‫ޤަ އު މ ީ މަ ން ހަ ޖ ު ގ ެ‬

‫ފަ އު ން ޑ ޭ ޝަ ނ ް ސް ޓޭ ޖ ް ގ ެ މު ޤ ަ އ ް ރ ަ ރު‬

‫ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން ‪2015‬‬

‫މާލެ‪ ،‬ދިވެހިރާއްޖެ‬
 ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގެ ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު‬

‫ތގެ މަރުޙަލާ) ގައި ހިމެނޭ‬

‫މިފޮތަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ މަންހަޖުގެ ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް (ޅަފަތުގެ ތަޢުލީމާއި ތަރުބިއްޔަ ު‬
‫މުޤައްރަރުތައް އެކުލަވާލައިވާ ފޮތެކެވެ‪.‬‬

‫ލޙު ގެނައުމުގެ ޙައްޤު ލިބިގެންވަނީ މިނިސްޓްރީ އޮފް އެޑިޔުކޭޝަންގެ ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް‬

‫މިފޮތަށް އުނި އިތުރުކޮށް އިޞް ާ‬
‫އޮފް އެޑިޔުކޭޝަނަށެވެ‪.‬‬

‫ނެޝަނަލް އިންސްޓިއުޓް އޮފް އެޚިޔުކޭޝަން‬ ‫ޝާއިޢު ކުރީ‪:‬‬

‫ގާޞީ ބިލްޑިންގ‪ ،‬އަމީނީ މަގު‪ ،‬މާލެ‪ ،‬ދިވެހިރާއްޖެ‬
‫ވެބްސައިޓް‪http://www.nie.edu.mv :‬‬

‫އންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬

‫ޝނަލް ި‬
‫ނިޢުމާތު ޝަފީޤު‪ /‬ނޭ ަ‬ ‫މުރާޖަޢާކޮށް ދިވެހި ބަހުން‬
‫އެކުލަވައި ލިޔުނީ‪:‬‬

‫ޔަޢުޤޫބު ޙުސެއިން ޔޫސުފް‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް‬ ‫އިސްލާމް‬ ‫މުޤައްރަރުތައް ލިޔުނީ‪:‬‬

‫އެޑިޔުކޭޝަން‬
‫ނޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް‬
‫ޢަބްދުއްސައްތާރު އަބޫބަކުރު‪ޭ /‬‬ ‫ޤުރުއާން‬
‫އެޚިޔުކޭޝަން‬
‫އަޙުމަދު ޝަފީޤް‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬ ‫ދިވެހި‬
‫ޓޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬
‫ޢަލީ އާދަމް‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސް ި‬ ‫ހިސާބު‬
‫ނލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬
‫ފާޠިމަތު ޝަހީމާ‪ /‬ނޭޝަ ަ‬ ‫އިނގިރޭސި‬
‫މުޙައްމަދު ޢާޝިރު‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬ ‫ޞިއްޙަތާއި‬
‫ދުޅަހެޔޮކަން‬
‫އާމިނަތު އިސްމާޢިލް‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬ ‫ތިމާވެއްޓާއި‬
‫އާމިނަތު މުޙައްމަދު‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬ ‫ސައިންސްއާއި‬
‫ލ އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬
‫ނ ް‬
‫ގުލްފިޝާން ޝަފީއު‪ /‬ނޭޝަ ަ‬ ‫ޖ‬
‫ޓެކްނޮލޮ ީ‬
‫މަރިޔަމް ޝަޒްނާ‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬ ‫މ‬
‫އިޖްތިމާޢީ ޢިލް ް‬
‫ނުޒުހާ ވަޙީދު‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬
‫ޝިރުމީން އަޙުމަދު‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬ ‫އުފެއްދުންތެރި‬
‫(ވިޜުއަލް އާރޓްސް)‬ ‫ނ‬
‫ފަން ު‬
‫މުޙައްމަދު ޢާޝިރު ‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬
‫(މިއުޒިކާއި ޑްރާމާ)‬

‫‪1‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މަރިޔަމް ޝާދިޔާ‪ ،‬ގ‪.‬ތޯނި އައްސޭރި‬ ‫ދިވެހި ބަހަށް ތަރުޖަމާކުރީ‪:‬‬

‫ފައުޒިއްޔާ ޢަލީ‪ /‬މިނިސްޓްރީ އޮފް އެޚިޔުކޭޝަން‬ ‫އެޑިޓްކުރީ‪:‬‬

‫ފ އެޑިޔުކޭޝަން‬
‫ޝިޔާމާ އަބޫބަކުރު ‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮ ް‬
‫ނސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬
‫ފާޠިމަތު ސާބިރާ‪ /‬ނޭޝަނަލް އި ް‬
‫އަޙުމަދު މުޙަންމަދު‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬
‫އަޙުމަދު ޒާހިރު‪ /‬ނޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަން‬

‫ނާހިދު ޝާކިރު‪ ،‬ފައުޒިއްޔާ އަލީ‪ ،‬މަރިޔަމް އިސްމާޢީލް‪ ،‬އަމަތުﷲ ޝަކީބު‪ ،‬މޫނިސާ‬ ‫ޓެކްނިކަލް އެހީތެރިން‪:‬‬
‫ފތިމަތުޝަރީފް‪ ،‬ސުވެއިދާ މުޙައްމަދު‪ ،‬އައިޝަތު އަޒީފާ‪ ،‬ނުޒުހަތު ވަޙީދު‪،‬‬
‫ޢަބްދުﷲ ލުޠުފީ‪ާ ،‬‬
‫ފ މޫސާ‪ ،‬އައިޝަތު ޝަޒީހާ‪،‬‬
‫އާއިޝަތު ޝިފާ‪ ،‬ޝިޔާމާ އަބޫބަކުރު‪ ،‬ފާތިމަތު ސާބިރާ‪ ،‬އާތި ާ‬
‫ޝިމްލާ‪ ،‬ޙައްވާ ޚާލިސާ ޝަރީފް‪ ،‬މަރިޔަމް އާދަމް‪ ،‬ޙައްވާ ޙަމީދު‪ ،‬ސަނިއްޔާ ޝަރީފް‬

‫އައިޝަތު އިކްރާމް‪ ،‬އާމިނަތު ނާޒި‪ ،‬އާމިނަތު ވިލީނީ‪ ،‬ޙައްވާ ޚާލިސާ ޝަރީފް ސޮފިއްޔާ‪،‬‬ ‫ޕެނަލް މެމްބަރުން‪:‬‬
‫ފަހީމާ ޙުސެއިން‪ ،‬އަޙުމަދު ޝާން‪ ،‬މަރިޔަމް ފަޒީލާ‪ ،‬ނިޝާންދު ޙުސެއިން‪ ،‬އާމިނަތު ނަޝީދާ‪،‬‬
‫ޢަބްދުލް މާޖިދު‪ ،‬އެލް‪ .‬ޑި‪ .‬އެން‪ .‬ޖީ‪ .‬ޕިޔަރަޓްނެ‪ ،‬ޝަހުލާ މުޙައްމަދު‪ ،‬ފާޠިމަތު ރަޝީދާ‪،‬‬
‫ހުޒާމާ އިދުރީސް‪ ،‬މުޙައްމަދު ޝާފިޤުލް އިސްލާމް‪ ،‬ކޭ‪ .‬އެމް‪ .‬ވީ‪ .‬އާރު‪ .‬ޕަހަތްކުމްރާ‪ ،‬މަރިޔަމް‬
‫ތ‬
‫އާދަމް‪ ،‬އިނާ ޢުމަރު‪ ،‬އާމިނަތު ރޭޝަމް‪ ،‬އިބްރާހީމް މުޙައްމަދު‪ ،‬އިބްރާހިމް މުޒާހު‪ ،‬ފާޠިމަ ު‬
‫ޝާދިޔާ‪ ،‬އާމިނަތު ސުހާނާ‪ ،‬ސުހެއިރާ އާދަމް‪ ،‬ނަޒީފާ މުޙައްމަދު‪ ،‬އަޙުމަދު ޝުޖާއު‪ ،‬އާމިނަތު‬
‫ތ‬
‫ރަޙުމާ‪ ،‬ފާޠިމަތު މުޙައްމަދު‪ ،‬އަޙުމަދު ޝަކީލް‪ ،‬ޙަސަން އަޙުމަދު‪ ،‬ޢަލީ ނާޒިމު‪ ،‬ޝައުކަ ު‬
‫ޢަލީ‪ ،‬މަރިޔަމް އިސްމާޢިލް‪ ،‬އާސިފާ ވަޙީދު‪ ،‬ރަޙުމާ މޫސާ‪ ،‬ސީމާ ޒަކަރިއްޔާ‪ ،‬އޮފީލިޔާ‪ ،‬އަޙުމަދު‬
‫ސަޢީދު‪ ،‬އުންމިއްޔާ ޙުސެއިން‪ ،‬އާމިނަތު ސަޢީދާ‪ ،‬އަމީނާ އާދަމް‪ ،‬އަޙުލާމު ޙުސެއިން‪،‬‬
‫މނަތު‬
‫މތު ނީޒާ‪ ،‬އާ ި‬
‫މނާ‪ ،‬ފާޠި ަ‬
‫މތު ޒި ް‬
‫ފާޠިމަތު ސަމާ‪ ،‬ޙަމްދޫނާ އަލީ‪ ،‬އާމިނަތު އިރާޝާ‪ ،‬ފާޠި ަ‬
‫ތ‬
‫ޙަމީދު‪ ،‬އާއިޝަތު ޝުކުރިޔާ‪ ،‬ޝީޒާ ޙަސަން‪ ،‬ޙައްވާ މަހްމޫދު‪ ،‬އާމިނަތު ރެހެންދި‪ ،‬އާމިނަ ު‬
‫ނަޝީދާ‪ ،‬ޓްރިވިޑި އަނިލް ކުމާރު‪ ،‬މެހަލާ ޖެސުދެސަން‪ ،‬ފާޠިމަތު ޔޫސުފް‪ ،‬ފާޠިމަތު ހަމްނާ‪،‬‬
‫ޚަދީޖާ ލީނާ‬

‫އައި‪.‬އެސް‪.‬ބީ‪.‬އެން‪:‬‬

‫ނޮވެލްޓީ ޕްރެސް‬ ‫ލޭއައުޓް ހެދީ‪:‬‬

‫‪2‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫‪c‬‬

‫ފެށުން‬
‫ޙަމްދުކުރަމެވެ‪ .‬އަދި އިންސާނުން އުޅެންވީގޮތުގެ‬ ‫ޢިލްމް އުނގެނުން ވާޖިބުކުރެއްވި މާތްﷲ ސުބުޙާނަޙޫ ވަތަޢާލާއަށް‬
‫މަންހަޖު އެބައިމީހުންނާއި ހަމައަށް ފޯރުކޮށްދެއްވި މާތްރަސޫލާ މުޙައްމަދު صلى هللا عليه وسلم އަށް ޞަލަވާތާއި ސަލާމް ލެއްވުން އެދި‬
‫ދުޢާކުރަމެވެ‪ .‬އަދި މިދުޢާގައި އިތުރު އެކަލޭގެފާނުގެ ޢާލު އަޞްޙާބުން ވެސް ޝާމިލުކުރަމެވެ‪.‬‬

‫ޕްރީސްކޫލުގައި ބޭނުންކުރުމަށް މި އެކުލަވާލެވުނު މުޤައްރަރު މިވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަށާތަޢުލީމުގެ ޤައުމީ މަންހަޖުގެ‬

‫ތަޞައްވަރުގެ ސިޔާސަތާއި‪ ،‬ޤައުމީ މަންހަޖުގެ މައިގަނޑު ‪ 8‬ޤާބިލިއްޔަތު ކުދިންގެ ކިބައިގައި އަށަގެންނެވުމަށެވެ‪ .‬މުޤައްރަރު‬
‫އެކުލަވާލުމުގައި އަސްލަކަށް ބަލާފައިވާނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޕްރީސުކޫލުތަކުގައި މިހާތަނަށް އުނގަންނައިދިނުން ގެންދެވިފައިވާ ގޮތްތަކާއި‬
‫އަދިވެސް ބޭރުދުނިޔޭގެ މިޒަމާނާއި ގުޅޭ ގޮތަށް ތައްޔާރު ކޮށްފައިވާ މުޤައްރަރުތަކަކަށެވެ‪ .‬އެގޮތުން މި މުޤައްރަރު އެކުލަވާލައިފައި އެވަނީ‬
‫ޒަމާނާއި ޙާލަތަށް ރިޢާޔަތްކޮށް ޅަފަތުގެ މަރުޙަލާގައި ކުދިންނަށް އެންމެ ފައިދާ ކުރަނިވި އުސޫލުތަކުގެ މައްޗަށް ވިސްނައި ކުދިންނަށް‬
‫ޙާޞިލް ވާނެ މިންވަރު އަންގައިދޭ މުޤައްރަރެއްގެގޮތުގައެވެ‪.‬‬

‫މި މުޤައްރަރު އެކުލަވާލުމުގައި ނޭޝަނަލް އިންސިޓިޓިއުޓް އޮފް އެޑިޔުކޭޝަންގެ ކަރިކިއުލަމް ޓީމުގެ އެހީތެރިކަން‬
‫ވަރަށް ބޮޑަށް ލިބިފައިވާކަން ފާހަގަކޮށް ޝުކުރު ދަންނަވަމެވެ‪ .‬އަދި މީގެ އިތުރުން މުޤައްރަރު ލިޔަމުން ދިޔައިރު‪ ،‬އެކިފަހަރުމަތީން‬
‫ޕެނަލް މެންބަރުންނާއި ނޭޝަނަލް އިންސިޓިޓިއުޓް‬ ‫ފަންނީ ގޮތުން އެހީތެރިވެ ވަޑައިގެންނެވި‬ ‫ބައްދަލުވުންތަކަށް ވަޑައިގެން ފާޑުވިދާޅުވުމާއި‬
‫އޮފް އެޑިޔުކޭޝަންގެ އެންމެހާ ވެރިން މިފުރުސަތުގައި ފާހަގަކޮށް އެފަރާތްތަކަށް ޝުކުރު ދަންނަވަމެވެ‪.‬‬

‫އަޅުގަނޑުގެ ދުޢާއަކީ ތަފާތު ގިނަ ފަރާތްތަކެއްގެ މިންނެތް މަސައްކަތުން މިތައްޔާރު ކުރެވުނު މުޤައްރަރުން‬
‫އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހި ދަރިންނަށް ކާމިޔާބު ދިރިއުޅުމަކަށް ތައްޔާރުވުމަށްޓަކައި ފުރިހަމަ ބިންގަލެއް އެޅުމުގެ ހެޔޮތައުފީގު ދެއްވުމެވެ‪.‬‬

‫ނެޝެނަލް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފެ އެޚިޔުކޭޝަން‬

‫މިނިސްޓްރީ އޮފް އެޚިޔުކޭޝަން‬

‫‪3‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ފިހުރިސްތު‬

‫‪ -1‬ތަޢާރަފް‪05...............................................................................................................‬‬

‫އންޑޭޝަން ސްޓޭޖް‪06............................................................‬‬
‫‪ -2‬ޤައުމީ މަންހަޖުގެ ތެރެއިން ފަ ު‬

‫‪ -3‬އިސްލާމް މުޤައްރަރު‪10................................................................................................‬‬

‫‪ -4‬ޤުރުޢާން މުޤައްރަރު‪16.................................................................................................‬‬

‫‪ -5‬ތިމާވެއްޓާއި ސައިންސްއާއި ޓެކްނޮލޮޖީ މުޤައްރަރު‪20.............................................................‬‬

‫‪ -6‬ޞިއްޙަތާއި ދުޅަހެޔޮކަމުގެ މުޤައްރަރު‪27............................................................................‬‬

‫‪ -7‬ހިސާބު މުޤައްރަރު‪32...................................................................................................‬‬

‫‪ -8‬އިޖްތިމާޢީ ޢިލްމްގެ މުޤައްރަރު‪38.....................................................................................‬‬

‫ރރު‪45..............................................................................‬‬
‫‪ -9‬އުފެއްދުންތެރި ފަންނުގެ މުޤައް ަ‬

‫‪ -10‬ދިވެހި މުޤައްރަރު‪50....................................................................................................‬‬

‫‪ -11‬އިނގިރޭސި މުޤައްރަރު‪58.............................................................................................‬‬

‫‪ -12‬ލަފްޒުތަކުގެ މާނަ‪67....................................................................................................‬‬

‫‪4‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ތަޢާރަފް‬

‫މށް މި‬
‫ނހަޖުގެ "ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް" ގެ މުޤައްރަރުތަކެވެ‪ .‬ޕްރީސްކޫލުގައި ބޭނުންކުރު ަ‬
‫މިއީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ މަ ް‬
‫އެކުލަވާލެވުނު މުޤައްރަރު އެކުލަވާފައި މިވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ މަންހަޖުގެ ތަޞައްވަރުގެ ސިޔާސަތާއި‪ ،‬ޤައުމީ މަންހަޖުގެ‬
‫ލފައިވާނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޕްރީ‬
‫އެކުލަވާލުމުގައި އަޞްލަކަށް ބަ ާ‬ ‫މައިގަނޑު ‪ 8‬ޤާބިލިއްޔަތުތަކުގެ މައްޗަށެވެ‪ .‬މުޤައްރަރު‬
‫މޒަމާނާއި ގުޅޭ ގޮތަށް ތައްޔާރު‬
‫ތތަކާއި އަދިވެސް ބޭރުދުނިޔޭގެ ި‬
‫ގންދެވިފައިވާ ގޮ ް‬
‫ގންނައިދިނުން ެ‬
‫ސުކޫލުތަކުގައި މިހާތަނަށް އުނ ަ‬
‫ކޮށްފައިވާ މުޤައްރަރުތަކަށެވެ‪ .‬އެގޮތުން މި މުޤައްރަރު އެކުލެވިފައި އެވަނީ ޒަމާނާއި ޙާލަތަށް ރިޢާޔަތްކޮށް ޅަފަތުގެ މަރުހަލާގައި‬
‫ދ‬
‫ރ އަންގައި ޭ‬
‫ށ ޙާޞިލް ވާނެ މިންވަ ު‬
‫ށ ވިސްނައި ކުދިންނަ ް‬
‫ކރަނިވި އުސޫލުތަކުގެ މައްޗަ ް‬
‫މ ފައިދާ ު‬
‫ކުދިންނަށް އެން ެ‬
‫މުޤައްރަރެއްގެ ގޮތުގައެވެ‪.‬‬

‫މޤައްރަރުތައްވަނީ ވަކިވަކި‬
‫އ ކީސްޓޭޖް ކަމުގައިވާ ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖު ގައި ހިމެނޭ ު‬
‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ހިމެނޭ އެ ް‬
‫ވނެއެވެ‪ .‬އެހެން ސްޓޭޖްތަކާ ޚިލާފަށް‬
‫މާއްދާތަކެއްގެ ސިފައިގައެވެ‪ .‬ކޮންމެ މާއްދާއެއް ސްޓްރޭންޑް ތަކަކަށް ބަހައިލެވިފައި ާ‬
‫ޕްރީސްކޫލު ގައި ކިޔަވައިދެވޭނީ ވަކި ވަކި މާއްދާތަކަށް ނުވާތީ ސަބްސްޓްރޭންޑް ތަކަކަށް ބެހިފައެއް ނުވާނެއެވެ‪ .‬އަދި ޕްރީސްކޫލު‬
‫ނ‬
‫ވޅު ރާވާލުމުގައި ބޭނުންކުރާ ީ‬
‫ވސް އުނގަންނައިދިނުމާއި ފިލާ ަ‬
‫ސިލަބަސްތައް ވަކި މާއްދާތަކަކަށް ތައްޔާރުކުރެވިފައި އޮތްނަމަ ެ‬
‫"ތީމް" އެއްގެ ތެރެއިންކަމަށްވާތީވެ‪ ،‬ހުރިހާ ބައިތައް އެކަތި އަނެއްކައްޗާ ހުންނާނީ ގުޅި ލާމެހިފައެވެ‪ .‬ތީމެއްގެ ތެރެއިން ރާވާއިރު‬
‫ކުރެވެންވާނެއެވެ‪ .‬ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު‬ ‫ކޮންމެ ސްޓްރޭންޑްއެއް ހިމެނޭގޮތަށް ޔުނިޓް ޕްލޭން ތައްޔާރު‬
‫މ‬
‫އ ތަނާއި ޒަމާނާއި ޙާލަތަށް ރިޢާޔަތްކޮށް ދިވެހި މުޖްތަމަޢަށް އެން ެ‬
‫ވމުން އަންނަ ދުނިޔެއާ ި‬
‫ތައްޔާރުކުރެވިފައި ވަނީ ބަދަލު ަ‬
‫އެކަށޭނަ ގޮތަށެވެ‪ .‬އެގޮތުން އިސްލާމީ ދިވެހި މުޖްތަމަޢެއްގައި ދިރިއުޅުމުގައްޔާއި‪ ،‬ބަވަނަވެފައިވާ ދުނިޔޭގެ މުޖްތަމަޢުތަކުގައި‬
‫ނ‬
‫އުޅޭއިރު‪ ،‬އިސްލާމީ ޢަޤީދާއަށް ޙުރުމަތްތެރިކޮށް ހިތާ‪ ،‬ދީނުގެ އުސޫލުތަކުގައި ހިފެހެއްޓުމުގެ ހެޔޮވިސްނުމާއި‪ ،‬އިޖްތިމާޢީ ޤާބިލުކަ ް‬
‫މިމުޤައްރަރުގެ ސަބަބުން ކުދިންނަށް ޙާޞިލުވާނެއެވެ‪.‬‬

‫ވ އަސާސީ ހުނަރު ތަކެއް ދަސްކުރާ އުމުރު ފުރާއަކަށް‬

‫ބނުން ާ‬
‫ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް އަކީ އުނގެނުމަށާއި ދިރިއުޅުމަށް ޭ‬
‫ވުމާއެކު މި އުމުރު ފުރާގެ މައިގަނޑު މަޤްޞަދަކަށް ވާންވާނީ ހުނަރާއި އަގު ދަސްކޮށް ދިނުމެވެ‪ .‬އެހެންކަމުން މި ފޮތުގައި‬
‫އ ކުދިން ޙާޞިލު ކުރަންޖެހޭ‬
‫ދ‪ ،‬ތަރައްޤީގެ މަރުޙަލާ ތަކާ ި‬
‫ނމުގެ ފަލްސަފާ އާއި މަޤްޞަ ު‬
‫ޕްރީސްކޫލް ތަޢުލީމުގެ އުނގެ ު‬
‫މިންގަ ނޑުތަކާއި އުނގެނުމުގެ މާޙައުލު ބައްޓަން ކުރާނެ ގޮތާއި ކިޔަވައިދިނުމުގައި ގެންގުޅޭނެ ގޮތްތައް ހިމެނިފައިވާނެއެވެ‪.‬‬

‫‪5‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގެ ތެރެއިން ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް‬

‫ނ ޅަފަތުގެ ތަރުބިއްޔަތާއި ތަރައްޤީގެ މަރުޙަލާއިން ފެށިގެން މަތީ ޘާނަވީ ތަޢުލީމުގެ‬

‫ޤައުމީ މަންހަޖު ބަހާލެވިފައިވަ ީ‬
‫މަރުޙަލާއާ ހަމައަށެވެ‪ .‬ހުރިހާ މަރުޙަލާތަކެއްގައިވެސް ތަޞައްވުރާއި‪ ،‬އަސާސްތަކާއި ޤާބިލިއްޔަތުތައް އެއްގޮތްވާނެއެވެ‪.‬‬
‫މި ބައިގައި ހިމަނާފައި ވާނީ މުޅި މަންހަޖުގައި ހިމަނާފައިވާގޮތަށް އުނި އިތުރުނުކޮށެވެ‪.‬‬

‫ޤައުމީ މަންހަޖުގެ ތަޞައްވުރާއި ޝަރަޙަ‬

‫ކ‬
‫ކރުމެވެ‪ .‬ޝަރަޙަ ީ‬
‫ރ ު‬
‫ޤައުމީ މަންހަޖުގެ ތަޞައްވުރަކީ ކުދިން ދިރިއުޅުމަށް ތައްޔާ ު‬

‫‪ ‬އިސްލާމީ ޢަޤީދާ ވަރުގަދަ‪ ،‬އަމިއްލަވަންތަކަމާއި ދިވެހި ޤައުމިއްޔަތު ދަމަހައްޓާ‪ ،‬ޤާބިލު އަދި އަމިއްލަ ނަފުސަށް‬
‫އިތުބާރުކުރާ ފަރުދަކަށް ހެދުން‬
‫‪ ‬އުނގެނުމާއި ހޯދާބެލުމަށް ޝައުޤުވެރިވާ‪ ،‬ޢިލްމު އުފައްދާ‪ ،‬ކާމިޔާބު ފަރުދަކަށް ހެދުން‬
‫‪ ‬ތިމާގެ ޢާއިލާއާއި މުޖުތަމަޢާއި ބަވަނަވަމުންދާ ދުނިޔޭގައި ޙިއްޞާ އަދާކުރާ‪ ،‬އުފެއްދުންތެރި އަދި ޒިންމާދާރު ފަރުދަކަށް‬
‫ހެދުން‬

‫މައިގަނޑު އަސާސްތައް‪:‬‬

‫އ‬
‫މންހަޖާގުޅޭ އެންމެހަ ި‬
‫އ މިވަނީ މައިގަނޑު ‪ 8‬އަސާސެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށެވެ‪ަ .‬‬
‫ޤައުމީ މަންހަޖު ފަރުމާކޮށްފަ ި‬
‫ސިޔާސަތުތައް ކަނޑައަޅަންވާނީ އަދި ޤައުމީ މަންހަޖު ތަންފީޒު ކުރަމުންދާންވާނީވެސް މި އަސާސްތަކާ ތަޢާރަޒު ނުވާނެ‬
‫މ މަންހަޖު އެކުލަވާލެވިފައިވާ މައިގަނޑު ‪ 8‬އަސާސް‬
‫ގޮތެއްގެމަތިން‪ ،‬މި އަސާސްތަކަށް ރިޢާޔަތްކޮށްގެންނެވެ‪ .‬ޤައު ީ‬
‫ތިރީގައި މި ވަނީއެވެ‪.‬‬
‫‪ ‬އިސްލާމް ދީން‬
‫ތ‬
‫‪ ‬ދިވެހި ވަންތަކަމާއި ޘަޤާފަ ް‬
‫‪ ‬އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ޑިމޮކްރަސީއާއި ޢަދުލު އިންޞާފު‬
‫‪ ‬ކުދިންގެ ޖުމުލަ ތަރައްޤީ‬
‫ނ‬
‫ހކޮށްދިނު ް‬
‫މތީ ދަރަޖައަކަށް ދިއުމަށް މަގުފަ ި‬
‫‪ ‬ކުދިންގެ ޤާބިލުކަންހުރި އެންމެ ަ‬
‫ނ‬
‫‪ ‬ހުރިހާ ކުދިން ޝާމިލުކުރު ް‬
‫‪ ‬ދިރިއުޅުމަށް ތައްޔާރުކުރުން‬
‫‪ ‬އުނގެނޭ އެއްޗަކާ ދިރިއުޅުމާ ގުޅުވުން‬

‫‪6‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ޙިއްޞާކުރާ އަގުތައް‬
‫‪ ‬އަމިއްލަ ނަފުސާގުޅޭ އަގުތައް‪ :‬މިބައިގައި ހިމެނެނީ އަމިއްލަ ނަފުސަށް އިޙުތިރާމް ކުރުމާއި‪ ،‬ނަފުސް‬
‫ކަނޑައަޅައި‬ ‫ފސުގެ މައްޗަށް ބާރުވެރިވެ‪ ،‬ޢަޒުމު‬
‫މގޮތުގައި ކުރުމަށް އަމިއްލަ ނަ ު‬
‫ކން ފުރިހަ ަ‬
‫ދެނެގަތުމާއި‪ ،‬ކަން ަ‬
‫ސާބިތުވެ ހުރުމެވެ‪.‬‬
‫ނ‬
‫‪ o‬ނަފުސުގެ ޚާއްޞަކަން ދެނެގަތު ް‬ ‫ނ‬
‫‪ o‬ތެދުވެރިކަމާއި އަމާނާތްތެރިކަ ް‬
‫ނ‬
‫‪ o‬ސާބިތުވެ ދެމިހުރު ް‬ ‫‪ o‬އިސްނެގުމާއި ރާވައި ހިންގުން‬
‫‪ o‬ރޫޙާނީގޮތުން ވަރުގަދަވުން‬ ‫‪ o‬ޒިންމާ އަދާކުރުން‬
‫‪ o‬ޤާބިލުކަންހުރި އެންމެ މައްޗަކަށް ދިއުން‬

‫‪ ‬ޢާއިލާއާއި ފަރުދުންނާގުޅޭ އަގުތައް‪ :‬މިބައިގައި ހިމެނެނީ އެހެން މީހުން ދެނެގަތުމާއި އެހެން މީހުންނަ ް‬
‫ށ‬
‫އިޙުތިރާމު ކުރުމާއި އެހެން މީހުންގެ ތަފާތުތަކާއި އިޙުސާސްތައް ދެނެގަތުމާއި‪ ،‬އެހެން މީހުންގެ ޙައްޤުތަކާއި‬
‫ޒިންމާތަކަށް އިޙުތިރާމް ކުރުމެވެ‪ .‬މީގެ ތެރޭގައި‬
‫‪ o‬ބައިވެރިވެ ޙިއްޞާވުން‬ ‫‪ o‬އަޅައިލުމާއި އޯގާތެރިވުން‬
‫‪ o‬އިޙުތިރާމުކުރުން‬ ‫‪ o‬އާއިލާއާއި ގޭގެ ވެށި‬
‫ނ‬
‫ތތައް ދެނެގަތު ް‬
‫ފ ު‬
‫‪ o‬ފަރުދުންގެ މެދުގައި ހުންނަ ތަ ާ‬ ‫‪ o‬ޙައްޤާއި ޒިންމާތައް‬

‫‪ ‬މުޖުތަމަޢާއި ބަވަނަވެފައިވާ ދުނިޔެއާގުޅޭ އަގުތައް‪ :‬މިބައިގައި ހިމެނެނީ މަދަނީ ޒިންމާތައް އުފުލުމާއި‪،‬‬

‫ކށް‬
‫އިޖުތިމާޢީ ކަންކަމުގައި ޙިއްޞާވެ ޒިންމާ އުފުލުމާއި ޑިމޮކްރެޓިކް ވެށްޓެއްގައި ހުންނަ ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތަ ަ‬
‫އިޙުތިރާމު ކުރުމާއި އިޖުތިމާޢީ ޢަދާލަތު ދެމެހެއްޓުމަށް ގަދައަޅައި މަސައްކަތް ކުރުމެވެ‪.‬‬
‫ނ‬
‫އޅުން ބައްޓަން ކުރު ް‬
‫‪ o‬ހެޔޮ ބަދަލުތަކާ އެއްގޮތަށް ދިރި ު‬ ‫‪ o‬ޙިއްޞާވުން‬

‫ނ‬
‫ޓ ް‬
‫‪ o‬އިޖުތިމާޢީ ޢަދާލަތު ދެމެހެއް ު‬ ‫‪ o‬ޒިންމާދާރު ރައްޔިތަކަށްވުން‬

‫ނ‬
‫‪ o‬އެހެންމީހުންގެ އިޙުސާސްތައް ދެނެގަތު ް‬

‫ތމާއި އެކަންކަން‬
‫ދނެގަ ު‬ ‫‪ ‬ދިރިއުޅޭ ވެށްޓާގުޅޭ އަގުތައް‪ :‬މިބައިގައި ހިމެނެނީ ދި ެ‬
‫ވހިރާއްޖޭގެ ޘަޤާފަތާއި ތަރިކަ ެ‬
‫ލތްތައް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ބޭނުން ކުރުމެވެ‪.‬‬
‫ދެމެހެއްޓުމާއި ލިބިފައިވާ ވަސީ ަ‬
‫‪ o‬ޘަޤާފަތާއި ތަރިކަޔަށް ރައްކާތެރިވުން‬ ‫ނ‬
‫‪ o‬ޤުދުރަތީ ދިރުންތައް ދެމެހެއްޓު ް‬
‫ނ‬
‫ތތައް ބޭނުންކުރު ް‬
‫‪ o‬ދެމެހެއްޓެނިވިގޮތެއްގައި ވަސީލަ ް‬

‫ޤައުމީ މަންހަޖުގެ އުނގެނުމުގެ އަމާޒު‬

‫‪7‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬
‫ށ ލިބިދިނުމަށް މިޤައުމީ މަންހަޖު މަގު ދައްކައިދެއެވެ‪ .‬އެކަމަށްޓަކައި ސިފައާއި ހުނަރާއި‬
‫ވަށައިޖެހޭ ތަޢުލީމެއް ކުދިންނަ ް‬
‫ފރުކޮށްދިނުމަށް ޤައުމީ މަންހަޖު ބާރުއަޅައެވެ‪ .‬އުނގެނުމުގެ އެކި ދާއިރާތަކުގެ މައިގަނޑު‬
‫މަޢުލޫމާތު ހަމަހަމަގޮތެއްގައި ޯ‬
‫މަފުހޫމުތަކާއި އަސާސީ ބައިތައް ދެނެގަތުމުގެ ބިންގާ އަޅައިދެއެވެ‪ .‬ޤައުމީ މަންހަޖުގައި އުނގެނުން އަމާޒުކޮށްފައިވާ‬
‫ވފައިވާ މައިގަނޑު ދާއިރާތަކުގެ ތެރެއިންނެވެ‪ .‬ޤައުމީ މަންހަޖުގެ‬
‫ދާއިރާތަކަށް ވާޞިލުވެވޭނީ އުނގެނުން ބަހައިލެ ި‬
‫އުނގެނުން އަމާޒު ކުރަނީ މައިގަނޑު ‪ 3‬ދާއިރާއަކަށެވެ‪ .‬އެއީ‪:‬‬
‫‪ ‬އަގުތަކާއި ސިފަތައް‬
‫‪ ‬ހުނަރު‬
‫ނ‬
‫‪ ‬މަޢުލޫމާތާއި ދެނެގަތު ް‬

‫އުނގަންނައިދޭ ގޮތްތައް‬

‫ނތެރިކޮށް ރާވައި‪،‬‬
‫ދނުމަކީ އެހާ ފަސޭހަ ކަމެއް ނޫނެވެ‪ .‬އުނގަންނައިދެވެނީ ވިސްނު ް‬
‫ގންނައި ި‬
‫ތުއްތު ކުދިންނަށް އުނ ަ‬
‫ވސް ގުޅުވައި ލެވިގެންނެވެ‪.‬‬
‫ކރެވި‪ ،‬އުނގަންނައިދޭ މާޙައުލާ ެ‬
‫ގތްތަކެއް ކަ ނޑައެޅި‪ ،‬ކުދިންގެ ފެންވަރުވަޒަން ު‬
‫އުނގަންނައިދޭނެ ޮ‬
‫ނއިދިނުމާއި ފެންވަރު ވަޒަންކުރުމަކީ ވަކި ވަކިން އޮންނަ ދެކަމެއް ނޫނެވެ‪ .‬އެއީ އެކަތި‬
‫ޅަފަތުގެ ތަޢުލީމުގައި އުނގަން ަ‬
‫އަނެކައްޗާ ގުޅި ލާމެހިފައިވާ ދެކަމެކެވެ‪ .‬އުނގަންނައިދިނުމުގެ ޕްލޭންގެ އެންމެ ފުރަތަމަ މަރުޙަލާއަކަށްވާނީ ކުދިންނަށް‬
‫އ‬
‫މ ތަޖުރިބާތަކުގެ ތެރޭގަ ި‬
‫ނމަށް ރޭވޭ ތަޖުރިބާތަކެކެވެ‪ި .‬‬
‫ލމާތެކެވެ‪ .‬އޭގެ ފަހުން އުނގެ ު‬
‫ރބާއަކާއި މަޢު ޫ‬
‫ލިބިފައިވާ ތަޖު ި‬
‫ވރު ވަޒަންކުރުމަށް ވަކި މަރުޙަލާއެއް މި ޢުމުރުފުރައަކު‬
‫ރ ތަޖުރިބާތައް ރޭވެއެވެ‪ .‬ފެން ަ‬
‫ކުދިންގެ ފެންވަރު ބެލި އިތު ު‬
‫ގތް ކަޑައަޅާފައިވާ ‪ 5‬މައިގަނޑު އަސާސަކީ‬
‫އ އުނގަންނައިދޭންވާނެ ޮ‬
‫ނޯންނާނެއެވެ‪ .‬ޤައުމީ މަންހަޖުގަ ި‬

‫‪ ‬އުނގެނުމަށްފަހި މާޙައުލެއް ގާއިމުކުރުން‬

‫ނ‬
‫‪ ‬ކުރިން އެނގިފައިވާ އެއްޗަކާއި ގުޅުވައިގެން އުނގަންނައިދިނު ް‬
‫ނ‬
‫ދނު ް‬
‫‪ ‬މާނަހުރިގޮތެއްގައި އުނގަންނައި ި‬
‫ނ‬
‫ނނައިދިނު ް‬
‫ރޞަތުދީގެން އުނގަ ް‬
‫‪ ‬އުނގެނުން ވަޒަންކުރުމަށް ފު ު‬
‫ނ‬
‫ގންނައިދިނު ް‬
‫ގން އުނ ަ‬
‫‪ ‬ކުދިންގެ ތަފާތު ދަނެ ެ‬

‫އުނގަންނައި ދިނުމުގެ ތެރެއިން އުނގެނުން ވަޒަންކުރުން‬

‫‪8‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

‫ފލާވަޅުތަކުގެ ތެރެއިންނެވެ‪ .‬ކޮންމެ‬
‫ވ ތަޖުރިބާތަކާއި ި‬
‫ނށް ދެ ޭ‬
‫ނ ވަޒަންކުރާނީ ކުދިން ަ‬
‫ގނު ް‬
‫ޅަފަތުގެ ތަޢުލީމުގައި އުނ ެ‬
‫ނކުރާނީ މުޅި ފިލާވަޅު‬
‫ނން ވަޒަ ް‬
‫އކަންތައްތަކެއް ދަސްވާކަމެކެވެ‪ .‬އެހެންކަމުން އުނގެ ު‬
‫ތަޖުރިބާއަކީވެސް ކުދިންނަށް ާ‬
‫ށ‬
‫ނ އެއްޗަކުންވެސް ކުދިންނަ ް‬
‫ރބާއަކުންނާއި ކިޔާއެއްޗަކުންނާއި ލިޔާއެއްޗަކުންނާއި އަދި ބު ާ‬
‫ކންމެ ތަޖު ި‬
‫ނިމިގެނެއްނޫނެވެ‪ޮ .‬‬
‫ށ‬
‫އކަތް ކުރާނަމަ ކުދިންނަ ް‬
‫ދނެއެވެ‪ .‬އެކި ކުދިން އުނގެނޭ މިންވަރު ތަފާތުވާނެކަން ދެނެގެން މަސަ ް‬
‫އެނގޭ މިންވަރު ބެލި ާ‬
‫ށ‬
‫އެނގޭ ނުވަތަ ދަސްވި އެއްޗެއް ބަލަން ފަސޭހަވާނެއެވެ‪ .‬ގިނަ ގިނައިން ކުދިންނާއި ސުވާލުކޮށް އަދި ކުދިންނަ ް‬
‫ސުވާލުކުރާނެ ފުރުޞަތު ދެވޭވަނަމަ ކުދިންގެ ފެންވަރު ބެލޭނީ ވަކި ވަކި ކުދިންގެ ޤާބިލުކަމާއި ލިބިފައިވާ ތަޖުރިބާއަކާއި‬
‫ކުރެވޭ ކަންކަމަށް ބަލައިގެންނެވެ‪.‬‬

‫‪9‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް މުޤައްރަރު‬

‫އިސްލާމް މުޤައްރަރު‬
‫ތަޢާރަފް‬

‫މި މުޤައްރަރު އަމާޒު ކުރެވިފައި މިވަނީ އިސްލާމްދީނުގެ ބިންގާ‪ ،‬ކުދީންގެ ހިތްތަކުގައި ލޯބި އުފެއްދުމާއި ޤުރުއާން ކިޔެވުމަށް‬
‫ޝައުޤުވެރި ކުރުވާ މަޚްރަޖާއި އަޑު އަދާ ކުރާނެ ގޮތް ދަސްކޮށްދީ‪ ،‬އިސްލާމީ ރިވެތި އަދަބު ތަކާއި ރިވެތި އުސޫލު ތަކުގެ ބޭނުން‬
‫ވ ހުނަރުވެރި ދުޅަހެޔޮ ޤާބިލް ކުދީންތަކެއް ތައްޔާރުކުރުމަށެވެ‪.‬‬
‫ހިފާ އަޚްލާޤުން ޒީނަތްތެރިވެފައި ާ‬

‫މި އަމާޒަށް ވާސިލުވުމަށްޓަކައި ތަޢުލީމީ ދާއިރާގެ ތެރެއިން ނަމޫނާ ދެއްކުމާއި‪ ،‬މުދައްރިސުން ތާޒާކުރުމާއި‪ ،‬އުނގެނުމާއި‬
‫މތު ދިނުމާއި‪ ،‬އަދި ކިޔަވައި ދިނުމުގައި އެހެން މާއްދާތަކުގެ ފިލާވަޅުތަކާއި މި‬
‫އ ބެހޭގޮތުން މަޢުލޫ ާ‬
‫އުނގަންނައި ދިނުމުގެ ގޮތްތަކާ ި‬
‫މާއްދާއާ ގުޅުވާލުމަކީ ވަރަށް ބޭނުންތެރި އަދި އެހާމެ މުހިއްމުކަމެކެވެ‪ .‬އަދި ހަމަ އެހެންމެ މި މުޤައްރަރުގެ އެއް ބޭނުމަކީ‬
‫ނމުގައި މުދައްރިސުންނަށް މަގު ދައްކައި މަސައްކަތް ރާވާން އެހީތެރިވެދިނުމެވެ‪ .‬ސަބަބަކީ‬
‫އުނގެނުމާއި އުނގަންނައި ދި ު‬
‫ށ‬
‫މުޤައްރަރުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ‪ ،‬ޙާޞިލުވާންވީ މިންވަރާއި ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަތައް ކުދީންނަށް ވާޞިލުކޮށް ފޯރުކޮ ް‬
‫ދިނުމަކީ މުދައްރިސްގެ މަސްއޫލިއްޔަތެއް ކަމުގައި ވުމެވެ‪.‬‬

‫މަޤްޞަދުތައް‬

‫ރ‬
‫މށްޓަކައި ޙަދީޘްގެ މުހިއްމުކަން އެނގި ޙަދީޘަށް ޢަމަލުކު ާ‬
‫‪ ‬އިސްލާމްދީނަށް ޢަމަލުކުރަންވީ ފުރިހަމަގޮތް ދެނެގަތު ަ‬
‫ބަޔަކަށް ވުން‪.‬‬
‫‪ ‬އީމާންކަމުގެ ރުކުންތައް އުނގެނި‪ ،‬ޢަޤީދާ ހަރުދަނާ ބަޔަކަށް ވުން‪.‬‬
‫ރބިއްޔަތު ވުން‪.‬‬
‫‪ ‬އިސްލާމްދީނުގައިވާ އަޅުކަންތަކާއި އެކަކު އަނެކަކާ ކުރެވޭ މުޢާމަލާތްތައް އުނގެނި‪ ،‬ތަ ު‬
‫‪ ‬ކީރިތި ރަސޫލާ މުޙައްމަދު صلى هللا عليه وسلم ގެ ޙަޔާތްޕުޅުގެ ފުރިހަމަކަން ކުދީންނަށް ތަޞައްވަރު ކުރެވި‬
‫އެކަލޭގެފާނުން ނަމޫނާއަކަށް ބަލާ ބަޔަކަށް ވުން‪.‬‬
‫‪ ‬އިސްލާމް ދީނުގެ ރިވެތި އަދަބުތަކާއި މާތް އަޚްލާޤުގެ މަތިން ސުންނަތުގައި ހިފަހައްޓާ‪ ،‬މީސްތަކުންނާ މެދު އޯގާތެރިވެ‪،‬‬
‫އިޙްތިރާމު ލިބިދޭ‪ ،‬އަދި އިޙްތިރާމު ކުރާ ބަޔަކަށް ވުން‪.‬‬

‫‪10‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މުޤައްރަރުގެ އޮނިގަނޑު‬
‫އިސްލާމީ ތަރުބިއްޔަތު މި މާއްދާގައި އެކުލެވިފައިވަނީ މައިގަނޑު ފަސް ސްޓްރޭންޑަކަށެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬ޙަދީޘް‬

‫މިއީ ކީރިތި ރަސޫލާ މުޙައްމަދު صلى هللا عليه وسلم ގެބައެއް ޙަދީޘްތައް މާނައާއެކު ދަސްކޮށް ދިނުމުގެ ބައެވެ‪ .‬މި ބައި ފުރިހަމަ‬
‫ގތް އެނގިގެންދާނެއެވެ‪.‬‬
‫މދީނަށް ޢަމަލު ކުރަންވީ ފުރިހަމަ ޮ‬
‫ކުރާ ކުދީންގެ ކިބައިގައި ކީރިތި ޤުރްއާން ދެނެގަތުމަށާއި އިސްލާ ް‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬ޢަޤީދާ‬

‫މިއީ އިސްލާމްދީނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ އީމާންކަމުގެ ރުކުންތައް އުގަންނައިދީ ޢަޤީދާ ހަރުދަނާ ކުރުމުގެ ބައެވެ‪ .‬މިބައި ފުރިހަމަ‬
‫ކުރާ ކުދީންގެ އީމާންކަން ވަރުގަދަވެ އަޚްލާޤާއި މުޢާމަލާތް ކުރާގޮތް ހަރުދަނާ ވެގެންދާނެއެވެ‪ .‬އަދި ދިރިއުޅުމުގެ އެންމެ ބޮޑު‬
‫މަޤުޞަދަކީ ﷲ ގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރުންކަން އެނގިގެން ދާނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ޢިބާދާތާއި ފިޤުހު‬

‫އގަންނައިދީ ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމުގެ ބައެވެ‪ .‬މިބައި ފުރިހަމަ ކުރާ‬

‫މިއީ އިސްލާމް ދީނުގައިވާ އަޅުކަންތަކާއި ބައެއް މުޢާމަލާތްތައް ު‬
‫ކުދީންނަށް އެކުދީންގެ އުމުރާ ގުޅޭގޮތުން އަޅުކަންތައް ކުރަން އެނގޭނެއެވެ‪ .‬އަދި މީސްތަކުންނާއި މުޢާމަލާތް ކުރާނެ ހެޔޮގޮތާއި‬
‫ކުރިމަތިވާ ތަފާތު މައްސަލަތައް ޙައްލު ކުރާނެ އިސްލާމީ އުޞޫލުތައް އެނގޭނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ސީރަތާއި ތާރީޚް‬

‫އ‬
‫ތ ލިބިގަތުމުގެ ބައެވެ‪ .‬މިބަ ި‬
‫މިއީ ކީރިތި ރަސޫލާ މުޙައްމަދު صلى هللا عليه وسلم ގެ ސީރަތާއި އިސްލާމީ ތާރީޚުން ޢިބްރަ ް‬
‫ށ‬
‫މ ް‬
‫ލބިގަތު ަ‬
‫މނާ ި‬
‫ލގެފާނުންގެ ނަ ޫ‬
‫ފުރިހަމަކުރުމުން ކީރިތި ރަސޫލާގެ ޙަޔާތްޕުޅުގެ ފުރިހަމަކަން ކުދީންނަށް ތަޞައްވަރު ކުރެވި‪ ،‬އެކަ ޭ‬
‫ރތް ޙާޞިލު ކުރާނެއެވެ‪.‬‬
‫މަސައްކަތް ކުރާނެއެވެ‪ .‬އަދި ތާރީޚުގެ ތެރެއިން އެހެން ރަސޫލު ބޭކަލުންގެ ވާހަކަތަކުން ޢިބް ަ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :5‬އިސްލާމީ އަޚްލާޤު‬

‫މން ހެޔޮގޮތުގައި މާތް ﷲ އާއި‬

‫ގ ބައެވެ‪ .‬މިބައި ފުރިހަމަކުރު ު‬
‫މިއީ އިސްލާމް ދީނުގެ ރިވެތި އަދަބުތަކާއި މާތް އަޚްލާޤު ެ‬
‫އިޙްތިރާމު‬ ‫އިޙްތިރާމުކުރުމާއި‬ ‫އޯގާތެރިވުމާއި‪،‬‬ ‫މެދު‬ ‫ނނާއި‬
‫ކ ް‬
‫މީސްތަ ު‬ ‫ހިފަންޖެހޭގޮތާއި‪،‬‬ ‫އ‬
‫ސުންނަތުގަ ި‬ ‫މުޢާމަލާތްކުރުމާއި‬
‫ނށް އެނގޭނެއެވެ‪.‬‬
‫ނނެގޮތް ކުދިން ަ‬
‫ލިބިގަން ާ‬

‫‪11‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬ޙަދީޘް‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ޙ‪ :1 .‬ޙަދީޘްއަކީ ކޮބައިކަމާ އަދި ވަކި ‪ .1‬ޙަދީޘް އަކީ ކޮބައިކަން ބުނުމުން‪.‬‬
‫ހާލަތުތަކާއި ގުޅިގެން އައިސްފައިވާ ދުޢާ ތަކެއް ‪ .2‬އެކި އެކި ހާލަތުތަކުގައި ކިޔުމަށް ދުޢާތަކެއް އައިސްފައިވާ ކަން އެނގި އެހާލަތެއް‬
‫ބުނުމުން‪.‬‬ ‫ވާކަށް އެނގުން‪.‬‬

‫‪ .3‬ކޮންމެ ހެޔޮކަމެއް ކުރުމުގެ ކުރިން بِ ْس ِم اهلل الرمحن الرحيم (أبو داود‪ /‬الرتمذى) ކިޔުމާއި‬ ‫ޙ‪ :2 .‬ޙަދީޘުގެ ތެރެއިން ‪ 4‬ދުޢާ ދަސްކޮށް‬

‫އެކަމެއް ނިމުމުން اَ ْْلَ ْم ُدلِلّ ِه ކިޔުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ކެއުމާއި ބުއިން‪،‬އެހެން ކަންތައް)‬ ‫އޭގެ ބޭނުން ހިފުން‪.‬‬

‫‪ .4‬بِ ْس ِم اهلل الرمحن الرحيم ގެމާނަ ކިއުމުން‪.‬‬

‫َحيَا (البخارى ‪/‬مسلم) ނިދަން އޮށޯންނަމުން ކިޔާދުޢާ ކިއުމުން‪.‬‬
‫ت َوأ ْ‬ ‫‪ .5‬بِ ْس ِم َ‬
‫ك اللَّ ُه َّم أ َُم ْو ُ‬
‫ِِ ِ‬
‫َحيَانَا بَ ْع َدماَ أ ََماتَنَا َوإِلَْيه الن ُ‬
‫ُّش ْور (البخاري) ނިދިން ހޭލާފައި ކިޔާދުޢާ‬ ‫‪ .6‬اَ ْْلَ ْم ُدللّه الَّذى أ ْ‬
‫ކިއުމުން‪.‬‬
‫‪ُ .7‬سْب َحا َن اهللِ َوِِبَ ْم ِدهِ (مسلِم) ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔާ ދުޢާ ކިއުން‪.‬‬
‫‪ .8‬ކިނބިއްސެއް އެޅިއްޖެނަމަ " الحمد هلل"މިހެން ކިޔުމުން އަދި ކުއްޖަކު އެހެން‬
‫ކިޔާ އަޑު އިވިއްޖެނަމަ "يرحمك هللا " މިހެން ކިޔުމުން‪.‬‬
‫‪ .9‬ޙަދީޘުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ‪ 4‬ދުޢާ ދަސްކޮށް އޭގެ ބޭނުން ހިފާނެ ޙާލަތްތަކާ މެދު‬
‫ޓީޗަރާއެކު ވާހަކަ ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬ޢަޤީދާ‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫‪ .1‬އީމާންކަމަކީ ކޮބައިކަން ބުނުމުން‪( .‬އެއްޗެއް ޤަބޫލުކުރާކަމުގެ ޔަޤީންކަން‬ ‫ޢ‪ :1 .‬އުމުރާގުޅޭ މިންވަރަށް އީމާންކަމުގެ‬
‫ރުކުންތައް ދެނެގަތުމާއި ﷲގެ‬
‫އެއެއްޗެއް ނުފެނުނަސް ހާމަކުރުމުން)‬
‫ކުޅަދުންވަންތަކަން ޤަބޫލުކުރުން‪.‬‬
‫‪ .2‬އީމާންކަމުގެ ރުކުންތަކުގެ ތެރެއިން ދެ ރުކުނެއް ކިއުމުން‪( .‬ﷲ އަށް‬
‫ނނަށް އީމާނވުން‪،‬‬
‫ނށް އީމާންވުން‪ ،‬ރަސޫލުބޭކަލު ް‬
‫އީމާންވުން‪ ،‬މަލާއިކަތުން ަ‬
‫ފޮތްތަކަށް އީމާންވުން)‬
‫‪ .3‬މުސްލިމަކަށްވެވޭނީ ކިހިނެއްކަން ބުނެ ޝަހާދަތް ކިޔުމުން‪.‬‬
‫‪ .4‬ﷲ ގެ ކުޅަދުންވަންތަކަން ހާމަކުރުމުން‪.‬‬

‫‪12‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ޢިބާދާތާއި ފިޤުހު‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫‪ .1‬އިސްލާމްކަމުގެ ރުކުންތައް ކިއުމުން‪( .‬ޝަހާދަތް ކިއުން‪ ،‬ނަމާދު ކުރުން‪،‬‬ ‫ޢ‪.‬ފ‪ :1 .‬އިސްލާމް ކަމުގެ ރުކުންތަކާއި‬

‫ދހިފުން‪ ،‬ކުޅަދާނަވެގެންވާމީހާ ޙައްޖުވުން)‬

‫ޒަކާތްދިނުން‪ ،‬ރަމަޟާންމަހު ރޯ ަ‬ ‫ވުޟޫ‪ ،‬އަދި ނަމާދުގެ މައިގަނޑު‬
‫ޙަރަކާތްތައް އެނގުން‪.‬‬
‫‪ .2‬މުދައްރިސްގެ އެހީގައި އިސްލާމް ކަމުގެ ރުކުންތައް ފާހަގަކޮށް‪ ،‬ނަމާދުގެ‬
‫މައިގަނޑު ޙަރަކާތްތަކާމެދު ވާހަކަދެއްކުމުން‪.‬‬
‫‪ .3‬ނަމާދުގެ ޙަރަކާތްތައް ކުރުމުން‪.‬‬
‫‪ .4‬ނަމާދުކުރުމުގެ ކުރިން ވުޟޫކުރަން ޖެހޭކަން ބުނުމުން‪.‬‬
‫އތް‪ ،‬ދެފައި)‬
‫ޙރަކާތުން ދެއްކުމުން‪( .‬މޫނު‪ ،‬ދެ ަ‬
‫‪ .5‬ވުޟޫގެ ބައެއް ގުނަވަން ބުނެ ަ‬

‫‪ .1‬ގެރި ބަކަރި ކަތިލައި އާއިލާގެ މެދުގައި ކެއުމަކީ ގަދަ ވެގެންވާ ސުންނަތެއްކަން‬ ‫ޢ‪.‬ފ‪ :2 .‬ޢީދު ފާހަގަކުރުމާއި ޢީދު ދުވަހު‬

‫ބުނުމުން‪.‬‬ ‫ކަތިލާ ކަތިލުންތަކާ މެދު ޢުމުރާގުޅޭ ގޮތުން‬

‫ދނުމާއި ޢީދު ހަދިޔާ‬

‫‪ .2‬ޢީދުގެ އުފާ ފާޅުކުރާއިރު އެހެންމީހުނަށް ކާން ދަޢުވަތު ި‬ ‫ވާހަކަ ދައްކަން އެނގުން‪.‬‬

‫ބަދަލުކުރުމާއި ޢީދު ފާހަގަ ކުރުމުން‪.‬‬

‫‪ .3‬ޢީދުކުޅިވަރުގައި ބައިވެރިވެ ކުރާކަންތައް ކިޔާދިނުމުން‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ސީރަތާއި ތާރީޚް‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬

‫‪ .1‬މުޙައްމަދު صلى هللا عليه وسلم އަކީ އަހަރެމެންގެ ރަސޫލާއޭ ބުނުމުން‪.‬‬ ‫ސ‪.‬ތ‪ :1 .‬އުމުރާ ގުޅޭ މިންވަރަށް‬
‫ކީރިތި ރަސޫލާ صلى هللا عليه وسلم‬
‫‪ .2‬މުޙައްމަދު صلى هللا عليه وسلم ގެ ނަން ކިޔާއިރު ނުވަތަ އަޑުއިވުމުން صلى هللا‬
‫އާއި ބެހޭގޮތުން ކުދިންނަށް އެނގުން‪.‬‬
‫عليه وسلمކިޔަންވާނޭ ބުނެ އަދި މިފަދައިން ކިޔުމުން‪.‬‬
‫ބރަތް ލިބޭ‬
‫‪ .3‬މުޙައްމަދު صلى هللا عليه وسلم ބެހޭ ރިވެތި ސިފަފުޅުތަކުން އި ް‬
‫ވާހަކަތައް އަޑުއަހައި ހުށަހެޅުމުން‪.‬‬
‫‪ .4‬މުޙައްމަދު صلى هللا عليه وسلم ގެ ބައްޕާފުޅާއި މަންމާފުޅާ ކާފާފުޅުގެ ނަން‬
‫ނނީ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ކުދިންނަށް ފާހަގަކުރުމުން ޫ‬

‫‪13‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

‫ލބުނު އިބްރަތާއި‬
‫‪ .1‬ނޫޙްގެފާނަކީ މާތްﷲ ގެ ރަސޫލެކޭ ބުނެ‪ ،‬ނޫޙްގެފާނު ވާހަކައިން ި‬ ‫ސ‪.‬ތ‪.‬ޙ ‪ :2‬އުމުރާގުޅޭ މިންވަރަށް‬
‫ތާރީޚުގެ ތެރެއިން އެހެން ރަސޫލު‬
‫ށހެޅުމުން‪.‬‬
‫ބެހޭގޮތުން ވާހަކަދައްކައި ހު ަ‬
‫ބޭކަލުންގެ ވާހަކަތައް އަޑުއަހާ ދެނެގަތުން‪.‬‬
‫މލުކޮޅުގެ‬
‫‪ .2‬ޞާލިޙްގެފާނަކީ މާތްﷲ ގެ ރަސޫލެކޭ ބުނެ‪ ،‬ޞާލިޙްގެފާނުގެ ޖަ ަ‬
‫ހގޮތުން ވާހަކަދައްކައި ހުށަހެޅުމުން‪.‬‬
‫ރތާއި ބެ ޭ‬
‫ވާހަކައިން ލިބުނު އިބް ަ‬
‫ނގެފާނަކީ މާތް‬
‫‪ .3‬ހުދުހުދުގެ ވާހަކަ ކިޔައިދީ ކުދިންނާ ޚިޔާލުބަދަލު ކޮށް‪ ،‬ސުލައިމާ ް‬
‫ﷲ ފޮނުއްވި ރަސޫލު ބޭކަލެކޭ ބުނުމުން‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :5‬އިސްލާމީ އަޚުލާގު‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ބނުމުން‪.‬‬
‫‪ .1‬ސާފުތާހިރު ކުދިންދެކެ މާތްﷲ ލޯބިވެވޮޑިގަންނަވާނޭ ު‬ ‫އ‪.‬އ‪ :1 .‬ސާފުތާހިރު ކަމުގެ މުހިއްމު‬
‫ބނުމުން‪( .‬ސާފުތާހިރު ވުމަށް‬
‫‪ .2‬ސާފުތާހިރު ކުދިން ދެކެ މީހުން ލޯބިވާނޭ ު‬ ‫ކަމާއި ސާފުތާހިރުވުމުގެ ގޮތުން‬

‫ބހި އަޅާއިރު‬
‫ކުރާކަންތައްތައް ކިޔާދިނުމުން‪ .‬މިސާލަކަށް ވުޟޫއު ކުރުން‪ ،‬ކިނ ި‬ ‫ކުރެވިދާނެ ކަންތައްތައް އެނގި‬
‫ކުދިންގެ ކިބައިގައި މިސިފަ ހަރުލުން‪.‬‬
‫މށްފަހު ގައިން‬
‫އަނގަމަތީގައި އަތް އެޅުން‪ ،‬ނިޔަފަތި ކެނޑުން‪ ،‬ޤަޟާހާޖާ ކުރު ަ‬
‫ހނާ ކުރުމަށްފަހު ސައިބޯނި ލައިގެން އަތް ދޮވުން)‬
‫ތާހިރުވުން‪ ،‬ފާ ާ‬

‫ޖވާބުގައި‬
‫‪ .1‬މީހަކާއި ބައްދަލުވުމުން "السالم عليكم" މިހެން ބުނުމުން އަދި ަ‬ ‫އ‪.‬އ‪ :2 .‬ސަލާމްގޮވުމާއި‬
‫މން‪.‬‬
‫"وعليكم السالم" މިހެން ބުނު ު‬ ‫ސަލާމްކުރުމަކީ ރީތި އަދަބެއްކަން‬

‫ލހަށް އަދި ގެއަށް) " السالم عليكم"‬

‫މން (ކު ާ‬
‫‪ .2‬ކޮންމެ ތަނަކަށް ވަންނަ ު‬ ‫އެނގި ކުދިންގެ ކިބައިގައި މިސިފަ‬
‫ހަރުލުން‪.‬‬
‫މން‪.‬‬
‫މިހެންބުނު ު‬

‫‪ .1‬އުފާވެރިކަމެއްވިޔަސް‪ ،‬ދެރަކަމެއް ވިޔަސް އެއީ ﷲގެ މިންވަރުފުޅުން ވީ ކަމެކޭ‬ ‫އ‪.‬އ‪ :3 .‬މީސްތަކުންނަށް މުޢާމަލާތު‬
‫ބުނުމުން‪( .‬އީމާން ކަމުގެ ތެރެއަށް)‬ ‫ކުރުމުގައި ދިމާވާ ކަންކަމާމެދު‬

‫‪ .2‬އުފާވެރިކަމެއް ދިމާވުމުން " الحمدهلل" މިހެންކިޔުމުން‪.‬‬ ‫ބަހައްޓާނެ ގޮތް އެނގުން މުހިއްމު‪.‬‬

‫އ މުޢާމަލާތުކުރާއިރު ރީތިކޮށް‪ ،‬މަޑުމައިތިރި‬

‫ހންނާ ި‬
‫‪ .3‬އެހެންކުދިންނާއި ބޮޑެތިމީ ު‬
‫ކަމާއެކު ވާހަކަދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ނއި މުޢާމަލާތުކުރާއިރު ތެދުބަހުން ވާހަކަ‬
‫ހން ާ‬
‫‪ .4‬އެހެން ކުދިންނާއި ބޮޑެތިމީ ު‬
‫މން‪.‬‬
‫ދައްކަން ޖެހޭނެކަން ބުނު ު‬
‫ށ އޯގާތެރިކަމާއި އެހީތެރިވާނެ ގޮތްތައް‬
‫ހންނަ ް‬
‫‪ .5‬އެހެންކުދިންނާއި ބޮޑެތިމީ ު‬

‫‪14‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މން‪.‬‬
‫ދެއްކުމުން ނުވަތަ ބުނު ު‬

‫‪ .1‬މަންމައާއި ބައްޕައާއި‪ ،‬ކޮއްކޮއާއި ދައްތައާއި ބޭބެ އަދި ކާފައާއި މާމަދެކެ‬ ‫ޢ‪.‬އ‪ :4 .‬ޢާއިލާގެ މުހިއްމުކަން‬
‫ދެނެގަތުން‪.‬‬
‫ލޯބިވުމާމެދު ވާހަކަދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ރނެގޮތާމެދު ވާހަކަދެއްކުމުން‪.‬‬
‫‪ .2‬ޢާއިލާގެ މީހުނާމެދު ކަންތައް ކު ާ‬

‫*‬
‫‪ 1‬ތަފާތު އުމުރުފުރާގެ ކުދިންކިޔެވުމަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ ދުޢާތަކާއި ޙަދީޘްތައް މާނަޔާއެކު ކީ‪ -‬ކޮމްޕިޑެންސީސް ފޮތުގެ އެޕެންޑިކްސް ‪ 1‬ގައި ހިމެނިފައިވާނެއެވެ‪.‬‬

‫‪15‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް މުޤައްރަރު‬

‫قرآن‬ ‫ކީރިތި‬
‫ތަޢާރަފް‬

‫ކީރިތި قرآن އަކީ اهلل سبحانه وتعاىل އެކަލާނގެ އަޅުތަކުން މަގުފުރެދިގެން ދިޔަ ނުދިނުމަށްޓަކައި އެކަލާނގެ އަޅުތަކުން އުޅެންވީގޮތް‬
‫ނކަމުން އެފޮތް ތިލާވަތު ކުރަން‬
‫ހ ް‬ ‫ލއްވާފައިވާ إل هى ާ‬
‫ޤނޫނެވެ‪ .‬އެ ެ‬ ‫ނގެ މައްޗަށް އެކަލާނގެ ބާއްވާ ަ‬
‫ބަޔާންކޮށްދެއްވައި އަޅުގަނޑުމެ ް‬
‫އެނގުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން ކޮންމެ މުސްލިމެއްގެ މައްޗަށް واجب ވެގެންވާ ކަމެކެވެ‪ .‬އެހެންކަމުން މި މާއްދާ ކިޔަވައި ދިނުމުގެ‬
‫ށ رعاية ކޮށްގެން ކީރިތި قرآن ކިޔަވަން އެނގުމާއި‪ ،‬الف‪ ،‬با ެ‬
‫ގ‬ ‫ގ حكم ތަކަ ް‬
‫جتويد ެ‬ ‫މަޤުޞަދަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުދީންނަށް‬
‫كلمة ލިޔަން ދަ ް‬
‫ނނަ ކުއްޖަކު‬ ‫އކުރުގެ كلمة އާއި ތިން އަކުރުގެ‬
‫އަކުރު ތައް ވަކިވަކިން ފާހަގަ ކޮށް ލިޔަން އެނގުމާއި އަދި ދެ ަ‬
‫ކަމުގައި ހެދުމެވެ‪.‬‬

‫މަޤްޞަދުތައް‬

‫‪ ‬ކޮންމެ ކުއްޖަކީވެސް جتويد ގެ حكم ތަކަށް رعاية ކޮށްގެން ކީރިތި قرآن ކިޔަވަން އެނގޭ ކުއްޖަކު ކަމުގައި ހެދުން‪.‬‬

‫‪ ‬ކޮންމެ ކުއްޖަކީވެސް ކީރިތި قرآنން ކޮންމެވެސް މިންވަރެއް ހިތުދަސް ކުއްޖެއް ކަމުގައި ހެދުން‪.‬‬

‫‪ ‬ކޮންމެ ކުއްޖަކީވެސް ކީރިތި قرآنގެ علم ގެ ތެރެއިން މުހިއްމު ަ‬

‫ބއެއް މަޢުލޫމާތު އެނގޭ ކުއްޖަކު ކަމުގައި ހެދުން‪.‬‬
‫‪ ‬ކޮންމެ ކުއްޖަކީވެސް الف‪ ،‬با ގެ އަކުރުތައް ވަކިވަކިން ކިޔުމާއި ލިޔުމާއި ދެ އަކުރުގެ كلمة ކިޔަން ދަންނަ‬
‫ކުއްޖަކުކަމުގައި ހެދުން‪.‬‬

‫‪16‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މުޤައްރަރުގެ އޮނިގަނޑު‬

‫ކ‬
‫ށވެ‪ .‬އެ ‪ 5‬ސްޓްރޭންޑް ތަކަ ީ‬
‫އގެ މައްޗަ ެ‬
‫ނވަނީ ‪ 5‬ސްޓްރޭންޑެ ް‬
‫ލވިގެ ް‬
‫މުޤައްރަރު އެކު ެ‬

‫قرآنގެ ِعلْمُ‬ ‫ކީރިތި‬ ‫ސްޓްރޭންޑް ‪:1‬‬

‫وتعاىلދެއްވާ ދަރުމައިގެ‬ ‫اهلل سبحانه‬ ‫ކިޔަވާ މީހުންނަށް އާޚިރަތުގައި‬ ‫قرآن‬ ‫އަކީ ކޮބައިކަމާއި‪ ،‬ކީރިތި‬ ‫قرآن‬ ‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި ކީރިތި‬

‫އިތުރުން ދުނިޔެ މަތީގައިވެސް ތިމާއާ ދިމާވާ އެކިއެކި މުޞީބާތް ތަކުން އޭނާ ސަލާމަތް ކުރައްވާނޭ ކަން ދަސްކުރާނެއެވެ‪.‬‬

‫تجويد‬ ‫ސްޓްރޭންޑް ‪:2‬‬

‫ކޮށްގެން الف‪ُ،‬باءގެ އަކުރުތައް އެ އަކުރުތަކުގެمخرجއިން ކިޔަން‬ ‫رعاية‬ ‫ތަކަށް‬ ‫حكم‬ ‫ގެ‬ ‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި جتويد‬
‫އެނގޭނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ހިތުން ކިޔެވުން‬

‫سورةاإلخالص‪ُ،‬سورةالفلق‪ُ،‬سورةالناسއަށް ހިތުން ކިޔަން އެނގޭނެއެވެ‪.‬‬ ‫ورةُال َفاتِ َح ِةُ‪،‬‬

‫ސްޓްރޭންޑްގައިُس َ‬ ‫މި‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ބަލައިގެން ކިޔުން‬

‫ކިޔަން ދަސްވާނެއެވެ‪.‬‬ ‫ދެ އަކުރުގެكلمة‬ ‫ގެ އަކުރުތައް ވަކިވަކިން ކިޔުމާއި‬ ‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި الف‪ ،‬با‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :5‬عربُއަކުރު ލިޔުން‬

‫އަކުރުތައް ވަކި ވަކިން ލިޔަން އެނގޭނެއެވެ‪.‬‬ ‫الفُ‪ُ،‬باءގެ‬ ‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި‬

‫‪17‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫قرآنُގެ ِعلْمُ‬ ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬ކީރިތި‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫‪ .1‬ކީރިތި قرآن އަށް ލޯބިކުރުމާއި އިޙްތިރާމް ކުރަން ޖެހޭނެކަމުގައި ބުނުމުން‪.‬‬ ‫އަށް ލޯބި‬ ‫قرآن‬ ‫ކ‪.‬ޤ‪.‬ޢ‪ :1 .‬ކީރިތި‬

‫‪ .2‬ޤުރުއާނަކީ މާތްﷲ ގެ ކަލާމްފުޅު ކަމުގައިބުނުމާއި އެފޮތް ބާވައިލެއްވީ އަހަރެމެންގެ‬ ‫ކުރުމާއި އިޙްތިރާމް ކުރުން‪.‬‬
‫ރަސޫލާ މުޙައްމަދު صلى هللا عليه وسلم އަށް ކަމުގައި ބުނުމުން‪.‬‬

‫‪ .3‬ކީރިތި قرآن އަކީ ވަރަށް ޚާއްޞަ ފޮތެއްކަން އަދި އެފޮތުގައި ވަނީ އަހަރެމެން‬
‫އުޅެންވީ ގޮތްކަން ބުނުމުން‪.‬‬

‫‪ .4‬ކީރިތި قرآن ބާވައިލައްވާފައިވަނީ ޢަރަބި ބަހުންކަމާއި‪ ،‬އަހަރެމެން އެފޮތް ކިޔަވަން‬

‫ޖެހޭނީ އެ ބަހުން ކަމުގައި ބުނުމުން‪.‬‬

‫‪ .5‬އެ ފޮތުގައި އަތްލާންވާނީ ސާފުތާހިރު ވެގެންކަމުގައި ބުނުމުން‪( .‬ވުޟޫކޮށްގެން)‬

‫‪ .1‬ކީރިތި قرآن ކިޔަވަން ފެށުމުގެ ކުރިން أعوذ باهلل من الشيطان الرجيم އާއި بسم هللا‬ ‫ކިޔެވުމަށް‬ ‫قرآن‬ ‫ކ‪.‬ޤ‪.‬ޢ‪ :2 .‬ކީރިތި‬
‫الرحمن الرحيم ކިޔުމުން‪.‬‬
‫އަހުލުވެރި ކުރުވުން‪.‬‬
‫‪ .2‬أعوذ އާއި بسم ކިޔަނީ قرآن ކިޔަވަން ފަށާއިރު ޝައިޠާނާގެ ކިބައިން ސަލާމަތްވުމުގެ‬
‫ގޮތުންކަމުގައި ބުނުމުން‪.‬‬

‫‪ .3‬ކޮންމެ ކުއްޖެއްވެސް قرآن ކިޔަވަން ވާނެކަމާއި އަދި قرآن ކިޔެވުމުން ޘަވާބު ލިބޭނެ‬
‫ކަމުގައި ބުނުމުން‪.‬‬

‫‪ .4‬قرآن ކިޔަވަން ތިބެންވާނީ މަޑުމައިތިރި ކަމާއެކު ކަމުގައި ބުނެ ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫‪ .5‬ކޮންމެ ކަމެއް ފެށުމުގެ ކުރިން بسم ކިޔުމަކީ ﷲ ގެ އިސްމުފުޅުން ފެށުން‪ .‬ކަމުގައި‬

‫ބުނެ بسم ކިޔުމުން‪.‬‬

‫تجويد‬ ‫ސްޓްރޭންޑް ‪:2‬‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫‪ .1‬الف ‪ ،‬باء ގެ އަކުރުތައް އެ އަކުރުތަކުގެ مخرج އިން ކިޔުމުން‪.‬‬ ‫ތ‪ :1 .‬الفُ‪ُ،‬باءُގެ އަކުރުތައް އެ‬

‫‪ .2‬އަކުރުގެ އަޑުތައް ތިރީގައި މިވާ ތަރުތީބުން ފަރިތަކޮށް ކިޔުމުން‪( .‬ب م و‪ ،‬ف ث‬ ‫އަކުރުތަކުގެ مخرج އިން ކިޔަން އެނގުން‪.‬‬

‫ذ ظ ض ت‪ ،‬د ط زس ص ر ن ل الج ش ي ك ق غ خ ع ح ء ه)‬

‫‪18‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ޓީޗަރުގެ އަޑުދަށުން އަކުރުތަކުގެ مخرج އިން ކިޔުމުން‪.‬‬

‫‪ .3‬އަކުރު ދެއްކުމުން އެ އަކުރެއްގެ مخرج އިން ކިޔުމުން‪.‬‬

‫ހިތުން ކިޔެވުން‬ ‫قرآن‬ ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ކީރިތި‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬

‫ތައް ޓީޗަރުގެ‬ ‫سورة‬ ‫މި‬ ‫ورةُال َفاتِ َح ِةُ‪ُ،‬سورةاإلخالص‪ُ،‬سورةالفلق‪ُ،‬سورةالناس‬

‫‪ .1‬س َ‬ ‫ورةُال َفاتِ َح ِةُ‪ُ،‬‬
‫ކ‪.‬ޤ‪.‬ހ‪.‬ކ‪ :1.‬س َ‬
‫އަޑު ދަށުން ކިޔުމުން‪.‬‬ ‫سورةاإلخالص‪ُ،‬سورةالفلق‪ُ،‬‬
‫سورةالناسހިތުން ކިޔަން އެނގުން‪.‬‬
‫‪ .2‬ސީޑީ ޖަހައިގެން އޭގެ އަޑު ދަށުން ސޫރަތްތައް ކިޔުމުން‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ބަލައިގެން ކިޔުން‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬

‫ގެ އަކުރުތައް ދެއްކުމުން އަކުރުތައް ވަކިކޮށް ފާހަގަ ކޮށް ދެއްކުމުން‬ ‫‪ .1‬الفُ‪ُ،‬باء‬ ‫ބ‪.‬ކ‪ :1 ..‬الفُ‪ُ،‬باءُގެ އަކުރުތައް ވަކި‬
‫‪ .2‬އެއްގޮތް ދެ އަކުރުގެ مخرج އިން ތަފާތުކޮށް ކިޔުމުން‪( .‬مثال‪ُ:‬ذُއާއިُز‬ ‫ވަކިންނާއި އެއްގޮތް ދެއަކުރު އެދެއަކުރުގެ‬
‫އُسُ‪ُ،‬تُއާއިُطُ‪ُ،‬سُއާއިُثُ‬
‫އُشُ‪ُ،‬ضُއާއިُظُ‪ُ،‬صُއާ ި‬
‫އُحُ‪ُ،‬سُއާ ި‬
‫همزةُއާއިُعُ‪ُ،‬هـُއާ ި‬
‫مخرج އިން ތަފާތުކޮށްގެން ކިޔަން އެނގުން‪.‬‬
‫ُ‬ ‫އُظ)‬
‫‪ُ،‬حُއާއިُخُ‪ُ،‬ذُއާ ި‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :5‬عربُއަކުރު ލިޔުން‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬

‫ޢ‪.‬އ‪.‬ލ‪ :1 .‬الفُ‪ُ،‬باءُގެ އަކުރުތައް ވަކި‬

‫ގެ އަކުރުތައް‪ ،‬އަކުރުމަތީގައި އަކުރު އެޅުމުން‪.‬‬ ‫الف‪ ,‬با‬ ‫‪.1‬‬
‫ވަކިން ލިޔަން އެނގުން‪.‬‬
‫ގެ އަކުރުތައް ލިޔުމުން‪.‬‬ ‫الف‪ ,‬با‬ ‫‪.2‬‬

‫‪19‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް މުޤައްރަރު‬

‫ތިމާވެށްޓާއި ސައިންސާއި ޓެކްނޮލޮޖީ‬

‫ތަޢާރަފް‬
‫ތ މާޙައުލާއި ކަރާމާތްތައް‬
‫ވ ޤުދުރަ ީ‬
‫އގެ މަތީން ވަށައިގެން ާ‬
‫މކީ ކުދީންނަށް ވަކި އުސޫލުތަކެ ް‬
‫ބނު ަ‬
‫އުނގެނުމުގެ މި ދާއިރާގެ ޭ‬
‫މ‬
‫ރޞަތު ހޯދައިދިނުމެވެ‪ި .‬‬
‫ބ ކުރުމަށް ފު ު‬
‫އބަލައި ތަޖުރި ާ‬
‫ކން ހޯދަ ި‬
‫މ މަޢުލޫމާތާއި ކަން ަ‬
‫ދެނެގަނެ‪ ،‬މާޙައުލުގެ މުހިއް ު‬
‫ތަޖުރިބާތަކުގެ ތެރެއިން ކުދީން ސުވާލު އުފައްދާ‪ ،‬ތަޙްލީލުކޮށް‪ ،‬ކުރިއަށް ލަފާކޮށް‪ ،‬އެނގިގެންދާ މަޢުލޫމާތު ޙިއްޞާކުރާނެއެވެ‪.‬‬

‫ށ އެހީތެރިވުމަށް ޓެކްނޮލޮޖީ‬
‫ސައިންޓިފިކު މަޢުލޫމާތާއި ހުނަރުގެ އެހީގައި ވަށައިގެންވާ ދުނިޔެ ދަސްކުރުމަށް ކުދީންނަ ް‬
‫ގ‬
‫މ މައްސަލަ ތަކާއި ދުނިޔޭ ެ‬
‫ވށީގެ މުހިއް ު‬
‫ވހިރާއްޖޭގެ މާޙައުލާ ގުޅޭ އަދި ދިވެހިންނާ ގުޅޭ ތިމާ ެ‬
‫ށ ދި ެ‬
‫އެހީތެރިވެދެއެވެ‪ .‬ކުދީންނަ ް‬
‫ބގެންދާނެއެވެ‪.‬‬
‫ލ ި‬
‫ފެންވަރުގައި ދިމާވެފައިހުރި ތިމާވެށީގެ މުހިއްމު މައްސަލަތައް ދަސްކުރަން ކުދިންނަށް ފުރުޞަތު ި‬

‫މަޤްޞަދުތައް‪:‬‬
‫ނ ތިމާވެއްޓާއި ސައިންސްއާ މެދު ފުންކޮށް ވިސްނާ‪،‬‬
‫ތޖުރިބާއާއި ހުނަރުތަކުގެ ސަބަބު ް‬
‫ބދޭ މަޢުލޫމާތާއި ަ‬
‫‪ ‬ކުދީންނަށް ލި ި‬
‫ތން‪.‬‬
‫ސުވާލުކުރުގެ ޤާބިލުކަން އަށަގަ ު‬
‫ނ‪.‬‬
‫‪ ‬ތިމާގެ ވަށައިގެންވާ މާޙައުލާމެދު ހިތުގައި ޝައުގުވެރިކަން އުފެދި ވިސްނުމާއި ފިކުރުކުރުމުގެ ރޫޙު އާލާވެ އަށަގަތު ް‬
‫‪ ‬ތިމާވެށީގެ ކަންކަމުގައި ކުދީން ޒިންމާދާރު ގޮތެއްގައި އަމިއްލަ އަދި ޤައުމީ ފަރުދެއްގެ ޙައިޞިއްޔަތުން ޙަރަކާތްތެރިވެ‬
‫އުޅުމުގެ ޤާބިލިއްޔަތުކަން އުފެއްދުން‪.‬‬
‫‪ ‬ދުނިޔެއާ ދުނިޔޭގައިވާ މަޚްލޫގުންނާ ދިރޭ ތަކެތީގެ ދެމެދުގައި ވާ ގުޅުމާއި އަންނަ ބަދަލުތަކާ މެދު ވިސްނާ ފިކުރުކުރުން‪.‬‬
‫‪ ‬ދުނިޔޭގައި ދިރިއުޅުން ބިނާ ކުރުމަށް އެހީވާ ނިޒާމު ތަކާއި ކަންކަމުގެ އަގު ވަޒަން ކުރުން‪.‬‬
‫ސނި މި ނިޒާމުތައް‬
‫އތަކަކީ ނިޒާމު ތަކެއްގެ ތެރެއިން ހިނގާ ކަންތައް ތަކެއްކަން ވި ް‬
‫‪ ‬ދުނިޔޭގައި ހިނގަމުންދާ ކަންތަ ް‬
‫ނ‪.‬‬
‫ލާމެހިފައިވާ ގޮތް އެނގި އެއިން ނުކުންނަ ނަތީޖާ ވަޒަން ކުރު ް‬

‫‪20‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މުޤައްރަރުގެ އޮނިގަނޑު‬
‫ނލޮޖީގެ މުޤައްރަރު ފަރުމާކޮށްފައިވަނީ ‪ 6‬ސްޓްރޭންޑެއްގެ މައްޗަށެވެ‪.‬‬
‫ތިމާވެށްޓާއި ސައިންސާއި ޓެކް ޮ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬ދިރުމާއި އާލާވުން‬

‫ގ‬
‫މި ސްޓްރޭންޑުގައި ބަލާލަފައި ވާނީ އިންސާނުންނާއި ދިރިއުޅޭ އެހެނިހެން ތަކެތީގެ ދިރުމާއި އުފެދުން އަދި ނެތިދިއުމު ެ‬
‫ތަފާތު ކަމާއި ނަސްލުތަކުގެ ދެމެދުގައި ލާމެހިފައިވާ ގުޅުމާއި އެ ގުޅުމުގެ‬ ‫މައްޗަށެވެ‪ .‬އަދި ދުނިޔޭގައި ލައްވާފައިވާ ދިރުންތަކުގެ‬
‫ބން‬
‫ތމާވެށީން ކުރާ އަސަރާއި އިންސާނުންގެ ޢަމަލުތަކުގެ ސަބަ ު‬
‫އވެ‪ .‬އަދި ތަފާތު ދިރުންތަކަށް ި‬
‫ފުންކަން ކުދީންނަށް ވިސްނޭނެ ެ‬
‫އވެ‪.‬‬
‫ތިމާވެށްޓަށް ކުރާ އަސަރު މި ބައިން ކުދީންނަށް ދަސްވެގެންދާނެ ެ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬ދުނިޔެއާއި ކާއިނާތް‬

‫އ ވާނެއެވެ‪ .‬މި ސްޓްރޭންޑުގައި‬

‫ޞލު ހިމަނާފަ ި‬
‫ނދާ ގޮތުގެ ތަފު ީ‬
‫މި ސްޓްރޭންޑު ގައި ދުނިޔޭގެ ސިފަތަކާއި ޙަރަކާތްތައް ހިގަމު ް‬
‫ކންތައްތަކާއި ދުނިޔެ ދައުރުވާ ނިޒާމުގެ މައްޗަށެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން ދުނިޔޭގެ ބައެއްކަމުގައި ހިމެނޭ‬
‫ރތީ ތަފާތު ަ‬
‫ބަލާލެވިފަވާނީ ޤުދު ަ‬
‫ދުނިޔޭގައި ހިމެނޭ ތަފާތު ނިޒާމު ތަކުގެ‪ ،‬ގުޅުން އަދި‬ ‫މަޑިކިލަނބާއި ކައުނުގެ މައްޗަށް ވެސް ބަލައި ލެވޭނެއެވެ‪ .‬ހަމަ އެއާއެކު‬
‫ނ ދުނިޔޭގެ ތިމާވެއްޓާ އަދި‬
‫ދިރިއުޅުމާ ހުރި ގުޅުންވެސް މި ބައިގެ ދަށުން ދަސްކުރާނެއެވެ‪ .‬މި ކަމުގެ ސަބަބު ް‬
‫ށ‬
‫ނންކުރުމުގެ މުހިއްމުކަން ކުދީންނަ ް‬
‫ހިމާޔަތްކުރެވިފައިވާ ވަސީލަތްތައް ސަލާމަތް ކުރުމާއި‪ ،‬ދެމެހެއްޓެނެވި ގޮތެއްގައި ބޭ ު‬
‫އެނގިގެން ދާނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬މާއްދާ އާއި މާއްދީ ތަކެތި‬

‫ނހިފި‪ ،‬ލޮލަށް ފެންނަ އެއްޗެތީގެ‬
‫މި ބައިގައި ބަލައިލެވެނީ އެއްޗެއް ހެދިފައިވާ ނުވަތަ އުފެދިފައިވާ އަސްލު ބާވަތާއި (މާއްދާ) އަތު ް‬
‫މ‬
‫ނ އެ ބަދަލު އައުމުގައި ހިމެނޭ ހަކަތަ އެނގިގެންދާނެއެވެ‪ .‬ހަ ަ‬
‫(މާއްދީ) މައްޗަށެވެ‪ .‬މިގޮތުން މާއްދާއަށް އަންނަ ބަދަލު ދެނެގަ ެ‬
‫ފތު މާއްދާ އާއި މާއްދީ ތަކެތި ބޭނުން ކުރާ‬
‫ކށް ބޭނުންކުރާ ތަ ާ‬
‫އެއާއެކު އިންސާނުން އެ މީހުންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ތަފާތު ކަންތައްތަ ަ‬
‫ނ ތިމާވެށްޓަށް ކުރާ އަސަރު ވެސް އެނގޭނެއެވެ‪ .‬އަދި މި މާއްދާ ތަކުގެ ޠަބީޢީ ސިފަތަކުގެ‬
‫ގޮތާއި މިތަކެތި ބޭނުންކުރުމު ް‬
‫މުހިއްމުކަން ކުދީން ދަސްކުރާނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ހަކަތައާއި ބަދަލު‬

‫ހމު ތަކެކެވެ‪ .‬މިބައިގައި ކުދީން‬

‫ދލާއި ގުޅިފައިވާ ތަފާތު އެތަކެއް މަފް ޫ‬
‫ކތައާއި އެއިން އަންނަ ބަ ަ‬
‫މި ސްޓްރޭންޑުގައި ހިމެނެނީ ހަ ަ‬
‫އ އޭގެ މުހިއްމުކަން ދަސްކުރާނެއެވެ‪ .‬އަދި ދިރިއުޅުމުގެ ކަންތައްތަކުގައި ހަކަތައިގެ ތަފާތު‬
‫ތތަކާ ި‬
‫ހަކަތައިގެ ތަފާތު ބާވަ ް‬
‫ފއްދޭގޮތް ތައް ދަސްކުރުމާއި‪ ،‬ހަކަތައިން ލެވޭ ބާރާއި (ފޯރސް)‪،‬‬
‫ނންތައް ު‬
‫އން އިންސާނުންގެ ބޭ ު‬
‫ވައްތަރުތައް ބޭނުންކުރާގޮތާއި އެ ި‬
‫‪21‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬
‫ކ‬
‫ލިބޭ ބާރު (ޕަވަރ) އަދި މަސައްކަތް ކުރާގޮތް ވެސް ދެނެގަނެ ދަސްކުރާނެއެވެ‪ .‬ހަމަ އެއާއެކު ހަކަތަ ހޯދުމުގެ އެހެން ގޮތްތަ ާ‬
‫ދން ސަމާލު ވާނެއެވެ‪.‬‬
‫މެދު ވިސްނައި މި ފަދަ ކަންކަމުން ނުކުމެދާނެ ނަތީޖާއާ މެދު ކު ީ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :5‬ސައިންސްއާއި ޓެކްނޮލޮޖީ‬

‫ގ‬
‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާނީ ތަޙްލީލު ކުރުމާއި ހޯދައި ބެލުމުގެ ހުނަރު ކުދީންގެ ކިބައިގައި އުފައްދާނެ ގޮތު ެ‬
‫ގ‬
‫ހރިހައި ސްޓްރޭންޑާ ގުޅި ލާމެހިފައިވާ ސްޓްރޭންޑެކެވެ‪ .‬މީ ެ‬
‫މައްޗަށެވެ‪ .‬އަދި މި ސްޓްރޭންޑަކީ ކުރިން ބަޔާން ކުރެވުނު ު‬
‫އ‬
‫ކއި ލިބޭ މަޢުލޫމާތުގެ އަލީގަ ި‬
‫ހދުންތަ ާ‬
‫ތއް އީޖާދުކޮށް ނުވަތަ ފަރުމާކުރުމަށް މަގުފަހިވެ‪ ،‬ހޯދާ ޯ‬
‫ނ ަ‬
‫ސަބަބުން ކުދިން އާއުފެއްދު ް‬
‫ގން ދާނެއެވެ‪.‬‬
‫ލބި ެ‬
‫ގޮތެއް ނިންމަން ފުރުޞަތު ި‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :6‬ސައިންޓްފިކްކޮށް މަސައްކަތް ކުރުން‬

‫ޝއުގުވެރިކަން އަށަގެންނެވުމާއި‬
‫ަ‬ ‫ދބެލުމުގެ‬
‫ނނަ ކަންކަން ހޯ ާ‬
‫ހ ް‬
‫އވާނީ ކުދީންގެ ކިބައިގައި ު‬
‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި ބަލާލެވިފަ ި‬
‫ކށް‪ ،‬ޚިޔާލުތައް އޮޅުންފިލުވައި‪ ،‬އަމިއްލަ ހޯދުންތައް ހޯދުމުގެ‬
‫ވަށައިގެންވާ ދުނިޔެއާމެދު ވިސްނާ ކަންކަން ހޯދާ‪ ،‬އަންދާޒާ ޮ‬
‫ނ ކުރާކަން ދެނެގަނެ ތަޙުލީލުކޮށް‬
‫ނ ކުރާ ތަފާތު އުކުޅުތައް ބޭނު ް‬
‫ށ ސައިންޓިސްޓިސްޓުން ބޭނު ް‬
‫ދންނަ ް‬
‫މައްޗަށެވެ‪ .‬މިގޮތުން ކު ީ‬
‫ހދާނެއެވެ‪.‬‬
‫ނތައް ޯ‬
‫ތިމާވެށީގެ ޢިލްމްގެ ހޯދު ް‬

‫‪22‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬ދިރުމާއި އާލާވުން‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ފރާނަ އެޅުއްވި ތަކެތި ވަކިކޮށް ބުނެ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ފތު ު‬
‫‪ -1‬ހޯދާ ބެލުމުގެ ތެރެއިން ތަ ާ‬ ‫ދ‪.‬އ‪ :1 .‬ދިރުން ލެއްވި ތަފާތު‬
‫އެއްޗެތި ނަޞްލުން ވަކި ކުރުމާއި‬
‫ނ‪( .‬މިސާލު‪ :‬ނޭވާލުން‪،‬‬
‫މ ް‬
‫ވކަން ދެނެގަނެ ބުނު ު‬
‫‪ -2‬ހޯދާ ބެލުމުގެ ތެރެއިން ދިރުން ާ‬
‫އެކަތި އަނެކައްޗާ ގުޅުން ވާކަން‬
‫ގަސްގަހުގެ ދިރުން‪ ،‬ކަނޑުއަޑީގެ ދިރުން)‬
‫އެނގުން‪.‬‬
‫އ އެނގި‪،‬‬
‫ނންވާ ގޮތްތަ ް‬
‫ށ ބޭނުންވާކަމާއި ބޭ ު‬
‫‪ -3‬ދިރި ތިބުމަށް އެކަތި އަނެކައްޗަ ް‬
‫ނ‪( .‬މިސާލު‪ :‬ކާން ބޭނުންކުރާ‬
‫އެކަތި އަނެކައްޗާ ގުޅިފައިވާގޮތް ބުނެ‪ ،‬ދެއްކުމު ް‬
‫ނކުރާ އެއްޗެތި)‬
‫ނ ް‬
‫ތަކެތި‪ ،‬އެއްޗެއް ހެދުމަށް ބޭ ު‬

‫‪ -4‬ހުރިހާ ދިރޭ އެއްޗެއްވެސް އުފެދެނީ އޭގެ ނަސްލަކުންކަން ބުނެ‪ ،‬ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫(މިސާލު‪ :‬ބިހަކުން‪ ،‬ފަންޏަކުން‪ ،‬އޮށަކުން)‬

‫ނ‪( .‬މިސާލު‪ :‬ފިޔޮއް‪،‬‬

‫ތއް ވަކިކޮށް ބުނެ‪ ،‬ދެއްކުމު ް‬
‫‪ -5‬ނަސްލުތަކުގެ ކުދި‪ ،‬ޅަ ބާވަތް ަ‬
‫ފނި)‬
‫ނިރު‪ ،‬ޅަކުއްޖާ‪ ،‬ކުދި ބުޅާ‪ ،‬ބޮއް ަ‬

‫‪ -6‬ދިރޭ ތަކެއްޗަށް އޯގާތެރިވެ‪ ،‬ކަމޭހިތާނޭ ގޮތާއިމެދު ވާހަކަ ދައްކާ މަޝްވަރާކުރުމުގައި‬

‫ބައިވެރިވުމުން‪.‬‬

‫ތށް‬
‫‪ -1‬އަމިއްލަ ޖިސްމާނީ ސިފަތަކާބެހޭގޮތުން ވާހަކަދައްކާ އަދި ހަމައެގޮ ަ‬ ‫ދ‪.‬އ‪ :2 .‬ފުރާނަހުރި ތަކެތީގެ‬
‫ތން ވާހަކަދައްކާ ހެދުމުން‪( .‬މިސާލު‪:‬‬
‫ސފަތަކާ ބެހޭގޮ ު‬
‫އާއްމުކޮށްފެންނަ ޖަނަވާރުންގެ ި‬ ‫ހަށިގަނޑުގައި ތަފާތު ގުނަވަންތަކާއި‬
‫ނފަތް‪ ،‬އަދި ޖަނަވާރުންގެ ފައި‪ ،‬ނިގޫ‪ ،‬ފިޔަ‪ ،‬ނަރުވާ)‬
‫އިންސާނުންގެ އަތް‪ ،‬ފައި‪ޭ ،‬‬ ‫ހިއްސުތައް ލައްވާފައިވާކަން‬
‫ދެނެގަތުން‬
‫އ އެ ހިއްސު ތަކުން ކުރެވޭކަންތައް އެނގި‬
‫‪ -2‬ހަށިގަނޑުގެ ތަފާތު ހިއްސުތަކާ ި‬
‫ފތުން ވަސްދުވުން)‬
‫ފނުން‪ ،‬ނޭ ަ‬
‫ލލުން ެ‬
‫ބުނުމުން‪( .‬މިސާލަކަށް ޮ‬

‫‪23‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬ދުނިޔެއާއި ކާއިނާތް‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫‪ .1‬ތިމާ އުޅޭވެށީގެ (މިސާލު‪ :‬ބިން‪ ،‬ގޮ ނޑުދޮށް‪ ،‬އަދި ކަނޑު) ސިފަތަކަށް ހޯދާ ބަލައި‬ ‫ދ‪.‬ކ‪ :1 .‬ދުނިޔެއާ ކާއިނާތުގެ ބައެއް‬
‫ނ‪.‬‬
‫އެތަންތަން އެކުލެވިފައިވާ ވާގޮތް އެހެން ފަރާތަކަށް ކިޔައިދިނުމު ް‬ ‫ސިފަތައް ވަކިކުރަން އެނގުން‪.‬‬

‫އ ދުވާލާއި ރޭނގަޑުގެ ސިފަތައް ވަކިކޮށް އެއާމެދު‬

‫‪ .2‬ދުނިޔެ ދައުރުވާގޮތް ހޯދާ ބަލަ ި‬
‫މަޝްވަރާކުރުމުގައި ބައިވެރިވުމުން‪.‬‬

‫ތން މަޝްވަރާކޮށް‬
‫‪ .3‬ތިމާވެށްޓަށް ލޯބި ކުރުމާއި ރައްކާތެރިވެ ބެލެހެއްޓުމާބެހޭ ގޮ ު‬
‫ވާހަކަ ދެއްކުމުގައި ބައިވެރިވުމުން‪.‬‬

‫‪ .1‬ރާއްޖޭގައި ދެ މޫސުން އޮންނަކަން ބުނެ ދެއްކުމުން‪.‬‬ ‫ދ‪.‬ކ‪ :2 .‬ރާއްޖޭގައި ހިމެނޭ ‪2‬‬

‫މޫސުން އެނގި‪ ،‬ދުވަހަށް އަންނަބަދަލު‬
‫ބދަލު ދެނެގަނެ‪ ،‬މޫސުން ލަފާކޮށް ވާހަކަ ދައްކާ ބުނުމުން‪.‬‬
‫‪ .2‬ދުވަހަށް އަންނަ ަ‬
‫ދެނެގަނެ‪ ،‬މޫސުން ލަފާކުރަން‬
‫އެނގުން‪.‬‬
‫އ‬
‫އކަމާއި ބޭނުންތަ ް‬
‫‪ .1‬ދުނިޔެއާއި ކާއިނާތުގައި ލައްވާފައިވާ ޤުދުރަތީ މާއްދާތަކަކީ ކޮބަ ި‬ ‫ދ‪.‬ކ‪ :3 .‬ދިރޭތަކެތީގެ ބޭނުންތައް‬
‫ނ‪( .‬މިސާލު‪ :‬ފެން‪ ،‬ވައި‪ ،‬އަވި‪ ،‬ހިޔާ‪ ،‬ގަސްގަހާގެހި)‬
‫ދައްކާ ބުނުމު ް‬ ‫ފުއްދުމަށްޓަކައި ދުނިޔެއާއި ދުނިޔޭގައި‬
‫ލައްވާފައިވާ ޤުދުރަތީ މާއްދާތަކުގެ‬
‫ރކޮށް ބަހުސްކޮށް‬
‫‪ .2‬ތިމާވެށި ދެމެހެއްޓުމަށް ކުރެވިދާނެ ކަންކަމާބެހޭގޮތުން މަޝްވަ ާ‬
‫ބޭނުން ހިފަން އެނގުން‪.‬‬
‫ނުކެ ނޑުން‪،‬‬ ‫ގސް‬
‫ަ‬ ‫އިސްރާފުނުކުރުން‪،‬‬ ‫ފެން‬ ‫(މިސާލު‪:‬‬ ‫ވާހަކަދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ވެލިނުނެގުން)‬

‫ބނެ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ނތަން ު‬
‫ގކޮށް އެ ހުންނަތަ ް‬
‫‪ .1‬ތަފާތު ވައްތަރުތަކުގެ ވެލި ފާހަ ަ‬ ‫ދ‪.‬ކ‪ :4 .‬ބަލާބެލުމަށް ފެންނަން‬
‫ހުންނަ ވެލީގެ ތަފާތު ސިފަތަކާ އަދި‬
‫ވހަކަދެއްކުން‪( .‬މިސާލަކަށް ގަސްހެއްދުން‪ ،‬ތަންތަން‬
‫‪ .2‬ވެލީގެ ބޭނުންތަކާމެދު ާ‬
‫ބޭނުންތަކާމެދު ވާހަކަދައްކަން އެގުން‪.‬‬
‫އިމާރާތްކުރުން)‬

‫‪24‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬މާއްދާއާއި މާއްދީ ތަކެތި‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ދން ދެކެފަރިތަ އެތަކެއް މާއްދާތަކެއް ވަކިކޮށް‬
‫‪ .1‬ކުދިންގެ ވަށައިގެންވާ ވެށިން ކު ި‬
‫ދެއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ކަރުދާސް‪ ،‬ލަކުޑި‪ ،‬ޕުލާސްޓިކް‪ ،‬ރަބަރު އަދި މައުދަނުގެ‬
‫ބާވަތްތައް)‬
‫މ‪.‬މ‪.‬ތ‪ :1 .‬ޤުދުރަތީ މާއްދާތައް އަދި‬
‫އިންސާނުން އުފައްދާ ސާމާނު ވަކިކޮށް‬
‫ކުރާ ބޭނުންތައް އެނގުން‪.‬‬

‫ނ‪.‬‬
‫ނބުނުމު ް‬
‫ބނު ް‬
‫‪ .2‬ދެކެފަރިތަ މާއްދާތައް ގުރޫޕްތަކަށް ބަހާއި ތަރުތީބުކޮށް އޭގެ ޭ‬
‫(މިސާލު‪ :‬ލަކުޑި‪ ،‬ޕުލާސްޓިކު އަދި މައުދަން)‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ހަކަތައާއި ބަދަލު‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ނ‪( .‬މިސާލު‪ :‬ވައިން ލިބޭ‬
‫އާއްމު ދިރިއުޅުމުގައި ހަކަތަ ލިބޭ ގޮތްތައް ބުނުމު ް‬ ‫‪.1‬‬ ‫ހ‪.‬ބ‪ :1 .‬ތަޙުލީލުކޮށް އަދި ތަޖުރިބާ‬
‫ބ ތަކެތިން‪،‬‬
‫ހަކަތައިން ޕޮންވީލް ކަހަލަ ފުރޮޅު އަނބުރެވޭކަން ދެނެގަތުން‪ ،‬ކާ ޯ‬ ‫ކުރުމުގެ ތެރެއިން ހަކަތަ ދެނެގަނެ‪،‬‬
‫އަވިން)‬ ‫ހަކަތަ ބޭނުންކޮށްގެން ޙަރަކާތް‬
‫ގެނެވޭނެކަން އެނގުން‪.‬‬
‫ތަޙުލީލުކޮށް އަދި ތަޖުރިބާކުރުމުގެ ތެރެއިން ހަކަތައިން ޙަރަކާތް ގެނެވޭނެކަން‬ ‫‪.2‬‬
‫ނ‪( .‬ފޯރސް‪ :‬ކޮއްޕުން އަދި ދެމުން‪،‬‬
‫ބނެދިނުމު ް‬
‫އެނގި މިސާލު ބޭނުންކޮށްގެން ު‬
‫މިސާލު‪ :‬ދޮރެއް ހުޅުވުން‪ ،‬ކުޅޭ ކާރެއް ކޮއްޕުން‪ ،‬ރަބަރު ފުރޮޅެއް ކޮއްޕުން)‬

‫އ ކަންކަން‬
‫ކަރަންޓު އިސްރާފުނުކުރުމާއި އެއިން ރައްކާތެރިވާން ޖެހޭ ގޮތްތަކާ ި‬ ‫‪.3‬‬
‫ބުނެ ދެއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ސުވިޗްބޯޑާއި ސޮކެޓް ރައްކާތެރިކޮށް ބޭނުން‬
‫ކުރާނެގޮތްތައް)‬

‫ކށް ކުރާ‬
‫ފތު މައުދަންތަ ަ‬
‫ދަގަތްފާނަކީ ކޯޗެއްކަން އެގި އަދި ދަގަތްފާނުން ތަ ާ‬ ‫‪.4‬‬
‫ދފައިވާ‬
‫އަސަރު ބަލައި ދެއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ދަގަތްފާނަށް ދަގަ ނޑުން ހަ ާ‬
‫މޮހޮރުފަދަ ތަކެތި ދަމާނެކަން އެނގި ޕުލާސްޓިކް ތަކެތި ނުދަމާނެކަން އެނގުން)‬

‫ވަށައިގެންވާ މާޙައުލުގައި ތަފާތު އެތައް ވައްތަރެއްގެ އަޑުތަކެއް ވާކާން އެނގި‬ ‫‪.5‬‬

‫ދނެކަމެއްކަން‬
‫ތށް ގެއްލުން ލިބި ާ‬
‫އަދި ގަދަފަދަ އަޑުތަކަކީ އިންސާނުންގެ ކަންފަ ަ‬
‫ބުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬މަޑުމައިތިރި‪ ،‬ހިތްގައިމު އަޑުތަކާއި ގަދަ ފަދަ އަޑުތައް)‬

‫ބަލާ ހޯދުމުގެ ތެރެއިން ޤުދުރަތީ އަޑާއި މަސްނޫއީ އަޑުވާކަން އެނގި‬ ‫‪.6‬‬

‫‪25‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ނ‪.‬‬
‫ބނުމު ް‬
‫ގނެ ު‬
‫އއިން ލިބޭ ގެއްލުން ދެނެ ަ‬
‫އެކަމާބެހޭގޮތުން ވާހަކަދައްކައި ެ‬
‫(މިސާލު‪ :‬ޤުދުރަތީ އަޑު‪ ،‬މަސްނޫއީ އަޑު‪ ،‬ގަދައަޑުން ކަންފަތަށް ގެއްލުންވާކަން)‬

‫ބަލާ ހޯދުމުގެ ތެރެއިން ޤުދުރަތީ ގޮތުން ލިބޭ އައްޔާ އަދި އިންސާނުން އުފައްދާ‬ ‫‪.7‬‬
‫މސާލު‪ :‬އިރުގެ އަލި‪ ،‬އަލިފާނުގެ އަލި‪ ،‬ބޮކީގެ‬
‫އައްޔާ ވަކިކޮށް ދެއްކުމުން‪ި ( .‬‬
‫ސރަދުނި)‬
‫އަލި‪ ،‬އުއްބައްތީގެ އަލި‪ ،‬ވިއް ާ‬

‫ސްޓުރޭންޑް ‪ :5‬ސައިންސްއާއި ޓެކްނޮލޮޖީ‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ރއުޅުމުގައި‬
‫‪ .1‬ސައިންސްގެ އުފެއްދުންތަކުގެ ސަބަބުން އަހަރުމެންގެ އާންމު ދި ި‬ ‫ސ‪.‬ޓ‪ :1 .‬ސައިންސްގެ އުފެއްދުން‬
‫ދއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ވަޅި‪ ،‬ފޯނު‪ ،‬ކޮމްޕިޔުޓަރސް‪،‬‬
‫އެހީތެރިވެދޭ ސާމާނު ދެނެގަނެ ެ‬ ‫ތަކުގެ ސަބަބުން ދިރިއުޅުމަށް‬
‫ކަތުރު‪ ،‬ފަނިގިރާ މިކްސަރ)‬ ‫އެހީތެރިވެދޭ މިންވަރު ހޯދާ‪ ،‬ލިބިފައިވާ‬
‫މަޢުލޫމާތުގެ އަލީގައި ގޮތެއް ނިންމަން‬
‫ހން މީހުންނާ ޙިއްސާ ކުރުމުން‪.‬‬
‫‪ .2‬އެއްޗެތި އީޖާދުކޮށް‪/‬ފަރުމާކޮށް އެކަމާބެހޭގޮތުން އެ ެ‬
‫އެނގުން‪.‬‬
‫‪ .3‬ކަންކަމާމެދު ގޮތެއް ނިންމާއިރު އެކަމާމެދު ލިބިފައިވާ މަޢުލޫމާތުގެ އަލީގައި‬
‫ނ‪( .‬މިސާލު‪ :‬ވައިޖެހުމުން ވެދާނެ ކަންތައް‪ ،‬އަލިފާނުން‬
‫މ ް‬
‫ނިންމާގޮތެއް ބުނު ު‬
‫ސަލާމަތްވުން)‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :6‬ސައިންޓިފިކްކޮށް މަސައްކަތްކުރުން‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫އޤީކޮށް އަދި‬
‫އން ތަހުލީލްކުރުމުގެ ހުނަރު ތަރަ ް‬
‫ކަންތައްތައް ބަލާ ހޯދުމުގެ ތެރެ ި‬ ‫‪.1‬‬ ‫ސ‪.‬މ‪ :1 .‬ސައިންޓިފިކްކޮށް‬
‫އހެން‬
‫ގން ފާހަގަކުރެވުނު ކަންތައްތައް ެ‬
‫ބނުންކޮށް ެ‬
‫ތަފާތު ވަސީލަތްތައް ޭ‬ ‫މަސައްކަތް ކުރުމަށް ބޭނުންވާ‬
‫ފަރާތްތަކާއެކު ޙިއްސާކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ބަލާ ދަސްކޮށް އަދި މުއާސަލާތު ކުރުން)‬ ‫ހުނަރުތައް ތަޖުރިބާކުރަން ފެށުން‪.‬‬

‫ހދައި އެއްކުރުމާއި ޚިޔާލުތައް އެހެން ފަރާތްތަކާ‬

‫ސުއާލުކުރަން ފަށާ‪ ،‬މަޢުލޫމާތު ޯ‬ ‫‪.2‬‬
‫އެކު ޙިއްސާކުރުމުން‪.‬‬

‫މދާރު ގޮތެއްގައި އަމިއްލައަށް ކަންތައްތައް‬

‫ހޯދި ހޯދުންތަކުގެ އަލީގައި ޒިން ާ‬ ‫‪.3‬‬
‫ކުރުމުން‪( .‬ޓީޗަރުގެ އެހީގައި)‬

‫‪26‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ޤައުމީ މަންހަޖު ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް މުޤައްރަރު‬

‫ޞިއްޙަތާއި ދުޅަހެޔޮކަން‬

‫ތަޢާރަފް‬
‫ނންވާ މަޢުލޫމާތާއި ހުނަރާއި ޤާބިލުކަމާއި ދުޅަހެޔޮ‬
‫މިބައިގައި ހިމެނިފައިވަނީ ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ހުރުމަށް ކުދީންނަށް ބޭ ު‬
‫ދިރިއުޅުމެއް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް ބޭނުންވާ ޝައުގުވެރިކަމާއި‪ ،‬ޤަބޫލުކުރާ އަގުތަކުގެ މައްޗަށެވެ‪ .‬އަދި މީގެ އިތުރުން ތިމާގެ‬
‫ޞިއްޙަތާއި ދުޅަހެޔޮކަމާ ގުޅިފައިވާ މައްސަލަތަކާއި އެ މައްސަލަތައް ޙައްލު ކުރާނޭ ގޮތްތަކާއި‪ ،‬ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ދެމި‬
‫ވ‬
‫ގންނައިދޭ ޢިލްމެވެ‪ .‬ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ހުރުމަށް ބޭނުން ާ‬
‫ނ ގޮތްތައް އުނ ަ‬
‫ނތައް ނިންމާ ޭ‬
‫ނންމު ް‬
‫ޖހޭ ި‬
‫ހުރުމަށް ނިންމަން ެ‬
‫ގ‬
‫ރވެ އެ ތަކެތި ޚިޔާރު ކުރުމާއި‪ ،‬ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ ތަފާތު ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިލުމު ެ‬
‫ނތެ ި‬
‫ފައިދާ ހުރި ކާނާއަށް ހޭލު ް‬
‫އފާވެރި‬
‫ނ މީހުންނާ ގުޅިގެން ު‬
‫ހ ް‬
‫ދ އެކަކު އަނެކަކަށް އިޙްތިރާމްކޮށް އަޅާލައި އޯގާތެރިވެ‪ ،‬އެ ެ‬
‫އބައިދޭނެއެވެ‪ .‬އަ ި‬
‫ޤާބިލުކަން ލި ް‬
‫ނ ކުދީން ކުރާ ކޮންމެ ކަމަކީ އެ ކަމުގެ ސަބަބުން ޞިއްޙަތާއި‬
‫ދިރިއުޅުމެއް އުޅުމުގެ ތަޖުރިބާ ލިބިގެންދާނެއެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރު ް‬
‫ދުޅަހެޔޮކަމަށް އަސަރު ކުރާނެ ކަމެއްކަން ކުދީންނަށް އެނގޭނެއެވެ‪.‬‬

‫މަޤްޞަދުތައް‪:‬‬
‫ވކި ފަރުދެއްކަން އެނގި‪ ،‬އަމިއްލަ ނަފްސުގެ އަގު ވަޒަންކޮށް‪ ،‬އަމިއްލަ ނަފްސަށް‬
‫ފތު‪ަ ،‬‬
‫‪ ‬ކުދީންނަށް ތިމާއަކީ ތަ ާ‬
‫އިތުބާރުކުރާ ކުދީން ކަމުގައި ވުން‪.‬‬
‫ނ‪.‬‬
‫ހނާއެކު ހަމަޖެހިގެން އުޅެން އެނގު ް‬
‫‪ ‬އެކަކު އަނެކަކާ އޮންނަ ގުޅުން ހަރުދަނާކޮށް‪ ،‬އެހެންމީ ު‬
‫ވމަށް ބޭނުންވާ ކާނާއާއި ކަސްރަތާއި‪ ،‬އަރާމާއި ބެހޭ‬
‫މންދާގޮތާއި ހަށިގަނޑު ހެދިބޮޑު ު‬
‫‪ ‬އެކުދީންގެ ހަށިގަޑު ހެދިބޮޑުވަ ު‬
‫ނ‪.‬‬
‫ރބާ ކުރު ް‬
‫މަޢުލޫމާތު ލިބި ތަޖު ި‬
‫ތއް އެނގި ދުޅަހެޔޮ‬
‫‪ ‬ފުރިހަމަ ޞިއްޙަތެއްގައި ހުރުމަށް ސާފުތާހިރުކަމާއި ބަލިން ރައްކާތެރިވުމަށް ކުރެވިދާނެ ކަންތައް ަ‬
‫ޞިއްޙަތެއްގައި ހުރުމަށްޓަކައި ރަގަޅު ގޮތްތަކެއް އިޚްތިޔާރު ކުރުން‪.‬‬
‫ވ‬
‫‪ ‬އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ދުޅަހެޔޮކަމަށްޓަކައި ގެދޮރާއި ސްކޫލާއި މުޖުތަމަޢުގެ ރައްކާތެރިކަމާބެހޭ ގޮތުން ލިބިފައި ާ‬
‫މަޢުލޫމާތުގެ އަލީގައި ރަގަޅު ގޮތްތަކެއް އިޙްތިޔާކުރުން‪.‬‬
‫ހތެރިވުމާއި‪ ،‬އެކުގައި މަސައްކަތް ކުރުމާއި‪ ،‬އިޙްތިރާމް ކުރުމާއި‪،‬‬
‫ނ މީހުންނަށް އެ ީ‬
‫‪ ‬ކުދީން އަމަލީ ގޮތުން އެހެ ް‬
‫ރތައް ދަސްކުރުން‬
‫ދ ވިސްނުންފަދަ އިޖްތިމާޢީ ހުނަ ު‬
‫ނނާމެ ު‬
‫ތެދުވެރިވުމާއި‪ ،‬އެހެންމީހު ް‬

‫‪27‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މުޤައްރަރުގެ އޮނިގަނޑު‬
‫މި މުޤައްރަރު ބެހިފައިވަނީ މައިގަޑު ‪ 4‬ސްޓްރޭންޑް އަކަށެވެ‪ .‬އެ ސްޓްރޭންޑްތައް ތިރީގައި އެވަނީއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬ޝަޚްސިއްޔަތު ބިނާކުރުމާއި އިޖުތިމާޢީ ތަރައްޤީ‬

‫ދ‬
‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި މައިގަޑު ތިން ބައި ހިމެނެއެވެ‪ .‬އެއީ ތިމާއަކީ ކާކުކަން ދެނެގަތުން (ޕާރސަނަލް އައިޑެންޓިޓީ)‪ ،‬ދޭ ޭ‬
‫ށ‬
‫ގުޅުންތައް އަދި ދިރިއުޅުމުގެ ގޮންޖެހުންތަކާއި ކުރިމަތިލުން (ރެސިލިއެންސް) މިއެވެ‪ .‬މި ސްޓްރޭންޑްގެ އެހީގައި ކުދީންނަ ް‬
‫އ‬
‫ކންތައްތަ ް‬
‫ކއި ކުޅަދާނަ ނޫން ަ‬
‫ކންތައްތަ ާ‬
‫އކުދީންނަށް ކުޅަދާނަ ަ‬
‫ދނެއެވެ‪ .‬އަދި ެ‬
‫ކން އެނގިގެން ާ‬
‫ތިމާއަކީ ތަފާތު‪ ،‬ވަކި ފަ ރުދެއް ަ‬
‫ލކަން އެންމެ މައްޗަކަށް ބޭނުންކުރެވޭނީ ކިހިނެއްކަން ފާހަގަ‬
‫ބ ް‬
‫ފާހަގަކުރެވި‪ ،‬ތިމާގެ އަމިއްލަ ޤާބިލްކަން އިތުރުކޮށް‪ ،‬އެޤާ ި‬
‫ގން‬
‫ނ އުޅެވޭނެ ގޮތްތައް އެނގި ެ‬
‫ހނާއެކު ހަމަޖެހިގެ ް‬
‫ނކަކާ އޮންނަ ގުޅުން ހަރުދަނާކޮށް‪ ،‬އެހެން މީ ު‬
‫އ ެ‬
‫ވެގެންދާނެއެވެ‪ .‬އަދި އެކަކު ަ‬
‫ދާނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬ހެދި ބޮޑުވުމާއި އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ހޭލުންތެރިކަން‬

‫ނންވާ ކާނާއާއި‬
‫ދބޮޑުވުމަށް ބޭ ު‬
‫ޑވަމުންދާގޮތާއި ހަށިގަނޑު ހެ ި‬
‫މި ސްޓްރޭންޑްގެ އެހީގައި އެކުދީންގެ ހަށިގަނޑު ހެދި ބޮ ު‬
‫ކަސްރަތާއި‪ ،‬އަރާމާއި ބެހޭ މަޢުލޫމާތު ލިބިގެންދާނެއެވެ‪ .‬އަދި މީގެ އިތުރުން ފުރިހަމަ ޞިއްޙަތެއްގައި ހުރުމަށް ސާފުތާހިރުކަމާއި‬
‫ބަލިން ރައްކާތެރިވުމަށް ކުރެވިދާނެ ކަންތައްތައް އެނގޭނެއެވެ‪ .‬އަދި ހަށިގަނޑުގެ ބޭރުން ފެންނަ ގުނަވަންތައް އެނގި‪ ،‬އަންހެން‬
‫ކުދިންނާއި ފިރިހެން ކުދިންގެ ތަފާތު އެނގިގެންދާނެއެވެ‪ .‬މި ސްޓްރޭންޑްގެ އެހީގައި ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ހުރުމަށްޓަކައި‬
‫ބގެންދާނެއެވެ‪.‬‬
‫ލ ި‬
‫މތުތައް ި‬
‫ރަގަޅު ގޮތްތަކެއް އިޚްތިޔާރު ކުރުމަށް ބޭނުންވާ މަޢުލޫ ާ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ވަކި ވަކި ފަރުދުންނާއި މުޖުތަމަޢުގެ ދުޅަހެޔޮކަން‬

‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި މައިގަޑު ހަތަރު ބައި ހިމެނެއެވެ‪ .‬އެއީ ތިމާވެށީގެ ދުޅަހެޔޮކަން‪ ،‬އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ދުޅަހެޔޮކަން‪ ،‬ގެދޮރުގެ‬
‫ރައްކާތެރިކަން އަދި ސްކޫލާއި މުޖުތަމަޢުގެ ރައްކާތެރިކަން މިއެވެ‪ .‬މި ސްޓްރޭންޑްގެ އެހީގައި ކުދީންނަށް ތިމާވެށްޓާއި މެދު‬
‫ހޭލުންތެރިވެ‪ ،‬ދިމާވާ މައްސަލަތައް މަދުކޮށް‪ ،‬ހައްލުކުރާނެގޮތްތައް އެނގިގެންދާނެއެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން ސްކޫލާއި މުޖުތަމަޢުން‬
‫ގނެއެވެ‪.‬‬
‫ލންތެރިވެ‪ ،‬ރައްކާތެރިވާން އެނ ޭ‬
‫ކުރިމަތިވެދާނެ ނުރައްކާތަކަށް ހޭ ު‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ޖިސްމާނީ ދުޅަހެޔޮކަން‬

‫މި ސްޓްރޭންޑްގެ އެހީގައި ކުދީންކުރާ ކަންކަމުގައި އިތުބާރާއެކު އެކަމެއް ކުރުމުގެ ޤާބިލްކަން ލިބި‪ ،‬ޙަރަކާތްރިކޮށް އުޅެވި‪،‬‬
‫ނދާނެއެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން ކުލާސްތެރޭގައާއި ކުލާހުން ބޭރުގައި‪،‬‬
‫ދުޅަހެޔޮކަމާއެކު ހުރުމުން ލިބޭ ފައިދާތައް ކުދީންނަށް އެނގިގެ ް‬
‫އަދި ފެނުގެ ތެރޭގައި ޙަރަކާތްތެރިވާއިރު ކުދީންގެ އަތާއި ފައި އަދި ހަށިގަނޑުގެ އެކި ގުނަވަންތަކުގެ ގުޅުމާއި (ކޯޑިނޭޝަން)‬
‫އގެ ތެރެއިން އިތުރު ކޮށްދޭނެއެވެ‪.‬‬
‫ކޮންޓްރޯލް ކުރުމާއި‪ ،‬ރަގަޅަށް ޙަރަކާތްތެރިވުމުގެ ޤާބިލްކަން މިބަ ި‬

‫‪28‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬ޝަޚްސިއްޔަތު ބިނާކުރުމާއި އިޖުތިމާޢީ ތަރައްޤީ‬
‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ނ‪.‬‬
‫އުމުރާއި‪ ،‬ތިމާގެ އަމިއްލަ ސިފަތަކާއި‪ ،‬އިޙްސާސްތައް ބުނެދިނުމު ް‬ ‫‪.1‬‬ ‫ޝ‪.‬ބ‪.‬އ‪.‬ތ‪ :1 .‬ޝަޚްސިއްޔަތު‬
‫ބިނާކުރުމާއި އިޖުތިމާޢީ ތަރައްޤީއަށް‬
‫ނ‪.‬‬
‫މ ް‬
‫އަމިއްލަ އެއްޗެތި ޒިންމާދާރު ގޮތެއްގައި ބަލަހައްޓާން ފެށު ު‬ ‫‪.2‬‬
‫ބޭނުންވާ މަޢުލޫމާތުގެ އަލީގައި‬
‫ނ‪.‬‬
‫މ ް‬
‫ކުލާހުގެ ޙަރަކާތްތަކުގައި ޖެހިލުމެއްނެތި ބައިވެރިވާން ފެށު ު‬ ‫‪.3‬‬ ‫ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ހުރުމަށް‬
‫ކަންކަން ނިންމަން އެނގުން‪.‬‬
‫އެއްކުއްޖަކާ ނުވަތަ ގިނަކުދިންނާ މުޢާމަލާތުކޮށް ރަޙްމަތްތެރިކަމުގެ ގުޅުން‬ ‫‪.4‬‬
‫ނ‪.‬‬
‫އުފައްދަން ފެށުމު ް‬

‫އެކުގައި އުޅޭ ކުދީންނާއި ބޮޑެތި މީހުންނާއިއެކު ރަގަޅު ގުޅުމެއް އުފައްދައި‬ ‫‪.5‬‬

‫ނ‪.‬‬
‫އިޙްތިރާމާއެކު މުޢާމަލާތް ކުރަން ފެށުމު ް‬

‫ގ ކިޔައިދިނުމުން‪.‬‬
‫ދން އެނ ި‬
‫ކަންކަމުގައި ހެވައި ނުބައި ވަކިކޮށް ސަބަބު ބަޔާންކޮށް ޭ‬ ‫‪.6‬‬

‫ށ‬
‫ދިރިއުޅުމުގައި ކުރިމަތިލާ ކޮންމެ ކަމަކުން ކާމިޔާބު ނުވެދާނެކަން ޤަބޫލުކޮ ް‬ ‫‪.7‬‬
‫ނ‪.‬‬
‫ކާމިޔާބު ހޯދަން އިތުރަށް މަސައްކަތްކުރަން ފެށުމު ް‬

‫ފުރުޞަތު ހޯދުމުގެ ގޮތުން ކެތްތެރިކަމާއެކު ބައެއް ފަހަރު މަޑުކުރަން ޖެހޭނެކަން‬ ‫‪.8‬‬

‫އެނގި ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬ހެދި ބޮޑުވުމާއި އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ހޭލުންތެރިކަން‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ނމުން‪.‬‬
‫ބ ު‬
‫ކރަން އެނގި ކުރާބޭނުންތައް ު‬
‫‪ .1‬ހަށިގަނޑުގެ ގުނަވަންތައް ވަކި ު‬ ‫ހ‪.‬އ‪.‬ހ‪ :1 .‬ހެދި ބޮޑުވުމާއި އަމިއްލަ‬
‫ނަފްސު ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ހުނަރު‬
‫ށ‬
‫"ގޯސް އަތްލުން" ވަކިކޮ ް‬ ‫ތަފާތު ވައްތަރުގެ ގައިގޯޅިވުމާއި "ރަނގަޅު އަތްލުން"‬ ‫‪.2‬‬
‫އެނގި ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި‬
‫ނ‪( .‬މިސާލު‪ :‬ބައްދާލުން‪ ،‬ދޮނެއް ދިނުން‪ ،‬ކުޅުން‪ ،‬މަޑުމަޑުން ފިރުމާލުން‪،‬‬
‫ބުނުމު ް‬
‫ހުރުމަށް ބޭނުންވާ އަސާސީ ގޮތްތައް‬
‫ބނުންކޮށްގެން)‬
‫ޖެހުން‪ ،‬ކޮށްޕުންފަދަ ބަސްތައް ޭ‬
‫ނިންމަން އެނގުން‪.‬‬
‫ނ އަނިޔާއެއް ލިބޭ ވަގުތެއްގައި "ނޫން" ބުނެ‪،‬‬
‫ހލަތުގައި ނޫ ީ‬
‫ހިތްހަމަނުޖެހޭ ާ‬ ‫‪.3‬‬
‫ބޮޑުމީހަކާ އެކަން ޙިއްޞާކުރުމުން‪.‬‬

‫ހަށިގަނޑު ބޮޑުވުމަށާއި ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ހުރުމަށް ބޭނުންވާ ކާނާއާއި‬ ‫‪.4‬‬

‫‪29‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ކމުން‪.‬‬
‫ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ދައްކައި ދެއް ު‬

‫ހަށިގަނޑު ބޮޑުވުމަށާއި ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ހުރުމަށް އަރާމާއި ކަސްރަތު‬ ‫‪.5‬‬

‫ބޭނުންވާކަމުގެ މުހިއްމުކަން އެނގި އެވާހަކަ ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫ށ‬
‫އ އެނގި އެގޮތަ ް‬
‫ގޑިއަށް ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތަ ް‬
‫ނ ަ‬
‫ޤަވާޢިދެއްގެ މަތިން ގަޑި ް‬ ‫‪.6‬‬
‫ނ‪.‬‬
‫ކަންތައް ކުރަން ފެށުމު ް‬

‫ނ ވާހަކަ ދައްކައި‬
‫ގތު ް‬
‫ތކަށް ދެވޭ ފަރުވާތަކާ ބެހޭ ޮ‬
‫ބލި ަ‬
‫ބތައް އެނގި ަ‬
‫ބަލިވާ ސަބަ ު‬ ‫‪.7‬‬
‫ނ‪.‬‬
‫ބުނެ ދެއްކުމު ް‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ވަކިވަކި ފަރުދުންނާއި މުޖުތަމަޢުގެ ދުޅަހެޔޮކަން‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫އއްޗެތީގެ ގޮތުގައި‬
‫ެ‬ ‫‪ .1‬އިންސާނުން ދިރި ތިބުމަށް ބޭނުންވާ އެންމެ މުހިއްމު‬ ‫ވ‪.‬ފ‪.‬މ‪.‬ދ‪ :1 .‬ދުޅަހެޔޮ‬
‫ސާފުވައި‪ ،‬ސާފުފެން އަދި ކާނާ ލިސްޓު ކޮށް ދެއްކުމުން‪.‬‬ ‫ދިރިއުޅުމެއް އުޅުމަށްޓަކައި ވަކިވަކި‬
‫ފަރުދުންނާއި މުޖްތަމަޢެއްގައި‬
‫ގަދަ ވަޔާ‪ ،‬ވާރެއިން‪ ،‬އަދި އަވިން ރައްކާތެރިވުމުގެ މުހިއްމުކަމާއި ކުރެވިދާނޭ‬ ‫‪.2‬‬
‫ހުންނަންޖެހޭ ސިފަތައް އެނގުން‪.‬‬
‫ނ ތަކެއްޗާއި ގުޅޭގޮތުން ވާހަކަ ދައްކައި އެ‬
‫ކަންތައްތަކާއި‪ ،‬ބޭނުންކުރެވިދާ ޭ‬
‫ނ‪.‬‬
‫ކަންތައްތައް ދެއްކުމު ް‬

‫ށ‬
‫އތައް ފާހަގަކޮ ް‬
‫ފެނާއި ވައި ސާފުކޮށް ބެހެއްޓުމަށްޓަކައި ކުރެވޭނެ ކަންތަ ް‬ ‫‪.3‬‬
‫ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫މދު ވާހަކަދައްކައި‬
‫އޓުމުގެ މުހިއްމު ކަމާ ެ‬
‫އަމިއްލަ ނަފްސު ސާފު ތާހިރުކޮށް ބެލެހެ ް‬ ‫‪.4‬‬
‫އެކަންކަން ކޮށް ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫ގެދޮރާއި ސްކޫލާއި މުޖުތަމަޢު ރައްކާތެރި ކުރުމުގެ މުހިއްމުކަމާއި‪ ،‬ރައްކާތެރިކޮށް‬ ‫‪.5‬‬

‫ނ‪.‬‬
‫ށޓަކައި ކުރެވިދާނެ ކަންތައްތައް ފާހަގަކޮށް ބުނުމު ް‬
‫ބެލެހެއްޓުމަ ް‬

‫‪30‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ޖިސްމާނީ ދުޅަހެޔޮކަން‬
‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬

‫ޙަރަކާތްތައް‬ ‫ތކުގެ‬
‫ވައްތަރު ަ‬ ‫ތަފާތު‬ ‫ކުރާ‬ ‫އމަށް‬
‫ދި ު‬ ‫ތނަށް‬
‫އަނެއް ަ‬ ‫‪ .1‬އެއްތަނުން‬ ‫ޖ‪.‬ދ‪ :1 .‬ހެދިބޮޑުވާ އުމުރުފުރާގައި‬
‫ނ‪( .‬ލޮކޮމޯޓޯ)‬
‫ތަޖުރިބާކޮށް ދެއްކުމު ް‬ ‫ޙަރަކާތްތެރިވުމަށް ބޭނުންވާ އަސާސީ‬
‫ޙަރަކާތްތަކާއި ހުނަރުތައް އެނގި‬
‫ނ‪.‬‬
‫ރބާކޮށް ދެއްކުމު ް‬
‫ތ ވައްތަރުގެ ޙަރަކާތްތައް ތަޖު ި‬
‫އެއްތަނެއްގައި ހުރެ ކުރާ ތަފާ ު‬ ‫‪.2‬‬
‫ތަޖުރިބާ ކުރުން‪.‬‬
‫ޓވް)‬
‫(ނޮން ލޮކޮމޯޓޯ އަދި މެނިޕިއުލޭ ި‬

‫ލޮލާއި އަތުގެ ގުޅުން ތަރައްޤީކުރުމުގެ ޙަރަކާތްކޮށް ދެއްކުމުން‪.‬‬ ‫‪.3‬‬

‫ހކަ ދައްކައި އޭގެ‬

‫ތިމާގެ އަމިއްލަ ހަށިގަނޑު ހެލި ފެލިވެ އުޅޭގޮތާއިބެހޭ ގޮތުން ވާ ަ‬ ‫‪.4‬‬
‫ޙަރަކާތްތައް ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫ހނަރުތައް ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ނކޮށްގެން ތަފާތު ު‬
‫ބނު ް‬
‫ހަށިގަނޑުގެ ގުނަވަންތައް ޭ‬ ‫‪.5‬‬

‫ޝައުގުވެރި ކަމާއެކު ކުޅޭހިތްވާ ކުޅިވަރުތައް އެނގި އެކުޅިވަރެއް ކުޅުމުން‪.‬‬ ‫‪.6‬‬

‫ކޮންމެ ކުޅިވަރެއްގައިވެސް ވަކި ޤަވާޢިދުތަކެއް ވާކަމާ އެ ޤަވާޢިދަށް ކުޅުމުން‪.‬‬ ‫‪.7‬‬

‫ކުޅިވަރު ކުޅުމަށް ބޭނުންކުރާ ތަކެތި ބޭނުންކުރާނެ ގޮތް ބުނުމުން‪.‬‬ ‫‪.8‬‬

‫ފެނުގެ ކުޅިވަރުތައް ކުޅުމަށް ޝައުޤުވެރިވެ ފެނުގެ ޙަރަކާތްތަކުގައި ބައިވެރިވުމުން‪.‬‬ ‫‪.9‬‬

‫‪ .10‬ތަފާތު ތަކެއްޗަށް ފެން އަޅާ‪ ،‬އޮއްސާ ހުސްކުރުން ފަދަ ޙަރަކާތްތައް ތަކުރާރުކޮށް‬

‫ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫‪ .11‬ވެލީގެ ކުޅިވަރުތައް ކުޅުމަށް ޝައުޤުވެރިވެ ވެލީގެ ޙަރަކާތްތަކުގައި ބައިވެރިވުމުން‪.‬‬

‫‪31‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ޤައުމީ މަންހަޖު ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް މުޤައްރަރު‬

‫ހިސާބު ޢިލްމް‬

‫ތަޢާރަފް‬
‫ނމެ މުހިއްމު އެއް ދާއިރާއެވެ‪ .‬މި‬
‫އ ް‬
‫ޖގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ އުނގެނުމުގެ ދާއިރާ ތަކުގެ ތެރެއިން ެ‬
‫މންހަ ު‬
‫ހިސާބު ޢިލްމަކީ ޤައުމީ ަ‬
‫މާއްދާގެ ތެރެއިން ދަސްވާ މަޢުލޫމާތާއި‪ ،‬ހުނަރާއި އަގުތަކާއި ދޭތެރޭ ދެކޭ ގޮތްތަކަކީ ކުދީންގެ ޙަޔާތުގެ ކޮންމެ ކަމެއްގައިވެސް‬
‫ބ‬
‫ވސީލަތްތަކެކެވެ‪ .‬އަދި އުނގެނުމުގެ ތެރެއިން ކުދީންނަށް ލި ޭ‬
‫ރަގަޅަށް މަސައްކަތްކޮށް‪ ،‬ކުރިއެރުން ހޯދުމަށް ލިބިދެވޭ ަ‬
‫ދންތެރި ކަމާއި މައްސަލަ ޙައްލު ކުރުމުގެ ހުނަރު ލިބިގެންދާނެއެވެ‪ .‬އަދި ކަންކަމުގެ ސަބަބު ހޯދައި‬
‫ތަޖުރިބާތަކުން ކުދީންގެ އުފެއް ު‬
‫ދ އުފެއްދުންތެރި ގޮތެއްގައި ކަންކަމާ މެދު ވިސްނުމުގެ ޤާބިލުކަން ލިބުމާއެކު‪ ،‬ވިސްނުމުގެ ހުނަރު‬
‫ދެނެގަތުމާއި ބިނާ ކުރަނިވި އަ ި‬
‫ތަރައްޤީ ވެގެން ދާނެއެވެ‪.‬‬

‫ޖބުރާ‬
‫ޖިއޮމެޓްރީ އާއި އަލް ި‬ ‫އ‬
‫އ ވެއެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރޭގައި އެރިތްމެޓިކް އާ ި‬
‫ބޔަކަށް ބަހައި ލެވިފަ ި‬
‫ފތު އެތައް ަ‬
‫ހިސާބު މާއްދާ ތަ ާ‬
‫ހނަރާއި‪،‬‬
‫މޢުލޫމާތާއި ު‬
‫ށ ބޭނުންވާ ަ‬
‫ނތައް ފުއްދުމަ ް‬
‫ބ ޢިލްމަކީ ޢާންމު ދިރިއުޅުމުގައި ތަފާތު ބޭނު ް‬
‫ހިމެނެއެވެ‪ .‬އެހެންކަމުން‪ ،‬ހިސާ ު‬
‫މައްސަލަ ޙައްލު ކުރުމާއި ހިސާބު ޢިލްމަށް ލޯބި ޖެއްސުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ މުހިއްމު އާލާތެކެވެ‪ .‬ކަންކަން ހޯދާބެލުމާއި‪ ،‬ކަންކަމާއި‬
‫ބެހޭގޮތުން ސުވާލު ކުރުމާއި‪ ،‬ކަންކަން ސައްޙަތޯ ބެލުމާއި‪ ،‬ހިސާބު ޢިލްމް ބޭނުން ކޮށްގެން ކަންކަން ތަންފީޒު ކުރުމާއި‪ ،‬ވަކި‬
‫ސބު މާއްދާގެ ތެރެއިން ކުދީން‬
‫ހސާބު ޢިލްމުގެ ޤަވާޢިދުތަކާއި އުޞޫލުތައް ބޭނުންކުރަން ހި ާ‬
‫މައްސަލަތަކަށާއި ޙާލަތްތަކަށް ި‬
‫ދަސްކުރެއެވެ‪.‬‬

‫މަޤްޞަދުތައް‬
‫ނ‪.‬‬
‫‪ ‬މައްސަލަ ޙައްލު ކުރުމަށް އިތުބާރާއެކު ހިސާބު ޢިލްމުގެ ބޭނުން ހިފު ް‬
‫ނ‪.‬‬
‫ކށްގެން މަޝްވަރާކޮށް‪ ،‬ސަބަބު ހޯދު ް‬
‫‪ ‬ހިސާބު ޢިލްމުގެ ބޭނުން ޮ‬
‫ނ‪.‬‬
‫ބލައިގަތު ް‬
‫‪ ‬ހިސާބު ޢިލްމުގެ އަގުވަޒަންކޮށް ަ‬
‫ކރާގޮތާ ދެމެދު ހުރި ގުޅުންތައް ދެއްކުން‪.‬‬
‫‪ ‬ހިސާބު ޢިލްމާއި އޭގެ ބޭނުން ު‬
‫‪ ‬މުޅި ޢުމުރުގައިވެސް ޢިލްމު އުނގެނުމުގެ ޝައުގުވެރިކަމެއް އުފެދުން‪.‬‬
‫ގ‬
‫ބނާ ކުރުމުގައި ހިސާބު ޢިލްމު ެ‬
‫‪ ‬ހިސާބު ޢިލްމްގެ އަސާސީ މިންވަރު އެނގޭ ބައެއްކަމަށް ވުމާއި‪ ،‬މުޖުތަމަޢު ި‬
‫ނ‪.‬‬
‫ފ ް‬
‫ބޭނުން ހި ު‬

‫‪32‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މުޤައްރަރުގެ އޮނިގަނޑު‬
‫ފއި ވަނީ މައިގަޑު ‪ 5‬ސްޓްރޭންޑް މައްޗަށެވެ‪.‬‬
‫މި އުނގެނުމުގެ ދާއިރާ ބިނާ ވެ ަ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬ޢަދަދު ޖެހުމާއި ގުނުން‬

‫މި ސުރުޚީގެ ދަށުން ކުދީން އުނގެނޭނީ އަދަދު ޖެހުމާއި އެއްކޮށް ކެނޑުމެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން އަދަދު ޖެހުމުގެ ޒަރީޢާއިން‬
‫ހޯދުންތައް ހޯދައި އަންދާޒާ ކޮށް ދުވަހުން ދުވަހަށް ދިމާވާ އެކި މައްސަލަ ތަކުގެ ޙައްލު ހޯދަން ކުދިން ދަސްކުރާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬މިންކުރުން‬
‫ނތަކުގެ ވަށަމިނާއި އަކަމިނާއި ކޮޑިމިން ހޯދުމާއި ވަގުތާއި ބާރުމިން ހިމެނެއެވެ‪ .‬އަދި‬
‫ގނޭނީ ބައްޓަ ް‬
‫މި ބައިގެ ދަށުން ކުދީން އުނ ެ‬
‫ރ މިން ހޯދުން ހިމެނޭނެއެވެ‪.‬‬
‫ރބަ ު‬
‫ނ ހޯދުމާއި ބައްޓަންތަކުގެ ބަ ާ‬
‫މީގެ އިތުރުން އެކި އެކި ބައްޓަންތަކުގެ މިންތައް އަންދާޒާ ކޮށްގެ ް‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ބައްޓަމާއި ހުސްޖާގަ‬

‫ގަނޑު ބައްޓަން (‪3‬ޑީ ޝޭޕްސް) އަދި ކަންކަން ދެނެގަތުމާއި ބޭނުން‬ ‫މި ބައިގެ ދަށުން ފަތާ ބައްޓަން (‪2‬ޑީ ޝޭޕްސް) އާއި‬
‫އ‬
‫ނނަށް ހުސްޖާގަ ފަހުމްވެ ދެނެގަތުމާ ި‬
‫މ ބައިގެ ތެރެއިން ކުދި ް‬
‫ނނާނެއެވެ‪ި .‬‬
‫އ ކުދީން ދެނެގަ ް‬
‫ލތުތަ ް‬
‫ކުރާނެގޮތާއި އަންނަ ހާ ަ‬
‫އވެ‪.‬‬
‫އުނގެނުމަށް ފަސޭހަވެގެން ދާނެ ެ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ޑޭޓާ‬
‫މސީލު ކުރުމާއި ދޭހަ ކުރުމުގެ‬
‫ޢލޫމާތު މާނަހުރި ގޮތެއްގައި ތަ ް‬
‫މި ބައިގެ ދަށުން ތަފާސް ހިސާބުގެ ބައިތަކާއި އެއްކުރެވޭ މަ ު‬
‫ނއެވެ‪.‬‬
‫ވ ެ‬
‫ޤާބިލިއްޔަތު އުނގަންނައި ދެ ޭ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :5‬ޕެޓާރނިންގ‬
‫ށ‬
‫ރބާކޮށް މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމަ ް‬
‫ސފަތަކާއި [ޕަޒުލް] ރާވައި ތަޖު ި‬
‫ށން ކުދީން އެކި އެކި އެތުރުންތަކާއި ޢަދަދުގެ ި‬
‫މި ބައިގެ ދަ ު‬
‫ބ ކުރުމާއި ތަރުތީބު ކުރެވޭ ގޮތާއި ސަބަބު ދެނެގަނެ އެކަތި‬
‫ތ ު‬
‫އެހީތެރިވެދޭނެއެވެ‪ .‬އެތުރުމުގެ ތަޖުރިބާތަކުގެ ތެރެއިން ތަރު ީ‬
‫އަނެއްކައްޗާ އޮތް ގުޅުން ދެނެގަންނާނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬އަދަދު ޖެހުމާއި ގުނުން‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬

‫‪33‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ނންބަރެއް ދައްކުވައިދޭ އަދަދަށް‬
‫‪ 0 .1‬އާއި ‪ 10‬އާއި ދޭތެރޭ ކޮންމެ ނަންބަރަކަށް އެ ަ‬ ‫އ‪.‬ޖ‪.‬ގ‪ :1 .‬ދިވެހިންނާއި‬
‫ދއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ނަންބަރު ‪ 2‬އާ ކޮންމެވެސް‬
‫އެއްޗެތި ބަހައްޓަން އެނގޭކަން ެ‬ ‫އިނގިރޭސިން ގުނުމާއި‪ ،‬ނަންބަރުތައް‬
‫ދެ އެއްޗަކާއި ގުޅުވުން)‬ ‫ތަރުތީބު ކުރުމާއި‪ ،‬ފާހަގަ ކުރުމާއި‪،‬‬
‫ނ‪.‬‬
‫‪ .2‬ޅެމާއި ލަވަޔާއި ވާހަކައިގެ ތެރެއިން ‪ 1‬ން ‪ 50‬އަށް ގުނުމު ް‬ ‫ނަންބަރުތައް ކިޔުން‪.‬‬
‫‪ 2 .3‬ން ‪ 2‬ން ‪ 10‬އާއި ހަމައަށް ގުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪)..،8 ،6 ،4 ،2 :‬‬
‫ތށާއި‬
‫ނ ‪ 5‬އާއި ‪ 10‬ނަންބަރު ހިމެނޭގޮތަށް ފަހަ ަ‬
‫ގ ް‬
‫ނބަރުތަކުން ފަށައި ެ‬
‫‪ .4‬ތަފާތު ނަ ް‬
‫ކުރިއަށް ގުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ ،10 ،9 ،8 ،7 ،6 :‬ނުވަތަ ‪)،2 ،3 ،4 ،5 ،6‬‬

‫ބރުތައް ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ނން ަ‬
‫‪ .1‬އެކި އެއްޗެތި ބޭނުންކޮށްގެން ‪ 10‬ވަނަ ނަންބަރާ ހަމައަށް ަ‬ ‫އ‪.‬ޖ‪.‬ގ‪ :2 .‬ނަންބަރުތަކުގެ އަގު‬
‫ދވިފައިވާ‬
‫ނނަ ނަންބަރު ތަކުގެ ތެރެއިން ެ‬
‫ހ ް‬
‫‪ 10 .2‬ވަނަ ނަންބަރާ ހަމައަށް ު‬ ‫ފާހަގަކޮށް އަންދާޒާ ކުރަން އެނގުން‪.‬‬
‫ނންބަރު ފާހަގަކޮށް‬
‫ނނަ ަ‬
‫ތށާއި ކުރިއަށް އަދި ދެނަންބަރު މެދަށް އަ ް‬
‫ނަންބަރުގެ ފަހަ ަ‬
‫ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ހދިފައިވާ ސެޓްތަކެއް އަޅާ‬
‫އއްޗެތި ބޭނުންކޮށްގެން ެ‬
‫‪ 10 .3‬އަށްވުރެ މަތި ނުވާގޮތަށް ެ‬
‫ކިއުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬އެއަށްވުރެ ގިނަ‪ ،‬އެސެޓަށްވުރެ މަދު ނުވަތަ ދެ ސެޓް‬
‫އެއްވަރު)‬
‫ހދިފައިވާ ސެޓްތަކެއް‬
‫އއްޗެތި ބޭނުންކޮށްގެން ެ‬
‫‪ 10 .4‬އަށްވުރެ މަތި ނުވާގޮތަށް ެ‬
‫ތަރުތީބުކޮށް‪ ،‬އެސެޓެއްގައި ހިމެނޭ އެއްޗެތީގެ ޢަދަދު ދައްކުވައިދޭ ނަންބަރާއި‬
‫ގުޅުވުމުން‪.‬‬
‫ދވިފައިވާ‬
‫ނނަ ނަންބަރު ތަކުގެ ތެރެއިން ެ‬
‫ހ ް‬
‫‪ 10 .5‬ވަނަ ނަންބަރާ ހަމައަށް ު‬
‫ތފާތު ގޮތްތައް ހޯދައި ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ނަންބަރަކަށް ސެޓެއް ހެދިދާނެ ަ‬
‫ކށްގެން ހެދިފައި ހުންނަ‬
‫ޢދަދުތައް ބޭނުން ޮ‬
‫‪ 5 .6‬ވަނަ ނަންބަރަށްވުރެ ދަށުގެ ަ‬
‫ނމުން‪.‬‬
‫ސެޓްތައް ގުނުމަކާއި ނުލައި ބު ު‬
‫ނބަރުތައް ކިޔާ‪ ،‬ހިސާބު އަކުރުންނާއި‬
‫ނ ް‬
‫‪ 10 .7‬ވަނަ ނަންބަރާ ހަމައަށް ަ‬
‫އނަންބަރުތައް ލިޔުމުން‪.‬‬
‫އިނގިރޭސިން ނުވަތަ ދިވެހިން ެ‬
‫‪ 10 .8‬އަށްވުރެ މަތިނުވާ ޢަދަދެއްގެ އެއްޗެތީގެ ޢަދަދު އަންދާޒާ ކުރުން‪.‬‬

‫‪ .1‬އެއްކުރުމަށް ދެ ސެޓްގައި ހިމެނޭ އެއްޗެތި އެއްކޮށް ދެއްކުމުން‪.‬‬ ‫އ‪.‬ޖ‪.‬ގ‪ :3 .‬އެއްކުރުމާއި ކެނޑުމާއި‬

‫ކރިއަށް ގުނަމުން ދިއުމާއި އެއްކުރުމާއި ގުޅުވަން‬
‫ފށިގެން ު‬
‫ގުޅޭ ބަސްތައް ބޭނުން ކުރަން ފެށުމާއި ‪ .2‬ދީފައިވާ ނަންބަރުން ެ‬
‫ދެއްކުމުން‪.‬‬ ‫އެކިވައްތަރުގެ އެއްޗެތި ބޭނުންކޮށްގެން‬
‫ޑމާއި ގުޅުވަން‬
‫ފހަތަށް ގުނަމުން ދިއުމާއި ކެނ ު‬
‫ފށިގެން ަ‬
‫‪ .3‬ދީފައިވާ ނަންބަރުން ެ‬ ‫އެއްކޮށް ކެނޑުން‪.‬‬
‫އެނގެން ފެށުމުން‪.‬‬

‫‪34‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މސާލު‪:‬‬
‫ފށުމުން‪ި ( .‬‬
‫‪ .4‬އެއްކުރުމާއި ކެނޑުމާއިބެހޭ ބަސްތައް ބޭނުންކުރަން ެ‬
‫ގެންދިއުން‪ ،‬ނެގުން‪ ،‬ކިހާވަރެއް‪ ،‬ބާކީ ހުރީ‪ ،‬ޖުމްލަ‪ ،‬އެއްކުރުން‪ ،‬ގެނައުން)‬

‫ކރަން ފެށުމުން‪.‬‬
‫‪ .1‬ފައިސާއާ ބެހޭ ބަސްތައް ބޭނުން ު‬ ‫އ‪.‬ޖ‪.‬ގ‪ :4 .‬ފައިސާ ފާހަގަކުރުމަށް‬
‫‪ 10 .2‬ލާރިއާ ހަމައަށް ލާރީގެ މޫނުމަތީ އަގު ފާހަގަކުރުން‪ ،‬އަދި ‪ 10‬ރުފިޔާއާ‬ ‫ނޫޓާއި ލާރި ވަކިކުރަން އެނގުން‪.‬‬
‫ކމުން‪.‬‬
‫މން ނުވަތަ ދެއް ު‬
‫ހަމައަށް ފައިސާގެ މޫނުމަތީ އަގު ފާހަގަކޮށް ބުނު ު‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬މިންކުރުން‬
‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ނން ކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ދިގު‪،‬‬
‫ނބެހޭ ބަސްތައް ބޭ ު‬
‫‪ .1‬މިންއެޅުމަށް ބޭނުންކުރާ ދިގުމި ާ‬ ‫މ‪ :1 .‬މިން އެޅުމަށް ބޭނުންކުރާ‬
‫ކުރު‪ ،‬އުސް‪ ،‬ފުޅާ‪ ،‬ހަނި)‬ ‫ބަސްތައް އެނގި‪ ،‬އެކި އެކި‬

‫‪ .2‬ދެ އެއްޗެއް އަޅާ ކިއުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ދިގު‪ ،‬އެއަށްވުރެ ދިގު‪ ،‬އެންމެދިގު)‬ ‫ހާލަތްތަކުގައި މިންއަޅަން އެނގުން‪.‬‬

‫‪ .3‬ޓީޗަރުގެ އެހީތެރި ކަމާއެއްކޮށް‪ ،‬އާންމުކޮށް ބޭނުން ނުކުރާ މިނެއް އިޚްތިޔާރުކޮށް‬

‫ދިގުމިން އަޅައި ދެއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ކައިވަތް‪ ،‬ފައިތިލަ)‬

‫ކރުމުން‪( .‬މިސާލު‪:‬‬
‫ނބެހޭ ބަސްތައް އެނގި‪ ،‬ބޭނުން ު‬
‫ދ ާ‬
‫‪ .1‬މިންކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ބަރު ަ‬ ‫މ‪ :2 .‬މިންކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ‬
‫ބަރު‪ ،‬ލުއި)‬ ‫ބަސްތައް އެނގި‪ ،‬އެކި އެކި‬
‫‪ .2‬އެއްޗެތި އުފުއްލާލައިގެން ނުވަތަ ހިފާގެންގުޅުމުގެ ތެރެއިން‪ ،‬އެ އެއްޗެއްގެ ބަރުމިން‬ ‫ހާލަތްތަކުގައި މިންކުރަން އެނގުން‪.‬‬
‫އަންދާޒާކޮށް ބުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ލުބޯ‪ ،‬އާފަލު)‬
‫ރކަށް ބަރުދަން ހުންނަ ތަކެއްޗާއި‪ ،‬ބަރު ނުވަތަ‬
‫ބނުންކޮށްގެން އެއްވަ ަ‬
‫‪ .3‬ތިލަފަތެއް ޭ‬
‫ށ އަޅާ ކިޔުމުން‪.‬‬
‫ލުއިތަކެތީގެ ބަރުދަން އަންދާޒާކޮ ް‬

‫ކރުމުން‪.‬‬
‫ނބެހޭ ބަސްތައް އެނގި‪ ،‬ބޭނުން ު‬
‫‪ .1‬މިންކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ކޮޑިމި ާ‬ ‫މ‪ :3 .‬މިންކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ‬
‫ފރިފަ)‬
‫(މިސާލު‪ :‬ގިނަ‪ ،‬މަދު‪ ،‬ހުސް‪ު ،‬‬ ‫ކޮޑިމިންތައް އެނގި‪ ،‬ކޮޑިމިނާބެހޭ‬
‫‪ .2‬ދެއެއްޗެއްގެ ކޮޑިމިން އަޅާ ކިޔުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ގިނަ‪ ،‬މަދު)‬ ‫ބަސްތައް ބޭނުންކޮށް‪ ،‬އެކި އެކި‬
‫ވރުގެ ކޮޑިމިނަކީ އެކަންވާރެއްގައި ހުންނަ‬
‫‪ .3‬އެއްޗެތި އެޅޭގޮތަށް ހުންނަ ކަން ާ‬ ‫ހާލަތްތަކުގައި މިންކުރަން އެނގުން‪.‬‬
‫ހުސްޖާގައިގެ މިންވަރުކަން ބުނެ ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫‪35‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސތައް ބޭނުން ކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ދުވަސް‪،‬‬
‫‪ .1‬ވަގުތު ބުނުމަށް ބޭނުންކުރާ ބަ ް‬ ‫މ‪ :4 .‬ވަގުތަށް ނިސްބަތްވާ‬
‫ރޭގަނޑު‪ ،‬ދަންވަރު)‬ ‫ބަސްތައް އެނގި‪ ،‬އެ ވަގުތަކާ ގުޅޭ‬
‫‪ .2‬ދުވާލާއި ރޭގަނޑު ވަކި ކުރަން އެނގި‪ ،‬ދުވާލާއި ރޭގަނޑު ކުރާ އެކިއެކި‬ ‫ހާލަތުތައް ދެނެގަތުން‪.‬‬
‫ކަންކަމުގެ ތަފާތު ބުނެ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫މން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ވަކި ގަޑިއެއް ޖެހުން‪ ،‬މިއަދު‪،‬‬
‫‪ .3‬ތަފާތު ވަގުތު ފާހަގަކޮށް ދެއްކު ު‬
‫އިއްޔެ‪ ،‬މާދަން)‬
‫‪ .4‬ގަޑީގެ ކަށި އެނބުރޭ މިސްރާބު ބުނެދޭން އެނގުމާއިއެއްގަޑި އިރު ހަމަވާ ގޮތް‬
‫ފާހަގަކޮށް ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ބނެދިނުމުން‪.‬‬
‫‪ .5‬ނަމާދު ވަގުތުވަނީ ދުވާލާއި ރޭގަނޑުގެ ތަފާތު ވަގުތުގައި ކަން ު‬
‫(މިސާލު‪ :‬މެންދުރު‪ ،‬ފަތިސް)‬
‫ކރުމުން‪.‬‬
‫‪ .4‬ހަފްތާގެ ދުވަސްތައް ތަރުތީބު ު‬
‫‪ .5‬އަހަރެއްގައި ހިމެނެނީ ކިތައް މަސްކަން ބުނުމުން‪ 12( .‬މަސް)‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ބައްޓަމާއި ޖާގަ‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫މސާލު‪ :‬ވައްބުރު‪،‬‬
‫ޓމުގެ ނަންބުނެ‪ ،‬ދެއްކުމުން‪ި ( .‬‬
‫އ ަ‬
‫‪ .1‬ޢާންމުކޮށް ފެންނަ ގަނޑު ބަ ް‬ ‫ބ‪.‬ސ‪ :1 .‬ގަނޑު ބައްޓަން (‪3‬ޑީ‬
‫ބސްބުރު‪ ،‬ތަރި‪ ،‬ހިތް)‬
‫ތިނެސްކަން‪ ،‬އަކަ‪ ،‬ދިގު އަކަ‪ި ،‬‬ ‫ޝޭޕްސް) ތަކުގެ ނަންތައް އެނގި‪،‬‬

‫ނތައް އެކި ބައިބަޔަށް އަޅައި‬

‫ގން ދެވިފައިވާ ބައްޓަ ް‬
‫ބލައި ެ‬
‫‪ .2‬ބައްޓަންތަކުގެ ސިފައަށް ަ‬ ‫ބައްޓަންތައް ސިފަކުރަން އެނގުން‪.‬‬

‫ދެއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ބޮޑު‪ ،‬ކުޑަ‪ ،‬ވަކި ކުލައެއް ނުވަތަ ސިފައެއް)‬

‫ނންކޮށްގެން އެކި ވައްތަރުގެ އެއްޗެތި (މޮޑެލް) ހަދައި‬
‫‪ .3‬ގަނޑު ބައްޓަން ބޭ ު‬
‫ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫މސާލު‪ :‬ކިތައް‬
‫ބއްޓަން ސިފަކޮށް ދެއްކުމުން‪ި ( .‬‬
‫ބނެ ަ‬
‫‪ .1‬ފަތާ ބައްޓަމުގެ ސިފަތައް ު‬ ‫ބ‪.‬ސ‪ :2 .‬ފަތާ ބައްޓަން (‪2‬ޑީ‬
‫ފަރާތް‪ ،‬ކިތައް ދާރަ‪ ،‬ކިތައް ކަން)‬ ‫ޝޭޕްސް) ތަކުގެ ނަންތައް އެނގި‪،‬‬
‫ބޔަށް އަޅައި އެ‬
‫އ ަ‬
‫ތފާތު ގޮތްގޮތަށް ބަލައިގެން ބަ ި‬
‫ޓން ތަކެއް ަ‬
‫‪ .2‬ދެވިފައިވާ ފަތާބައް ަ‬ ‫ބައްޓަންތައް ސިފަކުރަން އެނގުން‪.‬‬
‫އެޅި ބައިތައް ސިފަކޮށް ބުނުމުން‪.‬‬
‫ނނަ އެތުރުން‬
‫ސވީރާއި ވަކިގޮތަކަށް އަތުރާފައިހު ް‬
‫ކށްގެން ތަ ް‬
‫ޓން ބޭނުން ޮ‬
‫‪ .3‬ފަތާބައް ަ‬
‫(ޕެޓަރން) އުފެއްދުމުން‪.‬‬

‫‪36‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

‫ތ ވަކި ކުރުމުން‪.‬‬
‫ޓންތައް އުފެއްދުމަށް އެކި ބައްޓަންތައް އެއްކޮށް ނުވަ ަ‬
‫‪ .4‬ތަފާތު ބައް ަ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ޑޭޓާ‬
‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫‪ .1‬މަޢުލޫމާތު އެއްކުރުމަށް ގްރާފްގެ ބޭނުންކުރުމުން‪.‬‬ ‫ޑ‪ :1 .‬ޑޭޓާ ވަކިގޮތަކަށް އެތުރުމާއި‪،‬‬
‫‪ .2‬ޕިކްޓޯ ގްރާފްގައި ދައްކާފައި ހުންނަ މަޢުލޫމާތު ކިޔުމުން‪.‬‬ ‫ސިފަކޮށް ދެއްކުމުގެ ހުނަރު އެނގެން‬

‫‪ .3‬މަޢުލޫމާތުތައް އާދައިގެ ޕިކްޓޯގްރާފެއް ގޮތަށް ދެއްކުމުން‪.‬‬ ‫ފެށުން‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :5‬ޕެޓާރނިންގ‬
‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ކރާރުވާގޮތަށް ތައްޔާރުކޮށް‪ ،‬އެޕެޓަރނެއް ސިފަތައް‬
‫‪ .1‬ތަފާތު އެއްޗެތިން ޕެޓަރނެއް ތަ ު‬ ‫ޕ‪ :1 .‬ޕެޓާރން ފާހަގަކޮށް‪،‬‬
‫ޓންސް‪ ،‬މަސްނޫވީ ޕެޓާރންސް)‬
‫ހަދައި ދެއްކުމުން‪( .‬ޤުދުރަތީ ޕެ ާ‬ ‫ޕެޓާރނެއް ހަދަން އެނގުން‪.‬‬
‫‪ .2‬ތަކުރާރުވާ ގޮތަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ އެޕެޓަރނަކަށް އިތުރު ދެއެތުރުން އެއްކޮށްގެން‬
‫އ ދެއްކުމުން ‪.‬‬
‫އިތުރަށް ތަކުރާރު ވާގޮތަށް ހަދަ ި‬
‫ހގަކޮށް ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ގރިޑަކުން ނަންބަރު ޕެޓަރން ފާ ަ‬
‫‪ .3‬ނަންބަރު ގޮޅިތަކަކުން ނުވަތަ ް‬

‫ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް މުޤައްރަރު‬

‫‪37‬‬
‫އިޖްތިމާޢީ ޢިލްމް‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬
 ‫ތަޢާރަފް‬
‫ދ‬
‫ކބަފައިންގެ އާދަކާދައާއި ޘަޤާފަތާއި އަ ި‬
‫ނނަށް އެކުދީންގެ ާ‬
‫ޢލްމަކީ ކުދީ ް‬
‫ތން އިޖްތިމާޢީ ި‬
‫އުނގެނުމުގެ ދާއިރާއެއްގެ ގޮ ު‬
‫ނގެ އާއިލާއާއި‪ ،‬ދިރިއުޅެމުންދާ‬
‫ނށް އެކުދީ ް‬
‫ދިރިއުޅުމުގެ އަސްލު ބުނެދޭ ޢިލްމެވެ‪ .‬މިގޮތުން މި ޢިލްމުގެ ސަބަބުން އެކުދީން ަ‬
‫ކގެ އަގު ވަޒަން ކުރެވޭނެގޮތް‬
‫މާހައުލާ‪ ،‬ދޭދޭ ގުޅުމާ‪ ،‬ޖަމާއަތްތަކާ ދެމެދު އުފެދިފައިވާ ގުޅުމާއި‪ ،‬ޘަޤާފަތް ފަދަ ކަންތައްތަ ު‬
‫ވސް ޤަދަރު ކުރަން ދަސްވެ‪ ،‬ހަމްދަރުދީވުމާއި ކެތްތެރިވުމުގެ މާތް‬
‫މެދުވެރިކޮށް ދޭނެއެވެ‪ .‬އަމިއްލަ ނަފުސަށާއި އެހެން ފަރާތްތަކަށް ެ‬
‫އޤީކުރުމުގައި އެހީތެރިވެދޭނެވެ‪.‬‬
‫ލ ޝަޙްޞިއްޔަތު ބިނާކޮށް ތަރަ ް‬
‫ސިފަތައްވެސް ލިބިދޭނެއެވެ‪ .‬މިކަމުގެ ސަބަބުން ކުދީންގެ އަމިއް ަ‬
‫ނ ދާއިރު މިއާއެކު އެއްސަފެއްގައި ކުދީންގެ އަމިއްލަ އިޖްތިމާޢީ ކެރިފޯރުވުން ވެސް ކުރިއަރަމުން‬
‫މި ކަންތައްތައް ތަރައްޤީ ވަމު ް‬
‫ދާނެއެވެ‪.‬‬

‫އ‬
‫ނނާ ި‬
‫ގތުގެ ގޮތު ް‬
‫ނ ޢިލްމެކެވެ‪ .‬ކުދީންނަށް ވަ ު‬
‫ނނަށް ދަސްކޮށްދޭ ެ‬
‫އ މަސައްކަތްކުރާނެ ގޮތް ކުދީ ް‬
‫އިޖްތިމާއީ ޢިލްމަކީ މުޖްތަމަޢުގަ ި‬
‫ހރި ތަފާތުތައް ދެނެގަނެ އެ ކަމާ ދޭތެރޭ ވިސްނައި ފިކުރުކުރާނެ‬
‫ދގޮތް ދެނެގަނެ‪ ،‬މުޖްތަމަޢުގައި ު‬
‫ޙާލަތާއި ބަދަލުތައް އަންނަމުން ާ‬
‫މޢެއްގައި ޒިންމާދާރު ފަރުދެއްގެ‬
‫ގ ސަބަބުން ދިމިކްރާތީ މުޖުތަ ަ‬
‫ލބޭ ޢިލްމު ެ‬
‫ދނެއެވެ‪ .‬ކުދީންނަށް މިގޮތުން ި‬
‫ފުރުޞަތު ލިބިގެން ާ‬
‫ދނެއެވެ‪.‬‬
‫ގޮތުގައި ޙަރަކާތެރިވެ އުޅުމުގެ ޤާބިލުކަންވެސް ލިބިގެން ާ‬

‫މަޤްޞަދުތައް‪:‬‬

‫ގ‬
‫މއި‪ ،‬ޘަޤާފަތުގެ އަ ު‬
‫‪ ‬އަމިއްލަ ޝަޙްޝިއްޔަތު ދެނެގަތުމާއި‪ ،‬އާއިލާއާއި‪ ،‬ދިރިއުޅެމުންދާ މާހައުލާއި‪ ،‬ދޭދޭ ގުޅު ާ‬
‫ނ‪.‬‬
‫ވަޒަންކުރަން އެނގު ް‬

‫‪ ‬ދިރިއުޅެމުންދާ މާޙައުލާއި މުޖްތަމަޢުއާ ދެމެދު އުފެދިފައިވާ ގުޅުމުގެ އަގު ވަޒަންކުރަން އެނގުން‪.‬‬

‫‪ ‬މުޖުތަމަޢުގައި ޒިންމާދާރު ފަރުދެއްގެ ގޮތުގައި ޙަރަކާތްތެރިވެ އުޅުމާއި‪ ،‬އަމިއްލަ ޒަރޫރީ ބޭނުންތައް ދެނެގަތުމާއި އެކަން‬
‫ނ‪.‬‬
‫ވސްނާ ދެނެގަތު ް‬
‫ހާޞިލުކުރާނެ ގޮތްތަކަމާމެދު ި‬

‫ނ‪.‬‬
‫‪ ‬ވަގުތާ‪ ،‬ޙާލަތާއި ގުޅުވައިގެން ދިވެހިރާއްޖެއަށް އައިސްފައިވާ ބަދަލާއި މެދު ވިސްނާ އެކަން ދެނެގަތު ް‬

‫ނ‪.‬‬
‫‪ ‬ދިމިކްރާތީ މުޖްތަމަޢެއްގައި ޒިންމާދާރު ފަރުދެއްގެ ގޮތުގައި ޙަރަކާތެރިވެ އުޅުމުގެ ޤާބިލުކަން ލިބު ް‬

‫ކށް އިޙުތިރާމު ކުރަން އެނގި‪ ،‬އަދި‬

‫ވސްނި‪ ،‬އަމިއްލަ ނަފުސަށާއި އެހެނިހެން ފަރާތްތަ ަ‬
‫ފތުތައް ި‬
‫‪ ‬ކަންކަމުގައިހުންނަ ތަ ާ‬
‫ނ‪.‬‬
‫އޯގާތެރިކަމާއި ކެތްތެރިކަމުގެ ސިފަ ލިބިގަތު ް‬

‫‪38‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

‫‪ ‬ތިމާގެ އަމިއްލަ ޢަމަލުތަކާމެދު ވިސްނާ‪ ،‬އެ ޢަމަލުތަކުގެ ހެވާ ނުބައި ވަކިކުރުމަށް ބޭނުންވާ ހުނަރު ހޯދާ އަދި އެކަމުގެ‬
‫ނ‪.‬‬
‫ސފަ އަށަގަތު ް‬
‫ސަބަބުން އަމިއްލަވަންތަކަމުގެ ި‬

‫މުޤައްރަރުގެ އޮނިގަނޑު‬
‫މި ސިލަބަސް ބެހިފައިވަނީ މައިގަޑު ‪ 6‬ސްޓްރޭންޑް އަކަށެވެ‪ .‬އެ ސްޓްރޭންޑްތައް ތިރީގައި އެވަނީއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬އަމިއްލަވަންތަކަމާއި ޘަޤާފަތް‬

‫ރތަކާއި ވިސްނުން އަދި މިފަދަ ވިސްނުމާއި‬

‫މނޭ ތަފާތު ފިކު ު‬
‫ނތަކަމުގެ ސަބަބުން މުޖްތަމަޢެއްގައި ހި ެ‬
‫ޘަޤާފަތާއި އަމިއްލަވަ ް‬
‫ހ‬
‫ފިކުރުތައް އުފެދުމުގެ ސަބަބުތަކާއި‪ ،‬އުޞޫލުތަކާއި‪ ،‬އާދަކާދަތަކާއި‪ ،‬ނަޒަރިއްޔާތުތައް ދެނެގަތުމަށް ކުދީންނަށް ފަސޭ ަ‬
‫ކުދީންނަށް‬ ‫އަޚްލާގް‬ ‫ވިސްނުމާއި‬ ‫ބޭނުންވާނޭ‬ ‫އުޅުމަށް‬ ‫މުޖްތަމުޢެއްގައި‬ ‫މިފަދަ‬ ‫ބަދަލުވަމުންދާ‬ ‫އަދި‬ ‫ވެގެންދާނެއެވެ‪.‬‬
‫ގއިވެސް އެހީތެރި ވެދޭނެއެވެ‪.‬‬
‫ޓން ކުރުމު ަ‬
‫ގ އަމިއްލަ ވިސްނުމާއި ފިކުރު ބައް ަ‬
‫ނނަށް އެކުދީން ެ‬
‫ފޯރުކޮށްދޭނެއެވެ‪ .‬މިއާއެކު ކުދީ ް‬
‫މިކަން މިގޮތަށް ވުމުގައި މުޖްތަމަޢުގައި ހިމެނޭ އިޖްތިމާއީ އަގު (ވެލިޔުސް) ތަކާއި އުފެދެމުންދާ އަމިއްލަ ވަންތަކަމުގެ‬
‫ޝުއޫރުތަކާއި‪ ،‬އެ ދެމެދުގައިވާ ގުޅުންތަކަށް އަސަރު ފޯރުވާ އިންސާނީ ޙަރަކާތްތައް ހިމެނެއެވެ‪ .‬މިއާއެކު އަމިއްލަ ވަންތަކަމުގެ‬
‫ޚލާޤީ އުޞޫލު ތަކަކީވެސް މި‬
‫ހތުގައި ހިމެނޭ އަ ް‬
‫ބބުތަކުގެ ފަ ަ‬
‫ސ ަ‬
‫ަ‬ ‫އިޙްސާސްތަކާއި މިކަމަށް އަސަރު ފޯރުވާ ސަބަބުތަކާއި މި‬
‫ބައިގައި ހިމެނޭ ބައި ތަކެކެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬މީހުންނާއި ތަންތަނާއި ތިމާވެށި‬

‫ދ ޚިޔާލާއި ފިކުރު އުފައްދައި‬

‫ނގަތުމަށްޓަކައި ކުދީން އެކަމާމެ ު‬
‫ނތަނާއި ތިމާވެއްޓާއި ދެމެދުގައިވާ ގުޅުން ދެ ެ‬
‫މީހުންނާއި ތަ ް‬
‫ބ‬
‫ދުނިޔޭގައި ކަންތައްތަކާއި ތަންތަނަށް އަންނަ ބަދަލުތައް ވިސްނައި ދެނެގަތުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެއެވެ‪ .‬މި ގޮތުން ކުދިންނަށް ލި ޭ‬
‫އ‬
‫ނނާއި އަދި އެމީހުންގެ ތިމާވެއްޓާ ދެމެދުގައިވާ ގުޅުން ދަސްވެ މަޢުލޫމާތު ލިބި‪ ،‬ވަކި ގޮތެ ް‬
‫ޢިލްމުގެ ސަބަބުން އިންސާނު ް‬
‫އިޙްތިޔާރު ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބިދޭނެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ވިޔަފާރީގެ ދުނިޔެ‬

‫ތތަކާއި‪،‬‬
‫ނ ޙަރަކާތްތެރި ވަމުންދާ ގޮ ް‬
‫ޞދީ ޙަރަކާތް ތަކުގައި މީހު ް‬
‫ޤތި ާ‬
‫ދންނަށް އި ް‬
‫ގ ސަބަބުން ކު ީ‬
‫ޢލޫމާތު ެ‬
‫މި ބައިގައި ހިމެނޭ މަ ު‬
‫ށ ދަސްވާނެއެވެ‪ .‬އިންސާނުންގެ‬
‫މުދަލާއި ޚިދުމަތް އުފެދޭ ގޮތާއި‪ ،‬ފޯރުކޮށްދެވޭ ގޮތާއި ބޭނުންކުރެވޭ ގޮތްތައް ކުދީންނަ ް‬
‫ގތްތައް ދަސްވާނެއެވެ‪ .‬އަދި މީގެ‬
‫ފނެ ރަނގަޅު ޮ‬
‫ކށް ބަލާފައި އަދަދު ކަނޑަ އެޅިފައިވާ މިފަދަ ވަސީލަތްތަކުގެ ބޭނުން ހި ާ‬
‫ބޭނުންތަ ަ‬
‫އިތުރުން އެކަތި އަނެކައްޗާއި ގުޅި ލާމެހިފައިވާ މިންވަރާއި‪ ،‬މި ފަދަ ގުޅުންތަކުގައި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ރޯލާއި މިކަންކަމާ ގުޅުންހުރި‬
‫މިންވަރު ދެނެގަންނާނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ވަގުތާއި ޙާލަތާއި ބަދަލު‬

‫‪39‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

‫ގ ސަބަބުން ވަގުތާއި‪ ،‬ޙާލަތާއި ގުޅުވައިގެން ދުނިޔެއަށް ބަދަލު އައިސްފައިވާ ގޮތްތަކާއި މެދު‬
‫މި ބައިގައި ހިމެނޭ މަޢުލޫމާތު ެ‬
‫ކންތައްތައް ހިނގައިފައިވާ ގޮތްތައް‬
‫ވިސްނާ‪ ،‬އެ ކަމާބެހޭ މަޢުލޫމާތު އެނގޭނެވެ‪ .‬މި މަޢުލޫމާތުގެ ސަބަބުން ކުދީންނަށް ކުރިން ަ‬
‫އ ކުރިއަށް ވާނެގޮތް ލަފާކުރަން‬
‫ކށް އެ މަޢުލޫމާތުގެ އަލީގަ ި‬
‫ބދަލުތަކާ މެދު ވިސްނާ ފިކުރު ޮ‬
‫އެނގި މިހާރު އައިސްފައިވާ ަ‬
‫އެނގިގެން ދާނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :5‬ޙަރަކާތްތެރި ރައްޔިތެއް‬

‫ގ‬
‫މ ެ‬
‫ތއި އިޖްތިމާޢީ ޒިންމާ އުފުލު ު‬
‫ނނަށް ވެރިކަމުގެ ބާރުތަކާއި ވެރިކަން ހިނގާނެގޮ ާ‬
‫ނ މަޢުލޫމާތުގެ ސަބަބުން ކުދީ ް‬
‫މި ބައިގައި ހިމެ ޭ‬
‫މިންވަރު އެނގި ގެންދާނެއެވެ‪ .‬އަދި އިންސާނީ ޙައްޤުތަކުގެ މަޢުލޫމާތާ ޒިންމާތަކާއި މުޖުތަމަޢުގައި ހިމެނޭ ތަފާތު ގުރޫޕްތަކުގެ‬
‫ވސް އެނގިގެން ދާނެއެވެ‪.‬‬
‫ތށް ެ‬
‫ތމަޢުގައި ހުންނަންޖެހޭ ސިފަ ަ‬
‫ބޭނުންތަކާއި އިންސާފުވެރި މުޖު ަ‬

‫ވމާއި ކަންކަމަށް އަމަލުކުރުމުގެ‬

‫ބބުން ކުދީންނަށް ފަރުދެއްގެ ޙައިސިއްޔަތުން މުޖުތަމަޢުގައި ބައިވެރި ު‬
‫މި މަޢުލޫމާތުތަކުގެ ސަ ަ‬
‫ނ‬
‫މުހިއްމުކަން އެނގޭނެއެވެ‪ .‬އަދި ރަށްވެހިކަމުގެ މާނައާއި‪ ،‬ޙައްޤުތަކާއި ޒިންމާތަކާދެމެދު ހަމަހަމަކަން ދެމެހެއްޓުމާއި‪ ،‬އާއިލާއި ް‬
‫ނ‬
‫ފެށިގެން ޤައުމު އަދި ދުނިޔެއާއި ހަމައަށް ފަރުދުންގެ ރޯލާއި ޒިންމާ ވިސްނައިދެވޭނެއެވެ‪ .‬މި މަޢުލޫމާތުތަކުގެ ސަބަބު ް‬
‫ރވެވޭނެ ގޮތްތައް ވެސް އެނގި ދަސްވާނެއެވެ‪.‬‬
‫ކުދީންނަށް ފައިދާހުރި ގޮތެއްގައި އެފަރުދެއްގެ މުޖްތަމަޢަށް އެހީތެ ި‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :6‬ހޯދާ ބެލުމާއި މުޢާޞަލާތުކުރުމާއި ބައިވެރިވުން‬

‫މޢުގައި އެކަކު އަނެކަކާއި އަދި މާޙައުލާ ދެމެދު މުޢާމަލާތްކޮށް‪،‬‬

‫ނނަށް މުޖުތަ ަ‬
‫ގ ސަބަބުން ކުދީ ް‬
‫މތު ެ‬
‫މި ބައިގައި ހިމެނޭ މަޢުލޫ ާ‬
‫ނ‬
‫ބބު ް‬
‫ލ ތަޖުރިބާކޮށް ދަސްކުރަން އެނގޭނެއެވެ‪ .‬ކުދީންނަށް މިގޮތުން ލިބޭ މަޢުލޫމާތުތަކުގެ ސަ ަ‬
‫ޙަރަކާތްތެރިވާ ގޮތްތައް ހޯދާ ބަ ާ‬
‫ތކަކަށް ވާނެއެވެ‪ .‬އަދި މީގެ‬
‫ނންމުން ަ‬
‫ޅ ބަލައިގެން ނިންމާ ި‬
‫ކަންކަމާމެދު އެކުދީން ނިންމާ ނިންމުންތަކަކީ ކަންކަމުގެ ދެކޮ ު‬
‫ރ‬
‫ބނުންތެރި އިޖްތިމާޢީ ޙަރަކާތްތަކުގައި ބައިވެރިވާނެ ބަޔަކަށްވުމަށް އެހީތެ ި‬
‫އިތުރުންވެސް އެ ކުދީންނަކީ މުޖުތަމަޢުއަށް ފައިދާހުރި ޭ‬
‫ވެދޭނެއެވެ‪.‬‬

‫‪40‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬އަމިއްލަވަންތަކަމާއި ޘަޤާފަތް‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫އމިއްލަ ނަމާއި‬
‫ތިމާގެ އަމިއްލަ ބައެއް ޖިސްމާނީ ސިފަތައް ފާހަގަކޮށް ބުނުމާއި ަ‬ ‫‪.1‬‬ ‫އ‪.‬ސ‪ :1 .‬ތިމާގެ އަމިއްލަ‬
‫ނ‪.‬‬
‫އުމުރު ބުނުމު ް‬ ‫ވަންތަކަމާ‪ ،‬އަމިއްލަ ނަފްސުގެ‬
‫އަގުވަޒަން ކުރެވި‪ ،‬ތިމާއަކީ މުހިއްމު‬
‫އތައް ވަކިކުރަން އެނގުމާއި‪،‬‬
‫ބނުންވާނޭ ކަންތަ ް‬
‫ކުރެވޭނެ ކަންތައްތަކާއި ކުރަން ޭ‬ ‫‪.2‬‬ ‫މީހެއް ކަމުގައި ދެނެގަތުން‪.‬‬
‫ނ‪.‬‬
‫ނ ކީއްވެކަން ބުނުމު ް‬
‫ނވަ ީ‬
‫މި ކަންތައްތައް ކުރަންބޭނު ް‬

‫އޙުތިރާމް ކުރަން‬
‫ބލައިގަނެ ި‬
‫ކޮންމެ ކުއްޖަކީ ތަފާތު ކުއްޖެއްކަމާއި‪ ،‬އެތަފާތުތައް ަ‬ ‫‪.3‬‬
‫ފެށުމުން‪.‬‬

‫ތރާމުކޮށް އަޑުއެހުން އަދި އަމިއްލަ ޚިޔާލު‬

‫އެހެންމީހުންގެ ވާހަކަތަކަށް އިޙް ި‬ ‫‪.4‬‬
‫ފާޅުކުރުމުން‪.‬‬

‫ކުދިންނާއި ގުޅުން ހުރި ޖަމާޢަތަކީ އާއިލާކަމާއި އާއިލާގެ މުހިއްމުކަމުގެ ވާހަކަ‬ ‫‪.5‬‬

‫ދައްކާ ބުނުމުން‪.‬‬

‫މން‪.‬‬
‫ކުދިންގެ އުފަންރަށް ބުނު ު‬ ‫‪.6‬‬

‫ތިމާއަކީ ދިވެއްސެއްކަން ބުނެ ދިވެއްސެއްކަން އަންގައިދޭ ލިޔުމެއް އެބައޮތްކަން‬ ‫‪.7‬‬

‫ދައްކާ ބުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬އައި‪ .‬ޑީ ކާރޑް‪ ،‬ޕާސްޕޯރޓް)‬

‫ތކެތި ވަކިކޮށް ދެއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ޤައުމީ‬

‫‪ .1‬ދިވެހި ވަންތަކަން ދައްކުވައިދޭ ަ‬ ‫އ‪.‬ސ‪ :2.‬ދިވެހި ވަންތަކަން‬
‫ދިދަ‪ ،‬ޤައުމީ ނިޝާން‪ ،‬ޤައުމީ ގަސް‪ ،‬ޤައުމީ ހެދުން)‬ ‫ދައްކުވައިދޭ ސިފަތައް‬
‫އެނގުން‪.‬‬
‫އގެ ގޮތުގައި ހިމެނޭ އެއްޗެތި ވަކިކޮށް ބުނުމުން‪.‬‬
‫‪ .2‬ދިވެހި ޘަޤާފަތާއި ޤައުމީ ތަރިކަ ި‬
‫(މިސާލު‪ :‬އެބަޔަކު ވާހަކަދައްކާ އުޅޭ ބަސް‪ ،‬ކުޅޭ ކުޅިވަރުތައް‪ ،‬ލާއުޅޭ ހެދުން‪،‬‬
‫ރ މަސައްކަތް)‬
‫ދން‪ ،‬އަތްތެ ި‬
‫ކާންބޭނުންކުރާ ތަކެތި‪ ،‬ދީން‪ ،‬ބޮޑުބެރު‪ ،‬ތާރަ‪ ،‬ހެ ު‬

‫ނމުން‪.‬‬
‫‪ .3‬ޚާއްޞަ މުނާސަބަތުތަކާއި އަދި މުހިއްމު ދުވަސްތައް ފާހަގަކޮށް ބު ު‬
‫(މިސާލު‪ :‬ޖުމްހޫރީ ދުވަސް‪ ،‬ޤައުމީ ދުވަސް‪ ،‬މިނިވަންދުވަސް)‬

‫ތ ކަންތައްތައް‬
‫ތފާ ު‬
‫‪ .4‬ދިވެހި ޘަޤާފަތާއި އެހެން ޤައުމު ތަކުގެ ޘަޤާފަތުގައި ހިމެނޭ ަ‬
‫މލާތް ކުރާގޮތް)‬
‫ވަކިކޮށް ބުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ދީން‪ ،‬ބަސް‪ ،‬ކެއުން‪ ،‬ހެދުން‪ ،‬މުޢާ ަ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬މީހުންނާއި ތަންތަނާއި ތިމާވެށި‬

‫‪41‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬
 ‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ގކޮށް ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ގނެ ގްލޯބަކުން ދިވެހިރާއްޖެ ފާހަ ަ‬
‫މެޕް އަދި ގުލޯބްގެ ތަފާތު ދެނެ ަ‬ ‫‪.1‬‬ ‫މ‪.‬ތ‪.‬ތ‪ :1 .‬ތިމާގެ ވަށައިގެން އެންމެ‬
‫ސުކޫލް މެޕަކުން ސްކޫލްގެ ދެތިންތަނެއް ވަކިކޮށް ދެއްކުމުން‪.‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫ކައިރީގައިވާ މީހުނާއި‪ ،‬އެއްޗިއްސާއި‪،‬‬

‫ދިވެހިރާއްޖޭގެ މެޕް ބަލައިގެން ފެން ހިމެނޭ ސަރަޙައްދާއި ބިންހިމެނޭ ސަރަޙައްދު‬ ‫‪.3‬‬ ‫ތަންތަން ވަކިކޮށް ބުނެދޭން އެނގުން‪.‬‬

‫ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ދނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬އާއިލާ‪،‬‬
‫ވަށައިގެން ދިރިއުޅޭ އަދި އެހީވާ މީހުން ވަކިކޮށް ބުނެ ި‬ ‫‪.4‬‬
‫އަވަށްޓެރިން‪ ،‬މުދިމުން‪ ،‬ކުލާސް ކުދިން‪ ،‬ޑޮކުޓަރުން‪ ،‬މަސްވެރިން‪،‬‬
‫މުދައްރިސުން)‬
‫ތން ވަކިކޮށް ބުނެދިނުމުން (މިސާލު‪ :‬ގެދޮރު‪،‬‬
‫ވަށައިގެންވާ މުހިއްމު ތަން ަ‬ ‫‪.5‬‬
‫ގޑުދޮށް‪ ،‬ޕާރކް‪ ،‬ފިހާރަ)‬
‫މަގުމަތި‪ ،‬ކުލާސް‪ ،‬މިސްކިތް‪ޮ ،‬‬
‫ބނުމުން‪( .‬މިސާލު‪:‬‬
‫ނނަ ދިރޭތަކެތި ފާހަގަކޮށް ު‬
‫ތިމާ ވަށައިގެންވާ މާޙައުލުން ފެ ް‬ ‫‪.6‬‬
‫އާއްމު ޖަނަވާރު‪ ،‬ގަސްގަހާގެހި‪ ،‬ސޫފާސޫފި އަދި ފަނިފަކުސާ)‬
‫ވ ތަފާތު‬
‫އިންސާނުން އެކަކު އެނެކަކާއި މުއާޞަލާތް ކުރުމުގައި ބޭނުންކުރެ ޭ‬ ‫‪.7‬‬
‫ގޮތްތައް ވަކިކޮށް ބުނުމުން‪.‬‬
‫ރ ކުރާ ގޮތްތައް ވަކިކޮށް ބުނުމުން‪.‬‬
‫ނށް ދަތު ު‬
‫އެއް ތަނުން އަނެއްތަ ަ‬ ‫‪.8‬‬
‫ތަނެއްގަ ދިރިއުޅޭ މީހުންގެ އަދަދު ބުނެ ތޮއްޖެހިފައިވާ ތަނެއްގައި އުޅެން އުދަގޫވާ‬ ‫‪.9‬‬
‫މން‪( .‬މިސާލު‪ :‬އާއިލާ‪ ،‬ކުލާސް‪ ،‬ރަށް)‬
‫ސަބަބުތައް ބުނު ު‬
‫ނ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫‪ .10‬ވަށައިގެންވާ މާޙައުލު ރައްކާތެރި ކުރުމަށް ކުރެވިދާނެ ކަންތައް ބު ެ‬
‫(މިސާލު‪ :‬މާޙައުލުގެ ސާފުތާހިރުކަން‪ ،‬ގަސް ނުކެނޑުން‪ ،‬ގޮނޑު ދޮށުން ވެލި‬
‫ދރޭތަކެތި ރައްކާތެރިކުރުން)‬
‫ނުނެގުން‪ ،‬ޙިމާޔަތް ކޮށްފާވައި ި‬

‫‪42‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ވިޔަފާރީގެ ދުނިޔެ‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫އ ވަކިކޮށް ބުނުމުން‪.‬‬
‫‪ .1‬އިންސާނުންގެ ޒަރޫރީ ބޭނުންތަ ް‬ ‫ވ‪.‬ދ‪ :1 .‬ތިމާގެ ބޭނުންތައް‬
‫ގކޮށް ބުނުމުން‪.‬‬
‫އ ލިބެން ހުރި ވަސީލަތްތައް ފާހަ ަ‬
‫ނތައް ފުއްދުމަށްޓަކަ ި‬
‫‪ .2‬ތިމާގެ ބޭނު ް‬ ‫ފުއްދުމަށްޓަކައި ބޭނުންވާ‬
‫(މިސާލު‪ :‬ގަސްގަހާ ގެހި‪ ،‬ގެދޮރު)‬ ‫ވަސީލަތްތައް އެނގި‪ ،‬ލިބެން ހުރި‬
‫‪ .3‬ޚިދުމަތަކީ ކޮންމެވެސް ފަރާތަކުން އެހެން ފަރާތަކަށް ކޮށްދޭ މަސައްކަތެއްކަން‬ ‫ވަސީލަތްތައް ވަކިކޮށް‪ ،‬އޭގެ‬
‫އޙީ ޚިދުމަތްދޭތަންތަން‪ ،‬ކިޔަވައިދޭ ތަންތަން‪،‬‬
‫ދައްކާ ބުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ޞި ް‬ ‫ބޭނުންތައް އެނގުން‪.‬‬
‫ތން)‬
‫ފަހާތަން ަ‬
‫‪ .4‬އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ކުރެވޭ ތަފާތު މަސައްކަތްތައް ވަކިކޮށް ބުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪:‬‬
‫ދަނޑުވެރިކަން‪ ،‬މަސްވެރިކަން‪ ،‬ފަތުރުވެރިކަން ފަދަ މަސައްކަތް)‬
‫‪ .5‬ރާއްޖޭގައި ވިޔަފާރީގެ ގޮތުގައި ހައްދާ ކާނާއާއި އުފައްދާ ތަކެތި ވަކިކޮށް ބުނުމުން‪.‬‬
‫ބކެޔޮ‪،‬‬
‫(މިސާލަކަށް ރާއްޖޭގަ ހައްދާ މުރަނގަ ތޮޅި‪ ،‬ގިތެޔޮމިރުސް‪ ،‬ބަނ ު‬
‫ދިޔާހަކުރު‪ ،‬ރިހާކުރު‪ ،‬ކުނާ‪ ،‬ރޯނު‪ ،‬ފަންގި)‬
‫‪ .6‬ވިޔަފާރީގައި ފައިސާގެ ދަޢުރު އުނގަންނައިދޭ ކުޅިވަރުފަދަ ކަންކަމުގައި ބައިވެރިވެ‬
‫ކުޅުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ސްޓޯރ‪ ،‬މާރުކޭޓް)‬
‫‪ .7‬ފައިސާ އަކީ އެއްޗެއް ހޯދުމަށް ބަދަލުގައި ދޭ އެއްޗެއްކަން އެނގި ބުނުމުން‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :4‬ވަގުތާއި ޙާލަތާއި ބަދަލު‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ވ‪.‬ހ‪.‬ބ‪ :1 .‬ވަގުތާއި ޙާލަތާއި ބަދަލުގެ ‪ .1‬ވަގުތާއި ޙާލަތުގެ ސަބަބުން މީސް މީހުންގެ ދިރިއުޅުމަށް އައި ބަދަލު ފާހަގަކޮށް‬
‫މށް އައި ބަދަލު‪،‬‬
‫ދލު‪ ،‬ހެދުން ލު ަ‬
‫ބުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ޖިސްމާނީ ގޮތުން އަންނަ ބަ ަ‬ ‫ސަބަބުން މީހުންނާއި ތަންތަނާއި‬
‫ށ އައި ބަދަލު‪،‬‬
‫ކެއުން އަދި ގެންގުޅޭ އެއްޗިއްސަށް އައި ބަދަލު‪ ،‬މަސައްކަތްތަކަ ް‬ ‫ދުނިޔެއަށް ކުރާ އަސަރު ބަޔާން ކުރަން‬
‫އިމާރާތް ތަކަށް އައި ބަދަލު)‬ ‫އެނގުން‪.‬‬
‫‪ .2‬އެހެން ޤައުމުތަކާއި ދިވެހިރާއްޖެއާ ދެމެދު އޮންނަ ގުޅުން ބުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬އެއް‬
‫ތރިވާގޮތް‪ ،‬ކާބޯތަކެތި‪ ،‬ބޭސްފަރުވާ‪ ،‬ތަޢުލީމު)‬
‫ޤައުމުތަކުން އަނެއް ޤައުމާ އެހީ ެ‬
‫‪ .3‬ވަގުތާއި ޙާލަތުގެ ސަބަބުން މީސް މީހުންގެ ދިރިއުޅުމަށް އައި އެދެވޭ އަދި ނޭދެވޭ‬
‫އަސަރު ފާހަގަކޮށް ބުނެ ދެއްކުމުން‪.‬‬

‫‪43‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :5‬ޙަރަކާތްތެރި ރައްޔިތެއް‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫‪ .1‬ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް ވެސް ތަފާތު ޒިންމާ ތަކެއް ވާކަމާއި‪ ،‬އެ ޒިންމާތަކުގެ ވާހަކަ‬ ‫ޙ‪.‬ރ‪ :1 .‬ތިމާ އަދާކުރަން ޖެހޭ‬
‫ހގެ މޮނިޓަރ‪ ،‬އާއިލާއާ އަދި ސްކޫލްގެ ޒިންމާ)‬
‫ދައްކާ ބުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ކުލާ ު‬ ‫ޒިންމާ އެނގި އެހެން ފަރާތްތަކާއި‬
‫‪ .2‬ކުލާހުގައި ހިނގާ ޙަރަކާތްތަކުގައި އެހެން ކުދީންނާއި ގުޅިގެން‪ ،‬ޒިންމާދާރު‬ ‫ގުޅުންތައް ބަހައްޓަންޖެހޭ ގޮތް‬
‫ގޮތެއްގައި މަސައްކަތް ކުރުމުން‪.‬‬ ‫އެނގުން‪.‬‬
‫‪ .3‬އާއިލާ އާއި ކުލާހުގައި އިސްމީހަކު ހުރުމުގެ މުހިއްމުކަން ބުނުމުން‪( .‬މިސާލު‪:‬‬
‫ބއްޕަ ގެ ރޯލު‪ .‬ކުލާހުގައި ޓީޗަރަކު ހުރުމުގެ‬
‫އާއިލާ ބެލުމުގައި މަންމަ އަދި ަ‬
‫މުހިއްމުކަން)‬
‫ބނުމުން‪.‬‬
‫ދން ޖެހޭ ސަބަބުތައް ު‬
‫‪ .1‬ޤަވާޢިދުތަކުގެ މުހިއްމުކަމާއި ހަ ަ‬ ‫ޙ‪.‬ރ‪ :2 .‬ތަފާތު ވައްތަރުގެ‬
‫‪ .2‬ޓީޗަރާ އެކީ ކުލާސްރޫމްގެ ޤަވާއިދުތަކާއި އަމަލުކުރާ އުޞޫލުތަކެއް ހެދުމުގައި‬ ‫ޤަވާއިދުތައް ހެދިފައިވާ ކަން އެނގި‬
‫ބައިވެރިވުމުން‪.‬‬ ‫އެއަށް އަމަލުކުރުން‪.‬‬
‫‪ .3‬ސަރުކާރުން ހެދިފައިވާ ޤަވާޢިދުތަކަކީ ކޮބައިކަމާއި އެޤަވާޢިދުތަކަށް ޙުރުމަތްތެރިކޮށް‬
‫ހިތައި ކަންކުރާނެގޮތް ދެއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬މަގުމަތީގެ ޤަވާއިދު)‬
‫‪ -1‬ދިވެހި ޤައުމުގެ އެއްމެ އިސްފަރާތަކީ ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާކަން ބުނުމުން‪.‬‬ ‫ޙ‪.‬ރ‪ :3 .‬ދިވެހި ޤައުމުގެ‬
‫‪ -2‬ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ނަންބުނެ ފާހަގަކުރުމުން‪.‬‬ ‫އިސްވެރިއަކު ހުންނަކަން އެނގުން‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :6‬ހޯދާ ބެލުމާއި މުޢާސަލާތުކުރުމާއި ބައިވެރިވުން‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ހ‪.‬ބ‪.‬މ‪.‬ބ‪ :1 .‬ކަންކަން ހޯދާބެލުމާއި‪ .1 ،‬ލިބޭ މަޢުލޫމާތަކާ ގުޅިގެން ސުވާލު ކުރުމުން‪.‬‬
‫އކަށޭނަ ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމުން‪.‬‬
‫މަޢުލޫމާތު ހޯދުމުގެ ހުނަރު ތަޖުރިބާ ‪ .2‬ހޯދާ ހޯދުންތަކުގައި ބައިވެރިވެ ެ‬
‫މން‪.‬‬
‫ތތައް ބުނު ު‬
‫‪ .3‬މަޢުލޫމާތު ހޯދޭނެ ގޮ ް‬ ‫ކުރަން ފެށުން‪.‬‬
‫‪ .4‬މަޢުލޫމާތު އެއްކޮށް ރާވާ އަދި ހަދާންކުރަން ފަސޭހަ އާދައިގެ ގޮތްތަކަށް ރާވާ‬
‫ދެއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ރާވާ އެތުރުމަށް ޓީ ޗާރޓް ބޭނުންކުރުން‪ ،‬ޚިޔާލާއި‬
‫ނ ކުރުން)‬
‫ނ ް‬
‫ޖަޒުބާތުތަކަށް ވައި ޗާރޓް ބޭ ު‬
‫ބނާކުރަނިވި ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމުން‬
‫އދުންތެރި‪ި ،‬‬
‫‪ .5‬ލިބޭ މަޢުލޫމާތުގެ އަލީގައި އުފެ ް‬
‫ހން މީހުންނާއެކު ޙިއްޞާ ކުރުމުން‪.‬‬
‫‪ .6‬ހޯދާ ހޯދުންތަކުގެ މަޢުލޫމާތު އެ ެ‬

‫‪44‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް މުޤައްރަރު‬

‫އުފެއްދުންތެރި ފަންނު ތައް‬

‫ތަޢާރަފް‬
‫މ‬
‫ގނުމުގެ ދާއިރާއެވެ‪ .‬މިއިން ކޮން ެ‬
‫މއުޒިކާއި ޑްރާމާގެ ޙަރަކާތާއި ވިޜުއަލް އާރޓްސް ހިމެނޭ އުނ ެ‬
‫ނނު ތަކަކީ ި‬
‫އުފެއްދުންތެރި ފަ ް‬
‫ބައެއްގައިވެސް އެބަޔަކަށް ޚާއްޞަ ޢިލްމާއި‪ ،‬މަފްހޫމާއި‪ ،‬ވައްތަރުތަކާއި‪ ،‬ގޮތްތަކާއި‪ ،‬ކަންތައްތަކާއި ޓެކްނޮލޮޖީތަކެއް ވެއެވެ‪ .‬އަދި‬
‫ނ ނަމަވެސް‪ ،‬މި ދާއިރާގައި ހިމެނޭ ހުރިހާ‬
‫އބަޔަކަށް ވަކި ޚާއްޞަ ކަންތައް ތަކެއްވެއެވެ‪ .‬އެހެ ް‬
‫އުނގަންނައި ދިނުމުގައިވެސް ެ‬
‫ތށް‪ ،‬ކުރެހުންތަކާއި އަޑުތަކާއި‬
‫އ އަނެއްބައާއި ގުޅި ލާމެހިފައެވެ‪ .‬އެތައް މާނައެއް ދޭހަވާ ގޮ ަ‬
‫ބައިތަކެއްވެސް ވަނީ އެއްބައެ ް‬
‫ޙަރަކާތްތަކުގެ ޒަރީޢާއިން ކުދީން‪ ،‬އެކުދީންގެ އިޙްސާސްތަކާއި‪ ،‬ޚިޔާލުތައް ފާޅުކޮށް އަދި ތަޖުރިބާތައް ޙިއްޞާކޮށް އެކުދީންގެ‬
‫އ‬
‫ބލައިގަނެ‪ެ ،‬‬
‫ޤފީ ތަރިކަތައް ަ‬
‫ގ ޘަ ާ‬
‫ނތަކުގެ ތެރެއިން ކުދީން ެ‬
‫މ އެހެންމެ އުފެއްދުންތެރި ފަން ު‬
‫ޝުޢޫރު ފާޅުކުރާނެއެވެ‪ .‬ހަ ަ‬
‫ނތެރިކަން އިތުރުވާނެވެ‪.‬‬
‫ތަރިކަތަކާމެދު ޝައުގުވެރިކަން އުފެދި‪ ،‬ހޭލު ް‬

‫މަޤްޞަދުތައް‪:‬‬

‫ބތައް މިނިވަންކަމާއެކު ކުރުމުގެ ފުރުޞަތުގެ ތެރެއިން ކުދިންގެ އަމިއްލަ އުފެއްދުން‬

‫ރ ާ‬
‫‪ ‬ތަފާތު ގިނަ ވައްތަރުގެ ތަޖު ި‬
‫ތެރިކަން ތަރައްޤީވުން‪.‬‬
‫ނ‪.‬‬
‫ޞ ކުރުމުގެ ޤާބިލުކަން ތަރައްޤީވު ް‬
‫‪ ‬އުފެއްދުން ތެރިކަމާއި ޚިޔާލާއި ޝުޢޫރު އެހެން މީހުންނާ ޙިއް ާ‬
‫ބނުންކުރާ ހުނަރުތައް ދަސް ކުރުން‪.‬‬
‫‪ ‬ޙަޤީޤީ ކުރެހުމާއި އުފެއްދުމެއްގައި ހުންނަ ބައިތަކާ‪ ،‬އުސޫލުތަކާ‪ޭ ،‬‬
‫‪ ‬ވަކި ހަމައަކަށް ލަވަކިޔާ‪ ،‬ހަށިގަނޑު ޙަރަކާތް ކުރުވައިގެން ކުދީންގެ މިއުޒިކީ ހުނަރު ތަރައްޤީވުން‪.‬‬
‫ގ‬
‫ގތެއްގައި ވިސްނުމު ެ‬
‫ނވާ ޚިޔާލުތައް‪ ،‬ބިނާކުރަނިވި ޮ‬
‫‪ ‬ޑްރާމާ ކުޅުމާއި ޑްރާމާ އުފައްދައި ތަޖުރިބާ ކުރުމަށް ބޭނު ް‬
‫ނ‪.‬‬
‫ބ ް‬
‫ހުނަރާއި މަޢުލޫމާތު ލި ު‬
‫ތކަށް ގޮތްކިޔައި‪ ،‬އެ އުފެއްދުންތައް ވަޒަންކޮށް‪ ،‬އެ‬
‫ށއި އެހެން މީހުންގެ އުފެއްދުން ަ‬
‫‪ ‬ތިމާގެ އަމިއްލަ އުފެއްދުންތަކަ ާ‬
‫ނ‪.‬‬
‫ތކާއި އިތުރަށް ރަގަޅު ކުރެވިދާނެ ކަންތައްތައް އެނގު ް‬
‫އުފެއްދުންތަކުގެ ރަގަޅު ކަންތައް ަ‬
‫ނ‪.‬‬
‫ތގެ ބައިތައް އޮޅުންފިލު ް‬
‫‪ ‬އުފެއްދުމެއްގައި އެކުލެވޭ ޘަޤާފަ ު‬

‫‪45‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މުޤައްރަރުގެ އޮނިގަނޑު‬
‫މި މުޤައްރަރު ބެހިފައިވަނީ މައިގަޑު ‪ 3‬ސްޓްރޭންޑް އަކަށެވެ‪ .‬އެ ސްޓްރޭންޑްތައް ތިރީގައި އެވަނީއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬ވިޜުއަލް އާރޓްސް‬

‫ވިޜުއަލްއާރޓްސްގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ކުރެހުމާއި ކުލަ ޖެއްސުމާއި ޕްރިންޓުކުރުމާއި ސްކަލްޕްޓިން އާއި ފަރުމާ ކުރުމާއި އަތްތެރި‬
‫މަސައްކަތުގެ އިތުރުން ފޮޓޯގްރަފީ އިލެކްޓްރޯނިކު އާރޓްސްގެ ވައްތަރު ތަކެވެ‪ .‬ވިޜުއަލް އާރޓްސްގެ ތެރެއިން ކުދީންގެ‬
‫ލ‬
‫އުފެއްދުން ތެރިކަމާއި ޚިޔާލާއި ޝުޢޫރު ފާޅުކޮށް‪ ،‬ކުދީންގެ ތޫނުފިލިކަން ތަރައްޤީވުމަށް ފުރުޞަތު ލިބިގެންދާނެއެވެ‪ .‬އަދި ބަ ާ‬
‫ހޯދުމާއި‪ ،‬ކުރެވޭ މަސައްކަތް އެހެން މީހުންނާ ޙިއްޞާ ކުރުމަށާއި‪ ،‬ފެންނަ އަދި ކުރާ މަސައްކަތް ވަޒަންކުރުމުގެ ޤާބިލް ކަމާއި‬
‫ތ ޤައުމު ތަކުގެ އާދަކާދަ ތަކާއި ތާރީޚާއި ޘަޤާފަތް ދައްކުވައިދޭ‬
‫ބނެއެވެ‪ .‬ތަފާ ު‬
‫ކަންކަމާމެދު ދެކޭގޮތް ރަގަޅު ކުރުމަށް ހިތްވަރު ލި ޭ‬
‫އާރޓްސްގެ ވައްތަރުތަކާއި އެހާރާއި މިހާރުގެ އާރޓްސްގެ ވައްތަރު ތަކުގެ އަގު ވަޒަން ކުރުމަށް ފުރުޞަތު ލިބޭނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬މިއުޒިކާއި ޙަރަކާތް‬

‫މިއުޒިކާއި ޙަރަކާތުގެ ތެރެއިން މިއުޒިކު ކުޅުމާއި މިއުޒިކު އުފެއްދުމުގެ ފުރުޞަތު ކުދީންނަށް ލިބިގެންދާނެއެވެ‪ .‬ހަމަ މިއާއެކު‬
‫ލަވަ ކިޔައިގެންނާއި‪ ،‬މިއުޒިކުގެ އެހާރާއި މިހާރުގެ އާލާތް ބޭނުންކޮށްގެން ކުދީންގެ ޚިޔާލާއި ޝުޢޫރުތައް ފާޅުކުރުމަށް ފުރުޞަތު‬
‫ލިބޭނެއެވެ‪ .‬މިއުޒިކާއި ޙަރަކާތުގެ ތެރެއިން އަމިއްލަ ނަފުސުގެ އިތުބާރު ބޮޑުވުމާއި ނަފުސުގެ އަގުވަޒަން ކުރެވުމާއި ބެލެންސް‬
‫އޒިކާއި ޙަރަކާތުގެ ތަޖުރިބާތައް‬
‫ތން ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުވެއެވެ‪ .‬މި ު‬
‫ށގަނޑުގެ ބައިތަކާއި ބެހޭގޮ ު‬
‫ކުރުމާއި‪ ،‬ކޯޑިނޭޝަން އަދި ހަ ި‬
‫އިތުރުވުމުން ކުދީންގެ އިޖުތިމާޢީ ހުނަރުތައް ތަރައްޤީވެގެންދާނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑު ‪ :3‬ޑްރާމާ‬
‫ލބިގެންދާނެއެވެ‪ .‬އަދި ޑްރާމާކުޅުމާއި ޑްރާމާ‬
‫ނނަށް ފުރުޞަތު ި‬
‫މި ސްޓްރޭންޑުގެ ތެރޭގައި ޑްރާމާ އުފެއްދުމާއި ހުށަހެޅުމަށް ކުދީ ް‬
‫ރ‬
‫ތކުގެ އެހީގައި އުފެއްދުންތެ ި‬
‫އުފެއްދުމުގެ ތެރެއިން ކުދީން ޙަރަކާތްތެރިކޮށް އުޅުމުގެ ފުރުސަތު ލިބި‪ ،‬ކުރެވޭ ތަޖުރިބާ ަ‬
‫ނށް‬
‫ލބިގެންދާނެއެވެ‪ .‬އަދި ކުދީން ަ‬
‫ހނަރާއި މަޢުލޫމާތު ކުދީންނަށް ި‬
‫ޚިޔާލުތަކާއެކު ބިނާކުރަނިވި ގޮތެއްގައި ވިސްނުމަށް ބޭނުންވާ ު‬
‫އެކްޓަރުންނާއި‪ ،‬ޑައިރެކްޓަރުންނާއި ޑްރާމާ ލިޔާމީހާގެ ދައުރާއި ސްޓޭޖް އަދި ހެދުންފަދަ ތަކެތި ފަރުމާ ކުރުމުގެ ދައުރު އަދާ‬
‫އވެ‪.‬‬
‫ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބިގެން ދެ ެ‬

‫‪46‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬ވިޜުއަލް އާރޓްސް‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ބތަކުގެ ތެރެއިން‪ ،‬ކުރެހުމާއި ކުލަޖެއްސުމާއި ޕްރިންޓް ކުރުމާއި‬
‫‪ .1‬ހޯދާބެލުމާއި ތަޖުރި ާ‬ ‫ވ‪.‬އ‪ :1 .‬އުފެއްދުންތެރިކަމާއި‬
‫ތައްގަޑުޖެހުމާއި އަދި މޮޑެލް ހެދުމުގެ ތެރެއިން ކުލައާއި ބައްޓަމާއި ރޮނގާ‪،‬‬ ‫ހުށަހެޅުމުގެ ހުނަރުތައް ފެންނަން‬

‫ޓެކްސްޗަރ‪ ،‬ސައިޒުތައް ދެނެގަނެ ދެއްކުމުން‪( .‬އަސާސީ ކުލަތައް‪ ،‬އެހެނިހެން‬ ‫ފެށުން‪.‬‬

‫ކުލަތައް)‬
‫ބއްޓަންތަކާއި‬
‫ފތި ަ‬
‫‪ .2‬ކުރެހުން ތަކުންނާއި ދިރިއުޅޭ މާޙައުލުން އާންމުކޮށް ފެންނަ ަ‬
‫ކރެހުމެއް ނުވަތަ‬
‫ބނުން ކޮށްގެން ު‬
‫ބލައި އެފަދަ ބައްޓަން ޭ‬
‫ގަނޑު ބައްޓަންތައް ހޯދާ ަ‬
‫އެއްޗެއް ފަރުމާކުރަން މަސައްކަތް ކުރާކަން ދެއްކުމުން‪( .‬ވަށްބުރު‪ ،‬ތިނެސްކަން‪،‬‬
‫ގން)‬
‫ޓން ބޭނުންކޮށް ެ‬
‫އަކަ‪ ،‬ދިގުއަކަ‪ ،‬ތުތިމަސް‪ ،‬ބިސްބުރު‪ ،‬ކޮޑި‪ ،‬ގޮށި ފަދަ ބައް ަ‬
‫ނކޮށްގެންނާއި‬
‫‪ .3‬ކުދީންގެ އަމިއްލަ ތަޖުރިބާއާއި ޝައުގުވެރިވާ ކަންތައްތަކަށް ބި ާ‬
‫ގން ތަސްވީރެއް ނުވަތަ އެއްޗެއް‬
‫އިޙްސާސްތަކާއި ޚިޔާލީ ވިސްނުންތައް ބޭނުންކޮށް ެ‬
‫އުފެއްދުމުން‪.‬‬
‫‪ .4‬ކުރެހުން‪/‬ތަސްވީރު‪ ،‬ތަފާތު އެއްޗެތި އުފެއްދުމުގެ ތެރެއިން ކުދީން ކުރާ‬
‫ތން ޚިޔާލު ފާޅުކޮށް ވާހަކަ‬
‫ތަޖުރިބާތައް ޙިއްސާކުރުން ނުވަތަ ތަޖުރިބާތަކާއި ބެހޭގޮ ު‬
‫ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ތކަށް ބަލާ‬
‫ޒމާންތަކުގެ ކުރެހުމާއި އުފެއްދުން ަ‬
‫ނތަނުގެ އަދި ތަފާތު ަ‬
‫‪ .5‬ތަފާތު ތަ ް‬
‫އެތަކެއްޗާއި ބެހޭގޮތުން ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ތަފާތު ޘަޤާފަތްތަކުގެ‬
‫އާއިލާތައް ދައްކުވައިދޭ ފޮޓޯ‪ ،‬ކުރެހުން ނުވަތަ ތަސްވީރާއި ތަކެތި)‬

‫‪47‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬މިއުޒިކު‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫‪ .1‬މިއުޒިކުގެ ތެރެއިން ލަވަކިޔުމާއި ނެށުމާއި ބަންޖާއި ކުޅިވަރާއި ރައިވަރު‪ ،‬ރާގާއި‬ ‫މ‪ :1 .‬މިއުޒިކުގެ ތެރެއިން‬
‫ނ‪.‬‬
‫ހަމައަށް ކިޔައި ޙަރަކާތްތަކުގައި ބައިވެރިވުމު ް‬ ‫ލަވަކިޔުމާއި ނެށުމާއި ބަންޖާއި‬

‫ދލު ކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪:‬‬

‫‪ .2‬ކުދީންނަށް އެނގޭ ލަވައިގެ ހަމަ އެހެންގޮތަކަށް ބަ ަ‬ ‫ކުޅިވަރާއި ރައިވަރު‪ ،‬ރާގާއި ހަމައަށް‬
‫ކިޔައި ޙަރަކާތް ކުރުން‪.‬‬
‫ނ ނުވަތަ ބާރަށް)‬
‫އަވަހަށް ނުވަތަ ލަސްކޮށް‪ ،‬މަޑު ް‬
‫ނވަންތަކެއް‬
‫ށގަނޑުގެ ގުނަވަނެއް ނުވަތަ ގު ަ‬
‫‪ .3‬ކުލާހުގައި ހުންނަ ތަކެއްޗާއި ހަ ި‬
‫ގން ރާގެއް އުފެއްދުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ވަކި ހަމައަކަށް އަތްތިލަބަޑި ޖެހުން‪،‬‬
‫ބޭނުންކޮށް ެ‬
‫ބިންމަތީގައި ފައިޖެހުން‪ ،‬ނުވަތަ ފުއްޓަކި ޖެހުން)‬
‫އ ނުވަތަ‬
‫‪ .4‬ކުލާހުގައި ހުންނަ މިއުޒިކު ކުޅޭ ސާމާނު‪ ،‬ހަށިގަނޑުގެ ގުނަވަނެ ް‬
‫ޓޗަރ އުފައްދާ ވަކި ހަމައަކަށް ހުންނަ އަޑެއް‬
‫ނންކޮށްގެން ީ‬
‫ގުނަވަންތަކެއް ބޭ ު‬
‫މ އެގޮތަށް އެ އަޑު ނުވަތަ ރާގު ކުދީން އުފައްދައި‬
‫ނުވަތަ ހަތަރު ބީޓްގެ ރާގެއް ހަ ަ‬
‫ލބަޑި ޖެހުމުން ކުދީންވެސް‬
‫ހުށަހެޅުމުން (މިސާލު‪ :‬ޓީޗަރު ހަތަރު ފަހަރަށް އަތްތި ަ‬
‫ހން)‬
‫ލބަޑި ޖެ ު‬
‫ހަތަރު ފަހަރަށް އަތްތި ަ‬
‫ފތްތަކުގެ މިއުޒިކް އަޑުއަހައި އެއާއި ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫‪ .5‬ތަފާތު ޘަޤާ ަ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ޑްރާމާ‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫‪ .1‬ވާހަކަ ނުވަތަ ޙާދިޘާއެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ޑްރާމާ ކުޅެ‪ ،‬ޑްރާމާއިން ދައްކާ‬ ‫ޑ‪ .1 :‬ޑްރާމާ ކުޅުމާއި ވާހަކައިން‬
‫އ ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫މެސެޖާއި ނުވަތަ ލިބޭ ޢިބުރަތާ ި‬ ‫ޑްރާމާ އުފައްދަން ފެށުން‪.‬‬

‫ބނެ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ށފައިވާ އާލާތްތައް ު‬
‫‪ .2‬ޑްރާމާއިން ދައްކުވައިދޭ ތަނާއި‪ ،‬ބޭނުންކޮ ް‬
‫‪ .3‬ހަޤީޤީ އެއްޗެތިންނާއި ޚިޔާލީ އެއްޗެތިން އުފެދޭ އަޑުއަޑާއި ޙަރަކާތްތަކާއި‬
‫ޑްރާމާގައި އެކުލެވޭ ސިފަތައް ފާހަގަކޮށް ބުނެ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫‪ .4‬ވާހަކައެއްގައި ފިލްމެއްގައި އުޅޭ މީހެއްގެ ޝަޚުސިއްޔަތު ކޮޕީކޮށް‪ ،‬އެހެން‬
‫ކުދީންނާއި ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ޤާބިލްކަން ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫‪ .5‬ސްޓޭޖްގައި ކުޅެފައިވާ ޑްރާމާއެއް ނުވަތަ ރޯލް ޕްލޭއަކުން ފެނުނު އަދި އަޑު އިވުނު‬
‫ވތަ އަޑުއިވުނު އެއްޗެއްގެ ސަބަބުން އިޙްސާސްވި‬
‫ކަންތައްތަކާއި އެފެނުނު ނު ަ‬

‫‪48‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ކަންތައް ކިޔައިދީ ސިފަކޮށްދިނުމުން‪.‬‬
‫‪ .6‬އެ ކުދީންގެ މަސައްކަތް ތަކުގައި ހުރި ރަގަޅު ކަންތައްތަކާއި‪ ،‬އިތުރަށް ރަގަޅު‬
‫ގތުން ވާހަކަ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ކުރެވިދާނެ ކަންތައްތަކާބެހޭ ޮ‬
‫ނމާއި ބެހޭގޮތުން މަޝްވަރާކޮށް‪ ،‬ތަފާތުގެ‬
‫ބ ު‬
‫‪ .7‬ތަފާތު ފުލޯކު ވާހަކަ ތަކުގެ ޭ‬
‫މދު އުފެއްދުންތެރި ގޮތަކަށް ފާޑުކިޔުމުން‪.‬‬
‫ޘަޤާފަތްތަކާއި ތާރީޚީ ޙާދިޘާތަކާ ެ‬

‫ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް މުޤައްރަރު‬

‫‪49‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

‫ދިވެހި ބަސް‬
 ‫ތަޢާރަފް‬
‫ވ‬
‫ގން ާ‬
‫ށ މަގުދައްކައިދީ‪ ،‬ވިސްނުން ތަރައްޤީކުރުމަށް އެހީތެރިވެދީ‪ ،‬ވަށައި ެ‬
‫ދިވެހި މުޤައްރަރުގެ މައިގަނޑު މަޤްޞަދަކީ ކުދީންނަ ް‬
‫ދ‬
‫ވެއްޓާއި ދުނިޔޭގައި ވާނުވާއެނގި‪ ،‬ދިވެހި ބަހުގެ ޒަރީއާއިން އުނގެނި ދަސްކޮށް ދެނެގަތުމަށް ފުރުޞަތު ހޯދައިދިނުމެވެ‪ .‬އަ ި‬
‫ނ‬
‫ތ ދަނޑިވަޅުތަކުގައި ދިވެހި ބަހު ް‬
‫ތތަކާއި ތަފާ ު‬
‫ށ‪ ،‬ތަފާތު ޙާލަ ް‬
‫ލބިކޮ ް‬
‫ހށް ޯ‬
‫ވހިބަ ަ‬
‫ހ ޘަޤާފަތާއި ދި ެ‬
‫ހަމަ އެފަދައިން އިސްލާމީ ދިވެ ި‬
‫ށ ދިވެހިބަސް ބޭނުންކުރުމެވެ‪.‬‬
‫މ ް‬
‫މުވާޞަލާތުކުރުމާއި އަމިއްލަ ކާމިޔާބީއަށް މަގުފަހިވެ‪ ،‬އުނގެނު ަ‬

‫މަޤްޞަދުތައް‬

‫ދނުން‪.‬‬
‫ގ ޤާބިލުކަން ލިއްބައި ި‬
‫‪ ‬ކުދީންގެ ޚިޔާލާއި އިޙުސާސްތައް ފާޅުކުރުމަށް ބަސް ބޭނުންކުރުމު ެ‬
‫ކރުން‪.‬‬
‫‪ ‬ދިވެހިބަހުގެ ޛަރީޢާއިން ކުދީންގެ ވިސްނުމުގެ ޤާބިލުކަން ތަރައްޤީ ު‬
‫ކރުން‪.‬‬
‫‪ ‬ބަސް ބޭނުންކުރުމުގެ ތެރެއިން އުނގެނި ދިވެހިބަސް މުއްސަނދި ު‬
‫ކރާހިތްޖެއްސުން‪.‬‬
‫‪ ‬އަޑުއެހުމާއި ވާހަކަދެއްކުމާއި ކިޔުމާއި ބެލުމާއި ލިޔުންތެރިކަމުގެ ޤާބިލުކަން އިތުރުކޮށް މިކަންކަން ު‬
‫ކން އިތުރުކުރުން‪.‬‬
‫‪ ‬އަޑުއަހައި ބަލައި ލިޔެހަދާ ތަކެތި ދޭހަކޮށް‪ ،‬އެތަކެއްޗަށް އެކަށޭނަ އިޖާބަދިނުމުގެ ޤާބިލު ަ‬
‫ވޞަލާތުކުރުމުގެ ޝައުޤުވެރިކަން އިތުރުކުރުން‪.‬‬
‫ބހުން މު ާ‬
‫ލބިކޮށް ދިވެހި ަ‬
‫ހބަހަށް ޯ‬
‫‪ ‬އިސްލާމީ ދިވެހި ޘަޤާފަތާއި ދިވެ ި‬

‫‪50‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މުޤައްރަރުގެ އޮނިގަނޑު‬
‫މުޤައްރަރު އެކުލެވިގެންވަނީ ‪ 3‬ސްޓްރޭންޑެއްގެ މައްޗަށެވެ‪ .‬އެ ސްޓްރޭންޑްތައް ތިރީގައި އެވަނީއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬އަޑުއެހުމާއި ވާހަކަދެއްކުން‬

‫ފރިހަމަ ދޭހައާއެކު ތަފާތު ދިމަދިމާއަށް ވިސްނައިގެން އަޑުއަހައި‬
‫ނންތަކެއް އޮވެގެން ު‬
‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި ކުދީންނަށް ތަފާތު ބޭ ު‬
‫ށ‬
‫ށ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި‪ ،‬ތަފާތު ގޮތްތަކުގެ ތެރެއިން އެ ޙާލަތަކަ ް‬
‫ވާހަކަދައްކާނެއެވެ‪ .‬މާނަ މޭރުން ކޮށްދިނުމަށްޓަކައި އެކުދީން ވަރަ ް‬
‫އެންމެ ކަމުދާ އުޞޫލުތައް (ސްޓްރެޓެޖީތައް) ޚިޔާރުކުރާނެއެވެ‪.‬‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬ކިޔުމާއި ބެލުން‬

‫އ‬
‫ގ އޮނިގަނޑާ ި‬
‫ރމަށްޓަކައި‪ ،‬ބަހު ެ‬
‫ކޔައި ބަލައި ހަދާނެއެވެ‪ .‬ދޭހަކު ު‬
‫ތ ތަކެތި ި‬
‫ނތަކުގައި ތަފާ ު‬
‫ތ ބޭނު ް‬
‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި ކުދީން ތަފާ ު‬
‫ތރުކުރަމުން ގެންދާނެއެވެ‪ .‬އަދި‬
‫މލާތުތަކުގެ ޙާލަތު ދެނެގަތުން އި ު‬
‫ނނާނެއެވެ‪ .‬އެކުދީން ބަހުގެ މުޢާ ަ‬
‫ބަހުގެ ޤަވާޢިދާއި ހަމަ ދެނެގަ ް‬
‫ކިޔާ‪/‬ބަލާ މީހުންނާއި‪ ،‬ކިޔާ‪/‬ބަލާ އެއްޗަކާ ދެމެދުގައިވާ ގުޅުން ދެނެގަންނާނެއެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން‪ ،‬ތަފާތު ލިޔުމާއި ތަސްވީރުތައް‬
‫ށނެއެވެ‪.‬‬
‫ނގަންނަން ފަ ާ‬
‫ދ ެ‬
‫ރޭވިފައި ހުންނަގޮތްދޭހަކޮށް ެ‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ބައްޓަން ކުރުމާއި ލިޔުންތެރިކަން‬

‫ށނެއެވެ‪ .‬އަދި ކުދީން‬
‫މި ސްޓްރޭންޑްގައި ކުދީންތަފާތު ބައްޓަންތަކާއި ލިޔެވިފައިވާ ލިޔުމުގައި މާނައެއްވާކަން ދެނެގަންނަންފަ ާ‬
‫ނއެވެ‪ .‬އަމިއްލަ އިޙްސާސްތަކާއި‬
‫ށ ެ‬
‫ނުވަތަ އެހެން މީހުން ދައްކާވާހަކާއާއި ލިޔެފައިވާ އެއްޗަކާއި ގުޅުމެއްވާކަންވެސް ދެނެގަންނަންފަ ާ‬
‫ފތު ބާވަތްތަކުގެ ލިޔެކިޔުންތައް‬
‫ޝުއޫރުތައް ފާޅުކުރުމުގައި ތަފާތު ފަރާތްތަކަށް ތަފާތު ތަކެތި ލިޔެ ހަދަންފަށާނެއެވެ‪ .‬އެގޮތުން ތަ ާ‬
‫އ‬
‫ބހުގެ ޤަވައިދާ ި‬
‫ނަކަލުކޮށް ފަހަރަކަށްވުރެ ފަހަރެއް ރަނގަޅުކުރަމުން އޭގައި ބުނާއެއްޗެއްގެ މާނަ ފުރިހަމަކުރަމުން ގެންދާނެއެވެ‪ަ .‬‬
‫ނ ލިޔަމުންދާ ޙާލަތްތަކާ ގުޅުވާލައިގެންނެވެ‪.‬‬
‫ދ ީ‬
‫ހަމަ ކުދީން އުނގެނެމުންގެން ާ‬

‫‪51‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :1‬އަޑުއެހުމާއި ވާހަކަދެއްކުން‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫‪ .1‬ކުލާހުގައި ހިންގޭ ޙަރަކާތްތަކުގައި ބައިވެރިވެ ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމާއި އިތުރަށް ދެނެގަނެ‬ ‫އ‪.‬ވ‪ :1 .‬ތަފާތު ހާލަތުތަކުގައި‬
‫އޮޅުންފިލުވުމަށް ސުވާލުކުރުމުން‪.‬‬ ‫މުއާޞަލާތު ކުރުމަށް އަޑުއެހުމާއި‬
‫ޙޞާސްތަކާއި އަދި ރައްދު ޙަރަކާތްތަކަށް‬
‫ބނުންތަކާއި‪ ،‬އި ް‬
‫‪ .2‬އެހެންމީހުންގެ ޭ‬ ‫ވާހަކަދެއްކުން‪.‬‬
‫ށގެން ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫ނނާއި ދޭހައިގެ ޙަރަކާތް ބޭނުންކޮ ް‬
‫ގބަހު ް‬
‫އިޖާބަދިނުމުގެގޮތުން އަނ ަ‬
‫‪ .3‬ޅެން‪ ،‬ރައިވަރު‪ ،‬ބަނދި‪ ،‬ލަވަ ފަދަ ތަކެތި އަޑުއެހުމުގައި ބައިވެރިވެ މާނަޔާ‬
‫އެއްގޮތަށް ޙަރަކާތްކުރުމުން‪.‬‬
‫އކާ ޙަރަކާތްތަކުގެ އެހީގައި އެކެއް ނުވަތަ ދެ‬
‫‪ .4‬އަނގަބަހުން ދޭ އިރުޝާދާއި‪ ،‬ދަ ް‬
‫ފިޔަވަޅުގެ މަސައްކަތެއް ފުރިހަމަކުރުމުން‪.‬‬
‫ވސީލަތްތައް‬
‫މތެއް ނުވަތަ ތަޖުރިބާއެއް ތަފާތު ަ‬
‫‪ .5‬ކަމަކާބެހޭގޮތުން ހޯދި މައުލޫ ާ‬
‫ހން ކިޔައިދިނުމުން‪.‬‬
‫ގން އަނގަބަ ު‬
‫ބޭނުންކޮށް ެ‬
‫މލަ ހަދައިގެން‬
‫‪ .6‬ވާހަކަ ދެއްކުމުގައި ތަފާތު އައު ބަސް ބޭނުން ކުރަންފެށުމާއި ޖު ް‬
‫ވާހަކަ ދައްކަން ފެށުމުން‪.‬‬
‫ތއް ތިމާއަށް‬
‫‪ .1‬އަޑުއަހަން ނުވަތަ ވާހަކަދައްކަން ބޭނުންވާ ކަމަކާމެދު ދައްކާވާހަކަ ަ‬ ‫އ‪.‬ވ‪ :2 .‬ކާމިޔާބުކަމާއެކު އަނެކުންނާ‬
‫ކމާ ގުޅުވައިގެން‬
‫ހން މީހުންނަށް ދިމާވެފައިވާ ކަން ަ‬
‫ކުރެވިފައިވާ ތަޖުރިބާތަކާއި‪ ،‬އެ ެ‬ ‫މުއާސަލާތު ކުރުމަށް އަޑުއެހުމާއި‬
‫ސުވާލުކޮށް ވާހަކަ ދެއްކުމުން‪.‬‬ ‫ވާހަކަދެއްކުމުގެ ހުނަރާއި އުޞޫލުތައް‬
‫‪ .2‬އަޑުއެހުމާއި ވާހަކަދެއްކުމަށް ކިލާހުގައި ހެދިފައިވާ ޤަވާޢިދުތަކަށް ތަބާވެގެން‬ ‫ބޭނުންކުރުން‪.‬‬
‫ވާހަކަދެއްކުމުން‪.‬‬
‫‪ .3‬އަޑުއަހާ ވާހަކަ ދެއްކުމުގައި އެކަކު ވާހަކަ ދައްކާ ނިމެންދެން މަޑުކޮށް‪ ،‬ފުރުސަތު‬
‫މން‪.‬‬
‫ލިބުމުން ވާހަކަ ދައްކަން ފެށު ު‬
‫‪ .4‬ކުލާހުގައި ހިންގޭ ޚިޔާލުބަދަލުކުރުމުގެ ޙަރަކާތްތަކުގައި ކުރިން އެނގިފައިވާ‬
‫ނންކުރުމުން‪.‬‬
‫މަޢުލޫމާތުގެ ބޭ ު‬
‫މށް ސުވާލުކުރުމުން‪.‬‬
‫މތު ދެނެގަތު ަ‬
‫‪ .5‬ވަކި ކަމަކާ ބެހޭގޮތުން އިތުރަށް ބޭނުންވާ މަޢުލޫ ާ‬
‫ތބޭނުންކުރުމުން‪.‬‬
‫ށއެޅުންތަކުގައި އެކަށީގެންވާ ތަކެ ި‬
‫ހށަހަޅާ ބައެއް ހު ަ‬
‫‪ .6‬އަނގަބަހުން ު‬
‫(މިސާލު‪ :‬ތަމްސީލު ކުޅޭއިރު އާދައިގެ ތަކެތި ބޭނުންކުރުން)‬
‫‪ .7‬ޙާލަތާ އަޑުއަހާ މީހުންނާ ގުޅޭގޮތަށް އަޑުމަޑުކޮށް ބާރުކުރުމާއި ރާގުބަދަލުކުރުމުން‪.‬‬
‫‪ .8‬އަޑުއެހި ވާހަކަ އަލުން ކިޔައިދިނުމަށް މަސައްކަތްކުރުމުން‪.‬‬

‫‪52‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫‪ .9‬ކުރިމަގުގައި އަޑުއެހުމާއި ވާހަކަދެއްކުން ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި ލަނޑުދަނޑި‬
‫ކަނޑައެޅުމަށް މުދައްރިސާއެކު ވާހަކަދައްކައި ލަނޑުދަނޑި ކަނޑައެޅުމުން‪.‬‬
‫‪ .1‬ވާހަކަދެއްކުމުގައި ސާދާ ޖުމްލަ ބޭނުންކުރުމާއި‪ ،‬ދައްކާ ވާހަކައިގައި އާދައިގެ ގުޅުވާ‬ ‫އ‪.‬ވ‪ :3 .‬އަނެކުންނާ މުވާޞަލާތު‬
‫އަކުރު ބޭނުންކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬އަދި‪ ،‬ދެން)‬ ‫ކުރާހިނދު މާނަދޭހަކޮށްދިނުމަށާއި‪،‬‬
‫‪ .2‬ގިނަ ޙާލަތްތަކުގައި ޒަމާން ރަނގަޅަށް ބޭނުންކުރަން މަސައްކަތްކުރުމާއެކު‬ ‫މާނަ މޭރުންކުރުމަށް ބަހުގެ ޤަވާޢިދާއި‬
‫ނންކުރުމުން‪.‬‬
‫ނިމުނުކަން ރަނގަޅަށް ބޭ ު‬ ‫ހަމަތައް ބޭނުންކުރުން‪.‬‬
‫ބސްތަކާއި އެއް‬
‫‪ .3‬އަޑުއަހާ ޅެމާއި ވާހަކަ ފަދަތަކެތީގައި ހުންނަ ފިލިކޯޅި އެއްގޮތް ަ‬
‫އަޑަކުން ނުވަތަ އެއް އަކުރަކުން ފެށޭ ބަސްތައް ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ފާހަގަކޮށް‬
‫އެފަދަ އެހެންމިސާލު އަމިއްލައަށް ކިޔުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ފަތިސްވަނީ ފަތިސްވަނީ ‪....‬‬
‫ޗަކަސްވަނީ ޗަކަސްވަނީ‪).‬‬
‫‪ .4‬ދެއަކުރު ނުވަތަ ތިންއަކުރު ހިމެނޭލަފުޒުގެ ފެށޭއަޑު އަދި ނިމޭއަޑު ވަކިކުރުމުން‪.‬‬
‫‪ .5‬އެއް ލަފުޒެއްގައި ހިމެނޭ ތަފާތު އަޑުތައް ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ފާހަގަކުރުމުން‬
‫‪ .6‬ކުޑަކުދިންގެ ޅެމާއި ލަވަ ވަޒަނަށް ކިޔުމުން‪.‬‬
‫އރު ރީތި ބަހުން ވާހަކަ ދެއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪:‬‬
‫‪ .7‬ބޮޑެތި މީހުންނާއި ވާހަކަ ދައްކާ ި‬
‫ލައްބަ‪ ،‬އާދެ‪ ،‬އަޅުގަނޑު)‬

‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :2‬ކިއުމާއި ބެލުން‬

‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬

‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫ކ‪.‬ބ‪:1 .‬އުމުރާ ގުޅޭ ތަކެތި ކިއުމާއި ‪ .1‬ޢުމުރާ ގުޅޭ އަދަބީ ތަކެތި މުދައްރިސްގެ އެހީގައި ކިޔައި މާނަ ދޭހަވާކަން‬
‫ހާމަކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬މޫނުމަތީގެ ޙަރަކާތް‪ ،‬ދޭހައިގެ ތަފާތު ޙަރަކާތް‪ ،‬ބައިކުޅުން‪،‬‬ ‫ދޭހަވާކަން‬ ‫އެތަކެތި‬ ‫ބަލައި‬
‫ކުރެހުން)‬ ‫ދައްކައިދިނުން‪.‬‬
‫މން‪.‬‬
‫‪ .2‬ޓީޗަރުގެ އެހީއާއެކު ފޮތް ބަލައިގެންނާއި ހަދަހަދައިގެން ވާހަކަކިޔު ު‬
‫‪ .3‬ވާހަކައެއް ކިޔަމުންދާއިރު އެވާހަކައިގައި ކުރިޔަށްހިނގާނޭ ކަންތައްތައް ލަފާކޮށް‬
‫ނގޮތް)‬
‫ބުނެދިނުމުން‪(.‬މިސާލު‪ :‬ވާހަކައިގައި އުޅޭމީހުންނަށް ކަންތައްވެދާ ެ‬
‫‪ .4‬ކީ ނުވަތަ ބެލި އެއްޗެއްގައިވާ މައިގަނޑު ވާހަކައާއި މައި ޝަޚުސިއްޔަތަކީ‬
‫ނވަތަ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫އ ކަންތައްތައް ކިޔައިދިނުމުން ު‬
‫ކޮބައިކަން ބުނުމާއި ހިނގާ ބައެ ް‬
‫ނމުން‪.‬‬
‫‪ .5‬ވާހަކަޔާއި ޅެމުގެ ތަފާތު ބުނެދި ު‬
‫ސބަހާ ގުޅޭގޮތުން އަޑަށް‬
‫‪ .6‬ލިޔުމުން ފެންނަ ލިޔެކިޔުމުގެ ނިޝާންތަކާއި‪ ،‬ޖަޒުބާތީ ބަ ް‬

‫‪53‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ބަދަލުގެނައުމުން‪.‬‬
‫ދއްކުމުން‪(.‬ލިޔުމުން‬
‫މތިން ކިޔާލައި ހޯދި މަޢުލޫމާތު ެ‬
‫‪ .7‬ވަކި މަޢުލޫމާތެއް ހޯދުމަށް މަތި ަ‬
‫ބޭނުންވާ ވަކި ޚިޔާލެއް ނުވަތަ ލަފުޒެއް ހޯދުމަށް)‬
‫‪ .8‬ތަސްވީރު ހިމަނައިގެން ލިޔެފައިވާ އާދައިގެ ކުދި ކުދި އިރުޝާދަށް ޢަމަލުކުރުމުން‪.‬‬
‫(މިސާލު‪ :‬ކުޑަކުޑައެއްޗެއް ކަރުދާހުން ހެދުން‪ ،‬ވަރަށް ސާދާ ރެސިޕީއެއްގައިވާ‬
‫ކާއެއްޗެއް ތައްޔާރުކުރުން)‬
‫ނނަ ތަސްވީރާއި‬
‫ނއި ބަލާ އިޝްތިހާރުތަކުގައި ހު ް‬
‫ނނަ ލިޔުންތަކުން ާ‬
‫‪ .9‬ތިމާވެށިން ފެ ް‬
‫ކުރެހުމާއި ލިޔުންތަކުގެ އެހީގައި މާނަ ދޭހަކުރުމުން‪.‬‬
‫ށ ސުވާލުކޮށް ދެންވާނެގޮތް ކުރިއަށް ލަފާކުރުމާއި‬
‫‪ .1‬ބަލާ ތަކެތި އިތުރަށް ދޭހަކުރުމަ ް‬ ‫ކ‪.‬ބ‪ :2 .‬ކިޔުމާއި ބެލުމުގެ ހުނަރާއި‬
‫އެކަމާ މެދު ކުރެވޭ މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރިވުމުން‪.‬‬ ‫އުސޫލުތައް ބޭނުންކުރުން‪.‬‬
‫ވތަ ޚިޔާލާ ގުޅޭގޮތުން ކުރިން އެނގިފައިވާ އެއްޗެއް‬
‫‪ .2‬ބަލާ ނުވަތަ ކިޔާ މައުޟޫޢާ ނު ަ‬
‫ޙިއްސާކުރުމުން‪.‬‬
‫‪ .3‬މުދައްރިސުގެ އެހީތެރިކަމާއެކު ފޮތުގެ ބޭރުގަނޑާއި މުސައްނިފާއި ސުރުޚީތަކާއި‬
‫ގން އައު ލަފުޒުތަކުގެ މާނަ‬
‫ކުރެހުމާއި ފޮޓޯއާއި ފޮޓޯތަޢާރަފު ބޭނުންކޮށް ެ‬
‫ދެނެގަތުމުން‪.‬‬
‫‪ .4‬މުދައްރިސްގެ އެހީއާއެކު ކިޔުމުގެ ބޭނުމެއް ކަނޑައެޅުމުގައި ބައިވެރިވުމުން‪.‬‬
‫ވހަކައެއްގައި ހިނގާ ޙާދިސާތައް‬
‫މނިފޫހިފިލުވުމަށް‪ާ ،‬‬
‫(މިސާލު‪ :‬މަޢުލޫމާތު ހޯދަން‪ު ،‬‬
‫ޅ ޝަޙުސިއްޔަތެއްގެ މަޢުލޫމާތު ހޯދުމަށް)‬
‫ދެނެގަތުމަށް‪ ،‬ވާހަކައެއްގައި އު ޭ‬
‫ނ ވާތަށް‬
‫‪ .5‬ރަނގަޅު ކޮޅަށް ފޮތް ހިފަހައްޓާ ފޮތްކިޔާކަމަށް ހެދުމާއެކު ކަނާތު ް‬
‫ލޯހިންގުމުން‪.‬‬
‫ބލައި ކިޔާނެ ތަކެތި‬
‫‪ .6‬ޓީޗަރުގެ އެހީތެރި ކަމާއެކު ވަކި މަޢުލޫމާތެއް ހޯދަން ަ‬
‫އިޚްތިޔާރުކުރުމުން‪.‬‬
‫‪ .7‬އެއްޗެއް ކިޔަމުންދާއިރު ތަޞައްވަރުކުރެވޭ ކަންތައްތަކާއި‪ ،‬މަންޒަރުތައް ކުރެހުމުން‬
‫ނުވަތަ ސިފަކުރުމުން‪.‬‬
‫‪ .8‬ކިޔަމުން ދާއިރު ނުވަތަ ބަލަމުން ދާއިރު މުދައްރިސްގެ ވަރަށްބޮޑު އެހީތެރިކަމާއެކު‬
‫އާދައިގެ ގްރެފިކް އޯގަނައިޒަރެއް ފުރިހަމަކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ފީލްޑް ޓްރިޕް ފަދަ‬
‫ފކް އޯގަނައިޒަރެއް‬
‫ތާކަށް ގޮސް ލިސްޓް ކުރާ އެއްޗެއް‪ ،‬ކުރަހައިގެން‪ ،‬ނުވަތަ ގްރެ ި‬
‫ހެދުން)‬
‫ފތް ކުދިން އަމިއްލައަށް ހޯދުމާއި‪ ،‬އެކިޔާފޮތް‬
‫ވ ޮ‬
‫‪ .9‬ތިމާއަށް ކިޔޭނެ‪ ،‬ކިޔަންބޭނުން ާ‬
‫ތިމާއަށް ކަމުދަނީ ކީއްވެގެންކަން ބުނުމުން‪.‬‬
‫‪54‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬
 ‫‪ .10‬ޓީޗަރުގެ އެހީގައި‪ ،‬ކީ އެއްޗެއް ނުވަތަ ބެލިއެއްޗަކާ ގުޅޭގޮތުން‬
‫ލން ކިޔައިލުމުން‬
‫ސުވާލުއުފައްދައިސުވާލުތަކަކަށް ޖަވާބު ހޯދުމަށްޓަކައި‪ ،‬ލިޔުން އަ ު‬
‫ލއިގެން ޖަވާބު ހޯދުމުން‪.‬‬
‫ނުވަތަ ބެލި އެއްޗެއް އަލުން ބަ ަ‬
‫‪ .11‬ވާހަކައެއްގައި ހިމެނޭ ވަކިވަކި ޙާދިސާތައް ނުވަތަ ކިޔާއެއްޗެއްގައި ހިމެނޭ‬
‫އ އަމިއްލަ ޢިބާރާތުން މުދައްރިސްގެ އެހީއާއެކު‬
‫މަޢުލޫމާތާއި މުހިއްމު ކަންތައްތަ ް‬
‫ކިޔައިދިނުމުން ނުވަތަ ދެއްކުމުން‪.‬‬
‫‪ .12‬ކީ ތަކެއްޗާއި ބެލި ތަކެތި އަމިއްލަ ނަފުސާ ގުޅުވައިގެން ކިޔައިދިނުމާއި އޭގައި‬
‫ތށް އަމަލުކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ކުޑަދޫނިގޮތަށް އަހަރެން ދިއައީމަ ވާނީ‪).‬‬
‫ބުނެފައިވާގޮ ަ‬
‫‪ .1‬އަކުރުގެ އަޑުތަކާއި އެކުއްޖެއްގެ ނަން ފެށޭ އަކުރުގެ އަޑާއި‪ ،‬އާއްމުކޮށް ބޭނުންކުރާ‬ ‫ކ‪.‬ބ‪ :3 .‬ބަހުގެ ޤަވާޢިދުގެ ތެރެއިން‬
‫ލަފުޒުތަކުގެ އަޑު ފާހަގަ ކުރުމުން‪.‬‬ ‫ތާނައިގެ އަކުރުތަކާއި ފިލިތައް‬
‫‪ .2‬އަކުރާއި ލަފުޒުގެ ސިފަތައް ވަކިކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬އަކުރަކީ ވަކި އަޑެއް‬ ‫ދެނެގަނެ ބަލައިގެން ކޮށިކޮށް ކިޔައި‬
‫ރަމްޒުކުރުމުގެ ނިޝާނެއްކަން‪ .‬ލަފުޒަކީ އަކުރުތަކަކާއި ފިލިތަކެއް އެކުވެގެން އުފެދޭ‬ ‫ޖުމުލަ މާނައެއް ދޭހަކުރުން‪.‬‬
‫ކރަނީ ހުސްޖާގަ‬
‫އެއްޗެއްކަން‪ ،‬އެއްއަކުރުގެ ލަފުޒު ހުރެދާނެކަން‪ ،‬ލަފުޒުތައް ވަކި ު‬
‫ބާއްވައިގެންކަން)‬
‫ބނުމުގެ މާނައަށް‬
‫ނތަކުގެ ސަބަބުން ު‬
‫ހންނަ ނިޝާ ް‬
‫ށފައި ު‬
‫‪ .3‬ލިޔުންތަކުގައި ބޭނުންކޮ ް‬
‫ކރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ފުލުސްޓޮޕް‪ ،‬ސުވާލުމާކު)‬
‫އަންނަ ތަފާތު ބަދަލުތައް ފާހަގަ ު‬
‫‪ .4‬މަޢުލޫމާތު ލިއްބައިދޭ ކުދިކުދި ތިލަ ލިޔުންތަކުން ލިޔުމުގެ ސިފަތައް ފާހަގަކޮށް‬
‫މއިގަނޑު‪،‬‬
‫އޭގެ ބޭނުންތަކާއި ސިފަތައް ކިޔައިދިނުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ފެށުން‪ަ ،‬‬
‫ނިންމުން‪ ،‬ޝަޚްޞިއްޔަތު)‬
‫‪ .5‬ކުދިކުދި ޅެން ވަޒަން ފާހަގަ ކުރަމުން ކިޔުމުން‪.‬‬
‫ފތު އަޑުތަކުގެ މަޢުލޫމާތު‬
‫‪ .6‬އަކުރެއްގައި ތަފާތު ފިލިޖެހުމުން ނުކުންނަ ތަ ާ‬
‫މން‪.‬‬
‫ގން ލަފުޒުތައް ކިޔައި މާނަ ދޭހަކޮށް ބުނު ު‬
‫ބޭނުންކޮށް ެ‬
‫ނމުގެ‬
‫‪ .7‬ކުދި ވާހަކަތަކުގައި އުޅޭ ޝަޚުސިއްޔަތާއި ހިމެނެނީ ނަމުގެ އަދި ަ‬
‫ގްރޫޕްތަކުގެ ބައިގައިކަން ކިޔަމުންދާއިރު ފާހަގަކުރުމުން‪.‬‬
‫ޗހި ހިމެނެނީ‬
‫ލޔުންތަކުގައި ހުންނަ ތަފާތު އެއް ެ‬
‫‪ .8‬މަޢުލޫމާތު ލިއްބައިދޭ ކުދިކުދި ި‬
‫ނަން ނުވަތަ ނަމުގެ ގްރޫޕެއްގައިކަން ކިޔަމުންދާއިރު ފާހަގަކުރުމުން‪.‬‬
‫ނއިރަކު‬
‫‪ .9‬ކިޔަމުންދާ ލިޔުމެއްގައި ހިނގާ ޙަރަކާތްތައް ހިނގަނީ ކޮންތާކު ކޮ ް‬
‫ފހަގަކުރުމުން‪.‬‬
‫ޒތައް ާ‬
‫ކިހިނެއްކަން ބުނެދޭ ލަފު ު‬
‫ސްޓްރޭންޑް ‪ :3‬ބައްޓަންކުރުމާއި ލިޔުންތެރިކަން‬

‫‪55‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ޙާޞިލުވިކަން އަންގައިދޭ ފާހަގަ‪:‬‬ ‫ޙާޞިލުވާނެ މިންވަރު‪:‬‬
‫ކުދިން ކިބައިން މިކަން ފެންނާނީ‪:‬‬
‫މސާލު‪ :‬އަކުރާއި‬
‫ތރުގެ ލިޔުން ލިޔަން ފެށުމުން‪ި ( .‬‬
‫އ ަ‬
‫‪ .1‬ކުދިންގެ ފެންވަރުން ތަފާތު ވަ ް‬ ‫ބ‪.‬ލ‪ :1 .‬ތިމާގެ އަމިއްލަ‬
‫ވ ތަކެތީގެ‬
‫ނން ާ‬
‫ނ ތަސްވީރުގެ ނަންލިޔުން‪،‬ބޭ ު‬
‫ލަފުޒާއި ބަސްކޯޅި ބޭނުންކޮށްގެ ް‬ ‫ތަޖުރިބާއާއި‪ ،‬ޚިޔާލާއި‪ ،‬އިޙްސާސްތައް‬
‫ލިސްޓް ލިޔުން)‬ ‫ހިމެނޭ ލިޔުން އުފެއްދުން‪.‬‬
‫‪ .2‬ޓީޗަރުގެ އެހީތެރިކަމާއެކު އަމިއްލަ ކުރެހުމުގެ ދޭހަ ނަކަލުކޮށް ލިޔުމުން‬
‫‪ .3‬ކިޔައި އަޑުއަހާ ވަޒަން ބަހުރުވައިގެ ވަޒަންތަކާ އެއްގޮތަށް ބަސް ލިޔުމުން‪.‬‬
‫ވ)‬
‫ނސް‪ ،‬ހޯމަ‪ ،‬ރޯދަ‪ ،‬ބޯޅަ‪ ،‬ބޯ ަ‬
‫(މިސާލު‪ :‬އަވަސް‪ ،‬ދަބަސް‪ ،‬ބަ ަ‬
‫‪ .4‬ދަރިވަރު ލިޔަން ބޭނުންވާ ތަފާތު ވައްތަރު ވައްތަރުގެ ލިޔުންތައް ލިޔުމުން‪( .‬ޕްރީ‬
‫ރައިޓިން)‬
‫ށ ލިޔުމުން‪.‬‬
‫‪ .5‬ކުދިންގެ އަމިއްލަ ނަން ފާހަގަކޮ ް‬
‫ކބެހޭގޮތުން ޚިޔާލު ބަދަލުކުރުމަށް ބާއްވާ‬
‫‪ .1‬ލިޔުމެއްގައި ހުންނަންވާ ސިފަތާ ާ‬ ‫ބ‪.‬ލ‪ :2 .‬ލިޔުމާއި ކުރެހުމުން ޚިޔާލު‬
‫މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރިވެ މިންގަނޑުތައް ދެއްކުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ސުރުޚީ‪،‬‬ ‫ފާޅުކުރުމަށް ލިޔުމުގެތެރޭގައި އޮންނަ‬
‫ތަސްވީރު‪ ،‬ލަފުޒު)‬ ‫ހުނަރާއި އުޞޫލުތައް ބޭނުންކުރަން‬
‫‪ .2‬ލިޔާ ވަހާކައެއްގައި ހިމެނޭ ހާދިސާތައް ދައްކުވައިދޭ ކުރެހުންތަކެއް ކުރެހުމާއި‬ ‫އެނގުން‪.‬‬
‫ތަރުތީބު ކުރުމުން‪.‬‬
‫ނ ތައްޔާރުކުރި ކުރެހުމާއި ނޯޓު ފަދަތަކެތި‬
‫‪ .3‬ލިޔުމަށް އެހީހޯދުމުގެގޮތުން ކުރި ް‬
‫ޑ ޓްރިޕްގައި ނެގޭ މަޢުލޫމާތު‪ ،‬ޕްރޮޖެކްޓެއް‬
‫ބޭނުންކުރުމުން‪( .‬މިސާލު‪ :‬ފީލް ް‬
‫ތައްޔާރުކުރުމަށް ހޯދޭ މަޢުލޫމާތު)‬
‫‪ .4‬ޚިޔާލުތައް އަނގައިން ކިޔަމުން މުދައްރިސްގެ އެހީގައި ލިޔުމުން‪.‬‬
‫ބައްޓަމަށް‬ ‫ރތަކުގެ‬
‫އަކު ު‬ ‫ތަފާތު‬ ‫ހިފަހައްޓައިގެން‬ ‫ފަންސުރުގައި‬ ‫ބ‪.‬ލ‪ :3 .‬އަކުރާއި ފިލި ލިޔަންވާ ‪ .1‬ރަނގަޅަށް‬
‫އަތްހިންގުމުން‪.‬‬ ‫އުޞޫލުތަކަށް‬ ‫ހަމަތަކާއި‬ ‫ބައްޓަމާއި‬
‫‪ .2‬މުދައްރިސް އަކުރުއަޅަން ދައްކާނަމޫނާއާ އެއްގޮތަށް އަކުރުއެޅުމުން‪.‬‬ ‫ލިޔުން‪.‬‬
‫މގައި ފިލި ޖަހައިގެން ލިޔުމުން‪.‬‬
‫‪ .3‬އަކުރުތަކުގައި ފިލިޖަހަންޖެހޭ ދި ާ‬
‫‪ .4‬ކަނާތުން ވާތަށް ލިޔުމުން‪.‬‬
‫‪ .5‬އަކުރުތަކާއި ލަފުޒުތަކުގެ ދޭތެރެ މިންގަނޑަކަށް ދުރުކޮށް ލިޔުމުން‪.‬‬
‫‪ .6‬ދެތިން ލަފުޒުގެ ބަސްކޯޅި ލިޔުމުން‪.‬‬
‫‪ .7‬ޖުމުލަ ނިމޭތާނގައި ތިކި އަދި ސުވާލުމާކު ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ބޭނުންކުރުމުން‪.‬‬
‫އަމިއްލަ‬ ‫ތިމާގެ‬ ‫ލަފުޒުތަކާއި‪،‬‬ ‫ދަސްވާ‬ ‫ތން‬
‫ޞލާ ު‬
‫މުވާ ަ‬ ‫‪ .8‬އަނގަބަހުންކުރެވޭ‬
‫ލިޔުމުގައި‬ ‫ށރު‬
‫ބަސްކޮ ާ‬ ‫ދަސްވާ‬ ‫ލިސްޓުން‬ ‫ކިލާސް‬ ‫ބަސްލިސްޓުންނާއި‬

‫‪56‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ބޭނުންކުރުމުން‪.‬‬
‫‪ .9‬ގިނަލަފުޒުގައި 'ސ' ސުކުނާއި 'ނ' ސުކުން ބޭނުންކުރުމުން‪.‬‬
‫‪' .10‬އ' އާއި 'ށ' ސުކުން ބޭނުންކުރަން ފެށުމުން‪.‬‬

‫‪57‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 Foundation Stage Syllabus

English Language

Introduction

English language syllabus developed for the Foundation stage provides children with
opportunities to develop their ability to use English effectively in a variety of situations for
communication and personal satisfaction. The new syllabus is underpinned by outcomes-based
education which encourages a learner-centered and activity-based approach and therefore
enhances individual children’s language competencies to be developed to their maximum.

Objectives:

 Develop children’s confidence and competence in listening, speaking, reading, viewing,

writing and representing.
 Develop the skills necessary to communicate appropriately and effectively for a range of
purposes.
 Develop children’s understanding of texts and how texts are structured within different
contexts.
 Enable children to extend their knowledge and use of language, increase their
understanding of themselves and others, and experience enjoyment and personal
satisfaction.
 Enables children to acquire information and to appreciate the ideas and experiences of
others.
 Enables children to explore, shape, and clarify their thoughts through writing and
representing.

58 2015 - ު‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރ‬

The Strands of the Syllabus

The English Syllabus is organized through three interrelated strands:

Strand1: Speaking & Listening (SL)

Speaking and listening skills are fundamental to the development of literacy and essential for thinking
and learning. Through speaking and listening, children explore ideas and concepts as well as understand
and organize their experience and knowledge. This strand helps children to develop effective speaking
and listening skills when they discuss, clarify ideas, explore new concepts and vocabulary, solve
problems and share literary experiences.

Strand 2: Reading and Viewing (RV)

Reading is a powerful mean of communication and learning. Reading enable children to extend their
knowledge and use of language, increase their understanding of themselves and others, and experience
enjoyment and personal satisfaction.

In the reading and viewing strand, children use effective strategies to construct meaning and explore how
texts are structured within different contexts

Viewing is also an integral part of communication and it is an active process of attending to and
comprehending visual media such as television, advertising images, films, diagrams, symbols,
photographs, videos, drama, drawings, sculpture, and paintings. Viewing enables children to acquire
information and to appreciate the ideas and experiences of others.

Strand 3: Writing and Representing (WR)

Writing enables children to explore, shape, clarify their thoughts, and to communicate them to others. By
using effective writing strategies, children will emerge with an understanding of written texts to create
meaning.

Representing enables children to communicate information and ideas through a variety of media such as
video presentations, posters, diagrams, charts, symbols, visual art, drama, miming, and models.By using
effective representing strategies, children will emerge with an understanding of visual and multimodal
texts to create meaning.

59 2015 - ު‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރ‬

Strand 1: Speaking & Listening
Indicators
Outcomes:
This is evident when a student:
S.L. 1: Engage in speaking and 1. Sing songs, rhymes and recite poems
listening to interact with others 2. Conveys personal needs and feelings to the teacher and
peers using gestures, signs, words , picture symbols or
phrases (e.g., points to a ruler and say ruler or give
ruler)
3. Responds to greetings, farewells, thanking and apologies
in familiar routine situations
4. States preference on familiar objects using phrases (e.g.,
Teacher: What do you want? Child: red book, big ball)
5. Participates in role-plays and use key words related to
the situation (Example:
6. Follow simple verbal instructions made by the teacher or
peers using key words and gestures
7. Listens attentively to others for the duration of a listening
experience (e.g., teacher reading a big book) and
responds to questions
8. Sequences main ideas in a story, using pictures or objects
9. Begin understanding of the main idea in simple
information texts (e.g. description, information report) by
drawing or by repeating information from the texts
10. Uses words and phrases from listening experiences (e.g.,
books read by the teacher) into imaginative play
11. Finds similarities and differences in pictures using
specific words (big, small, tall, short, happy, sad)

S.L. 2: With explicit support
begins to use basic skills and
strategies of classroom
interaction.
1. Attempts to use social conventions and agreed rules in
supported situations (e.g. look at the person speaking,
takes turns in conversations, raise hand to be recognised
before speaking)
2. Begins to use polite social language with teacher support
(e.g. please, thank you, sorry)
3. Reflects upon own listening skills and demonstrate
attentive listening behaviours (e.g., non-verbal
acknowledgements like nodding)
4. Begins to make connections between story events and
personal experiences
5. Attempts to retell a story in a meaningful sequence from

60 2015 - ު‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރ‬


S.L. 3: Begins to show
awareness of structures and
patterns of language
61
pictures and key words
6. Begins to use own drawings and other materials to aid
presentations
7. Begins to adjust volume to show mood and feelings (e.g.,
speak loudly when they want their turn with a toy,
imitate the voice of a character in a story)
8. With teacher guidance, uses symbolic representations to
reflect on their contribution in group tasks (e.g., happy
faces, thumbs up)
9. With teacher support identifies and sets purpose for
listening activities (e.g., to answer one question, for
enjoyment)
10. Identifies and shares personal knowledge related to
upcoming listening experiences
11. Shows awareness of audience response
1. Identifies different oral texts (e.g., ‘nursery rhyme’,
‘story’)
2. Uses words or phrases to convey intended meaning (e.g.,
I am hungry)
3. Begins to show awareness of some grammatical forms
(e.g., singular/plural, book/books, pencil/pencils)
4. Begins to use descriptive words to talk about people,
places and things (e.g., big, small, tall)
5. Uses number words and words to describe size, colour
and shape
6. Identifies words and sounds that are the same and
different (e.g., pen, pen - same/ pen, hen - different, (h /l
/b/h - /h/ is same)
7. Identifies rhyming words and creates rhyming word
orally
8. Orally blends two or three individual phonemes into a
one syllable word (e.g., h-a-t- hat)
9. Claps or counts the words in a three to six word sentence
(e.g., The boy is eating)
10. Identifies the first and last sound of a one syllable word
(e.g., t /ap)
2015 - ު‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރ‬
Strand 2: Reading & Viewing
Outcomes:
R.V. 1: Show awareness of the
connection between reading,
writing and oral language.
62
Indicators
This is evident when a student:
1. Identifies familiar signs or symbols in the environment
and describe their meaning (e.g., exit sign, open, close,
stop, traffic signs, billboards etc)
2. Distinguishes between illustrations, photos and text (e.g.,
point out at words rather than pictures when reading)
3. Recognises and points out to some personally significant
words when reading and viewing text (e.g., words
displayed in classroom, own name, class weather chart,
class calendar or duty roster)
4. Shows reading like behavior and explains own writing
and drawings
5. Shares information about favourite books, focusing
mostly on illustrations and key words
6. Relates events, character, illustrations, information and
events in texts (including electronic or media texts) to
own experience using key words
7. Creates representations to understand simple story books
(e.g., draw a picture, dramatise feelings, create a new
page for a story)
8. Participates in shared reading or viewing activities for
enjoyment and information (e.g., nursery rhymes, stories,
charts, big books)
9. Selects books from classroom, library or from home to
share or to have someone read to them (e.g., one minute
reading)
10. Role plays reading (e.g., turns pages, holds books the
right way up, reading from the front to the back of a
book, uses words and pictures to create meaning)
11. Imitates reading like behaviour for a short sustained
period of time (e.g., 5 minutes)
12. Begins to track the correct line while reading books (age
appropriate) or following a text that someone is reading
13. Participates in shared, guided, and independent viewing
experiences with a variety of texts
14. Take part in discussions about images or visual texts
(e.g., pictures, illustrations, videos, CD-ROMs) by
answering questions asked by the teacher
2015 - ު‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރ‬
 15. Distinguishes print from illustrations and recognises that
pictures, photographs and illustrations convey meaning
16. Recognises shapes and common symbols in the
environment and in printed materials

R.V. 2: Practise the skills and 1. Uses images, cover illustrations and titles to predict the
strategies of effective readers content of a text, with teacher support
2. Identifies and sets purpose for shared reading activities
(e.g., to answer one question, for enjoyment), with
teacher support
3. Makes connections between story events and personal
experiences(e.g., the boy is tall, My brother is tall)
4. Checks prediction about text and confirms ideas and
information during shared reading (e.g., with pictures)
5. Retells simple literary and information texts from shared
reading experiences, using some words and pictures (e.g.,
order a set of pictures)
6. Represents a text being read or viewed using a graphic
organiser provided by the teacher
7. With prompting and support, ask questions at different
stages and responds to questions asked from a shared
reading text orally and using art work
8. With prompting and support, tells particular parts of the
reading text they liked and dislikes and the reason
9. Reflects on own reading and viewing using symbols or
icons (e.g., picture of an ear to show listening quietly)
10. With teacher support, participate in discussions to set a
goal to improve reading and viewing (e.g., reread a word
if the message is not clear)
R.V. 3: Show an understanding 1. Follows words from left to right and top to bottom on a
of the concept of book and print printed page with finger and eyes (e.g., During oral
text. reading or own reading)
2. Recognises that pictures and print are related and pictures
support text
3. Recognises and uses some features of text (e.g., front
cover, back cover, title, page numbers, and pictures) to
locate information
4. Recognises most of the letters of alphabet (upper and
lower case) and their sounds, and read a few high
frequency words.
5. Demonstrates understanding of the one-one relationship
63 2015 - ު‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރ‬

Strand 3: Writing &Representing
Outcomes:
W.R. 1: Communicate
thoughts feelings, and
experiences using a
combination of drawings,
symbols, words or sentences.
(copied writing or own
sentences)
W.R. 2: Engages in teacher
led discussions to share the
experience of writing or
representing and share work
with others.
64
between letter name and a particular sound (e.g., say the
associated letter when someone says a sound : /b/-b
6. Identifies the beginning and ending sounds of words
7. Uses letter-sound relationship and visual cues (e.g., shape
of word pictures) to decode some words
8. Recognises own name in print
9. Identifies some common high frequency words (e.g., a
the, I, me, it, and, to, he, she, that, is, was) and some
environmental print (about 15 words)
Indicators
This is evident when a student:
1. Writes and represents on self-selected and teacher
assigned topics (e.g., stories, notes, labels, caption for a
picture ) through different forms (e.g., using letters,
words, or string of words)
2. Creates writings and representations to express feelings
likes and dislikes (e.g., use a combination of pictures,
symbols, letters or words)
3. Represents or writes about personal experiences using
drawing, letter like shapes, letter strings or word strings
(e.g., use a drawing to show their experiences at a
playground)
4. Attempts to retell a story with characters, setting and a
sequence of events (e.g., using pictures letters, words,
or string of words)
5. Contributes to joint construction of poetic form (e.g.,
write repetitive phrases or rhyming words in teacher
guided writing activities: Big hen, Big pen)
6. Explores writing through free writing activities (e.g.,
create shopping lists, create greeting cards or write a
letter to a friend in dramatic play)
1. Identifies a purpose (e.g., to inform, to tell a story) for
writing with teacher support
2. Joins in short brainstorming activities with teacher
support (e.g., talking with others about a given topic,
drawing, developing mind maps, charts)
3. Uses information from a variety of sources and group
2015 - ު‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރ‬

W.R. 3: Print the letters of
the alphabet independently
and use some features and
conventions of language to
express meaning through
writing and representing.
65
related ideas with teacher support (e.g., classroom
display, books, multimedia resources)
4. Uses a combination of drawings, symbols, words or
sentences to convey a message
5. Refers to materials available in the classroom while
writing (e.g., charts on the wall, class made books)
6. Seeks help with spelling or information
7. Tells others (peers or teacher) about his/her writing and
representation
8. Shows enjoyment in sharing work with others
1. Usually adopts appropriate pencil grip
2. Positions paper appropriately and writes from left to
right and top to bottom
3. Demonstrates awareness of concepts of print (e.g.,
writes on a line and uses appropriate spacing between
letters and words)
4. Writes lower and upper case letters in a recognisable
form
5. Recognises and writes own name for a variety of
purposes
6. Shows an understanding that pictures and writing can
work together to communicate a message (e.g., assign
personal meaning to own drawings )
7. Shows an understanding that words have conventional
spelling
8. Writes using invented spelling and occasionally uses
conventional spelling
2015 - ު‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރ‬
 ‫ލަފްޒުތަކުގެ މާނަ‬
‫އެއްޗެއްގައި ހުންނަ އެހެންއެއްޗެއް ހިންގައި ދިނުމުގެ ބާރު‬ ‫ހަކަތަ‪:‬‬ ‫‪.1‬‬
‫ރަސޫލު صلى هللا عليه وسلم ވިދާޅުވެފައިވާ ބަސްފުޅު‬ ‫ހަދީޘް‪:‬‬ ‫‪.2‬‬
‫އަސްލާ އެއްގޮތަށް އެއްޗެއް ހެދުން ނުވަތަ ލިއުން ‪ /‬ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެއް އެހެން އެއްޗަކަށް ނެނގުން‬ ‫ނަކަލު ކުރުން‪:‬‬ ‫‪.3‬‬
‫ފިޚުރު‪ /‬ޒާތް‬ ‫ނަފްސު‪:‬‬ ‫‪.4‬‬
‫ދަރިކޮޅު‪ /‬ދަރިފަސްކޮޅު‪ /‬ދަރިންނާއި ދަރީންގެދަރި މިނިމިނީން‬ ‫ނަސްލު‪:‬‬ ‫‪.5‬‬
‫ޢިލްމީގޮތުން ޤަބޫލު ކުރެވޭ އާއްމު އުޞޫލުތައް ނުވަތަ ގޮތްތައް‬ ‫ނަޒަރިއްޔާތު‪:‬‬ ‫‪.6‬‬
‫ރޭވިފައިވާ ގޮތް‪ /‬އިންތިޒާމު‪ /‬ތަރުތީބު‬ ‫ނިޒާމް‪:‬‬ ‫‪.7‬‬
‫ހުރިތާ ހުރެގެން ކުރެވޭ ޙަރަކާތްތައް‬ ‫ނޮންލޮކޮމޯޓޯ‪:‬‬ ‫‪.8‬‬
‫ރަށުގެ އަހުލުވެރިކަން ނުވަތަ މަދަނިއްޔާތާއި ތަހުޒީބު ލިބިގެންވާކަން‬ ‫ރަށްވެހިކަން‪:‬‬ ‫‪.9‬‬
‫ކުއްޖާއަށް އޯގާތެރިކަން ދޭހަވާ‪،‬ހިތްވަރު ލިބޭގޮތަކަށް ބީހިލުން‬ ‫ރަނގަޅު އަތްލުން‪:‬‬ ‫‪.10‬‬
‫ފޯރާ ފޯރުން‬ ‫ރައްދު‪:‬‬ ‫‪.11‬‬
‫ހަމަތަކުގެމަތިން‬ ‫ރިޢާޔަތްކޮށް‪:‬‬ ‫‪.12‬‬
‫ކަމެއްގެ ތެރެއިން ބަޔަކަށްވުމާއިއެކު އެޔާއި ނުލައި އެކަމެއް ނުފުދޭ ކަމެއް‬ ‫ރުކުންތައް‪:‬‬ ‫‪.13‬‬
‫ބައިކުޅުން‬ ‫ރޯލްޕްލޭ‪:‬‬ ‫‪.14‬‬
‫ސިފަ‬ ‫ބައްޓަން‪:‬‬ ‫‪.15‬‬
‫ސިފައެއް ގެނައުން‬ ‫ބައްޓަން ކުރުން‪:‬‬ ‫‪.16‬‬
‫ހަމަ ހަމަ ކުރުން‪ ،‬އެއްޗެއް އެއްވަރު ކުރުން‬ ‫ބެލެންސް‪:‬‬ ‫‪.17‬‬
‫އެއްޗެއްއަޅަން ނުވަތަ ކައްކަން ބޭނުންކުރާ ތަކެތި‬ ‫ކަންވާރު‪:‬‬ ‫‪.18‬‬
‫ވަލީވެރިން ފަދަ ބޭކަލުންގެ ކިބައިން ފެންނަ އާދަޔާ ޚިލާފު ކަންތައް‪ /‬ޙުރުމަތް‬ ‫ކަރާމާތް‪:‬‬ ‫‪.19‬‬
‫ފަޒާ‪ ،‬ޖައްވު‬ ‫ކައުނު‪:‬‬ ‫‪.20‬‬
‫ބަސް‪/‬ލަފްޒް‬ ‫ކަލިމަ‪:‬‬ ‫‪.21‬‬
‫ދިގުމިނާއި ފުޅާމިނާއި އުސްމިން އެއްވަރު‬ ‫ކޮޑިމިން‪:‬‬ ‫‪.22‬‬
‫އެކަތި އަނެއްޗާއި ގުޅިގެން ޙަރަކާތެއް ހިންގުން‬ ‫ކޯރޑިނޭޝަން‪:‬‬ ‫‪.23‬‬
‫ލަފާ ކުރުން‬ ‫އަންދާޒާ ކުރުން‪:‬‬ ‫‪.24‬‬
‫އަންދާސީ ގާތްގަނޑަކަށް ‪ /‬ލަފާޔަކަށް‬ ‫އަންދާޒާ‪:‬‬ ‫‪.25‬‬
‫ހަތަރެސްކަން އެއްވަރު‬ ‫އަކަ‪:‬‬ ‫‪.26‬‬
‫ތިމާއާގުޅުންހުރި ކަންކަން‬ ‫އަމިއްލަވަންތަކަން‪:‬‬ ‫‪.27‬‬
‫ދީނީގޮތުން ހިތުން ކަށަވަރުކޮށް ޤަބޫލުކުރާ ކަންތައް‪ ،‬ހިތުގައި ކުރެވޭ ކަށަވަރު‬ ‫ޢަޤީދާ‪:‬‬ ‫‪.28‬‬
‫އަޅުކަމުގެ ގޮތުން ކުރެވޭކަންތައްތައް‬ ‫ޢިބާދާތު‪:‬‬ ‫‪.29‬‬
‫އިލެކްޓްރޯނިކް އާރޓްސް‪ :‬އިލެކްޓްރޯނިކް ވަސީލަތެއް ބޭނުންކޮށްގެން އެއްޗެއް އުފެއްދުން‪/‬ކުރެހުން‬ ‫‪.30‬‬

‫‪66‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫މުޖުތަމަޢެއްގެ ތެރޭ ގެންގުޅޭނެ ރީތި އަދަބުތަކާއި ދޭދޭ ގުޅުމާއި ރަނގަޅު އާދަތައް‬ ‫އިޖްތިމާޢީ‪:‬‬ ‫‪.31‬‬
‫ޤަދަރު ނުވަތަ އަބުރު (ރިވެތި އަޚްލާޤް)‬ ‫އިޖްތިމާޢީ އަގު‪:‬‬ ‫‪.32‬‬
‫މީހެއްގެ ނުވަތަ އެއްޗެއްގެ ނުވަތަ ތަނެއްގެ ސިފަ އަންގާދޭގޮތަށް ކުރެހިފާވާކުރެހުން‬ ‫އާރޓްސް‪:‬‬ ‫‪.33‬‬
‫ނެތެމުން އުވެމުންދާކަމެއް ނުވަތަ އެއްޗެއް ދިރެމުން ‪ /‬ކުރިއަރަމުން ދިއުން‬ ‫އާލާވުން‪:‬‬ ‫‪.34‬‬
‫އުފެއްދުން‬ ‫އީޖާދު‪:‬‬ ‫‪.35‬‬
‫ގޮތްތައް‬ ‫އުކުޅު‪:‬‬ ‫‪.36‬‬
‫އުނގެނުމުގެ ދާއިރާ‪ :‬މަންހަޖުގައި ކަޑައަޅާފައިވާ ދާއިރާތަށް‬ ‫‪.37‬‬
‫ކަމެއް ކުރުމަށްޓަކައި ރާވާ ރޭވުމެއް ނުވަތަ ބިނާވެފައިވާ އަސްލު ޖަމްޢު‬ ‫އުސޫލު‪:‬‬ ‫‪.38‬‬
‫އެއްޗެއްގެ ވަށައިގެންވާ މިން‬ ‫ވަށަމިން‪:‬‬ ‫‪.39‬‬
‫ކަމެއްވުމަށް މެދުވެރިވާ ސަބަބު ނުވަތަ އެތި ނޫންނަމަ ކަންތައް‬ ‫ވަޞީލަތް‪:‬‬ ‫‪.40‬‬
‫ފެންވަރުބެލުން ‪ /‬ކަމެއްވަމުން ދާގޮތް ބެލުން‬ ‫ވަޒަން ކުރުން‪:‬‬ ‫‪.41‬‬
‫ވިޜުއަލް އާރޓްސް‪ :‬ކުރެހުމާއި‪،‬ޑިޒައިންކުރުން‪،‬ޕްރިންޓްކުރުން‬ ‫‪.42‬‬
‫ވަށައިގެންވާ ތަން ނުވަތަ މާޙައުލް‬ ‫ވެށި‪:‬‬ ‫‪.43‬‬
‫މާތް ﷲ ހައްދަވާފައިވާ ކޮންމެއެއްޗެއް‬ ‫މަޚްލޫޤު‪:‬‬ ‫‪.44‬‬
‫ވަކި ޙާއްޞަ ރޮނގެއް‬ ‫މައިދާން‪:‬‬ ‫‪.45‬‬
‫ވިރި ކެކޭ ތަކެތި‬ ‫މައުދަން‪:‬‬ ‫‪.46‬‬
‫ދޭހަ ނުވަތަ ފަޙުމް‬ ‫މޭރުން‪:‬‬ ‫‪.47‬‬
‫މައިގަނޑު ވިސްނުން ނުވަތަ ޚިޔާލު‬ ‫މަފްހޫމް‪:‬‬ ‫‪.48‬‬
‫ޤުދުރަތީނޫން‬ ‫މަސްނޫއީ‪:‬‬ ‫‪.49‬‬
‫މިލްކީވޭ‬ ‫މަޑިކިލަނބު‪:‬‬ ‫‪.50‬‬
‫ކިޔަވައިދިނުމަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ ބައިތައް‬ ‫މުޤައްރަރު‪:‬‬ ‫‪.51‬‬
‫އަތާއި އިނގިލީގެ ޙަރަކާތްތަކާއި ވިސްނުން ބޭނުންކޮށްގެން ކުޅިވަރުގެ ތެރެއިން އެއްޗެތި އުފެއްދުން‬ ‫މެނިޕުލޭޓިވް‪:‬‬ ‫‪.52‬‬
‫އެއްޗެއް ތައްޔާރުކުރާނެ ގޮތެއް ޚިޔާލު‪ ،‬ކުރެހުމުން ދައްކާ ނަމޫނާ‬ ‫ފަރުމާ‪:‬‬ ‫‪.53‬‬
‫‪2‬ޑީ ޝޭޕް‬ ‫ފަތާބައްޓަން‪:‬‬ ‫‪.54‬‬
‫ޅެންބައިތުގެ ކުރީބަޔާއި ފަހުބައިގެ ފެށޭ ދެއަކުރު ނުވަތަ ދެތިންއަކުރުގައި ޖެހޭފިލި‬ ‫ފިލިކޯޅި‪:‬‬ ‫‪.55‬‬
‫ދީނީ ޢިލްމު‪ ،‬ޝަރީޢަތުގެ ޙުކުމާއި ބެހޭ ޢިލްމު‬ ‫ފިޤުހު‪:‬‬ ‫‪.56‬‬
‫ޚިޔާލީ ‪ /‬އަސްލެއްނެތް ވާހަކަ‬ ‫ފުލޯކު ވާހަކަ‪:‬‬ ‫‪.57‬‬
‫ހެޔޮ އެދިގެން ހިލޭ ސާބަހަށް‬ ‫ދަރުމަ‪:‬‬ ‫‪.58‬‬
‫ދުނިޔެ ހިނގުން‬ ‫ދައުރުވާ‪:‬‬ ‫‪.59‬‬
‫ފުރާނަހުރުން‪ /‬ރޫހު ހުރުން‪ /‬އާލާވާގޮތްވުން‪/‬ގަސްގަހާގެހި ރޯވުން‬ ‫ދިރުންތައް‪:‬‬ ‫‪.60‬‬
‫ދެކަމެއް ކޮށްގެން ފުރިހަމަ ކުރެވޭ ކަންތައް‬ ‫ދެފިޔަވަޅު‪:‬‬ ‫‪.61‬‬
‫ކަމެއްކުރުން‬ ‫ތަންފީޒް‪:‬‬ ‫‪.62‬‬

‫‪67‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬

 ‫ކާބަފައިންގެފަރާތުން ވާރުތަވާ ތަކެތި‬ ‫ތަރިކަ‪:‬‬ ‫‪.63‬‬
‫އުފެދުމުގައި ހުރި‬ ‫ޠަބީޢީ‪:‬‬ ‫‪.64‬‬
‫ﷲ އެއްކައުވަންތަކަން އަންގައިދޭ ޢިލްމު‬ ‫ތަވްޙީދު‪:‬‬ ‫‪.65‬‬
‫އަމާޒު ފަތްގަނޑު‬ ‫ލަނޑު ދަނޑި‪:‬‬ ‫‪.66‬‬
‫މާނައެއް ދޭހަވާ ބަހެއް‬ ‫ލަފުޒު‪:‬‬ ‫‪.67‬‬
‫އެކަތި އަނެކަތީގެ ތެރެއަށް ވަދެ އެކުވުން‬ ‫ލާ މެހުން‪:‬‬ ‫‪.68‬‬
‫ދުވެ ހެލިފެލިވެ‪ ،‬ޙަރަކާތްތެރި ގޮތެއްގައި އުޅުން‬ ‫ލޮކޮމޯޓޯ‪:‬‬ ‫‪.69‬‬
‫‪3‬ޑީ ޝޭޕް‬ ‫ގަނޑު ބައްޓަން‪:‬‬ ‫‪.70‬‬
‫ދުނިޔެ‬ ‫ގުލޯބް‪:‬‬ ‫‪.71‬‬
‫ކުޅާދާނަކަން‬ ‫ޤާބިލިއްޔަތު‪:‬‬ ‫‪.72‬‬
‫ކަމަކަށް އެކަށީގެންވާ ނުވަތަ ކުޅަދާނަކަން‬ ‫ޤާބިލްކަން‪:‬‬ ‫‪.73‬‬
‫ކަންތައްތައް ކުރުމުގައި ދިމާވާ ދަތިތަކާ އުނދަގޫތައް‬ ‫ގޮންޖެހުންތައް‪:‬‬ ‫‪.74‬‬
‫ކުއްޖާ ހިތްހަމަނުޖެހޭ‪ ،‬އުނދަގޫ އަދި ބިރުވެރިކަން އިޙްސާސް ވާގޮތަށް އަތްލުން‬ ‫ގޯސް އަތްލުން‪:‬‬ ‫‪.75‬‬
‫ގްރެފިކް އޯގަނައިޒަރ‪:‬އެއްޗެއް އުނގަންނައި ދިނުމަށްޓަކައި ބޭނުން ކުރެވޭ ކިޔަވައިދިނުމުގެ އެހީއެއް‬ ‫‪.76‬‬
‫ރަނގަޅު‪ ،‬ތެދު ޙަޤީގަތް‬ ‫ޞައްޙަ‪:‬‬ ‫‪.77‬‬
‫އެއްޗިއްސާއި ކަންކަމުގެ ޙަޤީޤަތާއި ބެހޭ ޢިލްމު‬ ‫ސައިންސް‪:‬‬ ‫‪.78‬‬
‫ކީރިތި ރަސޫލާގެ ބަސްފުޅު ތަކާއި ޢަމަލުފުޅުތައް‪ ،‬ކުރުމުން ސަވާބު ލިބޭ ނުކުރިޔަސް ޢަޒާބު ނުލިބޭ ކަންތައް‬ ‫ސުއްނަތް‪:‬‬ ‫‪.79‬‬
‫އާދައިގެ‪ ،‬ފަސޭހަ ނުވަތަ އޮޅުމެއްނެތް‬ ‫ސާދާ‪:‬‬ ‫‪.80‬‬
‫މީހެއްގެ ޙަޔާތާބެހޭ މަޢުލޫމާތު‬ ‫ސީރަތު‪:‬‬ ‫‪.81‬‬
‫ފަރުމާ ކުރުން އުފެއްދުން‬ ‫ސްކަލްޕްޓިންގ‪:‬‬ ‫‪.82‬‬
‫އުޅި‬ ‫ސްޓްރޭންޑް‪:‬‬ ‫‪.83‬‬
‫ނާގާފައި ނުވަތަ އެއްކުރެވިފައިވާ މަޢުލޫމާތު‬ ‫ޑާޓާ‪:‬‬ ‫‪.84‬‬
‫ވަސީލަތް‬ ‫ޒަރިއްޔާއިން‪:‬‬ ‫‪.85‬‬
‫ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ‬ ‫ޒަރޫރީ ބޭނުން‪:‬‬ ‫‪.86‬‬
‫މަސައްކަތްތެރިކަމުގެ ފަންނު ތަކާބެހޭ ޢިލްމު‪/‬މަސައްކަތްތެރިކަން ކުރިއެރުވުމާބެހޭ ގޮތުން ކުރެވޭ ދިރާސާ‬ ‫ޓެކްނޮލޮޖީ‪:‬‬ ‫‪.87‬‬
‫ފޭރާން‪ /‬މަޖާޒު‪ /‬އެއްޗެއްގެ ފެންވަރު‬ ‫ޓެކްސްޗަރ‪:‬‬ ‫‪.88‬‬
‫ތަސްވީރު އެކުލެވޭ ގްރާފް‬ ‫ޕިކްޓޯ ގްރާފް‪:‬‬ ‫‪.89‬‬
‫އެނބުރޭ ބުރަފަތި‬ ‫ޕޮންވީލް‪:‬‬ ‫‪.90‬‬
‫ޗާޕް ކުރުން‪ ،‬ތައްގަނޑު ޖެހުން‪ ،‬ފާހަގަ ޖެހުން‪ ،‬ނިޝާން އުފެއްދުން‬ ‫ޕްރިންޓްކުރުން‪:‬‬ ‫‪.91‬‬
‫އިޙްސާސް ތަކާއި އަސަރު‬ ‫ޖަޒުބާތީ‪:‬‬ ‫‪.92‬‬
‫ހަށިގަނޑާގުޅޭ އަދި ހަށިގަ ނޑަށް ނިސްބަތްވާ‬ ‫ޖިސްމާނީ‪:‬‬ ‫‪.93‬‬

‫‪68‬‬ ‫ޤައުމީ މަންހަޖުގައި ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖްގެ މުޤައްރަރު ‪2015 -‬‬