¶mMr ¶m§À¶m ‘Zm§V S>moH$dUmar ZmhH$ Amho.
H$ënZm!..Voìhm§ AWm©VM ¶mnwT>| eodQ>r Am‘À¶m H$V©~Jmar{df¶tMm nyU© A{dûdmg!... ‘§Owio, ^m|dVmcÀ¶m à{VHy$c dmVmdaUmZ| ^m§~mdyZ OmD§$ ZH$mog! ‘Oda {dûdmg R>odyZ,
~m~m§À¶m ‘Zmcm ¶m‘wi|M Xþ:I hmoV Agoc, amJ Amcm Agoc!..nU Ia|M ‘r O| O| Ho$ìhm§Var AZwHy$c H$mc ¶oB©c Aer Amem Amnë¶m öX¶mer ~miJ!..Am{U Vmon¶ªV ‘r AJXr
H$arZ, V| V| ˶m§À¶m Xþ:Img H$maU H$m§ hmoVo§?...d ‘J, ‘mPm gac‘ZñH$ ào‘inUm gdmªÀ¶m VwPmM Amho Ag| g‘OyZ Amnc| öX¶ ‘OH$S>o ‘moH$i| H$arV Om. ‘mPr AmR>dU Zoh‘r§ H$m¶‘ R>odyZ

180 181
OJm§Vrc VwPm ‘mJ© CËgmhmZ| nwT>| H$mQy>§ cmJ. H$ê$Z KoV!o ...
AmVm§ OmñV H$m¶ {chÿ§? VwO{dof¶t nyduBVH$sM AmnwBH$s d ào‘ Amho. nU Var{h Xþgao {dMma ‘m¶m ‘Zm§VyZ H$m§hr§ Ho$ë¶m H$m¶‘Mo åhUyZ OmVM ZmhtV! ào‘
VwPmM ñdmWu AgV§ H$m§hmo, AéU?- hmo¶...Xþgè¶mM| ‘cm R>mD$H$ Zmht; nU...‘mP§ Var ñdmWu Amho
- AéU Ag§M AmVm§ ‘cm dmQ>V§!...Var AéU, ‘r nwÝhm§ nwÝhm§ gm§JVo, Amncr;...‘r Xþ~ir, jwÐ Agco
Var ‘r ‘mPo§ gd©ñd Vwåhm§cm An©U H$ê$Z, dmQ>oc ˶m pñWVtV Vw‘À¶m Aml¶mcm C^r amhmd¶mg
(40) YS>nS>Zo !...
XmXa, Vm. 23 Owc¡ 1928 : 183 :
[à¶H$a AéU, Vw‘À¶m ~m~m§M| Joë¶m n§YadS>çm§V ‘cm AZno{jV nÌ Amc| Voìhm§ ‘cm {H$Vr Xþ:I Pmc|.
Vw‘M§ nadm§M§ nÌ ‘cm {H$VrXm§ Var dmMyZ{h g‘mYmZM dmQ>oZm; nU AéU, H$Yt H$Yt Jm§Jê$Z Joco hmoVo AJXr. ¶emoXmAm˶mMm ñd^md Vwåhm§cm R>mD$H$M Amho. {Vcm gma| g‘Oë¶mda,
‘cm AJXt M¡Z nS>V Zmht. h„t Vw‘À¶m ‘Zmcm am̧-{Xdg {H$Vr Ìmg gmogmdm cmJV Agoc!...Am{U ˶m {Xdet amÌt Vr ‘cm nwîH$i ~moccr; Vg| nm{hc| Va {Vcm ‘m¶m ^{dVì¶m{df¶t {deofer
˶m gmè¶mcm ‘rM H$maU Zm? hmo, Vr. ~m~m§À¶m d Vw‘À¶m ào‘i g§~§Ym§V {~KmS> ¶oʶmg ‘rM H$m¶ H$miOr dmQ>Vo V| gdmªZm R>mD$H$ Amho! Vr Va ñdV:À¶m ‘moR>onUmÀ¶m Ñï>rZ|M ¶m àg§JmH$S>o
H$maU Pmco!... nmhmV Amho. H$maU, nadm nadm§n¶ªV Vr ‘cm Amnë¶m XmoKm§Mm g§~§Y dmT>mdm åhUyZ H$Yt H$Yt
Am{U ‘m¶m AéUm§Mr, Am¶wî¶m§Vrc ghMm[aUr ¶m Ñï>rZ| ‘r ‘OH$S>o nmhÿ§ cmJco, Var{h CÎmoOZM XoB;© nU AmVm§ ‘mÌ ¶m Jmoï>rH$S>o nmhʶmMm {VMm Ñ{ï>H$moU EH$X‘ ~Xccm. ˶mZ§Va XmoZ
‘cm nwÝhm§ dmQ>Vo - ‘r EH§$XarV ˶m§Zm ‘witM ¶mo½¶ Zmhr! ‘m¶m YS>nS>Umè¶m öX¶m, Vw¶mnmgyZ VrZ {Xdg ‘cm AJXt M¡Z nS>V Zgo. EH$m§V {‘imcm, H$s¨ AmB© d ~m~m§Mr AmR>dU hmoB©. Aem
˶m§Zm IamoIarM H$m§ht gwI hmoB©c H$m§? doit Aghm¶ ‘ZmZ| Vw‘Mr AmR>dU H$mT>rV ‘w½Y Alw T>miʶmdm§MyZ ‘m¶m hmVt H$m¶ hmoVo?..
...AéU, gw§Xa {ó¶m e|H$S>m {H$Vr Var gm§nS>Vrc. Am{U Vw‘M| ê$n, JwU, Hw$c nm{hc|, nU Z§Va Vw‘M| nÌ Amë¶mda ‘mÌ, ‘cm nwÝhm§ {H$Vr Yra Amcm åhUyZ gm§J,§y AéU? Vwåht
H$s¨ Vwåhm§cm ‘Onojm§ cmdʶdVr JwUdmZ² ór ghO cm^cr AgVr, Ag|M ‘cm dmQ>V!| .. nU ‘J ‘cm ‘mJ| {Xcocm ’$moQ>mo öX¶met KÅ> Yacm d ˶m amÌt ‘m¶m EH$mH$s ImoctV A§WéUmda
Vwåhr ‘m¶m ^m~S>çm ào‘mMm ñdrH$ma Var H$m§ Ho$cm§V hmo? Ia§M, Agë¶m {dMmam§Zt, H$Yt H$Yt, nS>c|;..{H$Vr Var doi, Vw‘À¶m Joë¶m AS>rM VrZ dfmªÀ¶m ghdmgm§Vrc AZoH$ chmZ‘moR>o àg§J
Vw‘Mr g‘j ^oQ> KoU§ åhUOo gwÕm ‘cm Amoemi§ dmQ>V§;..nU ‘r Var H$m¶ H$ê§$? h| öX¶ YS>YS>V AmR>dyZ, AmZ§XXþ:ImÀ¶m {‘l Aly§Zr§ Cer AJXt {^O{dcr!..Aem doit ‘m¶m öX¶m§Vrc
Amho. VoW| BcmOM MmcV Zmhr!- ^mdZmgmJa CM§~iyZ ¶oVmo, H$moU˶m eãXm§V ‘r gm§Jy§ Vwåhmcm? AéU, Vwåhr {H$Vr hmo Mm§Jco
nU AemM {dMmam§V Vw‘À¶m nÌm§Vrc à˶oH$ dm³¶m§V W~W~Umam ào‘inUm, WmoanUm Amhm§V! Vw‘À¶mdmMyZ ‘r IamoIaM AZmW Amho. ‘r ^m~S>r Amho, doS>r Amho! nU ‘r Amho VerM
{Xgcm, H$s¨ AJXr§ ñdmWu ~wÕrZ| MQ>H$Z² ‘m¶m ‘ZmMr ‘r g‘OyV H$ê$Z KoVo..."Vo H$m§ht ‘cm dmJdyZ KoD$Z ‘m¶m Am¶wî¶mM| gwH$mUy§ ¶mo½¶ {Xeocm {’$adU| Ho$di Vw‘À¶mM hmVm§V Amho,
Agmo..AéU ‘mPo AmhoV..‘r AéUm§Mr Amho!...' AéU!..¶m àg§Jr ‘cm OmñV H$m§hr§M {c{hVm§ ¶oV Zmhr! gmè¶m {OìhmiçmÀ¶m Zm˶m§Mr ‘mPr
H$maU, A§YmamMm Imoc {dMma H$am¶cm cmJc§, H$s¨ ‘Zwî¶mcm Mm§Xʶm§Vhr Am‘mdñ¶mM VhmZ ^mJdUmè¶m ‘m¶m AéUm§Zm ¶m VmoH$S>çm Anwè¶m eãXm§VyZ ‘m¶m öX¶m§V Imoc XS>cocm
{Xgm¶Mr!.. hmo AéU, Am{U Agm {dMma H$ê$Z ‘m¶m Xþ~ionUm ‘r cmJcrM Q>mH$Vo; d ¶mo½¶ Vmo ^md emoYyZ H$mT>U| e³¶ hmoB©c Zm?
ñdV:Mo§ Amho ˶mnojm§ {H$Vr Var Mm§Jc| {MÌ S>mi
o çm§nTw >o C^| H$arV, ‘m¶m ‘ZmM| H$g|~g| g‘mYmZ Vw‘MrM

182 183
-‘§Owim AJXr nwaonya {XgyZ ¶oVmo!...
¶m nmûd©^y‘rda, {MÌmMm nwT>rc ^mJ OmñVM IwcyZ {XgVmo. ˶m H$m|nè¶m§Vrc chmZ½¶m
PwS>wnmImct Vmo eoVH$ar C{H$S>dm ~gcm Amho. ˶mM| CKS>| nU H$mQ>H$moi| H$mi| eara,...XmoZ nm¶m§V
(41) gwQy>Z, O‘rZrda cmoiUmam H$mim ‘MH$Q> Pmcocm ˶mÀ¶m c§JmoQ>çmMm eodQ>, S>mo³¶mcm Jw§S>micocm
XmXa, Vm. 24 E{àc 1929 nm§T>am ’$S>H$m, H$m§htem gwaHw$Vcoë¶m d ÌñV Mohè¶mda dmT>cocr VwaiH$ énoar Pmcocr ˶mMr
{à¶H$a AéU, XmT>r,...S>mì¶m hmVmZ| ZwH$VrM {ecJmdyZ AmoR>m§V Yacocr Yya gwQ>V Agcocr dmdcr, d Xþgè¶m
h„t Zoh‘r§ Zoh‘t g‘j ^oQ>r hmoʶmMo AZoH$ ¶moJ Amco, åhUyZ AJXr nÌM {chmd¶mM| hmVm§V AYu A{YH$ OiyZ {dPʶmÀ¶m n§Wmcm cmJcocr AmJH$mS>r, nm¶mOdiM nS>cco m V§~mIyMm
gmoS>yZ XoD$§ ZH$m H$m§hr§!..Am{U Joco XmoZ VrZ ‘{hZo Va ¶oʶmM|{h Q>mic|V. {H$Vr CËgwH$VoZ| ‘r ˶m AY©dQ> CnS>m ~Q>dm, d AmnQ>çmÀ¶m nmZm§Mm OwS>Jm,...PmS>mImcMo ~hþVoH$ nmʶmZ| AY] ^acoc|
{Xder Q>mBågMm A§H$ CKSy>Z nm{hcm. XmoZ VrZ {Xdg AmYrnmgyZ ‘cm Vw‘À¶m narjoÀ¶m {ZH$mcmMm ‘S>H$| ,..d PmS>mncrH$S>o ‘mVtV ~gyZ h§gV‘wImZ| IoiUma|, VrZ Mma dfmªM| ZmJS>,| CKS>| ‘yc!..˶m
doY cmJcm hmoVm; nU Vw‘M| Zmd ¶eñdr C‘oXdmam§V Z gmnS>ë¶m‘wi| ‘mÌ ‘mPr EH$X‘ {Zamem eoVH$è¶mÀ¶m l{‘V Mohè¶mda dmdcrÀ¶m Pwa³¶mZo {‘imcocm j{UH$ AmZ§X nyU©nU| àVrV hmoV
Pmcr. Amho! dmdctVyZ dmè¶mda g¡amdam gwQ>Umam YwamMm cmoQ>{h, H$cmd§VmÀ¶m ‘Zm§Vrc ˶m eoVH$è¶mÀ¶m
AmQ>© gmogm¶Q>rM| àXe©Z H$mc Xþnmar§ nmhÿZ Amë¶mnmgyZ ‘mÌ, CcQ> ‘mPm {IÞnUm Am¶wî¶mÀ¶m ahñ¶m{df¶r§, nhmUmè¶met hþidmanU| {hVJwO H$arV Agë¶mgmaIm dmQ>Vmo.
H$moR>ë¶m H$moR>§o cmonZy Jocm Amho!... Om| Om|, ˶m {MÌmH$S>o OmñV {ZaIyZ nhmd|, Vm| Vm| ˶m§Vrc à˶oH$ dñVy‘YyZ OmñV
Q>mBåg‘ܶ| Amcoë¶m ˶m àXe©Zm§Vrc [MÌm§À¶m g{dñVa dU©Zm§V, ~{jg| {‘imcoë¶m OmñVM AW© {ZKy cmJVmo!.. ‘ZmM| g‘mYmZM hmoV Zmht. "dmdcr' h| Zm§d Var ˶m {MÌmcm {H$Vr
[MÌm§V Vw‘À¶m XmoZ {MÌm§Mm d Vw‘Mm Jm¡ad dmMyZ ‘r H$m°coOm§VyZ VerM Q>mD$Z hm°c‘ܶo Joco. ¶WmW©? OUy§ H$m¶ ˶mM| OrdZM Vg| Amho!..
~mH$sMt gw§Xa gw§Xa {MÌ| nhmd¶mM| gmoSy>Z, Vw‘À¶m {MÌm§nwT>o ~amM doi W~Hy$Z ˶m§M| {ZarjU ˶mÀ¶m OrdZmÀ¶m BV³¶m ¶WmW© kmZmM| Ho$dT>| ‘moR>| ^m§S>ma Vw‘À¶mH$S>o Amho!...hmo, ‘cm
H$aVm§Zm nmhÿZ, ‘O~amo~a Amcocr ‘mPr H$m°coOm§Vrc ‘¡ÌrU ‘Oda {H$Vr amJmdcr?... dmQ>V|, ˶mM| H$maU, Vw‘M| chmZnUM| IoS>di OrdZ d agJ«hU H$aUma| ghmZw^y{VnyU© ào‘i
nU, {Vcm H$m¶ ‘mhrV ~mnS>rcm, H$s¨ ‘r ‘m¶m AéUm§À¶m H$cmH¥$VrMm AJXt AUwn[a‘mUw öX¶! Vwåhmcm Amnë¶m H$cm H$m¡eë¶m‘wi| ˶mÀ¶m öX¶mÀ¶m, AmZ§XXþ:ImÀ¶m gyú‘ gyú‘ N>Q>mhr
öX¶m§V gm§R>{dʶmMm à¶ËZ H$arV hmoVo, h| !... {H$Vr hiwdmanU| d ghOVoZ| a§J{dVm Amë¶m AmhoV?..V| {MÌ gmaI| {ZaIyZ nmhV öX¶m§V
Ia§M AéU, Vwåhr h| H$m¡eë¶ H$moRy>Z hmo {‘idc|..Vwåhr ‘mPo åhUyZM Zìho; nU ‘cm Vt gmR>dyZ ‘cm Vw‘À¶m{df¶t {H$Vr {H$Vr A{^‘mZ dmQ>cm åhUyZ gm§Jy§, AéU? ˶m {MÌmcm Xþga|
XmoÝht {MÌ| gdm©V OmñV AmdS>ct. ˶m§À¶mH$S>o gmaI| nmhÿZ{h ‘mP| H$m§hr Ho$ë¶m g‘mYmZ hmoBZ© m!... ~{jg {‘imd| ¶m§V H$m§htM AmûM¶© Zmhr!
: 184 : : 185 :
Xmohm|n¡H$s¨ Vw‘M| "dmdcr' h| {MÌ ‘cm ˶m§Vë¶m ˶m§V ’$maM AmdS>c|. Am{U "öX¶mMm Ioi' h| Vw‘M| Xþgao {MÌ! V|{h Ag|M AJXr H$miOmcm hmV KmBV|!
gy¶© WmoS>mgm H$ccm Amho!...AYu nmD$U O‘rZ Zm§Jê$Z g§ncr Amho; d Vg|M Zm§Jamcm nmaYr, h[aUr d {VM| {dÕ nmS>g! AJXt gmYmM n[a{MV àg§J! Zmht H$m§?- nU OJm§V
O§wncoco XmoZ H$m§hr§g| amoS>mdcoco H$mioH$m~ao ~¡c l‘n[ahmamMo gwñH$mao gmoS>rV ~mOyg C^o Zoh‘t H$m§ht Var ZdoM àg§J hþS>H$V ~gmdo cmJVmV Ago Zmht;..˶mVrc gm¢X¶© Hw§$Më¶m§Zr àVrV
AmhoV!...{Xdg^a H$m‘ H$ê$Z WH$ë¶m^mJë¶mMm ^md ˶m§À¶m Cä¶m ahmʶmÀ¶m XrZ T>~tVM H$aʶm§VM H$cmd§VmM| Ia| H$m¡eë¶!.. ˶m§V ñnï> hmoUmè¶m ^mdZm§daM ˶mMr Iar ¶mo½¶Vm

184 185
g‘Omd¶mMr! AgoM Zmht H$m§? V| {MÌ ‘m¶m AJXt ¶m jUt{h S>moiçm§g‘moa C^| amhV Amho! Agë¶m VmoH$S>çm eãXm§VZy gm§JU| ‘cm H$R>rU Amho?
Vmo AaʶmMm XoImdm! EH$ h[aUr - {VM| nmS>g...cm§~ PmS>mAmS> Agcocm ì¶mY...Amnë¶m AéU, AéU, nU hm ‘moR>m H$coMm gmR>m Vwåhr H$moRy>Z hmo AmUcmV?
Jmo{Oadmʶm nmS>gm~amo~a ñd¡a MaUmar haUr, ì¶mYmMr Mmhÿc cmJVm§M, ñdV:Mm Ord -Ia§M Vw‘M§ ¶m àg§Jt H$moU˶m eãXm§V Var A{^Z§XZ...H$m¡VwH$ H$ê§$..V|M ‘cm g‘OV
~MmdʶmgmR>t g¡amd¡am Ymdy§ cmJcr Agmdr. Zmht!..Agco öX¶mMo Ioi IoiUmao ‘m¶m AéUm§M§ öX¶, Amnë¶m öX¶mnmet KÅ> H$dQ>mimd§,
‘m¶coH$ Ord ‘wR>tV Yê$Z Mm¡Iwa Mmcct Var Vmo ì¶mY Amnë¶m hmVMr {eH$ma gmoS>Uma ˶mcm Amncm Xþ~im OS> H$mZ cmdyZ, ˶m§V Mmccoë¶m Agë¶m KS>m‘moS>tMr qH${MVer Var H$ënZm
WmoS>rM! EH$ ~mU..Xþgam..~mU..˶mZ| doJmZ| ˶m§Mm nmR>cmJ gwê$ Ho$cm Agmdm Am{U... H$aʶmMm à¶ËZ H$amdm,..Ag| ‘cm {H$Vr {H$Vr dmQ>V| Amho ¶mjUt åhUyZ gm§Jy§?..
hm¶! eodQ>r§ EH$ ~mU ˶m X‘coë¶m nmS>gmÀ¶m H$mngmgma»¶m Xohm§V {eacm!.. EH$ AéU, Aemdoir dmQ>V,§ IamoIaM Vw‘Mr ¶mo½¶Vm Vw‘À¶m ^m|dVmcÀ¶m {ZH$Q>dVu ‘mUgm§Zm
aº$mMr {MiH$m§S>r..Xþ:InyU© qH$H$mir...Pmc|! VoWM| gd© AmQ>mno c| Agoc!..Vr H$mo‘c VZw O{‘Zrda g‘OV Zmht. Am{U h| OmUdc§ åhUOo [Odmcm A{Ve¶ Xþ:I hmoV§!..
{Züoï> nS>cr!..doJmZ| nwT>| Jococr ‘mVm, nmS>gmMr H$éU [H§$H$mir EoHy$Z XMHy$Z OmJÀ¶mOmJr Var nU, ‘J A{^‘mZmZ| ‘Z CcQ> à’w$„ hmoD$Z dmQ>V,§ VoM AéU AJXt ‘mPo AmhoV!..Vo[h
W~H$cr!..nU ‘J jUmMmhr {dMma Z H$aVm§ Vr VerM ì¶mYmÀ¶m {Xeocm dicr d Vm|S>mZ| XrZ ‘cm Amncr åhUVmV! - {H$Vr ‘r ^m½¶mMr?..
qH$H$miçm ’$moS>V nmS>gmÀ¶m Odi Odi Ym§dV Amcr!..‘¥V,..AJXr cwë¶m hmoD$Z nS>coë¶m AéU, Vwåhm§cm g‘j ^oQ>m¶Mr ‘cm AJXt AZmda BÀNm Amho. gJi| cj CSy>Z ‘ZmMo
Amnë¶m {M‘wH$ë¶mOdiM| aº$mM| Wmam|i|...d N>mVtV Kwgcocm ~mU nmhÿZ, ˶m Xþ:Ir h[aUrMo S>moio gmaIr Vw‘À¶mH$S>o Ym§d KoVmV. Ho$ìhm§ ^oQ> XoVm§? ~Km, ‘r Vw‘À¶m Xe©ZmgmR>r AJXt AmVwa
S>moio nmʶmZo§ S>~S>~co!.. Pmco Amho.
nU h| H$m¶?..ñdV:À¶m OrdmMr {Vcm ndm© ZìhVr H$m§?..ì¶mY AmVm§ ~mU Zmht H$m§ Am{U nÌ g§nʶmnydu EH$ gm§Jy§ H$m? Vw‘M| h| A{ÛVr¶ ¶e nm{hë¶mda, XmoZ {Xdgm§nydu
gmoS>Uma {VOda??.. ‘Zmcm OmMUma| Vw‘Mo S>m°³Q>arÀ¶m Xþgè¶m narj|Vrc nwÝhm Amcoc| An¶e ‘r AmVm§ gm’$
ñdV: d Amnc| {Züoï> nmS>g ¶m§{edm¶ g^modmaM| gma| OJ,..Vr {dgacr hmoVr! Vr {dgac|!...AéU, ‘cm AmVm§ àm§OcnU| dmQy>§ cmJc| Amho,...Vmo Vw‘Mm àm§VM Zìhoo!..Vwåhr V|
nmS>gmÀ¶m AJXt Odi Jocr d OI‘ Pmcoë¶m {R>H$mUr, A§Jm§V Kwgcoë¶m H$R>moa ~mUmOdi Vr gma| ‘Z ‘mê$Z MmH$moatV nS>ë¶mà‘mU| Xþgè¶mgmR>t H$arV Amhm§. OJm§V Xþga|M H$m¶©..AJXt {^Þ
˶mcm MmQy>§ cmJcr!- {VMo S>moio ˶m‘wi|M ^aco hmoVo..d ˶m ~mîn{~Xÿ§‘wi|M, AmnU ì¶mYmOdi H$V©~Jmar H$amd¶mg Vwåhr AdVacm Amhm§..Am{U ˶m§VM Vwåhr XoXr߶‘mZ Vmè¶mà‘mU| M‘H$Uma!
AJXt Ymo³¶m§V Amhm| hr {VMr Om[Ud gm’$ nwgQ> Pmcr hmoVr!.. Vw‘À¶m ¶m A{ÛVr¶ ¶emZ| ñdV:À¶m ¶emBVH$sM CËH$Q>VZo | AmZ§{XV Pmcocr,
ì¶mY OmJÀ¶mOmJr§ VQ>ñW C^m hmoVm!..EH$ Zdm ~mU ˶mÀ¶m YZwî¶mda MT>cm!..˶m Ho$di Vw‘MrM
Xþ:Ir, ~ogmdY h[aUrda ˶mZ| Vmo amoIcm{h!! - ‘§Owim
Ia§M- nU ~mU gmoS>ʶmMr ˶mcm N>mVr hmoB©c H$m§?.. Vm.H$. - AaqdX ZmB©H$ H$mc g§Ü¶mH$mit ghO BH$S>o XmXm§H$S>o Amco hmoVo. ˶mdoit ~mocVm§
: 186 : ~mocVm§ Vo ‘cm åhUmco H$s¨, Amnct Mma nm§M {MÌ| {X„rg ^aUmè¶m "A{Ic ^maVr¶ H$cmàXe©Zm'V
˶mM jUmcm àmYmݶ XoD$Z H$mT>coc| Vw‘M| ¶m XoImì¶mM| {MÌ!..Ia|M nU {H$Vr gw§Xa R>do ʶmgmR>t AéU nwT>rc ‘{hݶm§V {VH$S>o g‘jM OmUma AmhoV. Ia§M OmUma Amhm§V H$m§, AéU
^md àH$Q> Pmco AmhoV ˶m§V ho gmao!..{MÌ H$g| AJXr S>mi o çmg‘moa nwÝhm§nÝw hm§ C^| ahmV| AOyZ{h! Vwåhr?...AZm¶mg| ˶m ~mOyMm àXoehr Vwåhm§cm nmhmd¶mg {‘ioc Zmhr?..hmo, Am{U Vw‘À¶mgma»¶m
Vw‘Mr "dmdcr' d Vw‘À¶m "öX¶mMo Ioi' nmhÿZ ‘m¶m ‘mÌ öX¶mMo Ioi H$m¶ Pmco,...Vo H$cmd§VmM| öX¶ V| nwÝhm§! ‘cm Vw‘À¶m~amo~a ¶m¶cm {H$Vr AmZ§X Pmcm AgVm§? nU cm¡{H$H$ Ñ{ï>

186 187
AmhoZm nm¶~§X Kmcm¶cm!.. ‘Zm§Vcm Agcm CËgmh Am§Vë¶mAm§V XS>nmdmM cmJVmo!- dU©Z[h H$amd¶mg ¶oUma Zmhr!...
nU {ZXmZ Joë¶mZ§Va VoWyZ nÌ| Var nmR>dmc Zm ‘cm! nmR>dm h§ Oê$a! Am{U Zmht Var, ‘mUgmMr H$cm Amho Var H$emcm?...
- ‘§Owim ‘mZdr H$cm d gm{h˶ AmVm§ åhUo g‘mOOrdZmH$S>o diy§ cmJct AmhoV. "{JaUJm§d' d
"{JaJm§d' Agco ^oX nmSy>Z H$cmd§V Amnmngm§V ^m§S>V AmhoV!... H§$ny H$arV AmhoV! ñdmZw^d,
ñdàMr[V d AmË‘r¶ {Oìhmim, ¶m Jmoï>tM| ‘hÎd Odi Odi {dgê$Z OmD$Z, Vo AJXt {^Þ
(42) {^Þ {dcJ {d^mJ H$ëny§ cmJco AmhoV. H$m§ht gmå¶dmXmM| McZr ZmU| hmVm§V Yê$Z, "{JaUJm§d'
‘w§~B©; Vm. 28 E{àc 1929 ¶m H$ënZobm S>mo³¶mda ZmM{dVmV!..Va ‘mZdr ‘ZmÀ¶m Z¡g{J©H$ ^mdZm, dmgZm, ¶m§Zm VhmZ-
{à¶V‘ ‘§Owim, ^wH$o À¶m Cn‘m XoD$Z, ˶m§M| Z¾ {MÌUM H$aU|.. hrM H$cm, Aem àH$maÀ¶m H$ënZm A§Jm§V {^ZdyZ,
¶mdoit loð> ¶e Am{U XrZ An¶e Og| hmVm§V hmV KmcyZ ‘cm gm‘moao Amc|. ‘r Xþgè¶m H$m§htZt Amnc| S>moH|$ {~KS>dyZ KoVc| Amho!.. Amnë¶mM ^m|dVmcr AmO ñnï> {XgUmar hr
˶m‘wi|M OmñV ^m§~mdcmo; H$maU O| ‘mP| ¶e V| ‘m¶m ‘§S>itZm ‘hÎdmM| dmQ>V Zmht, qH$~hþZm n[apñW[V!..
˶m§Zm ˶mMr XmX{h ZgVo. Am{U ‘m¶m An¶em‘wi| ‘mÌ Vt {~WaVmV. ¶m ˶m§À¶m ào‘i nU nU ‘mZdr àJ{V, AmZ§X ¶m§Mm ^moº$m Agm Iam H$cmdmZ² ¶m ‘yI© PJS>çmH$S>o nmhÿZ
H$R>moa ~o{’$H$sarZ| ‘r OmñVM {ZéËgmhr hmoVmo. ‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V h§gVmo. loð> gm{h˶mMr, H$cmH¥$VrMr,..Agcr ‘¶m©{XV ì¶m»¶m H$arV, Vmo
Agë¶m ghmam dmid§Q>m§V VwP| nÌ ‘cm EImÚm chmZem XcXcrÀ¶m àXoemà‘mU| dmQ>c|. Amnë¶m Am¶wî¶mMt A‘yë¶ ni| CJrM XdS>rV ~gV Zmht. ˶mcm H$moU˶m[h àH$maMr Agcr
‘§Owio, A{Ve¶ AmñWoZ| Vy§ AmnU hmoD$ZM àXe©Zmcm Jocrg, d ‘m¶m {MÌm§Zr§ AmZ§XÿZ Amnë¶m ¶m§{ÌH$ ’$moQ>mJo m« ’$s ‘witM ZH$mo AgVo. Amnë¶m H$c|V,..Amnë¶m loð> ì¶{º$ÎdmÀ¶m N>Q>m,..Amnë¶m
nÌm§V Vy§ {OìhmiçmZ| ˶m§Mo§ agJ«hU d H$m¡VwH$ Ho$c|g. {H$Vr Cëh{gV Pmc| ‘mP| ‘Z ¶m Vw¶m OiOi˶m öX¶m§VyZ {ZKUmè¶m {R>U½¶m,..{‘{lV ìhmì¶mV, åhUyZM ˶mÀ¶m Am¶wî¶mMr gmar
ào‘nyU© AmñWoZ|?..AmOn¶ªV AaqdX ZmB©H$ qH$dm dg§V ¶m§À¶m{edm¶ Xþgar H$moUr ‘cm CÎmoOZ YS>nS> AgVo!..˶mM| ‘Z, ‘w»¶V: ˶mÀ¶m ^m|dVmcM| OJ d ˶m§Vrc KS>m‘moS>r ¶m§À¶m g§ñH$mam§Zr§
XoUmar ñZohr‘§S>ir ZìhVr. Vwcm ‘mPt XmoÝht {MÌo§ ’$ma AmdS>ct h| dmMyZ Va ‘cm ’$ma AmZ§X ˶mÀ¶m öX¶m§V CËñ’y$V© Pmcoë¶m ^mdZm, {dMma,..¶m§‘ܶ|M a‘‘mU Pmcoc| AgV|. Cƒ-ZrM,..gwI-
Pmcm! Agc| EImX| ghþZw^y{V XmIdUma| ñWmZ Agc|, åhUOo ‘mUgm§Mo ‘Z {H$Vr CËgmhr Xþ:I, Agë¶m ^c˶mM ‘¶m©Xm Vmo ñdV:cm KmcrV Zmht. ¶m ˶mÀ¶m H$c|V ˶mMm gmam Y‘©M OUy§
hmoV!o ..‘m¶m ‘§Oi w co m ‘mPt {MÌ| IamoIaM BVH$s¨ AmdS>V AgVrc, Va nwT>| ‘r ‘mPt gmat {MÌ| gm‘mdcocm AgVmo.
AerM gw§Xa hmoʶmMm AQ>moH$mQ> à¶ËZ H$arZ! Am{U åhUyZM Vmo Amnë¶m Am¶wî¶m§Vrc à˶oH$ jUmjUmcm OJm§Vrc Ioi nmhVmo,
hmo ‘§Owio, ˶m XmoÝhr H$cmH¥${V,..‘m¶m ‘cm[h ’$ma AmdS>VmV. ˶m§À¶m loð>Vo~Ôc ‘cm ˶m§Vrc gm¢X¶©, AmûM¶©H$maH$ KQ>Zm, AmZ§XXm¶H$ ñWi|, ˶m§Vrc ZmZm{dY a§Jr~oa§Jr N>Q>m,
ñdV:cm[h ’$ma AmË‘{dûdmg dmQ>Vmo...AmVm§ ‘cm {dMmaVog hm EdT>m H$coMm gmR>m ‘r H$moRy>Z N>m¶màH$me,..¶m§M| AmH$cZ H$aVmo d ‘J ~«mD$qZJÀ¶m "’«$m{cßnmo{cßnr'à‘mU|M ñdV:cm åhUVmo?
AmUcm?..H$moUmg R>mD$H$? ‘mP| ‘cm[h Vo g‘OV Zmht!
: 187 :
nU Amnë¶mcm O| ‘ZmnmgyZ àVrV hmoV,o Á¶m‘wi| Amnc| ñdV:M| öX¶hr VwS>w~§ ^ê$Z ¶oV,|
˶mM|M Amnë¶m H$cmH¥$VtV {MÌU H$amd¶mg, Iè¶m H$cmd§Vmcm Omo AmZ§X dmQ>Vmo, ˶mM| eãXm§V

188 189
Am{U ¶mcm H$maU EdT>M| , H$s¨¨ gmYmaU ‘Zwî¶ OJm§V H$m§htgm ~o{’$H$sarZ| dmdaV AgVmo. {ZOr©d öX¶m§À¶m {Ma’$mS>tV ‘cm O| kmZ {‘ioc, ˶mnojm§ Mmodrg Vmg YS>YS>V Agcoë¶m,
Á¶m Jmoï>r Zoh‘tÀ¶m Ñï>rZo Amnë¶mcm nhmVm§ ¶oV ZmhtV,.. Á¶m§M| AmH$cZ H$aVm§ ¶oV Zmht,..˶mM, EH$Q>çm ‘m¶m ñdV:À¶m öX¶m§VM ‘r Imoc AdJmhZ Ho$c| d ‘cm O| ‘ZmnmgyZ dmQ>V,| àVrV hmoV,o
H$cmd§VmÀ¶m hX¶m§Vrc {R>U½¶m§Zt àH$m{eV hmoD$Z, Amnë¶mg‘moa {M{ÌV ñdê$nm§V Cä¶m am{hë¶m V| ‘m¶m H$cmH¥$VtV {M{ÌV Ho$c|, Va ‘cm OmñV AmZ§X hmoB©c!...nU...
H$s¨ Amnc| ‘Z {VH$S>o OmoamZ| I|Mc| OmV|. jU^a H$m§ hmoB©Zm AmnU ˶mÀ¶m H$coer EH$én hmoVmo. : 189 :
AmûM¶m©Z| W~Hy$Z, öX¶mda Amncm WaWaVm hmV YaVmo. {dñ‘¶mZ|, {d‘yT> A§V:H$aUmZ| {VH$S>o cm¡{H$H$ Ñï>rgmR>t ‘Zwî¶mcm H$m§ht Jmoï>r ‘Zm{déÕ H$arV ahmì¶mM cmJVmV. 춺$scm
ghmZw^yVrZ| nhmVm|! d Z§Va H$m§ht jUM H$m§ hmoB©Zm, Amnë¶m A§V:H$aUm§V ^¶§H$a d OmoaXma gainU|, ‘moH$ionU| g‘mOmV OJVm§ Amc| Zmht, H$s§ Vmo X§^mMo H$m§VS>| nm§Kaë¶mdm§MZy amhV Zmht.
H$mochc CR>Vmo! Pmc|!..VoW|M ˶m H$cmd§VmÀ¶m loð> H$cmH¥$VrM| H$m‘ g§nVo!..‘mJmhÿZ OJmÀ¶m ’$gdo{Jar ‘Zwî¶ OÝ‘V:M KoD$Z ¶oV Zmht. n[apñWVrM ˶mcm Vg| ~ZdVo! Am{U ‘mPm hm
AJXt A§Vmn¶ªV Vr Xþc©{jcr Jocr.. Var ˶mMo ˶mcm H$m§ht dmQ>Uma{h Zmht! ‘o{S>H$c H$mog© Agë¶mM àH$maMm EH$ Xm§{^H$ S>mocmam Amho.
åhUyZM ‘r åhUVmo, H$s¨ Iè¶m H$cmd§Vmcm H$gcr§ ~§YZ| ZgVmV. ˶mcm Amncm Agm EdT>| ‘mÌ Ia|, ‘r {MÌH$cm, Jm¶Z dJ¡ao ‘m¶m Z¡g{J©H$ AmdS>tVrc ¶emgmR>t, ˶m§V
H$m§ht H§$ny, n§W Amho Ag| dmQ>V Zmht. ˶mÀ¶m CXma g§ñH$maj‘ öX¶mcm, Xþgè¶mÀ¶m BV³¶mM H$amd¶mÀ¶m àJVrgmR>tM, AcrH$S>o OmñV cj XoV Amho. H$maU, ‘r AmVm§ g‘OyZ MwH$cmo Amho, H$s¨
ñdV:À¶m H$cmH¥$Vt{df¶t{h Z¡g{J©H$nUo A˶§V AmË‘{dûdmg, AmXa dmQ>V AgVmo! Amnct ‘mUg| Pmct Var, Amnc| ‘Z H$m¶‘M| ‘mê$Z, ˶m§À¶m àdmXmÀ¶m ^wVmcm ^rH$ KmcU|
: 188 : Ho$ìhm§{h ¶mo½¶, {hVmdh Zmht. ñdV:ì¶{V[aº$, cmoH$m§Zm Iyf R>do ʶmÀ¶m IQ>nQ>tVyZ H$m§htM {ZînÞ
‘§Owio, AmOn¶ªV ‘m¶m hmVyZ Or VwQ>nw§Or H$cm {Z‘m©U Pmcr, Vr Agë¶mM ܶo¶mZ| hmoV Zmht. eodQ>t Vo Va g§Vwï> hmoV ZmhtVM; nU ñdV: AmnU ‘mÌ Xþ:Ir hmoVmo. ˶m‘wi|M, Vy§
ào[aV Pmcr Amho d åhUyZM ‘r ‘m¶m à˶oH$ H¥$VrH$S>o CËgmhmZ|, AmË‘{dûdmgmZ| nhmVm|. Ho$di Vw¶m nÌm§V {c{hco Amhog ˶mà‘mU|M, ‘cm ‘m¶m H$mog‘© Yrc nadm§À¶m AmUIr EH$m An¶emM|
cmoH$m§À¶m CÎmoOZmda, ˶m§À¶m Jm¡admda AJa Cnhmgmda Ñ{ï> R>odmd¶mM| ‘r Ho$ìhm§M gmoSy>Z {Xc| ‘Zm§V H$m§htM dmQ>c| Zmht. AJXt ‘ZmVc| Imoc Imoc Amho V| gm§Jmd¶mM|,.. åhUOo ~m~m§À¶m
Amho!..‘mPr H$cm H$Xm{MV², gdm©nojm§ ‘mPr ‘cmM OmñV AmZ§{XV H$arV Agoc! Am{U ‘cm g‘mYmZmgmR>t ˶m§À¶met ‘mPm Mmccocm Vmo EH$ AmQ>çmnmQ>çmMm, cn§S>mdmMm Ioi Amho!
dmQ>V|, a{gH$ ‘Zmcm ‘mPr H$cm åhUyZM OmñV gwIr H$ê§$ eH$Vo!.. AJXt ZmBcmOmZ|M ‘cm V| gma| H$amd| cmJV Amho.
nU, ‘§Oi w ,o BVH|$ gd© R>mD$H$ AgyZ[h, AZoH$doim§ ‘r {ZéËgmhr hmoVmo. ‘r åhUVmo {VVH$m : 190 :
Om˶m Yra àH¥$VrMm ‘r Zmht. ‘cm ‘m¶m ‘mUgm§À¶m CÎmoOZmMr AOyZ{h Anojm Amho Img! Vr. ~m~m§Mm ‘O{df¶tMm EH§$XarV A{dûdmg Va {Xdg|{Xdg OmñVM dmT>V Mmccm
AmVm ‘m¶m öX¶mÀ¶m ¶m BÀNmAmH$m§jm {Zamiçm! ‘r ‘m¶m ‘mUgm§H$[aVm§ H$arV Amho. nadm§ ˶m§Zm ‘m¶m An¶em~ÔcM| d¥Îm EoHy$Z ‘mPm amJM Amcm Agoc! ˶m§V, ‘r
Agcoë¶m YS>nS>r {ZamiçmM ñdê$nmÀ¶m! ˶m‘wi| Va ‘r OmñVM ^m§~mdyZ OmVmo. em§{V{ZHo$VZcm OmUma, hr H$ënZm ˶m§À¶mnwT>| R>do ë¶m‘wi| Vo AmUIrM {MS>co AgVrc. nU ˶m§Zm
‘m¶m öX¶m§Vrc H$maImZm am̧{Xdg YS>nS>V AgVmo. ’$BH$, Hw§$Mco Am{U a§J, ‘m¶m H$Yt gwIr H$aU| ‘cm e³¶ {XgV Zmht. ‘J Aem doit ‘m¡Z ñdrH$maU|M ~a|, Zmhr H$m§?
ñdßZm§V[h ‘OnwT>| C^o amhVmV. Am{U ‘J ‘mZdr earam§Vrc OS> öX¶mÀ¶m {d{dY {d^mJm§Mm hmo, Vy§ VmOmH$c‘ {chÿZ {dMmac|g V| Ia| Amho. ‘r nwT>rc n§YadS>çm§V {X„rg OmʶmMm
Aä¶mg ‘m¶m ‘Zm§V q~~VM Zmht. ~m~m§À¶m AmJ«hmZ|, H$m§htem Amemd§V ‘mZmZ|M ‘r hm H$mog© ~oV Z¸$s Ho$cm Amho. ˶m‘wi|{h AmUIr H$Xm{MV² ~m~m {~WaVrc.
‘m¶m Am¶wî¶mM| ܶo¶ åhUyZ KoVcm Iam; nU {S>go³eZ ê$‘‘ܶ| ‘¥V earamMr, kmZmgmR>r§ ˶m§Vrc Iar dñVwpñW{V Aer..‘r {X„rg àXe©Zm§V qH$~hþZm H$moR>ë¶m{h àXe©Zm§V, {MÌ|
H$amd¶mMr H$m§nmH$m§n, ‘m¶m YS>YS>˶m öX¶mcm eë¶mà‘mU| ~m|MVo. ‘cm ˶mdoit dmQ>V|, ¶m nmR>{dʶmg {deofgm CËgwH$ Zmht. nU {Ì{ZXmX ‘mñVa ‘mPo EH$ {hVqMVH$ AmhoV. ˶m§Zm ‘m¶m

190 191
AmOn¶ªVÀ¶m gd© H$cmH¥${V ’$ma AmdS>VmV. qH$~hþZm AmVm§n¶ªV ‘r O| WmoS>| ’$ma Zm§d {‘i{dc| AmXamZ| AJXt ^ê$Z Amc|. ˶mdoit ‘cm {H$Vr dmQ>c;| ‘mPr ‘§Oi w m ‘O~amo~a h| gd© nmhmd¶mg
Amho V| ˶m§À¶mM CÎmoOZmZ| d ‘XVrZ|. ˶m‘wi| ˶m§Zr ‘w§~B© àXe©Zm§Vrc ¶§XmMr XmoÝhr {MÌ| d VoW| AgVr Va? nU...
AmUIr ˶m§Zr {ZdS>coct ‘mPr Xþgat XmoZ {MÌ|, {‘iyZ EH§$Xa Mma {MÌ|, {X„rg àXe©Zm§V ¶m nU{df¶t ¶oWo {dMma Z Ho$cocmM ~am; H$maU nÌm§V AOyZ {c{hʶmgmaI| ~a§Mo Amho.
R>odʶmMm ‘cm AmJ«h Ho$cm. EdT>|M Zìho Va åhmVmè¶mZ| ‘cm AmnUhÿZ nÞmg én¶o IMm©g XoD§$ Voìhm§ gm§Jm¶M| åhUOo ‘mPo Joco Voam Mm¡Xm {Xdg AgoM H$cmZ§Xm§V Joc.o {X„rg Amcoë¶m {R>H${R>H$mUÀ¶m
Ho$co. Voìhm§ ‘mÌ Ë¶m§Mm BVH$m CËgmh d CÎmoOZ nmhÿZ ‘rM Amoemicmo. Zmht Var ‘cm Joë¶m ZdrZ ZdrZ {MÌH$mam§Mr AmoiI H$ê$Z ¿¶mdr, ˶m§À¶m {ZdmgñWm§Zt OmD$Z ˶m§À¶m BVa {MÌm§Mm
‘w§~B©À¶m àXe©Zm§V XmoÝhr {MÌm§VyZ {‘iyZ gìdmeo én¶o {‘imcoM AmhoV. Voìhm§ ‘r OmʶmMm ~oV Aä¶mg H$amdm, Aem VèhoZ| ‘mPm doi H$gm Jocm V| ‘mP| ‘cmM g‘Oc| Zmht; ˶m‘wi| Vwcm
cmJcrM Z¸$s Ho$cm. AmOn¶ªV nÌ {chmd¶mg ‘cm ‘wit ’w$agVM Pmcr Zmht. amJmdy§ ZH$mog h§!-
AWm©V, VoW| Joë¶mda, O‘ë¶mg ‘r H$mû‘ran¶ªV OmD$Z ¶oʶmMm {dMma H$arV Amho. nmhÿ§ àXe©Z g§në¶mda ¶m JS>~S>tVyZ Joco XmoZVrZ {XdgM H$m¶ Vo Amåhr ‘moH$io Pmcm| Amhm|.
H$m¶ H$m¶ O‘V| V|. Omʶmnydu VoW| àXe©Zm§V R>odʶmgmR>r EH$ Zd| {MÌ nwa| H$amd¶mM| Amho. hmo, Vwcm gm§Jmd¶mM| am{hc|M, åhUOo ‘m¶m Mma {MÌm§n¡H$s ‘w§~B©À¶m àXe©Zm§Vrc "dmdcr' d
˶m‘wi| ~hþVoH$ Vwcm g‘j ^oQ>U| e³¶M hmoUma Zmht, nU Vwcm àdmgm§VyZ XmoZ VrZ nÌ| ‘mÌ {ZKʶmnyduM g§ndcoc| "Yw³¶m§VyZ' ¶m XmoZ {MÌm§Mr {X„rg A{Ve¶ àe§gm Pmcr. "dmdcr'cm
Adû¶ {chrZ. {Vga| ~{jg {‘imc| d "Yw³¶m§VyZ'cm {Za{Zamiçm g§ñWm§V’}$ VrZ gwdU©nXH|$ {‘imcr AmhoV.
- VwPmM AéU H$Xm{MV² Vy§ AmVm§n¶ªV dV©‘mZnÌm§V V| dmMc|{h Agerc åhUm. Voìhm§ {X„rg Joë¶mM| EH§$XarV
MrO Pmc§ åhUmd¶mM§! Am‘À¶m ‘mñVagmho~m§Zm {H$Vr AmZ§X Pmcm Agoc. ˶m§Zm ‘r nadm§M
(43) g{dñVanU| AmXanydH© $ nÌ nmR>dc| Amho.
{X„tV ^oQ>coë¶m {MÌH$mam§n¡H$s XmoKm§er ‘mPr {deof ‘¡Ìr Pmcr Amho. EH$ H$BH$ζmMm
Vm. 20 ‘o 1929 Jm§Jmocr d Xþgam am‘oûdamOdirc EH$m IoS>çm§Vrc lr{Zdmg ñdm‘r. Amåht {VKm§Zr§ H$m§ht {Xdg
{à¶V‘ ‘§Owim, EH$Ì AmZ§XmZ| Kmc{dʶmgmR>t OdinmgMt àojUr¶ ñWi| nmhmV àdmg H$amd¶mM| eodQ>r R>a{dc|.
daMm {c{hcocm gahÔrMm nÎmm dmMyZ Vy§ AmûM¶©M{H$V hmoerc Zmht? nU ¶oWn¶ªV Amåht Am{U ˶mà‘mU| àW‘ AmJ«m, {X„r, VoWyZ noemda d AmO qhXþñWmZMr gahÔ Jm§R>cr Amho!..
H$g| nmohm|Mcm|, h| gm§JʶmgmR>tM Vwcm h| nÌ ‘wÔm‘ {chmd¶mg KoVc| Amho. AmVm§, ¶m jUt dmQ>gê§$Zm nmgnmoQ>© {dMmaUmar nmQ>r Am‘À¶mg‘moa Amho. ˶m nm§T>è¶m
Vwcm Joë¶m nÌm§V H$idë¶mà‘mU|, eodQ>t ‘r ‘mP| Mm¡W| {MÌ nwa| H$ê$Z {X„rcm {ZKyZ XJS>m§Odirc VmaoÀ¶m Hw§$nUmnmer, Im§Úmda ~§XþH$m KoD$Z EH$‘oH$m§H$S>o nmhmV nmhmam H$aUmao ho
Jocmo. ¶oʶmnydu ‘r g‘j ~m~m§H$S>o Jocmo hmoVmo. ˶m§Zm ‘mPm ~oV H$idcm. nU Vo Amnë¶mM H$m‘m§V gmoëOa ~KyZ Am‘Mr {H$Vr {Zamem hmoV Amho åhUyZ gm§Jy?..¶m ‘¶m©Xo‘wi| AmVm§ A{’$Jm{UñWmZ
JwV§ co hmoV.o "Om', "ZH$mo', H$m§htM Z åhUmë¶m‘wi,| ‘r ˶m§À¶m ˶m ‘m¡Zm§VZy nS>˶m ’$imMr Amkm am{hc| Xÿa!...naV eragcm‘V H$g| OmVm| ¶mMrM OUw§ ^r[V dmQ>Vo!..nU Jm§Jmocr ~gcm Amho
KoVcr. ¶oWrc EH$m c±S>ñHo$nM| ñHo$M H$arV! Am{U hm ‘Ðmgr ñdm‘r åhUmcm, WmoS>m doi ‘r ‘moQ>matV
{X„rM| àXe©Z ’$ma ‘moR>çm à‘mUmda ^ac| hmoVo. Odi Odi gd© qhXþñWmZm§VyZ AZoH$ cd§S>Vmo.
H$cmd§Vm§Zr Amnmncr§ gw§Xa {MÌ| VoW| nmR>{dct hmoVr. H$m§hr§ H$m§ht {R>H$mUt, d{eë¶mMr§ VÅ>| {XgyZ ¶m éj àXoem§V, ‘cm Va Hw§$Mcm hmVt ¿¶mdmgmM dmQ>V Zmht!..Voìhm§ åhQ>c|, AmVm§
Amct, Var ˶m§Vrc BVa AZoH$ BVH$s¨ CËH¥$ï> hmoVt, H$s¨ ‘mP| öX¶ ˶m ˶m H$cmd§Vm§{df¶tÀ¶m Jm§JmocrM| g§nno ¶ªV H$m¶ H$amd|? Vwcm H$~yc Ho$ë¶mà‘mU| nÌ {c{hʶmg AmVm§n¶ªV ’w$agVM Pmcr

192 193
ZìhVr. Voìhm§ qhXþñWmZÀ¶m AJXt CÎma Q>moH$mdê$Z ~gcm| Amho Vwcm h| nÌ {chm¶cm!- nadm§ {Xdg^a {X„tV {’$aV hmoVmo!..VoWrc OwZmQ> Adeof..nm§S>dm§nmgyZÀ¶m Jmoï>r gm§JUmao
: 191 : B§ÐàñW..ehmOhmZMr ZmPr‘Z-B-{Pc-BcmhrMr JmXr..gwX§ a {ó¶m§Mr àojUr¶ ñZmZJ¥h!| ..gmat
Joë¶m Mma nm§M {Xdgm§Vrc d¥Îmm§V gm§Jmd¶mMm åhUOo AmJè¶mnmgyZ gwadmV H$amd¶mg Amåhm§cm B{VhmgH$mcm§V ZoD$Z gmoS>rV hmoVr!..nU ˶m hþ‘m¶wZmnmgyZ Vm| ˶mÀ¶m hOm‘mn¶ªV
nm{hOo. VoWrc Vmo OJà{gÕ VmO‘hmc nmhÿZ A§Jmda IamoIaM amo‘m§M C^o am{hco. Vo Mma ~mOyM§ o gdmªÀ¶m H$~ar nm{hë¶m,..C§M C§M ^amè¶m ‘mamd¶mg {ZKmcoë¶m nU {Xdg|{Xdg nm¶marnm¶arZ|
C§M ‘Zmoa,o ‘Ycr, gyú‘ ZjrH$m‘mZ| gwemo{^V Ho$cocr VmO‘hmcMr B‘maV, g‘moaMm H$‘inUmªZr Imct H$mogiVM AgUmè¶m Hw$Vw~{‘ZmamH$S>o Ñ{ï> dicr, H$s¨ ‘Z OmñVM S>i‘io!..AemoH$mMo
gwemo{^V {XgUmam H$miga nmʶmMm hm¡X d ˶mcm OmoSy>Z cm§~da ngacocm nmʶmMm nmQ>..Vr O¶ñV§^ nmhÿZ ~wÕmMr{h AmR>dU Pmcr! nU Vt gmat ‘moR>t ‘mUg| Var H$m¶‘ H$moR>| {Q>H$ct?..Am{U
XmoÝhr ~mOyg ZrQ> {ZJm amIcocr gwê$À¶m PmS>mM§ r ~mJ!.. ˶m XþXd£ r nU ào‘r ~mXehmM| V| ào‘mM| Vr Joct åhUyZ H$moUmM| H$moR>| AS>yZ am{hc| Amho WmoS>|M??..OJ Vg|M Amnë¶m hmcMmcr nwT>|
àVrH$, Am‘À¶mg‘moa AmO[h C^| hmoVo! MmcdrV Amho. H${dd¶© Vm§~o åhUVmV V| Ia|M!.."OZ ni^a åhU{Vc hm¶ hm¶!'
nhmVm§ nhmVm§, ‘cm JX²JXÿZ Amc|. AZoH${dY {dMma^mdZm§Mm gmJa hocmdyZ gmoS>Umam Vmo : 192 :
XoImdm {H$Vr H$éUaå¶ hmoVm?..˶m àg§Jr ‘cm VwPr EH$X‘ AmR>dU Pmë¶mdm§MyZ am{hcr {X„rhÿZ H$mc Amåhr noemdacm Amcm|. noemdahÿZ AmVm§ XmoZ Mma Vmgm§nyduM I¡~a
Zmht..{dMma H$aʶmnyduM ‘mPr Ñ{ï> Vw¶m emoYmgmR>r§ Mm¡’o$a g¡amd¡am Ymdy§ cmJcr. OUw§ H$m¶ nmgm§VZy Amåhr BH$S>Mm ‘mJ© H$m§Q>rV hmoVmo!
MwHy$Z Vy§ ˶m dmVmdaUm§V AdVrU©M hmoUma hmoVr. ào‘mM| V| àVrH$ eVH$mZweVH|$ aå¶ B{Vhmg añVm JaJa {’$aV hmoVm. ‘ܶmdaÀ¶m ˶m AS>MUrÀ¶m MT>Urdê$Z ¶oVm§Zm, XmoÝhr ~mOy§Mo
~mocV hmoVo. Am{U ‘r! ‘mPr ‘§Owim??..H$moUmg R>mD$H$ H$m¶ hmoUma Amho V|?.. C§M nU éj S>m|Ja Am‘À¶mH$S>o Q>dH$mê$Z nhmV hmoVo. ˶m§V ‘YyZ ‘YyZ {XgUmar I~XmS>| d
EH$ jUM Jocm Agoc Zgoc, Vm| XþgatM EH$ AJXt {déÕ H$ënZm S>m³o ¶m§V Amcr!..H$m¶ cnʶmÀ¶m JwhmdOm OmJm, Am‘À¶m H$mZm§V B{VhmgmMt nmZ|M OUw§ Hw$O~wOV hmo˶m!..Vo cT>mB©Mo
hr n¡emMr CYinÅ>r!..hr H$cmH¥${V {Z‘m©U H$aUmar§ ‘mUg|!..Pmct...Joct...AmVm§ gmat ‘mVrcm àg§J.. ˶m aº$mMo nya dmh{dUmè¶m PQ>mnQ>r!..Am‘À¶mda h„m H$amd¶mg, h˶ma~§X H«$y a Am{’«$S>r
{‘imct! ˶m§Mo AmVm§ H$moU Zm§d KoVmo? ehmOhmZ VodT>m AmR>dVmo. ho BVHo$ cmImo én¶o ¶oW| nSy>Z Ym§dyZM ¶oV AmhoV H$s¨ H$m¶, AgmM jU^a ‘Zmcm g§e¶ ¶oB©!
am{hco..Am{U {VH$S>o cmImo AÞmÞ H$arV añ˶m§V Vi‘iV nS>co AmhoV! BV³¶m§VM, EImXm IamIwam Am{’«$S>r Im§Úmda ~§XÿH$ KoVcocm {Xgcm H$s¨ dmQ>md|, AmVm§
nU ‘r Xþ~c© ‘Zwî¶ Var H$m¶ H$aUma? ‘moR>çm {eH$ñVrZ| ‘Zmda Vm~m {‘idyZ BVam§~amo~a ¶oW| B{VhmgmMr nwZamd¥{Îm hmoUma!..
AmJè¶mÀ¶m {H$ëë¶mH$S>o dicmo. {Za{Zamiçm eÌw{‘Ìm§Zr VwS>dZy nm¶dmQ> Ho$cocm Vmo ^¶§H$a añVm H$m§Q>V AgVm§Zm Vmgmnydu
Á¶m {R>H$mUt nydu AÎmam§Mm, Jwcm~nmʶmMm, M§XZmMm K‘K‘mQ> gwQV> Ago, VoW|M h„t ‘Zm§V H$gco {dMma W¡‘mZ KmcrV hmoVo!..nU ˶m gmè¶m§M| dU©Z ‘r H$g| H$ê§$? ‘m¶m ‘Zmcm
’¡$cmdcocm H$m|XQ> Agm XþJªY ‘m¶m ‘Zmcm ’$maM Xþ:Ir H$arV hmoVm. ‘Zwî¶..Vmo loð> ~ZdrV dmQ>V hmoVo, OUw§ B{Vhmgm§VM Amåhr dmdaV Amhm|.
Agcoct ñWmZ|!..˶mcm dmQ>V AgV| {VVH|$ gd© emûdV ZgV| Va! amOHw$cm§Vrc ‘§S>irMr ¶o-Om : 193 :
hmoUmè¶m ˶m OmJr h„t {XgV Agcoct H$moiçm§Mr§ ‘moR>mct Omit d Kw~S>m§dQ>dmKim§Mr dñVr nU AmVm§ g^m|dVmcÀ¶m ¶m éj àXoemMm d ¶m B{VhmgmMm Amåhmcm AJXt H§$Q>mim
nmhÿZ A§Jmda EH$mEH$s¨ H$m§Q>m C^m am{hcm. ¶m gmè¶m KS>m‘moS>r H$aUmam H$mc..Z‘ñH$ma Agmo Amcm Amho. XmoZ VrZ {Xdg gmaI| V|M Mmcc| Amho. Voìhm§ Amåht AmVm§ {VKm§Zt{h R>a{dc|, H$s¨
˶mcm..‘m¶m ¶m jUt ‘cm emûdV dmQ>Umè¶m ^md^mdZm..‘r ñdV:..H$moR>ë¶m H$moR>| Zme H$ê$Z H$mû‘ragma»¶m {ZgJ©aå¶ àXoemÀ¶m BV³¶m Odi Amë¶mda, Amnmnë¶m KamH$S>o EH$X‘ naV
H$ê$Z Q>mH$sc gdmªMm! ‘J Hw$R>cm ‘r? ‘§Oi w m?..Hw$R>ë¶m ‘m¶m ^mdZm?..Hw$R>ct ‘mPt ‘mUg|? {’$aʶmnojm§ AmVm§, noemdahÿZ amdiqnS>r d amdiqnS>rhÿZ WmoS>m ‘moQ>maàdmg, WmoS>m Ocàdmg

194 195
H$arV H$mû‘ra Jm§R>md¶mM|. ˶m‘wi| Am‘Mm AmZ§XXm¶H$ EH$Ì ghdmg AmUIr nm§Mghm {Xdg dmTy>§ cm§~ cm§~ OmD$Z gaVoeodQ>t EH$‘oH$m§Zm H$S>H$Sy>Z ^oQ>coë¶m nmhVm§Zm, ‘Z AJXr Cëh{gV hmoB©.
eHo$c. ~mam‘w„mn¶ªV Ago Amåhr Ho$ìhm§ ¶oD$Z nm|Mcm| ˶mM| ‘cm ^mZ[h am{hc| Zmht. VoWyZ Amåhr {VH$S>o
nU, nwa| Pmc| AmVm§!..nm§M Vmgm§Zr noemdacm Amåhm§cm JmS>r Amho Am{U hm Jm§Jwcrhr àMmam§V Agcoë¶m S>m|Jm Zm§dmÀ¶m ~moQ>tV ~gcmo. gmonya d dwca Vcmdm§dê$Z lrZJaH$S>o OmVm§Zm
Amcm; ˶mM§ ñHo$M g§nc§ dmQ>V§! ‘r{h H$m§ht ñHo$Mog d ’$moQ>mo H$mT>co AmhoV, ‘r Amë¶mda Vwcm Vo XmoÝhr ~mOy§Mt Vt nmonQ>t eoV| ‘Zmcm nwÝhm§ nwÝhm§ VmOoVdmZo H$arV hmoVt. ‘ܶo§M EH$mXr Xar {Xgo
nhmd¶mg {‘iVrcM. nU AmVm§ hmV AmIS>Vm KoVmo. hr nhm ‘moQ>ma YS>YSy>§ cmJcr. ñdm‘r OmJm Am{U {VÀ¶m A§H$mda IoiUmao PwiPwiVo AÀN>moXH$mMo Pao...
hmoD$Z ‘cm hm§H$ ‘marV Amho!.. lrZJa‘ܶ| àW‘ {VWë¶m EH$m Y‘©emi|V Amåhr ~ñVmZ R>moH$c|. ˶m {Xdet VoWrc ’$i|
AmVm nwT>c| nÌ H$mû‘rahÿZ,..~a§ H$m? Imʶm§V d ’w$c| nmhʶm§VM gmam doi Jocm.
-VwPmM AéU nU Xþgè¶m {XdgmM| V| {Za{Zamiçm ~mJm§Vrc CËgmhdY©H$ n[a^«‘U!
S>mc Viçm§VyZ OmVm§Zm H$moU ‘m¡O dmQ>cr! gd© ~mOy§Zr nmUrM nmUr! cm§~da ngacocr§
H$‘imMt nmZ|! dmè¶mÀ¶m ‘§X PwiHw $m§À¶m H§$nmà‘mU|, ‘YyZ ‘YyZ Amncr ‘mZ Imct da dmH${dUmao
(44) C§M dmT>coc| nmUJdV! cm§~ C^o amhÿZ Am‘À¶m ^mdZm AO‘mdUmao JJZMw§~r S>m|Ja d JX© PmS>|!
Jwc‘J©; (H$mû‘ra) Vm. 27 ‘o, 1929 Mmohm|~mOyg AmZ§XmMm ZwgVm nya Mmccm hmoVm,..OUw§ H$m¶!
{à¶V‘ ‘§Owim, : 194 :
gahÔrdê$Z {c{hcoc| nÌ AmVm§ Vwcm nmohm|Mc| Agoc. H$m¶ AmZ§Xm§V {Xdg Joco EH$EH$ ¶m Ohm§{JamÀ¶m doiMm Vmo emcr‘ma ~mJ! nmʶmMo ’$dmao hd|V CS>{dUmao H$ma§Oo! chmZ
H$mû‘ra àm§Vm§V! AZoH$ gw§Xa XoImdo ‘m¶m Hw§$Më¶mZ| Yê$Z R>odʶmMm ‘r à¶ËZ H$arV Amho. nU chmZ Y~Y~o!..OmVm§ OmVm§ eodQ>r Mî‘emhr Amcr. Ahmhm! V| aå¶ ñWmZ nmhÿZ H$moUmcm
gd© ’$moc R>aV AmhoV. AmZ§XmÀ¶m BH$içm ’w$Q>Uma ZmhtV? {ZgJ© d ‘mZdr H$am‘V ˶m {R>H$mUt hmVmV hmV KmcyZM
{ZgJ© Am{U ‘Zwî¶ ¶m§V hmM ’$aH$!.. OUy§ IoiV AmhoV!
nU Zmht åhQ>c| Var eãXm§V ¶m àm§VmMo§ gm¢X¶© Jm|dʶmMm ’$moc H$m§ hmoB©Zm à¶ËZ H$ê$Z EH$m N>namImct ~m§YH$m‘ Ho$c| Amho. ‘ܶ^mJr H$miçmXJS>mM| Vm|S> {XgV|. ˶m§VyZ Vmo
nmhmVmoM! Omo AmZ§X gܶm§ ‘r ¶oW| ^moJrV Amho d Á¶mZ| ‘mPo öX¶ H$m|XmQ>V Amho, ˶mMr à˶j ñdÀN>moXH$mMm IoiH$a Mî‘emhr Pam, gmaIm "gi²gi²' Agm ‘§Owi AmdmO H$arV OÝ‘ KoVmo.
Zmht nU WmoS>r Var H$ënZm Vwcm hmoBc© ˶mZ|. ào‘i öX¶mMr AmoT> Aer ‘moR>r M‘ËH$m[aH$M AgVo Am{U ˶m em§V dmVmdaUm§Vrc Vmo ‘§Owi IiIimQ> ‘Zmcm EH$ àH$maMr AdU©Zr¶ V¥áVm
~K.. EH$mcm Amnë¶m {Za{Zamiçm, {deofV: AmZ§X‘¶, AZw^dm§V Xþgè¶mZ| dmQ>oH$ar ìhmd| Ag| AmUVmo.
‘ZmnmgyZ dmQ>V AgV|!..Zmht H$m§? Vmo IiIimQ> H$aUmam Pam..cm§~n¶ªV Jococm, d¥jmÀN>{XV, dH«$ d MT>CVma H$aUmam
Amåhr ¶m àm§VmV {eacm| EdT>|M H$m¶ V|!.. g¥[ï>‘mVoM| Am‘À¶mdarc ào‘ jUmjUmcm añVm,...˶m ncrH$S>rc cm§~ A§Vamda {XgUma| "S>mc' Vi|!...g‘moa ngacocm gd© XoImdm
dmT>V Mmcc| hmoVo. Vr AJXr CËgmhmZ| ZdZdrZ ZmdrݶmZ| ^acoco Ioi Am‘À¶m~amo~a Ioiy§ nm{hcm Am{U dmQ>c,| ...˶m Pè¶mM| A‘¥VVwë¶ nmUr {nD$Z, ˶m ~mJoÀ¶m Amdmam§VM {ZgJ©Xdo VoÀ¶m
cmJcr. Amåhr H$m§Q>rV hmoVmo ˶m gai añ˶mÀ¶m XmoÝhr ~mOyM§ r§ {hadr eoV| d cm§~daMo nU hiyhiy H¥$nmàgmXm§V Amnc| gma| Am¶wî¶ Kmcdmd|!..
Odi ¶oUmao {h‘‘¶ S>m|Ja...añ˶mÀ¶m XmoÝhr ~mOy§g Agcoë¶m nmnca PmS>m§À¶m Cä¶m am§Jm...˶m Ia|M, ‘§Owio "ì¶dhmar' OJmÀ¶m Hw$M³¶m dmVmdaUm§V lr‘§V YZr hmoD$Z amhʶmnojm§,

196 197
{ZgJm©À¶m Vgë¶m AmZ§Xr dmVmdaUm§V ˶mMo Xmg ~ZyZ J[a~tVM H$mcH«$‘Um H$amdr!!.. Am{U da {eamo{d^yfUmgmaIm emo^Umam Vmo {h‘mMm Wa!..
Ag| H$m§hr nm{hc|, H$s¨ ^mdZmerc ‘mUgmMm öX¶gmJa AJXt C§M~iyZ ¶oVmo!..Aem ‘Zm§V jU^aM H$ënZm Amcr- Aa~r ^mf|Vrc gwag Jmoï>tV d{U©cocm OmXÿMm S>m|Ja Va
doit Amåhr {MÌH$ma Iyn YS>nS> H$ê$Z Amnë¶m {MÌ’$BH$mda {ZgJm©Mr d¥Wm Z¸$c H$aʶmMm Zìho Zm hm?
à¶ËZ H$aVm| Iar!..nU {ZgJm©cm ghO e³¶ Agcoc| V| Z¡g{J©H$ gm¡§X¶© Am‘À¶m gma»¶m§À¶m Q>oH$S>rdarc {h‘‘wHw$Q>mÀ¶m AmeoZ| Am‘À¶mà‘mU|M BVH$s dmQ> MmcyZ Amcoco ho ‘moR>‘moR>o
Xþ~içm N>Q>m§hÿZ {H$Vr CXmÎm d {H$Vr CR>mdXma?..~m {ZgJm©, Yݶ VwPr!.. cmoH$M, da MTy>Z OmVm§ OmVm§, ¶m àdmhê$nr "H$moUrVar'Mm eãX EoHy$Z, {ÛYm ‘ZpñWVtV eodQ>r
: 195 : ‘mJ| diyZ nm{hë¶m‘wi|M OUw§ H$m¶ VoW| chmZ‘moR>çm {eim hmoD$Z nS>co AmhoV!...
Z§Va ìho[aZmJ, AÀN>m~c H$arV H$arV Amåhr h| Jwc‘J© Jm§R>c!| .. Am{U ‘J ˶m§À¶m‘mJyZ AmVm§ Amåhr Amcm|!..Amåhr Var dan¶ªV nm|MZy ˶m {h‘‘wJQw >mMm
~’©$, ~’©$! Mm|hmo~mOyg ~’©$!..Amåhr Vo XmoZ VrZ {Xdg, ˶m§V H$g| JS>~S>m§ cmoicm| d Vo Vm~m KoD$Z,..˶m ‘§Ì¶wº$ nmʶmMm Cn¶moJ H$ê$Z,..˶m {eim§Mm ‘Zwî¶Ëdm§V CÛma H$ê§$..H$s¨ ˶m
H$g| hm§dè¶mgmaIo ~moH$Uc| V| Am‘M| Amåhm§cm R>mD$H$! gwX§ a àdmhmÀ¶m IiIitZo ‘mJ| nmhʶmMm ‘moh Z Am§dê$Z ñdV:M BVa {eim§V ZdrZ AmH$mam§Mr
˶m ‘w¸$m‘m§Vrc nadmMm EH$ VmOm àg§J Vwcm gm§{JVë¶mdm§MyZ ‘cm ¶oWo amhdV Zmht. ^a nmSy>§!..
˶m {Xdet, Amåht Am‘À¶m dmQ>mS>çm‘mJyZ, gmaI| nwT>| nwT>| da MT>V OmV hmoVmo!..g‘moa H$ënZmM hmo˶m Zwg˶m ˶m! nU daMr gwX§ a {h‘‘¶ {eIamMr C^r dmQ> Mmcy§ cmJmd|,...Va
{XgUma| ~’$m©M| {eIa Jm§R>U| hrM Am‘Mr ˶mdoiMr ‘hÎdmH$m§jm hmoVr!..AmVm§n¶ªV MTy>Z Amcocm Vmo ñdÀN>moXH$mMm Pam ‘mo{hZr KmcyZ ‘mJ}M I|MrV hmoVm. Yݶ ˶m {ZgJm©Mr!
añVm H$m§hrVar ^ú¶ KemImcr BVadyZ V| nMdrV ñdñW nS>coë¶m AmamgmaIm {XgV hmoVm. Amåhr eodQ>t à¶mgmZ| da Va ¶oD$Z nm|Mcm|. g^m|dma gd© ~’©$M ~’©$!..nm¶Ï¶mMm àdmh
Am‘À¶mnmgyZ OJ {H$VrVar Imct...OUy {H$VrVar ¶moOZ| cm§~...Amnë¶m chmZ ghmZ AOyZ ’|$g CS>drV hmoVm!.. Á¶m JdVmda Amåhr ‘Km§ cmoiV hmoVmo, V| AmVm§ A§Wacoë¶m {haì¶m
gwIXþ:Im§V JTy>Z {OU| H§$R>rV hmoVo!... Jm{cÀ¶mà‘mU| {XgV hmoVo..Xþgè¶m ~mOyg {h‘mZ| AmÀN>m{XV {eIa| Amåhr Cä¶m Agcoë¶m
Amåhr Am§V Am§V...AJXr O§Jcm§V {eacm|. AZoH$ eVH|$ chmZ chmZem OmJm ì¶mnUmè¶m {eIamcm ‘moR>çm ào‘mZ| AqcJZ Úmd¶mg nwT>| ¶oV hmoVt,..Am{U Mm¡Ï¶m ~mOyMr Vr VwQ>cco r Imoc
OwZmQ> PmS>mO
§ diM,..AmO AmhoV CÚm§ ZmhtV Aem VèhoMt {MÌ{d{MÌ a§Jm§Mr ’w$c| YmaU H$aUmat Xar,..Imcr cm§~da q~Xÿà‘mU| {XgUmat Vr chmZ chmZ Ka| d ˶m§Vrc ‘mZdr g§ñH¥${V!
chmZ ‘moR>t am|nQ>t Am‘À¶mg‘moa ngact hmoVt. ‘YyZM Amåhr VwS>drV Agcoë¶m ^wg^werV ‘¡XmZmda BVñVV: ~mJS>Umao..nU nwgQ> aoKmà‘mU| {XgUmao chmZ chmZ àdmh!...
{h‘mÀ¶m chmZem {T>Jm{edm¶ ˶m EH$mH$s dmVmdaUm§V Xþga| H$m¶ {XgUma? ‘r nwÝhm§ g^m|dma nm{hc|. T>J AJXt hmVmet Amco hmoVo. OUy§ H$m¶ ˶m§À¶m ‘Zm§V {dMma
Am‘À¶m MmcʶmMm, cm§~À¶m Amohim§À¶m IiIiʶmMm, d ‘YyZM EImÚm ñdoÀN>mMmar Amcm Agmdm- "~a| ~m~m§Zmo, Mmccm| Amåhr§. AmVm§ H$gM| nwÝhm§ Vwåhm§cm ^oQ>Vmo?'..Am{U åhUyZM
{dh§JmÀ¶m Hy${OVmMm, ¶m{edm¶ VoW| H$gcm eãX[h EoH$§y ¶oV ZìhVm. Zmht åhUmd¶mg Am‘Mm ‘YyZ OUw§ H$m¶ Vo Amåhm§cmM {‘R>r ‘marV hmoV.o "AkmV {R>H$mUmhÿZ Amco Am{U AkmV {R>H$mUt Mmcco'
‘YyZ g§dmX Mmco VodT>mM; ~mH$s gd© AJXt gm‘gy‘!... ‘m¶m ‘Zm§V {dMma Amcm!
eodQ>t, Amåhr Am‘À¶m CpÀN>V ñWimOdi Va ¶oD$Z nm|Mcm|. Vr Q>oH$S>r, {VÀ¶m Ahmhm! AmZ§X !! AmZ§X !! {OH$S>o {VH$S>o AmZ§X XmQ>ë¶mà‘mU| dmQ>V hmoVo ‘cm!
nm¶Ï¶mOdiMt {hadr§ PmS>,| ˶mÀ¶mOdiyZ OmUmam chmZgmM nU ñdÀN> nmʶmMm IiIiUmam EH$mEH$s¨ chmZnUt dmMcoë¶m gXoÀ¶m H${dVoMr AmR>dU Pmcr- nhmVm| ˶m gdmªMm ‘r A~m{YV
àdmh...gd© nhmVm§ nhmVm§, ‘m¶m ‘Zm§V {H$Vr Var H$ënZm ¶oD$Z Joë¶m. Q>Ho $S>rÀ¶m nm¶Ï¶mOdiyZ amOm Amho!'
{XgUmar Vr PmS>r,..Z§Va AZoH$ df}...eVH$mZweVH|$ VoWM| nSy>Z am{hcoë¶m H$miçm XJS>mÀ¶m {eim

198 199
àmo’o$gaZ| IaoXr Ho$ct AmhoV! Ia| nmhVm§, Vt {dH$md¶mM| ‘m¶m AJXt {Odmda Amc| hmoVo; nU
: 196 : AmO ‘cm {OVH$s a¸$‘ hmVt Agoc VodT>r nm{hOo hmoVr.
‘§Owio, ˶m dmVmdaUm§VyZ ‘Zm{déÕ EH$Xm§Mm Imcr§ Amcmo!...nU nwÝhm§ OJm§V AgVrc ~ar AmR>dU Pmcr;..Vw¶m nÌm~amo~a ~m~m§M|hr EH$ nÌ Amc| Amho. ˶m§V ˶m§Zr ‘cm
Ag| dmQ>Umè¶m gwIXþ:Im§Mr Pi, ‘m¶m ‘Zmcm OmñV OmñV ^mgy§ cmJcr. ‘r Omʶmnydu Vwcm XmI{dcoë¶m ˶m§Zm {c{hcoë¶m nÌmM| CÎma {Xc| Amho. ˶m§V ~m~m§Zr ‘cm ¶m
VodT>m doi {dgacmo hmoVmo V| ‘mP| {M‘wH$c| OJ, ˶mMm OwZm, Zdm B{Vhmg, Vy§,..‘mP| XþQ>ßnr dV©Zm~Ôc ~amM Xmof {Xcm AgyZ ‘cm em§{V{ZHo$VZcm OmʶmEodOr§ ˶m§À¶m d{eë¶mZ|
^{dVì¶..gmat nyduà‘mU|M ‘m¶m ‘Zm§V qnJm Kmcy§ cmJcr§!..{h‘mÀN>m{XV S>m|Jam§Zr, ZmJ‘moS>r {‘iV Agcocr EH$ ZmoH$ar ñdrH$maʶmg gm§{JVc| Amho. nU ‘r ‘mPm ~oV AmVm§ ~XcU| e³¶
diU| KoV OmUmè¶m AÀN>moXH$m§À¶m Pè¶m§Zt, AZoH${dY d¥jamOtZt JO~cocm Vmo Z¶Z‘Zmoha Zmht. Joë¶m H$m§ht dfmªVrc KQ>Zm AZw^dë¶mda H$mû‘rahÿZ Amë¶mnmgyZ ‘cm Agë¶m ¶m dmVmdaUm§VZy
H$mû‘ra àm§V IamoIa ñd^y©‘rM Amho!... H$m§ht H$mi Var AJXt Xÿa Xÿa Omd| Ag| CËH$Q>VoZ| dmQ>V Amho. nmhÿ§ AmVm§, ¶m ~m~VtV nwT>| H$m¶
EWyZM Amåht CÚm Amnmnë¶m àm§Vm§V naV {’$aʶmMm {dMma Ho$cm Amho; nU Vmo gmoSy>Z H$m¶ hmoVo V| !
Omʶmg Am‘M| ‘ZM V¶ma hmoV Zmht! dmQ>V|...‘cm Var AJXt ‘ZmnmgyZ dmQ>V|...EW| nwÝhm§ : 197 :
nwÝhm§ ¶md|! VoWrc Amem{Zamem CËnÞ H$aUmè¶m ˶m ì¶dhmar dmVmdaUmnmgyZ AJXt Xÿa Xÿa nadm§M ‘r d AaqdX Mmccm| AgVm§Zm Am‘Mo e§H$aH$mH$m ‘cm añ˶m§V ^oQ>co hmoVo. Vwåht
Aem..¶oWë¶m {Ma§VZ gwI XoUmè¶m ~’$mªV cmoiV,...¶m g^m|dmaÀ¶m ‘Zmoha dZamOrH$S>o h„t amhmVm§ ˶m, ˶m§À¶m XmXaÀ¶m Kam{df¶t Vwcm ‘wÔm‘ g{dñVa gm§JʶmM| H$m§htM H$maU Zmht
nhmV,...Amnc| Cacoc| Am¶wî¶ ¶oW| AJXt em§VnU| H§$R>md|!... åhUm; nU XmXm§Mm EH§$Xa H$mdm;..d ZmZm, ~m~m, ¶m§Mr YagmoS>rMr VQ>ñW d¥{Îm nmhÿZ ‘cm
nU Varhr, VwPr d ‘mderMr AmR>dU hmoVm§M, e³¶ {VV³¶m cm¡H$a naV {’$aʶmMm ‘r IamoIaM gdmªMr MrS> Amcr. e§H$aH$mH$m AJXr Xþ~io AmhoV. ˶m§Zm Ho$di ‘XV H$aʶmÀ¶m hoVZy M|
{dMma H$ê§$ cmJVmo- ‘r EH$ WmoS>mgm YmS>gr d J§‘VrMm S>md IoiyZ nhmd¶mM| R>a{dco§ Amho EH$ XmoZ {Xdgm§V-
VwPm - AéU ˶m§Zm ‘r H$mcM gm§{JVc| H$s¨ Vw‘M| Ka ‘r {dH$V KoVmo!
H$m§?..Vwcm[h AmûM¶© dmQ>c| Agoc, Zmht?...‘r EdT>o n¡go H$moRy>Z AmUUma åhUVog? -
nU Vwcm {XgocM gmar J§‘V AmVm§; Aem Jmoï>tZm n¡gm cmJVmoM Ag| Zmhr, ‘§Owio! OJm§V
(45) {ZanojVocm {H$Vrer qH$‘V Amho V| Va nmhÿ§. Am{U {Zh}VwH$ ào‘mM| Ia| ñdê$n[h {XgyZ ¶oB©c H$m¶
‘w~§ B©, Vm. 11 OyZ 1929 Amho V|!
{ච‘§Owim, hmo, ‘cm Vy§ ^oQ>md¶mg ¶oUma Amhog, Zmht H$m§? Oê$a ¶o. h„t Vw‘À¶m H$m°coOcm gwÅ>rM
àdmgm§VZy {c{hcoë¶m ‘m¶m nyduÀ¶m XmoZ nÌm§‘iw o Vwcm AmZ§X Pmcm h| ¶oW| Amë¶mda ‘cm Agoc åhUm. nwT>rc XmoZ Mma {Xdgm§V Xþnmar§ ‘r dmQ> nmhmVmo. ¶oW| Amë¶mda ‘mPt AcrH$S>o
{‘imcoc| EH$ nÌ dmMyZ g‘mYmZ dmQ>c|!.. H$mT>cocr§ {MÌ|, àdmgm§V H$mT>coco ’$moQ>mo, dJ¡ao gd© Vwcm nhmd¶mg {‘iocM. H$imd|,
Am{U Ia§M {H$Vr AmZ§Xm§V Jocm Vmo doi! ~amo~a Zococt Mmat {MÌ| ‘r ¶oʶmnydu VoW|M VwPm - AéU
{dH$ct;..˶m§Mo ‘wÔm‘ H$mT>{dcoco ’$moQ>mo VodT>o ~amo~a Am{Uco AmhoV! ¶mo½¶ ‘mUgmÀ¶m {XdmUImݶm§V (46)
Amnct {MÌ| cQ>H$ct OmʶmMm ¶moJ{h ¹${MVM ¶oV AgVmo. ‘mPt {MÌ| VoWrc EH$m a{gH$ XmXa, Vm. 16 OyZ 1929

200 201
{à¶H$a AéU, ‘cm EH$ àH$maMr AOmUVonUtgwÕm§ XheV ~gcr Amho. ‘Zmcm ‘wir§ M¡ZM nS>V Zmht! Vwåhr ‘cm
Vw‘À¶mH$S>o Joë¶m AmR>dS>çm§V g‘j Amco, ˶mdoit Vw‘À¶m {Za{Zamiçm loîR> H$cmH¥${V BVH$m Yra XoVm§,..Var ‘mP| ^{dVì¶ H$m¶, ¶m{df¶r ‘cm AOyZ[h H$m§htM H$ënZm H$aVm§ ¶oV Zmht.
nmhÿZ, Vw‘À¶m ‘moH$içm d ào‘i ~mocʶm§VyZ àVrV hmoUmar ܶo¶àdUVm,...AZw^dmg ¶oD$Z ‘cm H$moU˶mhr àH$mao nyU© ImÌr åhUyZ dmQ>V Zmhr!..
Vw‘À¶m{df¶r {H$Vr A{^‘mZ dmQ>V hmoVm! ‘Zmcm {H$Vr AmZ§X Pmcm!... AéU, amJmdy§ ZH$m h§, Agë¶m ‘m¶m CÖmam§Zr! nU ‘r Var H$m¶ H$ê§$? öX¶mMm
nU ˶mZ§Va nadm§ Am‘À¶m Kat KS>cocm Vmo àg§J! ˶mZ| ‘mÌ ‘mP| ‘Z AJXr§ a§Org H$m|S>‘mam Pmcm åhUOoM Agco {dMma ~mhoa nS>VmV!
Pmc|. AéU, Vwåhm§cm gm§Jmd¶mM| åhUOo Voìhm§nmgyZ Am˶m ‘cm AJXt ^§S>mdyZ gmoS>rV Amho. AmO ‘cm OJm§V H$moUmMm Amgam Amho? Ag| H$moU ‘OH$S>o Iè¶m ghmZw^yVrZ| nmhmV
{Vcm e§H$aH$mH$m§À¶m KamÀ¶m {dH«$sÀ¶m ~m~VtVrc Vw‘À¶m "cwS>~Sw >r'Mm ‘Zñdr g§Vmn Amcm Amho. Amho?- EH$ Vwåhr, Zmht åhUmd¶mg Xþgao dg§Vamd. ZmZm§‘wi|M ‘mPr Aer Aghmæ¶ pñW{V
˶m‘wi| {VZ| Vwåhm§cm d ‘r Vw‘Mr dm½XÎm dYy åhUyZ ‘cm, ~è¶mM {eì¶m {Xë¶m. Pmcr, ¶mMr ‘cm dmQ>V| ˶m§Zm gmaIr OmUrd Amho! V| eë¶ Ë¶m§À¶m öX¶mcm ~m|MV Amho!
Am˶m {OVH$s Mm§Jcr {VVH$sM dmB©Q>, hm H$m§ht ‘cm ZdrZ AZw^d Zmht. KamMm gm¡Xm, nU Vwåhm§ XmoKm§Zm gmoS>c| Va ‘m¶m ‘Zmcm dmQ>V|, ‘r OUy§ cmoH$m§À¶m Y‘m©daM OJV
eodQ>t ˶m§À¶mM ‘ZmgmaIm Pmë¶mZ§Va{h, Am‘À¶m Kam§V KS>cocm Vw‘Mm EH§$Xa An‘mZ, ‘cm Amho,..dmT>V Amho,..hmcMmc H$arV Amho!...
IamoIaM jUmojUt OmñV Xþ:Ir d a§Org H$arV hmoVm. nU Vem[h pñWVtVrc Vwåht XmI{dcocr ‘m¶m ^m|dVmcMo§ dmVmdaU Vg| Amho. ‘r ào‘inU| ‘m¶m AmVoM| h| Ka ‘mP| g‘OV|!...nU
IoimSy> d¥{Îm d ‘ZmMm ào‘i ‘moH$ionUm!..‘m¶m öX¶mcm Vw‘À¶m{df¶tÀ¶m A{^‘mZmMo OmñV Am‘À¶m ¶m Kam§Vrc gmar ‘mUg|- XmXm, Am˶m, nm§S>mo~m, {dR>mo~mAÊUm, ‘OH$S>o qH$~hþZm
OmñVM ^aV| ¶oVo hmoVo. gmè¶m§H$S>Mo nmdcmonmdcr§ AnojZo | nhmV AgVmV. Iwcno Um, ‘moH$ionUm, {Zh}VHw $Vm ho eãX ˶m§À¶m
AéU, Kam§Vrc gmar ‘§S>ir ñdmWm©Z| qH$dm Xm§{^H$ ‘moR>no Umcm ~ir nSy>Z, e§H$aH$mH$m§À¶m H$moem§V ZmhtVM. Amnmngm§V nmhVm§Zm gwÕm§ ˶m§Mr hrM Ñ{ï>!
~arMer {déÕ AgVm§Zm, AJa H$m§ht[h H$maU qH$dm ñdV:À¶m ’$m¶ÚmVmoQ>çmMr Anojm Á¶mcm AmnU åhUVm| Vr H$ënZm ¶m gmè¶m§Zm Pmon|VgwÕm§ AgVo. ˶m§Mo
ZgVm§Zm,..BV³¶m YramZ| Vwåhr gdmª~amo~a EH$Q>Mo cT>cm!..˶mMr ˶m§Zm H$moUmcmM qH$‘V Zgcr, ~mocʶmMo Zoh‘t {df¶gwÕm§ Ho$di VoM!..
Var ‘cm ‘mÌ Vw‘M| H$m¡VwH$ H$moU˶m eãXm§V H$amd| VoM g‘OV Zmht! : 199 :
AmVm§, EdT>| ‘mÌ Ia|, H$s§ ¶mnwT>| Vwåhm§cm Am‘M| Ka nmaI| Pmc|. Vw‘À¶m charà‘mU| H$m§ ‘m¶m XoIV XoIVM Am‘À¶m Am˶mÀ¶m ¶m XmoÝhr ‘wcm§Mo n{hco g§gma Wm§~co;.. d Xþgao
hmoBZ© m, n§YadS>çm§VZy EH$Xm§ Var ‘cm Vw‘Mo§ AmVm§n¶ªV Xe©Z hmoV Ago!... V|[h AmVm§ Wm§~c|!...hmo gwê$ Pmco!...nU AmO Var Kam§Vrc dmVmdaUm§V {deofo H$m¶ ~Xc Pmcm Amho? ˶m§À¶m ¶m ZdrZ
Zm? ~m¶H$m!...nU ˶m§À¶m{df¶rM| Var ˶m§M| ào‘,..˶m§À¶m H$ënZm,...H$m¶ AmhoV? Kam§V Amco, H$t,
Ia§M, ¶m {dMmamZ| ‘mÌ ‘cm M¡Z nS>V Zmht. Amåhm§ {ó¶m§Mo öX¶ Ag§ Am§Vë¶m Am§V EH$ ‘yi~mi Zmht, ¶m Q>mMo UrZ| Hw$aHw$aV AgVmo! Kam§V AgVm§Zm doi a§Org ‘ZmZ| H§$R>Vmo. ˶mMm
Yw‘gV amhʶmgmR>tM AgV§ H$m§ hmo, AéU?... ~mH$sMm doi Am¶wî¶mÀ¶m R>acoë¶m ZmoH$arÀ¶m YS>nS>tV éië¶mà‘mU| OmVmo. nU n{hcr Kar
: 198 : nmR>{dcocr ~m¶H$mo H$m¶ qH$dm AmVm§Mr Zdr ~m¶H$mo H$m¶,...¶m§À¶m ‘ZmM§ ˶mcm H$Yt AmH$cZ
¶§Xm ‘cm narj|V An¶e Amë¶mM| Vwåhm§cm nadm§ g‘Oco. ˶mda "H$m§?' åhUyZ Vwåhr ‘cm Pmc§ Amho H$m§?
à˶j ^oQ>tV àûZ Ho$cm. {dR>mo~mAÊUm§M| gH$minmgyZ amÌtn¶ªV gma| Am¶wî¶, H$moRy>Z Var n¡gm {‘i{dʶmÀ¶m
Ia§M H$m§? H$moUmg R>mD$H$! nU ~m~m§À¶m ˶m ‘cm d Vwåhm§cm Amcoë¶m EH§$Xa nÌm§nmgyZ YS>nS>tV OmV AgV|; Am{U Caë¶m, Kat OmUmè¶m doim§V Var H$m¶? n{hcr ~m¶H$mo ˶m§Zm ‘wc|

202 203
R>odyZ Jocr Amho, Vr AmVm§ Jocr,.. Am{U Xþgarcmhr ‘wc| hmoV AmhoV; nU {VÀ¶m ‘ZmÀ¶m BÀNm, qH$dm...H$Yt H$Yt ‘wÔm‘ AmnwBH$sZ| {dMmaVmV åhUyZ...dg§Vamd!
AmH$m§jm ¶m§Mr ˶m§Zm H$ënZm Amho H$m§?.. Zmht. AmnU EH$m gw§Xa ~m¶H$moMo n{V Amhm|, Vr nU, c¾mnmgyZ A§WéUmcm {Iicoë¶m Amnë¶m ~m¶H$moÀ¶m AmOmam‘wi|M Vo {~Mmao gXm
Amnë¶m gwImgmR>r§ Amho, EdT>rM ’$º$ {VOH$S>o nmhʶmMr ˶m§Mr Ñ{ï>!.. Xþ:Ir! dmñV{dH$, ˶m§À¶m c¾mnmgyZ ˶m§À¶m VéU öX¶mcm Xþgè¶m ‘moR>çm Am§H$mjm H$YtM
Am‘À¶m Am˶mM| Var H$m¶? XmXm§Mm ñd^md H$gm[h Agcm Var AmOn¶ªV Amnë¶m dmQ>ë¶m ZgVrc Ag| Zmht. VWm{n, CXma‘ZmZ| Vo AmOn¶ªV Amnë¶m nËZrMr AmñWoZ| godmM
‘¶m©{XV Hw$dVrà‘mU|, Amnë¶m ‘wcm~mim§À¶m chmZ½¶m Hw$Qw>~§ mgmR>r Vo YS>nS>V AmcoM AmhoV Zm?.. H$arV Amco AmhoV. EH$Xm§{h ˶m§Zr {Vcm EImÚm eãXmZ| XþImdc| Zmht. d{S>cm§À¶m ì¶dhmamdarc
nU Amnë¶m nVrH$S>o nmhʶmMr Am˶mMr Ñ{ï> Var H$m¶ Amho? Amnco XmoÝhr ‘wcJo AmVm§ Amnmnë¶m XoIaoI, ì¶dgm¶, dmMZm§VZy {Z‘m©U Ho$cocr H$mën{ZH$ g¥[ï>, Am{U {MÌH$coMr A’y$,...¶m§VM ‘Z
narZ| H$V©~Jma Pmco!.. {‘idVo ¶m Ñï>rZ|, ˶m§Mr Kam§Vrc qH$‘V XmXm§nojm OmñV Pmcr åhUyZ J§Jw dyZ Vo ñdV:cm a§OdrV AgVmV. ñdV:M| Am¶wî¶ OJm¶cm ˶m§Zm doi qH$dm dm§d AmhoM H$moR>?|
AmVm§ ˶m åhmVmè¶mH$S>o nmhʶmMr {VMr qH$dm ˶m§Mr EH$ àH$maMr Ah§dÎ¥ mrMr Ñ{ï> nm{hcr, ˶m§Mm nU, ñdV:À¶m ~m¶H$mo{df¶tÀ¶m H$V©ì¶mcm ‘mÌ Vo {H$Vr VËnaVoZ| OmJVmV! Jm§dS>çmda
nXmonXr§ chmZgmZ Jmoï>rdéZ Am˶m d BVa gdmªH$Sy>Z hmoV Agcocm An‘mZ Ñï>mËo nÎmrg Amcm, H$s¨ ì¶dhmamgmR>t åhUyZ am{hco, Var Vo {Vcm nÌ| {c{hVrc; dmMmd¶mg nwñVH|$ nmR>dVrc; Am{U
XmXm§~Ôc ‘cm H$s¨d dmQ>Vo!.. ¶m gmè¶m ‘mUgm§~Ôc amJ ¶oVmo... H$m‘ g§nc| H$s¨ {VÀ¶m àH¥$VrMr Mm¡H$er H$amd¶mg àW‘ {VOH$S>o Ym§d KoVrc. {VMr àH¥${V
åhmVmar AmOr Va ‘am¶MrM dmQ> nhmV Amho. {VMr H$moUmcmM Oéar dmQ>V Zmht; nU gwYmaʶmgmR>r ˶m§Zr AmOn¶ªV AZoH$ Am¡fY| Ho$ct. ñdV:Mr {deof lÕm ZgVm§Zm BVahr gd©
{VM| XmXm§darc ào‘ Vg|M Amho. Vwåhm§cm R>mD$H$M Amho, Vw‘À¶m ~m~m§Zr§ {Vcm {H$VrXm§ Amnë¶mH$S>o à¶ËZ Ho$co. ‘ZmMr {dfÊUVm YramZ| ghZ Ho$cr. IamoIa, ˶m§À¶m Agë¶m ¶m ào‘i H$V©ì¶~wÕrM§
~mocmdcr Agoc;..nU Vr OmVM Zmhr. Am{U EHo$ H$mit gmè¶m Hw$Qw>~§ mgmR>r§ H$m~mS>H$ï> ‘moc‘Owar H$m¡VHw $M H$amd§g§ dmQ>V!§
H$aUmar hr gmÜdr, AmO H$er Var eodQ>Mo {Xdg H$ad§Q>tV IS>o KmcyZ H§$R>rV Amho. {VMr hr XþXd£ r : 201 :
d hV~c n[apñWVr nm{hcr, H$s¨ H$moUm[h göX¶ ‘mUgmÀ¶m S>moiçmcm nXmonXr nmUr ¶oB©c! nU, ¶m Jmoï>r Vwåhmcm doS>çmgma»¶m H$m¶ {chrV am{hco Amho ‘r? Vwåhr Va ˶m§Mo ^mD$;
nU ht ‘m¶m ^m|dVmcMt CnH$mat ‘mUg|- ˶m§M§o OmñV dU©Z H$aʶmnojm§, ‘r Vmo gm§YmM ˶mnojm§ {OìhmiçmMo ñZohrM OmñV! Vwåhm§cm H$m¶ h| ‘mhrV ZgUma?..
~XcVo H$gm! Agë¶m Xþ:IX Jmoï>r OJm§V g^m|dVmcr nm{hë¶m, åhUOo Amnë¶m ‘mUgm§Zm ˶m{h
Agë¶m àH$maÀ¶m AZw^dm§Mm nXmonXt ‘m¶m ‘Zmda n[aUm‘ hmoVmo!.. gm§{JVë¶mdm§MZy amhdV Zmhr,...EdT>M§ !
‘OH$S>o{h ht gmat ‘mUg| AemM H$m§htem loð>VoZ| nmhV AgVmV!..˶m‘wi| Vr Zm§Jr h| gma| AmO ‘r ^am^a {chrV Amho ˶mcm H$maU nadm§ KS>cocm e§H$aH$mH$m§À¶m KamÀ¶m
öX¶m§V gmaIr gcVo..ZmZm§H$Sy>Z ‘cm ‘m¶m d{S>cm§À¶m ‘¥Ë¶yZ§Va AmVoZ| Amnë¶mH$S>o AmUc|. {dH«$sMm àg§J! ˶m‘wi| ‘cm OodT>| Xþ:I Pmc§, ˶mnojm§ {H$VrVar nQ>rZ| OmñV Vwåhm§cm Pmc§
˶mdoit {VZ| XmI{dcocm dadaMm Xm§{^H$ {Oìhmim,...‘m¶m ~mc‘Zmcm ˶mdoit g‘Ocm Agoc. ‘Oà‘mU|M Vw‘À¶mhr ‘Zm§V AZoH$ Zì¶mOwݶm gwIXþ:Im§À¶m Jmoï>tMm H$„moi CS>mcm
Zmht. XþX£dm§V {‘imcocm Zdm Amgam, åhUyZ ‘r {VOH$S>o AmnwBH$sZ|..ào‘mZ| Ym§d KoVcr!..nU Agoc;..Voìhm§ AmUIr OmñV nmëhmi cmdyZ, Agm Vw‘À¶m ‘Zmcm ‘r Ìmg XoU§ ~a§ Zìho. nU,
BV³¶m dfm©Z§Va ‘cm ‘m¶m Aghm¶VoMr, AmVm§ AmO, nwÝhm§ Iar OmUrd hmoV Amho! Anojm ñdmW© ¶m§Zr ^acoë¶m ¶m ^m|dVmcÀ¶m dmVmdaUmV,..AéU qH$dm dg§Vamd ¹${MVM nmhmd¶mg
: 200 : {‘iVmV!.. Am{U åhUyZM ‘m¶m{df¶t H$m¶ AJa dg§Vamdm§{df¶r H$m¶, Vwåhm§cm Ag§ ‘moH$ionU|
Agë¶m nmëhmimMm Vwåhmcm H§$Q>mim Va Zmht Zm ¶oUma? nU, AéU, Agë¶m Jmoï>r ‘r AmO {c{hc§ ‘r!..
Vw‘À¶m{edm¶ Vg§ H$moUmcm gm§Jy? ‘cm öX¶ ‘moH$i§ H$amd¶mg XmoZM {R>H$mU| AmhoV! Vwåht H$mc AaqdX ^oQ>co hmoVo. Vo åhUV hmoVo, AéUZ| em§{V{ZHo$VZcm OmʶmMm ~oV AJXt

204 205
H$m¶‘ Ho$cm Amho!.. Ia§M, OmUma Va Vwåhr Amåhm§ gdmªZm gmoSy>Z AJXt Xÿa Xÿa! ‘cm Vw‘Mm àH$aUmnmgyZ, em§{V{ZHo$VZcm OmʶmnyduM Vw‘Mr nyduMr d¥{Îm ‘mdiV Mmccr hmoVr!..
{d¶moJ Agø hmoB©c h| Ia§; nU Vwåhm§cm Oa ˶m§V Amnë¶m AmH$m§jm§Mr ny{V© AmT>iV Agoc,.. Ag§ H$m¶? Vwåhr ‘cm Amncr åhQ>cr Amho Zm, AéU? ‘J ‘cm Zmhr H$m gm§JUma
V|M Vw‘À¶m àJVrM| nmD$c dmQ>V Agoc, Va Vwåhr Om, AéU! ‘r Vw‘Mr dmQ> nhmV,..Vwåhr Amnë¶m ‘Zm§Vc§ gma§ gma§? H$m¶ Agoc V| AJXr ‘Z ‘moH$i| H$ê$Z gm§Jm. H$m§hr Mmoê$Z R>do §y ZH$m.
gm§Jmc VodT>m Ad{Y..AmemnyU© öX¶mZ| Wm§~Zo !... Vw‘À¶mH$Sy>Z gwIX..Xþ:IX...H$m§ht{h EoH$m¶Mr ‘mPr V¶mar Amho.
AéU, OmñV H$m¶ {chÿ§ AmVm§?...‘r ‘m¶m VmoH$S>çm ~wÕrà‘mU| {c{hcoë¶m EH$m H${dV|Vrc Ia§M, AéU, Vwåhr VoW| H$m¶ H$m¶ H$arV Amhm§?..VoW| ZdrZ ZdrZ H$gco AZw^d Amco
AmoiM ¶oW| Vw‘À¶mgmR>r nwÝhm§ {c{hV|!.."AmH$m§jm nwéfmnwT>| dgVgo,...ào‘m gXm óröXt!..' Vwåhm§cm? gma§ gma§ H$m§ht nyduÀ¶m ‘moH$ionUmZ| H$imdmc Zm ‘cm?..
nU AéU, Omʶmnydu EH$Xm ^oQ> Var hmoBc© Zm hmo Amncr? Am‘À¶mH$S>o Vwåhr ¶oUma Zmht Joë¶m H$m§ht ‘{hݶm§Vrc ‘m¶m ‘ZmMr pñW[V Vwåhmcm H$er gm§Jy§?.. ‘cm g‘OV Zmht.
h| R>ac§M...nU ‘J Hw$R>§ Am{U Ho$ìhm ^oQ>Uma? Vw‘À¶m nÌmMr d ^oQ>rMr AmVwaVoZo dmQ> nmhUmar, Vw‘À¶m nÌmMr dmQ> nhmV ‘r amoO amÌt Vw‘Mr AmR>dU H$amdr,..‘m¶m AéUm§Zm gm§Jmdogo
Vw‘MrM - ‘§Owim dmQ>Umao Mma XmoZ {dMma,..‘YyZ ‘YyZ ‘m¶m amoO{ZetV {chmdo!.. Ag§ Mmcc§ hmoV§.-
VtM nmZ| ’$mSy>Z AmVm§ ¶oW| OmoS>Vo, Pmc|!-
: 202 :
(47)
H$ë¶mU, Vm. 19 OmZodmar 1930 XmXa, Vm. 21 OyZ 1929
{à¶H$a AéU, H$mc AéU Joco. AmO ‘m¶m EH$m ‘¡{ÌUrcm ^oQ>m¶cm ‘r nmaë¶mcm Joco hmoVo. ‘m¶m
Vwåhr Joë¶mcm AmVm§ AmR> ‘{hݶm§da {Xdg hmoD$Z Joc.o Vw‘À¶mH$Sy>Z AOyZ{h nÌ H$m§ Zmht ‘Zm§V gmaI| AéUm§À¶m àdmg{df¶tMoM {dMma ¶oV hmoV.o AéUm§Mo {dMma Amco H$s§ ‘m¶m ‘Zmcm
~a§?...‘cm nÌ nmR>dmd§g§ {H$Vr dmQ>V hmoV§ åhUyZ gm§Jy§?...nU Vwåhr åhQ>ë¶mà‘mU| AmOn¶ªV {H$Vr g‘mYmZ hmoV?o ..nU {VVH$sM ‘ZmMr YS>nS>{h gwê$§ hmoV!o ..
ZwgVr dmQ> nhmVM am{hco, Vw‘À¶m nÌmMr! Xþgè¶mM ñQ>eo Zmda, EH$ VéU OmoS>n| ‘m¶m g‘moaÀ¶mM ~m§H$mda ¶oD$Z ~gc|. ˶m§À¶mH$S>o
H$m§ ~a§ nÌ Zmht? "‘mP| nÌ Amë¶m{edm¶ nÌ nmR>d§y ZH$mo' Ag§ H$m§hrg§ Vwåhr ‘cm eodQ>r§ nm{hë¶mda ‘cm dmQ>co§, ‘mPo AéU Am{U ‘r.. Ag| EH$‘oH$m§Zm, h¸$mZ| Amnco åhUyZ Ho$ìhm
OmVm§Zm AY©dQ> åhUmcm hmoVm. ˶mdoir nydugmaI§ ‘Z ‘moH$i§ ~moccm§[h Zmht!..Vw‘À¶mH$S>o ‘r OmUma..Ho$ìhm§ OJm§V dmdaUma?..
Amco...Vw‘À¶m gm‘mZmMr ~m§Ym~m§Y H$aVm§Zm d ~°J ^aVm§Zm ‘cm Xþ:I[h hmoV hmoVo, AmZ§X{h nU BV³¶m§V, ‘mP| cj ˶m ~mB©À¶m hmVm§Vrc {M‘wH$ë¶m JwQ>JwQ>rV N>~wë¶mH$S>o Joc|. Vmo
dmQ>V hmoVm. Xþ:I Vw‘À¶m {d¶moJmM|!..AmZ§X,..Vwåhr Vw‘M§ {Madm§{ÀN>V ‘Z:g‘mYmZ d ܶo¶ IoiH$a N>~S>m,..Amncr ~migoXma ‘yR> Amnë¶m cmi JiUmè¶m..h§gè¶m..X§V{dhrZ ~moi³¶m§V
JmR>ʶmgmR>r OmV Amhm§ ¶m {dMmamMm!.. KmcyZ, AmB©À¶m ‘m§S>rda ~gë¶m ~gë¶m Sw>cV hmoVm. ˶mMo qnJQ> Ho$g, AmJJmS>tV {eaUmè¶m
Am{U Vw‘M§ AcrH$S>M§ àdmgm§V Jm§JmocrZ§ H$mT>cco § ñHo$M gm‘mZm§V gm§nS>c,§ V| ‘r ‘OH$[aVm§ dmè¶mZ| S>mo³¶mda ^wa^wa CS>V hmoVo.
R>do ʶmMr Vw‘À¶mH$S>o nadmZJr ‘m{JVcr. Vwåhr h§gZy "R>do ' åhUmcmV. nU Vw‘À¶m ˶m hmñ¶m‘mJMr[h WmoS>m doi AgmM Jocm. ‘r AJXr ào‘inU| ˶mÀ¶m hmcMmcrH$S>o nhmV hmoVo.
{IÞVm ‘m¶m Ñï>tVyZ H$m§ht cnV ZìhVr!..Ia§M,..H$m§ ~a§ AéU?-Ag| H$m¶ Vw‘À¶m öX¶mcm BV³¶m§V H$m¶ Pmc| H$moUmg R>mD$H$!..˶m ~mimM§ cj EH$mEH$t ‘m¶mH$S>o Joc§ Am{U
OmirV Amho AcrH$S>o? àdmgmhÿZ naVë¶mnmgyZ Am{U {deofV: Am‘À¶mH$S>o KS>coë¶m KamÀ¶m ˶mZ| h§gV h§gV EH$X‘ ‘m¶mH$S>o Pm§n Q>mH$cr. ‘r{h ˶mÀ¶m AmB©~mnm§H$S>o h§gyZ nhmV ˶mcm

206 207
Odi KoVco. Vmo ‘m¶m ‘m§S>rda C^m amhÿZ,..‘m¶m Vm|S>mOdi Amnc| Vm|S> AmUyZ,..hg§V h§gV dmQ>;o nU eãXM C‘Q>V ZgV. Am{U AmVm§ AZoH$ {dMmam§Zr ZwgVr JXu JXu H$ê$Z gmoS>cr Amho.
‘OH$S>o gmaIm nmhÿ§ cmJcm. OUw§ H$m¶,.. ˶mMr ‘mPr nyduMr-{ZXmZ Joë¶m OÝ‘r§Mr AmoiIM ‘Zmcm {da§Jiw m H$gm Vmo dmQ>VM Zmht. {IÞnU| H$m°cO
o m§V ˶mM dJmªV nwÝhm {Xdg^a ~gyZ ¶md|;
hmoVr! ‘cm amhdoZm ‘r ˶mMm hiy§M EH$ ‘wH$m KoVcm. ˶mdoir ‘m¶m A§Jmda {H$Vr AZZw^yV Am{U gwÞ A§V:H$aUmZ§ H$gc§ Var nwñVH$ nwT>| Yê$Z, AéU H$m¶ H$arV AgV, H$m¶ H$arV
ehmao Amco?.. AgVrc,..¶m{df¶t VmgMo Vmg {dMma H$arV ImoctVrc nc§Jmda nS>md|...
˶mZ§Va Vmo {H$Vr doi ‘OH$S>Mo IoiV hmoVm. ˶mÀ¶m AmB©Z| ˶mcm ~mocmdyZ nm{hc|;..d{S>cm§Zr Ago ‘mPo EH$m‘mJyZ EH$ eyݶ {Xdg MmccoV ZwgVo!
~mocm{dc|!..nU H$moUmH$S>oM Omʶmg Vmo V¶ma hmoB©Zm. eodQ>t, XmXa ñQ>oeZ ¶oD§$ cmJc|, Vg| Am{U Agë¶m {dMmam§~amo~aM, Am‘M§ ^mdr EH$Ì Am¶wî¶ H$g§ OmUma Amho ¶mM§ {MÌ
Amåhr EH$‘oH$m§Mr AmoiI H$ê$Z KoVcr d Z§Va ‘r ˶m§Zm h§gV åhUmc|, "nhm h§,..chmZ ‘wc§ S>mi
o çmnwT>| C^§ ahmV§!..
‘moR>çm ‘mUgm§V ^m§S>U§ cmdyZ XoVmV åhUVmV Zm, H$Yt H$Yt? nU, Aer {VèhmBVm§Mr AmoiIhr Ia§M, H$m¶ hmoUma Amho ~a§ ^{dVì¶!..‘r Va hr Aer ‘ZmZ| Xþ~ir! Zmht, Ver
H$ê$Z XoVmV Zmht?' Z¡g{J©H$ Xþ~ir Zmht, nU EH§$Xa n[apñWVrZ| Pmco Amho!..earamZ|[h AmYtM H$er Var;..˶m§V
XmXa Amc|. Am‘Mr XmoKm§Mrhr BÀNm ZgVm§Zm ˶m ~mimcm ‘r ˶mÀ¶m AmB©À¶m hmVt Zmht åhUyZ{h {Xdg|{Xdg OmñV Xþ~ir hmoV Mmcco Amho. {Xdg|{Xdg ‘mPm ‘Yo ‘Yo ‘cm
˶mcm {Xc| d Imct CVac|, nU Var Vmo chmZJm,..{IS>H$s¨VyZ ‘m¶m dmQ>oH$S>o gmaIm nhmV, dmQ>Umam CËgmh{h cmonV Amho. Mohè¶mda WmoS>m ’$ma {XgUmam VOocm{h Zmhtgm hmoV Amho.
ñdV:À¶m ^mf|V H$m§ht Var h§gV h§gV gm§JV,..‘mPm {Zamon KoV hmoVm. ‘mPr Agcr gmar {IÞVm nmhÿZ dJmªVrc ‘wcr{h ‘YyZ ‘YyZ ‘cm åhUVmV- "H$m§ ‘§Oiw ,o
‘r nwcmH$S>o Joco Var ˶mMo AmB©~mn ˶mM| H$m¡VHw $ H$arV;..‘OH$S>o ~moQ> XmIdyZ, H$m§ht Var {H$Vr hr ~o{’$H$sarZ| dmJVog?...OmoJrU ~Zm¶M§ Amho dmQ>V§?'
~mocV hmoVo. {VH$sQ> XoVm§ XoVm§ ‘m¶m ‘Zm§V ghO {dMma Amcm, "hm {M‘wH$cm OJm§V OJyZ dmT>oc
Zm?.. nU dmT>cm Var ‘cm ¶m Agë¶m {M‘wH$ë¶m pñWVtV Vmo nwÝhm§ {XgU§ H$YtM e³¶ Zmhr! : 204 :
Am{U AéU, Ia§ Ia§ gm§Jy H$m§ ‘Zm§Vc§?..˶mZ§Va MmcVm§ MmcVm§ ‘m¶m öX¶m§V H$moU Jm|Yi Vm. 3 Am°JñQ> 1929
CS>mcm! ‘m¶m ‘Züjy§nwT>| Amnc§ ^mdr H$mën{ZH$ N>~H$S>o C^§ am{hë¶mdm§MyZ am{hc§ Zmht. ‘Zmcm em§VrM Zmht EdT>r Jmoï> ‘mÌ Iar! XrS> XmoZ dfmªnydu à˶j ‘rM ‘mP§ ñdV:M§
Am{U AéU, Ia§M H$m§ hmo ^{dVì¶ Amnë¶m ‘ZmgmaI§ hmoB©c!..H$s¨ Mmëg© c±~À¶m ^mdr Am¶wî¶m§Vrc {MÌ {H$Vr CÁÁdc H$mT>rV hmoV?o ..nU V| AmVm§ à¶mgmZo{§ h ‘ZmnwT>| a§J{dVm ¶oV
N>~H$S>çm§gmaIr ZwgVt " 'M, ht?.. Zmht ‘cm! ñdV:{df¶r§Mm A{^‘mZ..AmË‘{dûdmg{h niV Mmccm Xÿa Xÿa!..
Am¶wî¶m§Vrc ht chmZghmZ An¶e|...‘Z H$g§ Xþ~i§ H$[aVmV!..hmV nm¶ Jw§S>miyZ Ag§M
: 203 : Yw‘gV ~gm¶M§ H$m§? Ia§M H$moU˶mhr ~mOyZ| em§{V Zmht!...‘Zmcm gmaIr hþahÿa..Q>m|MUr!...
Vm. 25 OyZ 1929. Aer ‘r, AéUm§Zm Var {H$Vrer gwIr H$aUma Amho? ˶m§À¶m Am¶wî¶m§V {H$Vrer CÁÁdcVm
AéU Ago AmhoV AJXr!.. em§{V{ZHo$VZcm Joë¶mcm AmO AmR>dS>m hmoV Amcm; nU AmUUma Amho? Am{U h| ‘mP| {Xdg|{Xdg H$‘r hmoV Agcoco ê$n! Ia§M, ˶m§Zm ‘r AJXr gd©M
˶m§À¶mH$Sy>Z nÌ{h Zmht. Zmht Var åhUVmVM Zm!..nwéfm§Zm Amnco {OH$S>o OmVrc {VH$S>o nwT>| Ñï>rZt A¶mo½¶ R>aUma eodQ>r? Aem doit dmQ>V§, Amnc§ öX¶ Ag§M OiV am{hc§ Var haH$V
S>moio!..~m¶H$mM ‘oë¶m, ‘r..‘mP§..H$arV Vi‘iVmV!.. Zmht! nU Amncm ào‘mMm Agcm ñdmW© H$m?...‘Z KÅ> H$ê$Z ˶m§Zm ñnï> gm§JZy Q>mH$md§ ho gma§!..
Aem doir§ ‘Z H$g§ AJXr Jm|YiyZ OmV§! AéU ^oQ>V, ˶mdoir nwîH$i nwîH$i ~mocmd§g§ Am{U Ago {dMma ^§S>mdy§ cmJc|, H$s¨ Vw‘Mr AmR>dU hmoVo, AéU!..Am{U doS>§ ‘Z nwÝhm

208 209
Vw‘À¶m{df¶tÀ¶m ào‘mZ§ ^ê$Z ¶oV§ AJXt. dmQ>V§...Vwåhr Oa Odi AgVm Va..nU.. h| Vw‘À¶m ˶m§Zm Amnë¶m CÚmoJm§V doi {‘imcm AmVm§n¶ªV!-
‘m¶m‘Yc§ EdT>§ ‘moR>§ ñWcm§Va!.. Am{U Aem {dMmam§Z§Va ‘r H$m¶ Ho$c§ gm§Jy, AéU?.. Vwåhr OmVm§Zm {Xcoc| Jm§JwcrZ|
h| Ag§ H$m¶ ~a§, AéU ? Vw‘À¶m nÌmMr {H$Vr {Xdg ‘r dmQ> nhm¶Mr?.. H$m¶ Ho$c§ H$mT>coc§o Vw‘M| ñHo$M, Vw‘Mr à{V‘m hiy§M..H$maU Am˶m EIm§Úmdoir§ Xodim§VyZ nQ>H$Z² ¶m¶Mr-
åhUOo nÌ ¶oBc© Vw‘À¶mH$Sy>Z? ~mhoa H$mT>cr. Vw‘À¶m ào‘i Ñï>rcm Ñ{ï> {^S>dcr..jU^aM, nU {H$Vr CËgmh dmQ>cm? ‘J ˶mM
gܶm ~mH$s Am‘Mm Xod àgÞ ìhm¶cm Zdg H$amdo cmJV ZmhtV åhUm!..gmYm nÌm§Mm CËgmhmZ| Vwåhm§cm AmdS>V| Zm, V| ‘r Ho$coc§o nQ>Xrn amJm§Vc§, JmU§ Iwë¶m AmdmOmZ| åhUy§ cmJco.
A{^foH$ Ho$cm H$s Pmc§§!... ‘J CÚm§ nÌ {chÿ§ H$m§?... JmU§ g§në¶mda, OUw§ H$m¶ Vwåhm§cm VoWn¶ªV V| EoHy§$ Joc| Agoc d ˶m‘wi| Vwåhm§cm AmZ§X Pmcm
: 205 : Agoc, Agc|M g‘mYmZ ‘m¶m ‘ZmMm CËgmh OmñV OmñV dmT>drV hmoVo..
Vm. 6 Am°JñQ> 1929. : 207 :
ZH$mo J ~mB©...˶m§À¶m ‘Zmà‘mU|M hmoD§$ Úm. ˶m§M§M AmYr nÌ Amcoc§ ~a§!..Vmon¶ªV Vm. 11 Zmoìh|~a 1929.
AéU, Vw‘Mr ‘Zmo‘¶ nyOm ~m§YrV ~gV| h§!..nU ‘mPm Agm A§V nmhÿ§ ZH$m JS>o- AmO Am˶m Kam§V H$m§ht H$maUm§dê$Z ~arM {MS>cr hmoVr. {dR>m~o mAÊUm§À¶m ~m¶H$mocm Vr
amÌt A§WéUmda nS>ë¶mda, ‘cm {H$Vr Xþ:I hmoV§..‘mPm Agm JwÝhm H$m¶?..Va ‘r {dZmH$maU KmcyZ nmSy>Z ~moccr. ‘cm {VMr Vr pñWVr nmhÿZ A{Ve¶ dmB©Q> dmQ>c|. Am˶mMm
AmVm§n¶ªV Vw‘À¶mda CËH$Q> d EH${Zð> ào‘ H$arV Amc| Amho?..Am˶m dJ¡ao gmat AcrH$S>o ˶m~Ôc ~amM amJ Amcm. gH$mit AÊUm H$m§ht Var amJmZ| {Vcm Iyn ~moccoM hmoVo; Am{U Xþnmar§ ¶m
hdrVer {niyZ H$mT>rV AmhoV ‘cm..Am{U Vwåht, Oo ‘m¶m OrdmM| Or{dVgd©ñd...Vmo Var gmgy~mB©...
‘Zmcm EH$ Amgam hmoVm. Vw‘À¶m ‘m¡ZmZ| Vmo{h AmVm§ H$mTy>Z ¿¶m... ‘r H$m°coOm§VyZ Amco Voìhm§ Vr ñ’w§$XyZ ñ’w$XÿZ aS>V hmoVr. ‘r {VÀ¶mOdi Joco d {VMr
¶m Agë¶m H$m|S>‘mè¶mZ| earamMo ‘mÌ hmc hmoV AmhoV!..Am{U..Vw‘À¶mnmgyZ eãXe: g‘OyV Kmcy§ cmJco. ào‘i ‘¡{ÌUrà‘mU| {VÀ¶m nmR>rdê$Z hmV {’$adrV H$m§ht {dZmoXmZ| ~mocco. Vt
hmoUmè¶m ¶m {dahH$mcm§V EImÚm MmoaQ>çmà‘mU| ‘r {Xdg H§$R>rV Mmcco Amho, AéU!.. Vgë¶mM {IÞ‘ZmZ|, nU IwXH$Z² h§gcr. ‘cm IamoIaM Am˶mMm EH§$XatV amJ Amcm hmoVm. ˶m
^am§V ‘r {Vcm Mma eãX ~mocVm§M, {VZ| ‘Oda ^{S>‘ma H$amd¶mg gwadmV Ho$cr. Am{U ~mocVm§Zm
Vm. 8 gßQ>~| a 1929. {VZ| AmOn¶ªVM| ‘Zm§V gmMcoc| gma| ~mhoa H$mT>c|. AmOn¶ªV ‘cm Amnë¶mH$S>o dmT>{dë¶mMo gmao
AéUm§M§ AmO{h nÌ Zmht ...AOyZ {H$Vr {Xdg dmQ> nmhm¶Mr ~mB©? Ia§M, AéU Vwåhr CnH$ma, {VZ| ‘cm {VÀ¶m Im|MH$ ~mocʶm§VyZ XmIdyZ {Xco Am{U ˶m~amo~aM ‘mP| MdMmc
h| H$m¶ ‘m§S>c§¶ Var H$m¶? Vwåhr VoW| Amhm§V Var H$em ‘Z:pñWVtV! H$m¶ Agoc Zgoc V| {ejU, AéUet Amcocm g§~§Y, ¶m§{df¶r§ Zmht Zmht V| ~mocmd¶mg {VZ| gwadmV Ho$cr.
‘moH$ionU| H$idm Var ‘cm!..Zmhr§ Var..Vw‘À¶m ‘m¡ZmMm AW© Var H$m¶ g‘Om¶Mm ‘mUgmZo? ‘r H$nmimda hmVmoS>m ~gë¶mà‘mU|, OmJÀ¶mOmJr gwÞ hmoD$Z C^r am{hco. àW‘ ‘cm
‘mPm H§$Q>mim Amcm H$m§ Vwåhm§cm? A§?..Ia§ Ia§ gm§Jm Zm AéU! Xþ:Im‘wi| ~mocVm§{h ¶oB©Zm H$s¨ aSy>§{h H$mogioZm..H$er~er ‘m¶m ImoctV ‘r Joco. Xma cmdyZ
: 206 : AéUMm ’$moQ>mo öX¶mer H$dQ>micm. aS>aS> aS>co...d eodQ>r AéUmÀ¶m Owݶm nÌm§Zm Aly§Mm
Vm. 19 Am°³Q>m~o a 1929 A{^foH$ Ho$cm.
ZdrZ Zmht Va Zmht-AéUm§À¶m Owݶm ào‘i nÌm§Mr Var nmam¶U| H$amdr åhQ>c!§ ..Ia§M, AéU, AmVm§ ‘mPm ZH$m Zm Agm A§V nmhÿ§! chmZem nÌmZ| Var ‘m¶m ‘Zmcm {da§Jwim
‘Z H$g§ àgÞ hmoV§! ‘J dmQ>V§, Joë¶m nmZmda amoO{ZetV ‘r H$m¶ doS>çmgmaIm àûZ Ho$cm AmUm!..H$m¶ H$ê§$ åhUOo ‘m¶m ‘ZmMr hr YS>nS> Vwåhm§cm g‘Ooc ~a§?..
AéUZm? öX¶mMr ^mfm Xÿada{h öX¶mcm g‘OVo. ‘J nÌmMrM Amdû¶H$Vm H$emcm?- Zgoc
210 211
: 208 : Jmoim hmoVm§M EH$Ì Hw$Qw>§~mMo h¸$ em~rV H$amd¶mg ^mD$~§X V¶ma! Amnë¶m nmnmcm H$moUr
Vm. 25 Zmoìh|~a 1929. ^mJrXma Zmht. Ðì¶m^m|dVr gmao Jmoim Pmco! dmë¶m H$moiçmà‘mU| ˶m§À¶m ‘ZmMr pñW{V Pmcr
AéU Joco Am{U Mma {Xdgm§ZtM XmXm§Zr ZmZm d ~m~m§Zm g‘mB©H$ BñQ>Qo >rMm dm§Q>Ur{df¶r Agmdr.
nÌ| nmR>{dct hmoVt. Am{U ˶mZ§Va AmR> {Xdgm§VM H$moQ>m©V XmXm§Zr {’$¶m©X JwXacr!..Pmco, hm eodQ>r§, EHo$ {Xder ˶m§Zr dg§Vamdm§Zm ~mocmdyZ ‘O{df¶t g{dñVa hH$sH$V gm§{JVcr d
dUdm {Xdg|{Xdg noQ>V Mmccm Amho Am{U EH§$Xa ˶m§À¶m gmè¶m R>mHy$a Hw$Qw>§~mM|M dmVmdaU ‘cm ^oQ>ʶmg ~mocmdʶmMr BÀNm Xe©{dcr. VmoM ‘mPm OmʶmMm àg§J!..
~Xcc| Amho. Am{U ‘m¶m XþX£dm‘wi| ‘cm{h ˶mMr WmoS>r ’$ma Pi cmJV Amho. : 210 :
{deofV:, Am‘À¶m Kam§V {dMmamd¶mgM ZH$mo. à˶oH$ jUmcm, OodVm§, ~gVm§, {ZOVm§, dg§Vamd ˶mM {Xdet, ‘cm ^oQ>md¶mg XmXm§H$S>o Amco hmoVo. XmXm ZwH$VoM H$moQ>m©VyZ
VmoM {df¶ Pmcm Amho. Am{U ZmZm d ~m~m§Zm, XmXm XoV Agcoë¶m Zmht Zmht ˶m {eì¶m Va amJmamJmZ|M naVco hmoVo. dg§Vamdm§Zm Xmam§V nmhVm§M, ""H$m§, VwPm ~mn Hw$R>§ Amho? A§WéUm§VyZ
AJXt EoH$dV ZmhtV. CR>ʶmMr H$m§ht Amem Amho H$m§ AmVm§?'' Agm n{hcmM amJmMm d Q>m|MUmam àûZ Ho$cm.
‘m¶m ‘ZmMm Iam H$m|S>‘mam ¶mdoitM OmñV hmoVmo. dg§Vamd ghgm {MS>Umao ZmhtV; Var EH$X‘ àW‘M Amcoë¶m XmXm§À¶m Xþï> àûZmZ| Vo
: 209 : em§VnUo§ nU Oemg Vg| ¶m nÕVrZ| åhUmco, ""AmVm§ H$m¶ XmXm, Vwåht gmaoM ^mD$ åhmVmat
H$ë¶mU Vm. 14 {S>g~| a 1929. ‘mUg|o; Am{U ˶m§V Vwåhr nwÝhm§ doXmÝV OmUUmao. Vwåhr Vr V¶mar àW‘ H$amd¶mg ZH$mo H$m§?''
nU AéU, Vwåhm§cm AmûM¶© dmQ>oc, ‘r ZmZm§À¶m Kat hr amoO{Zer CKSy>Z Joco XmoZ VrZ ¶m CÎmamZ| ‘mÌ XmXm EH$X‘ {MS>co d CRy>Z nwT>| OmV ˶m§À¶mda AmoaS>c,o "Myn, gnm©MM| nmoa
{Xdg {chrV Amho. H$s¨ Zmhr§ Vy§? OmñV ~mocy§ ZH$mog. AmVm§À¶m AmVm§ nm¶ar BVa!..'
hmo, h„t ‘r ¶oWM| ahmVo. XmXm§H$Sy>Z Amë¶mcm Xhm ~mam {Xdg Pmco. Vmo àg§J amoO{ZetV ˶mZ§Va{h XmXm d Am˶m XmoKo ˶m§Zm gmaIo ~mocVM hmoVt. d eodQ>t Va ‘mPm H¡$dma
{chm¶cm ‘cm doiM Pmcm Zmht AmVm§n¶ªV. AmO {c{hVo h§ Vw‘À¶mgmR>t! KoVë¶mgmaI| H$ê$Z XmXm ˶m§Zm amJmdy§ cmJco. ˶mdoit ‘mÌ ‘cm dg§Vamdm§À¶m ‘Z:pñWVr~Ôc
Am˶m ‘cm amJmdcr hmoVr ˶mÀ¶m Xþgè¶m {XdetMr Jmoï>. Amnmngm§Vrc {’$¶m©X gwê§$ H$s¨d Amcr. AmXë¶mM {Xdet Am˶m ‘cm ~moccoc§o gd© nQ>H$Z² AmR>dc| d ‘r EH$X‘ nwT>| hmoD$Z
hmoD$Z gmS>oMma nm§M ‘{hZo Pmco hmoVo d ˶mM {Xdet XmXm§Mr O~mZr Pmcr hmoVr. ˶mdoit XmXm§Zm åhUmco, ""XmXm, Wm§~m. dg§Vamdm§Zm Ag| ~mocy§ ZH$m. ‘cmM ZmZm§Zm ^oQ>m¶cm Om¶M§
åhUVmV, H$moQ>mV© ˶m§À¶m ImoQ>no Um~Ôc O‚mmH$Sy>Z{h WÅ>m Pmcr hmoVr. ˶m‘wi| XmXm amJmamJmZ|M Amho. åhUyZ ‘r ˶m§Zm ~mocmdc§ hmoV§!..''
Kat Amco hmoVo. ""Añg§@! MmcVr hmo Va H$maQ>,o .. Om Am{U nwÝhm§ ¶oD$§ ZH$mog!..'' Am˶m EH$X‘ ‘Oda
ZmZm ˶m§À¶m O~mZrnmgyZ AmOmarM AmhoV. ˶m§Mr àH¥${V Yra IMyZ OmñVM ImcmdV H$S>mS>cr. Am˶m H$Yt H$Yt BVH$s ào‘inU| ‘O~amo~a dmJV Amcr hmoVr; nU Agco OiOirV
hmoVr. Kam§V gyZ H$m¶‘Mr AmOmar d Xþgao ~mB©‘mUyg H$moUr Zmht. Xþga| åhUOo, ˶m§Zm{h eãX ‘r {VÀ¶m VmoSy>Z àW‘ ˶mM {Xdet EoH$co. ˶m‘wi| ‘cm A˶§V Xþ:I Pmc|!...‘r aS>V aS>V
AmVm§n¶ªVÀ¶m Amnë¶m EH§$Xa ^ë¶m~wè¶m ì¶dhmam§{df¶r, {Xdg|{Xdg OmñV ‘ZñVmn hmoD$§ cmJcm PQ>H$Z Am§V Joco. ‘mPr ~°J ^acr d ~mhoa Wm§~yZ Agcoë¶m dg§VamdmOdi OmD$Z C^r am{hco.
hmoVm, ‘cm dmQ>V|. dg§Vamd, ZmZm, ~m~m, ‘r..gdmªda XmXm§Mm dfm©d VgmM gwê§$ hmoVm.
{deofV: ‘m¶m d{S>cm§À¶m BñQ>oQ>rMm Anhma, ˶m§À¶m gm¡OݶmMm ’$m¶Xm KoD$Z Ho$ë¶mM| ‘cm OmVm§Zm Am˶mMm {Zamon ¿¶md¶mMm hmoVm. nU {VMo amJmZ| ‘OH$S>o amoIcoco S>moio
eë¶ Ë¶m§Zm {Xdg|{Xdg OmñV ~moMy§ cmJc| hmoV§o. ˶m§Zm dmQ>V Agmd|, BVH|$ H$ê$Z{h H$m¶..n¡gm nmhÿZ ‘cm aSy>§M H$mogic|. ‘m¶m Alw ^acoë¶m ZoÌm§Zm OmVm§ OmVm§, d{hZrMm-{dR>mo~mAÊUm§À¶m

212 213
~m¶H$moMm {IÞ Moham ‘mÌ {Xgë¶mdm§MyZ am{hcm Zmht. AmUyZ ‘cm g‘mYmZ {‘iy§ ÚmZm, AéU!..
Voìhm§ AéU, Aem VèhoZ| ‘r AZno{jVnU| XmXm§À¶m Kam§VyZ H$m¶‘Mr ~mhoa nS>co Amho!.. : 212 :
H$ë¶mUcm ¶oVm§Zm JmS>tV ‘YyZ ‘YyZ ‘cm aSy>§ ¶oV hmoVo; nU- Vm.H$. - (19 OmZodmar 1930)
dg§Vamd[h {IÞ Ñï>rZ| ‘OH$S>o nhmV hmoV.o Am˶mH$S>À¶mnojm§ h| dmVmdaU {H$Vr doJi|!..VodT>|M Xþ:Im§V gwI!.. nU AéU, Vw‘Mr
: 211 : AmR>dU Pmcr åhUOo ‘Z nwÝhm§ Mc{~Mc hmoVo.
Vm. 15 {S>g~| a 1929. Ag| H$m¶ hmo AéU? Vwåhr EH$X‘ ‘O~amo~a ‘m¡Z Yac|? Vr ‘r H$m¶ H$ê§$ åhUOo Vwåht
˶m {Xder§ Kat Amë¶mda ZmZm§Zm àW‘ ~è¶mM {Xdgm§Zr ^oQ>co. ˶m§À¶mgmaIm ‘Zwî¶ ‘O~amo~a nwÝhm§ ‘moH$ionU| dmJmc? ~mocy§ cmJmc?... Ago {dMma ‘Zm§V Amco, H$s¨ ‘mP| ‘cmM
Alw T>mirc hr ‘cm H$ënZm{h ZìhVr. ˶m‘wi|, ˶m§M| Xþ:I nmhÿZ ‘cm{h aSy>§M Amc|. g‘OV Zmht, Vw‘À¶m Am¶wî¶m§V ‘cm H$moR>c| ñWmZ Amho d ‘mP| ^{dVì¶ H$m¶ Amho, ‘moH$ionU|
""‘§Owio, Vw¶m ~mnmcm d Vwcm ‘r ’$ma Ìmg {Xcm. ‘m¶m hmVyZ MyH$ Pmcr. {dga ˶m H$idmc H$m§ AéU?
gmè¶m Jmoï>r AmVm§!'' Vo AY©dQ>M ~mocco d ˶m§Zr§ Amncr ‘mZ ~mOyg {’$a{dcr. Z§Va WmoS>çm Vw‘MrM nU Jm|Yicocr -
doimZ| V| em§V Pmco d ‘r{h ‘m¶m ‘Zmda Vm~m {‘i{dcm. ‘§Owim
Voìhm§nmgyZ AmVm§ ‘r ¶oW|M Amho. ZmZm A{Ve¶ IMco AmhoV. IQ>ë¶mMm {ZH$mc H$m¶ (48)
cmJVmo ¶mMr ˶m§Zm H$mcn¶ªV éIéI hmoVr. dg§Vamd ˶m§Mr g‘OyV KmcrV; nU Var{h,.."Xodm, em§{V{ZHo$VZ; ~mocnya Vm. 24 OmZodmar 1930.
‘m¶m Xþï> H¥$˶m§M§ h| àm¶pûMV..' Ag| H$m§ht Var ~S>~S>V am̧{Xdg Vo Alw T>mirV. ˶m§Mr VwP| nadm§Mo nÌ d amoO{ZetVrc nmZ| nmohm|Mcr. XmoZ VrZ doim§ ‘r Vt ‘Z cmdyZ
amÌrÀ¶m em§V doiMr ñdV:et hmoUmar Vr nwQ>nQw >, ˶m§À¶mM ImoctV Pm|nV Agë¶m‘wi| ‘cm gmaIr dm{Mct.
EoHy§$ ¶oB©. ˶m§M|M ‘Z ˶m§Zm ñdV:À¶m Am¶wî¶m§Vrc AZoH$ àg§Jm‘wi| Am§Vë¶mAm§V OmirV hmoVo. ‘§Owim, {X„rÀ¶m àXe©ZmhÿZ naVë¶mZ§Va ‘m¶m ‘Z:pñWVtV Agm EH$mEH$s¨ M‘ËH$m[aH$
IamoIa, hr ‘mJmhÿZ hmoUmè¶m Xþ:ImMr ImB© {H$Vr VmnXm¶H$ Agoc Zmhr?... ’$aH$ H$m§ nS>cm V| ‘mP| ‘cmM ZrQ> g‘OV Zmhr§. ˶m Z§VaMm e§H$aH$mH$m§À¶m KamÀ¶m {dH«$sMm
ZmZm, dg§Vamd XmoKo{h gm§JV AmhoV Var, h„t ‘r Kam§Vrc XmoKm amo½¶m§À¶m ewlyfogmR>t àg§J! ˶mdoit KSy>Z Amcoë¶m KQ>Zm§‘iw o Va CXmgrZVoZ| ‘m¶m ‘ZmMm AJXr Imoc R>md KoVcm; d
H$m°coOm§V OmV Zmht. H$emcm Om¶M|? Zmht Var Q>‘© ^aë¶mM AmhoV...ZmZm AmVm§, nwÝhm§ {hSy>§ ‘r Z¸$sM R>a{dc|, H$s¨ ˶m gmè¶m ‘mUgm§nmgyZ Xÿa ìhmd¶mM|!..¶oW| ¶oʶmMr ‘m¶m ‘ZmMr YS>nS>
{’$ê§$ cmJco AmhoV; H$maU ~m~m§À¶m gm¡Oݶm‘wi| d AmOrÀ¶m gm§Jʶm‘wi| IQ>cm Amnmngm§VM d ~m~m§Mm {damoY,..‘m¶m H$mogg© ~§ Y§ r ‘m¶m ‘ZmZ| JwánU| ˶m§À¶met Ho$cocm PJS>m,..Ka~m§YUrÀ¶m
ZD$Xhm hOmam§da Wm§~cm. VodTr a¸$‘gwÕm§, Amncr åhmVmar AmB© d ~m~m ¶m§À¶m eãXm§gmR>tM doiM| ~m~m§et Pmcoco ‘mPo AZoH$ ~m~VtVrc ‘V^oX..AaqdXÀ¶m H$m°Q´>°³Q>À¶m ~m~VtVrc ~m~m§Mr
XmXm§Zm Úmd¶mg AmnU V¶ma Pmcm| Ag| ZmZm dma§dma åhUVmV. ‘Zmo^y{‘H$m,.. Vw¶m ‘m¶m g§~§YmÀ¶m ~m~VtV ~m~m§Mm ‘Oda Pmcocm JhO~!..gmè¶m gmè¶m
Kam§Vrc Xþgam amoJr åhUOo gwYmd{hZr! {Vcm{h ‘r Amë¶mnmgyZ Xþ:Im§V gwI dmQy>§ cmJc§ àg§JmMr AmR>dU hmoD$Z, BH$S>o ¶oʶmnydu ‘t AJXr Jm|Yicmo hmoVmo. {d‘ZñH$ Pmcmo hmoVmo!..˶m
Amho. {VMr ewlyfm H$aʶmg ‘cm{h AmZ§X dmQ>Vmo. dg§Vamdm§Mr ‘O~amo~aMr ào‘i ‘moH$ir ‘m¶m ‘Z:pñWVtV, ‘m¶mdarc ñdV:À¶m {Z:gr‘ ào‘m‘wi,| ‘wÔm‘ Ìmg gmogZy Vy§ ‘cm XmoZVrZXm§
dmJUyH$ ‘cm dma§dma ˶m§Vë¶m ˶m§V gwIXm¶H$ dmQ>Vo!.. ^oQ>md¶mg Amcr;..nU ˶mdoit ‘r Vw¶met ‘moH$ionU| ’$magm H$YtM ~moccmo dmJcmo Zmhr§!..‘OH$S>o
..AmVm§ nwT>cr amoO{ZerMt nmZ| H$moat AmhoV. ˶mda Mm§Jcr ~mV‘r {c{hʶmMm ¶moJ Amë¶mZ§Va WmoS>çmM doim§V Amncm ghdmg g§no; nU VodT>çm§VM ‘m¶m H$m§htem {d{já H¥${V,

214 215
‘ZmMm {IÞnUm..gma| Vw¶m Ñï>rg nS>ë¶mdm§MyZ am{hc| Zgoc. ˶m gdmªMm ZrQ> ‘oi KmcU| ‘moH$i| hmoʶmMr YS>nS> H$aUmè¶m ‘m¶m öX¶mcm d ˶m§Vrc XméU H$„moimcm AmOn¶ªV
H$Xm{MV² Vwcm H${R>U{h Joc| Agoc! ‘Ycm H$m§ht H$mi ‘r OmUyZ~wOyZ AZoH$Xm§ ~m§Y KmcrV Amcmo Amho. nU VwP§ AmOM§ AmVm§ g‘moa
Aem gd© ‘Z:pñWVr‘wi|M, "‘r nmR>{dë¶m{edm¶ Vy§ nÌ nmR>dy§ ZH$mog..' Ag| H$m§hr Var Agcoc§,..CËH$Q> ñZohercVoZ| AmoW§~coc| nÌ nwÝhm§ nwÝhm§ dmMyZ ‘cm dmQ>c§,..AmVm§ hm ‘m¶m
AY©dQ> {dMmamZ| Vwcm gm§JyZ, eodQ>r ‘r BH$S>o {ZKyZ Amcmo hmoVmo. Xþ~ionUmMm H$ig Pmcm! ‘§Owio, Vw¶m Am¶wî¶m§V Xþ:ImMo gmao H$m§Q>o ngaʶmgM ‘r H$maU
‘r BH$S>o Amë¶mda ‘mJ| Kat Á¶m Jmoï>r KSy>Z Amë¶m, Hw$Qw>§~m§V H$chmMm Omo H$m§hr dUdm Pmcmo!
noQ>cm, ˶m{df¶r§, Vw¶m AmOÀ¶m nÌmnydu AaqdXMt d ~m~m§Mt ‘YyZ ‘YyZ nÌ| ¶oV Agë¶m‘wi,| eodQ>t, ‘Zm§V {dMma Amcm, Amnc§ hid§ öX¶ KÅ> H$amd§, ‘ZmMt Am§XmocZ| pñWa
‘cm ~a|Mg| g‘Oc| hmoV.o ˶m‘wi| Va ‘r OmñVM ^m§~mdyZ Jocmo. ‘mPo {dMma {Xdg|{Xdg AmUIr H$amdtV;..Am{U ¶m jUtM,..Vwcm AJXt gd© gd© ‘moH$ionU| gm§JyZ, Vw¶m Am¶wî¶mMr ZmgmS>r
‘ycJm‘r hmoD§$ cmJco. nU {dMma H$aH$ê$Z{h ‘cm ‘m¶m ^{dVì¶m{df¶t H$moUVmM EH$mXm H$aʶmMm Amncm Ajå¶ AnamY EH$X‘ H$~yc H$amdm!..Am{U V|M {chmd¶mg Koʶmnydv h| nÌ
{ZpûMV {ZU©¶ H$aVm§ ¶oV ZìhVm!..AmOM| ‘aU CÚm§da T>H$cU|, hmM ‘mPm AmVm§n¶ªVÀ¶m nmR>drV Amho. AmR> {Xdg dmQ> nhmerc H$m§?..
Vw¶met Pmcoë¶m ‘m¡ZmMm AW© hmoVm!.. VwPm {OdcJ ñZohr -nU N>o, H$m§htM {chrV Zmht -
: 213 : AéU
VwPr CXma‘ZñH$Vm ñnï> Xe©{dUma§ AmOM§ ào‘i nÌ ‘r WaWa˶m hmVmZ| CKS>c!§ ..AJXt
YS>YS>˶m A§V:H$aUmaZ§ Vo dmMc§..Am{U, Vwcm ‘r H$iV ZH$iV AmOn¶ªV d ¶mnwT>|{h gwImnojm§ (49)
Xþ:IM XoV Amcmo Amho d XoUma,...¶mMr ‘m¶m ‘Zmcm ˶mdoit A{Ve¶ Vrd« OmMUr Pmcr!..hmo, em§{V{ZHo$VZ, Vm. 4 ’o$~wd« mar 1930.
˶m‘wi|M gd© ~mOyg Q>mHy$Z, àW‘ Vwcm h| nÌ {chmd¶mg ~gVmo Amho. {ච‘§Owim,
‘§Oiw ,o ‘m¶m ‘ZmMr AmOMr pñW{V ‘moR>r M‘ËH$m[aH$ Amho. ‘m¶m ^mdZmàYmZVo‘iw | ‘r ‘cm j‘m H$a. H$m¶ {chÿ§ V|M g‘OV Zmht. Vwcm {chrZ åhUVmo§ V| nÌ Ho$ìhm§ {chÿZ hmoBc©
AZoH$ ‘mZ{gH$ AS>MUtV d g§H$Q>m§V dma§dma gm§nS>cmo d gܶm{h gm§nS>V Amho!.. ˶m gdmªM§ V| hmodmo. ‘§Owio, ‘r VwPm Ajå¶ AnamYr Amho. nU ‘cm Jm|Yië¶m‘wi| eãXM gm§nS>V ZmhtV.
VwOH$S>o AmOM ñnï>rH$aU H$g§ H$ê§$? AmOÀ¶m ¶m nÌm§V Var, Vw¶m ‘Zmcm EH$X‘ Y¸$m XoʶmMm - AéU.
‘r à¶ËZ H$arV Zmht. Vmo ‘cm YraM hmoV Zmht.
‘§Owio, nU EdT>§ ~arH$ Iao, H$s¨ Vy§ Á¶m CËH$Q>VoZ| ‘O{df¶t Amnë¶m A§V:H$aUm§V ^{º$ (50)
~miJrV Amhog, ˶mcm ‘r AJXt eVm§emZ|[h ¶mo½¶ Zmht! Am{U åhUyZ Va ‘m¶m ‘Zmcm Vm. 12 ‘mM© 1930.
OmñVM Xþ:I hmoV§!.. {à¶H$a AéU,
nU ‘mZdr ñd^mdmcm Am¡fY H$m¶? ‘cm ‘mPo {dMma d AmMaU hr {Za{Zamit R>do ʶmÀ¶m AmR> {Xdg YS>YS>˶m A§V:H$aUmZ| dmQ> nmhÿZ ~moQ>^a {MR>r Amcr. AmUIr n§YadS>m amoO
à¶ËZm§V H$Yt[h ¶e ¶oV Zmht! ¶m ~m~VtV ‘r Om| Om| OmñV {dMma H$ê§$ cmJVm|, Vm| Vm| ‘m¶m S>mHo$À¶m doit ‘Z YS>nS>|!..nU AOyZ nÌ Zmht!
‘Zm§V OmñVM g§Xho CËnÞ hmoVmo...dmXim§V gm§nS>cëo ¶m Zm¡H$o à‘mU| ‘mP§ ‘Z EH$gmaI§ Xmocm¶‘mZ AéU, Vwåhr Mmcdc§ Amho H$m¶? ‘mPo Ag| hmc H$m§ hmo ‘m§S>Vm§?..O| H$m§hr Vwåhm§cm
hmoD$§ cmJV§;...Am{U H$moR>cmM n¡cVra Jm§R>ë¶mM| g‘mYmZ Ag§ ‘cm H$YtM cm^V Zmht!.. gm§Jmd¶mM§ Agoc V| ñnï> {chm. {ZXmZ ‘r Vw‘À¶m {ZH$Q> ñZohmcm XoIrc nmÌ Zmht Ag| H$m§

216 217
R>a{dVm§? ‘Zm§V Mmccoct Agcr dmXi| Xþgè¶mcm gm§JU| d g‘OU| H$R>rU AgV|. {ZH$Q>À¶m
e³¶ {VV³¶m cm¡H$a H$m¶ V| nÌ nmR>dm. ‘r ¶oB©c Vmo ‘OHy$a dmMmd¶mg ‘ZmMr V¶mar ghdmgm§Vrc {OdcJ ‘mUgm§Zm, H$Xm{MV² gm§JVm ¶oBc© ; nU ˶mMm CXmanU| em§V {dMma H$aUmè¶m
H$ê$Z dmQ> nhmV Amho. 춺$s {daimM! Var nU, ñdg‘mYmZmgmR>r ñdV:Mo ‘Z H$moUmH$S>o Var nyU©nU| CKS>§ H$amd§, Ag§
nyduBVH$sM Vw‘Mr - ‘§Owim. Amnë¶mcm H$Yt H$Yt CËH$Q>VZo | dmQ>V AgV|..Am{U ‘§Oiw ,o åhUyZM ‘mPr ¶m KQ>H$o Mr ‘Z:pñW{V,
AJXt ‘moH$ionU| Vwcm H$i{dUma Amho.
: 214 :
(51) XmoZ AS>rM dfmªnydu,..Amnë¶m nÌì¶dhmamZ§Va,..n{VnËZr ¶m Zm˶mZ| Amncr Am¶wî¶|
em§{V{ZHo$VZ, ~mocnya; Vm. 22 ‘mM© 1930. EH${ÌV H$aʶmMm AmnU {ZûM¶ Ho$cm hmoVm!..nU ˶mZ§VaM ‘r {Xdg|{Xdg OmñV A§V‘wI© hmoV
{ච‘§Owim, Jocmo. ‘m¶m ^m|dVmcÀ¶m dmVmdaUm§V OwiZy Amcoë¶m KQ>Zm§‘i w | ‘cm AH$pënVnU| AZoH${dY Y¸o$
Joc§ nÌ Vw¶m hmVt nS>ë¶mZ§Va VwPr ‘Z:pñWVr H$m¶ Pmcr Agoc, ¶mMr ‘cm H$ënZm{h {Xco. Am{U ˶m§Mr à{V{H«$¶m åhUyZM H$s¨ H$m¶, ‘m¶m Am¶wî¶m§Mr ܶo¶| OmñV OmñV {dñVmaV
H$adV Zmht!..g{dñVa nÌmgmR>r§ Vw¶mH$Sy>Z ‘r AmR> {Xdgm§Mr ‘wXV ‘mJyZ KoVcr hmoVr; na§Vw Jocr§. Am{U Om| Om|, ‘r OmñV {dMma H$arV Jocmo, Vm| Vm| ‘cm ‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V dmQy>§ cmJc|..‘mP§
VËnyduM, Á¶m§Zr Joë¶m nm§Mghm ‘{hݶm§V ‘mP§ AY} A{YH$ ‘Z ì¶mnc§ hmoV,§ ˶m amOH$s¶ KQ>Zm§Zm Am¶wî¶ EH$mH$s ñdV§Ì AgU§ h|M OmñV Mm§Jc§! ˶mcm H$gco{h,..ào‘mMo XoIrc nm¶~§X ZH$moV!..
AJXt A{^Zd d ‘hÎdmM§ diU {‘imë¶mMr ~mV‘r, H$mcM ‘m¶m H$mZm§da Amcr! åhUyZ ‘§Owio, ‘Z AJXr KÅ> H$ê$Z,..AmO ¶m nÌmÀ¶m gwédmVrgM VwOH$S>o Amncr
d¡¶{º$H$ gwIXþ:I| ‘mUgmcm H$Yt gmoSy>Z OmUma ZmhtV, h| Ia§ Agco, Var AmOMr hr Am¶wî¶| nwÝhm {^Þ R>a{dʶmMr, ‘cm ¶mMZm H$amdr cmJV Amho!..
‘hÎdmMr KQ>H$m Ho$di ˶m§VM a‘‘mU hmoD$Z amhʶmnojm§, ˶mhÿZ CƒVa-qH$~hþZm gdmªV CƒV‘- : 215 :
Aem XoemÀ¶m H$V©ì¶mg VZ-‘Z-YZ|H$ê$Z OmJʶmMrM Amho, Ag§ ‘cm dmQ>V!§ åhUyZM AmUIr AmO ‘r O| Vwcm {chrV Amho, V| EImÚm A˶§V {OìhmiçmÀ¶m {‘Ìmcm Og| {chrZ,
ì¶W© H$mcmn춶 H$aʶmnojm§, ‘m¶m d Vw¶m ^{dVì¶m{df¶tMm ‘mPm {ZûM¶ VwOnwT>| AmOM ñnï> Vg|M AgUma! jU^a VwPm ‘mPm Xþgam H$gcm{h g§~§Y Amcm ZìhVm,.. Ag| Yê$Z Ho$di EH$
H$aU§ ‘cm Oê$a dmQ>V§!.. [Odm^mdmMr ‘¡ÌrU ¶m Ñï>rZ|M ‘mP§ h| nÌ dmM;..d Vwcm O| ‘ZmnmgyZ d àm§OcnU| dmQ>oc V|M
‘§Owio, gd© gwIt ìhmdtV hr ‘mPr ‘ZmnmgyZMr BÀNm!..Am{U Vr‘wi|M ‘m¶m hmVyZ ‘cm gwMd!
H$m§ht H$m§ht Jmoï>r EH$X‘ ^mdZm§À¶m ^am§V hmoVmV. EImÚm 춺$sM| Xþ:I H$‘r ìhmd§ ¶m H$ënZoÀ¶m ‘m¶m Am¶wî¶mÀ¶m Joë¶m H$m§ht dfmªVrc KQ>Zm nhm;..‘m¶m AmH$m§jm {Zamiçm, ‘m¶m
^am§V,..‘r Xþgè¶m H$m§htZm Xþ:Ir H$aʶmg H$maU hmoVmo!..Am{U A§Vt n¶m©¶mZ| ˶m 춺$scm{h ^m|dVmcM§ dmVmdaU {Zami§!.. Aem VèhoZ| CÎmoOZ{da{hV d ghmZw^y{VeyݶnU|M ‘mP§ Am¶wî¶
Xþ:I hmoʶmMm àg§J ¶oVmo. Mmcc§ hmoV§, ˶mdoit ‘mPr d¡¶{º$H$ H$V©~Jmar d ¶e| ’$moc R>act; ‘m¶m öX¶mÀ¶m Z¡g{J©H$
Am{U Vw¶m ~m~VtV{h Ag§M Pmc§!...H$m§?..‘O{df¶tÀ¶m Vw¶m CËH$Q> ào‘mZ| ‘cm AmH$m§jm, ‘cm OmUyZ ~wOyZ d ‘Z ‘mê$Z ~hþVm§er XS>dmì¶m cmJë¶m! nU BVH§${h H$ê$Z ‘r
‘mo{hZr KmVcr, ˶m‘wi| Vy§ Aßgam Zgcrg Var ‘cm gw§Xa dmQ>crg. Vw¶m chmZ‘moR>çm JwUm§Mm ‘m¶m ‘mUgm§n¡H$s¨ H$moUmcm gwIr H$ê§$ eH$cmo?..‘cm ‘O{df¶t dmQ>Vmo {VVH$m[h {dûdmg qH$dm
WmoS>mgm gwJ§ Y Oar XadiyZ ‘m¶mH$S>o Amcm, Var ‘m¶m öX¶m§V ˶mMr qH$‘V eVnQ>rZ| dmT>cr!.. A{^‘mZ, ‘m¶m ‘mUgm§nH¡ $s H$moUmcm dmQ>cm?..Agcm gXg{ÛdoH$~wÕrMm IyZ H$ê$Z..‘r ‘mPr
˶m KQ>Ho$cm,..Vy ‘cm qH$~hþZm ‘mPr XodVmM dmQ>V hmoVrg!.. ñdV:Mr {IÞVm ‘mÌ dmT>{dV hmoVmo§,..EdT>§M H$m¶ V|! nU OJmH$S>o {demc Ñï>rZ| n{hë¶mg ‘r

218 219
‘mPt åhU{dUmar§ ‘m¶m ^m|dVmcMt ht ‘mUg|,...A˶§V jwÐ ^mgUmè¶m Amnë¶mM ¶emn¶em§V, ‘Zmcm dmQ>V hmoVr ¶m§V AmûM¶© H$m¶? Vr ¶mnwT>[| h AerM H$m¶‘ amhrc. hmo, VwO~amo~aÀ¶m H$m§ht
cm^mVmoQ>çm§VM, ’$º$ a‘‘mU hmoVm§Zm {XgV hmoVt! Am{U V| nmhÿZ Va ‘m¶m ‘ZmMr {IÞVm ˶m H$mi dmT>V Jocoë¶m ‘m¶m g§~§YmM| ‘yi {dMmam§Vr§ ‘cm ¶m ^mdZ|VM gm§nS>Vo!..órnwéfào‘ n§H$O
~mOyZ|[h OmñV XmQ>cr XoIrc! Amho, Ag| ‘cm Var ~m~m§à‘mUo§ dmQ>V Zmht, "‘mZcm Va Xod, Zmht Va XJS>' Aem§VcrM H$m§hter
: 216 : ˶mMr pñWVr Amho. nU nwéfmhÿZ ñÌr öX¶mÀ¶m gmè¶m hmcMmcr {Za{Zamiçm AgVmV, ‘cm
nU CcQ>, ‘m¶m {M‘wH$ë¶m Am¶wî¶mH$S>,o ‘r OgOg§ OmñV ‘ycJm‘r Ñïr>Z| nmhÿ§ cmJcmo, dmQ>V§!..{VÀ¶m Am¶wî¶mMm, ܶo¶mMm,...ào‘ hm EH$ ~amM ‘moR>m ^mJ hmoVmo. åhUyZM órÀ¶m
VgVg§ ‘cm OmñVM ñnï>nU| g‘OyZ ¶oD§$ cmJc§, H$s¨ AmË‘kmZmMr AVmoZmV CËH§$R>m h|M ‘mZdr Am¶wî¶m§V c¾ hr ~m~ {deof ‘hÎdmMr åhUU| ¶mo½¶! nU, CcQ>, nwéfmcm OJm§V à˶j Vm|S>
Am¶wî¶mÀ¶m hmcMmctM| gwH$mUy!§ gmpÎdH$ ào‘mMr H$Yt H$Yt gaer hmoB,© ˶mdoir§ EH$àH$ma| ‘¶m©{XV Úmd¶mM| AgV|. ˶mÀ¶m Am¶wî¶mÀ¶m Zm¡Ho$cm AZoH$ AmH$m§jm§M| erS> AgV|. Vy§ ‘mJo§ EH$Xm§ åhQ>c§
naÝVw ào‘nyU© dmVmdaUmÀ¶m ~§YZmZ|, Amncr AmpË‘H$ àJ{V OmñV gwc^VoZ| d Ëd[aV hmoBc© , Ag§ Amhog Vg§M,.."AmH$m§jm nwéfmnwT>| ~gVgo, ào‘m gXm óröXt!'.
‘cm ‘YyZM dmQ>o Ia§; nU Var[h,..{Xdg|{Xdg ‘mPr EH$mH$s Am¶wî¶mMr AmH$m§jmM Vrd« hmoV VwPm ‘mPm g§~§Y {H$Vr M‘ËH$m[aH$nU| KSy>Z Amcm? ˶m doiÀ¶m ‘m¶m ghmZw^y{Veyݶ
Jocr!...‘mÌ OJmnmgyZ cm§~..cm§~.., {J[aH§$Xam§V OmD$Z ahmd§ Ag§ ‘mÌ ‘cm H$YtM dmQ>c§ dmVmdaUm§V YS>nS>Umè¶m öX¶mcm, Vw¶m EH$àH$maÀ¶m àdmhn{VV Am¶wî¶mMr MQ>H$Z H$ënZm
Zmht! Amnë¶m ^mo§dVmcÀ¶m gmè¶m 춺$s¨M| gwI dmT>{dʶm§gmR>r ‘mZdr OJm§VM Amnc§ Am¶wî¶ H$aVm§ Amcr! AJXr ‘moH$ionU| gm§JVmo..VwO{df¶tMr Agcr EH$ àH$maMr AZwH$§ nm Am{U ñdV:cm
ì¶VrV H$amd§,..Amnë¶m ^m|dVmct H$moUr[h Xþ:Ir Agy§ Z¶o;..hrM ‘m¶m öX¶mMr CËH$Q> BÀNm! {‘iy§ eH$Uma| ghmZw^y{V d CÎmoOZ ¶m§M| Zd| ñWmZ ¶m§Mr doS>r ñdmWu Amem, ¶m§VM ‘m¶m Vwcm
{dMma H$ê$Z àm§OcnU| dmQ>md|, H$s¨ OJm§V Amnë¶mcm Vg§ ñdV:M§ Ag§ {Zami§ gwI H$m§htM Zmht! {Xcoë¶m ˶mdoiÀ¶m hmoH$mamMm g‘mdoe hmoVmo. ˶mdoit ‘cm dmQ>o, ‘§Owim d ‘r EH$‘oH$m§Zt
^m|dVmcÀ¶m gmè¶m§Zm gwIr H$aU|, ¶m§VM ‘m¶m gwImÀ¶m ì¶m»¶oMm g‘mdoe hmoVmo! EH$‘oH$m§Zm Amnc| åhQ>c§ H$s¨ Pmc|; ˶m§VM AmnU EH$‘oH$m§gmR>r ào‘mM§, gwImM§ Z§XZdZ {Z‘m©U
Am{U åhUyZM, ‘cm {Xdg|{Xdg dmQy>§ cmJc§ Amho, cmoH$godÀo ¶m ‘mJmªV Agcoë¶m ‘Zwî¶m‘mJo§ H$ê§$!...
{OV³¶m H$‘r Cnm{Y AgVrc,..˶mÀ¶m ~è¶m dmB©Q> ^moJm§er§ {OV³¶m H$‘r 춺$s¨Mm gai g§~§Y : 218 :
¶oV Agoc, {VVH$s ˶mMr H$m¶©j‘Vm OmñV dmT>co !..˶mcm Amnë¶m nwîH$iem d¡¶{º$H$ BÀNmAmH$m§jm nU Amnë¶m OJm~mhoarc ì¶dhmar OJmMr ˶mdoit Amnë¶mcm OamgwÕm§ H$ënZm Amcr
‘¶m©{XV H$ê$Z,..qH$~hþZm ˶m ‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V Xm~yZ Q>mHy$Z, OJm§V dmJU|M A˶§V Oê$a AgV§! ZìhVr. åhUyZ ~m~m§Mm JhO~ Pmë¶mZ§Va H$m§ht ‘{hݶm§Zt Va ‘r OmñVM Jm|YiyZ Jocmo!..˶mdoit
Am¶wî¶m§Vrc gmao ^moJ,..d¡¶{º$H$ AmZ§X ˶mÀ¶m ܶo¶‘mJmªV AS>Wim AmUVrc! åhUyZM ‘Z ‘Zm§V {’$ê$Z {dMma ¶oV,..ì¶{º$e: {ZY©Z ‘r!..‘mP§ ñdVM§ Am¶wî¶ OJmÀ¶m ¶m YH$mYH$sÀ¶m
Am§dê$Z ˶mZ| ˶m§Zm nmR>‘moa| Pmc| nm{hOo!.. O‘mݶm§V Ho$ìhm§ d H$g§ pñWa hmoUma?..Am{U ‘mPr§ ܶo¶| Va Vmo pñWaVoMm H$mc OmñVM Xÿada
Agë¶mM {dMmam§‘wio§ ‘cm A{YH$m{YH$ dmQ>V|, H$s ‘m¶m ‘ZmMr Z¡g{J©H$ aMZm ñd¶§nyU© ZoUma! ‘J, Vm|n¶ªV ‘mPm d ‘§Oiw Mo m g§~§ Y§ ?..nU, Var Vwcm Yra XoʶmgmR>t d ‘m¶m{h ‘ZmÀ¶m
ñdê$nmMr Amho. ‘m¶m Am¶wî¶mMm ܶo¶‘mJ© YramZ| AmH«$‘U H$am¶d¶mg ‘cm H$moUmÀ¶m gmo~VrMr ^«m‘H$ em§VrgmR>r§ ‘r Vwcm BH$S>o ¶oB©n¶ªV, Vgë¶mM {ÛYm ‘Z:pñWVtV AmeoMt ào‘i nÌ| {chrV
AJXt A{Ve¶ Amdû¶H$Vm AmhoM Ago§ Zmhr!.. Jocmo! ‘§Owio, Var ‘mP| ‘Z ‘mÌ AZoH$doim ‘cm Am§Vë¶m Am§V A{Ve¶ OmirV Ago. {deofV:,
: 217 : VwP§ ‘O~ÔcM§ {XgyZ ¶oUma§ CËH$Q> ào‘! hmo, V|M ‘mPm hm X§^ H$m¶‘ R>do ʶmg OmñV H$maU Pmco.§
‘m¶m ‘ZmMr ^y{‘H$m àW‘nmgyZ Aer AgyZ{h, ‘mPm VwO~amo~aMm g§~§Y dmT>V Jocm! Aemdoit ‘cm H$m¶ H$amd§ V|M g‘OV Zgo. ‘mÌ, ‘r eodQ>r gd© àH$ma| Vw¶m Xþ:Img d {Zameog
AmOn¶ªV ‘m¶m ‘Zmcm V| EH$ H$moS>|M hmoVo! óröX¶ d órg§J{V ¶m§Mr Z¡g{J©H$ AmH$m§jm ‘m¶m H$maU hmoUma, Ag| ‘cm ˶mdoionmgyZ {Xdg|{Xdg OmñV ñnï>nUo§ d CËH$Q>VoZ| {Xgy§ cmJc| hmoVo.

1 1
{X„r àXe©Z d àdmg g§ndyZ naV Amë¶mZ§Va, BH$S>o {ZKyZ ¶oʶmnydu ‘r Agë¶mM Z nmhVm§ ~ogw‘ma CYinÅ>r H$arV MmcUmar hr ñdmWu {~«{Q>e amOgÎmm åhUOo EH$ emn Amho!..d
‘mZ{gH$ H$„moim§Zr PnmQ>cmo Jocmo hmoVmo; nU Var ˶m pñWVtV{h ‘r VwO~amo~a nyduÀ¶mM nÕVrZ| Vr AZ˶mMmamÀ¶m OmoamdaM CcWyZ nmS>U| h| à˶oH$ Am¶©nwÌmM| H$V©ì¶ Amho!..''
dmJcmo. {Xdg|{Xdg A§V‘w©I hmoD$Z {dMma H$arV Joë¶m‘wi| Hw$Qw>§~m§V KSy>Z ¶oUmè¶m ZdZdrZ Aem VèhoZ| ˶m§Zt JwS>Ko Q>Ho $y Z ^mH$arMr ¶mMZm H$ê$Z{h, ^mH$arEodOr ˶m§À¶m nXar Ym|S>m
KQ>Zm§Vrc jwÐVm OmUdcr Am{U OÝ‘OmV ZmVt d ˶m§Mm Amgam,..OJmMo {Zh}VHw $ ì¶dhma,..n¡emMr nS>ë¶m‘wi,| ..˶m§Zr OJmÀ¶m B{Vhmgm§Vrc Zd| nmZ CKS>c!| ..Xoe^º$sMr cmQ> ‘mZdr A§V:H$aUm§V
qH$‘V.. ¶m§Mr ¶WmW© H$ënZm ‘cm EWrc EH$mH$s OrdZm§V OmñVM ñnï> Pmcr! AmOn¶ªV H$Ythr MT>cr Zgoc, BVH$s C§M Vr ¶m jUt CM§~icr Amho!.."AmnU H$m§hr XodXÿV
hmo, ‘§Owio,..Am{U ¶mMr à{V{H«$¶m åhUyZM H$s¨ H$m¶, {Xdg|{Xdg ‘mPt ܶo¶| OmñV Zmhr! A{Ve¶ Xþ~io d ‘mohmcm Vm~S>Vmo~ de hmoUmao Amhm|; na§ÝVw Var{h, {ZH$amMm à¶ËZ
OmñV {dñV¥V ñdê$nmMt hmoV Joct. H$ê§$!'..Ag| gm§JV gm§JV, ñdV: Xoem§Vrc à˶oH$ 춺$sÀ¶m öX¶m§Vrc Á¶moV AZoH$ hmcAnoï>m
eodQ>t, ‘r ‘Zmcm {ZH$amMm àûZ {dMmê§$ cmJcmo. ‘m¶m ¶m ‘mUgm§À¶m gwIXþ:ImÀ¶m gmogV,.. d Amnë¶m nUVrÀ¶m Á¶moVrda noQ>drV..Jm§YrOtZt hr ˶m§Mr Xm§S>rMr A{^Zd..n{dÌ
~mJwc~moì¶mZ|,..˶m§À¶m d¡¶{º$H$ ñdmWu BÀNmAmH$m§jm§À¶m H$ënZm§Zr§, Amnc§ WmoQ>H§$ Am¶wî¶ d ¶mÌm gwê§ Ho$cr!..Vr AmO ¶m KQ>Ho$cm{h Mmcy Amho.
Amncr ܶo¶| ‘¶m©{XV H$am¶Mt H$m?..Amncr dmT> ‘wim§VM N>mQ>md¶mMr H$m? ¶m ì¶mnH$ Ñï>rZ| {~«{Q>e gaH$ma gm‘϶©dmZ² Agc| Var OJm~Ôc XheV ~miJyZ Amho! ˶m§Zm{h ˶m§Mr
OJmH$S>,o ..‘m¶m XoemH$S>,o Om| Omo§ ‘r Imoc {dMma H$ê$Z nmhÿ§ cmJcmo, Vm| Vm| ‘cm nQ>c,| H$t ‘cm OJm§Vrc A~«y Amho! åhUyZM Jm§YrOr åhUVmV, H$s§, "¶m amï´>H$m¶m©gmR>r ˶mÀ¶m gwnwÌm§Mo§ {OVHo$
g‘mOmgmR>t, ‘m¶m ‘m¶XoemgmR>r§, nwîH$i H$aʶmgmaI§ Amho. Amnë¶m qH$dm H$moUmÀ¶mhr jwÐ OmñV An©U hmoBc© ,..{OVH|$ OmñV ew{ÕH$aU hmoBc© ,..{VV³¶m OmñV doJmZ| ¶m AmoOñdr cT>çmMm
d¡¶{º$H$ gwIXþ:ImÀ¶m H$ënZoZ| Jm§Jê$Z Omʶm§V AW© Zmht!..Amnc§ Am¶wî¶, AmO Amho Vg§M VoOñdr eodQ> hmoB©c!..'
ñdV§Ì d A{Z~ªY R>odmd§!..XoeH$maUt CÀM ܶo¶m§gmR>r Amncm Xoh {POdmdm! h|M Amnc§ AmOM§ ¶m JS>~S>tV gwadmVrg d„^^mB© Joco,..goZJwá Joco,..Am{U Aer AZoH$ cmoH$m§Zm AQ>H$
H$V©ì¶!.. Pmë¶mZ§Va{h Amåhr Am‘Mr d¡¶{º$H$ gwIXþ:I| Q>mHy$Z XoemÀ¶m ¶m ‘hmZ² H$m¶m©g Amnmnë¶m jwÐ
: 219 : Hw$dVrZ| ghmZw^y{Vna hmV^ma cmdʶmg AmVm§ nwT>o§ hmoUma Zmht, Va ‘J Ho$ìhm§..
Am{U ¶mM gw‘mamg,..ñdXoe-ñdmV§Í¶mMm PJS>m AmUr~mUrn¶ªV ¶oD$Z R>oncm ‘§Owio, åhUyZM gd© {dMmam§Vr AmVm§ ‘r h| R>adc| Amho! H$s¨ gmao d¡¶{º$H$nme ¶oW|M
Amho!..ìhmBgam°¶À¶m JmS>rImcr§ ~m±~ ’w$Q>cm d ˶mÀ¶m ~§Jë¶mda Am‘À¶m ‘m¶XoemÀ¶m ñdmV§Í¶mÀ¶m VmoS>md¶mMo,..d¡¶{º$H$ AmH$m§jm§Zm{h ¶oW|M ’$mQ>m Úmd¶mMm d ¶oWyZ Amnë¶m AJXr§ nyU©nU| Zì¶m
AmeoMmhr ^«‘mMm ^monim ’w$Q>cm!..˶mZ§VaMr cmhmoaMr H$m±J«og! Vr Va Xoeào‘mZ| agagUmè¶m Am¶wî¶mg gwadmV H$amd¶mMr!
hOmam| ܶo¶m§Zr§ d H$ënZm§Zr Ii~icocr YJYJVr H$T>B©M hmoVr. Odmhacmc Zohê§$M§ Aܶjr¶ : 220 :
^mfU {H$Vr AmoOñdr? ˶m§M§ åhUU§,.."¶emda AmnU A{YH$ma JmOdy§ eH$V Zgcmo Var ‘hmZ² AmVm§ gm§J, Aem pñWVtV, Vy§ ‘Oda A{ZpûMV H$min¶ªV {dg§~Zy amhU|, Amnë¶m^m|dVt
Jmoï>r ‘hmZ² g§H$Q>m§VyZM àmá H$ê$Z ¿¶mì¶m cmJVrc!..' ˶mM doiMm Vmo g§nyU© ñdmV§Í¶mMm Agcoë¶m g‘mOì¶dñW|V ¶mo½¶ hmoBc© H$m§? ‘mPo§ ^mdr Am¶wî¶ AmVm§ AmO Amho ˶mhÿZ{h {H$VrVar
R>amd;..d Joë¶m 26 OmZodmarMm ñdmV§Í¶{XZmoËgd! ¶m gd© KQ>Zm, H$moU˶mhr Xoeào‘r VéUmcm nQ>tZt A{ZpûMV hmoV Amho!..qH$~hþZm ‘m¶m Or{dVmMr Vma{h Ho$ìhm§ VwQ>co , h| XoIrc gm§JVm§ ¶oV
XmoZ hmV H$aʶmgmR>t AmìhmZ|M XoV hmo˶m.. ‘hmË‘mOtZt Ho$coë¶m OZVoÀ¶m {hVmÀ¶m gmܶmgwܶm Zmht!
‘mJʶm!..nU ˶m§À¶m gd© àH$maÀ¶m ào‘i à¶ËZmZ§Va{h ˶m ’|$Q>mië¶m Joë¶m! åhUyZM Vo åhUyZM åhUVmo, ‘cm j‘m H$a, ‘§Owio!... ‘cm ‘mhrV Amho, ‘m¶m Xþ~ionUmcm ~ir
åhUVmV, ""‘VñdmV§Í¶ d g§KñdmV§Í¶ ¶m§{df¶tMo Am‘Mo h¸$ {hamdyZ KoD$Z, Am‘À¶m AÞmÞXeoH$S>o nS>ë¶m‘wi|, Vw¶m Am¶wî¶mcm M‘ËH$m[aH$ diU cmJc|!..Vw¶m Am¶wî¶mMt Joct XmoZ df], Vwcm

220 221
dmQ>Umar Zdr Amem EH$mEH$s g‘yi Zmhter hmoʶmMm VwOda àg§J Amcm!.. nU ‘r AmVmn¶ªV Amcoc| Vw‘M| n{hc| nÌ YS>YS>˶m A§V:H$aUmZ| dmMc|, d ˶m§V {dIwacoë¶m {dMmam§Mr ^d{V Z
AJXr ‘moH$ionU| {c{hcoc| dmMë¶mda Vwcm EdT>| Va g‘OyZ ¶oB©c, H$s¨ ‘r ^mdZmàYmZ Amho. ^d{V H$arV H$m§ht H$mi Vi‘ië¶mda Vw‘M| Xþga| nÌ ‘m¶m hmVt ¶oD$Z WS>H$c|.
H$Xm{MV², EH$àH$ma| Xþ~im{h Amho; nU ZrM ‘Zmod¥ÎmrMm Img Zmht!.. AéU, ‘r Joco XmoZ VrZ {Xdg ˶mda nyU© {dMma Ho$cm, Vw‘Mm loð> ܶo¶m§À¶m d ‘ZmÀ¶m
Voìhm§ VwcmM {dMmaVmo, em§VnUo§ {dMma H$ê$Z{h ‘cm CËH$Q>VoZ| Amnë¶mH$S>o AmH${f©V g‘mYmZmÀ¶m AmS> ¶oD$Z Vwåhm§cm nm¶~§X KmcUmam ‘mPm nme ‘r H$mTy>Z KoʶmM|M {dMmam§Vr§
Agcoct loð> H$V©ì¶| ~Omdʶmg ‘r nwT>| hmoD§$, H$s¨ Vy§ ‘r ¶m§gma»¶m jwР춺$s¨À¶m d¡¶{º$H$ R>a{dc| Amho. h| nÌmÀ¶m gwadmVrgM ‘r Vwåhm§cm gm§JyZ Q>mH$Vo.
gwIXþ:Im§V d Amem {Zame|V Jwa’$Qy>Z, Am¶wî¶m§Vrc ¶mnwT>ct nmdc| Q>mHy§$? AmVm§ Var Pmc| H$m§ Vw‘À¶m ‘ZmM| g‘mYmZ?
‘cm ‘mhrV Amho, ‘cm ¶mo½¶ VmoM ‘mJ© XmIderc!..Vy§ ‘mPm ¶oWrc {MÌH$cm d Jm¶Z : 221 :
¶m§Mm H$[ëncocm H$mog© g§ndcm; adtÐZmWm§Zr d ¶oWrc BVa AܶmnH$m§Zr ‘m¶m {MÌH$coMo ’$ma AéU, ‘m¶mH$S>o H$moU˶m{h àH$maÀ¶m ghmZw^Vy rZ| Vwåhr nmhÿ§ ZH$m, Vw‘À¶m Am¶wî¶m§V ‘r
H$m¡VwH$ Ho$c|! "Cnm{Y' hr em§{V{ZHo$VZMr nXdr{h {‘imcr. AmVm§ E{àcÀ¶m gwadmVrg gwZr{V åhUOo EImÚm H$mën{ZH$ ór-춺$sà‘mU| Amco Joco, Ag|M g‘OyZ Mmcm; åhUOo ‘J Vw‘À¶m
AaqdXm§M| c¾ hmoUma Agë¶m~ÔcMr, ~m~m d AaqdX ¶m XmoKm§Mr ‘cm nÌ| Amct AmhoV. ‘Zmcm dmQ>Umar éIéI, ‘YyZM hmoUmar Amnë¶m H$V©ì¶mH$V©ì¶mMr Vw‘À¶m öX¶m§Vrc Ii~i
˶mH$[aVm§ ‘cm ¶oWyZ cm¡H$a {ZKmd| cmJoc. nU VËnydu ghmgmV {Xdgm§V Vw¶m nÌmoÎmamMr ‘r EH$X‘ Wm§~oc, Am{U Vw‘À¶m Am¶wî¶mMm ñdV§Ì JmS>m, Vw‘À¶m ܶo¶‘mJm©dê$Z gwairV nwT>| Mmcy§
¶oW|M dmQ> nmhVmo. hmoBc© !..
‘§Oiw ,o Vw¶m Amem^§Jm~Ôc ‘r VwPm Ajå¶ AnamYr Amho, h| ‘r OmUVmo; nU Var{h Vy§ ‘m¶m ghmZw^y{Veyݶ Am¶wî¶m§V Vw‘À¶m ào‘mMm Amocmdm ‘m¶m ‘Zmcm em§{V AmUrV
‘OH$S>o X¶mЩ Ñï>rZ| nmherc d ‘cm ‘mPt H$V©ì¶| H$aVm§Zm, EImÚm {OdcJ ‘¡{ÌUrà‘mU|, ew^ hmoVm h| Ia|; nU Var{h ‘r àW‘nmgyZM WmoS>çm ’$ma à‘mUm§V OmUyZ hmoVo, H$s Vwåhr ‘cm dada
qMVerc. dmQ>o,..˶mnojm§{h ^¶§H$a ^mdZmàYmZ Amhm§!..Vw‘À¶mH$S>o nm{hc§ H$s¨, ‘cm eoco H$drMr AmR>dU
VwPm ào‘i ñZohmMm AOyZ{h ^wH$cocm, - AéU hmoB.© H$moR>c§ V| AmR>dV Zmhr;..Vwåhr ‘cm ^oQ> åhUyZ {Xcoë¶m ¶m nwñVH$mda, ‘r ‘mJ|
Ho$ìhm§Var EH$ dm³¶ {c{hc§ hmoV§ -""
(52) ''
H$ë¶mU; Vm. 13 E{àc 1930. H$mc {d‘ZñH$ pñWVtV V| nwñVH$ nwÝhm§ MmiVm§Zm V|M dm³¶ ‘m¶m S>moiçm§g‘moa Amc|.
AéU, Am{U ‘cm EH$X‘ V| {H$VrVar nQ>c§!
‘m¶m EImÚm{h eãXmcm Vwåhr ‘moSy>Z OmD§$ Z¶o, åhUyZ OnyZM eãX dmnaVo; nU Var nU AéU, ˶m~Ôc ‘r Vwåhm§cm H$gcm Xmof ‘mÌ ‘witM XoV Zmht. ‘OH$S>o Amnco {dMma
Vw‘À¶m Amcoë¶m ‘moH$içm nÌmcm AJXt ‘moH$ionU|M CÎma nmR>{dV|. ¶m nÌmZ§Va AmUIr nÌ| gm§JVm§Zm, Vwåhr XmI{dcocm Amnë¶m ‘ZmMm ‘moH$ionUm d ‘Odarc {dûdmg ¶m§Zm ‘r nmÌ
{chÿZ ‘r Vwåhm§cm ‘OH$S>o AmH${f©c| OmʶmMm Adga XoD$§ Z¶o, h|M ¶mo½¶, Ag| ‘cm dmQ>V.| åhUyZ Amho!..VodT>m Var ‘cm ‘O~Ôc AmO AmË‘{dûdmg dmQ>V Amho!..ghdmgmoÎma {ddmhm§À¶m ~m~VtV,
¶mM nÌm§V O| H$m§ht dmQ>V|, Vo gma| gma| {chÿZ KoVo. WmoS>çm ’$ma {dH$mg nmdcoë¶m 춺$s¨‘ܶ| Agc| ‘moH$i| dmVmdaU Agc| VaM EH$‘oH$m§À¶m Iè¶m
narj|VyZ ‘r AJXt ‘moH$ir Pmco. ‘mPr Joë¶m dfm©Vrc ‘Z:pñWVr, Vg|M ZmZm§À¶m gwImMr ˶m§g H$ënZm Amho Ago g‘Omd¶mM|!..
eodQ>À¶m AmOmam§Vrc ewlfy m ¶m Jmoï>r cjm§V KoVë¶mda ‘mPm [ZH$mc H$m¶ R>acocmM Amho. ˶mZ§Va : 222 :

222 223
Vw‘M| Mma {Xdgm§nyduM| g{dñVa nÌ dmMyZ, ‘m¶m ‘Zm§V {dMmam§Mr ^¶§H$a Ii~i Vwåhr H$arV AgVm§Zm, ‘cm {H$Vr{h Xþ:I hmoV Agc| d hmoUma Agc|, Var ‘r Vwåhm§cm ‘m¶m
CS>mcr Zmht qH$dm ‘cm Xþ:I Pmc§ Zmht, Ag§ ‘r CJmM ImoQ>§ H$emcm {chÿ§?... nU AéU, ‘r öX¶m§Vrc Vw‘À¶m{df¶tMm gd© ào‘m EH$dQy>Z,..ew^M qMVrZ.
OgOgm OmñV {dMma Ho$cm, VgVer ~mdê$Z ‘mÌ Joco Zmhr!..Am¶wî¶m§V ¶mhÿZ{h ‘moR>r g§H$Q>| AéU, IamoIaM gm§JVo, Vw‘À¶m{df¶t ‘m¶m ‘Zm§V nyduBVH$mM ñZoh d n{dÌ {Oìhmim
‘Oda ¶oD$§ eH$Vrc, H$Xm{MV² ¶oVrc h| ‘r OmUyZ Amho. Vw‘Mr AmoiI hmoʶmnyduM§ Am¶wî¶,..d Amho. ‘m¶m ^{dVì¶mcm H$m¶ Agoc V| diU cmdʶmg d O| cmJoc ˶m§V ñdV:cm gm‘mdyZ
Vw‘Mr AmoiI, ghdmg, ào‘ AZw^dë¶mZ§VaM§ AmOn¶ªVM§ ‘mP§ Am¶wî¶, ¶m§V {H$Vr ’$aH$ hmoVm? Zoʶmg, ‘r nyU© Zgco Var ~arMer g‘W© Amho!..Voìhm§, ‘O{df¶t H$gcm{h {dMma Z H$aVm§,
V| Vg§M H$m¶‘ am{hc§ AgV§ Va, ‘cm AmZ§X Pmcm AgVm Img!... Vwåhr AJXr em§V ‘ZmZ| Vw‘À¶m Am¶wî¶mcm Omo H$moUVm loð> gwImMm ‘mJ© dmQ>V Agoc, ˶mMmM
VWm{n V| AmVm§ e³¶ Zmht; nU åhUyZ; H$mcmÀ¶m AmoKm§Vrc Vw‘À¶m ghdmgm§V OodT>o ‘r Adc§~ H$am, Vw‘À¶m ܶo¶mMr emûdVr ~miJm,..Am{U H$m¶‘ {Q>H$Uma| g‘mYmZ ‘mZm. ñdV:À¶m
gwIr jU ‘mPo åhUy§ eH$co,..‘r Omo WmoS>m ’$ma AmZ§X Mmoacm,...Vmo Var H$m¶ WmoS>m Amho?..Vw‘À¶m jU^§Jwa gwImH$S>o nhmʶmnojm§, H$moUmÀ¶m{h H$m¶‘ gwImH$S>o ‘mPo S>moio cmJcoco AgVmV!..
ghdmgmnmgyZM ‘cm AmZ§Xmà‘mU| g§H$Q>mM§ r{h OmñV OmñV Vm|SA > moiI Pmcr!..Vw‘À¶m ghdmgm‘wiM| : 224 :
H$Xm{MV²-˶m§Zm Vm|S> XoʶmBVH$s ‘mPr ‘Zmo^y{‘H$m V¶ma Pmcr Amho!.. ‘m¶m nÌmZ| Vw‘M| ^mdZmn«YmZ A§V:H$aU H$Xm{MV² nwÝhm EH$Xm§ ‘O{df¶tÀ¶m ^mdZm§Zt
‘r {ZamemdmXr hmoVo, ˶mdoit ‘cm dmMZm§V H$m¶ qH$dm ì¶dhmam§V H$m¶, {Zamem {Xgcr CM§~iyZ ¶oBc© ;..d ˶mM ^mdZoÀ¶m ^am§V Vwåht ‘cm nwÝhm H$m§hr§Var nÌ {chmc! nU, åhUyZ ¶oW|
H$s¨ ˶m§VM EH$ àH$maMm AmZ§X dmQ>!o ..nU g§H$Q>me§ t AmoiI Pmë¶m‘wi,o AmO ‘r ~arM AmemdmXr ~OmdyZ gm§JVo, H$s¨ h| nÌ dmMVm§M ‘m¶m ^{dVì¶mMm d ({OìhmiçmMr ‘¡ÌrU ¶m Ñï>rZ|gwÕm§)
Pmco Amho. Am¶wî¶mcm ñdV:Mr Aet H$m§ht ܶo¶| AgVmV,..d AgmdtV,..Ag| ‘cm{h ‘ZmnmgyZ ‘mPm,..{dMmaM gܶm§ gmoSy>Z Úm! OJm§V dmdaUmar IarIwar 춺$s Zìho, Va ì¶dhmar OJmÀ¶m
dmQy>§ cmJc| Amho...Xþ:ImM| dmVmdaU ^modVt {XgV Agoc, Zmht Ag| Zmht; nU Var{h "KZV‘u MaH$m§VyZ ~mhoa nS>Umar,..dada {Xgm¶cm jUmojUt Xþ:Ir hmoUmar,...nU {OÀ¶m A§V:H$aUm§V
ewH«$ ~K amÁ¶ H$ar'..Ag| ‘cm ImÌrnyd©H$ dmQ>ë¶mdm§MyZ ahmV Zmhr!... ñd¶§ñ’y$V© AmZ§XmMm PamM gVV dmhV Amho,..Aer ‘r EImÚm H$mX§~atVrc H$mën{ZH$ ór
åhUyZ ‘mJ| ‘cm AmdS>Umè¶m Zwg˶m ’w$cnm§Iar H$drnojm Vm§ã¶m§gmaIo loð> H${d, qH$dm Amho,..Ag|M gܶm g‘Om!..Am{U Vwåhr R>a{dcoë¶m ‘mJm©cm cmJm.
~«mD$qZJ, dS>ñ© dW© ’$ma AmdSy>§ cmJco AmhoV. amJmZ| Zìho, nU Vw‘À¶mM {hVmÀ¶m Ñï>rZ|, ‘r AmVm§ ¶m nÌmcm Vw‘À¶mH$Sy>Z CÎmamMr{h
: 223 : Anojm H$arV Zmhr;..H$s¨ Vwåht ¶oW| Amë¶mda Vwåhm§cm ^oQ>ʶmMr[h ‘cm BÀNm Zmht!..Vwåht gwIr
loð> d {dñV¥V ܶo¶| Am{U d¡¶{º$H$ gwIXþ:I|,..Amem{Zamem ¶m§Mm Vwåht Vw‘À¶m nÌm§V Pmcoco nmhʶm§V {‘iUmam gmpÎdH$ AmZ§X h|M ‘m¶m Am¶wî¶mM| ܶo¶!..VWm{n, Vw‘À¶m{df¶tMm
C„oI Ho$cm Amho. ˶m§À¶m loð>H${Zð>Vo{df¶t ‘m¶m ‘Zm§V AmOn¶ªV AZoH$ doim§ Vw§~i CS>mcoc| CËH$Q> ñZo h ^md ‘m¶m öX¶m§ V AOy Z {h H$m¶‘ Amho ! ..¶mnw T > | { h Vmo VgmM amhrc
Amho. nU {H$Vr{h {dMma Ho$cm, Var ‘r åhUOo gmܶm ‘ܶ‘pñWVtVrc Hw$Qw>§~mÀ¶m H$j|VM Am{U..AéU,...Amncm ܶo¶‘mJ© AmH«$‘yZ H$Yt ¶WmH$mct ¶eñdr Pmë¶mda ‘r AgoZ VoW| Vwåhr
{’$aUmar,...qH$~hþZm, Ho$di ˶mÀ¶m Amgè¶mcmM amhmUmar EH$ Xþ~ir ór Amho!..Voìhm§ ¶m ¶mc,..˶mdoit ‘r Vw‘M|, nyduBV³¶mM n{dÌ {OìhmiçmZ| ‘mPo {ZH$Q>Mo ñZohr åhUyZ ñdmJV
~m~VtVrc ‘mPo AOyZ{h ApñWa Agcoco {dMma Vwåhm§cm AmO ¶oW| gm§Jʶm§V Var H$m¶ AW©?..˶mda H$arZ.
¶m ‘m¶m n[apñWVrMr XmQ> N>m¶m nS>cocr Vwåhmcm AmT>ioc!... Vwåhmcm {Z‘©i ¶eM qMVUmar - ‘§Owim XogmB©
nU EdT>| ‘mÌ Ia|,. H$s¨ Vwåhr Á¶m loð> ܶo¶AmH$m§jm§Zr§ ào{aV hmoD$Z AmO ñdV:À¶m
d¡æ¶{º$H$ gwIm§H$S>o nyU©nU| XþB©j H$aʶmM| R>a{dc| Amho,..˶m§~Ôc ‘cm AmXa Amho!..Am{U Vg|

224 225
(53) ZìhV|,..V| AmVm§ g‘Oy§ cmJc|. ‘mZdr OJm§Vrc gmè¶m ì¶dhmamMm, Am{W©H$ nm¶m,. d ‘mPt gXm
em§{V{ZHo$VZ, Vm. 8 E{àc 1930 OmJ¥V AgUmar Cƒ ܶo¶|,..¶m§Vrc {XgyZ ¶oUmar hr ‘Zñdr V’$mdV d Aì¶mhV Mmcy§ Agcocm
‘§Oiw mVmB©, KZKmoa PJS>m nmhÿZ, ‘mPr ì¶dhmar OJm§Vrc hV~BVm AmVm§ ‘cm ñnï> Pmcr Amho!..Am{U ‘J
Vwcm gd©ñdr Xþ:I XoʶmgM ‘r H$maU Pmcmo. nU VwP| nÌ AmO {‘imco ˶m§V VwPm CXma ‘cm dmQ>c,§ ..Ho$di ào‘inUm‘wi| H$ënZm Zmht ˶m O~m~Xmè¶m, AmnU {eamda KoʶmMm ‘yIn© Um
ào‘inUm, AOyZ{h AmoVàmoV ^acocm {XgyZ ¶oVmo! ˶m‘wi| ‘r OmñVM JwX‘ê$Z Jocmo Amho. Ho$cm!..Am{U ‘r AmR>dS>Ào ¶m AmR>dS>o Jm§Jaë¶mgmaIm {d‘ZñH$nU| VoM VoM {dMma ‘Zm§V KmoidrV
‘mPr Xþ~ir ^mdZmàYmZVm OmUyZ Vy§ ‘OH$S>o ào‘i ^{JZrÀ¶m Ñï>rZ| nm{hc§g..‘§Oiw mVmB©, Amcmo Amho.
‘cm eãXM gm§nS>V ZmhtV. Ia|M, Vy§ EH$ XodVm Amhog!.. Am{U ¶m Zì¶m Am{W©H$ Ñï>rZ|, {‘am qH$dm ‘§Oiw ~o amo~aÀ¶m ‘m¶m g§~Y§ mH$S>o nmhÿ§ cmJVm§M,
‘cm Vwcm ^oQ>md§g§ {H$Vr dmQ>V§?..nU ‘m¶m ‘ZmMm Xþ~ionUm ‘r nyU© OmUVmo. ˶m‘wi| ‘r nyU© MwH$V Amcmo d MwH$V Amho, Aer ‘mPr nyU© ImÌr Pmcr.
AmUIr H$m§ht {Xdgm§Zr ‘r {VH$S>o Amcmo, Var Vwcm ^oQ>ʶmM| Q>miUma Amho!..nU Var{h Vw¶m ‘§Oi
w m EH$àH$ma| OJm§V {Z:ghm¶ Amho,..Vr ‘Oda ‘ZmnmgyZ ào‘ H$aVo; {VM| CËH$Q> ào‘
ào‘i ñZohmMr ‘cm AOyZ{h A˶§V Oéar Amho...nwÝhm§ ^oQ> hmoBn© ¶ªV VwO{df¶t ào‘mXa ~miJUmam, ‘r daÀ¶mda P|cë¶mg, Vr gwIr hmoB©c!..Amnë¶mcm{h WmoS>r’$ma {VOnmgyZ ñdV:À¶m gwImMr
VwPm Xþ~im, nU ào‘i ñZohr, AéU Anojm Amho,..Agë¶m {dMmam§À¶m ˶mdoiÀ¶m CËH$Q>Vo‘wi|M, ^mdZoÀ¶m ^am§V, ~m~m§À¶m {damoYmg
Vm|S> XoD$Z, ‘r ˶mdoit {Vcm nmR>ret KmVc|!
nU AmVm§ dmQy> cmJV§,..¶m ì¶dhmar OJm§V,..h| gma§ ‘r H$emÀ¶m Omoamda Ho$c§?..
(54) : 225 :
em§{V{ZHo$VZ Vm. 9 E{àc 1930. OJm§V Zwg˶m ào‘mda OJU§ e³¶ Amho H$m§?...‘mPr gmar Ðì¶eyݶ H$V©~Jmar-BVam§À¶m
{ච‘mder, Ñï>rcm Vr H$V©~Jmar dmQ>V AgcrM Va, OJmet Vm|S> Xoʶmg H$m¶ Cn¶moJr? Am{U ‘mPt loð>
j‘m H$a h§. ‘r BH$S>o Amë¶mZ§Va gwadmVrg Vwcm EH$XmoZ nÌ| nmR>{dct VodT>tM. ˶mZ§Va ܶo¶| Oa ‘cm gmoS>U| Ae³¶ dmQ>V Agoc, Va ‘mP| Am¶wî¶ Ag|M X[aÐr d ApñWa ahmUma!...
‘r ~m~m§À¶m nÌm§g CÎma| nmR>{dʶm{edm¶ {deoof Ag§ H$moUmcmM {c{hc§ Zmht. ¶oW| Amë¶mda ‘r Aem pñWVtV Amnë¶m~amo~a Xþgè¶m EH$m 춺$sÀ¶m ^{dVì¶mMr O~m~Xmar ¿¶md¶mMm
‘m¶m hmVt KoVcoë¶m H$m‘m§V JT>cmo hmoVmo; nU ˶mnojm§ ‘m¶m Am¶wî¶mÀ¶m ܶo¶mcm H$m§ht Amnë¶mcm H$m¶ A{YH$ma?..Aem VèhoZ| ñdV: g~i Zmht Ag| {XgV AgVm§{h, ‘r ‘§Owiocm
{ZpûMVVm Amë¶mg, V|M ‘cm nm{hOo hmoV.o H$maU jwÐ ‘ZmodÎ¥ mrZ|M OJmH$S>o nmhUmè¶m JmoVdiçm‘wi,| ào‘mM| AmûdmgZ Úmd¶mMo åhUOo, Am§YiçmZ| nm§Jiçmcm Úmd¶mÀ¶m hmVmà‘mU|M Zìh| H$m§ V|
AmOn¶ªV ‘m¶m ‘Zmda AZoH${dY Y¸o$ ~gV Joco AmhoV. gma|?..Agm H$m¶ gwImMm ‘OH$S>o JÈ>m Amho, Va ˶m Omoamda ‘r {Vcm gwIr H$ê§$ eHo$Z?..Ho$di
‘m¶m Z¡g{JH©$ AmH$m§jm AZoH$Xm§ XS>nyZ{h,..˶m gmè¶m§Zm gwIr H$aʶm§V ‘cm H$moU˶m ‘m¶m {VO{df¶tÀ¶m ào‘mda?...
àH$ma| ¶e Amc|? hr ì¶W© ^mdZmàYmZVm d AZwH§$nm A§Vt H$m¶ Cn¶moJr? Amnë¶m ì¶{º$Ëdmcm ‘mÌ
~m~m åhUVmV Vgm ‘r H$Xm{MV² ^mdZm§Zr dmhÿZ OmUmam AgoZ...nU ‘m¶m ‘ZmÀ¶m nm¶~§X!..
gmè¶m ào‘i hmcMmcr, ^m|dVmcÀ¶m,..¶mM..Ho$di Anojm H$aUmè¶m dmVmdaUm§V, gd© Ñï>rZ| ‘r {Vcm c¾mM| AmûdmgZ {Xc|;...Vr ^m~S>r, ào‘i nmoa ˶mda ào‘mZ| d {dûdmgmZ|
‘yIn© UmÀ¶m d A¶eñdr R>aë¶m! d åhUZyM Vm|n¶ªV Á¶m n¡emMr qH$‘V, ‘hÎd..‘cm {deof dmQ>V {dg§~Zy AmVm§n¶ªV AmeoZ| am{hcr!..nU ‘m¶m AmO nyUn© U| R>acoë¶m ܶo¶m§H$S>o nm{hc|,..Va ‘cm

226 227
‘m¶m qh‘Vrda ¶m OJm§V A{^‘mZmZ|, ñdV§ÌnUo§ OJmd¶mg AmUIr {H$Vr H$mi Kmcdmdm AmnU g‘j ~mocy§, Ag| ~m~m§Mo nÌ Amho. ‘r ˶m§Zm ‘m¶m ñdmV§Í¶¶wÕm§V nS>ʶmMm {ZûM¶
cmJoc H$moUmg R>mD$H$? Am{U Vmon¶ªV ‘§OwioM| H$m¶?...Amnë¶m g‘mOm§V Agcm dmL²>{ZûM¶ H$i{dcm hmoVm. Vy§ c¾mcm ¶oUma Amhog H$m? Amcrg Va VoWM| Amncr ^oQ>! Zmhr Va Ho$ìhm§
{H$Vr H$mi cm§~§y eHo$c?.. H$moUmg R>mD$H$?
‘r {H$Vr Var {Xdg Agm gmaIm {dMma H$arV Amcmo. ‘cm ‘§Owio{df¶t dmQ>Uma| ào‘[h - AéU
‘w»¶V: ‘OH$[aVm§ Agʶmnojm§, ‘§Owiocm gwIr H$aʶmÀ¶m, {Vcm ghmæ¶H$ hmoʶmÀ¶m ^mdZoM|,
åhUOo EH$àH$ma| AZwH§$nmOݶM!...åhUyZM eodQ>t ì¶dhmar OJm§Vrc, ‘§Owio{df¶tÀ¶m ‘m¶m (55)
Agë¶m gd©M ~mOyZ| Xþ~içm R>aUmè¶m ào‘mMr ‘cm Iar H$ënZm Amcr!.. H$ë¶mU; Vm. 26 ’o$~«dw mar 1931
‘w»¶V: ‘§Owim gwIr hmoʶmgmR>tM ‘r ~m~m§Zm Ho$cocm {damoY, Jocr XmoZ df}§ {Vcm ‘r {ච‘mder,
{chrV Amcmo Vt nÌ|, ¶m§Mr AmR>dU hmoVmM,..‘cm dmQy>§ cmJc|,...Á¶m d¥ÎmrgmR>t ‘r ‘Zm§Vë¶m gwZrVrÀ¶m c¾mZ§Va Vwåht BH$S>o Amcm hmoVm, ˶mdoit Amncr ^oQ> Pmcr. ˶mZ§Va AmOn¶ªV
‘Zm§V cmoH$m§Zm h§gV Amho, ˶mM H$m§hrem Xm§{^H$ d CnH$mar d¥ÎmrZ| ‘r ¶m ~m~VtV ñdV: dmJV ^oQ> qH$dm nÌì¶dhma{h Zmht.
Amcmo Amho, {VZ|M ~amMgm nN>mS>cm Jocmo Amho!..‘m¶m ‘ZmMr hr ’$gdUyH$ ‘r ¶mnwT>{| h Aer§M Xaå¶mZ ‘m¶m Am¶wî¶m§V H$m¶ KS>m‘moSr> Pmë¶m Vo Vwåhmcm EoH$y Z R>mD$H$ Pmc| AgocM!...AmO
Mmcy§ R>odcr, Va ‘§OwioÀ¶m gwImgmR>tMr ‘mPr Agcr Xþ~ir YS>nS>, A§Vt {VÀ¶m ^¶§H$a XméU ‘r O| ZdrZ Am¶wî¶ gwê§$ Ho$c| Amho, Á¶m ZdrZ O~m~Xmè¶m {eamda KoVë¶m AmhoV, ˶m§V
Xþ:ImgM H$maU hmoBc© !.. ‘Zmo‘¶gwÕm§ ñIcZ qH$dm ‘moh hmoU| ¶mo½¶ Zmht!...Am{U EdT>çmMgmR>t, Ot ’$mSy>Z Q>mH$U|,
: 226 : ‘m¶m earam§Vrc aº$m§Mo W|~ gm§S>dU| Ago§ ‘cm dmQ>V|, VtM AéUm§Mr ‘m¶m g§J«ht Agcocr§ nÌ|
Am{U h| g‘OyZ ¶oVm§M, Joë¶m AmR>dS>çm§V, Jm§YtÀ¶m ñdmV§Í¶¶wÕm§V ‘ZmnmgyZ nS>md¶mM| AmO gmo~V Vw‘À¶mH$S>o nmR>dyZ XoV Amho!
Ag| Z¸$s R>aë¶mda ‘r {Vcm ‘m¶m ¶m gd© ‘Z:pñWVrM| nÌ nmR>{dco§ hmoVo. {VM| H$mc CÎma Amc| AéU Vwé§Jm§V Omʶmnydu ˶m§Zr ‘mPt nÌ| Vw‘À¶mH$S>o nmR>dyZ {Xcr Agë¶mM|, Vwåhr§
Amho. ˶m nÌm§Vrc {VÀ¶m öX¶mÀ¶m Am{dîH$mam‘wi| Va ‘cm IamoIaM nwÝhm CM§~iyZ Amc|! ^oQ>cm§ ˶mdoit Vw‘À¶m ~mocʶm§V Amë¶mM| ‘cm ñ‘aV|. ˶m nÌm§eO o marg ¶m ‘r nmR>drV Agcoë¶m
Ia|M, ‘mder, ‘§Oi w m hr EH$ XodVm Amho. {VÀ¶m Vgë¶m {Zanoj d CËH$Q> ào‘mcm ‘r ‘witM ¶mo½¶ nÌm§Mo ñWmZ Amho! Voìhm§ Vt Vw‘À¶mH$S>oM nmR>dyZ XoʶmdmMyZ ‘cm Xþgam H$moUVm ‘mJ© Amho?...
Zmht d ZìhVmo h|M Iao! ‘mder, ¶m ~m~Vr§V AéUm§Zm Vwåhr OamgwÕm§ Xmof XoD§$ ZH$m. ˶m§À¶m öX¶mcm Oê$a
nwT>rc AmR>dS>çm§V ‘r ‘w§~B©cm ¶oB©Z. VoW| ~m~m§Zm g‘j ^oQy>Z ‘r g{dZ¶ H$m¶Xo^§JmMm Agcocr H$R>moaVm, ñW¡¶© {MH$mQ>r Zmht,...åhUyZM A˶§V ào‘i AgyZ{h Vo Xþ~io AmhoV..nU,
g¡{ZH$ åhUyZ ¶wÕm§V nS>Uma Amho. Var{h ˶mÀ¶m A§V:H$aUmÀ¶m ewÕVo~Ôc ‘cm Ho$ìhm§{h e§H$m ¶oUma Zmhr!
Vmon¶ªV ‘Yë¶m H$mim§V...‘§OwioMt ‘cm Amcoct gmat ào‘i nÌ| ‘Onmet AgU|, åhUOo hr nÌ| Vw‘À¶m hmVt gwIê$n nS>ct, Ago§ Vw‘M| nÌ Amc|, H$s ‘cm A˶§V g‘mYmZ
gܶm§ ‘m¶mg‘moa Agcoë¶m ܶo¶m§nmgyZ ‘cm H$Xm{MV² {dM{cV H$ê§$ eH$Umam gmjmV² OmJ¥V ‘moh hmoB©c!.. ¶oW|M ‘m¶m JVm¶wî¶m§Vrc EH$ CÁÁdc gwIñdßZ Wm§~c|, Aem Ñï>rZ| ‘mP| AéUm§gmR>r§
Vmo!..åhUyZ ‘Z AJXt KÅ> H$ê$Z, ‘r Vt gmat nÌ| gmo~V VwOH$S>o nmR>dyZ XoV Amho. YS>YS>V Amcoc| öX¶, EH$ g‘mYmZmMm ZdrZ H$pëncoë¶m ‘m¶m nwT>rc Am¶wî¶mH$S>o Amemd§VnU|
VwPm - AéU nmhÿ§ cmJoc. gwñH$mam gmoS>rc OmñV H$m¶ {chÿ§?
Vm.H$. - VoW| Amcmo Var ‘r ~amM JS>~S>tV AgUma. gwZrVrM| c¾ Amho. ˶mdoitM - Vw‘MrM ‘§Owim.

228 229
àdmgm§Vrc gmo~Vr Jm§dS>çmda Joco AgVm§Zm, ZmZm EH$mEH$s¨ AmOmar hmoD$Z Amco!...Am{U ˶mZ§Va nm§Mghm {Xdgm§VM
˶m§Mm ‘¥Ë¶w Pmcm åhUVmV. ˶m§À¶m S>mo³¶mcm EH$ chmZer OI‘ Pmcr hmoVr åhUo; Am{U Vr
nÌ| Am‘À¶m amKy JS>çmZ| ˶mMm IyZ H$aʶmMm à¶ËZ Ho$ë¶m‘wiM| Pmcr,...Ag| gdmªM| åhUU|! CcQ>
OwS>Jm 3 am dg§VmÀ¶m gm§Jʶmà‘mU| ZmZm ‘mÌ eodQ>n¶ªV åhUV hmoVo, "amKy {ZanamYr Amho!' AmVm ¶m§Vrc
Ia§ H$m¶ V| Xod OmUo; nU EdT>§ ‘mÌ Ia§, H$s Vo Jm§dS>çmdéZ naVë¶mZ§Va nm§Mghm {Xdgm§À¶m
(56) Am§V ‘aU nmdco,...d amKy ˶mZ§Va, ‘{hݶm^am§V ˶mMo ‘mJrc AnamY gaH$maZ| cjm§V KoVë¶m‘wi,|
H$ë¶mU, Vm. 20 E{àc 1930 ghm dfmªÀ¶m gº$‘OwargmR>t VwéJm§V Jocm!
{ච‘mder, ZmZm§À¶m ‘¥Ë¶y‘wi| a§Org Pmcocm dg§V{h, EH§$XatV {ZéËgmhrnU|M c¾m§V ^mJ KoVm§Zm
‘r em§[V{ZHo$VZhÿZ Vwcm nÌ {c{hë¶mZ§Va nm§M ghm {Xdgm§VM BH$S>o Amcmo. {XgV hmoVm;...‘§Owim Va AmcrM ZìhVr. ˶m‘wi| ‘cm EH$àH$ma| Xþ:Im§V gwI dmQ>c|. dg§V
BH$S>o Kam§V gwZrVrÀ¶m c¾mMr KmB© gwê$§ Pmcr hmoVr;...nU ˶mMdoit, Xoem§V ‘moR>m dUdm ˶m{df¶t ‘cm ‘YyZM {dMmarV Ago; nU, gma| ñnï>rH$aU H$aU| ‘m¶m AmQ>mo³¶m~mhoaM| hmoVo.
noQ>cm Amho, ¶mMr ¶m cmoH$m§Zm Oam XoIrc H$ënZm ZìhVr! dmñV{dH$, ¶oVm§jUtM ~m~m§Mm {Zamon AmVm am{hcr ¶ed§VXmXm§H$S>rc ‘§S>ir! ^mD$~§XH$sÀ¶m IQ>ë¶mMm g‘oQ> OdiOdi ˶m§À¶mM
KoD$Z {ZKyZ Omʶmg ‘r CËgwH$ Pmcmo hmoVmo. nU ˶m gmè¶m JS>~S>tVM ~m~m§Zm Vmo àûZ {dMmaU|, ~mOyZ| Pmcocm Agë¶m‘wi|, ‘mJrc gd© Jmoï>r {dgê$Z, Hw$Qw>§~mVrc Agë¶m ‘§Jc àg§Jt ˶m§Zr§
‘cm nwÝhm AàeñV dmQy>§ cmJc|!..eodQ>t gdmªÀ¶m g‘mYmZmgmR>t, BVam§BV³¶mM Oar Zmht Var hOa ahmd¶mg nm{hOo hmoVo; nU ¶mo½¶àH$ma| Am‘§ÌU OmD$Z{h, ˶m§À¶mn¡H$s H$moUr§,..c¾m§Vrc
Hw$Qw>§~m§Vrc EH$ ì¶{º$ ¶m Ñï>rZ| R>aUmè¶m ¶mo½¶ ˶m CËgmhmZ|, gܶm§ AmnU ˶m§V gm‘rc ìhmd|, H$moU˶m{h àg§Jmcm Amc| Zmht. IamoIa {H$Vr AmHw§${MV ‘Z| ¶m§Mr!...Am{U ¶m§MmM ‘r ‘m¶m
Ag| ‘r§ R>a{dc|. ‘mUgm§V g‘mdoe H$arV hmoVmo AmOn¶ªV!
‘r Amcmo ˶m {XdetM Vwcm g‘j Am‘§ÌU XoʶmgmR>t Jocco m AaqdX gmoZJm§dhÿZ naVcm Voìhm§ c¾mgmR>t O‘coct Kam§Vrc ‘mUg| ht EdT>tM!... ~m~m§À¶m AmoiIrMt ~mhoaJm§dMr
hmoVm. ˶mZ| ‘cm gm§{JVc|, "^mD$ {df‘ÁdamÀ¶m AmOmam§VyZ CR>co AgyZ, ~aoM Aeº$ Pmco AmUIr BVa ‘moR>‘moR>t ‘mUg| ‘mÌ ~atM hOa hmoVr.
AmhoV. ˶m‘wi| H$‘imd{hZr ñdV: c¾àg§Jt hOa amhU| e³¶ Zmht. ^mD§$Zr gmat ‘wc| VodT>t AaqdX KaMm EH$Q>mM! Vy§ qH$dm ^mD${h, Am¶Ë¶mdoit, Vw‘À¶mH$S>rc J¡agmo¶r‘wi| ¶oD§$
nmR>{dct AmhoV!' eH$cm Zmht. Voìhm§ ˶mMr MwbV ‘mder...H$m§ H$moU, d {VMm Zdam XmoK| Amcr hmoVt. ˶m§ZtM
EH$ doi ^mD§$Zm nhmd¶mg d Vwcm{h ~è¶mM {Xdgm§Zr ^oQ>md¶mg ‘cm gmoZJm§dmg ¶md| XodH$ R>do c|.
Ag| ’$ma dmQ>c|; nU ˶mZ§Va c¾mÀ¶m JS>~S>tV ‘witM doi Pmcm Zmht; Am{U V| AmVm§n¶ªV{h : 228 :
Vg|M am{hc|! c¾mMm EH§$Xa ~modmi VrZ {Xdg Mmccm hmoVm.
Va ‘J ‘mder, AmVm§ Amncr Ho$ìhm§ ^oQ> hmoB©c J? H$moUmg R>mD$H$!... AmO Oam doi ˶m§V {deofV: EH$M EH$ Ñû¶ {XgyZ ¶oV hmoVo!..V| åhUOo,..~møS>m¡cmgmR>t hmoUmar
Amho, Va gܶm§nwa˶m eodQ>À¶m Jßnm ‘mê$Z KoVmo. n¡emMr Aì¶dhmar CYinÅ>r,..H$mHy$ d {VÀ¶m ‘mhoê$Z Amcoct {VMr MwbVr dJ¡ao ‘§S>ir ¶m§Mm
: 227 : Xm§{^H$ ‘moR>onUm, jwÐÑ{ï> d ñdV: H$moU˶m{h VèhoMr PrO Z gmogVm§ Vmoam {‘adU|,..˶m‘wi|,
¶oWrc hr c¾mMr EH§$Xa Kmc‘oc!...IamoIaM gd© Ñï>rZ| Vr ‘m¶m ‘Zmcm a§Org g‘ma§^m§Vrc à˶oH$ chmZ ‘moR>çm H$m‘mMm Jm|Yi Pmcocm!...Am{U Jar~ {~Mmè¶m ZmoH$a ‘mUgm§Mr
H$aUmar hmoVr. Kat O‘cocr Am‘Mr ‘§S>ir åhUOo H$moU AgUma? VrZ gmS>oVrZ ‘{hݶm§nydu
230 231
Am~mi! ˶m§Mm AmdmO ˶mdoir qH${MV JÖ{XV Pmcm hmoVm. ~m~m§Mm eQ>© d Zd| YmoVa dmnê$Z
‘cm Agë¶m jwÐ Jmoï>tV cj KmcʶmMm dmñV{dH$ ‘ZmnmgyZ {VQ>H$mam Amho. nU ‘mPt Am‘§ÌUmcm Omʶmnydu Kam§V EH$Xm§ {’$ê$Z ¶oVm§Zm,...‘m¶m ‘Zmcm ˶m§Vë¶m ˶mV {H$Vr g‘mYmZ
AmOMt ܶo¶|, ^m|dVmcÀ¶m OmJ{VH$ KS>m‘moS>r d loð> àûZ,...¶m§~amo~aM, gܶm§Var ‘r ‘mPr dmQ>V hmoV§ åhUyZ gm§Jy§, ‘mder?
åhUdrV Agcoë¶m ¶m ‘mUgm§Mr jwÐ ~m~tV a‘‘mU hmoUmar Hy$n‘§Sy>H$ ‘Zmod¥{Îm, ‘cm CKS> CKS> : 230 :
{XgV hmoVr. ˶m Xmohm|V AmT>iUma§ ^¶§H$a A§Va, ˶m‘wi|M ‘m¶m ‘Zmcm OmñV a§Org d Xþ:Ir ˶m§ZVa Xþgè¶m {XdetMrM Jmoï>. OodUmdirgmR>t Amcocr gmar nwéf ‘§S>ir OodyZ,
H$arV hmoVo. Am{U ˶m‘wi|M hm c¾àg§J åhUOo, ‘m¶m gmè¶m ‘mUgm§À¶m ‘Zmod¥ÎmrM§ Ia§ d ‘m§S>dm§V Jßnm R>moH$V E¡gn¡g cmoiV nS>cr hmoVr. gmè¶m§Mr ì¶dñWm Pmë¶mZ§Va, Amåhr{h Amnct
¶WmW© {dûdê$n Xe©Z XmI{dUmam OUw§ ^JdmZ² lrH¥$îUM R>acm! OodU| CaHy$Z KoVct hmoVt. ~m¶H$m§Mt OodU|{h g§nct hmoVt. gH$mir c¾mnyduM§, Z§Va nmZgwnmarM§,
‘r Va AmVm§,...‘cm ¶m KQ>Zco m dmQ>Uma§, ^m|dVmcÀ¶m {dñV¥V OJm§Vrc ‘mP§ loð> H$V©ì¶ OodUmdirÀ¶m doiM§, dJ¡ao H$m‘| H$aʶm§V XþnmaMo Mma H$go dmOco Vo g‘Oc|gÕw m§ Zmht. Kam§V Vg§
~OmdrV eodQ>n¶ªV PJS>ʶmMm {ZYm©a H$ê$ZM, gmè¶m ‘mUgm§Zt {Z‘m©U Ho$coë¶m Agë¶m jwÐ Xþga§ H$moU O~m~XmarZ| H$m‘ H$aUma? ˶m‘wi| AmnwBH$sZ| gmè¶m Jmoï>tV ‘cm cj KmcU§ ^mJM
dmVmdaUm§VZy , ~mhoa nS>V Amho! nU VËnydu, ¶m gmè¶m jwÐ Jmoï>tMm VwOH$S>o EH$Xm§ nmT>m dmMë¶m§dmMyZ hmoV§,..nU Vgë¶m Kmc‘ocrMr gd¶ Zgë¶m‘wi|, ‘r ~amM H§$Q>micmo d X‘cmo{h hmoVmo. AmVm§
‘cm amhmdV Zmht, ‘mder!... JS>çm§Mr nmZ| ‘m§S>U| d ˶m§Zm Oodmd¶mg dmT>U| ¶m Jmoï>r VodT>çm am{hë¶m hmo˶m. nU Am‘Mm
: 229 : ‘wamar ñd¶§nmH$s VodT>çm§V åhUmcm, ""Vwåhr§ Om AmVm§, XmXm!...‘r ~KrZ gmar ì¶dñWm.''
c¾mcm EH$X‘ Amë¶m‘wi|, ‘m¶mOdi {deof ZdrZ H$nS>o ZìhVoM. ~m~m§Zt Am‘§ÌUmMr åhUyZ dg§V d AaqdX ¶m§O~amo~a Jßnm ‘marV ‘r ‘m§S>dm§V WmoS>mgm cd§S>cmo hmoVmo.
H$m‘{Jar ‘OdaM gm|ndcr hmoVr. ‘mPm ˶m§Vë¶m˶m§V ZdrZ H$moQ> ‘r H$mT>cm. nU YmoVa narQ>KS>rM| BV³¶m§V eaX²Z| ‘cm {Zamon AmUcm, "Vwcm ‘mJÀ¶m ‘§S>nm§V H$mHy$ ~mocmdVo Amho!...'
ZìhV|,...Kam§V ‘m{JVc§,... nU AJXt Am‘§ÌUmg {ZKʶmMr doi Pmcr, Var ‘cm YmoVa H$m§ht ‘r CRy>Z PQ>H$Z² {VH$S>o Jocmo. JS>çm§Mr OodU| g§nV Amct hmoVt. Vo§ Ñû¶ {H$Vr öX¶ñneu
{‘ioZm! ‘cm {H$Vr Xþ:I Pmc| åhUyZ gm§J?§y ‘m¶m XoIVM AmXë¶m {Xdet VrZ Zì¶m YmoVaOmoS>çm hmoV.§ . ˶m X‘ë¶m ^mJë¶m Ordm§Zm,..Ceram§ H$m§ hmoBZ© m, AmZ§XmZo JßnmJmoï>r H$arV OodVm§Zm nmhÿZ
Kam§V ¶oD$Z nS>ë¶m hmo˶m. nU... ‘cm IamoIaM EH$àH$ma| ‘wûY g‘mYmZ dmQ>c§!..‘r ˶m§À¶mVyZ hmñ¶‘wImZ| {’$ê§$ cmJVm§M,..Vo
BV³¶m§V ~m~m Am§V Amco...""H$m¶ ao AéU, AOyZ VwPr V¶mar Zmht {XgV Pmcocr!...‘J ‘O~amo~a H$m§ht Zm H$m§ht Var ~mocy§ cmJco...Am‘Mm H$mR>çm JS>r AJXt AmZ§Xm§V hmoVm. ‘cm
doi hmoB©c hmo Am‘§ÌUmcm! H$nS>o Kmc cm¡H$a.'' Vo KmB©KmB©Z| åhUmco d AjVogmR>t XodimH$S>o nmhVm§M Vmo Zoh‘rgmaIm Vm§So >^a h§gZy WÅo>Z| åhUmcm, "H$m¶ XmXm, ¶m Zm, ¶m Zm! Am‘À¶m~amo~a
OmʶmMr V¶mar H$ê§$ cmJco. ˶m§À¶m ‘ZmMr ˶mdoiMr Vr JS>~S>KmB© nmhÿZ ‘r OmñV Jm|Yicmo d {~OyZ Oodm H$s WmoS>§!..' ‘r{h {VV³¶mM J§‘VrZ| åhUmcmo, "hmo Va! hm H$m¶, VodT>çmgmR>tM Va
H$m¶ ~mocmd| V|M ‘cm g‘OoZm. Var ‘r hiyM§ åhQ>c,| ""‘m¶mH$S>o Mm§Jc§ YmoVa Zmhr ~m~m!..Am{U Amcmo, doS>çm!..' Vw‘Mm gXÿ JS>r Amnë¶m ‘wcmcm cmSy> ’$moSy>Z XoV hmoVm. ‘r ˶mcm åhUmcmo,
Kam§V--'' "Vwcm ’$ma H$m‘ nS>c| Zmht gXÿ AmO? Aao, ¶mcm ZrQ> dmT>c§ Zm ao, ‘wamar?..' "hmo, hmo, åhUOo
~m~m OmJÀ¶m OmJtM W~H$co. ˶m§Mm Moham jU^a qH${MV² nS>ë¶mgmaIm Pmcm; nU V| H$m¶ Vwåhr gm§Jm¶cm nm{hOo dmQ>V§!', Agc§M H$m§htVar ~S>~S>V ‘wamar{h cmJcrM cmS>dmMr
cmJcrM ˶m§Zt H$m§hr EH$ Z ~mocVm§, Amnë¶m H$nS>çm§M§o H$nmQ> CKSy>Z, ñdV:Mm eQ>© d YmoVamMo§ EH$ namV KoD$Z ‘Onmet ¶oD$Z C^m am{hcm!..
nmZ ‘m¶m hdmct H$ê$Z åhQ>c|, ""AmVm§ AéU, KmB© H$a cm¡H$a! nwîH$i Ka| {’$am¶Mt AmhoV Agcr Am‘Mr J§‘V Mmccr hmoVr,..˶m§V ‘r ‘cm H$mHy$Z| H$emcm ~mocmdc§ Amho V|
Vwcm!'' {dgacmoM!..

232 233
VodT>çm§V,..."XmXm@' Aer Am‘À¶m Zoh‘tÀ¶m PmSy>dmë¶mMr ~mhoê$Z ‘moR>çmZ| ‘macocr EH$ M¸$a ‘mamdr åhUyZ da MT>cmo. {XdmUImݶm§V ~m~m EH$Q>oM B©PrMoAada ~gco hmoVo. ‘r VoW|
n[a{MV hm§H$ EoHy§$ Amcr. ‘r VgmM ‘m§S>dm~mhoa Jocmo!.. nhmVm|, Vm| Amncr Q>moncr g‘moa R>odyZ, OmVm§M Vo åhUmco, ""H$m¶ ao AéU,..gH$mit ~amM Jm|Yi Pmcm åhUVmV, c¾mZ§Va! doioda
PmSy>dmcm H$m|nè¶m§V ~gcm hmoVm. nmZgwnmar{h {‘imcr Zmht,..Zmai CJrM OmñV Joco;..Am{U Kam§V åhUVmhoV Xhm Vmoio docMr
"H$m¶ ao, {‘imc§ Zm VwP§ nmZ Vwcm?' ‘r ˶mcm h§gyZ åhUmcmo. gmar Icmg Pmcr!..nmoa§o ¶oVm§ OmVm§ ’$Þm CS>drV hmoVt!..hmo Zm?..''
BV³¶m§V H$mHy$ ~mhoa Amcr. {VÀ¶m ‘Km§À¶m ~mocmdʶmMr ‘cm EH$X‘ AmR>dU hmoD$Z ‘r ~m~m§Mo Vo eãX EoHy$Z, ‘cm àW‘ ˶m§Mm EH$X‘ amJM Amcm; nU Var ‘Z em§V R>odyZ ‘r
{Vcm {dMmac|,""H$m¶ H$mHy$, ‘cm H$emcm ~mocmdc§ hmoVV§ ‘Km§er Vwåhr? {dgacmoM V| JS>~S>tV!'' H$m§htM ~moccmo Zmht. ˶m§À¶mda amJ H$amdm H$s¨ ˶m§Mr H$sd H$amdr h|M ‘cm ˶mdoir g‘OV
PmSy>dmë¶mH$S>o WmoS>çmem amJmZ| nhmV Vr åhUmcr, ""Aao V|M,..hm ~K ‘ocm H$gm ‘Km§nmgyZ ZìhV§!
Ìmg XoVmo Amho?..˶mM§ nmZ {Xc§, Ho$ear^mV {Xcm,..cmSy> Pmco,..Var Amncm Mma H$a§Á¶m§gmR>r ‘cm gH$miMr JS>~S> AmR>dcr. BH$S>o c¾mÀ¶m ‘whVÿ m©Mr d ˶mZ§VaÀ¶m nmZgwnmarMr KmB©!
‘Km§nmgyZ Hw$aHw$a H$arV Amho!..AmVm§ Om, åhUyZ gm§{JVc§ Va åhUVmo XmXm§Zm ~mocdm;. ˶m§Zt Am{U Am‘À¶m H$mHy$Mm gmam ì¶dhma H$S>çmHw$cwnm§V!..nmZ| Am{U H$mVacocr gwnmar ‘mJVm§ ‘mJVm§M
gm§{JVc§ åhUOo OmB©Z.'' ‘mPm Ord AYm©A{YH$ h¡amU Pmcm hmoVm! Zmai dmQ>Vm§Zm EImXXþgam Zmai O‘coë¶m nmoam§Zt
‘cm ˶m chmZem PJS>çmMr J§‘V dmQ>cr!..Var H$mHy$cm dmB©Q> dmQy§> Z¶o åhUyZ, ݶm¶mYremMm OmñVr H$‘r KoVcm Agoc;..Zmht Ag| Zmht!..na§Vw Mm§XrÀ¶m XmoZ dmQ>çm Yê$Z, am{hcoë¶m
Amd AmUyZ, ‘r WmoS>çm J§‘VrZ|M ˶mcm {dMmac|, ""H$m¶ Amho ao CJrM VH«$ma? {‘imc§ Zm Vwcm docMrMm ‘moR>m {egm ‘rM H$mHy$À¶m hdmcr Ho$cr hmoVm...Vr gmar docMr {‘iyZgwÕm Xhm Vmoio
gma§? ‘J Om AmVm§!''.. ZìhVr!
Vmo VgmM ‘OH$S>o WmoS>çm XrZdmU| nhmV åhUmcm, ""dm!dm XmXm@!..‘r Hw$R>§ åhUVmo, AmVm§, dmñV{dH$, Agë¶m jw„H$ Jmoï>tH$S>o EdT>çm‘moR>çm c¾àg§JmÀ¶m JS>~S>tV d IMm©V
‘cm Zmht {‘imc§ åhUyZ?..nU@ XmXm, ‘m¶m nmoam§Zm Mmanm§M H$a§Á¶m {‘imë¶m Va,...AmVm§ ~m~m§Mo cj{h Omd¶mg ZH$mo hmoVo. nU-
Vwåhr gm§JVm§M Va OmVmo.'' Am{U ht ¶oVm OmVm§ ’$Þm CS>{dUmar ‘wc§ H$moU dmQ>V§ Vwcm, ‘mder?- Am‘À¶m KaMr Va
‘cm AJXt H$g§g§M dmQ>c§! {H$Vr jwÐ ‘mJUr hmoVr ˶mMr?...Am{U ˶mgmR>tM ht H$moUt ZmhtV. WmoS>m {dMma H$aVm§M, ‘m¶m S>mo³¶m§V EH$X‘ àH$me nS>cm. Vt Xþgar {Vgar H$moUr
aU|!..eodQ>t, ‘r g‘oQ> H$aʶmÀ¶m hoVZy | åhUmcmo, ""Vy§ Var Agm Amhog AJXr!..H$a§Á¶m {‘imë¶m ZgyZ Am‘À¶mH$S>o nmhþUt Amcoct VwPtM chmZJr ‘wc!§ ˶m§À¶mdaM H$mHy$Mm hm jwÐ Amamon hmoVm.
Va Omerc åhUVmog?..~a§ Va!..Aao ‘wamar,..¶mcm EH$ MmanmM H$a§Á¶m Zr cmSy> Xo ~Ky§! Am{U ˶m§Zm ~mnS>çmZm Va Ioiʶm~mJS>ʶm§V Agë¶m Jmoï>tZm doi{h {‘iV ZìhVm!
{‘imco H$s¨ EH$X‘ Om ~a§ H$m§ AmVm§ A§~mXmg!..CW§ ‘Y|M ~gcmg, åhUOo ~m¶H$m§Zm OmVm§ ¶oVm§Zm nU Agë¶m Jmoï>r ~m~m§Zm gm§Jʶm§V Var hm§erc H$m¶?...Kam§V H$m¶© AgVm§, ‘ܶo§M
Ìmg hmoVmo!..'' CJrM Ywgnyg ‘mÌ gwê§$ ìhmd¶mMr! åhUyZ ‘r AJXt JßnM am{hcmo!..Var ~m~m nwÝhm§ hiyhiy§
‘m¶m Agë¶m {ZH$mcmZ| A§~mXmg Iyf Pmcm, Var H$mHy$Mm ‘mÌ ‘Oda amJ hmoUma h| ‘r Hw$aHw$aVM hmoVo, ""Vw‘M§ gma§ Ag§ dadaM§ Ym§XaQ> H$m‘ ! AmVm§ ¶m Jmoï>r H$moUr nhm¶À¶m ~a§,
OmUyZ hmoVmo!..åhUyZ {VOH$S>o Z nmhmVm§M, ‘r naV {’$acmo.. Vm|M OmVm OmVm§ {VMr nwQ>nQw > ‘cm AéU?...‘r? ‘mPm BVH$m IM© hmoV AgyZ{h ’w$H$Q>!..‘r Amho åhmVmanUm‘wi| Zo~im!..CW§ {VW§
EoHy§$ Amcr, ""Añg§, AJXt gmè¶m ‘mUgm§Zm gdHy$Z hm S>mo³¶mda MT>dVmo hmo!'' nwaUma Var H$moUH$moU˶m Jmoï>tZm?...AmVm§ Vy§M nhm! Xhm Vmoio docMr cmJcr Var H$emcm
: 231 : EdT>r,..'
‘mJë¶m ~mOyg AmVm§ H$m§ht H$m‘ ZìhV§;. Voìhm§, ‘mS>rdarc ì¶dñWm nhmʶmgmR>t ghO ˶mMdoir dg§V Am§V ¶oV hmoVm. ˶mZ| ‘Kmer§ Kam§V d AmVm§ nwÝhm§ ~mhoa ˶mM docMr~ÔcMr

234 235
Hw$aHw$a EoH$cr hmoVr. Voìhm§ Vmo hiyM§ ~m~m§Odi C^m am{hcm d åhUmcm, ""H$m¶ ~a§ h|, ~m~m?..BV³¶m : 233 :
‘moR>çm IMm©V d Jm|Yim§V H$gë¶m KoD$Z ~gcm§V ¶m jw„H$ Jmoï>r!..Xhm Vmoio docMrMr qH$‘V c¾mÀ¶m {XdetMo ho darc àg§J Pmë¶mZ§Va, WmoS>çm doimZ| ^m§S>çm§Mr dJ¡ao ì¶dñWm
{H$Vr Amho V| {heo~ H$ê$Z Var nm{hc§V H$m§? Agm VrZ Mma hOma én¶o IM© Ho$ë¶mda,...én¶m H$amd¶mM| Am‘Mm ‘wamar ñd¡nmH$s Jßnm§À¶m ZmXm§V {dgacm; Am{U H$mR>çm, gXÿ dJ¡ao gmè¶m JS>r
XmoZ én¶m§À¶m ~m~rgmR>t Ag§ H$mht ~moccoc§ H$moUr ~mhoa EoH$c§,..Va cmoH$ h§gVrc Amnë¶mcm!.'' ‘mUgm§V ‘mJ| dmdë¶m ’w$H§$V, h§gV {IXiV Jßnm ‘marV ~gcm hmoVm. ‘m§S>dm§V IaH$Q>çm
~m~m§Zm H$m¶ dmQ>c§ H$moUmg R>mD$H$!.. Vo ~mocVm ~mocVm§ EH$X‘ JßnM Pmco! ^m§S>çm§Mm ngmam VgmM nS>cm hmoVm. H$mHy$ Imct ghO åhUyZ Jocr...nhmVo Vmo IaH$Q>çm ^m§S>çm§Mm
: 232 : gJim Jm|Yi! Vr EH$X‘ {MS>cr d ‘wamarcm CÑoeyZ ‘moR>çmZ| AmoaS>cr, "" H$m¶ ao ‘wamar, cmOm
‘cm ˶mdoit IamoIaM ˶m§Mr AJXr H$s¨d Amcr. ˶m§À¶m ‘Z:ñVmnm~Ôc H$idiyZ Zmht ao dmQ>V Vwåhm§cm?...AmO XmoZ {Xdg M‘M‘rV Am¶V§ Oodm¶cm ‘mÌ nwT>!| ..Am{U AmVm§ ht
Amc§. nU AmnU Var H$m¶ H$aUma?.. H$m‘§ Q>mHy$Z Jßnm R>moH$Vm§hm! OodUmda hmV ‘mamc Am{U ^m§S>çmda ao H$moU ‘marc?...Vr
˶mdê$Z ‘cm c¾mnyduM XmoZ {Xdg AmYt KS>coë¶m EH$m àg§JmMr AmR>dU Pmcr!... Km§gm¶cm H$moU Q>mH$Uma?..''
Vy§ c¾mcm Amcr Zmhtg Var Amnct gmar ‘wc| nmR>{dcrg; ˶m‘wi| ~m~m§Zm ’$maM AmZ§X ¶m eãXm§Vrc OiOirV hcmhc g‘OʶmBVH$s ˶m JS>çm§À¶m ‘ocoë¶m ‘Zm‘ܶ| Hw$dV
dmQ>cm. Vt Amë¶mZ§Va Xþgè¶mM {Xder...~m~m§À¶m EH$m {‘ÌmZ| ZdcmB©Mo EH$ eoH$S>m nm¶ar Am§~o ZìhVr...˶m‘wi| H$mR>çm d ˶mÀ¶m~amo~a gXÿ dJ¡ao CRy>Z cmJcrM H$m‘mcm Ym§dco!...nU BVH$s¨
‘wÔm‘ nmR>dZy {Xco hmoV.o Vr H$a§S>r {XdmUImݶm§VM ¶oD$Z nS>cr hmoVr. ¶§Xm {deof Am§~o ZgVm§Zm, df} Kam§V AmnwBH$sZ| Incocm ‘wamar ‘mÌ EH$X‘ CcQ>cm, ""H$mHy$, Vw‘À¶m c¾m§Vë¶m OodUmÀ¶m
Am{U h§Jm‘mÀ¶m AJXt gwédmVrg,..Kam§V nmoa§~mi§ Amcr AgVm§Zm, BVH$s ’$i§ EH$X‘ Kam§V AmeodaM ‘r XmoZ-VrZ {Xdg YS>nS>cmo Ag§ dmQ>V§ H$m§ Vwåhmcm?..Vwåhr ZìhVm Voìhm ¶m Kam§V ‘r
Amcoct nmhVm§M...~m~m§M§ Om˶mM ào‘i A§V:H$aU ^ê$Z Amc§, ˶mdoit!.. Amcmo Amho! Vw‘À¶mnojm§ ~m~m§H$S>o nmhÿZM Vw‘À¶m hmVmImcr ‘yJ {JiyZ dmJVmo Amho ‘r,
AJXr CËgmhmZ| ˶m§Zr Vw¶m gmè¶m ‘wcm§Zm ~mocmdyZ ˶m§À¶m nmR>rda WmonQ>rV åhQ>c|, g‘Oc§!..‘cm H$m¶ H$am¶M§ Amhoo?.. nU àg§J Amcm åhUyZM h| ~moccmo!..‘r H$m‘ H$am¶cm
""Aao, Om Vr H$a§S>r nhm {VW§..¿¶m,...˶m§Vco hd§ VodT>o Am§~o ¿¶m!..Om ‘Om H$am...'' V¶ma Amho!..nU Oam Amnë¶mcm emo^ʶmgmaI| ~mocm!.. ‘r Vw‘À¶m n¡emMr d OodUmMr
‘J H$m¶?...‘wcm§Mm EH$M Jm|Yi ˶m H$a§S>r^m|dVt, Omo Vmo hmVmcm cmJoc Vmo Am§~m KoD$Z qH$‘V,..H$dS>r g‘OVmo H$dS>r!...g‘Ocm§? Vw‘À¶m ZmoH$arMr{h Zmhr qH$‘V ‘cm!''
Ym§dy§ cmJcm; nU h| ‘moH$i| dmVmdaU ’$ma doi am{hc§ Zmht. H$mHy$Mr MwbVr Am§VyZ V| nhmVM Am{U AemM WmoS>çmem amJmamJmZ| Vmo ^m§S>r Jmoim H$ê§$ cmJcm. BV³¶m§V ‘r nwT>| Jocmo d
hmoVr. {VZo§ Amnë¶m nwVUrcm d {VZ| H$mR>çmcm gm§JZy , Vr H$a§S>r Amnë¶m Hw$cyn KmVcoë¶m H$moR>rÀ¶m ghO åhUyZ {dMmac|, ""H$m¶ AmaS>mAmoaS> Amho ao ‘wamar?''
ImoctV ZoD$Z Q>mH$cr. Vmo cmJcrM Amnë¶m nS>coë¶m åhmVmè¶m Mohè¶mZ| ‘m¶mH$S>o h§gyZ nhmV ‘cm åhUmcm,
‘r Vmo àH$ma, VoWo H$m§ht H$m‘ H$aVm§ H$aVm§ nhmV hmoVmo. WmoS>m doi BH$S>o {VH$S>o ~mJSy>Z ‘wc| ""H$m§ht Zmht XmXm!..Am‘M§M Amnc§!''.....
naV Am§ã¶m§gmR>r ¶oVmV,..Vm| H$m¶?..Vr H$a§S>r nyduÀ¶m H$monè¶m§V ZìhVr!..{~Mmat {ha‘wgcr : 234 :
hmoD$Z Amnmngm§V Hw$O~wOV hmoVr! cmoH$m§H$Sy>Z ‘mJyZ AmUcoc§ gm‘mZ naV H$am¶M§, ‘m§S>d gmoS>m¶Mo, Agë¶m H$m‘m§V, Xþgè¶m
Am{U AmO ‘t Xhm~mam {Xdgm§Zt nm{hc§!..c¾mÀ¶m JS>~S>tV H$moUmM§M cj Zgë¶m‘wi,| {Xdet gH$mit H$mR>çm, gXÿ dJ¡ao JT>co hmoV.o ‘wamarcm ˶m {Xdet ñd¶§nmH$mH$S>o cj Xoʶmg gdS>
˶m H$a§S>tVrc AY}A{YH$ Am§~o Hw$Oco hmoVo...~mH$sMo BVê$Z Joco hmoVo!... Am{U H$a§S>r Ho$amÀ¶m Pmcr ZìhVr. Odi Odi gma| H$m‘ g§n{dʶmg,..˶m§Mrhr ¶o-Om Wm§~ʶmg Xþnma Pmcr. Vmo d
H$monè¶mOdi nS>cr hmoVr. JS>r da Joco nU ‘wamarÀ¶m amJm‘wi| H$moUmÀ¶m{h OodUmMr gmo¶ H$mHy$Z| H$ê$Z R>odcr ZìhVr. V|

236 237
nmhÿZ,..WmoS>çm amJmamJm§VM,..Cac§ gwacoc§ H$m‘ g§n{dʶmg ‘wamar Imct BVacm. ˶m eãXm§Zr ˶m XmoKm§Zm§{h Xþ:I Pmc§ Agoc nU..˶mnojm§ ~m~m§ZmM OmñV Pmc§
WmoS>çm doimZ| ~m~m Imct Amco. gmat H$m‘| g§ncoct nmhÿZ, ‘wamar dJ¡ao gmè¶m§Zm CÑoeyZ Agmd§!..H$maU Vo H$mHy$H$S>o diyZ WmoS>çm {MS>cëo ¶mM AmdmOmZ| åhUmco, ""Myn ahm..Vwåhm§cm Zmht
H$m¡VHw $mZ| ~m~m åhUmco, ""Aao dm, Vwåht Va gmè¶m§Zr§ AJXr Omoa ‘macmV. ’$ma Ìmg KoVcmg ~a§ ¶m§Vc§ H$m§ht H$im¶M§! ‘cm ‘mPo ì¶dhma H$iVmV Mm§Jco!..''
H$m§ Vwåhr gmè¶m§Zr, ¶m cJrZ KmB©V!..'' IamoIa, Vmo àg§J ‘m¶m S>moiçm§XoIV, KS>Vm§Zm nmhÿZ, ‘cm ~m~m§{df¶t ˶mdoit {H$Vr
‘wamar, H$mR>çm, gXÿ gmao H$m§hr Z ~mocVm§ ~mgo, N>V dJ¡ao ‘m§S>dmM§ gm‘mZ, ZoʶmgmR>t gmXa A{^‘mZ dmQ>cm. docMrgma»¶m jw„H$ ~m~r~Ôc ‘cm amJmdUmao hoM H$m§ ~m~m !..
cmdyZ R>do rV hmoV.o ~m~m nmR>r‘mJ| hmV KoD$Z BH$S>o {VH$S>o {’$aVm§ {’$aVm§ ghO åhUyZ nwÝhm åhUmco, Voìhm ‘mder,..Agm hm Am‘À¶m Kam§Vrc c¾gmohim g§ncm. jw„H$ àg§Jm§VyZM à˶oH$
""Aao, g§nV Amc§ AmVm§ gma§!...WmoS>m {dgmdm ¿¶m!..Am{U OodcmV Zm Vwåhr gmao?..'' 춺$sMo ñd^md{deof ‘m¶m Ñï>rg nS>V hmoVo;..d ‘Z OmñV OmñVM a§Org hmoV hmoVo!..åhUyZM
AmVm§ ‘mÌ ‘wamarcm amhd|Zm. S>moiçm§V Amcoc§ nmUr gXè¶mÀ¶m ~mhrZ| hiy§M nwgyZ, OS> Vwcm h| BVH§$ g{dñVa {c{hc§. H$imd|.
eãXm§V Vmo åhmVmam åhUmcm, "Zmht@~m~m..' VwPm - AéU.
~m~m EH$X‘ AmûM¶©M{H$V Pmco, "Aao, ho nmhþUo JS>r{h Cnmer AOyZ?' ‘ܶ|M Vo jU^a
W~Hy$Z C^o amhÿZ ‘J EH$X‘ åhUmco, ""Om ~a§ ‘wamar..Q>mH$ V| hmVm§Vc§ gma§. Vw‘À¶m gmè¶m§À¶m
OodUmMr ì¶dñWm H$a àW‘ OmD$Z!..'' (57)
~m~m§À¶m ¶m AmnwcH$sÀ¶m eãXm§‘wi|, ‘wamar EH$ VmgmnyduMr Amnë¶m~ÔcMr ~o{’$H$sarMr ‘w§~B©; Vm. 1 ‘o 1930
gmar KQ>Zm EH$X‘ {dgacm d "hmo' åhUyZ nQ>H$Z da Jocm. {ච‘mder,
WmoS>çm doimZ| ˶mM| OodU Pmë¶mda ~m~m§Zr ˶m gmè¶m§Zm ~mocmdco§ d Vo ‘§X‘§X eãXm§V Vwcm Joc§ nÌ nmR>{dë¶mZ§Va, AaqdX gwZrVrcm KoD$Z ‘w§~B©g Amnë¶m {~èhmS>r Joë¶mda
åhUmco, ""Aao ~gm Imct; Pmcr OodU§? h§..AmVm§ H$m¶ gXÿ?..Ho$ìhm OmUma Vy?§ ..^mD$ AmOmar ‘mÌ, ~m~m§~amo~a ~mocʶmÀ¶m g§YrMr ‘r CËH§${R>V A§V:H$aUmZ| dmQ> nmhÿ§ cmJcmo. eodQ>r g§Ü¶mH$mir§
AmhoV!..Vwcm JocM§ nm{hOo; ’$ma Ìmg KoVcmg hmo...¶m Jm|Yim§V Vw‘À¶mH$S>o nhm¶cm{h ‘cm doi ~m~m§Zr ‘cm {XdmUImݶm§V ~mocmdc|; d AJXr em§VnUo§ AmnU hmoD$ZM ‘cm nm{hOo Agcoë¶m
Pmcm Zmht. AmVm§ ‘wamar, H$mR>çm,..ht Am‘MtM ‘mUg§!..˶m§À¶m [Odmda Va ‘r {Z{û§MV {df¶mg gwadmV Ho$cr.
hmoVmo'' ˶m§M§ ‘mP§ ~mocU§ Pmco; ˶m§Zr§ ˶mdoit ‘m¶m Midirg {‘iʶmÀ¶m {dMmam~Ôc
Ag| H$m§hrg| Añnï> nU ào‘inU| ~mocZy , ~m~m§Zr§ Amnc| n¡emM| nmH$sQ> CKS>c;| ..d gXÿÀ¶m Amnë¶mcm H$m¶ dmQ>V§ ˶m{df¶t ‘cm WmoS>³¶m§V gm§{JVc|. Vo åhUmco, ""AéU, VwP§ nÌ nmohm|Më¶mda
hmVmda Xhm én¶o, H$mR>çmÀ¶m hmVmda Xhm én¶o d ‘wamarÀ¶m hmVmda n§Yam én¶o R>odco! Vwcm ‘r "AmnU ¶m ~m~VtV g‘jM ~mocy§,' Ag§ {c{hc§ hmoV§. AmVm§n¶ªV c¾mÀ¶m JS>~S>tV doi
Vo {VKo{h "H$emcm? Vwåhm§cm Am‘M§ H$m‘ AmdS>c§ h|M nwîH$i!'Ag| Amnmnë¶m narZ| {‘imcm Zmhr!..Vw¶m ¶m {ZûM¶mÀ¶m ~m~VtV ‘mP§ Vwcm gai gm§JU§ Amho H$s¨, Vy§ ¶m ’§$Xm§V
åhUV hmoVo. nU ~m~m§Zr AmJ«hmZ| ˶m§Zm eodQ>t Vo ¿¶md¶mg cmdcoM!.. nS>ʶmMm ‘yI©nUm ‘witM H$ê$§ Z¶og! Xoe^º$sMr ì¶mnH$ H$ënZm ‘cm{h g‘OVo; nU Vy§ ˶mcm
BV³¶m§V H$mHy$ MhmMm H$n KoD$Z ~mhoa Amcr. eodQ>Mo eãX d n¡emMr XodKod nmhÿZ {Vcm AmO ‘witM ¶mo½¶ Zmhtg! Vy§ ‘Oda Adc§~Zy Amhog d ‘r EH$ godm{Zd¥Îm gaH$mar H$co³Q>a Amho.
amhdoZm. Vr EH$X‘ åhUmcr, ""‘wamarcm AZ² H$mR>çmcm H$emcm nm{hOo ~{jgr Úm¶cm? Vo VwOà‘mU|M ‘cm eaXM|{h {hV AOyZ nhmd¶mM§ Amho! Voìhm Hw$Qw~>§ mÀ¶m {hVmÀ¶m Ñï>rZ| gaH$ma{damoYr
AmncoM ZmoH$a!...'' MiditV Vy§ gm‘rc hmoU§ ‘cm ‘wirM ng§V Zmhr§ ! Vy EH$ ^mdZmàYmZ ‘wcJm Amhog. Vw¶m

238 239
Am¶wî¶mMt Joct H$m§ht df},..Vy§ ˶m§À¶m àdmhm§V H$gm dmhV Jocm Amhog, V| VwP§ Vy§M nhm. ‘m¶m A{ZpûMV!..
Xþ:Img H$maU Pmcoct VwPt AZoH$ An¶e| cjm§V AmU;..d ¶mnmgyZ namd¥Îm hmo!...h|M ‘mP§ : 235 :
Vw¶m nÌmcm g‘j CÎma!..¶m Cßna{h,..Vwcm Vw¶mM ‘ZmZ| dmJʶmMr BÀNm Agoc,.. Va ~m~m§H$Sy>Z {ZKmë¶mda ‘r {dMma H$arV AgmM Joco VrZ Mma {Xdg doS>çmgmaIm ^Q>H$V
‘m¶m Amgè¶mMr Anojm Vy H$ê§$ ZH$mog. Am¶wî¶m§V ^moJmì¶m cmJUmè¶m Xþ:Img Vwcm V¶ma Pmc§ hmoVmo. ‘m¶m ‘Zm§V EH$M PJS>m gmaIm Mmccm hmoVm. ~m~m§Zm d Amnë¶m BVa ‘mUgm§Zm gmoS>yZ,
nm{hOo!..‘Z ‘mZoc Vg§ Vy§ dmJmd§g Var{h ‘mPr Vwcm ‘XV Agmdr Aer VwPr Anojm H$m§ ¶m g§Jm« ‘m§V R>aë¶mà‘mU| CS>r ¿¶md¶mMr,..H$s¨ ˶m§À¶m gwIXþ:ImgmR>t Amnë¶m dmQ>Umè¶m ¶m Cƒ
Agmdr?..¶m gmè¶m Jmoï>tMm {dMma H$a Am{U ‘JM nwT>| nmD$c Q>mH$!..Voìhm§ ¶m ~m~VtV Vy§ ‘mJV ܶo¶m§Zm Xoem§~ÔcÀ¶m H$V©ì¶mcm..‘yR>‘mVr Úmd¶mMr!..
Agcocm Amerdm©X ‘cm Vwcm XoVm§ ¶oV Zmht. H$maU Vw¶m Vgë¶m H$aʶmZ| ‘cm Vy§ EH$ Zdm ‘cm {deofV;...~m~m§À¶m eodQ>À¶m ^oQ>rÀ¶m doiMo o eãX AmR>dV hmoV.o ˶m§À¶m ‘O{df¶tÀ¶m
Y¸$mM XoUma Amhog!'' gmè¶m Anojm ’$moc R>aë¶m!.. ‘m¶m‘wi| Joë¶m H$m§hr dfmªV ˶m§Zm, EH$m‘mJyZ EH$ AZoH$ Y¸o$M
~m~m§Zr Amnc| ho§ ‘ZmoJV gm§{JVë¶mda ˶m§Mm ‘r {Zamon KoVcm d nadm§M ‘m¶m EH$m ~gco!
{‘ÌmH$S>o Mma {Xdg ahmd¶mg Amcmo Amho. VoWyZM h| nÌ {chrV Amho. nU ‘m¶m AmH$m§jm§Zm Var H$Yt dmd {‘imcm?..‘m¶m ܶo¶‘mJmªV ˶m§À¶mH$Sy>Z ghmZw^Vy rMm
AmO ‘m¶m öX¶m§V,..‘mPt ‘mUg|,..d ‘mPt ܶo¶|,..¶m§V ‘moR>m KZKmoa PJS>m Mmccm EImXm eãX qH$dm CÎmoOZ Var H$Yt {‘imc§ hmoV§ H$m§?..‘m¶m Z¡g{J©H$ ‘hÎdmH$m§jm qH$dm
Amho!..nU ‘cm H$m¶ V| AmO CÚm§M R>a{dc§ n{hOo, h| {ZpûMV! Vwcm ‘r Mma nm§M {Xdgm§V H$m¶ H$c,..¶m§M§ ghmZw^y{Vna AmH$cZ H$aU§ ˶m§Zm H$YtM e³¶ Pmc§ Zmht!..‘m¶m d¡¶{º$H$
V| nÌ nmR>drZM. H$imd| ^{dVì¶m{df¶tÀ¶m ‘m¶m H$ënZm {Zamiçm!..‘O{df¶t Agcocr ˶m§Mt Anojm gm’$ {Zamir!..
- VwPm AéU Am{U AmO,.. ‘r ‘m¶m Am¶wî¶mcm ‘m¶m ‘Vmà‘mU| ‘hÎdmM§ diU cmdʶmg CÚwº$
hmoV Amho;..˶mdoit{h ho ‘cm ‘mPt OwZt An¶e| VodT>tM nwT>| H$ê$Z ZmC‘oX H$arV AmhoV!..‘r
Ag| nmD$c Q>mH$ʶm{déÕ Agcocr ¶mhÿZ {Zamir§ Aer§ Or§ ˶m§Mr H$maU|,..Vt Ho$di ˶m§À¶m
(58) d¡¶{º$H$ gwIXþ:Imda,..cm^VmoQ>çmda..qH$dm EH§$Xa Anojdo aM A{Y{ð>V!..
‘w~§ B©, Vm. 6 ‘o 1930. åhUOo ‘wimet gmar AnojmM Va!..
{ච‘mder, ˶m§À¶m~ÔcMm,.. qH$dm ‘m¶m ¶m BVa ZmVcJm§Mm,..AmOn¶ªVMm ‘mPm AZw^d!..˶m§VZy
AmO Vwcm H$idmd¶mM§, åhUOo g˶mJ«hm§V gm‘rc ìhmd¶mM§ ‘t AmVm Z¸$s R>a{dc§ Va EH$M gya {ZKV Amho. ˶m§Zm gmè¶m Jmoï>tZm,..ào‘mcmgwÕm§,..˶m§Zm EH$mM àH$maMm nm¶m
Amho!.. {XgV Amho. Vmo åhUOo Am{W©H$!.. ‘r ˶m§Oda Adc§~yZ Amho, ˶m§À¶m ‘XVrda gܶm§ Var ñdV:
qhXr hr ‘mPr n{hcr ^mdZm Agcr Var ‘r ‘hmamï´>r¶{h Amho!..åhUyZM R>a{dc§ namdc§~r OrdZ OJV Amho!..Voìhm§ ‘cm ‘mPt Aet H$moUVt{h ܶo¶| ZgmdtV,..‘V| ZgmdtV,..˶mhÿZ
Amho,..H$s¨ ghm {Xdgm§Zr, ~mam ‘ocm {eamoS>çmg hmoUmè¶m g˶mJ«hm§V gm‘rc hmoD$ZM qhXþñWmZÀ¶m {Zami§ H$m§ht AgocM,..Va V| ‘r à˶oH$ chmZ‘moR>çm àg§Jr XS>nrVM Omd§;..˶m§M§ h| H$m¶‘
ñdmV§Í¶¶km§V CS>r ¿¶md¶mMr! ¶m{df¶t ~m~m§Zm ‘r {Zami| H$i{dc| AmhoM. Am{U VoW| Omʶmnydu, loð>Ëd, ‘r ‘mP| ‘Z ‘mê$Z à˶oH$doir {Z‘yQ>nU| H$~yc H$amd§!..
Vwcm Joë¶mdoit H$~yc Ho$ë¶mà‘mU|, ho§ eodQ>M§ hm{X©H$ nÌ {chmd¶mg AmO ~gcmoo Amho...¶mZ§Va ‘mder, hrM ˶m§Mr ‘w»¶V: {dMmagaUr !
nwÝhm§ Agm Ho$ìhm àg§J ¶oB©c H$moUmg R>mD$H$!...g‘j ^oQ>rMm àg§J Va AmVm§ ˶mhÿZ{h A{YH$ AWm©VM ‘cm ˶m§À¶m ào‘mMm Amgam nm{hOo Agoc,..˶m§À¶m g§Vwï> ‘ZmMm Amerdm©X

240 241
nm{hOo Agoc,.. Va ‘cm ‘mP§ ñdV:M§ Ag§ Am¶wî¶ OJU§ e³¶M Zmht,..OUw§ H$m¶!..˶m§Zm H$m¶‘Mo XþamdʶmMrM V¶mar H$aU§!..
Am‘À¶m gwImH$S>o nmhmVm§Zm{h, ñdV:Mr Aer H$m§ht Var Anojm AmhoM!..Am{U VodT>çmgmR>t Vo : 237 :
¶oWda Wm§~V ZmhtV;.. ˶m§Zm dmQ>c§M Va, ñdV:cm ¶mo½¶ dmQ>Umè¶m hoVy§À¶m g’$BVogmR>t,..Vo ˶m {Xdet Agë¶mM {ÛYm ‘Z:pñWVtV ‘r añ˶m§VZy H$moR>| Var nm¶ ZoVrc {VH$S>o Mmccmo
énoar {H$„rMr ‘XV KoUma!..d ˶mMr Zoh‘t OmUrd {Xë¶mdm§MyZ{h ahmUma ZmhtV!... hmoVmo...BV³¶m§V, ‘mJyZ "R>mHy$aeoQ>' åhUyZ AMmZH$ EoH$§y Amcoë¶m hm§H$o Z| XMHy$Z ‘r {VH$S>o nm{hc|...Vm|
Om| Om| ‘r Agm {dMma H$ê§$ cmJcmo, Vmo§ Vm| ‘cm ñnï> hmoD§$ cmJc|,.. H$s¨ ¶m gdmªÀ¶m nm§M dfmªnyduMm Am‘À¶m dg{VJ¥hm§Vrc ³c~Mm ~më¶m..am‘m! nm§M dfmªV Vmo ‘cm H$Yt ^oQ>cm
à˶oH$ H¥$VrÀ¶m ‘wimet hr Anojm Amho..hmo, ¶oWyZ VoWyZ gmar AnojmM!..{VZ| nyU©nU| nN>mS>coct ZìhVm,...˶mMm {dMma{h H$Yt ‘m¶m S>mo³¶m§V {deof Amcm ZìhVm..nU ‘r Wm§~Vm§M Vmo AJXt
ht gmar CnH$mar ‘mUg§M!.. ‘ZmnmgyZ h§gV ‘Onmet W~H$cm. Am{U ˶mÀ¶m Zoh‘tÀ¶mM nm¶mH$S>o nmhÿZ cmOV cmOV
: 236 : ~mocʶmÀ¶m nÕVrZ| ˶mZ| ‘cm àûZ Ho$co, ""H$m¶ eoQ>? h„t èhmVm¶ Hw$R>§? H$m¶ H$m‘ H$aVm§¶²
‘mder, AmO ‘mPt åhUyZ åhUVm ¶oUmè¶m OJm§Vrc gmè¶m 춺$s¨‘ܶo,..Aem ‘mUgm§Mm Vwåhr?..Hw$R>§ ZmoH$ar hm¶?..'' ‘r ˶mÀ¶m g‘mYmZmgmR>r, ˶mcm {VV³¶mM AmñWoZ|, H$m§ht Var
^aUmM ‘cm OmñV {XgyZ ¶oV Amho! ˶m dmVmdaUm§VM,..‘m¶m Am¶wî¶mMt Joct H$m§ht df] CÎma| {Xcr;..nU ‘mP§ {VH$S>o cjM ZìhV§.
Joct;..Am{U Vgë¶m àdmgm§VM Va, ‘cm ¶m ‘m¶m gmè¶m gmo~˶m§À¶m A˶§V hrZ d jwÐ d¥ÎmrM§ WmoS>m doi EH$‘oH$m§Odi ‘w½YnU| C^o ahmʶm§VM ˶mZ§VaMm Am‘Mm H$m§ht doi {ZKyZ
ñdê$n nXmonXt {XgyZ Amc§!.. Jocm. Am{U ‘J Amåhr XmoKo nwÝhm§ nyduà‘mU|M JXuV {‘gicm|!..nU ‘J MmcVm§ MmcVm§
Jocr XmoZ df} Va ‘mP§ ‘Z ˶m‘wi| OmñVM nmoiV Amc| Amho!..Am{U ‘cm AmûM¶© ‘mÌ,..‘cm ˶mdoiÀ¶m ³c~m§V Kmc{dcoë¶m ‘mJrc {Xdgm§Mr AmR>dU Pmë¶mdm§MyZ am{hcr
dmQ>V|,..H$s¨ Var{h ‘mP§ doS>§ ‘Z,..¶mM gmè¶m§Zm Amncr§ Amnct åhUV, AmOn¶ªV Amnë¶m Zmht. ˶mdoit ‘cm BVa {dÚmWu AmoaS>V ""R>mHy$aMr coH$mMr,..amå¶m {deof ~S>XmñV R>odVmo.. ~a§
loð>Va, CÞ{VH$maH$,..d {demc ܶo¶m§Zm ˶m§À¶mgmR>t ‘¶m©{XV H$arV Amc§!.. H$m§!..''
ht ‘mPt gmat ‘mUg|,..jwÐ Jmoï>tVM Amnct ‘Z| am̧{Xdg a‘drV AmhoV;..Am{U Ia§ hmoV§ V|!..nU ˶mcm ‘r H$m¶ H$aUma? ‘r ˶mcm {deof H$m§hr XoV hmoVmo Ag| Zmht!
˶mMdoit; {VH$S>o OVtÐXXmg, {dO¶, ¶m§À¶mgmaIr loð> ‘mUg|,..Amnë¶m gd©ñdmMr qH$~hþZm Zmht åhUmd¶mg ‘m¶m ImoctV {deof, H$m§ht ImʶmMo {OÞg Amco H$s¨ AmR>dUrZ| ˶mcm Úmdo,
ñdV:Mr,..˶mJnydH© $ Amhþ{V XoV AmhoV!..˶mMr, ¶m H$moUmcm {H$qMV² XoIrc H$ënZm Zmhr;..Am{U ˶mÀ¶mer ào‘mZ| ‘moH$ionU| ~mocmd§, hgmd§!.. EdT>§M!..
Var{h ¶m§À¶mM gmè¶m§À¶m gwIXþ:ImgmR>r,§ ‘r ‘m¶m H$V©ì¶mnmgyZ, H$m§ht H$mc H$m§ hmoBZ© m,..{dM{BV Am{U ˶mZ§Va AmO nm§M dfmªZt,..añ˶m§Vrc JXuVyZ ‘r MmcV AgVm§ Vmo EH$X‘
hmoD§$ nhmV hmoVmo..hmoV Amho!.. AMmZH$ ^oQ>Vmo H$m¶,..Am{U ‘cm ‘wÔm‘ hm§H$ ‘mê$Z Wm§~dyZ ‘O~amo~a Vgë¶mM {Zanoj d¥ÎmrZ|
H$m§?... Mma ào‘i eãXm§Mr XodmU KodmU H$aVmo H$m¶? ‘cm IamoIa Vgë¶m ‘Z:pñWVtV{h ¶m KQ>ZZo § ’$ma
N>o, ‘m¶m Am¶wî¶mÀ¶m CƒVa ܶo¶m§Zm, H$V©¥Ëdmcm,..ht gmat ‘wirM dm§d Kmcy eH$V {da§Jwim dmQ>cm!..
ZmhtV!.. : 238 :
‘m¶m ܶo¶m§gmR>t,..~m~m dJ¡aZ| m gmoS>Zy OmʶmMr ‘r§ ‘m¶m ‘ZmMr Aer V¶mar Ho$cr!..Var Am{U Am‘À¶m ˶m ³c~‘ܶ|M ‘r AgVm§Zm Xþgam EH$ àg§J ‘cm EH$X‘ AmR>dcm. ‘r
nU ˶m§À¶m Xþgè¶m H$gë¶m Zmht,..Var ào‘mÀ¶m Amgè¶mMr ‘mÌ Amdû¶H$Vm ‘m¶m hiì¶m OZac goH$o« Q>ar hmoVmo! Am‘À¶m ³c~Mm VwierXmg ^æ¶m Amåhm§cm XÿY Kmcr. ˶mO~amo~a ‘moS>³¶m
öX¶mcm dmQ>md¶mMr Wm§~V Zmht!..AWm©V²,..AmO ˶m gmè¶m§Zm gmoS>U§,..åhUOo ˶m§À¶mnmgyZ VmoS>³¶m qhXtV XþYmMo {heo~ H$aVm§ H$aVm§ Amåhr {H$Vr h§gV Ag§y!..˶mcm ‘O{df¶t H$m¶ dmQ>o

242 243
H$moUmg R>mD$H$?..EHo$ {Xdet ˶mZ| Amnc§ ‘cm amoO gH$mir AYm© eoa Xÿa OmXm Kmcʶmg gwadmV AmO {H$Vr g‘mYmZ hmoV Amho åhUyZ gm§Jy§, ‘mder?..nU H$m¶ J ‘cm VwPm Var ¶mdoit
Ho$cr, ‘r ZH$mo åhQ>c§,..nU Vmo EoHo$Zm! ˶mdoit Vmo qhXr‘ܶo åhUo, ""Vwåhmcm H$m¶ H$am¶M§? Vmo Amerdm©X Amho Zm?
‘mPm àûZ Amho!..‘r AmnU hmoD$Z Vwåhm§cm XÿY KmcVmo. ‘m¶m KaÀ¶m åher AmhoV. ñdV: - VwPmM AéU
Hw$ë¶m©hÿZ Im§Úmdê$Z dmhÿZ AmUVmo. Vwåhr§ ‘m¶m KaM§ XÿY ߶md§g§ ‘cm dmQ>V§. ‘r Zmht KoUma
Vw‘À¶mH$Sy>Z n¡g!o ..''
Am{U ‘mP| Z EoH$Vm§, ‘t VoW| Agon¶ªV ˶mZ| Vmo H«$‘ H$m¶‘ gwê§$ R>odcm hmoVm. ‘cm (58)
Amoemië¶mgmaI| dmQ>o. nU ˶mÀ¶m ào‘inUmnwT>| ‘mPm ZmBcmOM hmoVm. (28 ’o$~«dw mar 1931 À¶m "Z§XmXrn' ‘Yrc BVmam)
IamoIa, ˶mMm Vmo {Zanoj ào‘inUm AmR>dë¶m~amo~a Voìhm§ d AmVm§{h ‘cm JwX‘aë¶mgmaI§ ({‘. ~«oëg’$moS>© ¶m§M| Zmd gd©lwV Amho. qhXþñWmZmÀ¶m Mmcy§ ñdmV§Í¶ ¶wÕmÀ¶m H$mim§V,
dmQ>V!§ nU ˶m§V Zdc H$m¶?..am‘m, VwcgrXmg ¶m§À¶m ‘O{df¶tÀ¶m Agë¶m ¶m {Zanoj ào‘mMr ˶m§À¶m~amo~a Amnë¶m Xoem§V gJirH$S>o {’$acoco ˶m§Mo {‘Ì {‘. hoÝar pñ‘W, ¶m§Zr {‘. ~«oëg’$moS>©
AmR>dU Pmcr;..‘cm ˶m{Xdet MmcVm§ MmcVm dmQ>c|, Ia§M;..ào‘mM§ dmVmdaU ‘mUgmdaM ¶m§Mm, "Z§XmXrn'À¶m Joë¶m A§H$m§V Amcocm ‘yi B§J«Or coI, "‘°MoñQ>a Jm{S>©¶Z' nÌm§V à{gÕ
Adc§~yZ AgV§! CƒÜ¶o¶‘mJ© AmMaVm§Zm ZmBcmOmZ| Amnë¶m ‘mUgm§Mm OwZm ào‘i Amgam Pmë¶mda, gw‘mao§ ‘{hݶmZ| à{gÕ Pmcoë¶m "" '' ‘m{gH$mÀ¶m A§H$m§V EH$ N>moQ>mgm nU gw§Xa
Zmhtgm hmoBc© {h, H$Xm{MV²!..nU Amnë¶mcm OJmÀ¶m nmR>rda H$moR>| Var XþgarH$S>-o Vgc|M ‘Zmcm coI {c{hcm Amho. Joë¶m A§H$mVrc ^mfm§V[aV coImcm Vmo nyaH$ Amho; åhUyZ Am‘À¶m dmMH$m§gmR>r
g‘mYmZ XoUma| ào‘mM| Zd| dmVmdaU {Z‘m©U H$aVm ¶oUma Zmht Ag| Zmht. hmo, Cƒ ܶo¶mZ| ào[aV Amåhr ‘wÔm‘ ˶mM| AmO ^mfm§Va H$ê$Z Imcr XoV Amhm|.)
Pmcoë¶m, Amnë¶m öX¶mÀ¶m hm§H$o cm OmJyZ YramZ| AmnUM ‘mJ© H$mT>cm nm{hOo. Amnë¶m Am¶wî¶mM| : 240 :
AmnUM {eënH$ma Amhm|!..
: 239 : c§S>Z 30 OmZodmar 1931
R>ac§ AmVm§ ‘mP§, ‘mder! hr jwÐ ~§YZ| PwJmê$Z Úmd¶mMt Am{U AmOn¶ªV ‘cm ‘mPt ‘r d ~«ëo g’$moS>© qhXþñWmZm§V ~hþVHo $ ~amo~aM {’$aV hmoVmo; Voìhm§ ˶m§À¶m coImZ§Va dmñV{dH$
Aer§ dmQ>V hmoVt..Vt ht gmat CnH$mar ‘mUg§o gmoSy>Z..cm§~ cm§~..AJXr Xÿa..OoW| ‘m¶m AJXt ‘m¶m ¶m {cImUmMr H$m§htM Amdû¶H$Vm Zmht...nU Á¶m Eo{Vhm{gH$ KQ>Zm ‘r à˶j S>mi o çm§Zt
ñdV§Ì ‘ZmÀ¶m gmè¶m AmH$m§jm gmat loð> ܶo¶| g’$c hmoVrc VoW|M Omd¶mM|!.."Yramcm Xo àg§J nm{hë¶m, ˶m§Mr ho XmoZ eãX {chÿZ Zm|X Ho$ë¶mdm§MyZ ‘cm amhdoZm.
qh‘V!' Mma {Xdgm§nyduM AmnU dV©‘mZnÌm§V dmMc|;..‘hmË‘m Jm§Yr d ˶m§Mo H$m±J«og H${‘Q>rMo
g˶mJ«hr Amnë¶mOdiM {Xì¶ àH$memMr ‘emc ~miJrV AgVmo. ˶m A§VarÀ¶m Z§XmXrnmÀ¶m ghdrg AZw¶m¶r, g‘oQ>mÀ¶m hoVyZ| {~ZeV© ‘wº$ Ho$co AmhoV. hr g‘oQ>mMr H$ënZm, ‘m¶m ‘V|,
àH$mem§V ˶mcm nwT>rc nmdcm§Mr dmQ> {XgVo. c§S>ZÀ¶m "S>co r h°amoëS>'Mo à{V{ZYr Agcoco ‘mPo ñZohr, {‘. Om°O© BcmoH$m|~, ¶m§Zr A˶§V n[al‘nydH© $
Xoem§V hr aº$nmVa{hV H«$m§{V gwê§$ Pmcr Amho. Jm§YrOr åhUVmV, "¶mM doit hr H$miOr {dMma H$ê$Z Joë¶m (1930) OyZÀ¶m gw‘mamg gwM{dcr hmoVr!..nU qhXþñWmZ gaH$ma ˶m doit
KoVcr nm{hOo, H$s¨ ¶mdoit EH$Xm§ g{dZ¶ H$m¶Xo^§J gwê§$ Pmcm, H$s¨ Vmo H$moU˶m{h H$maUmgmR>r§ gÎmm‘XmZ| YwX§ M Pmc| hmoV.o ˶m§Zm Voìhm§ V| nQ>c| Zmht. ˶m§Zm dmQ>c| AmnU ¶m amï´>mÀ¶m ñdmV§Í¶mÀ¶m
Wm§~cm OmD§$ Z¶o. Omon¶ªV EImXm Var g˶mJ«hr {Od§V Cacm Amho, Vmon¶ªV Vmo ~§X nSy>§ Z¶o.' ‘r AmH$m§jm MwQ>H$sgaer d ghO {MaSy>Z Q>mHy§$!..
‘m¶m ‘ZmMr Va Vgcr V¶mar H$ê$ZM, gmè¶m nmem§VyZ AmVm§ ~mhoa nS>V Amho. ‘m¶m ‘Zmcm nU qhXþñWmZÀ¶m Xoeào‘mMo d AZ˶mMmar ˶mJmM| AmoOñdr d CËH$Q> ñdê$n XmI{dUmè¶m

244 245
˶mZ§VaÀ¶m gmè¶m JmoîQ>r KSy>Z ¶m¶À¶m hmo˶m!.. Vmon¶ªV ‘w~§ B©À¶m à^mV ’o$è¶m, dmZagoZm, ¶m§Zr Pmcr;..¶m EH$m Jmoï>rdê$ZM, h| CKS> hmoB©c!..Am{U gwadmVrnmgyZÀ¶m, ¶m d ¶mhÿZ{h A‘mZwf
Amnct Zmd| B{Vhmgm§V Zm|X{dct ZìhVt. qhXþñWmZm§Vrc h‘añ˶m§Mm AÚmn Zmo{Q>g ~moS>m©gmaIm Aem, {MaS>rg ¶oD$Z Pmcoë¶m gaH$mar {damoYm‘wi|M, hm dUdm Xoem§V Mmohm|~mOy§g OmñV ËdaoZ|
Cn¶moJ Ho$cm Jocm ZìhVm. ~oH$m¶Xm R>acoë¶m H$m±J«og H${‘Q>rÀ¶m Z gm§nS>Umè¶m ~wco{Q>ZÀ¶m àVtMm noQ>cm, Ag| ‘mP| àm§Oc ‘V Amho!..
cjmn¶ªV In dmT>dm¶mMm hmoVm!..Voìhm§ V| H$m§hr§ dmB©Q> Pmc| Zmht. {Z:eó,..nU AmpË‘H$ ~c ghm E{àc ¶m H$Îmc{XZmnmgyZM,..˶m Xoem§Vrc Mmohmo§~mOy§À¶m g˶mJ«htZt, Amnë¶m
Agcoë¶m ‘mZdr g‘mOmÀ¶m gm‘϶m©Mr H$ënZm Var OJmcm Amcr!.. Am˶§{VH$ AZ˶mMmamÀ¶m Omoamda, naH$s¶ Jwcm‘{JarMr amOamog H$Îmc gwê$§ Ho$cr!..‘cm dmQ>V,| ..hm
Am{U AmO qhXþñWmZ gaH$maMo S>moio WmoS>o CKS>ë¶mgmaIo dada {XgV Agco, Var ¶m ‘mPm eãXà¶moJ MwH$cm; ^mfmc§H$mamgmR>t gwÕm§ A˶mMmamÀ¶m H$ënZoMm Cn¶moJ H$aU|,..˶m
g‘oQ>mÀ¶m ~mocʶm§V {deof H$m§hr§ {ZînÞ hmoB©c, Ag| ‘cm Var dmQ>V Zmht!.. em§VVmdmXr g˶mJ«htÀ¶m ܶo¶m{déÕ hmoBc© -!..Am{U ˶mZ§VaÀ¶m ˶m qhXþñWmZÀ¶m ñdmV§Í¶¶wÕm§Vrc
IamoIaM, Jm§Yr§À¶m Xm§S>rÀ¶m ¶mÌo~amo~aM gwê$ Ho$cocr, qhXþñWmZÀ¶m ñdmV§Í¶mMr Vr AJ{UH$ KQ>Zm,..Á¶m§Zm ¶wÕmÀ¶m ^mf|V "MH$‘H$s' "cT>m¶m' åhUVm§ ¶oVrc..˶m, ‘m¶m Ñï>rg‘moa
AZ˶mMmar Midi, A˶§V A{^Zd hmoVr!..˶m MidirM|,..˶m ¶wÕmM|, VÎdkmZM AJXt hm coI {chmd¶mg ~gcm| AgVm§Zm, AmO JXu JXu H$ê$Z Cä¶m AmhoV!..
ñdV§Ì d Zd| hmoV!o ...dmñV{dH$,..H$m§hter ’$gdo{Jar, ñdmWu ~o{’$H$sar,..AJa {Zðw>a X§S>Hw $o emhr,..hr : 242 :
{Vcm XS>nyZ Q>mH$ʶmMr gmYZ| ZìhVt!..H$maU, à˶oH$ 춺$sÀ¶m ˶mJmMr V¶marM Ver Anyd© ‘rR>g˶mJ«hmMo "YmamgZ', "{eamoS>m', "dS>mim', ¿¶m!...OJ§cg˶mJ«hmMo "{MaZoa',
hmoVr!..d„^^mB© nQ>co ¶m§À¶m eãXm§VM gm§Jmd¶mM|, Va.."˶mdoit à˶oH$mM| Ka H$m±Jgo« M| Am°[’$g "g§J‘Zoa', "AH$mocm', "{~imer' AJa "‘ܶàm§V' ¿¶m!..H$a~§XrÀ¶m MidirM| "JwOamW', "H$Zm©QH> $',
d à˶oH$mM| öX¶ h| H$m±J«ogMo g§KQ>ZmË‘H$ H|$Ð Pmc| hmoVo!' "[~hma' ¿¶m!..{dXoer ~{hîH$mamMo "~§Jmc' "[~hma' "Amo[agm' ¿¶m!..à˶oH$ {R>H$mUMm,..˶m
em§VVm{චJwOamW àm§V ‘r nm{hcm!..H$ê$a åhUyZ à{gÕ Agcocm nR>mUm§À¶m noemda XoemMm ˶m doiMm ˶mJr g˶mJ«h Anyd©M hmoVm!!.. A˶§V hmcAnoï>m gmogyZ, à˶oH$ g˶mJ«hr
àm§VmM| ‘r AdcmoH$Z Ho$c|!..XmoZ d¥ÎmtMm g‘Ýd¶ H$aUmè¶m ‘hmamï´>mV§ ‘r {’$acmo!..d ^mdZmàYmZ A§Jm§V ÌmU Agon¶ªV, A˶mMmam~amo~a em§VVoMr PwO § IoiV hmoVm. (˶mcm gmocmnya qH$dm noemda
~§Jmccm{h ^oQ> {Xcr!..Mmohm|~mOyg,..gmè¶mM qhXþñWmZ Xoe^a,..‘cm ¶m loð> cT>çmÀ¶m VÎdmMr ¶oWrc H$m§hr {H$igdmUo àH$ma AndmX åhUyZ XmI{dVm§ ¶oVrc, VodT>oM H$m¶ Vo!-)
nmi|‘i w ,| à˶oH$mÀ¶m öX¶m§V..AJXr§ Imoc...Imoc éOë¶mM|M AmT>iZy Amc|!.. nU, ¶m{déÕ, XS>nemhrM§ Aó åhUyZ C^macocr qhXþñWmZ gaH$maMr X§S>wH$o emhr!..{H$Vr
A{^‘mZmZ| d ‘mUwgH$s H$m¶‘ R>odyZ, OJmd¶mÀ¶m Amnë¶m ¶mo½¶ d H$‘tV H$‘r ‘mJʶm {MaS> AmUUmar d c‚mmñnX!!..ghO AmR>dUmè¶m AJXt KS>cëo ¶m H$m§ht Jmoï>r ¶oW| gm§JVmo;..åhUOo
gm¡Oݶ d gm‘monMmamZ| ‘mJyZ{h {‘iV ZmhtV,..åhUyZ H$m±J«ogV’}$ ‘hmË‘m Jm§YtZt qhXþñWmZ naH$s¶ dmMH$mcm ˶mMr MwUyH$ ñnï> {Xgoc!..Ag|ãctV àûZmoÎmamZ| JmOcoc| noemda Jmoir~ma
gaH$macm àW‘ CKS> CKS> ~Om{dc|!.. d ‘J EH$m hmVm§V gyV H$m§VʶmMr Q>H$ir,...EH$m hmVm§V àH$aU nhm. H$moUm EH$m gaXma J§JmqgJmM| A^©H$mgh añ˶m§VZy Mmccoco§ {ZanamYr Hw$Qw~§> ,..gmoëOam§À¶m
X§S>m,..H$‘aocm "X[aÐr Zmam¶Um'Mm n§Mm,..d öX¶m§V AI§S> VodV Agcocr ݶmæ¶ ñdmV§Í¶mMr Jmoir~mamcm ~ir nS>c|. ~§Jmë¶m§V {‘XZmnwacm, cmR>r‘mam‘wi| Aghmæ¶ hmoD$Z {dìhiV nS>coë¶m
OmJVr Á¶moV,..¶m§gh Xm§S>rMr ¶mÌm gwê§$ Ho$cr!..d VoWyZM ˶m§Zr åhQ>coë¶m "B§J«Or gÎmoÀ¶m g˶mJ«hr ñd¶§gdo H$m§Zm ‘XV H$aU|, hm{h JwÝhm R>acm. Ymamgݶmcm, {‘R>mJamnmgyZ Xÿa H$mT>cëo ¶m
emnm'Mm OmoamZ| à{VH$ma H$aUma| qhXþñWmZ XoemM| Vnmo~c à{V{XZ dmTy>§ cmJc|!.. AJXt em§VVmdmXr g˶mJ«htda, ¶wamo{n¶mZ KmoS>ño dma ^aYm§d Ym§dZy Joc;o d ˶m§Zr ˶m§Oda cmR>çm
: 241 : Mmc{dë¶m. ImXrÀ¶m "Jm§Yr Q>monr' d ImXtMm nmofmI KmcyZ añ˶mZ| MmcUmè¶m ‘mUgm§da,
da da Am§d AmUcm hmoVm, Var qhXþñWmZ gaH$ma IamoIa ¶m Ama§^mZ|{h ‘Zm§V H$Mac| X{jU qhXþñWmZm§V, H$moH$rZmS>m ¶oW| cmR>r Mmc{dʶm§V Amcr, Va JwOamW|V Jm§Yr Q>mno r KmVcoë¶m
hmoV§o. ¶m ‘hmZ² ¶mÌoÀ¶m àg§Jm§Mo {MÌnQ>{h XmI{dʶmMr, àW‘nmgyZ Xoem§V Mmohm|~mOyg ~§Xr XmoZ ‘mUgm§Zm S>mo³¶mdaMr Q>monr H$mTy>Z KoB©n¶ªV nmʶm§V JQ>H$içm Imì¶m cmJë¶m. ~margmc d

246 247
Vm‘cH$ ¶oW| ˶mhÿZ A‘mZwf A˶mMma Pmcm. VoW| Va nmo{cgm§Zr§ g˶mJ«htÀ¶m d ˶m§À¶m~Ôc ^m§St> ...Odinmg nS>cco m EImXm WmoSm> gm J§Ococm Zm§Ja,..Am{U ˶m q^VrdOm MQ>¶m§Zm cQ>H$m{dcoc|
ghmZw^{y V ~miJUmè¶m cmoH$m§À¶m ‘mc‘Îmog AmJ cmdyZ {Xcr. Agë¶m ¶m Yy‘ûMH«$tV chmZ chmZ XodmM| qH$dm ‘hmË‘m Jm§YtM| EImX| {MÌ!..
nmoa[| h, Á¶m§Zm "{ndir nJS>r' åhUyZ {MS>drV, Vo Zoh‘tM| nmocrg Va hmoVMo ; nU OmXm nmocrg Va EH$m O‘mdm§V AgmM {’$aV AgVm§ ‘r {dMmac|, "Ka| Xma| gmoS>ʶmM| Vwåhm§cm H$maU
AJXt Am¶cªS>‘Yë¶m "ãc°H$ A±ÝS> Q>Ý° g'à‘mU| A{Z~ªY g§Mma H$arV hmoV!o .. H$m¶?..'VoWrc {ó¶m MQ>H$Z² åhUmë¶m, "‘hmË‘mOr Vwé§Jm§V AmhoV åhUyZ!..' eoVH$ar åhUmco,
¶m§Vrc ~hþVoH$ àg§J ‘r ñdV: S>moiçm§Zt nm{hco AmhoV. H$m§ht H$m§ht doi ~§Jmë¶m§V jw„H$ "nmoQ> ‘hmJ Pmc| Amho. eoVtV H$ï> H$ê$Z CËnÞ hmoV Zmht. H$a AJXt Owc‘r AmhoV!..' Am{U EH$
H$maUmgmR>r§ Jmoir~ma hmoV Agcocm nmhÿZ, ‘m¶m S>mio çmcm nmUr Amë¶mdm§MZy am{hc| Zmht!..nU XmoKo åhUmco, "ñdamÁ¶ {‘i{dʶmgmR>r Amåhr OmV Amhm|!..'
hr, ñdV:M| ~yS> qhXþñWmZm§V pñWa R>odʶmgmR>tM gaH$maMr {MSy>Z Mmccocr YS>nS> hmoVr. Voìhm§ Am[U ht gmat gmoS>yZ Amcoct ˶m§Mr§ h¸$mMt nU AmVm§ Amog nS>cco r IoS>t?.. ‘r d ‘mPo
Agct AmUIr AZoH$ CXmhaU| XoVm§ Amct, Var Vt Xoʶm§V {deof AW© Amho, Ag| ‘cm dmQ>V {‘Ì {‘. hoÝar pñ‘W, Hw$Vyhc OmJ¥V hmoD$Z, ˶m§VZy M XmoZ {Xdg gmaIo qhS>V hmoVmo!..IamoIa, Vo
Zmht. Am{U nwZ: AmO AmnUmg qhXþñWmZÀ¶m H$V¥©ËdmH$S>oM, ‘w»¶V: nhmd¶mM| Amho. ˶m {Xdg Amåhmcm AJXt {Mañ‘aUr¶ dmQ>VmV.
Ñï>rZ|,..‘m¶m ‘Zmda Oo Mma àg§J Imoc H$moaë¶mà‘mU| AOyZ{h VmOoVdmZo am{hco AmhoV, VoM añVmoañVt, Ka| Vm|S>mcm Hw$cwn KmcyZ C^r hmoVt. EImÚm CKS>çm {IS>H$s¨VZy Am§V S>mHo $mdyZ
¶oW| XoVmo!.. nhmd|,..Am§V EH${h dñVw {XgV Zgo!.. añVo åhUOo Va OUw gy¶à© H$memMr§ em§V VitM AmhoV Ag|
˶mn¡H$s¨ n{hcm àg§J, ‘r d ‘mPo ñZohr {‘. {~ëg’$moS>© XmoK|{h ~amo~aM Agë¶m‘wi|, dmQ>.o gd©Ì AJXr em§V..H$moR>| H$gcr Mmhÿc{h ZìhVr!..Zmht åhUmd¶mg EH$ ‘mH$S> EH$m KamÀ¶m
˶m§À¶m{h coIm§V Amcm Amho. Voìhm§ ‘m¶m ¶m coImÀ¶m dmMH$mgmR>t ‘r ˶mMmM ¶oW| Cn¶moJ H$aU| N>namdê$Z CS>r ‘mê$Z Joc| VodT>mM H$m¶ Vmo Amåhm§cm EH$Xm§ AmdmO EoHy§$ Amcm!..''
MwH$s¨Mo hmoUma Zmht! : 244 :
H$a~§XrgmR>t PJS>Vm§Zm {~«{Q>e hÔ gmoSy>Z, ~S>moXm g§ñWmZÀ¶m hÔrOdi ahmd¶mg Jocoë¶m Xþgam, 31 Owc¡ 1930 Mm, ‘w~§ B©Vrc {Q>iH$nwʶ{VWrMm àg§J{h, VoWrc cmoH$m§À¶m Xoeào‘mÀ¶m
JwOamWr eoVH$è¶m§À¶m ñWcm§VamMm Vmo XoImdm!.. Ñï>rZo ‘Zmda OmñV q~~dUmam hmoVm!...
˶m{df¶t {‘. ~oë« g’$moS>© åhUVmV- g§Ü¶mH$mir hOmam| cmoH$m§Mr àM§S> {‘adUyH$ {ZKmcr hmoVr. ~moar~§Xa ñQ>oeZmOdiyZ Vr
: 243 : Mmccr AgVm§Zm, ‘ܶ|M {VOda 144 H$c‘mà‘mU| Zmo{Q>g ~Omdʶm§V Amcr!..Voìhm§ cmoH$
""B{Vhmgm§Vrc A˶§V {dcjU Ag| V| ñWcm§Va hmoVo. qhXþñWmZm§V Ot H$S>H$ em{V~§YZo§ Amnco añ˶mdaM ~gco!..dê$Z nmD$g gmaIm Ymo Ymo AmoVV hmoVm; nU amÌ Pmcr Var H$moUr{h
AmhoV, ˶m‘wi|M hr EH$ {dcjU VèhoMr OyQ> hmoD§$ eH$cr. EH$m O‘mdmZ| Amnc| gma| gm‘mZ OmJodéZ aog^a hcoZm gmao H$nS>o {^OyZ à˶oH$ Amocqo M~ Pmcm hmoVm;.. Var Vg|M Hw$S>H$w S>V amhÿZ
eoVH$è¶m§Zt ~¡cJmS>tV ^ac|. H$m§ht cmoH$m§Zr Va Amnë¶m ^mVmMr {nH|$; H$m§nUrÀ¶m h§Jm‘mMr{h H$moUt[h OmJm gmoS>cr Zmhr!
dmQ> Z nhmVm§, H$m§nyZ KoVcr!... ‘ܶamÌ CcQyZ> Jocr;...gH$mi Pmcr;..Var ~§Xr H$m§ht CR>Zo m! nU ˶m ˶mJr g˶mJ«ht‘ܶ|{h
Am{U ˶m§Mr hr Zdr N>mdUr åhUOo Var H$m¶?..MQ>¶m§À¶m q^Vr...Am{U Pmdiçm- Xm§S>Jr {MH$mQ>r hmoVr. Vo VgoM ~gyZ hmoVo añ˶m§V! eodQ>t H$m§ht ‘moR>çm nwT>mè¶m§Mr YanH$S>
VmS>nͶm§Mr§ N>ßna|!..Pmc|!..htM ˶m§Mt VmËnwaVt Ka|!..nmdgmim g§ncm hmoVm. Amnë¶m JwamT>mao m§Mm Pmcr!..Vwé§J ^am¶cm OmJm Var H$moR>| hmoVr?..Voìhm§ BVam§da {Zðw>a cmR>r‘ma gwê§$ Pmcm!..nU
JmoVmdim ˶m§À¶m ^m|dVmct Zoh‘tgma»¶m ngacm hmoVm. Am{U ˶m chmZem OmJ|Vrc ˶m§M| g˶mJ«htMm Vmo h¸$mMm àgmX J«hU Ho$ë¶m{edm¶, ˶m {Xdet H$moUr{h Kat AJa hm°pñnQ>c‘ܶ|
qdMdmÀ¶m nmR>rdarc N>moQ>| {~èhmS>!..Vm§Xim§Zr ^acoco ‘moR>‘moR>o am§OU..MH$mH$Umat Vm§ã¶mMr§ Jocm Zmht!..

248 249
IamoIa, nmedr eº$set ‘w½YnU| Mmccocm hm PJS>m nmhÿZ, ˶m ñdmV§Í¶dram§{df¶tÀ¶m hmoVr d Amåht XmoKo XmametM C^o hmoVmo. ñQ>oeZm‘mJyZ ñQ>oeZ| Joct; Am{U AWm©V²M, Odi Odi
AmXam‘wi,| ‘mP| d {‘. ~«ëo g’$moS>© ¶m§Mo S>mi
o o ZH$iVM nmʶmZ| ^ê$Z Amco. ˶mdoir Amåhm§cm EH$m C^o am{hë¶m‘wi| Am‘Mt, àûZmoÎma| gwê§$ Pmct.
qhXr g§ñWm{ZH$m§Mo eãX AmR>dë¶mdm§MyZ am{hco ZmhtV. Vo åhUmco hmoVo, "¶m cmR>r H$m¶Úmnojm§ n{hcm {df¶ gmh{OH$M ˶m Xoem§V ZdrZ gwê§$ Pmcoë¶m MidirMm hmoVm; ˶mdê$Z
cîH$ar H$m¶Xm nwîH$i ~am! ¶m cmR>rnwT>| {Q>H$coco ñd¶§godH$, cîH$ar H$m¶Úmg‘moa ghO {Q>H$md {eamoS>çmMm AmJm‘r g˶mJ«h, ˶mÀ¶m d ‘m¶m OmʶmMt {R>H$mU|, ¶m§{df¶t ~mocU| {ZKmc|.
YaVrc!..'' Amåhr XmoK{o h {eamoS>çmgM OmV Amhm| Ag| H$iVm§M, ˶m {d{MÌ KQ>ZMo r J§‘V dmQy>Z Amåhr XmoK{o h
˶m§À¶m ˶m ˶mJmMr ‘hVrM Ver ‘moR>r Amho!.. h§gcmo. nU Var ˶mZ| ‘cm ‘m¶m dofmH$S>o nmhÿZ cmJcrM àûZ Ho$cm; ""J§‘V nhmd¶mg Mmccm
: 245 : Agmc Zm Vwåhr?''
Agco à˶j nm{hcoco àg§J gm§JʶmMm ‘mPm ‘moh, Amim KmVcm Zmht Va AgmM dmT>V ‘r ˶mÀ¶m àûZm§Vrc Im|M nQ>H$Z² AmoiIcr; nU ˶mcm ‘wÔm‘M CcQ> h§gV h§gV
OmB©c. EdT>| ‘mÌ Ia|, H$s¨, AmOn¶ªV n§MmhÎma hOmam§da A˶§V {ZénÐdr órnwéfm§Zm H¡$X Pmcr. {dMmaco, ""hmo!..Odi Odi Vg|M åhUm Zm!..nU Vwåhr H$m§ hmo OmVm§ Amhm§?''
A‘mZwf d {Zðw>a Ago Ag§»¶ cmR>rh„o Pmco. nmo{cgm§À¶m AQ>H|$V AgVm§Zm, Mm¡H$er d {ejm ˶mMo nmUrXma S>moio, ‘m¶m ˶m àûZmZ| EH$X‘ M‘H$co!..A{Ve¶ AmË‘{dûdmgmZ| d
hmoʶmnydu gwÕm§, {H$Vr Var qhXr cmoH$m§Mm A{Ve¶ N>i Pmcm. AXÿaXeu d {dZmH$maU {MSy>Z Am{^‘mZmZ| Vmo nQ>H$Z² åhUmcm, ""AWm©VM² XoemÀ¶m hm§H$o cm "Amo'Úm¶cm!...ñdmV§Í¶mMm AZ˶mMmar
Pmcoë¶m Jmoir~mamcm Va e|H$S>m| cmoH$ ~ir nS>co,..e|H$S>m| Om¶~§Xr hmoD$Z cwco nm§Jio Pmco. cT>m cT>m¶cm!.. '' ˶mÀ¶m à˶oH$ eãXm§V {XgyZ
‘mc‘ÎmoMr cwQ>‘ma Pmcr. Kao, Xmao Am{U IoS>t Jm§d|, CX²ÜdñV d ~o{MamI Pmcr! ^mfmU~§Xr d ¶oUmè¶m CËH$Q> ^mdZoMr ‘cm OmUrd hmoD$Z ˶mM| IamoIaM A{Ve¶ H$m¡VwH$ dmQ>c|!
{‘adUyH$~§Xr Pmë¶m!..dV©‘mZnÌ| Oá Pmct. qhXr H$m§°J«og d {VÀ¶m emIm ~oH$m¶Xoera R>adyZ AmUIr H$m§ht ñQ>eo Z| Joct. Am‘Mo {d{dY {df¶m§da g§^mfU Mmcc| hmoVo§ Am{U ˶mdê$Z
˶m§Mr ‘mc‘Îmm d Ka|Xma| Vmã¶m§V KoVct!.. ‘cm g‘Oc|, H$s¨ Vmo J«Á° ¶wEQ> AgyZ CÎm‘ {MÌH$ma{h Amho. em§{V{ZHo$VZMm H$mog© g§ndyZ ¶m cT>çm§V
nU Var{h,..qhXþñWmZ Xoem§Vrc órnwéf d ‘wc|, ¶m§Zt Agë¶m àg§Jt O| Y¡¶© d {MH$mQ>r CËgmhmZ| nS>ʶmgmR>t ZwH$VmM ~§Jmc‘YyZ Ym§dZy Amcm;..Am{U Amnë¶m ‘mUgm§Mm {damoY ~mOycm
XmI{dcr, Vr EImÚm A˶mMmar qhgmË‘H$ KZKmoa ¶wÕmcm{h Img cmOdrc!.. gmê$Z Vmo AmOM {eamoS>çmg OmV Amho!..
‘m¶m ¶m ^maV^«‘Um§V, AJXt gwadmVrg KS>cco m EH$ H$m§htgm d¡¶{º$H$ ñdê$nmMm àg§J, ‘cm{h {MÌH$coMm ZmX Agë¶m‘wi,| Am‘À¶m ~mocʶmcm nwT>c| diU AWm©VM ˶m {df¶mMo§
AmVm§ ¶oW| eodQ>t gm§JyZ,..dmT>V Mmccocm ‘mPm hm coI ‘r nwam H$aVmo. qhXr gÝ‘mZZr¶ {‘imc|. Am{U gmh{OH$M ~oiJm§d Jm§R>on¶ªV Am‘À¶m ˶m Zì¶m ñZohmcm EH$ àH$maM| OmñV
VéUmÀ¶m BÀNmAmH$m§jm g‘OyZ ¶mì¶mV,..åhUyZ hm àg§J WmoS>m {dñVmamZ|M ‘r Amnë¶mg‘moa OdiM| ñdê$n Amc|! Am{U Zmht Var, qhXþñWmZm§Vrc àdmgm§V AmoiI dmT>md¶mg doi cmJV
C^m H$aUma Amho. Zmht ‘witM! ‘mÌ ñdV: ‘moH$ionU| dmJʶmM| YmoaU R>odc| åhUOo Pmc|. VoWo à˶oH$OU Vwåhm§cm
: 246 : H$m§hr Zm H$m§ht gm§Jmd¶mg V¶ma AgVmo!
‘hmamï´>m§V, {eamoS>m ¶m H$m|H$Um§Vrc Jm§dt, 12 ‘o 1930 amoOr {‘R>mMm ‘moR>m g˶mJ«h ~oiJm§dcm CVaë¶mda, Amåhr EH$‘oH$m§Mm hñVm§XmocZ H$ê$Z {Zamon KoVcm. ˶mZ|M WmoS>çmem
ìhmd¶mMm hmoVm. {‘. ~«oëg’$moS>© ¶m§Zm YmamgZmg hOa ahmd¶mM| Agë¶m‘wi| ‘r EH$Q>mM {VH$S>o {dZmoXmZ| åhQ>c|, ""nU gmho~, Omʶmnydu Amnc| Zm§d gm§Jm¶cm {dgacm§V Vwåhr!'' ‘r ˶mcm
{ZKmcmo. ‘r ‘wÔm‘M qhXþñWmZm§V WS>©³cmgZ| àdmg H$arV Ago. nwʶmV ‘m¶m S>ã¶m§V ImXrMm ‘mP| Zm§d gm§{JVc|, d ˶mM| {dMmac| ˶mZ| Amncr diH$Q>r d ~°J ‘moQ>añQ>±S>H$S>o ZoʶmgmR>t
ew^« nmofmI Ho$cocm EH$ C‘Xm VéU, Amncr diH$Q>r d ~°J KoD$Z Am§V {eacm. S>ã¶m§V ~arM JXu CMcrV gm§{JVc|, ""AéU R>mHy$a!..''

250 251
: 247 : nU Var{h cT>m {MH$mQ>rZ| nwT>| MmccmM hmoVm. ZdrZ ZdrZ VwH$S>çm nwT>| hmoV hmo˶m. OmM,
"AéU R>mHy$a'!..V| Zm§d ‘r nydu H$moR>| Var qhXþñWmZm§Vrc àdmgm§VM EoH$c| hmoVo. Vmo Vwé§Jdmg, X§Sw>Ho$emhr ¶m§Zm ˶m§Vrc H$moUrM hma OmB©Zm!..
‘moQ>matV ~gyZ {ZKyZ OmB©n¶ªV, ‘cm ‘Zmet H$m§htM {ZpûMV R>a{dVm§ ¶oB©Zm. Am{U MwH$coco ñd¶§godH${h,...hmcAnoï>m ^moJrV dmQ> H$mT>rV H$mT>rV, Mm¡Ï¶m {Xdet
nU WmoS>çm doimZ| ‘cm EH$X‘ ñ‘aU Pmc|..{X„rÀ¶m ‘m¶m EH$m qhXw àmo’$o ga {‘ÌmH$S>,o gH$mir nwÝhm§ g‘a^y‘rda ¶oD$Z XmIc Pmco. ˶m§VM, ‘mPm Zdm OdmZ‘X© {MÌH$ma ñZohr AéU
˶mÀ¶m g§J«hm§Vrc {MÌ| nhmVm§ nhmVm§, ‘cm ˶m§V Ot gdmªV CËH¥$ï> Aet Mma dmQ>ct hmoVt, Vt R>mHy$a, h§gV‘wImZ| MmcV Agcocm ‘cm {Xgcm!..
"AéU R>mHy$a' ZmdmÀ¶m VéU ‘hmamï´>r¶ {MÌH$mamZ| ZwH$VtM H$mT>ct hmoVt. qhXr {MÌH$coÀ¶m ˶m : 249 :
CËH¥$ï> Z‘wݶm§Vrc JwUXmofm§{df¶t, ‘r ‘m¶m ˶m àmo’$o ga {‘Ìm~amo~a, ˶m {Xder amÌt {H$Vr Var ˶m {XdetM Ia| KZKmoa ¶wÕ Pmc|!..H$co³Q>agmho~m§Zr ñWm{ZH$ nmoñQ> d Vma Am°{’$g
doi ~mocV ~gcmo hmoVmo. Am{U VmoM hm ‘cm ˶mdoit A˶§V loð> dmQ>cocm qhXr H$cmd§V, AmO Amnë¶m Vmã¶m§V KoVc| hmoVo. cmR>r~§X XmoZeo nmocrg d h˶mar {enmB© {‘R>mJam§Zm doT>m KmcyZ C^o
Amnë¶m gmè¶m d¡¶{º$H$ AmH$m§jm d ܶo¶| amï´>mÀ¶m ˶mhÿZ ì¶mnH$ R>aUmè¶m AmH$m§jm d ܶo¶m§V hmoVo. "n[aUm‘ dmB©Q> hmoB©c,' Agm gaH$mar[a˶m gdmªZm Cemam Xoʶm§V Amcm hmoVm!..dmVmdaU
{dcrZ H$ê$Z, CÚm§À¶m ñdmV§Í¶ g‘am§V ñdV:À¶m gd©ñdmMr Amhþ{V Úmd¶mg V¶ma Pmcm Amho- A{Ve¶ àjwãY Pmc| hmoV.o hOmam| cmoH$, "AmVm H$m¶ hmoUma' ¶m H$ënZoZ.o .YS>YS>˶m A§V:H$aUmZo
XoUma Amho!... ^m|dVt C^| amhÿZ, nwT>| gaUmè¶m dram§H$S>o nhmV hmoVo.
˶m gmè¶mM AH$pënV ¶moJm¶moJmM| ‘cm A˶§V AmûM¶© dmQ>c|. Am{U ‘cm ˶m C‘Úm Xþnmar§ ~amo~a AS>rM dmOVm§,..¶m ñd¶§godH$m§À¶m VwH$S>çm, "‘ê§$ qH$dm cwQy>§' ¶m {ZûM¶mZ|
VéUmM| Xoeào‘ nmhÿZ AJXt ^ê$Z Amc|! {‘R>mJamda Mmc H$ê$Z Joë¶m. A{YH$mè¶m§À¶m eodQ>À¶m Ymo³¶mÀ¶m Bfmè¶mZ|hr ˶m§À¶mVrc H$moUr,
: 248 : OamgwÕm§ ‘mJ| {’$acm Zmht. à˶oH$OU {‘R>mda VwQy>Z nS>V hmoVm!..eodQ>t, nmo{cgm§Zr
Xþgè¶m§ {Xdet gwê$§ Pmcoë¶m ˶m ‘Xþ‘© H$sÀ¶m ¶wÕmÀ¶m Eo{Vhm{gH$ àg§Jt, ‘r OmVrZ| hOa {Zðw>anU|..cmR>r‘mamg gwadmV Ho$cr. EH$ EH$ AZ˶mMmar g¡{ZH$, {Oìhmar ‘ma ~gyZ OI‘r
hmoVmo..‘r Vmo àg§J Am¶wî¶m§V H$Yt{h {dgaU| e³¶ Zmht! hmoD$Z, Imct nS>V hmoVm. Mmc˶m, Ym§d˶m g¡{ZH$m§Mr g§»¶m ^am^a H$‘r hmoV hmoVr. eodQ>r§ Mma
‘hmamï´>mÀ¶m à˶oH$ {Oëøm§VyZ, ñdmW©Ë¶mJr ñd¶§godH$m§À¶m Q>moiçm§da Q>moiçm ¶oD$Z VoW| ghm g¡{ZH$ gmoSy>Z ~hþVHo$ O‘rZXmoñV Pmco!..
WS>H$ë¶m hmo˶m. VoWrc CËgmhM EH§$XatV A{Ve¶ Xm§S>Jm hmoVm. cT>>mB©Mo ‘mJ© {Zamio Agco, Var B{Vhmgà{gÕ H$S>do ‘amR>o, ˶m{Xdet hÿ§ H$s¨ My§...Z H$aVm§, AJa H$moUVm{h à{VH$ma Z
h| Xoeào‘mcm Amcoc| ^aV|,...BVa amï´m> À§ ¶m B{Vhmgm§V {XgyZ ¶oV| ˶m§hZÿ AUw‘mÌm{h H$‘r ZìhV|!..à˶oH$ H$aVm§ aº$mZ| ÝhmD§$ KmcUmam cmR>r‘ma ghZ H$arV hmoV!o Am{U ‘r ñdV: Vo CKS>çm S>mio çm§Zr nhmV
ñd¶§godH$mMr AmË‘mhþVrXoIrc Úmd¶mMr nyU© V¶mar {XgV hmoVr. hmoVmo!...
A{Ic qhXþñWmZm§V,..{‘R>mJamda h„o MT>{dʶmg ‘hmamï´>mZ| AmOnmgyZM àW‘ gwadmV OI‘r aº$~§~mi g¡{ZH$, ewlwfogmR>r CMcyZ Zoco OmV AgVm§, ¶m eodQ>À¶m VwH$S>rZ| Zdm
Ho$cr hmoVr!.. H$a Z XoVm§ cwQ>coc| hOmam| ‘U ‘rR>,..AmOy~mOyÀ¶m Jm§dm§V amOamog d ‘moR>çm h„m H$aʶmM| R>a{dc|!
A{^‘mZmZ| ñd¶§gdo H$ dmQ>V hmoV.o AmXë¶m EH$ XmoZ ’o$atV ~amM ‘ma ~gcm hmoVm, Var AéU R>mHy$a, ¶m eodQ>À¶m N>moQ>çm
Am{U Xþgè¶m {Xdet, nmo{cgm§Zr ‘mahmU Ho$cr, AZoH$ ñd¶§gdo H$m§À¶m VwH$S>çm nH$S>ë¶m, VwH$S>rcm, ˶m§À¶m "BpÝH$cm~ qPXm~mX!' ¶m JO©ZVo Amncm AmdmO {‘idrV, nwT>| hmoD$Z [‘imcocm
H$m§htZm cmJcrM VwéJ§ m§V S>m~§ c|, Va H$m§htZm cm°atV ^ê$Z H$moR>| Var cm§~..AkmV {ZO©Z ^mJm§V, nmhÿZ, ‘cm ˶mM| H$m¡VwH$ dmQ>c|! Am{U ‘r Vg| nhmVm§ nhmVm§, ˶m nm§Mghm g¡{ZH$m§da OmoamMm
˶m§OH$S>o H$m§ht{h n¡go Z R>odVm§ gmoS>yZ {Xc|. cmR>r‘ma gwê$§ Pmcm. AéU R>mHy$a{h Amnë¶m A§Jmda, ghZ hmoBn© ¶ªV, em§VnU| cmR>r‘ma Pocë¶mda,

252 253
eodQ>r ‘m¶m Ñï>rg‘moaM aº$~§~mi hmoD$Z O[‘Zrda {ZûMoï> nS>cm!..˶mÀ¶m hmVm§V, YramZ| nwT>| dmMVm§Zm ‘mP| öX¶ ˶mÀ¶m{df¶tÀ¶m A{^‘mZmZ| d ào‘mZ| {H$Vr Var ^ê$Z Amc|!
OmD$Z, VwS>w~§ ^ê$Z KoVcoë¶m {‘R>mMr {nedr hmoVr! ˶m KQ>H$o M| qhXþñWmZÀ¶m AmpË‘H$ ~cmM| V|M ˶mZ§Va Vmo XrS> dfmªÀ¶m gº$‘OwargmR>r Vwé§JmV Jocm. nmoamcm "H$' dJ©M {‘imcm. ‘cm
àVrH$ hmoVo!.. EH$Xm aX~Xcr H$ê$Z nhmdog| dmQ>c|. nU Vmo ñdV: gd© Xþ:Img d ˶mJmg V¶ma AgVm§Zm,
: 250 : Amnë¶m ‘ZmMr Var hr ì¶W© YS>nS> H$m§?...{edm¶, gaH$ma ˶m§À¶m gÎmoda Amcoë¶m ¶m ‘hmZ²
‘r EH$ ñd§VÌ Xoem§Vrc,..ñdV§Ìd¥ÎmrMm ‘mUyg Amho!.. Am{U ¶m Z¡g{J©H$ ‘mUwgH$sÀ¶m e{º$‘mZ² hÎmrcmQ>oZ| {ngmQ>ë¶mgmaI| Pmcoc§o! Aem doit ‘m¶mgma»¶m ˶m§À¶mM godm{Zd¥Îm
Q>H| $S>rda C^o amhÿZ, AéU R>mHy$agma»¶m EH$m XoemÀ¶m loð> d H$cmd§V gwnÌw mda, ‘m¶m S>mio çm§XI
o V A‘§cXmamZ| Amnë¶m "AamOH$' ‘wcm{df¶t ghmZw^y{V d H$iH$i XmI{dU|, åhUOo ñdV:À¶m
hmoUmam hm A˶mMma,..‘r nhmVm§ nhmVm§, ‘mPo S>moio ^ê$Z Amco. ‘r EH$ B§J«OM, h| gma| nhmV nm¶m§da OmUyZ ~wOyZ Ym|S>m Q>mH$ʶmgmaI|M Amho! gd© Hw$Qw>§~mÀ¶m {hVmÀ¶m Ñï>rZ|M,..‘r§ Vmo ‘moh
˶m§À¶m§V C^m Amho ¶mMr ‘cm cmO dmQ>cr!.. jU^aM ‘cm dmQ>c|, ˶mnojm§ ¶m H«$m§VrÀ¶m doit eodQt ~mOyg gmacm.
Amnë¶m ‘m¶XoemImVa Aer hr Amˑ˶mJ H$aʶmMr g§{Y {‘iʶmgmR>t,..‘r qhXþñWmZm§V OÝ‘cmo AéU AmO ZD$ ‘{hZo Vwé§JmV Amho,..Am{U ‘{hݶm§VyZ EH$Xm§ nÌ nmR>{dʶmg ˶mg
AgVmo Va {H$Vr ~a| Pmc| AgV|?..˶m cmOo‘iw M| , ‘cm AéU R>mHy$a OI‘r Pmcocm {XgV hmoVm, nadmZJr AgVo. nU ˶mM| AmOn¶ªV EH${h nÌ Zmht!..åhUyZ ‘r ˶mcm ^oQ>md¶mg, Joë¶m
Var ˶mcm ^oQ>ʶmMr ‘Zm§Vrc CËH$Q> BÀNm, AmV§ë¶m Am§V XS>nmdr cmJcr!..‘r ~mOyg Pmcmo!.. ‘{hݶm§V AaqdXcm ‘m¶mdVrZ| ¶oadS>çmg nmR>{dcm. nU Vmo ˶mO~amo~a{h ’$magm ‘moH$ionU|
AmO ¶m KQ>Ho$g, hm AéU R>mHy$a ñdXoemÀ¶m Amnë¶mgma»¶mM BVa AZoH$ gwnwÌm§~amo~a! ~moccm Zmht. åhUmcm, "‘cm ^oQ>md¶mg ¶oD$Z H$moUr ‘moh nmSy>§ ZH$m. ~m~m§Zm åhUmd|, Vwåhr[h
XrS>XmoZ dfmªMr gº$ ‘Owar ^moJrV, Vwé§Jm§V nS>cm Agoc!.. H$Yt BW§ ¶oʶmMr VgXr Z KoVcocr ~ar!...'
"‘m¡O nhmd¶mg Mmccm Agmc Vwåhr?' hm àûZ ˶mZo Á¶mcm {dMmacm,.. VmoM EH$ ˶mÀ¶m AmOÀ¶m ¶m EH§$Xa ˶mJmMr ‘cm WmoS>r ’$ma H$ënZm ¶oVo; nU Var{h ‘Z H$ï>r
B§JO « ,...˶mÀ¶m ˶m ñdmW©a{hV Amˑ˶mJm‘wi,| ..AOyZ{h BV³¶m A§Vamda, ˶mÀ¶mgmR>t ghmZw^Vy rZ| Pmë¶mdmMyZ ahmV Zmht!..h„t, ‘r Jocm AmR>dS>m^a AmOmarM hmoVmo. S>m³° Q>a åhUVmo ãcS>àeo a;..H$m¶
Vi‘iV Amho, ¶mMr ˶mcm H$ënZm{h Zgoc! H$m¶ hmoBc© Vo Ia§! nyduMr e[º$ ‘mÌ AmVm§ ‘witM dmQ>V Zmht. nU ‘J dmQ>V,§ AmVm§ H$m¶ Am‘M§
nU ‘m¶m {චdmMH$m§Zmo, Agco AéU R>mHy$a AmO ˶m loð> qhXþñWmZ Xoem§V nwîH$i Vméʶ Amho WmoS>§M?...{Xdg|{Xdg h| Ag§M MmcUma-
AmhoV! AmO {deof Amem dmQ>Vo; åhUOo Joë¶m AmR>dS>çm§V Jm§Yr d H$m±J«og d{Hª$J H${‘Q>r gwQ>cr
- hoÝar pñ‘W Amho d g‘oQ>mMm a§J {XgV Amho. V| Ia|M R>aë¶mg amOH$s¶ H¡$Úm§Mr ‘wº$Vm hmoB©cg| dmQ>Vo. nmhÿ§
AmVm§ H$m¶ hmoB©c V|!..
(59) AmVm§, Joco XmoZ {Xdg nwÝhm WmoS>§ ~a§ dmQ>V Amho. {deof H$miOr H$aʶmgmaI§ Zmht
‘mQw>§Jm; Vm. 2 ‘mM© 1931 åhUm. H$imd| ho Amerdm©X
{M.gm¡.H$‘irg AZoH$ Amerdm©X, {deof- - ~m~m R>mHy$a
gwZrVrM| c¾ Pmë¶mZ§Va, AéU Omo ¶oWyZ {ZKyZ Jocm, Vmo VgmM g˶mJ«hm§V {eacm, h|
Vwcm R>mD$H$ AmhoM. ˶mZ§Va,..˶mMr ‘mPr AmOn¶ªV ^oQ> Zmht. nU Var{h {eamoS>çmÀ¶m g˶mJ«hm§V
˶mZ| Amnco H$V¥Ë© d d ‘Xþ‘© H$s {H$Vr Var CËH$Q>VZo | XmI{dcr. Vmo d¥Îmm§V {Za{Zamiçm dV©‘mZnÌm§V (60)

254 255
‘mQw>J§ m; Vm. 25 ‘mM© 1931 AéUm§À¶m em¡¶m©Mm {dñVmamZ| C„oI Ho$cocm AmT>icm ‘cm!...˶mdê$Z, ‘cm Am‘À¶m ~mcnUm§Vrc
{M.gm¡. H$‘irg AZoH$ Amerdm©X {deof - gmè¶m àg§Jm§Mr d VwPr[h AmR>dU Pmcr!..Am{U ‘mder, ‘r AmOn¶ªV A˶§V à¶mgmZ| ‘m¶m
Jm§Yr d Am¶{d©Z ¶m§M| ~aoM {Xdg ~mocU| MmcyZ, eodQ>r AZoH$ Am§XmocZo§ KoV KoV ˶m§À¶m öX¶mcm KmcrV Amcoco gmao ~m§Y, H$m§hr jU Var,..AJXr H$mogië¶mgmaIo Pmco! IamoIa J,
g‘oQ>mMm H$ama{h Pmcm!..h| Vy§ dmMc| AgercM..‘mM© AIoan¶ªV ~hþVHo $ amOH¡$Xr gwQ>c.o E{àcÀ¶m AéU AJXr chmZnUr CXma ‘ZmMo J§^ra d¥ÎmrMo ‘hÎdmH$m§jr hmoVo, VgoM AOyZ{h AmhoV Vo,..
n{hë¶m Mma nmM VmaIon¶ªV AéU Kar ¶oB©c, Aer Amem H$arV Amåht ˶mMr dmQ> nhmV hmoVm|. Zmht? ñdXoemgmR>r Agco ˶mJ Xþ:I ghZ H$ê§$ eH$co, ¶m§V H$m§htM Zdc Zmht!
n{hcm AmR>dS>m g§ncm, Var Vmo Amcm Zmhr; åhUyZ AaqdXZ| AéU{df¶r ¶oadS>çmÀ¶m OocaH$S>o nU AmVm§ g‘oQ> Va Pmcm Zm? ‘J AéU gwQ>co{h AgVrc Vwé§Jm§VyZ!..Kar Amco
Mm¡H$er Ho$cr.. VoW| Vmo Ho$ìhmM gwQ>cm,..˶mcm gaH$mar {Z¶‘m§à‘mU| ˶mÀ¶m BÀNog AZwgê$Z H$m§?..nU doS>çmgmaIo àûZ H$m¶ {dMmaVo Amho ‘r?..¶m àûZm§Mr CÎma|, Vy§ H$moU˶m nζmda XoUma
‘w~§ B©M| {VH$sQ> H$mTy>Z {Xc|, dJ¡ao gd© g‘Oc|. åhUyZ ‘w~§ B©g ˶mÀ¶m ~hþVHo $ {‘Ìm§H$S>o ˶mMm Vnmg Amhog? nU ‘mder, AmO Var ‘r Vwcm ‘mPm nÎmm H$idUma Zmht!
Ho$cm. nU ˶mMm H$m§ht Cn¶moJ Pmcm Zmhr. AOyZ{h ˶mMm H$m§htM nÎmm Zmhr. : 251 :
‘r ˶mcm eodQ>À¶m ^oQ>tV O| H$mht åhUmcm| hmoVmo, V| gd© AmR>dyZ ‘cm AmVm§ A{Ve¶ nU ¶m àg§JmhÿZ {Zamir Aer...Oam XþX}dr hH$sH$V, AmO Vwcm gm§Jmdrg§ ‘cm dmQ>V§
dmB©Q> dmQ>V|. EH§$XatV Joct H$m§ht df] ‘r ~hþVoH$ ˶mÀ¶m Xþ:ImgM Aà˶jnUo§ H$m hmoB©Zm H$maU Amho. ‘mPr ‘¡ÌrU,..OmB© n¡! nÌmÛma| Var Vr Vw¶m AmoiIrMr Amho. {VM§M AmO ‘cm nÌ Amc§
Pmcmo Amho. åhmVmanUt ‘r ˶mcm H$m§ht Var ~mocyZ OmVmo h| Ia|! nU ˶mZ| V| BVHo$§ ‘Zmda Amho. {VÀ¶m{df¶tMm Xþ:Ir {dMma ‘m¶m ‘Zmcm gmaIm ì¶mnyZ am{hcm Amho.
¿¶md¶mg ZH$mo. ˶mÀ¶m ^mdZmàYmZ ‘Zmda ‘cm Var H$m§htM BcmO gm§nS>V Zmht. Vmo ‘mZr ‘Yc§ WmoS>§ gm§Jm¶M§, åhUOo Vr ‘mPr ‘¡ÌrU dfm©nydu EH$mEH$s¨ Kam§VyZ Zmhter Pmcr
Amho; AmVm§ H$moR>| Var Xþ:Im§VM ahmV Agoc. Vwé§JmVyZ gwQ>ë¶mda, dmñV{dH$ Vmo naV ‘OH$S>o hmoVr. ‘mJë¶mdoir {c{hcoë¶m àg§JmZ§Va, {VMr ‘mPr à˶j ^oQ> Zmht. ‘cm àW‘ {VÀ¶mdm§MyZ
Amcm AgVm, Va ’$ma ~a| Pmc| AgV|. nU ˶mÀ¶m ^{dVì¶m{df¶t ‘mÌ ‘cm AmVm§ OmñVM MwH$ë¶mMwH$ë¶mgmaI§ dmQ>c.§ nU, Var Am¶wî¶ Mmcc§M hmoV.§ Am{U ‘Z ì¶J« R>do m¶cm,..hmVm§Vrc
H$miOr dmQ>Vo! Aä¶mgH«$‘{h nwT>§ Mmcy§ hmoVm.
AmVm§ åhmVmanUt ‘mPr àH¥${V H$m¶?...Mma {Xdg ~ar,..Mma {Xdg Hw$aHw$ar Ag§M ˶mnwT>| OmB© EH$m H$m°coOm§V, ‘r Xþgè¶m EH$m!..Am‘Mm ‘YyZ ‘YyZ nÌì¶dhma hmoB©; nU
MmcUma. B©ûda R>odrc ˶m pñWVtV ‘cm am{hc§ nm{hOo. ~mH$s BH$S>rc gd© ‘§S>ir R>rH$ AmhoV. ghm ‘{hݶm§À¶m Am§V, {VMt nÌ| H$m§htet Hw$T>çm d¥ÎmtMt ¶oD$ cmJct. Ag| AmUIr EH$ df© Joco§.
VwOH$S>rc Iwemcr H$idmdr. H$maU ‘cm H$m§ht g‘OoZm. eodQ>t, XmoZ ‘{hZo Va {VM| nÌ{h ¶oB©Zm; Am{U ‘r nmR>{dcoc| nÌ
- ~m~m R>mHy$a H$ënZm{h ZgVm§Zm {VÀ¶m d{S>cm§H$Sy>Z ‘m¶mH$S>o naV Amc|. ˶mgmo~VÀ¶m {VÀ¶m d{S>cm§Zr {c{hcoë¶m
nÌm§V hmoV-o
(61) "Vw‘Mm {VMm ñZoh Amåhm§cm R>mD$H$ Amho. nU OmB© Vw‘À¶m ñZohmg ‘witM nmÌ Zmht.
Vm. 4 E{àc 1931 Vw‘À¶m ñZohmgM Zìho, Va Am‘À¶m Vm|S>mg{h H$mimoIr ’$mgyZ,..XmoZ ‘{hZo Pmco, OmB© Kam§VyZ
{ච‘mder, Zmhter Pmcr Amho. {VZ| CYicoco JwU Vwåhm§cm R>mD$H$ Zgco, Va ˶mMr H$ënZm ¶oʶmgmR>tM h|
{H$VrVar {Xdg Vwcm ‘m¶mH$Sy>Z nÌ Joc| Zmht, J?...AmO Var EH$X‘ {chmd¶mg KoVc| nÌ Vw‘À¶mH$S>o naV nmR>{dV Amho. OmB© ¶m OÝ‘t Var ‘Ogma»¶m ‘wcm‘mUgm§À¶m à{V{ð>V Kat
h| nÌ, åhUOo ‘r "E{e¶m' ‘m{gH$m§V hoÝar pñ‘W ¶m§Mm coI dmMcm. ˶m§V ˶m à{gÕ B§J«OmZ|{h Vwåhm§cm {‘iUma Zmhr!-'

256 257
: 252 : (61)
‘cm, IamoIaM, ˶m {Xdet dmB©Q> dmQ>c.| ˶m ào‘i ‘ZmÀ¶m nmoarda Agm AmB©~mnm§H$Sy>Z{h ? Vm. 28 ‘mM© 1931
JhO~ Var H$m§ Pmcm Agoc? Vr AmVm§ Hw$R>|, H$m¶ H$arV Agoc? ‘mder, ‘r BH$S>o VerM {ZKyZ {ච{‘am,
Amë¶mZ§Va, ‘mJ| KS>cëo ¶m àg§JmM| H$ënZm{MÌ AJXt nQ>H$Z² ‘m¶m S>mi o çmnwT>| C^| am{hc|!...‘r Vwcm AmR>dV| H$m§? EH$Xm§ AmnU {eamoS>çmcm Mma {Xdgm§gmR>r Jocmo hmoVmo. VoW| EH$Xm§
˶m {Xder nwîH$i aS>c.o Am{U ˶mZ§Va{h, OmB©Mr AmR>dU Amë¶mda, Xþ:ImZ|..ào‘mZ| AZoH$ {‘l g‘wÐmÀ¶m dmiy§V ~gyZ, IiIi AmdmO H$arV CS>çm ‘maUmè¶m cmQ>m§H$S>o nhmV hmoVmo;..Am{U
^mdZm§Zr aSy>§ ¶oB©. nU AJXt AmOn¶ªV, {VO{df¶r ‘cm H$m§htM g‘Oc| ZìhVo§. hmVmZ| dmè¶mda CS>Umè¶m dmiy§V AmH¥$Vr H$mT>rV AmnU H$m§htVar ~mocV hmoVmo!..hmo, VmoM àg§J
ho Á¶w{ZAa ~r.E.Mo BAa Amho. ghO ‘ZmÀ¶m H$a‘UwH$sgmR>r EH$ B§J«Or H$m§X~ar dmMrV AmVm§ ¶mdoit ‘cm, AmR>dV Amho!..
~gco hmoVo, Vm|M nmoñQ>‘ZZ| OmB©À¶m AmoiIrÀ¶m Ajam§Mo EH$ OmS>g| nmH$sQ> ‘OH$S>o AmUyZ {Xc|. ˶mdoit Vy§ åhUcrg, ""nm{hc§g, OmB©! ‘mUgmÀ¶m ‘hÎdmH$m§jm Am{U Amem ¶m Amnë¶m
‘r CËH§$R>oZo Vo ^a^a dmMc|; Am{U ‘m¶m S>moiçm§VyZ Aly dmhÿ§ cmJco. Agë¶m AmH¥$Vtgma»¶m!''..‘r h§gZy åhUmco, ""VwP§ aSy~> mB©M§ gXm Amnc§ VÎdkmZ! ˶m ’o$gmiUmè¶m
: 253 : cmQ>m Vwcm h§gV AmhoV! ˶m§À¶mH$Sy>Z Var H$m§ht AmZ§Xr d¥{Îm erH$! ˶m§M§ Am¶wî¶ V| H$gc§? EH$m
‘mder, OmB© IamoIaM YramMr!..{VOda BVHo$ M‘ËH$m[aH$ àg§J Amco ‘m¶mnojm§! nU jUmM§! nU ˶m§Vhr ˶m AmZ§X CËgmhm§Zr IX²IX² h§gVmV!..''
{H$Vr YramMr Vr? gmè¶m {dQ>~§ Zocm {VZ| Y¡¶m©Z§o AJXt Vm|S> {Xc|!..nU H$mi H$m¶ {Zðwa> ,...{d¿Zg§Vmofr gy¶© ~wS>§y cmJVm§Zm Vy§ åhUmcrg, ""OJmÀ¶m Xþ:Ir H$ï>r Am¶wî¶m§Vrc EH$ {Xdg g§ncm!..''
Amho?..Am{U AmVm§ {VM| ^{dVì¶?...hgV‘wI, AmZ§Xr,..AmemnyU© ‘ZmZ| OJm§V dmdaUmar ‘r VwPm hmV {hgSy>Z ˶mdoit åhUmco hmoVo, ""AmVm§M Vmo Xþgè¶m Xoem§V CJdcm!..Am{U CÚm
OmB© AmVm§ H$m‘¶MrM Zmhter Pmcr, ‘cm dmQ>V|! gH$mit Amnë¶m OJm§Vhr nwÝhm AéUmoX¶ hmoBc© !.,''
‘m¶m~Ôc OmñV {chm¶M| Amho Var H$m¶?...AmO OmB© d AéU ¶m§À¶m‘wi|M Va Vwcm {‘ao, VwPr OmB© {VVH$s Amemd§V AmVm§ am{hcr Zmhr Iar; nU AOyZ{h ‘cm OJm§V
nÌ {c{hʶmMr ‘cm AmR>dU Pmcr!..OmB©M§ ‘cm Amcoc§ nÌ BVH§$ öX¶ñneu Amho, H$s¨ AmUIr Vw¶mgmaI§ gma§M Xþ:I {XgV Zmht. ‘t Vw¶mH$Sy>Z {ZKyZ Amë¶mZ§Va, Vg§ nm{hc§ Va, OJm§Vrc
H$m§hr Var ñdV:M {chrV ~gʶmnojm§,. Vo§ Vg§M gmo~V Vw¶mH$S>o nmR>dyZ XoVo. gwImnojm Xþ:IM ‘m¶m dmQ>çmcm Amc§; nU AOyZ{h ‘cm dmQ>V,§ ..V| ‘mJ| åhQ>ë¶mà‘mU|,...‘m¶m{h
H$m¶ dmQ>co , J ‘mder, Vwcm V| gd© nÌ dmMyZ Pmë¶mda?...‘cm Va dmQ>V,§ Vw¶mgmaIrM§ Am¶wî¶m§V nwÝhm EH$Xm§ Iè¶m AmeoMm AéUmoX¶ hmoB©cM hmoB©c!..
ào‘i ‘mV¥öX¶, OmB©H$S>o Img ghmZw^yVrZ|M nmhrc!.. Am{U ‘cm ImÌr Amho, Vr Vw¶mOdi : 254 :
AgVr, Va {VÀ¶m nmR>rda Vy§ ào‘mMmM hmV {’$adcm AgVmg!.. ~m~m§~amo~a ‘r nwʶmg Amë¶mda, ’$½¶wg© Z‘ܶ| ‘mP| Zm§d XmIc Ho$c|. gJi|M AJXr Zd|
‘mJ| hmon H$mC§S> Pmcr,...AmVm§ hr OmB© n¡!..Zmht Va Amncr åhUerc, hr {‘am doS>r Va OJ! OUw§ AmZ§XmZo ’w$ccoc§!..gmam {Xdg H$gm ^amam {ZKyZ OmB©!..‘cm g‘OV{h Zgo.
Zmht?...Amnë¶m{df¶t H$m§htM OmñV {chrV Zmhr!.Am{U Ago Xþgè¶m§MMo OrdZd¥Îmm§V gm§JVo..nÌ ‘¡{ÌUr§à‘mU|M ‘cm ZdrZ ZdrZ {‘Ì{h cm^V hmoVo. ˶m chmZ½¶m OJm§Vë¶m chmZghmZ
{chrc ˶m ˶m doir!..nU ‘mder, AmVm§ ‘mÌ nwÝhm Vwcm nÌ {c{hʶmMm àg§J ¶oBc© , Voìhm§, ‘r KS>m‘moS>tV, ‘r CËgmhmZ| nS>V hmoV;o .. Bco³eZ,.. {S>~qo Q>J,.. ñnmoQ>g²© ,... J°X[a¨J,..à˶oH$m§V OmB©
‘m¶m nζm§gh Vwcm ‘O{df¶tM§ gma§ gma§ gm§JoZ ImÌrZ|!...Vmon¶ªV, n¡M| Zm§d EoH$§y ¶oV hmoV.o ‘cm{h CËgmhmMm EH$àH$ma| H¡$’$ Amcm hmoVm. cmoH$| ZmH|$ ‘waS>rV;..nU ‘r
VwPrM - {‘am H$m§hr AmOr~mB© ZìhVo!..nwéfm§Mm ghdmg ‘cm hdmhdmgm dmQ>;o Am{U ˶m ‘m¶m ^mdZm§Zm g§{Y
{‘imë¶m‘wi|, ‘r ‘m¶m ‘moH$içm ñd^mdmà‘mU| ˶m§Zm Iwcm dm§d{h {Xcm!..

258 259
eodQ>t, EH$m‘mJyZ EH$ XmoZ VrZ àg§J KS>co!..em§Vmam‘ Voc§J Á¶y{ZAa ‘Ycm. IoimSy> Q>mimQ>mi H$ar; nU ˶mZ§Va AZno{jVnU| ‘O~amo~aMm ˶mMm ñZohg§~§Y{h H$‘r hmoD§$ cmJcm.
CÎm‘; nU ‘r ˶mcm ~°S>{‘Q>Z‘Y| hadcoo. {S>~oqQ>J‘ܶ| ghdmgmoÎma {ddmhmda Vmo ~mocë¶m‘wi|, ˶mM| ¶oUO §o mU| Wm§~co!.. Am[U ˶m‘wio Va ‘mPm, ‘Zm§Vë¶m ‘Zm§V AJXr H$m|S>‘mam hmoD$ cmJcm!
Ho$di ˶mcm {damoY H$ê$Z MrV H$aʶmgmR>t Am¶Ë¶mdoir CRy>Z ~mocco. nU ˶m§V ˶mMr gaer eodQ>r, ‘m¶m AmB©À¶m gma§ H$mht cjm§V Amc§!..d ‘J ‘mPo ~m~m EH$Xm§ ‘m¶m c¾mÀ¶m
Pmcr. J°Xa[a¨J‘ܶ| Vmo KZ:û¶m‘Mm nmQ>© H$aUma hmoVm. h| EoHy$Z ‘r{h ‘wÔm‘ KZû¶m‘M|M H$m‘ ~m~VtV em§Vmam‘mÀ¶m d{S>cm§g ^oQ>md¶mg Joco!..nU ˶m§Zr ˶m§À¶mdaM Amncm amJ H$mT>cm; d
H$amd¶mM| R>a{dc|. ‘wÔm‘ Am‘À¶m H$m§hr ‘wcr Jmoim Ho$ë¶m; d eodQ>r J°X[a¨J‘ܶ| {Zamim Agm VmoM em§Vmam‘mcm ~mocdmd¶mg gm§{JVco.§ Vmo Amcm, nU Amnë¶m d{S>cm§Mr EH§$Xa Ja‘ àH¥${V nhmVm§M,
àdoe Mma {Xdgm§V ~gdyZ, ˶mÀ¶mnojm§ OmñV CÎm‘ dR>dyZ XmI{dcm! ˶m AmkmYmaH$ Zm¶H$mZ| ñdñW amhÿZ Amnë¶m H$mZmda hmV R>odco. Am‘À¶m ~m~m§gma»¶m Jar~
nU eodQ>r,§ Agë¶m àg§Jm§Vrc Am‘À¶m ¶m MwaerZ|M, Amåhr EH$‘oH$m§H$S>o AmH${f©co Jocm|. ‘mUgmZ| ˶m Wmoa J¥hñWmÀ¶m ‘wcmda Zmht Vmo Amamon KmVë¶m~Ôc, ˶m§Zm WmoS>çmM doim§V,..˶m
EH$‘oH$m§Mo {dO¶namO¶ XmIdyZ, Amåhr XmoKm§Mr WÅ>m Ho$cr..EH$ XmoZ ‘{hݶm§V, ¶mdê$ZM n[aM¶ ^ì¶ ~§Jë¶mÀ¶m nm¶è¶m KmB©KmB©Z| CVamì¶m cmJë¶m!..
dmT>V Jocm Am{U ‘cm ˶mÀ¶m{df¶t AmnconUm dmQy>§ cmJcm hmoVm. : 256 :
˶mZ§Va, EHo$ {Xdet ˶mÀ¶m BÀNodê$Z, Amåhr H$mcì¶mda cm§~ {’$amd¶mg Jocm|. ˶mdoit, (‘m¶mM Am¶wî¶mMo ho àg§J! Ago H$m§htem J‘VtV, WÅ>Zo M| {chrV Amho åhUyZ Vwcm WmoS>|
~mocVm§ ~mocVm§, ˶mZ| AMmZH$ ‘m¶m ‘Zm§Vë¶m ^mdZmM ~mocZy XmI{dë¶m,..d ‘OH$S>o ào‘¶mMZm AmûM¶©{h dmQ>oc, nU {‘ao,..˶m ‘m¶m gmè¶mM JVm¶wî¶mMr WÅ>m Pmë¶mda..AmVm§ {VH$S>o ‘r
Ho$cr. ‘cm ˶mcm H$m¶ CÎma Úmd| hoM g‘OoZm. ˶mZ| ‘mPm hmV Amnë¶m hmVt KoVm§M ‘r OmñVM {VV³¶mM ~o{’$H$sa d¥ÎmrZ| nmhm¶M§ R>a{dc§ Va ˶m§V H$m¶ J MwH$c§? OJm§V ‘wiw‘wiy aSy>Z H$g§
Jm|Yico. ˶m jUmcm ‘cm dmQ>c,| ..nU H$m¶ dmQ>c§ H$moUmg R>mD$H$!..eodQ>t ‘r "hmo' åhUmco EdT>§ MmcUma ~mB©? ‘mP§ Var {ZXmZ MmcUma Zmhr!..‘cm ˶mM OJm§V AOyZ OJm¶M§ Amho...Mm§Jc§
Ia§! AmemnyU© ‘ZmZ§ OJm¶M§ Amho!)
Am‘M| {’$aU|, Am‘Mm ghdmg {Xdg|{Xdg dmT>V Jocm. Vmo ñdOmVr¶, lr‘§VmMm, ˶m§VZy : 257 :
EH$m E‘.Ec.gr.Mm ‘wcJm! ˶m‘wi| Am‘À¶m J[a~mÀ¶m Kar§ ˶mM| OmU| ¶oU,| ˶mMm ‘m¶m~amo~aMm ~m~m Kar Amë¶mda ‘Oda àW‘ nwîH$i {MS>co. ‘cm ‘mamd¶mg{h Ym§dco, nU AmB© ‘ܶ|
‘moH$im ghdmg, ¶m Jmoï>tZm ~m~m§Mr{h ‘yH$g§‘{V {‘iV hmoVr..‘cm ˶mÀ¶m{df¶t IamoIa ào‘, nS>cr. ‘mPt chmZ chmZ ^md§S>,o ..H$maU Z g‘Oë¶m‘wi,| ..Q>H$‘H$m§ nhmV H$monè¶m§V Jßn ~gct
AmnconUm, {Oìhmim, AmH$f©U..H$m¶ åhUerc V| gd©,..dmQ>V hmoVo ˶mdoir! hmoVt!..
: 255 : H$m§ht doi Jocm. gJiçm ‘wcm§Mr {ZOmZrO Pmë¶mda, ~m~m ‘OH$S>o hiyM Amco, ‘Zm§V
AgoM H$m§ht {Xdg Joco. ¶m gd© Jmoï>tV Zmdrݶ hmoVo. ˶m‘wi| ‘mPo AmYtM Amemd§V noQ>coë¶m ^S>m¾rZ|, ‘r {~N>mݶm§V Vi‘iVM nS>co hmoVo. ‘cm CR>dyZ ~gdyZ, ‘m¶m nmR>rda
Agcoc§ öX¶, ZdZdrZ AmH$m§jm, CËgmh ¶m§Zt ^ê$Z ¶oV Ago. Am{U Aem ‘Z:pñWVtV hiyhiy hmV {’$adrV, ~m~m ‘cm åhUmco, ""OmB©, nmoar H$m¶ Ho$c§g h|? Vw¶m Am{U Am‘À¶m
Amåhr,..{ZXmZ ‘r Var,..H$moR>| H$er dmhdV hmoVo, V| ‘mP| ‘cmM g‘OV ZìhV|!..^mdZm§Mm, gdmªÀ¶mM Vm|S>mcm H$mimoIr ’$mgcrV Vy§!..''
{dH$mam§Mm,..H$emMm{h åhU,..eodQ>t A{VaoH$ Pmcm; Am{U EHo$ {Xdet EH$ AJXt M‘ËH$m[aH$ ‘r AJXr em§V hmoVo. ‘J ~m~m hiy§M ‘cm åhUmco, ""{H$Vr ‘{hZo Pmco ¶m Jmoï>rcm?''
O~m~Xmar ‘Oda ¶oD$Z nS>cr! ‘r H$mnè¶m AmdmOmZ| åhQ>c,o ""ghm''..
AmUIr H$m§ht {Xdg Joco. ‘r AOyZ{h ˶mÀ¶mer {VV³¶mM ào‘inU| d AmemnyU© ‘ZmZ| Vo WmoS>çm doimZ| H$m§htgm {dMma H$ê$Z EH$ gwñH$mam gmoS>rV åhUmco, ""Vwcm Amnco gmohZr
dmJV hmoVo. eodQ>t ˶mÀ¶m d{S>cm§Zm h| gd© H$i{dʶmg ‘r ˶mcm gm§{JVco. àW‘ Vmo WmoS>r S>m°³Q>a ‘mhrV AmhoV? ‘mPo {‘Ì?..''

260 261
...Am{U Z§Va{h Vo WmoS>m doi KwQ>‘ico d eodQ>t AS>IiV åhUmco, ""˶m§Mm ¶m ~m~VtV dmQ>oc Voìhm§,..‘m¶m KamVyZ H$mi§ H$a!''
Amnë¶mcm g„m KoVcm nm{hOo.'' ˶m§À¶m ˶m CÖmam§Zt ‘mÌ, ‘cm AJXt {Va{‘arM Amcr!
jU^a ‘cm ˶m§À¶m ~mocʶmMm AW©M g‘Ocm Zmht. nU Z§Va ‘r EH$X‘ XMHy$Z CR>co d ""‘Km§ Vwåhr ˶m lr‘§Vm§À¶m KamÀ¶m nm¶è¶m CVaVm§Zm, ˶mZ| Vwåhm§cm Vw‘À¶m "H$R>rU'
~m~m§H$S>o H$m§htem amJmZo..H$m§htem ^rVrZ|...WaWa H$m§nV nmhÿ§ cmJco. n[apñWVrVyZ ~mhoa nS>ʶmgmR>r§ åhUyZ, e|XmoZe| én¶o XoD§$ Ho$co. ¶m ˶mÀ¶m hcH$Q>, CnH$mar
‘m¶m ˶m {‘l ^mdZm§V, ˶mdoit EH$ ZdrZM OmUrd CËnÞ Pmcr. H$er ‘cm H$iV d¥Îmr~Ôc AmB©H$S>o jUmnyduM ˶mcm {eì¶m XoV hmoVm§!'' ˶m ZmoQ>m nmhÿZ ‘m¶m{h amJmMr {V{S>H$
Zmht, nU ‘r ‘m¶m nmoQ>mOdi KÅ> hmV AmdiyZ ‘moR>çmZ| AmoaSy>Z ~m~m§Zm åhUmco, ""Zmht. ‘ñVH$mcm Jocr; d Vm|S>mcm ¶oBc© V| ‘r ~S>~Sy>§ cmJco, ""AmVm§ Vwåhr ‘OnwT>| ZmoQ>m Q>mH$Vm§, ˶m ‘mÌ
˶mcm ‘mÌ ‘r ‘wirM V¶ma Zmhr§.'' Vgë¶mM ^mdZoZ| Zìho H$m§?...~m~m ho Vw‘Mo CnH$ma H$emcm? Vwåhr Km~ê§$ ZH$m! Vw‘Mo n¡go ‘cm
""nmoar, H$m§ Agm Am‘Mm N>i H$aVog?''~m~m H$m§htem Ìm½¶mZ|M nU Ho${dcdmU| ‘cm ZH$moV! ‘r{h AmVm§M Vwåhm§cm gmoSy>Z OmVo!..''
åhUmco, ""Am‘Mo§ EoH$! ˶m§VM VwP| d gdmªMo§ {hV Amho.'' Iw§Q>rdarc ‘mPt XmoZ nmVi| KoD$Z ‘r {ZKy§ cmJVm§M, AmB© EH$X‘ ‘ܶ| nS>cr. {VZ| ‘cm
: 258 : KÅ> {‘R>r ‘macr; d Vr aS>V åhUmcr, ""nmoar, {ZXmZ Aem amÌt..Var...^aë¶m Kam§VyZ OmD§$
Ia|M {‘ao, ‘m¶m nmoQ>m§V ˶mdoir H$m§hr Var Aghmæ¶nU| h§gV Agë¶mMm ‘cm ^mg ZH$mog!..''
Pmcm. ‘mPr N>mVr EH$mEH$s¨ YS>YS> dmOy§ cmJcr. ‘cm Vgë¶m àH$maÀ¶m ^mdZm Vmon¶ªV H$YtM : 259 :
R>mD$H$ Zìh˶m. ‘r e³¶ {VVH$s em§V hmoʶmMm à¶ËZ H$ê$Z åhUmco ""~m~m, hmo¶...‘r MwH$co ~m~m ~mhoa Joë¶mda, ‘r Am{U AmB© EH$‘oH$m§Zm {‘R>r ‘mê$Z {H$Vr Var doi aS>V
Iar! nU Vwåht ‘m¶m {hVmgmR>r Ag§ H$m§ht H$ê§$ ZH$m! Vwåht ‘mP§ {hV nmhVm§. nU ‘Oda EH$m hmoVmo!..eodQ>r Vr VoW|M O{‘Zrda cd§S>cr.
Aghmæ¶ AkmV, AkmZ, [OdmM§ {hV nhmʶmMr O~m~Xmar, AmVm§ ‘m¶m MwH$sZo§ nS>cr Amho!..'' nU ‘mPo {dMma Mmcy§ hmoVo. ‘mPo ˶mnyduM| AmZ§Xr, CËgmhr...Am¶wî¶! Am{U ˶m
~m~m ‘m¶m CÎmamZ| EH$X‘ {MS>c,o ""H$maQ>,o Am‘Mm gyS> CJdm¶cmM Vy§ CR>cco r {XgVog! jUrM§,..M‘ËH$m[aH$ n[apñWVrZ|..‘yI©nUmZ|...{eamda Amcoë¶m O~m~XmatV YS>nS>Uma§
¶mMm n[aUm‘ Vwcm EH$Q>rcmM Zmht, ‘cm, ‘m¶m ‘wcm~mim§Zm{h ^moJmdm cmJoc! AOyZ ‘mP| Am¶wî¶!..˶mdoit,..Vw¶m~amo~a Kmc{dcoë¶m AmZ§Xr jUm§Mr,..Vy§ gm§{JVcoë¶m Vw¶m Am¶wî¶m§Vrc
EoH$! AmZ§Xr jUm§Mr..gmat {MÌ| S>mi o çmnwT>o Amct!..{‘ao, ‘cm AkmV Agcm Var,..VwPm {à¶H$a Wmoa
""Zmht'' ‘r {VV³¶mM {ZûM¶mZ| åhUmco. hmoVm!..Am{U ‘r..‘r ‘mÌ gd©M Ñï>rZ| jwÐ,..VwÀN> R>aco!..nU ‘J ‘cm dmQ>c,§ .‘m¶m CXam§Vrc
~m~m amJmZ| WaWaV ‘m¶m A§Jmda Ym§dco. ‘wcmcm ‘r AmVm§ OÝ‘ XoU,| ..h|M ‘mP§ H$V©ì¶ Amho. ‘m¶m MwH$sM§,...nmnmM§ àm¶pûMÎm, ˶mcm H$m§
""Om Va,..Mc MmcVr hmo! AmVm§À¶m AmVm§ Am‘À¶m BWyZ H$mi§ H$a!'' åhUyZ? ˶mÀ¶m àmUmda ‘r H$m§ CR>md§?-
amJmZ| ˶m§Mm AmdmO MT>cocm nmhÿZ AmB© ~mhoa Ym§dV Amcr. ~m~m§darc ‘mPm amJ{h hiyhiy H$‘r hmoV Jocm. ˶m Jar~ g§gmar ‘mUgmZ| Var, ˶m
""hiy§ hiy§! H$moUr EoHo$c Va H$m¶ hmoB©c?'' {VZ| eodQ>t ˶m§Zm ~mOycm AmoTy>Z em§V Ho$c|. n[apñWVtV H$m¶ H$am¶M§? ‘cm dmQ>c§, ‘r ˶m Kam§VyZ {OV³¶m cm¡H$a ~mhoa nS>oZ {VVH§$
""‘r Jar~ Amho. ‘m¶m ‘mJ| ‘mPt BVa chmZJr§ ‘wc§ AmhoV. Am{U ‘cm ¶mM ‘m¶m Mm§Jc§!..‘r g^m|dma nm{hc|. gJir gm‘gy‘ hmoVr. ‘m¶m nwñVH$m§À¶m chmZ½¶m ~°J|V, ‘r hiy§M
^m|dVmcÀ¶m g‘mOm§V ahmd¶mM| Amho!'' ~m~m§Zr Amnë¶m {Iem§VyZ nm§M ghm XhmÀ¶m ZmoQ>m ‘mPr XmoZ ZogVt cwJS>t H$m|~ct, ‘mPr ‘Zr~°J KoVcr d PQ>H$Z² ‘mJë¶m XmamZ| ~mhoa nS>co.
‘m¶m A§Jmda Q>mHy$Z, hi§yM nU amJmZ|§, åhQ>c|, ""ho Ko, Am{U AmVm§ Zmht Va gH$mit,..Ho$ìhm§ Mmohm|~mOyg,..‘m¶m ^{dVì¶mà‘mU|M OUw§ H$m¶,..H$mimoI ngacm hmoVm. ‘r PnPn

262 263
nmdc| Q>mH$sV ñQ>eo ZMm añVm H$mQ>rV hmoV.o ñQ>eo Zda nmohm|Mno ¶ªV, Hw$R>| Om¶M|, H$m¶ V| ‘mP§ H$m§htM åhUmco, ""VyM§ H$m¶ doS>çm..{H$VrVar ‘mZdr JwaJwaUt{h ‘cm ¶mnwT>| EoH$m¶Mr AmhoV! Vwcm ˶mMr
R>ac§ ZìhV§. ‘w§~B©H$S>o OmUmar JmS>r ñQ>oeZm§V C^r Agcocr nmhÿZ, ‘r ‘w§~B©M| {VH$sQ> H$mT>co. àMrVrM nhm¶Mr Amho H$m§? nhm Va AmVm§, Vw¶m ‘mcH$mcm Oar ‘mPr ‘m{hVr g‘Ocr,..Var
KmB©KmB©Z§o JmS>rH$S>o Ym§dco d ~m¶H$m§À¶m S>ã¶m§V H$gm~gm {eaH$md H$ê$Z KoVcm!.. Vmo XoIrc ‘Oda JwaJwaoc!..''
: 260 : nU ho ‘mPo {dMma Mmcco AmhoV,...BV³¶m§V EH$ åhmVmar ‘amR>‘moim ~mB© Pm|nS>tVyZ ~mhoa
JmS>r gwê$§ Pmë¶mda,..{VÀ¶m doJmà‘mU|M ‘m¶m ^{dVì¶m{df¶tMo,..{dMma{h ‘m¶mnwT>yZ Amcr. Hw$Ͷmcm ~mOyg hmH$cVm§Zm,..‘Ogma»¶m gwñdê$n nm§T>anoem ~mB©cm Vem gH$miÀ¶m doit
OmoamZ| Ym§dy§ cmJco. nU ‘cm Am§VyZ H$moUrVar ‘§Owi d ~mo~S>çm AmdmOmZ| åhUV hmoVo,..""AmB© VoW| nmhÿZ, Vr EH$X‘ XMH$cr. h§gV h§gV {VÀ¶mOdi OmD$Z ‘r {Vcm åhUmc|, ""~mB©, WmoS>|
J, ‘cm A§Va XoD§$ ZH$mog h§!..‘r AJXr Aghm¶ Amho!'' nmUr XoVm§ H$m Vm|S> Ywdm¶cm?..''
‘cm Jqhdê$Z Amco!...A§Jmda amo‘m§M C^o am{hco. ‘m¶m nmoQ>mda ‘mPo hmV KÅ> Yê$Z, : 263 :
‘r ‘m¶m S>mi o çm§Vrc Alw VgoM Amogê§$ XoV, H$m§nè¶m AmdmOm§V ñdV:etM nwQ>nQw >c,| ""~mi CJr Am{U Am‘Mr JÅ>r Aܶm© Vmgm§V dmT>V Jocr. ˶m Mmanm§M PmonS>çm§À¶m IoS>çm§V ‘cm
CJr! ‘r VwPrM Amho ~a§! AmnU ¶m gdmªZm,..AJXr gdmªZm Vm|S> XoD§$!'' nmhÿZ, {Vcm àW‘ AmûM¶© dmQ>c.| nU Z§Va {VZ| ‘cm OmñV H$m§hr EH$ Z {dMmaVm§, Amnë¶m KaMr
: 261 : hH$sH$V gm§Jm¶cm gwadmV Ho$cr.
JmS>r OmoamZ| nwT>| Mmccr hmoVr. AmVm§ Mm§Jc§ COmS>c§ hmoV§!..nU JmS>tVë¶m ‘amR>çm§À¶m ˶m Pm|nS>tV, Vr d {VMm åhmVmam Zdam, XmoK|M ahmV hmoVt. ˶m§Mm H$V©gdaVm ‘wcJm,
~m¶H$m AOyZ Sw>c³¶m KoV hmo˶m. ‘cm Hw$R>§ Omd§,..H$m¶, AOyZ H$m§hrM gwMV ZìhV§. BV³¶m§V gyZ d {VMr XmoZ ‘wc| Mma nm§M dfmªnyduM EH$mEH$s gmWrZ| ‘ocr hmoVr d gmYmaU ImD$Z {nD$Z
OmoamOmoamZ| Ym§dUmar JmS>r, ‘m¶m {dMmam§À¶m JmS>rà‘mU|M, hiyhiy Mmcy§ cmJcr d eodQ>r§ EH$m ~ar n[apñWVr AgyZ{h, AmVm§ Vo Xþ:ImMo {Xdg nhm¶cm, åhmVmam d åhmVmarM {Od§V am{hcr
Ho${~ZOdi Ym§nm Q>mH$sV C^r am{hcr. hmo, ‘cm dmQ>c§o OUy§ H$m¶, ‘Oà‘mU|M H$moR>| nimd| Vo§ Z hmoVt. ‘cm {VMm ào‘inUm nmhÿZ, EH$X‘ dmQ>c§, AmnU gܶm§ BW§M ahmd§. Am{U ‘r cmJctM
g‘OyZ Vr jU^a C^r amhÿZ, Amgè¶mcm OmJm emoYrV Amho. {Vcm gm§{JVc|, ""AmOr, ‘r BW|M Vw‘À¶m Kar XmoZ VrZ {Xdg nmhþUMma Im¶cm amhUma
‘r cm§~da Ñ{ï> Q>mH$cr. XmoZVrZ PmonS>çm§Mr N>na| {XgV hmoVt...EImX| Hw$Ì| AOyZ Amncr Amho!''
‘Xþ©‘H$s JmO{dʶmMm à¶ËZ H$arV hmoVo...~mH$s gJirH$S>o em§V! ""ahm Zm ~mB©; nU ‘cm R>mD$H$ Amho, Am‘Mr Vwåhr WÅ>m H$aVm§ V|!''Vr h§gV åhUmcr,
‘cm dmQ>c§, h|M ‘mP§ dmñVì¶mM§ {R>H$mU ‘r H$amd§ åhUyZM OUw§, JmS>r ¶oW| ~amM doi ""nU h| H$m¶? KaYZr AmVm§ naVVrc. Vwåhm§cm XÿY{h {Xc§ Zmht, åhUyZ g‘Oc§, Va Vo ‘cm
C^r am{hcr. ‘r jUmMm{h doi Z cmdVm§ XadmOm CKS>cm..d Imcr éimOdi CVaco!..Vm|M, ‘mam¶cmM CR>Vrc!''
JmS>r nwÝhm Mmcy{h Pmcr. Ag| åhUyZ {VZ| ‘cm chmZem cmoQ>çmVyZ WmoS>| Ja‘ Ho$coc| XÿY AmUyZ {Xc|. ‘r V|
‘cm VoW| AmUyZ gmoS>Umè¶m JmS>rcm, cm§~n¶ªV Jococr nm{hë¶mda, ‘r ˶m PmonS>çm§À¶m {VÀ¶m~amo~a ~mocV nrV Amho VmoM§ , EH$ Ho$g nm§T>ao ’$Q>’$Q>rV Pmcocm åhmVmam, Pm|nS>rÀ¶m XmamVyZ
{XeoZ| Mmcy§ cmJco. JX© PmS>tVyZ nm¶dmQ> ‘cm ˶m PmonS>çm§H$S>o ZoV hmoVr...OUw§ H$m¶ ‘m¶m hm§H$ ‘mê§$ cmJcm. ""aI‘o, H$moU J nmìhU§?...''
A§YH$ma‘¶ ^{dVì¶mH$Sy>Z AmeoÀ¶m {H$aUm§H$S>!o Z§Va Am‘À¶m Jßnm MmcVm§ MmcVm§, åhmVmarZ| ZwH$VrM ^mOcocr ^mH$a d cgUrM|
: 262 : {VIQ>, Amnë¶m Zdè¶mnwT>| ‘mVrÀ¶m ^m§S>çm§VyZ R>odcr; d "‘cm ^mH$ar H$er MmcUma? Aem
eodQ>r§ VoWo§ ¶oD$Z nmohm|MVm§M, n{hë¶m Pm|nS>rOdirc Hw$Ìm JwaJwê§$ cmJcm. ‘r ‘Zm§V Aghmæ¶ Mohè¶mZ| {VZ| ‘OH$S>o n[hc|. nU ‘r ‘wÔm‘M {Vcm åhQ>c,| ""dm AmOr, ‘cm Zmhr dmQ>V§

264 265
^mH$a XoUma?'' Voìhm§ ‘m¶mg‘moa, OwݶmM nU ñdÀN> H$nS>çm§V Jwa’$Q>cocr,..EH$ {M‘wH$cr ‘y{V©,..Amnco Vm§~S>o
‘r WÅ>m Va H$arV Zmht? Agm {Vcm g§e¶ Amcm. nU nwÝhm§ ‘m¶m Mohè¶mdarc IaonUm H$m|~io hmVnm¶ hmcdV, nS>cr hmoVr!..
nmhÿZ, ‘cm dmQ>V§, {Vcm Yra Amcm. {VZo KmB©KmB©Z| Xþgar Wmir ^ê$Z ‘OH$S>o Ho$cr. ‘cm ˶mdoir H$moU AmZ§X Pmcm, {‘ao? A§Jmda {H$Vr doi AZZw^yV amo‘m§M C^o am{hco
˶m§À¶m Pm|nS>r^m|dVmcr ~arMer O‘rZ ˶m§MrM hmoVr. ˶m§V Vt XmoKo§ d doi nS>ë¶mg hmoV?o ‘r ˶m Aghmæ¶ , {Zînmn, Ordmcm,...ñZohmZ|, CËH$Q> ào‘^mdZm§Zr..‘m¶m öX¶mOdi KÅ>
‘Oya am~V. {edm¶ åhmVmè¶mMr JmS>r hmoVr. Vr{h Vmo ‘YyZ ‘YyZ H$m‘mcm cmdr, Am{U ˶m§VM Yac|!..
XmoKm§Mm åhmVmam g§gma AmZ§Xm§V Mmccm hmoVm. ˶mdoir ‘cm H$m§htM gwMw Zo m. ‘m¶m ~mimM| H$m¶ H$ê§$ Am{U H$m¶ ZH$mo Ag§ Pmc§. Am{U
Voìhm ˶m§V ‘r {Vgar OmD$Z nS>co. Ho$dT>§ AmûM¶©, {‘ao? AmB©, ‘yc, nmÝhm...¶mMr H$ënZm{h ‘cm ZìhVr; nU ‘r ‘m¶m ZH$iV,
: 264 : ~mimcm ñVZnmZ H$amd¶mg {Xc|!
XmoZ {Xdgm§VM ‘r åhmVmarcm IarIar hH$sH$V gm§{JVcr. "‘r Vw¶mH$S>Mo ahmUma Amho. : 265 :
Vy§ ‘cm Amgam Xo"..Aer {Vcm H$iH$irZ| {dZpÝV Ho$cr. ‘mPm ~mi {Xdgm{Xdgm§Zr ‘moR>m hmoV hmoVm. åhmVmarMr AH$maU YS>nS> Va {dMmam¶cm
{Vcm àW‘ dmB©Q> dmQ>c|. ^r{V dmQ>cr. nU Z§Va, AJXt ‘mVoÀ¶m ào‘inUmZ| ‘m¶m ZH$mo. ~mamì¶m {Xdet, ˶mM§ Zm§d ‘r "Z§Xm' R>o{dc§. ‘m¶m chmZ½¶m Am¶wî¶m§V, ‘Oda Amcoco
nmR>rda hmV {’$adrV, {VZ| nyduMo "Ahmo Omhmo' d "VmB©gmho~' Q>mHy$Z EH$X‘ åhQ>c,| ""nmoar, Km~ê§$ gmao àg§J {dgamd¶mg cmdyZ ‘cm AmZ§X XoUmam,...Z§XH§$XM hmoVm Vmo!..åhmVmar ˶mÀ¶m d
ZH$mog. ‘r Am{U ‘mPo KaYZr AmhoV, Vmon¶ªV Vwcm H$gcr H$miOr H$am¶cm ZH$mo. ‘cm cmoH$m§M§ ‘m¶mVrc gmå¶ nmhÿZ ‘ZmnmgyZ h§go; ˶mÀ¶m Hw$aiçm Ho$gmdê$Z,Jmoc Jmcm§dê$Z hiwdma hmV
gma§ R>mD$H$ Amho. Vy§ AmVm§ OmVo åhUmcrg Var ‘r Vwcm OmD§$ XoUma Zmhr g‘Ocrg?...'' {’$adr; d PmonV| Vm|S>mM§ o ~moiH|$ cwMcwM hc{dVm§Zm ˶mcm nmhÿZ, ˶mM| ‘ZmnmgyZ H$m¡VHw $ H$ar!..
Am{U ‘r "AmOr' d "AmOmo~m'H$S>o amhÿ§ cmJco. g§d¶ ZìhVr Var ˶m§Mo OmS>|^aS>|, ‘mPm ~mi hmoVm§M Vgm gw§Xa!..‘r ˶mÀ¶mH$S>o VmgMo Vmg Q>H$ cmdyZ ~gmd§!.. AmVm§
gmY|gwY| OodU ‘cm ˶m§À¶m ào‘i g§JVtV éMH$a dmQy>§ cmJc|! ˶mM§ ^{dVì¶ H$m¶, ˶mM§ nmofU H$g§ Hw$R>§ H$am¶M§,..Ago nwT>co {dMma, ˶m n{hë¶m H$m§ht {Xdgm§V
: 317 : ‘m¶m ‘Zm§V{h H$Yt ¶oV ZgV!..
XmoZ AS>rM ‘{hZo {ZKyZ Joco. åhmVmar~amo~a H$m‘| H$am¶Mr AmVm§ {VZ| ‘cm ~§Xr Ho$cr ‘r ˶mdoit AJXt AmZ§Xm§VM hmoVo! ‘r Am{U ‘mPm Z§Xm!..nU ‘{hZm Pmcm Z Pmcm
hmoVr. Vr d AmOmo~m H$m‘| H$arV d ‘r Odi ~gyZ ˶m§À¶mer H$gë¶m Var Jßnm ‘mar. ‘mPm ~mi Agoc VmoM,..H$m¶ Pmc§ H$moUmg R>mD$H$? EHo$ {Xdet ~mi "Xodm'~amo~a hgVm§ hgVm§ aSy>
AmVm§ nmoQ>m§V JS>~S> H$ê§$ cmJcm hmoVm. ‘cm {H$Vr Var doim§ Jqhdê$Z ¶oB©. ‘cm dmQ>o, ~mi H$gm cmJcm;..˶mcm gS>Hy$Z Vmn ^acm!.. ˶mMm Jim H$’$mZ| KaKê§$ cmJcm!
Agoc,..Ho$ìhm§ ‘cm {Xgoc,..˶mM| ào‘^amZ| AmnU Ho$ìhm ‘Q>m‘Q> ‘wH$o KoD$§ ? nU ˶m Jar~ Pm|nS>tV, ˶mcm OmñV nm§KéU| H$moR>yZ AmUUma?...˶mcm Oê$a Vr Am¡fY§
Am{U Agë¶m nwT>rc H$ënZm{MÌm§da d Vgë¶mM ñdßZm§da, ‘r nwT>rc {Xdg{h H$go~go H$moRy>Z {‘i{dUma? {~Mmam {M‘wH$cm Ord,...AJXr§ Vi‘iV hmoVm!..Am{U ˶mÀ¶m~amo~a ‘r!
H$mT>c!o .. åhmVmar ~mnS>r ‘YyZ ‘YyZ ¶oB,© d AJXr XrZnU|,...Am‘À¶m XmoKm§À¶m{h Vm|Sm> H$S>o AmirnmirZ|
: 318 : nmhr. åhmVmè¶mZ| H$gë¶m ‘wiçm CJmiyZ XoʶmMm gnmQ>m Mmc{dcm hmoVm. ˶m‘wi| ~mimMm H$’$
EHo$ {Xder ‘cm H$im Agø Pmë¶m. åhmVmar OmUVr AZw^dr hmoVr. {VZ| ‘mPr ˶m§À¶m WmoS>m gwQ>cm; nU...
IoS>di nÕVrà‘mU| gd© ewlyfm d gmo¶ R>odcr!...Am{U eodQ>t,..‘r Ooìhm§ nwÝhm§ ^mZmda Amco, eodQ>r§ Vmo Am§MHo$ XoD$§ cmJcm! ‘cm AJXt H$moUrVar ‘mPm cMH$m VmoS>yZ ZoV Agë¶mgmaI|

266 267
dmQy>§ cmJc|. åhmVmar Xodmcm Z‘ñH$ma H$ê$Z,...nm§M nm§M {‘{ZQ>| ~go. VËnyduM§,..h| Vwcm {c{hcoc§ nÌ-
nU Vmo XodmKê$Z Amcocm XþXd£ r àmU,...XodmH$S>Mo ..Amncm Xmof Zgë¶mM§ ..H$Xm{MV² AmB© Vwcm nÎmm {Xcm Zmht. H$moUr gm§Jmd§?..Vy§ YmdV BW§ Amcrg Va?..
Xþï>, ‘yI© Ag§...gm§Jmd¶mg {ZKyZ Jocm eodQ>t!..‘cm XmoZ {Xdg OodU{h OmB©Zm. nU ‘J dmQy>§ Am{U V| Va ‘cm ‘witM ZH$mo Amho!..
cmJc§,.. Pmc§ V| EH$m AWv ~a§M Pmc§!... nU h| gma§ Vwcm H$idyZ, ‘cm AmVm§ {H$Vr hcH§$ dmQ>V Amho åhUyZ gm§Jy§, {‘ao?..AmVm§
: 266 : Am¶wî¶m§Vrc nwT>ë¶m KQ>Zm§Mr,..CËH§$R>oZ| d Amemd§V ‘ZmZ| dmQ> nhmd¶mg, nwÝhm§ Amncr ‘moH$ir
AmR> Xhm {Xdg Pmco AmhoV ¶m Jmoï>rcm!..‘mP§ ‘Z AOyZ{h nyUn© U| pñWa hmoV Zmht. nU ‘r!
˶m Jar~ OmoS>߶mÀ¶m Kat, ˶m§À¶m gm¡OݶmMm ’$m¶Xm KoD$Z, ‘r AerM AmUIr {H$Vr {Xdg -
ahmUma?..{dMma ^§S>mdyZ gmoS>rV AmhoV ‘Zmcm!..‘cm AmVm§ n«Ë¶oH$ jUmcm OmñVM dmQy>§ cmJc§ gܶm§ Var EH$Q>çm VwPrM - OmB© n¡.
Amho, H$s¨ AmnU AmVm§ ¶oWyZ Amnë¶m ^{dVì¶mg Vm|S> Úm¶cm, ~mhoaÀ¶m A’$mQ> OJm§V {eac§M
nm{hOo!..
H$mcMrM Jmoï>!...eodQ>t ‘cm ahmdoZm, åhUyZ ‘r åhmVmarcm ‘mPm OmʶmMm {dMma Cng§hma
gm§{JVcm. Vr ‘wit EoHo$MZm,..åhUy§ cmJcr, "nmoar, Vy§ AmVm§ OmUma Amhog Hw$R>§?...‘m¶m AmOn¶ªV Amcoë¶m§nH¡ $s, g§Jh« r Agcoë¶m gmè¶m nÌm§M| dmMZ, H$‘im‘mderZ| ¶oWo g§n{dc|,..
åhmVmarH$S>Mo AmUIr H$m§hr {Xdg amhrZmg H$m§!'.. d qH${MV² ^mZmda ¶oD$Z, {VZo EH$àH$maÀ¶m {IÞ g‘mYmZmMm gwñH$ma gmoS>cm!... {VÝhr OwS>½¶m§Vrc
nU, eodQ>r ‘moR>çm à¶mgmZ| ‘r {VMr g‘OyV KmVcr. ‘r {Vcm ‘m¶m ~moQ>m§Vrc Am§JR>r Vr gmat nÌ|, Amnë¶m hmVmV Yê$Z;...CJrMM àW‘nmgyZ eodQ>mn¶ªV,..{VZ| ^H©$Z² nwÝhm EH$Xm§
XoD§$ cmJco. nU Vr KoB©Zm. "hr ‘mPr AmR>dU åhUyZ Var R>od' Ag| ‘r {Vcm gm§{JVë¶mda ‘J Mmict!
‘mÌ, {VZ| ZmBcmOmZ| {VMm ñdrH$ma Ho$cm. amÌ^a AmnU Ag| doS>çmgmaI| dmMV H$m¶ ~gcm| hmoVmo,..¶m {dMmamZ| ‘mder ñdV:etM
: 267 : CXmgnU| h§gcr. nU {VÀ¶m BVa Ñï>rZ| àdmhn{VV Pmcoë¶m Am¶wî¶m§V, {VÀ¶m g§J«hr§ Agcoë¶m
‘m¶m Z§Xmcm XJS>m‘mVtV Pm|ncocm Agm BW§M ‘mJ| R>odyZ Omd§ cmJUma ¶m {dMmamZ| {VÀ¶m ‘mUgm§À¶m gwIXþ:ImZ| ^acoct Vr§ nÌ|!..VrM H$m¶ Vt {Vcm {dlm§VrMt ñWmZ|,..{da§Jwim
‘cm Xþ:I hmoV Amho!..nU ˶m ào‘i åhmVmè¶m OmoS>߶mMm AI§S> ghdmg,..‘cm Zmht Var ˶mcm dmQ>V!..Am{U Vt nwÝhmnwÝhm§ dmMʶm§V {VÀ¶m ‘Zmcm O| g‘mYmZ dmQ>|,..V| H$m§ht
{‘iUma,..h| H$m¶ ˶mM§ H$‘r ^m½¶? AdU©Zr¶M!..AmO{h, ˶mM AmZ§XmZ| Vr Cëh{gV Pmcr hmoVr!..
Zmhr§ Va..¶m OJm§V Var ˶mM§ OmñV Mm§Jc§ H$m¶ hmoUma hmoV§? : 323 :
{‘ao, ‘r AmVm§ nwÝhm§ EH$Xm§ EH$Q>r Pmco Amho!..BWyZ ‘r cm¡H$aM OmUma h| {ZpûMV!..H$moR?>| ¶mM {dMmam§‘i w ,| Amncr ~hrU grVm‘mB©, lr{Zdmg, {‘am, AéU, ~m~mgmho~, ‘§Oi w m,
H$emcm? H$moUmg R>mD$H$!..‘cm ¶mnwT>| ‘mP§ H$m¶ hmoUma Amho V| g‘OV Zmht; nU Var{h,..‘r ¶ed§VXmXm,, OmZH$sH$mHy$, ¶emoXmH$mH$s, AaqdX, ZmZm, dg§V, OmB©,..gmè¶m gmè¶m ì¶{º$,..˶m
nyduBVH$s Zgco, Var ~arM AmemdmXr Amho AOyZ{h!.. em§V dmVmdaUm§V {VOg‘moa EH$X‘ Cä¶m am{hë¶m!..
AmR> {Xdg Var AmUIr åhmVmarÀ¶m ghdmgm§V H$mT>mdo åhUyZ ‘r AOyZ ¶oW|M Amho. ¶m§Vrc ~hþVHo $, EH$‘oH$m§À¶m d ñdV:À¶m OrdZàdmgm§Vrc gmo~Vr hmoV;o ..Am{U åhUyZM,
Am{U ˶mZ§Va cm¡H$aM H$moR>| Var- ht nÌ|,..Amnë¶mcm{h {OdcJ gmo~˶m§gmaIt dmQ>VmV,..Ag|M H$‘im‘mdercm dmQ>c|!..¶m

268 269
{dMma‘m{cHo$‘wi|, {VMo nwT>rc {dMma ˶mM {XeoZ| PwH$co; d ˶m Ñï>rZ| ˶m gmè¶m ‘mUgm§n¡H$s¨ ~gë¶m Amig {Xcm,..Pm§H$cocr XþYmMr nmVocr CMcyZ eoJS>rda R>do cr,..d {H$Q>cr ^ê$Z Mwcrda
H$m§htÀ¶m ghdmgm§V Amcoë¶m...ñdV:À¶m à˶j AZw^dm§VZy ,..{VM| ‘Z nwÝhm EH$Xm§§ ^a^a àdmg MT>dcr.
H$ê§$ cmJc|!.. {VZ| Mwcrdarc {IS>H$s CKSy>Z Q>mH$cr. ‘§X‘§X PwiH$m dhmV hmo˶m. BVñVV: dmT>coco
‘§OwioÀ¶m ˶mJmÀ¶m Om[UdoZ|,..{Vcm Amnë¶m Am¶wî¶mÀ¶m gwadmVrÀ¶m, H$m§ht Vgë¶mM d¥j..OUy§ AmZ§XmZ| Amnco e|S>o hmcdrV hmoVo. hiyhiy {’$³¶m hmoUmè¶m M§ÐàH$mem§V,..Vo OmñVM
àH$maÀ¶m, KQ>Zm§Mr, AmR>dU Pmë¶mdm§MZy am{hcr Zmht!..nU ‘moR>çm à¶mgmZ|, {VZ| Amnc| öX¶ H$mio^moa d JX© {Xgy§ cmJë¶m‘wi|, ˶m§Zm {hUdʶmgmR>tM H$s¨ H$m¶,..ewH«$Xod cwH$cwH$ H$arV da
˶m ~mOyg OmñV dmhÿ§ {Xc| Zmht!.. MT>V hmoVm!... AmVm§n¶ªV,..H$monè¶m§V Sw>c³¶m KoV ~gcoë¶m H$m|~S>çm§À¶m A§Jm§V, nhmQ>oÀ¶m
BV³¶m§V,..R>U!² R>U!² R>U!² R>U!² R>U!² ..nm§MmMo R>mHo $o {VÀ¶m H$mZmda AmXico; Ver Vr dmè¶m~amo~a ZdM¡Vݶ Amë¶mgmaI| Pmc|!..amÌ^a MmcUmao ˶m IoS>oJm§dm§Vrc Hw$Ͷm§Mo H$H©$e
XMHy$Z ^mZmda Amcr d nQ>H$Z² Om½¶mdê$Z CR>cr!... AmoaS>U|, ‘§XmdV Mmccoc§o nmhÿZM OUy§, ˶m§À¶m ‘Zm§V CgiUmè¶m A§V:ñ’y$VuÀ¶m
: 268 : PmoVm~amo~a,...˶m§À¶mVrc EH$mZ| nwÝhm cBH$mar {Xcr...H$mH²$...H$m±....H$m°H$² ...H$m± !
H$m|~S>o AmadV hmoVo! cm§~yZ,..XÿaÀ¶m H$m~mS>r ~¡cJmS>çm§Mm,. H$moRy>Z Var,..H$moR>| Var Am{U ˶mM| ccH$maUmao gmWrXma dmTy>§ cmJVm§M,...amÌt cm¡H$a Pmont Jococ| Vo IoS>oJm§d,
OmVm§ZmMm IS²>IS²> AmdmO EoH$§y ¶oV hmoVm!..‘wc| VerM PmonV| BH$S>{o VH$S>o cmoict hmoVt!..Hw$§ XoOdi EH$Xm§ hiy§M ¶m Hw$erdê$Z ˶m Hw$erda dic|!..AmVm§n¶ªV Jwam§À¶m JmoR>çm§VyZ EImÚm åherM|
OmD$Z, {VZ| EH$ hmV {VÀ¶m H$nmimda hiwdmanU| R>odcm,..d Xþgè¶m hmVmZ| {Vcm hiyhiy ‘moR>çmZ| gwñH$maU|, ad§W H$aVm§Zm ‘YyZM EH$mda EH$ Km§gUmè¶m XmVm§Mm "Hw$aa©...' AmdmO qH$dm
hmcdrV,...AJXt gm¡å¶nU| {VÀ¶m H$mZmOdi Vr nwQ>nQw >cr,.."Hw$§ Xm, ~mi CR>Uma hmoVrg Zm?..nm§M CR>Vm§ ~gVm§Zm O{‘Zrda AmnQ>Umè¶m Iwam§Mm "IQ²> IQ²>' Üd{Z,..h|M VoWrc em§VVm ‘moS>Umao eãX
dmOyZ Joco hmo!'.. hmoV!o ..nU Yma H$mT>ʶmMm doi Odi ¶oV Mmccocm nmhÿZ, åh¡erJmB© Amnë¶m XmdUrg ~m§Ycoë¶m
Hw§$Xm CRy>Z ~gVm§M, {VZ| {Vcm Amnë¶mOdi Yê$Z C^| Ho$c|. Vr ZrQ> OmJr hmoD$Z Mmcy§ aoS>H$m§-dmgam§g MmQy>§ cmJë¶m hmo˶m!..Vr{h Amnë¶m Añnï> h§~aʶmZ|,..Amnë¶m Jmodmè¶mg OmJ
cmJVm§M, H$monè¶m§Vrc nwñVH$m§Mr ~°J ‘mderZ| H§$[XcmOdi AmUyZ R>odcr..Hw§$Xm S>moiçmcm nmUr AmUʶmMm à¶ËZ H$arV hmoVr.
cmdyZ, Amnë¶m {~N>mݶmOdiM hmVmZ| amnV H$m§ht Var emoYrV hmoVr. chmZ ~mcH|$ ߶md¶mgmR>t aSy>§ cmJct hmoVt. EImXXþgam åhmVmam ‘mUyg, ~gVm hmoD$Z,
H$‘im‘mder {VOH$S>o diVm§M, {VMr Vr JS>~S> {Vcm {Xgcr. "H$m¶ J, H$m¶ hadc§?' ^ynmiçm JwUJwU cmJcm hmoVm. dmaë¶mH$moiçm§À¶m ~m¶H$m MwctV Omi noQ>drV, XmVdU cmdy§
Ag| åhUV Vr H§$Xrc KoD$Z {VOH$S>o Jocr. "‘mPm nopÝgcrMm VwH$S>m'..nmoc³¶m§VyZ Hw$R>|Var nS>cm cmJë¶m hmo˶m. {nR>mMo ‘iHo$ S>~o, Wmir-Vì¶mgh MwcrOdi BVaco hmoVo...˶m§Mo KaYZr Amig
amÌt!..' Hw§$Xm åhUmcr...H$‘im‘mderZ| nm§KéU| da Imcr H$ê$Z, {Vcm Vmo emoYyZ {Xcm. Ver XoV, S>moio MmoirV, dmdcrMm Yya gmoS>rV,...AJa añ˶m§V AmT>iUmè¶m PmS>mÀ¶m Amoa~S>coë¶m
Hw$§ Xm H§$Xrc KoD$Z Aä¶mgmcm OmD$Z ~gcr!.. H$mQ>³¶m Xm§Vm§Zr gmobV, nagmncrH$S>o Mmcco hmoV.o
: 269 : BV³¶mV,...AJXt cm§~Zy ,..ñQ>eo Zmdê$Z gwQ>cëo ¶m n{hë¶m JmS>rMr Añnï> {eQ>r EoH$Vm§M,
cJ~JrZ| naV ¶oD$Z H$‘im‘mderZ| nÌm§Mo nwS>H$| CMcc|. Amnë¶m Q´>H§ $| V V| nyduÀ¶m {R>H$mUt H$‘im‘mder ^a^a nwÝhm§ AmoQ>rda Amcr!.
ZrQ> R>do Zy , Jiçm§Vrc MmdrZ| nwÝhm§ Hw$cyn cmdc|. Hw§$Xm H§$[XcmOdi dmHy$Z,..KaÀ¶m Aä¶mgm§Vrc H$m§hr am{hcoc| {chrV hmoVr!..Amnë¶m
H$m|~S>m nwÝhm Amadcm;..Ver ‘mder ñd¶§nmH$KamH$S>o dicr. {VZ| H$m|nè¶mVrc eoJS>r Pm|ncoë¶m BVa ‘wcm§Zm, H$‘im‘mder hiyM§ ‘§Oiw eãXm§V åhUmcr, "CR>mZm ao AmVm§?' Am{U Ag|
Mmidcr. ˶m§Vrc Jm|dè¶m§Mo {ZImao H$mTy>Z MwctV Q>mH$c|. WmoS>|g| "’y§$’y§$' ’w§$H$ë¶mda, {VZ| ~gë¶m åhUyZ Vr nwÝhm§ ñd¶§nmH$Kam§V Amcr.

270 271
: 270 :
MwctV AmVm§ Omi Mm§JcmM noQ>cm hmoVm!...amÌ^a dmMcoë¶m nÌm§Zr H$‘im‘mderÀ¶m - àW‘ I§S> g§nyU© -
öX¶m§V{h,...~è¶mdmB©Q> nañna{damoYr {dMma-^mdZm§‘wi| AgmM Omi noQ>cm hmoVm!..{VÀ¶m Aën {dlm§Vr
‘Z:üjy§nwTy>Z nÌ| dmMVm§ dmMVm§, amÌ^a, AZoH$ ì¶{º$ ¶oD$Z Joë¶m hmo˶m. Var nU...AéU,
‘§Owim, ~m~mgmho~, {‘am, OmB©...¶m§À¶m ‘y{V© ‘mÌ, H$‘im‘mder hmVmZ| H$m‘ H$arV
AgVm§Zm{h,..{VÀ¶m Ñï>rnwT>yZ hmcoZmV!...
‘§OwioÀ¶m Am¶wî¶mg {‘imcoc| AmH$pënV Zd| diU d {VMm loð> ˶mJ,...‘mderÀ¶m
öX¶m§V Ii~i CS>drV hmoVm!...˶mdê$ZM {Vcm EH$mEH$s¨ {ZKyZ Jocëo ¶m ~m~mgmho~m§À¶m YmH$Q>çm
^mdmMr-lr{ZdmgMr -EH$X‘ AmR>dU Pmcr;..Am{U Vr Amnë¶metM nwQ>nwQ>cr, "H$moR>| ~a| Joco
AgVrc ^mB©?..'
{‘am,..OmB©..¶m MQ>H$m cmdrV Agcoë¶m,..{VÀ¶m n[aM¶mÀ¶m ào‘i VéU ‘wctMt
^{dVì¶|,..˶m Yw³¶m§VyZ ‘mderMr Ñ{ï> nwT>| nhmʶmMm H$gyZ à¶ËZ H$arV hmoVr!..nU {Vcm
H$m§htM ~moY hmoBZ© m.
~m~mgmho~ Va {Vcm {nV¥Vwë¶M hmoVo!..˶m§À¶m{df¶t {Vcm {Oìhmim dmQ>o;..AmXamZ|
{VM| öX¶ ^ê$Z ¶oB©!...nU ˶m ~mncoH$m§Zm Amnmnë¶m ‘VmgmR>t,...Am¶wî¶m{df¶tÀ¶m àm§Oc
g‘OwVrgmR>t,...EH$‘oH$m§er PJS>md|M cmJc|. Zmht H$m§? Var{h, AéUà‘mU|M,...~m~mgmho~m§H$S>o
EH$ àH$maÀ¶m H$R>moa {dñV¥V Ñï>rZ| nmhÿZ, ˶m§Zm H$‘r coImd¶mM|, h| ‘mÌ H$‘im‘mderÀ¶m
{Odmda Amc|!..{Vcm, ~amM doi {dMma Ho$cm Var, ˶m{df¶t H$m§htM {ZpûMV H$aVm§ ¶oB©Zm!..
Am{U {VMm AéU?...Vmo VwéJ§ m§VZy gwQc> m åhUVmV!..nU Jocr§ OdiOdi VrZ df},..˶mMr
{Vcm ^oQ> ZìhVr!..VwéJ§ m§VZy gwQ>cm,...Va ‘J AmVm§ {Vcm ^oQ>md¶mg H$m§ Amcm Zmht!..Vmo H$m¶
H$arV Agoc?..H$moR>| Jocm Agoc?..{Vcm H$m§htM Z gwMyZ, {VMo S>moio ˶mÀ¶m Am¶wî¶mÀ¶m nwT>rc
Añnï> ^mJmH$S>o cmJco!..
nU ‘J ˶m ~mncoH$m§{edm¶,...AaqdX, dg§V dJ¡ao EH$ XmoZ 춺$s gmoS>ë¶mg,...{VÀ¶m
˶m JmoVmdiçm§Vrc BVa 춺$s¨À¶m jwÐ ~wÕrMo d Anojm d¥ÎmrMo, Amnë¶m JVm¶wî¶m§V ñdV:cm{h
nXmonXt Amcoco AZw^d AmR>dZy ,...H$‘im‘mdercm{h AéUà‘mU|M ˶mdoit dmQ>c,| -
""Ia|M! ht BVa gmat jwÐ, CnH$mar ‘mUg| !!..''

272 273
274

You might also like