wi rekenregels en vaardigheden v7

haakjes
(a  b)  (a  b)  ab  ba  (b  a)  (b  a ) (a  b)  c  (a  c)  (b  c)  ac  bc
a  (b  c)  (a  b)  c  a  b  c  abc a  (b  c)  (a  b)  (a  c)  ab  ac
(a  b)  a  b  a  b   ab (a  b)2  (a  b)  (a  b)  a 2  2ab  b2

(a  b)n  (ab)n  a nbn (a  b)2  (a  b)  (a  b)  a 2  2ab  b2

a a
n
n (a  b)(a  b)  a 2  ab  ab  b2  a 2  b2
   n
b b ( a  b)   a  b ( a  b)   a  b

 a    a   a 2  a    a   a n
2 2 n n
 a2  (1) n a n

machten
1 1 x a  xb  x a b xa
 x 1 n
 xn  x a b
x x x b

x 
1 1 a n b
a a  x ab
n a
xx 2 n
xx n n
x xa n
  
b b
n

a
1 
x n x a  xb  x a  xb nxa  mxa  (n  m) x a
n
xa

x   x    x2 x0  a0  0
2 2
 x2
Let op: x n  a als n is EVEN, dan a  0, en x   a  x  a (twee oplossingen)
als n is ONEVEN, dan kan a < 0 ook, en slechts 1 oplossing

breuken (÷ 𝒐𝒇/ 𝒐𝒇 ∶ en noemer nooit nul)

a b a  d b  c ad  bc a b a b ab 1 b delen door IETS =
         vermenigvuldigen met
c d cd d c cd c d c d cd a a
het omgekeerde van IETS
b
ab a b a 1 a a ac a a
   a c  c  Let-op: c c
c c c b b b b b b b
ac a a a a
   
bc b b b b

wortels
1

 a
ab  a b a a
a a
2
 a 2 a a
2
a
2
gewone 2de
b b
machts wortel
Let op: ab  a  b Let op: a met a  0

 a
1 n m
n
a a n
n
a n
am  a n
hogere machts
wortels Let op: als n is EVEN, dan moet a  0
pagina 1 van 3

als n is ONEVEN, dan kan ook a < 0

logaritmen ( g log( x ) met grondtal g > 1 of 0 < g < 1 en x > 0)
g
log( x)  c  g log(a)
log(a)  g
log(ab)  g
log(a)  g log(b) g
log(an )  ngg log(a)
log(g)
 gc  x p
log(a) g a g
g
log(a)  log( )  log(a)  g log(b) g
log(g a )  agg log(g)  a
p
log(g) b

natuurlijke logaritmen
ln(x)  c  e log(x)  c  ec  x waarin e  2,71828
er gelden dezelfde rekenregels als voor logaritmen

abc-formule (alleen tweedegraads / kwadratische vergelijkingen)

Los op: ax 2  bx  c  0 a>0  dalpar a<0  bergpar a=0  lineair
discriminant D = b 2  4ac D>0  2opl D<0  geen opl D=0  1 opl
b b D b  b  4ac 2
xtop = nulpunten x1,2 =  =
2a 2a 2a 2a

differentiëren
functie f(x) afgeleide f’(x)
f(x) lim f (x  h)  f (x)
h  0 (x  h)  x

a 0
ax a
axn naxn-1
c·f(x) c·f’(x)
ex ex

gx gx · ln(g)

ln(x) 1/x
glog(x)
1/(x ln(g) )
f(x) + g(x) f’(x) + g’(x) somregel
f(x) · g(x) f’(x) · g(x)+ g’(x) · f(x) productregel
t(x) n(x)  t'(x)-t(x)  n'(x) quotiëntregel
n(x) {n(x)}2

y = f( g(x) ) stel g(x) = u, dan y = f(u) en dy  dy du kettingregel

dx du dx
h(x) = f( g(x) ) h’ = f’( g(x) ) ·g’(x) kettingregel

goniometrie
y = a + b sin c(x – d), waarin d>0 en waarbij evenwichtstoestand ES = a
amplitude AMP = b
periode P = 2π / c
pagina 2 van 3

beginpunt, stijgend door ES in punt (d , a)

rijen en reeksen
rekenkundige rij (RR): recursieve formule un = un-1 + v met beginterm u0 = … of u1 = …
directe formule un = u0 + nv = u1 +(n-1)v
n
1
som der termen u0  u1  ...  un   uk  (n  1)(u0  uk )
k 0 2
meetkundige rij (MR): recursieve formule un = r · un-1 met beginterm u0 =… of u1 = …
directe formule un = u0 · rn = u1 · rn-1
n
u (1  r n 1 )
som der termen u0  u1  ...  un   uk  0 
k 0 1r
u0 u r  u0 n
  (1  r  r n )  0  r
1r 1r 1r

combinatoriek
volgorde van belang => PERMUTATIE:
zonder herhalen n uit n: n! = n [nPr] n
k uit n: n! / (n-k)! = n [nPr] k = n·(n-1) ·…·(n-k+1)
met herhalen n uit n: nn
k uit n: nk
volgorde niet van belang => COMBINATIE:
 n  n n!
zonder herhalen k uit n:     n[nCr ]k
 k   k  k !(n  k )!

 n  n  n  n 
Let op:      1   n
 0  n  1   n  1

Elk getal in de driehoek van Pascal krijg je

door de twee getallen die er schuin boven
staan bij elkaar op te tellen.
Elk getal geeft het aantal routes om vanuit
de top op de plaats van dat getal te komen.

De getallen in de n-de rij zijn

 n  n  n  n
  ,   ,   ,...,   , en de som van die
0 1 2  n
getallen is 2n.
pagina 3 van 3