Ang Extra judicial killings sa Pilipinas

By: Ma. Crisanta S. Dimpas

Ano nga ba ang Extra Judicial killings at Sino-sino ang mga gumagawa nito?.
Ayon sa aking pananaliksik. Ang Extra Judicial killings ay ang pagpatay sa isang in-
dibidwal dahil sa pag uutos ng gobyerno. ito rin ay ang pagpatay na di dumaan sa
hukuman o sa paglilitis

Noong nakaraang buwan ng Mayo 10 Hanggang Agosto 10, 2016. 82 ang pi-
naghihinalaang pinatay ng dahil sa Extra judicial killings. Ayon na rin sa ABS-CBN
Investigative and Research Group. Sa kabuuan, Halos isang libong tao na ang nai-
talang namatay dahil sa nasabing suliranin. Mula nang mailukluk sa pagka pangulo
si Pangulong Rodrigo Duterte.

Ayon kay Sen. Loren Ligarda. May mga reports daw na nagsasabing pina-
tay ang mga "Drug suspects" matapos nilang sumuko sa mga Pulis. Maaring ang iba
rito ay pinatay matapos masiguradong sila nga ay gumagamit o nagbebenta ng dro-
ga.

Mayroon na ring mga pagdinig na naganap sa Senado tungkul sa suliraning i-

to. Isa sa mga pagdinig tungkul dito ay naganap noong buwan ng Agosto 22, 2016.
 Ngunit hanggang ngayon ay wala pa ring napatunayan na ang gobyerno nga ang m-
ay gawa nito.

Dahil na rin sa suliraning ito ay natatakot na ang mga Drug Dependent na su-
muko sa mga otoridad. Natatakot silang mapatay matapos nilang sumuko. Kaya ang
Panawagan ng mga mamayan sa Administrasyon, Idaan sa maayos na sistema ang
paghusga sa mga Drug Dependent at sana ay mabigyan rin ng katarungan ang pag-
matay ng mga biktima ng Extra judicial killings.

Mga pinagkunan:
www. ABS-CBN NEWS.COM
www. CNN NEWS .COM
www. ASK.COM
www. GOOGLE.COM
www.RAPPLER.COM
 EVAT sa Pilipinas

EVAT ang pinalawak na Value Added Tax. Ayon sa Translate.Com, ito ay

isang anyo ng pagbubuwis na kung saan hindi direkta ang pagpapataw sa mga
produkto at serbisyo sa bawat produkto at distribusyon. Noong Enero 1, 1996, sa
pamamagitan ng Batas Republika Blg. 7716 sa panahon ni Pangulong Fidel V. Ramos
ay ipinatupad ito. Ano na nga ba ang ganap ng EVAT sa ating bansa gayong
dalawampung taon na ang lumipas?

Matapos ang matinding diskusyon sa Senado, ang EVAT Law o kilala rin
bilang R.A. 9337 ay pormal na naipasa noong ika-11 na Mayo taong 2016. Ang EVAT
sa Pilipinas ay kasalukuyang labindalawang porsyento, ito ay bahagyang tumaas mula
sa sampung porsyento noong Pebrero 2019. Nasasaklaw ng EVAT ang mga produkto
at serbisyo tulad ng lodge-inn sa hotel, restawrants, taxikabs, advertisements, real
estate, atbp. Sakop din ng pagbubuwis na ito ang mga imported na karne, pertolyo,
elektrisidad, non-life insurance, property rights, pamatay peste, prangkisa ng telepono
at telebisyon, specialty feeds, air freight, shipping, trucking, at paggamit ng cable T.V.

Ang bawat bagay sa mundo ay may hangganan. Tulad ng EVAT, mayroon

din itong mga bagay na hindi nasasaklaw, halimbawa na riyan ang mga pangunahing
prtodukto na karaniwang binibili ng mga mamamayan tulad ng bigas, gulay, at pasahe
sa bus at jeep. Hindi rin saklaw nito ang mga serbisyong pang-edukasyon maging
pampubliko man ito o pampribado; mga libro, pahayagan, at magasin; paupahan,
bahay, at pagbebenta ng murang bahay.

May mga kongresista ang nagpapanukala na alisin ang EVAT sa kuryente

para mabawasan ang presyo nito pero wala naming nangyayari dahil depensa ng
Senado, ang pagsasabatas ng EVAT ay isa sa mga paraan ng gobyerno upang
mapahusay ang “Taxation”. Ayon kay Abegail Alabastro, ang taxation ay isa sa mga
mahalagang kapangyarihan ng gobyerno. Layunin nitong mapataas ang ekonomiya at
sosyal na polisiya ng bansa kaya hindi ito magawang ibasura ng senado. Daan din ang
EVAT upang masugpo ang “Tax evasion”. Ayon sa Wikipedia, ang tax evasion ay ang
pag-ilag sa buwis na dapat bayaran ng indibidwal, korporasyon, at mga kustodiya na
naglalabas ng tatlong bilyong piso taun-taon sa kaban ng bayan.

Sa kasalukuyang panahon, ang EVAT ay matatag paring umiiral sa Pilipinas.

Walang nakakapagtulak sa gobyerno na alisin ito dahil sa mga makabuluhang
gampanin nito sa buong bansa at dahil wala pa namang malaking isyu ang binato sa
pagbubuwis na ito.

Pinagkuhaan:

ABS-CBN News naiulat noong November 19, 2019

https://www.philstar.com/headlines/2005/09/02/294584/sc-rules-evat-constitutional

https://cnnphilippines.com/business/2019/03/02/abs-cbn-bir-settlement-cta.html

Miyembro: Margie Roselle G. Opay

Zyrene Belle Alturas
Anna Gayle Mutia
Nicole Occo
 Ang Scarborough Shoal

Ni : Bb. Michelle P. Villegas

Ang Scarborough Shoal island o ang tinatawag ng karamihang Pilipino ay

matatagpuan sa dagat timog Tsina o dagat kanlurang Pilipinas. Isa ito sa
isla sa Pilipinas na mahigit 150 parisukat na kilometro ang laki at ika
7000t na isla sa Pilipinas.

Ang Scarborough Shoal ay isang grupo ng isla na pinag-aagawan ng tatlong

bansa ang Pilipinas, Tsina at Taiwan. Ito ay dahil sa potensyal na yaman
na matatagpuan dito. Ayon sa Tsina matagal ng sa kanila yun sapagkat sila
umano ang unang nakakita at nag-pangalan dito. Ayon naman sa ating
gobyerno, matagal ng napapalibang sa ating bansa ang scarborough shoal
dahil bahagi na ito ng Zambales.

Sinasabing mayaman ito sa natural na resources na siyang pinagkukunang

hanapbuhay ng maraming Pilipino. Mayaman ito sa natural na gas, mga iba't-
ibang uri ng isda, mga coral reefs at ang mga napakalalaking kabibe.
Sinasabing isa ito sa pinakamalaking deposituhan ng langis na
pinagkukunan.

Isa ito sa mga dahilan kung bakit patuloy na pinagaagawan ng dalawang

bansa ang scarborough shoal. Nagpatayo ng napakaraming istraktura ang
Tsina sa mismong lugar kung saan maraming mga barkong patuloy na nag-
papatrolya para sarilihin ang isla. Dahil dito nangamba ang maraming
Pilipino. Ipinagbabawal ng Tsina na pumasok ang sino mang mangingisda sa
isla.

Sa ngayon walang nakikitang solusyon sa argumento kundi ay ang sumangguni

sa International Court of Law sapagkat sa pagitan ng maraming bansa ang
usapin. Hayaang mangisda at iwasang takutin ang mga Pilipinong mangingisda
at huwag sirain ang mga yaman ng matatagpuan dito.

Resources :
GMA News ABS-CBN New swww.philstar.com.bansacnn.philippine
https://fil.globalvoices.org/pilipinas-tsina.alitan
 TEENAGE PREGNANCY

Ni : Sophia Kristina C. Palaganas

Sa panahon ngayon marami sa kabataan ang maagang nabubuntis. Kahit wala pa sa panahon ng
pagkakaroon ng isang pamilya o sa pagiging isang magulang ito ay dahil sa kakulangan ng
kaalaman sa kung kaylan ang tamang panahon ng pagbubuntis/pagpapamilya at tamang paraan ng
pagbubuntis. Lumalaki na ang populasyon sa ating bansa na kung saan mas dumarami sa atin ang
mga mahihirap. Malaking pamilya sa bawat tahanan kaya't kadalasan ay napapabayaan na ng mga
magulang ang kanilang mga anak na mas lalong hindi nila natututokan ang paglaki nito at dahil na
rin sa malaking pamilya nagkakaroon rin ng kakulangan ng magandang pagdidisiplina, magandang
samahan sa loob ng isang pamilya at kakulangan ng edukasyon para sa mga kabataan. Kung kaya
napapariwaru ang landas ng nakakaraming kabataan sa ating bansa.
Ayon sa datos ng Philippine Statistical Authority(PSA) sa loob ng isang oras dalawamput apat na
sanggol ang isinisilang ng mga batang ina. Ito ay sa pagsisiyasat ng Young Adult Fertility and
Sexuality o kaya (YAFS) Study sa taong 2014. Halos 14 % ng mga kabataan na nasa edad, labing
lima hanngang labing siyam na taong gulang ay nabubuntis na o kaya sila'y ina na.
Makikita rin natin na ang dahilan pa rito ang kagulugan ng pagdidisiplina ng mga magulang sa
kanilang anak. na kung saan sa kalalakihan ng miyembro sa loob ng tahanan, napupilitang
magbunot ng buto ng mga minorde-edad pa lamang, napipilitang tumugil sa pag aaral at
nakipagsapalaran mag hanap buhay kahit na lamang sa maling paraan na gawain, at dulot narin sa
kakulangan ng kaalaman at tamang pagtuturo. nakukuha na rin nilang maghanapbuhay kahit sarili at
katawan pa ang gamitin nila makakuha lang ng pera sa pamilya. na kung saan kasalanan man ang
ganitong gawain kung yun lang ang tanging paraan para sa pamilya.

Ayon sa young adult fertility and sexuality(YAFS), dalawa sa mga dahilan ng mga kabataang
nabubuntis sa murang edad ay ang pagkasira ng kanilang pamilya at kawalan ng maayos na female
role models sa kanilang tahanan. maliban dito marami sa mga batang ina ay maralita at maraming
eksperto ang nagsasabi ang teenage pregnancy kung kaya ay maraming mahirap ngayon.
Ang tanging solusyon rito ay ang pag iwas sa mga bagay na alam mong magdadala sayo sa mali.
magbigay na lamang ng sapat na oras sa pamilya pahalagahan ang pag aaral kaysa sa pakikipag
relasyon. gawin na lamang na inspurasyon ang mga kaibigan at pamilya. dahil maraming tao ang
maaaring magmahal sayo ng hindi ka maghuhirap mahalin mo na lamang ang iyong sarili, magsikap
at magpursige ang tanging susi sa mga problemang hinaharap.

Resources :
UNTVnews
ABS-CBN news
 Ang Masama at Mabuting Epekto ng Pagbabasa

Ano ba ang maaaring maidudulot ng pagbabasa? Sa palagay niyo ba ay may

mabuti itong maidudulot o kaya naman itoy may masamang maidudulot sa atin?
Masama o mabuti man.

Halos maraming mabubuting epekto o maidudulot ang pagbabasa sa ating

buhay. Halimbawa, isang batang babae/lalaki na nasa preschool palang ginagawa na
nila ng kanilang mga magulang ang pagbabasa na pinapabasa ng kanilang guro sa
paaralan, na talagang tinututukan ang pagbabasa at pag re-review tuwing may
eksamen. Tinutulungan tayo ng pagbabasa na maunawaan at maisagawa ng mabuti
ang mga ipinapagawa sa atin. Nagbibigay rin ito ng linaw sa ating mga tao dahil ang
pagbabasa ai isang paraan para makakuhapa tayo ng impormasyon.

Sa bawat araw na dumadaan, sa katamtaman na pamumuhay ay may tatlong

beses lang muna dapat tayong mag basa, para kahit papaano ay makapag pahinga rin
ang ating mga mata. Ang sobrang pagbabasa ay nakakauha agad ng sakit, katulad
nalamang ng pananakit ng ulo, panghihilo at iba pa. Ito ang karaniwang sakit na
naidudulot ng pagbabasa.

Kapag masyado ng marami-rami ang ating nababasang babasahin ay maaaring

mag dulot ito ng pananakit ng mata. Ang ilang tanda ng pananakit ng mata ay ang
panghihilo, di kumakain sa tamng oras, pananakit ng ulo at iba pang pwedeng maidulot.
Itong mga pananakit na ito ang pwedeng maidulot ng sobrang pagbabasa.

Kung kaya’t gaano ba o ilang oras lang ba pwede tayong mag basa? Ayon sa
Gemm Learning, isang website kung saan maraming impormasyon ang kanilang
nabibigay sa tao. Ang pagbabasa ng libro ay maraming naidudulot,sinasabing ang
pagbabasa ay isang importanteng Life skill. At ang mga taong nasobrahan sa
pagbabasa ay kailangan mag hinay-hinay lang muna, huwag masyadong mag babad
para kahit papaano ay mabawasan ang pananakit.

Gayon paman, masasabi natin na ang pagbabasa ay isang chain reaction, pag
tayo’y nag babasa marami tayong malalaman; pag marami tayong nalalaman, marami
ang mga taong hihingi sa atin ng tulong. At mas matutulungan tayo nitong mas mabuti
ang pag tingin at tiwala natin sa ating sarili. Sa pagbabasa rin ay isa sa magandang
epekto ang paghasa sa ating creativity, dahil nai-expose tayo sa mga bagong ideya at
mas maraming impormasyong ikagagaling.

Pinagkuhaan:
www.worldlibray.com