Professional Documents
Culture Documents
C H U Y E N D E D A Y s6 V A I ? N G D U N G
- Phan loai toan day s6
- PhiWng phap giai toan day s6
- Cac de t h i HSG Quoc gia, K h u vuTc
- Cac d l t h i Olympic Sinh vien, Olympic 30/04
J*'
N H A X U A T H A \I I I Q C Q U O C G I A H A NOI
NGUYEN TAI CHUNG
C H U Y E N D E D A Y s6 V A I ? N G D U N G
- Phan loai toan day s6
- PhiWng phap giai toan day s6
- Cac de t h i HSG Quoc gia, K h u vuTc
- Cac d l t h i Olympic Sinh vien, Olympic 30/04
J*'
N H A X U A T H A \I I I Q C Q U O C G I A H A NOI
-1
Day so la mot. chuycn de quan trpng timoc clutrtng trinh chiiycn toan trong c&c
trUdng THPT chuyen. Cac bai toan lien quan den day so thiTcJng la nhufng bai t$p
Xac dinh day so
kho, thirdng g?ip trong cac ki thi hpc sinh gi6i m5n To&n cap qu6c gia, khu v\fc,
quoc te, Olympic 30/04 va Olympic Sinh vien.
Toan day so rat phong phu, da d^ng va cung rat phutc h^p nen kho phan lo^i
va hg thong hoa thanh cac chuycn do ricng bigt. Tuy v^y, chuug toi c6 gang toi da 1.1 Xac dinh day so bang phu^dng phap quy nap,
sSp xep hpp li de giiip ban dpc tiep can tijfng bifdc, ttoig miic dp kien thiic va luyf n phu'cfng phap doi bien
t§.p giai toan.
Phan 16n cac bai toan trong cuon sach nay du^c tuyen chpn t\t cac ki thi; Thi 1.1.1 X a c d i n h d a y so b a n g phifdng p h a p q u y n a p .
hpc sinh gioi quoc gia, thi chpn dpi tuyen quoc gia dil thi toan quoc te, Olympic
30/04, Olympic toan Sinh vien toan qu6c, thi hpc sinh gioi ciia cac ti'nh thanh, chiing minh menh de chiia bien A{7i) dung v6i moi so nguyen dUdng n
ho$c tren T^p chi toan hpc va tu6i tre. Mpt so bai toan khac la do tac gia t\f bieii
(bang phifdiig phap quy nap), ta tlittc hieu ba bitdc sau:
soan. Xiii cam dii tac gia cac bai toan nia chiing toi da tri'ch chpn. Nhiing Idi giai
dua ra dua tren tieu chi tir nhien, de hieu. 'l\iy nhien, IcJi giai d day chua han la Bxidc 1 {hxidc cd sd, hay bvTdc khdi d l u ) . Kiein tra A{n) diing khi n = 1.
Idi giai hay nhat va ngSn gpn nhat, hi vong ban dpc so c6 dxtac nhftng Idi giai hay Biidc 2 (birdc quy n a p , hay bi:rdc "di t r u y § n " ) . Vdi fc e Z, fe > 1, gia
hdn. sii A{n) diing khi n ^ fe, ta chiing minh A{n) cung diing khi n = fc + 1.
Vice phan chia cac chiroug, bai, myc dfin c6 tinh dpc lap tiWng doi va do do Bifdc 3. Ket luan A{n) diing xcii moi so nguyen ditdng n.
khong nhat thiet luc nao cung phai dpc theo trinh t\i. Cung can noi them rSng,
that kho nia i)han chia cac van d^ theo mot bien gidi rach roi nhit tieu dg ciia tCrng
bai. Dau do trong mpt vai van de ciia bai nay da xult hien bong dang van dg ciia B a i t o a n 1. Cho day s6 nhu sau: | = ^ , ^ 2 + ^ , Vn = 1 , 2 , . . .
bai kia. Tuy vay, chiing toi van c6 gang xoay quanh chii de ciia bai iy de ban dpc
a) Tinh x\, X2, Xi. . , ,
minh rut ra TiliuTng gi thudng gap va each giai quyet van de.
b) Tim so hang tSng qudt {so hang thii n).
Tot nhat, dpc gia t\t minh giai cac bai tap co trong sach nay. Tuy nhien, dc
thay va lam cliii nhiiiig ki xao tinh vi khac, cac bai tap deu dUcJc giai san (tham
chi la nhilu each giai) v6i nhiJng mute dp chi tiet khac nhau. Npi dung sach da c6 a) Ta CO x i = \/2 = 2 cos va
gang tuan theo y chii d^o xuyen suot: BiSt diftfc IcJi giai ciia bai toan chi la yeu cku
dau ticn - ma hon the - lam the nao de giai ditdc no, each ta xii li no, nhulig suy
lu^n nao to ra "c6 li", cac ket luan, nhan xet va litu y tiT bai toan difa ra... v/2' = ^ 2 ( 1 + COS J ) = 2cos J ,
X 2 = V^2 + v / 2 = W2 1 +
Hi vpng quygn sach nay la tai lieu tham khao c6 ich cho hpc sinh cac 16p chuyen
toan trung hpc ph6 thong, giao vien toan, sinh vien toan ciia cac trirdng DHSP,
DIIKIITN ciing nhir la tai lieu phyc vu cho cac ki thi hpc sinh gioi toan TIIPT, X3 = V'2T1^ - ^ 2 ( 1 + COS J ) = 2 cos ^ .
thi Olympic loan Sinh vien giiJta cac tritdng dai hpc.
Tac gia
Th^ic sy Nguyen Thi Chung
3
-1
Day so la mot. chuycn de quan trpng timoc clutrtng trinh chiiycn toan trong c&c
trUdng THPT chuyen. Cac bai toan lien quan den day so thiTcJng la nhufng bai t$p
Xac dinh day so
kho, thirdng g?ip trong cac ki thi hpc sinh gi6i m5n To&n cap qu6c gia, khu v\fc,
quoc te, Olympic 30/04 va Olympic Sinh vien.
Toan day so rat phong phu, da d^ng va cung rat phutc h^p nen kho phan lo^i
va hg thong hoa thanh cac chuycn do ricng bigt. Tuy v^y, chuug toi c6 gang toi da 1.1 Xac dinh day so bang phu^dng phap quy nap,
sSp xep hpp li de giiip ban dpc tiep can tijfng bifdc, ttoig miic dp kien thiic va luyf n phu'cfng phap doi bien
t§.p giai toan.
Phan 16n cac bai toan trong cuon sach nay du^c tuyen chpn t\t cac ki thi; Thi 1.1.1 X a c d i n h d a y so b a n g phifdng p h a p q u y n a p .
hpc sinh gioi quoc gia, thi chpn dpi tuyen quoc gia dil thi toan quoc te, Olympic
30/04, Olympic toan Sinh vien toan qu6c, thi hpc sinh gioi ciia cac ti'nh thanh, chiing minh menh de chiia bien A{7i) dung v6i moi so nguyen dUdng n
ho$c tren T^p chi toan hpc va tu6i tre. Mpt so bai toan khac la do tac gia t\f bieii
(bang phifdiig phap quy nap), ta tlittc hieu ba bitdc sau:
soan. Xiii cam dii tac gia cac bai toan nia chiing toi da tri'ch chpn. Nhiing Idi giai
dua ra dua tren tieu chi tir nhien, de hieu. 'l\iy nhien, IcJi giai d day chua han la Bxidc 1 {hxidc cd sd, hay bvTdc khdi d l u ) . Kiein tra A{n) diing khi n = 1.
Idi giai hay nhat va ngSn gpn nhat, hi vong ban dpc so c6 dxtac nhftng Idi giai hay Biidc 2 (birdc quy n a p , hay bi:rdc "di t r u y § n " ) . Vdi fc e Z, fe > 1, gia
hdn. sii A{n) diing khi n ^ fe, ta chiing minh A{n) cung diing khi n = fc + 1.
Vice phan chia cac chiroug, bai, myc dfin c6 tinh dpc lap tiWng doi va do do Bifdc 3. Ket luan A{n) diing xcii moi so nguyen ditdng n.
khong nhat thiet luc nao cung phai dpc theo trinh t\i. Cung can noi them rSng,
that kho nia i)han chia cac van d^ theo mot bien gidi rach roi nhit tieu dg ciia tCrng
bai. Dau do trong mpt vai van de ciia bai nay da xult hien bong dang van dg ciia B a i t o a n 1. Cho day s6 nhu sau: | = ^ , ^ 2 + ^ , Vn = 1 , 2 , . . .
bai kia. Tuy vay, chiing toi van c6 gang xoay quanh chii de ciia bai iy de ban dpc
a) Tinh x\, X2, Xi. . , ,
minh rut ra TiliuTng gi thudng gap va each giai quyet van de.
b) Tim so hang tSng qudt {so hang thii n).
Tot nhat, dpc gia t\t minh giai cac bai tap co trong sach nay. Tuy nhien, dc
thay va lam cliii nhiiiig ki xao tinh vi khac, cac bai tap deu dUcJc giai san (tham
chi la nhilu each giai) v6i nhiJng mute dp chi tiet khac nhau. Npi dung sach da c6 a) Ta CO x i = \/2 = 2 cos va
gang tuan theo y chii d^o xuyen suot: BiSt diftfc IcJi giai ciia bai toan chi la yeu cku
dau ticn - ma hon the - lam the nao de giai ditdc no, each ta xii li no, nhulig suy
lu^n nao to ra "c6 li", cac ket luan, nhan xet va litu y tiT bai toan difa ra... v/2' = ^ 2 ( 1 + COS J ) = 2cos J ,
X 2 = V^2 + v / 2 = W2 1 +
Hi vpng quygn sach nay la tai lieu tham khao c6 ich cho hpc sinh cac 16p chuyen
toan trung hpc ph6 thong, giao vien toan, sinh vien toan ciia cac trirdng DHSP,
DIIKIITN ciing nhir la tai lieu phyc vu cho cac ki thi hpc sinh gioi toan TIIPT, X3 = V'2T1^ - ^ 2 ( 1 + COS J ) = 2 cos ^ .
thi Olympic loan Sinh vien giiJta cac tritdng dai hpc.
Tac gia
Th^ic sy Nguyen Thi Chung
3
BSLng phudng pliap quy nap ta se chiing minh
b) Vdi e Z, k>l, gia sii xfc = 2 c o s K h i do
Un = tan ,Vn = l , 2 , . . .
= V2T^k = y ^ l T c ^ ^ ^ = 2COS . TrUdng h^p n = 1 da kigm tra d trgn.
Gia sil Un = tan. [ | + ( n - l ) ^ ] . K h i do
Theo nguyen l i quy n?ip suy ra x„ = 2 cos ^^^n = 1,2,...
tan + tan^
Bai toan 2. x„ = ^ 2 + \/2 + • • • + v ^ . Hay tinh xjoro- .3+("-^)8,
TT
N
CO
^
n dau cSn
'
1 - tan ^ 3 + ( n - l ) 3 ^ . t a n - ID
= tan = tan
Htrdng dan. Ta c6 x i = V2, x„_i = V^2+ •\/2T-• • + v/2. Suy ra .3-^"8
c6 n - 1 d&u c&n Tlieo nguyen ly quy nap suy ra
x„ = v/2 + x„_i, Vn = 2,3,... Un = tan ,Vn = l , 2 , . . .
L3+("-^)8J
sa\ do sir di.ing bai toan 1 d trang 3.
Do do
Bai toan 3 (Do thi OLYMPIC 30/04/2003). Cho day s6 (u„) djnh bdi
U2003 = tan = tan
ui = v/3
Un + y/2~ 1
Wn+I = ,Vn= 1,2,...
1 + (1 - V ^ ) Un SO J
Tim U2003- V3
Ui =
G i a i . Tit cong thitc tan(x + y)= tanx + tany ^ Bai toan 4. Cho day s6 (u„) tfm/i bdi: < - + 2 - v/3
"n
1 - tanx. tan?/ ,Vne N»
" " • ' ^ " l + (y3-2)u„
2 tan?
7^m U2010-
1 = tan - = tan ( - + - = o_
4 ^8 l-tan2?
1 cos - I
tan - = ~i + y/2 Hvrdng d i n . Ta c6 ^an — = ^ = JIZ^ = 2 - N/3. Bang quy
<^ tan^ - + 2 tan - - 1 = Q <^
8 0 tan - = - 1 - v ^ .
uap ta clnhig miuh du^c u„ = tan ,Vn=l,2,...
L6+^^"-')l2
, ^ TT ^ TT ^ Un + tan - Bai toan 5. Tim so hq,ng tdng qudt cua day so (x„) cho nhu sau:
Vi tan - > 0 nen tan - = - 1. Ta c6 u„+, = ^ , Vn = 1,2,.
1 - u„.tan x„ + \/2 - 1
Xn+l = -,VnG
_ tan -- +
lan + lan
tan —
- (l-v/2)x„ + l '
Do do = v/3 = tan ^,^2 = 3__ L . = tan f J + ^) va
1 - tan - tan - v3 8/ Bai todn 6. Tim so hq,ng long qudt cua day so (u„) cho nhxt sau:
{
uo = l
tan - H— + tan -
" " + 1 = ^; _ _ , V n = 0,l,...
l-tan(- + -)tan- ^3 8/
5
4
BSLng phudng pliap quy nap ta se chiing minh
b) Vdi e Z, k>l, gia sii xfc = 2 c o s K h i do
Un = tan ,Vn = l , 2 , . . .
= V2T^k = y ^ l T c ^ ^ ^ = 2COS . TrUdng h^p n = 1 da kigm tra d trgn.
Gia sil Un = tan. [ | + ( n - l ) ^ ] . K h i do
Theo nguyen l i quy n?ip suy ra x„ = 2 cos ^^^n = 1,2,...
tan + tan^
Bai toan 2. x„ = ^ 2 + \/2 + • • • + v ^ . Hay tinh xjoro- .3+("-^)8,
TT
N
CO
^
n dau cSn
'
1 - tan ^ 3 + ( n - l ) 3 ^ . t a n - ID
= tan = tan
Htrdng dan. Ta c6 x i = V2, x„_i = V^2+ •\/2T-• • + v/2. Suy ra .3-^"8
c6 n - 1 d&u c&n Tlieo nguyen ly quy nap suy ra
x„ = v/2 + x„_i, Vn = 2,3,... Un = tan ,Vn = l , 2 , . . .
L3+("-^)8J
sa\ do sir di.ing bai toan 1 d trang 3.
Do do
Bai toan 3 (Do thi OLYMPIC 30/04/2003). Cho day s6 (u„) djnh bdi
U2003 = tan = tan
ui = v/3
Un + y/2~ 1
Wn+I = ,Vn= 1,2,...
1 + (1 - V ^ ) Un SO J
Tim U2003- V3
Ui =
G i a i . Tit cong thitc tan(x + y)= tanx + tany ^ Bai toan 4. Cho day s6 (u„) tfm/i bdi: < - + 2 - v/3
"n
1 - tanx. tan?/ ,Vne N»
" " • ' ^ " l + (y3-2)u„
2 tan?
7^m U2010-
1 = tan - = tan ( - + - = o_
4 ^8 l-tan2?
1 cos - I
tan - = ~i + y/2 Hvrdng d i n . Ta c6 ^an — = ^ = JIZ^ = 2 - N/3. Bang quy
<^ tan^ - + 2 tan - - 1 = Q <^
8 0 tan - = - 1 - v ^ .
uap ta clnhig miuh du^c u„ = tan ,Vn=l,2,...
L6+^^"-')l2
, ^ TT ^ TT ^ Un + tan - Bai toan 5. Tim so hq,ng tdng qudt cua day so (x„) cho nhu sau:
Vi tan - > 0 nen tan - = - 1. Ta c6 u„+, = ^ , Vn = 1,2,.
1 - u„.tan x„ + \/2 - 1
Xn+l = -,VnG
_ tan -- +
lan + lan
tan —
- (l-v/2)x„ + l '
Do do = v/3 = tan ^,^2 = 3__ L . = tan f J + ^) va
1 - tan - tan - v3 8/ Bai todn 6. Tim so hq,ng long qudt cua day so (u„) cho nhxt sau:
{
uo = l
tan - H— + tan -
" " + 1 = ^; _ _ , V n = 0,l,...
l-tan(- + -)tan- ^3 8/
5
4
3 / 2 \i 2^-1 2^ 2"~'-l 2"-'
1.1.2 Xac dinh day so b^ng phu'dng phap d6i bien (dat an phu).
Ban dpc nen chii y mot so phep d6i bien rat thitdng diing sau day (khong
V,y =« - - » r •- i ( a + ^ ) " ' - | ; , V n - 1.2,... T h .
nhiJng thudng dung trong day so ma nhfmg phep doi bien nay con hay dimg
khi giai phUdng trinh, chuTng minh bat ding thiic...): lai bang phUdng phap quy nap thay diing.
Chu y 1. Neu ta gap ham da thiic bQ.c hai f{x) = ax^+bx+c thi ta ddi goc tQa Bai to6n 8. Tim day so {x„}^^ sac cho x\ a va
do vi dinh A Pavabol. TiCc la ta ddi bien ~
x„+i = a x 3 + 6 x 2 + c x „ 4 - d , V n = l , 2 , . . . ^ a > 0 , c = ^ . ^ = (1)
Chii y 2. Neu ta g&p ham da thiic bac ba f{x) = ax^ + bx^ + ex + d tht ta
ddi goc toa do vc diem uSn Al - — (-—]) cAa do thi cua fix). TUc la HUdng dan. Gpi y„ = x„ + thay vao (1) ta dupe
ta ddi bien X = x + —.
3a
Chu y 3. Neu ta gg.p ham da thiic bac bon f{x) = ax* + bx^ + cx'^ + dx + e
thi ta ddi qoc toa do diem sieu uon A (-—; f (- —]] cHa dd thi ciia / 3 , , 62 63 \ 2 262 63 62 6 62 6(c-3)
fix). TUc la ta doi bien X = x +
4a
/ 3 63 \(c-3) ( , 63 \) 6
Bai todn 7. Tim day s6 {x„};^~i biet
xi = a, Xn+i = ox^ + 6x„ + c, Vn = 1,2,... (1)1 Suy ra j/„+i = ay^, Vn = 1,2,... Suy ra
62-26
Trong do a^O va c =
4a Vn = ayt, = a {ayt2f = a'^'vlU = a'^' {ay^.f = a'^'^'^t^
7
6
3 / 2 \i 2^-1 2^ 2"~'-l 2"-'
1.1.2 Xac dinh day so b^ng phu'dng phap d6i bien (dat an phu).
Ban dpc nen chii y mot so phep d6i bien rat thitdng diing sau day (khong
V,y =« - - » r •- i ( a + ^ ) " ' - | ; , V n - 1.2,... T h .
nhiJng thudng dung trong day so ma nhfmg phep doi bien nay con hay dimg
khi giai phUdng trinh, chuTng minh bat ding thiic...): lai bang phUdng phap quy nap thay diing.
Chu y 1. Neu ta gap ham da thiic bQ.c hai f{x) = ax^+bx+c thi ta ddi goc tQa Bai to6n 8. Tim day so {x„}^^ sac cho x\ a va
do vi dinh A Pavabol. TiCc la ta ddi bien ~
x„+i = a x 3 + 6 x 2 + c x „ 4 - d , V n = l , 2 , . . . ^ a > 0 , c = ^ . ^ = (1)
Chii y 2. Neu ta g&p ham da thiic bac ba f{x) = ax^ + bx^ + ex + d tht ta
ddi goc toa do vc diem uSn Al - — (-—]) cAa do thi cua fix). TUc la HUdng dan. Gpi y„ = x„ + thay vao (1) ta dupe
ta ddi bien X = x + —.
3a
Chu y 3. Neu ta gg.p ham da thiic bac bon f{x) = ax* + bx^ + cx'^ + dx + e
thi ta ddi qoc toa do diem sieu uon A (-—; f (- —]] cHa dd thi ciia / 3 , , 62 63 \ 2 262 63 62 6 62 6(c-3)
fix). TUc la ta doi bien X = x +
4a
/ 3 63 \(c-3) ( , 63 \) 6
Bai todn 7. Tim day s6 {x„};^~i biet
xi = a, Xn+i = ox^ + 6x„ + c, Vn = 1,2,... (1)1 Suy ra j/„+i = ay^, Vn = 1,2,... Suy ra
62-26
Trong do a^O va c =
4a Vn = ayt, = a {ayt2f = a'^'vlU = a'^' {ay^.f = a'^'^'^t^
7
6
T
Gi&i. Dg t h i y x „ > 0, Vn = 1 , 2 , . . . do do tit i „ + i = ta c6 C h u y 4. Ta thay rdng cosnt duac hiiu dien thanh mot da thiic cua cost,
2(2n + l ) x „ + 1 goi la da thiic Tre-bu-sep loai 1. Con sinnt b&ng tich cua sint mgt da thUc
cua cost, goi la da thiic Tre-bU-sep loQi 2.
x„+i = p = 2 ( 2 n + l ) + — (n = 1,2,...).
2(2n+l) + — ^"+1 D i n h l y 2. Gid sii sin(2/!; + l)t = P2k+i ( s i n t ) , trong do P2fc+i(x) la da thiic
dai so bac 2k + I . Ki hteu Q2k+i{x) la da thiic dai so bac 2k + 1 sinh bdi
D$,t — = u„. K h i do u i = 3 v& P2k+i{x) b&ng each giU nguyen nhUng hf so ling vdi luy thica chia 4 du I va
x„ thay nhUng he so Hug vdi luy thiCa chia 4 diT 3 bang h$ so doi ddu. Khi do
u„+i = 4 ( 2 n + l ) + u„,Vn = 1 , 2 , . . . (1)
/I (J. l_\
x i + X2 H + ajaooi =
1-3' + \ Sy "'"'•••^ V4001 4003/ (1)
1 _ 4002
<*Xl + X2 H h X2001 = 1
4003 ~ 4003' • T i t h? thiic cos 3t = 4 cos^ f - 3 cos t t a t h u dildc h f thiic dai so
1 \ 1 f 1
1.1.3 C ^ c d o n g n h a t thtfc b o s u n g
1 /
TCt cong thiic sin^ t + cos^ < = 1, e R, n l u t a thay x = tan - t h i dit0c
Nghia la 4x^ " 2 a + -7 - vdi X = - a+ - .
N h u vay nioi cong thiJc lUdng giac se cho t a mot dong nhat thiJc dai so. Tuy
nhien v6i so lUdng cac cong thiic bien doi lUdng giac qua nhieu, ban than cac i (a^ + = 16m^ - 20m^ + 5m, trong d6m = ]-(a+-
hp thiic ludiig giac da t ^ thanh mot chuycn dc c6 t i n h doc l9,p tUdng doi
dan tach hkn cd sci dai so cua no, da lam cho chung t a qucn di mot lir^ng Tii h§ thiic sin3t = 4sin^ f - 3 s i n t t a t h u ditpc h§ thiic dai so
Idn cac he thiic dai so c6 cung xuat xvi t\l mot he thiic lUdng giac quen biet.
D i e b i f t trong chUdng t r i n h toan bac ph5 thong hien nay, cac ham s6 lir^ng
= 3 fl / 0 + 4
1
a- - (5)
giac ngu^c, ham luqng giac hypebolic,... khong nSm trong phan kien thiic J .2 V a 2
bat biioc t h i nhfmg bai toan lien quan den chung se la mot thach thiic Idn
doi vdi hoc sinh va ca giao vien. Djnh l i 1 va dinh l i 2 se giup t a thiet l^p Nghla la 4x3 ^ 3 ^ ^ ^ ^^3 _ i . ^ 3; = 1 _ , a ^ 0.
nen cac dong nhat thiic dai so d l t i i do di den 16i giai cho cac bai toan xdc
dinh so hang toiig quat cua day truy hoi phi tuycn bac nipt. • He thiic dai so ling vdi sin 5x = 16 sin^ x - 20 sin^ x + 5 sin x Ik
8 9
T
Gi&i. Dg t h i y x „ > 0, Vn = 1 , 2 , . . . do do tit i „ + i = ta c6 C h u y 4. Ta thay rdng cosnt duac hiiu dien thanh mot da thiic cua cost,
2(2n + l ) x „ + 1 goi la da thiic Tre-bu-sep loai 1. Con sinnt b&ng tich cua sint mgt da thUc
cua cost, goi la da thiic Tre-bU-sep loQi 2.
x„+i = p = 2 ( 2 n + l ) + — (n = 1,2,...).
2(2n+l) + — ^"+1 D i n h l y 2. Gid sii sin(2/!; + l)t = P2k+i ( s i n t ) , trong do P2fc+i(x) la da thiic
dai so bac 2k + I . Ki hteu Q2k+i{x) la da thiic dai so bac 2k + 1 sinh bdi
D$,t — = u„. K h i do u i = 3 v& P2k+i{x) b&ng each giU nguyen nhUng hf so ling vdi luy thica chia 4 du I va
x„ thay nhUng he so Hug vdi luy thiCa chia 4 diT 3 bang h$ so doi ddu. Khi do
u„+i = 4 ( 2 n + l ) + u„,Vn = 1 , 2 , . . . (1)
/I (J. l_\
x i + X2 H + ajaooi =
1-3' + \ Sy "'"'•••^ V4001 4003/ (1)
1 _ 4002
<*Xl + X2 H h X2001 = 1
4003 ~ 4003' • T i t h? thiic cos 3t = 4 cos^ f - 3 cos t t a t h u dildc h f thiic dai so
1 \ 1 f 1
1.1.3 C ^ c d o n g n h a t thtfc b o s u n g
1 /
TCt cong thiic sin^ t + cos^ < = 1, e R, n l u t a thay x = tan - t h i dit0c
Nghia la 4x^ " 2 a + -7 - vdi X = - a+ - .
N h u vay nioi cong thiJc lUdng giac se cho t a mot dong nhat thiJc dai so. Tuy
nhien v6i so lUdng cac cong thiic bien doi lUdng giac qua nhieu, ban than cac i (a^ + = 16m^ - 20m^ + 5m, trong d6m = ]-(a+-
hp thiic ludiig giac da t ^ thanh mot chuycn dc c6 t i n h doc l9,p tUdng doi
dan tach hkn cd sci dai so cua no, da lam cho chung t a qucn di mot lir^ng Tii h§ thiic sin3t = 4sin^ f - 3 s i n t t a t h u ditpc h§ thiic dai so
Idn cac he thiic dai so c6 cung xuat xvi t\l mot he thiic lUdng giac quen biet.
D i e b i f t trong chUdng t r i n h toan bac ph5 thong hien nay, cac ham s6 lir^ng
= 3 fl / 0 + 4
1
a- - (5)
giac ngu^c, ham luqng giac hypebolic,... khong nSm trong phan kien thiic J .2 V a 2
bat biioc t h i nhfmg bai toan lien quan den chung se la mot thach thiic Idn
doi vdi hoc sinh va ca giao vien. Djnh l i 1 va dinh l i 2 se giup t a thiet l^p Nghla la 4x3 ^ 3 ^ ^ ^ ^^3 _ i . ^ 3; = 1 _ , a ^ 0.
nen cac dong nhat thiic dai so d l t i i do di den 16i giai cho cac bai toan xdc
dinh so hang toiig quat cua day truy hoi phi tuycn bac nipt. • He thiic dai so ling vdi sin 5x = 16 sin^ x - 20 sin^ x + 5 sin x Ik
8 9
1.1.4 M o t so p h e p d 6 i b i e n dvtdc d i n h hMdng b d i cAc cong thiJc
r
Cach t r l n h bay khdc cho trtrdng hdp > 1. Neu \yi\>\i ton tai
l i f d n g giac.
(P sao cho cosh = j / i . Khi do
Trong muc nay ta so xct mot so bai toan diTdc giai bKng each di.ra tren ode y2 = 2 cosh^ (i>-l = cosh 2(f), j/3 = cosh 2^ (A,..., 2/„ = cosh 2"~ ^ (A.
d^c trimg cua mpt s6 da thilc dai so sinh bcii ham so sinnx vk cosnx.
B a i toan 10. Xdc dinh d&y so (j/„) thoa man dicu hien sam Tif cosh <;/) = y i , ta C O ,
f ap = 2 r 2
\a man a6 = - 2 ) .
V^y ta se dat
Theo nguyen h' quy n^p suy ra
= -y„ x„ = - 6 y „ (do a6 = - 2 ) .
a
1 /^2"-> 1 ^
,V7i = l , 2 , . . .
10 14
1.1.4 M o t so p h e p d 6 i b i e n dvtdc d i n h hMdng b d i cAc cong thiJc
r
Cach t r l n h bay khdc cho trtrdng hdp > 1. Neu \yi\>\i ton tai
l i f d n g giac.
(P sao cho cosh = j / i . Khi do
Trong muc nay ta so xct mot so bai toan diTdc giai bKng each di.ra tren ode y2 = 2 cosh^ (i>-l = cosh 2(f), j/3 = cosh 2^ (A,..., 2/„ = cosh 2"~ ^ (A.
d^c trimg cua mpt s6 da thilc dai so sinh bcii ham so sinnx vk cosnx.
B a i toan 10. Xdc dinh d&y so (j/„) thoa man dicu hien sam Tif cosh <;/) = y i , ta C O ,
f ap = 2 r 2
\a man a6 = - 2 ) .
V^y ta se dat
Theo nguyen h' quy n^p suy ra
= -y„ x„ = - 6 y „ (do a6 = - 2 ) .
a
1 /^2"-> 1 ^
,V7i = l , 2 , . . .
10 14
B a i todn 12. Cho day so (x„) nhu sau: x i < va Vi 2 „ = 2j/„ = 4x„ nen
4b
2 1 4x„+i 4'-"x„+i
ZxZ2Zz--Zn 4".XlX2X3...X„ XiX2X3...X„
X I = Q , x „ + i = a x ^ + 6 , V n 6 N * , a 6 = 2.
Sijf dung bhi toan 10 ci trang 10 ta dildc
G i a i . D$,t x„ = 6j/„, khi do = - va
1 / 1 \
+ ,Vn=l,2,...
6i/„+i = a62y2 + 5 =^ = abyl + 1 y„+i = 2y2 + 1 (do a6 = 2).
jn-l I-
Taco
1 Boi vay
1 1 \
2/1 = 2
1 2
y2 = 2y? + 1 = 2 +1 = r
m pj\
2 1 4x„+i 4'-"x„+i
ZxZ2Zz--Zn 4".XlX2X3...X„ XiX2X3...X„
X I = Q , x „ + i = a x ^ + 6 , V n 6 N * , a 6 = 2.
Sijf dung bhi toan 10 ci trang 10 ta dildc
G i a i . D$,t x„ = 6j/„, khi do = - va
1 / 1 \
+ ,Vn=l,2,...
6i/„+i = a62y2 + 5 =^ = abyl + 1 y„+i = 2y2 + 1 (do a6 = 2).
jn-l I-
Taco
1 Boi vay
1 1 \
2/1 = 2
1 2
y2 = 2y? + 1 = 2 +1 = r
m pj\
yi 6 R, y„+i = Ayi - 3j/„. Ta C O g^ng d y n g cong thi'rc nay. Gia sii x „ = 6y„ + c, k h i do
• Neu 12/11 < 1 t h i ton t ^ i 0 sao cho cos(j> = j / i . K h i do «>6y„+i + c = a {b'^yi + Sb^cy^ + 36c^2/„ + c^) - 3 (6y„ + c)
2 / 1 = 4 cos^ (/) - 3 cos 0 = cos 3 0 , . . . , 2/n = cos 3"0. «>y„+i = abSi + 3o6cyf. + Z{ac^ - l ) y „ + ^-'(ac^ - 4c).
• /3 = y i + / y ? + 1
1 ^ 3„-, _ 1 _ yi = 1 - " '^^'^ - 1 = 0 ^ J i = y i - x / y f + i -
2/n+l = 4 -3
Vay theo nguyen h' quy nap toan hoc suy ra Vay nou dat /J = yi + V y f T T thi
,Vn = 1 , 2 , . . .
1 /
yi = 2
v
14 15
Tlieo nguyen If quy nap toan IIQC suy ra B a i t o a n 15. Tim { x , , } ^ ^ , hiet
3
yi 6 R, y„+i = Ayi - 3j/„. Ta C O g^ng d y n g cong thi'rc nay. Gia sii x „ = 6y„ + c, k h i do
• Neu 12/11 < 1 t h i ton t ^ i 0 sao cho cos(j> = j / i . K h i do «>6y„+i + c = a {b'^yi + Sb^cy^ + 36c^2/„ + c^) - 3 (6y„ + c)
2 / 1 = 4 cos^ (/) - 3 cos 0 = cos 3 0 , . . . , 2/n = cos 3"0. «>y„+i = abSi + 3o6cyf. + Z{ac^ - l ) y „ + ^-'(ac^ - 4c).
• /3 = y i + / y ? + 1
1 ^ 3„-, _ 1 _ yi = 1 - " '^^'^ - 1 = 0 ^ J i = y i - x / y f + i -
2/n+l = 4 -3
Vay theo nguyen h' quy nap toan hoc suy ra Vay nou dat /J = yi + V y f T T thi
,Vn = 1 , 2 , . . .
1 /
yi = 2
v
14 15
Ta CO Bai to&n 19. Cho day so (u„) nhusau: | '^^^ = + Su^ - 3, Vn = 1,2,, .
7^m cong thiic so hang tong qudt cua day so da cho.
Giai. D^t ii„ = u„ + 1 (n = 1,2,...). Khi do Hi = 3 v&
Do (16
i;„+i - 1 = K - 1 ) ^ + 3 K - 1)2 - 3 = - 3 t ; „ - 1.
V$,y Vn+i = ^ n - 3i^n, Vn = 1,2,... Den day ta tien hanh tUdng tit nhit bki
toan 15 d trang 15.
=4 Cach khac. Xet phUdng trinh - 3x + 1 = 0. Phuong trinh n&,y e6 hai
1 \ nghiem xi, X2 va theo dinh ly Viet ta c6 xi + X 2 = 3 vk X1X2 = 1. Ta se chiing
minh quy n?ip rang
03" ,Vn = 1,2,... Khi do
T3 Vr, = x\ , V n = l , 2 , . . .
yn+1 = 4 1 /^a— 1 \ +3
/33"-» 2\,^
^3"
/J 2 l,^ ^3"^- Ta e6 t;i = 3 = xi + X2 = x f + xf. Gia sii t;„ = x f + xf'\i do: »
v.^, = v l - 3t;„ = ( x f - ' + x f " ) ' - 3{xr-' + x f " ) fi
Theo nguyeu h' quy n^p suy ra y„ = 1 ^ / j a - _ Vn = 1,2,... V$y = xf + 3xf x\f + xj )+xi - Z{x\ x5 )
x„ = + +1 +
- \" = x f + 3(xr-' + x f " ' ) + xf - 3(xr-' + xf") = x f + xf.
+1
V$.y theo nguyen ly quy n9,p suy ra Vn = x?"~* + x^""', Vn = 1,2,... V$,y
Bai toan 17. Tir/i day S(J {^ulit^ *'ao c7io i i = a
«n = . „ - l/ 3= +( v^/ 5j \ ' " " + (/ 3- -2v ^/ 5j\ ' " " ' - l . V n = l , 2
i„+, = ax^+6x^+cx„+d,V7i € N* a > 0 , c = — ,d= .(1)
Lifu y. Phep dat t;„ = u„ + 1 (n = 1,2,...), d\X0c tim ra nhit sau: Xet h ^
HUotng d t n . Gpi y,, = x„ + ^ , thay vao (1) ta dudc 2/„+i = ay^ + 3y„. so fix) = x^ + 3x2 _ 3 i^hi do u„+i = /(u„), Vn = 1,2,... Ta c6 /(x) la da
o(l thiic b§c 3 va
Bai toan 18 (De nghi thi OLYMPIC 30/04/1999). Xdc dmh so hang tong fix) = 3x2 ^ ^//(^) = 6x + 6 = 0 ^ X = - 1 .
qudt cm day so (u„) biet iting: Vay diem uon cua do thi ciia ham so fix) Ik Ai-l, -1). Ta biet ring d6 thj
ham so fix) nh$n diem uon ^ ( - 1 , -1) lam tam doi xiing. Do do ta thUcJng
f u, = 2 doi he true toa d6 theo cong thiie doi true sau: | Y = y + l. ^
\i = 9uf, + 3(t„,Vn = 1,2,... toan 19 ta phai d^it t;„ = u„ + 1 (n = 1,2,...).
Hifdng d t n . BM to4n 20 (De nghi thi OLYMPIC 30/04/2004). Cho day s6 (u„) nhu
2 sau:
Cach 1. Dat u„ = - X u , khi do xi = 3 ; a;„+i = 4 ^ + 3x„, Vn = 1,2,... Den ui = «„+i = 24u3 - 12V6u2 + i5u„ - 7 6 ( „ = 1,2,...)
day, ta tien hanli luaug tu nlut bai toaii 16 d trang 15.
each 2. Dat 3a„ ^ ^ { 1
,,,, + 3,,^^. Chon xux^ sao cho { §| +
Tin cong thiic so hg.ng tong qudt Un cua day so da cho.
'jl..
Bang quy nap, chiing niinh dUdc: , r V
Ta CO Bai to&n 19. Cho day so (u„) nhusau: | '^^^ = + Su^ - 3, Vn = 1,2,, .
7^m cong thiic so hang tong qudt cua day so da cho.
Giai. D^t ii„ = u„ + 1 (n = 1,2,...). Khi do Hi = 3 v&
Do (16
i;„+i - 1 = K - 1 ) ^ + 3 K - 1)2 - 3 = - 3 t ; „ - 1.
V$,y Vn+i = ^ n - 3i^n, Vn = 1,2,... Den day ta tien hanh tUdng tit nhit bki
toan 15 d trang 15.
=4 Cach khac. Xet phUdng trinh - 3x + 1 = 0. Phuong trinh n&,y e6 hai
1 \ nghiem xi, X2 va theo dinh ly Viet ta c6 xi + X 2 = 3 vk X1X2 = 1. Ta se chiing
minh quy n?ip rang
03" ,Vn = 1,2,... Khi do
T3 Vr, = x\ , V n = l , 2 , . . .
yn+1 = 4 1 /^a— 1 \ +3
/33"-» 2\,^
^3"
/J 2 l,^ ^3"^- Ta e6 t;i = 3 = xi + X2 = x f + xf. Gia sii t;„ = x f + xf'\i do: »
v.^, = v l - 3t;„ = ( x f - ' + x f " ) ' - 3{xr-' + x f " ) fi
Theo nguyeu h' quy n^p suy ra y„ = 1 ^ / j a - _ Vn = 1,2,... V$y = xf + 3xf x\f + xj )+xi - Z{x\ x5 )
x„ = + +1 +
- \" = x f + 3(xr-' + x f " ' ) + xf - 3(xr-' + xf") = x f + xf.
+1
V$.y theo nguyen ly quy n9,p suy ra Vn = x?"~* + x^""', Vn = 1,2,... V$,y
Bai toan 17. Tir/i day S(J {^ulit^ *'ao c7io i i = a
«n = . „ - l/ 3= +( v^/ 5j \ ' " " + (/ 3- -2v ^/ 5j\ ' " " ' - l . V n = l , 2
i„+, = ax^+6x^+cx„+d,V7i € N* a > 0 , c = — ,d= .(1)
Lifu y. Phep dat t;„ = u„ + 1 (n = 1,2,...), d\X0c tim ra nhit sau: Xet h ^
HUotng d t n . Gpi y,, = x„ + ^ , thay vao (1) ta dudc 2/„+i = ay^ + 3y„. so fix) = x^ + 3x2 _ 3 i^hi do u„+i = /(u„), Vn = 1,2,... Ta c6 /(x) la da
o(l thiic b§c 3 va
Bai toan 18 (De nghi thi OLYMPIC 30/04/1999). Xdc dmh so hang tong fix) = 3x2 ^ ^//(^) = 6x + 6 = 0 ^ X = - 1 .
qudt cm day so (u„) biet iting: Vay diem uon cua do thi ciia ham so fix) Ik Ai-l, -1). Ta biet ring d6 thj
ham so fix) nh$n diem uon ^ ( - 1 , -1) lam tam doi xiing. Do do ta thUcJng
f u, = 2 doi he true toa d6 theo cong thiie doi true sau: | Y = y + l. ^
\i = 9uf, + 3(t„,Vn = 1,2,... toan 19 ta phai d^it t;„ = u„ + 1 (n = 1,2,...).
Hifdng d t n . BM to4n 20 (De nghi thi OLYMPIC 30/04/2004). Cho day s6 (u„) nhu
2 sau:
Cach 1. Dat u„ = - X u , khi do xi = 3 ; a;„+i = 4 ^ + 3x„, Vn = 1,2,... Den ui = «„+i = 24u3 - 12V6u2 + i5u„ - 7 6 ( „ = 1,2,...)
day, ta tien hanli luaug tu nlut bai toaii 16 d trang 15.
each 2. Dat 3a„ ^ ^ { 1
,,,, + 3,,^^. Chon xux^ sao cho { §| +
Tin cong thiic so hg.ng tong qudt Un cua day so da cho.
'jl..
Bang quy nap, chiing niinh dUdc: , r V
Hrfdng dan. D^t v„ = >/6u„ - 1 =i-vi = 2, v„+i = 4v^ + 3v„ (n = 1,2,...). Bki todn 23. Tim so hQ.ng tong qudt cua day so (x„) cho bdi
Xet phuong trinh - 4x - 1 = 0. Phudng trinh nay c6 hsd nghi?m xi, X2 vk
xi + X2 = 4, X1X2 = - 1 . Ta chunig minh ditdc: = 3^2^ ^^^^ ^ 1 6 ^ ^ 4 _ 8^2x2 + ^ , Vn = 1,2,...
Vn = ^ ( x f + x f " ' ) , V n = 1,2,...
Gilti.D&tx„ = ^ . K h i d 6 y i = 3 v a
Suy ra
(2 + Viy +(2-^5)^ + 2 ,Vn=l,2,... 1 ^ = 16^24 - 8V/24 + ^ , Vn = 1,2,...
u„ = v/2 4 2 2
2y/E «B'yn+i=8y;t-8y2 + l,Vn = l,2,...
Bhi toSn 2 1 . Tim so hang tong qudt cua day so (x„) cho nhu sau
XI = 6, x„+i = x^ + 4x^ - 2x2 _ i2x„ - 7, Vn = 1,2,... Xet so thvtc a sao cho i .ii'ii* /
Hirdng dan. 0^,1 x„ = y„ - 1. Ta thu diI0c day so (y„) nhu sau a = 3 + 2v^
a+ - a2 - 6a + 1= 0 a = 3 - 2V2.
2/1 = 7, 2/„+i =y*- 8y2 + 1, Vn = 1, 2 , . . .
Bai to4n 22. Tim so h^ng tong qudt cua day so (x„) cho bdi xi = \/2 + \/3 V?tynludata = 3 + 2 v / 2 t h i 3 = i ( a + i ) , 1 = 3 - 2^2. Ta c6
x„+i = x ^ - 4 x 2 + 2 , V n = 1,2,... 4
o 4 1\
a^+4a2+6+^ + ^ j .
Giai. Dat x„ = 2y„. Khi do a+-
2j/„+, = 162/^-16i/2+2,Vn = l , 2 , . . . 1>
2
a + -
= 8j/^ - 8y2 + 1, Vn = 1,2,...
Tac6
yi =
v/2 +V5 1 + 2 _ '1 + cos^ ^
—2 — - = cos—.
12
Do do
ri / i\
4
-8
1
2
a+ - ' 1 u
Do cong thiic Ivr^ng gidc COS4Q =8 8 cos^ a + 1 nen
CDs'* Q -
Bdi v^y
= Scos" ^ - 8cos2 iL + 1 = cos ( 4 . ^ ) .
2/2
1/ A 1 4 " ^ 1
y, = Scos" ( 4 . ^ ) - 8cos2 ( 4 . ^ ^ ) + 1 = cos (42.iL).
18 19
Hrfdng dan. D^t v„ = >/6u„ - 1 =i-vi = 2, v„+i = 4v^ + 3v„ (n = 1,2,...). Bki todn 23. Tim so hQ.ng tong qudt cua day so (x„) cho bdi
Xet phuong trinh - 4x - 1 = 0. Phudng trinh nay c6 hsd nghi?m xi, X2 vk
xi + X2 = 4, X1X2 = - 1 . Ta chunig minh ditdc: = 3^2^ ^^^^ ^ 1 6 ^ ^ 4 _ 8^2x2 + ^ , Vn = 1,2,...
Vn = ^ ( x f + x f " ' ) , V n = 1,2,...
Gilti.D&tx„ = ^ . K h i d 6 y i = 3 v a
Suy ra
(2 + Viy +(2-^5)^ + 2 ,Vn=l,2,... 1 ^ = 16^24 - 8V/24 + ^ , Vn = 1,2,...
u„ = v/2 4 2 2
2y/E «B'yn+i=8y;t-8y2 + l,Vn = l,2,...
Bhi toSn 2 1 . Tim so hang tong qudt cua day so (x„) cho nhu sau
XI = 6, x„+i = x^ + 4x^ - 2x2 _ i2x„ - 7, Vn = 1,2,... Xet so thvtc a sao cho i .ii'ii* /
Hirdng dan. 0^,1 x„ = y„ - 1. Ta thu diI0c day so (y„) nhu sau a = 3 + 2v^
a+ - a2 - 6a + 1= 0 a = 3 - 2V2.
2/1 = 7, 2/„+i =y*- 8y2 + 1, Vn = 1, 2 , . . .
Bai to4n 22. Tim so h^ng tong qudt cua day so (x„) cho bdi xi = \/2 + \/3 V?tynludata = 3 + 2 v / 2 t h i 3 = i ( a + i ) , 1 = 3 - 2^2. Ta c6
x„+i = x ^ - 4 x 2 + 2 , V n = 1,2,... 4
o 4 1\
a^+4a2+6+^ + ^ j .
Giai. Dat x„ = 2y„. Khi do a+-
2j/„+, = 162/^-16i/2+2,Vn = l , 2 , . . . 1>
2
a + -
= 8j/^ - 8y2 + 1, Vn = 1,2,...
Tac6
yi =
v/2 +V5 1 + 2 _ '1 + cos^ ^
—2 — - = cos—.
12
Do do
ri / i\
4
-8
1
2
a+ - ' 1 u
Do cong thiic Ivr^ng gidc COS4Q =8 8 cos^ a + 1 nen
CDs'* Q -
Bdi v^y
= Scos" ^ - 8cos2 iL + 1 = cos ( 4 . ^ ) .
2/2
1/ A 1 4 " ^ 1
y, = Scos" ( 4 . ^ ) - 8cos2 ( 4 . ^ ^ ) + 1 = cos (42.iL).
18 19
Theo nguySn l i quy n^p, suy ra y„ = ^ (a'^" ' + ^ 4 ^ ^ , Vn G N*. Do do G i a i . T a c6 cos 5a = 16 cos^ Q — 20 cos^ a + 5 cos a. V$,y x i = cos — va
3
X2 = 16cos^ ^ - 20cos^ ^ + 5 c o s ^ = c o s ^ ,
o o 3 3
,Vn = l , 2 , . . .
~ 2v/2 .
X3 = 1 6 c o s ° - — - 20cos'^-—-|-5cos—= c o s — . ' '
o 3 3 3
B a i t o a n 24 (De t h i HSG T P Ho Chf M i n h nSni hoc 2011-2012). Cho day
5"-17r
so (u„) nhu sau : ui = ^ vd u„+i = — . — , „,Vn e N*. T i m so hmg Gia sur x„ = cos — - — , k h i do
5 u * - 8 < -I- 8
long qudt cua day so da cho.
= 16 cos^ ^ - 20 cos"-^ f + 5 cos"- | = cos 5^.
iM^ 5 / 3 0 3 1\ (4)
20 - a + - = -[a^ +3a+- + -^
Do do u n = ^4n-i ^"^2-4"-'' = 1' 2' • • • 2 \ J
L t f u y. Ro rang, each giai dua tren cac hang d i n g thiic d ^ so (dU0c d}nh 1 l^" _ 5 ( l^
a4- - a-H - (5)
hudng bcii cong thiic lit(?ng giac) n h u da t r i n h bay d tren la t u nhien, de hieu
hdn so v<3i vigc neu cong thiic roi chiing minh bang quy nap n h u d mpt so 2 2
Suy ra
ihi li?u kh4c.
5 3
[1 ( 1> 1 / 1> 1
B a i toka 25. Cho day so ( x „ ) nhu sau 16. - (a + -
2 V a;
-20 0
2 V
u + -A ; 4-5
2 1^ a; 2V (6)
20 21
Theo nguySn l i quy n^p, suy ra y„ = ^ (a'^" ' + ^ 4 ^ ^ , Vn G N*. Do do G i a i . T a c6 cos 5a = 16 cos^ Q — 20 cos^ a + 5 cos a. V$,y x i = cos — va
3
X2 = 16cos^ ^ - 20cos^ ^ + 5 c o s ^ = c o s ^ ,
o o 3 3
,Vn = l , 2 , . . .
~ 2v/2 .
X3 = 1 6 c o s ° - — - 20cos'^-—-|-5cos—= c o s — . ' '
o 3 3 3
B a i t o a n 24 (De t h i HSG T P Ho Chf M i n h nSni hoc 2011-2012). Cho day
5"-17r
so (u„) nhu sau : ui = ^ vd u„+i = — . — , „,Vn e N*. T i m so hmg Gia sur x„ = cos — - — , k h i do
5 u * - 8 < -I- 8
long qudt cua day so da cho.
= 16 cos^ ^ - 20 cos"-^ f + 5 cos"- | = cos 5^.
iM^ 5 / 3 0 3 1\ (4)
20 - a + - = -[a^ +3a+- + -^
Do do u n = ^4n-i ^"^2-4"-'' = 1' 2' • • • 2 \ J
L t f u y. Ro rang, each giai dua tren cac hang d i n g thiic d ^ so (dU0c d}nh 1 l^" _ 5 ( l^
a4- - a-H - (5)
hudng bcii cong thiic lit(?ng giac) n h u da t r i n h bay d tren la t u nhien, de hieu
hdn so v<3i vigc neu cong thiic roi chiing minh bang quy nap n h u d mpt so 2 2
Suy ra
ihi li?u kh4c.
5 3
[1 ( 1> 1 / 1> 1
B a i toka 25. Cho day so ( x „ ) nhu sau 16. - (a + -
2 V a;
-20 0
2 V
u + -A ; 4-5
2 1^ a; 2V (6)
20 21
Bai todn 28. Cho day so (x„) nhu sau:
xi = 6; x„+i = x^ + 5x1 + 5x„, Vn = 1,2,...
Tim so hang tong qudt cua day so da cho.
Theo nguyen h' quy n»p suy ra V?iy neu d^t a = 3 + \/lO thi
1 l1 =_ - ( 3 - V Y o ) .
/
2 aj a
ia[l(a-i)f = i ( a - - = . . o . - ^ . A . ^
x„ = - ,Vn=l,2,...
1/ _1\
Bki todn 27. C/io ddj/ so (j/„) n/ii/ sau; j/i = a vd 20
L2V «/J
y„+i = 180y^ - 48y^ + 5y„, Vn = 1,2,... 5/ n
(1) 5 [1 1^
[2 V 2 V ay
71m so /i(in5 ton^ qudt cua day so da, cho.
Tlit (1), (2), (3) ta CO
Htfdng d i n . D^t y„ = - ^ x „ , Vn = 1,2,... Thay vao (1) ta dvt0c
v3 16
1 ( ^\
T3
+ 5' 1 ( A
1 2V ayj 2 V a/
:x„+i = 180.-^x^ - 48.-^x^ + — x „ , Vn = 1,2,...
Dodo
^Xn+i = 20x1 - 16x1 + 5x„, Vn = 1,2,... ' 0 1 N
a
V^y ta thu dilpc day so (x„) nhu sau - a'" J J^=2r 'a^'J
X , = aV3, x„+i = 20x^ - 16x^ + 5x„, Vn = 1,2,... Gi& sut y,. = i ^a*"-' - - i - ; - ^ . Theo (4) suy ra y„+i = ^
• Trudug h(?p |a| < Khi do |a\/3| < 1. D$,t a = arccos(av/3). Khi d6 Theo nguyen h' quy n^p todn hpc ta c6
xi = cos a, sau do tien hanh tUdng t\f nhu bai to4n 25 d trang 20.
• TVudng Irijp |a| > 4=- Khi do ay/3 > 1. Tien hanh tUdng ti; nhu bai to4n
v3 ,Vn = 1,2,...
m v^y x„ = [(yiO + 3)^""' - (v/TO - 3)
26 d trang 21.
23
Bai todn 28. Cho day so (x„) nhu sau:
xi = 6; x„+i = x^ + 5x1 + 5x„, Vn = 1,2,...
Tim so hang tong qudt cua day so da cho.
Theo nguyen h' quy n»p suy ra V?iy neu d^t a = 3 + \/lO thi
1 l1 =_ - ( 3 - V Y o ) .
/
2 aj a
ia[l(a-i)f = i ( a - - = . . o . - ^ . A . ^
x„ = - ,Vn=l,2,...
1/ _1\
Bki todn 27. C/io ddj/ so (j/„) n/ii/ sau; j/i = a vd 20
L2V «/J
y„+i = 180y^ - 48y^ + 5y„, Vn = 1,2,... 5/ n
(1) 5 [1 1^
[2 V 2 V ay
71m so /i(in5 ton^ qudt cua day so da, cho.
Tlit (1), (2), (3) ta CO
Htfdng d i n . D^t y„ = - ^ x „ , Vn = 1,2,... Thay vao (1) ta dvt0c
v3 16
1 ( ^\
T3
+ 5' 1 ( A
1 2V ayj 2 V a/
:x„+i = 180.-^x^ - 48.-^x^ + — x „ , Vn = 1,2,...
Dodo
^Xn+i = 20x1 - 16x1 + 5x„, Vn = 1,2,... ' 0 1 N
a
V^y ta thu dilpc day so (x„) nhu sau - a'" J J^=2r 'a^'J
X , = aV3, x„+i = 20x^ - 16x^ + 5x„, Vn = 1,2,... Gi& sut y,. = i ^a*"-' - - i - ; - ^ . Theo (4) suy ra y„+i = ^
• Trudug h(?p |a| < Khi do |a\/3| < 1. D$,t a = arccos(av/3). Khi d6 Theo nguyen h' quy n^p todn hpc ta c6
xi = cos a, sau do tien hanh tUdng t\f nhu bai to4n 25 d trang 20.
• TVudng Irijp |a| > 4=- Khi do ay/3 > 1. Tien hanh tUdng ti; nhu bai to4n
v3 ,Vn = 1,2,...
m v^y x„ = [(yiO + 3)^""' - (v/TO - 3)
26 d trang 21.
23
1.1.5 Phirctag p h a p h a m lap. G i a i . T a CO x i = 5 ^ 4. G i a sur x „ jt 4, ta chiing m i n h x„+i ^ 4. Neu
D6 t i m .so hang t6ng qiiat cua day so (u„) bang phuong phap l^p t a thudng X n + i = 4 t h i ^"_^_2 = + 4 = 4x„ + 8 •«> x „ = 4, mau thuan v d i gia
t i m cac ham so f{x) va h{x) sao cho
thiet quy n?ip. V^y x „ ^ 4, Vn e N * . T a c6
/ K ) = /i(/K_i)). (*) 5Xn-i4-4 ^ _ X n _ i - 4 ^glLlLli.i 6(x„_i + l )
Si'r d y n g (•) lien tiep t a t h u dudc. Xn ^ 1 + 2 - x„_i + 2 ' ~ " ' - X n _ i + 2 ' - x„-i + 2
/ ( U n ) = ft(/K_l)) Suy ra
= h{h (/(u„-2))) = h2 (/(«„_2)) = - - = K (/(«0)). (**) X„ + 1 _ .gn-JL+l p2^n-2 + 1 ^1 + 1 ^ fin
^ - % „ _ l - 4 X„_2-4 XI - 4
Tir {**) t a t i m dit0r Un- H a m so / dUdc gpi la ham so phu, con ham so h
dU0c gpi l a ham lap. T a se bat dau bang hai bai toan rat ddn gian nhung da 4 6" + l 4.62°13 + 1
D o d 6 x „ + l = 6 " x „ - 4 . 6 " <^x„ = ^ : r - ^ , V n € N * . V^y x^oia = 62013 _ 1 •
the hicu k h a day d i i phUdng phap. 6" - 1
L i f t i y . Ta xet
B k i t o 4 n 29. Tim so h(ing long qudt cua day so (x„) cho nhu sau:
I. 5xn + 4 5x„ + 4 - kxn - 2k
xi = 3 , Xn+i = 7x„ - 1, Vn = 1 , 2 , . . . x„ + 2
G i a i . Ta c6
( 5 - f c ) (x
(5-fc)x„ + 4-2fc
a^n+i - g = 7x„
(^x„--j,Vn = l,2,... x„ + 2 x„ + 2
1
V&y
2 f c - 4 = k^2k-4=-bk-k'^<^k^-3k-4 = 0^ = 4-.'
Xn-- = 7 ( x , . - , - i ) = 7 > ( x . . , - l ) = ...= 7"-' b-k
D
Vay nen trpng Icri giai tren t a da xet x„ - 4 va x„ + 1 .
D p d 6 x „ = ^ . 7 " - i + i Vn = l , 2 , . . . B a i t o d n 3 1 . T i m so h^ng tSng qudt cua day so (u„) cho nhU sau:
. each xet hi?u x„+i - 1- .
L v f u y . Trpng Idi giai tren, quan trpng nhat la biet
ui = 4 , tt„+i = i (u„ + 4 + 4 ^ 1 + 2u„) , Vn = 1,2,.
^ 1 6
So - dU0c t i m r a n h u sau: T a c6
6
G i a i . Theo gia thiet t a c6 u„ > 0 vdi mpi n va:
Xn+\ fc = 7x„ - 1 - A: = 7 ( x „ - fc) + 6A; - 1 .
9u„+i = u„ + 4 + 4v^l + 2un
Ta can chpn /t sao cho 6A; - 1 = 0 A; = i . V|iy t a se xet x„+i - ^. Co t h i <:»18u„+i = 2u„ + 8 + S v ' l + 2u„
thay ngay r i n g day so da cho co dang x„+i = / ( x „ ) , trong do /(x) = 7x - 1 , •«>18u„+i + 9 = 2u„ + 1 + 8\/H- 2iin + 16
va so - la nghi^m cua phudng t r i n h /(x) = x, hay noi each khac, so ^ Ik «.9(2u„+i + l ) = ( v T + 2 ^ + 4)^ .
<:»3V'2u„+i + 1 = v'2u„ + 1 + 4. (*)
diem bat dpng eiia ham so /.
B a i t o d n 30. Cho day so (x„) nhu sau ; x j = 5 ; x„+i = 5f!L±i^ Vn 6 N ' . D«Lt Vn = v/2u„ + 1 . K h i do v i = 3 va t t t (*), t a c6:
x„ + 2 1 4
Chring minh ring vdi mgi n € N * thi Xnj^4. Tinh X2oi3. 3t;„+i = v„ + 4 i;„+i = 3^^" + 3
1.1.5 Phirctag p h a p h a m lap. G i a i . T a CO x i = 5 ^ 4. G i a sur x „ jt 4, ta chiing m i n h x„+i ^ 4. Neu
D6 t i m .so hang t6ng qiiat cua day so (u„) bang phuong phap l^p t a thudng X n + i = 4 t h i ^"_^_2 = + 4 = 4x„ + 8 •«> x „ = 4, mau thuan v d i gia
t i m cac ham so f{x) va h{x) sao cho
thiet quy n?ip. V^y x „ ^ 4, Vn e N * . T a c6
/ K ) = /i(/K_i)). (*) 5Xn-i4-4 ^ _ X n _ i - 4 ^glLlLli.i 6(x„_i + l )
Si'r d y n g (•) lien tiep t a t h u dudc. Xn ^ 1 + 2 - x„_i + 2 ' ~ " ' - X n _ i + 2 ' - x„-i + 2
/ ( U n ) = ft(/K_l)) Suy ra
= h{h (/(u„-2))) = h2 (/(«„_2)) = - - = K (/(«0)). (**) X„ + 1 _ .gn-JL+l p2^n-2 + 1 ^1 + 1 ^ fin
^ - % „ _ l - 4 X„_2-4 XI - 4
Tir {**) t a t i m dit0r Un- H a m so / dUdc gpi la ham so phu, con ham so h
dU0c gpi l a ham lap. T a se bat dau bang hai bai toan rat ddn gian nhung da 4 6" + l 4.62°13 + 1
D o d 6 x „ + l = 6 " x „ - 4 . 6 " <^x„ = ^ : r - ^ , V n € N * . V^y x^oia = 62013 _ 1 •
the hicu k h a day d i i phUdng phap. 6" - 1
L i f t i y . Ta xet
B k i t o 4 n 29. Tim so h(ing long qudt cua day so (x„) cho nhu sau:
I. 5xn + 4 5x„ + 4 - kxn - 2k
xi = 3 , Xn+i = 7x„ - 1, Vn = 1 , 2 , . . . x„ + 2
G i a i . Ta c6
( 5 - f c ) (x
(5-fc)x„ + 4-2fc
a^n+i - g = 7x„
(^x„--j,Vn = l,2,... x„ + 2 x„ + 2
1
V&y
2 f c - 4 = k^2k-4=-bk-k'^<^k^-3k-4 = 0^ = 4-.'
Xn-- = 7 ( x , . - , - i ) = 7 > ( x . . , - l ) = ...= 7"-' b-k
D
Vay nen trpng Icri giai tren t a da xet x„ - 4 va x„ + 1 .
D p d 6 x „ = ^ . 7 " - i + i Vn = l , 2 , . . . B a i t o d n 3 1 . T i m so h^ng tSng qudt cua day so (u„) cho nhU sau:
. each xet hi?u x„+i - 1- .
L v f u y . Trpng Idi giai tren, quan trpng nhat la biet
ui = 4 , tt„+i = i (u„ + 4 + 4 ^ 1 + 2u„) , Vn = 1,2,.
^ 1 6
So - dU0c t i m r a n h u sau: T a c6
6
G i a i . Theo gia thiet t a c6 u„ > 0 vdi mpi n va:
Xn+\ fc = 7x„ - 1 - A: = 7 ( x „ - fc) + 6A; - 1 .
9u„+i = u„ + 4 + 4v^l + 2un
Ta can chpn /t sao cho 6A; - 1 = 0 A; = i . V|iy t a se xet x„+i - ^. Co t h i <:»18u„+i = 2u„ + 8 + S v ' l + 2u„
thay ngay r i n g day so da cho co dang x„+i = / ( x „ ) , trong do /(x) = 7x - 1 , •«>18u„+i + 9 = 2u„ + 1 + 8\/H- 2iin + 16
va so - la nghi^m cua phudng t r i n h /(x) = x, hay noi each khac, so ^ Ik «.9(2u„+i + l ) = ( v T + 2 ^ + 4)^ .
<:»3V'2u„+i + 1 = v'2u„ + 1 + 4. (*)
diem bat dpng eiia ham so /.
B a i t o d n 30. Cho day so (x„) nhu sau ; x j = 5 ; x„+i = 5f!L±i^ Vn 6 N ' . D«Lt Vn = v/2u„ + 1 . K h i do v i = 3 va t t t (*), t a c6:
x„ + 2 1 4
Chring minh ring vdi mgi n € N * thi Xnj^4. Tinh X2oi3. 3t;„+i = v„ + 4 i;„+i = 3^^" + 3
•**t;„+i - 2 = -vn - - v„+i - 2 = -(v„ - 2). V§Ly so h9iig tong quat cua day so da cho la: '
x„ = 7 + { a - 7 ) 2 " - ' , V n 6 N * .
Nhu v$.y:
livhi y. Trong bai toan nay thi ham so phy la /(x) = x - 7, c6n hhm l?Lp la
'^n - 2 = 1 {Vn-l -2) = {Vn-2 " 2) = ^ ( f n - 2 " 2 ) h{x) =
V i d u 2 . C/ipn c = -2, khi do a = 4, 6 = 2. Th (ft/tfc day so (x„) n/irr sau;
= -=3;;^(-i-2) = 3 ; ^ ( 3 - 2 ) = ^ .
x„+i = x 2 + 4 x „ + 2,Vn = 1,2,...
Do d6: Vn = + 2. Suy ra:
Ta tiep tuc lam kho han bhng each doi bien x„ = 3u„. Khi do dU0c day so
(un) thoa man dieu ki$n
So hgng t6ng qu4t cua day so (u„) da cho la: «.u„+i = 3u2 + 4u„ + ^, Vn = 1,2,...
1 1/ 1 V
" " = - 2 + 2 ( 3 ^ + 2 j ,Vn = l , 2 , . . . Ta dxtdc bai todn sau.
Vi 1. CApn c = 7, A;/iirfda = - 1 4 , b = 56. Ta dMc bai todn sou. x„ + 2 = x 2 _ , + 4x„_, + 4 = (x„_i + 2)2 = (x„-2 + 2)2' = ... = (xi + 2)2"-' .
B a i todn 32. CAo ddj/ 5 0 (x„) nhu sau: x i = « 6 R m V^y x„ = ( 3 a + 2 ) 2 " ' ' - 2. So hang tong quat cua day so da cho la:
G i a i . T a c6 Lvru y. Phep dat u„ = ^ ditdc tim r a nhif sau: T a d?it u„ = A;x„, vdi A; la
27
•**t;„+i - 2 = -vn - - v„+i - 2 = -(v„ - 2). V§Ly so h9iig tong quat cua day so da cho la: '
x„ = 7 + { a - 7 ) 2 " - ' , V n 6 N * .
Nhu v$.y:
livhi y. Trong bai toan nay thi ham so phy la /(x) = x - 7, c6n hhm l?Lp la
'^n - 2 = 1 {Vn-l -2) = {Vn-2 " 2) = ^ ( f n - 2 " 2 ) h{x) =
V i d u 2 . C/ipn c = -2, khi do a = 4, 6 = 2. Th (ft/tfc day so (x„) n/irr sau;
= -=3;;^(-i-2) = 3 ; ^ ( 3 - 2 ) = ^ .
x„+i = x 2 + 4 x „ + 2,Vn = 1,2,...
Do d6: Vn = + 2. Suy ra:
Ta tiep tuc lam kho han bhng each doi bien x„ = 3u„. Khi do dU0c day so
(un) thoa man dieu ki$n
So hgng t6ng qu4t cua day so (u„) da cho la: «.u„+i = 3u2 + 4u„ + ^, Vn = 1,2,...
1 1/ 1 V
" " = - 2 + 2 ( 3 ^ + 2 j ,Vn = l , 2 , . . . Ta dxtdc bai todn sau.
Vi 1. CApn c = 7, A;/iirfda = - 1 4 , b = 56. Ta dMc bai todn sou. x„ + 2 = x 2 _ , + 4x„_, + 4 = (x„_i + 2)2 = (x„-2 + 2)2' = ... = (xi + 2)2"-' .
B a i todn 32. CAo ddj/ 5 0 (x„) nhu sau: x i = « 6 R m V^y x„ = ( 3 a + 2 ) 2 " ' ' - 2. So hang tong quat cua day so da cho la:
G i a i . T a c6 Lvru y. Phep dat u„ = ^ ditdc tim r a nhif sau: T a d?it u„ = A;x„, vdi A; la
27
V$,y t a t i m k thoa man 3k = 1 =^ k = ^ Un = —. «>1 - 5w„+i = 25ul + 20Un + 7^ Un+l = -5ul -4un--.
C d c h 2. Ta c6
2 To dt^c'c oai toan sau. *' ' - :! .
3 B a i t o a n 3 4 . Cho day so (u„) nhu sau: ui = a eR vd
2 2' 2 2'
/ 2\
= 3 = 3 3 U n - 2 + ^^
V 3y V 3y
It
2» Tim so hang tdng quat cua day so da cho.
= 3^+2 2V _ 31+2+22 2V'
3 + X "n-3 + ^
3/ G i a i . D a t u„ = - i x „ . K h i do ' ' -
5
_ . . . _ 3l+2+-+2"-2 / 2\
3/ -gXn+i = --x^+ - x „ - - <^x„+i = x 2 - 4 x „ + 6 < ^ x „ + i - 2 = ( x „ - 2f.
u„ = - - 2 + ( 5 a + 2)2 , Vn e N*.
L i f t i y. Diem mau chot troug Idi giai d each 2 la xet w„ + - . V i sao I?u xuat
2 ^
hi?n so - ? Ta x e t 2. L d p h a m g ( x ) = + a x ^ -f. 5x + c.
o Ta C O
^(x) - d = x ^ + ax2 + 6 x + c - d.
Un-P- 3 . t i + 4 u „ _ . + ^ - /3 = 3 (.L, + +^ M ) .
V^y can chpn a, 6, c, d sao cho j
Can chpn /? sao cho x^ + ax2 + 6x + c - d = (x - d)^ = x^ - 3dx2 + Sd^x - d^
f a = -3d f a = -3d
=> ^ 6 = 3d2 =><^ 6 = 3d2
I c - d = -d^ I c = d - d3. ,^
/• 4
3 = -2/? V i d u 4. C/ipn d = 1, khi do 6 = 3, a = - 3 , c = 0, to dU(7c day so (x„) t/ioo
• p - l
mdn /ip thiic truy hoi
Ta tiip tuc lam kho hon bdng each dot bien x „ = 1 - 5u„. Khi do dUffc day 5u„+i = 125u^ - 3.25u2 + 3.5u„ ^ u„+i = 25ul - 15^2 + 3 u „ .
so (u„) thoa man diiu ki§n
Ta CO bai toan sau.
1 - 5u„+i = (1 - 5w„)2 - 6 (1 - 5u„) + 12
29
28
V$,y t a t i m k thoa man 3k = 1 =^ k = ^ Un = —. «>1 - 5w„+i = 25ul + 20Un + 7^ Un+l = -5ul -4un--.
C d c h 2. Ta c6
2 To dt^c'c oai toan sau. *' ' - :! .
3 B a i t o a n 3 4 . Cho day so (u„) nhu sau: ui = a eR vd
2 2' 2 2'
/ 2\
= 3 = 3 3 U n - 2 + ^^
V 3y V 3y
It
2» Tim so hang tdng quat cua day so da cho.
= 3^+2 2V _ 31+2+22 2V'
3 + X "n-3 + ^
3/ G i a i . D a t u„ = - i x „ . K h i do ' ' -
5
_ . . . _ 3l+2+-+2"-2 / 2\
3/ -gXn+i = --x^+ - x „ - - <^x„+i = x 2 - 4 x „ + 6 < ^ x „ + i - 2 = ( x „ - 2f.
u„ = - - 2 + ( 5 a + 2)2 , Vn e N*.
L i f t i y. Diem mau chot troug Idi giai d each 2 la xet w„ + - . V i sao I?u xuat
2 ^
hi?n so - ? Ta x e t 2. L d p h a m g ( x ) = + a x ^ -f. 5x + c.
o Ta C O
^(x) - d = x ^ + ax2 + 6 x + c - d.
Un-P- 3 . t i + 4 u „ _ . + ^ - /3 = 3 (.L, + +^ M ) .
V^y can chpn a, 6, c, d sao cho j
Can chpn /? sao cho x^ + ax2 + 6x + c - d = (x - d)^ = x^ - 3dx2 + Sd^x - d^
f a = -3d f a = -3d
=> ^ 6 = 3d2 =><^ 6 = 3d2
I c - d = -d^ I c = d - d3. ,^
/• 4
3 = -2/? V i d u 4. C/ipn d = 1, khi do 6 = 3, a = - 3 , c = 0, to dU(7c day so (x„) t/ioo
• p - l
mdn /ip thiic truy hoi
Ta tiip tuc lam kho hon bdng each dot bien x „ = 1 - 5u„. Khi do dUffc day 5u„+i = 125u^ - 3.25u2 + 3.5u„ ^ u„+i = 25ul - 15^2 + 3 u „ .
so (u„) thoa man diiu ki§n
Ta CO bai toan sau.
1 - 5u„+i = (1 - 5w„)2 - 6 (1 - 5u„) + 12
29
28
Bki to&n 3 5 . Cho day so (u„) nhu sau: u i = a e R ud Giai. N i u a = - 2 t h i x„ = - 2 , Vn = 1,2,... T i l p theo x6t a ^ - 2 . Ta c6
5 2-x
Xet ham s6 / ( x ) = — . Tit (1) v i (2) ta c6
^X „+l = - + |x„ ^ Xn+1 =xl- 3x2 ^ g^,^
^ 2 - Xn _ / 2 - x„_i = [/(X„_,)]2 = [/(X„_2)]
|2>
X „ + i - 1 = ( X „ - 1)^ . /(x„)
2 + x„ V 2 + x„_iy
W^y vdi mpi so nguyen dudng n ta c6
(3)
x„ - 1 = (x„_i - 1)3 = (x„_2 - 1)3' = . . . = (xi - if"' = (5Q - 1)3"
DP/3 = [ / ( a ) r " ' - T i i (3) ta c6
So hgng t6ng quat cua day so da cho la
2-x 2-2/3
= l3^2-x„ = 2P + 0Xn^x„ = y ^ .
6d - ax + dc^x^ = (d - xf = d2 _ 2dx + x^ Vf du 6. TVonp bai todn 36, <a do'i bien x„ = 3u„-l. Khi do dUtfc day so
(un) thoa man
{bd = d^ \\=J2i
8 (3u„ - 1) _ 24u„ - 8
3un+i - 1 =
4 + (3ur.-l)^ 9u2-6u„+5
24un - 8 , , . 9ti2 + 18un - 3
V f d u 5 . Chon d = 2, do 6 = 2, a = 4, = 1 vd =^•^""+1 - 9^2 _ 6 u „ + 5 ^ ' ~ 9u2 - 6 u „ + 5
_ 3u2 + 6Un - 1
/ s 4x 8x =>«n+l
5(a;) =
~ 9 u 2 - 6 u „ + 5"
31
30
Bki to&n 3 5 . Cho day so (u„) nhu sau: u i = a e R ud Giai. N i u a = - 2 t h i x„ = - 2 , Vn = 1,2,... T i l p theo x6t a ^ - 2 . Ta c6
5 2-x
Xet ham s6 / ( x ) = — . Tit (1) v i (2) ta c6
^X „+l = - + |x„ ^ Xn+1 =xl- 3x2 ^ g^,^
^ 2 - Xn _ / 2 - x„_i = [/(X„_,)]2 = [/(X„_2)]
|2>
X „ + i - 1 = ( X „ - 1)^ . /(x„)
2 + x„ V 2 + x„_iy
W^y vdi mpi so nguyen dudng n ta c6
(3)
x„ - 1 = (x„_i - 1)3 = (x„_2 - 1)3' = . . . = (xi - if"' = (5Q - 1)3"
DP/3 = [ / ( a ) r " ' - T i i (3) ta c6
So hgng t6ng quat cua day so da cho la
2-x 2-2/3
= l3^2-x„ = 2P + 0Xn^x„ = y ^ .
6d - ax + dc^x^ = (d - xf = d2 _ 2dx + x^ Vf du 6. TVonp bai todn 36, <a do'i bien x„ = 3u„-l. Khi do dUtfc day so
(un) thoa man
{bd = d^ \\=J2i
8 (3u„ - 1) _ 24u„ - 8
3un+i - 1 =
4 + (3ur.-l)^ 9u2-6u„+5
24un - 8 , , . 9ti2 + 18un - 3
V f d u 5 . Chon d = 2, do 6 = 2, a = 4, = 1 vd =^•^""+1 - 9^2 _ 6 u „ + 5 ^ ' ~ 9u2 - 6 u „ + 5
_ 3u2 + 6Un - 1
/ s 4x 8x =>«n+l
5(a;) =
~ 9 u 2 - 6 u „ + 5"
31
30
Ta chpn a, b, c, d sao cho
r 6=3
V f d u 8 . Tt)f ^ a = 33d2 c/ipn c = A ta dU0c 6 = 3 , o = 12, d = ± 2 . To cd
- bdx^ + ax- cd= {x- df I c = dd2
=^x^ - bdx"^ + ax-cd = x^ - Sdx"^ + Zd^x - d^ bai todn sau.
( bd = Zd r 66 = 3 ^
{ a^3d^ ^ a = 3d2
3d'
B a i t o a n 3 8 . Tim so hg,ng tong qudt cua day so (x„) cho nhu sau:
\ = d^ { C = (P. 3.3 I 12x
xi = a>Ovd x„+i = ^ ^ 2 + 4 " ' ^ " = 1,2,...
x-2
G i a i . Ta c6 X6t h k n s6 fix) = T i i (1) va (2) suy ra
X *T* ^
V i d u 9 . Trong bai todn 38, doi bien x„ = u„ - 1 ia duac day so (u„) </ida
x„ + V2 man dicu kien
3n-l
32
33
Ta chpn a, b, c, d sao cho
r 6=3
V f d u 8 . Tt)f ^ a = 33d2 c/ipn c = A ta dU0c 6 = 3 , o = 12, d = ± 2 . To cd
- bdx^ + ax- cd= {x- df I c = dd2
=^x^ - bdx"^ + ax-cd = x^ - Sdx"^ + Zd^x - d^ bai todn sau.
( bd = Zd r 66 = 3 ^
{ a^3d^ ^ a = 3d2
3d'
B a i t o a n 3 8 . Tim so hg,ng tong qudt cua day so (x„) cho nhu sau:
\ = d^ { C = (P. 3.3 I 12x
xi = a>Ovd x„+i = ^ ^ 2 + 4 " ' ^ " = 1,2,...
x-2
G i a i . Ta c6 X6t h k n s6 fix) = T i i (1) va (2) suy ra
X *T* ^
V i d u 9 . Trong bai todn 38, doi bien x„ = u„ - 1 ia duac day so (u„) </ida
x„ + V2 man dicu kien
3n-l
32
33
= " n - 1+ 9 " n - l -6
Xit ham s6 f{x) = Vx > 0. Tit (1) (2) t a suy r a
3n2_j-6u„_i+7-
5. L o p h a m g{x) =
cx^ + dx
. = ---=[/(xi)r' = [/Hr".
Taco D ? t t = TCt (3) t a c o
I s _ _ X* + ax^ + 6 _ a:'* - cex^ + QX^ - dex + b
= / 3 „ ^ x „ - v/2 = / 3 „ x „ + V2/3„ ^ x „ = 4^t^.
X„ + ^ 1 -
Ta can chpn a, 6, c, d, e sao cho So hang tSng quat ciia day so da cho la
16u4 + 24u2 + 1 •
Mat khac
^ 4 + 4^2x3 + 12x^ + 8v/2x„ + 4 ^ ( X n + y ^ ) ^ _ 32u3 + 8Un _ ^ -16uf, + 32^3 - 24^2 ^ g U n ^
4x3 + 8x„ ~ 4x3 + 8x„ ' (1) 16< + 24u2+l 1 6 < +24^2 + 1
34 35
= " n - 1+ 9 " n - l -6
Xit ham s6 f{x) = Vx > 0. Tit (1) (2) t a suy r a
3n2_j-6u„_i+7-
5. L o p h a m g{x) =
cx^ + dx
. = ---=[/(xi)r' = [/Hr".
Taco D ? t t = TCt (3) t a c o
I s _ _ X* + ax^ + 6 _ a:'* - cex^ + QX^ - dex + b
= / 3 „ ^ x „ - v/2 = / 3 „ x „ + V2/3„ ^ x „ = 4^t^.
X„ + ^ 1 -
Ta can chpn a, 6, c, d, e sao cho So hang tSng quat ciia day so da cho la
16u4 + 24u2 + 1 •
Mat khac
^ 4 + 4^2x3 + 12x^ + 8v/2x„ + 4 ^ ( X n + y ^ ) ^ _ 32u3 + 8Un _ ^ -16uf, + 32^3 - 24^2 ^ g U n ^
4x3 + 8x„ ~ 4x3 + 8x„ ' (1) 16< + 24u2+l 1 6 < +24^2 + 1
34 35
= - - = - ( / ( « i ) r " = -[/(«)r-'. Hi'<3ng d i n . T a c6
(3)
Tff (3) t a dUdc
1 , 1 / 1 3 ^^ w i 3
1 V*' 1"
^ ^3" _ J!4_ _ _ ol-3%,3"
^"" + 1 2 + 2[/(a)]''"-' 41+3+32+- + 3 " - > ^ — ^- — .alLj. — «0
41+3+32 _ 3 " -1
4T^ 42
V^y n l u a = - 1 t h i u„ = Vn = 1 , 2 , . . . , c6n n l u a / - 1 t h i
B a i t o 4 n 4 5 . T i m { x „ } + ^ , 6iet;
diMc tlm ra nhu sau. Tic {!) ta thay rhng c & n d d t x„ =?i/n, di du
1 1 2""*
y„+i = 4 y 3 - 3 y „ , V n = 0 , l , 2 , . . .
^ 2l+2'+22 = ••• = 2l+2'+22+-+^" 2"^ ' ^1 •
Tit (1), ta CO x„+i = - ( 4 x ^ ) - 3a^"x„. TrUdc hit ta tim Un thoa man
B a i t o a n 4 2 . Tzm { x „ } + ^ i hiet
" n + i = j u ^ V n = 0,1,2,...
Xi = a , x „ + i = x \ 2a^",Vn G N * , a > 0,a 7"^ 1.
Theo bdi todn 4 4 ta c6 u„ = 2^ ^ " u ^ " . Vdy dat x„ = 2^~^''u§"j/„, t/iay vdo
H i f d n g d a n . Dat x „ = 2a2""'y„ (vi sao 1^ dat nhu vay, hay xem chu y 5 6
trang 37), khi do y^+i = 22/2 - i , Vn = :, 2,... Sau do lam tuong t u n h u bai
(1), ta duac 2'-^"^\r\^+, = (2»-3"urj/„)' - 3a3"x„, suy ra
toan 1 1 6 trang 11.
= 2'-'"''4"'\l - 3a3"2»-^"-3
M
2 — < - y „ + i "0 yn
B a i t o a n 4 3 . Ttm {xn)t=x biet =^yn+l = 22y3 _ 3 a 3 " 2 - 3 " + 3 - ' „ 3 " - 3 " -
B a i t o a n 4 4 . Tim so h^ng ting qudt cua day so (x„) cho nhu sau
Tom /at, ta ddt x„ = 2^-3". (ly/E)^" y„ = 2 ( v ^ ^ " y„. iTAz do
36 37
= - - = - ( / ( « i ) r " = -[/(«)r-'. Hi'<3ng d i n . T a c6
(3)
Tff (3) t a dUdc
1 , 1 / 1 3 ^^ w i 3
1 V*' 1"
^ ^3" _ J!4_ _ _ ol-3%,3"
^"" + 1 2 + 2[/(a)]''"-' 41+3+32+- + 3 " - > ^ — ^- — .alLj. — «0
41+3+32 _ 3 " -1
4T^ 42
V^y n l u a = - 1 t h i u„ = Vn = 1 , 2 , . . . , c6n n l u a / - 1 t h i
B a i t o 4 n 4 5 . T i m { x „ } + ^ , 6iet;
diMc tlm ra nhu sau. Tic {!) ta thay rhng c & n d d t x„ =?i/n, di du
1 1 2""*
y„+i = 4 y 3 - 3 y „ , V n = 0 , l , 2 , . . .
^ 2l+2'+22 = ••• = 2l+2'+22+-+^" 2"^ ' ^1 •
Tit (1), ta CO x„+i = - ( 4 x ^ ) - 3a^"x„. TrUdc hit ta tim Un thoa man
B a i t o a n 4 2 . Tzm { x „ } + ^ i hiet
" n + i = j u ^ V n = 0,1,2,...
Xi = a , x „ + i = x \ 2a^",Vn G N * , a > 0,a 7"^ 1.
Theo bdi todn 4 4 ta c6 u„ = 2^ ^ " u ^ " . Vdy dat x„ = 2^~^''u§"j/„, t/iay vdo
H i f d n g d a n . Dat x „ = 2a2""'y„ (vi sao 1^ dat nhu vay, hay xem chu y 5 6
trang 37), khi do y^+i = 22/2 - i , Vn = :, 2,... Sau do lam tuong t u n h u bai
(1), ta duac 2'-^"^\r\^+, = (2»-3"urj/„)' - 3a3"x„, suy ra
toan 1 1 6 trang 11.
= 2'-'"''4"'\l - 3a3"2»-^"-3
M
2 — < - y „ + i "0 yn
B a i t o a n 4 3 . Ttm {xn)t=x biet =^yn+l = 22y3 _ 3 a 3 " 2 - 3 " + 3 - ' „ 3 " - 3 " -
B a i t o a n 4 4 . Tim so h^ng ting qudt cua day so (x„) cho nhu sau
Tom /at, ta ddt x„ = 2^-3". (ly/E)^" y„ = 2 ( v ^ ^ " y„. iTAz do
36 37
B a i todn 46 (Olympic toka Sinh vien tokn qu6c-2010). Cho { u „ } , { v n } , = 3 . 2 " + 3"+' > 2 " + * + 3 " + ' = a ; j + J , V n = 2 , 3 , . . .
{wn} la cdc day so dUOc xdc dinh bdi UQ = VQ = WQ = \
V^y a„ > a „ + i , Vn = 2 , 3 , . . . Hay (a„) la day so giam.
{ "n+l = - " n - +
(2)
(1) »
N h a n xet 1 . Vi^c xdy dxjcng nen nhOng day so c6 he thiic truy hoi nhu d bdi
toan vita roi khd dan gidn. Ch&ng han xet day so x „ = v^5" + 7", Vn = 1 , 2 , . . .
Khi do
u;„+i = - A u n - 16v„ + 12t/;„ (3)
Chiing minh rhng Vn -2 chia hit cho 2". Xn+i = " V 5 " + i + 7"+i = " V S (5" + 7") + 2.7" = "^^^x^ + 2.7".
H i r d n g d i n . TCr (3) va (2) t a dUdc u;„+i = 2vn+i. (4)
Ta diCdc bdi toan sau.
Lay (2) t r i l (1) theo ve ta dUdc i;„+i - u„+i = - u „ - V n + u»„. (5)
Thay (4) vao (5) dudc B a i t o a n 4 8 . Cho day so ( x „ ) nhu sau:
Vn+l - " n + l = - U n - t^n + U^n = — " n - + 2Vn | xi = 12, a;„+i = " + y 5 x ^ T 2 J " , Vn = 1 , 2 , . . .
= ti„ - U„ = • • • = t;2 - 1^2 = - U l - Hi + IWl = -1.
Xdc dinh so hang tong qudt cua day so da cho.
=^ u„+i = i;„+i + 1. (6)
B a i t o a n 49 (Olympic toan Trung Qu6c-2005). Cho day so (a„) nhu sau:
T i r (6) va (4) suy ra u;„+i = 2i;„+i = 2u„+i - 2. (7)
Thay (6) va (7) vao (2) dUdc d = a2 = 1 vd o„+2 = 1- On, Vn = 1 , 2 , . . . Tim 02004-
B a i t o a n 47 (HSG Qu6c gia-2010). Cho day so thrfc (a„) xdc dinh bdi a i = 5
vd =>a„+ia„ = 0201 + n - 1 On+ian = n => a„+i = — , Vn = 1 , 2 , . . .
a „ = ^alZ\ 2 " - i + 2 . 3 " - i , Vn = 2 , 3 , . . .
Bdi v^y a„+2 = = ^ ^ O n , Vn = 1 , 2 , . . . T i l do
a) T i m so /lan^ tong qudt cua day so (an).
a„+i n p (.1
b) Chang minh rhng ( o n ) Id day so gidm. ' 2003 2003 2001 2003 2001 1999
"2°°" = 2002°^°°^ = 2002-2000 "2''°° = 2002" 2000-1998 "^^'^
Giai. 2003.2001.1999.. .3 3 . 5 . . . 2003 2003!!
a) Theo gia thiet t a c6 < = a^^^Z] + 2"-^ + 2.3"-S Vn = 2 , 3 , . . . Do do ~ " ~ 2002.2000.1998...2"°^ ~ 2.4...2002 - 2002!!'.
< = < I i + 2""^ + 2 . 3 " - i = + 2"-2 + 2.3"-2) + 2 " - i + 2.3"-*
Ltfti y . Ta CO cac k i hi?u sau:
= a^Zl + ( 2 " - 2 + 2 " - » ) + 2 ( 3 " - 2 + S""') (2n - 1)!! = 1.3.5...(2n - 1 ) ; (2n)!! = 2.4.6...(2n).
= • • • = a i + (2 + • • • + 2 " - 2 + 2"-*) + 2 (3 + • • • + 3"-^ + 3""*)
2(i_2"-i) 3(l-3"-M 1.1.6 L a p t h o n g q u a c|ip so n h a n ' ^'
= 5+ ^ 2 ^ ' = 2" + 3".
B a i t o a n 50. Cho day so (a„) xdc dinh nhu sau: oo = 1, o i = 4 va
V^y a„ ^ ^ 2 " + 3 " , V n = 2 , 3 , . . .
a„+2 = 4a„+i - a „ , Vn = 0 , 1 , 2 , . . . ^
b) T a CO
a) Tim so hang tong qudt cua day so dd cho. j
= ^ 2 " + 3" ( 2 " + 3") > ( 2 " + 3") = 3 (2" + 3") _6) Chiing minh + a ^ _ i - 4a„a„_i = 1, Vn = 1 , 2 , . . .
38 39
B a i todn 46 (Olympic toka Sinh vien tokn qu6c-2010). Cho { u „ } , { v n } , = 3 . 2 " + 3"+' > 2 " + * + 3 " + ' = a ; j + J , V n = 2 , 3 , . . .
{wn} la cdc day so dUOc xdc dinh bdi UQ = VQ = WQ = \
V^y a„ > a „ + i , Vn = 2 , 3 , . . . Hay (a„) la day so giam.
{ "n+l = - " n - +
(2)
(1) »
N h a n xet 1 . Vi^c xdy dxjcng nen nhOng day so c6 he thiic truy hoi nhu d bdi
toan vita roi khd dan gidn. Ch&ng han xet day so x „ = v^5" + 7", Vn = 1 , 2 , . . .
Khi do
u;„+i = - A u n - 16v„ + 12t/;„ (3)
Chiing minh rhng Vn -2 chia hit cho 2". Xn+i = " V 5 " + i + 7"+i = " V S (5" + 7") + 2.7" = "^^^x^ + 2.7".
H i r d n g d i n . TCr (3) va (2) t a dUdc u;„+i = 2vn+i. (4)
Ta diCdc bdi toan sau.
Lay (2) t r i l (1) theo ve ta dUdc i;„+i - u„+i = - u „ - V n + u»„. (5)
Thay (4) vao (5) dudc B a i t o a n 4 8 . Cho day so ( x „ ) nhu sau:
Vn+l - " n + l = - U n - t^n + U^n = — " n - + 2Vn | xi = 12, a;„+i = " + y 5 x ^ T 2 J " , Vn = 1 , 2 , . . .
= ti„ - U„ = • • • = t;2 - 1^2 = - U l - Hi + IWl = -1.
Xdc dinh so hang tong qudt cua day so da cho.
=^ u„+i = i;„+i + 1. (6)
B a i t o a n 49 (Olympic toan Trung Qu6c-2005). Cho day so (a„) nhu sau:
T i r (6) va (4) suy ra u;„+i = 2i;„+i = 2u„+i - 2. (7)
Thay (6) va (7) vao (2) dUdc d = a2 = 1 vd o„+2 = 1- On, Vn = 1 , 2 , . . . Tim 02004-
B a i t o a n 47 (HSG Qu6c gia-2010). Cho day so thrfc (a„) xdc dinh bdi a i = 5
vd =>a„+ia„ = 0201 + n - 1 On+ian = n => a„+i = — , Vn = 1 , 2 , . . .
a „ = ^alZ\ 2 " - i + 2 . 3 " - i , Vn = 2 , 3 , . . .
Bdi v^y a„+2 = = ^ ^ O n , Vn = 1 , 2 , . . . T i l do
a) T i m so /lan^ tong qudt cua day so (an).
a„+i n p (.1
b) Chang minh rhng ( o n ) Id day so gidm. ' 2003 2003 2001 2003 2001 1999
"2°°" = 2002°^°°^ = 2002-2000 "2''°° = 2002" 2000-1998 "^^'^
Giai. 2003.2001.1999.. .3 3 . 5 . . . 2003 2003!!
a) Theo gia thiet t a c6 < = a^^^Z] + 2"-^ + 2.3"-S Vn = 2 , 3 , . . . Do do ~ " ~ 2002.2000.1998...2"°^ ~ 2.4...2002 - 2002!!'.
< = < I i + 2""^ + 2 . 3 " - i = + 2"-2 + 2.3"-2) + 2 " - i + 2.3"-*
Ltfti y . Ta CO cac k i hi?u sau:
= a^Zl + ( 2 " - 2 + 2 " - » ) + 2 ( 3 " - 2 + S""') (2n - 1)!! = 1.3.5...(2n - 1 ) ; (2n)!! = 2.4.6...(2n).
= • • • = a i + (2 + • • • + 2 " - 2 + 2"-*) + 2 (3 + • • • + 3"-^ + 3""*)
2(i_2"-i) 3(l-3"-M 1.1.6 L a p t h o n g q u a c|ip so n h a n ' ^'
= 5+ ^ 2 ^ ' = 2" + 3".
B a i t o a n 50. Cho day so (a„) xdc dinh nhu sau: oo = 1, o i = 4 va
V^y a„ ^ ^ 2 " + 3 " , V n = 2 , 3 , . . .
a„+2 = 4a„+i - a „ , Vn = 0 , 1 , 2 , . . . ^
b) T a CO
a) Tim so hang tong qudt cua day so dd cho. j
= ^ 2 " + 3" ( 2 " + 3") > ( 2 " + 3") = 3 (2" + 3") _6) Chiing minh + a ^ _ i - 4a„a„_i = 1, Vn = 1 , 2 , . . .
38 39
B a i t o a n 51. Cho day so (a„) xdc dinh bdi oo = 1, a i = - 1 va
G i d i . Dat x „ = a „ vk yn = a „ _ i . K h i do { x„+i = 4x„ - j/„ Do do
I Vn+i = x „ . an+2 = 7ar^+l - 6a„, Vn e N .
a^n+i + ty„+i = 4x„ - i/„ + txn = (4 + t ) x „ -
a) Tim so hang tSng quat cua day so da, cho.
= (4 + i ) b) Chitng mink - 7 a „ + i a „ + 60^ = 14.6", Vn e N . ,|
(^"-4T7^")-
c) Chiing minh an /?10 vdi mgi n G N .
o) Ta c4n chpn t sao cho day so {x„ + fy„}„ l?lp thanh cl.p so nhan, nghia la d) Chang minh (02012 + 13):2011.
chpn t sao cho
{
x „ - (2 + v/3)y„ = (2 - V3)» (2)
ar„ - (2 - v/3)j/„ = (2 + \ / 3 ) " . (3) 7 - 2.6"-i
Lay (3) trif (2) theo ve ta dupc 2V3y„ = (2 + v/3)" - (2 - V ^ ) " . V9,y
7-26"
Nhu v§,y a „ = 6„+i = , Vn G
(2 + v / 3 r + ' - ( 2 - V 3 r '
O n = Vn+l =
2^3
-, Vn e N . 6) V i I\„ - - g n - i = -2-6"
6a„_i = - 7
sn—l
I fln+i - 6a„ = -7
6) T i f (2) va (3) t a c6 (an+i - a„) (a„+i - 6a„) = 14.6" ^ al+i - 7a„+ia„ + 6al = 14.6"(n G N ) . :
{ a„-(2+y3)a„_i =(2-v^)"
a „ - (2 - V ^ ) a „ _ i = (2 + v/3)"
Ta CO dieu phai chiing minh.
c) Ta CO Oo va oi la nhQng so le. Gia svt an va o„+i le. K h i do v i yUnO'
( a „ - (2 + v / 3 ) a „ - i ) ( a „ - (2 - v ^ ) a „ _ i ) = 1, Vn e N * o-n+2 = 7a„+i - 6a„ ' '
^•o2 - 4 a „ a „ _ i + al_i = l.Vn G N*. nen an+2 cung la so le. Theo nguyen 11 quy n9,p suy ra o „ la so le vdi mpi
40 41
B a i t o a n 51. Cho day so (a„) xdc dinh bdi oo = 1, a i = - 1 va
G i d i . Dat x „ = a „ vk yn = a „ _ i . K h i do { x„+i = 4x„ - j/„ Do do
I Vn+i = x „ . an+2 = 7ar^+l - 6a„, Vn e N .
a^n+i + ty„+i = 4x„ - i/„ + txn = (4 + t ) x „ -
a) Tim so hang tSng quat cua day so da, cho.
= (4 + i ) b) Chitng mink - 7 a „ + i a „ + 60^ = 14.6", Vn e N . ,|
(^"-4T7^")-
c) Chiing minh an /?10 vdi mgi n G N .
o) Ta c4n chpn t sao cho day so {x„ + fy„}„ l?lp thanh cl.p so nhan, nghia la d) Chang minh (02012 + 13):2011.
chpn t sao cho
{
x „ - (2 + v/3)y„ = (2 - V3)» (2)
ar„ - (2 - v/3)j/„ = (2 + \ / 3 ) " . (3) 7 - 2.6"-i
Lay (3) trif (2) theo ve ta dupc 2V3y„ = (2 + v/3)" - (2 - V ^ ) " . V9,y
7-26"
Nhu v§,y a „ = 6„+i = , Vn G
(2 + v / 3 r + ' - ( 2 - V 3 r '
O n = Vn+l =
2^3
-, Vn e N . 6) V i I\„ - - g n - i = -2-6"
6a„_i = - 7
sn—l
I fln+i - 6a„ = -7
6) T i f (2) va (3) t a c6 (an+i - a„) (a„+i - 6a„) = 14.6" ^ al+i - 7a„+ia„ + 6al = 14.6"(n G N ) . :
{ a„-(2+y3)a„_i =(2-v^)"
a „ - (2 - V ^ ) a „ _ i = (2 + v/3)"
Ta CO dieu phai chiing minh.
c) Ta CO Oo va oi la nhQng so le. Gia svt an va o„+i le. K h i do v i yUnO'
( a „ - (2 + v / 3 ) a „ - i ) ( a „ - (2 - v ^ ) a „ _ i ) = 1, Vn e N * o-n+2 = 7a„+i - 6a„ ' '
^•o2 - 4 a „ a „ _ i + al_i = l.Vn G N*. nen an+2 cung la so le. Theo nguyen 11 quy n9,p suy ra o „ la so le vdi mpi
40 41
V i V9,y, kot hdp v6i (2) t a diMc 5(02012 + 13):2011. M a (2011,5) = 1 nen 1.2.2 T i n h chat.
(1) A C = 0 (vdi C la h^ng so).
(a2oi2 +13)^2011.
(2) A (ux ± Vx) = A u x ± Awx.
(3) A [kux] = kAux (vdi k la hang so).
Lxiu y. D i n h l i Fermat nho ditoc phat bidu nhit sau: N6u p la s6 nguy§n to
(4) A (UxVx) = UxAVx + Vx+lAUx-
va a khong chia het cho p t h i o^"' = l ( m o d p ) .
(5) Sai phan cap i cua ham so Ux la mpt toan t i i tuyen t i n h .
(6) Sai phan moi cap dcu c6 the bifiu dien theo gia t r i cua ham.
1.2 Mot so litig dung cua sai phan (7) Yl (vdi m < n ) .
x=m
^^-t = " '^rn
-a ill
Viec t i m so hang tong quat ciia day so, nhieu k h i diTdc quy ve viec t i n h mOt (8) ( D i n h ly Newton) Neu Ux la da thiic bac n cua x t h i
toiig nao do. Sau day t a se t r i n h bay mot so kien thiic ve sai phan de t i i do
CO mgt cai n h i n t6ng quat k h i t i n h t5ng. UX = U Q + X ^ ^ ' A U Q + — A ^ U Q + • • • + ^ A"uo.
2! n!
Chang \\^n:
V i d u 4 ( G i o n g nhvf dao h a m t h o n g thifdng).
(a + 6 x ) ( " ^ = [o + bx] [o + 6(x - 1 ) ] . . . [o + 6 (x - n + 1)] A(o + 6x)(") = 6 n ( o + 6x)^""^^•
x(") = x ( x - l ) . . . ( x - n + l ) . Ax(")=nx("-l).
42 43
V i V9,y, kot hdp v6i (2) t a diMc 5(02012 + 13):2011. M a (2011,5) = 1 nen 1.2.2 T i n h chat.
(1) A C = 0 (vdi C la h^ng so).
(a2oi2 +13)^2011.
(2) A (ux ± Vx) = A u x ± Awx.
(3) A [kux] = kAux (vdi k la hang so).
Lxiu y. D i n h l i Fermat nho ditoc phat bidu nhit sau: N6u p la s6 nguy§n to
(4) A (UxVx) = UxAVx + Vx+lAUx-
va a khong chia het cho p t h i o^"' = l ( m o d p ) .
(5) Sai phan cap i cua ham so Ux la mpt toan t i i tuyen t i n h .
(6) Sai phan moi cap dcu c6 the bifiu dien theo gia t r i cua ham.
1.2 Mot so litig dung cua sai phan (7) Yl (vdi m < n ) .
x=m
^^-t = " '^rn
-a ill
Viec t i m so hang tong quat ciia day so, nhieu k h i diTdc quy ve viec t i n h mOt (8) ( D i n h ly Newton) Neu Ux la da thiic bac n cua x t h i
toiig nao do. Sau day t a se t r i n h bay mot so kien thiic ve sai phan de t i i do
CO mgt cai n h i n t6ng quat k h i t i n h t5ng. UX = U Q + X ^ ^ ' A U Q + — A ^ U Q + • • • + ^ A"uo.
2! n!
Chang \\^n:
V i d u 4 ( G i o n g nhvf dao h a m t h o n g thifdng).
(a + 6 x ) ( " ^ = [o + bx] [o + 6(x - 1 ) ] . . . [o + 6 (x - n + 1)] A(o + 6x)(") = 6 n ( o + 6x)^""^^•
x(") = x ( x - l ) . . . ( x - n + l ) . Ax(")=nx("-l).
42 43
Vi du. Ta CO
(3) \)
_ f Aux = 1
i ) 3 Giai. Ta cln tinh A-»x3-. Dat | 1 ^ = 3 ^ | „^ = ^ . Khi do
2. Mot so tinh chat.
(1) ( u x ± v^) = A-iux ± A-ii;^ + C.
(2) A - ' (fcux) = fcA-'ux + <7 (v6i k la hang so).
(3) A - i ( u x A t ; ^ ) = U x t ^ x - A - ^ ( i i x + i A u x j + C (giong nhu cong thiJc tich phSn
tttng phan).
3. Mot so VI du. T
TTX
(1) A - ' o = c (vdi c m hkng s6). B&i toan 53. Tim tich phdn bat dinh cua /(x) = (x + 1) cos —
(2) A - i a - = a ^X- . ( "+1+ 1 )C . TTX (• Ux = X + 1
(3) A-'x(") = +a Giai. Ta can tinh A-i(x + 1) c o s D a t | ^ cos y . Suy ra
n+1
(4) A 1 sin (a + 6x) = ^ cos ( a - - + 6x^ + C. Aux = 1
22.sin-
sin \ y
1
(5) A-icos(a + 6x) = Sin a - -2 + 6x ) + C. 4
(6) Ta CO Khi do
A~^(x + l ) c o s ^
A-i (2x3 _ ^ 3^ _ ^ ^-1 _^ 2x(i) + 3xW + 2x^3)j
(6) Ta CO Khi do
A~^(x + l ) c o s ^
A-i (2x3 _ ^ 3^ _ ^ ^-1 _^ 2x(i) + 3xW + 2x^3)j
n - l n-1
n
^ f l i - = ^ Axfc = x „ - x i = x t l ^ = A-^afc Vay t a c h i c a n c h p n / ( x ) = a , V x G R (a l a h a n g so). T h a y vao ( 1 ) , t a dUdc
1 •
fc=l k=l
2a - ( x + 2)a = x -ax = x => a = - 1 .
B a i t o a n 55. Tinh tong 5 „ = 2 + 4 H + 2n. n+1
X2-' —2' —2^ - 2 ,n+l
n Vay A - 1 + 1.
(x + 2)! (x+1)! ( n + 2)!
H i f d n g d a n . T a c6 5 „ = 2 + 4 + • • • + 2 n = J^^x, v d i U x = 2 x . B d i v^y
1=1 " 2 x - l , , / 2 x - l ^ 2x — 1
2X-1 T a c a n t i n h A ^ i - r2 —
X - r1 - . Dat
n+1 x=l
S„ = f^u,^2Y,x = 2A-'x\';^' := 2 A - ' x ( i )
1 Ux =? de A u j , = U x + i - Ux = '^^—r "x ^zl- Suy ra
1=1 x=l
n+1
r(2)
= 2 / ( x + 1) / ( x ) ^ 2 x - l
= x(x-l)|;'+i = n ( n + l ) . / ( x + l ) - 2 / ( x ) = 2 x - l . (2)
2X-1 2'~^ 2^~'
B a i t o a n 56. Tinh tong S-^ = 1.2 + 3.4 + • • • + n ( n + 1 ) . Vay t a c h i c a n c l i o n / ( x ) = a x + 6, Vx € R (a, 6 l a h a n g so). T h a y vao ( 2 ) , t a
dudc
a ( x + 1) + 6 - 2 ( a x + 6) = 2 x - 1 =^ -ax + a - 6 = 2x - 1.
H i f d n g d S n . T a c6 5 „ = 1.2 + 3 . 4 + • • + n(n + l) = u^, vdi = x(x + l ) .
1=1
/ 2 x - l \-l
B d i v^y Suy r a a ^ - 2 va 6 = - 1 . V a y A ' . Do do
2X-1 Ox-2
n n n+1
n+1
Sn = j2ix + 1)X = Y,{X + 1)''^ = A - ' ( X + 1)(2) -2x
2X-2
- 1 -27t~3
2 n - l
3 ^ 2n + 3
+ — r = 6 - 2n-l
x=l x=l 1
n+1 n+1
_ (x+l)W _ (x+l)x(x-l) (n + 2 ) ( n + l ) n
Ta CO Q„ = (x^ + 7 x ) = A " ' (x^ + 7 x ) f;""' • X e t u, = x^ + 7x. K h i do
46 47
Suy r a B a i t o a n 57. Tinh tSng 5 „ = 1 . ^ + 2.^2 + . . . + n ^ " .
n - l n-1
n
^ f l i - = ^ Axfc = x „ - x i = x t l ^ = A-^afc Vay t a c h i c a n c h p n / ( x ) = a , V x G R (a l a h a n g so). T h a y vao ( 1 ) , t a dUdc
1 •
fc=l k=l
2a - ( x + 2)a = x -ax = x => a = - 1 .
B a i t o a n 55. Tinh tong 5 „ = 2 + 4 H + 2n. n+1
X2-' —2' —2^ - 2 ,n+l
n Vay A - 1 + 1.
(x + 2)! (x+1)! ( n + 2)!
H i f d n g d a n . T a c6 5 „ = 2 + 4 + • • • + 2 n = J^^x, v d i U x = 2 x . B d i v^y
1=1 " 2 x - l , , / 2 x - l ^ 2x — 1
2X-1 T a c a n t i n h A ^ i - r2 —
X - r1 - . Dat
n+1 x=l
S„ = f^u,^2Y,x = 2A-'x\';^' := 2 A - ' x ( i )
1 Ux =? de A u j , = U x + i - Ux = '^^—r "x ^zl- Suy ra
1=1 x=l
n+1
r(2)
= 2 / ( x + 1) / ( x ) ^ 2 x - l
= x(x-l)|;'+i = n ( n + l ) . / ( x + l ) - 2 / ( x ) = 2 x - l . (2)
2X-1 2'~^ 2^~'
B a i t o a n 56. Tinh tong S-^ = 1.2 + 3.4 + • • • + n ( n + 1 ) . Vay t a c h i c a n c l i o n / ( x ) = a x + 6, Vx € R (a, 6 l a h a n g so). T h a y vao ( 2 ) , t a
dudc
a ( x + 1) + 6 - 2 ( a x + 6) = 2 x - 1 =^ -ax + a - 6 = 2x - 1.
H i f d n g d S n . T a c6 5 „ = 1.2 + 3 . 4 + • • + n(n + l) = u^, vdi = x(x + l ) .
1=1
/ 2 x - l \-l
B d i v^y Suy r a a ^ - 2 va 6 = - 1 . V a y A ' . Do do
2X-1 Ox-2
n n n+1
n+1
Sn = j2ix + 1)X = Y,{X + 1)''^ = A - ' ( X + 1)(2) -2x
2X-2
- 1 -27t~3
2 n - l
3 ^ 2n + 3
+ — r = 6 - 2n-l
x=l x=l 1
n+1 n+1
_ (x+l)W _ (x+l)x(x-l) (n + 2 ) ( n + l ) n
Ta CO Q„ = (x^ + 7 x ) = A " ' (x^ + 7 x ) f;""' • X e t u, = x^ + 7x. K h i do
46 47
1
cos {ax-^+nd^-cos(a,-^y
2 sin-
0 (0)
(8) i f / d n d \ nd'
1 8 (6) = — ^ s i n U - - + y l s m - .
14 (6)
2 22 12
.26 N h a n xet 3. Tic bdi todn nay, ta di ddng tinh dU(?c cdc tong sau day
3 4«
5„ = s i n x + sin2x 4- h sinnx; Q„ = s i n x + sin3x H h sin(2n +
)
C?n = ( 8 x ( ' ) + 3x(2) + x ( 3 ) ) 4xW + x(3) + • Cho day so { x „ . Xet phuong t r i n h ')
gpi la phudng t r i n h d i e triTng cua (1), dong thdi (3) cung diidc gpi la phUdng
B a i toai. 5 9 . Tinh cdc tSng sau
t r i n h d i e t n t n g cua (2).
5„ = 1^ + 2^ + • •. + • N g h i f m tong quat cua phudng t r i n h (1) se c6 d^ng:
n
trong do x;;^ la nghi§m tong quat cua phUdng t r i n h (2), c6n x* la mpt nghi^m
rieng bat k y ciia phUdng t r i n h (1).
Qn = Yl'^'^^'^^^ « i , " 2 , . . . , a„ ^ao thdnh cdp s6 cgng c6 cong sai Id • d.Dvta tren mpt so ket qua ciia ly thuyet phUdng t r i n h sai phan t a suy ra
dupe mpt so ket qua sau day:
[i) Neu (3) CO A; nghi^m thifc phan bi?t A i , A 2 , . . . , Afc t h i (2) c6 nghi^m tong
Hxidng dan. quat la
n n „ Xn = ciA? + C2AJ + • • • + CfcA^, Vn = 1,2,...
Qn = J ^ s i n a t = ^ sin (a, + (fc - i ) rf) ^ g i n (aj - d + ifcd) (vdi ci,c2,...,ck la cac h k i g so ). K h i biet x i , X2,. • •, Xfc t a se t u n dupc cy
the cac hang so c i , C 2 , . . . , Cfc. K h i do
1 n+1
= A ' s i n ( u i -d + kd)\'l^^ ^cos\
3d
~-+kd
. \
x„ = ciA? + C2A5 + • • • + CfcA?, Vn = 1,2,... '
2sin- V ^ / 1
49
48
1
cos {ax-^+nd^-cos(a,-^y
2 sin-
0 (0)
(8) i f / d n d \ nd'
1 8 (6) = — ^ s i n U - - + y l s m - .
14 (6)
2 22 12
.26 N h a n xet 3. Tic bdi todn nay, ta di ddng tinh dU(?c cdc tong sau day
3 4«
5„ = s i n x + sin2x 4- h sinnx; Q„ = s i n x + sin3x H h sin(2n +
)
C?n = ( 8 x ( ' ) + 3x(2) + x ( 3 ) ) 4xW + x(3) + • Cho day so { x „ . Xet phuong t r i n h ')
gpi la phudng t r i n h d i e triTng cua (1), dong thdi (3) cung diidc gpi la phUdng
B a i toai. 5 9 . Tinh cdc tSng sau
t r i n h d i e t n t n g cua (2).
5„ = 1^ + 2^ + • •. + • N g h i f m tong quat cua phudng t r i n h (1) se c6 d^ng:
n
trong do x;;^ la nghi§m tong quat cua phUdng t r i n h (2), c6n x* la mpt nghi^m
rieng bat k y ciia phUdng t r i n h (1).
Qn = Yl'^'^^'^^^ « i , " 2 , . . . , a„ ^ao thdnh cdp s6 cgng c6 cong sai Id • d.Dvta tren mpt so ket qua ciia ly thuyet phUdng t r i n h sai phan t a suy ra
dupe mpt so ket qua sau day:
[i) Neu (3) CO A; nghi^m thifc phan bi?t A i , A 2 , . . . , Afc t h i (2) c6 nghi^m tong
Hxidng dan. quat la
n n „ Xn = ciA? + C2AJ + • • • + CfcA^, Vn = 1,2,...
Qn = J ^ s i n a t = ^ sin (a, + (fc - i ) rf) ^ g i n (aj - d + ifcd) (vdi ci,c2,...,ck la cac h k i g so ). K h i biet x i , X2,. • •, Xfc t a se t u n dupc cy
the cac hang so c i , C 2 , . . . , Cfc. K h i do
1 n+1
= A ' s i n ( u i -d + kd)\'l^^ ^cos\
3d
~-+kd
. \
x„ = ciA? + C2A5 + • • • + CfcA?, Vn = 1,2,... '
2sin- V ^ / 1
49
48
(vdi c i , C 2 , . . . , Cfc l a cac hling so vita, t i m dit0c 6 treu) goi la mo t nghiem rieug B a i t o a n 6 0 . Tim tat cd cdc day so ( x „ ) thoa man dieu ki$n:
cua (2).
(it) Neu (3) dU0c viet lai n h u sau xo = - 5 ; x „ + i = 2x„, Vn = 0 , 1 , 2 , . . .
Xq = a + bi = r (cos (i> + i sin(/>) (vdi r = | A , | = y + b'^, 4> = ArgXq) Vi x i 5 nea tilt (1) lay n = 1 ta dugc 5 = - 4 c c= V$y
Xn = ciAJ + C2A5 + • • • + C , A ; , D a n g 2 (Giai phUdng t r i n h sai phan tuyen t i n h cap 1 khong thuan nhat).
T i m d a y so (a;„) b i § t : xi = a ^fk
( S i + ^2714- • • • + Bftn'"-!) sinn.^ axn+i + bxn = / „ , V n = 1, 2 , . . . ' • (i)
C h u y 6. Neu trong gid thiet khong c6 xi = a, nghia Id x i tuy y thi ta khong C h u y 7. Neu trong gid thiet khong c6 x i = a, nghia Id x i tiiy y thi ta khong
can tim c, nghia la c Id mgt hdng so tuy y vd x „ = cA", Vn = 1 , 2 , . . . ggi Id cdn tirh c, nghia la c Id mgt hdng so tiiy yvdx„ = cA" + x ; , Vn = 1 , 2 , . . . ggi
nghi$m tong quat cua (*).
la nghiem tSng qudt cua (i). i
50 51
(vdi c i , C 2 , . . . , Cfc l a cac hling so vita, t i m dit0c 6 treu) goi la mo t nghiem rieug B a i t o a n 6 0 . Tim tat cd cdc day so ( x „ ) thoa man dieu ki$n:
cua (2).
(it) Neu (3) dU0c viet lai n h u sau xo = - 5 ; x „ + i = 2x„, Vn = 0 , 1 , 2 , . . .
Xq = a + bi = r (cos (i> + i sin(/>) (vdi r = | A , | = y + b'^, 4> = ArgXq) Vi x i 5 nea tilt (1) lay n = 1 ta dugc 5 = - 4 c c= V$y
Xn = ciAJ + C2A5 + • • • + C , A ; , D a n g 2 (Giai phUdng t r i n h sai phan tuyen t i n h cap 1 khong thuan nhat).
T i m d a y so (a;„) b i § t : xi = a ^fk
( S i + ^2714- • • • + Bftn'"-!) sinn.^ axn+i + bxn = / „ , V n = 1, 2 , . . . ' • (i)
C h u y 6. Neu trong gid thiet khong c6 xi = a, nghia Id x i tuy y thi ta khong C h u y 7. Neu trong gid thiet khong c6 x i = a, nghia Id x i tiiy y thi ta khong
can tim c, nghia la c Id mgt hdng so tuy y vd x „ = cA", Vn = 1 , 2 , . . . ggi Id cdn tirh c, nghia la c Id mgt hdng so tiiy yvdx„ = cA" + x ; , Vn = 1 , 2 , . . . ggi
nghi$m tong quat cua (*).
la nghiem tSng qudt cua (i). i
50 51
B M tokn 6 2 . Ttm day so ( x „ ) biet ( ^ ^ ~ ^ o , 2 _ L I W
^ ' I a;„+i = 3 i „ + n'' + 1, Vn = 1, 2 , . . . B a i t o a n 64. Tim day { x „ } + f j 6i^< XQ = 99, x„+i = x „ - 2n - 1,Vn e N.
G i a i . PhUdng t r i n h d i e trUng A - 3 = 0 - « > A = 3 . V^y x „ = c.3" + x ; , vdi
x ; = an^ + ;9n + 7 ( a 0), x ; 111 nghi^m rieng cua phudng t r i n h D a p s 6 . x„ = 9 9 - n 2 , V n = 0 , 1 , 2 , . . .
x„+i = 3 x „ + n2 + l . B a i t o a n 6 5 . Tim so hang tSng qudt cua day so ( x „ ) cho nhu sau: '
x i = 2 nen 2 = c.3' - ^ - ^ - 1 <4> c = i. Vay day so can t i m la ( x „ ) v6i C a c h giai. Giai phuong t r i n h dac trUng aA + 6 = 0 t i m dvfdc A. Ta c6
x„ = 4.3"-'-^-^-l,Vn=l,2,...
Trong do x^T = cA", Vn = 1,2,... (c la hSing so se t i m sau). Con x ; \h. mOt
B a i todn 6 3 . Tinh tSng 5„ = 1^ + 2^ + • • • + n^. nghiem rieng bat k i ciia ax„+i + 6x„ = PA:(n).7",Vn = 1,2,... va ducjc xac
dinh nhir sau:
G i a i . Ta c6 5„+i = 1^ + 2^ + • • • + + (n + 1)2. V?ly day so ( 5 „ ) thoa man • Neu A # 7 t h i x ; = Qkin).'r", v6i Qfc(n) la da thiifc bac k theo n .
d i l u kien 5 i = 1 va • Neu A = 7 t h i x ; = nQfe(n).7", vdi Qfc(n) la da thiic bac k theo n .
5„+i = 5 „ + (n + l ) 2 . (1) Thay x^ vao ax„+i + 6x„ = Pfc(n).7", roi d6ng nhat he so t a t i m dUdc x ; .
T i t x„ = x;r + x ; , Vn = 1,2,..., lay n = 1 roi suT dyng x i = a, t i m du^c c.
V i phitong t r i n h dac t r u n g la A = 1 nen
B a i t o a n 6 6 . Ttm day { x n j + ^ i biet x i = 2010, x„+i = 7x„ + 7 " + \ V n e N*.
Sn = ^ ( 1 ) " + n(an2 + 6n + c) = yl + an^ + + cn (o 7^ 0 ) ,
trong do x^ = an^ + bri^ + cn thoa man (1), tiic la G i a i . T i t gia thiet t a c6 v '
a ( n + 1)3 + b{n + 1)^ + c(n + 1) = an^ + (6 + l ) n 2 + (c + 2)n + 1. x i - 2 0 1 0 , x„+i = 7 x „ + 7 . 7 " , V n = 1,2,... ''''''
Dong nhat he so, t a dif^c Phuong t r i n h dac t r i m g A - 7 = 0 c6 nghiem la A = 7. Vay so h^ng t6ng quat
ciia day so da cho co dang
f 3a + 6 = 6 + l / i 1 i\
x„ = c7" + x ; , V n = l , 2 , . . . • • ^»
x„+i = 3 x „ + n2 + l . B a i t o a n 6 5 . Tim so hang tSng qudt cua day so ( x „ ) cho nhu sau: '
x i = 2 nen 2 = c.3' - ^ - ^ - 1 <4> c = i. Vay day so can t i m la ( x „ ) v6i C a c h giai. Giai phuong t r i n h dac trUng aA + 6 = 0 t i m dvfdc A. Ta c6
x„ = 4.3"-'-^-^-l,Vn=l,2,...
Trong do x^T = cA", Vn = 1,2,... (c la hSing so se t i m sau). Con x ; \h. mOt
B a i todn 6 3 . Tinh tSng 5„ = 1^ + 2^ + • • • + n^. nghiem rieng bat k i ciia ax„+i + 6x„ = PA:(n).7",Vn = 1,2,... va ducjc xac
dinh nhir sau:
G i a i . Ta c6 5„+i = 1^ + 2^ + • • • + + (n + 1)2. V?ly day so ( 5 „ ) thoa man • Neu A # 7 t h i x ; = Qkin).'r", v6i Qfc(n) la da thiifc bac k theo n .
d i l u kien 5 i = 1 va • Neu A = 7 t h i x ; = nQfe(n).7", vdi Qfc(n) la da thiic bac k theo n .
5„+i = 5 „ + (n + l ) 2 . (1) Thay x^ vao ax„+i + 6x„ = Pfc(n).7", roi d6ng nhat he so t a t i m dUdc x ; .
T i t x„ = x;r + x ; , Vn = 1,2,..., lay n = 1 roi suT dyng x i = a, t i m du^c c.
V i phitong t r i n h dac t r u n g la A = 1 nen
B a i t o a n 6 6 . Ttm day { x n j + ^ i biet x i = 2010, x„+i = 7x„ + 7 " + \ V n e N*.
Sn = ^ ( 1 ) " + n(an2 + 6n + c) = yl + an^ + + cn (o 7^ 0 ) ,
trong do x^ = an^ + bri^ + cn thoa man (1), tiic la G i a i . T i t gia thiet t a c6 v '
a ( n + 1)3 + b{n + 1)^ + c(n + 1) = an^ + (6 + l ) n 2 + (c + 2)n + 1. x i - 2 0 1 0 , x„+i = 7 x „ + 7 . 7 " , V n = 1,2,... ''''''
Dong nhat he so, t a dif^c Phuong t r i n h dac t r i m g A - 7 = 0 c6 nghiem la A = 7. Vay so h^ng t6ng quat
ciia day so da cho co dang
f 3a + 6 = 6 + l / i 1 i\
x„ = c7" + x ; , V n = l , 2 , . . . • • ^»
Do do so h ^ g tong quat ciia day so da cho la Giai. 5„+i = 1 + 4a + 9a2 + ... + n 2 a " - i + (n + l ) 2 a " = 5 „ + (n + 1)20".
V^y day so (Sn) thoa man: 5 i = 1 va „ ,i:
x„ = 2003.7"-' + n7", Vn = 1,2,...
5„+i = 5 „ + (n + l ) 2 a " , Vn = 1,2,...
Bai t o a n 67. Tim day so {x„}+~i biet XQ = 4 ud ^
Do do
xn+i = - 5 x „ + (n + 1)2", Vn = 0,1,2,... (1) 5 „ = C + (an2 + 6n + c)a", Vn = 1,2,...
G i a i . Phvrdn(5 trinh dac trUng A = - 5 . Vay so hang tQng quat cua day so da Vi 5 ; = (an^ + 6n + C)Q" la nghiem rieng cua ( 1 ) nen
cho CO d?uig a(n + if + 6(n + 1 ) + c] a"+i = (an^ + 6n + c)a" + (n + 1)20"
x„=c(-5)" + x;,Vn=l,2,... [a(n + 1)^ + 6(n + 1 ) + c] a = an2 + 6n + c + (n + 1)2
vdi X* = (a,J - i - b) 2" la mot nghifm rieng bat ki cua (1). Do do thay vao ta <(4>a [an2 + (2a + 6)n + a + 6 + c] = (a + l)n2 + (6 + 2)n + c + 1 .
Doug nhat hg so ta dvtgc
[a(n + l) + b] 2"+' = - 5 (an + 6)2" + (n + 1)2" aa = a + 1 / 1 oQ
a+1
[a(n + 1) + 6] 2 = - 5 (an + 6) + (n + 1) a(2aH-6)=6 + 2 <^(a;6;c) =
a(a + 6 + c) = c + l \a-V (a-1)2'(a-1)^
^ 2 a n + 2a + 26 = (1 - 5a)n + 1 - 5 6 .
V£ly
Dong iihat he so ta duoc 2n a +1
Sn = C + n' a", Vn = 1,2,...
a - 1 ( a - 1)2 ( a - 1)^J
r 2a=l-5a ^(n-h^ - f^-
Vi 5 i = 1 nen
1 2 a + 26 = 1 - 56 ^ 1^7'49^-
1 a +1
V^y x ; = ( y + ^ ) 2 " x„ = c.(-5)" + (7 + ^ ) 2". Do xo = 4 nen 1=C + a
.a-1 (a-1)2 (a-l)\
^ (a-l)2-2(a-l) + a + l
,5 191
(a-if
49 49
, ^ a^ - 3a2 + 4a ^ - a - 1
So hgiig t6Hg quat cua day so da cho la <^1 = C + —^ — — C = •: - 3 .
(a - 1)
Vay B
g +l n^ 2n a +1
a", Vn = 1,2,...
B a i t o a n 68. Tim day so { x „ } ^ ^ thoa man dieu ki$n i>u = -
(a - 1)^ + [a-1 (a-1)2 + (a-l)^J
xo = l ; 5x„+i+3x„ = 2",Vn = l , 2 , . . . Dang 4. T i m day so (a;„) biet: xi = a \k
54 55
V$,y x ; = n7", Vn € N*. Suy ra a;„ = c7" + n7",Vn G N * . Ma x i = 2010 nen Daps6.x„ = 3 " - 2 " , V n = l , 2 , . . .
2010 = c7 + 7 c = 2003.7"^ B a i tokn 70. Tfn/i fon^ 5„ = 1 + 4a + Oa^ H + n^a"-!, t;(?i a ^ 1 .
Do do so h ^ g tong quat ciia day so da cho la Giai. 5„+i = 1 + 4a + 9a2 + ... + n 2 a " - i + (n + l ) 2 a " = 5 „ + (n + 1)20".
V^y day so (Sn) thoa man: 5 i = 1 va „ ,i:
x„ = 2003.7"-' + n7", Vn = 1,2,...
5„+i = 5 „ + (n + l ) 2 a " , Vn = 1,2,...
Bai t o a n 67. Tim day so {x„}+~i biet XQ = 4 ud ^
Do do
xn+i = - 5 x „ + (n + 1)2", Vn = 0,1,2,... (1) 5 „ = C + (an2 + 6n + c)a", Vn = 1,2,...
G i a i . Phvrdn(5 trinh dac trUng A = - 5 . Vay so hang tQng quat cua day so da Vi 5 ; = (an^ + 6n + C)Q" la nghiem rieng cua ( 1 ) nen
cho CO d?uig a(n + if + 6(n + 1 ) + c] a"+i = (an^ + 6n + c)a" + (n + 1)20"
x„=c(-5)" + x;,Vn=l,2,... [a(n + 1)^ + 6(n + 1 ) + c] a = an2 + 6n + c + (n + 1)2
vdi X* = (a,J - i - b) 2" la mot nghifm rieng bat ki cua (1). Do do thay vao ta <(4>a [an2 + (2a + 6)n + a + 6 + c] = (a + l)n2 + (6 + 2)n + c + 1 .
Doug nhat hg so ta dvtgc
[a(n + l) + b] 2"+' = - 5 (an + 6)2" + (n + 1)2" aa = a + 1 / 1 oQ
a+1
[a(n + 1) + 6] 2 = - 5 (an + 6) + (n + 1) a(2aH-6)=6 + 2 <^(a;6;c) =
a(a + 6 + c) = c + l \a-V (a-1)2'(a-1)^
^ 2 a n + 2a + 26 = (1 - 5a)n + 1 - 5 6 .
V£ly
Dong iihat he so ta duoc 2n a +1
Sn = C + n' a", Vn = 1,2,...
a - 1 ( a - 1)2 ( a - 1)^J
r 2a=l-5a ^(n-h^ - f^-
Vi 5 i = 1 nen
1 2 a + 26 = 1 - 56 ^ 1^7'49^-
1 a +1
V^y x ; = ( y + ^ ) 2 " x„ = c.(-5)" + (7 + ^ ) 2". Do xo = 4 nen 1=C + a
.a-1 (a-1)2 (a-l)\
^ (a-l)2-2(a-l) + a + l
,5 191
(a-if
49 49
, ^ a^ - 3a2 + 4a ^ - a - 1
So hgiig t6Hg quat cua day so da cho la <^1 = C + —^ — — C = •: - 3 .
(a - 1)
Vay B
g +l n^ 2n a +1
a", Vn = 1,2,...
B a i t o a n 68. Tim day so { x „ } ^ ^ thoa man dieu ki$n i>u = -
(a - 1)^ + [a-1 (a-1)2 + (a-l)^J
xo = l ; 5x„+i+3x„ = 2",Vn = l , 2 , . . . Dang 4. T i m day so (a;„) biet: xi = a \k
54 55
C a c h giai. Giai phUdng t r i n h d?Lc t n t n g aA + 6 = 0 t i m dvt(?c A. Ta c6
g a i t o a n 73. Tinh tSng 5„ = cosx + cos2x H 1- cosnx.
G i a i . Ta c6
Trong do x^T = cA", Vn = 1,2,... (c Ik hang so se t i m sau). Con x ' du<?c xac
dinh n h u sau: 5^^j = cosx + cos2x H h cosnx + cos(n + l ) x = Sn + cos(n + l ) x .
X* = >l sin nx + B cos nx. Vay day so (5„) thoa man 5 i = cosx va
B a i t o a n 71. Tim day s6 {xn}^^^ sao cho xo = 0 va 5„ = 5„_i + cosnx, Vn = 2 , 3 , . . .
1 \/3 HTT
7 r ( n + 1) 1 . 7 r n , v/3 m
M n - ^ = - s m - + _ c o s - Ta CO
can t i m la ;
. nTT ,
x„ = s m y , V n = 0 , 1 , 2 , . . . Do do
X
56 57
C a c h giai. Giai phUdng t r i n h d?Lc t n t n g aA + 6 = 0 t i m dvt(?c A. Ta c6
g a i t o a n 73. Tinh tSng 5„ = cosx + cos2x H 1- cosnx.
G i a i . Ta c6
Trong do x^T = cA", Vn = 1,2,... (c Ik hang so se t i m sau). Con x ' du<?c xac
dinh n h u sau: 5^^j = cosx + cos2x H h cosnx + cos(n + l ) x = Sn + cos(n + l ) x .
X* = >l sin nx + B cos nx. Vay day so (5„) thoa man 5 i = cosx va
B a i t o a n 71. Tim day s6 {xn}^^^ sao cho xo = 0 va 5„ = 5„_i + cosnx, Vn = 2 , 3 , . . .
1 \/3 HTT
7 r ( n + 1) 1 . 7 r n , v/3 m
M n - ^ = - s m - + _ c o s - Ta CO
can t i m la ;
. nTT ,
x„ = s m y , V n = 0 , 1 , 2 , . . . Do do
X
56 57
sin(nx + - ) Giai* Phitdng t r i n h d?lc t n m g A - 2 = 0 c6 nghi^m A = 2. T a c6
Vay 5 „ = C + — Vn = 1 , 2 , . . . Do 5 i = cosx nen
2sin-
. 3x . 3x trong do
sin — sin —
CH ^ = c o s x C = cosx - ^ u;r = C.2", u^=an^ + bn + c, u" = A.n.2".
2sin- 2sin- Thay < vao u„+i = 2u„ + n ^ , t a dUdc
. X . 3x . 3x . X . 3x a{n + if + b{n+l) + c = 2av? + 2bn + 2c + n ^ , Vn = 1, 2 , . . .
2 cos X sin - - sin — sin — — sin - - sin —
<:^C = ^ ^ C = ^ « . 2a; 2 Chpn n = 1 t a ditdc 4a + 26 + c = 2a + 26 + 2c + 1 hay 2a - c = 1. Cho n = 2
2sin- 2sin-
2 2 ta ditdc
9a + 36 + c = 8a + 46 + 2c + 4 < = > a - 6 - c = 4.
Vay C = do do
Cho n = 3 t a ditdc 2a + 26 + c = - 9 . Ta dUdc he sau:
3J X X ( 2a-c=l ( a = -1
< a - b- c = 4 <^ < b = -2
Sn sin(nx
„ . +X - ) ^ sin(nx „+ -. ) a;- sin - t 2o + 26 + c = - 9 t c = -3.
2sin- 2sin-
- 2~ 2
V^y K * = - n ' ^ - 2n - 3. Thay < * vho phUdng t r i n h u„+i = 2u„ + 2.2" t a
( n + l ) x . nx
cos sin — ditdc
= ^ ^ , Vn = l , 2 , . . .
A ( n H - 1 ) 2 " + ' = 2.>ln.2" + 2.2" ^ . 2 " + ' = 2.2" A = 1.
sin-
X X V§,y < * = n.2'\o do u„ = c2" - - 2n - 3 + n.2". M a u i = 1 nen
• K h i sin - = 0 -(^ - = fcTT X = fc27r (fc € Z ) , t a c6 5 „ = n .
L i A i y. Qua cac bai toan 63, 70, 73, t a thay rang phUdng t r i n h sai phan cho l = 2 c - l - 2 - 3 + 2<^c=-.
ta m o t phitdng phap nhat quan dS: t i n h t6ng. 1 -{U'f'
59
sin(nx + - ) Giai* Phitdng t r i n h d?lc t n m g A - 2 = 0 c6 nghi^m A = 2. T a c6
Vay 5 „ = C + — Vn = 1 , 2 , . . . Do 5 i = cosx nen
2sin-
. 3x . 3x trong do
sin — sin —
CH ^ = c o s x C = cosx - ^ u;r = C.2", u^=an^ + bn + c, u" = A.n.2".
2sin- 2sin- Thay < vao u„+i = 2u„ + n ^ , t a dUdc
. X . 3x . 3x . X . 3x a{n + if + b{n+l) + c = 2av? + 2bn + 2c + n ^ , Vn = 1, 2 , . . .
2 cos X sin - - sin — sin — — sin - - sin —
<:^C = ^ ^ C = ^ « . 2a; 2 Chpn n = 1 t a ditdc 4a + 26 + c = 2a + 26 + 2c + 1 hay 2a - c = 1. Cho n = 2
2sin- 2sin-
2 2 ta ditdc
9a + 36 + c = 8a + 46 + 2c + 4 < = > a - 6 - c = 4.
Vay C = do do
Cho n = 3 t a ditdc 2a + 26 + c = - 9 . Ta dUdc he sau:
3J X X ( 2a-c=l ( a = -1
< a - b- c = 4 <^ < b = -2
Sn sin(nx
„ . +X - ) ^ sin(nx „+ -. ) a;- sin - t 2o + 26 + c = - 9 t c = -3.
2sin- 2sin-
- 2~ 2
V^y K * = - n ' ^ - 2n - 3. Thay < * vho phUdng t r i n h u„+i = 2u„ + 2.2" t a
( n + l ) x . nx
cos sin — ditdc
= ^ ^ , Vn = l , 2 , . . .
A ( n H - 1 ) 2 " + ' = 2.>ln.2" + 2.2" ^ . 2 " + ' = 2.2" A = 1.
sin-
X X V§,y < * = n.2'\o do u„ = c2" - - 2n - 3 + n.2". M a u i = 1 nen
• K h i sin - = 0 -(^ - = fcTT X = fc27r (fc € Z ) , t a c6 5 „ = n .
L i A i y. Qua cac bai toan 63, 70, 73, t a thay rang phUdng t r i n h sai phan cho l = 2 c - l - 2 - 3 + 2<^c=-.
ta m o t phitdng phap nhat quan dS: t i n h t6ng. 1 -{U'f'
59
G i a i . G i a i p h i t d n g t r i n h die t n m g A - 1 = 0 t i m diKjc A = 1. V a y so h?ing
D a n g 7 ( P h i r o n g p h a p b i e n t h i e n h a n g so). T i m d a y s o {xn}:^^ biet t6ng q u * t '^"^ ^ ^° ' ^ ^ ^
x„ = x;: + x ; .
axn+i + bx„ = / „ , V n = 1, 2 , . . .
I V o n g do x;r = c A " = c, V n = 1 , 2 , . . . (c l a h a n g so se t i m s a u ) , x * l a nghiem
t r o n g d o a, a, b l a c a c h 5 n g s 6 c h o t r i T d c , a ^ 0 , 6 7^ 0 , / „ l a m o t r i e n g c i i a x „ + i = x „ + s i n n x , V n = 1 , 2 , . . . , v a x * dU(?c t i m n h u s a u : T a c6
h a m theo n . t h e x e m c l a niQt h a m t h e o n v a t i m x * = c „ . T h a y x * = c„ vao (*) t a d i l d c
c „ + i = c„ 4- s i n n x , V n = 1 , 2 , . . .
C a c h g i a i . Q i a i p h u d n g t r i n h dac t r u n g aA + 6 = 0 t i m dUdc A. T a c 6
^Cn+i ~ Cn = s i n n x , V n = 1,2,...
Suy r a
C2 - c i = s m x ,
T r o n g d o x ; : = c A " , V n = 1 , 2 , . . . (c l a h a n g so se t i m s a u ) , x*„ l a n g h i e m
C3 - C2 = s i n 2 x ,
r i e n g c u a axn+i + 6x„ = / „ , v a x,* diWc t i m n h u san: T a c 6 t h a x e m c l a m o t
h a m t h e o n vk t i m x ; = c „ A " . T h a y x ; = c „ A " vao
r „ - C n - i = .sin(n - l ) x . ' i
• if
o x „ + i + 6x„ = / „ , V n = 1 , 2 , . . .
C o n g l a i t a dUdc c.„ - ci = s i n x + s i n 2 x H h sin(n - l ) x . Vay
t a ditoc X * = c„ = [c'l + s i n x + s i n 2 x H 1- s i n ( n - l ) x ] , V n = 1 , 2 , . . .
X * = [sin X + s i n 2 x + h s i n ( n - l ) x l , V n = 1, 2 , . . .
<t*ac„+iA" + 6 c „ A " = /„,Vn = l , 2 , . . .
Neu sin | = 0 t h i x,* = 0 x „ = 0, V n = 1, 2 , . . . C o n n e u s i n | 7^ 0 t h i v d i
^ - 6A" (c„+i - c„) = /„, V n = 1 , 2 , . . .
n i g i n = 1 , 2 , . . . , t a CO
<S=»c„+i _ c „ = - A _ V n = l,2,...
1 X X X
sin — s i n x -h s i n — sin2a: H- • • - f s i n — s i n ( n — l)x
Suy r a sm- ^
( X
_ (^cos 2 -
3x\
y j 3x
+ (^cos _
5x\
- cos y j{ 2+n -(^cos
3)x
— ^
(2n-l)x\
cos — y — j
/2 2sm-
C-i- C2 = -
6A2'
nx (n — l ) x
" / n 1 ( cos -X - cos •{ 2 n - l ) x \m — s m
C„ - C „ _ i = -
6A"'
2 sin I 2 y sm-
X
Suy r a
C2 - c i = s m x ,
T r o n g d o x ; : = c A " , V n = 1 , 2 , . . . (c l a h a n g so se t i m s a u ) , x*„ l a n g h i e m
C3 - C2 = s i n 2 x ,
r i e n g c u a axn+i + 6x„ = / „ , v a x,* diWc t i m n h u san: T a c 6 t h a x e m c l a m o t
h a m t h e o n vk t i m x ; = c „ A " . T h a y x ; = c „ A " vao
r „ - C n - i = .sin(n - l ) x . ' i
• if
o x „ + i + 6x„ = / „ , V n = 1 , 2 , . . .
C o n g l a i t a dUdc c.„ - ci = s i n x + s i n 2 x H h sin(n - l ) x . Vay
t a ditoc X * = c„ = [c'l + s i n x + s i n 2 x H 1- s i n ( n - l ) x ] , V n = 1 , 2 , . . .
X * = [sin X + s i n 2 x + h s i n ( n - l ) x l , V n = 1, 2 , . . .
<t*ac„+iA" + 6 c „ A " = /„,Vn = l , 2 , . . .
Neu sin | = 0 t h i x,* = 0 x „ = 0, V n = 1, 2 , . . . C o n n e u s i n | 7^ 0 t h i v d i
^ - 6A" (c„+i - c„) = /„, V n = 1 , 2 , . . .
n i g i n = 1 , 2 , . . . , t a CO
<S=»c„+i _ c „ = - A _ V n = l,2,...
1 X X X
sin — s i n x -h s i n — sin2a: H- • • - f s i n — s i n ( n — l)x
Suy r a sm- ^
( X
_ (^cos 2 -
3x\
y j 3x
+ (^cos _
5x\
- cos y j{ 2+n -(^cos
3)x
— ^
(2n-l)x\
cos — y — j
/2 2sm-
C-i- C2 = -
6A2'
nx (n — l ) x
" / n 1 ( cos -X - cos •{ 2 n - l ) x \m — s m
C„ - C „ _ i = -
6A"'
2 sin I 2 y sm-
X
x„ = a i 0 2 . . . a „ _ i x i . ;.
/(n+l)(n+l)! /(n)n! (n2-3n + l)n! ^ .
62 63
^an^ +an + bn + an + a + b- ban - 5b = n^ - 3 n + 1, V n = 1 , 2 , . . . .i,?
V i x i = 0 n e n 0 = c. B 6 i v§,y a;„ = -,Vn=l,2,... <t4-an^ + (6 - 3 a ) n + o - 46 = - 3 n + l , V n = 1,2,...
sm-
D o n g n h a t h e so t a dUdc
LMU y. V H n d u n g k i l n thu:c ve sai p h a n , t a de d a n g t i m dUdc Cn r a t n h a n h
n h u sau: T\t c „ + i - c „ = s i n n x , t a c6 | r 3 a = -3
1 a - 46 = 1
^\t-0 1 6 - 0 .
"
x„ = a i 0 2 . . . a „ _ i x i . ;.
/(n+l)(n+l)! /(n)n! (n2-3n + l)n! ^ .
62 63
ma Vn+i = A t ' n + Vn lien
B a i t o a n 78. Tim x„ thoa man
Zn+i (Avn + Vn) - a„z„t;„ = 6„ <=> {Zn+l - a„z„) Vn + z„+i A D „ = 6„. (*)
Xn+i - ( n + l ) x „ = 2 " ( n - l ) , V n = l , 2 , . . . (1)
Gia suf Zn la mot nghiom rieng cua phitrtng t r i n h thuan nhat, k h i do theo
n-l dan. Dat x„ = ZnVn, vdi
each 1 suy ra z„ = a, (lay C = 1 ) . Thay vao {*), ta dU(?c
2"(n-l) /(n)2" ^
=^Xn = ZnVn = 2 „ A ^ f-^Y Ta (-an dat v„ =? do Av„ = i)„+i - i)„ = ——p-j- t^n = ;—• buy ra
1/ (n + I j ! n!
/ ( n + l ) 2 " + ' _ / ( n ) 2 " _ 2 " ( n - 1) m'
B a i t o a n 77. Ttm j-„ biet
(n+1)! n! ~ (n + 1 ) !
xi = 1, x„+i = nx„ + n.n!, Vn = 1 , 2 , . . . ^2/(n+l)-(n+l)/(n)=n-l. (*)
H t r d n g d a n . Xet a;„+i = n x „ , Vn = 1 , 2 , . . . K h i do Vay ta chi can chpn / ( n ) = a (a la hang so). Thay vao (*), ta ditdc
Xn = 1 . 2 . . . ( n - l ) x i
Xn - n ! + = C.n! - 2", Vn - 1 , 2 , . . . (vdi C la hang s6).
x„ = 1 . 2 . . . ( n - l ) x i .
T r o n g d o a , (3, a, b, c l a h S n g so c h o t r u f d c , a 7^ 0 va c ^ 0.
64
65
ma Vn+i = A t ' n + Vn lien
B a i t o a n 78. Tim x„ thoa man
Zn+i (Avn + Vn) - a„z„t;„ = 6„ <=> {Zn+l - a„z„) Vn + z„+i A D „ = 6„. (*)
Xn+i - ( n + l ) x „ = 2 " ( n - l ) , V n = l , 2 , . . . (1)
Gia suf Zn la mot nghiom rieng cua phitrtng t r i n h thuan nhat, k h i do theo
n-l dan. Dat x„ = ZnVn, vdi
each 1 suy ra z„ = a, (lay C = 1 ) . Thay vao {*), ta dU(?c
2"(n-l) /(n)2" ^
=^Xn = ZnVn = 2 „ A ^ f-^Y Ta (-an dat v„ =? do Av„ = i)„+i - i)„ = ——p-j- t^n = ;—• buy ra
1/ (n + I j ! n!
/ ( n + l ) 2 " + ' _ / ( n ) 2 " _ 2 " ( n - 1) m'
B a i t o a n 77. Ttm j-„ biet
(n+1)! n! ~ (n + 1 ) !
xi = 1, x„+i = nx„ + n.n!, Vn = 1 , 2 , . . . ^2/(n+l)-(n+l)/(n)=n-l. (*)
H t r d n g d a n . Xet a;„+i = n x „ , Vn = 1 , 2 , . . . K h i do Vay ta chi can chpn / ( n ) = a (a la hang so). Thay vao (*), ta ditdc
Xn = 1 . 2 . . . ( n - l ) x i
Xn - n ! + = C.n! - 2", Vn - 1 , 2 , . . . (vdi C la hang s6).
x„ = 1 . 2 . . . ( n - l ) x i .
T r o n g d o a , (3, a, b, c l a h S n g so c h o t r u f d c , a 7^ 0 va c ^ 0.
64
65
trong do A vh B ditdc xac diiih t\t xi = a, X2 = P- G i a i . PhUdng t r i n h dac triftig cua day so la
• Neu A la nghiem phiic, X = x + iy, t h i dua ve dang litdng giac
A^ - 18A + 1 = 0 <^ A = 9± VSO.
A = r(cos()fi + i sin <;/)).
V^y Un = A{9 + 780)" + B {9 - VSO)" , Vn = 0 , 1 , . . . Do = 9, m = 161
K h i do Xn = r " ( ^ cos n4>+B sin ncp), v6i A, B diTdc xac dinh tijt xi = a,X2 = (3. ngn t a c6 h?
C h u y 8. Neu trong gid thiet khong cd xi = a,X2 = P, nghta Id xi,X2 tuy y ( A + B = 9 + 9-v/80
vaB =
thi ta khong can tim A, B, nghla la A, B Id cdc hhng so tuy y vd ( (9 + ^/80) A+{9- v/80) B = 161 ^ ^ " 2
Xn = AX1 + BX^;Xn = {A + Bn)X'';Xn = r''{Acosn<f) + Bsmn<p) Do do n+l
(9 + v/80)"^^ + (9 - V^) , Vn € N.
goi Id nghiem tong qudt cua (i) Ung vdi cdc trudng hop noi tren.
G i a i . Philrtng t r i n h dac t r m i g 5
n+l \n+l
(9 + v/80)"+' + (9 - v/80)"+' ' - 4 (9 + v/SO)"""' (9 - y/SO)
A 2 - A - 2 = 0<^[ XZ"^-!
20
,n+l
Vay X,. = A.2" + Vn = 1, 2 , . . . V i = 0, X 2 = 1 nen
(9 + V80)" -(9-^80)'
'20
A=-:
/ 2^1 - B - 0 ^
\ + B=^l ^ 5 =>i„ = i.2'' + i ( - i r , V , . = l,2,... X;c*+i9"+i-'=v/80* -J^cl^+ir^'-' {-Vm)
'20
k=0 k=0
_1 n2
B a i t o a n 80. Tim so hang tong qudt cua day so (u„) cho nhu sau:
~5
Ci+i9"V80 + C ^ + i 9 " - 2 . ^ v ^ ) ^ + ^7^+19"-". (Vmy +••
(uo = ui = l T 2
\Un+l = OUn - 9u„_i. (v/80)
Vay so hang tong quat cua day so (u„) la u„ = 3" - 2n.3"~S Vn e N. la so nguyeii nen suy ra dieu phai chuTng minh. h^iX^'"
B a i t o a n 8 1 . Cho day so (u„) nhu sau: B a i t o a n 8 2 . Cho f :N* —>R thoa man dieu kien
- u'^ -1
Chiing
Oft? minh rang \ \< — - , V n 6 N*.
Chiing minh rang — Id so chinh phuang vdi moi s6 tic nhien n . #
0
66 67
trong do A vh B ditdc xac diiih t\t xi = a, X2 = P- G i a i . PhUdng t r i n h dac triftig cua day so la
• Neu A la nghiem phiic, X = x + iy, t h i dua ve dang litdng giac
A^ - 18A + 1 = 0 <^ A = 9± VSO.
A = r(cos()fi + i sin <;/)).
V^y Un = A{9 + 780)" + B {9 - VSO)" , Vn = 0 , 1 , . . . Do = 9, m = 161
K h i do Xn = r " ( ^ cos n4>+B sin ncp), v6i A, B diTdc xac dinh tijt xi = a,X2 = (3. ngn t a c6 h?
C h u y 8. Neu trong gid thiet khong cd xi = a,X2 = P, nghta Id xi,X2 tuy y ( A + B = 9 + 9-v/80
vaB =
thi ta khong can tim A, B, nghla la A, B Id cdc hhng so tuy y vd ( (9 + ^/80) A+{9- v/80) B = 161 ^ ^ " 2
Xn = AX1 + BX^;Xn = {A + Bn)X'';Xn = r''{Acosn<f) + Bsmn<p) Do do n+l
(9 + v/80)"^^ + (9 - V^) , Vn € N.
goi Id nghiem tong qudt cua (i) Ung vdi cdc trudng hop noi tren.
G i a i . Philrtng t r i n h dac t r m i g 5
n+l \n+l
(9 + v/80)"+' + (9 - v/80)"+' ' - 4 (9 + v/SO)"""' (9 - y/SO)
A 2 - A - 2 = 0<^[ XZ"^-!
20
,n+l
Vay X,. = A.2" + Vn = 1, 2 , . . . V i = 0, X 2 = 1 nen
(9 + V80)" -(9-^80)'
'20
A=-:
/ 2^1 - B - 0 ^
\ + B=^l ^ 5 =>i„ = i.2'' + i ( - i r , V , . = l,2,... X;c*+i9"+i-'=v/80* -J^cl^+ir^'-' {-Vm)
'20
k=0 k=0
_1 n2
B a i t o a n 80. Tim so hang tong qudt cua day so (u„) cho nhu sau:
~5
Ci+i9"V80 + C ^ + i 9 " - 2 . ^ v ^ ) ^ + ^7^+19"-". (Vmy +••
(uo = ui = l T 2
\Un+l = OUn - 9u„_i. (v/80)
Vay so hang tong quat cua day so (u„) la u„ = 3" - 2n.3"~S Vn e N. la so nguyeii nen suy ra dieu phai chuTng minh. h^iX^'"
B a i t o a n 8 1 . Cho day so (u„) nhu sau: B a i t o a n 8 2 . Cho f :N* —>R thoa man dieu kien
- u'^ -1
Chiing
Oft? minh rang \ \< — - , V n 6 N*.
Chiing minh rang — Id so chinh phuang vdi moi s6 tic nhien n . #
0
66 67
Giai. Dat / ( n ) = t/„, t a duqc " C i a i . Dat >1 = ( 7 3 + v ^ ) ^ " = (5 + 2 \ ^ ) " va x i = 5 + 2v/6, xg = 5 - 2^6.
Un+2 = Un+1 - U„, Ui = / ( I ) = 1, U2 = f{2) = 0. K h i do x i + X2 = 10, X1X2 = 1, hay x i va X2 la n g h i f m cua phudng t r i n h
Ta CO A, = cos ^ + i sin | . Suy ra / ( n ) = ^ cos ^ + B sin ^ . Ta c6 Mat khac 5o = 2, 5 i = 10 nen tiJt (*) va bang phuong phap quy n?ip suy ra
5„ la so nguyen vdi mpi n e N . V i 0 < (5 - 2v/6)" < 1 nen ^^
\ Ui = ACQS - + Bsm -
(5 + 2 v / 6 ) " + (5 - 2 v ^ ) " - 1 < (5 + 2 ^ 6 ) " < (5 + 2v/6)" + (5 - 2 ^ 6 ) " .
0 = {/2 = ^ c o s | ^ + B s i n H ; ^ .
•:M'i
Suy ra
Suy ra ^ = 1 va B = Vay ta c6
5 „ - 1 < (5 + 2v/6)" < 5„ =!' (5 + 2V6)" =5„-l, VneN.
/(„) cos + ^sin |/(n)| < . i^!! T i t (*) suy ra 5„+2 = - 5 „ (mod5), dan t d i 5„ = - 5 „ _ 2 (modS). V^y
B a i t o a n 83. Gid s{c phuung trinh ax^ + 6x + c = 0 (a ^ 0) cd hai nghiern [ S2k = (-l)'=5o (mods) S2k = ( - 1 ) * . 2 (modS)
xi, X2. Dat ' y . \+i = ( - l ) ^ 5 i (mods) ^ \+i = (-l)*=.10 = 0 (modS).
Sn=x'l+x'.^, Vn = 0 , 1 , 2 , . . .
Ma [(S + 2 ^ 6 ) " ] = 5 „ - 1 nen [(S + 2\/6)"] = 2.(-l)'= - 1 (modS) ho$c
Chihig mink rang day s6 {Sr,)^^^ thoa man he thUc truy hSi
(5 + 2V6y =-l(modS)
aSn+2 + bSn+i +cS„ = 0, Vn = 0,1, 2,...
G . a i . Ta c6 suy ra [(s -,-2^6)''] khong chia het cho 5.
axj + bxi + c = 0, axj + bx2 + c = 0 B a i t o a n 85. Chiing minh [(2 + 73)"] la so le vdi mpi n e N .
^ax1+' + 6^'/+' + cx'i = 0, ax2"+2 + ^ ^ n + i ^ ^ ^
B a i toan 86. ChUng minh hieu thiic 5 „ = (9 + 4\/5)" + (9 - 4v/5)" nhan
Do do gid tri nguyen vd khong chia hit cho 17 vdi mgi n e N .
Ta CO 5o = 2 khong chia het cho 17 nen cung khong chia het cho 17. Ta
B a i toan 84. Chiing minh r&ng vdi moi n e N thi (v^+V2)^" khong CO Si = 18 khong chia het cho 17 nen Szk+i ciing khong chia het cho 17. Ta
chia hit cho 5 ( H hieu [x] c/it p/idn nguyen cua s6 x ) . CO S2 = 322 khong chia h i t cho 17 nen 53^+2 cung khong chia het cho 17.
V§,y Sn khong chia het cho 17 vdi moi n 6 N .
68
69
Giai. Dat / ( n ) = t/„, t a duqc " C i a i . Dat >1 = ( 7 3 + v ^ ) ^ " = (5 + 2 \ ^ ) " va x i = 5 + 2v/6, xg = 5 - 2^6.
Un+2 = Un+1 - U„, Ui = / ( I ) = 1, U2 = f{2) = 0. K h i do x i + X2 = 10, X1X2 = 1, hay x i va X2 la n g h i f m cua phudng t r i n h
Ta CO A, = cos ^ + i sin | . Suy ra / ( n ) = ^ cos ^ + B sin ^ . Ta c6 Mat khac 5o = 2, 5 i = 10 nen tiJt (*) va bang phuong phap quy n?ip suy ra
5„ la so nguyen vdi mpi n e N . V i 0 < (5 - 2v/6)" < 1 nen ^^
\ Ui = ACQS - + Bsm -
(5 + 2 v / 6 ) " + (5 - 2 v ^ ) " - 1 < (5 + 2 ^ 6 ) " < (5 + 2v/6)" + (5 - 2 ^ 6 ) " .
0 = {/2 = ^ c o s | ^ + B s i n H ; ^ .
•:M'i
Suy ra
Suy ra ^ = 1 va B = Vay ta c6
5 „ - 1 < (5 + 2v/6)" < 5„ =!' (5 + 2V6)" =5„-l, VneN.
/(„) cos + ^sin |/(n)| < . i^!! T i t (*) suy ra 5„+2 = - 5 „ (mod5), dan t d i 5„ = - 5 „ _ 2 (modS). V^y
B a i t o a n 83. Gid s{c phuung trinh ax^ + 6x + c = 0 (a ^ 0) cd hai nghiern [ S2k = (-l)'=5o (mods) S2k = ( - 1 ) * . 2 (modS)
xi, X2. Dat ' y . \+i = ( - l ) ^ 5 i (mods) ^ \+i = (-l)*=.10 = 0 (modS).
Sn=x'l+x'.^, Vn = 0 , 1 , 2 , . . .
Ma [(S + 2 ^ 6 ) " ] = 5 „ - 1 nen [(S + 2\/6)"] = 2.(-l)'= - 1 (modS) ho$c
Chihig mink rang day s6 {Sr,)^^^ thoa man he thUc truy hSi
(5 + 2V6y =-l(modS)
aSn+2 + bSn+i +cS„ = 0, Vn = 0,1, 2,...
G . a i . Ta c6 suy ra [(s -,-2^6)''] khong chia het cho 5.
axj + bxi + c = 0, axj + bx2 + c = 0 B a i t o a n 85. Chiing minh [(2 + 73)"] la so le vdi mpi n e N .
^ax1+' + 6^'/+' + cx'i = 0, ax2"+2 + ^ ^ n + i ^ ^ ^
B a i toan 86. ChUng minh hieu thiic 5 „ = (9 + 4\/5)" + (9 - 4v/5)" nhan
Do do gid tri nguyen vd khong chia hit cho 17 vdi mgi n e N .
Ta CO 5o = 2 khong chia het cho 17 nen cung khong chia het cho 17. Ta
B a i toan 84. Chiing minh r&ng vdi moi n e N thi (v^+V2)^" khong CO Si = 18 khong chia het cho 17 nen Szk+i ciing khong chia het cho 17. Ta
chia hit cho 5 ( H hieu [x] c/it p/idn nguyen cua s6 x ) . CO S2 = 322 khong chia h i t cho 17 nen 53^+2 cung khong chia het cho 17.
V§,y Sn khong chia het cho 17 vdi moi n 6 N .
68
69
B a i toan 87. Tinh USCLN {16" + 10" - l|n € N ' } , tUc la so nguyen Idn Nhu vay ta CP
n/ia< (5 > 1 sao c/io Vn e N * , (5| (16" + 10" - 1).
X „ _= i i -, V n = l , 2 , . . . (dptit2 = l)-i
G i a i . Vdi moi n G N * , dat u„ = 16" + 10" - 1, t;„ = u„ + 1 = 16" + 10" va
(J = USCLN{u„|n€N*}. Do do
De daiig k i l m tra dit0c day so (t;„) thog, man h§ thiic truy hoi
^TT"" P+ l 2(p + l ) 2(p+l)
Vn+2 - (16 + 10)t;„+i + 16.10v„ = 0, Vn G N ' .
Chu y rang «i + ^2 = 2p, /it2 = 1 nen ••II
TiJt do
v/tr+V^= + «2 + 2>/t7tr = ^2p + 2 = y/2{p + 1).
u„+2 = 26u„+i - 160u„ - 135, Vn G N*. (1)
Vi (5|u„, (J|u„+i, 6\un+2 nen tiit (1) suy ra <J|135. M^t khac 5\ui, tiic la (J|25, Neu dat 5„ = (]* + <5 thi theo bai toan 83 (6 trang 68), ta c6 ' ma J
suy ra
(5|(135,25)=*(J|5=i>(5 = 5. Sn+2 = 2p5„+i - 5„, Vn G N * .
Bai t o d n 88 (Chpn dpi tuyen Vi?t Nam thi toan Quoc te nam 2012). Cho Ma 5 i = 2p G N, 52 = 4p2 - 2 G N nen suy ra 5 „ G N, Vn = 1,2,... Dat
day so (x„) gdm vd hq,n cdc so nguyen duang dU0c xdc dmh bdi
= a, v/t2 = 6 thi a + 6 = y/2{p+l), a6 = 1 va t J + <| = a? + 6?. De y
f x i = 1, X2 = 2011 rang p la so nguyen dudng le Idn hdn 1 nen ta c6
4622x„+i - x„, Vn G N * .
1 Xn+2 =
P-i P-i
G i a i . De ddn gian lidn trong vigc dung ki hiqu va hieu ro ban cliat van de, ta
Xet bien dOi sau:
se phat bieu va chiing minh bai toan tpng quat nhu sau: Cho p Id so nguyen •I
duang le Idn han 1. Xet day so (x„) gdm v6 h(f,n cdc so nguyen duang dupc p-i
I 1, 2px„+i
Xi = =
x„+2 X2 = p - x„, Vn G
i=0
P-1
2
Chang minh rdng ^^"""^"^ ^ Id so chinh phuong.
i=0
PhUdng trinh d$c trimg cua day so da chp la
p-i
t = h = p + y/p^ - 1 = ^(-l)'(a6)V-i-2^+ ^ (-l)'(a6)V-'-2^ + (-l)'^
V$.y sp h?ing t6ng qu^t cua day (x„) cp d?ing ?Zi . "-l-ii .B=l
DP x i — 1, x"2 = p nen ta c6 h?
{:5!f:f;i:j«(-^«)=(|;|). i=0 ^
70 71
B a i toan 87. Tinh USCLN {16" + 10" - l|n € N ' } , tUc la so nguyen Idn Nhu vay ta CP
n/ia< (5 > 1 sao c/io Vn e N * , (5| (16" + 10" - 1).
X „ _= i i -, V n = l , 2 , . . . (dptit2 = l)-i
G i a i . Vdi moi n G N * , dat u„ = 16" + 10" - 1, t;„ = u„ + 1 = 16" + 10" va
(J = USCLN{u„|n€N*}. Do do
De daiig k i l m tra dit0c day so (t;„) thog, man h§ thiic truy hoi
^TT"" P+ l 2(p + l ) 2(p+l)
Vn+2 - (16 + 10)t;„+i + 16.10v„ = 0, Vn G N ' .
Chu y rang «i + ^2 = 2p, /it2 = 1 nen ••II
TiJt do
v/tr+V^= + «2 + 2>/t7tr = ^2p + 2 = y/2{p + 1).
u„+2 = 26u„+i - 160u„ - 135, Vn G N*. (1)
Vi (5|u„, (J|u„+i, 6\un+2 nen tiit (1) suy ra <J|135. M^t khac 5\ui, tiic la (J|25, Neu dat 5„ = (]* + <5 thi theo bai toan 83 (6 trang 68), ta c6 ' ma J
suy ra
(5|(135,25)=*(J|5=i>(5 = 5. Sn+2 = 2p5„+i - 5„, Vn G N * .
Bai t o d n 88 (Chpn dpi tuyen Vi?t Nam thi toan Quoc te nam 2012). Cho Ma 5 i = 2p G N, 52 = 4p2 - 2 G N nen suy ra 5 „ G N, Vn = 1,2,... Dat
day so (x„) gdm vd hq,n cdc so nguyen duang dU0c xdc dmh bdi
= a, v/t2 = 6 thi a + 6 = y/2{p+l), a6 = 1 va t J + <| = a? + 6?. De y
f x i = 1, X2 = 2011 rang p la so nguyen dudng le Idn hdn 1 nen ta c6
4622x„+i - x„, Vn G N * .
1 Xn+2 =
P-i P-i
G i a i . De ddn gian lidn trong vigc dung ki hiqu va hieu ro ban cliat van de, ta
Xet bien dOi sau:
se phat bieu va chiing minh bai toan tpng quat nhu sau: Cho p Id so nguyen •I
duang le Idn han 1. Xet day so (x„) gdm v6 h(f,n cdc so nguyen duang dupc p-i
I 1, 2px„+i
Xi = =
x„+2 X2 = p - x„, Vn G
i=0
P-1
2
Chang minh rdng ^^"""^"^ ^ Id so chinh phuong.
i=0
PhUdng trinh d$c trimg cua day so da chp la
p-i
t = h = p + y/p^ - 1 = ^(-l)'(a6)V-i-2^+ ^ (-l)'(a6)V-'-2^ + (-l)'^
V$.y sp h?ing t6ng qu^t cua day (x„) cp d?ing ?Zi . "-l-ii .B=l
DP x i — 1, x"2 = p nen ta c6 h?
{:5!f:f;i:j«(-^«)=(|;|). i=0 ^
70 71
,- M
Meu 1 khong la nghiem ciia aX'^ + hX + c = 0 t h i x^ la da thi'tc cung bac /„.
^ii 1
]• Neu 1 la nghiem ddn cua aA^ + 6A + c = 0 t h i x*„ = np„, vdi 5„ la da thiic
t=0 rung bac vdi da thiic /„.
, Neu 1 la nghiem kep ciia aA^ + 6A + c = 0 t h i x ; = n^gn, vdi 5„ la da thiic
N h u v^y, ta c6 + q = Ny/2(J+1). Ta t h u dU0c
j^^diig bac vdi da tlnic/„. ^ ^ ^
Thay x ; vao rtx„+i + 6 x „ + cx„_i = /„ roi dong nhat cac ho so (hoac Ian htrtt
lliy n ="1, n = 2, n = 3) ta tinh dUdc cac he so ciia x^. B i l t x i , X2, tit h§ thiic
p + 1 2(p + l ) 2(p+l)
n h u sau: dat j = (p - 1) - i, k h i do t6ng quat ciia phudng t r i n h thuan nhat tUdng ling la
Vi 1 khong la nghiem cua phudng t r i n h dac trUng nen nghiem rieng cua (1)
CO dang x,' = an + 6, Vn = 1,2,... Do do
I 36
vdi a,(3,a,b,c l a h S n g so, a # 0 , C 5 ^ 0 , / „ la d a thiJc theo n cho
trirdc.
V^y i „ = ^ ( - 2 ) " + Zi.3" + I n + ^ , Vn = 1,2,... V i x i = - 4 , X2 = 3 nen
C a c h giai. Giai phudug trinh dac trung aX'^+bX+c = 0 tim dit(?c h a i nghi^ni
l a Ai v a A2. T a c6 _
Xn=x;: + X*„.
72 73
,- M
Meu 1 khong la nghiem ciia aX'^ + hX + c = 0 t h i x^ la da thi'tc cung bac /„.
^ii 1
]• Neu 1 la nghiem ddn cua aA^ + 6A + c = 0 t h i x*„ = np„, vdi 5„ la da thiic
t=0 rung bac vdi da thiic /„.
, Neu 1 la nghiem kep ciia aA^ + 6A + c = 0 t h i x ; = n^gn, vdi 5„ la da thiic
N h u v^y, ta c6 + q = Ny/2(J+1). Ta t h u dU0c
j^^diig bac vdi da tlnic/„. ^ ^ ^
Thay x ; vao rtx„+i + 6 x „ + cx„_i = /„ roi dong nhat cac ho so (hoac Ian htrtt
lliy n ="1, n = 2, n = 3) ta tinh dUdc cac he so ciia x^. B i l t x i , X2, tit h§ thiic
p + 1 2(p + l ) 2(p+l)
n h u sau: dat j = (p - 1) - i, k h i do t6ng quat ciia phudng t r i n h thuan nhat tUdng ling la
Vi 1 khong la nghiem cua phudng t r i n h dac trUng nen nghiem rieng cua (1)
CO dang x,' = an + 6, Vn = 1,2,... Do do
I 36
vdi a,(3,a,b,c l a h S n g so, a # 0 , C 5 ^ 0 , / „ la d a thiJc theo n cho
trirdc.
V^y i „ = ^ ( - 2 ) " + Zi.3" + I n + ^ , Vn = 1,2,... V i x i = - 4 , X2 = 3 nen
C a c h giai. Giai phudug trinh dac trung aX'^+bX+c = 0 tim dit(?c h a i nghi^ni
l a Ai v a A2. T a c6 _
Xn=x;: + X*„.
72 73
G i a i . Phirong t r i n h dac triftig + A + 1 = 0 c6 hai nghiem 1^
G i a i . Phudng t r i n h dac t n m g 2A2 + 5 A + 2 = 0 -f* A € | - 2 , V?ly
2 2 2 2
x„ = > l ( - 2 ) " + B ^ - l ^ + ( a n + 6)3n v n = 1 , 2 , . . .
Ta CO
trong do {an + 6)3", Vn = 1 , 2 , . . . thoa man (1), nghia l a vdi mpi n 6 N* t h i
1 .\/3 271 . . 2n , 2n7r „ . 2nn „ , „
2 [a(n + 2 ) + 6) 3"+^ + 5 [a(n + 1) + 6] 3"+^ + 2(an + 6)3" = (35n + 51)3"
+1— = cos — + z s m — =>- x „ = ACQS — + B sm —^,\/n = 0,1,2,...
hay 35an + 51a + 356 = 35n + 51, Vn € N * , nghia l a
V i 1 khong la nghiem cua phucJng t r i n h d i e t r i m g nen nghiem rieng x* cua
phirong t r i n h da cho c6 dang x* = C, Vn = 0 , 1 , 2 , . . . (vdi C la hkng so). / 35a = 35 9- = \
\a + 356 = 51 ^ I 6 = 0.
T h a y vao phUdng t r i n h da cho d\rdc C = - 1 . Tat ca cac day so can t i m deu
CO dang
V?iy a;„ = ^ ( - 2 ) " + B ^ - ^ ^ + n . 3 " , Vn = l , 2 , . . . Do x i = xa = 1 nen
74 75
G i a i . Phirong t r i n h dac triftig + A + 1 = 0 c6 hai nghiem 1^
G i a i . Phudng t r i n h dac t n m g 2A2 + 5 A + 2 = 0 -f* A € | - 2 , V?ly
2 2 2 2
x„ = > l ( - 2 ) " + B ^ - l ^ + ( a n + 6)3n v n = 1 , 2 , . . .
Ta CO
trong do {an + 6)3", Vn = 1 , 2 , . . . thoa man (1), nghia l a vdi mpi n 6 N* t h i
1 .\/3 271 . . 2n , 2n7r „ . 2nn „ , „
2 [a(n + 2 ) + 6) 3"+^ + 5 [a(n + 1) + 6] 3"+^ + 2(an + 6)3" = (35n + 51)3"
+1— = cos — + z s m — =>- x „ = ACQS — + B sm —^,\/n = 0,1,2,...
hay 35an + 51a + 356 = 35n + 51, Vn € N * , nghia l a
V i 1 khong la nghiem cua phucJng t r i n h d i e t r i m g nen nghiem rieng x* cua
phirong t r i n h da cho c6 dang x* = C, Vn = 0 , 1 , 2 , . . . (vdi C la hkng so). / 35a = 35 9- = \
\a + 356 = 51 ^ I 6 = 0.
T h a y vao phUdng t r i n h da cho d\rdc C = - 1 . Tat ca cac day so can t i m deu
CO dang
V?iy a;„ = ^ ( - 2 ) " + B ^ - ^ ^ + n . 3 " , Vn = l , 2 , . . . Do x i = xa = 1 nen
74 75
B a i t o a n 9 3 . Tim so hang tong qudt cua day so ( x „ ) cho nhu sau: xi = 0 ,
^{ L-+'c = J : 3 a V 3 6 - l c ^ ; d ' l l - ' -(a;6;c;^) = (i;0;0;0).
X2 = l + v/2 ? ; d a ; „ + 2 - 3 x „ + i + 2 x „ = ( n - 2 ) c o s ^ + 3 ( n + l ) s i n V n e N*.
[a{n + 2) + 6] cos ^^ii^llL + + 2) + d] sin ^^i±^ ci = a , X 2 = P, axn+i + bxn + c x „ - i = fn + T > . 7 " , V n = 2,3,...
2^ 2
2.
( n + l)7r (n + l)7r
- 3 [ a ( n + 1) + 6 ] cos 2 - 3 [ c ( n + l)+d]sin ^ t r o n g d o a, /3,7, v, a, b, c l a h k n g so, a ^ 0,c ^ 0 , / „ l a d a t h u f c t h e o
nTT
+2 ( a n + 6) cos ^ + ( c n + d) sin
C a c h g i a i . T a c6 .r,, = x;;; + x,* + x * * , t r o n g d o x;^ l a n g h i e m t 6 n g q u d t c u a
•phUdng t r i n h t h u a n n h a t
=( n - 2 ) c o s ^ + 3 ( n + l ) s i n Y . V n = 1,2,... (1)
a x „ + i + bxn + c x „ _ i = 0.
Chu y rang
C o n X * , X,** I a n lU0t l a m o t n g h i e m r i e n g t i i y y c i i a cac p h U d n g t r i n h k h o n g
( n + 2)7r /nTT \
cos ^ = c o s ^ y + 7 r j =-cos — thuan nhat
2"
a n g 1 4 . T i m x „ b i i t xi = a,X2 = 0 v a
n + l)7r
(f n fn-K 7r\ nx
cos + -sin
cos axn+i + bxn + c x „ _ i = / „ , + / „ j H f- / n . , V n = 2,3,...
. (ivn 7 r \T
sin — ^
T r o n g d o a , /3,7, a , 6, c l a h l i n g s 6 , a 7)^ 0 , c 9^ 0 .
="nT+2J='=°^T'
thay vac ( 1 ) ta dudc
C a c h g i a i . T a c6 x „ = x^T + x^^ + x*„^ + -• • + x*„^, t r o n g d o x^;^ l a n g h i e m t 6 n g
fluat ciia phirong t r i n h t h u a n nhat
- [a(n + 2) + 6] cos ^ - [c(n + 2) + d] sin ^
2 2
nTT a x „ + i + 6 x „ + cx„-i = 0 . ,' '
+ 3 [ a ( n + 1) + 6] sin ^ - 3 [ c ( n + 1) + d] cos
I!on x ; ^ l a niQt n g h i e m r i e n g t i i y y c i i a p h u d n g t r i n h k h o n g t h u a n n h a t
+ 2 ( a n + 6) cos — + ( c n + d) sin —
a x „ + i + 6x,, + c x „ _ i = fn^ ( v d ifc= 1,2,..., s ) .
= ( n - 2 ) c o s y + 3(n+l)sinY, Vn = 1,2,...
76 77
B a i t o a n 9 3 . Tim so hang tong qudt cua day so ( x „ ) cho nhu sau: xi = 0 ,
^{ L-+'c = J : 3 a V 3 6 - l c ^ ; d ' l l - ' -(a;6;c;^) = (i;0;0;0).
X2 = l + v/2 ? ; d a ; „ + 2 - 3 x „ + i + 2 x „ = ( n - 2 ) c o s ^ + 3 ( n + l ) s i n V n e N*.
[a{n + 2) + 6] cos ^^ii^llL + + 2) + d] sin ^^i±^ ci = a , X 2 = P, axn+i + bxn + c x „ - i = fn + T > . 7 " , V n = 2,3,...
2^ 2
2.
( n + l)7r (n + l)7r
- 3 [ a ( n + 1) + 6 ] cos 2 - 3 [ c ( n + l)+d]sin ^ t r o n g d o a, /3,7, v, a, b, c l a h k n g so, a ^ 0,c ^ 0 , / „ l a d a t h u f c t h e o
nTT
+2 ( a n + 6) cos ^ + ( c n + d) sin
C a c h g i a i . T a c6 .r,, = x;;; + x,* + x * * , t r o n g d o x;^ l a n g h i e m t 6 n g q u d t c u a
•phUdng t r i n h t h u a n n h a t
=( n - 2 ) c o s ^ + 3 ( n + l ) s i n Y . V n = 1,2,... (1)
a x „ + i + bxn + c x „ _ i = 0.
Chu y rang
C o n X * , X,** I a n lU0t l a m o t n g h i e m r i e n g t i i y y c i i a cac p h U d n g t r i n h k h o n g
( n + 2)7r /nTT \
cos ^ = c o s ^ y + 7 r j =-cos — thuan nhat
2"
a n g 1 4 . T i m x „ b i i t xi = a,X2 = 0 v a
n + l)7r
(f n fn-K 7r\ nx
cos + -sin
cos axn+i + bxn + c x „ _ i = / „ , + / „ j H f- / n . , V n = 2,3,...
. (ivn 7 r \T
sin — ^
T r o n g d o a , /3,7, a , 6, c l a h l i n g s 6 , a 7)^ 0 , c 9^ 0 .
="nT+2J='=°^T'
thay vac ( 1 ) ta dudc
C a c h g i a i . T a c6 x „ = x^T + x^^ + x*„^ + -• • + x*„^, t r o n g d o x^;^ l a n g h i e m t 6 n g
fluat ciia phirong t r i n h t h u a n nhat
- [a(n + 2) + 6] cos ^ - [c(n + 2) + d] sin ^
2 2
nTT a x „ + i + 6 x „ + cx„-i = 0 . ,' '
+ 3 [ a ( n + 1) + 6] sin ^ - 3 [ c ( n + 1) + d] cos
I!on x ; ^ l a niQt n g h i e m r i e n g t i i y y c i i a p h u d n g t r i n h k h o n g t h u a n n h a t
+ 2 ( a n + 6) cos — + ( c n + d) sin —
a x „ + i + 6x,, + c x „ _ i = fn^ ( v d ifc= 1,2,..., s ) .
= ( n - 2 ) c o s y + 3(n+l)sinY, Vn = 1,2,...
76 77
trong do o, b, c, d, a, /?, 7 la cac hang so , a 7^ 0, d 7^ 0 va /„ la bieu thiic cua n bac vdi (la thiic P(n).
cho trUdc. PhUdng trinh sai phan tuyln tinh cap ba luon giai dUdc vi phirong , Neu 7 la nghiem ddn ciia (1) thi x^ = nQ(n)7", vdi Q{n) la da thiic ciing
trinh bac ba luon giai dudc. Nghiem tSng quat ciia phUdng trinh sai phan bac vdi da thiic P{n).
tuyen tinh cap ba c6 dang , Neu 7 la nghiem bpi t ciia (1) thi x^ = n^Q{n)'r'', vdi Q(n) la da thiic ciing
bac vdi da thiic Pin).
trong do x^T la nghiem tong quat cua phUdng trinh thuan nhat
Bai toari 94. Tim tat cd cdc day so {xn}n=o
aXn+3 + bXn+2 + CX„+i + dXn = 0,
XQ = 1, x i = 0, X2 = 1, x„ - x„+i + x„+2 - x„+3 = 0, Vn = 0, 1, 2 , . . .
con X * la mot nghiem rieng ciia phUdng trinh khong thuan nhat
Giai. Xet plntdng trinh dac trinig
aXn+3 + bXn+2 + CX„+i + dx„ = /„.
A= 1
A^ - A2 + A - 1 = 0 <^ (A - 1)(A2 + 1) = 0 X= i
Cach giai. X = -i.
a) Xet phiTdng trinh dSc trUng Vi i = cos - + i sin ^ nen x„ = A + Bcos^ + Csin Vn = 0, 1,2,... Vi
aX^ + + cA + d = 0. (1) f^ + B = l { A = \ ,
10 = 1, x i = 0, X2 = 1 nen ta c6 he <^ A + C = 0 ^ I B = ^ Vay co
• Ngu (1) CO 3 nghiem thuc phan bi^t Ai, A2, A3 thi
duy nhat mot day so thda man de bai la x„ = 1 - sin — , Vn = 0, 1, 2 , . . .
x;r = /3iAr + / 3 2 A 5 + /33A?.
Bai toan 95. Tnn tat cd cdc day so { x „ } ^ ^ thda man
• Ncu (1) CO mot nghigm thitc bpi 2 va mpt nghiem ddn (Ai = A2 7^ A 3 ) thi
x„ - x„+i + x„+2 - x„+3 = - 4 , Vn = 0, 1, 2 , . . .
x;r =(/?!+/Jan) Ay + ^ 3 A ^
• Neu (1) CO mot nghiem thitc boi 3 (Ai A2 = A3) thi Hiidng dSn. Xet phudng trinh dac trmig
A= 1
^ = (A +/92n +/33n2) A?. A^ - A'^ + A - 1 = 0 ^ (A - 1)(A^ + 1) = 0 <^ A= i
X= -i.
• Neu (1) CO nghiem thuc Ai, hai phitc hen hdp A2,3 = r (cos 4> ± i sm4>) thi
Vay nghiem tdng quat ciia phUdng trinh thuan nhat tUdng ling la
x;^ = /3iA" + r " {A cos n4> + B sin n(p).
„ nTT ^ . nTT ^ „ 1 r, ,1 o l i t>vi
x„ = A + B c o s — + C s i n — , V n = 0, 1, 2 , . . .
b) Nghien rieng x^ ciia phUdng trinh a x „ + 3 + 6x„+2 + cx„+i + d x „ = /„ diidc r
tim nhu six r. Nghiem rieng cua phUdng trinh da cho c6 dang
4 Xet khi /„ la da thiic ciia n. Ta c6
• Neu 1 khong la nghiem ciia (1) thi x* la da thiic cimg bac vdi / „ . x ; = Dn,\fn = 0,1, 2,... (vdi D la hang so).
• Neu 1 la nghiem ddn cua (1) thi x* = ngn, vdi gn la da thiic ciing bac v6i
Thay vao phUdng trinh da cho ta diidc fni) 'i.>
da thiic / „ .
• Neu 1 la nghigm bpi hai ciia (1) thi = n^p,,, vdi gn la da thiic ciing bac D n - D ( n + l ) + /)(n + 2 ) - £ ) ( n + 3) =-4
vdi da tliiic / „ . ^-D + 2D-'SD=-i^D = 2.
• Neu 1 la nghigm bpi ba cua (1) thi x^ = n^5„, vdi g^ la da thiic cung bac
^ay tat ca cac day so can tim deu c6 dang ,i,[,t:
vdi da thiic / „ .
4|b Xet khi /„ = P(n)7" , vdi P(n) la da thiic theo n. Ta cd X,, = 2n+A+B cos — + C s i n ^ , Vn e N (vdi A , B, C la cac hang s6 tiiy y).
• Neu 7 khong la nghiem ciia (1) thi x* = Q(n)7", vdi Q(n) la da thiic ciing
78 79
trong do o, b, c, d, a, /?, 7 la cac hang so , a 7^ 0, d 7^ 0 va /„ la bieu thiic cua n bac vdi (la thiic P(n).
cho trUdc. PhUdng trinh sai phan tuyln tinh cap ba luon giai dUdc vi phirong , Neu 7 la nghiem ddn ciia (1) thi x^ = nQ(n)7", vdi Q{n) la da thiic ciing
trinh bac ba luon giai dudc. Nghiem tSng quat ciia phUdng trinh sai phan bac vdi da thiic P{n).
tuyen tinh cap ba c6 dang , Neu 7 la nghiem bpi t ciia (1) thi x^ = n^Q{n)'r'', vdi Q(n) la da thiic ciing
bac vdi da thiic Pin).
trong do x^T la nghiem tong quat cua phUdng trinh thuan nhat
Bai toari 94. Tim tat cd cdc day so {xn}n=o
aXn+3 + bXn+2 + CX„+i + dXn = 0,
XQ = 1, x i = 0, X2 = 1, x„ - x„+i + x„+2 - x„+3 = 0, Vn = 0, 1, 2 , . . .
con X * la mot nghiem rieng ciia phUdng trinh khong thuan nhat
Giai. Xet plntdng trinh dac trinig
aXn+3 + bXn+2 + CX„+i + dx„ = /„.
A= 1
A^ - A2 + A - 1 = 0 <^ (A - 1)(A2 + 1) = 0 X= i
Cach giai. X = -i.
a) Xet phiTdng trinh dSc trUng Vi i = cos - + i sin ^ nen x„ = A + Bcos^ + Csin Vn = 0, 1,2,... Vi
aX^ + + cA + d = 0. (1) f^ + B = l { A = \ ,
10 = 1, x i = 0, X2 = 1 nen ta c6 he <^ A + C = 0 ^ I B = ^ Vay co
• Ngu (1) CO 3 nghiem thuc phan bi^t Ai, A2, A3 thi
duy nhat mot day so thda man de bai la x„ = 1 - sin — , Vn = 0, 1, 2 , . . .
x;r = /3iAr + / 3 2 A 5 + /33A?.
Bai toan 95. Tnn tat cd cdc day so { x „ } ^ ^ thda man
• Ncu (1) CO mot nghigm thitc bpi 2 va mpt nghiem ddn (Ai = A2 7^ A 3 ) thi
x„ - x„+i + x„+2 - x„+3 = - 4 , Vn = 0, 1, 2 , . . .
x;r =(/?!+/Jan) Ay + ^ 3 A ^
• Neu (1) CO mot nghiem thitc boi 3 (Ai A2 = A3) thi Hiidng dSn. Xet phudng trinh dac trmig
A= 1
^ = (A +/92n +/33n2) A?. A^ - A'^ + A - 1 = 0 ^ (A - 1)(A^ + 1) = 0 <^ A= i
X= -i.
• Neu (1) CO nghiem thuc Ai, hai phitc hen hdp A2,3 = r (cos 4> ± i sm4>) thi
Vay nghiem tdng quat ciia phUdng trinh thuan nhat tUdng ling la
x;^ = /3iA" + r " {A cos n4> + B sin n(p).
„ nTT ^ . nTT ^ „ 1 r, ,1 o l i t>vi
x„ = A + B c o s — + C s i n — , V n = 0, 1, 2 , . . .
b) Nghien rieng x^ ciia phUdng trinh a x „ + 3 + 6x„+2 + cx„+i + d x „ = /„ diidc r
tim nhu six r. Nghiem rieng cua phUdng trinh da cho c6 dang
4 Xet khi /„ la da thiic ciia n. Ta c6
• Neu 1 khong la nghiem ciia (1) thi x* la da thiic cimg bac vdi / „ . x ; = Dn,\fn = 0,1, 2,... (vdi D la hang so).
• Neu 1 la nghiem ddn cua (1) thi x* = ngn, vdi gn la da thiic ciing bac v6i
Thay vao phUdng trinh da cho ta diidc fni) 'i.>
da thiic / „ .
• Neu 1 la nghigm bpi hai ciia (1) thi = n^p,,, vdi gn la da thiic ciing bac D n - D ( n + l ) + /)(n + 2 ) - £ ) ( n + 3) =-4
vdi da tliiic / „ . ^-D + 2D-'SD=-i^D = 2.
• Neu 1 la nghigm bpi ba cua (1) thi x^ = n^5„, vdi g^ la da thiic cung bac
^ay tat ca cac day so can tim deu c6 dang ,i,[,t:
vdi da thiic / „ .
4|b Xet khi /„ = P(n)7" , vdi P(n) la da thiic theo n. Ta cd X,, = 2n+A+B cos — + C s i n ^ , Vn e N (vdi A , B, C la cac hang s6 tiiy y).
• Neu 7 khong la nghiem ciia (1) thi x* = Q(n)7", vdi Q(n) la da thiic ciing
78 79
Bai t o a n 9 6 . Tim tat cd cdc day so {xn}n=o
G i a i - Phirdng trinh dac t n m g A ^ = 1 c u a day s6 d a cho c6 cac nghi?m l a
x„ + x„+i + x„+2 + x„+3 = 0, Vn = 0, 1, 2 , . . .
1, . 2 ' 2 ( hay 1, c o s y - i s m y , cosy+ism—1.
G i a i . Xot phirdnR t r i n h dftc t n m g
Do do tat c a c a c day so thoa m a n y e u c a u de bai deu c6 dang
+ A + 1= 0 (A +.1){A2 + 1) = 0 A = I
A = - i . = ^ + S cos ^ + C sin ^ , Vn = 1,2,... (vdi >l, B , C l a hkng s6 tiiy y ) .
V i i = cos ^ + i sin ^ nen t a t ca cac day so thoa man yeu chu de bai d i u cd
d^ng 1.3.4 P h i f d n g t r i n h s a i p h a n t u y e n t i n h v d i h e s 6 bi§n t h i e n .
Xn = ^ ( - 1 ) " + Z?cos Y + C s i n y , Vn e N (vdi A, B, C la hftng so t u y y). Phitong trinh sai phan tuy^n tinh vdi he .so bi6n thien d a dUdc xet ci d?mg 8,
d trang G3. N h i n chung, viec giai nhiJng phUdng trinh sai phan tuyen tinh vdi
h? so la h a m so c i i a n l a mot cong viec r i t phiic tap, thudng t h i t a ddi bien
B a i t o a n 9 7 . Gid s{l phudng trmh ax^ + t x ^ + cx + d = 0 (a ^ 0) c6 ha
nghiem xi, X2, X 3 . Dat de diTa ve phiTdng trinh sai phan vdi he so hSng. Ta c h i khao sat dUdc mpt
so d^ng pliUdng trinh sai phan tuyen tinh vdi h§ so bien thien c6 dang dac
Sn = x'l' + x i ' + x3, V/j = 0 , 1 , 2 , . . . bi?t, c h i xet m p t vai trudng hdp ddn gian c u a Idp phifdng trinh dang sau:
Chiing rninh rang day (5„)jJ"f^, thoa man h$ thiic truy hoi
^ " + i = (n + fc + l ) . . . ( n + 2 f c + l ) ( ^ " + ^)'^'^=^'^'---
aSn+:i + bSn+'2 + cSn+i + d5„ = 0, Vn - 0 , 1 , 2 , . . .
va sau do t a xet mot vai dang dac biCt khac.
Hufdng d a n . Titdng ti.r bai toan 83 (d trang G8).
B a i toan 100. Tim x„ biet r&ng
B a i toan 98 (Xac dinh day so tuan hoan chu ky 2). Tim day so {x„};^^i
biet x i = 0 , x„+i = - ^ ( x „ + l), n € N ' . ffttj
! xi=a, X2 = l3
I x „ + 2 = x „ , V n = 1,2,... G i a i . T i t gia thiet t a c6 {n + l ) x „ + i ^= nx„ + n. Dat u„ = nx„, t a c6
G i a i . Phudng t r i n h dac t n m g ciia day s6 da clio la A ^ = 1 A 6 1-1 1) "n+l =Wn + " , V n = 1,2, ... p
p-a
B = U4 = ua + 3
Do do CO duy nhat mot day s6 thoa man yeu cEu de bai la "n+1 = "n + n.
80 81
Bai t o a n 9 6 . Tim tat cd cdc day so {xn}n=o
G i a i - Phirdng trinh dac t n m g A ^ = 1 c u a day s6 d a cho c6 cac nghi?m l a
x„ + x„+i + x„+2 + x„+3 = 0, Vn = 0, 1, 2 , . . .
1, . 2 ' 2 ( hay 1, c o s y - i s m y , cosy+ism—1.
G i a i . Xot phirdnR t r i n h dftc t n m g
Do do tat c a c a c day so thoa m a n y e u c a u de bai deu c6 dang
+ A + 1= 0 (A +.1){A2 + 1) = 0 A = I
A = - i . = ^ + S cos ^ + C sin ^ , Vn = 1,2,... (vdi >l, B , C l a hkng s6 tiiy y ) .
V i i = cos ^ + i sin ^ nen t a t ca cac day so thoa man yeu chu de bai d i u cd
d^ng 1.3.4 P h i f d n g t r i n h s a i p h a n t u y e n t i n h v d i h e s 6 bi§n t h i e n .
Xn = ^ ( - 1 ) " + Z?cos Y + C s i n y , Vn e N (vdi A, B, C la hftng so t u y y). Phitong trinh sai phan tuy^n tinh vdi he .so bi6n thien d a dUdc xet ci d?mg 8,
d trang G3. N h i n chung, viec giai nhiJng phUdng trinh sai phan tuyen tinh vdi
h? so la h a m so c i i a n l a mot cong viec r i t phiic tap, thudng t h i t a ddi bien
B a i t o a n 9 7 . Gid s{l phudng trmh ax^ + t x ^ + cx + d = 0 (a ^ 0) c6 ha
nghiem xi, X2, X 3 . Dat de diTa ve phiTdng trinh sai phan vdi he so hSng. Ta c h i khao sat dUdc mpt
so d^ng pliUdng trinh sai phan tuyen tinh vdi h§ so bien thien c6 dang dac
Sn = x'l' + x i ' + x3, V/j = 0 , 1 , 2 , . . . bi?t, c h i xet m p t vai trudng hdp ddn gian c u a Idp phifdng trinh dang sau:
Chiing rninh rang day (5„)jJ"f^, thoa man h$ thiic truy hoi
^ " + i = (n + fc + l ) . . . ( n + 2 f c + l ) ( ^ " + ^)'^'^=^'^'---
aSn+:i + bSn+'2 + cSn+i + d5„ = 0, Vn - 0 , 1 , 2 , . . .
va sau do t a xet mot vai dang dac biCt khac.
Hufdng d a n . Titdng ti.r bai toan 83 (d trang G8).
B a i toan 100. Tim x„ biet r&ng
B a i toan 98 (Xac dinh day so tuan hoan chu ky 2). Tim day so {x„};^^i
biet x i = 0 , x„+i = - ^ ( x „ + l), n € N ' . ffttj
! xi=a, X2 = l3
I x „ + 2 = x „ , V n = 1,2,... G i a i . T i t gia thiet t a c6 {n + l ) x „ + i ^= nx„ + n. Dat u„ = nx„, t a c6
G i a i . Phudng t r i n h dac t n m g ciia day s6 da clio la A ^ = 1 A 6 1-1 1) "n+l =Wn + " , V n = 1,2, ... p
p-a
B = U4 = ua + 3
Do do CO duy nhat mot day s6 thoa man yeu cEu de bai la "n+1 = "n + n.
80 81
B a i todn 101. Ttm x„ biet r&ng xi = 0 va B M t o ^ 103. rim day so { x „ } + ~ i , 6iet
""-^'^ in+ 2)1^13) (^r. + l),neW. (i) XI = a > 0, x„+i = \l}xl fin) > 0, n e N * ,fc€ N * .
(/("))
Htrdng d a n . Tiir gia thiet (1), ta c6
n(TH-l)2(n + 2) , , H-ang din. = D». ^ = khi d6 . „ „ = . J . V ,
""-^'^ in+ 2)1^13) (^r. + l),neW. (i) XI = a > 0, x„+i = \l}xl fin) > 0, n e N * ,fc€ N * .
(/("))
Htrdng d a n . Tiir gia thiet (1), ta c6
n(TH-l)2(n + 2) , , H-ang din. = D». ^ = khi d6 . „ „ = . J . V ,
5 = 5;u„-2(22'"'9-l)
HvCdng d i n . Ngoai each giai n h u bai toan 105 d trang 84, t a con c6 the giai
= 2 + 2^ + . •. + - 3 (1 + 2 + • • • + 2009) - 2 (22°09 - l)
nhxi sau: T i t (1), t a c o
^ 2 . i z _ ? ^ _ 3 . ? 2 2 | ^ - 2 ( 2 2 0 0 9 - 1) = -3.1005.2009. x„_ix„+i = 4 + a, (2)
Ta CO X i = 3, X4 = 11, x's = 41. Vay trong (*), Ian Ittdt lay n = 3,4,5 t a H i i d n g d a n . Ta c6
diTdc ( X „ + 6)^ - - bXn-l + C (Xn + b)^ -b{b+Xn-l)+C
A+B+C=3 (A=4 6 + x„_i 6 + x„_i
l l y l + 3 B + C = 41 I C = 0. ^ . jXn + bf + C . . . . t -
85
lai t o a n 107. Tim so hang tdng qudt cua day {xn}t=i thoa man dieu kien
V i u i = - 1 nen - 1 = 2c - 3 c = 1. V?ly u„ = 2" - 3n, Vn € N * . Do do
2009 (1)
5 = 5;u„-2(22'"'9-l)
HvCdng d i n . Ngoai each giai n h u bai toan 105 d trang 84, t a con c6 the giai
= 2 + 2^ + . •. + - 3 (1 + 2 + • • • + 2009) - 2 (22°09 - l)
nhxi sau: T i t (1), t a c o
^ 2 . i z _ ? ^ _ 3 . ? 2 2 | ^ - 2 ( 2 2 0 0 9 - 1) = -3.1005.2009. x„_ix„+i = 4 + a, (2)
Ta CO X i = 3, X4 = 11, x's = 41. Vay trong (*), Ian Ittdt lay n = 3,4,5 t a H i i d n g d a n . Ta c6
diTdc ( X „ + 6)^ - - bXn-l + C (Xn + b)^ -b{b+Xn-l)+C
A+B+C=3 (A=4 6 + x„_i 6 + x„_i
l l y l + 3 B + C = 41 I C = 0. ^ . jXn + bf + C . . . . t -
85
H u d n g d i n . D l thky x„ 0, Vn = 1 , 2 , . . . , hdn nfla t a c6
B a l t o d n 112. Tim day sS { x „ } + ~ thda mam
1 _ ( l + ax^)x„-i -
{ x „ . ^ = a x „ + V ^ ^ ia>0,a>l,a^-t=l,ba + c>0).
a;„_i HiTdngdan.
D a t — = j/n, suy ra j/„+i = ^ " ^ ° , l&m tudng t i ; n h u bki to&n 105, 107. CAch 1. Tit gia t h i l t t a c6 x „ + i > x „ > 0, Vn = 1 , 2 , . . . v i '
Ldy a„ = n + l , V n e N * ; a = l , x i = 1,X2 = 3,6 = - 4 , c = - 7 , <a duC(lc hai V i x„+i - x „ _ i > 0 nen suy ra
todn 110 n/i?/ sau:
Xn+i + Xn-1 = 2ax„, Vn = 2 , 3 , . . .
Bki t o a n 110. 71m day so {xn}^=i thoa man x i = 1,X2 = 3
Vay t a da dua ve phildng t r i n h sai phan tuyen t i n h cap 2 da biet each giai.
"^"^^ - ( n + l ) x „ x „ + i + 4x„ + 7x„+i - Vn - 1,2,... C a c h 2. T i i (1) va (2) suy ra x„+i va x„_i Ik nghi0m ciia phuong t r i n h
V ("n) (Un-l) Vay t a da dua ve phiiong t r i n h sai phan tuyen t i n h cap 2 da biet each giai.
L i f u y . Vay neu t a chQn a Ik so nguyen dUdng sao cho bn + c chinh phuong
H i r d n g d S n . Tilt gia t h i l t suy ra
t h i t h u ditde m o t day so nguyen. T i r hai each giai tren t a c6 hai phUdng phap
(u„) (u„_i) de xay d i ^ g eac day so nguyen dudc cho bdi cong thiic khong nguyen.
lOga Un+1 + 6 log,, U „ + C log„ Un-l = fn- B a i t o d n 113. Cho day so-{xn}n=i nhu sau: xi = \
D ^ t log„ Un = Vn, k h i do
x„+i = 2 x „ + V 3 x 2 - 2 , Vn = l , 2 , . . .
kVn+l + bv„ + CVn-l = /„, = log„P, V2 = log2 9-
Chvcng minh rdng moi so hQ,ng cua day diu la so nguyen.
V§,y ta da dan ve phuong t r i n h sai phan tuyen tfnh cap hai da biet c4ch giai.
86
H u d n g d i n . D l thky x„ 0, Vn = 1 , 2 , . . . , hdn nfla t a c6
B a l t o d n 112. Tim day sS { x „ } + ~ thda mam
1 _ ( l + ax^)x„-i -
{ x „ . ^ = a x „ + V ^ ^ ia>0,a>l,a^-t=l,ba + c>0).
a;„_i HiTdngdan.
D a t — = j/n, suy ra j/„+i = ^ " ^ ° , l&m tudng t i ; n h u bki to&n 105, 107. CAch 1. Tit gia t h i l t t a c6 x „ + i > x „ > 0, Vn = 1 , 2 , . . . v i '
Ldy a„ = n + l , V n e N * ; a = l , x i = 1,X2 = 3,6 = - 4 , c = - 7 , <a duC(lc hai V i x„+i - x „ _ i > 0 nen suy ra
todn 110 n/i?/ sau:
Xn+i + Xn-1 = 2ax„, Vn = 2 , 3 , . . .
Bki t o a n 110. 71m day so {xn}^=i thoa man x i = 1,X2 = 3
Vay t a da dua ve phildng t r i n h sai phan tuyen t i n h cap 2 da biet each giai.
"^"^^ - ( n + l ) x „ x „ + i + 4x„ + 7x„+i - Vn - 1,2,... C a c h 2. T i i (1) va (2) suy ra x„+i va x„_i Ik nghi0m ciia phuong t r i n h
V ("n) (Un-l) Vay t a da dua ve phiiong t r i n h sai phan tuyen t i n h cap 2 da biet each giai.
L i f u y . Vay neu t a chQn a Ik so nguyen dUdng sao cho bn + c chinh phuong
H i r d n g d S n . Tilt gia t h i l t suy ra
t h i t h u ditde m o t day so nguyen. T i r hai each giai tren t a c6 hai phUdng phap
(u„) (u„_i) de xay d i ^ g eac day so nguyen dudc cho bdi cong thiic khong nguyen.
lOga Un+1 + 6 log,, U „ + C log„ Un-l = fn- B a i t o d n 113. Cho day so-{xn}n=i nhu sau: xi = \
D ^ t log„ Un = Vn, k h i do
x„+i = 2 x „ + V 3 x 2 - 2 , Vn = l , 2 , . . .
kVn+l + bv„ + CVn-l = /„, = log„P, V2 = log2 9-
Chvcng minh rdng moi so hQ,ng cua day diu la so nguyen.
V§,y ta da dan ve phuong t r i n h sai phan tuyen tfnh cap hai da biet c4ch giai.
86
V i d u 12. Trong each 2 phan hudng din gidi bdi todn 112, d trang 87, do t f d n g d a n . De thay XQ = 1 va x i = 1. Ta se chufng m i n h rang
Xn+i va x„-i la nghiem eua phxtang trinh
x„+2 = 3x„+i + 2x„, Vn € N .
t^ - 2ax„< + xl-c=Q.
Tir do suy ra mpi so hang cua day deu la so nguyen.
nen theo dinh It Viet suy ra
LiAt y . Dftt A i = A2 = K h i do { + ^2 =^3 Vay A, va
^2 la hai nghiem ci'ia phiTdng t r i n h A^ - 3A - 2 = 0. Do do t a d u doan rang
x„+ix„_i = - c =^ x„+i = — — - .
day {Jn) tlioa m a n he thi'rc t r u y hoi
Tic day bang each chon cdc gid tri ban dau x i , X 2 ta c6 the xdy dUng ditrfc. x„+2 - 3x„+i - 2x„ = 0, Vn e N . *
edc day so nguyen c6 d^ng nhu d bdi todn 105 d trang 84.
Cong viec con lai la chiJng m i n h dieu d u doan do.
V i d u 13. Xet mot day cho bdi he thtic truy hoi tuyen tinh sao cho cdc so
hang dau tien la cdc so nguyen, car he so cung nguyen, phrMng trinh dac B a i t o a n 115. Tim day so { x „ } j ^ ^ thoa man '
tnCng v6 nghiem hoic c6 nghi$m Id cdc so v6 ti hoac so phiic. Chdng hg,n X]= o
chon day so nguyen (x„) nhu sau: x„+i = ^" ,Vn=:l,2,... ( a > 0 , a > l , a 2 - 6 = l , 6 + cQ>0).
a+^b + cxl
xo = 1 , x i = 1 ; Xn+i = 3x„ + 2 x „ _ i . !
1 a+ ^yb + cxl a fb
A ^ - 3 A - 2 = 0<^A =
x„+i x„ x„ V K
x„ '
34 { 2 J Hirdng d i n . De thay x „ > 0, Vn e N * . Dat — = y„, suy ra y„+i = 2y„ + 1.
x„
Ta duoc bdi todn sau.
B a i t o a n 117. Cho day so {p{n)} duoc xuc dinh nhil sau: • "ji
B a i t o a n 114. Cho day s6 (x„) nhu sau = 1 , p ( n ) = l . p ( n ^ 1) + 2.p{n - 2) + • • • + ( n - l ) p ( l ) .
Xn =
Hay xdc dinh p(n) vdi moi n—1,2,...
34 VneN.,
34
Hvtdng dan.Voi moi n = 1 , 2 , . . . dat p(n) = p„. K h i do p i = 1 va vdi moi
Ch%mg minh r&ng moi so hang cua day diu Id so nguyen. n = 3 , 4 , . . . t a c6:
p„ = lp„_i + 2p„_2 + • • + (n - l ) p i .
88
V i d u 12. Trong each 2 phan hudng din gidi bdi todn 112, d trang 87, do t f d n g d a n . De thay XQ = 1 va x i = 1. Ta se chufng m i n h rang
Xn+i va x„-i la nghiem eua phxtang trinh
x„+2 = 3x„+i + 2x„, Vn € N .
t^ - 2ax„< + xl-c=Q.
Tir do suy ra mpi so hang cua day deu la so nguyen.
nen theo dinh It Viet suy ra
LiAt y . Dftt A i = A2 = K h i do { + ^2 =^3 Vay A, va
^2 la hai nghiem ci'ia phiTdng t r i n h A^ - 3A - 2 = 0. Do do t a d u doan rang
x„+ix„_i = - c =^ x„+i = — — - .
day {Jn) tlioa m a n he thi'rc t r u y hoi
Tic day bang each chon cdc gid tri ban dau x i , X 2 ta c6 the xdy dUng ditrfc. x„+2 - 3x„+i - 2x„ = 0, Vn e N . *
edc day so nguyen c6 d^ng nhu d bdi todn 105 d trang 84.
Cong viec con lai la chiJng m i n h dieu d u doan do.
V i d u 13. Xet mot day cho bdi he thtic truy hoi tuyen tinh sao cho cdc so
hang dau tien la cdc so nguyen, car he so cung nguyen, phrMng trinh dac B a i t o a n 115. Tim day so { x „ } j ^ ^ thoa man '
tnCng v6 nghiem hoic c6 nghi$m Id cdc so v6 ti hoac so phiic. Chdng hg,n X]= o
chon day so nguyen (x„) nhu sau: x„+i = ^" ,Vn=:l,2,... ( a > 0 , a > l , a 2 - 6 = l , 6 + cQ>0).
a+^b + cxl
xo = 1 , x i = 1 ; Xn+i = 3x„ + 2 x „ _ i . !
1 a+ ^yb + cxl a fb
A ^ - 3 A - 2 = 0<^A =
x„+i x„ x„ V K
x„ '
34 { 2 J Hirdng d i n . De thay x „ > 0, Vn e N * . Dat — = y„, suy ra y„+i = 2y„ + 1.
x„
Ta duoc bdi todn sau.
B a i t o a n 117. Cho day so {p{n)} duoc xuc dinh nhil sau: • "ji
B a i t o a n 114. Cho day s6 (x„) nhu sau = 1 , p ( n ) = l . p ( n ^ 1) + 2.p{n - 2) + • • • + ( n - l ) p ( l ) .
Xn =
Hay xdc dinh p(n) vdi moi n—1,2,...
34 VneN.,
34
Hvtdng dan.Voi moi n = 1 , 2 , . . . dat p(n) = p„. K h i do p i = 1 va vdi moi
Ch%mg minh r&ng moi so hang cua day diu Id so nguyen. n = 3 , 4 , . . . t a c6:
p„ = lp„_i + 2p„_2 + • • + (n - l ) p i .
88
Do do vdi m o i n = 3 , 4 , . . . t a c6 J
= 3x„+, + y ^ x „ + 3 ^ 8 ( x 2 + x 2 ^ i ) ^
Pn = [Pn-1 + p „ - 2 + • • • + Pi] + [ l p „ - 2 + 2p„_3 + • • • + ( n - 2)pi]
= [Pn-1 + P n - 2 + - - + P l ] + P f . - l - = 3 x „ + i + 8x„ + (1)
V§,y vdi moi n = 3 , 4 , . . . t a c6 + ^n+l)-
Ma y ^ 8 ( x 2 + x 2 ^ i ) = x„+2 - 3x„, nen t i l (1) t a c6 .
Pn - Pn-1 = Pn-1 + Pn-2 + • • • + P l (*)
x„+3 = 3x„+i + 8x„ + 3 (x„+2 - 3x„) <«• x„+3 = 3x„+2 + 3x„+i - x „ . (2)
Trong (*) thay n bdi ( n + 1) t a dUdc:
V l xo = 1, a;i = 4 1 ; X2 = 3 + ^ 8 ( 1 + 4 1 2 ) = 119 nen t i t (2) suy r a mpi so
Pn+l - Pn = Pn + Pn-1 + Pn-2 + • • • + P i (**) hang cua day den la so t i t nhien. Phirong t r i n h A&c. t n m g cua day so la
B a i t o a n 118 (Chon d p i tuyen Moldova nSm 2011). Cho day so ( x „ ) nhu Xn+2 - 3X„ = y ' 8 ( x 2 + x 2 ^ i )
90 91
Do do vdi m o i n = 3 , 4 , . . . t a c6 J
= 3x„+, + y ^ x „ + 3 ^ 8 ( x 2 + x 2 ^ i ) ^
Pn = [Pn-1 + p „ - 2 + • • • + Pi] + [ l p „ - 2 + 2p„_3 + • • • + ( n - 2)pi]
= [Pn-1 + P n - 2 + - - + P l ] + P f . - l - = 3 x „ + i + 8x„ + (1)
V§,y vdi moi n = 3 , 4 , . . . t a c6 + ^n+l)-
Ma y ^ 8 ( x 2 + x 2 ^ i ) = x„+2 - 3x„, nen t i l (1) t a c6 .
Pn - Pn-1 = Pn-1 + Pn-2 + • • • + P l (*)
x„+3 = 3x„+i + 8x„ + 3 (x„+2 - 3x„) <«• x„+3 = 3x„+2 + 3x„+i - x „ . (2)
Trong (*) thay n bdi ( n + 1) t a dUdc:
V l xo = 1, a;i = 4 1 ; X2 = 3 + ^ 8 ( 1 + 4 1 2 ) = 119 nen t i t (2) suy r a mpi so
Pn+l - Pn = Pn + Pn-1 + Pn-2 + • • • + P i (**) hang cua day den la so t i t nhien. Phirong t r i n h A&c. t n m g cua day so la
B a i t o a n 118 (Chon d p i tuyen Moldova nSm 2011). Cho day so ( x „ ) nhu Xn+2 - 3X„ = y ' 8 ( x 2 + x 2 ^ i )
90 91
1.3.6 H e phifdng t r i n h s a i p h a n t u y e n t i n h v d i h e s6 h k n g . on—1
a p s o . Vai m o i n = 1, 2 , . . . , t h i x „ = 2 " - \„ = 2
T r o n g m u c n a y t a c h i i y e n x e t h§ p h u d n g t r i n h sai p h a n d a n g
a i t o a n 1 2 1 . Cho hai day so ( u „ ) vd (w„) nhu sau
( Xn+l = pXn + qyn, = a
_ 0^ = cos a , Un+\ 2i)„ sin^ a, v„+i = v„ + 2u„ cos^ a ( V n €
\ = r x n + sy„, yi =b.
C a c h giai. i a i . V d i m p i so A t a d e u t o
C a c h 1. T u d n g t u n l i i r d a l a m d each '2 c u a m u c 2.10.2: X a c d i n h so h a n g
t 6 n g q u a t c i i a d a y so p h a n t u y e n t h i h (d t r a n g 354). Un+i + Aw„+i = Un + 2v„ siu^ a + A [v„ + 2u„ cos^ a)
lUdt l a y A = t a n a , A = - t a n a t a difdc
V a y Un+-2 = 2u„+i + 8u„. P h U d n g t r i n h d a c t r u n g
f u,i + t a n a n , , = s i n a ( l + s i n 2 a ) "
A2-2A-8 = 0**Ae {-2,4}.
\ - tana(;„ = - s i n a ( l - s i n 2 a ) "
D o d o u „ = a ( - 2 ) " + 6.4". V i uo = 0, ui = 6 n e n t a c 6 h ? I
Un = - s i n a [(1 + sin 2 a ) " - ( 1 - s i n 2 a ) " ] •.W)!) ^
<:> < f ,Vn = 0 , 1 , 2 , . , .
i a+ b= 0 ^ / a = - l Vn = - cos a [(1 + sin 2 a ) " 4- (1 - s i n 2 a ) " ] ,
\+ 4 6 - 6 ^ \ = 1.
T i t d o u„ = - ( - 2 ) " + 4 " , s u y r a h u y 9 . Bdng phuong phdp treri fa c6 the' tim du<lc so hang tong qudt cua
i day so cho bdi Un+i = + bvn-, I'n+i = cvn + d u „ . ,.,
Vu = un+i - 3un = 2 ( - 2 ) " + 4 . 4 " - 3 [ 4 " - ( - 2 ) " ] = 4 " + 5 ( - 2 ) " .
a i t o a n 1 2 2 . Cho ba day so ( x „ ) , ( 2 / , , ) , (2,,) xdc dmh nhu snu:
V a y so l i a n g t o n g q u a t c i i a h a i d a y so d a c h o l a
( Xxo =
O = 4, y{)
1, 2n == i.1
y^) == i,2,Zn I
u„ = 4 " - ( - 2 ) " , = 4" + 5(-2)". x„ = 2 0 x „ _ i + 362/,,-1 + oZn-i
yn = 12x„_i + 262/n-i + 2 z „ - i
B a i t o a n 1 2 0 . Tim x „ , y „ , biet Zn = 6 x „ _ i + 2/„-i + 2 5 z „ _ i , n > 1.
92
93
1.3.6 H e phifdng t r i n h s a i p h a n t u y e n t i n h v d i h e s6 h k n g . on—1
a p s o . Vai m o i n = 1, 2 , . . . , t h i x „ = 2 " - \„ = 2
T r o n g m u c n a y t a c h i i y e n x e t h§ p h u d n g t r i n h sai p h a n d a n g
a i t o a n 1 2 1 . Cho hai day so ( u „ ) vd (w„) nhu sau
( Xn+l = pXn + qyn, = a
_ 0^ = cos a , Un+\ 2i)„ sin^ a, v„+i = v„ + 2u„ cos^ a ( V n €
\ = r x n + sy„, yi =b.
C a c h giai. i a i . V d i m p i so A t a d e u t o
C a c h 1. T u d n g t u n l i i r d a l a m d each '2 c u a m u c 2.10.2: X a c d i n h so h a n g
t 6 n g q u a t c i i a d a y so p h a n t u y e n t h i h (d t r a n g 354). Un+i + Aw„+i = Un + 2v„ siu^ a + A [v„ + 2u„ cos^ a)
lUdt l a y A = t a n a , A = - t a n a t a difdc
V a y Un+-2 = 2u„+i + 8u„. P h U d n g t r i n h d a c t r u n g
f u,i + t a n a n , , = s i n a ( l + s i n 2 a ) "
A2-2A-8 = 0**Ae {-2,4}.
\ - tana(;„ = - s i n a ( l - s i n 2 a ) "
D o d o u „ = a ( - 2 ) " + 6.4". V i uo = 0, ui = 6 n e n t a c 6 h ? I
Un = - s i n a [(1 + sin 2 a ) " - ( 1 - s i n 2 a ) " ] •.W)!) ^
<:> < f ,Vn = 0 , 1 , 2 , . , .
i a+ b= 0 ^ / a = - l Vn = - cos a [(1 + sin 2 a ) " 4- (1 - s i n 2 a ) " ] ,
\+ 4 6 - 6 ^ \ = 1.
T i t d o u„ = - ( - 2 ) " + 4 " , s u y r a h u y 9 . Bdng phuong phdp treri fa c6 the' tim du<lc so hang tong qudt cua
i day so cho bdi Un+i = + bvn-, I'n+i = cvn + d u „ . ,.,
Vu = un+i - 3un = 2 ( - 2 ) " + 4 . 4 " - 3 [ 4 " - ( - 2 ) " ] = 4 " + 5 ( - 2 ) " .
a i t o a n 1 2 2 . Cho ba day so ( x „ ) , ( 2 / , , ) , (2,,) xdc dmh nhu snu:
V a y so l i a n g t o n g q u a t c i i a h a i d a y so d a c h o l a
( Xxo =
O = 4, y{)
1, 2n == i.1
y^) == i,2,Zn I
u„ = 4 " - ( - 2 ) " , = 4" + 5(-2)". x„ = 2 0 x „ _ i + 362/,,-1 + oZn-i
yn = 12x„_i + 262/n-i + 2 z „ - i
B a i t o a n 1 2 0 . Tim x „ , y „ , biet Zn = 6 x „ _ i + 2/„-i + 2 5 z „ _ i , n > 1.
92
93
Giai. X6t x„ + ty^ = (20 + 12t)x„_i + (36 + 26t)y„-i + (3 + 2t)z„.i. Chpn t _ ^;.2" = 452(z„-2 - = ••• = 45"(zo - ^^.2°) =
sao cho
^ 36 + 26t 18 + 13t ^2 „ r t = 2 Ta da tim dUdc
*=20Tl2^^^ = -10T6r^^' -3^-^« = « ^ 49.45" - 6.2" 98.45" - 12.2"
Zn =
43 43
Vdi t = taco 3(98.45" - 12.2") ^„ 147.45" + 25.2"
"^"^ 2:43 "^^ " 43 •
3 3 3
Do do x„-yn-zn = 2".
Xn - ^Vn = 2(X„_1 - -J/„_i) = 22(x„_2 - - y „ - 2 )
= --- = 2 " ( x o - ^ y o ) = 2 " ( 4 - | . 2 ) = 2". Bki todn 123. Cho ba day so (x„), (|/„), (z„) xdc (f?n/i nhu sau:
{
xo = 12, yo = 8, zo = 16
x„ = 30x„_i + 21y„_i - 21z„_i
Ta da nh?in diTdc x„ = -y„ + 2". Tiep tyc x6t y„ = 14x„_i + 23y„-i - 14z„_i
z„ = 28x„-i + 28y„-i - 19z„-i, n > 1.
J/n + ti2„ = (12 + 6u)x„-i + (26 + u)y„_i + (2 + 25u)x„_i.
Hay chvcng minh
Chpn u sao cho
2 + 25u 2 „ „ x„;2^"+2, y„;2*"+3, z„;2^"+^ x„ ;2^"+', y„ ;?2^"+^ z„ ;2^"+^
u = -r^ <=>u'' + u - 2 = 0 ^ u = 1
26 + u u = -2.
Giai. Xet x„ + fy„ = (30 + 14t)x„_i + (21 + 23<)yn-i - (21 + 140^n-i- Ta
Vdi u =^ -2, ta c6 chpn t sao cho
=>.2n = 10j/„-i + 6.2"-i + 252„_i y„ + uz„ = (14 + 28u)x„_i + (23 + 28u)y„_i - (14 + 19u)2„_i.
Chpn u sao cho
=>z„ = 202„_i + 3.2" + 25z„_i ={. r„ - 45z„_i = 3.2". (*)
r«=-l
Ta can chpn v sao cho u= 28u^ + 42u + 14 = 0
23 + 28u . "'-2-
3.2" = t;(2" - 45.2"-i) 6 = t;(2 - 45) t; = — ^ .
43
g Vdiu = - i , tac6
Nhu v§y, vdi u = - —, tit (*) ta c6
Vn - 2^" = 9 ^ y „ - i - i ^ - i ) = - = 9 " (yo-^^o)=o.
- 45z„-i = z;(2" - 45.2"-^) z„ - v.2" = 45(z„_i - i;.2"-i)
95
94
Giai. X6t x„ + ty^ = (20 + 12t)x„_i + (36 + 26t)y„-i + (3 + 2t)z„.i. Chpn t _ ^;.2" = 452(z„-2 - = ••• = 45"(zo - ^^.2°) =
sao cho
^ 36 + 26t 18 + 13t ^2 „ r t = 2 Ta da tim dUdc
*=20Tl2^^^ = -10T6r^^' -3^-^« = « ^ 49.45" - 6.2" 98.45" - 12.2"
Zn =
43 43
Vdi t = taco 3(98.45" - 12.2") ^„ 147.45" + 25.2"
"^"^ 2:43 "^^ " 43 •
3 3 3
Do do x„-yn-zn = 2".
Xn - ^Vn = 2(X„_1 - -J/„_i) = 22(x„_2 - - y „ - 2 )
= --- = 2 " ( x o - ^ y o ) = 2 " ( 4 - | . 2 ) = 2". Bki todn 123. Cho ba day so (x„), (|/„), (z„) xdc (f?n/i nhu sau:
{
xo = 12, yo = 8, zo = 16
x„ = 30x„_i + 21y„_i - 21z„_i
Ta da nh?in diTdc x„ = -y„ + 2". Tiep tyc x6t y„ = 14x„_i + 23y„-i - 14z„_i
z„ = 28x„-i + 28y„-i - 19z„-i, n > 1.
J/n + ti2„ = (12 + 6u)x„-i + (26 + u)y„_i + (2 + 25u)x„_i.
Hay chvcng minh
Chpn u sao cho
2 + 25u 2 „ „ x„;2^"+2, y„;2*"+3, z„;2^"+^ x„ ;2^"+', y„ ;?2^"+^ z„ ;2^"+^
u = -r^ <=>u'' + u - 2 = 0 ^ u = 1
26 + u u = -2.
Giai. Xet x„ + fy„ = (30 + 14t)x„_i + (21 + 23<)yn-i - (21 + 140^n-i- Ta
Vdi u =^ -2, ta c6 chpn t sao cho
=>.2n = 10j/„-i + 6.2"-i + 252„_i y„ + uz„ = (14 + 28u)x„_i + (23 + 28u)y„_i - (14 + 19u)2„_i.
Chpn u sao cho
=>z„ = 202„_i + 3.2" + 25z„_i ={. r„ - 45z„_i = 3.2". (*)
r«=-l
Ta can chpn v sao cho u= 28u^ + 42u + 14 = 0
23 + 28u . "'-2-
3.2" = t;(2" - 45.2"-i) 6 = t;(2 - 45) t; = — ^ .
43
g Vdiu = - i , tac6
Nhu v§y, vdi u = - —, tit (*) ta c6
Vn - 2^" = 9 ^ y „ - i - i ^ - i ) = - = 9 " (yo-^^o)=o.
- 45z„-i = z;(2" - 45.2"-^) z„ - v.2" = 45(z„_i - i;.2"-i)
95
94
Nhu vay ta da c6 x-„ = ^i/„, ?/„ = ^•^n- Thay vao
^„ = 24"+^
Xac dinh gidi han cua day so
Tii day suy ra
iTrong bai nay ta se trinh bay dinh nghia gidi han day so, gidi han rieng, tieu
I thuaii Caiichy va mot so bai toiin ap dung. Dc lam ditdc cac bai toan 6 bai
inay b^n dpc can phai nam viing, higu ban chat va y nghia trUc quern ciia cac
Idinh nghia, tinh chat.
iTritcic khi neu dinh nghia gidi han day so, ta xet bai toan sau.
96 97
Nhu vay ta da c6 x-„ = ^i/„, ?/„ = ^•^n- Thay vao
^„ = 24"+^
Xac dinh gidi han cua day so
Tii day suy ra
iTrong bai nay ta se trinh bay dinh nghia gidi han day so, gidi han rieng, tieu
I thuaii Caiichy va mot so bai toiin ap dung. Dc lam ditdc cac bai toan 6 bai
inay b^n dpc can phai nam viing, higu ban chat va y nghia trUc quern ciia cac
Idinh nghia, tinh chat.
iTritcic khi neu dinh nghia gidi han day so, ta xet bai toan sau.
96 97
3n + 1 _ ^ luc ndy ta noi tdp A bi chdn tren.
C) |x„ - 1| < £
3n 3n , So X duac goi Id mot can dudi cua tap A neu vdi mQi a e A ta cd x < a.
1 lilc ndy ta ndi tap A bi chan dudi.
|x„ - 1| < e t h i n phai la so ti^ nhien va n > tiic la neu d^t A; = 1 +
3i • Can tren be nhdt {neu cd) cua tap A duac goi la can tren dung cua tap hap
thi ne {k,k+l,k + 2,...}. ^ ki hieu Id sup A. Cdn dudi Idn nhdt {neu cd) cua tdp A duac ggi la can
dudi diing cua tdp hcjp A, ki hi^u la mi A.
N h a n xet 1. TH cdu a) ta thay khoang each tic cdc so hq,ng X334, X 3 3 5 , 1 3 3 6 , . . .
den 1 be han 0,001. Tit cdu b) ta thay khoang each tii cdc so hQ,ng Lifti y- s u P ^ CO the khong thuQC A. Neu sup>l thupc A t h i do chinh la gia
t r i 16n uhat cua A, k i hi§u la m a x ^ . Tuong ti^, inf y l c6 the khong thupc A.
2:3333334, 2:3333335, X3333336, X3333337, . . . N l u inf A thupc A t h i do chinh la gia t r i nho uhat ciia A, k i hi?u la m i n A.
Chang h^n, v6i A = (a; 6) t h i s u p > l = 6 va inf A = a; vdi A = [a; 6] t h i
den 1 be han 0,0000001. Tic cdu c) ta thay khoang each tic cdc so hang
sup A — b = max A va inf A = a = m i n A; vdi
Xk,Xk+i,Xk+2, • • • den 1 be han e. Nhu vdy khi n cdng Idn thi khoang cdch tie
Xn den 1 {tiic Id |x„ - 1|) cdng uho vd muon nho bao nhieu cUng duac miin
Id n dil I6n. A-U'-'- i ]
^" \^'2'3'-'n'-7
D i n h n g h i a 1. Ta noi ring day so ( x „ ) cd gidi han hHu han Id so a (ky hieu
thi inf >l = 0 va sup .4 = 1.
Id lira x„ = a) neu vdi mqi s6 duang e eho trade {nho bao nhieu tiiy y),
D i n h ly 1. Tap con khdc rong A cua R neu bi chdn tren thi cd sup A, neu
ton tg,i mot so tiC nhien no sao cho: |x„ - a\ £,Vn > no.
bi chdn dxCdi thi cd inf A.
N h a n xet 2. |x„ - a| < £,Vn > no cd nghia la khoang cdch tic
D i n h ly 2 (Dac t n t i i g n i a can tren dung va can dudi dung).
Xnoj ^na+lt Xn„+2, Xng+S, • ••
giaa x„ vd a {tiic Id |x„ - a|) be bao nhieu eUng duac mien Id n dH Idn. m^inf^^l "'^^'^^^^
ni < x,^x € A
Ve > 0, 3a € A sao cho a <m + e.
D i n h n g h i a 2. Ddy so ( x „ ) duac got Id hoi tu neu ton tai a G R sao cho TVong thuc hanh t a thitdng ai) dung dinh ly sau: '(lis
l i m x„ = a. Khi do ta con noi ddy so (x„) hoi ty. ve a. Mgt ddy so khong
n—*+oo D i n h l y 3. Cho H) ^ A c R.
hoi tu goi Id ddy so phdn ky.
• Niu tap hap A hi chdn tren thi ton tq,i ddy so {xn)^^i trong A sao cho
D i n h n g h i a 3. Ta noi rdng ddy so (x„) dan tdi duang vd cifc {ky hieu Id lim x„ = sup^l.
n~>+oo
^ l i m ^ X n = +oo) neu vdi moi so dicang M {Idn bao nhieu ciing duac) ton tQ.i • Niu tdp hap A bi chdn dudi thi ton tg.i ddy so {xn)n=i t'^ong A sao cho
mot so tii nhien no sao cho x„ > M , Vn > no- lim X,,= inf y l .
D i n h n g h i a 4. Ta noi rdng ddy so (x„) dan tdi dm vd cUc {ky hieu la C h u m g n i i n h . Ta cln'tug niinh plian sau, cou phan dau ditpc ticn hanh tudng
lim x„ = -oo) neu vdi mSi so dm m {nho bao nhieu cUng duac) ton <a« tu. Theo dac t r i n i g cua inf A, vdi mpi n = 1,2,..., ton t ^ i x„ e sao cho:
giaa x„ vd a {tiic Id |x„ - a|) be bao nhieu eUng duac mien Id n dH Idn. m^inf^^l "'^^'^^^^
ni < x,^x € A
Ve > 0, 3a € A sao cho a <m + e.
D i n h n g h i a 2. Ddy so ( x „ ) duac got Id hoi tu neu ton tai a G R sao cho TVong thuc hanh t a thitdng ai) dung dinh ly sau: '(lis
l i m x„ = a. Khi do ta con noi ddy so (x„) hoi ty. ve a. Mgt ddy so khong
n—*+oo D i n h l y 3. Cho H) ^ A c R.
hoi tu goi Id ddy so phdn ky.
• Niu tap hap A hi chdn tren thi ton tq,i ddy so {xn)^^i trong A sao cho
D i n h n g h i a 3. Ta noi rdng ddy so (x„) dan tdi duang vd cifc {ky hieu Id lim x„ = sup^l.
n~>+oo
^ l i m ^ X n = +oo) neu vdi moi so dicang M {Idn bao nhieu ciing duac) ton tQ.i • Niu tdp hap A bi chdn dudi thi ton tg.i ddy so {xn)n=i t'^ong A sao cho
mot so tii nhien no sao cho x„ > M , Vn > no- lim X,,= inf y l .
D i n h n g h i a 4. Ta noi rdng ddy so (x„) dan tdi dm vd cUc {ky hieu la C h u m g n i i n h . Ta cln'tug niinh plian sau, cou phan dau ditpc ticn hanh tudng
lim x„ = -oo) neu vdi mSi so dm m {nho bao nhieu cUng duac) ton <a« tu. Theo dac t r i n i g cua inf A, vdi mpi n = 1,2,..., ton t ^ i x„ e sao cho:
V i d u . Xet day so {x„};t^^i. Khi do day {x„};^~ la day con cua chinh n6 v6i Khi do 0 < 1/3 - Q | < 6„ - a„, Vn = 1, 2,... Ma lim (6„ - a„) = 0 nen suy
cac chi so n/t = k. Day so {x2n}t=i i^^^ so X 2 , X 4 , x e , . . . ) la mOt day n—•+00
con ciia {x„}^rj. Day so {x2n-i}n=i i^^^ la day so x i , X 3 , X 5 , . . . ) la mot day •"^ 1/3 - a| = 0 <^ a =
con ciia { x „ } + ~ . Hal day so { x 2 n } ; t ~ i . {x2n-i}n=i ^^"^^ S^' hai day con Bai toan 2 (Bolzano-Weierstrass). Tic mQt day hi ch^n bat Id (x„) deu c6
ke nhau ciia day {x„}|^f^. the trich ra mot day con (x„j^ hqi ty,.
D i n h nghia 7. Neu day con {x„^}^ {cua day so {x„}„) hQi ty. thi gidi h^n Chufng m i n h . Gia sii ton t ^ i a e K va 6 € R sao cho a < x„ < 6,Vn e N * .
cua no duac gQi Id gidi hQ.n rieng cua day so {x„}„. Ta ap dimg thuat toan chia doi lien tiep doan [a; 6]. Chia doan [a; b] thanh
hai doan bang nhau. Khi do it nhat mot trong hai doan con phai chufa v6
V i d u . X6t day so {x„}+~i vdi x„ = (-1)" , Vn = 1,2,... Khi do day so nay
so so hang ciia day so (x„). Ta k i hi^u do?in do la A j = [ai;6i]. Neu ca hai
khong CO gidi h ^ , tuy nhien 1 va - 1 la c ^ g i d i hg,n rieng ciia { x „ } ^ ^ , vi
doan con dcu chita v6 s6 so hang ciia day so (x„) thi k i hi^u A i la doan tiiy
Hm X2„ = 1 va lira X 2 n - i = - 1 -
n—+oo n—»+oo y dUdc chpn trong hai doan do. Lai chia doan A i thanh hai doan bang nhau;
it nhat mot trong chung phai chiia vo so phan tii ciia day (x„), ta gpi doan
D i n h nghia 8. Gidi hQ.n rieng Idn nhat cua day so {x„}„ duac ggi la gidi do la A 2 , . . . Tiep tuc mai qua trinh tren ta dUdc day doan thit:
han tren cua no va H hi$u Id lim x„ (hay lim supx„). Gidi hg.n rieng be
n->+oo n—+c» [o; 6] D A i D A 2 D • • • D A„ D • • •
nhat cua day so {x„}„ diiac goi la gidi han dudi cua no vd ki hieu Id lim x„
trong do
{hay lim inf x„)
n-»+oo
A* = k ; bk], bk-ak = — 0 khi fc + 0 0 . M
Quy i*dc. Neu sup {x„, X n + i , . . . } = +00 vdi mpi n thi lim x„ = +00. Neu
n—•+(» ,^ Theo dinh ly Cantor, c6 duy nhat mpt so a thupc mpi doan [a„; 6„] va
inf {x„, x „ + i , . . . } = - 0 0 vdi mpi n thi lim x„ = - 0 0 .
n-»+oo :(
lim a„ = lim 6„ = a. T
n—t+oo n—>+oo
D i n h l y 4 (Cantor). Cho [ a i ; 6 i ] , (02; 6 2 ] , . . . , [a„; 6 „ ] , . . . Id mot day doan
that dan {tvCc la [a„+i;6„+i] C [a„;fe„ ,Vn =1,2,..., vd lim {b„ - a„) = 0). Ta rut ra mpt day con (x„^)^ ciia day s6 (x„) nhu sau: TVong A i lay mpt
n->+oo phan tii bat ki, ki hieu la x„i. Trong A 2 lay mpt phan tuf x„2 sao cho n2 > n i
Khi do ton tai duy nhat mot diem a thuoc moi doan [a„; 6„]. (ro rang bap gid cung Iain duuc dieu do vi rkng troug A 2 c6 v6 so phan tut
ciia day so (x„)). Tiep tuc mai qua trinh do, ta dUdc day con (x„^);t
Chufng m i n h . Ta c6 (x„). Vi n/fc > fc nen x„^ e A„^ C Afc. Suy ra
ai <a2 < - < a „ < •••<6„<-••<62<6i,Vn = l,2,... at < x „ , <6fc,Vfc= 1,2,...
V^y day so {a„} tang va h\n tren nen hgi ty. Gpi lim a„ = a. Khi do
n—>+oo Nhung lim ak = lim bk = a nen lim Xn,, = a. D6 la dieu phai chiing minh.
k-—oo fc—>oo fc—>oo
On<a,Vn = l,2,...
D i n h ly 5. Moi day so thyic (x„) deu cd gidi han tren vd gidi han dudi.
Vi a„ < 6fc,Vn= 1,2,... i nen a = lim a„ < 6^ (VA: = 1,2,...) Do do
Chufng m i n h .
; a„<Q<6„,Vn=l,2,...
Cach 1 . Ta chiing minh si; ton gidi han tren, trUdng hpp gidi h^n dudi
100
D i n h nghia 6. Day con {xn^}^. cua day so {x„}„ Id rnqt day md cdc phdn
Tvfghia la n thupc mpi doan [a„; 6„]. Tiep theo ta chiing minh a la duy nhat.
cua no dMc trich til day {x„}„ ra, trong do cdc chi .16 thoa man dieu
Gia sur rang (3 cung thuoc moi d o ^ [a„; 6„], nghia la
lim n/t =
fc—+00 + 0 0 , n i < 712 < • • < riit < «fc+i < • • • an<,a<6„,Vn=l,2,...
V i d u . Xet day so {x„};t^^i. Khi do day {x„};^~ la day con cua chinh n6 v6i Khi do 0 < 1/3 - Q | < 6„ - a„, Vn = 1, 2,... Ma lim (6„ - a„) = 0 nen suy
cac chi so n/t = k. Day so {x2n}t=i i^^^ so X 2 , X 4 , x e , . . . ) la mOt day n—•+00
con ciia {x„}^rj. Day so {x2n-i}n=i i^^^ la day so x i , X 3 , X 5 , . . . ) la mot day •"^ 1/3 - a| = 0 <^ a =
con ciia { x „ } + ~ . Hal day so { x 2 n } ; t ~ i . {x2n-i}n=i ^^"^^ S^' hai day con Bai toan 2 (Bolzano-Weierstrass). Tic mQt day hi ch^n bat Id (x„) deu c6
ke nhau ciia day {x„}|^f^. the trich ra mot day con (x„j^ hqi ty,.
D i n h nghia 7. Neu day con {x„^}^ {cua day so {x„}„) hQi ty. thi gidi h^n Chufng m i n h . Gia sii ton t ^ i a e K va 6 € R sao cho a < x„ < 6,Vn e N * .
cua no duac gQi Id gidi hQ.n rieng cua day so {x„}„. Ta ap dimg thuat toan chia doi lien tiep doan [a; 6]. Chia doan [a; b] thanh
hai doan bang nhau. Khi do it nhat mot trong hai doan con phai chufa v6
V i d u . X6t day so {x„}+~i vdi x„ = (-1)" , Vn = 1,2,... Khi do day so nay
so so hang ciia day so (x„). Ta k i hi^u do?in do la A j = [ai;6i]. Neu ca hai
khong CO gidi h ^ , tuy nhien 1 va - 1 la c ^ g i d i hg,n rieng ciia { x „ } ^ ^ , vi
doan con dcu chita v6 s6 so hang ciia day so (x„) thi k i hi^u A i la doan tiiy
Hm X2„ = 1 va lira X 2 n - i = - 1 -
n—+oo n—»+oo y dUdc chpn trong hai doan do. Lai chia doan A i thanh hai doan bang nhau;
it nhat mot trong chung phai chiia vo so phan tii ciia day (x„), ta gpi doan
D i n h nghia 8. Gidi hQ.n rieng Idn nhat cua day so {x„}„ duac ggi la gidi do la A 2 , . . . Tiep tuc mai qua trinh tren ta dUdc day doan thit:
han tren cua no va H hi$u Id lim x„ (hay lim supx„). Gidi hg.n rieng be
n->+oo n—+c» [o; 6] D A i D A 2 D • • • D A„ D • • •
nhat cua day so {x„}„ diiac goi la gidi han dudi cua no vd ki hieu Id lim x„
trong do
{hay lim inf x„)
n-»+oo
A* = k ; bk], bk-ak = — 0 khi fc + 0 0 . M
Quy i*dc. Neu sup {x„, X n + i , . . . } = +00 vdi mpi n thi lim x„ = +00. Neu
n—•+(» ,^ Theo dinh ly Cantor, c6 duy nhat mpt so a thupc mpi doan [a„; 6„] va
inf {x„, x „ + i , . . . } = - 0 0 vdi mpi n thi lim x„ = - 0 0 .
n-»+oo :(
lim a„ = lim 6„ = a. T
n—t+oo n—>+oo
D i n h l y 4 (Cantor). Cho [ a i ; 6 i ] , (02; 6 2 ] , . . . , [a„; 6 „ ] , . . . Id mot day doan
that dan {tvCc la [a„+i;6„+i] C [a„;fe„ ,Vn =1,2,..., vd lim {b„ - a„) = 0). Ta rut ra mpt day con (x„^)^ ciia day s6 (x„) nhu sau: TVong A i lay mpt
n->+oo phan tii bat ki, ki hieu la x„i. Trong A 2 lay mpt phan tuf x„2 sao cho n2 > n i
Khi do ton tai duy nhat mot diem a thuoc moi doan [a„; 6„]. (ro rang bap gid cung Iain duuc dieu do vi rkng troug A 2 c6 v6 so phan tut
ciia day so (x„)). Tiep tuc mai qua trinh do, ta dUdc day con (x„^);t
Chufng m i n h . Ta c6 (x„). Vi n/fc > fc nen x„^ e A„^ C Afc. Suy ra
ai <a2 < - < a „ < •••<6„<-••<62<6i,Vn = l,2,... at < x „ , <6fc,Vfc= 1,2,...
V^y day so {a„} tang va h\n tren nen hgi ty. Gpi lim a„ = a. Khi do
n—>+oo Nhung lim ak = lim bk = a nen lim Xn,, = a. D6 la dieu phai chiing minh.
k-—oo fc—>oo fc—>oo
On<a,Vn = l,2,...
D i n h ly 5. Moi day so thyic (x„) deu cd gidi han tren vd gidi han dudi.
Vi a„ < 6fc,Vn= 1,2,... i nen a = lim a„ < 6^ (VA: = 1,2,...) Do do
Chufng m i n h .
; a„<Q<6„,Vn=l,2,...
Cach 1 . Ta chiing minh si; ton gidi han tren, trUdng hpp gidi h^n dudi
100
<!ir0c lap luaii tirdng tir. Ncu day (x„) khong bj chftn t r e n t h i l i m
Xn — +00. con (xfc„)„ ciia day (x„) sao cho l i m Xfc„ = I. V i xfc„ < 6^,., Vn € N * nen
n—'+00 n—•+00
Neu day so { x „ } bj c h j n tren bdi so M vk vdi mpi A < M , doan [ A ; M ] qua gidi han t a dupc I < b. V$.y chi can chiing to b ciing la mpt gidi han
chi cliiia khong qua mot so liQu h^n so hang ciia day { x „ } t h i 3no € N * rieng ciia day (x„). Tdt dinh nghia cua 61 suy ra rang t o n tai phan t i i X j j
cua day so (x„) sao cho 61 - 1 < Xij < 61. Gia suf J2 la mpt so nguyen Idn
sac cho x,i < A , V n > no. Trong trUdng hpp nay l i m x „ = - 0 0 , suy ra
hdn i\. V i bj^ = sup { x j ^ , arj^+i,...} nen ton tgi so nguyen 12 > J2 sao cho
l i m x„ = - 0 0 . Neu day so { x „ } bj ch$n tren bdi so M va t6n t ^ i A < M
n—•+00 bh - \<^i2< ^h- Bang quy n^p ta nhan diTpc hai day so (6j„)„ wh ( x i j „ ,
sao cho doan [A; M] chuTa v6 so so h ^ n g c u a day { x „ } , t h i day ( x „ ) b i chfin.
Do do tlieo d i n h l y Bolzano-Weierstrass suy ra day { x „ } c6 i t nhat mQt gidi nhiing day con ciia (6„)„ va ( x „ ) „ sao cho 6_,„ - - < Xi„ < 6j„, Vn = 2 , 3 , . . .
han rieng. Ta k y hieu A la tap hop cac gidi han rieng hiJu h^n cua day { x „ } . Tt
( l^
Duong iihicn A 9 A h\^ tren neu ton t^i sup A. Ta se chiing minh Hien nhien l i m 6,,. =
n-.+oo
lim 6,„
T 1 - . + C X ) \ •' n)
= 6. Do do
n—+CX)
l i m Xi„ = 6. V$.y b la
lim Xn = sup A, tiic la sup A thuQC A. Vdi m p i e > 0, t o n t a i x € >1 sao cho mpt gidi han rieng ciia day (x„) va
supyl - I < X < sup>l. Um x „ = lim supx„ = l i m sup {x„, x „ + i , . . . } .
n—>+oo n—'+00 n-»+oo
(Ta Chi c4n xet x < sup A con n l u x = sup^ thi s u p ^ thuoc A va phep
Tudng tvr ta cluing m i n h dudc
Chung nnnh hoan tat). Suy ra |sup ^ - x| < | . V i x la gidi han rieng nen t6n
lim x„ = lim i n f x „ = l i m inf {x„, x „ + i , . . . } .
ta: day con ( x „ J , cua day (x„) sao cho £ m x„, = x. Do do vdi e > 0 6 tren, n—»+cx) n—>+oo n—>+oo
ton t ^ i so ty nhien m sao cho °°
C h u y 1. Tii each chiing mmh thii hai nay ta thu ducac kit qua rat quan
trong
2 hm x„ = hm s u p x „ = hm sup {x„, x „ + i , . . . }
Dodo n—'+00 n—'+00 n—»+oo
lim x„ = lim i n f x „ = h m inf { x n , x „ + i , . . . } .
n-»+oo n->+oo n—>+oo
|x„^ - sup>l| < |x„^ - x | + |x - sup>l| < I + I = e.^'^ > "1- 1
Dim nay li gidi tai sao gidi han tren cua ddy (x„) con duac ki hieu la
T i i c la l i m x „ . = sup>l. Suy ra supi4 thupc A. Do do lim x„ = sup/I. lim s u p x „ , eon gidi hg,n dudi cua ddy (x„) con diiOc ki hi^u Id l i m inf x „ .
n-»+oo n—>+oo
it—-oo n-»+oo
C a c h 2. Vdi m p i n, dat a „ = inf {x„, x „ + i , . . . } , 6„ = sup {x„, x „ + i , . . . } . K h i H e q u a 1 . Vdi moi ddy bj chdn ( x „ ) , neu x Id gidi hQ.n tren cua ddy thi
do (o„) la m p t day tang, (6„) la mpt day giam va a „ < x „ < 6„, Vn e N * (a„ Ve > 0 chi ton tq,i mpt so hHu hQ,n so hg,ng cua ddy sao cho x „ > x + e. Vdi
CO the la - 0 0 va 6„ c6 the la + 0 0 ) . moi ddy bi chdn ( x „ ) , neu x Id gidi hQ,n dudi cua ddy thi Ve > 0 chi ton t(ii
• Neu l i m 6„ = - 0 0 t h i do x „ < 6„, Vn 6 N * nen l i m x „ = - 0 0 . V§.y
n-»+oo - . n-»-i-oo mot so hHu han so hang cua ddy sao cho x „ < x - e.
Ta cung c6 the phdt biiu he qua ndy nhu sau: Vdi moi ddy hi chdn ( x „ ) , neu
liiii x„ = - 0 0 = l i m 6„ = l i m sup {x„, x „ + i , . . . } .
n—'+00 n—>+oo n—>+oo X Id gidi hg.n tren cua ddy thi Ve > 0, ton tai no € N * sao cho
x,i < X + £, Vn > no.
• Neu l i m 6„ = + 0 0 t h i day ( x „ ) khong b i chan tren. Do do ,
Neu X Id gidi hq,fi dudi cua ddy thi Ve > 0, tdn tq,i no € N * sao cho
lim x„ = + 0 0 = lim b„= lim sup{x„,x„+i,...}. x „ > X - e,Vn > no. ' i : •
m 103
<!ir0c lap luaii tirdng tir. Ncu day (x„) khong bj chftn t r e n t h i l i m
Xn — +00. con (xfc„)„ ciia day (x„) sao cho l i m Xfc„ = I. V i xfc„ < 6^,., Vn € N * nen
n—'+00 n—•+00
Neu day so { x „ } bj c h j n tren bdi so M vk vdi mpi A < M , doan [ A ; M ] qua gidi han t a dupc I < b. V$.y chi can chiing to b ciing la mpt gidi han
chi cliiia khong qua mot so liQu h^n so hang ciia day { x „ } t h i 3no € N * rieng ciia day (x„). Tdt dinh nghia cua 61 suy ra rang t o n tai phan t i i X j j
cua day so (x„) sao cho 61 - 1 < Xij < 61. Gia suf J2 la mpt so nguyen Idn
sac cho x,i < A , V n > no. Trong trUdng hpp nay l i m x „ = - 0 0 , suy ra
hdn i\. V i bj^ = sup { x j ^ , arj^+i,...} nen ton tgi so nguyen 12 > J2 sao cho
l i m x„ = - 0 0 . Neu day so { x „ } bj ch$n tren bdi so M va t6n t ^ i A < M
n—•+00 bh - \<^i2< ^h- Bang quy n^p ta nhan diTpc hai day so (6j„)„ wh ( x i j „ ,
sao cho doan [A; M] chuTa v6 so so h ^ n g c u a day { x „ } , t h i day ( x „ ) b i chfin.
Do do tlieo d i n h l y Bolzano-Weierstrass suy ra day { x „ } c6 i t nhat mQt gidi nhiing day con ciia (6„)„ va ( x „ ) „ sao cho 6_,„ - - < Xi„ < 6j„, Vn = 2 , 3 , . . .
han rieng. Ta k y hieu A la tap hop cac gidi han rieng hiJu h^n cua day { x „ } . Tt
( l^
Duong iihicn A 9 A h\^ tren neu ton t^i sup A. Ta se chiing minh Hien nhien l i m 6,,. =
n-.+oo
lim 6,„
T 1 - . + C X ) \ •' n)
= 6. Do do
n—+CX)
l i m Xi„ = 6. V$.y b la
lim Xn = sup A, tiic la sup A thuQC A. Vdi m p i e > 0, t o n t a i x € >1 sao cho mpt gidi han rieng ciia day (x„) va
supyl - I < X < sup>l. Um x „ = lim supx„ = l i m sup {x„, x „ + i , . . . } .
n—>+oo n—'+00 n-»+oo
(Ta Chi c4n xet x < sup A con n l u x = sup^ thi s u p ^ thuoc A va phep
Tudng tvr ta cluing m i n h dudc
Chung nnnh hoan tat). Suy ra |sup ^ - x| < | . V i x la gidi han rieng nen t6n
lim x„ = lim i n f x „ = l i m inf {x„, x „ + i , . . . } .
ta: day con ( x „ J , cua day (x„) sao cho £ m x„, = x. Do do vdi e > 0 6 tren, n—»+cx) n—>+oo n—>+oo
ton t ^ i so ty nhien m sao cho °°
C h u y 1. Tii each chiing mmh thii hai nay ta thu ducac kit qua rat quan
trong
2 hm x„ = hm s u p x „ = hm sup {x„, x „ + i , . . . }
Dodo n—'+00 n—'+00 n—»+oo
lim x„ = lim i n f x „ = h m inf { x n , x „ + i , . . . } .
n-»+oo n->+oo n—>+oo
|x„^ - sup>l| < |x„^ - x | + |x - sup>l| < I + I = e.^'^ > "1- 1
Dim nay li gidi tai sao gidi han tren cua ddy (x„) con duac ki hieu la
T i i c la l i m x „ . = sup>l. Suy ra supi4 thupc A. Do do lim x„ = sup/I. lim s u p x „ , eon gidi hg,n dudi cua ddy (x„) con diiOc ki hi^u Id l i m inf x „ .
n-»+oo n—>+oo
it—-oo n-»+oo
C a c h 2. Vdi m p i n, dat a „ = inf {x„, x „ + i , . . . } , 6„ = sup {x„, x „ + i , . . . } . K h i H e q u a 1 . Vdi moi ddy bj chdn ( x „ ) , neu x Id gidi hQ.n tren cua ddy thi
do (o„) la m p t day tang, (6„) la mpt day giam va a „ < x „ < 6„, Vn e N * (a„ Ve > 0 chi ton tq,i mpt so hHu hQ,n so hg,ng cua ddy sao cho x „ > x + e. Vdi
CO the la - 0 0 va 6„ c6 the la + 0 0 ) . moi ddy bi chdn ( x „ ) , neu x Id gidi hQ,n dudi cua ddy thi Ve > 0 chi ton t(ii
• Neu l i m 6„ = - 0 0 t h i do x „ < 6„, Vn 6 N * nen l i m x „ = - 0 0 . V§.y
n-»+oo - . n-»-i-oo mot so hHu han so hang cua ddy sao cho x „ < x - e.
Ta cung c6 the phdt biiu he qua ndy nhu sau: Vdi moi ddy hi chdn ( x „ ) , neu
liiii x„ = - 0 0 = l i m 6„ = l i m sup {x„, x „ + i , . . . } .
n—'+00 n—>+oo n—>+oo X Id gidi hg.n tren cua ddy thi Ve > 0, ton tai no € N * sao cho
x,i < X + £, Vn > no.
• Neu l i m 6„ = + 0 0 t h i day ( x „ ) khong b i chan tren. Do do ,
Neu X Id gidi hq,fi dudi cua ddy thi Ve > 0, tdn tq,i no € N * sao cho
lim x„ = + 0 0 = lim b„= lim sup{x„,x„+i,...}. x „ > X - e,Vn > no. ' i : •
m 103
N l u X = M thi 2.1.3 T i e u chuan Cauchy.
x„ < M , Vn = 1,2,... x„ < M + £, Vn > 1, Ve > 0.
D i n h n g h i a 9. Ta noi r&ng day so (x„)„ Id day Cauchy hodc day ca bdn
N l u X < M , ta chi can xet nhitag e > 0, dii nho sao cho x + e < M. Neu niu vdi niQi so duang e cho trudc ton tai so ty: nhien UQ sao cho
trong doan [x + e; M] c6 v6 so so h?ing cua day (x„) thi day (x„) se c6 gidi \xn - Xm\ e,Vn, m > no-
h?in rieng Idn hon x, dieu nay mau thuan v6i dinh nghla ciia x.
Nhif vay day Cauchy la mgt day sao cho tii mpt chi so no trci di thi khoang
H e q u a 2. Vdi mgi day hi ch^n (x„), neu x /d gidi hqLU tren cua day thi
Ve > 0 w VA; € N, tdn tQ.i Uk > k sao cho Xn^ > x-e. Vdi moi day hi ch&n each giaa hai phan tii bat ki deu nho hdn mot so cho trudc be tuy y. N6i
(x„), neu X la gidi han dudi cua day thi Ve > 0 m VA; € N, ton tai Uk > k each khac, day Cauchy la mot day sao cho "ttt mpt luc nao do trd di, hai
sao cho x„^ < X + e. phan tii bat ki gan nhau bao nhieu cung ditdc."
D i n h ly 7. Day (x„) c6 gidi han [hHu han hoQC ± o o ) khi vd chi khi Ve > 0, 3no € N : |x„ - a| < | , Vn > no-
Khi do hm x„ = lim s u p x „ = hm infx„. |x„ - x „ | = |(x„ - a) - - a)| < |x„ - a| + |x™ - a| < | + | = e,Vn,m > no-
r»->+oo n-.+oo n-.+oo
Suy ra (x„) la day cd ban. G i a siit (x„) la day cd ban. K h i do 3no € N sao
C h i J n g m i n h . Dieu kien can la hien nhien. G i a sii
cho
lim s u p x „ = Um inf x„ = i. \xn - Xm\ l , V n , m > no.
n-.+oo n-'+oo Suy ra |x„ - x„o+i| < 1, Vn > no. Do do
K h i do theo cax;h chiing minh thii hai ciia dinh If 5 d trang 101 ta c6 |x„| = |(x„ - x „ p + i ) + x„o+i| < |x„ - x „ , + i | + lx„o+i| < 1 + |x„o+i| ,Vn > no.
104 105
N l u X = M thi 2.1.3 T i e u chuan Cauchy.
x„ < M , Vn = 1,2,... x„ < M + £, Vn > 1, Ve > 0.
D i n h n g h i a 9. Ta noi r&ng day so (x„)„ Id day Cauchy hodc day ca bdn
N l u X < M , ta chi can xet nhitag e > 0, dii nho sao cho x + e < M. Neu niu vdi niQi so duang e cho trudc ton tai so ty: nhien UQ sao cho
trong doan [x + e; M] c6 v6 so so h?ing cua day (x„) thi day (x„) se c6 gidi \xn - Xm\ e,Vn, m > no-
h?in rieng Idn hon x, dieu nay mau thuan v6i dinh nghla ciia x.
Nhif vay day Cauchy la mgt day sao cho tii mpt chi so no trci di thi khoang
H e q u a 2. Vdi mgi day hi ch^n (x„), neu x /d gidi hqLU tren cua day thi
Ve > 0 w VA; € N, tdn tQ.i Uk > k sao cho Xn^ > x-e. Vdi moi day hi ch&n each giaa hai phan tii bat ki deu nho hdn mot so cho trudc be tuy y. N6i
(x„), neu X la gidi han dudi cua day thi Ve > 0 m VA; € N, ton tai Uk > k each khac, day Cauchy la mot day sao cho "ttt mpt luc nao do trd di, hai
sao cho x„^ < X + e. phan tii bat ki gan nhau bao nhieu cung ditdc."
D i n h ly 7. Day (x„) c6 gidi han [hHu han hoQC ± o o ) khi vd chi khi Ve > 0, 3no € N : |x„ - a| < | , Vn > no-
Khi do hm x„ = lim s u p x „ = hm infx„. |x„ - x „ | = |(x„ - a) - - a)| < |x„ - a| + |x™ - a| < | + | = e,Vn,m > no-
r»->+oo n-.+oo n-.+oo
Suy ra (x„) la day cd ban. G i a siit (x„) la day cd ban. K h i do 3no € N sao
C h i J n g m i n h . Dieu kien can la hien nhien. G i a sii
cho
lim s u p x „ = Um inf x„ = i. \xn - Xm\ l , V n , m > no.
n-.+oo n-'+oo Suy ra |x„ - x„o+i| < 1, Vn > no. Do do
K h i do theo cax;h chiing minh thii hai ciia dinh If 5 d trang 101 ta c6 |x„| = |(x„ - x „ p + i ) + x„o+i| < |x„ - x „ , + i | + lx„o+i| < 1 + |x„o+i| ,Vn > no.
104 105
CO m o t d a y c o n d d n d i c u . V a y n c u (xn) la day cO b a n t h i t o n t^i (xnfc)^ l a day
p a i t o a n 4 . Chting minh rhng neu ^ h m ^ x „ = a ud ^ h m ^ Vn = b thi
c o n c i i a d a y ix„)^ sao c h o (a;„j, )j. d o n d i o i i v a b i chSn. D o d o ixni,)i^ la day
h p i t u , t i i c l a 3 a G R sao c h o l i m Xn,, — a. T a se chufng m i n h l i m x „ = a. lim m i n { x „ , 2/„} = m i n { a , 6}.
n—>+oo
n—>+oo
C h o e > 0 t u y y. K h i d o 3no 6 N sao c h o
G i a i . K h o n g m a t t i n h t d n g quat, t a gia thiet rang a<b.
T r t ' c ' n g h d p 1: a < b. C h p n e > 0 d i i n h o sao c h o a + £ < b - e ( h a y
a + 2e <b). T h e o d i n h n g h i a g i d i h a n d a y so s u y r a 3no € N sao c h o
M a t k h a c , d o l i m x „ . = a n e n 3nfc„ > no sao cho < - . Do do
*:->oo x „ < a + £ < 6 - £ < y „ , V n > no.
\Xn - a\ i^n - Xn,J + {Xn,^ - a)
D o d o m i n { x „ , y „ } = x „ , V n > n o , v a tiir d o s u y r a
<
Xn - X. "«=0 lim
n—'+oo
min{x„,y„}= l i m x „ = a = m i n { a , 6}.
n—+oo
* '
Vay l i m a;„ = a.
n—>+oo TriTcJng h d p 2 : a = 6. V d i m p i £ > 0, 3no e N sao c h o v d i m p i n > no t a
deu CO |x„ - a| < £ v a |?/„ - a\ e ( d o a = b). D o d o
B a i t o a n 3 . Chitng minh r&ng neu l i m x „ = a ud l i m Un = b thi ChUng minh rhng day so {xn)n=i gidi h(m hHu hm khi n t&ng len vo han.
n-*+oo n—•+00
3 3
lim max{a;„,2/„} = m a x { a , 6}. G i a i . T i r (*) x„+2 +
t a c6: -x„+i > x„+i + - x „ , Vn = 1,2,... (1)
n—•+0O
3
G i a i . K h o n g m a t ti'nh t o n g quat, t a gia t h i e t r^ng a<b. Vdi m p i n = 1 , 2 , . . . t a d a t x „ + i + - x „ = 2/„, k h i d o t i l (1) t a c6:
T r t r d n g h d p 1: a < b. C h p n e > 0 d i i n h o sao c h o a + e < b - e ( h a y
Vn+i > y n , V n = 1,2,... (2)
a + 2£ < 6). T h e o d i n h n g h i a g i d i h a n d a y s6 s u y r a BUQ e N sao c h o
Vay l i m a;„ = a.
n—>+oo TriTcJng h d p 2 : a = 6. V d i m p i £ > 0, 3no e N sao c h o v d i m p i n > no t a
deu CO |x„ - a| < £ v a |?/„ - a\ e ( d o a = b). D o d o
B a i t o a n 3 . Chitng minh r&ng neu l i m x „ = a ud l i m Un = b thi ChUng minh rhng day so {xn)n=i gidi h(m hHu hm khi n t&ng len vo han.
n-*+oo n—•+00
3 3
lim max{a;„,2/„} = m a x { a , 6}. G i a i . T i r (*) x„+2 +
t a c6: -x„+i > x„+i + - x „ , Vn = 1,2,... (1)
n—•+0O
3
G i a i . K h o n g m a t ti'nh t o n g quat, t a gia t h i e t r^ng a<b. Vdi m p i n = 1 , 2 , . . . t a d a t x „ + i + - x „ = 2/„, k h i d o t i l (1) t a c6:
T r t r d n g h d p 1: a < b. C h p n e > 0 d i i n h o sao c h o a + e < b - e ( h a y
Vn+i > y n , V n = 1,2,... (2)
a + 2£ < 6). T h e o d i n h n g h i a g i d i h a n d a y s6 s u y r a BUQ e N sao c h o
3 e
Fno + l - «i < J F n o + (5) Tir 2 u „ + 2 < W n + i + Wn suy ra max {u„, u„+i} > u „ + 2 . M a ' '' ^^
8'
I , 3 , , £ clo(5) /3 m a x { u „ , u „ + i } > u„+i
kno+Z - «l < 4 F n o + 1 ~ ^1 + 8 1 4 (6)
^ - - ^ 1 + 4-8 + 8 nen m a x { u „ , u „ + i } > m a x { u „ + i , u „ + 2 } - Hay Vn > Vn+i- Vay day so (?;„) la
I , 3 , e do(6) /3 dav so giam va b i chan non oo hoi t u . Dat l i m Vn = a. Ta se chiing m i n h
n->+oo
Fno+3 - a| < J Fno+2 ~ " I + § Xno - «l + 8
\4/ •^4 + ^ lim u„ = a. V i l i m i>„ = a nen V£ > 0, 3no 6 N*: |w„ - a\ - , Vn > no.
n-»+oo (I—•+0O 3
A:-l /2Nfc-2
Tiic la V£ > 0, 3no € N* : a - I < ?;„ < a + |, Vn > no. (1)
\Xno+k " " I < (^] l^no ~ ° l + I
+ V4/ Lay A; b i t ky sao cho A; > no + 1, k h i do A; - 1 > no. Vay tijt (1) t a c6:
V k - i < a + - • V i V k - i = max{ufc_i,u/t} nen U k - i < V j t - i < « + o - (2)
£ £ £
1 - • Trudng hop 1: Uk > a - - . K h i do v i Vk > Uk nen a - - < Ufc < iifc < a + - .
/3\ e \4y 3 3 3
Vay |x„„+fc - a| < ,VA; = 1,2,... Suy ra buy ra
\uk - a| < - , VA; > no + 1 ^ l i m u„ = a.
3 n-»+oo
Icm. Dimi nay co nghia la |x„ - a\ e, vdi n du Idn. Tom lai vdi moi £ > 0 Tix gia thiet t a c6 Uk > 2uk+i - u j t - i . Do do t i i (2) va (3) t a c6:
t h i |a;„ - a| < £ vdi n du Idn, tiic la Um x„ = a. Vay day so ( x „ ) hoi t u .
n—•+0O Uk > 2uk+i - Ufc-i ^ 2 (a - 0 - + I j = a - £.
B a i t o a n 6. Cho {x„},"^^ /a mot day so bj chan va thoa man dieu kien:
V§,y trong trirdng hdp 2 nay t a c6 a - £ < u*; < a - ^ < a - £. Do do vdi m p i
1 2 o
Xn+2 < -^Xn+l + - X „ , Vn = 1, 2, . . . so t u nhien A; > no + 1, t a c6 lu^ - a| < £, suy ra l i m u„ = a.
Trong m c i trudng hop t a deu c6 lim = a, nghia la day so da cho hoi t u .
Ch^g minh rdng day so {xn}n=i co gidi han hHu han khi n tang len v6 han. n—>+oo
108 109
Do do voii luoi n > no t a c6: g a i t o a n 7 (Dg t h i hoc sinh gioi quoc gia nSm 1988). Cho { u „ } ^ ^ la mQt
day so hi chan, thoa man dieu kien:
3 7a
z>\yn~b\ 2u„+2 < Un+1 + u „ , V n = 1,2,...; |u„| < M , Vn = 1,2,...
4 4
CO nhdt thiet hoi tii khong ? j^}-'
(a;„+i -a) + -{xn- a) > \Xn+l - a\ -\xn - a\.
3 e
Fno + l - «i < J F n o + (5) Tir 2 u „ + 2 < W n + i + Wn suy ra max {u„, u„+i} > u „ + 2 . M a ' '' ^^
8'
I , 3 , , £ clo(5) /3 m a x { u „ , u „ + i } > u„+i
kno+Z - «l < 4 F n o + 1 ~ ^1 + 8 1 4 (6)
^ - - ^ 1 + 4-8 + 8 nen m a x { u „ , u „ + i } > m a x { u „ + i , u „ + 2 } - Hay Vn > Vn+i- Vay day so (?;„) la
I , 3 , e do(6) /3 dav so giam va b i chan non oo hoi t u . Dat l i m Vn = a. Ta se chiing m i n h
n->+oo
Fno+3 - a| < J Fno+2 ~ " I + § Xno - «l + 8
\4/ •^4 + ^ lim u„ = a. V i l i m i>„ = a nen V£ > 0, 3no 6 N*: |w„ - a\ - , Vn > no.
n-»+oo (I—•+0O 3
A:-l /2Nfc-2
Tiic la V£ > 0, 3no € N* : a - I < ?;„ < a + |, Vn > no. (1)
\Xno+k " " I < (^] l^no ~ ° l + I
+ V4/ Lay A; b i t ky sao cho A; > no + 1, k h i do A; - 1 > no. Vay tijt (1) t a c6:
V k - i < a + - • V i V k - i = max{ufc_i,u/t} nen U k - i < V j t - i < « + o - (2)
£ £ £
1 - • Trudng hop 1: Uk > a - - . K h i do v i Vk > Uk nen a - - < Ufc < iifc < a + - .
/3\ e \4y 3 3 3
Vay |x„„+fc - a| < ,VA; = 1,2,... Suy ra buy ra
\uk - a| < - , VA; > no + 1 ^ l i m u„ = a.
3 n-»+oo
Icm. Dimi nay co nghia la |x„ - a\ e, vdi n du Idn. Tom lai vdi moi £ > 0 Tix gia thiet t a c6 Uk > 2uk+i - u j t - i . Do do t i i (2) va (3) t a c6:
t h i |a;„ - a| < £ vdi n du Idn, tiic la Um x„ = a. Vay day so ( x „ ) hoi t u .
n—•+0O Uk > 2uk+i - Ufc-i ^ 2 (a - 0 - + I j = a - £.
B a i t o a n 6. Cho {x„},"^^ /a mot day so bj chan va thoa man dieu kien:
V§,y trong trirdng hdp 2 nay t a c6 a - £ < u*; < a - ^ < a - £. Do do vdi m p i
1 2 o
Xn+2 < -^Xn+l + - X „ , Vn = 1, 2, . . . so t u nhien A; > no + 1, t a c6 lu^ - a| < £, suy ra l i m u„ = a.
Trong m c i trudng hop t a deu c6 lim = a, nghia la day so da cho hoi t u .
Ch^g minh rdng day so {xn}n=i co gidi han hHu han khi n tang len v6 han. n—>+oo
108 109
B a i t o a n 8 (De t h i v6 dich Matxccfva). Chiing minh rdng day so ( x „ ) , vdi Islhif vay t a da ch\'nig m i n h dituc: Ve > 0, 3ni = (no + A;) € N*, sao cho, vdi
x„ — sin(n^), khong tien tdi 0 khi n —* +00. nioi n > n\a c6: |a„| < 3£. Co nghia la l i m a„ = 0. Sau day t a se m d rpng
G i a i . Ta c6 bai toan 9. Dieu do (htdc the hieu qua bai toan 10 sau day:
|sin(a: - y)\ Isinxcos?/ - cosxsint/| < |sina;| |cosj/| + |cosx| |sinj/|. B a i t o a n 10. Tv.n tat cd cdc so thtjCc t sao cho vdi mpi day so (x„) thoa
man Hm (te„ - x „ + i ) = 0, ta suy ra l i m x„ = 0.
Do do rt->+oo n—+00
|sin(x -y)\ \smx\ \smy\. (1)
G i a i . Ta CO l i m (ix„ - x „ + i ) = 0-!=> l i m (x„+i - = 0. (1)
n—•+00 n—'+oo
Gia siif ^^hm^sin(ri''^) = 0. K h i do vtiii e = ^ sin2, 3no € N* sao cho ,
Xet day so ( x „ ) , vdi x„ — (",Vn e N. K h i do day so (x„) thoa man (1).
Neu hm x„ = l i m = 0 t h i |^| < 1. Ngitdc lai, gia svt \t\ I. Ta chiing
sin(n^) <e,Vn>no. n-»+oo 71—»+oo
minh rang vdi moi day so ( x „ ) sao cho l i m (x„+i - te„) = 0 t a luon cd
V6i n > no, ta c6: n—>+oo
lim x„ = 0. V i lim (x„+i - tx„) = 0 nen vdi moi e > 0, ton tai no e N*
do (1) n—+00 n—'+oo
|sin(2n+ 1)1 = (/) + 1) - sill (n + iy sao clio:
I s i i i 2 | = I s i i i [(2n + 3) - (2n + < |sin(2n + 3)| + |sin(2n + 1)| < 2^ + 2e = 4e. |x„+i - txn\ £,Vn > no.
Vdi £ > 0 d tren, ton tai k e N ' sao cho < e. K h i do vdi moi so t u nhien <{l + \t\+---+\t\''-"')£=^-^ -£ < (2)
1 -
m > 7io + A,' ta c6:
Vi 1^1 < 1 nen ton tai ui e N ' sao cho
/ u„,-i\ a in-l 0„,-l
< e,yn > ni. (3)
I 2^
110 Ill
B a i t o a n 8 (De t h i v6 dich Matxccfva). Chiing minh rdng day so ( x „ ) , vdi Islhif vay t a da ch\'nig m i n h dituc: Ve > 0, 3ni = (no + A;) € N*, sao cho, vdi
x„ — sin(n^), khong tien tdi 0 khi n —* +00. nioi n > n\a c6: |a„| < 3£. Co nghia la l i m a„ = 0. Sau day t a se m d rpng
G i a i . Ta c6 bai toan 9. Dieu do (htdc the hieu qua bai toan 10 sau day:
|sin(a: - y)\ Isinxcos?/ - cosxsint/| < |sina;| |cosj/| + |cosx| |sinj/|. B a i t o a n 10. Tv.n tat cd cdc so thtjCc t sao cho vdi mpi day so (x„) thoa
man Hm (te„ - x „ + i ) = 0, ta suy ra l i m x„ = 0.
Do do rt->+oo n—+00
|sin(x -y)\ \smx\ \smy\. (1)
G i a i . Ta CO l i m (ix„ - x „ + i ) = 0-!=> l i m (x„+i - = 0. (1)
n—•+00 n—'+oo
Gia siif ^^hm^sin(ri''^) = 0. K h i do vtiii e = ^ sin2, 3no € N* sao cho ,
Xet day so ( x „ ) , vdi x„ — (",Vn e N. K h i do day so (x„) thoa man (1).
Neu hm x„ = l i m = 0 t h i |^| < 1. Ngitdc lai, gia svt \t\ I. Ta chiing
sin(n^) <e,Vn>no. n-»+oo 71—»+oo
minh rang vdi moi day so ( x „ ) sao cho l i m (x„+i - te„) = 0 t a luon cd
V6i n > no, ta c6: n—>+oo
lim x„ = 0. V i lim (x„+i - tx„) = 0 nen vdi moi e > 0, ton tai no e N*
do (1) n—+00 n—'+oo
|sin(2n+ 1)1 = (/) + 1) - sill (n + iy sao clio:
I s i i i 2 | = I s i i i [(2n + 3) - (2n + < |sin(2n + 3)| + |sin(2n + 1)| < 2^ + 2e = 4e. |x„+i - txn\ £,Vn > no.
Vdi £ > 0 d tren, ton tai k e N ' sao cho < e. K h i do vdi moi so t u nhien <{l + \t\+---+\t\''-"')£=^-^ -£ < (2)
1 -
m > 7io + A,' ta c6:
Vi 1^1 < 1 nen ton tai ui e N ' sao cho
/ u„,-i\ a in-l 0„,-l
< e,yn > ni. (3)
I 2^
110 Ill
Vay t a da chi'tiig m i u h du^c: Vdi inpi e > 0, ton t ^ i so t\f nhien n2 = no + n j < ^ (Ij/n-nJ + |l/n-(n,+l)l + ' " ' + Is/ol) < = |-
sao cho - -
\Xn+l\ + 1 e, Vn > 712. Nhit v|Ly
\t\
\Kn\ Xoyn+Xiyn-l + •••+ Xn^-lVn-im-1)
Nghia la l i m a;„ = 0. V$.y t a t ca cfic so < can t i m 1^ |t| < 1.
n—>+oo + |x„,y„-„, + x „ , + i y „ - ( „ i + i ) + • • • + x„yo
Bai t o a n 11. Cho hai day so (x„)^f^, iyn)t=o <i + i = e,Vn > n i +n2,
hm Xn = lim yn = 0
dieu nay chihig t o rang l i m A",, = 0.
n—'+oo n—'+oo
N h a n x e t 3. Qua bai toan 11 nay, hay ghi nhd phuang phdp cdt tSng bi
va day so ( 5 „ ) ; t ^ {vdi 5„ = lyol + \yi\ • • • + \y„\) bi chm tren. Goi
chan, tiic Id cdt /v„ thdnh hai phan i)d Idm troi moi phdn rieng re, ehu y den
K„ = XoVn + Xiyn-\ ••• + X„J/o.
cdc gia thiet. .
Chang minh r&ng l i m /C„ = 0.
n—>+oo B a i t o a n 12 (Dc nghi O L Y M P I C 30/4/2000). Cho day ( x „ ) thoa man
G i S i . Theo gia thiet, ton t?ii a > 0 sao cho: 0 < x„+„, < x „ + X m , V m , n = 1,2,... |
5„ = |j/o| + |yi| + • • • + |j/n| < a,Vn e N.
Chang minh rang day so < — > c6 gidi han hHu hq,n.
V i day so (a;„)^:fS hpi t y nen bi chan, nghia la ton tai /3 > 0 sao cho I n J n=l
113
112
Vay t a da chi'tiig m i u h du^c: Vdi inpi e > 0, ton t ^ i so t\f nhien n2 = no + n j < ^ (Ij/n-nJ + |l/n-(n,+l)l + ' " ' + Is/ol) < = |-
sao cho - -
\Xn+l\ + 1 e, Vn > 712. Nhit v|Ly
\t\
\Kn\ Xoyn+Xiyn-l + •••+ Xn^-lVn-im-1)
Nghia la l i m a;„ = 0. V$.y t a t ca cfic so < can t i m 1^ |t| < 1.
n—>+oo + |x„,y„-„, + x „ , + i y „ - ( „ i + i ) + • • • + x„yo
Bai t o a n 11. Cho hai day so (x„)^f^, iyn)t=o <i + i = e,Vn > n i +n2,
hm Xn = lim yn = 0
dieu nay chihig t o rang l i m A",, = 0.
n—'+oo n—'+oo
N h a n x e t 3. Qua bai toan 11 nay, hay ghi nhd phuang phdp cdt tSng bi
va day so ( 5 „ ) ; t ^ {vdi 5„ = lyol + \yi\ • • • + \y„\) bi chm tren. Goi
chan, tiic Id cdt /v„ thdnh hai phan i)d Idm troi moi phdn rieng re, ehu y den
K„ = XoVn + Xiyn-\ ••• + X„J/o.
cdc gia thiet. .
Chang minh r&ng l i m /C„ = 0.
n—>+oo B a i t o a n 12 (Dc nghi O L Y M P I C 30/4/2000). Cho day ( x „ ) thoa man
G i S i . Theo gia thiet, ton t?ii a > 0 sao cho: 0 < x„+„, < x „ + X m , V m , n = 1,2,... |
5„ = |j/o| + |yi| + • • • + |j/n| < a,Vn e N.
Chang minh rang day so < — > c6 gidi han hHu hq,n.
V i day so (a;„)^:fS hpi t y nen bi chan, nghia la ton tai /3 > 0 sao cho I n J n=l
113
112
TCf (3) t a CO a) Chiing minh r&ng day *o | ^ | cd gidi hQ.n hOu hQ,n.
iniA < l i m — < inf ^1 + e, Ve > 0. (4)
h\ minh r&ng neu l i m — = a € R tht
- n-.+oo n ^
CO the Viet: = n.lk + rfc, trong do r/t € { 0 , 1 , . . . , n - 1}. Do do theo gia lim ^ = lim £lL±l= lim ^ + l i m - ^ a.
thiet t a c6: n->+oo n n->+cx) n n-«+oo n n-»+oo n
Xn + Xm - 1< Xn+m < a;„ + Xm + 1 (Vn, m = 1,2,...). S\t dung cac phudng phap da t r i n h bay d chUdng 1 de t i m so h ^ g t6ng
114 115
TCf (3) t a CO a) Chiing minh r&ng day *o | ^ | cd gidi hQ.n hOu hQ,n.
iniA < l i m — < inf ^1 + e, Ve > 0. (4)
h\ minh r&ng neu l i m — = a € R tht
- n-.+oo n ^
CO the Viet: = n.lk + rfc, trong do r/t € { 0 , 1 , . . . , n - 1}. Do do theo gia lim ^ = lim £lL±l= lim ^ + l i m - ^ a.
thiet t a c6: n->+oo n n->+cx) n n-«+oo n n-»+oo n
Xn + Xm - 1< Xn+m < a;„ + Xm + 1 (Vn, m = 1,2,...). S\t dung cac phudng phap da t r i n h bay d chUdng 1 de t i m so h ^ g t6ng
114 115
quat cua day so {xn}n^i- Cong l a i , t a dUdc
• Sau do Slit dung cac gidi haii da biet dc t i i i h lim x „ . (n - l ) n -n-\-2
• n—>+oo u „ = u i -H 1 + 2 -I- • • • -t- (n - 1) = 1 +
2 2
2.2.2 C a c k e t q u a thu'dng d u n g . Un - n +2 2 - n + 2
0 ° ^ ^ ° ^ = 2 •(n + l ) ^ - ( n + l ) + 2 - n 2 + n 4 - 2 - ^ " y ' ^ ^
,. sin a; , ,. I n ( l + x ) - 1
• am = 1, l i m = 1, lim —• = In a. 1 _2_
X-.0 X xj»0 X x->0 ^ X
,. - n + 2 n ^ n2 _ . i: '
• lim f l + - | =e, lim ( l + - | = e. hm = -5- hm- r = hm = o" = 1-
n-.+oo u „ + i n-.+oo + n-I-2 "-*+«> J ^ i ^. J 1 fit; oCl
X-.+00 \ XJ I—oo \ XJ
n
• l i m (1 + i ) ^ = e, l i m (1 + x) ^ = e.
B a i t o a n 17 (Olympic Toan Sinh Vien - 2013). Cho day so (x„) nhu sau:
• N6U |g| < 1 t h i lim 9 " = 0.
n—>+oo X I = a € R va (n -I- i j ^ X n + i = h^Xn -l- 2n - I - 1 , Vn = 1 , 2 , . . . Tim ^ h r n ^ x „ ,
C h u y 6. De tinh cac tony dany 1*^ + 2*^ + f- n * , ta thudny dimy kit qua a-l+n^ ,. ,. a-l+n^ .. a-1
x„ = o . "™ = hm 5 h m (1 -I ^) = 1. ^
sau: Cho day so thifc {un)'^^^l va S{n) = U1 + U2 + 1- u „ . Khi do S{n) la.
mot da Ihiic bac d> 0 thco bien nyuyen duany n khi va chi khi Un la mqt da
thiic bac d - I theo bien nyuyen duany n. Nhu vay tony Ltfu y . D o i vdi bai toan 17 va bai toan 18 sau day, ta da dung phitdng phap
ham lap de t i m so hang t6ng quat (xem lai muc 1.1.5 : PhUdng phap ham
l * + 2* + --- + n ^ l$.p ; 6 trang 24).
Bki t o a n 16 (De t h i HSG thanh pho Ha X o i nam hoc 2011-2012). Cho day G i a i . Ta CO x i = 1 7^ - 3 . Gia sijf x „ ^ - 3 , ta chusig m i n h x „ + i 7^ - 3 . N l u
so (u„) xdc dinh bdi u\ I va u„+i = u „ -I- n . Tim lim — — x„+i = - 3 t h i >
n-+oo Un+\
— ^ = -3<:>-14x„-51 = - 1 5 x „ - 5 4 < ^ x „ = -3,
G i a i . T i f gia thiet, ta c6 5Xn -I-18
116 117
quat cua day so {xn}n^i- Cong l a i , t a dUdc
• Sau do Slit dung cac gidi haii da biet dc t i i i h lim x „ . (n - l ) n -n-\-2
• n—>+oo u „ = u i -H 1 + 2 -I- • • • -t- (n - 1) = 1 +
2 2
2.2.2 C a c k e t q u a thu'dng d u n g . Un - n +2 2 - n + 2
0 ° ^ ^ ° ^ = 2 •(n + l ) ^ - ( n + l ) + 2 - n 2 + n 4 - 2 - ^ " y ' ^ ^
,. sin a; , ,. I n ( l + x ) - 1
• am = 1, l i m = 1, lim —• = In a. 1 _2_
X-.0 X xj»0 X x->0 ^ X
,. - n + 2 n ^ n2 _ . i: '
• lim f l + - | =e, lim ( l + - | = e. hm = -5- hm- r = hm = o" = 1-
n-.+oo u „ + i n-.+oo + n-I-2 "-*+«> J ^ i ^. J 1 fit; oCl
X-.+00 \ XJ I—oo \ XJ
n
• l i m (1 + i ) ^ = e, l i m (1 + x) ^ = e.
B a i t o a n 17 (Olympic Toan Sinh Vien - 2013). Cho day so (x„) nhu sau:
• N6U |g| < 1 t h i lim 9 " = 0.
n—>+oo X I = a € R va (n -I- i j ^ X n + i = h^Xn -l- 2n - I - 1 , Vn = 1 , 2 , . . . Tim ^ h r n ^ x „ ,
C h u y 6. De tinh cac tony dany 1*^ + 2*^ + f- n * , ta thudny dimy kit qua a-l+n^ ,. ,. a-l+n^ .. a-1
x„ = o . "™ = hm 5 h m (1 -I ^) = 1. ^
sau: Cho day so thifc {un)'^^^l va S{n) = U1 + U2 + 1- u „ . Khi do S{n) la.
mot da Ihiic bac d> 0 thco bien nyuyen duany n khi va chi khi Un la mqt da
thiic bac d - I theo bien nyuyen duany n. Nhu vay tony Ltfu y . D o i vdi bai toan 17 va bai toan 18 sau day, ta da dung phitdng phap
ham lap de t i m so hang t6ng quat (xem lai muc 1.1.5 : PhUdng phap ham
l * + 2* + --- + n ^ l$.p ; 6 trang 24).
Bki t o a n 16 (De t h i HSG thanh pho Ha X o i nam hoc 2011-2012). Cho day G i a i . Ta CO x i = 1 7^ - 3 . Gia sijf x „ ^ - 3 , ta chusig m i n h x „ + i 7^ - 3 . N l u
so (u„) xdc dinh bdi u\ I va u„+i = u „ -I- n . Tim lim — — x„+i = - 3 t h i >
n-+oo Un+\
— ^ = -3<:>-14x„-51 = - 1 5 x „ - 5 4 < ^ x „ = -3,
G i a i . T i f gia thiet, ta c6 5Xn -I-18
116 117
Lky (2) chia (1), t a du<?c ^ ^ I ^ i l = 3(5a^n-i + 17)^ Vn = 2 , 3 , . . . Vay (1) d u " g 1^1" n = /c + 1. Do do theo nguyen ly quy nap (1) dung vdi niyi
„ thuQC N ' , titc la u„ = 2cos ^ , V n = 1,2,... Ta c6
Sli dung (3) lien tiep t a dU(?c
Do do
V^y _ = ^ hm — ^ = - do l i m sinx = 1
2 n-.+oo
5xn + 17 ^ 11.3"-^ n - l = 10x„ + 34 2n+2 I—0 X y
1 1 . 3 " - i x „ + 33.3"-'
x„ + 3 ~ 2
B M t o a n 20. Tim gidi han cua day so { x „ } j ^ ^ duac xdc dinh bdi:
34 - 33.3"-i
<=>X„ = 2 2 2
" ~ ( l l . 3 » - i - 10) • Xn = -7x- , / ,Vn=l,2,...
^ V2W1 y 2 + V 2 + --- + v/2
Nhir v§,y
cd n ddu cdn i^c hat
34
34-33.32012 1 -33
G i a i . Theo bai toan 19, t a c6
2^2013 — 7 T^pTTTi>-) lini x„ = lim r- = —3.
(11.32012 _ 10)' n-+oo " f 11 - 10 \
in-l
1 1 1
x„ = TT • • • ^,Vn=l,2,... v.;
cos 22 c o s ^ cos
B a i t o a n 19. Tinh gidi hm cua day so { x „ } + ^ dricfc xdc dinh bdi:
Cong thiic sin a cos a = - sin 2a gdi y cho t a bien d6i x „ nhit sau:
118 119
Lky (2) chia (1), t a du<?c ^ ^ I ^ i l = 3(5a^n-i + 17)^ Vn = 2 , 3 , . . . Vay (1) d u " g 1^1" n = /c + 1. Do do theo nguyen ly quy nap (1) dung vdi niyi
„ thuQC N ' , titc la u„ = 2cos ^ , V n = 1,2,... Ta c6
Sli dung (3) lien tiep t a dU(?c
Do do
V^y _ = ^ hm — ^ = - do l i m sinx = 1
2 n-.+oo
5xn + 17 ^ 11.3"-^ n - l = 10x„ + 34 2n+2 I—0 X y
1 1 . 3 " - i x „ + 33.3"-'
x„ + 3 ~ 2
B M t o a n 20. Tim gidi han cua day so { x „ } j ^ ^ duac xdc dinh bdi:
34 - 33.3"-i
<=>X„ = 2 2 2
" ~ ( l l . 3 » - i - 10) • Xn = -7x- , / ,Vn=l,2,...
^ V2W1 y 2 + V 2 + --- + v/2
Nhir v§,y
cd n ddu cdn i^c hat
34
34-33.32012 1 -33
G i a i . Theo bai toan 19, t a c6
2^2013 — 7 T^pTTTi>-) lini x„ = lim r- = —3.
(11.32012 _ 10)' n-+oo " f 11 - 10 \
in-l
1 1 1
x„ = TT • • • ^,Vn=l,2,... v.;
cos 22 c o s ^ cos
B a i t o a n 19. Tinh gidi hm cua day so { x „ } + ^ dricfc xdc dinh bdi:
Cong thiic sin a cos a = - sin 2a gdi y cho t a bien d6i x „ nhit sau:
118 119
B a i t o a n 2 1 . Cho day so { u „ } nhu sau:
T a b i e t r a n g : N e u \a\ 1 t h i l i m a " = 0. N e u a > 1 t h i l i m a " = +oo.,
" n = \ / 2 + \ / 2 T ^ - - + v / 2 , V n = 1, 2 , . . . M^ii a < - 1 till khong ton t ^ i l i m a". Neu a = 1 thi lim a" = 1. D o
dftt r a . S u y r a d i o u p h a i chilfng m i n h .
H i / d n g d i n . T a c h i i n g m i n h dU0c u „ = 2 cos V n = 1, 2 , . . . D o d o
2n+l
Bai t o a n 2 4 . Cho a la so thijCc duang tiiy y. Xit day 50 (i„) (n = 1,2,...)
UiU2...U„ 2
lim , .. . . . . X„Y/2 + V 2 + H-N/2
n-.+oo 2" TT' xac dinh Mi: xi = a; Xn+i = — {d tit so c6 n so 2 ) .
^ + 1 y
B a i t o a n 2 2 . Cho day s6 { u „ } + - nhu sau: - 1 < < 1 t,d Chiing minh r&ng day so (ar„) cd gidi hem hftu han r a tinh gidi han do.
2Xn cos
1 y|\A-v/l^.Vn=l,2,...
^ ^ - ^ + 7J^,Vn = l,2,...
Chiing minh r&ng ton tai duy nhat so A sao cho day so ( i ; „ ) vdi Vn = ^ c6 4.2. cos 2 COS
2n+l
2n+l
gidi han hOu hq,n khdc khong.
<^b,,+i =6„ + ^ , V n = l,2,... (3)
H i ^ d n g d a n . B a n g q u y n a p t a c h i i n g m i n h diroc u „ = s i n ; ^ , V n € N * . G i a
" n = \ / 2 + \ / 2 T ^ - - + v / 2 , V n = 1, 2 , . . . M^ii a < - 1 till khong ton t ^ i l i m a". Neu a = 1 thi lim a" = 1. D o
dftt r a . S u y r a d i o u p h a i chilfng m i n h .
H i / d n g d i n . T a c h i i n g m i n h dU0c u „ = 2 cos V n = 1, 2 , . . . D o d o
2n+l
Bai t o a n 2 4 . Cho a la so thijCc duang tiiy y. Xit day 50 (i„) (n = 1,2,...)
UiU2...U„ 2
lim , .. . . . . X„Y/2 + V 2 + H-N/2
n-.+oo 2" TT' xac dinh Mi: xi = a; Xn+i = — {d tit so c6 n so 2 ) .
^ + 1 y
B a i t o a n 2 2 . Cho day s6 { u „ } + - nhu sau: - 1 < < 1 t,d Chiing minh r&ng day so (ar„) cd gidi hem hftu han r a tinh gidi han do.
2Xn cos
1 y|\A-v/l^.Vn=l,2,...
^ ^ - ^ + 7J^,Vn = l,2,...
Chiing minh r&ng ton tai duy nhat so A sao cho day so ( i ; „ ) vdi Vn = ^ c6 4.2. cos 2 COS
2n+l
2n+l
gidi han hOu hq,n khdc khong.
<^b,,+i =6„ + ^ , V n = l,2,... (3)
H i ^ d n g d a n . B a n g q u y n a p t a c h i i n g m i n h diroc u „ = s i n ; ^ , V n € N * . G i a
4 ~ ~ hm (Inx") = hm (nlnx„)
n—>+oo n—>+oo
Suy ra
= l i m n ( x „ - l ) = ln (cosa)'°« ".(sina)''
/ 61 sin ^ 1
lim a„ = lim ^ — + COS — = 1 =^ l i m x „ = — = 1. Do do
n—>+oo n—•+00 4 2" / n-+oo " lim a„
n—t+oo
lim fcos^ a >/cos a + s\x? a\/sin o ) = hm x " = l i m e'"''"
n—>+c» \ n->+oo n—»+oo
Bhi t o a n 25 (De nghi t h i O L Y M P I C 30/04/1999). Tinh lim (Inx;;) In ( c o s o P ' " ^ " . ( s i n a r » ^ '
—e = (cosa)'=°^ ''.(sina)^
lim a \/cos a + sin^ a \/sin a j ^ut^i a 6 ^0;
B a i t o a n 26 (De iighi t h i O L Y M P I C 30/04/2001). Cho (x„) la day so khong
am thoa man diiu kien:
G i a i . Ta c6
2 / 2 \
,. l n ( l + i )
hm — - = lim l n ( l + x ) i = In lim(a; + l ) x = Ine = 1. (1)
X-.0 X x i = 0, X 2 = 2, X 3 = 2v/2, 2 ^ = 2 + ( l - = 1 (Vn = 4,5,...).
D?it - 1 = y => = 1+ y a;lna - l n ( l + y) => x = !l^(i±M). K h i do Chxing minh day so tren hoi tu va tim lim x„.
in a
n—>+oo
n n ( l ) t a c 6 : ^ + ( l - | ± i r ) =1.V%
122 123
Do do 6„ = 61 + 4 cot — . B 6 i vay = cos'^ a In cos o + sin'^ a in sin a = In (cosa)'=°'''".(sina)^
4 ~ ~ hm (Inx") = hm (nlnx„)
n—>+oo n—>+oo
Suy ra
= l i m n ( x „ - l ) = ln (cosa)'°« ".(sina)''
/ 61 sin ^ 1
lim a„ = lim ^ — + COS — = 1 =^ l i m x „ = — = 1. Do do
n—>+oo n—•+00 4 2" / n-+oo " lim a„
n—t+oo
lim fcos^ a >/cos a + s\x? a\/sin o ) = hm x " = l i m e'"''"
n—>+c» \ n->+oo n—»+oo
Bhi t o a n 25 (De nghi t h i O L Y M P I C 30/04/1999). Tinh lim (Inx;;) In ( c o s o P ' " ^ " . ( s i n a r » ^ '
—e = (cosa)'=°^ ''.(sina)^
lim a \/cos a + sin^ a \/sin a j ^ut^i a 6 ^0;
B a i t o a n 26 (De iighi t h i O L Y M P I C 30/04/2001). Cho (x„) la day so khong
am thoa man diiu kien:
G i a i . Ta c6
2 / 2 \
,. l n ( l + i )
hm — - = lim l n ( l + x ) i = In lim(a; + l ) x = Ine = 1. (1)
X-.0 X x i = 0, X 2 = 2, X 3 = 2v/2, 2 ^ = 2 + ( l - = 1 (Vn = 4,5,...).
D?it - 1 = y => = 1+ y a;lna - l n ( l + y) => x = !l^(i±M). K h i do Chxing minh day so tren hoi tu va tim lim x„.
in a
n—>+oo
n n ( l ) t a c 6 : ^ + ( l - | ± i r ) =1.V%
122 123
Bai t o a n 27 (Olympic Toan Sinh vien Toan quoc nam 2009). Cho hai day Ta CO l i m y„ = l i m tan — r - = tanO = 0.
so ( x „ ) , (y„) nhu sau : ^ n->+oo n-^+00 2"
I
^Urn^ ^ P i a ^ + P 2 a ? + ••• + Pfea]f,
/ 7- i cos a 1
X2 = cot a + V 1 + c o f a = cot a + \5- — — 1- - : —
V sm^a sma sma ^lim^ (piaf"+^202" + •• •+Piafc")"" ,
p,a'i+'+p2a^+' + ---+Pkal+'
1 + cosa 2 a a lim
= ^ = n — = cot - = cot — r . n-.+oo pia'i' + P2«2 Pl'^k
sina 2sinJcosJ 2 2^
2 2 G i a i . Ta c6 the gia thiet rang a i > 02 > • • • > a^. K h i do
Bang quy nap t a chiing m i n h dUdc x „ = cot - r ^ , Vn = 1 , 2 , . . . Ta c6
2" lim '</piaV + p2a^ + • • + pka? : 0
n—+00 V » i K
/r
/— IT
IT b
2/1 v 3 = tan - = t a n 6 = tan^g P2 0-2 Pk Uk\
= lim 1 +
tan b tan b sin 6 11—* + oo Pi Pi
1 + \ / l + tan^t i + I+COS6
P2 / o ^ y
cos 6 = l i m aipV 1 + = ai.
ri—+oo Pi \aij Pi \ai
o • t • b
2 sm - cos - sm - t
Ta CO
2COS'' - cos -
2 2 lim ( p i a f " + p2a2 " + • • • + p^a^ " ) " == ll ii m
+00
(EL
Bang quy nap t a chiing m i n h dudc y„ = tan — V n = 1 , 2 , . . . Do do
= lim
XnVn = cot tan ^ = cot tan n—>+oo
n
1
^ 2 tan —-— o = lim
"^"'32^ 1 . 2 ^ . 2 ^ ,Vn = l , 2 , . . . C2i.V' iii- + ( 2 i V ' £2 J + _at_^" Pt:ii 4. 1
1
TT TT 1 2
Vi 0 < tan^-— < t a n ^ - = - , V n > 2 va ham so / ( x ) = dong bien
o.Z D o 1— X
2
tren khoang (0; + 0 0 ) nen 2 < 7— < 3, nhu v$.y Ta CO
1 - tan2-^
3.2"
lim pi<+'+P2«r^+--+Pfcar'
a;„y„ e ( 2 ; 3 ) , V n = 2 , 3 , 4 . . . n-.+oo p i a j + P2«2 + • • + PA,ajfe
124 125
Bai t o a n 27 (Olympic Toan Sinh vien Toan quoc nam 2009). Cho hai day Ta CO l i m y„ = l i m tan — r - = tanO = 0.
so ( x „ ) , (y„) nhu sau : ^ n->+oo n-^+00 2"
I
^Urn^ ^ P i a ^ + P 2 a ? + ••• + Pfea]f,
/ 7- i cos a 1
X2 = cot a + V 1 + c o f a = cot a + \5- — — 1- - : —
V sm^a sma sma ^lim^ (piaf"+^202" + •• •+Piafc")"" ,
p,a'i+'+p2a^+' + ---+Pkal+'
1 + cosa 2 a a lim
= ^ = n — = cot - = cot — r . n-.+oo pia'i' + P2«2 Pl'^k
sina 2sinJcosJ 2 2^
2 2 G i a i . Ta c6 the gia thiet rang a i > 02 > • • • > a^. K h i do
Bang quy nap t a chiing m i n h dUdc x „ = cot - r ^ , Vn = 1 , 2 , . . . Ta c6
2" lim '</piaV + p2a^ + • • + pka? : 0
n—+00 V » i K
/r
/— IT
IT b
2/1 v 3 = tan - = t a n 6 = tan^g P2 0-2 Pk Uk\
= lim 1 +
tan b tan b sin 6 11—* + oo Pi Pi
1 + \ / l + tan^t i + I+COS6
P2 / o ^ y
cos 6 = l i m aipV 1 + = ai.
ri—+oo Pi \aij Pi \ai
o • t • b
2 sm - cos - sm - t
Ta CO
2COS'' - cos -
2 2 lim ( p i a f " + p2a2 " + • • • + p^a^ " ) " == ll ii m
+00
(EL
Bang quy nap t a chiing m i n h dudc y„ = tan — V n = 1 , 2 , . . . Do do
= lim
XnVn = cot tan ^ = cot tan n—>+oo
n
1
^ 2 tan —-— o = lim
"^"'32^ 1 . 2 ^ . 2 ^ ,Vn = l , 2 , . . . C2i.V' iii- + ( 2 i V ' £2 J + _at_^" Pt:ii 4. 1
1
TT TT 1 2
Vi 0 < tan^-— < t a n ^ - = - , V n > 2 va ham so / ( x ) = dong bien
o.Z D o 1— X
2
tren khoang (0; + 0 0 ) nen 2 < 7— < 3, nhu v$.y Ta CO
1 - tan2-^
3.2"
lim pi<+'+P2«r^+--+Pfcar'
a;„y„ e ( 2 ; 3 ) , V n = 2 , 3 , 4 . . . n-.+oo p i a j + P2«2 + • • + PA,ajfe
124 125
= (-2004)" + (-2004)"-! + • • • + (-2004)1 = -2004^ ^ l^rl^ •
n->+oo pi 1 "T" <iUU4 \
«1
Do do
Vn (-2004)" - 1 2 _ 20042" - 2(-2004)" + 1 ,
Xn =
lim Z/pio^ +^2^2 ^'P*:"fc = ™ ^ { 0 1 . 0 2 , • . ..flfc} 2004" 2004"-1.2005 20042"-2.20052
n—»+oo
. -i.
lim ( p i a i " + p 2 a 2 " + ---+P*:"fc") " = m i n { a i , 0 2 , . . . , a^}
^ ^( 2004) ^ 20042" /2004^
Suy ra lim x„ = lim
hm i — — ^— ; = max{ai,a2,...,afc}. n—>+oo n—>+c» 20052 V2OO5
n-.+oo P i ay + P2a2 "I PfcOfc 20042
Lifti y. Ngoai each giai nhu tren ta con c6 the lam nhu sau: Nhan hai ve cua
B a i toan 29 (De nghi Olympic 30/04/2013). Tim gidi han cua day so {x„} (1) vdi ( - 1 ) " r6i dat y„ = ( - l ) " x „ .
xdc dinh bdi Bai toan 31 (De thi OLYMPIC toan sinh vien toan qu6c-1999). Cho ham
so / : N* M, thoa man dieu kien / ( I ) = 2 va
x i > 0, 3 (n + 2) xl+i = 2 (n + 1) 4 + (n + 4), n > 1.
/ ( I ) + /(2) + • • • + / ( n ) = n2/(n), Vn = 1 , 2 , . . . (1)
Giai. Ta c6
Hay tinh lim [n2/(n)
3(n + 2) = 2 ( n + l ) x 2 + (n + 4) n->+oo '•
<»3 (n + 2) x ^ ^ i = 2 (n + 1) - 2 (n + 1) + 3 (n + 2)
^3 (n + 2) xl+i - 3 (n + 2) = 2 (n + 1) x^ - 2 (n + 1) Giai. IVong (1) lay n = 2, ta duoc / ( I ) + /(2) = 4/(2) ^ f{2) = = \
^ 3 ( n + 2) (x2+i - 1 ) = 2 ( n + l ) ( x 2 - 1 ) . (*)
Theo (1), vdi nipi n = 3,4,..., ta c6
Bai toan 30 (De thi OLYMPIC toaii Siuh Vieii toan quoc nam 2004). Cho =>/(n) = ^ / ( n - l ) , V n > 3 .
day (x„) nhu sau: xo = 0 ud x„ = + (-1)", Vn > 1. (1) Tim lim x^.
Suy ra
126 127
= (-2004)" + (-2004)"-! + • • • + (-2004)1 = -2004^ ^ l^rl^ •
n->+oo pi 1 "T" <iUU4 \
«1
Do do
Vn (-2004)" - 1 2 _ 20042" - 2(-2004)" + 1 ,
Xn =
lim Z/pio^ +^2^2 ^'P*:"fc = ™ ^ { 0 1 . 0 2 , • . ..flfc} 2004" 2004"-1.2005 20042"-2.20052
n—»+oo
. -i.
lim ( p i a i " + p 2 a 2 " + ---+P*:"fc") " = m i n { a i , 0 2 , . . . , a^}
^ ^( 2004) ^ 20042" /2004^
Suy ra lim x„ = lim
hm i — — ^— ; = max{ai,a2,...,afc}. n—>+oo n—>+c» 20052 V2OO5
n-.+oo P i ay + P2a2 "I PfcOfc 20042
Lifti y. Ngoai each giai nhu tren ta con c6 the lam nhu sau: Nhan hai ve cua
B a i toan 29 (De nghi Olympic 30/04/2013). Tim gidi han cua day so {x„} (1) vdi ( - 1 ) " r6i dat y„ = ( - l ) " x „ .
xdc dinh bdi Bai toan 31 (De thi OLYMPIC toan sinh vien toan qu6c-1999). Cho ham
so / : N* M, thoa man dieu kien / ( I ) = 2 va
x i > 0, 3 (n + 2) xl+i = 2 (n + 1) 4 + (n + 4), n > 1.
/ ( I ) + /(2) + • • • + / ( n ) = n2/(n), Vn = 1 , 2 , . . . (1)
Giai. Ta c6
Hay tinh lim [n2/(n)
3(n + 2) = 2 ( n + l ) x 2 + (n + 4) n->+oo '•
<»3 (n + 2) x ^ ^ i = 2 (n + 1) - 2 (n + 1) + 3 (n + 2)
^3 (n + 2) xl+i - 3 (n + 2) = 2 (n + 1) x^ - 2 (n + 1) Giai. IVong (1) lay n = 2, ta duoc / ( I ) + /(2) = 4/(2) ^ f{2) = = \
^ 3 ( n + 2) (x2+i - 1 ) = 2 ( n + l ) ( x 2 - 1 ) . (*)
Theo (1), vdi nipi n = 3,4,..., ta c6
Bai toan 30 (De thi OLYMPIC toaii Siuh Vieii toan quoc nam 2004). Cho =>/(n) = ^ / ( n - l ) , V n > 3 .
day (x„) nhu sau: xo = 0 ud x„ = + (-1)", Vn > 1. (1) Tim lim x^.
Suy ra
126 127
Litu y. Doi vd\c bai toan day so dang truy hoi c6 hen quan den tong ho&c H u r d n g d a n . T i l n hhnh tuong txf n h u hki todn 31, t a dU0c ket qua
tich cua cac s6 hang Hen tiep, ta chi clin dot n thanh (n + 1 ) ya l(?i dung tinh lim (n^ + V2m9j f{n) =2010.
chat "diing vcii nioi n " dC daiih gia va triCt ticu duuc nipt ao kwng kha Icin n—'+oo
cac so hang khac, hau het cac trUcJng hop la se dUa dUdc ve cac cong thiic
truy hoi gifla liai so h^ng lien tiep. C h i n g han, 6 bai toan 31, h§ thiic t r u y V i d u 2. B&ng cdch chgn ham f{n) = ( „ + ri{n + 2) *° ^^^^
hoi giuia hai so hang lien tiep nia ta thu dudc la 34 sau day
V i d u 1 . Chan ham so tren tap N ' {chon day so): f{n) = („^.2)(n + 3)'
, a;„_i n
12
Khi do / ( I ) = ^ vd 1 2
1
/ ( I ) + /(2) 4- . . . + fin) = 2 0 1 0 ^ : Xl^^2)ik-+^) TKt hai d ^ g thilfc tren t a duoc: ^ = iHillhl _ ! ^ , V n > 3. V§,y vdi
mgi n > 3 t a CO
( 1 1
=2010y /n + 1 1 n n2 + n - 2
n--z n
fc + 2 A; + 3
2 - n J = 2^"-^** - 2 ^ x „ = -x„_, x„ = ; i ^ ^ : ^ x „ _ , .
128 129
Litu y. Doi vd\c bai toan day so dang truy hoi c6 hen quan den tong ho&c H u r d n g d a n . T i l n hhnh tuong txf n h u hki todn 31, t a dU0c ket qua
tich cua cac s6 hang Hen tiep, ta chi clin dot n thanh (n + 1 ) ya l(?i dung tinh lim (n^ + V2m9j f{n) =2010.
chat "diing vcii nioi n " dC daiih gia va triCt ticu duuc nipt ao kwng kha Icin n—'+oo
cac so hang khac, hau het cac trUcJng hop la se dUa dUdc ve cac cong thiic
truy hoi gifla liai so h^ng lien tiep. C h i n g han, 6 bai toan 31, h§ thiic t r u y V i d u 2. B&ng cdch chgn ham f{n) = ( „ + ri{n + 2) *° ^^^^
hoi giuia hai so hang lien tiep nia ta thu dudc la 34 sau day
V i d u 1 . Chan ham so tren tap N ' {chon day so): f{n) = („^.2)(n + 3)'
, a;„_i n
12
Khi do / ( I ) = ^ vd 1 2
1
/ ( I ) + /(2) 4- . . . + fin) = 2 0 1 0 ^ : Xl^^2)ik-+^) TKt hai d ^ g thilfc tren t a duoc: ^ = iHillhl _ ! ^ , V n > 3. V§,y vdi
mgi n > 3 t a CO
( 1 1
=2010y /n + 1 1 n n2 + n - 2
n--z n
fc + 2 A; + 3
2 - n J = 2^"-^** - 2 ^ x „ = -x„_, x„ = ; i ^ ^ : ^ x „ _ , .
128 129
Bai t o a n 35 (De t h i Olympic 30/04/2011). Cho day so (a;„) nhu sau: " =*/'(n) = f{n - 1) + 1 = f\n - 2) + 2 = • - • = f{0) + n. (3)
TOr do /
n-.+oo 4 4 2
^ l i r n ^ ( V 8 / « ( n ) - 3 / 4 ( n ) - ^4f^in) + /2(n))
Tim ^\\m^ (^8/e(n) - 3 / 4 ( n ) - ^ 4 / ' ' ( n ) + / 2 ( n ) ) . Bki t o d n 37 (Olympic toan sinh vien toan quoc -L'012). Cho day so (on)
thod mdn dicu kiai ,^
G i a i . T i t gia thiet suy ra n + 1 2
= — - a i = a, n = 1 , 2 , . . j ^ ^ ^ , ^
^ = ^ - ^ ^ , Vn = l , 2 , . . . (1)
<»/2(n + 1) = /2(n) + 1, Vn e N n+1 n n(n+l)
130 131
Bai t o a n 35 (De t h i Olympic 30/04/2011). Cho day so (a;„) nhu sau: " =*/'(n) = f{n - 1) + 1 = f\n - 2) + 2 = • - • = f{0) + n. (3)
TOr do /
n-.+oo 4 4 2
^ l i r n ^ ( V 8 / « ( n ) - 3 / 4 ( n ) - ^4f^in) + /2(n))
Tim ^\\m^ (^8/e(n) - 3 / 4 ( n ) - ^ 4 / ' ' ( n ) + / 2 ( n ) ) . Bki t o d n 37 (Olympic toan sinh vien toan quoc -L'012). Cho day so (on)
thod mdn dicu kiai ,^
G i a i . T i t gia thiet suy ra n + 1 2
= — - a i = a, n = 1 , 2 , . . j ^ ^ ^ , ^
^ = ^ - ^ ^ , Vn = l , 2 , . . . (1)
<»/2(n + 1) = /2(n) + 1, Vn e N n+1 n n(n+l)
130 131
Xet day s6 ( x „ ) nhif sau : x „ = — , Vn = 1,2,... K h i d6 tiif (1) suy r a
n X6t day so ( x „ ) nhu sau
2013
, Vn = l , 2 , . . . (2) Xn+i = a:„ + , Vn=l,2,...
n(n + 1 ) n{n + l){n+2)
Do do day ( a „ ) c6 gi6i h?ji hOu h?ui k h i va chi k h i a - 2 = 0 a = 2. Xet day so ( x „ ) nhir sau : x „ = ^^^"^^y Vn = 1,2,... K h i do x i = | va t i t
C i i c h 2 . D|Lt x „ = a„ - 2 t a n h ^ dU(?c
(1) suy ra
2013
a;„ = ^ ^ ^ ^ n , Vn = 1 , 2 , . . . , Vn = l , 2 , (2)
n ( n + l ) ( n + 2)
Sii dung (2) hen tiep t a dudc
Vithe
n n n- 1 n n- 1 2 2013
X2 = X i +
x„ - x„-i = x „ _ 2 = ... = —xi = n x i . 1.2.3
n - 1 n - 1n- 2 n - l n - 2 1
2013
V§,y day ( a „ ) c6 gi6i h?in hOu h^n k h i va chi k h i day ( x „ ) c6 gidi h ^ hOu X3 = X2 -H
2.3.4 • t:; - £V;4
h?in, tiic la
2013
x i = 0 ' « > a i - 2 = 0 - » Q - 2 = 0-<=>Q = 2. Xn = X„-l + (n - l ) n ( n + 1)
V f d u 3. Tic vfiQt long ma ta c6 the' rut ggn de dang, ch&ng hm
Cpng lai t a dildc
132
133
Xet day s6 ( x „ ) nhif sau : x „ = — , Vn = 1,2,... K h i d6 tiif (1) suy r a
n X6t day so ( x „ ) nhu sau
2013
, Vn = l , 2 , . . . (2) Xn+i = a:„ + , Vn=l,2,...
n(n + 1 ) n{n + l){n+2)
Do do day ( a „ ) c6 gi6i h?ji hOu h?ui k h i va chi k h i a - 2 = 0 a = 2. Xet day so ( x „ ) nhir sau : x „ = ^^^"^^y Vn = 1,2,... K h i do x i = | va t i t
C i i c h 2 . D|Lt x „ = a„ - 2 t a n h ^ dU(?c
(1) suy ra
2013
a;„ = ^ ^ ^ ^ n , Vn = 1 , 2 , . . . , Vn = l , 2 , (2)
n ( n + l ) ( n + 2)
Sii dung (2) hen tiep t a dudc
Vithe
n n n- 1 n n- 1 2 2013
X2 = X i +
x„ - x„-i = x „ _ 2 = ... = —xi = n x i . 1.2.3
n - 1 n - 1n- 2 n - l n - 2 1
2013
V§,y day ( a „ ) c6 gi6i h?in hOu h^n k h i va chi k h i day ( x „ ) c6 gidi h ^ hOu X3 = X2 -H
2.3.4 • t:; - £V;4
h?in, tiic la
2013
x i = 0 ' « > a i - 2 = 0 - » Q - 2 = 0-<=>Q = 2. Xn = X„-l + (n - l ) n ( n + 1)
V f d u 3. Tic vfiQt long ma ta c6 the' rut ggn de dang, ch&ng hm
Cpng lai t a dildc
132
133
n-1
= XI + 2 0 1 3 ^ Vay m -r^ = V 2 h m ^ \ hay
kik + l){k + 2) ""^^ „ _ + o o 6„ n - + o o (2 + v/2)n - (2 - ^2)"
134 135
n-1
= XI + 2 0 1 3 ^ Vay m -r^ = V 2 h m ^ \ hay
kik + l){k + 2) ""^^ „ _ + o o 6„ n - + o o (2 + v/2)n - (2 - ^2)"
134 135
(2) 31na 91na / A " ^, , . „
v&y«n = - Y - + — ( - 3 J .V'^ = 1.2,...Suy ra
o? + aj - (a? + a?) = 4f„v/6. (3)
Lan l\X(ft chia hai ve cua (1), (2), (3) cho 4ay, roi chuyen qua gi6i h^n ta 31na 1
hm u„ = — — do < 1 =>• lim ( = 0
dit0c:
n-»+oo 4 \ 3 n-*+oo
hm —— = -, hm — — = - , hm — = -.
n->+oo Oj 4 n-»+oo a" , 4 n—+00 a" 4 Vi ham so / ( x ) = lien tyc tren IR nen ta c6
Do do
lini tin 3 lug / l„ „\ S
Giai. De thay x„ > 0, Vn = 1,2,.... T i i x„+2 = (x^^iXn) ^ Vn = 1,2,... lay Hirdng dan. De thay u„ > 0,Vn = 1,2,... Lam tUdng t\f nhU bai toan 4 1
logarit cd so e hai ve ta dudc 6 trang 136 tren ta di den ket qua
2 1 1 5
l n x „ + 2 = - l n x „ + i + - l n x „ , V n = 1,2,... lim Un = UQ uf.
n-»+oo
D|lt lnx„ = Un, ta dudc day so {u„};[^i nhu sau: Bai t o a n 44. Cho cdc day so {u„} va {i;„} nhu sau: UQ = 2009, ui = 2010,
2 1 Vo = vi = \
ui
ui =
=00 ,, U2 =
U2 =
In a,
In a, Un+2 = g t i n + i + - u „ , Vn = 1,2,...
*Y
Xet phudng trinh d$,c trUng: V.
'n+1 u:•n+l
A=1
Chttng minh rdng hai day con ke nhau cua day so {v^) vd hai day con ke
, -
o
- ^ =0
o
3A2 - 2A - 1 = 0
-4- nhau cua day so (t;„) cd gidi han hHu han vd ttm cdc gidi han do.
Vay u„ = A + B j ^ - - j , Vn = 1,2,... S la hang so se t i m sau ). T\i Giai. De thay vdi moi n G N thi u„ > 0 va t;„ > 0. Dat 2010 = a > 1 va dat
lnu„ - lnf„ = x„,Vn e N. Khi do
ui = 0 , U2 = Ina ta c6 hf:
4 - 5 =0 A =
31na uj n + 2 0/ "n
/ Un+l
4 \Vn+l ) \Vn+2) a \VnJ a \Vn+l
^ + — = Ina B = 91na
y
136 137
(2) 31na 91na / A " ^, , . „
v&y«n = - Y - + — ( - 3 J .V'^ = 1.2,...Suy ra
o? + aj - (a? + a?) = 4f„v/6. (3)
Lan l\X(ft chia hai ve cua (1), (2), (3) cho 4ay, roi chuyen qua gi6i h^n ta 31na 1
hm u„ = — — do < 1 =>• lim ( = 0
dit0c:
n-»+oo 4 \ 3 n-*+oo
hm —— = -, hm — — = - , hm — = -.
n->+oo Oj 4 n-»+oo a" , 4 n—+00 a" 4 Vi ham so / ( x ) = lien tyc tren IR nen ta c6
Do do
lini tin 3 lug / l„ „\ S
Giai. De thay x„ > 0, Vn = 1,2,.... T i i x„+2 = (x^^iXn) ^ Vn = 1,2,... lay Hirdng dan. De thay u„ > 0,Vn = 1,2,... Lam tUdng t\f nhU bai toan 4 1
logarit cd so e hai ve ta dudc 6 trang 136 tren ta di den ket qua
2 1 1 5
l n x „ + 2 = - l n x „ + i + - l n x „ , V n = 1,2,... lim Un = UQ uf.
n-»+oo
D|lt lnx„ = Un, ta dudc day so {u„};[^i nhu sau: Bai t o a n 44. Cho cdc day so {u„} va {i;„} nhu sau: UQ = 2009, ui = 2010,
2 1 Vo = vi = \
ui
ui =
=00 ,, U2 =
U2 =
In a,
In a, Un+2 = g t i n + i + - u „ , Vn = 1,2,...
*Y
Xet phudng trinh d$,c trUng: V.
'n+1 u:•n+l
A=1
Chttng minh rdng hai day con ke nhau cua day so {v^) vd hai day con ke
, -
o
- ^ =0
o
3A2 - 2A - 1 = 0
-4- nhau cua day so (t;„) cd gidi han hHu han vd ttm cdc gidi han do.
Vay u„ = A + B j ^ - - j , Vn = 1,2,... S la hang so se t i m sau ). T\i Giai. De thay vdi moi n G N thi u„ > 0 va t;„ > 0. Dat 2010 = a > 1 va dat
lnu„ - lnf„ = x„,Vn e N. Khi do
ui = 0 , U2 = Ina ta c6 hf:
4 - 5 =0 A =
31na uj n + 2 0/ "n
/ Un+l
4 \Vn+l ) \Vn+2) a \VnJ a \Vn+l
^ + — = Ina B = 91na
y
136 137
Tlic la Xn+2 -—^a;„+i + i x „ , Vn = 0 , 1 , 2 , . . . . Chu y la
= XQ = In (a - 1), ^ ln(a-1) = rirln2009
a a a+ 1 2011
x i = In a. Bang quy nap t a chiing minh dvTdc A-C 1 a- 1
lim U 2 n + 1 = L2 ln{a- l)a"-ln
n—>+oo 2(^TT)
Xn = A + B ,Vn = 0 , l , 2 , . . . , 1
Ina" = In 20102010
a+ 1 2011
trong do ^ = — ^ l n [ ( a -
a +1
1)0"], B = — ^ In ^ —
a +1 \ J
f -] ( t a dung phudng lim U2n+l = 1-4 =
n.—+oo
-A-C
^
2
-1
= : ; T : T r In 2009
2011
C-A -1
t n n l i dac t n t u g ciia day so de t h n l a cong thitc treii). Tudng tvt, gpi lim t;2n = L . = In 20102010.
n—'+00 2011 'Ill uhQ
ii/„ = lnu„ + ln?;„, Vn 1,2,...
UnVn B a i t o a n 4 5 . C/io day so {xn}n=o '^^f^ ^'^'^ ^i^^
K h i do t a c6: u„+2U„+2 = ? r r j , suy ra
(Un+lVn+l)'
xo = 1, x i = 5, x„+i = 6x„ - x „ _ i , V n = 1 , 2 , . . .
\n{Un+2Vn+2) = -ln(u„t;„) - '\n{Un+lVn+l). //^aj/ <«m l i m x „ {\/5x„} (fcy /lieu { a } = a - [a] c/i2 p/ian /e cuo a ) .
a a
Tlic la y„+2 = — - V n + i + - y n , V n = 0 , 1 , 2 , . . . . Chu y la yo ln(a - 1), G i a i . PhiTdng t r i n h dac trUng ciia day s6 { x „ } ^ ^ la:
a a
2/1 = In a. Bang quy nap t a chiing m i n h dildc A 2 - 6 A + 1 = 0 < ^ A = 3 ± 2V2.
2n+l
Vi l i m (lnu„ - lnt;„) = l i m Xn = A nen <f:»y2x„-i ^^2 + 1 ) ^ " ^ ^ (v^-l) ,Vn = 0 , l , 2 , . . . jfC-S i'tb
n—>+oo n—•+(»
2n+l 1 , 2n+l
D$t
138 139
Tlic la Xn+2 -—^a;„+i + i x „ , Vn = 0 , 1 , 2 , . . . . Chu y la
= XQ = In (a - 1), ^ ln(a-1) = rirln2009
a a a+ 1 2011
x i = In a. Bang quy nap t a chiing minh dvTdc A-C 1 a- 1
lim U 2 n + 1 = L2 ln{a- l)a"-ln
n—>+oo 2(^TT)
Xn = A + B ,Vn = 0 , l , 2 , . . . , 1
Ina" = In 20102010
a+ 1 2011
trong do ^ = — ^ l n [ ( a -
a +1
1)0"], B = — ^ In ^ —
a +1 \ J
f -] ( t a dung phudng lim U2n+l = 1-4 =
n.—+oo
-A-C
^
2
-1
= : ; T : T r In 2009
2011
C-A -1
t n n l i dac t n t u g ciia day so de t h n l a cong thitc treii). Tudng tvt, gpi lim t;2n = L . = In 20102010.
n—'+00 2011 'Ill uhQ
ii/„ = lnu„ + ln?;„, Vn 1,2,...
UnVn B a i t o a n 4 5 . C/io day so {xn}n=o '^^f^ ^'^'^ ^i^^
K h i do t a c6: u„+2U„+2 = ? r r j , suy ra
(Un+lVn+l)'
xo = 1, x i = 5, x„+i = 6x„ - x „ _ i , V n = 1 , 2 , . . .
\n{Un+2Vn+2) = -ln(u„t;„) - '\n{Un+lVn+l). //^aj/ <«m l i m x „ {\/5x„} (fcy /lieu { a } = a - [a] c/i2 p/ian /e cuo a ) .
a a
Tlic la y„+2 = — - V n + i + - y n , V n = 0 , 1 , 2 , . . . . Chu y la yo ln(a - 1), G i a i . PhiTdng t r i n h dac trUng ciia day s6 { x „ } ^ ^ la:
a a
2/1 = In a. Bang quy nap t a chiing m i n h dildc A 2 - 6 A + 1 = 0 < ^ A = 3 ± 2V2.
2n+l
Vi l i m (lnu„ - lnt;„) = l i m Xn = A nen <f:»y2x„-i ^^2 + 1 ) ^ " ^ ^ (v^-l) ,Vn = 0 , l , 2 , . . . jfC-S i'tb
n—>+oo n—•+(»
2n+l 1 , 2n+l
D$t
138 139
Do do vdi n du Idn t h i \/f{n) = n + A;, trong do [x] k i h i f u phan nguyen
Hdn nO:a dg thay
. 2n+l
cua so X . V|ly ,?
0<(^v/2-lj < l,Vn = 0,l,2,... (2)
lim ( ^JW)] = lira [y7(^ - (n +
n—+00 I J n-.+oio L J
T i t (1) va (2) suy ra { v'2x„} = (V2 - l ) ^ " ^ ^ , Vn = 0,1,2,... Do v$,y
= lim , f{n)-{n
, + kf . (3)
4n+2
x„{v/2x„} = ^ [ l + ( v ^ : i ) ,Vn = 0 , l , 2 , . . . ^/iHn) + ^/J(n){n + A:) + ( n + A:)2
/(O) + /(I) + / ( - I ) = c + l + a + 6 + c - l + a - 6 + c = 3 c + 2a
^
«=i
(4i - Sf = 64 ^
1=1
- 144 ^ j2 + 108 J] i - 27n.
. n ( n + l ) ^ . 2 _ n ( n + l ) ( 2 n + l ) ^ .3 _ n ( n + l ) T2
khong r h i het cho 3 nen a khong chia het cho 3. Do do dat a — 3k+r, r — 1,2.
Z^'~ 2 ' 6 ' ~
Ta c6:
i=l 1=1 1=1
/(n) - + (3fc + r ) n 2 + 6 n + c (1) V^y
= (n + fc)^ - 3fc^n - fc^ + r n ^ + 6 n + c [1 + 5 + 9 + • • • + (4n - 3)]=*, 1^ + 53 4.93 + ... 4. (4„ _ 3)3
= (n + + r n ^ + (6 - 3A;2)n + c - fe^ (2)
lan \\i(ft la cac da tln'tc bac 4 theo n vdi h f so cua n* l i n Iir(?t la 2^ = 4 va
/'iV
K h i n d i i Idn t h i rn^ + {b - 3fc2)n + c - fc^ > 0. Do do /(n) > (n + A;)^ vdi n 64.
= 16. D o d o
du Idii. Ta lai c6
K h i n d i i 16n t h i (r - 3 ) n 2 + [b - 3(fc + lf]n + c - (k + if < 0. Do do bang each van dung chu y 6 6 trang 116 n h u sau: Theo chii y 6, t h i S{n) la
/(n) < (n + + 1)^ (vdi n dii Idn). Vay vdi n du Idii t h i mot da thiic bac 4: 1
(n + A;)^ < /(n) < (n + fc + 1 ) ^ n + A; < < n + A: + 1. Sin) = an'^ + lm^ + cn'^ + dn + e{ajtO).
mi
140
Do do vdi n du Idn t h i \/f{n) = n + A;, trong do [x] k i h i f u phan nguyen
Hdn nO:a dg thay
. 2n+l
cua so X . V|ly ,?
0<(^v/2-lj < l,Vn = 0,l,2,... (2)
lim ( ^JW)] = lira [y7(^ - (n +
n—+00 I J n-.+oio L J
T i t (1) va (2) suy ra { v'2x„} = (V2 - l ) ^ " ^ ^ , Vn = 0,1,2,... Do v$,y
= lim , f{n)-{n
, + kf . (3)
4n+2
x„{v/2x„} = ^ [ l + ( v ^ : i ) ,Vn = 0 , l , 2 , . . . ^/iHn) + ^/J(n){n + A:) + ( n + A:)2
/(O) + /(I) + / ( - I ) = c + l + a + 6 + c - l + a - 6 + c = 3 c + 2a
^
«=i
(4i - Sf = 64 ^
1=1
- 144 ^ j2 + 108 J] i - 27n.
. n ( n + l ) ^ . 2 _ n ( n + l ) ( 2 n + l ) ^ .3 _ n ( n + l ) T2
khong r h i het cho 3 nen a khong chia het cho 3. Do do dat a — 3k+r, r — 1,2.
Z^'~ 2 ' 6 ' ~
Ta c6:
i=l 1=1 1=1
/(n) - + (3fc + r ) n 2 + 6 n + c (1) V^y
= (n + fc)^ - 3fc^n - fc^ + r n ^ + 6 n + c [1 + 5 + 9 + • • • + (4n - 3)]=*, 1^ + 53 4.93 + ... 4. (4„ _ 3)3
= (n + + r n ^ + (6 - 3A;2)n + c - fe^ (2)
lan \\i(ft la cac da tln'tc bac 4 theo n vdi h f so cua n* l i n Iir(?t la 2^ = 4 va
/'iV
K h i n d i i Idn t h i rn^ + {b - 3fc2)n + c - fc^ > 0. Do do /(n) > (n + A;)^ vdi n 64.
= 16. D o d o
du Idii. Ta lai c6
K h i n d i i 16n t h i (r - 3 ) n 2 + [b - 3(fc + lf]n + c - (k + if < 0. Do do bang each van dung chu y 6 6 trang 116 n h u sau: Theo chii y 6, t h i S{n) la
/(n) < (n + + 1)^ (vdi n dii Idn). Vay vdi n du Idii t h i mot da thiic bac 4: 1
(n + A;)^ < /(n) < (n + fc + 1 ) ^ n + A; < < n + A: + 1. Sin) = an'^ + lm^ + cn'^ + dn + e{ajtO).
mi
140
V I S(0) = 0 nen e = 0. V i = (_3)i+2 [ - 3 / 2 K _ 3 ) ] ' = (-3)'+^+^^ [/{u„-3)]^'
1+2+22+ - + 2 " - ^ r rr^.^ M 2 " - '
S ( l ) = l ^ 5(2) = 1^ + 5 ^ 5 ( 3 ) = l3 + 53 + 9\(4) = 13 + 5^ + 93 + = ••• = (-3)
[3/(a)]'
nen t a c 6 h§ = (-3r-*-M/(a)l^""
a.l'* + 6.l3 + c.l2 + d.l + e = l3
0 . 2 " + 6.2^ + C.22 + d.2 4-e = 1^ + 53 [3/(a)l^""'
a.3'' + 6.3^ + C.32 + d.3 + 6 = 1^ + 53 + 93 Dat (3n = - -. Tiif (3) t a CO
3
0 . 4 " + 6.43 + C.42 + d . 4 + e = 1^ + 53 + 93 + 133.
, [3/(^)1
2" 3a-3Y"^"~'
3 (
ui = Q ; Un+i = —1^ Vn = 1,2,.. . ( Q la tham so thifc). 3 3 - [3/{a)]'''""' 3fv + i y
9M* - 6u„ + 5 2"-
l + [3/rf"" 3 + 3[3/(f>)]
3 + 3.
Ttm a de day ad (u„) c6 yidi hq,n hHu hQ,n khi n -* + 0 0 vd tim gidi hQ,n trong i,3a + i y
cdc trUdng hap do.
- t h i u„ = - - , neu « ^ - ^ t h i
G i a i . De tliay rang vdi nipi so nguyen dudng n t h i luon ton t9,i u„. Neu 3' 0
3Q-3
M^t khac Y = 1 <^ 3a - 3 = 3a + 1 Oa = 4 (v6 ngiiifm)
3Q +
2(3u„_,+lf 3a-3 1 1
(2) 3a+ 1
9(4_i - 6u„-i + 5 '
142 143
V I S(0) = 0 nen e = 0. V i = (_3)i+2 [ - 3 / 2 K _ 3 ) ] ' = (-3)'+^+^^ [/{u„-3)]^'
1+2+22+ - + 2 " - ^ r rr^.^ M 2 " - '
S ( l ) = l ^ 5(2) = 1^ + 5 ^ 5 ( 3 ) = l3 + 53 + 9\(4) = 13 + 5^ + 93 + = ••• = (-3)
[3/(a)]'
nen t a c 6 h§ = (-3r-*-M/(a)l^""
a.l'* + 6.l3 + c.l2 + d.l + e = l3
0 . 2 " + 6.2^ + C.22 + d.2 4-e = 1^ + 53 [3/(a)l^""'
a.3'' + 6.3^ + C.32 + d.3 + 6 = 1^ + 53 + 93 Dat (3n = - -. Tiif (3) t a CO
3
0 . 4 " + 6.43 + C.42 + d . 4 + e = 1^ + 53 + 93 + 133.
, [3/(^)1
2" 3a-3Y"^"~'
3 (
ui = Q ; Un+i = —1^ Vn = 1,2,.. . ( Q la tham so thifc). 3 3 - [3/{a)]'''""' 3fv + i y
9M* - 6u„ + 5 2"-
l + [3/rf"" 3 + 3[3/(f>)]
3 + 3.
Ttm a de day ad (u„) c6 yidi hq,n hHu hQ,n khi n -* + 0 0 vd tim gidi hQ,n trong i,3a + i y
cdc trUdng hap do.
- t h i u„ = - - , neu « ^ - ^ t h i
G i a i . De tliay rang vdi nipi so nguyen dudng n t h i luon ton t9,i u„. Neu 3' 0
3Q-3
M^t khac Y = 1 <^ 3a - 3 = 3a + 1 Oa = 4 (v6 ngiiifm)
3Q +
2(3u„_,+lf 3a-3 1 1
(2) 3a+ 1
9(4_i - 6u„-i + 5 '
142 143
o n —1
= 0 lim u„ = — .
n-»+oo 3 3u2_i-6u„_i+7'
Lvtu y . Vi0c xet u„ - 1 vk 3 u „ + 1 dxiac t i m r a n h u sau: T a xet
Xet ham s6 / ( x ) = T i t (1) va (2) t a c6
3«tl+6"n-l-l
Un-3 - l - 3 ^
^ (3 - 9fc) + (6 + 6k) U n - i - 1 - 5fe
\Un-l + lj
9u2_i _ 6u„_i + 5
2 2(1+ fc) 1+ ,
D&t;9„ = [ / { « ) ] ' " " ' . T i t (3) t a c d
9«2_,-6M„_I+5
u„-3 3 + /3n
= u„ - 3 = /3„u„ + ;8„ ^ u„ =
T a can t i m A; sao cho u„ + l
2 2(l+ fc) 14-5A: , ,,2 2 «, ,2
Vdy
l-3ib " 3 ^ " ^""-^ ~ ' " " " - 1 ~ ^ ^ " - ^ ^
/a-3\
3 +
3fc2 - 2ifc - 1 = 0 [a + l )
1 + 5A:^_^2 ?rT,Vn = l , 2 , .
4,^
-3\
144 145
o n —1
= 0 lim u„ = — .
n-»+oo 3 3u2_i-6u„_i+7'
Lvtu y . Vi0c xet u„ - 1 vk 3 u „ + 1 dxiac t i m r a n h u sau: T a xet
Xet ham s6 / ( x ) = T i t (1) va (2) t a c6
3«tl+6"n-l-l
Un-3 - l - 3 ^
^ (3 - 9fc) + (6 + 6k) U n - i - 1 - 5fe
\Un-l + lj
9u2_i _ 6u„_i + 5
2 2(1+ fc) 1+ ,
D&t;9„ = [ / { « ) ] ' " " ' . T i t (3) t a c d
9«2_,-6M„_I+5
u„-3 3 + /3n
= u„ - 3 = /3„u„ + ;8„ ^ u„ =
T a can t i m A; sao cho u„ + l
2 2(l+ fc) 14-5A: , ,,2 2 «, ,2
Vdy
l-3ib " 3 ^ " ^""-^ ~ ' " " " - 1 ~ ^ ^ " - ^ ^
/a-3\
3 +
3fc2 - 2ifc - 1 = 0 [a + l )
1 + 5A:^_^2 ?rT,Vn = l , 2 , .
4,^
-3\
144 145
C h u y' 11. Cho day so {xn}n=i hoi tu. Neu 3no € N sao cho a < x„,Vn > TIQ
• Neu « > 1 thi lim | -—- ) =0 lim u„ = 3. thla< lim Xn- Cdn neu3no €N sao cho Xn < b,Wn> no thi lim x „ < b.
n - » + o o ya + 1J n-»+oo " n-'+oo n-'+oo
/ oX - 3 " - ' C h u y 12. Neu day so {x„};^^ dan dieu tdng vd khong bi chdn tren thi
• Neu - 1 ^ a < 1 thi lim ( ) =0 lim u„ = - 1 .
n->+oo\^a + l / n->+oo lim x„ = +00 vd khi do lim — = 0. Neu {x„};^^i gidm vd khong bi chdn
„-.+oo n-'+oo X „ ^
2.3 Su* dung dinh li Weierstrass de chiing minh day dudi thi lim x„ = -oo vd lim — = 0 .
n->+oo n->+oo x„
so CO gidi han
C h u y 13. Day dan dieu tdng (gidm) hgi ty, khi vd chi khi n6 bi chdn tren
(bi chdn dudi).
2.3.1 Mot so kien thuTc thvfdng dung.
Chu y 14. Cho hai day so hpi ty. (x„), (j/n)- f<hi do neu x„ < y„, Vn = 1,2,...
Choday so {x„}+^i. Khi do
thi lim x„ < lim y„.
Dinh nghia 10. {x„}+rj gpi la ddn dieu t&ng neu x„+i > x„, Vn = 1, 2 , . . . n-'+oo n—+oo
Dinh nghia 14. {xn}X=i 9Qi Id bi chdn tren neu ton t^i so M sao cho • |x„ - L| < 1, Vn > no '•
- 1 < X n - L < 1, Vn > no
x„ < M,Vn = 1,2,... <=>L - 1 < x„ < L + 1, Vn > no. (*)
Dinh nghia 15. {xn}n=i 9Qi Id bi chdn dudi neu ton tg.i so m sao cho
Dat M = max{xi, X 2 , . . . , x „ o , L + 1}, m = min { x i , X 2 , . . .,x„(,, L - 1}. TiJt
m < x„,Vn = 1,2,... (*) suy ra
Dinh i.ghia 16. {xn}'^=i goi la bi chdn neu no bi chdn tren va bi ch&n dudi. m < x„ < M , Vn = 1,2,...,
Dinh ly 9 (Dinh li Weierstrass). Moi day dan di$u tdng vd bi chdn tren deu nghia la day so {x„)^fj bj ch^n.
liQi tu. MQI day dan dieu gidm vd bi chan du&i deu hgi tu.
2.3.2 Phifdng phap chihig minh day so x „ + i = / ( x „ ) hoi t u
C h u y 8. Day dan dieu tdng, day dan diCu gidm, day dan di^u tdng thuc
bang each su* dung dinh h' Weierstrass ( / ( x ) la ham lien
sU, day dan dieu gidm thUc su Ian luot dxCdc noi gon la day tdng, day gidm,
tuc).
day tdng thtfc stf, day gidm th\Cc s\C.
C h u y 9. Day dan dieu tdng vd day dan di$u gidm dupc gqi chung la day Bxldc 1: Du doan xem day so da cho tSng hay giam (thUcJng la bang each
dan di^u. tinh vai ba so hang dau). Giai phUdng trmh L = f{L), sau do suf dung chu y
10, chu y 11 d trang 146, chu y 14 6 trang 147 dc du doan gidi han L (neu
C h u y 10. Cho day so {x„}+~. Neu xj < X2 < • • • < x„ < x„+i < • • • thi
c6) ciia day so { x „ } ^ ^ .
vdi mgi k = 1,2,... ta c6 Xk < lim x„ {vdi lim x„ c6 the' hHu hg.n hodc
n->+oo n->+oo • Neu du doan day tang thi cluing minh x„ < L, Vn = 1,2,... di suy ra day
duang yd c\cc). Con neu bi chan tren. ^
X l > X2 > • • • > x„ > x„+i > • • • • Neu du doan day giain thi chAig minh L < x„, Vn = 1,2,... de suy ra day
bi chan du6i (dfi chi'mg minh cac bit dang thiic tren ta thucmg dung phUdng
thi Xk > lim x„, VA; = 1,2,... {vdi lim x„ c6 thi hHu hQ,n hodc -oo). phap quy n^p).
146 147
C h u y' 11. Cho day so {xn}n=i hoi tu. Neu 3no € N sao cho a < x„,Vn > TIQ
• Neu « > 1 thi lim | -—- ) =0 lim u„ = 3. thla< lim Xn- Cdn neu3no €N sao cho Xn < b,Wn> no thi lim x „ < b.
n - » + o o ya + 1J n-»+oo " n-'+oo n-'+oo
/ oX - 3 " - ' C h u y 12. Neu day so {x„};^^ dan dieu tdng vd khong bi chdn tren thi
• Neu - 1 ^ a < 1 thi lim ( ) =0 lim u„ = - 1 .
n->+oo\^a + l / n->+oo lim x„ = +00 vd khi do lim — = 0. Neu {x„};^^i gidm vd khong bi chdn
„-.+oo n-'+oo X „ ^
2.3 Su* dung dinh li Weierstrass de chiing minh day dudi thi lim x„ = -oo vd lim — = 0 .
n->+oo n->+oo x„
so CO gidi han
C h u y 13. Day dan dieu tdng (gidm) hgi ty, khi vd chi khi n6 bi chdn tren
(bi chdn dudi).
2.3.1 Mot so kien thuTc thvfdng dung.
Chu y 14. Cho hai day so hpi ty. (x„), (j/n)- f<hi do neu x„ < y„, Vn = 1,2,...
Choday so {x„}+^i. Khi do
thi lim x„ < lim y„.
Dinh nghia 10. {x„}+rj gpi la ddn dieu t&ng neu x„+i > x„, Vn = 1, 2 , . . . n-'+oo n—+oo
Dinh nghia 14. {xn}X=i 9Qi Id bi chdn tren neu ton t^i so M sao cho • |x„ - L| < 1, Vn > no '•
- 1 < X n - L < 1, Vn > no
x„ < M,Vn = 1,2,... <=>L - 1 < x„ < L + 1, Vn > no. (*)
Dinh nghia 15. {xn}n=i 9Qi Id bi chdn dudi neu ton tg.i so m sao cho
Dat M = max{xi, X 2 , . . . , x „ o , L + 1}, m = min { x i , X 2 , . . .,x„(,, L - 1}. TiJt
m < x„,Vn = 1,2,... (*) suy ra
Dinh i.ghia 16. {xn}'^=i goi la bi chdn neu no bi chdn tren va bi ch&n dudi. m < x„ < M , Vn = 1,2,...,
Dinh ly 9 (Dinh li Weierstrass). Moi day dan di$u tdng vd bi chdn tren deu nghia la day so {x„)^fj bj ch^n.
liQi tu. MQI day dan dieu gidm vd bi chan du&i deu hgi tu.
2.3.2 Phifdng phap chihig minh day so x „ + i = / ( x „ ) hoi t u
C h u y 8. Day dan dieu tdng, day dan diCu gidm, day dan di^u tdng thuc
bang each su* dung dinh h' Weierstrass ( / ( x ) la ham lien
sU, day dan dieu gidm thUc su Ian luot dxCdc noi gon la day tdng, day gidm,
tuc).
day tdng thtfc stf, day gidm th\Cc s\C.
C h u y 9. Day dan dieu tdng vd day dan di$u gidm dupc gqi chung la day Bxldc 1: Du doan xem day so da cho tSng hay giam (thUcJng la bang each
dan di^u. tinh vai ba so hang dau). Giai phUdng trmh L = f{L), sau do suf dung chu y
10, chu y 11 d trang 146, chu y 14 6 trang 147 dc du doan gidi han L (neu
C h u y 10. Cho day so {x„}+~. Neu xj < X2 < • • • < x„ < x„+i < • • • thi
c6) ciia day so { x „ } ^ ^ .
vdi mgi k = 1,2,... ta c6 Xk < lim x„ {vdi lim x„ c6 the' hHu hg.n hodc
n->+oo n->+oo • Neu du doan day tang thi cluing minh x„ < L, Vn = 1,2,... di suy ra day
duang yd c\cc). Con neu bi chan tren. ^
X l > X2 > • • • > x„ > x„+i > • • • • Neu du doan day giain thi chAig minh L < x„, Vn = 1,2,... de suy ra day
bi chan du6i (dfi chi'mg minh cac bit dang thiic tren ta thucmg dung phUdng
thi Xk > lim x„, VA; = 1,2,... {vdi lim x„ c6 thi hHu hQ,n hodc -oo). phap quy n^p).
146 147
BiTdc 2: Sii dung ket q u a day b i chan d bxtdc 1 d l chiing m i n h day ddn d i f u . Vay {xn}n=i la day so tang. T o m l ^ i {x„}+f°i la day tang va bj ch?Ln tren nen
Bxidc 3: Sii dyng djnh If Weierstrass de chuTng m i n h day so da cho hpi tij. [3 "
Sau do If luaii n h u sau: Gia s i i day da cho hpi t u vc L , t i t
hoi t u . oat l i m x „ = L. K h i do L € . Tit
cho n — > + 0 0 va sii dung tinh Hen t y c ciia h a m / t a dit0c L = /(L). V^y gi6i cho n -+ + 0 0 t a dUdc
han ciia day da cho l a nghiem c u a phUdng trinh x = / ( x ) . Sii dyng k i t q u a
d budc 1, birdc 2 suy ra gidi h a n ciia day da cho. lim x„ = lim 3x^-1 - 2 = / lim (3x„_i - 2) = /3( l i m x „ _ i ) - 2 .
Tuy nhien k h i giai bai t|Lp t a c a n v§n dyng linh boat, sang tgx) phtfdng phap
da neu tren. Cac bai toan feau day se m i n h hpa d i l u do. Hay L = V^L - 2 4^ L = 2. Do do
l i m x„ = 2.
n->+oo
3
C a c h 2. Bang quy nap t a chi'mg m i n h dUdc - < x„ < 2, Vn = 1,2,... Xet
2.3.3 C a c bai to4n.
3 1
ham so f{x) = i / 3 x ^ , Vx € " . K h i do x„+i = / ( x „ ) , Vn = 1,2,.... Ta
B M t o 4 n 50 (Day la bai tap rat quan trpng, ket qua ciia no diTpc sii
I-
dung nhieu sau nay). Cho day so {xn}'^=i ^-.dc dinh theo cong fMc x„+i = 3
CO fix) = > 0. Vay ham so /(x) tang tren . Taco
/ ( x „ ) , Vn = 1,2,... Gid svC vdi moi n = 1,2,... t/ii x „ G [a; b] vd /(x) Id hdm 2v/3x - 2
so tdng tren [a;b] {tnCdng hdp f { x ) Id hdm gidm se dvCpc xet d bdi phuong
phap sii dung day con). ChvCng minh rdng
X2 = /(xO = V3i7^=^3.^-2=y|>^=xi.
a) Neu x i < X 2 thi day { x „ } ^ ^ la day so tdng.
b) Neu x i > X 2 thi ddy {x„}|^^ Id day so gidm.
Theo bai toan 50a) d trang 148 suy ra day so { ^ n l ^ ^ i 1^ day so tang.
c) Neu f{x) bi chdn thi ddy {xn}n=i ^V-
B a i t o a n 5 2 . Thuc hien cac yeu c&u sau:
Giai. a) Xet sif hQi ty. vd tim gidi han cua ddy {x„}j^fj cho nhu sau:
a) V i x i < X 2 nen / ( x i ) < / ( X 2 ) . Suy ra X 2 < X 3 . TUdng t y tilt X2 < X3 suy
ra X 3 < X 4 . B&ng phiTdng phap quy nap t a chiing m i n h dir^c
X i = v/a, X 2 — Vo.+ Va,..., x „ = \/a+ \/aA + v^' {vdi a > 0).
I n < a ; n + i ) V n = 1,2,... V '
cd n din cdn
—I* + 3x — 2 1 + v/l + 4a
c(l;2]).
x„+i - x „ = x/3x„ - 2 - x„ = > 0 (do x „ € 1^^ (2)
V3x„ - 2 + x „
149
148
BiTdc 2: Sii dung ket q u a day b i chan d bxtdc 1 d l chiing m i n h day ddn d i f u . Vay {xn}n=i la day so tang. T o m l ^ i {x„}+f°i la day tang va bj ch?Ln tren nen
Bxidc 3: Sii dyng djnh If Weierstrass de chuTng m i n h day so da cho hpi tij. [3 "
Sau do If luaii n h u sau: Gia s i i day da cho hpi t u vc L , t i t
hoi t u . oat l i m x „ = L. K h i do L € . Tit
cho n — > + 0 0 va sii dung tinh Hen t y c ciia h a m / t a dit0c L = /(L). V^y gi6i cho n -+ + 0 0 t a dUdc
han ciia day da cho l a nghiem c u a phUdng trinh x = / ( x ) . Sii dyng k i t q u a
d budc 1, birdc 2 suy ra gidi h a n ciia day da cho. lim x„ = lim 3x^-1 - 2 = / lim (3x„_i - 2) = /3( l i m x „ _ i ) - 2 .
Tuy nhien k h i giai bai t|Lp t a c a n v§n dyng linh boat, sang tgx) phtfdng phap
da neu tren. Cac bai toan feau day se m i n h hpa d i l u do. Hay L = V^L - 2 4^ L = 2. Do do
l i m x„ = 2.
n->+oo
3
C a c h 2. Bang quy nap t a chi'mg m i n h dUdc - < x„ < 2, Vn = 1,2,... Xet
2.3.3 C a c bai to4n.
3 1
ham so f{x) = i / 3 x ^ , Vx € " . K h i do x„+i = / ( x „ ) , Vn = 1,2,.... Ta
B M t o 4 n 50 (Day la bai tap rat quan trpng, ket qua ciia no diTpc sii
I-
dung nhieu sau nay). Cho day so {xn}'^=i ^-.dc dinh theo cong fMc x„+i = 3
CO fix) = > 0. Vay ham so /(x) tang tren . Taco
/ ( x „ ) , Vn = 1,2,... Gid svC vdi moi n = 1,2,... t/ii x „ G [a; b] vd /(x) Id hdm 2v/3x - 2
so tdng tren [a;b] {tnCdng hdp f { x ) Id hdm gidm se dvCpc xet d bdi phuong
phap sii dung day con). ChvCng minh rdng
X2 = /(xO = V3i7^=^3.^-2=y|>^=xi.
a) Neu x i < X 2 thi day { x „ } ^ ^ la day so tdng.
b) Neu x i > X 2 thi ddy {x„}|^^ Id day so gidm.
Theo bai toan 50a) d trang 148 suy ra day so { ^ n l ^ ^ i 1^ day so tang.
c) Neu f{x) bi chdn thi ddy {xn}n=i ^V-
B a i t o a n 5 2 . Thuc hien cac yeu c&u sau:
Giai. a) Xet sif hQi ty. vd tim gidi han cua ddy {x„}j^fj cho nhu sau:
a) V i x i < X 2 nen / ( x i ) < / ( X 2 ) . Suy ra X 2 < X 3 . TUdng t y tilt X2 < X3 suy
ra X 3 < X 4 . B&ng phiTdng phap quy nap t a chiing m i n h dir^c
X i = v/a, X 2 — Vo.+ Va,..., x „ = \/a+ \/aA + v^' {vdi a > 0).
I n < a ; n + i ) V n = 1,2,... V '
cd n din cdn
—I* + 3x — 2 1 + v/l + 4a
c(l;2]).
x„+i - x „ = x/3x„ - 2 - x„ = > 0 (do x „ € 1^^ (2)
V3x„ - 2 + x „
149
148
Nffh l a s u h p i t u c i i a d a y {xn}n=i
ivlghia t U d n g d u d n g v6i s U h p i t u c i i a d a y
Ta CO x i = v / a < 2 " * " ^ ° ' ^ " ^ ""^ ^^'^"^ k h i n = 1. Gia s i l ( 2 ) d u n g
\+°°, De t h a y (z„) l a d a y s o t a n g . T^ g i a t h i i t lim -ln(lna„) <ln2
^ 1 + V I + 4a ., 1 + v/l + 4a \*n/n=l n — • + 0 0 77,
k m n = A; n a y Xk < , c a n c h U n g m m h Xk+i < -. Ta
* 2
CO s u y r a t o n t a i s o t U n h i e n no s a o c h o v d i m p i n > no t a c6 - l n { l n a „ ) < I n 2 .
1 + y/l + 4 a \ l + y T T i ^ nen 2/n = ^ < 1. ' ' ' ^ > "o- Dat a = max {yi,y2, ...,yno, 1}. khi do ta c6
2 J - 2 • 6
y„ < a,Vn = 1,2,...
Theo nguyen li quy nap suy ra (2) diing vdi mpi n e N * . Vay day so da cho
Dat
tang va bi chan tren nen hyi tu. Dat; lim
lim x
x„ = L, khi do
„ =
n—»+oo
n->+oo Ui = %/a, U2 = y/a'+y/a,.. .,u„= \Ja + \fa + h \^.
1 + \/l + 4a CO n d&u c&n
0 <L< (3)
Khi do
va tit (1) cho n - » + 0 0 ta duoc L = s/a + L. Giai phudng trinh nay vdi dieu
Zn = \/2/1 + \/y2 + 1- ^ Va-T\/a+--- + v ^ = u„,Vn = 1,2,...
k i ^ n (3) t a d U d c L = ^ i m lai
X6m l a i day
d a y sso
o d a cho hpi t uv a
Theo can a) ta da chiing minh d U d c day ( u „ ) bi chan tren. Do do day ( 2 „ )
l + \/l + 4a cung bi chan tren. Tom lai day so ( 2 „ ) tang va bi ch$ii tren nen hpi ty. Do
l i m Xn = do day so (xn) cQng hpi tu.
n—>+oo
Nhan xet 4. Viec ttm ra bdt dang thiic (2) duac tien hdnh nhU dd dudc tnnh
b) Dat y„ = Vn = 1,2,... va z„ = ^ y i + y ^ H ^ • • • + ^yiT, Vn = 1,2,... bay d muc 2.3.2 d trang 147. Qua bdi todn 52a), ta con thu duac hat ddng
Taco thiic sau:
1 + V I + 4a
\/a + \/a + - - + \ / a < :<:: hi
{.vdi a > 0, ve trdi c6 bao nhieu ddu can cung duac).
n'
Bai toan 53. Cho ddy (x„) nhusau: x „ = 7 - — ' — — , ' i n € W . Ttm lim x „ .
(2n+l)!! n-+oo
150 151
Nffh l a s u h p i t u c i i a d a y {xn}n=i
ivlghia t U d n g d u d n g v6i s U h p i t u c i i a d a y
Ta CO x i = v / a < 2 " * " ^ ° ' ^ " ^ ""^ ^^'^"^ k h i n = 1. Gia s i l ( 2 ) d u n g
\+°°, De t h a y (z„) l a d a y s o t a n g . T^ g i a t h i i t lim -ln(lna„) <ln2
^ 1 + V I + 4a ., 1 + v/l + 4a \*n/n=l n — • + 0 0 77,
k m n = A; n a y Xk < , c a n c h U n g m m h Xk+i < -. Ta
* 2
CO s u y r a t o n t a i s o t U n h i e n no s a o c h o v d i m p i n > no t a c6 - l n { l n a „ ) < I n 2 .
1 + y/l + 4 a \ l + y T T i ^ nen 2/n = ^ < 1. ' ' ' ^ > "o- Dat a = max {yi,y2, ...,yno, 1}. khi do ta c6
2 J - 2 • 6
y„ < a,Vn = 1,2,...
Theo nguyen li quy nap suy ra (2) diing vdi mpi n e N * . Vay day so da cho
Dat
tang va bi chan tren nen hyi tu. Dat; lim
lim x
x„ = L, khi do
„ =
n—»+oo
n->+oo Ui = %/a, U2 = y/a'+y/a,.. .,u„= \Ja + \fa + h \^.
1 + \/l + 4a CO n d&u c&n
0 <L< (3)
Khi do
va tit (1) cho n - » + 0 0 ta duoc L = s/a + L. Giai phudng trinh nay vdi dieu
Zn = \/2/1 + \/y2 + 1- ^ Va-T\/a+--- + v ^ = u„,Vn = 1,2,...
k i ^ n (3) t a d U d c L = ^ i m lai
X6m l a i day
d a y sso
o d a cho hpi t uv a
Theo can a) ta da chiing minh d U d c day ( u „ ) bi chan tren. Do do day ( 2 „ )
l + \/l + 4a cung bi chan tren. Tom lai day so ( 2 „ ) tang va bi ch$ii tren nen hpi ty. Do
l i m Xn = do day so (xn) cQng hpi tu.
n—>+oo
Nhan xet 4. Viec ttm ra bdt dang thiic (2) duac tien hdnh nhU dd dudc tnnh
b) Dat y„ = Vn = 1,2,... va z„ = ^ y i + y ^ H ^ • • • + ^yiT, Vn = 1,2,... bay d muc 2.3.2 d trang 147. Qua bdi todn 52a), ta con thu duac hat ddng
Taco thiic sau:
1 + V I + 4a
\/a + \/a + - - + \ / a < :<:: hi
{.vdi a > 0, ve trdi c6 bao nhieu ddu can cung duac).
n'
Bai toan 53. Cho ddy (x„) nhusau: x „ = 7 - — ' — — , ' i n € W . Ttm lim x „ .
(2n+l)!! n-+oo
150 151
B a i t o a n 54. Hay xet tinh hoi ty, cua day so (x„)|^fj duc/c cho nhu sau:
Th$t vay:
(1) <^ (2010fc + 2)(A; + 1) > 2010A;2 + 2012fc (vdi k > 0)
<^ 2010fc2 + 2012ib + 2 > 2010fc2 + 2012A; 2 > 0 (dung).
Hirdng d i n . T a c6 0 < x„+i = , X n < x „ , Vn = 1 , 2 , . . . Vay day s6 c6 Vay (*) vdi moi n = 1 , 2 , . . . Suy ra x„+i < x „ , Vn = 1 , 2 , . . . Vay t a da
^Vii'me minh dildc day so ( x „ ) giam va bi chSn dudi bdi so 0. D o do day ( x „ )
gidi hail l i i i u han. 2010n + 2
hoi t u . Dat l i m x „ = u. T i f x„+i = ,o(^" + Vn = 1,2,..., cho
n->+oo 2011n-l-2
B a i t o a n 5 5 . Cho day so ( x „ ) nhic sau:
ChUng minh rdng day {xn}n=i 9^^^ '^^^ '^^^ ^'^^ ~* '^"^ ^^<^^ B a i t o a n 56 (De t h i HSG t i n h Gia L a i - nam 2004). Cho day so ( x „ ) nhu
/lan do.
( xi = 2004 ^
G i a i . De thay: x „ > 0, Vn = 1 , 2 , . . . T a c6:
1 g ^ ^ ( x „ - | - l ) , V n = 1,2,...
_ (2010n + 2) (xn + 1) - (2011n + 2) Xn _ 2010n + 2 - n x „
"""^^ ~ ~ 2011n + 2 ~ 2011n + 2 ' Chiing minh rdng day ( x „ ) „ /ipi fu va tinh gidi han cua day so do.
152 153
B a i t o a n 54. Hay xet tinh hoi ty, cua day so (x„)|^fj duc/c cho nhu sau:
Th$t vay:
(1) <^ (2010fc + 2)(A; + 1) > 2010A;2 + 2012fc (vdi k > 0)
<^ 2010fc2 + 2012ib + 2 > 2010fc2 + 2012A; 2 > 0 (dung).
Hirdng d i n . T a c6 0 < x„+i = , X n < x „ , Vn = 1 , 2 , . . . Vay day s6 c6 Vay (*) vdi moi n = 1 , 2 , . . . Suy ra x„+i < x „ , Vn = 1 , 2 , . . . Vay t a da
^Vii'me minh dildc day so ( x „ ) giam va bi chSn dudi bdi so 0. D o do day ( x „ )
gidi hail l i i i u han. 2010n + 2
hoi t u . Dat l i m x „ = u. T i f x„+i = ,o(^" + Vn = 1,2,..., cho
n->+oo 2011n-l-2
B a i t o a n 5 5 . Cho day so ( x „ ) nhic sau:
ChUng minh rdng day {xn}n=i 9^^^ '^^^ '^^^ ^'^^ ~* '^"^ ^^<^^ B a i t o a n 56 (De t h i HSG t i n h Gia L a i - nam 2004). Cho day so ( x „ ) nhu
/lan do.
( xi = 2004 ^
G i a i . De thay: x „ > 0, Vn = 1 , 2 , . . . T a c6:
1 g ^ ^ ( x „ - | - l ) , V n = 1,2,...
_ (2010n + 2) (xn + 1) - (2011n + 2) Xn _ 2010n + 2 - n x „
"""^^ ~ ~ 2011n + 2 ~ 2011n + 2 ' Chiing minh rdng day ( x „ ) „ /ipi fu va tinh gidi han cua day so do.
152 153
<^{k + 2)3k>3{k + 3){k - 1) <^ 3k^ + 6k>3k^+6k~9 (dung). K h i do
Do do (b) dung, theo nguyen ly quy nap suy ra (a) dung v6i mgi n = 3 , 4 , . . .
Hien nhien rang day (x„) bj ch$.n dudi bdi so 0. V6i n > 3, t a c6
n + 2. 2[n + 2 - ( n - l ) x „ _ i ] Vay theo ng\iyen ly quy nap suy ra (2) diing. Tigp theo t a chiing m i n h day
x„ - x„_i = (x„_i + 2) - x„_i = - J < 0 (do (a)).
{Xn)t=i tang. Ta CO
Day (x„) giam va hi chan dxtdi nen c6 gidi han hftu han. Dat l i m x „ = x. /
n—•+00 Xi =0, X2 = - , X3 = - 1 + J + o'
T i l (1) cho n -* +oo, t a durtc x = - (x + 2) <4- x = 1. V$.y x = 1. 2 J
Gia suf x „ _ 2 < x„_i va x „ _ i < x „ . K h i do
B a i t o a n 58 (Dc t h i vO dich Minxcd, De ughi t h i Olympic 30/04/2012).
Gid sii X„+i - X„ = i [(1 + X „ + X ^ _ i ) - (1 + X n - X + x3_2)
^ 71 + 1 / 2 22 2"\
hm x„ = —-—.
x i = 0 , X2 = \, x„+i = i ( l + x „ + x ^ _ i ) (Vn = 2 , 3 , . . . ) (1) n->+oo 2
\/5 - 1 v/5- 1
0 < x„_i < - H - — < 0 0 < x„ < —. wi = V2OO6, Wn = ^2000 + «;„_i (n = 2 , 3 , . . . ) .
154 155
<^{k + 2)3k>3{k + 3){k - 1) <^ 3k^ + 6k>3k^+6k~9 (dung). K h i do
Do do (b) dung, theo nguyen ly quy nap suy ra (a) dung v6i mgi n = 3 , 4 , . . .
Hien nhien rang day (x„) bj ch$.n dudi bdi so 0. V6i n > 3, t a c6
n + 2. 2[n + 2 - ( n - l ) x „ _ i ] Vay theo ng\iyen ly quy nap suy ra (2) diing. Tigp theo t a chiing m i n h day
x„ - x„_i = (x„_i + 2) - x„_i = - J < 0 (do (a)).
{Xn)t=i tang. Ta CO
Day (x„) giam va hi chan dxtdi nen c6 gidi han hftu han. Dat l i m x „ = x. /
n—•+00 Xi =0, X2 = - , X3 = - 1 + J + o'
T i l (1) cho n -* +oo, t a durtc x = - (x + 2) <4- x = 1. V$.y x = 1. 2 J
Gia suf x „ _ 2 < x„_i va x „ _ i < x „ . K h i do
B a i t o a n 58 (Dc t h i vO dich Minxcd, De ughi t h i Olympic 30/04/2012).
Gid sii X„+i - X„ = i [(1 + X „ + X ^ _ i ) - (1 + X n - X + x3_2)
^ 71 + 1 / 2 22 2"\
hm x„ = —-—.
x i = 0 , X2 = \, x„+i = i ( l + x „ + x ^ _ i ) (Vn = 2 , 3 , . . . ) (1) n->+oo 2
\/5 - 1 v/5- 1
0 < x„_i < - H - — < 0 0 < x„ < —. wi = V2OO6, Wn = ^2000 + «;„_i (n = 2 , 3 , . . . ) .
154 155
Khi do {wn) la day so tSng. Xet ham s6 / ( x ) = - 2000 - x,Vx > ^J^^
' OOO.
Taco , ,,
fix) = - 1 > 0,Vx > ,J^oOO. Ltfti y. Chii y 14 ci trang 147, da dUdc van dung cr bai toan 62 n^y.
V$.y fix) dong bicn, lien tuc tren [v/2000; +oo). Hon nOa vi g a i to^n 63. Cho trudc a > 0. Xet day so {x„}^f^ thoa man diiu ki^n: "
2
/ ( v/2000) / (v/2000) = - v'^OOO (2000^ - 2000 - ^OOo) < 0
0 < Xn < a va x„(a - x„+i) > —, Vn G N.
4 ', ,
nen phirong trinh f{x) = 0 c6 diiug mot nghigm tren khoang (v^2000; \/2000).
Goi nghiem do la C, khi do C* = 2000 + C. Dung phuong phap quy nap ta Chiing minh r&ng day so da cho hoi tu va tinh lim x„.
chufng minh dudc n->+oo
« ; „ < C,Vn = 1,2,...
Htfdng dan. Tudng t i / bai todn 62.
Ta CO Wn = \J2000 + \/2000 + • • + v^2000. Ma 0 < 6„ < 2000 nen
Bai toan 64. Cho day so {x„) nhu sau: x i = ^ vd ,;
c6 n d a u ^
Bai toan 61. Chting minh r&ng day so (an) sau day hoi tu Giai. De thay vdi c > 0 thi x„ > 0, Vn = 1,2,... Ta se chiing minh day {x„)
tang thurc sif bang phudng phap quy nap. Ta c6:
ai = v/2, 02 = V2+V3, a„+2 = ^ 2 + V 3 + a„,Vn = 1 , 2 , . . .
c 1
Hudng d i n . Bang quy nap ta chiing minh dUdc day so da cho d d n dieu
tang va bi chan tren. Do do no h5i t u t6i L thoa man L = \/2 + v ^ J + L va
LG(2;3). V^y x i < X2. Gia sii x„-i < x„, ttic la x„_i < i ( c + x ^ . J (vdi c > 0). Ta
can chiing minh x„ < x„+i. Ta c6 '
B a i toan 62 (De thi v6 dich Minxcd). Cho day { x „ } ^ ^ thoa man:
Chiing minh r&ng day so da cho hoi tu va tinh hm x„. (do Xn > x„_i, x„ + x„_i > 0). Do do x„+i > x„. Vay theo nguyen li quy n^p
suy ra x„+i > x„, Vn = 1,2,... Tiic la day (x„) tang. Neu day (x„) bi cli$.n
Giai. Theo bat dang thi'te Cauchy va gia thiet ta c6: tren thi day nay se hpi t u , tiic la ton t^i so L sao cho L - lim x„. Tit (1)
n—•+00
x,. + ( l - x „ + ] ) > 2 v / x „ ( l - x „ + i ) > 2 y ' ^ = l , V n = 0 , l , 2 , . . . cho n -» + 0 0 suy ra L la nghiem ciia phudng trinh
156 157
Khi do {wn) la day so tSng. Xet ham s6 / ( x ) = - 2000 - x,Vx > ^J^^
' OOO.
Taco , ,,
fix) = - 1 > 0,Vx > ,J^oOO. Ltfti y. Chii y 14 ci trang 147, da dUdc van dung cr bai toan 62 n^y.
V$.y fix) dong bicn, lien tuc tren [v/2000; +oo). Hon nOa vi g a i to^n 63. Cho trudc a > 0. Xet day so {x„}^f^ thoa man diiu ki^n: "
2
/ ( v/2000) / (v/2000) = - v'^OOO (2000^ - 2000 - ^OOo) < 0
0 < Xn < a va x„(a - x„+i) > —, Vn G N.
4 ', ,
nen phirong trinh f{x) = 0 c6 diiug mot nghigm tren khoang (v^2000; \/2000).
Goi nghiem do la C, khi do C* = 2000 + C. Dung phuong phap quy nap ta Chiing minh r&ng day so da cho hoi tu va tinh lim x„.
chufng minh dudc n->+oo
« ; „ < C,Vn = 1,2,...
Htfdng dan. Tudng t i / bai todn 62.
Ta CO Wn = \J2000 + \/2000 + • • + v^2000. Ma 0 < 6„ < 2000 nen
Bai toan 64. Cho day so {x„) nhu sau: x i = ^ vd ,;
c6 n d a u ^
Bai toan 61. Chting minh r&ng day so (an) sau day hoi tu Giai. De thay vdi c > 0 thi x„ > 0, Vn = 1,2,... Ta se chiing minh day {x„)
tang thurc sif bang phudng phap quy nap. Ta c6:
ai = v/2, 02 = V2+V3, a„+2 = ^ 2 + V 3 + a„,Vn = 1 , 2 , . . .
c 1
Hudng d i n . Bang quy nap ta chiing minh dUdc day so da cho d d n dieu
tang va bi chan tren. Do do no h5i t u t6i L thoa man L = \/2 + v ^ J + L va
LG(2;3). V^y x i < X2. Gia sii x„-i < x„, ttic la x„_i < i ( c + x ^ . J (vdi c > 0). Ta
can chiing minh x„ < x„+i. Ta c6 '
B a i toan 62 (De thi v6 dich Minxcd). Cho day { x „ } ^ ^ thoa man:
Chiing minh r&ng day so da cho hoi tu va tinh hm x„. (do Xn > x„_i, x„ + x„_i > 0). Do do x„+i > x„. Vay theo nguyen li quy n^p
suy ra x„+i > x„, Vn = 1,2,... Tiic la day (x„) tang. Neu day (x„) bi cli$.n
Giai. Theo bat dang thi'te Cauchy va gia thiet ta c6: tren thi day nay se hpi t u , tiic la ton t^i so L sao cho L - lim x„. Tit (1)
n—•+00
x,. + ( l - x „ + ] ) > 2 v / x „ ( l - x „ + i ) > 2 y ' ^ = l , V n = 0 , l , 2 , . . . cho n -» + 0 0 suy ra L la nghiem ciia phudng trinh
156 157
Taco: Gia sii Xn < Xn-i- K h i do ta c6 cac bicn ddi tUUng diiong sau:
x i < 1 + v T ^ <!4- - < 1 + y/r^ ^ 2 - c > - 2 ^ 1 - 0 (dung do 0 < c < 1). X„+i < Xn X^+i < xl
3 20n + 21 3 20n+l
<=j.x^ - 12x„ + < x ^ _ i - 12x„_i +
Vay (3) dung khi n = 1 . Gia sii x „ < 1 + \ / l - c ta se chiing minh x< • n+1 n
Vay (3) dung. Ti'tc la day so (x„) bi chSu tron. Do do n6u 0 < c < 1 thi day do do (2) dung, suy ra x„+i < x „ . Theo nguyen li quy n^p, ta c6
(x„) hpi ty. Tru5ng hgfp c > 1 thi day tang thuc sU va khong b} chan tren (vi 5
neu day {x„) bj ch^Ji tren thi phUdng trinh x^ - 2x + c = 0 c6 nghi^m. Suy ra
c < 1 , mau thuan v6i trildng hdp ta dang xet), do do ^Hm^x„ = +oo. V9,y - = X l > X2 > • • • > x„ > x„+i > • • • (3)
day khong hoi t u . Vay de day so da cho hoi tu thi c e (0; 1] va khi do
Day (x„) giam va bi chan diTdi nen c6 gidi h^n hflu han. Dat lim x „ = a.
lim x „ = 1 + vT-c.
n—»+oo
n—»+cx) T i i (1) va (3) suy ra 2 < a < - . Txi hf thiic truy hoi cua day, cho n +oo
B a i t o a n 65. Cho day so (x„) vdi xi - - va ta diWc a = Va^ - 1 2 a + 20 a^ - a"^ -a 12a
= 2 + 20 = 0, hay
(nhan)
ChUrig viinh day so da, cho c6 gidi han hiu h^n va tlrn gidi han do.
V$,y lim x „ = 2.
n->+oo '•ti' .»r, .,4
G i a i . Ta chiing minh x„ > 2 bang quy n^p. Ta c6 x i = ^ > 2. G i a sut x „ > 2,
B a i t o a n 66 (De nghi Olympic 30/04/2011). Cho day (x„) nhu sau:
k h i do ta c6 tac bicn doi tUOng dUdng sau:
2011 , 2 o 2n + 4999
x„+i > 2 xl+i >4^xl- 12x„ + 20 + ^ >4 = 2M0 = ^" - + ^TTW' ^" = 1'2'• • •
C/it^n^ mm/i rdng day so (x„) co gi&i han hUu han va tim gidi han do.
^ (x„ + 4) (x„ - 2)2 + - 1 - > 0 (bat ding thulc dung).
ft "T" J- Hitdng din. Bang quy nap ta chiing minh dUdc x „ > 1, Vn = 1 , 2 , . . . T a
Vay neu x „ > 2 thi x„+i > 2. Theo nguyen If quy n9,p suy r a CO X2 < X l . G i a sii x^+i < x*. V i ham g{x) = x^ - 2x dong bien tren khoang
(1; +oo) nen g{xk+i) < g{xk); hay x^^j - 2x^+1 < x^ - 2xk. L^i c6 ham so
x„>2, VneN*. (1)
2rH-4999 . 2(fc + 1) + 4999 2A; + 4999 ^
Tiep theo ta chiiiig minh (x„) la day so giam. Ta c6 ^^"^ - 7rr2499- "^^'^^ '^'^^ (fe + l) + 2499 < TT2499-
158 159
Taco: Gia sii Xn < Xn-i- K h i do ta c6 cac bicn ddi tUUng diiong sau:
x i < 1 + v T ^ <!4- - < 1 + y/r^ ^ 2 - c > - 2 ^ 1 - 0 (dung do 0 < c < 1). X„+i < Xn X^+i < xl
3 20n + 21 3 20n+l
<=j.x^ - 12x„ + < x ^ _ i - 12x„_i +
Vay (3) dung khi n = 1 . Gia sii x „ < 1 + \ / l - c ta se chiing minh x< • n+1 n
Vay (3) dung. Ti'tc la day so (x„) bi chSu tron. Do do n6u 0 < c < 1 thi day do do (2) dung, suy ra x„+i < x „ . Theo nguyen li quy n^p, ta c6
(x„) hpi ty. Tru5ng hgfp c > 1 thi day tang thuc sU va khong b} chan tren (vi 5
neu day {x„) bj ch^Ji tren thi phUdng trinh x^ - 2x + c = 0 c6 nghi^m. Suy ra
c < 1 , mau thuan v6i trildng hdp ta dang xet), do do ^Hm^x„ = +oo. V9,y - = X l > X2 > • • • > x„ > x„+i > • • • (3)
day khong hoi t u . Vay de day so da cho hoi tu thi c e (0; 1] va khi do
Day (x„) giam va bi chan diTdi nen c6 gidi h^n hflu han. Dat lim x „ = a.
lim x „ = 1 + vT-c.
n—»+oo
n—»+cx) T i i (1) va (3) suy ra 2 < a < - . Txi hf thiic truy hoi cua day, cho n +oo
B a i t o a n 65. Cho day so (x„) vdi xi - - va ta diWc a = Va^ - 1 2 a + 20 a^ - a"^ -a 12a
= 2 + 20 = 0, hay
(nhan)
ChUrig viinh day so da, cho c6 gidi han hiu h^n va tlrn gidi han do.
V$,y lim x „ = 2.
n->+oo '•ti' .»r, .,4
G i a i . Ta chiing minh x„ > 2 bang quy n^p. Ta c6 x i = ^ > 2. G i a sut x „ > 2,
B a i t o a n 66 (De nghi Olympic 30/04/2011). Cho day (x„) nhu sau:
k h i do ta c6 tac bicn doi tUOng dUdng sau:
2011 , 2 o 2n + 4999
x„+i > 2 xl+i >4^xl- 12x„ + 20 + ^ >4 = 2M0 = ^" - + ^TTW' ^" = 1'2'• • •
C/it^n^ mm/i rdng day so (x„) co gi&i han hUu han va tim gidi han do.
^ (x„ + 4) (x„ - 2)2 + - 1 - > 0 (bat ding thulc dung).
ft "T" J- Hitdng din. Bang quy nap ta chiing minh dUdc x „ > 1, Vn = 1 , 2 , . . . T a
Vay neu x „ > 2 thi x„+i > 2. Theo nguyen If quy n9,p suy r a CO X2 < X l . G i a sii x^+i < x*. V i ham g{x) = x^ - 2x dong bien tren khoang
(1; +oo) nen g{xk+i) < g{xk); hay x^^j - 2x^+1 < x^ - 2xk. L^i c6 ham so
x„>2, VneN*. (1)
2rH-4999 . 2(fc + 1) + 4999 2A; + 4999 ^
Tiep theo ta chiiiig minh (x„) la day so giam. Ta c6 ^^"^ - 7rr2499- "^^'^^ '^'^^ (fe + l) + 2499 < TT2499-
158 159
nghia la Xfc+2 < Xk+i- Theo nguyen li quy suy ra x„+i < x„ vdi mpi
n e N*. V?Ly (x„) la day so giam. Day (x„) giam va h\n dudi nen hpi tq. Bai toan 69. Cho day {x„};^^i nhu sau: ,
Do dang chi'tng minh ditOc ^hm^x„ = 1. x„+i = ^ ^ ( p - l)x„ + -J—^ vdipe N*, n > 1, a > 0, xi > 0. '
Bai toan 67. Cho day so {x„};^~i nhu sau:
Chihig minh rdng day tren hQi tv vd tim gidi hQ,n cua day.
Xn+\ ^ (^n + vdi'n > 1, a > 0, i i > 0. Hi/dng d i n . Tudng t\S nhu bai toan 68 ci trang 160, dung bat dang thiic
Cauchy va phep quy nap suy ra
Chiing minh rdng day tren hgi ty, vd tim gidi hQ,n cua day. /
Xn+l = -
Giai. Ta c6: X2 = i ^ > ^/o > 0. Do do bang phep quy n?ip va bat P Xn + X n + • • . + Xn ) > ^ .
. =(P-I)x„ 1
dang thi'tc Cauchy, ta suy ra x„ > v^, Vn = 2,3,... M0.t kh4c, ta c6 Mat khac:
r ,. 1 n do x„>v/a 1 n Xn+i _ p - l a p - \
Cauchy va piiep quy n^p suy ra x„+i = -(x„ + x„ + - ^ > M^t khac:
n-«+oo = Hm
n—>+oo \ '
= 0;
n-^+oo 4„2 + 2n^»TT+ ^(8n3 + 1)2
. =(P-I)x„ 1
dang thi'tc Cauchy, ta suy ra x„ > v^, Vn = 2,3,... M0.t kh4c, ta c6 Mat khac:
r ,. 1 n do x„>v/a 1 n Xn+i _ p - l a p - \
Cauchy va piiep quy n^p suy ra x„+i = -(x„ + x„ + - ^ > M^t khac:
n-«+oo = Hm
n—>+oo \ '
= 0;
n-^+oo 4„2 + 2n^»TT+ ^(8n3 + 1)2
b) T a biet rang (x„) la day tang (ke tiX so h ^ i g nao do) k h i va chi k h i t o n t^i 5„ = 5 ^ X f c , V n = l , 2 , . . .
so nguyen dudng no sao cho Xn+i > Xn,yn > no. T a c6: fc=i
o) Neu 3no eN vd3q <1 sao cho y„ <q,Vn> no thi day so {Sn}t=i hoi tu.
a[8(n+l)^ + l - ( 8 n 3 + l)] b) Neu 3no G N sao cho y^ > l , V n > no thi day so {5„};J^i khong hoi tu.
2 ^ 1
( ^ 8 ( n + l)3 + l ) + ^ 8 ( n + l ) 3 + 1 ^ 8 n 3 + l + ( ^ 8 n 3 + l)^ Giai. . . ,
a[8(n3 + 3n2+3n + l) + l - 8 n 3 - 1 ) a) Khong m a t t i n h tong quat, c6 the gia sii no = 1. K h i do:
> —z X2 < 9x1, X3 < qx2 < q^xi, x„ < gx„_i < qr"-'xi,Vn = 1,2,...
( y 8 ( n + l ) 3 + l ) + y 8 ( n + !)» + 1 W + 1 + (W +l)^ if
Do do
^ a(24n^ + 24n + 8) ^ _2 n
( y 8 ( n +1)^ + 1)^ + y8(n+l)3 + 1^^8;?TI+ (^Sn^ + l)^ ~ 5„ = V x f c < X i ( g " - ' + 9 " - 2 + . . . + g + l ) = X i . V ^ < T ^ . (
fc=i
Vay (xn) la day tang (kg t i t so hang nao do) k h i va chi k h i t o n t a i so nguyen
dildng no sao cho V?ly day { 5 „ } + ~ b i chan tren. Hien nhien { 5 „ } + ~ la day tang, do do day
a{24n^ + 24n + 8) ow ^ s6 {5„}+~ hoi tu.
-Tl —ZZZZI^—— . ^ - 2 . V n > no. b) Ta cung coi la no = 1. K h i do y„ = > 1, Vn = 1 , 2 , . . . Suy ra
( < / 8 ( n + l ) 3 + l j + (/8(n +1)3 + 1 ^ S n ^ + 1 + ( ^ S n ^ + l )
o(24n2 + 2 4 n + 8 ) ^ „
^ — — — > -2 x„ <a;„+i,Vn = 1,2,... '
""^^"^ ( < / 8 ( n + l ) 3 + l ) + ^ 8 ( n + l ) 3 + l s / 8 ; i 3 T T + (^/S^iSTI)"
Suy r a day (x„) khong hoi t u ve 0, do do day so { 5 „ } + ^ i khong hpi ty.
N h a n xet 5. Tit hai todn 72 d trang 163 suy ra neu l i m y„ = q < 1 thi
<=> l i m
n—'+oo
Vay (x„) la day tang (ke t i t so hang nao do) k h i va chi k h i a > - 1 . B 4 i t o a n 73. C/io { x „ } + ~ Id day so duang. Xet day so {Sn)n=i nhU sau:
5„^X^Xfc,Vn = l , 2 , . . .
B a i t o a n 7 1 (De t h i HSG Bungar)'-1999). Cho day so (a„)„ nhu sau:
Chiing minh rdng:
a„ = n + ay/n^ + 1, Vn = 1 , 2 , . . . , a la tham so thxfc.
o) A^eu 3no € N va 3q < 1 sao cho ^/x^' <qyn> no <iaj/ so (5„)+f^ /ipi
a) Tim a sao cho day so da cho hoi tu.
b) Tim a sao cho (a„) la day tdng {ke tie so hang nao dd). ^) A^eu 3no e N sao cho ^yFH > l , V n > no thi ddy so (5„),"['fJ khong hpi tu.
162 163
cung CO gidi h ^ n hutu han. M a lira \/8n^ + 1 = + 0 0 nen tiJt day ( y „ ) c6 gidi H t f ^ " g d ^ ' * - T u o n g t u bai toan 70.
n—»+cx>
B a i t o a n 72. Cho {a;„};t:^i la day so duang. Xet day so {S„):^^i nhu sau: ,
han hQu hgii suy ra a + 1 = 0 hay a = - 1 . V$.y day so (x„) c6 gidi hgxi hOu I.
h9.n k h i va chi k h i a = - 1 . n
b) T a biet rang (x„) la day tang (ke tiX so h ^ i g nao do) k h i va chi k h i t o n t^i 5„ = 5 ^ X f c , V n = l , 2 , . . .
so nguyen dudng no sao cho Xn+i > Xn,yn > no. T a c6: fc=i
o) Neu 3no eN vd3q <1 sao cho y„ <q,Vn> no thi day so {Sn}t=i hoi tu.
a[8(n+l)^ + l - ( 8 n 3 + l)] b) Neu 3no G N sao cho y^ > l , V n > no thi day so {5„};J^i khong hoi tu.
2 ^ 1
( ^ 8 ( n + l)3 + l ) + ^ 8 ( n + l ) 3 + 1 ^ 8 n 3 + l + ( ^ 8 n 3 + l)^ Giai. . . ,
a[8(n3 + 3n2+3n + l) + l - 8 n 3 - 1 ) a) Khong m a t t i n h tong quat, c6 the gia sii no = 1. K h i do:
> —z X2 < 9x1, X3 < qx2 < q^xi, x„ < gx„_i < qr"-'xi,Vn = 1,2,...
( y 8 ( n + l ) 3 + l ) + y 8 ( n + !)» + 1 W + 1 + (W +l)^ if
Do do
^ a(24n^ + 24n + 8) ^ _2 n
( y 8 ( n +1)^ + 1)^ + y8(n+l)3 + 1^^8;?TI+ (^Sn^ + l)^ ~ 5„ = V x f c < X i ( g " - ' + 9 " - 2 + . . . + g + l ) = X i . V ^ < T ^ . (
fc=i
Vay (xn) la day tang (kg t i t so hang nao do) k h i va chi k h i t o n t a i so nguyen
dildng no sao cho V?ly day { 5 „ } + ~ b i chan tren. Hien nhien { 5 „ } + ~ la day tang, do do day
a{24n^ + 24n + 8) ow ^ s6 {5„}+~ hoi tu.
-Tl —ZZZZI^—— . ^ - 2 . V n > no. b) Ta cung coi la no = 1. K h i do y„ = > 1, Vn = 1 , 2 , . . . Suy ra
( < / 8 ( n + l ) 3 + l j + (/8(n +1)3 + 1 ^ S n ^ + 1 + ( ^ S n ^ + l )
o(24n2 + 2 4 n + 8 ) ^ „
^ — — — > -2 x„ <a;„+i,Vn = 1,2,... '
""^^"^ ( < / 8 ( n + l ) 3 + l ) + ^ 8 ( n + l ) 3 + l s / 8 ; i 3 T T + (^/S^iSTI)"
Suy r a day (x„) khong hoi t u ve 0, do do day so { 5 „ } + ^ i khong hpi ty.
N h a n xet 5. Tit hai todn 72 d trang 163 suy ra neu l i m y„ = q < 1 thi
<=> l i m
n—'+oo
Vay (x„) la day tang (ke t i t so hang nao do) k h i va chi k h i a > - 1 . B 4 i t o a n 73. C/io { x „ } + ~ Id day so duang. Xet day so {Sn)n=i nhU sau:
5„^X^Xfc,Vn = l , 2 , . . .
B a i t o a n 7 1 (De t h i HSG Bungar)'-1999). Cho day so (a„)„ nhu sau:
Chiing minh rdng:
a„ = n + ay/n^ + 1, Vn = 1 , 2 , . . . , a la tham so thxfc.
o) A^eu 3no € N va 3q < 1 sao cho ^/x^' <qyn> no <iaj/ so (5„)+f^ /ipi
a) Tim a sao cho day so da cho hoi tu.
b) Tim a sao cho (a„) la day tdng {ke tie so hang nao dd). ^) A^eu 3no e N sao cho ^yFH > l , V n > no thi ddy so (5„),"['fJ khong hpi tu.
162 163
L i A i y . V l de thay rkng day so ( x „ ) tang nen thi;c chat cua bki toan la chuTng
Giai. 2 2 minh t o n t a i hang so M dg x„ < M , Vn = 1,2,... R6 rang neu L = l i m x„
n—>+oo
a) Khong m a t t i n h tong quat c6 the coi no = 1 K h i do x„ < 9", Vn = 1,2,...
t h i L la hkng so t o t nhat. Tuy nhien kho long t i m ditdc L .
Do do:
n i n B a i t o a n 75 (De t h i vo dich Kiep). Cho day so {an} nhu sau:
1-9' (n = 2,3,...) va o i = a 2 = 1.
k=l On+l = On +
n(n + l )
V?iy {Sn)n=i t^ng va b} ch^n tren nen hpi t ^ .
Chiing minh rdng day so nay c6 gidi hQ,n hitu hg,n.
6) Co the coi no = 1. K h i do x„ > 1, Vn = 1,2,... Vay day so { x „ } + ^ i khong
hoi t y v l 0, do do day {Sn)n^\g hoi t y . G i a i . D§ thay a„ > 0, Vn e N*, do do a„+i > a„, Vn = 1,2,... Suy ra day s6
N h a n x e t 6. Tit bai tQ,p 73 d trang 163 suy ra neu l i m ^yx^ < 1 thi day da cho la day so tang. Theo gia thiet t a c6:
n—•+00
a„-2
SO ( 5 „ ) hqi ty., neu l i m v/x^ > 1 thi day so {S„) khong hoi ty.. + a„-i
n—>+oo n(n + l ) n(n + l) [(n-l)n
C h u y 15. Cdc kit qua cua bai todn 72 d trang 163, 73 d trang 163, nhan O.n-1 Qn-2 _|_
+ an-2
xet 5 d trang 163, nhan xet 6 d trang 164 la nhitng kit qua rat ca ban, quan n(n+l) (n-l)n [(n-2)(n-l)
trong trong li thuyit chuoi. Khi khdo sdt sU hqi ty. hay phdn ki cua mot chuoi (ln-3 Q2 Ql
so daang ta thudng vg.n dyng nhUng ket qua nay. n(n + l ) ' ( n - l ) n ' (n - 2)(n - i r ' ' ' ^ 3.4 2.3
B a i t o a n 74. Cho day so (u„) nhu sau: ^ _ ^ n - ^ _ _ a r ^ a3_ J_ J_
(*)
n{n + l) {n-l)n 4.5 3.4 2.3
W] = 1, U 2 = 2, u„ = u„_i + u „ _ 2 ( n = 3 , 4 , . . . ) .
J.'
n I ' Ta se chiing m i n h bkng quy nap rl.ng a„ < ^, Vn = 3 , 4 , . . . Ta c6:
ChOng minh rang day so ( x „ ) xdc dinh bdi Xn = — ^ 1) ^W-
k=i
ai , 1 7 5
+ - = l + - = - < - .
G i a i . Ta chiing m i n h rang u„ > (>/2)"-\n = 1,2,... De thay
a3 = a2
Gia svt ak < -, vdi mpi A; sao cho 3 < < n . K h i do t i i (*) t a c6:
ui > ( V 2 ) " , « 2 > (v/2)'.
1 1 1 1
Gia sii (V2)*~' va uk+i {V2)''. K h i do
+ + 31 + 2:3 + ^
uk > >
n ( n + 1) (n - l ) n 4.5
/I 1 / 1 1\ 1 1 ,
Uk+2 = iik+i +uk> {y2y + (V2)*~' = (v^)*' (N/2 + 1) > (V^)*+^ ^ 5
+ ...+ ( - - - )
~ 3 L\ n n+ 1 + ^n — 1 ny + 1 2 ^ +^
V?Ly theo nguyen ly quy u^p suy ra u„ > ( v ^ ) " ~ ^ Vn = 1,2,... D o do ^ 5 1 5 5 1 5 20 5
n-l ~ 3 4 n+ 1 / 4 3 4 4 3.4 3
^ 1 1 1 1 1 , 1
> — = — + — + — + ••• + — < 1 + - 7 = + + ••• +
^ U j k Ui U2 " 3 " n
Vay thco nguyen ly quy nap suy ra a„ < - , Vn = 3 , 4 , . . . Vay day so da cho
tang va b i chau tren nen hpi t u .
V2 Lvfu y . Trong idi giai tren t l i i viec kho nhat va cung la quan trpng nhat la
Suy ra — < ,Vn = 1,2,... V?ly day so fill doan dudc ket qua
k=i 1 - 1 - V2-I
y/2
v/2 a„ < ^, Vn = 1,2,...
( x „ ) tang va b i chS-n tren nen hoi t u .
164
L i A i y . V l de thay rkng day so ( x „ ) tang nen thi;c chat cua bki toan la chuTng
Giai. 2 2 minh t o n t a i hang so M dg x„ < M , Vn = 1,2,... R6 rang neu L = l i m x„
n—>+oo
a) Khong m a t t i n h tong quat c6 the coi no = 1 K h i do x„ < 9", Vn = 1,2,...
t h i L la hkng so t o t nhat. Tuy nhien kho long t i m ditdc L .
Do do:
n i n B a i t o a n 75 (De t h i vo dich Kiep). Cho day so {an} nhu sau:
1-9' (n = 2,3,...) va o i = a 2 = 1.
k=l On+l = On +
n(n + l )
V?iy {Sn)n=i t^ng va b} ch^n tren nen hpi t ^ .
Chiing minh rdng day so nay c6 gidi hQ,n hitu hg,n.
6) Co the coi no = 1. K h i do x„ > 1, Vn = 1,2,... Vay day so { x „ } + ^ i khong
hoi t y v l 0, do do day {Sn)n^\g hoi t y . G i a i . D§ thay a„ > 0, Vn e N*, do do a„+i > a„, Vn = 1,2,... Suy ra day s6
N h a n x e t 6. Tit bai tQ,p 73 d trang 163 suy ra neu l i m ^yx^ < 1 thi day da cho la day so tang. Theo gia thiet t a c6:
n—•+00
a„-2
SO ( 5 „ ) hqi ty., neu l i m v/x^ > 1 thi day so {S„) khong hoi ty.. + a„-i
n—>+oo n(n + l ) n(n + l) [(n-l)n
C h u y 15. Cdc kit qua cua bai todn 72 d trang 163, 73 d trang 163, nhan O.n-1 Qn-2 _|_
+ an-2
xet 5 d trang 163, nhan xet 6 d trang 164 la nhitng kit qua rat ca ban, quan n(n+l) (n-l)n [(n-2)(n-l)
trong trong li thuyit chuoi. Khi khdo sdt sU hqi ty. hay phdn ki cua mot chuoi (ln-3 Q2 Ql
so daang ta thudng vg.n dyng nhUng ket qua nay. n(n + l ) ' ( n - l ) n ' (n - 2)(n - i r ' ' ' ^ 3.4 2.3
B a i t o a n 74. Cho day so (u„) nhu sau: ^ _ ^ n - ^ _ _ a r ^ a3_ J_ J_
(*)
n{n + l) {n-l)n 4.5 3.4 2.3
W] = 1, U 2 = 2, u„ = u„_i + u „ _ 2 ( n = 3 , 4 , . . . ) .
J.'
n I ' Ta se chiing m i n h bkng quy nap rl.ng a„ < ^, Vn = 3 , 4 , . . . Ta c6:
ChOng minh rang day so ( x „ ) xdc dinh bdi Xn = — ^ 1) ^W-
k=i
ai , 1 7 5
+ - = l + - = - < - .
G i a i . Ta chiing m i n h rang u„ > (>/2)"-\n = 1,2,... De thay
a3 = a2
Gia svt ak < -, vdi mpi A; sao cho 3 < < n . K h i do t i i (*) t a c6:
ui > ( V 2 ) " , « 2 > (v/2)'.
1 1 1 1
Gia sii (V2)*~' va uk+i {V2)''. K h i do
+ + 31 + 2:3 + ^
uk > >
n ( n + 1) (n - l ) n 4.5
/I 1 / 1 1\ 1 1 ,
Uk+2 = iik+i +uk> {y2y + (V2)*~' = (v^)*' (N/2 + 1) > (V^)*+^ ^ 5
+ ...+ ( - - - )
~ 3 L\ n n+ 1 + ^n — 1 ny + 1 2 ^ +^
V?Ly theo nguyen ly quy u^p suy ra u„ > ( v ^ ) " ~ ^ Vn = 1,2,... D o do ^ 5 1 5 5 1 5 20 5
n-l ~ 3 4 n+ 1 / 4 3 4 4 3.4 3
^ 1 1 1 1 1 , 1
> — = — + — + — + ••• + — < 1 + - 7 = + + ••• +
^ U j k Ui U2 " 3 " n
Vay thco nguyen ly quy nap suy ra a„ < - , Vn = 3 , 4 , . . . Vay day so da cho
tang va b i chau tren nen hpi t u .
V2 Lvfu y . Trong idi giai tren t l i i viec kho nhat va cung la quan trpng nhat la
Suy ra — < ,Vn = 1,2,... V?ly day so fill doan dudc ket qua
k=i 1 - 1 - V2-I
y/2
v/2 a„ < ^, Vn = 1,2,...
( x „ ) tang va b i chS-n tren nen hoi t u .
164
Hdn nQa theo doi Idi giai tren thay rfing hang so - la t o t nhat. Hkng so - Do XI = 120, X2 = 360 nen txt (2) suy ra
^ 3
difdc t i m ra bang phUdng phap gia dinh n h u sau: Gia suf ta c6 gia thiet quy 130320 1
nap Cfc < a. K h i do t a can chiing m i n h ak+i < a. Til (*) t a c6:
Xn+l <
359 (n + 3)(n + 2 ) ( n + l ) n +•
•• 7.6.5.4
+ + 362. (3)
1 1 1 5
ak+i < a + — rT + - + + 4 Ta CO
(A: + l)fc k{k-l) 5.4
fl 1 \
= a (A: + 3){A; + 2)(A; + l)fc 3 [k{k + l)(fc + 2 ) (A; + 1)(A; + 2){k + 3) '
.4 k+ly 4 4
V^y de C O dildc a^+i < a, t a can chpn a sao cho: Vay t i l (3) t a dUdc
1; '.'
a+5 ^ ^ 5 130320 1
—-— f t ^ f i + 5 = 4fv = > « = - . Xn+l < + 362
359 '3 [4.5.6 {n + l ) ( n + 2)(n + 3)
^ 43440_J_^ ^ 130320
B a i t o a n 76. Cho day so { x „ } n/itr sau: xi = 120, X 2 = 360 va
359 4.5.6 359
Xn-l
Xn+1 = X„ + (n = 2 , 3 , . . . ) . 130320
n(n + l)(n + 2 ) ( n + 3 ) Thep nguyen ly quy nap suy ra x„ < , Vn = 3 , 4 , . . . Vay day so da cho
359
tang va bi ch^n tren nen hpi t u . .^Q
Chiing minh rhng day so nay c6 gidi han hHu hg,n.
B a i t o a n 77 (HSG t i n h Gia Lai, bang A, nam hpc 2011-2012). Cho day so
G i a i . De thay x„ > 0, Vn e N ' , do do x„+i > x„, Vn = 1,2,... Suy r a day so {x„) diCdc xdc dinh nhu sau: xi — 24, X2 = 60 va
da cho la day so tang. Thco gia t h i o l t a c6:
Xn-l
Xn+l = Xn + (n = 2 , 3 , . . . ) .
n ( n + l ) ( n + 2)
( n + 3)(n + 2 ) ( n + l ) n
Xn-2 Chiing minh r&ng day s6 nay c6 gidi hq,n hHu hQ,n.
{n + 3)(n + 2){n + l)n + (n + 2)(n + l ) n ( n - 1)
+ x„_i
130320 X2 Xi
a) Trudc het bang quy nap t a chiing minh rang v6i mpi n = 1,2,... t a c6
359 [ ( n + 3){n + 2)(n + l ) n 7.6.5.4 + 6 : 5 A 3 + 5 T 3 : 2 + ^ ^ -
(2) xl + yl = i (1)
166 167
Hdn nQa theo doi Idi giai tren thay rfing hang so - la t o t nhat. Hkng so - Do XI = 120, X2 = 360 nen txt (2) suy ra
^ 3
difdc t i m ra bang phUdng phap gia dinh n h u sau: Gia suf ta c6 gia thiet quy 130320 1
nap Cfc < a. K h i do t a can chiing m i n h ak+i < a. Til (*) t a c6:
Xn+l <
359 (n + 3)(n + 2 ) ( n + l ) n +•
•• 7.6.5.4
+ + 362. (3)
1 1 1 5
ak+i < a + — rT + - + + 4 Ta CO
(A: + l)fc k{k-l) 5.4
fl 1 \
= a (A: + 3){A; + 2)(A; + l)fc 3 [k{k + l)(fc + 2 ) (A; + 1)(A; + 2){k + 3) '
.4 k+ly 4 4
V^y de C O dildc a^+i < a, t a can chpn a sao cho: Vay t i l (3) t a dUdc
1; '.'
a+5 ^ ^ 5 130320 1
—-— f t ^ f i + 5 = 4fv = > « = - . Xn+l < + 362
359 '3 [4.5.6 {n + l ) ( n + 2)(n + 3)
^ 43440_J_^ ^ 130320
B a i t o a n 76. Cho day so { x „ } n/itr sau: xi = 120, X 2 = 360 va
359 4.5.6 359
Xn-l
Xn+1 = X„ + (n = 2 , 3 , . . . ) . 130320
n(n + l)(n + 2 ) ( n + 3 ) Thep nguyen ly quy nap suy ra x„ < , Vn = 3 , 4 , . . . Vay day so da cho
359
tang va bi ch^n tren nen hpi t u . .^Q
Chiing minh rhng day so nay c6 gidi han hHu hg,n.
B a i t o a n 77 (HSG t i n h Gia Lai, bang A, nam hpc 2011-2012). Cho day so
G i a i . De thay x„ > 0, Vn e N ' , do do x„+i > x„, Vn = 1,2,... Suy r a day so {x„) diCdc xdc dinh nhu sau: xi — 24, X2 = 60 va
da cho la day so tang. Thco gia t h i o l t a c6:
Xn-l
Xn+l = Xn + (n = 2 , 3 , . . . ) .
n ( n + l ) ( n + 2)
( n + 3)(n + 2 ) ( n + l ) n
Xn-2 Chiing minh r&ng day s6 nay c6 gidi hq,n hHu hQ,n.
{n + 3)(n + 2){n + l)n + (n + 2)(n + l ) n ( n - 1)
+ x„_i
130320 X2 Xi
a) Trudc het bang quy nap t a chiing minh rang v6i mpi n = 1,2,... t a c6
359 [ ( n + 3){n + 2)(n + l ) n 7.6.5.4 + 6 : 5 A 3 + 5 T 3 : 2 + ^ ^ -
(2) xl + yl = i (1)
166 167
De t h a y (1) d u n g k h i n = 1. G i a sft (1) d u n g v 6 i n = k. K h i d o : Do do
V9,y d a y ( x „ ) g i a m v a b i c h j u d i r d i (0 < x „ , V n = 1 , 2 , . . . ) n e n h p i t y . D a y so C/ti2ny miiih rang hai day dd cho hoi tu vd ttm l i m u „ , l i m z;„.
n-*+oo n—•+00
{j/„} t a n g v a b i c h a n t r e n b d i so 1 n e n c u n g h p i t u . D a t
lim x „ = a, l i m y „ = 6. G i a i . T a c6 u„ - V n = ^ { u „ - i - Vn-1), V n = 2 , 3 , . . . V a y d a y so { u „ - t ; „ } + ^
n—>+oo n—>+oo
(I
n-l
n—•+CX3 n—•+£»
lim (?t„ - Vn) = {a-b) lim = 0.
C a c h 2 . S a u k h i c l u i n g m i n h (1) d u n g v d i m o i n = 1, 2 , . . . t h i t a d a t n->+oo n->+cx> Y3y
Vay n e u h a i d a y d a cho h p i t u t h i c h u n g ,se h p i t u d e n c u n g m o t g i d i h a n .
x „ = s i n o ' „ , y „ =cosor„ { Q „ € ^ O ; 0 , V n = 1,2,...) f r u d n g h p p a - b : K h i d o b a n g q u y n a p t a chutng m i n h dUdc:
Xn+l = • 2 ^ " _ -• '"^^ = 1,2,... Un = Vn — a,\/n £ N* l i m u„ = l i m v„.
n-»+oo ii-'+oo
yn+i - r — 2 — , V n = 1,2,...
1 - 4x2+1 T r u d n g h d p a <b: V d i m p i n = 2 , 3 , . . . t a c6 3u„ = 2 u „ _ i +Vn-i, hay
x„ sina„ sina„
s m a „ + i - x„4.i = — 2 = 2 7= 7^~2 • 3u„ - 3Un-l = Vn-l - U„_i <=> U „ - U„_i = ^{Vn-l - Un-l)-
42/„+i - 1 4 cos2 a „ + i - 1 3 - 4 sm'' a „ + i
168 169
De t h a y (1) d u n g k h i n = 1. G i a sft (1) d u n g v 6 i n = k. K h i d o : Do do
V9,y d a y ( x „ ) g i a m v a b i c h j u d i r d i (0 < x „ , V n = 1 , 2 , . . . ) n e n h p i t y . D a y so C/ti2ny miiih rang hai day dd cho hoi tu vd ttm l i m u „ , l i m z;„.
n-*+oo n—•+00
{j/„} t a n g v a b i c h a n t r e n b d i so 1 n e n c u n g h p i t u . D a t
lim x „ = a, l i m y „ = 6. G i a i . T a c6 u„ - V n = ^ { u „ - i - Vn-1), V n = 2 , 3 , . . . V a y d a y so { u „ - t ; „ } + ^
n—>+oo n—>+oo
(I
n-l
n—•+CX3 n—•+£»
lim (?t„ - Vn) = {a-b) lim = 0.
C a c h 2 . S a u k h i c l u i n g m i n h (1) d u n g v d i m o i n = 1, 2 , . . . t h i t a d a t n->+oo n->+cx> Y3y
Vay n e u h a i d a y d a cho h p i t u t h i c h u n g ,se h p i t u d e n c u n g m o t g i d i h a n .
x „ = s i n o ' „ , y „ =cosor„ { Q „ € ^ O ; 0 , V n = 1,2,...) f r u d n g h p p a - b : K h i d o b a n g q u y n a p t a chutng m i n h dUdc:
Xn+l = • 2 ^ " _ -• '"^^ = 1,2,... Un = Vn — a,\/n £ N* l i m u„ = l i m v„.
n-»+oo ii-'+oo
yn+i - r — 2 — , V n = 1,2,...
1 - 4x2+1 T r u d n g h d p a <b: V d i m p i n = 2 , 3 , . . . t a c6 3u„ = 2 u „ _ i +Vn-i, hay
x„ sina„ sina„
s m a „ + i - x„4.i = — 2 = 2 7= 7^~2 • 3u„ - 3Un-l = Vn-l - U„_i <=> U „ - U„_i = ^{Vn-l - Un-l)-
42/„+i - 1 4 cos2 a „ + i - 1 3 - 4 sm'' a „ + i
168 169
V a y t h e o ( 1 ) , v 6 i i i i o i n = 2 , 3 , . . . t a c6 D o do, v i d a y { x „ } l a d a y t a n g n e n x „ < - 1 , V n = 1, 2 , . . . B d i v^y t a se t i m
d i l u kien ciia x i de
un - = l-^ib -a) = ^ { b - a ) > 0 . < "^'^ x„<-l,Vn-l,2,...
D o d o ( u „ ) l a day sfi t a n g . T i t d n g tit t a chi'nig m i n h diMc (t;„) l a day s6 g i a m . x^+ 3x+1 < - 1 <=> x ^ + 3x + 2 < 0 -2 < X < - 1 . (i)
M a t k h a c tvc (1) suy r a u „ < u „ , V n = 1 , 2 , . . . V a y
Vay t a x e t h a i t r u d n g h o p sau:
a = ui < U2 < • • • < Un < Vn < V n - i < • • • < V2 < vi = a,yn = 2,3,...
T r i r d n g h d p x i e [ - 2 ; - 1 ] : G i a s i i x „ e [ - 2 ; - 1 ] , k h i do t h e o ( i ) suy r a ^
D o do h a i day d a cho h o i t u .
x„+i =x2+3x„ + l < - 1 . (2i)
T r i t d n g h o p a > b: T u o n g tvt n h u t r e n t a c h i i n g m i n h dUdc h a i day so d a cho
hoi t u . MP khac
V a y t i o n g n i o i trttcfng h o p , h a i day (u„) v a (t;„) h o i t u v a c6 g i 6 i h a n b a n g Xn+l >X„> -2. (Si)
nhau. T i t ( 2 0 v a ( 3 i ) s u y r a x „ + i € [ - 2 ; - 1 ] . V a y t h e o n g u y e n l y q u y n a p suy r a
C a c h k h a c . D a t x'„ = M „ + Vn, y „ = U n - ^'n ( V n = 1 , 2 , . . . ) . K h i d o t a c6:
x „ = X n - i = • • • = xi = a + 6, V n = 2 , 3 , . . . x„ e [ - 2 ; - l ] , V n = 1,2,...
L m i y. C a c h g i a i t h i i h a i , k h o n g n h i h i g c h i i n g m i n h dUdc h a i d a y so d a cho
Xdc. dinh b sao cho day { x „ } hoi tu va trong truclnq hap do, tim gidi han cua
C O g i 6 i h a n hiiM h a n bang n h a u m a con ti'nh dUdc g i d i h a n c i i a h a i d a y so do.
no.
B a i t o a n 80. Xnc dfnh x j de day so ( x „ ) ^ ^ i xdc dinh nhxC sau:
G i a i . Neu lim x„ = L e R tin '' ' '
x„+i =4 + 3x„ + l , V n = l , 2 , . . . (*)
170 171
V a y t h e o ( 1 ) , v 6 i i i i o i n = 2 , 3 , . . . t a c6 D o do, v i d a y { x „ } l a d a y t a n g n e n x „ < - 1 , V n = 1, 2 , . . . B d i v^y t a se t i m
d i l u kien ciia x i de
un - = l-^ib -a) = ^ { b - a ) > 0 . < "^'^ x„<-l,Vn-l,2,...
D o d o ( u „ ) l a day sfi t a n g . T i t d n g tit t a chi'nig m i n h diMc (t;„) l a day s6 g i a m . x^+ 3x+1 < - 1 <=> x ^ + 3x + 2 < 0 -2 < X < - 1 . (i)
M a t k h a c tvc (1) suy r a u „ < u „ , V n = 1 , 2 , . . . V a y
Vay t a x e t h a i t r u d n g h o p sau:
a = ui < U2 < • • • < Un < Vn < V n - i < • • • < V2 < vi = a,yn = 2,3,...
T r i r d n g h d p x i e [ - 2 ; - 1 ] : G i a s i i x „ e [ - 2 ; - 1 ] , k h i do t h e o ( i ) suy r a ^
D o do h a i day d a cho h o i t u .
x„+i =x2+3x„ + l < - 1 . (2i)
T r i t d n g h o p a > b: T u o n g tvt n h u t r e n t a c h i i n g m i n h dUdc h a i day so d a cho
hoi t u . MP khac
V a y t i o n g n i o i trttcfng h o p , h a i day (u„) v a (t;„) h o i t u v a c6 g i 6 i h a n b a n g Xn+l >X„> -2. (Si)
nhau. T i t ( 2 0 v a ( 3 i ) s u y r a x „ + i € [ - 2 ; - 1 ] . V a y t h e o n g u y e n l y q u y n a p suy r a
C a c h k h a c . D a t x'„ = M „ + Vn, y „ = U n - ^'n ( V n = 1 , 2 , . . . ) . K h i d o t a c6:
x „ = X n - i = • • • = xi = a + 6, V n = 2 , 3 , . . . x„ e [ - 2 ; - l ] , V n = 1,2,...
L m i y. C a c h g i a i t h i i h a i , k h o n g n h i h i g c h i i n g m i n h dUdc h a i d a y so d a cho
Xdc. dinh b sao cho day { x „ } hoi tu va trong truclnq hap do, tim gidi han cua
C O g i 6 i h a n hiiM h a n bang n h a u m a con ti'nh dUdc g i d i h a n c i i a h a i d a y so do.
no.
B a i t o a n 80. Xnc dfnh x j de day so ( x „ ) ^ ^ i xdc dinh nhxC sau:
G i a i . Neu lim x„ = L e R tin '' ' '
x„+i =4 + 3x„ + l , V n = l , 2 , . . . (*)
170 171
Chpu a = a - khi do t;i = 6 - a + t'n+i = + i Vn - 1,2,.., Bai toan 83 (De nghi t h i OLYMPIC 30/04/2000). Cho phuang trinh
• Neu It^il > - till bang quy nap ta cluing minh dU0c a;i3 -x^ + 3x* - 3x2 + 1 = 0.
a) Chting minh rhng phuang trinh (1) cd nghi$m duy nhdt. ,. .
2
b) Xet day so (a„) nhu sau: <^ = (a^^ i + ij" Vn > 2 ^ ^ ^ ^ "^'"^
Ta CO Vn+l - Vn = ^t'„ - < • • • < Vn < U„+l < • • •
- J > 0 => Vl < (2)
ring day so (an) cd gidi han hHu han, vd neu dat l i m a „ = —XQ thi XQ la
n—•+00
V^y day (t;„) khong the hoi tu, vi neu lim i;„ = L e R thi tvJt (1) (2) suy
nghiem cua (1).
ra L > - , trong khi L = L ^ + --^L = -, mau thuan.
Giai.
• Neu Ivil < - thi 0 < = + 7 < Bkiig quy u?ip, ta cluing iniuh duc^c o) Xet ham s6 lien tyc / ( x ) = x'^ - x^ + 3x* - 3x2 + i . Neu x > 1 thi
n. 1.1,. Z 4 2
fix) = x'3 -x^ + 3(x'» - x^) 4-1 > 1 > 0.
0 < i ; „ < i , V n = 2,3,..
Neu 0 < X < 1 thi / ( x ) = x'^ - (x^ - l ) ^ > 0. Neu x < 0 thi
> 0 ^ U l < W2 < • • • < < Vn+l < ••• V^y fix) = 13x'2 _ 6x(x2 - 1)2 > 0.
Ta l9.i CO Vu+t - Vn =^ fn - X
Suy ra f(x) dong bien tren khoang (-oo;0). Mat khac l i m / ( x ) = 1 > 0
dav (vn) tang va bj chan treii nen c6 gidi h^n hiJu h?in lim fn = ^•
X-.0-
Do do day s6 lipi tu khi va chi khi va l i m / ( x ) = -oo nen suy ra plnWng t r i n h (1) co diing mot nghigni trcn
I—'-oo
-i<6-a+^<^<^a-l<6<a, (-oo;0). Do do phudng t r i n h da cho c6 diing mot nghiem tren R.
Gpi g{x)nghiem
b) Ggi = ( x ^do+ lal )a." V ,i Vx
/ ( 0>) /0.( -V
l )i < 0 nen a G (-1;0). De thay a „ > 0.
liic do lim x„ = a.
Ltfu y. Ldi giai ciia bai toan 81 da trinh bay d trcn khac vdi IcJi giai da c6
trong dap an ki thi Olympic toan Sinh vien toan quoc nam 2000. T i i 15i giai
nay ta c6 mot hudng dg tliiet ke ra cac bai toan mcii nhit sau: Xet day so neu g{x) dong bicn trcn khoang (0; +oo). Ta c6 0 2 = 2 ^ < 2° = 1 = a i . Gia
(ju) nliu trong bai toan 80. Dat x„ = u„ + o - 2. Khi do: sii a„ < a„_i, khi do vi g{x) dong bien tren (0; + 0 0 ) nen
On+i = g{an) < p ( a n - i ) = a„-
u„+i + a - 2 = (u„ + a - 2)^ + 3 {u„ + a - 2) + 1
<^aa+\ a - 2 = + + 4 - 4u„ - 4a + 2au„ + 3u„ + 3a - 6 + 1
Do do theo nguyen ly quy mp suy ra a„ > a„+i,Vn = 1,2,... V§y day s6
(a„) giam va b i chan du6i nen hoi t u . V$,y neu dat l i m a„ = -xo t h i - X Q la
<=^u„+i = ujf, + (2a - 1) u„ + a^ - 2a + 1. n—>+oo
nghiem ciia phuong t r i n h x = g(x), tuTc la -xo la nghiem cvia phUdng t r i n h
Ta dUdc bai toan sau. sau:
B a i toan 82. Cho a la mot s6 c.6 dfnh bdt ky ta xet day so { u „ } ^ ^ nhu sau:
X = (xii' + 1) ^ ^ X ^ = X ^ + 1 1 = (1 - X 2 ) X ^ ^ (1 - X 2 ) ' = X^^.
ui = b eR va
Un+i =ul + (2a - 1) u„ + a^ - 2a + 1, Vn € N*.
Dodo
Xdc dink b sao cho day {x„} cd gidi han hHu han vd trong trudng hap do, (1 - (-xo)2)' = ( - x o ) ' ' ^ { l - xl)' = -xJ3 ^ x»3 - x§ + 3x3 - 3x§ + 1 = 0.
tim gidi hfin cua day so. Hay X o la nghiem ciia phuong t r i n h ( 1 ) .
172 173
Chpu a = a - khi do t;i = 6 - a + t'n+i = + i Vn - 1,2,.., Bai toan 83 (De nghi t h i OLYMPIC 30/04/2000). Cho phuang trinh
• Neu It^il > - till bang quy nap ta cluing minh dU0c a;i3 -x^ + 3x* - 3x2 + 1 = 0.
a) Chting minh rhng phuang trinh (1) cd nghi$m duy nhdt. ,. .
2
b) Xet day so (a„) nhu sau: <^ = (a^^ i + ij" Vn > 2 ^ ^ ^ ^ "^'"^
Ta CO Vn+l - Vn = ^t'„ - < • • • < Vn < U„+l < • • •
- J > 0 => Vl < (2)
ring day so (an) cd gidi han hHu han, vd neu dat l i m a „ = —XQ thi XQ la
n—•+00
V^y day (t;„) khong the hoi tu, vi neu lim i;„ = L e R thi tvJt (1) (2) suy
nghiem cua (1).
ra L > - , trong khi L = L ^ + --^L = -, mau thuan.
Giai.
• Neu Ivil < - thi 0 < = + 7 < Bkiig quy u?ip, ta cluing iniuh duc^c o) Xet ham s6 lien tyc / ( x ) = x'^ - x^ + 3x* - 3x2 + i . Neu x > 1 thi
n. 1.1,. Z 4 2
fix) = x'3 -x^ + 3(x'» - x^) 4-1 > 1 > 0.
0 < i ; „ < i , V n = 2,3,..
Neu 0 < X < 1 thi / ( x ) = x'^ - (x^ - l ) ^ > 0. Neu x < 0 thi
> 0 ^ U l < W2 < • • • < < Vn+l < ••• V^y fix) = 13x'2 _ 6x(x2 - 1)2 > 0.
Ta l9.i CO Vu+t - Vn =^ fn - X
Suy ra f(x) dong bien tren khoang (-oo;0). Mat khac l i m / ( x ) = 1 > 0
dav (vn) tang va bj chan treii nen c6 gidi h^n hiJu h?in lim fn = ^•
X-.0-
Do do day s6 lipi tu khi va chi khi va l i m / ( x ) = -oo nen suy ra plnWng t r i n h (1) co diing mot nghigni trcn
I—'-oo
-i<6-a+^<^<^a-l<6<a, (-oo;0). Do do phudng t r i n h da cho c6 diing mot nghiem tren R.
Gpi g{x)nghiem
b) Ggi = ( x ^do+ lal )a." V ,i Vx
/ ( 0>) /0.( -V
l )i < 0 nen a G (-1;0). De thay a „ > 0.
liic do lim x„ = a.
Ltfu y. Ldi giai ciia bai toan 81 da trinh bay d trcn khac vdi IcJi giai da c6
trong dap an ki thi Olympic toan Sinh vien toan quoc nam 2000. T i i 15i giai
nay ta c6 mot hudng dg tliiet ke ra cac bai toan mcii nhit sau: Xet day so neu g{x) dong bicn trcn khoang (0; +oo). Ta c6 0 2 = 2 ^ < 2° = 1 = a i . Gia
(ju) nliu trong bai toan 80. Dat x„ = u„ + o - 2. Khi do: sii a„ < a„_i, khi do vi g{x) dong bien tren (0; + 0 0 ) nen
On+i = g{an) < p ( a n - i ) = a„-
u„+i + a - 2 = (u„ + a - 2)^ + 3 {u„ + a - 2) + 1
<^aa+\ a - 2 = + + 4 - 4u„ - 4a + 2au„ + 3u„ + 3a - 6 + 1
Do do theo nguyen ly quy mp suy ra a„ > a„+i,Vn = 1,2,... V§y day s6
(a„) giam va b i chan du6i nen hoi t u . V$,y neu dat l i m a„ = -xo t h i - X Q la
<=^u„+i = ujf, + (2a - 1) u„ + a^ - 2a + 1. n—>+oo
nghiem ciia phuong t r i n h x = g(x), tuTc la -xo la nghiem cvia phUdng t r i n h
Ta dUdc bai toan sau. sau:
B a i toan 82. Cho a la mot s6 c.6 dfnh bdt ky ta xet day so { u „ } ^ ^ nhu sau:
X = (xii' + 1) ^ ^ X ^ = X ^ + 1 1 = (1 - X 2 ) X ^ ^ (1 - X 2 ) ' = X^^.
ui = b eR va
Un+i =ul + (2a - 1) u„ + a^ - 2a + 1, Vn € N*.
Dodo
Xdc dink b sao cho day {x„} cd gidi han hHu han vd trong trudng hap do, (1 - (-xo)2)' = ( - x o ) ' ' ^ { l - xl)' = -xJ3 ^ x»3 - x§ + 3x3 - 3x§ + 1 = 0.
tim gidi hfin cua day so. Hay X o la nghiem ciia phuong t r i n h ( 1 ) .
172 173
B a i t o a n 8 4 (De t h i hoc sinh gioi quoc gia nam hoc 1991-1992- bang A ) . than dit(3i (bdi so 1), do do no hoi t u . V i vay ton ttii l i m — = », p e R
Cho cdc so duang a, 6, c vd ha day so {ak), (bfc), (cfc) nhiC sau: k—>oo Vlk
1) ao - a, b[) = b, CQ = c. Do do t a CO dieu phai chiing m i n h .
2) "^-^ = hh-.^ ' ' - \ - Bai t o a n 8 5 . Cho day (u„) nhu sau: u„ = (1 - a)u„_i + - | ^ , V n e N* (i)
C h i i n g m i n h r d n g d a y { a k ) d a n t
i;(?z tto > 0' ^ > 0' 0 < a < 1 /d cdc so cho tnCdc. Tinh lim u„.
G i a i . Goi Mk = max {ak, bk, Ck}, ruk = miii { a t , bk, Ck}, Vfc = 0 , 1 , 2 , . . . Suy ra n—>+oo
al+bl+ci>al_,+bU+cl_,+6 fix)
+
4-1 + bi-i + c t i > a t 2 + + eta + 6 Vay / ( x ) > yl'^.Vx > 0. M a vdi mpi n € N* t i l l u„ = / ( u „ _ i ) nen
" t a + ''fc-2 + 4-2 > 4-3 + bl~3 + 4-3 + 6 « „ > A " , V n = 1,2,...
Mk+i <Mk + —,yk = 0,1,2,... day .s(') da cho la day so giam ke t i i ui. Ket h(?p vdi (*) suy ra day so
mk
( " n ) hoi t u . D a t l i m u„ = L , k h i do t i i (i) cho n +oo t a dugc:
n—+00
Suv ra
/ 1 \ 1 ^ L ^ ( l - a ) L + ^ ^ a L = ^ ^ L ^ =A<=^L = A''.
Mk+imk < [ Mk + — mk = Mkmk + I = Mk mfc -h — J < M^mfc+i. LT a T •=——
L I a
\ \
^ l i m u„ = , , V!'
Do .16 ^ < ^ , V f c > 0. V i ^ > l,Vfc > 0 nen day ( ^ 1 giam va bj
"tfc+i "ifc "life {ruk ]
174
B a i t o a n 8 4 (De t h i hoc sinh gioi quoc gia nam hoc 1991-1992- bang A ) . than dit(3i (bdi so 1), do do no hoi t u . V i vay ton ttii l i m — = », p e R
Cho cdc so duang a, 6, c vd ha day so {ak), (bfc), (cfc) nhiC sau: k—>oo Vlk
1) ao - a, b[) = b, CQ = c. Do do t a CO dieu phai chiing m i n h .
2) "^-^ = hh-.^ ' ' - \ - Bai t o a n 8 5 . Cho day (u„) nhu sau: u„ = (1 - a)u„_i + - | ^ , V n e N* (i)
C h i i n g m i n h r d n g d a y { a k ) d a n t
i;(?z tto > 0' ^ > 0' 0 < a < 1 /d cdc so cho tnCdc. Tinh lim u„.
G i a i . Goi Mk = max {ak, bk, Ck}, ruk = miii { a t , bk, Ck}, Vfc = 0 , 1 , 2 , . . . Suy ra n—>+oo
al+bl+ci>al_,+bU+cl_,+6 fix)
+
4-1 + bi-i + c t i > a t 2 + + eta + 6 Vay / ( x ) > yl'^.Vx > 0. M a vdi mpi n € N* t i l l u„ = / ( u „ _ i ) nen
" t a + ''fc-2 + 4-2 > 4-3 + bl~3 + 4-3 + 6 « „ > A " , V n = 1,2,...
Mk+i <Mk + —,yk = 0,1,2,... day .s(') da cho la day so giam ke t i i ui. Ket h(?p vdi (*) suy ra day so
mk
( " n ) hoi t u . D a t l i m u„ = L , k h i do t i i (i) cho n +oo t a dugc:
n—+00
Suv ra
/ 1 \ 1 ^ L ^ ( l - a ) L + ^ ^ a L = ^ ^ L ^ =A<=^L = A''.
Mk+imk < [ Mk + — mk = Mkmk + I = Mk mfc -h — J < M^mfc+i. LT a T •=——
L I a
\ \
^ l i m u„ = , , V!'
Do .16 ^ < ^ , V f c > 0. V i ^ > l,Vfc > 0 nen day ( ^ 1 giam va bj
"tfc+i "ifc "life {ruk ]
174
C h u y 16. TnCdc khi xet bai toan 87, ta neu cdc cong thiic sau:
B a i t o a n 8 6 . Cho a > 1 va day so (x„) nhu sau | = a'",yn € N*.
, V^ixG ^ ^ ta c6: y = sinx X = axcsiny.
Hay tim dieu kien cua a sao cho day (x„) hpi tu. 2' 2.
, Vdixe 0; TT] ta cd: j/ = cosx x = arccosj/.
G i a i . Xet hani so /(x) = a^, vdi x e [1; + o o ) . K h i do x„+i = /(x„) vk /(x) « Ham so y = arcsinx got la ham ngU(?c cua ham so y = s i n x . Ham so
la ham so tang tren [1; +oo) ( v i a > 1). Ta c6 y = arcsinx cd tap xdc dinh la doan [ - 1 ; 1], tap gid tri la doan ~2' 2 '
• Ham so y = arccosx goi la ham ngU0c cua ham so y = cos x. Ham so
x i = a, X2 = a° > o^- = a (vi a > 1).
•u = arccosx cd tap xdc dinh Id doan [ - 1 ; 1], tap gid tri la doan [0; n].
1 —1
V^y x i < X2 /(xi) < /{x2) X2 < X3. Gia siJ
• (arcsinx)' = ; (arccosx)' =
x„ < x„+i => /(x„) < /(x„+i) =>• x„+i < X„+2-
^ V I - x2 VI-x^
• arcsinx + arccosx = - , Vx G [ - 1 ; 1]. (1)
V^y (x„) la day so tang. • arccos (cosx) = x, Vx G [0; TT]. (2)
(=*•) G i a s i i day (x„) hpi t y . K y h i ? u x = l i m x „ . V i day (x„) la day s6 tang Chufng m i n h (1); Xet ham so f{x) = arcsinx + arccosx tren doan [ - 1 ; 1].
n—*+oo Ta CO /'(x) = 0, Vx G [ - 1 ; 1]. Vay f Id ham hang tren doan [ - 1 ; 1]. Md
nen x > x „ , Vn G N * , suy ra x > x i x > a > 1 . V i x„+i = a^", Vn = 1 , 2 , . . .
In X
/(O) = arcsinO + arccos 0 = 0 + ^ = ^
nen cho n —» +oo ta ditcJc: x = I n x = x l n a =• X = l n a , V x > 1. K y
hix
hi?u 5(x) = , Vx G ( 1 ; +oo). K h i do g{x) la ham so lien tyc tren khoang
X nen vdi mgi x G [ - 1 ; 1], ta cd f{x) = ^ , hay
(1; +00) va g\x) = Vx > 1 . T a c6:
arcsinx + arccosx = ^ , Vx G [ - 1 ; 1].
In X In X
g'(x) = 0 I n x = 1 <=> X = e, lim = 0, lim = 0. C a c h k h a c . Ddt
9{x) 0 - ^ 0
ChuTng m i n h (2).- Dat y = arccos (cosx) =*• cosy = cosx =• x = j/ (do x va
V^y t$.p gia t r i ciia ham so ^(x) la ( 0; - . Do do 0 < Ina < e - i <(4> 1 < a < y cung ndrn Irong doan [0;7r]).
B a i t o a n 8 7 (De t h i hoc sinh gioi quoc gia, nam hoc 1993-1994- bang A ) .
C " . (<=) Gia ^ii 0 < I n a < hay 1 < a < e«. T i t bang bien thien suy ra
Cho so th\jcc a thuoc khoang (0; 1), xet day so (x„) nhu sau:
ton t ^ i X > 1 sao cho
177
176
C h u y 16. TnCdc khi xet bai toan 87, ta neu cdc cong thiic sau:
B a i t o a n 8 6 . Cho a > 1 va day so (x„) nhu sau | = a'",yn € N*.
, V^ixG ^ ^ ta c6: y = sinx X = axcsiny.
Hay tim dieu kien cua a sao cho day (x„) hpi tu. 2' 2.
, Vdixe 0; TT] ta cd: j/ = cosx x = arccosj/.
G i a i . Xet hani so /(x) = a^, vdi x e [1; + o o ) . K h i do x„+i = /(x„) vk /(x) « Ham so y = arcsinx got la ham ngU(?c cua ham so y = s i n x . Ham so
la ham so tang tren [1; +oo) ( v i a > 1). Ta c6 y = arcsinx cd tap xdc dinh la doan [ - 1 ; 1], tap gid tri la doan ~2' 2 '
• Ham so y = arccosx goi la ham ngU0c cua ham so y = cos x. Ham so
x i = a, X2 = a° > o^- = a (vi a > 1).
•u = arccosx cd tap xdc dinh Id doan [ - 1 ; 1], tap gid tri la doan [0; n].
1 —1
V^y x i < X2 /(xi) < /{x2) X2 < X3. Gia siJ
• (arcsinx)' = ; (arccosx)' =
x„ < x„+i => /(x„) < /(x„+i) =>• x„+i < X„+2-
^ V I - x2 VI-x^
• arcsinx + arccosx = - , Vx G [ - 1 ; 1]. (1)
V^y (x„) la day so tang. • arccos (cosx) = x, Vx G [0; TT]. (2)
(=*•) G i a s i i day (x„) hpi t y . K y h i ? u x = l i m x „ . V i day (x„) la day s6 tang Chufng m i n h (1); Xet ham so f{x) = arcsinx + arccosx tren doan [ - 1 ; 1].
n—*+oo Ta CO /'(x) = 0, Vx G [ - 1 ; 1]. Vay f Id ham hang tren doan [ - 1 ; 1]. Md
nen x > x „ , Vn G N * , suy ra x > x i x > a > 1 . V i x„+i = a^", Vn = 1 , 2 , . . .
In X
/(O) = arcsinO + arccos 0 = 0 + ^ = ^
nen cho n —» +oo ta ditcJc: x = I n x = x l n a =• X = l n a , V x > 1. K y
hix
hi?u 5(x) = , Vx G ( 1 ; +oo). K h i do g{x) la ham so lien tyc tren khoang
X nen vdi mgi x G [ - 1 ; 1], ta cd f{x) = ^ , hay
(1; +00) va g\x) = Vx > 1 . T a c6:
arcsinx + arccosx = ^ , Vx G [ - 1 ; 1].
In X In X
g'(x) = 0 I n x = 1 <=> X = e, lim = 0, lim = 0. C a c h k h a c . Ddt
9{x) 0 - ^ 0
ChuTng m i n h (2).- Dat y = arccos (cosx) =*• cosy = cosx =• x = j/ (do x va
V^y t$.p gia t r i ciia ham so ^(x) la ( 0; - . Do do 0 < Ina < e - i <(4> 1 < a < y cung ndrn Irong doan [0;7r]).
B a i t o a n 8 7 (De t h i hoc sinh gioi quoc gia, nam hoc 1993-1994- bang A ) .
C " . (<=) Gia ^ii 0 < I n a < hay 1 < a < e«. T i t bang bien thien suy ra
Cho so th\jcc a thuoc khoang (0; 1), xet day so (x„) nhu sau:
ton t ^ i X > 1 sao cho
177
176
B a i t o a n 88. Cho day so (x„) nhu sau:
Vixo = ae (0; 1) nen
xi = \/2; x„+i = V'2 + v ^ , V n = 1 , 2 , . . .
0 < arccosxn < - => 0 < arccos'' a ; o < - r = * ' 0 < x i = l ^ arccos'' XQ < 1.
2 4 TT' Chiing minh rdng day so da cho c6 gidi han hHu han. Tinh gidi h<^n do.
Quy n9.p theo n t a chiing minh dil0c i „ € (0; l ) , V n G N . Vdi moi n G N * , d$,t
G i a i . De thay rkng x„ > ^ 2 , Vn = 1 , 2 , . . . Ta c6
t„ = arccosxn, k h i do t„ G (o; 0. Hdn nfla t i t (1) t a c6
x i = y/2, X 2 = v / 2 + < ^ 2 + 2 = 2. rAn
costn = 1 5^<n-i *n = arccos = arccos 1 - 2
Gia Slit x„ < 2. K h i do x„+i = ^ 2 + < vT+Vi < 2. Theo nguyen h'
N/2 \/2 v/2 quy n9.p suy ra x „ < 2, Vn G N*. Tom l9,i, t a da chiing m i n h dupc
Vi 0 < — i „ - i < < 1 nen dat — t n - i = s i n a a = arcsin fn-l
IT 2 TT TT v/2<x„<2,Vn=l,2,... (1)
Do do
Ta CO xi < X2. Gia si'r x „ _ i < x „ , k h i do
tn = arccos [ 1 - 2 sin^ a = arccos (cos 2a) = 2a = 2 arcsin (2)
- a;„ = ^ " + 1 ~ ^" = (2 + ^ ) - (2 + ^/x;rT) ^ v ^ - y x ^ T T
Xn+l >0.
X6t ham so f { t ) = 2 arcsin { ^ ^ ^ - ^', V < G . K h i d6
V§y x„ < -;„+!. Theo nguyen h' quy nap toan lipc suy ra day so da cho la day
v/2 2 2v^
- 1 = - 1. so tang. Day (x„) tftng va bi chan tren, do do hpi t u . Dat l i m x „ = x. T i t
2(2 VTT^ - 2^5 n-»+oo
1 - (1) suy ra \/2 < X < 2. T i t x„+i = ^ 2 + v ^ , V n = 1 , 2 , . . . , cho n ^ +oo t a
dupe
X = \/2 + v / x . (2)
/'W = 0 ^ . ^ - 2 t 2 = 8''U>%=^^^ t 0
V2 • Vdi dieu kicn ^ 2 < x < 2, t a eo
m
- 0
Ggi (0 = V i /(O) = / (I) = 0 nen no
f(T) (2) x2 = 2 + V5 = - 2 X = x" - 4x2 + 4
f(t)
suy ra f(t) < 0,Vf G va f{t) = 0 khi x'' - 4x2 - X + 4 = 0 x = 1 (lo^i)
x^ j _ x^ 2' ' ' - 3 x - 4 = 0
.3 + (3)
vachi k h i t G { 0 , | } . T i t d o :
D§t X = y - - , thay vao (3) t a dirpc
tn+-i -tn = 2 arcsin -in=/(U<0,VnGN. 79
Bdi v$,y day so ((„) ddn dieu giam va bi chan dudi (bcli so 0), nen hpi t y , suy 27'
ra day (x„) hpi t u . Dat l i m f„ = A, k h i do 0 < A < ^. T i l (2), cho n +oo
Dat y = Thay vao {4) ta dupc
t a dupe
80yi0^3_60v^,^79^^^3_3,^ 79
A = 2 arcsin ' ' ^ ^ ' ^ <^/(A) = 0 A = 0 (lo9i A = J ) . (5)
27 27 27 20N/10'
Do d6 Um x „ = Hm cos (n = 1 •
n—>+oo n—>+oo
178 179
B a i t o a n 88. Cho day so (x„) nhu sau:
Vixo = ae (0; 1) nen
xi = \/2; x„+i = V'2 + v ^ , V n = 1 , 2 , . . .
0 < arccosxn < - => 0 < arccos'' a ; o < - r = * ' 0 < x i = l ^ arccos'' XQ < 1.
2 4 TT' Chiing minh rdng day so da cho c6 gidi han hHu han. Tinh gidi h<^n do.
Quy n9.p theo n t a chiing minh dil0c i „ € (0; l ) , V n G N . Vdi moi n G N * , d$,t
G i a i . De thay rkng x„ > ^ 2 , Vn = 1 , 2 , . . . Ta c6
t„ = arccosxn, k h i do t„ G (o; 0. Hdn nfla t i t (1) t a c6
x i = y/2, X 2 = v / 2 + < ^ 2 + 2 = 2. rAn
costn = 1 5^<n-i *n = arccos = arccos 1 - 2
Gia Slit x„ < 2. K h i do x„+i = ^ 2 + < vT+Vi < 2. Theo nguyen h'
N/2 \/2 v/2 quy n9.p suy ra x „ < 2, Vn G N*. Tom l9,i, t a da chiing m i n h dupc
Vi 0 < — i „ - i < < 1 nen dat — t n - i = s i n a a = arcsin fn-l
IT 2 TT TT v/2<x„<2,Vn=l,2,... (1)
Do do
Ta CO xi < X2. Gia si'r x „ _ i < x „ , k h i do
tn = arccos [ 1 - 2 sin^ a = arccos (cos 2a) = 2a = 2 arcsin (2)
- a;„ = ^ " + 1 ~ ^" = (2 + ^ ) - (2 + ^/x;rT) ^ v ^ - y x ^ T T
Xn+l >0.
X6t ham so f { t ) = 2 arcsin { ^ ^ ^ - ^', V < G . K h i d6
V§y x„ < -;„+!. Theo nguyen h' quy nap toan lipc suy ra day so da cho la day
v/2 2 2v^
- 1 = - 1. so tang. Day (x„) tftng va bi chan tren, do do hpi t u . Dat l i m x „ = x. T i t
2(2 VTT^ - 2^5 n-»+oo
1 - (1) suy ra \/2 < X < 2. T i t x„+i = ^ 2 + v ^ , V n = 1 , 2 , . . . , cho n ^ +oo t a
dupe
X = \/2 + v / x . (2)
/'W = 0 ^ . ^ - 2 t 2 = 8''U>%=^^^ t 0
V2 • Vdi dieu kicn ^ 2 < x < 2, t a eo
m
- 0
Ggi (0 = V i /(O) = / (I) = 0 nen no
f(T) (2) x2 = 2 + V5 = - 2 X = x" - 4x2 + 4
f(t)
suy ra f(t) < 0,Vf G va f{t) = 0 khi x'' - 4x2 - X + 4 = 0 x = 1 (lo^i)
x^ j _ x^ 2' ' ' - 3 x - 4 = 0
.3 + (3)
vachi k h i t G { 0 , | } . T i t d o :
D§t X = y - - , thay vao (3) t a dirpc
tn+-i -tn = 2 arcsin -in=/(U<0,VnGN. 79
Bdi v$,y day so ((„) ddn dieu giam va bi chan dudi (bcli so 0), nen hpi t y , suy 27'
ra day (x„) hpi t u . Dat l i m f„ = A, k h i do 0 < A < ^. T i l (2), cho n +oo
Dat y = Thay vao {4) ta dupc
t a dupe
80yi0^3_60v^,^79^^^3_3,^ 79
A = 2 arcsin ' ' ^ ^ ' ^ <^/(A) = 0 A = 0 (lo9i A = J ) . (5)
27 27 27 20N/10'
Do d6 Um x „ = Hm cos (n = 1 •
n—>+oo n—>+oo
178 179
Xet so thuc rt 7^ 0 tlioa man Vi d u 4. ^ a u ddi/ Id mot phuang phdp xay dung cdc bai tq,p c6 "kit cau"
79- 3v/249 tuong ttjC nhu bai toan 8 8 ;
79 1 / 20\/l0
79 + 3v/249 xi = a; Xn+i = \/a+ y/axn+b, Vn = 1,2,...
20v/l0 2 V
20v/lO
Ta thudng chon a, a, b sao cho day (x„) t&ng va bj chan tren (day la cong
3 / 7 9 + 3^249 vice de dang) va phuang trinh tlm gidi han {thudng la phuang trinh da thitc
Vay neu dat a = thi bg,c bon) c6 nghiem "dep ". Chang han tic dang thiic
V 20v/l0
79 3 = \ATvff+T
(6)
20v/l0 " 2 l ^ ' ' " ^ a a j ' Q3 20v/l0 '
ta thiet kc diMc bai toan sau. . ^^i^^v '
Chiing minh rdng day so da cho c6 gidi han hHu han. Tinh gidi han do.
Tit (6) v a (7) suy r a 1 / 3/79 + 3v/249 ^ 3/79-3\/249 G i a i . De thay rang x „ > 2, Vn = 1, 2 , . . . Ta c6
20^ 20\/lO
x i = 2, X2 = \/4 + v/8x7+T < ^ 4 + 5 = 3.
la nghiem ciia (5). Ta se chimg minh to l a nghifm d u y nhat c i i a (5). Ta c6 Gia siif x„ < 3. K h i do x„+i = + < \ / 4 T 5 = 3. Theo nguyen \i
\to\ 1 va quy nap suy ra x „ < 3, Vn € N*. Tom lai, t a da chiing m i n h diMc
180 181
Xet so thuc rt 7^ 0 tlioa man Vi d u 4. ^ a u ddi/ Id mot phuang phdp xay dung cdc bai tq,p c6 "kit cau"
79- 3v/249 tuong ttjC nhu bai toan 8 8 ;
79 1 / 20\/l0
79 + 3v/249 xi = a; Xn+i = \/a+ y/axn+b, Vn = 1,2,...
20v/l0 2 V
20v/lO
Ta thudng chon a, a, b sao cho day (x„) t&ng va bj chan tren (day la cong
3 / 7 9 + 3^249 vice de dang) va phuang trinh tlm gidi han {thudng la phuang trinh da thitc
Vay neu dat a = thi bg,c bon) c6 nghiem "dep ". Chang han tic dang thiic
V 20v/l0
79 3 = \ATvff+T
(6)
20v/l0 " 2 l ^ ' ' " ^ a a j ' Q3 20v/l0 '
ta thiet kc diMc bai toan sau. . ^^i^^v '
Chiing minh rdng day so da cho c6 gidi han hHu han. Tinh gidi han do.
Tit (6) v a (7) suy r a 1 / 3/79 + 3v/249 ^ 3/79-3\/249 G i a i . De thay rang x „ > 2, Vn = 1, 2 , . . . Ta c6
20^ 20\/lO
x i = 2, X2 = \/4 + v/8x7+T < ^ 4 + 5 = 3.
la nghiem ciia (5). Ta se chimg minh to l a nghifm d u y nhat c i i a (5). Ta c6 Gia siif x„ < 3. K h i do x„+i = + < \ / 4 T 5 = 3. Theo nguyen \i
\to\ 1 va quy nap suy ra x „ < 3, Vn € N*. Tom lai, t a da chiing m i n h diMc
180 181
8x + 1 = - 8a;^ + 16 x"* - Sx^ - 8x + 15 = 0 Do do
X = 1 (loai) (n+l)^ + (n+l) + l n^ + n + 1
<^ (x - 1) (x - 3) (x2 + 4x + 5) = 0 -Xn
X = 3 (nhg.n) y „ + l -yn =
(n + l ) 3
Xn+\
TV'
n2 + 3n + 3 ( n + l)(n2 + 1) _ n^ + n + 1
V^y l i m x „ = 3. (n+l)3 • X„ 5
n'^
Xn
n->+oo
B a i t o a n 90 (HSG Quoc gia - 2011). Cho day so thUc ( x „ ) xdc dmh bdi (n2 + 3n + 3)(n2 + l) . 2 ^ „ ^ 1 ^
n-l
n-' —(^^np
x i = 1 f a x „ = , ^'^,,„ Xi vdi m(?i n > 2.
(n - 1)^ ^ n3 n"* + 3n3 + 4n2 + 3n + 3 - (n* + 3n3 + A'n? + 3n + l )
Vdi mSi so nguyen duang n, dat yn = Xn+i - x „ . Chttng minh r&ng day so x^
> 0.
iVn) CO gidi hg,n hHu han khi n —^ +oo. n3 (n +2 l)2
G i a i . De thay x „ > 0, Vn = 1, 2, Suy ra ( y , , ) la day tang. Sii d v n g (2), vdi mpi n > 2 t a c6
n-l
T i l gia thiet, suy ra vdi mgi n > 2, t h i ^ X i = x„. Do do _ n^ + n + l 4(n2 + n + l ) ( n - 1 ) 4 { n - 1)^ ^
Vn — 5 Xn < z = 5 < 4.
n'^
n-l
2{n + 1) 2(n
z{n •+ l ) Vay day ( y „ ) bi chan tren bdi so 4. Tom lai t a da chi'mg m i n h difdc day {yn)
X„ + ^ Xj
2 tang va b i chan tren nen c6 gidi h^n hiiu han k h i n —> +oo.
t=l
(n-l)2 • (n + l)(n2 + l ) B a i t o a n 9 1 . Cho day so ( x „ ) nhu sau: xi =2 va
2(n+l)
2n xn+i = x / x 4 - 3x2 + 3^ Vn = 1 , 2 , . . .
.a.
nr + 11^ +n+l XlX2...X„
-Xn = Xn. (1) Tim gidi han l i m
n-.+oo x„+i
Suy r a
G i a i . De thay x „ > 0. Dat x2 = y„, t a dUdc day s6 (j/„) thoa man dieu kien
/ 1 1 1 yi = 4 va
1 + - + -2 + ^ + 1 _ i. n - l Vn+i = xl+i = x^ - 3x2 + 3 = y2 _ 3^^^ ^ 3 ^
n Vay
n - l
SiJt dyng lien ti§p ket qua x „ < r x „ _ i t a dUdc yn+1 - 3 = y „ ( y „ - 3), Vn = 1 , 2 , . . .
Ta se chiJng m i n h day (j/„) tang va bj ch^n tren. Theo (1) t a c6 Theo nguyen l i quy n?ip suy ra y „ > 3, Vn = 1,2,... Vay
/ I I 1 \ n^ + n + 1
Vn = Xn+i - x„ = 2 + TV
;;! Xn = -x„. Vn+i - J/n = J / ^ - 4y„ + 3 > 0 (do y „ > 3).
\n
182 183
8x + 1 = - 8a;^ + 16 x"* - Sx^ - 8x + 15 = 0 Do do
X = 1 (loai) (n+l)^ + (n+l) + l n^ + n + 1
<^ (x - 1) (x - 3) (x2 + 4x + 5) = 0 -Xn
X = 3 (nhg.n) y „ + l -yn =
(n + l ) 3
Xn+\
TV'
n2 + 3n + 3 ( n + l)(n2 + 1) _ n^ + n + 1
V^y l i m x „ = 3. (n+l)3 • X„ 5
n'^
Xn
n->+oo
B a i t o a n 90 (HSG Quoc gia - 2011). Cho day so thUc ( x „ ) xdc dmh bdi (n2 + 3n + 3)(n2 + l) . 2 ^ „ ^ 1 ^
n-l
n-' —(^^np
x i = 1 f a x „ = , ^'^,,„ Xi vdi m(?i n > 2.
(n - 1)^ ^ n3 n"* + 3n3 + 4n2 + 3n + 3 - (n* + 3n3 + A'n? + 3n + l )
Vdi mSi so nguyen duang n, dat yn = Xn+i - x „ . Chttng minh r&ng day so x^
> 0.
iVn) CO gidi hg,n hHu han khi n —^ +oo. n3 (n +2 l)2
G i a i . De thay x „ > 0, Vn = 1, 2, Suy ra ( y , , ) la day tang. Sii d v n g (2), vdi mpi n > 2 t a c6
n-l
T i l gia thiet, suy ra vdi mgi n > 2, t h i ^ X i = x„. Do do _ n^ + n + l 4(n2 + n + l ) ( n - 1 ) 4 { n - 1)^ ^
Vn — 5 Xn < z = 5 < 4.
n'^
n-l
2{n + 1) 2(n
z{n •+ l ) Vay day ( y „ ) bi chan tren bdi so 4. Tom lai t a da chi'mg m i n h difdc day {yn)
X„ + ^ Xj
2 tang va b i chan tren nen c6 gidi h^n hiiu han k h i n —> +oo.
t=l
(n-l)2 • (n + l)(n2 + l ) B a i t o a n 9 1 . Cho day so ( x „ ) nhu sau: xi =2 va
2(n+l)
2n xn+i = x / x 4 - 3x2 + 3^ Vn = 1 , 2 , . . .
.a.
nr + 11^ +n+l XlX2...X„
-Xn = Xn. (1) Tim gidi han l i m
n-.+oo x„+i
Suy r a
G i a i . De thay x „ > 0. Dat x2 = y„, t a dUdc day s6 (j/„) thoa man dieu kien
/ 1 1 1 yi = 4 va
1 + - + -2 + ^ + 1 _ i. n - l Vn+i = xl+i = x^ - 3x2 + 3 = y2 _ 3^^^ ^ 3 ^
n Vay
n - l
SiJt dyng lien ti§p ket qua x „ < r x „ _ i t a dUdc yn+1 - 3 = y „ ( y „ - 3), Vn = 1 , 2 , . . .
Ta se chiJng m i n h day (j/„) tang va bj ch^n tren. Theo (1) t a c6 Theo nguyen l i quy n?ip suy ra y „ > 3, Vn = 1,2,... Vay
/ I I 1 \ n^ + n + 1
Vn = Xn+i - x„ = 2 + TV
;;! Xn = -x„. Vn+i - J/n = J / ^ - 4y„ + 3 > 0 (do y „ > 3).
\n
182 183
Suy ra day (y„) la day so tSng. Neu day (y„) b i cb$,n tren t b i t o n l ^ i I , e paJ t o a n 93 (HSG Quoc gia -2013). Cho day so {a„) nhu sou: ai = I va
sao cbo l i m j/„ = L . K h i do
71—• + 0O
a „ + i = 3 - ^ , V n > l .
L = L2 - 3L + 3 .3)
> yi > 3
ChUng minh day so c6 gidi han hHu han va tim gidi han do.
Dieu vo l i nay cbving t o day (j/„) khong bi ch$n tren, suy ra l i m j/„ = +oo.
n—*+oo
G i a i . Trade liet, bang quy nap, t a cbilng m i n h 1 < a „ < 2 vdi mpi n > 1. (*)
Ta CO
Ta CO a2 = t l " ^1" (*) '^'""S n = 1, n = 2. Gia sii (*) dung vdi n = fc > 1,
XlX2...Xn\ yiy2--yn ^ j/n+1 - 3 ym-Vn tiic la 1 < at < 2, t a can chiing minh
Xn+1 J y„+i y„+i ' y „ + i - 3
yn+1 - 3 ym-yn-i yn+1 - 3 1 l < 3 - ^ < 2 ^ ^ < 2 ' ' ^ < a , + 2 .
2°t
Vn+l " yn - 3 yn+1 yi - 3'
x+2
Xet cac ham so f{x) = 2^ - (x + 2) va g{x) = 2^ - . Ta CO
Dodo lim = 1. Suy ra / va 5 don dong bion tren (1; 2). Do do t i t 1 < a t < 2, t a c6
n-.+oo Xn+l
B a i t o a n 92. Chttng minh rang: /(afc) < / ( 2 ) => - (cfc + 2) < 0, fl(afc) > 2°* - > 0.
a) Neu ( a „ ) ; ! ' ^ la day tang thi l i m a „ = s u p { a „ : n e N } .
n-»+oo Vay (*) (lu i g vdi moi n e N*. Tiep theo, t a se chiing m i n h ( a „ ) la day tang.
h) Niu (a„),"^f^ /a day giam thi l i m a „ = inf {a„ : n e N } .
n—*-\-oo Xet ham so h{x) = 3 - 1 < x < 2. Ta c6
Giai.
a) Gia sii ( a „ ) ; ^ ^ b i ch$n tren. K h i do sup {a„ : n 6 N } = >1 < + 0 0 , suy ra = '- + ');;:"^-^- = ! i l i ± £ i i l i ^ > 0, Vx . (1.2)
a„ < >1, Vn € N .
nen ham h dong bion tron (1; 2). Ket hdp vdi 02 = - > o i , bang phUdng phap
Vdi mpi c > 0, so - e khong phai la can tren cua tap hop {a„ : n 6 N } , nen
ton t g i a„„ sao cho ano> A - e.Do (a„)+f^ la day tang nen quy n?ip suy ra ( a „ ) la day tang. Day (a„) da cho tang va b i c h i n tren bdi 2
nen c6 gidi ban hfm han. Gia si'r gidi han do la L G (1; 2], t a cd L = 3 ^T"-
A> an> A - e, > UQ
=>\an- A\ £, Vn > no. Ta so cLiing m i n h phUdng t r i n h nay c6 nghi?m duy nhat tren (1;2]. T h a t
X + 2
Do vay, ^^]iin^a„ = A. Bay gid, gia sit rang ( a „ ) + ^ khong b i ch^n tren, k h i vay, xet ham so m ( x ) = 3 — x , x G (1;2] t h i 1 , ; ^.
do vdi moi M € R, ton t9,i o„(, sao cho a„o > M. Do {a„);J'f^ la day tang nen ,, ^ In4 + x l n 2 - l l n 4 + x l n 2 - 1 - 2^
rn (x) = r- 1=
2x *- 2^
a „ > M, Vn > no
Ta .vet tiep h a m so n{x) = l n 4 + x ln2 - 1 - 2^, x € (1; 2] t h i
iighia la lim a„ = + 0 0 .
n—>+oo
b) Tudng tvt. n'(x) = l n 2 ( l - 2 * ) < 0 , x e ( l ; 2 ]
184
185
Suy ra day (y„) la day so tSng. Neu day (y„) b i cb$,n tren t b i t o n l ^ i I , e paJ t o a n 93 (HSG Quoc gia -2013). Cho day so {a„) nhu sou: ai = I va
sao cbo l i m j/„ = L . K h i do
71—• + 0O
a „ + i = 3 - ^ , V n > l .
L = L2 - 3L + 3 .3)
> yi > 3
ChUng minh day so c6 gidi han hHu han va tim gidi han do.
Dieu vo l i nay cbving t o day (j/„) khong bi ch$n tren, suy ra l i m j/„ = +oo.
n—*+oo
G i a i . Trade liet, bang quy nap, t a cbilng m i n h 1 < a „ < 2 vdi mpi n > 1. (*)
Ta CO
Ta CO a2 = t l " ^1" (*) '^'""S n = 1, n = 2. Gia sii (*) dung vdi n = fc > 1,
XlX2...Xn\ yiy2--yn ^ j/n+1 - 3 ym-Vn tiic la 1 < at < 2, t a can chiing minh
Xn+1 J y„+i y„+i ' y „ + i - 3
yn+1 - 3 ym-yn-i yn+1 - 3 1 l < 3 - ^ < 2 ^ ^ < 2 ' ' ^ < a , + 2 .
2°t
Vn+l " yn - 3 yn+1 yi - 3'
x+2
Xet cac ham so f{x) = 2^ - (x + 2) va g{x) = 2^ - . Ta CO
Dodo lim = 1. Suy ra / va 5 don dong bion tren (1; 2). Do do t i t 1 < a t < 2, t a c6
n-.+oo Xn+l
B a i t o a n 92. Chttng minh rang: /(afc) < / ( 2 ) => - (cfc + 2) < 0, fl(afc) > 2°* - > 0.
a) Neu ( a „ ) ; ! ' ^ la day tang thi l i m a „ = s u p { a „ : n e N } .
n-»+oo Vay (*) (lu i g vdi moi n e N*. Tiep theo, t a se chiing m i n h ( a „ ) la day tang.
h) Niu (a„),"^f^ /a day giam thi l i m a „ = inf {a„ : n e N } .
n—*-\-oo Xet ham so h{x) = 3 - 1 < x < 2. Ta c6
Giai.
a) Gia sii ( a „ ) ; ^ ^ b i ch$n tren. K h i do sup {a„ : n 6 N } = >1 < + 0 0 , suy ra = '- + ');;:"^-^- = ! i l i ± £ i i l i ^ > 0, Vx . (1.2)
a„ < >1, Vn € N .
nen ham h dong bion tron (1; 2). Ket hdp vdi 02 = - > o i , bang phUdng phap
Vdi mpi c > 0, so - e khong phai la can tren cua tap hop {a„ : n 6 N } , nen
ton t g i a„„ sao cho ano> A - e.Do (a„)+f^ la day tang nen quy n?ip suy ra ( a „ ) la day tang. Day (a„) da cho tang va b i c h i n tren bdi 2
nen c6 gidi ban hfm han. Gia si'r gidi han do la L G (1; 2], t a cd L = 3 ^T"-
A> an> A - e, > UQ
=>\an- A\ £, Vn > no. Ta so cLiing m i n h phUdng t r i n h nay c6 nghi?m duy nhat tren (1;2]. T h a t
X + 2
Do vay, ^^]iin^a„ = A. Bay gid, gia sit rang ( a „ ) + ^ khong b i ch^n tren, k h i vay, xet ham so m ( x ) = 3 — x , x G (1;2] t h i 1 , ; ^.
do vdi moi M € R, ton t9,i o„(, sao cho a„o > M. Do {a„);J'f^ la day tang nen ,, ^ In4 + x l n 2 - l l n 4 + x l n 2 - 1 - 2^
rn (x) = r- 1=
2x *- 2^
a „ > M, Vn > no
Ta .vet tiep h a m so n{x) = l n 4 + x ln2 - 1 - 2^, x € (1; 2] t h i
iighia la lim a„ = + 0 0 .
n—>+oo
b) Tudng tvt. n'(x) = l n 2 ( l - 2 * ) < 0 , x e ( l ; 2 ]
184
185
lien n la ham nghich bien tren (1; 2]. Suy ra gi In gi + g2 In g2 H h a^ In g,
n ^ ln(gig2.•.an)
n{x) < n ( l ) = ln4 + l n 2 - 3 = l n 8 - 3 < 0 . = lim g^ + g^ + • • • + g ; n
Hay ln4 + a;ln2 - 1 - 2^ < 0 vdi x € (1; 2]. Do do, ham so m{x) nghich bien n
tren (1;2] va phitdng trinh m ( x ) = 0 c6 khong qua mot nghi^m. Hon nua
= ln ( g i g 2 . - - a n ) "
g{2) = 0 nen x = 2 la nghi?m duy nhat cua phudng trinh. Vay day so da cho
CO gidi han la 2. Do do Ao(gi, g 2 , . . . , gn) = ^ g i g 2 . . .g„.
Nhan xet 8. Theo nhan xet 7, trang 186, ta c6 ngay: VSi g > 0,6 > 0 thl
2.4 Gidi han cua cac day so sinh bdi cac dai lifcfng
trung binh m—oo I 2 /
Dinh nghia 17. Ta goi trung blnh bac r ciia n so duang ai,a2,...,an la Tilj/ n/iiert <a c6 the chiing minh sa cap han nhu sau {khong sii dung quy tdc
hir.u thtic xdc dinh hdi: Lopitan): Ta c6
In \/ab am +
Ar(ai,a2,...,a„) = ( - i ^-^ ^ - In(g6)2"' - In ^a2m62^j < In
m
J
neu r ^ J, j d = ln
186 187
lien n la ham nghich bien tren (1; 2]. Suy ra gi In gi + g2 In g2 H h a^ In g,
n ^ ln(gig2.•.an)
n{x) < n ( l ) = ln4 + l n 2 - 3 = l n 8 - 3 < 0 . = lim g^ + g^ + • • • + g ; n
Hay ln4 + a;ln2 - 1 - 2^ < 0 vdi x € (1; 2]. Do do, ham so m{x) nghich bien n
tren (1;2] va phitdng trinh m ( x ) = 0 c6 khong qua mot nghi^m. Hon nua
= ln ( g i g 2 . - - a n ) "
g{2) = 0 nen x = 2 la nghi?m duy nhat cua phudng trinh. Vay day so da cho
CO gidi han la 2. Do do Ao(gi, g 2 , . . . , gn) = ^ g i g 2 . . .g„.
Nhan xet 8. Theo nhan xet 7, trang 186, ta c6 ngay: VSi g > 0,6 > 0 thl
2.4 Gidi han cua cac day so sinh bdi cac dai lifcfng
trung binh m—oo I 2 /
Dinh nghia 17. Ta goi trung blnh bac r ciia n so duang ai,a2,...,an la Tilj/ n/iiert <a c6 the chiing minh sa cap han nhu sau {khong sii dung quy tdc
hir.u thtic xdc dinh hdi: Lopitan): Ta c6
In \/ab am +
Ar(ai,a2,...,a„) = ( - i ^-^ ^ - In(g6)2"' - In ^a2m62^j < In
m
J
neu r ^ J, j d = ln
186 187
Giai. ^ ,
2.4.1 T r i f d n g h d p c u n g c h i so
C ^ c h 1 . De thay vdi moi n = 1 , 2 , . . . , t a cd
B a i t o a n 94 (Cong cung-nhan ciing). Cho day so (x„)+f°i va {yn)'^=i duac 2a„b„
a„ > 0, 6„ > 0, 6„+i = -= ^ = —
xdc dinh nhiC saii: + br.
1
On
+ J_
On
an
X n - l + Vn-l
x i = a > 0,2/1 = 6 > 0, x „ = , y„ = v/x„_ij/„_i.
On + b n 2anbn
V i v?ly a„+i6„+i = — . — — — = a„6„, Vn = 1 , 2 , . . . Suy ra
Chtirig miiih rdny hat day so dd cho c6 •gidi han hdu /tan va ^ a„ + On
^ ^ ^
Suy ra day so (x„) giani, b i ch^n dudi bdi Vab, con day (y„) tang va b i chan
lim 6„ = l i m — = = y/ab.
n—+c» 11-.+00 a„ v'a6
Tim l i m a„ f d l i m 6„.
188 189
Giai. ^ ,
2.4.1 T r i f d n g h d p c u n g c h i so
C ^ c h 1 . De thay vdi moi n = 1 , 2 , . . . , t a cd
B a i t o a n 94 (Cong cung-nhan ciing). Cho day so (x„)+f°i va {yn)'^=i duac 2a„b„
a„ > 0, 6„ > 0, 6„+i = -= ^ = —
xdc dinh nhiC saii: + br.
1
On
+ J_
On
an
X n - l + Vn-l
x i = a > 0,2/1 = 6 > 0, x „ = , y„ = v/x„_ij/„_i.
On + b n 2anbn
V i v?ly a„+i6„+i = — . — — — = a„6„, Vn = 1 , 2 , . . . Suy ra
Chtirig miiih rdny hat day so dd cho c6 •gidi han hdu /tan va ^ a„ + On
^ ^ ^
Suy ra day so (x„) giani, b i ch^n dudi bdi Vab, con day (y„) tang va b i chan
lim 6„ = l i m — = = y/ab.
n—+c» 11-.+00 a„ v'a6
Tim l i m a„ f d l i m 6„.
188 189
C a c h 2 . Theo bat dang thiic Cauchy t a c6 j j i f d n g d a n . Theo gia thiet t a cd
1 1
= Y - pTT " ^ ~"2— " = 1.2,... 1 _
—
an
+ T-
fen 1 _ / I I w , ^
— - 5 ' I = \= 1 , 2 , . . .
fln+l 2 6n+l V fln On
J
V6i mQi n = 2, 3 , . . . t a c6 Dat ia„ = Xn, ^ = y„. K h i do x i =
o„
6. a
i > 0, y i = ^ > 0 va
0
a„+i " = a„
2 - 2 a;n+i = — 2 — ' = v/^n^/n, Vn = 1 , 2 , . . .
6n+i > 6„ ^ > 6 „ <^ a „ 6 „ > 6^ a„ > 6 „ (dung).
a„ + 6„ V$,y theo bai toan 94 suy ra hai day ( x „ ) , ( 2 / „ ) h 9 i t v v a Um x „ = Um w„
Hay t a viet lai Do do hai day (a„), (6„) hpi t y va l i m a„ = Um 6„. r
n->+c» n->+oo
= 62 < • • • < 6„ < 6„+i < a„+i < a „ < - - < a 2 = "^'' B a i t o a n 9 7 (Trung binh b^c r cung-nhan cung). Cho tncdc ha so duang a,
a + 0
b vd r. Xet hai day s o . ( x „ ) + ~ vd {yn)t=i nhu sau
Vay ke t i f so hang t h i i hai t r d d i day so (a„);['^i giam va b i chan difdi bdi so
O n + fen w 1 „
fln+l = 2 ' ^ ' ^ ^ 1,2,... G i a i . T i f gia thiet suy ra vdi mpi n = 1 , 2 , . . . t h i x „ > 0 , y„ > 0. Theo bat
dang thiic Caucliy t a co:
cho n -> + 0 0 t a difdc a = " ^ <^ a = /3. Vay hai day so da cho cd gidi han
hGu han va l i m a„ = l i m 6„. T i l h m (a„6„) = hm (a6) = a6, t a c6
n—•+(» n—>+(» n—»+oo n-»+cxi
'^"+1 = ("^"2 ^ (V^^)^ = V ^ = yn+i,Vn=l,2,...
Vay
Do do Q/3 = ah, ma Q = /? > 0 nen suy ra a = /3 = -v/ob. Vay
I
J/n > Vn-\ • • • > J/2 = Va6.
Um a„ = Um 6„ = Vob. Tudng t u t a cd
n—'+00 n—>+oo
B a i l o a n 96 (Nhan cung-diou hoa cimg). Cho cdc day so (a„);^f^, ibn)n=i
xdc dinh nhu sau Xn+1 = = x„,Vn = 2 , 3 , . . .
2
a i = a > 0, 61 = 6 > 0, a„+i = - j j - , 6„+i = \/a„6„ (Vn = 1,2,...) Suy ra
—+ r-
fln On
Xn+l < Xn < • • • < X2 =
ChiCng rninh hai day so da cho c6 gidi han hSu han vd hai gidi han do bdng
nhau.
190 191
C a c h 2 . Theo bat dang thiic Cauchy t a c6 j j i f d n g d a n . Theo gia thiet t a cd
1 1
= Y - pTT " ^ ~"2— " = 1.2,... 1 _
—
an
+ T-
fen 1 _ / I I w , ^
— - 5 ' I = \= 1 , 2 , . . .
fln+l 2 6n+l V fln On
J
V6i mQi n = 2, 3 , . . . t a c6 Dat ia„ = Xn, ^ = y„. K h i do x i =
o„
6. a
i > 0, y i = ^ > 0 va
0
a„+i " = a„
2 - 2 a;n+i = — 2 — ' = v/^n^/n, Vn = 1 , 2 , . . .
6n+i > 6„ ^ > 6 „ <^ a „ 6 „ > 6^ a„ > 6 „ (dung).
a„ + 6„ V$,y theo bai toan 94 suy ra hai day ( x „ ) , ( 2 / „ ) h 9 i t v v a Um x „ = Um w„
Hay t a viet lai Do do hai day (a„), (6„) hpi t y va l i m a„ = Um 6„. r
n->+c» n->+oo
= 62 < • • • < 6„ < 6„+i < a„+i < a „ < - - < a 2 = "^'' B a i t o a n 9 7 (Trung binh b^c r cung-nhan cung). Cho tncdc ha so duang a,
a + 0
b vd r. Xet hai day s o . ( x „ ) + ~ vd {yn)t=i nhu sau
Vay ke t i f so hang t h i i hai t r d d i day so (a„);['^i giam va b i chan difdi bdi so
O n + fen w 1 „
fln+l = 2 ' ^ ' ^ ^ 1,2,... G i a i . T i f gia thiet suy ra vdi mpi n = 1 , 2 , . . . t h i x „ > 0 , y„ > 0. Theo bat
dang thiic Caucliy t a co:
cho n -> + 0 0 t a difdc a = " ^ <^ a = /3. Vay hai day so da cho cd gidi han
hGu han va l i m a„ = l i m 6„. T i l h m (a„6„) = hm (a6) = a6, t a c6
n—•+(» n—>+(» n—»+oo n-»+cxi
'^"+1 = ("^"2 ^ (V^^)^ = V ^ = yn+i,Vn=l,2,...
Vay
Do do Q/3 = ah, ma Q = /? > 0 nen suy ra a = /3 = -v/ob. Vay
I
J/n > Vn-\ • • • > J/2 = Va6.
Um a„ = Um 6„ = Vob. Tudng t u t a cd
n—'+00 n—>+oo
B a i l o a n 96 (Nhan cung-diou hoa cimg). Cho cdc day so (a„);^f^, ibn)n=i
xdc dinh nhu sau Xn+1 = = x„,Vn = 2 , 3 , . . .
2
a i = a > 0, 61 = 6 > 0, a„+i = - j j - , 6„+i = \/a„6„ (Vn = 1,2,...) Suy ra
—+ r-
fln On
Xn+l < Xn < • • • < X2 =
ChiCng rninh hai day so da cho c6 gidi han hSu han vd hai gidi han do bdng
nhau.
190 191
V§,y lien b) Do cdc day so ( x „ ) , ( y „ ) bi ch&n nen day ( x „ + y „ ) „ cung bj ch^n, hon niia
theo cau a), day nay ddn dieu tang, do do hpi t u . D a t
Suy r a day so ( i „ ) giani, b i chan dudi bdi y/aB con day ( y „ ) tang vk h\n 2 2
Ta C O p„ < J va ( s „ ) la day tang, suy r a p„ < j . N h u v$,y day (p„) bj ch?Ln
tren bdi
>oi . Do do chung hOi t u . D a t
tren, ma theo can a), day (p„) ddn dieu tang, suy ra hoi t u ; h m p„ = p
, n-»+oo '
lim Xn = (t, l i m Vn = P- vdi 0 < p < J . M a t khac, t a c6
n—+oo n-»+oo
+ y„
K h i do txt gia thi6t x„+i = \n = 1 , 2 , . . . cho n - + 0 0 t a dudc. P n + i = ar„+iy„+i >
V 2 - 4 4'
Suy r a
Suv ra
> — 2 — ' ^"+' - V — 2 — ^
a) Chicng mink rhny (x,, + y „ ) „ , {a-„y„)„ n/ij7m; day dan dieu tanq. lim X,. = l i m y„ = l i m ^" + ~ = Hm ^» + v ' ^ " " ^P" = f
n—+00 n-.+c» n-.+(X) 2 n-.+oo 2 2"
b) Old su cdc day so ( x „ ) , ( y „ ) 6? cHru CMng minh rang hai day nay ciing
hgi tu ve mot diem nao do. N h u v?y hai day so da cho hoi t u ve cung mot digm. " -
2 'i^-^-
-r?, + »/u ^ a:,, + y „ s„
J/n+l ^
2
> Tjm Hm u„, l i m t;„.
n—>+oo n—>+oo
Suy l a s„+i = x„+i + y,.+ i > s„, p„+i = i „ + i y „ + i > p„. Nhir v^y ( x „ + y „ ) n G i a i . T a c6
va (x„y,.)„ la nhOiig day ddn dieu t i n g .
Wn+1 = , Vn+i = , Vn = 1 , 2 , . . . i +,„i>A 4
z 4
192
193
V§,y lien b) Do cdc day so ( x „ ) , ( y „ ) bi ch&n nen day ( x „ + y „ ) „ cung bj ch^n, hon niia
theo cau a), day nay ddn dieu tang, do do hpi t u . D a t
Suy r a day so ( i „ ) giani, b i chan dudi bdi y/aB con day ( y „ ) tang vk h\n 2 2
Ta C O p„ < J va ( s „ ) la day tang, suy r a p„ < j . N h u v$,y day (p„) bj ch?Ln
tren bdi
>oi . Do do chung hOi t u . D a t
tren, ma theo can a), day (p„) ddn dieu tang, suy ra hoi t u ; h m p„ = p
, n-»+oo '
lim Xn = (t, l i m Vn = P- vdi 0 < p < J . M a t khac, t a c6
n—+oo n-»+oo
+ y„
K h i do txt gia thi6t x„+i = \n = 1 , 2 , . . . cho n - + 0 0 t a dudc. P n + i = ar„+iy„+i >
V 2 - 4 4'
Suy r a
Suv ra
> — 2 — ' ^"+' - V — 2 — ^
a) Chicng mink rhny (x,, + y „ ) „ , {a-„y„)„ n/ij7m; day dan dieu tanq. lim X,. = l i m y„ = l i m ^" + ~ = Hm ^» + v ' ^ " " ^P" = f
n—+00 n-.+c» n-.+(X) 2 n-.+oo 2 2"
b) Old su cdc day so ( x „ ) , ( y „ ) 6? cHru CMng minh rang hai day nay ciing
hgi tu ve mot diem nao do. N h u v?y hai day so da cho hoi t u ve cung mot digm. " -
2 'i^-^-
-r?, + »/u ^ a:,, + y „ s„
J/n+l ^
2
> Tjm Hm u„, l i m t;„.
n—>+oo n—>+oo
Suy l a s„+i = x„+i + y,.+ i > s„, p„+i = i „ + i y „ + i > p„. Nhir v^y ( x „ + y „ ) n G i a i . T a c6
va (x„y,.)„ la nhOiig day ddn dieu t i n g .
Wn+1 = , Vn+i = , Vn = 1 , 2 , . . . i +,„i>A 4
z 4
192
193
Suy ra vdi inpi n = 1, 2 , . . . , ta c6 Ta chpn A sao cho
/ I 3A^ 3 21A
Wn+1 + Al'n+l = ^ + A ^ V2 4 / 5' 25 = A ( g + g ) < ^ 1 5 + 21A = A(10 + 4A)
2 + T -+
^4A2-llA-15 = 0<^Ae | - 1 ,
Ta chon A sao cho A= -1
A = 2.
V|,y vdi A e { - l , ^ } , t a c 6 :
/ I A\
Vay day so (u„ + Xvn)n=\o thanh mot cap so nhan vdi so hang dau a + A6,
Dat Un + Xvn = Xn, suy ta
• 10 + 4A ^
cong bpi q = — — — • Do do
a;n+i =
n
/ I \
A^
x„,Vn = l , 2 , . . . 25
2 + 4 n-l •3
10 + 4A\
Un + Au„ = (a + Xb) ,Vn=l,2,... A,
Vay day so ( x „ ) ^ ^ tao thanh mot cap so nhan vdi so hang dau x i = a + A6, 25
cong bpi q = - + - . Do do 15
Lan lupt lay A = - 1 , A = — t a dupc:
/ I A\"~'
x„ = {a + A6) + ,Vn=l,2,... / 6 \"~
u„ = u„ + ( a - 6 ) f — j
Un-Vn = {a- b)
u„ = i ( a + 26) + ( a - 6 ) . ? ^ '(-T)-<"-"(i)
{ Un + 2Vn = a + 2b
1
a + 26-(a-6).—J V&y
/ lhb\ 4a + 1 5 6
hm t;„ = — a+ —
Suy ra l i m u„ = l i m Vn = \ia + 2b). 19
n—»+c» 19
n—>+oo n—>+oo 3 n-l
4a + 156
B a i t o a n 100. Cho trade a, 6 € R. Xet hai day (u„);J;fi va M^^i nhu sau: lim Un = l i m i>„ 4- l i m
n—»+oo n—»+oo n—•+00 19
2u„ + 3vn 2u„+i + 3D„ „ , „
u i = a , i ; i = 6,u„+i = , t;„+i = , V n = 1,2,...
Tit l i m Un = lira v„ = ^ ^ - 7 7 r ~ i ™ dieu phai chiing m i n h .
Tinh lim u„, Um u„. n—>+oo n->+oo 19 Mftrt.il h'•
n—t+co fi—»+cx)
B a i t o a n 101 (Nhan cung-nhan Ipch). Cho trade hai so dicang a vd 6. Xet
4u„ + 6t;„ hai day so (u„), (i;„) nhu sau: ,
5 +^^" 4u„ + 21t;,
G i a i . Ta c6 u„+i = . Suy ra
25 « 1 =a, Vi= 6, W„+i = v/^nt^n, Vn+l = V^n+l^n (Vn = 1, 2, . . .)
194 195
Suy ra vdi inpi n = 1, 2 , . . . , ta c6 Ta chpn A sao cho
/ I 3A^ 3 21A
Wn+1 + Al'n+l = ^ + A ^ V2 4 / 5' 25 = A ( g + g ) < ^ 1 5 + 21A = A(10 + 4A)
2 + T -+
^4A2-llA-15 = 0<^Ae | - 1 ,
Ta chon A sao cho A= -1
A = 2.
V|,y vdi A e { - l , ^ } , t a c 6 :
/ I A\
Vay day so (u„ + Xvn)n=\o thanh mot cap so nhan vdi so hang dau a + A6,
Dat Un + Xvn = Xn, suy ta
• 10 + 4A ^
cong bpi q = — — — • Do do
a;n+i =
n
/ I \
A^
x„,Vn = l , 2 , . . . 25
2 + 4 n-l •3
10 + 4A\
Un + Au„ = (a + Xb) ,Vn=l,2,... A,
Vay day so ( x „ ) ^ ^ tao thanh mot cap so nhan vdi so hang dau x i = a + A6, 25
cong bpi q = - + - . Do do 15
Lan lupt lay A = - 1 , A = — t a dupc:
/ I A\"~'
x„ = {a + A6) + ,Vn=l,2,... / 6 \"~
u„ = u„ + ( a - 6 ) f — j
Un-Vn = {a- b)
u„ = i ( a + 26) + ( a - 6 ) . ? ^ '(-T)-<"-"(i)
{ Un + 2Vn = a + 2b
1
a + 26-(a-6).—J V&y
/ lhb\ 4a + 1 5 6
hm t;„ = — a+ —
Suy ra l i m u„ = l i m Vn = \ia + 2b). 19
n—»+c» 19
n—>+oo n—>+oo 3 n-l
4a + 156
B a i t o a n 100. Cho trade a, 6 € R. Xet hai day (u„);J;fi va M^^i nhu sau: lim Un = l i m i>„ 4- l i m
n—»+oo n—»+oo n—•+00 19
2u„ + 3vn 2u„+i + 3D„ „ , „
u i = a , i ; i = 6,u„+i = , t;„+i = , V n = 1,2,...
Tit l i m Un = lira v„ = ^ ^ - 7 7 r ~ i ™ dieu phai chiing m i n h .
Tinh lim u„, Um u„. n—>+oo n->+oo 19 Mftrt.il h'•
n—t+co fi—»+cx)
B a i t o a n 101 (Nhan cung-nhan Ipch). Cho trade hai so dicang a vd 6. Xet
4u„ + 6t;„ hai day so (u„), (i;„) nhu sau: ,
5 +^^" 4u„ + 21t;,
G i a i . Ta c6 u„+i = . Suy ra
25 « 1 =a, Vi= 6, W„+i = v/^nt^n, Vn+l = V^n+l^n (Vn = 1, 2, . . .)
194 195
j j i f ^ n g d a n . TCr gia tliiet t a c6
H U d n g d a n . De thay vdi mpi n = 1,2,... t a c6 u„ > 0 va > 0. Gpi
Xn = lnu„, Vn = lnv„ (Vn = 1,2,.. .)• K h i do xi = In a, y i = l n 6 va vdi mpi
— +—
n = 1,2,..., t a c o _ Xn+1 Vn
1 _ Xn yn 1 ,Vn = l , 2 , . . .
Xn+1 Vn+X
ui = a, vi = b, Un+i = ( 2 Vn+1- — ^
B a i t o a n 102 (Dieu hoa cimg-dieu hoa lech). Cho trudc hai so duang a vd
b. Xet hai day so (u„), (i;„) nhu sau:
Hay tim l i m u„ vd l i m t;„.
2 2
n—>+oo n—>+oo
ui =a, vi = b, Un+i = -J J-, fn+i = —J j - (Vn = 1,2,...)
— + — +— H t r d i i g d a n . De thay rang vdi mpi n = 1,2,... t a c6 U n > 0, t;„ > 0. Vdi
Un Vn Un+l Vn
iiioi n = 1, 2 , . . . , va vdi mpi A e R, t a C P :
Hay tim l i m u„ vd l i m i»„.
n—>+oo n—'+00
'n
HiTdng d i n . T i i gia thiet t a c6 "n+1 -1- -^^n+l — 2 ^ 2 ~ 2 2
1 1 1 1
1 _ Un Vn_ J L- ""+1 ^» Wr, - 1 9 + =i2-^4J"'^+i2 + T J < -
Un+l 2 f„+l 2
Titdng t u n h u bai tap 9 9 , t a chiing minh dUdc
V?iy dat — = Xn, — = 2/„. K h i do
Un Vn
lim It,. -- h m vI. .
x i = - > 0, 2/1 = T > 0, X n + 1 - — - — , yn+1 = •
a b 2 2 Do do va v i ham so /(x) = X' lien tyc tren (0; + 0 0 ) nen
Don day t a si'r dung kot qua bai toan 9 9 .
.. 1
B a i t o a n 103. Cho trxtdc hai so duang a vd b. Xet hai ddy so ( x „ ) , [yn) a + 26\•
lim Un = lira v„ = l i m {iQr = ( Hm vI.
vhu sau: xi — a, y\ vd
SXnj/n 5Xn+iyn w„ , ,
C h i i y 18. Hdm sin hypebolic vd ham cos hypebolic Idn lupt Id hdm
C/ij2n5 mm/i /lai ddi/ so (fd cho c6 gidi han hHu han vd bang nhau. Tim gidi sinhx = r , coshx = .
hQ,n do.
197
196
j j i f ^ n g d a n . TCr gia tliiet t a c6
H U d n g d a n . De thay vdi mpi n = 1,2,... t a c6 u„ > 0 va > 0. Gpi
Xn = lnu„, Vn = lnv„ (Vn = 1,2,.. .)• K h i do xi = In a, y i = l n 6 va vdi mpi
— +—
n = 1,2,..., t a c o _ Xn+1 Vn
1 _ Xn yn 1 ,Vn = l , 2 , . . .
Xn+1 Vn+X
ui = a, vi = b, Un+i = ( 2 Vn+1- — ^
B a i t o a n 102 (Dieu hoa cimg-dieu hoa lech). Cho trudc hai so duang a vd
b. Xet hai day so (u„), (i;„) nhu sau:
Hay tim l i m u„ vd l i m t;„.
2 2
n—>+oo n—>+oo
ui =a, vi = b, Un+i = -J J-, fn+i = —J j - (Vn = 1,2,...)
— + — +— H t r d i i g d a n . De thay rang vdi mpi n = 1,2,... t a c6 U n > 0, t;„ > 0. Vdi
Un Vn Un+l Vn
iiioi n = 1, 2 , . . . , va vdi mpi A e R, t a C P :
Hay tim l i m u„ vd l i m i»„.
n—>+oo n—'+00
'n
HiTdng d i n . T i i gia thiet t a c6 "n+1 -1- -^^n+l — 2 ^ 2 ~ 2 2
1 1 1 1
1 _ Un Vn_ J L- ""+1 ^» Wr, - 1 9 + =i2-^4J"'^+i2 + T J < -
Un+l 2 f„+l 2
Titdng t u n h u bai tap 9 9 , t a chiing minh dUdc
V?iy dat — = Xn, — = 2/„. K h i do
Un Vn
lim It,. -- h m vI. .
x i = - > 0, 2/1 = T > 0, X n + 1 - — - — , yn+1 = •
a b 2 2 Do do va v i ham so /(x) = X' lien tyc tren (0; + 0 0 ) nen
Don day t a si'r dung kot qua bai toan 9 9 .
.. 1
B a i t o a n 103. Cho trxtdc hai so duang a vd b. Xet hai ddy so ( x „ ) , [yn) a + 26\•
lim Un = lira v„ = l i m {iQr = ( Hm vI.
vhu sau: xi — a, y\ vd
SXnj/n 5Xn+iyn w„ , ,
C h i i y 18. Hdm sin hypebolic vd ham cos hypebolic Idn lupt Id hdm
C/ij2n5 mm/i /lai ddi/ so (fd cho c6 gidi han hHu han vd bang nhau. Tim gidi sinhx = r , coshx = .
hQ,n do.
197
196
B a i todn 105 (Cong cung-nhan lech). Cho triidc hai so duang a, b. Xet cdc Do do
day so (an);tri (bn)^^! nhiC sau:
,. , , ,. sint; sinv 2" ,sinv
* i =0,2/1 =b,Xn+i = ^ " ^ ^ " , Vn+i = \ / a ; „ + i 2 / „ , V n = 1 , 2 , . . . hm bn = b hm rr- = b lim ^ ., = 6-
„_+oo 2" sin ; f
2" 2"
Tim l i m a;„, l i m j / „ .
n—>+oo n—>+oo
Tir a „ = 6„ cos — t a c6
Giai.
T r v r d n g hc»p 1: a = b. K h i do a„ = 6„ = o, Vn = 1,2,... Bdi vay
lim a„ = lim ( ^ n c o s — ) = l i m 6„. l i m c o s : : ^ = l i m 6„ = 6 — ^
lim a„ = l i m 6„ = a.
n->+oo n—>+oo „_»+oo n^+oo V 2"/ n-^+oo n-.+oo 2" n-.+oo t;
T r t r & n g h d p 2: a < 6. V i 0 < a < 6 nen 0 < ^ < 1. Do do dat T r i f d n g h d p 3: a > 6. V i a > 6 > 0 nen 7 > 1. Goi Q la so dg ^ = cosh a,
0 0
a e" + e-"
a tdcla-= 2 -. Ta c6:
T = cosu < ^ •^)-
b
Taco -^62 + e 2 \ a;
1 + coshx = 1 + - — = - (2 + + e"^) = 2 = 2cosh^ - .
a+ 6 600811 + 6 6(l+cosi;) , 2^
ai - = = - i - 6cos'' - , - er 62 + e 2 6 2 — e 2
2 2 2 2 sinhx = = 2 2 = 2sinh-.cosh-.
lim (1 + x ) ^ = e.
61 = V^oTb = y6^ cos2 ^ = 6cos^,
6cos2^+6cos^ bcos^ ( l + c o s ^ ) ^
= 6 COS - cos ^2 ' V i ham so f{x) = lnx lien tuc tren khoang (0; +00) nen
lim ^
11111 = Ul iUm
— rr^
J —— r =
= 11m
l i m T — 7 -^ 7- = 1.
63 = \^362 = y t c O S ^ ^ C0S2 ^ C0S2 = 6 COS ^ COS ^ COS ^ ,
X y - 0 l n ( l + 2/) y^o l n ( l + y)
2/
Bang phudng phap quy nap ta dg dang chilng minh dUdc: siuhx 1 e^-^ - 1
hm
m i l
=
—
hm
H i l l
=
— ll ii m — ilim
m — i i n —z
— — = 1.
a„ = 6 (^cos 2 cos 22 •' cos — j - j cos — , Vn = 2 , 3 , . . . x^o X i-^o 2x X - . 0 X - . 0 2x
gX _(_ g - X
l i m cosh X = l i m = 1.
6„ = bcos ^ cos ^ • • -cos cos ^ , Vn = 2 , 3 , . . . x-^O x^O 2
Ta c6:
sin 2x
Theo cone thufc cosx = — — (vdi sin a; 0), ta c6 a+ b 6coshQ + 6 6 ( 1 + c o s h Q) , ,a
2 s mV x = —X— = = ~ = 6cosh'' - ,
. V . V
sm -2 —T:
sm -2"-2 sm •2 " - ' smu
_ ^ smt; _ L
^1 = \ / a i 6 = J6'2 cosh'^ ^ = 6cosh ^ ,
2sin| 2sin^ ^ s i n ^ 2sin^ 2»sin|^
198 199
B a i todn 105 (Cong cung-nhan lech). Cho triidc hai so duang a, b. Xet cdc Do do
day so (an);tri (bn)^^! nhiC sau:
,. , , ,. sint; sinv 2" ,sinv
* i =0,2/1 =b,Xn+i = ^ " ^ ^ " , Vn+i = \ / a ; „ + i 2 / „ , V n = 1 , 2 , . . . hm bn = b hm rr- = b lim ^ ., = 6-
„_+oo 2" sin ; f
2" 2"
Tim l i m a;„, l i m j / „ .
n—>+oo n—>+oo
Tir a „ = 6„ cos — t a c6
Giai.
T r v r d n g hc»p 1: a = b. K h i do a„ = 6„ = o, Vn = 1,2,... Bdi vay
lim a„ = lim ( ^ n c o s — ) = l i m 6„. l i m c o s : : ^ = l i m 6„ = 6 — ^
lim a„ = l i m 6„ = a.
n->+oo n—>+oo „_»+oo n^+oo V 2"/ n-^+oo n-.+oo 2" n-.+oo t;
T r t r & n g h d p 2: a < 6. V i 0 < a < 6 nen 0 < ^ < 1. Do do dat T r i f d n g h d p 3: a > 6. V i a > 6 > 0 nen 7 > 1. Goi Q la so dg ^ = cosh a,
0 0
a e" + e-"
a tdcla-= 2 -. Ta c6:
T = cosu < ^ •^)-
b
Taco -^62 + e 2 \ a;
1 + coshx = 1 + - — = - (2 + + e"^) = 2 = 2cosh^ - .
a+ 6 600811 + 6 6(l+cosi;) , 2^
ai - = = - i - 6cos'' - , - er 62 + e 2 6 2 — e 2
2 2 2 2 sinhx = = 2 2 = 2sinh-.cosh-.
lim (1 + x ) ^ = e.
61 = V^oTb = y6^ cos2 ^ = 6cos^,
6cos2^+6cos^ bcos^ ( l + c o s ^ ) ^
= 6 COS - cos ^2 ' V i ham so f{x) = lnx lien tuc tren khoang (0; +00) nen
lim ^
11111 = Ul iUm
— rr^
J —— r =
= 11m
l i m T — 7 -^ 7- = 1.
63 = \^362 = y t c O S ^ ^ C0S2 ^ C0S2 = 6 COS ^ COS ^ COS ^ ,
X y - 0 l n ( l + 2/) y^o l n ( l + y)
2/
Bang phudng phap quy nap ta dg dang chilng minh dUdc: siuhx 1 e^-^ - 1
hm
m i l
=
—
hm
H i l l
=
— ll ii m — ilim
m — i i n —z
— — = 1.
a„ = 6 (^cos 2 cos 22 •' cos — j - j cos — , Vn = 2 , 3 , . . . x^o X i-^o 2x X - . 0 X - . 0 2x
gX _(_ g - X
l i m cosh X = l i m = 1.
6„ = bcos ^ cos ^ • • -cos cos ^ , Vn = 2 , 3 , . . . x-^O x^O 2
Ta c6:
sin 2x
Theo cone thufc cosx = — — (vdi sin a; 0), ta c6 a+ b 6coshQ + 6 6 ( 1 + c o s h Q) , ,a
2 s mV x = —X— = = ~ = 6cosh'' - ,
. V . V
sm -2 —T:
sm -2"-2 sm •2 " - ' smu
_ ^ smt; _ L
^1 = \ / a i 6 = J6'2 cosh'^ ^ = 6cosh ^ ,
2sin| 2sin^ ^ s i n ^ 2sin^ 2»sin|^
198 199
6cosh2| + 6cosh| l + cosh| G i a i - T i t gia thiet suy ra a„ > 0,6„ > 0, Vn = 1 , 2 , . . . Ta c6 '
«2 = ^ = 6cosh-. — ^ = 6cosh-cosh ^,
sinh 2ic Den day ta sii dung kct qua bai toan 105. ' -
Theo cong thitc coshx = — — — (vdi sinhx ^ 0), ta c6 L i ^ y- Ngoai each giai tren ta con c6 t h i giai trutc tiep cung dUdc k i t qua.
2sinha;
B a i t o a n 108 (HSG Quoc gia - 1993 - Bang A ) . Cho OQ = 2, bo = 1 . Lap
b ^^sinha '^^"^^f ^ ^ " h ^ s i n h ^ ^ b sinh a hai day s6 (an) vd (6„) vdi n = 0 , 1 , 2 , . . . theo quy tdc sau
2smh|'2sinh^ 2sinh 2sinh ^ 2"sinh^ 2a„6„ / —
Do do an + bn
a
ChUng minh ring cdc day (o„) vd {bn) c6 ciing mot gidi han chung khi n dan
bsinha . s i n h a ,. ,sinha O"
lim On = lim pjr = 0 iim — ^ = 0 . Uii dudng vd ct/c. Ttm gu'li han chung do.
„_+oo "^+°°2"sinh— « "^+°°sinh— «
2" 2" H i f d n g d a n . Bai toan nay chi la nipt triTcJng hop rieng cua bai toan 107.
Tir a„ = 6„ cosh — ta CO l i m a„ = l i m 6„. l i m cosh ^ = B a i t o a n 109 (Nhan cimg-cpng l^ch). Cho trudc hai so duang a vd b. Xet
2" n->+oo n—>+oo n->+oo 2" Q
hai ddy s6 («„) vd {bn) nhu sau:
B a i t o a n 106 (De t h i Olympic 30/04/2004). Cho hai so duang a,b khong
doi thoa man a <b. Xet cdc day so {an) vd (6„) nhu sau: • • / T" . O'n+l + bn
ai = a, Oi = ft, 0„+i = VfflnOn. On+l = •
ai = — O i = V aio. ^2 = — ^ — , 02 = y —,
CMng minh rang hai ddy so dd cho c6 gidi hm hHu han vd hai gidi han do
an-l+bn-l , I—r b&ng nhau.
a-n = ^ , On = y/anbn-l-
G i a i . Bang ((uy nap, de dang suy ra vdi mpi n € N * ta c6 an > 0 va 6„ > 0.
Tim lim a„, l i m 6„.
n—>+oo n—•+<»
T r i ' c l n g h d p 1 . a = b. K h i do a„ = a = 6„, Vn = 1 , 2 , . . . , suy ra
H t f d n g dan. Bai toan nay la tntcJug hpp d§,c biet cua bai toan 105. lim a„ = l i m 6„.
n—'+oo n—>+oo
B a i t o a n 107 (Dieu hoa cung-nhan lech). Cho cdc day so (a„)+^i, (6„)+fi
Trifclng h d p 2.a>b. K h i do a i > 61. Gia sii ak > bk (vdi fc € N * ) . K h i do
xdc dinh nhu sau:
oi > 0, 61 > 0, a„+i ^ -J j - , 6„+i = y/on+ib^ (Vn = 1 , 2 , . . . ) bk < y/okh < ak=>bk < ak+i < ak-
Suy ra
5, . h + bk ak+i + bk ak + bk ^ Uk+ak ^ u ^ k
rim l i m a „ , l i m 6„. 2— 2 —2— —2— = "fc < <
n—>+oo n—>+cx)
200 201
6cosh2| + 6cosh| l + cosh| G i a i - T i t gia thiet suy ra a„ > 0,6„ > 0, Vn = 1 , 2 , . . . Ta c6 '
«2 = ^ = 6cosh-. — ^ = 6cosh-cosh ^,
sinh 2ic Den day ta sii dung kct qua bai toan 105. ' -
Theo cong thitc coshx = — — — (vdi sinhx ^ 0), ta c6 L i ^ y- Ngoai each giai tren ta con c6 t h i giai trutc tiep cung dUdc k i t qua.
2sinha;
B a i t o a n 108 (HSG Quoc gia - 1993 - Bang A ) . Cho OQ = 2, bo = 1 . Lap
b ^^sinha '^^"^^f ^ ^ " h ^ s i n h ^ ^ b sinh a hai day s6 (an) vd (6„) vdi n = 0 , 1 , 2 , . . . theo quy tdc sau
2smh|'2sinh^ 2sinh 2sinh ^ 2"sinh^ 2a„6„ / —
Do do an + bn
a
ChUng minh ring cdc day (o„) vd {bn) c6 ciing mot gidi han chung khi n dan
bsinha . s i n h a ,. ,sinha O"
lim On = lim pjr = 0 iim — ^ = 0 . Uii dudng vd ct/c. Ttm gu'li han chung do.
„_+oo "^+°°2"sinh— « "^+°°sinh— «
2" 2" H i f d n g d a n . Bai toan nay chi la nipt triTcJng hop rieng cua bai toan 107.
Tir a„ = 6„ cosh — ta CO l i m a„ = l i m 6„. l i m cosh ^ = B a i t o a n 109 (Nhan cimg-cpng l^ch). Cho trudc hai so duang a vd b. Xet
2" n->+oo n—>+oo n->+oo 2" Q
hai ddy s6 («„) vd {bn) nhu sau:
B a i t o a n 106 (De t h i Olympic 30/04/2004). Cho hai so duang a,b khong
doi thoa man a <b. Xet cdc day so {an) vd (6„) nhu sau: • • / T" . O'n+l + bn
ai = a, Oi = ft, 0„+i = VfflnOn. On+l = •
ai = — O i = V aio. ^2 = — ^ — , 02 = y —,
CMng minh rang hai ddy so dd cho c6 gidi hm hHu han vd hai gidi han do
an-l+bn-l , I—r b&ng nhau.
a-n = ^ , On = y/anbn-l-
G i a i . Bang ((uy nap, de dang suy ra vdi mpi n € N * ta c6 an > 0 va 6„ > 0.
Tim lim a„, l i m 6„.
n—>+oo n—•+<»
T r i ' c l n g h d p 1 . a = b. K h i do a„ = a = 6„, Vn = 1 , 2 , . . . , suy ra
H t f d n g dan. Bai toan nay la tntcJug hpp d§,c biet cua bai toan 105. lim a„ = l i m 6„.
n—'+oo n—>+oo
B a i t o a n 107 (Dieu hoa cung-nhan lech). Cho cdc day so (a„)+^i, (6„)+fi
Trifclng h d p 2.a>b. K h i do a i > 61. Gia sii ak > bk (vdi fc € N * ) . K h i do
xdc dinh nhu sau:
oi > 0, 61 > 0, a„+i ^ -J j - , 6„+i = y/on+ib^ (Vn = 1 , 2 , . . . ) bk < y/okh < ak=>bk < ak+i < ak-
Suy ra
5, . h + bk ak+i + bk ak + bk ^ Uk+ak ^ u ^ k
rim l i m a „ , l i m 6„. 2— 2 —2— —2— = "fc < <
n—>+oo n—>+cx)
200 201
D o (16 bt luaii: T i o u g nioi trUdng hop t a dcu c6 h a i d a y so (a„), ( 6 „ ) c6 g i d i h ^ i
ak+\ bk Qfc+i + bk+i hauhanva^^lim^a,, = ^^lim^6„.
bk+i = 2 ^ 2 •'"^
p a i t o a n 110 (Dicu h o a cimg-cong lech). Cho trUdc hai so duang a vd b.
T h e o n g u y e n l i q u y n?ip s u y r a a „ > 6 „ , V n = 1, 2 , . . . Do do
Xet hat day so ( a „ ) vd ( b „ ) nhu sau:
On+l = y0.nOn < \/anO-n = dn, 0„+i = > 6„+i > 6„. 2 . _ Qn+i + K
ai = a, Oi — 0, a„-|.i = j - , o„+i — .
Vay an bn
6 = 6 i < 62 < • • • < 6„ < bn+i < fln+i < a„ < •• < a2 < ai = a. Chitng minh ring hai day so da cho c6 gidi han hHu han vd hai gidi han do
bcii so a, d o d o h a i d a y so n a y h o i t u . D a t H m a „ = x, l i m b„ = y. T i r
G i a i . B a n g cjuy n a p , de d a n g s u y r a v d i n i p i n 6 N * t a c 6 a „ > 0 v a 6 „ > 0.
n—'+oo n—>+oo
TrUcJng h d p 1 . a = 6. K h i d o o „ = a = 6 „ , V n = 1 , 2 , . . . , s u y r a
bn+1 = V n = 1 , 2 , . . . , cho n + 0 0 ta dUdc
lim a„ = lim 6„.
n—>+oo n-»+oo
X ~|~ y
y = — - — <^ X = y ^ lim an = lim 6„.
2 n—'+oo n—>+cx> T r i f d n g h d p 2. a> b. K h i d o O ] > 61. G i a sijf ajt > bk ( v d i /c € N * ) . K h i d o
Ok+i = ^ > 26fc+i > ajt+i + bk+i =*> ak+i < bk+i- T h e o n g u y e n l i ( j u y n ^ p , s u y r a a „ > 6 „ , V n = 1, 2 , . . . V a y — + r - > 1 •
a„ On flji O n
Do do
T h e o n g u y e n l i q u y n?ip s u y r a a „ < 6 „ , V n = 1, 2 , . . . D o do
•
'^ •
'^ k « n + l + bn bn+l + bn , ,
"n+i = ^ J- < -J J - = a,,, bn+l = 2 ^ 2
a„ ^ 6„ a„ ^ a„
V&y
Ta Viet lai
a = a i < a2 < • • • < a „ < a „ + i < 6„+i < 6„ < • • • < 62 < 61 = 6. b = bi < bi < • • • < bn < b„+i < Un+i < a „ < • • • < 02 < a i = a.
bn+i — " " " " " ^ ^ — ^ , V n = 1 , 2 , . . . , cho n - » + 0 0 t a dUdc bn+l = °""^'^"'"^",Vn = 1 , 2 , . . . , cho n — + 0 0 t a d U d c
X + y
u = ——^ ^ X = y =^ lim a„ = lim 6„.
y = — r — a: = J/ ^ lim a„ = lim 6„. " 2 n-.+oo n—+00
^ n—•+00 n—'+00
202 203
D o (16 bt luaii: T i o u g nioi trUdng hop t a dcu c6 h a i d a y so (a„), ( 6 „ ) c6 g i d i h ^ i
ak+\ bk Qfc+i + bk+i hauhanva^^lim^a,, = ^^lim^6„.
bk+i = 2 ^ 2 •'"^
p a i t o a n 110 (Dicu h o a cimg-cong lech). Cho trUdc hai so duang a vd b.
T h e o n g u y e n l i q u y n?ip s u y r a a „ > 6 „ , V n = 1, 2 , . . . Do do
Xet hat day so ( a „ ) vd ( b „ ) nhu sau:
On+l = y0.nOn < \/anO-n = dn, 0„+i = > 6„+i > 6„. 2 . _ Qn+i + K
ai = a, Oi — 0, a„-|.i = j - , o„+i — .
Vay an bn
6 = 6 i < 62 < • • • < 6„ < bn+i < fln+i < a„ < •• < a2 < ai = a. Chitng minh ring hai day so da cho c6 gidi han hHu han vd hai gidi han do
bcii so a, d o d o h a i d a y so n a y h o i t u . D a t H m a „ = x, l i m b„ = y. T i r
G i a i . B a n g cjuy n a p , de d a n g s u y r a v d i n i p i n 6 N * t a c 6 a „ > 0 v a 6 „ > 0.
n—'+oo n—>+oo
TrUcJng h d p 1 . a = 6. K h i d o o „ = a = 6 „ , V n = 1 , 2 , . . . , s u y r a
bn+1 = V n = 1 , 2 , . . . , cho n + 0 0 ta dUdc
lim a„ = lim 6„.
n—>+oo n-»+oo
X ~|~ y
y = — - — <^ X = y ^ lim an = lim 6„.
2 n—'+oo n—>+cx> T r i f d n g h d p 2. a> b. K h i d o O ] > 61. G i a sijf ajt > bk ( v d i /c € N * ) . K h i d o
Ok+i = ^ > 26fc+i > ajt+i + bk+i =*> ak+i < bk+i- T h e o n g u y e n l i ( j u y n ^ p , s u y r a a „ > 6 „ , V n = 1, 2 , . . . V a y — + r - > 1 •
a„ On flji O n
Do do
T h e o n g u y e n l i q u y n?ip s u y r a a „ < 6 „ , V n = 1, 2 , . . . D o do
•
'^ •
'^ k « n + l + bn bn+l + bn , ,
"n+i = ^ J- < -J J - = a,,, bn+l = 2 ^ 2
a„ ^ 6„ a„ ^ a„
V&y
Ta Viet lai
a = a i < a2 < • • • < a „ < a „ + i < 6„+i < 6„ < • • • < 62 < 61 = 6. b = bi < bi < • • • < bn < b„+i < Un+i < a „ < • • • < 02 < a i = a.
bn+i — " " " " " ^ ^ — ^ , V n = 1 , 2 , . . . , cho n - » + 0 0 t a dUdc bn+l = °""^'^"'"^",Vn = 1 , 2 , . . . , cho n — + 0 0 t a d U d c
X + y
u = ——^ ^ X = y =^ lim a„ = lim 6„.
y = — r — a: = J/ ^ lim a„ = lim 6„. " 2 n-.+oo n—+00
^ n—•+00 n—'+00
202 203
T r t f d n g h d p 3. a < b. K h i do ai < 61. Gia sit < 6^ (vdi k € N ' ) . K h i do
TrtfcJng h d p 1. a = b. K h i do a„ = a = 6 „ , Vn = 1, 2 , . . . , suy r a . „ . r
1 1 2 ^ 1 1 2
lim a„ = l i m 6 „ .
ak bk bk flfc Ok flfc n—f+oo n—>+oo
2 T r t T d n g h d p 2. a> b. K h i do a i > bi. Gia sii a*,. > bk (vdifc€ N * ) . K h i do
Suy r a ak < j - < bk ak < ak+i < bk- Vay ••'
1 1 3 1 2 3
ak — < T - ^— < — + — < — . "
ak bk ak ak bk bk
bfc+i = 2 2 ^Ofc+i>"fc+i- 3
Suy ra bk < - j < ak bk < ak+i < ak- Do do
1 1 1 1 ak bk
Theo nguyeii h' quy nap, suy a„ < 6 „ , Vn = 1 , 2 , . . . Vay — + — < + . Qfe+i + 2bk ak+i + 2ak+i _^ ,
Ofc+i ^ < g bk+i < Cfc+i.
Dodo
a„+i = j -> Y ^ ''"+^ = 2 2 Theo nguyen if quy n^p toan hoc suy ra a„ > 6 „ , Vn = 1 , 2 , . . . V§,y
— +— — +— 1 2 1 2
On On On I n — + — > — + —.
a„ On a„ an
Ta viet lai
a = ai < a2 < • • • < an < a-n+i < K+i < bn < • • • < b'j, < bi = b. Do do
fc^^j = " " + ' ^ + ^ " , V n - 1 , 2 , . . . , cho n ^ +00 t a du:dc Ta viet lai
6 = 61 .< 62 < • • • < < bn+i < a „ + i < a „ < • • • < a2 < a i = a .
^ ^ ^^ ^ an= Hm 6 „ .
Suy ra day (a„) giam va bj chan ditdi bdi so 6, day ( 6 „ ) tang va bi chan tren
bdi so a, do do hai day so nay hoi t u . Dat l i m a„ = x, l i m 6 „ = v. Tit
Kot luan: Trong m o i trvtcJng hdp ta dou cd hai day so (a„), ( 6 „ ) cd gidi han n->+oo n-.+oo
hCu han va l i m a„ = h m 6 „ .
n—•+CX) n—>+cx) o„+i = ,Vn= 1,2,...,
B a i t o a n 1 1 1 . Clio trudc hai so dxMng a va b. Xct day so {an) va ( 6 „ ) nhxi
cho n -» + 0 0 t a dudc y = ^ ^^ ^ ^ jjj^
3a„6„ _ On+i + 26n
a i = a, 61 = 6, a„+i = 5 ^ ; ^ . f'n+i - 3 •
T r u d n g h d p 3. a < b. K h i do aj < 61. Gia sii a)t < 6^ (vdifce N * ) . K h i do
Chitng minh fang hai day so da cho c6 gidi han kSu han vd hai gidi han do 1 1 3 1 2 3
bhng nhau. bk bk ak bk ak
G i a i . Bang quy nap, de dang suy ra vdi moi n € N * t a cd o„ > 0 va 6„ > 0. Suy ra < ^ ^ ^ < 6^ => < a/t+i < 6^. Vay
Ta viet lai ^
~ + IT
fln+i = -J 2 " ' '^'^ = 1' 2 , . . .
gfc+i + 26fc Ofc+i + 2ak+i ,
—+ r bk+i = > => bk+i > ak+l-
'k+1 > v-^
a„ o„
204
205
T r t f d n g h d p 3. a < b. K h i do ai < 61. Gia sit < 6^ (vdi k € N ' ) . K h i do
TrtfcJng h d p 1. a = b. K h i do a„ = a = 6 „ , Vn = 1, 2 , . . . , suy r a . „ . r
1 1 2 ^ 1 1 2
lim a„ = l i m 6 „ .
ak bk bk flfc Ok flfc n—f+oo n—>+oo
2 T r t T d n g h d p 2. a> b. K h i do a i > bi. Gia sii a*,. > bk (vdifc€ N * ) . K h i do
Suy r a ak < j - < bk ak < ak+i < bk- Vay ••'
1 1 3 1 2 3
ak — < T - ^— < — + — < — . "
ak bk ak ak bk bk
bfc+i = 2 2 ^Ofc+i>"fc+i- 3
Suy ra bk < - j < ak bk < ak+i < ak- Do do
1 1 1 1 ak bk
Theo nguyeii h' quy nap, suy a„ < 6 „ , Vn = 1 , 2 , . . . Vay — + — < + . Qfe+i + 2bk ak+i + 2ak+i _^ ,
Ofc+i ^ < g bk+i < Cfc+i.
Dodo
a„+i = j -> Y ^ ''"+^ = 2 2 Theo nguyen if quy n^p toan hoc suy ra a„ > 6 „ , Vn = 1 , 2 , . . . V§,y
— +— — +— 1 2 1 2
On On On I n — + — > — + —.
a„ On a„ an
Ta viet lai
a = ai < a2 < • • • < an < a-n+i < K+i < bn < • • • < b'j, < bi = b. Do do
fc^^j = " " + ' ^ + ^ " , V n - 1 , 2 , . . . , cho n ^ +00 t a du:dc Ta viet lai
6 = 61 .< 62 < • • • < < bn+i < a „ + i < a „ < • • • < a2 < a i = a .
^ ^ ^^ ^ an= Hm 6 „ .
Suy ra day (a„) giam va bj chan ditdi bdi so 6, day ( 6 „ ) tang va bi chan tren
bdi so a, do do hai day so nay hoi t u . Dat l i m a„ = x, l i m 6 „ = v. Tit
Kot luan: Trong m o i trvtcJng hdp ta dou cd hai day so (a„), ( 6 „ ) cd gidi han n->+oo n-.+oo
hCu han va l i m a„ = h m 6 „ .
n—•+CX) n—>+cx) o„+i = ,Vn= 1,2,...,
B a i t o a n 1 1 1 . Clio trudc hai so dxMng a va b. Xct day so {an) va ( 6 „ ) nhxi
cho n -» + 0 0 t a dudc y = ^ ^^ ^ ^ jjj^
3a„6„ _ On+i + 26n
a i = a, 61 = 6, a„+i = 5 ^ ; ^ . f'n+i - 3 •
T r u d n g h d p 3. a < b. K h i do aj < 61. Gia sii a)t < 6^ (vdifce N * ) . K h i do
Chitng minh fang hai day so da cho c6 gidi han kSu han vd hai gidi han do 1 1 3 1 2 3
bhng nhau. bk bk ak bk ak
G i a i . Bang quy nap, de dang suy ra vdi moi n € N * t a cd o„ > 0 va 6„ > 0. Suy ra < ^ ^ ^ < 6^ => < a/t+i < 6^. Vay
Ta viet lai ^
~ + IT
fln+i = -J 2 " ' '^'^ = 1' 2 , . . .
gfc+i + 26fc Ofc+i + 2ak+i ,
—+ r bk+i = > => bk+i > ak+l-
'k+1 > v-^
a„ o„
204
205
Theo nguyeii l i quy nap toan hpc suy ra a „ < 6„, Vn = 1 , 2 , . . . V$.y
H U d n g d i n . Dat ^ = x„, -1 = Ta dudc 1
1
2 1 2
— + — < — + —.
a„ On a„ a„
= s/XnVn, Vn+l =
Dodo ^*
3 3 . a„+i + 2bn _ bn+i +2b„ _ ^ Sau do sur dung k i t qua bai toan 109.
Un+i = -J 2" '* ~ i 2" ~ ~ '• 3 3
an ^ b„ a„ ^ a„ B a i t o a n 114 (Trung buih bac r cung-nhmi l§ch). Chori^i^ a>0 6>0
X£t cdc day so ( a „ ) + ~ vd ( 6 „ ) + ~ nhu sau:
Ta viet Igii
a = a i < 02 < • • < a„ < Cn+i < 6„+i < 6„ < • • • < 62 < 6 i = 6.
00 = a,bo = 6, a „ + , = (~^^ ^, 6„+, = v / ^ T (Vn = 0 , 1 , 2 , . . . ) .
Suy ra day ( a „ ) tang va bi ch^n tren bdi so 6, day (6„) giam va bj ch^n dudi
bcii so a, do do hai day so nay hoi t u . Tuuiig t y u h u t n l d n g h<^ 2, t a chutng
Ttm l i m a „ vd l i m 6„.
niinh diK^c l i m a „ = Um 6„. n—'+oo n—>+oo
n—'+oo ri—'+00
Ket hian: Trong nioi tnfcJng ht.ip ta deu c6 hai day so ( o „ ) , (6„) c6 gidi han Giai.
hQu han va litn a „ = iini 6„. T r U d n g hdp 1: r > 0.
H—•+00 «—• + (»
TVirdng hdp 1.1: a = b. K h i do a „ = a = 6„,Vn e N . Suy ra
B a i t o a n 112 (Cong lung-dieu hoa lech). Cho trade hai so duong a va b.
Xet hai day so (a„) vd (6„) nhu sau: lim a„ = l i m 6„ = 1.
n—+oo n—'+oo
. , a» + b„ 2
ai = u, bi = b, Un+i = — ^ — , bn+i = 1 1• TVUdng hdp 1.2: a < b. K h i do a"" < f =• 0 < ^ < 1. Do do dat
+
Chiing minh rdng hai day so da cho c6 gidi han hHu han vd hai gidi han do •^=cosv
bdng nhau.
Tac6
H i r d n g d a n . Dat — = x„, = y„. Ta difdc
On bn a'' + b'" 6'"cost; + f 6'"(H-COSD) 9^
+ Vn
^n+l — ~J J~! Vn+l — "
2
'S = = (y^WJ;^) ^ 6^ COS ^ COS ^,
" 1 = a , 61 = 6, a„+i = V ' " n ^ n , t„+i = —-J J-.
+ — 6'- COS ^ COs2 +fcrc o s ^ cOS 4
= 6 COS-COS-rCOS^-7,
a5 = 2 2£
Chvlng minJi rdng hai day so da cho c6 gidi han hHu han vd hai gidi hfin do 63 = = 6- C O S ^ COS ^ COS ^ .
bdng nhau.
206
Theo nguyeii l i quy nap toan hpc suy ra a „ < 6„, Vn = 1 , 2 , . . . V$.y
H U d n g d i n . Dat ^ = x„, -1 = Ta dudc 1
1
2 1 2
— + — < — + —.
a„ On a„ a„
= s/XnVn, Vn+l =
Dodo ^*
3 3 . a„+i + 2bn _ bn+i +2b„ _ ^ Sau do sur dung k i t qua bai toan 109.
Un+i = -J 2" '* ~ i 2" ~ ~ '• 3 3
an ^ b„ a„ ^ a„ B a i t o a n 114 (Trung buih bac r cung-nhmi l§ch). Chori^i^ a>0 6>0
X£t cdc day so ( a „ ) + ~ vd ( 6 „ ) + ~ nhu sau:
Ta viet Igii
a = a i < 02 < • • < a„ < Cn+i < 6„+i < 6„ < • • • < 62 < 6 i = 6.
00 = a,bo = 6, a „ + , = (~^^ ^, 6„+, = v / ^ T (Vn = 0 , 1 , 2 , . . . ) .
Suy ra day ( a „ ) tang va bi ch^n tren bdi so 6, day (6„) giam va bj ch^n dudi
bcii so a, do do hai day so nay hoi t u . Tuuiig t y u h u t n l d n g h<^ 2, t a chutng
Ttm l i m a „ vd l i m 6„.
niinh diK^c l i m a „ = Um 6„. n—'+oo n—>+oo
n—'+oo ri—'+00
Ket hian: Trong nioi tnfcJng ht.ip ta deu c6 hai day so ( o „ ) , (6„) c6 gidi han Giai.
hQu han va litn a „ = iini 6„. T r U d n g hdp 1: r > 0.
H—•+00 «—• + (»
TVirdng hdp 1.1: a = b. K h i do a „ = a = 6„,Vn e N . Suy ra
B a i t o a n 112 (Cong lung-dieu hoa lech). Cho trade hai so duong a va b.
Xet hai day so (a„) vd (6„) nhu sau: lim a„ = l i m 6„ = 1.
n—+oo n—'+oo
. , a» + b„ 2
ai = u, bi = b, Un+i = — ^ — , bn+i = 1 1• TVUdng hdp 1.2: a < b. K h i do a"" < f =• 0 < ^ < 1. Do do dat
+
Chiing minh rdng hai day so da cho c6 gidi han hHu han vd hai gidi han do •^=cosv
bdng nhau.
Tac6
H i r d n g d a n . Dat — = x„, = y„. Ta difdc
On bn a'' + b'" 6'"cost; + f 6'"(H-COSD) 9^
+ Vn
^n+l — ~J J~! Vn+l — "
2
'S = = (y^WJ;^) ^ 6^ COS ^ COS ^,
" 1 = a , 61 = 6, a„+i = V ' " n ^ n , t„+i = —-J J-.
+ — 6'- COS ^ COs2 +fcrc o s ^ cOS 4
= 6 COS-COS-rCOS^-7,
a5 = 2 2£
Chvlng minJi rdng hai day so da cho c6 gidi han hHu han vd hai gidi hfin do 63 = = 6- C O S ^ COS ^ COS ^ .
bdng nhau.
206
Bang plnroiig phap quy nap ta de dang chihig niinh dUdc: 6;; = 6'-cosh | . cosh ^ ...cosh ^ cosh ^ , Vn = 2 , 3 , . . .
V . V Do cio
sini; sin- sin r2"-2
r-T sin 2 " - ' _f,r sinu a
6; = 6^ V •-
2sin;f-
. V ~"
2"sin^ ,r ,. 6'"sinhQ sinha ,. o" .-sinho
2 sin I 2sin^ 2sm2„_i 2" 2" lim 6[, = hm ?r = ^ lim —^-"Tv" = •
„^+^ "^+°°2»sinh— " "^+=°siiih — a
2" 2"
Do do
Tir = 6;;cosh ^ ta c6 lim = lim 6!;. lim c o s h ; ^ = sinha g^.
ir Lr ,• smv .rSint; 2" .rSinu 2" 11—+00 n-.+oo n->+c» 2" a
lim 6^ = b'^ hm ^ = 6'^ lim ^ ^ = 6 . vav
n—+00 n->+oo 2n gjji _ f n->+oo gjj^ V
''sinha''
lim a„ = lim 6„ = 6
n—+00 n-»+c>o \ /
Tif < = 6;;cos|^, ta CO
Trirdng hdp 2: r < 0.
Trifdng hgtp 2.1: a = b. K h i do a„ = a = 6„, Vn G N. Suy ra
lim a!; = lim (bl-cos-^) = lim 6;:. lim cos = lim 6^; = i * " ^ ^ .
n-+oo " n-+oo \ 2"/ n-.+oo " n-.+oo 2" n-.+c» " lim a„ = lim 6„ = 1.
n-.+oo ri->+oo
( sinv\
V J
IVirdng hdp 2.2: a > 6. K h i do a*" < 6'" => 0 < — < 1. Do do d$,t
TrvfcJng hdp 1.3: a > 6 > 0. Khi do ^ > 1. Gpi a la so de ^ = cosh a. Ta ^ = cost; ( 0 < i ; < 0.
CO
Tudng tu nhu trircJng hdp 1.2, ta chiiug minh difdc
^ a'" + 6'' 6'"coshQ + 6'' 6'"(l + cosha) ^. "
a\ = 2 = 2 = ^ 2 •
lim a„ = lim 6„ = 6 . '
u—t+oo n->+oo \
h\ ( v / ^ ) ' = (^^62cosh' I j = b' cosh | ,
l^i/diig hdp 2.3: a < 6. Khi do ^ > 1- Gpi a la so de ^ = cosh a. TtTdng
6'-cosh2^ + 6'-cosh| l + cosh|
a5 = iihir trucJng hdp 1.3, ta chiing minh dupc
^ = 6' cosh - . — ^ = 6*^ cosh - cosh^ ^ ,
r
65 = 62 coshr ^ coshr ^ j =6*" cosh ^ cosh ^ . lim a„ = lim 6„ = 6 ( |
K—•+00 n—*+oo \ J
BKng phitrtng phap quy nap ta de dang chi'mg minh dUrtc: y. Bai loan 105 la trirdng lipp rieng ciia bai toan 114 khi r = 1. Bai
|oaii 107 la tiUcJiig hdp rieng cua bai toan 114 khi r = - 1 . Bai toan 109 c6
a ; = 6'" (cosh | . cosh ^ . . . cosh cosh^ ^ , Vn = 2 , 3 , . . . ^he xeiu la b6 sung cho trirdng hpp r = 0 chua dUpc xet ci bai toan 114.
208 209
Bang plnroiig phap quy nap ta de dang chihig niinh dUdc: 6;; = 6'-cosh | . cosh ^ ...cosh ^ cosh ^ , Vn = 2 , 3 , . . .
V . V Do cio
sini; sin- sin r2"-2
r-T sin 2 " - ' _f,r sinu a
6; = 6^ V •-
2sin;f-
. V ~"
2"sin^ ,r ,. 6'"sinhQ sinha ,. o" .-sinho
2 sin I 2sin^ 2sm2„_i 2" 2" lim 6[, = hm ?r = ^ lim —^-"Tv" = •
„^+^ "^+°°2»sinh— " "^+=°siiih — a
2" 2"
Do do
Tir = 6;;cosh ^ ta c6 lim = lim 6!;. lim c o s h ; ^ = sinha g^.
ir Lr ,• smv .rSint; 2" .rSinu 2" 11—+00 n-.+oo n->+c» 2" a
lim 6^ = b'^ hm ^ = 6'^ lim ^ ^ = 6 . vav
n—+00 n->+oo 2n gjji _ f n->+oo gjj^ V
''sinha''
lim a„ = lim 6„ = 6
n—+00 n-»+c>o \ /
Tif < = 6;;cos|^, ta CO
Trirdng hdp 2: r < 0.
Trifdng hgtp 2.1: a = b. K h i do a„ = a = 6„, Vn G N. Suy ra
lim a!; = lim (bl-cos-^) = lim 6;:. lim cos = lim 6^; = i * " ^ ^ .
n-+oo " n-+oo \ 2"/ n-.+oo " n-.+oo 2" n-.+c» " lim a„ = lim 6„ = 1.
n-.+oo ri->+oo
( sinv\
V J
IVirdng hdp 2.2: a > 6. K h i do a*" < 6'" => 0 < — < 1. Do do d$,t
TrvfcJng hdp 1.3: a > 6 > 0. Khi do ^ > 1. Gpi a la so de ^ = cosh a. Ta ^ = cost; ( 0 < i ; < 0.
CO
Tudng tu nhu trircJng hdp 1.2, ta chiiug minh difdc
^ a'" + 6'' 6'"coshQ + 6'' 6'"(l + cosha) ^. "
a\ = 2 = 2 = ^ 2 •
lim a„ = lim 6„ = 6 . '
u—t+oo n->+oo \
h\ ( v / ^ ) ' = (^^62cosh' I j = b' cosh | ,
l^i/diig hdp 2.3: a < 6. Khi do ^ > 1- Gpi a la so de ^ = cosh a. TtTdng
6'-cosh2^ + 6'-cosh| l + cosh|
a5 = iihir trucJng hdp 1.3, ta chiing minh dupc
^ = 6' cosh - . — ^ = 6*^ cosh - cosh^ ^ ,
r
65 = 62 coshr ^ coshr ^ j =6*" cosh ^ cosh ^ . lim a„ = lim 6„ = 6 ( |
K—•+00 n—*+oo \ J
BKng phitrtng phap quy nap ta de dang chi'mg minh dUrtc: y. Bai loan 105 la trirdng lipp rieng ciia bai toan 114 khi r = 1. Bai
|oaii 107 la tiUcJiig hdp rieng cua bai toan 114 khi r = - 1 . Bai toan 109 c6
a ; = 6'" (cosh | . cosh ^ . . . cosh cosh^ ^ , Vn = 2 , 3 , . . . ^he xeiu la b6 sung cho trirdng hpp r = 0 chua dUpc xet ci bai toan 114.
208 209
2.4.3 P h o i hdp b a , b o n day so. Do dot
B a i t o a n 115. Cho ba so th^c a,b,c. Xet 3 day so (x„)+~i, (i/n)^^!, (^n);^^! n-I
nhu sau: , lim Xn - lim | — , (-1)" \
xi =a, yi = 0, zi = c, n->+oo n—.+c» I 3 3 3 •
C7nm(/ rnJn/i /ling cac day so nay hoi tu va tinh gidi han cua chung. ,. ,. a + b+c
hm y„ = hm z„ = .
n-t+ao n—>+oo 3
G i a i . Vdi nipi n = 2 , 3 , . . . T a c6
C a c h k h a c . T a c6
y„_l +Zn-\ 2 n - l + X „ - l , Xn-1 +^.1-1
X„ + J / „ + 2 „ = = X„_l +2/„-l+2„-i.
2 2 2 „ _ Vn-l + Zn-l 2n_l+X„_i 1
Xn - Vn = - - {Xn-1 - J/„-l),Vn > 2.
Sii dung lien tiep cac ket qua tren t a t h u duuc:
Do do ^
= a+ + c. (1)
0
X „ + ?/„ + = Xn-l + yn-1 + Zn-1 = • • • = Xi + yi + Zi b
/I 1
= M
2 2 2 ; ^2'^ [2 2 J ~ 22 ^ 2 V 2^^""^ J^'l'oo " "^3^''- t u ta cluing nuuh duoc
2 ^ ) + ( - ! ) " 2;^^!
n-l " — + 00 3 n-.+oo 3
A/ ^-1-2 n-l
(fdy (u„),tri - (^'-Oit^i
(4)
1 - B a i t o a n 116. Cho 3 so duang a,b,c. Lap 3 .("'n)^^!
''it..' quy luat sau: ui = a, v\ b,w\ c vd
- 5
- VVnW^, Vn = \/WnUn, Wn+l - V ^ W ^ , V u = 1, 2, . . .
Ta CO
210
211
2.4.3 P h o i hdp b a , b o n day so. Do dot
B a i t o a n 115. Cho ba so th^c a,b,c. Xet 3 day so (x„)+~i, (i/n)^^!, (^n);^^! n-I
nhu sau: , lim Xn - lim | — , (-1)" \
xi =a, yi = 0, zi = c, n->+oo n—.+c» I 3 3 3 •
C7nm(/ rnJn/i /ling cac day so nay hoi tu va tinh gidi han cua chung. ,. ,. a + b+c
hm y„ = hm z„ = .
n-t+ao n—>+oo 3
G i a i . Vdi nipi n = 2 , 3 , . . . T a c6
C a c h k h a c . T a c6
y„_l +Zn-\ 2 n - l + X „ - l , Xn-1 +^.1-1
X„ + J / „ + 2 „ = = X„_l +2/„-l+2„-i.
2 2 2 „ _ Vn-l + Zn-l 2n_l+X„_i 1
Xn - Vn = - - {Xn-1 - J/„-l),Vn > 2.
Sii dung lien tiep cac ket qua tren t a t h u duuc:
Do do ^
= a+ + c. (1)
0
X „ + ?/„ + = Xn-l + yn-1 + Zn-1 = • • • = Xi + yi + Zi b
/I 1
= M
2 2 2 ; ^2'^ [2 2 J ~ 22 ^ 2 V 2^^""^ J^'l'oo " "^3^''- t u ta cluing nuuh duoc
2 ^ ) + ( - ! ) " 2;^^!
n-l " — + 00 3 n-.+oo 3
A/ ^-1-2 n-l
(fdy (u„),tri - (^'-Oit^i
(4)
1 - B a i t o a n 116. Cho 3 so duang a,b,c. Lap 3 .("'n)^^!
''it..' quy luat sau: ui = a, v\ b,w\ c vd
- 5
- VVnW^, Vn = \/WnUn, Wn+l - V ^ W ^ , V u = 1, 2, . . .
Ta CO
210
211
Hi^dng d a n . Do do
C a c h 1. Giai t r i / c t i e p , t U d n g t\f iihu bai toan 115.
C a c h 2, De t h a y v6i m p i n = 1,2,... t h i u „ > 0, t;„ > 0, u;„ > 0. Do d o t\t y n + 1 ^ •^n+l 9 9 — o V^n + + ^nJ + "^T + ":r
2 ' 2 2 ' ' 2 " 2 ' 2
gia thiet t a c6
=^ x„+i - ^ + ^ =^ ^ n + l - — : r + — .
Invn + lnwn , lnw„+\nun , lnu„+lnD„ 2 ^ 2
hiu„+i = , lnu„+i = , lnw„+i = .
N h a n x e t 11. Cdc bai todn 115, 116 Id trUdng rieng cua bai todn 118 nay
H i f d n g d a n . Dat — = x „ , — = j/„, — = 2 „ . K h i do ling vdir = 1, r = - 1 . Bai todn 117 cung c6 thi xem Id bo sung cho trudng
u„ i;„ Wn
h(/p r = 0 khong ductc xet d bai tap 118.
1 1 1
a b c B a i t o a n 119. Cho bon so thuc a,b,c,d. Ldp bon day so (x„)+^i, ( y „ ) + ^ ,
(^n)n=i. {9n)t=x i^co quy ludt sau: x i = a, 2/1 = b, zi=c,gi=d vd
= ^ , Vn+X = ^ , 2n+l = 2 ' = 1'^' • • •
_ Vn +Zn + 9n Z„ + g„ + X„
G i a i . Vdi mpi u = 2 , 3 , . . . Ta c6
Chicng minh rdng cdc day so nay hpi tu vd tinh gidi hQ.n cua c.hung.
Xn + Vn + Zn + 9n = 1 ^
G i a i . De thay vdi nioi n 6 N * t h i x„ > 0, y„ > 0, z„ > 0. Gpi M = a'•+6'•+c^
, g n - 1 + Xn-X + yn-l + X n - 1 + y n - l + •^n-l
K h i d o vcii m p i 7t = 1 , 2 , . . . , ta c6 ^ 3 + 3
<+x + yUx + 4 + 1 = x;; + yr. + < = • • • = + y[ + z[ = a'- + 6^ + = M. = X „ - i + J/„-i + 2„_i + ^„_1.
212 213
Hi^dng d a n . Do do
C a c h 1. Giai t r i / c t i e p , t U d n g t\f iihu bai toan 115.
C a c h 2, De t h a y v6i m p i n = 1,2,... t h i u „ > 0, t;„ > 0, u;„ > 0. Do d o t\t y n + 1 ^ •^n+l 9 9 — o V^n + + ^nJ + "^T + ":r
2 ' 2 2 ' ' 2 " 2 ' 2
gia thiet t a c6
=^ x„+i - ^ + ^ =^ ^ n + l - — : r + — .
Invn + lnwn , lnw„+\nun , lnu„+lnD„ 2 ^ 2
hiu„+i = , lnu„+i = , lnw„+i = .
N h a n x e t 11. Cdc bai todn 115, 116 Id trUdng rieng cua bai todn 118 nay
H i f d n g d a n . Dat — = x „ , — = j/„, — = 2 „ . K h i do ling vdir = 1, r = - 1 . Bai todn 117 cung c6 thi xem Id bo sung cho trudng
u„ i;„ Wn
h(/p r = 0 khong ductc xet d bai tap 118.
1 1 1
a b c B a i t o a n 119. Cho bon so thuc a,b,c,d. Ldp bon day so (x„)+^i, ( y „ ) + ^ ,
(^n)n=i. {9n)t=x i^co quy ludt sau: x i = a, 2/1 = b, zi=c,gi=d vd
= ^ , Vn+X = ^ , 2n+l = 2 ' = 1'^' • • •
_ Vn +Zn + 9n Z„ + g„ + X„
G i a i . Vdi mpi u = 2 , 3 , . . . Ta c6
Chicng minh rdng cdc day so nay hpi tu vd tinh gidi hQ.n cua c.hung.
Xn + Vn + Zn + 9n = 1 ^
G i a i . De thay vdi nioi n 6 N * t h i x„ > 0, y„ > 0, z„ > 0. Gpi M = a'•+6'•+c^
, g n - 1 + Xn-X + yn-l + X n - 1 + y n - l + •^n-l
K h i d o vcii m p i 7t = 1 , 2 , . . . , ta c6 ^ 3 + 3
<+x + yUx + 4 + 1 = x;; + yr. + < = • • • = + y[ + z[ = a'- + 6^ + = M. = X „ - i + J/„-i + 2„_i + ^„_1.
212 213
S\i dyng lieu tiep cac ket qua tren ta t h u duoc: p a i t o a n 120. Cho a,b,c,d € ( 0 ; + o o ) . Lap bon day so {Ur,)^^^, K ) ^ ^ ! ,
{'Wn)ti=i • (^n^n^i '/^^o ^uj/ /ua< sau; U ] = a,vi = 6, wj = c, <i = d ud
Xn+yn+Zn + 9n = Xn-\ Vn-l + + ffn-1 = --=a + b + C + d.
1 1 1 1 Chiing minh cac day s6 nay hoi tu va tlm gidi hg,n cua chung.
'4 a b e d
a.-„+i = , yn+i = , Vn = 1,2,...
Tac6 gn + Xn + Vn ^ Xn + Vn + Zn w . o ''^
2n+l = 5 , gn+1 = 5 ,Vn=l,2, ...
n-l
/ 1 (-1)" 1 (-1)"
lim - 0, lim Den day ta .sir dung bai toan 119.
Jn-1 = n—>+oo
lim 3 ^—r
n-l = 0 lira
n^+00
^3 " - 'i
71—•+00 n->+cx)
B ^ i t o a n 122. Cho bon so duang a,b,c,d va cho r ^ 0. Xet bon day so
Do do (^"),tr,, (y„),tri, izn)^=i, itn)t=i nhusau: x, = a, yy = b, zi = c, h = d vd
M A/ _ a + b + c + d
lim x„ = lim /t/,'; + 4 + <; (zl + fn + < \
. 2/n+l = , V n = 1,2,...
n—»+oo n—»+oo 4 T ~ 4
214 215
S\i dyng lieu tiep cac ket qua tren ta t h u duoc: p a i t o a n 120. Cho a,b,c,d € ( 0 ; + o o ) . Lap bon day so {Ur,)^^^, K ) ^ ^ ! ,
{'Wn)ti=i • (^n^n^i '/^^o ^uj/ /ua< sau; U ] = a,vi = 6, wj = c, <i = d ud
Xn+yn+Zn + 9n = Xn-\ Vn-l + + ffn-1 = --=a + b + C + d.
1 1 1 1 Chiing minh cac day s6 nay hoi tu va tlm gidi hg,n cua chung.
'4 a b e d
a.-„+i = , yn+i = , Vn = 1,2,...
Tac6 gn + Xn + Vn ^ Xn + Vn + Zn w . o ''^
2n+l = 5 , gn+1 = 5 ,Vn=l,2, ...
n-l
/ 1 (-1)" 1 (-1)"
lim - 0, lim Den day ta .sir dung bai toan 119.
Jn-1 = n—>+oo
lim 3 ^—r
n-l = 0 lira
n^+00
^3 " - 'i
71—•+00 n->+cx)
B ^ i t o a n 122. Cho bon so duang a,b,c,d va cho r ^ 0. Xet bon day so
Do do (^"),tr,, (y„),tri, izn)^=i, itn)t=i nhusau: x, = a, yy = b, zi = c, h = d vd
M A/ _ a + b + c + d
lim x„ = lim /t/,'; + 4 + <; (zl + fn + < \
. 2/n+l = , V n = 1,2,...
n—»+oo n—»+oo 4 T ~ 4
214 215
Giai. De thay vdi mpi n = 1,2,... thi x„ > 0, j / „ > 0, z„ > 0, t„ > 0. Goi Chitii'y nivnli rang ba day so dd cho hot tu ud chuny co cuiig tiiut yi('H han.
A / = a''+ 6'" + c''+ d'". Khi do vdi mpi n = 1,2,..., ta CO
Giai. V(5i moi n € N thi u„ > 0. Vn > 0, Wn > 0. Theo cac bat dang thufc
<+l + Vn+l + 4 + 1 + *n+l = < + yn + < + <n = • • = + 2/3" + ^[ + <1 = A/. ^L+i^ " ^ " " > ^a,a2...an > j - , Vai, aa,..., a„ > 0
" — + — + ••• + —
suy ra ui > vi > " ' i - B^ng quy nap, ta de dang suy l a
i/n+1 T" •^n+l "1" — g ."I 3 ^ 3
•«„>t'„>w„,Vn=l,2,... (*)
_ 2 « + i / ; + <. + <,'•.) ^ < 2 M
f If (*) suy ra vdi mpi ri e N*, ta c6
3 3 3 3
=^A/-x;,, = ^ + — ^ x U , =- ^+- . Un + Vn + Wn .
Un + l = 3 < Un
Dat x;; = g„. Khi do p„+i = - ^ 5 „ + y , Vn = 1,2,... Do do bang quy nap 1 1 1 3 3 ^
— + —+ < => Wn+l = - j T 7 - > Wn.
ta cluing niinli diWc: U„ Vn Wn Wn \
^ r IV M Un Vn Wn
+ —,Vn=l,2,...
V 4 Do do 0 < Wn < rvn+i < Un+i < Un, Vn = 1,2,... Hay viet ro ra la
3
Bcii vay lim g„ = Suy ra lim = ( ^ ] • Ttrong t y ta chiing minli 0 < J J Y = Wi < W2 < • • • < Wn+l
n—'+oo 4 n—+oo y4 - + J+ -
diror: a b c
^ ^ ^ ^ a +6+ c
lim Un = lim 2 „ = lim = < < Un < • • • < U2 < Ui = .
n—>+cx> n—>+oo n—>+oo
V$y Nghia la k6 tir so hang wi, day so («;„) tang va bi chan tren bdi ° ^ nen
^ /a^ + 6'- + c'- + rf^\^ hoi tu. Ke tir so hang u j , day so (un) giam va bj chan ditdi bdi j j -
um x„ = lim y„ = lim 2„ = iim t„ = I 1
n—•+<» n—'+oo n—'+00 n—•+00 V. / a b c
nen hoi tu.
Nhan xet 12. Ta c6 the md rong cho k (k > 2) day so. Trong cdc Idi gidi
Gpi lini u„ = a, lim w„ = A, klii do A > 0, A < a va
tren thi viec tlrn ra cdc bat bien la rat quan trong, no giup ta tinh duoc cdc 'i->+oo n->+oo
gidi hQ,n cua cdc day so. Ch&ng han d bdi todn 95 d trang 188 cd hat bien Id 0 < A< lim i'„ = lim (3w,i+i — u„ — Wn) = 3Q — Q — A = 2a — A.
anbn = •• = aibi - ab,Wn = 1,2,... n—*+oo rt—»+oo
216 217
Giai. De thay vdi mpi n = 1,2,... thi x„ > 0, j / „ > 0, z„ > 0, t„ > 0. Goi Chitii'y nivnli rang ba day so dd cho hot tu ud chuny co cuiig tiiut yi('H han.
A / = a''+ 6'" + c''+ d'". Khi do vdi mpi n = 1,2,..., ta CO
Giai. V(5i moi n € N thi u„ > 0. Vn > 0, Wn > 0. Theo cac bat dang thufc
<+l + Vn+l + 4 + 1 + *n+l = < + yn + < + <n = • • = + 2/3" + ^[ + <1 = A/. ^L+i^ " ^ " " > ^a,a2...an > j - , Vai, aa,..., a„ > 0
" — + — + ••• + —
suy ra ui > vi > " ' i - B^ng quy nap, ta de dang suy l a
i/n+1 T" •^n+l "1" — g ."I 3 ^ 3
•«„>t'„>w„,Vn=l,2,... (*)
_ 2 « + i / ; + <. + <,'•.) ^ < 2 M
f If (*) suy ra vdi mpi ri e N*, ta c6
3 3 3 3
=^A/-x;,, = ^ + — ^ x U , =- ^+- . Un + Vn + Wn .
Un + l = 3 < Un
Dat x;; = g„. Khi do p„+i = - ^ 5 „ + y , Vn = 1,2,... Do do bang quy nap 1 1 1 3 3 ^
— + —+ < => Wn+l = - j T 7 - > Wn.
ta cluing niinli diWc: U„ Vn Wn Wn \
^ r IV M Un Vn Wn
+ —,Vn=l,2,...
V 4 Do do 0 < Wn < rvn+i < Un+i < Un, Vn = 1,2,... Hay viet ro ra la
3
Bcii vay lim g„ = Suy ra lim = ( ^ ] • Ttrong t y ta chiing minli 0 < J J Y = Wi < W2 < • • • < Wn+l
n—'+oo 4 n—+oo y4 - + J+ -
diror: a b c
^ ^ ^ ^ a +6+ c
lim Un = lim 2 „ = lim = < < Un < • • • < U2 < Ui = .
n—>+cx> n—>+oo n—>+oo
V$y Nghia la k6 tir so hang wi, day so («;„) tang va bi chan tren bdi ° ^ nen
^ /a^ + 6'- + c'- + rf^\^ hoi tu. Ke tir so hang u j , day so (un) giam va bj chan ditdi bdi j j -
um x„ = lim y„ = lim 2„ = iim t„ = I 1
n—•+<» n—'+oo n—'+00 n—•+00 V. / a b c
nen hoi tu.
Nhan xet 12. Ta c6 the md rong cho k (k > 2) day so. Trong cdc Idi gidi
Gpi lini u„ = a, lim w„ = A, klii do A > 0, A < a va
tren thi viec tlrn ra cdc bat bien la rat quan trong, no giup ta tinh duoc cdc 'i->+oo n->+oo
gidi hQ,n cua cdc day so. Ch&ng han d bdi todn 95 d trang 188 cd hat bien Id 0 < A< lim i'„ = lim (3w,i+i — u„ — Wn) = 3Q — Q — A = 2a — A.
anbn = •• = aibi - ab,Wn = 1,2,... n—*+oo rt—»+oo
216 217
B a i t o a n 1 2 4 . Cho ba day so (u„), {t;„), (w;„) nhu sau: 4^4a'^ - 5 A a + A ^ = 0 <f4- ( a - A ) ( 4 a - A) = 0 A = a
4a = A
( j i l u n a y m a n t h u a n v d i t r e n . V a y t r u d n g h d p (1) k h o n g the' x a y r a ( t a l y
Hay tirn gu'fl haii ciia ba day so da, cho.' . ,
luan each k h a c l a t U 4 a = A s u y r a n i a u t h u a n v d i A > 0, A < a).
hm t)„ = 2 a - A = a
Un+lVn+lWn+l = U„t;„U;„ = ••• = UOVOWQ. n->+oo
Do do
Vdi nipi n € N , t a c6
hm Un = hm Vn = hm t«„ = a
n-.+oo n—+0O n-.+oo
Un+Vn+ Wn UnV„ + i;„U;„ + U ; „ U „
Un+l - Vn+l = ;r ; ; Tit UnVnWn = U Q I ' O U ' O , Vn s N, cho n -» + 0 0 suy ra
3 Un+Vn+ Wn
N l i i r vay, k i t i t so h a i i g wi t h i d a y so (tt;,,) t a n g v a b i c h t o t r e n n e n h o i C h i i y 1 9 . Ta xet mgt ting dung cua nguyen li k^p nhu sau {ggi la khdo sat
tu. Ke t i t so h a n g u i , d a y so ( u „ ) giani va bi chan d u d i nen lipi t v . G p i '^Q lech): De chiing minh day ( x „ ) hoi tu vi L ta chiing minh
lim Un = a, \im Wn = A, k h i d o A > 0, A < Q va 0 < |a:„ - L| < 2/„,Vn > no,
n—•+00 n—'+00
218
B a i t o a n 1 2 4 . Cho ba day so (u„), {t;„), (w;„) nhu sau: 4^4a'^ - 5 A a + A ^ = 0 <f4- ( a - A ) ( 4 a - A) = 0 A = a
4a = A
( j i l u n a y m a n t h u a n v d i t r e n . V a y t r u d n g h d p (1) k h o n g the' x a y r a ( t a l y
Hay tirn gu'fl haii ciia ba day so da, cho.' . ,
luan each k h a c l a t U 4 a = A s u y r a n i a u t h u a n v d i A > 0, A < a).
hm t)„ = 2 a - A = a
Un+lVn+lWn+l = U„t;„U;„ = ••• = UOVOWQ. n->+oo
Do do
Vdi nipi n € N , t a c6
hm Un = hm Vn = hm t«„ = a
n-.+oo n—+0O n-.+oo
Un+Vn+ Wn UnV„ + i;„U;„ + U ; „ U „
Un+l - Vn+l = ;r ; ; Tit UnVnWn = U Q I ' O U ' O , Vn s N, cho n -» + 0 0 suy ra
3 Un+Vn+ Wn
N l i i r vay, k i t i t so h a i i g wi t h i d a y so (tt;,,) t a n g v a b i c h t o t r e n n e n h o i C h i i y 1 9 . Ta xet mgt ting dung cua nguyen li k^p nhu sau {ggi la khdo sat
tu. Ke t i t so h a n g u i , d a y so ( u „ ) giani va bi chan d u d i nen lipi t v . G p i '^Q lech): De chiing minh day ( x „ ) hoi tu vi L ta chiing minh
lim Un = a, \im Wn = A, k h i d o A > 0, A < Q va 0 < |a:„ - L| < 2/„,Vn > no,
n—•+00 n—'+00
218
C h u y 20. Khi sii dung nguyen ly kep thi ky n&ng thiet lap, chitng minh, sti do
dung hdt ddng thi'tr. mot hir.n la rat quan trong. Sau. day la car. bat ddng thiic. /(2«')(0) = cosil-7r = ( - 1 ) ^ - , / ( 2 * + i ) ( 0 ) = cos (^kn + 0 = 0 .
rat hay ductc. .si? dung de' .10 snnh day so {car bat ddng thiic do se dtMc chitng
minh trong cdc bdi todn).
• ainx < x,Va; € 0; - .
x' x" r.2n-2
^ cos(cjfmr)^2n
x'^ r c o « ^ = l - t r + l ! -••• + ( - ^ ) " ' ' ( ^ . - 2 ) ! • (2n)!
• cosx > 1 - — - , V i ; e 0;- . •
vdi c Id so thuc nhm giiia x vdO. Dang each "ngdt phdn du" ta thu dim: cdc
• X < sinx < x , V x > 0. ]' u
bat ddng thiic.
6
• Lay n — 2 va x e 0; - . Khi do tSn tai c ndm giiia 0 vd x sao cho
• X - — <\\\{\+x) <x,'ix>0.
• ln{x + 1) < X < - l n ( l - x ) , V x e (0; 1). x^ cos(c + 27r) 4 , X- cose 4
• — ^ < ln(x + 1) < X , Vx > 0. cosx
X + 1 2 ! + — l ! " = ' - Y ^ ^ ' -
• -^<ln(x+l)<x,Vxe(-l;0).
X + 1 Md 0 < c < X < - nen cosf; > 0, do do.
2x
• < ln(x + 1) < X, Vx > 0.
x + 2, cosx > 1 - — , Vx 6
x"^ x'^ x^
• X - —- < siiix < X - — + — , V x > 0.
6 6 5!
Lxiu y. Dg thiet lap bat d i n g thiic ta dua vao cong thutc sau: • Lay 71 = 3 vd j : € 0; 2 ' ^^^^ ^ 'J^^"' ^ ^^'^
C o n g thuTc T a y l o r . Clio /(x) la liaiii so c6 dcio hani dcu cap n trong nipt
Ian can nao do ciia diem XQ va dao ham nay lien tuc tai XQ. K h i do ton tai , x'' xV co.s(c + 37r) (. , x^ x"* cose
cosx -X .
mot so thac ^ nam giiia x va XQ sao cho
Vay ta thu duoc bat ddng thiic
/ W = /(x„) + = ^ ( x - x o ) + ^ ( x - x . ) ^
x'
cosx< 1 - y + -,Vxe
-•I
V i d u 6. Xiit ham s6 /(x) = c\ co /({)) = I vd
C o n g thufc M a c l a u r i n . Trong cong thiic Taylor lay xo = 0 t a diXdc:
fix) - f"(x) = e^ . . . , / ' " ' ( x ) = c\) = 1 (Vp = 1 , 2 , . . . ) .
/(x) = / ( 0 ) . f f l x . ^ x ^ . . . . . « x - . Z ^ x . ,
Suy ra
x2 x» ^u-l
vdi c la so thuc nam giuta x va 0. Cong thiic tren goi la cong thiic Maclaurin ( n - 1)! nV
V i d u 5. Xet ham so /(x) = cosx. Ta c6 /(O) = 1 va (• Id so thuc nhm giiia x vd 0. Ddng each "ngdt phdn du" ta thu dMc cdc
^at ddng thiic. ' ' . ,
fix) = - s i n x = cos (a; + f"{x) = - sin {^+^)= cos (x + 20,
• Lay n = 2. Khi do ton tui c ndm gi^a 0 yd x sao e/io e-' = 1 + x + ^y- Vdy
f^P^x) = cos ( x + p | ) , /^"HO) = cos ^ (Vp = 1,2,...).
e ' > 1 + X, Vx e
220 221
C h u y 20. Khi sii dung nguyen ly kep thi ky n&ng thiet lap, chitng minh, sti do
dung hdt ddng thi'tr. mot hir.n la rat quan trong. Sau. day la car. bat ddng thiic. /(2«')(0) = cosil-7r = ( - 1 ) ^ - , / ( 2 * + i ) ( 0 ) = cos (^kn + 0 = 0 .
rat hay ductc. .si? dung de' .10 snnh day so {car bat ddng thiic do se dtMc chitng
minh trong cdc bdi todn).
• ainx < x,Va; € 0; - .
x' x" r.2n-2
^ cos(cjfmr)^2n
x'^ r c o « ^ = l - t r + l ! -••• + ( - ^ ) " ' ' ( ^ . - 2 ) ! • (2n)!
• cosx > 1 - — - , V i ; e 0;- . •
vdi c Id so thuc nhm giiia x vdO. Dang each "ngdt phdn du" ta thu dim: cdc
• X < sinx < x , V x > 0. ]' u
bat ddng thiic.
6
• Lay n — 2 va x e 0; - . Khi do tSn tai c ndm giiia 0 vd x sao cho
• X - — <\\\{\+x) <x,'ix>0.
• ln{x + 1) < X < - l n ( l - x ) , V x e (0; 1). x^ cos(c + 27r) 4 , X- cose 4
• — ^ < ln(x + 1) < X , Vx > 0. cosx
X + 1 2 ! + — l ! " = ' - Y ^ ^ ' -
• -^<ln(x+l)<x,Vxe(-l;0).
X + 1 Md 0 < c < X < - nen cosf; > 0, do do.
2x
• < ln(x + 1) < X, Vx > 0.
x + 2, cosx > 1 - — , Vx 6
x"^ x'^ x^
• X - —- < siiix < X - — + — , V x > 0.
6 6 5!
Lxiu y. Dg thiet lap bat d i n g thiic ta dua vao cong thutc sau: • Lay 71 = 3 vd j : € 0; 2 ' ^^^^ ^ 'J^^"' ^ ^^'^
C o n g thuTc T a y l o r . Clio /(x) la liaiii so c6 dcio hani dcu cap n trong nipt
Ian can nao do ciia diem XQ va dao ham nay lien tuc tai XQ. K h i do ton tai , x'' xV co.s(c + 37r) (. , x^ x"* cose
cosx -X .
mot so thac ^ nam giiia x va XQ sao cho
Vay ta thu duoc bat ddng thiic
/ W = /(x„) + = ^ ( x - x o ) + ^ ( x - x . ) ^
x'
cosx< 1 - y + -,Vxe
-•I
V i d u 6. Xiit ham s6 /(x) = c\ co /({)) = I vd
C o n g thufc M a c l a u r i n . Trong cong thiic Taylor lay xo = 0 t a diXdc:
fix) - f"(x) = e^ . . . , / ' " ' ( x ) = c\) = 1 (Vp = 1 , 2 , . . . ) .
/(x) = / ( 0 ) . f f l x . ^ x ^ . . . . . « x - . Z ^ x . ,
Suy ra
x2 x» ^u-l
vdi c la so thuc nam giuta x va 0. Cong thiic tren goi la cong thiic Maclaurin ( n - 1)! nV
V i d u 5. Xet ham so /(x) = cosx. Ta c6 /(O) = 1 va (• Id so thuc nhm giiia x vd 0. Ddng each "ngdt phdn du" ta thu dMc cdc
^at ddng thiic. ' ' . ,
fix) = - s i n x = cos (a; + f"{x) = - sin {^+^)= cos (x + 20,
• Lay n = 2. Khi do ton tui c ndm gi^a 0 yd x sao e/io e-' = 1 + x + ^y- Vdy
f^P^x) = cos ( x + p | ) , /^"HO) = cos ^ (Vp = 1,2,...).
e ' > 1 + X, Vx e
220 221
• TfV7ig bat dung thiic > 1 + ar, Va; e R, chi cdn xet x > - I dd cd hai vC 2.5.2 C a c bai toan.
deu ditang, sau do lay Idgarit ca so e hai ve ta duoc
0ai t o a n 1 2 5 (Do t h i O L Y M P I C toaii siiili vicii toaii qu6c-2003). Cho day
l n ( l + a;) < a;,Va; > - 1 . ' sS {x„},tri xdc dinh bdi:
1 2 k • s-5.:^^T' i h .
• Lay n = 4. Khi do tdn tat c nhm gixia Q va x sao cho x. = ^ + ^ + - - - + ^ ^ , V A ; = l , 2 , . . .
x^ x^
Hay tinh lim ^-^7 + 4'+ ' ' ' + 4oo3-
G i a i . V1 xk+i-x^ = jjrp^^_ > 0 ' i ^ " 0 < x i < X2 < • • • < X2002 < X2003 < • • •
,.2 ,.3 ™,4 ™n-l •^20(13 < ^ X ' l ' + x^' + • • • + x5,„).5 < 2 0 0 3 " . X 2 0 0 3 . f* ( T
Vay
vdi c la so thuc nam gtiCa x va 0. Bang each "ngat phdn du" ta thu dtCOc cdc
1 - ^ < ^4 + 4 + - - + 4(.o3 < 2 0 0 3 ^ ( 1 - 2 ^ ) . (1)
but dnng thilc.
• Lay II = 2. Khi do tdn tat c n&m giUa 0 vd x sao cho
^' " T:^^ I'm 2003" ( 1 = 1 — n e n t i t (1) s i i
\ 2004!y n-.+oo \!y 2004!
l n ( l + a;) = a; - y , V x > - 1 . (li.mg i i g u y e i i If k e p H u y r a Hiii ^ x ' / + x » + • • • + x^'„(,3 = 1 -
n^+x ^ ' ^ 2004!'
\'dy ta thu duac hat dang thur: Bai t o a n 1 2 6 . C/io 0 < o , < 0 2 < • • • < nmio, tim
l n ( l +x) <xyx> - 1 .
•2 „3 4 ;
"2()i() < a'l' + a?,' + • • • + a^„i(, < 2010a^oio
222 223
• TfV7ig bat dung thiic > 1 + ar, Va; e R, chi cdn xet x > - I dd cd hai vC 2.5.2 C a c bai toan.
deu ditang, sau do lay Idgarit ca so e hai ve ta duoc
0ai t o a n 1 2 5 (Do t h i O L Y M P I C toaii siiili vicii toaii qu6c-2003). Cho day
l n ( l + a;) < a;,Va; > - 1 . ' sS {x„},tri xdc dinh bdi:
1 2 k • s-5.:^^T' i h .
• Lay n = 4. Khi do tdn tat c nhm gixia Q va x sao cho x. = ^ + ^ + - - - + ^ ^ , V A ; = l , 2 , . . .
x^ x^
Hay tinh lim ^-^7 + 4'+ ' ' ' + 4oo3-
G i a i . V1 xk+i-x^ = jjrp^^_ > 0 ' i ^ " 0 < x i < X2 < • • • < X2002 < X2003 < • • •
,.2 ,.3 ™,4 ™n-l •^20(13 < ^ X ' l ' + x^' + • • • + x5,„).5 < 2 0 0 3 " . X 2 0 0 3 . f* ( T
Vay
vdi c la so thuc nam gtiCa x va 0. Bang each "ngat phdn du" ta thu dtCOc cdc
1 - ^ < ^4 + 4 + - - + 4(.o3 < 2 0 0 3 ^ ( 1 - 2 ^ ) . (1)
but dnng thilc.
• Lay II = 2. Khi do tdn tat c n&m giUa 0 vd x sao cho
^' " T:^^ I'm 2003" ( 1 = 1 — n e n t i t (1) s i i
\ 2004!y n-.+oo \!y 2004!
l n ( l + a;) = a; - y , V x > - 1 . (li.mg i i g u y e i i If k e p H u y r a Hiii ^ x ' / + x » + • • • + x^'„(,3 = 1 -
n^+x ^ ' ^ 2004!'
\'dy ta thu duac hat dang thur: Bai t o a n 1 2 6 . C/io 0 < o , < 0 2 < • • • < nmio, tim
l n ( l +x) <xyx> - 1 .
•2 „3 4 ;
"2()i() < a'l' + a?,' + • • • + a^„i(, < 2010a^oio
222 223
" / 2\ 2 " 1
- (n + 1) = : = > 0.
TlicH) iigiiycn l i {|uy iijjip suy ra u„ > n , v6i mpi n = 2 , 3 , . . . , do do Suy ra ^ ' 5„ > ^ " ^) - Wy
^ > l , V n = 2,3,...
n (n + 2)(n - 1) ^ 5 „ ^ (n + 2)(n - 1) TT^Cn - 1)
2n2 - n2 - 2n2 4n2 "
Tit day ta dudc
^ ,. (n + 2 ) ( n - l ) 1 (n + 2 ) ( n - l ) 7r2(n-l)
\ lim ^ = lim nen theo
l/„+l = (/„ + — < H„ + 1 < M„ 1 + 2 < M„^2 + 3 < - - < U 2 + n - l .
n--+oo 2n^ 2 n-.+oo 2n2 4n2
5 1
nguyen ly kep t a suy ra l i m —^ = - .
Sii\ ra 7 1 — + 0 0 71^ 2
U,, Uo 11-2 , U„ , U2 - 2
!< — < — + =• 1 < — < 1 + — . N h a n x e t 14. 7>onff Idi gidi bai todn 128, tii hat ddng thi'tc f'{x) < /'(O) = 0,
n II n n n
vdiQ < X < - ta suy ra ducic hat ddng thiic {thudng siC di^ng) sau:
B a i t o a n 128. /)a/ 5„ - 7 ] A c o s - . Tat/i lim . Mat khdc, udi x > - , ta co x > s i n x . Vay s i n x < x, Vx > 0, ddu ddng thiic
xdy ra khi vd chi khi x = 0.
(1)
G i a i . Ta dn'tiit; m i u h bat daiig tln'tc cosx > 1 - ^ , V x G 0; ^
B a i l o a n 129. Chiing minh rdng day so sau co gidi han hHu han khi n tang
.1^ CO n ^
Di\ / ( j ) = 1 - — co-s./-. K l i i do / ( j ) xac d i i i l i . lieu tuc tren ten vd han vd iim gidi han do: 5„ = A;sin - r , Vn = 1,2,...
k=\: •..1
; J'\x) = ~1 + COSX- < 0,Va:€
y'(j) ^ J - + sinJ-,Vx G G i a i . Do t i n h girri hfm t a si'i dung kot (jua sau:
H.m nita /'(.r) vi. /"(..) cWi t r i o l tieu tai hfiu haii di^m tren [ o ; \ \ ^^^^^'^^^ X - — < sin X < X, Vx > 0.
6
hay vdi 0 < X < ^ Ihi /'(X) < /'(O) = 0. T f c la
i i g h i d i l.ieu t i e u 0;^ Bat dang thilfc s i n x < x,Vx > 0 dUdc chumg m i n h rat ddn giaii (xem nhan
. Vey ta
ham s6 / ( X ) iighich hiCni t i e n [ o ; ^ ] . Hay J { x ) < /(0),Vx € 14). Sau day ta se d u i l i g minh x - — < sinx,Vx > 0. [ )
^^1
0
,Vfc = 2 , 3 , . . . , n n e u t a c6
da ihi'tug m i n h ditctc ( I ) . V i - € Xethams6/(x) = s i u x - x + y,VxG[0;+oo). Taco "
•2 \
f i x ) = cosx - 1 + / " ( x ) = X - s i n x > 0, Vx > 0
fc='^ ^
225
224
" / 2\ 2 " 1
- (n + 1) = : = > 0.
TlicH) iigiiycn l i {|uy iijjip suy ra u„ > n , v6i mpi n = 2 , 3 , . . . , do do Suy ra ^ ' 5„ > ^ " ^) - Wy
^ > l , V n = 2,3,...
n (n + 2)(n - 1) ^ 5 „ ^ (n + 2)(n - 1) TT^Cn - 1)
2n2 - n2 - 2n2 4n2 "
Tit day ta dudc
^ ,. (n + 2 ) ( n - l ) 1 (n + 2 ) ( n - l ) 7r2(n-l)
\ lim ^ = lim nen theo
l/„+l = (/„ + — < H„ + 1 < M„ 1 + 2 < M„^2 + 3 < - - < U 2 + n - l .
n--+oo 2n^ 2 n-.+oo 2n2 4n2
5 1
nguyen ly kep t a suy ra l i m —^ = - .
Sii\ ra 7 1 — + 0 0 71^ 2
U,, Uo 11-2 , U„ , U2 - 2
!< — < — + =• 1 < — < 1 + — . N h a n x e t 14. 7>onff Idi gidi bai todn 128, tii hat ddng thi'tc f'{x) < /'(O) = 0,
n II n n n
vdiQ < X < - ta suy ra ducic hat ddng thiic {thudng siC di^ng) sau:
B a i t o a n 128. /)a/ 5„ - 7 ] A c o s - . Tat/i lim . Mat khdc, udi x > - , ta co x > s i n x . Vay s i n x < x, Vx > 0, ddu ddng thiic
xdy ra khi vd chi khi x = 0.
(1)
G i a i . Ta dn'tiit; m i u h bat daiig tln'tc cosx > 1 - ^ , V x G 0; ^
B a i l o a n 129. Chiing minh rdng day so sau co gidi han hHu han khi n tang
.1^ CO n ^
Di\ / ( j ) = 1 - — co-s./-. K l i i do / ( j ) xac d i i i l i . lieu tuc tren ten vd han vd iim gidi han do: 5„ = A;sin - r , Vn = 1,2,...
k=\: •..1
; J'\x) = ~1 + COSX- < 0,Va:€
y'(j) ^ J - + sinJ-,Vx G G i a i . Do t i n h girri hfm t a si'i dung kot (jua sau:
H.m nita /'(.r) vi. /"(..) cWi t r i o l tieu tai hfiu haii di^m tren [ o ; \ \ ^^^^^'^^^ X - — < sin X < X, Vx > 0.
6
hay vdi 0 < X < ^ Ihi /'(X) < /'(O) = 0. T f c la
i i g h i d i l.ieu t i e u 0;^ Bat dang thilfc s i n x < x,Vx > 0 dUdc chumg m i n h rat ddn giaii (xem nhan
. Vey ta
ham s6 / ( X ) iighich hiCni t i e n [ o ; ^ ] . Hay J { x ) < /(0),Vx € 14). Sau day ta se d u i l i g minh x - — < sinx,Vx > 0. [ )
^^1
0
,Vfc = 2 , 3 , . . . , n n e u t a c6
da ihi'tug m i n h ditctc ( I ) . V i - € Xethams6/(x) = s i u x - x + y,VxG[0;+oo). Taco "
•2 \
f i x ) = cosx - 1 + / " ( x ) = X - s i n x > 0, Vx > 0
fc='^ ^
225
224
vk f"{x) = 0 <(=*• X = 0, do do haiii so /'(x) doiig bicn t i e i i (0; +oo). NhiT v$y, X6t trUdng hdp day ( 5 „ ) khong bi di?ln tren, k h i do ^ h m ^ 5 „ = +oo. T i t gia
vdi x > 0, ta c6 /'(x) > 0. Do do f{x) dong bien tren [0; +oo). Do do vdi mpi thiet CO
X > 0 t a CO /(x) > /(O) = 0, hay (*) dUdc chi'mg m i n h . Vdi x = ^ ta t h u
U „ + l 5 „ + l + U „ < U „ 5 „ + Un-l < U „ _ i 5 „ _ i + u„_2 < • • • < U2S2 + Ui.
Suyra
<ksmX,<'^,k=l,2,...,n.
n3 n9.3!
0<«„<^^H^,Vn = l,2,... (*)
Suy ra
226 227
vk f"{x) = 0 <(=*• X = 0, do do haiii so /'(x) doiig bicn t i e i i (0; +oo). NhiT v$y, X6t trUdng hdp day ( 5 „ ) khong bi di?ln tren, k h i do ^ h m ^ 5 „ = +oo. T i t gia
vdi x > 0, ta c6 /'(x) > 0. Do do f{x) dong bien tren [0; +oo). Do do vdi mpi thiet CO
X > 0 t a CO /(x) > /(O) = 0, hay (*) dUdc chi'mg m i n h . Vdi x = ^ ta t h u
U „ + l 5 „ + l + U „ < U „ 5 „ + Un-l < U „ _ i 5 „ _ i + u„_2 < • • • < U2S2 + Ui.
Suyra
<ksmX,<'^,k=l,2,...,n.
n3 n9.3!
0<«„<^^H^,Vn = l,2,... (*)
Suy ra
226 227
n +1
Vay t a da chiing m i n h dUdc: < u„ < l , V n 6 N . M a
n +2
n+1 each 1 . De thay x „ > 0, Vn e N * . D a t ^ ^ = b, k h i do 6 = . T a c6
lim „ = 1 = lim 1
^ 2+6
n—+0O n + 2 n—+00
1 + x„ 1 +6 2 + 6 + 2x„ + 6xn - 2 - x„ - 26 - 6x,
nen sit dung nguyen l y kep suy r a l i m u„ = 1 . - 6 | = 2 + x-„ ~ 2 + 6
(2 + x„)(2 + 6)
B a i t o a n 132 (De t h i v6 djch Singapore-1997). Cho day so (a„) nhtc sau:
(2 + x„)(2 + 6)"
ao = ^ , Ofc+i =ak + ^ (A; = l , 2 , . . . , n - 1 ) .
Ma (2 + x„)(2 + 6) > 4,Vn = 1,2,... nen |x„+i - 6| < '"^"^ ^', Vn = 1,2,...
Chitfig minh r&ng 1 - - < a„ < 1 .
Do do vdi moi n = 1,2,... t a c6
n
H i r d n g dkn. Xeui Idi giai bai toan 1 3 1 .
|x„+i - 6|< l^Y^ < 1 |x„_i - 6| < . . . < 1 |xi - 6| = 1 |a - 6|
B a i t o a n 133 (Do ughi t h i O L Y M P I C 30/04/2003). Cho hai day (u„) va
{v„) nhu sau: u„ = n? (0,8)" , v„ = ( 0 , 9 ) " ( n = 1 , 2 , . . .)• Chiing minh rdng
V?ly 0 < |2;„ - 6| < \a - b\, t i t day cho n +00 va suf dung nguyen l i
ton tai mot so k sao cho vdi mpi n > 17 thi 0 < Un < A; (0,9)". Kit lu(in g\
ve gidi han cua day {u„). kep t a dituc lim x„ = 6 = — — - . ,
n—+00 2
G i a i . Goi a„ = — , k h i do a„ = f ^ . - . Vay de cho
y
e a c h 2. mu a = thi x„ = Do do l i m x„ =
9
^ < 1 thi
n < o' 'lay Tritdng hdp a > K h i do 2 + a > ^ ^ ^ ^ (1). T h a t vay
a„
, 1 3 1 3 - 2v^ 2\/2
= 6^/2 + 8 > 16. (l)^2a + 2 > - Q - 2+ av^+2v/5^a> ^^ = ^ ~ ^ d u n g ) . '
n ~ 2\/2 n 2\/2 3 - 2v^ 3-\/5 o \ !
Do n nguyen nen suy ra vdi mpi n > 17 t a c6 a„+i < a „ . Bdi vay day so (a„) Viv^y
la day so giani ke t i i so hang t h i i 17. Tiic la a„ < an, Vn > 17. N6i each khac:
V5- 1 1+a s/E-1
— < ai7,Vn > 17. Xi > -,X2 = Xn >
2 '•*'^~2 + a ^ 2 ••••'^n>—2—
75-1
Hay u„ < 172 - ( 0 , 9 ) " , Vn > 17. V i u„ > 0 va hm ( 0 , 9 ) " = 0 nen theo Tiic la day so (x„) bi ch?ln difdi. Mat khac, v i x „ e ^ n§n
\^9y n-.+oo
nguyen ly k?p suy ra lim u„ = 0. 2 + a;,, > 0 va x2 + x„ - 1 > 0. Do do
L i f u y . Sau day t a se de cap den mot triTcJng hdp dJLc biet ciia nguyen l i kep. 1 +x„ _ -(4+a^n-l)
dudc thi hien qua phudng phap khao sat do lech. Xii+l - Xn = X <0.
2 + x„ 2 + x„
B a i t o a n 1 3 4 . Chitng minh rdng vdi moi a > 0 thi day so sau luon hoi tv-
Tihi gidi han cua day so do. V§y khi a > 1 t h i day {x„}^^^ giam va b i ch$xi dudi nen hpi t u .
xi = a
= i ^ , V n = l,2,... '^rudng hop 0 < a < \i do titdng t i t n h u tren t a cnng chitng minh
2 + Xn ^^Oc day {x„}+ri tang va bi chan tren nen hpi t u .
228
229
n +1
Vay t a da chiing m i n h dUdc: < u„ < l , V n 6 N . M a
n +2
n+1 each 1 . De thay x „ > 0, Vn e N * . D a t ^ ^ = b, k h i do 6 = . T a c6
lim „ = 1 = lim 1
^ 2+6
n—+0O n + 2 n—+00
1 + x„ 1 +6 2 + 6 + 2x„ + 6xn - 2 - x„ - 26 - 6x,
nen sit dung nguyen l y kep suy r a l i m u„ = 1 . - 6 | = 2 + x-„ ~ 2 + 6
(2 + x„)(2 + 6)
B a i t o a n 132 (De t h i v6 djch Singapore-1997). Cho day so (a„) nhtc sau:
(2 + x„)(2 + 6)"
ao = ^ , Ofc+i =ak + ^ (A; = l , 2 , . . . , n - 1 ) .
Ma (2 + x„)(2 + 6) > 4,Vn = 1,2,... nen |x„+i - 6| < '"^"^ ^', Vn = 1,2,...
Chitfig minh r&ng 1 - - < a„ < 1 .
Do do vdi moi n = 1,2,... t a c6
n
H i r d n g dkn. Xeui Idi giai bai toan 1 3 1 .
|x„+i - 6|< l^Y^ < 1 |x„_i - 6| < . . . < 1 |xi - 6| = 1 |a - 6|
B a i t o a n 133 (Do ughi t h i O L Y M P I C 30/04/2003). Cho hai day (u„) va
{v„) nhu sau: u„ = n? (0,8)" , v„ = ( 0 , 9 ) " ( n = 1 , 2 , . . .)• Chiing minh rdng
V?ly 0 < |2;„ - 6| < \a - b\, t i t day cho n +00 va suf dung nguyen l i
ton tai mot so k sao cho vdi mpi n > 17 thi 0 < Un < A; (0,9)". Kit lu(in g\
ve gidi han cua day {u„). kep t a dituc lim x„ = 6 = — — - . ,
n—+00 2
G i a i . Goi a„ = — , k h i do a„ = f ^ . - . Vay de cho
y
e a c h 2. mu a = thi x„ = Do do l i m x„ =
9
^ < 1 thi
n < o' 'lay Tritdng hdp a > K h i do 2 + a > ^ ^ ^ ^ (1). T h a t vay
a„
, 1 3 1 3 - 2v^ 2\/2
= 6^/2 + 8 > 16. (l)^2a + 2 > - Q - 2+ av^+2v/5^a> ^^ = ^ ~ ^ d u n g ) . '
n ~ 2\/2 n 2\/2 3 - 2v^ 3-\/5 o \ !
Do n nguyen nen suy ra vdi mpi n > 17 t a c6 a„+i < a „ . Bdi vay day so (a„) Viv^y
la day so giani ke t i i so hang t h i i 17. Tiic la a„ < an, Vn > 17. N6i each khac:
V5- 1 1+a s/E-1
— < ai7,Vn > 17. Xi > -,X2 = Xn >
2 '•*'^~2 + a ^ 2 ••••'^n>—2—
75-1
Hay u„ < 172 - ( 0 , 9 ) " , Vn > 17. V i u„ > 0 va hm ( 0 , 9 ) " = 0 nen theo Tiic la day so (x„) bi ch?ln difdi. Mat khac, v i x „ e ^ n§n
\^9y n-.+oo
nguyen ly k?p suy ra lim u„ = 0. 2 + a;,, > 0 va x2 + x„ - 1 > 0. Do do
L i f u y . Sau day t a se de cap den mot triTcJng hdp dJLc biet ciia nguyen l i kep. 1 +x„ _ -(4+a^n-l)
dudc thi hien qua phudng phap khao sat do lech. Xii+l - Xn = X <0.
2 + x„ 2 + x„
B a i t o a n 1 3 4 . Chitng minh rdng vdi moi a > 0 thi day so sau luon hoi tv-
Tihi gidi han cua day so do. V§y khi a > 1 t h i day {x„}^^^ giam va b i ch$xi dudi nen hpi t u .
xi = a
= i ^ , V n = l,2,... '^rudng hop 0 < a < \i do titdng t i t n h u tren t a cnng chitng minh
2 + Xn ^^Oc day {x„}+ri tang va bi chan tren nen hpi t u .
228
229
Vay vdi a > 0 day da cho hoi t u . Dat l i m a;„ = L . T\t x „ > 0, Vn e N * suy B a i toan 136 (De nghi t h i O L Y M P I C 30/04/2006). Cho day so ( x „ ) nhu
r 1<X, < 2 ^
ra L > 0. T i t x„+i = ^ ^ " , cho n - » +oo t a ditdc L = \ Giai phuong Tim lim x„.
n—>+cx)
I x„+i = l + x „ - | i , V n = l , 2 , . . .
t r i n h nay vdi dieu kien L > 0 t a dUdc L = ^ „ ^. Vay h m a;„ = -.
2, n—>+oo 2 G i a i . T a c6
B a i t o a n 135 (De t h i HSG toan 12 ciia t i n h Gia Lai-nSm 199G). Cho day
1 a;2' Xn+l = l + x „ - ^ = - 1 {xl - 2x„ - 2) = - 1 (x„ - 1 ) V ^ < ^, Vn = 1 , 2 , . . .
so ( x „ ) nhK sau: xi = - va x„+i = - 1, Vn = 1 , 2 , . . . ChiCng minh r&ng
o 2
Bang quy n?ip t a chiing minh x „ > 1, Vn = 1,2,... Theo gia thiet t a c6 x i > 1.
day so da cho c6 gidi han hftu han va tim gidi han do.
Gia sii x „ > 1. K h i do tir 1 < x „ < 2 ta c6 x^ - 3x„ + 2 < 0. Hay
G i a i . Bang phvtdng phap quy nap t a de dang chiing m i n h dUdc
^ - 5 x „ + l < 0 ^ x „ - ^ > l - ^ .
- l < x „ < 0 , V n = 2,3... (1)
Do do
Neu Hm x „ = L t h i tOt x„+i = ^ - 1, Vn = 1 , 2 , . . . cho n -> +oo t a duoc
n—>+oo 2
T2 x„+i = l + ( x „ - ^ ) > l + l -^ = 2 - ^ > 2 - l = : l (dox„ < 2 ) .
L = 1 + ^3
L = 1 - \/3. Vay theo nguyen l y quy nap t a suy ra x „ > 1, Vn = 1, 2 , . . . N h u vay t a da
Theo (1) suy ra - 1 < L < 0. Do do L = 1 - v/3. Tiep theo t a chiing minh chiing minh dudc
|x„+i - L| < — |x„ - L| < J |x„_i - L| < = > ^ - v / 2 < 2 - ^ - x „ < l - v / 2 , V n = 2,3,...
n-l
v/3\ Suy ra |2 - v/2 - x„| < 1, Vn = 2 , 3 , . . . Do do
=^0 < |x„+, -L\< |x2-L|,Vn = 2,3,...
230 231
Vay vdi a > 0 day da cho hoi t u . Dat l i m a;„ = L . T\t x „ > 0, Vn e N * suy B a i toan 136 (De nghi t h i O L Y M P I C 30/04/2006). Cho day so ( x „ ) nhu
r 1<X, < 2 ^
ra L > 0. T i t x„+i = ^ ^ " , cho n - » +oo t a ditdc L = \ Giai phuong Tim lim x„.
n—>+cx)
I x„+i = l + x „ - | i , V n = l , 2 , . . .
t r i n h nay vdi dieu kien L > 0 t a dUdc L = ^ „ ^. Vay h m a;„ = -.
2, n—>+oo 2 G i a i . T a c6
B a i t o a n 135 (De t h i HSG toan 12 ciia t i n h Gia Lai-nSm 199G). Cho day
1 a;2' Xn+l = l + x „ - ^ = - 1 {xl - 2x„ - 2) = - 1 (x„ - 1 ) V ^ < ^, Vn = 1 , 2 , . . .
so ( x „ ) nhK sau: xi = - va x„+i = - 1, Vn = 1 , 2 , . . . ChiCng minh r&ng
o 2
Bang quy n?ip t a chiing minh x „ > 1, Vn = 1,2,... Theo gia thiet t a c6 x i > 1.
day so da cho c6 gidi han hftu han va tim gidi han do.
Gia sii x „ > 1. K h i do tir 1 < x „ < 2 ta c6 x^ - 3x„ + 2 < 0. Hay
G i a i . Bang phvtdng phap quy nap t a de dang chiing m i n h dUdc
^ - 5 x „ + l < 0 ^ x „ - ^ > l - ^ .
- l < x „ < 0 , V n = 2,3... (1)
Do do
Neu Hm x „ = L t h i tOt x„+i = ^ - 1, Vn = 1 , 2 , . . . cho n -> +oo t a duoc
n—>+oo 2
T2 x„+i = l + ( x „ - ^ ) > l + l -^ = 2 - ^ > 2 - l = : l (dox„ < 2 ) .
L = 1 + ^3
L = 1 - \/3. Vay theo nguyen l y quy nap t a suy ra x „ > 1, Vn = 1, 2 , . . . N h u vay t a da
Theo (1) suy ra - 1 < L < 0. Do do L = 1 - v/3. Tiep theo t a chiing minh chiing minh dudc
|x„+i - L| < — |x„ - L| < J |x„_i - L| < = > ^ - v / 2 < 2 - ^ - x „ < l - v / 2 , V n = 2,3,...
n-l
v/3\ Suy ra |2 - v/2 - x„| < 1, Vn = 2 , 3 , . . . Do do
=^0 < |x„+, -L\< |x2-L|,Vn = 2,3,...
230 231
1:
lim x„ = a = V2.
/iV'"' a
n—>+oo
Do do |x„ - L| < j 2 ~ ^ 1 ' 2. • • •• Tiif day, cho n +oo ta
B M t o a n 137 (D^ t h i vo dirh Canada-1985). Cho I < xi < 2. Vdi n =
jifijc lim x„ = L , hay lim x„ = Vl + - 1.
1 , 2 , . . . ta dmh nyhla
Bai toan 139. Cho day so (x„) nAt/ sau:
Xn+l = 1 + X„ -
( 2010 1
I Xl =
Chiing minh r&ng x„ - v/2 < Vn = 3 , 4 , . . . 1003
. x„+i = 4x„ - 5 - (x„ - l ) ^ V n = 1 , 2 , . . . j
Hvtdng d i n . Xem Idi giai bai toan 136.
Hay tim lim x„.
B a i toan 138. Cho trade a e [0; 1], xet day so {xn)t=i n—>+oo
Giai. Gi(3i han neu c6 so la mot nghieni (nao do) cua phudng t r i n h 'I
< x:
x, = |, x„+i = ^ - ^ (Vn = l , 2 , . . . ) . (1) X = 4x - 5 - (x - 1)'^ <^ - 5x + 6 = 0 <^
Chiing rninh rdng day so dd cho hoi tu vd tim gidi han cua no. Taco
(ta M nghi?m L = - v / T T ? - 1 v i (2)). Ta c6 (/l Lai, nam hoc 2004-2005). Cho day so
"J ntiu sau:
|x„+i - L \ = - | x „ - L | | x „ + L | , V n = l , 2 , . . . (3) 2005
2 2 2 2 Xl =
2004
V i (2) nen I ^n+i = x ^ - 2 ( x „ - l ) 2 , V n = 1,2,... •. '"^
'^^^^''^ '''^"tf cfay so CO ^ j d i han hiiu han khi n tdng vd hg,n vd tim gidi
yjl+a? - \ < X n + L< \ / l + a 2 - i = > |x„ + L| < 1 (do a G [0; 1]).
232 233
1:
lim x„ = a = V2.
/iV'"' a
n—>+oo
Do do |x„ - L| < j 2 ~ ^ 1 ' 2. • • •• Tiif day, cho n +oo ta
B M t o a n 137 (D^ t h i vo dirh Canada-1985). Cho I < xi < 2. Vdi n =
jifijc lim x„ = L , hay lim x„ = Vl + - 1.
1 , 2 , . . . ta dmh nyhla
Bai toan 139. Cho day so (x„) nAt/ sau:
Xn+l = 1 + X„ -
( 2010 1
I Xl =
Chiing minh r&ng x„ - v/2 < Vn = 3 , 4 , . . . 1003
. x„+i = 4x„ - 5 - (x„ - l ) ^ V n = 1 , 2 , . . . j
Hvtdng d i n . Xem Idi giai bai toan 136.
Hay tim lim x„.
B a i toan 138. Cho trade a e [0; 1], xet day so {xn)t=i n—>+oo
Giai. Gi(3i han neu c6 so la mot nghieni (nao do) cua phudng t r i n h 'I
< x:
x, = |, x„+i = ^ - ^ (Vn = l , 2 , . . . ) . (1) X = 4x - 5 - (x - 1)'^ <^ - 5x + 6 = 0 <^
Chiing rninh rdng day so dd cho hoi tu vd tim gidi han cua no. Taco
(ta M nghi?m L = - v / T T ? - 1 v i (2)). Ta c6 (/l Lai, nam hoc 2004-2005). Cho day so
"J ntiu sau:
|x„+i - L \ = - | x „ - L | | x „ + L | , V n = l , 2 , . . . (3) 2005
2 2 2 2 Xl =
2004
V i (2) nen I ^n+i = x ^ - 2 ( x „ - l ) 2 , V n = 1,2,... •. '"^
'^^^^''^ '''^"tf cfay so CO ^ j d i han hiiu han khi n tdng vd hg,n vd tim gidi
yjl+a? - \ < X n + L< \ / l + a 2 - i = > |x„ + L| < 1 (do a G [0; 1]).
232 233
I'
{vo =
vn+i =°2! - + 3t;„, Vn = 0 , 1 , 2 , . . . Tft se chufiig m i n h l i m a„ = 0. T i r (1) ta c6
1} Vn > 10.
V?Ly lim ( | l - a x „ | ) = l i m |1 - a x i l ^ " " ' = 0 (do |1 - axi| < 1). Do do < 5 ( k n - l - 1| +
n—>+oo n—+ao
G i a i . K i h i f u (x„) la day da cho. Do thay r l i i g day (x„) thoa man x i = 2 vva 'N4uy„ = ^ t h i y „ < - A _ . y „ _ , .
x„+i = 2 + — , Vn = l , 2 , . . . j^^y {yn}„>ij la day giam, bi,chan dudi bdi 0 nen ton t a i gidi han hull han.
luny,, = a, k h i do a > 0 va y„ > a, Vn > 11. Ta chiing m i n h a = 0. Th?lt
Do x „ > 0, Vn e N * nen gidi h?in neu c6 se la nghi?m khdng am cua phird"g ^^y. gia sir a > 0. Ton t a i no 6 N sao cho — < a. K h i do vdi mpi n > no > -
trinh taco no
L = 2 + - < i ^ L 2 - 2 L - l = 0 = > L = l + v/2 ( W i 1 - v/2 < 0). y,, = max ||x„ - 1 | ; ^ | = |x„ - 1| (do ^ < a, j/„ > a).
1J
234
I'
{vo =
vn+i =°2! - + 3t;„, Vn = 0 , 1 , 2 , . . . Tft se chufiig m i n h l i m a„ = 0. T i r (1) ta c6
1} Vn > 10.
V?Ly lim ( | l - a x „ | ) = l i m |1 - a x i l ^ " " ' = 0 (do |1 - axi| < 1). Do do < 5 ( k n - l - 1| +
n—>+oo n—+ao
G i a i . K i h i f u (x„) la day da cho. Do thay r l i i g day (x„) thoa man x i = 2 vva 'N4uy„ = ^ t h i y „ < - A _ . y „ _ , .
x„+i = 2 + — , Vn = l , 2 , . . . j^^y {yn}„>ij la day giam, bi,chan dudi bdi 0 nen ton t a i gidi han hull han.
luny,, = a, k h i do a > 0 va y„ > a, Vn > 11. Ta chiing m i n h a = 0. Th?lt
Do x „ > 0, Vn e N * nen gidi h?in neu c6 se la nghi?m khdng am cua phird"g ^^y. gia sir a > 0. Ton t a i no 6 N sao cho — < a. K h i do vdi mpi n > no > -
trinh taco no
L = 2 + - < i ^ L 2 - 2 L - l = 0 = > L = l + v/2 ( W i 1 - v/2 < 0). y,, = max ||x„ - 1 | ; ^ | = |x„ - 1| (do ^ < a, j/„ > a).
1J
234
Giai-
Ket hop vdi (2) suy ra a < -a (v6 l y ) . Vay a = 0. Suy ra l i m y „ = 0 neu C a c h 1. Vdi iiioi n = 1, 2 , . . . , ta cd
o
l i m | x „ - 1| = 0. Do do l i m x „ = 1. xl^,-4={xl-2f-A = xt,-4xl = xl (4-4)
B a i t o a n 145. Cho day so (u„) nhiX sau: = ^l^l-i i^l-i - 4) = • • • = xlxl^i .. .xlx\ - 4)
= 21 {Xn.Xn-l . . .Xif .
ui = U 2 - l ; Un+i = 4u„ - 5 w „ - i , Vn = 2 , 3 , . . . (1)
TCt (1) ta cd
Chiiny niinh rdng vdi mot so thUc a > \/5, ta c6 = 0-
Xn+l
2 1 = 21 + 2 , V n = 1,2,... (2)
XiX2...X,J (xiX2...X„)
G i a i . Xet 0 < < / . < - sao cho coscp = sin <;6 = -7=. Ta c6 phUdng trhih
2 v/S v5 M^t khac v i x i = 5 > 2 nen x „ > 2, Vn = 1,2,... Do do
dac tnriig - A\ 5 = 0 <^ \ 2±i <^ X = VE {cos (p ± i sin 4>). So hang
toug (luat ciia day so da cho co daiig x„.x„_i...xi > 2 " , V n € N ' .
Un = (y^^ (-^ cos ncj) + B sill n<l>), Vn = 1,2
4 4
Bdi v?ly 0 <
ir 1 1 ..A., J \/5 (>lcos<6 + Bsinfli) = 1 r '{^.^ 7y < 22^' = 1.2,... Theo nguyen l y k?p suy ra
V i u, = l,U2 = l neu | ^ ( i e o s 2 0 + B s i n 2 0 ) = 1. '
4
Hm = 0.
(X1X2...X„)2
v/5cos0 v^.sin?!' = 5\/5(siii2c/>cos</) - cos2(;^sin0) = 5 \ / 5 s i i i 0
5 cos 2(j> 5 sin 20
1 5fin2(^ = 5sin20 ~ \ / 5 s i n 0 = v/5sin0 ^2v/5cos0 - Vay tir (2) SUV ra Hui ( — ^ = 21. V i ham so / ( x ) = ^ x lien tuc
u-^+cx \xiX2...XnJ
237
236
Giai-
Ket hop vdi (2) suy ra a < -a (v6 l y ) . Vay a = 0. Suy ra l i m y „ = 0 neu C a c h 1. Vdi iiioi n = 1, 2 , . . . , ta cd
o
l i m | x „ - 1| = 0. Do do l i m x „ = 1. xl^,-4={xl-2f-A = xt,-4xl = xl (4-4)
B a i t o a n 145. Cho day so (u„) nhiX sau: = ^l^l-i i^l-i - 4) = • • • = xlxl^i .. .xlx\ - 4)
= 21 {Xn.Xn-l . . .Xif .
ui = U 2 - l ; Un+i = 4u„ - 5 w „ - i , Vn = 2 , 3 , . . . (1)
TCt (1) ta cd
Chiiny niinh rdng vdi mot so thUc a > \/5, ta c6 = 0-
Xn+l
2 1 = 21 + 2 , V n = 1,2,... (2)
XiX2...X,J (xiX2...X„)
G i a i . Xet 0 < < / . < - sao cho coscp = sin <;6 = -7=. Ta c6 phUdng trhih
2 v/S v5 M^t khac v i x i = 5 > 2 nen x „ > 2, Vn = 1,2,... Do do
dac tnriig - A\ 5 = 0 <^ \ 2±i <^ X = VE {cos (p ± i sin 4>). So hang
toug (luat ciia day so da cho co daiig x„.x„_i...xi > 2 " , V n € N ' .
Un = (y^^ (-^ cos ncj) + B sill n<l>), Vn = 1,2
4 4
Bdi v?ly 0 <
ir 1 1 ..A., J \/5 (>lcos<6 + Bsinfli) = 1 r '{^.^ 7y < 22^' = 1.2,... Theo nguyen l y k?p suy ra
V i u, = l,U2 = l neu | ^ ( i e o s 2 0 + B s i n 2 0 ) = 1. '
4
Hm = 0.
(X1X2...X„)2
v/5cos0 v^.sin?!' = 5\/5(siii2c/>cos</) - cos2(;^sin0) = 5 \ / 5 s i i i 0
5 cos 2(j> 5 sin 20
1 5fin2(^ = 5sin20 ~ \ / 5 s i n 0 = v/5sin0 ^2v/5cos0 - Vay tir (2) SUV ra Hui ( — ^ = 21. V i ham so / ( x ) = ^ x lien tuc
u-^+cx \xiX2...XnJ
237
236
- p ( x i - p) + p ( m - p ) = 0 * 4 - x i - p = m - p < = > a ; i = m .
fdng t'X ditdr x„ = m , Vn 6 N . Suy ra l i m x„ = m .
n-.+oo
ifdng hcJp 2: X Q = p. Trong (1) lay n = 1 ta diroc m ( x i - p) = 0, suy ra
, s p. Tirong t u ta ditdc x„ = p, Vn e N . Suy ra l i m x„ = p
' n-.+oo
1 N
2" . 1 1 p rn m l '
a2 /
-•7- + — - - = 0 ^ 1 + P ^ n - m z „ _ i = 0 ^ ^ „ = !^^„_i-l.
Xet phUdng t r i n h x = — x - - = j . x ( p - m ) = - l = j . x = — — . Ta c6
V P m - p
Suy ra 1 ni 1 1 1
—2„_i
tn - p p p m-p —— 2n-l
( 1^ 1
P ni - p
liin lim
n->+oo XiX'2 . . .X„ a ni-p
238 239
- p ( x i - p) + p ( m - p ) = 0 * 4 - x i - p = m - p < = > a ; i = m .
fdng t'X ditdr x„ = m , Vn 6 N . Suy ra l i m x„ = m .
n-.+oo
ifdng hcJp 2: X Q = p. Trong (1) lay n = 1 ta diroc m ( x i - p) = 0, suy ra
, s p. Tirong t u ta ditdc x„ = p, Vn e N . Suy ra l i m x„ = p
' n-.+oo
1 N
2" . 1 1 p rn m l '
a2 /
-•7- + — - - = 0 ^ 1 + P ^ n - m z „ _ i = 0 ^ ^ „ = !^^„_i-l.
Xet phUdng t r i n h x = — x - - = j . x ( p - m ) = - l = j . x = — — . Ta c6
V P m - p
Suy ra 1 ni 1 1 1
—2„_i
tn - p p p m-p —— 2n-l
( 1^ 1
P ni - p
liin lim
n->+oo XiX'2 . . .X„ a ni-p
238 239
GiAi.
TVirdng hop 1: a la, so ngiiyen. K h i do [a] = a va { a } = 0. Do do t a c6:
Giii- Dat
7 + 4^/3 = x i , 7 - 4\/3 = X2, X ? + = S„ (Vn 6 N ) .
Gin sir 1 < x„ < 2. K h i do x„+i = 2 - { 1 - cung thupc (1;2). Vav Tir d a y s u y ra
thc'o nguyen ly quy nap suy ra 1 < x„ < 2, V71 = 2 , 3 , . . . Do do lim ( f 7 + 4\/3)") = lim [l - f7 - 4^3)"! = 1- lim (7-4V3Y = l
n->+oo L \J 7i->+oo L \J n—+oo \
{j;,} = - [j;,] = x„ - 1, V/i = 2 , 3 , . . .
Bai toan 1 5 1 . Ky hieu [x] Id so nguyen Idn nhdt khong vu^t qud x va ky
Bdi \-$y hifu { x } = X - [x]. Hdy tim lim ((2 + \ / 3 ) " } . i
71—•+(» <• ^ ' '
Su\ ra
Bai toan 152 (De t h i v6 dich K i c p ) . Cho day so duang dan dieu gidm
2"^ ^'^"In:^ • Biet rhng tSng cua mot so hSu han bat ky cdc so hang cua no khong
2 - x „ ^ i = (2 - j ' „ ) = [(2 - x „ _ i ; (2-x„_i)'' = - —(S-xz)
^ot qua dan vi. ChiCng minh rdng lim (na„) = 0
71—•+00 , ,
Dodo
GJai. Dat a i + a2 + • • • + a „ = 5 „ . T i l gia thiet suy ra { 5 „ } Ik day so tang va
lim (2 - x„ + i ) = l i m (2 - x-^y = 0 (do 0 < 2 - X2 < 1).
71—•+0U 71 — + 0 0 •^i Chan tren (bdi so 1) nen hoi t y . D j t l i m 5 „ = 5. X e t hi?u 6„ = 5 „ - 5f „ i .
n—+oo 12)
Ket luan: Neu a IL so nguyon Idn luJn hoac bang 1 t i n l i m x„ = 1. Nen "
r»—'+00 hieu nay goni n - ^ so hang, moi so hgng khong nho hdn a„ ( v i theo
khong phai la so nguyen va a > 1 t i n l i m x„ = 2.
71—>+0O ^« bai t h i day ( a „ ) la day so giain ), do do
b„
B a i toaii 150. Ky hieu [x\ no nguyen Idn nhdt khong vu<ft qua x va
n
hi^u {x} = X - [ x ] . Hay tim lim { ( 7+ 4v/3)"}.
L2
210 241
GiAi.
TVirdng hop 1: a la, so ngiiyen. K h i do [a] = a va { a } = 0. Do do t a c6:
Giii- Dat
7 + 4^/3 = x i , 7 - 4\/3 = X2, X ? + = S„ (Vn 6 N ) .
Gin sir 1 < x„ < 2. K h i do x„+i = 2 - { 1 - cung thupc (1;2). Vav Tir d a y s u y ra
thc'o nguyen ly quy nap suy ra 1 < x„ < 2, V71 = 2 , 3 , . . . Do do lim ( f 7 + 4\/3)") = lim [l - f7 - 4^3)"! = 1- lim (7-4V3Y = l
n->+oo L \J 7i->+oo L \J n—+oo \
{j;,} = - [j;,] = x„ - 1, V/i = 2 , 3 , . . .
Bai toan 1 5 1 . Ky hieu [x] Id so nguyen Idn nhdt khong vu^t qud x va ky
Bdi \-$y hifu { x } = X - [x]. Hdy tim lim ((2 + \ / 3 ) " } . i
71—•+(» <• ^ ' '
Su\ ra
Bai toan 152 (De t h i v6 dich K i c p ) . Cho day so duang dan dieu gidm
2"^ ^'^"In:^ • Biet rhng tSng cua mot so hSu han bat ky cdc so hang cua no khong
2 - x „ ^ i = (2 - j ' „ ) = [(2 - x „ _ i ; (2-x„_i)'' = - —(S-xz)
^ot qua dan vi. ChiCng minh rdng lim (na„) = 0
71—•+00 , ,
Dodo
GJai. Dat a i + a2 + • • • + a „ = 5 „ . T i l gia thiet suy ra { 5 „ } Ik day so tang va
lim (2 - x„ + i ) = l i m (2 - x-^y = 0 (do 0 < 2 - X2 < 1).
71—•+0U 71 — + 0 0 •^i Chan tren (bdi so 1) nen hoi t y . D j t l i m 5 „ = 5. X e t hi?u 6„ = 5 „ - 5f „ i .
n—+oo 12)
Ket luan: Neu a IL so nguyon Idn luJn hoac bang 1 t i n l i m x„ = 1. Nen "
r»—'+00 hieu nay goni n - ^ so hang, moi so hgng khong nho hdn a„ ( v i theo
khong phai la so nguyen va a > 1 t i n l i m x„ = 2.
71—>+0O ^« bai t h i day ( a „ ) la day so giain ), do do
b„
B a i toaii 150. Ky hieu [x\ no nguyen Idn nhdt khong vu<ft qua x va
n
hi^u {x} = X - [ x ] . Hay tim lim { ( 7+ 4v/3)"}.
L2
210 241
V $ y t a c6: B k l t o a n 154 ( D e nghj thi O L Y M P I C 3 0 / 0 4 / 2 0 0 6 ) . Cho day so (x„) xdc
nbn dinh bdi:
0 < nan < < ^ = 26„,VneN*.
n'
n — " " 2
L2J
Mk lim 6„= lim fs„ - 5 r „ i ) = 5 - 5 = 0 nen tvt (*), sur d y n g nguyen
n—>+oo n—>+oo \ 2 J /
ly k ? p suy r a lim (na„) = 0. Hay tlm lim (lnx„).
n—•+00 n—<+oo
B a i t o a n 153. Cho ( a „ ) la mot day gom v6 han cdc so nguyen duang duoc G i a i . T r u 6 c het t a chi'mg m i n h bat d i n g thifc
dinh nghia nhu sau:
x2
X - y < l n ( l + x) < x , V x > 0 . (1)
Qn+i.Vn = 1,2,...
X
/'W = T - ? - T - l + ^ = 7 ^ > 0 , 5 ' ( x ) = l - ^ > 0
Giai. 1 + x 1+x 1+x l+x
a) D a t a;„ = — , V n = 1 , 2 , . . . T i r gia thiet
(dau bauji chi x a y r a tai nipt so lifm h a n diem trcn [0; +oo)). D o do / ( x ) v a
gix) l a nhOng h a m so tang tren nfla khoang [0; +oo). D o do
al > a „ _ i a „ + i , V n = 1 , 2 , . . .
/(x) > /(O) = 0,Vx € [0; +CX)); ^ { x ) > 5(0) = 0,Vx e [0; + 0 0 ) .
suy r a — > ^ , V n € N . D o do x„ > x „ + i , V n e N . T a se chiing minli
a„_i a„ Bdi vay (1) dupc chiJng m i n h . B a y gid t a t i m lim ( l n x „ ) . Vdi mpi n e N * :
c a u a) hkng p h a n cluing. G i a svi ton tgi n € N sao cho a„ < n. V i ao = 1 neii n->+oo
Vi w t a CO a „ „ _ i > no > a „ o D o do x^o = < 1- Tilt cac bat d&ng thitc T h e o (1) t a c6:
1 > x„o > x„o+i > Xno+2 > t a suy r a rang vdi mpi i > no t h i Xi < 1. T i f
day suy r a •^2-^<^-[^ + ^)<^,^n=l,2,...;^fi=l,2,...,n.
V$.y 0 < u„ < - , V n 6 N * . T i t day theo nguyen 15^ k ? p suy r a lim u„ = 0 n(n_+1) n ( n + l)(2n + 1 ) n(n + l)
jl n—•+00 2n2 m i < l n x „ < - y ^ , V n = l , 2 , . . . ( )
242
V $ y t a c6: B k l t o a n 154 ( D e nghj thi O L Y M P I C 3 0 / 0 4 / 2 0 0 6 ) . Cho day so (x„) xdc
nbn dinh bdi:
0 < nan < < ^ = 26„,VneN*.
n'
n — " " 2
L2J
Mk lim 6„= lim fs„ - 5 r „ i ) = 5 - 5 = 0 nen tvt (*), sur d y n g nguyen
n—>+oo n—>+oo \ 2 J /
ly k ? p suy r a lim (na„) = 0. Hay tlm lim (lnx„).
n—•+00 n—<+oo
B a i t o a n 153. Cho ( a „ ) la mot day gom v6 han cdc so nguyen duang duoc G i a i . T r u 6 c het t a chi'mg m i n h bat d i n g thifc
dinh nghia nhu sau:
x2
X - y < l n ( l + x) < x , V x > 0 . (1)
Qn+i.Vn = 1,2,...
X
/'W = T - ? - T - l + ^ = 7 ^ > 0 , 5 ' ( x ) = l - ^ > 0
Giai. 1 + x 1+x 1+x l+x
a) D a t a;„ = — , V n = 1 , 2 , . . . T i r gia thiet
(dau bauji chi x a y r a tai nipt so lifm h a n diem trcn [0; +oo)). D o do / ( x ) v a
gix) l a nhOng h a m so tang tren nfla khoang [0; +oo). D o do
al > a „ _ i a „ + i , V n = 1 , 2 , . . .
/(x) > /(O) = 0,Vx € [0; +CX)); ^ { x ) > 5(0) = 0,Vx e [0; + 0 0 ) .
suy r a — > ^ , V n € N . D o do x„ > x „ + i , V n e N . T a se chiing minli
a„_i a„ Bdi vay (1) dupc chiJng m i n h . B a y gid t a t i m lim ( l n x „ ) . Vdi mpi n e N * :
c a u a) hkng p h a n cluing. G i a svi ton tgi n € N sao cho a„ < n. V i ao = 1 neii n->+oo
Vi w t a CO a „ „ _ i > no > a „ o D o do x^o = < 1- Tilt cac bat d&ng thitc T h e o (1) t a c6:
1 > x„o > x„o+i > Xno+2 > t a suy r a rang vdi mpi i > no t h i Xi < 1. T i f
day suy r a •^2-^<^-[^ + ^)<^,^n=l,2,...;^fi=l,2,...,n.
V$.y 0 < u„ < - , V n 6 N * . T i t day theo nguyen 15^ k ? p suy r a lim u„ = 0 n(n_+1) n ( n + l)(2n + 1 ) n(n + l)
jl n—•+00 2n2 m i < l n x „ < - y ^ , V n = l , 2 , . . . ( )
242
n(n + l ) n(n+l)(2n + l) n ( n + 1) Ma lim x „ = lim ( a - 1 j = 0 nen tiT (2) suy ra lim nx„ = Ina.
(3)
Vi lim - lim = - nen t i l
2n2 n—'+00 2n2 ln(l + x )
n—'+oo
V i l'i m
m '-^^^^—'- = 1, lim (A; + 1)( ^ - 1) = 0 nen
-0 X
(**) suf dung nguyen ly k?p t a suy ra ^hm^(lnx„) = - .
l n [ l + (A: + l ) ( ^ - l ) ] _
C h u y 2 1 . Cdc cong thiic n-+<x, (fc+l)(^-l)
" ( " + 1 ) , 2 „2 2 n(n+l)(2n +1) Do do ket hdp vdi (1) va sii dung t i n h hen tuc cua ham so / ( x ) = suy ra
1 + 2+ • • • + n = — 1 ^ + 2^ + • • • + =
Cong thac 1 + 2 H hn = ^^"J" (ft/crc chiing minh nhanh hdn nhu sau: B a i t o a n 156 (DC nghi t h i O L Y M P I C 30/04/2004). Cho day s6 (u„) nhu
sau:
Dat
5„ = l + 2 + - - - + ( n - l ) + n, ui = U2 = V^, u„+iu„_i = u^i^n > 2).
-0
Nev, de bai yeu c&u ttm l i m x „ thl tic l i m ( l n x „ ) = ^ <a tinh tiep nhu
(, 0
n—'+oo n—+oo i Ta CO sir
sin X — sin = 2 cos A;x sin -
X
nen
sau: Vi ham h{x) = e-^ lien t\ic nin ^ 2; £1
I _ I'm (Inxn) 1 _
lim x„= l i m e'"^" = e " - + - = = ^e.
kn
sin - sin (k-l) I]
n—'+oo n—>+(»
cos = I 2; 6, { 2) 6.
6
B a i t o a n 155 ( O L Y M P I C 30/04/2004). Tinh Jjm^ (2004N/4 - 2003)".
Suy xi
ra
G i a i . Ta xet bai toan t6ng quat hdn: T i m l i m [{k + 1) ^ - fc]", vdi keN*,
. (2n + l)7r
n—>+oo ^TT 27r HTT sin sin —
a>0. D u n g dao ham t a chiJng minh ditdc cos - + cos — + ••• + cos — = 12
2x < ln{x+ 1) < x , V x > 0. (*) 6 6 6 - . TT
x + 2 '^•"12 1;, .A Jrt^j".:
r ^ r - COS i l l i i i l s i n a»
Cong thac 1 + 2 H hn = ^^"J" (ft/crc chiing minh nhanh hdn nhu sau: B a i t o a n 156 (DC nghi t h i O L Y M P I C 30/04/2004). Cho day s6 (u„) nhu
sau:
Dat
5„ = l + 2 + - - - + ( n - l ) + n, ui = U2 = V^, u„+iu„_i = u^i^n > 2).
-0
Nev, de bai yeu c&u ttm l i m x „ thl tic l i m ( l n x „ ) = ^ <a tinh tiep nhu
(, 0
n—'+oo n—+oo i Ta CO sir
sin X — sin = 2 cos A;x sin -
X
nen
sau: Vi ham h{x) = e-^ lien t\ic nin ^ 2; £1
I _ I'm (Inxn) 1 _
lim x„= l i m e'"^" = e " - + - = = ^e.
kn
sin - sin (k-l) I]
n—'+oo n—>+(»
cos = I 2; 6, { 2) 6.
6
B a i t o a n 155 ( O L Y M P I C 30/04/2004). Tinh Jjm^ (2004N/4 - 2003)".
Suy xi
ra
G i a i . Ta xet bai toan t6ng quat hdn: T i m l i m [{k + 1) ^ - fc]", vdi keN*,
. (2n + l)7r
n—>+oo ^TT 27r HTT sin sin —
a>0. D u n g dao ham t a chiJng minh ditdc cos - + cos — + ••• + cos — = 12
2x < ln{x+ 1) < x , V x > 0. (*) 6 6 6 - . TT
x + 2 '^•"12 1;, .A Jrt^j".:
r ^ r - COS i l l i i i l s i n a»
l<-^<2,Vn=l,2,...
n +1
« ' i ^ ^ ' 0 nan (2^) = 0.
Suy ra Cach 2. Tii ket luan 02 < 03 < 04 < • • • ta c6
1<6„<2^^ <2",Vn€N*. « = + a „ = a „ ( a f 09 + 1) < („2009 ^
Ma 2^ = (2.1.1... 1)^ < i^tZLli = 1 + i nen Hay a200j9 < a f o ^ + 1, vdi n = 2,3,.... Suy ra (theo quy n?ip)
1 / iN _2009 ^ ^2009 , „ 1
1 < 6„ < 1 + - lim 6„ = 1 (do lim 1 = hm 1+ - = 1). a„+i < 02 + n - 1.
n n->+oo n->+oo n->+oo \ nJ
B a i toan 158. C/io day so thijCc duang {an}n=i thoa dieu kien: 0 < / ' ^ ^ " ' ° ' < /_a2_\2009 __n^l
\n+l/ Vn+l// (( n ++ l1)2009-
)
a20"' = ai + a2 + --- + a„_i,Vn = 2,3,...
Chttng minh r&ng day so \ \ gidi han hHu h(in khi n —> +oo va hay
Kn Jn=l „hm ( ^ ) ^ ° ° ^ o ^ Hm (^)=0^ lim ^ = 0
tim gidi han do.
toan 159 (Da nghj thi OLYMPIC 30/04/200G). Cho hai day s6 (a„), (6„)
Giai.
C a c h 1. Ta CO
af^? - (ai + a2 + • • • + a„_i) + a„ = a^"!" + a„ > a^"!", Vn = 2,3,... 2005 , 2007 fln+i = a „ + - i , V n = 1,2,...
Suy ra a„+i > a„ (n = 2 , 3 , . . . ) . Hay 02 < 03 < 04 < • • • Suy ra 2006' 2006' 1"
^n+i = 6 „ + — , V n = l , 2 , . . .
+ a„ = af+'o = ai + (02 + • • • + a„) < ai + (n - l)a„, Vn = 2,3,... a„
= J > a 2 0 i o < a i + ( n - 2 ) a „ ,Vn = 2,3,... (*) li:„
246
247
Do do si3t dung nguycn ly kep suy ra lim ^ u i U 2 . . .u„ = e" = 1.
, Hlu 01 < 1 thi a f i o = ai < 1 aa > ai a„ > ai (Vn = 1,2,...) Ti^ (*)
guy ra ^
B a i toan 157 (De nghi thi OLYMPIC 30/04/2004). Cho hai day so (a„), (6„)
a f i " < a„ + (n - 2)a„ = (n - l)a„ =^ af^^ < n - 1
thoa man cong thUc:
a„>^2009 ^ n - 1 1-i
, n(H-n) , n"(l+n")^ ^ ,M. >. / a n \?;T^ W ^ RJ. n
^2009 „2008 •
1+ 1 + n^" Vn + 1 /
l<-^<2,Vn=l,2,...
n +1
« ' i ^ ^ ' 0 nan (2^) = 0.
Suy ra Cach 2. Tii ket luan 02 < 03 < 04 < • • • ta c6
1<6„<2^^ <2",Vn€N*. « = + a „ = a „ ( a f 09 + 1) < („2009 ^
Ma 2^ = (2.1.1... 1)^ < i^tZLli = 1 + i nen Hay a200j9 < a f o ^ + 1, vdi n = 2,3,.... Suy ra (theo quy n?ip)
1 / iN _2009 ^ ^2009 , „ 1
1 < 6„ < 1 + - lim 6„ = 1 (do lim 1 = hm 1+ - = 1). a„+i < 02 + n - 1.
n n->+oo n->+oo n->+oo \ nJ
B a i toan 158. C/io day so thijCc duang {an}n=i thoa dieu kien: 0 < / ' ^ ^ " ' ° ' < /_a2_\2009 __n^l
\n+l/ Vn+l// (( n ++ l1)2009-
)
a20"' = ai + a2 + --- + a„_i,Vn = 2,3,...
Chttng minh r&ng day so \ \ gidi han hHu h(in khi n —> +oo va hay
Kn Jn=l „hm ( ^ ) ^ ° ° ^ o ^ Hm (^)=0^ lim ^ = 0
tim gidi han do.
toan 159 (Da nghj thi OLYMPIC 30/04/200G). Cho hai day s6 (a„), (6„)
Giai.
C a c h 1. Ta CO
af^? - (ai + a2 + • • • + a„_i) + a„ = a^"!" + a„ > a^"!", Vn = 2,3,... 2005 , 2007 fln+i = a „ + - i , V n = 1,2,...
Suy ra a„+i > a„ (n = 2 , 3 , . . . ) . Hay 02 < 03 < 04 < • • • Suy ra 2006' 2006' 1"
^n+i = 6 „ + — , V n = l , 2 , . . .
+ a„ = af+'o = ai + (02 + • • • + a„) < ai + (n - l)a„, Vn = 2,3,... a„
= J > a 2 0 i o < a i + ( n - 2 ) a „ ,Vn = 2,3,... (*) li:„
246
247
G i a i . T a c6 0262 = (ai + (h + — ) = a i ^ i + + 2 > 4. Suy ra ti-iv t a (la cln'nig uiiiih duot bat d i n g t l n k — ^ — - 5 < - . Do do . ' •
"'"••^ (a2 + l ) ' ' 4
uUi<i("^+^^)G+i)->,u^'?.)
Gia siif ak + bk> 2V2k. K h i do t a c6:
a„ + 6„>2\/2^,Vn = 2 , 3 , . . . B a i t o a n 161. Hai day so («„) m {b,,) ditOc xdc dinh bdi:
Do do 0 < < ^ ^ , V n = 2 , 3 , . . . . B6i vay theo nguyen l y k^p suy la ai = 3, 6, = 2, a,.+i - a^ + 26?„ 6„+i = 2a„6„(n = 1 , 2 , . . .)•
a„ + 6„ 2>/2n'
71m lim vd l i m '^^/a 1 a2 . . . a „ .
1™ -i21_ = o.
n—+00 a„ + 0„ G i a i . a„+i + 6„+2\/2 = ai + 2bl + 2y2a„6„ = (a„ + v/26„)^ . Do do
B a i t o a n 160 (De nghi Olympic 30/04/2012). Cho hai day so (u„) va (r„ 2 , _ )1
nhu sau : ui = 2011, i - i = 2012, y 2 = ( « n - l + \/26„-i) = ( «71-2 + V ^ 6 „ _ 2 )
1 UnV„ 1 UnVn ,
+ s i n u„ = (a, + v ^ ^ i ) ' = ( 3 + 2^2)^ = (v/2+l)\vn=l,2,..."
Un+l = 2 Wn + 1
Tim gidi han cua hai day sS da cho. Tudng t u t a c6 a„ - 6„^2 = - l)'^" , Vn = 1,2,... Do do
248 249
G i a i . T a c6 0262 = (ai + (h + — ) = a i ^ i + + 2 > 4. Suy ra ti-iv t a (la cln'nig uiiiih duot bat d i n g t l n k — ^ — - 5 < - . Do do . ' •
"'"••^ (a2 + l ) ' ' 4
uUi<i("^+^^)G+i)->,u^'?.)
Gia siif ak + bk> 2V2k. K h i do t a c6:
a„ + 6„>2\/2^,Vn = 2 , 3 , . . . B a i t o a n 161. Hai day so («„) m {b,,) ditOc xdc dinh bdi:
Do do 0 < < ^ ^ , V n = 2 , 3 , . . . . B6i vay theo nguyen l y k^p suy la ai = 3, 6, = 2, a,.+i - a^ + 26?„ 6„+i = 2a„6„(n = 1 , 2 , . . .)•
a„ + 6„ 2>/2n'
71m lim vd l i m '^^/a 1 a2 . . . a „ .
1™ -i21_ = o.
n—+00 a„ + 0„ G i a i . a„+i + 6„+2\/2 = ai + 2bl + 2y2a„6„ = (a„ + v/26„)^ . Do do
B a i t o a n 160 (De nghi Olympic 30/04/2012). Cho hai day so (u„) va (r„ 2 , _ )1
nhu sau : ui = 2011, i - i = 2012, y 2 = ( « n - l + \/26„-i) = ( «71-2 + V ^ 6 „ _ 2 )
1 UnV„ 1 UnVn ,
+ s i n u„ = (a, + v ^ ^ i ) ' = ( 3 + 2^2)^ = (v/2+l)\vn=l,2,..."
Un+l = 2 Wn + 1
Tim gidi han cua hai day sS da cho. Tudng t u t a c6 a„ - 6„^2 = - l)'^" , Vn = 1,2,... Do do
248 249
Theo bat dang tlnic Cauchy t a c6:
Nen theo nguyen l y k?p suy ra lim = lira ^Ua^ = v/2 + 1. M ^ t
1 + 1 + • • • + l+Vm + 1 + V^JThl > m '^A^r+T
kliac 6„+i = 2a„6„ hay a„ = (n > 1). Suy ra (m-2) s6 1
m
Vi = m nen k h i x —• 0 t h i m —» +00. Vi lim = 1
m-.+oo m - 2 + 2y/m + l
Bai t o a n 162. Xet day s6 {xr^ft^, dm xdc dinh bdi Xn = a"", trong do
nen t i t (4) sut dung nguyen ly kep suy ra l i m x^ = 1. Vay
(2n)! -,Vn = l , 2 , . . . x>0
"""(n!)2.22»'
lim x„ = l i m a"" = 1.
Ch-Ccng minh r&ng day so {a;„},"^fj c6 gidi hQ,n hHu h(in khi n ddn tdi vd hg,n n—•+<» n—•+00
I'd tim gidi han do. Lifu y. Ket qua l i m a„ = 0 con dUdc sii dyng de giai bai toan 3 4 0 (6 trang
G i a i . Ta c6 454).
(2n)! 1.2.3 • •. (2n - l)(2n) _ 1.3.5 ... (2n - 1) ^ „ Bai t o a n 163 (Boi dudng dpi t u y l n M i t h i O L Y M P I C toan quoc te-1992).
" (u!)^22n - [2.4.6...(2n)f " 2.4.6...(2n)
Gid SVC a„ = ^-^i-.-^l":/^ (Vn = 1,2,...), tinh lim a„.
2.4.6... (2n) n-*+ao
Do do
l2.32.52...(2n-l]2 12.32.52... ( 2 n - ^ Bai t o a n 164 (Chpu dpi tuyfiu Viet Nam dvt t h i O L Y M P I C toan quoc t§
= 22.42.62." ..(210'^ " (22-l)(42-l)(62-l)...((2n)-^-l) nam hpc 1990-1991). Cho day so {xn)t=i ihoa man:
12.32.52... ( 2 n - 1 ) 2
,Vn = l , 2 , . . .
^a2 < X l = X4 = 1, X2 = X3 = 9, X„+4 = ^Xn+i.Xn+2-Xn+l-Xv. (Vn = 1,2,...).
^ 1.3.3.5.5.7... (2n - 1) (2n + 1) 2n + 1
f^aytim lim x„. ' '
Do do 0 < a„ < Vn = 1,2,.... V^y theo nguyen ly k?p suy r a
n—>+oo
V2n + 1
hm a„ = 0. (1) Giai. De t h i y x„ > 0,Vn = 1,2,... D^t lnx„ = y„, Vn = 1,2 K h i do t a
n->+oo
'^^ocdaysS {y„}+ri n h u sau: , , .,,
= m , k h i do
T i i p theo t a se chiing m i n h lim^ = 1. Vdi 0 < x < 1, dat
= = 0, y2 = ya = In9, y„+4 = \+s + 2/n+2 + Vn+i + yn) € N').
m
Vi = m nen k h i x —• 0 t h i m —» +00. Vi lim = 1
m-.+oo m - 2 + 2y/m + l
Bai t o a n 162. Xet day s6 {xr^ft^, dm xdc dinh bdi Xn = a"", trong do
nen t i t (4) sut dung nguyen ly kep suy ra l i m x^ = 1. Vay
(2n)! -,Vn = l , 2 , . . . x>0
"""(n!)2.22»'
lim x„ = l i m a"" = 1.
Ch-Ccng minh r&ng day so {a;„},"^fj c6 gidi hQ,n hHu h(in khi n ddn tdi vd hg,n n—•+<» n—•+00
I'd tim gidi han do. Lifu y. Ket qua l i m a„ = 0 con dUdc sii dyng de giai bai toan 3 4 0 (6 trang
G i a i . Ta c6 454).
(2n)! 1.2.3 • •. (2n - l)(2n) _ 1.3.5 ... (2n - 1) ^ „ Bai t o a n 163 (Boi dudng dpi t u y l n M i t h i O L Y M P I C toan quoc te-1992).
" (u!)^22n - [2.4.6...(2n)f " 2.4.6...(2n)
Gid SVC a„ = ^-^i-.-^l":/^ (Vn = 1,2,...), tinh lim a„.
2.4.6... (2n) n-*+ao
Do do
l2.32.52...(2n-l]2 12.32.52... ( 2 n - ^ Bai t o a n 164 (Chpu dpi tuyfiu Viet Nam dvt t h i O L Y M P I C toan quoc t§
= 22.42.62." ..(210'^ " (22-l)(42-l)(62-l)...((2n)-^-l) nam hpc 1990-1991). Cho day so {xn)t=i ihoa man:
12.32.52... ( 2 n - 1 ) 2
,Vn = l , 2 , . . .
^a2 < X l = X4 = 1, X2 = X3 = 9, X„+4 = ^Xn+i.Xn+2-Xn+l-Xv. (Vn = 1,2,...).
^ 1.3.3.5.5.7... (2n - 1) (2n + 1) 2n + 1
f^aytim lim x„. ' '
Do do 0 < a„ < Vn = 1,2,.... V^y theo nguyen ly k?p suy r a
n—>+oo
V2n + 1
hm a„ = 0. (1) Giai. De t h i y x„ > 0,Vn = 1,2,... D^t lnx„ = y„, Vn = 1,2 K h i do t a
n->+oo
'^^ocdaysS {y„}+ri n h u sau: , , .,,
= m , k h i do
T i i p theo t a se chiing m i n h lim^ = 1. Vdi 0 < x < 1, dat
= = 0, y2 = ya = In9, y„+4 = \+s + 2/n+2 + Vn+i + yn) € N').
M„+i = max {y4n+4, 2/4n+3, y 4 n + 2 , 1 / 4 n + l } < M n < A/i, Vn = 1,2,...) nen hoi t u . D $ t l i m m „ = m . T a l a i c6:
/Tin — n—'+00
W„+i = m i n {2/4n+4.2/4n+3i y 4 n + 2 . y 4 n + l } -
Nghia l a d a y so ( 2 / „ ) l i p i t u v a l i m 2 / „ = M. T a c6:
y4n+3>7
4 V 7^
16 +' 4 ; l +•7 - 2
4 " ^ »" - 6 4 n—>+oo
xet 1 5 . Ldi gidi tren thdt Id hay, cung cap rngt so ki ndng rat quan
nen A/„+, < ( i 5 A / „ + m „ ) < A/„, m „ + i > ( 1 5 m „ + M„) > m „ . Suv r » ^^9- Trong do phep cong
d a y so {A/nj+r^i l a d a y g i a m v a b i c h a n d u d i b d i so 0. D o d o d a y s6 {A/„}H^I
4j/„+4 + 3 y „ + 3 + 2 y „ + 2 + J / n + i
252 253
K h i t l o A/„ > 0 , V n = 1,2,... va , -,i t u . D a t l i m M„ = M. D a y { m „ } + ^ i l a d a y t a n g v a h i c h ^ n t r e n ( v i
M„+i = max {y4n+4, 2/4n+3, y 4 n + 2 , 1 / 4 n + l } < M n < A/i, Vn = 1,2,...) nen hoi t u . D $ t l i m m „ = m . T a l a i c6:
/Tin — n—'+00
W„+i = m i n {2/4n+4.2/4n+3i y 4 n + 2 . y 4 n + l } -
Nghia l a d a y so ( 2 / „ ) l i p i t u v a l i m 2 / „ = M. T a c6:
y4n+3>7
4 V 7^
16 +' 4 ; l +•7 - 2
4 " ^ »" - 6 4 n—>+oo
xet 1 5 . Ldi gidi tren thdt Id hay, cung cap rngt so ki ndng rat quan
nen A/„+, < ( i 5 A / „ + m „ ) < A/„, m „ + i > ( 1 5 m „ + M„) > m „ . Suv r » ^^9- Trong do phep cong
d a y so {A/nj+r^i l a d a y g i a m v a b i c h a n d u d i b d i so 0. D o d o d a y s6 {A/„}H^I
4j/„+4 + 3 y „ + 3 + 2 y „ + 2 + J / n + i
252 253
la mot thu thuat rht hay dung de tvnh cdc gtOi han cua cac day so djnh n9h^, Suy ra „lim^''n = „lim^ (|a - 11 - 1 + ^ ) = |a - 1| - 1.
quy nap dang trung binh c^ng nhu 6 bat toan 164. Ngoa^ cachg^a^tren, t, , Trirdng h<?p 2: a 6 [0; 2]: Ta chihig minh:
con cdthi Idm each khdc nhU sau: 5 t i dung phumg tnnh dac trwng cua day
(y„) ta tim dU0c s6 hang tdng qudt cua day so {vn), tU do tmh duac hm^ 0<u„ <2-"+SVneN*.
roi sau do tlm lim x„. Ta CO 0 < u i = |a - 1| < 1 = 2-»+i (vi a G [0; 2]). Gia suf 0 < u„ < 2 - " + ! .
n—>+oo
K h i do:
u„ - 2 - " < 2""+^ - 2 - " = 2 - " . (*)
B a i t o d n 165. Cho trade a e R. X6t day so (ti„) nhu sau: Vi un ^ 0 nen
t uo = a 1 "n - 2"" > - 2 - " .
,Vn = 0 , l , 2 , . . .
Un+l =
Tif (*) va (**) suy r a
Chitng minh rdng day so dd cho hoi ty, vd tim gidi hg,n d6. - 2 " " < u„ - 2 - " < 2 - " " n + i = |u„ - 2 - " | < 2 - " = 2 - ( " + i ) + ^
Giai. Theo nguyen ly quy ngip suy ra 0 < u„ < 2 """"^ Vn € N*. M a l i m 2~"'*'^ - 0
n—»+oo
• Trudng h0p 1: a € (-oo; 0) U (2 + oo): Ta se chiing m i n h nen theo nguyen ly k?p suy ra l i m u„ = 0.
n-»+oo
tx„>2-"+>,Vn=l,2,... Kitluaji: lim u „ = | ^^^i a G -oo; 0) U (2 + oo)
khi a G "0; 2].
n—'+00 L U
T a c 6 wi = | a - 1| > 1 = 2'^+'^ (vi a e (-oo; 0) U (2 + ( » ) ) . Gia sii
B a i t o a n 166 (De nghi thi O L Y M P I C 30/04/2003). Kit day so (u„) nhu
> i j , I - J - > 2-"+^ - 2 - " = 2-("+»)+^ sau:
1 / Un = 2003
\+1 = | 2 " u „ - l | , V n = 0 , l , . . .
Theo nguyen ly quy n^p suy r a u„ > 2 - + ^ , Vn = 1,2,... Do do, k6t hop v «
Chitng minh rdng day so dd cho hoi tu vd tim gidi h^n do.
,Vn = 0 , l , 2 , . . . Hxidng d i n . Bai toan nay l a mot trUdng hdp d i e biet c u a bai t o ^ 165.
Un+l =
B a i t o a n 167 (De nghi thi toan quoc te n a m 1987). Cho {ak}, {6*} Id hai
day so duong thoa man: Vdi moi n = 1,2,..., ta cd an<bn vd
s u y r a u „ + i = n „ - - , V n = l,2,... Dodo
c o s o „ x 4-cos6„x > - i , Vx G R *
( 1 n
( 1 +00 ^
^ 1
"n-l = "n-2 - 2;;Z2 Chang minh r&ng day so \} c6 gidi hfm hHu hg.n vd tinh lim
i
1X2 = " 1 - 2 -
<^iai. Gpi X = k h i do a„— + cos
On bnj
COiig lai t a dudc
na.
cos a,. 7 - > 1- - < arccos
1^ ~ 2 ^
V bnJ n
= |a-l|-l + 2n-r
=*-0 < < - arccos
bn TT
255
la mot thu thuat rht hay dung de tvnh cdc gtOi han cua cac day so djnh n9h^, Suy ra „lim^''n = „lim^ (|a - 11 - 1 + ^ ) = |a - 1| - 1.
quy nap dang trung binh c^ng nhu 6 bat toan 164. Ngoa^ cachg^a^tren, t, , Trirdng h<?p 2: a 6 [0; 2]: Ta chihig minh:
con cdthi Idm each khdc nhU sau: 5 t i dung phumg tnnh dac trwng cua day
(y„) ta tim dU0c s6 hang tdng qudt cua day so {vn), tU do tmh duac hm^ 0<u„ <2-"+SVneN*.
roi sau do tlm lim x„. Ta CO 0 < u i = |a - 1| < 1 = 2-»+i (vi a G [0; 2]). Gia suf 0 < u„ < 2 - " + ! .
n—>+oo
K h i do:
u„ - 2 - " < 2""+^ - 2 - " = 2 - " . (*)
B a i t o d n 165. Cho trade a e R. X6t day so (ti„) nhu sau: Vi un ^ 0 nen
t uo = a 1 "n - 2"" > - 2 - " .
,Vn = 0 , l , 2 , . . .
Un+l =
Tif (*) va (**) suy r a
Chitng minh rdng day so dd cho hoi ty, vd tim gidi hg,n d6. - 2 " " < u„ - 2 - " < 2 - " " n + i = |u„ - 2 - " | < 2 - " = 2 - ( " + i ) + ^
Giai. Theo nguyen ly quy ngip suy ra 0 < u„ < 2 """"^ Vn € N*. M a l i m 2~"'*'^ - 0
n—»+oo
• Trudng h0p 1: a € (-oo; 0) U (2 + oo): Ta se chiing m i n h nen theo nguyen ly k?p suy ra l i m u„ = 0.
n-»+oo
tx„>2-"+>,Vn=l,2,... Kitluaji: lim u „ = | ^^^i a G -oo; 0) U (2 + oo)
khi a G "0; 2].
n—'+00 L U
T a c 6 wi = | a - 1| > 1 = 2'^+'^ (vi a e (-oo; 0) U (2 + ( » ) ) . Gia sii
B a i t o a n 166 (De nghi thi O L Y M P I C 30/04/2003). Kit day so (u„) nhu
> i j , I - J - > 2-"+^ - 2 - " = 2-("+»)+^ sau:
1 / Un = 2003
\+1 = | 2 " u „ - l | , V n = 0 , l , . . .
Theo nguyen ly quy n^p suy r a u„ > 2 - + ^ , Vn = 1,2,... Do do, k6t hop v «
Chitng minh rdng day so dd cho hoi tu vd tim gidi h^n do.
,Vn = 0 , l , 2 , . . . Hxidng d i n . Bai toan nay l a mot trUdng hdp d i e biet c u a bai t o ^ 165.
Un+l =
B a i t o a n 167 (De nghi thi toan quoc te n a m 1987). Cho {ak}, {6*} Id hai
day so duong thoa man: Vdi moi n = 1,2,..., ta cd an<bn vd
s u y r a u „ + i = n „ - - , V n = l,2,... Dodo
c o s o „ x 4-cos6„x > - i , Vx G R *
( 1 n
( 1 +00 ^
^ 1
"n-l = "n-2 - 2;;Z2 Chang minh r&ng day so \} c6 gidi hfm hHu hg.n vd tinh lim
i
1X2 = " 1 - 2 -
<^iai. Gpi X = k h i do a„— + cos
On bnj
COiig lai t a dudc
na.
cos a,. 7 - > 1- - < arccos
1^ ~ 2 ^
V bnJ n
= |a-l|-l + 2n-r
=*-0 < < - arccos
bn TT
255
en x „ > 0, Vn = 1, 2,
iie« M a t khac, vdi mpi n = 2,3,..., t a c6
Vi lim
1 1^1 1^ = 0 lien cho n ^ + 0 0 va siit dung nguyen l y
n—+00 — arccos 1 .
\J 0< \ / 2 - 7 2 + ^ 2 + ... + v/2< V 2 W 5
kep suy ra l i m - ^ = 0 . n ;
B a i t o a n 168 (De t h i O L Y M P I C toan Sinh vien toan quoc nSm 2001). Cho ^ c6 n dAu c a n
trudc p > 0, q > 0, p + q < I va day so khong am {xn]n^i thoa man diiu nen x „ < (\/2 - \/2)" \ v n = 2,3,.... Tom l?ii, t a c6
kien sau:
< PXn+\ QX'n, Vn = 1, 2, . . . 0<x„ < (V2-V2)" \ v n = 2,3,... (*)
Chiing minh ring day so {xn}n^i hoi tu va hay tim gU'H han cua day do. Mat khac, t a c6 ] i m ^ ( \ / 2 - v ^ ) " ' = Q ^do 0 < \/2 - s/2 < 1 ^ nen t i i
G i a i . X e t day so {yn]ti=i xac dinh bdi (+), sit dung nguyen ly k?p suy ra l i m x „ = 0.
= Pyn+l + q'l/n, Vn = 1 , 2 , . . .
Vl = - T l , y-l = XI, y„+2
Cach 2. Ta chiiiig minh durtc yj2+ ^2 + • • • + v/2 = 2 cos ^ (n = 2,3,...).
K l i i day
ciia {y„},t^i
do {y„}t=i la
la:day -l i u
pXy hoi tuyun
- q = 0 <^ tiiih cap hai, phitOng t r i n h d^c t r i n i g
CO n d&u c S n
p--Jf~+Tq p+ ^/p^ + Aq
X, = - , X, = . Do do y 2 - / 2 + V ^ T ~ T ^ = 2 sin 2;^. Vay ap dung bat ding thfe
Vay yn co dang: y „ = ^A',' + BX'i,\/n = 1,2,... (A, B la hSng so ) . Ta c6 C O Ti ilau c a n
gap iihieu klio khan, do do ta da "miiOn" day so (2/„) (cho bdi d i n g thiic) va »-i
256 257
en x „ > 0, Vn = 1, 2,
iie« M a t khac, vdi mpi n = 2,3,..., t a c6
Vi lim
1 1^1 1^ = 0 lien cho n ^ + 0 0 va siit dung nguyen l y
n—+00 — arccos 1 .
\J 0< \ / 2 - 7 2 + ^ 2 + ... + v/2< V 2 W 5
kep suy ra l i m - ^ = 0 . n ;
B a i t o a n 168 (De t h i O L Y M P I C toan Sinh vien toan quoc nSm 2001). Cho ^ c6 n dAu c a n
trudc p > 0, q > 0, p + q < I va day so khong am {xn]n^i thoa man diiu nen x „ < (\/2 - \/2)" \ v n = 2,3,.... Tom l?ii, t a c6
kien sau:
< PXn+\ QX'n, Vn = 1, 2, . . . 0<x„ < (V2-V2)" \ v n = 2,3,... (*)
Chiing minh ring day so {xn}n^i hoi tu va hay tim gU'H han cua day do. Mat khac, t a c6 ] i m ^ ( \ / 2 - v ^ ) " ' = Q ^do 0 < \/2 - s/2 < 1 ^ nen t i i
G i a i . X e t day so {yn]ti=i xac dinh bdi (+), sit dung nguyen ly k?p suy ra l i m x „ = 0.
= Pyn+l + q'l/n, Vn = 1 , 2 , . . .
Vl = - T l , y-l = XI, y„+2
Cach 2. Ta chiiiig minh durtc yj2+ ^2 + • • • + v/2 = 2 cos ^ (n = 2,3,...).
K l i i day
ciia {y„},t^i
do {y„}t=i la
la:day -l i u
pXy hoi tuyun
- q = 0 <^ tiiih cap hai, phitOng t r i n h d^c t r i n i g
CO n d&u c S n
p--Jf~+Tq p+ ^/p^ + Aq
X, = - , X, = . Do do y 2 - / 2 + V ^ T ~ T ^ = 2 sin 2;^. Vay ap dung bat ding thfe
Vay yn co dang: y „ = ^A',' + BX'i,\/n = 1,2,... (A, B la hSng so ) . Ta c6 C O Ti ilau c a n
gap iihieu klio khan, do do ta da "miiOn" day so (2/„) (cho bdi d i n g thiic) va »-i
256 257
Tir clay sir dung nguyen ly kgp suy ra lim x„ = 0. gai ^oan 171. Chiing minh
Giai. Tac6
Chiing minh r&ng lim u„ = e, d day k = lim ( 1 + -
3 = v'l + 2.4= >/l + 2v/l6= \ / l +2\/T+3y25
Giai. Ta c6
= \/l + 2\/i~+"3\/l + 4\/36
"n^ 2!(n-2)! 2\n^ 2\\ va bang quy nap ta diWc
. J _ ^ j _ n(n-l)...(n-fc + l)
( 2\
Tir do suy ra 1 + 2 ^ 1 + 3Y^l + . . . + yi + ( n - l ) v T l ^ < 3. (2)
=1 + 1 + + •••+-;. 1 - - Ta chiing minh dudc: v T + x a < y/av/x+T, x > 0, g > 1. (3)
2!V n) n! n
1 1 Tiif (3) vdi X= n, a = n + 2 ta CO ^ / l + ny'Cn + 2)2 < VnT2>/^m. V?iy
< 1 + 1 + ; ; : + • • + - : = W„ e < U„.
2! n!
M^t khac ^ 1 + (n - 1 ) ^ 1 +nv/(n +2)2
n-l\
<Y/I + \/nT2{n - 1)>/1 + ^ < (n + 2)Ty^l + (n - l ) v ' n + 1
1\ trong do bat ding thvic sau cung dU0c suy ra tCt (3) vdi a = y/n + 2. T i l (1)
>1 + 1 + 1-- = Ufc-
l^p 1^ each lam n Ian cho ta:
258 259
Tir clay sir dung nguyen ly kgp suy ra lim x„ = 0. gai ^oan 171. Chiing minh
Giai. Tac6
Chiing minh r&ng lim u„ = e, d day k = lim ( 1 + -
3 = v'l + 2.4= >/l + 2v/l6= \ / l +2\/T+3y25
Giai. Ta c6
= \/l + 2\/i~+"3\/l + 4\/36
"n^ 2!(n-2)! 2\n^ 2\\ va bang quy nap ta diWc
. J _ ^ j _ n(n-l)...(n-fc + l)
( 2\
Tir do suy ra 1 + 2 ^ 1 + 3Y^l + . . . + yi + ( n - l ) v T l ^ < 3. (2)
=1 + 1 + + •••+-;. 1 - - Ta chiing minh dudc: v T + x a < y/av/x+T, x > 0, g > 1. (3)
2!V n) n! n
1 1 Tiif (3) vdi X= n, a = n + 2 ta CO ^ / l + ny'Cn + 2)2 < VnT2>/^m. V?iy
< 1 + 1 + ; ; : + • • + - : = W„ e < U„.
2! n!
M^t khac ^ 1 + (n - 1 ) ^ 1 +nv/(n +2)2
n-l\
<Y/I + \/nT2{n - 1)>/1 + ^ < (n + 2)Ty^l + (n - l ) v ' n + 1
1\ trong do bat ding thvic sau cung dU0c suy ra tCt (3) vdi a = y/n + 2. T i l (1)
>1 + 1 + 1-- = Ufc-
l^p 1^ each lam n Ian cho ta:
258 259
2.6 SvC d u n g d i n h l i L a g r a n g e de c h i i n g m i n h d a y s6
2 6.4 ^^'^ toan.
C O gidi h a n
gai to^" '^"•y ^° ^^"')n=i '^'^ sau:
2.6.1 M o t s6 k i l n thufc t h i * 5 n g d u n g . XI 6e M
=
2009
D i n h n g h i a 18. Ham so y = f{x) xdc dinh tren khodng {a,b) goi Id lien tuc xn+i = — ln(x2 + 2009^) - 2009^, Vn = 1,2,...
tai xo e (a,b) neu l i m f{x) = f{xo)-
X-*XQ
Chiing minh r&ng day so {xn}n=\ gidi han hHu han khi n —> +oo. "*
C h u y 22. Ham so sa cap xdc dinh tren tap xdc dinh cua no.
G i a i . Xet ham so /(x) = — ln(x2 + 2009^) - 20092,Vx G M. K h i do f{x)
D i n h l y 12. Niu ham so y = g{x) lim tuc tren doan [a;b]vd g{a).g{b) < o
thi phuony trinh g{x) = 0 c d nghiem tren khodng {a;b). Neu them gid thiet xac dinh va lien tuc tren R va x„+i = / ( x „ ) , Vn e N*. Ta c6
g{x) ddn dieu tren doan [a; b] thl phuang trinh g{x) = 0 cd dung mot nghiem 2009 2x
tren khodng (a; 6). fix) = ,Vxe
3 •x2 +20092
D i n h l y 13 ( D i n h l i Lagrange). Neu ham so y = f{x) lien tuc tren doan 21x1 1
x2 + 20092 > 2\/x2.20092 = 2.2009. Ixl
[a-b] vd CO dao ham tren khodng (a; 6) thi ton tqti mot so c & {a;b) sao cho: x2 + 20092 -< 2009
2009 2 Ixl 2009 1 1
m-na) = f'{c)ib-a). < - ^ . ^ ^ = - , V x € R.
3 'x2 +20092 - 3 '2009 3
D i n h l y 14. Neu q Id so ma \q\ 1 thi lira = 0. Xet ham so g{x) = x - /(x), k h i do ^(x) la ham so xac dinh va hen tuc tren
R. Hon nfia ^'(x) = 1 - /'(x) > 0, Vx e R. M a t khac: "i
Sau k h i nhan dang t a t i e n hanh giai nhif sau: /(x„) - f(L) = f'(qn){xn - L), Vn = 1,2,...
Bifdc 1. Cluing m i n h |/'{x)| < l , V x e £>.
Do do
Btrdc 2. Dat g{x) = x - /(x) (hofic dat g{x) = f(x) - x cfing dime), si't di.mS
diiih l i 12) cluing m i n h p h U d n g t r i n h ^(x) = 0 t o dung mot nghiem treii C
- L| = |/(x„) - / ( L ) l = |/'(g„)| |x„ -L\<1 \xn - L|, Vn = 1,2,... .
tiic la ton t a i duy nhat L thupc C sao cho L = f{L).
Bifdc 3. Nfeu X , = L t h i x„ = L, suy ra l i m x„ = L. Neu xi L thi
n->+oo Tit do
dung dinh l i Lagrange (dinh l i 13), sii dung dinh l i 14, sut dung nguyen » n-l
k ? p va sii dung |/'{x)|"< l , V x e D, t a chiing m i n h d U d c ^lim^x„ = L. 0< \b-L\.
^n-L|<^|x„_i-L|<.-< Q |Xi
260
261
2.6 SvC d u n g d i n h l i L a g r a n g e de c h i i n g m i n h d a y s6
2 6.4 ^^'^ toan.
C O gidi h a n
gai to^" '^"•y ^° ^^"')n=i '^'^ sau:
2.6.1 M o t s6 k i l n thufc t h i * 5 n g d u n g . XI 6e M
=
2009
D i n h n g h i a 18. Ham so y = f{x) xdc dinh tren khodng {a,b) goi Id lien tuc xn+i = — ln(x2 + 2009^) - 2009^, Vn = 1,2,...
tai xo e (a,b) neu l i m f{x) = f{xo)-
X-*XQ
Chiing minh r&ng day so {xn}n=\ gidi han hHu han khi n —> +oo. "*
C h u y 22. Ham so sa cap xdc dinh tren tap xdc dinh cua no.
G i a i . Xet ham so /(x) = — ln(x2 + 2009^) - 20092,Vx G M. K h i do f{x)
D i n h l y 12. Niu ham so y = g{x) lim tuc tren doan [a;b]vd g{a).g{b) < o
thi phuony trinh g{x) = 0 c d nghiem tren khodng {a;b). Neu them gid thiet xac dinh va lien tuc tren R va x„+i = / ( x „ ) , Vn e N*. Ta c6
g{x) ddn dieu tren doan [a; b] thl phuang trinh g{x) = 0 cd dung mot nghiem 2009 2x
tren khodng (a; 6). fix) = ,Vxe
3 •x2 +20092
D i n h l y 13 ( D i n h l i Lagrange). Neu ham so y = f{x) lien tuc tren doan 21x1 1
x2 + 20092 > 2\/x2.20092 = 2.2009. Ixl
[a-b] vd CO dao ham tren khodng (a; 6) thi ton tqti mot so c & {a;b) sao cho: x2 + 20092 -< 2009
2009 2 Ixl 2009 1 1
m-na) = f'{c)ib-a). < - ^ . ^ ^ = - , V x € R.
3 'x2 +20092 - 3 '2009 3
D i n h l y 14. Neu q Id so ma \q\ 1 thi lira = 0. Xet ham so g{x) = x - /(x), k h i do ^(x) la ham so xac dinh va hen tuc tren
R. Hon nfia ^'(x) = 1 - /'(x) > 0, Vx e R. M a t khac: "i
Sau k h i nhan dang t a t i e n hanh giai nhif sau: /(x„) - f(L) = f'(qn){xn - L), Vn = 1,2,...
Bifdc 1. Cluing m i n h |/'{x)| < l , V x e £>.
Do do
Btrdc 2. Dat g{x) = x - /(x) (hofic dat g{x) = f(x) - x cfing dime), si't di.mS
diiih l i 12) cluing m i n h p h U d n g t r i n h ^(x) = 0 t o dung mot nghiem treii C
- L| = |/(x„) - / ( L ) l = |/'(g„)| |x„ -L\<1 \xn - L|, Vn = 1,2,... .
tiic la ton t a i duy nhat L thupc C sao cho L = f{L).
Bifdc 3. Nfeu X , = L t h i x„ = L, suy ra l i m x„ = L. Neu xi L thi
n->+oo Tit do
dung dinh l i Lagrange (dinh l i 13), sii dung dinh l i 14, sut dung nguyen » n-l
k ? p va sii dung |/'{x)|"< l , V x e D, t a chiing m i n h d U d c ^lim^x„ = L. 0< \b-L\.
^n-L|<^|x„_i-L|<.-< Q |Xi
260
261
I
Giai. Ttf gia thiet suy ra x„ > ^, Vn = 2,3,... Xet ham so /'(^) = 3/ 0 < /'(x) < -1= = g < l,Vx > 2.
3^
o '
vx^
/(x) = log3(l + x3)3 + l , V x > 0 . Ta CO phUdng trinh x = /(x) tUdng ditdng vdi:
Khi do x„+i = f{xn),^n = 1,2,... va ham so f{x) xac dinh, lien tuc tren x = i ^ + l < ^ x - l = - ^ < ^ x ^ - 3 x 2 + 2 x - l = 0.
khoang (0; +00). Ta c6 /'(x) = j y y - ^ . Ma v6i mgi x > 0 thi Dat g{x) = x^ - Sx^ + 2x - 1, t a c6
Vi ham so ^(x) lien tuc, dong bien tren (2; +00) va g{2).g{Z) < 0 nen phUdng
trinh ^(x) = 0 (tiic la phUdng trinh x = /(x)) c6 dung mot nghiem tren
Do do |/'(x)| < ^ < l,Vx > 0. D a t g{x) = x - /(x), khi do
khoang (2; 3). Ta goi nghiem do la L. Vay L la so duy nhat thupc khoang
5'(x) = l-/'(x)>0,Vx>0 (2; 3) sao cho L = f{L). Thco dinh l i Lagrange ton tai qn nhn giOa x„ va L
sao cho
va g{2) - 0. Vay g{x) la ham so xac dinh, lien tuc, dong bi6n tren (0; +00) /(x„) - f{L) = /'(9„)(x„ - L), Vn = 1,2,... ;
va 5(2) = 0. Do do 2 la nghiem duy nhat cua phUdng trinh g{x) = 0 tren Dodo
(0; +00). Tudng t u nhu bai toan 172 ta chiing minh dUdc lirn^ x„ = 2.
|x„+i -L\ |/(x„) - /(L)| = \f'{qn)\ - L| < 9 |x„ - L|, Vn - 1,2,...
Bai toan 174 (De thi OLYMPIC toan Sinh vien toan quoc nSm 2002). Cho
Tiifdo
day so {x„}^^i nhu sau:
0 < |x„+i -L\<q\xn-L\< q^ |x„_i -L\< ... < 9" |xi - L\ q"" \b - L\.
f xi e R
"^^ 0 < |x„ - L\ |6 - L\o n -+ +00 va sii dung nguyen l i kep ta
I x„+i = ^ l n ( l + xl) - 2002, Vn = 1,2,... ^Wdc lim |x„ - L| = 0 hay lim (x„ - L) = 0 hay lim x„ = L. V^y day
n—>+oo n->+oo n—f+oo
Chiing minh rang day so da cho hoi tu.
^ (x„) luon CO gidi han hufu h^n khi n -+ +00.
Hijrdng d i n . Tudng ty bai toan 172. Bai toan 176. Cho day so (x„) nhu sau:
B a i toan 175 (De nghi thi OLYMPIC 30/04/2002). Cho day so {xn}t^o
r Xo = 2011 ii
nhu sau: \i = l n ( l + e-^").Vn = 0 , l , 2 , . . .
r XQ = 2, 7
Chiing minh rang day so da cho hoi tu va tinh lim x„.
' I < + i - 3x„+i(x„+i - 1) = x„ + 1, Vn = 0 , 1 , . . . n->+oo
Giai. Ttf gia thiet suy ra x„ > ^, Vn = 2,3,... Xet ham so /'(^) = 3/ 0 < /'(x) < -1= = g < l,Vx > 2.
3^
o '
vx^
/(x) = log3(l + x3)3 + l , V x > 0 . Ta CO phUdng trinh x = /(x) tUdng ditdng vdi:
Khi do x„+i = f{xn),^n = 1,2,... va ham so f{x) xac dinh, lien tuc tren x = i ^ + l < ^ x - l = - ^ < ^ x ^ - 3 x 2 + 2 x - l = 0.
khoang (0; +00). Ta c6 /'(x) = j y y - ^ . Ma v6i mgi x > 0 thi Dat g{x) = x^ - Sx^ + 2x - 1, t a c6
Vi ham so ^(x) lien tuc, dong bien tren (2; +00) va g{2).g{Z) < 0 nen phUdng
trinh ^(x) = 0 (tiic la phUdng trinh x = /(x)) c6 dung mot nghiem tren
Do do |/'(x)| < ^ < l,Vx > 0. D a t g{x) = x - /(x), khi do
khoang (2; 3). Ta goi nghiem do la L. Vay L la so duy nhat thupc khoang
5'(x) = l-/'(x)>0,Vx>0 (2; 3) sao cho L = f{L). Thco dinh l i Lagrange ton tai qn nhn giOa x„ va L
sao cho
va g{2) - 0. Vay g{x) la ham so xac dinh, lien tuc, dong bi6n tren (0; +00) /(x„) - f{L) = /'(9„)(x„ - L), Vn = 1,2,... ;
va 5(2) = 0. Do do 2 la nghiem duy nhat cua phUdng trinh g{x) = 0 tren Dodo
(0; +00). Tudng t u nhu bai toan 172 ta chiing minh dUdc lirn^ x„ = 2.
|x„+i -L\ |/(x„) - /(L)| = \f'{qn)\ - L| < 9 |x„ - L|, Vn - 1,2,...
Bai toan 174 (De thi OLYMPIC toan Sinh vien toan quoc nSm 2002). Cho
Tiifdo
day so {x„}^^i nhu sau:
0 < |x„+i -L\<q\xn-L\< q^ |x„_i -L\< ... < 9" |xi - L\ q"" \b - L\.
f xi e R
"^^ 0 < |x„ - L\ |6 - L\o n -+ +00 va sii dung nguyen l i kep ta
I x„+i = ^ l n ( l + xl) - 2002, Vn = 1,2,... ^Wdc lim |x„ - L| = 0 hay lim (x„ - L) = 0 hay lim x„ = L. V^y day
n—>+oo n->+oo n—f+oo
Chiing minh rang day so da cho hoi tu.
^ (x„) luon CO gidi han hufu h^n khi n -+ +00.
Hijrdng d i n . Tudng ty bai toan 172. Bai toan 176. Cho day so (x„) nhu sau:
B a i toan 175 (De nghi thi OLYMPIC 30/04/2002). Cho day so {xn}t^o
r Xo = 2011 ii
nhu sau: \i = l n ( l + e-^").Vn = 0 , l , 2 , . . .
r XQ = 2, 7
Chiing minh rang day so da cho hoi tu va tinh lim x„.
' I < + i - 3x„+i(x„+i - 1) = x„ + 1, Vn = 0 , 1 , . . . n->+oo
fix) = 2sin(x + 3) cos(x + 3) = sin(2x + 6), Vx € [-2011; +oo). Bai t o a n 178 (D6 ughi t h i O L Y M P I C 30/04/2011). Cho day (u„) nhu sau:
ui = 2011 vd
Vay |/'(x)| < 1,Vx € [-2011; +oo). Xet ham so g{x) = f{x) - x. K h i do
" n + i = - eos2u„ - TT, Vn = 1,2,...
g'{x) = fix) - 1 = sin(2x + 6) - 1 < 0, Vx € [-2011; +oo)
Chiing minh rang ( u „ ) + ^ hoi ty..
Taco
5(-2011) = / ( - 2 0 1 1 ) + 2011 = s i n 2 ( - 2 0 0 8 ) > 0 , ^ l i m ^ 5 ( x ) = - o o . H i f d n g d i n . Xet ham so f{x) = - eos2x - TT. K h i do
4
1 • •
V?Ly g{x) lien tuc va nghich bien tren [-2011; +oo) va _^hm^5(x) = - o o va S\x) = - - s i n 2 x = > |/'(x)| = -|sin2x| < ^, Vx € R.
i;(-2011) > 0 nen do t h i c u a ^(x) cat true hoanh t a i duy nhat mot dieni.
t o a n 179. Ddy { a : „ } + ~ xdc dinh nhu sau: x i € [a; 6], x„+i = / ( x „ ) .
Tiic la phUdng trinh g{x) = 0 eo diiiig mot nghiem thuOc [-2011; 4-oo), gpi
do J : [a; 6] — [a; b] Id dnh xa co, tiic la 3A € [0; 1) d€
nghiem do la b. K h i do phUdng trinh sin'^(x + 3) - x = 2011 (tiie la phildng
trinh /(x) = x) c6 iiglii?in duy nhat la b (khi do 6 = f(b)). l/(^)-/(2/)l <A|x-2/|,Vx,2/€[a;6].
b) K i hieu a = max |/'(x)|, k h i do 0 < Q < 1. Ta thay
' xe(-2011;-2010]
Cb'
"^.7 mrnh rang ddy .so dd cho hoi tu, vd gidi han cua no In dic'm bat dong
- 2 0 1 1 <u„< -2010 (n = 1,2,...) '^''y nhdt cila fix).
va phuoiig t r i n h sin(2x + 6) = 1 (tiic la phuoiig t r i n h /'(x) = 1) vo nghiem ^Or^i* vdi bai toan nay t a eo the t r i n h bay Idi giai sd cap u h u eac bai
tren [-2011;-2010] nen 0 < a < 1. Theo djnh ly Lagrange, ling vdi m o i ^u'al^-^'^*^"" nhioii sau day ta so t r i n h bay mot Idi giai mang dang ve
^oan hoc cao cap hoii. TCr gia thiet suy r a
n 6 N*, ton t a i c„ e [-2011; -2010] saxj cho:
'*''+2 ~ a:„+,| = \f{xn+i) - /(x„)| < A |x„+i - x„|, Vn = 1, 2 , . . . (A 6 [0; 1)).
l " n + i -b\ | / ( u „ ) - /(6)| = |/'(c„)| |u„ -b\<aK-b\.
264 265
l W 5 \ fit diiy- t ' ' ' ^ " phutfng phap quy nap, t a dUdc: j / . •./
D a p so. l i m x„ = In (
2 ) | u n + i - 6 | < a " | u i - 6 | = a"|a-6|. * '
B a i t o a n 177. Cho day so { u „ ) ; n = 0 , 1 , 2 , . . . diCrfc xdc dinh nhu sau:
\/i lim rt" = 0 nen theo nguyen l i k?p suy ra
uo = a; Un+i = sin2(u„ + 3) - 2011 ,Vn eN, a la so thuc cho trUdc.
lim \un+i - 6| = 0 =!> lim u„ = 6. >
1—+00 n-.+oo
Chiing mink ring:
a) Phuang trinh sm'^{x + 3) - x = 2011 c6 mot nghiem duy nhat. Gpi nghiem N h a n x e t 16. TYong bai toan 177, each chiing minh phuang trinh g{x) = 0
do la b. CO nghiem duy nhat tren [-2011;+oo) hai khde so vdi edc bat toan d tren
b) l i m u„ = 6. nh(ng cung rat hay.
II—+00 frong bdi toan 177, vice nhdn xet phuang trinh /'(x) = 1 khong c6 nghiem
tren [-2011; -2010] la khong the' bo qua. Con chiing niinh nay rdt ddn gidn
S^TCt gia thiet, suy ra u„ > - 2 0 1 1 , Vn € N* va neu x la nghiem cua phuong
nen ddnh cho ban doc tiX chiing minh.
t r i n h sin^{x + 3) - x = 2011 t h i x > - 2 0 1 1 . Xet hajn so
Cdc bdi todn trong bdi 2.6 nay chiia dung kicn thiic ndng cao vc gidi tich: Vdi
/(x) = sin'^(x + 3 ) - 2 0 1 1 , V x e [-2011;+oo). ham so f{x) xdc dinh tren m.iln Dj c6 tinh chat |/'(x)] < a < \ phuong
trinh f{x) = x c6 nghiem duy nhdt x = b trong Dj thi day so {x„}+f°i xdc
K h i do Un+i = /(u„), Vn - 0 , 1 , 2 , . . . Ta CO dtnh theo cong thiic x„+, = f{xn)yn = 1 , 2 , . . . cd gidi hg-n b.
fix) = 2sin(x + 3) cos(x + 3) = sin(2x + 6), Vx € [-2011; +oo). Bai t o a n 178 (D6 ughi t h i O L Y M P I C 30/04/2011). Cho day (u„) nhu sau:
ui = 2011 vd
Vay |/'(x)| < 1,Vx € [-2011; +oo). Xet ham so g{x) = f{x) - x. K h i do
" n + i = - eos2u„ - TT, Vn = 1,2,...
g'{x) = fix) - 1 = sin(2x + 6) - 1 < 0, Vx € [-2011; +oo)
Chiing minh rang ( u „ ) + ^ hoi ty..
Taco
5(-2011) = / ( - 2 0 1 1 ) + 2011 = s i n 2 ( - 2 0 0 8 ) > 0 , ^ l i m ^ 5 ( x ) = - o o . H i f d n g d i n . Xet ham so f{x) = - eos2x - TT. K h i do
4
1 • •
V?Ly g{x) lien tuc va nghich bien tren [-2011; +oo) va _^hm^5(x) = - o o va S\x) = - - s i n 2 x = > |/'(x)| = -|sin2x| < ^, Vx € R.
i;(-2011) > 0 nen do t h i c u a ^(x) cat true hoanh t a i duy nhat mot dieni.
t o a n 179. Ddy { a : „ } + ~ xdc dinh nhu sau: x i € [a; 6], x„+i = / ( x „ ) .
Tiic la phUdng trinh g{x) = 0 eo diiiig mot nghiem thuOc [-2011; 4-oo), gpi
do J : [a; 6] — [a; b] Id dnh xa co, tiic la 3A € [0; 1) d€
nghiem do la b. K h i do phUdng trinh sin'^(x + 3) - x = 2011 (tiie la phildng
trinh /(x) = x) c6 iiglii?in duy nhat la b (khi do 6 = f(b)). l/(^)-/(2/)l <A|x-2/|,Vx,2/€[a;6].
b) K i hieu a = max |/'(x)|, k h i do 0 < Q < 1. Ta thay
' xe(-2011;-2010]
Cb'
"^.7 mrnh rang ddy .so dd cho hoi tu, vd gidi han cua no In dic'm bat dong
- 2 0 1 1 <u„< -2010 (n = 1,2,...) '^''y nhdt cila fix).
va phuoiig t r i n h sin(2x + 6) = 1 (tiic la phuoiig t r i n h /'(x) = 1) vo nghiem ^Or^i* vdi bai toan nay t a eo the t r i n h bay Idi giai sd cap u h u eac bai
tren [-2011;-2010] nen 0 < a < 1. Theo djnh ly Lagrange, ling vdi m o i ^u'al^-^'^*^"" nhioii sau day ta so t r i n h bay mot Idi giai mang dang ve
^oan hoc cao cap hoii. TCr gia thiet suy r a
n 6 N*, ton t a i c„ e [-2011; -2010] saxj cho:
'*''+2 ~ a:„+,| = \f{xn+i) - /(x„)| < A |x„+i - x„|, Vn = 1, 2 , . . . (A 6 [0; 1)).
l " n + i -b\ | / ( u „ ) - /(6)| = |/'(c„)| |u„ -b\<aK-b\.
264 265
K h i A = 0 t h i d a y d a c h o l a d a y h k i i g ( k h o n g d 5 i ) n c n h p i t u . B a y gib t a x c t
G i a i . D a t J{x) = l n ( 3 + s i n x + c o s x ) - 2008, t a co ,
A G (0; 1). V 6 i m p i j = 1, 2 , . . . , t a co
^ cosX - sinX ,,
\Xn+j - Xn+j-l \ A \Xn+j-l - Xn+j-2\ f{x) = 7i : ,Vx€]R.
' 3 + s i n x + cosx •"
< \Xn+j-2 - Xn+j-3\ < \X2 - Xi\
Ma
D o d o v 6 i n i o i A; = 1 , 2 , . . . , t a co
| c o s x - s i n x | < s/2, | s i n x + cosx| < = • |/'(x)l < ^ = g < 1-
\Xn+k - < \3:n+k - Xn+k-l \ \Xn+k-\ a:„+*:_2| + H \x„+l - X „ |
Vay \xn+k - xn\ ^ \X2 - x i l , V n , k e N * (vfli A € (0; 1)). V i A e (0; 1) Sil d y n g t i n h c h a t t r e n , v d i m> n > N, ta, c o :
uen U m A " " ' = 0, d o d o v 6 i m o i e > 0, co t h e t i m dit<?c m o t so n g u y e n |Xm - a:„| = \ - / ( x „ - l ) | < q\x,n-l -Xn-\\
n—»+oo
d u d n g no sao c h o < < 7"''|x,„_„+i - X i l < q^'-^\Xm-n+l
A " o - i \xi -xo\ £(1 - A ) .
M $ t k h a c d a y ( x „ ) b i chSn v a q < 1 n e n v d i m p i e > 0 t o n t ^ i N d i i I d n sao
Bcii v a y v 6 i n > no t a co \xn+k - a;„| < e. V a y ( x „ ) l a d a y C o s i t r o n g [a; 6].
V i [a; b] d o n g t r o n g R u e n [a; 6] d a y d u , d o d o d a y ( x „ ) c o g i 6 i h a i i n g h i ^ i n q" '\Xm-n+l - xi\ e.
Chiing rninh r&ng day so ( x „ ) co gidi han hHu han khi n tien dan den dvCdi^i
v6 cimg. fix) = ^ < 0 ; |/'(x)| < i < 1, V x > 1.
266
K h i A = 0 t h i d a y d a c h o l a d a y h k i i g ( k h o n g d 5 i ) n c n h p i t u . B a y gib t a x c t
G i a i . D a t J{x) = l n ( 3 + s i n x + c o s x ) - 2008, t a co ,
A G (0; 1). V 6 i m p i j = 1, 2 , . . . , t a co
^ cosX - sinX ,,
\Xn+j - Xn+j-l \ A \Xn+j-l - Xn+j-2\ f{x) = 7i : ,Vx€]R.
' 3 + s i n x + cosx •"
< \Xn+j-2 - Xn+j-3\ < \X2 - Xi\
Ma
D o d o v 6 i n i o i A; = 1 , 2 , . . . , t a co
| c o s x - s i n x | < s/2, | s i n x + cosx| < = • |/'(x)l < ^ = g < 1-
\Xn+k - < \3:n+k - Xn+k-l \ \Xn+k-\ a:„+*:_2| + H \x„+l - X „ |
Vay \xn+k - xn\ ^ \X2 - x i l , V n , k e N * (vfli A € (0; 1)). V i A e (0; 1) Sil d y n g t i n h c h a t t r e n , v d i m> n > N, ta, c o :
uen U m A " " ' = 0, d o d o v 6 i m o i e > 0, co t h e t i m dit<?c m o t so n g u y e n |Xm - a:„| = \ - / ( x „ - l ) | < q\x,n-l -Xn-\\
n—»+oo
d u d n g no sao c h o < < 7"''|x,„_„+i - X i l < q^'-^\Xm-n+l
A " o - i \xi -xo\ £(1 - A ) .
M $ t k h a c d a y ( x „ ) b i chSn v a q < 1 n e n v d i m p i e > 0 t o n t ^ i N d i i I d n sao
Bcii v a y v 6 i n > no t a co \xn+k - a;„| < e. V a y ( x „ ) l a d a y C o s i t r o n g [a; 6].
V i [a; b] d o n g t r o n g R u e n [a; 6] d a y d u , d o d o d a y ( x „ ) c o g i 6 i h a i i n g h i ^ i n q" '\Xm-n+l - xi\ e.
Chiing rninh r&ng day so ( x „ ) co gidi han hHu han khi n tien dan den dvCdi^i
v6 cimg. fix) = ^ < 0 ; |/'(x)| < i < 1, V x > 1.
266
Nhir vay do thi ham so g va true hoaiih c6 khong qua mpt diem chung, suy
Dat g{x) = fix) - x =^ 5 ( 1 ) > 0, g{2) < 0, suy ra phudng trinh x = f{x) ra phircJng trinh ^(x) = 0 c6 nghiem duy nhat tren R, goi nghiem do la L , 16
CO nghiein duy nhat tren khoang (1;2), gpi nghi§m nay Ik L . Theo dinh h' rang / ( ^ ) = ^- Ta thay rang
Lagrange, ta rhi'mg minh ditdc Urn x„ = L . Vdi x € (0; 2), xet phuong trinh
|x„ - L \ | / ( x „ _ i ) - f{L)\ <7|x„_i - L | < • • • < g")xo - L \
D o q e (0; 1) nen ^ Hrn^ 9" = 0. V?ly tit 0 < |x„ - L\ q»\0 - L \ Vn e N, su
^ x2(x + l ) = x + 2 « > x ^ + x 2 - x - 2 = 0. (1)
dv«g nguye" If k?p suy ra ^ Hrn^ x„ = L . Vay day so da cho hoi tu vfi L, ta
Dat X = < - thay vao (1) dtrcJc CO dilu phai chiing minh.
4t_43
^ 3 27'
(2) 2.7 Phi/cfng phap su: dung day con
Dat t = - u , thay vao (2) ditrtc Trong nhieu bai toan tim gidi han cua day so, vi$c khao sdt cac day con da
3 gop phaii khang dinh sy hoi tu cua day so, dong thdi no con lam cho 16i giai
d^p hun. Khi xet day so (x„) tin hai day con duuc siV dung nhieu nhat la day
(3) {X2n-i)t=i^ va (lay (xanj+^j (Day (xan-O+^i va day (x2„)+f5 dudc goi la hai
day con ke nhau ciia day (x„),"^f^).
2 I 3 /43 - 3 v / l 7 7 _^ 3 43 + 3v/l77 j _ 1
TOt day ta dildc x = - 16 • V 16 2.7.1 M o t so k i l n thufc thtfcJng d u n g .
LiTu y. Bai toan 182 sau day la mot bai toan hay, c6 m\ic do tong quat cao
Dinh ly 15. Neu (x„) hoi tu ve L thi moi day con cua no cung hoi tu ve L .
B a i toan 182 (Do thi Olympic Toan Siuh viCn toan quoc -2000). Cho ham
so f CO dao ham tren R. Gid sit ton tai cdc so p > 0 va q e (0; 1) sao cho Dinh ly 16. Cho day so (x„)+f^. Kht do neu hat day ke nhau {x2„-i)^,^i
va {x2„)+f^ cimy hot In den L thi day (x„) cung hoi tu den L {tUc lit neu
\f{x)\<p, V x e R ; |/'(x)| <9, VxeR. Km x-j„_i = L va lim X2„ = L thi lim x„ = L ) .
n—+00
Chihig ininh rang day so (x„) xdc dinh bdi X Q = 0, x„+i = / ( x „ ) hqi tu.
ChufJig m i n h . Vi Urn xjp-i = L va lim xjp = L nen Ve > 0, 3ni € N* va
G i a i . Ham so / c6 dao ham trcin R nen hen ti.ic tren R. V6i moi x , y € K- 3n2 G N" sao cho
theo dinh h' Lagrange, s\xy ra t6n tai z nkm gifra x va y sao cho
Do | / ' ( x ) | < q, Vx e R nen | / ( x ) - / ( y ) | < q\x - y\. Xet ham so ^(x) = lu?u 7to = max {2ni - 1, 2 / ( 2 } , khi do v(3i moi so t u nhieu n > m ton tai
^ tu nhien p sao cho n = 2p hoac n = 2p - 1.
/ ( x ) - X xac dinh va hen tuc tren R. V i
^woug hop l:n = 2p. Ta c6 2p^n>no> 2n2 (vi no = max {2ni - 1,2n2}),
g(-p) = f{-p) +p>0, g{p) = fip) - p < 0 (do | / ( x ) | < p ) ^ ^ y p > n 2 . T i r d o s u y ra
nen suy ra phttOng trinh g{x) = 0 c6 nghiem tren [-p;p]- Mat khac, ham 9 |x„ - L \ |x2p -L\<e (vi theo ( 2 ) ) .
nghich bien tren R do
^ O ' l g hop 2: n = 2 p - 1. Ta CO
g'(x) = fix) - 1 < q - 1 < 0, Vx € R.
2 p - 1 = n > no > 2ni - 1 (vi no = max {2ni - 1, 2n2}).
268
268
Nhir vay do thi ham so g va true hoaiih c6 khong qua mpt diem chung, suy
Dat g{x) = fix) - x =^ 5 ( 1 ) > 0, g{2) < 0, suy ra phudng trinh x = f{x) ra phircJng trinh ^(x) = 0 c6 nghiem duy nhat tren R, goi nghiem do la L , 16
CO nghiein duy nhat tren khoang (1;2), gpi nghi§m nay Ik L . Theo dinh h' rang / ( ^ ) = ^- Ta thay rang
Lagrange, ta rhi'mg minh ditdc Urn x„ = L . Vdi x € (0; 2), xet phuong trinh
|x„ - L \ | / ( x „ _ i ) - f{L)\ <7|x„_i - L | < • • • < g")xo - L \
D o q e (0; 1) nen ^ Hrn^ 9" = 0. V?ly tit 0 < |x„ - L\ q»\0 - L \ Vn e N, su
^ x2(x + l ) = x + 2 « > x ^ + x 2 - x - 2 = 0. (1)
dv«g nguye" If k?p suy ra ^ Hrn^ x„ = L . Vay day so da cho hoi tu vfi L, ta
Dat X = < - thay vao (1) dtrcJc CO dilu phai chiing minh.
4t_43
^ 3 27'
(2) 2.7 Phi/cfng phap su: dung day con
Dat t = - u , thay vao (2) ditrtc Trong nhieu bai toan tim gidi han cua day so, vi$c khao sdt cac day con da
3 gop phaii khang dinh sy hoi tu cua day so, dong thdi no con lam cho 16i giai
d^p hun. Khi xet day so (x„) tin hai day con duuc siV dung nhieu nhat la day
(3) {X2n-i)t=i^ va (lay (xanj+^j (Day (xan-O+^i va day (x2„)+f5 dudc goi la hai
day con ke nhau ciia day (x„),"^f^).
2 I 3 /43 - 3 v / l 7 7 _^ 3 43 + 3v/l77 j _ 1
TOt day ta dildc x = - 16 • V 16 2.7.1 M o t so k i l n thufc thtfcJng d u n g .
LiTu y. Bai toan 182 sau day la mot bai toan hay, c6 m\ic do tong quat cao
Dinh ly 15. Neu (x„) hoi tu ve L thi moi day con cua no cung hoi tu ve L .
B a i toan 182 (Do thi Olympic Toan Siuh viCn toan quoc -2000). Cho ham
so f CO dao ham tren R. Gid sit ton tai cdc so p > 0 va q e (0; 1) sao cho Dinh ly 16. Cho day so (x„)+f^. Kht do neu hat day ke nhau {x2„-i)^,^i
va {x2„)+f^ cimy hot In den L thi day (x„) cung hoi tu den L {tUc lit neu
\f{x)\<p, V x e R ; |/'(x)| <9, VxeR. Km x-j„_i = L va lim X2„ = L thi lim x„ = L ) .
n—+00
Chihig ininh rang day so (x„) xdc dinh bdi X Q = 0, x„+i = / ( x „ ) hqi tu.
ChufJig m i n h . Vi Urn xjp-i = L va lim xjp = L nen Ve > 0, 3ni € N* va
G i a i . Ham so / c6 dao ham trcin R nen hen ti.ic tren R. V6i moi x , y € K- 3n2 G N" sao cho
theo dinh h' Lagrange, s\xy ra t6n tai z nkm gifra x va y sao cho
Do | / ' ( x ) | < q, Vx e R nen | / ( x ) - / ( y ) | < q\x - y\. Xet ham so ^(x) = lu?u 7to = max {2ni - 1, 2 / ( 2 } , khi do v(3i moi so t u nhieu n > m ton tai
^ tu nhien p sao cho n = 2p hoac n = 2p - 1.
/ ( x ) - X xac dinh va hen tuc tren R. V i
^woug hop l:n = 2p. Ta c6 2p^n>no> 2n2 (vi no = max {2ni - 1,2n2}),
g(-p) = f{-p) +p>0, g{p) = fip) - p < 0 (do | / ( x ) | < p ) ^ ^ y p > n 2 . T i r d o s u y ra
nen suy ra phttOng trinh g{x) = 0 c6 nghiem tren [-p;p]- Mat khac, ham 9 |x„ - L \ |x2p -L\<e (vi theo ( 2 ) ) .
nghich bien tren R do
^ O ' l g hop 2: n = 2 p - 1. Ta CO
g'(x) = fix) - 1 < q - 1 < 0, Vx € R.
2 p - 1 = n > no > 2ni - 1 (vi no = max {2ni - 1, 2n2}).
268
268
Vsly p > n i . T i t do suy ra ' XrircJng h(?p 1: min { x i , X 2 , . . . , x^} < a. Ta clnhig m i n h du<?c day (a„) tang,
bi chan tren bdi a.
|x„ - L| = \x2p-i -L\<e{vi theo (1)). Trifdng hgip 2: m i n { x i , X 2 , . . . , x * } > a. Ta chiing m i n h duoc day (a„) giam
va bi ch^n dudi bdi a.
V|Ly Ve > 0, 3no e N * sao cho |x„ - L| < £,Vn > no- Nghia la
yf^y trong ca hai trudng hgp, day (o„) deu hoi t u va l i m a„ = a. Tit gia
Urn Xn = L.
n—>+oo thiet / la ham so tang theo tifng bien suy ra x„ > a„, Vn = 1 , 2 , . . . Tuong
tvr ta chiing m i n h dUdc x„ < 6„, Vn = 1 , 2 , . . . va l i m 6„ = a. V$,y
D i n h l y 17. Cho day so { x „ ) . Neu ba day so {x3n)t=i > (^^Sn+OitTi. (a;3n+2);^* n—•+00
Hirdng d a n chuTng m i n h . TUdng t\f nh\i chiing m i n h d j n h l y 16, xet ba ngn theo nguyen ly k?p suy ra l i m x„ = a.
n—>+oo
trudng h(?p n = 3p, n = 3p + 1, n = 3p + 2.
Gid thiet them ring f Id hdm so tang theo tiCng bien vd ton <a» a > 0 sao cho la day so giam. (a„)+fS la ckp so nhan vdi cong bpi 9 = | < 1, s6 h ^ g dau
/2\ /9\
/(x, X , . . . , x) > X vdiQ<x <a, oo = 1. V^y a„ = ao.q" = - , Vn € N . Do do h m a„ = Urn ( - ) = 0 .
\o/ n->+oo n-.+oo \^3 /
/ ( x , x , . . . , x ) <x vdix> a.
Ta chumg to
Cho cac so duang x i , X 2 , . . . , x*, xet day so {xn)t=i nhu saw. m a x { x 2 „ , X 2 „ + i } < a„. (1)
Taco
Xn = / ( x „ - 1 , x „ _ 2 , . . . , x„_fc) vdi n> k.
m a x { x o , x i } = 1 = oo, raax{x2, X 3 } = max | | , ^ | = | = a i -
Chiinq minh l i m x„ = a.
ri-.+30 (1) diing k h i n = 0 va n = 1. Gia sii (1) dung vdi n = )t ()b > 1), tiic la
H i f d n g d a n . Ta c6 f(a,a a) = a. Xay dvfng day (a„);tri. ibn)nZ "^"^ max{x2it,X2fc+i} <Ofc. (2)
sau:
a, = • • • = afc = m i n { x i , X 2 , . . . , X f c } , a„ = / ( a „ _ i , a „ _ 2 , • • . . O n - k ) . Vn > k
^ ^ " i y rang {a„) la day giam, ta c6
270 271
Vsly p > n i . T i t do suy ra ' XrircJng h(?p 1: min { x i , X 2 , . . . , x^} < a. Ta clnhig m i n h du<?c day (a„) tang,
bi chan tren bdi a.
|x„ - L| = \x2p-i -L\<e{vi theo (1)). Trifdng hgip 2: m i n { x i , X 2 , . . . , x * } > a. Ta chiing m i n h duoc day (a„) giam
va bi ch^n dudi bdi a.
V|Ly Ve > 0, 3no e N * sao cho |x„ - L| < £,Vn > no- Nghia la
yf^y trong ca hai trudng hgp, day (o„) deu hoi t u va l i m a„ = a. Tit gia
Urn Xn = L.
n—>+oo thiet / la ham so tang theo tifng bien suy ra x„ > a„, Vn = 1 , 2 , . . . Tuong
tvr ta chiing m i n h dUdc x„ < 6„, Vn = 1 , 2 , . . . va l i m 6„ = a. V$,y
D i n h l y 17. Cho day so { x „ ) . Neu ba day so {x3n)t=i > (^^Sn+OitTi. (a;3n+2);^* n—•+00
Hirdng d a n chuTng m i n h . TUdng t\f nh\i chiing m i n h d j n h l y 16, xet ba ngn theo nguyen ly k?p suy ra l i m x„ = a.
n—>+oo
trudng h(?p n = 3p, n = 3p + 1, n = 3p + 2.
Gid thiet them ring f Id hdm so tang theo tiCng bien vd ton <a» a > 0 sao cho la day so giam. (a„)+fS la ckp so nhan vdi cong bpi 9 = | < 1, s6 h ^ g dau
/2\ /9\
/(x, X , . . . , x) > X vdiQ<x <a, oo = 1. V^y a„ = ao.q" = - , Vn € N . Do do h m a„ = Urn ( - ) = 0 .
\o/ n->+oo n-.+oo \^3 /
/ ( x , x , . . . , x ) <x vdix> a.
Ta chumg to
Cho cac so duang x i , X 2 , . . . , x*, xet day so {xn)t=i nhu saw. m a x { x 2 „ , X 2 „ + i } < a„. (1)
Taco
Xn = / ( x „ - 1 , x „ _ 2 , . . . , x„_fc) vdi n> k.
m a x { x o , x i } = 1 = oo, raax{x2, X 3 } = max | | , ^ | = | = a i -
Chiinq minh l i m x„ = a.
ri-.+30 (1) diing k h i n = 0 va n = 1. Gia sii (1) dung vdi n = )t ()b > 1), tiic la
H i f d n g d a n . Ta c6 f(a,a a) = a. Xay dvfng day (a„);tri. ibn)nZ "^"^ max{x2it,X2fc+i} <Ofc. (2)
sau:
a, = • • • = afc = m i n { x i , X 2 , . . . , X f c } , a„ = / ( a „ _ i , a „ _ 2 , • • . . O n - k ) . Vn > k
^ ^ " i y rang {a„) la day giam, ta c6
270 271
d o (2)
3 x 2 ^ + 3 = -^2^+1 + a;2fc+2 < a/t + X2k+2 <ak+ "fe+i < a* + a*,- = 2afc {<hi d o t a c h i ' n i g m i n h ducJc day (a„) la day so giam va l i m a „ = 0. Tuong
2ak
ttt tihit bai toan 184 t a chiJng minh d U d c
max { X 2 „ , X 2 „ + i } < a „ , Vn € N .
Vay inax{T2A-t-2,a:2A:+3} < ak+\, tuTc la (1) diing k h i n = fc + 1. D o do the,,
uguyou l y quy nap (1) dung v6i nioi n € N. T i i c la Tff day va tilt x „ > 0,Vn = 0 , 1 , . . . s i i dung nguyen l y k ? p t a c 6 : lim X2„ = 0
De thay x,. > 0, Vn € N nen tiT ( 3 ) t a suy ra B a i toan 186. Cho day so ( x „ ) dticfc xdc dinh bdi
Ta CO ,
2x
3x — X + X X = — . 2a2
max { X 2 „ , X 2 „ + i } < a „ , Vn € N .
Vay inax{T2A-t-2,a:2A:+3} < ak+\, tuTc la (1) diing k h i n = fc + 1. D o do the,,
uguyou l y quy nap (1) dung v6i nioi n € N. T i i c la Tff day va tilt x „ > 0,Vn = 0 , 1 , . . . s i i dung nguyen l y k ? p t a c 6 : lim X2„ = 0
De thay x,. > 0, Vn € N nen tiT ( 3 ) t a suy ra B a i toan 186. Cho day so ( x „ ) dticfc xdc dinh bdi
Ta CO ,
2x
3x — X + X X = — . 2a2
3x3fc+5 = + ^3fc+4 < a * + "fc+i + "A = 2afc a;3fc+5 ^ ^ = "fc+i. Thay x = vao (1) t a dUdc:
cos a
Vay m a x { i 3 f c + 3 , a ; 3 f c + 4 , a ; 3 f c + 5 } < O f c + i , tiic la (2) diing k h i n = A; + 1. Do 1
= V3 +
do theo iiguyen ly quy nap suy ra (2) dung vcli moi n = 0 , 1 , 2 , . . . De t h i y
cos a COSQ v/1 - cos2 a
x „ > 0,Vn = 0 , 1 , 2 , . . . nen t i l max { x 3 „ , X 3 „ + i , X 3 „ + 2 } < a„,Vn 6 N ta c6 COSQ - 1
cos-^x
0 < X 3 „ < a„, 0 < a;3„+i < a„, 0 < X 3 n + 2 < a „ , Vn = 0 , 1 , 2 , . . . 1 1 do 8h^Q>0 1 1
= \/3 + = V3+- sm Q — C O S a
COS a \/sin^ a cos Q
= V3.
Do do t i l l i m a„ = 0 va sur dyng nguyen ly k^p ta suy ra sma s m a . cosa
n—>+oo
lim X 3 „ = 0, lira X 3 „ + i = 0, l i m X 3 „ + 2 = 0. Dat u = s i n a - C O S Q . Suy ra
n—•+c» n—"+00 n-»+oo
Vay theo dinh ly 17 suy ra l i m x „ = 0. \u\ \/2, u^ = I - 2 sin a. cos Q sin a. cos a =
n—•+00
N h a n xet 18. Hai bai todn tren c6 chung mQt day phy., tii day phu nay c6 Thay vao tren ta dudc:
thi tao ra mot Idp cdc bai todn khdc, chang han ta c6 the dUa ra khdng dinh
sau: Cdc day so duong (x„) cho bdi cdc cong thiic sau deu hoi tu ve 0 vdt 2u 1
u = 1
x o , x i , X 2 , X 3 den thuoc (0; 1) : 1 - u 2 = \/3 V3u^ + 2u - v/3 = 0 <=>
lu = -V3
1) 3 x „ + 3 = xi + X„+i.X„+2, 3x„+3 = X ^ + X„.X„+i,
1
O\Q™ + . ^2 Q_ + ^n+2 , ^ _ Thay u = _ vao sm
— o - cos o = \/3 ta difdc sin a . cosa = - . V$.y
s/S s m a . cosa ' " 3'
2) J X „ + 3 = !• -^^n+a = H Xn-Xn+\,
3 ) 6 x „ + 4 = X „ + i . X „ + 2 + x\ 2 x „ x „ + i . . .
(sina + cos(t)'"^ = l + 2 s i n a . c o s a = 1 + ^ = - => s i n a + cosa = \
B a i t o a n 187 (D6 t h i chon dpi t u y i n Viet Nam di t h i toan quoc te-1985). 3 3 V 3
Cho day so ( x „ ) ^ ^ nhiC sau
{do sin Q + cos a > 0). Do do
xi =2,9
x„+i = y 3 + - y ^ = , V n = l , 2 , . . .
{ sm Q - cos a -
^ =>2cosa = ;^=*>cosa =
Hay tim mQt so thyCc ndm ben trdi day con { x i , X 3 , X 5 , . . . } vd nhm ben pha' sin a + cos a = v/3 2V3
day con {xa, X 4 , xe, • • •} cua day (x„)+f°i. v/3
G i a i . T i t quy luat day so suy ra x „ > v/3, Vn = 1 , 2 , . . . Yeu cau bai toan 1''
t i m so thitc a sao cho X2*: < a < x j f c - i , VA; = 1 , 2 , . . . Ta d u doan a chinh 1=' cosa v/5-1 2 2
gi6i h^u ciia day (x„)|^2i ^ h i " —* + 0 0 . K h i do a la nghi^m ciia phuong t r i n ' '
274 275
Chii y rang (a„) la day giam, t a c6 vdi X > V3. Bay gid t a giai phudiig t r i n h (1) vcii dieu kicn x > y/3. Dat
1 Q 2a? i = cos Q . Vay de x > v/3 t h i
3x3fc+3 = + xik+2 < "it + alt = 2ait ^3^+3 < - 3 ^ = afc+i X
3x3fc+5 = + ^3fc+4 < a * + "fc+i + "A = 2afc a;3fc+5 ^ ^ = "fc+i. Thay x = vao (1) t a dUdc:
cos a
Vay m a x { i 3 f c + 3 , a ; 3 f c + 4 , a ; 3 f c + 5 } < O f c + i , tiic la (2) diing k h i n = A; + 1. Do 1
= V3 +
do theo iiguyen ly quy nap suy ra (2) dung vcli moi n = 0 , 1 , 2 , . . . De t h i y
cos a COSQ v/1 - cos2 a
x „ > 0,Vn = 0 , 1 , 2 , . . . nen t i l max { x 3 „ , X 3 „ + i , X 3 „ + 2 } < a„,Vn 6 N ta c6 COSQ - 1
cos-^x
0 < X 3 „ < a„, 0 < a;3„+i < a„, 0 < X 3 n + 2 < a „ , Vn = 0 , 1 , 2 , . . . 1 1 do 8h^Q>0 1 1
= \/3 + = V3+- sm Q — C O S a
COS a \/sin^ a cos Q
= V3.
Do do t i l l i m a„ = 0 va sur dyng nguyen ly k^p ta suy ra sma s m a . cosa
n—>+oo
lim X 3 „ = 0, lira X 3 „ + i = 0, l i m X 3 „ + 2 = 0. Dat u = s i n a - C O S Q . Suy ra
n—•+c» n—"+00 n-»+oo
Vay theo dinh ly 17 suy ra l i m x „ = 0. \u\ \/2, u^ = I - 2 sin a. cos Q sin a. cos a =
n—•+00
N h a n xet 18. Hai bai todn tren c6 chung mQt day phy., tii day phu nay c6 Thay vao tren ta dudc:
thi tao ra mot Idp cdc bai todn khdc, chang han ta c6 the dUa ra khdng dinh
sau: Cdc day so duong (x„) cho bdi cdc cong thiic sau deu hoi tu ve 0 vdt 2u 1
u = 1
x o , x i , X 2 , X 3 den thuoc (0; 1) : 1 - u 2 = \/3 V3u^ + 2u - v/3 = 0 <=>
lu = -V3
1) 3 x „ + 3 = xi + X„+i.X„+2, 3x„+3 = X ^ + X„.X„+i,
1
O\Q™ + . ^2 Q_ + ^n+2 , ^ _ Thay u = _ vao sm
— o - cos o = \/3 ta difdc sin a . cosa = - . V$.y
s/S s m a . cosa ' " 3'
2) J X „ + 3 = !• -^^n+a = H Xn-Xn+\,
3 ) 6 x „ + 4 = X „ + i . X „ + 2 + x\ 2 x „ x „ + i . . .
(sina + cos(t)'"^ = l + 2 s i n a . c o s a = 1 + ^ = - => s i n a + cosa = \
B a i t o a n 187 (D6 t h i chon dpi t u y i n Viet Nam di t h i toan quoc te-1985). 3 3 V 3
Cho day so ( x „ ) ^ ^ nhiC sau
{do sin Q + cos a > 0). Do do
xi =2,9
x„+i = y 3 + - y ^ = , V n = l , 2 , . . .
{ sm Q - cos a -
^ =>2cosa = ;^=*>cosa =
Hay tim mQt so thyCc ndm ben trdi day con { x i , X 3 , X 5 , . . . } vd nhm ben pha' sin a + cos a = v/3 2V3
day con {xa, X 4 , xe, • • •} cua day (x„)+f°i. v/3
G i a i . T i t quy luat day so suy ra x „ > v/3, Vn = 1 , 2 , . . . Yeu cau bai toan 1''
t i m so thitc a sao cho X2*: < a < x j f c - i , VA; = 1 , 2 , . . . Ta d u doan a chinh 1=' cosa v/5-1 2 2
gi6i h^u ciia day (x„)|^2i ^ h i " —* + 0 0 . K h i do a la nghi^m ciia phuong t r i n ' '
274 275
(16 a i < 4. T t f (*) suy ra 0 3 = < 2v/4 = 4. Bang phudng phap quy
jiap t a rhi'mg m i n h ditoc (a„) la day b i ch^n tren: a„ < 4, Vn = 1 , 2 , . . . Vdi
Xet ham so /(x) = \/3 + ,Vx > \/3. T a c o
iiipi n = 1, 2 , . . . t a CO
B a i t o a n 188 (D€ t h i HSG tinh Hai Duong nam 1998). Cho day so ( u „ ) + ~ V^y o^.+i < min {a2k+i,a2k+2} hay (1) diing khi n =fc+ l . Do d6 theo nguyen
ly quy nap (1) diing vdi moi n = 1 , 2 , . . . TUdng tir t a chiing m i n h ditdc
nhu sau:
13
6„ > m a x { c 2 „ - i , C 2 „ } , V n = 1 , 2 , . . .
U, = J
. , V n = 1,2,... Tir car hat dang tliiic
a„ < m i n { c 2 „ - i , C 2 „ } , V n = 1 , 2 , . . . ; 6 „ > m a x { c 2 „ - i , C 2 „ } , V n = 1 , 2 , . . .
71m oo thijCc r thoa man U2k <r < • U 2 * : - i , Vfc = 1 , 2 , . . .
C h u y 24. Niu yeu cdu chiing minh day so d bai todn 187, 188 hgi ty, va
« n < C2n < bn, O n < C 2 „ - l < 6„, Vn = 1 , 2, . . . (2)
tinh gidi han thi ta cung gidi quyet dudc. Chdng han doi vdi bai todn 187 ta
si chting minh duoc day {x2k)k=i idng vd bi chdn tren, day {x2k-i)k^ 9^^^
Ma l i m a„ = 4 = l i m 6„ nen tit (2) sir dung nguyen l y k?p t a c6
n—.+00 71—•+00
B a i t o a n 188 (D€ t h i HSG tinh Hai Duong nam 1998). Cho day so ( u „ ) + ~ V^y o^.+i < min {a2k+i,a2k+2} hay (1) diing khi n =fc+ l . Do d6 theo nguyen
ly quy nap (1) diing vdi moi n = 1 , 2 , . . . TUdng tir t a chiing m i n h ditdc
nhu sau:
13
6„ > m a x { c 2 „ - i , C 2 „ } , V n = 1 , 2 , . . .
U, = J
. , V n = 1,2,... Tir car hat dang tliiic
a„ < m i n { c 2 „ - i , C 2 „ } , V n = 1 , 2 , . . . ; 6 „ > m a x { c 2 „ - i , C 2 „ } , V n = 1 , 2 , . . .
71m oo thijCc r thoa man U2k <r < • U 2 * : - i , Vfc = 1 , 2 , . . .
C h u y 24. Niu yeu cdu chiing minh day so d bai todn 187, 188 hgi ty, va
« n < C2n < bn, O n < C 2 „ - l < 6„, Vn = 1 , 2, . . . (2)
tinh gidi han thi ta cung gidi quyet dudc. Chdng han doi vdi bai todn 187 ta
si chting minh duoc day {x2k)k=i idng vd bi chdn tren, day {x2k-i)k^ 9^^^
Ma l i m a„ = 4 = l i m 6„ nen tit (2) sir dung nguyen l y k?p t a c6
n—.+00 71—•+00
f. (0;+oof ^ (0;+oo) (a„) deu hoi t u v a ^ h m ^ an = 4. Bang quy nap t a chiing m i n h duoc
{x,y) ^ f{x,y) = Vx + ^
c„ > a „ , V n = 1 , 2 , . . .
TOc la f Id ham hai bien: f{x, y) = y/x + y/y,^x,y > 0. Ta cd
TUdug t u t a chiing uiinh dUdc c „ < 6„, Vn = 1,2,... v a Um 6„ = 4. Vay
/ ( x , x) = V x + \/S = 2 v ^ , Va: > 0. n—+00
f{a,a) =a Bai toan 190 (De nghi thi O L Y M P I C 30/04/2006). Cho ddy so ( u „ ) + ^
thoa man: UQ = l,ui = 3,
f{x, x) = 2s/x > X, vdi 0 < X < 4. (3)
/ ( x , x ) = 2\/x < X, vdi X > 4. (4) u^+i + 4u„+i =Un + u „ - i + 2v'u„ + 2v'u„_i + 2 , Vn = 1, 2 , . . . (1)
Cho hai so duang c i , C 2 , xet ddy so {cn)X=i "Z*'^ sau Chiing mmh ddy (u„)+f^ c6 gidi han hHu han. Tim gidi han do.
278 279
C h u y 26. Doi chieu bai todn 189 d trang 276 vdi bai todn 183 d trang 270 'Jrt'c'ng hdp 2: m i n { c i , C 2 } > 4. Tudng t u t a chiing m i n h duoc (a„)„ giam
ta thay: Ham so hai bien d day la va bi chan dudi bdi so 4 va ^ Urn^ a„ = 4. V^y trong ca hai trudng hcTp, day
f. (0;+oof ^ (0;+oo) (a„) deu hoi t u v a ^ h m ^ an = 4. Bang quy nap t a chiing m i n h duoc
{x,y) ^ f{x,y) = Vx + ^
c„ > a „ , V n = 1 , 2 , . . .
TOc la f Id ham hai bien: f{x, y) = y/x + y/y,^x,y > 0. Ta cd
TUdug t u t a chiing uiinh dUdc c „ < 6„, Vn = 1,2,... v a Um 6„ = 4. Vay
/ ( x , x) = V x + \/S = 2 v ^ , Va: > 0. n—+00
f{a,a) =a Bai toan 190 (De nghi thi O L Y M P I C 30/04/2006). Cho ddy so ( u „ ) + ^
thoa man: UQ = l,ui = 3,
f{x, x) = 2s/x > X, vdi 0 < X < 4. (3)
/ ( x , x ) = 2\/x < X, vdi X > 4. (4) u^+i + 4u„+i =Un + u „ - i + 2v'u„ + 2v'u„_i + 2 , Vn = 1, 2 , . . . (1)
Cho hai so duang c i , C 2 , xet ddy so {cn)X=i "Z*'^ sau Chiing mmh ddy (u„)+f^ c6 gidi han hHu han. Tim gidi han do.
278 279
T r t r d n g h d p 1 : min { X Q , x i , 0:2} > 9. Ta c6 ao, a j , 02 > 9. Giasuf a„+i, a„, a^^j
cung Idn hdn hoSc bang 9. K h i do I<hi
Ojt+3 = y o f c + i + y/Ok+l + y/ok < \/Xk+2 + V^k+1 + y/x^ = Xfc+3.
a„+2 = V^h^ + y/a^ + >\/9 + v/9 + \/9 = 9, :
Vay (3) '^""S vdi mpi n = 0 , 1 , 2 , . . . hay
a„+3 = y/^i^ + y/S:^ + v/5;;>\/9 + v/9 + \/9 = 9,
Xn > flrnVn = 0, 1 , . . . '•' •
0„+4 = y/^^ + y/^^ + >\/9 + \/9 + \/9 = 9.
Xitrtng t'.f f ' l i ' f i ' g " " " h dUdc x„ < 6„, V n = 0 , 1 , 2 , . . . va l i m 6„ = 9. V$.y
V§,y theo nguyen ly quy nap suy ra 'On > 9, Vn = 0 , 1 , . . . Ta cluing m i n h
flji ^ -^71 < /Jni V n = 0 , 1 , 2 , . . . , l i m a„ = 9, l i m 6„ = 9
an+i < an- (2)
n—>+oo n—>+oo
Hicn nhicn (2) diing k h i n = 0 , 1 . Ta c6 Do do llico ngiiycH ly kcp suy ra l i m x„ = 9. ' ' '
03 = v/a2 + v/oT + v/oo = 3^/a2 < 02 (do 3y/a2 - 02 = v/a2(3 - v ^ ) < 0). Bai t o a n 192 (HSG G i a Lai nam 2010 - Bang A ) . Cho day so ( x „ ) + ^ xdc
Vay (2) dung k h i n = 0,1,2. Gia sir (2) dung k h i n = k,k + l,k + 2, tiic la dinh nhu sau: xo, x i , X 2 la cdc so ducfng cho tnCdc;
flfc+i < ak,ak+2 < ak+i,ak+3 < a/t+2- Xn+2 = v/^n+l + v ' ^ n - l , V n = 1 , 2 , . . . (1)
K h i do Chiing minh rdng day ( x „ ) ^ ^ hqi ty, va tim gidi h(in cua day.
a*:+4 = + \/a*:+2 + \/ajt+i < \/o-k+2 + s/ok+i + v/ojt = o.k+3 G i a i . Xay diing day so (a„),"^f^,, ( 6 „ ) + ^ nhu sau:
M a t khac tiJt a„ > 9, Vn = 0 , 1 , . . . ta c6 a l i m a„ > 9. Do do t a loai gia Vay theo nguyen ly quy nap suy ra o„ > 4, V n = 0 , 1 , . . . Ta chiing m i n h
n—>+oo
t r i a = 0. B6i vay l i m a„ = 9. On+l < o„. (2)
n—»+oo Hien nhien (2) dung k h i n = 0 , 1 . Ta c6
T r i f d n g h d p 2: min { X Q , x i , X 2 } < 9. Tudng t u ta chiJng m i n h duoc day (o„)„
tang va bj ch$n tren b6i 9 va l i m a„ = 9. Vay trong ca hai trudng h(?p, da> "3 = + = 2^/a^ < 02 (do 2y/a^ - a^ = \/ai{2 - < 0). ;
Tl—"+00
(a„) deu hoi t u va l i m a„ = 9. Tiep
X „ >theo
On ta cluing m i n h (3) (2) dung k h i n = 0,1,2.- Gia sii (2) dung khi n = A;, A; + 1, A; + 2, tilc la
n-»+oo
Ta CO ao < X Q , a i < x i , 02 < X2. Vay (3) dung k h i n = 0,1,2. G i a sii (3) dung ak+i < ak,(ik+2 < ak+i,ak+3 < ak+2- "'•
k h i n = k,k + l,k + 2 {k> 0), tiic la ^ h i do ,,i;>
> afc,Xfc+i > afc+i,Xfc+2 > afc+2. Ofc+4 = y/ak+3 + y/Ok+l < y/ak+2 + y/^k = Ofc+3
280 281
T r t r d n g h d p 1 : min { X Q , x i , 0:2} > 9. Ta c6 ao, a j , 02 > 9. Giasuf a„+i, a„, a^^j
cung Idn hdn hoSc bang 9. K h i do I<hi
Ojt+3 = y o f c + i + y/Ok+l + y/ok < \/Xk+2 + V^k+1 + y/x^ = Xfc+3.
a„+2 = V^h^ + y/a^ + >\/9 + v/9 + \/9 = 9, :
Vay (3) '^""S vdi mpi n = 0 , 1 , 2 , . . . hay
a„+3 = y/^i^ + y/S:^ + v/5;;>\/9 + v/9 + \/9 = 9,
Xn > flrnVn = 0, 1 , . . . '•' •
0„+4 = y/^^ + y/^^ + >\/9 + \/9 + \/9 = 9.
Xitrtng t'.f f ' l i ' f i ' g " " " h dUdc x„ < 6„, V n = 0 , 1 , 2 , . . . va l i m 6„ = 9. V$.y
V§,y theo nguyen ly quy nap suy ra 'On > 9, Vn = 0 , 1 , . . . Ta cluing m i n h
flji ^ -^71 < /Jni V n = 0 , 1 , 2 , . . . , l i m a„ = 9, l i m 6„ = 9
an+i < an- (2)
n—>+oo n—>+oo
Hicn nhicn (2) diing k h i n = 0 , 1 . Ta c6 Do do llico ngiiycH ly kcp suy ra l i m x„ = 9. ' ' '
03 = v/a2 + v/oT + v/oo = 3^/a2 < 02 (do 3y/a2 - 02 = v/a2(3 - v ^ ) < 0). Bai t o a n 192 (HSG G i a Lai nam 2010 - Bang A ) . Cho day so ( x „ ) + ^ xdc
Vay (2) dung k h i n = 0,1,2. Gia sir (2) dung k h i n = k,k + l,k + 2, tiic la dinh nhu sau: xo, x i , X 2 la cdc so ducfng cho tnCdc;
flfc+i < ak,ak+2 < ak+i,ak+3 < a/t+2- Xn+2 = v/^n+l + v ' ^ n - l , V n = 1 , 2 , . . . (1)
K h i do Chiing minh rdng day ( x „ ) ^ ^ hqi ty, va tim gidi h(in cua day.
a*:+4 = + \/a*:+2 + \/ajt+i < \/o-k+2 + s/ok+i + v/ojt = o.k+3 G i a i . Xay diing day so (a„),"^f^,, ( 6 „ ) + ^ nhu sau:
M a t khac tiJt a„ > 9, Vn = 0 , 1 , . . . ta c6 a l i m a„ > 9. Do do t a loai gia Vay theo nguyen ly quy nap suy ra o„ > 4, V n = 0 , 1 , . . . Ta chiing m i n h
n—>+oo
t r i a = 0. B6i vay l i m a„ = 9. On+l < o„. (2)
n—»+oo Hien nhien (2) dung k h i n = 0 , 1 . Ta c6
T r i f d n g h d p 2: min { X Q , x i , X 2 } < 9. Tudng t u ta chiJng m i n h duoc day (o„)„
tang va bj ch$n tren b6i 9 va l i m a„ = 9. Vay trong ca hai trudng h(?p, da> "3 = + = 2^/a^ < 02 (do 2y/a^ - a^ = \/ai{2 - < 0). ;
Tl—"+00
(a„) deu hoi t u va l i m a„ = 9. Tiep
X „ >theo
On ta cluing m i n h (3) (2) dung k h i n = 0,1,2.- Gia sii (2) dung khi n = A;, A; + 1, A; + 2, tilc la
n-»+oo
Ta CO ao < X Q , a i < x i , 02 < X2. Vay (3) dung k h i n = 0,1,2. G i a sii (3) dung ak+i < ak,(ik+2 < ak+i,ak+3 < ak+2- "'•
k h i n = k,k + l,k + 2 {k> 0), tiic la ^ h i do ,,i;>
> afc,Xfc+i > afc+i,Xfc+2 > afc+2. Ofc+4 = y/ak+3 + y/Ok+l < y/ak+2 + y/^k = Ofc+3
280 281
afc+5 = v/nfc+4 + Vak+2 < \/afc+3 + ^/afc+l = afc+4 -. = 61 = 62 = max { 1 0 , x i , X 2 } ; 6 „ + 3 == logg (S*" + 4 * " + ^ ) , Vn € N . J
M a t khac t i t a „ > 4 , V n = 0 , 1 , . . . ta c6 a = ^ l i r n ^ a „ > 4 . Do do ta loai gia Theo nguyen If quy nap toan hoc suy ra a „ > 2, Vn 6 N . T i e p theo t a chiing
iniiih
t r i a-0. Bdi vay Um a „ = 4 .
an+i < an- (1)
n—>+oo
Trifdng hdp 2: min {xa, x i , 0:2} < 4. Tudng t u ta chiing m i n h dudc day (a„) Hign nhien (1) diing k h i n = 0, n = 1. V i a2 > 2 nen
tang v a b i chan tren bdi 4 va l i m a „ = 4. Vay trong c a hai tritdng hdp, day
° • ri—•+00
(an) deu hoi t u v a l i m a „ - 4. Tiep theo t a chiing m i n h
5 1 +(5 1 < 1 <^ 3"2 + 4"2 < 5 » 2
n—>+oo
logs ( 3 « 2 + 4"'^) < logs 5"^ ^ logs (3°^ + 4 ° 2 ) < a 2 .
X n > 0,n (3)
Do do 03 = logs ( 3 " " + 4 " 2 ) = logs (3"^ + 4"^) < a j . Vay (1) diing k h i n = 0,
Ta CO ao < X Q , a i < x i , 03 < x j . Vay (3) diing k h i n = 0,1,2. Gia sil (2) diiiig n = 1, n = 2. Gia sOf (1) diing khi n = k,k+l,k + 2, tiic la
khi n = k,k + l,k + 2, tiic la
Ofc+l < aA:,afc+2 < aA:+l,aA;+3 < afc+2.
Xk > afc,Xfe+i > aA;+i,Xfc+2 > afc+2-
Khi do
K h i do ^ , ^
afe+3 = s/ak+2 + Vaic < x/xfc+2 + V ^ f c = a^fc+s- afc+4 = logs ( 3 " * + ' + 4"'+') < logs ( 3 " * + 4"^+^) = a^+a '
afc+5 = logs (3"''+^ + 4"'^") < logs ( 3 " " + ' + 4'"=+3) = ak+4 '
Vay (3) diing vdi mpi n = 0 , 1 , 2 , . . . hay
afc+6 = logs ( 3 " " + ^ + 4"'=+5) < logs (3"*^+' + 4 " " + " ) = afc+5. ,;;
Xn > a„,Vn = 0 , 1 , . . .
Theo nguyen If quy nap suy ra (1) dung vdi moi so t i t nhien n . V | y day
Titdng t u t a chiing m i n h d U d c x„ < 6„, Vn = 0 , 1 , 2 , . . . v a ^ h r n ^ 6„ = 4 . Vay
(^n) giam va bi cliftn dudi nen cd gidi han hOu han. D a t l i m a „ = a. T i t
«n+3 = logs (3«" + 4 " " + 2 ) , Vn e N , cho n +00 t a ditdc
a„ < x „ < 6„,Vn=: 0,1,2,... , l i m a „ = 4 , l i m 6„ = 4.
n—•+cx> n—++00
a = logs ( 3 " + 4 " ) <^ 5 " = 3 " + 4 " <^ a = 2.
Do do tht'o ngiiyen ly kep suy ra lim x „ = 4.
n—>+oo
B a i t o a n 193 (HSG Gia Lai nam 2010 - Bang A , de d i | bi). Cho day s6^ ^tf6ng hgrp 2. m i n {xo, x i , X 2 } < 2. Tudng t i t ta chiing m i n h dUdc day (a„)
{Xn) nhu sau: { ^ ^ ^ f i f ^ g ^ fy. + 4--^), Vn € N . ^ ' ^ ^ ^ ^ '"^"'^ ^ " " ^ ^"2/ va bi chan tren bdi so 2 va l i m a „ = 2. Vay day (a„) luon hoi t u va
1. n—>+oo
tfa cho CO gidi han hHu han va tim gidi han do. "-.^OQo„ = 2. Tiep theo ta cluing m i n h ... - •
282 283
afc+5 = v/nfc+4 + Vak+2 < \/afc+3 + ^/afc+l = afc+4 -. = 61 = 62 = max { 1 0 , x i , X 2 } ; 6 „ + 3 == logg (S*" + 4 * " + ^ ) , Vn € N . J
M a t khac t i t a „ > 4 , V n = 0 , 1 , . . . ta c6 a = ^ l i r n ^ a „ > 4 . Do do ta loai gia Theo nguyen If quy nap toan hoc suy ra a „ > 2, Vn 6 N . T i e p theo t a chiing
iniiih
t r i a-0. Bdi vay Um a „ = 4 .
an+i < an- (1)
n—>+oo
Trifdng hdp 2: min {xa, x i , 0:2} < 4. Tudng t u ta chiing m i n h dudc day (a„) Hign nhien (1) diing k h i n = 0, n = 1. V i a2 > 2 nen
tang v a b i chan tren bdi 4 va l i m a „ = 4. Vay trong c a hai tritdng hdp, day
° • ri—•+00
(an) deu hoi t u v a l i m a „ - 4. Tiep theo t a chiing m i n h
5 1 +(5 1 < 1 <^ 3"2 + 4"2 < 5 » 2
n—>+oo
logs ( 3 « 2 + 4"'^) < logs 5"^ ^ logs (3°^ + 4 ° 2 ) < a 2 .
X n > 0,n (3)
Do do 03 = logs ( 3 " " + 4 " 2 ) = logs (3"^ + 4"^) < a j . Vay (1) diing k h i n = 0,
Ta CO ao < X Q , a i < x i , 03 < x j . Vay (3) diing k h i n = 0,1,2. Gia sil (2) diiiig n = 1, n = 2. Gia sOf (1) diing khi n = k,k+l,k + 2, tiic la
khi n = k,k + l,k + 2, tiic la
Ofc+l < aA:,afc+2 < aA:+l,aA;+3 < afc+2.
Xk > afc,Xfe+i > aA;+i,Xfc+2 > afc+2-
Khi do
K h i do ^ , ^
afe+3 = s/ak+2 + Vaic < x/xfc+2 + V ^ f c = a^fc+s- afc+4 = logs ( 3 " * + ' + 4"'+') < logs ( 3 " * + 4"^+^) = a^+a '
afc+5 = logs (3"''+^ + 4"'^") < logs ( 3 " " + ' + 4'"=+3) = ak+4 '
Vay (3) diing vdi mpi n = 0 , 1 , 2 , . . . hay
afc+6 = logs ( 3 " " + ^ + 4"'=+5) < logs (3"*^+' + 4 " " + " ) = afc+5. ,;;
Xn > a„,Vn = 0 , 1 , . . .
Theo nguyen If quy nap suy ra (1) dung vdi moi so t i t nhien n . V | y day
Titdng t u t a chiing m i n h d U d c x„ < 6„, Vn = 0 , 1 , 2 , . . . v a ^ h r n ^ 6„ = 4 . Vay
(^n) giam va bi cliftn dudi nen cd gidi han hOu han. D a t l i m a „ = a. T i t
«n+3 = logs (3«" + 4 " " + 2 ) , Vn e N , cho n +00 t a ditdc
a„ < x „ < 6„,Vn=: 0,1,2,... , l i m a „ = 4 , l i m 6„ = 4.
n—•+cx> n—++00
a = logs ( 3 " + 4 " ) <^ 5 " = 3 " + 4 " <^ a = 2.
Do do tht'o ngiiyen ly kep suy ra lim x „ = 4.
n—>+oo
B a i t o a n 193 (HSG Gia Lai nam 2010 - Bang A , de d i | bi). Cho day s6^ ^tf6ng hgrp 2. m i n {xo, x i , X 2 } < 2. Tudng t i t ta chiing m i n h dUdc day (a„)
{Xn) nhu sau: { ^ ^ ^ f i f ^ g ^ fy. + 4--^), Vn € N . ^ ' ^ ^ ^ ^ '"^"'^ ^ " " ^ ^"2/ va bi chan tren bdi so 2 va l i m a „ = 2. Vay day (a„) luon hoi t u va
1. n—>+oo
tfa cho CO gidi han hHu han va tim gidi han do. "-.^OQo„ = 2. Tiep theo ta cluing m i n h ... - •
282 283
Ta CO an < Xo, ni < xu a^ < X2- Vay (2) diiiig khi n = 0 , 1 , 2. Gia siif (2) dviug
khi n = k , k + l , k + 2, ti'rc la (16 0<x„ <4,VnGN. Ta c6
Ok < Xk,ak+i < Xk+i,ak+2 < Xk+2- x„+i - x„ = v ^ ( 2 - > 0,Vn G N.
guy ra x„+i > x „ , Vn G N . V?ly day ( x „ ) + ^ tang va bi ch^n tren nen hoi tu.
Khi do Tirdiig t u uhu cac bai toan tritdc t a cliihig minh dUdc lim x„ = 4. Hien
log5 (3°^ + 4""+=) < logs (3^* + 4'*+^) = Xfc+3.
«fc+3 =
iihien o„ > 0,Vn G N. Vi a,6 G (0;4) nen ao,ai < 4. Gia sii a„_i < 4 va
Theo nguyen li quy nap suy ra (2) dung v6i moi so t u nhien n, nghla la „,^<4.Khid6
Xn > a,i Vn € N . _ 2 ( a „ + a„_i) 2(v^-v/5^+ x/an-iV'^n-i)
Cn + l — ' ' •
Tirong tit t a cln'nig niiuh diruc x„ < b„, Vn G N va ^ l i m ^ = 2. V§,y ta c6 /a„ + ^a„-i
2 ( 2 ^ + 2ya;;zr)
< = 4.
" n < x„ < 6„, Vn G N; lini a„ = lim 6„ = 2.
V^y theo nguyen ly quy n^p suy ra a„ < 4, Vn G N. Tiep theo ta rhiJng minh
Theo nguyen li kep suy ra lim i „ = 2. x„ < min{a2„,a2„+i}. (1)
B a i t o a n 194. Cho day so (a;,,) ducfr xdr dinh hai: XQ, xi,X2 duang cho trade \ xa - niin {«, - min { O Q , a i } nOn (1) diing khi n = 0. Uia sii x„ < a2„ va
va JN < «jTt+i- Khi do theo bat dang thiic Bunhiacopski ta c6
x„+3 = \/x„+2 + x„, Vn 6 N.
Chiing uiing rkng day so hoi ta va tirn lim x„.
Du d(')
H U d n g d i n . Ta xay dyng hai day so (a„);^fj, {b„)^=i nhu sau:
f ap - inAx{xo,xuX2} . ( bp - min {XQ, x i , X 2 }
I a„+i = v / 2 ^ , V n G N ' I 6„+i = v ^ , Vn G N .
2 («2>.+i +a2„)
a2„+2 = = >
f
n—>+oo n—+00 n—>+oo n—'+00 x„ < min {a2„,a2„+i}, Vn G N.
B a i t o a n 195. Cho hai so thuc a,b thuQc khoang (0;4). Day so (a„) x^c x„ < < 4,Vn e N va x„ < uan+i < 4,Vn G N m a lim x„ = 4 nen
ao = a, oi = 6
Tim lim a„.
n->+oo
w„ c N
„ , - ^ (""+1 +
"11+2— _ t l-q. n—+00 n-l?Lo2„ = 4, lim 02,1+1 = 4. Do do lim a„ = 4.
= -'J^'lU = 0 , 1 , 2 , . . .
n—+00 n—+oo
Giai. Xet day s 6 ( x j - nhu sau: { th^^ toan 196 (De iighi thi OLYMPIC 30/04/2004). Cho day so (u„) xdc
f _ 1 _ 1
x„ > 0, Vn G N. Bang phuung phap quy nap ta de dang chiing minh diicfc '^''^'^ nhu sua: I " " ~ 3 ' " ^ - 2 „ nm lim u„.
x„ < 4,Vn G N. Un+2 = + " v ^ . V n G N.
284
Ta CO an < Xo, ni < xu a^ < X2- Vay (2) diiiig khi n = 0 , 1 , 2. Gia siif (2) dviug
khi n = k , k + l , k + 2, ti'rc la (16 0<x„ <4,VnGN. Ta c6
Ok < Xk,ak+i < Xk+i,ak+2 < Xk+2- x„+i - x„ = v ^ ( 2 - > 0,Vn G N.
guy ra x„+i > x „ , Vn G N . V?ly day ( x „ ) + ^ tang va bi ch^n tren nen hoi tu.
Khi do Tirdiig t u uhu cac bai toan tritdc t a cliihig minh dUdc lim x„ = 4. Hien
log5 (3°^ + 4""+=) < logs (3^* + 4'*+^) = Xfc+3.
«fc+3 =
iihien o„ > 0,Vn G N. Vi a,6 G (0;4) nen ao,ai < 4. Gia sii a„_i < 4 va
Theo nguyen li quy nap suy ra (2) dung v6i moi so t u nhien n, nghla la „,^<4.Khid6
Xn > a,i Vn € N . _ 2 ( a „ + a„_i) 2(v^-v/5^+ x/an-iV'^n-i)
Cn + l — ' ' •
Tirong tit t a cln'nig niiuh diruc x„ < b„, Vn G N va ^ l i m ^ = 2. V§,y ta c6 /a„ + ^a„-i
2 ( 2 ^ + 2ya;;zr)
< = 4.
" n < x„ < 6„, Vn G N; lini a„ = lim 6„ = 2.
V^y theo nguyen ly quy n^p suy ra a„ < 4, Vn G N. Tiep theo ta rhiJng minh
Theo nguyen li kep suy ra lim i „ = 2. x„ < min{a2„,a2„+i}. (1)
B a i t o a n 194. Cho day so (a;,,) ducfr xdr dinh hai: XQ, xi,X2 duang cho trade \ xa - niin {«, - min { O Q , a i } nOn (1) diing khi n = 0. Uia sii x„ < a2„ va
va JN < «jTt+i- Khi do theo bat dang thiic Bunhiacopski ta c6
x„+3 = \/x„+2 + x„, Vn 6 N.
Chiing uiing rkng day so hoi ta va tirn lim x„.
Du d(')
H U d n g d i n . Ta xay dyng hai day so (a„);^fj, {b„)^=i nhu sau:
f ap - inAx{xo,xuX2} . ( bp - min {XQ, x i , X 2 }
I a„+i = v / 2 ^ , V n G N ' I 6„+i = v ^ , Vn G N .
2 («2>.+i +a2„)
a2„+2 = = >
f
n—>+oo n—+00 n—>+oo n—'+00 x„ < min {a2„,a2„+i}, Vn G N.
B a i t o a n 195. Cho hai so thuc a,b thuQc khoang (0;4). Day so (a„) x^c x„ < < 4,Vn e N va x„ < uan+i < 4,Vn G N m a lim x„ = 4 nen
ao = a, oi = 6
Tim lim a„.
n->+oo
w„ c N
„ , - ^ (""+1 +
"11+2— _ t l-q. n—+00 n-l?Lo2„ = 4, lim 02,1+1 = 4. Do do lim a„ = 4.
= -'J^'lU = 0 , 1 , 2 , . . .
n—+00 n—+oo
Giai. Xet day s 6 ( x j - nhu sau: { th^^ toan 196 (De iighi thi OLYMPIC 30/04/2004). Cho day so (u„) xdc
f _ 1 _ 1
x„ > 0, Vn G N. Bang phuung phap quy nap ta de dang chiing minh diicfc '^''^'^ nhu sua: I " " ~ 3 ' " ^ - 2 „ nm lim u„.
x„ < 4,Vn G N. Un+2 = + " v ^ . V n G N.
284
ia Sli On ^ " " + 1 "n+l - <^»+2-
1 3 V^y theo nguyen ly quy n?ip suy ra a„ < a„+i,Vn = 0 , 1 , . . . Vay day (a„)
Vn+i = ^vl + -^{n€N). • (1)
*8n(rvabi chan tren nen hpi tu. Tudng tvfnha each 1 ta CO dUdc lim a„ = 1.
Bang qny nap ta chxtng minh (htac 0 < t;„ < 1, Vn = 0,1,2,... (2]
TitcJiig tit nlnt tren ta cung cln'mg minh dupe lim 6„ = 1. Ta cluing minh
1 3 '
Dat /(i) = -x'^ + -^/x. Khi do Vn+i = f{vn),Vn e N va f{x) la ham tang
" n < bn,Vn = 0 , l , 2 , . . .
tren khoang (0; +oo). Ta c6 = ^.^ + ^ > ^ = VQ. DO do t\t f{x) la ham
Ta CO ui < bi va UQ < 6o. Gia suf u„ < 6„ va u„+i < 6„+i. Khi do
tang tren (0; +oo) va sii dung phitUng phap quy nap ta chiing niinh dUdc day
{vn)n=o 1^ day so tang. Ket h^p vdi (2) suy ra day so {vn)t=o hoi t u . Dat
lim i'„ = a. Suy ra - < a < 1. Tif (1) cho n —» +oo ta dilcJc:
n—.+00 3 V^y theo nguyen ly quy nap suy ra u„ < 6„, Vn = 0,1,2,... Tudng tU ta cluing
minh dUpc a„ < u„, V/i = 0,1,2,... Vay tit a„ < Un < 6„, Vri = 0,1, 2,... va
a = <F> - 4 a + 3v/a = O-t* s/a - 4v/a + 3^ = 0 lim 6„ = 1 = lim a,, sii dung nguyen ly k?p suy ra lim u„ = 1.
n—+00 II—+30 n-»+oo
Ov/^(v^-l) (v^+v/^-3)=o«v/Se |o,i.~^^^^|- Bai toan 197. Cho a, b la hai so th\Cc thuQC khodng (0; 1). Day so { x „ ) dviac
xdc dinh nhu sau:
(
Ma ^- < a < 1 non < v/" < 1- Do do ta chi thpn = 1 a = 1. Bang
x i = a, x^ = t ^^^^
qviy nap ta cfuig cln'nig niinh (hroc: 0 < u„ < 1, Vri = 0,1, 2 , . . . va
Vn < n n n { u 2 n , U 2 n + i } , V n = 0 , 1 , 2 , . . .
""^^^20io"-' + iT5^'^" = ''2'-"
Chitng minh day so ( x „ ) c6 gidi ban hiiu han va tlm gidi han do.
Vav r „ < 112,1 < l . V n = 1,2,... va D„ < ii2n+i < l,^n = 1,2,... Do do tiTt
lim i'„ = 1 va sit dung nguyen ly k(?p ta suy ra Dap so. lim x„ = 1.
II—+CX1
II — + 0O
lim U2n = 1, lim U2ri+1 = 1-
«—> + 3 0 II—.+00 Bai toan 198 (Do nghi thi OLYMPIC 30/04/2002). Tinh gidi han cua day
^° (un) xdc dinh bdi:
Vav lim u„ = 1.
n—• + 0O ( ui< 2,U2 < 2
Cach 2. Xet hai day so (a„), (6„) nhu sau:
1 1 3
«i) = "1 = ^, a„+2 = -^al+i + -^\/a7i (n = 0,1,...)
I u„+2 = g K + i + 2 " " ) , V n = 1,2,...
Xet hai day (a„), (6„) nhusau: aj = m a x { u i , U 2 , l } , 6 i = min { u i , U2,1},
^. = ''1 = ^. = hl^, + ^ v / ^ (n = 0 , 1 , . . . ) .
Bang (juy nap ta cung chi'mg minh diroc: 0 < a„ < l , V n = 0,1,2,..- ^' a„+, = ^ ( a „ + 2 ' ' " ) , 6 „ + i = i ( 6 „ + 2''") ( n = l , 2 , . . . ) .
clu'tng minh day (a,,) tang. Ta c6
dang chving minh duoc 1 < a„ < 2, Vn = 1,2,... (diing quy n^p). Ta c6
ao<aua2 = - + -^->a,. ' S 1 < ai < 2. Xet ham so /(x) = 2^-2x,Vx e R. Khi d6/'{x) = 2 M n 2 - 2 .
287
ia Sli On ^ " " + 1 "n+l - <^»+2-
1 3 V^y theo nguyen ly quy n?ip suy ra a„ < a„+i,Vn = 0 , 1 , . . . Vay day (a„)
Vn+i = ^vl + -^{n€N). • (1)
*8n(rvabi chan tren nen hpi tu. Tudng tvfnha each 1 ta CO dUdc lim a„ = 1.
Bang qny nap ta chxtng minh (htac 0 < t;„ < 1, Vn = 0,1,2,... (2]
TitcJiig tit nlnt tren ta cung cln'mg minh dupe lim 6„ = 1. Ta cluing minh
1 3 '
Dat /(i) = -x'^ + -^/x. Khi do Vn+i = f{vn),Vn e N va f{x) la ham tang
" n < bn,Vn = 0 , l , 2 , . . .
tren khoang (0; +oo). Ta c6 = ^.^ + ^ > ^ = VQ. DO do t\t f{x) la ham
Ta CO ui < bi va UQ < 6o. Gia suf u„ < 6„ va u„+i < 6„+i. Khi do
tang tren (0; +oo) va sii dung phitUng phap quy nap ta chiing niinh dUdc day
{vn)n=o 1^ day so tang. Ket h^p vdi (2) suy ra day so {vn)t=o hoi t u . Dat
lim i'„ = a. Suy ra - < a < 1. Tif (1) cho n —» +oo ta dilcJc:
n—.+00 3 V^y theo nguyen ly quy nap suy ra u„ < 6„, Vn = 0,1,2,... Tudng tU ta cluing
minh dUpc a„ < u„, V/i = 0,1,2,... Vay tit a„ < Un < 6„, Vri = 0,1, 2,... va
a = <F> - 4 a + 3v/a = O-t* s/a - 4v/a + 3^ = 0 lim 6„ = 1 = lim a,, sii dung nguyen ly k?p suy ra lim u„ = 1.
n—+00 II—+30 n-»+oo
Ov/^(v^-l) (v^+v/^-3)=o«v/Se |o,i.~^^^^|- Bai toan 197. Cho a, b la hai so th\Cc thuQC khodng (0; 1). Day so { x „ ) dviac
xdc dinh nhu sau:
(
Ma ^- < a < 1 non < v/" < 1- Do do ta chi thpn = 1 a = 1. Bang
x i = a, x^ = t ^^^^
qviy nap ta cfuig cln'nig niinh (hroc: 0 < u„ < 1, Vri = 0,1, 2 , . . . va
Vn < n n n { u 2 n , U 2 n + i } , V n = 0 , 1 , 2 , . . .
""^^^20io"-' + iT5^'^" = ''2'-"
Chitng minh day so ( x „ ) c6 gidi ban hiiu han va tlm gidi han do.
Vav r „ < 112,1 < l . V n = 1,2,... va D„ < ii2n+i < l,^n = 1,2,... Do do tiTt
lim i'„ = 1 va sit dung nguyen ly k(?p ta suy ra Dap so. lim x„ = 1.
II—+CX1
II — + 0O
lim U2n = 1, lim U2ri+1 = 1-
«—> + 3 0 II—.+00 Bai toan 198 (Do nghi thi OLYMPIC 30/04/2002). Tinh gidi han cua day
^° (un) xdc dinh bdi:
Vav lim u„ = 1.
n—• + 0O ( ui< 2,U2 < 2
Cach 2. Xet hai day so (a„), (6„) nhu sau:
1 1 3
«i) = "1 = ^, a„+2 = -^al+i + -^\/a7i (n = 0,1,...)
I u„+2 = g K + i + 2 " " ) , V n = 1,2,...
Xet hai day (a„), (6„) nhusau: aj = m a x { u i , U 2 , l } , 6 i = min { u i , U2,1},
^. = ''1 = ^. = hl^, + ^ v / ^ (n = 0 , 1 , . . . ) .
Bang (juy nap ta cung chi'mg minh diroc: 0 < a„ < l , V n = 0,1,2,..- ^' a„+, = ^ ( a „ + 2 ' ' " ) , 6 „ + i = i ( 6 „ + 2''") ( n = l , 2 , . . . ) .
clu'tng minh day (a,,) tang. Ta c6
dang chving minh duoc 1 < a„ < 2, Vn = 1,2,... (diing quy n^p). Ta c6
ao<aua2 = - + -^->a,. ' S 1 < ai < 2. Xet ham so /(x) = 2^-2x,Vx e R. Khi d6/'{x) = 2 M n 2 - 2 .
287
<^{x- \/3^ {x^ + V 3 x + = 0 X = \/3.
f>{x) = 0 <^ 2 ' = X -oc ] l + log_,(log,e) 2 -H3c>
ln2j
^ 2^-1 =
1 f(x) — - 0 + + p o d o a = \/3- T a se c h i i n g m i n h b a n g q u y n a p r k n g
ln2
f(x)
4^X=\Ar loga (log2 e). X2n > a;27i+2,Vn = 0,1,2,...
T h e o n g u y e n l y q u y n a p s u y r a a „ + i < a „ , V n = 1 , 2 , . . . V ^ y d a y ( a „ ) g i a n i va
2 \/3 2 v/3
b i c l i a n d u 6 i u c nh o i t u . D a t h i n a „ = a, k h i d o t i r 1 < a „ < 2, V n = 1 , 2 , . . .
n—•+00
phuong trhih:
27J+1
X x^
288
<^{x- \/3^ {x^ + V 3 x + = 0 X = \/3.
f>{x) = 0 <^ 2 ' = X -oc ] l + log_,(log,e) 2 -H3c>
ln2j
^ 2^-1 =
1 f(x) — - 0 + + p o d o a = \/3- T a se c h i i n g m i n h b a n g q u y n a p r k n g
ln2
f(x)
4^X=\Ar loga (log2 e). X2n > a;27i+2,Vn = 0,1,2,...
T h e o n g u y e n l y q u y n a p s u y r a a „ + i < a „ , V n = 1 , 2 , . . . V ^ y d a y ( a „ ) g i a n i va
2 \/3 2 v/3
b i c l i a n d u 6 i u c nh o i t u . D a t h i n a „ = a, k h i d o t i r 1 < a „ < 2, V n = 1 , 2 , . . .
n—•+00
phuong trhih:
27J+1
X x^
288
Vay d a y {S2n}n=i ^5 ^ 1 ' ^ " ^''^^ ''^'^ f i r d u g ti.f t a clu'rug m i u h ditcJc y = f{x). V a y t a c6 h e
= / ( a : „ ) , V n = 1,2,... ^, tx
1 1
= a^, vdi a = , 0 < a < — ( d o i > 1).
H a m / u g h i c h b i e u t r e u [0; + o o ) , d o d o / ( x ) < /(O) = l , V x e [0; +cx)). V a y 27 y ' - 27
0 < x „ < l , V n = 1,2,... (1)
Tren (0; + 0 0 ) , x e t h a i h a m so / i ( x ) - x , / 2 ( x ) = a^. D e t h a y h a m / i d o n g
Ta C O ^ hiea TOu h a m / 2 u g h i c h b i e n , d o d o (c) c6 k h o n g q u a m o t n g h i e m . Thay
X i = 0, X 2 = 1, X 3 = — X I < X3. ^ = - vao (1) d u d c
290 291
Vay d a y {S2n}n=i ^5 ^ 1 ' ^ " ^''^^ ''^'^ f i r d u g ti.f t a clu'rug m i u h ditcJc y = f{x). V a y t a c6 h e
= / ( a : „ ) , V n = 1,2,... ^, tx
1 1
= a^, vdi a = , 0 < a < — ( d o i > 1).
H a m / u g h i c h b i e u t r e u [0; + o o ) , d o d o / ( x ) < /(O) = l , V x e [0; +cx)). V a y 27 y ' - 27
0 < x „ < l , V n = 1,2,... (1)
Tren (0; + 0 0 ) , x e t h a i h a m so / i ( x ) - x , / 2 ( x ) = a^. D e t h a y h a m / i d o n g
Ta C O ^ hiea TOu h a m / 2 u g h i c h b i e n , d o d o (c) c6 k h o n g q u a m o t n g h i e m . Thay
X i = 0, X 2 = 1, X 3 = — X I < X3. ^ = - vao (1) d u d c
290 291
H U d i i g d a n . T i t o i i g t i t hai toan 2 0 1
l,^On hcji t u . D a t ^ ^ h i r i ^ x , , , = a vh Jhn^X2n+i = b. DO d n h i g m i n i . claA' s6
B a i t o a n 2 0 3 ( D e t h i H S G q n o c gia, n i n i hoc 1999-2000, b a n g B ) . Cho s6
J h o i t t i ta.se c h i i n g m i n h a = b. V i (i) nen 0 < « < ^ va 0 < ^ < Vi
tItUr (• > 2. Day ,so { x „ } , n = 0,1,2, diMc ray (hmg the.o each sau:
j(j-) la h a m .sc') l i e n ti.ic t r e n [0: ^/^ n e n t a c6:
nni cdc hicu tht'tc dudi can la kh6ng,am. Chiing niinh r&ng day { x „ } duoc xdc
dnih viii irioi iiid Ui 7t. vd ton tai gidi han hHu han l i m x „ khi n —> + o o
n—•+00 = ^ {jl'l'. ^(^^")) = / - 2 „ ) ) = / (/(a)). (1)
c-l- x / c T x
0 < j-;^. < ^/c < 0 < c + XI, <2c=> s/c + Xk < \/2c < c =^ c - ^Jc + Xk > 0.
16 (c v/^n^) (c + x) 1 6 ( c ^ - c - x ) (c + x ) -
S u y l a X i + i d\r(.lc xac chnh. Vay t h c o nguyc-n l y q i i y n a p sny r a x „ ditrtc x a r
d i n h vc3i men ; i = 1, 2 , . . . T i r ccmg t h i r c xac d i n h day ( x „ ) t a c6 Mil c + v/T+T < c + ^ < 2c, Vx e [0; ^ ] va:
16(r^ - c - x ) (c + x ) > l G ( r - x ) (c + x )
0<x„ < v^,V/i = 0 , l , 2 , . . . (i)
= lG(c^ - x^) > 16(c2 - c) > 1 6 r , V x e fO;
D o d u t a xc'n h a m sau: f(x) = y/c - \/F+^,Vx e [0; v^]. K h i do
Do do
Xn + i = / ( x „ ) , V n = 0,l,2,...
(**)
T a c'o fix) = = < 0,Vx e [0; v/?]. Vay'
a CC3 /(O) ^ ^(^^ ^ v ' c - v / 2 Z va d o / ( x ) nghjch b i l n , lien tuc
G i a si't X2k < X'2k+'2- S u y r a f{x2k) > /(^2fc+2) l i a y X2k+i > X2k+i- D"
f{-i:2k+\) < J'{j'2kKi) l i a y -'•2A+2 < 2-2fc+4- Vay t h e o n g u y e n l y q u y n a p suy 5'(2-) < 0 , V x e [0;v^].
day so ( j ' 2 u ) , t ^ ) Iiv day t a n g . Tifclng t\t t a c lui^ng m i n h dUrJc day .so (X271+1
la d a y so g i a m . S(6)l"'n ' f ' * ' ^ ^''^ (2) t a C O c,(fl) = 0
TrvTdng l i U p 2 : xn > x-j. T\r(:)ng t u n h i l t r u d n g hd}) 1, t a chi'mg m i n h t'^"'^ (3) S U V ''^ " " g l i i e i n c i i a p h u d n g t r i n h ^ ( x ) = 0. K e t h d p v d i
> l a a _ ^. V i i y l i m X2n = l i m x2„+i, d o d o d a y .so d a cho hen t u .
d a y so (x-2„),"|'^, l a d a y so g i i i m , con d a y so ( x 2 „ + i ) , " ^ ^ l a d a y so tang '^^j
hcjp v d i ( « ) suy r a t r o n g m o i t r i t d n g h d p h a i d a y so ( x 2 „ ) ^ ^ v a ( x 2 n + i ) ' i * ' '
292
293
H U d i i g d a n . T i t o i i g t i t hai toan 2 0 1
l,^On hcji t u . D a t ^ ^ h i r i ^ x , , , = a vh Jhn^X2n+i = b. DO d n h i g m i n i . claA' s6
B a i t o a n 2 0 3 ( D e t h i H S G q n o c gia, n i n i hoc 1999-2000, b a n g B ) . Cho s6
J h o i t t i ta.se c h i i n g m i n h a = b. V i (i) nen 0 < « < ^ va 0 < ^ < Vi
tItUr (• > 2. Day ,so { x „ } , n = 0,1,2, diMc ray (hmg the.o each sau:
j(j-) la h a m .sc') l i e n ti.ic t r e n [0: ^/^ n e n t a c6:
nni cdc hicu tht'tc dudi can la kh6ng,am. Chiing niinh r&ng day { x „ } duoc xdc
dnih viii irioi iiid Ui 7t. vd ton tai gidi han hHu han l i m x „ khi n —> + o o
n—•+00 = ^ {jl'l'. ^(^^")) = / - 2 „ ) ) = / (/(a)). (1)
c-l- x / c T x
0 < j-;^. < ^/c < 0 < c + XI, <2c=> s/c + Xk < \/2c < c =^ c - ^Jc + Xk > 0.
16 (c v/^n^) (c + x) 1 6 ( c ^ - c - x ) (c + x ) -
S u y l a X i + i d\r(.lc xac chnh. Vay t h c o nguyc-n l y q i i y n a p sny r a x „ ditrtc x a r
d i n h vc3i men ; i = 1, 2 , . . . T i r ccmg t h i r c xac d i n h day ( x „ ) t a c6 Mil c + v/T+T < c + ^ < 2c, Vx e [0; ^ ] va:
16(r^ - c - x ) (c + x ) > l G ( r - x ) (c + x )
0<x„ < v^,V/i = 0 , l , 2 , . . . (i)
= lG(c^ - x^) > 16(c2 - c) > 1 6 r , V x e fO;
D o d u t a xc'n h a m sau: f(x) = y/c - \/F+^,Vx e [0; v^]. K h i do
Do do
Xn + i = / ( x „ ) , V n = 0,l,2,...
(**)
T a c'o fix) = = < 0,Vx e [0; v/?]. Vay'
a CC3 /(O) ^ ^(^^ ^ v ' c - v / 2 Z va d o / ( x ) nghjch b i l n , lien tuc
G i a si't X2k < X'2k+'2- S u y r a f{x2k) > /(^2fc+2) l i a y X2k+i > X2k+i- D"
f{-i:2k+\) < J'{j'2kKi) l i a y -'•2A+2 < 2-2fc+4- Vay t h e o n g u y e n l y q u y n a p suy 5'(2-) < 0 , V x e [0;v^].
day so ( j ' 2 u ) , t ^ ) Iiv day t a n g . Tifclng t\t t a c lui^ng m i n h dUrJc day .so (X271+1
la d a y so g i a m . S(6)l"'n ' f ' * ' ^ ^''^ (2) t a C O c,(fl) = 0
TrvTdng l i U p 2 : xn > x-j. T\r(:)ng t u n h i l t r u d n g hd}) 1, t a chi'mg m i n h t'^"'^ (3) S U V ''^ " " g l i i e i n c i i a p h u d n g t r i n h ^ ( x ) = 0. K e t h d p v d i
> l a a _ ^. V i i y l i m X2n = l i m x2„+i, d o d o d a y .so d a cho hen t u .
d a y so (x-2„),"|'^, l a d a y so g i i i m , con d a y so ( x 2 „ + i ) , " ^ ^ l a d a y so tang '^^j
hcjp v d i ( « ) suy r a t r o n g m o i t r i t d n g h d p h a i d a y so ( x 2 „ ) ^ ^ v a ( x 2 n + i ) ' i * ' '
292
293
B a i t o a n 2 0 4 ( D e t h i H S G q u o c g i a , n a m 2000, b a n g A ) . Cho c la so thicc
cho n - > + 0 0 - t-a. d i t d c
duang. Day so { x „ } , n = 0 , 1 , 2 , . . . , duoc xdy dUng Ihco each sau:
a = v c - v/c + a = c - \/c + a c + a = (c - a^)^
X n + \ Vc- \/c + x^ ( n = 0 , 1 , 2 , . . . )
.jz^a" - 2a^c + c 2 - a - c = 0
neu cdc bicu thtic dudi can Id khong dm. Tim tat CO, cdc gid tri cua c dc ua^
(a'' + + - cn^) - (a^ + + a - c a ) - (ca' ' + CO + c - c^) = 0
moi gin tri ban dan XQ € ( 0 ; c ) day { a ; „ } diMc xdc dinh vcti moi gid tri n VQ
ton tai gidi han hHu han l i m Xn khi n —> +oo. <t* (a^ + a + 1 ~ c) (a^ - a - c) = 0.
+ a+l =c (a > 0 ) . Do d o
V d i m p i n = 1, 2 , . . . , t a CO
l a d a y s6 x „ + j = / ( x „ ) t h o a m a n
suy r a l i m x „ = o, v d i a =
294
B a i t o a n 2 0 4 ( D e t h i H S G q u o c g i a , n a m 2000, b a n g A ) . Cho c la so thicc
cho n - > + 0 0 - t-a. d i t d c
duang. Day so { x „ } , n = 0 , 1 , 2 , . . . , duoc xdy dUng Ihco each sau:
a = v c - v/c + a = c - \/c + a c + a = (c - a^)^
X n + \ Vc- \/c + x^ ( n = 0 , 1 , 2 , . . . )
.jz^a" - 2a^c + c 2 - a - c = 0
neu cdc bicu thtic dudi can Id khong dm. Tim tat CO, cdc gid tri cua c dc ua^
(a'' + + - cn^) - (a^ + + a - c a ) - (ca' ' + CO + c - c^) = 0
moi gin tri ban dan XQ € ( 0 ; c ) day { a ; „ } diMc xdc dinh vcti moi gid tri n VQ
ton tai gidi han hHu han l i m Xn khi n —> +oo. <t* (a^ + a + 1 ~ c) (a^ - a - c) = 0.
+ a+l =c (a > 0 ) . Do d o
V d i m p i n = 1, 2 , . . . , t a CO
l a d a y s6 x „ + j = / ( x „ ) t h o a m a n
suy r a l i m x „ = o, v d i a =
294
Bai t o a n 2 0 5 (De nghi t h i O L Y M P I C 30/04/2001). Cho day so ( x „ ) nhu ( - h i J y 2 8 . 5 a n rfpt /m?/ / i e n he bdi toan 2 0 5 (<? trang 296) n a j / vdz 6dt toan
sau: 386 ^'•«"S' 508.
xi = - 5 , xn+i = \xl + x „ - 2 (Vn = 1 , 2 , . . . ) .
Bai t o a n 2 0 6 ( D e n g h i t h i O l y m p i c 3 0 / 0 4 / 2 0 1 2 ) . Cho day s6 ( x „ ) nhu sau:
Chitng mmh rang day so da cho hdi lu. Tim gidi han cua no.
2
G i a i . V 6 i m p i n = 1, 2 , . . . , t a c6
^"+1 = 7 — T ' ^ " = 1 . 2 , . . . (a > 0 ) . • •
= + -2 = \ + X„ - 2^ + ^xl + X^ - 2 - 2
flay khdo sat su hoi tu cua day s6 da cho.
D o do v d i - 2 < X < - 1 t a c6 / ' ( x ) > / ' ( - I ) - 0 ( v i f'{x) nghich bign tieu I V i / d n g hqrp 1 : x i < X 3 . Sny r a / ( x j ) > / ( x g ) h a y X 2 > X 4 . S u y r a ,;
k h o a n g ( - 2 ; 0 ) ) . Suy l a v d i - 2 < x < - 1 t a c6 / ( - 2 ) < / ( x ) < / ( - I ) . Hay
f{x2) < f{x4) ^ X3 < X5 /(X3) > /(X5) =^ X4 > Xg.
T i n h t o a n t r u e t i e p t a c6 X 2 > X 4 . V i / ( x ) d o n g b i € n t r e n ( - 2 ; - 1 ) nen
= + -2 = \ + X„ - 2^ + ^xl + X^ - 2 - 2
flay khdo sat su hoi tu cua day s6 da cho.
D o do v d i - 2 < X < - 1 t a c6 / ' ( x ) > / ' ( - I ) - 0 ( v i f'{x) nghich bign tieu I V i / d n g hqrp 1 : x i < X 3 . Sny r a / ( x j ) > / ( x g ) h a y X 2 > X 4 . S u y r a ,;
k h o a n g ( - 2 ; 0 ) ) . Suy l a v d i - 2 < x < - 1 t a c6 / ( - 2 ) < / ( x ) < / ( - I ) . Hay
f{x2) < f{x4) ^ X3 < X5 /(X3) > /(X5) =^ X4 > Xg.
T i n h t o a n t r u e t i e p t a c6 X 2 > X 4 . V i / ( x ) d o n g b i € n t r e n ( - 2 ; - 1 ) nen
K h i (1 + u'^){\ v'^) = 2{u + v). Ket hdp vdi (1) va (2) ta dUdc Vi / i i g l ' i c h bi6n t r e n [0; + o o ) u e n t a c6
2 2 /(Xl) > f{Xi) => X2 > X4 => /(X2) < / ( X 4 ) =>Xi< X5.
298 299
Khi u = V. Thay vao (1) ta (htgc ^.rj / la l i a m so d u d n g , l i e n t u c v a n g h i c h h i e n t r e n [0; + o o ) . Ta c6
K h i (1 + u'^){\ v'^) = 2{u + v). Ket hdp vdi (1) va (2) ta dUdc Vi / i i g l ' i c h bi6n t r e n [0; + o o ) u e n t a c6
2 2 /(Xl) > f{Xi) => X2 > X4 => /(X2) < / ( X 4 ) =>Xi< X5.
298 299
B a i t o a n 2 0 8 . Cho f Id ham so dicang, lien tuc vd nghich bien tren [0; + 0 0 ) . j3ai t o a n 2 0 9 ( D e n g h j t h i O l y m p i c 30/04/2013). Cho hat day so ( a „ ) vd
Gid Stic rhruj he. phuong trinh (bn) ''"'^ "0 = 2, 60 = 3, u i = 3, bi = 5 vd
I V
u =
=
fiv
f(u)
a „ = a „ _ 2 + 6 „ _ 2 , 6 „ = a „ _ i + 6 „ _ i , V n 6 N , n > 2.
" 1
CO iighicm dug nhdt u = v = L. Chiing miiih rang day so dxtOng
Pat n„ = y^(-lf.-—r-,n € N . Chjing minh day ( u „ ) co gidi h(in vd tinh
f x i = a > 0 ( a cho trudc)
yiOi han do.
\ = /(x„),Vn = 1,2,...
G i a i . T i r g i i i t h i e t t a co a„+2 = « „ + « » + ! , ^ . = fi„+i,Vn e N. Ta chiing m i n h
hoi til tdi L. bfliig q ' l y rang, vdi moi n € N t h i
n+ l
B i a i g p h i r o n g p h a p q u y n a p , t a chi'rng n i i n h ditUc d a y {x2n-\]t.= \a ^^Y «o
t a n g , c o n d a y {x2n}n=\a day so g i a n i . T i t (1) s u y r a d a y {x2n}t=i l a day
Suy l a (*) d u n g v d i 11 + 1. V a y (*) d u n g v d i m o i n € N . Sit d u n g (*) t a co
so b i c l i a n d i t d i , v a y d a y so { x 2 „ } , t r j l i o i t u . V i / n g h i c h b i l n , l i e n t u c t r e n
[0; + 0 0 ) n e n v d i i n o i x > 0 t a c6 / ( x ) < /(O), s u y r a
{::/[;;! <"
Ta CO ( v „ ) l a d a y so d i t d n g " v a v„ < 2,Vn € N . X e t h a i d a y so x „ = V2„,
T h e o g i t i t h i e t , h e (3) c6 n g h i e m d u y n h a t u = v = L. V a y h a i d a y cou
^" = ^2n+l . T a CO
( X 2 „ ) , ( x 2 „ - i ) r u n g h o i ti.i flon L. d o d o d a y so d a c h o c6 g i d i h a n h f n i h a i '
va l i m x„ = L.
11 — + 3 0
T r i f d i i g h d p 2 : xi > X 3 . T u d n g t U , t a c l i A i g m i n h dUdc lim x„ = L.
n—' + oo
300 301
B a i t o a n 2 0 8 . Cho f Id ham so dicang, lien tuc vd nghich bien tren [0; + 0 0 ) . j3ai t o a n 2 0 9 ( D e n g h j t h i O l y m p i c 30/04/2013). Cho hat day so ( a „ ) vd
Gid Stic rhruj he. phuong trinh (bn) ''"'^ "0 = 2, 60 = 3, u i = 3, bi = 5 vd
I V
u =
=
fiv
f(u)
a „ = a „ _ 2 + 6 „ _ 2 , 6 „ = a „ _ i + 6 „ _ i , V n 6 N , n > 2.
" 1
CO iighicm dug nhdt u = v = L. Chiing miiih rang day so dxtOng
Pat n„ = y^(-lf.-—r-,n € N . Chjing minh day ( u „ ) co gidi h(in vd tinh
f x i = a > 0 ( a cho trudc)
yiOi han do.
\ = /(x„),Vn = 1,2,...
G i a i . T i r g i i i t h i e t t a co a„+2 = « „ + « » + ! , ^ . = fi„+i,Vn e N. Ta chiing m i n h
hoi til tdi L. bfliig q ' l y rang, vdi moi n € N t h i
n+ l
B i a i g p h i r o n g p h a p q u y n a p , t a chi'rng n i i n h ditUc d a y {x2n-\]t.= \a ^^Y «o
t a n g , c o n d a y {x2n}n=\a day so g i a n i . T i t (1) s u y r a d a y {x2n}t=i l a day
Suy l a (*) d u n g v d i 11 + 1. V a y (*) d u n g v d i m o i n € N . Sit d u n g (*) t a co
so b i c l i a n d i t d i , v a y d a y so { x 2 „ } , t r j l i o i t u . V i / n g h i c h b i l n , l i e n t u c t r e n
[0; + 0 0 ) n e n v d i i n o i x > 0 t a c6 / ( x ) < /(O), s u y r a
{::/[;;! <"
Ta CO ( v „ ) l a d a y so d i t d n g " v a v„ < 2,Vn € N . X e t h a i d a y so x „ = V2„,
T h e o g i t i t h i e t , h e (3) c6 n g h i e m d u y n h a t u = v = L. V a y h a i d a y cou
^" = ^2n+l . T a CO
( X 2 „ ) , ( x 2 „ - i ) r u n g h o i ti.i flon L. d o d o d a y so d a c h o c6 g i d i h a n h f n i h a i '
va l i m x„ = L.
11 — + 3 0
T r i f d i i g h d p 2 : xi > X 3 . T u d n g t U , t a c l i A i g m i n h dUdc lim x„ = L.
n—' + oo
300 301
V i l i a u i so f{x) = 1 + — la hhm so g i a i n t r o u ( 0 ; + 0 0 ) i i e i i h a m so hop 15Ji vay
x^ + 2 x 6 = 0.
1 , 2; 2 , l±\/5 (1)
9v^ 1 1 \
B a i t o a n 210. Oio day .so ( x „ ) nku sau: xi = a {a > 0) vd
2 -
3 ^ 9v^+ v/502
•l-n+l = .) , .2 = 1-2, ...
3
^' = ,. ~^^.2V2 - - 0 l i e n h a m so / n g h i c h b i e n t r e n [ 0 ; + o o ) . "1 / i V 1 / 1M
+ 3 1 a - - 1
Va\ h a m so f o f d o n g b i e n t r e n [0; + 0 0 ) . D a t g = f o f, hay L2 V 2
Q-
^ ' " ^ ^ > t u (3) suyra
y(x) = (/ o / ) (x) = f (fix)), V x G [0; +^).
K h i d('
2
4
a-.'M + l = fU-2n) = / ( / ( j - 2 n - l ) ) =y(-'--2n-l)
la
c u u (2). \ p h u o n g , r i u h (1) c6 n g h i e n , d u y n h A t .
- » _ 6 _ 3(2+ X^)^
302
303
V i l i a u i so f{x) = 1 + — la hhm so g i a i n t r o u ( 0 ; + 0 0 ) i i e i i h a m so hop 15Ji vay
x^ + 2 x 6 = 0.
1 , 2; 2 , l±\/5 (1)
9v^ 1 1 \
B a i t o a n 210. Oio day .so ( x „ ) nku sau: xi = a {a > 0) vd
2 -
3 ^ 9v^+ v/502
•l-n+l = .) , .2 = 1-2, ...
3
^' = ,. ~^^.2V2 - - 0 l i e n h a m so / n g h i c h b i e n t r e n [ 0 ; + o o ) . "1 / i V 1 / 1M
+ 3 1 a - - 1
Va\ h a m so f o f d o n g b i e n t r e n [0; + 0 0 ) . D a t g = f o f, hay L2 V 2
Q-
^ ' " ^ ^ > t u (3) suyra
y(x) = (/ o / ) (x) = f (fix)), V x G [0; +^).
K h i d('
2
4
a-.'M + l = fU-2n) = / ( / ( j - 2 n - l ) ) =y(-'--2n-l)
la
c u u (2). \ p h u o n g , r i u h (1) c6 n g h i e n , d u y n h A t .
- » _ 6 _ 3(2+ X^)^
302
303
V i ham so k{x) =x^ +2x-6 hen tuc tren [0; +00) va fc(l).fc(2) < 0 nen suy y^y theo bang dau ciia g{x) - x ta c6 ;
ra 1 < /3 < 2, kix) = {x - l3)h(x), trong do h{x) > 0,Vx > 0. Ta c6
a;2n+2 - X2n = g{X2n) - X2n > 0
Bang phep quy nap dcfn gian, do thay rang vdi mpi n = 1 , 2 , . . . , ta c6
6 ^
P < X2n-i < 2, 1 < X2„ < p.
11
Vay theo bang dau ciia g ( x ) - X ta c6 '
fix) 3 2^271+2 - 2^271 = giX2n) ' X2n < 0
X2n+1 - X2n-l = 5 ( ^ 2 n - l ) - X2n-1 > 0.
gix)-x + {3 - 0 + (} - W^y day ( x 2 n ) , t ^ i giani va bj chan dudi bdi so 1 nen hpi t u , day ( x 2 „ - i ) ; ^ ^ i
tang va bi chan tren bdi so 2 nen hpi t u . T i r bang tren de thay rang
T r v r d n g h d p 1 : 0 < a < 1. K l i i do 0 < n < 1. Suy ra X2 = f{xi) e [2;3j,
hm X 2 „ - i = 2, hm X 2 „ = 1 hm X 2 „ - i ^ hm X 2 „ .
^•3 = ^(^'1) e [0; 1], X4 = g{x2) > 2. Bang phep quy nap ddn gian, de thay »>->+oo n->+oo n->+oo n—t+oo
rang vdi nioi /( = 1, 2 , . . . , ta c6 0 < X2n-i < 1, > 2. Bdi vay, theo bang
V^y khi P <a <2. day so da cho khdng hpi t u .
dau ciia (j{x) - x ta c6
T r i r d n g h d p 5: a > 2. K h i do x i > 2. Suy ra
X2n+2 - X2n = 9{x2n) - X2n < 0
0 < X 2 = f{xi) < 1, X 3 = g{xi) > 2, 0 < X 4 = g{x2) < I.
X2n+l - -'••271-1 = (j{X2n-l) ' ^2n-l > 0.
\'ay chly (x2n)t^i gi^"' ^^'cii ^di so 2 nen lioi t u , day {x2n-\)n '•
^ ^ i g phep quy nap ddn gian, do thay rang vdi nipi n = 1 , 2 , . . . , t a c6
tang va hi chan tren l)rti so 1 nen hoi t u . T i r bang tren de thay rang X 2 „ - l > 2 , 0 < X 2 „ < 1. it
hm = 1, hm X2„ = 2 hm X2n-i lim ^2n-
^^•y theo bang dau cvia 5{x) - X ta C O
71—+0C 71—+00 n—+00 n—>+oo
Vay k h i 0 < « < 1, day so da cho khdng hoi t u . X 2 n + 2 - X2n = ff(X2n) - X2n > 0
T r v r d n g h d p 2: 1 < a < /?. K h i do 1 < i i < /3. Suy ra X2n+l - X2n-l = g{x2n-l) - X2n-l < 0. < '* f u ' d }fi'>,l>
P < X2 = f{xi) < 2, l<Xi = g{xi) <p,p<Xi = g{x2) < 2. day (x2„)+f°j tang va bj ch$,n tren bdi so 1 nen hpi t u , day {x2n-i)t=i
Bang phop quy nap ddn gian, do thay rang vdi nioi n = 1 , 2 , . . . , ta c6 va bi chan dudi bdi s6 2 nen hpi t y . T t t bang tren de thay riing
1 < X2n-1 < /3, /3 < X2n < 2- hm X2„_i=2, hm X 2 n = 1 ^ h m X2n-i I'lp ^ 2 n -
»»-»+oo n-t+oo n-.+oo n->+oo
304 305
V i ham so k{x) =x^ +2x-6 hen tuc tren [0; +00) va fc(l).fc(2) < 0 nen suy y^y theo bang dau ciia g{x) - x ta c6 ;
ra 1 < /3 < 2, kix) = {x - l3)h(x), trong do h{x) > 0,Vx > 0. Ta c6
a;2n+2 - X2n = g{X2n) - X2n > 0
Bang phep quy nap dcfn gian, do thay rang vdi mpi n = 1 , 2 , . . . , ta c6
6 ^
P < X2n-i < 2, 1 < X2„ < p.
11
Vay theo bang dau ciia g ( x ) - X ta c6 '
fix) 3 2^271+2 - 2^271 = giX2n) ' X2n < 0
X2n+1 - X2n-l = 5 ( ^ 2 n - l ) - X2n-1 > 0.
gix)-x + {3 - 0 + (} - W^y day ( x 2 n ) , t ^ i giani va bj chan dudi bdi so 1 nen hpi t u , day ( x 2 „ - i ) ; ^ ^ i
tang va bi chan tren bdi so 2 nen hpi t u . T i r bang tren de thay rang
T r v r d n g h d p 1 : 0 < a < 1. K l i i do 0 < n < 1. Suy ra X2 = f{xi) e [2;3j,
hm X 2 „ - i = 2, hm X 2 „ = 1 hm X 2 „ - i ^ hm X 2 „ .
^•3 = ^(^'1) e [0; 1], X4 = g{x2) > 2. Bang phep quy nap ddn gian, de thay »>->+oo n->+oo n->+oo n—t+oo
rang vdi nioi /( = 1, 2 , . . . , ta c6 0 < X2n-i < 1, > 2. Bdi vay, theo bang
V^y khi P <a <2. day so da cho khdng hpi t u .
dau ciia (j{x) - x ta c6
T r i r d n g h d p 5: a > 2. K h i do x i > 2. Suy ra
X2n+2 - X2n = 9{x2n) - X2n < 0
0 < X 2 = f{xi) < 1, X 3 = g{xi) > 2, 0 < X 4 = g{x2) < I.
X2n+l - -'••271-1 = (j{X2n-l) ' ^2n-l > 0.
\'ay chly (x2n)t^i gi^"' ^^'cii ^di so 2 nen lioi t u , day {x2n-\)n '•
^ ^ i g phep quy nap ddn gian, do thay rang vdi nipi n = 1 , 2 , . . . , t a c6
tang va hi chan tren l)rti so 1 nen hoi t u . T i r bang tren de thay rang X 2 „ - l > 2 , 0 < X 2 „ < 1. it
hm = 1, hm X2„ = 2 hm X2n-i lim ^2n-
^^•y theo bang dau cvia 5{x) - X ta C O
71—+0C 71—+00 n—+00 n—>+oo
Vay k h i 0 < « < 1, day so da cho khdng hoi t u . X 2 n + 2 - X2n = ff(X2n) - X2n > 0
T r v r d n g h d p 2: 1 < a < /?. K h i do 1 < i i < /3. Suy ra X2n+l - X2n-l = g{x2n-l) - X2n-l < 0. < '* f u ' d }fi'>,l>
P < X2 = f{xi) < 2, l<Xi = g{xi) <p,p<Xi = g{x2) < 2. day (x2„)+f°j tang va bj ch$,n tren bdi so 1 nen hpi t u , day {x2n-i)t=i
Bang phop quy nap ddn gian, do thay rang vdi nioi n = 1 , 2 , . . . , ta c6 va bi chan dudi bdi s6 2 nen hpi t y . T t t bang tren de thay riing
1 < X2n-1 < /3, /3 < X2n < 2- hm X2„_i=2, hm X 2 n = 1 ^ h m X2n-i I'lp ^ 2 n -
»»-»+oo n-t+oo n-.+oo n->+oo
304 305
Vay k h i a > 2, day so da cho khong hoi t u . M^y t i r {*) suy ra U2n < ^e*"" =4- 0 < 2n.W2„ < 2w;„e'"" ( n = 1 , 2 , . . . ) .
Ket luan:
VI lirn^ W n = 0 nen ^ h m ^ 2i(;„e"'" = 0. Do d6 theo nguyen l y k?p suy ra
v/6 f 3IV5O2 + 976 , 3^N/502 - 9^6
. Neu a 7^ t h i day so da cho khong
lim 2n.U2n = 0. Ho^n toan tUdng t i / ta c6
hoi t u .
+ V ^-^M
v/6 f 3IV502 + 976 , 3 /
t h i day s6 da cho hoi
• Neu
eua = -|^y 4
t„
Suy ra ^
N/6
hm x„ = —
?>->+oo o 4 • V 4
U 2 n + i < — e " ' " =• 0 < (2n + l ) . t i 2 „ + i < ^ ^ ^ u ; „ e ' " " , Vn = 1 , 2 , . . .
n n
B a i t o a n 2 1 1 . C/io day so duang (u„) fAon man dieu kien sau:
Do do thco ugTiyCni ly kep suy ra l i m (2n + l ) . U 2 n + i = 0. Tiif
11 n-'+x
2n-l
{f{x)-x](x-a)<gyx£j\{a}. (i)
Ut Ut Ut+l U2n-l k=t
Cho a-,, 6 J , chxing minh ring ton tq.i mQt day {xn}n=o ciio J
^t^oa man p ,i
x„+i = / ( x „ ) , V n € N lim x„ = Q. ^.-W;
Ut
< Yl e"* =e^=' "* < e""' do u;„ = Uk ^'^^ng minh rhng cac day con {x2„},tf^, {x2n+\}n=Q {JJm^X2n vd
k=t k=t I
" • - ' ? o o ^ ^ " + i ^fi'Ong nhdt thiet bhng nhau).
306 307
Vay k h i a > 2, day so da cho khong hoi t u . M^y t i r {*) suy ra U2n < ^e*"" =4- 0 < 2n.W2„ < 2w;„e'"" ( n = 1 , 2 , . . . ) .
Ket luan:
VI lirn^ W n = 0 nen ^ h m ^ 2i(;„e"'" = 0. Do d6 theo nguyen l y k?p suy ra
v/6 f 3IV5O2 + 976 , 3^N/502 - 9^6
. Neu a 7^ t h i day so da cho khong
lim 2n.U2n = 0. Ho^n toan tUdng t i / ta c6
hoi t u .
+ V ^-^M
v/6 f 3IV502 + 976 , 3 /
t h i day s6 da cho hoi
• Neu
eua = -|^y 4
t„
Suy ra ^
N/6
hm x„ = —
?>->+oo o 4 • V 4
U 2 n + i < — e " ' " =• 0 < (2n + l ) . t i 2 „ + i < ^ ^ ^ u ; „ e ' " " , Vn = 1 , 2 , . . .
n n
B a i t o a n 2 1 1 . C/io day so duang (u„) fAon man dieu kien sau:
Do do thco ugTiyCni ly kep suy ra l i m (2n + l ) . U 2 n + i = 0. Tiif
11 n-'+x
2n-l
{f{x)-x](x-a)<gyx£j\{a}. (i)
Ut Ut Ut+l U2n-l k=t
Cho a-,, 6 J , chxing minh ring ton tq.i mQt day {xn}n=o ciio J
^t^oa man p ,i
x„+i = / ( x „ ) , V n € N lim x„ = Q. ^.-W;
Ut
< Yl e"* =e^=' "* < e""' do u;„ = Uk ^'^^ng minh rhng cac day con {x2„},tf^, {x2n+\}n=Q {JJm^X2n vd
k=t k=t I
" • - ' ? o o ^ ^ " + i ^fi'Ong nhdt thiet bhng nhau).
306 307
d) Gia sU I dony {chdny han I = [a; b\) va tai moi diem trony x cua I {ch&ny C a c h 1. Lap lai cluing m i n h d bai toan 208, trang 300.
han X 6 (a; 6)) ta ludn c6 \ k, vdi 0 < k < 1. ChiJCng minh rdny day C a c h 2. Sir dung ket qua neu / giam t h i <? = / o / la ham tang. Cac day so
so {xn}t=o ' « ^"2/ Cosi (Cauchy) vd gidi hg-n cua no Id nghi$m duy nhdt cua (2/,.):S va iz.):=o, vdi
phuang trinh f{x) = x.
yn = X2„, 2„ = X2„+i, Vn = 0 , 1 , 2 , . . .
Giai. tljda nuui cac dicu kiCn;
a) Tudng t u u h u bai toan 50a, 50b, d tratig 148. Chu y them r i n g neu day
so {xn}t=o l»Oi t u den a€ I t h i v i / lien tyc tren / nen ta c6 2/n+i = &(y„), 2„+i = gizn), Vn = 0 , 1 , 2 , . . .
Theo cau a) nhftng day nay ddn diou. Vay n6u day {xn},"!'^^ bi chan t h i cac
f(a) = / ( lim Xn ] = lim /(a;„) = lim x„+i = a.
V n->+oo / n—+00 n—+oo day .s6 (x2„),tro va (x2„+,)+ro (t^c la cac day s6 iyr,)^^^ va (^„);tro) ^Oi t y .
Goi lim X2„ = u, lim X2„+i = v, khi do u va v thoa man dicu kicn sau:
V§iy a la mot diem bat dong ciia ham so /.
6) Trade het t a chi ra rKng, vdi moi x € J ta cd /(x) € J . Neu x > Q (x € J)
t i n do (i) ta o6 /(x) - x < 0, Do do va do / tang tren J nen /(") = / ( Hm X2n
\n—+oo J = „ii?00^(^2„)=^lim^X2„+l=r, ,^J^;
X < fix) < fin) = a fix) 6 (x; a) C J ^ fix) € J. Hay u va i ; la nghieni ciia he | - ^ j " ! ~ ^ (day la ho d6i xiing loai 2).
d)
Sau cung, neu x = a t h i fix) = /(a) = a £ J . Vay, vdi nioi XQ € J , ta c6
C&ch 1. Tien lianh tadng t a nha da lam d cac bai toan ciia bai "PhUdng
the xay dang Ijling quy nap niOt day {x„},"^^ cac phan t i i ciia J tlioa man
phap sii dung dinh ly Lagrange", ta chiing minh dadc phadng t r i n h /(x) = x
Xn+i - / ( x „ ) , Vri e N va mot day n h u vay duoc xar djnh mot each duy nhat
CO ughiem duy nhat, k i hieu nghiem do la L, sau do sii dung dinh ly Lagrange,
bdi xo e J cho trade. ta chu;ng m i n h ditdc l i m x„ = L.
Trirdng hdp 1: xo > a. Theo (i) ta c6 x i = / ( X Q ) < X Q . Gia sii x„+i < x„, n—+oo
cho thay rang Q la nghi^ni duy nhat ciia phUdng t r i n h /(x) = x trong J . Be" ^ h i (16 vdi mpi e > 0, cd the t i m dUdc mot so nguyen dudng mo sao cho
v^y lim x„ = a.
n—'+oo fc-^lx, -xo|<e(l-fc).
C)
308 309
d) Gia sU I dony {chdny han I = [a; b\) va tai moi diem trony x cua I {ch&ny C a c h 1. Lap lai cluing m i n h d bai toan 208, trang 300.
han X 6 (a; 6)) ta ludn c6 \ k, vdi 0 < k < 1. ChiJCng minh rdny day C a c h 2. Sir dung ket qua neu / giam t h i <? = / o / la ham tang. Cac day so
so {xn}t=o ' « ^"2/ Cosi (Cauchy) vd gidi hg-n cua no Id nghi$m duy nhdt cua (2/,.):S va iz.):=o, vdi
phuang trinh f{x) = x.
yn = X2„, 2„ = X2„+i, Vn = 0 , 1 , 2 , . . .
Giai. tljda nuui cac dicu kiCn;
a) Tudng t u u h u bai toan 50a, 50b, d tratig 148. Chu y them r i n g neu day
so {xn}t=o l»Oi t u den a€ I t h i v i / lien tyc tren / nen ta c6 2/n+i = &(y„), 2„+i = gizn), Vn = 0 , 1 , 2 , . . .
Theo cau a) nhftng day nay ddn diou. Vay n6u day {xn},"!'^^ bi chan t h i cac
f(a) = / ( lim Xn ] = lim /(a;„) = lim x„+i = a.
V n->+oo / n—+00 n—+oo day .s6 (x2„),tro va (x2„+,)+ro (t^c la cac day s6 iyr,)^^^ va (^„);tro) ^Oi t y .
Goi lim X2„ = u, lim X2„+i = v, khi do u va v thoa man dicu kicn sau:
V§iy a la mot diem bat dong ciia ham so /.
6) Trade het t a chi ra rKng, vdi moi x € J ta cd /(x) € J . Neu x > Q (x € J)
t i n do (i) ta o6 /(x) - x < 0, Do do va do / tang tren J nen /(") = / ( Hm X2n
\n—+oo J = „ii?00^(^2„)=^lim^X2„+l=r, ,^J^;
X < fix) < fin) = a fix) 6 (x; a) C J ^ fix) € J. Hay u va i ; la nghieni ciia he | - ^ j " ! ~ ^ (day la ho d6i xiing loai 2).
d)
Sau cung, neu x = a t h i fix) = /(a) = a £ J . Vay, vdi nioi XQ € J , ta c6
C&ch 1. Tien lianh tadng t a nha da lam d cac bai toan ciia bai "PhUdng
the xay dang Ijling quy nap niOt day {x„},"^^ cac phan t i i ciia J tlioa man
phap sii dung dinh ly Lagrange", ta chiing minh dadc phadng t r i n h /(x) = x
Xn+i - / ( x „ ) , Vri e N va mot day n h u vay duoc xar djnh mot each duy nhat
CO ughiem duy nhat, k i hieu nghiem do la L, sau do sii dung dinh ly Lagrange,
bdi xo e J cho trade. ta chu;ng m i n h ditdc l i m x„ = L.
Trirdng hdp 1: xo > a. Theo (i) ta c6 x i = / ( X Q ) < X Q . Gia sii x„+i < x„, n—+oo
cho thay rang Q la nghi^ni duy nhat ciia phUdng t r i n h /(x) = x trong J . Be" ^ h i (16 vdi mpi e > 0, cd the t i m dUdc mot so nguyen dudng mo sao cho
v^y lim x„ = a.
n—'+oo fc-^lx, -xo|<e(l-fc).
C)
308 309
Bdi vey vdi n > m > mo ta c6 |x„ - Xm\ £• V|iy (x„) la day Cosi. V i / ^^y xo < 4, x i < 4 , . . . , x „ _ i < 4 ( v i neu ton t§d i e { 1 , 2 , . . . , n - 1} .sao cho
dong trong R nen / day du, do do day (x„) c6 gidi han huTu han nghiem diing ^. ^ 4 t h i theo bang dau d tren suy ra X i + i = / ( x j ) < X j , dieu nay mau
f{L) = L (do / lien t y c ) . Neu phuong t r i n h / ( x ) = x c6 niQt nghiem f l khac thuan vdi (**))• Bdi v^y neu x„ dUdc xac dinh vdi moi n € N t h i day so (x„)
L thi tang va bi chan tren bdi so 4 nen hoi t u . Gpi L = ^ l i m ^ x „ , k h i do L > A
^•a vi ham / lien tuc nen t i t (*) cho n ^ +oo ta diMc L = f{L). T u y nhien
\n-L\ |/(n) - / ( L ) | <m-L\^\n-L\<k\n-L\,
khong ton t ^ i L sao cho L = f{L) va L > A. Vay khong the ton tai x „ , vdi
dieu nay man thnan vdi gia thiet 0 < fc < 1, Q.^ L. iiipi n, nghia la khong ton tai day ( x „ ) .
TrifcJng hdp 4: 0 < xo < A. Silt dung k i t qua bai toan 212b d trang 307, vdi
B a i t o a n 2 1 3 . Cho day so (x„) theo quy lug,t sau
„ = 1 va .7 = [0; A), suy ra day so (x„) ton tai va l i m x „ = 1.
1 n->+oo
.,Vn = 0,1,2,...
2- v ^ ' TrUc^ng hdp 5: xo = A =J> x „ = A, Vn 6 N . D o do l i m x „ = A.
n-'+oo
i/dj/ 6ien /uan </ieo XQ vi sif ton tQ,i va hgi tu cua day so ( x „ ) . K i t l u a n : Dg day so (x„) xac dinh t h i dieu kien c i n va d i i la
G i a i . Xet hani so / ( x ) =
1
.,Vx€ [ 0 ; + o o ) \ { 4 } . K l i i do +
0;
2-
Xn+\;„),Vn = 0 , l , . . . (*)
/ l + v/5
• Neu Xo 6 0; va Xo khac thi l i m x „ = 1.
Taco n->+oo
1 '1
/'(x) = - > 0,Vxe [0;+oo)\{4}. l + v/5\
"(2-yi)2 2v/5(2-v/i)2 • Neu Xo — thi x„ = , Vn e N . Suy ra
Vay / ( x ) dong bicn tron [0;4) va (4;+oo). Vdi moi x € [0;+oo) \, dat
v/x = 2/, ta CO lim X
n—+oo
1 1 - 2x + x v / i
/(x)-x = - X =
2 - v ^ " 2-v/i Bai t o a n 2 1 4 . Cho a e R sao cho \a\<l. Xet day so (x„) nhu sau: XQ € R
"0 Xn+i = a sin x „ + 6, Vn 6 N . Bien luan theo XQ SU hoi tu cua day so da cho.
2-2/ 2-y
G i a i . De thay vdi moi n e N t h i x„ ludn ton tai. Xet ham so
310 311
Bdi vey vdi n > m > mo ta c6 |x„ - Xm\ £• V|iy (x„) la day Cosi. V i / ^^y xo < 4, x i < 4 , . . . , x „ _ i < 4 ( v i neu ton t§d i e { 1 , 2 , . . . , n - 1} .sao cho
dong trong R nen / day du, do do day (x„) c6 gidi han huTu han nghiem diing ^. ^ 4 t h i theo bang dau d tren suy ra X i + i = / ( x j ) < X j , dieu nay mau
f{L) = L (do / lien t y c ) . Neu phuong t r i n h / ( x ) = x c6 niQt nghiem f l khac thuan vdi (**))• Bdi v^y neu x„ dUdc xac dinh vdi moi n € N t h i day so (x„)
L thi tang va bi chan tren bdi so 4 nen hoi t u . Gpi L = ^ l i m ^ x „ , k h i do L > A
^•a vi ham / lien tuc nen t i t (*) cho n ^ +oo ta diMc L = f{L). T u y nhien
\n-L\ |/(n) - / ( L ) | <m-L\^\n-L\<k\n-L\,
khong ton t ^ i L sao cho L = f{L) va L > A. Vay khong the ton tai x „ , vdi
dieu nay man thnan vdi gia thiet 0 < fc < 1, Q.^ L. iiipi n, nghia la khong ton tai day ( x „ ) .
TrifcJng hdp 4: 0 < xo < A. Silt dung k i t qua bai toan 212b d trang 307, vdi
B a i t o a n 2 1 3 . Cho day so (x„) theo quy lug,t sau
„ = 1 va .7 = [0; A), suy ra day so (x„) ton tai va l i m x „ = 1.
1 n->+oo
.,Vn = 0,1,2,...
2- v ^ ' TrUc^ng hdp 5: xo = A =J> x „ = A, Vn 6 N . D o do l i m x „ = A.
n-'+oo
i/dj/ 6ien /uan </ieo XQ vi sif ton tQ,i va hgi tu cua day so ( x „ ) . K i t l u a n : Dg day so (x„) xac dinh t h i dieu kien c i n va d i i la
G i a i . Xet hani so / ( x ) =
1
.,Vx€ [ 0 ; + o o ) \ { 4 } . K l i i do +
0;
2-
Xn+\;„),Vn = 0 , l , . . . (*)
/ l + v/5
• Neu Xo 6 0; va Xo khac thi l i m x „ = 1.
Taco n->+oo
1 '1
/'(x) = - > 0,Vxe [0;+oo)\{4}. l + v/5\
"(2-yi)2 2v/5(2-v/i)2 • Neu Xo — thi x„ = , Vn e N . Suy ra
Vay / ( x ) dong bicn tron [0;4) va (4;+oo). Vdi moi x € [0;+oo) \, dat
v/x = 2/, ta CO lim X
n—+oo
1 1 - 2x + x v / i
/(x)-x = - X =
2 - v ^ " 2-v/i Bai t o a n 2 1 4 . Cho a e R sao cho \a\<l. Xet day so (x„) nhu sau: XQ € R
"0 Xn+i = a sin x „ + 6, Vn 6 N . Bien luan theo XQ SU hoi tu cua day so da cho.
2-2/ 2-y
G i a i . De thay vdi moi n e N t h i x„ ludn ton tai. Xet ham so
310 311
G i a i . X e t h a m s6 f{x) = " " G M. K h i do 1011 h i o " •'if'^'^ ^'^ ^ " > 0 ' ^ " ^ ^ * ("^^y { ^ n } , t ^ b i c h a n
1 -T X • 0 < / ( ^ ' ^ < a (1 + g2),Vx G M ) . B a y g i d t a x e t d a y {x„}+r5 (tiic la bo di
a{\+a') g (1 + g^) - X (1 + x^) hail tvr X ( ) ) , t a dUa ve t r U d n g h o p m o t day so t h u c d U d n g . V i h a m / n g h i c l i
fix) - x ^ — X = l^ieii t r e i i (0; +CXD) n e i i t h e o cau c) c i i a b a i t o a n 2 1 2 d t r a n g 307 suy r a h a i
1 + X2 1+X2
Jay {X2n}t=v {x2n-i}n=i ^^o'i t i l vo cac S O u, V t h o a m a n he p l i U d n g t r i i i h
(x3 - g^) + (x - g) ^ ( x - g ) ( x ^ + g x + a^ + l )
l + x2 ~ l+x2 a (1 + g2)
u =
1 + z;2
V a y fix) = X <!4> X = g. H a y / c6 d u n g m o t d i 6 m b a t d o n g l a x = g. T a c6 (1)
g(l +g2)
V =
- 2 g x ( l + g'-^) 1 + g2 •
xn+x =fix„),yn e N ; / ( g ) = g; fix) = ' 2^2 '^^ ^
^1 + X j Vay van de q n y l a i l a t i m t a t ca cac caj) ( u , v) ( v d i u > 0, n > 0) t h o a m a n he
pliitrtiig t r i n h (1). G i a siif ( u , v) t h o a m a n (1), t a d a t 6 = g ( l + g2), 5 = u + v,
D o do
p = uv (vrfi d i e n k i e n S'^ > 4 / ' ) Tit he (1), lay h a i phiTdng t r i n h t r i r n h a u t a
- 2 g ( l + g 2 ) ( l + x2)2 + 8 g ( l + g2)x2(l + x^) (hrdc
(l+x2)4
b {v^ - u2) biv - u)iv + u)
- 2 g ( l + g ^ ) ( l + x^) + 8 g ( l + a^)x^ _ 2a{l + a^)i3x^ - 1) V — u = (1 + U 2 ) (1 + ^2)
1 + 1/2 + 1)2 - f u'^v'^
(l+x2)3 (l + x2)3
V — a =- 0
b{v + u)
D a t t{x) = | / ' ( x ) | ,Vx € R. K h i do i ( x ) = yjif'ix))\y ~ 1 + M 2 + i-2 + u2^;2 •
SPb = 62 SP = b
iP - l)^ + 52 ^ 56 ^ { ( P - 1)2 = 5 6 - 52
D o do n e u ^ "'^ < 1 ^ g ( l + g^) < ^ t h i | / ' ( x ) | < 1, Vx £ R-
312 313
G i a i . X e t h a m s6 f{x) = " " G M. K h i do 1011 h i o " •'if'^'^ ^'^ ^ " > 0 ' ^ " ^ ^ * ("^^y { ^ n } , t ^ b i c h a n
1 -T X • 0 < / ( ^ ' ^ < a (1 + g2),Vx G M ) . B a y g i d t a x e t d a y {x„}+r5 (tiic la bo di
a{\+a') g (1 + g^) - X (1 + x^) hail tvr X ( ) ) , t a dUa ve t r U d n g h o p m o t day so t h u c d U d n g . V i h a m / n g h i c l i
fix) - x ^ — X = l^ieii t r e i i (0; +CXD) n e i i t h e o cau c) c i i a b a i t o a n 2 1 2 d t r a n g 307 suy r a h a i
1 + X2 1+X2
Jay {X2n}t=v {x2n-i}n=i ^^o'i t i l vo cac S O u, V t h o a m a n he p l i U d n g t r i i i h
(x3 - g^) + (x - g) ^ ( x - g ) ( x ^ + g x + a^ + l )
l + x2 ~ l+x2 a (1 + g2)
u =
1 + z;2
V a y fix) = X <!4> X = g. H a y / c6 d u n g m o t d i 6 m b a t d o n g l a x = g. T a c6 (1)
g(l +g2)
V =
- 2 g x ( l + g'-^) 1 + g2 •
xn+x =fix„),yn e N ; / ( g ) = g; fix) = ' 2^2 '^^ ^
^1 + X j Vay van de q n y l a i l a t i m t a t ca cac caj) ( u , v) ( v d i u > 0, n > 0) t h o a m a n he
pliitrtiig t r i n h (1). G i a siif ( u , v) t h o a m a n (1), t a d a t 6 = g ( l + g2), 5 = u + v,
D o do
p = uv (vrfi d i e n k i e n S'^ > 4 / ' ) Tit he (1), lay h a i phiTdng t r i n h t r i r n h a u t a
- 2 g ( l + g 2 ) ( l + x2)2 + 8 g ( l + g2)x2(l + x^) (hrdc
(l+x2)4
b {v^ - u2) biv - u)iv + u)
- 2 g ( l + g ^ ) ( l + x^) + 8 g ( l + a^)x^ _ 2a{l + a^)i3x^ - 1) V — u = (1 + U 2 ) (1 + ^2)
1 + 1/2 + 1)2 - f u'^v'^
(l+x2)3 (l + x2)3
V — a =- 0
b{v + u)
D a t t{x) = | / ' ( x ) | ,Vx € R. K h i do i ( x ) = yjif'ix))\y ~ 1 + M 2 + i-2 + u2^;2 •
SPb = 62 SP = b
iP - l)^ + 52 ^ 56 ^ { ( P - 1)2 = 5 6 - 52
D o do n e u ^ "'^ < 1 ^ g ( l + g^) < ^ t h i | / ' ( x ) | < 1, Vx £ R-
312 313
ji) 'BUdng h0p a > 1. K h i do | ^ - « ( l + Gpi u va i ; (u < t;) la nghiem
Ta CO
p2(p _ 1) = 62 ^ p 3 _ p2 a^f = 0 cua phUdng t r i n h
Vi o > 1 " e n phuong t r i n h nay c6 hai nghi?m phan bi?t, hdn nOa
i) T i i t d n g liop (t < 1. K h i do khong t6n tai cap {S,P) nao t h o a m a n (2), suy Neu 0 < X o < a t h i v i / nghich bien tren (0; +oo) nen x i = / ( X Q ) > f{a) > a.
ra tritdng hop T i t x i > o va 5 la ham d6ng bien tren (0; +oo) nen X3 = g{xi) > g{a) = a. Quy
^ h{v + u) 'lap ta diror x2„+i > a,Vn € N . Vay day (x2„+i) tifin den i ; . T i r 0 < X Q < a
^'^ 5 la ham dong bien tren (0; +00) nen X2 = gi^o) < g{a) = a. Quy nap t a
1 + u2 + t;2 + u2j;2
'lutoc X 2 „ < a, Vn 6 N . Vay day (x2„) tien den u.
khong t h ^ x a y r a . Do do he (1) c6 nghiem d\iy nliat {IL,V) = (a, a). Bdi vay •^^u -Ti) > a t h i 0 < x i < a, X2 > a, quy nap ta ditdc X2„+i < a,Vn e N vk
•^2n > a,V/t g N . Vay day ( x 2 n ) tien den v va day ( x 2 „ + i ) tien den u.
lim X2n = h m X 2 „ _ i = a =*• l i m x „ = a.
n—+oo n—+oo n-»+cx) X(j = a t h i day (x„) khong d6i.
Xet h a m so h{a) - a ( l + a2),Va € (0; 1]. K h i do lai, day ( x „ ) chi hOi t u neu a < 1 hojc neu X Q = a.
/i'(a) = 30^ + 1 > 0 , V a € ( 0 ; l ] .
t o a n 216 (De t h i chpn dpi tuyen Viet Nam t h i toan quoc te nam 1996).
V^y h a m h d6ng bifin tren (0; 1]. Suy ra thn tat cd cdc so thuc. a sao cho day so ( x „ ) ^ ^ fM/c xdc dinh bdi
h{a) = a{l+u^) < / t ( l ) - 2 , V a € (0;1].
X o = / 1 9 9 6 , x„+i = V n = 0,1, 2,...
8 > S
Ma < 2 nen t n t 6 n g liOp a < 1 bao goni ca trUdng hop a ( l + a^) < ^
° hg,n hHu han khi n ddn tdi +00.
trong phan d a n .
315
314
ji) 'BUdng h0p a > 1. K h i do | ^ - « ( l + Gpi u va i ; (u < t;) la nghiem
Ta CO
p2(p _ 1) = 62 ^ p 3 _ p2 a^f = 0 cua phUdng t r i n h
Vi o > 1 " e n phuong t r i n h nay c6 hai nghi?m phan bi?t, hdn nOa
i) T i i t d n g liop (t < 1. K h i do khong t6n tai cap {S,P) nao t h o a m a n (2), suy Neu 0 < X o < a t h i v i / nghich bien tren (0; +oo) nen x i = / ( X Q ) > f{a) > a.
ra tritdng hop T i t x i > o va 5 la ham d6ng bien tren (0; +oo) nen X3 = g{xi) > g{a) = a. Quy
^ h{v + u) 'lap ta diror x2„+i > a,Vn € N . Vay day (x2„+i) tifin den i ; . T i r 0 < X Q < a
^'^ 5 la ham dong bien tren (0; +00) nen X2 = gi^o) < g{a) = a. Quy nap t a
1 + u2 + t;2 + u2j;2
'lutoc X 2 „ < a, Vn 6 N . Vay day (x2„) tien den u.
khong t h ^ x a y r a . Do do he (1) c6 nghiem d\iy nliat {IL,V) = (a, a). Bdi vay •^^u -Ti) > a t h i 0 < x i < a, X2 > a, quy nap ta ditdc X2„+i < a,Vn e N vk
•^2n > a,V/t g N . Vay day ( x 2 n ) tien den v va day ( x 2 „ + i ) tien den u.
lim X2n = h m X 2 „ _ i = a =*• l i m x „ = a.
n—+oo n—+oo n-»+cx) X(j = a t h i day (x„) khong d6i.
Xet h a m so h{a) - a ( l + a2),Va € (0; 1]. K h i do lai, day ( x „ ) chi hOi t u neu a < 1 hojc neu X Q = a.
/i'(a) = 30^ + 1 > 0 , V a € ( 0 ; l ] .
t o a n 216 (De t h i chpn dpi tuyen Viet Nam t h i toan quoc te nam 1996).
V^y h a m h d6ng bifin tren (0; 1]. Suy ra thn tat cd cdc so thuc. a sao cho day so ( x „ ) ^ ^ fM/c xdc dinh bdi
h{a) = a{l+u^) < / t ( l ) - 2 , V a € (0;1].
X o = / 1 9 9 6 , x„+i = V n = 0,1, 2,...
8 > S
Ma < 2 nen t n t 6 n g liOp a < 1 bao goni ca trUdng hop a ( l + a^) < ^
° hg,n hHu han khi n ddn tdi +00.
trong phan d a n .
315
314
G i a i . Ta xet bai toan t6ng quat vd\ > 0 cho triXdc bat lei. V6i a = 0, ta C Q guy ra day so (x„) hoi t u .
x„ = 0, V/( € N, suy l a lini a:„ = 0. Vay day hoi tu. Tiif day ve sau ta vpt ^ i l p theo ta chimg minh vdi a > 2 t i n day so (x„) hpi t u k h i va chi k h i
«—'+00
f i : = X o + ^"o- T h a t vay, gia sii a = + XQ, k h i do
XQ + Xo
a > 0. De thay rkng vdi a > 0 t i n a:,, > 0, Vn € N , do do xet cac liain s6 1+^0 l + xl 1 +x,,2 — ^0)
Xn = Xo.
y-y x„ = Xo, Vn € N . Suy ra ^lira^ x^ = xo, nghia la day (a;„) hoi t u . Ngudc
lai, g'^ ^' ^'^ "^^^^ (^"^ ''^^ "S^"^ A; e K sao cho l i m x„ = fc. K h i
Ta CO f'{x) — ^"''^ „ < 0, Va- > o! V§ly ham so / nghich bien tren (0; +oc) (]6 tCr X n + i = / ( ^ » ) ' Vn e N , cho n —• +oo, ta dUdc f{k) = k hay a = k + k^,
do do ham so g dong bien tren (0; +oo). Xet day so (x2„). Dat u„ = X2n, k\i\ J.3 ^. 2; - a = 0 CO nghiem duy nhat nen
Do ham y tang nen (?i„) la day ddn dieu (tang hoac giam). Mat khac, ta c6 Xet ham so g{x) = f (/(a)). Ta c6
0 < w„ < a, nen day {u„) hoi tu. Dat lim u„ = /. K h i do tit u„+i = g{u^) a a
g{x) - x = — X = • X
va g la ham lieu tuc, cho n —> +oo ta dUdc / = g{l). (1) 1 + [f{x)P
1 +
Tuong tir, (a;2„+i) cung dUn dicu (tang hoac gitun) va bi chan nen hoi tu. ' ' ' ( 1 + X 2 ) 2
Ta chi'mg minh neu 0 < « < 2 thi day (x„) c6 gidi han h d u han. T h a t vay, a{\+x'f-x[(l+xy + a^]
giii .siif /(/) = i;, hay ( l + x 2 ) 2 + a2
316 317
G i a i . Ta xet bai toan t6ng quat vd\ > 0 cho triXdc bat lei. V6i a = 0, ta C Q guy ra day so (x„) hoi t u .
x„ = 0, V/( € N, suy l a lini a:„ = 0. Vay day hoi tu. Tiif day ve sau ta vpt ^ i l p theo ta chimg minh vdi a > 2 t i n day so (x„) hpi t u k h i va chi k h i
«—'+00
f i : = X o + ^"o- T h a t vay, gia sii a = + XQ, k h i do
XQ + Xo
a > 0. De thay rkng vdi a > 0 t i n a:,, > 0, Vn € N , do do xet cac liain s6 1+^0 l + xl 1 +x,,2 — ^0)
Xn = Xo.
y-y x„ = Xo, Vn € N . Suy ra ^lira^ x^ = xo, nghia la day (a;„) hoi t u . Ngudc
lai, g'^ ^' ^'^ "^^^^ (^"^ ''^^ "S^"^ A; e K sao cho l i m x„ = fc. K h i
Ta CO f'{x) — ^"''^ „ < 0, Va- > o! V§ly ham so / nghich bien tren (0; +oc) (]6 tCr X n + i = / ( ^ » ) ' Vn e N , cho n —• +oo, ta dUdc f{k) = k hay a = k + k^,
do do ham so g dong bien tren (0; +oo). Xet day so (x2„). Dat u„ = X2n, k\i\ J.3 ^. 2; - a = 0 CO nghiem duy nhat nen
Do ham y tang nen (?i„) la day ddn dieu (tang hoac giam). Mat khac, ta c6 Xet ham so g{x) = f (/(a)). Ta c6
0 < w„ < a, nen day {u„) hoi tu. Dat lim u„ = /. K h i do tit u„+i = g{u^) a a
g{x) - x = — X = • X
va g la ham lieu tuc, cho n —> +oo ta dUdc / = g{l). (1) 1 + [f{x)P
1 +
Tuong tir, (a;2„+i) cung dUn dicu (tang hoac gitun) va bi chan nen hoi tu. ' ' ' ( 1 + X 2 ) 2
Ta chi'mg minh neu 0 < « < 2 thi day (x„) c6 gidi han h d u han. T h a t vay, a{\+x'f-x[(l+xy + a^]
giii .siif /(/) = i;, hay ( l + x 2 ) 2 + a2
316 317