Professional Documents
Culture Documents
Δημητρίου Βογιατζή
Θεολόγου Καθηγητή
Όπως είναι γνωστό, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ)
εκδικάστηκε πρόσφατα η υπόθεση Παπαγεωργίου και άλλοι κατά Ελλάδος (αρ. 4762/18 και
6140/18) που αφορά τη διαδικασία απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών[1].
Hβασική αιτίαση των εγκαλούντων ήταν ότι η υπεύθυνη δήλωση του ν.1599 που απαιτείται
για την απαλλαγή παραβιάζει τα δικαιώματα των μαθητών γιατί μπορεί ο Διευθυντής του
Σχολείου να τους οδηγήσει σε εισαγγελικό έλεγχο αν τη θεωρήσει ψευδή. Στην υπόθεση
αυτή κατατέθηκαν πρόσθετες παρεμβάσεις από τρείς φορείς: Το Ελληνικό Παρατηρητήριο
των Συμφωνιών του Ελσίνκι[2], την Ένωση Αθέων και το ΕΛΙΑΜΕΠ. Παραδόξως αλλά όχι
ανεξήγητα, οι προτάσεις των τριών φορέων και οι απαντήσεις της κυβερνήσεως
ασχολούνται πολύ περισσότερο με το περιεχόμενο του μαθήματος και λιγότερο με το
ζήτημα που εκδικάστηκε.
1. Το ΕΛΙΑΜΕΠ
2. Η Ελληνική Κυβέρνηση
Οι προτάσεις των Νομικών Συμβούλων του Κράτους για το ζήτημα που εκδικάστηκε
χαρακτηρίζονται από σκόπιμες αντιφάσεις. Συνοπτικά:
α. Ισχυρίζονται ανακριβώς ότι η εγκύκλιος των απαλλαγών 23/01/2015 (αριθ. πρωτ.:
12773/Δ2) δεν παρέχει το δικαίωμα της κρίσεως ως προς τη σοβαρότητά της στον
Διευθυντή του Σχολείου ενώ η εγκύκλιος εφιστά την προσοχή στους Διευθυντές των
σχολικών μονάδων «να ελέγχουντην τεκμηρίωση των προβαλλόμενων λόγων».
β. Ενώ αναφέρουν ότι οι γραπτές δηλώσεις υπάγονται στο νόμο για την προστασία των
προσωπικών δεδομένων, παρακάτωισχυρίζονται ότι αιτήσεις για απαλλαγή έχουν
κατατεθεί από Ορθόδοξους γονείς που δηλώνουν, μεταξύ άλλων, ότι το Πρόγραμμα και ο
τρόπος διδασκαλίας δεν είναι ορθόδοξα.
γ. Ενώ σημειώνουν ότι το Σύνταγμα επιβάλλει την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης
των ορθοδόξων μαθητών συγχρόνως λένε ότι το ισχύον πρόγραμμα είναι πλουραλιστικό,
μη ομολογιακό και όχι αποκλειστικά για τους ορθόδοξους.
δ.Υποστηρίζουν ότι η δήλωση «δεν είμαι ορθόδοξος»,δεν έχει ουσιαστική σημασία αφού το
μάθημα δεν είναι ορθόδοξο, αλλά υπάρχει για να «αποτρέπει την παραβίαση του
Συντάγματος, επειδή για τουςμη ορθόδοξους το κράτος δεν έχει την υποχρέωση να
αναπτύσσει τη θρησκευτική τους συνείδηση».
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η κυβέρνηση ομολογεί ενώπιον του ΕΔΔΑ ότι με το
ισχύον Πρόγραμμα παραβιάζει το Σύνταγμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα των
ορθοδόξων μαθητών, αφού εφαρμόζει ένα Πρόγραμμα που δεν είναι ορθόδοξο παρά τις
συνταγματικές και νομικές πρόνοιες. Παρ΄ όλα αυτά διατηρεί στη δήλωση απαλλαγής το
«δεν είμαι ορθόδοξος» για να υποχρεώνει τους ορθοδόξους μαθητές να παρακολουθούν το
μη ορθόδοξο πρόγραμμα, αφού το μάθημα είναι υποχρεωτικό. Ομολογουμένως,
ευρηματική η επιχειρηματολογία! Ταυτόχρονα, προβάλλει ανακριβείς ισχυρισμούς και
δεναπαντά καθόλου στην αιτίαση ότι η υπεύθυνη δήλωση του ν.1599 παραβιάζει τα
δικαιώματα των μαθητών που ζητούν απαλλαγή.
3. Οι πραγματικές επιδιώξεις
Η κινητοποίηση όλων των αποστόλων του εθνομηδενισμού εναντίον του ΜτΘ και των
ορθόδοξων θεολόγων αποδεικνύει τη σημασία των πέντε πρόσφατων δικαστικών
αποφάσεων, που ερμηνεύουν αυθεντικά τη βούληση του συνταγματικού νομοθέτη και
απηχούν απόλυτα το αίσθημα του λαού. Η εφαρμογή τους είναι ζήτημα δημοκρατίας την
οποία κάποιοι προσπαθούν να υπονομεύσουν και μάλιστα με κρατική χρηματοδότηση.
Παριστάνοντας τους προστάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μειονοτήτων,
εργάζονται για να επιβάλλουν με αυταρχικό τρόπο στην πλειοψηφία τις ιδεοληψίες τους,
με τις οποίες, όπως τόνισε το ΣτΕ, επιχειρείται ο κλονισμός και η μεταβολή της ορθόδοξης
χριστιανικής συνείδησης των μαθητών .
Υποσημειώσεις
1. Η απόφαση εκδόθηκε στις 31/10/19. Στο σύνδεσμο:
https://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22documentcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,
%22CHAMBER%22],%22itemid%22:[%22001-197254%22]}
2. https://el.wikipedia.org/wiki/ Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι: Το
Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι, συντομογραφικά ΕΠΣΕ, αποτελεί
ελληνική μη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ). Πρόκειται για το ελληνικό τμήμα τής Διεθνούς
Ομοσπονδίας Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (International Helsinki Federation for
Human Rights), η οποία έχει ως σκοπό την υποστήριξη και τη δημοσιοποίηση των αρχών
της τελικής πράξης της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, που
υπογράφτηκε στο Ελσίνκι της Φινλανδίας τον Αύγουστο του 1975, γνωστές και ως
«Συμφωνίες του Ελσίνκι». Η Διεθνής Ομοσπονδία Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα
χρεοκόπησε λόγω οικονομικού σκανδάλου και διαλύθηκε την 27η Νοεμβρίου του 2007. Ο
πρώην οικονομικός διευθυντής της, Αυστριακός Rainer Tannenberger, καταδικάστηκε σε
φυλάκιση τριών ετών για υπεξαίρεση 1.2 εκατομμυρίου ευρώ.
3. ΣτΕ, 660/18, σκ.12.