oerheeJeueer 2019

he=‰s : 160 ~ efkebâcele : 100

2
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
 efoheeJeueer 2019
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
Je<e& SkeâesefCemeeJes
efkebâcele ` 100

mebheeokeâ
megveerue cesnlee
keâeÙe&keâejer mebheeokeâ
Mebkeâj meej[e
mebheeove meeneÙÙe
Debpeueer hešJeOe&ve
cegKehe=‰
meleerMe YeeJemeej
ceeb[Ceer
cesnlee heeqyueefMebie neTme

mebheeokeâ-cegõkeâ-ØekeâeMekeâ
megveerue cesnlee
1941, meoeefMeJe hes", cee[erJeeues keâe@ueveer, yeepeerjeJe jes[ šsefueHeâesve YeJevemeceesj, hegCes 411030.
Heâesve : 020-24476924, 24475462

Ùee Debkeâeleerue uesKeebleerue celes lÙee lÙee uesKekeâeÛeer Demetve mebheeokeâ lÙeebÛÙeeMeer mencele DemeleerueÛe Demes veener.

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 3

 Deblejbie
mebheeokeâerÙe /6

‘DeeÙeve&ce@ve’ cesIe "keâej

Meyoebkeâve DeeefCe mebkeâueve :
ceeOeJeer "keâej DeeefCe ØeefleefveOeer
(cesnlee ceje"er «ebLepeiele) / 9

‘Pee[b ceuee leheMÛeÙexuee

yemeuesues $e+<eer Jeešleele.’
meÙeepeer efMebos / 15

ceePeer Mesleer, ceePeer ceeCemeb

Deefpele Deehešs / 23

‘Devet’he : iees"Jetve šekeâCeeNÙee

DevegYeJeebveer Yejuesueer Devet DeiejJeeueÛÙee
DeeÙeg<ÙeeÛeer MeyoÙee$ee
Devet DeiejJeeue / 31

keâe@heexjsšuee jecejece, Mesleeruee meueece

JeWkeâš DeÙÙej / 41

meeiejer heefj›eâcesÛee heje›eâce

ke@âhšve efoefuehe oeWos / 47

efleefcejeletve lespeekeâ[s...
YeeJesMe YeeefšÙee / 53

ØeMece : meeblJeve, meceeOeeve, efJeßeebleer :

efJeMeeue he®Uskeâj
mJeeleer Ûeeboesjkeâj / 59
4 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
ÙeMeesJeeCeerÛeer ÙeMeesieeLee meekeâejCeejer meeÙekeâuemJeej hejebpehes keâekeâe
ØeeÛeer iegpe&j pÙeesleer DeeHeâUs / 97
Je<ee& JesueCekeâj / 63
JeeÛeveeletve osMemesJee : Øeoerhe ueesKeb[s
mewefvekeâceÙe peerJeve : DevegjeOee ØeYegosmeeF& ØeeÛeeÙe& MÙeece Yegkexâ / 101
Meyoebkeâve DeeefCe mebkeâueve :
ØeefleefveOeer (cesnlee ceje"er «ebLepeiele) / 67 Decejieerle : yeeyee Deecešs ÙeebÛeb peerJeveÛeefj$e
efveMee ceerjÛeboeveer / 105
cevees®iCeebÛÙee mesJesÛeb ›ele Iesleuesues
Yejle JeešJeeveer mšesvme Fvšt mketâume
Meyoebkeâve DeeefCe mebkeâueve : «esie cee@šxvmeve / 113
ØeefleefveOeer (cesnlee ceje"er «ebLepeiele) / 71
‘Yeesieues pes ogŠKe lÙeeuee...’
ke=â<eer #es$eeleerue keâce&Ùeesefieveer : mJeeleer efMebiee[s DeeMee Deehejeo / 121
Meyoebkeâve DeeefCe mebkeâueve :
ØeefleefveOeer (cesnlee ceje"er «ebLepeiele) / 75 MeejoeleeFËÛÙee DeceesIe efpeöerÛeer keâneCeer
efJeueeme heb{jer / 125
JebefÛeleebvee efMe#eCeeÛÙee ØeJeenele
DeeCeCeeNÙee mebmLee efoJÙeiegCeer
jpeveer hejebpehes DeeefCe Øeepekeälee ®õJeej / 79 megOee cesveve DeeefCe Jner.Deej.efHeâjespe / 129

ØeÙeesieMeeruelesletve efJekeâeme meeOeCeeNÙee DeCCee npeejs

cebieueleeF& mebheeove : Øeoerhe "eketâj /hetpee jeCee / 137
ÙeMeesOeje keâeškeâj / 85
ÛeekeâeÛeer KegÛeea
peerJeve lÙeebvee keâUues nes! : efJeJeskeâ veJejs vemeercee ngjpetkeâ / 143
Jeeceve osMeheeb[s / 89
Keeueer peceerve, Jej DeekeâeMe
JeeÙee peeCeejs DeVe melkeâejCeer ueeJeCeejer [e@. megveeruekegâceej ueJešs / 147
mebmLee : je@efyevent[ Deeceea
Meyoebkeâve DeeefCe mebkeâueve : JegF Deej hegDej yeš mees cesveer
ØeefleefveOeer (cesnlee ceje"er «ebLepeiele) / 93 Fuee Yeó / 151

efoveefJeMes<e / 155
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 5
 mebheeokeâerÙe
ceeveJelesÛee oerhe...
ceeCemeeuee pevceeuee IeeueCÙeeceeies hejcesÕejeÛeb keâenerlejer ØeÙeespeve
Demeleb; heCe les ØeÙeespeve keâeÙe Deens, ns meieàÙeebveeÛe mecepele veener.
pÙeebvee les mecepeleb les meJe&meeceevÙe ceeCemeebhes#ee JesieUs Demeleele. DeMee
JesieàÙee ceeCemeebÛÙee efJeÕeele [eskeâJeeÙeÛeb Deecner "jJeueb DeeefCe
ceeveJelesÛeb, DeHeâeš keâle=&lJeeÛeb, DeocÙe efpeöerÛeb pes oMe&ve Deecneuee
Peeueb, les vekeäkeâerÛe DeeMeeoeÙekeâ DeeefCe mHetâefle&oeÙekeâ nesleb. DeeMesÛÙee
DeeefCe mHetâleeaÛÙee Ùee efkeâjCeebveer Deecner Ùee JesUÛee efoJeeUer Debkeâ
mepeJeuee Deens.
ceer DeeefCe ceePeb, ÙeeÛÙeeheueerkeâ[s peeÙeuee ceeCemeb menmee
leÙeej vemeleele. efkebâyengvee, DeeheuÙeeheueerkeâ[sner peie Deens, ÙeeÛeer
peeCeerJe lÙeebvee vemeles; heCe jmlÙeeJejÛÙee cevees®iCeebJej GheÛeej keâ¤ve
lÙeebÛeb hegveJe&meve keâjCeejs [e@. Yejle JeešJeeveer efkebâJee mewefvekeâebmee"er
Deeheueb peerJeve meceefhe&le keâjCeeNÙee DevegjeOee ØeYegosmeeF&,
heÙee&JejCej#eCeeÛeb cenòJe DeesUKetve osJejeÙee efvecee&Ce keâjCeejs meÙeepeer
efMebos ÙeebÛÙeemeejKeer mJeleŠheueerkeâ[s yeIeCeejer ceeCemebner meceepeele
Deensle. meceepeeleerue JebefÛeleebÛÙee mecemÙee peeCetve, lÙeebÛeer iejpe
DeesUKetve keâece keâjCeejer Deveskeâ ceeCemeb Deensle. pemeb... ØeeÛeer iegpe&j
Ùeebveer DebOeebÛeer JeeÛelee ve ÙesCÙeeÛeer mecemÙee DeesUKeueer DeeefCe
lÙeebÛÙeemee"er hegmlekebâ jskeâe@[& keâjCÙeeÛee Ghe›eâce meg¤ kesâuee. lej ‘efo
meesmeeÙešer Heâe@j [esDej mšshe mketâume’DeeefCe ‘menieeceer HeâeGb[sMeve’
Ùeebveer MeeUeyee¢e cegueebvee efMe#eCeeÛÙee ØeJeenele DeeCeCÙeeÛeb keâece
meg¤ kesâueb, pÙeebvee heesšYej pesJeCe efceUle veener, DeMee ueeskeâebmee"er
‘je@efyevent[’ Ùee mebmLesveb ne@šsume, cees"s meceejbYe FLetve JeeÙee peeCeejb
DeVe ieesUe keâ¤ve les ieefjyeebceOÙes JeešCÙeeÛee Jemee Iesleuee. yeeueheCeer
DeveeLeheCe DeeefCe oeefjõŸeeÛes Ûeškesâ meesmeuesuÙee efJeMeeue he®Uskeâjveb
DeeefLe&keâ ceeieemeebÛee/DeveeLeebÛee meebYeeU keâjeÙeuee meg®Jeele kesâueer. lej
efveŠmJeeLe&heCes meceepemesJee keâjCeeNÙee keâener JÙeòeâer/mebmLee ÙeebÛeer ner
6 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
GoenjCeb Deensle.
keâener JÙeòeâer OÙesÙeJes[Ÿee Demeleele, lej keâener mebkeâšebvee leeWb[
osle KebyeerjheCes GYÙee Demeleele. heesueerme KeelÙeeleerue veeskeâjer mees[tve
DeefJejle heefjßeceebveer hee@efueneGme GYeejCeeNÙee mJeeleer efMebiee[s DeMeeÛe
OÙesÙeJes[Ÿeebhewkeâer Skeâ. JeÙeeÛÙee heefmlemeeJÙee Je<eea [e@keäšj JneÙeÛeb
"jJetve yesÛeeefUmeeJÙee Je<eea Sce.yeer.yeer.Sme. nesCeeNÙee MeejoeleeF&
yeeheš ns OÙesÙeemeòeâerÛeb Skeâ DeÛebefyele keâjCeejb GoenjCe. cebieueleeF&
JeeIeceejs cee$e DeepetyeepetÛÙee MeslekeâNÙeebÛeer DeeefCe lÙeebÛÙee mJeleŠÛÙee
Iejeleerue heefjefmLeleer heentve MeneCÙee PeeuÙee DeeefCe meWefõÙe Mesleer
keâjCÙeeÛee efveCe&Ùe IesTve lÙeeÛeer ÙeMemJeerheCes DebceueyepeeJeCeer kesâueer.
MesleerÛÙee meboYee&leerue DeeCeKeer Skeâ mekeâejelcekeâ GoenjCe cnCepes
meeleeje efpeu¢eeleerue meeÙeieeJeÛes Deefpele Deehešs. SceyeerSmeejKeer
heoJeer IesTvener kesâJeU DeeF&ÛÙee meebieCÙeeJe¤ve lÙeebÛÙee Iejele
hejbhejsves Ûeeuele DeeuesuÙee Mesleer Ùee JÙeJemeeÙeele les Glejues. vegmeles
GlejuesÛe veener, lej nUo DeeefCe keâebÅeeÛÙee efyeÙeeCÙeebJej efJeMes<e
heefjßece IesTve, MeslekeâNÙeebceOÙes Ùee efyeÙeeCÙeebefJe<eÙeer Skeâ efJeÕeeme
efvecee&Ce kesâuee. SketâCe, Mesleerlener veJeveJeerve ØeÙeesie keâ¤ve lÙeebveer
le®Ceebmeceesj Skeâ DeeoMe& "sJeuee Deens. ieeJeeves lÙeebvee mejhebÛe
cnCetve efyeveefJejesOe efveJe[tve efoueb. ieeJeemee"erner yejerÛe keâeceb (pemeb
MeeUe meg¤ keâjCes, meebmke=âeflekeâ keâeceebmee"er meYeeie=n yeebOeCes F.)
lÙeebveer kesâueer Deensle.
pÙee JÙeòeâeRveer meceepeemee"er, meceepeeleerue SKeeÅee
Ieškeâemee"er cenòJehetCe& Ùeesieoeve efoueb, DeMee JÙeòeâeRÛÙee keâeÙee&Ûeer veeWo
IesCeejer Deveskeâ hegmlekebâ Deecner ØekeâeefMele kesâueer Deensle. ‘Decejieerle :
yeeyee Deecešs ÙeebÛes Ûeefj$e’ Ùee hegmlekeâeletve yeeyee Deecešs Ùeebveer
kegâ‰jesiÙeebmee"er kesâuesuÙee keâeceeÛeb oMe&ve Ie[leb, lej ‘mšesvme Fvšt
mketâume’ ns hegmlekeâ ‘meWš^ue SefMeÙee FeqvmššŸetš’ Ùee mesJeeYeeJeer
mebmLesceeHe&âle heeefkeâmleeveeleuÙee DeeefCe DeHeâieeefCemleeveeleuÙee ogie&ce
DeeefCe Ghesef#ele DeMee otjotjÛÙee keâesheNÙeebceOÙes MeeUe yeebOeCeeNÙee «esie
cee@šxvmeve ÙeebÛÙee keâeÙee&Jej ØekeâeMe šekeâleb. ‘efoJÙeiegCeer’ ns hegmlekeâ
cnCepes hebOeje DehebieebÛÙee efJeue#eCe efpeöerÛÙee keâneCÙee Deensle. Ùeeleerue
keâener Dehebieebveer DehebielJeeJej ceele keâjle meceepeemee"erner Ùeesieoeve efoueb
Deens.
‘Keeueer peceerve Jej DeekeâeMe’ ns megveeruekegâceej ueJešs ÙeebÛeb
DeelceÛeefj$e. DeveeLe Demetvener mJeleŠuee lÙeebveer peeCeerJehetJe&keâ Ie[Jeueb.
KeeÛeKeUiÙeebletvener lÙeebveer mevceeiee&veb kesâuesueer JeešÛeeue lÙeebÛeb
JesieUsheCe oMe&Jeles. DeeMee Deehejeo Ùeebveer ÛeewLeer cegueieer PeeuÙeeveblej
oneJeer les Sce.efHeâue. ne efMe#eCeeÛee šhhee DeefJejle heefjßeceebveer heej
hee[uee, lemebÛe lÙeebvee keâewšgbefyekeâ heeleUerJejner Kethe Meejerefjkeâ,
ceeveefmekeâ Jesovee meesmeeJÙee ueeieuÙee; heCe menveMeeruelesves meieUb Yeesiele
lÙee peerJeveeuee meeceesNÙee iesuÙee. lÙeebÛeb ns peieCeb lÙeebveer ‘Yeesieues pes
ogŠKe lÙeeuee...’ Ùee DeelceÛeefj$eeletve ceeb[ueb Deens. Deehejeo ÙeebÛee
efMe#eCeeÛee OÙeeme lÙeebvee Flej heeref[le cegefmuece efŒeÙeebheemetve JesieUb
keâe{lees.
‘Devet’he Ùee DeelceÛeefj$eeletve ‘DeeefMekeâer’Hesâce Devet DeiejJeeue
Ùeebveer iue@cej les ÙeesiemeeOevee-ce=lÙetkeâ[tve peerJeveekeâ[s-mebvÙeeme-
meceepemesJee Demee lÙeebÛee efJeue#eCe peerJeveØeJeeme meebefieleuee Deens. leesner
DevevÙe Deens. ‘JegF Deej hegDej, yeš mees cesveer’ Ùee hegmlekeâeletve Fuee Yeó
Ùeebveer iejerye efŒeÙeebÛeb Ghesef#ele DeeefCe keâ°ceÙe efpeCeb ÙeeJej ØekeâeMe
šekeâuee Deens; heCe Ùee efŒeÙeebvee mebIeefšle kesâuÙeeJej lÙeebÛeer leekeâo keâMeer
Jee{ueer Deens, lÙeebÛÙeeceOeerue ‘mJe’ keâmee peeie=le Peeuee Deens, ns
meebefieleueb Deens. Ùee efŒeÙeebceOeerue heefjJele&ve DeeefCe Fuee Yeó Ùeebveer lÙee
efŒeÙeebmee"er kesâuesueb keâece, Ùee oesvner iees°er lÙeebÛÙee peerJeveeleerue
JesieUsheCe oMe&Jeleele. ‘meeiejer heefj›eâcesÛee heje›eâce’ ne Demee DeveJeš
DevegYeJe Deens, pees ueeKeeletve SKeeoeÛe ceeCetme IesT Mekeâlees. efoefuehe
oeWos Ùeebveer efMe[eÛÙee yeesšerletve Ske⚟eeveb kesâuesuÙee he=LJeerØeoef#eCesÛÙee
hetJe&leÙeejerÛes DeeefCe ØelÙe#e heefj›eâcesÛes DevegYeJe Ùee hegmlekeâeletve
meebefieleues Deensle. ne ØeJeeme KejbÛe efvejeUe Deens.
Ùee JeešsJej DevÙener ØeJeemeer Deensle. ‘veece’ HeâeGb[sMeveÛÙee
ceeOÙeceeletve MeslekeâNÙeebvee efoueemee osCeejs veevee heešskeâj DeeefCe cekeâjbo
Deveemehegjs, Deveskeâ DeveeLeebJej ceeÙesÛeer heeKej IeeueCeeNÙee efmebOetleeF&
mehekeâeU, ‘heeCeer’ HeâeGb[sMeveÉeje Kes[Ÿeehee[Ÿeebleerue heeCÙeeÛeer efmLeleer
megOeejeÙeÛee ØeÙelve keâjCeejs Deeefcej Keeve, lej ‘yee@[&juesme Jeu[&
HeâeGb[sMeve’ÛÙee ceeOÙeceeletve keâeMceerjÛÙee meerceeJeleea Yeeieeleerue cegueeRvee
ner oerheeJeueer DeeefCe vetleve Je<e&
DeeheCee meJeeËvee megKemece=æerÛes peeJees, ner keâecevee !
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
efMe#eCeeÛÙee ØeJeenele DeeCeCeejs DeeefCe SketâCeÛe efleLeuÙee DeefmLej
heefjefmLeleerle lesLeerue veeieefjkeâebvee efJeefJeOe Øekeâejs ceole keâjCeejs DeefOekeâ
keâoce,hetj, Yetkebâhe DeMee vewmeefie&keâ DeeheòeeRceOÙes DeeefCe DevÙe mebkeâšebÛÙee
JesUerner efpeJeeÛeer heJee& ve keâjlee OeeJetve peeCeejs Sve[erDeejSHeâÛes
peJeeve, heesefuemeebÛÙee efJeefJeOe ØeMveebJej (pemes, heesefuemeebvee mJele:Ûeer Iejb
efceUJetve osCes) keâece keâjCeeNÙee DeeefCe lÙeebvee GlmeJeebojcÙeeve
yeboesyemleele ceole keâjCeeNÙee heesueermeefce$e mebIešvee... ner Ùeeoer Kethe
ueebyet Mekeâles. pesJne DeeheCe Ùee DeveJeš JeešsJejÛÙee ØeJeeMeebÛee
Skeâef$elejerlÙee efJeÛeej keâjlees, lesJne peie ns one JeeF&š ceeCemeebhes#ee Ûeej
ÛeebieuÙee ceeCemeebJej Ûeeueleb, ÙeeÛee ØelÙeÙe Ùeslees.
keâeneRvee peerJeveeleerue DevegYeJe meceepemesJeskeâ[s IesTve peeleele,
lej keâeneRvee meceepeemee"er keâenerlejer keâjCÙeeÛeer leUceU GhepeleÛe
Demeles. keâeneRveer meceepeemee"er ØelÙe#e keâener kesâueb veener lejer lÙeebÛeb
peerJeve Flejebmee"er ØesjCeeoeÙeer "jleb. otjoMe&veÛÙee me¢eeõer JeeefnveerJej
‘ogmejer yeepet’ veeJeeÛee Skeâ keâeÙe&›eâce ueeieeÙeÛee (Depetvener lÙeeÛeb
hegveŠØe#esheCe meg¤ DemeeJeb). pÙes‰ DeefYeveslee efJe›eâce ieesKeues lÙee
keâeÙe&›eâceele efJeefJeOe #es$eebleerue ueeskeâebÛÙee cegueeKeleer IÙeeÙeÛes. JÙeòeâer
keâesCelÙeener #es$eeleerue Demees, lÙee cegueeKeleeRceOÙes Skeâ ØeMve keâeÙece
DemeeÙeÛee,‘ legcner meceepeemee"er keâeÙe keâjlee?’ neÛe ØeMve ØelÙeskeâ
JÙeòeâerves mJeleŠuee efJeÛeejeÙeuee heeefnpes.
Deepener JebefÛele, Ghesef#ele DemebKÙe Deensle. lÙeebvee DeeOeejeÛeer
iejpe Deens. heeCeeršbÛeeF&, Øeot<eCe, Jee{leb MenjerkeâjCe, yesjespeieejer,
Jeenletkeâ keâeW[er F. meJeeËvee Yes[meeJeCeeNÙee mecemÙee Deensle. lÙeebÛÙee
efveJeejCeemee"er JÙeehekeâ ØeceeCeeJej keâece JneÙeuee heeefnpes. eEkeâyengvee,
ØelÙeskeâ ceeCemeeves nJÙeeme mees[tve mJeleŠJej keâener yebOeveb Ieeleueer, efveÙece
heeUues, efMemle ueeJetve Iesleueer, lej Ùee mecemÙeebÛeb efveJeejCe JneÙeuee
JesU ueeieCeej veener DeeefCe leer Skeâ meceepemesJeeÛe "jsue. GhejesuuesefKele
JÙeòeâeRvee, mebmLeebvee DeeefCe meceepeemee"er GuuesKeveerÙe Ùeesieoeve
osCeeNÙee DeMee %eele/De%eele JÙeòeâeRvee, mebkeâšebJej ceele keâ¤ve mJeleŠÛeb
peerJeve Ie[JeCeeNÙee ØesjCeeoeÙeer JÙeòeâeRvee ceveŠhetJe&keâ DeefYeJeeove!
keâesCeerÛe Ghesef#ele, JebefÛele jenCeej veener, DeMee ceeveefmekeâ°Ÿee megÂ{
meceepeefveefce&leerÛeer Deepe Kejer iejpe Deens. lÙee °erves pej heeJeueb he[ueer
lej meceepemesJesÛeer iejpeÛe GjCeej veener.
GhejesuuesefKele JÙeòeâeRveer ceeveJelesÛee pees oerhe ueeJeuee Deens,
leesÛe legceÛÙee-DeeceÛÙee ceveelener ØepJeefuele nesJees, nerÛe meefoÛÚe DeeefCe
MegYesÛÚe!
7
8 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 ‘DeeÙeve&ce@ve’
cesIe "keâej
Meyoebkeâve DeeefCe mebkeâueve : ceeOeJeer "keâej
DeeefCe ØeefleefveOeer (cesnlee ceje"er «ebLepeiele)

mLeU nesleb Decesefjkesâleueb 29kÙee ›eâceebkeâekejÛeb meJeeËle ueeskeâefheÇÙe

Menj uegF&efkeue... leejerKe nesleer 14 Dee@keäšesyej 2018... cesIe
lÙeeÛÙee OeekeheóerkejÛeb MeskešÛeb keâener ceeršme&Ûeb Deblej heej keâjle neslee...
DeeefCe les Deblej heej nesle DemeleeveeÛe Skeâ peeieeflekeâ efke›eâce heÇmLeeefhele
nesle neslee.... ‘Here comes the birthday boy, record
holder, of IRONMAN’ ne neslee peieeleuee meJeeËle ueneve
DeeefCe meJeeËle le®Ce... DeeefCe leesner YeejleerÙe... DeeheuÙee
ceneje<š^eleuee ‘DeeÙeve&ce@ve cesIe "keâej.’
cesIe cnCepes heeTmemejeRÛee oelee... DeekeâeMe DeeefCe Oejsuee
pees[Ceeje ogkee. lÙeeÛeb efpelekeâb DeekeâeMeeMeer veeleb, eflelekeâbÛe OejsMeer
DeeefCe eflelekeâbÛe heeCÙeeMeer...Demeb DeodYegle veeke ueeYeuesuee ‘cesIe
"keâej’...pÙeeveb DeeheuÙee veekeeuee meepesmeb keâle&=lke kesâueb Deens. keÙeeÛÙee
De"jekÙee Je<eea peieeleerue meJeeËle keâ"erCe ceeveueer peeCeejer ‘DeeÙeve&ce@ve’
š^eÙeLeuee@ve lÙeeveb hetCe& kesâueer Deens. DeeefCe lees peieeleuee meJeeËle le®Ce
‘DeeÙeve&ce@ve’ "juee Deens.

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 9

 cesIeyejesyej mejekeelener menYeeieer Peeues. les
mkeleŠ cesIeyejesyej mekeâeUer mene keepelee
‘DeeÙeve&ce@ve’Ûee MeyoMeŠ DeLe& kÙeeÙeeceeuee peeT ueeieues. cesIeÛeer
DeelÙeeDeepeer MeMeerleeF& "keâej cnCepes
meebieeÙeÛee lej lees neslees ‘ueesnheg®<e’...
ueesKeb[emeejKÙee oCekeâš leekeâoerÛee cesIeÛeb DeeCeKeer Skeâ heÇsjCeemLeeve.
ceeCetme cnCepes ‘DeeÙeve&ce@ve’DeeefCe heeÛeieCeer ÙesLeerue mebpeerkeve efkeÅeeueÙeeÛÙee
‘DeeÙeve&ce@ve’ ner mheOe&e legceÛÙee Heâòeâ ÛesDejceve DemeCeeNÙee MeMeerleeFËveer
Meejerefjkeâ MeòeâerÛeerÛe veener, lej ceeveefmekeâ leekeâoerÛeerner hejce meercee mHeâtefle&oeÙeer iees<šer meebiele cesIeuee DeeCeKeer yeU efoueb. cesIeÛeer mheOee& meg™
Depeceekeles. Ùee mheOe&sÛeb ieebYeerÙe& ue#eele ÙesCÙeemee"er efleÛeb mke™he mecepetve Demeleevee lÙeeÛeer DeeF&, Deepeesyee, MeMeerDeepeer, heÇmeeoceecee DeeefCe
IesCeb DeekeMÙekeâ Deens. ‘DeeÙeve&ce@ve’ ner keu[& š^eÙeLeuee@ve keâe@heexjsMeve Debefyekeâeceeceer ÙeebÛÙeeyejesyej lÙeebÛes Deveskeâ efnleefÛeblekeâ je$eYej peeietve cesIeÛeer
([yuÙetÙetšermeer)Éeje DeeÙeesefpele Skeâ ueebye DeblejeÛeer š^eÙeLeuee@ve jsme Deens. mheOe&sleerue DeeieskeâtÛe DevegYekele nesles.
ner mheOee& meesUe leemeeble hetCe& keâjekeer ueeieles. Ùee mheOe&sceOÙes 3.8 efkeâ.ceer. cesIeÛÙee keef[ueebveer hegCÙeeleerue ‘DeeÙeve&ce@ve’ keâewmlegYe je[keâj ÙeebÛÙee
heesnCes, 180.2 efkeâ.ceer. meeÙekeâue ÛeeuekeCes DeeefCe 42.20 efkeâ.ceer. ceoleerveb cesIeÛÙee mejekeeme meg®keele kesâueer. cesIeveb keâewmlegYe je[keâj ÙeebÛes š^sefvebie
Oeekeekes ueeieles. ner mheOee& ÙeeÛe ›eâceeves DeeefCe efkeßeebleerefMekeeÙe hetCe& keâjekeer hue@vme Deceueele DeeCeues. keâewmlegYe Ùeebveer cesIeÛÙee Meejerefjkeâ #eceleebÛee
ueeieles. DeeefCe Ùee mheOe&sle menYeeieemee"erner efkeâceeve keÙe 18 ke<eË hetCe& Demeekes Dee{ekee Iesle mejekeeÛeer jerlemej Ùeespevee DeeKeueer. efHeâšvesme Heâmš&ÛÙee efkepeÙe
ueeieles. cesIeves lÙeeÛÙee De"jekÙee kee{efokeMeer cnCepes 14 mehšsbyej ieeÙekeâkee[ Ùeebveer cesIeÛÙee HebâkeäMeveue š^sefvebie DeeefCe mšb^siLe š^sefvebiekej peeleerveb
2018ueeÛe hetCe& kesâueer. lÙeecegUs lees peieeleuee meJeeËle le®Ce ‘DeeÙeve&ce@ve’ ue#e efoueb. cesIeÛÙee mJeerefcebieÛeb ßesÙe lÙeeÛÙee mJeerefcebie ceeie&oMe&keâ keâuhevee
"juee Deens. peieeleerue meJeeËle keâ"erCe SkeâefokemeerÙe mheOee& cnCetve Ùee DeeieeMes Ùeebvee peeleb. cesIeÛÙee ueneveheCeeheemetve lÙee lÙeeuee mJeerefcebieÛes Oe[s
mheOe&skeâ[s heeefnues peeles. mheOe&keâebÛÙee menveMekeäleerÛee DeeefCe leekeâoerÛee Deble osle Deensle. mJeerefcebieÛeb yeeUkeâ[t hÙeeuesuÙee cesIemee"er mJeerefcebieÛee mejeke
heenCeejer cnCetve Ùee mheOe&sÛeer DeesUKe Deens. lemee Heâej keâ"erCe veknlee; heCe OeekeCeb DeeefCe meeÙekeâefuebie cee$e peerkeIesCeb
‘DeeÙeve&ce@ve’Ûeb ns mke™he heeefnuÙeekejÛe efleÛÙee Ke[lejheCeeÛeer peeCeerke nesleb. lÙeele š^eÙeLeuee@veceOÙes SkeâeÛe efokeMeer eflevner iees<šer ve Leebyelee
nesles. pÙee keÙeele cegueb oesmleceb[Uerbmeesyele ceewpecepesÛeer mkehveb heenle
Demeleele, lÙee keÙeele DeMee Oee[meeÛeer keâuheveener SKeeoeÛe keâjsue; heCe DeeÙeve&ce@ve cesIe "keâej
cesIeveb ns mkehve heeefnueb DeeefCe DekeIÙee Ûeej-heeÛe ceefnvÙeeble heÇlÙe#eelener
DeeCeueb. cesIeÛeb meenmeer KesUebkejÛeb mkehve pevcepeele Deens, Demeb cnšuÙeeme
keekeieb "jCeej veener. cesIe ueneveheCeeheemetveÛe heóerÛee heesnCeeje Deens. lÙeeveb
yeeuekeÙeeleÛe je<š^erÙe mheOeeËceOÙes yeepeer ceejle peuelejCeele Dekkeue mLeeve
heškeâekeueb Deens. lÙeecegUs cesIeÛes ke[erue efkeogj "keâej Ùeebvee cesIeveb lÙeeÛÙee
‘DeeÙeve&ce@ve’ nesCÙeeÛÙee mkehveeefke<eÙeer meebefieleueb, leskne lÙeeÛÙee kegâšgbyeerÙeebveer
lÙeeÛÙee efveCe&ÙeeÛeb KeguÙee ceveeveb mkeeiele kesâueb. cegueeefke<eÙeer keešCeejer
keâeUpeer kejÛe{ ve nesT oslee lÙeeÛÙee mkehveebvee yeU osCÙeemee"er cesIeÛes
ke[erue heg{s mejmeekeues. lÙeeletveÛe cesIeÛeb mkehve DeKKÙee kegâšgbyeeÛeb mkehve
Peeueb.
Ùee heÇkeemeele cesIeÛÙee keef[ueebvee peCet ‘cesje veece keâjsiee jesMeve...peie cesb
cesje jepeogueeje..’ DeMeer Kee$eer nesleer. cesIeÛÙee keef[ueebÛeer hegCÙeele
meeÙekeâueÛeer Mees™ce Deens. lÙeecegUs cegUeleÛe meeÙekeâefuebie DeeefCe Flej
KesUebMeer efveieef[le kÙeòeâerbMeer lÙeebÛee mebhekeâ& Ùeslees. lÙeecegUs ‘DeeÙeve&ce@ve’Meer
mebyebefOele keâener ueeskeâebMeerner lÙeebÛee mebhekeâ& neslee. lÙeebvee Ùee mheOe&sÛeer vescekeâer
peeCeerke nesleer. DeeefCe DeeheuÙee cegueekejner eflelekeâeÛe efkeMkeeme neslee. lÙeeÛe
efkeMkeemeeveb les cesIeÛÙee mejekeelener menYeeieer Peeues. DeeefCe cesIe "keâej
uegF&efkeue FLeb nesCeeNÙee ‘DeeÙeve&ce@ve’ mheOe&sle menYeeieer nesF&ue, ns hekeäkeâb Peeueb.
cesIeÛÙee DeeF& ceeOekeer "keâej hetCe& kesU veeskeâjer keâjleele. lÙeebveerner cegueeÛÙee
efveCe&Ùeeuee hetCe& heeef"byee efouee. cesIeÛes Deepeesyee efveke=òe SDejHeâesme& heeÙeueš
efkebie keâceeb[j Mejo "keâej Ùeebveer lej vegmelee heeef"byeeÛe efouee veener, lej les
10 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
keâjeÙeÛÙee neslÙee. 180.2 efkeâueesceeršjÛeb meeÙekeâefuebie cnCepes Deieoer cegbyeF&
les hegCes Demee meeÙekeâue heÇkeeme. Ùee meeÙekeâefuebieÛÙee mejekeemee"er cesIeveb
‘ueesCeekeUe DeeefCe ueJnemee’ ne ceeie& efveke[uee. ne ceeie& cegUeleÛe [esbiej
Ûe{CeerÛee. Ùee ceeiee&kej iee[er ÛeeuekeCeejener Lekeâtve peelees; heCe neÛe Ûe{e
ceeie& cesIeÛÙee mejekeemee"er hetjkeâ "juee. cesIeÛee ne ceeiee&kejÛee mejeke meg™
Peeuee. Ùee mejekeele cesIe meeÙekeâuekej DemeeÙeÛee, lej lÙeeÛes ke[erue keâej
Ûeeuekele lÙeeuee meesyele keâjeÙeÛes. Ùee mejekeelener cesIeÛes heÇefMe#ekeâ lÙeeuee
mebÙece yeeUieeÙeuee meebieeÙeÛes; heCe cesIeÛeb le®Ce jòeâ peemleerle peemle Ke[lej
mejekeemee"er Deemegmeuesueb DemeeÙeÛeb. meescekeej les Meg›eâkeej jespe mekeâeUer oesve
les De[erÛe leeme lees hegCes efkeÅeeheer"ele mejeke keâjeÙeÛee. Meefvekeej, jefkekeej
lÙeeÛee mejeke leyyeue Ûeej les mene leemeebÛee DemeeÙeÛee. Ùeele ueebye heuuÙeeÛeb
meeÙekeâue jeÙeef[bie DeeefCe jefvebiekej lees Yej ÅeeÙeÛee. Ùee mejekeeojcÙeeve
lÙeeuee jespe mekeâeUer mee[sÛeejuee G"ekeb ueeies. lej jespeÛeer mee[smeele les Dee" cesIeÛes mheOexhetJeeaÛes ÚeÙeeefÛe$e
leemeebÛeer Peeshe IÙeekeer ueeies. lÙeeveb petve les mehšWyej Demes Ûeej ceefnves Demee
keâmetve mejeke kesâuee. mkeleŠÛeb [eSš meebYeeUueb. lÙeeÛee ne Oee[meer, DeieoerÛe heÇeflekeâtue Peeueb. leeheceeveeÛee heeje leerve les Ûeej DebMeebkej Deeuee.
peieekesieUe Ghe›eâce yeIetve Scotts Sports Ltd. Ùee efmkelPeueË[ DeeefCe DeÛeevekeâ heeTme meg™ PeeuÙeeveb nkesle ieej"e he[uee. DecesefjkesâleuÙee Ûeej
ÙegjesheceOeerue DeieÇCeer keâbheveerveb lÙeeuee ne[&kesDej DeeefCe Fefkeäkehecesvš ef[ieÇer leeheceeveele meeÙekeâue Ûeeuekeleevee 80 efkeâueesceeršjÛeb Deblej heej
mhee@vmejefMehener efoueer. kesâuÙeeveblej cesIeÛes heeÙe meeLe osF&veemes Peeues. DeÛeevekeâ yeoueuesuÙee
heCe FlekeäÙee mejekeeveblejner heÇlÙe#e mheOe&s kesUer Ùee meeÙekeâefuebievebÛe keeleekejCeeMeer pegUketve Iesleevee DeeefCe meleleÛÙee Meejerefjkeâ leCeekeecegUs DeeefCe
cesIeheg{s Deekneveb GYeer kesâueer. heÇlÙe#e mheOe&sÛÙee efokeMeer Decesefjkesâleerue nkeeceeve Mejerjeleerue heeCÙeeÛeer ke #eejebÛeer heeleUer KeeueekeuÙeecegUs lÙeeÛÙee heeÙeele

DeeÙeve&ce@ve mheOexle mJeerefcebiemee"er meppe nesleevee cesIe ÙeeÛe mheOexle OeeJeleevee cesIe

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 11

 leskne lÙeeÛÙee efMe#ekeâebveer DeeÙeve&ce@ve ne Meyoner Sskeâuee veknlee; heCe
DeeÙeve&ce@ve hetCe& kesâuÙeekej lÙeeÛe ceneefkeÅeeueÙeele cesIeÛee Keeme melkeâej
keâjCÙeele Deeuee. lÙeeÛÙee efkeKes-heešerue mkeâtueceOÙes keeef<e&keâ ›eâer[e mheOeeËvee
lÙeeuee heÇcegKe heengCee cnCetve yeesueekeCÙeele Deeueb. pÙee MeeUsle DeeheCe
efMekeâuees, lÙee MeeUsle heÇcegKe heengCee cnCetve Peeuesuee ne melkeâej efÛejbleve
ue#eele jenCeej DemeuÙeeÛeb cesIe meebielees. DeeheuÙee MeeUsuee,
ceneefkeÅeeueÙeeuee Deeheuee DeefYeceeve keešekee, DeMeer keâeceefiejer DeeheuÙee
neletve Ie[uÙeeÛeb meceeOeeve lÙeeÛÙee ÛesnNÙeekej PeUkeâleb.
DeepeÛÙee peerkeIesCÙee mheOe&sÛÙee Ùegieele cegueb keâefjDejÛÙee ceeie&ekej Oeekele
jenleele. ns OeekeCebner mebÙeceeÛeer hejer#ee heenCeejbÛe Demeleb; heCe mebÙece Ùee
MeyoeÛeerÛe hejer#ee heenCeejer keâeceefiejer cesIe "keâejveb hetCe& kesâueer Deens. meenmeer
Je[erue efJeogj "keâej ÙeebÛÙeemeceJesle cesIe KesUebceOÙes Yeejleeuee Deepener Ùegjeshe-DecesefjkesâÛÙee leguevesle Heâej ÙeMe
efceUeuesueb veener. cegUele DeMee meenmeeÛeb yeeUkeâ[tÛe DeeheuÙeekeâ[s efoueb
ieesUs ÙesT ueeieues. lÙeeuee lÙee peeieskejÛe pekeUheeme 47 efceefvešb yemetve peele veener. lÙeecegUs DeMee meenmeer mheOeeËvee DeekeMÙekeâ DemeCeejb ceeie&oMe&ve
jenekeb ueeieueb. #eejemee"erÛÙee š@yuesšdme DeeefCe heeCeer efheTve lees mkeleŠuee DeeefCe meeOevemegefkeOee DeeheuÙeekeâ[s GheueyOe veenerle. DeMee heefjefmLeleerle
hegvne mheOe&smee"er leÙeej keâjle neslee. Skeâ ceve lÙeeuee ceeies KesÛele nesleb lej cesIemeejKeer cegueb cees"Ÿee efpeöerveb Devekeš keeše efveke[le Deensle. lÙeebÛÙee
ogmejb ceve lÙeeuee DemebKÙe peKecee nesTvener mheOee& hetCe& keâjCeeNÙee OewÙe&euee meueece!
ceeCemeebÛÙee iees<šer meebiele nesleb DeeefCe heg{s peeCÙeeÛeer heÇsjCee osle nesleb. cesIeveb
ogmeNÙee ceveeÛeb ceveekej Iesleueb DeeefCe hegvne Deeheuee heÇkeeme meg™ kesâuee.
DeeÙeve&ce@veÛÙee jskeâe@[&ceOeerue cesIeÛÙee keâeceefiejerkej vepej šekeâueer keâer madhavithakar@gmail.com
lÙeeÛÙee DeiecÙe efpeöerÛeer mee#e hešles. uegF&efkeue mheOe&sle 2700 mheOe&keâebveer
menYeeie veeWoJeuee. cesIe 18 les 24 keÙeesiešeleuee meJeeËle le®Ce mheOe&skeâ.
lÙeeÛeer DeesknjDee@ue jBkeâ 1506 lej peW[j jBkeâ 1128 Deens. lej
mJeerefcebieceOÙes lÙeeÛÙee keÙeesiešele lÙeeÛeer j@bkeâ eflemejer Deens, lej meke&meeOeejCe
iešele vekekeer Deens. DeeÙeve&ce@veÛÙee jskeâe@[&ceOÙes lÙeeÛÙee veekeekej 1444
hee@Fbš pecee Deensle. lÙeeveb 13 leeme 53 efceefvešb DeeefCe 20 meskeâboeble ner
mheOe&e hetCe& kesâueer. lÙeeleerue 12 efceefvešb 38 meskebâo lÙeeveb mJeerefcebie kesâueb.
7 leeme, 46 efceefvešb DeeefCe 11 meskeâbo lÙeeveb meeÙekeâue Ûeeuekeueer, lej 5
leeme 27 efceefvešb DeeefCe 29 meskeâbo lÙeeveb OeekeCÙeeÛee efke›eâce kesâuee. ns
meejbÛe cesIeuee meueie keâjeÙeÛeb nesleb. yeeje efceefvešb mJeerefcebie kesâuÙeeveblej
DekeIÙee oneSkeâ efceefvešeble lÙeeveb meeÙekeâefuebie meg¤ kesâueb DeeefCe
meeÙekeâefuebieÛee megceejs 180 efkeâueesceeršjÛee šhhee hetCe& kesâuÙeeveblej hebOeje
efceefvešebveer OeekeeÙeueener meg®keele kesâueer.
DeMekeäÙeheÇeÙe DeeÙeve&ce@ve hetCe& kesâuÙeeveblejner cesIeÛee heÇkeeme eflelekeäÙeeÛe
efpeöerveb meg™ Deens. DeeleeheÙeËle lÙeeveb leerve neHeâ ce@jsLee@veceOÙes menYeeie
veesbokeuee Deens. šeše cegbyeF& ce@jsLee@ve DeeefCe meeleeje efnue ce@jsLee@veceOÙesner
lÙeeveb menYeeie veesbokeuee Deens. Dee@keäšesyej 2019ceOÙes ieeskÙeele nesle
DemeuesuÙee neHeâ DeeÙeve&ce@veceOÙesner lees menYeeieer nesCeej Deens.
GCeehegje De"je ke<eeËÛee cesIe "keâej. heefnueer les yeejekeer hegCÙeeleerue
mesveeheleer yeeheš jes[kejerue efkeKes-heešerue cesceesefjDeue mkeâtueceOÙes efMekeâuesuee
ceje"er cegueiee. ces 2019ceOÙes veerš hejer#ee osTve lees HeâiÙe&gmeve
ceneefkeÅeeueÙeele efHeâefpeDeesLesjheer efke<eÙeele heokeer efMe#eCe Ieslees Deens. lÙeeveb
DeeÙeve&ce@ve mheOe&sle menYeeieemee"er ceneefkeÅeeueÙeele megóermee"er Depe& kesâuee,

12 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 13
14 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 ‘Pee[b ceuee leheMÛeÙexuee
yemeuesues $e+<eer keešleele.’
- meÙeepeer efMebos

heeÛekeer-menekeerle Demesve. peUCe DeeCeeÙeuee [esbiejekej peekeb

ueeieeÙeÛeb, leskne efleLeuÙee Pee[ebkej ceer ceejuesuÙee "eskeâe DeeefCe lÙee
Pee[eÛeer LejLej...leskne heefnuÙeeboe peeCekeueer. leer LejLej DemkemLe
keâjle jeefnueer DeeefCe leer LejLej lÙee keÙeele Skeâe keâefkelesle Dekelejueer.
lÙee Pee[ekejÛee heÇlÙeskeâ Ieeke...lÙee IeekeeÛee keâeUerpe efÛejle peeCeeje
Deekeepe... lÙee Pee[eÛeb nleyeue nesTve he[Ceb...lÙeeuee Iejer DeeCeCeb...
keeUkeCeb...peeUCeb...lÙeeÛeer jeKe nesCeb...ns meejb ceuee ceevekeer
peieCÙeentve kesieUb keešle veknleb. efleLes pevce neslee... peieCÙeemee"erÛee
mebIe<e& neslee...cejCeÙee$ee nesleer... DeblÙeÙee$ee nesleer...DeeefCe les meejb
lÙee keâefkelesle Dekelejueb. Deepe ceePÙeepekeU leer keâefkelee veener; heCe lÙee
keâefkelesleuÙee heÇefleceebveer Pee[ebÛeb efpekeble DemeCeb ceePÙee ceveŠhešueekej
keâeÙeceÛeb keâesjueb. lÙee keâefkelesle Glejuesuee lees Keó..Kej&...ne veeo
Depetvener cesbotle veesbokeuee iesuee Deens, pÙeeletve ceuee vekeb yeer ®pekeCÙeeÛeer
ØesjCee melele efceUles. Pee[b ceuee leheMÛeÙexuee yemeuesues $e+<eer keešleele.
lÙeebÛeb cejCe ceuee mkemLe yemet osle veener.
- meÙeepeer efMebos

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 15

 Pee[b ceuee leheMÛeÙe&suee yemeuesues $e+<eer keešleele. lÙeebÛeb cejCe ceuee
ve TkeejerÛÙee megleemeejKeer ceT DeeefCe efleÛÙee keâe"emeejKeer lespemkeer mkemLe yemet osle veener. lÙee DemkemLelesletveÛe ceer ‘legbyeeje’ ns veeškeâ efueefnueb.
ceePeer DeeF&. Yetefceheg$eeÛee keejmee keâeÙece Debkegâjle "skeCÙeeÛeb kejoeve IesTve ‘legbyeeje’ ns cegòeâ Úboeleueb keâekÙeveešŸe nesleb. Ùee veeškeâelener ceeCemeeÛÙee
Deeuesueer. efleuee Ùee OejsÛee mebmeej vescekesâheCeeveb Gcepeuesuee. Pee[ebveer Debie Gl›eâebleerÛee heÇkeeme ceeb[leevee efvemeiee&Ûeb cenòke ceuee mhe<š keâjeÙeÛeb nesleb.
OejuÙeeefMekeeÙe ceeCemeeÛeb peieCeb cetU Oe™ Mekeâle veener, les efleuee Gceieuesueb. ceeCetme DeeOeer heÇeCeer neslee. lÙeeveb Pee[b lees[ueer DeeefCe Iejb yeebOeueer. Skesâkeâe
efleÛeer leer mecepe efleÛÙee kÙekenejele heÇefleefyebefyele kneÙeÛeer. DeeF& efkeoYee&le peekees šhhÙeekej lees efkekeâemeeÛÙee veekeekej Pee[ebÛÙee keâòeueer keâjle jeefnuee. DeeefCe
veenerlej ieeskÙeele...pÙee ceeleerle heeÙe šekeâeÙeÛeer, efleLeueer Dee"keCe cnCetve Ùee efkekeâemeeveblej hegvne lÙeeuee jeveele peekebmeb keešt ueeieueb DeeefCe lees cnCet
keâeÙece efleLetve efyeÙee IesTve ÙeeÙeÛeer. DeeefCe lÙee DeeceÛÙee ceeleerle cetU ueeieuee,
OejeÙeÛÙee. Demeb yeeUkeâ[t efceUeuesueb efleÛeb heesj DeeCeKeer keâesCelÙee keešskej Deelee jeveele peeTÙee...
peeF&ue? lÙeeÛeer keeš lÙeeÛÙee ceeÙevebÛe efveefMÛele kesâuesueer Demesue vee ? Deelee [eWiejele peeTÙee...
...jeveekeveeleueer keeš...Pee[ePeg[heeleueer keeš..Mesleeleueer keeš...kevejeF&leueer efleLeb Skeâ keâeWye...
keeš...ceePÙee DeeF&veb ceuee ner keeš oeKekeueer...ceer ‘meÙeepeer’ lÙeeÛe oesve keâeWye...
keešske¤ve heekeueb šekeâlees Deens. keâeWyeÛe keâeWye...
MeslekeâNÙeeÛÙee heesjeÛeer ceeÙe ceeleer Demeles DeeefCe yeehe Pee[. KeNÙee Skeâ Deeheueb Pee[,
ceeÙeyeeheemeesyeleÛe Ùee ceeÙeyeeheebmeesyele DeeÙeg<ÙeeÛeer yeejeKe[er efiejkeeÙeuee lÙeeÛeer efleLebÛe nesCeej kee{...
meg®keele Peeueer. ueneveheCe [esbiejoNÙeebceOeuÙee efvece&U nkesle iesueb. heeÛekeer- KejKejerle ceeÙeeUt keâ[e,
menekeerle Demesve. peUCe DeeCeeÙeuee [esbiejekej peekeb ueeieeÙeÛeb, leskne lÙeeuee Pee[eÛee he[ueeÙe kes{e...
efleLeuÙee Pee[ebkej ceer ceejuesuÙee "eskeâe DeeefCe lÙee Pee[eÛeer LejLej...leskne oie[eÛeb Pee[ efkeMeeue,
heefnuÙeeboe peeCekeueer. leer LejLej DemkemLe keâjle jeefnueer DeeefCe leer LejLej lÙeekej Pee[eÛeer Skeâ ceMeeue...
lÙee keÙeele Skeâe keâefkelesle Dekelejueer. lÙee Pee[ekejÛee heÇlÙeskeâ lej DeMee heæleerveb mebhetCe& ceeveke peeleeruee meejb
Ieeke...lÙee IeekeeÛee keâeUerpe efÛejle peeCeeje Deekeepe...lÙee mees[tve ns keâeWye ®pekeekes ueeieCeej Deensle. leesÛe
Pee[eÛeb nleyeue nesTve he[Ceb...lÙeeuee Iejer DeeheuÙee DeefmlelkeeÛee mebIe<e& DemeCeej Deens,
DeeCeCeb...lÙeeuee keeUkeCeb...lÙeeuee peeUCeb...lÙeeÛeer DeMee mebkeâuheveskej DeeOeeefjle les veeškeâ
jeKe nesCeb..ns meejb ceuee ceevekeer peieCÙeentve kesieUb keešle nesleb; heCe ns veeškeâner hegjsmeb keešle
veknleb. efleLes pevce neslee... peieCÙeemee"erÛee mebIe<e& veknleb. lÙeeletve ceePeer mkeleŠhegjleerÛe Skeâ
neslee...cejCeÙee$ee nesleer... DeblÙeÙee$ee ÛeUkeU meg™ Peeueer. kee{efokemeeuee
nesleer...DeeefCe les meejb lÙee keâefkelesle
Dekelejueb. Deepe ceePÙeepekeU leer
keâefkelee veener; heCe lÙee keâefkelesleuÙee
heÇefleceebveer Pee[ebÛeb efpekeble DemeCeb
ceePÙee ceveŠhešueekej keâeÙeceÛeb
keâesjueb. lÙee keâefkelesle Glejuesuee
lees Keó..Kej&...ne veeo Depetvener
cesbotle veesbokeuee iesuee Deens,
pÙeeletve ceuee vekeb yeer ®pekeCÙeeÛeer
ØesjCee melele efceUles.

DeeheuÙee DeeF&meceJesle
meÙeepeer efMebos

16 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

efkeâbkee kegâ"uÙeener meceejbYeele Yesš cnCetve ceer Pee[b IesTve peeT ueeieuees. ns
meg™ DemeleeveeÛe 2016ceOÙes heeb{jkee[eruee Skeâe og<keâeUer ieekeeuee Yesš
ÅeeÙeuee iesuees. efleLeueer ceerefšbieÛe Skeâe GIe[Ÿeeyees[keäÙee ceeUekej nesleer.
ceeUjeveeleuÙee leUhelÙee Gvnele leer ceerefšbie meg™ nesleer DeeefCe Ùee
ceerefšbieceOÙes ‘heekemeemee"er keâeÙe keâjeÙeÛeb, MeslekeâNÙeebveer keâeÙe keâjeÙeÛeb,’
DeMeer ÛeÛee& meg™ Peeueer. lÙee ceerefšbieceOÙes yeesueleeveeÛe ceePÙee ue#eele Deeueb
keâer DeeheCe vekeäkeâer keâeÙe keâjeÙeuee nkeb. ceer efleLeuÙee peeCelÙee cneleeNÙeebvee
efkeÛeejueb, ‘ne ceeU hetJee&heej DemeeÛe GIe[eyees[keâe neslee keâe?’ lÙeekej
lÙeebveer meebefieleueb, ‘veener...FLeb Yejhetj Pee[bPeg[heb nesleer.’ ns Gòej SskeâleeÛe
ceer lÙeebvee megÛekeueb keâer, meJeeËle DeeOeer DeeheCe FLeb meJeeËveer heeÛe-heeÛe Pee[b
ueekeeÙeuee meg®keele keâ™. efleLebÛe ner mebkeâuhevee GoÙeeuee Deeueer DeeefCe ceer
ceePÙee ieekeer heefnuÙeeboe oesve npeej Pee[b ueekeueer. lÙeeletve Ùee ÛeUkeUeruee
Gòespeve efceUeueb.
ner ÛeUkeU meg¤ keâjleevee ceveeMeer Skeâ hekeäkeâb nesleb- DeeheCe GheosMe
keâjeÙeÛee veener. kegâCeer keâeÙe keâjeÙeuee nkeb, ns meebieeÙeÛeb veener. Heâòeâ DeeheuÙee
ke=âleerletve oeKeketve ÅeeÙeÛeb. DeeheCe Heâòeâ keâece keâjeÙeÛeb. DeeefCe Ûeej-heeÛe
ke<eeËveer leer Pee[bÛe Deeheueer iees<š meebiet ueeieleerue. DeeheuÙee keâeceeÛeer heÇefÛeleer
osleerue. ns keâece nUtnUt mkeleŠÛe efkemlee™ ueeieueb. Skeâe ieekeehegjleb ceÙee&efole
ve jenlee Flej efpeu¢eebceOÙes ÙeeÛee heÇmeej nesT ueeieuee.
ke=#emebkeOe&veeÛeer ceesnerce meg™ Peeueer; heCe lÙeelener Deekneveb nesleer. meJeeËle
cees"b Deekneve nesleb, Pee[ebyeöueÛÙee De%eeveeÛeb. DeeheuÙee ceeleeruee hees<ekeâ
"jleerue, DeeheuÙee efvemeiee&uee hees<ekeâ "jleerue DeMee osMeer Pee[ebÛeb cenòke
hešketve osCÙeeÛeb ns Deekneve nesleb. meeleeNÙeele iegueceesnj ceneslmeke Yejkeuee
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
peele neslee. ne Ghe›eâce Ûeebieuee Demeuee lejer ueeskeâebvee iegueceesnj ueeket vekeâe,
ns meebieCeb DekeIe[ nesleb. iegueceesnjeÛÙee peeieer efvemeie& meceleesueemee"er
DeekeMÙekeâ DemeCeejer Pee[b ®pekeCeb DeefOekeâ iejpesÛeb nesleb; heCe efleLeuÙee
ueeskeâebvee GheosMe osle yemeCÙeehes#ee ceer mkeleŠÛe meeleeNÙeele ‘keâešsmeekej
ceneslmeke’ Yejkeuee. keâešsmeekejeÛeb Pee[ cnCepes peCet DeeOeejke[. ns Pee[
megceejs ÛeeUermeYej he#Ùeebvee efvekeeje osleb. Dee"-one peveekejebvee lÙeeletve DeVe
efceUleb. lÙeecegUs ceer ‘keâešsmeekej ceneslmeke’ Yejkele ceePÙee ke=âleerletve Gòej
efoueb. lemebÛe, ‘yesue ceneslmeke’, ‘efuebye ceneslmeke’ DeMee osMeer Pee[ebÛÙee
mebieesheveeuee Ûeeuevee efoueer.
osMeer Pee[b DeeheuÙee ceeleerÛeb Fceeve jeKeCeeNÙee heesjebmeejKeer Demeleele.
efuebyeÛe yeIee vee..DeeheuÙee efkeâleer efhe{Ÿee Ùee efuebyeeÛÙee meesyeleerle kee{uÙee.
lÙeeuee keâesCelÙeener ceeleerle, keâMeener heefjefmLeleerle šekeâe. lÙeeÛÙee efyeÙee
heÇeflekeâtue heefjefmLeleerlener cetU Oejleele; heCe Deeheueer leLeekeâefLele megefMeef#ele
ceeCemeb iegueceesnj ueekele megšleele. ceie DeeheCe ne keâmeuee efkekeâeme keâjle
Deenesle. DeeheuÙee efkeÛeejebÛee heeÙeeÛe ÛegkeâerÛee Deens. peCet DeeheCe Dekeäkeâue
ieneCe "sketve heoJÙee IesleuÙee Deensle, DeMeer heefjefmLeleer Deens. lej ns meieUb
keâmeb yeoueeÙeÛeb, les yeoueCÙeemee"er heÇlÙe#e ke=âleerÛe cenòkeeÛeer Deens. lÙeeletveÛe
keâeÙe ÙeesiÙe Deens, ÙeeÛee heÇmeej nesF&ue. cnCetveÛe Deeheueer cetU YeejleerÙe Pee[b
ke[, efhebheU, yeesjer, yeeYeUer, peebYetU, yekegâU ner Pee[b ueekeCÙeekej DeeceÛee
Yej Deens. efieefjheg<hemeejKÙee mebkeâuhevesletve peer efkeosMeer Pee[b DeeheuÙeekeâ[s
Deeueer Deensle, les DeeheuÙee peefceveerkej Peeuesueb cees"b Dee›eâceCe Deens DeeefCe ns
Úgheb Ùegæ Deens. pÙeecegUs MeslekeâNÙeebÛÙee peefceveerÛeer keeleenle nesle Deens;
keâejCe DeeheuÙee mece=æ [esbiejoNÙeebceOÙes peer Pee[b Deensle, leer Deepener Deieoer
Je=#eejesheCe Øemebieer GheefmLeleebMeer mebJeeo meeOeleevee meÙeepeer efMebos
17
Je=#eejesheCe keâjleevee meÙeepeer efMebos
efkeâjkeâesU heeÛe-heVeeme ®heÙeebmee"er lees[ueer peele Deensle. ns Ùegæ
efveÙeb$eCeeyeensjÛeb Ùegæ Deens. DeeefCe Ùeekej efveÙeb$eCeemee"er meJeeËle DeeOeer
mejkeâejer OeesjCeele yeoue nesCeb iejpesÛeb Deens. jesheJeeefškesâÛeer mebkeâuhevee
cegUeheemetve yeoueCÙeeÛeer iejpe Deens.
Pee[ekejÛee efveyebOe vekeâes, cegueebÛÙee neleer meeshekee yeer
ke=#eejesheCeeÛÙee veekeekej ns Skeâ cees"b j@kesâš jeyekeueb peeleb Deens,
efvemeie&mebJeOe&ve kesâJeU Iees<eCeebceOÙes De[ketâve he[ueb Deens, ÙeeÛeb ØelÙeblej
Deieoer MeeuesÙe mlejeheemetve Ùesleb. cegueebvee efvekkeU ‘Pee[s ueekee, Pee[s peiekee’
DemeuÙee Iees<eCee ÅeeÙeuee ueeJeCÙeele keâeÙe nMeerue Deens? cegueebÛÙee neleele
mejU efyeÙee efouÙee, lÙeebvee Skesâkeâ jeshe ueekeeÙeuee leÙeej kesâueb, lÙeebveer les
kee{keueb DeeefCe onekeerheÙeËle lÙeebÛeb Pee[ kee{ueb lej lÙeeuee pes one-yeeje
ceekeäme& efceUleerue, les lÙeeÛes Kejs ceekeäme& Demeleerue. les ceekeäme& lees DeeÙeg<ÙeYej
efkeme™ MekeâCeej veener. les yeer Heâòeâ MeeUsÛÙee heÇebieCeele ®peCeej veener, lej
heÇlÙeskeâ efkeÅeeLÙee&ÛÙee ceveele ®pesue. Pee[ekejÛee efveyebOe efuentve cegueebvee ceekeäme&
osCÙeeuee keâenerÛe DeLe& veener. MeeuesÙe heeleUerkejÛe efvemeie&mebJeOe&veeÛeb cenòke
DeOeesjsefKele ve kesâuÙeeveb heÙee&JejCeeÛee Nneme Peeuee Deens. efMe#eCeheæleerveb
efkeÅeeLÙeeËÛeer ceeleerMeer DemeCeejer veeU lees[ueer Deens. leer pees[ueer iesueer
heeefnpes.
Pee[eÛeer iees<š meebieCeejb ‘š^er mšesjer’ HeâeGb[sMeve
ke=#emebkeOe&veemee"er DeeOeer me¢eeõer kevejeF&Ûee heÇkeâuhe meg™ Peeuee.
lÙeeÛebÛe efkemleeefjle ™he cnCepes ‘š^er mšesjer HeâeGb[sMeve.’ me¢eeõerÛÙee
18
heÇkeâuheekesUer ueeskeâebvee heÇkeâuheeÛeer mebkeâuhevee mecepeeketve meebieCeb Lees[b keâ"erCe
peele nesleb. cnCetve lÙeeÛeb ‘š^er mšesjer’le ¤heeblej Peeueb. ‘š^er mšesjer’ cnCepes
Pee[eÛeer iees<š. heÇlÙeskeâeveb Deeheueb Pee[ ueekeeÙeÛeb DeeefCe lÙeeÛeer iees<š
meebieeÙeÛeer, ner lÙeeceeieÛeer cetU mebkeâuhevee. DeMee efJeefJeOe mebkeâuheveebÛeer
efveefce&leer keâjCÙeeJej heÇkeâuheeÛee Yej Deens.
hegjsmee Dee@efkeämepeve efceUCeb nerÛe ‘ßeercebleer’
DeefYeveslee Demees kee meeceevÙe ceeCetme, heÇlÙeskeâemee"er ceveeÛee Deevebo
meJeeËle cees"er iees<š Deens. ceePÙee peieCÙeeÛee cetueeOeej MeesOeleevee ceuee
meJeeËle heÇLece DeeF& Dee"keles. DeeF&veb ceuee pevce efouee. ceuee kee{keueb; heCe
DeeF&yejesyejÛe kegâCeer ceuee efpekeble "skeueb Demesue, lej leer Pee[b Deensle. ceer pees
Dee@efkeämepeve Ieslees Deens, ceer pees Yeepeerheeuee Keelees Deens, les meieUb
Pee[ebkeâ[tve efceUleb. Pee[ebmeejKeb efveŠmkeeLeea kegâCeerÛe veener. Skeâe Pee[eÛeer
Heâeboer lees[ueer, lejer ogmejb Pee[ HeâUb osleb. cejsheÙeËle Dee@efkeämepeve osleb. Demee
hegjsmee Dee@efkeämepeve efceUCeb, nerÛe ceePÙeemee"er ‘ßeercebleer’Ûeer kÙeeKÙee Deens. ceer
heVeeme npeejebÛÙee Keesueerle jeefnuees keâeÙe efkeâbkee heVeeme ueeKeebÛÙee, ceuee
efceUCeeje Dee@efkeämepeve ceesHeâleÛe efceUlees. cnCetve ceuee keešleb, DeeheCe
ßeercebleerÛeer kÙeeKÙeeÛe yeoueeÙeuee nkeer. legceÛÙeekeâ[s efkeâleerner hewmes Demeleerue,
heCe legcneuee hegjsmee Dee@efkeämepeve efceUeuee veener, lej legceÛeb DeeÙeg<ÙeÛe mebheleb.
lÙeecegUs Pee[ ner meJeeËle DecetuÙe iees<š Deens; heCe lÙee Pee[eÛÙee efpeJeeJejÛe
meieUs G"ues Deensle. ceeUÛÙee ceeU, [eWiejÛÙee [eWiej Gpee[ keâ™ve šekeâues
Deensle. lÙeecegUs DeeÙeg<Ùeele ceeskeâàÙee peeiee Yejle jeefnueb lejer hegjsmeb Deens.
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
MeeUsle ceeskeâàÙee peeiee YejCeb meJeeËle peemle ceekeäme& efceUketve osCeeje heÇkeâej
neslee. efMe#ekeâ meebieeÙeÛes, ceeskeâàÙee peeiee veerš Yeje, meeshes heÇMve mees[kee,
Yejhetj ceekeäme& efceUleerue. lemebÛe Deeleener DeeheCe ceeskeâàÙee peeiee YejeÙeuee
efMekeâeÙeuee nkeb. neÛe meJeeËle meeshee GheeÙe Deens. ceeskeâàÙee peeieebkej Pee[b
ueekele iesuees lej DeeheCe DeeÙeg<ÙeeÛeer hejer#ee vekeäkeâer heeme nesT. ceeskeâàÙee
jeveebkej efuene. efleLeb osMeer Pee[b ueekee.
hejosMeer Pee[b ogMceve veenerle; heCe oesmle lejer Deensle keâe?
DeeheuÙee osMeer Pee[ebÛeb mebkeOe&ve DeefleMeÙe cenòkeeÛeb Deens. hejosMeer Pee[b
ogMceve veenerle; heCe pÙee Pee[ebcegUs DeeheuÙee heÙee&kejCeeuee keâmeueeÛe DeeOeej
efceUle veener, leer Pee[b DeeheCe keâe DeeCelees? ogOeeÛeer De@uepeer& DemeuÙeekej
pemeb otOe efheT veÙes, lemebÛe DeeheuÙee ceeleeruee pÙee Pee[ebÛeer De@uepeer& Deens,
leer Pee[b DeeheCe keâe ueekelees? DeeheuÙee heÇke=âleeruee pes meesmele veener, les
DeeheCe keâe keâjlees? pÙee Pee[ebÛee mkeYeekeOece&Ûe kesieUe Deens leer Pee[b
DeeheuÙeekeâ[s ueekeueer peeleele. DeeefCe leer mejkeâejer OeesjCeeletve ueekeueer
peeleele, ÙeemeejKeb ogmejb ogŠKeb veener. DeeheuÙeekeâ[ÛÙee leLeekeâefLele
megefMeef#eleebvee lÙeeÛeb keâewlegkeâ keešleb, ÙeemeejKeer ogo&wkeer iees<š veener.
ueeskeâefØeÙelesÛee HeâeÙeoe
ceer peskne ner ceesnerce neleer Iesleueer leskne keâener meceefkeÛeejer ceeCemeb
meesyeleeruee Deeueer. ceeCemeb meesyele pees[ueer peele Demeleevee ue#eele Deeueb keâer
Deeheueer ueeskeâefheÇÙelee, Deeheuee Ûesnje Skeâe efkeOeeÙekeâ keâeceemee"er cenòJeeÛee
"jlees Deens. efÛe$ehešme=<šerveb ceuee efouesueer DeesUKe pej DeMee heæleerveb
GheÙegòeâ "jle Demesue, lej DeeCeKeer keâeÙe nkeb? ceuee nsÛe ceePeb Kejb ÙeMe
keešleb. lÙeecegUs keâeceeletve kesU efceUsue lemee DeeefCe keâOeer keâOeer keâeceb keâceer
keâ™ve ceer Ùee keâeceele mkeleŠuee meceefhe&le keâjeÙeÛee heÇÙelve keâjle Deens.
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
Pee[ebÛee Jee{efoJeme
megceejs leerve-Ûeej ke<eeËhetJeea heÇlÙe#e keâeceeme meg®keele Peeueer. Deepe megceejs
leerve les Ûeej ueeKe Pee[b Deecner ueekeueer Deensle. 23 ef"keâeCeer ns ke=#eejesheCe
meg™ Deens DeeefCe Deeheueer meke& Pee[b megÂ{ DekemLesle efpekeble Deensle.
Deveskeâoe ke=#eejesheCe kesâueb peeleb; heCe heg{s lÙee Pee[ebÛeb mebieesheve nesle veener.
lÙeecegUs Deecner Pee[ebÛee Jee{efoJeme meepeje keâjeÙeuee meg®keele kesâueer.
cegueebÛee kee{efokeme meepeje kesâuee peelees, lemeeÛe Deecner Pee[ebÛee kee{efokeme
meepeje keâjlees. lÙeecegUs oj ke<eer& Pee[ebÛÙee kee{erkej ue#e hegjkeueb peeleb.
DeeheCe ueekeuesueer Pee[b veerš heesmeueer peele Deensle keâe, Ùeekej peeleerveb ue#e
hegjkeueb peeleb. Demes efpelekeäÙee Pee[ebÛes kee{efokeme meepejs nesle peeleerue, efvemeie&
eflelekeâeÛe yenjle peeF&ue. lÙeecegUs Deecner oj ke<eer& oj ef"keâeCeer peeÙeÛee
heÇÙelve keâjlees. 23ner peeieebkej peeTve efleLeuÙee Pee[ebÛes kee{efokeme meepejs
keâjlees. efpeLes peeCeb MekeäÙe nesle veener, efleLes keâeÙe&keâle&s peeleele. efleLeues
efknef[Dees ceuee hee"keleele. heÇlÙeskeâ kesUer vekeer Dee"-one Pee[b ueekeueer
peeleele. DeeefCe DeeuesuÙee ceeCemeebvee Pee[b Yesšner efoueer peeleele. Pee[ebÛÙee
kee{efokemeebyejesyejÛe Deelee Iees<eCeener yeoueCÙeeÛeer kesU Deeueer Deens.
DeeleeÛÙee Iees<eCee ‘efuebyeeÛÙee veekeeveb ÛeebieYeueb’DeMee DemeeÙeuee nkÙeele.
Deelee DemesÛe peguetme efveIeeÙeuee nkesle. MeeUsleuÙee cegueebÛÙee j@ueer efveIeeÙeuee
nkÙeele. DeeefCe lÙeeleuÙee Iees<eCee ‘ÙesTve ÙesTve ÙesCeej keâesCe..Pee[ebefMekeeÙe
ÙesCeej keâesCe’ DeMee DemeeÙeuee nkÙeele; keâejCe FLes Flej keâmeueerner mheOee&
veener. FLeb peele veener. Oece& veener DeeefCe keeoner veener. efuebyeeÛÙee veekeeveb
Iees<eCee efouÙee lej cegueebceOeerue mepeielee kee{sue. efuebye DeeheuÙeeuee efkeâleer
megÂ{ keâjlees, efkeâleer Megæ nJee oslees, ÙeeyeeyeleÛeer peeCeerke kee{sue.
Je=#eejesheCeeÛes cenòJe meebieleevee meÙeepeer efMebos
19
 DeeF&ÛÙee efÛejbleve meesyeleermee"er efyeÙeebÛeer leguee
ceePeer DeeF& ceePÙee peieCÙeeÛee DeeOeej Deens. leer ceePÙee DeeÙeg<Ùeele
vemeCÙeeÛeer ceer keâuheveener keâ™ Mekeâle veener. lÙeecegUs ceer ceePÙee
DeeF&ueener efÛejbleve kesâueb Deens. DeeF&ÛÙee kee{efokeMeer Deecner efleÛeer
efyeÙeebÛeer leguee kesâueer. efleÛÙee kepeveeÛÙee efyeÙee ®pekeCÙeeÛee mebkeâuhe
kesâuee. DeeefCe DeeF&uee meebefieleueb, ‘Ùee Pee[ebÛÙee ¤heele let keâeÙece
DemeMeerue. lÙee Pee[ebÛÙee heeveebÛÙee Heâ[Heâ[CÙeele legPee Deekeepe
Demesue. lÙeekej yemeuesuÙee he#ÙeebÛÙee efkeâueefyeueešele legPeb nmeCeb
Demesue...DeMeer let keâeÙece ceePÙee meesyele DemeMeerue.’ DeeefCe ceuee
KejbÛe keešleb keâer ns yeer pÙee pÙee ceeleerle ®pesue, lÙee lÙee peeieskej
ceePÙee DeeF&Ûeb heÇefleefyebye Gcešsue. ceePeer DeeF& lÙee Pee[ebÛÙee
¤heele keâeÙece ceePÙee meesyele jenerue.
meCeebÛeb mke™he yeouet Ùee...
Deeheues meke& meCe efvemeie&eÛeer hetpee keâjCÙeeÛeer efMekeâkeCe
osCeejs Deensle; heCe DeeheCe cee$e efkeOkebme Ûeeuekeuee Deens.
meCeebceOeerue heÙee&kejCehetjkeâlee DeeheCe ve<š kesâueer Deens.
lÙeecegUs DeeheuÙee meCeebÛeb mke¤heÛe yeoueCÙeeÛeer kesU Deeueer
Deens. omeNÙeeuee DeeheCe DeehešŸeeÛeer heeveb lees[tve meesveb
uegšlees; heCe meesveb ner uegšCÙeeÛeer iees<š vemetve peheCÙeeÛeer
iees<š Deens. lÙeecegUs DeeheCe meesveb uegšCÙeeSskepeer meesveb
Gieket Ùee. DeehešŸeeÛeer heeveb Keg[CÙeeSskepeer DeehešŸeeÛeer
Pee[b ueeJet Ùeele. ieCesMeeslmekeelener vekeer mebkeâuhevee
jeyeket. oesve-Ûeej HeâgšebÛes ceeleerÛes ieCeheleer leÙeej
keâ¤. lÙee ieCeheleerbceOÙes efyeÙee hes™ DeeefCe
efkemepe&veeSskepeer lÙeebvee ceeleerle ®peket. lÙeeletve
Deeheues meieUs ieCeheleer efpekeble jenleerue. lÙeeletve
DeeheuÙee meieàÙee ieCeheleerbÛeb ÛewlevÙe DevegYeJelee
ÙesF&ue. Deeheues oj ke<eer&Ûes ieCeheleer DeeheuÙeeuee
kee{leevee efomeleerue DeeefCe les ieCeheleer veoerveeuÙeebÛeb
heÇot<eCe keâjCÙeeSskepeer efvemeie&euee hees<ekeâ "jleerue.
Pee[ebÛeer mekeâejelcekeâlee IesT
peelee peelee FlekeâbÛe meebiesve...ceeCemeebceOÙes vekeâejelcekeâlee
Demeles. lÙeecegUs lÙeebÛÙee menkeemeeletve vekeâejelcekeâ Tpee& efceUles.
DeeheuÙeeuee mekeâejelcekeâ Tpee& nkeer Demesue lej DeeheuÙeeuee Pee[ebkeâ[s
peekeb ueeiesue. Pee[ebÛeer mekeâejelcekeâ Tpee&Ûe ceeCemeeÛee Lekeâkee Ieeueket
Mekeâles. Megæ Mkeeme osles. hegjsmee Dee@efkeämepeve osles. peieCÙeeÛeb yeU osles.
cnCetve hegvne lesÛe meebiesve...‘SkeâÛe Deeheueb Pee[...Deeheueer efleLesÛe
nesCeej kee{...’

DeeF&Ûeer leguee keâjleevee meÙeepeer efMebos DeeefCe DevÙe GheefmLele

Meyoebkeâve - Ùeespevee ÙeeoJe

editorial@mehtapublishinghouse.com

20 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 21
22 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 ceePeer Mesleer,
ceePeer ceeCemeb
- Deefpele Deehešs

SceyeerSmeejKeer heoJeer IesTvener MesleerÛee efhe{erpeele Ûeeuele Deeuesuee

Jeejmee mece=æheCes heg{s ÛeeueJeCeejs Deefpele Deehešs. lÙeebveer MesleerÛeb
JÙeJemeeÙecetuÙe lej peeCeuebÛe, heCe Jee[Jeef[ueebÛeb meceepemesJesÛeb ›elener
heg{s Ûeeuet "sJeueb. SceyeerSÛeer heoJeer neleer Demeueer lejer lÙeebvee
MenjeleuÙee iue@cejme keâefjDejÛeer YegjU he[ueer veener. lej Deeheuee
ieeJe, Deeheueer ceeCemeb DeeefCe Deeheueer ceeleer lÙeebveer peJeU kesâueer DeeefCe
ieeJeÛee jmlee Oejuee. MesleerÛÙee DeeefCe meeÙeieeJeÛÙee efJekeâemeeÛeer ner
ÙeMeesieeLee...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 23

 JesUsuee peJeUpeJeU 800 efkeâuees
[s k eä k eâve SpÙeg k es â Meve
mebmLesÛeer vÙet FbefiueMe mketâue
Deesueer nUo efMepesue, SJe{e
ØesMej kegâkeâj yeveJetve efouee. lÙeeJej
(meeleeje) ner ceePeer MeeUe. Ùee nUo Úeve efMepet ueeieueer.
MeeUsletve ceePÙee efMe#eCeeuee JeeHesâJej nUo efMepeJeCeb, ne
meg®Jeele Peeueer] oneJeerveblej ceneje„^ele meieàÙeele heefnuee
Ûeebieueb efMe#eCe efceUeJeb, Ùee nsletveb ØeÙeesie Deecner kesâuee. ÙeeceOÙes
DeeF&-Jeef[ueebveer hegCÙeeuee "sJeueb. peUCeeÛeer yeÛele, JesUsÛeer yeÛele
[s k eä k eâve SpÙeg k es â MeveÛÙeeÛe DeeefCe keâeceieejebvee lÙee ceeveeveb
yeer S cemeer m eer c eOÙes De@ [ ef c eMeve keâ° keâceer, DeMeer leer ef$emet$eer nesleer.
efceUeueer. veeškeâeletve keâece keâjCeb vesnceerhes#ee keâceer peUCeele cnCepes
ceuee ØeÛeb[ DeeJe[eÙeÛeb. Debieele Skeâ le=leerÙeebMe peUCeele nUo
lemes iegCener nesles; heCe Iejer ns efMepet ueeieueer DeeefCe nUoerÛeer
ÛeeueCeej veener cnCetve 100 Øele Kethe megOeejueer. Deelee peer
škeäkesâ menYeeie šeUle Deeuees; heCe nUo efMepeJeCÙeeÛeer JeeHesâÛeer Ùeb$eb
newme cnCetve MeeUe-keâe@uespeele meieUerkeâ[s efomeleele, lÙeeÛeer Kejer
ie@oefjbipe ieepeJeueer. cepee ÙeeÙeÛeer. meg®Jeele DeeceÛÙeeheemetve Peeueer,
keâe@ u es p eceOeuÙee heeÛe-mene Demeb cnšueb lej JeeJeieb nesCeej
ØeeOÙeehekeâebÛÙee, efmeveskeâueeJebleebÛÙee veener.
ng y es n t y e vekeâuee keâjeÙeuee MesleerceOÙes ogmejb veieoer heerkeâ
peceeÙeÛÙee. lÙeecegUs iesš šgiesojÛeer Deecner Ieslees les cnCepes `keâeboe
cepee DeeCeKeer Jee{eÙeÛeer . efyeÙeeCeb’. ceePÙee Deepeesyeebveer ns
yeerScemeermeerceOetve ceer yeer.keâe@ce. heerkeâ IesCeb meg¤ kesâueb. ceie heg{s
Peeuees DeeefCe SceyeerSner kesâueb Je[eruener ns heerkeâ IesT ueeieues
[s k eä k eâve SpÙeg k es â MeveÛÙeeÛe DeeefCe MespeejÛÙee one-hebOeje
DeeÙeSce[erDeejceOetve. SketâCe, MeslekeâNÙeebkeâ[tvener les ns efyeÙeeCeb
ceePee mebhetCe& Mew#eefCekeâ ØeJeeme keâjJetve IesT ueeieues. ceer Mesleerle
[skeäkeâve SpÙegkesâMeveyejesyej Peeuee. DeeuÙeeveblej heefnueer heeÛe-meele
Sce.yeer.S. kesâuÙeeveblej efkeâceeve oesve-leerve Je<eË veeskeâjer keâjeJeer, Demee Je<eË efMekeâCÙeeleÛe iesueer; heCe ceie nUtnUt keâeÙe kesâueb heeefnpes, ns ue#eele
yesle neslee; heCe meeleejntve DeeF&Ûeb he$e Deeueb, ‘Dejs, DeeheuÙee IejÛÙeeÛe Deeueb. keâeboe efyeÙeeCÙeeÛee JÙeehe Jee{JeeÙeuee njkeâle veener, Demeb Jeešueb
GÅeesieele let ÙeeJebme Demeb ceuee lejer JeešlebÙe.’ ceie ceer efJeÛeej kesâuee DeeefCe DeeefCe ceie `keâe@vš^@keäš HeâeefceËie' ner mebkeâuhevee ceveeceOÙes Deeueer.
meeleejuee `Mesleer #es$eele’ ÙeeÙeÛeb "jJeueb. IejÛeer leMeer yeNÙeehewkeâer Mesleer nesleer; Gòece ØeleerÛee keâeboe Kejsoer keâjeÙeÛee, DeepetyeepetÛÙee ieeJeeleerue
heCe Sce. yeer.S.kesâuÙeeveblejner JÙeJenej cnCetve ns #es$e efveJe[Ceb, nsmegæe MeslekeâNÙeebvee lees ueeieCeermee"er ÅeeÙeÛee DeeefCe lÙeebÛÙeekeâ[tve keâebÅeeÛeb efyeÙeeCeb
80-90ÛÙee oMekeâele leMeer DeJeIe[ iees° nesleer. Mesleeleerue GlheeoveeÛeer, yeveJetve IÙeeÙeÛeb, lÙeebvee ÙeesiÙe lees ceesyeouee ÅeeÙeÛee DeeefCe DeeheCe DeeheuÙee
yeepeejYeeJeeÛeer keâMeeÛeerÛe Kee$eer oslee Ùesle veJnleer; heCe ceer Ûekeäkeâ Mesleer cnCepes, Deehešs meeleeje meer[dme Ùee yeÇB[Keeueer efyeÙeeCeb efJekeâeÙeÛeb. Ùee
keâjeÙeÛeer Demeb "jJeueb, keâer pes ceer keâOeer mJehveelemegæe Ùeespeueb veJnleb. meieàÙee ÙeespevesceOÙes efleIeebÛee HeâeÙeoe Peeuee. ØeLeceleŠ DeeceÛÙee
Tme, Deeueb, nUo DeeefCe keâebÅeeÛeb efyeÙeeCeb yeveJeCeb, Demee DeeceÛÙee MeslekeâNÙeebvee 100 škeäkesâ hewmee efceUJetve osCeejb heerkeâ efceUeueb, efJe›eâerÛeer
efhekeâebÛee he@šve& neslee, pees Depetvener Deens. Jeef[ueebÛeer ÛeeUerme cnMeeRÛeer keâeUpeer efcešueer, lemebÛe keâeboeueeieJe[ keâjCeeNÙee MeslekeâNÙeebvee Gòece ØeleerÛeb
[sDejer nesleer. Deecner heejbheefjkeâ heæleerveb nUoerÛeb heerkeâ IÙeeÙeÛees; heCe ceie efyeÙeeCeb efceUt ueeieueb DeeefCe Deecneuee Ùee GÅeesieecegUs Ûeej hewmes efceUt
ceePÙee ue#eele Deeueb keâer, ns nUo efMepeJeCeb ne pees Ùeeleerue cegKÙe Yeeie ueeieues.
Deens, lÙeeceOÙes keâenerlejer megOeejCee keâjCeb iejpesÛeb Deens. ceePÙee [eskeäÙeele win-win heesefPeMeve nesleer. ceie nUtnUt JÙeehe Jee{eÙeuee
ØesMej kegâkeâj Deeuee. Yeele pej kegâkeâjceOÙes efMepelees, lej nUo keâe yejb ueeieuÙeeJej efyeÙeeCeb «esef[bie keâjCÙeemee"er njÙeeCeeceOetve oesve ceefMevme
efMepeCeej veener, cnCetve ceer ceePÙee mee[btvee (Deveble meesceCe, pÙeebÛee DeeCeueer, pesCeskeâ¤ve efveJe[tve, nuekebâ- yeejerkeâ efyeÙeeCeb yeepetuee keâe{tve
keâejKeevee Deens hegCÙeeceOÙes) yeesueuees DeeefCe nUo efMepeJeCÙeemee"er kegâkeâjÛee Gòece ØeleerÛeb efyeÙeeCeb DeeheCe keâeboe efhekeâJeCeeNÙee MeslekeâNÙeebvee osT Meketâ.
Jeehej DeeheCe ke⤠Ùee, Demeb "jJeueb. lÙeebveer Yeuee cees"e, cnCepes Skeâe Deelee peJeUpeJeU 25 Je<eË ne GÅeesie meg¤ Deens DeeefCe efyeÙeeCeb
24 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
yeveJeCeeNÙee MeslekeâNÙeebveer Je efyeÙeeCeb IesCeeNÙee MeslekeâNÙeebveer ceuee Je ceer
lÙeebvee mees[uesueb veener. DeeceÛee ‘HesâefJnkeâe@ue keâe pees[ nw, štšsiee vener’.
DeeceÛÙeeceOÙes Skeâ ØekeâejÛeb veeleb efvecee&Ce Peeueb Deens; efJeÕeeme, keâer pees Ùee
OebÅeeceOÙes meJeeËle cenòJeeÛee Deens, lees Deecner vekeäkeâerÛe efvecee&Ce kesâuee Deens.
efyeÙeeCeb IesCeeNÙeebveer DeeceÛeb efyeÙeeCÙeebÛeb heesleb, ceuee Dee"Jele veener keâer keâOeer
GIe[tve yeefIeleueb Deens. opee&, iegCeJeòee jeKeCÙeele Deecner ÙeMemJeer Peeuees
Deenesle. ÙeecegUs DeeceÛÙeekeâ[s Gòece ØeleerÛee keâeboe hegjJeCeejsmegæe DeLee&le
ÙesleeleÛe. efškeâeT, jbieeuee megjsKe, Ûecekeâoej, [yeue heòeer Demeuesuee
DeeceÛee keâeboe yebieUg¤ÛÙee ceekexâšceOÙes yeefIeleuÙeeJej Meslekeâjer ceb[Uer KetMe
nesleele DeeefCe DeeceÛÙee keâebÅeeuee lÙeeÛÙee iegCeJeòescegUs, opee&cegUs Flej
keâebÅeehes#ee Skeâ ®heÙee keâe nesF&vee DeefOekeâ efceUlees, ns vekeäkeâer. Deepe oesve-
De[erÛeMes MeslekeâNÙeebÛee DeeceÛee mebIe Deens DeeefCe Deecner `efceuepeguekesâ' Úeve
keâece keâjleesÙe, Demeb ceuee JeešlebÙe.
Deepe keâvee&škeâceOÙes `Deehešs meeleeje meer[dme' ns veeJe pÙee lÙee
MeslekeâNÙeeÛÙee leeW[er Deens. iebcele meebieeÙeÛeer cnCepes veeceebefkeâle keâeboe efyeÙeeCeb
efJe›eâer keâjCeeNÙee kebâheveeruee lÙeebÛÙee efyeÙeeCÙeeÛÙee heg[ŸeeJej Ûekeäkeâ efueneJeb
ueeieueb, keâer Deeleerue efyeÙeeCeb ns `meeleeje meer[dme' meejKebÛe Deens. Decegkeâ
Decegkeâ meer[dme, heCe meeleeje JnjeÙešer. ceuee Jeešleb ne DeeceÛee efJepeÙe
Deefpele Deehešs ÙeebÛÙee ØeÙelveebletve meeÙeieeJe ÙesLes GYes jeefnuesues meYeeie=n DeeefCe cebefoj
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
Deens. meeleeje ne pemee kebâoer hes{Ÿeebmee"er, keâeme he"ejeJejÛÙee Hegâueebmee"er
Øeefmeæ Deens, lemeeÛe lees keâebÅeeÛÙee efyeÙeeCÙeemee"ermegæe Deens. ÙeeÛeb mebhetCe&
ßesÙe ceePÙee Deepeesyeebvee DeeefCe ceePÙee Jeef[ueebvee peeleb keâer pÙeebveer Ùee
GÅeesieeÛeer cegntle&ces{ jesJeueer. DeMee GÅeesieeuee cees"b keâjCÙeeÛeer peyeeyeoejer
ceePeer nesleer. Deecner efleIeebveer DeeheeheuÙee hejerveb ÙeesiÙe lees menYeeie IesTve Ùee
GÅeesieeuee Skeâe GbÛeerJej vesTve "sJeueb.
Mesleer keâjle Demeleevee DeeheCe Deepetyeepetueemegæe yeefIeleueb heeefnpes. ceePes
Deepeesyee kewâ. Dehheemeensye Deehešs Ùeebveer Kejb lej DeeÙeg<ÙeYej meceepemesJee
kesâueer. je„^erÙe keâeB«esmeÛes les meÛÛes keâeÙe&keâlex nesles. Kejb lej IejÛeer meeJekeâejer
nesleer; heCe lÙeebveer DeepetyeepetÛÙee ieeJeebleerue yeNÙeeÛeMee MeslekeâNÙeebÛeer keâpex
lÙeebÛÙee Øee@efcemejer veesšdme Heâe[tve šeketâve mebheJetve šekeâueer. lÙeebvee ieefjyeerÛeer
peeCeerJe nesleer. lÙeebÛÙee nÙeeleerceOÙes lÙeebveer lÙeebÛÙee MesleeJej keâece
keâjCeeNÙeebvee Lees[er keâe nesF&vee, heCe peceervemegæe efoueer. lÙeebvee peeJeUer
leeuegkeäÙeeceOÙes Kethe ceeve neslee. efpeune heefj<eo meomÙe cnCetve les Skeâoe
efveJe[tve iesues, lej efpeune ceOÙeJeleea menkeâejer yeBkesâle les mebÛeeuekeâ cnCetve
nesles. (kewâ.) yeeUemeensye osmeeF&, (kewâ.) ÙeMeJeblejeJepeer ÛeJneCe, (kewâ.)
Jemebleoeoe heešerue, meeleejÛes (kewâ.) efkeâmeve Jeerj ner lÙeebÛeer Deieoer peJeUÛeer
ceeCemeb. Skeâ iees° FLes pe¤j veceto keâjeJeerMeer Jeešles, keâer ieebOeerJeOeeveblej
25
 yeeyeebÛee efkeÛeej ceveele pejer Dee}e lejerr [esàÙeebmeceesj Skeâ loving,
caring, positive, simple, cultured, heÇeceeefCekeâ, hard
working, emotional, efcemkeâer} ceeCetme cnCetve ceePes yeeyee GYes
Demeleele.
ce}e yeeyeebÛeb meJeeËle Deeke[Ceejb keekeäÙe cnCepes, ‘It takes many
good deeds to build a reputation, and only one bad
one to lose it.’ efkeâbkee ‘Be responsible for your own
action.’ yeeyeebveer DeeòeeheÙeËle ‘keâ<šebvee heÙee&Ùe veener,’ Ùee efkeÛeejekej
keâeÙece peesj efo}e. lÙeebvee Politics keâOeerÛe pece}b veener (ÛeebieuÙee
DeLee&veb). pejer les ieekeeÛes mejhebÛe Peeues Demeues lejerner HeâeÙeoe IesTve keâece
keâjCeb lÙeebvee keâOeerÛe heš}b veener DeeefCe pece}b veener.
efkeâlÙeskeâebÛes Jee[s, Iejs peeUueer iesueer; heCe DehheemeensyeebÛÙee Ûeej ef"keâeCeer
DemeCeeNÙee keâesCelÙeener Jeemletuee Oekeäkeâemegæe ueeieuee veener. ne lÙeebÛee
veweflekeâ efJepeÙe neslee.
meeÙeieeJeÛÙee neÙemketâueuee ieBÇš efceUle veJnleer, lÙee JesUer (kewâ.)
Dehheemeensyeebvee IesTve ieeJekeâjer lÙee JesUÛes cegKÙeceb$eer (kewâ.) Jemebleoeoe
heešerue Ùeebvee YesšeÙeuee iesues. ieeJekeâjer Deepener meebieleele, keâer oeoebveer
Dehheemeensyeebvee efce"er ceejueer DeeefCe legcner keâMeeuee SJe{ŸeeMee keâeceeuee
mJeleŠ cegbyeF&uee ÙeeÙeÛeb, Demee ØeMve efJeÛee¤ve oesve efceefvešeble «eBš cebpetj
kesâueer. nemegæe DehheemeensyeebÛÙee cees"sheCeeÛeeÛe Yeeie neslee. lÙeebÛeer
ieeJeemee"er melele Oe[he[ Ûeeuet DemeeÙeÛeer. ieeJekeâNÙeebmee"er DeejesiÙekeWâõ
meg¤ keâjeÙeÛeb Demees efkebâJee peveeJejebmee"er ieeJeele oJeeKeevee
DeeCeeÙeÛee Demees, Dehheemeensye keâeÙece heg{s DemeeÙeÛes DeeefCe les
Iesleuesueb keâece hetCe& keâjeÙeÛes. yeeje yeueglÙeebÛÙee ieeJeele
Dehheebvee Kethe ceeve neslee. yeewæ efJekeâeme mesJee mebIeeÛee
yegæ peÙebleer/Deebyes[keâj peÙebleerÛee keâeÙe&›eâce ceuee
26
meke& ieekekeâNÙeebvee Skeâ$e DeeCetve, lÙeebÛÙee mecemÙee ke cet}Yetle iejpee
peces} leMee mees[ketve ieekeeÛee efkekeâeme keâmee keâjlee ÙesF&}, ÙeeÛee efkeÛeej
melele lÙeebÛÙee [eskeäÙeele Ûee}t Demelees. Demeb cnCeeÙe}e njkeâle veener, keâer
yeeyee DeeOeer meceesjÛÙee ceeCemeeÛee efkeÛeej keâjleele, ceie mkeleŠÛee. lÙeebÛee
efveiesefšJn iees<šerkeâ[s hee@efPeefšJnueer yeIeCÙeeÛee Âef<škeâesve Kethe FefvmhejsMeveue
DeeefCe šsefjefHeâkeâ Deens.
yeeyee, pejer let ogefveÙesÛÙee vepejsle Skeâ cees"e ceeCetme Pee}e Deme}eme,
lejer let ceePÙeemee"er Skeâ heÇsceU yeeyee, efce$e cnCetveÛe jenCeejsme.
-DeefMkeveer Deehešs
Jeešle veener keâer Skeâner Je<e& DehheemeensyeebefJevee efkebâJee DevegheefmLeleerle heej
he[ueeÙe. lÙeebÛÙee jkeäleele keâOeerÛe peeefleYeso veJnlee.
meeÙeieeJeÛÙee neÙemketâueceOÙes oneJeerÛÙee Jeiee&uee Fb«epeer efMekeâJeeÙeuee les
DeeJepet&ve peele. ceuee Dee"JelebÙe Deieoer veJeJeerheÙeËle les ‘šeFcme Dee@Heâ
Fbef[Ùee’ JeeÛele Demele DeeefCe De[uesues Meyo efuentve "sJele Demele.
ef[keäMevejerletve les lÙeeÛee DeLe& keâe{tve efuentve "sJele Demele. Heâej keâceer Meyo
lÙeebvee De[eÙeÛes; heCe lejermegæe lÙeebÛee efMejmlee keâOeer Ûegkeâuee veener. Fb«epeer-
ceje"er-mebmke=âle-ieefCele meieàÙeeÛe efJe<eÙeeble lÙeebvee iees[er nesleer DeeefCe
lÙeebÛee heeÙee hekeäkeâe neslee.
ieeJeeceOÙes mejhebÛeefveJe[erÛÙee JesUer Dehheemeensyeebveer Heâkeäle veeJe
meebieeÙeÛeb, SJe{bÛe keâeÙe les DemeeÙeÛeb.
ieeJeeceOÙes Skeâ keâUkeâeF& veeJeeÛeb OejCe nesleb, lÙee heeCÙeeÛÙee
yeeNÙeemegæe Dehheemeensyeebveer ØelÙeskeâ MeslekeâNÙeeuee vescetve efouÙee neslÙee.
HeâejÛe JÙeJeefmLeleheCee neslee lÙeebÛÙee Debieer. ieeJeeleueer cegbyeF&uee jenCeejer
ceb[Uer meeÙeieeJeuee Deeueer keâer Dehhee DeeefCe JeefnveeRvee YesšuÙeeKesjerpe peele
Deefpele Deehešs ÙeebÛÙee menYeeieeletve GYes jeefnuesues efJeÅeeueÙe
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
meeÙeieeJe ÙesLeerue ueesefnÙee efJeÅeeueÙe Je pÙegefveDej keâe@uespeÛes keâce&Ûeejer
DeeefCe efJeÅeeLÙeeËyejesyej Deefpele Deehešs
vemele. veJeheefjCeerle pees[heer Ùee oesIeebÛÙee heeÙee he[eÙeuee cegöece Ùesle Demele.
DehheemeensyeebÛee Je DeepeerÛee Skeâ meieàÙeele cees"e iegCe cnCepes lÙeebveer
lÙeebÛÙeekeâ[s DeeuesuÙee efkeâlÙeskeâ veelesJeeFkeâebÛes mebmeej GYes kesâues. lÙeebvee
meieàÙee Øekeâejs ceole keâ¤ve lÙeeÛee GÛÛeejmegæe Ùee oesIeebveer kesâuee veener.
Deehhee Je Deepeer ceOeeÛeb heesUb nesleb. keâesCelÙeener JÙekeäleeruee lÙeebveer keâOeerÛe
Deblej efoueb veener. pes keâjeÙeÛeb les ceveeheemetve kesâueb. oesIeebveer cegueebÛeer
efMe#eCebmegæe JÙeJeefmLele kesâueer.
ieeJeeleerue jmles Demeesle keâer efheCÙeeÛeb heeCeer, ieeJeeÛÙee
keâesCelÙeener ØeMveele Dehheemeensyeebveer heg{ekeâj Iesleuee veener, Demeb Peeueb
veener. lÙeebveer 1922ceOÙes meeÙeieeJeuee meeÙeHeâve heæleerveb efheCÙeeÛeb heeCeer
GheueyOe keâ¤ve efoueb. oesve cees"s newo yeebOeues. veJeerve peeleerÛeb GmeeÛeb efyeÙeeCeb
DeeCetve DeeceÛÙee Yeeieele TmeMesleer efJekeâefmele kesâueer. ceie Tme ieeUCÙeemee"er
cnCetve Skeâ cees"b `iegNneU' meg¤ kesâueb. lÙeecegUs MeslekeâNÙeebÛeer Ûeebieueer meesÙe
Peeueer. MeslekeâNÙeebvee lesue ieeUCÙeemee"er cnCetve lÙeebveer lesueeÛeer Ûekeäkeâer meg¤
kesâueer. efhe"eÛeer efiejCeer šekeâueer. ieeJeeuee keâesCelÙee iees°eRÛeer iejpe Deens, ns
DeesUKetve lÙeebveer Kethe keâece kesâueb. ceePÙee keâekeâebÛÙee cnCepes Sve.[er.Deehešs
ÙeebÛÙee ceoleerveb lÙeebveer ieeJeemee"er Sme.šer. yeme meg¤ kesâueer. 1965ceOÙes
lÙeebveer meeÙeieeJeele Jeerpe DeeCeueer. 1975ceOÙes lÙeebÛÙee ØeÙelveebletve ieeJeele
‘yeBkeâ Dee@Heâ ceneje„^’Ûeer MeeKee meg¤ Peeueer. ns meieUb ceer ueneveheCeeheemetve
yeIele DeeueesÙe. lÙeecegUs meeceeefpekeâ yeebefOeuekeâerÛeer peeCeerJe ceuee Peeueer vemeleer
lejÛe veJeue!
ceePeer meceepeemee"er keâece keâjeÙeÛeer megjJeele Ùes®CekeâjJee[erheemetve
Peeueer. lÙee JesUer Ùee Jee[eruee hÙeeÙeuee heeCeer veJnleb. lÙee ieeJeeleerue yeeÙekeâe
DeeceÛÙee MesleeJej keâece keâjCÙeemee"er ÙeeÙeÛÙee. lÙeebveer ceePÙee keâeveeJej ner
iees° Ieeleueer. lÙee Je<eea heeTme KetheÛe keâceer Peeuee neslee. ceie ceer ceePÙee
š^@keäšj š^e@ueerceOÙes oesve cees"Ÿee heeCÙeeÛÙee šekeäÙee "sJeuÙee. lÙeele jespe
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
DeeceÛÙee efJeefnjerJe¤ve heeCeer Ye¤ve ceer lÙee Jee[eruee hee"JeeÙeuee ueeieuees.
ceefnveeYej ceer ns keâece keâjle neslees. ceuee Kethe meceeOeeve efceUeueb DeeefCe
meceepeemee"er DeeheCe keâenerlejer kesâueb heeefnpes, ner YeeJevee Ùee Øemebieeveblej
Jee{eruee ueeieueer.
ieeJeeceOÙes keâesÙevee SpÙegkesâMeve meesmeeÙešerÛeb peeie=leer efJeÅeeueÙe nesleb.
MeeUsuee FceejleerÛeer iejpe nesleer. Sve[eRÛÙee DeesUKeercegUs Deecner hegCÙeeÛÙee
cegkegbâoMes" ueesefnÙeebvee peeTve Yesšuees. lÙeebveer ceuee efJeÛeejueb keâer, legcner
mJeleŠ ue#e Ieeuetve Fceejle hetCe& keâjCeej Demeeue lej oslees legcneuee mee[syeeje
ueeKe ®heÙes. ceer ‘nes’ cnšueb DeeefCe oesveÛe efoJemeeble ceePÙee KeelÙeele hewmes
pecee Peeues. Deepe meeÙeieeJeuee `ueesefnÙee efJeÅeeueÙe Je pÙegefveDej keâe@uespe'Ûeer
Fceejle cees"Ÿee efoceeKeele GYeer Deens. DeeefCe megceejs ÛeejMes cegueb FLeb efMekeâle
Deensle. keâece kesâuÙeeÛeb meceeOeeve efceUleb. oj Je<eea 40 les 50 iejerye
nesleke⤠efJeÅeeLÙeeËvee ieCeJesMeJeešhe, efJeOeJeebvee DeeefLe&keâ ceole,
mee[ŸeeJeešhe Demes keâener keâeÙe&›eâce Ûeeuet Demeleele. ieeJeeceOÙes ÚesšŸee
ÚesšŸee keâeÙe&›eâceebmee"er Skeâe ne@ueÛeer iejpe nesleer. ceie Deecner Deehešs
kegâšgyeerÙeebveer efceUtve `kewâ. Dehheemeensye Deehešs meYeeie=n’ yeebOetve efoueb. ceepeer
cegKÙeceb$eer he=LJeerjepe ÛeJneCe ÙeebÛÙee nmles les ieeJeeuee meghetle& keâjCÙeele Deeueb.
ner meieUer kesâuesueer keâeceb DeeefCe Dehheemeensyeebyeeyele ieeJekeâNÙeebÛeb
Demeuesueb Øesce ieeJeeveb ceuee `mejhebÛe' yeveJetve oeKeJetve efoueb. jepekeâejCe ne
ceePee efheb[ veJns; heCe meceepekeâejCeele jme DemeuÙeecegUs DeeefCe
ieeJekeâNÙeebÛÙee Dee«enecegUs ceer ns heo mJeerkeâejueb. keâece keâjCeeNÙeeuee heoeÛeer
Dehes#ee vemeles efkebâJee heo Demeueb cnCepesÛe lees keâece keâjlees Demeb veener; heCe
mejhebÛe PeeuÙeeJej yeebefOeuekeâerÛÙee YeeJevesletve mejkeâejer ÙeespeveebÛÙee ceoleerveb
Debleie&le jmles, iešejb, efJepesÛeer meesÙe Ùee iees°er DeesIeeveb DeeuÙeeÛe.
27
 ceer keâeceeÛeer megjJeele Skeâe megboj ueeÙeyeÇjerveb kesâueer. cesnlee heefyueefMebie
neTmeÛes meJexmeJee& Deefveuepeer cesnlee Je megveerue cesnlee ÙeebÛÙeecegUs les MekeäÙe
Peeueb. ceuee JeeÛeveeÛeer DeeJe[ megveeruecegUs ueeieueer. megveerue DeeefCe ceer
yeerScemeermeeruee heeÛe Je<eË Skeâ$e neslees. meneOÙeeÙeer cnCetve DeeefCe
ne@mšsueceOÙesner. lÙeecegUs DeefOekeâ Ieó cew$eer. lees ceuee JesieJesieUer hegmlekebâ
JeeÛeeÙeuee ÅeeÙeÛee. lÙeecegUs JeeÛeveeÛeer iees[er Jee{le iesueer. lÙeeuee
efJeÛee¤ve, meuuee IesTve ceer megjJeeleeruee De[erÛeMes hegmlekebâ Iesleueer DeeefCe
meeÙeieeJeuee ueeÙeyeÇjer meg¤ kesâueer. ceie ceePÙee ue#eele Deeueb, keâer ieeJeeleuÙee
cegueebvee DeYÙeeme keâjCÙeemee"er, mheOee& hejer#eebvee yemeJeCÙeemee"er keâener
hegmlekeâebÛeer iejpe Deens. ceie ceer hegvne megveerueuee Yesštve SceheerSmemeer,
ÙetheerSmemeer, leuee"er, «eecemesJekeâ, heesueermeYejleer, mewvÙeYejleer DeMeer
peJeUpeJeU De[erÛeMes hegmlekebâ DeeCeueer. Deepe DeeceÛÙee ieeJeeleerue
yejerÛeMeer cegueb efMe#ekeâ, heesueerme, «eecemesJekeâ Peeueer Deensle. meeÙeieeJe ns yeeje
yeueglÙeebÛeb ieeJe; heCe meOÙeeÛÙee Yee<esle yeesueeÙeÛeb Peeueb lej `ceekexâš huesme',
ceOÙeJeleea ef"keâeCe DemeuÙeecegUs ueeskeâebÛeer Ùes-pee Yejhetj Deens.
ieeJeemee"er kesâuesueer keâener keâeceb-
1) efoMeeoMe&keâ Heâuekeâ ueeJeues.
2) ceefnueebvee Øeeslmeenve efceUeJeb cnCetve cebieUeieewjerÛÙee KesUebÛeb
DeeÙeespeve kesâueb.
3) ßeeJeCeele hegCÙeeÛes keâerle&vekeâej ßesÙeme ye[Jes ÙeebÛÙee keâerle&veeÛes
keâeÙe&›eâce kesâues.
4) ueesefnÙee efJeÅeeueÙeeceOÙes DeepeesyeebÛÙee mce=efleefoveeefveefceòe efJeefJeOe
#es$eebleerue ueeskeâebÛÙee JÙeeKÙeeveeÛeb DeeÙeespeve keâjlees. efmebOetleeF& mehekeâeU,
efveleerve yeevegie[s, DeheCee& jeceleerLe&keâj, [e@. Deefveue DeJeÛeš, nemÙemeceüeš
oerhekeâ osMeheeb[s, keâerle&vekeâej Ûee®oòe DeeHeâUs, ceveespe Debefyekesâ Ùeebveer
peskne ‘}eskeâcele’ves ‘keâle&=lkekeeve mejhebÛe’ Ùee hegjmkeâej efkepeslÙeeÛeb veeke
peenerj kesâueb, lesJne ceePee Deevebo ieieveele ceekesvee; keâejCe les veeke ‘cee.
Deefpele Deehešs (meeÙeieeke)’ Demeb nesleb. pees ceeCetme MBA keâ™ve Mesleerkeâ[s
keeUt Mekeâlees, lees ceeCetme keâenerner keâ™ Mekeâlees, ÙeeÛÙeekej ceePee KeNÙee
DeLee&ves efkeMkeeme yeme}e.
meeÙeieekeceOÙes megefkeOee keâMee Ghe}yOe keâjlee Ùesleer}, ne efkeÛeej keâjle
Demeleevee lÙeebveer mkeKeÛee&letve efoMeeoMe&keâ Heâ}keâ yemeefkeCÙeeÛee efveCe&Ùe
Iesle}e lesJne ceuee Demeb peeCekeueb, keâer yeeyee mkeleŠÛe Skeâ efoMeeoMe&keâ
Deensle DeeefCe lÙeebveer Deecne}e meieàÙeebveeÛe Skeâ efoMee oeKeke}er Deens, leer
cnCepes hee@efPeefšefknšer, [sef[kesâMeve DeeefCe ne[& kekeâ&. ieg¤veb ÙeesiÙe kesUer
DeeheuÙee efMe<ÙeeÛeb yeesš mees[}b, lej lees Ûeebie}e efMe<Ùe Ie[lees, nerÛe
philosophy lÙeebveer Heâe@}es kesâ}er. lÙeebveer Deecne}e keâOeerÛe mhetveHeâeref[bie
kesâ}b veener. lÙeecegUs DeeceÛÙeekejerue mebmkeâejebveer Deecne}e Ie[efkeCÙeele les
ÙeMemkeer "j}s.
Kejb lej ce}e DeeefCe ceePÙee yeefnCeer}e Ie[efkeCÙeeÛeb ßesÙe ceer DeeF&
DeeefCe yeeyee oesIeebveener osF&ve; hejbleg yeeyee ye@keâSv[ }{leele DeB[ DeeF& HeâÇvš
Sv[. lÙeecegUs ye@kesâv[Ûes keâ<š efkeâleer Deensle ns lÙeebveer Deecne}e keâOeerÛe
28
DeeheuÙee JÙeeKÙeeveebÛee ueeYe meeÙeieeJekeâjebvee efouee Deens. meceepeeuee Skeâ
JesieUe efJeÛeej efceUeJee, ner Ùee JÙeeKÙeeveebÛÙee DeeÙeespeveeceeieÛeer Yetefcekeâe
Deens.
5) mceMeeveYetceerle MeJeoeefnveer yemeJetve Iesleueer.
6) hue@efmškeâÛÙee Jeehejeuee ØeefleyebOe keâjCÙeemee"er MeeUsleuÙee 500
ceguee-cegueeRvee keâehe[er efheMeJÙeebÛeb Jeešhe kesâueb.
7) oj Je<eea ueeÙevme keäueye Dee@Heâ hegCes ÙeebÛÙee menkeâeÙee&veb [esàÙeebJej
GheÛeejebÛeb efMeefyej Ieslees. DeepetyeepetÛÙee ieeJeebleerue oesve-leerveMes ueeskeâ
efMeefyejeÛee HeâeÙeoe Iesleele. lÙeebvee Ûe<cÙeebÛeb Jeešhe keâjlees Je hegCÙeeÛÙee osmeeF&
®iCeeueÙeele ceesefleefyebot MeŒeef›eâÙeebmee"er DeLe&mee¢e keâjlees.
8) Skeâ Je<e&Yej iejerye DeeefCe nesleke⤠cegueebmee"er mJeleŠ oj jefJeJeejer
mekeâeUer hees<eCe Deenej osle neslees.
efheCÙeeÛÙee heeCÙeeÛÙee efJeefnjerÛeb heeCeer ieeJeeuee keâceer he[le nesleb. ceie
Deecner IejeleuÙee ceb[UeRveer efJeÛeej kesâuee DeeefCe DeeceÛeerÛe oesve iegb"s peceerve
ieeJeeuee efoueer Je efleLesÛe ceer ieeJekeâNÙeebvee IesTve veJÙee efJeefnjerÛeer mebkeâuhevee
ceeb[ueer. meieUer keâeceb Jesieeveb Peeueer. efJenerj leÙeej Peeueer. ieeJeeheÙeËle
heeFheueeFvemegæe iesueer. efheCÙeeÛÙee heeCÙeeÛee ØeMve keâeÙecemJe¤heer efcešuee.
meB[ efHeâušj yemeJeuee.
DebieCeJee[erceOeerue cegueebmee"er yeekeâ efoues. lÙeecegUs DeeOeerheemetveÛe Úeve
DemeuesuÙee DeeceÛÙee ieeJeeÛÙee DeebieCeJee[eruee DeeCeKeerveÛe MeesYee Deeueer.
ieeJeeceOÙes peer keâener Ûeebieueer keâeceb Peeueer leer mejkeâejer ÙeespeveebceOetve Je
DeeceÛes DeeojCeerÙe Deeceoej Ú$eheleer efMeJeWõefmebnjepes Yeesmeues DeeefCe
Keemeoej Ú$eheleer GoÙevejepes Yeesmeues ÙeebÛÙee menkeâeÙee&veb heej he[ueer.
Deelee peer ieeJeeceOetve mejhebÛeeÛeer Lesš efveJe[Cetkeâ nesles, leer heæle
peeCeJet efo}b veener. meowke nmelecegKe, efkeveesoer mkeYeekeeves efKeb[ }{efkeCeejs,
hee@efPeefškn kÙeefòeâceòJe, meJeeËÛee }e[keâe DepÙee, keâenerbÛee meensye, keâenerbÛee
YewÙee, lej keâenerbÛee Deieoer efpeke}ie Demee ne Deefpele.
‘Denes yeeyee’ DeMeer nekeâ ceej}er keâer Deieoer Deeheuebmeb keešleb; keâejCe,
lÙeele Skeâ DeeojÙegòeâ Yeerleer, heÇsce DeeefCe Deeheg}keâer }he}s}er Deens. yeeyee
DeeefCe ceePeer efveKeU cew$eer Deens. lÙeecegUs ceer lÙeebvee keâOeer keâOeer meuues osle
Demeles DeeefCe cepescepesle keâe nesF&vee les mkeerkeâejleelener. lÙeecegUs DeeceÛÙeele
keâeÙeceÛe heÇe@[efkeäškn ef[mkeâMeve nesle Dee}b Deens. ‘let legPes ef[efmepeve Ies. let
Ûee} heg{s yeb[Ÿee, DeeceÛeer keâeUpeer keâ™ vekeâesme DeeefCe ceer legPÙee hee"erMeer
Deens,’ Ùee keekeäÙeebcegUsÛe Deepe ceer mkeleb$e efkeÛeejebÛeer Peeues Deens.
ceePÙeele keâener efkeveesoeÛes ke ef}KeeCeeÛes iegCe Dee}sle les ceePÙee efheÇÙe
yeeyeebkeâ[tveÛe, Demeb cnCeeÙe}e njkeâle veener; keâejCe lÙeebÛeb heÇÛeb[ keeÛeve,
DeHeâeš efkeÛeejMeòeâer ke lÙeebÛeb ef}KeeCe ns keâeÙeceÛe inspiring "j}s
Deensle! les ceePes DeeoMe& Deensle DeeefCe ce}e lÙeebÛeer ceg}ieer DemeCÙeeÛee
DeefYeceeve Deens.
-osefJekeâe Deehešs
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
DeeceÛÙee ieeJeele Ûeej Je<eeËhetJeeaÛe Deceueele DeeCeueer iesueer. ueeskeâebveer ceuee
efyeveefJejesOe lÙee KegÛeeaJej yemeJeueb DeeefCe Flej Dee" meomÙe legcnerÛe efveJe[e,
Demebner meebefieleueb. ne Ùee ieeJekeâNÙeebÛÙee ceveeÛee cees"sheCee Deens.
ceePÙee celes veJeerve efhe{erves pe¤j MesleerceOÙes he[eJeb. MesleerceOÙes
veJeefveefce&leerÛee Kethe Deevebo efceUlees. JesieJesieUer efhekebâ Ieslee Ùesleele. veJeveJeerve
ØeÙeesie keâjlee Ùesleele. DeeòeeÛeer efhe{er Kethe ngMeej Deens DeeefCe veJeerve leb$e%eeve
Jeehe¤ve Mesleerletve vekeäkeâer hewmes efceUJelee Ùesleerue. ceePÙee heenCÙeeble Demes
efkeâleerlejer veJeerve le®Ce Deensle, pes Kethe Ûeebieueer Mesleer keâjle Deensle.
DeeceÛÙee Yeeieele DeeefCe DeepetyeepetÛÙee ieeJeeleerue le®Ce Kethe Ûeebieueb
Glheeove Iesle Deensle.
keâeboe, yešeše, šesce@šes, keâesyeer, Heäuee@Jej, efnjJeer Je {yyet efcejÛeer,
keâejueb, keâekeâ[er FlÙeeoer efhekeâebceOÙes GlheVeeÛeb jskeâe@[& keâjle Deensle. DeeòeeÛes
keâener ng<eej Meslekeâjer mJeleŠÛee ceeue mJeleŠ efJekeâleele. lÙeecegUs lÙeebvee
Ûeebieuee yeepeejYeeJe efceUlees. keâesCeerÛe efJe›eâermee"er ceOÙemLe veener.
Tme, nUo DeeefCe Deeues Ùee veieoer efhekeâebceOÙesmegæe 80 les 90 šve
Skeâjer Tme, 25 les 30 efkeäJebšue nUo DeeefCe keâceerle keâceer 15 šve Deeues
Skeâjer Demes GlheVeeÛes Deekeâ[s DeeheuÙeeuee Mesleerkeâ[s Deeke=â° keâjeÙeuee hegjsmes
Deensle.
ceer lej veJeerve efhe{eruee meebielees, legcner SKeeÅee ÛeebieuÙee kebâheveerle
veeskeâjeruee Deenele Demeb mecepee. mekeâeUer Dee" les mebOÙeekeâeUer 5 legcner
legceÛÙee Mesleele keâece keâje. jefJeJeejer megóer IÙee. DeeheuÙee kegâšgbyeemeceJesle JesU
IeeueJee. veJeerve efhe{er Kethe keâ°eUt, efJeÛeejer, efjmkeâ IÙeeÙeÛeer #ecelee
Demeuesueer Deens. DeeefCe cegKÙe cnCepes mekeâejelcekeâ efJeÛeejebÛeer Deens, Demeb
ceuee Jeešleb.
ieeJeeleerue heeCeerhegjJe"e Øekeâuhe
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
ceuee oesve cegueer Deensle. cees"er DeefÕeveer yeer.keâe@ce. ScemeerS Deens. pece&ve
Yee<ee efMekeâueer. ogmejer cegueieer osefJekeâe. efleves ef[PeeÙeefvebieceOÙes «e@pÙegSMeve
kesâueb DeeefCe Deelee ‘Ùetpej FbšjHesâme DeeefCe Ùetpej SefkeämheefjDevme’ Ùee
keâesme&mee"er meOÙee leer hejosMeer efMe#eCe Iesle Deens. MeslekeâNÙeeÛÙee cegueermegæe
efMeketâve hejosMeer peeT Mekeâleele. lÙeecegUs heefnueer iees°, legcneuee cegueer
DemeuÙee lejer veejepe nesT vekeâe. cegueer cnCepes DeeveboeÛee "sJee Deensle.
DeeF&-yeeheeJej efpeJeehee[ Øesce keâjleele cegueer DeeefCe FlekeäÙee Úeve, iegCeer,
keâ°eUt cegueer DemeCeb ns YeeiÙeÛe.
Ùee JÙeJemeeÙeele DeeF&-Jeef[ueebÛeer peMeer ceesueeÛeer meeLe Deens, leMeerÛe
ceePÙee helveerÛeer ceesnveeÛeer. efyeÙeeCÙeebÛeer iegCeJeòee, GieJeCe#ecelee ner
`ØeÙeesieMeeUe' leer meebYeeUles. meJe& MeslekeâNÙeebvee lÙeebÛeb efyeÙeeCeb efkeâleer
GieJeCe#ecelesÛeb Deens, efhekeâeuee efkeâleer Gleeje efceUeuee, Ùee meieàÙeeÛeer
ieefCeleb leer ceeb[les. Kethe ceole nesles efleÛeer. yeBefkebâie Keelebmegæe leerÛe meebYeeUles.
lÙeecegUs JÙeJemeeÙeele meieàÙeebÛeer ceolener ueeieles. lees Skeâ ØekeâejÛee DeeOeej
Demelees.
ajitapte.30@gmail.com
29
30 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 ‘Devet’he :
iees"ketve šekeâCeeNÙee
DevegYekeebveer Yejuesueer
Devet DeiejkeeueÛÙee
DeeÙeg<ÙeeÛeer MeyoÙee$ee..

efkeâleer Úeve... ceer efJeÛeej keâjle nesles. ceuee efve:meòJe, efvepeeaJe

DeeÙeg<Ùe vegmelebÛe peiele jeneÙeÛeb veJnleb. pej ceePÙeele Ùee eflevner Mekeäleer
SkeâJešuesuÙee Demeleerue, lej ceer `hejce'heoer heesnesÛet Mekeâles, Demeb ceuee
Kee$eerveb Jeešueb. lÙee #eCeer ceePÙee ceveele Deeueb keâer, ceer Deieoer
ne@efueJet[ceOÙes keâece kesâueb lejer, heâkeäle Deeblejje°^erÙe mšej yevet Mekesâve;
heCe pej Ùeesie pes keâyetue keâjleesÙe les osT Mekeâle Demesue, lej ceer
JeweqMJekeâ DeeqmlelJe yevet Mekesâve. Deeblejje°^erÙe efJe®æ JeweqMJekeâ. efveJe[
meesheer nesleer– JeweqMJekeâ.

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 31

 heâe@ce&Jej efleÛee heemeheesš& meeFPeÛee
Øesceele he[leevee... heâesšes heeefnuee, lesJneÛe les efleÛÙee
meeQoÙee&veb ceesefnle Peeues nesles. ns
ÙeesieeÛÙee kesâJeU Meejerefjkeâ Deekeâ<e&Ce veener, ns
meskeäme ner iejpe veener. heâej heâej
lÙeeb v ee ceener l e nes l eb . ef l eÛÙee
lej leer ceesmeceer FÛÚe Demeles.
veepetkeâMee ceevesJej [sefveceÛeer keâe@uej
DeeouÙee je$eer ceer efJeÛeejele
Deeceb$eCe osle hemejueer nesleer. lÙee
nesles keâer, pej ceer legUlegUerle cegb[Ce
keâe@uejÛee šeskeâoej keâesheje efleÛÙee
kesâueb DeeefCe yeewæ meeOJeer-meeOetbÛÙee
efveMÛeÙeer peye[Ÿeeuee mheMe& keâjle
hejbhejsle iesues lej keâeÙe nesF&ue...?
neslee. efleÛes lespemJeer, njCeemeejKes
DeeefCe ceie hegvne ceuee keâOeer n@cyeie&j
[esUs heeb{NÙee keâeieoeJe¤ve G[er
eEkeâJee ke@âcescyeš& megheâues eEkeâJee meskeäme
cee¤ve yeensj DeeuÙeemeejKes Jeešle
eEkeâJee cnwmetj cemeeuee [esmee eEkeâJee
nesles. lÙee efÛeòeJesOeer Øeeflecesle
MeesYesÛeer yeengueer yevetve keâesšŸeJeOeeRÛeer
megiebOeebÛÙee ieghle kegâhÙee o[uÙee
jesKe jkeäkeâce efceUJeCeb Ùee iees°eRÛeer
neslÙee. efleÛÙee mvesnhetCe& eqmceleeceeies
leUceU JeešCeb yebo Peeueb lej?
lÙeebvee efomeueer – Skeâ meeOeer,
uesš iees... mees[tve ÅeeJeb...
ces n veleer ceg u eieer . .. Deef l eMeÙe
YeeJeyebOe YeÙe efvecee&Ce keâjleele.
melkeâceea. lÙeecegUs lÙee efJeJeskeâJeerjeÛeer
YeÙeecegUs legcner lÙeebvee efyeueietve
vepej efleÛÙeeJe¤ve nšlee nšsvee,
jenlee. efyeueietve jenCÙeeveb DeefOekeâÛe
Ùeele DeeMÛeÙe& veJnleb!
YeÙe efvecee&Ce nesleb... DeefOekeâ YeÙe
Depee&leerue ØeMveeJeueerceOÙes ceuee ceePÙee JÙeJemeeÙeeyeöue efJeÛeejueb
efJeveeMe Ie[Jeleb.
nesleb, lÙeeÛeb Gòej ceer `efJeÅeeefLe&veer' Demeb efueefnueb nesleb. lÙee JesUer ceuee ceePÙee
keâener Ûeenles Devet DeiejJeeueÛÙee ieeÙeye nesCÙeeyeöue DeeMÛeÙe& DeeefCe
`cetJner DeeÙekeâe@ve' mšsšmeÛee Jewleeie Deeuee neslee. ceePee ØeJesMe ceePÙee `mšej'
Meeskeâ JÙekeäle keâjle nesles, lÙee JesUer lÙeebvee ns ceenerle veJnleb keâer, ceer mecepetve
DemeCÙeeJej DeeOeeefjle Demet veÙes Demeb ceuee Jeešle nesleb, efleLes iegCeJeòee ne
Gcepetve efnceeueÙeeÛÙee kegâMeerle hegâueebÛÙee leešJÙeebJej he[tve GieJeCeejs leejs
efvekeâ<e DemeeJee. kegâ"uesner `ueeYe' efoues peeT veÙesle, DeMeer ceePeer FÛÚe
ceespele nesles... keâeàÙeeYeesj DeeYeeUeleues... veerjJe Meeblelesle. Øeot<eCecegkeäle
nesleer. ceuee hegvne efJeÅeeefLe&veerÛeer Yetefcekeâe keâjeÙeÛeer nesleer... KeNÙee
JeeleeJejCeele. efleLes heg®<eebÛeb vekeâesmeb keâjCeejb ue#e eEkeâJee heâepeerue ÛeewkeâMee
DeeÙeg<Ùeele... leermegæe hetCe& leekeâoerefveMeer. Deieoer meJe&meeceevÙe JÙekeäleer
keâjCeeNÙee ceeref[ÙeeÛee GheõJe veJnlee.
yevetve... efJeÅeeLeea yevetve.
`DeeefMekeâer'ceOÙes Skeâ Øemebie Deens – ceePee Øesceer ceePeer DeveeLeeßeceeleuÙee
Deueerkeâ[s ceuee lesÛe lesÛe yeesueleevee mJele:ÛeeÛe DeeJeepe SskeâeÙeÛee
pegueceer DeefOekeâeNÙeeheemetve – pÙeeuee ceer meekeâejle DemeuesuÙee lÙee hee$eeyeöue
kebâšeUe ÙesT ueeieuee neslee. ceuee efJeßeebleerÛeer iejpe nesleer. lees 1993
efJeke=âle ØekeâejÛeb Deekeâ<e&Ce DemeeJeb– megškeâe keâjeÙeuee ceole keâjlees. Deecner
meeueÛee Dee@keäšesyej ceefnvee neslee. ceer `efmeves eqyuešdPe' ceeefmekeâeÛÙee
oesIeb heUtve peelees. Deecner heJe&leeÛÙee šeskeâeheÙeËle heUle jenlees. efleLes ceer
cegKehe=‰emee"er DeKesjÛeb MeteEšie kesâueb nesleb. lÙeemeesyele ceePeer heeÛeheeveer
Oeehele, eEkeâefÛele keâehele GYeer Demeles... meceesj veÙeveceveesnj efvemeie& heenles...
cegueeKelener nesleer. lÙee cegueeKeleerle ceuee efJeÛeejueb nesleb :
heâkeäle oNÙee, [eWiej DeeefCe Jej DeeYeeU... ceer MJeeme jesKetve ceePÙee Øesceeruee
``Devet, leguee eqm$eÙee DeeJe[leele?''
efJeÛeejles, ``ne mJeie& Deens keâe?''
ceer lees ØeMve šeUuee veener, eEkeâJee lÙeeÛeb JeeF&šner Jeeštve Iesleueb veener.
``nes, Devet, ne mJeie& Deens.''
ceer Dees{tveleeCetve ÛesnNÙeeJej eqmcele DeeCetve cnCeeues,
Demeb cnCetve lees ceePee MJeemeeJejesefOele Ûesnje lÙeeÛÙeekeâ[s JeUJetve
``DeLee&leÛe, ceuee eqm$eÙee DeeJe[leele. ceePeb heefnueb Øesce Skeâ m$eerÛe nesleer
Ieslees... Ûegbyeve IesCÙeemee"er.
– ceePeer DeeF&.''
Deelee FLes Ùeesieeßeceele, ogOeer DeeYeeUeKeeueer, ceer Skeâšer,
ceer JemlegeqmLeleer meebefieleueer.
vewmee|iekeâjerlÙee Je ueÙeyeæ MJeemeesÛÚdJeeme keâjle heng[uesueer Demeleevee... ner
Jesue, meeceevÙele: ceuee ceeCemeb DeeJe[leele.
iees° Deieoer megmhe° nesleer... nes, ne `mJeie&' Deens. DeeefCe ceer lÙee mJeiee&le
ueQefiekeâ°Ÿee?
Deens.
ceePeer heg®<eebvee hemebleer Demeles.
n keâe?
Devetveb cegbyeF&le pÙeebÛeb Yee<eCe Sskeâueb nesleb lÙee mJeeceeriueeRveer Depee&ÛÙee DeeheCee yeeÙekeâebpeJeU vemeCeejer iees° lÙeebÛÙeepeJeU Demeles.

32 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

leUeieeUeleerue cegueebceOÙes jceuesuÙee
Devet DeeiejJeeue
cnCepes, meJe&ØeLece heg®<eeÛeer MejerjjÛevee.
Flekeâer meeOeer-mejU Gòejb nesleer.
ceuee vesnceer DeeMÛeÙe& Jeešleb keâer, Demeues Keesotve ÛeewkeâMee keâjCeejs ØeMve
Ùesleele kegâ"tve? ceeref[ÙeeÛee yeveeJe?
ceeref[Ùeeuee leer DeeJe[eÙeÛeer. iue@cej GÅeesieeleuÙee DeJeIÙee leerve
Je<eeËÛÙee Oeceeue ÙeMemJeer keâeueKeb[eveblej efleÛeb DeÂMÙe nesCeb ns lÙeebÛÙeemee"er
veJeue nesleb.
keâener efoJemeebleÛe ceuee Ùeesieeßeceeletve he$e Deeueb. ceePee Depe& efveJe[uee
iesuee neslee. ceuee GòejeKeb[ceOeerue osJeefiejerJeveuee yeesueeJeCÙeele Deeueb nesleb.
ne DeefleMeÙe megboj ØeosMe Deens.
30 mehšWyej, 1997. DeekeâeMe efvejYeü nesleb. DeefleMeÙe YeJÙe Je
ØeMemle heefjmejeveb MeebleheCes ceePeb mJeeiele kesâueb. ceer %eeveefkeâuuÙeeÛÙee YeJÙe
ueesKeb[er ØeJesMeÉejeletve Deele ØeJesMe kesâuee.
lÙeeveblej Depe& leheemeCeerÛeer heefnueer hesâjer Peeueer... ÙeeceOÙes Deecneuee
uesKeer hejer#esle GòeerCe& JneJeb ueeieCeej nesleb. ceePes keâe@uespeceOeues ceekeäme& – pes
meceepeMeem$e/ceeveJeJebMeMeem$eeleerue meJeexlke=â°lesÛee DeefYeceeve yeeUietve nesles
– FLes ØeJesMe efceUCÙeemee"er hegjsmes "jCeej veenerle ner iees° ceuee heâej efJeMes<e
Jeešueer.
Ùee hesâjerletve heej nesCeeNÙee keâener ueeskeâebvee JewÙeeqkeälekeâ cegueeKeleermee"er
yeesueeJeCÙeele Deeueb.
``Ùeesie keâMeemee"er? leguee lees keâe efMekeâeÙeÛee Deens... keâMeemee"er?''
n[kegâàÙee efMe#ekeâ/cegueeKelekeâej, Ùeesieer JÙekeäleerÛÙee ÛesnNÙeeJej
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
ØeMveefÛevn nesleb. ueeue jbieeÛeer ueebye keâheâveer IeeleuesuÙee lÙee ceeCemeeuee
škeäkeâue nesleb.
mšej-cee@[ue Devet? efleuee otjJejÛÙee Meeble, ØemeVe Kes[Ÿeele jentve
ÙeesiemeeOevee efMekeâeÙeÛeer Deens?
``ceer Demeb JeeÛeueb Deens keâer, meeceevÙe ceveg<ÙeØeeCeer lÙeeÛÙee ceWotÛÙee
SketâCe meeceLÙee&ÛÙee 10 škeäkeäÙeebhewkeâer heâkeäle 2 škeäkesâ meeceLÙe& Jeehejlees.
ceuee mebhetCe& oneÛÙee one škeäkesâ JeehejeÙeÛes Deensle. les keâmes JeehejeÙeÛes les
ceuee Ùeesieeletve efMekeâlee ÙesF&ue, Demeb ceuee Jeešleb,'' ceer DeefleMeÙe leUceUerveb
Gòej efoueb... heeheCeer ve hee[lee.
heâuekeâeJej ØeJesMeÙeeoer ueeJeueer nesleer. MebYejhewkeâer pÙee hebÛesÛeeUerme
efJeÅeeLÙeeËÛeer efveJe[ Peeueer nesleer, lÙeebÛeer veeJeb lÙee Ùeeoerle nesleer. lÙeeceOÙes
efvejefvejeàÙee osMeeleerue Glmegkeâ efJeÅeeLeea nesles.
lÙee Ùeeoerle Devet DeiejJeeueÛeb veeJe ogmeNÙee ›eâceebkeâeJej nesleb.
n
Ùeesieeßeceele ceePeer heefnueer je$e nesleer. efleLes ceuee peer Keesueer efoueer nesleer,
leer heentve ceuee DeefleMeÙe DeeMÛeÙe& Jeešueb... Ùeesie efJeÅeeheer"ele keâesefU°keâebveer
Yejuesueer Keesueer yeIeeÙeuee efceUsue Demeb ceuee Ûegketâvener Jeešueb veJnleb.
eEYeleeRJej, Úleeuee meieUerkeâ[s keâesàÙeeÛÙee peeàÙeebÛes hegbpekesâÛÙee hegbpekesâ
33
ueškeâle nesles. ceer leeye[leesye Ùeesieeßeceele Pee[t DeeefCe heâ[kebâ MeesOet ueeieues.
``ner Keesueer yebo he[tve nesleer. ieg®peeRveer leguee ner Keesueer ÅeeÙeuee
meebefieleueb nesleb.''
ceefnuee-efveJeemeeÛeb keâece yeIeCeejer mJeeceer leeW[ Jeekeâ[b keâ¤ve meebiele
nesleer. efleÛeer legÛÚlee DemJemLe keâjCeejer nesleer.
``meeheâmeheâeF&ÛÙee Jemlet mekeâeUer efceUleerue. mene Jeepelee. FLes Deecner
JesUsÛÙee yeeyeleerle DeefleMeÙe keâešskeâesj Deenesle,'' heesefueMe mJeeceerÛes kesâme
ieUuesues efomele nesles, keâke&âjesieeÛÙee ®iCeebÛes kesâceesLesjheerveblej ieUleele lemes.
``efMeJeeÙe, Deeòee mebOÙeekeâeUÛes meele Jeepeues Deensle. ner ceewveeÛeer JesU
Deens. Ùee JesUele DeeheCe ceveeÛeer Meeblelee DevetYeJelees. mekeâeUer meeleheÙeËle
keâmeueener ceewefKekeâ mebJeeo veener. 7 les 7 ceewve Demeleb, efjmeshMevepeJeUÛÙee
yees[&Jej JesUehe$ekeâ ueeJeueb Deens, les JeeÛeueb veenerme keâe?''
ceer lel#eCeer ceeIeejer JeUtve Ûeeuet ueeieues.
JJee! Ùee heâeuelet meyeyeer neslÙee.
Demeb nesleb lej! `mJeeceer keâ[JešÙeesieer'veb ceuee leer Keesueer osCÙeeDeeOeerÛe
mJeÛÚlee keâ¤ve IÙeeÙeuee nJeer nesleer vee? ceer lÙee keâesefU°keâeble PeesheeJeb
DeMeer Dehes#ee keâMeer keâjles leer? Ùeesieeveb keâener cetueYetle mJeÛÚlee efMekeâJeeÙeuee
nJeer vee?
ceer DemeneÙe nesles. ceer veceüheCes Menjer heæleerveb meeheâmeheâeF& keâjCÙeeÛeer
meeOeveb ceeefieleueer nesleer. heCe leer mJeeceer Flekeâer Gæš Jeeieueer ÙeeÛeb DeeMÛeÙe&
Jeešle nesleb... pemeb keâeÙe ceer efleÛÙee Keemeieer peeiesle Iegmeues nesles. DeMeeØekeâejs
`ØeLece«eemes ceef#ekeâeheele' DeMeer DeJemLee PeeuÙeecegUs ceuee efoueoej
leeNÙeebÛÙee ÚleeKeeueer GIe[ŸeeJej PeesheeJeb ueeieueb, heCe leer je$e eflelekeâer
DemegKeeJen veJnleer.
n YeejuÙeemeejKeer. ceePÙee DebieeJejÛee mewue ceueceueer keâhe[e Debieeheemetve otj
efleLes keâeueÛe›eâ ceeies efheâjuÙeemeejKeb nesleb. lÙee mLeeveeÛÙee vewmee|iekeâ
¤heele iewjmeesÙe nesCÙeeFlekeâe meeOesheCee neslee... GoenjCeeLe&, efleLes še@Ùeuesš
jesumeÛee kegâ"s heòeeÛe veJnlee DeeefCe mebvÙeemeer iešeÛee ßes‰lJeeÛee Keesše DeeJe
Ie=Ceemheo neslee.
DeeceÛÙee Ùeesie DeYÙeeme›eâceeÛeer JÙeJemLeeefhekeâe Skeâ Decesefjkeâve yeeF&
nesleer. leer GjuesuÙee Ûee@keâuesšÛÙee Je[Ÿee efleÛÙee ieeoerKeeueer ueheJetve "sJeles,
Demeb cnšueb peele Demes. mebvÙeemeerpeveebvee pes efoueb peele veener lÙeeÛeer lÙeebvee
GCeerJe Yeemelee keâecee veÙes, Demeb ceeveueb peele DemeuÙeecegUs, lÙeebÛeb DeeÙeg<Ùe
Ke[lej nesle DemeCeej. Deecner efleuee `Ûeeueea Ûee@keâuesšesiee' cnCele Demet–
efleÛee osn hesDejÛÙee DeekeâejeÛee neslee DeeefCe efleÛÙee ÛesnNÙeeJej ØeÛeb[ keâ°eveb
eqmcele Gcešueb DemeuÙeemeejKeb Jeešle Demes.
DeeceÛÙee efMe#ekeâebÛeb De-YeejleerÙelJe heâkeäle lÙeebÛÙee cegb[Ce kesâuesuÙee
ieesNÙee [eskeäÙeeJe¤veÛe veJns lej efLeDejerÛÙee Jeiee&le lÙeebÛÙee eEnoer Je mebmke=âle
MeyoebÛÙee ÛegkeâerÛÙee GÛÛeejebJe¤ve efomele Demes.
ceePee pevce meKeesue DeeOÙeeeqlcekeâ hejbhejsÛee heeÙee DemeuesuÙee
GoejceleJeeoer kegâšgbyeele Peeuesuee DemeuÙeecegUs, ceer ceePÙee DeepeerÛeb –
Jeef[ueebÛÙee DeeF&Ûeb – ßeerceodYeieJeodieerlee he"Ce Sskeâle ueneveeÛeer cees"er
Peeues... ceePeer `yes[šeFce mšesjer' leerÛe DemeeÙeÛeer. ceePes Deepeesyee – DeeF&Ûes
Je[erue – jespe mekeâeUer ØemeVe ÛesnNÙeeveb, DelÙeble hetpÙeYeeJeeveb ke=â<CeØeeLe&vee
34
JÙeemeheer"eJe¤ve ÙeesieeÛee ØeÛeej keâjleevee Devet DeeiejJeeue
cnCeleÛe G"le Demele. ceePÙee Deepeesyeebveer ceer mene Je<eeËÛeer Demeleevee ceuee
mJeeceer ÙeesieeveboebÛÙee `Dee@šesyeeÙee@«eheâer Dee@heâ De Ùeesieer' Ùee hegmlekeâeÛeer
DeesUKe keâ¤ve efoueer nesleer. efÛejbpeerJe meble yeeyeepeeRyeöue ceePÙee ceveele Kethe
Deeoj efvecee&Ce Peeuee neslee.
Dekeâmceele ceer mJele:ÛeeÛe DeeOeer ieceeJeuesuee Jeejmee MeesOet ueeieues
nesles... lÙee JesUer ceuee keâOeer veJns Flekebâ YeejleerÙe DemeuÙeemeejKeb Jeešle
nesleb.
mebOÙeekeâeUer heeÛe Jeepelee je$eerÛeb pesJeCe PeeuÙeeveblej, mebOÙeekeâeUÛee
keâeÙe&›eâce Demes. Depetve Dee@keäšesyejÛes leer›e GvneàÙeeÛes keâener efoJeme yeekeâer
nesles. efleLes vepeeje cees"e efJeue#eCe neslee : Pee[b, KeejesšŸee, pebieueeleerue
heâUheâUeJeU DeeefCe iebiesÛee ØeJeen. ceer je$eerÛeb pesJeCe DeeefCe keâerle&ve Ùee
ojcÙeeveÛÙee hebOeje efceefvešeble, lÙee Meeblelesle Deepetyeepetuee Yešketâve ÙeeÙeÛes...
G[le DemeeÙeÛee... efveJe&m$e DeeOÙeeeqlcekeâlee.
mebOÙeekeâeUer mene les meele Ùee ojcÙeeve Deecner MeebleheCes mJeeceeRÛeb keâerle&ve
SskeâeÙeÛees. lÙeebvee eEnot osJeosJelee veJeerve neslÙee. les mebJeeefoveer JeepeJeeÙeÛes
DeeefCe Yeeqkeäleieerleb ieeÙeÛes. osJeebÛÙee veeJeeÛes ÛegkeâerÛes GÛÛeej... je& ÓÓÓÓ cee,
keâerMvee ÓÓÓ... ceePÙee keâeveele efJe<e DeesleuÙeemeejKeb JeešeÙeÛeb DeeefCe ceuee
Iejer hejle peeJeb Demeb JeešeÙeÛeb.
ceuee DeeMÛeÙe& JeešeÙeÛeb keâer, Deeßeceele heâkeäle ns ÛeejÛe efMe#ekeâ
meieàÙee iees°er keâmes keâeÙe keâjleele... efMekeâJeCÙeeheemetve les ieeCÙeeheÙeËle?...
DeeefCe pesJeCeeÛÙee JesUele Deecner lÙeebvee mJeÙebheekeâIejelemegæe heeneÙeÛees.
lÙeecegUs pej SKeeÅee efMe#ekeâeuee legcner DeeJe[le vemeeue, lej lÙeebÛÙeeheemetve
ueebye jenCÙeeÛee keâener ceeie&Ûe veJnlee – vee legcneuee vee lÙeebvee.
efleLeueb DeVe cnCepes lej YeÙebkeâj Øekeâej neslee. `meeeqòJekeâ' DeVeeÛÙee
veeJeeKeeueer Deecneuee mekeâeUer mee[sone Jeepelee vÙeenejeruee keâeUekegâó
yeÛekeâYej meeKej Ieeleuesuee Ûene efceUle Demes. lÙeeveblej Dekeâje Jeepelee
pesJeCe– lÙeele `oeue' DeeefCe yešeše eEkeâJee IesJe[e – les efleLes efhekeâJele
Demele. mebOÙeekeâeUer heeÛe Jeepelee je$eerÛeb pesJeCe– lÙeele hegvne yešešŸeeÛee
jmmee, DeeefCe legcner pej ueJekeâj peeTve jebiesle GYes jeefnueele lej legcneuee
veefMeyeeveb yeÇs[Ûee SKeeoe legkeâ[e efceUt Mekeâle Demes.
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 MeeUsle DemeuÙeeheemetve DeeefCe veblej cee@[eEueie keâjle Demeleevee ceePee
Deenej ne DeefleMeÙe cenòJeeÛee cegöe Demes. ceePÙeeleuee KeJeÙÙee Je
mepe&veMeerue mJeÙebheeefkeâCeerÛeb Ûeerpe Je oner ÙeeJej Kethe Øesce nesleb. `les
ke@âequMeDece Ies', Demeb cee vesnceer meebieeÙeÛeer.
Deeßeceele DeMeer yeeleceer hemejueer nesleer keâer, Kethe Kethe Je<eeËhetJeea Ùee
Deeßeceele Skeâ Dee@mš^sefueÙeve mebvÙeemeer otOe Ieeleuesuee Ûene efheTve Deepeejer
he[uee DeeefCe lÙeeuee jkeäleeÛeer Guešer Peeueer. ceie mJeeceeriueeRÛes ieg¤ – ye[s
mJeeceeriueer – Ùeebveer Ùeesieeßeceele heâkeäle ogOeeJejÛe veJns lej ogiOepevÙe
Glheeoves DeeCeCÙeeJej yeboer Ieeleueer.
DeeefCe lÙeebvee me@ue[dmeÛeer GheÙegkeälelee ceevÙe veJnleer, ner iees° DeLee&leÛe
OekeäkeâeoeÙekeâ nesleer.
pej ceuee lÙee DeYÙeeme›eâceeÛeer iees[er ueeieueer Demeleer– pÙeemee"er ceer
Deieoer ceveeheemetve Deelegj nesles– lej ceer DeVe, Jem$e, efveJeeje Ùee iees°eRkeâ[s,
Deieoer lÙee mebvÙeemeer ceb[UeRkeâ[smegæe ogue&#e kesâueb Demeleb.
heCe efMe#ekeâebÛÙee iegCeJeòescegUs meieUe efJeÛekeâe Peeuee neslee. JÙeeqkeäleMe:
ceuee lÙee Ùeesie DeYÙeeme›eâceeÛeer jÛeveeÛe Dehes#eeYebie keâjCeejer Jeešueer. ceuee
les Jeie& kebâšeUJeeCes Jeešt ueeieues DeeefCe ceer one efoJemeebÛÙee Deele ceePeb
meeceevemegceeve iegb[eUueb.
ceer efleLetve efveIeeÙeÛeer leÙeejer kesâueer. DeeßeceeÛes ØecegKe mJeeceeriueer
ieeWOeUtve iesues nesles. (lÙeebveer ÙeeDeeOeer Demeb GoenjCe keâOeer heeefnueb veJnleb. Devet DeeiejJeeue ÙeebÛeer Skeâ Ùeesiecegõe
Jeerme efvejefvejeàÙee osMeebletve efveJe[uesuÙee hebÛesÛeeUerme Keeme efJeÅeeLÙeeËhewkeâer
ceer Skeâ DemeCeb Dehesef#ele nesleb. efMeJeeÙe, lÙeebÛÙee hejJeeveieerefJevee Skeâ
mJele:Ûeer mecepetle Ieeleueer... DeeefCe efleLesÛe jeefnues.
heevemegæe heâ[heâ[le vemes.)
lÙeeveblej lÙeebveer ceuee lÙeebÛÙee ueebye DeeefCe efJemle=le Ùeesieer hebKeebKeeueer
``keâe?'' lÙeebveer efJeÛeejueb.
Iesleueb. hee"eshee" efJeÅeeheer"eÛÙee ØecegKeebÛeb ceePÙeeJej efJeMes<e ue#e keWâefõle
lÙeebveer ceePÙeeJej vepej jesKeueer nesleer. les Meeble, DeefJeÛeue DeeefCe
Peeueb. DelÙeble Deeuneokeâ ÛeeboCÙeele les ceePeer keâeUpeer IesT ueeieues. lÙeebveer
efJeßeyOe efomele nesles.
ceePÙee iejpee mecepetve IesleuÙee : lÙeebveer ÛeewkeâMeer keâjCeeNÙee ceeref[Ùeeuee
ceie ceer lÙeebvee Deieoer DeelceefJeMJeemeeveb meebefieleueb keâer, ``ceePÙeekeâ[s
ceePÙeeheemetve otj "sJeueb DeeefCe vekeâesMee heg®<eer vepejebheemetve ceePeb j#eCe kesâueb.
Ùeehes#ee ÛeebieuÙee iees°er keâjCÙeepeesiÙee Deensle.''
DeeefCe, ne DeYÙeeme›eâce hetCe& PeeuÙeeveblejner ceer efleLetve peeT veÙes Demeb
ceer vepej iebieskeâ[s JeUJeueer, keâejCe ceuee efleÛee efJejn peeCeJeCeej
lÙeebvee Jeešle nesleb, ns ceuee veblej keâUCeej nesleb...
neslee. ceuee Dee"Jeueb... DeJeIÙee Dee" ceefnvÙeebhetJeea ceePee pesefJeMe JebMeeÛee
ceer ÙeesieeÛÙee Øesceele he[ues nesles.
ogmeje yee@ÙeØeWâ[ neJexveb (pee@efpe&Dees DeejceeveerÛee cee@[ue [@efveSueveblejÛee)
Dee@mš^sefueÙeeÛÙee øesâpej DeeÙeueb[Jej ceePee Skeâ heâesšes keâe{uee neslee... ceer
keâeàÙee jbieeÛÙee heesnCÙeeÛÙee heesMeeKeele veoerhee$eele Glejues Deens... ceePeer
efJeOJebme
henešsÛeer JesU nesleer. DeJekeâeUer heeJemeeveb meJe&$e heeCeer heeCeer Peeueb nesleb.
hee" ke@âcesNÙeekeâ[s... ceer veoerle ÛeeuelesÙe... heeCeer ceePÙee ceeb[erheÙeËle Deeueb
oef#eCe cegbyeF&leerue DelÙeble iepeyepeuesuee Yeeie DemeCeejer Ûeewheešer heesueerme
Deens. FLes ÙesCÙeehetJeea «esš ye@efjDej jerheâceOÙes `[erhe-meer [eÙeeEJnie' ne ceePee
mebj#eCeele nesleer. Ùee Keshesuee cenelcee ieebOeeRÛeer peÙebleer MeefveJeejer nesleer. iebcele
Skeâ DeKesjÛee Ssefnkeâ Ghe›eâce neslee.
cnCepes, Ùee DeeEnmeeefoveer, Devet DeiejJeeueuee YeÙebkeâj leer›e DeeIeeleeuee leeW[
``let DeOe&Ješ mees[tve keâe efveIeeueer Deensme? let FLes Ùeesieeyeöue
ÅeeJeb ueeieueb.
efMekeâCÙeemee"er Deeueer nesleerme. let ne DeYÙeeme›eâce hetCe& kesâuee heeefnpesme. lees
heâejÛe YeÙebkeâj... `Devet'YeJe.
let hetCe& keâj, ØeceeCehe$e Ies DeeefCe ceie pee. mees[tve osCeb ns keâOeerner Gòej
Decesefjkeâer keâewvmegue pevejue ÙeebÛÙeekeâ[erue heešeaveblej Iejer hejle Ùesleevee
vemeleb.''
OeeletÛÙee DeeIeeleeveb DevetÛÙee eEÛeOe[Ÿee eEÛeOe[Ÿee PeeuÙee. hegâšuesuÙee keâeÛesveb
SJe{b yeesuetve les iej&keâve lÙeebÛÙee Dee@efheâmekeâ[s JeUues; lÙeebÛeer osnyeesueer
efleÛes legkeâ[s legkeâ[s kesâues. JeeoUer JeeNÙeeveb LejLejCeeNÙee jskeâuÙeemeejKes
mhe° meebiele nesleer : ne efJe<eÙe mebheuee.
DeeJeepe keâe{CeeNÙee iee[erle efleÛee ÛeWoeceWoe Peeuesuee osn De[keâuee neslee.
lees Dee@keäšesyej ceefnvÙeeleuee JeeoUer efoJeme neslee. lÙeebveer meebefieleuesueb
ne[ebÛee Ûegje[e Peeuesuee... jkeäleeceemeebÛee efÛeKeue Peeuesuee... efveo&Ùeer
ceuee DebMele: hešueb nesleb. DeeCeKeer keâener ceefnves cnCepes heâej veener, ceer
DeheIeeleeveb DeMeer DeJemLee PeeuesuÙee DevetÛee Depetvener MJeeme meg¤ neslee...
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 35
cee$e DeOe&Ješ... Dehegje. nesles. lÙeebveer Keeueer Pegketâve Devetuee leheemeueb. leer ØesleJele he[ueer nesleer...
heeb{jerMegYeü cee|meef[me pescme yee@C[meejKeer 360 DebMeele leerveoe heeb{NÙee MegYeü ÛeeojerJej. efleÛÙee osneJej DemebKÙe veàÙee pees[uÙee neslÙee.
efiejkeäÙee IesTve KeJeUuesuÙee mecegõeheeMeer ÙesTve Oee[dkeâve DeeoUueer iee{ Peeshesle... Meeble...
nesleer... les heentve heesueermener Lekeäkeâ Peeues. ceie lÙeebvee [^eÙeJnjÛÙee meeršÛÙee DeeefCe mecepee leer peeieer Peeueer... keâesceeJemLesletve G"ueerÛe... lej efleuee
yeepetuee keâueb[uesuee m$eerosn efomeleeÛe les efleuee yeensj keâe{eÙeuee OeeJeues. leer Ùeeletve yejb JneÙeuee leerve Je<ex ueeieleerue. DeMee efyeÚevÙeeuee efKeUuesuÙee
mebheueer Deens DemebÛe efomele nesleb. efleÛes heeÙe eEJe[m›eâerveÛÙee hegâšuesuÙee DeJemLesleerue efveMÛeue ®iCeeuee hegvne cegUe#ejs efMekeâJeeJeer ueeieleerue. Ùee
keâeÛesJej nesles. efleÛÙee heeÙeeÛÙee leUJÙeeletve jkeäle Jeenle nesleb. leerve Je<eeËÛÙee efÛebleepevekeâ keâeUele ce=lÙet peJeUheeme DešU Demelees.
lÙeeveblej efJecee kebâheveerÛeer ceeCemeb lÙee ÛeWoeceWoe PeeuesuÙee iee[erÛeer
n
heenCeer keâjCÙeemee"er Deeueer, lesJne
DevetÛes jkeäleeveb ceeKeuesues keâhe[s
lÙeebveer hewmes JeeÛeJeCÙeemee"er keâener
hue@eqmškeâÛÙee efheMeJeerle ÛegjieUtve
heUJeeše ef c eUleens l e keâe les
he[ues nesles, ueeue [eie he[uesuÙee
heeneÙeuee meg®Jeele kesâueer, keâejCe
jöer keâeieoemeejKes.
DeMeer oecešer Peeuesueer iee[er cnCepes
``legcner les hesâketâve Åee,'' yeÇerÛe
efJecÙeeÛeer hetCe& jkeäkeâce... hegâue
ke@âv[erceOÙes efleÛÙeeJej GheÛeej
FvMegjvme keâJnjspe ÅeeJeb ueeieCeej
keâjCeeNÙee Skeâe [e@ k eä š jeb v eer
nesleb.
meebefieleueb.
n heCe hee nštve nesles. les `veener'
[e@keäšjebveer DevetÛÙee ÚeleerJej cnCeeues.
mšsLeesmkeâeshe "sJeuee. lÙeebveer efleuee ``ceer efleÛes keâhe[s OegJetve "sJeCeej
leeye[lees y e Dees U Keueb nes l eb . Deens.''
Dee@keäšesyej ceefnvÙeeleuÙee DeJekeâeUer ceer ceePÙee neleebveer les keâhe[s
heeJemeele, {ieebÛee ie[ie[eš DeeefCe OegCeej Deens... lÙeebveer MetjheCes
ef J epeeb Û ee keâ[keâ[eš DeMee "jJeueb nesleb.
leeb[Jeele, efleuee YeuÙee henešs ne@eqmhešueÛÙee heeb{NÙeeMegYeü
ne@eqmhešueceOÙes heUJele DeeCeueb yeeLe¤ceceOÙes les GYes nesles... hetCe&heCes
nesleb. Ûeej efOehhee[ heesefuemeebveer keâesmeUuesues.
ceeokeâ m$eerosn GÛeuetve DeeCeuee lÙeebveer efkeâjefcepeer jbieeÛÙee
nes l ee... heeJemeeÛÙee heeCÙeeveb heg[keäÙeekeâ[s ue#ehetJe&keâ heeefnueb.
efveLeUCeeje... DeesueeeEÛeye... Megæ lÙeeleuÙee jkeäleeÛes [eie he[uesuÙee
njheuesuee... ueeueYe[keâ oeš jkeäle YeieJÙee peervmeuee Oeelet, keâeÛe,
ef"yekeâCeeje. leer DeOe&Ješ Megæerle heeJemeeÛeb heeCeer, iegueeye DeeefCe
nesleer... Deme¢e Jesovesveb efleÛÙeemeceesj 212 cemkeâÛee Jeeme Ùesle neslee.
Deb O eej hemejle nes l ee, heCe cecelee DeeefCe og:Ke DeMee mebefceße
ne@eqmhešueÛÙee ØeJesMeÉejeMeer leer lÙee YeeJeveebÛÙee DeeJelee&le lÙeebveer leer
DeJemLeslener Oe[he[le G"CÙeeÛee Devet DeeiejJeeue Ùeesieemeve keâjleevee
efJeefÛe$e jbieeÛeer peervme keâeUpeerhetJe&keâ
ØeÙelve keâjle nesleer, heesefuemeebveer DeeheuÙeeuee GÛeuetve vesCeb efleuee ceevÙe efveo&Ùeer veUeKeeueer Oejueer... ne@eqmhešueÛÙee eEmekeâuee ne@eqmhešueceOeuÙee G«e
veJnleb. jmeeÙeveebÛee Jeeme Ùesle neslee.
ne efmevesceeÛÙee efÛe$eerkeâjCeeÛee Yeeie cnCetve Ûeeueuee Demelee, heCe FLes heeCeer Jeenle nesleb... leMeeÛe lÙeebÛÙee Deele oeyetve "sJeuesuÙee
kegâ"s ke@âcesje ›etâ efomele veJnlee, cnCepes ns efÛe$eerkeâjCe veJnleb. ceie ns KeNÙee YeeJeveener... les DeeskeämeeyeeskeäMeer j[le nesles. heebveer DeefleMeÙe lJes<eeveb leer peervme
DeeÙeg<Ùeeleerue veešŸe nesleb keâe? IeemeeÙeuee meg®Jeele kesâueer... lÙeebvee lÙee Yeer<eCe Ieesj le[eKÙeeÛes [eie OegJetve
lÙee efoJeMeer ne@eqmhešue efheJeàÙee iegueeyeebveer mepetve iesueb nesleb. Ûeenles, keâe{eÙeÛes nesles. ceeB DeeefCe lÙeebÛÙee JewJeeefnkeâ DeeÙeg<Ùeele Flekeâer YeÙebkeâj
efce$eheefjJeej, ØemeejceeOÙeces, peeefnjele Je efÛe$eheš#es$eeleerue ueeskeâ yeÇerÛe ke@âv[er Iešvee lÙeebveer keâOeer DevetYeJeueer veJnleer. les efLepeuÙeemeejKes Peeues nesles.
ne@eqmhešueyeensj pecee Peeues nesles. ceie lÙeebvee ceeÙesÛes GceeUs hegâšues lÙeeKeeueer meieUb Peeketâve iesueb... les
Deefleo#elee efJeYeeieele [e@. keâeefle&keâ MegYeü SØeveceeies nele yeebOetve GYes jkeäle OegJetve keâe{le nesles... lÙeebÛeer cegueieer peer DeefleÙeeleveeoeÙekeâ og:Keeuee

36 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

 leeW[ osle nesleer... pÙeeletve
heej nesle nesleer les meieUb...
les efleÛeb og:Keb nuekebâ keâjle
nesles... mhegbâole nesles.
lÙeeb Û Ùee [es k eä Ù eelet v e
Skeâ efJepesÛeer uenj oew[le
iesueer. lÙeebÛÙee `heg$eer'uee
(lÙeeb v eer ef l euee ef o ues u eb
šesheCeveeJe) keâeÙe PeeuebÙe...
les mecepetve IÙeeÙeÛee ØeÙelve
keâjle nesles. ns Demeb keâmeb
Peeueb? keâejceOÙes keâeÙe
Peeueb? leer [^eÙeJnjÛÙee
meeršÛÙee ceeies DemeeÙeuee
nJeer nesleer. keâe, leer ceeiesÛe
nesleer? leer IeeÙeeU Peeueer
Deens– veKeefMeKeeble. Deveskeâ ef"keâeCeÛÙee Øe@âkeäÛeme&veer leer nleyeue Peeueer Deens.
leer iee[erle [^eÙeJnjÛÙee meeršJej Demeleevee Deele De[keâueer nesleer keâe?
leer Iešvee keâes[Ÿeele šekeâCeejer nesleer, meieUbÛe Devetòeefjle nesleb. les
Yeerleerveb Menejues. SjJeer De%esÙeJeeoer DemeCeejs hee Deelee leejCenej osJeeÛeer
ØeeLe&vee ke⤠ueeieues.
Demeb Jeešle nesleb keâer, heg$eer keâeueÛe pevceeuee Deeueer Deens. lÙee Je<ee&ÛÙee
DeejbYeeheemetve, Dekeâje efoJeme efleveb metÙe&ØekeâeMe heeefnuesuee veener. 11
peevesJeejeruee lÙeebvee megJeelee& keâUueer, lesJne les jesceebefÛele Peeues nesles.
``Deecneuee cegueieer Peeueer. DeeveboeslmeJe!''
lÙeebveer DeeveboeÛÙee Yejele veelesJeeF&keâ Je efce$eheefjJeejeuee leeje kesâuÙee
neslÙee. yengleskeâMee veelesJeeFkeâebvee ner leej efJeefÛe$eÛe Jeešueer DemeeJeer, keâejCe
Yeejleele lesJne kegâšgbyeeÛee Jeejmee heg{s Ûeeuet "sJeCeeNÙee cegueeÛÙee pevceeÛeer
heâkeäle Jeeš heeefnueer peele Demes DeeefCe lÙeeØeerlÙeLe& DeeveboeslmeJe DeefOeke=âleheCes
meepeje nesle Demes.
n
Heäue@š 503, DevetÛeb Iej. efleÛÙeeefJevee Iej megvebmegveb DeeefCe GoemeJeeCeb
Peeueb nesleb. Úleeheemetve ueškeâCeeNÙee, ÛeceÛeceles ceCeer ueeJeuesuÙee,
›eâesMeeÛÙee heeb{NÙee ue@cheMes[ceOetve ØekeâeMe heePejle neslee. lekeâekeâer efouesuÙee
ceesPe@keâ HeäueesDejJej, oesve ue@cheMes[dme Skeâceskeâebmeceesj GYÙee neslÙee... efheâkeâš
iegueeyeer jbieeÛÙee, jsMeceer. lÙeeJej keâe@heâerÛÙee jbieeÛeer yeeefškeâ ve#eer nesleer.
Devetveb heeBef[ÛesjerÛÙee DejeEyeoes DeeßeceeÛÙee menueeryeöue meebefieleuesueb heebvee
Dee"Jeueb... ns efleveb efleLetveÛe DeeCeueb DemeCeej. efoJeeCeKeevÙeeÛÙee Skeâe
eEYeleerJej Úleeheemetve peefceveerheÙeËle keâeÛesÛeer efKe[keâer nesleer. efleLetve hesâmeeU
mecegõ efomele Demes... lÙeebÛÙee osKeCÙee `hegefÛeketâ'meejKeeÛe efÛeòeJesOekeâ.
n
ne@eqmhešue.
ceer Deefleo#elee efJeYeeieele nesles... yes[Jej Dee[Jeer, veàÙeebÛÙee DeeefCe
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
šeÙeš@efveÙece vee@šdmeÛÙee efJeUKÙeele nesles... yesMegæeJemLesle... ceer DeMee
`Øeiee{ efveõsle' nesles efpeLeb ce=lÙet Deieoer meeceevÙe Demelees.
peieeÛÙee °erveb yesMegæ Demeues, lejer ceer efpeJeble nesles.
ceePÙee DeepeJej peieuesuÙee DeeÙeg<ÙeeÛeer heešer ceePÙee [eskeäÙeele hegmeueer
peele nesleer. Ùee yee¢e, Meejerefjkeâ keâesueenueele Deebleefjkeâ megJÙeJemLee nesleer.
ceOegj mebieerlener nesleb... ogmeNÙee ØeosMeele iesuÙeeJej, ceer YeÙeeJen ØeeCeer
DeBiÙeguej nehe& JeepeJeleevee heeefnues... ieefueÛÚ IeeCeerÛes kegâ¤he heâJeejs DeeefCe
DebOeejkeâes"[erleueer ogieËOeer.. Jepevejefnle heNÙee Lees[Ÿee GbÛe Øeleueele
meceeOeeveeveb G[le neslÙee... efyevehebKeebÛÙee.
Øesce DeeefCe eflejmkeâej DeMee oesve hetCe&le: efJe®æ iees°eRÛee efceueeheâ
Ie[uesuee neslee. ØekeâeMeecegUs DebOeejeÛeb DeeqmlelJe Demeleb DeeefCe meceleesue
cnCepes Ùee oesvner hejmhejefJe®æ iees°eRÛee mJeerkeâej.
ns kegâCeeueener efomele veJnleb.
Dehesef#ele neslebÛe lÙeeØeceeCes mce=efleveeMe PeeueeÛe.
ceuee ueeskeâebÛÙee ØesceU neleebÛee mheMe& peeCeJele neslee, lÙeebÛeer KejerKegjer
DeemLee keâUle nesleer. lÙeebÛÙee °erveb ceer iee{ Peeshesle nesles, heCe ceer ceePÙee
[eskeäÙeele škeäkeâ peeieer nesles... Deble:Ûe#et GIe[s nesles. DeeqmlelJeeÛÙee Keesue
ieeYÙeeletve ØekeâšCeeNÙee efoJÙe°erÛeer efJeue#eCe Mekeäleer peeie=le Peeueer nesleer.
ceuee ueeskeâebÛes met#ce MJeeme Ssketâ Ùesle nesles, KeesueerÛÙee eEYeleeRÛÙee Deeleuee
ieuekeâe Jee nemÙe efomele nesleb. %eeveWefõÙeebveer pes keâUleb, lÙeehes#ee ceuee peemle
keâUle nesleb. Ûecelkeâeefjkeâ iees° nesleer!
ceuee ceePÙee efÚVeefJeefÚVe osneÛeer peeCeerJe vemeeJeer... ceer keâeueÛe pÙee
YeÙeevekeâ DeeIeeleeletve heej Peeues nesles lÙeeheemetve ceer keâesmees otj nesles.
meeršer mke@âveveb Mejerjeleerue Deveskeâ øe@âkeäÛeme& MeesOeueer nesleer :
Clavical – multiple fracture of the right collarbone;
Humerus bone in the upper right arm-multiple fracture;
Unstable pelvic fracture;
Bladder rupture;
Jaw – multiple fracture, dislocated;
Basilar skull fracture;
Temporal bone fracture of the ear;
Ribs, mandible – hairline fracture;
Sinuses smashed;
Forehead fracture suspected;
In the orbital region that holds the eye, fracture
suspected;
Nasal bone fracture suspected;
Inner ear fracture, causing labyrinthitis, a disorder of the
inner ear.
Head injury : damage caused to the underlying blood
vessels; Brain bleed.
DeMee ØekeâejÛeer YeÙebkeâj cees[lees[ Peeuesueer ceer ne@eqmhešueÛÙee veJÙee,
leepÙee ÛeeojerJej Jesoveejefnle DeJemLesle he[ues nesles. ceer kegâ"uÙeener #eCeer
37
mebhesve Demeb Jeešle nesleb. ØeMve heâkeäle SJe{eÛe neslee keâer, keâOeer.
keâesceeÛÙee DeKesjÛÙee efoJeMeer, ceePÙee ceWotÛÙee he[ÅeeJej Skeâ mJeÛÚ
Øeeflecee efomet ueeieueer. ceePes `[e@ve pegDeeve' nesles ye[s mJeeceeriueer... cetKe&
veweflekeâ ØeefleyebOeebheemetve cegkeäle. lÙeebÛeb DeeqmlelJe melele peeCeJele nesleb. cebo
ueeue keâheâveerleuÙee mJeeceeriueeRÛeer Deeke=âleer Lees[er Úesšer, efleLetve ceeies keâener
DeblejeJej efomele nesleer. Ssefnkeâ heeMJe&YetceerJej, efnNÙeeÛÙee ef"hekeäÙeebmeejKÙee
ÛecekeâCeeNÙee, [esàÙeebÛÙee oesve pees[Ÿee ceePÙeeJej Skeâškeâ jesKeuÙee neslÙee.
– let Ùeesieer, let legPeb mJele:Ûeb veMeerye efveJe[t Mekeâlesme. Ùeesieer lemeb
keâjleele.
heeCÙeeÛee heâJeeje... JeeoUer PebPeeJeeleele DeeYeeUele Skeâ keâeškegâUer
js<ee iejie¤ ueeieueer. ceePÙee [eskeäÙeele DeeJeepe Iegceuee : ne legPee veJee pevce
Deens, let Megæ nesle Deensme. let mJeie& he=LJeerJej DeeCet Mekeâlesme – legPÙee
DeeleceOÙes Je legPÙee DeJeleerYeesJeleer meJe&$e.
me=peve : veJeer Devet pevceeuee ÙesCeej Deens. veJÙeeves. hegve®lLeeve.
¤heyeoue.
iebcele cnCepes, lÙee JesUer ceer Jew<eefÙekeâ°Ÿee meJeeËle GVele ØeosMeele nesles.
ceer leejkeâebmeceJesle mJeieeaÙe DeJekeâeMeÙeeveele nesles. ceePÙeeYeesJeleer metÙe&,
leejs DeeefCe «en DeeefCe lÙeeheueerkeâ[Ûebner nesleb.
ceer JepeveefJejefnle DeJemLesÛÙee Deeveboele nesles.
ceer megowJeeveb DeeefCe efve‰gjheCes, Devebleele efJeueerve nesCÙeemee"er hesâkeâueer
iesues nesles. yeÇÿeeb[ele.
ns veceü keâjCeejb nesleb... Meyoebheueerkeâ[ueb. lÙeeveb ceuee ceePee meJe&
DeeqmlelJeebMeer Demeuesuee DelÙeble peJeUÛee ogJee oeKeJeuee. Øesceeletve
Devet DeeiejJeeue Skeâe efveJeeble #eCeer
38
pevceuesues... DeeheCe meJe&Ûe ØesceceÙe Deenesle. DeeheCe meJe& `Skeâ'Ûe Deenesle.
meieUerkeâ[s heâkeäle øesceÛe Deens.
n
meJe&ØeLece ceePÙee GpeJÙee ob[eleerue ne[eÛes legkeâ[s pees[CÙeeÛeer
Mem$eef›eâÙee Peeueer. ceuee leer Mem$eef›eâÙee Dee"Jelener veener. lÙee ojcÙeeve ceuee
pees osneleerle DevetYeJe Deeuee lees heâkeäle ceuee Dee"JeleesÙe :
efve<ØeeCe osneyeensj GYeer jentve,
heenle nesles ceer DeesUKelee ve ÙesCeeje Ûesnje,
Skeâ$e pees[uesuÙee ¤heele... ceer veJnlesÛe lÙee Ûeewkeâšerle.
Mem$eef›eâÙee meg¤ Deens... ceer G[er Iesleueer Deens DebOeejkeâesMeele. ceer pÙee
yeesieÅeele Deens lees Deens jsMeceer DeeefCe Gyeoej. efleLes Flekeâe ie[o DebOeej
Deens keâer, ceuee keâenerÛe efomele veenerÙes. ceer Jesieeveb Dees{ueer peelesÙe DeeJelee&le.
efleLes Deens hetCe& efJeÛeejMetvÙe DeJemLee. DeeheCe Jesieeveb kegâ"s efveIeeuees Deenesle
ne ØeMvener ceer efJeÛeejuee veenerÙes. kegâ"uesner ØeMve veenerle. ceer KetheKethe Jesieeveb
heg{s peele Deens. DeÛeevekeâ megbojMee ØekeâeMeeÛee ueesU Deeuee DeeefCe meieUb
yeefOej Peeueb. ceuee DeelceerÙelesÛeer JÙeJeeqmLele peeCeerJe Deens. ceer lÙee ØekeâeMeele
efJeueerve nesT heenlesÙe. ceuee DeefKeue yeÇÿeeb[eÛes yengDeeÙeece efomele Deensle.
ceePeer peeCeerJe Flekeâer ØeÛeb[ efJemleejueer Deens keâer, ceuee ceePeermegæe peeCeerJe
Gjuesueer veener... lÙee DeJemLesle ceuee Skeâ DevetYetleer Deeueer... lÙeeÛeb JeCe&ve
ceer efvece&U MeeMJele megKe Demeb keâjles. ceuee Dekeâmceele Meebleer peeCeJeueer...
megmhe° peeefCeJeebveer ceuee ceb$ecegiOe kesâueb.
ceer yengOee `hejle ve ÙesCÙeeÛÙee eEyeot'heÙeËle heesnesÛeues nesles DeeefCe ceuee
hejle ÙeeÙeÛebner veJnleb...
ceePÙee ob[eleerue cees[uesuÙee ne[euee DeeOeej osCÙeemee"er yeeje FbÛe
ueebyeerÛeer ®hesjer, OeeletÛeer huesš yemeJeueer, efleuee DeeOeej osCÙeemee"er Dee"
mš^erueÛes m›etâ yemeJeues, lÙeeveblej šekesâ Ieeuetve peKece efMeJeCÙeele Deeueer...
KeebÅeeheemetve keâeshejeheÙeËle DeúeJeerme Dee[Jes šekesâ efomele nesles.
lÙeeveblej heg{Ûeer Mem$eef›eâÙeener Pešheš Peeueer. lÙeebveer lJeÛesÛee Úso
Iesleuee DeeefCe Debleie&le DeJeÙeJeebvee kegâ"s ogKeehele Peeueer veener vee ns leheemeueb.
lemebÛe heâešuesueb cet$eeMeÙe efMeJeueb. Ùee Mem$eef›eâÙesveblej Skeâ ueebyeÛe ueebye GYee
›eCe jeefnuee... meeheemeejKee... lÙeeÛeb veekeâ Je#eebÛÙee ueieleÛe nesleb... efleLetve
lees Keeueer hemejle hemejle... lÙeeÛeb Meshetš ÙeesveerheÙeËle iesueb nesleb.
``veefMeyeJeeve Deenele. legceÛÙee cegueeruee DeeleuÙee Yeeieebvee keâenerner Fpee
Peeuesueer veener... ceppeejppet JÙeJeeqmLele Deens,'' [e@keäšj MesKejveer
ÛeMcÙeeÛÙee keâeÛee hegmele ceePÙee Jeef[ueebvee meebefieleueb.
heebveer megškesâÛee efve:MJeeme mees[uee : efleÛeer ef¡emleesheâj jerJnmeejKeer
DeJemLee nesCeej veener... meghejce@veÛeer Yetefcekeâe keâjCeeje ne DeefYeveslee
Iees[smJeejerÛÙee mheOexojcÙeeve he[uee neslee. lÙeeÛÙee keâJešerÛee KeeueÛee Yeeie
DeeefCe hee"erÛee ceCekeâe JeeÙej, šeÙeš@efveÙece ueeJetve pees[eJes ueeieues nesles
DeeefCe lÙeeÛÙee efvelebyeeÛeb ne[ keâe{tve les `«eeheäš' keâjeJeb ueeieueb nesleb.
``heâkeäle efleÛeb cet$eeMeÙe heâešueb nesleb, les Deecner Mem$eef›eâÙesveb efMeJetve yebo
kesâueb Deens. keâeUpeer ke⤠vekeâe. legceÛÙee cegueeruee ieYee&jheCe hesuelee ÙesF&ue,
cegueebvee pevce oslee ÙesF&ue,'' [e@keäšj MesKej Oeerj osle cnCeeues.
lÙee DeJemLesle ceeBÛÙee °erveb Ùee cegöŸeeuee heâejmeb cenòJe veJnleb.
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 efleuee efleÛeer Glmeeneveb meUmeUCeejer cegueieer hegvne efpeJeble heeneÙeÛeer
nesleer.
n
ceuee peeie Deeueer.
[e@. keâee|lekeâ Deeveboeveb Ûeerlkeâejues :
let efpeJeble Deensme! ne Ûecelkeâej Deens.
efpeJeble?
cnCepes, heefnuÙee Mem$eef›eâÙesojcÙeeve ceer ceePeb Mejerj yeens¤ve efvejKele
nesles, lesJne ceer efpeJeble veJnles?
mekeâeUÛes veT Jeepeues Deensle. ØekeâeMe yeoueuee Deens, FlekebâÛe. les
Ùeeuee `mekeâeU' cnCeleele. keâenerner Demeueb lejer legceÛeb DeeqmlelJe Demeleb.
legcner Deveble keâeUeÛee Skeâ Yeeie Deenele. ceer ceePÙee [esàÙeebveer efleLeueer
ueieyeie heenles... heeb{NÙee heesMeeKeeleuÙee leerve ceoleefvemeebveer IeeF&IeeF&veb
Keesueerle Skeâ mš^sÛej {keâuele DeeCeueb DeeefCe DeefleMeÙe heæleMeerjheCes
yes[uee meceeblej ueeJeueb. Keesueerle keâmeueener DeeJeepe veJnlee. meieàÙee iees°er
DeblejeJej neslÙee... otjJej. `ceePeb' Mejerj– pÙeeÛÙeeMeer ceePee mebyebOe veJnlee–
GÛeueueb iesueb. ceer kegâletnueeveb heenle nesles. ceePeb Mejerj yes[Je¤ve GÛeuetve
ie[o efnjJÙee mš^sÛejJej "sJeCÙeele Deeueb. mš^sÛej keâe@efj[e@jceOetve PeheešŸeeveb
efueHeäšceOÙes vesCÙeele Deeueb.
ceer efveÛes° nesles...
veepetkeâ... veJepeele DeYe&keâemeejKeer...
ueneve cegueemeejKÙee veJeueeF&veb heenCeejer.
he=LJeer... Skeâ jnmÙe.
Deecner `ce@ivesefškeâ jsPeesvevme FceseEpeie' (MRI) ¤ceceOÙes neslees.
SceDeejDeeÙeceOÙes leer›e ÛegbyekeâerÙe #es$es Je jsef[DeesuenjeRÉejs MejerjeÛÙee
DeeleuÙee leheMeerueJeej Øeeflecee IesleuÙee peeleele.
jsef[Deesuee@efpemš [e@. Deefve®æ Øeefleceskeâ[s efveoxMe keâjle meebiet ueeieues :
A Computerized Tomography, of the base of skull, is
performed; there is fluid in both mastoid air cells, right
mastoid fracture is noted, right sphenoidal polyp is noted.
The conclusion : there is fluid in both mastoid air cells,
there is a right mastoid undisplaced fracture.
Jne@šsJnj!
jsef[Deesuee@efpemš Glmeeneveb meUmeUle nesles. mJeÛÚ heeb{NÙee
PeiÙeeleues... meùoÙe. lÙeebveer DemJemLeheCes efKeMeele nele Ieeleues nesles. yesÛewve
DemJemLelee? keâMeeyeöue?
``legceÛÙee MejerjeJej ØeÛeb[ Jeej... ØeÛeb[ DeeIeele Peeues Deensle... legceÛeb
Mejerj lÙeecegUs efveye&ue Peeueb Deens, lÙeecegUs Deecner DeeceÛÙee yeepetveb pes
ØeÙelve ke⤠lÙeeÛeer Me=bKeuee lees[ueer peele Deens... Mejerj SkeâeJesUer heâkeäle...
legceÛÙee Mejerjeveb YeÙebkeâj... Dekeâequhele DeeIeele meesmeues Deensle.''
les yeesuet ueeieues. lÙeebÛÙee ÛesnNÙeeJej efvemlespe eqmcele nesleb.
``legceÛÙee keâJešeryejesyejÛe keâheeUeJejner Skeâ le[e neslee... [esàÙeebÛÙee
KeesyeCeerpeJeU. efleLes øe@âkeäÛej Deens keâe ns leheemeCÙeeÛeer iejpe nesleer, heCe
legceÛÙee MejerjeÛÙee Flej Deveskeâ Yeeieebkeâ[s leele[erveb ue#e osCeb iejpesÛeb
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
DemeuÙeecegUs Deecneuee les keâjlee Deeueb veener...
‘‘lÙeecegUs lees Yeeie SKeeÅee heeskeâU iegnsmeejKee Peeuee neslee DeeefCe
Deekeâmetve iesuee neslee... yeefOej Peeuee neslee. keâheeUeÛee efveccee Yeeie
mebJesoveenerve Peeuee neslee DeeefCe keâeàÙee jeKesveb ceeKeuee neslee.''
ceuee les keâeÙe cnCele Deensle les mecepele veJnleb... ceuee Ssketâ Ùesle
veJnleb.
ÛesnNÙeeÛee Yeeie mebJesoveeMetvÙe Peeuee, lej lÙeeJej Deebleefjkeâ nemÙe
efomele veener. ceer osnele efpelekeâe Jeeme keâjles lÙeehes#ee yeensj peemle Demeles.
legcner osn mebheJet Mekeâlee. legcner `ceuee' mebheJet Mekeâle veener. ceer
DevebleeÛee DebMe Deens.
lÙeebveer ceePee efveÛes° osn GÛeueuee DeeefCe nvšueerÛÙee yes[Jej efnjJeš
ÛeeojerJej vesTve "sJeuee. ceer hegvne Peieceieerle metÙe&ØekeâeMe DemeuesuÙee Keesueerle
hejle Deeues nesles. `ceePee osn' cnCepes keâeÙe?
n
ceePÙee efveccÙee osneÛeer mebJesovee njJeueer nesleer, heCe lÙee DeJemLesle
nUtnUt megOeejCee Peeueer : DebLe®Ceeuee efKeUuesueer ceer ÛeekeâeÛÙee KegÛeeaheÙeËle
heesnesÛeues nesles. ÛesnNÙeeJej PeeuesuÙee DeeIeeleecegUs ‘yeesše@keäme-š^eršs[’ Ûesnje
hetCe&le: efMeefLeue... mewueeJeuesuee efomele neslee. ÛesnNÙeeÛÙee meJe& mveeÙetbÛeer
mebJesovee hetCe& njJeueer nesleer.
ceuee ne@eqmhešueceOetve Iejer mees[ueb. ceuee `ceePÙee' Iejer DeeCeCÙeele
Deeueb... `ceePÙee' cnCepes keâeÙe... ceer yeesšebveer ÛeeUe keâjle nesles. `ceePÙee
Iejer'?
let Skeâe efjceefPece heeJemeeUer je$eer ef[vejuee yeensj iesueer nesleerme, les Iejer
hejle DeeueerÛe veenerme, DeÂMÙeÛe Peeueerme. let ceefnvÙeeYejehes#ee peemle
keâeUeveb Iejer hejle Deeueer Deensme DeeefCe legPeb Iej `legPeb' Deens ns leguee
Dee"Jele veenerÙes. DeeefCe DeeheCe Iejeletve yeensj he[uees neslees, nsÛe leguee
Dee"Jele vemeuÙeecegUs let Iejer hejlener Deeuesueer veenerme. let FLes heefnuÙeeboeÛe
Deeueer Deensme... leguee hegmešmeb Dee"JelebÙe. mce=efleYeübMeeveb efheâuce mšej hetCe&
mebheueer nesleer... leer DeesUKe hetCe& hegmeueer nesleer. JewÅekeâerÙe°Ÿee Keeme
meebefieleuesuÙee yes[Jej ceer Dee[Jeer nesles.
[e@. keâee|lekeâ eqJnefpešuee Deeues nesles. les ceeBuee meebiele nesles :
``Meer n@[ efnmšsefjkeâue heesmš-š^e@ce@efškeâ De@cvesefmeDee. ceWotleerue
`efnhheeske@âcheme'uee Fpee PeeuÙeecegUs efleuee YeefJe<ÙeeÛeer keâuhevee keâjlee ÙesCeej
veener, keâejCe meJe&meeceevÙe ceeCetme pesJne YeefJe<ÙeeÛeer keâuhevee keâjlees, lesJne
lees mebYeeJÙe keâuheveeefÛe$e jsKeešCÙeemee"er lÙeeÛes ieleevegYeJe Jeehejlees.''
Deelee Devet Ùee #eCeele peiele Deens... Jele&ceeveele.
(cesnlee heeqyueefMebie neTme ØekeâeefMele DeeefCe megefØeÙee Jekeâerue Éeje
DevegJeeefole ‘Devet’he... Devet DeiejJeeueÛÙee JeeoUer DeeÙeg<ÙeeÛee
uesKeepeesKee DevegYeJeCÙeemee"er pe¤j JeeÛee...)
39
40 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 keâe@heexjsšuee jecejece,
Mesleeruee meueece
- JeWkeâš DeÙÙej

keâeheexjsš #es$eele GÛÛe heoeJej keâece keâjCeeNÙee JeWkeâš DeÙÙej

Ùeebveer lÙeebÛeb #es$e mees[tve Mesleer keâjeÙeÛeb "jJeueb DeeefCe les ieeJeer
iesues; ieeJeer iesuÙeeveblej kesâJeU Mesleerkeâ[sÛe lÙeebveer ue#e hegjJeueb
Demeb veener, lej ieeJeeleuÙee ceeCemeebMeer, lÙeebÛÙee megKeog:KeebMeer les
Skeâ¤he Peeues DeeefCe ner Skeâ Øekeâejs meceepemesJeeÛe nesleer. peer
lÙeebÛÙeekeâ[tve DeYeeefJeleheCes nesle nesleer. Menjer peerJeveMewueer mees[tve
«eecepeerJeveeÛee Debefiekeâej keâjCeeNÙee JeWkeâš Ùeebveer lÙeebÛes DevegYeJe
meebefieleues Deensle.
lÙeebÛÙee DevegYeJeefJeÕeeÛeer ner Skeâ Peuekeâ...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 41

MesleerceOÙes ØeLeceÛe jme efvecee&Ce Peeuee
mJeleb$e he$ekeâeefjlee keâjle Demeleevee 2002 ceOÙes meWefõÙe
keâheeMeerÛeer Mesleer ÙeeefJe<eÙeer ceerveeveb Skeâ mebMeesOeveelcekeâ
Øeespeskeäš neleer Iesleuee neslee. lÙeeÛee DeYÙeeme keâjleevee
keâe{uesuÙee efšheCeebÛeb efleveb mebkeâueve kesâueb nesleb. lÙee
efJe<eÙeeJejÛee MeesOeefveyebOe leer efueefnCeej nesleer DeeefCe efleÛeb
efueKeeCe veblej hegmlekeâ¤heeveb Øeefmeæ nesCeej nesleb.
mebMeesOeve keâeUele efleveb Yeejleeleerue Ûeej jepÙeeble ØeJeeme
keâ¤ve efleLeuÙee meWefõÙe keâehemeemee"er Mesleer keâjCeeNÙee
Meslekeâjer Je ke=â<eer JÙeeJemeeefÙekeâebMeer Ùee efJe<eÙeeJej oerIe&
ÛeÛee& kesâueer. Deveskeâoe MeslekeâNÙeebÛÙee Iejele cegkeäkeâece
keâ¤ve efleveb lÙeebÛÙeekeâ[tve yeejerkeâmeejerkeâ leheMeerue
efceUJeues. efleLetve Iejer hejleuÙeeJej efleLeuÙee «eeceerCe
peerJeveeÛeb leer Flekebâ megboj JeCe&ve keâjeÙeÛeer keâer, lÙee
Kes[ŸeeÛeb efÛe$eÛe ceePÙee [esàÙeebmeceesj GYeb jeneÙeÛeb. ceerner
efleuee Kethe ØeMve efJeÛee¤ve, efleÛÙeekeâ[tve peemleerlepeemle ceeefnleer
efceUJeeÙeÛees. efleÛÙee yeesueCÙeeJe¤ve ceePÙee Demeb ue#eele Deeueb keâer, lÙee
MeslekeâNÙeebvee Kethe keâ° Je cesnvele keâjeJeer ueeiele Demeueer lejer les
DeeheuÙeehes#ee Kethe megKeemeceeOeeveeÛeb peerJeve peieleensle.
lÙeebÛÙee IejeÛeb, efleLeuÙee mJeÛÚ ceeskeâàÙee nJesÛeb DeeefCe meJe&mJeer
efvemeiee&Jej DeJeuebyetve DemeuesuÙee lÙeebÛÙee keâ°Øeo DeeÙeg<ÙeeÛeb ngyesntye JeCe&ve
ceervee keâjle Demes. DeeheuÙee peefceveerle mJeleŠ efhekeâJeuesuÙee OeevÙeeletve les
Deeheueb DeVe efMepeJetve Keele Demele. lÙeebÛeb pesJeCe meeOeb Demeueb lejer
DeefleMeÙe mJeeefo° Je ®Ûekeâj DemeeÙeÛeb. Deepe DeeheuÙee Menjele
keâe@uesmšsje@ue, Mejerjele Jee{Ceejer Ûejyeer, efueefhe[dme, SÛe[erSue, Sue[erSue
ÙeemebyebOeerÛÙee ceeefnleerÛee cenehetj Deeuesuee Demeleevee, efleLeuÙee Kes[Ÿeeleerue
ceeCemeeÛÙee heeveele jespeÛÙee DeVeeyejesyej meepetkeâ legheeÛee cees"e ieesUe
Jee{uesuee Demelees. ØelÙeskeâ JesUer pesJne ceervee efleLetve Iejer hejleeÙeÛeer, lesJne
lÙee ÛeefJe° pesJeCeeÛeb GoenjCe osle leer FLeuÙee yesÛeJe Je mehekeâ DeVeeJej
keâ[e[tve šerkeâe keâjle Demes.
«eeceerCe Je Menjer peerJeveeleerue Ùee leHeâeJeleerJej DeeceÛeer Iejele
leeJeeleeJeeves ÛeÛee& Ûeeuele Demes. ceuee Dee"Jeleb, Skeâoe ceervee iegpejeleceOÙes
oerIe& cegkeäkeâece keâ¤ve Iejer hejleueer nesleer, lesJne leer efleLeuÙee ueeskeâebÛÙee
peerJeveMewueerveb keâceeueerÛeer ØeYeeefJele Peeueer nesleer. peJeUpeJeU ceefnveeYej leer
JesieJesieàÙee MeslekeâNÙeebÛÙee Iejer jeefnueer nesleer. ceerner efleÛes DevegYeJe DeeJe[erveb
Sskeâle neslees Je lÙeeleues yeejerkeâ leheMeerue hegveŠhegvne efleÛÙeekeâ[tve Sskeâle neslees.
ceuee JeešCeeNÙee kegâletnueeÛeb ceerveeueener Lees[b DeeMÛeÙe& Jeešle nesleb; heCe ceer
lÙee efJe<eÙeeJej Deelee Kethe efJeÛeej ke⤠ueeieuees neslees. efvemeiee&ÛÙee
meeefVeOÙeele jentve DeeheuÙeeuee ueeieCeejb DeVe DeeheCeÛe keâe efhekeâJet veÙes?
ueneveMee Kes[Ÿeele Skeâ Úesšmeb Iej yeebOetve Mesleer keâjeÙeuee keâeÙe njkeâle
Deens? ceePÙee ceveele leer keâuhevee nUtnUt cetU Oe¤ ueeieueer nesleer DeeefCe
lÙeeyeöue ceerveeMeer ceer melele ÛeÛee&ner ke⤠ueeieuees neslees.
ceuee Dee"Jeleb, Skeâe mebOÙeekeâeUer DeeceÛeb oerIe& mebYee<eCe PeeuÙeeveblej
42
efvemeiee&Ûeb Skeâ jceCeerÙe ¤he
ceerveeveb JeCe&ve kesâuesuÙee lÙee Kes[ŸeeleuÙee ØemebieeÛeb efÛe$e ceer ceveeleuÙee ceveele
jbieJele neslees. yew"keâerÛÙee Keesueerleerue meesHeäÙeeJej ceer Deieoer Keesue
®leuÙeemeejKee yemeuees neslees. keâesheNÙeele JesleeÛeer ue@cheMes[ nesleer. efoJÙeeÛee
cebo ØekeâeMe efleÛÙee peeUerletve efPejhele efYebleerJej veepetkeâ ve#eer keâe{le neslee.
DeefleMeÙe veepetkeâ #eCe neslee lees; heCe eflelekeâeÛe efveCee&Ùekeâ! nesÙe, leesÛe lees
#eCe... ceePÙee DeeÙeg<Ùeeuee keâueešCeer osCeeje! Flekeâer Je<eË Deecner Heâkeäle
Dee"Je[eDeKesjerme cegbyeF&yeensj peeTve jenCÙeeÛÙee keâuhevesle De[ketâve yemeuees
neslees. keâpe&leceOÙes peceerve efceUJeCÙeemee"er efkebâJee ueesCeeJeàÙeele DeeJe[uesuee
Skeâ yebieuee efJekeâle IesCÙeemee"er Kethe Deešeefheše kesâuee neslee. lees meeje MeesOe
Deelee mebheuee neslee. SKeeÅee Kes[sieeJeele Úesšemee peefceveerÛee legkeâ[e Kejsoer
keâjeÙeÛee DeeefCe uenevemeb Iej yeebOetve jeneÙeÛeb ner keâuhevee ceveeuee YeeJeueer
nesleer. ne efveCe&Ùe DeefleMeÙe meeshee neslee Demee oeJee ceer keâOeerÛe keâjCeej veener;
heCe lÙee mebOÙeekeâeUer DeÛeevekeâ lees efveCee&Ùekeâ #eCe ceuee ieJemeuee neslee.
ceerveeveb JeCe&ve kesâuesueer Kes[er Je efleLeues Meslekeâjer ceer ØelÙe#eele keâOeerÛe
heeefnues veJnles. lejerner lÙeebÛÙee peieCÙeeÛÙee heæleerveb ceer Lekeäkeâ nesTve
peeÙeÛees. les meieUsÛe meOeve Meslekeâjer veJnles; heCe Menjeleerue JesieJeeve Je
leCeeJehetCe& peerJeveeÛÙee leguevesveb ceuee lÙeebÛeb DeeÙeg<Ùe Kethe ceesnkeâ JeešeÙeÛeb.
lÙeebÛÙee peieCÙeeuee Skeâ efveeqMÛele ØeÙeespeve nesleb. lÙeebvee keâ"esj heefjßece
keâjeJes ueeiele; heCe DeKesjerme mJeleŠ keâ° keâ¤ve efhekeâJeuesuÙee DeVeeÛee
DeemJeeo Iesleevee lÙeebÛee Tj DeefYeceeveeveb Ye¤ve Ùesle Demes. lÙeebÛeb DeeÙeg<Ùe
Skeâe mebLe; hejbleg eqmLej Jesieele meg¤ DemeuÙeemeejKeb ceuee Yeemele nesleb
cnCetveÛe JejJej heenlee lejer lÙeebÛÙee peerJeveele HeâejÛe keâceer leeCe-leCeeJe
DemeeJesle DeMee efve<keâ<ee&Øele ceer Deeuees neslees. DeLee&le Mesleceeueeuee efceUCeeje
keâceer YeeJe, ke=âef<eJÙeJemeeÙeeleerue mebkeâšb DeeefCe lÙeeheesšer kesâuesuÙee DeelcenlÙee
DeMee keâšt JeemleJeeÛeer ogŠKeer heeMJe&Yetceerner lÙeebÛÙee DeeÙeg<Ùeeuee ueeYeueer
nesleer. cee$e, lejerner mebMeesOeve keâeÙee&efveefceòe ceerveeveb keâe{uesues Heâesšes ceePÙee
ceveele KeesueJej "meues nesles DeeefCe DeeheuÙee ceeuekeâerÛÙee leMeeÛe SKeeÅee
Iejele keâeÙeceÛeb megKeeveb jenCÙeeÛeb mJehve ceer jbieJele neslees; lÙeecegUs cegbyeF&leerue
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

DeeceÛÙee 530 ÛeewjmeHegâšebÛÙee ÚesšŸee DeeefCe yebefomle peeiesle DeÛeevekeâ
ceuee keâeW[uÙeemeejKeb Jeešt ueeieueb.
keâesCeleerner Ieelekeâ jmeeÙeves efkebâJee Flej keâener DeheeÙekeâejkeâ iees°eRÛee
Jeehej ve keâjlee kesâJeU meWefõÙe Mesleer keâjCÙeeÛeer keâuhevee ceuee DeefleMeÙe
DeeJe[ueer nesleer. DeeheuÙeehes#ee DeefOekeâ mJeÛÚ Je vewmeefie&keâ DeVeeÛeb mesJeve
keâjle DemeuÙeecegUs Kes[Ÿeeleerue ueeskeâebÛeb DeejesiÙe DeeheuÙeentve peemle Ûeebieueb
Demeleb ner iees° Deelee ceuee hetCe&heCes hešueer nesleer. efJeefJeOe jmeeÙeveebÛes
efhekeâebJej nesCeejs og<heefjCeece Je lÙeebÛee Jeehej leele[erveb LeebyeJeCÙeeÛeer efvecee&Ce
Peeuesueer iejpe, ceerveeÛee MeesOeefveyebOe JeeÛetve ceuee leer›elesveb peeCeJeueer nesleer.
jespeÛÙee DeVeele efcemeUuesuÙee jemeeÙeefvekeâ Je Flej efJe<eejer õJÙeebcegUs
DeeheuÙee DeejesiÙeeJej efkeâleer Ieelekeâ heefjCeece nesle Ûeeueuee Deens ÙeeÛeener ceer
veerš DeYÙeeme kesâuee neslee.
Menj mees[tve Kes[Ÿeele mLeeefÙekeâ nesCÙeeÛeer ceePeer keâuhevee ceerveeuee
hešueer nesleer; lÙeecegUs DeeheuÙee DeeÙeg<Ùeele Menjer peerJeveehes#ee megboj yeoue
nesF&ue Demeb efleueener Jeešle nesleb; heCe kesâJeU SskeâerJe iees°eRJej efJemebyetve
HeâejÛe le[keâeHeâ[keâer ceer ne efveCe&Ùe IesleesÙe, Demeb efleÛeb cele nesleb. Menjele
jenCÙeeceOÙes efleueener Heâejmee jme Gjuee veJnlee. jespeÛee kebâšeUJeeCee
ØeJeeme, Øeotef<ele nJee Je ceeCemeebÛeer ieoea ÙeecegUs leer heej Jewleeietve iesueer nesleer.
Menj mees[tve peeCÙeecegUs nesT MekeâCeeje yeoue efleuee efveeqMÛeleÛe mJeeieleen&
Jeešle neslee; heCe lÙeeÛeyejesyej ceePÙee Ùee efveCe&ÙeecegUs keâoeefÛele keâener
DeeefLe&keâ mecemÙee efvecee&Ce nesleerue ÙeeÛeer Oeemleerner efleuee Jeešle nesleer.
Deueerkeâ[s DeejesiÙeeÛÙee keâener le›eâejeRcegUs ceer «eemeuee iesuees neslees.
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
Mesleele jceuesues JeWkeâš DeÙÙej
Keemekeâ¤ve š^sefkebâie keâjleevee ceuee [eskesâogKeerÛee Deme¢e $eeme nesF&. hegjsMeer
efJeßeebleer IesleuÙeeveblej DeeheesDeehe lÙee $eemeeletve cegkeälelee efceUs. š^sefkebâie
keâjleevee keâ[keâ GvneÛee nesCeeje $eeme ns DeeheuÙee [eskesâogKeerÛeb keâejCe
DemeuÙeeÛeb ceePÙee ue#eele Deeueb. Meejerefjkeâ leheemeCeerÛÙee JesUer ceuee GÛÛe
jkeäleoeye DemeuÙeeÛeb efveoeve [e@keäšjebveer kesâueb. lÙeeÛeb keâejCe DeevegJebefMekeâ
DemeeJeb. ceePÙee DeeF&-Jeef[ueebveener ne $eeme neslee. ÙeeÛe leheemeCeerÛÙee
ojcÙeeve ceuee ceOegcesn DemeuÙeeÛeb Je keâe@uesmšsje@ue ØeceeCeeyeensj Jee{uÙeeÛeb
efve<heVe Peeueb.
efveÙeefceleheCes Deew<eOeb IesleuÙeeme ns meJe& Deepeej efveÙeb$eCeele jent
Mekeâleele; lÙeecegUs keâeUpeer keâjCÙeeÛeb keâejCe veener Demee YejJemee [e@keäšjebveer
efouee neslee; heCe DeJeIÙee efleMeerle Demeleevee efoJemeYej JesieJesieàÙee jbieebÛÙee
ieesàÙee efieUCÙeeÛeer JesU ceePÙeeJej Deeueer. ceer efyevemeeKejsÛee Ûene Je keâe@Heâer
hÙeeÙeuee meg®Jeele kesâueer. efce"eF& Je hekeäJeeVeebÛee lÙeeie keâ¤ve ceer efMemleyeæ
peerJeveMewueer mJeerkeâejueer. jespe mekeâeUer ÛeeueCÙeeÛeer meJeÙe ueeJetve Iesleueer
DeeefCe lÙeeÛeyejesyej ne@šsue Je yeejceOÙes peeCÙeeÛeb ceer MekeäÙelees šeUt ueeieuees.
Ùee meJe& GheeÙeebveblej heefjeqmLeleer efveÙeb$eCeele Deeueer Demeueer lejer De@ueesheLeer
Deew<eOeebJej Je lÙeebÛÙee otjieeceer heefjCeeceebJej DeeceÛee Heâejmee efJeMJeeme
veJnlee. ceePes DeeF&-Je[eruener meg®Jeeleeruee DeMeeÛe ieesàÙee Iesle nesles; heCe
keâener Je<eeËleÛe lÙeebÛÙeeJej FvmegueerveÛeb FbpeskeäMeve IesCÙeeÛeer JesU Deeueer;
lÙeecegUs Ùee DeepeejeJejerue Flej FueepeebÛee Deecner MeesOe IesT ueeieuees.
ceePÙee Skeâe meeqvce$eeves lÙeeJej Skeâ efleyesefšÙeve Deew<eOe megÛeJeueb. ceer les
IesCÙeeme leÙeej Peeuees. efleyesšceOeerue Skeâ ceefnuee [e@keäšj oj oesve ceefnvÙeebveer
43

cegbyeF&uee Ùesle Demes. ceer efleuee YesšeÙeÛeb "jJeueb. keâener ceefnvÙeebleÛe ceePee
jkeäleoeye ÙeesiÙe heeleUerJej DeeCeCÙeele leer ÙeMemJeer "jueer. cee$e, keâ[keâ
heLÙe heeUtvener leer ceePee ceOegcesn efveÙebef$ele ke⤠Mekeâueer veener. jkeäleeleerue
meeKejsÛeb ØeceeCe Pešheš keâceer keâjCÙeemee"er veeJeepeuÙee iesuesuÙee DeeheuÙee
Deew<eOeesheÛeejebÛee ceePÙeeJej keâenerÛe heefjCeece nesle veener ns heentve leermegæe
Ûeefkeâle Peeueer. ceePÙee efJekeâejeÛeb Kejb keâejCe ceeveefmekeâ leeCeleCeeJe nsÛe Deens
Demeb DeKesjerme efleveb ceuee meebefieleueb.
ÙeemebyebOeer ceer pemepemeb DeefOekeâ JeeÛeve ke⤠ueeieuees, lemeb ceePÙee
ue#eele ÙesT ueeieueb keâer, ceePÙee jespeÛÙee pesJeCeeleerue DeVeheoeLe& nsÛe ceePÙee
jesieeuee cetueleŠ keâejCeerYetle Deensle. DeeheCe Keele DemeuesuÙee efJeefJeOe YeepÙee
Je OeevÙe efhekeâJeCÙeemee"er lÙeele cees"Ÿee ØeceeCeele kesâuesuÙee jmeeÙeveebÛee Jeehej
heentve ceuee OekeäkeâeÛe yemeuee. lÙeeÛeØeceeCes ceeveefmekeâ leeCeleCeeJe, o[heCe Je
DeeheCe mJeerkeâejuesueer ieefleceeve peerJeveMewueer nerosKeerue DeeheuÙee
DeveejesiÙeeceeieÛeer cenòJeeÛeer keâejCeb Deensle nsosKeerue ceePÙee ue#eele Deeueb;
lÙeecegUs efleyesefšÙeve Deew<eOeebÛee ceePÙeeJej heefjCeece nesT Mekeâuee veener, ÙeeÛeb
ceuee Heâejmeb veJeue Jeešueb veener.
DeeheCe pej Deeheueer peieCÙeeÛeer heæle yeoueueer DeeefCe mekeâme DeVe
KeeT ueeieuees lej DeepeÛes ns DeeOegefvekeâ Deepeej Ùee YetleueeJe¤ve keâeÙeceÛes
veenermes nesleerue ÙeeÛeer ceuee hekeäkeâer Kee$eer Jeešt ueeieueer. ‘DeeÙeyeerSce’ceOÙes
ceePÙee Deveskeâ menkeâeNÙeebvee ceOegcesn, GÛÛe jkeäleoeye Je leer›e hee"ogKeeRmeejKes
Deveskeâ efJekeâej pe[ues nesles. keâe@heexjsš #es$eele keâece keâjleevee peerJeveele efvecee&Ce
nesCeejs ØeÛeb[ leeCeleCeeJe menve ve PeeuÙeecegUs les DeMee jesieebvee yeUer he[le
nesles. lÙeemee"er DeeheCe DeeheuÙee cegUebkeâ[s cnCepesÛe cetU peerJeveMewueerkeâ[s
hejleCeb DeeJeMÙekeâ nesleb, peer DeeheuÙee hetJe&peebveer Debieerkeâejueer nesleer. Deeheueb
DeVe DeeheCe efhekeâJeCeb DeeefCe Kes[sieeJeeleerue Deeveboer Je leCeeJecegkeäle peerJeve
peieCeb, neÛe Keje meJeexòece heÙee&Ùe neslee.
Deepe Deeheuee osMe ke=âef<e#es$eele DelÙeble DeeCeeryeeCeerÛÙee keâeUeletve peele
Demeleevee, ceePeb ns efJeOeeve keâoeefÛele SKeeÅeeuee mJehvejbpekeâ efkebâJee leöve
cetKe&heCeeÛebner Jeešt Mekesâue. DeveskeâpeCe nefjle›eâebleerÛeb Je lÙeemee"er keâmetve
JeehejuesuÙee jmeeÙeveeÛeb meceLe&ve keâjleele; lÙeecegUs Gheemeceej Je
og<keâeUeheemetve DeeheCe yeÛeeJeuees Demeb lÙeebÛeb cnCeCeb Demeleb; heCe Deepener
DeeheCe kegâhees<eCe Je GheemeceejerÛÙee yeelecÙee Jele&ceevehe$eele JeeÛelees. ÙeeÛee
44
ieeJeeleerue Skeâe ieeJekeâNÙeemen JeWkeâš DeÙÙej
(FvemesšceOÙes lÙeebÛÙee Mesleele keâece
keâjCeeNÙee efŒeÙee)
DeLe& nefjle›eâebleer Peeueer lejerner Ùee mecemÙee Depetvener hetCe&heCes veenerMee
PeeuesuÙee veenerle. Gueš jmeeÙeveebcegUs ceeCemeebJej DeeefCe efvemeiee&Jej nesCeeNÙee
Ieelekeâ heefjCeeceebÛÙee iebYeerj mecemÙesuee Deepe DeeheuÙeeuee leeW[ ÅeeJes ueeiele
Deens.
iesuÙee oMekeâele keâpee&Ûee Yeej Deme¢e PeeuÙeeves Meskeâ[es MeslekeâNÙeebveer
DeelcenlÙee kesâuÙee. MesleceeueeÛÙee YeeJeeyeeyeleerle Demeuesues mejkeâejer OeesjCe,
«eeceerCe keâpee&Ûee legšJe[e DeeefCe Mesleceeueeuee efouesueer DelÙeble Deuhe efkeâceeve
DeeOeejYetle efkebâcele ÙeecegUs heefjeqmLeleer DeefOekeâÛe efyekeâš yeveueer. Meslekeâjer
keâpee&ÛÙee og°Ûe›eâele De[keâues DeeefCe lÙeebÛÙee DeeÙeg<ÙeeÛeer Meeskeâebeflekeâe
Peeueer. Ùee Ûe›eâeuee Deble veJnlee. ceuee cee$e Ùeeletve Kethe keâener
efMekeâCÙeemeejKeb nesleb. Skeâ iees° ceePÙee ue#eele Deeueer keâer, pej ceer
keâpe&cegkeäle jeefnuees DeeefCe efhekeâebmee"er jmeeÙeveb Jee KeleebÛee Jeehej kesâuee veener
lej SketâCe GlheeoveKeÛee&le ceer Kethe cees"er yeÛele ke⤠Mekesâve. meWefõÙe
Mesleerkeâ[s JeUuesuÙee Deveskeâ MeslekeâNÙeebveer lÙeeleerue HeâeÙeos DevegYeJeues nesles.
ÙeeÛee DeLe& Meslekeâjer hegvne mJeeJeuebyeer nesT ueeieuee neslee. ne Kethe cees"e Je
cenòJeeÛee yeoue neslee. DeepeheÙeËle lees mebkeâefjle efyeÙeeCeb DeeefCe mejkeâejkeâ[tve
efceUCeeNÙee efJeefJeOe DevegoeveebJej DeJeuebyetve neslee. keâerškeâveeMekebâ Je
jmeeÙeveebÛee Jeehej keâ¤ve lees mJeleŠÛeerÛe efoMeeYetue keâjle neslee DeeefCe Ùee
meJeeËceOÙes lÙeeÛÙee Glheeoveeuee lÙeeveb keâe{uesuÙee efhekeâeuee cee$e
mejkeâejkeâ[tve DelÙeuhe YeeJe efouee peele neslee. lÙeeveblej keâener keâeUeveb ceer
pesJne ceOÙe ØeosMe Je leeefceUvee[tleerue meWefõÙe Mesleer keâjCeeNÙee ueeskeâebvee
Yesšuees, lesJne ceePÙee celeeJej DeeCeKeer "ece Peeuees. meg®JeeleerÛÙee keâeUele
lÙeebveer meWefõÙe Mesleermee"er kesâuesuÙee ØeÙelveebveer ceer Øesefjle Je ØeYeeefJele Peeuees;
heefjCeeceer, jmeeÙeveb ve JeehejCÙeeÛÙee ceePÙee efveCe&Ùeeueener Skeâ Øekeâejs ogpeesje
efceUeuee.
(cesnlee heeqyueefMebie neTme ØekeâeefMele DeeefCe oerhekeâ kegâUkeâCeea Éeje
DevegJeeefole ‘keâe@heexjsšuee jecejece, Mesleeruee meueece’ Ùee hegmlekeâeletve
peeCetve IÙee JeWkeâš DeÙÙej ÙeebÛee DeeÙešer les Mesleer ne ØeJeeme...)
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 45
46 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 meeiejer heefj›eâcesÛee heje›eâce
- ke@âhšve efoefuehe oeWos

Deecner FbefpeveÛÙee meeneÙÙeeveb ceeb[Jeer veoerÛÙee yeensj Deeuees.

De@[efcejue meensyeebveer megkeâeCet neleer Oejueb, lej ceer efMe[b GYeejueer.
mecegõeJe¤ve ÙesCeeNÙee JeeNÙeebvee Depetve ieleer Øeehle Peeueer veJnleer
lÙeecegUs Fbefpeve keâener keâeU Ûeeuet "sJeCÙeeÛee ceer efveCe&Ùe Iesleuee DeeefCe
Fbefpeve meg¤ jeneJeb Ùeemee"er FbOeveeÛÙee šekeâerle Yej Ieeuet ueeieuees.
Fbefpeveeuee ns keâener hemeble he[ueb vemeeJeb, lÙeeveb Ke[Ke[eš keâjle
Deeheuee efve<esOe veeWoJeuee DeeefCe ceie efveheefÛele he[tve jeefnueb. Skeâerkeâ[s
yeesšerÛeer efMe[b GYeejle Demeleevee ogmejerkeâ[s FbefpeveeÛee efJeÛeej keâjle ceer
HesâNÙee ceejle neslees, lesJne De@[efcejue meensyeebveer ceuee yebojekeâ[s hejle
efHeâjCÙeeÛee Dee«en kesâuee.

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 47

‘cneosF&’Ûeer heefnueer heeJeueb
‘cneosF&’uee vesJnerkeâ[s meghetle& kesâuÙeeÛÙee ogmeNÙeeÛe efoJeMeer je@efyeve
ieesJÙeele ÙesTve oeKeue Peeues. Deecner lÙeebvee DeeouÙee efoJeMeer PeeuesuÙee
meceejbYeemee"er Deecebef$ele kesâueb nesleb, heCe lÙeebÛÙee JÙemle JesUehe$ekeâecegUs les
ÙesT Mekeâues veJnles. ‘cneosF&’Jej Skeâoe lep%e vepej efHeâjJeeÙeuee, meieUer
meeOeveb veerš yemeueer Deensle keâer veener les yeIeeÙeuee DeeefCe ceuee keâeveceb$e
ÅeeÙeuee les Deeues nesles. lÙeebveer DeeOeerÛee mebhetCe& Dee"Je[e Deeefkeäš&keâ Keb[ele
Jepee 43 DebMe mesefumeDeme DeMee ne[b iees"JeCeeNÙee Leb[erle keâe{uee neslee,
lÙeecegUs lÙeebvee ueKKe metÙe&ØekeâeMe DeeefCe Gyeoej nJee ÙeebÛeer iejpe nesleer.
lÙeebÛeer ner Yesš DelÙeble DeevebooeÙeer DeeefCe HeâueoeÙeer "jueer. Fbef[Ùeve vesJnue
Deke@â[ceerÛÙee Jee@[&¤ceceOÙes je@efyeve ÙeebÛeer jenCÙeeÛeer JÙeJemLee kesâueer nesleer
DeeefCe ‘cneosF&’Ûeb JeemleJÙener efleLesÛe nesleb, lÙeecegUs Deecner jlveekeâj,
DeesšeefJnÙees DeeefCe Flej Glmegkeâ menkeâejer, efce$e ÙeebÛÙeemeesyele jespeÛe
veewkeâeefJenejeuee peele neslees. ØelÙeskeâ efoJeMeer keâenerlejer veJeerve efMekeâeÙeuee
efceUle nesleb. je@efyeve Deveskeâ ÚesšŸee ÚesšŸee heCe cenòJeeÛÙee metÛevee yeesšerÛÙee
megOeejCeebÛÙee Âef°keâesveeletve keâjle nesles DeeefCe lÙee metÛevee DeMee neslÙee keâer
lÙeebÛÙeemeejKÙee DeeÙeg<ÙeYej veewkeâeveÙeveeÛee DevegYeJe iee"erMeer DemeuesuÙee
ceeCemeeKesjerpe DevÙe kegâCeeueener megÛeuÙee vemelÙee. lÙeebÛeer Yesš mebheleevee,
yeesšerJej keâjeJÙee ueeieCeeNÙee iees°eRÛeer Yeueer Leesjueer Ùeeoer DeeceÛÙeepeJeU
leÙeej Peeueer nesleer. Demeb Demeueb lejer ‘cneosF&’ je@efyeve ÙeebÛÙee hejer#esle Glejueer
nesleer. efveIeCÙeehetJeea DeYÙeeieleebmee"er DemeuesuÙee hegefmlekesâle lÙeebveer veeWo
kesâueer, ‘peieYej meHeâj keâjCÙeemee"er ner KetheÛe cepeyetle DeeefCe Úeve yeesš
Deens.’ Skeâ Je<ee&hetJeeaÛeer DeeceÛeer heefjefmLeleer heenlee, ner keâewlegkeâeÛeer Leehe
DeeceÛÙeemee"er DeefYeceeveeÛeerÛe iees° nesleer.
DeeleeheÙeËle ‘cneosF&’uee IesTve ceer kesâuesueer meieàÙeele cees"er meHeâj nesleer
Skeâe je$eerÛeer. lÙeelener je@efyeve, jlveekeâj DeeefCe DeesšeefJnÙees ceePÙeeyejesyej
48
nesles. Deelee efleuee DevÙe$e IesTve peeCÙeeÛeer, Lees[bHeâej peie oeKeJeCÙeeÛeer
DeeefCe efleÛÙee iee"eruee keâener meeiejer cewue yeebOeCÙeeÛeer JesU Peeueer nesleer.
heefnuee efJeÛeej ceveele Deeuee lees mJeeYeeefJekeâheCes cegbyeF&Ûee. efleÛeer
DeefOeke=âleheCes veeWoCeer cegbyeF&le Peeueer nesleer, lÙeecegUs efleÛeb Iej Kejblej les nesleb.
ÙeehetJeea, Flej yeesšeRJej ØeefMe#eCe IesCÙeeÛÙee nsletves kesâuesuÙee meHeâjeRÛÙee JesUer
KeueeMeer ve efceUCÙeeÛee ceuee pees DevegYeJe Deeuee neslee, lees ue#eele IesTve
cegbyeF&heÙeËle ceer Ske⚟eevebÛe peeÙeÛeer Ùeespevee DeeKeueer nesleer. ceeieÛÙee JesUer
lÙee yeesšer Ske⚟eeveb vesCeb ceuee keâ"erCe iesueb Demeleb cnCetve ceer KeueeMÙeebÛÙee
MeesOeele neslees, keâejCe ogmeje heÙee&Ùe veJnlee. Deelee ceePÙeekeâ[s Ske⚟eeveb
vesT Mekesâve DeMeer yeesš nesleer DeeefCe Ùee mebOeerÛee MebYej škeäkesâ HeâeÙeoe
G"JeCÙeeÛeer FÛÚener nesleer. ceer ceePee ceveesoÙe De@[efcejue DeeJešeRvee
meebefieleuee lesJne lÙeebveer ceePÙeeyejesyej ÙesCÙeeÛeer FÛÚe JÙekeäle kesâueer. lÙeebvee
vekeâej osCeb ceuee MekeäÙeÛe veJnleb, heCe lÙeebÛÙee GlejlÙee JeÙeeÛeer ceuee efÛeblee
Jeešle nesleer.
‘‘legceÛeer helveer Ùee iees°eruee mebceleer osle Demesue lej ceePeer keâenerÛe njkeâle
veener, mej. legcner lÙeebvee DeeOeer efJeÛeejeue keâe hueerpe?’’ ceer cnCeeuees. ceuee
ceenerle nesleb keâer Skeâe veJeKÙee yeesšerJej veJeKÙee keâhleeveeyejesyej DeeheuÙee
82 Je<eeËÛÙee heeflejepeebvee hee"JeeÙeÛeb cnCepes lÙeebÛÙee helveerÛÙee efpeJeeuee Ieesj
ueeieuee Demelee. De@[efcejue meensyeebveer helveerÛeb ceve keâmeb JeUJeueb les ceenerle
veener; heCe oesveÛe leemeebveer lÙeebÛee Guueefmele mJejele ceuee Heâesve Deeuee
DeeefCe ceer yeesšerJej Demeleevee ‘cneosF&’Jej meHeâj ke⤠ÅeeÙeuee helveerÛeer keâener
njkeâle vemeuÙeeÛeer yeeleceer lÙeebveer efoueer.
3 ceeÛe&ÛÙee (2009) mekeâeUer Deecner ieesJee mees[ueb DeeefCe
ogheejheÙeËle mecegõeJe¤ve ÙesCeeNÙee JeeNÙeebÛee Jesie Jee{uee keâer efMe[b
GYeejCÙeeÛeer leÙeejer "sJeCÙeeÛeer Ùeespevee DeeKeueer. 5 ceeÛe& 2009 jespeer
Deecner cegbyeF&le heesÛet DeMeer Dehes#ee nesleer, lÙeevegmeej Jesmšve& vesJnue keâceeb[veb
ogheejer DeeceÛÙeemee"er mJeeiele meceejbYe keâjCÙeeÛeer leÙeejer kesâueer nesleer. Deecner
ieesJÙeentve efveIesheÙeËle yeesšerÛeb keâener vee keâener keâece meg¤Ûe nesleb DeeefCe lejerner
yeNÙeeÛe iees°er keâjeÙeÛÙee yeekeâer neslÙee. GhekeâjCeb
yemeJeCÙeeÛÙee keâeceer ceePeener neleYeej ueeieuee neslee, lejer
meieàÙee iees°er Ske⚟eeveb neleeUCeb, ne ceePÙeemee"er
veJeerveÛe DevegYeJe neslee. DeepeJej mecegõeJej meHeâj keâjleevee
ÙesCeeNÙee De[ÛeCeer mees[JeeÙeuee jlveekeâj DeeefCe
DeesšeefJnÙees vesnceerÛe ceePÙeeyejesyej DemeeÙeÛes. Deelee ns megKe
ceuee ueeYeCeej veJnleb.
Deecner FbefpeveÛÙee meeneÙÙeeveb ceeb[Jeer veoerÛÙee yeensj Deeuees.
De@[efcejue meensyeebveer megkeâeCet neleer Oejueb, lej ceer efMe[b
GYeejueer. mecegõeJe¤ve ÙesCeeNÙee JeeNÙeebvee Depetve ieleer Øeehle
Peeueer veJnleer lÙeecegUs Fbefpeve keâener keâeU Ûeeuet "sJeCÙeeÛee
ceer efveCe&Ùe Iesleuee DeeefCe Fbefpeve meg¤ jeneJeb Ùeemee"er
FbOeveeÛÙee šekeâerle Yej Ieeuet ueeieuees. Fbefpeveeuee ns keâener
hemeble he[ueb vemeeJeb, lÙeeveb Ke[Ke[eš keâjle Deeheuee
efve<esOe veeWoJeuee DeeefCe ceie efveheefÛele he[tve jeefnueb.
Skeâerkeâ[s yeesšerÛeer efMe[b GYeejle Demeleevee ogmejerkeâ[s
FbefpeveeÛee efJeÛeej keâjle ceer HesâNÙee ceejle neslees, lesJne
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 leesheÙeËle legcner veewkeâeveÙeveeÛee
cevecegjeo Deevebo uegše. DeeheCe
ceeIeejer peeCeej veener.’’
Fbefpeveekeâ[s FbOeve IesTve ÙesCeeNÙee
veàÙeebceOÙes nJesÛes yeg[yeg[s leÙeej
Peeues nesles ner mecemÙee ceePÙee
ue#eele Deeueer DeeefCe leer De@[efcejue
meensyeebÛÙee ceoleerveb otj keâ¤ve
Fbefpeve hegvne meg¤ keâjCÙeele ceuee
ÙeMe Deeueb. lÙee efoJeMeer De@[efcejue
DeeJešeRÛÙee ceveele vescekebâ keâeÙe nesleb
les iegefhele meebieCeejb he$e DeeceÛeer
meHeâj megjef#eleheCes heej hee[uÙeeveblej
keâener efoJemeebveer lÙeebveer ceuee
hee"Jeueb. nmele nmele les he$e
JeeÛeleevee ceePÙee ceveele efJeÛeej
Deeuee, ‘‘ceePee hejer#eekeâeU keâOeer
mebheCeej Deens keâer veener!’’ lÙeebveer
efueefnueb nesleb—
efyeuyeeDees FLes mej je@efyeve ÙeebÛÙeeyejesyej efoefuehe oeWos ([eJeerkeâ[s) ‘...ieesJÙeeletve DeeheCe yeensj
he[uees lÙee heefnuÙeeÛe efoJeMeer
mekeâeUer legPee efve§eÙe Deieoer mhe°
De@[efcejue meensyeebveer ceuee yebojekeâ[s hejle efHeâjCÙeeÛee Dee«en kesâuee. efometve Deeuee. Fbefpeveeves mebhe hegkeâejuee lesJne legPee efveOee&j hekeäkeâe neslee. lÙee
‘‘keâeÙe Peeueb?’’ lÙeebveer keâeUpeerveb ceuee efJeÛeejueb. JesUer ceer leguee Deeefce<e oeKeJetve heeefnueb, heCe let lÙee peeàÙeele meehe[uee
‘‘ceuee vekeäkeâer mecepele veenerÙes, lesÛe peeCetve IesCÙeeÛee ØeÙelve keâjleesÙe,’’ ceer veenerme. let Fbefpeve meg¤ kesâuebmeÛe. legPee keâeceeÛÙeeØeefle Demeuesuee Â{efve§eÙe
efJeÛeejele ie{uesuees DemeuÙeeveb keâener ve Gcepetve Gòejuees. yeIetve ceuee Deevebo Peeuee. Meeyeeme! let ceePÙeeMeer pÙee JeemleJeJeeoer heæleerveb
‘‘ceuee Jeešleb, DeeheCe yebojeuee hejle peeJeb, pes keâener Peeueb Deens les Jeeieueeme, yeesueueeme lÙeemee"ermegæe legPeb keâewlegkeâ keâjeJebmeb Jeešleb. ceuee
og®mle keâjeJeb DeeefCe ceie cegbyeF&mee"er efveIeeJeb. cegbyeF&ÛÙee F&šerS nebpeer-nebpeer keâjCeeNÙee, ueebietueÛeeueve keâjCeeNÙee JÙekeäleer DeeJe[le veenerle!
(Estimated Time of Arrival -DeeieceveeÛeer Devegceeefvele yejb Peeueb, let lÙeebÛÙeehewkeâer veenerme.’
Ieefškeâe)Ûeer efÛeblee ke⤠vekeâesme, ceer les keâceeb[j Fve ÛeerHeâMeer yeesuetve Fbefpeve meg¤ PeeuÙeeveblejÛeer DeeceÛeer cegbyeF&heÙeËleÛeer meHeâj leMeerÛe jesceebÛekeâ
efvemlejsve. let Heâkeäle DeeheuÙeeuee (yeesšeruee) KesÛetve vesCÙeemee"er ogmeNÙee Peeueer. ogmeNÙee efoJeMeer mekeâeUheÙeËle ÛeebieuÙee JeeNÙeeÛÙee MeesOeele DeeefCe
yeesšerÛeer JÙeJemLee keâjeÙeuee jlveekeâjuee meebie,’’ lÙeebveer efÛebleeÙegkeäle mJejele ceemesceejermee"er mecegõele šekeâuesueer peeUer šeUCÙeemee"er Deecner
hegvne Dee«en kesâuee. ceer leeW[eleuÙee leeW[ele keâenerlejer hegšhegšuees. vekeäkeâer efkeâveeNÙeeheemetve 50 meeiejer cewueebhes#eener ueebye iesuees neslees. DeeceÛee Ghe«en
keâeÙe efyeIee[ Peeuee Deens ne efJeÛeej Depetve ceePÙee [eskeäÙeeletve iesuee veJnlee, mebheke&â mebÛe yebo he[uee neslee DeeefCe vesJneruee DeeceÛÙeeyeöue keâener keâUsveemeb
lej yebojekeâ[s hejle peeCÙeeÛee efJeÛeejner ceePÙee ceveeuee Depetve efMeJeuee Peeueb nesleb; heCe ner yeeye Heâej efÛeblee keâjCÙeepeesieer veJnleer. ogozJeeveb, mekeâeUer
veJnlee. meew. DeeJešeRvee keâeUpeer Jeeštve lÙeebveer Lesš Jesmšve& vesJnue keâceeb[ÛÙee cegKÙe
‘‘ceer cnCeleesÙe keâer DeeheCe Deelee hejle efHeâ¤!’’ mebÙeceeÛee yeebOe HegâšeÙeÛÙee DeefOekeâeNÙeebvee Heâesve ueeJeuee DeeefCe DeeheuÙee heleerÛee "eJeef"keâeCee
yesleele DeeuesuÙee De@[efcejue DeeJešeRÛee DeeJeepe peje Ûe{uee. efJeÛeejuee; veblej SkeâÛe ieoejesU G"uee! yeesšerJej Deecneuee ÙeeÛee keâenerÛe
Deelee keâhleeveeÛee DeefOekeâej yepeeJeCÙeeÛeer JesU Deeueer Deens ns peeCetve heòee veJnlee DeeefCe Deecner Deieoer cepesle neslees; cemle iejceiejce veeMlee keâjle
ceer lÙeebÛÙeemeceesj GYee jeefnuees, lÙeebÛÙee vepejsuee Lesš vepej efYe[Jetve neslees. veewoueeÛÙee heæleeRÛee ÛeebieueeÛe DevegYeJe DemeuesuÙee De@[efcejue
lÙeebÛÙeeMeer efpelekebâ yejesyejerÛÙee veelÙeeves yeesueCeb MekeäÙe nesleb eflelekeäÙee meensyeebveer DeeouÙee je$eerheemetve vesJnerMeer keâener mebheke&â Peeuee Deens keâe les ceuee
DeefOekeâejJeeCeerves cnCeeuees, ‘‘mej, ner Skeâ efMe[eÛeer yeesš Deens DeeefCe efJeÛeejueb. mebheke&âÙeb$eCee keâece keâjle vemeuÙeeÛeb ceer lÙeebvee meebefieleueb DeeefCe
peesheÙeËle efleÛeer efMe[b GIe[uesueer Deensle, leesheÙeËle leer heg{s peele jenerue. Jeeje peemleerle peemle efkeâveeNÙeepeJeU peeTve ceesyeeFue HeâesveJe¤ve vesJneruee
Deieoer he[uesuee Demeuee lejer cegbyeF&uee heesÛesheÙeËle hegjsue Flekebâ DeVe-heeCeer Deeheueer KegMeeueer keâUJeCÙeeÛee ØeÙelve keâjle DemeuÙeeÛebner Kee$eerhetJe&keâ
yeesšerJej Deens. cnCetve, ceer peesheÙeËle ne FbefpeveeÛee ØeMve mees[Jele veener, meebefieleueb.

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 49

 ‘‘ceuee Jeešleb, Skeâ leemeeÛÙee Deele DeeheuÙeeuee lÙeebÛÙeekeâ[tve
keâenerlejer efvejeshe ÙesF&ue; lemeb pej Peeueb veener lejÛe ceuee Dee§eÙe& Jeešsue,’’ les
cees"Ÿee DeelceefJeÕeemeeveb cnCeeues. lemebÛe Peeueb. Skeâ leemeeÛÙee Deele
vesJnerÛÙee šsnUCeer efJeceeveekeâ[tve JnerSÛeSHeâ mebheke&âÙeb$eCesJe¤ve ceuee mebosMe
Deeuee. les DeeceÛeer efmLeleer peeCetve IesCÙeemee"er DeeceÛÙeeMeer mebheke&â meeOeeÙeÛee
ØeÙelve keâjle nesles. keâenerÛe efceefvešeble les efJeceeve DeeceÛÙee [eskeäÙeeJej efIejšŸee
IeeueeÙeuee ueeieueb DeeefCe lÙeehee"eshee" veewoue DeeefCe lešj#ekeâ oueeÛeer
penepeb DeeceÛÙee Yesšermee"er Ùesleevee efomeueer. lÙee meieàÙeebvee DeeceÛÙeeJej
vepej "sJeeÙeuee meebieCÙeele Deeueb nesleb.
leeMeer 18 meeiejer cewue Jesieeveb JeenCeejb peesjoej Jeejb hee"erMeer IesTve
Deecner 5 ceeÛe& 2009 jespeer cegbyeF& iee"ueer. vesJnue [e@keâÙee[&ceOÙes ØeJesMe
keâjCÙeeDeeOeer DeeefCe keâceeb[j Fve ÛeerHeâkeâ[tve DeewheÛeeefjkeâjerlÙee mJeeiele
mJeerkeâejCÙeeDeeOeer cegbyeF& yebojele efJenej keâjeÙeuee Kethe cepee Deeueer.
meeiejer heefj›eâcee hetCe& keâ¤ve cegbyeF&uee DeeuÙeeveblej
lelkeâeueerve Gheje°^heleer nceero Devmeejer Ùeebveer efoefuehe oeWos ÙeebÛeb
mJeeiele kesâueb. lÙee Øemebieer nceero Devmeejer, veewoueeÛes DeefOekeâejer
DeeefCe DevÙe ceevÙeJejebmen efoefuehe oeWos (GpeJeerkeâ[tve ogmejs)
meeiejele ØeJeeme keâjleevee ‘cneosF&'
50
ceePÙeemee"er ne efoJeme Kethe cenòJeeÛee neslee; ceveele mebefceße YeeJeveebveer ieoea
kesâueer nesleer. ceePes Je[erue nÙeele Demeles lej lÙee efoJeMeer lÙeebÛee 67 Jee
Jee{efoJeme Demelee. lÙeebvee mJeleŠÛÙee neleeveb keâece keâjeÙeuee DeeJe[eÙeÛeb
DeeefCe ‘cneosF&’Ûeb keâece keâjeÙeuee, efleÛÙeeJej mewj keâjeÙeuee lÙeebvee vekeäkeâerÛe
Kethe DeeJe[ueb Demeleb. efMeJeeÙe, OekeäkeäÙeeÛÙee MesJešÛÙee šeskeâeuee ceePeer
heefnueer DeeefCe SkeâcesJe vesJnue keâceeb[ DeeÙeSveSme[eryeer šer-55 mesJesletve
efveJe=òe kesâueer peele nesleer. DeeÙeg<Ùe KejbÛe Skeâ veJeerve JeUCe IesTve heg{s
mejkeâueb nesleb!
(cesnlee heeqyueefMebie neTme ØekeâeefMele DeeefCe cegkeälee osMeheeb[s Éeje
DevegJeeefole ‘meeiejer heefj›eâcesÛee heje›eâce’ Ùee hegmlekeâeletve)
‘cneosF&'Ûee cegbyeF&le ØeLece ØeJesMe
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 51
52 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
efleefcejeletve lespeekeâ[s...
- YeeJesMe YeeefšÙee

YeeJesMeÛeer °er pevceleŠÛe DeOet nesleer. nUtnUt lÙeebvee hetCe&

DebOelJe Deeueb; heCe lÙee DebOelJeeÛÙee DebOeejele lÙeebveer ‘mevejeF&pe
ke@âv[ume’¤heer pÙeesle ÛesleJeueer. lÙee pÙeesleerÛÙee ØekeâeMeele lÙeebveer DevÙe
Âef°yeeefOeleebveener jespeieejeÛee ceeie& oeKeJeuee. cesCeyeòÙeebÛÙee
JÙeJemeeÙeele mJeleŠÛeer mJeleb$e DeesUKe efvecee&Ce keâ¤ve je°^heleeRÛÙee nmles
hegjmkeâej mJeerkeâejCÙeeheÙeËleÛeer ner ØesjCeeoeÙeer ØekeâeMeJeeš...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 53

 DebOelJeeÛeb ogŠKe DeeefCe
JeeÛet MekeâCeej veenerme. Deecner leguee
Jeiee&le heefnuÙee yeekeâeJej yemeJetve
DeeF&Ûee DeeOeej HeâàÙeeJej efueefnuesueb efMekeâJeCÙeeÛee
Skesâ efoJeMeer ceer mebOÙeekeâeUer efkeâleerlejer JesUe ØeÙelve kesâuee Deens. let
MeeUsletve Iejer Deeuees. MeeUsÛeb ohlej heeÛeJÙee Je<ee&heemetveÛe ne pee[ keâeÛeebÛee
Skeâe keâesheNÙeele DeeoUueb DeeefCe Ûe<ceemegæe Ieeuele Deensme; heCe yeeUe,
GMeerle leeW[ Keghemetve {mee{mee j[t [e@keäšj keâekeâebveer meebefieleuebÙe keâer,
ueeieuees. lÙee JesUer ceer heefnueerle neslees. leguee ne pees [esàÙeebÛee $eeme Deens, lees
lÙeeDeeOeer ceer oesve Je<eË yeeueJee[erle npeejeble veJns, lej ueeKeeble SKeeÅeeuee
neslees, lesJne ceuee MeeUsle peeÙeuee Kethe Demelees. legPÙee oesvner jsefšveebJej yejsÛe
DeeJe[eÙeÛeb; heCe Deelee heefnueerÛÙee [eie Deeues Deensle, lÙeecegUs legPÙee
Jeiee&le yejsÛe veJeerve efJeÅeeLeea Deeues [esàÙeeble Øeeflecee leÙeej nesT Mekeâle
nesles, lÙeebÛÙeeMeer ceePeer DeesUKener veener DeeefCe legPÙee [esàÙeebletve ceWotkeâ[s
veJnleer. peeCeeNÙee efMeje megketâ ueeieuÙee Deensle;
ceePÙee j[CÙeeÛee DeeJeepe YeeJesMe YeeefšÙee DeeefCe lÙeebÛÙee DebOe menkeâeNÙeebveer
pÙeeJej peieYejele kegâ"sner GheÛeej
Ssketâve DeeF& ceePÙeepeJeU Deeueer. efleveb meekeâejues u Ùee keâueelcekeâ ces C eheCelÙee
GheueyOe veenerle.’’
ceePÙee [eskeäÙeeJe¤ve Øesceeveb nele efHeâjJeuee. ceer heeÙeebleues yetšmegæe keâe{ues ner iees° ceuee mecepeeJetve meebefieleuÙeeveblej DeeF&veb ceuee heg{s pes
veJnles. efleveb ceePÙee heeÙeebleues yetš keâe{ues, ceespes GlejJeues. les yeepetuee meebefieleueb lÙeeleuee Meyo ved Meyo Deepener ceePÙee mcejCeele Deens.
"sJele leer cnCeeueer, ‘‘YeeJesMe, Skeâ iees° keâeÙece ue#eele "sJe. let ns peie heent Mekeâle
‘‘keâeÙe Peeueb? Deepe kegâCeeMeer lejer Yeeb[Ce Peeueb Jeešleb...’’ veenerme, "erkeâ Deens; heCe lÙeecegUs JeeF&š Jeeštve IesCÙeeÛeb Deefpeyeele keâejCe
ceie leer ceePÙee [eskeäÙeeJe¤ve Je hee"erJe¤ve nele efHeâjJet ueeieueer... veener. let ns peie heent Mekeâleesme keâer veener ÙeecegUs keâenerner Heâjkeâ he[le veener;
DeeefCe ceuee Kethe megjef#ele Jeešt ueeieueb; heCe menevegYetleer efceUeuÙeecegUs cee$e DeeÙeg<Ùeele Demeb keâenerlejer keâjCÙeeÛee ØeÙelve DeJeMÙe keâj... keâenerlejer
yengOee, ceuee DeeCeKeer keâ{ ÙesT ueeieues. ceer j[le j[le efleuee cnCeeuees, JesieUb keâjCÙeeÛee... Ûeekeâesjeryeensj peeTve keâenerlejer keâjCÙeeÛee, keâer pes peie
‘‘ceer GÅeeheemetve MeeUsuee peeCeej veener. meieUs peCe ceuee ‘DeebOeUe- let heent Mekeâle veenerme, lesÛe peie legPÙeekeâ[s heent ueeiesue. legPÙee neletve
DeebOeUe’ Demeb cnCetve efÛe[Jeleele...’’ keâenerlejer JesieUb Ie[JeCÙeemee"er hejcesÕejeveb leguee Demeb Ie[Jeueb Demesue. Skeâ
DeefKeue yeÇÿeeb[ele Heâòeâ ceerÛe meJee&efOekeâ ogŠKeer DemeuÙeemeejKee ceer efoJeme ceuee legPeer DeeF& cnCeJetve IesCÙeeÛee DeefYeceeve Jeešsue, ÙeeÛeer ceuee
efleuee efyeueietve j[t ueeieuees... hetCe& Kee$eerr Deens.’’
ceePeer DeeF& cee$e Meeble nesleer. efleveb pejener efJeÛeefuele ve neslee ceePÙee ceer [esUs hegmetve DeeF&Ûeb yeesueCeb ue#ehetJe&keâ Sskeâle neslees. leer heg{s
[esàÙeebletve JeenCeeNÙee DeßegOeeje efleÛÙee mee[erÛÙee heojeveb efšheuÙee DeeefCe cnCeeueer,
leer pes cnCeeueer les ceePÙee Deepener pemebÛÙee lemeb ue#eele Deens. ‘‘yeeUe, Deepe peer cegueb leguee DeebOeUe cnCetve efÛe[Jeleele, $eeme
‘‘ns yeIe yeeUe, DeeheuÙeeuee meieàÙeebveeÛe ceenerle Deens keâer legPes osleele, leermegæe legPÙeeÛe JeÙeeÛeer Deensle. lÙeebvee keâeÙe ÙeesiÙe, keâeÙe DeÙeesiÙe
oesvner [esUs pevceleŠÛe DeefleMeÙe keâcepeesj Deensle. [e@keäšjebÛÙee nsner keâoeefÛele keâUle vemesue. Demeb yeesueeJeb keâe, nsner mecepele vemesue. yeme,
cnCeCÙeevegmeej let keâoeefÛele DeeÙeg<Ùeele keâOeerner hegmlekebâ efkebâJee HeâàÙeeJejÛeb let ve Jewleeielee efkebâJee ve veejepe neslee Jeiee&leuÙee meieàÙee cegueebMeer cew$eer

cegKÙeceb$eer osJeWõ Heâ[CeJeerme ÙeebÛÙee ve@Meveue De@efÛeJnme& keâe@vHeâjvmeceOÙes Jeòeâe cnCetve lelkeâeueerve je°^heleer ØeCeJe cegKepeea
nmles GÅeespekeâlee hegjmkeâej mJeerkeâejleevee YeeJesMe Ùeebveer menYeeie veeWoJeuee, ÙeebÛÙee nmles je°^heleer hegjmkeâej
YeeJesMe DeeefCe lÙeebÛeer helveer lÙeeJesUer DevÙe ceevÙeJejebmen YeeJesMe mJeerkeâejleevee YeeJesMe YeeefšÙee

54 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele


YeeJesMe Ùeebveer cesCeeletve meekeâejuesuee efMeJejeÙeebÛee hegleUe
keâjeÙeuee meg®Jeele keâj. Ùee meieàÙeebÛÙee cew$eerÛee leguee heg{b peeCÙeemee"er Kethe
GheÙeesie nesF&ue. Deelee kegâCeerner efÛe[Jeueb, $eeme efouee lejer ceePee jepee
lÙeebÛÙeeMeer keâOeerner Yeeb[Ce, ceejeceejer keâjCeej veener, j[Ceej veener. Yeskeâ[
ceeCemeb j[leele. let lej ceePee yeneotj cegueiee Deensme.’’
lÙee efoJeMeer ceer DeeF&ÛÙee ceeb[erJej [eskebâ "sJetve efleÛeb yeesueCeb ue#e
osTve Sskeâle neslees. DeeF&Ûee nele ceePÙee [eskeäÙeeJe¤ve efHeâjle neslee. efleÛÙee
mheMee&letve cecelee DeeefCe DeelceerÙelee heePejle nesleer. efleÛeb yeesueCeb Sskeâlee
Sskeâlee ceuee keâOeer Peeshe ueeieueer lesner keâUueb veener.
veblej keâener Je<eeËveer...
cesCeyeòÙeebÛÙee JÙeJemeeÙeeÛeer cegntle&ces{
ceer FjHeâeveÛÙee ceoleerveb ceneyeUsÕejÛÙee ceekexâšceOÙes cee®leer
cebefojeÛÙee yeensj neleiee[er ueeJeeÙeÛees. peemleerle peemle ueeskeâebÛeer vepej
ceePÙee cesCeyeòÙeebJej he[eJeer Demee ceePee GösMe neslee; heCe MeefveJeejer cebefojele
yejerÛe ieoea DemeeÙeÛeer, lÙeecegUs veejU, lesue, nej efJe›esâles ÙeeÙeÛes DeeefCe
efleLes peeiee efceUCeb Heâej cegefMkeâue JneÙeÛeb; heCe efleLesner DeeF&Ûeer efMekeâJeCe
GheÙeesieer he[ueer. leer meebieeÙeÛeer, meieàÙeebMeer cew$eer keâj. ceie ceer meieàÙeebvee
oeoe, keâekeâe, ceecee cnCetve lÙeebÛÙeeMeer cew$eer keâjeÙeÛees DeeefCe JesU cee¤ve
vÙeeÙeÛees.
ceneyeUsÕejÛÙee meieàÙee ogkeâeveeble yeNÙeeÛe cees"cees"Ÿee kebâhevÙeebÛÙee Je
yeÇB[medÛÙee cesCeyeòÙee efceUle Demele. ceer ceneyeUsÕejÛÙee ceekexâšceOÙes efHeâ¤ve
efleLes keâesCekeâesCelÙee ØekeâejÛÙee cesCeyeòÙee efceUleele ÙeeÛeer ceeefnleer Iesleueer,
lesJne ue#eele Deeueb keâer Ùee #es$eele veJÙee ØeÙeesieebÛeer iejpe Deens. ceie ceer
ceePÙee mepe&veMeeruelesÛee GheÙeesie ke⤠ueeieuees. ceer heeb{NÙee cesCeyeòeerJej
efJeefJeOe jbieebÛes efpeuesšerve keâeieo iegb[eUCÙeeheemetve les efJeefJeOejbieer cesCeyeòÙeebÛeer
he@kesâšdme yeveJeCÙeeheÙeËle JesieJesieUs ØeÙeesie kesâues. keâener ceefnvÙeebleÛe ceer
DeeCeKeer Oeerj SkeâJeštve JesieJesieàÙee ØekeâejÛes [eÙe Kejsoer ke⤠ueeieuees;
heCe DeÅeehe ceuee ceneyeUsÕejheÙeËle keâÛÛÙee ceeueeÛee hegjJe"e keâjCeeje
mehueeÙej efceUeuee veJnlee.
mene-meele ceefnves DemesÛe iesues. Skeâ ØekeâejÛee Oeeiee mebheuee, lejer ceuee
cegbyeF&uee peeJeb ueeiele Demes. ceie nUtnUt keâjle mehueeÙeme& efceUle iesues. ceer
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
DeeheuÙee DebOe menkeâeNÙeebmeceJesle keâeceele jceuesues YeeJesMe
lÙeebÛee efJeÕeeme efceUJele iesuees. ceer Jeef[ueebvee meebietve lÙeebvee yeBkesâÛee [^eHeäš
hee"JeeÙeÛees; keâejCe lÙee keâeUer Dee@veueeF&veÛeer JÙeJemLee veJnleer, lÙeecegUs
[^eHeäš neÛe ceeie& neslee. [^eHeäš hee"JeuÙeeJej cegbyeF&ntve š^evmeheesš&
kebâheveerkeâ[tve ceeue Ùesle Demes. DeMee Øekeâejs ceePeb keâece ØeieefleheLeeJej nesleb.
Deelee ØeMve neslee, Ùee keâeceele JesieUsheCee Je JewefJeOÙe keâmeb
DeeCeeÙeÛeb?
ceie ceer lÙeeJej efJeÛeej ke⤠ueeieuees. keâener efoJemeebveer efoJeeUer nesleer.
lÙeemee"er cesCe YejuesuÙee he$ÙeeÛÙee heCelÙee yeepeejele Ùesleele, lÙee
DeyogueYeeFËkeâ[s efkeâueesÛÙee efnMeesyeeveb efceUle Demele. lÙee heCelÙeebceOÙes
IeeueCÙeeÛee Oeeieener leÙeejÛe efceUle Demes. ceie ceer les meeefnlÙe IesTve
lÙeeheemetve JesieJesieàÙee Ûeej-heeÛe ØekeâejÛÙee he$ÙeeÛÙee heCelÙee yeveJet
ueeieuees. lÙeele keâenerlejer JesieUsheCe DeeCeCÙeeÛÙee FÛÚsletve keâuhevee megÛeueer
DeeefCe ceer hegús JesieJesieàÙee Deekeâejeble keâehetve lÙeeJej Ùee he$ÙeeÛÙee cesCeyeòÙee
Deekeâ<e&keâ mJe¤heele ceeb[uÙee, lÙeebÛeer DeOee& [Peve efkebâJee Skeâ [Peve DeMeer
Jeie&Jeejer kesâueer. lÙeeJej efJeefJeOejbieer efpeuesefšve keâeieo efÛekeâšJeuee DeeefCe
Úevemeb efieHeäš he@keâ leÙeej kesâueb. ceePeb ns efieHeäš he@keâ neleesnele KeheeÙeÛeb; heCe
Ùee he@kesâefpebieceOÙes Kethe JesU peeÙeÛee. lÙee ojcÙeeve ceuee mecepeueb, keâer Ùee
keâeceemee"er yeepeejele ‘ne@š ieve’ DeeefCe ‘Jn@keäÙetce he@efkebâie’Ûeb ceefMeve efceUleb.
Skeâ-oer[ Je<ee&veer ceer ns ceefMevemegæe efJekeâle Iesleueb.
FjHeâeve yeNÙeeÛeoe ceuee mekeâeUer-mekeâeUer lÙeeÛÙeemeesyele ‘metÙeexoÙe
hee@Fbš’Jej IesTve peele Demes. efleLes Meskeâ[es heÙe&škeâ Deeuesues Demele. ceuee
metÙeexoÙe heenlee Ùesle vemeuee, lejer ceer lÙeeÛeer Tpee& cee$e Ye¤ve IÙeeÙeÛees. ceer
cesCeyeòÙee yeveJeCÙeeÛee ne Úesšemee GÅeesie meg¤ kesâuÙeeheemetve, keâmeb keâesCe
peeCes, heCe ceePÙee DeeleceOÙes ceuee Skeâ peyejomle mekeâejelcekeâ Tpee& peeCeJet
ueeieueer nesleer... ceePÙee DeeleceOÙesmegæe metÙeexoÙe nesle DemeeJee! Deelee ceuee
ceePÙee DeeleuÙee Je yeensjÛÙee metÙeexoÙeele yejbÛe meecÙe Jeešt ueeieueb nesleb.
lÙeeÛee Skeâ Úeve heefjCeece cnCepes, ceer ceePÙee cesCeyeòÙee Ùee MeyoebMeer
iegbHeâuÙee... ‘mevejeF&pe...’ DeeefCe DeMee Øekeâejs ‘mevejeF&pe ke@âv[ume’ Ùee
‘ye@Çv[’Ûee pevce Peeuee.
ceneyeUsÕejÛÙee šsefueHeâesve SkeämÛeWpeceOÙes Skeâ meodie=nmLe keâece keâjle
Demele. les Gòece heWšjner nesles. lÙeebveer ceuee Skeâ keâehe[er Heâuekeâ leÙeej keâ¤ve
efouee neslee. lÙeeJej ‘mevejeF&pe ke@âv[ume’ DeMeer De#ejb efueefnuesueer nesleer. ceer
lees Heâuekeâ jespe lÙee neleiee[erJej yeebOeeÙeÛees. lÙeebveer lÙee HeâuekeâeJej
55
De#ejebyejesyejÛe metÙeexoÙeeÛeb efÛe$ener jsKeešueb nesleb. heg{s leesÛe ‘mevejeF&pe
ke@âv[ume’Ûee ‘ueesiees’ yeveuee.
ceneyeUsÕejceOÙes heeTme KetheÛe DemeeÙeÛee, lÙeecegUs ceer mše@ueJej
peeleevee meesyele hue@efmškeâÛee keâeieo vÙeeÙeÛees, heeTme Deeuee lej mše@ue
PeekeâCÙeemee"er. pegvÙee hueeÙeJeg[heemetve Skeâ šhhÙeebÛee mš@v[ner yeveJetve
Iesleuee neslee. lÙeecegUs neleiee[erJej cesCeyeòÙee "sJeeÙeuee Je lÙeebÛeer mepeeJeš
keâjeÙeuee DeeCeKeer yejerÛe peeiee GheueyOe Peeueer nesleer. neleiee[er ne
ceePÙeemee"er Demee cebÛe neslee, pÙeeÛÙee ceeOÙeceeletve ceer ceePÙee
JÙeJemeeÙeeleuee jespe kegâ"uee vee kegâ"uee veJee Oe[e efMekeâle neslees.
ceveeskeâecevesÛeer hetleea
yeNÙeeÛeoe ceveele ÙeeÙeÛeb keâer ceer Deelee ceePÙee heeÙeeJej GYee jeefnuees
Deens... meefÛevepeeRmeejKes efpeJeeYeeJeeÛes efce$e efceUeues Deensle... veerleeÛeer meeLe
efceUeueer Deens... meieUb Úeve Ûeeueueb Deens; heCe ceveele Skeâ DehejeOeer
YeeJevee Ies¤ve nesleer. Âef°yeeefOele efce$eebmee"er keâenerlejer keâjCÙeeÛÙee GösMeeveb
ceer DeeefCe veerlee Skeâ$e Deeuees neslees; heCe les OÙesÙe kegâ"s hetCe& nesleevee efomele
veJnleb. ner iees° ceveele meuele nesleer. Deecner oesIeb DeeheeheuÙee peyeeyeoeNÙee
meebYeeUle, heÙe&šve nbieeceeÛÙee OeeceOegceerÛÙee keâeUele ceekexâšceOeerue mše@ueJej
keâece keâjle DemeeÙeÛees, lesJne ns DehejeOeerheCe DeefOekeâÛe ie[o JneÙeÛeb. lÙee
ceekexâšceOÙes kegâ"tve kegâ"tve otjJe¤ve Deeuesues efkeâleerlejer Âef°yeeefOele efce$e-
pÙeebvee Deecner DeesUKelener veJnlees– neleeleueer keâe"er Deehešle, Yeerkeâ ceeiele
DeeceÛÙeemecees¤ve peele Demele. Skeâerkeâ[s Deecner lÙee ÚesšŸeeMee šsyeueJej
mJeeefYeceeve Je DeelcemevceeveeÛÙee cees"cees"Ÿee iehhee ceejle neslees, lej
ogmejerkeâ[s ceePes les DebOe efce$e Yeerkeâ ceeiele nesles. ns efkeâleer efJemebiele nesleb! Ùee
oesve ÂMÙeebbletve Âef°nerve peerJeveeÛeer oesve JesieJesieUer ¤heb efomele nesleer. ceuee
›eâer[e #es$eeleerue YeeJesMe ÙeebÛeer Ûecekeâoej keâejkeâero&
Jeešle nesleb. ceer yeNÙeeÛe Je=òehe$eeble Ùee ØeoMe&veeyeeyeleÛÙee yeelecÙee Je
ogheejer leerveÛÙee megceejeuee mecees¤ve Skeâe ceefnuesÛee DeeJeepe uesKe JeeÛeues. legceÛeer n@v[efyeumener heeefnueer. ceie ceuee jenJeueb veener
Deeuee. ‘‘efcemšj YeeefšÙee, legceÛÙeeMeer yeesueeÙeÛeb nesleb.’’ DeeefCe ceer FLeb Dees{uÙeemeejKeer Deeues. efcemšj YeeefšÙee, Ùee
ceuee Jeešueb keâer lÙee yeeF& DeefYeØeeÙe ÅeeÙeuee DeeuÙee Demeleerue. JeeleeJejCeele oesve leeme JÙeleerle kesâuÙeeveblej, ceer legcneuee SJe{bÛe
‘‘ceer iesues oer[-oesve leeme ns ØeoMe&ve heenleerÙes. ceer ceeefnleerhešner meebieeÙeuee Deeues Deens, keâer keâenerner Peeueb lejer Deelee ceer Ùee ke@âvmejves
hegvne hegvne heeefnuee. ceuee Kethe DeeJe[uee. legceÛeb ØelÙeskeâ Øee@[keäš ceer cejCeej veener. FLes ÙesTve ceuee Flekeâer Tpee& efceUeueer Deens keâer, Deelee
nele ueeJetve heeefnueb. Kethe DeeJe[ueb ceuee.’’ Ùee leekeâoerÛÙee yeUeJej ceer Ùee ke@âvmejMeer oesve nele keâjerve... pemes legcner
ceer lÙeebÛes DeeYeej ceeveues. legceÛÙee DebOelJeeMeer oesve nele kesâues Deensle, lemesÛe.’’
‘‘efcemšj YeeefšÙee, ceuee legceÛÙeeMeer Lees[b DeeCeKeer yeesueeÙeÛeb ceer lÙeebvee Kethe Kethe MegYesÛÚe efouÙee DeeefCe veerleeuee meebietve
nesleb,’’ lÙee cnCeeuÙee. lÙeebÛee Heâesve vebyej Je heòee efuentve Iesleuee. lÙee efleLetve ØemeVe ceveeves yeensj
lÙee leerve efoJemeeble yejsÛe ueeskeâ efyePevesmeÛes JesieJesieUs ØemleeJe he[uÙee.
IesTve ceuee YesšeÙeuee Ùesle nesles. lÙeecegUs lemebÛe keâenerlejer Demesue, Demeb ceePeer lÙeebÛÙeeMeer Yesš Peeueer, lees efoJeme neslee 22 peguew,
ceuee Jeešueb. Ùee leerve efoJemeeble mekeâeUheemetve mebOÙeekeâeUheÙeËle ceuee 2007. [e@keäšjebÛÙee cnCeCÙeevegmeej lÙee Heâòeâ Skeâ les meJJee Je<e&Ûe
Meskeâ[es ueeskeâ Yesštve iesues nesles. peieCeej neslÙee; heCe lÙeebÛÙee ceveesyeueeves Ûecelkeâej Ie[Jeuee! 2015
heCe ceePee ne leke&â ÛegkeâerÛee neslee. lÙee yeeFËveer ceuee OekeäkeâeÛe meeueeheÙeËle lÙee Deieoer cepesle peieuÙee. lÙeebÛÙeeMeer ceePes jsMeerceyebOe
efouee. lÙee cnCeeuÙee, ‘‘[e@keäšjebveer meebefieleuebÙe, ceuee ÛeewLÙee mšspeÛee pegUues nesles. lÙee ceePeer cees"er yenerCeÛe yeveuÙee neslÙee. ceer oj Je<eea
ke@âvmej Deens. ceePes Kethe Lees[s efoJeme Gjues Deensle. peemleerle peemle Skeâ jeKeerheewefCe&cesuee hegCÙeeuee peeT Mekeâuees veener; heCe lÙeebÛeer jeKeer cee$e
les meJJee Je<e&. lÙeehes#ee peemle veener. ceer Flekeâer nleeMe DeeefCe efKeVe efveÙeefcele Je JesUsle Ùesle Demes.
Peeues nesles keâer ceer leerve-Ûeej ceefnvesmegæe peieCeej veener, Demeb ceuee

56 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

pÙes‰ meceepemesJekeâ ØekeâeMe Deecešs nwojeyeeoÛÙee SefMeÙeve FefvmššŸetš
ÙeebÛÙee nmles ‘Yejejer' hegjmkeâej Dee@Heâ De@[Jnevm[ [sefvšmš^er
mJeerkeâejleevee YeeJesMe Ùee mebmLesÛÙee nmles YeeJesMe ÙeebÛee
melkeâej keâjCÙeele Deeuee lees Øemebie
ØelÙeskeâ JesUer JeešeÙeÛeb, keâer Ùeebvee jesKeueb heeefnpes. Skesâ efoJeMeer ceePes leerve-
Ûeej Âef°yeeefOele efce$e keâe"er Deehešle efveIeeues Demeleevee ceuee DeieoerÛe
jenJeueb veener. les Ùesle DemeuÙeeÛeb veerleevebner ceuee meebefieleueb. ceie ceer lÙeebvee
LeebyeJeueb DeeefCe ceePÙee šsyeueeJej ceeb[uesuÙee cesCeyeòÙee lÙeebvee mheMee&veb
oeKeJeuÙee.
‘‘efce$eebvees, ceerner legceÛÙeemeejKeeÛe Âef°yeeefOele Deens. ner ceePeer helveer
veerlee,’’ ceer meebefieleueb. DeeefCe lÙeebvee efJeÛeejueb, ‘‘legcner efoJemeeuee efkeâleer
hewmes efceUJelee?’’
lÙeeJej meieUs iehhe yemeues. kegâCeerÛe keâener Gòej efoueb veener. lejer ceer
lÙeebvee hegvne hegvne leesÛe ØeMve efJeÛeejle jeefnuees.
ceer lÙeebvee cnCeeuees, ‘‘ns yeIee, ceerner legceÛÙeehewkeâerÛe Deens.’’
ceer Âef°yeeefOele Deens, legceÛÙeehewkeâerÛe Deens ns SskeâuÙeeveblej lÙeebveer
Skeâe ØeoMe&veeJesUer YeeJesMe DeeefCe lÙeebÛes DebOe menkeâejer
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
meJeexlke=â° mJeÙebjespeieej hegjmkeâej (DebOeebmee"erÛee)
meesnàÙeeØemebieer cegkesâMe Debyeeveer DeeefCe veerlee Debyeeveer
ÙeebÛÙeemen YeeJesMe.
‘Deelee Ùee OebÅeele kegâ"b keâeÙe jeefnuebÙe,’ Demee metj DeeUJele ceuee šeUeÙeuee
meg®Jeele kesâueer.
ceePÙee yeesueCÙeeJe¤ve lÙeebvee yengOee ceer cesCeyeòÙeebÛee JÙeJemeeÙe yebo
keâ¤ve lÙeebÛÙee Ùee Yeerkeâ ceeieCÙeeÛÙee Ssefleneefmekeâ Ghe›eâceele menYeeieer nesT
FefÛÚlees, Demeb Jeešueb DemeeJeb. lÙeebvee DeeheuÙee OebÅeele mheOee& Jee{CÙeeÛeer
Yeerleer Jeešueer DemeeJeer, lÙeecegUs lÙeebveer ceuee šeUCÙeeÛee ØeÙelve kesâuee.
lÙeebÛÙee [eskeäÙeele keâeÙe efMepelebÙe ns ceePÙee ueiesÛe ue#eele Deeueb. ceie ceer
lÙeebvee cnCeeuees,
‘‘legceÛee iewjmecepe nesleesÙe. ceuee legceÛÙeemeesyele ÙeeÙeÛeb veenerÙes, ceePeer
legcne meJeeËvee ceePÙeemeesyele IesTve peeCÙeeÛeer FÛÚe Deens.’’ ojcÙeeve veerleeveb
lÙeebÛÙeemee"er Ûene ceeieJeuee DeeefCe DeeceÛeer lÙeebÛÙeeMeer Lees[er cew$eer Peeueer.
veerleevebner lÙeebÛÙeeMeer Kethe menevegYetleerveb yeeleÛeerle kesâueer. DeKesj
Deeblejje°^erÙe heefj<eosle Yee<eCe osleevee YeeJesMe
57
YeeJesMe Ùeebveer 2015ceOÙes heefnuÙeeboe ceneyeUsÕejceOÙes
YeejleeÛÙee 22 jepÙeebletve DeeuesuÙee 500 DebOe efce$eebÛÙee
j@ueerÛeb DeeÙeespeve kesâueb nesleb, lÙee JesUÛeb ÚeÙeeefÛe$e.
lÙeebÛÙeeleerue Skeâeveb ceveeÛes Ieó ueeJetve Iesleuesues ojJeepes pejemes efkeâueefkeâues
kesâues.
‘‘Deecneuee efoJemeYejele SWMeer les MebYej ®heÙes efceUleele.’’ lÙeeveb
meebefieleueb.
lÙee meJeeËÛeer Ùee Deheceeveemheo keâeceeletve megškeâe keâjCÙeemee"er lÙeebvee
ojjespe Flekesâ hewmes GÛeuetve osCÙeeSJe{er heefjefmLeleer ceePeer lÙee JesUer veJnleer.
lejerner ceer lÙeebvee cnCeeuees, ‘‘efce$eebvees, ns keâece yebo keâje. Ûeuee, DeeheCe
meieUs DeeheuÙee Iejer peeT Ùee. DeeheCe meieUs efceUtve keâenerlejer ke⤠Ùee.’’
lÙeeJej lÙee meieàÙee DebOe efce$eebÛee SkeâÛe ØeMve neslee, DeeceÛee
GojefveJee&n keâMeeJej ÛeeueCeej? Deecner DeeceÛeer efceUkeâleerÛeer ner meOÙeeÛeer
meesÙe yebo keâ¤ve legceÛÙeemeesyele ÙesT Mekeâle veener.
heCe keâmeb keâesCe peeCes... yengOee hejcesÕejeÛeerÛe ceePÙee leeW[tve ns
JeoJeCÙeeÛeer FÛÚe DemeeJeer, keâer Yeues legcner jespe MebYej ®heÙes efceUJele
Demeeue; heCe ceer legcneuee jespe oesveMes ®heÙes osF&ve.
heCe lÙeebÛee ceePÙee meebieCÙeeJej efJeÕeeme yemeuee veener. lÙeebvee Deeheueer
keâenerlejer HeâmeJeCetkeâ nesle Deens, Demeb keâenerlejer Jeešueb.
lejer ceer lÙeebvee meebefieleueb, keâer ceer legcneuee jespe oesveMes ®heÙes osF&ve
DeeefCe legceÛÙee jenCÙeeÛeer Je KeeCÙeeefheCÙeeÛeer JÙeJemLeener ceesHeâle keâjerve;
heCe legcner ns pes nerve keâece keâjle Deenele, les ke⤠vekeâe... yebo keâje ns keâece.
DeKesj ceer keâeÙe meebielees Deens ns lÙeebÛÙee ue#eele Deeueb. ceie lÙee
efoJeMeer Deecner DeeceÛee mše@ue DeOee& leeme ueJekeâj yebo kesâuee Je lÙee meJe&
DebOe efce$eebvee DeeceÛÙee Iejer IesTve Deeuees.
efveheceve HeâeGb[sMeveleHexâ Equal Opportunity Award
mJeerkeâejuÙeeveblej ceevÙeJejebmen YeeJesMe.
58
he@je Dee@efueefchekeâ Øemebieer DeeheuÙee ceneje°^ mšsš yueeFb[
šerceyejesyej YeeJesMe.
DebOe efce$eebÛee menYeeie DeeefCe ‘mevejeF&pe ke@âv[ume’Ûeer ÙeMemJeer
JeešÛeeue
‘‘ceQ ieesleeKeesj, cegPes ienjs peevee nesiee,
legce leš hej yew" uenjeW mes yeeleW efkeâÙee keâjes!’’
DeeheuÙeeuee heesneÙeuee efMekeâeÙeÛeb Demesue lej DeeheuÙeeuee KeesueJej
yeg[er IÙeeJeerÛe ueeiesue. cesCeyeòÙeebÛee GÅeesie KeNÙee DeLee&veb ÙeMemJeer keâjeÙeÛee
Demesue, Ùee meieàÙee efce$eebvee meesyele IesTve JeešÛeeue keâjeÙeÛeer Demesue, lej
Deecneuee ‘efieDej’ yeoueeJee ueeiesue DeeefCe KeesueJej yeg[er IÙeeJeerÛe ueeiesue,
ns ceePÙee ue#eele Deeueb nesleb.
efšUkeâ mceejkeâceOeuÙee lÙee ØeoMe&veeÛÙee efveefceòeeveb Deecner DeMeer
KeesueJej yeg[er Iesleueer nesleerÛe. Ùee ØeoMe&veeveblej ‘mevejeF&pe ke@âv[ume’Ûee
FJeueemee Jesuet ieieveeJejer efveIeeuee nesleeÛe! ceie Deecner efkeâlÙeskeâ cees"cees"Ÿee
ne@šsueebceOÙes Je efjmee@š&ceOeerue Ùegefšefuešer Mee@heceOÙes DeeceÛes mše@ue Yee[Ÿeeveb
ueeJeues. DeeceÛÙee cesCeyeòÙee yeveJeCeeNÙee Je lÙee efJekeâCeeNÙee meJe&
Âef°yeeefOele efce$eebvee peemleerle peemle keâece efceUeJeb, ne DeeceÛee GösMe neslee.
DeeceÛÙee Ùee GÅeesieele kegâ"ueer mebmLee, Sve.peer.Dees. efkebâJee osCeieer,
lemebÛe mejkeâejer, JewÙeefòeâkeâ Devegoeve Jeiewjs keâenerner veJnleb. efmeboes[ ÙesLeerue
Jeke&âMee@heceOÙes meJe& Âef°yeeefOele efce$e cesnvele keâ¤ve Deeheuee Jeeše keâceJele
nesles. lÙeebÛeb pÙee ØekeâejÛeb Ùeesieoeve Demesue lÙeevegmeej lÙeebvee jemle HeâU
efceUle nesleb. meieUb keâener JÙeJeefmLele meg¤ nesleb. ‘mevejeF&pe ke@âv[ume’Ûeer
keâerleea otjJej hemejle nesleer. meesMeue ceeref[Ùee efØebš Je Fueskeäš^e@efvekeâ
ceeref[ÙeeceOÙes jespe ‘mevejeF&pe ke@âv[ume’yeöue keâener vee keâener Øeefmeæ nesle
nesleb, lÙeecegUs DeeceÛeb ‘ieg[efJeue’ Yekeäkeâce nesle nesleb. ceneje°^eueieleÛÙee
keâvee&škeâ, ieesJee, iegpejele, ceOÙe ØeosMe DeMee jepÙeebceOetvener efJeÛeejCee nesT
ueeieueer nesleer. efleLeues yesjespeieej Âef°yeeefOele efce$e ‘mevejeF&pe ke@âv[ume’ceOÙes
ÙesCÙeemee"er Kethe Glmegkeâ nesles. lÙeebveener cesCeyeòÙee yeveJeCÙeeÛeb keâece
efMekeâeÙeÛeb nesleb, lÙee keâeceeleueb leb$e%eeve peeCetve IÙeeÙeÛeb nesleb. DeeefCe
Deecnerner lÙeebvee ns keâece efMekeâJet FefÛÚle neslees. DeeceÛeer peer keâuhevee nesleer,
Deecneuee pes Ie[eJeb Demeb Jeešle nesleb, les JeemleJeele meekeâej nesle nesleb!
(cesnlee heeqyueefMebie neTmeÛÙee YeeJesMe YeeefšÙee efueefKele DeeefCe
megefØeÙee Jekeâerue DevegJeeefole ‘®keâ peevee vener’ Ùee Deeieeceer hegmlekeâeletve)
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 heÇMece :
meeblkeve, meceeOeeve, efkeßeebleer :
efJeMeeue he®Uskeâj
- mJeeleer Ûeeboesjkeâj

ceePÙee JeešŸeeuee pes og:Ke Deeueb, les FlejebÛÙee JeešŸeeuee ÙesT

veÙes, Demeb JeešCeejs ueeskeâ neleeÛÙee yeesšebJej ceespeCÙeeFlekesâ Demeleele.
DeMeeÛe DelÙeuhe JÙeòeâeRceOÙes meceeJesMe neslees efJeMeeue he®UskeâjÛee.
ueneveheCeer efJeMeeueuee pes oeefjõŸeceÙe, DeveeLeemeejKeb peerJeve peieeJeb
ueeieueb, les DevÙe kegâCeeuee peieeJeb ueeiet veÙes cnCetve efJeMeeue Deepe
DeveeLeebvee, DeeefLe&keâ°Ÿee ogye&ueebvee DeeOeej oslees Deens. efJeMeeueÛÙee
efJeMeeue ceveeÛeb ns Lekeäkeâ keâjCeejb oMe&ve...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 59

 heÇ Mece cnCepes meeblkeve, meceeOeeve, efkeßeebleer. Deveskeâoe Demeb nesleb keâer
meceeOeeve heÇehle nesleb; heCe efkeßeebleer efceUlesÛe Demeb veener. DeLekee meeblkeve
nesleb; heCe meceeOeeve nesle veener. leervener iees<šer SkeâeÛe kesUer heÇehle nesleerue
DeMeer peeiee Demet Mekeâles? Skeâ peeiee DeMeer Deens efpeLes Ùee leervener iees<šer
heÇehle nesleele. veener, ne keâesCee meeOetÛee Deeßece veener, vee kegâ"ueb cebefoj, vee
kegâ"ueb efvemeie&jcÙe ef"keâeCe. Deieoer ueneveMeer peeiee Deens. kemeF&ÛÙee heg{s,
Skeâe ieekeele. lÙee peeiesÛeb veeke Deens ‘meeF& DeeOeej.’
Deelee meeF& ns veeke Deeueb cnCepes ns meeF&yeeyeebÛeb cebefoj Deens Demeb keešt
Mekeâleb. les lemeb veener; heCe FLes Ùee veekeeveb Deveskeâ efvejeOeejebvee DeeOeej cee$e
efouesuee Deens. lÙee DeeOeejke[eÛeb veeke Deens efkeMeeue he®Uskeâj. efkeMeeueÛeer
DeeF& lÙeeÛÙee keÙeeÛÙee meelekÙee ceefnvÙeele oskeeIejer iesueer. ke[erue
kÙemeveeOeerve, meebYeeU Deepeerrveb kesâuee. efleuee pecesue lemeb kee{keueb. ÚeheKeevee
neslee keef[ueebÛee; heCe kÙemeveeheeÙeer efkekeâekee ueeieuee. heesšele Yetkeâ nesleer.
keKekeKeuesueer. kemeF&le Skeâ meeF&cebefoj Deens. efleLes ceie he[sue les keâece
keâjeÙeÛeb. Ûeheuee meebYeeUeÙeÛÙee, peceerve hegmeeÙeÛeer, neÙe-keskej efcejÛeer-
efuebyetÛes Deekeâ[s efkekeâeÙeÛes, iee[ŸeebÛÙee keâeÛee hegmeeÙeÛÙee. kegâCeer hewmes ÅeeÙeÛes
lej kegâCeer lÙeeÛÙee neleeleueb ceUkeâb Heâ[keâb yeIetve Oeglekeâe™ve ueekeeÙeÛeb.
nceeueer keâjeÙeÛeer. efÛeuuej IesTve Iejer peeÙeÛeb. lÙeeletve pes keâener heesšeuee
efceUsue les.... Skeâ kesU lej Skeâ kesU, keäkeefÛele lesner veener.
ceie MeskešÛee GheeÙe, neleele keâšesje. Yeerkeâ ceeieeÙeÛeer. ueepe keâmeueer
lÙeele? heesšeuee, Yegkesâuee ueepe keâUle veener. ceie oskeUeyeensj keâšesje IesTve
GYeb DeeefCe lÙeeletve efceUeuesuÙee efÛeuuejveb efkeMeeueÛeer Yetkeâ Mecet ueeieueer.
iebcele Deens vee! keâece keâjle neslee lej kegâCeer Skeâ veeCeb osle veknleb. Yeerkeâ
ceeieeÙeue ueeieuee lej keâšesje Ye™ ueeieuee. keâeÙe ceeveefmekeâlee Demeles
DeeceÛeer? oeve kesâueb, ÙeeÛee Flekeâe Deevebo, meceeOeeve ueeYeekeb? heCe lesÛe
hewmes kegâCeer keâ<š keâ™ve ceeielees Deen, lej Deecner nele DeeKe[lee Ieslees. lÙeele
oeveeÛeb hegCÙe ueeYele veener vee. Yeerkeâ ceeieeÙeuee GYeb jeefnueb keâer meiesmeesÙejs
Yesšleele. efkeMeeueÛÙee yejesyejerves Depetve leerve-Ûeej cegueb, Skeâ kegâ…jesieer
DeeefCe Skeâ SÛeDeeÙekneryeeefOele ceefnuee, vekeNÙeeveb lÙeeieuesueer, Iejeoejeveb DeeheuÙeeuee efceUeuesuÙee yeef#emeeÛee Deevebo meepeje keâjleevee
nekeâuetve ueekeuesueer, Yeerkeâ ceeieeÙeuee GYes Demele. les efkeMeeueÛeb kegâšgbye Peeueb. ‘meeF& DeeOeej'ceOeerue cegueb.
Ùee DeMee efmLeleerle efkeMeeueveb efMe#eCe cee$e mees[ueb veener.
cÙegefveefmeheeušerÛÙee MeeUsle efMekeâeÙeÛeb. DeYÙeeme keâjeÙeÛee. DeeefCe efceUeÙeueeÛe nkeb, Demeb efkeMeeueuee keešeÙeÛeb. ceie lÙeeveb "jkeueb keâer efokeme
mebOÙeekeâeU Yeerkeâ ceeieCÙeele IeeuekeeÙeÛeer. Ùee meeF&cebefojeveb lÙeeuee DeeOeej kegâ"sner Ieeuekee; heCe je$eer meeF&cebefojeÛÙee meceesj Skeâ he$ÙeeÛeer Mes[ nesleer,
efouee. kegâCeer heÇmeeo cnCetve hes{s "skeeÙeÛes, kegâCeer yeHeâer&, keâOeer HeâU, kegâCeer efleLes meJeeËveer YesšeÙeÛeb DeeefCe lÙee Mes[uee veeke efoueb iesueb ‘meeF& DeeOeej’.
keâener, kegâCeer keâener. veejU lej vekeäkeâer efceUeÙeÛee. ceie les Keesyejb lÙee meke& peie yeIele, ceeCemeebvee yeIele, DeYÙeemeele efkeMeeue cees"e nesle neslee. lÙeeÛeer
kegâšgbyeeveb KeeÙeÛeb. Yejhetj heeCeer hÙeeÙeueb keâer lÙee je$eerÛeer efÛeblee efcešueer; heCe ngMeejer lÙeeÛÙee efMe#ekeâebveer peeCeueer. ceevemeMeeŒe Ùee efke<eÙeekej Skeâ efkeMes<e
Kejs neue kneÙeÛes les heekemeeàÙeele. Oees Oees heeTme Demeuee keâer meeF&yeeyeemegæe hejer#ee Iesleueer peeCeej nesleer, lÙee hejer#esÛee efkeMeeueÛee Depe& lÙee efMe#ekeâebveer
Skeâšs nesTve peeÙeÛes. kegâCeer Ûegkeâtve efHeâjkeâuee lej keâener keâceeF& nesCeej, leerner lÙeeÛÙee vekeâUle Yejuee. DeeefCe efkeMeeue cnCelees keâer Ûecelkeâej neslee keâe keâeÙe
vekeäkeâer veener. ns ceenerle veener, heCe lees lÙee hejer#esle GòeerCe& Peeuee. jepÙeele meelekee DeeefCe
efokemeYej heÇlÙeskeâ peCe keâener vee keâener keâece keâjeÙeuee peeÙeÛeb. cegueb heeueIej-"eCes heóŸeele heefnuee Deeuee.
efmeie>uekej iepejs, keâekeâ[Ÿee efkekeâeÙeuee peeÙeÛeer. leer yeeF& kegâ"s keâece efceUlebÙe kegâ"uebner ÙeMe ceeCemeeuee mekeâejelcekeâ yevekeleb. efkeMeeue mekeâejelcekeâ
keâe yeIele efnb[eÙeÛeer. kegâ…jesieer cee$e keâenerÛe keâ™ MekeâeÙeÛee veener. ogheejÛÙee Peeuee. lÙeeÛee peerkeveekeâ[s yeIeCÙeeÛee Âef<škeâesve yeoueuee. kemeF&Ûes Deeceoej
peskeCeeÛeer leMeer DeeyeeUÛe kneÙeÛeer; heCe je$eeruee meJeeËvee heesšYej efnlesbõ "ekeâtj Ùeebveer efkeMeeueÛeer efMe[er&ceOeuÙee Skeâe ÛeebieuÙee ne@šsueceOÙes

60 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele


kÙekemLeehekeâ cnCetve vesceCetkeâ kesâueer. keâener jkeäkeâce ye#eerme cnCetve efoueer.
DeeefCe ceie lÙeeletveÛe Yeeieeroejerletve efkeMeeueveb mkeleŠÛeb Skeâ ne@šsue efMe[er&le
keâe{ueb. DeeefCe ceveesceve Skeâ OÙesÙe efveefMÛele kesâueb, ‘ceePÙeemeejKeer DekemLee
DemeCeeNÙee cegueebÛeb mebieesheve keâjsve.’ DeeheCe heÇlÙeskeâ peCe Demes cees"cees"eues
keeÙeos keâjle Demelees. mkeleŠMeer, FlejebMeer; heCe leer Tceer& iesueer keâer hegvne meke&
keâener pewmes Les. efkeMeeue DeeefCe DeeheuÙeeceOÙes Heâjkeâ Deens lees neÛe. lÙeeÛeer
Tceer& keâceer Peeueer veener. Deepener eflelekeâerÛe Deens. DeeefCe lÙee Tceeauee Skeâ
efoMee Deens. melÙelee Deens. meelelÙe Deens.
efMe[er&uee Demeleevee meeF&cebefojeÛÙee yeensj Skeâ cneleejer efleÛÙee ueneveMee
veelekeeuee IesTve Yeerkeâ ceeiele yemeuesueer DemeeÙeÛeer. Deepeerr kegâ…jesieer nesleer.
Skeâe DeheIeeleele efleÛee cegueiee DeeefCe metve oieekeuesues nesles. les ueneve cetue
cnCepes ‘meeF& DeeOeej’Ûeb heefnueb yeeuekeâ. heg{s lÙee oesIeebvee IesTve efkeMeeue
cegbyeF&uee Deeuee. kemeF&uee Skeâe [e@keäšjebkeâ[s lÙeebveer Deepeeruee GheÛeejemee"er
"skeueb. DeeefCe cegueeuee DeeheuÙee ‘meeF& DeeOeej’ceOÙes vesueb. leerÛe he$ÙeeÛeer
Mes[. Deepeerr heg{s keejueer DeeefCe lÙee cegueeÛeer peyeeyeoejer efkeMeeuekej Deeueer.
Deelee keâener lejer keâceeF& keâjeÙeuee nkeer nesleer. efMe[er&Ûeb ne@šsue lÙeeveb yebo
kesâueb. pes keâener hewmes neleer ueeieues les lÙeeveb kemeF&le Skeâe peeiesle Ieeleues.
he$ÙeeÛeer Skeâ Keesueer leÙeej Peeueer DeeefCe veeke efoueb ‘meeF& DeeOeej.’ Yee[Ÿeeveb
šschees ÛeeuekeeÙeuee meg®keele kesâueer. Ûeej hewmes iee"eruee ueeiet ueeieues.
ojcÙeeve, Debefkeâlee DeeÙeg<Ùeele Deeueer. efleÛÙee keef[ueebÛee efkešebÛÙee YeóerÛee
kÙekemeeÙe neslee. Debefkeâlee ieekeele yÙetefšheeue&j ÛeeuekeeÙeÛeer. cees"Ÿee Deepeejeveb
DebefkeâleeÛes ke[erue keejues. leMeer lÙeeveb Debefkeâleeuee ueie>eyeöue efkeÛeejueb DeeefCe
lÙee ueneveMee heesjerveb Deeveboeveb neskeâej efouee. Skeâ iees<š DeeOeerÛe mhe<š
keâ™ve Peeuesueer nesleer. ieefjyeer DemeCeej, DeveeLe cegueebÛee lejerner meebYeeU
kesâuee peeCeej. Deceehe keâ<š IÙeekes ueeieCeej. Skeâ yeekeerme ke<eeËÛee heesjiee Ùee
Dešer meebiele neslee keerme ke<eeËÛÙee cegueeruee. DeeefCe efleveb lÙee ceevÙe kesâuÙee
neslÙee. DeepeÛÙee Ùegieele, efoKeeT peieele, FlekeäÙee le®Ce keÙeele, peskne
ceveele keâener keâefJekeâuhevee Demeleele, mkehe>b Demeleele, megKeer mebmeej yeefIeleuee
peelees, DeMee keÙeele Skeâ heesjiee meebielees Deens keâer Ùeeleueb keâenerÛe efceUCeej
veener; keâoeefÛele oesve kesUÛeb DeVemegæe veener. ueie> keâjMeerue? DeeefCe leer
‘nes’cnCeles. ueie> nesleb DeeefCe FlekeäÙee ueneve keÙeele Dee"-veT ke<ee&bÛÙee
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
MeeUsleerue efMe#ekeâebmen
‘meeF& DeeOeej'ceOeerue cegueb
cegueeÛeb heeuekeâlke mkeerkeâejueb peeleb.
kegâ"uebner keâeÙe& cnCepes Skeâ efPebie Demeles. leer efPebie Debieele efYeveueer veener
lej keâeÙe& Ie[Ceb MekeäÙe veener. ner efPebie oesIeebÛÙeener leveeceveele Ye™ve
jeefnuesueer. keâOeer yeeleceer Ùesles keeÛeveele, DecekeäÙeelecekeäÙee ef"keâeCeer
MeslekeâNÙeeÛeer DeelcenlÙee. DeeefCe lÙee ef"keâeCeer efkeMeeue heesÛelees. lÙee ogo&wkeer
MeslekeâNÙeeÛeb Iejoej yeIelees. lÙee IejeleuÙee heesjkeäÙee cegueeuee DeeheuÙee
Ú$eÚeÙesKeeueer Ieslees. Iejeleueer cnCeleele, yejb Peeueb, Skeâ leesb[ keâceer
Peeueb.DeeefCe yeIelee yeIelee SkeâeÛeb oesve, oesveeÛeer Ûeej keâjle keâjle efkeMeeue-
DebefkeâleeÛeb DebieCe ueneveiÙee heekeueebveer Ye™ve peeleb. Debefkeâlee Deeheueb
yÙetefšheeue&j efkekeâtve šekeâles DeeefCe lÙee hewMeebletve he$ÙeeÛeb Iej hee[tve Skeâ
efkešebÛeer YejYekeäkeâce Keesueer GYeer jenles. ‘meeF& DeeOeej’ceOÙes cegueb Deensle,
cegueer Deensle. Skeâ$e jenleele, efMekeâleele, KesUleele, keâeceb keâjleele. cees"er
nesleele DeeefCe onekeer heeme Peeueer keâer yeensjÛÙee ogefveÙesMeer meecevee keâjeÙeuee
leÙeej nesleele.
ns efkeMeeue DeeefCe DebefkeâleeÛeb jepÙe Deens. FLes keâheš veener, nskesoekes
veenerle, celmej, És<e veener. Deens leer Heâòeâ SkeâÛe iees<š- jespeÛÙee
peieCÙeemee"er ueeieCeejer cesnvele. henešs Ûeejuee {CeeCee hesšCeejer Ûetue je$eer
meeleuee efkePeles. Yeerkeâ ceeefieleueer peele veener. kegâCeer DeesUKeerveb keâener osle
Demesue lej DemebKÙe DeeYeej ceevele mkeerkeâejueb peeleb. keâenerner Åee. pegves
keâhe[s, hegmlekeâb, ke¢ee,Ûeheuee. lÙeeletve vekeefveefce&leer kesâueer peeles. Debefkeâlee
efMekeCe efMekeâueer. leer pegvÙee keâhe[ŸeebÛes vekeerve keâhe[s leÙeej keâjles, cegueebÛÙee
Debieekej Ieeueles. ke¢eebleueer keâesjer heeveb vekÙeeveb efMekeueer peeleele, ke¢ee leÙeej
nesleele. jmlÙeekej šekeâtve efouesuÙee efjkeâecÙee hue@efmškeâÛÙee heeCÙeeÛÙee
yeešuÙee, heg[keâer ieesUe kesâueer peeleele. heesleerYe™ve mee"ueer keâer efke›eâer nesles.
lÙee efokeMeer cegueebvee YesU efceUles.
Deelee efokeeUerle heCelÙee kesâuÙee peeleele, meb›eâebleeruee helebie kesâues
peeleele, keâboerue yevekeues peeleele, ieÇerefšbie keâe[d&me leÙeej kesâueer peeleele.
DeYÙeeme meebYeeUtve cegueebveer ns meke& keâjeÙeÛeb, ns lÙeebvee efMekeâkeueb iesueb Deens.
cegueebvee Úeve ieelee Ùesleb. keâerle&ve keâjleele cegueb. ieekeeletve lÙeebvee keâerle&veemee"er
Deeceb$eCe efoueb peeleb. mkeleŠ jÛevee keâjleele, Ûeeue osleele. {esuekeâ,
efÛeheàÙee, Peebpee IesTve one ke<eeËÛeer ner cegueb DeelceefkeMkeemeeveb keâerle&ve
61
‘meeF& DeeOeej'ceOeerue
keâewlegkeâeÛee #eCe.
Skeâe ueneveiÙeeuee
Deew#eCe keâjleevee
Debefkeâlee he®Uskeâj
keâjleele. efMekeepeer cenejepeebÛÙee keâLee Sskeâkeleele. efkeúueeÛee peÙeIees<e
keâjleele, meeF&yeeyeebvee veceve keâjleele.
ns efkeMeeue-DebefkeâleeÛeb jepÙe Deens. Ùee jepÙeele cegKÙeceb$eer Deens,
megj#eeceb$eer Deens, DeejesiÙeceb$eer Deens, hegjesefnle Deens, DeLe&ceb$eer Deens.
kegâ"uÙeener efveke[Cegkeâe ve neslee ne jepÙekeâejYeej ÙeMemkeerjerlÙee Ûeeuet Deens.
De®Ce ne keÙe ke<e&b 17 cegKÙeceb$eer Deens. peskne efkeMeeue jepÙeele vemesue leskne
jepÙeeÛee keâejYeej ne meebYeeUlees. iegb[ehhee keÙe ke<eb& 16, megj#eeceb$eer Deens.
Iejele DeeefCe heefjmejele ÙesCeejs meehe, efkebÛet Ùeebheemetve meJeeËÛeb j#eCe keâjeÙeÛeb.
kegâCeeÛeb Yeeb[Ce nesle Demesue lej les efceškeeÙeÛeb. 15 ke<ee&bÛee YeekesMe ne
DeejesiÙeceb$eer Deens. meJeeËveer mkeÛÚ DebIeesU kesâueer Deens vee, oele, keâeve, veekeâ
mkeÛÚ Deens vee, kegâCeeuee leehe Demesue, lej Deew<eOe kesUskej Ieslees Deens vee..
veKeb keâeheuesueer Deensle vee. kesâme yeejerkeâ Deensle vee. kegâCeeÛeer Yetkeâ keâceer lej
veener vee Peeuesueer, keâesbye[e Deejkeuee keâer G"eÙeÛeb DeeefCe heÇlÙeskeâeuee G"ketve
Ùee iees<šer leheemeeÙeÛÙee. jespe. DeLe&ceb$eer Deens leer hetpee. hetpee DeeefCe Debefkeâlee
DeVeceb$eer heCe Deensle. hetpee Ùee jepÙeele Deeueer DeeefCe lÙee efokemeeheemetve
lÙeebÛÙee jepÙeele kegâCeerner GheeMeer Peesheueb veener. DeVe keâOeer keâceer he[ueb veener.
kegâCeer keâener jkeäkeâce Yesš cnCetve efoueer lej leer efleÛÙeeÛe nmles mkeerkeâejueer
peeles. leer yeIeles, kegâ"s efkeâleer KeÛe& keâjeÙeÛee. keÙe Deens Heâòeâ 15 ke<e&b. ne
jepÙekeâejYeej efÛekeâešerveb Ûeeuet Deens.
cegueebÛÙee MeeUe Deensle veT efkeâceer ueebye. Ûeeuele peeÙeÛeb, Ûeeuele
ÙeeÙeÛeb. pej keâOeer šscheesYee[b vemesue lej cegueebvee MeeUsle mees[ueb peeleb,
DeeCeueb peeleb. Yee[b vemesue lÙee efokeMeer Yebieej ieesUe keâjeÙeÛeb. cegueebvee Gòece
hegmlekeâb keeÛeeÙeÛeer Deeke[ Deens. keâOeerner YesšeÙeuee iesueb keâer SkeâmeeLe meieUs
‘Deesce njer’ cnCeCeej. mejkeâej Deelee ieÇebš osle veener. ns keâeÙe& ceneve Deens, ns
ceenerle Demetvener mejkeâejkeâ[s ceoleermee"er keâenerner efMeuuekeâ veener.
DeeleeheÙeËle iesuÙee one ke<eeËle 70 cegueb Ùee meeF& DeeOeejeletve yeensj he[uesueer
Deensle. lÙeebvee yeensjÛÙee peieele peielee Ùeekeb cnCetve keâener efMe#eCe efoueb iesueb
Deens. megleejkeâece, Fuesefkeäš^keâue keâeceb.. efMekeCekeâece.. keâener vee keâener.
efokeeUer cee$e Ùee jepÙeeÛeer Demeles. hetCe& jepÙe YeÇcebleeruee peeleb. cegueebvee
lÙeebÛÙee ieekeer vesueb peeleb. veeleskeeFkeâebÛeer Yesš Ieeuetve efoueer peeles. pej kegâCeer
mkeKegMeerveb cegueeuee Iejele "sJetve Iesle Demesue lej Deeveboeveb lÙee cegueeuee
62
kegâšgbyeekeâ[s meghetle& kesâueb peeleb. Demeb Heâej keäkeefÛele nesleb. efveIeleevee Depetve
SKeeo-oesve cegueebÛeer Yej he[uesueer Demeles. jepÙe efkemleejuesueb Demeleb. Ùee
ke<eer& cee$e jepÙeeleuÙee oesve jepekeâvÙeebÛeer ueie>b Peeueer. Deieoer Leešele.
yeefòemeekÙee ke<eer& efkeMeeue DeeefCe Debefkeâleeveb keâvÙeeoeve kesâueb.
DeeveboeÛes DemebKÙe Úesšs Úesšs #eCe ieesUe kesâues iesuesues Deensle, mee"keues
iesues Deensle. keâerle&vekeâej meeleejkeâj Ùeebveer Ùee efÛecegj[ŸeebÛeb keâerle&ve Sskeâueb
DeeefCe ‘ce=obieceCeer’ DeMeer GheeOeer Ûeewoe ke<eeb&ÛÙee nscebleuee yeneue kesâueer.
melkeâej kesâuee. Lewueer efoueer. efkeMeeue peskne DeMee kÙeòeâerbvee Yesšlees, leskne
ceveesceve velecemlekeâ Peeuesuee Demelees. ner meieUer cegueb efceUtve Skeâ heLeveešŸe
keâjleele. lÙeele Skeâ efvejeshe Demelees meJeeËmee"er, ‘DeelcenlÙee keâ™ vekeâe,
lÙeeves keâenerner meeOÙe nesCeej veener. cegueb heesjkeâer nesleele, mebmeej GodOJemle
nesleele. DeelcenlÙee keâjCÙeele keâesCeleerner keerjlee veener. heefjefmLeleerMeer oesve
nele keâjCÙeele Kejer keerjlee Deens.’
pej ne mebosMe meJeeËveer ceeveuee lej MeslekeâNÙeebÛeer cegueb DeveeLe nesCeej
veenerle.
ceer Deieoer menpe efkeMeeueuee efkeÛeejueb, ‘pej KejbÛe kegâCeer DeveeLe jeefnueb
veener lej efkeMeeue let DeeÙeg<Ùeele heg{s keâeÙe keâjCeej?’
efkeMeeue cnCeeuee, ‘‘leeF&, keâener keâeceÛe keâjeÙeÛeb lej kegâCeer DeelcenlÙee
keâMeeuee keâjeÙeuee nkeer? DeeefCe Deelee ceePee mebmeej 39 ceeCemeebÛee Deens.
lÙeeleueb meJeeËle ueneve yeeU Deens leerve ke<eeËÛeb. cnCepes Depetve hebOeje ke<eË lejer
ceuee meebYeeU keâjeÙeÛee DeensÛe. hebOeje ke<eeËveblej ceer keâeÙe keâjle Demesve, kegâ"s
Demesve, keâmee Demesve... keâMeeuee Deeòee efkeÛeej keâ™?’’
Kejb Deens. keâMeeuee efkeÛeej keâjeÙeÛee Deens? iejpeÛe veener.
Deeòee efleLeueer heÇlÙeskeâ kÙeòeâer peieles Deens. Kejb peerkeve peieles Deens.
ne kegâ"uee ce" veener, FLes kegâ"uÙeener meesÙeer veenerle, megefkeOee veenerle,
hekeäkeeVeb veenerle, keâer Yeejer uesCeb veener, lejerner FLes Deevebo Deens, nemÙe Deens,
veceÇlee Deens, meceeOeeve Deens, megKe Deens, DeelceerÙelee Deens.
ns mLeeve ‘heÇMece’ Deens.
swatichandorkar21@gmail.com
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 ÙeMeeskeeCeerÛeer ÙeMeesieeLee
meekeâejCeejer heÇeÛeer iegpe&j
- ke<ee& kesueCekeâj

DebOe efJeÅeeLÙeeËÛeer cegKÙe mecemÙee cnCepes lÙeebvee JeeÛelee Ùesle veener.

DebOe efJeÅeeLÙeeËÛeer ner mecemÙee ØeeÛeerleeFËveer peeCeueer DeeefCe DebOeebmee"er
hegmlekebâ jskeâe@[& keâjeÙeÛeb keâece lÙee ke⤠ueeieuÙee. lÙeebÛÙee Ùee keâeceeves
‘ÙeMeesJeeCeer’ Ùee mebmLesÛeb ¤he OeejCe kesâueb DeeefCe Deveskeâ DebOe
efJeÅeeLÙeeËvee ÛeebieuÙee jerleerves efMe#eCe Ieslee ÙesT ueeieueb. ØeeÛeerleeFËÛÙee
keâeceeÛee DeeefCe lÙeecegUs DebOe efJeÅeeLÙeeËÛÙee peerJeveele GpeUuesuÙee
ØekeâeMeeÛee Iesleuesuee ne JesOe...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 63

 ‘‘Flej keg â "ueener ef k eÛeej
ne@ efmhešueceOetve [eÙeefueefmeme [eskeäÙeele veknlee. DeeheuÙeeuee Ùee
IesTve Lekeâtve hejle DeeuÙeekej Skeâ cegueebmee"er Heâòeâ pes pes keâjlee ÙesF&ue les
Heâesve Deeuee. vebyej DeheefjefÛele neslee keâjekeb, Ske{eÛe GösMe neslee,'’
cnCetve peje ®#e DeekeepeeleÛe, heÇ e Ûeer l eeF& meeb i eles . ceg u eeb v ee
keâesCe? cnCetve ÛeewkeâMeer kesâueer. DeYÙeemeeÛeer hegmlekebâ keeÛetve oeKekeCeb,
jepemLeeveÛÙee Skeâe Úes š ŸeeMee lÙeebÛÙee Flej keâener De[ÛeCeer
ieekeeletve Fbõveerue veekeeÛee cegueiee Demeleerue lej lÙee mees[efkeCÙeeÛee
yeesuele neslee. ‘Deehe heÇeÛeerleeF& keâer heÇÙelve keâjCeb, hejer#esmeboYe&ele lÙeebvee
mkeÙebmeskekeâ nes vee?' ceer neskeâej ÙeesiÙe ceeie&oMe&ve keâjCeb DeeefCe
efouÙeekej lees YejYe™ve yeesuet ueeieuee. FlekebâÛe veener, lej lÙeebÛes heshej efuentve
yeejekeeruee lÙeeuee 86 škeäkesâ efceUeues osCÙeeÛeb keâecener efleveb Ùee mebmLesMeer
nesles DeeefCe ns meejs keâener Heâòeâ mebueie> Demeleevee kesâueb. efleuee ns meejb
heÇeÛeerleeF&, ÙeMeeskeeCeer DeeefCe ceer keâjleevee Deevebo DeeefCe meceeOeeve
kesâuesuÙee keâeceecegUs MekeäÙe Peeues, efceUle nesleb DeeefCe lÙeemee"er leer
Demes lees meebiet ueeieuee, leskne ceePee Deieoer kegâ"ueener ceesyeouee efceUle
Meejerefjkeâ $eeme #eCeele veenermee Peeuee. vemeleeveener Fceeves Fleyeejs mebmLesle 9
kegâCeeÛÙeelejer DeeÙeg<Ùeele Deevebo les 5 Ùee kesUsle efveÙeefcele peele Demes.
hemejefkeCÙeeÛee pees Deevebo ceuee lÙee les ke<e& 2004 nesleb. keâece
#eCeer ef c eUeuee nes l ee, lÙee Gòece meg¤ nesleb; heCe heleerÛeer
heÇeÛeer iegpe&j hegjmkeâej mkeerkeâejleevee
heÇeÛeerleeF&ÛÙee kesieàÙee keešÛeeueerÛeer heg C Ùeeuee yeoueer PeeuÙeeceg U s
ner keâLee. heÇeÛeerleeF&uee ns keâece mees[ekeb ueeieueb. ‘meejb keâener efmLejmLeekej PeeuÙeekej
mkeleŠÛÙee DeeÙeg<Ùeele yeoue Ie[ketve DeeCeCÙeemee"er Oe[he[Ceejs yejsÛe efleLeueb keâece FLesner meg¤ keâjCÙeeÛeer ceePeer heÇÛeb[ FÛÚe nesleer; heCe meieàÙee
ueeskeâ DeeheuÙeeuee meYeeskeleer Dee{Utve Ùesleele; heCe keâener kÙeòeâer DeMee mebmLee ueebyeÛÙee Deblejekej neslÙee DeeefCe ceuee Flekebâ efHeâjCeb MekeäÙe veknleb;
Demeleele, pÙee FlejebÛÙee DeeÙeg<ÙeeÛee keâeÙeeheeueš keâ™ve šekeâleele. heÇeÛeer heCe lejerner Yeeb[ejkeâj jes[efmLele ‘efvece&euÙe' Ùee mebmLesle ceer peeÙeuee ueeieues
iegpe&j ns veeke DeMeeÛe Skeâe kÙeòeâerÛes Deens. Skeâ ie=efnCeer cnCetve Iejeleerue DeeefCe cegueebvee hegmlekebâ keeÛetve lÙeeÛeb keâ@mesškej jskeâe@ef[Ëie keâ™ve osCÙeeÛeb keâece
peyeeyeoeNÙee heej hee[le Demeleevee, DeeheCe meceepeemee"erner HeâekeuÙee kesUsle ceer meg¤ kesâueb. cegbyeF&uee heCe iejpe Demesue lej ceer Demeb jskeâe@ef[Ëie hee"kele
keâener keâ™ Mekeâlees keâe, Ùee Skeâe efkeÛeejeÛeer heefjCeleer Skeâe DeMee keâeceele nesles; heCe mebmLesle efveÙeefcele peeCeb ceuee DeeefLe&keâ°Ÿee hejke[Ceejb veknleb,'’
heÇeÛeerleeF&ves kesâueer Deens, keâer pÙeecegUs Deepe Âef<šnerve efkeÅeeLÙeeËÛÙee heÇeÛeerleeF& meebieles.
DeeÙeg<Ùeele DeeMesÛee metÙee&soÙe Peeuee Deens. efkeefkeOe #es$eeble keâece keâjCÙeemee"er efMekeeÙe lÙee kesUer keâ@mesškej jskeâe@ef[Ëie keâ™ve osCeb KeefÛe&keâ keâece nesleb
meppe PeeuesuÙee Ùee cegueebvee DeekeMÙekeâ les ceeefnleerhetCe& meeefnlÙe, efueKeeCe DeeefCe lÙee keâeceeÛeb keešhe peemle efkeÅeeLÙeeËceOÙes keâjCeb MekeäÙe nesle vemes.
hegjefkeCÙeeÛes Deveceesue keâece leer keâjles Deens. Âef<šyeeefOeleebmee"er efkeveecetuÙe mejlesMeskešer DeeOegefvekeâ leb$e%eeveeÛeer ceole IesCÙeeÛee efveCe&Ùe efleveb Iesleuee DeeefCe
Okeefvecegefõle hegmlekeâebÛes Skeâ keeÛeveeueÙeÛe efleves GYes kesâues Deens. MP3 huesDejÛeer Kejsoer kesâueer. cegbyeF&uee veeskeâjer keâjCeeNÙee efleÛÙee cegueerveb
heÇlÙeskeâ kÙeòeâerÛÙee DeeÙeg<Ùeele Skeâ šhhee Demee Ùeslees, keâer lÙeeuee efleuee Ùee keâeceele ceole cnCetve Fbšjvesš, cesue keâjCeb, FlejebMeer mebhekeâ&
Yeefke<Ùeeleerue mebYeeefkele SkeâšsheCeeÛeer peeCeerke nesT ueeieles DeeefCe lÙee kee{ekee cnCetve Dee@keg&âš DeeefCe Flej keâener iees<šerbMeer efleÛee heefjÛeÙe keâ™ve
efjkeâecÙee kesUsÛee meogheÙeesie keâjCÙeeÛÙee keäèhlÙee leer kÙeòeâer MeesOet ueeieles. efouee. ‘DeeOeer Debieekej yeesšYej keâeše Deeuee neslee ns meieUb Sskeâtve.
heÇeÛeerleeF&osKeerue Ùeeuee Dehekeeo veknleer. meebmeeefjkeâ peyeeyeoeNÙee pekeUheeme mebieCekeâeuee nele ueekeCÙeeÛeerner Yeerleer keešeÙeÛeer; heCe Ùee meieàÙeebÛeeÛe
hetCe& nesle Demeleevee efleuee heÇkeâ<ee&veb peeCekeueb keâer Deelee meceepeesheÙeesieer ceuee Kethe HeâeÙeoe Peeuee DeeefCe ceePÙee keâeceele ceole keâjleerue DeMeer Deveskeâ
keâenerlejer DeeheCe keâjekeb. keef[ueebÛes Meyo ceveele iegbpele neslesÛe. ‘keâOeer ceb[Uer ceuee Ùee ceeOÙeceeletveÛe ueeYeueer,' efleveb veceto kesâueb.
kegâ"uÙee DebOe-Dehebie kÙeòeâeruee iejpe Demesue lej nele DeeKe[lee "sket jskeâe@ef[Ëie keâmeb keâjekeb, les š^evmHeâj keâmeb keâjekeb, lÙeeÛeb mebheeove
vekeâesme,' ns lÙeebÛeb cnCeCeb efleuee meejKeb Dee"ket ueeieueb, leMeer leer cegbyeF&ÛÙee keâjCÙeemee"er keâeÙe keâeÙe keâjekeb ueeieleb DeeefCe Flej ueeskeâebÛeer ceole IesTve ns
ve@Meveue De@keâ@[ceer Heâe@j yueeFb[ Ùee mebmLesÛÙee heÇebieCeele heesÛeueer. mebmLesÛÙee keâece keâmeb kee{kelee ÙesF&ue, Ùee DeeefCe Flej Deveskeâ yeejerkeâmeejerkeâ iees<šer
efMe#eCe efkeYeeieele jerlemej heÇefMe#eCe IesTve leer mkeÙebmeskekeâ cnCetve keâece keâ™ heÇeÛeerleeF&uee meebieCeejs ueeskeâ Ùee ceeOÙeceeletve Yesšues. efleÛÙeeÛe IejepekeUÛÙee
ueeieueer. keâener efŒeÙee Ùee keâeceemee"er leÙeej PeeuÙee. DeeCeKeer MP3 huesDeme&Ûeer

64 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele


Okeefvemebheeove keâmes keâjekes, ÙeeÛes heÇelÙeef#ekeâ
ÙeMeesJeeCeerÛÙee mkeÙebmeskekeâebvee osleevee heÇeÛeer iegpe&j
Kejsoer Peeueer DeeefCe keâece meg¤ Peeueb. ‘‘hegmlekeâ DemeeÙeÛeb Skeâ DeeefCe
keeÛeCeeNÙee heeÛe peCeer. ceie hegmlekeâkeešhe keâjeÙeÛeb keâmeb, ne Skeâ cees"e heÇMve
Deecne meieàÙeebheg{s GYee "ekeâuee; keâejCe ns keâece HeâekeuÙee kesUele DeeefCe
kegâ"ueener DeeefLe&keâ Yeej ve GÛeuelee keâjeÙeÛeb nesleb. Meskešer Skeâ cew$eerCe
ceoleeruee Oeeketve Deeueer. efleÛes efhePPee DeeGšuesšdme hegCÙeele Deveskeâ ef"keâeCeer
nesles DeeefCe efleÛÙeekeâ[s keâece keâjCeejer cegueb efhePPee heesÛeketve osleeveeÛe Ùee
hegmlekeâeÛÙee heeveebÛeer ef[efueknjerosKeerue keâjleerue, Demee Meyo efleveb efouee
DeeefCe DeeceÛeb keâece ceeieer& ueeieueb.'’
Deelee Ùee keâeceeÛee Deekeekeâe kee{uÙeeÛeb heÇeÛeerleeF&uee peeCekeueb DeeefCe
ceie efleveb mkeÙebmeskekeâebÛeer Skeâ HeâUer efvecee&Ce knekeer, Ùeemee"er heÇÙelve meg¤
kesâues. Heâòeâ MeeuesÙe efMe#eCeÛe veener, lej Flej Deveskeâ iees<šerbmee"er DebOe
cegueebvee kegâCeerlejer hegmlekebâ efkeâbkee ceeefnleer keeÛetve oeKekeCÙeeÛeer Kethe iejpe
Demeles. efkeefkeOe mheOee&lcekeâ hejer#ee nener lÙeeÛeeÛe Skeâ Yeeie Deens. yeBkeâebÛÙee
hejer#ee, SceheerSmemeer, ÙetheerSmemeer ÙeebmeejKÙee hejer#eebmee"er lej Deieoer
kesieàÙee heÇkeâejÛeer leÙeejer DeekeMÙekeâ Demeles. meeceevÙeleŠ cegueebvee Ske{e
heÇÛeb[ DeYÙeeme keâjleevee Kethe $eeme neslees. lÙeele DebOe efkeÅeeLÙeeËvee lej
meeceevÙe %eeveeheemetve meieUer ceeefnleer ieesUe keâjCÙeemee"er heÇÛeb[ keâ<š IÙeekes
ueeieleele. jespeÛes kele&ceevehe$e kegâCeer lÙeebvee keeÛetve ÅeeJes; keâejCe yeÇsueceOÙes
Demes meeefnlÙe GheueyOe veener. DeeefCe Ùee Ie[ecees[er "eTkeâ vemeleerue lej
lÙeebvee Ùee hejer#eebceOÙes ÙeMe keâmeb efceUCeej?
ns meejb OÙeeveele IesTve heÇeÛeerleeF&veb mkeÙebmeskekeâebÛeer mebKÙee
kee{keCÙeemee"er heÇÙelve kesâues DeeefCe efleÛÙee heÇÙelveebvee ÙeMeosKeerue Deeueb.
mebKÙee kee{leeÛe DeMee mkeÙebmeskekeâebÛÙee iešeÛeb lÙeebveer veecekeâjCe kesâueb DeeefCe
‘ÙeMeeskeeCeer'Ûee pevce Peeuee. ‘‘Deelee meeOeejCe 200 mkeÙebmeskekeâ
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
ceePÙeemeesyele keâece keâjle Deensle. Deieoer
hejosMeelemegæe ceePes mkeÙebmeskekeâ Deensle. hegmlekeâ
Deeueb keâer lÙeeÛeer efkeYeeieCeer keâ™ve, mkeâ@efvebie
keâ™ve les mkeÙebmeskekeâebvee cesue keâjCÙeele Ùesleb. les
lÙeebÛÙee meke[erveb jskeâe@ef[Ëie keâ™ve ceuee hejle
keâjleele. lÙeeÛeb Okeefvemebheeove keâ™ve ceer les
hesve[^eF&kn efkeâbkee kne@Fme HeâeF&ume yeveketve lÙee lÙee
efkeÅeeLÙee&uee hee"keles.’’
‘ÙeMeeskeeCeer ne Skeâ mecetn Deens. ÙeeÛÙee
ceeOÙeceeletve nesCeeNÙee keâeceeÛee Skeâner hewmee DebOe
efkeÅeeLeer& efkeâbkee kegâ"uÙeener mebmLeskeâ[tve Iesleuee
peele veener. Ùee keâeceemee"erÛeb DeekeMÙekeâ meeefnlÙe
ns mkeÙebmeskekeâebveer mkekeâ<šebÛÙee keâceeF&letve ieesUe
kesâuesueb Deens. mejkeâejer kegâ"ueerner ceole Ùee
mecetnekeâ[tve Iesleueer peele veener; DeeefLe&keâ
kegâ"ueener kÙekenej Deecner keâjle veener. hegmlekeâeÛeb
mkeâ@efvebie keâjCeb, hesve [^eF&knpe efkekeâle IesCeb, les
kegâefjDej keâjCeb keiewjs kegâ"uÙeener keâeceeÛes hewmes
Deekeâejues peele veenerle. pÙeebvee iejpe Deens les efkeÅeeLeer& DeeceÛÙeeheÙeËle
heesÛeleele DeeefCe Deecner lÙeebvee keâece keâ™ve oslees,'’ heÇeÛeerleeF& mhe<š keâjles.
Ùee keâeceeletve Deepe Heâòeâ MeeuesÙe hejer#eebceOÙesÛe DebOe efkeÅeeLÙeeËvee HeâeÙeoe
Peeuee Deens Demes veener, lej Deveskeâ mheOee& hejer#eebceOÙesmegæe keâener efkeÅeeLeer&
‘ÙeMeeskeeCeer'cegUs ÙeMe mebheeove keâ™ Mekeâues Deensle. SceS[ Ùee hejer#esle
GòeerCe& nesCeeje meieàÙeele heefnuee DebOe efkeÅeeLeer& Ùee ‘ÙeMeeskeeCeer’ÛÙeeÛe
ceoleerveb ÙeMemkeer Peeuee Deens. lej Skeâ efkeÅeeefLe&veer Deieoer ÙetheerSmemeerÛÙee
cegueeKeleerÛÙee heeleUerheÙeËle heesÛeueer nesleer. DeMeer jskeâe@ef[Ëipe Sskeâtve Deveskeâebveer
yeBkeâebÛÙee hejer#ee heeme kesâuÙee DeeefCe les efkeefkeOe ef"keâeCeer veeskeâjeruee Deensle.
‘‘DeeheuÙeeÛe Iejele pej SKeeoer kÙeòeâer kegâCeeÛÙee lejer ceoleerkej
Dekeuebyetve Demesue lej DeeheCe DeekeâeMe-heeleeU Skeâ keâjlees. leer ceole keâMeer
efceUsue Ùeemee"er keeósue les keâjCÙeeÛeer leÙeejer oMe&kelees. ceie jespeÛÙee
keâeceeletve DeMee DemebKÙe ceolesÛÚgkeâ DebOe cegueebmee"er DeeheCe DeOee& leeme
veener keâe keâe{t Mekeâle?'’ heÇeÛeerleeF& mekeeue keâjles; keâejCe jespe pej kegâCeer
Ske{er DeOee& leeme jskeâe@ef[ËieÛeer ceole kesâueer, lej efleÛes keâece DeeCeKeer kÙeehekeâ
DeeefCe meeshes nesCeej Deens. mheOee& hejer#eebmee"er Ùee cegueebvee jespeÛeer kele&ceevehe$es
efveÙeefcele keeÛetve osCeejer DeeefCe lÙeebvee keâjbš DeHeâsDeme&Ûeer Ke[e ved Ke[e
ceeefnleer hegjkeCÙeeÛeer iejpe Deens DeeefCe lÙeemee"er jespeÛeer kele&ceevehe$es jskeâe@[&
keâ™ve osCeeNÙeebÛeer iejpe Deens. efMekeeÙe Dekeeblej keeÛeveemee"erner DeYÙeemeslej
hegmlekeâebÛeer Ùee efkeÅeeLÙeeËvee iejpe Demeles. ceje"er, efnboer, FbieÇpeer meeefnlÙeeleerue
Gòeceesòece hegmlekeâebheemetve ner cegues kebefÛele jent veÙesle, Ùeemee"erner ‘ÙeMeeskeeCeer’
heÇÙelvejle Deens. Ùeemee"er efpelekesâ mkeÙebmeskekeâ Ùee mecetnele Ùesleerue eflelekesâ keâece
peemle nesCÙeeÛeer MekeäÙelee Deens.
Deelee ‘ÙeMeeskeeCeer’ÛÙee Yeefke<Ùeeleerue Ùeespevee keâeÙe Deensle? ‘pes keâece
neleele Deens lesÛe Gòece jerleerves heej he[ekes, neÛe Ùee mecetneÛee Skeâceske OÙeeme
Deens. meg®keeleerÛes ke<e& ns keâece SkeâKeebyeer lebyet neslee. Deelee Deveskeâebveer Ùeele
65
G[er Iesleueer Deens; heCe lejerner jskeâe@ef[Ëie kesâuesuÙee HeâeFumeÛes Okeefvemebheeove
keâjCÙeeÛeer peyeeyeoejer ceer Skeâšerveb GÛeueueer Deens. iesuÙee mene ceefnvÙeeble Ùee
keâeceemee"er keâener mkeÙebmeskekeâebveer Glmegkeâlee oMe&keueer DeeefCe ceer lÙeebvee lemeb
heÇefMe#eCeosKeerue efoueb Deens. lÙeecegUs mebheeoveeÛÙee keâeceemee"er Skeâ mkeleb$e
mkeÙebmeskekeâebÛeer HeâUer efvece&eCe nesles Deens. leMeerÛe DeeCeKeer Skeâ šerce Ùee
mebhetCe& keâeceeÛeer peyeeyeoejer IesCeejer leÙeej knekeer, Demeb Deelee keešle Deens.
ceePÙeeefMekeeÙeosKeerue ns keâece DeKebef[le Ûeeuet jenekeb, ne lÙeeÛÙeeceeieÛee
GösMe Deens,'’ heÇeÛeerleeF& meebieles.
jespeÛÙee OekeâeOekeâerle iegbleues DemeuÙeecegUs ‘ÙeMeeskeeCeer’Ûes mkeÙebmeskekeâ
efveÙeefcele Yesšt Mekeâle veenerle; heCe ceie ke<ee&letve Skeâoe lÙeebÛeer Yesš Ie[tve
Ùesles. ÙeeÛe mvesnmebcesueveele ceie ‘ÙeMeeskeeCeer’ves ceole kesâuesuÙee efkeÅeeLÙeeËÛeener
menYeeie Demelees. DeeheCe pes keâece kesâueb les vescekebâ kegâCeemee"er, Ùee heÇMveeÛeb
Gòej ceie mkeÙebmeskekeâebvee efceUleb. Ùee iee"erYesšer efkeâleer megKeeken DeeefCe
meceeOeeve osCeeNÙee Demeleele, ÙeeÛeb keCe&ve Meyoeble MekeäÙe veener, Demeb
‘ÙeMeeskeeCeer’Ûes mkeÙebmeskekeâ meebieleele.
heÇeÛeerleeF&veb efveke[uesuÙee keâeceeÛeer keeš Kejb lej FlejebÛÙeener
DeekeekeäÙeeyeensjÛeer veener; heCe efleveb DeMeer keeš efveke[tve, leer Deieoer menpelesveb
megkeâj keâ™ve oeKekeueer Deens. Deepe Heâòeâ ceneje<š^eleerueÛe veener, lej Flejner
jepÙeebleerue ueeskeâ efleÛÙee keâeceeÛeer oKeue IesTve efleuee lÙeebÛÙeemee"erner keâece
keâjCÙeeÛeer efkevebleer keâjleele. DeeefCe leer vekeâej osle veener. Ùeemee"er ueeieCeeje
DeeefLe&keâ YeejosKeerue leer meesmeles. Deieoer ieceleerveb leer DeeheuÙee meke& efce$e-
cewef$eCeerbvee meebiele Demeles keâer, kee{efokemeeuee efleuee Flej keâener vekeâes; heCe
hesve[^eF&knpe IesTve Åee. DeeefCe meejs efleÛeb Sskeâleelener. efleÛee Heâesve vebyej
Deeef C e ‘ÙeMees k eeCeer ’ Ûee F& - ces u e De@ [ ^ s m e (9011041817,
66
yashovanigroup@gmail.com) ns keâeÙece GheueyOe Demeleele.
efleÛÙee Ùee keâeceeÛes heÇceeCehe$e cnCetve efleuee Deveskeâ hegjmkeâejner efceUeues
Deensle. Ùeele uegF& yeÇsue DebOe Dehebie keâuÙeeCe mebmLee, hegCes leHeâ&s efouee iesuesuee
meceepeYet<eCe hegjmkeâej, 2012, uegF& yeÇsue hegjmkeâej, 2014, hegCes
ceneveiejheeefuekesâkeâ[tve 15 Dee@iemš, 2015 jespeer ceneheewjebÛÙee nmles
melkeâej DeeefCe Deveskeâ meeceeefpekeâ mebmLeebkeâ[tve efceUeuesuÙee hegjmkeâejebÛee
DeeefCe mevceeveebÛee meceekesMe Deens.
meceepeeveb Ieeuetve efouesuÙee keâener DeefueefKele efveÙeceebÛÙee Dee[esMÙeeuee
jentve DeeÙeg<Ùe IeeuekeCeejs ueeskeâ DeeefCe Skeâ meieàÙee iejpee hetCe& keâjCeejer,
megj#ee osCeejer Ûeewkeâš GheueyOe Demeleeveener Ûeewkeâš cees[tve Skeâ JesieUer
(FbieUer) keeš ÛeesKeeUCeeNÙee heÇeÛeer iegpe&j efnÛÙeemeejKeer kÙeòeâer. kegâCeeÛeer
meesyele DeeheCe keâjekeer, ÙeeÛee efveCe&Ùe IesCÙeeÛeer Deelee Deeheueer heeUer Deens.
efleÛÙee Dee[keešsÛÙee heÇkeemeele efleuee DemebKÙe mkeÙebmeskekeâebÛeer meeLe ueeYees
DeeefCe efleveb IesleuesuÙee keâeceeÛee DeesIe DeKebef[le jenes, nerÛe MegYesÛÚe! DeeefCe
lees jenCeej ÙeeÛeer ikeener osCeejer Iešvee cnCepes efleÛÙee 12 ke<ee&ÛÙee veelekeeves
DeeheuÙee DeepeerÛÙee keâeceeÛee keejmee heg{s Ûeeuekele vegkeâlebÛe Skeâ hegmlekeâ
jskeâe@[& kesâueb Deens. ke<ee&uee ‘ÙeMeeskeeCeer’ Deelee npeej les 1200 hegmlekeâebÛeb
jskeâe@ef[Ëie keâjles. mkeÙebmeskekeâ Deeveboeveb Ùeele menYeeieer nesleele DeeefCe les Deelee
mkeleŠuee ‘kne@Fme kne@uesbefšDeme&' cnCekeleele. ‘ÙeMeeskeeCeer’Ûee Deekeepe DemeeÛe
ogceogcele jenerue, Ùeele Deelee Mebkeâe veener.
varsha.welankar@gmail.com
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 mewefvekeâceÙe peerJeve :
DevegjeOee ØeYegosmeeF&
Meyoebkeâve DeeefCe mebkeâueve :
ØeefleefveOeer (cesnlee ceje"er «ebLepeiele)

‘DevegjeOee ØeYegosmeeF& -‘mewefvekeâebÛeer DeeF&’ DeMeerÛe lÙeebÛeer DeesUKe

Deens DeeefCe mewefvekeâebyeöueÛÙee lÙeebÛÙee Deheej cecelesletve leer efvecee&Ce
Peeueer Deens. DeekeâeMeJeeCeer hegCes keWâõeJej DevegjeOeeleeFËÛeer cegueeKele
Sskeâueer DeeefCe lÙee Kethe cenòJeeÛeb keâece keâjle Deensle, ns peeCeJeueb.
mewefvekeâebÛÙee peerJeveeMeer Skeâ¤he nesle lÙeebÛeb keâeÙe& Ûeeuet Deens. lÙeebÛÙee
keâeÙee&ÛÙee efJeefJeOe hewuetbÛeer ner DeesUKe...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 67

hegmlekeâ ØekeâeMeve Øemebieer
Dee@iemš 2004ceOÙes DevegjeOeeleeF&, lÙeebÛes heleer DeeefCe efJe›eâce
peesMeer Je lÙeebÛeer helveer Demes ÛeewIeb peCe õemeuee menpe efHeâjeÙeuee cnCetve iesues
nesles. lÙee JesUer Skeâe heešerveb DevegjeOeeleeFËÛeb ue#e JesOetve Iesleueb ‘I only
regret that I have only one life to lay down for my country.'
DevegjeOeeleeFËveer ceje"erletve lÙee heešerkeâ[s efveoxMe kesâuee, lesJne efleLetve
megYesoej cespej keâoce Ûeeueues nesles. ceje"er Ssketâve lÙeebvee Heâej Deevebo Peeuee;
keâejCe peJeU peJeU veT ceefnvÙeeble ceje"er lÙeebÛÙee keâeveeJej he[ueer veJnleer.
pÙee ogie&ce Yeeieele Deeheueer ceele=Yee<ee keâeveeJej he[Ceb ogefce&U Deens, DeMee
Yeeieele DeeefCe Ke[lej heefjeqmLeleerle ns peJeeve keâmes jenle Demeleerue, ne ØeMve
DevegjeOeeleeFËÛÙee ceveeuee lÙee JesUer DemJemLe keâ¤ve iesuee. lemesÛe, õeme,
šeÙeiej efnue Yeeieele efnb[le Demeleevee lÙeebveer efJeÛeejueb, ‘FLes vescekebâ keâeÙe
Ie[ueb?’ lesJne ne@šsueÛÙee Skeâe KeevemeecÙeeveb lÙeebvee meebefieleueb, ‘Deehekeâes
ceeuetce vener? 1999ceW FOej meQkeâ[es ueeMes efiejer Leer~’ lÙeeÛÙee Ùee JeekeäÙeeveb
DevegjeOeeleeFËvee nueJetve šekeâueb DeeefCe lÙeebveer efJe›eâce peesMeeRmen keâejefieueÛÙee
efJepeÙemlebYeemeceesj (keâejefieueÛÙee Ùegæele Jeerjieleer Øeehle PeeuesuÙee
peJeeveebmee"er GYeejuesuee mce=eflemlebYe) MeheLe Iesleueer, keâer pÙee peJeeveebveer
68
mevceevehe$e mJeerkeâejleevee
keâejefieue Ùegæele yeefueoeve efoueb, lÙeebÛÙee MeewÙe&ieeLee ueeskeâebheÙeËle
heesÛeJeeÙeÛÙee.
lÙeeveblej meueie heeÛe Je<eË lÙee keâejefieueuee Yesš osle neslÙee.
peJeeveebvee jeKeer yeebOeCÙeeÛeer hejJeeveieer efceUJeCÙeemee"er lÙeebveer Deeceealeerue
DeefOekeâeNÙeebÛee he$eebÉeje hee"hegjeJee kesâuee DeeefCe lÙeebvee leer hejJeeveieer
efceUeueer. 2005ceOÙes uesnÛÙee Ke[ye[erle jmlÙeebJe¤ve peJeeveebheÙeËle
heesÛeCeb DeJeIe[ Demetvener, lÙee efleLeheÙeËle heesÛeuÙee DeeefCe peJeeveebvee jeKÙee
yeebOeuÙee. Iejer kesâuesues heoeLe& lÙeebveer peJeeveebmee"er KeeT cnCetve vesues nesles.
lÙee JesUer peJeeveebveer efouesueer Øeefleef›eâÙee DeMeer nesleer, ‘Deehe pees hÙeej osles nes
jeKeer kesâ peefjS, Jen newmeuee oslee nw ue[ves kesâ efueS~’ 2006ceOÙes
DevegjeOeeleeF& 36 cegueeRvee IesTve uesn-ue[eKeuee peJeeveebvee jeKeer
yeebOeCÙeemee"er iesuÙee. lÙeebÛee ne Ghe›eâce Deepener Ûeeuet Deens. meercesJejerue
peJeeveebvee YesšCÙeemee"er DeeefCe mewefvekeâebÛeb peerJeve keâmeb Demeleb, ns
oeKeJeCÙeemee"er Deveskeâ ueeskeâebvee lÙee DeeleeheÙeËle meercesJej IesTve iesuÙee
Deensle. lÙeebveer peJeeveebJej kesâuesuÙee efnboer keâefJeleebÛÙee Deveskeâ Øeleer DeeefCe
keâejefieue Ùegæele ngleelcee PeeuesuÙee peJeeveebJejerue Deveskeâ hegefmlekeâe ØekeâeefMele
kesâuÙee Deensle.
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
peJeeveebmeceJesle mebJeeo meeOeleevee
2009ceOÙes lÙeebveer IesleuesuÙee MeheLesuee heeÛe Je<eË hetCe& Peeueer,
lesJne lÙeebvee DeeheuÙee keâeceeyeeyele Deefveef§elelee Jeešt ueeieueer. lÙeebveer leer
efyeÇiesef[Dej heeue ÙeebÛÙeepeJeU yeesuetve oeKeJeueer, lesJne heeue Ùeebveer lÙeebvee ns
keâeÙe& heg{s ÛeeuetÛe "sJeCÙeeÛeer peCet Dee%eeÛe kesâueer. hee"eshee" DevegjeOeeleeFËveer
‘ue#Ùe’ HeâeGb[sMeveÛeer mLeehevee kesâueer. ÙegJekeâebceOÙes osMeYeòeâerÛeer pÙeesle
ÛesleJeCes, ne ue#Ùe HeâeGb[sMeveÛÙee mLeehevesceeieÛee GösMe Deens. DevegjeOeeleeF&
MeeUebceOÙes peeTve JÙeeKÙeeveb osleele. keâejefieueÛeer efHeâuce oeKeJeleele. lÙee
vesnceer cnCeleele, ‘efÛe$eheš leejs-leejkeâebÛeer veeJeb DeeheuÙeeuee ceenerle
Demeleele; heCe hejceJeerjÛe›eâ efceUJeCeeNÙee peJeeveebÛeer veeJeb DeeheuÙeeuee
ceenerle vemeleele.’ peJeeveebÛÙee helveer DeeefCe efJeOeJeebmee"er mvesnmebcesueveebÛeb
DeeÙeespevener lÙee keâjleele. ue#Ùe HeâeGb[sMeveleHexâ efoJeeUerle peJeeveebÛÙee
kegâšgbyeerÙeebvee efce"eF& JeešCÙeele Ùesles. 2012ceOÙes DevegjeOeeleeFËveer yeBkesâÛeer
veeskeâjer mees[ueer DeeefCe lÙeebveer mJeleŠuee hetCe&heCes Ùee keâeÙee&mee"er Peesketâve
efoueb. DevegjeOeeleeF& vesnceerÛe meebieleele, ‘pes peJeeve 18,000Hetâš GbÛeerJej,
ne[b iees"JeCeeNÙee Leb[erle, Deveskeâ Dee"Je[s IeeueJeleele, DeMee peJeeveebvee
mevceeve Åee. Øesce Åee. lÙeeÛeer lÙeebvee iejpe Deens.’
peJeeveebmeceJesle
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
efJeÅeeefLe&veerÛes keâewlegkeâ keâjleevee
lej DeMee Ùee DevegjeOeeleeF& peJeeveebÛÙee ce@ce, ceeB, ceewmeer Deensle.
peJeeveebÛÙee peerJeveeÛee efnmmee Deensle. DevegjeOeeleeF& Ùee SkeâÛe DeMee veeieefjkeâ
DeeefCe Œeer Deensle, pÙeebvee keâejefieue efJeYeeieeleerue meieàÙee jsefpeceWšdmeceOÙes
peeCÙeeÛeer cegYee Deens. peJeeveebÛeb veerefleOewÙe& Jee{efJeCÙeeÛÙee DeeefCe meeceevÙe
veeieefjkeâ Je mewefvekeâ ÙeebÛÙeeleerue Deblej keâceer keâjCÙeeÛÙee lÙeebÛÙee keâeÙee&yeöue
lÙeebvee 26peguew, 2011 jespeer uesHeäš. peve. ÙeebÛÙee nmles mce=efleefÛevn Øeoeve
keâjCÙeele Deeueb. peJeeve Ùee meceepeeleerue Skeâe cenòJehetCe& Ieškeâemee"er,
lÙeeÛÙeeyeöue ke=âle%elee JÙeòeâ keâjCÙeemee"er keâeÙe keâeÙe keâjlee ÙesT Mekeâleb, ns
DevegjeOeeleeFËveer lÙeebÛÙee yengDeeÙeeceer keâeceeletve oeKeJetve efoueb Deens.
12 Dee@iemš, 2017 jespeer DevegjeOeeleeFËÛee ‘mJeeleb$ÙeeÛeer
efkebâcele’ Ùee Meer<e&keâeÛee uesKe ‘ueeskeâmeòee’ceOÙes ØekeâeefMele Peeuee neslee, leesner
Kethe Debleceg&Ke keâjCeeje DeeefCe peJeeveebÛÙee meceefhe&le peerJeveeJej ØekeâeMe
šekeâCeeje Deens. lÙee uesKeele MesJešer DevegjeOeeleeF& efueefnleele,‘mewefvekeâeÛÙee
peerkeveeleerue efkeâlÙeskeâ oeueveb GIe[eÙeÛeer yeekeâer Deensle. DeeefCe ceveeleueer
Deeboesuevebner! heCe SKeeoer Deeskeer DevegYekeekeer cnCetve ne uesKeveheÇhebÛe. iesuÙee
Ûeewoe ke<eeËleer} HeâewpeeRÛÙee menkeemeeletve pes keâener DevegYekeebÛeb iee"es[b leÙeej
Peeueb, les FLeb Lees[bmeb GIe[ekebmeb keešueb. ceePÙee Deuheceleeruee pes hešuebb les
ceeb[ueb. kegâCeer ns iee"es[b Heâskeâtve osF&ue, kegâCeer ceeàÙeekej šekesâue lej
kegâCeerlejer efkeÛeejhetke&keâ [eskeâeketvener yeIesue. lÙee #eCeeÛeer ceer keeš heenle
Deens.’
lakshy.ladakh@gmail.com
69
70 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 cevees®iCeebÛÙee mesJesÛeb ›ele
Iesleuesues Yejle JeešJeeveer
Meyoebkeâve DeeefCe mebkeâueve :
ØeefleefveOeer (cesnlee ceje"er «ebLepeiele)

jmlÙeeves SKeeoe cevees®iCe peeleevee efomeuee DeeefCe lees DemJeÛÚ

Demeuee lej meJe&meeceevÙe ceeCemeeuee Skeâ lej efkeâUme Jeešles, Yeerleer
Jeešles efkebâJee Devegkebâhee Jeešles; heCe leer lesJe{ŸeehegjleerÛe; heCe lÙee
cevees®iCeeuee veJepeerJeve ÅeeJeb efkebâJee oslee ÙesT Mekeâleb, Demee efJeÛeejner
keâesCeeÛÙee ceveeuee efMeJele veener. [e@. Yejle JeešJeeveer Ùee
ceevemeesheÛeejlep%eeuee cee$e Ùee cevees®iCeebÛee Gæej keâjeJee, Demeb
Jeešueb. lÙeebveer DeeefCe lÙeebÛÙee ceevemeesheÛeejlep%e helveer efmcelee Ùeebveer
cevees®iCeebÛÙee hegveJe&meveeÛeb ›ele Iesleueb DeeefCe les ›ele les DeepeleeieeÙele
heeUle Deensle. lÙeebÛÙee Ùee ›eleeÛeer ner keâneCeer.

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 71


S Keeoer Iešvee legceÛÙee DeeÙeg<Ùeeuee DeeefCe SKeeÅee efJeefMe°
IeškeâeÛÙee DeeÙeg<Ùeeuee keâueešCeer osT Mekeâles. DemebÛe keâenermeb Ie[ueb [e@.
Yejle JeešJeeveer ÙeebÛÙeeyeeyele. [e@. Yejle DeeefCe [e@. efmcelee keeškeeveer ns
oesIebner ceevemeesheÛeejlep%e. oefnmej}e lÙeebÛeb eqkeäueefvekeâ nesleb. heÇ@efkeäšmener
Gòece nesleer. oesIebner [e@keäšj DemeuÙeeveb les KeesNÙeeveb hewmee Dees{t Mekeâ}s
Demeles; heCe kebefÛele }eskeâebmee"er keâenerlejer keâjCÙeeÛeer peyejomle FÛÚe nesleer.
1989ceOÙes Skeâe ne@šs}ceOÙes Ûene Iesle Demeleevee lÙeebvee ne@šs}meceesjÛÙee
vee}erceOÙes Skeâ le®Ce heeCeer efheleevee efome}e. les ÂMÙe yeefIeleuÙeeJej
JeešJeeveer heleer-helveer ns}eke}s DeeefCe lÙeebveer lÙee le®Cee}e DeeheuÙee
eqkeäueefvekeâceOÙes ves}b. IeeCe Pee}s}b Mejerj, DebieeÛee keeme, kesâme kee{}s}s,
peerCe& Pee}s}s keâhe[s DeMee lÙee le®Cee}e lÙeebveer mkeÛÚ kesâ}b. lÙeeÛÙeekej
GheÛeej kesâ}s DeeefCe oesve ceefnvÙeeble lees le®Ce yeje Pee}e. lÙee}e peskne
Dee"keeÙe}e }eie}b, lÙeeÛeer DeesUKe mecepeuÙeekej lej lÙeebvee OekeäkeâeÛe
yeme}e. lees ef[SceS}šer Pee}s}e le®Ce neslee. nwojeyeeoceOÙes lÙeeÛeer
he@Lee@}e@peer ue@ye nesleer. veeskeâjerefveefceòe lees cegbyeF&le Dee}e neslee. lÙeeÛeer
ceeveefmekeâ efmLeleer efyeIe[}er DeeefCe lees Yejkeâš}e. oesve ceefnves jmlÙeekej lÙeeveb
Yeškeâle keâe{}s. lees le®Ce efm›eâPeesHeâsefveÙeeÛee ®iCe neslee. Ùee Iešvesveblej
lÙeebveer DeMee ®iCeebmee"er keâece keâjCÙeeÛee efveMÛeÙe kesâ}e.
yeeyee Deecešsbveer efouesueb Øeeslmeenve
cegbyeF&le keâecee}e meg®keele PeeuÙeeveblej [e@. Yejle keeškeeveer yeeyee
DeecešWÛeer Yesš IÙeeÙe}e 2004 ceOÙes efkeoYee&le nsce}keâMee}e ies}s. peele
Demeleevee keešsle lÙeebvee meeKeUob[eves yeebOe}s}e Skeâ cevees®iCe jmlÙeekej
efome}e. lÙeebveer lÙee cevees®iCeeuee heÇkeâeMe DeecešWÛÙee ueeskeâefyejeojer
heÇkeâuheele vesueb. heÇkeâeMe DeecešWveer lÙeeÛÙee nelee-heeÙeele Demeuesues
meeKeUob[ lees[ues DeeefCe lÙeeÛÙeekej GheÛeej kesâ}s. ogmeNÙee efokeMeer mekeâeUer
les meeKeUob[ yeeyeebveer DeeheuÙee neleele Ieele}s nesles. lÙee cevees®iCee}e keâeÙe
kesovee nesle Demeleer} lÙeeÛee DevegYeke IesCÙeemee"er yeeyeebveer Demeb kesâ}b nesleb.
72
meceepe DeMee }eskeâebkeâ[s efkeâleer DemebkesoveMeer}lesveb yeIelees, Demeb meebiele
yeeyeebveer [e@. keeškeeveerbvee DeeCeKeer peesceeveb keâece keâjCÙeeÛee meuuee efo}e
DeeefCe keeškeeveerbÛÙee DeeÙeg<Ùee}e vekeer efoMee efceUe}er.
‘ßeæe'Ûee pevce
keâecee}e peesceeveb meg®keele kesâuÙeekej [e@. keeškeeveer oechelÙeeveb
oefnmejceOÙes Skeâe Iejele DeMee cevees®iCeebmee"er mesbšj meg™ kesâ}b; heCe DeMee
}eskeâebkeâ[s kegâ"uÙee vepejsveb yeIeekeb ÙeeÛeer ceeveefmekeâleeÛe DeeheuÙee meceepeele
vemeuÙeeveb }eskeâebveer Ùee mesbšj}e efkejesOe kesâ}e. DeMee kes[Ÿee }eskeâebcegUs
DeeceÛÙee ceg}ebkej heefjCeece nesF&} Demeb meebiele DeepetyeepetÛÙee
meesmeeÙešerceOeuÙee }eskeâebveer Ùee mesbšjefke®æ heesef}meele le›eâej kesâ}er.
[e@keäšjebkej Keesšsveešs Deejeshe kesâ}s. }eskeâebÛee efkejesOe DeeefCe keâece
kee{keCÙeeÛeer Deme}s}er heÇÛeb[ FÛÚe ÙeecegUs Meskešer [e@. keeškeeveerbveer
keâpe&leceOÙes cees"er peeiee IesTve ‘ßeæe hegveke&meve kesâbõe’Ûeer mLeehevee kesâ}er.
ceeCegmekeâer kee{keCeejb ‘ßeæe'
keâpe&leÛÙee ceeskeâàÙee peeiesle 2006ceOÙes ßeæe hegveke&meve kesâbõeÛeer
mLeehevee Pee}er. cevees®iCeebvee nkeäkeâeÛee DeeOeej DeeefCe efvekeeje efceUe}e.
Deepe Ùee kesâbõele 128 hesMebšdme Deensle. lÙeele 77 heg®<e, lej 51
ceefn}ebÛee meceekesMe Deens. kesâbõeÛeer Fceejle Gòece Deens. Ùee kesâbõele
heg®<eebmee"er oesve kee@[& DeeefCe ceefn}ebmee"er Skeâ kee@[& Deens. 42 heÇefMeef#ele
}eskeâebÛee Gòece mšeHeâ Deens. Ùee meke& keâce&ÛeeNÙeebcegUsÛe ceer ns keâece keâ¤
Mekeâlees, ÙeeÛeb meke& ßesÙe lÙeebÛeb Deens, Demeb [e@keäšj efJeveceüheCes veceto keâjleele.
DeeòeeheÙeËle meele npeejebhes#ee peemle ®iCeebkej lÙeebveer GheÛeej kesâ}s Demetve,
keâener Dehekeeo keieUlee heÇlÙeskeâe}e lÙeebveer lÙeeÛÙee/efleÛÙee kegâšgbyeerÙeebÛÙee
mkeeOeerve kesâ}b Deens.
keâeUpee}e heePej Heâes[Ceejs DevegYeke
ßeæe hegveke&meve kesâbõele Heâòeâ cevees®iCeebkej GheÛeejÛe nesle veenerle, lej
lÙeebÛÙeele DeelceefkeMkeeme efvece&eCe keâ™ve lÙeebvee lÙeebÛÙee kegâšgbyeerÙeebheÙeËle
heesnesÛeke}bner peeleb. les keâece DeefleMeÙe DekeIe[ Demeb Deens; heCe lÙeeceOetve
DeeheuÙee mšeHeâmen
Yejle JeešJeeveer
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
keâpe&le ÙesLeerue ‘ßeæe’ hegveJe&meve keWâõ

efceUCeeje Deevebo Meyoeble ceeb[Ceb MekeäÙeÛe vemeuÙeeÛÙee Yeekevee FLeb keâece

keâjCeeNÙee keâeÙe&keâlÙeeËveer kÙeòeâ kesâuÙee. Ùee kesâbõele efJeefJeOe jepÙeebletve DeeefCe
hejosMeeletvener hesMebšdme Ùesleele. lÙeecegUs FLes keâece keâjCeejs keâce&Ûeejerner efkeefkeOe
jepÙeeble}s Deensle. hesMebšÛee heòee MeesOetve keâe{tve ns keâce&Ûeejer lÙeebvee lÙeebÛÙee
kegâšgbyeerÙeebÛÙee mkeeOeerve keâjleele. Skeâ ceefn}e lej leyye} 27 ke<eeËveblej
efleÛÙee Iejer ies}er. Gòej heÇosMeeleuÙee le®Cee}e peskne keâener ceefnvÙeebhetkeer&
lÙeeÛÙee Iejer mees[CÙeele Dee}b, leskne DekeIeb ieeke lÙeeÛÙee mkeeieleemee"er
}esš}b nesleb. lÙeeÛÙee DeeF&}e Ske{e Deevebo Pee}e keâer leer OeeÙe ceeskeâ}tve j[t
}eie}er. Skeâe hesMebš}e peskne Iejer heesnesÛeke}b, lÙee kesUer keâener leemeebhetkeer&Ûe
lÙeeÛÙee keef[}ebÛeb efveOeve Pee}b nesleb. leerve ke<eeËveer Iejer hejle}suÙee lÙee
ceg}eveb keef[}ebÛes Debeflece mebmkeâej kesâ}s. kegâCeeÛes ke[er}, DeeF&, YeeT, yenerCe
peskne hegvne Iejer peeleele leskne ‘ßeæe’Ûes keâeÙe&keâle&s cnCepes lÙeebÛÙeemee"er
lÙeeJej [e@. JeešJeeveer cnCeleele, ‘‘heCe ceePeer keâeUpeer lÙee heg{Ûeer Deens. ns
oskeotleÛe Demeleele; keâejCe njke}s}s }eskeâ hegvne meehe[leer} ner DeeMeeÛe
keâece heg{s ies}b heeefnpes. vegmeleb keâUkeUe ÙesTve Ûee}le veener. cevees®iCeebÛÙee
lÙeebÛÙee kegâšgbyeerÙeebveer mees[}s}er Demeles. hegCÙeeleuee Skeâ hesMebš yeje Pee}e.
ceoleermee"er meceepe heg{s Dee}e lejÛe Ùee cees"Ÿee hegjmkeâejeÛeb meceeOeeve Deens.
veblej lÙeevebÛe ‘ßeæe’ kesâbõemee"er Skeâ De@cyÙeg}vme Yesš efo}er. FLeb ÙesCeeNÙee
Ùee mebkesovee peeiÙee PeeuÙee veenerle lej keâenerÛe DeLe& veener.’’
hesMebšdmeceOÙes Deveskeâ peCe [e@keäšj, FbefpeefveDej, Jekeâer}, heÇeOÙeehekeâner
Deensle. vesheeUceOetvener Deveskeâ peCe Ùee kesâbõele Ùesleele. Skeâ FjeCeÛee ®iCe
ns keâece kee{}b heeefnpes
yeje nesTve hegvne DeeheuÙee ceeÙeosMeer hejle}e. FLeuÙee heÇlÙeskeâ hesMebšÛeer
ßeæemeejKeer Deveskeâ kesâbõb jepÙeele DeeefCe osMeele meg™ Pee}er heeefnpesle.
mkeleŠÛeer Skeâ keâneCeer Deens DeeefCe ner keâneCeerÛe FLeb keâece keâjCeeNÙee
cevees®iCeebkeâ[s heenCÙeeÛeer meceepeeÛeer ceeveefmekeâlee peesheÙeËle yeo}le veener,
heÇlÙeskeâeÛeer heÇsjCee Deens.
leesheÙeËle ner heefjefmLeleer yeo}Ceej veener. }eskeâebÛÙee mebkesovee peeiÙee PeeuÙee,
j@ceve ce@iemesmes hegjmkeâej
ceoleermee"er }eskeâ heg{s Dee}s, lejÛe yeo} Ie[s}. ce@iemesmes hegjmkeâej Demee
keâesCelÙeener ØeefmeæerÛeer, hegjmkeâejeÛeer Dehes#ee ve keâjlee Ûeeueuesueb ns [e@.
yeo} Ie[keCÙeemee"er keâece keâjCeeNÙee heÇlÙeskeâe}e [e@. Yejle keeškeeveerbveer
JeešJeeveeRÛeb keâece ØekeâeMeele Deeueb, les lÙeebvee efceUeuesuÙee j@ceve ce@iemesmes
meceefhe&le kesâ}e Deens.
hegjmkeâejecegUs. hegjmkeâej efceUeuÙeeveblej kesâbõekeâ[s Deveskeâ ueeskeâ ÛeewkeâMeer
keâjleele. hesMebš DemeuÙeeÛeer ceeefnleer osleele. lÙee meJeeËbvee keâmeb meeceeketve
IÙeeÙeÛeb, Demee heÇMve [e@. keeškeeveerbvee meleeJelees Deens. lemesÛe, hegjmkeâej
efceUeuÙeeheemetve ßeæe hegveke&meve kesâbõeuee Yesš osCeeNÙeebÛeer mebKÙee Jee{ueer shraddha_karjat@yahoo.co.in
Deens. }eskeâ Ùesleele, MegYesÛÚe osleele, DeveskeâebÛÙee [esàÙeeble heeCeerner Demeleb.
legceÛeb keâece Kethe Ûeebie}b Deens, Demeb }eskeâ [e@. JeešJeeveerbvee meebieleele;

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 73

74 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 ke=â<eer #es$eeleerue keâce&Ùeesefieveer
: mJeeleer efMebiee[s
Meyoebkeâve DeeefCe mebkeâueve :
ØeefleefveOeer (cesnlee ceje"er «ebLepeiele)

Meslekeâjer kegâšgbyeele Jee{uesueer Skeâ cegueieer...efleuee MesleerleÛe keâefjDej

keâjeÙeÛeb nesleb...heCe Skeâ Œeer cnCetve Mesleer keâjleevee efleuee keâener ceÙee&oe
Ùesleerue Demeb Flejebvee Jeešueb DeeefCe De@ef«ekeâuÛejceOÙes heoJeer Iesleuesueer
Demeleeveener leer JeUueer SceheerSmemeerÛÙee hejer#eskeâ[s...lÙee hejer#esle
GuuesKeveerÙe ÙeMe efceUJetve leer oeKeue Peeueer heesueerme KeelÙeele...heesueerme
Gheefvejer#ekeâ heoeheÙeËle efleves cepeue ceejueer...heCe keâeUer ceeleer meeo Ieeuele
nesleer...ceie efleves De@ef«ekeâuÛejceOÙes heoJÙegòej heoJeer Iesleueer...heesueerme
Gheefvejer#ekeâ heoeÛee jepeerveecee efouee DeeefCe HegâueMesleerkeâ[s JeUeÙeÛeb
"jJeueb... ceie meg¤ Peeueer Skeâ ÙeMeesieeLee...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 75


Jeoea les Mesleer
‘Gòece Mesleer...ceOÙece JÙeeheej DeeefCe keâefve‰
veeskeâjer’ DeMeer Skeâ Gkeäleer Deens; heCe ogozJeeves Mesleer
Gòece Demetvener keâener ceespekesâ DeheJeeo JeieUlee
Mesleer Ùee #es$eekeâ[s JeUeÙeuee Heâejmeb kegâCeer Glmegkeâ
vemeleb. heeJemeeÛeer Deefveef§elelee, Mesleceeueeuee
efceUCeeNÙee YeeJeeÛeer Deefveef§elelee, Mesleerle keâjeJes
ueeieCeejs keâ°, ceneveiejebÛeb Deekeâ<e&Ce F. keâenerner
keâejCeb Demeleerue; heCe Deieoer MeslekeâNÙeeÛeer ceguebner
Mesleer keâjeÙeuee jepeer vemeleele. DeMee heeÕe&YetceerJej
MeslekeâNÙeeÛeer cegueieer DemeuesuÙee mJeeleer efMebiee[s
Ùeebveer heesueerme KeelÙeeleerue veeskeâjer mees[tve Mesleer keâjeÙeÛee efveCe&Ùe Iesleuee
DeeefCe lÙee efveCe&ÙeeÛeer yengDeeÙeeefcelJeeves DebceueyepeeJeCeer kesâueer.
SceheerSmemeerÛÙee hejer#esle ogmeNÙee DeeuesuÙee mJeeleer heesueerme KeelÙeele
oeKeue PeeuÙee; heCe lÙeebÛee cetU Dees{e neslee Mesleerkeâ[s. De@ef«ekeâuÛejÛeer
heoJÙegòej heoJeer lÙeebÛÙeekeâ[s nesleerÛe. ceie lÙeebveer heesueerme Gheefvejer#ekeâ
heoeÛee jepeerveecee efouee. HegâueMesleer, meWefõÙe Mesleer ns lÙeebÛeb OÙesÙe nesleb. les
OÙesÙe meeOÙe keâjCÙeemee"er lÙeebvee keâpe& nJeb nesleb; heCe Deveskeâ yeBkeâebveer lÙeebvee
keâpe& osCÙeeÛeb veekeâejueb; cee$e yeBkeâ Dee@Heâ ye[esoeves lÙeebvee one ueeKe
®heÙeebÛeb keâpe& efoueb DeeefCe mJeeleer Ùeebveer les Skeâ Je<ee&le Hesâ[ueb.
yeejeceleer leeuegkeäÙeeleerue meesvekeâmeJee[er FLes ÛeeUerme SkeâjJej efMebiee[s
Heâece& neTme GYeb Deens. Unicert Pvt. Ltd., PGS, NOCA ÙeebÛÙeekeâ[tve
efMebiee[s Heâece&ceOÙes MeslekeâNÙeebvee neÙešskeâ HeäueesjerkeâuÛej DeeefCe meWefõÙe MesleerefJe<eÙekeâ ceeefnleer Je ØeefMe#eCe osleevee mJeeleer
76
ner ÛeeUerme Skeâj peceerve 100škeäkesâ meWefõÙe
ØeceeefCele keâ¤ve Iesleueer Deens. ceesyeeFue, F&-cesue,
cees y eeFue mšeš& j cees š j Dee@ h ejs M eve,
De@šesceeÙePesMeve HeâšeaiesMeve, meer. meer. šer. Jner.
ke@âcesje ÙeebÛee Heâece&Jej Jeehej kesâuee peelees. 18
leeme ke=âef$ece ueeF&š osTve MesJebleermeejKeer veJeerve
Glheeoves «eerveneTmeceOÙes Iesleueer peeleele. Hegâues,
Tme, ient, keâ[OeevÙe ÙeebÛeb Glheeove efMebiee[s
Heâece&Jej Iesleueb peeleb. MesleerÛÙee peueefmebÛeveemee"er
heeÛe efJeefnjer, oesve yeesDejJesume DeeefCe MesleleUb
Demes efJeefJeOe œeesle GheueyOe Deensle. efmebÛeve, Keles-
Deew<eOes JÙeJemLeeheve F. keâeces Ùeebef$ekeâerkeâjCeeÉeje
kesâueer peeleele. mJeeleer Ùeebveer vewefveleeue, iegpejele, ceneje°^, efmekeäkeâerce Ùee
jepÙeebletve osMeer efyeÙeeCeb pecee kesâueb Deens. ns efyeÙeeCeb meWefõÙe ØeceeefCele Mesleele
Jee{Jetve lÙee MeslekeâNÙeebvee efJeleefjle keâjleele.
efJe›eâer JÙeJemLee megOeejCÙeeÛÙee °erves DeeefCe Glheeefole ceeueeuee
Ûeebieuee oj efceUeJee Ùeemee"er leeuegkeäÙeeleerue MeslekeâNÙeebvee Skeâ$e DeeCetve
lÙeebveer yeejeceleer Heâece&me& Øees[Ÿetmej kebâheveer efue.Ûeer mLeehevee kesâueer.
heefjmejeleerue MeslekeâNÙeebÛee Glheeefole Mesleerceeue efJeefJeOe meesmeeÙešŸee,
ne@šsume Je efJeefJeOe cee@ume Ùee ef"keâeCeer Skeâef$ele efJe›eâer kesâuee peelees. meWefõÙe
OeevÙe, Yeepeerheeuee, meWefõÙe Tme Glheeove, meWefõÙe ietU, keâekeâJeer, efJeefJeOe
meWefõÙe [eUer, efJeefJeOe OeevÙe efhe"b ÙeebÛeer hÙegDej Dee@jie@efvekeâ yeÇB[Keeueer efJe›eâer
kesâueer peeles. lÙeebÛÙee Ùee meWefõÙe GlheeoveebÛeer jepÙe heeleUerJej DeeefCe osMe
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
heefjmejeleerue ceefnueebvee MesleerÛes ØeefMe#eCe osleevee mJeeleerleeF&
heeleUerJej ØeoMe&veb YejJeueer iesueer Deensle.
MeeÕele Glheeove efceUJeCÙeemee"er efMebiee[s Heâece&Jej neÙešskeâ HegâueMesleer
ØeefMe#eCe keWâõ ÛeeueJeueb peeleb. MeslekeâNÙeebveer ÛeeueJeuesueb ns heefnueb ØeefMe#eCe
keWâõ Deens. iegpejele, jepemLeeve, nefjÙeeCee F. jepÙeebleerue ØeefMe#eCeeLeea Ùee
ØeefMe#eCe keWâõele ØeefMe#eCe Iesleele. leerve efoJeme, Dee" efoJeme Je Skeâ ceefnvee
Demee Ùee ØeefMe#eCeeÛee keâeueeJeOeer Deens. DeeleeheÙeËle Ùee ØeefMe#eCe keWâõeletve
Skeâ npeejntve DeefOekeâ ueeskeâebvee ceeie&oMe&ve efceUeueb Deens. heefnueer ye@Ûe
yeensj he[tve heeÛe SkeâjJej neÙešskeâ Øeespeskeäš GYee jeefnuee Deens. meWefõÙe
ÛeUJeUerÛee Øemeej mJeeleer ceneje°^emen efJeefJeOe jepÙeeble ØeelÙeef#ekeâebÛÙee Je
ØeefMe#eCeeÛÙee ceeOÙeceeletve keâjleele. lÙeemee"er lÙeebveer DeeOeer efmekeäkeâerceÛee
DeYÙeeme oewje kesâuee DeeefCe lesLeerue meWefõÙe MesleerÛeer heæle Je ceekexâšÛeer OeesjCeb
peeCetve Iesleueer.
neÙešskeâ ØeespeskeäšcegUs heefjmejeleerue ueeskeâebvee yeeje ceefnves jespeieej
GheueyOe neslees. keâevexMeve meheesš& efmeefmšce, hee@efueneGme GYeejCeer, Demeb veJeb
leb$e%eeve efMekeâuÙeecegUs le®CeebÛeener menYeeie Jee{lees Deens DeeefCe lÙeebvee
DeeefLe&keâ mLewÙe& Øeehle Peeueb Deens. lemebÛe ceefnueebveener jespeieej Øeehle Peeuee
Deens. HegâueebÛeb keâefšbie, he@efkebâie lÙee JÙeJeefmLele keâjleele. YeefJe<Ùeele DeeCeKeer
HegâueebÛes Je Heâerueme&Ûes Øekeâej Jee{Jetve yeÛele iešeÛÙee ceefnueebvee [skeâesjsMeveÛeb
ØeefMe#eCe osTve [skeâesjsMeveÛÙee Dee@[&me& IesCÙeeÛee mJeeleer ÙeebÛee ceeveme Deens.
MesleerÛee keâener Yeeie neÙešskeâ «eerveneGme keâjCeb, Glheeefole ceeueeÛee
keâÛeje keâjeÙeÛee vemesue lej Øeef›eâÙee keâjCeb Je opexoej ceeue ceekexâšheÙeËle
hee"efJeCÙeemee"er Gòece he@efkebâie, «esef[bie, keâesu[ mšesjspe Ùee iees°eRÛee DeJeuebye
keâjCeb DeeJeMÙekeâ Deens. lemebÛe keâceer #es$e DemeCeeNÙee MeslekeâNÙeebveer Skeâ$e
ÙesTve ieš Je kebâheveer leÙeej keâ¤ve Glheeefole ceeueeÛeb ceekexâefšbie keâjeJeb, Demee
meuuee MesleerÛÙee ÙeMeefmJelesmee"er mJeeleer osleele.
efJeefJeOe ieewjJe#eCe...
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
hegjmkeâej mJeerkeâejleevee
mJeeleer ÙeebÛÙee keâeÙee&Ûeer oKeue efØebš ceeref[Ùee DeeefCe Fueskeäš^e@efvekeâ
ceeref[Ùeeveb GuuesKeveerÙe jerleerveb Iesleueer Deens. ‘mekeâeU’, ‘heg{ejer’ ,
‘ueeskeâmeòee’ ‘ceneje°^ šeFcme’, ‘De@«eesJeve’ F. owefvekeâebveer uesKe, yeeleceerÛÙee
mJe¤heele lÙeebÛeb keâece meceepeeheg{s DeeCeCÙeeÛee ØeÙelve kesâuee Deens. [er.[er.
efkeâmeeve ner otjoMe&veÛeer Jeeefnveer, mšej ceePee, meece šerJner Ùee JeeefnvÙeebveerner
lÙeebÛÙee keâeÙee&Ûeb keâewlegkeâ kesâueb Deens. lÙeebÛÙee Ùee meJeeËieerCe keâeceemee"er lÙeebvee
efJeefJeOe hegjmkeâejebveer ieewjefJeCÙeele Deeueb Deens. 2012ceOÙes ØeJeerCe cemeeues
ÙeebÛÙeekeâ[tve ‘GÅeesie peveveer keâceue hegjmkeâej’, ceneje°^ Meemeve ke=â<eer
efJeYeeieekeâ[tve ke=â<eer #es$eeleerue GuuesKeveerÙe keâeÙee&yeöue mevceeve,
2013ceOÙes mekeâeU hesheme& ÙeebÛÙeekeâ[tve ceneje°^ GÅeesefieveer hegjmkeâej,
2015ceOÙes ceneje°^ efmebÛeve efJeYeeieekeâ[tve ‘ØeÙeesieMeerue ceefnuee Meslekeâjer
hegjmkeâej’ F. Deveskeâ hegjmkeâejebveer lÙee mevceeefvele Deensle. efJeefJeOe ke=â<eer
meuueeieej meefcelÙeebÛÙee meomÙe cnCetve lÙeebveer keâece heeefnueb Deens. yeejeceleer
leeuegkeâe Heâueeslheeove mebIeeÛÙee lÙee efJeÅeceeve mebÛeeefuekeâe Deensle.
meeOeejCeleŠ 2008ceOÙes meg¤ kesâuesuÙee Ùee keâeceekeâ[s mJeeleer
Ùeebveer kesâJeU Skeâ GlheVeeÛeb meeOeve cnCetve heeefnueb veener, lej Mesleer Ùee
#es$eeuee lÙee efJeefJeOeebieeveb efYe[uÙee. lÙee efJe<eÙeeÛeer JÙeehekeâlee peeCetve hetCe&
DeYÙeemeeefveMeer DeeefCe efveÙeespevehetJe&keâ lÙee Ùee #es$eele GlejuÙee. MesleerÛeb
cenòJe le®Ceebvee hešJetve osCeb, Mesleeruee DeeOegefvekeâ leb$e%eeveeÛeer pees[ osCeb,
JesieJesieàÙee efhekeâebvee JesieJesieàÙee heæleerveb heeCeer osCeb, heejbheefjkeâ Mesleeruee
neÙešskeâ MesleerÛeer pees[ osCeb, mJeleŠÛee yeÇB[ efvecee&Ce keâ¤ve DeeheuÙee ceeueeÛeb
DeelceefJeÕeemeeveb ceekexâefšbie keâjCeb Ùee meieàÙee yeeyeeRceOetve lÙeebveer Mesleer
ÙeMemJeer jerleerveb keâMeer keâjlee Ùesles, ÙeeÛeb Skeâ Ûeebieueb GoenjCe ueeskeâebmeceesj
"sJeueb Deens.
swatishingade@gmail.com
77
78 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 JebefÛeleebvee efMe#eCeeÛÙee
ØeJeenele DeeCeCeeNÙee mebmLee
- jpeveer hejebpehes DeeefCe Øeepekeälee ®õJeej

meceepeeÛÙee leUeieeUeleerue ueeskeâebÛeer cegueb, efJeMes<eleŠ cepegjebÛeer

cegueb MeeUsheemetve otj Demeleele. lÙee cegueebvee efMe#eCeeÛÙee ØeJeenele
DeeCetve, efkeâceeve mee#ej lejer keâjeJeb, Ùee GösMeeves efo meesmeeÙešer Heâe@j
[esDejmšshe mketâume DeeefCe menieeceer HeâeGb[sMeve Ùee mebmLee keâece keâjle
Deensle. keâmeb Ûeeueleb lÙeebÛeb keâece ÙeeJej šekeâuesuee ne Âef°#eshe...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 79

 efo meesmeeÙešer Heâe@j [esDej mšshe mkeâtume
‘efo meesmeeÙešer Heâe@j [esDejmšshe mkeâtume’ ner mebmLee cegbyeF& (1989) ke
hegCes (1993) Ùee oesve MenjebceOÙes keâeÙe&jle Deens. mebmLesÛes meke& keâece
efMe#eCeeheemetve kebefÛele jenCeeNÙee cegueebyejesyej Ûeeueles. pÙeebÛÙee Iejele
efMe#eCeeÛeer hejbheje veener, DeMee heg<keâU kegâšgbyeebleerue cegues Skeâlej MeeUsle
oeKeueÛe nesle veenerle; MeeUsle oeKeue Peeueer lej MeeUsle efškeâtve jenle
veenerle DeeefCe efškeâueer lejer ope&soej efMe#eCe IesTve yeensj he[ueer Demes nesle
veener, Demes yeNÙeeÛeoe efomeles. ÙeeÛe leerve cegKÙe mecemÙeebkej mebmLee keâece
keâjles. kejerue mecemÙee vepejsmeceesj "sketve Deecner meg®keeleerheemetveÛe 1) leerve les
mene ke<eeËÛÙee cegueebmee"er yeeuekee[Ÿee meg™ keâjCes. 2) mene ke<e&s DeeefCe
DeefOekeâ keÙeeÛÙee cegueebvee mejkeâejer MeeUsle oeKeue keâ™ve heefnueer ke
ogmejerÛÙee cegueebÛes efveÙeefcele DeYÙeeme keie& IesCes. 3) 12-13 ke<eeËÛÙee kejerue
cegueebvee DeveewheÛeeefjkeâ efMe#eCe osTve mee#ej yevekeCes (DeeceÛeer mee#ejlesÛeer
kÙeeKÙee kele&ceevehe$e keeÛelee ÙesCes DeMeer Deens.) 4) kemleer heeleUerkej efHeâjleer
yeeue-keeÛeveeueÙes meg™ keâjCes, ns Ûeej Ghe›eâce neleer IesCÙeeÛes "jkeues nesles ke
lÙeevegmeej les šhhÙeešhhÙeeves Ûeeuetner kesâues. les DeepeheÙeËle Ûeeuetner Deensle.
DeLee&le lÙeebÛeer kÙeehleer DeeefCe iegCekeòee meg®keeleerhes#ee efkeâleerlejer hešerbveer
kee{ueer. Ghe›eâceebÛeer iegCekeòee kee{keCÙeeÛÙee Â<šerves pes pes keâjekeÙeeme nkes
Demes ue#eele Deeues, les les keâjle iesuees DeeefCe keâjle jeefnuees. meg®keeleerheemetveÛe
Ûeeuet kesâuesues ns Ûeejner Ghe›eâce Deepener Ûeeuet Deensle. lÙeele iejpesvegmeej
yeouener kesâues DeeefCe vekeerve Ghe›eâceebÛeer Yejner Ieeleueer.
Ùee Ghe›eâceebefke<eÙeer efueefnleevee [esDej mšshe mkeâtueÛee meJeeËle ÛeefÛe&uesuee
Ghe›eâce ‘efHeâjleer MeeUe’ efkeâbkee ‘mkeâtue Dee@ve Jnerume’ Ùeeheemetve meg®keele
keâjCes GefÛele "jsue. ‘mkeâtue Dee@ve Jnerume’ ner Skeâ yeme Demeles, peer Deeletve
keie&KeesueerheÇceeCes leÙeej keâ™ve Ieslees. ner yeme pesLes cegues Demeleele, heCe lÙeebvee
[esDej mšshe mketâumeÛee keâeÙe&keâlee& cepegjebvee DeeefCe lÙeebÛÙee cegueebvee efMe#eCeeÛeb cenòJe hešJetve osleevee
80
Skeâ$e IesTve yemeCÙeemee"erÛeer peeiee vemeles DeMeer ef"keâeCes efveke[tve, Goe.
mšsMeve heefjmej, ceekexâš heefjmej, ef[HeâsvmeÛÙee peeieskej DeLekee jmlÙeeÛÙee
keâ[suee DemeCeeNÙee kemlÙee keiewjs lesLes "jeefkekeâ kesUsuee peeles. DeepetyeepetÛÙee
cegueebvee Skeâ$e keâ™ve yemeceOÙesÛe lÙeebÛee jespe oesve-De[erÛe leemeebÛee keie&
neslees. cegueebÛes efMe#eCener nesles DeeefCe peeiesÛee heÇMvener megšlees. DeMeer heefnueer
yeme Deecner 1998ceOÙes cegbyeF&uee meg™ kesâueer. Deepe cegbyeF&-hegCes efceUtve
Dekeâje yemesme Ûeeueleele.
kemleer heeleUerkejerue keeÛeveeueÙeebÛee GheÙeesie keeÛeve megOeejCÙeemee"er
cnCetve Heâejmee nesle veener, Demes ue#eele Deeues. cnCetve meve 1999ceOÙes
‘keeÛeve mebmkeâej heÇkeâuhe’ Ûeeuet kesâuee. ne heÇkeâuhe ceneveiejheeefuekeâebÛÙee
MeeUsle, MeeUsÛÙee kesUele, MeeUsÛÙeeÛe peeiesle ke heefnueer les ÛeewLeerÛÙee
keiee&leerue MeeUsÛÙeeÛe cegueebyejesyej, MeeUsleerue efMe#ekeâebÛÙee menkeâeÙee&ves,
iesueer keerme ke<e&s Ûeeuet Deens. Ske{sÛe vekns lej one MeeUebheemetve meg™ Peeuesuee
ne heÇkeâuhe Deelee 240 MeeUebceOetve Ûeeuelees Deens. ÙeeefMekeeÙe Ùee meke&
MeeUebceOetve heefnueer les meelekeerÛÙee meke& cegueebmee"er Iejer hegmlekesâ osCÙeeÛee
Ghe›eâcener Ûeeuelees. cegues Dee"ke[Ÿeeletve Skeâoe hegmlekeâ yeouetve IesT
Mekeâleele. ns keâjle Demeleevee ceje"erle yeeuemeeefnlÙe heg<keâU Demeues lejer
keeÛeve efMekeâkeCÙeemee"er GheÙeesieer he[sue Demes šhhÙeešhhÙeeves heg{s vesCeejs
keeÛevemeeefnlÙe Heâejmes veener, ns ue#eele Deeues. ceie 2001heemetve leMeer
hegmlekesâ ke Mew#eefCekeâ meeefnlÙe leÙeej keâjeÙeuee meg®keele kesâueer. šhhÙeešhhÙeeves
DekeIe[ nesle peeCeejer 50ntve peemle hegmlekesâ [esDejmšsheves efueefnueer DeeefCe
heÇkeâeefMele kesâueer. ner hegmlekesâ DeeefCe meeOeve meeefnlÙeeÛÙee ye@ieebÛee Deepe
Decesefjkeâe, keâ@ve[e DeeefCe Dee@mš^sefueÙee ÙesLeerue ceneje<š^ ceb[UebÛÙee ceje"er
keiee&letve keehej kesâuee peelees. Ùee DevegYekeeletveÛe ‘heefnueerÛes hegmlekeâ heefnueerleÛe
keeÛee’ (First Steps Forward, 2011) ne Ghe›eâce meg™ kesâuee. ÙeeÛes
Gefö<š heefnueerleerue meke& cegueebvee ogmejerle peeleevee heefnueerÛes hegmlekeâ keeÛelee
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

JeeÛeve mebmkeâej Øekeâuhe ce.ve.hee. MeeUe (F.1ueer)
Deeues heeefnpes, Demes Deens. cnCepesÛe cegueebvee heefnueerÛÙee DeYÙeeme›eâceevegmeej
ceje"erleerue meke& cegUe#ejs, yeejeKe[er DeeefCe pees[e#ejebÛes Meyo keeÛelee Deeues
heeefnpesle.
ne Ghe›eâce meg™ keâjCÙeehetkeer& keie&efMe#ekeâebvee Ùee Ghe›eâceeÛeer iejpe,
lÙeebÛÙee menkeâeÙee&ves ne Ghe›eâce jeyeefkelee ÙesCes keâmes MekeäÙe Deens DeeefCe lemee
lees jeyekeuee lej cegues keâMeer keeÛeeÙeuee efMekeâleerue, ns hešketve efoues.
lÙeeÛeyejesyej jespeÛes 40 les 45 efceefvešebÛes kesUehe$ekeâ DeeKeues. Ùee kesUele
mkeleŠ keie&efMe#ekeâ ke DeeceÛÙee leeÙee (pÙeebvee Deecner ‘hegmlekeâheNÙee’ cnCelees.)
heefnueerÛÙee cegueebÛes #ecelesheÇceeCes ieš keâ™ve lÙeebÛee keeÛevemejeke keâ™ve
Iesleele. leheMeeruekeej efveÙeespeve DeeefCe keâešskeâesj cetuÙeceeheve Ùee oesve heeÙeebkej
heefnueerÛeer cegues Dehes#esheÇceeCes heg{s peeleele DeeefCe pekeU pekeU 60 škeäkesâ
cegues pees[e#ejebmeefnle meke&Ûe keeÛet Mekeâleele. lej kesâkeU heeÛe-mene škeäkesâ cegues
cegUe#ejebÛÙee šhhÙeele De[keâuesueer efomeleele. (heÇkeâuheehetkeer& nsÛe heÇceeCe 25
les 30škeäkesâ DemeeÙeÛes, lej pees[e#ejs ÙesCeeNÙeebÛes heeÛe les mene škeäkesâ).
lÙeehetkeer& 2003ceOÙes yeebOekeâece cepegjebÛÙee cegueebmee"er heeÙee heÇkeâuhe
(Project Foundation) veekeeves Skeâ vekee heÇkeâuhe Ûeeuet kesâuee. Ùee
iešeyejesyej keâece keâjCeeNÙee mebmLee HeâejMee veenerle; heCe iejpe cee$e Kethe
Deens, ns ue#eele DeeuÙeeves keâeceeÛes mke™he DeeefCe ue#Ùe Lees[smes yeouetve ns
keâece meg™ kesâues. ÙesLes keâece keâjleevee Deecneuee oesve iees<šer vekÙeeves keâjekÙee
ueeieuÙee. keiee&Ûeer kesU veT les heeÛe keâjCes DeeefCe 0 les 3 ke<ee&ÛÙee cegueebvee
meebYeeUCes. keie& DeLee&leÛe yeebOekeâeceekejÛÙee cepetj kemlÙeebkejÛe Ûeeueleele.
Skeâe kesUer meeOeejCe 80 les 100 kemlÙeebkej keie& ueeieleele. Ùee cegueebyejesyej
keâece keâjleevee kegâ"uÙeener cegueeuee 120 efokemeebceOÙes mebhetCe& mee#ej keâ™ve
mees[CÙeeÛes leb$e Deecner efkekeâefmele kesâues.
2007 ceOÙess Deecner mkeleŠÛes heÇefMe#eCe kesâbõ Ûeeuet kesâues. ns kesâbõ
DeeceÛÙee heÇefMe#eCeeÛÙee iejpee Yeeieketve ogmeNÙee mebmLeebveener ceeieCeervegmeej
heÇefMe#eCe osles. 2011ceOÙesÛe meg¤ kesâuesuee ‘Skesâkeâ cetue ceesueeÛes Skeâ
veeieefjkeâ’ DeefYeÙeeve (Every Child Counts, Citizens’ Campaign)
DeeefCe 2012ceOÙes Ûeeuet kesâuesuee ‘cegueebÛÙee efMe#eCeele heeuekeâebÛee menYeeie’
ns Ghe›eâce. 2009ÛÙee efMe#eCe nkeäkeâ keâeÙeÅeeves 14 ke<eeËheÙe&bleÛÙee meke&
cegueebvee meòeâerÛÙee ke ceesHeâle efMe#eCeeÛee nkeäkeâ efouee; heCe cnCetve peer cegues
DeeOeer MeeUsle peele veknleer leer Deelee DeeheesDeehe MeeUsle peeT ueeieleerue,
Demes nesle veener. pÙee heefjefmLeleercegUs leer DeeOeer MeeUsle peele veknleer leer
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
heefjefmLeleer Goe. IejÛeer ieefjyeer, heeuekeâebÛes De%eeve efkeâbkee Goemeervelee lej
DeeheesDeehe yeouele veener. lÙeemee"er heÇÙelve keâjCes iejpesÛesÛe Deens.
‘Skesâkeâ cetue ceesueeÛes Skeâ veeieefjkeâ’ DeefYeÙeeve ne DemeeÛe Skeâ heÇÙelve.
ÙeeÛes kesieUsheCe cnCepes veeieefjkeâ menYeeieeÛeer Demeuesueer Dehes#ee. Menjeleerue
100 škeäkesâ cegues MeeUeoeKeue Deensle; MeeUeyee¢e keâesCeer veener, ns pej
MekeäÙe kneÙeÛes Demesue lej veeieefjkeâebÛee menYeeie nkeeÛe. veenerlej MenjYej
meke&otj uenevemeneve kemlÙeekee[Ÿeebletve hemejuesueer ner cegues DeeheCe MeesOeCeej
keâMeer DeeefCe Skesâkeâ cetue MeesOetve lÙeeuee pekeUÛÙee mejkeâejer MeeUsle oeKeue
keâjCeej keâmes? DeepeheÙeËle DeMee heÇkeâejs MeesOetve keâe{tve MeeUsheÙeËle
heesnesÛekeuesuÙee hegCes ke efhebhejer-efÛebÛeke[ Yeeieeleerue cegueebÛeer mebKÙee
11,000ÛÙee kej Deens. Deecner ÙeebbÛee hee"hegjekee Skeâ ke<ee&heÙeËle keâjlees.
lÙeele meeOeejCeheCes leerme les hemleerme škeäkesâ cegues MeeUsle efškeâleele Demes
efomeles.
cegues MeeUsle efškeâCÙeemee"er heeuekeâebÛee menYeeie Heâej ceesueeÛee. Flekeâer
cegues efMe#eCeeheemetve kebefÛele jenleele ÙeeÛes cegKÙe keâejCe- Iejele efMe#eCeeÛeer
hejbheje vemeCes, cegueebÛÙee efMe#eCeeÛÙee mebyebOeele heeuekeâebÛeer Goemeervelee, ns
ue#eele IesTve neleer Iesleuesuee ne Ghe›eâce. Ùeele heeuekeâebvee Deieoer ueneve
ueneve iees<šerbheemetve cnCepes cegueeuee jespe uekekeâj G"kee, lÙeeuee mkeÛÚ,
veeršvesškesâ keâ™ve MeeUsle hee"kee keiewjsheemetve lej MeeUsle heeuekeâ ceerefšbieuee
peele pee, FLetve ogmejerkeâ[s peeleevee MeeUsÛee oeKeuee IesTve pee efkeâbkee
cegueeÛeer hejer#ee, MeeUsÛÙee megóŸee FlÙeeoer ceeefnleer keâ™ve ceieÛe ieekeer
peeCÙeeÛes "jkee, FLeheÙe&ble meebieekes ueeieles. heeuekeâebceOÙes peeie=leer efvecee&Ce
keâjCÙeeÛeer heÇef›eâÙee Lees[er DekeIe[, KeÛeeakeâ DeeefCe kesUKeeT Deens; heCe
lÙeeÛes heefjCeecener lemesÛe Deensle. Ùee Ghe›eâceebleie&le MeeUsle oeKeue kesâuesuÙee
cegueebhewkeâer 70škeäkesâ cegues MeeUsle efškeâleele, Demes efomeles.
2017 ceOÙes ‘ueneveheCeerÛe efiejket Oe[s’ efkeâbkee ‘Teach Them
Young’ ne vekee Ghe›eâce meg™ kesâuee. Ùeele oesve Yeeie Deensle- cegueebvee
MeeUsle hegjsMee DeeefCe Ûeeuet DekemLesleerue meb[eme, cegleeNÙee, efheCÙeeÛÙee
heeCÙeeÛÙee, ceOÙeevn YeespeveeÛÙee meesÙeer GheueyOe Deensle efkeâbkee veenerle ns
yeIeCes. vemeuÙeeme leMee lÙee keâ™ve IesCes ne Skeâ Yeeie DeeefCe ogmeje Yeeie
cegueebvee Ùee megefkeOee ÙeesiÙe heÇkeâejs keehejCÙeeÛeer ceeefnleer osCes, mekeÙe ueekeCes
DeeefCe lÙeemee"er melele melekeâ& jenCes. ns meke& MeeUsleerue efMe#ekeâebÛÙee, Flej
keâce&ÛeeNÙeebÛÙee, heeuekeâebÛÙee menkeâeÙee&ves DeeefCe DeeceÛÙee hegmlekeâheNÙeebÛÙee
ceoleerves kesâues peeles. meOÙee 35 MeeUebceOÙes keâece Ûeeueues Deens. yeeuekee[er les
ÛeewLeerheÙeËleÛeer 11,000ÛÙee kej cegues Ùeele menYeeieer Deensle. yeeuekee[erÛeer
cegues meJeeËle uekekeâj efMekeâleele DeeefCe heeuekeâebveener efMekeâkeleele, Demes efomeles.
heeuekeâebvee ne Ghe›eâce Deeke[lees DeeefCe cegues keâceer Deepeejer he[leele,
Demes lÙeebvee keešles. 2018ceOÙes Deecner ‘efMebheCe iegbHeâCe’ (Networking
&Nurturing) ne vekee Ghe›eâce Ûeeuet kesâuee. ÙeeÛee cegKÙe GösMe DeeceÛÙee
DevegYekeeÛee, Deecner efkekeâefmele kesâuesuÙee keâener leb$eebÛee, meeOeve meeefnlÙeeÛee,
vekÙeeves Ùee #es$eele ÙesCeeNÙeebvee keâener GheÙeesie PeeuÙeeme yeIeekes, lemesÛe
Flejebkeâ[tve DeeheuÙeeuee pes efMekeâlee ÙesF&ue les efMekeâekes, Demee Deens. Depetve
cnCeekee lemee lees ®peuee veener, heCe nUtnUt lees Deekeâej IesF&ue ÙeeÛeer
Deecneuee Kee$eer Deens. [esDejmšshe mkeâtueÛÙee efvejefvejeàÙee Ghe›eâceebÛee ne
81
Lees[keäÙeele Dee{ekee. FLes veceto kesâuesuÙee Ùee Ghe›eâceebKesjerpe oesve cenòJeeÛes
Ghe›eâce, cegueebvee MeeUsle mees[Ces-DeeCeCes ne Skeâ DeeefCe keâcÙegefvešer ueefveËie
mesbšj ne ogmeje. jespe pekeU pekeU Dee"Mes cegues MeeUsle veslees –DeeCelees
DeeefCe leerve ueefveËie mesbšme& efceUtve 1500+ cegueebheÙeËle heesnesÛelees. Ùee meke&
Ghe›eâceebÉeje iesuÙee ke<ee&le hegCes, efhebhejer-efÛebÛeke[ ke meYeeskeleeueÛÙee
heefjmejeleerue SkeâtCe 73,484 cegueebheÙeËle Deecner heesnesÛeuees.
ner meke& ceeefnleer keeÛeuÙeekej ceeCemeeÛÙee ceveele meenefpekeâÛe keâener heÇMve
GYes jenleele. Goe. ns meke& keâjeÙeuee DeeefLe&keâ yeU DeeefCe ceveg<ÙeyeU kegâ"tve
efceUles? ner keâuhevee cegUele megÛeueer keâMeer keiewjs. keâuhevee keâMeer megÛeueer
cnCeeue lej DevegYekeeletve. ceer lÙee kesUsuee cegbyeF&uee efvece&uee efvekesâleve, keâe@uespe
Dee@Heâ meesMeue kekeâ&ceOÙes efMekeâkele nesles. DeeceÛÙee keâe@uespeÛee mkeâtue meesMeue
kekeâ& cnCetve Skeâ heÇkeâuhe keâe@heexjsMeveÛÙee MeeUebceOÙes Ûeeuele Demes. Ùee
heÇkeâuheeÛeer Gefö<šs yejerÛeMeer [esDejmšshe mkeâtueÛÙee Gefö<šebmeejKeerÛe nesleer.
Deecner efkeÅeeLÙeeËÛÙee ceoleerves lees heÇkeâuhe ÛeeueJele neslees. lÙeeletve efceUeuesuÙee
DevegYekeeletve Skeâ iees<š ue#eele Deeueer, keâer cegues MeeUsletve ieUleele efkeâbkee
cegUerÛe Ùesle veenerle ÙeeÛeer keâejCes yeNÙeeÛeoe lÙeebÛÙee IejÛÙee heefjefmLeleerle
Demeleele. MeeUsle peeTve efMekeâCes lÙeebvee heg<keâUoe MekeäÙe nesle veener. Iej
jeKeCes, Yeekeb[s meebYeeUCes, heeCeer YejCes DeMee ÚesšŸee-cees"Ÿee iees<šerbmee"er
lÙeebveer Iejer DemeCes pe®jerÛes Demeles. DeeheCe lÙeebvee MeeUsle Ieeleues lejer leer
MeeUsletve ieUleele. efueefnCes-keeÛeCes ve efMekeâleeÛe cees"er nesleele DeeefCe
efvej#ej heÇew{ebÛÙee hebòeâerle peeTve yemeleele. heÇew{ efMe#eCe ner Skeâ je<š^erÙe
mecemÙee yeveles. leMeer leer lÙee keâeUele nesleerÛe. heÇew{ebvee efMekeâkeCÙeehes#ee
cegueebvee efMekeâkeCes efkeâleerlejer hešerbveer meeshes; leskne DeeheCe les keâjekes, DeMee
efkeÛeejeletve efMe#eCeÛe cegueebÛÙee oejeheÙe&ble IesTve peeCÙeeÛeer keâuhevee megÛeueer
ke DevegYekeeletve DeeuesuÙee MeneCeheCeeÛÙee heeÙeekej heg{Ûeer Fceejle GYeer
jeefnueer.
kegâ"uesner keâece keâjeÙeÛes cnšues keâer lÙeemee"er ceeCemes nkeerleÛe.
mkeÙebmeskekeâ nkesle. les Demeleerue leske{s ueeieleeleÛe. lÙeecegUs keâesCeerner
mkeÙebmeskekeâ cnCetve Deeues lej lÙeeÛes mkeeieleÛe Demeles; heCe leske{ŸeevesÛe
Yeeiele veener. efkeMes<eleŠ kegâCeeuee efMekeâkeeÙeÛes Demesue lej lÙeemee"er
efMe#ekeâebÛee efveÙeefceleheCee DeeefCe keòeâMeerjheCee cenòJeeÛee. cnCetve efMe#ekeâ
cnCetve Deecner heefnuÙeeheemetveÛe heieejer ceeCemes vesceueer. lemesÛe pÙee pÙee
keâeceebmee"er DeMee leNnsÛeer yeebefOeuekeâer DeekeMÙekeâ Demeles, lesLes lesLes
iejpesvegmeej ceeCemes vesceueer. lÙeemee"er ueeieCeejs DeeefLe&keâ yeU efvejefvejeàÙee
ef"keâeCeebntve efceUkeekes ueeieles. oeveMetj kÙeòeâer, Oecee&oeÙe š^mšdme, ueneve-
cees"Ÿee keâbhevÙee, Heâbef[bie keâjCeeNÙee hejosMeer mebmLee, Demes efvejefvejeUs œeesle
MeesOeekes ueeieleele. les lemes MeesOeues. oskeeÛÙee oÙesves efceUlener iesues. keâece yebo
he[ues Demes Peeues veener. hewMeeDeYeekeer keâece Leebyeues veener ns ÛeebieuesÛe; heCe
meceepeeuee Deelee DeMee keâeceeÛeer iejpe veener cnCetve pÙee efokeMeer keâece yebo
keâjekes ueeiesue, lees megefove.
- jpeveer hejebpehes
rajani@doorstepsschool.org
82
menieeceer HeâeGb[sMeve
meeOeejCe oesve Je<eeËhetJeea vesnceerØeceeCes DeeceÛee «eghe cegueebyejesyej yeeueefove
meepeje keâjeJee cnCetve veJeerve peeiee, veJeerve JemleerÛÙee MeesOeele neslee. DemesÛe
Skesâ efoJeMeer DeVeoeve keâjeÙeuee iesuÙeeJej yeefIeleues, lej jeJesleceOÙes yeebOekeâece
cepegjebÛeer Jemleer efomele nesleer. peJeUheeme MebYejÛÙee Jej Peeshe[Ÿee efomele
neslÙee. KeeÙeuee osleevee yeefIeleues lej mee"-meòejÛÙee Jej ceg}s efomele nesleer
Ùee JemleerceOÙes. cegueebvee efJeÛeejueb keâer kegâ"uÙee MeeUsle peelee, lej keâUueb keâer
SJe{Ÿee Jemleerletve Heâkeäle Ûeej ceguesÛe MeeUsle peeleele. ‘keâesCe MeeUsle
peeCeej, Ûeuee meebiee yejb,’ Demeb efJeÛeejueb Demelee keâesCeerÛe yeesuesvee.
hegCÙeemeejKÙee efMe#eCeeÛes ceensjIej DemeCeeNÙee ieeJeele ner efmLeleer heentve Kethe
Dee§eÙe& Jeešueb. ceie lÙeebÛÙeeMeer iees[ yeesueCÙeeÛee ØeÙelve kesâuee lej keâUueb,
keâer Yeejleeleerue efJeefJeOe Øeebleebletve FLes ÙesTve ns keâeceieej keâ°ebveer heesš Yejle
Deensle; heCe Skeâe ef"keâeCeer peemle efoJeme JeemleJÙe vemeuÙeecegUs ÙesLeerue
cegueebvee keâesCelÙeener ØekeâejÛeb efMe#eCe osle veenerle; keâejCe lÙeebvee efMe#eCeeÛeb
cenòJe vemeleb Je Lees[bHeâej Jeešueb lejer lÙeebÛÙeekeâ[s FLeueer mejkeâejer
keâeieohe$ebner vemeleele. lÙeecegUs DeeF&-Je[erue keâeceeJej iesues keâer ner cegueb
JemleerceOÙes efkebâJee jmlÙeeJej KesUle jenleele. DeeF&-Je[erue keâeceeJej iesuÙeeJej
Iej meebYeeUtve OegCeerYeeb[er keâjCeb, heeCeer YejCeb, ueneve YeeJeb[ebvee meebYeeUCeb,
ner keâeceb keâesCe keâjCeej, cnCetve cegueebvee MeeUsle hee"JeeÙeÛeer heeuekeâebÛeer
Deefpeyeele FÛÚe vemeles. ceie ner cegueb IejÛeer meieUer keâeceb keâ¤ve, DeeF&-
Jeef[ueebmee"er mJeÙebheekeâ keâ¤ve, jeefnuesuÙee JesUele Heâkeäle Gvee[keäÙee keâjle
efHeâjle jenleele.
ceie "jueb keâer DeeheCe Ùeebvee efMe#eCeeÛeb cenòJe hešJetve osT Ùeele.
peJeUheeme SKeeoer peeiee IesTve MeeUe keâe{eJeer lej Iej, YeeJeb[b mees[tve ner
cegueb efleLes ÙesCeej veenerle cnCeeueer. ceie lÙeebÛÙeeÛe Jemleerle peeTve
efMekeâJeCÙeeefMeJeeÙe heÙee&Ùe veJnlee. he©ee, jJeer, Deefhe&lee Ùeebveer megjJeele cnCetve
jmlÙeeJejÛe cegueebvee yeesueeJetve efMekeâJeeÙeuee megjJeele kesâueer. heefnuÙee efoJeMeer
Heâkeäle Dee" cegueb Deeueer. Dee@keäšesyejÛeb ÛeebieuebÛe Tve nesleb; heCe efleLes Skeâner
Pee[ vemeuÙeecegUs keâejÛÙee efceUsue eflelekeäÙee meeJeueerle efMekeâefJeCÙeeefMeJeeÙe
heÙee&Ùe veJnlee. ogmeNÙee efoJeMeer mekeâeUer ceer, kesâlekeâer, jesMeveer iesuees lesJne
efleLeuÙee Skeâe he[erkeâ Peeshe[erÛee MeesOe ueeieuee. peeiee mJeÛÚ kesâueer Je
menieeceer HeâeGb[sMeveÛÙee MeeUsmee"er efceUeuesueer Mes[
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
jmlÙeeJej efMe#eCeeÛes Oe[s IesCeejer cepegjebÛeer cegueb
Deecner Gvneletve meeJeueerle Deeuees. meeOeejCe ceefnveeYej lÙee he[erkeâ peeiesle
Deecner MeeUe ÛeeueJeueer. ÙeeÛe ojcÙeeve DeeceÛee he$ekeâej efce$e %eevesÕejveb
DeMeer MeeUe FLes Ûeeueles, DeMeer ‘mekeâeU’ceOÙes mšesjer efoueer Je lÙeeÛee
HeâeÙeoe Peeuee. Skeâe oeveMetj JÙekeäleerMeer ceePeb yeesueCeb Peeueb. lÙeebveer
Deecneuee he$ÙeeÛeer Mes[ yeebOetve efoueer. DeeceÛeer mJeleŠÛeer veJeerkeâesjer, oej Je
uee@keâ ueeJelee ÙesF&ue DeMeer MeeUe heentve DeeceÛee Deevebo ieieveele ceeJele
veJnlee.
veJeerve Mes[ceOÙes mLeueebleefjle Peeuees. leesheÙeËle ceefnvÙeeleÛe cegueebÛeer
mebKÙee hebÛeJeermeÛÙee Jej iesueer; heCe Kethe cegueb Demetvemegæe Ùesle veJnleer.
Deeueer lejer keâener Keeuuesueb vemeeÙeÛeb. ceie cegueebvee FLes ÙeeÙeuee iees[er
ueeieeJeer cnCetve Deecner Ie¤ve keâener vee keâener heoeLe& keâ¤ve vesT ueeieuees.
nUtnUt DeeceÛeer meesmeeÙešer, yeensjÛÙee meesmeeÙešerleerue cewef$eCeernerr heoeLe& osT
ueeieuÙee. Ûekeäkeâ Jeej ueeieeÙeuee ueeieues Je Ùee KeeTcegUs cegueebÛeer mebKÙeeheCe
Jee{eÙeuee ueeieueer nesleer. efceMeve Heâòes Peeueb ÙeeÛee Deevebo nesT ueeieuee.
Deecner kegâ"uesner hewmes ve šekeâlee megjJeele kesâuÙeecegUs pÙeeuee pecesue lemeb
meeefnlÙe DeeCele neslees. ceie oeveMetjebkeâ[tve efJeÛeejCee nesT ueeieuÙeeJej
Je¢ee-hegmlekebâ, heešer, hesefvmeue Deecner ceeietve IÙeeÙeÛees. lÙee meeefnlÙeeJej
MeeUsÛee ØeJeeme meg¤ neslee. ceie ns "sJeeÙeuee keâheeš nJeb nesleb. DevJejveb
ueiesÛe lÙeeÛÙee «egheceOÙes šekeâueb Je keâheešner Deeueb. MeeUsÛeb meeefnlÙe megjef#ele
jent Mekeâueb.
MeeUe meg¤ nesleer. cegueebÛeer mebKÙee heVeemeÛÙee Deemeheeme heesnesÛeueer;
heCe Depetvener ÛeejÛe cegueb mejkeâejer MeeUsle peele nesleer. DeeceÛee cegKÙe GösMe
neslee keâer Ùee cegueebvee efMe#eCeeÛeer iees[er ueeJetve mejkeâejer MeeUsle Yejleer keâjCeb;
keâejCe lÙeeefMeJeeÙe DeeceÛÙee Ùee MeeUsÛee GösMe meHeâueÛe Peeuee vemelee. ceie
Deecner lÙeebvee meebieeÙeuee ueeieuees, keâer cees"Ÿee mejkeâejer MeeUsle efMe#eCe
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
DeYÙeemeele jceuesueer JemleerJejÛeer cegueb
Iesleueb keâer Úeve heieejeÛeer veeskeâjer ueeiesue Je ns peerJeveceeve yeouetve peeF&ue.
meieUs ‘nes nes’ cnCeeÙeÛes; heCe keâesCeerÛe ÙeeÙeuee leÙeej vemeeÙeÛeb. ceie heeuekeâ
meYee IesleuÙee. heeuekeâebveener efMe#eCeeÛeb cenòJe hešJetve osle neslees. peer cegueb
MeeUsle peeleele lÙeebvee JesieUe KeeT, efieHeäš ÅeeÙeuee ueeieuees. lÙeebveeÛe
meke&âme oeKeJeeÙeÛeer. Skeâ vee Deveskeâ GheeÙe keâ¤ve heeefnues. ceie kegâ"slejer
cegueebvee MeeUsle ÙeeJebmeb Jeešt ueeieueb. heefnuÙee mene cegueebvee ceePÙee keâejceOÙes
Ieeuetve jeJesleÛÙee mejkeâejer MeeUsle IesTve iesuees. MeeUsÛes cegKÙeeOÙeehekeâ Je
meieàÙeeÛe efMe#ekeâ Jeiee&veb Deeveboeveb DeeceÛeb Je cegueebÛeb mJeeiele kesâueb. ueeiesue
leer ceole keâ¤ve De@[efceMeve keâ¤ve efoueer. [esDejmšshe Ùee mebmLesveb DeeceÛÙee
cegueebmee"er efJeveecetuÙe yememesJee meg¤ kesâueer. Deecner Skeâ heeTue heg{s iesuees
Jeešueb lejer, Depetve yeNÙeeÛe cegueebvee mejkeâejer MeeUsle hee"JeCeb yeekeâer nesleb.
FLes jespeÛee efoJeme veJeerve keâenerlejer IesTve Ùesle neslee. jespe jespe
KeeTmee"er [esvej MeesOeCeb keâ"erCe keâece nesleb. lesJe{Ÿeele ieeefoÙee mejebveer
lÙeebÛÙee peJeUÛe DemeuesuÙee keBâšerveceOetve ojjespe heVeeme cegueebÛee veeMlee
IesTve pee, Demee efvejeshe efouee. Dee"-hebOeje efoJeme keâe nesF&vee veeMlÙeeÛee
ØeMve efcešuee; heCe Deepe Je<e&Yejentve peemle efoJeme Peeues Demeleerue, les
ojjespe cegueebmee"er mekeâeUÛee veeMlee osleele. Demes DeVeoeles YesšuÙeecegUs
veeMlÙeeÛee ØeMve keâeÙeceÛee megšuee.
GvneàÙeele he$ÙeeÛÙee Mes[cegUs Kethe iejce nesle Demes. lÙeele he$ee
DemeuÙeecegUs efKe[keâerner veJnleer. DeepetyeepetÛÙee HeâšeRceOetve kegâ$Ùee-
ceebpejebheemetve meeheeheÙeËle keâenerner Ùesle Demes. hegCÙeeleerue ÛeebieuÙee
ueeskesâMeveceOÙes jenlees ÙeeÛee DeefYeceeve Jeešleevee DeeheuÙee peJeUÛe ueeskeâ
keâesCelÙee heefjefmLeleerceOÙes jenle Deensle, ÙeeÛeer peeCeerJe nesle nesleer.
nUtnUt cegueebÛÙee DeYÙeemeeyejesyej lÙeebÛee meJeeËieerCe efJekeâeme JneJee
cnCetve DeYÙeemeslej iees°erner efMekeâJeuÙee peele neslÙee. ieg[ šÛe, ye@[ šÛe Ùee
83
DeeJeMÙekeâ iees°er efMekeâJeuÙee Je ÛeefÛe&uÙee peeT ueeieuÙee. Ùeesiee, [evmeÛeb
jerlemej ØeefMe#eCe osCÙeele ÙesT ueeieueb. pÙee cegueebvee DebIeesU keâMeer keâjeÙeÛeer
ceenerle veJnleb, lÙeebÛee uetkeâÛe yeoueuee neslee. ner cegueb DeeheuÙee cegueebmeejKeer
efomeeJeerle cnCetve Deieoer kesâmemegæe keâeheCÙeele Deeues MeeUsle
heeue&jJeeuÙeebkeâ[tve. meJe& ØekeâejÛÙee DeejesiÙe leheemeCÙee Je ceesHeâle Deew<eOe
osT ueeieuees. ®yesuee Je ieesJejmeejKÙee uemeerkeâjCeeÛes efMeefyej MeeUsle
YejJeCÙeele ÙesT ueeieueb. cegueebvee Deeš& ›eâeHeäšyejesyejÛe Mee[tÛÙee ceeleerÛes
ieCeheleer yeveefJeCÙeeÛeb ØeefMe#eCe osCÙeele Deeueb. lemesÛe meJe& meCe, efJeefJeOe
efoJeme meepejs kesâues peeT ueeieues. osMeemee"er ue{CeeNÙee peJeeveebÛeer ceeefnleer
osT ueeieuees. cegueebvee mebieCekeâ neleeUeÙeuee efouee peeT ueeieuee.
keâješsmeejKes Deelcemegj#esÛes Oe[s efoues peeT ueeieues. ‘mekeâeU’ Je=òehe$eeÛÙee
keâeÙee&ueÙeeuee Yesš osCÙeele Deeueer. keâueeefJe<keâej meeoj keâjCÙeemee"er lÙeebvee
mebOeer osCÙeele ÙesT ueeieueer. cegueebveee MeeUsÛeer Kethe iees[er ueeiet ueeieueer.
lÙeecegUs DeeòeeheÙeËle 85ÛÙee Jej cegueebÛeer mejkeâejer MeeUsle De@[efceMeve
keâ¤ve osCÙeele Deeueer. cegueebÛeer Øeieleer meg¤ nesleer. mejkeâejer MeeUsle
keâesCelÙeener cenòJeeÛÙee keâeÙe&›eâceele Deecneuee yeesueeJeueb peeT ueeieueb.
DeMee JemleerJej cegueb Skeâšer Demeleele, ns ceenerle DemeuÙeecegUs Ûeesjer
efkebâJee kegâkeâce& keâjCeeNÙeebÛeer Ùes-pee Demes. cegueeRvee $eeme nesle Demes. ceie
heesefuemeebvee lemeb hee"MeeUsÛÙee Jeleerveb keâUJeCÙeele DeeuÙeeJej oeefceveer
heLekeâeÛÙee mekeâš ce@[ce ÙeebÛeer Kethe ceole Peeueer. JemleerceOÙes heesefuemeebÛeer
iemle meg¤ Peeueer. DeeheesDeeheÛe DeMee iees°eRvee DeeUe yemeuee.
cegueebyejesyej ceefnueebÛee menYeeie Jee{uÙeecegUs ceefnueebveeosKeerue
efMekeâJeeÙeuee megjJeele kesâueer. lÙeebvee mJeeJeuebyeveeÛes Oe[s osT ueeieuees.
efJeefJeOe heÙee&Ùe GheueyOe keâ¤ve osT ueeieuees. Ùee Jemleerleerue 12Jeer heeme
ceefnuesuee efMeef#ekeâe cnCetve IesTve yeekeâerÛÙee ceefnueebvee efMe#eCeeÛeb cenòJe
hešJetve osCÙeele Deeueb. heefnuÙeeboe one-Dekeâje ceefnuee Ùesle neslÙee; lÙeebvee
efueefnCÙeeme efMekeâJeCÙeeme megjJeele kesâueer. nUtnUt Ûeej-heeÛe ceefnuee
mJeleŠÛeb veeJe lejer efuent ueeieuÙee. keâOeerner heešer-hesefvmeue neleele ve
IesleuesuÙee ceefnueebmee"er les SKeeÅee efÛe$ekeâuesmeejKebÛe nesleb. heCe lÙeebÛee
Glmeen JeeKeeCeCÙeemeejKee neslee. ceie lÙeebvee keâeieoer ye@ie, keâehe[er ye@ieÛeb
ØeefMe#eCe osCÙeele Deeueb. nUtnUt jespeieejemee"er veJeerve keâeÙe keâeÙe mebOeer
84
Deensle ns meebieleeveeÛe mJeleŠÛÙee DeejesiÙeeÛeer efveiee keâMeer jeKeeÙeÛeer les
mebleefleefveÙeceveeheÙeËle meebieCÙeele Deeueb. ‘js[ [e@š ke@âchesve’meejKes efJe<eÙe
lÙeebvee meebieCÙeele Deeues.
heCe efHeâjleerÛes keâece keâjCeeNÙee Ùee ueeskeâebvee Skeâe peeieer peemle efoJeme
jentve ØeefMe#eCe IesCeb MekeäÙe veJnleb. ceie lÙeebvee kegâ"sner iesuÙeeJej keâeceer ÙesF&ue
DeMee ØekeâejÛeb ØeefMe#eCe ÅeeJeb, Demee efJeÛeej Ûeeuet DemeleeveeÛe efmebyeeÙeesefmeme
efmkeâue Je Deesheve ÙegefveJnefme&šerÛÙee keâener efJeveecetuÙe Ghe›eâceebÛeer ceeefnleer
efceUJeueer. Ùeebleerue keâener ceefnueebvee vesTve oeKeJeueb Je Øeew{ebÛeer efveiee
jeKeCeb, Ùee De[erÛe ceefnvÙeebÛÙee efJeveecetuÙe meefš&HeâeF[ keâesme&mee"er lÙeebvee
De@[efceMeve IesTve efoueer.
oer[ Je<e& ÙeeÛe heefjefmLeleerle MeeUe ÛeeueJeuÙeeveblej Skeâe mejkeâejer
DeefOekeâeNÙeeÛÙee ØeÙelveebletve Skeâ cees"e keâvšsvej MeeUsuee efceUeuee.
DeeefueMeeve, Ûeej efKe[keäÙee Demeuesueer ner veJeerve keâvšsvejJeeueer MeeUe
DeeceÛÙeemee"er mJehveJele nesleer. efkeâleerlejer cegueb Deeueer-iesueer lejer cegueebÛeer
mebKÙee hebÛeeJeVe les mee" Peeueer nesleer. Deelee Heâkeäle ueeFš vemeuÙeecegUs He@âve,
ueeFš Ûeeuet veJnles. lÙeeleÛe jefJeYewÙeebveer heg{ekeâej IesTve Heâe@keämeJe@ieve
kebâheveerleerue meceefJeÛeejer ueeskeâebyejesyej meerSmeDeejceOetve meewjTpexÛeb Ùegefveš
yemeJetve meesuejJej ÛeeueCeejer Ùeb$eCee yemeJetve efoueer. lÙeecegUs Deelee efJepesJej
ÛeeueCeejer meieUer GhekeâjCeb meg¤ Peeueer. mebOÙeekeâeUer cegueebmee"er peemleerÛes
keäueeme Ieslee ÙesT ueeieues.
Ùee oesve Je<eeËle DeeceÛÙee Ùee MeeUsÛeer Je cegueebÛeer JejÛesJej Øeieleer nesle
iesueer. Deepe meceeOeeve JeešleÙeb, keâer meceepekeâeÙe& keâjCÙeeÛee efJeÛeejner ceveele
vemeleevee meg¤ kesâuesueer ner MeeUe efkeâleerlejer cegueebÛeb DeeÙeg<Ùe Ie[JeCeejer "jle
Deens. menieeceer HeâeGb[sMeveÛÙee yejesyej MeefveJeej-jefJeJeej je@efyevent[Ûes
keâeÙe&keâlex MeeUsle cegueebvee efMekeâJeleele. lemesÛe Ùeemee"er Yejhetj peCeebÛeer meeLe
Je ceoleerÛes nele heg{s Deeues cnCetve Deecner ns MekeäÙe ke⤠Mekeâuees.
- Øeepekeälee ®õJeej
rudrawar.prajakta@gmail.com
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 ØeÙeesieMeeruelesletve
efJekeâeme meeOeCeeNÙee
cebieueleeF&
- ÙeMeesOeje keâeškeâj

pescelesce leerve npeej Jemleer DemeuesuÙee YegF&mecegõ ieeJeeleerue Skeâ

ceefnuee cebieueleeF& JeeIeceejs. MeslekeâNÙeebÛÙee DeelcenlÙeebÛeb ØeceeCe efpeLes
peemle Deens, DeMee ceje"Jee[Ÿeeleerue ns ieeJe; heCe cebieueleeFËveer kebâyej
keâmeueer DeeefCe meWefõÙe Mesleer keâjCÙeeÛee efveCe&Ùe Iesleuee. ceveele DeeCeueb
lej Skeâ Œeer mJeleŠyejesyejÛe FlejebÛeener keâmee Gæej ke⤠Mekeâles, ÙeeÛeb
cetefle&ceble GoenjCe Deensle cebieueleeF&. lÙeebÛeer ner Øesjkeâ ieeLee...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 85


Ie jeCesMeenerÛÙee neleele SkeâkešuesuÙee meòeemLeeveebvee meceeblej Demes
keâ<škeâjer ceefnueebÛes vesle=lke Deelee ieekeheeleUerkej, leUeieeUeletve GYes jent
ueeieues Deens. Ùee ceefnuee keâesCelÙeener jepekeâerÙe ke DeeefLe&keâ meòeemLeeveebMeer
pees[uesuÙee veenerle. lÙeebÛeer Yetefcekeâe efkejesOeeÛeer veener; leer efkeOeeÙekeâ Deens, ns
lÙeebvee Gcepeuesues Deens. cnCetve SkeâceskeâerbÛÙee meeLeerves, heÇmebieer, mLeeefvekeâ
vesle=lkeeMeer mecevkeÙe meeOetve lÙeebÛeer keešÛeeue meg¤ Deens. keâeU pemee heg{s
peele Deens, leMeer vekeer mebkeâšs ,vekeer Deekneves meeceesjer Ùesle Deensle. Depetve
Kethe cees"e heuuee iee"eÙeÛee Deens, ns lÙeebvee ceenerle Deens. hebÛeeÙele jepe,
meKeer yeÛele ieš les meKeer cenemebIe, heeCeer ke mkeÛÚlee, nefjle Tpee&, mesbefõÙe
Mesleer ke DeVemegj#ee, efkeòeerÙe mee#ejlee, kÙekemeeÙe peeie=leer les efkekeâeme DeMee
efkeefkeOe Ghe›eâceebceOÙes ceefnueebÛes vesle=lke ke menYeeie kee{efkeCÙeemee"er lÙee
keâeÙe&jle Deensle. og<keâeUeÛee meelelÙeeves meecevee keâjle DemeuesuÙee
ceje"kee[Ÿeele heÇeflekeâtue heÙee&kejCeeMeer Peie[le leUeieeUeleuÙee Deveskeâ
ceefnuee heg{s Ùesle Deensle. lÙeeletve mkeleŠÛes DeeefCe FlejebÛes DeeÙeg<Ùe GpeUtve
šekeâCeejs vekes vesle=lke efvece&eCe nesle Deens. DeMee ceefnueebmee"er ‘jesue cee@[sue'
"juÙee Deensle YegF&mecegõ ieekeÛÙee DeuheYetOeejkeâ Meslekeâjer- GÅeespekeâ-
keâeÙe&keâlÙee& cebieueleeF& keeIeceejs.
Deefkejle keâeÙe&jle
ueeletj efpeu¢eeleerue YegF&mecegõ ns kegâCeeÛÙee efKepeieCeleerle vemeCeejs
pescelesce leerve npeej kemleerÛes Kes[sieeke. ieekeele cetueYetle megefkeOeebÛee DeYeeJe.
jespeieejeÛeer hejke[. heÇlÙeskeâeÛee peCet peieCÙeeMeerÛe mebIe<e&. yeejekeerheÙeËle
efMe#eCe PeeuesuÙee cebieueleeFËÛÙee keešŸeeuee ueneveheCeer ueie> DeeefCe heg{s Ûetue
Deved cetue veefMeyeeuee Deeues. DeepetyeepetÛÙee heefjmejeleuÙee DeelcenlÙeeheÇkeCe
MeslekeâNÙeebÛÙee kegâšgbyeebÛeer ogjkemLee heentve cebieueleeFËÛes ceve KeÛetve peele nesles
DeeefCe Skesâ efokeMeer lÙeebÛÙee Iejelener Ûetue hesšueer veener. peieCÙeeÛee heÇMve
Mesleele keâece keâjleevee cebieueleeF&
86
iebYeerj yeveuee. Skeâerkeâ[s MesleerleuÙee DeheÙeMeecegUs KeÛeuesuee heleer DeeefCe
ùoÙeeÛÙee ogKeCÙeeves DeeÙeg<ÙeeÛeer ue{eF& ue{le Demeuesuee cegueiee, Ùee
oesvner mebkeâšebÛee meecevee keâjCÙeemee"er cebieueleeFËvee heoj KeesÛetve yeensj
he[ekesÛe ueeieues. ceeveefmekeâ-DeeefLe&keâ°Ÿee DeefleMeÙe KeÛeuesuÙee
heefjefmLeleerleuÙee cebieueleeFËÛee SmeSmeheerMeer (ceje"Jee[Ÿeeleerue Yetkebâheeveblej
ceefnueebvee ØeefMe#eCe osTve lÙeebÛes me#eceerkeâjCe keâjCeejer mebmLee) mebhekeâ&
Peeuee. mebmLesÛÙee ceeie&oMe&veeletve lÙeebveer keâener ceefnueebvee meesyele IesTve
‘ue#ceer meKeer ceefnuee yeÛele ieš' mLeeheve kesâuee DeeefCe FLetve lÙeebveer ceeies
keUtve heeefnues veener. heÇefMe#eCeecegUs lÙeebÛÙee Debieer Demeuesuee
DeelceefkeMkeeme peeiee Peeuee. meceesjÛÙee kÙeòeâerMeer veeles pees[CÙeeÛes keâewMeuÙe,
ÛeejÛeewIeele keekejCÙeeÛes DeeefCe Deeheuee cegöe OeeršheCes ceeb[CÙeeÛes yeU
heÇehle Peeues. lÙeeletve lÙeebveer yeebie[Ÿee efke›eâer, meewboÙe& heÇmeeOeve, keâhe[s efke›eâer
DeeefCe mesbefõÙe heæleerves Yeepeerheeuee ueeieke[, Demes efkeefkeOe kÙekemeeÙe meg¤
kesâues.
14 iegb"ŸeebÛeer MeeMkele Mesleer
cebieueleeF& Iejeyeensj he[uÙee KeNÙee; heCe efpeLes cees"er peceerve
Demeuesuee, DevegYekeer Meslekeâjer DeelcenlÙee keâjle Deens, efleLes šerÛeYej
Mesleerle legcner keâeÙe keâ™ve oeKekeCeej, DeMeer šerkeâener lÙeebÛÙeekej keâjCÙeele
Deeueer; heCe cebieueleeFËvee efvejeMe nesCes hejke[CÙeemeejKes veknles. uenjer
heeTme, ke<ee&vegke<e&s heeÛekeeruee hegpeuÙeemeejKee og<keâeU , veeheerkeâ nesle
ÛeeueuesuÙee peefceveer DeeefCe efheCÙeeÛÙee heeCÙeeÛes ogefYe&#e, DeMee
nkeeceeveyeoueecegUs GodYekeCeeNÙee mecemÙeebvee leesb[ osCÙeemee"er heÙee&kejCeerÙe
heæleerves (mesbefõÙe) Mesleer keâ™ve MeeMkele GhepeerefkekesâÛes ceeie& MeesOeCÙeeÛeer
keâuhevee cebieueleeFËveer GÛeuetve Oejueer. DeeMee njheuesuÙee vekeNÙeeuee hegvne
GYeejer osCÙeemee"er Skeâerkeâ[s kÙekemeeÙe meg™ "skele, lÙee MesleerleuÙee
heÇÙeesieebkej "ece jeefnuÙee. lÙeebveer neÙeyeÇer[Ûeer keeš mees[le heejbheefjkeâ efyeÙeeCes
efkekeâle Iesle DeeheuÙee Heâòeâ 14 iegb"s Mesleele Mesleeruee meg®keele kesâueer. mesbefõÙe
Mesleerkej keeÛeve meg™ kesâues DeeefCe SmeSmeheerves efouesuee ceeie&oMe&veeÛee nele
Ieó hekeâ[tve Deeheueer keešÛeeue Oeerjeves meg¤
"skeueer.
DeVemeg j #ee Deeef C e ef k e<eceg ò eâ
DeenejeÛeer ÛeUkeU
ceje"kee[Ÿeele melele GodYekeCeeNÙee
og<keâeUele nesCeejs neue yeIetve SmeSmeheerves
DeeheuÙee keâeÙe& k eâ#ee ef k emle= l e keâjle
2014heemetve MeeMkele Mesleer heÇkeâuhe
jeyekeeÙeuee meg ® keele kes â ueer . ieÇ e ceer C e
MeslekeâNÙeeÛes kegâšgbye Skeâue Demees ke mebÙegòeâ,
kegâšgbyeeÛÙee peefceveerkej cegKÙelkes jeyeles leer
ceefnuee; heCe ceefnuesÛÙee mkeleŠÛÙee veekeekej
peceerve Deens, Demes efÛe$e Deieoer DeYeekeevesÛe
efomeles. heejbheefjkeâ Mesleer keâjCeeNÙee heg®<eebÛee
keâue veieoer efhekesâ IesCÙeekeâ[s neslee. keâesCeles
heerkeâ ueeieke[erKeeueer IÙeekes lees efveCe&Ùe
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

ceefnuee efoveeÛÙee keâeÙe&›eâceele
ieewjJeebefkeâle ceevÙeJejebyejesyej cebieueleeF&
IesCÙeeÛes mkeeleb$Ùe ceefnuesuee keâOeerÛe efceUeues veknles, ne meieàÙeele cees"e
De[LeUe neslee. cnCepes FLes hejle kesâkeU efvemeiee&Ûes Deekneve veknles, lej
meceepe-mebmke=âleerÛes Deeknevener meceesj "ekeâues nesles. ceefnueebveer efkeâceeve Skeâ
Skeâj MesleerceOÙes kegâšgbyeeÛÙee iejpesvegmeej OeevÙes, keâ[OeevÙes, YeepÙee, HeâUs,
Deew<eOeer kevemheleer DeMee IeškeâebÛeer vewmeefie&keâ-mesbefõÙe heæleerves ueeieke[ keâ™ve
efke<ecegòeâ DeenejeÛes Glheeove keâjle IejerÛe keehejekes, ner keâuhevee cebieueleeFËveer
mkeerkeâejueer DeeefCe DeveskeâebÛÙee efkejesOeeuee leesb[ osle ÙeMemkeerheCes jeyeketvener
oeKekeueer.
mesbefõÙe Mesleer heÇefMe#eCeeveblej efhekeâeÛeer ueeieke[, mebkeOe&ve, IejÛÙee IejerÛe
yevekeuesuÙee KeleebÛee DeeefCe keâerškeâveeMekeâebÛee keehej keâjeÙeuee lÙee
efMekeâuÙee. yeerpeheÇef›eâÙee keâjCÙeeDeeOeer IejÛÙee efyeÙeeCÙeebÛes mebkeOe&ve keâ™ve,
GiekeCe#ecelee leheemetve lÙee lÙeeÛeer hesjCeer Mesleele keâjleele. cebieueleeF& Deepe
mkeleŠ heÇef›eâÙee kesâuesueer efyeÙeeCes, ieeb[tUKele ,peerkeece=le DeeefCe oMeheCeer&
, efvebyeesUer Dekeâ&, Deefie>DeŒe DeMeer keâerškeâveeMekesâ keehejleele. ÙeecegUs KeÛee&Ûeer
yeÛele lej neslesÛe, efMeJeeÙe keâceer heeCÙeekej efceße efhekesâ IesleuÙeeves peefceveerÛÙee
megheerkeâlesle kee{ nesles. lÙeeÛeyejesyej hees<ekeâ ke megjef#ele Deenej, ceefnueebÛes
me#eceerkeâjCe, DeVemegj#ee, lemesÛe heÙee&kejCej#eCe Ùee yeeyeer meeOÙe nesleele.
efke<ecegòeâ Deve> efceUeuÙeeves lÙeebÛÙee kegâšgbyeerÙeebÛes DeejesiÙe megOeejues,
Deepeejebkej nesCeeNÙee KeÛee&Ûeer yeÛele Peeueer. efyeÙeeCes, Keles DeeefCe
keâerškeâveeMekeâebÛes hewmes keeÛeues, heeCÙeeÛeer yeÛele Peeueer DeeefCe efceße heerkeâ
heæleercegUs Glheeovener kee{ues Deens.
vewmeefie&keâ-meWefõÙe heæleerves efhekeâkeuesuÙee YeepeerheeuÙeeÛes cenòJe ue#eele
DeeuÙeecegUs cebieueleeFËÛÙee Mesleeleueer Yeepeer ieekeeleÛe efkekeâueer peeT ueeieueer.
Iejele hewmee ÙesT ueeieuee. Deelee lÙeebveer DeeCeKeer oesve Skeâj Mesleer ueerpekej
IesTve efleLes mesbefõÙe Mesleer keâjeÙeuee meg®keele kesâueer Deens; heCe Ùee ke<eer& hegvne
Skeâkeej og<keâeUeÛes meekeš hemejues DeeefCe heeCÙeeÛÙee šbÛeeF&cegUs efheCÙeeÛÙee
heeCÙeeÛee cees"e heÇMve GodYekeuee. cebieueleeFËveer 14 iegb"s Mesleele MeskeiÙeeÛeer
ueeieke[ kesâueer nesleer. leerner megkeâCÙeeÛÙee ceeiee&kej nesleer; hejbleg lÙeebveer efnbcele
ve njlee efokemeeletve leerve-Ûeej kesUsuee yeesDejkesue Ûeeuet keâ™ve ef"yekeâÛÙee
keehejecegUs Deeheueer ueeieke[ DeMee og<keâeUer efmLeleerlener meekejueer Deens.
lÙeele Deeblejheerkeâ efcejÛeer ke keâebÅeeÛeer ueeieke[ kesâueer Deens. lÙeemee"er
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
ueeieCeejs ieeb[tUKele, yeeÙees[eÙeveeefcekeâ ke keâbheesmš Kele, HeâkeejCeermee"er
oMeheCeer& DeeefCe efuebyeesUer Dekeâ& leÙeej kesâues Deensle. Ske{ŸeekejÛe ve Leebyelee
lÙeebveer heefjmejeleuÙee Flej ceefnueebvee GÅeesspekeâlesÛes heÇefMe#eCe osTve
kÙekemeeÙe meg™ keâjCÙeeme heÇeslmeenve efoues Deens. lÙeebveer DeeheuÙee ieekeele
Ûeej mkeceole ieš mLeeheve kesâues Demetve, Ùee iešeleerue ceefnueebvee mesbefõÙe Mesleer
leb$eeÛeer ceeefnleer osCÙeeme megjkeele kesâueer. Ùeeheemetve mHeâtleer& IesTve 56
ceefnueebveer hejmeyeeiesceOÙes Ùee leb$eeÛee keehej keâ™ve YeepeerÛeer ueeieke[ kesâueer
Deens. og<keâeUeves ieebpeuesuÙee, keâpee&ÛÙee efkeUKÙeele meehe[tve DeelcenlÙesuee
heÇke=òe nesCeeNÙee npeejes MeslekeâNÙeebmee"er Deelee cebieueleeF& ceeie&oMe&keâ "juÙee
Deensle.
efke<ecegòeâ Deenejeyejesyej DeejesiÙeeÛeer efveiee
Deeheues keâeÙe&#es$e Heâòeâ mesbefõÙe MesleerhegjlesÛe ceÙee&efole ve "skelee,
ceefnuee ke le®Ce cegueerbÛÙee DeejesiÙeefke<eÙekeâ mecemÙeebkejosKeerue lÙee keâece
keâjle Deensle. heÇefleyebOeelcekeâ DeejesiÙe, efkeMes<eleŠ ceeefmekeâ heeUerÛÙee
keâeUeleerue mkeÛÚlee Ùeeyeeyele ceefnuee ke le®Ce cegueerbyejesyej keejbkeej ÛeÛee&
nesle Demeleele. ieekeeÛes DeejesiÙe ke megKemece=æer ns lÙeebÛes Gefö<š Deens. Deepe
ceje"kee[e hegvne og<keâeUeÛÙee ÚeÙesle De[keâuesuee Demeleevee, heg{ÛÙee ke<eer&
kesâkeU 50škeäkesâÛe heeTme he[CÙeeÛee FMeeje heÙee&kejCelep%eebveer efouee Deens,
Demes efvejeMeepevekeâ efÛe$e [esàÙeebmeceesj Demeleevee cebieueeleeFËmeejKÙee
ieÇeceerCe ceefnuee keâjle Demeuesues keâeÙe& DeeMesÛee oerhe yevetve meceesj Ùesle Deens.
ceefnuee efkeâmeeve hegjmkeâej
cebieueleeF&bÛÙee ceeie&oMe&veeKeeueer ieekeeleerue meke& Mesleer jemeeÙeefvekeâ
Keleebheemetve cegòeâ keâjCÙeeÛes, ke=âef<ehetjkeâ kÙekemeeÙe meg¤ keâ™ve ceje"kee[ŸeeÛes
efÛe$e yeoueCÙeeÛes mkehve ceefnuee yeIet ueeieuÙee Deensle. lÙeebÛÙee Ùee
keâle&=lkeeyeöue otjoMe&veleHexâ efouÙee peeCeeNÙee ‘ceefnuee efkeâmeeve'
hegjmkeâejemee"er pÙee 114 ceefnuee osMeheeleUerkej efveke[CÙeele DeeuÙee
neslÙee, lÙeebleuÙee ceneje<š^eleuÙee Ûeej ceefnueebceOÙes cebieueleeFËÛeer efveke[
keâjCÙeele Deeueer. ieekeeyeensj HeâejMee ve he[uesuÙee, DeeheCe keâOeer efkeceeveele
yemetve kegâ"s heÇkeemeeuee peeT ns mJehveelemegæe vemeCeeNÙee cebieueleeF& Ùee
hegjmkeâejeÛÙee efveefceòeeves DeeheuÙee heleermen efkeceeveeves efouueeruee peeCeej, ner
yeeleceer hemejle iesueer leskne ieeke Glmeeneves Ye™ve iesues. Ùee efveefceòeeves
cebieueleeFËÛeer efouueer otjoMe&veÛÙee efkeâmeeve keeefnveerkej cegueeKelener IesCÙeele
Deeueer.
Ùee ke<eer& ceneje<š^ MeemeveeÛes ceeefnleer DeeefCe pevemebhekeâ& mebÛeeueveeueÙe,
ceb$eeueÙe DeeefCe efkeefOeceb[U he$ekeâej mebIešvesÛÙee mebÙegòeâ efkeÅeceeves
Deeblejje<š^erÙe ceefnuee efoveeefveefceòe meenme, ›eâer[e, mebieerle, he$ekeâeefjlee DeMee
#es$eeble GuuesKeveerÙe keâeceefiejer keâjCeeNÙee ceefnueebvee ieewjJeCÙeele Deeues.
lÙeele cebieueleeFËÛeener meceeJesMe neslee. cebieueleeFËÛÙee JeešŸeeuee DemesÛe
Deveskeâ mevceeve ÙesJeesle, ner meefoÛÚe!
lekhikaat12a@gmail.com
87
88 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 peerJeve lÙeebvee keâUues nes !
: efJeJeskeâ veJejs
- Jeeceve osMeheeb[s

heb{jhetjÛÙee heeÙeJeejerle JewÅekeâerÙe mesJee keâjCeb...Deeblejje°^erÙe

ce@jsLee@ve mheOexle veJee efJe›eâce keâjCeb... keâesCeleener ceesyeouee ve Ieslee
mJele:ÛÙee efj#eeletve Dehebieebvee ne@efmhešueceOÙes heesÛeJeCeb DeeefCe lÙeeÛee
oJeeKeevÙeeÛee KeÛe& keâjCeb...ns meieUb keâjles Skeâ Dehebie JÙeòeâer...efJeJeskeâ
veJejs...lÙeebÛÙee DehetJe& ceveesyeueeÛeer DeeefCe DehebiemesJesÛeer ner vÙeejer
keâneCeer...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 89


ce nekeâJeer ie. efo. cee[ietUkeâj Ùeebveer ceeveJeer DeeÙeg<ÙeeJej Yee<Ùe keâjleevee
Skeâ MeeÕele melÙe Øekeâš kesâues keâer,
owJepeele ogŠKes Yejlee oes<e vee kegâCeeÛee
hejeOeerve Deens peieleer heg$e ceeveJeeÛee...
ceeCetme ne cetueleŠ hejeOeerve Deens. lÙeeÛes DeeÙeg<Ùe hetJe&mebefÛeleeMeer
efveieef[le Demeles. SKeeoe megKeeÛee Oeeiee DevegYeJeeÙeuee efceUlees; hejbleg MebYej
ogŠKeeÛes Oeeies ceeveJeer DeeÙeg<Ùeeuee De#ejMeŠ uehesštve Ùesleele, ns melÙe ØelÙeskeâ ceeCetme
efvelÙe DevegYeJeleÛe Demelees. ØelÙe#e ØeYet ßeer jeceÛebõebveer Yejleeuee cnšues nesles keâer,
KesU Ûeeueueemes ceePÙee hetJe&mebefÛeleeÛee...
ns ef$ekeâeueeyeeefOele melÙe Deens keâer, Deeheues efvelÙeeÛes DeeÙeg<Ùe ns
DeeheuÙee ØeejyOeeMeer pees[ues iesuesues Demeles. ceebpejeÛÙee heeJeueebvee pemee DeeJeepe
vemelees, lemes ceeveJeer DeeÙeg<Ùeele [eskeâeJeCeeNÙee ogŠKeeÛÙee heeJeueebvee DeeJeepe
vemelees. ogŠKe ns DeJeefÛeleheCes keâesmeUles DeeefCe Deeheues DeeÙeg<Ùe yesefÛejeKe keâ¤ve
šekeâles. peieCes Deme¢e keâ¤ve šekeâles; hejbleg keâener ceeCemes efpeöerves DeeheuÙee Meeefhele
DeeÙeg<Ùeeuee OewÙee&ves meeceesjs peeleele DeeefCe jeKe PeeuesuÙee DeeheuÙee DeeÙeg<Ùeeuee
mJekeâle=&lJeeves veJÙeeves GYeejer osleele. Dehejbheej ogŠKeeuee mJeyeUeves veJee megKeeÛee
hejerIe Dehe&Ce keâjleele. ‘ieerlejeceeÙeCe’ Ùee Decej ieerlekeâeJÙeele ØeYet ßeer jeceÛebõ
meerlesuee cnCeleele,
ceer MeewÙee&ves JeekeâefJeueW owJeeleW..]
ceeveJeer pevce meHeâue nesJees.''
[eWefyeJeueerÛÙee keâJeer ceOegkeâj peesMeer Ùeebveer Øekeâš kesâuesuÙee DeeheuÙee
ieerlekeâeJÙeeleues ns Glkeâš YeeJe, ØelÙe#e peieCeejer Skeâ osJemJe¤he JÙekeäleer
[eWefyeJeueerleÛe jenles DeeefCe lÙee meceepemesJesÛes ›ele ØeeCeheCeeves peieCeeNÙee, efvece&U
DebleŠkeâjCeeÛÙee JÙekeäleerÛes veeJe Deens efJeJeskeâ ßeerefveJeeme veJejs. mee"erÛÙee
Gbyej"ŸeeJej, De°ewØenj meceepemesJesle efveceie> DemeCeeNÙee Ùee OÙesÙeJes[Ÿee JÙekeäleerves
iesueer leerme Je<ex Heâkeäle DehebieebÛeer mesJee keâjCÙeeleÛe leve-ceve-Oeve Dehe&tve, Deeheues
DeJeIes DeeÙeg<Ùe JÙeleerle kesâues. mJeleŠ Dehebie DemeCeeNÙee veJejs ÙeebÛes keâeÙe& ØelÙe#e
Skeâoe keâe DeeheCe DevegYeJeues, keâer DeeheCe Dee§eÙe&ÛeefkeâleÛe neslees. lÙeebÛÙee [eJÙee
heeÙeeuee `peÙehetj Hetâš' ueeJeuesuee Deens, ns DeeheuÙee Ûegketâvener ue#eele ÙesCeej veener,
SJe{Ÿee peueo neueÛeeueer keâjCeejs efJeJeskeâ veJejs ÙeebbÛes SketâCe DeeÙeg<Ùe ns
Dee§eÙee&ueener Dee§eÙe& JeešeJes, SJe{s mHetâefle&oeÙeer Deens.
efJeJeskeâ veJejs cetueleŠ ogiOe JÙeJemeeÙeele nesles; hejbleg Skeâ ogozJeer Iešvee
Ie[ueer DeeefCe les DeÛeevekeâ Dehebie Peeues. 2 Dee@keäšesyej, 1990 Ùee efoJeMeer
ogozJeeves Skeâ Yeer<eCe Iešvee Ie[ueer. veJejs ÙeebÛeer keâenerner Ûetkeâ veJnleer. jmlÙeeÛÙee
keâ[suee efce$eeyejesyej yeesuele Demeleevee, DeÛeevekeâ Skeâ š^keâ Jesieeves, jmlee mees[tve
lÙeebÛÙee DebieeJej Deeuee DeeefCe lÙeebvee peesjoej Oe[keâ yemeueer. les Keeueer keâesmeUues.
lÙeebÛÙee [eJÙee heeÙeeuee peyejomle ceej ueeieuee. Flekeâe keâer mene Je<eeËÛÙee DeLekeâ
Fueepeeveblej lÙeebÛee [eJee heeÙe ieg[IÙeeheemetve keâe{tve šekeâCÙeeÛee efveCe&Ùe IesCes
[e@keäšjebvee ›eâceØeehle Peeues.
cegbyeF&leerue megØeefmeæ DeefmLejesielep%e [e@. DejefJebo yeeJe[skeâj ÙeebÛÙee
efveŠmJeeLe& mesJesletve lÙeebveer meceepemesJesÛeer ØesjCee Iesleueer. veJejs Ùeebvee ke=âef$ece heeÙe
yemeJeCÙeele Deeuee. lÙee #eCeeheemetve iesueer hebÛeJeerme-leerme Je<ex veJejs kesâJeU
DehebiemesJesleÛe ieke&â Peeues Deensle. lÙeebveer Deeheuee ogiOeJÙeJemeeÙe kesâJeU DehebieebÛeer
mesJee keâjCÙeemee"erÛe yebo kesâuee. lÙeebveer Skeâ efj#ee Iesleueer DeeefCe keâesCelÙeener

Meeefhele owJeeuee JeekeâJeCÙeeÛeer efJeue#eCe leekeâo Øeehle Peeuesueer heesueeoer

Skeâe Dehebie cegueermen efJeJeskeâ veJejs (yeepetuee GYes)
ceveiešeÛeer ceeCemes leMeer mebKÙesves keâceer Demeleele; hejbleg nerÛe ßes‰ ceeCemes,
meceepeeheg{s veJee DeeoMe& "sJeleele. mJeleŠuee meeceeefpekeâ keâeÙee&le hetCeeËMeeves
iegbleJeleele DeeefCe efve<keâece keâce&ÙeesieeÛee veJee oerhemlebYe DeeheuÙee keâle=&lJeeves efvecee&Ce
keâjleele. Øeefmeæer DeeefCe hewMeeheemetve Meskeâ[es keâesme otj GYeer DemeCeejer ner ceeCemes,
`Fob ve cece' Je=òeerves DeeÙeg<ÙeYej peieleele DeeefCe cegKÙe cnCepes meceepeeleuÙee ogŠKeer-
keâ°er peerJeebvee peieCÙeeÛeer veJeer Gceso osleele. ogŠKeer ceeCemeebÛÙee [esàÙeebleues
IeUeIeUe JeenCeejs Deßet hegmeleele DeeefCe lÙeebvee peieCÙeeÛeer veJeer GYeejer osleele.
lÙeebÛÙeele veJeer efpeö efvecee&Ce keâjleele. meeceeefpekeâ keâeÙee&le Peesketâve efouesueer ner
osJeotle ceb[Uer Kethe efvejeUer Demeleele. ogŠefKeleebvee Deeheues ùoÙe Dehe&Ce keâjCeejer
ner osJemJe¤he ceeCemes, vescekeâer keâMeer Demeleele lej,

Deeme veeneR cepe keâMeeÛeer, Keble veener ceevemeeR

let veYeeÛÙee ueesÛeveebveer meJe& keâeneR peeCemeer
osn ne keâceeËle me®veer meHeâue nesJees pevce ne...

DeMee meùoÙeer meceepemesJesle mJeleŠuee Peesketâve efouesueer ner efveŠmJeeLeea

ceeCemes peer Demeleele, lÙeebvee keâmeuÙeener mJe¤heeÛeer FÛÚe Jee Deekeâeb#ee vemeles, keâer
lÙeebÛÙee ceveele kegâ"ueerner Keble vemeles. hejcesÕejeJej Deletš ßeæe DemeCeejer ner
ueesYeme Je=òeerÛeer ceeCemes, hejcesÕejeuee meekeâ[s Ieeuele cnCeleele keâer, YeieJeblee, let
DeeYeeUeletve Deecneuee efvejefKele Demeleesme; let meJe& keâener peeCeleesme. ceePeer SkeâÛe
FÛÚe Deens keâer, ne osn ueeskeâebÛeer mesJee keâjCÙeele KeÛe& nesJees DeeefCe ne ceePee
90 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 [e@keäšjebveermegæe veeWo Iesleueer. [e@keäšjebÛes menkeâeÙe& veJejs Ùeebvee melele efceUles. iesueer
leerme Je<e&s mJeleŠ Dehebie Demetvener, ne Oeerjeoesòe heg®<eesòece efve<keâece YeeJevesves melele
mesJee keâjlees Deens. Øeefmeæer DeeefCe hewmee Ûegketâvener ve Ieslee keâeÙe& keâjCeeje ne veJee
osJeotle Deens, DeMeer lÙeebÛeer Øeefmeæer Deelee mebhetCe& ceneje„^Yej Peeuesueer Deens. melele
nmelecegKe DemeCeejs veJejs ns keâefJeùoÙeeÛes Deensle. DeOÙeelceeÛeer lÙeebvee efJeMes<e iees[er
Deens. Dee§eÙe& cnCepes Skeâe Dehebie JÙekeäleeruee hegCÙeeÛÙee ne@efmhešueceOÙes vÙeeÙeÛee
Skeâ Øemebie lÙeebÛÙeeJej Deeuee DeeefCe lÙeebveer DeeheuÙee efj#eeves lÙee JÙekeäleeruee
hegCÙeele vesues. cegbyeF&ÛÙee ne@efmhešueceOÙes lej lÙeebveer Deveskeâ Dehebieebvee Øesceeves vesues
Deens.
DeepeheÙeËle lÙeebÛÙeeJej Deveskeâ hegjmkeâejebÛee Je<ee&Je Peeuee Deens; hejbleg
lÙeebÛÙee ceveele cee$e kesâJeU mesJeeYeeJeÛe Demelees. Kethe JesUsuee ceveele Ùesles keâer Yeejle
mejkeâejves lÙeebÛÙee Ùee DehetJe& keâeÙee&Ûeer veeWo Iesleueer lej Skeâe ®iCemesJekeâeÛee Keje
melkeâej nesF&ue. %eeveosJeebÛÙee Yee<esle lÙeebÛÙee keâeÙee&Ûes cetuÙeceeheve keâjeÙeÛes lej,
Demes cnCelee ÙesF&ue :

ceeiee&Oeejs Jelee&Jes ~ efJeÕe ceesnjs ueeJeeJes ~

Deueewefkeâkeâe veesneJes ~ ueeskeâebØeleer ~~

efJeJeskeâ DeeefCe JewjeiÙe Ùee Je=òeeRÛÙee mebieceeJej veJejs Deeheues DehebiemesJesÛes

keâeÙe& keâjerle efve<keâece YeeJevesves GYes Deensle. yee. Ye. yeesjkeâjebÛÙee keâefJelesÛÙee DeesUerle
meebieeÙeÛes Peeues lej,

peerJeve lÙeebvee keâUues nes

`ceer'heCe pÙeebÛes hekeäJe HeâUehejer
menpeheCeeves ieUues nes...

mevceevehe$eemen efJeJeskeâpeer
Dehebieeuee DeeheuÙee efj#eele yemeJetve les [e@keäšjebkeâ[s GheÛeejebmee"er kegâ"sner IesTve
peeleele. DeepeheÙeËle lÙeebveer Meskeâ[es Dehebieebvee mJeKeÛee&ves meJe&$e vesues. GheÛeejebÛee Skeâe keâeÙe&›eâceele efJeJeskeâpeer
KeÛe&megæe veJejs mJeleŠÛe keâjleele. ieerlesleuee efve<keâece keâce&Ùeesie ØelÙe#e peieCeejs
veJejs ns Skeâ ceneDee§eÙe&Ûe Deens. DeeieerÛÙee yebyeeuee pemes yeesueeJeuÙee #eCeer OeeJele
peeJes ueeieles vee, lemes veJejs De#ejMeŠ Deeheueer efj#ee IesTve peeleele. lÙeeuee Oeerj
osle, Gòece [e@keäšjebkeâ[s IesTve peeleele DeeefCe lees ogŠKecegòeâ nesF&heÙeËle lÙeeÛeer mesJee
keâjleele. pÙeeÛee heeÙe iesuee Demesue lÙeeuee `peÙehetj Hetâš' yemeJetve osF&heÙeËle ne
osJeotle lÙee ®iCeeyejesyej lÙeeÛee Õeeme nesTve, lÙeeuee meeLe oslees.
veJejs ns Skeâ efpeöer JÙeefkeäleceòJe Deens. 2006 les 2010 DeMeer
meueie heeÛe Je<ex les DeeUboer les heb{jhetj heeÙeJeejerle meeceerue nesTve ceesHeâle JewÅekeâerÙe
mesJee keâjCÙeemee"er [e@keäšjebyejesyej peele nesles. JewÅekeâerÙe mesJesÛee DevegYeJe lÙeebvee Ùee
Jeejerle efceUeuee. Ûe{CÙeeme DeefleMeÙe keâ"erCe Demeuesuee jepeie[ mJeleŠ Ûe{tve iesues.
lemes lÙeebveer Deveskeâ efkeâuues mej kesâues. `hebiet uebIeÙeles efiejerced' Ùee JeÛeveeÛes cetle& ¤he
cnCepes ns efJeJeskeâ veJejs. FlekesâÛe keâeÙe, hejbleg cegbyeF&leuÙee Deeblejje„^erÙe ce@jsLee@veceOÙes
leerve efkeâueesceeršjÛes Deblej Heâkeäle 45 efceefvešeble heej keâ¤ve veJee efJe›eâce ØemLeeefhele
kesâuee. veJejs ÙeebÛÙee ®iCemesJesÛes keâewlegkeâ Deveskeâ mebmLeebveer kesâues. lÙeebÛes DeepeheÙeËle
Deveskeâ melkeâej Peeues. meceepeeves lÙeebÛÙee keâeÙee&Ûeer veeWo Iesleueer. DehebieebÛes ceveesOewÙe&
Jee{JeCÙeemee"er les mecegheosMeve keâjleele. lÙeebÛÙee Ùee mesJesÛeer cees"Ÿee ØeceeCeele

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 91

92 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 JeeÙee peeCeejs DeVe
melkeâejCeer ueeJeCeejer mebmLee
: je@efyevent[ Deeceea
Meyoebkeâve DeeefCe mebkeâueve :
ØeefleefveOeer (cesnlee ceje"er «ebLepeiele)

meceepemesJesÛÙee Deveskeâ Jeeše Deensle. keâener JesUsuee peeCeerJehetJe&keâ

SKeeoer Jeeš ÛeesKeeUueer peeles, lej keâener JesUsuee SKeeÅee ØemebieecegUs
meceepemesJesÛeer keâesCeleer Jeeš ÛeesKeeUeJeer, ÙeeÛee mee#eelkeâej SKeeÅee
JÙeòeâeruee neslees. SKeeÅee ÚesšŸee Øemebieeletvener meceepemesJesÛeer ØesjCee
efceUles. efouueerceOeerue veerue Iees<euee meceepemesJesÛee Skeâ ceeie& meehe[uee
DeeefCe JeeÙee peeCeejs DeVe melkeâejCeer ueeJeCÙeeÛes lÙeeves "jJeues.
lÙeeletveÛe efveefce&leer Peeueer je@efyevent[ Deeceea Ùee mebmLesÛeer. Deepe ner mebmLee
103 MenjebceOÙes keâece keâjles Deens. Ùee mebmLesÛes meomÙe jengue heešerue
Ùeebveer mebmLesefJe<eÙeer efouesueer ceeefnleer...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 93


S keâerkeâ[s Gheemeceej lej Skeâerkeâ[s ojjespe DeVe Heâskeâ}s peele Deens, ns
heentve heeÛe ke<eeËhetkeer& efouueerceOÙes veerue Iees<eves keâener efce$e-cewef$eCeerbÛee «eghe
IesTve DemesÛe ne@šsueceOÙes Gj}s}s DeVe ieesUe keâ¤ve iejpetbvee Jeešues DeeefCe
lÙeeÛe kesUsme je@efyevent[ Deeceer& Ùee mebmLesÛeer mebkeâuhevee lÙeeuee megÛeueer. lÙeeÛe
kesUer hegCÙeelener Yeeefkeveer ke Dekeveer Ùee oesve yeefnCeerbveer Ùee keâeceeuee meg®keele
kesâ}er.
‘je@efyevent[ Deeceer&’ner Skeâ meceepemeskeer mebmLee Deens, peer Gj}s}s, keeÙee
peeCeejs DeVe iejpetbheÙeËle heesÛeJeCÙeeÛes keâece keâjles. je@efyevent[ Deeceer&Ûes
meYeemeo efkeefkeOe ne@šsumeceOeerue Gjuesues, keeÙee peeCeejs Deve>heoeLe& pecee
keâjleele DeeefCe iejerye, YegkesâuÙee ueeskeâebvee keešleele.
je@efyevent[ DeeceeaceOÙes DemeCeejs je@efyeve mkeÙebmeskekeâ ns veeskeâjoej,
kÙeekemeeefÙekeâ, efkeÅeeLeer& Deensle. efceUsue lemee kesU keâe{tve ns mJeÙebmesJekeâ
DeVeoeveeÛes keâece peeieespeeieer keâjleele. lÙee yeouÙeele ner mebmLee efkeâbkee
mkeÙebmeskekeâ keâesCeleener ceesyeouee Iesle veenerle. iejerye DeeefCe iejpetbheÙeËle DeVe
heesnesÛekeCes, ne Ùee mebmLesÛee Skeâcee$e GösMe Deens.
ieefjyeebvee DeVeJeešhe keâjleevee ‘je@efyevent['Ûes keâeÙe&keâlex
94
DeeheuÙee heefjmejeleerue ne@šsumeMeer mebhekeâ& meeOetve, lÙeebÛÙeekeâ[s Gjuesueb
DeVe Skeâ$e peceke}b peeleb. Ùeeveblej ns DeVe Menjeleerue efkeefkeOe Yeeieeble iejerye
ueeskeâebceOÙes keeš}b peeleb. keâener jsmše@jbšdmeveer, cees"Ÿee meesmeeÙešŸeebveer Ùee
mebmLesceeHeâ&le iejpetbvee ceole keâjlee Ùeekeer cnCetve Keeme peskeCe yevekeeÙeueener
meg®keele kesâ}er Deens. lemesÛe yeebOekeâece cepetj, Jeerš keâeceieejebÛÙee cegueebmee"er
mebmLesceeHeâ&le efkeveecetuÙe MeeUeosKeerue Ûeeuekeueer peeles.
hegCes ke efhebhejer-efÛebÛeke[ceOÙes Jeermentve DeefOekeâ ef"keâeCeer ner mebmLee keâece
keâjles. lÙeeceOÙes Deveskeâ mkeÙebmeskekeâ efceUsue eflelekeâe kesU keâe{tve ns keâeÙe&
keâjle Deensle.
‘keâOeer keâOeer je$eer Dekeâjeuee keâeÙe&›eâce mebheuÙeeveblej Heâesve Ùeslees. ceie
kne@šdmeDe@hekej cesmespe šekeâuee peelees. pÙeebvee pÙeebvee MekeäÙe Deens les meke&
"jeefkekeâ peeieer pecee neslees ke lÙeeveblej kemleerceOÙes peeTve DeVekeešhe kesâ}s
peeles. keâOeer keâOeer }eieeshee" leerve-Ûeej keâe@ume Ùesleele; hejbleg lÙee }eskeâebÛes
Deeveboer Ûesnjs heentve meieUe Lekeâkee peelees. Deepe efkeâleer DeVe keeÛeketve
iejpetbheÙeËle heesnesÛeke}s, ÙeeÛee Deevebo efceUlees. keâOeer keâOeer Deveskeâ DeeMeerke&eo
IesTve hejle Ùeslees,’ Demeb je@efyevent[ DeeceeaÛes mJeÙebmesJekeâ jengue heešerue
meebieleele.
DeVeeyejesyejÛe OeevÙe, keâhe[s, yueBkesâšdme, Ûeheuee ÙeebÛesner Jeešhe nesles.
Ûehheue efkeâbkee keâhe[s ceeheevegmeejÛe efoues peeleele; DevÙeLee lÙeeÛee keehej nesle
veener, ns Deecneuee ceenerle Demeles. DeVeOeevÙeeefMekeeÙe oj mene ceefnvÙeebveer
jkeäleoeve efMeefyej Yejke}s peeles. MekeäÙe eflelekesâ je@efyevme jòeâoeve keâjleele.
Ùee meke& keâeÙee&mee"er meieàÙeele cenòJeeÛes cnCepes je@efyevme efceUCes.
lÙeemee"er Deecner efkeefkeOe ceneefJeÅeeueÙes, Dee@efHeâmeceOÙes peeTve ceeefnleer oslees.
lemesÛe cees"Ÿee cees"Ÿee heÇoMe&veele peeTveosKeerue DeVeyeÛeleerefke<eÙeer ceeefnleer
efo}er peeles. Ùee pevepeeie=leercegUs DeeheesDeeheÛe ueeskeâ mebhekeâ& keâjeÙeuee ueeieues
Skeâe ueneveiÙeeuee KeeT osleevee ‘je@efyevent['Ûes keâeÙe&keâlex
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

efMe#eCeeheemetve JebefÛele cegueebvee efMe#eCeeÛes Oe[s osCeejer
‘je@efyevent['Ûeer keâeÙe&keâleea
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
Deensle. 2019ÛÙee Dee<ee{er JeejerceOÙess 70 npeejebntve peemle keejkeâNÙeebvee
mejyelekeešhe keâjCÙeele Deeues. lemesÛe lÙeebÛÙee heeÙeeuee lesue }eketve cemeepe
keâ¤ve osCÙeele Deeuee. lÙee kesUsme YejYe¤ve efceUCeejs DeeMeerJee&o DeeceÛeb
yeU Jee{Jeleele DeeefCe Deecneuee ceveYe¤ve meceeOeeve osleele. Ùee kesUsme
DeVeyeÛeleeryejesyej DeeheCe efvemeiee&Ûebner osCeb }eielees, Ùee leòJeeveb efyeÙeebÛes
ceeleerleuess ieesUs yeveJetve keejkeâNÙeebbvee osCÙeele Deeuess. [esbiejeletve peeleevee Ùee
efyeÙee Heâsketâve lÙeeheemetve Pee[s Ùesleerue, ne Skeâ efkeÛeej neslee.
Demes Deveskeâ vekevekeerve Ghe›eâce keâjle ‘je@efyevent[ Deeceer&’ner mebmLee
DeveeLeeßece, Je=æeßece FLesner Deeheuee DecetduÙe kesU osTve DeVe, keâhe[s,
iejpesÛÙee kemletbÛeb Jeešhe keâ¤ve ceeCegmekeâer pehele Deens.
Ùee mebmLesÛes meYeemeo meesMeue ceeref[ÙeeJej Deeheues DevegYeJe JÙeòeâ
keâjleele. lÙeecegUs ueeskeâebvee Ùee mebmLesefJe<eÙeer ceeefnleer efceUles. pej keâesCeeuee
Ùee mebmLesÛeb meYeemeo JneÙeÛeb Demesue lej mebmLesMeer mebueie> nesTve
Dee"Je[Ÿeeleues leerve efoJeme efveÙeefceleheCes osCeb iejpesÛeb Deens; DevÙeLee,
DeeheuÙee Menjele DeVeJeešheeÛeb keâece legcner ke⤠Mekeâlee. 'Citizens first -
Mission Next - Robins Last' Ùee Yetefcekesâletve ner mebmLee keâece keâjles. Ùee
mebmLesÛeb kegâ"sner Dee@efHeâme veener.
rahulpatil.auto@gmail.com
Je=æeßeceeleerue pÙes‰ebyejesyej ‘je@efyevent['Ûes keâeÙe&keâlex
95
96 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 meeÙekeâuemJeej
hejebpehes keâekeâe
- pÙeesleer DeeHeâUs

ceeCemeeÛÙee peerJeveele mebkeâšb Ùesleele, efJeJebÛevee Ùesleele; heCe keâener

ceeCemeb lÙeener JesUer Kebyeerj jenleele DeeefCe peerJeveeuee ÛeebieuÙee jerleerves
meecesejer peeleele.
DeMeeÛe ceeCemeebhewkeâer Skeâ Deensle hejebpehes keâekeâe. Deheej keâ°
keâjle mJeleŠÛÙee peerJeveeÛeer Ie[er lÙeebveer yemeJeueerÛe; heCe JesieJesieàÙee
keâeceebceOetve les meceepe$e+Cener Hesâ[le Deensle. JeÙeeÛÙee veJJeoerkeâ[s
JeešÛeeue Ûeeueuesueer Demeleeveener le®Ceebvee ueepeJesue FlekeäÙee
Glmeeneves keâece keâjCeeNÙee hejebpehes keâekeâebÛÙee peerJeveeÛee DeeefCe
keâeÙee&Ûee ne DeeuesKe...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 97

 ``keâe keâe, legcneuee Heâesve keâOeer keâ¤? Lees[er meJe[ keâOeer
efceUsue?'' HeâesveJe¤ve cegueeKele IesCÙeemee"er ceuee keâekeâebÛee JesU nJee neslee.
``keâOeerner keâj, ceer keâeceele Demelees. lemebÛe yeesueerve.'' keâekeâebÛeb Gòej
ieesefJebo Yeemkeâj hejebpehes. ceeOeJeveiej ieeJeeÛes jefnJeemeer. meebieueer
efpeu¢eeleerue ns Úesšbmeb ieeJe. hešJeOe&ve mejkeâejebveer JemeJeueb. hejebpehes
keâekeâebÛÙee keâeÙee&veb Deecne ceeOeJeveiejJeemeerÙeebÛeer ceeve DeefYeceeveeveb GbÛeeJeueer
Deens.
...lej mekeâeUer 7 Jeepelee, 11 Jeepelee, 5 Jeepelee, 8 Jeepelee
keâOeerner Heâesve keâje- keâekeâe keâeceemee"er yeensj he[uesues. meuuÙeemee"er
keâesCeerlejer lÙeebÛÙeekeâ[s Deeuesueb. 81 Je<eeËÛes ns ie=nmLe efoJemeYej jesheb leÙeej
keâjleele, Keñs KeCetve leer ueeJeleele, peieJeleele. meeÙekeâueØeJeeme,
jepekeâejCe, meceepekeâejCe Ùeeble DeKeb[ JÙemle Demeleele. efJeveele›eâej,
efJeveekebâšeUe.
10 Dee@keäšesyej, 1938 jespeer keâesunehetj efpeu¢eeleerue FÛeuekeâjbpeer
FLes keâekeâebÛee pevce Peeuee. les one Je<eeËÛes Demeleevee lÙeebÛÙee Jeef[ueebÛeb efveOeve
Peeueb. lesJneheemetve lÙeebÛÙee kegâ[erveb keâ°ebÛee Jemee Iesleuee. YeeJeb[ebveer
Skeâefoueeveb heefjefmLeleerÛeb DeeJneve mJeerkeâejueb. jeneÙeuee Yee[ŸeeÛeb pegveeš
Iej. ÛebõceewUer Iejele DeeF& DeeefCe Skeâ les meesUe JeÙeeleerue Dee" cegueb.
MeeUsÛeb ieefCele meebYeeUle neleeleeW[eMeer iee" he[CÙeemee"er ØelÙeskeâeveb
ØeÙelveebÛeer hejekeâe‰e keâjeÙeÛeer. JeKeej, KeeveeJeU, meeÙekeâue ogkeâeve,
JeeršYeóer, š^evmeheesš& kebâheveer, IejesIejer efHeâ¤ve Goyeòeer, ieJeleer Ûene efJekeâCeb,
Demee Ùee YeeJeb[ebÛee JÙeJemeeÙeeÛee DeeJeekeâe. efMeJeeÙe heesnCeb, OeeJeCeb,
meeÙekeâefuebie, ngletlet, Kees Kees Ùee KesUeble ØeeJeerCÙe. ÙeeefJe<eÙeer keâekeâe
cnCeleele, `henešsheemetve je$eerheÙeËle keâece keâjeÙeÛeb JÙemeve DeeceÛÙee meebieueer les vesheeU ne ØeJeeme meeÙekeâueves keâjCÙeeme
vemeevemeeble efYevetve iesueb. Deepener Ùee JÙemeveeveb lÙeebÛeer hee" mees[uesueer veener.’ meppe Demeuesues hejebpehes keâekeâe
Ùee cegMeerletve Ie[uÙeeveb DeepeleeieeÙele lÙeebÛÙee DebieYetle TpexÛee DeeuesKe
GbÛeeJeuesuee Deens. cesmeÛeb JÙeJemLeehekeâheo lÙeebvee efceUeueb. 500 efJeÅeeLÙeeËvee JeepeJeer ojele
lÙeebÛeb pevceieeJe Demeuesueb FÛeuekeâjbpeer efceveer ceBÛesmšj cnCetve Gòece ØekeâejÛeb pesJeCe efceUt ueeieueb. ns keâece ÛeesKeheCes heej hee[uÙeeJej
DeesUKeueb peeleb. DekeâjeJeerÛeer hejer#ee mebheuÙeeJej ogmeNÙee efoJeMeer Skeâe mebmLeeØecegKeebveer lÙeebvee ieewjJehe$e osT kesâueb.
hee@Jejuetce keâejKeevÙeele les efoJeeCepeerÛeb keâece ke⤠ueeieues. one ceefnvÙeebveer ØeefMe#eCe hetCe& PeeuÙeeJej meebieueer ÙesLeerue leb$eefMe#eCe keWâõele
Skeâe FbefpeefveDeefjbie Jeke&âMee@heceOÙes efoJeeCepeer cnCetve ®pet Peeues. Dee" leeme (DeeÙešerDeeÙe) les efMe#ekeâ heoeJej ®pet Peeues. ceespetveceehetve Ûeekeâesjerle jentve
vesceuesueb keâece kesâuÙeeJej heg{Ûes Ûeej leeme ceefMeveJej ueesKeb[er yeej keâeheCeb, keâece keâjCeb lÙeebÛÙee mJeYeeJeele veener. FLebner menefMe#ekeâ DeeefCe efJeÅeeLeea
[^erue ceefMeveveb veieebvee Yeeskebâ hee[Ceb, keâeeqmšbie, efjefcebie, š@efhebie, efceefuebie, ÙeebÛÙeeceOÙes efceUtve efcemeUtve lÙeebveer Deveskeâ keâeceb heej hee[ueer.
Mesefhebie, huesefvebie, yeesDeefjbie, meWšefjbie, uesLe ceefMeefvebie ner keâeceb efMekeâeÙeÛeer. mvesnmebcesueveebceOÙes DeefYeveÙe kesâuee. FLeuÙee efJeÅeeLeea «eenkeâ Yeeb[ejeÛeer
ngMMe... FLeb ieesefJeboe, Ùeb$ekeâejeieerj yeveuee. kegâ"uebner keâece kegâMeuelesveb peyeeyeoejer lÙeebÛÙeeJej meesheJeueer iesueer. ner mebmLee veeWoCeerke=âle veJnleer. efleÛÙee
neleeUCeeje. ogozJeeveb Ùee keâejKeevÙeele keâeceieej Je ceeuekeâ ÙeebÛÙeele veeWoCeerÛes meieUs meeshemkeâej heej hee[tve mebmLeehekeâ DeOÙe#e cnCetve lÙeebveer
efyevemeueb. keâeceieej mebheeJej iesues. ÙeecegUs ieesefJeboeveb keâesunehetjuee omeje Deveskeâ Je<eË keâejYeej heeefnuee. DeefYeceeveeÛeer iees° cnCepes Deepe heVeeme
Ûeewkeâeleerue efMeJeepeer leb$e mebmLesÛeer Jeeš Oejueer. efleLeuee šefveËieÛee keâesme& DeeefCe Je<eeËveblejner Ùee mebmLesÛeb keâeÙe& megjUerle Ûeeuet Deens. ÙeeÛeb keâejCe cnCepes
GcesoJeejerÛee keâeU hetCe& kesâuee. iebcele cnCepes keâeceeÛee DevegYeJe DeeOeerÛe ieesefJebo hejebpehes Ùee efMe#ekeâeveb Ieeuetve efouesueer Ie[er. meebieueer DeeÙešerDeeÙe ner
iee"erMeer peceuee neslee, efMe#eCe veblej Iesleueb. lÙeeveblej kegâuÙee&leerue mebmLee 28 SkeâjebJej hemejuesueer Deens. lÙee keâeUer efMekeâle DemeuesuÙee
keâeÙe&MeeUsle lÙeebveer ØeefMe#eCeeLeea cnCetve ØeJesMe kesâuee. Deveskeâ peyeeyeoeNÙee efJeÅeeLÙeeËvee neleeMeer Oe¤ve ßeceoeveeletve lÙeebveer DeeJeejele cees"Ÿee ØeceeCeele
DeeheCe nesTve lÙeebÛÙeekeâ[s Ûeeuetve DeeuÙee DeeefCe lÙeebveer lÙee meceLe&heCes Je=#eueeieJe[ kesâueer. Deepener Ùee Je=#eebveer mebmLesJej ke=âhesÛeb Ú$e Oejueb Deens.
hesueuÙee. KeeveeJeU ÛeeueJeCÙeeÛee DevegYeJe DemeuÙeecegUs keâeÙe&MeeUsleuÙee lÙeebÛÙeeyejesyej Ùee mebmLesle j. Jee. ØeOeeve veeJeeÛes menefMe#ekeâ nesles. lÙeebveer

98 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele


hejebpehes keâekeâebvee lÙeebÛÙee keâeÙee&mee"er efceUeuesueb
mce=efleefÛevn DeeefCe mevceeveefÛevn
`ceneje„^ jepÙe leb$e efMe#eCe mebmLee efveosMekeâ mebIešvee' mLeeheve kesâueer. efveJe=òe
nesF&heÙeËle keâekeâebveer Ùee mebmLesÛeer keâes<eeOÙe#e, meefÛeJe, jepÙe Keefpeveoej DeMeer
efJeefJeOe heob meebYeeUueer. 1972ceOÙes Ùee mebIešvesveb Ùeb$e Je Jemlet Kejsoerleerue
Yeü°eÛeejeefJejesOeele jepÙeJÙeeheer Deeboesueve Ús[ueb. ÙeeÛee hee"hegjeJee keâjleevee
keâekeâebveer cegbyeF&, veeiehetj, DecejeJeleer, hegCes, meebieueer FLes Ghees<eCe kesâueb.
mesJeeefveJe=òeerveblej ßecemeeHeâuÙeeÛee Deevebo Iesle efveJeeble peieeÙeÛeer he"[er
keâekeâebveer mJeerkeâejueer veener. efMe#ekeâ cnCetve JeeJejle Demeleevee les
Jemeefleie=neleerue efJeÅeeLÙeeËÛÙee DeejesiÙeeÛeer peeleerveb efJeÛeejhetme keâjle. iebYeerj
DeJemLesleerue efJeÅeeLÙeeËvee MeemekeâerÙe ®iCeeueÙeele oeKeue keâjle. Øemebieer
heojcees[ner keâjle. ®iCemesJesÛeb ceesue lÙeebveer DeesUKeueb nesleb. efveJe=òeerveblej
ogmeNÙee efoJemeeheemetve keâekeâe helveermen ®iCeeueÙeele peeTve `®iCeefce$e'
cnCetve keâece ke⤠ueeieues. ®iCeebÛes oeKeues Ye¤ve osCeb, efoJÙeebie ®iCeebÛeer
JewÅekeâerÙe leheemeCeer keâjJetve lÙeebÛÙee DehebielJeeÛeb ØeceeCe "jJetve osCeb, Ùee
lÙeebÛÙee keâeceeÛeer mejkeâejojyeejer oKeue Iesleueer iesueer. MeemekeâerÙe
®iCeeueÙeele lÙeebÛÙeemee"er šsyeue-KegÛeeaÛeer meesÙe keâjCÙeele Deeueer. ÙeecegUs
lÙeebÛÙee mesJesÛee ueeYe Deveskeâebvee Ieslee ÙesT ueeieuee. heg{s one-yeeje efce$e Ùee
keâeceele lÙeebvee ceole ke⤠ueeieues. heg{s mebieCekeâerkeâjCe PeeuÙeecegUs neleeveb
oeKeues YejCeb yebo Peeueb.
heÙee&JejCej#eCeeÛee Heâej yeesueyeeuee vemeuesuÙee keâeUele keâekeâebveer
heeJemeeÛeb heeCeer mee"JeCeb, meeJe&peefvekeâ mLeUebÛeer osKeYeeue keâjCeb, pewefJekeâ
keâÛeNÙeeheemetve Kele-efveefce&leer, Pee[b ueeJetve leer peieJeCeb, efoJemee Ûeeuet
Demeuesues heLeefoJes yebo keâjCeb ÙeebÛee hegjmkeâej kesâuee. heVeeme Je<eeËheemetve les
heÙee&JejCej#eCeemee"er Pešle Deensle. jespe mekeâeUer Iejeleerue keâÛeNÙeeÛeb
JeieeakeâjCe keâ¤ve, pewefJekeâ keâÛeNÙeeÛes legkeâ[s keâ¤ve ne keâÛeje les Skeâe
oCekeâš efheMeJeerle Yejleele. efheMeJeer YejuÙeeJej efJešebÛee Ûegje, ceeleer ÙeebÛee
Lej ueeJetve lÙeele efyeÙee ®peJeleele. Je<e&Yej Ùee jesheeÛeer osKeYeeue keâ¤ve ceie
ÙeesiÙe ef"keâeCeer lÙeeÛeer ueeieJe[ keâjleele. cees"b DebieCe DemeCeeNÙeebÛÙee
DebieCeele DeMee 15-20 efheMeJÙee "sJetve lÙeebvee lÙeeÛeer osKeYeeue keâjeÙeuee
ueeJeCeb, veeieefjkeâebvee veJÙeeveb ueeJeuesuÙee jesheebÛeer efveiejeCeer keâjeÙeuee
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
ueeJeCeb, ner keâeceb les ÛelegjeF&veb keâ¤ve Iesleele. jespe ØeYeeleHesâjer keâe{tve
ieeJeeleerue osMeer Je=#eebÛÙee efyeÙee ieesUe keâjleele Je keâše#eeveb lÙeebÛeerÛe jesheb
leÙeej keâjleele. Deepener jmlÙeekeâ[suee Keñs KeCetve lÙeele jesheb ueeJeeÙeuee
lÙeebvee keâesCeeÛÙee ceoleerÛeer iejpe he[le veener. oj Je<eea npeejes jeshešer lÙeebÛÙee
ke=âhesveb peie yeIeleele DeeefCe ÙeesiÙe keâeWoCe efceUsue Ùee efveef§ebleerveb megKeeveb
[esueleele. pÙeebvee nJeerle lÙeebveer leer KegMeerveb vÙeeJeerle DeeefCe peyeeyeoejerveb
Jee{JeeJeerle. IejÛeer peyeeyeoejer keâekeâe JÙeJeefmLele GÛeueleele. lÙeebÛÙee helveer
meew. DevegjeOeekeâeketâ efheiceer Spebš Deensle. jespeÛes oesve leeme lÙeebveener ceole
keâjleele. lÙeecegUs ie=nceb$eer KetMe!
jepekeâejCe, meceepekeâejCe Ùee #es$eeleerue keâekeâebÛeer cegMeeefHeâjerner
eflelekeâerÛe GuuesKeveerÙe Deens. efveJe=òeerveblej les meebieueerMespeejÛÙee ceeOeJeveiej
Ùee ieeJeer mLeeefÙekeâ Peeues. ieeJeÛÙee heeCeerØeMveeÛee met#ce DeYÙeeme keâ¤ve
lÙeebveer lÙeeJej Skeâ hegefmlekeâe keâe{}er Je ueeskeâebceOÙes peeie®keâlee Jee{Jeueer.
2007 ceOÙes 17 peCeebÛes he@vesue IesTve lÙeebveer «eecehebÛeeÙeleerÛeer efveJe[Cetkeâ
ue{Jeueer. lÙeebÛes 16 GcesoJeej efveJe[tve Deeues Je keâekeâe GhemejhebÛe Peeues.
vescekesâ lÙee keâeUele Jeerpeefyeue LekeâuÙeeves ieeJeÛee heeCeerhegjJe"e yebo Peeuee
neslee. keâekeâebveer heojÛes ueeKe ®heÙes Je mejhebÛeebveer 25,000®heÙes
efyeueeheesšer Yejues. heeCeerhegjJe"e megjUerle Peeuee; heCe Ùee heeCÙeeuee cees"er
ieUleer nesleer. keâekeâebveer peeleerveb GYeb jentve leer ieUleer keâe{tve Iesleueer. Ùee
og®mleercegUs oer[ ueeKe efuešj heeCÙeeÛeer veemee[er šUueer. Ùee keâeceeÛeer
oKeue IesTve lelkeâeueerve efpeu¢eeefOekeâeNÙeebveer mevceevehe$e osTve lÙeebÛee ieewjJe
kesâuee. lÙee he$eeÛee cepeketâj Demee neslee : `peuekegbâYeeÛÙee GYÙee heeFheÛeer
ieUleer keâe{CÙeeÛes keâece peesKeceerÛes nesles. ßeer. ieesefJebo Yeemkeâj hejebpehes, «ee.
heb. GhemejhebÛe, ceeOeJeveiej Ùeebveer mJeleŠ ceeHeâkeâ KeÛee&le ner ieUleer yebo
keâsueer, ner yeeye ieewjJeemheo Deens, Ùeeyeeyele ogcele veener.'
lÙee Je<eeaÛeer keâekeâebÛeer Skeâ Dee"JeCe DeefJemcejCeerÙe Deens. Peeueb Demeb.
ieCesMeeslmeJeeÛÙee ceneØemeeoemee"er iees[b heeCeer GheueyOe veJnleb. lÙeemee"er
«eecehebÛeeÙeleerkeâ[s ceeieCeer keâ¤vener leer hetCe& nesT Mekeâueer veener. keâekeâebveer
heeJemeeÛeb heeCeer Ûeej efhebheeble megjef#eleheCes mee"Jeueb. lÙee heeCÙeeJej ne
ceneØemeeo efMepeuee.
heeÛe Je<eeËÛee GhemejhebÛe heoeÛee keâeueeJeOeer hetCe& PeeuÙeeJej heeÛe Je<eË les
«eecehebÛeeÙeleerÛes efJeMes<e meomÙe nesles. lÙeecegUs meeJe&peefvekeâ keâeceeleuÙee
KeeÛeeKeesÛee lÙeebvee %eele PeeuÙee. Deepener les jespe «eecehebÛeeÙeleerle peeTve
ueeskeâebÛÙee mecemÙee peeCetve Iesleele. lÙee mees[efJeCÙeemee"er efpeuneefOekeâejer
keâeÙee&ueÙe, leeuegkeâe hebÛeeÙele keâeÙee&ueÙe, lenmeerue keâeÙee&ueÙe, efpeune
heefj<eo, meceepekeâuÙeeCe Keeleb FLeb ve kebâšeUlee Keshee Ieeueleele. jkeäleoeve
cesUeJes, pÙes‰ veeieefjkeâebJejerue DevÙeeÙeeuee JeeÛee Heâes[Ceb, efoJÙeebie,
ceeflecebo, Je=æ Ùeebvee hesvMeve efceUJetve osCeb, Ùeele les melele JÙemle Demeleele.
ns meg¤ Demeleevee 1998ceOÙes lÙeebveer ceeOeJeveiej ÙesLeerue DeejesiÙe
keWâõele pÙes‰ veeieefjkeâ mebIeeÛeb keâece meg¤ kesâueb. Deepe les ÙeeÛes DeOÙe#e
Deensle. keâener keâeU lÙeebveer Ùee mebIeeÛeb efpeuneOÙe#eheoner meebYeeUueb. Ùee
yeeyeleerle keâekeâebveer mJeleŠJej keâ[keâ efveyeËOe Ieeuetve Iesleuesle. pÙes‰ veeieefjkeâ
99
mebIeeÛeer yew"keâ, DeefOeJesMeve, Deeboesueve efpeLes Demesue efleLes peeÙeÛeb-
meeÙekeâueJe¤ve! Ùeemee"er lÙeebveer Dee" efkeâ.ceer.heemetve 3500
efkeâ.ceer.heÙeËleÛeb Deblej keâeheuebÙe. ieeJe, leeuegkeâe, efpeune, jepÙe,nosMe Ùee
heeleàÙeebJejerue keâeÙe&›eâceebvee meeÙekeâueJe¤ve npesjer ueeJeueer Deens.
meeÙekeâueÛÙee Hegâue DeeefCe neHeâ ce@jsLee@ve mheOee&ner lÙeebveer hetCe& kesâuÙee Deensle.
Deieoer Deueerkeâ[Ûeer iees° cnCepes 27 petve, 2019jespeer cegbyeF&leerue
DeePeeo cewoeveeJej pÙes‰ veeieefjkeâ mebIeeÛeb ‘OejCes Deeboesueve ’ Peeueb,
lÙeemee"er keâekeâebveer meeÙekeâueJe¤ve npesjer ueeJeueer nesleer. efJeÕeyebOeglJe DeeefCe
heÙee&JejCej#eCeemee"er ceeOeJeveiej les keâe"ceeb[t ns 3500 efkeâceerÛeb Deblej
lÙeebveer oesveoe meeÙekeâueJe¤ve heej kesâueb Deens. meeÙekeâue heÙe&šve ne lÙeebÛee
Úbo Deens. Je<ee&letve lÙeebÛÙee efkeâceeve oesveoe ueebye heuuÙeeÛÙee meeÙekeâuemeHeâjer
DemeleeleÛe. lÙeeÛeer keâener GoenjCeb DeMeer : ueKeveew, Gppewve, iebiees$eer,
nwojeyeeo, vesheeU (oesve JesUe), efiejveej (oesve JesUe), keâvÙeekegâceejer (leerve
JesUe). efoJemeeuee mejemejer 70 efkeâ.ceer. Deblej les keâeheleele.
efMeJeØeefle‰eveÛÙee ie[keâesš ceesefnceebceOÙesner lÙeebÛee menYeeie Demelees.
JeÙeeÛÙee 81JÙee Je<eea keâekeâe meceeOeeveeÛeb, ke=âle%elesÛeb peerJeve peiele
Deensle. leervener cegueb ieeJeeleÛe mLeeefÙekeâ Peeueer. GÅeespekeâ yeveueer, mebheVelee
Deeueer. cegueb, megvee, veeleJeb[b ÙeebÛÙeele jceCÙeeÛeer mebOeer efceUeueer. ÙeecegUs les
ke=âleke=âlÙe Deensle. lÙeebÛÙee keâ°ebÛee, efvemeie&mebJeOe&veeÛee Jeejmee leervener cegueb
meceLe&heCes ÛeeueJele Deensle. Je=#eejesheCe, Je=#emebJeOe&ve, peuemebOeejCe ner keâeceb
les efnefjjerveb ÛeeueJeleele. peelee peelee Skeâ iebcele- vegkeâlÙeeÛe PeeuesuÙee
Meejerefjkeâ JeÙe efveoxMeebkeâeÛÙee JewÅekeâerÙe ÛeeÛeCeerle keâekeâebÛeb JeÙe DeeuebÙe 50
Je<eË! keâekeâebvee efvejesieer oerIee&Ùeg ueeYees, ner F&ÕejÛejCeer ØeeLe&vee!
ueeYeues keâeškeâ Ùe°erÛes Fveece, JeCee&Jesle efkeâleer legceÛes DeeÙeece,
Lekeäkeâ, yeesšs leeW[ele; heengveer legceÛes keâece
keâekeâe legcneuee keâ[keâ[erle meueece!!!

jyotiaphale@gmail.com
hejebpehes keâekeâebÛÙee efJeefJeOe meeÙekeâue meHeâjeRÛeer #eCeefÛe$es

100 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

 JeeÛeveeletve osMemesJee
: Øeoerhe ueesKeb[s
- ØeeÛeeÙe& MÙeece Yegkexâ

JeeÛekeâ keâe@Heâer keâóŸeeÛee keâeÙe&›eâce ceePÙee Iejer meg¤ neslee. lÙeeceOÙes

Skeâeves `Øeoerhe ueesKeb[s hegCes 13' Ùee hegmlekeâeÛes jme«enCe kesâues. Ùee
hegmlekeâeÛÙee veeJeeheemetveÛe ceuee Glmegkeâlee nesleer. Deepener `Øeoerhe
ueesKeb[s hegCes 13' Ùee heòÙeeJej he$e hee"efJeues lej les lÙeeuee efceUles.
keâesCe Deensle ns Øeoerhe ueesKeb[s?

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 101

cegueebceOÙes jceuesues Øeoerhe ueesKeb[s
ne JeeF&Ûee cegueiee. Je[erue efMeheeF& cnCetve keâece keâjle nesles. ns Ûeej
YeeT. IejÛeer ieefjyeer nesleer. Øeoerhe DeYÙeemeele yesleeÛeeÛe neslee. DeeheCeÛe
DeeheuÙee heeÙeeJej GYes jeneÙeuee heeefnpes Ùee YeeJevesves Øeoerhe hegCÙeeme Deeuee.
ceekexâefšbie efJe<eÙeeÛee Skeâ leerve ceefnvÙeebÛee DeYÙeeme›eâce hetCe& kesâuee. Skeâe
Deeblejje„^erÙe kebâheveerle veeskeâjerme ueeieuee. efleLeb De"je ceefnves keâece kesâueb. lÙee
keâeUele keâe@heexjsš Jeu[& keâeÙe Deens ns keâUueb. ceeefnleerÛee Keefpevee
pÙeeÛÙeekeâ[s Demesue lees ØeYeeJeer ceekexâefšbie ke⤠Mekeâlees. `vee@uespe Fpe hee@Jej'
ÙeeÛeer lÙeeuee Øekeâ<ee&ves peeCeerJe Peeueer. YeejleeÛeb MeefòeâmLeeve ns «eeceerCe Yeeie
Deens, nsner lÙeeÛÙee OÙeeveele Deeueb. lÙeeves veeskeâjer mees[tve osTve «eeceerCe
Yeeieeleerue ceeefnleer peceJeeÙeÛeer Demes "jJeues.
ceneje„^eleerue megceejs leerveMes «eecehebÛeeÙeleeRvee heesmškeâe[&dme hee"efJeueer.
lÙeele lÙeeveer lÙee ieeJeeÛeer ceeefnleer ceeieJeueer. Dee"Je[er yeepeej kesâJne DeeefCe
kegâ"s Yejlees, MeeUe keâesCelÙee Deensle, DeejesiÙe keWâõ, heesueerme "eCes, mejkeâejer
keâeÙee&ueÙes, efhekesâ FlÙeeoer ceeefnleer ceeieJeueer. Heâkeäle yeeje peCeebveer ceeefnleer
hee"Jeueer. lÙeelener Ûeej peCeebveer ner ceeefnleer keâMeemee"er nJeer Deens SJe{sÛe
efJeÛeejues. Øeoerhe efvejeMe Peeuee veener. lÙeeveer ns ceeefnleer mebkeâueve efÛekeâešerves
Ûeeuet "sJeues. ceeefnleer peceJele jenCes ns lÙeeÛes OÙesÙe efveef§ele nesles.
OÙesÙeefveef§eleer Demesue lejÛe ØeÙelveebÛee GheÙeesie neslees. lÙeeves Deeheueer efÛekeâešer
mees[ueer veener. heesmškeâe[& Ùee mJemleeleuÙee ceeOÙeceeÛee ØeÙeesiener yebo kesâuee
102
veener. keâener efoJemeebleÛe «eeceerCe YeeieeÛeer ØeÛeb[ ceeefnleer pecee Peeueer. ner
ceeefnleer cees"cees"Ÿee kebâhevÙeebvee meuueeieej Ùee veelÙeeves efoueer. keâesCelÙee
ieeJeeleerue efJeÅeeLeea oele IeemeCÙeemee"er hesmš Jeehejle veenerle, ner ceeefnleer
keâesueiesš kebâheveeruee efceUeuÙeeJej lÙeebveer lÙee MeeUebceOetve ÚesšŸee vecegvee
hesmš ceesHeâle JeešuÙee. heg{s lÙee ieeJeeleerue lÙeebÛeer hesmšÛeer efJe›eâer Jee{ueer.
Øeoerhe ueesKeb[s ceeue efJekeâle veenerle. les ceeefnleerÛÙee DeeOeejeJej meuuee osleele.
«eeceerCe YeeieeÛes vegkeâmeeve nesF&ue DeMee Jemlet efJekeâCeeNÙee kebâhevÙee les peJeU
keâjle veenerle. lebyeeketâ, oe¤ Ùeeuee lÙeebÛee efJejesOe Deens. mesJeeYeeJeer Je=òeerÛee
DeYeeJe DemeCeeNÙee mejkeâejer efJeYeeieekeâ[sner les peele veenerle.
«eeceerCe Yeeieeleerue le®Ceebvee lÙeebveer neleeMeer OejuebÙe. les Dee"Je[er
yeepeejele efHeâ¤ve ceeefnleer ieesUe keâjleele. Skeâ Dee"Je[er yeepeej cnCepes
peJeUÛÙee hebOeje-Jeerme Kes[Ÿeebleerue ueeskeâebMeer mebheke&â Demelees. ner ceeefnleer
ieesUe kesâueer peeleerÙes nsner keâesCeeuee ceeefnleer vemeleb. Ùee ceeefnleer mee"ŸeeÛee
GheÙeesie jepekeâerÙe veslÙeebveerner keâ¤ve Iesleuee. ceepeer ceb$eer Øeceeso cenepeve Ùeebveer
ueeskeâØeefleefveOeerbÛeb keâece keâmeb ÛeeueuebÙe ns peeCetve Iesleueb nesleb. ceepeer ceb$eer
Mejo heJeej Ùeebveer efJeOeeve meYesÛÙee efveJe[Cegkeâerme keâesCeeuee eflekeâerš efoues lej
les efveJe[tve ÙeeÙeÛeer MekeäÙelee Deens ns Øeoerhekeâ[tve DepeceeJeueb nesleb. lÙeebÛes
lÙeeJe<eea yejsÛe Deeceoej efveJe[tve Deeues. ueeskeâebveer DeefYeveboveeme ieoea kesâueer
lesJne les cnCeeues, `ceePeb DeefYevebove ke⤠vekeâe. lees yeepetuee JeeF&Ûee heesNÙee
yemeueeÙe lÙeeÛeb DeefYevebove keâje.'
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 Øeoerhe ueesKeb[s DeeefLe&keâ°Ÿee me#ece Peeues. mJele:Ûeb Iej Peeueb.
ceefme&[erpe iee[er Deeueer. Ùee ÙeMeele meceeOeeve ve ceevelee lÙeebveer Ùee «eeceerCe
YeeieeÛÙee efJekeâemeele ØelÙe#e keâece keâjeÙeÛeb "jJeueb. meesMeue SbšjefØevej
nesCÙeeÛee efve§eÙe kesâuee. «eeceerCe Yeeieeleerue cegueeRvee %eeveer yeveJetve GÅeeÛÙee
Yeejleemee"er me#ece yeveJeeÙeÛeb "jefJeueb. Deepe lÙeebvee MeeUsletve pes efMe#eCe
efceUlebÙe lÙeele Depetve keâesCeles %eeve DeeefCe keâewMeuÙes lÙeebvee Øeehle JneÙeuee
nJeerle ÙeeÛee efJeÛeej kesâuee. lÙee efJe<eÙeeleerue hegmlekeâebÛeer ÛeesKeboUheCes,
heefjßecehetJe&keâ efveJe[ kesâueer. DeMeer hegmlekesâ les «eeceerCe Yeeieeleerue MeeUsuee Yesš
cnCetve hee"efJeleele. lÙee MeeUsleerue efJeÅeeefLe&veer Ùee hegmlekeâeÛÙee DeeOeejs
JeeÛeveeueÙe meg¤ keâjleele. Ùee JeeÛeveeueÙeeÛeb veeJe Deens Gyan Key
JeeÛeveeueÙe (Read + Write + Speak). MeeUsleerue efJeÅeeefLe&veer
JeeÛeveeueÙe ÛeeueefJeCÙeeme Glmegkeâ Deensle. leMeer lÙeebÛÙeekeâ[tve ceeieCeer Deens,
ns efveef§ele PeeuÙeeJejÛe lÙeebvee hegmlekesâ hee"efJeueer peeleele. Demeb heefnueb
JeeÛeveeueÙe hegCes efpeu¢eeleerue hegjboj leeuegkeäÙeeleerue efnJejs Ùee ieeJeer ieg®osJe
veejeÙeCe cenejepe ceeOÙeefcekeâ MeeUsle meg¤ Peeueb Deens. lÙee MeeUsle Jeerpe
veener. yemeeÙeuee yeekeâ keâceer Deensle. lejerner cegueer DeeJe[erves JeeÛeve keâjle
Deensle. efleLes 965 hegmlekesâ oesve ueesKeb[er keâheešeble "sJeueer Deensle. cegueebvee
Skeâ hegmlekeâ Skeâ Dee"Je[Ÿeemee"er JeeÛeeÙeuee efceUleb. cegueebÛeb Ùee
JeeÛeveeueÙeeJej `Deeheueb JeeÛeveeueÙe' Ùee YeeJevesletve Øesce Deens. cegueb hegmlekebâ
ceveeheemetve JeeÛeleele. veerš "sJeleele. Heâe[le veenerle.
DeMee JeeÛeveeueÙeeuee Øeoerhe ueesKeb[s Ùeebvee osCeieeroejner efceUle Deensle.
Skeâe JeeÛeveeueÙeeuee ceneje„^ele 6700®. DeeefCe DevÙe jepÙeele
7600®. KeÛe& Ùeslees. osCeieer Heâkeäle OeveeosMeeÉejs mJeerkeâejueer peeles.
OeveeosMe hegmlekeâ efJe›esâlÙeeÛÙee veeJeeves keâe{eJee ueeielees. hegmlekesâ efceUeuÙeeJej
MeeUskeâ[tve he$e Ùesles. ØelÙeskeâ hegmlekeâele heesmškeâe[& Demeles. hegmlekeâ
JeeÛeCeeNÙee efJeÅeeefLe&veerkeâ[tve osCeieeroejeuee he$e peeles. DecejeJeleer
efpeu¢eeleerue, efleJemee ieeJeeleerue Øeleer#ee IeeJe[s efueefnles, ‘ceer yeeskeäÙee
meeleyeb[s JeeÛeues. Deelee ceePeer JeeÛeveeÛeer iees[er Jee{ueer Deens.' Skeâ cegueieer
efueefnles, `ceer megveerlee efJeuÙecme JeeÛeues. efleÛÙeemeejKeer ceer pejer DeblejeUele
peeT Mekeâues veener lejer ceer cees"er nesCeejÛe DeMeer ceePÙeele efpeö efvecee&Ce
Peeueer Deens.' ogmejer Skeâ efJeÅeeefLe&veer efueefnles, ``Sheerpes Deyogue keâueeceebÛeb
‘Deefie>hebKe’ JeeÛeueb. ceePeer IejÛeer heefjefmLeleer ieefjyeerÛeer Deens; heCe ceerner cees"er
keâle&yeieej nesT Mekeâles Demee ceePÙeele efJeÕeeme efvecee&Ce Peeuee.’
‘MÙeeceÛeer DeeF&’, megOee cetleeAÛeer hegmlekebâ ner Ùee efJeÅeeefLe&veeRvee YeeJele
Deensle. Skeâe cegueerves efueefnues, `meeheeyeöue ceeefnleer osCeejb hegmlekeâ hee"Jee.’
efleuee lÙeeÛeb keâejCe efJeÛeejuÙeeJej cnCeeueer, ``ceePee veelesJeeF&keâ meehe ÛeeJetve
cesuee. ceuee meJeeËvee peeie¤keâ keâjeÙeÛebÙe.’’
meOÙee DeMeer oesve-leerve JeeÛeveeueÙes «eeceerCe Yeeieele GIe[ueer peele
Deensle. ceneje„^ele 3910, keâvee&škeâele 67, lesuebieCeele 76,
DeebOeÇØeosMeele 49, ceOÙeØeosMeele 21, leeefceUvee[tle 1, PeejKeb[ceOÙes 1,
jepemLeeveele 128 JeeÛeveeueÙes GIe[ueer Deensle. leer keâeÙe&jle Deensle. SKeeos
JeeÛeveeueÙe veerš ÛeeueefJeues peele veener keâUuÙeeJej lesLeerue hegmlekesâ hejle
Iesleueer peeleele. 1517 efoJemeele ner meejer JeeÛeveeueÙes GIe[ueer Deensle. Ùee
Dee" jepÙeeble 10,19,000 ueeYeOeejkeâ JeeÛekeâ Deensle. DeeòeeheÙeËle
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
JeeÛeveeves meceeOeeve efceUeuÙeeÛes meebieCeejer 1.93 ueeKe JeeÛekeâ efJeÅeeLÙeeËÛeer
heesmškeâe[x Øeehle Peeueer Deensle. jespe mejemejer 150 he$es Øeoerhe ueesKeb[s
ÙeebÛÙeekeâ[s Ùesleele. heesmšceveuee ne heòee hee" PeeueeÙe. cnCetveÛe hegmlekeâeÛeb
veeJe ‘Øeoerhe ueesKeb[s, hegCes 13’ "sJeuebÙe.
Ùee JeeÛeveeueÙeeleHexâ 41 ef"keâeCeer JeeÛeveØesjCee efove keâeÙe&›eâce Peeues.
MeeUebletve mheOee& PeeuÙee. lÙeele efJeÅeeLeea, efMe#ekeâ, ØeeÛeeÙe& nsner menYeeieer
Peeues. lÙeeletve 2.38 ueeKe efJeÅeeLÙeeËveer menYeeie Iesleuee. `Library by
the students, for the students' DeMee Ùee Ghe›eâceeuee DeepeheÙeËle
3.91 keâesšeRÛeer 9.40ueeKe hegmlekesâ hegjefJeueer Deensle. Ùee JeeÛeveeueÙeeuee
meeneÙÙe cnCetve mebieCekeâmegæe hegjJeues peele Deensle. DeeòeeheÙeËle veT jepÙeeble
20,000 mebieCekeâ yemeefJeues Deensle.
ns meejb MekeäÙe Deens ÙeeÛeb keâejCe «eeceerCe Yeeieeleerue efJeÅeeefLe&veeRÛee
ØeeceeefCekeâheCee DeeefCe DeefJejle keâ° keâjCÙeeÛÙee iegCeebJej Øeoerhe ÙeebÛee
efJeÕeeme Deens. les meelelÙeeves «eeceerCe Yeeieele efHeâjle Demeleele. Yeejleeleerue
heeÛe npeej Kes[Ÿeebvee lÙeebveer Yesšer efouÙee Deensle. `DeeheCe Deelee meceepekeâeÙe&
keâjCeej' Demes peenerj kesâuÙeeJej lÙeebÛeer helveer DeeefCe keâvÙee Ùeebveer lÙeebvee hetCe&
heeef"byee efouee.
ceer lÙeebÛÙee keâeÙee&ueÙeele iesuees lesJne megceejs heeÛe ueeKe he$eebÛee meb«en
heeefnuee. ÙesCeeNÙee he$eebleerue ceeefnleer Deelee mebieCekeâeÉejs YejCÙeeÛes keâece
lÙeebÛÙee mesJeelelhej ceefnuee keâce&Ûeejer keâjle neslÙee.
peguew 2019 ceOÙes lÙeebveer hegCÙeele efj#eeJeeuÙeebvee DeefOekeâ me#ece
keâjCÙeemee"er hegmlekesâ Jeešueer. heesueerme mšsMeveceOetve JeeÛeveeueÙes GIe[ueer.
meeleeje efpeu¢eele DeefOekeâ JeeÛeveeueÙes keâe{tve lÙeeme `hegmlekeâebÛee efpeune'
Demes veeceeefYeOeeve kesâues.
Books open your mind.
Broadens your mind and
Strengthen you as nothing else can.
mebhetCe& Yeejle JewYeJeMeeueer nesCeej Deens. les keâeÙe& «eeceerCe Yeeieeleerue
efJeÅeeefLe&veer keâjCeej Deensle. lÙeeÛeer leÙeejer Deelee mebJesoveMeerue ceves Demeleevee
JeeÛeveeÛÙee ceeOÙeceeletve nesle Deens. ne efJeÕeeme yeeUietve ueesKeb[s kegâšgbye
meesvÙeemeejKeb keâeÙe& keâjlebÙe. lÙeebvee MegYesÛÚe!!
shyam@izeltech.com
103
104 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 Decejieerle
: yeeyee Deecešs ÙeebÛeb peerJeveÛeefj$e
- efveMee ceerjÛeboeveer

meceepekeâeÙe& efkebâJee meceepemesJee ne Meyo GÛÛeejuÙeeveblej DeheefjneÙe&heCes

Dees"ebJej veeJe Ùesleb les yeeyee Deecešs ÙeebÛeb; keâejCe meceepeekeâ[tve pÙee
kegâ‰jesiÙeebvee JeeUerle šekeâueb iesueb nesleb, lÙeebvee yeeyeebveer veJepeerJeve
efoueb. lÙeemee"er yeeyeebveer Deeheueb mebhetCe& peerJeve meceefhe&le kesâueb. lÙeebÛÙee
Ùee meceefhe&le peerJeveeÛeer ieeLee ‘Decejieerle’ Ùee Ûeefj$eeletve meceesj Ùesles.
lÙee ieeLesleerue ne Skeâ cenòJehetCe& DeOÙeeÙe...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 105

DeeveboJeve
1951

jepÙe mejkeâejveb cenejesieer mesJee meefceleeruee Jejes[e

ieeJeeheemetve leerve efkeâueesceeršjJej Demeuesueer heVeeme Skeâj
Ke[keâeU peceerve cebpetj kesâueer, lesJne yeeyeebÛÙee Deeveboeuee
heejeJeej Gjuee veener. Ùee ef"keâeCeeÛeb lÙeebveer ‘DeeveboJeve’
Demeb veecekeâjCe kesâueb. les pesJne øeLece leer peeiee
yeIeCÙeemee"er iesues, lesJne cee$e Pee[ePeg[heebveer Yejuesueer,
meehe DeeefCe eEJeÛetbÛee megUmegUeš Demeuesueer, Me$egJele
YeemeCeejer leer peceerve heentve les efJecevemkeâ Peeues. lesLetve
meJeeËle peJeUÛeer efJenerjmegæe oesve efkeâueesceeršjJej nesleer.
yeeyee hejle peeTve leeFËvee cnCeeues, ‘lÙee ef"keâeCeer kesâJeU
oie[OeeW[s, Pee[eÛÙee cegàÙee DeeefCe mejhešCeeNÙee DeeveboJeveeleerue heefnuÙeeJeefnuÙee efJeefnjerÛeb heeCeer keâe{leevee yeeyee Deecešs
JesueeRKesjerpe DeeCeKeer keâenerner vemeeJes, ner iees<šmegæe
metÛekeâÛe Deens. meceepeeveb JeeUerle šekeâuesuÙee ueeskeâebmee"er JeeUerle ceuee meebefiele}b keâer, Yetkeâ DeeefCe YeÙe Ùee oesvnerner iees<šeRceOÙes DeodYeglejcÙe
šekeâCÙeele Deeuesueer peceerve. Deepeheemetve nsÛe Deeheueb veMeerye.’ Demeb keâenerner vemeleb. DeeveboJeveeleerue meg®JeeleerÛes efoJeme HeâejÛe YeÙeeJen
DeeveboJeveele keâeÙeceÛeb efveJeemeeuee peeCÙeehetJeea yeeyee DeeefCe leeF& jespe nesles. keâener efoJemeebleÛe efÛeòÙeeveb lÙeebÛÙee kegâ$Ùeeuee Dees{tve ves}b. Ûeej
Jejes[Ÿeentve eflekeâ[s Ùes-pee keâjerle Demele. keâeueeblejeves oesve Peeshe[Ÿee efleLes KeebyeebJej ieJeleeÛeb Úhhej nsÛe lÙeebÛeb DeeßeÙemLeeve nesleb. Deepetyeepetuee eEnœe
GYeejCÙeele DeeuÙee. Skeâ kegâ<"jesiÙeebmee"er DeeefCe ogmejer Deecešs MJeeheoebÛee cegkeäle mebÛeej Demes. lÙeebÛÙeeheemetve mebj#eCe keâjCÙeemee"er lÙeebÛÙee
kegâšgbgyeerÙeebmee"er. lÙee efoJemeebÛeer Dee"JeCe keâe{le leeF& cnCeeuÙee, ‘ner ogmejer Peeshe[eruee eEYeleermegæe veJnlÙee.
Peeshe[er yeebOeCÙeeDeeOeer Deecner oesIeb jespe oesve-leerve efkeâueesceeršj Deblej heeÙeer 2004 meeueÛÙee ef[meWyej ceefnvÙeele ceuee Jejes[Ÿeeuee Skeâ JÙekeäleer Yesšueer.
Ûeeuetve peele Demet. neleele pesJeCeeÛee [yee DeeefCe heeCeer IesTve, cegueebvee Lees[b Ùee JÙekeäleeruee DeeveboJeveeÛÙee meg®JeeleerÛÙee efoJemeebÛes mcejCe nesles. megceejs
Deblej ÛeeueJele lej Gjuesueb Deblej keâ[sJej IesTve Deecner DeeveboJeveeÛÙee DeOÙee& MelekeâehetJeea Ie[uesuÙee Ùee meJe& Iešvee DePeerce hešsue veecekeâ øesceU,
pebieueele peeTve heesnesÛele Demet. Deecneuee lesJne meeÙekeâuemegæe hejJe[le JeÙemkeâ ceeCemeeveb DemKeefueleheCes ceuee meebefieleuÙee : ‘ceer efMekeâejermee"er
veJnleer!’ yeensj he[uees Demeleevee Skeâ ÚesšerMeer ieJeleeÛeer Peeshe[er ceuee efomeueer. lÙee
DeeveboJeve Deieoer yeeuÙeeJemLesle Demeleevee ‘meeOevee’ Ùee ceje"er Peeshe[eruee eEYeleer Jeiewjs veJnlÙeeÛe. yeeyeebveer ceuee Deele yeesueeJeueb. efleLes ceuee
efveÙelekeâeefuekeâeÛes he$ekeâej ÙeogveeLe Leòes Ùeebveer DeeheuÙee DeeveboJeveeÛÙee oesve kegâ<"jesieer efomeues. lÙeebÛÙee DebieeJej DemebKÙe GIe[Ÿee peKecee, het
YesšerefJe<eÙeer DelÙeble Glmeeneves efueefnueb nesleb : ‘ieeJeeyeensj pebieueJepee Skeâe Yejuesueer ieUJes nesleer. les ÂMÙe heentve De#ejMe: efMemeejer Ùesle nesleer. yeeyee
peeiesle les jenle nesles. Skeâ ÚesšerMeer Peeshe[er DeeefCe kegâ…jesieer! pebieueeleerue lÙeebÛeer Megßet<ee keâjerle nesles. meeNÙee peieeves Ùee kegâ<"jesiÙeebvee JeeUerle šekeâues
meJe& megKeog:Keb efleLes peeieer nesleer. yeeyee DeeefCe meeOeveeleeF& SKeeÅee DeejCÙekeâ nesles DeeefCe FLes yeeyee, lÙeebÛeer le®Ce helveer DeeefCe leevner cegues Ùee YeÙeeCe
$e+<eerøeceeCes efleLes jenle nesles; heCe Kejb cnCepes yeeyee mJehveeleÛe JeeJejle nesles peeieer lÙeebÛÙeemeceJesle jenle nesleer! ceuee ns meieUb ceenerle Deens; keâejCe ceer
DeeefCe lÙee mJehveele meeOeveeleeF&ner Skeâ™he PeeuÙee neslÙee. ns mJehve Peheeštve efMekeâejermee"er efleLes iesuees neslees.’
šekeâCeejb nesleb... meeves ieg®peeRÛÙee ceveesYetceerle lejUCeejer mJehveb YetceerJej DeeveboJeveeÛee Skeâ jefnJeemeer veejeÙeCe yeeUe cejmekeâesuns Ùeeves lej Ùee
GlejefJeCÙeemee"er DeemegmeCeeje, yesÛewve Peeuesuee ceeCetme ceuee efomeuee. keâeUeÛeb Deieoer efÛe$eoMeea JeCe&ve kesâueb Deens : ‘ceer ceePÙee YeõeJeleer ieeJeentve
ieg®peeRveer meeefnlÙeele pes jbieefJeueb; heCe YetceerJej GlejefJeCÙeeÛeer Gmeble lÙeebvee FLes Deeuees, lÙee JesUer FLes DeeveboJeveele mene kegâ<"jesieer ÙesTve jeefnues nesles.
efceUeueer veener, lesÛe mJehve efleLes Oe[he[le Demeuesueb ceuee efomeueb.’ ns ceveesnj efoJeeCe ÙeebÛÙee oJeeKeevÙeeleerue ®iCe nesles. ceer FLes ÙesCeeje meeleJee
DeeheuÙee oesve efÛecegkeâuÙee yeeUebvee IesTve Ùee Deesmee[ peefceveerJej DeeefCe ieCehele Dee"Jee. lÙee heefnuÙee mene ®iCeebhewkeâer keâesCeerner Deepe nÙeele
jenCÙeemee"er DeeuesuÙee yeeyee DeeefCe leeFËÛeb DeeoMe&Jeeoer efÛe$e veener. ceer lÙee JesUer kesâJeU hebOeje veenerlej meesUe Je<eeËÛee neslees. ceuee Depetve
DeeveboJeveemebyebOeer efueefnCÙeele DeeuesuÙee Deveskeâ uesKeebceOetve jbieeqJeCÙeele Dee"Jeleb – yeeyee Ùee MeeUsletve lÙee MeeUsle peeTve ueeskeâebvee kegâ<"jesieeÛeer
Deeueb Deens. lÙee uesKeebceOÙes Demeb cnšuesueb Deens keâer, yeeyee DeeefCe leeF& Ùee ceeefnleer meebiele DeeefCe osCeiÙee pecee keâjerle. FLes keâener efvejesieer ueeskeâmegæe
oesIeebÛeer lÙee JesUÛeer DeJeIeer mebheòeer cnCepes Skeâ uebie[er ieeÙe, Skeâ kegâ$ee nesles, MeebleeyeeF& veme& neslÙee; keâejCe ieeJeele peeCÙeemee"er Deecneuee
DeeefCe Ûeewoe ®heÙes. Deelee ceeies JeUtve yeIeleevee ner meJe& keâLee HeâejÛe JÙeeefOeieÇmle vemeuesuÙee, efvejesieer, Oe[Oeekeâš ueeskeâebÛeer iejpe YeemeeÙeÛeer.
DeodYeglejcÙe Jeešles. leeFËveer cee$e DeeheuÙee vesnceerÛÙee Keeme JÙeJenejer Mewueerle GoenjCeeLe&, kegâCeeuee lejer efhe"eÛÙee efiejCeerle peeJeb ueeies. DeeceÛeb oUCe

106 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

kegâ‰jesiÙeebvee leheemeleevee yeeyee Deecešs
oUtve osCÙeeme lÙee keâeUer ieeJeeleerue kesâJeU SkeâÛe efiejCeerJeeuee leÙeej Peeuee
neslee. lÙee keâeUer Deecner pej keâOeer ieeJeele iesuees lej kegâCeer Deecneuee LeWyeYej
heeCeermegæe osle vemes.’
Ùeeheg{erue keâneCeer Dee"JÙee kegâ<"jesiÙeeveb, ieCeheleveb hegjer kesâueer : ‘DeeceÛÙee
Peeshe[Ÿee ieUeÙeÛÙee. KeeueÛÙee yeepetveb heeCÙeeÛee ueesš Deele ÙeeÙeÛee.
lÙeecegUs heeJemeeàÙeeÛÙee efoJemeeble DeeceÛÙee efyeÚevÙeeKeeuetve peCet veoerÛe
JeeneÙeÛeer. DeeceÛÙee meYeesJeleeueer efyeyešŸee JeeIe, meehe, eEJeÛet DeeefCe
jeve[gkeâjebÛee mebÛeej DemeeÙeÛee; heCe DeeveboJeveeleerue pebieueer øeeCÙeebhes#ee
ceuee meceepeekeâ[tve JeešŸeeuee DeeuesuÙee nsšeUCeerÛeer, eflejmkeâejeÛeer Yeerleer
peemle JeešeÙeÛeer. DeeceÛÙeemeceesj Flekeâer mebkeâšb ÙesTve GYeer "ekeâueer nesleer;
heCe lejerner ceer efleLesÛe jeefnuees. ceer ceePÙee ieeJeer keâOeerÛe hejle iesuees veener.
leeF& DeeefCe yeeyee DeeceÛeer keâeUpeer IÙeeÙeÛes. DeeceÛÙee KeebÅeeuee Keeboe
ueeJetve keâece keâjeÙeÛes. DeeceÛÙeeJej øesce keâjeÙeÛes, Deecneuee Deeoj
oeKeJeeÙeÛes. ceer lÙee JesUer hebOeje-meesUe Je<eeËÛee cegueiee neslees. Deecneuee
PeeuesuÙee kegâ<"jesieecegUs DeeceÛes mJele:Ûes kegâšgbyeerÙemegæe Deecneuee Flekeâer
JeeF&š JeeieCetkeâ ÅeeÙeÛes. leeF& cee$e mJele:ÛÙee cegueebvee pesJet IeeueeJeb lemeb
Deecneuee øesceeveb pesJet IeeueeÙeÛÙee. yeeyee DeeceÛÙee meeefVeOÙeele jenle
DemeuÙeecegUs lÙeebvee meceepeekeâ[tve HeâejÛe ceeveneveer helkeâjeJeer ueeieueer.
lÙeebvee meceepeeveb JeeUerle šekeâueb. cenejesieer mesJee meefceleerkeâ[s hewmee veJnlee,
efveOeer veJnlee. Heâej Ke[lej keâeU neslee lees. Jejes[ŸeeÛÙee ceejJee[er meceepeeveb
yeeyeebvee ceole kesâueer. yeeyeebÛÙee Jekeâerue efce$eebveerner ceole kesâueer. yeeyee DeeefCe
leeF& Ùeebveer keâmee keâesCe peeCes, heCe Deecne meJeeËÛee meebYeeU kesâuee.’
veefueveer JewMebheeÙeve Ùee lesLeerue Depetve Skeâ pegvÙee jefnJeemeerr. lÙeebveer Demeb
"emetve meebefieleueb keâer, meceepekeâeÙe& ns osCeiÙee eEkeâJee oeveOecee&hes#eener
leUceUerves keâece keâjCeeNÙee keâeÙe&keâlÙeeËÛÙee Me=bKeuesJej DeJeuebyetve Demeleb.
‘meg®JeeleerÛÙee keâeUele lej Deveskeâoe Demeb Ie[ueb. DeVeOeevÙeeÛee legšJe[e
Yeemet ueeieuesuee Demes DeeefCe efveOeer vemes,’ lÙee cnCeeuÙee, ‘DeMee JesUer yeeyee
meJeeËvee peJeU yeesueeJetve Iesle DeeefCe Ùee Ke[lej heefjeqmLeleerÛee meecevee keâmee
keâjeÙeÛee, ÙeeJeef<eÙeer meJeeËÛeb cele efJeÛeejerle. ceie Deecner efoJemeeletve kesâJeU
SkeâoeÛe pesJetve jenCÙeeÛee efveCe&Ùe IÙeeÙeÛees – lÙeeyeöue keâesCeeueeÛe keâener
JeešeÙeÛeb veener; keâejCe ne efveCe&Ùe Deecner meJeeËveer Skeâceleeveb Iesleuesuee
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
DemeeÙeÛee.’
DeeveboJeveele pej jeneÙeÛeb Demesue lej efJenerj KeCeuÙeeefMeJeeÙe heÙee&Ùe veener,
ns yeeyeebvee keâUtve Ûegkeâueb nesleb. pej keâeÙecemJe™heer heeCeerhegjJe"ŸeeÛeer
MeeMJeleer efceUeueer Demeleer, lej lÙeebvee mJele:Ûe DeVeOeevÙe efhekeâJelee Deeueb
Demeleb; mJeÙebhetCe& neslee Deeueb Demeleb. ne Oe[e ßece DeeßeceeÛÙee øeÙeesieeletve
yeeyee efMekeâues nesles. DeeveboJeveeÛeer peceerve Ke[keâeU nesleer; heCe lÙee
Ke[keâeKeeueer vekeäkeâer heeCeer ueeiesue Demee yeeyeebvee efJeMJeeme neslee. kesâJeU
kegâoU, HeâeJe[er, efškeâeJe DeeefCe henejeRÛÙee meeneÙÙeeves yeeyee DeeefCe Flej
mene kegâ<"jesiÙeebveer lÙee Ke[keâeU peefceveerle efJenerj KeesoeÙeuee meg®Jeele
kesâueer.
DeeveboJeveeleerue leer heefnueerJeefnueer efJenerj KeCeleevee DeeuesuÙee DevegYeJeebÛÙee
Dee"JeCeerle yeeyee Depetvener jcetve peeleele : ‘mene Dee"Je[Ÿeebveblej, megceejs
Ûeewleerme Hetâš Keesue KeCeuÙeeveblej Ke[keâ pejemee Deesuemej ueeiet ueeieuee. lees
ces ceefnvee neslee. meeJeueerleerue leeheceevemegæe meòesÛeeUerme DebMe mesequmeDeme
nesleb. Deecner KeCeuesuÙee KeñŸeeleerue JeeleeJejCe DeefleMeÙe lehle nesleb.
lÙeeveblej KeeueÛÙee DeesueeJÙeekeâ[s Skeâ ceOeceeMeer Deeueer. lÙee ceeieesceeie Skeâ
HegâueheeKe™ner Deeueb. oesve efoJemeebveblej Deecner mekeâeUÛÙee JesUer pesJne
keâeceeJej npej Peeuees lesJne Ke[keâebceOeesceOe Lees[b heeCeer Jej Deeueb nesleb Je
lÙeele Skeâ yes[tkeâ Deeveboeveb yemeuee neslee. leerve efoJemeebveblej Yejhetj heeCeer
ueeieueb. Deecner heeb{jer Hegâueb Jeentve, ogOeeÛee vewJesÅe oeKeJetve heeCÙeeÛeer hetpee
kesâueer. lÙeeveblej jeefnuesuee efoJemeYej Deecner vegmeles DeeceÛÙee efJeefnjerÛÙee
yeepetuee yemetve Deeveboeveb lÙee heeCÙeeuee efvejKetve heenle neslees. Deelee
YeefJe<ÙekeâeUeyeöue ceveele DeeMee yeeUieeÙeuee efveoeve meyeU keâejCe lejer
efceUeueb nesleb.’
SkeâesCeermeMes SkeäkeâeJeVe meeueÛÙee petve ceefnvÙeele DeeÛeeÙe& efJeveesyee YeeJes Ùeebveer
mJenmles DeeveboJeveeÛeb DeewheÛeeefjkeâ GodIeešve kesâueb. Ùee øemebieer kesâuesuÙee
Yee<eCeele les cnCeeues, ‘DeeveboJeveeleerue ner Jemeenle heentve ceuee DeefleMeÙe
Deevebo nesle Deens. Ùee JemeenleerÛeb ‘DeeveboJeve’ ns veeJe Deieoer ÙeLeeLe& Deens.
DeeÙeg<Ùeele DeeheuÙee keâeceeves legcner Deevebo efvecee&Ce kesâuee Deens. legcner
DeeheuÙee neleeleerue efYekesâÛÙee keâšesjerÛee lÙeeie keâ™ve lÙeeSsJepeer øeeceeefCekeâ
keâ<šebÛee Debieerkeâej kesâuee Deens, keâ<šeleerue DebieYetle heeefJe$ÙeeÛee legcneuee
107
efJeveesyee YeeJes ÙeebÛÙeemen yeeyee DeeefCe DevÙe
mee#eelkeâej Peeuee Deens. ner keâener kegâ<"jesiÙeebÛeer Jemeenle veener, kegâ<"jesiÙeebÛeb
Oeece eEkeâJee Jemleer veener. FLes mesJeeJeÇleeÛeb veJeb jeceeÙeCe efueefnCÙeele Ùesle Deens.
DeeheCe pes pegves Oece&ieÇbLe JeeÛelees, lÙeentve ns veJeb cenekeâeJÙe keâener keâceer
øesjCeeoeÙeer vemesue.’
1953 meeueer, cnCepes kesâJeU oesve Je<eeËle DeeveboJeveeleerue ®iCeebÛeer mebKÙee
meneJe™ve mee"ebJej peeTve heesnesÛeueer nesleer. meJeeËveer efceUtve efhekeâebÛeer
ueeieJe[ keâjCÙeemee"er peceerve meeHeâ kesâueer nesleer. kegâ<"jesiÙeebÛÙee meceesj
Flekeâer cees"er Meejerefjkeâ DeeJneveb GYeer Demetvemegæe lÙeebveer mene efJeefnjer
KeCeuÙee neslÙee! hejbleg, Depetvener mJeÙebhetCe& nesCÙeeÛÙee lÙeebÛÙee ceeiee&le Skeâ
Yeuee cees"e De[LeUe neslee. DeeveboJeveele efhekeâefJeuesuÙee YeepÙee yeepeejhes"sle
peeTve efJekeâCÙeeÛeer yeeyeebÛeer FÛÚe nesleer Kejer; heCe lÙee YeepÙee efJekeâle
IesCÙeeme keâesCeerÛe leÙeej veJnle. kegâ<"jesiÙeebveer efhekeâefJeuesuÙee YeepÙeebvee mheMe&
kesâuÙeeJej DeeheuÙeeueener lÙee jesieeÛee mebmeie& nesF&ue, DeMeer Yeerleer ueeskeâebvee
JeešeÙeÛeer.
yeeyeebJej Dees{JeuesuÙee Ùee mebkeâšeÛeer yeeleceer ieebOeerpeeRÛÙee mesJeeieÇece Deeßeceele
peeTve heesnesÛeueer. lÙee JesUer lesLes meeqJn&me efmeeqJnue Fbšjve@Meveue (SCI)
veecekeâ Skeâ mJeÙebmesJekeâeÛee ieš keâece keâjerle neslee. Ùeele meoleerme osMeebceOetve
Deeuesues heVeeme mJeÙebmesJekeâ nesles. lÙeebveer DeeheCe nesTve yeeyeebvee ceole
keâjCÙeeÛeer FÛÚe øeoe|Mele kesâueer. les meJe&peCe leerve ceefnves DeeveboJeveele ÙesTve
jeefnues Je lÙeebveer ÙesLes Skeâ oJeeKeevee Je ne@eqmhešue yeebOeueb. ns efJeefJeOe
je<š^ebceOetve Deeuesues mJeÙebmesJekeâ DeeveboJeveele ÙesTve jeefnues Deensle, lesLeerue
kegâ<"jesiÙeebMeer ceeskeâUsheCes efceUtve-efcemeUtve, ceveele keâesCeleener hetJe&ieÇn ve
yeeUielee jenle Deensle ns heentve Jejes[ŸeeÛes mLeeefvekeâ jefnJeemeer Lekeäkeâ Peeues.
ns Depeye ÂMÙe mJele:ÛÙee [esàÙeebveer heenCÙeemee"er les DeeveboJeveeÛÙee Yesšeruee
Deeues. lesLeerue megboj DeeefCe mJeÛÚ Jemeenle lÙeebveer ceveele keâequheuesuÙee
kegâ<"jesiÙeebÛÙee Jemeenleerhes#ee HeâejÛe JesieUer nesleer. lÙeeveblej keâener efoJemeebleÛe
Jejes[ŸeeÛÙee yeepeejele DeeveboJeveele efhekeâuesueer HeâUs Je YeepeerheeuÙeeÛeer efJe›eâer
peesjele meg™ Peeueer. DeeveboJeveeÛÙee DeeefCe yeeyeebÛÙee Â<šerves ne HeâejÛe cees"e
efJepeÙeeÛee #eCe neslee.
Ùee efMeefyejele Yeeie IesCeeje Skeâ mJeÙebmesJekeâ Deeuøesâ[ keäveeTme ne Ùee
DevegYeJeeefJe<eÙeer yeesueleevee cnCeeuee, ‘...Deecner SkeâesCeermeMes ÛeesheVe
108
yeeyee DeeefCe meeOeveeleeF&
meeueÛÙee peevesJeejer ceefnvÙeele kegâ<"jesiÙeebÛÙee hegveJe&meveemee"er Skeâ keWâõ
GYeejCÙeeÛÙee efveefceòeeves Jejes[Ÿeeuee Deeuees. Ùee keWâõeÛeb veeJe nesleb
‘DeeveboJeve’ Je ns yeeyee Deecešs Ùeebveer meg™ kesâueb nesleb. Deecner Deeuees lesJne
DeeceÛÙee ceveele mebefceße YeeJevee neslÙee. lÙee keâeUer DeeveboJeve cnCepes vegmeleer
Pee[bPeg[heb, Ke[keâeU peceerve, pebieue DeeefCe keâener Lees[Ÿee Peeshe[Ÿee, lÙeele
jenCeejs yeeyee Deecešs ÙeebÛeb kegâšgbye, Skeâ [e@keäšj DeeefCe Lees[smes ®iCe SJe{bÛe
nesleb. Skeâ kegâpekeäÙee, me[keäÙee heeCÙeeÛeer efJenerj nesleer. lÙeeletve nesCeeje
heeCeerhegjJe"ener DeuheÛe neslee. ¢ee SJe{Ÿee mebkeâšebÛee meecevee keâjerle, Jejes[e
ieeJeeleerue ieeJekeâNÙeebÛee Lees[emegæe heeeE"yee vemeleevee, kegâ<"Oeece yeebOeeÙeÛeb
lejer keâmeb? ¢ee yeeyeebvee Jes[ lej veener vee ueeieueb – Demeb DeeceÛÙeeleerue keâener
mJeÙebmesJekeâebvee Jeešueb; heCe DeeceÛÙee efMeefyejemee"er lesLes Heâej Gòece
hetJe&leÙeejer keâjCÙeele Deeueer nesleer. Deecner DelÙeble meeOÙee, yeebyetheemetve
yeveefJeuesuÙee Peeshe[ŸeebceOÙes jenle neslees. keâeceeÛÙee peeiesJejner DeefleMeÙe Gòece
JÙeJemLee nesleer. ns meJe& kesâJeU yeeyee Deecešs ÙeebÛÙee JÙeeqkeäleceòJeecegUsÛe meeOÙe
Peeuesueb nesleb, Ùeele lej MebkeâeÛe veJnleer. yeeyee Deecešs ÙeebÛeb JÙeeqkeäleceòJe
cnCepes ÛewlevÙeeÛee Peje, JÙeJenej%eeve DeeefCe efMemle ÙeebÛee mebiece. kesâJeU
leerve ceefnvÙeeble DeeceÛÙee ieševeb lesLeerue ®iCeebÛÙee ceoleerves efJešebÛeer Ûeej
JÙeJeeqmLele yeebOeuesueer Iejb GYeejueer. oJeeKeevee Je keâce&ÛeeNÙeebÛes DeeefCe
®iCeebÛes efveJeememLeeve DeMee keâeceebmee"er lÙeebÛee Jeehej nesCeej neslee.
Deeheueb ns efMeefyej mebhetve DeeheCe hejle iesuÙeeveblej DeeveboJeveeÛeb keâecekeâepe
heg{s keâmeb keâeÙe JÙeJeeqmLele ÛeeueCeej, ÙeeefJe<eÙeer keäveeTmeuee Kee$eer veJnleer.
Ùeeveblej megceejs one Je<eeËveer lees pesJne hejle DeeveboJeveeÛÙee Yesšeruee Deeuee,
lesJne lesLeerue øeÛeb[ yeoue heentve lÙeeÛÙeeJej Lekeäkeâ nesCÙeeÛeer JesU Deeueer.
lÙeehetJeea mesJeeieÇeceÛÙee Yesšermee"er iesuees DeeefCe lesLes efvejeMeeÛe heojer Deeueer.
(ieebOeerpeeRÛeb les efJeOeeÙekeâ ÛewlevÙe Deelee kegâ"s yejb njJeueb nesleb?) lÙee
heeMJe&YetceerJej DeeveboJeveele DeeuÙeeJej cee$e Dehes#eshes#ee Kethe keâener peemle
heeneÙeuee efceUeueb, Demeb keäveeTmeveb efueefnuebÙe. ‘ner keâener ®iCeebmee"er
yeebOeCÙeele Deeuesueer keâeW[eUer veJnleer. ÙesLes kegâ<"jesieer DeeheeheuÙee KeešsJej
me[le he[ues veJnles.’ lÙeeSsJepeer keäveeTmeuee DeeveboJeve ns FœeeÙeueer
efkeâyeglPe (pÙetbÛeer Meslekeâer Jemeenle)meejKes Yeemeues. DeeveboJeveele meJe&$e,
lesLeerue øelÙeskeâ ®iCeebÛÙee "eÙeer yeeyeebÛes ÛewlevÙe efometve Ùesle nesles. keäveeTmeves
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
meceejeshe keâjleevee cnšues Deens, ‘DeeveboJeveevesÛe ns efmeæ kesâueb Deens keâer,
kegâCeerner JÙekeäleer jesieer Je DekeâeÙe&#ece vemeles. øelÙeskeâeuee meceepeele mJele:Ûeer
peeiee Demeles Je øelÙeskeâpeCe DeeheuÙee keâeceeÛee Jeeše GÛeuet Mekeâlees; heCe
yeeyee Deecešs ÙeebÛÙee celes DeeheuÙee meceepeele Skeâe jesieeÛee øeeogYee&Je Peeuesuee
Deens, lees cnCepes ceeveefmekeâ kegâ<"jesieeÛee Je lÙeeÛee meecevee DeeheuÙeeuee kesâuee
heeefnpes.’
Ùee ceeveefmekeâ kegâ<"jesieeÛes mhe<šerkeâjCe yeeyeebveer Demes efoues : ‘kegâ<"jesieeÛeer
yee¢e ue#eCeb cnCepes lJeÛesJejerue jbienerve Ûeós DeeefCe lJeÛesJejerue mebJesoveebÛeer
peeCeerJe veenerMeer nesCes. lÙeeveblej keâeueeblejeves lesLeerue ceppeeleblet pee[ nesleele.
DeeheuÙee leLeekeâefLele meceepeelemegæe DeeheuÙeeuee efkeâleerlejer DevÙeeÙe,
ieefjyeerÛe Dee{Ules; heCe lejerner Deeheueb ceve õJele veener. Deeheueer
mebJesove#eceleeÛe ueeshe heeJeuesueer Demeles. YeeJevee yeOeerj PeeuesuÙee Demeleele.
DeeheuÙee ceveeuee peCet keâesCeer Yetue efouesueer Demeles. Deeheueb ceve Flekebâ cebo
DeeefCe ùoÙe Flekebâ YeeJeveeMetvÙe Peeuesueb Demeleb, SKeeÅee heeCeIees[ŸeemeejKeb
efveyej. neÛe ceeveefmekeâ kegâ<"jesie.’ lÙeeveblej les heg{b efJe<eeoeveb cnCeeues, ‘Skeâ
iees<š ceuee keâUtve Ûegkeâueer Deens – Meejerefjkeâ kegâ<"jesie JÙeJeeqmLele yeje nesT
Mekeâlees; heCe ne ceeveefmekeâ kegâ<"jesie cee$e veener yeje nesT Mekeâle.’ Jejes[e
ieeJeeleerue ieeJekeâNÙeebÛÙee ceveeleerue ne kegâ<"jesie Lees[ŸeeHeâej øeceeCeele otj
keâjCÙeeÛeb keâece Ùee Sme.meer.DeeÙe. efMeefyejeÛÙee keâeÙe&keâlÙeeËveer kesâueb.
kegâ<"jesiÙeebÛÙee Jemeenleerle ÙesTve, lÙeebÛÙeeMeer efceUtveefcemeUtve jeefnuÙeeves
keâesCeeuee kegâ<"jesie nesle veener, nsÛe lÙeebveer efmeæ keâ™ve oeKeJeueb.
SkeâesCeermeMes heVeeme-hebÛeeJeVeÛÙee megceejeme ieÇermeÛÙee Dee@Leex[e@keäme ÛeÛe&ÛÙee
meomÙee ceoj ie@JnjerueerÙee (De@JnjerueerÙee he@efheÙeeveer) – Ùeebvee meJe&peCe
efmemšj ueeruee cnCele – DeeveboJeveele jenCÙeemee"er DeeuÙee. lÙee ÙesLes
keâesCelÙee heefjeqmLeleerle DeeuÙee, lÙeeÛeer heeMJe&Yetceer lÙeebveer efueefnueer Deens :
‘š^sveves efkeâlÙeskeâ leeme øeJeeme kesâuÙeeveblej ceer DeeOeerÛe Lekeâuesueer nesles. leMeele
je$eerÛÙee lÙee Leb[erle heg{Ûee øeJeeme yewueiee[erves. ne øeJeeme keâ™ve ceer yeeyee
Deecešs ÙeebÛÙee lÙee leelhegjlÙee GYeejuesuÙee Peeshe[erJepee Iejele øeJesMe kesâuee.
cee$e, ceePee efMeCeJeše kegâ"uÙee kegâ"s heUtve iesuee. lÙee meeOÙeemegOÙee,
Iejiegleer, Gyeoej JeeleeJejCeele ceePÙee efÛeòeJe=òeer øeHegâequuele PeeuÙee. efleLes
keâesCeer heg{s nesTve vecemkeâej kesâuee veener keâer heeçÛeeòÙe osçeebØeceeCes
nmleeboes}ve keâ¤ve DeewheÛeeefjkeâ mJeeielener kesâ}s veener; heCe ceuee heenleeÛe
yeeyee Deecešs G"tve heg{s Deeues. lÙeebÛÙee ÛesnNÙeeJejÛeb les øesceU nemÙe, leer
Deeheguekeâer ceePÙee ùoÙeeuee mheMe& keâ™ve iesueer. ogmeNÙee keâesCelÙeener
mJeeieleehes#ee leer YeeJevee Kethe keâener yeesuetve iesueer. meJe& JesU meew. Deecešs
DeeheuÙee heleerÛÙee ceeies MeebleheCes GYÙee neslÙee. lÙeebÛÙee keâ[sJej Skeâ yeeU
nesleb. les yeeU lÙeebÛeb mJele:Ûeb veJnlebÛe. lÙee Jemleerleerue Skeâe iejerye kegâ<"jesieer
m$eerÛeb nesleb les. ns GYeÙelee heleer-helveer DeeheuÙee mJele:ÛÙee cegueebyejesyejÛe
lÙeeÛee mJele:ÛÙee Iejer meebYeeU keâjerle nesles. lÙeeuee kegâ<"jesieeÛeer yeeOee nesT
veÙes cnCetve pehele nesles. je$eerÛeer JesU nesleer. lÙeebÛeer mJele:Ûeer oesve cegueb
Peesheueer nesleer.
efmemšj ueeruee lesLes DeeuÙee, lÙeeÛe JesUer vescekeâer yeeyeebvee ceoleerÛeer Heâej iejpe
nesleer. lÙee Skeâ efve<Ceele efHeâefpeDeesLesjefhemš neslÙee. (efHeâefpeDeesLesjefhemš –
ceo&ve, Meskeâ, JÙeeÙeece, FlÙeeoer GheÛeejheæleeRÛee jesie yeje keâjCÙeemee"er
DeJeuebye keâjCeeNÙee lep%e.) lÙeebÛÙee ceveele Flekeâer øeieuYe ßeæe nesleer keâer,
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
lÙeecegUs lÙeebvee kegâ<"jesieeÛeb YeÙe cegUermegæe Jeešle vemes. lÙeebÛÙee celes, ‘yeeyee
DeeefCe lÙeebÛÙee ceoleefvemeebceOÙes ns keâeÙe& keâjCÙeemee"er DeeJeMÙekeâ DemeCeejs
meJe& iegCe nesles : OewÙe&, ßeæe, meyegjer. ®iCeebveer DeeheCe nesTve ceoleermee"er
kesâuesueer Oe[he[ DeeefCe mvesner ceb[UeRveer Goej nmles efo}suÙee osCeiÙee ÙeebÛÙee
meeneÙÙeeves ns keâece heg{b Ûeeuet "sJeCeb MekeäÙe Peeueb nesleb. DeeveboJeve ns keâener
kesâJeU kegâ<"jesiÙeebvee "sJeCÙeemee"er yeebOeCÙeele Deeuesueb ®iCeeueÙe veJns,
kegâ‰jesie ne kesâJeU ceeCemeeÛÙee çejerje}eÛe neslees Demeb veJns, lej lees
ceeCemeeÛÙee ceveeJej DeeefCe DeelcÙeeJej Ieeuee Ieeuelees. lÙeebvee peKeceer keâjlees.
FLes kegâ<"jesiÙeebÛÙee Mejerjeyejesyej lÙeebÛÙee ceveeJej, DeelcÙeeJejner GheÛeej
keâjCÙeele Ùesleele. meceepeeves Ùee ®iCeebvee JeeUerle šekeâuesueb Demeleb, lÙeecegUs
lÙeebÛÙee veefMeyeer SkeâebleJeeme Ùeslees. lÙeeletveÛe DeelÙebeflekeâ efvejeMee lÙeebvee Jeešt
ueeieles...’
efmemšj ueeruee Ùeebveer DeeveboJeveele pes keâener keâece neleer Iesleueb nesleb,
lÙeeefJe<eÙeerÛee lÙeebÛee Âeq<škeâesve Flej efceMeveNÙeebhes#ee HeâejÛe JesieUe neslee.
lÙeebveer Ùee iees<šerÛeb mhe<šerkeâjCe DeMee heæleerveb kesâueb : DeeheCe pesJne
cnCelees, ‘ceer kegâ<"jesiÙeebvee ceole keâjCeej Deens,’ lesJne DeeheCe Kejb lej
mJele:Ûeer HeâmeJeCetkeâ keâjerle Demelees. GoenjCeeLe&, DeeheuÙeekeâ[s Skeâ yeeJeerme
Je<eeËÛeer cegueieer Ùesles. efleÛee nele jesieecegUs me[uesuee Demelees. (lÙeeuee ieBiejerve
Peeuesues Demeles.) lees me[uesuee Yeeie pej legcneuee keâe$eerveb keâehetve keâe{eJee
ueeieuee, lej keâesCeer keâesCee}e ceole kesâueer? Oe[Oe[lÙee ùoÙeeveb, keâeheNÙee
neleeveb les keâece keâjCeeNÙee ceer lÙee iejerye cegueeruee ceole kesâueer, Demeb
cnCeeÙeÛeb? keâe ‘osJeeÛeerÛe ner FÛÚe Deens, lesJne KegMeeue keâehee,’ Demeb
ceueeÛe Oeerj osle cnCeCeeNÙee lÙee cegueerveb ceuee ceole kesâueer? Ùee #eCeer vekeäkeâer
keâesCe keâesCeeÛÙee ceoleeruee OeeJetve Deeueb?’
efmemšj ueeruee Ùeebveer DeeheuÙee Iejer efueefnuesuÙee he$eebceOetve DeeveboJeveeleerue
meg®JeeleerÛÙee Ke[lej keâeUeÛeb JeCe&ve kesâueb Deens :
‘ceer FLes ®iCeebÛeer Yee<ee yeesuet Mekeâle veener; heCe lÙeebvee lÙeeÛeb keâener Jeešle vemeeJeb.
lÙeeÛeb keâejCe Demeb keâer, ceer lÙeebvee mheMe& keâjles. DeeheuÙee peeleercegUs DeeefCe Ùee
jesieecegUs meceepeele Demhe=MÙe "juesuÙee Ùee ueeskeâebvee ceer mheMe& keâjles. je$eerÛÙee JesUer
pesJne ceer yeeÙeyeue JeeÛeerle Demeles, lesJne meehe, eEJeÛet DeeefCe Gboerj Ùesleele. ceie ceuee
JeeÛeve LeebyeJetve lÙeebvee yeensj IeeueJeeJeb ueeieleb... ceer henešs heeÛeuee G"les DeeefCe
yejesyej mene Jeepelee ceePÙee Keesueeryeensj he[les. GieJelÙee metÙee&Ûeb mJeeiele
keâjCÙeemee"er! ceer eEueyetheeCeer efheTve Skeâ kesâUb Keeles. lÙeeveblej kegâ<"jesiÙeebÛÙee
peKeceebÛeer ceueceheóer DeeefCe lÙeebvee cemeepe keâjCeb... hesš^esefueÙece pesueerÛÙee
ceueceeÛee Ùee peKeceebJej kesâJe{e GheÙeesie neslees! ceuee KejesKej Ùee iees<šerÛeb veJeue
Jeešleb... lÙeeveblej efJeefnjerJej peeTve keâhe[s OegCÙeemee"er heeCeer MeWoeJeb ueeieleb.
ogheejer ceer pesJeles. leerve JeepesheÙeËle MeebleheCes ceveve, eEÛeleve, OÙeeveOeejCee. lÙeeveblej
lÙee oesIee ueneve cegueebvee FbeqiueMe efMekeâJeeÙeÛeb. (ÛeesJeerme leemeeble Heâkeäle ÙeeÛe JesUer
ceer yeesueCÙeemee"er leeW[ GIe[les.) ceie oesve leeme [sDejerceOÙes peeTve MeebleheCes keâece
keâjeÙeÛeb. metÙee&mleeÛee keâeU F&MJejeÛÙee meeefVeOÙeele IeeueJeeÙeÛee. ...ceie Lees[Ÿee
JesUeveb ÛebõesoÙe neslees. ceer Deeheueer FLes Depetve GYeerÛe Demeles. lÙeeveblej mJele:ÛÙee
Keesueerle hejle Ùesles. je$eerÛeb nuekebâ pesJeCe DeeefCe yeeÙeyeueÛeb JeeÛeve. mee[sDee" les
mee[sveT hejle OÙeeve-eEÛeleve DeeefCe mee[sveTuee PeesheeÙeÛeb. keâeieo mebheueeÙe. Lees[e
hee"Jetve Åee.’
109
ueeskeâefyejeojer ØekeâuheeÛÙee ®iCeeueÙeele le®Ce yeeyee DeeefCe mesye@efmšÙeve, pegves mvesner
ØekeâeMe Skeâe ceeef[Ùee ieeW[ ®iCeeuee leheemeleevee Dee@Le&j leeveexJemkeâer ÙeebÛee cegueiee
pÙes<" he$ekeâej DeeÛeeÙe& De$es Ùeebveer DeeheuÙee ‘owefvekeâ ceje"e’ veecekeâ mLeeefvekeâ
Je=òehe$eeletve SkeâesCeermeMes mee" meeueer efueefnuesuÙee mebheeokeâerÙeeceOetve
DeeveboJeveeÛÙee Ùee øeÙeesieeyeöue øeMebmeesodieej keâe{ues nesles.
‘‘cenejesiÙeebvee JewÅekeâerÙe GheÛeej keâ™ve eEkeâJee lÙeebvee yejs keâ™ve lÙeebÛeer mecemÙee
megšle veener, ner iees„ cen<eea Deecešs Ùeebveer DeesUKeueer. DeMee jesiÙeebvee
mJeeJeuebyeveeÛes DeeefCe DeelceefJeMJeemeeÛes veJes peerJeve efoues lejÛe lÙeebvee megKeeves
MesJešheÙeËle Deeheues peerJeve kebâ"lee ÙesF&ue, ¢ee „erves cen<eea Deecešs Ùeebveer ns
‘DeeveboJeve’ keâe{ues. ¢ee mebmLesleues jefnJeemeer ‘cenejesieer’ Deensle ner YeeJeveeÛe lÙeebveer
¢ee JeeleeJejCeeletve Deefpeyeele Keg[tve šekeâueer Deens... SKeeÅee Meslekeâer keâe@uespeele
MesleerefJe<eÙekeâ pes øeÙeesie keâesCeer keâjerle veener les Deepe Ùee JemeenleerceOÙes cenejesiÙeebÛÙee
neletve ce. Deecešs keâ™ve Iesle Deensle, Demes Deecner meebefieleues lej SskeâCeejs Lekeäkeâ
nesleerue... ¢ee Mesleerletve efvecee&Ce ve nesCeejer DeMeer Skeâner iees„ vemesue.
keâeseELeefyejerheemetve lees GmeeheÙeËle meJe& heeuesYeepÙee DeeefCe DeVeOeevÙes lesLes efvecee&Ce
nesleele DeeefCe leerosKeerue DemeeceevÙe øekeâejÛeer... Jeebieer, ogOeerYeesheàÙeeÛÙee
DeekeâejeÛeer DeeefCe efcejÛÙee Skeâ Skeâ ceg"erÛÙee DeekeâejeÛÙee Deecner [esàÙeebveer
heeefnuÙee... meieàÙeeble Deecneuee DeeMÛeÙe& Jeešues, iegueeyeeÛÙee Skeâe ueneveMee
jeshešŸeeÛes. Skeâe jeshešŸeeuee meeleMes iegueeyeeÛeer Hegâues. cnCepes heeves peJeU peJeU
veenerleÛe... Decesefjkesâleerue keâener [e@keäšme& DeeefCe vemexme ‘DeeveboJevee’le ÙesTve keâener
Je<ex jeneJeÙeeme DeeefCe JewÅekeâerÙe GheÛeej keâjCÙeeme leÙeej nesles. lÙeebveeosKeerue keWâõ
mejkeâejves hejJeeveieer efoueer veener. osMeesosMeerbÛes Deveskeâ DeefOekeâejer ueeskeâ Yeejleele
DeeuÙeeJej øeLece ‘leepeceneue’ heenleele DeeefCe veblej Jejes[Ÿeele ÙesTve ‘DeeveboJeve’
heenleele, ner keâoeefÛele keâesCeeuee oblekeâLee Jeešsue; heCe lÙeele DeefleMeÙeeskeäleerÛee
ueJeuesMe veener... cen<eea Deecešs efJeue#eCe meeceLÙee&Ûee DeeefCe ÙeesiÙelesÛee ceneheg®<e
Deens DeeefCe lÙeebÛes ‘DeeveboJeve’ cnCepes ceeveJelesÛes cenvcebieue leerLe&#es$e Deens!’’
yeeyee Skeâoe cnCeeues nesles, ‘meJe& ÛejeÛejebMeer leeoelcÙe heeJeCÙeeÛeer
meeOegmebleebÛeer FÛÚe Demeles. Ùee kegâ<"jesiÙeebÛÙee efvekeâš meeefVeOÙeele ceer DeeÙeg<Ùe
110
yeeyee Deecešs DeeefCe efnpe nesueervesme
oueeF& ueecee DeeveboJeveele
IeeueJelees Deens. lÙeebÛÙee DeelcÙeeÛÙee keâCeekeâCeebÛÙee mheboveebMeer ceer Skeâ™he
Peeuees Deens. meeOeer cegUb DeeheuÙee DebieÛÙee Deheej Mekeäleerveb heJe&leøeeÙe
Ke[keâmegæe Yesot Mekeâleele, ns legcneuee ceenerle Deens? ner cegUs iegnemegæe
Keesot Mekeâleele. lÙeeÛe øekeâejs ceeveJeer neleebveer DeeveboJeve GYeejueb Deens,
ÙeeJej legceÛee efJeMJeeme yemesue? yeesšb vemeuesuÙee peKeceebÛÙee ›eCeebveer
Yej}suÙee neleebveer Ke[keâeÛee Yeso keâjCeeNÙee cegUebmeejKesÛe Deensle ns nele!’
DeeÛeeÙe& efJeveesyee YeeJes Ùee DeeheuÙee ieg®bvee GösMetve yeeyeebveer Skeâ keâefJelee
efueefnueer Deens. DeeveboJeveele Ie[tve DeeuesuÙee Ùee ›eâebleeryeöue lÙeebveer lÙeele
cnšueb Deens :
letÛe Skeâoe cnCeeueeme,
‘øeMveebmeesyele peiett vekeâesme
Gòej MeesOele peielee Deeueb heeefnpes.’
ceePes øeMve jent osle DemesÛe Devegòeefjle
ceePeer Gòejb ceerÛe MeesOetve keâe{}erle.
DeeveboJeveÛÙee ßeceveiejerle
heeÛeçes ®iCeebÛee menœekeâj mecetn
mece=æerÛee ieesJeOe&ve GÛe}t çekeâ}e
lemee lees Kes[Ÿeehee[Ÿeeble keâmee GÛe}}e peeF&}
Ùee ØeçveeÛÙee ØeoerIe& efÛebleveeletve GlmHetâle& Pee}s}s Skeâ meceeOeeve
ceer legceÛÙeeheg{s ceeb[le Deens.
kegâ<"jesiÙeebmee"er keâece keâjCeejs yeeyee Deecešs ns Yeejleeleerue eEkeâJee
ceneje<š^eleerue heefnues veJnsle. cenelcee ieebOeeRkeâ[tve øesjCee IesTve SkeâesCeermeMes
ÛeeUerme-yesÛeeUermeÛÙee megceejeme ceveesnj efoJeeCe Ùeebveer ceneje<š^eleerue oòehetj
ÙesLes kegâ<"jesiÙeebmee"er oJeeKeevee Ûeeuet kesâuee neslee. les keg≠®iCeebmee"er keâece
keâjCeejs ceneje<š^eleerue heefnuesÛe nesles. (ÙeeDeeOeer ns keâece Heâkeäle keâener
efceMeveNÙeebveer meg™ kesâues nesles.) yeeyeebveer mJele: oòehetjÛÙee oJeeKeevÙeele
øeefMe#eCe Iesleueb. FlekebâÛe veJns, lej meg®JeeleerÛÙee keâeUele yeeyeebkeâ[s ÙesTve
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
efJekeâeme, yeeyee DeeefCe meeOeveeleeF& (GYes), ØekeâeMe DeeefCe jsCegkeâe (yemeuesues),
nsceuekeâmee ueeskeâefyejeojer Øekeâuheele yeebOeuesuÙee heefnuÙee Peeshe[erÛÙee yeensj. ([eJeerkeâ[tve) yeeyeebÛes peeJeF& efJeueeme ceveesnj, yeeyee DeeefCe meeOeveeleeF&
jeefnuesues ®iCemegæe [e@. efoJeeCe ÙeebÛÙee oJeeKeevÙeeleerueÛe nesles. ceOÙe
Yeejleeleerue DeeCeKeer Skeâ oJeeKeevee efMeJeepeerjeJe hešJeOe&veebveer
DecejeJeleerpeJeU leheesJeve ÙesLes meg¤ kesâ}e. mejkeâejveb pevelesÛÙee mJeemLÙeeçeer
Je DeejesiÙeeçeer efveieef[le DemeCeeNÙee ØeçveebÛeer peyeeyeoejer Iesle}er heeefnpes,
Demee efçeJeepeerjeJe hešJeOe&veebveer ÙeebÛee DeeieÇn neslee. lÙeecegUs lÙeebveer
MeemeveeÛÙee Ùeb$eCesleÛe jenCÙeeÛee DeeefCe efkeâleerner efvejeMee heojer Deeueer lejer
nej ve ceevelee keâece keâjCÙeeÛee efveCe&Ùe Iesleuee neslee.
DeeveboJeveeÛeer leguevee oòehetj DeeefCe leheesJeveeMeer keâjCeb keâ"erCe Deens. Skeâ
keâeU Demeener neslee keâer, Ùee leervener mebmLee SkeâeÛe Ú$eeKeeueer keâece
keâjCÙeeÛee øeÙelve keâjerle neslÙee. hejbleg lÙeebÛes veslesheCe meebYeeUCeeNÙee
JÙekeäleeRÛeer keâeÙe&heæleer DeeefCe lÙee pÙee ef"keâeCeer keâece keâjerle neslÙee lesLeerue
meeceeefpekeâ mebmke=âleer efYeVe DemeuÙeeves les meeOÙe nesT Mekeâues veener.
kegâ<"jesiÙeebkeâ[s Je lÙeebÛÙee GheÛeej heæleeRkeâ[s heenCÙeeÛes Âeq<škeâesvener efYeVe
nesles. lÙeebÛÙeehewkeâer øelÙeskeâeÛÙee [esàÙeebmeceesj Skeâ JesieUs OÙesÙe nesles.
lÙeecegUsÛe lÙeebveer hejmhejebMeer eEkeâJee mejkeâejleHexâ kegâ<"jesiÙeebmee"er
ÛeeueeqJeCÙeele ÙesCeeNÙee Ghe›eâceebMeer keâOeerner mheOee& kesâueer veener.
ce@LÙet DeeefCe ceeves Ùeebveer ‘yeeyee Deecešs – De peveea øeâe@ce efmecheLeer št ScheLeer’
Ùee DeeheuÙee hegmlekeâele cnšueb Deens : ‘kegâ<"jesieeÛÙee #es$eele yeeyeebveer peer
keâener JewÅekeâerÙe keâeceefiejer keâ™ve oeKeJeueer Deens, leer keâesCeerÛe keâceer uesKet
MekeâCeej veener. lÙee JesUermegæe les mJele: ueekeâ[b Heâes[le nesles. efJeefnjerceOetve
heeCeer MeWole nessles, Peeshe[Ÿee yeebOele nesles, Mesle veebiejle nesles DeeefCe Flej
Deveskeâ iees<šer keâjerle nesles. yeeyeebveer kegâ<"jesieemee"er meJnx Iesleues, øeefleyebOekeâ
GheeÙeebÛeer Ùeespevee kesâueer, kegâ<"jesiÙeebJej mJele: GheÛeej kesâues DeeefCe jesiÙeebÛÙee
hegveJe&meveeÛes keâecemegæe neleer Iesleues. lÙeebÛÙee Ùee keâeÙee&yeöue Kejb lej
peieYejeleerue lep%eebveer lÙeebÛeer JeenJee kesâueer Demeleer; keâejCe lÙeebvee JewÅekeâerÙe
efMe#eCeeÛeer eEkeâJee meeceeefpekeâ DeejesiÙeeÛÙee #es$eele keâece keâjCÙeeÛeer keâesCeleerner
heeMJe&Yetceer veJnleer. les mJele: JÙeJemeeÙeeveb Jekeâerue Demetvener lÙeebveer megceejs Skeâ
ueeKe kegâ<"jesiÙeebJej GheÛeej kesâues nesles. keâesCeerner [e@keäšj Ùee jesiÙeebvee nele
ueeJeeÙeuee leÙeej veJnlee, DeMee JesUer yeeyee ns keâeÙe& keâjerle nesles.’
Jeu[& nsuLe Dee@ie&veeÙePesMeve (WHO) DeeefCe OeesjCeelcekeâ efveCe&Ùe IesCeeNÙee
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
heefnuÙee ‘Yeejle pees[es' meeÙekeâue DeefYeÙeeveeÛÙee JesUer
Flej peeieeflekeâ Jele&gUele pesJne lep%e ueeskeâ JeeoefJeJeeo DeeefCe ÛeÛee&
keâjCÙeele, ÙeespeveebÛes DeejeKe[s DeeKeCÙeele ieke&â nesles, lesJne Fkeâ[s yeeyeebveer
cee$e kegâ<"jesiÙeebJej GheÛeej keâ™ve lÙeebÛeb hegveJe&meve keâjCÙeeÛee mJele:Ûee
DeveesKee ceeie& MeesOetve keâe{uee neslee. lÙeebveer Demeb keâjerle Demeleevee efJe%eeveeÛee
DeeOeej lej IesleueeÛe neslee; heCe Ùee jesiÙeeÛes meeceeefpekeâ Je ceeveJeleeJeeoer
hewuetmegæe efJeÛeejele Iesleues nesles. keâesCelÙeener jesiÙeeuee lÙeeÛee ieceeJeuesuee
Deelcemevceeve hejle efceUJetve osCÙeeÛÙee cegöŸeeJej yeeyeebveer Deeheueb ue#e keWâefõle
kesâueb nesleb. Skeâerkeâ[s efceMevejer Je Flej keâener keâveJeeUt meeceeefpekeâ keâeÙe&keâlex
kegâ<"jesieeveb ieÇemeuesuÙee ®iCeebvee PeesheJetve "sJele nesles, efJeßeebleer IÙeeÙeuee
ueeJeerle nesles, lÙee JesUer yeeyee lÙeebvee keâece keâjCÙeeme øeeslmeenve osle nesles.
yeeyeebÛÙee Ùee OeesjCeeÛes mekeâejelcekeâ heefjCeece ueJekeâjÛe efomet ueeieues.
Skeâerkeâ[s šerkeâekeâejebveer ‘iejerye efyeÛeeNÙee kegâ<"jesiÙeebvee keâeceeuee pegbheCeeje
peg}ceer ngketâceMene’ Demeb yeeyeebÛeb efÛe$e jbieJeeÙeuee meg®Jeele kesâueer nesleer. heCe
yeeyeebveer cee$e lÙee meJeeËkeâ[s meeHeâ ogue&#e kesâueb. jesiÙeebvee keâeceeuee pegbheCeb ne
yeeyeebÛee nslet keâOeerÛe veJnlee; hejbleg mJele:ÛÙee DebieÛÙee #ecelesefJe<eÙeerÛee
DeefYeceeve lÙeebÛÙee ceveele peeie=le keâjCeb ne nslet cee$e efveeqMÛele neslee. les
DeeheuÙee jesiÙeebvee cnCele, ‘legceÛeer pej meele yeesšb Pe[tve iesueer Demeleerue, lej
peer leerve jeefnueer Deensle, lÙeebÛee efJeÛeej keâje!’
‘kegâ<"jesieemeejKÙee SKeeÅee jesieecegUs pÙee keâener mecemÙee GlheVe nesleele, lÙee
meJe&ÛÙee meJe& mecemÙeebÛeb Gòej jesiÙeebvee me#ece yeveJeCeb ns Deens. lÙeebÛÙeeJej
oÙee keâ™ve lÙeebvee oeveOece& keâjCeb ns veJns,’ Demeb yeeyee efueefnleele, ‘ceePee
DevegYeJe lej Demee Deens – DeeveboJeve ner veJÙee ceeCemeeuee efvecee&Ce
keâjCÙeeÛeer øeÙeesieMeeUe Deens. keâeceecegUs efvee|celeer nesles. oeveOece& DeeefCe oÙee
oeKeeqJeuÙeeves Nneme neslees, Demeb OÙesÙeJeekeäÙe Deecner "jJeueb nesleb. Glheeokeâ
heefjßeceeceOÙes pes heeefJe$Ùe Deens, pees osJelJeeÛee Jeeme Deens, lees Deecner
peeCeuee neslee. Mesleele kesâuesues heefjßece, ceeieeJejer} efJeCekeâece, otOe [sDejer
DeeefCe Ùeb$eMeeUsle kesâuesuÙee heefjßeceeÛes ÂMÙe heefjCeece ceer pesJne [esàÙeebveer
heeneÙeÛees, lesJne ceePÙee ceveele oesve DeefOekeâ oesve ÙeeÛeer yesjerpe Ûeejebhes#ee
efkeâleerlejer peemle nesle Demes. pÙee neleebvee efYe#esÛeer keâšesjermegæe hekeâ[lee
ÙesCeej veener, lÙee neleebveer pes DeeMÛeÙe&pevekeâ Glheeove keâ™ve oeKeJeueb Je
111

yeeyee DeeefCe efJekeâeme (1970),
efJekeâemeves DeeveboJeveeÛeer met$es mJeerkeâejuÙeeveblej.
lesner Ùee ceeUjeveemeejKÙee peefceveerletve, les meeNÙee peieeveb heeefnueb.
DeeveboJeveele Ùee heooefueleebÛeb cew$eerhetCe& menpeerJeve meg™ Peeueb.’ yeeyeebÛÙee celes
DeeveboJeve ns keâener kesâJeU kegâ<"jesieeJej GheÛeej keâjCeejb keWâõ veJnleb.
ceeCemeeuee ceeCetme cnCetve peieeÙeuee efMekeâJeCeejb keWâõ nesleb les. lÙeeyejesyej les
kegâ<"jesieeJej GheÛeej keâjCeejb keWâõmegæe nesleb, ner iees<š JesieUer.
DeeveboJeveeleerue kegâ<"jesieer mesJee DeeefCe keâece lej keâ™ MekeâleeleÛe, heCe
lÙeebÛeer DeeÙeg<Ùeele YejYeješmegæe nesCeej Deens Je lÙeebvee megKeemeceeOeeveeÛee
ueeYe nesCeej Deens, DeMeer yeeyeebÛeer hekeäkeâer OeejCee nesleer. heCe ns Ie[tve ÙeeÙeÛeb
Demesue lej DeeveboJeveeceOÙes ÛewlevÙeeveb jmejmeuesueb meeceeefpekeâ, meebmke=âeflekeâ
peerJeve DemeCeb DeeefCe yee¢epeieeMeer ns Deeleerue peie melele mebhekeâe&le DemeCeb,
veJeveJeerve keâuheveebÛeer Ùee oesve peieebceOÙes osJeeCeIesJeeCe nesCeb DelÙeble iejpesÛeb
nesleb. lÙeecegUsÛe F.me. 1961 meeueer DeeveboJeve yee¢e peieeheemetve Depetve
pejemeb Deefuehle DemeleeveeÛe yeeyeebveer Skeâe Jeee|<ekeâ efce$ecesUeJÙeeÛeb DeeÙeespeve
keâjCÙeeÛee Ieeš Ieeleuee. øeiele efJeÛeejebÛeer yegefæJeeoer ceeCemeb, mebieerlekeâej,
112
Jeeokeâ, keâueekeâej, efJeÛeejJeble, jepekeâerÙe Jeleg&Ueleerue JÙekeäleer, meeceeefpekeâ
keâeÙe&keâlex, mejkeâejer DeefOekeâejer DeeefCe efJeÅeeLeea – jepÙeeletve DeeefCe mebhetCe&
Yeejleeletve efJeefJeOe #es$eebletve DemebKÙe ueeskeâ ojJe<eea Ùee meebmke=âeflekeâ
ceneslmeJeemee"er DeeveboJeveele ÙesCÙeeme meg®Jeele Peeueer. Ùee ceneslmeJeele
Je=#eejesheCe, meecegoeefÙekeâ efJeJeen, JÙeeKÙeeves, cew$eerhetCe& cesUeJes DeeefCe
ÛeÛee&me$es ÙeebÛee meceeJesMe Demes. KÙeeleveece ceje"er meeefneqlÙekeâ kewâ. heg. ue.
osMeheeb[s Ùeebveer Skeâoe Demes Godieej keâe{ues nesles, ‘meJe&meeOeejCeheCes ueeskeâ
kegâ<"jesiÙeebkeâ[s yeIeCÙeeÛeb šeUleele; heCe FLes yeeyee lej lÙee jesiÙeebvee
meJeeËÛÙee [esàÙeebmeceesj JÙeemeheer"eJejÛe DeeCeleele.’ pÙee keâeUer kegâ<"jesie ne
mebmeie&pevÙe jesie Deens, DeMeer ueeskeâebÛÙee ceveele Yeerleer nesleer DeeefCe
kegâ<"jesiÙeebÛÙee mebhetCe& JemeenleeRvee meceepe JeeUerle šekeâle Demes, DeMee
keâeUele ne efce$e cesUeJee ns lej kegâ<"jesieefJe<eÙekeâ pevepeeiejCeeÛes
Ghe›eâceeleerue Skeâ cenòJehetCe& heeTue nesles. KÙeeleveece ieeÙekeâ kegâceej iebOeJe&
Ùeebveer DeeveboJeveele ÙesTve ieeCÙeeÛee keâeÙe&›eâce meeoj keâjeJee, DeMeer yeeyeebÛeer
leer›e FÛÚe nesleer. lÙeebÛeb ns mJehve hetCe& Peeueb : [e@. ßeerjece ueeiet, heg. ue.
osMeheeb[s, kegâceej iebOeJe& DeeefCe Deueerkeâ[ÛÙee keâeUele veevee heešskeâj DeMee
keâueeJebleebveer efce$ecesUeJÙeebvee GheeqmLele jentve keâeÙe&›eâceeÛeer MeesYee Jee{efJeueer
Deens.
peieeleerue veeceebefkeâle ceeveJeleeJeeoer JÙeeqkeäleceòJes cnCepes Deuyeš& MJeeF&šdPej
DeeefCe Heâeoj [sefceÙeve. yeeyeebvee lÙeebÛÙeeefJe<eÙeer Deeoj vekeäkeâerÛe Jeešlees; heCe
lÙeebvee les cenelces eEkeâJee meble Jeešleele. meeceeefpekeâ keâeÙe&keâlex veJns. yeeyee
cnCeeues, ‘les oÙeeyegæerves øesefjle nesTve keâeÙe& keâjleele,’ yeeyee cnCeeues. lÙee
Gueš DeeheuÙee ceveele kegâ<"jesiÙeebefJe<eÙeer oÙeeyegæer veener. Demeb yeeyeebÛeb
cnCeCeb Deens. peer #eles, pÙee peKecee yeNÙee nesT Mekeâle veenerle,
lÙeebÛÙeeefJe<eÙeer og:Ke keâjerle FeqmheleUeÛÙee KeešsJej he[tve jenCÙeeSsJepeer
DeeheuÙee ®iCeebveer ueeYeuesuÙee DeeÙeg<Ùeeyeöue DeeveboeslmeJe meepeje keâjeJee,
Demeb yeeyeebvee Jeešleb. yeeyeebÛeb ns leòJe%eeve DeeveboJeveeleerue jefnJeeçeebÛÙeener
Debieer keâmeb cegjueb Deens, ns jpeveer ye#eer Ùeebveer leheMeerueJeej efueefnueb Deens :
efleLes leer megboj meueercee Deens. leer DeeefCe efleÛee heleer MesKe keâjerce cegnbceo, oesIesner yejs
Peeuesues kegâ<"jesieer Deensle. ‘ceuee leer FLes-efleLes meejKeer YesšeÙeÛeer,’ MesKe keâjerce
cegnbceo meebielees. lees efleÛÙeentve Jeerme Je<eeËveer cees"e Deens. ‘ceuee leer FLes-efleLes meejKeer
YesšeÙeÛeer. leer ceePÙeekeâ[s hewmes ceeieeÙeÛeer. efleuee hewMeebÛeer keâeÙeceÛe ÛeCeÛeCe
YeemeeÙeÛeer. efleuee ogkeâeveeletve efueheeqmškeâ DeeefCe ÛesnNÙeeuee ueeJeeÙeÛeb ›eâerce
DeeCeeÙeÛeb Demes. efyeÛeejer. SkeâšerÛe nesleer. efleÛÙee IejÛes ueeskeâ efleuee YesšeÙeuee
keâOeerÛe ÙeeÙeÛes veenerle. ner Deeheues hewmes keâOeerÛe hejle keâ™ MekeâCeej veener, ÙeeÛeer
ceuee keâuhevee neslee... ceie... ceer efleÛÙeeMeer ueie>Ûe kesâueb.’ lees peje ueepetve nmelees,
ceeve nueJelees, DeeheCe Ùee øesceeÛÙee veepetkeâ peeàÙeele keâmes Heâmeuees ÙeeÛÙee iees[
Dee"JeCeeRveer lÙeeuee cepee Jeešles. ‘lÙeebveener meepeMe=bieej keâjeJeemee Jeešlees,’ yeeyee
Deeveboeveb meebieleele, ‘neleebÛeer DeeefCe heeÙeebÛeer yeesšb Pe[uesuÙee Ùee ueeskeâebvee! neÛe
ceePÙee peerJeveeleuee meJeexÛÛe Deevebo Deens.’
(cesnlee heeqyueefMebie neTmeÛÙee efveMee ceerjÛeboeveer efueefKele
DeeefCe ueervee meesnesveer DevegJeeefole
‘Decejieerle : yeeyee Deecešs ÙeebÛeb peerJeveÛeefj$e’ Ùee hegmlekeâeletve)
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 mšesvme Fvšt mketâume
- «esie cee@šxvmeve

«esie cee@šxvmeve ÙeebÛeer ‘meWš^ue SefMeÙee FeqvmššŸetš’ ner mesJeeYeeJeer mebmLee

iesueer meesUe Je<eË heeefkeâmleeveeleerue Je DeHeâieeefCemleeveeleerue ogie&ce,
Ghesef#ele YeeieebceOÙes MeeUe yeebOetve osTve cegueeRÛÙee efMe#eCeemee"er cees"s
keâeÙe& keâjerle Deens. Ùee osMeebceOeerue onMeleJeeÅeebÛÙee yeb[Keesjeruee Men
osTve Meeblelee ØemLeeefhele keâjCÙeemee"er DeeefCe efJekeâeme Ie[Jetve
DeeCeCÙeemee"er ‘efMe#eCe’ – efJeMes<ele: ŒeerefMe#eCe – ner ieg®efkeâuueer
Deens, Demee Ùee mebmLesÛee "ece efJeÕeeme Deens. Decesefjkeâve osCeieeroejebveer
me{U neleeves efouesuÙee osCeiÙeebÛee Ùee melkeâeÙee&mee"er efJeefveÙeesie
keâjleevee Ùee mebmLesves efJeefJeOe ØekeâuheebÛÙee peeiesJejerue mLeeefvekeâ ueeskeâebMeer
efJeÕeeme Je DeeojeJej GYeejuesues efpeJneàÙeeÛes veelesmegæe pees[ues Deens.
GceÅee Je=òeerves, efÛekeâešerves Je efJeveÙeMeeruelesves kesâuesuÙee Ùee keâeÙee&Ûee
ceveceesnkeâ DeeuesKe cnCepesÛe ns hegmlekeâ! ØeÛeb[ DeeqmLejlee Je
eEnmeeÛeejebveer yegpeyegpeuesuÙee osMeele efpeJeeJej Goej nesTve Ùee
melkeâeÙee&mee"er YeieerjLe ØeÙelve keâjCeeNÙee efve:mJeeLeea ueeskeâebÛeer ner ùÅe,
ØesjCeeoeÙeer Je Lejejkeâ keâneCeer ceeveJeer ceveeÛÙee LeesjJeerÛes efJeefJeOe hewuet
oeKeJetve JeeÛekeâeuee eqmleefcele keâjles.

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 113

mebOeerÛeb meesveb keâjeJeb Meener pees[hÙeeÛÙee mebhetCe& YesšerojcÙeeve megjef#elelesÛee keâ[skeâesš
yeboesyemle neslee. Meener pees[hÙeeÛÙee øelÙeskeâ heeJeueehee"eshee" Debiej#ekeâ
Fefleneme cnCepes efMe#eCe DeeefCe cenemebkeâš ÙeebceOeueer MeÙe&le Demeles. meleke&âlesveb ceeieesceeie peele nesles. heeefškeâe ieeJeeleuee øelÙeskeâ cenòJeeÛee jmlee
mekeâeUheemetveÛe yebo "sJeCÙeele Deeuesuee neslee DeeefCe mekeâeUer oneÛÙee
– SÛe. peer. Jesume megceejeuee je@Ùeue vesJnerÛeb nsefuekeâe@hšj heeefkeâmleeveer ue<keâjeÛÙee oesve Mi-17
nsefuekeâe@hšme&yejesyej ieeJeeÛÙee ceOÙeYeeieer DemeuesuÙee hegjJe"e keWâõeheeMeer
veJÙee, Yetkebâheele megjef#ele jenleerue DeMee MeeUe yeebOetve leÙeej PeeuÙeeJej
Glejueb. eføevme DeeefCe [Ûesme oesve Deieoer jbiemebieleer meeOeCeeNÙee ›eâerce
kesâJeU heeÛeÛe Dee"Je[Ÿeeble, 1 veesJnWyej 2006 jespeer, eføevme Ûeeume&
jbieeÛÙee heesMeeKeele nsefuekeâe@hšjceOetve Glejues. lÙeebveer heeefškeâe ieeJeeÛÙee
DeeefCe lÙeebÛÙee helveer, [Ûesme Dee@Heâ keâe@ve&Jee@ue ÙeebÛeb heeÛe efoJemeebÛÙee
yeepeejhes"sle Skeâ Hesâjer ceejueer. lesLes cegueebveer efyeÇefšMe PeW[s nueJetve, šeàÙee
mvesnYesšermee"er Fmueeceeyeeouee Deeieceve Peeueb. heeefkeâmleeveuee efouesuÙee
JeepeJetve DeeefCe neleebveer meueeceer osTve lÙeebÛeb mJeeiele kesâueb. lÙeeveblej les
lÙeebÛÙee Ùee heefnuÙee YesšerÛÙee JesUsme, ns Meener pees[heb heeefškeâe FLeuÙee
js[›eâe@me ne@eqmhešue yeIeeÙeuee iesues DeeefCe efleLetve iegb[erefhejeve MeeUskeâ[s
Deveskeâ veJeefvecee&Ce øekeâuheebÛee Dee{eJee IesCÙeemee"er, lemebÛe DeMee øekeâuhe-
Deeues.
mLeUebvee Yesš osCÙeele leerve leeme KeÛe&Ceej nesleb. Ùee leerve leemeebÛÙee
Meewkeâle Deueerveb [Ûesmeuee keâeeqMcejer heeqMcevee Meeue Yesš cnCetve efoueer.
YesšerceeieÛee Skeâ GösMe neslee – HeekeâJÙeehle keâeMceerjceOeuÙee Yetkebâhe«emleebÛÙee
lÙeeveb leer [ÛesmeÛÙee KeebÅeeJej uehesšueer. mewoe Meyeerjveb Ûene-efyeeqmkeâšb osTve
Ùeeleveebkeâ[s DeeefCe FLes Depetve efkeâleer keâece nesCeb DeeJeMÙekeâ nesleb Ùeekeâ[s
Meener pees[hÙeeÛeb mJeeiele kesâueb. oesve cegueeRveer lÙeebvee heg<heiegÛÚ Dehe&Ce kesâues.
peeieeflekeâ he$ekeâejebÛeb ue#e JesOetve IesCeb. "juesuÙee keâeÙe&›eâceevegmeej ns Meener
efMe#ekeâebMeer oesve Meyo yeesuetve eføevme DeeefCe [Ûesmeveb MeeUsÛes JesieJesieUs Jeie&
pees[heb js[›eâe@meÛÙee Deeblejje„^erÙe meefceleerveb yeebOetve efouesuÙee ®iCemesJee
heeefnues DeeefCe pÙee cegueeRÛes osn vÙeeÙeuee kegâCeerner Deeueb veJnleb, lÙee cegueeRÛÙee
keWâõheeMeer LeebyeCeej nesleb. mLeeefvekeâ ueeskeâebvee 1500 ogYelÙee ieeÙeer Hegâkeâš
meceeOeerheeMeer les oesIes keâener efceefvešb mleyOe GYes jeefnues. ceie keâenerlejer
JeešCeeNÙee pece&ve heMegjesie keWâõeheeMeer LeebyeCeej nesleb DeeefCe veJÙee keâesNÙee
efJeefÛe$eÛe Ie[ueb!
iegb[erefhejeve MeeUsuee Yesš osCeej nesleb.
Meewkeâle Deueerkeâ[s JeUtve eføevmeveb øeëe> efJeÛeejuee, ``ner MeeUe kegâCeecegUs
pÙee Meewkeâle Deueerveb iesuÙee veesJnWyej ceefnvÙeele MeeUsÛes Jeie& hegvne
yeebOeueer iesueer?'' #eCeeÛeener efJeÛeej ve keâjlee Meewkeâle Deueerveb "emetve
YejJeCÙeemee"er vesševeb øeÙelve kesâuesuee neslee, lÙeeÛeer cegueeKele Ùee
meebefieleueb keâer, ¢eeÛeb ßesÙe oesve mebmLeebkeâ[s peeleb. DeeefMeÙeeleuÙee cegmueerce
keâeÙe&›eâceehetJeea efyeÇefšMe JeefkeâueeleerÛÙee ueeskeâebveer Iesleueer nesleer DeeefCe lÙeeÛeer
meceepeemee"er Glke=â„ ceolekeâeÙe& keâjCeejer FmceeFueer ceolemebmLee –
efveJe[ keâ™ve lÙeeÛÙeeJej iegb[erefhejeve MeeUsuee Yesš osCeeNÙee Meener
DeeieeKeeve HeâeGb[sMeve DeeefCe ÛeerveceOeueer yeebOekeâece keâjCeejer kebâheveer. meWš^ue
pees[hÙeeÛÙee mJeeieleeÛeb keâece meesheJeuesueb nesleb. Ùee heÇmebieer lÙeeveb heeb{jeMegYeÇ
SefMeÙee FeqvmššŸetšÛeb lÙeeveb veeJemegæe GÛÛeejueb veener.
meueJeej-keâceerPe DeeefCe Ûecekeâoej keâeUs yetš Ieeleuesues nesles. lÙeeÛÙee meesvesjer
meWš^ue SefMeÙee FeqvmššŸetšÛÙee keâce&ÛeeNÙeebvee ns HeâejÛe efJeefÛe$e Jeešueb
øesâceÛÙee Ûe<cÙeecegUs DeeefCe lÙeeÛÙee cegpeeefnoerve OeleeaÛÙee oe{ercegUs lees ue#e
DeeefCe Meener pees[heb efveIetve iesuÙeeJej lÙeebÛÙeehewkeâer Deveskeâebveer Meewkeâle
JesOetve Iesle neslee.
Deueerkeâ[s ÙeeÛee peeye efJeÛeejuee. lÙeeÛÙeecegUs ueeskeâ ogKeeJeues iesuesues nesles

MeeUsleerue cegueeRyejesyej «esie cee@šxvmeve

114 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

DeeefCe jeieeJeuesues nesles ns peeCeJeuÙeeJej Meewkeâle DeueerÛeer $esOeeeflejheerš
G[ueer. lÙeeveb meHeâeF& efoueer keâer, MeeUsÛÙee hegveyeeËOeCeerleuÙee meerSDeeÙeÛÙee
keâeceefiejeryeöue lÙeeÛÙee ceveele ieeWOeU neslee. ne ieeWOeU DeeCeKeerÛe
Jee{CÙeeÛeb keâejCe nesleb keâer, Flej mJeÙebmesJeer mebmLeebøeceeCes yeebOekeâece hetCe&
PeeuÙeeJej lÙee Fceejleerheg{s Deecner DeeceÛÙee mebmLesÛeer ceesúer heešer ueeJetve
peeefnjeleyeepeer keâOeerÛe keâjle veJnlees.
lÙee heešeryeöueÛee lÙeeÛee cegöe yejesyej neslee. MeeUsÛeb yeebOekeâece hetCe&
keâjCÙeeÛÙee ie[ye[erle ner iees„ vepejsletve megštve iesuesueer nesleer. lÙeeKesjerpe
DeeheuÙee ieHeâueleeryeöue lÙeeveb JÙekeäle kesâuesuee Keso Deieoer meÛÛee DeeefCe
øeeceeefCekeâ neslee. Ùeehes#eemegæe Meewkeâle Deueerveb efleLeuÙee Decesefjkeâve
he$ekeâejepeJeU kesâuesuÙee JekeäleJÙeeyeöue lÙee he$ekeâejeveb ceuee efouesueer ceeefnleer
ceePÙee Deble:keâjCeeuee efYe[ueer.
``meWš^ue SefMeÙee FeqvmššŸetšveb FLes Skeâ Úesšemee ÛecelkeâejÛe Ie[Jeuee
Deens. kegâCeener FlejebÛeer ceole vemeleevee DeeefCe Oece&, %eeleer DeeefCe
jepekeâejCeeÛÙee leòJeeJej YesoYeeJe ve keâjlee Ùee mebmLesveb Ùee Yeeieele jenCeeNÙee
ueeskeâebÛeer ceeveefmekeâleeÛe yeouetve šekeâuesueer Deens. FLeues 70 les 80 š×e¹s
ueeskeâ keâ[Jes, heejbheefjkeâ cegmueerce Demetvener lÙeebveer ne Ûecelkeâej Ie[Jetve
DeeCeuesuee Deens. YetkebâheehetJeea FLeuÙee Deveskeâ ueeskeâebÛeb cele nesleb keâer,
Decesefjkeâve ueeskeâ Ûeebieues veenerle; heCe meerSDeeÙeveb efmeæ keâ™ve oeKeJeueb
keâer, ner mecepetle ÛegkeâerÛeer Deens. DeeefCe Deelee FLeues ueeskeâ Ùee mebmLesuee Kethe
ceeve osleele, Kethe hetpÙe mecepeleele.''
ogoxJeeveb ns Ssketâvener meHe&âjePeÛee jeie Deesmejuee veener. iegb[erefhejeve MeeUe
hegvne GYeejCÙeele DeeceÛÙee mebmLesveb yepeeJeuesuÙee keâeceefiejerÛee DeveguuesKe
PeeuÙeeÛeer yeeleceer Ssketâve lees mebleehetve iesuee neslee. HeâesveJej ceePeer heeÛe efceefvešb
#ecee ceeefieleuÙeeJej lÙeeveb MeewkeâleDeueerJej leeW[megKe IesTve lÙeeÛÙeeJej met[
GieJeeÙeÛÙee Deveskeâ heÙee&ÙeebÛeer iejceeiejce GpeUCeer kesâueer.
ceer lÙeeuee ÛegÛekeâejle cnšueb, ``meHe&âjePe, ke=âhee keâ™ve Meeble nes!
¢eeleueb keâenerner cenòJeeÛeb veener. cegueebvee lÙeebÛÙee MeeUsÛee ueeYe PeeueeÙe
DeeefCe DeKesjerme lesJe{er SkeâÛe iees„ ceesueeÛeer Deens! let DeeefCe ceer jeie
keâe{eÙeuee ogmejb keâenerlejer MeesOet Ùee vee!''
DeeefCe Deecneuee leer iees„ meehe[ueer!
iegb[erefhejeve MeeUe keâesmeUuÙeeJej lÙeeletve yeÛeeJeuesuÙee cegueeRhewkeâer
SkeâerÛeb veeJe nesleb – IeesefmeÙee cegIeue. ner Dekeâje Je<eeËÛeer heeÛeJeerle efMekeâCeejer
cegueieer nesleer. Yetkebâhe Peeuee lesJne yeensjÛÙee veUeJe™ve leer efkeâšueerle heeCeer
Ye™ve Iesle DemeuÙeecegUs efleÛee peerJe JeeÛeuee neslee; heCe IeesefmeÙee yeÛeeJeueer
nesleer, lejer efleuee veefMeyeeveb ÛeebieueeÛe Heâškeâe efouee neslee. iegb[erefhejeve
MeeUsle cejCe heeJeuesuÙee 108 ueeskeâebceOÙes IeesefmeÙeeÛeer DeeF&, keâesmej
hejJeerve efnÛee meceeJesMe neslee. leer Dee"JeerÛÙee Jeiee&uee Got& DeeefCe Dejyeer
Yee<ee efMekeâJele Demes. cejCe heeJeuesuÙeebÛÙee Ùeeoerle IeesefmeÙeeÛÙee DeeCeKeer
oesve yeefnCeeRÛee – meeyee DeeefCe jesefPeÙee – ÙeebÛeemegæe meceeJesMe neslee. efleÛÙee
Deveskeâ cewef$eCeermegæe ce=lÙegcegKeer he[uÙee neslÙee.
MeeUsÛÙee JejÛÙee yeepetJej [eWiej GleejeJej Demeuesueb IeesefmeÙeeÛeb
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
Iejmegæe Ùee Yetkebâheele peceerveoesmle Peeueb nesleb. lÙeecegUs efleÛÙee otjÛÙee
keâekeâebveer Ùee Deeheòeerletve yeÛeeJeuesuÙee IeesefmeÙeeuee, efleÛÙee cees"Ÿee
yeefnCeeruee, ueneve YeeJeeuee DeeefCe efleÛÙee Je[ueebvee DeeheuÙee Iejer vesueb nesleb.
IeesefmeÙeeÛes Je[erue one Je<eeËhetJeeaÛe DeOeeËieJeeÙetÛÙee PeškeäÙeecegUs DebLe®Ceeuee
efKeUuesues nesles. Dee@keäšesyej 2005 meeueeheemetve les Ùee keâekeâebÛÙee
IejepeJeUÛÙee he$ÙeeÛÙee šhejerle jenle nesles. ner šhejer heeefškeâe ieeJeeÛÙee
Deieoer šeskeâeuee, [eWiejGleejeJej yeebOeuesueer nesleer. GvneàÙeele Ùee šhejerleueb
leheceeve 120 DebMe meW. Flekebâ Ûe{le Demes, lej efnJeeàÙeele yeeoueerleuÙee
heeCÙeeÛeb je$eer iees"tve yeHe&â yevele Demes.
Meener pees[hÙeeveb iegb[erefhejeveuee Yesš efouÙeeveblej Deveskeâ ceefnvÙeebveer
IeesefmeÙeekeâ[s DeeceÛeb ue#e iesueb. DeeceÛes keâce&Ûeejer DeeefCe ceer efceUtve Skeâ
veJeerve Ùeespevee neleer IesT heenle neslees. lÙee „erveb Deecneuee ner cegueieer
Deieoer ÙeesiÙe Jeešueer. Skeâe mecemÙesJejÛee lees[iee cnCetve ner Ùeespevee Deecner
DeeKeuesueer nesleer.
Deecner pes keâece keâjlees lÙeeÛeb cegKÙe mJe™he Deens cegueeRvee mee#ej yeveJetve
ieefCeleeÛeb efMe#eCe osCeb DeeefCe Ùee cetueYetle efMe#eCeeÛes HeâeÙeos heeefkeâmleeveele
DeeefCe DeHeâieeefCemleeveele Jeeoeleerle Deensle; heCe 2003 meeueeheemetve
DeeceÛÙee meg®JeeleerÛÙee meerSDeeÙeÛÙee efJeÅeee|Leveer MeeuesÙe efMe#eCe mebheJetve
yeensj he[t ueeieuÙee DeeefCe Skeâ Yeer<eCe melÙe DeeceÛÙeeheg{s GYeb "eketâ ueeieueb
– pÙee otjotjÛÙee keâesheNÙeele Deecner MeeUe GYeejuesuÙee neslÙee efleLeuÙee
oefjõer Kes[ŸeebceOÙes Ùee cegueeRvee lÙeebÛÙee efMe#eCeeÛee GheÙeesie keâjCÙeemee"er
keâesCeleerÛe mebOeer GheueyOe veJnleer! lÙeebÛÙee MeeuesÙe efMe#eCeeÛee øeke=âleer
megOeejCÙeeMeer DeeefCe keâceer cegueb pevceeuee IeeueCÙeeMeer vekeäkeâerÛe mebyebOe Demelees
DeeefCe lÙeecegUs lÙeebÛÙee meceepeeÛeer, peerJeveceeveeÛeer øele ve×e¹erÛe GbÛeeJeueer
Demeleer. Ùee cegueeRÛÙee efMe#eCeeÛee lÙeebÛÙee cegueebÛÙee efMe#eCeemee"er vekeäkeâerÛe
GheÙeesie Peeuee Demelee; hejbleg Ùee cegueeRvee Iejeyeensj he[tve veeskeâjer efceUJeCeb
MekeäÙe PeeuÙeeefMeJeeÙe lÙeebÛÙee efMe#eCeecegUs lÙeebÛÙee kegâšgbyeeÛeer øeehleer Jee{Ceb
MekeäÙe veJnleb. heeefkeâmleeve DeeefCe DeHeâieeefCemleeve Ùee osMeeleuÙee «eeceerCe
YeeieeleuÙee Kes[ŸeebceOÙes DeMeer veeskeâjerÛeer mebOeer efceUCeb kesâJeU DeMekeäÙe nesleb!
cegueer ogkeâeveele keâece keâ™ Mekeâle veenerle, keâejCe heejbheefjkeâ cegmueerce
meceepeele kegâšgbyeeyeensjÛÙee heg®<eebMeer yeesueCÙeeuee ceppeeJe Demelees. ÙeeÛe
keâejCeecegUs lÙee veeskeâjerÛÙee MeesOeeLe& Menjelener peeT Mekeâle veJnlÙee.
lÙeecegUs efMeef#ekeâe cnCetve veeskeâjer keâjCÙeeKesjerpe «eeceerCe YeeieeleuÙee eqŒeÙeebvee
DeeCeKeer keâmeuebner keâece efceUCeb MekeäÙe vemeleb.
DeeceÛÙee ue#eele Deeueb keâer, ÙeeÛes Deveskeâ heefjCeece nesleele. Skeâlej
ÙeecegUs efJeÅeeLÙeeËveer efMe#ekeâ yeveeÙeÛeb DeeefCe mJele:ÛÙeeÛe efJeÅeeLÙeeËceOetve
hegvne efMe#ekeâ efvecee&Ce keâjeÙeÛes DeMeer meeKeUer efvecee&Ce nesles. ogmejb cnCepes
pÙee cegueeRÛeer heefnueer efhe{er efMeketâve leÙeej nesles, lÙeebÛÙee [esàÙeebheg{s
kegâCeeÛeeÛe DeeoMe& vemelees eEkeâJee lÙeebvee ceeie&oMe&ve keâ™ Mekeâleerue Demes
ueeskeâner Deepetyeepetuee vemeleele. lÙeecegUs lÙeebvee GÛÛe efMe#eCe IesTve
[e@keäšj, Jekeâerue, FbefpeefveDej DeeefCe Demes efJeefJeOe JÙeJemeeÙe keâjCÙeeyeeyele
Gòespeve efceUle veener. Demes JÙeJemeeÙe lÙee keâ™ MekeâuÙee, lej lÙee DeefOekeâ
hewmee efceUJetve Deeheueb DeeÙeg<Ùe veeršheCes Ie[Jet Mekeâleerue, ns Deecneuee
peeCeJeueb. Lees[keäÙeele cnCepes DeeceÛÙee ue#eele Deeueb keâer, kesâJeU Deecner
115
MeeUsleerue efJeÅeeefLe&veeRyejesyej hegmlekeâele jceuesues «esie
yeebOele DemeuesuÙee MeeUebJejÛe ue#e "sJeCeb hegjsmeb veJnleb, lej lÙeeletve efMeketâve
yeensj he[CeeNÙee efJeÅeeLÙeeËkeâ[sner lesJe{bÛe ue#e hegjJetve, lÙeebvee ceeie&oMe&ve
osTve lÙeebÛÙeeheg{s cees"er Gefö„b "sJeCeb cenòJeeÛeb nesleb. Demeb kesâueb Demeleb,
lejÛe mejlesMesJešer lÙee DeelceefveYe&j nesT MekeâuÙee DemelÙee. iejerye
osMeeleuÙee ieefjyeebmee"er keâesCeleerner iees„ menpeheCes meeOÙe nesCÙeepeesieer vemeles!
Ùee mecemÙee meceesj efomet ueeieuÙee. Deecner Ùeeletve ceeie& keâe{tve MeeuesÙe
efMe#eCe hetCe& keâjCeeNÙee DeeceÛÙee efJeÅeee|LeveeRheg{ues heÙee&Ùe efJemle=le
keâjCÙeeyeöue efJeÛeej keâ™ ueeieuees. Ùee mecemÙesuee Gòej cnCetve Deecneuee
megÛeuesuee ceeie& Demee neslee keâer, Deecner meJeexlke=â„ efJeÅeee|LeveeRÛee MeesOe IesTve
lÙeebÛÙee GÛÛe efMe#eCeemee"er Deee|Lekeâ ceole keâjeJeer. Deecneuee Demeb Jeešueb
keâer, DeMeer efMe<ÙeJe=òeer efceUJetve GÛÛe efMe#eCe IesCeeNÙee cegueer Flej cegueeRvee
lÙeebÛÙee DeeoMee&øeceeCes DevegkeâjCe keâjeÙeuee mebøesefjle keâjleerue. DeMee ngMeej
cegueeRmee"er DeeceÛÙee hegbpeerleuee Yeeie yeepetuee keâe{tve "sJeeÙeÛee DeeefCe lÙeebÛee
DeeoMe& Flejebheg{s "sJeeÙeÛee Demeb Deecner "jJeueb . nUtnUt keâe nesF&vee, heCe
Deecner vekeäkeâerÛe DeeceÛÙee MeeuesÙe efMe#eCe hetCe& keâjCeeNÙee efJeÅeee|LeveeRvee meJe&
leNnsÛÙee JÙeJemeeÙeebmee"er leÙeej keâ™ Mekeâuees Demelees!
DeMee leòJeeJej Deecner ne efMe<ÙeJe=òeeryeöueÛee efveCe&Ùe Iesleuesuee neslee.
øelÙe#eele cee$e DeeceÛÙeemeceesj KetheÛe De[ÛeCeer DeeuÙee.
ner keâuhevee pesJne øeLece DeeceÛÙee [eskeäÙeele Deeueer lesJne DeeceÛÙee
ueiesÛeÛe ue#eele Deeueb keâer, efMe<ÙeJe=òeerJej Iejeheemetve otj jentve efMekeâCeeNÙee
Ùee cegueeRÛÙee megjef#elelesÛee DeeefCe lÙeebÛÙeeJej kegâCeeÛeerlejer osKejsKe
DemeCÙeeÛÙee DeeJeMÙekeâlesÛee øeëe> vekeäkeâerÛe GYee jenCeej. «eeceerCe Yeeieele
jenCeeNÙee peJeUpeJeU meeNÙeeÛe kegâšgbyeebvee Ùee iees„eRyeeyele KetheÛe keâeUpeer
Jeešle Demeles keâejCe cees"Ÿee Menjele jentve DeeheuÙee cegueeRJej mJeeleb$ÙeeÛÙee
116
heeef§eceelÙe efJeÛeejebÛee heie[e yemesue ÙeeÛeer lÙeebvee Oeemleer Jeešle Demeles.
DeMeer keâeUpeer Jeešt veÙes cnCetve Ùee cegueeRvee YejJeMeeÛÙee ŒeerÛÙee
osKejsKeerKeeueer DeeefCe ojJeepeeMeer ÛeesJeerme leemeebÛee meMeŒe henejskeâjer Demesue
DeMee peeieer jenCÙeeÛeer meesÙe keâ™ve osCeb iejpesÛeb "jCeej nesleb; DeeefCe
efMe<ÙeJe=òeerJej cegueer otjÛÙee Menjele efMe#eCeemee"er peeCÙeehetJeea lÙeebvee lÙeebÛÙee
ieeJeÛÙee ceguueeÛes DeeMeerJee&o ueeYeCebner DeeJeMÙekeâ nesleb.
Ùee meeNÙee iees„er efJeÛeejele IesTve Deecner 2007 meeueÛÙee
meg®Jeeleeruee DeeceÛÙee cegueeRÛÙee heefnuÙee Jemeefleie=neÛÙee yeebOekeâeceemee"er hewmee
GYee kesâuee. mkeâe[t& FLes nepeer iegueece heeJeea Ùee DeeceÛÙee yeeequšmleeveeleuÙee
JÙeJemLeehekeâeveb Skeâe cees"Ÿee FceejleerÛÙee yeebOekeâeceeJej osKejsKe kesâueer. Ùee
efJeYeeieeleuÙee DeeceÛÙee MeeUebceOeuÙee DelÙeble ngMeej DeMee mee" cegueeRÛeer
jenCÙeeÛeer meesÙe Ùee FceejleerceOÙes keâjlee ÙesCeej nesleer. Ùee nepeer iegueece
heeJeeaveb yeeequšmleeveeleuee DeeceÛee JÙeJemLeehekeâ yeveCÙeemee"er lÙeeÛeer jsef[Dees
heeefkeâmleeveJejÛeer efnMeesyeefvemeeÛeer veeskeâjer mees[tve efouesueer nesleer. lees yeebOetve
Iesle DemeuesuÙee lÙee FceejleerceOÙes efMe<ÙeJe=òeer efceUJeuesuÙee cegueer jenCeej
neslÙee. Ùee cegueer lÙeebÛÙee DeYÙeemeeÛÙee pees[eruee mLeeefvekeâ neÙemketâue eEkeâJee
pÙegefveDej keâe@uespeele keâece lejer keâjCeej neslÙee eEkeâJee ‘ce@šve&ue nsuLe
kesâDej’meejKÙee efJe<eÙeebceOeuee oesve Je<eeËÛee ef[hueesceeÛee DeYÙeeme›eâce lejer
hetCe& keâjCeej neslÙee. lÙee Jemeble $e+letle Deecner Ûeejhegme&ve KeesNÙeeleuÙee
cegueeRveener DeMeeÛe efMe<ÙeJe=òÙee osTve lÙeebvee heg{uÙee efMe#eCeemee"er efieueefieš
FLes hee"Jet ueeieuees. efleLes mewoguuee yesie ne DeeceÛee ngvPee FLeuee JÙeJemLeehekeâ
lÙeebÛÙeeJej ue#e "sJetve lÙeebÛeer keâeUpeer Iesle Demes.
lÙeeÛe megceejeme Deecner DeeceÛeb ue#e HeekeâJÙeehle keâeMceerjkeâ[smegæe
JeUJeueb. efleLesner MeeUe yeebOeCÙeeÛÙee øekeâuheeyejesyejÛe Deecneuee
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
efMe<ÙeJe=òeerÛee øekeâuhe Ûeeuet keâjeJee ueeieuee Demelee. DeeceÛÙeeheg{ueb heefnueb
keâece nesleb ngMeej cegueeRÛee MeesOe IesCeb : veeruece KeesNÙeele efMe<ÙeJe=òeeruee ueeÙekeâ
DeMee efkeâleer cegueer neslÙee; lÙeeleuÙee efkeâleer peCeer DeeceÛÙee MeeUebceOÙes
efMe#eCe Iesle neslÙee; Ùee cegueeRheg{s keâesCelÙee keâewšgbefyekeâ mecemÙee neslÙee, ns ceuee
peeCetve IÙeeÙeÛeb nesleb. Ùee øeëe>ebÛeer Gòejb MeesOeCÙeemee"er ceer pesveseqJnJn Ûe@yeesš
Ùee yeesPeceveceOeuÙee Glmeener ŒeerÛeer ceole Iesleueer. ÙeesieeÙeesieeveb pesveseqJnJnveb
lÙeeÛe JesUsme efMe#eCe efJe<eÙeeleueer Ed.D. ner heoJeer ceeBš@vee mšsš
ÙegefveJne|mešerceOetve efceUJeuesueer nesleer. DeeceÛee HeekeâJÙeehle keâeeqMcejeleuee
efMe<ÙeJe=òeerÛee keâeÙe&›eâce efleveb DeeheuÙee neleer IÙeeJee Demeb ceer efleuee megÛeJeueb.
efleÛÙeeheg{Ûeb heefnueb keâece nesleb, DeeceÛÙee efMe<ÙeJe=òeeRvee ÙeesiÙe DeMee cegueeRÛee
veeruece KeesNÙeele MeesOe IesCeb! ne MeesOe Iesleevee efleÛeer DeeefCe IeesefmeÙee cegIeueÛeer
Yesš Peeueer.
2007 meeueÛÙee Jemeble $e+letle pesveseqJnJnveb ner ceeefnleer pecee
keâjCÙeemee"er heeefkeâmleeveuee heefnueer Hesâjer ceejueer. leer iegb[erefhejeve MeeUsle
iesuesueer Demeleevee Jeiee&le heg{ÛÙee yeekeâeJej yemeuesuÙee yeeje Je<ee&ÛÙee cegueerMeer
efleveb yeesueeJeb Demeb efleuee Kethe efJeÅeee|LeveeRveer meebefieleueb. IeesefmeÙee Deelee
meeleJeerle iesuesueer nesleer DeeefCe Jeiee&le efleveb meJeeËle peemle iegCe efceUJeuesues
nesles. efleÛÙee Dehebie Je[ueebvee oj cene efceUCeejb yeeje [e@ueme&Ûeb hesvMeve
JeieUlee Ùee kegâšgbyeeheeMeer keâenerner hewmes veJnles. Demeb Demetvener IeesefmeÙee
DeelceefJeÕeemeeveb DeeefCe cenòJeekeâeb#esveb vegmeleer Yeejuesueer nesleer. efleuee
FmueeceeyeeoceOÙes JewÅekeâerÙe efMe#eCe IesTve, heeefškeâe FLes [e@keäšj cnCetve
keâece keâjeÙeÛeb nesleb. mewoe Meyeerjveer ogpeesje efouee keâer, IeesefmeÙee ner MeeUsleueer
meJeexlke=â° efJeÅeee|Leveer nesleer. pesveseqJnJnveb efouesuee DenJeeue heentve ceer "jJeueb
keâer, veeruece KeesNÙeele meerSDeeÙeÛeer efMe<ÙeJe=òeer meJeeËle øeLece efceUJeCeejer
efJeÅeee|Leveer IeesefmeÙeeÛe DemeeÙeuee nJeer.
Ùeele De[ÛeCe Heâkeäle SkeâÛe nesleer. efleÛÙee Je[ueebveer efleuee ner
efMe<ÙeJe=òeer mJeerkeâejCÙeeÛeer hejJeeveieer pejer meg®Jeeleeruee efouesueer nesleer, lejer
Deelee lÙeebveer lÙeebÛee efJeÛeej yeoueuee neslee DeeefCe efouesueer mebceleer keâe{tve
Iesleuesueer nesleer.
DeeceÛÙee ueJekeâjÛe ue#eele Deeueb keâer, le®Ce ceggueeruee GÛÛe
efMe#eCeemee"er ceole efceUeuÙeeJej DeMeer øeefleef›eâÙee yejsÛeoe efometve Ùesles. GÛÛe
efMe#eCeeÛeer mebOeer ueeYeuÙeeyeöue n<e& JÙekeäle kesâuÙeeveblej DeeceÛeer efMe<ÙeJe=òeer
efceUJeCeejer Deveskeâ ceb[Uer veblej meebiele Ùesleele keâer, lÙeebÛes Deepeesyee, Deepeer
eEkeâJee DeelÙee pegvÙee efJeÛeejebÛeer Deensle DeeefCe lÙeebÛeer ¢eeuee mebceleer veener.
``les efveJele&uÙeeKesjerpe ceuee DeeCeKeer efMekeâCeb MekeäÙe nesCeej veener.''
Demeb Deecner Deveskeâebkeâ[tve Sskeâlees.
Ùeele efJeIve GYeb keâjCeejs Flej ueeskeâ Demeleele mLeeefvekeâ meeceeefpekeâ vesles
eEkeâJee Oeee|cekeâ ieg¤. lÙeebÛeer Deveskeâ keâejCeebcegUs Ùee iees„eruee njkeâle Demeles.
lÙeecegUs DeMee efMe<ÙeJe=òeeRÛÙee cegueeKeleeRÛÙee JesUsme Deecneuee Kethe j[ej[er
heeneJeer ueeieles. iegCeer cegueeRÛeer cenòJeekeâeb#ee o[heueer peelesÙe eEkeâJee lÙeebÛeer
efMekeâCÙeeÛeer FÛÚe lÙeebvee heg{s {keâueeJeer ueeielesÙe ns heenCeb DeeceÛÙee „erveb
Heâej keäuesMekeâejkeâ DeeefCe efJeHeâuelee DeeCeCeejb Demeleb. DeMeeÛe keâejCeebcegUs
Ûeejhegme&ve KeesNÙeeleuÙee, efnjJÙee [esàÙeebÛÙee vemejerve yesieuee efMe<ÙeJe=òeerJej
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
‘ce@šve&ue nsuLe kesâDej’ÛÙee DeYÙeeme›eâceemee"er jeJeUefheb[eruee peeÙeuee leyyeue
one Je<eË LeebyeeJeb ueeieueb nesleb. DeMeeÛe øekeâejs keâesHexâÛee mejhebÛe DeeefCe ceePee
ieg¤ nepeerDeueer ÙeeÛÙee veeleeruee – peneve Deueeruee efleÛÙee Je[ueebÛÙee –
lJeene DeueerÛÙee vekeâejeuee meeceesjb peeJeb ueeieueb nesleb. peneveveb mkeâe[t&uee
peeTve meeJe&peefvekeâ DeejesiÙeeÛeb GÛÛeefMe#eCe IesCÙeehes#ee efleuee peemle ngb[e
efceUeJee Ùeekeâ[sÛe lJeene DeueerÛeb ue#e nesleb. (hejbleg lJeene Deueerveb veblej
hejJeeveieer efoueer DeeefCe peneve Deelee mkeâe[t&ceOeuÙee mejkeâejer ef[«eer
keâe@uespeele efMekeâles Deens.)
Ùee Dee#esheeceeieÛeer Kejer keâejCeb MeesOetve keâe{Ceb yejsÛeoe DeJeIe[
Demeleb, heCe Ùee keâejCeebÛee Gueie[e Peeuee keâer, lÙeeceeies leee|keâkeâlee
Dee{Ules. IeesefmeÙeeÛÙee yeeyeleerle DemebÛe Peeueb.
pesJne pesveseqJnJn, meHe&âjePe DeeefCe mewoguuee yesie Ùee kegâšgbyeeuee meJe&øeLece
YesšeÙeuee iesues lesJne IeesefmeÙeeÛes Je[erue meyeerj DeeefCe efleÛes oesvner keâekeâe
KetheÛe meeMebkeâ nesles. lÙeebveer Deveskeâ De[ÛeCeer GYÙee kesâuÙee. lÙeebvee Jeešle
nesleb keâer, efleÛÙee cees"Ÿee YeeJeb[ebvee JeieUtve efleuee SkeâšerueeÛe efMe<ÙeJe=òeer
efceUCeb ÛegkeâerÛeb nesleb. lÙeebvee leer Iej mees[tve otj jenCeej ns hemeble veJnleb.
Deveskeâoe Yesštve DeeuÙeeJej cee$e ogmejbÛe keâejCe Jej Deeueb. yeÛeeJeuesuÙee
cegueebhewkeâer meJeeËle ueneve JeÙeeÛeer Demeuesueer IeesefmeÙeeÛe efleÛÙee Dehebie
Je[ueebÛeer Megßet<ee keâjle Demes. efleÛÙeeJeeÛetve lÙeebÛes meJe&Ûe JÙeJenej De[ues
Demeles.
meyeerjÛeer eEÛelee mecepeCÙeepeesieer nesleer. Kejb keâejCe meceesj DeeuÙeeJej
Deecner oesvnerkeâ[tve ne øeëe> mees[Jeuee. øeLece Deecner megÛeJeueb keâer, lÙeeÛeer
Megßet<ee keâjCeeNÙee oeF&mee"erÛes hewmes IeesefmeÙeeÛÙee efMe<ÙeJe=òeerletve efoues peeleerue.
ogmejb cnCepes DeeceÛÙeeheeMeer Demeuesuee efyevelees[ cegöe Deecner mewoguuee
yesieceeHe&âle lÙeeÛÙee keâeveer Ieeleuee.
mewoguuee yesieveb IeesefmeÙeeÛÙee Je[ueebvee "eceheCes meebefieleueb :
‘‘ceeCemeeÛÙee DeeÙeg<Ùeele keâOeerkeâOeer DeMeer mebOeer Ùesles keâer, efpeÛee ueeYe IesCeb
DelÙeble DeeJeMÙekeâ Demeleb. DeMeer mebOeer Deeuesueer Demeleevee mJele:ÛÙee
mJeeLee&heesšer legcner legceÛÙee eføeÙe cegueerÛeb YeefJe<Ùe KeÛÛeer keâjCeb ÙeesiÙe veener!
Deecner legceÛÙee meJe& kegâšgbyeerÙeebvee ceole keâjeÙeÛee øeÙelve keâ™; heCe legcner
ue#eele IÙeeÙeuee nJeble keâer, ner mebOeer IeesefmeÙeeuee ueeYeuesueer Deens. DeeheuÙee
osMeeleuÙee Deveskeâebvee DeMeer mebOeer keâOeerner ueeYele vemeles! DeMeer mebOeer
keâoeefÛele Ùeeveblej IeesefmeÙeeuee keâOeermegæe efceUCeej veener. Ùee mebOeerÛee legcner
lJeefjle mJeerkeâej kesâuee veenerle, lej keâoeefÛele DeMeer mebOeer legceÛÙeeheg{s hegvne
keâOeerner GYeer jenCeej veener.''
mewoguueeÛÙee DebieYetle efJeveÙeecegUs ne ÙegeqkeäleJeeo keâjleevee lÙeeveb
meebieeÙeÛeb šeUueb keâer, Deveskeâ Je<eeËhetJeea Deveskeâ JewÙeeqkeälekeâ keâ„ Yeesietve lÙeeveb
lÙeeÛÙee mJele:ÛÙee helveeruee neÙemketâue DeeefCe keâe@uespeÛeb efMe#eCe efouesueb
nesleb. Gòej heeefkeâmleeveeleues HeâejÛe Lees[s heg®<e Demeb keâjleele DeeefCe lÙeeveb
vesševeb kesâuesuÙee Ùee øeÙelveebcegUsÛe efleuee Deelee efieueefiešceOeuÙee Skeâe
Keepeieer MeeUsle Gòece veeskeâjer efceUeuesueer nesleer. lÙeeveb ns pejer meebefieleueb
veJnleb, lejer mewoguueeÛÙee ÙegeqkeäleJeeoeÛee IeesefmeÙeeÛÙee Je[ueebJej peesjoej
øeYeeJe he[uesuee neslee.
Kethe efceefvešb efJeÛeej kesâuÙeeveblej les ceeve [esueeJetve cnCeeues, ``nes!
117

MeeUsleerue efJeÅeeefLe&veeRyejesyej Skeâe efveJeeble #eCeer «esie
ceePÙee cegueerÛÙee „erveb meJeeËle Ûeebieueb Demesue lesÛe Deecner keâ™!''
Ùee mebYee<eCeeveblejmegæe meyeerj Depetve oesueeÙeceeve ceve:eqmLeleerleÛe Deens.
Deecner DeeMee keâjle Deenesle keâer, lÙeeuee JesU osTve menveMeerleuesveb
mecepeeJetve efouÙeeJej lÙeeuee IeesefmeÙeeuee hejJeeveieer osCÙeeÛeer DeeefCe
efMe<ÙeJe=òeer IesT osCÙeeÛeer yegæer nesF&ue! ojcÙeeve DeeceÛÙee heg{s DeeCeKeer Skeâ
DeMeerÛe iees„ GYeer "ekeâueer DeeefCe lÙeecegUs DeeceÛee DeeMeeJeeo efškeâJetve
OejCeb Deecneuee Heâej pe[ peeT ueeieueb.
Deecner IeesefmeÙeeÛÙee kegâšgbyeerÙeebÛeer mecepetle Ieeuele neslees, lÙeeÛe
megceejeuee ceePÙee keâeveeJej [e@keäšj ceesncceo nmeve ÙeeÛeb veeJe Deeueb. ne
veeruece KeesNÙeeÛÙee Gòejskeâ[ÛÙee Yes[er ieeJeele jenCeeje Skeâ megKeJemlet
obleJewÅe neslee DeeefCe lÙeeÛÙee efmeõs veeJeeÛÙee cegueeruee Deecner efMe<ÙeJe=òeer osT
DeMeer lÙeeuee DeeMee Jeešle nesleer. pejer Deecner MekeäÙeleesJej DeeceÛÙee
ceoleerÛeer meJeeËle peemle iejpe DemeuesuÙee iejerye kegâšgbyeeÛee efJeÛeej keâjlees,
lejermegæe ceer Ùee ceeCemeeÛee heòee pesveseqJnJnkeâ[s hee"Jetve efleuee lÙeeyeöue
ceeefnleer keâe{eÙeuee meebefieleueb. [e@keäšj nmeveveer Flej ueeÙekeâ DeMee
efMe<ÙeJe=òeer GcesoJeejebÛeer Deecneuee ceeefnleer lej efouesueer nesleerÛe, heCe efMeJeeÙe
lees veeruece KeesNÙeeleuÙee Ùee Yeeieeleuee Skeâ cenòJeeÛee ceevÙeJej ceeCetme neslee
DeeefCe DeMee ceeCemeeMeer cew$eerÛes mebyebOe "sJeCeb cenòJeeÛeb nesleb.
118
cnCetve Skeâe mebOÙeekeâeUer pesveseqJnJn,
meHe&âjePe DeeefCe ceesncceo veeefPej Yes[erleuÙee
[eWiejeJejuÙee Iejer peeTve [e@keäšj nmeve
DeeefCe lÙeebÛÙee Flej kegâšgbyeerÙeebvee Yesšues.
lÙeele efmeõsKesjerpe lÙeebÛeer helveer, Flej Ûeej
cegueer, oesve cegueies DeeefCe efcejHeäleeye veeJeeÛee
peeJeF& ÙeebÛee meceeJesMe neslee. efcejHeäleeye lÙee
efoJeMeer lÙeebvee YesšCÙeemee"er cegPeHeäHeâjeyeeo-
ntve Deeuesuee neslee. efmeõs ner ngMeej DeeefCe
mhe„heCes yeesueCeejer, iegb[erefhejeve MeeUsle
yeejeJeer l e ef M ekeâCeejer ceg u eieer nes l eer .
keâe@uespeefMe#eCe IesTve [e@keäšj nesCÙeeÛeer
DeeefCe Yes[erle hejle ÙesTve DeeheuÙee
efMe#eCeeÛee GheÙeesie keâjCÙeeÛeer efleÛeer
cenòJeekeâeb#ee nesleer. yeensjÛÙee efoJeeCeKeevÙeele
efleÛÙee DeeF&veb Ùee leerve heengCÙeebÛeb mJeeiele
kesâueb DeeefCe lÙeeveblej IejeleuÙee eqŒeÙeebveer
pesveseqJnJnuee mJeÙebheekeâIejele vesueb. meHe&âjePe
DeeefCe veeefPej [e@keäšj nmeve DeeefCe
efcejHeäleeyejesyej efmeõsÛÙee YeefJe<Ùeeyeöue yeesuet
ueeieues.
mJeÙebheekeâIejele kebâefoueeÛÙee Gpes[ele
ef m eceW š ÛÙee HeâjMeer J ej yemeues u Ùee
pesveseqJnJnÛÙee ue#eele Deeueb keâer, Ùee
IejeleuÙee eqŒeÙee ‘efmeõs JewÅekeâerÙe efMe#eCe
IesCeej’ Ùee efJeÛeejeveb Deieoer njKetve iesuesuÙee
neslÙee; heCe efleÛÙee cesngCÙeeÛee, efcejHeäleeyeÛee
Ùee keâuhevesuee efJejesOe neslee. yeensjÛÙee efoJeeCeKeevÙeele meHe&âjePeveb DeeefCe
veeefPejvebner neÛe efve<keâ<e& keâe{uee. [e@keäšj nmeveveer Lees[erMeer eEÛelee JÙekeäle
kesâueer keâer, ner Decesefjkeâve mJeÙebmesJeer mebmLee lÙeebÛÙee cegueeruee ef¡e§eve Oece&
mJeerkeâejeÙeuee ueeJesue keâer keâeÙe? heCe meHe&âjePeveb lÙeebvee hešJetve efoueb keâer,
meerSDeeÙener Oece&efvejhes#e mebmLee Deens DeeefCe OeceeËlejb Ie[JeCÙeele Ùee mebmLesuee
Deefpeyeele iecÙe veener! hejbleg cesngCeerveb efMe<ÙeJe=òeer mJeerkeâejeJeer Ùee keâuhevesuee
efcejHeäleeyeÛee cee$e peesjoej efJejesOe neslee. efoJeeCeKeevÙeele heg®<eebceOeueer ÛeÛee&
mebheuÙeeJej efcejHeäleeyeveb mJeÙebheekeâIejekeâ[s ceesÛee& JeUJeuee. Flej eqŒeÙee
HeâjMeerJej yemeuesuÙee neslÙee, efleLes lÙeeveb Skeâe yeekeâeJej yew"keâ ceejueer DeeefCe
lees pesveseqJnJnMeer Fb«epeerle yeesuetve Deeheueer celeb meebiet ueeieuee.
heef§eceskeâ[uÙee mebmke=âleerletve ÙesTve DeeceÛÙee cegueeRvee MeeUsle Oee[CÙeeÛeb
DeeheuÙeeuee ieUer GlejJelee ÙesF&ue, Demeb pesveseqJnJnuee JeešuebÛe keâmeb?
cegueermee"er efMe<ÙeJe=òeerÛeb yeesueCebmegæe keâjCÙeeÛeb Oee[me efleveb keâMeeÛÙee
yeUeJej kesâueb? Demes lÙeeÛes øeëe> nesles.
lÙeeheg{s efcejHeäleeyeveb efJeÛeejueb keâer, efmeõsÛÙee efMe#eCeeÛee efleÛÙee
kegâšgbyeerÙeebvee DeeefCe Yes[erleuÙee ueeskeâebvee keâeÙe GheÙeesie nesCÙeepeesiee neslee.
DeeefCe SJe{Ÿee JekeäleJÙeeveblej lÙeeveb keâUerÛÙee cegöŸeeÛee ieewhÙemHeâesš kesâuee.
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
Ùee kegâšgbyeeuee meerSDeeÙeveb peer efMe<ÙeJe=òeer osCÙeele keâener DeLe& DeeefCe
MeneCeheCe nesleb, leer efMe<ÙeJe=òeer meerSDeeÙeveb efmeõsuee veJns, lej efcejHeäleeyeuee
ÅeeÙeuee nJeer nesleer!
meerSDeeÙeÛÙee keâce&ÛeeNÙeebveer leer je$e [e@keäšj nmeveÛÙee kegâšgbyeerÙeebyejesyej
IeeueJeueer. pesveseqJnJn lÙee cegueeRyejesyej lÙeebÛÙeeÛe Keesueerle Peesheuesueer nesleer.
lÙee cegueer efcejHeäleeyeÛeb JeeieCeb heentve mewjYewj PeeuesuÙee neslÙee DeeefCe Deßet
ieeUle neslÙee. ogmeNÙee efoJeMeer mekeâeUer efmeõsveb efleÛÙee [e@keäšj yeveCÙeeÛÙee
mJehveeyeöue hegvne meebefieleueb. (Deecner DeMee Deveskeâ cegueeRÛÙee cegueeKeleer
Ieslees, lesJne lÙee vesnceerÛe ‘mJehve’ eEkeâJee ‘KJeeye’ ne Meyo Jeehejleele.) heCe
efvejeshe IesCÙeehetJeea efcejHeäleeyeveb "emetve meebefieleueb nesleb keâer, lÙeeÛeb cele
Deefpeyeele yeoueuesueb veJnleb DeeefCe Demeb yeesuetve lÙeeveb efmeõsÛÙee mJehveeuee
cet"ceeleer osCÙeeÛeb keâece kesâuesueb nesleb.
lÙee efoJeMeer [eWiejeJe™ve iee[er Keeueer vesleevee meHe&âjePeveb pesveseqJnJnkeâ[s
JeUtve efleuee efleÛeb efcejHeäleeyeöueÛeb cele efJeÛeejueb. efleveb Gòej efoueb, ``kesâJeU
Skeâe cegueerÛÙee efMe#eCeecegUs mebhetCe& Kes[Ÿeele efkeâleer yeoue Ie[t Mekeâlees, ÙeeÛeer
lÙeeuee Deefpeyeele keâuhevee efomele veener.'' meHe&âjePe DeeefCe veeefPej
pesveseqJnJnÛÙee celeeMeer hetCe&heCes mencele nesles DeeefCe Skeâe peeJeÙeeuee Skeâe
ngMeej cegueerÛÙee GÛÛe efMe#eCeeÛeer mebOeer ve„ keâjCÙeemee"er ceeskeâUb
mees[uÙeeyeöue lÙeebveer mebleehe JÙekeäle kesâuee.
Skeâe cegueerÛeb mJehve Yebie heeJeleevee heenCeb vesnceerÛe DeJeIe[ Demeleb; heCe
ner iees„ lÙee cegueerÛÙeeÛe kegâšgbyeeleuÙee, efleÛÙee mebOeeryeöue DemetÙee DeeefCe
celmej yeeUieCeeNÙee Skeâe heg®<eeveb keâjeJeer, ns heenCeb lej DeeCeKeerÛe
keäuesMekeâejkeâ Demeleb. meHe&âjePe, pesveseqJnJn DeeefCe veeefPej ÙeebÛeb Skeâcele Peeueb
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
keâer, DeeceÛÙee efMe<ÙeJe=òeermee"erÛÙee GcesoJeejebÛÙee ceeiee&le De[LeUs
DeeCeCeeNÙee lÙeebÛÙee kegâšgbyeerÙeebMeer meecevee keâjCÙeehes#ee veJÙee MeeUe yeebOetve
IesCeb ner efkeâleerlejer meesheer iees„ nesleer.
lÙeeveblej pesveseqJnJnveb DenJeeue efuentve efve<keâ<e& keâe{uee keâer, pejer efmeõs
ner efMe<ÙeJe=òeeruee ueeÙekeâ DeMeer GcesoJeej Demeueer, lejer efcejHeäleeyecegUs ner
iees„ DeMekeäÙe Peeuesueer nesleer. efleÛee DenJeeue JeeÛeuÙeeJej ceer veeFueepeeveb
mencele Peeuees keâer, [e@keäšj nmeve peesJej lÙeebÛÙee cegueerÛÙee YeefJe<ÙeeJej heeCeer
DeesleeÙeÛeer hejJeeveieer lÙeebÛÙee peeJeÙeeuee yeneue keâjle nesles, leesJej Deecner
efleÛÙee JewÅekeâerÙe efMe#eCeemee"er ceole keâ™ MekeâCeej veJnlees.
iees„ Ùee šhhÙeeJej ÙesTve Leebyeuesueer Deens. efcejHeäleeye Deeheueb cele
yeouesheÙeËle leer leMeerÛe "hhe DeJemLesle jenerue. pesJne kesâJne lees hejJeeveieer
osF&ue, lesJne efMe<ÙeJe=òeer efmeõsÛeer Jeeš heenle Demesue!
hejbleg ojcÙeeve ceuee Decesefjkesâle keâener veJÙee DeeefCe Devehesef#ele
DeeJneveebvee meeceesjb peeJeb ueeieueb.
(cesnlee heeqyueefMebie neTmeÛÙee «esie cee@šxvmeve efueefKele
DeeefCe megveerefle keâeCes DevegJeeefole
‘mšesvme Fvšt mketâume’ Ùee hegmlekeâeletve)
119
120 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 ‘Yeesieues pes
ogŠKe lÙeeuee...’
- DeeMee Deehejeo

ceer Skeâ meeceevÙe Œeer Deens, lemeeÛe meeceevÙe ceePee Peie[e

Deens. ÙeecegUs peerJeveeMeer le[pees[ DeheefjneÙe& nesleer. Kethe cees"er ›eâebleer
ceePÙeeveb MekeäÙe veJnleer. Ùeele keâOeer ceeIeej, keâOeer nej, hejepeÙe, peÙe
Demeb šhhÙeešhhÙeeveb peeCeb ceuee Yeeie nesleb. ceePeb ue{eF&Ûeb MeŒe nesleb
keâuece, uesKeCeer. ner keâuece neleer IesTve ceer Dee"Jeerletve mejU
Sme.Sme.meer., yeer.S., Sce.S., Sce.efHeâue DeeefCe ØeeOÙeehekeâ DeMeer
Skeâ Skeâ #es$eb keâeyeerpe keâjle iesues. ner ue{eF& ceuee Skeâšeruee ue{eJeer
ueeieueer. vee kegâCeeÛeer meeLe, vee kegâCeeÛeer meesyele, Lekeâues lej vee kegâCeer
G"JeCeejb, IeeÙeeU Peeues lej vee kegâCeer ceueceheóer keâjCeejb; lejerner
ue{le jeefnues, Deveskeâ De[LeàÙeebvee ‘keâuece’ keâjle Skeâe efveef§ele
‘keâueece’heÙeËle heesnesÛeues.

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 121


ceePeer hejer#ee Heâkeäle heeÛe
efoJemeebJej Deeuesueer nesleer. ceOeues Dee" efoJeme
DeYÙeemeele Deblej he[uesueb nesleb. ØelÙeskeâ efJe<eÙe
Skeâoe lejer hegvne [esàÙeeKeeuetve IeeueeÙeuee
nJee neslee. DeYÙeeme keâjeÙeuee JesU efceUeuee
veJnlee ceveeJej Kethe leeCe Deeuee neslee.
ogheejer, je$eer JeeÛetve JeeÛetve ceePes [esUs Deieoer
leejJeštve iesues nesles.
ceer efjmeerš DeeCeeÙeuee MeeUsle iesues.
mecees¤ve Iees[kesâ yeeF& Ùesle neslÙee. ceuee
heenleeÛe lÙee cnCeeuÙee, ‘‘Deieb....’’
heCe ceer lÙeebvee "eceheCeeves cnCeeues,
‘‘yeeF&, ceePee DeYÙeeme nesF&ue. hejer#esheÙeËle
Depetve Dekeâje efoJeme Deensle. ceer hejer#ee osles.
pesJe{s efJe<eÙe megšleerue lesJe{b yejb...’’
‘‘"erkeâ Deens, keâewlegkeâ Deens legPeb, ÙeMemJeer nes.’’ Demeb cnCele lÙeebveer
ceePÙee [eskeäÙeeJej nele "sJeuee. yeeUeyeöue, leyÙesleeryeöue efJeÛeejueb. lÙeebÛÙee
[esàÙeeble heeCeer lejejueb nesleb.
ceer yeeFËÛÙee heeÙeeuee nele ueeJetve vecemkeâej kesâuee DeeefCe yeensj he[ues.
Deelee HetâHetâveer Skeâ veJeeÛe Jewleeie meg¤ kesâuee. JeeÛeeÙeuee Iesleueb keâer
hegmlekeâÛe efnmekeâeJetve IesT ueeieuÙee. ‘‘peÛÛee yeeF&, JeeÛeves kesâ veF&,
DekeäÙeekeâes ueF& lejeme ngleÙe, yeÛÛes kesâ DekeäÙee efpeieš nglebF&.’’ yeekeâer meieUb
keâece ceer keâjle nesles les Ûeeuele nesleb DeeefCe ceer JeeÛeleevee ‘‘DekeäÙee efpeieš
nglebF&’’ cnCele hegUkeâe ÙeeÙeuee ueeieuee. ceer ogheejer ceÛÚjoeCeerÛÙee Deele
DeeefCe je$eer ceOeueb oej ueeJetve efoJÙeeKeeueer JeeÛet ueeieues.
ceePee hejer#esÛee vebyej veeieespeerjeJe heešCekeâj DeeefCe keâener efJe<eÙeebÛee
vesn¤ efJeÅeeueÙeele Demee neslee. Dee@keäšesyejÛeer mene leejerKe Gpee[ueer, ØeÛeb[
ngjngj Jeešle nesleer, PeeskeäÙeeJe¤ve Keeueer Ùesleevee heesšele pemeb nesleb lemebÛe
ceuee henešsheemetve JneÙeuee ueeieueb, [eskebâ Heâej ogKele nesleb, Debieele leehe
Ye¤ ueeieuee heCe hejer#esuee peeÙeÛebÛe ne efveOee&j DešU neslee.
ceePeer DebIeesU Gjkeâueer, Ûene-Ûeheeleer peele veJnleer leMeerÛe Keeuueer.
Heâkeäle ‘¢eebvee’ meebefieleueb. ‘‘cesjer Deepe hejer#ee neÙe, ceQ ome yepes peevesJeeueer.’’
HegâHetâ, cee ceepeIejele neslÙee. ueieyeieerveb yeensj DeeuÙee.
‘‘keäÙee keâves ueieerÙee Fves?’’ cee veb ¢eebvee Øeëe> kesâuee.
‘‘Deepe Gmekeâer hejer#ee neÙe Gves ÛeueerÙee.’’ ¢eebveer Gòej efoueb.
‘‘newj yeÛÛee? keâewmee DeevesJeeueer? jesves ueiÙee lees Gmes keâesve otOe efheueeves
kesâ, ceQ nele ueieeves keâer veF&, Jewmee jesles he[ves os.’’ cee veb Øeëe> efJeÛee¤ve
Deeheueer YetefcekeâeÛe ceeb[ueer. ‘‘Ssmee keâe oskesâ veF&, yeeF& nceerveb, yeÛÛes keâer ceeB
neÙe keäÙee mewleeveer? keäÙee hÙeejyeerj neÙe keäÙee veF&?’’ HetâHetâveer DeeheuÙee
nvegJešeruee nele ueeJele DeeCeKeerve Øeëe>ebÛeer hegmleer pees[ueer. ÛesnNÙeeJej ‘Deelee
ner yeeF& heej JeeÙee iesueer....’ Demee YeeJe hemejuee neslee.
ceer Jeeo IeeueleÛe veJnles, Deeòeener iehhe yemeues. ceuee oneuee peeCÙeeÛeer
IeeF& nesleer. ceuee keâener Ssketâ Ùesle veener Demee ceePee DeefJeYee&Je "sJeCeb lÙee
122
#eCeer pe¤j nesleb, les ceer kesâueb.
ceer peje Meeble yemetve yeeUeuee heepeueb.
hegvne Skeâoe efjmeerš, efueKeeCeeÛeb meeefnlÙe
JÙeJeeqmLele yeIetve efheMeJeerle "sJeueb. pehetve
"sJeuesuÙee hewMeeleues ÛeeUerme ®heÙes nesles, les
ÚesšŸee heme&ceOÙes "sJetve heme& yueeTpeceOÙes
"sJeueer. jespe efj#eeuee ueeieCeej nesles. lesJne
oer[ ®heÙeeveb efj#eeÛeb efcešj meg®Jeele nesle
Demes.
Debieeleuee leehe yejeÛe Jee{uee neslee.
DeMekeäleheCeeveb lee" GYeb jenCeb pecesvee. veblej
leerve leeme yemeeÙeÛeb nesleb, keâcejsuee vesšÛe
ueeiesvee, ceie mene Jeejer megleer mee[er Iesleueer,
oghheš Ie[er keâ¤ve lÙeeÛee heóe kesâuee, Skeâ
vee[er Iesleueer DeeefCe keâcejsuee lees heóe Ieó
iegb[eUuee, lÙeeJej vee[er iegb[eUtve yeebOeueer
lÙeecegUb keâcejsuee peje vesš Deeuee. DeieoerÛe ueškeâer he[uÙeemeejKeer Jeešle
nesleer les peje keâceer Jeešt ueeieueb. lÙeeJej heeb{jer, Skegâueleer Skeâ pehetve
"sJeuesueer ceePeer yeÇemeesÛeer mee[er vesmeueer. heeb{je heesuekeâe Ieeleuee, [eskeäÙeeuee
Ieó ¤ceeue yeebOetve lÙeeJej heoj Iesleuee DeeefCe Debieele mJesšj Ieeleuee.
ceveele Deveskeâ YeeJeveebÛee keâ{ oeštve Deeuee. Deevebo, og:Ke DeMee mebefceße
YeeJeveebveer Úeleerle ieueyeuele nesleb. Deepe ceePeer kesâJeU ce@efš^keâÛeer hejer#ee
veJnleer. lej ner hejer#ee ceePeb veMeerye, efveÙeleer DeeefCe ceeCemeebveer ÛeeueJeuesuÙee
DevÙeeÙeeMeer cegkeâeyeuee keâjCÙeeÛeer nesleer, ner hejer#ee nesleer ceePÙee yegæerÛeer,
Skeâe OÙesÙeeØele peeCÙeemee"er GÛeueuesueb ns ceePeb Gbyej"ŸeeyeensjÛeb heefnueb
heeTue nesleb. Ùee keâmeesšeruee Glejues lejÛe ceePÙeemee"er ØekeâeMeeÛeer heg{Ûeer oejb
GIe[Ceej nesleer, ceer %eeveØeehleerÛeer Jeeš Oejueer, Ùee %eeveØekeâeMeele ceePeb
YeefJe<Ùe ceuee GpeUtve šekeâeÙeÛeb nesleb, ceePÙee DeeÙeg<Ùeeleuee DebOeej Ùee
%eevepÙeesleervebÛe ceuee otj meejeÙeÛee neslee ceer ceveele cnCeeues, ‘‘hejcesÕeje ceuee
Mekeäleer os.’’
ceer ‘¢eebÛÙee’ heeÙeeuee nele ueeJeuee, HetâHetâÛÙee, cee ÛÙee heeÙeebvee mheMe&
kesâuee, meieUerÛe mleyOe nesleer. DeeheCe efnuee De[Jet Mekeâuees veener, ve Yeeb[lee
efnveb Deeheueb lesÛe Kejb kesâueb DeMeer njuÙeeÛeer YeeJevee cee$e meJeeËÛÙee ÛesnNÙeeJej
mhe° efomele nesleer. ceer Deele peeTve yeeUeuee heeefnueb, Meeble Peesheueb nesleb,
yejb Peeueb, veenerlej heeÙe pe[ Peeues Demeles. ‘‘ceQ peeleerJe.’’ Demeb cnCeeues
DeeefCe Iejeletve yeensj heeÙe šekeâuee.
efkeâleer Je<ee&veblej ceer efJeÅeeefLe&veer cnCetve hegvne yeWÛeJej yemeues nesles. leeheeveb
Debie LejLejle nesleb. heCe Kethe Deevebo Jeešle neslee. kesâJne Skeâoe yesue nesles
DeMeer Glmegkeâlee Jeešle nesleer. ceer yeWÛeÛeer keâ[e Ieó Oe¤ve Meeble nesCÙeeÛee
ØeÙelve keâjle nesles.
Deemeheeme keâener cegueb-cegueer ceePÙee DeJeleejekeâ[b yeIetve nmele nesleer.
[eskeäÙeeuee keâehe[, [esàÙeele keâepeU, DebieYej, [eskeâerJej heoj, mJesšj Demee
DeJeleej lej JesieUeÛe efomele neslee, efMeJeeÙe lÙeebÛÙeele cees"erner efomele nesles.
ceer lÙeebvee vepejsDee[ keâjerle ceve Skeâe«e keâjCÙeeÛee ØeÙelve keâjle nesles.
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 mJeÙebheekeâ lesJe{e ceer keâjle nesles, yeefnCeer cegueeRÛeb keâjle neslÙee. keâeceeÛeb
JÙeJeOeeve yejbÛe keâceer keâ¤ve Iesleueb. yeeUeuee je$eer DeebIeesU Ieeuele nesles.
heg{Ûes meieUs heshej Dehes#eshes#ee Ûeebieues iesues. DeefleMeÙe cegösmeto, meefJemlej
Gòejs efueefnueer, DeYÙeemeeÛeb Ûeerpe Peeueb nesleb. Deelee ceer efvekeâeueeÛeer
Glkebâ"lesveb Jeeš heent ueeieues.

(cesnlee heeqyueefMebie neTmeÛÙee DeeMee Deehejeo efueefKele

‘Yeesieues pes ogŠKe lÙeeuee...’ Ùee hegmlekeâeletve)

SkeâoeÛeer yesue Peeueer meghejJeeÙePej Jeiee&le Deeues, Øeëe>heef$ekeâe JeešuÙee.

ceer LejLejlÙee neleeveb Øeëe>heef$ekeâe Iesleueer. Deeveboeßetbveer [esUs hegvne hegvne
Ye¤ve Ùesle nesles. ceer Øeëe>heef$ekeâe JeeÛeueer, ceuee Heâej Deevebo Jeešuee, ceer
DeYÙeeme kesâuÙeeÛeb meeLe&keâ Peeueb Demeb Jeešueb. heCe efueneÙeuee meg®Jeele keâjles
lej LejLejlÙee yeesšele ceuee veerš hesvener Oejlee ÙesF&vee. ceie LejLejCeeje
GpeJee nele [eJÙee neleeveb Oejuee DeeefCe efueneÙeÛee ØeÙelve keâjle nesles. ceuee
keâUuesÛe veener ceePeer LejLej kesâJne Leebyeueer, [eJee nele keâOeer megšuee? peCet
ceer Ùee peieele veJnlesÛe. Øeëe> DeeefCe lÙeeÛeb Gòej Ùeele ceer heej njJetve iesues.
meghejJeeÙePejner hespe ›eâceebkeâ yeIetve hegjJeCÙee osle nesles. leerve leeme mebheues
DeeefCe heshej mebheuÙeeÛeer Iebše Peeueer. ceer YeeveeJej Deeues. ceeve Jej keâ¤ve
Deemeheeme heeefnueb, ceePeb Debie Ieeceeveb efYepeuesueb, eflelekebâÛe cevener Deeveboeveb
DeesLebyeuesueb nesleb. heefnuee heshej ceje"erÛee, DeieoerÛe Úeve iesuee. heshejhetJeea
Deeuesuee LekeâJee Deieoer keâceer Jeešt ueeieuee neslee. leehener keâceer Peeuesuee.
heefnueeÛe heshej Ûeebieuee efueefnlee. Deeuee Deelee heg{ÛÙee heshejyeöue ceuee
efJeÕeeme Jeešt ueeieuee. efueKeeCeeÛÙee mejeJeeÛee HeâeÙeoe Peeuee, meieUe heshej
keâJnj keâjlee Deeuee.
ceer efj#eeveb Iejer Deeues. yeeUeuee cee veb JejÛeb otOe heepeueb nesleb. HetâHetâ
yeeUeuee ceeb[erJej IesTve peespeJele neslÙee. Deieesoj neleheeÙe OegTve ceer
yeeUeuee heepeeÙeuee Iesleueb. veblej pesJeues DeeefCe hegvne DeYÙeemeeuee yemeues.
DevJejKeeueeveb keâMeerlejer OegCebYeeb[er kesâueer nesleer. neJeeKeeueevebner Lees[er ceole
kesâueer nesleer. leer DeeceÛÙee MespeejerÛe jenle nesleer, efleuee ceer meebefieleueb nesleb,
‘‘Keeuee, cesjer hejer#ee nesÙe lekeâe let peje keâece keâj.’’ efleveb ceuee ‘‘keâjleerJeb,
keâeUpeer ke⤠vekeâes.’’ cnšueb nesleb.

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 123

124 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 MeejoeleeFËÛÙee
DeceesIe efpeöerÛeer keâneCeer
- efkeueeme heb{jer

ceeCetme efMe#eCe Ieslees jespeieejemee"er DeeefCe lesner "jeefJekeâ

JeÙeeleÛe...DeheJeeoeves keâener JÙeòeâer cees"Ÿee JeÙeele efMe#eCe Iesleele newme
cnCetve...heCe keâuee MeeKesÛÙee heoJeerOej Demeleeveener 35JÙee Je<eea
SceyeeryeerSme nesCÙeeÛeb mJehve heenCeeNÙee DeeefCe les hetCe& keâjCeeNÙee
MeejoeleeF& ns Heâej efJejUe GoenjCe Deens...jepeWõ ceiej DeeefCe DeeMee
n[he Ùee oesve JÙeòeâer meeOÙee Ghe›eâceebletve mekeâejelcekeâ jenCeeNÙee...Ùee
leerve JÙeòeâeRÛee ne heefjÛeÙe

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 125


cee CemeeÛee pevce neslees, lees efMekeâlees, mekejlees, veeskeâjer-Oeboe keâjlees,
mebmeej keâjlees DeeefCe cneleejheCe ÙesTve ÙeLeekekeâeMe ns peie mees[tve peelees.
yengmebKÙe ceeCemeebÛes ns peerkeveÛe›eâ; heCe Ùeehes#ee kesieUer keeš mJeerkeâejCeejsner
keâener keâceer veenerle. lÙeebleerue keâener JÙeòeâer Gòegbie lej keâener mkeleŠntve
Dee[keeš mJeerkeâejCeeNÙee, heÇefmeæerheemetve otj jenCeeNÙeener Deveskeâ Deensle.
DeMeerÛe JesieUer Jeeš efveJe[CeeNÙee MeejoeleeF& yeeheš, Deeheueb peerJeve
mevceeieea ueeJeCeejs jepeWõ ceiej DeeefCe DeeMeeleeF& n[he, Ùee leerve
JÙeefòeâceòJeebÛeer DeesUKe DeeheCe keâ™ve IesCeej Deenesle.
hegCÙeeÛÙee Meejoe yeeheš. peerkeveele mebkeâšb kegâCeeJej Ùesle veenerle?
mebkeâšebMeer pes ue{leele, efpeö oeKekeleele lÙeebvee owkener meeLe osleb. mebkeâšebMeer
ue{eÙeÛeer efpeö Demesue lej DeMekeäÙe les MekeäÙe keâjlee Ùesleb. OÙesÙekes[Ÿee
ueeskeâebÛeb peerkeveÛe kesieUb Demeleb. DemebÛe keâenermeb peerkeve MeejoeleeF&bÛeb Demetve,
lÙeeletve kegâCeeueener heÇsjCee efceUsue Demeb Deens.
keÙeeÛÙee heefmlemeekÙee ke<eer& SceyeeryeerSme nesCÙeeÛeb mJehve lÙeebveer heeefnueb.
keâuee MeeKesletve yeejekeer heeme DemeuÙeeves, lÙeebvee Deelee yeejekeer meeÙevmeÛeer
hejer#ee ÅeeJeer ueeieCeej nesleer. DeMeer ogmeNÙeeboe yeejekeerÛeer hejer#ee oslee Ùesles
keâer veener Ùeeyeöue keâesCelÙeeÛe ceneefkeÅeeueÙeeuee ceenerle veJnles; heCe DeLekeâ
ØeÙelveebveer lÙeebveer hejer#esÛee ceeie& MeesOeuee. yesÛeeefUmeekÙee ke<eer& [e@keäšj ner
heokeer, lÙeeÛe ojcÙeeve Œeer Demetvener efceUkeuesuee efkeceeve ÛeeueefkeCÙeeÛee
hejkeevee, keâeÙeÅeeÛes Iesleuesues efMe#eCe DeeefCe Meskešer efouesueer mebieerleeÛeer
hejer#ee, DeMee Deveskeâ #es$eeble heejbiele DemeuesuÙee [e@. Meejoe yeeheš ÙeebÛeer
peerkevekeâneCeer efÛeòeLejejkeâ DeeefCe heÇsjCeeoeÙeer Deens.
lÙeebÛee mkeleŠÛee DeeefCe vekeNÙeeÛee Demee oesIeebÛeener kÙekemeeÙe Gòece
Ûeeuet neslee. mebmeejner kÙekeefmLele Ûeeuet neslee. Skeâ cegueieener neslee. lÙeebÛÙee
DeeF&uee DemeeOÙe Deepeejeves Deveskeâ ke<ex heÚe[ues nesles. Deveskeâ [e@keäšjebvee
oeKeJetvener keâenerner GheÙeesie nesle veknlee. DeeF&Jej GheÛeej keâjCÙeemee"er
mkeleŠÛe [e@keäšj keâe nesT veÙes ne Deveskeâ ke<ex ceveele ÙesCeeje efkeÛeej lÙeebveer
keÙeeÛÙee 35kÙee ke<eer& yeesuetve oeKekeuee. De[ÛeCe DeeuÙeekej efleÛÙeekej ceele
keâjCÙeemee"er Demes DeeieUskesieUs keâjCÙeeÛes efkeÛeej keâOeerlejer heÇlÙeskeâeÛÙeeÛe
ceveele Ùesleele; heCe lÙeeÛeer DebceueyepeekeCeer keâjCÙeemee"er kesieUer keeš
ÛeesKeeUCeejs meceepeemee"er oerhemlebYe "jleele. DeMee efkeÛeejebvee kes[sheCee
cnCeCeejsÛe peemle Yesšleele. lÙeeheÇceeCes meieàÙeebveer, Deieoer vekeNÙeevesner
MeejoeleeF&bvee kes[Ÿeele keâe{ues; heCe lÙeebveer efpeö mees[ueer veener.
lÙeebÛÙee keef[ueebÛee cee$e heeef"byee efceUeuee. cesef[keâueuee peeCÙeemee"er
126
MeeŒe MeeKesletve yeejekeer heeme nesCes DeekeMÙekeâ nesles. yeejekeer heeme PeeuÙeekej
cesef[keâueuee heÇkesMe keâOeerner Ieslee Ùeslees, ns keâeÙeosMeerj %eeve lÙeebÛÙeekeâ[s nesles;
heCe SceyeeryeerSme nesCÙeemee"er JeÙeesceÙee&oe Deens keâe, ns mecepeCÙeemee"er
lÙeebvee hegCÙeeÛÙee yeer. pes. cesef[keâueÛÙee [ervevee Deveskeâ kesUe Yesšekes ueeieues
DeeefCe leMeer keâener Deš vemeuÙeeÛes hekeäkesâ keâUuÙeekejÛe yeejekeer meeÙevmeuee
heÇkesMe efceUkeCÙeemee"er lÙeebveer heÇÙelve meg™ kesâues. leskne DeMeer oesveoe
yeejekeerÛeer hejer#ee oslee Ùesle vemeuÙeeÛes yees[e&keâ[tve lÙeebvee meebieCÙeele Deeues;
heCe lÙeebvee les hešues veener. yees[e&ÛÙee keefj…ebvee Yesštve leMeer hejkeeveieer lÙeebveer
efceUkeueer.
lÙeeveblej efpeLetve lÙee heokeerOej PeeuÙee neslÙee, lÙee hegCÙeeÛÙee veeceJeble
keâe@uespeceOÙes ÛeewkeâMeermee"er iesuÙeekej Demes keâener keâjlee Ùesle vemeuÙeeÛes
meebiele keâe@uespeves lÙeebvee G[ketve ueekeues. efvejeMe ceveŠefmLeleerle lÙee DeeheuÙee
hetkeer&ÛÙee ngpetjheeiee MeeUsle iesuÙee. efleLes cee$e lÙeebvee efpeLetve lÙee yeejekeer heeme
PeeuÙee neslÙee lÙee keâe@uespeÛes vee njkeâle ØeceeCehe$e DeeCeuÙeeme heÇkesMe osT,
Demes meebefieleues. lÙeebÛÙee keâe@uespeves Demeb ‘vee njkeâle ØeceeCehe$e’ osCÙeemener
vekeâej efouee. ceie keâe@uespeÛÙee heÇeÛeeÙeeËveer ceOÙemLeer kesâuÙeekejÛe les efceUeues
DeeefCe hegCÙeeÛÙee ngpetjheeiee MeeUsle lÙeebveer heÇkesMe Iesleuee. meeÙevme meeF&[
DemeuÙeeves keâe@uespeuee GheefmLele jenCes DeefvekeeÙe& nesles. Deeheues keÙe 35
cnCepes efMe#ekeâebÛÙee keÙeeÛes, lej yejesyejÛes efkeÅeeeLeer& meesUe, meleje keÙeeÛes.
pegUketve IÙeeÙeuee Lees[smes keâ"erCe iesues; heCe DemeeOÙe jesieeMeer Peie[CeeNÙee
DeeF&mee"er [e@keäšj kneÙeÛes "jkeues nesles. lÙeemee"er yeejekeer meeÙevmeuee ØeJesMe
Iesleuee; heCe efveÙeleerÛÙee ceveele kesieUsÛe Demeekes. yeejekeerÛÙee keeef<e&keâ
hejer#esÛÙee oesve Dee"ke[s DeeOeer MeejoeleeF&bÛÙee DeeF&Ûes efveOeve Peeues. leeF&
heÇÛeb[ efvejeMe PeeuÙee.
Deelee heg{s peeCÙeele DeLe& veener, Demee efkeÛeej keâjle DemeleeveeÛe heleerves
Oeerj efouee. hejer#ee osCÙeemee"er heÇeslmeeefnle kesâues. DeMee ceveŠefmLeleerle hejer#ee
osTve 75 škeäkesâ iegCeebveer lÙee heeme PeeuÙee. kegâ"uesner Keemeieer cesef[keâue
keâe@uespe Ùee keÙeele heÇkesMe osCÙeeme leÙeej veknles; heCe ‘Skeâ oej yebo Peeues lej
ogmejer one oejs GIe[leele’ Ùee GòeâerÛee heÇlÙeÙe efpeöer MeejoeleeFËvee kesUeskesUer
Ùesle iesuee. keeef[Ùee keâe@uespeuee cesef[keâue keâe@uespe meg™ keâjCÙeeme hejkeeveieer
efceUeueer ke lÙeebvee heÇkesMener efceUeuee. hejle efleLes vekeerve De[ÛeCe Deeueer.
efkeäueefvekeâue DeYÙeeme›eâceeuee cesef[keâue keâewefvmeueÛeer hejkeeveieer efceUeueer
veener. lÙeecegUs DeYÙeeme›eâceeleerue MeskešÛeer oesve ke<ex efHeâefueheeFvmeceOÙes
peeTve hetCe& keâjekeer ueeieCeej nesleer. Fueepe veknlee.
leeF& efHeâefueheeFvmeuee iesuÙee. heefnuÙee ke<eer& MeefveJeej-jefJeJeej megóer
Meejoe yeeheš
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 cegueebveener keeÛeveeÛeer mekeÙe ueeieueer Deens. ke<e&Yejeveblej keâener nkeer Demeuesueer
hegmlekesâ mees[tve meke& hegmlekesâ meeke&peefvekeâ keeÛeveeueÙeeuee oeve kesâueer peeleele.
eflemejs GoenjCe Deens, DeeMee n[he ÙeebÛes. lÙee efMeef#ekeâe cnCetve efveJe=òe
PeeuÙee Deensle. lÙeebvee DeeoMe& efMeef#ekeâe hegjmkeâej, ÙeMemkeer cegKÙeeOÙeeefhekeâe
hegjmkeâejebmeefnle efkeefkeOe hegjmkeâej efceUe}s Deensle. Deveskeâ iejerye ceg}ebvee
Mew#eefCekeâ meeefnlÙe, keâhe[ŸeebÛeer ceole Demes meeceeefpekeâ keâeÙe&ner lÙee keâjleele.
Deelee lÙeebÛess keÙe 75 Deens. one ceefnueebÛee lÙeebÛee «eghe Deens. iesueer one ke<ex
lÙee Yepeve, keâerle&ve DeeefCe cebieUeieewjerÛes keâeÙe&›eâce keâjleele. Demlebiele nesle
ÛeeueuesuÙee Oeeefce&keâ ke meeceeefpekeâ hejbheje efpekeble "skeCÙeeÛes, ueeskeâebheÙe&ble
jepeWõ ceiej vesCÙeeÛes cenòJehetCe& keâeÙe& ne «eghe keâjlees Deens. lÙeeletve DeLee&pe&vener neslesÛe;
heCe DeLee&pe&ve ne cegKÙe GösMe vemeuÙeeÛes DeeMeeleeF& meebieleele.
DemeeÙeÛeer. lÙeeÛee GheÙeesie lÙeebveer heeÙeueš nesCÙeemee"er kesâuee. melele
cebieUeieewjerÛÙee efveefceòeeves KesUuÙee peeCeeNÙee KesUebcegUs Ûeebieuee JÙeeÙeece
%eeveueeuemee DemeuesuÙee leeF&bveer ne keâesme&ner ÙeMemkeerheCes hetCe& kesâuee.
neslees. «egheceOeerue yengmebKÙe ceefnuee heVeeMeerÛÙee heg{erue Demetve, Ùee KesUebcegUs
lÙeemee"er DeekeMÙekeâ DemeuesuÙee MeskešÛÙee hejer#esle peerkeIesCÙee mebkeâšeuee
Skeâoce lebog®mle Deensle.
meeceesjs peekes ueeieues. HeäueeFbie keâjle Demeleevee DeÛeevekeâ nkeeceeve Kejeye
ceePÙee cegueebÛeener peelee peelee GuuesKe keâjeÙeuee njkeâle veener. cegueiee
Peeues. efkeceeve Yejkeâšues. Deelee peerkeve mebheues, DeMeer Yeerleer ceveele Deeueer;
FbefpeefveDej Demetve, kÙeekemeeefÙekeâ Deens. heÇeCÙeebyeöue lÙeeuee Kethe Øesce Deens.
heCe Oeerj mees[uee veener. DeMeele DeekeâeMeele oesve {ieebceOÙes heeskeâUer efvece&eCe
Deepetyeepetuee, jmlÙeekej peKeceer PeeuesuÙee kegâ$Ùee-ceebpejebvee lees Iejer IesTve
Peeueer. š^@efHeâkeâ keâvš^esueMeer mebhekeâ& Peeuee DeeefCe megjef#ele ue@efv[bie keâjlee
Ùeslees, GheÛeej keâjlees, DeekeMÙekeâlee Demesue lej [e@keäšjkeâ[s IesTve peelees.
Deeues.
he#eer ke heÇeCÙeebmee"er lÙeeves heeCÙeeÛeer meesÙe kesâueer Deens. cegueieer DeeÙe. šer.
efHeâefueheeF&vmeceOeerue MeskešÛes ke<e& KetheÛe keâ"erCe nesles. ke<ee&leerue hetCe&
keâbheveerle keâeceeuee DemeuÙeeves Meefvekeej-jefkekeej megóer Demeueer keâer
365 efokeme GheefmLeleer DeeJeMÙekeâ nesleer. Skeâner megóer veener. efMekeeÙe
yeebOekeâeceekej keâece keâjCeeNÙee cepegjebÛÙee cegueebvee leer oesve leeme efMekeâkele
heÇlÙeskeâ leerve efokemeebveblej 36 leemeebÛeer ne@efmhešue [Ÿetšer keâjekeer ueeiele
Demes. lÙeebÛÙeekeâ[s keâener keâeieohe$es vemeuÙeeves ke heeuekeâner efve®lmeener
nesleer. DeMee jerleerves leeF& [e@keäšj PeeuÙee. Yeejleele DeeuÙeekej ef[ieÇer ieÇe¢e
DemeuÙeeves MeeUsle heÇkesMe IesCes MekeäÙe nesle vemes. DeMee Deveskeâ cegueebvee efleves
nesCÙeemee"er Skeâ hejer#ee Åeekeer ueeieles. leer efoueer ke heeme PeeuÙeeveblej
ceole kesâueer Deens. cepegjebveener efMe#eCeeÛes cenòJe mecepeeketve meebietve lÙeebÛÙeele
efveÙeceevegmeej ®yeer ne@ue eqkeäueefvekeâuee Skeâ ke<e& Fbšve&efMehe kesâueer. lÙeelener
peeie=leer efvece&eCe keâjerle Demes. Ùee cegueeble Deveskeâ ngMeej cegues DemeuÙeeÛes ceerner
keefj… [e@keäšjebyejesyej vekeerve efjmeÛe& meg™ kesâuee. kesU efceUsue leskne
heeefnues Deens. cegueerÛÙee ueie>eveblej cee$e ns keâece yebo he[ues Deens.
efheÙeeveeskeeove meg™ kesâues. keâener ke<eË cesef[keâue heÇ@efkeäšme kesâuÙeekej Deelee nsuLe
MeejoeleeFËÛes GoenjCe KetheÛe heÇsjkeâ, peerkeveele mebkeâšebMeer keâmes ue{ekes
kesâDejkej keâece meg™ kesâues Deens. ÙeeefMekeeÙe MeeÕele Mesleer ne heÇÙeesie meg™
meebieCeejs Deens. DevÙe Ghe›eâce Úesšsmes Demeues lejer lÙeebÛebner kesieUb cenòke
kesâuee Deens. Skeâ npeej osMeer Pee[s ueekeueer Demetve, leer vewmeefie&keâjerlÙee
DeensÛe.
kee{keCÙeeÛes "jkeues Deens. hegvne pees[t ve MekeâCeeje efvemeie& DeeheCe meelelÙeeves
mebhekele Deenesle, lÙeecegUs Deelee meceepeeves Skeâ$e ÙesTve lees hegvne
pees[CÙeemee"er heÇÙelve keâjCÙeeÛeer iejpe [e@. Meejoe yeeheš kÙeòeâ keâjleele.
vilaspandhari@gmail.com
efvemeie&eÛeer mkeleŠÛeer Fkeâes efmeefmšce Demeles. lÙeekej Deveskeâ Ieškeâ Dekeuebyetve
Demeleele; cee$e ceeCetme lÙeele nmle#eshe keâjlees. lÙeeletve efvemeiee&Ûee meceleesue
{emeUlees. lÙeecegUs ner iees<š DeeheCe meieàÙeebveer efceUtve Leebyekeueer heeefnpes,
Demes Deekeenve lÙee keâjleele.
jepesbõ ceiej ns ceePes efce$e Deensle. les Skeâ GÅeesspekeâ Demetve, lÙeebÛeer
mkeleŠÛeer keâbheveer Deens. DeeheCe kÙeekemeeefÙekeâ, iesš šgiesojmee"er ÛeeueCeeNÙee
efYeMÙee heenlees. heCe ceiej hegmlekeâ efYeMeer Ûeeuekeleele. 15 meYeemeo Deensle.
ceefnvÙeeletve pÙeebÛee vebyej ueeiesue lÙeebÛÙeekeâ[s Skeâoe Skeâ$e Ùesleele. heÇlÙeskeâer
MebYej ®heÙes Demes 1500®heÙes peceleele. vebyej ueeieuesuÙee meYeemeoeves
1500 ®heÙeebÛeer hegmlekebâ DeeCeeÙeÛeer, keeÛeeÙeÛeer ke heg{erue ceerefšbieceOÙes
lÙeebleerue cenòJeeÛeer ceeefnleer meebieeÙeÛeer, Demes meeOeejCe mke™he Demeles.
lÙeecegUs meJeeËveeÛe keeÛeveeÛeer Deeke[ efvece&eCe Peeueer Deens ke ÛeejÛeewIeele
yeesueCÙeeÛeerner mekeÙe Peeueer Deens. efMekeeÙe heÇlÙeskeâeÛÙee Iejer, efkeMes<eleŠ DeeMee n[he ÙeebÛee «eghe cebieUeieewjerÛes KesU meeoj keâjleevee
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 127
128 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 efoJÙeiegCeer
- megOee cesveve DeeefCe Jner.Deej.efHeâjespe

DehebielJe ne Skeâ Meehe ceeveuee peelees; heCe lÙee MeeheeÛeb G:Meeheele

¤heeblej keâjCeejs keâener Dehebie Deensle. DeMeeÛe DehebieebÛÙee ØesjCeeoeÙekeâ
keâLee mebkeâefuele kesâuÙee Deensle ‘efoJÙeiegCeer’ Ùee hegmlekeâele. Ùeeleerue keâener
peCeebveer DehebielJeeJej ceele lej kesâueerÛe; heCe meceepeeÛeb $e+Cener Hesâ[ueb.
lej DeMee meceepeeÛeb $e+Ce Hesâ[CeeNÙee Ùee keâener efoJÙeiegCeeRÛÙee keâeÙee&Ûeer
ner DeesUKe...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 129

 Debefkeâle efpeboeue (JeÙeeÛÙee ÛeewoeJÙee Je<eea Debefkeâleuee jsefšeqvšme
efheicesvšesmee (Âef„hešueeleerue jbieeÛÙee NnemeecegUs nesCeeje DeevegJebefMekeâ
Deepeej) ne [esàÙeebÛee ogceeaU Deepeej Peeuee. 90 škeäkesâ °er lÙeeves
ieceeJeueer Deens.)
meve 2007 ceOÙes ceer, jcee Ûeejer DeeefCe Flej oesIeb-lÙeeleerue Skeâ
mee#eer yeÇtše, pÙee ve@Meveue meWšj Heâe@j øeceesMeve Dee@Heâ Schuee@ÙeceWš Heâe@j
ef[mesyeue heme&ve (Svemeerheer F[erheer) FLes jceebÛÙee menkeâejer neslÙee DeeefCe ogmejer
JÙekeäleer efJepeÙe ke=â<CemJeeceer, ceePee menkeâejer, pees keâeveeves DeOet Deens, Deecner
ÛeewIeebveer efceUtve Skeâ mJeÙebmesJeer mebmLee mLeeheve kesâueer. [eÙeJne|mešer De@v[
FkeäJeue Dehee@ÛÙeg&efvešer meWšj ([erFDeesmeer), keâeceeÛÙee ef"keâeCeer
meJe&meceeJesMekeâ JeeleeJejCeeÛeer efveefce&leer keâjCes, neÛe Ùee mebmLesÛee GösMe neslee.
keâeceeÛÙee ef"keâeCeer DeeceÛÙee JeešŸeeuee ÙesCeeNÙee efvejeMee, Ghes#ee DeeefCe
YesoYeeJe Ùee meeNÙeebÛee Skeâ Dehebie JÙekeäleer cnCetve ceerner DevegYeJe Iesleuee
neslee. ÙeecegUsÛe keâeceeÛÙee ef"keâeCeÛeb JeeleeJejCe meJe&meceeJesMekeâ keâjCÙeemee"er
cnCepesÛe DeeceÛÙeemee"er Devegketâue keâjCÙeemee"er vescekebâ keâeÙe keâjeÙeuee nJeb les
ceuee ceenerle nesleb. ceePÙee IejÛes DeeefCe efce$eceb[Uer vesnceerÛe ceePÙeemeesyele
KebyeerjheCes GYes jentve ceuee DeeOeej ÅeeÙeÛes, ÙeecegUsÛe lemeb heeefnueb lej
legueveelcekeâ°Ÿee ceePee øeJeeme yejeÛe megme¢e Peeuee; heCe ceuee keâuhevee Deens
keâer, yengmebKÙe Dehebie JÙekeäleeRÛÙee yeeyeleerle Demeb neslebÛe Demeb veener. ceePÙee
JeeF&š efoJemeebceOÙes ceuee ceoleerÛee nele osTve meeJejCeeNÙee meceepeemee"er
ceuee keâenerlejer keâjCÙeeÛeer FÛÚe nesleer. keâener meceefJeÛeejer ueeskeâebmeceJesle
[erFDeesmeer mLeeheve keâ™ve keâece keâjCes ne Gòece ceeie& Deens. Deecner "jJeueb
keâer, DeewÅeesefiekeâ mebmLee, Dehebieebmee"er keâece keâjCeeNÙee mJeÙebmesJeer mebmLee
DeeefCe Dehebie JÙekeäleeRÛÙee øeMveeyeeyele keâece keâjCeeNÙee meuueeieej mebmLee
ÙeebÛÙeeceOÙes mecevJeÙe meeOeCeeNÙee hegueeÛes keâece Deecner keâ™ Mekeâlees.
ÙeeveblejÛÙee DeeÙeg<Ùeeleerue keâener Je<eeËÛee ne keâeU YeeJeefvekeâ°Ÿee KetheÛe
meceeOeevekeâejkeâ neslee, keâejCe Ùee keâeueeJeOeerleÛe [erFDeesmeer mebmLee cnCetve
efJekeâefmele Peeueer. DeMeer mebmLee efpeves kebâhevÙeebvee meJe&meceeJesMekeâlee
DeeCeCÙeekeâjlee OeesjCeelcekeâ efJekeâeme keâjCes DeeefCe meceeve mebOeerÛÙee OeesjCeeÛes
nsueve kesâuej hegjmkeâej mJeerkeâejleevee Debefkeâle efpeboeue
130
hegvejeJeueeskeâve keâ™ve leer ceeb[Ces lemesÛe lÙeebÛÙeekeâ[tve lÙeebÛÙee megueYe
DebceueyepeeJeCeerÛee DenJeeue leÙeej keâjCÙeeyeeyele meuuee osCes DeeefCe
Ùeeyeeyele øeefMe#eCe osCes ÙeebmeejKeer cenòJeeÛeer keâeces kesâueer.
DeeceÛÙee meg®JeeleerÛÙee keâener øekeâuheebhewkeâer Skeâ neslee, mebJeeo øekeâuhe
(øeespeskeäš keâcÙegefvekesâš). ÙeeceOÙes Deecner DeeÙešer #es$eeleerue ceeeqHeämeme Ùee
kebâheveermeesyele pees[ues iesuees neslees. Deecner lÙeebvee meebefieleueb keâer,
yeWieUg®peJeUÛÙee MenjebceOetve Deecner 40 Dehebie JÙekeäleeRvee oesve ceefnvÙeebÛeb
efveJeemeer øeefMe#eCe osT DeeefCe keâece keâjCÙeeÙeesiÙe yeveJet. mee" efoJemeebÛÙee
øeefMe#eCeeveblej ceeeqHeämeme kebâheveerves 38 peCeebvee efyePevesme øeesmesme
SeqkeäPekeäÙegefšJn cnCetve vesceueb. yeekeâer oesIeb mJele:Ûe ieneU Peeues. ÙeeÛe
øekeâejeves Depetve leerve ye@Ûevee øeefMe#eCe efouÙeeveblej Deecner DeeceÛeb ue#e
øeefMe#ekeâ leÙeej keâjCÙeeJej keWâefõle kesâueb. Dehebieebmee"er keâece keâjCeeNÙee
yeNÙeeÛeMee mebmLeebvee Ùeeyeeyele leÙeej kesâueb. Deecner ceeeqHeämemeÛÙee menÙeesieeves
‘š^sve o š^svej’ (øeefMe#ekeâebvee øeefMeef#ele keâje) ne øeefMe#eCe keâeÙe&›eâce leÙeej
kesâuee DeeefCe lÙeeheg{s ne øeefMe#eCe keâeÙe&›eâce jeyeJeCÙeekeâjlee meeceeefpekeâ
mebmLeskeâ[s meghego& kesâuee.
ojcÙeeveÛÙee keâeUele [erFDeesmeeruee Demeb peeCeJeueb keâer, DehebieebÛÙee
jespeieejemeboYee&le kesâJeU kebâhevÙeebveeÛe veener lej mJeÙebmesJeer mebmLeebveemegæe
hegjsMeer ceeefnleer vemeles. meve 2007 ceOÙes [erFDeesmeerves YeejleerÙe DeewÅeesefiekeâ
#es$eemeesyele Skeâe øekeâuheeJej keâece meg¤ kesâueb; ÙeeceOÙes Yeejleeleerue DeewÅeesefiekeâ
#es$eb DeefOekeâ meJe&meceeJesMekeâ DeeefCe mebJesoveMeerue keâMeer keâjlee Ùesleerue
Ùeeyeeyele peeie=leerÛee keâeÙe&›eâce neleer Iesleuee. ‘Jn@uÙetpe ¤š št efyePevesme
mekeämesme : o JneÙe De@v[ neT Dee@Heâ Schuee@Fbie heme&vme efJeLe ef[me@efyeefuešerpe’
Ùee veeJeeÛeb Dehebie JÙekeäleeRvee keâeceeJej "sJeCÙeeyeeyeleÛes meJe& leheMeerue
Demeuesueb Yeejleeleerue heefnueb n@v[yegkeâ leÙeej kesâueb. ceePÙee peerJeveøeJeemeeleuee
Ùee hegmlekeâeÛÙee menuesKeveeÛee ne DevegYeJe ceer Deieoer pehetve "sJeueeÙe.
Ùeemee"er oesve Je<ex DeLekeâ cesnvele IÙeeJeer ueeieueer, Ùee #es$eele keâece keâjCeejs
Deveskeâ lep%e DeeefCe mebmLeebMeer mecevJeÙe meeOeuee; heCe lÙeemee"er kesâuesueer
cesnvele meeLe&keâer ueeieueer; keâejCe pÙeebvee Dehebie JÙekeäleeRvee jespeieej ÅeeÙeÛee
Deens, lÙeebÛÙeemee"er Ùee SkeâeÛe hegmlekeâele meJe& meboYe& GheueyOe Deensle.
DeeqMJeve keâee|lekeâ
pevcele:Ûe øeceeqmle<keâ Ieele- Ûeejner Debie Dehebie (mesjsyeÇue heeumeer-
keäJeeef[^huesefpekeâ) Deepeej.
ceePeb mJehve hetCe& keâjCÙeemee"er ceuee pÙeebveer ceole kesâueer DeeefCe les
Ie[Jetve DeeCeueb, DeMee meùoÙe ueeskeâebvee ceer keâOeerÛe efJemejCeej veener. pej
DeeF& DeeefCe Yeejle vemeles Je lÙeebÛee ceePÙeeJej efJeMJeeme vemelee lej Deepe ceer
efpeLeb heesnesÛeueesÙe efleLes keâOeerÛe heesnesÛeuees vemelees. ceePes Je[erue Jeejues lesJne
DeeF&ves veeskeâjer keâjeÙeuee meg®Jeele kesâueer keâejCe efleuee efleÛÙee oesve cegueebvee
Jee{JeeÙeÛeb nesleb. leesheÙeËle leer hetCe&JesU ie=efnCeer nesleer, lÙeeveblej cee$e efleves
ie=efnCeerÛeer lemesÛe keâle&JÙeo#e JÙeeJemeeefÙekeâ DeMee oesvner Yetefcekeâe Deieoer
JÙeJeeqmLele heej hee[uÙee. pej Yeejle ceePÙee DeeÙeg<Ùeele Deeuee vemelee lej
ceePeb DeeÙeg<Ùe Demeb vemeleb. yengleskeâ ueeskeâ Flejebmee"er lÙeebÛee Skeâ #eCeosKeerue
osCeej veenerle; heCe Yeejleves ceePee DeYÙeeme›eâce hetCe& JneJee cnCetve
yeejeJeerveblej Ûeej Je<ex mJele:ÛÙee efMe#eCeeueeÛe mLeefiele keâ™ve šekeâueb DeeefCe
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
Deecner jenle DemeuesuÙee efÛekeâcebieUtj Ùee DeeceÛÙee ÚesšŸeeMee Menjele ceePeer
meeJeueer yevetve jeefnuee. FbefpeefveDeefjbieÛÙee heefnuÙee Je<eea lees ceuee ceePÙee
Jeiee&le IesTve peeÙeÛee DeeefCe mJele: Jeiee&yeensj GYeb jentve efšheCeb keâe{eÙeÛee
keâejCe ceuee efšheCeb keâe{Ceb MekeäÙe veJnleb. ceuee FbefpeefveDeefjbieÛÙee
DeYÙeeme›eâceeleuee [^e@Fbie ne efJe<eÙe pecele veener cnCetve ceer og:Keer Demeleevee,
lees efJe<eÙe efMekeâJeCeeNÙee mejebveer ceuee lÙeebÛÙee hebKeeKeeueer Iesleueb. ceuee
[^e@FbieÛeer mebkeâuhevee JÙeJeeqmLele mecepeeJeer cnCetve lÙeebveer peemleerÛee JesU
efouee. Skeâoe ceuee les keâmeb keâjeÙeÛeb les mecepeueb lesJne mej cnCeeues keâer,
Deelee let nsÛe Yeejleuee efMekeâJe cnCepes hejer#esÛÙee JesUer legPee uesKeefvekeâ
cnCetve lees les yejesyej keâ™ Mekesâue. ceuee Dee"Jeleb keâer, ceer ceePÙee [eskeäÙeele
leÙeej DemeuÙeeyejngketâce [^e@Fbie keâe{tve nesle veener leesheÙeËle Yeejleuee, Deieoer
ceOÙeje$e Peeueer lejerner ceer Peeshet ÅeeÙeÛees veener!
pee@pe& DeyeÇence
°er DeOet
meve 2002 ceOÙes ceer mkeâesDej (meesmeeÙešer Heâe@j keâcÙegefvekesâMeve De@v[
efjmeÛe&) cnCepesÛe oUCeJeUCe DeeefCe mebMeesOeve mebmLee mLeeheve kesâueer. ner
mJebÙemesJeer mebmLee DebOeebmee"er efJeefJeOe øekeâuhe jeyeJeCÙeemee"er keâefšyeæ Deens
pesCes keâ™ve DebOeebvee efJekeâefmele nesCÙeeÛeer, hegveJe&meveeÛeer DeeefCe meceepeele
meeceeJeCÙeeÛeer mebOeer øeehle nesF&ue.
DeeheuÙee osMeele „erves DeOet DemeuesuÙeebkeâ[s vesnceer oÙesves heeefnueb peeleb
DeeefCe lÙeebvee oeve efoueb peeleb. lÙeebÛÙee #ecelee, keâewMeuÙes heenCÙeeSsJepeer
lÙeebÛÙee ceÙee&oebkeâ[s heeefnueb peeleb, ns og:Keo Deens. osMeeÛÙee efJekeâemeele
neleYeej ueeJeCÙeeÛeer #ecelee DeeefCe meeceLÙe& Demeuesues ceveg<ÙeyeU cnCetve
heenCÙeeSsJepeer yejsÛemes ueeskeâ lÙeebvee peyeeyeoejer cnCetve heenleele DeeefCe
meceepeeÛÙee cegKÙe øeJeeneheemetve lÙeebvee Deefuehle "sJeueb peeleb. ceer pesJne
mkeâesDej mebmLee mLeeheve kesâueer lesJne meg®Jeeleeruee DebOelJeeyeöueÛeer ner
efJeÛeejmejCeer yeoueeÙeÛeer nesleer DeeefCe lÙeeletveÛe heg{s ‘DeeÙeJes’ øekeâuheeÛee
GoÙe Peeuee. Ùee Debleie&le DebOelJeemen DeeÙeg<Ùe peieleeveeÛeer meJe& ceeefnleer Ùee
SkeâeÛe ef"keâeCeer GheueyOe keâ™ve efouesueer Deens. ÙeeceOÙes DebOeebvee mecee|hele
nsuheueeFve, jsef[Dees keâeÙe&›eâce, JesyemeeFš, SmeSceSme metÛevee, keâeÙe&MeeUe
DeeefCe Dee@ef[Dees yegkeâ (yeesuekeâer hegmlekebâ) Ùee meJeeËÛeer meg®Jeele kesâuesueer Deens.
YeejleeceOÙes 16 oMeue#eentve DeefOekeâ DebOe DeeefCe 28 oMeue#eentve
DeefOekeâ DeOet „er Demeuesues ueeskeâ Deensle. pÙeebvee MekeäÙelees Deefuehle "sJeueb
peeleb. DeeÙeJes lÙeebÛÙee meceeve DeefOekeâej, peyeeyeoeNÙee DeeefCe meceeve
mebOeerkeâjlee keâeÙe& keâjle Deens, pesCes keâ™ve lÙeebveener megKeemeceeOeeveeves,
mJeeJeuebyeer, Deee|Lekeâ DeeefCe meeceeefpekeâ°Ÿee efveefce&leer#ece peerJeve peielee
ÙesF&ue.
Deecner ojjespe „erves DeOet DemeuesuÙeebÛÙee yeeyeleerleuee he#eheele keâceer
keâjCÙeeÛee øeÙelve keâjleesÙe. lÙeebvee %eeve DeeefCe ceeefnleerves me#ece
keâjCÙeemee"erner øeÙelveMeerue Deenesle, pesCes keâ™ve lÙeebvee ceeveeves peerJeve
peielee ÙesF&ue DeeefCe lÙeeÛe yejesyej les meceepeeÛee peyeeyeoej Ieškeâ yeveleerue.
DeeÙeJeskeâ[s ojjespe $eemeuesuÙee DebOeebÛÙee ÙesCeejs Heâesve lemesÛe F&-cesueÛeer
mebKÙee Ssketâve legcneuee DeeMÛeÙe& Jeešsue. Ùee JÙekeäleeRvee Deecner DeeceÛÙee
hejerves Gòece mecegheosMeve DeeefCe ceeie&oMe&ve keâjlees.
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
hejbleg npeejes DebOe DeeheuÙee
peer J eveele keâener l ejer Deef O ekeâ
efceUJeCÙeemee"er øesefjle DeeefCe
Glmeeefnle Deensle, nsner eflelekebâÛe
Kejb Deens. osJeekeâ[tve efJekeâueebielee
ef c eUles ; hejb l eg Deheb i elJe
ceeveJeekeâ[tve efoueb peeleb. Deeheueer
mJehveb øelÙe#eele DeeCeCÙeekeâjlee
efJekeâueebielesuee De[LeUe nesT
ÅeeÙeÛee keâer veener, ns meJe&mJeer
DeeheuÙeeJej DeJeuebyetve Demeleb.
‘DeeÙeJes’ceOÙes DeeceÛÙee keâeceeÛee
Yeeie cnCetve Deecner efJeefJeOe
YeeieOeejkeâ pemes keâer efveÙeespeve
DeeÙeesie DeeefCe Meemeve Ùeebvee meuues pee@pe& DeyeÇence
oslees DeeefCe lÙeebÛÙeeceOÙes peeCeerJe
peeie=leer keâjlees. pesCes keâ™ve ueeskeâebÛee DebOeebkeâ[s yeIeCÙeeÛee Âef„keâesve
yeouesue. pesJne DeeheCe efJekeâueebie JÙekeäleer osMeeÛee me#ece œeesle Deensle Demeb
yeesueCÙeeme meg®Jeele keâ™ lesJne Meemeve, efveÙeespeve DeeÙeesie, ceb$eeueÙe DeeefCe
Deieoer heeuekeâmegæe DeeheuÙee heeuÙeele iegbleJeCetkeâ keâjCÙeeme meg®Jeele
keâjleerue. pesJne legcner ueeskeâebceOÙes iegbleJeCetkeâ keâjlee lesJne cetU Dehes#ee
hejleeJee efceUCÙeeÛeer Demeles; heCe lesÛe legcner pesJne oeve oslee lesJne legcner
keâesCelÙeener øekeâejÛÙee hejleeJÙeeÛeer Dehes#ee keâjle veener. yengleebMe ueeskeâebvee Ùee
hejleeJÙeeÛÙee Dehes#eebÛeb cetuÙe ue#eeleÛe veener DeeefCe meJe&meeOeejCe ueeskeâebÛeer
Je=òeer Demeles keâer, MesJešer lees DeebOeUe Deens, lees keâeÙe keâ™ Mekesâue? ns
yeoueuebÛe heeefnpes.
DebOe keâenerÛe keâ™ Mekeâle veener, ne DebOeefJeMJeeme Jee iewjmecepe
yeoueCÙeemee"er Deecner Skeâ øekeâuhe kesâuee, ÙeMemJeer DebOe JÙekeäleeRyeöueÛeer
‘vepej Ùee vepeefjÙee’ Ùee veeJeeÛeer 16 YeeieebÛeer ceeefuekeâe otjoMe&veJej meeoj
kesâueer. øelÙeskeâ YeeieeÛÙee øe#esheCeeveblej DeeceÛÙeeJej F&-cesue DeeefCe Heâesve
keâe@ueÛee Je<ee&Je Peeuee. øelÙeskeâeÛeb cnCeCeb nesleb keâer, DebOe JÙekeäleer lÙeebÛÙee
DeeÙeg<Ùeele FlekeäÙee DemeeceevÙe iees„er keâ™ Mekeâleele ns heentve DeeMÛeÙe&
Jeešueb.
Deelee mkeâesDej DeeefCe DeeÙeJes Ùee oesvner mebmLee JÙeJeeqmLele mLeeheve
PeeuÙee Deensle DeeefCe lÙeebÛes keâecekeâepe megjUerle meg¤ Deens; lesJne ceuee
DeeÙeg<Ùeele ceer DeeCeKeer keâenerlejer kesâueb heeefnpes, Demeb JeešeÙeuee ueeieuebÙe.
mebmLee mLeeheve keâjCeb DeeefCe lÙee JÙeJeeqmLele ÛeeueJeCeb, keâce&ÛeeNÙeebÛes Jesleve
Deeoer meJe& iees„eRmee"er efveOeer GYeejCeb Ùee meJe& keâeceebceOÙes ceer yejerÛe Je<ex
De[ketâve he[uees neslees; heCe Deelee ceuee peeCeJelebÙe keâer, Ùee meJeeËceOÙes
De[ketâve he[uÙeeves Flej #es$eeble ceuee pes keâener keâjeÙeÛeb nesleb lÙeeleuÙee
efveccÙee iees„er keâjlee DeeuÙee veenerle.
peeJeso Deefyeefo
(pevcele:Ûe keâcejspeJeU iee" nesleer. keâener Je<eeËveer lÙee iee"erÛeb
131
Dee@hejsMeve kesâuÙeeJej peeJesovee JeÙeeÛÙee 15JÙee Je<eea JnerueÛesDej JeehejeÙeuee
meg®Jeele keâjeJeer ueeieueer.)
meve 1992 les 1997 ojcÙeeve ceer jepeerJe ieebOeer HeâeGb[sMeveceOÙes
mesJesle neslees. leesheÙeËle keâeÙeÅeeves Dehebieebmee"er meeJe&peefvekeâ #es$eele jespeieej
efceUCes MekeäÙe Peeues nesles; hejbleg PeheešŸeeves efJekeâefmele nesCeeNÙee Keemeieer
#es$eele DeMeer keâener JÙeJemLeeÛe GheueyOe veJnleer. lÙeeveblej Keemeieer #es$eeMeer
mecevJeÙe meeOetve, lÙeebvee øeeslmeenve osTve Dehebieebvee jespeieej efceUJetve
osCÙeeJej ue#e keWâefõle keâjCeejer lemesÛe lÙeebÛÙeeJej ue#e "sJetve DemeCeeNÙee
mebmLesÛeer keâuhevee heg{s Deeueer. DeMee øekeâejs ve@Meveue meWšj Heâe@j øeceesMeve
Dee@Heâ Schuee@ÙeceWš Heâe@j ef[mesyeue heerheue (SvemeerheerF[erheer) Ùee mebmLesÛee pevce
Peeuee.
SvemeerheerF[erheer mebmLee 1997 ceOÙes mJeleb$e mebmLee cnCetve mLeeheve
Peeueer. Ùee mebmLesuee heefnueer oesve Je<ex HeâeGb[sMevekeâ[tve efJeòehegjJe"e nesF&ue
DeeefCe lÙeeveblej cee$e leer mJeleb$eheCes Jee{sue Demeb "jueb. ßeerceleer meesefveÙee
ieebOeer Ùee keâeceeyeöue FlekeäÙee keâefšyeæ neslÙee keâer, lÙeebveer Ùee mebmLesÛeb heefnueb
DeOÙe#eheo mJeerkeâejCÙeeÛeb ceevÙe kesâueb. ceermegæe mebmLeehekeâ efJeMJemleebhewkeâer
Skeâ neslees; heCe 1997 ceOÙes ceer keâeÙe&keâejer mebÛeeuekeâ cnCetve met$eb neleer
Iesleueer. ne 17 Je<eeËÛee øeoerIe& øeJeeme Demetve mebIe<e&, efJepeÙe DeeefCe keâener
hejeYeJe Ùeebveer lees KeÛetve Yejuesuee Deens. pejer Deveble De[ÛeCeer DeeuÙee lejer
ne øeJeeme cenòJehetCe& Deens. Ùee ojcÙeeve Deecner neleer IesleuesuÙee keâeceeÛee
yejeÛemee Yeeie cnCepes MeemekeâerÙe OeesjCeebÛÙee ÛeewkeâšerceOeerue $egšer MeesOeeÙeÛÙee
DeeefCe Dehebieebvee Ùee osMeele lÙeebÛes DeefOekeâej efceUeJesle cnCetve MeemekeâerÙe
OeesjCeebceOÙes ÙeesiÙe les yeoue Ie[Jetve DeeCeeÙeÛes ne neslee.
Deecner MeemekeâerÙe DeefOekeâejer, GÅeesie vesle=lJe DeeefCe osMeeleerue
keâeveekeâesheNÙeebleerue DehebieebÛes efJeefJeOe mebIe ÙeebÛÙeemeesyele mebyebOe øemLeeefhele
keâ™ve SvemeerheerF[erheeruee Jee{Jeueb. øelÙeskeâ šhhÙeeJej DehebieebÛÙee #es$eele pÙee
øeehleer PeeuÙee lÙeemee"er lÙeebveer DelÙeble cenòJeeÛeer Yetefcekeâe heej hee[ueer Deens.
DeeceÛeb ue#e keWâefõle "sJeCeb DelÙeeJeMÙekeâ nesleb cnCetve Deecner "jJeueb keâer,
mebÙegkeäle je„^mebIeeves Ieesef<ele kesâuesuÙee Dehebie efoveer cnCepesÛe 3 ef[meWyejuee
Dehebie JÙekeäleeRÛeb ÙeMe meepejb keâjeÙeÛeb DeeefCe YeefJe<Ùeeleerue JeešÛeeueerÛeer
keâeÙe&›eâceheef$ekeâe efveeqMÛele keâjeÙeÛeer. JÙekeäleer DeeefCe mebmLeebvee lÙeebÛÙee
DehebieebÛÙee øeieleermee"er lÙeebveer efouesuÙee ÙeesieoeveeÛee ieewjJe keâjCÙeemee"er
SvemeerheerF[erheer nsueve kesâuej hegjmkeâej osCÙeele Ùeslees. ne hegjmkeâej kesâJeU
ceePÙeemee"erÛe veener lej Ùee #es$eele keâece keâjCeeNÙeebmee"er DeeveboeÛee œeesle
Deens.
ojcÙeeveÛÙee keâeUele 1995Ûee keâeÙeoe Ùee 15 Je<eeËÛÙee
keâeueeJeOeerveblej DeveeJeMÙekeâ "juee Deens. ÙegheerS mejkeâejÛÙee
keâeÙe&keâeueeJeOeerceOÙes ne pegvee keâeÙeoe osMeeÛÙee DeeòeeÛÙee heefjeqmLeleerceOÙes
Dehebieebmee"er keâenerner GheÙeesieeÛee veener Demeb meebefieleueb.
ceb$Ùeebvee ns hešJetve osCÙeemee"er meele ceefnves ueeieues. lÙeeveblej DeYÙeeme
keâjCÙeekeâjlee Skeâ meefceleer vesceCÙeele Deeueer; Ùee meefceleerves veJeerve cemegoe
leÙeej keâjCÙeemee"er oesve Je<ex Iesleueer. lÙeeveblej mejkeâejves cemegÅeeuee Debeflece
mJe¤he osCÙeemee"er DeeCeKeer Skeâ Je<eË Iesleueb DeeefCe ceie les meuuee-
cemeueleermee"er efJeefJeOe ceb$eeueÙes lemesÛe jepÙeebceOÙes hee"Jeueb. DehebieebmebyebefOele
132
peeJeso Deefyeoer
veJeerve keâeÙeoe Deelee ke@âefyevesšmeceesj øeuebefyele Deens DeeefCe efleLes ceevÙelee
efceUeuÙeeJej lees mebmeosle peeF&ue.
Ùee mebhetCe& øeef›eâÙesceOÙes SvemeerheerF[erheerÛee meg®Jeeleerheemetve cnCepes
meefceleerÛes meomÙe nesCeb, keâeieohe$eb meeoj keâjCeb, osMeYej efJeÛeejefJeefveceÙe
Ie[Jetve DeeCeCeb, DeeceÛÙee mJele:ÛÙee %eeveeÛee heeÙee efJemleejCeb DeeefCe
ceeveJeer Âef„keâesveeletve efpelekeäÙee Dee«enerheCes cegös ceeb[Ces MekeäÙe Deens eflelekeäÙee
Dee«eneves ceeb[Ceb, Ùee meJeeËceOÙes Deieoer peJeUtve menYeeie Deens; hejbleg Flekeâer
meejer cesnvele IesTvener keâOeer keâeceb nesleele lej keâOeer veener. mebÙegkeäle je„^mebIeeÛes
Dehebie JÙekeäleeRÛÙee DeefOekeâejeyeeyeleÛes mebkesâle DebieerkeâejCeeje Yeejle ne meeleJee
osMe Deens. heefnuÙee keâener cenòJeeÛÙee DeeefCe peyeeyeoej osMeebhewkeâer Skeâ
DeeefCe Deelee Deeheues ns Deeblejje„^erÙe oeefÙelJe Deens. lejerner ner yeeye mhe„
keâjCeejer OeesjCeb DeeJeMÙekeâÛe Deensle. pesCes keâ™ve kegâ"sner keâÛÛee ogJee
jenCeej veener. lÙeeÛe yejesyej meJe&meceeJesMekeâ keâeÙeos DeeefCe OeesjCes keâener
ceÙee&osheÙeËleÛe Ûeebieues Demeleele; lÙeeveblej efJeefJeOe efJeYeeie/ceb$eeueÙeebceOetve
leUeieeUeheÙeËle keâeÙeÅeeÛeer keâMee øekeâejs DebceueyepeeJeCeer nesles ns heenCeb
efvekeâ[erÛeb "jleb. DeeleeheÙeËle DeeceÛÙee DeYÙeemeele Demeb efometve Deeueb Deens
keâer, SketâCe 16 ceb$eeueÙeebÛee DehebieebÛÙee peerJeveeJej Lesš heefjCeece neslees
DeeefCe Deecner lÙeebÛÙeemeesyele keâece keâjCÙeeme meg®Jeele kesâueer Deens. pesCes
keâ™ve DehebieebÛÙee yeeyeleerue OeesjCeebefJe<eÙeer lÙeebÛÙeele peeCeerJe peeie=leer keâjlee
ÙesF&ue. peeCeerJe peeie=leerÛeer JÙeeKÙeeves, Heâuekeâ ceesefncee eEkeâJee GÛÛe
heeleUerJejerue mebcesueves, DeefOeJesMeves FlÙeeoeRveer efpelekeâe yeoue Ie[tve ÙesCeej
veener lÙeehes#ee DeefOekeâ keâeÙeos DeeefCe OeesjCeebceeHe&âle Ie[tve ÙesF&ue.
DehebieebÛÙee DeefOekeâejebyeeyele Yeejle Depetvener veJepeele DeYe&keâeÛÙee
heeleUerJej Deens. Deecner DeeòeeMeer kegâ"s DehebielJeekeâ[s ieebYeerÙee&ves heeneÙeuee
meg®Jeele kesâueer Deens DeeefCe meOÙee ceePeer FlekeâerÛe FÛÚe Deens keâer,
Dehebieebmee"erÛee veJeerve keâeÙeoe ueJekeâjele ueJekeâj cebpetj JneJee. DeeheuÙeeuee
50-60 OeesjCeebÛeer DeeJeMÙekeâlee Deens; Demeb PeeuÙeeme KejesKejÛe
DeeheuÙeeuee DehebieebÛeb peerJeveceeve GbÛeeJeCÙeeÛeer FÛÚe DemeuÙeeÛeb DeeheuÙee
ke=âleerletve efometve ÙesF&ue.
DehebieebÛee MeemekeâerÙe peveieCevesceOÙes meceeJesMe keâ™ve IesCÙeemee"er
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
Deecneuee efkeâleer Peie[eJeb ueeieueb, ns ceuee ÛeebieuebÛe Dee"JelebÙe. keâejCe
1990 heÙeËleÛÙee DeeheuÙee meJe& peveieCevesceOÙes DehebieebÛee keâOeerÛe
GuuesKener kesâuesuee veJnlee eEkeâJee lÙeebÛeb DeeqmlelJeÛe ceevÙe kesâueb iesueb veJnleb.
meve 1998 ceOÙes peveieCevee meefceleeruee Deecner uesKeer efveJesove efoueb keâer,
ÙeeÛee heg{erue 2001 ÛÙee peveieCevesle meceeJesMe keâjCÙeele ÙeeJee. heg{erue
peveieCevesle DehebielJeeÛÙee øeMveeÛee Deecner meceeJesMe keâjCeej veener Demeb Gòej
DeeuÙeeveb ceer YeÙeÛeefkeâle Peeuees. meve 2000 ceOÙes Deecner jmlÙeeJej Gle™ve
ÙegæÛe hegkeâejueb, meelelÙeeves mene ceefnves Deecner DeeceÛÙee ceeieCÙeebmee"er
DeeJeepe G"Jeuee.
ueJekeâjÛe Ùee øeMveeÛeb je„^erÙe øeMveeceOÙes ¤heeblej Peeueb. mebheeokeâerÙe
uesKe efueefnues iesues, ceesÛex keâe{ues iesues DeeefCe mecemÙee Lesš ie=nceb$eer Sue. kesâ.
De[JeeCeer ÙeebÛÙeeheÙeËle peeTve heesnesÛeueer DeeefCe lÙeebÛeb cnCeCeb peveieCevee
meefceleeruee ceevÙe keâjeJeb ueeieueb. lÙeeveblej peveieCevesmee"erÛeer øeMveeJeueer
ÚeheKeevÙeeceOÙes peeCÙeehetJeea ÙeeJej lees[iee efveIeeuee. DeKesj Dehebie ueeskeâ ceeueLeer nesuee
DeeqmlelJeele Demetve lÙeebÛee meceeJesMe peveieCevesceOÙes kesâuee heeefnpes ns
ceuee Skeâšeruee ns meJe& pecesue ÙeeÛeer Kee$eer veJnleer; heCe ceePee efce$e
mejkeâejuee ceevÙe keâjeJeb ueeieueb!
ke=â<Cee jsñerÛÙee ¤heele ceole GheueyOe nesleer. lees cnCeeuee keâer, Deieoer
ne Dehebie ÛeUJeUerÛee meJeeËle cees"e efJepeÙe neslee. meve 2001 ceOÙes
heefnuÙee efoJemeeheemetve lees Ùee Ghe›eâceele ceePeer ceole keâjsue. Flej keâener
pesJne peveieCevesÛeer Deekeâ[sJeejer meceesj Deeueer lesJne 2.1 škeäkesâ ueeskeâmebKÙee
efce$ener heškeâve OeeJele Deeues. ceuee keâener keâUCÙeeÛÙee Deele ‘ceele=
Dehebie DemeuÙeeÛeb efometve Deeueb. lÙeevegmeej Yeejleeleerue SketâCe Dehebie
HeâeGb[sMeve’ mLeeheve Peeueb DeeefCe 2005 ceOÙes ÛeeueeÙeueener ueeieueb.
ueeskeâmebKÙee pescelesce 21 ueeKe "jueer. DeeceÛÙee „erves ne Deekeâ[e HeâejÛe
kesâJeU Dee" Je<eeËÛÙee Deele ceer Jeerme cegueebÛeer DeeF& Peeues, ner meJe& cegueb
keâceer neslee. DeKesj Deecneuee Jeešueb keâer, Yeejleeleerue meeOeejCe 5-6 škeäkesâ
Kes[ŸeebceOetve Deeuesueer Deensle, efpeLeb Dehebie cegueb cnCepes kesâJeU Deee|Lekeâ
ueeskeâ kesâJeU Skeâ eEkeâJee oesve yeeyeleeRle Dehebie Deensle; heCe peveieCevesle lÙee
DeesPeb mecepele veenerle lej lÙeebvee Meehe ceeveueb peeleb.
meJeeËÛee meceeJesMe Dehebie cnCetve keâjCÙeele Deeuesuee veener.
pescelesce DeeJekeâ DeeefCe KeeCeejer leeW[b Yejcemeeš; DeMeeceOÙes cetue Dehebie
DeLee&le ÙeecegUs Skeâ Peeueb keâer, Ùeeheg{s Deecner DeeqmlelJeeleÛe veener Demeb
Demesue lej lÙeeme Peeshe[erleuee kewâoer cnCetveÛe JeeieJeleele. kegâCeeueener lÙeeÛÙee
keâener mejkeâej YeemeJet Mekeâle veJnles. lÙeeveblej hešeheš Ie[ecees[er Ie[eÙeuee
cetueYetle iejpeebkeâ[s ue#e osCÙeemener JesU vemelees DeeefCe lÙeebvee keâener
ueeieuÙee– efveÙeespeve DeeÙeesie DehebielJeekeâ[s JesieàÙee Âef„keâesveeletve
efMekeâJeCÙeemee"er lej vemeleesÛe vemelees. DeMee heefjeqmLeleerceOÙes pejer lÙee
heeneÙeuee ueeieues. ceeieerue one hebÛeJeee|<ekeâ ÙeespeveebceOÙes DehebielJeeÛee meeOee
cegueebceOÙes keâener leuueKe yegeqæceòee Demeueer lejer JemlegeqmLeleerÛÙee ceeNÙeeheg{s
GuuesKener veJnlee! Yeejleeleerue meeJe&peefvekeâ ef"keâeCes Dehebieebkeâjlee meesF&Ûeer
leer efškeâeJe Oe™ Mekeâle veener. ceeieerue keâener Je<eeËheemetve DeMee cegueebvee Deecner
JneJeerle Ùeemee"er DeLe&ceb$eeueÙeeves DeefOekeâeefOekeâ efveOeer GheueyOe keâ™ve efouee.
DeeceÛÙee keWâõeJej IesTve Ùeslees. lÙeebvee efMekeâJelees Je hees<ekeâ Deenejeves,
lejermegæe ner øeef›eâÙee hetCe& nesCÙeeme efkeâlÙeskeâ oMekeâebÛee keâeueeJeOeer ueeiesue.
efMemleerves DeeefCe DeelceefJeMJeemeeves lÙeebÛeb mebieesheve keâjlees, pesCes keâ™ve lÙeebÛee
DeLekeâ ue{e efouÙeeveblejÛe DehebielJeeÛÙee cegöŸeeuee 11JÙee Je 12 JÙee
mJeeefYeceeve peeie=le nesF&ue. efoJemee les meJe& cegKÙe øeJeeneleerue meJe&meeOeejCe
hebÛeJeee|<ekeâ ÙeespevesceOÙes cenòJe øeehle Peeueb DeeefCe DeeceÛÙee mebIe<ee&cegUs Dehebie
MeeUsceOÙes peeleele DeeefCe mebOÙeekeâeUer les Deecner lÙeebÛÙeemee"er yeebOeuesuÙee
ueeskeâebmee"er Kethe peemle œeesle GheueyOe Peeues.
Iejer Ùesleele. meOÙeelejer Ùee nesmšsueJej heeÙeeYetle megefJeOee GheueyOe keâ™ve
ceeueLeer nesuee
efouesuÙee Deensle; hejbleg keâeueeblejeves ceuee lÙeele lÙeebÛÙeemee"er DeefOekeâeefOekeâ
(14 ceefnvÙeebÛeer Demeleevee heesefueDeescegUs ceevesKeeueÛeb Mejerj uegUb
meesF&megefJeOee GheueyOe keâ™ve ÅeeÙeÛÙee Deensle. lÙeebÛÙee JeÙeeÛÙee cegueebvee
he[ueb)
nJÙee DemeCeeNÙee meJe& iees„er ÅeeÙeÛÙee Deensle.
keâener Je<eeËhetJeea ceer "jJeueb keâer, ojjespe keâener JesU ceer FlejebÛÙee
øelÙeskeâ heeÙejerJej DeeJneves Deensle keâejCe Jeerme cegueebvee
mesJesmee"er osF&ve. DelÙeble nueeKeerÛÙee heefjeqmLeleerlener ceePes yeeyee vesnceer
meebYeeUCÙeemee"er efveOeer GYeejCeb keâener meesheb keâece veener. yeBkeâ ce@vespej cnCetve
cnCeeÙeÛes keâer, legcner efkeâleerner iejerye Demeeue eEkeâJee legcneuee efkeâleerner
ceuee efceUCeeje heieej keâener hegjle veener; lÙeecegUsÛe Ùee cegueebmee"er efYekesâÛee
Meejerefjkeâ mecemÙee Demet osle efMe#eCe ner Skeâ DeMeer iees„ Deens peer legcneuee
keâšesje neleele IesTve ueeskeâebvee Yesšle jenCeb nsÛe ceePeb DeeÙeg<Ùe PeeuebÙe.
legceÛÙee heeÙeeJej GYeb jenCÙeeme ceole keâ™ Mekeâles. kegâ"slejer ceePÙee ceveele
Meemeveekeâ[tve Deecneuee keâesCeleerner ceole efceUle veener keâejCe heesefueDees
efJeÛeej Deeuee keâer, ceer Dehebie cegueebÛeer osKeYeeue keâjeÙeuee nJeer DeeefCe lÙeebvee
PeeuesuÙee cegueebveer efveÙeceevegmeej lÙeebÛÙee kegâšgbyeerÙeebmeesyele jenCebÛe Dehesef#ele
efMe#eCe ÅeeÙeuee nJeb, pesCes keâ™ve lÙeebÛÙee GhepeerefJekesâmee"er lÙeebvee
Deens. ÙeecegUsÛe ceePeer meJe& efYemle JewÙeeqkeälekeâ oelÙeebÛÙee DeewoeÙee&JejÛe Demeles.
kegâCeeJejner DeJeuebyetve jeneÙeuee ueeieCeej veener.
GoenjCe ÅeeÙeÛes lej Skeâe meùoÙeer øesceU kegâšgbyeeves peefceveerÛes oesve legkeâ[s
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 133
oeve kesâuesle DeeefCe lÙeeJej cees"b ceele=ie=n GYeb jenlebÙe. ogmeje Skeâ efce$e Deeuee
Deved lÙeeveb Deee|keâšskeäšMeer pees[tve efoueb. pÙeeÛÙee ceoleerves Dehebieebvee menpeÛe
Jeehejlee ÙesF&ue Demeb Dehebie cew$e peheCeejb Iej Deecner yeebOelees Deens. Ùee
øeJeemeele ceer yejerÛe keâes[ieer DeeefCe ueJeÛeerkeâ yeveuesÙe; lemebner cegueebmee"er ceer
hewmee ceeieleÛe veener lej Jemlet ceeieles pesCes keâ™ve lÙeebvee peerJeveeÛÙee mebIe<ee&le
efšketâve jenlee ÙesF&ue- leeboUeÛeer ieesCeer, [eU, meeKej eEkeâJee YeepÙee
FlÙeeoer. Je<ee&letve Skeâoe Deecneuee lÙeebÛÙee MeeUsÛeer Heâer YejeÙeÛeer Demeles.
ceePeb megowJe Demeb keâer, ceePÙee meesyele yeBkesâle keâece keâjCeejs menkeâejer DeeefCe
yeBkesâÛes «eenkeâ ceuee Ùee keâeceele ceole keâjleele. ceer DeefJeJeeefnle DemeuÙeeves
ceuee Flej keâesCelÙeener Deee|Lekeâ peyeeyeoeNÙee, yeebefOeuekeâer eEkeâJee Deee|Lekeâ
eEÛelee vemeuÙeecegUs ceePee DeOee& heieej ceer Ùee cegueebÛeer osKeYeeue keâjCÙeemee"er
KeÛe& keâ™ Mekeâles.
DeeheuÙeehewkeâer øelÙeskeâeÛee pevce keâener Keeme keâejCeemee"er PeeueeÙe Demee
ceePee efJeMJeeme Deens. ceuee Jeešleb, Ùee cegueebvee Ûeebieueb peerJeve oslee ÙeeJeb
cnCetveÛe ceePee pevce Peeuee Deens. ÛesVeF&ceOeerue keWâõeleerue kegâšgbyeerÙeebveer šeketâve
efouesuÙee cegueebÛeer Dee"JeCe Deepener ceePÙee ceveele Deens. ceuee Jeešleb keâer,
ceuee pÙee øekeâejs MekeäÙe Deens lÙee øekeâejs ceer cegueebmee"er Ûeebieueb peie efvecee&Ce
keâjCÙeeÛee øeÙelve keâjle Deens.
peefceveerJej jebieCeejer Dehebie cegueb heentve GJe&efjle peieeuee menevegYetleer
Jeešle Demesue lej ceer lÙeeÛÙeeMeer meceeveYetle Demeles keâejCe ceuee ceenerle Deens
keâer, lÙee cegueeuee keâesCelÙee Meejerefjkeâ lemesÛe ceeveefmekeâ efoJÙeeletve peeJeb
ueeiele Deens. ceer les DeeÙeg<Ùe peieuesÙe DeeefCe Flej kegâCeehes#eener ceuee lÙeebÛeb
og:Ke DeefOekeâ mecepet Mekeâleb. ceer ns keâece keâjeÙeuee Iesleueb keâejCe ceuee
Jeešleb, ceer lÙeebvee cees"b keâ™ Mekesâve DeeefCe les keâesCelÙee megboj peieele
pevceeuee Deeues Deensle les oeKeJet Mekesâve. ceuee Jeešleb keâer, GJe&efjle
peieemee"er lÙeebÛeb peerJeve GoenjCe "jeJeb. ceuee peieeuee meebieeÙeÛeb Deens,
DeeceÛÙeekeâ[s heene DeeefCe DeeceÛÙeemeejKes jent Mekeâle vemeeue lej efkeâceeve
lemee øeÙelve lejer keâje.
pesJne ceele= mebmLesle DeeuÙeecegUs Ùee cegueebÛeb DeeÙeg<Ùe efkeâleer øeYeeefJele
Peeueb Deens les heenles lesJne Jeešleb, ceeieerue keâener Je<eeËÛee ceePee øeJeeme
meceeOeeveeÛee Peeuee Deens. DeeceÛÙeekeâ[s DeeuesuÙee yeNÙeeÛe cegueebvee "esme
JewÅekeâerÙe GheÛeejebÛeer iejpe nesleer DeeefCe Deecner lÙeebÛÙeehewkeâer keâenerpeCeebvee
Lees[er lejer DeelceefveYe&jlee ÙeeJeer cnCetve keâjeJÙee ueeieCeeNÙee Deveskeâ
Mem$eef›eâÙeebkeâjlee efveOeer GYee™ Mekeâuees. Ùeehewkeâer keâeneRvee, Deieoer neleeÛÙee
yeesšebJej ceespelee Ùesleerue SJe{Ÿeebvee Deecner øeefMe#eCe DeeefCe efMe#eCe osT
Mekeâuees, pÙeecegUs les lÙeebÛÙeehegjleb keâceeJet Mekeâleele. pejer leer jkeäkeâce Heâej
cees"er vemeueer lejer lÙeebvee Deelee kegâCeeJej DeJeuebyetve jenCÙeeÛeer DeeJeMÙekeâlee
Gjuesueer veener. Deelee Deecner ceele= øekeâuhe heg{ÛÙee šhhÙeele vesCÙeeÛeer mJehve
heenleesÙe. JÙeeJemeeefÙekeâ øeefMe#eCeeÛeer Ùeespevee lemesÛe meJe&meceeJesMekeâ MeeUe
meg¤ keâjCÙeeÛee ceeveme Deens. pÙeecegUs ceePeer cegueb cegKÙe øeJeenele Ùesleerue
DeeefCe lÙeebÛÙee DeJÙebie yeebOeJeebveeosKeerue Ùee Lees[ŸeeMee keâceveefMeyeer YeeJeb[ebvee
mecepetve IesCÙeeÛeer mebOeer efvecee&Ce nesF&ue Je lÙeebÛÙeele peeCeerJe peeie=leer nesF&ue.
megveerue osmeeF& (DeheIeeleecegUs DehebielJe)
veT Je<eeËhetJeea ceePÙee mJele:ÛÙee DemeneÙelesletve pevceeuee Deeuesueer kesâDej
134
megveerue osmeeF&
šskeâj (ceoleveerme) ner mebkeâuhevee Deepe iegpejeLe jepÙe lemesÛe mebhetCe& osMeebceOÙes
Meskeâ[es ueeskeâebvee ceole keâjlesÙe DeeefCe DeeMee oslesÙe. Ùee mebmLesÛeer meg®Jeele ceer
Jele&ceevehe$eeceOÙes efouesuÙee ÚesšŸeeMee peeefnjeleerves Peeueer. ceePÙee Jeef[ueebÛÙee
Jee{efoJemeeÛÙee cegntlee&Jej, kesâDej šskeâj cnCetve pÙeebvee øeefMe#eCe nJeb Demesue
lÙeebveer mebheke&â meeOeeJee, Demeb DeeJeenve kesâueb nesleb DeeefCe øeefMe#eCeeveblej
ueiesÛeÛe keâece efceUsue Demebner efueefnueb nesleb. FLeb ceuee keâyetue keâjeJeb ueeiesue
keâer, pesJe{ŸeebÛes Depe& Deeues DeeefCe pesJe{s ceePÙee Iejer cegueeKeleermee"er Deeues,
lÙeeleues meJe&Ûe keâener ceuee nJes lemes eEkeâJee nJÙee lÙee øekeâejÛes nesles Demeb
veener. ceer efveJe[uesuÙee heefnuÙee ye@ÛeceOeerue ceefnuee DeeefCe heg®<eebceOÙes ceuee
nJee lees menevegYetleer ne iegCe neslee. ceuee ceePÙee mJele:ÛÙee DevegYeJeeJe™ve
ceenerle nesleb keâer, Dehebie JÙekeäleerÛÙee YeeJeveebyeöue, iejpeebyeöue mebJesoveMeerue
vemeuesuÙee JÙekeäleerves lÙeebÛeer osKeYeeue keâjCÙeeFlekeâer ogmejer JeeF&š iees„
keâesCeleerner veener. DeeceÛÙee peKeceebÛÙee og:Keehes#ee DeeheCe DeeheuÙee øesceeÛÙee
ceeCemeebJej DeesPeb Deenesle Ùee YeeJevesves peemle og:Ke nesleb.
ceePÙee efce$eebveer efouesuÙee legšhegbpÙee Yeeb[JeueeÛÙee DeeOeejeves ceer hegvne
Skeâoe JÙeJemeeÙeeceOÙes Glejuees neslees. jespeieej nJee DemeuesuÙee DeeefCe
lÙeemee"er cesnvele keâjCÙeeme leÙeej DemeuesuÙee [PeveYej ceefnuee DeeefCe
heg®<eebvee keâeceeJej "sJeueb nesleb. ceePeer JnerueÛesDej cnCepesÛe ceePeb keâeceeÛeb
šsyeue yeveueb; ceesyeeFue HeâesveÛÙee ceoleerves, ns[Heâesve DeeefCe FDejhueie ÙeecegUs
Deeuesues Heâesve IesCeb MekeäÙe Peeueb. ceer ceePÙee heg{ÛÙee keâejefkeâoeaÛeer meg®Jeele
keâjCÙeeme leÙeej neslees. ÙeeJesUer ceePeer helveer DeeefCe Je[erue ceePes keâeÙe&keâejer
meneÙekeâ nesles. cegueeKeleer IesCÙeeme ceuee ceole keâjle nesles lemesÛe yeekeâer meJe&
JÙeJemLee heenle nesles. veJeerve vesceCetkeâ PeeuesuÙee ye@Ûeuee øeefMe#eCe osle nesles.
ceuee Jeešleb keâer, keâeUpeer IesCeejs øesceU, menevegYetleer DeeefCe menmebJesovee
mecepeCeejs DemeeÙeuee nJesle. veJeefveÙegkeäle ueeskeâebvee ns iegCe Debieer yeeCeJeCÙeeÛes
cenòJe mecepeeJes cnCetve ceer lÙeebÛÙee meesyele meelelÙeeves Kethe JesU ÛeÛee&
keâjeÙeÛees, efJeÛeejefJeefveceÙe keâjeÙeÛees; pesCes keâ™ve lÙeebvee Ùee iees„erÛeb cenòJe
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
hešsue DeeefCe les ns iegCe Debieerkeâejleerue. Dehebieebvee keâmeb GÛeueeÙeÛeb, DebIeesU
keâMeer IeeueeÙeÛeer DeeefCe lÙeeuee/efleuee keâmeb YejJeeÙeÛeb, lÙeeÛe yejesyejerves
Jesovee keâceer keâjCÙeemee"er eEkeâJee Ûecekeâ YejuÙeeme efHeâefpeDeesLesjheer DeeefCe
De@keäÙegøesMej keâmeb keâjeÙeÛeb ns meejb efMeketâve les leÙeej Peeues keâer, Deecner lÙeebvee
®iCeebÛeer keâeUpeer IesCÙeemee"er hee"JeeÙeÛees.
pesJne ceePeer Kee$eer Peeueer keâer, ceePÙee keâce&ÛeeNÙeebÛeer heefnueer ye@Ûe meJe&
DeeJeMÙekeâ keâewMeuÙeemeefnle leÙeej Deens lesJne ceer Jele&ceevehe$eele ogmejer
peeefnjele efoueer. ÙeeJesUer Deecner Dehebie DeeefCe cegueebmee"er mesJee osCeeNÙee
GÅeesieeceOÙes Deenesle Demeb meebefieleueb. ceuee keâyetue kesâuebÛe heeefnpes keâer,
øeeflemeeoekeâjlee ceerosKeerue leÙeej veJnlees. peeefnjele DeeuÙeeveblej DeeceÛÙeeJej
Heâesve keâe@umeÛee De#ejMe: heeTme he[uee, lÙeeceOÙes DecesefjkesâceOÙes mLeeefÙekeâ
DemeuesuÙee DeeefCe pÙeebÛes Je=æ DeeF&-Je[erue FLes DemeuesuÙee ueeskeâebÛesner Lesš
Decesefjkesâletve Heâesve Deeues, ns meJe& neleeUleevee ceePÙee helveerÛeer oceÚekeâ
Peeueer. ns ueeskeâ Demes nesles keâer, pÙeebÛÙeekeâ[s Gòece veeskeâNÙee neslÙee DeeefCe
øeÛeb[ hewmee neslee; hejbleg Yeejleele ÙesTve cneleeNÙee DeeF&-Jeef[ueebÛeer keâeUpeer
Ieslee Ùesle veener Ùee DehejeOeerheCeeÛÙee YeeJevesmen peiele nesles. ceePeer ner mesJee
DeMee ueeskeâebmee"er Jejoeve "jueer. megjsMe De[JeeCeer
pesJne ceePÙee meg®JeeleerÛÙee «eenkeâebvee mecepeueb keâer, ceer mJele: Dehebie
Je mebheòeer Deens, les DeeÙeg<ÙeYej pejer KeÛe& keâjle jeefnues lejer mebheJet MekeâCeej
Deens lesJne lÙeebvee DeeceÛeer mesJee efkeâlehele keâeÙe&#ece Demesue Ùeeyeeyele Mebkeâe
veenerle; heCe lÙeebÛÙeekeâ[s JesUøemebieer nekeâ ceejeÙeuee eEkeâJee ceve ceeskeâUb
nesleer; hejbleg pesJne ceer lÙeebvee oeKeJetve efoueb keâer, ceer mJele: Dehebie
keâjCÙeemee"er kegâCeerner meesyele veener. Deepe ceuee ceePÙee «eenkeâebheÙeËle øelÙe#e
DemeuÙeecegUsÛe ceuee lÙeebÛÙee vescekeäÙee iejpee keâUleele lesJne lÙeebvee les
heesnesÛeuÙeeves meceeOeeve efceUleb, ceer "juesuÙee efoJeMeer lÙeebÛÙeeMeer iehhee
hešueb. Kejb heeefnueb lej Ùee JeemleJeecegUsÛe DeMeer mesJee hegjJeCeeNÙee Flej
ceejeÙeuee lÙeebvee Yesšlees DeeefCe lÙeebÛee kebâšeUJeeCee efoJeme Skeâoce keâmee
mebmLeebhes#ee Deecner JesieUs "jlees. Ùee Deveskeâ Je<eeËceOÙes Skeâekeâ[tve ogmeNÙeeuee
yeouetve peelees les legcneuee meebielee ÙesCeej veener. ceer lÙeebÛÙeemee"er DeeefCe
keâUle iesuÙeeves PeeuesuÙee øeÛeejecegUs kesâDej šskeâj Kethe cees"b Peeueb Deens.
lÙeebÛÙee heefjJeejekeâjlee HeâesveJej lej melele GheueyOe Demelees. Dehebie JÙekeäleerÛeer
Skeâe meceeOeeveer «eenkeâeves lÙeeÛÙee veelesJeeF&keâ DeLeJee efce$eceb[UerceOÙes
keâeUpeer IesCeb Meejerefjkeâ lemesÛe ceeveefmekeâ°Ÿee LekeâJeCeejb Demeleb cnCetveÛe ceer
kegâCeeuee DeeheuÙee Iejeleerue Dehebie efkebâJee cegueebÛeer keâeUpeer IesCÙeemee"er kegâCeer
lÙeebÛÙee kegâšgbyeerÙeebMeer yeesuelees DeeefCe ®iCeeÛeer keâeUpeer IesCÙeeÛÙee efJeefJeOe
nJeb Demesue lej DeeceÛÙeeefJe<eÙeer meebieCeb meenefpekeâ nesleb. Deepe ceePÙeekeâ[s
hewuetbyeöue lÙeebÛeb mecegheosMeve keâjlees.
250 keâeUpeerJeenkeâ Demetve, les lesJe{ŸeeÛe Dehebie, Je=æ Jee cegueebÛeer megjsMe De[JeeCeer
keâeUpeer Iesle Deensle. ceePÙeekeâ[erue keâeUpeerJeenkeâebÛeer yeBkeâ cees"er nesle Deens
ceePeb keâeceÛe ceePee OÙeeme DemeuÙeecegUs efveJe=òeerÛee efJeÛeejmegæe
DeeefCe DeeJeMÙekeâlesøeceeCes kesâJnener keâeUpeer IesCÙeeme leer leÙeej Deens.
ceePÙee ceveele Ùesle veener. keâoeefÛele ceer eqkeäueefvekeâceOetve keâece keâjCeb yebo keâjsve;
ceePÙee DeheIeeleeveblej pes keâener Ie[ueb lÙeecegUs ceePeb DeeÙeg<Ùe Deelee
heCe ceePÙee %eeveeuee vesnceerÛe ceeieCeer Demesue. ceuee Skeâ JewÅekeâerÙe efMe#eCe
mebheuebÙe DeeefCe ceuee keâeÙeceÛe hejeJeuebyeer Je og:Keer peerJeve peieeJeb ueeieCeej
mebmLee eEkeâJee ceequšmhesMeeefuešer ®iCeeueÙe mLeeheve keâ™ve ceePÙee %eeveeÛee
Demee efJeÛeej ceer keâjle neslees, lej ceie DeeleeÛeer ner keâener Je<ex cnCepes
Ûeebieuee GheÙeesie keâ™ve IÙeeÙeÛee Deens, pÙeecegUs meceepeeuee ceole nesF&ue. les
Ûecelkeâejehes#ee keâceer veenerle. ceePÙee øesceU kegâšgbyeerÙeebÛÙee meeceLÙee&ves DeeefCe
mJehve ÙeeDeeOeerÛe Deekeâej IeslebÙe; kesâjUceOeerue pÙee ieeJeele ceePeer helveer
Skeâ-oesve JnerueÛesDejÛÙee ceoleerves– pÙeeleerue Skeâ ceePÙee MejerjeÛÙee
ueneveeÛeer cees"er Peeueer, lÙee ieeJeele 250 KeešebÛeb ceequšmhesMeeefuešer
DeeJeMÙekeâlesvegmeej yeveJetve Iesleueer Deens– ceer veJÙeeves mJele:Ûee MeesOe Iesleuee
®iCeeueÙe yeebOeleesÙe. ns yeesueCeb Lees[b DeeOeerÛe neslebÙe heCe ceuee Jeešleb keâer, les
DeeefCe ceePÙee DeeqmlelJeeuee veJeerve DeLe& efouee. pej ceePeb DeheIeeleehetJeeaÛeb
®iCeeueÙe lÙee #es$eeleerue heefnueb ceequšmhesMeeefuešer ®iCeeueÙe Demesue.
DeeÙeg<Ùe kesâJeU mJele:mee"erÛe, mJele:ÛeerÛe mesJee keâjCÙeemee"er nesleb lej
lÙeeÛÙee peJeUheemeÛe Je=æeßece yeebOeCÙeeÛeb mJehvener Deecner heenleesÙe.
DeeòeeÛeb DeeÙeg<Ùe Kethe JesieUb Deens. ceePÙee mJele:ÛÙee og:KeecegUs ceePes [esUs
GIe[ues DeeefCe ceuee peieeleerue FlejebÛebner og:Ke efomet ueeieueb. Deepe ceuee
keâUtve ÛegkeâuebÙe keâer, meJeeËle cenòJeeÛeer, DecetuÙe iees„ keâesCeleer Demesue lej
legceÛÙee efpeJeueieebÛeer meeLe DeeefCe meesyele. legceÛÙee øeieleerÛÙee efkebâJee (cesnlee heeqyueefMebie neTmeÛÙee ‘efoJÙeiegCeer’
DeOeesieleerÛÙee keâeUele kegâCeerner meesyele vemesue lej hewMeeuee keâener DeLe& jenle Ùee megOee cesveve DeeefCe Jner.Deej.efHeâjespe efueefKele
veener. yeNÙeeÛeoe ceuee DeMee ueeskeâebÛes Heâesve Ùesleele, pÙeebÛÙeekeâ[s Deceehe hewmee DeeefCe megefcelee yeesjmes DevegJeeefole hegmlekeâeletve)

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 135

136 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 DeCCee npeejs
- mebheeove : Øeoerhe "eketâj/hetpee jeCee

Yeü°eÛeejeefJe<eÙeer meeceevÙe ceeCemeb yeesuele Demeleele. efve<esOener JÙeòeâ

keâjleele; heCe Yeü°eÛeejeuee DeeUe IeeueCÙeemee"er heeJeueb GÛeueueer leer
DeCCee npeejs Ùeebveer. Yeü°eÛeej efvecet&ueveemee"er lÙeebveer kesâuesues ØeÙelve
DeeefCe lÙee ØeÙelveebÛeb Heâefuele, ÙeeJej ØekeâeMe šekeâuee iesuee Deens,
‘DeCCee npeejs’ Ùee hegmlekeâeletve. lÙeeleerue ns Skeâ cenòJehetCe& ØekeâjCe...

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 137

 De CCeebÛee Yeü°eÛeejefJejesOeer DeefJejle ue{e
DeCCee npeejs DeefleMeÙe meeOes Demetve lÙeebÛes DeeÙeg<ÙeeyeeyeleÛes
leòJe%eevener meeOes Deens. cee$e lÙeebveer efceUJeuesues ÙeMe meeOes veener. lÙeebÛes
keâeceÛe Flekesâ yeesueles keâer, DeeCeKeer Kegueemee keâjCÙeeÛeer iejpeÛe he[le veener.
cee$e DeCCee melele Kegueemee keâjerle Demeleele. lÙeebÛÙee meceepemesJeer
keâeÙee&yeöue DeCCeebvee Deveskeâ hegjmkeâejebveer mevceeefvele keâjCÙeele Deeues Deens.
ÙeeceOÙes j@ceve ce@iemesmes hegjmkeâej, he©eßeer, he©eYet<eCe, ke=âef<eYet<eCe lemesÛe Fbefoje
efØeÙeoMe&veer Je=#eefce$e hegjmkeâejeÛee meceeJesMe Deens. Decesefjkesâleerue ‘kesâDej
Fbšjve@Meveue’ DeeefCe oef#eCe keâesefjÙeeleerue ‘š^evmhejvmeer Fbšjve@Meveue’ Ùee
ceeveeÛÙee mebmLeebveerner DeCCeebÛee ieewjJe kesâuee Deens.
DeCCeebÛes JÙeefkeäleiele mhe°erkeâjCe
JesieJesieàÙee JesUer ØemeejceeOÙeceebMeer yeesueleevee DeCCeebveer mJele:efJe<eÙeer
kesâuesues mhe°erkeâjCe Lees[keäÙeele ÙesLes GodOe=le kesâues Deens :
`ceePÙeemee"er keâenerner keâeUs DeeefCe ieesjs veener. Skeâ lej les keâeUs Deens
eEkeâJee ieesjs. Yeü°eÛeejeefJe®æ ceer efouesuÙee ue{ŸeecegUs ceneje°^eleerue npeejes
veeieefjkeâebÛÙee ùoÙeele ceuee mLeeve efceUeues Deens. osMeelener DevÙe$e ns mLeeve
ceuee ueeYeues Deens.’
`DeueskeäPeeb[j o «esšmeejKee peieppesleemegæe ce=lÙetveblej mJeiee&le peeleevee
mJele:meceJesle keâener IesTve peeT Mekeâuee veener. Demes Demeleevee mebheòeer
efceUefJeCÙeeÛeer SJe{er ueeuemee keâMeemee"er? MesJešer peerJeve cnCepes lejer
vekeäkeâer keâeÙe? ogmeNÙeebMeer Ûeebieues JeeieCes. lÙeebÛÙee keâeceer ÙesCes. Kejs heenlee
mesJeslener cees"e Deevebo Deens. mee"ÛÙee oMekeâele ne mebosMe ceePÙee ceveele
KeesueJej ®peuee iesuee, DeeefCe ceuee melele ØesjCee osle iesuee. ceer keâOeerner
ceeIeej IesCeej veener. osMeJeeefmeÙeebmee"er keâesCeleener lÙeeie keâjCÙeemee"er ceer
kesâJnener leÙeej Deens. ceePes peerJeve osMeJeeefmeÙeebmee"er mecee|hele Deens.
Yeü°eÛeejeMeer cegkeâeyeuee keâjCes, nsÛe ceePes OÙesÙe Deens. neÛe ceePee cegKÙe
keâeÙe&›eâce Deens. ceePes OÙesÙe efveef§ele Deens DeeefCe Yeü°eÛeejeMeer ue{e
osCÙeemee"er ÙeesiÙe Øekeâejs keâeÙe&›eâceeÛeer DeeKeCeerner kesâuesueer Deens.’
`Yeü°eÛeejeÛÙee cegöŸeebcegUs jepekeâerÙe OegjerCeebMeer keâeÙece mebIe<e& keâjleevee
DeeheCe ceuee heeefnues. Demes Demetvener ceuee DeeCeKeer yeoue Ie[JeeÙeÛes
Deensle. efMe#eCe JÙeJemLesle yeoue PeeuÙeeme cegueeuee DeeheesDeeheÛe ÛeebieuÙee
JeeleeJejCeele Jee{CÙeemee"er, hegâueCÙeemee"er ceole nesF&ue. [esvesMeveÛÙee
ceeOÙeceeletve MeeUe Je ceneefJeÅeeueÙes ueeÛe mJeerkeâejle Demeleerue, lej
cegueebkeâ[tve legcner keâMeeÛeer Dehes#ee "sJeCeej? keâesCelÙee ceeiee&Ûee les DeJeuebye
keâjleerue? ieesheveerÙe keâeÙeÅeeÛes nlÙeej osMeele keâeÙece Jeehejues iesues.
mejkeâejuee pes keâener ueheJeeÙeÛes Deens, les ÙeeÛÙee veeJeeKeeueer ueheefJeCÙeele
Deeues. ceePeer ne keâeÙeoe cees[erle keâe{CÙeeÛeer FÛÚe Deens. ceeefnleer
efceUefJeCÙeeÛee DeefOekeâej ne ØelÙeskeâ veeieefjkeâeÛee cetueYetle DeefOekeâej Deens.
cee$e ne kesâJeU keâeieoeJejÛe jeefnuee Deens. keâe? ceeefnleer efceUJeCÙeemee"er
DeeheuÙeeuee efveef§ele keâeueceÙee&oe DeeKeeJeer ueeiesue. ieeJeheeleUerJej DeeCeKeer
DeefOekeâej yeneue keâjeJesle, Ùee celeeÛee ceer Deens.’
`meòesÛÙee ieuuÙee Ùee Yeü°eÛeejeJejÛe heesmeuÙee iesuÙee Deensle. osMeeÛeer
jepeOeeveer efouueer Ùeele De«e›eâceeJej Deens. Yeü°eÛeejeefJe®æ ue{Ÿeemee"er
138
ueeskeâebvee Skeâ$e keâjCÙeeme JesU ueeiesue. cee$e Deecner lÙee efoMesves keâece keâjerle
Deenesle. osMeeÛes ceepeer efveJe[Cetkeâ DeeÙegkeäle šer. Sve. Mes<eve Ùeebveer cees"Ÿee
ØeceeCeeJej ns keâece kesâues. cee$e ceOesÛe lÙeebÛes efveÙeb$eCe megšues. jepekeâejCeele
iesuÙeeves lÙeebÛÙee DeeOeerÛÙee Gòegbie Øeeflecesuee le[e iesuee. ceer jepekeâejCeele
ØeJesMe keâjeJee Ùeemee"er keâeB«esme, Yeepehe, efMeJemesvee DeeefCe jepekeâerÙe he#eebveer
Deveskeâoe ceePÙeeMeer mebheke&â meeOetve ceuee DeeJeenve kesâues. ceer cee$e ceePÙee
YetefcekesâJej Kebyeerj jeefnuees. Deveskeâ Je<eeËhetJeeaÛe ceer jepekeâejCeele ØesJeMe ve
keâjCÙeeyeeyele ceePes ceve leÙeej kesâues nesles. DeeleeÛeer efmLeleer DeeCeKeer efyekeâš
Deens. mJeÛÚ ØeeflecesÛÙee ueeskeâebveer jepekeâejCeele ØeJesMe keâjCÙeeÛeer iejpe
Deens.’
`Øeefmeefæueesuethe DemeuÙeeÛee ceePÙeeJej Deejeshe keâjCÙeele Ùeslees.
ceePÙeeJej efJeÕeeme "sJee, Demee pej ceer Demelees lej ceueeÛe Jesovee PeeuÙee
DemelÙee. ieerlesÛeer efMekeâJeCe ceer DeeÛejCeele DeeCelees DeeefCe keâceer keâeUele
efceUeuesueer iees° keâOeerner efškeâle veener. GheÙeesieeuee Ùesle veener, ns ceuee
Ûeebieues "eTkeâ Deens. peeleeRyeeyele ceer efJeMes<e peeie¤keâ Demelees, Demeener
ceePÙeeJej Deejeshe neslees. ne Deejeshemegæe ÛegkeâerÛee Deens.’
`Yeü°eÛeejeyeeyele meOÙeeÛe SJe{s keâe yeesueues peelesÙe, Demes ueeskeâ ceuee
keâeÙece efJeÛeejleele. ceuee Jeešles, ØelÙeskeâ iees°eruee Skeâ ceÙee&oe Demeles.
ueeskeâebveer hegjsmes menve kesâues Deens DeeefCe lÙeebÛee mebÙece Deelee megšle Ûeeueuee
Deens. meeceevÙe ceeCemeeÛes peieCes efoJemeWefoJeme keâ"erCe yevele Ûeeueues Deens.’
`Øepeemeòeekeâ osMeele Kejer meòee ner ueeskeâebkeâ[s Demeles nsÛe ueeskeâebvee keâe
mecepele veener, ÙeeÛesÛe ceuee Dee§eÙe& Jeešles. cee$e meòee ner jepekeâejCeer DeeefCe
veeskeâjMenebkeâ[s iesueer Deens. Kejs lej les pevelesÛes mesJekeâ Deensle. ne efkeâleer
cees"e efJejesOeeYeeme Deens! lÙeecegUs DeeceÛÙeeleerue Me$etMeer cegkeâeyeuee
keâjCÙeemee"er Deecner keâeÙe keâjlees? ceuee Jeešles, DeeCeKeer Skeâe
mJeeleb$Ùeue{ŸeeÛeer osMeeuee iejpe Deens DeeefCe Ùee ue{Ÿeele menYeeieer nesleevee
ueeskeâebvee Øemebieer keâejeie=nele peeCÙeeÛeer leÙeejer "sJeeJeer ueeiesue, mJele:Ûes
peerJeve mecee|hele keâjeJes ueeiesue. efyeÇefšMeebvee ngmekeâeJetve ueeJeCÙeemee"er pes kesâues
lesÛe Deelee hegvne keâjeJes ueeiesue.’
`ceePÙeemee"er ne hegvepe&vce Deens. 1965ceOÙes heeefkeâmleeveMeer Ùegæ
Peeues lesJne ceer ue<keâjele neslees. KescekeâjCe ÙesLes meercesJej heeefkeâmleeveÛÙee
nuuÙeele ceePes meJe& menkeâejer Menero Peeues. ceer SkeâšeÛe JeeÛeuees. veblej
efouueer jsuJesmLeevekeâeJej mJeeceer efJeJeskeâeveboebÛes hegmlekeâ ceer efJekeâle Iesleues.
peerJeveekeâ[s heenCÙeeÛee ceePee meeje Âef°keâesve Ùee hegmlekeâecegUs yeouetve iesuee.
lÙeeveblej oMekeâeves ceer mJesÛÚeefveJe=òeer Iesleueer DeeefCe lesJneheemetve ne ue{e
meg¤Ûe Deens....’
ceneje°^eleerue Yeü°eÛeejefJejesOeer efveoMe&ves
1985-86ceOÙes jepÙeeleerue efJepesÛeer efmLeleer DeefleMeÙe iebYeerj yeveueer
nesleer. efJeefnjerle hegjsmes heeCeer Demeleeveener kesâJeU hebhe ÛeeueefJeCÙeemee"er hegjsmes
Jnesušspe vemeuÙeeves Meslekeâjer efJeefnjerletve heeCeer Ghemee ke⤠Mekeâle veJnles.
DeefveÙeefcele JeerpehegjJe"ŸeecegUs ceesšejer peUle neslÙee DeeefCe efhekeâebJej efJehejerle
heefjCeece nesle neslee. meleleÛee hee"hegjeJee keâ¤vener mejkeâejkeâ[tve Deefpeyeele
Øeeflemeeo efceUle veJnlee.
28 veesJnWyej 1989 jespeer YejheeF&ÛÙee ceeieCeermee"er DeCCee npeejs
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
Ùeebveer Ghees<eCe meg¤ kesâues. Dee" efoJemeebÛÙee Ghees<eCeeveblej DeCCeebÛeer Øeke=âleer
eEÛeleepevekeâ yeveueer DeeefCe lÙeebvee DenceoveiejÛÙee mejkeâejer ®iCeeueÙeele
oeKeue keâjCÙeele Deeues. Ùeeveblejner Ghees<eCeeuee keâesCeleener Øeeflemeeo efceUle
vemeuÙeeÛes heentve DeepetyeepetÛes Meslekeâjer Øe#egyOe Peeues. leerve lenmeerue
#es$eeleerue MeslekeâNÙeebveer jemlee jeskeâes Deeboesueve meg¤ kesâues. Deeboesueveeves
ÛegkeâerÛes JeUCe nesT veÙes, Ùeemee"er npeejs Ùeebveer ®iCeeueÙeeletveÛe MeeblelesÛes
DeeJeenve kesâues. DeeboesuevekeâlÙeeËveer je°^erÙe mebheòeerÛes vegkeâmeeve ke⤠veÙes,
ØeJeeMeebvee keâesCeleerner Fpee heesnesÛeJet veÙes DeeefCe Meeblelesle Deeboesueve keâjeJes
Demes DeeJeenve kesâues.
MeslekeâNÙeebveer hegkeâejuesuÙee Deeboesueveeuee legheâeve Øeeflemeeo efceUeuee.
SJe{e Øeeflemeeo efceUsue DeMeer Dehes#ee heesefuemeebvee lemesÛe Kegö mejkeâejueener
veJnleer. efveoMe&veeceOÙes one npeejebntve DeefOekeâ heg®<e lej megceejs yeejeMes
ceefnuee menYeeieer PeeuÙee. DeeboesuevekeâlÙeeËvee DeeJejCÙeemee"er hegjsmee heesueerme
yeboesyemle veJnlee. heesefuemeebveer Deecneuee Deškeâ keâ¤ve keâejeie=nele vÙeeJes
DeMeer Yetefcekeâe DeeboesuevekeâlÙeeËveer Iesleueer. cee$e heesefuemeebkeâ[s lÙeebvee
vesCÙeemee"er hegjsMeer JÙeJemLeener veJnleer. heesefuemeebveer jmlÙeeJejerue De[LeUs otj
keâjCÙeeÛee ØeÙelve meg¤ kesâuee. Jeenlegkeâermee"er jmlee efjkeâecee keâjCÙeeÛÙee
ØeÙelveele heesueerme Je DeeboesuevekeâlÙeeËceOÙes Pešeheš meg¤ Peeueer. heesefuemeebveer
efveoMe&keâebJej uee"erceej kesâuee.
ÙeecegUs efÛe[uesuÙee DeeboesuevekeâlÙeeËveer heesefuemeebJej oie[hesâkeâ kesâueer.
heefjefmLeleer efveÙeb$eCeeyeensj iesueer. heesefuemeebÛeer Deefleefjkeäle kegâcekeâ ceeieefJeCÙeele
Deeueer. heesefuemeebveer efveoMe&keâebJej ieesUeryeej kesâuee. ÙeeceOÙes Ûeej MeslekeâNÙeebÛee
peeieerÛe ce=lÙet Peeuee, lej meele Meslekeâjer iebYeerj peKeceer Peeues. ®iCeeueÙeele ns
Je=òe Ssketâve DeCCee DeefleMeÙe JÙeefLele Peeues. mejkeâejuee peeies keâjCÙeemee"er ns
Deeboesueve kesâuÙeeves keâesCeeuee yeeOee Ùeslee keâecee veÙes, Demes lÙeebÛes cele nesles.
Ùee Ghees<eCeeleÛe Deeheues peerJeve mebheefJeCÙeeÛee efveCe&Ùe lÙeebveer Iesleuee. cee$e
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
mejkeâejceOeerue pÙes‰ DeefOekeâejer DeeefCe ceb$Ùeebveer lÙeebÛes ceve JeUefJeCÙeeÛee
keâmeesMeerves ØeÙelve kesâuee. Deeboesueve pej heg{s meg¤ jeefnues, lej Ùeele DeeCeKeer
MeslekeâNÙeebÛee yeUer peeF&ue, DeMeer lÙeebvee Yeerleer nesleer. DeKesj efve<heehe
MeslekeâNÙeebÛes peerJe JeeÛeefJeCÙeemee"er DeCCeebveer Deeheues Ghees<eCe ceeies Iesleues.
DeeoMe& ieeJe Ùeespevee
ieebOeerpeeRÛÙee mJehveeleerue DeeoMe& Kes[ŸeeÛeer mebkeâuhevee DeeheuÙee
mecee|hele keâeÙee&Éejs DeCCee npeejs Ùeebveer jeUsieCeefmeæerceOÙes ØelÙe#eele
DeeCeueer. Yeejle Úes[es DeeboesueveeÛÙee megJeCe&ceneslmeJeer Je<ee&Ûes efveefceòe meeOetve
jepÙeeleerue ØelÙeskeâ leeuegkeäÙeele jeUsieCeefmeæermeejKes DeeoMe& ieeJe efJekeâefmele
keâjeJes, Demes pÙes‰ mJeeleb$Ùemewefvekeâ efoJebiele DeÛÙeglejeJe hešJeOe&ve Ùeebveer
megÛeefJeues. mejkeâejves lÙeebÛeer ner metÛevee lelkeâeU mJeerkeâejueer DeeefCe `DeeoMe&
ieeJe Ùeespevee' Debceueele DeeCeCÙeeÛeer Iees<eCee kesâueer. lÙeebÛÙeeÛe vesle=lJeeKeeueer
Ùee ÙeespevesÛee ØeejbYe Peeuee. lÙeebveer mebhetCe& ceneje°^eÛee oewje kesâuee DeeefCe Ùee
Ùeespevesmee"er leerveMes ieeJeebÛeer efveJe[ kesâueer.
Yeü°eÛeejefJejesOeer ÛeUJeU
Yeü°eÛeejeefJe®æ ue{e osCÙeemee"er DeCCee npeejs Ùeebveer 1991ceOÙes
jeUsieCeefmeæer ÙesLes Yeü°eÛeejefJejesOeer peveDeeboesueveeÛeer meg®Jeele kesâueer. ÙeeÛe
Je<eea eEšyej ceekexâšceOeerue JÙeeheeNÙeebMeer mebievecele kesâuÙeeÛÙee DeejesheeJe¤ve
ÛeeUerme JeveeefOekeâeNÙeebefJe®æ DeCCeebveer Deeboesueve meg¤ kesâues. ÙeecegUs Ùee
DeefOekeâeNÙeebÛÙee yeouÙee PeeuÙee. keâeneRvee efveuebefyele keâjCÙeele Deeues.
‘JemeblejeJe veeF&keâ YeškeäÙee-efJecegkeäle peceeleer efJekeâeme cebÛe’ DeeefCe
‘cenelcee hegâues ceeieemeJeieeaÙe efJekeâeme ceb[U’ ÙeebÛÙeekeâ[tve Ùeb$eceeie Kejsoer
keâjleevee Dehenej PeeuÙeeÛee Deejeshe keâ¤ve DeCCee npeejs Ùeebveer ces
1997ceOÙes Deeb o es u eve kes â ues . Ùee meb m Lee jepÙeeÛes les J neÛes
139
meceepekeâuÙeeCeceb$eer efMeJemesvesÛes yeyevejeJe Ieesuehe ÙeebÛÙee Lesš
DeefOehelÙeeKeeueer neslÙee. 1995ceOÙes jepÙeele efMeJemesvee-Yeepehe ÙegleerÛeer
meòee DeeuÙeeveblej Ùee mebmLeebÛes mebÛeeuekeâ ceb[U yejKeemle keâjCÙeele Deeues
nesles. Ieesuehe ÙeebÛÙee helveer MeefMekeâuee Ùeebveer veeefMekeâceOÙes SefØeue les mehšWyej
1996 Ùee keâeUele cees"Ÿee ØeceeCeeJej Kejsoer kesâuesuÙee peefceveerÛee cegöener
npeejs Ùeebveer GheefmLele kesâuee. lÙeebveer DeeheuÙee DeejesheeÛÙee heg°ŸeLe& GheueyOe
Demeuesues keâeieoeshe$eer hegjeJes ceneje°^eÛes lelkeâeueerve jepÙeheeue heer. meer.
De@ueskeäPeeb[j ÙeebÛÙeekeâ[s megheto& kesâues.
Yeü°eÛeejeÛes Deejeshe kesâuÙeeØekeâjCeer Ieesuehe Ùeebveer 4 veesJnWyej
1997uee npeejs ÙeebÛÙeeefJe®æ DeyeÇtvegkeâmeeveerÛee oeJee oeKeue kesâuee.
ÙeeJe¤ve lÙeebvee SefØeue 1998ceOÙes Deškeâ keâjCÙeele Deeueer DeeefCe heeÛe
npeej ®heÙeebÛÙee peeefceveeJej lÙeebÛeer cegkeälelee keâjCÙeele Deeueer. cegbyeF&ÛÙee
vÙeeÙeeueÙeeves leerve ceefnvÙeebÛÙee meeOÙee kewâosÛeer efMe#ee megveeJeuÙeeveblej 9
mehšWyej 1998 jespeer DeCCeebÛeer jJeeveieer ÙesjJe[e keâejeie=nele keâjCÙeele
Deeueer. Ùee efMe#escegUs jepÙeeleerue meeceeefpekeâ #es$eeleerue meJe& keâeÙe&keâlÙeeËvee lÙee
JesUer heâej cees"e OekeäkeâeÛe yemeuee. Yeepehe, efMeJemesvee JeieUlee meJe& jepekeâerÙe
he#eebÛes vesles DeCCeebÛÙee hee"erMeer GYes jeefnues. lÙeeveblej peveceleeÛÙee jsšŸeecegUs
lemesÛe ueeskeâebÛÙee efJejesOeecegUs ceneje°^ mejkeâejves leg®bieeletve lÙeebÛeer megškeâe
keâjeJeer Demee DeeosMe keâe{uee. megškesâveblej DeCCeebveer lelkeâeueerve cegKÙeceb$eer
ceveesnj peesMeer Ùeebvee he$e hee"efJeues DeeefCe DeeJeeceer ceÛeËš yeBkesâleerue
iewjJÙeJenejeleerue menYeeieeyeöue Ieesuehe Ùeebvee cebef$eheoeJe¤ve keâe{eJes DeMeer
ceeieCeer kesâueer. DeKesj 27 SefØeue 1999 jespeer Ieesuehe Ùeebveer cebef$eheoeÛee
jepeerveecee efouee.
2003ceOÙes npeejs Ùeebveer keâeB«esme-je°^Jeeoer keâeB«esme DeeIee[erÛÙee
mejkeâejceOeerue Ûeej ceb$ÙeebefJe®æ Yeü°eÛeejeÛes Deejeshe kesâues. ns Ûeejner ceb$eer
je°^Jeeoer keâeB«esmeÛesÛe nesles. 9 Dee@iemš 2003 jespeer DeCCeebveer DeecejCe
Ghees<eCe meg¤ kesâues. npeejs Ùeebveer kesâuesuÙee DeejesheebÛeer ÛeewkeâMeer keâjCÙeemee"er
lelkeâeueerve cegKÙeceb$eer megMeeruekegâceej efMebos Ùeebveer ceepeer vÙeeÙeeOeerMe heer. yeer.
meeJeble ÙeebÛÙee vesle=lJeeKeeueer Skeâ meomÙeerÙe DeeÙeesieeÛeer mLeehevee kesâueer.
lÙeeveblej 17 Dee@iemš 2003 jespeer DeCCeebveer Ghees<eCe mees[ues.
23 hesâyeÇgJeejer 2005 jespeer heer. yeer. meeJeble ÙeebÛÙee DeeÙeesieeves Deeheuee
DenJeeue meeoj kesâuee. ÙeeceOÙes lÙeebveer megjsMe pewve, he©eeEmen heešerue DeeefCe
veyeeye ceefuekeâ ÙeebÛeer veeJes nesleer. efJepeÙekegâceej ieeJeerle Ùeebvee DenJeeueele
oes<ecegkeäle "jefJeCÙeele Deeues. ceeÛe& 2005ceOÙes megjsMe pewve Je veyeeye ceefuekeâ
Ùeebveer cebef$eheoeÛes jepeerveeces efoues.
ceeefnleerÛÙee DeefOekeâejemee"er ÛeUJeU
meve 2000ÛÙee ØeejbYeer DeCCee npeejs Ùeebveer ceneje°^ele kesâuesuÙee
DeeboesueveecegUs DeeOeerÛee kegâÛekeâeceer keâeÙeoe jö keâ¤ve veJeerve ØeYeeJeer Demee
ceeefnleerÛÙee DeefOekeâejeÛee keâeÙeoe keâjCes, ceneje°^ mejkeâejuee Yeeie he[ues.
heg{s keWâõ mejkeâejves pesJne 2005ceOÙes ceeefnleerÛÙee DeefOekeâejeÛee keâeÙeoe
(DeejšerDeeÙe) kesâuee, lesJne ceneje°^eleerue keâeÙeÅeeÛeeÛe cetU DeeOeej IesCÙeele
Deeuee. Flekeâe ceneje°^eleerue keâeÙeoe ØeYeeJeer neslee.
veeieefjkeâebvee ceeefnleerÛee DeefOekeâej efceUeJee Ùeemee"er DeCCee npeejs Ùeebveer
meueie Dekeâje Je<ex ue{e efouee. «eecemeYeebvee peeoe DeefOekeâej ÅeeJesle,
140
MeemekeâerÙe DeefOekeâeNÙeebÛÙee yeouÙeebÛes efveÙeefceleerkeâjCe keâjeJes, ueeue efheâleerÛee
keâejYeej mebheg°ele DeeCeeJee Ùeemee"er DeCCeebveer ne ue{e efouee.
â ceneje°^ele 11 ceeÛe& 1995uee efMeJemesvee-Yeepehe ÙegleerÛes
mejkeâej meòesJej Deeues. lÙeeveblej DeCCeebveer Yeü°eÛeej efveheštve keâe{CÙeemee"er
keâeÙe heeJeues GÛeuelee Ùesleerue Ùeemee"er mejkeâejMeer ÛeÛee& meg¤ kesâueer. lÙeebveer
mejkeâejuee peJeUpeJeU hebOeje JesUe he$es efueefnueer DeeefCe Deveskeâoe yew"keâe
IesleuÙee.
â Yeü°eÛeejeuee DeeUe IeeueCÙeemee"er ceeefnleerÛÙee DeefOekeâejeÛee
keâeÙeoe keâjeJee DeMeer ceeieCeer keâjCeejs he$e lÙeebveer mejkeâejuee 12 peevesJeejer
1998uee efueefnues.
â Deveskeâoe he$es efuentve, ÛeÛee& keâ¤vener mejkeâejves lÙeebÛÙee
ceeieCÙeebkeâ[s meeheâ ogue&#e kesâues. lÙeecegUs DeCCeebveer cegbyeF&ÛÙee DeePeeo
cewoeveeJej 6 SefØeue 1995 jespeer OejCes Oejues.
â lÙeebveer hegvne 6 SefØeue 1998 les 2 Dee@iemš 1999 Ùee
keâeUele ceeefnleerÛÙee DeefOekeâejeÛee keâeÙeoe keâjeJee, Ùeemee"er mejkeâejuee one
JesUe he$es hee"efJeueer. ojcÙeeveÛÙee keâeUele jepÙeele keâeB«esme-je°^Jeeoer
keâeB«esmeÛes mejkeâej meòesJej Deeues.
â Ùee keâeÙeÅeeÛÙee Dee«ener ceeieCeermee"er lÙeebveer veJÙee mejkeâejMeer heeÛe
JesUe mebJeeo meeOeuee. lÙeebvee mcejCe keâ¤ve efoues. mejkeâejkeâ[tve Øeeflemeeo ve
efceUeuÙeeves 6 SefØeue 2000 jespeer mejkeâejuee he$e hee"Jetve FMeeje efouee.
Skeâ cesheemetve jepÙeele meJe& efpeuneefOekeâejer keâeÙee&ueÙeebheg{s OejCes OejCÙeele
ÙesF&ue lemesÛe Jeerme cesheemetve DeeheCe Ghees<eCeeuee yemet Demes Ùee he$eele veceto
keâjCÙeele Deeues nesles.
â "juÙeevegmeej oesve cesheemetve jepÙeeleerue meJe& efpeuneefOekeâejer
keâeÙee&ueÙeebheg{s OejCes Deeboesueve meg¤ Peeues. keWâõ mejkeâejves ueeskeâmeYesle
ceeefnleer leb$e%eeve efJeOesÙekeâ mebcele kesâuÙeeves Ghees<eCe heg{s {keâueCÙeele Deeues.
â mejkeâejMeer lÙeebveer melele mebheke&â keâeÙece "sJeuee. mejkeâejuee leyyeue
Ûeewoe he$es efueefnueer DeeefCe Deveskeâ yew"keâe IesleuÙee. ÙeeceOÙes Skeâ Je<e& efveIetve
iesues.
â mejkeâejves ne keâeÙeoe ve kesâuÙeeme Skeâ cesheemetve ceewve›ele Deeboesueve
meg¤ keâjCeej DemeuÙeeÛee FMeeje lÙeebveer 1 ceeÛe& 2001uee he$eeÉejs
mejkeâejuee efouee. lelkeâeueerve cegKÙeceb$Ùeebveer DeeheuÙee menkeâejer ceb$ÙeebMeer ÛeÛee&
keâ¤ve efJeefOeceb[UeÛÙee ÙeslÙee DeefOeJesMeveele efJeOesÙekeâ mebcele ke⤠Demes
DeeÕeemeve efoues.
â cegKÙeceb$ÙeebÛÙee DeeÕeemeveeveblej SkeäÙeeSWMeer efoJeme lemesÛe iesues.
DeCCeebÛee mejkeâejMeer mebJeeo meg¤Ûe neslee. lÙeebveer hegvne mejkeâejuee he$e
efueefnues DeeefCe jeUsieCeefmeæerle 9 Dee@iemš 2001 heemetve ceewve›ele
Deeboesueve meg¤ keâjCeej DemeuÙeeÛes mhe° kesâues.
â FMeeNÙeeØeceeCes veT Dee@iemšuee lÙeebveer ceewve Deeboesueve meg¤ kesâues.
lÙeeÛe efoJeMeer meeNÙee jepÙeYej ueeskeâebveer efveoMe&ves meg¤ kesâueer.
â Ûeej efoJemeebÛÙee ceewveeveblej lelkeâeueerve keâeÙeoe Je vÙeeÙeceb$eer
efJeueemekeâekeâe Gb[eUkeâj DeCCeebMeer ÛeÛee& keâjCÙeemee"er jeUsieCeefmeæerle
oeKeue Peeues. lÙeebveer cegKÙeceb$eer Je cegKÙe meefÛeJeebMeer otjOJeveerJe¤ve ®peJeele
Ieeuetve efoueer. lÙeebÛÙee DeeÕeemeveeveblej DeCCeebveer ceewve mees[ues.
â lÙeeveblej Skeâ Je<e& Skeâ ceefnvee Gueštve iesuee. mejkeâejuee hebOeje he$es
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
efuentve Peeueer. lejerner mejkeâejves keâesCeleerÛe ke=âleer kesâueer veener. lÙeecegUs
DeCCeebveer hegvne 21 mehšWyej 2002heemetve ceewve meg¤ kesâues. heeÛe
efoJemeeveblej Deej. Deej. heešerue, efoueerhe JeUmesheešerue, efMeJeepeerjeJe ceesIes,
efMeJeepeerjeJe keâe|[ues ns mejkeâejÛes Ûeej ceb$eer DeCCeebMeer ÛeÛee& keâjCÙeemee"er
jeUsieCeceOÙes oeKeue Peeues. cegKÙeceb$eer Je cegKÙe meefÛeJeebkeâ[tve uesKeer
DeeÕeemeve efceUeuÙeeveblej lÙeebveer Deeheues Deeboesueve LeebyeefJeues.
â cebgyeF&le 30 Dee@keäšesyej 2002 jespeer mejkeâej Je DeCCee npeejs
ÙeebÛeer yew"keâ Peeueer. yew"keâerle mJele: cegKÙeceb$eer, cegKÙe meefÛeJe, DevÙe ceb$eer Je
Jeefj<" DeefOekeâejer menYeeieer Peeues. hegvne DeeÕeemeve osCÙeele Deeues.
â cee$e mejkeâejves Deeheues DeeÕeemeve heeUues veener. DeCCeebveer hegvne
Jeerme hesâyeÇgJeejerme cegbyeF&le Deeboesueve keâjCÙeeÛee FMeeje SkeâJeerme peevesJeejerme
efouee.
â ojcÙeeveÛÙee keâeUele jepÙeeÛes cegKÙeceb$eer yeoueues. ÙeeJej Flej ceb$eer
Je DeefOekeâeNÙeebMeer ÛeÛee& keâ¤ve efveef§ele keâeueceÙee&osle lees[iee keâe{CÙeele
ÙesF&ue, Demes DeeÕeemeve veJes cegKÙeceb$eer megMeeruekegâceej eEMeos Ùeebveer npeejs Ùeebvee
efoues. lÙeecegUs DeCCeebveer Deeboesueve heg{s {keâueues.
â meleje hesâyeÇgJeejeruee ceb$eeueÙeele GÛÛemlejerÙe yew"keâ Peeueer. lÙeele
cegKÙeceb$Ùeebveer ÙeesiÙe leer heeJeues GÛeueCÙeeÛes DeeÕeemeve efoues.
â Deeheuee Meyo heeUCÙeele mejkeâejuee DeheÙeMe DeeuÙeeveblej
DeCCeebveer 9 Dee@iemš 2003heemetve cegbyeF&le Ghees<eCe keâjCÙeeÛeer Iees<eCee
kesâueer.
â DeKesj 9 Dee@iemš 2003 jespeer DeCCee cegbyeF&leerue DeePeeo
cewoeveeJej Ghees<eCeeme yemeues. lÙeebvee heeeE"yee osCÙeemee"er jepÙeYejeletve npeejes
ueeskeâ DeePeeo cewoeveeJej ieesUe Peeues. lÙeeÛe JesUer efpeu¢eeÛÙee ef"keâeCeer
efpeuneefOekeâejer keâeÙee&ueÙeemeceesj efveoMe&ves meg¤ Peeueer. Ùee meJeeËcegUs
mejkeâejJej ØeÛeb[ oyeeJe Jee{uee. ne keâeÙeoe mebcele ve PeeuÙeeme mejkeâej
he[sue keâer keâeÙe, DeMeer Yeerleer efvecee&Ce Peeueer. mejlesMesJešer DeCCeebÛÙee
Ghees<eCeeÛÙee yeejeJÙee efoJeMeer YeejleeÛÙee je°^heleeRveer Ùee efJeOesÙekeâeJej
mJee#ejer kesâueer DeeefCe 2002heemetve keâeÙeoe ueeiet nesF&ue DeMeer Iees<eCee
kesâueer. pÙes‰ meeceeefpekeâ keâeÙe&keâlex legkeâejeceoeoe ieerleeÛeeÙe& ÙeebÛÙee nmles
mejyele IesTve DeCCeebveer Deeheues Ghees<eCe mees[ues.
â ceneje°^ele 2002heemetve ceeefnleerÛÙee DeefOekeâejeÛee keâeÙeoe
DeefmlelJeele Deeuee. DeCCeebÛÙee MekeäleercegUsÛe neÛe keâeÙeoe heg{s meeNÙee
osMeYej Debceueele Deeuee.
â ÙeeÛeØeceeCes «eecemeYeebvee peeoe DeefOekeâej osCeeje keâeÙeoe lemesÛe
ueeue efheâleeruee DeeUe IeeueCeeje keâeÙeoener heg{s mejkeâejves mebcele kesâuee.
ceeefnleer efceUefJeCÙeeÛee DeefOekeâej DemeeÙeueeÛe nJee Ùee ceeieCeermee"erÛeer
ceesnerce meJe&ØeLece ceneje°^ele meg¤ Peeueer. ueeskeâØeefleefveOeer DeeefCe meveoer eEkeâJee
mejkeâejer DeefOekeâejer ns pevelesÛes mesJekeâ Deensle. ceneje°^eleerue peveleeÛe
pevelesÛÙee hewMeeÛeer Kejer ceeuekeâ Deens. lÙeecegUs ne meeJe&peefvekeâ hewmee efkeâleer Je
keâMeeØekeâejs KeÛe& kesâuee peelees ns ueeskeâØeefleefveOeer Je DeefOekeâeNÙeebvee
efJeÛeejCÙeeÛee veeieefjkeâebvee nkeäkeâÛe Deens. ceeefnleerÛÙee DeefOekeâejeÛee keâeÙeoe
DemeeÙeuee nJee Demes DeCCee npeejs Ùeebveer efve#etve meebefieleues. ÙeemeobYee&le
1997ceOÙes DeePeeo cewoeveeJej heefnuee cesUeJee IesCÙeele Deeuee. jepÙe
mejkeâej kesâJeU DeeÕeemeves osle jeefnues cee$e efJeOeevemeYeebÛÙee Deveskeâ
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
DeefOeJesMeveeble keâesCeleerner ke=âleer keâjCÙeele Deeueer veener. DeCCeebveer OejCes,
ceesÛex, ceewve, Ghees<eCe DeMee efJeefJeOe Øekeâejs Deveskeâoe Deeboesueves kesâueer.
ueeskeâebceOÙes peeie®keâlee efvecee&Ce keâjCÙeemee"er lÙeebveer jepÙeYej oewjs kesâues.
Deveskeâ ieeJeeble peenerj meYeebÛes DeeÙeespeve keâjCÙeele Deeues. ceneefJeÅeeueÙeerve
efJeÅeeLÙeeËmee"er efJeMes<e keâeÙe&›eâce DeeÙeespeCÙeele Deeues. heesmšj, ye@veme& Úehetve
leer npeejes ueeskeâebvee JeešCÙeele Deeueer. ÙeecegUs ceeefnleer efceUefJeCÙeeÛÙee
cetueYetle DeefOekeâejebyeeyele ueeskeâebceOÙes keâceeueerÛeer peeie¤keâlee efvecee&Ce Peeueer.
mejkeâejves Deveskeâoe DeeÕeemeves efoueer, heCe leer keâOeerÛe heeUueer veenerle.
DeeheuÙee meòesÛes efJekeWâõerkeâjCe JneJes DeeefCe ueeskeâebÛÙee neleer meòee ÅeeJeer Demes
keâesCelÙeener mejkeâejuee cegUerÛe Jeešle veener. meòesÛÙee efJekeWâõerkeâjCeecegUs
Deeheues cenòJe keâceer nesF&ue, Øeefle‰e Je Deeojner ÙeecegUs keâceer nesF&ue Demes
Deveskeâ jepekeâerÙe veslÙeebvee Jeešle Demeles, lÙeecegUs ceeefnleerÛÙee DeefOekeâejeÛee
keâeÙeoe keâjCÙeeyeeyele mejkeâej veeKetMeÛe nesles.
DeKesj `keâjes Ùee cejes'ÛÙee Glmeeneves, ØesjCesves cegbyeF&leerue DeePeeo
cewoeveele 9 Dee@iemš 2003 jespeer DeCCee npeejs Ùeebveer DeecejCe Ghees<eCe
meg¤ kesâues. mejkeâejves keâeÙeoe mebcele keâjsheÙeËle Ghees<eCe ve mees[CÙeeÛee efve§eÙe
lÙeebveer kesâuee. Øemebieer pevelesÛÙee nkeäkeâemee"er peerJeveeÛee lÙeeie ke⤠cee$e
Ghees<eCe mees[Ceej veener, Demes lÙeebveer "jJeues. DeCCeebÛee ceveesjLe hekeäkeâe
Deens DeeefCe les DeeheuÙee `keâjes Ùee cejes' Ùee nóeheemetve ceeies nšCeej veenerle,
ns mejkeâejuee Gceieues. Ghees<eCeeÛÙee yeejeJÙee efoJeMeer ceneje°^ mejkeâejves
je°^heleeRÛÙee mJee#ejerves efJeOesÙekeâ DeeCeues DeeefCe ceneje°^ele ceeefnleerÛÙee
DeefOekeâejeÛee keâeÙeoe DeefmlelJeele Deeuee. ueeskeâMeener meÂ{ keâjCÙeeÛÙee
°erves ‘ceeefnleerÛÙee DeefOekeâejeÛee keâeÙeoe’ ns ›eâebeflekeâejer heeTue DemeuÙeeÛes
ceeveues peeles.
Ùee keâeÙeÅeecegUs ØeMeemeveele heejoMe&keâlee Deeueer. Deelee meeceevÙe
ceeCemeeuee Deieoer veececee$e ojele one les Jeerme ®heÙes Deekeâe¤ve ceeefnleer
efceUt Mekeâles. ÙeecegUs Ûeebieuee ØeMeemekeâerÙe keâejYeej Je megÂ{ ueeskeâMeenerÛee
ceeie& KeNÙee DeLee&ves ceeskeâUe Peeuee.
pej ne keâeÙeoe ØelÙeskeâ ieeJeele DeeefCe IejeIejele peeTve heesnesÛeuee, lej
Yeü°eÛeejeuee SWMeer les hebÛÙeeSWMeer škeäkeäÙeebheÙeËle DeeUe IeeueCÙeeÛeer #ecelee Ùee
keâeÙeÅeeceOÙes Deens. ÙeehetJeea Yeü°eÛeejecegUs oeefjõŸe efvecet&ueve keâeÙe&›eâceeleerue
kesâJeU one škeäkesâ jkeäkeâce ØelÙe#e ueeYeeLeeAheÙeËle heesnesÛele Demes. GJe&efjle
jkeäkeâce Yeü° DeefOekeâejer DeeefCe jepekeâejCÙeebÛÙee efKeMeele peele Demes. Deelee
ceeefnleerÛÙee DeefOekeâej keâeÙeÅeecegUs iejerye «eecemLeebvee efJekeâemeØeef›eâÙesleerue
lÙeebÛee Jeeše efceUt ueeieuee Deens. Ùee keâeÙeÅeeveblej ØekeâuheebÛÙee keâeceeÛee opee&
megOeejCÙeeme ØeejbYe Peeuee Deens.
ceeefnleerÛÙee DeefOekeâej keâeÙeÅeeleerue og®mleer keWâõ mejkeâejves LeebyeJeueer
ceeefnleer DeefOekeâejeÛee keâeÙeoe keâ¤ve mejkeâejves DeúeJeve Je<eeËÛÙee
mJeeleb$Ùeeveblej mekeâejelcekeâ heeTue GÛeueues. cee$e Ùee keâeÙeÅeeceOÙes
Yeü°eÛeejeuee ueieece IeeueCÙeeÛeer leekeâo DemeuÙeeÛes ue#eele ÙesleeÛe keâener
jepekeâerÙe vesles meeJeOe Peeues. DeeheuÙee Yeü°eÛeejeÛÙee ceeiee&le ne keâeÙeoe
De[mej "jCeej DeMeer Yeerleer lÙeebvee meleeJet ueeieueer. hebleØeOeeve
ceveceesnveeEmeie ÙeebÛÙee mejkeâejves hetJeeaÛÙee keâeÙeÅeele og®mleer keâjCÙeemee"er
mebmeosmeceesj efJeOesÙekeâ "sJeues. pevelesuee leyyeue DeúeJeve Je<eeËÛÙee
141
mJeeleb$Ùeeveblej lemesÛe cees"Ÿee ue{Ÿeeveblej Ùee keâeÙeÅeeÉejs DeefOekeâej Øeehle
Peeues nesles. ØemleeefJele og®mleercegUs keâeÙeÅeeÛee cetU nsletÛe veenermee nesle neslee.
Ùee ØemleeefJele og®mleeRÛÙee efve<esOeeLe& DeCCee npeejs Ùeebveer DeeUboer ÙesLes
DeecejCe Ghees<eCe meg¤ kesâues.
lÙeebÛes Ghees<eCe meg¤ nesleeÛe kesâJeU oesve efoJemeeble ceneje°^eÛÙee efJeefJeOe
Yeeieeleerue ueeskeâebveer lÙeebvee heeeE"yee osCÙeemee"er efveoMe&ves meg¤ kesâueer. ner
efveoMe&ves lÙeebveer mJele:ntve Glhetâle&heCes meg¤ kesâueer nesleer. ueeskeâebveer veT
ef"keâeCeer jsue jeskeâes Deeboesueve kesâues. nUtnUt DeeboesueveeÛes ueesCe osMeeÛÙee
Flej Yeeieele heme¤ ueeieues. Decesefjkesâle mLeeefÙekeâ PeeuesuÙee YeejleerÙeebveerner
uee#eefCekeâ Ghees<eCe keâ¤ve heeeE"yee efouee. osMeele DeeefCe osMeeyeensjner
DeCCeebvee Jee{lee heeeE"yee efceUle DemeuÙeeÛes heentve hebleØeOeeve ceveceesnve eEmeie
Ùeebveer DeeheuÙee Skeâe ceb$Ùeeuee efJeMes<e otle cnCetve DeeUboeruee hee"efJeues.
meOÙeeÛÙee ceeefnleer DeefOekeâejeÛÙee keâeÙeÅeele keWâõ mejkeâej og®mleer keâjCeej
veener, Demes DeeÕeemeve osle hebleØeOeeveebveer DeCCeebvee Ghees<eCe mees[CÙeeÛes
DeeJeenve kesâues. lÙeebÛÙee DeeJeenveeveblej DeCCeebveer veJeJÙee efoJeMeer Deeheues
Ghees<eCe mees[ues. megowJeeves ceeefnleer DeefOekeâejeÛÙee keâeÙeÅeeleerue ØemleeefJele
og®mlÙee keâjCÙeeÛeer keâuhevee mejkeâejves mees[tve efoueer.
yeouÙeebÛÙee efveÙeceveeÛee keâeÙeoe
mejkeâejer DeefOekeâeNÙeebÛÙee yeouÙeebyeeyele mejkeâejÛes keâesCelesner efveef§ele
Demes OeesjCe veJnles. jepekeâerÙe vesles eEkeâJee ueeskeâØeefleefveOeer DeeefCe Jeefj‰ meveoer
DeefOekeâejer mejkeâejer veeskeâjebÛeer yeoueer ceveeØeceeCes keâjerle Demele. yeoueer
keâjCÙeeÛÙee DeefOekeâejeÛee cees"Ÿee ØeceeCeele iewjJeehej kesâuee peele Demes. Ùee
yeouÙee keâjleevee keâeÙece cees"Ÿee ØeceeCeele hewMeebÛeer osJeeCe-IesJeeCe nesle Demes.
lÙeecegUs yeouÙee ne ueeÛe osCÙee-IesCÙeeÛee cetU œeesleÛe yeveuee neslee.
mecepee ueeskeâØeefleefveOeer DeeheuÙee veelesJeeFkeâeme eEkeâJee efJeÕeemet JÙekeäleeruee
SKeeÅee cenòJeeÛÙee heoeJej yemeJet FefÛÚle Demesue DeeefCe mecepee lÙee heoeJej
keâesCeerlejer ØeeceeefCekeâ DeefOekeâejer Demesue, lej jepekeâejCeer DeeheuÙee
DeefOekeâejeÛee og®heÙeesie keâjerle Demes. ueeskeâØeefleefveOeer ØeeceeefCekeâ
DeefOekeâeNÙeeÛeer keâejCe vemeleevee lÙee heoeJe¤ve yeoueer keâjerle Demes. lesLes
efjkeäle peeiee efvecee&Ce Peeueer keâer, lÙee heoeJej DeeheuÙee ceeCemeeÛeer efveÙegkeäleer
kesâueer peele Demes. ØeeceeefCekeâ DeefOekeâeNÙeeJej ÙeecegUs Ieesj DevÙeeÙe nesle Demes.
Ùee ØekeâejÛÙee DevÙeeÙeeuee DeeUe IeeueCÙeemee"er DeCCeebveer ÛeUJeU
meg¤ kesâueer. keâesCelÙeener ueeskeâØeefleefveOeeruee lemesÛe Jeefj‰euee keâesCeeÛeerner
efkeâceeve leerve Je<ex lÙee heoeJej keâece nesF&heÙeËle yeoueer keâjlee ÙesCeej veener
DeMee ØekeâejÛee keâeÙeoe keâjeJee DeMeer ceeieCeer DeCCeebveer kesâueer. lÙeeÛeØeceeCes
keâesCeleener DeefOekeâejer SkeâeÛe heoeJej leerve Je<eeËntve DeefOekeâ keâeU jenCeej
veener. mLeeefvekeâ Keemeoej, Deeceoej, ceb$eer lemesÛe Jeefj‰ meveoer
DeefOekeâeNÙeebveer Ùee keâeÙeÅeeuee keâ[e[tve efJejesOe kesâuee. keâejCe lÙeecegUs Ùee
meJeeËÛÙee celeueyeeuee Dee[keâe"er Ùesle nesleer. cee$e DeKesj ne keâeÙeoe PeeueeÛe.
Ùee keâeÙeÅeecegUs ØeeceeefCekeâ DeefOekeâeNÙeebvee Lees[smes neÙemes Jeešt ueeieues DeeefCe
yeouÙeebcegUs nesCeeje Yeü°eÛeejner ØeÛeb[ ØeceeCeele keâceer Peeuee.
«eecemeYeebvee peeoe DeefOekeâej
YeejleerÙe ueeskeâMeener JÙeJemLesle pÙeeØeceeCes keWâõele ueeskeâmeYee Je jepÙeele
142
efJeOeevemeYee Deens, leMeer ieeJeele «eecemeYee ner peCet mebmeoÛe Demeles.
ueeskeâMeener JÙeJemLesle «eecemeYee nerÛe meJeexÛÛe Deens. YeejleerÙe
jepÙeIešvesvegmeej keâesCeleerner De"je Je<eeËJejerue JÙekeäleer «eecemeYesÛeer DeeheesDeehe
meomÙe nesles. De"je Je<eeËJejerue ieeJeÛes veeieefjkeâ pes celeoej Deensle, les
«eecemeYesÛes meomÙe Demeleele. ueeskeâmeYee eEkeâJee efJeOeevemeYesØeceeCes «eecemeYee
efveJe[CÙeemee"er efveJe[Cetkeâ nesle veener. lÙee DeLee&ves «eecemeYee ner mJeleb$e Je
meeJe&Yeewce Demeles. «eecemeYesÛes meomÙe celeoej Ùee veelÙeeves ueeskeâmeYee Je
efJeOeevemeYee efveJe[Cegkeâerle Deeheues Keemeoej Je Deeceoej efveJe[leele.
DeMeeØeceeCes «eecemeYee ner ueeskeâmeYee Je efJeOeevemeYesÛeer peCet ceeleeÛe Deens.
keWâõele eEkeâJee jepÙeele keâes"sner mejkeâejÛÙee ceb$Ùeebvee keâesCeleener
efJekeâemekeâeÙe&›eâce DeeKeleevee ueeskeâmeYesuee DeLeJee efJeOeevemeYesuee efJeÕeemeele
IÙeeJesÛe ueeieles. lÙeeÛeØeceeCes ieeJeheeleUerJej efveJe[tve DeeuesuÙee meomÙeebveer
cnCepesÛe «eecehebÛeeÙeleerves ieeJeeleerue efJekeâemeÙeespeveebyeeyele «eecemeYesuee
efJeÕeemeele IesCÙeeÛeer DeeJeMÙekeâlee Deens.
«eecemeYesuee peeoe DeefOekeâej ÅeeJesle Ùee ceeieCeermee"er meele Je<ex
peveDeeboesueve keâjCÙeele Deeues. DeKesj ceneje°^ mejkeâejves «eecemeYesuee peeoe
DeefOekeâej osCÙeeÛee keâeÙeoe mebcele kesâuee. mejkeâejkeâ[tve efJeefJeOe Ùeespeveebmee"er
efceUCeeje efveOeer KeÛe& keâjCÙeehetJeea Deelee «eecehebÛeeÙeleeruee «eecemeYesÛeer
hejJeeveieer IesCes Deelee yebOevekeâejkeâ keâjCÙeele Deeues Deens. «eecemeYesuee
DebOeejele "sJetve «eecehebÛeeÙeleerves hewmes KeÛe& kesâuÙeeme «eecemLe (efkeâceeve Jeerme
škeäkesâ celeoej) Ùee KeÛee&ÛÙee ÛeewkeâMeermee"er efpeune heefj<eosÛÙee cegKÙe
keâeÙe&keâeefjCeer DeefOekeâeNÙeekeâ[s oeo ceeiet Mekeâleele. Ùee le›eâejerÛeer ÛeewkeâMeer
cegKÙe keâeÙe&keâejer DeefOekeâeNÙeeves ceefnvÙeeYejele keâjCes DeeJeMÙekeâ Deens. Ùee
ÛeewkeâMeerle «eecehebÛeeÙeleerves «eecemeYesÛÙee hejJeeveieerefMeJeeÙe efveOeer KeÛe&
kesâuÙeeÛes efve<heVe PeeuÙeeme keâeÙeosMeerj keâejJeeF& keâjCÙeeÛeer efMeheâejme les
efJeYeeieerÙe DeeÙegkeäleebkeâ[s ke⤠Mekeâleele. lÙeevegmeej ieeJeÛes mejhebÛe,
GhemejhebÛe DeeefCe «eecemesJekeâebvee ye[lehe&â keâjCÙeeÛes DeefOekeâej efJeYeeieerÙe
DeeÙegkeäleebvee Ùee keâeÙeÅeevegmeej yeneue keâjCÙeele Deeues Deensle.
Ùee keâeÙeÅeecegUs «eeceefJekeâeme ÙeespeveebÛÙee DebceueyepeeJeCeerle cees"Ÿee
ØeceeCeeJej heejoMe&keâlee Deeueer Deens, DeeefCe Yeü°eÛeejeueemegæe cees"Ÿee
ØeceeCeJej Ûeehe yemeuee. ØelÙeskeâ veeieefjkeâeuee Deeheuee ueeskeâØeefleefveOeer
efveJe[CÙeeÛee DeefOekeâej Deens. lÙeeÛeØeceeCes ØelÙeskeâ veeieefjkeâeuee efveJe[tve
iesuesuÙee ueeskeâØeefleefveOeeruee hejle yeesueeefJeCÙeeÛee DeefOekeâej DemeeÙeuee nJee.
Ùee keâeÙeÅeeves «eecemLeebvee ne DeefOekeâej efceUeuee Deens. DeefOekeâ KeguÙee Je
ueeskeâeefYecegKe ueeskeâMeenerÛes ns ue#eCe Deens. efJekeâemeÙeespeveeble DeeCeKeer
heejoMe&keâlee DeeCeCÙeemee"er Ùee keâeÙeÅeeÛee keâmee GheÙeesie keâjlee ÙesF&ue, ÙeeÛes
ceeie&oMe&ve ueeskeâebvee Je heg{erue efhe{eruee keâjCÙeeÛeer efveleeble DeeJeMÙekeâlee
Deens. ÙeeÉejs lÙeebÛÙeele peeie¤keâlee efvecee&Ce keâjeÙeuee nJeer.
(cesnlee heeqyueefMebie neTmeÛÙee ‘DeCCee npeejs’
Ùee Øeoerhe "eketâj/hetpee jeCee mebheeefole
DeeefCe OevebpeÙe efyepeues DevegJeeefole hegmlekeâeletve)
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 ÛeekeâeÛeer KegÛeea
- vemeercee ngjpetkeâ

DeeÙeg<Ùeele Deveskeâ keâšt Øemebie-mJehveYebie ceePÙee JeešŸeeuee Deeues,

lejer mJehve yeIeeÙeÛeer ceePeer Kees[ keâceer nesle veener. mJehve efomeCÙeeÛeb
yebo nesCeb cnCepes ce=lÙet Demeb ceuee Jeešleb. yeeyee Deecešs cnCeleele, keâer
Yeeve "sJetve mJehveb yeIeeJeerle DeeefCe leer ØelÙe#eele DeeCeCÙeemee"er
yesYeeveheCes keâeceb keâjeJeerle. neÛe ceePÙeeheg{Ûee DeeoMe& Deens.].DeeceÛeb
GÅeeÛeb mJehve Deens, Dehebie Je megÂ{ SkeâceskeâebÛÙee ceoleerveb SkeâeÛe
efMe#eCemebmLesle peerJeveesheÙeesieer efMe#eCe Iesle Deensle. DeeoMe& DeMee
ØeefMe#eCe keWâõele mebMeesefOele mJe¤heele Dehebieebmee"er DeefOekeâ GheÙegkeäle,
DeefOekeâ meesÙeermkeâj ke=âef$ece meeOeveb Dehebie leb$e%e yeveefJele Deensle. DeveeLe,
Dehebie cegueebmee"er Iejkegâue GYeb jenle Deens. meJe&meeceevÙeebØeceeCes efJeJeen
keâ¤ve Dehebie JÙekeäleer megKeemeceeOeeveeveb peerJeve JÙeleerle keâjerle Deensle.
Skeâ.. oesve.. Deved Deveskeâ.. MesJešer ‘Deekeâeb#eebheg{leer ieieve "WieCes-
DeeceÛÙeener,’ nsÛe Kejb. DeMeer Deveskeâ mJehveb Deepener ef#eeflepeeheuÙee[Ûe
Deensle. lÙeebÛÙee hee"erceeies ceer OeeJeleÛe jenCeej Deens - ceePÙee
ÛeekeâeÛÙee KegÛeeaÛÙee meeneÙÙeeveb!

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 143


‘yee yee iesuÙeeheemetve les vesnceer Deecneuee pes meebiele, les Dee"Jele
Demes, `Kegoer keâes keâj yeguebo Flevee keâer Kegoe yebos mes hetÚs, yeesue lesjer jpee keäÙee
nw? (mJele:uee Flekebâ meeceLÙe&Jeeve yeveJe, keâer osJeeveb mJele: Yekeäleeuee
efJeÛeejeJeb, meebie, leguee keâeÙe nJeb Deens?) FÛÚe Kethe nesleer mJele:uee
meeceLÙe&Jeeve yeveJeCÙeeÛeer. heCe ceeie& meehe[le veJnlee. kegâce"Ÿeentve
keâesunehetjuee hejleuÙeeJej je$eer Dekeâje-DekeâjeheÙeËle DeekeâeMeeleues Ûebõ-leejs
heenle heg{s keâeÙe, ne efJeÛeej keâjerle jeneÙeÛeer. lÙeeJesUer De®CeeÛes `yeeyee'
‘ceePes yeeyee' yeveues. lÙeebveer ceuee lÙeebÛÙee iee[erletve efHeâjeÙeuee vesCeb, yeensj
KeeT IeeueCeb meg¤ kesâueb. cewef$eCeer, YeeT, yeefnCeer efmevesceeuee, yeeiesle vesT
ueeieuÙee. metÙe&ØekeâeMe, Jeeje, ieoea Ùeele efkeâleer megKe Demeleb, ns Skeâ Je<e&
je$ebefoJeme efyeÚevÙeeuee efKeUtve ÚleeÛes Jeemes ceespeuÙeeveblejÛe mecepet Mekeâleb.
les 1970 meeue nesleb. De®CeeÛÙee yeeyeebveer Skesâ efoJeMeer ceePeer Yesš
yeeyetkeâekeâe efoJeeCeebMeer Ie[Jeueer. lÙeebveer DebOe jceekeâekeâeRÛÙee Iejer ceuee vesueb.
ueeue hejosMeer iee[erletve yeeyetkeâekeâe Deeues. [^eÙeefJnbie efmešJej yemeuesues. iee[er
Leebyeueer DeeefCe ueneveMeer JnerueÛesDej keâe{ueer iesueer. ØemeVe nmele yeeyetkeâekeâe
lÙee JnerueÛesDejJe¤ve ceePÙeeheÙeËle Deeues. les keâeÙe yeesueues les keâener Dee"Jele
veener, heCe JnerueÛesDejJejÛee ceeCetme Flekeâe efoueKegueeme nmet Mekeâlees,
cees"Ÿee keâejKeevÙeeÛÙee iees<šer, efJeceeveeveb ØeJeeme, meJe& keâuhevesheueerkeâ[Ûeb
nesleb. `Kegoer keâes keâj yeguebo Flevee' ceOeerue `yeguebo ceeCetme' ceuee Yesšuee
neslee. ceuee efMe#eCe keâmeb hetCe& keâjeJeb, KesUebÛÙee mheOexle Yeeie IÙeeJee, mJele:
mJeeJeuebyeer yevetve keâesunehetjceOeerue Flej Dehebieebmee"er keâener keâeÙe& keâjCeb efkeâleer
iejpesÛeb Deens, ns les meebiele nesles. lees efoJeme keâesCelee neslee Dee"Jele veener,
heCe lÙee efoJeMeer ceePeb DehebielJe DeešeskeäÙeele DeeuÙeemeejKeb Jeešueb. keâener
keâeU lej ceer JnerueÛesDejceOÙes Deens, nsÛe efJemejues nesles. lÙeeÛeJe<eea ceer
efMe#eCeeuee meg®Jeele kesâueer. yeeyetkeâekeâebÛÙee DeeÙeg<ÙeeJej efueefnuesueer `ceeCetme
cees"e efpeöerÛee' ner keâeobyejer JeeÛeueer. lÙeeJesUer ceer ØeYeeJeerle Peeues nesles, leer
cee. hebleØeOeeve hebef[le peJeenjueeue vesn¤ ÙeebÛÙee meesyeleÛee yeeyetkeâekeâebÛee
ceneje°^eÛes ceepeer cegKÙeceb$eer ceveesnj peesMeer ÙeebÛÙee nmles
hegjmkeâej mJeerkeâejleevee
144
Heâesšes heentve DeeefCe hebleØeOeeveebkeâ[tve lÙeebvee efceUeuesuÙee lÙeebÛÙee
nmlee#ejeleerue MegYesÛÚe heentve.
jsneveeveb keâesCeeÛebner ve Sskeâlee keâe@uespe mees[tve Mee@š&nB[ šeÙeefhebie kesâueb
DeeefCe veeskeâjermee"er uesKeer hejer#ee efouÙee. Fvkeâceš@keäme DeeefCe meWš^pe
SkeämeeF&peÛee keâe@ue SkeâeÛe JesUer Deeuee. cegueeruee veeskeâjeruee ueeJetve efleÛeer
keâceeF& KeeCeej veener, ne DeeF&Ûee nó. heCe heefjefmLeleer, ceecee DeeefCe
heešeruekeâekeâebcegUs DeeF&veb veceleb Iesleueb. jsneveeveb veeskeâjeryejesyej yeer. S. Ûee
Iejer DeYÙeeme keâ¤ve hejer#ee efoueer. leer ÛeebieuÙee iegCeebveer heeme Peeueer. ceer
keâener ve yeesueleener efleveb ceueener efMekeâCÙeeÛeer FÛÚe Deens, ns DeesUKeueb
DeeefCe efJeÅeeheer"euee ceePÙeeleHexâ he$e hee"Jeueb. efJeÅeeheer"eletve Gòej Deeueb,
efJeJeeefnle, veeskeâjer keâjCeejs DeLeJee ceneje°^eyeensjerue efJeÅeeLÙeeËveeÛe yeefn:mLe
efJeÅeeLeea cnCetve hejer#ee oslee Ùesles. keâe@uespeuee peeTve hejer#ee osCeb DeMekeäÙe
DeeefCe yeefn:mLe cnCetve vekeâej. Kethe JeeF&š Jeešueb.
yeeyetkeâekeâebvee ner efMe#eCeeleerue De[ÛeCe meebieleeÛe lÙeebveer ieesKeues
keâe@uespeÛes efØeefvmehee@ue Sce. Deej. osmeeF& Ùeebvee YesšCÙeeÛee meuuee efouee. Sce.
Deej. ÙeebÛeer cegueieer ueervee ceePeer Jeie&cew$eerCe. efleuee De®Ceeveb efvejeshe osleeÛe
Sce. Deej. mJele: DeeceÛÙee Iejer Deeues. Depeerpeuee meesyele IesTve lÙeeÛe
efoJeMeer yegkeâ yeBkesâletve meJe& hegmlekebâ hee"Jeueer. efoJeeUerle yeeyetkeâekeâe Yesšues.
lÙeeveblej 15-20 efoJemeeble Sce. Deej. Yesšues. hejer#esuee De[erÛe ceefnves
nesles. leerve Je<eeËÛee ie@he DeeefCe Sce. Deej. cnCele nesles, petveheemetve legPeer
ØesPeWšer keâe@uespeceOÙes ceeb[ueer Deens. peesjele DeYÙeeme keâj. Kee$eer veJnleer, heCe
DeYÙeemeeuee ueeieues. hegmlekeâ JeeÛeCeb, veesšdme keâe{Ceb DeeefCe lÙee JeeÛeCeb.
je$eer DebOeejele DebieCeele yemeCeb keâceer Peeueb. Peeshe ueeiet ueeieueer.
hejer#esuee peeleevee ceveele ØeÛeb[ OeekeâOetkeâ. je$eer mJehve he[eÙeÛeb, ceer
š@keämeerveb iesues DeeefCe JnerueÛesDej IejerÛe jeefnueer. hejer#esuee peeleevee meesyele
Depeerpe, cew$eerCe, yenerCe meesyele Ùesle. š@keämeerle oesve-leerveoe lejer ceer
efJeÛeejeÙeÛeer, ef[keâerle JnerueÛesDej Deens vee? ceePee vebyej keâener hesheme&vee
veJeerve jepeejece keâe@uespeuee leUcepeuÙeeJej neslee, lej keâener hesheme&vee Jej
neslee.
heshej meg¤ PeeuÙeeJej ceer efueefnCÙeele iegbie Demeleevee hejer#ekeâ
JnerueÛesDej yeIetve ceePÙee peJeU Ùesle DeeefCe ceuee JewÙeefkeälekeâ ØeMve efJeÛeejerle,
‘keâOeer Peeueb?’ ‘keâmeb Peeueb?’ ØeMveebyeöue ceePeer le›eâej vemes. heCe ÛegkeâerÛÙee
JesUer les efJeÛeejle nesles. MesJešer eflemeNÙee heshejuee Jewleeietve ceer yeesueues,
‘`ke=âheÙee, heshej mebheuÙeeJej ceePeer meJe& nkeâerkeâle efoueer lej Ûeeuesue keâe?'’
Skeâe hejer#ekeâeveb lej ceuee mšeHeâ¤ceceOÙes yemetve heshej efueneÙeuee
ueeJeuee. heCe lesJne ceveeJej ØeÛeb[ o[heCe Deeueb nesleb, keâe@uespeÛÙee
mšeHeâ¤ceceOÙes heshej efueefnleevee. hejer#ee lej efoueer, heCe ÙeMeeÛeer Kee$eer
veJnleer. heCe megowJeeveb FbefiueMemeefnle meJe& efJe<eÙeeble ceer heeme Peeues.
yeeyetkeâekeâebÛeb MeeyeemekeâerÛeb he$e, meJe& veelesJeeF&keâ, cewef$eCeeRveer kesâuesueb
DeefYevebove, lÙeecegUs Glmeen Jee{uee DeeefCe ogmeNÙee Je<eeaÛee DeYÙeeme
Je<e&Yejele efveJeebleheCes kesâuee. lÙeeJe<eea ieesKeues keâe@uespeuee vebyej Deeuee.
keâOeerner ve yeefIeleuesueb les ceePeb keâe@uespe nesleb. Sce. Deej. DeeefCe Flej
ØeeOÙeehekeâebveer ÙesTve ÛeewkeâMeer kesâueer. ceOeuÙee megóerle Ûene, KeeCeb meJe& uee[
keâ¤ve Iesleues. yeer. S. uee Dee@veme& efceUeuee DeeefCe Kethe Deevebo Peeuee. Flej
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
YeeJeb[ebØeceeCes heoJeeroeveeÛee ieeTve Ieeuetve Heâesšes keâe{tve IesCÙeeÛeer FÛÚe
nesleer. heCe yeesuetve oeKeJeCÙeeme mebkeâesÛe Jeešuee. heoJeeroeve meceejbYeeuee heCe
keâener keâejCeemleJe iesues veener.
Skeâoe DeeF& ieeJeeuee iesueer nesleer. ceePÙeehes#ee oer[ Je<ee&veb cees"er
Demeuesueer jsnevee veeskeâjer, mJeÙebheekeâ, DeeefCe ceePeer DeebIeesU Jeiewjs meJe& keâeceb
keâjerle nesleer. Oeekeâše YeeT Depeerpe Yeeb[er mJeÛÚ keâjCeb Jeiewjs keâeceele ceole
keâjle neslee. ceePÙeehes#ee Dee" Je<eeËveer ueneve Demeuesueer meJee&le Oeekeâšer
yenerCe keâewmej Pee[ueesš, efyeÚeves IeeueCeb Jeiewjs keâeceb keâjerle nesleer. ceer
SkeâšerÛe yemetve jenle Demes DeeefCe ceePeb ceueeÛe DehejeOeer Jeešle Demes. keâejCe
meJee&le peemle ceeskeâUe JesU ceePÙeeÛe peJeU neslee. Depeerpeuee ceer ‘ceueener
keâece keâjeJebmeb Jeešleb, mJeÙebheekeâ keâjeJeemee Jeešlees,’ ns yeesueues. lÙeeveb
ueeieueerÛe ceePeer JnerueÛesDej mJeÙebheekeâIejele DeeCeueer. jsnevee Dee@efHeâmeceOetve
ÙeeÙeÛÙee DeeOeer lÙeeveb neleeMeer efouesuÙee meeefnlÙeeveb keâceer GbÛeerÛÙee mštueeJej
"sJetve efouesuÙee mšesJnÛÙee meneÙÙeeveb ceer JnerueÛesDejJe¤ve heefnues heesns kesâues.
meJeeËveer Kethe Úeve cnCetve Keeuues. ogmeNÙeeÛe efoJeMeer Depeerpe, jsnevee,
keâewmejveb efceUtve mJeÙebheekeâIejeÛeer hetCe& jÛeveeÛe yeoueueer. ØelÙeskeâ [yee,
efYebleerJejerue, j@keâJejerue meeefnlÙe ceePÙee neleeuee ÙesF&ue DeMee GbÛeerJej "sJeueb
DeeefCe ceer Ûeheeleer, Yeepeer, Yeele, Deecešer ke⤠ueeieues. ns meJe& keâjlee ÙesT
ueeieuÙeeÛee, yenerCe-YeeJeb[ebÛÙee keâeceeÛee Yeej nuekeâe ke⤠ueeieuÙeeÛee
Deevebo keâener DeewjÛe neslee. ceer Yeeb[ermegæe Ieemet ueeieues.
vegkeâleerÛe Iejer yemetve yeer.S.Ûeer hejer#ee efoueer nesleer DeeefCe `mJejepÙe'ceOÙes
`megóerleerue Ghe›eâce uesKeve' mheOexefJe<eÙeer JeeÛeueb. ceePee ne mJeÙebheekeâeleerue
DevegYeJe, Deevebo ceer efuentve hee"Jeuee DeeefCe keâeÙe DeeMÛeÙe&, Skesâ efoJeMeer
ceePee Øeefmeæ Peeuesuee uesKe IesTve jsnevee Iejer Deeueer DeeefCe meJeeËveer lees
Deevebo DemeeÛe iejce iejce heoeLe& keâ¤ve KeeCÙeeveb meepeje kesâuee.
Oeeke⚟ee keâewmejkeâ[s yeeyeebÛÙee efveOeveeveblej meJeeËÛebÛe Kethe ogue&#e Peeueb.
ØelÙeskeâ peCe DeeheuÙee og:Keele Ûetj DeeefCe meJeeËÛee jeie efleÛÙeeJej SkeâšerJej
efveIes. lÙeecegUs nmejer, yeesuekeâer keâewMeer Skeâoce cetkeâ, iebYeerj Peeueer. efleÛÙee
MeeUsleuÙee Skeâe efMeef#ekesâveb Skeâoe efleÛÙeeefJe<eÙeer ÙesTve meebefieleuÙeeJej efHeâjleevee, lÙeebÛeb Yee<eCe Sskeâleevee ceve jesceebefÛele nesle Demes. DeefleMeÙe
meJeeËÛes [esUs GIe[ues. keâewmejuee mkeâe@uejefMeheÛes hewmes efceUeues nesles. lÙeeletve Deeveboele les efoJeme peele. leesheÙeËle Flej DehebieebÛÙee megKeog:KeeÛee efJeÛeej
ueeue øeâe@keâ efJekeâle IÙeeÙeÛee cnCetve les efleveb lemesÛe "sJeues nesles. heCe DeeF& ceveele keâOeer DeeueeÛe veJnlee. yeeyetkeâekeâebÛeb Yee<eCe Sskeâleevee ue#eele Deeueb,
ieeJeeuee iesueer nesleer DeeefCe Iejer DeÛeevekeâ heengCes Deeues. keâesCeekeâ[sÛe hewmes keâer DeeheuÙee ieeJeele, ceneje°^ele, Yeejleele DemebKÙe Dehebie DeeheuÙeehes#ee
veJnles. MesJešer keâewmejÛÙee mkeâe@uejefMeheÛÙee hewMeeveb heengCÙeebÛee heengCeÛeej JeeF&š heefjefmLeleerle peiele Deensle. lÙeebÛÙeemee"er DeeheCe yeeyetkeâekeâebØeceeCes
kesâuee. keâewmejveb nmele hewmes efoues. heCe DeeF& DeeuÙeeJej DeeF&uee efleÛÙee keâeÙe& keâjeÙeÛeb, Demee ceer efveMÛeÙe kesâuee. 1972 ceOÙes les Demeleevee Skeâ
ohlejele ueeue øeâe@keâJej efleveb efueefnuesueer keâefJelee efceUeueer. jsneveeÛee heieej mebmLee mLeeheve kesâueer. veeJener yeeyetkeâekeâebÛÙee celeeveb vekeäkeâer kesâueb. `Dehebie
nesleeÛe jsneveeveb ØeLece efleuee ueeue øeâe@keâ DeeCetve Ûeefkeâle kesâueb. meeneÙÙekeâ mebmLee.' Ùee mebmLesÛeb keâeÙe& meg¤ keâjCÙeehetJeea yeeyetkeâekeâebveer
kegâšgbyeerÙeebÛÙee ØesceU menkeâeÙee&cegUs IejÛÙee ceMeerveuee neleeveb efHeâjJelee yeWieueesjuee lÙeebÛeer mebmLee yeIeeÙeuee yeesueeJeueb. peeCÙeeÙesCÙeeÛee KeÛe& ßeer.
ÙesCeejb nB[ue yemeJeCÙeele Deeueb DeeefCe efoJemeeleuee yejeÛe JesU ceer ceMeerveJej oòee yeeU Ùeebveer efouee.
yemet ueeieues. YeeT veeskeâjermee"er hejosMeele iesuÙeeJej ÙeeÛe ceMeerveuee ceesšj yeeyetkeâekeâe YesšCÙeehetJeea ceer Iejeyeensj he[leevee DebieeKeeueer yes[MeeršÛÙee
yemeJeueer. Ùee leerme Je<eeËle megKeog:KeeÛes Deveskeâ Øemebie Deeues. heCe efnccele Ie[Ÿee "sJele Demes. veblej lÙeele megOeejCee keâ¤ve Ûeewkeâesveer GMeerÛee DeYeüe
KeÛeCÙeeSsJepeer efÛekeâešer Jee{leÛe iesueer. efMeJetve lÙeele oesve yes[Meerš DeeefCe oesneWÛÙee ceOÙes hueeefmškeâ "sJet ueeieues.
yeeyetkeâekeâe oj oesve Je<eeËveer keâesunehetjuee DeeheuÙee pevceieeJeer Ùesle. meJe& Skeâ yeepet efYepeuÙeeJej ogmeNÙee yeepetveb "sJeeÙeÛes. DeMee DeJemLesle keâesunehetj,
DeesUKeerÛÙee Dehebie JÙekeäleeRvee Skeâef$ele keâjle. lÙeebvee Dehebie menÙÙekeâeÛeb yeWieueesj FlekeäÙee ueebyeÛee ØeJeeme keâmee keâjeÙeÛee ne ØeMve he[uee. ceie meeOee
keâeÙe& meg¤ keâjCÙeeme meebiele. lÙeebÛÙeemeesyele lÙeebÛÙee nB[ kebâš^esue iee[erletve ke@âLesšj yemeJetve iesues. heCe Jeešsle jsuJesleÛe ke@âLesšj efveIeeuee. meesyele ceeJeMeer
jeneruee DeeefCe Depeerpe nesles. lÙeebveer Oeerj efouee. yeWieueesjuee yeeyetkeâekeâe ceeie&
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 145
mebmLesleerue cegueebmeesyeleÛes keâener #eCe
oeKeJeleerue, Ùee DeeMesveb OewÙe& KeÛet efoueb veener. heesš meeHeâ nesCÙeemee"erner
ceuee ieesàÙee DeeefCe lÙeeÛeener heefjCeece nesle veener cnCetve Sefvecee IÙeeJee
ueeiele neslee.
SefveceeÛeer efjDe@keäMeve ÙesTve cees"cees"Ÿee ieebOeer meJe& MejerjYej G"eÙeÛÙee.
lÙeemee"er oesve JesUe oJeeKeevÙeele vÙeeJeb ueeieueb nesleb.
yeWieueesjuee yeeyetkeâekeâebveer mJele:ÛÙee cegueerÛeer keâeUpeer IÙeeJeer, lÙeeØeceeCes
lJeefjle oJeeKeevÙeele vesueb DeeefCe veJeerve ØekeâejÛee `Heâe@ueerme ke@âLesšj'
yemeJeuee. (1972) DeeefCe peeotÛeer keâeb[er efHeâjJeuÙeeØeceeCes ceePeb keâhe[s
efYepeCeb Leebyeueb. ceve Deeveboeveb Flekebâ ceesnjueb keâer ceer efleLeuÙee Dehebie ›eâer[e
mheOexle Yeeie Iesleuee DeeefCe Ûe@efcheÙeve "jues. MeeUe- keâe@uespeÛÙee JesUÛÙee
›eâer[e Je veeÛeeceOeerue ceePÙee DevegYeJeebmebyebOeer 1967 veblej ØeLeceÛe ceer
Deveskeâ ef"keâeCeebntve DeeuesuÙee ceePÙee Dehebie cewef$eCeeRvee meebefieleueb. SjJeer ceer
Ûeeuele DemeleeveeÛÙee ceePÙee veeÛeeÛee, KesUeÛee keâesCeer GuuesKe kesâuee lejer
ceePes [esUs Ye¤ve ÙeeÙeÛes.
1972-73 ceOÙes PeeuesuÙee Ùee ›eâer[e mheOexÛÙee cewoeveeJej Skeâ iees<š
peeCeJeueer leer ner, keâer ceePÙeemeejKeer mheMe&%eeve ieceeJeuesueer, ueIeJeer-
meb[emeÛee $eeme Demeuesueer keâesCeer m$eer lÙeele veJnleer. ceePÙeemeejKÙee efmLeleerle
Demeuesues DeeceeaÛes Deveskeâ peJeeve cee$e nesles. heg{s 1996 ceOÙes cegbyeF&uee,
he@jehuesefpekeâ m$eerveb keâmeb peieeJeb ÙeeJej ceePeb Yee<eCe "sJet, Demeb efleLeuÙee
mebÛeeuekeâebveer meebefieleuÙeecegUs ceer ueeieueerÛe neskeâej efouee. heCe pÙeebvee
efMekeâJeeÙeÛeb lÙeebÛeer mebKÙee ceespeeÙeuee meebefieleueer, lej meJe&peCeer heesefueDees
PeeuesuÙee neslÙee. mheMe&%eeve iesuesuÙee ceePÙeemeejKÙee Skeâervebner Deeheueb Iej,
ieeJe mees[tve ›eâer[e-mheOexleerue Deevebo IesCÙeeÛeb Oee[me kesâueb veJnleb. ÙeeÛeb
keâejCe SkeâÛe. Dehegjb ØeefMe#eCe DeeefCe meceepeele JeeJejeÙeÛeer Yeerleer! ns
efueefnCÙeeÛeb keâejCe Demeb, keâer 26 Je<eeËhetJeea he@jehuesefpekeâ m$eer peMeer IejeÛÙee
Ûeej efYebleerleÛe mebhetve peele nesleer, leMeerÛe leer Deepener Deens DeeefCe ns
yeoueeÙeuee nJeb Deens.
ns efueefnleevee ve efMekeâuesueer, peKeceebveer Yejuesueer DeeefCe efyeÚevee Kejeye
neslees cnCetve ueekeâ[er efoJeeCeeJej, heeslÙeeJej Peeshetve ›eâesMeeÛes ®ceeue
efJeCeCeejer DeefMeef#ele Deefvelee jeCes DeeefCe heoJeerOej Demetve Kes[Ÿeele
peefceveerJej heeslÙeeJej PeesheCeejer megMeeruee [esàÙeebmeceesj Ùesle Deensle. oesIeeRvee
146
FLes keâesunehegjele DeeCetve ceePÙeemeejKeb mJeeJeuebyeer yeveJeCÙeeÛee ØeÙelve kesâuee,
heCe oesIeeRÛÙeener heeuekeâebveer meeLe efoueer veener.
yeWieueesjuee yeeyetkeâekeâebÛÙee menJeemeele yeeje efoJeme-je$eer jeefnues. lÙeebÛeb
KeNÙee DeLee&veb peieCeb peJeUtve heeefnueb DeeefCe ceePeb DeeÙeg<Ùe yeouetve iesueb.
yeeyetkeâekeâebFlekebâ Øesce, Yekeäleer, ceeÙee ceer keâesCeeJej ke⤠Mekeâues veener. Deepener
ceuee yeeyetkeâekeâe meJee&le efØeÙe Deensle. lÙeebveer ceuee [eJÙee neleele mee|pekeâue
nB[iueesJnped Ieeuetve mJele:Ûeb heesš keâmeb meeHeâ keâjeÙeÛeb, ns meebefieleueb.
meg®Jeeleeruee ceuee KetheÛe $eeme Peeuee. DeeheuÙeeuee ns peceCeejÛe veener, Demeb
Jeešueb. heCe nUtnUt pecet ueeieueb DeeefCe pÙeeÛÙeecegUs cejCe nJebmeb Jeešle
nesleb, lees $eeme veenermee Peeuee. jespe mekeâeUer G"uÙee G"uÙee heesš meeHeâ
nesT ueeieueb. efoJemeYej kegâ"s peeleevee, keâece keâjleevee keâhe[s Kejeye JneÙeÛeer
Yeerleer JeešeÙeÛeer, leer JeešsveeMeer Peeueer. keâeceele, DeYÙeemeele ceve Skeâe«e nesT
ueeieueb. yeWieueesjntve hejle Ùesleevee yeeyetkeâekeâebveer megboj mee[er efoueer. mšsMeveJej
mees[eÙeuee les Deeues, lesJne lÙeebÛes DeesueeJeuesues [esUs yeefIeleues DeeefCe
Jeešueb, efkeâleer Skeâšs Deensle yeeyetkeâekeâe! DeeheCe lÙeebÛeer cegueieer nesTve
lÙeebÛÙeepeJeU jentve lÙeebvee Ûeebieueb KeeTefheT IeeueeJeb. Flejebmee"er les
henešsheemetve je$eer GefMejeheÙeËle keâece keâjleele. yeens¤ve DeeCeuesuee [yee
Keeleele. Deecner Demeleevee DeeceÛÙee KeesueerleÛe veeMlee yeveJele neslees.
lÙeebÛÙee KeesueerMespeejerÛe, Jeke&âMee@heuee ueeietve Deecneuee Keesueer efoueer nesleer.
yeeyetkeâekeâebÛeb Dee@efHeâme, Jeke&âMee@he yeefIeleueb DeeefCe Jeešueb, DeeheuÙeeuee Demeb
keâeÙe& keâesunehetj ÙesLes keâjCÙeeme yeeyetkeâekeâe meebiele Deensle. heCe Deeheueer
Flekeâer ÙeesiÙelee kegâ"s Deens?
yeeyetkeâekeâebveer meJe& De[ÛeCeeRJej ceele keâ¤ve keâmeb peieeJeb ns pemeb ceuee
efMekeâJeueb, lemeb pÙee ne@efmhešueceOetve ef[medÛeepe& IesTve hesMebšmed yeensj
he[leele efleLes keâe efMekeâJeueb peele veener? Deepener ceer Deveskeâ [e@keäšme&vee
efJevebleer keâjles, keâer ns efMekeâJee, š^sefvebie Åee DeeefCe ceie hesMebšuee Iejer hee"Jee
efkebâJee megowJeeveb Deelee DeeceÛÙee mebmLeskeâ[s meJe& megefJeOee Deensle; lesJne
DeeceÛÙee mebmLeskeâ[s DeMee š^sefvebiemee"er hee"Jee].
(cesnlee heeqyueefMebie neTmeÛÙee ‘ÛeekeâeÛeer KegÛeea’
Ùee vemeercee ngjpetkeâ efueefKele hegmlekeâeletve)
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 Keeueer peceerve,
Jej DeekeâeMe
- [e@. megveeruekegâceej ueJešs

ueneveheCeer ceuee ØeMveebÛeer efJeue#eCe De@uepeea nesleer. Úesšs ØeMve

cees"e Lejkeâehe G[JeeÙeÛes. lemes les ØeMve keâener Ùe#eØeMve veJnles. meeOes,
meeshes, menpe ØeMve...
legPeb veeJe keâeÙe?
legPes DeeF&-Je[erue?
ieeJe kegâ"ueb?
let kegâCeehewkeâer?
legPÙee DeesUKeerÛeb keâesCeer Deens keâe?
legcner efJeÕeeme "sJee DeLeJee "sJet vekeâe, heCe Ùee ØeMveebÛeer Gòejb
ceePÙeekeâ[s lÙeeJesUer vemeeÙeÛeer. ØeMvekeâlex ceuee efve®òej heentve DeÛebefyele
JneÙeÛes. ceer cee$e ieeWOeUuesuee, ieebiejuesuee DemeeÙeÛees. ns ØeMve legceÛÙee
peefceveerleues nesles. ceuee legcner efveMØeMve peceerve DeeefCe efvejYeü DeekeâeMe
efoueb nesleb. kegâceejerceelesÛÙee heesšer pevceuesuÙee ceuee Ùee ØeMveebÛeer Gòejb
GieJeCÙeemee"erÛeer peceerve legcner ceuee kegâ"b efoueer nesleer?

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 147


ceer pÙee keâesunehetjÛÙee efjceeb[ nesceceOÙes neslees, les efjceeb[ nesce
mebmLeeefvekeâ keâeUele ‘heodceeUe jsmekeâesme&’ veeJeeves heefjefÛele DemeuesuÙee
heefjmejele nesles. pegvÙee jsmekeâesme&ÛÙee Iees[ŸeebÛÙee heeiesleÛe les meg¤ Peeues nesles.
Mespeejer DemeCeeNÙee jsmekeâesme&Ûes eflekeâerš Iej, yeB[ mšB[, je@Ùeue ie@uejer,
SkeäkeâeJeve "eCeer, mee"ceejer, ngpegjheeiee DeMee FeflenemeeÛÙee KegCee
efcejJeCeeNÙee pegvÙee-hegjeCÙee Jeemletbveer ne heefjmej jesceebefÛele neslee. hewkeâer Skeâe
Iees[ŸeebÛÙee heeiesle Je ceengleeoer ceb[UeRÛÙee efveJeemeele efjceeb[ nesce meg¤
Peeuesueb. MespeejÛÙee eflekeâerš IejepeJeUÛÙee je@Ùeue mšB[, yeB[ mšB[
heefjmejele Deelee peveeJejebÛee oJeeKeevee meg¤ Peeuee Deens. jeOeeke=â<Ce
cebefojeÛeer heeiee DeveeLeeßeceeuee osCÙeele Deeuesueer nesleer. ngpegjheeiesle cegueer-
ceefnuee jeneÙeÛÙee. efyeÇšerMe jsefme[WšÛeeefveJeeme Demeuesuee efMeuesoej Jee[ener
(DeeveboeryeeF& Jee[e) Deeßeceeme efceUeuesuee. eflekeâ[b SkeäkeâeJeve "eCee
heefjmejele eEøeme efMeJeepeer yeese\[ie meg¤ Peeueb. DeeÙe& meceepeeuee Leóer cnCetve
DeesUKeueer peeCeejer Jeemlet Je heefjmej osCÙeele Deeuee neslee. Mespeejer
efÛe$elehemJeer Yeeuepeer heW{ejkeâjebÛee peÙeøeYee mšgef[Dees ceje"er efÛe$ehešeÛee
mee#eeroej cnCetve melele iepeyepeuesuee Je øekeâeMeceeve DemeeÙeÛee. Lees[b heg{b
iesueb keâer mee"ceejer nesleer. Deelee Ùee meeNÙee Jeemletle JebefÛele-Ghesef#eleebÛes
mebieesheve, efMe#eCe keâjCeeNÙee mebmLee keâeÙe&jle neslÙee. ner jepe<eea Ú$eheleer Meent
cenejepeebÛÙee otj„erveer meekeâejuesueer veJeer meceepeme=„er nesleer.
petve 1959 ÛÙee megceejeme DeeÙe& meceepeeves Leóerle ÛeeueJeuesuÙee Meent
oÙeevebo ceesHeâle ceje"er MeeUsle efjceeb[ nesceÛÙee Flej cegueebyejesyej ceer peeT
ueeieuees. Ùee MeeUsle MespeejÛÙee ceb[efuekeâ Jemeenle, peJeenjveiej,
megYee<eveiej Jemleerleerue øeecegKÙeeves {esj, ÛeebYeej Jeiee&leerue cegues Ùesle. DeeÙe&
meceepeeÛeb Skeâ Jemeefleie=n MeeUsÛÙee heefjmejele nesleb. FLebner øeecegKÙeeves
nefjpeve Je ceje"e meceepeeleerue DelÙeble iejerye efJeÅeeLeea jenle. heesleer,
IeeWie[erJej PeesheCeejer ner cegueb Deecneuee DekeâejCe peJeUÛeer JeešeÙeÛeer.
MeeUsÛÙee heefjmejele Skeâ [sjsoej yekegâUerÛeb Pee[ nesleb. lÙee Pee[ele ceele=lJe
Yejuesueb melele ceuee peeCeJeeÙeÛeb. yeeueheCeeÛÙee lÙee SkeâuekeâeW[Ÿee keâeUele
.... Ùee yekegâUerÛÙee YeesJeleer he[uesueer Hegâues JesÛele-ngbiele Ûeej Je<e& keâMeer iesueer
les mecepeueb megOoe veener. MeeUsÛÙee ceeieerue yeepetme lÙeeJesUer Tme, MeWieebÛeer
Mesleer nesleer. Iejeletve ÙesCeejer MeeUsleerue cegues ceOeuÙee megóerle pesJeCeeÛee [yee
DeeCeeÙeÛeer. yejerÛeMeer cegues IejerÛe pesJeeÙeuee peele Demele. efjceeb[ nesce Skeâ
JesUÛeer mekeâeUÛeer ieJneÛeer keâebpeer (hespe) Je oesve JesUÛeb pesJeCe SJe{ŸeeJejÛe
DeeceÛeer iegpejeCe keâjeÙeÛee. ceOeuÙee megóerle Tme, ietU, MeWiesÛee HeâjeU
"juesuee. veener cnCeeÙeuee keâOeer lejer De®Ce keâmeyeskeâj, Deefveue Ieešies,
Mebkeâj Jee[keâj, efMeJeepeer heešeruemeejKeer meùoÙe efce$eceb[Uer Ieemeeleuee Ieeme
ÅeeÙeÛeer. efKeMeeletve DeeceÛÙeemee"er Iejeletve Ûees¤ve Yeekeâjer DeeCeCeejs ns efce$e
Deepe Yesšues keâer hetJe&mce=leeRveer ieueyeueeÙeuee nesleb. yeekeâer efJeÅeeLeea-efMe#ekeâebveer
IesjuesuÙee Ùee DeeÙeeËÛÙee MeeUsle Deecner efjceeb[ nesceÛeer cegueb DeveeÙe& neslees,
Demhe=MÙe neslees!
Jeiee&le meeOeer Kees[jyejÛeer Ûeesjer Peeueer lejer DeeceÛeer Pe[leer øeLece
Iesleueer peeÙeÛeer. Deecner efjceeb[ nesceÛeer cegueb cnCepes Ûeesj DeMeer "ece mecepetle
efMe#ekeâebmen meeNÙee efJeÅeeLÙeeËÛeer DemeeÙeÛeer. MeeUsle ÙesCeejer DeefOekeâebMe
148
efjceeb[ nesceÛeer cegueb DeveeLe, efvejeOeej, oeefjõŸeeves efheÛeuÙeevesÛe Deeuesueer
DemeeÙeÛeer. yeNÙeeÛeoe veblej yeensjÛÙee cegueebleÛe Ûeesj (Úghee ®mlece!)
efveIeeÙeÛee. heCe øeLece Deejeshehe$e (SHeâ.DeeÙe.Deej.) cee$e DeeceÛÙeeJejÛe
oeKeue JneÙeÛeb! ne meeje JÙeJenej efjceeb[ nesceyeöue meceepeceveele
DemeuesuÙee øeeflecesÛee DeefYeVe Yeeie neslee.
heb{hetjÛÙee MeeUsøeceeCes FLeb heCe efjceeb[ nesceÛÙee cegueebvee mJeleb$e vemeueb
lejer Skeâeyeepetuee yemeJeueb peeÙeÛeb. DeeceÛÙee cegueeble obiee keâjCeejer, DeYÙeeme
ve keâjCeejer, leeme ÛegkeâJeCeejer cegueb veJnleer Demes veener, heCe leer DeheJeeo
DemeeÙeÛeer. MeeUsle hejer#esyejesyej KesUele efjceeb[ nesceÛeerÛe cegues DeeIee[erJej
DemeeÙeÛeer.
KesUeJe¤ve Dee"Jeueb, ceer meneJeerle Demeleevee MeeuesÙe Menj ›eâer[e
mheOexle ceePee ieesUeHesâkeâceOÙes Ûekeäkeâ heefnuee vebyej Deeuee neslee. cewoeveeJej
ceeF&keâJe¤ve ‘yeeje Je<eeËKeeueerue ieesUeHesâkeâ -øeLece ›eâceebkeâ .... megveerue
ßeerheeo ueJešs-Meent oÙeevebo ceesHeâle ceje"er MeeUe’ DeMeer DeveeTbmeceWš
Ssketâve ceePÙee DeeMÛeÙee&me heejeJeej jeefnuee veJnlee. veblej keâUeueb keâer
ieg®peeRveer ceePÙee veeJeeJej ieesjKe ie[eKe Ùee DeeceÛÙee Jeiee&leerue Leesje[
cegueeuee KesUJeueb nesleb. ye#eerme meceejbYeeveblej ieg®peeRveer yeef#emeeÛee hesuee
ie[eKeuee Je øeMemleerhe$e ceuee osTve ‘lesjer Yeer Ûeghe .... cesjer Yeer’ kesâueer nesleer.
ceePÙee DeepeJejÛÙee DeeÙeg<Ùeeleerue ›eâer[ebieCeeJejerue ne ceePee heefnuee Je
MesJešÛee heje›eâce neslee! ÙeeÛes meejs ßesÙe lÙee õ<šŸee ieg®peeRveeÛe ÅeeJes ueeiesue
vee? ceuee õesCeeÛeeÙe& mecepeues les Ùee #eCeerÛe.
FLeb ceer ÛeewLeerle oeKeue Peeuees. iegpej ieg®peer DeeceÛes Jeie&efMe#ekeâ nesles.
DeeceÛÙee ÚesšŸee yeesUerJepee Jeiee&le Ûeebieueer heVeemeYej cegueb keâeWyeuesueer
DemeeÙeÛeer. efjceeb[ nesceÛes cnCetve Deecner MesJešÛÙee DeesUerle yemeeÙeÛees.
MesJešÛeer DeesU DeeceÛeb ‘De{Uheo’nesleb Kejb! FLesÛe iegUJeCeer ieg®peer
Deecneuee efÛe$ekeâuee efMekeâJeeÙeuee Yesšues. ceejkegâšs nesles les. efjceeb[ nesceceOetve
keâOeer-keâOeer [^e@FbieÛes leeJe efceUle vemele. lÙeebvee oÙee-ceeÙee veJnleer. GYeer
heóer ceejeÙeÛee lÙeebÛee mJele:Ûee Demee efMejmlee neslee. lÙeeÛÙee uesKeer meye
Iees[s yeeješkeäkesâ nesles.
heeÛeJeerle cee$e Deecneme MÙeece meeQoueies veeJeeÛes Skeâ keâveJeeUt efMe#ekeâ
Yesšues. SkeâÛe Je<e& les MeeUsle nesles. ceer Deepe eEnoerÛee øeeOÙeehekeâ, uesKekeâ,
meceer#ekeâ, DevegJeeokeâ, cnCetve efcejJelees Keje. heCe eEnoerleerue heefnueb ‘ceQ -ntB,
nce nQ’ efMekeâJeueb les meeQoueies mejebveer. DelÙeble nUt DeeJeepeele, øesceeves,
ceve:hetJe&keâ efMekeâJeCeeNÙee Ùee mejebÛÙee Jeiee&le vesnceer Meeblelee DemeeÙeÛeer. ceuee
efMekeâeÙeÛeer heefnueer iees[er meeQoueies mejebcegUs ueeieueer. hejJee ns ue#eele "sJetve
ceer leyyeue ÛeeUerme Je<eeËveer meeQoueies mejebvee MeesOetve Yesšuees lesJne les Ye¤ve
heeJeues Je ceer ke=âle%e! ke=âleke=âlÙe!!
meneJeerle peeOeJe mej efMekeâJeeÙeÛes. FbieÇpeer efMekeâJeCÙeele lÙeebÛee
neleKeb[e neslee. Deecneuee ieefCeleeÛeer iees[er lÙeebveerÛe ueeJeueer. meeleJeerle
Jeie&efMe#ekeâ DemeCeejs ie.efÛe. meebieeJekeâj ‘ieg®peer’ he"[erleerue efMe#ekeâ! osJe
ceeCetme!! cegueb lÙeebvee SskeâeÙeÛeer veenerle heCe Kejb efMekeâJeCeb lÙeebÛebÛe nesleb.
ceje"er JÙeekeâjCe lÙeebÛÙee Iejer heeCeer YejeÙeÛeb! meeOes Jn.Heâe. (Jnvee&keäÙeguej
HeâeÙeveue) Peeuesues. cees"s nesF&heÙeËle ner ‘Jn.Heâe.’ Ûeer Jeiee&leerue lÙeebÛÙee
veeJeeKeeueÛeer ef[ieÇer ceuee yesÛewve keâjerle nesleer. leer ef[ieÇer ceuee lÙeeJesUer
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

DeepeÛÙee heerSÛed.[er. meejKeer JeešeÙeÛeer, leer lÙeebÛÙee efMekeâJeCÙeeÛÙee
leUceUercegUs.
cegleieer mej DeeceÛes cegKÙeeOÙeehekeâ nesles. ueneveheCeer Deecner lÙeebvee
IeeyejeÙeÛees. cees"sheCeerÛÙee lÙeebÛÙee mebhekeâe&le ceuee lÙeebÛÙeeleerue kegâMeue
øeMeemekeâeÛÙee efkeâleerlejer heeTueKegCee Dee{UuÙee. keâjpeieej yeeFËveer
Deecneme keâOeer efMekeâJeueb veener. heCe peelee Ùeslee lÙeebÛeb ‘Meesvet’ cnCetve
ieeueiegÛÛee IesCeb ceuee JeeUJebšeleerue efnjJeUerøeceeCes megKeo JeešeÙeÛeb!
oòee Yeesmeues, Yeevegoeme peesMeer, yeeyejs, DeJeIe[s, osJekeâeles, cegueeCeer,
OeeÙepeer, DeYeÙe DeMeer mebmLesleerue cegues ceePÙee Jeiee&le nesleer. ÛeewLeerheemetve
DekeâjeJeerheÙeËleÛÙee øeJeemeele Ùee meJebie[Ÿeebveer ceuee cew$eerÛeb DeYeÙe keâJeÛe
efoueb. lÙee DeYesÅe keâJeÛeele ceer ceePeb DeMekeäleheCe vesnceer megjef#ele DevegYeJeueb!
efjceeb[ nesceÛÙee cegueeble Skeâer DemeeÙeÛeer. kegâCeeÛÙee kesâmeeuee Oe×e¹e ueeJeeÙeÛeb
Oee[me yeensjÛeer cegueb keâjle vemele. lemee øeÙelve kegâCeer kesâuee lej lÙeeÛeb Kejb
vemeeÙeÛeb.
MeeUsleuÙee efjkeâecÙee JesUele peÙeøeYee mšgef[DeesÛeer MeteEšipe heenCeb
Deecne meJeeËÛee DeeJe[lee Úbo nesTve yemeuesuee neslee. efmevescee heeneÙeuee
efceUCeb ne keâefheuee<e„erÛee Ùeesie DemeuÙeeveb JeejbJeej nesCeejer MeteEšipe
Deecneuee heJe&Ceer JeešeÙeÛeer. ‘meueeceer’, ‘Jejoef#eCee’, ‘leebye[er ceeleer’,
meejKÙee efÛe$ehešebÛeer MeteEšipe lÙeekeâeUele Deecner heeefnueer nesleer. Ûebõkeâeble,
metÙe&keâeble, G<ee efkeâjCe, jcesMe osJe, peÙeßeer ie[keâj, jepee hejebpehes, OegceeU,
Mejo leUJeuekeâj øeYe=leer keâueekeâejebvee lej Deecner efvelÙe heenle Demet. keâener
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
efÛe$ehešebÛÙee ieoeaÛÙee Â<Ùeele DeeceÛÙeeJej efHeâjJeuesuee ke@âcesje megKeo
efMe[keâeJee keâjeÙeÛee. Ùee keâeUele legšuesueer efHeâuce efjUs mee"JeeÙeÛee ceuee
Úbo neslee. Jeiee&ÛÙee ceeies efkeâleerlejer efHeâuceÛes legkeâ[s he[uesues DemeeÙeÛes. les
legkeâ[s iegb[eUle, vÙeeneUle ceer ceePeb DeeÙeg<Ùe Oegb[eUle neslees.
ÙeeÛe keâeUele Mebkeâj DeCCee Yeeuekeâj veeJeeÛÙee JÙeJemeeÙeeves hejerš
DemeuesuÙee Skeâe ceele=ùoÙeer ceeCemeeMeer DeeceÛeer iee" he[ueer, efve DeeÙeg<ÙeeÛeb
DeveeLeheCe OegTve iesueb. Deecner lÙeebvee ‘Mebkeâjoeoe’ cnCele Demet. Mebkeâjoeoe
DeeceÛÙee heb{jhetjÛÙee Deeßeceeleerue JeecevejeJe Je ueerueeyeeF& Iees[kesâ Ùee Oeesyeer
oebhelÙeeÛes veelesJeeF&keâ. heb{jhetjÛÙee Deeßeceeleueer cegueb keâesunehetjuee DeeuÙeeÛeb
lÙeebvee øemebieeves keâUeues efve les YesšeÙeuee Deeues. Deepener lÙeebÛeb YesšCeb DeKeb[
meg¤ Deens. efjceeb[ nesceceOÙes cebieUJeej ne heeuekeâ YesšerÛee efoJeme DemeeÙeÛee.
pÙee cegueebÛes heeuekeâ Demele, leer cegues [esàÙeeble peerJe Deesletve cebieUJeejÛeer
Jeeš heenle DemeeÙeÛeer. DeeceÛÙeemeejKÙee heeuekeâ vemeuesuÙee DeveeLe, cegueebvee
cebieUJeej ‘DecebieU’ neslee. DeMee efoJemeele Mebkeâjoeoe heb{jhetjntve DeeuesuÙee
Deecne Dee" peCeebÛes heeuekeâ cnCetve ve Ûegkeâlee Ùesle. Ùesleevee ve efJemejlee
KeeT DeeCele. Deecner ueneve neslees. DeeceÛes Dee"Je[eYejeÛes keâhe[s IesTve
peeÙeÛes DeeefCe heg{ÛÙee cebieUJeejer Yeóer, Fm$eer keâ¤ve DeeCeeÙeÛes. oeoebveer
one Je<ex Ùee ›eâceele keâOeer Keb[ he[t efouee veener. meCeJeej Demesue lej cešCe,
hegjCeeÛeb pesJeCe IesTve MeeUsle ceOeuÙee megóerle ÙeeÙeÛes. ÙeuueceeÛÙee
Dees{ŸeeJej vesTve les Ûees¤ve Deecneme KeeÙeuee Ieeuele. lÙeeJesUer heeuekeâebvee
MeeUsle hejmhej YesšCÙeeme efjceeb[ nesceÛeer hejJeeveieer vemeeÙeÛeer. efoJeeUer-ces
ceefnvÙeeÛÙee megóerle heb{jhetjuee peelee-Ùeslee oeoebÛÙee Iejer DeeceÛee cegkeäkeâece
"juesuee DemeeÙeÛee. lÙee keâeUele Deecner meeNÙee hejerš ieuueerÛes heengCes
DemeeÙeÛees. Deeyee, keâeketâ, jleveleeF&, SkeâveeLeoeoe, veeceosJe, Jeefnveer meJeeËveer
ueeJeuesuee peerJe-kesâJeU lÙeeJejÛe efjceeb[ nesceÛeb les leg®bieer DeeÙeg<Ùe le¤ve iesueb
.... DevÙeLee ceerheCe Skeâ heekeâeršceej, ÛehheueÛeesj cnCetve ‘Wanted’ Peeuees
Demelees ...DeeceÛÙeeyejesyejÛeer omeNÙee, njCÙee, ueeuÙeemeejKeer cegueb
Dee"Jeleele.... ceie oeoebÛÙee DeeOeejeÛee ‘Je[’ efkeâleer hekeäkeâe, cepeyetle neslee
ns ue#eele Ùesleb....
oeoe DeeceÛeer njSkeâ ceole keâjeÙeÛes. lÙeeJesUer heb{jhetjuee DemeCeeNÙee
meebYeeUuesuÙee DeeF&me he$e efueneJebmeb JeešeÙeÛeb. mebmLesle he$eb efueneÙeuee
ceppeeJe neslee. oeoe Ûees¤ve keâe[& DeeCetve ÅeeÙeÛes. efuentve lÙeebÛÙeekeâ[s efoues
keâer les hees„ele šekeâle. Deelee DeeceÛee heòee C/o ßeer.Mebkeâj Yeeuekeâj,
1825, hejerš ieuueer, MeefveJeej hes", keâesunehetj DemeeÛe nesTve iesuee
neslee. IejÛÙee heòÙeeJej Deeuesueer he$eb ner oeoe iegheÛeghe DeeCetve osle.
efjceeb[ nesceceOÙes Deepeejer he[ueb keâer hebÛeew<eOeer "juesueer.DeeÙees[erve,
KeeskeâuÙeeÛeb ueeue Deew<eOe, S.heer.meer.ÛÙee ieesàÙee, mees[eeEceš, efve
De@mšeske@âequMeÙece. [e@keäšj eEMeos DeeceÛes meJe& Deepeej Ùee hebÛeew<eOeerle pesjyebo
keâjerle. ceer lÙeebvee ceole keâjle DemeeÙeÛees. kebâheeQ[j cnCetve. ceuee heg{s-heg{s
DeeheCe [e@keäšj DemeuÙeemeejKeb Jeešt ueeieueb. [e@keäšj JneJeb Demeb JeešeÙeÛeb.
heCe lÙeeJesUer efjceeb[ nesceÛeer cegueb keâe@uespeuee hee"JeeÙeÛee efjJeepe veJnlee.
DevÙeLee Peeueesner Demelees .... ceer ‘Doctor of Bottles’ veener Peeuees lejer
heg{s ‘Doctor of Books’ Peeuees Keje! lÙeebÛeer øeeLeefcekeâ yeerpeb Deepe ceuee
Ùee GcesoJeejerle Dee{Uleele.... oeoe lÙee keâeUele Deew<eOebner DeeCetve osle.
149
lÙeeJesUer JeejbJeej ceePÙee Úeleerle ogKeeÙeÛeb.... heCe keâOeer X-Ray veb
leheemeCeer Peeueer veener. heg{b ceer #eÙeieÇmle Peeuees.... mene ceefnves ceuee he[tve
jeneJeb ueeieueb.... efjceeb[ nesceÛÙee keâeUele ue#e iesueb Demeleb lej.... heCe
efleLeb lÙeeJesUer ‘Iej keâer cegieea oeue yejeyej’ DemeeÛe meeje ceeceuee neslee.
Meent oÙeevebo ceesHeâle ceje"er MeeUsleÛe ceer heefnueer mkeâeTšÛeer MeheLe
(oer#ee) Iesleueer. meecegoeefÙekeâ peerJeveeÛes øeeLeefcekeâ Oe[s Ùee MeeUsvesÛe ceuee
efMekeâJeues. ÙesLeerue [er.šer. ceeuekeâ meensye ÙeebÛÙeecegUs meHeâeF&, efMemle,
veeršvesškesâheCee ceePÙee Debieer yeeCeuee. les Ùeslee peelee jmlÙeeJejerue he[uesues
oie[ JesÛele. ueneveheCeer ceuee les Jes[s Jeešle. Deelee ue#eele Ùesleb.... Deecner
meJe& cegueb DeveJeeCeer neslees.... lÙeebÛÙee øelÙeskeâ oie[ JesÛeCÙeele DeeceÛeer
keâeUpeerÛe JesÛeueer peeÙeÛeer. lÙeebveer efMekeâJeuesuÙee DeeÙe& meceepe ceb$eeves ceuee
‘Meebefle-mebmkeâej’ efouee. MeeUsle Deecner jespe øeeLe&veshetJeea ‘Ô Meebefle, MÙeecee
Meebefle os’ Mueeskeâ cnCele Demet. DelÙeble IeeF&le cnšuee peeCeeje lees Mueeskeâ....
lÙee mJejebÛeer DeeJele&veb Deepener ceePÙee keâeveele Iegcele DemeuÙeeÛee Yeeme neslees.
DeeÙe& meceepeeÛÙee ceb$eesÛÛeejeves YeejuesuÙee Ùee Yetceerle DeeceÛeb DeveeÙe&heCe,
150
DeveeLeheCe DeueieheCes Deueieo heesmeueb iesueb.... Deieoer DepeeCelesheCeer....
lÙee efoJemeebÛÙee Deveskeâ peKecee Deepener Iej keâ¤ve Deensle.... pesJeCeeÛÙee
Deveskeâ megóŸee newoeÛeb heeCeer efheTve keâe{uÙeeÛeb Ûeebieueb ue#eele Deens ....
efJemleerCe& cewoeveeÛÙee keâe"er DemeuesuÙee efJeMeeue efJeefnjerÛÙee keâe"eJej ceer
efkeâleerlejer efoJeme Skeâše yemetve ceePÙee YeefJe<Ùeue#Ùeer mJehveebÛeer øeefleeEyeyeb
vÙeeneUle IeeueeJeues nesles.... lÙee efJeefnjerJej JesUesJesUer j[le Skeâebleele
keâe{uesuÙee lÙee megšdšŸee.... lÙeeJesUer efJenerj DeeheuÙeeÛe Deßetveb YejuÙeeÛee
ceuee Yeeme JneÙeÛee .... lÙeeletveÛe keâOeerkeâeUer keâener yeveCÙeeÛee OÙeeme
Debkegâjuee DemeeJee Demeb Deepe ceeieb JeUtve heenleevee OÙeeveer Ùesleb.
(cesnlee heeqyueefMebie neTmeÛÙee ‘Keeueer peceerve Jej DeekeâeMe’
Ùee [e@. megveeruekegâceej ueJešs efueefKele hegmlekeâeletve)
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 JegF Deej hegDej
yeš mees cesveer
- Fuee Yeó

efiejOejveiejeceOeueer oneryesve DeeefCe jeÙeKee[ceOeueer ÛebÛeueyesve ¢ee

oesve keâÛeje ieesUe keâjCeeNÙee efm$eÙee 1980 meeueÛÙee GvneàÙeele
ceuee lÙeebÛÙee Jemleerle IesTve iesuÙee. ogheejÛÙee JesUsme keâÛeje ieesUe
keâjCeeNÙee efm$eÙee Iejer ÙesTve keâÛeNÙeeÛeer Úeveveer keâjle Demeleele. leer
JesU iee"tve Deecner lÙeebvee Skeâ$e keâ™ve lÙeebÛeer meYee Iesleueer. efm$eÙee
ceeskeâUsheCeeveb DeeefCe efveYeea[heCes yeesuele neslÙee. Deeheehemeeleues celeYeso
efJeme™ve lÙee veJÙeeÛeb mJeeiele keâjeÙeuee efmeæ PeeuesuÙee neslÙee.
lÙeebÛÙee meceepeele ner yeeleceer Flekeâer PeheešŸeeveb hemejueer keâer, Je<e&Yejele
lÙeeleuÙee Deveskeâ peCeer ‘mesJee’ÛÙee meomÙe yeveuÙee. ÛebÛeueyesve lÙeebÛeb
vesle=lJe keâjle nesleer. Deelee ceuee jbpeveyesve veeJeeÛeer veJeer menkeâejermegæe
efceUeueer nesleer. MenjeÛÙee Flej YeeieebleuÙee keâÛeje JesÛeCeeNÙee
ceefnueebvee leer Skeâ$e DeeCele nesleer.

cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ 151


1 970ÛÙee oMekeâeÛÙee DeKesjerme iegpejele efJeÕeefJeÅeeueÙeele Debpevee
oJes veeJeeÛeer efJeÅeeefLe&veer efMekeâle nesleer. mejkeâejleHexâ jeyeJeuÙee peeCeeNÙee
‘keâeceieej keâuÙeeCe Ùeespeveeb’meoYee&leuÙee ØeMveebyeöue efleuee DeelceerÙelee
Jeešle nesleer. efleveb Ùee meboYee&le ceePeer Yessš Iesleueer. DenceoeyeeoceOeuÙee
keâÛeje ieesUe keâjCeeNÙeebkeâ[s ceer efleÛeb ue#e JesOetve Iesleueb. ¢ee meeNÙee iejerye
keâecekeâejer ceefnuee Demetvener mejkeâejÛÙee ‘keâeceieej-keâuÙeeCe Ùeespeveeb’heemetve
lÙeebvee keâenerner ueeYe nesle veJnlee; keâejCe lÙee kegâCÙee ceeuekeâemee"er keâece
keâjle vemetve mJele:ÛÙee JÙeJemeeÙeele neslÙee. lÙeebÛeb keâece DeeefCe JÙeJemeeÙe
ÙeeÛÙeeMeer ‘mesJee’Ûeer vegkeâleerÛe kegâ"s DeesUKe nesT ueeieuesueer nesleer.
lÙeebÛÙeeyeöueÛÙee DeeceÛÙee ØeÙelveebmee"er ceole keâjCÙeeÛeer FÛÚe ¢ee
ef J eÅeeef L e& v eer v eb oMe& J eueer . ef l eÛÙee ceeie& o Me& v eeKeeueer ‘mes J ee’veb
DenceoeyeeoceOeuÙee keâÛeje ieesUe keâjCeeNÙeebyeöue efJeMes<e ceeefnleer pecee
kesâueer. ¢ee ceeefnleerÛÙee peesjeJej Debpeveeuee Sce. S.Ûeer heoJeer efceUeueer DeeefCe
‘mesJee’uee lÙeebÛÙee JÙeJemeeÙeeyeöue meKeesue ceeefnleer ieesUe keâjlee Deeueer.
Debpeveeveb ieesUe kesâuesuÙee ceeefnleervegmeej1 keâÛeje ieesUe keâjCeeNÙee
efm$eÙeebÛeb GlheVe DeefleMeÙe keâceer nesleb. lÙeebvee ceefnvÙeekeâe"er 200
®heÙeebntvener keâceer Deeceoveer efceUle Demes. keâÛeje ieesUe keâjCeeNÙee 90škeäkesâ
efm$eÙee Peehes[heóerle jenle Demele. lÙeebÛÙee kegâšgbyeele mejemejer mene ceeCemeb
Demele. lÙeebÛeer DeOeeaDeefOekeâ cegueb MeeUsle peeleÛe vemele. 18škeäkesâ kegâšgbyeele
Heâkeäle Iejeleueer m$eer ner SkeâcesJe efceUJeleer JÙekeäleer Demes. ¢eeleuÙee yengleskeâ
efm$eÙee ceeuekeâerÛeer peceerve vemeuesuÙee «eeceerCe keâejeieerj peceeleerleuÙee neslÙee.
ner keâejeefiejebÛeer peceele oesve efhe{ŸeebhetJeea Kes[ŸeebceOÙes efJeCekeâj, ceesÛeer efkebâJee
keâele[ŸeeÛÙee Jemlet yeveJeCeb DeMee JÙeJemeeÙeele nesleer. hetJee&heej meJeCeeËkeâ[tve
¢ee oefueleebÛee ÚU nesle Deeuesuee neslee. ieefjyeeruee kebâšeUtve lÙeebveer
Deeheeheueer Kes[er mees[tve keâehe[OebÅeeÛeb keWâõ Demeuesueb Denceoeyeeo iee"ueb
nesleb DeeefCe Peeshe[heóerle Iejb efceUJetve lÙeebveer veeskeâNÙee MeesOeeÙeuee meg®Jeele
kesâueer nesleer.
keâÛeje ieesUe keâjCeb ns OeeskeäÙeeÛeb keâece nesleb. GIe[Ÿee neleeveb melele
De@efme[ÛÙee yeešuÙee, Fuesefkeäš^keâue JeeÙeme&, efKeUs, keâeÛee, IeeCesj[s keâeieo
DeeefCe keâehe[b neleeUuÙeecegUs lÙeebvee efJeefJeOe ØekeâejÛes peblegmebmeie& nesle
Demele. lJeÛeejesie, Fmeye, ocee Ùee lÙeebÛÙee vesnceerÛÙee le›eâejer neslÙee.
lÙeeÛeØeceeCes meleleÛeer hee"ogKeer, heeÙe, Keebos DeeefCe ceeve DeJeIe[Ceb DeeefCe
ogKeCeb Demes $eeme lÙeebvee nesle Demele. vegkeâleeÛe Skeâe keâÛeje ieesUe
keâjCeejerÛÙee neleele Skeâe yee@cyeÛee efJemHeâesš nesTve efleÛee neleÛe
efÚVeefJeefÛÚVe Peeuee. ‘‘OegUerle ÛeeÛehe[CeeNÙeebÛeb DeeÙeg<Ùemegæe OegUermeejKebÛe
(ceeefleceesue) Demeleb,’’ Demee efJeueehe Oetefueyesveveb kesâuee neslee. efleÛeb efyeÛeejerÛeb
veeJener lesÛe nesleb! keâÛeje ieesUe keâjCeeNÙee yeNÙeeÛeMee efm$eÙee oefuele
meceepeeÛÙee Demeleele DeeefCe lÙeebÛeb keâecemegæe nuekeäÙee opee&Ûeb Demeleb.
lÙeecegUs DeeheCe keâ:heoeLe& Deenesle, Demeb lÙeebvee Jeešt ueeieleb.
lÙeebveer ieesUe kesâuesuÙee, hegveJee&hejepeesiÙee JemletbÛÙee efkeâceleer oj
ceefnvÙeeuee yeouele Demeleele; lÙee efkeâceleer MenjeÛÙee JesieJesieàÙee efJeYeeieeble
JesieJesieàÙee Demeleele. DeeefCe JÙeeheejer uenj ÙesF&ue leer efkebâcele osle Demelees.
efMeJeeÙe hejosMeeletve DeeÙeele kesâuesuÙee Yebieej ceeueeÛÙee hegjJe"ŸeeØeceeCes
152
mLeeefvekeâ YebieejÛÙee efkeâceleermegæe JejKeeueer nesle Demeleele, hejbleg YebieejeÛee
JÙeeheejer peer efkebâcele osF&ue, lÙeeÛee mJeerkeâej Ùee efm$eÙee efvecetšheCes keâjleele.
Deepe jöer heshejÛee YeeJe efkeâueesuee mee[sleerve ®heÙes Deens, hegúŸeeÛÙee
KeeskeäÙeebvee efkeâueesceeies De[erÛe ®heÙes efceUleele. pee[ hueeefmškeâÛÙee
efheMeJÙeebvee efkeâueesuee heeÛe ®heÙes, ueesKeb[er Yebieej ceeueeuee efkeâueesceeies Ûeej
®heÙes. kesâmeebvee efkeâueesceeies MebYej ®heÙes efceUleele. heeCÙeeÛÙee yeešuÙeebÛeb
hueeefmškeâ efkeâueesceeies oesve ®heÙes YeeJeeveb efJekeâueb peeleb. yeešuÙeebvee
efkeâueesceeies 5 les 35 ®heÙes efceUleele; keâejCe ÙeeÛe yeešuÙee meeOÙee veUeÛÙee
heeCÙeeveb Ye™ve lÙee efcevejue Jee@šj cnCetve efJekeâeÙeÛee Oeboe lespeerle Ûeeueuee
Deens. hetJeea keâÛeNÙeele keâeieoebÛeb ØeceeCe Yejhetj Demes. Deelee keâeieoebÛeer peeiee
hueeefmškeâveb Iesleuesueer Deens. 2001ceOÙes Ùee efm$eÙeebvee ceefnvÙeekeâe"er
500 ®heÙes keâceeF& nesle nesleer. 1979ceOÙes lÙeebvee oesveMes ®heÙes ceefnvee
keâceeF& nesle nesleer. ns oesvener Deekeâ[s Deieoer veieCÙe cnšues heeefnpesle!
efiejOejveiejeceOeueer oneryesve DeeefCe jeÙeKee[ceOeueer ÛebÛeueyesve Ùee oesve
keâÛeje ieesUe keâjCeeNÙee efm$eÙee 1980 meeueÛÙee GvneàÙeele ceuee lÙeebÛÙee
Jemleerle IesTve iesuÙee. ogheejÛÙee JesUsme keâÛeje ieesUe keâjCeeNÙee efm$eÙee Iejer
ÙesTve keâÛeNÙeeÛeer Úeveveer keâjle Demeleele. leer JesU iee"tve Deecner lÙeebvee
Skeâ$e keâ™ve lÙeebÛeer meYee Iesleueer. efm$eÙee ceeskeâUsheCeeveb DeeefCe efveYeea[heCes
yeesuele neslÙee. Deeheehemeeleues celeYeso efJeme™ve lÙee veJÙeeÛeb mJeeiele
keâjeÙeuee efmeæ PeeuesuÙee neslÙee. lÙeebÛÙee meceepeele ner yeeleceer Flekeâer
PeheešŸeeveb hemejueer keâer, Je<e&Yejele lÙeeleuÙee Deveskeâ peCeer ‘mesJee’ÛÙee meomÙe
yeveuÙee. ÛebÛeueyesve lÙeebÛeb vesle=lJe keâjle nesleer. Deelee ceuee jbpeveyesve veeJeeÛeer
veJeer menkeâejermegæe efceUeueer nesleer. MenjeÛÙee Flej YeeieebleuÙee keâÛeje
JesÛeCeeNÙee ceefnueebvee leer Skeâ$e DeeCele nesleer.
lÙeebÛeer mebIešvee mLeeheve keâjCÙeeÛeer peyeeyeoejer Deecner DebpeveeJej
meesheJeueer nesleer. ns keâece efleveb ceveeheemetve kesâueb. mejkeâejer cepetj DeefOekeâejer
(ieJnvcexvš uesyej Dee@efHeâmej) cnCetve DebpeveeÛeer efveÙegkeäleer PeeuÙeeJej efleuee
‘mesJee’ mees[Ceb Yeeie he[ueb. efleuee ieceeJeCeb ne ‘mesJee’Ûee leesše Demeuee, lejer
keâeceieejebkeâ[s yeIeCeeNÙee mejkeâejer DeefOekeâeNÙeebceOÙes DeeceÛÙee Jeleerveb
yeesueCeejer Skeâ JÙekeäleer ueeYeueer, ner DeeceÛÙee mebmLesÛÙee °erveb cees"er
HeâeÙeÅeeÛeer iees°Ûe "jueer.
keâehe[ efiejCÙeebMeer TLAÛes Ieefve‰ mebyebOe nesles. lÙeeÛee HeâeÙeoe IesTve,
efiejCÙeebceOeuÙee JÙeJemLeeheveeuee hešJetve ‘mesJee’veb keâÛeje GÛeueCeeNÙee
ceefnueebvee efiejCÙeebceOeuÙee peefceveeRJejÛes DeeefCe Dee@efHeâmeebceOeues keâeieo DeeefCe
Flej šekeâeT efpeVeme Lesš ieesUe keâjCÙeeÛeer hejJeeveieer efceUJetve efoueer. ¢ee
efm$eÙeebveer Deele ÙesCÙeeuee efiejCÙeebleuÙee ce@vespeme&veer Dee#eshe Iesleuee vemeuee,
lejer ØelÙe#eele ner hejJeeveieer JeehejCÙeele KetheÛe De[ÛeCeer DeeuÙee. DeeceÛÙee
ue#eele Deeueb keâer, efiejCÙeebceOeues keâener cepetj DeeefCe lÙeebÛes cegkeâeoce ÙeebÛeber
keâÛeje ieesUe keâjCeejer Skeâ šesUer ÙeehetJeeaÛe DeefmlelJeele nesleer. Deeheuee
ceefueoe peeleesÙe Demeb heentve lÙeebveer peesjoej efJejesOe kesâuee. pejer ‘mesJee’Ûeer
mejMeer nesTve ‘mesJee’ÛÙee meomÙe DemeuesuÙee keâÛeje GÛeueCeeNÙee efm$eÙeebvee
mejlesMesJešer ØeJesMe efceUeuee, lejer Deecner Skeâ cenòJeeÛee Oe[e efMekeâuees
DeeefCe DeeefLe&keâ efnlemebyebOe iegbleuesues ueeskeâ keâMeer Úgheer ue{le osT Mekeâleele
Ùee DevegYeJeeÛeer KetCeiee" Deecner ceveeMeer yeebOeueer.
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 keâener Lees[keäÙee efm$eÙeebvee Ùee hejJeeveieerÛee HeâeÙeoe Peeuee; heCe
GjuesuÙeebÛebb keâeÙe? Dee@efHeâmeebceOetve keâÛeje ieesUe keâjlee ÙeeJee DeMeer ceeieCeer
Flej meomÙemegæe peesjoejheCes keâ™ ueeieuÙee neslÙee; hejbleg 1980heÙeËle
efiejCÙee nUtnUt [yeIeeF&uee ÙesT ueeieuÙee neslÙee DeeefCe lÙeebÛeb Glheeove
keâceer keâceer nesle Ûeeueueb nesleb. lÙeecegUs efiejCÙeebceOetve ieesUe keâjlee
ÙesCÙeepeesiee šekeâeT ceeuemegæe keâceer nesT ueeieuee neslee. efiejCeer
ceeuekeâebÛÙee cnCeCÙeeØeceeCes Glheeoveemee"er nesCeeNÙee KeÛee&le Kethe Jee{
PeeuÙeecegUs efiejCÙee [yeIeeF&uee DeeuesuÙee neslÙee. FlejebÛeb cnCeCeb nesleb keâer,
ÙeeceeieÛeer keâejCeb DeefOekeâ iegbleeiegbleerÛeer nesleer DeeefCe efiejCeerceeuekeâebveer
DeeOegefvekeâ Ùeb$emeece«eer DeeCeCÙeele hewmee iegbleJeCeb šeUuÙeeÛee ne heefjCeece
neslee; keâejCe keâenerner Demees! 1990heÙeËle mee" efiejCÙee hetCe&heCes yebo
he[uÙee DeeefCe meJJee ueeKe efiejCeer keâeceieej yeskeâej Peeues. peJeUpeJeU meJe&
keâeceieej heg®<eÛe nesles.
keâeceemee"erÛeer mheOee& peerJeIesCeer Peeuesueer nesleer DeeefCe Heâej Lees[Ÿee
veeskeâNÙee Âef°heLeele neslÙee. lÙeecegUs DeeceÛÙee meomÙe DemeuesuÙee efm$eÙeebÛes
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
veJejs efjkeâecešskeâ[sheCes lÙeebÛÙee IejeÛÙee oejele yemetve efJe[Ÿee Hebgâkeâleevee
vepejsme he[t ueeieues. ueJekeâjÛe keâesCelÙeelejer keâejKeevÙeele veJeer veeskeâjer
efceUsue DeMeer DeeMee keâjle ner ceeCemeb efjkeâeceheCeer Iejer yemet ueeieueer.
lÙeecegUs IejÛÙeebÛÙee cegKeer Ieeme IeeueCÙeeÛeer peyeeyeoejer IejeleuÙee m$eerÛÙee
efMejeJej Deeueer. pÙeebÛÙeeheeMeer Yeeb[Jeue efkebâJee Debieer keâesCelebner efJeMes<e
keâewMeuÙe veJnleb, DeMee iejerye efm$eÙee keâÛeje ieesUe keâ™ ueeieuÙee.
ÛebÛeueeyesve cnCeeueer, ‘‘keâÛeje ieesUe keâjCeb nsÛe DeeceÛeb Øeekeäleve Demeueb, lej
les Deecner efvecetšheCes mJeerkeâe™; hejbleg keâÛeNÙeemee"er keâceer efkebâcele efouesueer
Deecner KeheJetve IesCeej veener. Deecner ÙeesiÙe efkeâceleermee"er ue{e osT!’’
(cesnlee heeqyueefMebie neTmeÛÙee ‘JegF Deej hegDej yeš mees cesveer’
Ùee Fuee Yeó efueefKele DeeefCe megveerefle keâeCes DevegJeeefole hegmlekeâeletve)
153
154 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
 efoveefJeMes<e
16 Dee@keäšesyej les 15 ef[meWyej 2019 ojcÙeeveÛee efoveefJeMes<e
efoveefJeMes<eeefveefceòe hegmlekeâmebÛeeJej 50 škeäkeäÙeebheÙeËle metš
Keeueerue mebÛeebJej 16 les 31 Dee@keäšesyej ojcÙeeve
Keeme meJeuele
21 Dee@keäšesyej - mej Deeuøesâ[ veesyesue ÙeebÛee pevceefove
`veesyesue ueuevee Yeeie 1', `veesyesue ueuevee Yeeie 2'
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 315/- ~ meJeuele efkebâcele 199/-
21 Dee@keäšesyej - hee@ue efJeumeve ÙeebÛee pevceefove
`Meeblelesveb keâece keâje!' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 240/- ~ meJeuele efkebâcele 149/-
23 Dee@keäšesyej - ceeÙekesâue ›eâeÙešve ÙeebÛee pevceefove
veskeämš, heeÙejsš ue@efššŸet[dme, Øes (meeJepe), mšsš Dee@Heâ efHeâDej,
ceeÙe›eâes, ef[mkeäueespej Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 2300/- ~
meJeuele efkebâcele 1399/-
23 Dee@keäšesyej - DejefJebo Deef[iee ÙeebÛee pevceefove
`o JneF&š šeÙeiej' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 295/- ~ meJeuele efkebâcele 199/-
24 Dee@keäšesyej - Deej. kesâ. ue#ceCe ÙeebÛee pevceefove
`keâmeb yeesueueele!' - Yeeie 1 les 7
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 695/- ~ meJeuele efkebâcele 399/-
26 Dee@keäšesyej - efnuejer efkeäuebšve ÙeebÛee pevceefove
`efueefJnbie efnmš^er' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 495/- ~ meJeuele efkebâcele 329/-
27 Dee@keäšesyej - De@jve jeumšve ÙeebÛee pevceefove
`les 127 leeme!' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 360/- ~ meJeuele efkebâcele 249/-
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
29 Dee@keäšesyej - ueer ÛeeFu[ ÙeebÛee pevceefove
`veeffLebie št uetpe', `Jeve Mee@š'
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 690/- ~ meJeuele efkebâcele 399/-
30 Dee@keäšesyej - [sefJn[ yesveefyeÇpe ÙeebÛee pevceefove
`šerveSpeme&' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 350/- ~ meJeuele efkebâcele 229/-
Keeueerue mebÛeebJej 1 les 15 veesJnWyej ojcÙeeve Keeme meJeuele
2 veesJnWyej - keâefJelee YeeuesjeJe ÙeebÛee pevceefove
`leb$e%eeveeÛeer cegUe#ejs Yeeie - 1', `leb$e%eeveeÛeer cegUe#ejs Yeeie -
2' Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 300/- ~ meJeuele efkebâcele 199/-
2 veesJnWyej - De®Ce Meewjer ÙeebÛee pevceefove
`ieJnve&vme', `ns meJe& DeeheuÙeeuee keâes"s vesCeej?', `keâUsue keâe
‘lÙeeuee’ DeeF&Ûeb ceve?', `ceeieerue heeveeJe¤ve... ceeiesÛe'!, `o
heeue&cesvšjer efmeeqmšce', `JeeUJeer«emle Je=#eeuee heesueeoer kegbâheCe
JeeÛeJesue keâe?', `KÙeeleveece Feflenemekeâej'
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 2800/- ~
meJeuele efkebâcele 1599/-
2 veesJnWyej - uÙetmeer ne@efkebâie ÙeebÛee pevceefove
`pee@pe& De@v[ o efyeie yeBie', `pee@pexme keâe@eqmcekeâ š^sPej nbš',
`pee@pexme efme›esâš keâer št o ÙegefveJnme&'
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1485/- ~ meJeuele efkebâcele 999/-
5 veesJnWyej - [e@. Delegue ieJeebos ÙeebÛee pevceefove
`yeerFbie cee@š&ue', `yesšj', `peerJe efpeLes iegbleuesuee...', `ÙeMeØeehleerÛee
peenerjveecee!' Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1090/- ~ meJeuele efkebâcele 749/-
155
6 veesJnWyej - MÙeece Yegkexâ ÙeebÛee pevceefove
DeeveboeÛeb heemeyegkeâ, iees°eRÛeb SšerSce, Kegceemeoej De$es, ceb$e
ßeercebleerÛee, heg.ue. : Skeâ DeeveboÙee$ee, hegCeb Skeâ mee"JeCe, meYesle
keâmes yeesueeJes, o ceeFb[ efpece, o mšej efØeefvmeheue, o ceeFb[ efpece
efjuesMeveefMehme Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1960/- ~
meJeuele efkebâcele 1199/-
6 veesJnWyej - mebpeÙe {esues ÙeebÛee pevceefove
`DeblejeUeleerue ce=lÙet', `DeMcepeerJe', `ef[bYekeâ', `ØesceeÛee jsCet',
`mebkeâefjle' Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1025/- ~ meJeuele efkebâcele 599/-
6 veesJnWyej - jlveeJeueer oeleej ÙeebÛee pevceefove
`megKeo yeeuemebieesheve', `megKeo ceele=lJe', `megKeo Je=ælJe'
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 325/- ~ meJeuele efkebâcele 199/-
7 veesJnWyej - peeieeflekeâ keâke&âjesie peeie¤keâlee efove
'Cancer Care & Mysteries & Yoga', `ke@âvmej jesKet
Ùee Skeâe mepeie peerJeveMewueermen', `Fšdme vee@š DeyeeGš o yeeFkeâ',
`o pee@Ùe Dee@Heâ ke@âvmej', `DeeÙeg<ÙeeÛee Debeflece mebmkeâej'
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1190/- ~ meJeuele efkebâcele 749/-
11 veesJnWyej - megjsKee Mene ÙeebÛee pevceefove
`LeWyeYej heeCeer Deveble DeekeâeMe' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 280/- ~ meJeuele efkebâcele 179/-
12 veesJnWyej - ef¡emleesHeâj efjÛe ÙeebÛee pevceefove
`®ume Dee@Heâ ef[meshMeve' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 480/- ~ meJeuele efkebâcele 299/-
13 veesJnWyej - vee. je. Je[vehe ÙeebÛee pevceefove
`yegefæyeUeÛee Deesveecee', `megmebIeefšle ceeje', `Ûelegjbie
(yegefæyeUeleerue) meeheUs,' `yegefæyeUeÛee ßeerieCesMee', `yegefæyeU
efMekeâe' Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 795/- ~ meJeuele efkebâcele 499/-
14 veesJnWyej - yeeueefove
mebÛe 1 - DemJeueeÛeer Meshešer DeeefCe ie[ye[ iees°er, efmeb[^suee
DeeefCe Flej keâLee, iebhet–efÛebhet DeeefCe Flej keâLee, ieefJe&‰ Iees[e
DeeefCe cemle cemle iees°er, Ie[ŸeeUeleerue keâesefkeâUe DeeefCe ie[ye[
156
iees°er, IeejerÛeer ÛeueeKeer DeeefCe cemle cemle iees°er, peeotÛeb Keerjhee$e
DeeefCe Flej keâLee, KešŸeeU KeueeMeer DeeefCe ie[ye[ iees°er,
cew$eerÛes ceesue DeeefCe Flej keâLee, meceeoÛee JeeUJebšeleerue DeeefCe
jeveeleerue HesâjHeâškeâe, efMekeâejer yeveuee efMekeâej, nvegceeve,
cees"ŸeebÛÙee ÚesšŸee iees°er, jcepÙee–iecepÙee DeeefCe peccele iees°er,
"ketâyeeF& "Wies DeeefCe peccele iees°er, yegšgkeâyeQieCe efJemejYeesUs DeeefCe
peccele iees°er, keâmeesšer DeeefCe Flej keâLee, meòJehejer#ee DeeefCe Flej
keâLee, yegefæjeceeÛee vÙeeÙe DeeefCe ÛeelegÙe& keâLee, ØeOeeveeÛeer efveJe[
DeeefCe ÛeelegÙe& keâLee, Fceeveer efce$e DeeefCe Flej iees°er, hebÛejbieer Keej
DeeefCe Flej iees°er, peebYeUs Deebyes DeeefCe pebcele iees°er, Skeâceskeâe
mee¢e ke⤠DeeefCe Flej keâLee, DeepeerÛeb Iej DeeefCe Flej keâLee,
KegueoeyeeoÛee Keefpevee, oesmleer Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e
meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1710/- ~ meJeuele efkebâcele 999/-
mebÛe 2 - efÛe$eceÙe yeesOekeâLee Yeeie 1(3 hegmlekeâebÛee mebÛe),
efÛe$eceÙe jbieleoej keâLee Yeeie 1(4 hegmlekeâebÛee mebÛe), efÛe$eceÙe
jbieleoej keâLee Yeeie 2 (3 hegmlekeâebÛee mebÛe), efÛe$eceÙe jbieleoej
keâLee Yeeie 3(4 hegmlekeâebÛee mebÛe), efÛe$eceÙe jbieleoej keâLee Yeeie
4 (4 hegmlekeâebÛee mebÛe), efÛe$eceÙe jbieleoej keâLee Yeeie 5(4
hegmlekeâebÛee mebÛe), efÛe$eceÙe jbieleoej keâLee Yeeie 6 (3 hegmlekeâebÛee
mebÛe), efÛe$eceÙe jbieleoej keâLee Yeeie 7 (3 hegmlekeâebÛee mebÛe),
iees°er osMeesosMeerÛÙee (3 hegmlekeâebÛee mebÛe) Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej
efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 2020/- ~
meJeuele efkebâcele 1199/-
mebÛe 3 - iees°er [e@š keâe@ce DeeefCe Flej yeesOekeâLee Yeeie 1, iees°er
[e@š keâe@ce DeeefCe Flej yeesOekeâLee Yeeie 2, iees°er [e@š keâe@ce DeeefCe
Flej yeesOekeâLee Yeeie 3, efvemeie& DeeefCe Flej iees°er, keâebiee¤
osMeerÛÙee iees°er (4 hegmlekeâebÛee mebÛe), Sucej ceeefuekeâe (5
hegmlekeâebÛee mebÛe), iebcele keâes[er Yeeie 1 les 5 Ùee hegmlekeâebÛÙee
mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1855/- ~
meJeuele efkebâcele 1099/-
mebÛe 4 - øeBâkeâef}ve ceeefuekeâe Yeeie 1- (4 hegmlekeâebÛee mebÛe),
øeBâkeâef}ve ceeefuekeâe Yeeie 2-(3 hegmlekeâebÛee mebÛe), øeBâkeâef}ve
ceeefuekeâe Yeeie 3 (3 hegmlekeâebÛee mebÛe), øeBâkeâef}ve ceeefuekeâe Yeeie
4 (3 hegmlekeâebÛee mebÛe), øeBâkeâef}ve ceeefuekeâe Yeeie 5 (3
hegmlekeâebÛee mebÛe), øeBâkeâef}ve ceeefuekeâe Yeeie 6 (3 hegmlekeâebÛee
mebÛe), øeBâkeâef}ve ceeefuekeâe Yeeie 7 (3 hegmlekeâebÛee mebÛe), øeBâkeâef}ve
Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele
ceeefuekeâe Yeeie 8 (3 hegmlekeâebÛee mebÛe), øeBâkeâef}ve ceeefuekeâe Yeeie
9 (4 hegmlekeâebÛee mebÛe) Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1450/- ~ meJeuele efkebâcele 849/-
mebÛe 5 - efJe›eâce JesleeU ceeefuekeâe Yeeie 1 (4 hegmlekeâebÛee
Skeâef$ele mebÛe), efJe›eâce JesleeU ceeefuekeâe Yeeie 2 (4 hegmlekeâebÛee
Skeâef$ele mebÛe), efJe›eâce JesleeU ceeefuekeâe Yeeie 3 (4 hegmlekeâebÛee
Skeâef$ele mebÛe)
Dekeâyej-efyejyeue ceeefuekeâe Yeeie 1(4 hegmlekeâebÛee Skeâef$ele mebÛe),
Dekeâyej-efyejyeue ceeefuekeâe Yeeie 2 (5 hegmlekeâebÛee Skeâef$ele mebÛe)),
Dekeâyej-efyejyeue ceeefuekeâe Yeeie 3 (5 hegmlekeâebÛee Skeâef$ele mebÛe)
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1800/- ~
meJeuele efkebâcele 1049/-
mebÛe 6 - yebšt yeme}e {ieele DeeefCe Flej keâLee (2 hegmlekeâebÛee
mebÛe), memeesyee-nmeesyee ceeefuekeâe Yeeie 1, memeesyee-nmeesyee ceeefuekeâe
Yeeie 2, yeyye[ ceeefuekeâe Yeeie 1, pebieue pebcele ceeefuekeâe Yeeie
1, pebieue pebcele ceeefuekeâe Yeeie 2 Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeebJej efJeMes<e
meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1430/- ~ meJeuele efkebâcele 849/-
mebÛe 7 - lesveeueerjece ceeefuekeâe (14 hegmlekeâebÛee mebÛe), efJe%eeve
veJeueeF&, DemLeer, Iejšs, metÙee&mle, ceOÙeje$e, Ùe%ekegbâ[, mewefvekeânes,
legceÛÙeemee"er]..., Deoeve De@v[ F&Jne
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1620/- ~ meJeuele efkebâcele 949/-
mebÛe 8 - `Deeheueer me=°er' Ùee ceeefuekesâleerue 10 hegmlekeâebÛÙee
mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1100/- ~ meJeuele efkebâcele 649/-
mebÛe 9 - peelekeâ keâLee (4 hegmlekeâebÛee mebÛe), hebÛeleb$e (5
hegmlekeâebÛee mebÛe), efnleesheosMe (4 hegmlekeâebÛee mebÛe), MeskeämeefheDej
mebÛe (22 hegmlekeâebÛee mebÛe) Ùee mebÛeebJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 2300/- ~
meJeuele efkebâcele 1399/-
mebÛe 10 - MesJe[s ieg®peeRÛee 21 hegmlekeâebÛÙee (Ûeefj$eceeefuekeâe)
mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 2080/- ~
meJeuele efkebâcele 1199/-
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
14 veesJnWyej - peeieeflekeâ ceOegcesn efove
`Ûeuee peeCetve IesT Ùee ! ceOegcesn', `ceOegcesn Skeâ DeeJneve'
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 250/- ~ meJeuele efkebâcele 149/-
15 veesJnWyej - mebpeÙe jeTle ÙeebÛee pevceefove
`SkeâJeÛeveer Yeeie 1 DeeefCe 2'
Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 895/- ~ meJeuele efkebâcele 599/-
Keeueerue mebÛeebJej 16 les 30 veesJnWyej ojcÙeeve
Keeme meJeuele
17 veesJnWyej - jlveekeâj celekeâjer ÙeebÛee pevceefove
jlveekeâj celekeâjer efueefKele 14 hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej
efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 2205/- ~
meJeuele efkebâcele 1549/-
17 veesJnWyej - ceesnvee peesieUskeâj ÙeebÛee pevceefove
`efjkeäle' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 250/- ~ meJeuele efkebâcele 169/-
21 veesJnWyej - cebpegßeer ieesKeues ÙeebÛee pevceefove
cebpegßeer ieesKeues efueefKele 6 hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1785/- ~
meJeuele efkebâcele 1299/-
24 veesJnWyej - [sue keâevexieer ÙeebÛee pevceefove
[sue keâevexieer efueefKele 3 hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 600/- ~ meJeuele efkebâcele 399/-
24 veesJnWyej - De®bOeleer je@Ùe ÙeebÛee pevceefove
`o iee@[ Dee@Heâ mcee@ue efLebipe' hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 395/- ~ meJeuele efkebâcele 249/-
24 veesJnWyej - megOeerj iee[ieerU ÙeebÛee pevceefove
`ueeFheâ-mšeFue' hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 150/- ~ meJeuele efkebâcele 99/-
26 veesJnWyej - JeerCee osJe ÙeebÛee pevceefove
`mJeevmeerleerue efoJeme' hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 395/- ~ meJeuele efkebâcele 249/-
157
26 veesJnWyej - Deveble YeesÙej ÙeebÛee pevceefove
`DeeYeeUPegbpe', `njeUer' Ùee hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 540/- ~ meJeuele efkebâcele 329/-
28 veesJnWyej - efJeÕeeme heešerue ÙeebÛee pevceefove
efJeÕeeme heešerue efueefKele 5 hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 1970/- ~
meJeuele efkebâcele 1499/-
11 ef[meWyej - DeesMees ÙeebÛee pevceefove
DeesMees efueefKele 30 hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 4925/- ~
meJeuele efkebâcele 3249/-
15 ef[meWyej - ieerlee Heâesieeš ÙeebÛee pevceefove
`DeeKee[e' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 220/- ~ meJeuele efkebâcele 149/-

28 veesJnWyej - efkeâcyeueea efkeâye&pe&j ÙeebÛee pevceefove 15 ef[meWyej - megjsMe heešerue ÙeebÛee pevceefove
efkeâcyeueea efkeâye&pe&j efueefKele 3 hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele `oen' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 555/- ~ meJeuele efkebâcele 349/- cetU efkebâcele 495/- ~ meJeuele efkebâcele 349/-

30 veesJnWyej - Deevebo ÙeeoJe ÙeebÛee pevceefove 15 ef[meWyej - «esÛesve ®efyeve ÙeebÛee pevceefove
Deevebo ÙeeoJe efueefKele 33 hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele `Deevebolejbie' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 5950/- ~ cetU efkebâcele 350/- ~ meJeuele efkebâcele 249/-
meJeuele efkebâcele 4299/-

30 veesJnWyej - Ùeespevee ÙeeoJe ÙeebÛee pevceefove

`cejer cejer peeÙe mejerj' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 140/- ~ meJeuele efkebâcele 99/-

30 veesJnWyej - mebpeerJe hejUerkeâj ÙeebÛee pevceefove

mebpeerJe hejUerkeâj efueefKele 8 hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 835/- ~ meJeuele efkebâcele 549/-
30 30 veesJnWyej - n@efjSš ueve&j ÙeebÛee pevceefove
n@efjSš ueve&j efueefKele 3 hegmlekeâebÛÙee mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele
mebÛeeÛeer cetU efkebâcele 700/- ~ meJeuele efkebâcele 499/-

Keeueerue mebÛeebJej 1 les 15 ef[meWyej ojcÙeeve Keeme meJeuele

4 ef[meWyej - efvekeâ JnesÙeefÛeÛe ÙeebÛee pevceefove

`ueeFHeâ efJeoeGš efueefcešdme' Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele
cetU efkebâcele 280/- ~ meJeuele efkebâcele 199/-

158 Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ ~ cesnlee ceje"er «ebLepeiele

 159
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ
 Deelee jeveele peeTÙee... letÛe Skeâoe cnCeeueeme,
Deelee [eWiejele peeTÙee... ‘øeMveebmeesyele peiett vekeâesme
efleLeb Skeâ keâeWye... Gòej MeesOele peielee Deeueb heeefnpes.’
oesve keâeWye... ceePes øeMve jent osle DemesÛe Devegòeefjle
keâeWyeÛe keâeWye... ceePeer Gòejb ceerÛe MeesOetve keâe{}erle.
Skeâ Deeheueb Pee[, DeeveboJeveÛÙee ßeceveiejerle
lÙeeÛeer efleLebÛe nesCeej kee{...
heeÛeMes ®iCeebÛee menœekeâj mecetn
KejKejerle ceeÙeeUt keâ[e,
mece=æerÛee ieesJeOe&ve GÛe}t Mekeâ}e
lÙeeuee Pee[eÛee he[ueeÙe kes{e...
lemee lees Kes[Ÿeehee[Ÿeeble keâmee GÛe}}e peeF&}
oie[eÛeb Pee[ efkeMeeue,
lÙeekej Pee[eÛeer Skeâ ceMeeue... Ùee ØeMveeÛÙee ØeoerIe& efÛebleveeletve
GlmHetâle& Pee}s}s Skeâ meceeOeeve
-DeefYevesles meÙeepeer efMebos
ceer legceÛÙeeheg{s ceeb[le Deens.

-Leesj meceepemesJekeâ yeeyee Deecešs

160
cesnlee ceje"er «ebLepeiele ~ Dee@keäšesyej-veesJnWyej 2019 pees[Debkeâ