"Psychology: An Introduction" II is co-authored by sivanandamoorthy and dias. The book is being published by the University of Jaffna. The Authors are lecturers in the Department of philosophy.
"Psychology: An Introduction" II is co-authored by sivanandamoorthy and dias. The book is being published by the University of Jaffna. The Authors are lecturers in the Department of philosophy.
"Psychology: An Introduction" II is co-authored by sivanandamoorthy and dias. The book is being published by the University of Jaffna. The Authors are lecturers in the Department of philosophy.
GUIT®6lTLt&&W
U55lD
~~61D1J
Forward ii
~IJ iv
(!p6IRiDJ61D1J vi
lb6IRp'jI1tLAI viii
8'c.!Pa; 1L6IT6&u6il 01
lD61RWIJffiJ®w 8'c!pa; ~p'j61Dl6lJ.tlb 15
~6'ffl61DL~ir6.fl - 6li@ww - a;rr~ 39
UAl(!Pl6Uu<B~L..L 1J61D6\)61D~ .!H61DwUt.tM6h 57 ~IJ 68'IJIJW
~!D~ 1L6IT6liw6i> Foot Note
85 99 117
Reference
123
Forward
I am proud and privileged to write at a time the book on "Psychology: An Introduction" II, co-authored by Mr. K. Sivanandamoorthy and Mr. K. Anton Dias, lecturers in the Department of Philosophy of the University of Jaffna, is getting published.
Knowing how to create, encourage and sustain the right pattern. of behaviour is the critical factor in determining the success. The more confident we are about our ideas, the more ideas we will have. Our life is what our thoughts make it. And, we can control our thinking by increasing our control of the mental frameworks we create. Further, when Sir Isaac Newton was asked how he made his great discoveries, he aptly replied, "By thinking about them". Moreover, 'Knowledge' is a process of piling up facts, 'Wisdom' lies in their simplification, said Martin H. Fisher.
This book has been well-designed and written in such a way that this is focused not only for reference for the undergraduates of Universities and other Colleges, but also for professionals and others interested in 'Personality Development', 'Behavioural Modification, and so on. It is much appreciable that this book has been authored in Tamil at the right time for the diverse needs of the students of University, other Colleges and Institutes of higher learning, who had to hitherto refer books in English language to prepare for their examinations in Tamil Language. There was a long-standing language barrier for common readers to quench their thirst of knowledge in this school of thought on the other. We are well aware of the difficulties the students who studied in their secondary schools in Tamil find it
difficult to understand books in English Language, and on top of it, to get their equivalent Tamil technical terms. Hence, we can confidently state that this book, meant for higher learning in 'Psychology' and is first in the series to have been written in Tamil, would doubtlessly receive a wide coverage, and would be greatly welcomed by those target users.
'Knowledge Management' or 'Knowledge Sharing' is more about 'Psychology'than 'Technology'. The most essential quality we will need is confidence; and modesty and humility are sharing characteristics. While reading the book, any reasonably thinking person would generously come to a conclusion that the authors had taken strenuous efforts relentlessly to share their knowledge for the wide benefit of undergraduates of many degrees and diplomas. It is rather. certain that even the present day mana~ers and professionals who look forward to develop their personality would appreciate this book and be benefitted immensely.
UP ~ r616l!) 6\) 6ill rf16lt 6l!) !J lU rr 61T If 0$ • lil6lJ rr 61JT IE IV (!P IT ib ~*
6Ulifl6lt6nl!J unr 61Tfr 0$. ~6liJ!J 6liJ L ui 6Ti:> GLDWuJilU lD~ 6nl!D, lU rr wuurr6mu W;\) 0$ 6nl6\) a. 0$ W 0$ Ii> , ~ 6\) rill 6nl 0$. ~ 611 IT o$6l'r 6T @ ~ G6lJ 61fl uJl CB Ii> L6TT 6UllU~ffi@) ~fr ~n51(!Pffili> [)IT 6ISl6liJ ~8=8iut5l!J ~6lJ)lU 611 IT 5lffi@)tb 6lJrrwu4u GulD(8lD6liJ. lIL6TI6TTtb ~Ei\)6\)~ LD61JTtb 6T6liJU~ 6T6lH61JT? 6Trill@)6TI6TT~? (8UIT6liJlD 6Ul61JTrrffiffi®ffi@) 6Ul6nlL. ffirr~u~ ~rl1lVrrffi ~®~IT~tb lIL61T~6liJ GiflU6\)a;6lJ)6TTU u6\)(86lJg)J (8ffirr601flm6fll6\Sl®~tb u6i:J(86lJg)J r6l6l!)6\)ffi61fl6lSl®!il~tb ~!JrrlUuuLCB ~n51lUuuCB41lD~· [DLD\'f)I 6Tmr601fltb? r6l6l!)61JT6lJrrlDlDEi\), ~n516lt, ~®6l!)LD, ffilDlDEi\) (8UIT6liJlD u6\)(86lJ!DI G if lU 6\) U IT CB ffi 61'r !D LD ~ LD 61JT U U rr rill 6nl ffi G 611 61fl U U CB i> ~ 611 61JT 6U rr ~ ~6nlLD.$16liJlD61JT •
Provincial Audit Department . North-East Province, Trincomalee.
Dr. K. Thiyagaraja MBA, PhD Deputy Secretary - Audit
lBo$6lttb 6T61fllU[D6l!)LuJiEi\) ~W~ ffi®~ffiffi(@)L6liJ lILlLlifllU GifW~ffi6nl6TTffi Go$rr~CB ~!il[)ITEi\) 6T@IVUULCB6TI6TT~. G6Ug)J1i> LD 6lJT 6T@1f o!il LD d> !Ill Ii> Gif lU d> U IT CBo$ ® L m !fil m g)J 6ill L mo 6\) LD Gm: lIL 6lJ) 6TT If if Ei\) ffi6l'r , ~ 6nlLD~ uJl6liJ 6l!) ID (8 U IT 6liJ lD 611 d>!Dl6liJ ffi rr!J 601fIrID ffi 6ir .g),wrrlUuuLCBtb 1V6l!) 6\)6nlLD~6U, <!9b6lTl6l!)L~ GIVrrLIT4 (8urr 6liJlD6lJlD6nljD 6T CB ib ~ ffi ffi IT L CB Ii> U IT rill @)Ii> (8 U rr d> lD ib IVa. a; IV IT@) Ii> . if rr IV rr!J 6m r6l6nl6\)uJl6ISl®ri~ 1V6nl6\)6l!)LD ~Ltbt5lL9ffi@) Ii> 9®6lJ~a.@) ~ ®ffilIJ (86lJmrL9lU 5llDut5lUJEi\)4ffi6TI 5ljDuurro$ 6Ul6TTffiffitb GUg)J.$16liJlD6lJT. IDW6lJ)1D [Drr(8LD ~n51!il~ GffiIT6TI®IV6l5lEi\) 9®6lJ6nlffi !DLD~ ~o$r6l6l!)6\)6nlUJ ~rtJ!il~ Go$IT6TI6lJ~. 4lDr6l6nl6\)6nlUJ~ GIVrl1!il~ GffiIT6TI6TT r6l6nllDlU 6Ul®<®rr61JTrillo$6TI UUJ6liJuCB.$16liJlD6lJT. ~ffir6l6lJ)6\)uJiEi\) GIV6ITl6ltGUlD [DIT6dJ lUITIT? 6T 6lH lIL6TI 6TTtb ui rrfr? 6T 6liJGlD606\)rrtb 4rl1!il~ Gffirr 6TI6lJ~ ~6lH1B1IJ (!p6lH(861JT lD[D~~ lD@) tb <!9b®6nlLD~ 1V6liJ 6lJ)LDuJlEi\) (8LDtburrCB ~6nlLDlU6lttb ~ 6U o!il UJ LD IT c6l [D ~. ~ 6lJ d> 6nl lD G ui 6\) 6\) IT Ii> (!Pm 6Ofl6lJ) 6\) U U CB ~ ~ U UITfrffi@)tb(8uIT~ ~!il[)ITEi\) 9® 6lJ!Jut5l!Jifrr~LDIT@)tb. ~u5lWlEi\) IL.6TTGfilU6'i> (f)IT6i:Jffi6TI ~Ei\)6nl6\) 6T6lH[D ffi®~~1V ~Ei\)6\)ITLD6i:J GifuJlU(86lJmrCBtb 6T6lHjD
While expressing my pleasure and pride for their vigorous steps in this regard, I wish them success in their similar furtherance,
@)mJ6UlLU6U41f>61Tl6U ~®ri>~tD, t51!DIT~ .!)I6l.JIT 6)!DuCB~~Ii.GIf>IT6iT&l~!D 0:91l9- U U 6iHLIf>61ll6OT IT ~ tD 4 rTI ri> ~ GIf>IT 6iT 6lT 6\) IT tD 6T ~ .$I!D IT IT • ~ri> ~
!D L 6l.J 19-1i. 6l5>1f>uJ]6l5>6OT CF(!p1f> !L 6lT 6UlLU 6\SI6U ~6lIll U.JIT 6iT 4 6\)1i.1f> IT L51
G CF LU!D U IT CB 6T 6O'r {!).I @)n51 U t..ll CB 6l.J IT • Bi ® ffi If> LD IT If> Ii. @)n51 U t..lll9- 6O'r
G)Cf LU GU U IT CB ffi 6Tr @jJ]5lu U IT ffi ~ u5l!f1LU GU G) Cf LU GU U IT CB ffi 6Tr S2§II.$ 41 B=
G)CfLU Gi:> U IT CB ffi6Tr LD6nT U U IT rliJ @j ~ ®6lJ IT .$ffisi>~ Gi:> G)ffi IT ~Lg. ®.$ 41 m!D
G) ~ IT L rT lj ffi 6Tr G) U if) ~ LD IT uj G) 6lJ 6lfl U U CB si> ~u U uilllGU 6lJ) 61) . LDml ~ !Ii L ~ 6lJ) ~ ffi 6lJ) 6lT ~ 61) ffi 6lJ) ffi (8 !Ii IT ffi .$1 6lJ Wl !Ii L ~ ~ 6lJ ¢lru LD 6nT U U IT rcJ @j(!pffi ffilLU LD IT 6nT (8 ~ IT rT ~ L ~ ~ 6lJ) 6nT 6lJ ffiI U U ~ 6nT IT ru LD6nJUUlTrliJ@jffi6l'ilsGJ (8~1T dJ!D~Gi:> G)~ITLrTljdJ!D ~6Tr6lTlTrTd;1l) ffilT IJ 6lfO'ilffi6Tr @jn51~ ~uJ6lJffi6iT (81l)6lJ)6lJG)LU6nT L.6mlJuuCB.$Im!D~.
!flJIT6Uffi61ll6U Ff(8!JIT6lU (Eros) 6TEiirffiljD Gla=IT6U ffiL6lj6TT6ID!J ffi @jn5!ffiffiIT ~ Gl U UJ iT ~ rfM Gl a= IT 6U 6\) IT til ~ 6ID LD r6 ~ ffi IT ?1) 611) 6\) & @jrDl U U?1) IT til ~61I)LDr!>~®r!>Ifl~. GlffiIflGlUJITL6TU (Heriods) ~GlUJIT(8ffiITdil(Theogony) 6TEiirffiljD !flJITro6U Ff(8!JIT6TU 6T6iTu~ ffiL6lj61l)6TTffi @j!I)ffi@jw 9® Gl8=IT6U6\)ITW ~61I)LDr5~®r5?1)~. 7 ~r!>?1) 6lJ6IDffiuJI6U ffiIT?1)~W ffiL6lj®W <:916U6\)~ ~GiTLjW ffiL6lj®W a=LDLDITffi LD~ffiffiUULL~ 6TGiTU~ GlU!DuuCBffilEiirjD~.
Gla=ITUU(861f1IT6lJrTlEiir ffiIT?1)6U @jrh1~?1) ffi®~IT &a;r!iJa;6TI!6U Ul!JITuJL Gluri1~tb FfCBuLCBffiGlffiIT6miTLITrr. Gla=ITUU(861f1IT6lJri1GiT Will to Li ve 6TEiirffilGiT!D ffi ® d> ~ 611) !J 611) UJ Ul (J IT uJ L 6I5l Ul (8 L IT 6T 6ir !D IT iT • 6\Sl Ul (8 L IT 6T 6liT U ~ GlUIT ~6lJ 19- UU61I)LuJl6U 6llI®uuw 6T GiT!D6lJIT!DIT ffi ~611) LDil.JW. LD!1lJLj!D~6i} 6\SlUl(8LIT Lll!JITWLI9-GiT ~6TTUU@jUUITtiJ6iiGiT <'!p&ffilUJLDIT61fIGl?1)IT® ffil.!DIT@jW. ~ L 6U ffi IT ?1) 611) 6\) LD!1lJ?1) 6I5l & ffi IT ?1) Ul !J IT uJ L ~!I>!D Gl ffi 61fI (8 6lJ IT iT Bi UJ 9@~GiT (8!I>61I)6lJuJl61l)61fIll..jW 6lJ!DLj!1lJ~ffilGiT!DITrr: Gl?1)ITL&a; r6161I)6\)uJl6U 6\Sl[i(8LIT6l'i6ID61fI ~fr <'!p@61I)LDUJIT~ UITroUJ6U ~&ffil 6T61fI&a;®~W Ul!JITWL. ffiIT6\)<86lJITLqf~6U ~ (8jDIT&ffil6U LDffilW6l'i61l)61fI~®W ~61I)61fI~!I>ll..jtb 1L6ir6TTLffi@jffilGiTjD~ITGiTl!.lI 6T61fI Gl6lJ6TI!L..uCB~ITrr. (8LD~W 6\SlOOLIT6l'i6ID61fI.
45
U 6\)6lJ 19- 6lJ r!iJ ffi61ll6U ~ 6U 6\) ~ (8 !I> IT !D!D U U IT CBffi 61ll6U ffi IT !I> 6ID 6\)
Gu IT!!)l U llli.ffi61ll6TT 6J!D!!)l1i. GffiIT GrilL Ul W@ 6J!D U CB6lJ~ ffi IT ~6l)IT @tb.
[jWL.OOfil~GIDEm .9I6lJEm~ ~~6lJLDITEm ~Wffi.jffi61ll6TT LDi;l~ ~wITiruu... r61611l6l)u51~tb, <ELD~tb Biw!Jj6l)uSl6U6l)IT ~ 2LW6l.jffi61ll6TT ~6liTG6lJTIT®~6liT .91 6U so ~ ~ tinT G 601 IT ® Ii> $!il 6lJ W lliJ ffi {i, ~ W IT [T IT Em rfil61ll so uJlEiU ~®Ii.@tb<EUIT ~~IT6liT ffiIT ~GID6l) .9I~U61Slli.ffi UPl9-lLJtb. 6Trflli.ll<EWlTu5I6lJT~ ffiIT ~6U @rD1~~ ~[TITLiJ1ffisIT ffiIT ~6ISl6U llrflri;~6lmir61Sl6O)EmlLJtb U6l)6liT <E!Jj IT Ii.ffilT GlJ' 6l)61SlGIDEmlLJ tb 6lJ6ISllLJ!!)l~ r61!Dffi, iJ1Ii.GUJ IT tJl6llllEm ~ (1973) ~uJ6l.jffisIT ffiIT~6O)6l) .9I6TT6UCB GlJ'uJ~6U lJ'tbUri;~UULL~lTffi .9I61IlLDffilW~.
61Sl ® tb II ~ 6'i:l, ffiIT ~6U Gffi IT sIT ® ~ GO 6T 6liT ffil6liT W @6lm61Slw6\)llffi6lfl6liT
G~ITLrf urr es 13 6lJGIDffiWITEm 6UlLwlliJ ffi61T @¢11i> ~
6llIEmIT Ii.GffilT ~G~IT6liTrD16O)Em ~WlTrfl~ ~uJ61SlGIDEm <ELD!DGffiIT~LITn-. ~[TGrilCB ~6TT~6U ~6iJ ~[TITuJif§1ffisIT ~LtbGU!DW6Ol. GUIT@~<EUITIi;e;ITffi !LW6l.j GID6lJ~Ii.GffiITGrilI9-®8:>ffil6liTW LDIT6lm6lJ LDIT6lmrowrflLuptb, ~6rir, G U GriI <E lJ' IT 19- ffi 6fr 6T Em <E lJ' IT 19- <E lJ' IT ~ ~ G ffi IT GriI L 6lJ n- ffi 6lfl L UP Ii> ~6iJ6lJIT[TITLi.Jif81 !JjLIT ~r:..uu...~. ~6iJ. ~[TITLi.Jif81uj6liT <EUIT ~ GU6miIl_JIT6l)rr{E[T ~Grilffi6lTl6liT <ELD6U ffil.CB~6l)IT6lJT ro®UUrliJffi61ll6TT G~rfl61Sluu6lJir ffi6TTIT ffi6l.jtb
~6lJTIT 6'i:l .!)I<E~w6TT61Sl!D @ ~mr ffi6fr Gu~ UIT 6l)ITrflLlD 61Sl® uutb GffiIT6fr6TT~6U61Il6l) 6T6liTffilW .!)I6TT6l.j <E6lJ!!)lUITL61IlL ~6lJ[T ~ ~[TITuJifiJ1ffi6Tr GU!DWI~!ii~6lJT·16 <ELD~tb ~6lJ[T~ ~[TITL§1ffi6Tr ffiITl2>6U 6T6liTffil6liTW lD 6lJT G 6lJ@lf 61 uJl6'i:l e!J) 6liT Wl6lJ 61Il ffi U U L L UP ffi .$l W LD IT 6lJT B"n WI ffi 61T ~®r:..u~61Il6lJTlLJtb G6lJ6lTIwCB~6lJT. UP61Ilrn<&w ffi6lJ6lJTLD 6T~6U (Caring) B"nl9-w ~61Ilmr6l.j (Attachment) G!1>®ri.i$lw 2L!!J6l-I61IlLW !6l61l)6l) .!)I~ 1L..6Tr6TTITn-!6l2> UW&ffitb (lntimicy) ~@Ii>. ffiITl2>6'i:l u!J6YUu[Ttb llrflJi;~GffilT6Tr®GlDlT6liTWIT@tb.
5.2 ffiITl2>GUluU~GO ffi~ffi6Tr GU!!)ltb upli;.$lw~6lJtb up~6\SlLLDIT6lJT~ a>6IJOTffi6ir ffiIT~~6U Gu!!)lLDi;l ~LD (!P6liTEm~ 6J~6lJIT6lJT~lDIT~IT@tb. ffiITl2>~6U a>6IJOTffi@)tb a>6IJOTffi@)tb <EuiJ1wli6liT [jdil~® ~ITI9- a>6IJOTffi61Il6TT ffi IT ~ 6'i:l <E U 8= Bi & ffi IT ffi IL.. L 6lJT 19- W IT ffi !6 IT L IT ~ r€ 6IRiJ L U IT IT 61Il 6U U UrflLDITW6Uffi6lTl<Etro<EW ~rliJffi6TT ~ ~[TtbUffiIT6l)~61Ill2> ffilT l2>6\SlUU6lJrT ffi6Tr ffiWluUlTrT ffi6Tr. Gl2>ITLrT!6<E~rT 8=iJ1WIT6lJT UlTrT61Il6lJU UrfllDlT!DWtb ffilT l2>~c$® .9I6lJiJ1wtb 6T6liTW ffi®~ITIi;e;~~ ®lj6lJT~ (Rubin) ~[TITLiJ1ffi6Tr. G6lJ6lTIuuCB~c£l6liTW6lJT •
5.5 GffiG6MlTc&6ro (Knox) 1920 ~6M~ ffilTlD60 ®!!5l~ .!)J,IJITL§lffi6Tr LDIT!))JULL(glDrTfr <8UIT UW6Tr Glf6\)6lJID6ID6M .9I6UIDIT 6Ollci;a;ffic!f"n19UJlDlTuJ IL6Tr6TT~. ~6Ufr ffilTlD6\SlEiGT .!)I19UU6IDLffi6Tr ®rfil~1D1T .91606U~ <81D1Tdl!DLD ®rfil~(81D1T ~lffiffi6IDlDUULIT ~ ffilT 1D6lI'>6U 6U6IDffiUuCB~6U~60 .!)lffiffi6ll'>lD ffiITLCB.$lEiGTlDlTir. Gcr.ITG6MlTffi6ri) LD(g6MITIJ~UJffi ffilTlD6ID6U (Romantic Love) UJlDlTfr~ULDIT6M .!)l6\)6))~ ~®ULDIT6M (Realistic) ffiITID6&\) @®~ (g6UWluCB~~.$l~lDlTir. LD6O'ilIDir ffi6Tr GUIT ~6UIT ffi LD(g6MITIJ ~UJ.t. ffiIT 1D60 LDfrLDW 46ID1Dr61D~, LD(gffilT6lH6MIDLDIT6M~ 6T6Mffi ffi®~.$l!DlTfrffi6Tr. (gLD~W .!)l~ ffiIT6U!bII>IT60 ~WlUJIT ID~ srr 8i6UIDLDIT 6M~ 6lJIT!:t>!DIT 6fll6i:> 9®IDL6lI'>6U LDLCB<8LD 6U1J ffic!f"n19UJGID6M~LD ffi®~.$llDITfr ffi6Tr. @~(g6UITfr UlDffi6fllu4 IL mT Ih;ul6liT 6T @B= Ifl UJ IT 6U 6J!D U CB r.D ~ 12 iT r61 ffi W ~ 6T 6M ~ r.D 6JrDWlffiGffilTm.19®ffiffil!Dll[r ffi6Tr UJlDlTfr ~ffi ffilT 1D60 ~606U~ 1D~®Ua:, ffiIT lD60ffi6Tr !D6lI'> L<'!p6ID !Dffi® srr ~~ UJLDIT 6M 6ID6U .9I6lI'> LD~UJIT 6M6lI'>6lJ ~ir !D6l!)L<'!p6ID!D80 srr ~UJWIT(gL @6'iJ6U6IDa;ci; ffilT 1D6> <.!pBx:Glt.u .!)lLbc!flDlT®t.O. !D 6lir ® <9.b IJ IT uJ !b ~ LD I'bl u Ul L L Ul ~ 6M (g IJ @ ~ ID 6ID ffi UJ ffi IT ID 6U
IL ® 6U IT ffil iii !D ~ • ffi IT II> ~ ffi ffi IT 6M 6U IT ffi ® ffi srr 6U W rei ffi U U L <.!p iii
6U IT!:t> ffi 6IDffi U U rfl UJ!i; ID W6lJ 6lI'> IJ ffiIT 1D6l5l~ !b16ID 6M U 4, r6l6ID 6MU 4ffiffi IT 6M lfIT~UJUUITCBffi6Tr ffiITmTuuCBffil!DIDIT? 6TEiGTU6lI'>6U ®p5I~~ ffi®~60
®!!flu U1CB.$l!D IT rr , @~(g6UITrr ~WLDIT6M U16IDmTU U16l1'>6M.$
GffilTm.LGIDIT~!DIT @)w. LD(g6MITIJ a=;IUJffi ffilT 1D6lI'>6Uffi ffiITL19~W lL6lmir~ (g LD 60 L 1.9 60 61 r:6l (g1D @) 6ID!D!b ID GIDIT 6liT!D IT uJlW r.D r€ 61I'Oi L ffi IT 6U~ ~ Ii>@) !C 1.9 ffi ffief; c!f"n 1.9 UJ U IT 6liT 6lI'> LDffi 6lI'> 6TT ef; G ffi IT 61I'Oi CB 6Tr 6TT ~ . <8LD ~ ill ~ ~ !b6llUTLffiIT 6Ud; GIDITLfr4ffi6ID6TT !L6lr6UITrIil.$lUJGIDIT ~!DITuJ ffilT 6lmuuCBill.
51
6.1 ®t5l~6T\)fJm (Ruben sten) 1983 a;ITII>6'\Sl6il @mC!ll (!pci.cLlUJLDITQIT 8'nC!llffi61T L6rirGLmjDITfr. .916lJ>6lJ (!p6IDjDCZUJ .!J)L4 (Friendship) c!flfJ~6lJ>iI>CZUJITLITQIT ~UU6lJ>LU4 (Devotion) 4~~Y,fr6lJLDIT601II>ITQIT LC!lI~LuITCB (Intellectual compatibility) (!p6lJ>jDCZUJ CZU®6Imfr8=c!flGf, ffi IT II> 6ID GU LD CZ 601 IT fJ tbl UJ ci. a; IT II> 6\) 6T 6n'r C!lIID CZ II> IT W 6lJ> LD ci. a; IT II> 6lJ> GU L6rir6IDLDGf,ffiIT 1I>6il 6TmC!lltb ®!DlUtSlLGUITtb.
ffiIT~~6il lDITtb 6TiI>6lJ>QIT 6T~iruITirGf,ffilCZjDITtb 6T~ ~6l'i6lJ)QJT G U oJ C!lI ci. G a; IT 6l'r 6TT GU IT ID <:916\) GU ~ .916lJ> L Iii ~ G a; IT 6l'r 6TT GU IT ID • ~6iJ6lJITjDITuJ 6T~irUITfru4 LBa; ~6il~UJLDITffi GlI>rfI~ Ga;IT6rirLII>IT6il ffiITII>6il 6TtiMffiltiMjD ~IJ LDQlTG6lJ@8=c!fl6lJ>UJ Qru61Tluu(B~CZ6lJITID .9I6ilGU~ .9I~U6lJUu(B~CZ6lJITw.
ffiIT 1I>~6il 6TUCZUIT~ 6l'i@cOOjDlTtb .916il6U~ ffiIT ~UJUu{BlfJ<8jDITtb 6T 6n'r .$1 lD CZ U IT ~ 6) oJ ffi QIT CZ 6lJ ffi m. (B G ffi IT m. L U 19 .91 ® ffi IT 6lJ> LD llIID ~~m6lJ>LDllItb 8lGU6lJ>1J ~6lJ>6ImUJ 6lJ>6lJUu~6il ~6lJ>LD 6lJffilGf,ffil~JD6UT. LD (3 QIT IT fJ ~ UJ ci. a; IT II> GU .91 !hi a; LD IT a; L L!i> CZ II> IT oJ jD .9119 U U 6lJ> L uJl6\)
6J!iJ.JI9-6liT urflc!f61Tl~ Gc$6lT[T6l'iw~1i> I'D6UWlc$6If)6lTffi c$~~1i> ~l2)6If)6U 6J!i>UI9-6liT l2)6UliJ"L6If)6nT 611Wn:il@)611~1i> l2)6If)6\)6If)1O~611~6liT l2)6If)6\)UJIJ6II1 U 61mfl c$ 6lT IT c$ ~ 6If) 1O!i> ~ c$ IT mT U U CB an 61Ii !D 6nT . ®@ 6If) 611 8: c!fIT rrr6l2)611rr c$ori161f)L (8UJ c$® sb~ (8611!!lI U IT CBc$6Tr , c$c!f U 4 !bl6lf) 6\)c$6Tr , (8I'DIT6liT!!lIffilGM!D~uIT ~ 6T(8s2)B=6If)c!fUJIJ c$(8611 ~nilc$~611rr c$6Tr lb~ (8c$LCB l2)6If)6\)6If)106If)W lDIT19-611[T ~.$c$6116If)c$ujG\) lDCB!bl6lf)6\)UJIT6nT lb~ 611Wr5Ja.G\) Gc!fUJJDUIJCB6If)LUJl2)ITc$ l2)6If)6\)6If)1O~6U1i> dil6lTn:ilc$G\) (8611GrirCBIi>.
62
63
3.0 6l6l).!>I19- U U QI) L a:. 61!) 6lT (!p ~ 6a'J 61!) ID UJ IT a:. $ G & IT ~ (g L l2) QI) so QI) ID~ ~ 6U ~ QI) l2) 6U QI) & u.! CB G c!F til UJ so IT tb . .!>I QI) 6U UJ IT 6U 6lIT
l2)QI)6\)QI)IDi> ~6Ui> ~6lIi (gl2)IT!iJ lDtD (Origin of leadership)
l2)QI)6l)QI)IDi> ~6Ui> ~6lIi (g~QI)6U (Purpose of leadership),
~QI)6l)QI)ID~6U~6lfr ~UJ6U4 (Nature of leadership), ~QI)6l)QI)lDffi@)w ~QI)6l)QI)IDQI)UJ6 c!FITr'r~ @)@61'.i1rb@>w ~QI)Luj6\)IT6lIT G~ITLr'r4 (NaN ature of the relation of the leader with the followers) 6T6lfruQl)6U .!)J,@)w. toofiIl2) c!Fc!p&IDIT61fT~ ~QI)6U&6iT 6J!DUCB.$IlD (gUIT~, @)@M61!)6lTll..1W ~~dJa;IT61fT l2)QI) so QI) 1D~~6U ~ QI)~ll..1tb L®6U IT ffi.$l.$ G&IT 6iT ®.$llD (g6U L QI)& ~ITIJ61!MuSlUJ~6!J)~ ~UJ6\)UIT &(g6Ull..1Q1)LUJ~. @)@6UIT&~ ~WQl)ID ~QI)mr~ffi G&IT6iT.$IlD (g6ULQI)& ~UJ6\)uIT61fT~uj6lfr @)!6~ c!Fc!p&~~ 6UI:PlIDL~W ~IJ c!FITr!ila;w ~~QI)&UJ Gc!FUJ6\)a;QI)6lT 1WIffi@)61'.i1~W &LCBuuCBi>~ll..1tD Gc!FUJ60uCB6UQI)~ ~6U~IT6lIfl$& (!P19-ll..11i>. l2)QI)6l)QI)ID~6U~~, .!>I~&ITIJ d>QI)~U uUJ6lfrUCB~.$llD, ~~&ITIJ ~~ UIJ6U6l)IT ffi@).$I6lfrlD ~UJ6\)CiQl)61fTGUJITLI9-LLjW Gc!FUJ6UuCBw (!PQI)lD&QI)6lTll..1W Gc!F UJ 6\) U CB ~ ~ 6U~ 60 Ul6lfr u!D 1DI.$l6a'J lD 6U W16U QI) &&6!J)6lT @L 19-1l..1 tb
!Bl61!)fD<86l.JrD!!)Itb l'b61!)GU6l.JIT (The administrator) rfilIT6l.Jrra;tb ~61!)GU6l.Jrr (The bureaucrat)
Ga;rr6ir61!)a; 6l.J®Uljtb ~61!)GU6l.JIT (The policy maker) ~61!)fD~rrlT rfillj6m~6l.J1i> l'b61!)GU6l.JIT (The expert) ~GULSlUJIi> s2)61!)GU6l.JIT (The ideologist)
70
a;6l.Jfr80SlIi> l'b61!)GU6l.JrT (The charismatic leader) .!)I!f SlUJ6il l'b61!)GU6l.JIT (The political leader) .!)I61!)LUJrr6TT~ ~61!)GU6l.Jfr (The symbolic leader) l'blii61!)l'b 6l.J196l.J~ s2)61!)GU6l.JIT (The father figure) ~LDUJIi> s2)61!)GU6l.JIT (The religious leader)
6TiJr'rUITr'r B:-,a;UuCB$l6lh!D~. B'LDUJIb.2>6IJ)6\)6lJ)LD~6lJW !L6\)ffi ~6IJ)LDiJffi@;w LDB:-,a;6lll6lh ~6U6lJIT~ci:.@)W ~W6IJ)LDB= B'LDr'rUUmrW GB'uJ~ GffiIT6ir®W. ~!Ii ~ ~ IT L ffi 6lfl6i) B' LD UJ U L rliJ ffi 6lfl6DT ~ W B' LD UJ sfi ~ 6lJ) 6\) 6lJ r'r ffi 6lfl6iJT ~ W U ~ ffi 6lflm (g ~ IT Ii. G ffi GU 6IJ) 6\) ffi 61'r ~ UJ r'r ~ 6lJ) L U U 6iJT 6lJ IT ffi 6l.I ib , Ul6lmTl UJ ffi dJ !)JI6lJ 6iJT 6lJ IT ffi 6l.IW , ~o5l UJ IT 6IJ) LD6IJ) UJ U (g U IT ffi@)6lJ6iJT6lJITffi6l.lW
~ 6IJ) LDU 4ffi ffi6TT IT ffi Un L L 6IJ) LD U 4ffi ffi6TJ IT ffi !L® 6lJ IT ffi.$l sfi Ib@) Iii ~
~ 6IJ) 6\) 6IJ) LD ~ ~ 6lJ ~ 6lJ) ~ , 6J!D U CB $b ¢la= G B' UJ!D U CB.$l61lT lD 6lJT • ~ 6IJ) 6\) 6lJ) LDsfi ~ 6lJ sfi $film c!fl!D U U IT 6lJT GB' UJ dJ U IT CB ffi (g 6TT B' ~ ffi sfi ~ m @6\)ci:.@)ffi6lJ)6TT 6TLL, (g!Dr'r~UJLDIT6lJT GU!)JI<8u!)JIffi6lJ)6TJU Q.j!D.Dici:.Gia;IT6ir6TJ 6lJy?l6lJ@)ffi@;w, GUIT!)JIU4 LtilB:-,a; @~6IJ)ffiUJ U6lJll11ffi6lJ)6TT !Bl6lJ)!!J<86lJJDdjIci:. GffiIT 6l'r .$l lD ~ 6IJ) 6\) 6lJ) LDffi@)8= c!fl6\) U 6\) c!fl!DU 4 ffi @)mr6UIUJ6U4ffi6l'r ~6lJ§lUJLDIT .$I6liT!D6DT.
4.2.0 ~6lJ)6\)6lJ)LD6IJ)UJ, ~6lJ)6\)6lJ6OllLW ffiITmruGu!)JIw @)mr6ll1UJ6i)4ffi6ir .9,!,®6IJ)LDci:. UnlDlffi6ir Gudi!)JI~.$I6liT!D6lJT 6T6liTu~ Ltilffi ~I9.UU6IJ)Lll.JIT6lJT ffi®~ITuJl~W "~~U6lJw" ~6lJ)6\)6lJ)LD~6lJit6lJ)~ GudJ!)JI~®6lJiJ6U @)[l5lUUITffi8= B'~ffi GUIT®6TTIT~~ ~6IJ)LDu4ci:.ffi6lllrD @)[l5lULllLib~ffi un.iI.$I6IJ)6lJT 6lJ$lci:.$l6liTlD~ 6T6iITU6lJ)~ LD!)JIUU~rD$l6U6IJ)6\). ~~ B' ~6O'iIi.llfTr'r JBllDl6lJ6iJTn.iIa;6lll(g6\) ~ffiIT~ it ~6lJ)6\)6IJ)I.D6!J)UJ !fJUJillffi@;w (gUIT ~ !fJUJlD6lJTW B' IT IT !D ~ Lfl !D Ib@) ¢l ffi 6IJ) 6TT (g !D IT Ii. @) 6lJ (g ~ IT CB , ~ ~ U 6lJ (!p u) ffi6lJ61I'ilB:-,a;uuCB$l6liT!D~. .9j,rDlD~ffi@;w ~~U6lJ~rD@)W G~ITLr'r46rirCB 6T6liT$l!D !Bl6lJ)6\)6lJ)UJ LD!)JIUulb!D.$l6U6IJ)6\) 6T6iITU6IJ)1b ~L6\)rfl6liT .9,!,uJ6l.Iffioir 6TCB~ci;a;ITLCB$l6liTlD6GT·'8
4.1 ~6IJ)6\)6lJ)LDib~6lJit$fildJ@)rflUJ §I!DU4ci:. @)mr6UIUJ6U4 @)[l5l it~ !L 6TT 6lfl UJ 6\) IT 6TT r'r ffi 6lfl6lJ) L (g UJ U 6\) 6lJ 6lJ) ffi U U L L ffi ® ~ ~ Ii. ffi 61i
ffi IT mruGu !)JI.$l6liT!D 6lJT • @ 6lJ)6lJ ~ ll]. U U6lJ) L UJ IT 6lJT (g6lJ!)JI UIT CBffi6lJ) 6TJ ffi
2.0 (8LD!Da;~(8lVw !I>ITCBa;6l'i16i> t.SlIJ iFe:ITlJtb ffil.(!p 500 .!)J,m.L6lT6Ul6i> .91 G IV 6I!T Ifloo !I> 6lJ) L (!p 6lJ) !D Lr U CB d> IV Lr U L L G IV ~ 6lJ IJ 6U IT !llI GIVri1wuuCB~ffillD~. ffil(8IJ ffia:. (8uiFe:IT6lTrT a;6iT [JIJ iFe:ITIJ !blLU~L~ITuJ ffi®~ffia:.6lD6lT Qru6l'i1wCB~~rT. (!PW~tb G~6diluj6i>, Ga:.6lTIJ61JLDIT~ 61J IT rT d> 6lJ) IV a; 6lJ) 6lT ~ IJ (8 W IT ail d> ~ Li> , G IV IT L rT U lD IT IV 6U IT !D IT a; ~ Li> a;6lJ)6Uw6UI!ila;1T1J ~L~tb IVrT ffia:.UUITI!iI®L~tb, IVrT ffia:.uUITffiJ.$l6liT!Dlll..jtb, t.Ba;iF61lD!i;~ [JIJ iFe:ITIJll..jffii,la;6lTIT a; ®dj~61J6lJ)a;a;6lJ)6lT ffi 6lJ)a;ffiGa;ITm.CB Ge:uJ~a;6lJ)6lT Q61J6l'i1uJlLL~rT.4 (8LD~tb ~ffia;IT6Ua;LL~6i> t.Sl6lTITL(8LIT .91 rf16lU (8 L IT L 19- 00 ~ ail (8 W IT rT ,g)f!D u (8 U IT IV 6lJ) ~ a; 6lJ) 6lT ~ cfl !D lii IV Ge:IT6i>6UITLiflll..jL6liT G61J6l'i1uuCB~~rT. LDIT6m61JrT a;6lJ)6lT a;61J1J ~lVffia; 61J6lJ)a;uj6i> a;61JIJ Bxrnl9-W 61J1lX(!p6lJ)!Da;6lJ)6lT CiIJ(8WIT a;uuCB~, (8LD~tb 6T ~ rT Ii, a; ® ~ ~ 6lJ) L (8 W IT rfl6IiT a; ® ~ IV IT Ii, a; rlir a; 6lJ) 6lT ~ a; rT Ii, a; ~ IV Ii, a; IVlii ~(81J IT U IT W rlir a; (8 6lT IT CB 8"n 19-w 61J IT lD IT ll..j Li> UlIJ if e:IT IJ tb Ge: uJ IV~ rT • (8LD!D a; ~ (8 IV W U IT 6lIUfl u.n 6lJ) 6111 ~ ~ IV (!p 6lJ) lD 6lJ) LDa; 6iT .$ 6lJ) W ~ (8 IV W CiIJiFe:ITIJffiJa:.6l'i1~tb a;IT6muGU!DlD6III. ffil.(!p. 500 ffi® (!p6liTUl®rii(8tb CiIJiFe:ITlJtb &6lJ)w~(8lVwl!ila;6l'i1~tb ~LtbGU!i>!D~ 6T~ ~djwuuCBffillD~·' Ga;6lTIVLD 4~rT a;6liTy,iflw6YU IVLD~ a;®~ITffia:.ffiJa;6lJ)6lT Ge:IT6i>6UITL61~ dJlD@lL@ltb ~@ffiJa;6lJ)LDu4L~tb 61J6lJ)IJ~uCB~ G61J6l'i1uuCB~6IIIrT. LDffia:.6iT LD6IIIiJ6i> ~~6lJ)a;w ll..jffiiJa;6l'i16liT t.SlIJ(8WIT a;61JllXwIT6i> IVffiJa;6iT a;®~IT ffia:.ffiJa;6lJ)6lT ~wuuiJw 6lJ)61Jffia; (!pw6liT!D6IIIrT. Qa;6lTl9-6i>wrf16liT .!)I rT ~~e:IT 6YU~ IJtb, t.Sl6lTIT L (8 LIT 6Ul6liT ® 19- W IJ 8i LDIT ffi&!w 61J 6i> 6Ul ull6liT ~6lT61JIJ e:6liT (8uIT6liTlD6lJ)61J !b161r>!D~ [JIJ iFe:ITIJ ll..j~a;6lJ)6lTffi Ga:.IT6lAhL.6lJ)61J.6
6Ul®®IT6111 61JWffi®6lJ)IJ a;6lJ)6lT, a;6i>6fie:ITrT 61Jy5la;6l'i16i>, ~6Uffia;LDIT a; G61I6l'i1~~~ffillDITrT.7 (8LD~tb G6U6iIll6liT [JIJiFe:ITIJ ~6i> ®WWtD ~®UU~6lJ)6111 LDl!lIuu~6i>6lJ)6UGw6IIll@ltb CiIJ iFe:ITIJ(!Ptb, ®wuu(!ptb ~6lJ)6lIIT~~ITrT !f;I6lJ)6U .9IIJ 61w6i> G61I!Dp51a;~ffi@) ,g)f61JiflWLDIT6III6!D61J 6T6liTffillDITrT. Agitation/Propoganda 6T6liTffillD ~1Jm.CB Ge:IT!Da;6lJ)6lTll..jtb 1L6iT6lJITffiIffil Agi:-Prop" 6T6liTlD61JITlDIT6111 .!)I6lJ)LDU4 ~6liTl!lItb ~G61IIT® a;tb lid. 6IITIe: ~ W ffia;rlir a;6l'i1 ill! tb UlIJ if e:IT IJ U Ul rfl61J IT a; ~ W ffiJ ® &!6liT lD6III. G 6U 6lJfl6!D 6111 U G U IT !llI ~ tb 61J 6lJ) IJ ~ IJ 8= e: IT IJ Li> U IT I] IT L L ~ ~ Ii, a; ~ Li> (Commendable) (8!I>ir6lJ)LDWIT6III~LDIT®tb (Honest).
3.0 (8lI>I]l9-WIT a;(86lJ@ltb, LD6!DlD(!Pa;LDIT a;(86U~tb Ull] 8=e:ITl]ffiJa;6!D61T ~m61T600tb. ~6'iJ6ii® ~W6lJ)Luj6006Iir [J1]iFe:rr1]tb ~a;rT<86UlTlil6i> !f;I6lJ)lD~ UIT ~u4ffia:.6lJ)6lT 6J!iJuCB~6'OOl6lll.8 !I>ITLl9-6liT.9I1] e:ITffiJa;rhl<I;m ~®6Uy5l(!p6lJ)lDa;6lJ)6lTll..jtb ILu(8WIT &!ffi&!6liT!D6III. 6TCBi>~ffia;ITLLIT a; ~ 6U rlir 6lJ) a; .!)II] e: IT rlir a; tb .!)J, ll..jL a; IT U 41D1 ~, ® CB Li> U ffi a; L CB U UIT CB ,
5.0 .$l (8 !T ffi ffi ffi IT 6\) u) G ~ IT L CB , U1 !T 8= 8' IT !T !WI L ffi ffii ffi 61T U6\)6lll~ULLEii06lJUJIT ffi ~®d;~IT~tb, !D6116lJT G~IT~ru!IllLu 61I6TTIT 8=S1u516liT ffi IT !T 6IRJJ lD IT ffi !WI L ffi nil ffi oiT U 6\) 611 IT uj G U ® ail UJ <B 1fJ IT CB .91 ~ 6Ui
B>!J)JuU1~1i> G6U6l'r~61Tu.il~LDITuj (Black and White)
G6U61TI u U CB d>~ U U CB tb 6l5l L W nil B)6ir 6U 6lSl~IT 6lJJ <!fIT EMfi!J)J B)61TIT ffil6UJ!D 6IJI. L61rnTfrB=51 (!P~6UJ~LDuuCB~~UULL 6T@~~ffiB)~61T1i; B)ITL19~tb,
6. Paul Edward (Editior) The Encyclopedia of Philosophy (Vol 05) Macmillan Publishing Company Inc Free Press New york 1981 P - 81
1. Ibid P - 90
8. Ibid P - 90
10. David L Silly (Editor) International Encyclopedia of Social Science
118
11 9
11. Ibid-436 11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22. 120
Ibid-436 Ibid - 436
Opcit, Henry Clay, Lindgren, 1974, P-383 Ibid P-384
Ibid P-385
Ibid P-385
Vatsyayan, Social Psychology, Kedar Nath Ramamath, New Delhi. (1983), P-191.
Opcit Henry Clay, (1974). P-389 Ibid P-390
Ibid P-392
Opcit David Krech. P-446.
Mark Stasson, Tastzuyakameds, 'Effects of assigned Group concerning requirements of Group, Problms Solving Group members learning' Social Psychology Quarterly. A Journal of American Sociological
Association. (March - 1991). P-25.
Propaganda rifT ff<'ffTfTW
1. Vatsayan, Social Psychology kedar Ramanath New Delhi. 1983 P-185
2. Ibid P-186
3. Robert P Gwinn (Chairman) The New Encyclopedia Britannica vol-26