lyê´düüeTVü≤]¸ Á|üD°‘·+

≈£Ls¡à eTVü‰|ü⁄sêD+
(‘Ó\T>∑T nqTyê<ä+‘√)

nqTyê<ä≈£î\T
&܈ˆ ¬ø.$.düT+<äsê#ês¡T´\T
dü+bÕ<ä≈£î\T
ªeTVü‰eTôVAbÕ<Ûë´j·Tµ
&܈ˆ düeTTÁ<ë\ \ø£åàDj·T´
Á|ü‘˚´ø±~Ûø±]
|ü⁄sêDÒ‹Vü‰dü ÁbÕC…≈£îº
‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúqeTT\T, ‹s¡T|ü‹

Á|ü#·Ts¡D
‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹ <˚eükÕúqeTT\T
‹s¡T|ü‹
2019
KURMA MAHAPURANAM
(with Telugu Translation)

Translated by
Dr. K.V. SUNDARACHARYULU

Chief Editor
Sri Samudrala Lakshmanaiah

T.T.D. Religious Publications Series No. 1359

© All Rights Reserved
First Print : 2019

Copies: 1000

Published by
Sri Anilkumar Singhal, I.A.S.,
Executive Officer,
Tirumala Tirupati Devasthanams,
Tirupati.

Cover Design and

D.T.P. Type Setting
Office of the Special Officer, Purana Itihasa Project,
TTD,Tirupati.

Printed at
Tirumala Tirupati Devasthanams Press
Tirupati - 517 507.
l|ü<ëàe‹ neTàyês¡T ly˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$Tyês¡T
yê´kÕj·T $wüßís¡÷bÕj·T yê´düs¡÷bÕj·T $wüíy˚ ˆ
qyÓ÷ yÓ’ ÁãVü≤àì<Ûäj˚T yêdæcÕ˜j·T qyÓ÷ qeT' ˆˆ
9 ‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹ <˚eükÕúqeTT\T 9
|ü⁄sêD Ç‹Vü‰dü ÁbÕC…≈£îº
|ü+&ç‘·|ü]wü‘·TÔ
(dü\Vü‰eT+&É*)
n<Ûä´≈£åî\T
l nì˝Ÿ≈£îe÷sY dæ+|òü÷˝Ÿ ◊.@.j·Tdt.>±s¡T
ø±s¡´ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±], ‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúqeTT\T.
düuÛÑT´\T
l b˛˝ uÛ≤düÿsY ◊.@.j·Tdt.>±s¡T
dü+j·TTø£Ôø±s¡´ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±],‹.‹.<˚.,‹s¡T|ü‹.

&܈ˆ ø£+<ë&Ó’ sêe÷qTC≤#ês¡T´\T>±s¡T &܈ˆ ø=+ô|\¢ sêeTdü÷s¡´Hêsêj·TD>±s¡T

$ÁXÊ+‘· ÁbÕ#·´ø£fi≤XÊ˝≤<Ûä´≈£åî\T $ÁXÊ+‘· Ä#ês¡T´\T
ly˚+ø£fÒX¯«s¡ y˚<ë+‘·e]∆˙ dü+düÿè‘·ø£fi≤XÊ\ sêÅw”ºj·T dü+düÿè‘· $<ë´|”sƒ¡+ ` ‹s¡T|ü‹
ôV’≤<äsêu≤<é
&܈ˆ lbÕ<ä düTÁãVü≤àD´+>±s¡T &܈ˆ á.@.•+>∑sê#ês¡T´\T>±s¡T
$ÁXÊ+‘· dü+#ê\≈£î\T, $ÁXÊ+‘· ø£fi≤XÊ˝≤<Ûë´|ü≈£î\T
z]j·T+≥˝Ÿ e÷HéÁdæÿ|ü⁄º ˝…’ÁãØ ` ôV’≤<äsêu≤<é ly˚+ø£fÒX¯«s¡ ÁbÕ#·´ø£fi≤XÊ\ ` ‹s¡T|ü‹
&܈ˆ <Ûä÷[bÕfi¯ eTVü≤<˚eeTDÏ>±s¡T &܈ˆ ¬ø.Á|ü‘ê|t>±s¡T
$ÁXÊ+‘· ø£fi≤XÊ˝≤<Ûä´≈£åî\T $ÁXÊ+‘· Ä#ês¡T´\T
Ä+Á<Ûä j·TTer dü+düÿè‘· ø£fi≤XÊ\ ly˚+ø£fÒX¯«s¡ $X¯«$<ë´\j·T+
sê»eT+Á&ç ‹s¡T|ü‹
ø£˙«qsY
&܈ˆ düeTTÁ<ë\ \ø£åàDj·T´>±s¡T
Á|ü‘˚´ø±~Ûø±], |ü⁄sêDÒ‹Vü‰dü ÁbÕC…≈£îº,
9 ‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúqeTT\T 9
9 ‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹ <˚eükÕúqeTT\T
|ü⁄sêDÒ‹Vü‰dü ÁbÕC…≈£îº
|ü]wüÿs¡D |ü]wü‘·TÔ
&܈ˆ ø£+<ë&Ó’ sêe÷qTC≤#ês¡T´\T>±s¡T
$ÁXÊ+‘· ÁbÕ#·´ø£fi≤XÊ˝≤<Ûä´≈£åî\T
ly˚+ø£fÒX¯«s¡ y˚<ë+‘·e]∆˙ dü+düÿè‘·ø£fi≤XÊ\
ôV’≤<äsêu≤<é
&܈ˆ ø=+ô|\¢ sêeTdü÷s¡´Hêsêj·TD>±s¡T
$ÁXÊ+‘· Ä#ês¡T´\T
sêÅw”ºj·T dü+düÿè‘· $<ë´|”sƒ¡+
‹s¡T|ü‹
&܈ˆ á.@.•+>∑sê#ês¡T´\T>±s¡T
$ÁXÊ+‘· ø£fi≤XÊ˝≤<Ûë´|ü≈£î\T
ly˚+ø£fÒX¯«s¡ ÁbÕ#·´ø£fi≤XÊ\
‹s¡T|ü‹
&܈ˆ lbÕ<ä düTÁãVü≤àD´+>±s¡T
$ÁXÊ+‘· dü+#ê\≈£î\T,
z]j·T+≥˝Ÿ e÷HéÁdæÿ|ü⁄º ˝…’ÁãØ,
ôV’≤<äsêu≤<é
9
&܈ˆ y˚<ë\ y˚+ø£≥d”‘êsêe÷#ês¡T´\T>±s¡T
$ÁXÊ+‘· ø£fi≤XÊ˝≤<Ûä´≈£åî\T
mdt._.mdt. dü+düÿè‘·ø£fi≤XÊ\
bıq÷ïs¡T
&܈ˆ <Ûä÷[bÕfi¯ eTVü≤<˚eeTDÏ>±s¡T
$ÁXÊ+‘· ø£fi≤XÊ˝≤<Ûä´≈£åî\T
Ä+Á<Ûä j·TTer dü+düÿè‘· ø£fi≤XÊ\
sê»eT+Á&ç
&܈ˆ <Ûä÷[bÕfi¯ nqï|üPs¡í>±s¡T
$ÁXÊ+‘· ø£fi≤XÊ˝≤<Ûë´|ü≈£îsê\T
Ä+Á<Ûä j·TTer dü+düÿè‘· ø£fi≤XÊ\
sê»eT+Á&ç
&܈ˆ ô|Hêï eT<ÛäTdü÷<äHé>±s¡T
$uÛ≤>±<Ûä´≈£åî\T, uÛ≤s¡rj·T<äs¡Ùq$uÛ≤>∑+
ø±[<ëdü dü+düÿè‘· $X¯«$<ë´\j·T+
Hê>∑|üPsY

ø£˙«qsY
&܈ˆ düeTTÁ<ë\ \ø£åàDj·T´>±s¡T
Á|ü‘˚´ø±~Ûø±]
|ü⁄sêDÒ‹Vü‰dü ÁbÕC…≈£îº
‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúqeTT\T

9 9
 ‘=*|ü\T≈£î
e÷qe⁄&ÉT <Ûäs¡àã<ä∆yÓTÆq J$‘êìï >∑&É|æq|ü&˚ n‘·ì e÷qe‘·«+ dü|òü\eTe⁄‘·T+~. <Ûäs¡àdü«s¡÷bÕìï
Á|ü‹e´ø°Ô ‘·q≈£î ‘êqT Á>∑V≤æ +#·˝&Ò TÉ . ‘·*¢ <ä+Á&ÉT\T, Ä#ês¡T´\T, ˝Àø£e÷qT´˝…q’ ô|<ä\› qT+&ç <ëìì Á>∑V≤æ +#ê*.
ô|’’q ù|s=ÿqï ô|<ä›\T >∑÷&Ü <Ûäs¡à dü«s¡÷bÕìï Á>∑Væ≤+#·&ÜìøÏ y˚<ë\qT ÄÁX¯sTT+|üø£ ‘·|üŒ<äT.
ªy˚<√-œ˝À <Ûäs¡àeT÷\yéTµ nqï≥T¢ <ÛäsêàìøÏ eT÷˝+ y˚<äy˚T.
y˚<ë\˝Àì <Ûäs¡à‘·‘êÔ«ìï ìs¡÷|æ+#·&Üìπø Ç‹Vü‰kÕ\÷, |ü⁄sêD≤\÷ ne‘·]+#êsTT. n+<äTπø
ªªÇ‹Vü‰dü|⁄ü sêD≤uÛ≤´+ y˚<+ä düeTT|üãè+Vü≤j˚T‘Yµµ ` Ç‹Vü‰kÕ\‘√q÷, |ü⁄sêD≤\‘√q÷ y˚<ëìï $dü]Ô +|üCj Ò ÷· *
nì #ÓbÕŒs¡T.
|ü⁄sêDø£s¡Ô nsTTq y˚<äyê´düT&ÉT ncÕº<äX¯|ü⁄sêD≤\T s¡∫+∫ ‘·<뛫sê <Ûäs¡àdü«s¡÷|ü+ ìs¡÷|æ+#ê&ÉT.
uÛÑ>∑e+‘·Tì ne‘êsê\˝À yê´düT&ÉT >∑÷&Ü ˇø£ ne‘ês¡y˚T. <Ûäs¡às¡ø£å≈£î&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT yê´düs¡÷|ü+˝À
ne‘·]+∫ |ü⁄sêD≤\T s¡∫+#ê&ÉT. yê{Ï <ë«sê <Ûäs¡à+ Á|ü#ês¡+˝ÀøÏ e∫Ã+~.
‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúq+ ˇø£ eTôVAqï‘·yÓTÆq <Ûë]àø£dü+düú. <Ûäs¡à |ü]s¡ø£åD¬ø’ bÕ≥T|ü&Ée\dæq
u≤<Ûä´‘· á dü+düú≈£î ñqï~. y˚<ë\T, Ç‹Vü‰kÕ\T, |ü⁄sêD≤\T yÓîî<ä\>∑T ÁbÕNq Á>∑+<∏ë\ Á|ü#ês¡+ <ë«sê
<Ûsä à¡ Á|ü#ês¡+ ø±$+#·&ÜìøÏ M\e⁄‘·T+~.á ñ<˚X› +¯ ‘√H˚ <˚ekÕúq+ |ü⁄sêDÇ‹Vü‰düÁbÕC…≈î£ qº T kÕú|+æ ∫ ‘·<뛫sê
yê´düuÛ≤>∑e‘ê˙ï, yê©àøÏsêe÷j·TD≤˙ï yê´U≤´Hê\‘√ düVü‰ Á|ü#·T]+∫+~. nq+‘·s¡+ ncÕº<äX¯|ü⁄sêD≤\q÷
‘Ó\T>∑T˝À nqTe~+|üCÒdæ eTTÁ~+#ê\ì ìs¡ísTT+∫+~. á ìs¡íj·÷ìøÏ nqT>∑TD+>± |ü\Te⁄s¡T |ü+&ç‘·T\T
|ü\T|ü⁄sêD≤\qT nqTe~+#ês¡T. yê{Ïì |ü]wüÿ]+∫ Á|ü#·T]+|üCÒùd Á|üj·T‘·ï+ ø=qkÕ>∑T‘·Tqï~.
yÓTT<ä≥ $wüßí|ü⁄sêD+ eTTÁ<äD≈£î dæ<ä∆+ #˚j·T&ÉyÓTÆq~. n~ eTTÁ<äD˝À ñqï~. Ç|ü&ÉT ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+
eTTÁ<äD≤qT≈£L\+>± s¡÷bı+~+#·ã&ç+~. düèwæºdü«s¡÷|ü+, sê»e+XÊ\T, lø£èwüßíì eTVæ≤eT, j·TT>∑<Ûäsêà\T
Ç‘ê´~ $wüj·÷\qT $|ü⁄\+>± ìs¡÷|æ+#˚ á |ü⁄sêD+ m+‘√ ÄdüøÏÔ<ëj·Tø£yÓTÆq~. Bìì bÕsƒ¡≈£î\≈£î
n+~+|üCÒj·T&ÜìøÏ #˚dæq Á|üj·T‘·ï+ dü|òü\yÓTÆq+<äT≈£î dü+‘√wædüTÔHêïeTT.
á |ü⁄sêD≤ìï nqTe~+∫q l¬ø.$.düT+<äsê#ês¡T´\yê]ì, á s¡#·q≈£î dü+bÕ<äø£‘·«+ eVæ≤+∫q
ÁbÕC…≈£îº Á|ü‘˚´ø±~Ûø±] eTVü‰eTôVAbÕ<Ûë´j·T &܈ˆ düeTTÁ<ë\ \ø£åàDj·T´qT n_Ûq+~düTÔHêïeTT. á Á>∑+<∏ä
|ü]wüÿs¡D˝À ‘√&ÉŒ&ɶ |ü+&ç‘·T\≈£L, |ü+&ç‘· |ü]wü‘Y düuÛÑT´\≈£L e÷ n_Ûq+<äq\T. $<ë«+düT\T eT]j·TT
bÕsƒ¡≈£î\ düVü≤ø±s¡+‘√ ‘·«s¡˝À nìï |ü⁄sêD≤\q÷ Á|üø£{Ï+#ê\qï <˚ekÕúq+ Á|üj·T‘·ï+ dü|òü\eT>∑T>±ø£!
á C≤„qj·T»„+˝À düVü≤ø£]+∫q yê]q+<ä]˙ l y˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T nqTÁ>∑Væ≤+#·T>±ø£!

‹s¡T|ü‹ ø±s¡´ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±]
‘˚~.31`12`2018 ‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúqeTT\T
‹s¡T|ü‹
 ìy˚<äq
<Ûäs¡à+, ns¡ú+, ø±eT+, yÓ÷ø£å+`nH˚$ #·‘·T]«<Ûä |ü⁄s¡TcÕsêú\T. ns¡ú+ eTTqï>∑T eT÷&ÉT |ü⁄s¡TcÕsêú\T
<Ûäs¡à+ qT+&˚ dæ~∆kÕÔsTT. n+<äTe\¢ <ÛäsêàqTcÕ˜q+ m+‘√ Á|ü<ÛëqyÓTÆq~.
ÁX¯ó‘·T\÷, düàè‘·T\÷ <Ûäs¡àìs¡÷|üD #˚XÊsTT. ø±ì yê{ÏqT+&ç <Ûäs¡à‘·‘êÔ«ìï Á>∑Væ≤+#·&É+ n+‘· düT\uÛÑ+
ø±<äT. Ç‹Vü‰kÕ\÷, |ü⁄sêD≤\÷ Ä <Ûsä à¡ ‘·‘êÔ«H˚ï ø£<˝ä∏ ‘√q÷, ñ|üø<£ \ä∏ ‘√q÷ k˛<ëVü≤s¡D+>± $e]düTHÔ êïsTT.
n+<äTe\¢ ÁbÕNq dü+düÿè‘·yêvàj·T+˝Àì Ç‹Vü‰dü |ü⁄sêD≤\ ÁbÕeTTK´+ $düà]+|üsêì<Ó’ j·TTqï~.
$kÕÔsêj·T #· y˚<ëHê+ dü«j·T+ Hêsêj·TD' Á|üuÛÑT' ˆ
yê´düs¡÷ù|D ø£è‘·yêHé |ü⁄sêD≤ì eTV”≤‘·˝Ò ˆˆ
y˚<ësêú\qT $düèÔ ‘·+>± »Hê˙ø±ìøÏ n+~+#·&Üì¬ø’ düs«¡ ˝Àø£Á|üuTÑÛ yÓq’ leTHêïsêj·TDT&ÉT yê´düT&ÉT>±
ne‘·]+∫ |ü⁄sêD≤\qT s¡∫+#ê&ÉT.
ÁbÕ#·´|ü+&ç‘·T˝Ò ø±ø£ bÕXÊÑ·´|ü+&ç‘·T\T >∑÷&Ü nH˚≈£î\T dü+düÿè‘·+ nuÛÑ´dæ+∫ |ü⁄sêD≤\ $\Te
Á>∑Væ≤+#ês¡T. Ä<ÛäTìø£yÓTÆq yÓ’C≤„ìø£j·TT>∑+˝À >∑÷&Ü |ü⁄sêD≤\qT+&ç Á>∑Væ≤+#·e\dæq $C≤„Hê+XÊ\THêïj·Tì
yês¡T eTTø£Ôø£+sƒ¡+‘√ n+^ø£]+∫Hês¡T.
‹.‹.<˚ekÕúq+yês¡T uÛ≤>∑e‘·ÁbÕC…≈£îº HÓ\ø=*Œ ‘·<뛫sê eT÷&ÉT yê´U≤´Hê\‘√ yê´düuÛ≤>∑e‘êìï
|ü]wüÿ]+∫ 14 ãèVü≤‘·‡+|ü⁄{≤\T>± Á|ü#·T]+∫Hês¡T. ‘·s¡Tyê‘· yê©àøÏ sêe÷j·TD≤ìï ¬s+&ÉT yê´U≤´Hê\‘√
|ü]wüÿ]+∫ 8 dü+|ü⁄{≤\T>± Á|üø£{Ï+#·&É+ »]–+~.
Äô|’ ÁbÕC…≈£îº≈£î |ü⁄sêD Ç‹Vü‰düÁbÕC…≈£îº>± HêeTø£s¡D+ #˚dæ ‘·<뛫sê ncÕº<äX¯|ü⁄sêD≤\qT
Ä+Á<ÛëqTyê<ä+‘√ Á|ü#·T]+#ê\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. bÕsƒ¡≈£î\≈£î ncÕº<äX¯ |ü⁄sêD≤\≈£î dü+ã+~Û+∫q ne>±Vü≤q
ø£\Z&ÜìøÏ ª|ü⁄sêDÁ|üX¯dæÔµ nqï ù|s¡T‘√ H˚qT ˇø£ $|ü⁄\yÓTÆq |”]ƒø£ s¡∫+#êqT. á |”]ƒø£qT Á|ü‹|ü⁄sêD≤ìø°
eTT+<äT düeT≈£Ls¡Ã&É+ »s¡T>∑T‘·Tqï~. Bìì $&ç Á>∑+<∏ä+>± >∑÷&Ü Á|ü#·T]+#·&ÉeTsTT+~.
|ü⁄sêD≤\ nqTyê<ëìøÏ düTÁ|üdæ<ä∆|ü+&ç‘·T\H˚≈£î\T düVü≤ø£]+#ês¡T. Ç|üŒ{ÏøÏ eT÷&ÉT \ø£å\≈£î ô|’>±
XÀ¢ø±\qT nqTe~+#·&É+ |üP]Ô nsTT+~. yê{Ïì |ü]wüÿ]+#·&É+, &ç.{Ï.|æ #˚j·T&É+ eTTqï>∑T |üqT\T
ì]«sêeT+>± ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT.
yÓTT<ä≥ $wüßí|ü⁄sêD≤ìï eTTÁ<äD≤s¡Ω+>± r]Ã~<ä›&ÉyÓTÆq~. n~ Á|üdüTÔ‘·+ eTTÁ<äD˝À ñqï~.
≈£Ls¡à|ü⁄sêD≤ìï >∑÷&Ü n<˚ |ü<ä∆‹˝À Á|üdüTÔ‘·+ s¡÷bı+~+#·&É+ »]–+~.
uÛÑ>∑e+‘·Tì <äXÊe‘êsê\˝À ≈£Lsêàe‘ês¡+ ¬s+&Ée~. neTè‘·+ ø=s¡¬ø’ <˚yêdüTs¡T\T ø°ås¡kÕ>∑sêìï
eT~∏Û+∫q|ü&ÉT uÛÑ>∑yêqT&ÉT ≈£Ls¡às¡÷|ü+ <ë*à eT+<äs¡|üs¡«‘êìï eTTì–b˛≈£î+&Ü <Ûä]+#ê&ÉT. á ø£<∏ë
ø£<∏äq+ <ë«sê `
 9

•e‘·‘«Ô· + ≈£L&Ü á |ü⁄sêD+˝À bı+<äT|üs#¡ ã· &ç+~. n+‘˚ø±ø£ esêíÁX¯e÷\T, kÕe÷q´$X‚w<ü säÛ êà\T,
düèwæºÁø£eT+, |üs¡y˚TX¯«s¡Tì $$<ÛäHêe÷\T, j·TT>±\T, eTq«+‘·sê\T ` Ç‘ê´~>± ô|≈£îÿ $wüj·÷\T Ç+<äT˝À
ìs¡÷|æ+#·&ÉeTsTT+~. ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À 17000 XÀ¢ø±\Tqï≥T¢ ÁbÕNq Á>∑+<∏ë\T ìπs›•düTÔqï$. ø±ì e÷≈£î
\_Û+∫q Á|ü‘·T\˝À 5896 XÀ¢ø±\T e÷Á‘·y˚T ñ+&É≥+ >∑eTHês¡Ω+.
á |ü⁄sêD≤ìï düTÁ|üd<æ ∆ä $<ë«+düT\T, ãVüQÁ>∑+<∏øä s£ \Ô¡ T l ø¬ .$.düT+<äsê#ês¡T´\yês¡T nqTe~+#ês¡T.
nqTyê<ëìï s¡eTD°j·T+>± s¡÷bı+~+∫q á $<ä«<äÁπ>düs¡T\≈£î ø£è‘·»„‘ê_Ûe+<äHê\T.
á Á>∑+<∏ëìï z|æø£‘√ dü]#·÷∫ nedüs¡yÓTÆq |ü]wüÿs¡D\T >±$+∫ eTTÁ<äD≤s¡Ω+>± s¡÷bı+~+∫q
|ü]wüÿs¡D|ü]wü‘·TÔ düuÛÑT´\≈£î ø£è‘·»„‘ê|üPs¡«ø£ qeTdüT‡\T.
ÁbÕC…≈î£ ˝º À düV‰ü j·T|ü]XÀ<Û≈ä î£ ˝…q’ l j·Tdt. _. j·Tdt uÛ{Ñ ≤º#ês¡T´\q÷, &܈ˆ j·Tdt. <äXs¯ <¡ qä∏ ÷, >∑‘+· ˝À
|üì#˚dæq leT‹ &܈ˆ j·Tdt. |üPs¡íe*¢ì n_Ûq+~düTÔHêïqT. á dü+|ü⁄{≤ìï eTTÁ<äDjÓ÷>∑´+>± s¡÷bı+~+∫q
&ç.{Ï.|æ Ä|üπs≥sY l _.yÓ+ø£Á{≤j·TT\≈£î n_Ûq+<äq\T.
ÁbÕC…≈î£ º ø±s¡´ìs¡«Vü≤D≈£î ‘·–q+‘· Áb˛‘ê‡Vü≤$Tdü÷Ô |ü⁄sêD yêvàj·T+ á Ø‹>± yÓ\T>∑T˝ÀøÏ sêe&ÜìøÏ
eTTK´ø±s¡DuÛÑ÷‘·T˝…’q ‹.‹.<˚ <Ûäs¡àø£s¡Ô\eT+&É*yê]ø°, $X‚wæ+∫ <Ûäs¡àø±s¡´ìs¡‘·T˝…’q ø±s¡´ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±] l
nì˝Ÿ ≈£îe÷sY dæ+|òü÷˝Ÿ, ◊. m. j·Tdt. >±]ø°, dü+j·TTø£Ô ø±s¡´ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±] l b˛˝ uÛ≤düÿsY, ◊. m. j·Tdt.
>±]ø°, ÁbÕC…≈£îº |ü+&ç‘·|ü]wü‘·TÔ (dü\Vü‰eT+&É*) düuÛÑT´\≈£î ø£è‘·»„‘ê |üPs¡«ø£ Á|üD≤e÷\T.
á ÁbÕC…≈£îº <ë«sê #˚|ü{Ϻq 18 |ü⁄sêD≤\ nqTyê<ä+, yê{Ï Á|ü#·Ts¡D ø±s¡´Áø£eT+ ‘·«s¡˝À ì]«|òüTï+>±
HÓs¡y˚s¡Tq≥T¢ dü|üÔ–ØX¯«s¡T&ÉT nqTÁ>∑Væ≤+#·T>±ø£!

düeTTÁ<ë\ \ø£åàDj·T´
Á|ü‘˚´ø±~Ûø±]
|ü⁄sêDÒ‹Vü‰dü ÁbÕC…≈£îº, ‹.‹.<˚.,
 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD kÕsê+X¯+
&܈ˆ ¬ø.$.düT+<äsê#ês¡T´\T
ncÕº<äX¯ |ü⁄sêD≤˝À¢ |ü~ùV≤qe~ ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+. |üs¡ÁãVü≤à>± •e‘·‘êÔ«ìï ìs¡÷|æ+#˚ Bìì yÓTT<ä≥
≈£Ls¡às¡÷|ü+˝À uÛÑ>∑yêqT&ÉT #Ó|üŒ&É+ e\¢ ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+>± ù|s¡Tbı+~+~.
yÓTT<ä≥ Bìì Ç+Á<ä<Tä ´eTTï&ÉH˚ sêE≈£î, s¬ +&ÉekÕ] düeTTÁ<äeT<∏qä dü+<äs“¡ +¤ >± <˚e‘·\≈£î, eTTqT\≈£î
uÛÑ>∑yêqT&ÉT $ì|æ+#ê&ÉT. n{≤¢ ˇø£]qT+&ç eTs=ø£]øÏ #˚s¡T‘·÷ eT÷&ÉekÕ] HÓ’$TcÕs¡D´+˝À s√eTVü≤s¡T¸&ÉH˚
dü÷‘·eTTì <ë«sê mqu…’y˚\eT+~ ãTTwüß\≈£î $ì|æ+#·&É+ »]–+~.
Bs¡jÈ ÷· >∑+ ‘·sT¡ yê‘· HÓ$’ Twü+˝Àì eTTqT\T s√eTVü≤s¡T¸ì‘√ |ü⁄D´<ëj·Tø£yTÓ qÆ dü+Væ≤‘·qT ‘Ó\T|ü⁄eTHêïs¡T.
yê´düeTVü≤]¸ eTT+<äT>± ˙πø ñ|ü<•˚ +#ê&ÉT. ø±ã{Ϻ Hêsêj·TD≤+X¯‘√ »ìà+∫q ˙ H√≥ bÕbÕ\qT q•+|üCùÒ d
|ü⁄sêD>±<∏äÉÛqT $ì|æ+#·T nHêïs¡T. <ëìøÏ n‘·&ÉT á |ü⁄sêDø£<∏äqT HêdæÔ≈£î\≈£î #Ó|üŒ≈£L&É<äT. ÁX¯<ä∆, XÊ+‘·+,
<Ûäs¡à+ bÕ{Ï+#˚ MT e+{Ï ñ‘·ÔeTT\≈£î $ì|æ+#·<ä–q~ ø±ã{Ϻ $ì|ækÕÔqT nHêï&ÉT.
sêø£ådüT\‘√ ø£*dæ neTè‘·+ ø√dü+ <˚e‘·\T düeTTÁ<ëìï eT~∏+#˚ düeTj·T+˝À n+<äT+&ç \øÏåà
ñ<ä“$¤ +∫+~. áyÓT mes¡ì Hês¡<ë~ eTTqT\T, <˚e‘·\T Á|ü•ï+#·>± $wüßuí >ÑÛ y∑ êqT&ÉT áyÓT Hê‘√ n_ÛqïyÓTqÆ ~.
e÷j·÷s¡÷|ü+ >∑£\~, düeTdüÔ Á|ü|ü+#êìï áyÓT düVü‰j·T+‘√H˚ yÓ÷Væ≤+|üCÒdüTÔHêïqT. áyÓT n+XÊ\T Á>∑Væ≤+∫
ÁãVü≤à, •e⁄&ÉT, <˚e‘·\T X¯øÏÔeT+‘·T˝…’Hês¡T. á \øÏåà düø£\˝Àø±\≈£î ø±s¡DuÛÑ÷‘·Tsê\T, Hê ø£+f… eTT+<äT
ø£˝≤Œ\˝ÀH˚ |ü⁄{Ϻ+~ nHêï&ÉT. áyÓTqT H˚qT d”«ø£]düTÔHêïqT nì »yê_#êÃ&ÉT. áyÓT e÷j·TqT mes¡÷
n‹Áø£$T+#·˝Òs¡T nHêï&ÉT. <ëìøÏ <˚e‘·\T eTTqT\T eTT+<äT ø±˝≤+‘·s¡+˝À »]–q |òüT≥q\T #Ó|ü⁄ŒeTHêïs¡T.
|üPs¡«+ Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉH˚ Áu≤Vü≤àDT&ÉT ‘·q >∑‘· »qà˝À sêE>± ñ+&ç X¯+ø£sê<äT\≈£î ≈£L&Ü
ìÁ>∑Væ≤+|üsêì ≈£Ls¡às¡÷|ü+˝À ñqï $wüßíe⁄ <ë«sê Ç‘·s¡ eTTqT\‘√ ø£*dæ |ü⁄sêD>±<∏äqT $Hêï&ÉT.
ÁãVü≤às¡TÁ<ë<äT\T ≈£L&Ü ≈£Ls¡às¡÷|æ $wüßíe⁄≈£î nBÛqT\T>± >∑T]Ô+∫, $wüßíe⁄qT X¯s¡DT bı+<ë&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT
$wüßíe⁄ Ä sêEqT ‘·s¡Tyê‹ »qà˝À Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉH˚ Áu≤Vü≤àDT&ÉT>± »ìàkÕÔeì, yÓ’edü«‘· eTq«+‘·s¡+
>∑&ÉTe>±H˚ qqTï #˚s¡Tø=+{≤eì nuÛÑj·T$T#êÃ&ÉT.
$wüßíe⁄ #Ó|æŒqfÒº Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT $wüßíe⁄qT #˚s¡T≈£îì X‚«‘·B«|ü+˝À ø=Hêïfi¯ófl >∑&ç|æ $wüßídü+ã+<ÛäyÓTÆq
~e´ø£fi¯qT <ä]Ù+#ê&ÉT. á ø£fi≤s¡÷bÕìï Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT düTÔ‹+∫ z <˚M! ˙yÓes¡e⁄? j·T<∏ësêúìï
‘Ó\T|ü⁄eTHêï&ÉT. ÄyÓT ‘·qqT ‘êqT Hêsêj·TD dü«s¡÷|æDÏqì, ‘·qqT eTTqT\T, Ç+Á<ë~ <˚e‘·\T #·÷&É˝Òs¡ì
#Ó|ü⁄Œ≈£îì ø£s¡àe÷sêZ\qT nqTdü]+∫ Hêsêj·TDTì |üPõ+#·eTì dü÷∫+∫+~. Ä $<Ûä+>± Ä#·]+∫
Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT |üs¡ÁãVü≤àC≤„Hêìï, $wüßí kÕø屑êÿsêìï bı+~ ‘·q dü+X¯j·÷\qT ìeè‹Ô #˚düT≈£îì, yÓ÷ø£åeTH˚
kÕúHêìï bı+<ë&ÉT.
á Ç+Á<ä<äT´eTTï&çøÏ #Ó|æŒq |ü⁄sêDø£<∏äqT eT∞fl Ç+Á<ë~ <˚e‘·\≈£î, eTTqT\≈£î düeTTÁ<äeT<∏äq
dü+<äs¡“¤+>± $ì|æ+#ê&ÉT ≈£Ls¡às¡÷|æ uÛÑ>∑yêqT&ÉT. n|ü⁄&ÉT yês¡T ‹]– z <˚yê! Ä Áu≤Vü≤àDTìøÏ ‘Ó*|æq
<Ûäsêà<äT\ C≤„Hêìï ‘·eT≈£î ≈£L&Ü ‘Ó\T|ü⁄eTHêïs¡T.
 11

á $wüj·÷H˚ï dü÷‘·T&ÉT HÓ’$Twü+˝Àì eTTqT\≈£î ‘Ó\T|ü⁄‘·THêï&ÉT.

leTHêïsêj·TDTìøÏ eTT+<äT>±ì, ‘·sê«‘·>±ì @MT ˝Ò<Tä . Bs¡øÈ ±\+>± X‚wXü j ¯ T· ´ô|’ ì<äT]+∫ y˚T˝§ÿq>±
düèwæº>∑T]+∫ Ä˝À#·q e∫Ã+~. Ä nqTÁ>∑Vü≤ ãT~∆‘√ ñ+&É>± #·‘·Ts¡TàK ÁãVü≤à »ìà+#ê&ÉT. Ä düeTj·T+˝À
ˇø±H=ø£ ø±s¡D+>± Áø√<Ûä+ ø£\T>∑>± Ä Áø√<Ûä+qT+&ç s¡TÁ<äT&ÉT |ü⁄{≤º&ÉT. n<˚ düeTj·T+˝À \øÏåà |ü⁄{Ϻ+~.
ÄyÓTqT #·÷∫ ÁãVü≤à $wüßíe⁄‘√ ÁbÕDT\qT yÓ÷Væ≤+|üCÒùd á kÂ+<äs¡´sê•ì ìj·T$TùdÔ H˚qT #˚ùd düèwæºøÏ
ñ|üø£]düTÔ+<äì nHêï&ÉT. <ëìøÏ Hêsêj·TDT&ÉT ÄyÓT‘√ õ‘˚+Á~j·TT\T, <Ûäs¡àÁ|üeè‹Ô >∑\yê]ì $&ç∫ô|{Ϻ,
<˚e<ëqe eTqTcÕ´<äT\qT dü+kÕs¡+˝À |ü&˚≥Tº #˚j·TeTHêï&ÉT. Ä Ä»„qT \øÏåà ìs¡«Væ≤+∫+~.
n|ü⁄&ÉT ÁãVü≤à ` uÛÑè>∑Te⁄, n+^s¡düT&ÉT yÓTT<ä˝…’q ‘=eTà+&ÉT>∑T]ì ‘·q eTTK+qT+&ç düèwæº+#ê&ÉT. ‘·q
uÛÑTC≤\qT+&ç ø£åÁ‹j·TT\qT, }s¡Te⁄\qT+&ç yÓ’X¯ó´\qT, bÕ<ë\qT+&ç X¯SÁ<äT\qT düèwæº+∫, yê]øÏ $$<Ûä
ø£s¡à\qT πø{≤sTT+#ê&ÉT. á <Ûäsêà\H˚ kÕ«j·T+uÛÑTe eTqTe⁄ uÀ~Û+#ê&ÉT. á eTqTe⁄ ÁãVü≤à s¡÷bÕ+‘·s¡+>±
düèwæ+º #·ã&ܶ&TÉ . $$<Ûä esêZ\≈£î $$<Ûä ø£syÔ¡ ê´\qT ìj·T$T+#ê&ÉT. n<˚ $<Û+ä >± ÁãVü≤à#·s´¡ , >∑èVü≤dü,ú yêqÁ|üd,úü
düHêï´kÕ\H˚ ÄÁX¯eT<Ûäsêà\T @s¡Œs¡#ê&ÉT.
|æ<ä|ü ãTTwüß\T ≈£Ls¡às¡÷|æ uÛÑ>∑yêqTì‘√ Á|ü|ü+#· ñ‘·Œ‹Ô $<ÛëHêìï #Ó|üeTì ø√s¡>± ` yÓTT<ä≥
Ä<ä´+‘ê\T ˝Òì dü÷ø£åàs¡÷|üyÓTÆq ÁãVü≤às¡÷|ü+ Ä$s¡“¤$+∫+<äì, n‘·ì˝À dü‘êÔ«~ Á‹>∑TD≤\T kÕeT´+ #Ó+~
eT∞fl $X¯«düèwæº |üs¡´+‘·+ ÁbÕø£è‘· Á|üfi¯j·T+ @s¡Œ&ÉT‘·T+<äì, BH˚ï Áu≤V”≤àsêÁ‹ n+{≤s¡ì #Ó|ü⁄‘ê&ÉT. á
Áø£eT+˝À eTVü≤‘·TÔ qT+&ç ‘˚»düT‡, uÛÑ÷‘ê~ø£eTH˚ nVü≤+ø±sê\T |ü⁄≥º&É+, nVü≤+ø±s¡+qT+&ç |ü+#·uÛÑ÷‘ê\T,
Ç{≤¢ Áø£eT+>± X¯ã›+ yÓTT<ä˝…’q ‘·HêàÁ‘·\T yê{ÏqT+&ç >∑TD≤\T @s¡Œ&çq $<Ûä+ $e]kÕÔ&ÉT.
‘·s¡Tyê‘· ãTTwüß\T n&ÉT>∑>± ø±\dü+U≤´ $es¡D+ #˚kÕÔ&ÉT dü÷‘·T&ÉT. n+<äT˝À ÁãVü≤à$wüßís¡TÁ<äT\≈£î
≈£L&Ü ø±\ìj·TeT+‘√ ÁbÕø£è‹ø£ \j·T+ ≈£L&Ü »s¡T>∑T‘·T+<äì #Ó|⁄ü ‘ê&ÉT, á \j·T+`düèwæº eT<Û´ä ø±˝≤+‘·sê\qT
$e]kÕÔ&ÉT.
düèwæº Áø£eT+˝À |üè~∏$ m{≤¢ ñ<ä∆]+#·ã&ç+~ nH˚ $es¡D ÇkÕÔ&ÉT uÛÑ>∑yêqT&ÉT. Ç+Á<ë~ <˚e‘·\T,
eTTqT\≈£î, ÁãVü≤à ‘·q‘√ düe÷qT˝…’q düqø£, düHê‘·q, düq+<ä, Áø£‘·T, düq‘·Tÿe÷s¡T\qT düèwæº+#·>±, yês¡T
yÓ’sê>±´ìï ÄÁX¯sTT+#ês¡T. <ëì‘√ ÁãVü≤à ≈£L&Ü e÷j·÷yÓ÷Vü‰ìøÏ ˝Àqj·÷´&ÉT. Ä yÓ÷Vü≤+˝À ìÁ<ä≈£îuÀe>±,
Hêsêj·TDT&ÉT y˚T˝§ÿ*bÕ&ÉT. n|ü⁄&ÉT ÁãVü≤à rÁe‘·|+ü #˚XÊ&ÉT. Ä øπ X¢ +¯ ˝À Äj·Tq ø£+&É¢ qT+&ç u≤wüŒ_+<äTe⁄\T
sê˝≤sTT. ÁãVü≤à qT<äT{ÏqT+&ç •e⁄&ÉT |ü⁄{≤º&ÉT. •e⁄&çì $$<Ûä Á|ü»\qT düèwæº+#·eTì y˚&ÉT≈£îHêï&ÉT. •e⁄&ÉT
‘·qe+{Ï s¡TÁ<äT\qT düèwæº+#ê&ÉT. nsTTHê düèwæº kÕ>∑˝Ò<äT. ÁãVü≤à •e⁄&çì »qqeTs¡D≤\Tqï yê]ì
düèwæ+º #·eTq>±, n≥Te+{Ï nX¯óuÛÁÑ |ü»\qT H˚qT ø±<äT, ˙y˚ #˚j÷· * nHêï&ÉT •e⁄&ÉT. <ëì‘√ kÕúHê_Ûe÷qT˝…q’
nìï{Ïì düèõ+#·&É+ yÓTT<ä\T ô|{≤º&ÉT ÁãVü≤à. <ëì˝À uÛ≤>∑+>± »\+, n–ï, yêj·TTe⁄, uÛÑ÷$T, dü«s¡Z+,
qBq<ë\T, düeTTÁ<ë\T, |üs¡«‘ê\T, eèøå±\‘√ Á|üø£è‹ì <ëìyÓ+≥ ø±˝≤\qT, ‘·q nej·Tyê\qT+&ç eTØ∫,
uÛÑè>∑Te⁄e+{Ï kÕ<Ûä≈£î˝…’q >∑èVü≤düTú\qT düèõ+#·>± yês¡T e÷qeX¯Øsê\qT n~Ûwæ˜+∫ ˝Àø£+˝À <Ûäs¡à+ Á|üe]Ô+#˚
$<Ûä+>± #˚XÊs¡T.
 12

‘·yÓ÷>∑TDeè~∆‘√ ndüTs¡T\T yê]yÓ+≥ sêÁ‹, dü‘·Ô«>∑TD eè~∆‘√ <˚e‘·\T yê] yÓ+≥ |ü>∑\T, |æ<ä|ü
|æ‘·è<˚e‘·\T ` yê] yÓ+≥ dü+<Ûä´\T @s¡Œ&ܶsTT. Ç<˚$<Ûä+>± |üX¯ó|üøå±´<äT\T e#êÃsTT. y˚<äX¯u≤›\ qT+&ç
yê{ÏøÏ HêeTs¡÷bÕ<äT\T Á>∑Væ≤+#·&É+‘√ |ü⁄q'düèwæº˝À ≈£L&Ü Äj·÷ ù|πs¢ dæús¡|ü&ܶsTT.
nsTT‘˚ Çe˙ï düèwæº+∫Hê Á|ü»\T eè~∆bı+<ä˝Ò<äT. <ëì‘√ ‘·q˝Àì ‘·yÓ÷>∑TD≤ìï bÕs¡<√\>± Ä
‘·y÷Ó >∑TD+ qT+&ç Åd,Ô” |ü⁄s¡Twü »+≥\T @s¡Œ&ܶsTT. yê{Ï Væ≤+kÕ‘·àø£ <Ûsä êà#·sD
¡ + #·÷dæ Ä X¯Øsêìï $&ç#ê&ÉT.
eT∞fl ‘·q <˚Vü≤+˝Àì ˇø£ uÛ≤>∑+qT+&ç $sê≥TŒs¡Twüßì, Ç+ø√ uÛ≤>∑+qT+&ç X¯‘·s¡÷|ü nH˚ jÓ÷–ìì
ô|+bı+~+#ê&ÉT. ÄyÓT ◊X¯«s¡´+, C≤„q$C≤„Hê\T ø£\~. kÕ«j·T+uÛÑTe⁄qT |ü‹>± bı+~ Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\qT,
Ç<äs› T¡ ø£q´\qT ø£qï~. yê]˝À Á|üd÷ü ‹ nH˚ ø£q´≈£î <ä≈îå£ ìøÏ $yêVü≤+ »]|æ+#·>± eTqTwü´ dü+‘·‹ ô|+bı+<ä&+É
»]–+~. Ç˝≤ Áø£eT+>± eTqTcÕ´<äT\T eè~∆ bı+<ës¡T. M]‘√ ‘·yÓ÷>∑TD düèwæº˝À uÛ≤>∑+>± qs¡ø£+, yê´~Û,
»s¡, XÀø£+, ‘·èwüí, Áø√<Ûä+ yÓTT<ä˝…’q$ eè~∆ bı+<ësTT.
Çe˙ï $qï Hês¡<ë~ ãTTwüß\T |æHêø£bÕDÏ |üPs¡«y˚T ñHêï&ÉT ø£<ë! n‘·&TÉ ÁãVü≤à≈£î m{≤¢ ≈£îe÷s¡T&ÓH’ ê&ÉT
nì Á|ü•ï+#ês¡T. <ëìøÏ ≈£Ls¡àkÕ«$T Ç{≤¢ ã<äT\T Ç#êÃ&ÉT. |üPs¡«ø£\Œ+˝À Hêsêj·TDT&ÉT düeTTÁ<ä+˝À
X‚wüXÊsTT>± ñ+&É>± n‘·ì Hê_ÛqT+&ç ÄX¯Ãs¡´ø£s¡yÓTÆq ø£eT\+ ñ<䓤$+∫+~. Hêsêj·TDT&ÉT ñqï Ä düú˝≤ìøÏ
ÁãVü≤à #˚s¡T≈£îHêï&ÉT. Hêsêj·TDT&çì ˙yÓes¡e⁄ nì Á|ü•ï+#ê&ÉT. eT] ˙yÓes¡e⁄ nì ÁãVü≤àqT n&ÉT>∑>±...
H˚qT düs¡«yê´|æì nHêï&ÉT. ÄX¯Ãsê´ìøÏ ˝ÀHÓ’q $wüßíe⁄ ÁãVü≤à˝À #·÷&É>± eTT˝À¢ø±\T ø£ì|æ+#êsTT. n|ü⁄&ÉT
Hêsêj·TDT&ÉT ‘·q˝À Á|ü|ü+#êìï #·÷&ÉeTq>± ÁãVü≤à Hêsêj·TDTì˝À Á|üy˚•+#ê&ÉT. Ä düeTj·T+˝À
Hêsêj·TDT&ÉT ÁãVü≤àqT ãj·T{ÏøÏ sê≈£î+&Ü <ë«sê\˙ï eT÷j·T>± ÁãVü≤à jÓ÷>∑ã\+‘√ ø£eT\+qT+&ç
#·‘·Ts¡TàKTì>± ãj·T{ÏøÏ e#êÃ&ÉT. ÁãVü≤à ‘·qqT ñqï‘·Tì>± uÛ≤$+∫ ˙e⁄ #˚dæq |üH˚$T{Ï nq&ç>±&ÉT. <ëìøÏ
$wüßíe⁄ ndü÷j·T‘√ ø±<äT $H√<ä+ ø√dü+ ìqTï ã+~Û+|üCÒXÊqT. ˙e⁄ ø£eT\+ qT+&ç e∫Ãq ø±s¡D+>± Hê≈£î
≈£îe÷s¡T&ç$ ne⁄‘êe⁄ nHêï&ÉT. <ëìøÏ ÁãVü≤à nfÒ¢ nì ˙e⁄ |üs¡ÁãVü≤à dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄, H˚qT Ä‘·àdü«s¡÷|ü⁄&ÉqT
eTqqT $T+∫ ˝Àø£+˝À eTs√ |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT ˝Ò&ÉHêï&ÉT. Hêsêj·TDT&ÉT` |æ‘êeTVüQ&ÉT nH˚ ù|s¡¢‘√ eTq+
ˇπø dü«s¡÷|ü+ ø£*– ñHêïeTT nHêï&ÉT. <ëìøÏ Hêsêj·TDT&ÉT n~ ‘·|ü⁄Œ, n~ $HêX¯ø£s¡yÓTÆq Ä˝À#·q,
eTqqT $T+∫q |üs¡y˚TX¯«s¡X¯øÏÔì ˙e⁄ >∑eTì+#·˝Ò≈£îHêïe⁄ nHêï&ÉT.
n≥Te+{Ï ÁãVü≤àqT nqTÁ>∑V≤æ +#·&ÜìøÏ Á‹X¯S\<Ûë]jÓTÆ q áX¯«s¡T&ÉT nø£ÿ&É kÕø屑·ÿ]+#ê&ÉT. n‘·&ìç
$wüßíe⁄ ÁãVü≤à≈£î |ü]#·j·T+ #˚dæ ~e´<äèwæºì Á|ükÕ~+#ê&ÉT. Ä ~e´#·≈£åîe⁄‘√ ÁãVü≤à düs¡«+ Á>∑Væ≤+#ê&ÉT.
•e⁄&ÉT $wüßíe⁄‘√ ˙e⁄ uÛÑ≈£îÔ&ç$, @<Ó’Hê es¡+ ø√s¡Tø√eTHêï&ÉT. <ëìøÏ n‘·&ÉT ˙ <äs¡Ùqy˚T es¡+ nHêï&ÉT.
n|ü⁄&ÉT •e⁄&ÉT ˙≈£î Hê≈£î nuÛÒ<ä+. Bìì Á>∑Væ≤+#·≈£î+&Ü, ìqTï ÄÁX¯sTT+#·≈£î+&Ü @ jÓ÷^ qqTï H˚s¡T>±
#˚s¡Tø√˝Ò&ÉT nì nø£ÿ&çqT+&ç n+‘·sê∆qeTj·÷´&ÉT.
eTùV≤X¯«s¡T&ÉT yÓ[flb˛>± ÁãVü≤à Hê_Ûø£eT˝≤ìï #˚s¡T≈£îHêï&ÉT. #ê˝≤ø±˝≤ìøÏ eT<ÛäT¬ø’≥uÛÑT\H˚ sêø£ådüT\T
$wüßíe⁄ #Óe⁄\ eT<Ûä´uÛ≤>∑+qT+&ç e#êÃs¡T. yê]ì »sTT+#·&É+ $wüßíe⁄πø kÕ<Ûä´eTHêï&ÉT ÁãVü≤à. $wüßíe⁄ ¬ø’≥uÛÑTì
 13

#·+|æ eT<ÛäTe⁄qT »sTT+#ê&ÉT. |æ<ä|ü $wüßíe⁄ ÁãVü≤àqT ø£eT\+qT+&ç ÁøÏ+~øÏ ~>∑eTHêï&ÉT. n|ü⁄&ÉT ÁãVü≤à
$wüßí X¯Øsêìï Äy˚•+∫ n_ÛqTï&Ó’ ìÁ<äqT bı+<ë&ÉT. ÁbÕ‘·'ø±\+˝À ìÁ<ä˝Ò∫ yÓ’wüíeuÛ≤e+‘√ ‘·<äqT>∑TDyÓTÆq
düèwæº ø=qkÕ–+#ê&ÉT. ‘·qT düèwæº+∫q düqø£düq+<äHê<äT\T yÓ’sê>±´ìï bı+<ä>± yê]ì #·÷dæq ÁãVü≤à
düèwækº Õ–+#·˝øÒ b£ ˛j·÷&ÉT. yÓ÷Vü‰ìøÏ >∑Ts¡j÷· ´&ÉT. Ä yÓ÷Vü‰ìï ‘=\–+#˚+<äT≈£î |üPs¡«+ X¯+uÛTÑ e⁄qT |ü⁄Á‘·u≤Û e+
bı+<äeTHêïe⁄ eT]#êyê nì >∑Ts¡TÔ≈£î ‘Ó#êÃ&ÉT.
ÁãVü≤à |üPs¡«+ Á|üC≤düèwæºøÏ ø£wüºkÕ<Ûä´yÓTÆq ‘·|üdüT‡ #˚XÊ&ÉT. n+‘ê düÔãT∆>± ñ+&ç+~. ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ
Áø√<Ûä+ »ì+#·>± n‘·ì ø£+&É¢ qT+&ç u≤wüŒ_+<äTe⁄\T sê˝≤sTT. yê{Ï qT+&ç uÛÑ÷‘·Áù|‘ê<äT\T |ü⁄{≤ºsTT.
yê{Ïì #·÷∫ ÁãVü≤à ‘·q dü«s¡÷bÕìï e~˝≤&ÉT. Ä X¯Øs¡+qT+&ç s¡TÁ<äT&ÉT Ä$s¡“$¤ +#ê&ÉT. n‘·&TÉ uÛj Ñ T· +ø£s+¡ >±
s√~+#·>± á s√<äqe\¢ ˙e⁄ s¡TÁ<äTì>± Á|üdæ~∆ bı+<äT‘êeHêï&ÉT ÁãVü≤à. Ä s¡TÁ<äTìøÏ ‘√&ÉT>± Ç+ø√
@&ÉT>∑Ts¡T s¡TÁ<äT\qT Ç∫Ã, yê]øÏ uÛ≤s¡´\qT ≈£L&Ü Ç#êÃ&ÉT. Ä dü+‘·‘˚ eTs¡D+ ˝Òì s¡TÁ<äT\T>± @s¡Œ&ܶs¡T.
ø±ì ÁãVü≤à »qq eTs¡D≤\T ø£\ Á|ü»qT ø√sê&ÉT. Ç~ Ç+‘·≈£î eTT+<˚ ‘Ó\TdüT≈£îHêï+.
Ç{≤¢ s¡TÁ<äT&ÉT ÁãVü≤à≈£î m{≤¢ ≈£îe÷s¡T&ÉsTT+~ $e]+#ê&ÉT ≈£Ls¡às¡÷|ü uÛÑ>∑yêqT&ÉT. <ëìøÏ
ø=qkÕ–+|ü⁄>±..
s¡TÁ<äT&ÉT dü>∑+ |ü⁄s¡Twüß&ÉT, dü>∑+ Åd”Ô s¡÷|ü+˝À uÛÑj·T+ø£s¡+>± ñ+&É>± n~ uÛÑ]+#·˝Òì ÁãVü≤à
n+‘·sê∆qeTj·÷´&ÉT. n|ü⁄&ÉT s¡TÁ<äT&ÉT ‘·q s¡÷bÕìï $uÛÑõ+∫ eTs√ |ü<äø=+&ÉT uÛÒ<ë\T ñ+&˚≥≥Tº #˚XÊ&ÉT.
‘·q Åd”Ô uÛ≤>±ìï ≈£L&Ü kÕ<ÛäT ` nkÕ<ÛäT \ø£åD≤\‘√ nH˚ø£ $<Ûë\T>± $uÛÑõ+#ê&ÉT. Ä $<Ûä+>± \øÏåà, X¯øÏÔ
yÓTT<ä˝…’q s¡÷bÕ\T X¯+ø£s¡Tì Åd”Ô‘·«+˝À yê´|æ+∫ ñqïy˚. Ä $uÛÑ÷‹ s¡÷|ü+‘√ X¯øÏÔ ÁãVü≤àe<ä›≈£î yÓfi¯fl>±
ÄyÓTqT <ä≈îå£ ìøÏ ≈£îe÷¬s>Ô ± »ìà+#·eTì ø√sê&ÉT. ÄyÓT <ä≈îå£ ì ≈£îe÷¬sÔ dür<˚$>± nsTT+~. •e⁄ì ô|+&Ü¢&+ç ~.
ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ X¯+ø£s¡Tì qT+&ç $&çe&ç Væ≤eTe+‘·Tì uÛ≤s¡´ y˚Tqø£j·T+<äT bÕs¡«‹>± »qàqT bı+~+~.
‹]– áyÓTqT Væ≤eTe+‘·T&ÉT •e⁄ì uÛ≤s¡´>± #˚XÊ&ÉT. áyÓT >=|üŒ<äq+ eTTqT\T Á|üX¯+dæ+#ês¡T. ÄyÓT
Á|üuÛ≤yêìï X¯+ø£s¡T&ÉT, $wüßíe⁄ ≈£L&Ü ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T.
≈£Ls¡às¡÷|ü⁄ì eTTqT\T á bÕs¡«‹ X¯+ø£sT¡ ì X¯Øs¡+˝À dü>u∑ ≤Û >∑+ bı+<ä&+É ˝Àì Ä+‘·sê´ìï $e]+#·eTì
ø√s¡>±....
á bÕs¡«‹ •edü«s¡÷|æDÏ. Á‹>∑TD≤\≈£î nr‘·. XÊ+‹, $<ä´, Á|ü‹wü˜, ìeè‹Ô nH˚ Hê\T>∑T X¯≈£îÔ\T
ø£\~. n+<äTe\¢H˚ •e⁄&ÉT #·‘·Ts¡÷«´VüQ&ÉT nj·÷´&ÉT. áyÓT áX¯«s¡ dü+ã+<Ûä+‘√ dü+kÕs¡ã+<Ûä‘êbÕ\qT
q•+|üCdÒ Tü +Ô ~. ‘·+Á&ç Væ≤eTe+‘·Tì‘√ uÛøÑ uÔÏ ≤Û e+‘√ á s¡÷bÕH˚ï Äsê~Û+#·eTqï~. ÁãVü≤àXÊdüq+e\¢ ˙j·T+<äT
|ü⁄Á‹ø£>± »ìà+#êqT nqï~. <˚M e÷Vü‰‘·à´+>∑\ n<Ûë´j·÷ìï |ü]ƒ+∫qyê&ÉT ÁãVü≤à˝Àø±ìï <ë{Ï <˚$kÕúHêìï
bı+<äT‘ê&ÉT nì nuÛÑj·T$T∫Ã+~.
 14

eTTqT\T n&ç–q Á|üX¯ï≈£î dü÷‘·T&ÉT...<äø£åø£q´ U≤´‹ e+XÊìï $e]dü÷Ô, <ä≈£åî&ÉT ‘·q |ü⁄Á‹ø£ dür<˚$
Ç+{ÏøÏ yÓfi¯fl>± ‘·q≈£î ‘·–q≥Tº>± eTsê´<ä »s¡T>∑˝Ò<äì uÛ≤$+#ê&ÉT. ˇø£kÕ] dür<˚$ ‘·q Ç+{ÏøÏ sê>±
ÄyÓTqT, •e⁄ì ì+~+∫ ‹]– yÓfi¯fleTHêï&ÉT. <ëìøÏ Á|ü‹>± ‘·+Á&çì ì+~+∫ n–ï˝À ‘·qqT ‘êqT ÄVüQ‹
#˚düT≈£îqï~. ÄyÓTj˚T eT∞fl Væ≤eTe+‘·TìøÏ |ü⁄Á‹ø£>± »ìà+∫+~ nì ‘Ó*bÕ&ÉT. n|ü⁄&ÉT eTTqT\T Ä <ä≈£åîì
>∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√yê\ì ñ+<äq>±....
|üPs¡«+ •eXÊbÕìï bı+~q <ä≈£åî&ÉT...ÁbÕ#˚‘·düsêE>± »ìà+#ê&ÉT. >∑+>±<ë«s¡+˝À j·T»„+ #˚j·T
dü+ø£*Œ+∫ n+<ä]ì |æ*#ê&ÉT. Ä dü+<äs¡“¤+>± <äBÛ∫ X¯+ø£s¡Tì m+<äT≈£î |æ\Te˝Ò<äì n&ç>±&ÉT. <ëìøÏ
•e⁄ìøÏ ô|+&ç¢ ø±q+<äTe\¢ ns¡Ω‘· ˝Ò<äì, ø±ã{Ϻ j·T»„uÛ≤>±s¡Ω‘· ˝Ò<äì |æ\Te˝Ò<äHêï&ÉT. <äBÛ∫ •e⁄&ÉT Á|ü|ü+#·
dü«s¡÷|ü⁄&ÉT nsTTq+<äTe\¢ |æ\Tee\dæ+<äì nHêï&ÉT. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü ˙e⁄ #˚dæq á |üì ˙e⁄ |üPõ+#˚
$wüßíe⁄ ≈£L&Ü q#·Ã&ÉT. n‘·&ÉT ≈£L&Ü ˙≈£î <ä÷s¡eTe⁄‘ê&ÉT nì Væ≤‘·e⁄ #ÓbÕÔ&ÉT. nsTT‘˚ <ëìøÏ <ä≈£åî&ÉT
ˇ|üŒ˝Ò<äT. Ç<˚ $wüj·÷ìï <äBÛ∫ •e⁄ì‘√ n+≥÷ |üPs¡«»qà˝À <ä≈£åî&ÉT ‘·q≈£î ‘·+Á&ç nsTTq|ü⁄&ÉT ≈£L&Ü
•e⁄&É+fÒ $\Teì#˚Ãyê&ÉT ø±<äì, πøe\+ $wüßíe⁄qT e÷Á‘·y˚T >ös¡$+#˚yê&Éì nHêï&ÉT. ø±ã{Ϻ Á|üdüTÔ‘·+
»s¡T>∑T‘·Tqï j·TC≤„ìï ÄbÕ\ì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. <ëìøÏ •e⁄&ÉT Ms¡uÁÑÛ <äT&ÉH˚ s¡TÁ<äTDÏí düèwæ+º ∫ Ä |üì n|üŒ–+#ê&ÉT.
Ä Ms¡uÛÑÁ<äTì yÓ+≥ yÓfi¯fleTì •e|ü‹ï ñeT ≈£L&Ü uÛÑÁ<äø±[ì |ü+|ü⁄‘·T+~. Ms¡uÛÑÁ<äT&ÉT, uÛÑÁ<äø±[ yÓ+≥
y˚˝≤~ eT+~ nH˚≈£î\T s¡TÁ<äT\T yÓ[fl j·T»„yê{Ïø£qT <Ûä«+dü+ #˚kÕÔs¡T. >∑s¡T&ÉT&ÉT, <˚e‘·\T mes¡÷ yê]ì
m<äTs√ÿ˝Òø£b˛‘ês¡T. Ä düeTj·T+˝À $wüßíe⁄ nø£ÿ&çøÏ e∫Ã, s¡TÁ<äT\qT Ä|æ, <ä≈£åîìøÏ Væ≤‘·uÀ<Ûä #˚kÕÔ&ÉT. Ä
|üs¡y˚TX¯«s¡T&˚ |üs¡eT<Ó’eeTì, ‘êeTT ≈£L&Ü n‘·ì uÛÑ≈£îÔ\y˚Tqì, ‘·eT eT<Ûä´ uÛÒ<ä+ ˝Ò<äì, y˚<ä|ü⁄s¡Twüß&Ó’q
n‘·ì˝À, y˚<ä+˝À $XÊ«dü+ ˝Òìyês¡T qs¡ø±ìøÏ b˛‘ês¡+{≤&ÉT. <ëì‘√ <äø£åÁ|üC≤|ü‹ ‘·q ‘·|ü⁄ŒqT Á>∑Væ≤+∫,
•e⁄ì X¯s¡DT y˚&ÉT‘ê&ÉT.
|æ<ä|ü ÁãVü≤à Ä<˚XÊqTkÕs¡+ <ä≈£åî&ÉT <˚e>∑+<Ûäs¡T«\qT, düsêŒ\qT düèwæº+#ê&ÉT. eTT+<äT düèõ+∫q
Á|ü»\T eè~∆ bı+<äq+<äTe\¢ Åd”Ô|ü⁄s¡Twü dü+jÓ÷>∑+ e\¢ Á|ü»\ düèwæºÁø£e÷ìï e÷sêÃ&ÉT. <ä≈£åîìj·T+<äT ø£*–q
ø£q´\qT <Ûäs¡TàìøÏ, ø£X¯´|ü⁄ìøÏ, #·+Á<äTìøÏ n]wüºH˚$TøÏ uÛ≤s¡´\qT #˚j·T>± yê]<ë«sê Áø£eT+>± $X¯«<˚e⁄\T
yÓTT<ä˝…’qyês¡T, yê] Áø£eT+˝À edüTe⁄\T |ü⁄{≤ºs¡T.
ø£X¯´|ü⁄ì uÛ≤s¡´˝…’q n~‹, ~‹, <äqTe⁄, n]wüº, düTs¡dü yÓTT<ä˝…’qyês¡T yê] dü+‘êHêìï eè~∆ #˚XÊs¡T.
n~‹øÏ Ä~‘·T´\T>± ù|s¡Tbı+~q <˚e‘·\T, ~‹øÏ <Ó‘’ T· ´\T>± ù|s¡Tbı+~q sêø£då Tü \T ñ<ä“$¤ +#ês¡T. <Ó‘’ T· ´\˝À
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT, Væ≤s¡D≤´≈£åî&ÉT yÓTT<ä\>∑T Á|üU≤´‘· ≈£îe÷s¡T\T ø£*>±s¡T.
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT eTT˝À¢ø±\qT »sTT+∫ sê»´+ #˚düTÔ+&É>±, <˚e‘·\ ÁbÕs¡úq≈£î düVü≤ø£]dü÷Ô $wüßíe⁄
<ëqe⁄\ô|’ <ä+&Ó‘êÔ&ÉT. $wüßíe⁄≈£î e´‹πsø£+>± Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì ≈£îe÷s¡T&Ó’q Á|üVü‰¢<äT&ÉT ‘·+Á&çøÏ düVü‰j·T+>±
j·TT<ä∆+ #˚dæ z&çb˛‘ê&ÉT. ‘·s¡Tyê‘· qs¡dæ+Vü≤ s¡÷|ü+˝À $wüßíe⁄ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì dü+Vü≤]kÕÔ&ÉT. Bìï #·÷∫q
Væ≤s¡D≤´≈£îå &ÉT ‘·q |ü]yês¡+‘√ bÕ]b˛j·÷&ÉT. $wüßeí ⁄ Ä $<Û+ä >± bÕ]b˛sTTq Væ≤s¡D≤´≈£îå &çì n‘·&TÉ y˚<ë\qT,
 15

uÛÑ÷$Tì bÕ‘êfi¯+˝À <ë∫q ø±s¡D+>± esêVü‰e‘ês¡+ s¡÷|ü+‘√ dü+Vü≤]+#ê&ÉT. Væ≤s¡D≤´≈£åî&ç eTs¡D+

‘·sê«‘· Á|üVü‰¢<äT&ÉT sêø£ådüuÛ≤yêìï e~* ‘·q sêC≤´ìï bÕ*+#ê&ÉT. nsTT‘˚ <˚e‘·\ e÷j·Te\¢ ˇø£ Áu≤Vü≤àD
XÊ|ü+‘√ yÓ’wüíeuÛ≤yêìï eTs¡∫ Ä $wüßíe⁄‘√H˚ j·TT<ä∆+ #˚kÕÔ&ÉT. n+‹eT+>± ‹]– ‘·q |üPs¡«dü+kÕÿs¡+‘√
dü‘ê´ìï ‘Ó\TdüT≈£îì ‹]– jÓ÷>∑dæ~∆ì bı+<ë&ÉT.
n‘·&ÉT ‘·q ≈£îe÷s¡T&Ó’q n+<Ûä≈£î&çøÏ sêC≤´ìï n|üŒ–+∫ yÓ÷ø£åkÕúHêìï bı+<äT‘ê&ÉT. n+<Ûä≈£î&ÉT
•e|ü‹ï bÕs¡«‹ì ø±$TkÕÔ&TÉ . <ës¡Teq+˝À >∑èVü≤düT˝ú q’… eTTqT\T áX¯«s¡Tì >∑T]+∫ ‘·|dü Tü ‡ #˚ùd düeTj·T+˝À
rÁe nHêeèwæº ø£*–+~. Äø£*‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·Tqï eTTqT\qT ‘·b˛ì~Û nsTTq >ö‘·eTT&ÉT Ä<äT≈£î+{≤&ÉT.
|üHÓï+&˚+&É¢ ‘·s¡Tyê‘· düT_Ûø£åy˚Ts¡Œ&É>± eTTqT\T ‘êeTT ‹]– yÓfi¯‘êeT+{≤s¡T. eT]ø=+‘·ø±\+ yê]ì
ñ+&ÉeT+{≤&ÉT >ö‘·eTT&ÉT. n{≤¢ Ä»„ Çe«&Éì Ä eTTqT\T e÷j·÷>√e⁄qT ø£*Œ+∫, >ö‘·eTTì ÄÁX¯eT+˝ÀøÏ
‘√˝≤s¡T. >ö‘·eTT&ÉT <äj·T‘√ <ëìì ‘êøÏq düeTj·T+˝À n~ nø£kÕà‘·TÔ>± eTs¡DÏ+∫+~. n~ ø±s¡D+>±
>√Vü≤‘ê´ bÕ‘·ø±ìøÏ bÕ\Œ&çq >ö‘·eTTì ÄÁX¯eT+˝À ñ+&É˝ÒeTì eTTqT\T nø£ÿ&çqT+&ç yÓ[flb˛‘ês¡T. yê]
≈£î‘·+Á‘êìï ‘Ó\TdüT≈£îqï >ö‘·eTT&ÉT yê]ì y˚<ä<ä÷s¡T˝…’ eTVü‰bÕ‘·≈£î\T ø£+&Éì X¯|ækÕÔ&ÉT.
XÊ|üìeè‹Ô¬ø’ eTTqT\T •eπøX¯e⁄\qT ÁbÕ]úkÕÔs¡T. n|ü⁄&ÉT $wüßíe⁄ •e⁄ì‘√ Ms¡T bÕbÕ‘·Tà˝Ò nsTTHê
eTq uÛÑ≈£îÔ\T, ø±bÕ&É<ä–qyês¡ì n+{≤&ÉT. n≥Te+{Ïyê]ø√dü+ n+fÒ y˚<äãVæ≤wüÿè‘·T˝…’q yê]ø√dü+
yÓ÷Vü≤ø±s¡ø±˝…’q ø±bÕ\+, Hê≈£î\+, HêeT+, uÛ…’s¡e+, bÕ+#·sêÁ‘·+, bÕX¯ó|ü‘·+ e+{Ï e÷sêZ\qT düèwæº+#ê&ÉT
•e⁄&ÉT.
X¯+ø£s¡T&ÉT X¯óuÛÑ+ø√] _Ûø£åHê#·]dü÷Ô ø£bÕ\e÷\ <Ûä]+∫, X¯àXÊquÛÑdüà+ |üPdüTø=ì ˝Àø±ìï
yÓ÷Væ≤+|üCÒkÕÔ&ÉT. bÕs¡«‹ì $wüßí ÄBÛq+˝À ñ+∫ ø±|ü˝≤>± uÛ…’s¡e⁄&çì ìj·T$TkÕÔ&ÉT. Åd”Ôs¡÷|ü+˝À ñqï
$wüßíe⁄≈£î ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£\T>∑T‘ê&ÉT. ÁãVü≤à n–ï yÓTT<ä˝…’qyês¡T ≈£L&Ü Åd”Ôs¡÷|ü<Ûës¡T˝…’ •e⁄ì ùd$+#ês¡T.
bÕs¡«‹ì n|üVü≤]+#·<ä\∫q n+<Ûäø±düTs¡T&ÉT nø£ÿ&çøÏ sê>± •e⁄&ÉT j·TeT<Ûäs¡àsê» s¡÷|ü⁄&Ó’ j·TT<ä∆+
#˚kÕÔ&ÉT. X¯S\+‘√ bı&Ée>±, n+<Ûäø±düTs¡Tì s¡ø£Ô+ qT+&ç y˚˝≤~>± n+<Ûä≈£î\T |ü⁄{Ϻ j·TT<ä∆+ #˚j·TkÕ>±s¡T.
j·TT<ä∆+˝À z&çq •e⁄&ÉT $wüßíe⁄qT ÄÁX¯sTT+#·>±, n‘·&ÉT e+<äeT+~ <˚M>∑D≤ìï düèwæº+#ê&ÉT. Ä <˚M>∑D+
n+<Ûäø£>∑D≤ìï j·TeT˝Àø±ìøÏ #˚]Ã+~. n+<Ûä≈£î&ÉT bÕ]b˛‘ê&ÉT. •e⁄&ÉT |üHÓï+&˚+&É¢ Áø°&Ü$H√<ä+ nq+‘·s¡+
eT+<ä s êìï #˚ s ¡ T ≈£ î +{≤&É T . $wü ß í e ⁄qT #· ÷ ∫ Äq+~+∫, Ä<ä s ¡ + ‘√ ‘· q ‘√ bÕ≥T Ädü q +ô|’
≈£Ls¡TÃ+&Éu…≥Tº≈£î+{≤&ÉT. ‘·q |ü]yêsêìøÏ |ü]#·j·T+ #˚kÕÔ&ÉT. Ç‘·qT Hêsêj·TDT&ÉT Hê‘√ nuÛÒ<ä+ ø£\yê&ÉT.
\ø°åà bÕs¡«‘·T\T ≈£L&Ü Hê s¡÷bÕ˝Ò. áX¯«s¡T&çì $wüßíe⁄qT ˇø£s¡T>±H˚ Á>∑Væ≤+∫ XÊ+‹ì bı+<ä+&ç. uÛÒ<ä<äèw溑√
#·÷ùdyês¡T sös¡e+ #˚s¡T‘ês¡T n+{≤&ÉT. >∑DÒX¯«s¡T\T, e÷‘·è>∑D≤\T n+‘ê uÛÑøÏÔì >∑*–+#·eTì ø√s¡T‘ês¡T.
n+‘·˝À eT∞fl n+<Ûä≈£î&ÉT bÕs¡«‹ì n|üVü≤]+#ê\ì ekÕÔ&ÉT. Vü≤] •e⁄ì‘√ ˙y˚ Ç‘·ìì dü+Vü≤]+#·
‘·–qyê&ç$ n+fÒ, n+<Ûä≈£î&çì •e⁄&ÉT X¯S\+ ø=q˝À ì*|æ qè‘·´+ kÕ–kÕÔ&ÉT. <ëì‘√ n+<Ûä≈£îì bÕbÕ\T
 16

‘=\– $C≤„q+ ø£*– |üs¡y˚TX¯«s¡Tì düTÔ‹kÕÔ&ÉT. n‘·&çì ‘·q >∑D≤\˝À #˚s¡TÃ≈£î+{≤&ÉT •e⁄&ÉT. bÕs¡«‹ ≈£L&Ü
n‘·ìì nqTÁ>∑Væ≤düTÔ+~.
n+<Ûäø±düTs¡Tì ‘·sê«‘· Á|üVü‰¢<äTì ≈£îe÷s¡T&ÉT $s√#·qT&ÉT sêC…’Hê&ÉT. <Ûäs¡àe÷s¡Z+˝À sê»´+
q&ÉT|ü⁄‘·T+&É>± ˇø£kÕ] düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT nø£ÿ&çøÏ ekÕÔ&ÉT. düq‘·Tÿe÷s¡T&ç qT+&ç Ä‘·àC≤„qs¡÷|ü<Ûäsêàìï
ñ|ü<˚X¯+>± bı+~, ‘·q ≈£îe÷s¡T&Ó’q ã*ì sêE>± #˚kÕÔ&ÉT. ã* <Ûäs¡àã<ä∆+>± sê»´bÕ\q #˚dü÷Ô dü«s¡Z+
kÕ~ÛkÕÔ&ÉT. Ç+Á<äTì ‘·*¢ nsTTq n~‹øÏ Ç~ <äT'Kø±s¡D+ ne⁄‘·T+~. eT+∫ düeTs¡Tú&Ó’q |ü⁄Á‘·Tì>± ‘·q≈£î
»ìà+#·eTì $wüßíì ‘·|üdüT‡ #˚dæ y˚&ÉT‘·T+~. <ëìøÏ $wüßíe⁄ düπsq+{≤&ÉT.
ã* ‘·q sê»´+˝À ñ‘ꌑê\T ø£\T>∑>± ‘ê‘· Á|üVü‰¢<äTì e÷s¡Z+ #·÷|üeT+{≤&ÉT. n‘·&ÉT $wüßíe⁄H˚
X¯s¡DTy˚&ÉeT+{≤&ÉT. n<˚ $<Ûä+>± ã* $wüßíe⁄qT X¯s¡DTy˚&ÉT‘ê&ÉT.
ø=Hêïfi¯fl≈£î n~‹øÏ $wüßíe⁄ »ìàkÕÔ&ÉT. ∫qïÁu≤Vü≤àD≈£îe÷s¡ y˚wü+‘√ ã* ìs¡«Væ≤düTÔqï j·T»„yê{Ïø£≈£î
yÓ[fl eT÷&ÉT n&ÉT>∑T\ H˚\ n&ÉT>∑T‘ê&ÉT. ã* <ëìøÏ düπsq+{≤&ÉT. yÓTT<ä{Ï n&ÉT>∑T‘√ H˚\qT, ¬s+&Ée
n&ÉT>∑T‘√ ÁãVü‰à+&Üìï ÄÁø£$TkÕÔ&ÉT u≤\T&ÉT. ÁãVü‰à+&Üìï bÕ<ä+‘√ ‘êø£>± Äø±X¯>∑+>∑ ñ<䓤$+∫ dü«sêZìï,
Væ≤eTe‘·Œs¡«‘êìï ∫es¡≈£î uÛÑ÷$Tì #˚s¡T‘·T+~. Çø£ eT÷&Ée n&ÉT>∑T y˚Ts¡ #√≥T #·÷|üeTì ã*ì ø√s¡T‘ê&ÉT
Á‹$Áø£eTs¡÷|ü+˝Àì e≥Te⁄. ã* ‘·q •s¡düTqT #·÷|ü⁄‘ê&ÉT. <ëìøÏ ˙ dü+ø£\Œ<ëq+‘√ á eT÷&ÉT˝Àø±\T
Hê nBÛHê˝Ò. ˙e⁄ bÕ‘êfi¯+˝Àì eT÷\ Á|üy˚•+#·T. nø£ÿ&É <˚e‘·\T bı+<ä˝Òì uÛÀ>±\qT nqTuÛÑ$kÕÔe⁄.
ø£˝≤Œ+‘·+˝À qqTï #˚s¡T‘êe⁄ nì Äos¡«~kÕÔ&ÉT $wüßíe⁄. ã* ‘·q≈£î Ç∫Ãq eTT˝À¢ø±\ Á|üuÛÑT‘ê«ìï Ç+Á<äTì
|üs¡+ #˚kÕÔ&ÉT.
ã* #·Áø£e]Ô ≈£îe÷s¡T\T q÷s¡TZs¡T. yê]˝À u≤DT&ÉT n‘·´+‘· ã\XÊ*. X¯+ø£s¡Tì uÛÑ≈£îÔ&Ó’ eTT˝À¢ø±\qT
eX¯+ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. Ç+Á<äT&çì u≤~Û+#ê&ÉT. <˚e‘·\T X¯+ø£sT¡ ì y˚&TÉ ≈£îHêïs¡T. n|ü⁄&ÉT •e⁄&ÉT u≤DT&ç |ü≥Dº ≤ìï
ˇø£ÿ u≤D+‘√ ø±*Ãy˚XÊ&ÉT. u≤DT&ÉT ø√]ø£\T e~* •e*+>±ìï ‘·\ô|’ ô|≥Tºø=ì •e⁄ì X¯s¡DT bı+<äT‘ê&ÉT.
eTTqT\T ø√s¡>± dü÷‘·T&ÉT Ç{≤¢ #Ó|Œü kÕ>±&ÉT. eTØ∫øÏ ø£X´¯ |ü⁄&ÉT ≈£îe÷s¡T&Ó’ Á|üC≤|ü‹ |ü<$ä ì bı+<ë&ÉT.
ø£X¯´|üÁ|üC≤|ü‹ <ë«sê $q‘· ≈£îe÷s¡T˝…’q >∑s¡T&ÉT&ÉT, ns¡TDT&ÉT Á|üdæ<äT∆\T. >∑s¡T&ÉT&ÉT •e⁄ì ø£s¡TDbı+~
$wüßíe⁄≈£î yêVü≤q+>±, ns¡TDT&ÉT dü÷s¡T´ì kÕs¡~∏>± ìj·T$T‘·T\j·÷´s¡T. #·+Á<äTì Çs¡Te<˚&ÉTeT+~ uÛ≤s¡´\T
≈£L&Ü ø£X´¯ |ü⁄ì ≈£L‘·Tfi‚fl. ø£X´¯ |ü⁄ì dü+‘êq Áø£eT+˝À ‘·èD_+<äTe⁄ |ü⁄Á‘·T\T ◊\_\T\T Á|üd<æ Tä \∆ T. |ü⁄\düT´Ô ìøÏ
ˇø£sê»]¸ ‘·q ø£q´ì∫à ô|+&ç¢ #˚j·T>±, yê] qT+&ç $ÁX¯edüTe⁄, n‘·ìøÏ <˚ee]íì j·T+<äT ô|<ä›≈£îe÷s¡Tì>±
≈£îuÒs¡T&ÉT »ìàkÕÔ&ÉT. $ÁX¯edüTe⁄ Ç+ø=ø£ uÛ≤s¡´ ¬ø’ø£dæøÏ sêeDT&ÉT, Ç+ø=ø£ uÛ≤s¡´ |ü⁄c˛Œ‘·ÿ≥≈£î ≈£î+uÛÑø£s¡í,
$;ÛwüDT\‘√ bÕ≥T X¯Ss¡ŒDK nH˚ dü+‘êq+ ø£\T>∑T‘ês¡T. eTôVA<äs¡T&ÉT, Á|üVü≤düTÔ&ÉT yÓTT<ä˝…’qyês¡T yêø£
nH˚ uÛ≤s¡´≈£î »ìàkÕÔs¡T. á Áø£eT+˝À dü+<äs¡“¤eX¯+>± dü|üÔs¡T¸\ |ü⁄≥Tºø£, yê] uÛ≤s¡´\T, yê] dü+‘êq+ >∑T]+∫
$e]kÕÔ&ÉT dü÷‘·T&ÉT.
 17

Ç+ø± Ç{≤¢ #Ó|üŒkÕ>±&ÉT`ø£X¯´|ü⁄ì e\¢ n~‹ Ä~‘·T´ì |ü⁄Á‘·Tì>± bı+~+~. n‘·ì yês¡düT&ÉT>±
Çø屫≈£î&ÉT, n‘·ì yês¡d‘ü «· |üs+¡ |üs˝¡ À ø£≈î£ ‘·Tú‡&ÉT`j·TeHêX¯ó«&ÉT`≈£îe\j·÷X¯ó«&ÉT yÓTT<ä˝q’… yês¡T Á|üeTTKT\T.
á |üs¡+|üs¡˝À Çø屫≈£î e+X¯+˝Àì düT<ÛäqT«&ÉT sê»´bÕ\q #˚XÊ&ÉT. Ç‘·ì eTqTeT&ÉT dü‘·´Áe‘·T&ÉT
uÛ≤s¡´ dü‘·´<Ûäq≈£î Vü≤]X¯Ã+Á<äTì |ü⁄Á‘·Tì>± bı+<ë&ÉT. Vü≤]X¯Ã+Á<äTì ≈£îe÷s¡T&ÉT s√Væ≤‘·T&ÉT. n‘·ì Á|übÂÁ‘·T&ÉT
dü>∑s¡T&ÉT. dü>∑s¡TìøÏ uÛ≤qTeT‹ nH˚ uÛ≤s¡´˝À ndüeT+»düT&ÉT, Á|üuÛÑ nH˚ uÛ≤s¡´˝À ns¡yÓ’y˚\eT+~ ≈£îe÷s¡T\T
ø£*>±s¡T. ndüeT+»düTìøÏ n+X¯óeT+‘·T&ÉT, n‘·ìøÏ ~©|ü⁄&ÉT, n‘·ìøÏ >∑+>∑qT uÛÑ÷$TøÏ ‘Ó∫Ãq uÛÑ^s¡<∏äT&ÉT
|ü⁄{≤ºs¡T. á |üs¡+|üs¡˝À @&ÉT mì$T~ ‘·sê\ ‘·sê«‘· s¡|òüTTe⁄, n‘·ìøÏ nE&ÉT, n‘·ìøÏ sêeTTì ‘·+Á&ç
nsTTq <äX¯s¡<∏äT&ÉT »ìà+#ês¡T. <äX¯s¡<∏äTìøÏ sêeTT&ÉT, uÛÑs¡‘·T&ÉT, \ø£åàDT&ÉT, X¯Á‘·T|òüTTï&ÉT |ü⁄{≤ºs¡T. sêeTT&ÉT
sêeD dü+Vü‰sês¡ú+ »ìà+∫qyê&ÉT. sêeTTìøÏ »q≈£îì ≈£îe÷¬sÔ d”‘·‘√ $yêVü≤+ »s¡T>∑T‘·T+~. |æ<ä|ü ¬ø’πøsTT
uÛÑs¡Ô <äX¯s¡<∏äT&ÉT ‘·q≈£î |üPs¡«+ Ç∫Ãq es¡+ ø±s¡D+>± uÛÑs¡‘·Tì sêE>± #˚j·TeTq&É+‘√ sêeTT&ÉT d”‘·,
\ø£àå DT\‘√ ns¡D´yêkÕìøÏ yÓfi≤fl&TÉ . nø£ÿ&É d”‘ê|üV≤ü s¡D+ »s¡T>∑&+É , d”‘q· T yÓ‘T· ≈£î‘·÷, düTÁ^e Vü≤qTeT+‘·T\
düVü‰j·T+‘√ sêeTT&ÉT \+ø£≈£î #˚s¡Tø=ì j·TT<ä∆+˝À sêeDTì e~Û+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. ‹s¡T>∑T Á|üj·÷D+˝À
düeTTÁ<ä+ô|’ ø£{Ϻq yês¡~Û ÁbÕ+‘·+˝À •e⁄&ÉT Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ ˙e⁄ ì]à+∫q á eT+~s¡+˝À uÛÑ÷$T, á yês¡~Û
ñ+&˚es¡≈£î Çø£ÿ&˚ n<äèX¯´s¡÷|ü+˝À ñ+{≤qì nuÛÑj·T$TkÕÔ&ÉT. |ü{≤º_Ûùwø£+ nq+‘·s¡+ ‘·q |ü⁄Á‘·T˝…’q ≈£îX¯,
\e⁄\≈£î sê»´uÛ≤s¡+ n|üŒ–kÕÔ&ÉT sêeTT&ÉT. \e≈£îX¯ó\ yês¡düT\T>± n‹~∏, n‘·ìøÏ ìwü<ÛäT&ÉT, n‘·ìøÏ q\T&ÉT,
n‘·ìøÏ <˚yê˙≈£î&ÉT yÓTT<ä\>∑Tyês¡T |ü⁄&ÉT‘ês¡T. Ä |üs¡+|üs¡˝À #·+Á<ä–], uÛ≤qT$‘·TÔ, ÁX¯ó‘êj·TTe⁄ es¡Tdü>±
»ìà+#ês¡T. Ms¡+‘ê Çø屫≈£î e+X¯+yês¡T.
Äô|’ dü÷‘·T&ÉT eTTqT\‘√ #·+Á<äe+X¯ es¡íq #˚kÕÔ&ÉT.
Ç\ ≈£îe÷s¡T&ÉT |ü⁄s¡÷s¡e⁄&ÉT sê»j·÷´&ÉT. Ç‘·ì yês¡düT\˝À Á|üeTTKT\T Äj·TTe⁄, qVüQwüß&ÉT,
j·Tj·÷‹. j·Tj·÷‹ X¯óÁø±#ês¡T´ì |ü⁄Á‹ø£ <˚ej·÷ìì uÛ≤s¡´>± bı+<ë&ÉT. nfÒ¢ sêø£ådüsêC…’q eèwü|üs¡T«ì
≈£L‘·Ts¡T X¯]àwüq˜ T ≈£L&É |ü‹ï>± d”«ø£]+#ê&ÉT. <˚ej·÷ìøÏ j·T<äT, ‘·Ts¡«düT\T |ü⁄Á‘·T\T. X¯]àwü≈˜ î£ Á<äTVüQ´&ÉT,nqTe⁄,
|üPs¡Te⁄ |ü⁄Á‘·T\T. ‘·q (‘·+Á&ç) e÷≥ bÕ{Ï+∫q+<äTe\¢ |üPs¡Te⁄qT sêE>± #˚XÊ&ÉT j·Tj·÷‹. <˚ej·÷ì
|ü⁄Á‘·T&Ó’q j·T<äTe⁄≈£î düVü≤Ádüõ‘·TÔ, Áø√wüߺe⁄, ˙\T&ÉT, »qT&ÉT, s¡|òüTTe⁄ yÓTT<ä˝…’qyês¡T ø=&ÉT≈£î\T. düVü≤Ádüõ‘·TÔ≈£î
X¯‘·õ‘·TÔ ≈£îe÷s¡T&ÉT. Ç‘·ìøÏ <ëj·÷~ nsTTq <äTs¡›eTTìøÏ n+<Ûä≈£î&ÉT nH˚yê&ÉT |ü⁄Á‘·T&ÉT. á n+<Ûä≈£îì
|ü⁄Á‘·T&˚ ø±s¡ÔMsê´s¡T®qTì>± ù|s¡T bı+~q ø£è‘ÍE&ÉT. Ç‘·&ÉT $wüí«e‘ês¡+. Ç‘·ì eTè‹øÏ ø±s¡DyÓTÆqyê&ÉT
»eT<ä–ï ≈£îe÷s¡T&Ó’q |üs¡X¯ósêeTT&ÉT. ø±s¡ÔMsê´s¡T®qTì e+<ä ≈£îe÷s¡T\˝À »j·T<Ûä«E&ÉH˚ yê&ÉT e÷Á‘·y˚T
Hêsêj·TDuÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ . $T–*qyês¡T •euÛ≈Ñ î£ \Ô T. M] eT<Û´ä •eπøX¯e⁄\ Äsê<Ûqä ≈£î dü+ã+~Û+∫ uÛ<Ò ë\T rÁeyÓTqÆ |ü⁄&ÉT
dü|sÔü T¡ ¸\qT n&ç– dü+<˚V≤ü + rs¡ÃeTHêïs¡T. edæwßü &˜ TÉ sêE\≈£î $wüßeí ⁄ Äsê<Û˙ä j·TT&ÉT nì #ÓbÕŒ&ÉT. ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ
$<˚VüQ&ÉH˚ sêø£ådüT&ÉT yê]ô|’ <ä+&Ó‘·Ô>± n+<äs¡÷ bÕ]b˛j·÷s¡T. »j·T<Ûä«E&ÉT $wüßíe⁄qT düà]+#·>± düT<äs¡Ùq
#·Áø£+ n‘·ìì ø±bÕ&ç+~. $XÊ«$TÁ‘·eTVü≤]¸ dü÷#·q y˚Ts¡≈£î »j·T<Ûä«E&ÉT •e⁄ì X¯Øs¡uÛÑ÷‘·T&Ó’q $wüßíe⁄qT
 18

Äsê~Û+#ê&ÉT. á »j·T<Ûä«Eì dü+‘·‹˝Àìyês¡T eèwüß&ÉT yÓTT<ä˝…’q j·÷<äedü+‘·‹yês¡T. á eèwüßì

eTTìeTqTeT&ÉT <äTs¡j ® T· T&ÉT. Ç‘·&TÉ j·TeTTHêqBrs¡+˝À }s¡«•ì #·÷dæ eTqà<∏$ä ø±s¡+ bı+~ ÄyÓT ˇ&É+ã&É>±
#ê˝≤ø±\+ ÄyÓT‘√ >∑&çbÕ&ÉT. ‹]– sêC≤´ìøÏ e#˚Ã+<äT≈£î ‘·quÛ≤s¡´qT #·÷ùd+<äT≈£î uÛÑj·T|ü&ç, ÄyÓT
bÕ|ü|ü]Vü‰s¡+ #˚düTø√eTq>± ø£D«eTTì dü\Vü‰ y˚Ts¡≈£î Væ≤eTe‘·Œs¡«‘êìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É ˇø£ >∑+<Ûäs¡T«ì
yÓT&É˝Àì e÷\ }s¡«•øÏ ‘·–q<äì ìs¡ísTT+#·T≈£îì, n‘·ì‘√ j·TT<ä∆+#˚dæ Ä e÷\qT dü+bÕ~+#ê&ÉT. <ëìì
ùV≤eT≈£L≥|üs¡«‘·+˝Àì }s¡«•øÏ Ç∫à #ê˝≤ø±\+ nø£ÿ&˚ >∑&çbÕ&ÉT. ÄyÓT ‹]– bıeTàq>± n‘·qT
ˇ|ü⁄Œø√ø£b˛e&É+‘√ ÄyÓT $ø±s¡ s¡÷|ü+ bı+~+~. <ëì‘√ n‘·&TÉ $s¡øÔÏ #Ó+~ |üHïÓ +&˚+&É¢ bÕ≥T ø£+<äeT÷˝≤\T,
eTs√|üHïÓ +&˚+&É¢ es¡¸|⁄ü ˙s¡T, eTs√|üHïÓ +&˚+&ÉT¢ yêj·TTe⁄H˚ ÄVü‰s¡+>± rdüT≈£îì ø£D«eTTìì ø£*dæ ÁbÕj·T•Ã‘·+Ô
ø√dü+ yês¡D≤dæ yÓ[fl >∑+>± kÕïq+ #˚dæ |ü⁄˙‘·T&Éj·÷´&ÉT.
Çø£ j·T<äT ¬s+&√ |ü⁄Á‘·T&Ó’q Áø√wüßíì |üs¡+|üs¡˝À $<äs¡T“&ÉT, n‘·ì ø=&ÉT≈£î Áø£<∏äTìøÏ ≈£î+‹, n‘·ì
ø=&ÉT≈£î qes¡<∏äT&ÉT ø£*>±s¡T. á qes¡<∏äT&ÉT ˇø£ düeTj·T+˝À n&É$˝À yÓfi¯ó‘·T+&É>± sêø£ådüT&ÉT ˇø£&ÉT
yÓ+≥|ü&ܶ&ÉT. qes¡<∏äT&ÉT düs¡dü«‹ s¡Vü≤dü´kÕúes¡+ #˚s¡Tø=ì ÄyÓT X¯s¡DTbı+<ë&ÉT. ÄyÓT Á|üuÛ≤e+‘√ Ä
sêø£ådüT&çì ˇø£ eTVü‰uÛÑ÷‘·+ e∫à dü+Vü≤]+∫+~.
á $<Ûä+>± e+X¯+˝Àì ‘·s¡Tyê‹ #ê˝≤ ‘·sê\≈£î ñÁ>∑ùdqT&ÉT, n‘·ì ‘·eTTà&ÉT <˚e≈£î&ÉT »ìà+#ês¡T.
<˚e≈£îì |ü⁄Á‹≈£î\T @&ÉT>∑T]ì edüT<˚e⁄ìøÏ uÛ≤s¡´\T>± Ç#êÃ&ÉT. M]˝À <˚eøÏ ÁX‚wüߘsê\T. áyÓTj˚T ø£+düTì
#Ó˝…¢\T. <˚eø°edüT<˚e⁄\≈£î Hêsêj·TDT&ÉT |ü⁄Á‘·Tì>± »qq+ bı+~ ø£+düTì, •X¯óbÕ\Tì n+‘·+ #˚XÊ&ÉT.
ø£èwüßíì>± Á|üdæ~∆ bı+<ë&ÉT. •e⁄ì >∑÷]à ‘·|üe÷#·]+∫, C≤+ãe‹ j·T+<äT kÕ+ãTì •e⁄ì n+X¯>∑\
≈£îe÷s¡Tì>± bı+<ë&ÉT.
‘·qqT >∑÷]à ‘·|üe÷#·]+∫q ø£èwüßíì ¬ø’˝≤kÕìøÏ rdüT≈£îyÓfi≤fl&ÉT •e⁄&ÉT. ¬ø’˝≤dü+˝À ø£èwüßí&ÉT+&É>±
<ë«s¡ø£qT sêø£ådüT\T #·T≥TºeTT{≤ºs¡T. >∑s¡T‘·à+‘·T&ÉT yê]ì #·+|æ <ë«s¡ø£qT ø±bÕ&Ü&ÉT. <ë«s¡ø£≈£î ‹]– e∫Ãq
ø£èwüß&í TÉ e÷s¡ÿ+&˚jT· Tì‘√ |ü⁄D´ø£<ë∏ Á|üd+ü >∑+ #˚XÊ&ÉT. Ä düeTj·T+˝À áX¯«s¡T&ÉT |üs<¡ e’Ó ‘·eTì, *+>±s¡Ãqø£+f…
ÁX‚wü˜yÓTÆq~ Ç+ø=ø£{Ï ˝Ò<äì, ˝Àø£+ ‘Ó\TdüTø√e&ÜìøÏ *+>∑s¡÷|ü+˝Àì •e⁄ì |üPõdüTÔHêïqì n+{≤&ÉT.
n|ü⁄&ÉT e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT Ä *+>∑+ >∑T]+∫ ‘Ó\T|üeT+{≤&ÉT.
<ëìøÏ ø£èwüßí&ÉT *+>√<䓤e |òüT≥º+ #Ó|ü⁄‘ê&ÉT. ‘êqT $wüßíe⁄>± düeTTÁ<ä+˝À X¯j·Tì+#·>± ÁãVü≤à≈£î
‘·q≈£î eT<Ûä´ #·s¡Ã˝À eTq≈£î $T+∫q Ç+ø√ <Ó’e+ ˝Ò<äqT≈£î+{≤s¡T. ÄdüeTj·T+˝À yê] eTT+<äT *+>∑+
ñ<䓤$düTÔ+~. <ëì Ä~ n+‘êìï M]<ä›s¡÷ ø£qTø√ÿ˝Òø£b˛‘ês¡T. n~ yÓTT<ä\T *+>±s¡Ãq yÓTT<ä\sTT+<äì
ø£èwüßí&ÉT e÷s¡ÿ+&˚j·TTìøÏ #Ó|ü⁄‘ê&ÉT.
n+‘·≥ uÛÑè>∑Te⁄ yÓTT<ä˝…’q ãTTwüß\T ø£èwüí<äs¡ÙHêìøÏ ekÕÔs¡T. yê]‘√ H˚qT |üs¡eT|ü<ëìøÏ yÓfi¯ó‘êqT.
Ç|ü⁄&ÉT |òüTÀs¡yÓTÆq ø£*j·TT>∑+ e∫Ã+~. Á|ü»\T bÕ|üe÷s¡Z+ |ü&ÉT‘ês¡T. nC≤„qT\≈£î Væ≤‘êìï ≈£Lπsà $C≤„Hêìï
 19

yê´|æ+|üCÒj·T+&ç, á ø£*j·TT>∑+˝À qH=ïø£ÿkÕ] düà]+∫Hê bÕ|ü+ q•düTÔ+~. uÛÑøÏÔ‘√ qqTï |üPõ+#˚yês¡T

|üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ês¡T. n<˚ düeTj·T+˝À •e⁄ì ì+~ùdÔ qs¡ø±ìï bı+<äT‘ês¡T n+{≤&ÉT ø£èwüßí&ÉT.
Ç~ $qï eTTqT\T dü÷‘·Tì‘√ ø£è‘· Á‘˚‘ê <ë«|üs¡ ø£*j·TT>±\ >∑T]+∫ yê{Ï eTVæ≤eT >∑T]+∫
‘Ó\T|üeT+{≤s¡T.
ø£èwüßíì ìsê´D+ »]– |üs¡˝Àø£ÁøÏj·T\ ‘·s¡Tyê‘· ns¡T®qT&ÉT ‹]– edü÷Ô <ë]˝À ‘=+<äs¡>± yÓfi¯ó‘·Tqï
yê´düeTTìì <ä]ÙkÕÔ&ÉT. Ç+‘· ‘·«s¡>± mø£ÿ&çøÏ yÓfi¯ó‘·THêïs¡ì Á|ü•ïkÕÔ&ÉT ns¡T®qT&ÉT. <ëìøÏ yê´düT&ÉT Ç{≤¢
#Ó|ü⁄‘ê&ÉT.
ns¡T®Hê ø£*j·TT>∑+ ÁbÕs¡+uÛÑ+ nsTT+~. n+<äTπø ø±•øÏ yÓfi¯ó‘·THêïqT. ø£*j·TT>∑+˝À »qT\T nìï
<Ûäsêà\T $&ç∫ bÕ|üe÷s¡Z+ nqTdü]kÕÔs¡T. ˝Àø£+˝Àì bÕbÕ\qT ‘=\–+#˚~ yêsêDdæ q>∑s¡+. ø£è‘·Á‘˚‘ê
<ë«|üs¡ j·TT>±˝À¢ »qT\T <Ûäsêà\qT bÕ{ÏkÕÔs¡T. á ø£*j·TT>∑+˝À $&ÉTkÕÔs¡T nHêï&ÉT.
ns¡T®qT&ÉT j·TT>∑<Ûäsêà\qT ‘Ó\T|üeT+fÒ yê´düT&ÉT j·TT>∑<Ûäsêà\qT $es¡+>± #Ó|æŒ ø±oq>∑s¡+ yÓfi¯ó
‘ê&ÉT.
ø±oq>∑s¡+ yÓ[fl yê´düT&ÉT @+ #˚XÊ&√ ‘Ó\TdüTø√yê\qT+<äì n+{≤s¡T eTTqT\T dü÷‘·Tì‘√,
yê´düT&ÉT ø±•˝À >∑+>±kÕïq+ #˚dæ >∑DÒX¯«s¡Tì ø=*#ê&ÉT. nø£ÿ&ç $$<Ûä rsêú\qT •wü´ãè+<ä+‘√ düVü‰
<ä]Ù+∫ rs¡úe÷&Ü&ÉT. @@ rs¡ú+˝À @@ ÁøÏj·T\T #˚ùdÔ @ |ü⁄D´+ \_ÛdüTÔ+<√ $e]+#ê&ÉT. •wüß´\qT yê]yê]
ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓfi¯fleTì #Ó|æŒ ‘·qT yêsêDdæ˝ÀH˚ ìyêdü+ @s¡Œs¡#·T≈£îHêï&ÉT. _Ûø£åe\¢ \_Û+∫q ÄVü‰sêH˚ï
rdüT≈£î+≥÷ >∑&ùç |yê&ÉT. ˇø£Hê&ÉT _Ûøå£ <=s¡ø˝£ <Ò Tä . ø√|ü+‘√ ø±•˝À ìedæ+#˚yê]øÏ |ü⁄D´˝Àø£ÁbÕ|æÔ ø£\>∑≈î£ +&Ü
ñ+&Ü\ì X¯|+æ #·uÀj·÷&ÉT. Ç+‘·˝À ˇø£ eTT<äTdü* ÅdÔ” e∫à _Ûøå£ y˚d+æ ~. |æ<|ä ü ˙e⁄ ø£è‘·|Tüò Tï&Éy’Ó ø±oyêdüT\H˚
X¯|+æ #·uÀj·÷e⁄. ø√bÕìï n<äT|ü⁄˝À ô|≥Tºø√˝Òìyê&ç$ á ø±•˝À ñ+&É‘>· e∑ ⁄ yÓ[flbıeTà+~. ÄyÓTqT nqï|üPs¡>í ±
>∑T]Ô+∫ ø£åe÷_Ûø£å ø√sê&ÉT yê´düT&ÉT. n+<äTø±yÓT nwüº$T, #·‘·Ts¡›• s√E\˝À e÷Á‘·y˚T ø±•Á|üy˚XÊìï n‘·ìøÏ
ø£*–+∫+~. n|üŒ{Ï qT+&ç yê´düT&ÉT ø±oøÏ düMT|ü+˝Àì ÁbÕ+‘·+˝À ñ+&ÉkÕ>±&ÉT.
Ç~ ‘Ó\TdüT≈£îqï ‘·s¡Tyê‘· Á|üj·÷>∑ πøåÁ‘· e÷Vü‰‘êà´ìï ‘Ó\TdüTø√>√sês¡T eTTqT\T. yê]øÏ dü÷‘·T&ÉT
<ëìøÏ dü+ã+~Û+∫q $esê\T ‘Ó*bÕ&ÉT. >∑+>∑ j·TeTTHê dü+>∑eTdüú* m+‘· |ü$Á‘·yÓTÆ+<√ $e]+#ê&ÉT.
HÓ’$TcÕs¡D´ eTTqT\T eT÷&ÉT˝Àø±\ eT+&É\$esê\T, düeTTÁ<ë\T, B«bÕ\T, esê¸\T, |üs¡«‘ê\T,
Á>∑Vü‰\dæú‘·T\T ‘Ó\TdüTø√>√s¡>± yê]øÏ $es¡+>± ‘Ó*bÕ&ÉT dü÷‘·T&ÉT. @~ @$<Ûä+>± @s¡Œ&ç+~, @ ÁbÕ+‘·+˝À
@eTTqï~, m≥Te+{Ïyês¡T ñ+{≤s¡T yÓTT<ä˝…’q$ $es¡+>± ‘Ó*bÕ&ÉT.
|æ<ä|ü eTTqT\≈£î >∑&ç∫q, >∑&ÉTdüTÔqï, sêuÀj˚T eTq«+‘·sê\ >∑T]+∫ $e]+#ê&ÉT.
 20

uÛÑ÷‘·uÛÑ$wü´<ä«s¡Ôe÷Hê\T ‘Ó\TdüT≈£îqï ‘·s¡Tyê‘· dü÷‘·eTVü‰eTTìì ÁãVü≤à$wüj·Tø£yÓTÆ n&ÉT>∑uÀj·÷s¡T

HÓ$’ TcÕs¡D´ ãTTwüß\T. Ç+‘·˝À nø£ÿ&É≈î£ ø£èwü<í «’Ó bÕj·Tq yê´düT&ÉT @‘Ó+#ê&ÉT. yê´düT&çH˚ Ä $wüjT· + #Ó|Œü eTì
ø√sês¡T. n|ü⁄&ÉT yê´düT&ÉT Ç~ |üPs¡«+ düq‘·Tÿe÷sê<äT\T eTVü‰<˚e⁄ì Á|ü•ï+#·>± Äj·TH˚ dü«j·T+>± #Ó|æŒq
$wüj·TeTì Ç{≤¢ #Ó|üŒ&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.
ˇø£|ü⁄Œ&ÉT düq‘·Tÿe÷sê<äT\T ã<ä]ø±ÁX¯eT+˝À ‘·|üdüT‡ #˚XÊs¡T. nø£ÿ&É yês¡T qs¡Tì‘√ ø£*dæ ñqï
Hêsêj·TDTì #·÷XÊs¡T. düT‹Ô +#ês¡T. yê] ø√]≈£qT ‘Ó\TdüT≈£îqï Hêsêj·TDT&ÉT |üse¡ Ts¡V≤ü dü´yÓTqÆ ÁãVü≤à‘·‘êÔ«ìï
$e]+#·&ÜìøÏ ‘êqT X¯+K#·Áø£><∑ ë~ ∫Vü‰ï\‘√ \øÏàå <˚$‘√ ≈£L&ç ø£ì|æ+#·>± qs¡T&ÉT Ä yÓ\T>∑T˝À ø£ì|æ+#·≈î£ +&Ü
b˛j·÷&ÉT. Ä düeTj·T+˝ÀH˚ #·+Á<äX‚Ks¡T&Ó’q eTùV≤X¯«s¡T&ÉT kÕø屑·ÿ]+#ê&ÉT. Ç<ä›s¡÷ ø£*dæ ‘·eT nuÛÒ<ä‘ê«ìï,
Ä‘·àdü«s¡÷bÕìï ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. BìH˚ áX¯«s¡^‘·>± ù|s=ÿ+{≤s¡T. á dü+<äs“¡ +¤ >± ‘·q $X¯«s¡÷bÕìï #·÷|ü⁄‘ê&ÉT
•e⁄&ÉT. ‘·q düèwæº dæ‹ú \j·T ø±s¡ø‘£ ê«ìï ìs¡÷|ækÕÔ&TÉ . Ç{≤¢ #Ó|Œæ q áX¯«s¡T&ÉT |üøÿ£ H˚ ≈£Ls¡TÃqï Hêsêj·TDTì‘√
ÁãVü≤àyê<äT\ Væ≤‘·+ø√dü+ Ä‘·àjÓ÷>±ìï uÀ~Û+#ê&ÉT. ‘·s¡Tyê‘· á ^‘·qT yê´|æÔ #˚j·TeTì #Ó|æŒ
n+‘·sê∆qeTj·÷´&ÉT. Hêsêj·TDT&ÉT ≈£L&Ü ~e´<˚Vü≤+ e~* ‘ê|üdüy˚wü+ ‹]– bı+<äT‘ê&ÉT. jÓ÷>∑T\T ‘·eT
‘·eT kÕúHê\≈£î yÓ[flb˛j·÷s¡T.
áX¯«s¡^‘·qT Á|ükÕ~+∫q nq+‘·s¡+ yê´düT&ÉT ø£s¡àjÓ÷>±ìï >∑÷]à #ÓbÕŒ&ÉT. me¬ses¡T m≥Te+{Ï
ø£s¡à\T #˚j·÷*. e÷qe⁄\≈£î dü]jÓÆTq ø£s¡à\T m{≤¢ $Væ≤‘·+ #˚j·Tã&ܶsTT, Á|ü‹~q+ #˚j·÷*‡q ø£s¡à\T
@$? ÁXÊ<ä∆ø£s¡à\T m{≤¢ mes¡T #˚j·÷*? nXÖ#· ìj·Te÷\T, ÄÁX¯eT<Ûäsêà\T, $<ÛäT\T nH˚ $wüj·÷\T
‘Ó*j·TC…|ü⁄‘ê&ÉT.
ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$~Û >∑T]+∫ #Ó|üŒ>± eTTqT\T |üPs¡«+ s¡TÁ<äT&ÉT ÁãVü≤àX¯ØsêìøÏ dü+ã+~Û+∫q ø£bÕ˝≤ìï
uÛÑ÷$Tô|’ m{≤¢ kÕú|æ+#ê&Éì Á|ü•ï+#ês¡T. <ëìøÏ dü÷‘·T&ÉT Ç{≤¢ düe÷<Ûëq$T#êÃ&ÉT.
ˇø£kÕ] ãTTwüß\T y˚Ts¡TX¯è+>±ìøÏ yÓ[fl ÁãVü≤à≈£î qeTdüÿ]+∫ »>∑‘êÿs¡DyÓTÆq ‘·‘·Ô«y˚T~ nì n&ç>±s¡T.
<ëìøÏ e÷j·÷yÓ÷Væ≤‘·T&Óq’ ÁãVü≤à »>∑‘T· qÔ T <Û]ä +#˚yê&çì, áX¯«s¡T&çì H˚H,˚ eTTøÏÔ bı+<ä&ÜìøÏ qqTï |üPõ+#ê*
nHêï&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT Hêsêj·TD≤+X¯‘√ ñ‘·ŒqTï&Ó’q uÛÑ>∑yêqT&ÉT ø√|ü+‘√ qe⁄«‘·÷ ÁãVü‰à! nC≤„q+‘√
e÷{≤¢&ÉT‘·THêïe⁄. Hê Áù|s¡D‘√ ˙e⁄ ˝Àø±ìï düèõdüTÔHêïe⁄ nHêï&ÉT. <ëìøÏ $uÛÒ~+∫q ÁãVü≤à $yê<ä+
#˚dTü +Ô &É>± Hê\TZy<˚ ë\T e∫à ‘·‘«Ô· j·T<∏ësêúìï ‘Ó\TdüTø=eTàì ÁãVü≤à≈£î #ÓbÕŒsTT. áX¯«s¡T&˚ |üse¡ ÷ø±X¯s÷¡ |ü⁄&ÉT
nHêïsTT. yê{Ï e÷≥\T $qï ÁãVü≤à`n‘·&ÉT düs¡«dü+>∑e]®‘·T&˚ nsTT‘˚ Á|üeT<∏äT\‘√, bÕs¡«‹‘√ m{≤¢ ø£*dæ
ñ+≥THêï&ÉT nHêï&ÉT. Ä düeTj·T+˝À Á|üDeeT÷]Ô ÁãVü≤à‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT. X¯+ø£s¡T&ÉT |ü‹ï‘√ s¡$T+#·≥+ ˝Ò<äT.
n‘·&ÉT Ä‘êàsêeTT&ÉT. bÕs¡«‹ n‘·ì Ä‘·àj˚T. n‘·ì Äq+<äy˚T ÄyÓT s¡÷bÕìï bı+~+~, ø=‘·Ô~ ø±<äT
nHêï&ÉT.
nsTTHê nC≤„q+ ‘=\>∑˝Ò<äT. Ç+‘·˝À Äø±X¯+˝À ñqï CÀ´‹ì $X¯«Ádüwüº #·÷XÊ&ÉT. nC≤„q+‘√
ø√|æ+∫q ÁãVü≤à ◊<äe •s¡dTü ‡ y˚&øÓ ÿÏ +~. ø£Då +˝À ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉT X¯S\+‘√ Ä$s¡“$¤ +#·>± n‘·&ìç >∑eTì+∫q
ÁãVü≤à |üPs¡«+ ˙e⁄ Hê qT<äT{Ï qT+&ç |ü⁄{≤ºe⁄. qqTï X¯s¡DT y˚&ÉTeTHêï&ÉT. n|ü⁄&ÉT ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT áX¯«s¡Tì
 21

|üqT|ü⁄‘√ ÁãVü≤à◊<äe•s¡düT‡qT K+&ç+#ê&ÉT. n|ü⁄&ÉT dü‘ê´ìï Á>∑Væ≤+∫q ÁãVü≤à ñe÷düVæ≤‘·T&Ó’q áX¯«s¡T&çì

düTÔ‹+#ê&ÉT. áX¯«s¡T&ÉT ˙\˝ÀVæ≤‘·Tì‘√ á ÁãVü≤à ˙ ‘·+Á&ç, Ç‘·ì ‘·\qT K+&ç+∫q ˙≈£î ÁãVü≤àVü≤‘ê´<√wü+
n+≥T≈£î+~. <ëìì ‘=\–+#·Tø√ nHêï&ÉT. n+<äT≈£î _Ûøå±≥q #˚j·TeTHêï&ÉT. Hêsêj·TDTì #·÷∫q|ü⁄&ÉT
<√wü|ü]Vü‰s¡ e÷s¡Z+ ñ|ü<˚•kÕÔ&ÉT nHêï&ÉT. n‘·ì yÓ+≥ ÁãVü≤àVü≤‘·´ nH˚ ø£q´qT |ü+|æ yêsêDdæ #˚πses¡≈£î
nqTdü]+#·eTHêï&ÉT. Ä ø±\uÛs’… e¡ ⁄&ÉT n+‘·{≤ ‹s¡T>∑T‘·÷ eT<ÛTä dü÷<äqT&ÉTqï eT+~s¡+˝ÀøÏ Á|üy•˚ +#·uÀj·÷&ÉT.
n‘·&çì yê]+∫q <ë«s¡bÕ\≈£î&ÉT $wü«πø‡qT&ç‘√ j·TT<ä∆+ #˚XÊ&ÉT. Ä j·TT<ä∆+˝À $wü«πø‡qT&çì n+‘·+ #˚dæ Ä
eTè‘·<˚Vü≤+‘√ nuÛÑ´+‘·s¡eT+~s¡+˝ÀøÏ yÓfi≤fl&ÉT. n‘·&çì #·÷∫ $wüßíe⁄ ‘·q •s¡düT‡ #Û˚~+#·Tø=ì s¡ø£Ô<Ûës¡qT
≈£î]|ædü÷Ô, ùV≤ uÛÑ>∑eHé! á _Ûø£åqT d”«ø£]+#·T nHêï&ÉT. nsTTHê Ä ÁãVü≤àø£bÕ\+ ì+&É˝Ò<äT. á ÁãVü≤àø£bÕ\+
m+<äT≈£î yÓ÷düTÔHêïeì n&ç–‘˚ ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT Hêsêj·TDTì‘√ »]–q $wüj·T+ #ÓbÕŒ&ÉT. Hêsêj·TDT&ÉT
ÁãVü≤àVü≤‘·´qT |æ*∫ ø±\uÛ…’s¡e⁄&çì $&ÉTe⁄eTHêï&ÉT. n~ e<ä\˝Ò<äT. n|ü⁄&ÉT n‘·&çì yêsêDdæ yÓfi¯fleTHêï&ÉT.
n‘·ì Ä»„y˚Ts¡≈£î ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT yêsêDdæ yÓfi¯fl>± ÁãVü≤àVü≤‘·´ n‘·&çì $&ç∫ô|{Ϻ bÕ‘êfi≤ìøÏ yÓ[fl+~. nø£ÿ&É
ñ‘·ÔeTkÕúq+˝À ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT ÁãVü≤àø£bÕ˝≤ìï Á|ü‹wæ˜+#ê&ÉT. ‘·sê«‘· $wü«πø‡qTì X¯Øsêìï ã‘·T≈£î>±ø£ n+≥÷
eTVü‰$wüßíe⁄øÏ#êÃ&ÉT. á rsêúìøÏ e∫à kÕïq+ #˚dæ <˚e|æ‘·è<˚e‘·\qT ‘·è|æÔ|ü]ùdÔ ÁãVü≤àVü≤‘ê´bÕ‘·ø£+ ‘=\–
|üse¡ T|ü<ëìï bı+<äT‘ês¡ì nHêï&ÉT. yê´düT&ÉT ‘·sT¡ yê‘· Á|üj÷· >∑, >∑jT· , ≈£îs¡T, Á‘·jT· +ãø£, k˛y˚TX¯«s¡ yÓTT<ä˝q’…
rsêú\ $X‚cÕ\T eTTqT\≈£î ‘Ó*j·TCÒkÕÔ&ÉT.
ø±\+»s¡ rs¡ú e÷Vü‰‘êà´ìï #Ó|ü⁄‘·÷ dü÷‘·T&ÉT ....|üPs¡«+ X‚«‘·πø‘·T&ÉH˚ sêE Çø£ÿ&É *+>±ìï kÕú|æ+∫
s¡TÁ<äTì »|æ+#ê&ÉT. ø±\T&ÉT X‚«‘·sêEqT rdüT≈£îb˛e&ÜìøÏ sê>± uÛÑj·T+‘√ *+>±ìï |ü≥Tºø=ì X¯‘·s¡TÁBj·T+
#·<äTe⁄‘·÷ s¡TÁ<äTìøÏ qeTdüÿ]+#ê&ÉT. X¯+ø£s¡Tì |üPõ+#˚ ‘·qe+{Ïyê]ì e<ä* Ç‘·s¡T\qT e~Û+#·eTì
ø±\Tì‘√ ø√s¡T‘ê&ÉT. ø±ì ø±\T&ÉT n+<äs¡÷ Hê eX¯+˝Àìyêπsqì ã+~ÛkÕÔ&ÉT. n|ü⁄&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT bÕs¡«‹‘√
düVü‰ e∫Ã á ˇø£ÿ&çì $&ÉTeeT+{≤&ÉT. ø±\T&ÉT $q≈£î+&Ü •e⁄ìyÓ’ù| sêuÀ‘ê&ÉT. eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ø±\T&çì
m&ÉeTø±*‘√ ‘·ìï #·+bÕ&ÉT. ÁãVü≤à e∫à #Ó|æŒq‘·sê«‘· ø±\T&çì ã‹øÏkÕÔ&ÉT..nì #ÓbÕŒ&ÉT.
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD ÁbÕ<Ûëq´+`|òü\ÁX¯ó‹
ìj·TeT+‘√ kÕe<Ûëq+>± á |ü⁄sêD≤ìï |ü]ƒ+∫Hê, $Hêï düs¡«bÕ|ü $eTT≈£îÔ&Ó’ ÁãVü≤à˝Àø±ìï
#˚s¡T‘ês¡T. Bìï Áyêdæ y˚<ä$<äT&Ó’q Áu≤Vü≤àDTìøÏ <ëq+ #˚ùdÔ dü¬s«ÌX¯«sê´\T ø£*– dü«s¡Z+˝À
~e´uÛÀ>±\qqTuÛ$Ñ kÕÔsT¡ . dü«s¡+Z qT+&ç ÁuÛwÑ ßü ˝º ’… $Á|ü≈î£ \+˝À |ü⁄{Ϻ |üPs¡«dü+kÕÿs¡ Á|üu≤Û e+‘√ ÁãVü≤à$<ä´qT
bı+<äT‘ês¡T. |ü⁄sêD≤sêúìï |ü]o*+∫qyês¡T |üse¡ T|ü<ëìï bı+<äT‘ês¡T. <Ûsä êà˝À¢ ñ‘·eÔ T‘·«+, ìcÕí‘‘· «· +
ø√πsyê]øÏ á |ü⁄sêD+‘√ kÕ{Ï eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT. Ç~ bÂsêDÏø° Áu≤V”≤àdü+Væ≤‘·, düø£\ bÕ|üHê•ì. á
|ü⁄sêD+ rsêú˝À¢ ñ‘·ÔeT+. ‘·bÕ\˝À ñ‘·ÔeT‘·|ü+, C≤„Hê\˝À |üs¡eTC≤„q+, Áe‘ê\˝À ñ‘·ÔeTÁe‘·+,
yÓ÷øå±s¡Tú\T $X‚wæ+∫ á |ü⁄sêD≤ìï #·<äyê*.
¬ø.$. düT+<äsê#ês¡T´\T
ôV’≤<äsêu≤<é
 |ü⁄sêDÁ|üX¯dæÔ
(ncÕº<äX¯|ü⁄sêD≤\T)
eTVü‰eTôVAbÕ<Ûë´j·T &܈ˆ düeTTÁ<ë\ \ø£åàDj·T´
yê´kÕj·T $wüßís¡÷bÕj·T yê´düs¡÷bÕj·T $wüíy˚ ˆ
qyÓ÷ yÓ’ ÁãVü≤àì<Ûäj˚T yêdæcÕ˜j·T qyÓ÷ qeT' ˆˆ
Hêsêj·TD+ qeTdüÿè‘·´ qs¡+ #Ó’e qs√‘·ÔeTyéT ˆ
<˚M+ düs¡dü«r+ yê´dü+ ‘·‘√ »j·TeTTBs¡j˚T‘Y ˆˆ
n‹ ÁbÕNqø±\+˝À >∑Ts¡T≈£î˝≤\˝À $<ä´quÛÑ´dæ+#˚ $<ë´s¡Tú\T |ü<äTHê\T>∑T $<Ûë˝…’q $<ä´\
quÛÑ´dæ+#˚yês¡T. Ä $<ä´\ ì˝≤ ù|s=ÿq&É+ »]–+~.
n+>±ì y˚<ëX¯Ã‘ê«s√ MTe÷+kÕ Hê´j·T$düÔs¡' ˆ
|ü⁄sêD+ <Ûäs¡àXÊÁdüÔ+ #· $<ë´ ùV≤´‘êX¯Ã‘·Ts¡›X¯ ˆˆ
•ø£,å yê´ø£sD¡ +, #Û+· <ädTü ‡, ìs¡Tø£+Ô , CÀ´‹wü+, ø£\Œ+`nH˚ Äs¡T y˚<ë+>±\T, ãTT>∑´EkÕ‡e÷ <∏sä «¡ DeTT
\H˚ Hê\T>∑T y˚<ë\T, $Le÷+dü, Hê´j·T+, |ü⁄sêD+, <Ûäs¡àXÊÁdüÔ+`nH˚y˚ |ü<äTHê\TZ $<ä´\T.
ªy˚<√-œ˝À <Ûäs¡àeT÷\+µ nqï≥T¢ y˚<äeT+‘ê <Ûäs¡àeT÷\ yÓTÆq~. y˚<√ø£ÔyÓTÆq <Ûäsêà\qT Á>∑Væ≤+#·&É+
n+<ä]ø° kÕ<Ûä´+ ø±ì |üì. n+<äT#˚‘· y˚<ë\qT $uÛÑõ+∫q y˚<äyê´düT&˚ y˚<ësêú\qT kÕe÷qT´\T >∑÷&Ü
Á>∑V≤æ +#·&Üì ø£qTe⁄>± |ü⁄sêD≤\qT s¡∫+#ê&ÉT. ncÕº<Xä |¯ ⁄ü sêD≤Hê+ ø£sêÔ dü‘´· er düT‘·' `nqT Á|üe÷De#·q+
≈£L&Ü |ü<äTHÓìà~ |ü⁄sêD≤\ s¡#·sTT‘· dü‘·´er düî‘·T&Ó’q yê´düT&˚ nì ìs¡÷|ædüTÔqï~.
Ç‹Vü‰dü|ü⁄sêD≤uÛ≤´+ y˚<ä+ düeTT|üãè+Vü≤j˚T‘Y ˆ
_uÛÒ‘·´\ŒÁX¯ó‘ê<˚«<√ e÷eTj·T+ Á|üVü≤]wü´‹ ˆˆ
n\ŒE„&ÉT ‘·q≈£î Vü‰ì ø£*ZkÕÔ&˚yÓ÷ nì y˚<ä+ uÛÑj·T|ü&ÉT‘·T+~. n+<äTe\¢ Ç‹Vü‰kÕ\‘√q÷,
|ü⁄sêD≤\‘√q÷ y˚<ësêú\qT $düÔ]+|üCÒj·÷*. á <äèw溑√H˚, nq>± n\ŒE„\qT <äèwæº˝À ô|≥Tºø=H˚ yê´düT&ÉT
y˚<ësêú\qT |ü⁄sêD≤\<ë«sê $düÔ]+|üCÒXÊ&ÉT. n≥¢ì |ü⁄sêD≤\T n\ŒE„\≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆq$ ø±e⁄.
n~Ûø£E„\T ≈£L&Ü Á>∑Væ≤+#·e\dæq $wüj·÷\T |ü⁄sêD≤\˝À mH√ï ñHêïsTT.
y˚<+ä Á|üuTÑÛ e⁄‘√ düe÷qyÓTqÆ ~. X¯ãÁ› |ü<ëÛ qyÓTqÆ y˚<yä êDÏ ø£seÔ¡ ´$wüjT· +˝À sêC≤»„qT b˛*e⁄+≥T+~.
|ü⁄sêDe#·q+ $TÁ‘·‘·T\´+>± e⁄+≥T+~. n~ ns¡úÁ|ü<ÛëqyÓTÆ ÁXÀ‘·qT ø£s¡Ôyê´ìøÏ |ü⁄]ø=\TŒ‘·T+~. ø±e´+
ø±+‘êdü$Tà‘·yTÓ Æ düsd¡ +ü >± uÀ~Û+∫ bÕsƒ≈¡ î£ DÏí ø£syÔ¡ √´qTàKTDÏí #˚dTü +Ô ~ nì Ä\+ø±]≈£î\T y˚<ësêú\qT $e]+#˚
|ü⁄sêD≤\≈£î $TÁ‘·kÕ<äèXÊ´ìï Á|ü‹bÕ~+#ês¡T.
j·T<˚«<ëÁ‘·ŒuÛÑTdü$Tà‘ê<ä~Û>∑‘·+ X¯ã›Á|ü<ÛëHê ∫Ãs¡+
j·T#êÃs¡ú Á|üeD≤‘·TŒsêDe#·Hê~wüº+ düTVü≤è‘·‡$Tà‘ê‘Y ˆ
 23

ø±HêÔdü$Tà‘·j·÷ j·Tj·÷ düs¡dü‘êe÷bÕ<ä´ ø±e´Á•j·÷

ø£s¡Ôy˚´ ≈£î‘·Tø° ãT<Û√ $s¡∫‘·düÔôd´Ì düŒèVü‰+ ≈£îs¡àùV≤ ˆˆ (Á|ü‘ê|üs¡TÁBj·T+)
|ü⁄sêD≤\˝À >∑÷&Ü ø±e´XË’*ì bÕ{Ï+∫ s¡düe‘·Ôs¡+>± ø£s¡Ôe´uÀ<Ûä ø±$+∫q |òüT{≤º˝…H√ï m&ÉHÓ&Ü
ø±qeükÕÔsTT.
|ü⁄sêD≤\˝À |üPs¡«ø±˝≤ìøÏ #Ó+~q nH˚ø£ ø£<∏ä\THêïsTT. ø£<∏ë ø£<∏äq+ <ë«sê <Ûäs¡à dü«s¡÷|ü+ n+<äT˝À
ìs¡÷|æ+|üã&ç+~. |ü⁄sêD ø£<∏ä\T yê¬>«ÌuÛÑyêìï Á|ü<ä]Ù+#·&ÜìøÏ #Ó|æŒq$ ø±e˙, $C≤„qyÓ’sê>±´\qT $düÔ]+∫
#Ó|üŒ&Üìπø Ä ø£<∏ä\qT $e]+#·&ÉeTsTT+<ä˙ uÛ≤>∑e‘·|ü⁄sêD+˝À yê´düuÛÑ>∑yêqT&˚ #ÓbÕŒ&ÉT.
ø£<∏ë Çe÷ùdÔ ø£~∏‘ê eTV”≤j·TkÕ+
$‘êj·T ˝Àπøwüß j·TX¯' |üπsj·TTcÕyéT ˆ
$C≤„qyÓ’sê>∑´ $eø£åj·÷ $uÛÀ!
e#√$uÛÑ÷‹s¡ï #· bÕs¡e÷s¡ú´yéT ˆˆ (uÛ≤>∑e‘·+`12`3`14)
Çø£ÿ&É ª$C≤„qµ eT+fÒ y˚<ä$C≤„qeTH˚ Á>∑Væ≤+#ê*.
ªy˚<ë' Á|ü‹w昑ê dü‡πs« |ü⁄sêDÒ HêÁ‘· dü+X¯j·T'µ
|ü⁄sêD≤\˝À y˚<ë\T Á|ü‹wæ˜‘ê˝…’ ñHêïsTT. Ç+<äT˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. ø£<∏ä\ <ë«sê n$
Ä$wüÿè‘ê\e⁄‘êsTT.
|ü⁄sêD ÁbÕeTTK´+
j·Tqï<äèwüº+ Væ≤ y˚<˚wüß ‘·‘·‡s¡«+ \ø£å´‘˚ düàè‘Í ˆ
ñuÛÑjÓ÷s¡´qï <äèwüº+ Væ≤ ‘·‘·TŒsêDÒ Á|ürj·T‘˚ ˆˆ
y˚<ë\˝À >√#·s+¡ ø±ì<ä+‘ê düàè‘·T\˝À ø£ì|ædTü +Ô ~. ÁX¯ó‹ düàè‘·T\T s¬ +&ç+{Ï˝À ø£ì|æ+#·ì~ |ü⁄sêD+
<ë«sê ne>∑‘·+ ne⁄‘·T+~ nqï Á|üe÷D≤ìï ã{Ϻ ÁX¯ó‘·T\˝Àq÷, düàè‘·T\˝Àq÷ ˝Òì $wüj·÷\qT ôd’‘·+
$düÔè‘·s¡#·Hê$<Ûëq+ ø£\ |ü⁄sêD≤\<ë«sê Á>∑Væ≤+#·e#·TÃqì ‘Ó\TdüTÔqï~. ª|ü⁄sêD+ düs¡«XÊÁkÕÔD≤+ Á|ü<∏äeT+
ÁãVü≤àD≤ düàè‘·yéTµ nqï≥T¢ XÊÁkÕÔ\ìï+{Ï˝ÀqT yÓTT<ä{Ï~>± |ü⁄sêD≤ìï $<Ûë‘· düà]+#ê&Éì $~‘·eTe⁄‘·Tqï~.
j·÷>±qTcÕ˜qdüeTj·T+˝À |ü⁄sêD≤\T |ü]ƒ+#˚ dü+Á|ü<ëj·T+ ø£<äT›. Ç+ø± |ü⁄sêD≤\˝À uÛÑ>∑eqàVæ≤eT,
uÛÑ>∑e<äe‘êsê\T, uÛÑøÏÔÁ|üuÀ<Ûä+, HêHê $<Ûë˝…’q Ä#êsê\T, <Ûäsêà<Ûäsêà\T, kÕ+|òæTø£ `#ê]Á‘·ø±+XÊ\T, ø£fi¯\T,
y˚<ë+‘·‘·‘êÔ«\T, ˙‹ Ç‘ê´~>± mH√ï $wüj·÷\T ìs¡÷|æ‘ê\j·÷´sTT.
|ü⁄sêD+ ◊Væ≤ø±eTTwæàø£ düTKkÕ<Ûäq+. eTq dü+düÿè‹ dü+Á|ü<ëj·÷\qT Á>∑Væ≤+#·&ÜìøÏ |ü⁄sêDC≤„q+
nedüs¡+.
 24

|ü⁄sêD X¯ã›ìs¡«#·q+
|ü⁄sêD+ n+fÒ ` |ü⁄sê uÛÑe+ ÁbÕNq ø±\+˝À s¡∫+#·ã&çq~ nì ns¡ú¡+.
|ü⁄sê-|æ qe+ ` ÁbÕNqyÓTÆHê $wüj·T $•wüº‘·qT ã{Ϻ Áø=‘·Ô~ nì eTs=ø£ ns¡ú+.
|ü⁄sê`nD‹`Ä>∑‘êHê>∑‘˚ ø£<j ä∏ T· r‹ |ü⁄sêD+`n+fÒ »]–q, »s¡T>∑qTqï ø±˝≤ìøÏ #Ó+~q $wüj÷· \qT
$e]+#·Tq~ nì y˚s=ø£ ns¡ú+.
|ü⁄sê`|üPs¡«dæàHé C≤‘·$T‹ |ü⁄sêDyéT`|üPs¡«+ m|ü&√ »]–q eè‘êÔ+‘·+ |ü⁄sêD+ nì uÛ≤e+.
|ü⁄sê`n+fÒ |üs¡+|üs¡qT e´ø£Ô+ #˚ùd~ |ü⁄sêD+ nì eTs=ø£ $es¡D.
|ü⁄sê`ÁbÕNq ø±˝À<ä+‘·+ nqø°‹Ô |ü⁄sêD+ ` |ü⁄sê‘·q ø±˝≤ìøÏ #Ó+~q #·]Á‘·qT #Ó|ü q~ |ü⁄sêD+.
Ç˝≤ |ü⁄sêD X¯u≤›ìøÏ |ü\T $<Ûë\ ìs¡«#·q+ ô|<ä›\T #ÓbÕŒs¡T.
|ü⁄sêD√‘·Œ‹Ô
n<∏sä «¡ y˚<+ä ˝À |ü⁄sêD X¯ã+› Á|üjT· Tø£yÔ TÓ +Æ ~. j·TCÀ„∫äw+ºü qT+&ç |ü⁄sêD+ |ü⁄{Ïqº <äì n+<äT˝À #Ó|Œü ã&ç+~.
ãTT#·'kÕe÷ì #Û·+<ë+dæ |ü⁄sêD+ j·TEcÕ düVü≤ ˆ
ñ∫äcÕº»®vÏ„πs düπs« ~$ <˚yê ~$ Á•‘ê' ˆˆ n<∏äs¡« dü+Væ≤‘· (11`7`24)
Hê\TZy˚<ë\ ‘·s¡Tyê‘· Çø£ÿ&É |ü⁄sêD√‘·Œ‹Ô ìπs›•+#·ã&ç+~. |ü⁄sêD≤\ ñìøÏ y˚<ä düeTø±*ø£eTì
‘Ó\TdüTÔqï~.
n+<äT#˚‘· y˚<dä +ü Væ≤‘·\ ø±\+˝ÀH˚ |ü⁄sêD≤\≈£î #Ó+~q eT÷\dü«s¡÷|ü+ s¡÷bı+~+<äì uÛ≤$+#·e#·TÃ.
ãèVü≤<ës¡D´ø√|üìwü‘·TÔ˝Àì á ÁøÏ+~ yêø£´+ >∑eTHês¡Ω+
ªªndü´ eTVü≤‘√ uÛÑ÷‘·dü´ ì'X¯«dæ‘·y˚T‘·‘Y j·T<äèπ>«<√, j·TEπs«<ä kÕ‡eTy˚<√-<∏äsê«vÏZs¡dü' |ü⁄sêD+
$<ë´ ñ|üìwü<ü' XÀ¢ø±' dü÷Á‘êDϵµ.(2`4`10)
á ñ|üìwü<é yêø£´+ y˚<ë<äT\‘√bÕ≥T |ü⁄sêD+ ≈£L&Ü |üs¡e÷‘·àjÓTTø£ÿ ì'XÊ«düs¡÷|üyÓTÆq<äì e´ø£Ô+
#˚düTÔqï~. Bìe\¢ y˚<ä+ m+‘· ÁbÕNqyÓ÷ |ü⁄sêD+ ≈£L&Ü n+‘˚ ÁbÕNqeTì Á>∑Væ≤+#·e#·TÃ. Çø£ÿ&É |ü⁄sêD
X¯ã+› @ø£e#·q+˝À Á|üjT· Tø£yÔ TÓ qÆ ~. n+<äT#˚‘· |üPs¡«+ dü+øÏ|å +Ôü >± ñ+&çq |ü⁄sêD+ ø±\Áø£eT+˝À $düèÔ ‘·s÷¡ |ü+
dü+‘·]+#·Tø=ì $$<Ûä |ü⁄sêD≤\T>± $düÔ]+∫+<äì uÛ≤$+#·e#·TÃ.
uÛ≤s¡rj·Tdü+düÿè‹ì Á|ü‹_+_+#˚ <äs¡ŒD≤\T |ü⁄sêD≤\T. kÕe÷q´ »Hê˙ø£+˝À düHê‘·q <Ûäs¡à‘·‘êÔ«ìï
Á|ü#ês¡+ #˚jT· &É+˝À n$ Á|üeTTKbÕÁ‘· eVæ≤+#êsTT. Ä<ÛTä ìø£ø±\+˝À ÁbÕ#·´ |ü+&ç‘T· ˝Òø±ø£ bÕXÊÑ·´ |ü+&ç‘T· \T
≈£L&Ü |ü⁄sêD≤\ $•wü‘º q· T >∑T]Ô+#ês¡T. |ü⁄sêD+ nqï e´eVü‰s¡yT˚ Ç~ n‹ÁbÕNq kÕVæ≤‘·´eTì ‘Ó*j·TCÒdTü +Ô ~.
|ü⁄sêD≤\ø£+fÒ _Ûqï+>± Ç‹Vü‰kÕ\qT >∑÷&Ü eTq ô|<ä›\T ù|s=ÿHêïs¡T. >∑‘·ø±\+˝À »]–q
dü+|òüT≥q\qT ‘Ó*ù|$ Ç‹Vü‰kÕ\T. Ç‹ Vü≤GÄdü R Ç‹Vü‰düü+ nq>± Ç˝≤ |üPs¡«+ »]–q~`nì ns¡ú+.
|ü⁄sêD+˝Àì $wüj·÷\T Ç‹Vü‰dü+˝Àì n+XÊ\ø£+f… yê´|üø£+>±q÷, $düÔè‘·+>±q÷ e⁄+{≤sTT.
 25

kÕ<Ûës¡D |ü⁄sêD≤\ qT<˚›•+∫ ìπs›•+∫q düs¡Z+, Á|ü‹düs¡Z+ yÓTT<ä˝…’q \ø£åD≤\ ø£+f… _ÛqïyÓTÆq $$<Ûä
$wüj÷· \T |ü⁄sêD≤\˝À >√#·]kÕÔsTT. ñ<ë: n–ï|ü⁄sêD≤ìï |ü]o*ùdÔ $$<Ûä $<ä´\T, |ü<ës¡\ú ø£Då ≤\T, dü«bÕï\T,
X¯≈£îq |òü*‘ê\T, ø±e´Hê≥ø£ \ø£åD≤\T, Á|üfi¯j·Tdü«s¡÷|ü+, qs¡ø£+ rs¡T‘ÓqTï\T, n<Ó’«‘· ÁãVü≤à‘·‘·Ô«+ eTTqï>∑T
n+XÊ\T n+<äT˝À ñ+&É&É+ >∑eTHês¡Ω+. n+<äTπø n–ï|ü⁄sêD≤ìï ªC≤„qø√X¯+µ nHêïs¡T.
düècÕº´s¡+uÛÑ+qT+&ç H˚{Ïes¡≈£î düe÷»+˝Àì dæú‹>∑‘·T\qT #Óù|Œ |ü⁄sêD≤\qT ÁX¯<ä∆‘√ |ü]ƒ+∫
|ü]o*+#·e\dæq nedüs¡+ m+‘Ó’Hê ñqï~. n+‘˚ø±ì ny˚y√ ø£\ŒHê‘·àø£yÓTÆq ø£<∏ä\ì ñù|øÏå+#·&É+ ‘·>∑<äT.
|ü⁄sêD≤\qT @ <äèw溑√ yê´düuÛÑ>∑yêqT&ÉT s¡∫+#ê&ÉT? nqï Á|üX¯ï≈£î á ÁøÏ+~ XÀ¢ø£+ düe÷<Ûëq$TdüTÔqï~.
$c˛ís¡+XÀ eTTìsꮑ·' dü‘·´e‘ê´+ |üsêX¯sê‘Y ˆ
|ü⁄sêDdü+Væ≤‘ê+ <ä<ÛÍ´ ‘˚cÕ+ <Ûäs¡à$~Û‘·‡j·÷ ˆˆ
$wü«í +X¯+‘√ »ì+∫q dü‘´· er |üsêX¯sT¡ \ |ü⁄Á‘·T&É>T∑ yê´düî&ÉT <Ûsä à¡ dü«s¡÷|ü ìs¡÷|üDø¬ ’ |ü⁄sêDdü+Væ≤‘·qT
s¡÷bı+~+#ê&Éì uÛ≤e+.
n+‘˚ø±ø£ leTHêïsêj·TDT&ÉT dü«j·T+>± yê´düs¡÷|ü⁄&Ó’ y˚<ësêú\ $dÔüè‹ qù|øÏå+∫ uÛÑ÷‘·\eTT˝À
|ü⁄sêD≤\T s¡∫+#ê&Éì á ÁøÏ+~ XÀ¢ø£+ ìs¡÷|ædüTÔqï~.
$kÕÔsêj·T #· y˚<ëHê+ dü«j·T+ Hêsêj·TD' Á|üuÛÑT' ˆ
yê´düs¡÷ù|D ø£è‘·yêHé |ü⁄sêD≤ì eTV”≤‘·˝Ò ˆˆ
dü÷‘·Tì <ë«sê á |ü⁄sêDyêvàj·T+ Á|ü#ês¡+˝ÀøÏ e∫Ã+~. HÓ$’ TXÊs¡D´ìyêdüT˝…q’ XÖqø±~ eTTqT\T
dü÷‘·TìqT+&ç á |ü⁄sêD≤\qT $Hêïs¡T.
$wüßíe⁄jÓTTø£ÿ nej·Tyê˝Ò |ü⁄sêD≤\T
Á‹eT÷s¡T\Ô ˝À ˇø£ÿ&ÉT>±, dæ‹ú ø±s¡≈î£ &ÉT>±, <äTwü•º ø£≈å î£ &ÉT>±, •wüsº ø¡ ≈å£ î£ &ÉT>±, <Ûsä à¡ dü+kÕú|≈ü î£ &ÉT>± Á|üd<æ Tä &∆ q’Ó
leTVü‰$wüßí<˚e⁄ì jÓTTø£ÿ nej·Tyê\T>± |ü<äTHÓìà~ |ü⁄sêD≤\qT ù|s=ÿq&É+ ø£<äT›. Bìïã{Ϻ <Ûäs¡àÁ|üuÛÑTyÓ’q
n#·T´‘·Tìø°, <Ûsä à¡ dü«s¡÷|üìs¡÷|üø±˝…q’ |ü⁄sêD≤\≈£L ø£\ kÕe÷´ìï Á>∑V≤æ +#·e#·TÃ. |ü⁄sêD≤\T á ÁøÏ+~$<Û+ä >±
$wüßí<˚e⁄ì nej·Tyê\T>± ù|s=ÿqã&ܶsTT.
Áu≤Vü≤à+ eT÷sê∆ Vü≤πsπse Vü≤è<äj·T+ |ü<äàdü+»„ø£yéT ˆ
yÓ’wüíe+ <äøÏåD√ u≤VüQ' yêj·TTsê«yÓ÷ eTùV≤•‘·T' ˆˆ
}s¡÷ uÛ≤>∑e‘·+ Áb˛ø£Ô+ Hê_Û' kÕ´Hêïs¡Bj·Tø£yéT ˆ
e÷s¡ÿ+&˚j·T+ #· <äøå±+Á|òæT' yêyÓ÷ Vü‰´π>ïj·TeTT#·´‘˚ ˆˆ
uÛÑ$wü´+ <äøÏåD√ C≤qT]«c˛íπse eTVü‰‘·àq' ˆ
ÁãVü≤àyÓ’es¡Ôdü+»„+ ‘·T yêyÓ÷ C≤qTs¡T<ëVü≤è‘·' ˆˆ
 26

˝…’+>∑+ ‘·T >∑T\Œ¤ø£+ <äø£å+ yêsêVü≤+ yêeT>∑T\Œ¤ø£yéT ˆ

kÕÿ+<ä+ |ü⁄sêD+ ˝Àe÷ì ‘·«>∑dü´ yêeTq+ düàè‘·yéT ˆˆ
øös¡à+ |üèwü˜+ düe÷U≤´‘·+ e÷‘·‡´+ y˚T<ä' Á|üø°s¡Ô´‘˚ ˆ
eTC≤® ‘·T >±s¡T&É+ Áb˛ø£Ô+ ÁãVü‰à+&É+ #êdæú ^j·T‘˚ ˆˆ
@ey˚TyêuÛÑe~«wüßí' |ü⁄sêD≤ej·Ty√ Vü≤]' ˆ
Bì ‘ê‘·Œs¡´+ Ç~`leTVü‰$wüßíe⁄q≈£î ÁãVü≤à|ü⁄sêD+`•s¡düT‡, |ü<äà|ü⁄sêD+`Vü≤è<äj·T+,
$wüßí|ü⁄sêD+`<äøÏåDVü≤düÔ+, yêj·TT|ü⁄sêD+`yêeTVü≤düÔ+, uÛ≤>∑e‘·|ü⁄sêD+`‘=&É\T, Hês¡<ä|ü⁄sêD+`Hê_Û,
e÷πsÿ+&Éj·T |ü⁄sêD+`<äøÏåDbÕ<ä+, n–ï|ü⁄sêD+`yêeTbÕ<ä+, uÛÑ$wü´|ü⁄sêD+`≈£î&çyÓ÷ø±\T, ÁãVü≤àyÓ’es¡Ô
|ü⁄sêD+`m&ÉeT yÓ÷ø±\T, *+>∑|ü⁄sêD+`≈£î&ç N\eT+&É, esêVü≤|ü⁄sêD+`m&ÉeT N\eT+&É, kÕÿ+<ä
|ü⁄sêD+`πøXÊ\T, yêeTq|ü⁄sêD+`#·sà¡ +, ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+`M|ü⁄, eT‘·‡´|ü⁄sêD+`yÓT<ä&TÉ , >∑sT¡ &É|⁄ü sêD+`eT»®,
ÁãVü‰à+&É|ü⁄sêD+`meTTø£\T. Ç˝≤ lVü≤] |ü⁄sêD≤˝Ò nej·Tyê\T>± ø£*Z e⁄Hêï&ÉT.
|ü⁄sêD dü+K´
|ü⁄sêD≤\T yÓTT‘·Ô+ |ü<äTHÓì$T~. M{Ïì Äj·÷ |ü⁄sêD≤\ ù|s¡¢˝À yÓTT<ä{Ï nø£åsêìï e÷Á‘·+ ù|s=ÿH˚
ˇø£ XÀ¢ø£+˝À Ç˝≤ #Ó|üŒ&ÉeTsTT+~.
eT<ä«j·T+ uÛÑ<ä«j·T+ #Ó’e ÁãÁ‘·j·T+ e#·‘·Twüºj·TyéT ˆ
nHê|ü*+>∑ ≈£LkÕÿì |ü⁄sêD≤ì $<äTs¡T“<Ûë' ˆˆ
ªeTµ nH˚ nø£så +¡ ‘√ ÁbÕs¡+uÛeÑ Tj˚T´ |ü⁄sêD≤\T s¬ +&ÉT`(1) eT‘·‡´ |ü⁄sêD+ (2) e÷s¡ÿ+&˚jT· |ü⁄sêD+.
ªuÛѵ nqT nø£ås¡+‘√ ÁbÕs¡+uÛÑeTj˚T´$, ¬s+&ÉT `(1) uÛ≤>∑e‘·+ (2) uÛÑ$wü´|ü⁄sêD+ `ªÁ㵑√ ÁbÕs¡+uÛÑeTj˚T´$
`eT÷&ÉT (1) ÁãVü≤à |ü⁄sêD+ (2) ÁãVü‰à+&É |ü⁄sêD+ (3) ÁãVü≤àyÓe’ s¡Ô |ü⁄sêD+ `ªeµ ø±s¡+‘√ ÁbÕs¡+uÛeÑ Tj˚T´$
Hê\TZ (1) $wüßí |ü⁄sêD+ (2) yêj·TT |ü⁄sêD+ (3) yêeTq |ü⁄sêD+ (4) esêVü≤ |ü⁄sêD+ `nRn–ï|ü⁄sêD+
HêRHês¡<ä|ü⁄sêD+`|üR|ü<äà|ü⁄sêD+, *+R*+>∑|ü⁄sêD+, >∑R>∑s¡T&É |ü⁄sêD+, ≈£LR≈£Ls¡à|ü⁄sêD+,
kÕÿRkÕÿ+<ä|ü⁄sêD+ Ç˝≤ yÓTT‘·Ô+ |ü⁄sêD≤\ dü+K´ |ü<äTHÓìà~.
|ü⁄sêD $uÛ≤>∑+
|ü⁄sêD≤\qT eTVü‰|ü⁄sêD≤\˙, ñ|ü |ü⁄sêD≤\˙ ¬s+&ÉT $<Ûë\T>± $uÛÑõ+#·&É+ ø£<äT›. ô|’q Á|ü<∏äe÷ø£ås¡
ìπs›X¯+‘√ ù|s=ÿqïe˙ï eTVü‰|ü⁄sêD≤˝Ò. á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± ≈£L&Ü á |ü⁄sêD≤\qT ô|<ä›\T ìπs›•+#ês¡T.
Áu≤Vü≤à+ bÕ<äà+ yÓ’wüíe+ #· yêj·TMj·T+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
uÛ≤>∑e‘·+ Hês¡Bj·T+ e÷s¡ÿ+&˚j·T+ #· ø°]Ô‘·yéT ˆˆ
Äπ>ïj·T+ #· uÛÑ$wü´+ #· ÁãVü≤àyÓ’es¡Ô *+>∑πø ˆ
 27

yêsêVü≤+ #· ‘·<∏ë kÕÿ+<ä+ yêeTq+ ≈£Ls¡à dü+v„ø£yéT ˆ

e÷‘·‡´+ #· >±s¡T&É+ ‘·<ä«Á<ä“Vü‰à+&ÜK´$T‹ Á‹wü{Ÿ ˆˆ
á |ü<äTHÓìà~ |ü⁄sêD≤\q÷ |ü<äà|ü⁄sêD+ kÕ‹Ô«ø±\T, sê»kÕ\T, ‘êeTkÕ\T nì eT÷&ÉT esêZ\T>±
$uÛÑõ+∫+~.
kÕ‹Ô«ø±\T`
yÓ’wüíe+ Hês¡Bj·T+ #· ‘·<∏ë uÛ≤>∑e‘·+ X¯óuÛÑyéT ˆ
>±s¡T&É+ #· ‘·<∏ë bÕ<äà+ yêsêVü≤+ X¯óuÛÑ<äs¡ÙH˚ ˆˆ
sê»kÕ\T`
ÁãVü‰à+&É+ ÁãVü≤àyÓ’es¡Ô+ e÷s¡ÿ+&˚j·T+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
uÛÑ$wü´+ yêeTq+ Áu≤Vü≤à+ sê»kÕì ìuÀ<Ûä‘· ˆˆ
‘êeTkÕ\T`
e÷‘·‡´+ øös¡à+ ‘·<∏ë ˝…’+>∑+ XË’e+ kÕÿ+<ä+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
Äπ>ïj·T+ #· wü&˚‘êì ‘êeTkÕì ìuÀ<Ûä‘· ˆˆ
Ç+<äT˝À (1) yÓ’wüíe+ (2) Hês¡Bj·T+ (3) uÛ≤>∑e‘·+ (4) >±s¡T&É+ (5) yêsêVü≤+ (6) bÕ<äà+
`nqTq$ kÕ‹Ô«ø£|ü⁄sêD≤\T. (1) ÁãVü‰à+&É+ (2) ÁãVü≤àyÓ’es¡Ô+ (3) e÷s¡ÿ+&˚j·T+, (4) uÛÑ$wü´+ (5) yêeTq+
(6) Áu≤Vü≤à+`nH˚$ sê»kÕ\T. (1) e÷‘·‡´+ (2) øös¡à+ (3) ˝…’+>∑+ (4) yêj·TMj·T+ (XË’e+) (5) kÕÿ+<ä+
(6) nπ>ïj·T+ nH˚$ ‘êeTkÕ\T.
Ç˝≤ ˇø=ÿø£ÿ es¡Z+˝À Äπsdæ |ü⁄sêD≤\T ˝…ø£ÿ≈£î eükÕÔsTT.
kÕ‹Ô«ø£|⁄ü sêD≤\T leTVü‰$wüßeí ⁄ jÓTTø£ÿ ÁbÕ<ÛëHê´˙ï, sê»dü |ü⁄sêD≤\T #·‘T· s¡TàK ÁãVü≤à ÁbÕeTTU≤´˙ï,
‘êeTdü |ü⁄sêD≤\T •e⁄ìjÓTTø£ÿ Ä~Ûø±´˙ï e]ídüTÔHêïsTT. á eTT>∑TZs¡T <˚e‘·\T Á‹eT÷s¡TÔ\T>± Á|üdæ<äT∆\T.
nìï |ü⁄sêD≤\÷ á <˚e‘· \+<ä]ø° düeTÁbÕ<ÛëHê´ìï Á|ü‹bÕ~+#·ø£ ø=ìï |ü⁄sêD≤\T ˇø£ <˚e‘·qT
Ç‘·s¡<˚e‘·\ ø£+fÒ n~Û≈£î&Éì #Ó|üŒ&É+ j·TTø£Ôe÷? nH˚ dü+X¯j·T+ ø£\T>∑e#·TÃ.
y˚<ä+ ª@ø£+ dü‘Y $ÁbÕ ãVüQ<Ûë e<ä+‹µ nì #Ó|æŒ+~. n+fÒ düÁ<ä÷|ü⁄&Ó’q |üs¡e÷‘·à ˇø£ÿ&˚, ‘·‘·Ô«E„\T
Äj·TqqT HêHêHêeTs¡÷bÕ\‘√ e]íkÕÔs¡ì uÛ≤e+. |üs¡ÁãVü‰àìøÏ eT÷s¡ÔeTì, neT÷s¡ÔeTì ¬s+&ÉT s¡÷bÕ\T
ø£\e˙— n+<äT˝À eT÷s¡Ô+ ø£ås¡+`n+fÒ q•+#˚ dü«uÛ≤e+ ø£*–q<ä˙, neT÷s¡Ô+ HêX¯+ ˝Òì<ä˙ Á>∑Væ≤+#ê*.
ø£åsêø£åsê\T düø£\uÛÑ÷‘ê\˝Àq÷ düeT+>± ñHêïsTT. nø£ås¡+ |üs¡ÁãVü≤à+ ø±>±, á #·sê#·s¡»>∑‘·TÔ ø£ås¡+
ne⁄‘·Tqï~.á $wüj·÷ìï $wüßí|ü⁄sêD+ Ç˝≤ $e]+∫+~.`
 28

<˚« s¡÷ù| ÁãVü≤àDdüÔdü´ eT÷s¡Ô+ #êeT÷s¡Ôy˚Te #· ˆ

ø£åsêø£ås¡dü«s¡÷ù| ‘˚ düs¡«uÛÑ÷‘˚wü«edæú‘˚ ˆ
nø£ås¡+ ‘·‘Y |üs¡+ ÁãVü≤à ø£ås¡+ düs¡«$T<ä+ »>∑‘Y ˆˆ
Bììã{Ϻ |ü⁄sêD≤\˝À e]í+|üã&çq Á‹eT÷s¡TÔ\˝À ˇø£s¡T ô|<ä›, eTs=ø£s¡T ∫qï nH˚ ‘˚&Ü\T ˝Òe⁄. ˇπø
‘·‘«Ô· + eT÷&ÉT s¡÷bÕ\‘√ $sêõ\T¢‘T· qï~. Ä <˚e‘·\T ìs¡«Væ≤+#˚ ÁøÏjT· \˝Àì uÛ<Ò yä T˚ yê]ì eT÷&ÉTs¡÷bÕ\‘√
ìπs›•+#·&ÜìøÏ ùV≤‘·TyÓ’q~. á dü+>∑‹H˚ $wüßí|ü⁄sêD+ á $<Ûä+>± $e]+∫+~.
düèwæºdæú‘·´+‘·ø£s¡D≤‘Y ÁãVü≤à$wüßí•yê‹àø±yéT ˆ
dü dü+v±„+ j·÷‹ uÛÑ>∑yêHé @ø£ @e »Hês¡›¡q' ˆˆ
ˇø£ »Hês¡›qT&˚ düèwæº, dæú‹, \j·T+ ` nH˚ eT÷&ÉT ø±sê´\T ìs¡«Væ≤+#·&É+e\¢ ÁãVü≤à, $wüßíe⁄, •e⁄&ÉT
nqï eT÷&ÉT dü+»„\T bı+<ë&Éì uÛ≤e+.
á dü‘ê´ìï Á>∑V≤æ ùdÔ Äj·÷ <˚e‘·\ |ü≥¢ yÓw’ eü T´+ ‘=\– düeT‘·«+ HÓ\ø=+≥T+~. n+<äTe\¢ Á‹eT÷s¡T\Ô
Á|üuÛ≤yê\qT düeTj·÷qT>∑TD+>± e]í+#˚ |ü⁄sêD≤\ |ü≥¢ düeTq«j·T<äèwæºH˚ ø£*–e⁄+&Ü*.
eTVü‰|ü⁄sêD≤\ ˝≤>±H˚ ñ|ü|ü⁄sêD≤\T >∑÷&Ü |ü<äTHÓìà~ ñHêïj·Tì ≈£Ls¡à |ü⁄sêD+ ù|s=ÿ+≥Tqï~.
Ä<ä´+ düq‘·Tÿe÷s√ø£Ô+ Hês¡dæ+Vü≤+ ‘·<∏ë-|üs¡yéT ˆ
‘·èrj·T+ düÿ+<ä eTT~›wüº+ ≈£îe÷πsD ‘·T uÛ≤wæ‘·yéT ˆˆ
#·‘·Ts¡ú∆+ •e<ÛäsêàK´+ kÕøå±qï+BX¯ uÛ≤wæ‘·yéT ˆ
<äTsê«düük˛ø£Ôe÷X¯Ãs¡´+ Hês¡<√ø£ÔeT‘·'|üs¡yéT ˆˆ
ø£|æ\+ yêeTq+ #Ó’e ‘·<∏√X¯qdüùd$‘·yéT ˆ
ÁãVü‰à+&É+ yês¡TD+ #ê<∏ä ø±*ø±Vü≤«j·Ty˚Te #· ˆˆ
e÷ùV≤X¯«s¡+ ‘·<∏ë kÕ+ã+ kÂs¡+ düsê«s¡ú dü+#·j·TyéT ˆ
|üsêX¯s√ø£Ô eT|üπs e÷Ø#·+ uÛ≤düÿsêVü≤«j·TyéT ˆˆ
ñ|ü|ü⁄sêD≤\T`(1) düq‘·Tÿe÷s√ø£Ô+ (2) Hês¡dæ+Vü≤+ (3) kÕÿ+<ä+ (4) •e<Ûäs¡à+ (5) <Ísê«dü+
(6) Hês¡<√ø£Ô+ (7) ø±|æ\+ (8) yêeTq+ (e÷qe+) (9) ñX¯qdü'Áb˛ø£Ô+ (10) ÁãVü‰à+&É+ (11) yês¡TD+
(12) ø±*ø± |ü⁄sêD+ (13) e÷ùV≤X¯«s¡+ (14) kÕ+ã+ (15) kÂs¡+ (16) |üsêX¯s√ø£Ô+ (17) e÷Ø#·+
(18) uÛ≤düÿs¡+ (uÛ≤s¡Ze+).
ø=+<ä] eT‘·+Á|üø±s¡+ ñ|ü|⁄ü sêD≤\ dü+K´ eTT|üŒ~Hê\TZ>± ì]›weºü TsTT+~. M{ÏøÏ ‘√&ÉT>± W|ü|⁄ü sêD≤\T
nqï ù|s¡T‘√ eTs=ø£ |ü<äTHÓìà~ |ü⁄sêD≤\qT >∑÷&É ìπs›•+#·&É+ ø£<äT›.
 29

|ü⁄sêD \ø£åD+
düs¡ZX¯Ã Á|ü‹düs¡ZX¯Ã e+XÀ eTq«qÔsêDÏ #· ˆ
e+XÊqT#·]‘·+ #˚‹ |ü⁄sêD+ |ü+#·\ø£åDyéT ˆˆ
düs¡Z+, Á|ü‹düs¡Z+, e+X¯+, eTq«+‘·sê\T, e+XÊqT#·]‘·+`nì |ü⁄sêD+ ◊<äT ˝ø£åD≤\T >∑*Z j·TT+≥T+~.
M{Ï dü+Á>∑Vü≤$es¡D Ç~.
1. düs¡Z+ ` nyê´ø£è‘·‘·‘·Ô«+ qT+&ç eTVü≤‘·Ô‘·Ô«+, <ëìqT+&ç nVü≤+ø±s¡‘·‘·Ô«+, <ëìqT+&ç dü÷ø£åàuÛÑ÷‘ê\
düèwæº.
2. Á|ü‹düs¡Z+ ` eTØ#ê´<äT\e\¢ »]–q #·sê#·s¡düèwæº.
3. e+X¯+`Äj·÷ ãTTwüß\, sêE\ e+XÊ\T.
4. eTq«+‘·sê\T` eTqTe⁄\ |ü]bÕ\qø±\+˝À »]–q $wüj·÷\T eT]j·TT Äj·÷ eTq«+‘·sê\˝À
dü|üÔãTTwüß\T, eTTqT\T yÓTT<ä\>∑Tyê] $es¡D.
5. e+XÊqT#·]‘·+`Ä j·÷ sê»e+oj·TT˝…q’ sêE\ |ü]bÕ\q eTTqï>∑Tyê{ÏøÏ #Ó+~q ø£<\ä∏ qT $e]+#·&+É .
|üøå±+‘·s¡+˝À |ü⁄sêD≤\≈£î |ü~ \ø£åD≤\T >∑÷&Ü ìπs›•+#·&É+ ø£<äT›. ô|’q #Ó|æŒq ◊<äT \ø£åD≤\T
kÕ<Ûës¡D|ü⁄sêD≤\ \ø£Då + ø±>±, ÁøÏ+<ä #Ó|Œü uÀj˚T |ü~\ø£Då ≤\T eTVü‰|ü⁄sêD≤\≈£î #Ó+~qeì ô|<ä\› n_ÛÁbÕj·T+.
nÁ‘· düs√Z $düs¡ZX¯Ã kÕúq+ b˛wüDeT÷‘·j·T' ˆ
eTq«+‘·πsXÊqø£<∏ë ìs√<Û√ eTTøÏÔsêÁX¯j·T' ˆˆ
düs+Z¡ , $düs+Z¡ , kÕúq+, b˛wüD+, }‘·T\T, eTq«+‘·sê\T, áXÊq ø£<\ä∏ T, ìs√<Û+ä , eTTøÏ,Ô ÄÁX¯jT· +`nH˚y˚
á |ü~ \ø£åD≤\T.
M{Ï dü+Á>∑Vü≤ $es¡D Ç~`
(1) düs+Z¡ `uÛ>Ñ e∑ Á‘˚Œs¡D‘√ dü‘«Ô· s¡»düyÔ ÷Ó >∑TD≤\˝À øå√uÛÑ @s¡Œ&ç |ü+#·u÷ÑÛ ‘ê\T, |ü+#·‘H· êàÁ‘·\T, Ç+Á~j·÷\T,
nVü≤+ø±s¡+, eTVü≤‘·Ô‘·Ô«+ »ì+#·&Üìï düs¡ZeT+{≤s¡T.
2) $düs+Z¡ :`$sê≥TŒs¡TwüßìqT+&ç ñ<äsTT+∫q ÁãVü≤à $$<Ûä #·sê#·sê\qT düèwækº ÕÔ&TÉ . á düèwæHº ˚ $düseZ¡ T+{≤s¡T.
3) kÕúq+:`$HêXÀqTàKyÓTÆq düèwæºì ˇø£ eTsê´<ä˝À ì\Œ&Éy˚T kÕúq+.
4) b˛wüD+:`uÛÑ>∑yêqT&ÉT <äTwºü•ø£åD, •wüºs¡ø£åD ø±$kÕÔ&ÉT. »>∑‘·TÔ≈£î y˚T\T >∑*Z+#˚ dü+<˚XÊìï n+~kÕÔ&ÉT.
HêeTs¡÷bÕ\‘√ |ü⁄wæºì ø£*ZkÕÔ&ÉT. Bìì b˛wüDeT+{≤s¡T.
5) }‘·T\T:`ø£s¡àyêdüq\qT }‘·T\+{≤s¡T.
 30

6) eTq«+‘·sê\T:`eTqTe⁄\T e÷]q|ü&ÉT eTq«+‘·sø¡ ±\+˝À ‘·‘êÿ˝≤ìøÏ #Ó+~q n~Û|‘ü T· \T uÛøÑ ˙ÔÏ ,<Ûsä êà˙ï
Á|üuÀ~Û+#˚ dü+|òüT≥qqT eTq«+‘·s¡eT+{≤s¡T.
7) áXÊqø£<∏ä\T:` uÛÑ>∑e<äe‘êsê\T, uÛÑ≈£îÔ\T`M]øÏ dü+ã+~Û+∫q #·]Á‘·\T.
8) ìs√<Ûä+:`Jy√bÕ<ÛäT\qT ‘·q˝À ©q+ #˚düTø=ì uÛÑ>∑yêqT&ÉT jÓ÷>∑ìÁ<ëeTTÁ~‘·T&ÉT ø±e&Éy˚T ìs√<Ûä+.
9) eTTøÏÔ:`y˚πs s¡÷bÕ\T e<ä* dü«dü«s¡÷|ü+‘√ e⁄+&É&Éy˚T eTTøÏÔ. Á|üø£è‹qT+&ç $eTTøÏÔ \_Û+#˚ dæú‹ Ç~.
10) ÄÁX¯j·T+:` n~ÛcÕ˜qy˚T ÄÁX¯j·T+. Bì $X¯ó~∆ø=s¡πø ô|’ ‘=$Tà~ \ø£åD≤\q÷ $e]+#·&É+ »]–+~.
ô|’ |ü~ \ø£åD≤\÷ eTVü‰|ü⁄sêDyÓTÆq leT<들>∑e‘êìøÏ #·ø£ÿ>± nq«sTTkÕÔsTT. ô|<ä›\T Áyêdæq Á>∑+<∏ë\˝À
yê{Ï düeTq«j·÷ìï #·÷&Ée#·TÃ.
|ü⁄sêDXÀ¢ø£ dü+K´
uÛ≤>∑e‘·+˝Àì <ë«<äX¯düÿ+<ÛäeT+<ä* |ü<äeT÷&Ée n<Ûë´j·T+˝À Äj·÷ |ü⁄sêD≤\˝Àì XÀ¢ø±\ dü+K´ á
ÁøÏ+~$<Ûä+>± ìπs›•+#·&ÉeTsTT+~.
Áu≤Vü≤à+ <äX¯ düVü≤ÁkÕDÏ bÕ<äà+ |üxÀÃqwüüwæº #· ˆ
lyÓ’wüíe+ Á‘·jÓ÷$+X¯#·Ã‘·T]«+X¯‹ XË’eø£yéT ˆˆ
<äXÊcº luÛ≤>∑e‘·+ Hês¡<ä+ |üxÃ$+X¯‹' ˆ
e÷s¡ÿ+&˚j·T+ qyêπ>ïj·T+ <äX¯|üxà #·‘·TX¯Ù‘·yéT ˆˆ
#·‘·Ts¡›X¯ uÛÑ$wü´+ kÕ´‘·Ô<∏ë |üxÃX¯‘êì #· ˆ
<äXÊcº ÁãVü≤àyÓ’es¡Ô+ ˝…’vZy˚Tø±<äXË’e ‘·T ˆˆ
#·‘·T]«+X¯‹ yêsêVü≤y˚Tø±o‹düVü≤Ádüø£yéT ˆ
kÕÿ+<ä+ X¯‘·+ ‘·<∏ë #Ó’ø£+ yêeTq+ <äX¯ ø°]Ô‘·yéT ˆˆ
øös¡à+ dü|üÔ<äXÊ--U≤´‘·+ e÷‘·‡´+ ‘·‘·TÔ #·‘·Ts¡›X¯ ˆ
@ø√q$+X¯‘͇|üs¡í+ ÁãVü‰à+&É+ <ë«<äXË’e ‘·T ˆˆ
Á‘·jÓ÷<äX‚ |ü⁄sêD≤Hê+ dü+U≤´e÷Vü≤ j·T<∏ëÁø£eTyéT ˆ (uÛ≤>∑e‘·+`12`13`2``9)
1. ÁãVü≤à|ü⁄sêD+ ` 10,000 XÀ¢ø±\T
2. |ü<äà|ü⁄sêD+ ` 55,000 ,,
3. $wüßí|ü⁄sêD+ ` 23,000 ,,
4. yêj·TT|ü⁄sêD+ ` 24,000 ,,
5. uÛ≤>∑e‘·|ü⁄sêD+ ` 18,000 ,,
 31

6. Hês¡<ä|ü⁄sêD+ ` 25,000 ,,
7. e÷s¡ÿ+&˚j·T|ü⁄sêD+ ` 9,000 ,,
8. n–ï|ü⁄sêD+ ` 15,400 ,,
9. uÛÑ$wü´|ü⁄sêD+ ` 14,500 ,,
10. ÁãVü≤àyÓ’es¡Ô|ü⁄sêD+ ` 18,000 ,,
11. *+>∑|ü⁄sêD+ ` 11,000 ,,
12. esêVü≤|ü⁄sêD+ ` 24,000 ,,
13. düÿ+<ä|ü⁄sêD+ ` 81,100 ,,
14. yêeTq|ü⁄sêD+ ` 10,000 ,,
15. ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ` 17,000 ,,
16. eT‘·‡´|ü⁄sêD+ ` 14,000 ,,
17. >∑s¡T&É|ü⁄sêD+ ` 19,000 ,,
18. ÁãVü‰à+&É|ü⁄sêD+ ` 12,000 ,,
yÓTT‘·Ô+ XÀ¢ø±\T ` 4,00,0000 K
|ü⁄sêD≤\˝À eTTU≤´+XÊ\T
|ü⁄sêD≤\T e÷qeø£s¡Ôyê´\qT ìπs›•dü÷Ô ø=ìï eTTK´yÓTÆq dü+<˚XÊ‘·àø£ Á|üuÀ<Ûë\T ø±$+#êsTT. <Ûäsêàìï
s¡øÏå+#·e\dæq ÄeX¯´ø£‘·, <ëìe\¢ ø£*π> Á|üjÓ÷»Hê\qT $$<Ûä ø£<∏ä\ <ë«sê n$ $X¯Bø£]+#êsTT.
$X¯«eT+‘ê uÛÑ>∑eqàj·TeT˙, yÓ÷ø£åÁbÕ|æÔøÏ uÛÑøÏÔ eTTK´kÕ<ÛäqeT˙, $$<Ûä Áe‘ê\qT yê{ÏøÏ ‘·–q ø±˝≤\˝À
nqTwæ˜+∫ |ü$Á‘·T\T ø±yê\˙, |ü⁄D´πøåÁ‘ê\qT dü+<ä]Ù+#ê\˙, Äj·÷ πøåÁ‘ê\˝À Á|ü‹w昑·T˝…’q <˚e‘·\qT
Äsê~ÛùdÔ X¯óuÛ≤\T dæ~∆kÕÔj·T˙, |æ‘·è<˚e‘·\≈£î ÁXÊ<ä∆$~Ûì ‘·|üŒø£ nqTwæ˜+#ê\˙, ø£s¡à|òü\+ nqTuÛÑ$+#·ø£
‘·|üŒ<ä˙ Ç‘ê´~>± |ü⁄sêD≤\T Á|üuÀ~Û+#˚ n+XÊ\T n+<ä]ø° >∑eTì+|ü<ä–qyÓ’ j·TTHêïsTT.
es¡íHêXË’*
ø£$‘ê s¡÷|ü+˝À >∑\ s¡#·q\qT ø£e⁄\T Ä\+ø±]ø£ Á|üÁøÏj·T˝À ø=qükÕ–kÕÔs¡T. á Á|üÁøÏj·T bÕsƒ¡≈£î\qT
Äø£]¸düTÔ+~. j·T<∏ë‘·<∏ä+>± kÕπ> ø£<∏ëø£<∏äq+‘√bÕ≥T nedüs¡yÓTÆq#√≥ n\+ø±s¡ Á|üÁøÏj·THêÁX¯sTT+∫ ø£e⁄\T
es¡qí ìs¡«Væ≤kÕÔsT¡ . n‹X¯j÷Ó ≈£î\Ô qT >∑÷&Ü y˚Tfi¯$kÕÔsT¡ . ñqï<äTqï≥T¢ #Ó|Œü &É+ j·T<∏ë‘·<øä∏ <£ qä∏ + ø±>± ø£<qä∏ +˝À
ñ|üe÷s¡÷|üø±<äT\qT ÄÁX¯sTT+#·&É+ ˇø£ $•wüºyÓTÆq |ü<ä∆‹. y˚<ë\˝À >∑÷&É á |ü<ä∆‹ ø£ì|ædüTÔ+~.
ñ<ëVü≤s¡D≈£î ø£sƒ√|üìwü‘·TÔ˝À
Ä‘êàq+ s¡~∏q+ $~∆ X¯Øs¡+ s¡<∏äÛy˚Te ‘·T ˆ
ãT~∆+ ‘·T kÕs¡~∏+ $~∆ eTq' Á|üÁ>∑Vü≤y˚Te #· ˆˆ
 32

Ç‘ê´~>± X¯ØsêìøÏ s¡<∏äs¡÷|üø£\Œq #˚dæ Ä‘·àqT s¡~∏≈£îì>± ù|s=ÿq&É+ »]–+~. dü÷s¡T´ì øÏs¡D≤\˝Àì
@&ÉT s¡+>∑T\qT @&ÉT >∑TÁsê\T>± e]í+#·&É+ >∑÷&Ü á Á|üÁøÏj·T≈£î #Ó+~q $wüj·Ty˚T.
|ü⁄sêD≤\T >∑÷&Ü á XË*’ ì $düèÔ ‘·+>± nqTø£]+#êsTT. n‹X¯j÷Ó øÏìÔ >∑÷&Ü $|ü⁄\+>± $ìjÓ÷–+#êsTT.
á |ü<ä∆‹ |ü⁄sêD yêvàj·÷ìøÏ XÀuÛ≤eVü≤ yÓTÆ+<äq&É+˝À @ e÷Á‘·+ dü+<˚Vü≤+˝Ò<äT.
|ü⁄sêD Á|üjÓ÷»q+
j·T<∏ë bÕbÕì |üPj·TH˚Ô >∑+>±yê]$>±Vü≤Hê‘Y ˆ
‘·<∏ë |ü⁄sêD ÁX¯eD≤<äT›]‘êHê+ $HêX¯qyéT ˆˆ
>∑+>±»\+˝À kÕïq+ #˚j·T&É+e\¢ bÕbÕ\T q•+∫qfÒ¢ |ü⁄sêDÁX¯eD+e\¢ <äT]‘ê\T q•kÕÔsTT.
dü<ë#ês¡Á|üuÀ<Ûä+
j·TC≤„\T, <ëHê\T, ‘·|üdüT‡\T Ç‘ê´~>± mìï #˚dæHê ` dü<ë#ês¡+ ˝Òìyê&ÉT Ä‘√àqï‹ bı+<ä˝Ò&ÉT.
<äTsê#ês√ Væ≤ |ü⁄s¡Tc˛ H˚Vü≤ HêeTTÁ‘· q+<ä‹ ˆ
nqï≥T¢ <äTsê#ês¡T&Ó’q eTqTE&ÉT ÇVü≤|üs¡˝Àø±\T ¬s+&ç+{≤ düTU≤ìøÏ <ä÷s¡eTÚ‘ê&ÉT.
Ä#ês¡V”≤q+ q |ü⁄qìÔ y˚<ë j·T<ä´|ü´BÛ‘ê' düVü≤ wü&瓤s¡+¬>’' ˆ
dü<ë#ês¡+ ˝Òìyê&çì y˚<ë\T>∑÷&Ü |ü$Á‘·TDÏí #˚jT· C≤\e⁄. <äTsê#êsê\T, dü<ë#êsê\ dü«s¡÷bÕìï $$<Ûä
ø£<∏ä\ <ë«sê |ü⁄sêD≤\T #·ø£ÿ>± ìs¡÷|æ+#êsTT. sêe÷j·TD+˝À sêe÷~e<ä«]Ô‘·e´+, q sêeD≤~e‘Y,
`sêe÷<äT\e˝… Á|üe]Ô+#ê* ø±ì, sêeD≤<äT\e˝… Á|üe]Ô+#·sê<äT nqï $<Ûä+>± ˙‹Á|üuÀ<Ûä+ |ü⁄sêD≤\˝À
s¡eTD°j·T+>± #˚j·Tã&ç+~.
n+<äTe\¢ |ü⁄sêD |üsƒ¡q ÁX¯eD≤\T düe÷C≤uÛÑT´qï‹ ø£*ZkÕÔsTT. |üPs¡«+ Á>±eTd”eT\˝À >∑÷&É sêÁ‹y˚fi¯\
bÂsêDÏ≈î£ \T |ü⁄sêD |üsq¡ƒ + ø±$+∫ n+<ä* $X‚cÕ\qT kÕe÷q´ »qT\≈£î uÀ~Û+#˚yês¡T. á uÀ<Ûä Á|üC≤˙ø±ìøÏ
düeTT∫‘· dü+kÕÿs¡+ ø£*Z+#˚~. ‘·<뛫sê yês¡T Ä‘√àqï‹ ø£*Z+#˚ e÷s¡Z+˝À q&ç#˚yês¡T.
ø±\ìs¡íj·T+
|ü⁄sêD≤\ ø±\ìs¡íj·T+ n+‘· düTø£s¡+ ø±<äT. l X¯+ø£s¡uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\T eTTqï>∑Tyês¡T ‘·eT s¡#·q˝À¢
|ü⁄sêD≤\ qT<ëVü≤]+∫j·TTHêïs¡T. u≤Dø£$ (Áø°.X¯.625) ‘·q Vü≤s¡¸#·]Á‘·˝À |ü⁄sêDÒwüß yêj·TTÁ|ü\|æ‘·+ nì
#Ó|æŒ yêj·TT|ü⁄sêD≤ìï Á|üükÕÔ$+#ê&ÉT.
ø£*j·TT>∑sêE\qT ìπs•› +∫q |ü⁄sêD≤\T >∑÷&Ü ñHêïsTT. $wüßí |ü⁄sêD+˝À eTÚs¡´e+X¯+ ù|s=ÿqã&ç+~.
e÷‘·‡´|ü⁄sêD+`<ëøÏåD≤‘·T´˝…’q Ä+Á<ÛäsêE\qT (Áø°.X¯ 225) Á|ükÕÔ$+∫+~. >∑T|üÔsêE\ Á|üükÕÔeq
yêj·TT|ü⁄sêD+˝À ø£ì|ædüTÔqï~.
 33

\ø£å XÀ¢ø±\T>∑\ Ç|üŒ{Ï eTVü‰uÛ≤s¡‘·+ s¡÷bı+<äø£eTT+<˚ |ü⁄sêD≤\ ñìøÏì |ü]XÀ<Ûä≈£î\T >∑T]Ô+#ês¡T.

eTVü‰uÛ≤s¡‘·eø£Ô nsTTq söeTVü≤s¡¸DÏ |ü⁄sêD≤\˝À bÕs¡+>∑‘·T&ÉT. n‘·ì ‘·+Á&ç>∑÷&É bÂsêDÏ≈£î&ÉT>± Á|üdæ<äT∆&˚.
eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝À ô|≈£îÿ XÀ¢ø±\T |ü⁄sêD≤+‘·s¡Z‘· XÀ¢ø±\‘√ kÕeT´+ ø£*Z e⁄HêïsTT. eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝Àì ø=ìï
ÄU≤´Hê\ ÁbÕNq dü«s¡÷|ü+ |ü⁄sêD≤\˝À >√#·]düTqÔ ï~. Bìï ã{Ϻ eTVü‰uÛ≤s¡‘+· ø£+f… |ü⁄sêD≤\T ÁbÕNqyÓTqÆ eì
$X¯«dæ+#·e#·TÃ.
øö{Ï\T´ì ns¡úXÊÁdüÔ+˝À |ü⁄sêD Á|ükÕÔeq ñqï~. n|üe÷s¡Z>±eTT˝…’q sê»≈£îe÷s¡T\qT |ü⁄sêD√|ü<˚X¯+
<ë«sê düHêàs¡Z>±eTT\qT #˚j·÷\ì øö{Ï\T´&ÉT e∫+#ê&ÉT. sêE≈£î dü+ã+~Û+∫q n~Ûø±s¡T\˝À bÂsêDÏ≈£î&ÉT
>∑÷&Ü ˇø£&ìÉ øö{Ï\T´&ÉT ù|s=ÿHêï&ÉT. n+#˚‘· øö{Ï\T´ì ø£+f… |ü⁄sêD≤\T ÁbÕNHê\ì uÛ≤$+#·&+É düeTT∫‘·+.
øö{Ï\T´&ÉT Áø°.|üPs¡«+ ‘·èrj·T X¯‘ø· +£ yê&Éì nH˚≈î£ \ uÛ≤eq. n+<äTe\¢ Ä ø±˝≤ìø£+f… eTT+<˚ |ü⁄sêD≤\T+&˚eì
uÛ≤$+#ê*.
>ö‘·eT`Ä|üdüÔ+ã dü÷Á‘·Á>∑+<∏ë\˝À >∑÷&É |ü⁄sêDÁ|ükÕÔeq edüTÔ+~. sêE XÊdüqüe´edüú˝À y˚<ä+‘√bÕ≥T
|ü⁄sêD≤ìï >∑÷&Ü Á|üeTTK+>± Á>∑Væ≤+#ê\ì >ö‘·eTT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT. n‹ÁbÕNq |ü⁄sêDuÛ≤>±\qT+&ç eT÷&ÉT
XÀ¢ø±\qT Ä|üdüÔ+ã <Ûäs¡àdü÷Á‘ê\˝À ñ<ëVü≤]+#·&É+ »]–+~. Ä XÀ¢ø±\‘√ kÕeT´+ ø£\ XÀ¢ø±\T H˚{Ï
|ü⁄sêD≤\˝À \_ÛdüTÔHêïsTT. ø±ã{Ϻ dü÷Á‘·ø±\+˝À >∑÷&Ü |ü⁄sêD Á>∑+<∏ë\T+&˚eì uÀ<Ûä|ü&ÉT‘·Tqï~.
eTs=ø£ eTTU≤´+X¯ y˚TeT+fÒ n‹ÁbÕNqeTT˝…q’ ñ|üìwü‘T· \Ô ˝À >∑÷&Ü |ü⁄sêD Á|ükÕÔeq ø£\<äT, #Ûê+<√>∑´+˝À
Hês¡<ä düq‘·Tÿe÷s¡T\ dü+yê<ä+˝À Ç‘·s¡ XÊÁkÕÔ\‘√bÕ≥T |ü⁄sêD≤\qT ù|s=ÿHêïs¡T.
ªªãTTπ>«<ä+ uÛÑ>∑y√-<Û̊´$T j·TEπs«<ä+ kÕeTy˚<äe÷<∏äs¡«D+ #·‘·Ts¡ú$T‹Vü‰dü |ü⁄sêD+ |ü+#·eT+ y˚<ëHê+
y˚<ä+µµ (#Ûê+<√ 7`1`2).
n+<äT#˚‘· Áø°.|üP 600 dü+ˆˆ |üPs¡«+ |ü⁄sêD≤\ ìsêàD+ »]–+<äì ô|<ä›\ uÛ≤eq. yê{ÏøÏ eT÷\
uÛÑ÷‘·yÓTÆq |ü⁄sêD≤ *|ü&ÉT \_Û+#·e⁄.
|ü⁄sêD≤\T @ ˇø£ÿ X¯‘êu≤›ìø√ #Ó+~q s¡#·q\T ø±e⁄. ø±\Áø£eTeTT˝À yê{Ï˝À Áø=‘·ÔÁø=‘·Ô n<Ûë´j·÷\T
#˚s¡Ã&É+ »]–+~. >∑T|üÔø±˝≤ìøÏ |ü⁄sêD≤\T H˚{Ïs¡÷|ü+ dü+‘·]+#·Tø=Hêïj·Tì #Ó|üŒe#·TÃ.
|ü⁄sêD yÓ’•wüº´+
|ü⁄sêD≤\T kÕe÷qT´\≈£î <äTs√“<ÛäyÓTÆq y˚<ësêú\qT yê]ø£e>∑‘·eTj˚T´ Ø‹˝À ø£<∏ä\T CÀ&ç+∫ #ÓbÕŒsTT.
ÁbÕNqø±˝≤ìøÏ #Ó+~q uÛ≤s¡rj·Tdüe÷»dü«s¡÷|üdü«uÛ≤yê\qT ns¡ú+ #˚düTø√e&ÜìøÏ |ü⁄sêD≤˝Ò ÁbÕe÷DÏø£yÓTÆq
Ä<Ûësê\T. ÄHê{Ï ãTTwüß\ #·]Á‘·\qT eTq+ |ü⁄sêD≤\qT+&˚ düeTÁ>∑+>± Á>∑Væ≤+#·&ÜìøÏ M\e⁄‘·T+~.
uÛ≤s¡‘·uÛÖ>√[ø£dæú‹, qBq<ä|üs¡«‘ê\ ñìøÏ, $$<Ûä rsêú\ dæú‹>∑‘·T\T, |ü\Teèøå±\T, »+‘·Te⁄\T` M{Ïì
>∑÷]Ãq $C≤„q+ ≈£L&Ü |ü⁄sêD≤\˝À \_ÛdüTÔ+~.
 34

|ü⁄sêD≤\qT, •˝≤XÊdüHê<äT\>∑T Ç‘·s¡ ÁbÕe÷DÏø±<Ûësê\‘√ ‘·T\Hê‘·àø£+>± |ü]o*ùdÔ >∑‘· #·]Á‘·≈£î

#Ó+~q nH˚ø£ $wüj·÷\T ‘˚≥‘Ó\¢eTe⁄‘êsTT.
ø±ã{Ϻ uÛ≤s¡rj·TT˝Ò ø±ø£ bÕXÊÑ·T´\T >∑÷&Ü |ü⁄sêD≤\qT ÁX¯<ä∆‘√ |ü]XÀ~Û+∫ e÷qeC≤‹ >∑‘·#·]Á‘·qT
düeTÁ>∑+>± ne>∑‘·+ #˚düTø√e#·TÃ.
<Ûë]àø£+>±q÷, Ä<Ûë´‹àø£+>±q÷ kÕe÷q´Á|ü»\qT #Ó‘’ q· ´e+‘·T\qT #˚jT· &É+˝À |ü⁄sêD≤\T ìs¡«Væ≤+∫q
bÕÁ‘· m+‘√ >∑D˙j·TyÓTÆq~. yÓTT‘·Ô+ |ü<äTHÓì$T~ |ü⁄sêD≤\˝Àì XÀ¢ø±\ dü+K´ Hê\TZ \ø£å\ì eTT+<˚
#Ó|üø=Hêï+. Ç+‘· $düÔè‘·yÓTÆq Á>∑+<∏äsê• dü+düÿè‘·uÛ≤cÕìã<ä∆yÓTÆ \_ÛdüîÔqï~.
y˚<ë\˝Àì ì>∑÷&ÛyÉ TÓ qÆ y˚<ë+‘·‘‘· êÔ«ìï kÕe÷q´ »qT\≈£î >∑÷&Ü ns¡+ú ø±yê\H˚ <äèw摺 √ ÄU≤´Hê\‘√q÷,
ñbÕU≤´Hê\‘√q÷ |ü⁄sêD≤\T $e]+#êsTT.
ÁbÕNqø±\+˝À j·TC≤„\T ìs¡«Væ≤+#˚ Á|ü<˚XÊ\˝À |ü⁄sêD|üsƒ¡q+ $~Û>± ìs¡«Væ≤+|üã&˚~. |ü⁄sêD|üsƒ¡q+
bÕ|üìyês¡ø£eT˙, |ü⁄D´Á|ü<äeT˙ Á|üX¯dæ+|üã&ç+~. bÂsêDÏ≈£î\T |ü⁄sêD≤\qT |ü]ƒdü÷Ô Á|üeè‹Ôìeè‹Ôs¡÷bÕ˝…’q
¬s+&ÉT $<Ûë\ <Ûäsêà\q÷ Á|ü»\≈£î $e]+#˚Óyês¡T.
|ü⁄sêD≤\qT Ä<Ûës¡+>± #˚dTü ø=ì ø£e⁄\T ø±e´Hê≥ø±<äT\T $düèÔ ‘·+>± s¡∫+#ês¡T. uÛ≤s¡rj·TT\ J$‘ê\≈£L,
$XÊ«kÕ\≈£L |ü⁄sêD≤\T X¯‘êu≤›\ ‘·sã¡ &ç e÷s¡ìZ sπ X› ø¯ ± \j·÷´sTT. y˚<ësêú\qT n‹$düèÔ ‘·kÕúsTT˝À »Hê˙ø±ìøÏ
n+<äCÒj·T&ÜìøÏ |ü⁄sêD≤\T eTTK´kÕ<ÛäHê \j·÷´sTT.
y˚<ë+‘·‘·‘êÔ«ìï uÀ~Û+#·&Üì ø£e‘·]+∫q lX¯+ø£s¡sêe÷qTC≤<ë´#ês¡T´\T >∑÷&Ü nedüs¡yÓTÆq #√≥
|ü⁄sêDe#·Hê\qT Á|üe÷D≤\T>± ù|s=ÿìj·TTHêïs¡T.
ø£s¡à`uÛÑøÏÔ`<Ûë´q`C≤„q jÓ÷>±\T yÓ÷ø£åkÂ<Ûëìï n~Ûwæ˜+#·&ÜìøÏ k˛bÕHê\T. Ç+<äT˝À ø£*j·TT>∑+˝À
uÛÑøÏÔjÓTTø£ÿfÒ düT\uÛÑyÓTÆq ‘·s¡D√bÕj·TeTì ô|<ä›\T ù|s=ÿHêïs¡T.
ªªø£˝Ö uÛÑøÏÔ' ø£˝Ö uÛÑøÔ'Ï uÛÑø±Ô´ ø£èwüí' |ü⁄s¡' dæú‘¡'µµ nqï≥T¢ ø£*j·TT>∑+˝À nqq´uÛÑøÏÔ#˚‘·H˚ uÛÑ>∑e<äqTÁ>∑Vü≤+
ø£\T>∑T‘·T+<äqï dü‘ê´ìï uÛ≤>∑e‘ê~ |ü⁄sêD≤\T Á|üVü‰¢<ä#·]Á‘ê~ø£<∏ä\ <ë«sê eTH√»„+>± ìs¡÷|æ+#êsTT.
nfÒ¢ >∑èVü≤düTú\T bÕ{Ï+#·e\dæq |ü\Ts¡ø±˝…’q ø£s¡à$<ÛëHê\÷, Áe‘ê\÷, yê{Ïe\¢ ø£*π> |òü*‘ê\÷
|ü⁄sêD≤\˝À m&ÉHÓ&Ü $X¯<ä+>± ìs¡÷|æ+#·ã&ܶsTT. á $<Ûä+>± ø£s¡àjÓ÷>∑ ìs¡÷|üD+ >∑÷&Ü |ü⁄sêD≤\˝À
ø£ì|ædüTÔ+~. $$<Ûä $wüj·÷\‘√ ≈£L&çq |ü⁄sêD≤\qT $C≤„qdüs¡«kÕ«\T>±, C≤„qì\j·÷\T>± uÛ≤$+#·e#·TÃ.
|ü⁄sêD≤\˝À $$<Ûä Á|ü<˚XÊ\˝À >∑\ HêHêrsêú\T, Ä rsêú\ ÁbÕeTTK´+, rs¡új·÷Á‘·\e\¢ ø£*π>
Á|üjÓ÷»Hê\T yÓTT<ä˝…’q $wüj·÷\T |ü\T#√≥¢ $e]+|üã&çe⁄HêïsTT. rs¡új·÷Á‘·\e\¢ Á|ü»\˝À
@ø£C≤rj·T‘êuÛ≤e+ ô|+bı+<äT‘·T+~. >∑‘#· ]· Á‘·≈î£ dü+ã+~Û+∫q $C≤„q+ uÛ≤$|ü⁄s√>∑‹øÏ <√Vü≤<ä+ #˚dTü +Ô ~.
|ü⁄sêD≤\qT ø£åDí+>± |ü]o*ùdÔ uÛ≤s¡‘·<˚X¯ >∑‘·#·]Á‘·≈£î #Ó+~q mH√ï $wüj·÷\T >√#·]kÕÔsTT. ªª|ü⁄s√-_Ûeè~∆
 35

>√s¡Tyês¡T |üPs¡«eè‘êÔ+‘·eTTqT eTs¡Tesê<äTµµ nì leT\j·÷fi¯kÕ«$T dü÷øÏ.Ô n+<äT#˚‘· #ê]Á‘·ø£ |ü]XÀ<Û≈ä î£ \T

|ü⁄sêD≤\qT |ü]o\Hê‘·àø£yÓTÆq <äèw溑√ n<Ûä´j·Tq+ #˚j·Te\dæq nedüs¡+ m+‘Ó’Hê ñqï~. ‘·eT bÕ\q˝À
m<äTs¡j˚T´ düeTdü´\qT ÄHê{Ï bÕ\≈£î\T |ü⁄sêDeè‘êÔ+‘ê\qT Á|üe÷D+>± |ü]Á>∑Væ≤+∫ |ü]wüÿ]+#˚yês¡T.
n+<äT#˚‘· sê»<Ûäs¡à |ü]C≤„HêìøÏ >∑÷&Ü |ü⁄sêDkÕs¡dü«‘·+ ñ|üø£]düTÔ+~.
|ü⁄sêD≤\˝À uÀ~Û+|üã&çq ˙‘·T\qT πøe\+ Væ≤+<ä÷C≤‹øÏ e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘ê \ì uÛ≤$+#·sê<äT.
Á|ü|ü+#·»qT \+<ä]ø° ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚ XÊX¯«‘·HÓ’‹ø£uÀ<Ûä \+<äT˝À ñHêïsTT.
Ä<ÛäTìø£ $C≤„qXÊÁkÕÔìøÏ dü+ã+~Û+∫q |ü\T n+XÊ\T |ü⁄sêD≤\˝À ì]›wüºeTT˝…’ j·TTHêïj·Tì Ç|üŒ{Ï
XÊÁdüÔE„\˝À ø=+<ä] uÛ≤eq. n+<äT#˚‘· yÓ’C≤„ìø£ |ü]XÀ<Ûä≈£î\≈£î >∑÷&Ü |ü⁄sêDC≤„q+ nedüs¡y˚T.
n‹ÁbÕNqø±\+qT+&û H˚{Ïes¡≈£L neT÷\´ kÕs¡dü«‘·s¡÷|ü+˝À eTq≈£î ñ|ü\ã∆eTe⁄‘·Tqï yêvàj·T+˝À
|üPs√«ø£Ô|ü<ä∆‹˝À |ü⁄sêD≤\≈£î >∑\ ÁbÕeTTU≤´ìï >∑T]Ô+∫ e÷qeC≤‹|ü⁄s√>∑‹øÏ yê{Ïì $ìjÓ÷–+#·Tø=ì
düs¡«‘√eTTKyÓTÆq ÁX‚j·TdüT‡qT bı+<äT<äTeTT >±ø£!

‹s¡T|ü‹ düeTTÁ<ë\ ˝ø£åàDj·T´

‘˚~.10-01-2019 Á|ü‘˚´ø±~Ûø±]
|ü⁄sêD Ç‹Vü‰dü ÁbÕC…≈£îº ` ‹.‹.<˚.

ijk
 ncÕº<äX¯|ü⁄sêD≤\ dü+Á>∑Vü≤|ü]#·j·T+
1. ÁãVü≤à|ü⁄sêD+
|ü⁄sêD≤\˝À yÓTT<ä{~Ï ÁãVü≤à|ü⁄sêD+. Ç~ $wüß<í e˚ ⁄ì e÷Vü‰‘êà´ìï $X¯Bø£]düT+Ô ~. Ä <˚e⁄ì •s¡dTü ‡>±
e]í+|üã&çq á |ü⁄sêD+ <Ûsä êàs¡øú ±eTyÓ÷øå±\H˚ #·‘T· ]«<Û|ä ⁄ü s¡TcÕsêú\ ÁbÕ|æøÔ Ï ‘·–q ñbÕj·÷\qT $e]düT+Ô ~.
10,000 XÀ¢ø±\T >∑\ á |ü⁄sêD+˝À |ü\T ÄU≤´Hê\T, ñbÕU≤´Hê\T ñHêïsTT. HÓ’$TXÊs¡D´ es¡íq+,
Á|üfij
¯ T· dü«s¡÷|ü+, Vü≤]X¯Ã+Á<äd>ü s∑ ê<äT\ #·]Á‘·\T, dü|BÔü «bÕ\T, bÕs¡«r dü«j·T+es¡+, kÕ>∑sk¡ Õïq$~Û, >√<ëeØ
|ü$Á‘·‘·, ø°åsükÕ>∑s¡eT<∏äq+, <äBÛ∫ eè‘êÔ+‘·+, esêVü‰<ä´e‘êsê\T`Ç‘ê´~>± nH˚ø£ $wüj·÷\T Ç+<äT˝À
ìã+~Û+|üã&ç e⁄HêïsTT.
uÛ≤s¡‘êeì, <ä+&Éø±s¡D´+, >∑+>±~q<äT\ ÁbÕX¯düÔ´+ $düÔè‘·+>± á |ü⁄sêD+˝À $e]+#·&ÉeTsTT+~.
Á|ü‹|ü⁄sêD+˝Àq÷ ‘·‘êÔ«˙ï, ˙‹˙, <Ûäsêà˙ï uÀ~Û+#˚ ø£<∏ä\T ñ+{≤sTT. á |ü⁄sêD+˝Àì ø£<∏ä\˝À
ªø£+&ÉTµ eTVü≤]¸ ø£<∏ä m+‘√ ÄdüøÏÔ<ëj·Tø£+>± ñqï~. n‘·ì ‘·|üdüT‡≈£î uÛÑ+>∑+ ø£*Z+#·&ÜìøÏ <˚e‘·\T |ü+|æq
n|ü‡s¡dü Á|üyÓ÷¢#· <ë<ë|ü⁄ 900 dü+e‘·‡sê\T n‘·ì‘√ $Vü≤]+∫ n‘·ì ìj·Te÷ìøÏ uÛÑ+>∑+ ø£*ZdüTÔ+~.
∫e]øÏ ‘·q bıs¡u≤≥T >∑T]Ô+∫q eTVü≤]¸ |ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ TπøÁå ‘·eTH˚ |üPØ»>∑Hêï<∏øπä Áå ‘êìøÏ yÓ[fl l »>∑Hêï<∏Tä ì
ùd$+∫ eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
‘·sT¡ yê‹ ø£<\ä∏ ˝À ø±s¡MÔ sê´s¡Tq® Tì eè‘êÔ+‘·+ Á|üeTTKyÓTqÆ ~. Ç~ $TøÏÿ* $düèÔ ‘·yTÓ qÆ #·]Á‘·. <ä‘êÔÁ‘˚jT· Tì
nqTÁ>∑Vü≤+‘√ düVü≤Ádüu≤VüQe⁄\T ø£*Z •wüºs¡ø£åD ø±$dü÷Ô sêeD≤<äT\qT »sTT+∫ <Ûäs¡àã<ä∆+>± sê»´bÕ\q
>±$+∫q á sêE ∫e]øÏ ‘·qø£+fÒ ã\e+‘·T&Ó’q |üs¡X¯ósêeTTì#˚ Ms¡eTs¡D+ bı+<äT‘ê&ÉT. @&ÉTe+<ä\
j·÷>±\T ìs¡«Væ≤+∫qyê&ÉT>± á‘·&ÉT Á|üdæ<äT∆&Éj·÷´&ÉT. $wüßí‘·‘·Ô«+ uÀ~Û+#˚ |ü\T $wüj·÷\T Ç+ø± mH√ï
á |ü⁄sêD+˝À >√#·]kÕÔsTT.
Ç<ä+ j·T' ÁX¯<ä∆j·÷ ì‘·´+ |ü⁄sêD+ y˚<ädü$Tà‘·yéT ˆ
j·T' |üπsƒ#·Ã¤èDTj·÷qàs¡Ô´' dü j·÷‹ uÛÑTeq+ Vü≤πs' ˆˆ
y˚<ä‘·T\´yÓTÆq á |ü⁄sêD≤ìï ÁX¯<ä∆‘√ #·~$qyê&ÉT, ˝Òø£ $qïyê&ÉT Vü≤]ì\j·TyÓTÆq yÓ’≈£î+sƒ¡+
#˚s¡T≈£î+{≤&Éì |òü\ÁX¯ó‹.
2. |ü<äà|ü⁄sêD+
eTVü‰$wüßeí ⁄jÓTTø£ÿ Vü≤è<äjT· kÕúq+‘√ b˛\Ãã&çq |ü⁄sêD$T~. düèwæº Á|üÁøÏjT· Ä <˚e⁄ì Hê_Ûøe£ T\+qT+&ç
»ìà+∫q ÁãVü≤à<ë«sê yÓTT<ä\sTT+~. Ä Á|üÁøÏjT· j˚T á |ü⁄sêD≤ì ø±<Ûës¡+. ø±q Ç~ ª|ü<àä |ü⁄sêDµ eTqã&ç+~.
Ç+<äT˝À 55,000 XÀ¢ø±\THêïsTT.
düèwæºK+&É+, uÛÑ÷K+&É+, dü«s¡ZK+&É+, bÕ‘êfi¯K+&É+, ñ‘·Ôs¡K+&É+ ` nì ◊<äT K+&Ü\T>± $uÛÑõ+|ü
ã&çq Ç+<äT˝À yÓTT‘·Ô+ 641 n<Ûë´j·÷\THêïsTT.
 37

ø±\|ü]e÷D+, ø°ås¡kÕ>∑s¡eT<∏äq+, <äø£åj·÷>∑<Ûä«+dü+, #·+Á<äe+X¯+, yêeTHêe‘ês¡+, ‘ês¡ø±düTs¡

eè‘êÔ+‘·+, qèdæ+Vü‰e‘ês¡+, dü<ë#ês¡+ ` Ç‘ê´~>± |ü\T$wüj·÷\qT á |ü⁄sêD+ $e]düTÔqï~.
X¯Øs¡es¡íq+, Ä‘·àdü«s¡÷|ü+, $wüßíuÛÑøÏÔ eTVæ≤eT, ø±]Ôø£e÷dü ÁbÕX¯düÔ´+, BbÕe∞e÷Vü‰‘·à´+
|üPC≤$<ÛëHê\T, j·TT>∑<Ûäsêà\T eTTqï>∑T $wüj·÷\qT $|ü⁄\+>± Ç+<äT˝À #·÷&Ée#·TÃ.
Á|ü|+ü #·eT+‘ê lVü≤]eTj·Ty˚T nì á |ü⁄sêD+ |òTü ÀwædTü qÔ ï~. Ç+<äT˝À ù|s=ÿqï dü<ë#êsê\T neX¯´+
Ä#·]+|ü<ä–e⁄HêïsTT.
‘·*¢<ä+Á&ÉT\ $•wüº‘·qT Á|üX¯+dæ+∫ ªªe÷‘·s¡+ |æ‘·s¡+ ‘·kÕà‘·‡s¡«j·T‘˚ïq |üP»j˚T‘Yµµ `düø£\
Á|üj·T‘êï\‘√q÷ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ q]Ã+#ê* nì á |ü⁄sêD+ uÀ~Û+∫+~. Ç~ ªe÷‘·è<˚y√ uÛÑe, |æ‘·è<˚y√
uÛÑeµ nqï ÁX¯ó‹e#·HêìøÏ $es¡D>± ñqï~.
Ç+ø± ñdæ]ø±j·T≈£î >∑\ |ü$Á‘·‘·, <ëìï ùd$+#˚ $<Ûëq+ $|ü⁄\+>± Ç+<äT˝À ù|s=ÿqã&ç+~. nfÒ¢
‘·T\dæøÏ >∑\ ÁbÕX¯düÔ´+ ø°]Ô+#·ã&ç+~.
|ü⁄sêD|üsH¡ƒ êeX¯´ø£‘,· <ëìe\¢ ø£*>π Á|üj÷Ó »q+, ø£*j·TT>∑<säÛ êà\T, Ä j·TT>∑+˝À Ád”|Ô ⁄ü s¡Twüß\ dü«uÛ≤yê\T,
»qT\ $|üØ‘·Á|üeè‘·TÔ\T $X¯<ä+>± Ç+<äT˝À ìs¡÷|æ+|üã&çj·TT+&É&É+ >∑eTHês¡Ω+.
ø£*j·TT>∑+˝À <Ûsä êà‘·àø£yTÓ qÆ ø£sà¡ qT eTqTE&ÉT uÛøÑ ‘ÔÏ √ uÛ>Ñ e∑ <ä]Œ‘·+>± Ä#·]ùdÔ düs«¡ bÕ|üìs¡Tà≈£î&Ô eÉ ⁄‘ê&Éì
á |ü⁄sêD+ Á|ü‹bÕ~+∫+~. Ç˝≤ @ |ü⁄sêD≤ìï |ü]o*+∫Hê HêHê$<ÛäeTT˝…’q, Ä‘√àqï‹ùV≤‘·Te⁄˝…’q,
e÷qeJ$‘êì ø£edüs¡eTT˝…’q ô|≈£îÿ $wüj·÷\T $X¯Bø£]+|üã&çe⁄HêïsTT.
á |ü<äà|ü⁄sêD≤ìï #·~y˚yê]øÏ, $H˚yê]øÏ ø√]q ø√¬sÿ\˙ï Á•j·T'|ü‹ nqTÁ>∑Vü≤+ e\¢ dæ~∆kÕÔj·Tì
|òü\ÁX¯ó‹.
j·T<ä´~wüº+ |üsƒ¡+‘˚´‘·‘Y X¯èD«+‹ #· eTTeTTø£åe' ˆ
\uÛÑH˚Ô ‘·‘·Ô<˚yêX¯ó Á|üükÕ<ë‘·ÿeT˝≤|ü‘˚' ˆˆ
3. $wüßí|ü⁄sêD+
l eTVü‰$wüßeí ⁄ jÓTTø£ÿ <äøDåÏ u≤VüQe⁄>± $wüß|í ⁄ü sêD+ e]í+#·ã&ç+~. Äs¡T n+XÊ\T>± $uÛõÑ +|üã&çq
á |ü⁄sêD+˝À 126 n<Ûë´j·÷\THêïsTT. $wüßí <Ûäs√à‘·Ôs¡+‘√>∑÷&É ø£\T|ü⁄ø=+fÒ Ç+<ä* yÓTT‘·Ô+ XÀ¢ø±\T
23,000. |üsêX¯s¡eTVü‰]¸wæ yÓTÆÁ‘˚j·TTq≈£î C…|æŒq |ü⁄sêD $T~.
Çs¡yH’Ó ê\T>∑T ‘·‘êÔ«\T, »>∑<ë$sꓤe+, ø±\dü«s¡÷|ü+, esêVü‰e‘ês¡+, uÛ÷Ñ $uÛ»Ñ q, düqø±<äT\ »qq+,
kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTe⁄ |ü⁄≥Tºø£, <äø£å|ü⁄Á‹ø£\ $yêVü≤+, Á<ÛäTe#·]Á‘·, qèdæ+Vü‰e‘ês¡+, uÛÑs¡‘·e+X¯es¡íq,
»&ÉuÛÑs¡‘√bÕU≤´q+`Ç‘ê´~>± nH˚ø±+XÊ\T á |ü⁄sêD+˝À $X¯Bø£]+|üã&ܶsTT.
 38

eT]j·TT ÁãVü≤àC≤„q ÁbÕX¯d´Ôü +, y˚<$ä uÛ≤>∑+, ÁuVü≤à#·sê´<ë´ÁX¯e÷\T, <˚yêdüTs¡T\ j·TT<ä+∆ , dü>s∑ e¡ +X¯es¡qí ,
lø£ècÕíe‘ês¡+, ø£* \ø£åD≤\T, HêeTdü+ø°s¡ÔqÁ|üuÛ≤e+ yÓTT<ä˝…’q $wüj·÷\T >∑÷&É $|ü⁄\+>± Ç+<äT˝À
ìs¡÷|æ+#·&ÉyÓTÆq~.
yÓ’wüíe⁄\≈£î $TøÏÿ*>± Äsê<Ûä˙j·TyÓTÆq |ü⁄sêD$T~. yÓ’wüíedæ<ë∆+‘ê\≈£î eT÷\uÛÑ÷‘·yÓTÆq Á>∑+<∏ä+ >±q
luÛÑ>∑eÁ<ëe÷qTC≤#ês¡T´\T Ä dæ<ë∆+‘·Á|ü#êsêìï á |ü⁄sêD≤ìï Ä<Ûës¡+>± d”«ø£]+∫ ìs¡«]Ô+#ês¡T.
X¯s¡D≤>∑‹, uÛÑ>∑e<äTZDø£s¡àHêe÷\ >±q+, $wüí«s¡ŒD+>± ø£s¡à\ qqTwæ˜+#·&É+ yÓTT<ä\>∑T n+XÊ\≈£î á
|ü⁄sêD+˝À ÁbÕeTTK´+ Çe«&ÉeTsTT+~.
eT]j·TT ÁX¯eD+, ø°sqÔ¡ + eTTqï>∑T qe$<Ûuä øÑÛ ÔÏ e÷sêZ\T Ç+<äT˝À $düèÔ ‘·+>± Á|ü‹bÕ~+|üã&ç e⁄HêïsTT.
uÛ≤>∑e‘·|ü⁄sêD+ ˝≤>± á |ü⁄sêD+ >∑÷&Ü uÛÑøÏÔjÓ÷>±ìøÏ ÁbÕ<ÛëHê´ìï Á|ü‹bÕ~+∫+~.
<˚e‘·\qT Äsê~Û+#˚yê]˝À nH˚≈£î\T •eπøX¯e⁄\˝À uÛÒ<ëìï #·÷kÕÔs¡T. nsTT‘˚ á |ü⁄sêD+˝À`
ªªn$<ë´yÓ÷Væ≤‘ê‘êàq' |ü⁄s¡TcÕ _Ûqï<ä]Ùq' ˆ
e<ä+‹ uÛÒ<ä+ |üX¯´ìÔ #êejÓ÷s¡qÔs¡+ Vü≤s¡!µµ ˆˆ
ªn$<ë´yÓ÷Væ≤‘·T˝Ò ˙≈£L, Hê≈£î uÛÒ<ä+ bÕ{ÏkÕÔs¡Tµ nì πøX¯e⁄&ÉT •e⁄ì‘√ #ÓbÕŒ&ÉT. á •eπøX¯yêuÛÒ<ä dæ<ë∆+‘·+
Çø£ÿ&É >∑eTHês¡Ω+.
á |ü⁄sêD+˝À »&ÉuÛÑs¡‘·Tì eè‘êÔ+‘·+ $TøÏÿ* ÄdüøÏÔì πs¬ø‹Ô+#˚~>± e]í‘·yÓTÆ e⁄qï~. Ä‘·ì eT÷&ÉT
»qà\≈£î dü+ã+~Û+∫q $X‚cÕ\T Á>∑Væ≤ùdÔ eTq˝À C≤„q$C≤„Hê\T $ø£dækÕÔsTT.
jÓ÷ qs¡' |üsƒ¡‘˚ uÛÑø±Ô´ j·T' X¯èD√‹ #· kÕ<äs¡yéT ˆ
‘êe⁄uÛÖ $wüßí˝Àø£+ Væ≤ ÁeCÒ‘ê+ uÛÑTø£ÔuÛÀ>∑øö ˆˆ
nqï≥T¢ ` uÛÑøÏÔ‘√ Bìï |ü]ƒ+#˚yê&ÉT, Ä<äs¡+‘√ $H˚yê&É÷ á ˝Àø£+˝À uÛÀ>±\qTuÛÑ$+∫ ‘·T<ä≈£î
$wüßíkÕìï<Ûä´+ #˚s¡>∑\s¡ì |òü\ÁX¯ó‹.
4. yêj·TT|ü⁄sêD+
yêj·TT<˚e⁄&ÉT •e©\\qT $e]+∫q |ü⁄sêD$T~. n+<äT#˚‘· Bìï ª•e|ü⁄sêDµ eTì ≈£L&Ü ù|s=ÿ+{≤s¡T.
ª#·‘·T]«+X¯‹ kÕVü≤Ádü+ |ü⁄sêD+µ `nqT≥e\¢ Ç+<äT˝À 24,000 XÀ¢ø±\THêïj·Tì Á>∑Væ≤+#ê*. ø±ì Ç|ü⁄&ÉT
eTq≈£î \_Û+#˚$ 11,000 XÀ¢ø±\T e÷Á‘·yT˚ . XÀ¢ød£ +ü K´\˝À Ç{Ϻ e´‘ê´kÕ\T ø=ìï |ü⁄sêD≤\˝À ø£ì|ædTü HÔ êïsTT.
á |ü⁄sêD+ eTVü‰$wüßíe⁄jÓTTø£ÿ yêeTuÛÑT»+>± ù|s=ÿqã&ç+~.
Ç+<äT˝À (1) Á|üÁøÏj·÷bÕ<ä+ (2) nqTwü+>∑ bÕ<ä+ (3) ñb˛<ëÈ‘· bÕ<ä+ (4) ñ|üdü+Vü‰s¡ bÕ<ä+`nì
Hê\T>∑T bÕ<ë\THêïsTT.
uÛÑ÷>√fi¯`K>√fi≤\T, ÁãVü‰à+&Édüèwæº, j·TT>∑<Ûäsêà\T eTTqï>∑T $wüj·÷\‘√bÕ≥T ¬ø’˝≤dües¡íq,
>∑+>±e‘·s¡Des¡íq yÓTT<ä\>∑T es¡íq\T >∑÷&Ü Ç+<äT >√#·]kÕÔsTT.
 39

Ç~ XË’e|ü⁄sêD+. nsTTHê dü+<äsꓤqT>∑TD+>± eTVü‰$wüßíe⁄ >∑÷&Ü Ç+<äT e]í+|üã&çHê&ÉT.

$y˚ø£$C≤„Hê\T ø±yê\+fÒ ‘·|üŒ≈£î+&Ü |ü⁄sêD≤\ n<Ûä´j·Tq+ #˚j·÷\ì á |ü⁄sêD+ #ÓãT‘·Tqï~.
jÓ÷ $<ë´#·Ã‘·Ts√ y˚<ëHé kÕ+>√|üìwü<√ qs¡' ˆ
q #˚‘·TŒsêD+ dü+$<ë´HÓïÌe dü kÕ´~«#·ø£åD' ˆˆ
Hê\TZy˚<ë\T, y˚<ë+>±\T, ñ|üìwü‘·TÔ\T #·~$Hê |ü⁄sêD+ #·<äTeìyê&ÉT $#·ø£åDT&ÉT ø±˝Ò&Éì uÛ≤e+.
ø±ã{Ϻ |ü⁄sêD≤<Ûä´j·Tq+ m+‘· eTTK´yÓTÆq<√ Á>∑Væ≤+#ê*.
áHê&ÉT eTq+ jÓ÷>±uÛ≤´kÕì ø¬ +‘√ ÁbÕeTTK´+ ÇdüTHÔ êïeTT. yêj·TT|ü⁄sêD+˝À jÓ÷>±ì ø£edü sü y¡ TÓ qÆ
ÁbÕD≤j·÷e÷ìï >∑÷]à $|ü⁄\yÓTqÆ $es¡D ñqï~. ÁãVü≤àÁbÕ|æøÔ ~£ nedüs+¡ . XÊ+‹, Á|üXÊ+‹, B|æ,Ô Á|ükÕ<ä+`nH˚
Hê\TZ Á|üjÓ÷»Hê\T <ëìe\¢ ø£\TZ‘êj·Tì á |ü⁄sêD+ #ÓãT‘·Tqï~.
z+ø±s√bÕdüq >∑÷&Ü Ç+<äT˝À #Ó|üŒ&ÉeTsTT+~. z+ø±s¡<Ûë´q|üs¡T\≈£î •ekÕj·TT»´+ ø£\TZ‘·T+<äì
Ç+<äT˝À ìs¡÷|æ+#·ã&çe⁄qï~.
ªs¡eTDø£+µ nH˚ <˚X¯+˝Àì Á|ü»\T |ü~y˚\ dü+e‘·‡sê\T, ªVæ≤s¡D´ø£+µ ˝Àìyês¡T |ü<äø=+&ÉT y˚\
dü+e‘·‡sê\T J$kÕÔs¡+≥÷ nø£ÿ&ç Á|üø£è‹$•wüº‘·qT Çø£ÿ&É #Ó|üŒ&ÉeTsTT+~.
nø£ÿ&ç #Ó≥T¢ |òü˝≤\‘√bÕ≥T eÁkÕÔ\q÷, ÄuÛÑs¡D≤\qT >∑÷&Ü Á|üükÕ~kÕÔj·Tì #Ó|üŒ&É+ ÄX¯Ãsê´eVü≤+>±
ñqï~. ø£<∏ëø£<∏äq+ø£+fÒ Ç{Ϻ es¡íq˝Ò á Á>∑+<∏ä+˝À m≈£îÿe>± >√#·]kÕÔsTT.
>∑j÷· øπ Áå ‘·ÁbÕeTTK´+ >∑÷&Ü Ç+<äT #Ó|Œü &ÉeTsTT+~. >∑jT· qT dü+<ä]Ù+∫q |ü⁄Á‘·T&ÉT |æ‘s· T¡ \≈£î s¡ø≈å£ î£ &É˙,
n‘·DÏí #·÷∫ |æ‘·s¡T\T Vü≤]¸kÕÔs¡˙ Çø£ÿ&É ù|s=ÿqã&ç+~.
á |ü⁄sêDø°s¡Ôq+ ÁX¯eD+,<Ûës¡D`ø°]Ô˙, |üPsêíj·TTe⁄q÷, bÕ|üHêXÊ˙ï ø£*ZkÕÔj·Tì |òü\ÁX¯ó‹.
<Ûäq´+ j·TX¯dü´e÷j·TTwü´+ |ü⁄D´+ bÕ|üÁ|üD≤X¯qyéT ˆ
ø°s¡Ôq+ ÁX¯eD+ #êdü´ <Ûës¡D+ #· $X‚wü‘·' ˆˆ
5. leT<들>∑e‘·+
leTVü‰$wüßìí }s¡Te⁄>± e]í+#·ã&çq leT<들>e∑ ‘·+˝À |ü+Á&Ó+&ÉT düÿ+<Ûë\T, 18,000 XÀ¢ø±\THêïsTT.
Ç~ uÛÑøÏÔjÓ÷>∑ ÁbÕeTTU≤´ìï ø£<∏ä\‘√, ñ|üø£<∏ä\‘√ $e]+#˚ |ü⁄sêD+.
ªì>∑eTø£\Œ‘·s√s¡Z[‘·+ |òü\+µ`nqï≥T¢ y˚<äeTH˚ ø£\Œeèø£å+qT+&ç C≤]|ü&çq |ü+&ÉT>± Bìï
ø°]Ô+#·&ÉeTsTT+~. uÛÑøÏÔ‘√bÕ≥T C≤„qyÓ’sê>±´\T >∑÷&Ü Ç+<äT ìπs›•+#·ã&ç e⁄HêïsTT.
y˚<ë\qT $uÛÑõ+∫q yê´düT&ÉT <Ûäs¡àìs¡÷|üø£yÓTÆq ˇø£ \ø£åXÀ¢ø±\‘√ >∑÷&çq eTVü‰uÛ≤s¡‘·+ s¡∫+#ê&ÉT.
nsTTHê eTqXÊÙ+‹ ˝Òø£, ∫+‘êÁø±+‘·T &Éj·÷´&ÉT. Hês¡<äT&Üj·Tq #Ó+‘·≈£î e∫à ª˙∫+‘·≈£î ø±s¡D y˚T$T?µ
nì Á|ü•ï+#ê&ÉT! ªn<˚<√ ˙y˚ #Ó|üµ nì yê´düî&ÉHêï&ÉT.
 40

n|ü⁄&ÉT Hês¡<äeTVü≤]¸ }s¡ø£ <Ûäsêà\T #Ó|挑˚ #ê\<äT, $wüßíø£<∏ëÁ|ü<ÛëqyÓTÆq Á>∑+<∏ä+ s¡∫ùdÔ ø±˙ ˙≈£î
eTqXÊÙ+‹ \_Û+#·<ä+{≤&ÉT. Äj·Tq #Ó|æŒq≥T¢ yê´düuÛÑ>∑yêqT&ÉT uÛÑ>∑e+‘·Tì >∑TDø£s¡àHêe÷\qT ø°]Ô+#˚
$wüßíø£<∏ä\qT e]ídü÷Ô uÛ≤>∑e‘·+ s¡∫+#ê&ÉT, eTqXÊÙ+‹ bı+<ë&ÉT. uÛ≤>∑e‘· s¡#·q≈£î #Ó+~q eè‘êÔ+‘·$T~.
Bì ø£<∏ëÁbÕs¡+uÛÑ$T~`bÕ+&Éee+X¯+˝À »ìà+∫q |üØøÏå‘·TÔ y˚≥≈£î yÓ[fl n\dæb˛sTT ‘·b˛ìeT>∑Tï&Ó’q
X¯MTø£ eTVü≤]¸ì ˙[fleTà+{≤&ÉT. ì]«ø£\Œ<Ûë´q+˝À ñqï Ä eTTì ø£‘·ìe÷≥ $ì|æ+#·<äT. ø√|æ+∫q sêE
n‘·ì yÓT&É˝À düs¡ŒX¯yêìï y˚dæ X¯è+–XÊbÕìøÏ >∑T] ne⁄‘ê&ÉT. yês¡+ ~Hê\˝À eTs¡DÏ+#·e\dæq <äT'dæú‹
bÕ\e⁄‘ê&ÉT.
n+‘·≥ sê»ø±sê´\T ‘·´õ+∫ ÁbÕjÓ÷|ü$wüߺ&Ó’ @&ÉT ~Hê\˝À eTTøÏÔ bı+<˚ ñbÕj·Ty˚T$T? nì
$#ê]kÕÔ&TÉ . n|ü⁄&ÉT X¯ó≈£î&ÉT e∫à n+<äT≈£î ñbÕj·T+ uÛ≤>∑e‘·ÁX¯eDy˚T nì #Ó|Œæ uÛ≤>∑e‘·Á|üe#·q+ ø±$kÕÔ&TÉ .
Ç+<äT˝À Á<ÛTä e⁄&ÉT, »&ÉusÑÛ ‘¡ T· &ÉT, nC≤$Tfi¯ó&ÉT, <äB∫Û , Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT, >∑C+Ò Á<äT&ÉT, n+ãØwüß&ÉT, s¡+‹<˚e⁄&ÉT
eTTqï>∑T uÛ≤>∑e‘·T\ ø£<∏ä\T eTH√»„+>± $e]+|üã&çe⁄HêïsTT. Ä ø£<∏ä\ <ë«sê $C≤„qyÓ’sê>∑´uÛÑøÏÔ$X‚cÕ\T
ìs¡÷|æ‘ê\j·÷´sTT.
<äX¯eTdüÿ+<Ûä+ Ç+<äT˝À n‹eTTK´yÓTÆq~. lø£ècÕíe‘ês¡Á|ü‹bÕ<äø£yÓTÆq Ç+<äT˝À lø£èwüßíì ©\\T,
Äj·Tq ø±$+∫q ø£+kÕ<äT\ dü+Vü‰s¡+, s¡TøÏàD° ø£˝≤´D+, ≈£î#˚˝≤<äT\ ñ<ä∆s¡D`Ç‘ê´~>± |ü\T n+XÊ\T
s¡düe‘·Ôs¡+>± ∫Á‹+#·ã&çHêsTT.
eTTK´+>± >√|æø£\T ø£èwüßíDÏí Áù|$T+∫q |òüT≥º+ eTH√Vü≤s¡+>± ñqï~. eT<ÛäTs¡uÛÑøÏÔ‘·‘·Ô«+ Ç+<äT˝À
Á|ü‹bÕ~‘·eTsTT+~.
|ü<øä =+&Ée düÿ+<Û+ä ˝Àì ñ<äe∆ ^‘· Á|üXd¯ +Ôü . lø£èwüß&í TÉ neükÕq<äX˝¯ À >±$+∫q Ä<Ûë´‹àø£ Á|üuÀ<Û$ä T~.
∫e] düÿ+<Ûä+˝À ø£*dü«s¡÷|ü+ ìs¡÷|æ+#·ã&ç+~. e÷s¡ÿ+&˚j·T #·]Á‘·qT >∑÷&Ü Ç+<äT˝À #·÷&Ée#·TÃ.
ª$<ë´e‘ê+ uÛ≤>∑e‘˚ |üØøå±µ nqï≥T¢ $<ë´e+‘·T\ C≤„q$C≤„Hê\qT uÛ≤>∑e‘·+ <ë«sê |üØøÏå+#·e#·TÃ.
uÛÑ>∑eHêïeTdü+ø°s¡Ôq+ düs¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯ø£eTì uÛ≤>∑e‘·+ #Ó|æŒ+~. uÛ≤s¡‘êeì˝À »ìà+∫ >∑÷&Ü uÛ≤>∑e‘·+
$qìyês¡T Ä‘·à|òü÷‘·≈£î\ì ù|s=ÿqã&ܶs¡T.
uÛ≤s¡‘˚ e÷qe+ »qà ÁbÕ|ü´ uÛ≤>∑e‘·+ q jÓÆT' ˆ
ÁX¯ó‘·+ bÕ|ü|üsêBÛHÓ’sê‘·à|òü÷‘·düTÔ ‘Ó’' ø£è‘·' ˆˆ
uÛ≤>∑e‘· ÁX¯eD |òü\+ á ÁøÏ+~XÀ¢ø£+˝À Ç˝≤ ù|s=ÿqã&ç+~.
eT‘·ÿ<∏ëyê#·H˚ ì‘·´+ eT‘·ÿ<∏ëÁX¯eDÒ s¡‘·yéT ˆ
eT‘·ÿ<∏ëÁ|”æ‘·eTqdü+ HêVü≤+ ‘·´øå±´$T ‘·+ qs¡yéT ˆˆ
 41

ªHêø£<∏ä\T |ü]ƒ+#˚yê&ÉT, $H˚yê&ÉT, Hêø£<∏ä\#˚ dü+‘√wæ+#˚yê&ÉT nsTTq »qTDÏí H˚qT e<ä\qTµ nì

lø£èwüßí&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.
6. Hês¡<ä|ü⁄sêD+
eTVü‰$wüßíe⁄jÓTTø£ÿ Hê_ÛkÕúq+>± ø°]Ô+|üã&çq |ü⁄sêD$T~. Hês¡<äT&ÉT ñ|ü<˚•+∫q~ ø±e&É+ e\¢
ªHês¡<ä |ü⁄sêD+µ nH˚ ù|s¡T BìøÏ dæús¡|ü&ç+~. Ç+<äT˝À Çs¡Te~jÓÆT<äTy˚\ XÀ¢ø±\THêïsTT.
|üPs¡«K+&É+, ñ‘·Ôs¡K+&É+ nì á |ü⁄sêD+ ¬s+&ÉT K+&Ü\T>± $uÛÑø£ÔyÓTÆ j·TTqï~. |üPs¡«K+&É+˝À
125, ñ‘·Ôs¡K+&É+˝À 82 n<Ûë´j·÷\T ñHêïsTT.
|ü⁄sêD≤\ Á|üX¯dæÔ. •eπøX¯e⁄\ nuÛÒ<ä+, uÛÑøÏÔøÏ >∑\ ÁbÕeTTK´+, dü<ë#ês¡ ÁbÕX¯düÔ´+, bÂsêDÏ≈£î\
>∑Ts¡T‘·«+`Ç‘ê´<äT\T Ç+<äT˝À #·ø£ÿ>± ø°]Ô‘ê\j·÷´sTT.
dü‘·´Vü≤]X¯Ã+Á<äTì >±<∏ä Ç+<äT˝À ñqï~. nfÒ¢ lø£èwüßíì Á|üuÛ≤e+ #·ø£ÿ>± ù|s=ÿqã&çe⁄qï~.
ÁãVü‰à+&√‘·Œ‹Ô m˝≤ »]–+<√ Ç+<äT˝À #·÷&Ée#·TÃ.
$wüßíuÛÑøÏÔøÏ >∑\ ÁbÕeTTU≤´ìï e]í+#˚ á |ü⁄sêD+˝Àì ÁøÏ+~XÀ¢ø£+ >∑eTHês¡ΩyÓTÆ j·TTqï~`
˝Àπø dü <Ûäq´' dü X¯ó∫ dü‡ $<ë«Hé dü @e eø±Ô dü #· <Ûäs¡ào\' ˆ
C≤„‘ê dü <ë‘ê dü #· dü‘·´eø±Ô j·TkÕ´dæÔ uÛÑøÏÔ' |ü⁄s¡Tc˛‘·Ôe÷UÒ´ ˆˆ
|ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTTìô|’ uÛÑøÏÔ >∑\yê&˚ ˝Àø£+˝À <ÛäqT´&ÉT, X¯ó∫, $<ë«+düT&ÉT, <Ûäs¡ào\T&ÉT, C≤„‘·, <ë‘·,
dü‘·´eø£Ô nì uÛ≤e+. uÛÑøÏÔ˝Òìyêì >∑TD≤\T $\Te˝Òìeì ‘ê‘·Œs¡´+.
ˇø£ÿ uÛÑøÏÔH˚ ø±ø£ rs¡új·÷Á‘·˝À ùd$+#·e\dæq rsêú\ ÁbÕX¯kÕÔ´ìï >∑÷&Ü á |ü⁄sêD+ $X¯Bø£]+∫+~.
njÓ÷<Ûä´, eT<ÛäTs¡, e÷j·T, ø±•, ø£+∫, ne+‹ø£, <ë«s¡ø£`á @&ÉT q>∑sê\T yÓ÷ø£åÁ|ü<ë\ì á |ü⁄sêD+
ñ<ëÈ{Ï+∫+~.
sê»<Ûäsêà\qT >∑÷&Ü á |ü⁄sêD+ $e]+∫+~. Á|üC≤s¡ø£åD, X¯Á‘·Tdü+Vü‰s¡+, Hê´j·Tã<ä∆+>± |üqTï\T
edü÷\T #˚j·T&É+, >√s¡ø£åD, nqï`eÁdüÔ >∑èVü‰\T nH˚ ø£˙dü|ü⁄ kÂø£sê´\qT Á|ü»\≈£î ø£*Z+#·&É+,
eT<ä´ìùw<Ûä+`eTTqï>∑T sêE\ ø£s¡Ôyê´\T >∑÷&Ü Ç+<äT˝À ìπs›•+|üã&çe⁄HêïsTT.
|üs¡T\ô|’ <Ís¡®q´+, yê]ì Væ≤+dæ+#·&É+ eTTqï>∑T |ü~ bÕbÕ\T |ü]Vü≤s¡D°j·÷\T. yê{Ï $HêXÊìπø,
ª<äX¯Vü≤sêµ nì ù|s¡T. <ëìøÏ Á|ürø£>±H˚ H˚{Ïø° ª<äX¯sêµ |ü+&ÉT>∑ »s¡T|ü⁄ø=+≥THêïeTT.
uÛÑs¡ÔèVü≤]düTuÛ≤wæ‘·+e+{Ï Á>∑+<∏ë\˝À eTq+ mH√ï düTuÛ≤wæ‘ê\T #·<äTe⁄‘·T+{≤+. yê{Ïì b˛*q |ü\T
düTuÛ≤wæ‘ê\qT eTq+ á Hês¡<ä|ü⁄sêD+˝À >∑÷&Ü #·÷&Ée#·TÃ.
 42

j·T' X¯èD√‹ qs√ uÛÑø±Ô´ ÁXÊej˚T<ë« düe÷Væ≤‘·' ˆ

dü j·÷‹ ÁãVü≤àD√ <ÛëeT HêÁ‘· ø±sê´ $#ês¡D≤ ˆˆ
nì |ò\ü ÁX¯ó‹. me&ÉT uÛøÑ ‘ÔÏ √ á |ü⁄sêD≤ìï $+{≤&√, ˝Ò<ë $ì|ækÕÔ&√, n‘·&TÉ ÁãVü≤à˝Àø£+ #˚sT¡ ‘ê&ÉT.
Ç+<äT≈£î dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
7. e÷s¡ÿ+&˚j·T |ü⁄sêD+
eTTqT\T ‘·eT dü+<˚Vü‰\qT e÷s¡ÿ+&˚j·T eTVü≤]¸øÏ ‘Ó\Œ>± Äj·Tq yê] dü+X¯j·÷\T ‘=\–dü÷Ô
#Ó|Œæ q |ü⁄sêD$T~. $wüßí uÛ>Ñ y∑ êqTì <äøDåÏ bÕ<ä+>± Ç~ ø°]+Ô |üã&ç+~. Ç+<äT˝À 134 n<Ûë´j·÷\T, ‘=$Tà~y˚\
XÀ¢ø±\T ñHêïsTT.
ã\sêeTTì rs¡új·÷Á‘·\T, Vü≤]X¯Ã+Á<äTì eè‘êÔ+‘·+, |ü‹Áe‘êÁd”Ô\ Á|üuÛ≤e+, ø±s¡ÔMsê´s¡T®qT&ÉT
<ä‘êÔÁ‘˚j·TTì nqTÁ>∑Vü≤+ bı+<ä&É+, sê»<Ûäsêà\T, jÓ÷>∑XÊÁdüÔ$wüj·÷\T, z+ø±s¡ìs¡÷|üD, ÁãVü‰à+&√‘·Œ‹Ô,
<˚Me÷Vü‰‘·à´+, dü÷s¡´e+X¯es¡íq Ç‘ê´~>± >∑\ $$<Ûä $wüj·÷\T á |ü⁄sêD+˝À ìs¡÷|æ+#·&ÉeTsTT+~.
<äTsêZ<˚$ »qT\ qqTÁ>∑Væ≤+∫ yê] ø√¬sÿ\T rπsà <˚e‘·. Ä <˚$ì Äsê~Û+#·&É+˝À dü|üÔX¯rbÕsêj·TD+
eTTK´ø£s¡Ôe´+. Ä dü|üÔX¯‹ á |ü⁄sêD+˝Àì uÛ≤>∑y˚T. <˚MqesêÁ‘·T´‘·‡yê\˝À dü|üÔX¯‹ì bÕsêj·TD+ #˚kÕÔs¡T.
eTVæ≤fi≤eTDT\˝À ø=+<äsT¡ eTVü‰jÓ÷–qT \THêïs¡T. yê]˝À eT<ë\kÕ<˚$ ˇø£sT¡ . áyÓT≈£î dü+ã+~Û+∫q
n<äT“¤‘·yÓTÆq #·]Á‘· á |ü⁄sêD+˝À n‹ $|ü⁄\+>±q÷, s¡eTD°j·T+>±q÷ ìs¡÷|æ+|üã&çe⁄qï~.
ãTT‘·<Ûä«E&ÉH˚ sêEjÓTTø£ÿ <Ûäs¡à|ü‹ï eT<ë\dü. áyÓT≈£î $Áø±+‘·T&ÉT, düTu≤VüQ&ÉT, n]eTs¡›qT&ÉT,
n\s¡Tÿ&ÉT`nì q\TZsT¡ ≈£îe÷s¡T\T. ÄyÓT ñ>∑TuZ ≤\‘√bÕ≥T yÓTT<ä{Ï eTT>∑T]Z ø° ÁãVü≤à$<ä´qT >∑÷&Ü uÀ~Û+∫+~.
yês¡T n<Ûë´‘·à$<ä´˝À Ä]‘˚] dü+kÕs¡$s¡≈£îÔ\e⁄‘ês¡T. ãTT‘·<Ûä«E&ÉT Hê\Ze ≈£îe÷s¡TDÏí ‘·*¢ e<ä› n<Ûë´
‘·à$<ä´quÛÑ´dæ+|ü˙≈£î+&Ü ˝ÖøÏø£$<ä´\T uÀ~Û+#˚ @sêŒ≥T #˚kÕÔ&ÉT. neükÕq<äX¯˝À ÄyÓT n‘·DÏí ≈£L&Ü
dü‘·‡+>∑Á|üuÛ≤eeTT‘√ ‘·‘·Ô«y˚‘·Ô>± s¡÷bı+<˚≥≥T¢ #˚düTÔ+~. Ç~ Ä ø£<∏ë dü+Á>∑Vü≤ kÕsê+X¯+.
$wüßeí ⁄jÓTTø£ÿ Hê\TZ s¡÷bÕ\T yêdüT<˚e`X‚w`ü Á|ü<Tä ´eTï`nìs¡T<äe∆ TT\ì Á|üd<æ ë∆\T. M{ÏøÏ dü+ã+~Û+∫q
$es¡D ≈£L&Ü á |ü⁄sêD+˝À edüTÔ+~.
Çø£ <Ûsä à¡ |ü≈îå£ \T>± Á|üd~æ ∆ eVæ≤+∫q |ü≈îå£ \ eè‘êÔ+‘·+ >∑÷&Ü e÷s¡ÿ+&˚jT· |ü⁄sêD+˝À ù|s=ÿqã&çe⁄qï~.
C…’…$TìeTVü≤]¸ ‘·q≈£î >∑*Zq dü+X¯j·÷\ qìï+{Ï˙ á |ü≈£åî\<ë«sêH˚ ‘=\–+#·Tø=+{≤&ÉT.
á |ü⁄sêD+ |ü⁄Á‘·T\qT eT÷&ÉTs¡ø±\T>± $uÛÑõ+∫+~. ‘·+Á&çqT+&ç dü+Áø£$T+∫q ø°]Ô˙, <ÛäHê˙ï
ô|+bı+~+#˚yê&ÉT ñ‘·ÔeTT&ÉT, ô|+bı+~+#·≈£îHêï b˛>=≥º≈£î+&Ü ñ+&˚yê&ÉT eT<Ûä´eTT&ÉT, b˛>=≥Tºø=H˚yê&ÉT
n<ÛäeTT&ÉT. m+‘√ #·ø£ÿì Á|üuÀ<Ûä$T~.
 43

‘·+Á&çù|s¡T #Ó|üø=ì ø±\+ >∑&É|ü⁄yê&ÉT e´s¡ú»qTà&ÉT. ‘·+Á&çøÏ ø°]Ô ‘Ó#˚Ãyê&ÉT ñ‘·ÔeTT&ÉT Ç˝≤+{Ï
$wüj·÷\T j·TTøÏÔj·TTø£Ô+>± ÄdüøÏÔ»qø£+>± Ç+<äT˝À $e]+#·ã&çe⁄HêïsTT.
ÁX¯ó‘ê« ‘·‘·÷Œ»j˚T<ä´düTÔ |ü⁄sêD+ dü|üÔeT+ |ü⁄q' ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø£Ô' |ü⁄Hê‘˚´e ì»+ ≈£î\yéT ˆˆ
nì |òü\ÁX¯ó‹. Ç~ $ì Bìì |üPõ+#˚yê&ÉT düø£\bÕ|ü$eTT≈£îÔ&Ó’ ‘·q ≈£î˝≤ìï bÕeq+ #˚kÕÔ&ÉT.
8. n–ï|ü⁄sêD+
n–ï<˚e⁄&ÉT eüdwæ e˜ü TVü≤]¸øÏ ñ|ü<•˚ +∫q<˚ n–ï|ü⁄sêD+. Ç~ $wüß<í e˚ ⁄ì m&ÉeTbÕ<ä+>± e]í+|üã&ç+~.
Ç+<äT˝À 383 n<Ûë´j·÷\T, 15,400 XÀ¢ø±\T ñHêïsTT.
<äXÊe‘êsê\T Ç+<äT˝À e]í+|üã&ܶsTT. eT]j·TT sêe÷j·TD eTVü‰uÛ≤s¡‘ê\˝Àì ø=ìï |òüT{≤º\T
Ç+<äT˝À ø£ì|ækÕÔsTT.
<˚yê\j·T ìsêàD+, kÕ\Á>±eT\ø£åD≤\T, dü÷s¡´|üP», •e|üP», yêdüTÔ|üP», #·‘·TsêÁX¯eT<Ûäsêà\T á
|ü⁄sêD+˝À ù|s=ÿqã&çe⁄HêïsTT. |ü\Ts¡ø±\ Áe‘ê\T, sê»<Ûäsêà\T, dü«|üï |òü*‘ê\T, Ád”Ô |ü⁄s¡Twü \ø£åD≤\T,
Äj·TTπs«<ä $wüj·÷\T, n<Ó«Ì‘·y˚<ë+‘·‘·‘·Ô«+ Ç‘ê´~>± >∑\ |ü\T$wüj·÷\T á |ü⁄sêD+˝À ø£ì|ækÕÔsTT.
≈£Lsêàe‘ês¡es¡qí dü+<äs“¡ +¤ ˝À $wüßeí ⁄ <˚e‘·\≈£î m˝≤ ñ|üø]£ +#ê&√ Çø£ÿ&É eTH√»„+>± #Ó|Œü &ÉeTsTT+~.
Çø£ sêe÷j·TD |òüT{≤º\˝À düTÁ^e⁄&ÉT d”‘êH˚«wüD $wüj·T+˝À nÁX¯<ä∆ #·÷|æq|ü&ÉT sêeTT&É‘·ìøÏ
|ü+|æq rø£åí|ü<äC≤\+‘√ ≈£L&çq dü+<˚X¯+ bÕsƒ¡≈£î\˝À ÄdüøÏÔì πs¬ø‹ÔdüTÔqï~. sêe÷j·TD+˝À d”‘ê|üVü≤s¡D≈£î
sêeDT&ÉT e÷Ø#·TDÏí Áù|πs|æ+∫q|ü&ÉT e÷Ø#·T&ÉT #Ó|æŒq á ÁøÏ+~XÀ¢ø£+ >∑eTHês¡Ω+.
sêeD≤<ä|æ eTs¡Ôe´+ eTs¡Ôe´+ sê|òüTyê<ä|æ ˆ
neX¯´+ j·T~ eTs¡Ôe´+ es¡+ sêe÷qï sêeD≤‘Y ˆˆ
ªªsêeDTì Ä»„ bÕ{Ï+#·≈£î+fÒ n‘·ìqT+&ç #êe⁄ ‘·|üŒ<äT. bÕ{ÏùdÔ sêeTTì#˚‘· eTs¡D+ ‘·|üŒ<äT.
sêeDTìø£qï sêeTTì#˚‘· eTs¡DÏ+#·&Éy˚T y˚T\Tµµ nì uÛ≤e+. Ç˝≤ sêe÷j·TDuÛ≤s¡‘ê<äT\˝Àì ø=ìï |òüT{≤º\T
á |ü⁄sêD≤˝À¢ ø£ì|ækÕÔsTT.
uÛÑ>∑e+‘·T &ÉH˚ |ü<ëìøÏ á ÁøÏ+~ XÀ¢ø£+˝À Ç∫Ãq ìs¡«#·q+ ns¡úe+‘·+>± ñ+~.
ñ‘·Œ‹Ô+ Á|üfi¯j·T+ #Ó’e uÛÑ÷‘êHêe÷>∑‹+ >∑‹yéT ˆ
y˚‹Ô $<ë´eT$<ë´+ #· dü yê#√´ uÛÑ>∑yêì‹ ˆˆ
düèwædº ‹úæ \j·÷\T, Je⁄\ »qqeTs¡D≤\T, $<ë´ $<ä´\ dü«s¡÷|ü+ düeTÁ>∑+>± m]–qyê&˚ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT.
 44

Çø£ <˚yê\j·T ìsêàD≤ìøÏ #Ó+~q $X‚cÕ\T ≈£L&Ü á |ü⁄sêD+˝À \_ÛdüTÔHêïsTT. Ä\j·TìsêàD+

e\¢ ÁãVü≤àVü≤‘ê´~ <√cÕ\T ≈£L&Ü ‘=\–b˛‘êj·Tì #Ó|üŒ&É+ $X‚wü+.
á |ü⁄sêD+˝À ø£<∏ä\≈£î n+‘·>± ÁbÕeTTK´+ ˝Ò<äT ø±ì $<ä´\T, |ü<ës¡ú \ø£åD≤\T, X¯óuÛ≤X¯óuÛÑdü«bÕï\T,
X¯≈£îHê\T, Ç$ yÓTT<ä\T>±>∑\ nH˚ø£ $wüj·÷\T ìs¡÷|æ+|üã&ç e⁄HêïsTT. $$<Ûä XÊÁkÕÔ\≈£î #Ó+~q $wüj·÷\T
Ç+<äT˝À ñ+&É&É+ e\¢ Ç<=ø£ $•wüºyÓTÆq |ü⁄sêD+>± Á|üX¯+dæ+|üã&ÉT‘·Tqï~. Bì |òü\ÁX¯ó‹ sTT~`
ªÄπ>ïj·T+ |ü]ƒ‘·+ <Ûë´‘·+ X¯óuÛÑ+ kÕ´<äT“¤øÏÔeTTøÏÔ<äyéTµ
á Äπ>ïj·T |ü⁄sêD≤ìï #·~$Hê, <Ûë´ì+∫Hê uÛÑTøÏÔeTT≈£îÔ\T #˚≈£Ls¡T‘êj·Tì, X¯óuÛÑ+ ø£\T>∑T‘·T+<äì
#Ó|üŒ&ÉeTsTTq~.
9. uÛÑ$wü´|ü⁄sêD+
$wüßí<˚e⁄ì ≈£î&çyÓ÷ø±*‘√ b˛\Ãã&çq á |ü⁄sêD+˝À 14,500 XÀ¢ø±\THêïsTT. Ç+<ä* n<Ûë´j·÷\
dü+K´ 585.
düèwæº$es¡D, |ü⁄sêD≤\ ñ‘·Œ‹Ô, c˛&ÉX¯dü+kÕÿsê\T. kÕ$Áre÷Vü‰‘·à´+, Ád”Ô\ø£åD≤\T, $$<Ûä Áe‘ê\T
Ç+<äT˝À $e]+#·&ÉeTsTTq~. s¡<∏ädü|üÔMT e÷Vü‰‘·à´+, dü÷s¡T´ì Á|üuÛ≤e+, Á|ü‹e÷\ø£åD≤\T, <Ûäs¡àdü«s¡÷|ü+,
JeT÷‘·yêVü≤Hê<äT\ #·]Á‘·\T, nqï<ëqÁ|üX¯dæÔ eTTqï>∑T $wüj·÷\T n‹$düÔè‘·+>± Ç+<äT˝À e]í+#·&É+
»]–+~.
uÛÑs¡Ô|ü≥¢ uÛ≤s¡´, uÛ≤s¡´|ü≥¢ uÛÑs¡Ô Á|üe]Ô+#·e\dæq rs¡T‘ÓqTï\T #·ø£ÿ>± Á|ü‹bÕ~+|üã&çHêsTT.
dü÷s¡´Á|üu≤Û ees¡Hí ê dü+<äs“¡ +¤ ˝À sêE, <=+>∑\T, Á>∑V‰ü \T, bÕeTT\T, ù|<ä]ø£+, <äT'U≤\T`Çy˚M dü÷sê´qTÁ>∑V≤ü +
bı+~q yê]ì u≤~Û+#·e⁄ nì #Ó|üŒ&É+ $X‚wü+.
Çø£ J$‘·+˝À n‹eTTK´yÓTÆq $yêVü‰ìï >∑T]+∫ $e]dü÷Ô düeTkÕúsTT>∑\yê]˝À »]π> $yêVü‰\T
X¯óuÛÑø£sê\ì, ‘·~‘·s¡$yêVü‰\T <äT'K<ëj·Tø±\ì á |ü⁄sêD+ #Ó|æŒ+~. düàè‘·T\˝À ù|s=ÿqã&çq $$<Ûä
$yêVü≤uÛ<Ò ë\T Ç+<äT˝À Á|ü‹bÕ~+|üã&çe⁄HêïsTT. kÕe÷õø£ J$‘·+˝À n‘ê´eX¯´ø±˝…q’ $yêVü‰~ $wüj÷· \qT
á |ü⁄sêD+˝À Á|ü‹bÕ~+#·&É+e\¢ dü+|òüTÁX‚j·TdüT‡|ü≥¢ |ü⁄sêDø£s¡Ô≈£î ø£\ n_Ûìy˚X¯yÓT{Ϻ<√ e´ø£ÔeTe⁄‘·Tqï~.
nqï<ëq ÁbÕX¯kÕÔ´ìï ù|s=ÿ+≥÷`
ªªnqï+ yÓ’ ÁbÕDÏHê+ ÁbÕD≤ nqïyÓ÷CÀ ã˝+ düTKyéT ˆ
@‘·kÕà‘êÿs¡D≤‘·‡~“¤s¡qï<ä' ÁbÕD<ä' düàè‘·' ˆˆ
ÁbÕDT\≈£î nqïy˚T ÁbÕD+. nqïy˚T z»düT‡, ã\+, düTK+. n+<äT#˚‘· nqï<ë‘· ÁbÕD<ë‘·>±
ù|s=ÿqã&çHê&ÉT. á |ü⁄sêD+˝À eTs=ø£ $X‚wü+ $Áø£e÷~‘·T´&çø°Ï, uÒ‘êfi¯óìø°Ï dü+ã+~Û+∫q ø£<∏ä\T. á
ø£<\ä∏ T $TøÏÿ* ˝Àø£Á|üd~æ ∆ eVæ≤+#êsTT. ø£<\ä∏ ˝À J$‘·+˝À m<äTs¡jT˚ ´ >∑&TÉ ¶ düeTdü´\qT |ü]wüÿ]+#˚ HÓ‹’ ø£d÷ü Á‘ê\T
eTH√»„+>± ìs¡÷|æ+|üã&çe⁄HêïsTT.
 45

á |ü⁄sêD≤ìøÏ |òü\ÁX¯ó‹ì $e]dü÷Ô Á>∑+<∏äø£s¡Ô Ç˝≤ nHêï&ÉT`

j·TÁ#·Tä‘ê« düs¡«bÕù|uÛÀ´ eTT#·´‘˚ e÷qy√ qè|ü! ˆ
nX¯«y˚T<Ûä|òü\+ ÁbÕ|ü´ >∑#˚ä<들qT+ q dü+X¯j·T' ˆˆ
á |ü⁄sêD+ $+fÒ düø£\bÕ|ü$eTTøÏÔ #˚≈£Ls¡T‘·T+~. nX¯«y˚T<Ûäj·÷>∑ |òü\+ \_ÛdüTÔ+~. ∫e]øÏ dü÷s¡´
kÕj·TT»´ÁbÕ|æÔ ø£\T>∑T‘·T+~.
10. ÁãVü≤àyÓ’es¡Ô|ü⁄sêD+
kÕe]íeTqTe⁄ Hês¡<äeTT˙+Á<äTìøÏ #Ó|æŒq |ü⁄sêD$T~. Ç+<äT˝À esêVü≤eT÷]ÔøÏ, lø£èwüßíìøÏ
dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷\T Á|ü<Ûëq+>± Á|ü‹bÕ~+#·ã&çe⁄HêïsTT. á |ü⁄sêD+ leTVü‰$wüßíe⁄jÓTTø£ÿ m&ÉeT
yÓ÷ø±\T>± ø°]Ô+|üã&ç+~.
ÁãVü≤àK+&É+, Á|üøè£ ‹K+&É+, >∑DXÒ K¯ +&É+, lø£èwüKí +&ÉeTì Hê\T>∑T K+&Ü\T>± Ç~ $uÛõÑ +|üã&çe⁄qï~.
nìï K+&Ü\˝ÀqT ø£*|æ yÓTT‘·Ô+ 18,000y˚\ XÀ¢ø±\THêïsTT. ªkÕs¡uÛÑ÷‘·+ |ü⁄sêDÒwüß ÁãVü≤àyÓ’es¡ÔeTT#·´‘˚µ
nqï≥T¢ á |ü⁄sêD+ |ü⁄sêD≤ \ìï+{Ïø° kÕs¡uÛÑ÷‘·yÓTÆq~>± Á|üX¯dæÔ bı+~+~.
ÁãVü≤àK+&É+˝À |üsÁ¡ ãVü≤àes¡qí #˚jT· ã&ç+~. Á|üøè£ ‹K+&É+˝À <äTsêZ<$˚ eTTqï>∑T dü«s¡÷bÕ\‘√ Á|üøè£ ‹
Ä$s¡“¤$+#·&É+ ìπs›•+#·ã&ç+~. >∑DÒX¯K+&É+˝À $Hêj·Tø£ #·]Á‘· ìã<ä∆yÓTÆq~. lø£èwüíK+&É+˝À <äTwüº•ø£åD,
•wüºs¡ø£åD, <Ûäs¡àkÕú|üq yÓTT<ä\>∑T n+XÊ\T ù|s=ÿqã&ܶsTT.
n‹~∏ì |üPõ+#·e\dæq neX¯´ø£‘·qT $e]dü÷Ô á |ü⁄sêD+ #Ó|æŒq $wüj·T$T~`
n|üPõ‘√-‹~∏s¡´dü´ uÛÑeHê~«ìes¡Ô‘˚ ˆ
|æ‘·è<˚yê>∑ïj·T' |üXÊÃ<äTZs¡y√ j·÷qÔ´|üPõ‘ê' ˆˆ
@ >∑èVü≤düTìú sTT+≥ n‹~∏ Ä<ä]+|üã&É&√ Ä sTT+{ÏqT+&ç |æ‘s· T¡ \T, <˚e‘·\T, n–ï<˚e⁄&ÉT, >∑Ts¡Te⁄\T
|üP»\qT ‹s¡düÿ]+∫ yÓ[flb˛‘ês¡ì uÛ≤e+.
Çø£ »qàø±s¡DyÓTÆq ‘·+Á&ç‘√bÕ≥T $<ë´<ë‘·, nqï<ë‘·, uÛÑj·TeTTqT+∫ ø±bÕ&çqyê&ÉT, ø£Hê´<ë‘·`
á q\T>∑Ts¡T ≈£L&É ‘·+Á&ÉT\T>±H˚ ù|s=ÿqã&ܶsT¡ . nfÒ¢ ùde≈£î&ÉT, •wüß´&ÉT, b˛wæ‘T· &ÉT, Ws¡dTü &ÉT, X¯sD¡ ≤>∑‘T· &ÉT`
á ◊<äT>∑Ts¡T |ü⁄Á‘·T\T>±H˚ |ü]>∑DÏ+|ü<ä– ñHêïs¡T.
á Á>∑+<∏ä+˝À yÓTT<ä{Ï |ü⁄s¡TcÕs¡úyÓTÆq <Ûäs¡àeTTjÓTTø£ÿ ÁbÕX¯düÔ´+ á ÁøÏ+~$<Ûä+>± ñ>∑Z&ç+|üã&ç+~`
HêdæÔ <Ûäsêà‘·Œs√ ãqT∆sêïdæÔ <Ûäsêà‘·Œs¡+ <ÛäqyéT ˆ
<ÛäsêàÁ‹Œj·T‘·s¡' ø√ yê dü«<Ûäs¡à+ s¡ø£å j·T‘·ï‘·' ˆˆ
 46

ªª<Ûäs¡à+ø£+fÒ ÁX‚wüߘ&Ó’q ã+<ÛäTe⁄ ˝Ò&ÉT. y˚T˝…’q <Ûäq+ ˝Ò<äT. <Ûäs¡à+ø£+fÒ Á|æj·T‘·s¡yÓTÆq <˚B ˝Ò<äT. ø±q
Á|üjT· ‘·ï+‘√ <Ûsä êàìï s¡ø+åÏ #ê*.µµ nì uÛ≤e+. nfÒ¢ eTs=ø£ #√≥ >∑Ts¡Te⁄˝À düø\£ <˚e‘·\÷ ñHêïs¡ì >∑Ts¡TeTVæ≤eT
Á|üX¯+dæ+|ü ã&çq~.
ô|’ $wüj÷· \‘√bÕ≥T uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì dü«s¡÷|ü+, düsd¡ «ü r|üP», uÛ÷Ñ <ëqÁbÕX¯d´Ôü +, >∑+>±e‘·sD ¡ +, dü+øÏ|å Ôü
sêe÷j·TD+, ‘·T\d”e÷Vü‰‘·à´+, <äTs√ZbÕU≤´q+ yÓTT<ä˝…’q $wüj·÷\T ≈£L&Ü á |ü⁄sêD+˝À $e]+|üã&ç
e⁄HêïsTT.
á Á>∑+<∏ä+˝À ù|s=ÿqï ø£<∏ä\˝À eTTK´+>± ù|s=ÿq<ä–q~ y˚<äer #·]Á‘·. ø£è‘·j·TT>∑+˝À y˚<äe‹>±,
Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À d”‘>· ±, <ë«|üsj ¡ T· T>∑+˝À Á<Í|ü~>± y˚<eä ‹ì |ü⁄sêD+ e]í+∫+~. ‘·<Tä |ü] |ü⁄sêD≤\ ø£<\ä∏ ˝À
á y˚<äe‹j˚T |ü<ëàe‹>± ne‘·]+∫ $wüßíì s¡÷bÕ+‘·s¡yÓTÆq y˚+ø£fÒX¯«s¡TDÏí #˚|ü{Ϻq≥T¢ #Ó|üŒ&ÉeTsTTq~.
ø£X¯´|üeTVü≤]¸e÷qdü|ü⁄Á‹ø£ »s¡‘êÿs¡Te⁄jÓTTø£ÿ düTÔ‹ ≈£L&Ü á |ü⁄sêD+˝ÀH˚ \_ÛdüTÔqï~.
X¯óuÛÑ<ä+ |ü⁄D´<ä+ #Ó’e $|òüTïì|òüTïø£s¡+ |üs¡yéT ˆ
Vü≤]<ëdü´Á|ü<ä+ #Ó’e |üs¡˝Àπø Á|üVü≤s¡¸<äyéT ˆˆ
Ç‘ê´~>± á |ü⁄sêD |üsq¡ƒ + X¯óuÛ≤˙ï, |ü⁄D≤´˙ï, $|òTü ï$HêXÊ˙ï, Vü≤]<ëkÕ´˙ï, |üs˝¡ Àø£+˝À dü+‘√cÕ˙ï
Á|üükÕ~düTÔ+~ nì #Ó|üŒ&ÉyÓTÆq~.
11. *+>∑|ü⁄sêD+
n–ï*+>∑+˝À n+‘·s‘Z¡ T· &Óe’ ⁄qï •e⁄&ÉT ñ|ü<•˚ +∫q<˚ *+>∑|⁄ü sêD+. Ç~ $wüß<í e˚ ⁄ì ≈£î&çN\ eT+&É‘√
b˛\Ãã&ç+~. •e⁄ì Á|üuÛ≤yêìï e]í+#˚ á |ü⁄sêD+˝À 11,000y˚\ XÀ¢ø±\THêïsTT. Ç~ |üPsê«s¡∆eT˙,
ñ‘·Ôsês¡∆eT˙ ¬s+&ÉT uÛ≤>±\T>± ñqï~. |üPsê«s¡∆+˝À 108, ñ‘·Ôsês¡∆+˝À 55 ø£*|æ yÓTT‘·Ô+ 163
n<Ûë´j·÷\THêïsTT.
•e⁄ì ne‘êsê\qT á |ü⁄sêD+ $]$>± e]ídüTÔqï~. n+<äT#˚‘· XË’e⁄\T á |ü⁄sêD≤ìï Á|üeTTK+>±
Ä<ä]kÕÔs¡T. ncÕº+>∑jÓ÷>∑ düVæ≤‘·yÓTÆq •yêsê<Ûäq, $wüßíe⁄ ø±$+∫q •ek˛ÔÁ‘·+, ÁãVü≤à»qq+,
*+>±s¡ÃHê$<Ûëq+, •e⁄ìøÏ #Ó+~q e÷qdü|üP», j·TT>∑ <Ûäsêà\T, dü|üÔB«bÕ\T, dü|üÔkÕ>∑sê\T, ~ø±Œ\≈£î\
q>∑s¡ es¡íq, #·+Á<äe+X¯sêE\ eè‘êÔ+‘·+, Á‹|ü⁄sêdüTs¡dü+Vü‰s¡+, ¬ø’˝≤dü–]es¡íq, dü<ë#ês¡+ Ç‘ê´~>± |ü\T
$wüj·÷\T á |ü⁄sêD+˝À n‹$düÔè‘·+>± Á|ü‹bÕ~+|üã&çe⁄HêïsTT.
Ç+<ä* ñ‘·Ôsês¡∆+˝À |üè~∏$, »\+, n–ï, yêj·TTe⁄ yÓTT<ä\>∑T nwüº$<Ûë˝…’q •e⁄ì eT÷s¡TÔ\ $es¡D
e⁄qï~. •euÛÑøÏÔì Á|ü‹bÕ~+#˚ ø£<∏ä\T ≈£L&Ü á |ü⁄sêD+˝À #√≥T #˚düTø=ìe⁄HêïsTT.
eTè‘·T´e⁄ düMT|æ+∫q X‚«‘·T&ÉT nH˚ •euÛÑ≈£îÔ&ÉT •e⁄ì nqTÁ>∑Vü≤+#˚‘· eTs¡D+qT+∫ ‘·|æŒ+#·Tø=ìq
ø£<∏ä •yêsê<Ûäqe\¢ ø£*π> |òü*‘êìï $e]düTÔqï~.
 47

Çø£ ø±oπøåÁ‘·eTVæ≤eT Ç+<äT˝À $kÕÔs¡+>± Á|ü‹bÕ~‘·eTsTT+~.

ø±eT+ uÛÑT+»Hé dü«|üHé Áø°&ÉHé ≈£îs¡«ìΩ $$<Ûë' ÁøÏj·÷' ˆ
n$eTTπøÔ ‘·´CÒ‘Y ÁbÕD≤Hé »+‘·Ts√àøå±j·T ø£\Œ‘˚ ˆˆ
uÛÑTõdü÷Ô, ìÁ~dü÷Ô, Áø°&çdü÷Ô, j·T<∏˚#·Ã¤>± $$<ÛäÁøÏj·T˝≤#·]dü÷Ô ≈£L&É á πøåÁ‘·+˝À eTs¡DÏùdÔ yÓ÷ø£å+
dæ~∆düTÔ+<äì Ç+<äT˝À #Ó|üŒ&ÉeTsTTq~.
nwü~º ø±Œ\≈£î\T>± Ç+Á<ë<äT\T Á|üd<æ Tä \∆ T. yês¡T ìedæ+#˚ q>∑sê\T Áø£eT+>± 1. neTsêe‹ 2.‘˚»dæ«ì
3.yÓ’edü«‹ 4.ø£èwüíes¡í 5. X¯ó<ä∆e‹, 6.>∑q∆e‹ 7.n\ø£ 8.j·TXÀe‹ ` nH˚$ á |ü⁄sêD+˝À ù|s=ÿqã&ܶsTT.
Ç~ XË’e|ü⁄sêD+ ø±q •e|üPC≤e÷Vü‰‘êà´ìï |òüTq+>± ø°]ÔdüTÔqï~. •yêqTÁ>∑Vü≤+‘√H˚ |üsêX¯s¡T&ÉT
mqï&√ eTs¡D+Ï ∫q ‘·q ‘·+Á&çì, |æq‘·+Á&ÉT\qT #·÷kÕÔ&TÉ . Ç{Ϻ $•wüyº TÓ qÆ ø£<\ä∏ ‘√qT, es¡qí \‘√q÷ kÕ–b˛j˚T
*+>∑|ü⁄sêD+ #ê˝≤ Á|üuÛ≤y√ù|‘·yÓTÆq~.
eT+∫˙‘·T\T #Ó|æŒq dü+<äsꓤ\T ≈£L&Ü á |ü⁄sêD+˝À ˝Òø£b˛˝Ò<äT. uÛÀ>±X¯qT ìs√~Û+#ê\˙, $wüj·T
$#ês¡D#˚‘· n~ kÕ<Ûä´eT˙, eTH√yêø±ÿj·÷\‘√ yÓ’sê>±´ìï bÕ{Ï+#ê˝˙ #Óù|Œ áÁøÏ+~ XÀ¢ø£+ >∑eTHês¡Ω+`
uÛÀπ>q ‘·è|æÔ¬sïÌyêdæÔ $wüj·÷D≤+ $#ês¡‘·' ˆ
‘·kÕà~«sê>∑' ø£s¡Ôe´' eTqükÕ ø£s¡àD≤ –sê ˆˆ
á |ü⁄sêD|üsƒ¡q Á|üjÓ÷»Hêìï á ÁøÏ+~XÀ¢ø£+ Ç˝≤ #Ó|æŒ+~`
j·T' |üπsƒ#·Ã¤èDTj·÷<ë«-|æ ˝…’+>∑+ bÕ|üVü≤s¡+ qs¡' ˆ
dü uÛÑTø£ÔuÛÀ>√ ˝Àπø-dæàqïH˚Ô •e|ü⁄s¡+ ÁeCÒ‘Y ˆˆ
bÕ|üV≤ü s¡yTÓ qÆ á |ü⁄sêD≤ìï #·~y˚yês¡T, $H˚yês¡T á ˝Àø£+˝À ñqï+‘·ø±\+ düø\£ uÛÀ>±\ qqTuÛ$Ñ +∫
ø£&É|ü≥ ¬ø’˝≤dü+ #˚s¡Tø√>∑\s¡T.
12. esêVü≤|ü⁄sêD+
esêVü‰e‘ês¡<Ûë]jÓÆTq $wüßí<˚e⁄&ÉT uÛÑ÷<˚$øÏ #Ó|æŒq |ü⁄sêDy˚T esêVü≤|ü⁄sêD+. Ç+<äT˝À 24y˚\
XÀ¢ø±\THêïsTT. $wüßíe⁄jÓTTø£ÿ m&ÉeT N\eT+&É‘√ á |ü⁄sêD≤ìï b˛\Ã&ÉeTsTT+~. Ç+<ä* n<Ûë´j·÷\
dü+K´ 215.
HêHê$<Ûä düèwüߺ\T, Hês¡<äeTT˙+Á<äTì |üPs¡«»qà#·]Á‘·, $wüßíuÛÑ>∑yêqTì nwüºeT÷s¡TÔ\T, <Ûäs¡àyê´<ÛäTì
#·]Á‘·, <äøj
å£ ÷· >∑<«äÛ +dü+, bÕs¡«r»qq+, $Hêj·T≈£îì |ü⁄≥Tºø,£ $$<ÛÁä e‘ê\T, yê{Ï |ò*ü ‘ê\T, Hê\T>∑T j·TT>±\T,
nqï<ëqÁbÕX¯düÔ´+, esêVü≤kÕ«$T uÛÑ÷<˚$ì ñ<ä∆]+#·&É+, Hê∫πø‘·Tì eè‘êÔ+‘·+ Ç‘ê´~>± |ü\T$wüj·÷\T
á |ü⁄sêD+˝Àì n+XÊ\T>± ñHêïsTT.
 48

ncÕº<äX¯|ü⁄sêD≤\ Áø£eTeT÷, $es¡D >∑÷&Ü Ç+<äT˝À ìπs›•+|üã&çe⁄qï~. eTVü‰$wüßíe⁄ ‘·q uÛÑ≈£îÔ\≈£î

n+>∑s¡ø£å≈£î&Ó’ ñ+{≤&Éqï $wüj·T+ á Á>∑+<∏ä+˝À #Ó|üŒ&ÉeTsTT+~.
lø£èwüßí&ÉT ^‘·˝À ªeTeT e÷j·÷ <äTs¡‘·´j·÷µ nì n+{≤&ÉT. ªHêe÷j·T <ë≥sêì~µ nì Bì ns¡ú+.
uÛÑ÷<˚$ ªe÷j·Tµ n+fÒ @$T{Ï? <ëì dü«s¡÷|ü+ $e]+#·TeTì $wüßíe⁄qT n&ÉT>∑T‘·T+~. n+<äT ø±<˚e⁄&ÉT
‘·q e÷j·÷dü«s¡÷bÕìï á |ü⁄sêD+˝À n‹ $düÔè‘·+>± $e]kÕÔ&ÉT.
˝Àø£+˝À ‘·s¡#·T dü+uÛÑ$+#˚ n‹eèwæº, nHêeèwæº eTTqï>∑T $|üØ‘· dü+|òüT≥q\T, e÷j·Te\¢H˚
ø£\TZ‘·THêïj·T˙, düèwæº˝À Áø£eTã<ä∆+>± »]π> dü÷s√´<äj·÷<äT\T, |ü+#·uÛÑ÷‘ê\ Á|ües¡Ôq, e÷j·÷Á|üuÛ≤e+
e\¢H˚ @s¡Œ&ÉT‘·THêïj·T˙ Çø£ÿ&É #Ó|üŒ&ÉeTsTT+~.
<ëHê\ìï+{Ï˝À nqï<ëq+ Á|üX¯düÔeTsTT+~. nfÒ¢ eTq+ yê&˚ $$<ÛäeTT˝…’q ˝ÀVü‰\‘√ ì]à+#·ã&çq
bÕÁ‘·\˝À sê–bÕÁ‘·\T y˚T˝…’q$ nì á |ü⁄sêD+ ìs¡÷|æ+∫+~.
Ç+ø± á |ü⁄sêD+˝À $$<Ûärsêú\ Á|üuÛ≤e+ >∑÷&Ü e]í+|üã&çe⁄qï~. @ rsêúìï m|ü&ÉT ùd$ùdÔ
eT+∫<√ Çø£ÿ&É $e]+#·ã&çe⁄qï~.
$wüßíeT+~sê\˝À ùde\T #˚ùd yê]øÏ >∑*π> |òü\y˚T$T? nqï uÛÑ÷<˚$ Á|üX¯ï≈£î $wüßíe⁄ n{Ϻ $$<Ûä
ùdyê|òü˝≤\qT $es¡+>± ù|s=ÿ+{≤&ÉT. düø£\ »>∑‘·TÔ≈£î dü‘·´y˚T Ä<Ûës¡+ ø±q, dü‘ê´ìï ‘·|üŒø£ bÕ{Ï+#ê\qï
dü+>∑‹ Ç+<äT˝À #Ó|üŒ&ÉeTsTT+~.
Çø£ ø£sƒ√|üìwü‘·TÔ˝À Hê∫πø‘·Tì eè‘êÔ+‘·+ Ç+<äT˝À s¡eT´+>± Á|ü‹bÕ~‘·eTsTT+~. Ç+ø± mH√ï
ø£<∏ë+XÊ\T á |ü⁄sêD+˝À ø£ì|ækÕÔsTT.
ÁX¯ó‘ê« ‘·T |üP»j˚T<ä´düTÔ XÊÁdüÔ+ yêsêVü≤ dü+»Ï„‘·yéT ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô $wüßíkÕj·TT»´e÷ÁeCÒ‘Y ˆˆ
nqï≥T¢ Bìï mes¡T ÁX¯eD+ #˚dæ uÛøÑ ‘ÔÏ √ |üPõkÕÔs√, yês¡T düs«¡ bÕ|üìs¡Tà≈£î˝Ô ’… $wüßkí Õj·TT»´+ bı+<äT‘ês¡ì
|òü\ÁX¯ó‹.
13. kÕÿ+<ä|ü⁄sêD+
düÿ+<äT&Éq>± •e⁄ì ≈£îe÷s¡T&Ó’q ≈£îe÷s¡kÕ«$T. Ä <˚e⁄ì ù|s¡T‘√ á |ü⁄sêD+ Á|üdæ<ä∆eTsTT+~.
•e⁄&ÉT düÿ+<äTDÏí ñ<˚›•+∫ #Ó|æŒq $wüj·Ty˚T á kÕÿ+<ä|ü⁄sêD+. ‘·+Á&çqT+&ç $qï á |ü⁄sêD≤ìï ‘·s¡Tyê‘·
düÿ+<äT&ÉT eTTqT\ ≈£î|ü<˚•kÕÔ&ÉT.
ª@ø±o‹düVü≤Ádü+ ‘·T kÕÿ+<ä+ düsê«|òüTø£è+‘·q+µ ` nqï≥T¢ düø£\ bÕ|ü$#˚ä<äø£yÓTÆq á |ü⁄sêD+˝À
81,000 XÀ¢ø±\THêïsTT. Bìï ã{Ϻ Ç‘·s¡|ü⁄sêD≤\ø£+f… Ç~ Äø£è‹˝À #ê˝≤ ô|<ä› |ü⁄sêDeTì ‘Ó\TdüTÔqï~.
eTVü‰$wüßíì yÓ+Á&ÉTø£\‘√ b˛\Ãã&çq áÁ>∑+<∏ä+˝À eTùV≤X¯«s¡K+&É+, yÓ’wüíeK+&É+, ÁãVü≤àK+&É+,
ø±oK+&É+, ne+rK+&É+, Hê>∑s¡K+&É+, Á|üuÛ≤düK+&É+ nì @&ÉT K+&Ü\THêïsTT.
 49

eTùV≤X¯«s¡K+&É+˝À πø<ës¡K+&É+, øöe÷Ø K+&É+, ns¡TD≤#·\e÷Vü‰‘·à´+ yÓTT<ä˝…’q n+XÊ\THêïsTT.

yÓ’wüíeK+&É+˝À y˚+ø£{≤#·\`»>∑Hêï<∏äπøåÁ‘ê\ e÷Vü‰‘·à´+, ÁãVü≤àK+&É+˝À ùd‘·T e÷Vü‰‘·à´+, <Ûäsêàs¡D´,
ÁãôV≤à‘·Ôs¡K+&Ü\THêïsTT. ø±oK+&É+˝À ø±oπøåÁ‘·Á|üuÛ≤e+ $düÔè‘·+>± e]í+|üã&ç e⁄qï~. Hê>∑s¡K+&É+˝À
$$<Ûä rsêú\ es¡íq ñqï~. $X¯«ø£s√àbÕU≤´Hê~ø£<∏ä\T >∑÷&Ü ñHêïsTT.
Á|üuÛ≤düK+&É+˝À <ë«s¡ø±q>∑s¡|ü]düsê\ Á|üuÛ≤e+ $e]+#·ã&çe⁄qï~. dü+Væ≤‘ês¡÷|ü+˝À >∑÷&Ü á
kÕÿ+<ä|ü⁄sêD+ Á|üüdæ<ä∆yÓTÆe⁄qï~.
düq‘·Tÿe÷s¡d+ü Væ≤‘·, dü÷‘·d+ü Væ≤‘·, X¯+ø£sd¡ +ü Væ≤‘·, yÓw’ eíü dü+Væ≤‘·, ÁãVü≤àdü+Væ≤‘·, kÂs¡d+ü Væ≤‘·, nH˚y˚
á dü+Væ≤‘·\T.
düL‘·dü+Væ≤‘·˝À •y√bÕdüHêÁbÕeTTK´+ ø°]Ô+|üã&çe⁄qï~. ø±oπøåÁ‘·Á|üuÛ≤yêìï e]í+#˚ ø±oK+&É+˝À
njÓ÷<Ûë´~πøåÁ‘ê\˝À eTs¡DÏ+∫qyês¡T dü«s√¢ø£düTK+ nqTuÛÑ$+∫ ‘·s¡Tyê‘· ø±•˝À »ìà+∫ nø£ÿ&É eTT≈£îÔ
\e⁄‘ês¡ì #Ó|üŒ&É+ $X‚wü+. ªø±XÊ´+ ‘·T eTs¡D≤qTàøÏÔ'µ nqï e÷≥ >∑÷&Ü Á|üdæ<ä∆+.
Js¡í<˚yê\jÓ÷<ä∆s¡D #˚ùdyê]øÏ ø£*π> |òü˝≤ìï >∑÷&Ü á |ü⁄sêD+ $e]+∫+~. dü‘·´Hêsêj·TD
Áe‘·dü«s¡÷|ü+ Ç+<ä* πsyêK+&É+˝À ìs¡÷|æ‘·eTsTT+~.
Ç+ø£qT sêe÷e‘ês¡+, ø°så k¡ Õ>∑se¡ T<∏qä +, –]C≤ ø£˝≤´D+, ≈£îe÷s√‘·Œ‹Ô, z+ø±s¡Á|üu≤Û e+, 14 eT+~
eTqTe⁄\ es¡íq Ç‘ê´<ä´+XÊ\T Ç+<äT˝À >√#·]kÕÔsTT. n+‘˚ ø±ø£ equÛÀ»q+, ø±]Ôø£yÓ’uÛÑe+, ñdæ]ø£ $•wüº‘·,
Ç‘ê´~$wüj·÷\T >∑÷&Ü >∑eTì+|ü<ä–e⁄HêïsTT.
düπs«cÕy˚Te <ÛäsêàD≤+ >∑Ts¡T|üPC≤ |üsê eT‘ê ˆ
>∑Ts¡TX¯óÁX¯Swüj·÷ düs¡«+ ÁbÕb˛ï‹ Væ≤ q dü+X¯j·T' ˆˆ
nìï <Ûäsêà\˝Àq÷ >∑Ts¡T|üP» y˚T˝…’q <Ûäs¡à+. >∑Ts¡Tùde#˚‘· nìï |òü*‘ê\÷ bı+<äe#·Tà nì >∑Ts¡Tùdyê
ÁbÕX¯düÔ´+ ù|s=ÿqã&ç+~. s¡TÁ<ëø£å eTVæ≤eT ø£<∏ëø£<∏äq |üPsê«+ø£+>± Ç+<äT˝À $e]+#·ã&ç+~.
|ü⁄sêD ÁX¯eD |òü˝≤ìï á |ü⁄sêD+ 136 XÀ¢ø±\‘√ $e]+∫+~. C≤„qBbÕ\T>±, uÛÑes√>öwü<Ûë\T>±
|ü⁄sêD≤*+<äT˝À ø°]Ô+|üã&çe⁄HêïsTT.
14. yêeTq|ü⁄sêD+
ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT yêeTHêe‘ês¡ Á|üuÛ≤yêìï ø°]Ôdü÷Ô #Ó|æŒq<˚ yêeTq|ü⁄sêD+. eTVü‰$wüßíì #·s¡à+‘√ Bìï
b˛˝≤Ãs¡T. Ç+<ä* XÀ¢ø±\T |ü~y˚\T, n<Ûë´j·÷\T 95.
yÓw’ eíü <Ûsä à¡ Á|ü‹bÕ<äøy£ TÓ qÆ á |ü⁄sêD+˝À $wüßeí T+~sê\T, $wüßuí ≈ÑÛ î£ \Ô eè‘êÔ+‘ê\T n~Ûø+£ >± ø£ì|ækÕÔsTT.
ñ‘·Œ‹Ô Á|üfi¯j·÷\T, ø±eT<äVü≤q+, Á|üVü‰¢<äes¡<ëq+, <˚Me÷Vü‰‘·à´+, HêHê$<Ûä rsêú\T, $Hêj·Tø£ $»j·T+
Ç‘ê´<ä´+XÊ\T á |ü⁄sêD+˝À e]í+#·ã&çe⁄HêïsTT.
 50

$$<Ûä <˚e‘·\≈£î #Ó+~q 25 k˛ÔÁ‘ê\T á |ü⁄sêD+˝À \_ÛkÕÔsTT. <˚e‘·\˝À eTVü‰$wüßeí ⁄, Äj·TT<Ûë\˝À

düT<äs¡Ùq+, |ü≈£åî\˝À >∑s¡T&ÉT&ÉT, düsêŒ\˝À yêdüTøÏ, á Ø‹>± Äj·÷ esêZ\˝À y˚T˝…’qyê]˙, edüTÔe⁄\qT
ø°]Ô+#˚ Ç+<ä* |òüT≥º+ ÄdüøÏÔ »qø£+>± ñ+≥T+~.
˝Àø£+˝À mH√ï bÕbÕ\THêïsTT, ø±ì nìï+{Ï˙ $T+∫q bÕ|ü+ ø£è‘·|Tüò ï‘·«eTì á |ü⁄sêD+ #ÓãT‘·Tqï~.
ì‘·´eT÷ ñ<äj·T+ ˝Òe>±H˚ Á‹eT÷s¡TÔ\T, Á>∑Vü‰\÷, dü|üÔs¡T¸\÷, dü|üÔ˝Àø±\÷ ‘·q≈£î X¯óuÛ≤eVü‰\T
ø±yê\ì ÁbÕ]ú+#ê\ì á Á>∑+<∏ä+ uÀ~ÛdüTÔqï~.
J$‘·+˝À mìï $|ü‘·TÔ ˝…<äT¬s’Hê, wü+&ÉT&ÉT, e÷sê®s¡T&ÉT, ÄKTe⁄, ≈£î≈£îÿ≥T&ÉT, |ü‹‘·T&ÉT, n|ü$<äT∆&ÉT,
q>∑Tï&ÉT, #·+&Ü\T&ÉT, n<ÛäeTT&ÉT`Ç{Ϻyê]ì ÄÁX¯sTT+#·sê<äì Ç+<äT˝À #Ó|üŒ&ÉeTsTT+~.
eTqTE&ÉT neX¯´+ Ä#·]+#·e\dæq dü<ë#êsê\qT 122 XÀ¢ø±\˝À á |ü⁄sêD+ $e]+∫+~.
|ü⁄Á‘·T&ÉT ` •wüß´&ÉT`M]s¡Te⁄]˝À ÁX‚wüߘ &Óes¡T? nqï Á|üX¯ï≈£î Ç+<äT˝À ÁãVü≤à |ü⁄Á‘·Tìø£+f… •wüß´&˚
ÁX‚wüߘ&Éì düe÷<Ûëq+ #ÓãT‘ê&ÉT.
|ü⁄HêïyÓLï qs¡ø±Á‘êÔ‹ |ü⁄Á‘·ùdÔH˚Vü≤ ^j·T‘˚ ˆ
•wüºbÕ|üVü≤s¡•Ùwü´ Çrj·T+ yÓ’~ø° ÁX¯ó‹' ˆˆ
ª|ü⁄‘Yµ nH˚ qs¡ø£+ qT+&ç e÷Á‘·y˚T s¡øÏå+#·Tyê&ÉT |ü⁄Á‘·T&ÉT ø±>± ‘·øÏÿq düø£\bÕbÕ\qT+&û ø±bÕ&˚yê&ÉT
•wüß´&Éì uÛ≤e+.
bÕbÕ\qT <ä÷s¡+ #˚düTø=H˚ $<ÛëHêìï Á|ü‹bÕ~dü÷Ô <ëìøÏ ñ<ëVü≤s¡D+>± Ç+<äT˝À ø√X¯ø±s¡Tì
eè‘êÔ+‘·+ #·ø£ÿ>± e]í+#·ã&ç+~. |üPs¡«»qàø£è‘·bÕbÕ\T ‘·s¡Tyê‹ »qà˝À düàs¡D≈£î eükÕÔj·Tì á ø£<∏ä <ë«sê
‘Ó\TdüTÔqï~.
j˚T |üsƒ¡+‹ #· X¯èD«+‹ ‘˚-|æ j·÷ìÔ |üsê+ >∑‹yéT ˆ
nqï≥T¢ á yêeTq|ü⁄sêD+ #·~y˚yês¡T, $H˚yês¡T ñ‘·ÔeT>∑‹ì bı+<äT‘ês¡ì |òü\ÁX¯ó‹.
15. ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+
17000 XÀ¢ø±\T >∑\ ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ $wüßíe⁄ jÓTTø£ÿ |üèwü˜+>± e]í+#·ã&ç+~. |üPsê«s¡∆+, ñ‘·Ôsês¡∆+
nì ¬s+&ÉT $uÛ≤>±\T>± ñqï á |ü⁄sêD+˝À 53G46R99 n<Ûë´j·÷\THêïsTT.
≈£Ls¡às¡÷|ü+˝À ñqï $wüßí<˚e⁄&ÉT eTVü≤s¡T¸\ qT<˚›•+∫ #Ó|æŒq |ü⁄sêD$T~. \øÏåà Ç+Á<ä<äT´eTTï\
dü+yê<ä+, $wüßeí ⁄`eTVü≤s¡T¸\≈£î »]–q dü+yê<ä+, düèwæ$º <Ûëq+, esêíÁX¯e÷\T, uÛèÑ >∑Te+X¯es¡qí , j·TT>∑<säÛ êà\T,
ø±oÁ|üj÷· >∑øπ Áå ‘ê\ e÷Vü‰‘·à´+, dü<ë#êsê\T, <ë«<äXÊ~‘·T´\ es¡qí `Ç‘ê´~>± >∑\ nH˚ø±+XÊ\T á |ü⁄sêD+˝À
ñHêïsTT.
 51

eTØ∫, uÛèÑ >∑Te⁄, n+–s¡dTü &ÉT, |ü⁄\düT´Ô &ÉT. |ü⁄\VüQ&ÉT, Áø£‘T· e⁄, <ä≈îå£ &ÉT, nÁ‹, edæwßü &˜ TÉ `nH˚ ‘=$Tà~eT+~
ÁãVü≤à|ü⁄Á‘·T\T>± Ç+<äT ù|s=ÿqã&çHês¡T. yÓTT<ä{Ïø±\+˝À Á|ü»\T düTKdü+‘√cÕ\‘√ e⁄+&˚yês¡˙, Áø£eT+>±
sê>∑<˚«cÕ\T ø±s¡D+>± Á|ü»\≈£î <äT'dæú‹ @s¡Œ&ç+<ä˙ á |ü⁄sêD+ #ÓãT‘·Tqï~.
<Ûäs¡à+ Ä#·s¡D°j·TeT˙, <Ûäs¡à+e\¢H˚ ‘·øÏÿq |ü⁄s¡TcÕsêú\T dæ~∆kÕÔj·T˙ á |ü⁄sêD+ ù|s=ÿ+≥Tqï~.
<Ûäsêà‘·‡+C≤j·T‘˚ Vü≤´s√ú <Ûäsêà‘êÿyÓ÷-_ÛC≤j·T‘˚ ˆ
<Ûäs¡à @yê|üesêZj·T ‘·kÕà<ä∆s¡à+ düe÷ÁX¯j˚T‘Y ˆˆ
nq>± <Ûäs¡à+qT+#˚ ns¡ú∆,ø±eT,yÓ÷øå±\T dæ~∆kÕÔsTT. ø±q <Ûäsêàìï ÄÁX¯sTT+#ê* nì uÛ≤e+.
•eπøX¯e⁄\≈£î uÛÒ<ä+ ˝Ò<äì uÛÑ≈£îÔ\T @@s¡÷bÕ\qT Äsê~ÛkÕÔs√ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Äj·÷ s¡÷bÕ\‘√H˚ yê]ì
nqTÁ>∑Væ≤kÕÔ&Éì á |ü⁄sêD+˝À #Ó|æŒq $wüj·T+ uÛÑ>∑eBZ‘·˝Àì
ªj˚T j·T<∏ë e÷+ Á|ü|ü<ä´H˚Ô ‘ê+dÔü<∏Ó’e uÛÑC≤eT´Vü≤+µ nH˚ e#·HêìøÏ nqT>∑TD+>± ñqï~.
dü«<Ûäsêàìï ‘·´õ+∫ #˚ùd rs¡új·÷Á‘·\e\¢ Á|üjÓ÷»q+ X¯Sq´eT˙, <˚yê\j·÷<äT\qT $TøÏÿ* |ü]X¯ó
ÁuÛÑ+>± ñ+#ê\˙, eT÷Á‘·$düs¡®Hê<äT\‘√ n|ü]X¯ó<ä∆+ #˚j·Tsê<ä˙, n˝≤#˚j·T&É+ bÕ|üùV≤‘·Te˙ á |ü⁄sêD+
ôV≤#·Ã]düTÔqï~. |ü⁄D´πøåÁ‘ê\ ÁbÕX¯düÔ´+ Ç+<äT˝À #·ø£ÿ>± $e]+#·ã&ç+~.
y˚<ëìï $uÛÑõ+#˚yês¡T y˚<äyê´düT \qã&É‘ês¡T. n{Ϻyês¡T 26eT+~ ñHêïs¡˙ |üsêX¯s¡|ü⁄Á‘·T&Ó’q
ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqT&ÉT ∫e]yê&É˙ á |ü⁄sêD+ #Ó|æŒq $wüj·T+ >∑eTHês¡ΩyÓTÆ ñqï~.
Ç+ø£qT düe÷»+˝À e⁄qïyê] ø£s¡Ôyê´\T, >∑Ts¡Te⁄\e<ä› ñ+&Ée\dæq rs¡T‘ÓqTï\T, bÕbÕ‘·Tà\‘√ #˚ùd
kÕ+>∑‘·´+e\¢ ø£*π> <√cÕ\T`Ç‘ê´~ $wüj·÷\T $TøÏÿ* ÄdüøÏÔ<ëj·Tø£+>± á |ü⁄sêD+˝À #Ó|üŒ&ÉeTsTTq~.
Ç+<äT˝À yêeTHêe‘êsêìøÏ dü+ã+~Û+∫q #·]Á‘· #ê˝≤ #·ø£ÿ>± ìs¡÷|æ+#·ã&çe⁄qï~. uÛÑøÏÔÁ|ü<ÛëqyÓTÆq
<äTs¡®j·TT &ÉH˚yêì ø£<∏äe+{Ï ø=ìï ø£<∏ä\T bÕsƒ¡≈£î\≈£î #·ø£ÿì #Ó’‘·q´+ ø£*–kÕÔsTT. n{Ϻ$ Ç+<äT˝À |ü\Tø£<∏ä\T
e⁄HêïsTT.
@‘·‘·÷ÿs¡à|ü⁄sêD+ ‘·T #·‘·Ts¡«s¡Z|òü\Á|ü<äyéT ˆ
|üsƒ¡‘ê+ X¯èD«‘ê+ qè≤D≤+ düs√«‘·ÿèwüº>∑‹Á|ü<äyéT ˆˆ
á |ü⁄sêD+ #·~y˚yê]øÏ, $H˚yê]øÏ #·‘·Ts¡«s¡Z |òü˝≤\T dæ~∆kÕÔsTT. düs√«‘·ÿèwüº>∑‹ ≈£L&Ü ø£\T>∑T‘·T+~.
16. eT‘·‡´|ü⁄sêD+
eTVü‰$wüßíe⁄ eT‘·‡´s¡÷|ü⁄&Ó’ yÓ’edü«‘·eTqTe⁄ qT<˚›•+∫ #Ó|æŒq |ü⁄sêD$T~. $wüßíe⁄jÓTTø£ÿ yÓT<ä&ÉT‘√
Bìï b˛\Ã&ÉyÓTÆq~. Ç+<äT˝À 14.000 y˚\ XÀ¢ø±\THêïsTT. yÓTT‘·Ô+ n<Ûë´j·÷\ dü+K´ 283.
 52

Ç+<ä* eTTK´ $wüj·÷*$`eT‘ꇴe‘ês¡es¡íq, nC≤+&Édüèwæº, dü÷s¡´#·+Á<äe+XÊ\T, >∑j·÷πøåÁ‘·es¡íq,

|ü⁄s¡÷s¡e⁄ì #·]Á‘·, ø£#·<˚ej·÷qT\ ø£<∏ä, ø±s¡ÔMsê´s¡T®qTì eè‘êÔ+‘·+, ø£*<Ûäsêà\T eT]j·TT ø£ècÕíwüº$T, nø£åj·T
‘·èrj·T, ø£˝≤´Ddü|$Ôü T eTTqï>∑T |ü\TÁe‘ê\ es¡qí , dü|BÔü «bÕ\ $es¡D, Á‹|ü⁄sêdüTs¡eè‘êÔ+‘·+, ‘ês¡ø£ eè‘êÔ+‘·+
eTTqï>∑T $wüj·÷˝Ò ø±ø£ sê»<Ûäsêà\T, #·‘·T]«<Ûä <ä+&√bÕj·÷\T, dü«|üï|òü˝≤\T, yêeTq esêVü‰e‘êsê\
es¡íq Ç‘ê´~>± >∑\ $wüj·÷\T Á|ü‹bÕ~‘ê+XÊ˝…’ e⁄HêïsTT.
|ü⁄{Ϻq Á|ü‹yê&É÷ |ü⁄s¡TcÕs¡úkÕ<Ûäq¬ø’ Á|üj·T‹ï+#ê*. n˝≤ #˚j·Tìyêì »qà e´s¡úeTì á |ü⁄sêD+
H=øÏÿ eø±ÿDÏdüTÔqï~.
\u≤∆« »qà q j·T' ø£•Ã<äÈ≥j˚T ‘ÍŒs¡Twü+ qs¡' ˆ
»qà ‘·dü´ eè<∏ë uÛÑ÷‘·eT»Hêà ‘·T $•wü´‘˚ ˆˆ
ÁXÊ<ä∆ø±\+˝À |æ‘·è<˚e‘·\≈£î nqïbÕHê<äT\T düeT]Œ+#·&Üìï >∑÷]Ãq $X‚wü$es¡D sTT+<äT˝À
ø£ì|ædüTÔqï~. ÁXÊ<ä∆ ø£s¡à\T neXÊ´#·s¡D°j·÷\ì Çø£ÿ&É ù|s=ÿq&ÉyÓTÆq~.
Çø£ ø±\e÷q+ >∑T]+∫ Á|ükü ÕÔ$dü÷Ô ÁãVü≤à, •e⁄&ÉT, $wüßeí ⁄ nqT Á‹eT÷s¡T\Ô ≈£î #Ó+~q $$<Ûä ø±\e÷Hê\
$X‚¢wüD Ç+<äT˝À #˚j·Tã&ç+~.
1.uÛÑè>∑Te⁄ 2.nÁ‹ 3. edæwüߘ&ÉT 4. $X¯«ø£s¡à 5.eTj·TT&ÉT 6. Hês¡<äT&ÉT 7. q>∑ïõ‘·TÔ 8. $XÊ˝≤≈£åî&ÉT
9. |ü⁄s¡+<äs¡T&ÉT 10. ÁãVü≤à 11. ≈£îe÷s¡T&ÉT 12.q+BX¯ó&ÉT 13.XÖq≈£î&ÉT 14. >∑s¡TZ&ÉT 15. yêdüT<˚e⁄&ÉT
16. nìs¡T<äT∆&ÉT 17. X¯ó≈£î&ÉT 18. ãèVü≤düŒ‹ nH˚ á |ü<äTHÓì$T~ eT+~ yêdüTÔXÊÁk˛Ô|ü<˚X¯≈£î\T>± Ç+<äT˝À
ù|s=ÿqã&çHês¡T.
‘·\,\˝≤≥+ eTTqï>∑T nej·Tyê\ ø£<ä*ø£e\¢ ø£*π> |òü˝≤ìï ≈£L&Ü uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT á |ü⁄sêD+˝À
#Ó|æŒj·TTHêï&ÉT.
Çø£ |æ‘·èÁXÊ<ä∆+e\¢ ø£*π> |òü˝≤ìï $e]+#˚ øö•≈£î&ÉH˚ $<ë´e+‘·T&ÉT, n‘·ì @&ÉT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\≈£î
#Ó+~q $düÔè‘·yÓTÆq ø£<∏ä Ç+<äT˝À ø£ì|ædüTÔqï~. uÛÑøÏÔÁX¯<ä∆\‘√ Ä#·]+∫q |æ‘·èÁXÊ<ä∆+ >√Vü≤‘·´qT ≈£L&Ü
b˛>=&ÉT‘·T+<äì á ø£<∏ä˝À ìs¡÷|æ‘·eTsTTq~. ÁãVü≤à<ä‘·TÔì ø£<∏ä˝À Ä&ÉT NeT, eT>∑ NeT\eT<Ûä´ »]π>
dü+uÛ≤wüD m+‘√ ÄdüøÏÔ<ëj·Tø£+>± ñqï~.
|ü‹Áe‘·\ Á|üuÛ≤e+ >∑T]+∫ #Óù|Œ á ÁøÏ+~ XÀ¢ø£+ yê]|ü≥¢ >ös¡e+‘√ e⁄+&Ü\ì ôV≤#·Ã]düTÔqï~.
|ü‹Áe‘êHê+ e#·q+ Á|üø£èwüº+ ‘êkÕ+ ‘·T yêø£´+ uÛÑerVü≤ $T<∏ë´ ˆ
q C≤‘·T ˝Àπøwüß #·sê#·πswüß ‘·kÕà‘·‡<ë ‘ê' |ü]|üP»˙j·÷' ˆˆ
|ü‹Áe‘·\ e÷≥ ÁX‚wü˜yÓTÆq~. m|ü&ÉTqT yê] e÷≥ $T<∏ä´ ø±<äT. n+<äTe\¢ yês¡T dü<ë
|üPõ+|ü<ä–qyês¡T.
 53

Çø£ |òü\ÁX¯ó‹ `
nkÕà‘·TŒsêD≤<ä|æ bÕ<äy˚Tø£+ |üπsƒ‘·TÔ j·Tk˛‡-|æ $eTTø£ÔbÕ|ü' ˆ
Hêsêj·TD≤K´+ |ü<äy˚T‹ q÷qeTq+>∑e~›e´düTU≤ì uÛÑT+πøÔ ˆˆ
á |ü⁄sêD+˝À ˇø£ÿ bÕ<ä+ #·~$Hê bÕ|üìeè‘·TÔ&Ó’ yÓ’≈£î+sƒ¡+ bı+<ä>∑\&Éì, düø£\ ~e´düTU≤\T
nqTuÛÑ$+|ü>∑\&Éì |òü\ÁX¯ó‹ #ÓãT‘·Tqï~.
17. >∑s¡T&É|ü⁄sêD+
$wüßyí êVü≤qyÓTqÆ >∑sT¡ &ÉT&ÉT n&ç–q Á|üXï¯ \≈£î $wüß<í e˚ ⁄&ÉT #Ó|Œæ q düe÷<ÛëHê˝Ò >∑sT¡ &É|⁄ü sêD+, Ç+<äT˝À
19y˚\ XÀ¢ø±\T >∑\ |üPs¡«K+&É+, ñ‘·Ôs¡K+&É+ nH˚ ¬s+&ÉT K+&Ü\THêïsTT.
|üPs¡«K+&É+˝À 229, ñ‘·Ôs¡K+&É+˝À 35 ø£*|æ 264 n<Ûë´j·÷\T >∑\ |ü⁄sêD$T~. $wüßí<˚e⁄ì
ªªeT»®µµ >± Ç~ e]í+#·ã&ç+~.
á |ü⁄sêD+˝Àì ñ‘·sÔ K¡ +&É+˝À Áù|‘·ø\£ Œ+ $TøÏÿ* Á|üXd¯ yÔü TÓ qÆ ~. eTs¡D≤q+‘·s+¡ Je⁄ì dæ‹ú >∑‘T· \qT
$düÔè‘·+>± $e]+#˚ |òüT≥º$T~. n+<äTe\¢H˚ eTs¡DÏ+∫q yêìsTT+≥ |ü<äe ~q+˝À>± á |ü⁄sêD≤ìï |ü]ƒ+#˚
dü+Á|ü<ëj·Ty˚Ts¡Œ&ç+~.
>∑s¡T&É|ü⁄sêD+ πøe\+ j·TeT˝Àø£eè‘êÔ+‘êìï e÷Á‘·y˚T #ÓãT‘·T+<äì ø=+<äs¡T uÛ≤$+#·&É+ ø£<äT›. á
uÛ≤eq ‘·>∑<äT. Ç+<ä* |üPs¡«K+&É+˝À á ÁøÏ+<ä ìπs›•+#·ã&çq HêHê$wüj·÷\THêïsTT.
uÛÑ>∑e<äe‘êsê\T, düs¡dü«‘·T´bÕdüq, $wüßíBø£å, •yês¡ÃHê$~Û, düT<äs¡Ùq#·Áø£ |üPC≤$<Ûëq+, dü÷sê´s¡Ãq,
<˚e‘êÁ|ü‹wü̃, ì‘·´HÓ’$T‹Ôø£ ø±eT´ø£s¡à\ $es¡D, bÕ|üÁbÕj·T•Ã‘·Ô$~Û, qes¡‘êï\ |üØø£å, $$<ÛäeTT˝…’q Áe‘ê\T,
Äj·TTπs«<ä yÓ’<ä´$<ÛëHê\T eTTqï>∑T nH˚ø£ $wüj·÷\T á |ü⁄sêD+˝À >√#·]kÕÔsTT. |üX¯óe⁄\ ∫øÏ‘ê‡ $<Ûëq+
≈£L&Ü Ç+<äT˝À ì]›wüºyÓTÆj·TTqï~.
e÷qeJ$‘êìøÏ n‘·´edüsy¡ TÓ qÆ |ü\T ˙‘·T\T >∑÷&Ü á Á>∑+<∏+ä ˝À ù|s=ÿqã&çe⁄HêïsTT. j·T»e÷qT\T
ìcÕÿs¡D+>± ùde≈£î\qT ì+~+#·sê<äqï ñ|ü<˚X¯+ Ç+<äT˝À ñqï~. <Ûäq+, C≤„q+, s¡÷|ü+, $TÁ‘·T\T`M]
dü«uÛ≤yê ˝…˝≤ ñ+&Ü˝À Ç+<äT˝À dü÷∫+#·ã&ç+~.
nπsúq øÏ+ ø£è|üDVü≤düÔ>∑‘˚q |ü⁄+kÕ+ C≤„H˚q øÏ+ ãVüQX¯sƒê≈£î\ dü+≈£î˝Òq ˆ
s¡÷ù|D øÏ+ >∑TD |üsêÁø£eTe]®‘˚q $TÁ‘˚D øÏ+ e´düqø±\|üsêvŸeTTUÒq ˆˆ
ø£è|üDTì #˚‹ <Ûqä +, yÓTT+&ç eTìwæøÏ >∑\C≤„q+, >∑TD|üsêÁø£e÷\T˝Òì s¡÷|ü+, e´düqø±\+˝À ø£ì|æ+#·ì
$TÁ‘·T&ÉT ñ+&û Á|üjÓ÷»q+ ˝Ò<äì uÛ≤e+. ø£wüºø±\+˝À |ü]∫‘·e´≈£îÔ\T ôd’‘·+ m˝≤ ‘·|æŒ+#·Tø=+{≤s√
k˛<ëVü≤s¡D+>± á |ü⁄sêD+ $e]+∫+~. >∑èVü≤+˝À e⁄+≥÷H˚ eTTøÏìÔ kÕ~Û+#˚ $<Ûëq+ >∑÷&Ü #Ó|Œü &ÉeTsTT+~.
>∑s¡T&É |ü⁄sêD+˝À mH√ï ø£<∏ä\THêïsTT. ø£<∏ä\ø£+f… Ç+<ä* ˙‹e#·Hê\T eTH√C≤„\T. ñ<ëVü≤s¡D≈£î
y˚\ø=˝~ >√e⁄\˝À <ä÷&É ‘·q ‘·*¢ì >∑T]Ô+∫ nqTdü]+∫q≥T¢ eTqyÓT+‘· <ä÷s¡+>± ñHêï eTqø£s¡à eTq*ï
$&ÉTeø£ yÓ+{≤&ÉT‘·÷ e⁄+≥T+<äì ˙‹uÀ<Ûä.
 54

Vü≤j·TÁ^e |üPC≤$~Û, |ü+#·eTVü‰j·TC≤„\T, sê»\ø£åD≤\T, ùdeø£\ø£åD≤\T, s√>∑ìyês¡D√bÕj·÷\T

eTTqï>∑Tq$ ≈£L&Ü á |ü⁄sêD+˝À #·÷&Ée#·TÃ.
ªø°]Ô‘·+ bÕ|üX¯eTq+ |üsƒ¡‘ê+ X¯èD«‘ê+ qèD≤yéTµ nq>± á |ü⁄sêD+ #·~y˚yês¡T, $H˚yês¡T düø£\
bÕbÕ\ qT+&ç $&ÉT<ä\ bı+<äT‘ês¡ì BìøÏ |òü\ÁX¯ó‹ #Ó|üŒã&ç+~.
18. ÁãVü‰à+&É |ü⁄sêD+
ÁãVü≤à<˚e⁄ì düèwæìº $e]+#˚ |ü⁄sêD$T~. ªªÁãVü‰à+&É+ #êdæú ^j·T‘˚µµ nqï≥T¢ $wüßeí ⁄jÓTTø£ÿ meTTø£\T>±
Ç~ ù|s=ÿqã&ç+~. Ç+<äT˝À 12,000 XÀ¢ø±\THêïsTT. ÁãVü‰à+&É|ü⁄sêD+ |üPs¡«uÛ≤>∑+, eT<Ûä´uÛ≤>∑+,
ñ‘·Ôs¡uÛ≤>∑eTì eT÷&ÉT uÛ≤>±\T>± e⁄qï~. |üPs¡«uÛ≤>∑+˝À 38, eT<Ûä´uÛ≤>∑+˝À 74, ñ‘·Ôs¡ uÛ≤>∑+˝À 44,
yÓTT‘·+Ô ø£*|æ 156 n<Ûë´j·÷\ Á>∑+<∏$ä T~. s√eTVü≤s¡¸DT&ÉH˚ eTTì ≈£îs¡Tøπ Áå ‘·+˝À ãTTwüß\≈£î #Ó|Œæ q |ü⁄sêD$T~.
Á|üÁøÏj÷· bÕ<ä+, nqTwüvbZ Õ<ä+, ñb˛<ëÈ‘b· Õ<ä+, ñ|üd+ü Vü‰s¡bÕ<äe£ Tì Hê\T>∑T uÛ≤>±\T>± á |ü⁄sêD+
$uÛõÑ +|üã&ç+~. HÓ$’ TXÊs¡D´es¡qí , #·‘T· s¡TàKÁãVü≤à es¡qí +, esêVü‰e‘ês¡+ eTTqï>∑T $wüj÷· \T Á|üÁøÏj÷· bÕ<ä+˝À
ø£ì|ækÕÔsTT.
‘·sT¡ yê‹ bÕ<ä+˝À #·‘T· sêÁX¯eT <Ûsä êà\T, eTTqT\ »qàeè‘êÔ+‘·+, <ä≈îå£ &ÉT >±$+∫q •eì+<ä, dür<˚$
n–ïÁ|üyX˚ +¯ , <ä≈îå£ &ÉT, X¯+ø£sT¡ &ÉT |üsd¡ Œü s¡+ X¯|+æ #·Tø=q&É+, Á|æjT· Áe‘·es¡qí eTTqï>∑T $wüj÷· \‘√bÕ≥T dü|BÔü «bÕ\
es¡íq, dü÷s¡T´ì eTVæ≤eT, dü÷s¡T´ì nBÛq+˝À ñ+&ç Ç‘·s¡ Á>∑Vü‰\T dü+#·]+#·&É+, sêÁ‹+ãefi¯ófl, e÷kÕ\T,
ãTT‘·Te⁄\T, dü+e‘·‡sê\T, j·TT>±\T nqã&˚ ø±˝≤ìøÏ dü÷s¡T´&˚ eT÷\ø±s¡DeTì ìs¡÷|æ+#·&+É , *+>∑»qq+,
j·TT>∑<Ûäsêà\T, yÓTT<ä\>∑T $wüj·÷\T Ç+<äT˝À ø£ì|ækÕÔsTT.
eT÷&Ée<Óq’ ñb˛<ëÈ‘b· Õ<ä+˝À dü|sÔü T¡ ¸\»qq+, qèdæ+Vü‰e‘ês¡ es¡qí , ≈£îe÷s¡d+ü uÛeÑ +, |ü⁄D´Á|ü<X˚ e¯ s¡qí ,
ÁXÊ<ë∆\≈£î Á|üX¯düÔyÓTÆq q<äT\T, rsêú\T, nqï<ëq+, >∑j·T˝À ÁXÊ<ä∆+, yÓTT<ä\>∑T $wüj·÷\T ìs¡÷|æ+|üã&ç
e⁄HêïsTT. |üs¡X¯ósêeTTì ‘·|üdüT‡, »eT<ä–ïì ø±s¡ÔMsê´s¡T®qT&ÉT Vü≤‘·e÷s¡Ã&É+, »eT<ä–ï|ü⁄qs¡®qq+, dü>∑s¡
j·Tj·÷‘·T\ #·]Á‘· eTTqï>∑T $wüj·÷\T ø£ì|ækÕÔsTT.
∫e]bÕ<ä+˝À \*‘ê<˚$ es¡íq, ø±e÷ø°å e÷Vü‰‘·à´+, <˚MBø£å, yÓTT<ä˝…’q $wüj·÷\T ñHêïsTT. á
|ü⁄sêD|üsƒ¡q|òü\+ ÁøÏ+~ $<Ûä+>± ù|s=ÿqã&ç+~.
j·T Ç<ä+ ø°s¡Ôj˚T<ä«‘·‡! X¯èD√‹ #· düe÷Væ≤‘·' ˆ
dü $<Ûä÷j˚TVü≤ bÕbÕì j·÷‹ ˝Àø£eTHêeTj·TyéT ˆˆ
ÁãVü‰à+&É|⁄ü sêD+ |ü]+ƒ #˚yê&ÉT, @ø±Á>∑‘‘· √ $H˚yê&ÉT bÕ|üsV¡ ≤æ ‘·T&Ó’ düs√«‘·eÔ T˝Àø±\qT #˚sT¡ ≈£î+{≤&ÉT
nì uÛ≤e+.
düeTTÁ<ë\ \ø£åàDj·T´
Á|ü‘˚´ø±~Ûø±]
|ü⁄sêD Ç‹Vü‰dü ÁbÕC…≈£îº ` ‹.‹.<˚.
 $wüj·÷qTÁø£eTDÏø£
$wüj·T+ |ü⁄≥dü+K´
‘=*|ü\T≈£î 7
ìy˚<äq 8
≈£Ls¡à|ü⁄sêD kÕsê+X¯+ 10
|ü⁄sêD Á|üX¯dÔæ 22
ncÕº<äX¯ |ü⁄sêD≤\ dü+Á>∑Vü≤ |ü]#·j·T+ 36
≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡∆+
1. Ç+Á<ä<äT´eTTïì yÓ÷ø£ådæ~∆ es¡íq+ 01
2. esêíÁX¯eTes¡íq+ 19
3. esêíÁX¯eTÁø£eTes¡íq+ 33
4. ÁbÕø£è‘·düs¡Zes¡íq+ 37
5. ø±\dü+U≤´ø£<∏äq+ 47
6. uÛÑ÷$Tì ñ<ä∆]+#·T≥ 51
7. düèwæºes¡íq+ 55
8. eTTU≤´~ düs¡Z ø£<∏äq+ 65
9. |ü<√à<䓤e ÁbÕ<äTsꓤe es¡íq+ 69
10. s¡TÁ<ä düèwæº 82
11. <˚e´e‘ês¡+ 95
12. <˚M e÷Vü‰‘·à´+ 98
13. <äø£åø£q´j·T>∑T U≤´‹ e+X¯+ 141
14. kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTsê»e+XÊqTø°s¡Ôq+ 145
15. <äø£åj·T»„ $<Ûä«+düq+ 154
16. n+<Ûäø£ ìãs¡ΩD+ 168
17. Á‹$Áø£eT#·]‘·es¡íq+ 199
18. e+XÊqTø°s¡Ôq+ 210
19. ãTTwæe+X¯es¡íq+ 213
20. sê»e+X¯ø°s¡Ôq+ 217
21. Çø屫≈£îe+X¯es¡íq+ 228
22. k˛eTe+XÊqTø°s¡Ôq+ 237
23. sê»e+XÊqTø°s¡Ôq+ 249
24. j·T<äTe+XÊqTø°s¡Ôq+ 256
 56

25. j·T<äTe+XÊqTø°s¡Ôq+˝À ø£èwüí‘·|üX¯Ãs¡D+ 268

26. *+>√‘·Œ‹Ô 281
27. sê»e+XÊqTø°s¡Ôq+ 296
28. ns¡T®qT&ÉT yê´düTì <ä]Ù+#·&É+ 299
29. j·TT>∑e+XÊqTø°s¡Ôq+ 301
30. yê´kÕs¡T®qdü+yê<ä+˝À j·TT>∑<Ûäs¡àìs¡÷|üD+ 308
31. yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´+ 318
32. yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´+ 329
33. yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´+ 333
34. yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´+ 341
35. yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´ es¡íq+ 346
36. Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´+ 351
37. Á|üj·÷>∑ e÷Vü‰‘·à´+ 358
38. Á|üj·÷>∑ e÷Vü‰‘·à´+ 364
39. Á|üj·÷>∑ e÷Vü‰‘·à´+ 367
40. uÛÑTeq$Hê´dü Á|üø£s¡D+ 370
41. CÀ´‹dü‡ìïy˚X¯+ 376
42. uÛÑTeqø√X¯ $Hê´dü es¡íq+ 383
43. uÛÑTeqø√X¯es¡íq+ 387
44. uÛÑTeqø√X¯ $Hê´dü es¡íq+ 394
45. uÛÑTeqø√X¯+˝Àì |üs¡«‘· dü+U≤´q+ 398
46. uÛÑTeqø√X¯$Hê´dües¡íq+ 403
47. uÛÑTeqø√X¯es¡íq+ 409
48. »+ã÷B«|ü es¡íq+ 415
49. uÛÑTeqø√X¯ $Hê´dü es¡íq+ 423
50. uÛÑTeqø√X¯ es¡íq+ 432
51. eTq«+‘·s¡ø°s¡Ôq+˝À $wüßíe÷Vü‰‘·à´+ 436
52. y˚<äXÊU≤Á|üDj·Tq+ 443
53. eTVü‰<˚yêe‘ês¡ es¡íq+ 447
 57

≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·Ôsês¡∆+
1. ãTTwæyê´düdü+yê<ä+ 452
2. ãTTwæyê´düdü+yê<ä+ 460
3. ãTTwæyê´düdü+yê<ä+ 468
4. ãTTwæyê´düdü+yê<ä+ 472
5. áX¯«s¡^‘· 477
6. áX¯«s¡^‘√|üìwü‘·TÔ 484
7. áX¯«s¡^‘· 491
8. áX¯«s¡^‘· 495
9. áX¯«s¡^‘· 498
10. áX¯«s¡^‘· 502
11. áX¯«s¡^‘· 505
12. yê´dü^‘êø£<∏äq+ 525
13. ãTTwæyê´düdü+yê<ä+ 534
14. •wü´`ÁãVü≤à#ês¡T\ <Ûäs¡àìs¡÷|üD+ 540
15. ÁãVü≤à#ês¡T\T eT]j·TT >∑èVü≤düú<Ûäsêà\T 552
16. >±s¡Ωdüú´<Ûäs¡à ìs¡÷|üD+ 558
17. uÛÑøå±´uÛÑø£å´ ìs¡íj·T+ 572
18. Áu≤Vü≤àDT\ ì‘ê´ì‘·´ø£s¡Ôe´ ø£s¡à\T 578
19. yê´dü^‘·˝À Áu≤Vü≤àDT\ ì‘·´ø£s¡Ôe´ø£s¡à\˝À uÛÀ»Hê<äT\ |ü<ä∆‹ 594
20. ÁXÊ<ä∆ø£\Œ+ 599
21. ÁXÊ<ä∆ø£\Œ+ 606
22. ÁXÊ<ä∆ø£\Œ+ 613
23. ÄXÖ#·ø£\Œ+ 626
24. Áu≤Vü≤àDT\ n–ïVü≤√Á‘ê~ ø£è‘·´+ 638
25. ~«C≤‘·T\eè‹Ô 641
26. <ëq<Ûäs¡àìs¡÷|üD+ 644
27. yêqÁ|ükÕúÁX¯eT<Ûäsêà\T 654
28. j·T‹<Ûäsêà\T 660
29. j·T‹<Ûäsêà\T 665
30. ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$~Û 672
 58

31. ÁãVü≤àø£bÕ\kÕú|üq+ 676

32. ÁbÕj·T•Ã‘·ÔÁ|üø£s¡D+ 691
33. e÷qe<Ûäsêà\T 700
34. rs¡úÁ|üø£s¡D+ 720
35. rs¡úÁ|üø£s¡D+ 731
36. rs¡úes¡íq+ 737
37. <˚e<ës¡TeqÁ|üy˚X¯+ 746
38. qs¡à<ë e÷Vü‰‘·à´+ 769
39. qs¡à<ë e÷Vü‰‘·à´+ 775
40. qs¡à<ë e÷Vü‰‘·à´+ 789
41. »ù|´X¯«s¡e÷Vü‰‘·à´+ 795
42. rs¡úe÷Vü‰‘·à´+ 801
43. ≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûës¡Des¡íq+ 805
44. yê´düø£<∏äÛq dæú‘·T´<䓤e Á|ü\j·Tyê´U≤´q+ 813

ijk
 Áo >∑DÒXÊj·T qeT' 1

Áo >∑Ts¡TuÛÀ´ qeT'
≈£Ls¡à|ü⁄sêD+
Á|ü<∏äyÓ÷-<Ûë´j·T'` yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+
|üPs¡«uÛ≤>∑'`|üPs¡«uÛ≤>∑+
ÇÅq›<äT´eTïdü´ yÓ÷ø£åÁbÕ|æÔes¡íqyéT ` Ç+Á<ä<äT´eTTïì yÓ÷ø£ådæ~∆ es¡íq+
z+ qeTdüÿè‘ê´Á|üy˚Tj·÷j·T $wüíy˚ ≈£Ls¡às¡÷|æDÒ ˆ
|ü⁄sêD+ dü+Á|üeøå±´$T j·T<äTø£Ô+ $X¯«jÓ÷ìHê ˆˆ 1 ˆˆ
nÁ|üy˚Tj·TT&ÉT ≈£Lsêàe‘ês¡eTTqT <Ûä]+∫q Áo $wüßíe⁄q≈£î qeTdüÿ]+∫ ÁãVü≤à #Ó|æŒq |ü⁄sêD≤ìï
#Ó|ü#·THêïqT.
düÁ‘êH˚Ô dü÷‘·eTq|òüT+ HÓ’$Tùwj·÷ eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
|ü⁄sêDdü+Væ≤‘ê+ |ü⁄D≤´+ |üÁ|ü#·÷ä s√eTVü≤s¡¸DyéT ˆˆ 2 ˆˆ
Bs¡Èø±\j·÷>∑+ ‘·sê«‘· HÓ’$TXÊs¡D´eTT˝À ìedæ+#˚ eTVü≤s¡T¸\T s√eTVü≤s¡¸DT&ÉqT bÂsêDÏ≈£îì
|ü⁄D´<ëj·Tø£yÓTÆq |ü⁄sêDdü+Væ≤‘·qT #Ó|üeTì n&ç>±s¡T.
‘·«j·÷ dü÷‘· eTVü‰ãT<˚∆ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü≤à$‘·ÔeT' ˆ
Ç‹Vü‰dü|ü⁄sêD≤s¡ú+ yê´dü' düeT´>∑TbÕdæ‘·' ˆˆ 3 ˆˆ
>=|üŒãT~∆eT+‘·T&ÉyÓ’q dü÷‘·T&Ü! ˙e⁄ ÁãVü≤à$<äT\˝À ÁX‚wüߘ&Ó’q |üP»´ yê´düeTVü≤]¸ì Ç‹Vü‰dü|ü⁄sêD
‘·‘·Ô«eTTqT Á>∑Væ≤+#·T≥≈£î u≤>∑T>± ùd$+∫Hêe⁄ ø£<ë!
‘·dü´ ‘˚ düs¡«s√e÷DÏ e#·kÕ Vü≤èwæ‘êì j·T‘Y ˆ
<Ó’«bÕj·Tqdü´ ‘·T uÛÑyê+düÔ‘√ yÓ’ s√eTVü≤s¡¸ø£' ˆˆ 4 ˆˆ
Ä yê´düeTVü≤]¸ yê≈£îÿ\‘√ ˙ X¯Øs¡+˝Àì s√e÷\˙ï dü+‘√wü bÕs¡eX¯´eTT‘√ |ü⁄\øÏ+∫q$. n+<äTe\q
˙e⁄ s√eTVü≤s¡¸DT&Éeì Á|üdæ~∆ì bı+~Hêe⁄.
uÛÑe+‘·y˚Te uÛÑ>∑yêHé yê´»Vü‰s¡ dü«j·T+ Á|üuÛÑT' ˆ
eTT˙Hê+ dü+Væ≤‘ê+ e≈£îÔ+ yê´dü' bÂsêDÏø°+ |ü⁄sê ˆˆ 5 ˆˆ
|üPE´&Ó’q yê´dü eTVü≤]¸ yÓTT<ä≥ ˙πø |ü⁄sêDdü+Væ≤‘· qT|ü<˚•+∫Hê&ÉT. Ä |ü⁄sêD>±<∏äÛ\qT e÷e+{Ï
eTTqT\≈£î $ì|æ+#·T≥≈£î Ä eTVü≤]¸ ˙ø£+<äCÒdæHê&ÉT.
‘·«+ Væ≤ kÕ«j·T+uÛÑTy˚ j·TCÒ„ düT‘ê´ùV≤ $‘·‘˚ dü‹ ˆ
dü+uÛÑ÷‘·' dü+Væ≤‘ê+ e≈£îÔ+ kÕ«+X‚q |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 6 ˆˆ
2 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
˙e⁄ ÁãVü≤à<˚e⁄ì j·T»„eTT‘√ neãè<∏kä ÕïqeTTHê&ÉT |ü⁄sêDdü+Væ≤‘·qT Á|üuÀ~Û+#·T≥≈£î |ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ TT&Óq’
Hêsêj·TD≤+X¯‘√ »ìà+#êe⁄.
‘·kÕà<䓤eqÔÔ+ |üè#êäeT' |ü⁄sêD+ ≈£Ls¡àeTT‘·ÔeTyéT ˆ
e≈£îÔeTs¡Ωdæ #êkÕàø£+ |ü⁄sêD≤s¡ú$XÊs¡<ä ˆˆ 7 ˆˆ
n+<äTe\q y˚TeTT ìqTï ñ‘·eÔ TyÓTqÆ ≈£Ls¡à|ü⁄sêDeTTqT $ì|æ+|ü⁄eTì ø√s¡T#·THêïeTT. |ü⁄sêD≤sêú\qT
u≤>± ‘Ó*dæqyê&Ü! ˙e⁄ e÷≈£î $e]+|ü⁄eTT.
eTT˙Hê+ e#·q+ ÁX¯ó‘ê« dü÷‘·' bÂsêDÏø√‘·ÔeT' ˆ
Á|üDeT´ eTqkÕ ÁbÕVü≤ >∑Ts¡T+ dü‘·´erdüT‘·yéT ˆˆ 8 ˆˆ
Ä eTTqT\ e÷≥\T $ì bÂsêDÏ≈£î\˝À ÁX‚wüߘ&Ó’q s√eTVü≤s¡¸DT&ÉT ‘·q >∑Ts¡TyÓ’q y˚<äyê´düTìøÏ eTqkÕ
qeTdüÿ]+∫ Ç≥T¢ |ü*øÏHê&ÉT.
s√eTVü≤s¡¸D ñyê#· :` s√eTVü≤s¡¸DT&ÉT |ü*ø±&ÉT.
qeTdüÿè‘·´ »>∑<√´ì+ ≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûäs¡+ Vü≤]yéT ˆ
eπøå´ bÂsêDÏø°+ ~yê´+ ø£<∏ë+ bÕ|üÁ|üD≤•˙yéT ˆˆ 9 ˆˆ
»>∑‘·TÔ≈£î ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&ÉT, ≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûë] nsTTq Áo $wüßíe⁄q≈£î qeTdüÿ]+∫, bÕbÕ\qT q•+|ü#˚ùd
~e´yÓTÆq |ü⁄sêDø£<∏äqT #ÓãT‘êqT.
j·÷+ ÁX¯ó‘ê« bÕ|üø£sêà|æ >∑#˚ä‘· |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆ
q HêdæÔπø ø£<∏ë+ |ü⁄D≤´$Te÷+ Áã÷j·÷‘·ÿ<ë#·q ˆˆ 10 ˆˆ
á ø£<∏äqT $qï bÕ|üø£s¡Tà&ÉT ≈£L&É ñ‘·ÔeT ˝Àø±\≈£î yÓ&É‘ê&ÉT. á |ü⁄D´ø£<∏äqT HêdæÔ≈£îìøÏ mqï&É÷
#Ó|üŒsê<äT.
ÁX¯<ä›<ÛëHêj·T XÊHêÔj·T <Ûë]àø±j·T ~«C≤‘·j˚T ˆ
Çe÷+ ø£<∏ëeTqTÁã÷j·÷‘ê‡øå±Hêïs¡j·TDÒ…]‘êyéT ˆˆ 11 ˆˆ
ÁX¯<ä∆, XÊ+‘·eTT, <Ûäs¡àeTT >∑\ ~«Eìπø kÕøå±Hêïsêj·TD Áb˛ø£ÔyÓTÆq á ø£<∏äqT #ÓbÕŒ*.
düs¡ZX¯Ã Á|ü‹düs¡ZX¯Ã e+XÀ eTq«+‘·sêDÏ #· ˆ
e+XÊqT#·]‘·+ #Ó’e |ü⁄sêD+ |üxÃ\ø£åDyéT ˆˆ 12 ˆˆ
düs¡ZeTT, Á|ü‹düs¡ZeTT, e+X¯eTT, eTq«+‘·sê\T, e+X¯eTT\ #·]Á‘· nH˚ nsTT<äT \ø£åD≤\T
|ü⁄sêDeTTq≈£î+{≤sTT.
Áu≤Vü≤à+ |ü⁄sêD+ Á|ü<∏äeT+ bÕ<äà+ yÓ’wüíey˚Te #· ˆ
XË’e+ uÛ≤>∑e‘·+ #Ó’e uÛÑ$wü´+ Hês¡Bj·Tø£yéT ˆˆ 13 ˆˆ
 yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+ 3

e÷s¡ÿ+&˚j·T eT<∏ëπ>ïj·T+ ÁãVü≤àyÓ’es¡Ôy˚Te #· ˆ

˝…’vZ+ ‘·<∏ë #· yêsêVü≤+ kÕÿq›+ yêeTqy˚Te #· ˆˆ 14 ˆˆ
øös¡à+ e÷‘·‡´+ >±s¡T&É+ #· yêj·TMj·TeTqqÔs¡yéT ˆ
ncÕº<äX¯+ düeTT~›wüº+ ÁãVü‰àD¶$T‹ dü+õ„‘·yéT ˆˆ 15 ˆˆ
Áu≤Vü≤àeTT, bÕ<äàeTT, $wüßí|ü⁄sêDeTT, (XË’eeTT,) uÛ≤>∑e‘·eTT, uÛÑ$wü´eTT, Hês¡Bj·TeTT,
e÷s¡ÿ+&˚j·TeTT, Äπ>ïj·TeTT, ÁãVü≤àyÓ’es¡ÔeTT, *+>∑|ü⁄sêDeTT, yêsêVü≤eTT, kÕÿq›eTT, yêeTqeTT, ≈£Ls¡àeTT,
e÷‘·‡´eTT, >±s¡T&ÉeTT, yêj·Te´eTT, ÁãVü‰à+&É|ü⁄sêDeTì |ü⁄sêDeTT\T |ü<äTHÓì$T~>± #Ó|üŒã&ܶsTT.
nHê´qT´|ü|ü⁄sêD≤ì eTTì_Û' ø£~∏‘êì ‘·T ˆ
ncÕº<äX¯|ü⁄sêD≤ì ÁX¯ó‘ê« dü+πøå|ü‘√ ~«C≤'! ˆˆ 16 ˆˆ
z ~«CÀ‘·ÔeTT˝≤sê! ncÕº<äX¯|ü⁄sêD≤\T ø±≈£î+&Ü, yêìì $ì eTTqT\T dü+Á>∑Vü≤+>± #Ó|æŒq
ñ|ü|ü⁄sêDeTT\T ø=ìï ø£\e⁄.
Ä<ä´+ düq‘·Tÿe÷s√ø£Ô+ Hês¡dæ+Vü≤eT‘·' |üs¡yéT ˆ
‘·èrj·T+ kÕÿq›eTT~›wüº+ ≈£îe÷πsD ‘·T uÛ≤wæ‘·yéT ˆˆ 17 ˆˆ
#·‘·Ts¡ú+ •e<ÛäsêàK´+ kÕøå±qï˙›X¯uÛ≤wæ‘·yéT ˆ
<äTsê«dük˛ø£Ôe÷X¯Ãs¡´+ Hês¡Bj·TeT‘·' |üs¡yéT ˆˆ 18 ˆˆ
ø±|æ\+ yêeTq+ #Ó’e ‘·<∏Ó’y√X¯qùd]‘·yéT ˆ
ÁãVü‰àD¶+ yês¡TD+ #Ó’e ø±*ø±Vü≤«j·Ty˚Te #· ˆˆ 19 ˆˆ
e÷ùV≤X¯«s¡+ ‘·<∏ë kÕeT“+ kÂs¡+ düsê«s¡údüxÃj·TyéT ˆ
|üsêX¯s√ø£Ô+ e÷Ø#·+ ‘·<∏Ó’e uÛ≤s¡ZyêVü≤«j·TyéT ˆˆ 20 ˆˆ
Ä ñ|ü|ü⁄sêD≤\T Áø£eT+>± düq‘·Tÿe÷Øj·TeTT, Hês¡dæ+Vü≤eTT, ≈£îe÷s¡kÕ«$T #Ó|æŒq kÕÿ+<äeTT,
q˙›X¯«s¡T&ÉT #Ó|æŒq~ •e<Ûäs¡àeTT, <äTsê«düeTTì #Ó|æŒq ÄX¯Ãs¡´eTT, Hês¡Bj·TeTT,ø±|æ\eTT, yêeTqeTT,
X¯óÁø±#ês¡T´&ÉT #Ó|æŒq ÁãVü‰àD¶|ü⁄sêDeTT, yês¡TDeTT, ø±*ø£eTT, e÷ùV≤X¯«s¡eTT, kÕeT“eTT, düs¡«$wüj·T
düeTT#·Ãj·T s¡÷|üyÓTÆq kÂs¡eTT, |üsêX¯s¡eTTì #Ó|æŒq e÷Ø#·eTT, uÛ≤s¡Ze |ü⁄sêDeTT.
Ç<äqTÔ |üxÃ<äX¯ø£+ |ü⁄sêD+ øös¡àeTT‘·ÔeTyéT ˆ
#·‘·Tsê∆ dü+dæú‘·+ |ü⁄D´+ dü+Væ≤‘êHê+ Á|üuÛÒ<ä‘·' ˆˆ 21 ˆˆ
á ≈£Ls¡à|ü⁄sêDeTT |ü<äTHÓ’<äe~. ñ‘·ÔeTeTT, |ü⁄D´Á|ü<äeTT. dü+Væ≤‘·\ uÛÒ<ë\qT ã{Ϻ Ç~ Hê\T>∑T
uÛ≤>±\T>± ñqï~.
Áu≤V”≤à uÛ≤>∑er kÂØ yÓ’wüíM #· Á|üø°]Ô‘ê' ˆ
#·‘·Ádü' dü+Væ≤‘ê' |ü⁄D≤´' <Ûäs¡àø±e÷s¡úyÓ÷ø£å>±' ˆˆ 22 ˆˆ
4 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Çj·T+ ‘·T dü+Væ≤‘ê Áu≤V”≤à #·‘·Tπs«<Ó’düTÔ dü$Tà‘ê ˆ
uÛÑeìÔ wü{ŸdüVü≤ÁkÕDÏ XÀ¢ø±HêeTÁ‘· dü+K´j·÷ ˆˆ 23 ˆˆ
j·TÁ‘· <Ûäsêàs¡úø±e÷Hê+ yÓ÷ø£ådü´ #· eTT˙X¯«sê' ˆ
e÷Vü‰‘·à´eTœ\+ ÁãVü≤à C≤„j·T‘˚ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 24 ˆˆ
Áu≤Væ≤à, uÛ≤>∑e‹, kÂ], yÓ’wüí$ nì ≈£Ls¡à|ü⁄sêDeTT˝Àì Hê\TZ dü+Væ≤‘·\T |ü⁄D´eTT\T, <Ûäsêàs¡úø±eT
yÓ÷øå±\qT Á|ükÕ~+#˚$. á Áu≤V”≤àdü+Væ≤‘· Hê\T>∑T y˚<ë\≈£î dü<èä X¯yTÓ qÆ ~. Äs¡T y˚\ XÀ¢ø£ dü+K´ ø£\~.Bì˝À
<Ûäs¡à`ns¡ú`ø±eT`yÓ÷øå±\H˚ |ü⁄s¡TcÕsêú\ >=|üŒ‘·qeTT, ÁãVü≤à‘·‘·Ô«eTT, |üs¡y˚TX¯«s¡dü«s¡÷|üeTT ‘Ó*j·Tã&ÉTqT.
düs¡ZX¯Ã Á|ü‹düs¡ZX¯Ã e+XÀ eTq«qÔsêDÏ #· ˆ
e+XÊqT#·]‘·+ ~yê´ |ü⁄D≤´ ÁbÕdü+–ø° ø£<∏ë ˆˆ 25 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD≤<Ó’´]j·T+ <Ûësê´ <Ûë]à¬ø’πs«<äbÕs¡¬>’' ˆ
‘êeTVü≤+ es¡ísTTcÕ´$T yê´ùdq ø£~∏‘ê+ |ü⁄sê ˆˆ 26 ˆˆ
Ç+<äT˝À düs¡ZeTT, Á|ü‹düs¡ZeTT, e+X¯eTT, eTq«qÔs¡eTT\T, e+XÊqT#·]‘·eTH˚ yêì‘√ ≈£L&É
|ü⁄D´ø£s¡yÓTÆq~, ~e´yÓTÆq ÁbÕdü+–ø£ ø£<∏ä ≈£L&É ø£\<äT. á dü+Væ≤‘· y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚dæq Áu≤Vü≤àD≤<äT\T
<Ûä]+#·<ä–q~. |üPs¡«eTT yê´düuÛÑ>∑yêqT&ÉT #Ó|æŒq Ä ø£<∏äqT MT≈£î $es¡+#·>∑\qT.
|ü⁄sê-eTè‘ês¡ú+ <Ó’‘˚j·T<ëqyÓ’'dü‡Vü≤ <˚e‘ê' ˆ
eTHêúq+ eTq›s¡+ ø£è‘ê« eTeTqTú' ø°ås¡kÕ>∑s¡yéT ˆˆ 27 ˆˆ
|üPs¡«eTT neTè‘·eTT ø=s¡≈î£ ~‹≈£îe÷s¡T\T, <äqT|ü⁄Á‘·T\‘√ ≈£L&É ø£*dæ <˚e‘·\T eT+<äs¡ |üs«¡ ‘·eTTqT
ø£e«eTT>± #˚dæ ø°ås¡düeTTÁ<äeTTqT ∫*øÏHês¡T.
eT<∏äÛ´e÷H˚ ‘·<ë ‘·dæïq÷ÿs¡às¡÷|” »Hês¡›q' ˆ
ãuÛ≤s¡ eTq›s¡+ <˚y√ <˚yêHê+ Væ≤‘·ø±eT´j·÷ ˆˆ 28 ˆˆ
düeTTÁ<ä eT<∏äÛq+ »s¡T>∑Tq|ü⁄&ÉT $wüßíeT÷]Ô <˚e‘·\ y˚T\Tø√] ≈£Ls¡às¡÷|üeTTqT ‘ê*à eT+<äs¡
|üs¡«‘·eTTqT <Ûä]+∫Hê&ÉT.
<˚yêX¯Ã ‘·Twüߺe⁄πs›e+ Hês¡<ë<ë´ eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûäs¡+ <äècÕº« kÕøÏåD+ $wüßíeTe´j·TyéT ˆˆ 29 ˆˆ
<˚e‘·\T, Hês¡<ë~ ãTTwüß\T ≈£Ls¡às¡÷bÕìï <Û]ä +∫q ˝Àø£kÕøÏ,å HêX¯sV¡ ≤æ ‘·T&ÉT nsTTq Áo eTVü‰$wüßeí ⁄qT
Á|üdüTÔ‹+∫Hês¡T.
‘·<äqÔπs-uÛÑe<˚›M Áosêïsêj·TDe\¢uÛ≤ ˆ
»Á>±Vü≤ uÛÑ>∑yêì«wüßíkÕÔy˚Te |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 30 ˆˆ
 yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+ 5

Ä kÕ>∑se¡ T<∏qäÛ düeTj·TeTT˝À düeTTÁ<äeTTqT+&ç Hêsêj·TDTìøÏ e\¢uÑÛ nsTTq \ø°àå <˚$ ÁbÕ<äTs¡“$¤ +∫q~.
ÄyÓTqT |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q $wüßíe⁄ d”«ø£]+∫Hê&ÉT.
‘˚»kÕ $wüßíeTe´ø£Ô+ Hês¡<ë<ë´ eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
yÓ÷Væ≤‘ê' düVü≤ X¯ÁπøD ÁX‚jÓ÷e#·qeTÁãTeHé ˆˆ 31 ˆˆ
‘˚»düT‡‘√ düŒwüº+>± ‘Ó*j·Tsêì $wüßíe⁄qT #·÷∫ Hês¡<ë~ eTVü≤s¡T¸\T, Ç+Á<äT&ÉT yÓTT<ä˝…’q yês¡T
≈£L&É yÓ÷Vü‰ìï #Ó+~ ø=ìï eT+∫ e÷≥\T |ü*øÏHês¡T.
uÛÑ>∑eHé <˚e<˚y˚X¯ Hêsêj·TD »>∑qàj·T ˆ
¬ø’cÕ <˚M $XÊ˝≤ø°å j·T<∏ëeÁ<ä÷“Væ≤ |üè#·Ã¤‘êyéT ˆˆ 32 ˆˆ
<˚e‘·\ø£~ÛHêj·T≈£î&Ü! uÛÑ>∑eHêïsêj·TD≤! düs¡«˝Àø£ dü«s¡÷bÕ! $XÊ\H˚Á‘· áyÓT mes¡T?
‘Ó\TdüTø√yê\qTø=H˚ e÷≈£î j·T<∏ës¡úeTTqT ‘Ó\T|ü⁄eTT.
ÁX¯ó‘ê« ‘˚cÕ+ ‘·<ë yêø£´+ $wüßísê›qeeTs¡›q' ˆ
Áb˛yê#· <˚M+ dü+Áù|ø£å´ Hês¡<ëBqø£\àcÕHé ˆˆ 33 ˆˆ
yê] e÷≥\T $ì, <ëqeeTs¡›qT&Ó’q $wüßíe⁄ ˇø£kÕ] \ø°åà<˚$ì #·÷∫, nø£\àwüß˝…’q Hês¡<ë<äT\qT
>∑÷]à á $<ÛäeTT>± #ÓbÕŒ&ÉT.
Çj·T+ kÕ |üs¡e÷ X¯øÏÔs¡àqàsT÷ ÁãVü≤às¡÷|æD° ˆ
e÷j·÷ eTeT Á|æj·÷-qHêÔ j·Tj˚T<ä+ <Ûës¡´‘˚ »>∑‘Y ˆˆ34 ˆˆ
áyÓT >=|üŒ X¯øÏÔ dü«s¡÷|æDÏ. Hêø£_ÛqïyÓTÆq~. |üs¡ÁãVü≤àdü«s¡÷|æDÏ. e÷j·÷s¡÷|ü. n+‘·eTT ˝Òì~.
Hê≈£î Á|”‹bÕÁ‘·Tsê\T. á ˝Àø£eTT ˙yÓTj˚T <Ûä]+#·T#·Tqï~.
nqjÓÆTe »>∑‘·‡s¡«+ dü<˚yêdüTs¡e÷qTwüyéT ˆ
yÓ÷Vü≤j·÷$T ~«»ÁX‚cÕ˜ Á>∑kÕ$T $düèC≤$T #· ˆˆ35 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àD√‘·ÔeTT˝≤sê! áyÓT düVü‰j·TeTT‘√H˚ <˚e` <ëqe`e÷qe⁄\T >∑\ düeTdüÔ Á|ü|ü+#·eTTqT
yÓ÷Væ≤+|ü #˚j·TT#·THêïqT. Hê˝À ©qeTT #˚düTø=ì eT∞fl düèõdüTÔHêïqT.
ñ‘·Œ‹Ô+ Á|ü\j·T+ #Ó’e uÛÑ÷‘êHêe÷>∑‹+ >∑‹yéT ˆ
$<ä´j·÷ Mø£å´ #ê‘êàq+ ‘·s¡ìÔ $|ü⁄˝≤$Te÷yéT ˆˆ 36 ˆˆ
˝Àø£eTT\ düèwæº`$HêX¯eTT`ÁbÕDT\ »qq eTs¡D≤\qT Ä‘·à dü«s¡÷bÕìï ≈£L&É C≤„qeTT‘√ ‘Ó\TdüTø=ì
ô|<ä›<äsTTq á e÷j·TqT <ë≥>∑\s¡T.
nkÕ´düÔ«+XÊq~ÛcÕ˜j·T X¯øÏÔeTH√Ô-uÛÑeHé düTsê' ˆ
ÁãùV≤àXÊHê<äj·Tdü‡πs« düs¡«X¯øÏÔ]j·T+ eTeT ˆˆ 37 ˆˆ
6 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
áyÓT n+XÊ\qT d”«ø£]+∫q+<äTe\¢H˚ ÁãVü≤à, •e⁄&ÉT yÓTT<ä˝…’q <˚e‘·\T X¯øÏÔeT+‘·T\sTTHês¡T. áyÓT
Hê düø£\X¯øÏÔdü«s¡÷|æDÏ.
ôd’cÕ düs¡«»>∑‘·÷‡‹' Á|üø£è‹ÁdæÔ>∑TD≤‹àø± ˆ
ÁbÕπ>e eT‘·Ô' dü+C≤‘ê Áo' ø£˝ÒŒ |ü<äàyêdæ˙ ˆˆ 38 ˆˆ
áyÓT düeTdüÔ˝Àø±\≈£î ø±s¡DuÛÑ÷‘·Tsê\T. düÔ‘·Ô«`s¡», düÔyÓ÷s¡÷|ü >∑TDÁ‘·j·Tdü«s¡÷|æDÏ. Á|üø£è‹s¡÷|ü,
ø£eT\yêdæì nsTTq áyÓT Hêø£+f… eTT+<äT ø£\ŒeTT˝ÀH˚ Á|üuÛÑ$+∫q~.
#·‘·Ts¡T“¤C≤ X¯+K#·Áø£|ü<äàVü≤kÕÔ Ádü>∑ì«‘ê ˆ
ø√{Ïdü÷s¡´Á|ürø±XÊ yÓ÷Væ≤˙ düs¡«<˚Væ≤HêyéT ˆˆ 39 ˆˆ
áyÓT Hê\TZuÛÑTC≤\T ø£*Z X¯+KeTT` #·Áø£eTT`|ü<äàeTT\qT #˚‘·T\˝À <Ûä]+∫q~. |ü⁄wüŒVü‰s¡eTT ø£\~.
ø√{Ïdü÷s¡T´\ ‘˚»düT‡‘√ düe÷qyÓTÆq ø±+‹ ø£\~. ÁbÕDT\+<ä]ì yÓ÷Væ≤+|ü #˚ùd X¯øÏÔ ø£\~.
Hê\+ <˚yê q |æ‘·s√ e÷qyê yêdüy√-|æ #· ˆ
e÷j·÷y˚T‘ê+ düeTT‘·Ôs¡TÔ+ j˚T #êH˚´ uÛÑT$ <˚Væ≤q' ˆˆ 40 ˆˆ
áyÓT e÷j·Tq‹Áø£$T+#·T≥≈£î <˚e‘·\T ø±ì, eTqTwüß´\T ø±ì, ∫es¡øÏ+Á<äT&ÉTø±ì düeTs¡Tú\T ø±s¡T.
uÛÑ÷˝Àø£eTT˝Àì X¯Øs¡<Ûës¡T\T eT¬ses¡T ø±ì \øÏåà e÷j·TqT <ë{Ï b˛C≤\s¡T.
Ç‘·T´ø±Ô yêdüT<˚y˚q eTTqjÓ÷ $wüßíeTÁãTeHé ˆ
Áã÷Væ≤ ‘·«+ |ü⁄+&ÉØø±ø£å! j·T~∆ ø±\ø£åj˚T-|æ #· ˆˆ 41 ˆˆ
á $<ÛäeTT>± $wüßíe⁄ #Ó|üŒ>± eTTqT˝≤j·Tq‘√ Ç≥¢Hêïs¡T. ªª|ü<äàH˚Á‘·T&ÉyÓ’q Hêsêj·TD≤! e÷≈£î
ø±˝≤+‘·s¡eTT˝À »]–q dü+|òüT≥q\qT >∑÷]à ‘Ó\T|ü⁄eTTµµ.
n<∏√yê#· Vü≤èw”πøXÀ eTT˙qTàì>∑D≤]Ñ·' ˆ
ndæÔ ~«C≤‹Á|ües¡ Ç+Á<ä<äT´eTï Ç‹ ÁX¯ó‘·' ˆˆ 42 ˆˆ
n|ü ⁄ &É T eTTìùd$‘· T &É > ∑ T $wü ß í e ⁄ eTTqT\‘√ Ç≥¢ H êï&É T . Ç+Á<ä < ä T ´eTTï&É H ˚ Á|ü d æ < ä T ∆ & Ó ’ q
Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ&=ø£&ÉT+&˚Óyê&ÉT.
|üPs¡«»qàì sêC≤-kÕe<Ûäèwü´' X¯+ø£sê~_Û' ˆ
<äècÕº« e÷+ ≈£Ls¡àdü+kÕúq+ ÁX¯ó‘ê« bÂsêDÏø°+ dü«j·TyéT ˆˆ 43 ˆˆ
dü+Væ≤‘ê+ eTqTàU≤~›yê´+ |ü⁄s¡düÿè‘·´ eTT˙X¯«sêHé ˆ
ÁãVü‰àD+ #· eTVü‰<˚e+ <˚yê+XÊÃHê´Hé dü«X¯øÏÔ_Û' ˆˆ 44 ˆˆ
eT#·Ã¤øöÔ dü+dæú‘êHé ãT<ë∆« e÷y˚Te X¯s¡D+ >∑‘·' ˆ
dü+uÛ≤wæ‘√ eTj·÷ #ês¡ú+ $Á|üjÓ÷ì+ >∑$Twü´dæ ˆˆ 45 ˆˆ
 yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+ 7

>∑‘· »qà˝À n‘·&ÉT sêE>± ñ+&ç X¯+ø£sê<äT\≈£î ≈£L&É ìÁ>∑Væ≤+|üsêìyê&Ó’ ≈£Ls¡às¡÷|üeTT˝ÀqTqï

qqTï #·÷∫, Hê e\¢ |ü⁄sêD≤\≈£î dü+ã+~Û+∫q >±<∏äqT, ~e´yÓTÆq dü+Væ≤‘·qT eTTìÁX‚wüߘ\‘√ ø£*dæ $ì,
düèwæº ø£s¡Ô ÁãVü≤àqT, s¡TÁ<äTDÏí, Ç‘·s¡ <˚e‘·\qT ≈£L&É ‘·eT‘·eT n~Ûø±sê\‘√ ≈£L&É Hê X¯øÏÔøÏ nBÛÛqT˝…’
ñ+&ÉT≥qT >∑T]Ô+∫ qH˚ï X¯sD ¡ Tbı+<ÓqT. n|ü&˚ H˚q‘·ì‘√ e÷{≤¢&ç $Á|ü≈î£ \eTT˝À »ìà+|ü>\∑ eì #Ó|Œæ ‹ì.
Ç+Á<ä<äT´eTï Ç‹ U≤´‘√ C≤‹+ düàs¡dæ bÂ]«ø°yéT ˆ
düπs«cÕy˚Te uÛÑ÷‘êHê+ <˚yêHêeT|ü´>√#·s¡yéT ˆˆ 46 ˆˆ
eø£Ôe´+ j·T<äTZVü≤´‘·eT+ <ëùd´ C≤„q+ ‘·yêq|òüT ˆ
\u≤∆« ‘·HêàeTø£+ C≤„q+ e÷y˚TyêH˚Ô Á|üy˚ø£å´dæ ˆˆ 47 ˆˆ
Ç+Á<äT<äT´eTTï&ÉH˚ ù|s¡ Á|üdæ<äT∆&ÉyÓ’, |üPs¡«»qàdüàè‹ ø£*– ñ+{≤e⁄. düs¡«ÁbÕDT\≈£î, <˚e‘·\≈£î ≈£L&É
‘Ó*j·Tsêì~, #Ó|üŒ<ä–q $T>∑T\ s¡Vü≤dü´yÓTÆq C≤„Hêìï ˙øÏe«>∑\qT. z |ü⁄D≤´‘·Tà&Ü! Hê e\¢ Ä C≤„Hêìï
bı+~ ∫es¡≈£î Hê˝À n+‘·Ø¢qeTe⁄‘êe⁄.
n+XÊ+‘·πsD uÛÑ÷e÷´+ ‘·«+ ‘·Á‘· ‹wü˜ düTìs¡«è‘·' ˆ
yÓ’edü«‘˚-qÔπs-r‘˚ ø±sê´s¡ú+ e÷+ Á|üy˚ø£å´dæ ˆˆ 48 ˆˆ
Ç‘·sê+X¯‘√ ˙e⁄ uÛ÷Ñ $Tô|’ ì•Ã+‘·>± ìedæ+#·T. yÓe’ dü«‘·eTq«qÔs+¡ >∑&TÉ e>±H˚ ˙e⁄ eT∞fl Á|üj÷Ó »Hês¡+ú
qqTï #˚s¡Tø√>∑\e⁄.
e÷+ Á|üDeT´ |ü⁄Ø+ >∑‘ê« bÕ\j·÷e÷dü y˚T~˙yéT ˆ
ø±\<Ûäs¡à+ >∑‘·' ø±˝≤#˚ä«‘·B«ù| eTj·÷ düVü≤ ˆˆ 49 ˆˆ
uÛÑTø±Ô« ‘êHÓ’«wüíyêH√“¤>±Hé jÓ÷–HêeT|ü´>√#·sêHé ˆ
eT<뻄j·÷ eTTìÁX‚cÕ˜' »CÒ„ $Á|ü≈£î˝Ò |ü⁄q' ˆˆ 50 ˆˆ
Ç˝≤ #Ó|üŒ>± Hê≈£î qeTdüÿ]+∫ q>∑sêìøÏ yÓ[¢ sêC≤´ìï bÕ*+#ê&ÉT, ø=+‘· ø±˝≤ìøÏ X¯Øsêìï $&ç∫
X‚«‘·B«|ü+˝À ñqï Hê <ä>sZ∑ ≈¡ î£ e∫à Hê‘√ ≈£L&ç ìedæ+∫ jÓ÷>∑T\T ≈£L&É bı+<ä˝ìÒ $wüß˝í Àø£ uÛÀ>±\qTuÛ$Ñ +∫,
z eTTìes¡T˝≤sê! Hê Ä»„‘√ eT∞fl Áu≤Vü≤àD≈£î\+˝À »ìà+#ê&ÉT.
C≤„‘ê« e÷+ yêdüT<˚yêK´+ j·TÁ‘· <˚« ìVæ≤‘˚-ø£åπs ˆ
$<ë´$<˚´ >∑÷&ÛÉs¡÷|ü+ j·TÁ<ä“Vü≤à |üs¡eT+ $<äT' ˆˆ 51 ˆˆ
k˛-s¡Ãj·÷e÷dü uÛÑ÷‘êHêe÷ÁX¯j·T+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
Áe‘√|üyêdüìj·TyÓTÆs√ΩeTÁu≤Vü≤àD‘·s¡ŒD…Æ' ˆˆ 52 ˆˆ
yêdüT<˚eHêeT+ø£\ qqTï‘Ó\TdüTø=ì, >∑÷&ÛÉ+>±ñqï$, HêX¯s¡Væ≤‘ê˝…’q $<ä´, n$<ä´ nH˚ ¬s+&ç{Ïì
|üs¡ÁãVü≤àdü«s¡T|ü+>± ‘Ó*dæø√<ä–q Hê‘·‘êÔ«ìï ‘Ó\TdüTø=ì Ä Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT ÁbÕDT\ø±<Ûës¡uÛÑ÷‘·T&Ó’q
|üs¡y˚TX¯«s¡TDÏí Áe‘ê\T, ñ|üyêkÕ~ ìj·Te÷\‘√, ôVAe÷\T Áu≤Vü≤àDdüe÷sê<Ûäq\‘√ |üPõ+#ê&ÉT.
8 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·<ëodüÔqïeTkÕÿs¡düÔìïwü˜düÔ‘·Œsêj·TD' ˆ
Äsê<Ûäj·THé eTVü‰<˚e+ jÓ÷–Hê+ Vü≤è~ dü+dæú‘·yéT ˆˆ 53 ˆˆ
‘·ôd’´e+ es¡Ôe÷qdü´ ø£<ë∫‘·Œs¡e÷ ø£˝≤ ˆ
dü«s¡÷|ü+ <äs¡Ùj·÷e÷dü ~e´+ $wüßídüeTT<䓤eyéT ˆˆ 54 ˆˆ
Ä |üs¡y˚TX¯«s¡Tì ÄodüT‡\‘√, n‘·ìøÏ qeTdüÿ]dü÷Ô, n‘·ìj·T+<˚ ìwü˜eT]j·TT ‘·‘·Œs¡‘·>∑\yê&Ó’,
jÓ÷>∑T\ Vü≤è<äj·TeT+<˚ ìedæ+#·T#·Tqï Ä |üs¡y˚TX¯«s¡Tì Äsê~Ûdü÷Ô Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT ñHêï&ÉT. á $<Ûä+>±
ñ+&É>± ˇø£Hê&ÉT ÁX‚wü˜yÓTÆq ~e´ø£fi¯ $wüßídü+ã+<ÛäyÓTÆq ‘·q dü«s¡÷bÕìï Ä Ç+Á<ä<äT´eTTïìøÏ <ä]Ù+|ü#˚dæq~.
<äècÕº« Á|üDeT´ •s¡kÕ $c˛ís¡“¤>∑e‘·' Á|æj·÷yéT ˆ
dü+dü÷Ôj·T $$<ÛÓ’' k˛ÔÁ‘Ó’' ø£è‘ê+»*s¡uÛ≤wü‘· ˆˆ 55 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q $wüßíe⁄≈£î Á|æj·TyÓTÆq Ä ø£fi≤s¡÷bÕìï #·÷∫, •s¡düTe+∫ qeTdüÿ]+∫, $$<Ûë˝…’q
k˛ÔÁ‘ê\‘√ düTÔ‹+∫, #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ n‘·&ÉT á $<Ûä+>± |ü*ø±&ÉT.
Ç+Á<ä<äT´eTï ñyê#· : Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT |ü*ø±&ÉT.
ø± ‘·«+ <˚$ $XÊ˝≤øÏå $wüßí∫Vü‰ï+øÏ‘˚ X¯óuÛÒ ˆ
j·÷<∏ë‘·<∏˚Û´q yÓ’ uÛ≤e+ ‘·y˚<ë˙+ ÁãMVæ≤ y˚T ˆˆ 56 ˆˆ
yÓ’wüíe∫Vü‰ï\T ø£*Z, X¯óuÛÑø£sê˝…’q $XÊ\H˚Á‘ê\T >∑\ z <˚$! ˙ yÓes¡e⁄? ˙ j·T<∏ës¡ú dü«s¡÷bÕìï
ñqï<äTqï≥Tº Ç|ü⁄&ÉT Hê≈£î ‘Ó\T|ü⁄.
‘·dü´ ‘·<ë«ø£´e÷ø£s¡í´ düTÁ|üdüHêï düTeT+>∑˝≤ ˆ
Vü≤dü˙Ô dü+düàs¡ì«wüßí+ Á|æj·T+ Áu≤Vü≤àDeTÁãM‘Y ˆˆ 57 ˆˆ
Ç+Á<ä<äT´eTTïì e÷≥ $ì $TøÏÿ* Á|üdüqTïsê\T, X¯óuÛÑø£s¡Tsê˝…’q Ä <˚$ $wüßíe⁄qT düà]+∫ Á|æj·TyÓTÆq
Ä Áu≤Vü≤àDTì >∑÷]à qe⁄«#·T |ü*øÏq~.
Áo' ñyê#· : \ø°åà<˚$ |ü*øÏ+~.
q e÷+ |üX¯´ìÔ eTTqjÓ÷ <˚yê' X¯Áø£|ü⁄s√>∑e÷' ˆ
Hêsêj·TD≤‹àø±y˚Tø±+ e÷j·÷-Vü≤+ ‘·qàsT÷ |üsê ˆˆ 58 ˆˆ
qqTï eTTqT\T, Ç+Á<äT&ÉT yÓTT<ä˝…’q <˚e‘·\T #·÷&É˝Òs¡T. H˚qT Hêsêj·TD dü«s¡÷|ü+>∑\ Hêsêj·TDÏì.
Ä Hêsêj·TDs¡÷|üyÓTÆq ÁX‚wü˜yÓTÆq e÷j·TqT H˚qT.
q y˚T Hêsêj·TD≤<˚“¤<√ $<ä´‘˚ Væ≤ $#ês¡‘·' ˆ
‘·qàj·T´Vü≤+ |üs¡+ ÁãVü≤à dü $wüßí' |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 59 ˆˆ
$#ê]+#·>± Hê≈£î Hêsêj·TDTq≈£î uÛÒ<ä+ ˝Ò<äT. H˚Hê‘·ì Á|ü‹s¡÷bÕìï. Ä $wüßíe⁄ |üs¡ÁãVü≤à,
|üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT.
 yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+ 9

j˚T-s¡Ãj·T˙ÔVü≤ uÛÑ÷‘êHêe÷ÁX¯j·T+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTyéT ˆ

C≤„H˚q ø£s¡àjÓ÷π>q q ‘˚cÕ+ Á|üuÛÑyêeT´Vü≤yéT ˆˆ 60 ˆˆ
düeTdüÔ uÛ÷Ñ ‘·>D∑ ≤ìøÏ ÄÁX¯jT· uÛ÷Ñ ‘·T&Óq’ |üsy¡ T˚ X¯«s¡Tì C≤„qø£sà¡ jÓ÷>±\ <ë«sê Äsê~Û+#˚ yê] $wüjT· +˝À
Hê Á|üuÛ≤e+ |üì#˚j·T<äT.
‘·kÕà<äHê~ì<Ûäq+ ø£s¡àjÓ÷>∑|üsêj·TD' ˆ
C≤„H˚Hêsê<Ûäj·÷qqÔ+ ‘·‘√ yÓ÷ø£åeTyê|ü‡´dæ ˆˆ 61 ˆˆ
n+<äTe\¢ Ä<ä´+‘ê\T ˝Òì $wüßíe⁄qT ø£s¡àjÓ÷>∑|üsêj·TDT&ÉyÓ’ C≤„qjÓ÷>∑+‘√ Äsê~Û+#·TeTT. <ëì‘√
yÓ÷øå±ìï bı+<ä>∑\e⁄.
Ç‘·T´ø£Ô' dü eTTìÁX‚wü˜ Ç+Á<ä<äT´yÓ÷ï eTVü‰eT‹' ˆ
Á|üDeT´ •s¡kÕ <˚M+ ÁbÕ+»*' |ü⁄qs¡ÁãM‘Y ˆˆ 62 ˆˆ
á $<Û+ä >± Ä eTTìÁX‚wßü ì˜ øÏ #Ó|Œü >± eTVü‰ãT~∆eT+‘·T&Óq’ Ç+Á<ä<Tä ´eTTï&ÉT ‘·\e+∫ <˚$øÏ qeTdüÿ]+∫
eTs¡\ Ç≥¢Hêï&ÉT.
ø£<∏ä+ dü uÛÑ>∑yê˙X¯' XÊX¯«‘√ ìwüÿ˝À-#·T´‘·' ˆ
C≤„‘·T+ Væ≤ X¯ø£´‘˚ <˚$! Áã÷Væ≤ y˚T |üs¡y˚TX¯«]! ˆˆ 63 ˆˆ
<˚$! |üs¡y˚TX¯«]! uÛÑ>∑yêqT&ÉT, Á|üuÛÑTe⁄, XÊX¯«‘·T&ÉT, ø£fi¯+ø£s¡Væ≤‘·T&ÉT nsTTq n#·T´‘·T&ÉT @ $<Ûä+>±
‘Ó*j·T<ä–qyê&√. Hê≈£î #Ó|üeTT.
@eeTTø±Ô-<∏ä $Áù|D <˚M ø£eT\yêdæ˙ ˆ
kÕøå±Hêïsêj·TD√ C≤„q+ <ëdü´r‘ê´Vü≤ ‘·+ eTTìyéT ˆˆ 64 ˆˆ
á $<Ûä+>± Áu≤Vü≤àDT&ÉT #Ó|üŒ>± ø£eT\yêdæì nsTTq \øÏåà Ä eTTìì >∑÷]à kÕøå±Hêïsêj·TDT&˚
C≤„Hêìïe«>∑\&ÉT nì |ü*øÏq~.
ñuÛ≤uÛ≤´eT<∏ä Vü≤kÕÔuÛ≤´+ dü+düŒèX¯´ Á|üD‘·+ eTTìyéT ˆ
düàè‘ê« |üsê‘·Œs¡+ $wüßí+ ‘·Á‘Ó’yêqÔs¡BÛj·T‘· ˆˆ 65 ˆˆ
|æ<ä|ü ¬s+&ÉT Vü≤kÕÔ\‘√ Ä qeTdüÿ]+∫q eTTìì düŒè•+∫, |üsê‘·Œs¡T&Ó’q $wüßíe⁄qT ‘·\∫ nø£ÿ&˚
n+‘·sê∆qyÓTÆq~.
k˛-|æ Hêsêj·TD+ Á<äwüߺ+ |üs¡y˚TD düe÷~ÛHê ˆ
Äsê<Ûäj·T<ä∆èw”πøX¯+ Á|üD‘ê]ÔÁ|üuÛÑx®qyéT ˆˆ 66 ˆˆ
Ä Ç+Á<ä<Tä ´eTTï&ÉT Hêsêj·TDTì #·÷#·T≥≈£î >=|üŒdüe÷~Û‘√ qeTdüÿ]+∫q yê] Ä]Ôì ‘=\–+#·T≥˝À
Á|üuÛÑ+»qTìe+{Ï yê&Ó’q Vü≤èw”πøX¯óì Äsê~Û+#ê&ÉT.
10 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·‘√ ãVüQ‹<∏˚ ø±˝Ò >∑‘˚ Hêsêj·TD' dü«j·TyéT ˆ
ÁbÕ<äTsêd”qàVü‰jÓ÷^ |”‘·yêkÕ »>∑qàj·T' ˆˆ 67 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· #ê˝≤ø±\+ >∑&ÉTe>± |”‘ê+ãs¡T&ÉT, »>∑q÷à]Ô, eTVü‰jÓ÷– nsTTq uÛÑ>∑yêHé Hêsêj·TDT&ÉT
n‘·ì m<äT≥ dü«j·T+>± Á|ü‘·´ø£åyÓTÆHê&ÉT.
<äècÕº« <˚e+ düe÷j·÷qÔ+ $wüßíe÷‘êàqeTe´j·TyéT ˆ
C≤qTuÛ≤´eTeì+ >∑‘ê« ‘·TcÕºe >∑s¡T&É<Ûä«»yéT ˆˆ 68 ˆˆ
n$Hê•, |üs¡e÷‘·Tà&Ó’q $wüßíe⁄ Á|ü‘·´ø£å+ ø±>± #·÷∫ yÓ÷ø±fi¯flô|’ ñ+&ç qeTdüÿ]+∫ >∑s¡T&É<Ûä«Eì
k˛ÔÁ‘·+ #˚dæHê&ÉT.
Ç+Á<ä<äT´eTï ñyê#· : Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT |ü*ø±&ÉT.
j·TCÒ„XÊ#·T´‘· >√$+<ä e÷<ÛäyêqqÔ πøX¯e ˆ
ø£èwüí $c˛í Vü≤èw”πøX¯ ‘·TuÛÑ´+ $XÊ«‘·àH˚ qeT' ˆˆ 69 ˆˆ
z j·TC≤„\≈£î Á|üuÛÑTyÓ’q yê&Ü! n#·T´‘ê, >√$+<ë, e÷<Ûäyê, nq+‘ê, πøX¯yê, ≈£ècÕí, $wüOí, Vü≤èw”πøXÊ
$XÊ«‘·àyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ |ü⁄sêD≤j·T Vü≤s¡j˚T $X¯«eT÷s¡Ôj˚T ˆ
düs¡Zdæú‹$HêXÊHê+ ùV≤‘·y˚-qqÔX¯ø£Ôj˚T ˆˆ 70 ˆˆ
|ü⁄sêD|ü⁄s¡TcÕ, $X¯«eT÷ØÔ, z Vü≤Ø! ˙e⁄ düèwæº dæú‹ $HêXÊ\≈£î ø±s¡DyÓTÆq yê&Ée⁄. nq+‘·yÓTÆq X¯øÏÔ
dü+|üqTï&Ée⁄. n{Ϻ ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
ìs¡TZD≤j·T qeTdüTÔuÛÑ´+ ìwüÿ˝≤j·T qyÓ÷ qeT' ˆ
|ü⁄s¡TcÕj·T qeTùdÔ-düTÔ $X¯«s¡÷bÕj·T ‘˚ qeT' ˆˆ 71 ˆˆ
˙e⁄ ìs¡TZD dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. ìwüÿ\T&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. $X¯«s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q z |ü⁄s¡Twüß&Ü! ˙≈£î
qeTkÕÿs¡eTT.
qeTùdÔ yêdüT<˚yêj·T $wüíy˚ $X¯«jÓ÷qj˚T ˆ
Ä~eT<Ûë´qÔV”≤Hêj·T C≤„q>∑e÷´j·T ‘˚ qeT' ˆˆ 72 ˆˆ
Á|ü|+ü #êìøÏ ø±s¡DuÛ÷Ñ ‘·T&Éyq’Ó $wüO!í yêdüT<˚yê! ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. Ä~`eT<Û´ä `n+‘ê\T ˝Òìyê&Ée⁄,
C≤„q+‘√ e÷Á‘·y˚T ‘Ó*j·T<ä–qyê&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qeTùdÔ ì]«ø±sêj·T ìÁwüŒ|üx±Ãj·T ‘˚ qeT' ˆ
uÛÒ<ëuÛÒ<ä$V”≤Hêj·T qyÓ÷-kÕÔ«qq›s¡÷|æDÒ ˆˆ 73 ˆˆ
ìs¡«ø±s¡T&Ée⁄, Á|ü|+ü #·sV¡ ≤æ ‘·T&Éyq’Ó ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. uÛ<Ò `ä nuÛ<Ò ë\T ˝Òìyê&Ée⁄. Äq+<äd«ü s¡÷|ü⁄&Éyq’Ó
˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
 yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+ 11

qeTkÕÔsêj·T XÊHêÔj·T qyÓ÷-Á|ü‹Vü≤‘ê‘·àH˚ ˆ

nqqÔeT÷s¡Ôj˚T ‘·TuÛÑ´eTeT÷sêÔj·T qyÓ÷ qeT' ˆˆ 74 ˆˆ
dü+kÕs¡düeTTÁ<ëìï ‘·]+|ü#˚ùdyê&Ée⁄. XÊ+‘· dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. m~]+#·T≥≈£î X¯ø£´eTTø±ì ˙≈£î
qeTkÕÿs¡eTT. nq+‘·eT÷]ÔesTT≈£L&É neT÷s¡TÔ&Éy˚. n{Ϻ ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qeTùdÔ |üs¡e÷sêúj·T e÷j·÷r‘êj·T ‘˚ qeT' ˆ
qeTùdÔ |üs¡y˚TXÊj·T ÁãVü≤àDÒ |üs¡e÷‘·àH˚ ˆˆ 75 ˆˆ
˙e⁄ |üs¡e÷s¡ú dü«s¡÷bÕì$. e÷j·T≈£î nr‘·T&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. ˙e⁄ áX¯«s¡T\πø áX¯«s¡T&Ée⁄.
|üs¡e÷‘·à |üs¡ÁãVü≤às¡÷|æyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ düTdü÷øå±àj·T eTVü‰<˚yêj·T ‘˚ qeT' ˆ
qeT' •yêj·T X¯ó<ë∆j·T qeTùdÔ |üs¡y˚Twæ˜H˚ ˆˆ 76 ˆˆ
n‘·´+‘·dü÷ø£åà s¡÷|ü⁄&Ée⁄. <˚e‘·\πø <˚e⁄&ÉyÓ’q eTVü‰<˚e⁄&Ée⁄ ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. X¯ó<ä∆ dü«s¡÷|ü+ >∑\
•e⁄&Ée⁄. |üs¡y˚Twæ˜ dü«s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
‘·«jÓÆT‘·‘·‡èwüºeTœ\+ ‘·«y˚Te |üs¡e÷ >∑‹' ˆ
‘·«+ |æ‘ê düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ ‘·«+ e÷‘ê |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT ˆˆ 77 ˆˆ
˙y˚ á düeTkÕÔìï düèwæº+#êe⁄. |üs¡eT>∑‹$ ˙y˚. düeTdüÔÁbÕDÏ ø√{ÏøÏ ‘·+Á&ç$. |ü⁄s¡Tc˛‘·Ôe÷! ˙y˚
‘·*¢$.
‘·«eTø£ås¡+ |üs¡+<ÛëeT ∫HêàÁ‘·+ y√´eT ìwüÿ\yéT ˆ
düs¡«kÕ´<Ûës¡eTe´ø£ÔeTqqÔ+ ‘·eTdü' |üs¡yéT ˆˆ 78 ˆˆ
HêX¯+˝Òì ÁX‚wü˜yÓTÆq |üs¡eTkÕúHêì$ ˙y˚. ∫‘Y dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. Äø±X¯eTT, @ uÛÒ<äeT÷ ˝Òìyê&Ée⁄ ˙y˚.
n+<ä]ø° Ä<Ûësêì$. ne´≈£îÔ&Ée⁄, nq+‘·T&Ée⁄. ‘·eTdüT‡ø£r‘·T&ÉyÓ’ ì‘·´Á|üø±X¯dü«s¡÷|üeTT >∑\yê&Ée⁄.
Á|ü|üX¯´ìÔ |üsê‘êàq+ C≤„qBù|q πøe\yéT ˆ
Á|ü|ü<˚´ uÛÑe‘√ s¡÷|ü+ ‘·~«c˛í' |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 79 ˆˆ
πøe\+ C≤„qeTH˚ B|ü+‘√ |üs¡e÷‘·Tà&ÉyÓ’q ìqTï #˚s¡Tø=ì ˙ Ä s¡÷bÕìï X¯s¡DTbı+<äT‘ês¡T. n<˚
$wüßíe⁄ jÓTTø£ÿ |üs¡eT|ü<äeTT. <ëìì H˚qT X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT.
@e+ düTÔeqÔ+ uÛÑ>∑yêHé uÛÑ÷‘ê‘êà uÛÑ÷‘·uÛ≤eq' ˆ
ñuÛ≤uÛ≤´ eT<∏ä Vü≤kÕÔuÛ≤´+ |üdüŒs¡Ù Á|üVü≤düìïe ˆˆ 80 ˆˆ
á $<Ûä+>± k˛ÔÁ‘·+ #˚düTÔqï Ç+Á<ä<äT´eTTïDÏí düeTdüÔ ÁbÕDT\≈£î Ä‘·às¡÷|ü⁄&Ó’q, uÛÑ÷‘·uÛ≤eqT&Ó’q
$wüßíe⁄ ¬s+&ÉT #˚‘·T\‘√ ∫s¡Tqe⁄« qe⁄«‘·÷ düŒè•+#ê&ÉT.
12 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
düŒèwüºe÷Á‘√ uÛÑ>∑e‘ê $wüßíHê eTTì|ü⁄+>∑e' ˆ
j·T<∏ëe‘·Œs¡eT+ ‘·‘·Ô«+ C≤„‘·yê+düÔÁ‘·ŒkÕ<ä‘·' ˆˆ 81 ˆˆ
$wüßíuÛÑ>∑yêqT&ÉT düŒè•+#·T≥ ‘√&ÉH˚ eTTìÁX‚wüߘ&Ó’q Ç+Á<ä<äT´eTTïìøÏ uÛÑ>∑e+‘·Tì <äj·T‘√ j·T<∏ës¡úyÓTÆq
|üs¡eT ‘·‘·Ô«C≤„q+ ‘Ó*j·Te∫Ãq~.
‘·‘·' Á|üVü≤èwüºeTqkÕ Á|üDÏ|ü‘·´ »Hês¡›qyéT ˆ
Áb˛yê#√ìïÁ<ä|ü<ëàø£å+ |”‘·yêdüdüeT#·T´‘·yéT ˆˆ 82 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· dü+‘√wæ+∫q eTqdüT‘√ »Hês¡›qTq≈£î qeTdüÿ]+∫ $ø£dæ+∫q |ü<äà+ e+{Ï H˚Á‘ê\T >∑\
|”‘ê+ãs¡<Ûë]j·T>∑T n#·T´‘·Tì‘√ Ç+Á<ä<äT´eTTï&ç≥¢Hêï&ÉT.
‘·«Á‘·ŒkÕ<ë<ädüì›>∑∆eTT‘·Œqï+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT ˆ
C≤„q+ ÁãôV’≤àø£$wüj·T+ |üs¡e÷qq›dæ~∆<äyéT ˆˆ 83 ˆˆ
z |ü⁄s¡Tc˛‘·Ôe÷! ˙ <äj·T‘√ Hê≈£î |üs¡e÷q+<ädæ~∆H=düπ> Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq ÁãVü≤àdü+ã+<ÛäyÓTÆq $wüj·T+˝À
dü+<˚Vü≤+ ˝Ò≈£î+&Ü C≤„qÁbÕ|æÔ ø£*–q~.
qyÓ÷ uÛÑ>∑e‘˚ ‘·TuÛÑ´+ yêdüT<˚yêj·T y˚<Ûäùd ˆ
øÏ+ ø£]cÕ´$T jÓ÷π>X¯! ‘·H˚à e<ä »>∑qàj·T! ˆˆ 84 ˆˆ
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Ée⁄ yêdüT<˚e⁄&Ée⁄ y˚<däÛ Tü &Ée⁄ nsTTq ˙≈£î qeTdüÿ]+#·T#·THêïqT. z jÓ÷>π X¯ó&Ü! »>∑qàj·÷!
H˚H˚$T #˚j·Te˝…H√ ‘Ó\T|üe\dæq~.
ÁX¯ó‘ê« Hêsêj·TD√ yêø£´$TÁq›<äT´eTïdü´ e÷<Ûäe' ˆ
ñyê#· düdæà‘·+ yêø£´eTX‚wü+ »>∑‘√ Væ≤‘·yéT ˆˆ 85 ˆˆ
Ç+Á<ä<äT´eTTïì yêø±´ìï e÷<Ûäe⁄&Ó’q Hêsêj·TDT&ÉT $ì ∫s¡Tqe⁄«‘√ düeTdüÔyÓTÆq »>∑‘·TÔq≈£î Væ≤‘êìï
ø£*–+#˚ yêø±´ìï |ü*ø±&ÉT.
ÁouÛÑ>∑yêqTyê#· :` ÁouÛÑ>∑yêqT&ç≥T¢ |ü*ø±&ÉT.
esêíÁX¯e÷#ês¡e‘ê+ |ü⁄+kÕ+ <˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
C≤„H˚q uÛÑøÏÔjÓ÷π>q |üP»˙jÓ÷ q #êq´<∏ë ˆˆ 86 ˆˆ
esêíÁX¯e÷#êsê\T >∑\ e´≈£îÔ\T C≤„q+‘√qT, uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+‘√qT <˚e⁄&Ó’q eTùV≤X¯«s¡Tì |üPõ+#·e˝…qT.
y˚s¡T kÕ<ÛäHê\‘√ ø±<äT.
$C≤„j·T ‘·‘·Œs¡+ ‘·‘·Ô«+ $uÛÑ÷‹+ ø±s¡´ø±s¡DyéT ˆ
Á|üeè‹Ôx±Ã|æ y˚T C≤„‘ê« yÓ÷øå±ØúX¯«s¡eTs¡Ãj˚T‘Y ˆˆ 87 ˆˆ
 yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+ 13

yÓ÷ø£+å ø√πsyê&ÉT #˚j÷· *‡q |üì Ä |üse¡ T‘·‘«Ô· eTT, $uÛ÷Ñ ‹ nfÒ¢ ø±s¡´ø±s¡Ds¡÷bÕìï u≤>± ‘Ó\TdüTø=ì,
nfÒ¢ Hê Á|üeè‹Ôì >∑T]Ô+∫ áX¯«s¡Tì ñbÕdæ+#·e˝…qT.
düs¡«dü+>±qŒ]‘·´»´ C≤„‘ê« e÷j·÷eTj·T+ »>∑‘Y ˆ
n<Ó’«‘·+ uÛ≤ej·÷‘êàq+ Á<äø£å´ùd |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 88 ˆˆ
nìï $<Ûë˝…’q Ädü≈£îÔ\qT |ü]‘·´õ+∫ á dü+kÕs¡+ e÷j·÷s¡÷|üeTì ‘Ó\TdüTø=ì ˙˝ÀH˚ n<Ó’«‘·
uÛ≤eq bı+<ë*. n{≤¢ #˚dæq|ü⁄&ÉT z Ç+Á<ä<äT´eTTï&Ü! |üs¡y˚TX¯«s¡TDÏí <ä]Ù+#·>∑\e⁄.
Á‹$<Ûë+ uÛ≤eHê+ ÁãVü≤àÁH√Œ#·´e÷q+ $uÀ<Ûä y˚T ˆ
@ø± eT~«wüj·÷ ‘·Á‘· ~«rj·÷ e´ø£Ôdü+ÁX¯j·÷ ˆˆ 89 ˆˆ
z Ç+Á<ä<äT´eTTï&Ü! eT÷&ÉT $<Ûë˝…’q uÛ≤eq\Tqï$. yêìì ˙≈£î $e]kÕÔqT $qT. yêì˝À yÓTT<ä{Ï~
Hê dü+ã+<ÛäyÓTÆq düT>∑TDdü«s¡÷bÕ\qT uÛ≤$+#·≥+. ¬s+&Ée~ e´ø£Ôdü+ÁX¯j·T+. nq>± uÛÑ>∑e+‘·Tì $sê{Ÿ
dü«s¡÷bÕìï ÄÁX¯sTT+∫ ñbÕdæ+#·≥+.
nHê´ #· uÛ≤eHê Áu≤V”≤à $CÒ„j·÷ kÕ >∑TD≤‹>± ˆ
ÄkÕeTq´‘·e÷x±Ã<∏ä uÛ≤eHê+ uÛ≤ej˚T<äT“<Ûä' ˆˆ 90 ˆˆ
eT÷&Ée~ ÁãVü≤àC≤„q $wüj·TyÓTÆq~. >∑TD≤r‘·yÓTÆq ÁãVü≤àqT ñbÕdæ+#·≥y˚T Áu≤V”≤àuÛ≤eq. Mì˝À
ˇø£<ëìï ÄÁX¯sTT+∫ ñbÕdüq #˚j·÷*. Ç~ ãT~∆eT+‘·T&ÉTbÕdæ+#˚ $<Ûëq+.
nX¯ø£Ô' dü+ÁX¯j˚T<ë<ë´$T‘˚´cÕ yÓ’~ø° ÁX¯ó‹' ˆ
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq ‘·ìïwü˜düÔ‘·Œsêj·TD' ˆˆ
düe÷sê<Ûäj·T $X‚«X¯+ ‘·‘√ yÓ÷ø£åeTyê|ü‡´dæ ˆˆ 91 ˆˆ
nX¯≈£îÔ&ÉT yÓTT<ä{Ï <ëìHêÁX¯sTT+#ê\ì y˚<äeT‘·+. n+<äTe\¢ z Ç+Á<ä<äT´e÷ï! nìï Á|üj·T‘êï\
<ë«sê »>∑‘YkÕ«$T nsTTq $wüßíe⁄Hêsê~Ûdü÷Ô Ä‘·ìj·T+<˚ ìwü˜ ø£*–, Äj·Tq ÄÁX¯j·÷ìï bı+<ë*. n|ü&˚
yÓ÷øå±ìï bı+<ä>∑\e⁄.
Ç+Á<ä<äT´eTï ñyê#· : Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT |ü*ø±&ÉT.
øÏqÔ‘·Œs¡‘·s¡+ ‘·‘·Ô«+ ø± $uÛÑ÷‹s¡®Hês¡›q ˆ
øÏv±ÿs¡´+ ø±s¡D+ ø£düÔ«+ Á|üeè‹ÔXÊÃ|æ ø± ‘·e ˆˆ 92 ˆˆ
z »Hês¡›Hê! Ä |üsê‘·Œs¡Tì ‘·‘·Ô«y˚T$T{Ï? $uÛÑ÷‹ @$T{Ï? ø±s¡´eTT`ø±s¡DeTT @$T{Ï? ˙yÓes¡e⁄,
˙ Á|üeè‹Ô @$T{Ï?
ÁouÛÑ>∑yêqTyê#· : ÁouÛÑ>∑e+‘·T&ç˝≤ |ü*ø±&ÉT.
|üsê‘·Œs¡‘·s¡+ ‘·‘·Ô«+ |üs¡+ÁãôV’≤àø£eTe´j·TyéT ˆˆ 93 ˆˆ
14 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
|üs¡+ ø£+fÒ |üs¡‘·s¡yÓTÆq ‘·‘·Ô«+ nK+&ÉyÓTÆq |üs¡ÁãVü≤àyÓTTø£ÿfÒ.
ì‘ê´qq›eTj·T+ CÀ´‹s¡ø£ås¡+ ‘·eTdü' |üs¡yéT ˆ
◊X¯«s¡´+ ‘·dü´ j·Tìï‘·´+ $uÛÑ÷‹]‹ ^j·T‘˚ ˆˆ 94 ˆˆ
n~ ì‘ê´q+<ädü«s¡÷|üeTT, dü«j·T+Á|üø±X¯+ ø£\~. n$Hê•, n+<Ûäø±s¡+ø£+f… m|ü&ÉT |üs¡yÓTÆq<˚.
Ä |üs¡e÷‘·à ◊X¯«s¡´y˚T $uÛÑ÷‹ nH˚ ù|s¡T ø£\~.
ø±s¡´+ »>∑<ä<∏ëe´ø£Ô+ ø±s¡D+ X¯ó<ä∆eTø£ås¡yéT ˆ
nVü≤+ Væ≤ düs¡«uÛÑ÷‘êHêeTqÔsê´MTX¯«s¡' |üs¡' ˆˆ 95 ˆˆ
á dü+kÕs¡y˚T |üs¡e÷‘·à ø±s¡´s¡÷|ü+. n$Hê• $X¯ó<ä∆yÓTÆq ne´ø£Ô‘·‘·Ô«y˚T ø±s¡Ds¡÷|ü+. H˚H˚ á
düeTdüÔ ÁbÕDT˝À¢ ñ+&˚ n+‘·sê´$T |üs¡y˚TX¯«s¡TDÏí.
düs¡Zdæú‘·´qÔø£s¡Ôè‘·«+ Á|üeè‹Ôs¡àeT ^j·T‘˚ ˆ
@‘·~«C≤„j·T uÛ≤y˚q j·T<∏ëe<äœ\+ ~«» ˆˆ
‘·‘·düÔ«+ ø£s¡àjÓ÷π>q XÊX¯«‘·+ düeT´>∑s¡Ãj·T ˆˆ 96 ˆˆ
düèwæº`dæú‹`dü+Vü‰sê˝Ò Hê Á|üeè‹Ô>± #Ó|üŒã&çq~. z Áu≤Vü≤àDT&Ü! á $wüj·÷\ìï+{Ï j·T<∏ës¡ú
s¡÷bÕìï ‘Ó\TdüTø=ì ø£s¡àjÓ÷>∑+ <ë«sê ÁX¯<ä∆ ø£\yê&ÉyÓ’ Ä düHê‘·qT&Ó’q áX¯«s¡Tì u≤>± n]Ã+#·T.
Ç+Á<ä<äT´eTï ñyê#· : Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.
πø ‘˚ esêíÁX¯e÷#êsê jÓÆT' düe÷sê<Ûä´‘˚ |üs¡' ˆ 97 ˆˆ
|üs¡e÷‘·àqT Äsê~Û+#·{≤ìøÏ esêíÁX¯e÷#êsê\T @$?
C≤„qxà ø°<äèX¯+ ~e´+ uÛ≤eHêÁ‘·j·Tdü+dæú‘·yéT ˆ
ø£<∏ä+ düèwüº$T<ä+ |üPs¡«+ ø£<∏ä+ dü+ÁVæ≤j·T‘˚ |ü⁄q' ˆˆ 98 ˆˆ
uÛ≤eHêÁ‘·j·T+‘√ ø£*dæ ñqï ~e´C≤„qyÓT≥Te+{Ï~? á düèwæº @ $<Ûä+>± »]–+~? eT∞fl m{≤¢ Bì
dü+Vü‰s¡+ »s¡T>∑T‘·T+~?
øÏj·T‘·´' düèwüºjÓ÷ ˝Àπø e+XÊ eTq«qÔsêDÏ #· ˆ
ø±ì ‘˚cÕ+ Á|üe÷D≤ì bÕeHêì Áe‘êì #· ˆˆ 99 ˆˆ
˝Àø£+˝À mìï düèwüߺ\T ñHêïsTT? e+XÊ˝…ìï? eTq«+‘·sê˝…ìï? yêì Á|üe÷D≤˝Ò$? |ü$Á‘·yÓTÆq
Áe‘ê˝Ò$?
rsêúq´sêÿ~dü+kÕúq+ |üè~∏yê´j·÷eT$düÔs¡yéT ˆ
ø£‹ B«bÕ' düeTTÁ<ëX¯Ã |üs¡«‘êX¯Ã qBq<ë' ˆˆ
Áã÷Væ≤ y˚T |ü⁄+&ÉØø±ø£å j·T<∏ëe<ä<ÛäTHê |ü⁄q' ˆ 100 ˆˆ
 yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+ 15

rsêú˝…ìï? dü÷sê´~ Á>∑Vü‰\ dæú‹ m≥Te+{Ï~? |üè~∏$ bı&Ée⁄` yÓ&É\TŒ m+‘·? B«bÕ\T, |üs¡«‘ê\T,
qBq<ë\T mìï? z |ü⁄+&ÉØø±øå±! ñqï<äTqï≥Tº>± düeTdüÔ+ Hê≈£î ‘Ó\T|ü⁄eTT.
Áo≈£Ls¡à ñyê#· : Áo≈£Ls¡àkÕà$T Ç≥¢Hêï&ÉT.
@eeTTø√Ô -<∏äÛ ‘˚HêVü≤+ uÛÑø±ÔqTÁ>∑Vü≤ø±eT´j·÷ ˆ 101 ˆˆ
j·T<∏ëe<äœ\+ düeT´>∑y√#·+ eTTì|ü⁄+>∑yê' ˆ
yê´U≤´j·÷X‚wüy˚Ty˚<ä+ j·T‘·Œèc˛º-Vü≤+ ~«CÒq ‘·T ˆˆ 102 ˆˆ
á $<Ûä+>± n‘·&ÉT Hê‘√ |ü\Tø£>± uÛÑ≈£îÔì nqTÁ>∑Væ≤+#ê\H˚ ø√]ø£‘√ z eTTì |ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! Ä
Áu≤Vü≤àDT&ÉT n&ÉT>∑>± ñqï<äTqï≥T¢ H˚qT $düÔs¡+>± n‘·ìøÏ $e]+#êqT.
nqT>∑èVü≤´ #· ‘·+ $Á|ü+ ‘·Á‘Ó’yêqÔ]Ω‘√-uÛÑeyéT ˆ
k˛-|æ ‘˚q $<ÛëH˚q eT<äTπøÔq ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 103 ˆˆ
Äsê<Ûäj·÷e÷dü |üs¡+ uÛ≤e|üP‘·' düe÷Væ≤‘·' ˆ
‘·´ø±Ô« |ü⁄Á‘ê~wüß ùdïVü≤+ ìs¡›«H√›« ìwüŒ]Á>∑Vü≤' ˆˆ 104 ˆˆ
düqï´dü´ düs¡«ø£sêàDÏ |üs¡+ yÓ’sê>∑´e÷Á•‘·' ˆ
Ä‘·àHê´‘êàqeT˙«ø£å´ kÕ«‘·àH˚´yêœ\+ »>∑‘Y ˆˆ 105 ˆˆ
dü+ÁbÕ|ü´ uÛ≤eHêeTHêÔ´+ Áu≤V”≤àeTø£ås¡|üP]«ø±yéT ˆ
nyê|ü |üs¡eT+ jÓ÷>∑+ j˚THÓ’ø£+ |ü]|üX¯´‹ ˆˆ 106 ˆˆ
Ä $Á|ü⁄DÏí nqTÁ>∑Væ≤+∫ nø£ÿ&˚ n+‘·sê∆qyÓTÆHêqT. z Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ˝≤sê! Ä $Á|ü⁄&ÉT≈£L&Ü H˚qT
#Ó|æŒq $<Ûëq+‘√ uÛ≤eHêdüVæ≤‘·∫‘·TÔ&Ó’ |üs¡eT‘·‘êÔ«ìï Äsê~Û+#ê&ÉT. |ü⁄Á‘ê<äT\j·T+<äT ùdïVü‰ìï M&ç,
düTK`<äT'U≤~ <ä«+<ë«ìï e<ä*, @ <ëHêìï rdüTø√≈£î+&Ü nìï ø£s¡à\T |ü]‘·´õ+∫ |üs¡eTyÓ’sê>±´ìï
ÄÁX¯sTT+#ê&ÉT. ‘·q Ä‘·à˝À |üse¡ ÷‘·à<äsÙ¡ q+ #˚dTü ø=ì, ‘·q Ä‘·à˝ÀH˚ dü+|üPs¡$í XÊ«ìï >∑T]Ô+#ê&ÉT. nø£så ‘¡ ‘· «Ô·
dü+ã+<ÛäyÓTÆq ∫e] Áu≤V”≤àuÛ≤eqqT bı+<ë&ÉT. <ëì‘√ n~«rj·TyÓTÆq ‘·‘·Ô«kÕø屑êÿs¡+ |üs¡eTyÓTÆq jÓ÷>±ìï
bı+<ë&ÉT.
j·T+ $ìÁ<ë õ‘·XÊ«kÕ' ø±+ø£åH˚Ô yÓ÷ø£åø±+øÏåD' ˆ
‘·‘·' ø£<ë∫<√´^+Á<√ ÁãVü‰àD+ Á<äwüߺeTe´j·TyéT ˆˆ 107 ˆˆ
»>±e÷~‘·´ìπs›XÊHêàqk˛‘·Ôs¡|üs¡«‘·yéT ˆ
Äø±X‚HÓ’e $Áù|+Á<√ jÓ÷¬>’X¯«s¡´Á|üuÛ≤e‘·' ˆˆ 108 ˆˆ
Ä ‘·‘êÔ«ìï ìÁ<äqT e<ä*qyês¡T, XÊ«düqT »sTT+∫qyês¡T yÓ÷øå±s¡Tú\T kÕø屑·ÿ]+#·T≈£î+{≤s¡T.
ˇø£|ü&Ü‘·&ÉT ne´j·TT&Ó’q ÁãVü≤àqT #·÷&É{≤ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. dü÷s¡T´&ÉT ìπs›•+∫q e÷qk˛‘·Ôs¡ |üs¡«‘êìï
>∑÷]Ã Ä Áu≤Vü≤àDT&ÉT jÓ÷>∑dü+|ü‘YÁ|üuÛ≤e+‘√ Äø±X¯e÷s¡Z+<ë«sê ãj·T\T<˚]Hê&ÉT.
16 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
$e÷q+ dü÷s¡´düv±ÿX¯+ ÁbÕ<äTs¡÷“¤‘·eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
nq«>∑#·Ã¤H˚›e>∑D≤ >∑q∆sê«|ü‡s¡kÕ+ >∑D≤' ˆˆ 109 ˆˆ
dü÷s¡T´ì e˝… Á|üø±•+#˚ ñ‘·ÔeT $e÷q+ Á|ü‘·´ø£åyÓTÆq~. <˚e>∑D≤\T, >∑q∆sê«|ü‡s¡dü\ >∑D≤\T n‘·ìì
nqTdü]+∫q$.
<äècÕº«-H˚´ |ü~∏ jÓ÷^+Á<ä+ dæ<ë∆ ÁãVü≤às¡¸jÓ÷ j·Tj·TT' ˆ
‘·‘·' dü >∑‘ê«-qT–]+ $y˚X¯ düTs¡e웑·yéT ˆˆ 110 ˆˆ
e÷s¡Z+˝À Ä jÓ÷^+Á<äTì #·÷∫ $T–*q dæ<äT∆\T, ÁãVü≤às¡T¸\T yÓ+≥ yÓfi≤fls¡T. ‘·sê«‘· n‘·&ÉT <˚e‘·\T
qeTdüÿ]+#˚ |üs¡«‘êìï #˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
kÕúq+ ‘·<√´–_Ûs¡T®wüº+ j·TÁ‘êùdÔ |üs¡eT' |ü⁄e÷Hé ˆ
dü+ÁbÕ|ü´ |üs¡eT+ kÕúq+ dü÷sê´j·TT‘·düeTÁ|üuÛÑyéT ˆˆ 111 ˆˆ
$y˚X¯ #êqÔs¡“¤eq+ <˚yêHêxà <äTsêdü<äyéT ˆ
$∫qÔj·÷e÷dü |üs¡+ X¯s¡D´+ düs¡«<˚Væ≤HêyéT ˆˆ 112 ˆˆ
Ä kÕúq+ jÓ÷>∑T\T nqTuÛÑ$+#˚~. nø£ÿ&˚ |üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&ÉT ìedæ+#˚~. Ä kÕúq+ |ü~y˚\ dü÷s¡T´\
ø±+‘·T\‘√ düe÷q+>± Á|üø±•düTÔqï~. nø£ÿ&çøÏ #˚s¡Tø=ì Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT <˚e‘·\≈£î ≈£L&É #˚s¡sêì
n+‘·s¡ZŒVü≤+˝ÀìøÏ Á|üy˚•+#ê&ÉT. düeTdüÔ ÁbÕDT\≈£î X¯s¡DT´&Ó’q |üs¡ÁuVü≤àqT >∑÷]à <Ûë´ì+#ê&ÉT.
nHê~ì<Ûäq+ #Ó’e <˚e<˚e+ |æ‘êeTVü≤yéT ˆ
‘·‘·' ÁbÕ<äTs¡uÛÑ÷‘·ÔdæàHé Á|üø±X¯' |üs¡e÷<äT“¤‘·' ˆˆ 113 ˆˆ
Ä~`n+‘ê\T ˝Òìyê&ÉT <˚yê~<˚e⁄&Ó’q |æ‘êeTVüQì <Ûë´ì+#ê&ÉT. n‘·&ÉT <Ûë´ì+#·>±H˚ |üs¡e÷‘·à≈£î
dü+ã+~Û+∫q Á|üø±X¯+ ÁbÕ<äTs¡“¤$+∫+~.
‘·qà<Û˚´ |ü⁄s¡Twü+ |üPs¡«eT|üX¯´‘Y |üs¡eT+|ü<äyéT ˆ
eTVü‰qÔ+ ‘˚»k˛ sê•eT>∑eT´+ ÁãVü≤à$~«cÕyéT ˆˆ 114 ˆˆ
Ä Á|üø±X¯+ eT<Û´ä ‘˚CÀsê• s¡÷|ü+˝À ÁãVü≤àqT <˚«wæ+#˚ yê]øÏ #˚ss¡ êì<Óq’ >=|üŒ |üse¡ T|ü<ä dü«s¡÷|üyTÓ qÆ
|üPs¡«|ü⁄s¡Twüßì <ä]Ù+#·T≈£îHêï&ÉT.
#·‘·Ts¡TàKeTT<ësêvZeT]Ã]“¤s¡T|üXÀ_Û‘·yéT ˆ
k˛-|æ jÓ÷–qeT˙«ø£å´ Á|üDeT+‘·eTT|üdæú‘·yéT ˆˆ 115 ˆˆ
Á|ü‘·T´<äZeT´ dü«j·T+ <˚y√ $XÊ«‘êà |ü]wüdü«CÒ ˆ
|ü]wü«ø£Ôdü´ <˚y˚q ~«CÒ+Á<äkÕ´<∏ä <˚Vü≤‘·' ˆˆ 116 ˆˆ
 yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+ 17

ìs¡Z‘·´ eTVü≤r CÀ´‘ê‡ï $y˚XÊ--~‘·´eTD¶\yéT ˆ

ãTT>∑´EkÕ‡eTdü+»„+ ‘·‘·Œ$Á‘·eTeT\+ |ü<äyéT ˆˆ 117 ˆˆ
n‘·&ÉT Hê\T>∑T eTTU≤\‘√ X¯óuÛÑ\ø£åD≤\T >∑\ X¯Øsêej·Tyê\ ø±+‘·T\‘√ n\+ø£è‘·T&ÉT. Ä
|üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&ÉT ≈£L&É jÓ÷– nsTTq Ç+Á<ä<äT´eTTïì #·÷∫Hê&ÉT. n‘·&ÉT qeTdüÿ]dü÷Ô <ä>∑Zs¡≈£î #˚]Hê&ÉT.
n‘·DíÏ dü«j·T+>± $XÊ«‘·Tà&Óq’ |æ‘êeTVüQ&ÉT m<äTsπ – øö–*+#·T≈£îHêï&ÉT. n{≤¢ øö–*+#·Tø√>±H˚ Ä ~«CÒ+Á<äTì
<˚Vü≤+ qT+&ç >=|üŒ CÀ´‹ ãj·T\TyÓ&É* Ä~‘·´eT+&É˝≤ìï Á|üy˚•+∫+~. Ä kÕúq+ |ü$Á‘·eTT, ìs¡à\yÓTÆ
ãTTø˘`j·TE`kÕ‡eTeTT\H˚ ù|s¡T¢ ø£*Zq~.
Væ≤s¡D´>∑s√“¤ uÛÑ>∑yêHé j·TÁ‘êùdÔ Vü≤e´ø£e´uÛÑTø˘ ˆ
<ë«s¡+ ‘·<√´–Hêe÷<ä´+ y˚<ë+‘˚wüß Á|ü‹w昑·yéT ˆˆ 118 ˆˆ
<˚e‘·\øÏ#˚à Vü≤yê´ìï, |æ‘·s¡T\ øÏ#˚à ø£yê´ìï nqTuÛÑ$+#˚ Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&ÉT ìedæ+#˚ kÕúqeT~. n‘·&ÉT
y˚<ë+‘·+˝À Á|ü‹bÕ~‘·T˝…’q jÓ÷>∑T\≈£î yÓTT<ä{Ï Á|üy˚X¯ <ë«s¡eTT.
ÁãVü≤à‘˚CÀeTj·T+ ÁoeTÁ<›äcÕº #Ó’e eT˙wæD≤yéT ˆ
<äèwüºe÷Á‘√ uÛÑ>∑e‘ê ÁãVü≤àD≤-]Ãs¡àjÓ÷ eTTì' ˆˆ 119 ˆˆ
n|üX¯´<Ó’X¯«s¡+ ‘˚»' XÊqÔ+ düs¡«Á‘·>∑+ •eyéT ˆ
kÕ«‘êàqeTø£ås¡+ y√´eT j·TÁ‘· $c˛í' |üs¡+ |ü<äyéT ˆˆ 120 ˆˆ
ÁãVü≤à‘˚CÀj·TT≈£î&Ô q’Ó dü+|ü<øä \£ yê&ÉT, eT˙wüß\ ìwü˜ ≈£L&É n‘·&.˚ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT #·÷&É>±H˚
Ç+Á<ä<äT´eTïeTTì ‘˚CÀs¡÷|ü⁄&Ó’ n+‘·{≤ yê´|æ+∫q~, |üs¡eT ø£˝≤´Dø±s¡yÓTÆq~, nsTTq |üs¡y˚TX¯«s¡ dü+ã+<Ûä
‘˚»düT‡qT ‘·qdü«s¡÷|üy˚T ø£*Zq <ëìì n$Hê•, y√´eTs¡÷bÕìï #·÷∫Hê&ÉT. n<˚ $wüßíe⁄ |üs¡eT|ü<äeTT.
Äqq›eT#·\+ ÁãVü≤à kÕúq+ ‘·‘·Œs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
düs¡«uÛÑ÷‘ê‘·àuÛÑ÷‘·düú' |üs¡yÓTÆX¯«s¡´e÷dæú‘·' ˆˆ 121 ˆˆ
Äq+<äs¡÷|üeTT, n#·\eTT nsTTq Ä ÁãVü≤àkÕúq+ |üs¡y˚TX¯«s¡ s¡÷|üyÓTÆq~. nìï ÁbÕDT\˝À ‘·q
Ä‘·àH˚ #·÷#˚ Ä jÓ÷– Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT |üs¡yÓTÆX¯«s¡´+˝À ì*∫Hê&ÉT.
ÁbÕ|üÔyêHê‘·àH√ <ÛëeT j·T‘·ÔH√àøå±K´eTe´j·TyéT ˆ
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq esêíÁX¯eT$<ÛÍ dæú‘·' ˆˆ
düe÷Á•‘ê´ìÔeT+ uÛ≤e+ e÷j·÷+ \ø°åà+ ‘·πs<äT“<Ûä' ˆ 122 ˆˆ
yÓ÷ø£åeTH˚ ù|s¡T ø£\ ne´j·TeTT nsTTq |üs¡e÷‘·à kÕúHêìï Ä Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT bı+<ë&ÉT. n+<äTe\¢
nìï Á|üj·T‘êï\‘√ esêíÁX¯eT$~Û˝À ñ+&ç ãT~∆eT+‘·T&Ó’qyê&ÉT n+‹eTuÛ≤yêìï ÄÁX¯sTT+∫ \ø°åàs¡÷|üyÓTÆq
e÷j·TqT+&ç ãj·T≥ |ü&Ü*.
dü÷‘· ñyê#· : dü÷‘·T&ÉT nHêï&ÉT.
yê´Vü≤è‘ê Vü≤]D≤ ‘˚«e+ Hês¡<ë<ë´ eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 123 ˆˆ
18 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
X¯ÁπøD düVæ≤‘ê' düπs« |üÁ|ü#·Täs¡Zs¡T&É<Ûä«»yéT ˆ
Vü≤] á $<Û+ä >± #Ó|Œü >± Ç+Á<äTì‘√ ≈£L&É Hês¡<ë~ eTVü≤s¡T¸\T >∑sT¡ &É<«äÛ E&Óq’ $wüßeí ⁄qT Ç≥¢&>ç ±s¡T.
ãTTwüj·T' }#·T' : ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T.
<˚e<˚e! Vü≤èw”πøX¯! Hê<∏äÛ! Hêsêj·TD≤e´j·T! ˆˆ 124 ˆˆ
‘·<ä«<ëX‚wüeTkÕàø£+ j·T<äTø£Ô+ uÛÑe‘ê |ü⁄sê ˆ
Ç+Á<ä<äT´e÷ïj·T $ÁbÕj·T C≤„q+ <Ûäsêà~>√#·s¡yéT ˆˆ 125 ˆˆ
X¯óÁX¯SwüßXÊÃ|ü´j·T+ X¯Áø£' düU≤ ‘·e »>∑qàj·T ˆ
‘·‘·' dü uÛÑ>∑yêHé $wüßí' ≈£Ls¡às¡÷|” »Hês¡›q' ˆˆ 126 ˆˆ
s¡kÕ‘·\>∑‘√ <˚y√ Hês¡<ë<Ó’´s¡àVü≤]¸_Û' ˆ
|üèwüº' Áb˛yê#· düø£\+ |ü⁄sêD+ øös¡àeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 127 ˆˆ
düìï<ÛÍ <˚esê»dü´ ‘·<ä«πøå´ uÛÑe‘êeTVü≤yéT ˆ
z <˚e<˚e⁄&Ü! Vü≤èw”πøXÊ! Á|üuÛÑTyê! HêX¯s¡Væ≤‘·T&ÉyÓ’q Hêsêj·TD≤! |üPs¡«+ ˙e⁄ Ç+Á<ä<äT´eTTïìøÏ
#Ó|æŒq <Ûäsêà~ s¡÷|üyÓTÆq C≤„Hêìï >∑÷]à düeTdüÔeTT e÷≈£î #Ó|üeTT. z »>∑q÷àØÔ! á ˙ düKT&ÉT Ç+Á<äT&ÉT
$Hê\H˚ ñ‘ê‡Vü≤+‘√ ñHêï&ÉT. ‘·sê«‘· uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q $wüßíe⁄ ≈£Ls¡às¡÷|ü+ <ë*Ãq »Hês¡›qT&ÉT s¡kÕ‘·\+˝À
ñqï <˚e⁄&ÉT Hês¡<ë~ eTVü≤s¡T¸\&ÉT>∑>± ñ‘·ÔeTyÓTÆq ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ yÓTT‘·Ô+ Ç+Á<äTì düìï<Ûëq+˝ÀH˚ #ÓbÕŒ&ÉT.
<ëìï MT≈£î H˚qT $e]kÕÔqT.
<Ûäq´+ j·TX¯dü´e÷j·TTwü´+ |ü⁄D´+ yÓ÷ø£åÁ|ü<ä+ qèD≤yéT ˆˆ 128 ˆˆ
|ü⁄sêDÁX¯eD+ $ÁbÕ'! ø£<∏äqxà $X‚wü‘·' ˆ
ÁX¯ó‘ê« #ê<Ûë´j·Ty˚T¬ø’ø£+ düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 129 ˆˆ
ñbÕU≤´qeT<∏Ó’ø£+ yê ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ
Ç<ä+ |ü⁄sêD+ |üs¡eT+ øös¡à+ ≈£Ls¡àdü«s¡÷|æD≤ ˆˆ 130 ˆˆ
ñø£Ô+ yÓ’ <˚e<˚y˚q ÁX¯<ë∆‘·e´+ ~«C≤‹_Û' ˆˆ 131 ˆˆ
e÷qe⁄\≈£î <Ûäq´‘·qT #˚≈£LπsÃ~, ø°]Ôì ø£\T>∑ #˚ùd~, Äj·TTcÕ´ìï eè~∆ bı+~+#˚~, |ü⁄D≤´ìï
yÓ÷øå±ìï Ç#˚Ã~ á |ü⁄sêDeTT. z $Á|ü⁄˝≤sê! me¬s’Hê á |ü⁄sêD≤ìï $X‚wü+>± @<√$<Ûä+>± $Hêï. ˇø=ÿø£
n<Ûë´j·÷ìï $Hêï düeTdüÔ bÕbÕ\qT+&ç eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT. ˇø£ÿ ñbÕU≤´Hêìï $Hêï ÁãVü≤à˝Àø£+˝À >ös¡e+
bı+<ä>\∑ &ÉT. á ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ ~. ≈£Ls¡às¡÷|ü+˝À ñqï $wüßeí ⁄ $e]+∫q~. n+<äTe\¢ ~«E\+<äsT¡
$X¯«dæ+|ü‘·–q~.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ÇÅq›<äT´eTïdü´ yÓ÷ø£åÁbÕ|æÔes¡íq+ HêeT Á|ü<∏äyÓ÷<Ûë´j·T' ˆˆ1 ˆˆ
≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À Ç+Á<ä<äT´eTTïì yÓ÷ø£ådæ~∆ es¡íqeTH˚ Á|ü<∏äe÷<Ûë´j·T+ ˆˆ1ˆˆ
 19
~«rjÓ÷-<Ûë´j·T' ` ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+
esêíÁX¯eTes¡íqyéT ` esêíÁX¯eTes¡íq+
l≈£Ls¡à ñyê#· : l≈£Ls¡àkÕ«$T |ü*ø±&ÉT.
X¯èDT<Ûä«eTèwüj·T' düπs« j·T‘·Œèc˛º-Vü≤+ »>∑~∆‘·yéT ˆ
eø£å´e÷D+ eTj·÷ düs¡«$TÁq›<äT´e÷ïj·T uÛ≤wæ‘·yéT ˆˆ 1 ˆˆ
z ãTTwüß˝≤sê! ˝Àø£V≤æ ‘·+ ø=s¡≈î£ MTs¡T qqï&ç–q $wüjT· +, Ç+Á<ä<Tä ´eTTïìøÏ H˚qT #Ó|Œæ q $wüjT· eT+‘ê
H˚qT #Ó|ü#·THêïqT. MTs¡T $q+&ç.
uÛÑ÷‘Ó’s¡“¤yÓ’´s¡“¤e~“¤X¯Ã #·]‘Ó’s¡T|üãè+Væ≤‘·yéT ˆ
|ü⁄sêD+ |ü⁄D´<ä+ qè≤D≤+ yÓ÷ø£å<ÛäsêàqTø°s¡ÔqyéT ˆˆ 2 ˆˆ
á ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑ÷‘·`es¡Ôe÷q`uÛÑ$wü´‘Y ø±˝≤˝À¢ »]–q eè‘êÔ+‘ê\T $düÔs¡+>± #Ó|üŒã&çq$.
Ç~ eTqTwüß´\≈£î |ü⁄D´Á|ü<äeTT, yÓ÷ø£å<Ûäsêà\qT $e]+#˚~.
nVü≤+ Hêsêj·TD√ <˚e' |üPs¡«e÷d”qï y˚T |üs¡yéT ˆ
ñbÕdü´ $|ü⁄˝≤+ ìÁ<ë+ uÛÀ–X¯j·÷´+ düe÷Á•‘·' ˆˆ 3 ˆˆ
H˚H˚ Hêsêj·TD<˚e⁄ì>± |üPs¡«ø±\+˝À ñ+{Ïì. H˚qT ‘·|üŒ eT¬ses¡÷ ˝Òs¡T. H˚qT >±&ÛÉyÓTÆq
jÓ÷>∑ìÁ<äHêÁX¯sTT+∫ X‚wüX¯j·T´ô|’ |ü&ÉT≈£îHêïqT.
∫qÔj·÷$T |ü⁄q' düèwæº+ ìXÊH˚Ô Á|ü‹ãT<Ûä´ ‘·T ˆ
‘·‘√ y˚T düVü≤k˛‘·Œqï' Á|ükÕ<√ eTTì|ü⁄+>∑yê'! ˆˆ 4 ˆˆ
eTTìÁX‚wßü ˝˜ ≤sê! ‘Ó\y¢ ê] ˝Ò∫ |ü⁄qdü‡èwæº ø=s¡≈î£ Ä˝À∫düTHÔ êïqT. n|ü⁄&ÉT Hê¬ø+‘√ Á|üdqü ï‘· @s¡Œ&çq~.
#·‘·Ts¡TàKdüÔ‘√ C≤‘√ ÁãVü‰à ˝Àø£|æ‘êeTVü≤' ˆ
‘·<äqÔπs-uÛÑeÁ‘√ÿ<Ûä' ø£kÕà∫Ñêÿs¡D≤‘·Ô<ë ˆˆ 5 ˆˆ
‘·sê«‘· ˝Àø±ìøÏ |æ‘êeTVüQ&Ó’q ÁãVü≤à Hê\T>∑T eTTU≤\T ø£\yê&Ó’ Ä$s¡“¤$+#ê&ÉT. n+‘·˝À @
ø±s¡D+>±H√ Áø√<Ûä+ ø£*–+~.
Ä‘·àH√ eTTìXÊs¡÷›˝≤düÔÁ‘· <˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
s¡TÁ<ä' Áø√<Ûë‘·àø√ »CÒ„ X¯S\bÕDÏÁdæÔ˝À#·q' ˆˆ 6 ˆˆ
Ä düeTj·T+˝À Áø√<Ûë‘·à≈£î&Óq’ eTùV≤X¯«s¡<e˚ ⁄&ÉT s¡TÁ<äT&ÉT X¯S˝≤ìï <Û]ä +∫ eT÷&ÉT H˚Á‘ê\‘√ »ìà+#ê&ÉT.
‘˚»kÕ dü÷s¡´düv±ÿX¯ ÁôdÔÌ˝Àø£´+ dü+<äVü≤ìïeˆ
‘·<ë Áos¡uÛÑe<›˚M ø£eT˝≤j·T‘·˝À#·Hê ˆˆ 7 ˆˆ
20 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
n‘·&ÉT ‘·q ‘˚»düT‡‘√ dü÷s¡´Á|üø±X¯+ e+{Ï Á|üø±X¯+ ø£\yê&Ó’ eTT˝À¢ø±\qT dü+Vü≤]+#˚ yêìe˝…
ñHêï&ÉT. n|ü⁄&ÉT ø£eT\+ e˝… $XÊ\ H˚Á‘ê\T>∑\ \ø°åà<˚$ ÁbÕ<äTs¡“¤$+∫+~.
düTs¡÷bÕ kÂeT´e<äHê yÓ÷Væ≤˙ düs¡«<˚Væ≤HêyéT ˆ
X¯ó∫dæà‘ê düTÁ|üdüHêï eT+>∑fi≤ eTVæ≤e÷düŒ<ë ˆˆ 8 ˆˆ
ÄyÓT düT+<äs¡s¡÷|ü+, Á|üdüqïyÓTÆq eTTK+ düeTdüÔ ÁbÕDT\qT yÓ÷Væ≤‘·T\qT #˚j·T>∑\~. |ü$Á‘·yÓTÆq
∫s¡Tqe⁄« >∑\~, $TøÏÿ* Á|üdüqTïsê\T, X¯óuÛÑø±]DÏ, eTVæ≤eT\T ø£\~.
~e´ø±+‹düe÷j·TTø±Ô ~e´e÷˝À´|üXÀ_Û‘ê ˆ
Hêsêj·TD° eTVü‰e÷j·÷ eT÷\Á|üø£è‹s¡e´j·÷ ˆˆ 9 ˆˆ
~e´yÓTÆq ø±+‹ ø£*–, ~e´yÓTÆq e÷*ø£\T <Ûä]+∫q~. HêX¯s¡Væ≤‘· nsTTq eTVü‰e÷j·T,
eT÷\Á|üø£è‹s¡÷|æDÏ kÕøå±Hêïsêj·TDÏ.
dü«<Ûëe÷ï |üPs¡j·T˙Ô<ä+ eT‘êŒs¡Ù«+ düeTTbÕ$X¯‘Y ˆ
‘ê+ <äècÕº« uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à e÷eTTyê#· »>∑‘·Œ‹yéT ˆˆ 10 ˆˆ
‘·q ø±+‹‘√ á dü+kÕsêìï |üP]dü÷Ô Hê Á|üø£ÿ>± ≈£Ls¡TÃqï~. ÄyÓTqT #·÷∫ Á|ü|ü+#êìøÏ Á|üuÛÑTyÓ’q
qqTï |üPE´&Ó’q ÁãVü≤à n&ç>±&ÉT.
yÓ÷Vü‰j·÷X‚wüuÛÑ÷‘êHê+ ìjÓ÷»j·T düTs¡÷|æD°yéT ˆ
j˚TH˚j·T+ $|ü⁄˝≤ düèwæºs¡«s¡∆‘˚ eTeT e÷<Ûäe! ˆˆ 11 ˆˆ
z Á|üuÛÑ÷! düeTdüÔ ÁbÕDT\qT yÓ÷Væ≤‘·T\qT #˚j·T{≤ìøÏ á düTs¡÷|æDÏ nsTTq <˚$ì ìj·T$T+#·T.
n+<äTe\q Hê sT÷ $|ü⁄\yÓTÆq düèwæº eT]+‘· eè~∆ #Ó+<äT‘·T+~.
‘·<∏√ø√Ô-Vü≤+ Á•j·T+ <˚MeTÁãe+ Á|üVü≤düìïe ˆ
<˚M<äeTœ\+ $X¯«+ dü<˚yêdüTs¡e÷qTwüyéT ˆˆ 12 ˆˆ
yÓ÷Vü≤sTT‘ê« eTe÷<˚XÊ‘·‡+kÕπs $ìbÕ‘·j·T ˆ
C≤„qjÓ÷>∑s¡‘êHê›HêÔHé ÁãVæ≤àcÕ˜Hé ÁãVü≤àyê~q' ˆˆ 13 ˆˆ
nÁø√<ÛäHêHé dü‘·´|üsêq÷›s¡‘·' |ü]es¡®j·T ˆ
<Ûë´sTTH√ ìs¡àe÷Hé XÊHêÔ Hê∆]àø±H˚«<äbÕs¡>±Hé ˆˆ 14 ˆˆ
j·÷õqkÕÔ|ükÕì«ÁbÕq÷›s¡‘·' |ü]es¡®j·T ˆ
y˚<äy˚<ëqÔ$C≤„qdü+∫ÛHêïX‚wüdü+X¯j·÷Hé ˆˆ 15 ˆˆ
eTVü‰j·T»„|üsêì«ÁbÕq÷›s¡‘·' |ü]es¡®j·T ˆ
j˚T j·T»+‹ »ô|’s√ΩyÓTÆπs›e<˚e+ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ16 ˆˆ
 s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 21

kÕ«<Ûë´j˚TH˚»´j·÷ <ä÷sê‘êÔHé Á|üj·T‘˚ïq es¡®j·T ˆ

uÛÑøÏÔjÓ÷>∑düe÷j·TTø±Ô˙X¯«sê]Œ‘·e÷qkÕHé ˆˆ 17 ˆˆ
ÁbÕD≤j·÷e÷~wüß s¡‘êq÷›sê‘·Œ]Vü≤sêeT˝≤Hé ˆ
Á|üDyêdüø£ÔeTqk˛ s¡TÁ<ä»|ü´|üsêj·TD≤Hé ˆˆ 18 ˆˆ
n<∏äÛs¡«•s¡k˛ -<Û˚´‘·è≤Hé <Ûäs¡àC≤„Hé |ü]es¡®j·T ˆ
ãVüQHê-Á‘· øÏeTTπøÔq dü«<Ûäs¡à|ü]bÕ\ø±Hé ˆˆ 19 ˆˆ
áX¯«sêsê<Ûäqs¡‘êqàìïjÓ÷>±qï yÓ÷Vü≤j·T ˆ
@e+ eTj·÷ eTVü‰e÷j·÷ Áù|]‘ê Vü≤]e\¢uÛ≤ ˆˆ 20 ˆˆ
ÁãVü≤à n{≤¢ #Ó|üŒ>± H˚qT qe⁄«‘·÷ \ø°åà<˚$‘√ Ç≥¢HêïqT. ªªz <˚M! <˚e`ndüTs¡`eTqTcÕ´~ düeTdüÔ
$XÊ«ìï Hê Ä<˚X¯+‘√ yÓ÷Væ≤+|ü #˚dæ dü+kÕs¡+˝À |ü&Éy˚sTT. C≤„qjÓ÷>∑s¡‘·T\qT, õ‘˚+Á~j·TT\qT,
ÁãVü≤àìwü˜ø£\yê]ì, ÁãVü≤àyê<äT\qT, Áø√<Ûä+˝Òì dü‘·´|üsêj·TDT\qT <ä÷s¡+>± e<äT\T. <Ûë´ì+#˚yê]ì,
eTeTø±s¡+ ˝Òìyê]ì, XÊ+‘·dü«uÛ≤e+ø£\ <Ûë]à≈£î\qT, y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚dæq yê]ì, j·T»„+ #˚ùdyê]ì,
‘ê|üdüT˝…’q $Á|ü⁄\qT <ä÷s¡+>± e<äT\T. y˚<äy˚<ë+‘· $C≤„q+‘√ nX‚wüdü+X¯j·÷\qT b˛>=fÒºyê]ì
eTVü‰j·T»„|sü T¡ ˝…q’ $Á|ü⁄\qT <ä÷s¡+>± e~*ô|≥Tº. »bÕ\‘√ ôVAe÷\‘√ eTùV≤X¯«s¡T&Óq’ <˚e⁄ì |üPõ+#˚yê]ì
kÕ«<Ûë´j·T+‘√ |üPõ+#˚yê]ì Á|üjT· ‘·ï|üPs¡«ø£+>± e~*ô|≥Tº. uÛøÑ ÔÏ jÓ÷>∑+˝À ñqï yê]ì, áX¯«s¡Tì j·T+<äT
eTqdüT ì*Œq yê]ì ÁbÕD≤j·÷e÷<äT˝À¢ ìX¯Ã\yÓTÆq yê]ì <ä÷s¡+>± e<äT\T. Á|üDe+˝À Ädü≈£ÔyÓTÆq
eTqdüTø£\yê]ì, s¡TÁ<äeT+Á‘ê\T »|æ+#˚yê]ì, n<∏äÛs¡«y˚<ë<Ûä´j·Tq|üs¡T˝…’q <Ûäs¡àE„\qT e<ä\TeTT.
Ç+ø± n~Ûø+£ >± #Óù|Œ<˚eTTqï~ ‘·eT<Ûsä êàìï bÕ*+#˚yê]ì Hê Ä»„‘√ áX¯«sêsê<Ûqä ˝À ìwü˜ ø£\yê]ì
yÓ÷Væ≤+|ü#˚j·T≈£î. á $<Ûä+>± Vü≤]e\¢uÛÑ nsTTq \ø°åà<˚$ì Áù|πs|æ+∫HêqT.
j·T<∏ë<˚X¯+ #·ø±sêk ‘·kÕà\¢ø°åà+ düeTs¡Ãj˚T‘Y ˆ
Á•j·T+ <ä<ë‹ $|ü⁄˝≤+ |ü⁄wæº+ y˚T<Ûë+ j·TXÀ ã\yéT ˆˆ 21 ˆˆ
n]Ñê uÛÑ>∑e‘·Œrï ‘·kÕà\¢ø°åà+ düeTs¡Ãj˚T‘Y ˆ
‘·‘√-dü軑·‡ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à ˝Àø£|æ‘êeTVü≤' ˆˆ 22 ˆˆ
Hêsêj·TDTì Ä<˚X¯+ Á|üø±s¡+ á \ø°åà<˚$ #˚dæ+~. n+<äTe\¢ áyÓTqT n]Ã+#ê*. dü+|ü<äqT,
n~Ûø£yÓTÆq |ü⁄wæºì, ãT~∆ì, ø°]Ôì, ã˝≤ìï, Ä uÛÑ>∑e‘·Œ‹ï |üPõ‘·Tsê˝…’ ÇdüTÔ+~. n+<äTe\¢ Ä \ø°åà<˚$ì
n]Ã+#ê*. Ä ‘·sê«‘· ˝Àø£|æ‘êeTVüQ&Ó’q ÁãVü≤à düèwæº #˚dæHê&ÉT.
#·sê#·sêDÏ uÛÑ÷‘êì j·T<∏ë|üPs¡«+ eTe÷C„j·÷ ˆ
eTØ∫uÛÑè>∑«vÏZs¡dü+ |ü⁄\düÔ´+ |ü⁄\Vü≤+ Áø£‘·TyéT ˆˆ 23 ˆˆ
22 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
<äø£åeTÁ‹+ edæwü˜xà k˛-düè»<√´>∑$<ä´j·÷ ˆ
qyÓ’‘˚ ÁãVü≤àD' |ü⁄Á‘ê Áu≤Vü≤àD≤ Áu≤Vü≤àD√‘·Ôe÷' ˆˆ 24 ˆˆ
ÁãVü≤àyê~q @yÓ’‘˚ eTØ#ê´<ë´düTÔ kÕ<Ûäø±' ˆ
düdüs¡® Áu≤Vü≤àD≤q«Áø±Ô‘Y ø£åÁ‹j·÷+X¯Ã uÛÑTC≤~«uÛÑT' ˆˆ 25 ˆˆ
#·sê#·sê˝…’q ÁbÕDT\qT |üPs¡«+ ñqïfÒ¢ Hê Ä»„‘√ düèwæº+#ê&ÉT. eTØ∫`n+–s¡düT&ÉT`
|ü⁄\düTÔ´&ÉT`|ü⁄\VüQ&ÉT`Áø£‘·Te⁄`<ä≈£åî&ÉT`nÁ‹`edæwüߘDÏí ≈£L&Ü Ä ÁãVü≤à jÓ÷>∑$<ä´‘√ düèwæº #˚dæHê&ÉT. á
‘=eTà+&ÉT>∑Ts¡T ÁãVü≤à|ü⁄Á‘·T\T. eTØ∫ yÓTT<ä˝q’… á ‘=eTà+&ÉT>∑Ts¡T Áu≤Vü≤àDÁX‚wßü \˜ T, ÁãVü≤àyê<äT\T, kÕ<Û≈ä î£ \T
≈£L&É. ÁãVü≤à á Áu≤Vü≤àDT\qT ‘·q eTTK+ qT+&ç, ø£åÁ‹j·TT\qT uÛÑTC+ qT+&ç düèwæº+#ê&ÉT.
yÓ’XÊ´q÷s¡T<ä«j·÷<˚›e' |ü<들´+ X¯SÁ<ëHé |æ‘êeTVü≤' ˆ
j·T»„ìwüŒ‘·Ôj˚T ÁãVü‰à X¯SÁ<äes¡®+ düdüs¡® Vü≤ ˆˆ 26 ˆˆ
yÓ’X¯ó´\qT ¬s+&ÉT ‘=&É\ qT+&ç, X¯SÁ<äT\qT ¬s+&ÉT bÕ<ë\ qT+&ç |æ‘êeTVüQ&ÉT düèwæº+#ê&ÉT. ÁãVü≤à
j·T»„ìs¡«Vü≤D ø=s¡≈£î X¯SÁ<äT\qT ø±≈£î+&Ü $T–*q eTT>∑TZ]ì ñ<˚›•+#ê&ÉT.
>∑T|üüÔj˚T düs¡«<Ó’yêHê+ ‘˚uÛÀ´ j·TCÀ„ Væ≤ ìs¡“uÛÖ ˆ
ãTT#√ j·Tp+wæ kÕe÷ì ‘·<ÛÓ’yê<∏äs¡«D≤ì #· ˆˆ 27 ˆˆ
ÁãVü≤àD' düVü≤»+ s¡÷|ü+ ì‘Ó’´cÕ X¯øÏÔs¡e´j·÷ ˆ
nHê~ ì<ÛäHê ~yê´ yê>∑T‘·‡ècÕº dü«j·TeTT“¤yê ˆˆ 28 ˆˆ
Ä<Í y˚<äeTsT÷ uÛÑ÷‘ê j·T‘·' düsê«' Á|üeè‘·Ôj·T' ˆ
n‘√-Hê´ì Væ≤ XÊÁkÕÔDÏ |üè~∏yê´+ j·÷ì ø±ì∫‘Y ˆˆ 29 ˆˆ
q ‘˚wüß s¡eT‘˚ BÛs¡' bÕwüD°¶ ‘˚q C≤j·T‘˚ ˆ
y˚<ës¡ú$‘·ÔyÓTÆ' ø±s¡´+ j·T‘·‡àè‘·+ eTTì_Û' |ü⁄sê ˆˆ 30 ˆˆ
j·T»„eTT düs¡«y˚<ë\ s¡ø£åDø=s¡≈£î Á‘Ó’e]í≈£î\≈£î $~Û+|üHÓ’q~. ãTT≈£îÿ\T, j·TEs¡à+Á‘ê\T,
kÕeTeT+Á‘ê\T, n<∏äs¡«eT+Á‘ê\T ÁãVü≤à düVü≤» s¡÷|ü+. n~ ne´j·TeT÷, ì‘·´X¯øÏÔø£\~. ÁãVü≤à ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À
Ä<ä´+‘·s¡Væ≤‘·yÓTÆq y˚<ädü«s¡÷|ü+ø£\ yêÁ>∑÷|üX¯øÏÔì ñ‘·Œ‹Ô #˚XÊ&ÉT. <ëì‘√ nìï e´eVü‰sê\T »s¡T>∑T‘êsTT.
y˚<ë\≈£î _ÛqïyÓTÆq ø=ìï XÊÁkÕÔ\T ≈£L&Ü á uÛÑ÷˝Àø£+˝À ñHêïsTT. yê{Ï˝À BÛs¡Tq≈£î ÄdüøÏÔ ñ+&É<äT.
n{ϺXÊÁkÕÔ\ nuÛ≤´dü+‘√ bÕwü+&ÉT\T (bÕ|üs¡÷|ü⁄\T) ne⁄‘ês¡T. |üPs¡«eTT y˚<ës¡úy˚‘·Ô\˝À ÁX‚wüߘ˝…’q eTTqT\T
jÓ÷>∑´eTì ìs¡ísTT+∫q<ëìH˚ Ä#·]+#ê*.
dü CÒ„j·T' |üs¡yÓ÷ <Ûäs√à Hêq´XÊÁùdÔwüß dü+dæú‘·' ˆ
j·÷ y˚<äu≤Vü‰´' düàè‘·jÓ÷ j·÷X¯Ã ø±X¯Ã ≈£î<äèwüºj·T' ˆˆ 31 ˆˆ
 23
s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+
düsê«kÕÔ ìwüŒ¤˝≤' Áù|‘·´ ‘·yÓ÷ìcÕ˜ Væ≤ ‘ê' düàè‘ê' ˆ
|üPs¡«ø£˝ÒŒ Á|üC≤ C≤‘ê' düs¡«u≤<Ûë$e]®‘ê' ˆˆ 32 ˆˆ
X¯ó<ë∆+‘·'ø£s¡D≤' düsê«' dü«<Ûäs¡à|ü]bÕ\ø±' ˆ
‘·‘·' ø±\eXÊ‘êÔkÕ+ sê>∑<˚«cÕ~ø√-uÛÑe‘Y ˆˆ 33 ˆˆ
Ç‘·s¡ XÊÁkÕÔ˝À¢ ˝Òì |üs¡eT<Ûäs¡à+ ‘Ó\TdüTø√‘·–q~. y˚<äu≤Vü‰´˝…’q düàè‘·T\T, HêdæÔø£ <äs¡ÙHê\T ne˙ï
»Hêà+‘·s¡eT+<äT ìwüŒ¤˝≤\T. ‘·yÓ÷>∑TD+ ø£\$. |üPs¡«ø£\Œ+˝À »ìà+∫q Á|ü»\T @ u≤<Ûä\T ˝Ò≈£î+&Ü
ñHêïs¡T. n+<äs¡T ìwüÿ\àwüyÓTÆq eTqdüT ø£*Z dü«<Ûäsêàìï bÕ{Ï+∫qyês¡T. Ä ‘·sê«‘· ø±\>∑‹ Á|üuÛ≤e+‘√ sê>∑
<˚«cÕ<äT\T ø£*–q$.
n<Ûäs√à eTTìXÊs¡÷›˝≤'! dü«<Ûäs¡àÁ|ü‹ã+<Ûäø£' ˆ
‘·‘·' kÕ düVü≤C≤ dæ~∆kÕÔkÕ+ Hêre C≤j·T‘˚ ˆˆ 34 ˆˆ
z eTTìÁX‚wüߘ˝≤sê! n<Ûäs¡à+ dü«<ÛäsêàìøÏ Á|ü‹ã+<Ûäø£+. n+<äTe\¢ düVü≤»yÓTÆq kÕ‹Ô«ø£>∑TD+ Áø£eT+>±
‘·–Z+~.
s¡CÀe÷Á‘ê‹àø±kÕÔkÕ+ dæ<ä∆jÓ÷-Hê´düÔ<ë-uÛÑeHé ˆ
‘êdüT ø°åD≤dü«X‚cÕdüT ø±\jÓ÷π>q ‘ê' |ü⁄q' ˆˆ 35 ˆˆ
yês√ÔbÕj·T+ |ü⁄qX¯ÃÁ≈£îs¡ΩdüÔdæ~∆xà ø£s¡àC≤yéT ˆ
‘·‘·kÕÔkÕ+ $uÛÑTÁs¡“Vü‰à ø£sêà JeeTø£\Œj·T‘Y ˆˆ 36 ˆˆ
kÕ«j·TeTT“¤y√ eTqT' |üPs¡«<ÛäsêàÁH√Œyê#· düs¡«<äèø˘ ˆ
kÕøå±Á‘·ŒC≤|ü‘˚s¡÷à]Ô]ïdüècÕº ÁãVü≤àD≤ ~«C≤' ˆˆ 37 ˆˆ
s¡CÀ>∑TDeT÷\ø±˝…’q Ç‘·s¡dæ<äT∆\T yê] πøs¡Œ&çq$. ø±\jÓ÷>∑+˝À Ä s¡CÀ>∑TDeT÷\ø£ dæ<äT∆\T ≈£L&Ü
ø°Då +Ï #·>± yêDÏ»´s¡÷|ü J$ø£ nfÒ¢ |ü]ÁX¯eTkÕ<Ûë´˝…q’ •\ŒXÊÁkÕÔ~ Vü≤düdÔ ~æ ∆ ñbÕj·÷\T ÁãVü≤à yê]øÏ J$ø£e´edü>ú ±
H˚s¡Œs¡∫Hê&ÉT. z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! ÁãVü≤àe\¢ »ìà+∫ kÕøå±Á‘·ŒC≤|ü‹ s¡÷bÕqï+~q kÕ«j·T+uÛÑTe eTqTe⁄
|üPs¡«<Ûäsêà\qT <Ûäs¡à<ä]ÙjÓÆT ñ|ü<˚•+#ê&ÉT.
uÛÑè>±«<äj·TdüÔ<ä«<äHêÁ#·Tä‘ê« <Ûäsêàq<∏√∫πs ˆ
j·T»q+ j·÷»q+ <ëq+ Áu≤Vü≤àDdü´ Á|ü‹Á>∑Vü≤' ˆˆ 38 ˆˆ
n<Ûë´|üq+ #ê<Ûä´j·Tq+ wü{Ÿ ø£sêàDÏ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
<ëqeT<Ûä´j·Tq+ j·TCÀ„ <Ûäs¡à' ø£åÁ‹j·TyÓ’X¯´jÓ÷' ˆˆ 39 ˆˆ
<ä+&√ j·TT<ä∆+ ø£åÁ‹j·Tdü´ ø£èwæ¬s’«X¯´dü´ X¯dü´‘˚ ˆ
X¯óÁX¯Sôw’e ~«C≤rHê+ X¯SÁ<ëD≤+ <Ûäs¡àkÕ<ÛäqyéT ˆˆ 40 ˆˆ
24 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
uÛÑè>∑Te⁄ yÓTT<ä˝…’q eTVü≤s¡T¸\T eTqTe⁄e\¢ $ì, Ä <Ûäsêà\qT e]í+#ês¡T. z Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ˝≤sê!
j·T»„+ #˚j·T≥+, #˚sTT+#·≥+, <ëq+ #˚j·T≥+, rdüTø√e≥+, n<Ûä´j·Tq`n<Ûë´|üHê\T nH˚ Äs¡T ø±sê´\T
Áu≤Vü≤àDT\≈£î $Væ≤‘ê\T. <ëq+, n<Ûä´j·Tq+, j·T»„+ #˚j·T{+ nH˚ eT÷&ÉT ø£åÁ‹j·T` yÓ’X¯ó´\≈£î <Ûäsêà\T.
<ä+&Éq $~Û+#·≥+, j·TT<ä+∆ #˚jT· ≥+ ø£Áå ‹j·TT\ <Ûsä êà\T. ø±>± e´ekÕj·T+ yÓX’ ó¯ ´\≈£î Á|üXd¯ yÔü TÓ +Æ ~. X¯SÁ<äT\≈£î
~«E\qT ùd$+#·≥y˚T ˇπø <Ûäs¡àkÕ<Ûäq+>± #Ó|üŒHÓ’q~.
ø±s¡Tø£s¡à ‘·<∏ë Je' bÕø£j·TC≤„~ <Ûäs¡à‘·' ˆ
‘·‘·' dæú‘˚wüß eπsíwüß kÕú|üj·÷e÷dü #êÁX¯e÷Hé ˆˆ 41 ˆˆ
•\Œø£s¡à, bÕø£j·T»„+ yÓTT<ä˝…’q$ X¯SÁ<äT\≈£î J$ø£˝…’q$. á $<Ûä+>± esêí\T+&É>± yê]øÏ ÄÁX¯e÷\T
≈£L&É @sêŒ≥T #˚j·Tã&çq$.
>∑èVü≤düúxà eqdüú+ #· _Û≈£åîø£+ ÁãVü≤#ê]DyéT ˆ
n>∑ïjÓ÷-‹~∏X¯óÁX¯ScÕ j·TCÀ„ <ëq+ düTsês¡ÃqyéT ˆˆ 42 ˆˆ
>∑èVü≤düúdü´ düe÷ùdq <Ûäs√à-j·T+ eTTì|ü⁄+>∑yê' ˆ
ôVAyÓ÷ eT÷\|òü˝≤•‘·«+ kÕ«<Ûë´j·TdüÔ|ü @e #· ˆˆ 43 ˆˆ
dü+$uÛ≤>√ j·T<∏ëHê´j·T+ <Ûäs√à-j·T+ eqyêdæHêyéT ˆ
uÛ…’øå±X¯qxà eTÚì‘·«+ ‘·b˛ <Ûë´q+ $X‚wü‘·' ˆˆ 44 ˆˆ
düeT´ø˘ C≤„qxà yÓ’sê>∑´+ <Ûäs√à-j·T+ _Û≈£åîπø eT‘·' ˆ
_Ûøå±#·sê´ #· X¯óÁX¯ScÕ >∑Ts√' kÕ«<Ûë´j·T @e #· ˆˆ 45 ˆˆ
dü+<Ûë´ø£sêà–ïø±s¡´xà <Ûäs√à-j·T+ ÁãVü≤à#ê]D≤yéT ˆ
ÁãVü≤à#ê]eqkÕúHê+ _Û≈£åîø±D≤+ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 46 ˆˆ
ÁãVü≤à#·s¡´+, >∑èVü≤kÕúÁX¯eT+, yêqÁ|üdüú+, düHê´düeTH˚ Hê\T>∑T ÄÁX¯e÷\T @s¡Œs¡#·ã&çq$. z eTTì
ÁX‚wüߘ˝≤sê! >∑èVü≤düTú&ÉT >±s¡Ω|ü‘·´+, ÄVü≤e˙j·T+, <äøÏåD≤>∑Tï\qT ñbÕdæ+#ê*. n‹~∏ùde` j·T»„+`<ëq+
nfÒ¢ <˚e‘ê|üP»q+ nH˚$ >∑èVü≤düTúì <Ûäsêà\T. ôVAeT+, ø£+<ä`eT÷\`|òü˝≤Vü‰s¡+, kÕ«<Ûë´j·T+, ‘·|üdüT‡,
dü+|ü<äqT Hê´j·T+>± $uÛÑõ+#·≥+ nH˚$ yêqÁ|üdüTúì <Ûäsêà\T. _Ûøå±eè‹Ô‘√ e∫Ãq <ëìï ùd$+#·{+, eTÚq+
bÕ{Ï+#·≥+, $X‚wü+>± ‘·|üdüT‡, <Ûë´q+, düeT´ø˘C≤„q+, yÓ’sê>∑´+ nH˚$ düHêï´dæ <Ûäsêà\T. _Ûø£åHê#·]+#·≥+,
>∑Ts¡Tùde, kÕ«<Ûë´j·T+, dü+<Ûä´qT ñbÕdæ+#·≥+, n–ïø±s¡´+ Ç$ ÁãVü≤à#ê] $<ÛäT\T. Ç$ #·‘·TsêÁX¯e÷\
yê]øÏ kÕ<Ûës¡D<Ûäsêà\T.
kÕ<Ûës¡D+ ÁãVü≤à#·s¡´+ Áb˛yê#· ø£eT˝À<䓤e' ˆ
ãTT‘·Tø±˝≤_Û>±$T‘·«+ dü«<ëπswüß q #êq´‘·' ˆˆ 47 ˆˆ
 25
s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+
|üs¡«es¡®+ >∑èVü≤düúdü´ ÁãVü≤à#·s¡´eTT<ëVü≤è‘·yéT ˆ
Ä>∑s¡“¤<Ûës¡D≤<ëC≤„ ø±sê´ ‘˚HêÁ|üe÷<ä‘·' ˆˆ 48 ˆˆ
n≈£îsê«DdüTÔ $Áù|+Á<ë ÁuÛÑ÷DVü‰ ‘·÷|üC≤j·T‘˚ˆ
y˚<ëuÛ≤´k˛-q«Vü≤+ X¯ø±Ô´ ÁXÊ<ä∆x±Ã‹~∏|üP»qyéT ˆˆ 49 ˆˆ
>∑èVü≤düúdü´ |üs√ <Ûäs√à <˚e‘ê-uÛÑ´s¡Ãq+ ‘·<∏ë ˆ
yÓ’yêVü≤´eT–ï$T˙∆‘· kÕj·T+ ÁbÕ‘·s¡´<∏ë$~Û ˆˆ 50 ˆˆ
<˚XÊqÔs¡>∑‘√ yê-<∏ä eTè‘·|ürïø£ @e #· ˆ
Á‘·j·÷D≤e÷ÁX¯e÷D≤qTÔ >∑èVü≤k˛ú jÓ÷ìs¡T#·´‘˚ ˆˆ 51 ˆˆ
ÁãVü≤à ÁãVü≤à#·s¡´eTTqT ÁãVü≤à#ê]`yêqÁ|üdüú`dü+Hê´düT\≈£î kÕ<Ûës¡D<Ûäs¡à+>± ìπs›•+#ê&ÉT.
ãTT‘·Tø±˝≤ìï $X‚wü |üs¡«~Hê\T e~* >∑èVü≤düTú&ÉT uÛ≤s¡´qT #˚s¡≥+ ÁãVü≤à#·s¡´+>±H˚ #Ó|üŒHÓ’q~. >∑s¡“¤<Ûës¡D
es¡≈î£ á Ä»„ bÕ{Ï+#ê*. Á|üe÷<äeXÊ‘·TÔ BìøÏ _Ûqï+>± Á|üe]Ô+#·≥+ ÁuÛ÷Ñ DVü≤‘·´bÕ|ü+ eT÷≥ø£≥Tºø√e≥y˚T.
Á|ü‹ s√E y˚<ëuÛ≤´dü+, X¯øÏÔ ø=\~ ÁXÊ<ä∆eTT, n‹~∏|üP» <˚e‘ês¡Ãq, >∑èVü≤düTúq≈£î |üs¡eT<Ûäs¡à+. kÕj·T+ø±\+
ÁbÕ‘·'ø±\+ j·T<∏ë$~Û>± >±s¡Ω|ü‘ê´–ïø±s¡´+ Ä#·]+#ê*. <˚XÊ+‘·s¡+ yÓ[flHê, uÛ≤s¡´ eTs¡DÏ+∫Hê >∑èVü≤düTú&ÉT
ÁãVü≤#·s¡´`yêqÁ|üdüú` dü+Hê´kÕÁX¯eT+ ˝Àì yê]øÏ;»ÁbÕj·TT&ÉT.
nH˚´ ‘·eTT|üJe+‹ ‘·kÕàÁ#˚äj·÷Hé >∑èVü‰ÁX¯MT ˆ
◊ø±ÁX¯eT´+ >∑èVü≤düúdü´ #·‘·Tsêí+ ÁX¯ó‹<äs¡ÙHê‘Y ˆˆ 52 ˆˆ
$T–*q eT÷&ÉT ÄÁX¯e÷\yês¡T n‘·ì e\¢H˚ b˛wæ+|ü ã&ÉT#·THêïs¡T. n+<äTe\¢ >∑èVü≤kÕúÁX¯eT+˝À
ñqïyê&ÉT >=|üŒyê&ÉT. n‘·ì˝À nìï ÄÁX¯eT<Ûäsêà\T ø£*dæ ñHêïsTT nì ÁX¯ó‘·T˝À¢ ñqï~.
‘·kÕà<ëZs¡Ωdüú´y˚TyÓ’ø£+ $CÒ„j·T+ <Ûäs¡àkÕ<ÛäqyéT ˆ
|ü]‘·´CÒ<äs¡úø±eTÚ j·TÚ kÕ´‘ê+ <Ûäs¡àe]®‘Í ˆˆ 53 ˆˆ
n+<äTe\¢ >±s¡Ωdüú´yÓTTø£ÿfÒ <Ûäs¡àkÕ<ÛäqeTì >∑T]Ô+#ê*. <Ûäs¡àe]®‘ê˝…’q ns¡úø±e÷\T e<ä˝≤*.
düs¡«˝Àø£$s¡T<ä∆xà <Ûäs¡àeTbÕ´#·πsqï ‘·T ˆ
<Ûäsêà‘·‡+C≤j·T‘˚ Vü≤´s√ú <Ûäsêà‘êÿyÓ÷-_ÛC≤j·T‘˚ ˆˆ 54 ˆˆ
˝Àø£$s¡T<ä∆yÓTÆq~ <Ûäs¡àyÓTÆHê Ä#·]+#·sê<äT. <Ûäs¡à+e\¢ ns¡ú+, <Ûäs¡à+ e\¢H˚ ø±eT+ ≈£L&É dæ~∆düTÔ+~.
<Ûäs¡à @yê|üesêZj·T ‘·kÕà<ä∆s¡à+ düe÷ÁX¯j˚T‘Y ˆ
<Ûäs¡àXÊÃs¡úX¯Ã ø±eTX¯Ã Á‹es¡ZÁdæÔ>∑TD√ eT‘·' ˆˆ 55 ˆˆ
<Ûäs¡à+ e\¢H˚ yÓ÷ø£å+ ÁbÕ|æÔdüTÔ+~. n+<äTe\¢ <Ûäs¡ày˚T ÄÁX¯sTT+#·‘·–q~. <Ûäsêàs¡úø±e÷\T eT÷&ÉT
Á‹>∑TD≤\T>± >∑T]Ô+|üã&çq$.
26 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
dü‘·Ô«+ s¡»düÔeTX‚Ë ‘·kÕà<ä∆s¡à+ düe÷ÁX¯j˚T‘Y ˆ
}s¡∆«+ >∑#·Ã¤+‹ dü‘·Ô«kÕú eT<Û˚´ ‹wü˜ìÔ sê»kÕ' ˆˆ 56 ˆˆ
n$ dü‘«Ô· s¡»düyÔ ÷Ó >∑TD≤\T. n+<äTe\¢ <Ûsä êàHêïÁX¯sTT+#ê*. dü‘«Ô· >∑TD+ ø£˝yês¡T }s¡«∆ ˝Àø±ìøÏ yÓfi‘¯ ês¡T.
s¡CÀ>∑TD+ ø£\yês¡T eT<Ûä´eT˝Àø£+˝À ñ+{≤s¡T.
»|òüTq´>∑TDeè‹ÔkÕú n<Û√ >∑#·Ã¤ìÔ ‘êeTkÕ' ˆ
j·Tdæàq∆s¡àdüe÷j·TTøöÔ Vü≤´s¡úø±eTÚ e´edæú‘Í ˆˆ 57 ˆˆ
ÇVü≤ ˝Àπø düTF uÛÑ÷‘ê« Áù|‘ê´qHêÔj·T ø£\Œ‘˚ ˆ
<Ûäsêà‘·‡+C≤j·T‘˚ yÓ÷øå√ Vü≤´sêú‘êÿyÓ÷-_ÛC≤j·T‘˚ ˆˆ 58 ˆˆ
‘·y÷Ó >∑TD+ ø£\yês¡T n<Û√>∑‹ì bı+<äT‘ês¡T. <Ûsä à¡ j·TTø£yÔ TÓ qÆ ns¡`ú ø±e÷\HêÁX¯sTT+#˚yê&ÉT á ˝Àø£+˝À
düTK+>± ñ+&ç eTè‘·T´e⁄‘·sê«‘· yÓ÷øå±ìï bı+<ä≥+˝À düeTs¡Tú&Ée⁄‘ê&ÉT. <Ûäs¡à+e\¢ yÓ÷ø£å+, ns¡ú+e\¢ ø±eT+
dæ~∆düTÔ+~.
@e+ kÕ<ÛäqkÕ<Ûä´‘·«+ #ê‘·T]«<Û˚´ Á|ü<ä]Ù‘·yéT ˆ
j·T @e+ y˚<ä <Ûäsêàs¡úø±eTyÓ÷ø£ådü´ e÷qe' ˆˆ 59 ˆˆ
e÷Vü‰‘·à´+ #êqT‹ùw˜‘· dü #êqHêÔ´j·T ø£\Œ‘˚ ˆ
‘·kÕà<äs¡úxà ø±eTxà ‘·´ø±Ô« <Ûäs¡à+ düe÷ÁX¯j˚T‘Y ˆˆ 60 ˆˆ
á $<Û+ä >± Hê\T>∑T $<Ûë˝…q’ |ü⁄s¡TcÕs¡ú kÕ<Ûqä `kÕ<Ûë´\ $<Ûëq+ #·÷|üHq’Ó ~. á <Ûsä êàs¡øú ±eT yÓ÷øå±\qT
>∑÷]à ‘Ó\TdüT≈£îqï e÷qe⁄&ÉT nqTwæ+˜ ∫ yÓ÷øå±ì ø£sT¡ Ω&eÉ ⁄‘ê&ÉT. n+<äTe\¢ ns¡`ú <Ûsä à¡ |ü⁄s¡TcÕsêú\T |ü]‘·´õ+∫
<ÛäsêàH˚ï ÄÁX¯sTT+#ê*.
<Ûäsêà‘·‡+C≤j·T‘˚ düs¡«$T‘ê´VüQÁs¡“Vü≤àyê~q' ˆ
<ÛäπsàD <Ûës¡´‘˚ düs¡«+ »>∑‘êú‡es¡C+>∑eTyéT ˆˆ 61 ˆˆ
<Ûäs¡à+e\¢ n˙ï dæ~∆kÕÔsTT. nì ÁãVü≤àyê<äT\T #Ó|æŒHês¡T. kÕúes¡`»+>∑eT s¡÷|üyÓTÆq á »>∑‘·TÔ
<Ûäs¡à+‘√H˚ <Ûä]+|üã&ÉT‘·Tqï~.
nHê~ì<ÛäHê X¯øÏÔ' ôd’cÕ Áu≤V”≤à ~«CÀ‘·Ôe÷'! ˆ
ø£s¡àD≤ ÁbÕ|ü´‘˚ <Ûäs√à C≤„H˚q #· q dü+X¯j·T' ˆˆ 62 ˆˆ
z ~«CÀ‘·eÔ TT˝≤sê! Ä á Áu≤V”≤àX¯øÔÏ Ä<ä´+‘·sV¡ ≤æ ‘·yTÓ qÆ ~. ø£sà¡ `C≤„Hê\ s¬ +{Ï <ë«sê <Ûsä à¡ + ÁbÕ|ædÔ Tü +Ô ~.
dü+X¯j·T+ ˝Ò<äT.
‘·kÕà‘Y C≤„H˚q düVæ≤‘·+ ø£s¡à jÓ÷>∑+ düe÷ÁX¯j˚T‘Y ˆ
Á|üeè‘·Ôxà ìeè‘·Ôxà ~«$<Ûä+ ø£s¡à yÓ’~ø£yéT ˆˆ 63 ˆˆ
 27
s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+
n+<äTe\¢ C≤„q+‘√ bÕ≥T ø£s¡àjÓ÷>±ìï ÄÁX¯sTT+#ê*. yÓ’~ø£ø£s¡à Á|üeè‘·ÔeTì, ìeè‘·ÔeTì ¬s+&ÉT
s¡ø±\T+≥T+~.
C≤„q|üPs¡«+ ìeè‘·Ô+ kÕ´Á‘·Œeè‘·Ô+ j·T<ä‘√-q´<∏ë ˆ
ìeè‘·Ô+ ùdee÷qdüTÔ j·÷‹ ‘·‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 64 ˆˆ
ìeè‘·Ôø£s¡à C≤„q|üPs¡«ø£yÓTÆq~. Á|üeè‘·Ôø£s¡à BìøÏ _ÛqïyÓTÆq~. ìeè‘·Ôø£s¡à Hê#·]+#˚yê&ÉT Ä
|üs¡eT|ü<ëìï(yÓ÷øå±ìï) bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·kÕàìïeè‘·Ô+ dü+ùde´eTq´<∏ë dü+düπs‘·TŒq' ˆ
ø£åe÷ <äe÷ <äj·÷ <ëqeT˝ÀuÛÑkÕÔ´>∑ @e #· ˆˆ 65 ˆˆ
Äs¡®e+ #êqdü÷j·÷ #· rsêúqTdüs¡D+ ‘·<∏ë ˆ
dü‘·´+ düH√Ôwüe÷dæÔø£´+ ÁX¯<ë∆ #˚+Á~j·TìÁ>∑Vü≤' ˆˆ 66 ˆˆ
<˚e‘ê-uÛÑ´s¡Ãq+ |üPC≤ Áu≤Vü≤àD≤Hê+ $X‚wü‘·' ˆ
nVæ≤+kÕ Á|æj·Tyê~‘·«eTô|’X¯óq´eTø£\Œ‘ê ˆˆ 67 ˆˆ
kÕe÷dæø£$T<ä+ <Ûäs¡à+ #ê‘·Ts¡«πs- í ÁãMqàqT' ˆ
ÁbÕC≤|ü‘·´+ Áu≤Vü≤àD≤Hê+ düàè‘·+ kÕúq+ ÁøÏj·÷e‘êyéT ˆˆ 68 ˆˆ
kÕúqyÓTÆ+Á<ä+ ø£åÁ‹j·÷D≤+ dü+Á>±y˚Twü«|ü˝≤sTTHêyéT ˆ
yÓ’XÊ´Hê+ e÷s¡T‘·+ kÕúq+ dü«<Ûäs¡àeTqTes¡Ô‘êyéT ˆˆ 69 ˆˆ
>±+<Ûäs¡«+ X¯SÁ<äC≤rHê+ |ü]#êπsD es¡Ô‘êyéT ˆ
ncÕºo‹düVü≤ÁkÕD≤eTèw”D≤eT÷s¡∆«πs‘·kÕyéT ˆˆ
düàè‘·+ ‘˚cÕ+ ‘·T j·T‘êú‡q+ ‘·<˚e >∑Ts¡TyêdæHêyéT ˆ 70 ˆˆ
n+<äTe\¢ ìeè‘·Ôe÷sêZH˚ï ùd$+#ê*, ˝Òqf…ºÌ‘˚ eT∞fl dü+kÕs¡+˝À |ü&Ée\dæ edüTÔ+~. ø£åeT, Ç+Á~j·T
ìÁ>∑Vü≤ s¡÷|üyÓTÆq <äeTeTT, <äj·T, <ëq+, ˝ÀuÛÑ+ ˝Òø£b˛e≥+, ‘ê´>∑+, Äs¡®e+, ndü÷j·T˝Ò≈£î+&É≥+,
rsêú\(>∑Ts¡T`XÊÁdüÔ) nqTdüs¡D+, dü‘·´+ |ü\ø£≥+, dü+‘√wü+>± ñ+&É≥+, ÄdæÔø£‘·(y˚<ë~XÊÅkÕÔ˝À¢ ÁX¯<ä∆),
ÁX¯<ä∆, õ‘˚+Á~j·T‘·«+, <˚e‘ês¡Ãq, $X‚wü+>± Áu≤Vü≤àD|üP», nVæ≤+dü, eT<ÛäTs¡uÛ≤wüD+, \Tã∆‘·«+ ˝Ò≈£î+&É≥+,
bÕ|üsêVæ≤‘·´+ Çe˙ï <Ûsä à¡ dü«s¡÷|üyT˚ . Ç$ Hê\T>∑T esêí\≈£î düe÷qy˚T nì eTqTe⁄ #ÓbÕŒ&ÉT. Áu≤Vü≤àD<Ûsä êà\qT
j·T<∏ë$~Û>± Ä#·]+#˚ Áu≤Vü≤àDT\≈£î ÁbÕC≤|ü‘´· ˝Àø£+ ÁbÕ|ædÔ Tü +Ô ~. j·TT<ë∆˝À¢ |ü˝≤j·Tq+ #˚jT· ì ø£Áå ‹j·TT\≈£î
Ç+Á<ä˝Àø£+, dü«<Ûäsêàìï Ä#·]+#˚ yÓ’X¯ó´\≈£î yêj·TT˝Àø£+, ùdyês¡÷|üyÓTÆq dü«<Ûäsêàìï bÕ*+#˚ X¯SÁ<äC≤‹øÏ
>∑+<Ûäs¡«˝Àø£+ ì•Ã‘·eTT. }s¡∆«πs‘·düTÿ˝…’q mqu…’mì$T~y˚\ XÖqø±~ ãTTwüß\ kÕúqy˚T >∑Ts¡T≈£î\yêdüT\≈£î
≈£L&Ü kÕúq+.
28 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
dü|üÔظD≤qTÔ j·T‘êú‡q+ düàè‘·+ ‘·<Ó’« eHÍø£kÕyéT ˆˆ 71 ˆˆ
yêqÁ|üdüTú\≈£î dü|üÔs¡T¸\ kÕúq+ #Ó|üŒã&çq~.
ÁbÕC≤|ü‘·´+ >∑èVü≤kÕúHê+ kÕúqeTTø£Ô+ dü«j·T+uÛÑTyê ˆ
j·TrHê+ õ‘·∫‘êÔHê+ Hê´dæHêeT÷s¡ú« πs‘·kÕyéT ˆˆ 72 ˆˆ
ôV’≤s¡D´>∑s¡“¤+ ‘·‘êú‡q+ j·TkÕàHêï es¡Ô‘˚ |ü⁄q' ˆ
jÓ÷–Hê eTeTè‘·+ kÕúq+ y√´e÷K´+ |üs¡eTø£ås¡yéT ˆˆ 73 ˆˆ
Äq+<ä yÓTÆX¯«s¡+ <ÛëeT kÕ ø±cÕ˜ kÕ |üsê>∑‹' ˆ
>∑èVü≤düTú\≈£î dü«j·T+uÛÑ÷ÁãVü≤à ÁbÕC≤|ü‘·´˝Àø±ìï ‘Ó*bÕ&ÉT. düe÷Væ≤‘· ∫‘·TÔ\T, j·T‘ê‘·Tà\T,
}s¡∆«πs‘·düTÿ˝…’q dü+Hê´düT\≈£î Væ≤s¡D´>∑s¡“¤eTH˚ ù|s¡T>∑\ kÕúq+ \_ÛdüTÔ+~. nø£ÿ&ç qT+&ç ‹]–sêe≥+
ñ+&É<Tä . jÓ÷>∑T\≈£î ªy√´eTµ nH˚ ù|s¡T>∑\ ÁX‚we˜ü TT HêX¯sV¡ ≤æ ‘·eTT neTs¡kÕúq+ Äq+<äd«ü s¡÷|üyTÓ qÆ ~ ÁbÕ|ædÔ Tü +Ô ~.
n<˚ |üs¡eT>∑‹, |üsêø±wü˜kÕúq+.
ãTTwüj·T' }#·T' : ãTTwüß\T #ÓbÕŒs¡T.
uÛÑ>∑eH˚›e‘ê]|òüTï! Væ≤s¡D≤´ø£åìwüO<äq! ˆˆ 74 ˆˆ
#·‘ê«s√ Vü‰´ÁX¯e÷' Áb˛ø±Ô jÓ÷–Hêy˚Tø£ ñ#·´‘˚ ˆ
<˚e‘·\ X¯Á‘·Te⁄\qT dü+Vü≤]+#˚yê&Ü! Væ≤s¡D≤´≈£îå ì e~Û+∫q z uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Ü! ˙e⁄ Hê\T>∑T ÄÁX¯e÷\qT
$e]+#êe⁄, ø±ì jÓ÷>∑T\≈£î ˇπø ÄÁX¯e÷ìï ‘Ó*bÕe⁄.
Áo ≈£Ls¡à ñyê#· : Áo≈£Ls¡àkÕ«$T #ÓbÕŒ&ÉT.
düs¡«ø£sêàDÏ dü+q´dü´ düe÷~ÛeT#·\+ Á•‘·' ˆˆ 75 ˆˆ
j·T ÄùdÔ ìX¯Ã˝À jÓ÷^ dü dü+Hê´d” q |ü+#·eT' ˆ
düπs«cÕe÷ÁX¯e÷D≤qTÔ <Ó’«$<Ûä´+ ÁX¯ó‹<ä]Ù‘·yéT ˆˆ 76 ˆˆ
düs¡«ø£s¡à\qT |ü]‘·´õ+∫ πøe˝+ n#·\yÓTÆq düe÷~Û˝À dæús¡+>± ñ+&˚yê&ÉT ìX¯Ã\jÓ÷–. n‘·&˚
dü+Hê´dæ. nsTT<äe ÄÁX¯eT+ ˝Ò<äT. nìï ÄÁX¯e÷\T ¬s+&˚dæ uÛÒ<ë\Tqï≥Tº y˚<ä+ #·÷|ææ+~.
ÁãVü≤à#ês¡T´|ü≈£îsê«D√ HÓ’wæ˜ø√ ÁãVü≤à‘·‘·Œs¡' ˆ
jÓ÷-BÛ‘·´ $~Ûe<˚«<ëHé >∑èVü≤kÕúÁX¯eTe÷ÁeCÒ‘Y ˆˆ 77 ˆˆ
ñ|ü≈£îsê«Dø√ CÒ„jÓ÷ HÓ’wæ˜ø√ eTs¡D≤+‹ø£' ˆ
ñ<ëd”q' kÕ<Ûäø£X¯Ã >∑èVü≤k˛ú ~«$<Û√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 78 ˆˆ
 29
s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+
≈£î≥T+ãuÛÑs¡D≤j·T‘·Ô' kÕ<Ûäø√-k >∑èV”≤ uÛÑy˚‘Y ˆ
ãTTD≤ì ÁrD´bÕø£è‘·´ ‘·´ø±Ô« uÛ≤sê´<ÛäHê~ø£yéT ˆˆ 79 ˆˆ
@ø±ø° j·TdüTÔ $#·πs<äT<ëd”q' dü eTÚøÏåø£' ˆ 80 ˆˆ
ÁãVü≤à#ê] ñ|üø±s¡+ #˚ùdyê&Éì, πøe\+ ÁãVü≤à‘·‘·Œs¡T&Ó’q HÓ’wæ˜≈£î&Éì ¬s+&ÉT s¡ø±\T. $~Û$<Ûëq+>±
y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚dæ >∑èVü≤kÕúÁX¯e÷ìï d”«ø£]+#˚ ÁãVü≤à#ê] ñ|üø£]+#˚yê&ÉT. j·÷eJ®e+ >∑Ts¡Te⁄ <ä>∑Zπs ñ+&ç
ÁãVü≤à$<ë´uÛ≤´dü+ #˚ùd ÁãVü≤à#ê] HÓw’ ≈˜æ î£ &ÉT. >∑èVü≤düT&ú TÉ ≈£L&É ñ<ëd”qT&Éì, kÕ<Û≈ä î£ &ÉT nì s¬ +&ÉT s¡ø±\T+{≤&ÉT.
≈£î≥T+ãuÛ≤sêìï yÓ÷ùdyê&ÉT kÕ<Û≈ä î£ &ÉH˚ >∑èVü≤düT&ú TÉ . <˚eãTTD+ ãTTwæãTTD+ |æ‘è· ãTTD+ nH˚ eT÷&ÉT ãTTD≤\T
r]Ã, uÛ≤s¡´<Ûäq+ yÓTT<ä˝…’q yê{Ïì e<ä* ˇ+{Ï>± dü+#·]+#˚ >∑èVü≤düTú&ÉT ñ<ëd”qT&ÉT. n‘·&ÉT yÓ÷øå±]ú.
‘·|üdüÔ|ü´‹ jÓ÷-s¡DÒ´ j·TCÒ<˚›yêHé EôVA‹ #· ˆˆ
kÕ«<Ûë´j˚T #Ó’e ìs¡‘√ eqdüúkÕÔ|ük˛ eT‘·' ˆ
‘·|ükÕ ø£]Ù‘√-‘·´s¡ú+ j·TdüTÔ <Ûë´q|üs√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 81 ˆˆ
kÕ+Hê´dæø£' dü $CÒ„jÓ÷ yêqÁ|ükÕúÁX¯y˚T dæú‘·' ˆ
jÓ÷>±uÛ≤´düs¡‘√ ì‘·´e÷s¡Ts¡T≈£åî]®‘˚+Á~j·T' ˆˆ 82 ˆˆ
C≤„Hêj·T es¡Ô‘˚ _Û≈£åî' Áb˛#·´‘˚ bÕs¡y˚Twæ˜ø£' ˆ
j·TkÕÔ«‘·às¡‹πse kÕ´ìï‘·´‘·èb˛Ô eTVü‰eTTì' ˆˆ 83 ˆˆ
ns¡D´+˝À ‘·|dü Tü ‡ #˚d÷ü ,Ô <˚e‘·\qT |üPõdü÷,Ô ôVAeT+ #˚d÷ü Ô kÕ«<Ûë´j·T+˝À ìs¡‘T· &Óq’ yêqÁ|üdTü &ú TÉ
‘ê|üdæ>± >∑T]Ô+|üã&ܶ&ÉT. ‘·|üdüT‡‘√ $TøÏÿ* ø£è•+∫, ìs¡+‘·s¡+ <Ûë´q+˝À ñ+≥÷ yêqÁ|ükÕúÁX¯eT+˝À
ñ+&˚yê&ÉT ªkÕ+Hê´dæø£µ yêqÁ|üdüTú&ÉT. jÓ÷>∑e÷s¡Z+˝À s¡‘·T&Ó’ yÓ÷ø£åe÷sêZìï Äs√Væ≤+#˚ ø√]ø£ >∑\yê&ÉT,
õ‘˚+Á~j·TT&Ó’, C≤„qÁbÕ|æÔø√dü+ Á|üj·T‹ï+#˚ dü+Hê´dæ bÕs¡y˚Twæ˜ø£ dü+Hê´dæ. ‘·q˝Àì Ä‘·à˝ÀH˚ s¡$Tdü÷Ô
ì‘·´‘·è|æÔq+<˚ dü+Hê´dæ ªeTVü‰eTTìµ.
düeT>∑›s¡Ùq düeTŒqï' dü jÓ÷^ _Û≈£åî s¡T#·´‘˚ ˆ
C≤„qdü+Hê´dæq' πø∫<˚«<ädü+Hê´dæH√- |üπs ˆˆ 84 ˆˆ
ø£s¡à dü+Hê´dæq' πø∫Á‹Ô$<Ûë' bÕs¡y˚Twæ˜ø±' ˆ
jÓ÷^ #· Á‹$<Û√ CÒ„jÓ÷ uÛÖ‹ø£' kÕ+K´ @e #· ˆˆ 85 ˆˆ
‘·èrjÓ÷ Vü‰´ÁX¯MT Áb˛ø√Ô jÓ÷>∑eTT‘·ÔeTe÷Á•‘·' ˆ
Á|ü<∏äe÷ uÛ≤eHê |üPπs« kÕ+UÒ´ ‘·«ø£ås¡uÛ≤eHê ˆˆ 86 ˆˆ
‘·èrj˚T #êìÔe÷ Áb˛ø±Ô uÛ≤eHê bÕs¡y˚TX¯«Ø ˆ
‘·kÕà<˚‘· ~«C≤˙<Ûä«e÷ÁX¯e÷D≤+ #·‘·Twüºj·TyéT ˆˆ 87 ˆˆ
30 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
düeT´ø˘ <äs¡Ùqdü+|üqTï&Óq’ n{Ïj º ÷Ó – _Û≈îå£ e⁄>± #Ó|Œü ã&ÉT#·THêï&ÉT. jÓ÷– _Û≈îå£ e⁄. bÕs¡yT˚ wæ̃ø£ dü+Hê´dæ
eT÷&ÉT uÛÒ<ë\T >∑\yê&ÉT. ø=+<äs¡T C≤„q dü+Hê´düT\T. y˚<ä dü+Hê´düT\T ø=+<äs¡T. ø=+<äs¡T ø£s¡à dü+Hê´düT\T.
jÓ÷– ≈£L&É uÛÖ‹≈£î&ÉT, kÕ+KT´&ÉT, ÄÁX¯$T nì eT÷&ÉT $<Ûë\T>± ñ+{≤s¡T. ÄÁX¯$T m|ü&É÷ jÓ÷>∑+˝ÀH˚
ìs¡‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT. yÓTT<ä{Ï uÛÖ‹ø£jÓ÷–˝À yÓTT<ä{Ï uÛ≤eq, kÕ+K´jÓ÷–˝À nø£ås¡ uÛ≤eq, eT÷&Ée ÄÁX¯$T nH˚
jÓ÷–˝À n+‹eT uÛ≤eq ñ+≥T+~. n<˚ bÕs¡y˚TX¯«Ø uÛ≤eq nì #Ó|üŒã&çq~. n+<äTe\¢ z ãTTwüß˝≤sê!
nìï y˚<äXÊÁkÕÔ˝À¢qT Hê\Tπ> ÄÁX¯e÷\T ìX¯ÃsTT+|üã&çq$.
düπs«wüß y˚<äXÊÁùdÔwüß |ü+#·yÓ÷ H√|ü|ü<ä´‘˚ ˆ
@e+ esêíÁX¯e÷Hé ãT<Ûë« <˚e<˚y√ ìs¡x®q' ˆˆ 88 ˆˆ
<äøå±BÁHêŒVü≤ $XÊ«‘êà düè»<Ûä«+ $$<Ûë' Á|üC≤' ˆ
ÁãVü≤àD√ e#·Hê‘·TŒÁ‘ê <äøå±<ë´ eTTìdü‘·Ôe÷' ˆˆ 89 ˆˆ
ndüè»+‘· Á|üC≤' düπs« <˚ee÷qTwü|üPs¡«ø±' ˆ
Ç‘˚´e+ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à Ádüwüºè‘˚« dü+e´edæú‘·' ˆˆ 90 ˆˆ
n+<äTe\¢ nìï y˚<äXÊÁkÕÔ˝À¢qT nsTT<äe ÄÁX¯eT+ ø£ì|æ+#·<äT. á $<Ûä+>± Hê\T>∑T esêí\T, Hê\T>∑T
ÄÁX¯e÷\qT uÛ≤$+∫ <˚e<˚e⁄&ÉT, ìs¡+»qT&ÉT, $XÊ«‘·à nsTTq ÁãVü≤à <äøå±~ Á|üC≤|ü‘·T\‘√ ªªnH˚ø£ $<Ûë˝…’q
Á|ü»\qT düèwæ+º #·+&çµµ nì #ÓbÕŒ&ÉT. ÁãVü≤à #Ó|Œæ q+<äTe\¢ <äø±å ~e÷qdü|⁄ü Á‘·T\T <˚e‘·\T, e÷qe⁄\T yÓTT<ä˝q’…
ÁbÕDT\ìï+{Ïì düèwæº+#ês¡T. á $<Ûä+>± ÁãVü≤à düèwæºø±s¡´+˝ÀH˚ ìeT>∑Tï&Ó’Hê&ÉT.
nVü≤+ yÓ’ bÕ\j·÷MT<ä+ dü+Vü≤]wü´‹ X¯S\uÛÑè‘Y ˆ
‹ÁdüdüTÔ eT÷s¡Ôj·T' Áb˛ø±Ô ÁãVü≤à$wüßíeTùV≤X¯«sê' ˆˆ 91 ˆˆ
s¡»'dü‘·Ô« ‘·yÓ÷jÓ÷>± ‘·Œs¡dü´ |üs¡e÷‘·àq' ˆ
nH√´q´eTqTs¡ø±ÔùdÔ Vü≤´H√´q´eTT|üJ$q' ˆˆ 92 ˆˆ
H˚˙ düèwæìº s¡økåÏ ÕÔqT. X¯S\<Ûë] X¯+ø£sT¡ &ÉT dü+Vü≤]kÕÔ&TÉ . |üsê‘·Œs¡Tì s¡»dü‡‘·«Ô ‘·y÷Ó >∑TD dü+ã+<Û+ä e\¢
ÁãVü≤à`$wüßeí ⁄`eTùV≤X¯«s¡T&ÉH˚ ù|s¡T‘√ Á‹eT÷s¡T\Ô T>± Á|üd<æ Tä \∆ T. á eTT>∑TsZ T¡ |üsd¡ Œü s¡+ nqTs¡≈î£ \Ô T. ˇø£s=ø£]ì
ÄÁX¯sTT+∫ ñ+{≤s¡T.
nH√´q´+ Á|üD‘êXËÃÌe ©\j·÷ |üs¡y˚TX¯«sê' ˆ
Áu≤V”≤à e÷ùV≤X¯«Ø #Ó’e ‘·<∏Ó’yêø£ås¡uÛ≤eHê ˆˆ 93 ˆˆ
‹ÁdüdüTÔ uÛ≤eHê s¡TÁ<˚ es¡ÔH˚Ô dü‘·‘·+ ~«C≤' ˆ
Á|ües¡Ô‘˚ eTj·T´»Ádüe÷<ë´ ‘·«ø£ås¡uÛ≤eHê ˆˆ 94 ˆˆ
~«rj·÷ ÁãVü≤àD' Áb˛ø±Ô <˚ekÕ´ø£ås¡uÛ≤eHê ˆ
nVü≤+ #Ó’e eTVü‰<˚y√ q _Ûqï' |üs¡e÷s¡ú‘·' ˆˆ 95 ˆˆ
 31
s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+
á eTT>∑TZs¡T |üs¡y˚TX¯«s¡T&˚ ©˝≤eX¯+>± ˇø£s¡T eTs=ø£]øÏ qeTdüÿ]düTÔ+{≤s¡T. z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê!
Áu≤Væ≤à`e÷ùV≤X¯«] nfÒ¢ nø£ås¡eTT(yÓ’wüí$) nqTù|s¡¢‘√ eT÷&ÉT s¡ø±˝…’q uÛ≤eq\T m\¢|ü&ÉT s¡TÁ<äTì˝À
ñ+{≤sTT. Hê˝À yÓTT<ä{Ï<Ó’q nø£ås¡uÛ≤eq yÓ’wüí$ m\¢|ü&ÉT ñ+≥T+~. ¬s+&Ée uÛ≤eq ÁãVü≤à≈£î düVü≤»yÓTÆq~
ìC≤ìøÏ H˚qT eTVü‰<˚e⁄&ÉT _ÛqTï\+ ø±eTT.
$uÛÑ»´ ùd«#·Ã¤j·÷‘êàq+ k˛-qÔsê´MTX¯«s¡' dæú‘·' ˆ
Á‘Ó’˝Àø£´eTœ\+ Ádüwüߺ+ dü<˚yêdüTs¡e÷qTwüyéT ˆˆ 96 ˆˆ
|ü⁄s¡Twü' |üs¡‘√-e´ø√Ô ÁãVü≤à‘·«+ düeTTbÕ>∑eT‘Y ˆ
‘·kÕàÁ<ä“Vü‰à eTVü‰<˚y√ $wüßí]«X‚«X¯«s¡' |üs¡' ˆˆ 97 ˆˆ
@ø£ôd’´e düàè‘êdæÔÁdüdüÔ<ä«‘êÿs¡´eXÊÁ‘·ŒuÛÀ' ˆ
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq eHê›´' |üPC≤´ $X‚wü‘·' ˆˆ 98 ˆˆ
Ä n+‘·sê´$T ‘·q ø√]ø£‘√ ‘·qqT ‘êqT $uÛÑõ+#·Tø=ì áX¯«s¡T&ÉT nH˚ s¡÷|ü+˝À ñHêï&ÉT. <˚e`
ndüTs¡`e÷qTwü s¡÷|üyÓTÆ düèwæºq+‘·{Ïì eTT˝À¢ø£+˝Àì <ëìï düèwæº+#·{≤ìøÏ á |üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&˚ ne´≈£îÔ&ÉT
Á|ü‘˚´ø£+>± ÁãVü≤à s¡÷bÕìï bı+<ë&ÉT. n+<äTe\¢ ÁãVü≤à`eTVü‰<˚e⁄&ÉT`$X‚«X¯«s¡T&ÉT |üs¡T&ÉT nsTTq $wüßíe⁄
düèwædº ‹úæ \j·TeX¯eTT>± eT÷&ÉT eT÷s¡T\Ô T>± düà]+|ü ã&çHê&ÉT. n+<äTe\¢ nìï $<Ûë\ á eTT>∑TsZ T¡ qeTdüÿ]+|ü
<ä–qyês¡T. $X‚wæ+∫ |üPõ+|ü ‘·–qyês¡T.
j·T~#˚ä<ä∫sê‘êú‡q+ j·T‘·ÔH√àøå±K´eTe´j·TyéT ˆ
esêíÁX¯eTÁ|üj·TTπøÔq <ÛäπsàD Á|”‹dü+j·TT‘·' ˆˆ 99 ˆˆ
|üP»j˚T<들ej·TTπøÔq j·÷eJ®e+ Á|ü‹»„j·÷ ˆ
#·‘·Tsêíe÷ÁX¯e÷D≤qTÔ Áb˛ø√Ô-j·T+ $~Ûe~›«C≤' ˆˆ 100 ˆˆ
n$Hê• nsTTq yÓ÷øå±ìï oÁ|òTü +>± bı+<ä>√]qyê&ÉT esêíÁX¯e÷\‘√ ≈£L&çq <Ûsä êàìï Á|”‹‘√ J$‘ê+‘·+
Á|ü‹»„‘√ ÁX¯<ë∆uÛ≤eq‘√ |üPõ+#ê*. z ~«E˝≤sê! Hê\T>±ÁX¯e÷\≈£î á $<Ûëq+ #Ó|üŒã&çq~.
ÄÁX¯yÓ÷ yÓ’wüíy√ Áu≤ôVAà Vü≤sêÁX¯eT Ç‹ Á‘·j·T' ˆ
‘·*¢+>∑<ÛëØ ìj·T‘·+ ‘·<䓤ø£Ô»qe‘·‡\' ˆˆ 101 ˆˆ
yÓ’wüíe`Áu≤Vü≤à`Vü≤s¡ nH˚ á eT÷&ÉT dü+Á|ü<ëj·÷\T. Ms¡T Äj·÷ ∫Vü‰ï\qT <Ûä]+∫ Ä dü+Á|ü<ëj·T
uÛÑ≈£îÔ\j·T+<äT yê‘·‡\´+ ø£*– ñ+&Ü*.
<Ûë´j˚T<ä<∏ës¡Ãj˚T<˚‘êHé ÁãVü≤à$<ë´|üsêj·TD' ˆ
düπs«cÕy˚Te uÛÑø±ÔHê+ X¯+uÛÀ]¢+>∑eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 102 ˆˆ
ÁãVü≤à$<ë´ |üsêj·TDT&ÉT <˚e‘·\qT ìs¡+‘·s+¡ <Ûë´ì+#ê*. |üPõ+#ê*. •euÛ≈Ñ î£ \Ô +<äsT¡ XËe’ ∫Vü‰ïìï
<Ûä]+#·{+ ñ‘·ÔeT+.
32 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
dæ‘˚q uÛÑdüàHê ø±s¡´+ \˝≤fÒ ‘·T Á‹|ü⁄+Á&Éø£yéT ˆ
j·TdüTÔ Hêsêj·TD+ <˚e+ Á|üdüqï' |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 103 ˆˆ
‘˚cÕ+ \˝≤fÒ ‹\ø£+ <Ûës¡D°j·TqTÔ düs¡«<ë ˆ
jÓ÷-kÕeHê~s¡÷“¤‘ê~' ø±˝≤‘êà-k <Ûäè‘√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 104 ˆˆ
‘Ó\¢ì uÛÑdüà+‘√ qT<äT{Ïô|’ eT÷&ÉT πsK\T <Ûä]+#ê*. Hêsêj·TDTì |üs¡eT|ü<ëìï X¯s¡DT bı+~q
uÛÑ≈£îÔ&ÉT ø£dü÷Ô] yÓTT<ä˝…’q yêìì ˙{Ï‘√ ø£*|æ Á‹|ü⁄+Á&Üø±s¡+>± m\¢|ü&ÉT qT<äT{Ïô|’ <Ûä]+#ê*. »>∑‘·TÔ≈£î
ø±s¡D uÛ÷Ñ ‘·T&Óq’ ÁãVü≤àqT X¯sD¡ Tbı+~qyê&ÉT ‘·eT qT<äT{Ïô|’ m\¢|ü &ÉT ‹\ø±ìï <Û]ä +#ê*. n{≤¢ <Û]ä +#·≥+
e\¢ nHê~ ÁbÕDT\≈£î yÓTT<ä{Ï yê&Ó’q ø±˝≤‘·à≈£îì <Ûä]+∫q≥ºe⁄‘·T+~.
ñ|üs¡´<Û√ uÛ≤ejÓ÷>±‘Y Á‹|ü⁄+Á&Édü´ ‘·T <Ûës¡D≤‘Y ˆ
j·T‘·ÔÁ‘·Œ<Ûëq+ Á‹>∑TD+ ÁãVü≤à$wüßí•yê‘·àø£yéT ˆˆ 106 ˆˆ
<Ûäè‘·qTÔ X¯S\<Ûäs¡D≤<䓤e‘˚´e q dü+X¯j·T' ˆ
ÁãVü≤à‘√CÀeTj·T+ X¯óø£¢+ j·T<˚‘·qà+&É\+ s¡y˚' ˆˆ 107 ˆˆ
uÛÑe‘˚´e <Ûäè‘·+ kÕúqyÓTÆX¯«s¡+ ‹\πø ø£è‘˚ ˆ
‘·kÕà‘êÿs¡´+ Á‹X¯S˝≤+ø£+ ‘·<∏ë #· ‹\ø£+ X¯óuÛÑyéT ˆˆ 108 ˆˆ
ô|ø’ øÏ ±ì, n&É+¶ >±ø±ì Á‹|ü⁄+Á&Üìï uÛ≤ej·TT≈£î&Ô ’Ó <Û]ä +∫q+<äTe\¢ Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ ÁãVü≤à$wüß•í yê‘·àø£yTÓ qÆ
Á‹>∑TD≤‘·à |üs¡e÷‘·àqT <Ûä]+∫q≥ºe⁄‘·T+~. Ç+<äT˝À dü+<˚Vü≤y˚T ˝Ò<äT. X¯S\<Ûës¡De\¢ Ä j·÷ <˚e⁄\qT
<Ûä]+∫qfÒº. dü÷s¡´eT+&É\+ Á|üø±X¯+e˝… ÁãVü≤à‘˚CÀeTj·TyÓTÆq ◊X¯«s¡kÕúq+ ‹\ø£<Ûës¡De\¢ #˚≈£Ls¡T‘·T+~.
n+<äTe\¢ Á‹X¯S\+ >∑Ts¡TÔø±ì, X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq ‹\ø£+ø±ì ‘·|üŒø£ <Ûä]+#ê*.
Äj·TTwü´x±Ã|æ uÛÑø±ÔHê+ Á‘·j·÷D≤+ $~Û|üPs¡«ø£yéT ˆ
j·TCÒ‘· EVüQj·÷<ä>öï »ù|<ä›<ë´õ®‘˚+Á~j·T' ˆˆ109 ˆˆ
XÊ+‘√ <ë+‘√ õ‘·Áø√<Û√ esêíÁX¯eT$<Ûëq$‘Y ˆ
@e+ |ü]#·πs<˚›yêHé j·÷eJ®e+ düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 110 ˆˆ
‘˚cÕ+ dü«kÕúqeT#·\+ k˛-∫sê<ä~Û>∑#·Ã¤‹ ˆˆ 111 ˆˆ
eT÷&ÉT $<Ûë˝…’q (XË’e`yÓ’wüíe`ÁãVü≤à) uÛÑ≈£îÔ\≈£î Äj·TTwü´+ eè~∆ #Ó+<äT‘·T+~. $~Û|üPs¡«ø£+>± n–ï˝À
ôVAeT+ #˚j·÷*. »|æ+#ê*. <ëq+ #˚j·÷*. esêíÁX¯eT $<Ûëq+ ‘Ó*dæqyê&ÉT õ‘˚+Á~j·TT&ÉT XÊ+‘·T&ÉT
<ë+‘·T&ÉT ø√bÕìï »sTT+∫q yê&Ó’ J$‘ê+‘·+ ÁX¯<>∆ä ± Äj·÷ <˚e‘·\qT á $<Û+ä >± ùd$+#ê*. n{≤¢#]· +∫q
yê]øÏ #·\q+ ˝Òì kÕúq+ ‘=+<äs¡˝ÀH˚ ÁbÕ|æÔdüTÔ+~.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ esêíÁX¯eTes¡íq+ HêeT ~«rjÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 2 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À esêíÁX¯eTes¡íq+ nH˚ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 2 ˆˆ
 33
‘·èrjÓ÷-<Ûë´j·T' ` eT÷&Ée n<Ûë´j·T+
esêíÁX¯eTÁø£eTes¡íqyéT ` esêíÁX¯eTÁø£eTes¡íq+
ãTTwüj·T' }#·T' :` ãTTwüß\T #ÓbÕŒs¡T.
esêí uÛÑ>∑e‘√~›cÕºX¯Ã‘ê«s√-bÕ´ÁX¯e÷düÔ<∏ë ˆ
Ç<ë˙+ Áø£eTeTkÕàø£e÷ÁX¯e÷D≤+ e<ä Á|üuÛÀ ˆˆ 1 ˆˆ
Á|üuÛÑ÷! MTs¡T Hê\T>∑T esêí\T, Hê\T>±ÁX¯e÷\qT >∑÷]à #ÓbÕŒs¡T. Ç|ü&ÉT e÷≈£î ÄÁX¯e÷\ Áø£e÷ìï
>∑÷]à #Ó|üŒ+&ç.
l≈£Ls¡à ñyê#· :` l≈£Ls¡àeT÷]Ô #ÓbÕŒ&ÉT.
ÁãVü≤à#êØ >∑èVü≤düúX¯Ã yêqÁ|ük˛ú j·T‹düÔ<∏ë ˆ
Áø£y˚TD…ÆyêÁX¯e÷' Áb˛ø±Ô' ø±s¡D≤<äq´<∏ë uÛÑy˚‘Y ˆˆ 2 ˆˆ
ÁãVü≤à#·s´¡ +, >∑èVü≤dü‘ú «· +, yêqÁ|üd+úü nfÒ¢ dü+Hê´dü+ Áø£eT+>± á ÄÁX¯e÷\T #Ó|Œü HÓq’ $. @ø±s¡D+‘√
HÓ’Hê á Áø£eT+˝À |ü]es¡Ôq+ »s¡T>∑e#·TÃ.
ñ‘·ŒqïC≤„q$C≤„H√ yÓ’sê>∑´+ |üs¡eT+ >∑‘·' ˆ
Á|üÁeCÒÁ<ä“Vü≤à#·sê´‘·TÔ j·TB#˚ä‘·Œs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ 3 ˆˆ
C≤„q $C≤„q dü+|üqTï&Ó’q ÁãVü≤à#ê] |üs¡eTyÓ’sê>±´ìï bı+~ ˇø£y˚fi¯ |üs¡eT>∑‹ì (yÓ÷øå±ìï)
bı+<äø√]qf…ºÌ‘˚ ÁãVü≤à#·s¡´+qT+&ç H˚s¡T>± dü+Hê´dü+ Á>∑Væ≤+#·e#·TÃ.
<ësêHêVü≤è‘·´ $~Ûe<äq´<∏ë $$<ÛÓ’s¡àU…’' ˆ
j·TCÒ<äT‘êŒ<äj˚T‘·TŒÁ‘êHé $s¡ø√Ô j·T~ dü+q´ùd‘Y ˆˆ 4 ˆˆ
n{≤¢ø±ø£ $~Û|üPs¡«ø£eTT>± $yêVü≤+ #˚düTø=ì $$<Ûäj·TC≤„\T nqTwæ˜dü÷Ô |ü⁄Á‘·T\qT bı+~ $s¡≈£îÔ&Ó’‘˚
dü+Hê´dü+ Á>∑Væ≤+#·e#·TÃqT.
nìcÕº« $~Ûe<ä´C…„Ì s¡qT‘êŒ<ä´ ‘·<∏ë--‘·àC≤Hé ˆ
q >±s¡düú´+ >∑èV”≤ ‘·´ø±Ô« dü+q´ùd<äT“~∆e÷Hé ~«»' ˆˆ 5 ˆˆ
ãT~∆eT+‘·T&Ó’q ~«E&É>∑T >∑èVü≤düTú&ÉT $~Û|üPs¡«ø£yÓTÆq j·TC≤„qTcÕ˜q+, nfÒ¢ |ü⁄Á‘√‘·Œ‹Ô #˚j·Tø£
>∑èVü≤kÕúÁX¯e÷ìï e<ä* dü+Hê´dü+ Á>∑Væ≤+#·sê<äT.
n<∏ä yÓ’sê>∑´y˚π>q kÕú‘·T+ H√‘·‡Vü≤‘˚ >∑èùV≤ ˆ
‘·Á‘Ó’e dü+q´ùd~«<ë«qìcÕº«-|ææ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆˆ 6 ˆˆ
yÓ’sê>∑´y˚>∑+‘√ >∑èVü≤+˝À ñ+&É{≤ìøÏ Çwüº|ü&Éì ~«CÀ‘·ÔeTT&ÉT nø£ÿ&ÉH˚ j·T»„+ #˚j·T≈£î+&ÜH˚
dü+q´dæ+#·e#·TÃ.
34 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·<∏ë-|æ $$<ÛÓ’s¡´C…„Ì]cÕº« eqeT<∏ëÁX¯j˚T‘Y ˆ
‘·|üdüÔbÕÔ« ‘·b˛jÓ÷>± ~«s¡ø£Ô' dü+q´ùd<ä´~ ˆˆ 7 ˆˆ
nsTTq|üŒ{Ïø° $$<Ûä j·TC≤„˝≤#·]+∫, eHêHêïÁX¯sTT+∫, ‘·|üdüT‡ #˚dæ ‘·b˛jÓ÷>∑+e\¢ $s¡≈£îÔ&Ó’
dü+q´dæ+#·e#·TÃ.
yêqÁ|ükÕúÁX¯eT+ >∑‘ê« q >∑èVü≤+ Á|ü$X‚‘·TŒq' ˆ
q dü+Hê´d” eqx±Ã<∏ä ÁãVü≤à#·s¡´xà kÕ<Ûäø£' ˆˆ 8 ˆˆ
nsTT‘˚ yêqÁ|ükÕúÁX¯e÷ìï bı+~ eT∞fl Ç+{ÏøÏ Á|üy•˚ +#·sê<äT. dü+Hê´dæ yêqÁ|ükÕúÁX¯eT+˝ÀøÏ sê≈£L&É<Tä .
kÕ<Ûä≈£î&ÉT ◊q >∑èVü≤düTú ÁãVü≤à#·sê´ÁX¯eT+˝ÀøÏ sê≈£L&É<äT.
ÁbÕC≤|ü‘ê´ìïs¡÷ù|´wæºe÷π>ïsT÷eT<∏äyê ~«»' ˆ
Á|üÁeCÒ‘·TÔ >∑èV”≤ $<ë«Hé eHê<ë« ÁX¯ó‹#√<äHê‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
~«E&ÉT ÁbÕC≤|ü‘ê´ìï ø±ì Äπ>ïsTT Çwæìº ø±ì Ä#·]+∫ dü+Hê´kÕìï Á>∑V≤æ +#·e#·TÃ. yÓ~’ ø£ $<Ûëq+‘√
yêqÁ|üdüú+qT+&ç dü+Hê´dü+˝ÀìøÏ Á|üy˚•+#·e#·TÃqT.
Á|üø£s¡TÔeTdüeTs√ú-|æ EôVA‹ j·T»‹ ÁøÏj·÷' ˆ
n+<Ûä' |üvóZs¡›]Á<√ yê $s¡ø£Ô' dü+q´ùd<äT“<Ûä' ˆˆ 10 ˆˆ
Vü≤eq+ nfÒ¢ j·T»„dü+ã+~ÛÁøÏj·T˝≤#·]+#·≥+˝À ndüeTs¡Tú&Ó’q|ü⁄&ÉT ≈£L&É >∑T&ç¶yê&ÉT, ≈£î+{Ïyê&ÉT,
<ä]Á<äT&Ó’q Áu≤Vü≤àDT&ÉT yÓ’sê>∑´+ bı+~q|ü⁄&ÉT dü+Hê´dü+ d”«ø£]+#·e#·TÃ.
düπs«cÕy˚Te yÓ’sê>∑´+ dü+Hê´ùd ‘·T $BÛj·T‘˚ ˆ
|ü‘·‘˚´yê$s¡ø√Ô j·T' dü+Hê´dü+ ø£s¡TÔ$T#·Ã¤‹ ˆˆ 11 ˆˆ
n+<ä]øÏ dü+Hê´kÕìøÏ yÓ’sê>∑´y˚T Á|ü<Ûëq+>± #Ó|üŒHÓ’q~. n$s¡≈£îÔ&ÉT dü+Hê´dü+ Á>∑Væ≤+#·{≤ìøÏ ø√]‘˚
n‘·&ÉT neX¯´+>± |ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
@ø£dæàqï<∏äÛyê düeT´>∑«πsÔ‘êeTs¡D≤ìÔø£yéT ˆ
ÁX¯<ë∆yêHêÁX¯y˚T j·TTø£Ô' k˛-eTè‘·‘ê«j·T ø£\Œ‘˚ ˆˆ 12 ˆˆ
n{≤¢ø±ø£ ÁX¯<ë∆e+‘·T&ÉT j·÷eJ®e+ ˇπø ÄÁX¯eT+˝À dü¬s’q e´eVü‰s¡+ ø£*– ñ+fÒ n‘·&ÉT yÓ÷øå±ìï
bı+<ä{≤ìøÏ düeTs¡Tú&Ée⁄‘ê&ÉT.
Hê´j·÷>∑‘·<Ûäq' XÊ+‘√ ÁãVü≤à$<ë´|üsêj·TD' ˆ
dü«<Ûäs¡àbÕ\ø√ ì‘·´+ ÁãVü≤àuÛÑ÷j·÷j·T ø£\Œ‘˚ ˆˆ 13 ˆˆ
Hê´j·Te÷s¡Z+˝À <Ûäqdü+bÕ<äq ø±$+#˚yê&ÉT, XÊ+‘·T&ÉT, ÁãVü≤à$<ë´|üsêj·TDT&ÉT nfÒ¢ ì‘·´+ dü«<Ûäs¡à
bÕ\q #˚ùdyê&ÉT yÓ÷ø£åÁbÕ|æÔøÏ jÓ÷>∑T´&ÉT.
ÁãVü≤àD≤´<Ûëj·T ø£sêàDÏ ìdü‡+>∑' ø±eTe]®‘·' ˆ
Á|üdüH˚ïHÓ’e eTqkÕ ≈£îsê«D√ j·÷‹ ‘·‘·Œ<äyéT ˆˆ 14 ˆˆ
 eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 35

‘·q ø£s¡à\ìï+{Ïì ÁãVü‰às¡ŒD+ ø±$+∫, ÄdüøÏÔs¡Væ≤‘·T&Ó’ ìcÕÿeTT&Ó’q e´øÏÔ Á|üdüqïyÓTÆq eTqdüT‘√

ø£s¡à\Hê#·]+#˚yê&ÉT yÓ÷øå±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
ÁãVü≤àD≤ Bj·T‘˚ <˚j·T+ ÁãVü≤àDÒ dü+Á|üBj·T‘˚ ˆ
ÁãôV’≤àe Bj·T‘˚ #˚‹ ÁãVü‰às¡ŒD$T<ä+ |üs¡yéT ˆˆ 15 ˆˆ
Çe«{≤ìøÏ jÓ÷>∑´yÓTÆq |ü<ës¡ú+ ÁãVü≤à<ë«sêH˚ ÁbÕ|æÔdüTÔ+~. ÁãVü≤àπø Çe«&ÉeTe⁄‘·T+~. ÁãVü≤àj˚T Çe«
ã&É‘ê&ÉT. á uÛ≤eqj˚T ÁãVü‰às¡ŒD+. n~j˚T ÁX‚wü˜yÓTÆq~.
HêVü≤+ ø£sêÔ düs¡«y˚T‘·Á<ä“ôV’≤àe ≈£îs¡T‘˚ ‘·<∏ë ˆ
@‘·Á<ä“Vü‰às¡ŒD+ Áb˛ø£ÔeTèwæ_ÛdüÔ‘·Ô«<ä]Ù_Û' ˆˆ 16 ˆˆ
H˚qT ø£s¡ÔqT ø±qT. Ç<ä+‘ê ÁãVü≤àj˚T #˚düTÔHê&ÉT nH˚ uÛ≤eqqT ‘·‘·Ô«<äs¡TÙ˝…’q ãTTwüß\T ÁãVü‰às¡ŒD+>±
#ÓbÕŒs¡T.
Á|”D≤‘·T uÛÑ>∑yê˙X¯' ø£s¡àD≤-H˚q XÊX¯«‘·' ˆ
ø£s√‹ dü‘·‘·+ ãT<ë∆´ ÁãVü‰às¡ŒD$T<ä+ |üs¡yéT ˆˆ 17 ˆˆ
Hê á ø£s¡à#˚‘· düHê‘·qT&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT áX¯«s¡T&ÉT dü+‘√wü|ü&ÉT>±ø£! nì m\¢|ü&ÉT ãT~∆‘√ #˚ùd~
ÁX‚wü˜yÓTÆq ÁãVü‰às¡ŒDeTT.
j·T<ë« |òü˝≤Hê+ dü+Hê´dü+ Á|ü≈£îsê´‘·Œs¡y˚TX¯«πs ˆ
ø£s¡àD≤y˚T‘·<äbÕ´VüQÁs¡“Vü‰às¡ŒDeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 18 ˆˆ
n{≤¢ø±ø£ |üsy¡ T˚ X¯«s¡Tì j·T+<˚ düs«¡ ø£sà¡ \ |ò˝ü ≤\qT ñ+#·{+ ≈£L&Ü ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ ÁãVü‰às¡ŒDy˚T ne⁄‘·T+~.
ø±s¡´$T‘˚´e j·T‘·ÿs¡à ìj·T‘·+ düvZe]®‘·yéT ˆ
ÁøÏj·T‘˚ $<äTcÕ ø£s¡à ‘·<䓤y˚<ä|æ yÓ÷ø£å<äyéT ˆˆ 19 ˆˆ
dü+>∑s¡Væ≤‘·+>± ‘·|üŒø£ #˚j·Te˝…qqT uÛ≤eq‘√ $<ë«+düT&ÉT ø£s¡à\qT Ä#·]+∫q#√ n~≈£L&Ü yÓ÷ø£å
<ëj·Tø£y˚T.
n<∏äyê j·T~ ø£sêàDÏ ≈£îsê´ìï‘ê´q´|æ ~«»' ˆ
nø£è‘ê« |òü\dü+Hê´dü+ ã<Ûä´‘˚ ‘·‘·Œ¤˝Òq ‘·T ˆˆ 20 ˆˆ
BìøÏ e´‹πsø£+>± #˚ùd ì‘·´ø£s¡à\T ≈£L&Ü |òü\dü+Hê´dü+ #˚j·Tì#√ Ä ~«E&ÉT Ä ø£s¡à|òü\ã+<Ûäq+‘√
ã+~Û+|üã&É‘ê&ÉT.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq ‘·´ø±Ô« ø£sêàÁ•‘·+ |òü\yéT ˆ
n$<ë«q|æ ≈£îØ«‘· ø£sêàb˛ï‹ ∫sê‘·Œ<äyéT ˆˆ 21 ˆˆ
n+<äTe\¢ n$<ë«+düT&Ó’Hê nìï Á|üj·T‘êï\‘√ ø£sêàÁ•‘·|òü˝≤ìï ‘ê´>∑+ #˚j·÷*. Bì‘√ n‘·ìøÏ
‘=+<äs¡˝ÀH˚ |üs¡eT|ü<äÁbÕ|æÔ dæ~∆düTÔ+~.
36 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø£s¡àD≤ ø°åj·T‘˚ bÕ|üyÓTÆVæ≤ø£+ bÂ]«ø£+ ‘·<∏ë ˆ
eTq' Á|ükÕ<äeTH˚«‹ ÁãVü≤à$C≤®j·T‘˚ qs¡' ˆˆ 22 ˆˆ
á ìcÕÿeT ø£s¡à‘√ á »qà˝Àì |üPs¡«»qà˝Àì bÕbÕ\˙ï q•+∫, ∫‘êÔìøÏ Á|üdüqï‘· #˚≈£Ls¡T‘·T+~.
<ë+‘√ qs¡T&ÉT ÁãVü≤àE„&Ée⁄‘ê&ÉT.
ø£s¡àD≤ düVæ≤‘ê‘Y C≤„Hê‘Y düeT´>√´>√-_ÛC≤j·T‘˚ ˆ
C≤„q+ #· ø£s¡àdüVæ≤‘·+ C≤j·T‘˚ <√wüe]®‘·yéT ˆˆ 23 ˆˆ
ø£s¡àj·TTø£ÔyÓTÆq C≤„q+‘√ eT+∫ jÓ÷>∑+ ÁbÕ|æÔdüTÔ+~. ø£s¡àdüVæ≤‘·yÓTÆq C≤„q+ <√wüs¡Væ≤‘·eTe⁄‘·T+~.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq j·TÁ‘· ‘·Á‘êÁX¯y˚T s¡‘·' ˆ
ø£sêàD°X¯«s¡‘·Twüº´s¡ú+ ≈£îsê´HÓ’ïwüÿs¡à´e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 24 ˆˆ
n+<äTe\¢ @ ÄÁX¯eT+˝À ñHêï düπs Á|üj·T‘·ï+‘√ uÛÑ>∑eÁrŒ‹ø=s¡≈£î ø£s¡à\ Hê#·]+#ê*. <ëì‘√
HÓ’wüÿs¡à´+ ÁbÕ|æÔdüTÔ+~.
dü+ÁbÕ|ü´ |üs¡eT+ C≤„q+ HÓ’wüÿs¡à´+ ‘·Á‘·ŒkÕ<ä‘·' ˆ
@ø±ø° ìs¡àeT' XÊ+‘√ JeH˚ïe $eTT#·´‘˚ ˆˆ 25 ˆˆ
|üs¡eTC≤„Hêìï bı+~q ‘·sê«‘· <ëì Á|üuÛ≤e+‘√ HÓ’wüÿs¡à´dæ~∆ bı+~ @ø±øÏ nsTT eTeT‘êX¯SqT´&Ó’
XÊ+‹ì bı+~qyê&ÉT J$‘·ø±\+˝ÀH˚ eTTøÏÔì bı+<äT‘ê&ÉT. nq>± JeqTà≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
Mø£å‘˚ |üs¡e÷‘êàq+ |üs¡+ ÁãVü≤à eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
ì‘ê´q+B ìsêuÛ≤düdüÔdæàH˚ïe \j·T+ ÁeCÒ‘Y ˆˆ 26 ˆˆ
n≥Te+{Ï e´øÏÔ ì‘ê´q+<ä dü«s¡÷|ü⁄&ÉT, dü«‘·' Á|üø±X¯e+‘·T&ÉT, |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT, |üs¡ÁãVü≤à, |üs¡e÷‘·à
kÕø屑êÿsêìï bı+~ n‘·ì˝ÀH˚ ©qeTe⁄‘ê&ÉT.
‘·kÕà‘˚‡y˚‘· dü‘·‘·+ ø£s¡àjÓ÷>∑+ Á|üdüqïBÛ' ˆ
‘·è|üÔj˚T |üs¡y˚TX¯dü´ ‘·‘·Œ<ä+ j·÷‹ XÊX¯«‘·yéT ˆˆ 27 ˆˆ
n+<äTe\¢ Á|üdüqï∫‘·Ô+ ø£*Z |üs¡y˚TX¯«s¡ Á|”‘·´s¡ú+ ìs¡+‘·s¡+ ø£s¡àjÓ÷>±ìï ÄÁX¯sTT+#ê*. Bì‘√
|üs¡y˚TX¯«s¡Tì XÊX¯«‘·kÕúHêìï bı+<äT‘ê&ÉT.
@‘·<ä«' ø£~Û‘·+ düs¡«+ #ê‘·TsêÁX¯eT´eTT‘·ÔeTyéT ˆ
q ùV≤´‘·‘·‡eT‹Áø£eT´ dæ~∆+ $q›‹ e÷qe' ˆˆ 28 ˆˆ
á $<Ûä+>± MT≈£î á Hê\T>∑T ÄÁX¯e÷\ dü+|üPs¡íyÓTÆq ÁX‚wü˜Áø£e÷ìï $e]+#êqT. á Áø£e÷ìï n‹
Áø£$T+∫q @ e´øÏÔ dæ~∆ì bı+<ä˝Ò&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ esêíÁX¯eTÁø£eTes¡íq+ HêeT ‘·èrjÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 3 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À esêíÁX¯eTÁø£eTes¡íqeTH˚ ‘·èrj·÷<Ûë´j·T+ ˆˆ 3 ˆˆ
 37
#·‘·Ts√ú-<Ûë´j·T' ` Hê\Ze n<Ûë´j·T+
ÁbÕø£è‘·düs¡Zes¡íqyéT ` ÁbÕø£è‘·düs¡Zes¡íq+
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
ÁX¯ó‘ê«--ÁX¯eT$~Û+ ø£è‘·‡ïeTèwüjÓ÷ Vü≤èwüº#˚‘·dü' ˆ
qeTdüÿè‘·´ Vü≤èw”πøX¯+ |ü⁄qs¡«#·qeTÁãTeHé ˆˆ 1 ˆˆ
dü+|üPs¡íyÓTÆq ÄÁX¯eT$~Ûì $ì ãTTwüß\T dü+‘·Twüº∫‘·TÔ˝…’ Vü≤èw”πøX¯óq≈£î qeTdüÿ]+∫ eT∞fl Ç≥¢Hêïs¡T.
eTTqj·T' }#·T' :` eTTqT\T |ü*ø±s¡T.
uÛ≤wæ‘·+ uÛÑe‘ê düs¡«+ #ê‘·TsêÁX¯eT´eTT‘·ÔeTyéT ˆ
Ç<ë˙+ ÁXÀ‘·T$T#êäyÓ÷ j·T<∏ë düeT“¤e‘˚ »>∑‘Y ˆˆ 2 ˆˆ
z |üPE´&Ü! MTs¡T ÁX‚wü˜yÓTÆq Hê\T>∑T ÄÁX¯e÷\ $wüj·T+ n+‘ê $e]+#ês¡T. Ç|ü&ÉT y˚TeTT »>∑‘·TÔ
düèwæº m{≤¢ »s¡T>∑T‘·T+<√ $Hê\ì ñ‘ê‡Vü≤+‘√ ñHêïeTT.
≈£î‘·' düs¡«$T<ä+ C≤‘·+ ø£dæà+X¯Ã \j·Ty˚Twü´‹ ˆ
ìj·THêÔ ø£X¯Ã düπs«cÕ+ e<ädü« |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT ˆˆ 3 ˆˆ
z |ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ ÷! á Á|ü|+ü #·eT+‘ê mø£ÿ&É qT+&ç ñ‘·ŒqïyÓTqÆ ~? m+<äT˝À ©qeTe⁄‘·T+~? Bq+‘·{øÏ Ï
ìj·÷eT≈£î&Óes¡T? Ç<ä+‘ê e÷≈£î $e]+#·+&ç.
ÁX¯ó‘ê« Hêsêj·TD√ yêø£´eTèw”D≤+ ≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûäèø˘ ˆ
ÁbÕVü≤ >∑MT“¤s¡j·÷ yê#ê uÛÑ÷‘êHê+ Á|üuÛÑy√-e´j·T' ˆˆ 4 ˆˆ
ãTTwüß\ e÷≥ $ì ≈£Ls¡às¡÷|ü<ëÛ ], düeTdüÁÔ bÕDT\ ñ‘·Œ‹Ô`$HêXÊ\≈£î ø±s¡DuÛ÷Ñ ‘·T&Óq’ Hêsêj·TDT&ÉT
>∑+;Ûs¡yÓTÆq e÷≥‘√ |ü*ø±&ÉT.
Áo≈£Ls¡à ñyê#· :` Áo≈£Ls¡àeT÷]Ô |ü*ø±&ÉT.
eTùV≤X¯«s¡' |üs√-e´ø£Ô' #·‘·Ts¡÷«´Vü≤' düHê‘·q' ˆ
nq+‘·XÊÃÁ|üy˚Tj·TX¯Ã ìj·THêÔ düs¡«‘√eTTK' ˆˆ 5 ˆˆ
Hê\TZyÓ’|ü⁄\ eTTU≤\T >∑\ eTùV≤X¯«s¡T&ÉT Á|üø£è‹ ø£+f… |üs¡T&ÉT, ne´≈£îÔ&ÉT Hê\TZeP´Vü‰\T >∑\yê&ÉT,
düHê‘·qT&ÉT, nq+‘·T&ÉT, nÁ|üy˚Tj·TT&ÉT, »>∑ìïj·T+‘· ≈£L&É.
ne´ø£Ô+ ø±s¡D+ j·T‘·Ôìï‘·´+ dü<ädü<ë‘·àø£yéT ˆ
Á|ü<Ûëq+ Á|üø£è‹X‚Ë j·Te÷VüQdüÔ‘·Ô«∫qÔø±' ˆˆ 6 ˆˆ
>∑+<Ûäes¡ís¡ôd’ØΩq+ X¯ã›düŒs¡Ù$e]®‘·yéT ˆ
n»s¡+ Á<ÛäTeeTø£åj·T´+ ì‘·´+ kÕ«‘·àq´edæú‘·yéT ˆˆ 7 ˆˆ
38 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·‘«Ô· ∫+‘·≈î£ \T #Óù|Œ Á|ü<ëÛ qeTT`Á|üøè£ ‹, dü‘`Y ndü‘Y dü«s¡÷|ü⁄&ÉT, ne´≈£î&Ô TÉ , ì‘·T´&ÉT, ø±s¡D uÛ÷Ñ ‘·T&ÉT,
>∑+<ÛäeTT`es¡íeTT`s¡düeTT ˝Òìyê&ÉT, X¯ã›`düŒs¡Ù s¡Væ≤‘·T&ÉT, n»s¡T&ÉT, Á<ÛäTe⁄&ÉT, HêX¯+ ˝Òìyê&ÉT, ì‘·´+ ‘·q
Ä‘·à˝ÀH˚ ñ+&˚yê&ÉT, á |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT.
»>∑<√´ìs¡àVü‰uÛÑ÷‘·+ |üs¡ÁãVü≤à düHê‘·qyéT ˆ
$Á>∑Vü≤' düs¡«uÛÑ÷‘êHêe÷‘·àHê-~Ûw昑·+ eTVü≤‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
nHê<ä´+‘·eT»+ dü÷ø£åà+ Á‹>∑TD+ Á|üuÛÑyê|ü´j·TyéT ˆ
nkÕÁeTŒ‘·eT$CÒ„j·T+ ÁãVü‰àÁπ> düeTes¡Ô‘· ˆˆ 9 ˆˆ
‘·q Ä‘·à˝ÀH˚ ñqïyê&ÉT, Á|ü|ü+#êìøÏ ;»s¡÷|üyÓTÆqyê&ÉT, eTVü‰uÛÑ÷‘·eTT, düs¡«ÁbÕDÏdü«s¡÷|ü⁄&ÉT,
‘·q#˚ ÄÁX¯sTT+|üã&çq eTVü≤‘·Ô‘·Ô«dü«s¡÷|ü⁄&ÉT Ä~`n+‘·`»qàs¡Væ≤‘·T&ÉT, dü÷ø£åàs¡÷|ü⁄&ÉT, Á‹>∑TDT&ÉT, ñ‘·Œ‹Ô
Á|ü\j·Tø±s¡≈£î&ÉT, XÊX¯«‘·T&ÉT, ‘Ó*j·T M\T˝Òìyê&ÉT nsTTq ÁãVü≤à yÓTT<ä≥ ñ+&ÓqT.
>∑TDkÕy˚T´ ‘·<ë ‘·dæàHé |ü⁄s¡Tùw #ê‘·àì dæú‘˚ ˆ
ÁbÕø£è‘·' Á|ü\jÓ÷ CÒ„jÓ÷ j·÷e~«X¯«düeTT<䓤e' ˆˆ 10 ˆˆ
Ä düeTj·T+˝À dü‘«Ô· s¡»düyÔ ÷Ó >∑TDeTT\T |ü]D≤eTeTT #Ó+<äø£ kÕe÷´edü˝ú À ñ+&É>±, |üse¡ T|ü⁄s¡Twüß&ÉT
dü«dü«s¡÷|üeT+<äT HÓ\ø=ì ñ+&É>±, Á|ü|ü+#·düèwæº ÁbÕs¡+uÛÑeTT ø±q+‘·es¡≈£î ñqï dæú‹ì ÁbÕø£è‘·Á|üfi¯j·TeTT>±
‘Ó\TdüTø=qe˝…qT.
Áu≤V”≤à sêÁ‹]j·T+ Áb˛ø±Ô nVü≤' düèwæºs¡T<ëVü≤è‘ê ˆ
nVü≤s¡ï $<ä´‘˚ ‘·dü´ q sêÁ‹ s¡TΩ´|ü#ês¡‘·' ˆˆ 11 ˆˆ
Á|üfi¯j·T+ ÁãVü≤à≈£î sêÁ‹ nì, düèwæº |ü>∑\T nì #Ó|üŒã&çq~. ìC≤ìøÏ n‘·ìøÏ |ü>∑\T sêÁ‹ ñ+&Ée⁄.
ìXÊH˚Ô Á|ü‹ãT<√∆-k »>∑<ë~s¡Hê~e÷Hé ˆ
düs¡«uÛÑ÷‘·eTjÓ÷-e´ø√Ô Vü≤´qÔsê´MTX¯«s¡' |üs¡' ˆˆ 12 ˆˆ
Á|üø£è‹+ |ü⁄s¡Twü+ #Ó’e Á|ü$XÊ´X¯ó eTùV≤X¯«s¡' ˆ
øå√uÛÑj·÷e÷dü jÓ÷π>q |üπsD |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 13 ˆˆ
nHê~ nsTTq n‘·&ÉT »>∑‘·TÔ≈£î yÓTT<ä{Ï ø±s¡D+. sêÁ‹ >∑&É∫b˛>±H˚ n‘·&ÉT y˚T˝§ÿHêï&ÉT. düs¡«ÁbÕDÏ
eTj·TT&ÉT, ne´≈£îÔ&ÉT, n+‘·sê´$T, |üs¡T&ÉT nsTTq Ä |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT Á|üø£è‹`|ü⁄s¡Twüß˝À¢ Á|üy˚•+∫
|üs¡eTjÓ÷>∑+‘√ yê]øÏ øå√uÛÑqT ø£*–+∫Hê&ÉT.
j·T<∏ë eT<√ qeÁd”ÔD≤+ j·T<∏ë yê e÷<Ûäy√-ì\' ˆ
nqTÁ|ü$wüº' øå√uÛ≤j·T ‘·<∏ë-k jÓ÷>∑eT÷]Ôe÷Hé ˆˆ 14 ˆˆ
 39
Hê\Ze n<Ûë´j·T+
qej·TTe‘·T\ eT<äeTT, edü+‘·ãTT‘·Tdü+ã+<ÛäyÓTÆq yêj·TTe⁄ |ü⁄s¡Twüß˝À¢ øå√uÛÑ ø£*–düTÔqï≥T¢>±
jÓ÷>∑dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT øå√uÛÑqT ø£*–+#·T≥≈£î Á|üø£è‹˝À Á|üy˚•+#ê&ÉT.
dü @e øå√uÛÑø√ $ÁbÕ' øå√uÛÑ´X¯Ã |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
dü dü+ø√#·$ø±kÕuÛ≤´+ Á|ü<Ûëq‘˚«-|æ #· dæú‘·' ˆˆ 15 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! Ä |üs¡y˚TX¯«s¡T&˚ øå√uÛÑqT ø£*–+#˚yê&ÉT. dü«j·T+>± øå√uÛÑq+<˚yê&ÉT. n‘·&ÉT düèwæº
Á|ü\j·÷\≈£î ø±s¡DyÓTÆ Á|ü<ÛëqeTì #Ó|üŒã&çHê&ÉT.
Á|ü<ÛëHê‘Y øå√uÛÑ´e÷D≤#·Ã ‘·<∏ë |ü⁄+dü' |ü⁄sê‘·Hê‘Y ˆ
ÁbÕ<äTsêd”qàVü≤‘Y ;»+ Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TcÕ‘·àø£yéT ˆˆ 16 ˆˆ
Á|ü<ÛëqT&Ó’q |ü⁄sê‘·q|ü⁄s¡Twüß&ÉT ≈£åîãT∆&Ó’q+<äTe\¢ Á|üø£è‹|ü⁄s¡TcÕ‘·àø£yÓTÆq eTVü≤B“C+ Ä$s¡“¤$+∫+~.
eTVü‰Hê‘êà eT‹Ás¡“Vü‰à Á|üãT~∆' U≤´‹ØX¯«s¡' ˆ
Á|üC≤„ <Ûäè‹' düàè‹' dü+$<˚‘·kÕà~‹ ‘·‘Y düàè‘·yéT ˆˆ 17 ˆˆ
á ø±s¡D+>± Ä eTVü≤B“»+ eTVü≤‘·TÔ Ä‘·à, eT‹, ÁãVü≤à, Á|üãT~∆, U≤´‹, áX¯«s¡T&ÉT, Á|ü»„, <Ûäè‹,
düàè‹, dü+$‘Y ù|s¡¢qT bı+~+~.
yÓ’ø±]ø£ôdÔÌ»düX¯Ã uÛÑ÷‘ê~XËÃÌe ‘êeTdü' ˆ
Á‹$<Û√-j·TeTVü≤+ø±s√ eTVü≤‘·' düeT“uÛÑ÷e Vü≤ ˆˆ 18 ˆˆ
eTVü≤‘·Ô‘·Ô«+ qT+&ç düeTdüÔ ÁbÕDT\ düèwæºøÏ ø±s¡DyÓTÆq yÓ’ø±]ø£`‘Ó’»dü`‘êeTdüeTT\H˚ eT÷&ÉT $<Ûë\
nVü≤+ø±s¡+ ñ‘·ŒqïyÓTÆ+~.
nVü≤+ø±s√-_Ûe÷qX¯Ã ø£sêÔ eTHêÔ #· dü düàè‘·' ˆ
Ä‘êà #· |ü⁄<äZ˝À Jy√ j·T‘·' düsê«' Á|üeè‘·Ôj·T' ˆˆ 19 ˆˆ
Ä nVü≤+ø±sêìπø ø£s¡Ô`eT+‘·`Ä‘·à`|ü⁄<äZ\`Je nì ù|s¡T¢. Ä nVü≤+ø±s¡+ qT+&˚ düeTdüÔ Á|üeè‘·TÔ\T
ø£\T>∑T‘êsTT.
|üxÃuÛÑ÷‘êq´Vü≤+ø±sê‘Y ‘·HêàÁ‘êDÏ #· »õ„πs ˆ
Ç+Á~j·÷DÏ ‘·<∏ë <˚yê' düs¡«+ ‘·kÕ´‘·à»+ »>∑‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
nVü≤+ø±s¡+ qT+&˚ eTVü‰uÛ÷Ñ ‘ê˝…q’ |üèB∏«`»˝+`‘˚»düT‡`yêj·TTe⁄`Äø±X¯+ nH˚$ ◊<äT, X¯ã`› düŒs¡Ù`
s¡÷|ü`s¡dü`>∑+<Ûë\H˚ ‘·HêàÁ‘·\T ◊<äT, Ç+Á~j·÷\T yêì n~ÛcÕ˜q <˚e‘·\T ñ<䓤$+∫q$. á düeTdüÔ »>∑‘·TÔ
<ëì e\¢H˚ ñ‘·ŒqïyÓTÆq~.
eTqdüÔü«e´ ø£Ô»+ Áb˛ø£Ô+ $ø±s¡' Á|ü<∏äeT' düàè‘·' ˆ
j˚THêk C≤j·T‘˚ ø£sêÔ uÛÑ÷‘êB+XÊÃqT|üX¯´‹ ˆˆ 21 ˆˆ
40 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ne´ø£Ô+ qT+&ç ñ‘·ŒqïyÓTÆq eTqdüT‡ Á|ü<∏äeT$ø±s¡+>± >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~+~. Ä ø±s¡D+>± Ç~ ø£s¡Ô.
uÛÑ÷‘ê<äT\qT #·÷#˚~.
yÓ’ø±]ø±<äVü≤+ø±sê‘Y düs√Z yÓ’ø±]ø√-uÛÑe‘Y ˆ
‘Ó’»kÕ˙Áì›j·÷DÏ düT´πs›yê yÓ’ø±]ø± <äX¯ ˆˆ 22 ˆˆ
yÓ’ø±]ø±Vü≤+ø±s¡+‘√ yÓ’ø±]ø£düèwæº @s¡Œ&ç+~. Ç+Á~j·÷\T ‘Ó’»düeTT\T, |ü~ eT+~ <˚e‘·\T
yÓ’ø±]≈£î\T.
@ø±<äX¯+ eTqdüÔÁ‘· dü«>∑TDÒH√uÛÑj·÷‘·àø£yéT ˆ
uÛÑ÷‘·‘·HêàÁ‘·düs√Z-j·T+ uÛÑ÷‘ê<˚s¡uÛÑeHé Á|üC≤' ˆˆ 23 ˆˆ
|ü<äø=+&√ Ç+Á~j·TeTT eTqdüT‡. ‘·q >∑TD≤\ ø±s¡D+>± Ç~ ñuÛÑj·÷‘·àø£eTT nq>± kÕ‹Ô«ø£sê»
kÕ‘·àø£eTT. Ç~ uÛÑ÷‘·‘·HêàÁ‘·\ düèwæº. á uÛÑ÷‘ê~ e\¢H˚ nq>± ‘êeTkÕVü≤+ø±s¡+e\¢H˚ Á|üCÀ‘·Œ‹Ô »]–+~.
uÛÑ÷‘ê~düTÔ $≈£îsê«D' X¯ã›e÷Á‘·+ düdüs¡® Vü≤ ˆ
Äø±X¯+ düTwæs¡+ ‘·kÕà<äT‘·Œqï+ X¯ã›\ø£åDyéT ˆˆ 24 ˆˆ
$ø±sêìï bı+~q uÛÑ÷‘ê~ X¯ã›‘·HêàÁ‘·eTTqT ñ‘·Œ‹Ô#˚dæ+~. X¯ã›‘·HêàÁ‘·e\¢ X¯ã›\ø£åD+ø£\
neø±X¯dü«s¡÷|üeTTqï Äø±X¯+ ñ‘·ŒqïyÓTÆ+~.
Äø±X¯düTÔ $≈£îsê«D' düŒs¡Ùe÷Á‘·+ düdüs¡® Vü≤ ˆ
yêj·TTs¡T‘·Œ<ä´‘˚ ‘·kÕà‘Y ‘·dü´ düŒs√Ù >∑TD√ eT‘·' ˆˆ 25 ˆˆ
$ø±s¡eTTqT bı+~q Äø±X¯+ düŒs¡Ù‘·HêàÁ‘·qT ñ‘·Œqï+ #˚dæq~. <ëì‘√ yêj·TTe⁄ ñ‘·ŒqïyÓTÆ+~.
yêj·TT>∑TD+ düŒs¡Ù.
yêj·TTXÊÃ|æ $≈£îsê«D√ s¡÷|üe÷Á‘·+ düdüs¡® Vü≤ ˆ
CÀ´‹s¡T‘·Œ<ä´‘˚ yêjÓ÷düÔÁ<ä÷|ü>∑TDeTT#·´‘˚ ˆˆ 26 ˆˆ
yêj·TTe⁄ ≈£L&Ü $ø±sêìï bı+~ s¡÷|ü‘H· êàÁ‘·qT ñ‘·Œ‹Ô #˚d+æ ~. yêj·TTe⁄ e\¢ ‘˚»düT‡ ñ‘·ŒqïyÓTqÆ ~.
BìøÏ s¡÷|ü+ >∑TDeTT.
CÀ´‹XÊÃ|æ $≈£îsê«D+ s¡düe÷Á‘·+ düdüs¡® Vü≤ ˆ
düeT“¤eìÔ ‘·‘√-+uÛ≤+dæ s¡kÕ<ÛësêDÏ ‘êì ‘·T ˆˆ 27 ˆˆ
$ø±sêìï bı+~q ‘˚»düT‡ ≈£L&É s¡dü‘·HêàÁ‘·qT düèwæº+∫+~. <ëì‘√ »\+ ñ‘·ŒqïyÓTÆq~. á »\+
s¡dü>∑TD≤ìøÏ Ä<Ûës¡+.
Ä|üXÊÃ|æ $≈£îs¡«H√Ô´ >∑q∆e÷Á‘·+ düdü]®πs ˆ
dü+|òü÷‘√ C≤j·T‘˚ ‘·kÕà‘Y ‘·dü´ >∑+<Û√ >∑TD√ eT‘·' ˆˆ 28 ˆˆ
 Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 41

$ø±sêìï bı+~q »\+ >∑+<Ûä‘·HêàÁ‘·\qT ñ‘·Œqï+ #˚dæq~. Bìe\¢ dü+|òü÷‘·+ (|üèB∏«‘·‘·Ô«+)

ñ‘·ŒqïyÓTÆq~. Bì >∑TD+ >∑+<ÛäeTT.
Äø±X¯+ X¯ã›e÷Á‘·+ j·T‘Y düŒs¡Ùe÷Á‘·+ düe÷eèD√‘Y ˆ
~«>∑TDdüTÔ ‘·‘√ yêj·TT' X¯ã›düŒsêÙ‘·àø√-uÛÑe‘Y ˆˆ 29 ˆˆ
Äø±XÊìøÏ dü+ã+~Û+∫q X¯ã‘› H· êàÁ‘· düŒs¡Ù‘·HêàÁ‘·Hêe]+∫+~. n+<äTe\¢ yêj·TTe⁄ X¯ãe› TT eT]j·TT
düŒs¡Ù >∑TD≤\T ¬s+{Ïì bı+~+~.
s¡÷|ü+ ‘·<∏Ó’Ûyê$X¯‘·' X¯ã›düŒsöÙ >∑TD≤e⁄uÛÖ ˆ
Á‹>∑TD' kÕ´‘Y ‘·‘√ eVæ≤ï' dü X¯ã›düŒs¡Ùs¡÷|üyêHé ˆˆ 30 ˆˆ
n<˚ $<Ûä+>± s¡÷|ü>∑TD+ X¯ã›`düŒs¡Ù >∑TD≤\T ¬s+{Ïì ø£\T|ü⁄ø=ì n–ï Á‹>∑TD≤‘·àø£yÓTÆq~.
X¯ã›' düŒs¡ÙX¯Ã s¡÷|ü+ #· s¡düe÷Á‘·+ düe÷$X¯Hé ˆ
‘·kÕà#·Ã‘·Ts¡TZD≤ Äb˛ $CÒ„j·÷düTÔ s¡kÕ‹àø±' ˆˆ 31 ˆˆ
X¯ã›düŒs¡Ù s¡÷bÕ\‘√ s¡dü‘·HêàÁ‘· Á|üy˚•+#·≥+‘√ »\eTT\T Hê\T>∑T >∑TD≤\T ø£\ s¡kÕà‘·àø±\T>±
>∑T]Ô+|üã&çq$.
X¯ã›' düŒs¡ÙX¯Ã s¡÷|ü+ #· s¡k˛ >∑q∆+ düe÷$X¯‘Y ˆ
‘·kÕà‘Y |üxÃ>∑TD≤ uÛÑ÷$T' dü÷ú˝≤ uÛÑ÷‘˚wüß X¯ã›´‘˚ ˆˆ 32 ˆˆ
X¯ã› düŒs¡Ù s¡÷|ü >∑TD≤\‘√ >∑+<Ûä+ ø£*dæq+<äTe\¢ uÛÑ÷$T nsTT<äT >∑TD≤\T ø£\<Ó’ |ü+#·uÛÑT‘ê˝À¢ dü÷ú\
j·Tì |æ\Teã&çq~.
XÊ+‘ê |òüTÀsêX¯Ã eT÷&ÛÜX¯Ã $X‚cÕùdÔq ‘˚ düàè‘ê' ˆ
|üs¡düŒsêqTÁ|üy˚XÊ‘Y <Ûës¡j·TìÔ |üs¡düŒs¡yéT ˆˆ 33 ˆˆ
á ø±s¡D+ e\¢H˚ Ç$ XÊ+‘·, |òüTÀs¡, eT÷&ÛÉ $X‚cÕ\T>± #Ó|üŒã&çq$. Ç$ |üs¡düŒs¡+ ˇø£<ëì˝À
H=ø£{Ï Á|üy˚•+∫q ø±s¡D+ e\¢ ˇø£{Ï eTs=ø£ <ëìï <Ûä]düTÔHêïsTT.
@‘˚ dü|üÔ eTVü‰‘êàH√ Vü≤´H√´q´dü´ düe÷ÁX¯j·÷‘Y ˆ
HêX¯≈£îïeHé Á|üC≤' ÁdüwüߺeTdüe÷>∑eT´ ø£è‘·‡ïX¯' ˆˆ 34 ˆˆ
eTVü≤‘·TÔ, nVü≤+ø±s¡eTT, |ü+#·eTVü‰uÛÑ÷‘ê\T nqT á @&ÉT ‘·‘êÔ«\T ˇø£{Ï eTs=ø£<ëìï ÄÁX¯sTT+∫
ñqïø±s¡D+>± düeTÁ>∑+>± Á|ü»\qT düèwæº#˚j·T≥+˝À düeTs¡úeTT\T ø±˝Ò<äT.
|ü⁄s¡TcÕ~Ûw昑·‘ê«#·Ã ne´ø±ÔqTÁ>∑ùV≤D #· ˆ
eTVü≤<ë<äjÓ÷ $X‚cÕHêÔ Vü≤´D¶eTT‘êŒ<äj·TìÔ ‘˚ ˆˆ 35 ˆˆ
42 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
#˚‘·qT&Ó’q |ü⁄s¡Twüß&ÉT n~Ûwæ˜+∫ q+<äTe\¢q÷, ne´ø£ÔeTT nqTÁ>∑Væ≤+∫q ø±s¡D+>±q÷, eTVü≤‘·TÔ
yÓTT<ä\Tø=ì $X‚wüeTT\es¡≈£î ñqï ‘·‘êÔ«\˙ï n+&Üìï |ü⁄{ϺdüTÔHêïsTT.
@ø£ø±\düeTT‘·Œqï+ »\ãT<äT“<äe#·Ã ‘·‘Y ˆ
$X‚ùwuÛÀ´-D¶eTuÛÑe‘Y ãèVü≤‘Y ‘·<äT<äπøX¯j·TyéT ˆˆ 36 ˆˆ
$X‚cÕ\qT+&ç »\+˝Àì ãT&É>\∑ e˝Ò, ˙{Ï˝ÀH˚ ñ+&ç ô|<ä› n+&ÉeTT (ÁãVü‰à+&ÉeTT) ˇπøkÕ] |ü⁄{Ï+º ~.
‘·dæàHé ø±s¡´dü´ ø£s¡D+ dü+dæ~∆' |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
ÁbÕø£è‘˚-DÒ¶ $eè‘·Ô' dü πøåÁ‘·CÀ„ ÁãVü≤àdü+õ„‘·' ˆˆ 37 ˆˆ
Ä ãèVü≤<ä+&É+˝À düèwæºdü«s¡÷|üyÓTÆq ø±s¡´ø£s¡Ddæ~∆ |üs¡y˚Twæ˜øÏ @s¡Œ&çq~. ÁbÕø£è‘· n+&É+˝À
ÁãVü≤àdü+»„>∑˝ πøåÁ‘·E„&ÉT Á|ü|ü+#·s¡÷|ü+>± $es¡ÔeTT #Ó+~Hê&ÉT. nq>± eè~∆ bı+~Hê&ÉT.
dü yÓ’ X¯ØØ Á|ü<∏äeT' dü yÓ’ |ü⁄s¡Twü ñ#·´‘˚ ˆ
Ä~ø£sêÔ dü uÛÑ÷‘êHê+ ÁãVü‰à-Áπ> düeTes¡Ô‘· ˆˆ 38 ˆˆ
Äj·Tq yÓTT≥ºyTÓ T<ä{Ï X¯Øs¡<ëÛ ]. Äj·TH˚ |ü⁄s¡Twüß&ÉT. düeTdüÔ ÁbÕDT\≈£î Ä~ø£sÔ¡ nsTTq ÁãVü≤à nìï{Ïø+£ fÒ
eTT+<äT ñHêï&ÉT.
j·Te÷VüQ' |ü⁄s¡Twü+ Vü≤+dü+ Á|ü<ÛëHê‘Y |üs¡‘·' dæú‘·yéT ˆ
Væ≤s¡D´>∑s¡“¤+ ø£|æ\+ #Û·H√›eT÷]Ô+ düHê‘·qyéT ˆˆ 39 ˆˆ
Á|ü<ëÛ qeTT ø£+fÒ |üsT¡ ì>± ñqï Ä |ü⁄s¡Twüßì Vü≤+dü, Væ≤s¡D´>∑sT¡ “¤&TÉ , ø£|\æ T&ÉT, #Û+· <√eT÷]Ô, düHê‘·qT&ÉT
n+{≤s¡T.
y˚Ts¡Ts¡T\“eTuÛÑ÷‘·Ô·dü´ »sêj·TTXÊÃ|æ |üs¡«‘ê' ˆ
>∑s√“¤<äø£+ düeTTÁ<ëX¯Ã ‘·kÕ´düHé |üs¡e÷‘·àq' ˆˆ 40 ˆˆ
Ä |üs¡e÷‘·à≈£î >∑s¡“¤y˚wüºq+ y˚Ts¡Te⁄. |üs¡«‘ê\T >∑sꓤìøÏ Äes¡D s¡÷|üyÓTÆq #·s¡àeTT »sêj·TTe⁄.
nìï düeTTÁ<ë\T >∑s√“¤<äø£yÓTÆq$.
‘·dæàqïDÒ›-uÛÑe~«X¯«+ dü<˚yêdüTs¡e÷qTwüyéT ˆ
#·+Á<ë~‘Í´ düqø£åÁ‘Í düÁ>∑Vü≤Ö düVü≤ yêj·TTHê ˆˆ 41 ˆˆ
Ä n+&É+˝À <˚e‘·\T, ndüTs¡T\T, eTqTwüß´\‘√ ≈£L&É dü+|üPs¡í$X¯«+ ñ‘·ŒqïyÓTÆq~. nfÒ¢ Á>∑Vü‰\T,
qø£åÁ‘ê\T, yêj·TTe⁄ dü÷s¡´#·+Á<äT\T ñ‘·ŒqïyÓTÆHês¡T.
n~“¤s¡›X¯>∑TD≤_ÛX¯Ã u≤Vü≤´‘√-D¶+ düe÷eè‘·yéT ˆ
Äb˛ <äX¯>∑TDÒHÓ’e ‘˚»kÕ u≤Vü≤´‘√ eè‘ê' ˆˆ 42 ˆˆ
 43
Hê\Ze n<Ûë´j·T+
ÁãVü‰à+&ÜìøÏ yÓ\T|ü\ ‘·qø£+fÒ |ü~¬s≥T¢ n~Ûø£+>± »\+ Äe]+∫ ñ+~. »\+ ãj·T≥ |ü~¬s≥T¢
‘˚»düT‡ Äe]+∫+~.
‘˚CÀ <äX¯>∑TDÒHÓ’e u≤Vü≤´‘√ yêj·TTHê eè‘·yéT ˆ
Äø±X‚Hêeè‘√ yêj·TT' K+ ‘·T uÛÑ÷‘ê~Hê eè‘·yéT ˆˆ 43 ˆˆ
‘˚»düT‡ ãj·T≥ |ü~+‘·\T yêj·TTyêe]+∫+~. á $<Ûä+>± yêj·TTe⁄ Äø±X¯+‘√ Äeè‘·yÓTÆ+~.
Äø±X¯+ uÛÑ÷‘ê~ nVü≤+ø±s¡+‘√ Äe]+|üHÓ’q~.
uÛÑ÷‘ê~s¡àVü≤‘ê ‘·<ä«<äe´πøÔHêeè‘√ eTVü‰Hé ˆ
@‘˚ ˝Àø± eTVü‰‘êàq' düs¡«‘·‘êÔ«_Ûe÷ìq' ˆˆ 44 ˆˆ
eTVü≤‘·Ô‘·Ô«eTT#˚‘· nVü≤+ø±s¡eTT Äe]+|üã&çq~. nfÒ¢ eTVü‰‘·Ô‘·Ô«eTT ne´ø£ÔeTT#˚‘· Äe]+|üã&çq~.
á ˝Àø±\T düeTdüÔ‘·‘·Ô«eTT\ n_Ûe÷qeTT>∑\ eTVü‰dü«s¡÷|ü+ >∑\$.
edüìÔ ‘·Á‘· |ü⁄s¡TcÕdüÔ<ë‘êàH√ e´edæú‘ê' ˆ
áX¯«sê jÓ÷>∑<ÛäsêàD√ j˚T #êH˚´ ‘·‘·Ô«∫qÔø±' ˆˆ 45 ˆˆ
Ä ˝Àø±˝À¢ ‘·eT Ä‘·às¡÷|ü+ ø£\ ◊X¯«s¡´dü+|üqTï\T, jÓ÷>∑<Ûäs¡àj·TT≈£îÔ\T nsTTq |ü⁄s¡Twüß\T
ìedædüTÔHêïs¡T. Mπs ø±ø£ ‘·‘·Ô«∫+‘·≈£î ˝…+<äs√ ñHêïs¡T.
düs¡«C≤„' XÊqÔs¡»k˛ ì‘·´+ eTT~‘·e÷qkÕ' ˆ
@‘Ó’…sêes¡D…Æs¡D¶+ dü|üÔ_Û' ÁbÕø£è‘Ó’s¡«è‘·yéT ˆˆ 46 ˆˆ
yês¡+<äsT¡ düs«¡ E„\T, XÊ+‹+∫q s¡CÀ>∑TDeTT ø£\yês¡T. dü‘«Ô· dü+|üqTï˝…’ ì‘·´+ Á|üdqü ï∫‘·+Ô ø£*qZ yês¡T.
á ÁãVü‰à+&É+ á ÁbÕø£è‘ê˝…’q dü|üÔ Äes¡D≤\‘√ Äeè‘·yÓTÆ ñqï~.
@‘êe#·Ã¤ø£´‘˚ e≈£îÔ+ e÷jÓÆTcÕ >∑Vü≤Hê ~«C≤' ! ˆ
@‘·Á‘êŒ<Ûëìø£+ ø±s¡´+ j·Tqàj·÷ ;»MT]‘·yéT ˆˆ 47 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! á $wüj·T+˝À Ç+‘· e÷Á‘·y˚T #Ó|üŒe#·TÃ. á e÷j·T $TøÏÿ* >∑Vü≤qyÓTÆq~.
;»s¡÷|ü+‘√ H˚qT e]í+∫q<ä+‘ê Á|ü<ÛëqeTT. nq>± Á|üø£è‹ø±s¡´+.
Á|üC≤|ü‘˚' |üsêeT÷]Ô]rj·T+ yÓ’~ø° ÁX¯ó‹' ˆ
ÁãVü‰àD¶y˚T‘·‘·‡ø£\+ dü|üÔ˝Àø£‘·˝≤ì«‘·yéT ˆˆ 48 ˆˆ
~«rj·T+ ‘·dü´ <˚edü´ X¯Øs¡+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
Væ≤s¡D´>∑s√“¤ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à yÓ’ ø£qø±D¶»' ˆˆ 49 ˆˆ
44 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
á e÷j·T eTπs<√ ø±<äT Á|üC≤|ü‹ |üsêeT÷]Ôj˚T. Ç~ y˚<ë\ n_ÛeT‘·+. @&ÉT˝Àø±\‘√ ≈£L&çq á
ÁãVü‰à+&ÉeT+‘ê |üs¡y˚Twæ˜ ¬s+&ÉeX¯Øs¡+. Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&É>∑T Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&ÉH˚ ÁãVü≤à ã+>±s¡|ü⁄
n+&É+ qT+&ç »ìà+#ê&ÉT.
‘·èrj·T+ uÛÑ>∑eÁ<ä÷|ü+ ÁbÕVüQπs«<ës¡úy˚~q' ˆ
s¡CÀ>∑TDeTj·T+ #êq´‘Y s¡÷|ü+ ‘·ôd’´e BÛeT‘·' ˆˆ 50 ˆˆ
y˚<ës¡úy˚<äT\T Ç‘·DÏí uÛÑ>∑e+‘·Tì eT÷&Ée s¡÷|ü+>± #ÓbÕŒs¡T. Ä BÛeT+‘·Tì eTs√s¡÷|ü+
s¡CÀ>∑TDeTj·T+.
#·‘·Ts¡TàK' dü uÛÑ>∑yêHé »>∑‘·‡ècº Á|ües¡Ô‘˚ ˆ
düèwüº+ #· bÕ‹ düø£\+ $XÊ«‘êà $X¯«‘√eTTK' ˆˆ 51 ˆˆ
dü‘·Ô«+ >∑TDeTTbÕÁ•‘·´ $wüßí]«X‚«X¯«s¡' dü«j·TyéT ˆ
nqÔø±˝Ò dü«j·T+ <˚e' düsê«‘êà |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 52 ˆˆ
‘·yÓ÷>∑TD+ düe÷Á•‘·´ s¡TÁ<ä' dü+Vü≤s¡‘˚ »>∑‘Y ˆ
@ø√-|æ düqàVü‰<˚eÁdæÔ<Ûë-k düeTedæú‘·' ˆˆ 53 ˆˆ
#·‘·Ts¡TàKT&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à »>∑‘·TÔqT düèwæº+#·≥+˝À Á|üe]ÔkÕÔ&ÉT. düèwæº+∫q düø±˝≤ìï
$X¯«‘√eTTKT&Ó’q $XÊ«‘·à dü‘·Ô«>∑TD≤HêïÁX¯sTT+∫ $X‚«X¯«s¡T&Ó’q $wüßíe⁄ dü«j·T+>± bÕ*kÕÔ&ÉT. n+‘·´ø±\+˝À
<˚e⁄&ÉT, düs¡T«\≈£î Ä‘·à nsTTq |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT ‘·yÓ÷>∑TD≤ìï ÄÁX¯sTT+∫ s¡TÁ<äT&Ó’ »>∑‘·TÔqT dü+Vü≤]kÕÔ&ÉT.
eTVü‰<˚e⁄&ÉT ˇø£ÿ&˚ nsTTHê eT÷&ÉT s¡÷bÕ˝À¢ ñHêï&ÉT.
düs¡Zs¡øå±\j·T>∑TD…Æ]ïs¡TZD√-|æ ìs¡x®q' ˆ
@ø£<Ûë dü~›«<Ûë #Ó’e Á‹<Ûë #· ãVüQ<Ûë |ü⁄q' ˆˆ 54 ˆˆ
düèwæº dæú‹ \j·T >∑TD≤\‘√ ìs¡TZDT&Ó’ ìs¡+»qT&Ó’≈£L&Ü ˇø√ÿkÕ] ˇø£&ÉT>±, eTs√kÕ] Ç<ä›]>±,
Ç+ø√kÕ] eTT>∑TZ]>±, eTs√kÕ] nq+‘·s¡÷bÕ\qT <Ûä]kÕÔ&ÉT.
jÓ÷π>X¯«s¡' X¯ØsêDÏ ø£s√‹ $ø£s√‹ #· ˆ
HêHêø£è‹ÁøÏj·÷s¡÷|üHêeTe+‹ dü«©\j·÷ ˆˆ 55 ˆˆ
jÓ÷π>X¯«s¡T&ÉT ‘·q ©\‘√ nH˚ø£ Äø±sê\T, ÁøÏj·T\T, s¡÷bÕ\T, ù|s¡¢‘√ X¯Øsê\qT ì]àkÕÔ&ÉT.
Væ≤‘êj·T #Ó’e uÛÑø±ÔHê+ dü @e Á>∑dü‘˚ |ü⁄q' ˆ
Á‹<Ûë $uÛÑ»´ #ê--‘êàq+ Á‘Ó’˝Àπø´ dü+Á|ües¡Ô‘˚ ˆˆ 56 ˆˆ
uÛÑ≈£îÔ\ y˚T\T ø=s¡≈£î ‘êH˚ eT∞fl dü+Vü≤]kÕÔ&ÉT. ‘·qqT eT÷&ÉT $<Ûë\T>± $uÛÑõ+#·Tø=ì eTT˝À¢ø±˝À¢
Á|üe]ÔkÕÔ&ÉT.
 Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 45

dü軑˚ Á>∑dü‘˚ #Ó’e Mø£å‘˚ #· $X‚wü‘·' ˆ

j·TkÕà‘·‡ècÕº«qT>∑èVü‰í‹ Á>∑dü‘˚ #· |ü⁄q' Á|üC≤' ˆˆ 57 ˆˆ
á $<Û+ä >± Äj·Tq düèwækº ÕÔ&TÉ , dü+Vü≤]kÕÔ&TÉ , $X‚w+ü >± dü+s¡økåÏ ÕÔ&TÉ . Á|ü»\qT düèwæ+º ∫ nqTÁ>∑V≤æ kÕÔ&TÉ .
eT∞fl dü+Vü≤]kÕÔ&ÉT.
>∑TD≤‘·àø£‘ê«Å‘ÓÔÌø±˝Ò´ ‘·kÕà<˚ø£' dü ñ#·´‘˚ ˆ
nÁπ> Væ≤s¡D´>∑s¡“¤' dü ÁbÕ<äTs¡÷“¤‘·' düHê‘·q' ˆˆ 58 ˆˆ
á ø±s¡D+‘√H˚ eT÷&ÉT ø±˝≤˝À¢qT dü‘·Ô«s¡»düÔyÓ÷s¡÷|ü Á‹>∑TD≤‘·à≈£î&ÉT. n+<äTe\¢H˚ Ä |üs¡e÷‘·à
ˇø£ÿ&˚. yÓTT<ä≥ düHê‘·qT&Ó’q Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&ÉT ne‘·]+#ê&ÉT.
Ä~‘ê«<ë~<˚y√-k nC≤‘·‘ê«<ä»' düàè‘·' ˆ
bÕ‹ j·TkÕàÁ‘·ŒC≤' düsê«' Á|üC≤|ü‹]‹ düàè‘·' ˆˆ 59 ˆˆ
Ä~|ü⁄s¡Twüß&Ó’q+<äTe\¢ Ç‘·&ÉT Ä~<˚e⁄&ÉT. |ü⁄≥Tºø£ ˝Òìyê&Ó’q+<äTe\¢ nE&ÉT nì ‘·\#·ã&çHê&ÉT.
Á|ü»\+<ä]ì bÕ*+#˚ ø±s¡D+>± Á|üC≤|ü‹ nsTTHê&ÉT.
<˚y˚wüß #· eTVü‰<˚y√ eTVü‰<˚e Ç‹ düàè‘·' ˆ
ãèVü≤‘êÔ«#·Ã düàè‘√ ÁãVü‰à |üs¡‘ê«‘·Œs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 60 ˆˆ
<˚e‘·˝À¢ eTVü‰<˚e⁄&ÉT. n+<äTe\¢ eTVü‰<˚e⁄ì>± Á|üdæ<äT∆&ÉT. ãèVü≤‘Y(ô|<ä›) nsTTq ø±s¡D+‘√ ÁãVü≤à,
á düèwæºø£+‘·{ÏøÏ |üs¡T&Ó’q+<äTe\¢ |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉsTTHê&ÉT.
e•‘ê«<ä|ü´eX¯´‘ê«BX¯«s¡' |ü]uÛ≤wæ‘·' ˆ
ãTTwæ' düs¡«Á‘·>∑‘˚«q Vü≤]' düs¡«Vü≤s√ j·T‘·' ˆˆ 61 ˆˆ
nqT‘êŒ<ë#·Ã |üPs¡«‘ê«‘Y dü«j·TeT÷“¤]‹ dü düàè‘·' ˆ
HêsêD≤eTj·TH√ j·TkÕà‘˚Ôq Hêsêj·TD' düàè‘·' ˆˆ 62 ˆˆ
n+<ä]ì ‘·q eX¯+˝À ô|≥Tºø=ì ‘êqT Ç‘·s¡T\≈£î eX¯ó&ÉT ø±q+<äTe\¢ áX¯«s¡T&Éì, nìï Á|ü<˚XÊ\T
yÓfi¯fl>∑*Zq+<äTe\¢ ãTTwæ nì, nìï+{Ïì Vü≤]+#˚yê&Ó’q+<äTe\¢ Vü≤] nì, |ü⁄≥Tºø£ ˝Òø£ |üPs¡«+ qT+&ç
ñqï+<äTe\¢ dü«j·T+uÛÑTe⁄ nì,Hês¡eTT\≈£î nq>± »\eTT\≈£î nj·Tq+ (ÄÁX¯j·T+`kÕúq+) nsTTq+<äTe\¢
Hêsêj·TDT&Éì >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~Hê&ÉT.
Vü≤s¡' dü+kÕs¡Vü≤s¡D≤‘Y $uÛÑT‘ê«~«wüßís¡T#·´‘˚ ˆ
uÛÑ>∑yêHé düs¡«$C≤„Hê<äeHê<√$T‹ düàè‘·' ˆˆ 63 ˆˆ
dü+kÕsêìï Vü≤]+#˚ ø±s¡D+>± Vü≤s¡T&Éì, yê´|æ+∫ ñqï+<äTe\¢ $wüßíeì, n˙ï ‘Ó*dæq yê&Ó’q+<äT
e\¢ uÛÑ>∑yêHé nì, s¡øÏå+#˚ ø±s¡´+ ø£\yê&ÉT ø±ã{Ϻ ªz+µ nì >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~Hê&ÉT.
46 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
düs¡«»„' düs¡«$C≤„Hê‘Y düs¡«' düs¡«eTjÓ÷ j·T‘·' ˆ
•e' dü ìs¡à˝À j·TkÕà‘Y $uÛÑT' düs¡«>∑‘√ j·T‘·' ˆˆ 64 ˆˆ
nìï+{Ï $X‚wüC≤„qeTTqïyê&ÉT ø±ã{Ϻ düs¡«E„&ÉT nì, n+<ä] Ä‘·àdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q+<äTe\¢ ªdüs¡«'µ nì,
ìs¡à\T&Ó’q ø±s¡D+>± •e' nì, düs¡«>∑‘·T&ÉT ø±ã{Ϻ $uÛÑT' nì #Ó|üŒã&çHê&ÉT.
‘ês¡D≤‘Y düs¡«<äT'U≤Hê+ ‘ês¡ø£' |ü]^j·T‘˚ ˆ
ãVüQHê-Á‘· øÏeTTπøÔq düs¡«+ ÁãVü≤àeTj·T+ »>∑‘Y ˆˆ 65 ˆˆ
nìï <äT'U≤\qT+&ç ‘·]+|ü#ù˚ dyê&ÉT ø±ã{Ϻ ‘ês¡ø'£ nì ø°]+Ô |üã&çHê&ÉT. nH˚ø+£ >± #Ó|Œü {yÓT+<äT≈£î?
á »>∑‘·Ô+‘ê ÁãVü≤àeTj·Ty˚T.
nH˚ø£uÛÒ<ä_ÛqïdüTÔ Áø°&É‘˚ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
Ç‘˚´wü ÁbÕø£è‘·' düs¡Z' dü+πøåbÕ‘Y ø£~∏‘√ eTj·÷ ˆ
nãT~∆|üP]«ø±+ $ÁbÕ Áu≤V”≤à+ düèwæº+ ìuÀ<Ûä‘· ˆˆ 66 ˆˆ
|üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT nH˚ø£ s¡÷bÕ˝À¢ $uÛÑ≈£îÔ&Ó’ nH˚ø£ $<Ûë˝…’q Áø°&É\T #˚düTÔ+{≤&ÉT. z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! H˚qT
dü+πøå|ü+>± ÁbÕø£è‘·düèwæºì $e]+#êqT. Çø£ nãT~∆|üPs¡«ø£yÓTÆq ÁãVü≤àdüèwæºì >∑÷]à $q+&ç.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ÁbÕø£è‘·düs¡Zes¡íq+ HêeT #·‘·Ts√ú-<Ûë´j·T' ˆˆ 4 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ÁbÕø£è‘·düs¡Zes¡íq+ nH˚ Hê\Ze n<Ûë´j·T+ ˆˆ 4 ˆˆ
st
 47
|ü+#·yÓ÷-<Ûë´j·T' ` ◊<äe n<Ûë´j·T+
ø±\dü+U≤´$es¡DyéT ` ø±\dü+U≤´$es¡D+
l≈£Ls¡à ñyê#· :` l≈£Ls¡àeT÷]Ô |ü*ø±&ÉT.
dü«j·TeTT“¤y√ $eè‘·Ôdü´ ø±\dü+U≤´ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
q X¯ø£´‘˚ düe÷U≤´‘·T+ ãVüQe¬s¸Ìs¡|æ dü«j·TyéT ˆˆ 1 ˆˆ
ø±\dü+U≤´ düe÷ùdq |üsês¡∆<ä«j·Tø£*Œ‘ê ˆ
dü @e kÕ´‘·Œs¡' ø±\' ‘·<äH˚Ô Á|ü‹düè»´‘˚ ˆˆ 2 ˆˆ
ÁX‚wü˜Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! dü«j·T+uÛÑ÷ÁãVü≤à≈£î >∑&É∫q ø±˝≤ìï ˝…øÏÿ+#·≥+ mìï @fi¯flsTTHê kÕ<Ûä´+ ø±<äT.
dü+øπ |å +ü >± ø±\>∑Dq s¬ +&ÉT |üsêsê∆\T>± #˚jT· HÓq’ ~. ny˚ |üse¡ Tø±\eTT, n~ >∑&∫É q ‘·sê«‘· Á|ü\j·Tø±\eTT
ne⁄‘êsTT.
ìCÒq ‘·dü´ e÷H˚q Äj·TTs¡«s¡¸X¯‘·+ düàè‘·yéT ˆ
‘·‘·ŒsêK´+ ‘·<äs¡∆+ #· |üsês¡∆eT_ÛBÛj·T‘˚ ˆˆ 3 ˆˆ
‘·q ˝…ø£ÿ Á|üø±s¡y˚T ÁãVü≤à Äj·TTwü´+ ˇø£ e+<ä dü+e‘·‡sê\T>± #Ó|üŒHÓ’q~. á ÁãVü‰àj·TTcÕÿ˝≤H˚ï
ª|üs¡µ eTH˚ ù|s¡T‘√ #Ó|ü⁄‘ês¡T. á |üs¡+˝Àì dü>∑uÛ≤>∑y˚T ª|üsês¡∆µ eT+{≤s¡T.
ø±cÕ˜ |üxÃ<äX¯ U≤´‘ê ìy˚TcÕ ~«»dü‘·Ôe÷' ˆ
ø±cÕ˜ÁdæÔ+X¯‘Y ø£˝≤ Á‹+X¯‘Y ø£˝≤ eTÚVüA]Ôø° >∑‹' ˆˆ 4 ˆˆ
z ~«CÀ‘·eÔ TT˝≤sê! |ü<Tä HÓ<’ Tä ìy˚TcÕ\øÏ ˇø£ ø±wü.˜ eTT|üŒ~ ø±wü\˜ ≈£î ˇø£ ø£\. eTT|üŒ~ ø£\\düeTj·÷ìï
eTTVüAs¡Ôø±\eT+{≤s¡T.
‘êe‘·‡+U…’´s¡ôVAsêÁ‘·+ eTTVüA¬sÔÌsêàqTwü+ düàè‘·yéT ˆ
nôVAsêÁ‘êDÏ ‘êeìÔ e÷dü' |üø£å<ä«j·÷‘·àø£' ˆˆ 5 ˆˆ
n<˚ eTT|üŒ~ eTTVüAsêÔ\ ø±\+ e÷qe⁄ì sêÁ‹+ãefi¯ófl ne⁄‘·T+~. n<˚ dü+K´˝À eTT|üŒ~
nôVAsêÁ‘·eTT\≈£î ˇø£ ˇø£ e÷düeTT ¬s+&ÉT |üøå±\T ø£\~.
‘Ó’' wü&瓤s¡j·Tq+ es¡¸+ <˚«-j·TH˚ <äøÏåD√‘·Ôπs ˆ
nj·Tq+ <äøÏåD+ sêÁ‹πs›yêHêeTT‘·Ôs¡+ ~qyéT ˆˆ 6 ˆˆ
Ä e÷kÕ˝≤s¡T ˇø£ nj·Tq+, <äøÏåD`ñ‘·Ôsê\H˚ ¬s+&ÉT nj·THê\T ˇø£ dü+e‘·‡s¡+. <äøÏåD≤j·Tq+
<˚e‘·\≈£î sêÁ‹, ñ‘·Ôsêj·TD+ |ü>∑\T ne⁄‘·T+~.
~yÓ’´s¡«s¡¸düVü≤Áôd’düTÔ ø£è‘·Á‘˚‘ê~ dü+õ„‘·yéT ˆ
#·‘·Ts¡T´>∑+ <ë«<äX¯_Û' ‘·~«uÛ≤>∑+ ìuÀ<Ûä‘· ˆˆ 7 ˆˆ
48 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
<˚e‘·\ |üHÓï+&ÉT y˚\ dü+e‘·‡sê\≈£î ø£è‘·`Á‘˚‘· Ç‘ê´~ Hêe÷\‘√ Hê\T>∑T j·TT>±\ $uÛ≤>∑+
ø£\<äT. <ëìï $e]kÕÔqT $q+&ç.
#·‘ê«sê´VüQ' düVü≤ÁkÕDÏ esê¸D≤+ ‘·‘·ÿè‘·+ j·TT>∑yéT ˆ
‘·dü´ ‘êe#·Ã¤r dü+<Ûë´ dü+<Ûë´+X¯X¯Ã ø£è‘·dü´ ‘·T ˆˆ 8 ˆˆ
Hê\T>∑Ty˚\ <˚e‘·\ dü+e‘·‡sê\ ø±\+ ø£è‘·j·TT>∑eTì #ÓbÕŒs¡T. ø£è‘·j·TT>∑ Á|üe÷D+>±H˚ nq>±
Hê\T>∑T e+<ä\ dü+e‘·‡sê\ ø±\+ dü+<Ûä´, nfÒ¢ dü+<Ûë´+X¯+ ø£è‘·j·TT>∑|ü⁄ dü+~Ûø±˝+ ne⁄‘·T+~.
Á‹X¯r ~«X¯r dü+<Ûë´ ‘·<∏ë #Ó’ø£X¯r Áø£e÷‘Y ˆ
n+X¯ø£+ wü{Ÿ X¯‘·+ ‘·kÕà‘Y ø£è‘·dü+<Ûë´+X¯ø£+ $Hê ˆˆ 9 ˆˆ
ø£è‘·j·TT>∑ dü+<Ûë´+XÊìï e<ä* Áø£eT+>± eT÷&ÉT e+<ä\T, ¬s+&ÉT e+<ä\T, ˇø£ e+<ä ˝…ø£ÿ‘√
Äs¡Te+<ä\ dü+e‘·‡sê\T Á‘˚‘ê, <ë«|üs¡`ø£*j·TT>±\ dü+<Ûä´ nfÒ¢ dü+<Ûë´+XÊ\e⁄‘êsTT.
Á‹<˚«´ø£ kÕVü≤ÁdüeT‘√ $Hê dü+<Ûë´+X¯πøq ‘·T ˆ
Á‘˚‘ê<ë«|üs¡‹cÕ´D≤+ ø±\C≤„H˚ Á|üø°]Ô‘·yéT ˆˆ 10 ˆˆ
ø±\C≤„HêìøÏ dü+<Ûë´+XÊ\T ˝Ò≈£î+&Ü Á‘˚‘ê, <ë«|üs¡j·TT>±\T nfÒ¢ ø£*j·TT>∑+ es¡Tdü>±
eT÷&ÉT`¬s+&ÉT`y˚sTT ~e´ esê¸\T>± #Ó|üŒã&çq~.
@‘·‘Y <ë«<äX¯kÕVü≤Ádü+ kÕ~Ûø£+ |ü]ø£*Œ‘·yéT ˆ
‘·<˚ø£dü|üÔ‹ >∑TD+ eTH√s¡qÔs¡eTT#·´‘˚ ˆˆ 11 ˆˆ
á <˚e‘·\ |üHÓï+&ÉT y˚\ dü+e‘·‡sê\ ø±\|ü]e÷D+ ø=+‘· n~Ûø£+>± #Ó|üŒã&çq~. BìøÏ &Óu…“Ì
jÓTTø£ÿ ¬s≥¢ ø±˝≤ìï ˇø£ eTq«+‘·s¡ø±\eTì #Ó|üŒã&çq~.
ÁãVü≤àD√ ~eùd $ÁbÕ eTqe' düT´X¯Ã‘·Ts¡›X¯ ˆ
kÕ«j·TeTT“¤yê<äj·T' düπs« ‘·‘·' kÕe]íø±<äj·T' ˆˆ 12 ˆˆ
‘Ó’]j·T+ |üè~∏M düsê« dü|üÔB«bÕ dü|üs¡«‘ê ˆ
|üPs¡í+ j·TT>∑düVü≤Ádü+ yÓ’ |ü]bÕ˝≤´ qπsX¯«¬s’' ˆˆ 13 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! ÁãVü≤à ˇø£ ~q+˝À |ü<ëï\T>∑T eTq«+‘·sê\e⁄‘êsTT. yês¡+<äs¡T kÕ«j·T+uÛÑTe⁄
yÓTT<ä˝…’qyês¡T. nfÒ¢ kÕe]íø±<äT\T ñ+{≤s¡T. Ä eTq«+‘·sê~Û|ü⁄˝…’q qπsX¯«s¡T\T á @&ÉTB«bÕ\T, |üs¡«‘ê\T
>∑\ |üè~∏«ì ˇø£ y˚sTTj·TT>±\ es¡≈£î dü+|üPs¡í+>± bÕ*kÕÔs¡T.
eTq«qÔπsD #Ó’πøq düsê«DÒ´yêqÔsêDÏ yÓ’ ˆ
yê´U≤´‘êì q dü+<˚Vü≤' ø£\Œ+ ø£˝ÒŒq #Ó’e Væ≤ ˆˆ 14 ˆˆ
 ◊<äe n<Ûë´j·T+ 49

ˇø£ eTq«+‘·sêìï $e]+#·≥+‘√ Ç‘·s¡ eTq«+‘·sê\˙ï $e]+∫qfÒº uÛ≤$+#ê*. Ç+<äT˝À

dü+<˚Væ≤+#ê*‡q |üì ˝Ò<äT. Á|ü‹ø£\Œ+ |üPs¡«ø£\Œ+‘√ düe÷q+>± ñ+≥T+~.
Áu≤Vü≤ày˚Tø£eTVü≤' ø£\ŒkÕÔer sêÁ‹]wü´‘˚ ˆ
#·‘·Ts¡T´>∑düVü≤Ádü+ ‘·T ø£\Œe÷VüQs¡à˙wæD' ˆˆ 15 ˆˆ
ˇø£ ø£\Œ+ ÁãVü≤à≈£î ˇø£ |ü>∑\e⁄‘·T+~. sêÁ‹ ≈£L&É ˇø£ ø£\Œy˚T. $<ë«+düT\T ˇø£ y˚sTT #·‘·Ts¡T´>±\T
ˇø£ ø£\ŒeTì #ÓbÕŒs¡T.
ÁrDÏ ø£\ŒX¯‘êì düT´düÔ<∏ë wüwæº]›«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
ÁãVü≤àD' ø£~∏‘·+ es¡¸+ |üsêK´+ ‘·#·Ã¤‘·+ $<äT' ˆˆ 16 ˆˆ
ÁX‚wßü ˝˜ q’… Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! eT÷&ÉTe+<ä\ ns¡y’Ó ø£˝≤Œ\T ÁãVü≤à≈£î ˇø£ dü+e‘·‡s¡ ø±\+. <ëìøÏ eT÷&ç+‘·\
ø±˝≤ìøÏ ª|üs¡µ nì ù|s¡T. (nq>± 360I100R36,000 ø£˝≤Œ\T ˝Ò<ë100 esê¸\T).
‘·kÕ´H˚Ô düs¡«‘·‘êÔ«Hê+ dü«ùV≤‘Í Á|üø£è‘Í \j·T' ˆ
‘˚Hêj·T+ Áb˛#·´‘˚ dü~“¤' ÁbÕø£è‘·' Á|ü‹dü+#·s¡' ˆˆ 17 ˆˆ
á |üs¡ø±\+ >∑&É∫b˛>± nìï ‘·‘êÔ«\T ‘·eT eT÷\ø±s¡DyÓTÆq Á|üø£è‹˝À \j·TeTe⁄‘êsTT. n+<äTe\¢
$<ë«+düT\T Bìì ÁbÕø£è‘· Á|ü‹ dü+#·s¡+(ÁbÕø£è‘· Á|ü\j·T+) nHêïs¡T.
ÁãVü≤àHêsêj·TDÒXÊHê+ Á‘·j·÷D≤+ Á|üø£è‘Í \j·T' ˆ
Áb˛#·´‘˚ ø±\jÓ÷π>q |ü⁄qπse #· dü+uÛÑe' ˆˆ 18 ˆˆ
ÁãVü≤à`$wüßeí ⁄` eTùV≤X¯«s¡T\T eTT>∑TsZ T¡ Á|üøè£ ‹˝À \j·TeTe⁄‘ês¡T. eT∞fl ø±\jÓ÷>∑+˝À yê] Ä$sꓤe
eTe⁄‘·T+<äì #Ó|üŒã&çq~.
@e+ ÁãVü‰à #· uÛÑ÷‘êì yêdüT<˚y√-|æ X¯+ø£s¡' ˆ
ø±˝ÒHÓ’e ‘·T düè»´H˚Ô dü @e Á>∑dü‘˚ |ü⁄q' ˆˆ 19 ˆˆ
á $<Ûä+>± ÁãVü≤à, ÁbÕDT\T, yêdüT<˚e⁄&ÉT, nfÒ¢ X¯+≈£s¡T\ düèwæº ø±\+<ë«sêH˚ »s¡T>∑T‘·T+~. eT∞fl
Ä ø±\y˚T M]ì dü+Vü≤]düTÔ+~.
nHê~πswü uÛÑ>∑yêHé ø±˝À-qH√Ô-»s√-eTs¡' ˆ
düs¡«>∑‘ê«‘Y dü«Á‘·+Á‘·‘ê«‘Y düsê«‘êà-k eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 20 ˆˆ
á ø±\+ kÕø屑Y uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT, nq+‘·T&ÉT, n»s¡T&ÉT, neTs¡T&ÉT nfÒ¢ nHê~ ≈£L&Ü. düs¡«yê´|æ,
dü«‘·+Á‘·T&ÉT nsTTq+<äTe\¢ n+<ä] Ä‘·à dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q+<äT e\¢ n‘·&ÉT eTùV≤X¯«s¡T&ÉT nqã&çHê&ÉT.
ÁãVü‰àD√ ãVü≤y√ s¡TÁ<ë Vü≤´H˚´ Hêsêj·TD≤<äj·T' ˆ
@ø√ Væ≤ uÛÑ>∑yê˙X¯' ø±\' ø£$]‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 21 ˆˆ
50 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ÁãVü≤à`s¡TÁ<ä`Hêsêj·TD≤<äT\T #ê˝≤ eT+~ ñHêïs¡T. ø±ì Á|üuTÑÛ yÓq’ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&=ø£ÿ&˚. n‘·ìH˚ ªø±\µeTì,
ªø£$µ nì y˚<äeTT n_ÛÁbÕj·TeTT.
@ø£·eTÁ‘· e´r‘·+ ‘·T |üsês¡∆+ ÁãVü≤àD√ ~«C≤' ˆ
kÕ+Á|ü‘·+ es¡Ô‘˚ ‘·<ä«‘Y ‘·dü´ ø£˝ÀŒ-j·TeTwüºeT' ˆˆ 22 ˆˆ
jÓ÷-r‘·' dü|üÔeT' ø£\Œ' bÕ<äà Ç‘·T´#·´‘˚ ãT<ÛÓ’' ˆ
esêôVA es¡Ô‘˚ ø£\Œ' ‘·dü´ eøå±´$T $düÔs¡yéT ˆˆ 23 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! Ç|ü⁄&ÉT ÁãVü≤à<˚e⁄q≈£î ˇø£ |üsês¡∆+ >∑&É∫b˛sTTq~. ¬s+&Ée |üsês¡∆+ q&ÉTdüTÔqï~.
á |üsês¡∆+˝À Ç|ü⁄&ÉT mì$T<äe ø£\Œ+. ÁãVü≤à<˚e⁄ìøÏ >∑&É∫q @&Ée ø£˝≤Œìï $<ë«+düT\T ªbÕ<äൠeTHêïs¡T.
Á|üdüTÔ‘·+ ªªesêVü≤µµ ø£\Œ+ q&ÉTdüTÔqï~. Bì $düÔsêìï H˚qT $e]kÕÔqT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ø±\dü+U≤´$es¡D+ HêeT |üxÃyÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 5 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ø±\dü+U≤´$es¡D+ nH˚ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 5 ˆˆ

yz
 51
wüc˛˜-<Ûë´j·T' ` Äs¡e n<Ûë´j·T+
|üè~∏e⁄´<ë∆s¡' ` uÛÑ÷$Tì ñ<ä∆]+#·T≥
l≈£Ls¡à ñyê#· :` l≈£Ls¡àeT÷]Ô |ü*ø±&ÉT.
Äd”<˚ø±s¡íe+ |òüTÀs¡eT$uÛ≤>∑+ ‘·yÓ÷eTj·TyéT ˆ
XÊ+‘·yê‘ê~ø£+ düs¡«+ q ÁbÕC≤„j·T‘· øÏxÃq ˆˆ 1 ˆˆ
düèwæºøÏ |üPs¡«+ πøe\+ düeTTÁ<ä+ e÷Á‘·eTT ñ+&çq~. n+‘·{≤ ˙πs. @ $uÛ≤>∑eTT ˝Ò<äT.
|òüTÀs¡n+<Ûäø±s¡eTj·T+. Ä düeTj·T+˝À yêj·TTe⁄ yÓTT<ä˝…’q$ n˙ï ñ|üX¯$T+∫q$. @B >∑T]Ô+#· M\T ˝Ò<äT.
@ø±s¡íy˚ ‘·<ë ‘·dæàHé qùwº kÕúes¡»+>∑y˚T ˆ
‘·<ë düeTuÛÑe‘Y ÁãVü‰à düVü≤ÁkÕø£å' düVü≤ÁdübÕ‘Y ˆˆ 2 ˆˆ
kÕúes¡ »+>∑eT s¡÷|üyÓTÆq düèwæº Ä @ø±s¡íe+˝À qwüºyÓTÆq düeTj·T+˝À y˚sTTH˚Á‘ê\T, y˚sTTbÕ<ë\T
ø£\ ÁãVü≤à ÁbÕ<äTs¡“¤$+∫Hê&ÉT.
düVü≤Ádüosê¸ |ü⁄s¡Tc˛ s¡Tø£àes¡ídüÔ«rÁì›j·T' ˆ
ÁãVü‰à Hêsêj·TD≤K´düTÔ düTcÕ«|ü dü*˝Ò ‘·<ë ˆˆ 3 ˆˆ
y˚sTT •s¡düT‡\T, ã+>±s¡+e+{Ï es¡í+ø£\ nr+Á~j·TT&Ó’q |ü⁄s¡Twüß&ÉT Hêsêj·TDT&ÉH˚ ù|s¡T >∑\
ÁãVü≤à Ä @ø±s¡íeeTT˝À ìÁ~+#ê&ÉT.
ÇeT+ #√<ëVü≤s¡qÔ´Á‘· XÀ¢ø£+ Hêsêj·TDÁeTŒ‹ ˆ
ÁãVü≤àdü«s¡÷|æD+ <˚e+ »>∑‘·' Á|üuÛÑyê|ü´j·TyéT ˆˆ 4 ˆˆ
düeTdüÔdü+kÕs¡düèwæºøÏ, $HêX¯HêìøÏ ø±s¡DT&ÉT, ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&ÉT nsTTq Hêsêj·TDTì $wüj·T+˝À á
XÀ¢ø£+ #Ó|üŒã&çq~.
Äb˛ Hêsê Ç‹ Áb˛ø±Ô Hêe÷ï |üPs¡«$T‹ ÁX¯ó‹' ˆ
nj·Tq+ ‘·dü´ ‘ê j·TkÕà‘˚Ôq Hêsêj·TD' düàè‘·' ˆˆ 5 ˆˆ
y˚<ä+˝À ªn|tµR(»\+) nH˚ X¯u≤›ìøÏ ªHês¡µ nH˚ ù|s¡T yÓTT<ä≥ #Ó|üŒã&çq~. Ä Hês¡eTT\≈£î nj·Tq+
kÕúqyÓTÆ ÄÁX¯j·TyÓTÆqyê&ÉT Hêsêj·TDT&ÉT nì düà]+|üã&çHê&ÉT.
‘·T\´+ j·TT>∑düVü≤Ádüdü´ HÓ’X¯+ ø±\eTTbÕdü´ dü' ˆ
X¯s¡«s¡´H˚Ô Á|ü≈£îs¡T‘˚ ÁãVü≤à‘·«+ düs¡Zø±s¡D≤‘Y ˆˆ 6 ˆˆ
y˚sTT j·TT>±\ sêÁ‹ì nqTuÛÑ$+∫ Ä Hêsêj·TDT&ÉT sêÁ‹ >∑&ÉTe>± düèwæº#˚j·T{≤ìøÏ ÁãVü≤à‘ê«ìï
Á>∑Væ≤+∫Hê&ÉT.
52 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·‘·düTÔ dü*˝Ò ‘·dæàì«C≤„j·÷qÔs¡Z‘ê+ eTV”≤yéT ˆ
nqTe÷Hê‘Y ‘·<äT<ë∆s¡+ ø£s¡TÔø±eT' Á|üC≤|ü‹' ˆˆ7 ˆˆ
‘·sê«‘· Ä @ø±s¡eí +˝À ©qyÓTqÆ uÛ÷Ñ $Tì nqTe÷q+ <ë«sê >∑T]Ô+∫ Á|üC≤|ü‹ <ëìï ñ<ä]∆ +#·‘\· #ê&ÉT.
»\Áø°&ÜdüT s¡T∫s¡+ yêsêVü≤+ s¡÷|üe÷dæú‘·' ˆ
n<Ûäèwü´+ eTqkÕ-|ü´HÓ’´sê«vàj·T+ ÁãVü≤àdü+õ„‘·yéT ˆˆ 8 ˆˆ
»\Áø°&É\+<äT nqT≈£L\yÓTÆq n+<äyÓTÆq esêVü≤s¡÷bÕìï uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT <Ûä]+∫Hê&ÉT. Ä s¡÷bÕìï
Á|ü»\T eTqdüT˝À ≈£L&Ü ‘Ó\TdüTø√˝Òs¡T. n~ yêø£´dü«s¡÷|ü+, ÁãVü≤àdü+»„ ø£\~.
|üè~∏e⁄´<ä∆s¡D≤sêúj·T Á|ü$X¯´ #· s¡kÕ‘·\yéT ˆ
<ä+Áwüºj·÷-uÛÑT´»®Vü‰¬s’Hêe÷‘êà<Ûës√ <Ûäsê<Ûäs¡' ˆˆ 9 ˆˆ
uÛÑ÷$Tì <Ûä]+#˚ Ä <Ûäsê<Ûäs¡T&ÉT Ä‘êà<Ûës¡+‘√ |üè~∏«ì ñ<ä∆]+#·{≤ìøÏ s¡kÕ‘·\+ Á|üy˚•+∫ <ä+Áwüº
(ø√s¡\T) ‘√ ô|’øÏ ‘Ó#êÃ&ÉT.
<äècÕº« <ä+ÁcÕºÁ>∑$q´kÕÔ+ |üèB∏«+ Á|ü~∏‘·bÂs¡TwüyéT ˆ
ndüTÔex®q˝Àø£kÕú' dæ<ë∆ ÁãVü≤às¡¸jÓ÷ Vü≤]yéT ˆˆ 10 ˆˆ
Hêsêj·TDTì <ä+ÁcÕºÁ>∑+˝À ñqï uÛ÷Ñ $Tì #·÷∫ »q˝Àø£+˝Àì dæ<Tä \∆ T, ÁãVü≤às¡T¸\T Vü≤]ì düT‹Ô +∫Hês¡T.
Ä Vü≤] ‘·q bÂs¡TcÕìï e´ø£Ô|üs¡∫qyê&ÉT.
ãTTwüj·T' }#·T' :` ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T.
qeTùdÔ <˚e<˚yêj·T ÁãVü≤àDÒ |üs¡y˚Twæ˜H˚ ˆ
|ü⁄s¡TcÕj·T |ü⁄sêD≤j·T XÊX¯«‘êj·T »j·÷j·T #· ˆˆ 11 ˆˆ
<˚yê~Û<˚yê! |ü⁄sêD|ü⁄s¡TcÕ! düHê‘·Hê! »j·Tdü«s¡÷bÕ! |üs¡y˚Tw”˜! ÁãVü‰à! MT≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qeT' dü«j·TeTT“¤y˚ ‘·TuÛÑ´+ ÁdüÁùwº düsê«s¡úy˚~H˚ ˆ
qyÓ÷ Væ≤s¡D´>∑sꓤj·T y˚<Ûäùd |üs¡e÷‘·àH˚ ˆˆ 12 ˆˆ
düèwæº #˚ùdyê&Ü! düeTkÕÔsêú\T ‘Ó*dæq dü«j·T+uÛ÷Ñ ! ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. Væ≤s¡D´>∑sꓤ! ÁãVü‰à! |üse¡ ÷‘êà!
qeTkÕÿs¡eTT.
qeTùdÔ yêdüT<˚yêj·T $wüíy˚ $X¯«jÓ÷qj˚T ˆ
Hêsêj·TD≤j·T <˚yêj·T <˚yêHê+ Væ≤‘·ø±]DÒ ˆˆ 13 ˆˆ
$XÀ«‘·Œ‹ÔøÏ kÕúqyÓTÆq yê&Ü! <˚e‘·\≈£î Væ≤‘·eTTqT #˚j·TTyê&Ü! yêdüT<˚yê! Hêsêj·TDT&ÉyÓ’q $wüOí!
qeTkÕÿs¡eTT.
 Äs¡e n<Ûë´j·T+ 53

qyÓ÷-düTÔ ‘˚ #·‘·Ts¡«Áø£Ô XÊs¡vZ#·Áø±dæ<Ûë]DÒˆ

düs¡«uÛÑ÷‘ê‘·àuÛÑ÷‘êj·T ≈£L≥kÕúj·T qyÓ÷ qeT' ˆˆ 14 ˆˆ
XÊs¡vZeTH˚ <Ûqä Te⁄`düT<äsÙ¡ q #·Áø£eTT`q+<äø£ K&ÉeZ T÷ yÓTT<ä˝q’… yêìì <Û]ä +∫q #·‘T· s¡TàU≤! qeTkÕÿs¡eTT.
ÁbÕDT\ìï+{ÏøÏ Ä‘·àdü«s¡÷|ü⁄&Ü! ≈£L≥düTú&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qyÓ÷ y˚<äs¡Vü≤kÕ´j·T qeTùdÔ y˚<äjÓ÷qj˚T ˆ
qyÓ÷ ãT<ë∆j·T X¯ó<ë∆j·T qeTùdÔ C≤„qs¡÷|æDÒ ˆˆ 15 ˆˆ
qyÓ÷-kÕÔ«q+<äs¡÷bÕj·T kÕøÏåDÒ »>∑‘ê+ qeT' ˆ
nqHêÔj·÷Á|üy˚Tj·÷j·T ø±sê´j·T ø£s¡D≤j·T #· ˆˆ16 ˆˆ
qeTùdÔ |üxÃuÛÑ÷‘êj·T |üxÃuÛÑ÷‘ê‘·àH˚ qeT' ˆ
qyÓ÷ eT÷\Á|üø£è‘·j˚T e÷j·÷s¡÷bÕj·T ‘˚ qeT' ˆˆ 17 ˆˆ
y˚<äs¡Vü≤dü´ dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄, y˚<äjÓ÷ìyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. X¯ó<äT∆&Ée⁄, ãT<äT∆&Ée⁄, C≤„qs¡÷|ü⁄&Ée⁄,
Äq+<äs¡÷|ü⁄&Ée⁄, »>∑‘·TÔ\≈£î kÕøÏå$, nq+‘·T&Ée⁄, nÁ|üy˚Tj·TeTT, ø±s¡´eTT, ø£s¡DeTT, M{Ï s¡÷|ü⁄&Ée⁄,
|ü+#·uÛÑ÷‘ê\s¡÷|ü⁄&Ée⁄, |ü+#·uÛÑ÷‘ê\≈£î Ä‘·àyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. e÷j·÷s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
eT÷\Á|üø£è‹ s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ esêVü‰j·T qeTùdÔ eT‘·‡´s¡÷|æDÒ ˆ
qyÓ÷ jÓ÷>±~Û>∑e÷´j·T qeT' dü+ø£s¡¸D≤j·T ‘˚ ˆˆ 18 ˆˆ
z esêVü≤s¡÷|ü⁄&Ü! qeTkÕÿs¡eTT. eT‘·‡´s¡÷bÕìï <Ûä]+∫qyê&Ü! qeTkÕÿs¡eTT. jÓ÷>∑+ <ë«sê
‘Ó*j·Tã&˚ ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. z dü+ø£s¡¸D≤! ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qeTÁdæÔeT÷s¡Ôj˚T ‘·TuÛÑ´+ Á‹<Ûëy˚Tï ~e´‘˚»ùd ˆ
qeT' dæ<ë∆j·T |üPC≤´j·T >∑TDÁ‘·j·T$uÛ≤$H˚ ˆˆ 19 ˆˆ
Á‹eT÷]Ô dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄, eT÷&ÉT kÕúHê\T >∑*Zq ~e´ ‘˚»'dü«s¡÷|ü⁄&Ü! ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. eT÷&ÉT
>∑TD≤\ Á|ües¡Ô≈£î&Ée⁄, dæ<äT∆&Ée⁄ |üPE´&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qyÓ÷-kÕÔ«~‘·´esêíj·T qeTùdÔ |ü<äàjÓ÷qj˚T ˆ
qyÓ÷-eT÷sêÔj·T eT÷sêÔj·T e÷<Ûäyêj·T qyÓ÷ qeT' ˆˆ 20 ˆˆ
dü÷s¡T´ì es¡í+e+{Ï es¡í+ ø£˝yê&Ü!(Á|üø±X¯dü«s¡÷|ü⁄&Ü!) ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. |ü<äàjÓ÷ìyÓ’q ˙≈£î
qeTkÕÿs¡eTT. eT÷s¡Ô`neT÷s¡Ô s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q e÷<Ûäe⁄q≈£î nH˚ø£ qeTkÕÿs¡eTT\T.
‘·«jÓÆTe düèwüºeTœ\+ ‘·«j˚T´e \j·Ty˚Twü´‹ ˆ
bÕ\jÓÆT‘·»®>∑‘·‡s¡«+ Á‘ê‘ê ‘·«+ X¯s¡D+ >∑‹' ˆˆ 21 ˆˆ
54 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
˙ <ë«sêH˚ dü+|üPs¡yí TÓ qÆ düèwæº »]–+~. ˙˝ÀH˚ $©qeTe⁄‘·T+~. á dü+|üPs¡yí TÓ qÆ »>∑‘T· qÔ T bÕ*+#·T
˙y˚ s¡ø£å≈£î&Ée⁄. ˙y˚ X¯s¡D$Te«>∑\ ÄÁX¯j·TkÕúHêì$.
Ç‘·ú+ dü uÛÑ>∑yêHé $wüßí' düqø±<Ó’s¡_Ûwüߺ‘·' ˆ
Á|ükÕ<äeTø£s√‘˚ÔcÕ+ esêVü≤e|ü⁄ØX¯«s¡' ˆˆ 22 ˆˆ
düqø±~ eTVü≤s¡T¸\T á $<Ûä+>± düTÔ‹+#·>± esêVü≤s¡÷|ü<Ûë], áX¯«s¡T&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&É>∑T $wüßíe⁄
<äj·T‘·\#ê&ÉT.
‘·‘·' dü+kÕúqe÷˙j·T |üè~∏M+ |üè~∏M|ü‹' ˆ
eTTyÓ÷#· s¡÷|ü+ eTqkÕ <Ûës¡sTT‘ê« Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 23 ˆˆ
‘·sê«‘· |üè~∏M|ü‹ nsTTq Á|üC≤|ü‹ uÛÑ÷$Tì j·T<∏ëkÕúq+˝À Á|ü‹wæ˜+#ê&ÉT. eTqdüT‘√ <ëìì <Ûä]+∫
‘·q esêVü≤s¡÷bÕìï ñ|üdü+Vü≤]+#ê&ÉT.
‘·k˛´|ü]»˝Ö|òüTdü´ eTVü≤r HÍ]e dæú‘ê ˆ
$‘·‘·‘ê«#·Ã <˚Vü≤dü´ q eTV”≤ j·÷‹ dü+|ü¢eyéTˆˆ 24 ˆˆ
Ä >=|üŒ »\sê•ô|q’ $XÊ\yÓTqÆ HÍø£ e˝… ñqï |üè~∏« ‘·q <˚V≤ü + $XÊ˝+>± ñqï ø±s¡D+ e\¢ ˙{Ï˝À
eTTq>∑<äT.
|üè~∏M+ ‘·T düMTø£è‘·´ |üè~∏yê´+ k˛-∫H√~ZØHé ˆ
ÁbÕø£‡s¡Z<ä>±∆qœ˝≤+düÔ‘·' düπsZ-<ä<Ûäqàq' ˆˆ 25 ˆˆ
‘·sê«‘· uÛÑ÷$Tì düeT‘·\+>±#˚dæ yÓTT<ä{Ï düèwæº˝À ø±*q düeTdüÔ|üs¡«‘ê\qT uÛÑ÷$Tô|’ kÕú|æ+#ê&ÉT. Ä
‘·sê«‘· düèwæºø±s¡´+˝À eTqdüT ì*ŒHê&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ |üè~∏e⁄´<ë∆πs wüc˛˜-<Ûë´j·T' ˆˆ 6 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑ÷$Tì ñ<ä∆]+#·T≥ nH˚ Äs¡e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 6 ˆˆ
bkb
 55
dü|üÔyÓ÷-<Ûë´j·T' ` @&Ée n<Ûë´j·T+
düèwæºes¡íqyéT ` düèwæºes¡íq+
l≈£Ls¡à ñyê#· :` l≈£Ls¡àeT÷]Ô |ü*ø±&ÉT.
düèwæº+ ∫qÔj·T‘·düÔdü´ ø£˝≤Œ~wüß j·T<∏ë |ü⁄sê ˆ
nãT~∆|üPs¡«ø£' düs¡Z' ÁbÕ<äTs¡÷“¤‘·düÔyÓ÷eTj·T' ˆˆ 1 ˆˆ
ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT düèwæº$wüj·T+˝À Ä˝À∫düTÔqï|ü⁄&ÉT nãT~∆|üPs¡«ø£+>±H˚ nq>± nqTø√≈£î+&ÜH˚
n+<Ûäø±s¡s¡÷|üyÓTÆq |üPs¡«ø£\Œ+˝Àì ‘·yÓ÷eTj·TyÓTÆq düèwæº »]–+~.
‘·yÓ÷ yÓ÷ôVA eTVü‰yÓ÷Vü≤kÕÔ$TÁdüXÊÃ+<Ûädü+õ„‘·' ˆ
n$<ë´ |üxÃe¬s¸ÌcÕ ÁbÕ<äTs¡÷“¤‘ê eTVü‰‘·àq' ˆˆ 2 ˆˆ
Ä eTVü‰‘·Tàì e\¢ ‘·eTdüT‡, yÓ÷Vü≤eTT, eTVü‰yÓ÷Vü≤eTT, ‘ê$TÁdüeTT, n+<Ûä‘ê$TÁdüeTT nqT nsTT<äT
$<ÛäeTT˝…’q n$<ä´ ne‘·]+∫+~.
|üxÃ<Ûë-edæú‘·' düs√Z <Ûë´j·T‘·' k˛-_Ûe÷ìq' ˆ
dü+eè‘·düÔeTkÕ #Ó’e ;»≈£î+uÛÑe<ëeè‘·' ˆˆ 3 ˆˆ
<Ûë´ì+#·T#·Tqï n$<ë´_Ûe÷ì nsTTq Ä <˚e⁄ì nsTT<äT $<ÛäeTT˝…’q düèwæº ;»≈£î+uÛÑeTTe˝…
(≈£î+uÛÑeT+<ä* ;»eTTe˝…) ‘·eTdüT‡‘√ (nC≤„q+‘√) Äe]+|üã&çq~.
ãVæ≤s¡qÔXÊÃÁ|üø±X¯' düÔuÀ∆ ì'dü+»„ @e #· ˆ
eTTU≤´ q>± Ç‹ Áb˛ø±Ô eTTK´düs¡ZdüTÔ dü düàè‘·' ˆˆ 4 ˆˆ
ãj·T≥, ˝À|ü\ Á|üø±X¯+ (C≤„q+) ˝Òø£ X¯Sq´yÓTÆ düÔã∆eTT (»&É+) nfÒ¢ dü+»„ (#Ó’‘·q´eTT) ˝Òì q>∑eTT\T
(|üs¡«‘·eèøå±<äT\T) eTTK´düs¡ZeTT nH˚ ù|s¡T‘√ #Ó|üŒã&çq~. n<˚ eTTK´düèwæº.
‘·+ <äècÕº«-kÕ<Ûäø£+ düs¡ZeTeTq´<ä|üs¡+ Á|üuÛÑT' ˆ
‘·kÕ´_Û<Ûë´j·T‘·' düs¡ZdæÔs¡´Áø√‡‘√-uÛÑ´es¡Ô‘· ˆˆ 5 ˆˆ
Á|üuTÑÛ e⁄ eTTK´düèwæìº $dü]Ô +|ü#j
˚ T· ≥+˝À kÕ<Ûøä e£ TT ø±ø£b˛e≥+ #·÷∫ s¬ +&Ée düèwæøº √dü+ $#ê]+#ê&ÉT.
Ç{≤¢ Ä˝À∫+#·≥+‘√fÒ ª‹s¡´Áø√‡‘·+µ nH˚ ù|s¡Tø£\ |üX¯ó|üøå±´<äT\ düèwæº »]–+~.
j·TkÕà‘Y ‹s¡´ø˘ Á|üeè‘·Ô' dü ‹s¡´Áø√‡‘·düÔ‘·' düàè‘·' ˆ
|üXÊ«<äj·TùdÔ $U≤´‘ê ñ‘·Œ<∏äÁ>±Væ≤D√ ~«C≤'! ˆˆ 6 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! n&ɶ+>± (düÁø£eTe÷s¡Z+˝À ø±≈£î+&Ü) Á|üe]Ô+#·T#·Tqï ø±s¡D+>± á düèwæº ‹s¡´ø˘
Ák˛‘·eTì #Ó|üŒã&çq~. |üXÊ«<äT\T ñ‘·Œ<∏äÁ>±VüQ\T>± (<ë]<ä|æŒ n&ɶ+>± q&ç#˚$>±) Á|üdæ<ä∆eTT\Tø£<ë!
56 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·eT|ü´kÕ<Ûäø£+ C≤„‘ê« düs¡ZeTq´+ düdüs¡® Vü≤ ˆ
}s¡∆«Ák˛‘· Ç‹ Áb˛ø√Ô <˚edüs¡ZdüTÔ kÕ‹Ô«ø£' ˆˆ 7 ˆˆ
n~ ≈£L&É düèwæ$º kÕÔs+¡ ø√dü+ ìÁwüŒjÓ÷»qeTì eTs√ düèwæº #˚dHæ ê&ÉT. n~ }s¡«∆ Ák˛‘·dTü ‡, kÕ‹Ô«ø£yTÓ qÆ
ª<˚edüs¡Zµ eTH˚ ù|s¡T >∑\~.
‘˚ düTKÁ|”‹ãVüQ˝≤ ãVæ≤s¡qÔdüÔ«Hêeè‘ê' ˆ
Á|üø±XÊ ãVæ≤s¡qÔX¯Ã dü«uÛ≤yê‘Y π<edü+õ„‘ê' ˆˆ 8 ˆˆ
Ç+<äT˝À Á|ü»\≈£î düTKÁ|”‹ n~Ûø£+>± ñ+≥T+~. M]øÏ ãVæ≤s¡+‘·sêes¡D≤\T ñ+&Ée⁄. düVü≤»+ >±H˚
ãVæ≤s¡+‘·'Á|üø±X¯+ ø£\yê¬s’ <˚e‘·˝…’Hês¡T.
‘·‘√-_Û<Ûë´j·T‘·düÔdü´ dü‘ê´_Û<Ûë´sTTqdüÔ<ë ˆ
ÁbÕ<äTsêd”‘Y ‘·<ë-e´ø±Ô<äsê«Áø√‡‘·düTÔ kÕ<Ûäø£' ˆˆ 9 ˆˆ
<˚edüs¡ZeTT ‘·s¡Tyê‘· düèwæºì >∑÷]Ã Ä˝À∫+#·T#·Tqï, dü‘·´<Ûë´q|üsêj·TDT&Ó’q Ä <˚e⁄ìøÏ ne´ø£ÔeTT
qT+&ç kÕ<Ûäø£eT>∑T nsê«ø˘ Ák˛‘·düT‡ ÁbÕ<äTs¡“¤$+∫+~.
‘˚ #· Á|üø±X¯ãVüQ˝≤düÔyÓ÷Á~ø±Ô s¡CÀ-~Ûø±' ˆ
<äT'UÀ‘·ÿ{≤' dü‘·Ô«j·TT‘ê eTqTcÕ´' |ü]ø°]Ô‘ê' ˆˆ 10 ˆˆ
Ä ÁbÕDT\T Á|üø±X¯(C≤„q) u≤VüQfi¯´+ ø£\yês¡T. ‘·y÷Ó `s¡CÀ>∑TD≤\T n~Ûø+£ >± ø£\yês¡T. n~Ûø£ <äT'KeTT
ø£*Zqyês¡T. dü‘·Ô«>∑TDdü+|üqTï\T eTqTwüß´\T>± #Ó|üŒã&ܶs¡T.
‘·+ <äècÕº« #ê|üs¡+ düs¡ZeTeTq´<䓤>∑yêq»' ˆ
‘·kÕ´_Û<Ûë´j·T‘·' düs¡Z+ düs√Z uÛÑ÷‘ê~ø√-uÛÑe‘Y ˆˆ 11 ˆˆ
eTqTwü´düèwæºì #·÷∫ »qà˝Òì uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT eTs√ düèwæº #˚j·÷\ì Ä˝À∫+#ê&ÉT. á Ä˝À#·q sê>±H˚
uÛÑ÷‘ê~düèwæº ñ‘·ŒqïyÓTÆq~.
‘˚ |ü]Á>±Væ≤D' düπs« dü+$uÛ≤>∑s¡‘ê' |ü⁄q' ˆ
U≤~qXÊÃ|ü´o˝≤X¯Ã uÛÑ÷‘ê<ë´' |ü]ø°]Ô‘ê' ˆˆ 12 ˆˆ
yês¡T |ü]Á>∑V≤ü o\eTT ø£\yês¡T. dü+$uÛ≤>∑eT+<äT Á|”‹ø£\yês¡T. Ç+ø£qT uÛÀ»qo\Ts¡T, o\s¡V≤æ ‘·T\T.
Ms¡T uÛÑ÷‘ê<äT\T>± ø°]Ô+|üã&ÉT#·THêïs¡T.
Ç‘˚´‘˚ |üxà ø£~∏‘ê' düsêZ yÓ’ ~«»|ü⁄+>∑yê' ˆ
Á|ü<∏äyÓ÷ eTVü≤‘·' düs√Z $CÒ„jÓ÷ ÁãVü≤àDdüTÔ dü' ˆˆ 13 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDÁX‚wßü ˝˜ ≤sê! á $<Û+ä >± ◊<äT düèwüß\º T #Ó|Œü ã&çq$. ÁãVü≤à<˚e⁄ì yÓTT<ä{Ï düèwæº ªeTVü≤‘YµnH˚~.
 @&Ée n<Ûë´j·T+ 57

‘·HêàÁ‘êD≤+ ~«rj·TdüTÔ uÛÑ÷‘·düs√Z Væ≤ dü düàè‘·' ˆ

yÓ’ø±]ø£düÔèrj·TdüTÔ düs¡Z ◊Áì›j·Tø£' düàè‘·' ˆˆ 14 ˆˆ
‘·HêàÁ‘·\düèwæº ¬s+&Ée~ nsTTq uÛÑ÷‘·düs¡Z eTqã&çq~. eT÷&Ée<Ó’q yÓ’ø±]ø£düèwæº ◊+Á~j·T düèwæº
nsTTq~.
Ç‘˚´e ÁbÕø£è‘·' düs¡Z' düeT÷“¤‘√ ãT~∆|üPs¡«ø£' ˆ
eTTK´düs¡ZX¯Ã‘·Ts¡údüTÔ eTTU≤´ yÓ’ kÕúesê' düàè‘ê' ˆˆ 15 ˆˆ
á Á|üø±s¡+>± á ÁbÕø£è‘·düèwæº ãT~∆|üPs¡«ø£+>± »]–q<˚. Hê\T>∑e~ eTTK´düs¡ZeTT. Ç~ »&É
|ü<ës¡úyÓTÆq kÕúes¡eTT.
‹s¡´Áø√‡‘·düTÔ j·T' Áb˛ø£ÔdæÔs¡´>√´q´' dü |ü+#·eT' ˆ
‘·<∏√s¡∆«Ák˛‘·kÕ+ wüc˛˜ <˚edüs¡ZdüTÔ dü düàè‘·' ˆˆ 16 ˆˆ
‹s¡´Áø√‡‘·düT‡ ù|s¡T‘√ #Ó|æŒq~ ‹s¡´>√´ì nsTT<äe düèwæº. Ä ‘·sê«‘· Äs¡e~ }s¡∆«Ák˛‘·dü‡èwæº. BìøÏ
<˚edüs¡Z eTìù|s¡T.
‘·‘√-sê«Áø√‡‘·kÕ+ düs¡Z' dü|üÔeT' dü ‘·T e÷qTwü' ˆ
nwüºyÓ÷ uÛÖ‹ø£' düs√Z uÛÑ÷‘êBHê+ Á|üø°]Ô‘·' ˆˆ 17 ˆˆ
qeeTXËÃÌe øöe÷s¡' ÁbÕø£è‘ê yÓ’ø£è‘êdæÔ«y˚T ˆ
‘·sê«‘· @&Éedüèwæº nsê«Áø√‡‘·düT‡. Bìì e÷qTwü düs¡ZeTHêïs¡T. mì$T<äe<Ó’q uÛÑ÷‘ê~ düs¡Z+ uÛÖ‹ø£
düs¡ZeTT. ‘=$Tà<äe düèwæº øöe÷s¡düs¡Z. á Á|üø±s¡+>± ñqï ‘=$Tà~ düèwüߺ\T ≈£L&É ÁbÕø£è‘·eTì, yÓ’ø£è‘·eTì
¬s+&ÉT $<Ûë\T ø£\$.
ÁbÕø£è‘êdüTÔ Á‘·j·T' |üPπs« düsêZùdÔ ãT~∆|üPs¡«ø±' ˆˆ 18 ˆˆ
z eTTì|ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! yÓTT<ä{ÏesTTq eTVü≤‘·‡s¡Z+, uÛÑ÷‘·düs¡Z+, ◊+Á~j·Tdüs¡Z+ nH˚$ eT÷&ÉT ÁbÕø£è‘·
düèwæº. Ç$ ãT~∆|üPs¡«ø£eTT\T.
ãT~∆|üPs¡«+ Á|ües¡Ô+‘˚ eTTU≤´<ë´ eTTì|ü⁄vZyê' ˆ
nÁπ> düdüs¡® yÓ’ ÁãVü‰à e÷qkÕHê‘·àq' düe÷Hé ˆˆ 19 ˆˆ
düqø£+ düHê‘·q+ #Ó’e ‘·<∏Ó’e #· düqq›qyéT ˆ
ãTTuÛÑT+ düq‘·Tÿe÷s¡+ #· |üPs¡«y˚Te Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 20 ˆˆ
eTTì|ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! eTTU≤´~düèwüߺ\T ãT~∆|üPs¡«ø±\T. Á|üC≤|ü‹ ÁãVü≤à yÓTT<ä≥ ‘·q‘√ düe÷qT˝…’q
düqø£`düHê‘·q`düq+<äq`ãTTuÛÑT`düq‘·Tÿe÷s¡T\H˚ e÷qdü|ü⁄Á‘·T\qT ñ‘·Œqï+ #˚XÊ&ÉT.
58 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
|üxËÃÌ‘˚ jÓ÷–H√ $ÁbÕ' |üs¡+ yÓ’sê>∑´e÷dæú‘ê' ˆ
áX¯«sêdüø£ÔeTqk˛ q düècº <ä~Ûπs eT‹yéT ˆˆ 21 ˆˆ
á ◊<äT>∑Ts¡T jÓ÷>∑T\T, |üs¡eT yÓ’sê>∑´dü+|üqTï\T. z $Á|ü⁄˝≤sê! M] eTqdüT áX¯«s¡Tì j·T+<˚
Ädüø£ÔyÓTÆq~. n+<äTe\¢ Ms¡T düèwæº $düÔs¡D˝À ‘·eT ãT~∆ì #=s¡˙j·T˝Ò<äT.
‘˚ùw«e+ ìs¡ù|πøåwüß ˝Àø£düècº Á|üC≤|ü‹' ˆ
eTTyÓ÷Vü≤ e÷j·Tj·÷ dü<√´ e÷sTTq' |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 22 ˆˆ
˝Àø£dèü wæ˝º À düqø±<äT\T ìs¡ù|≈£îå \T ø±>± Á|üC≤|ü‹ ÁãVü≤à |üsy¡ T˚ wæH˜ êsêj·TDTì e÷j·T<ë«sê ‘·‘êÿ\+˝À
yÓ÷Væ≤‘·T&Ó’Hê&ÉT.
‘·+ uÀ<Ûäj·÷e÷dü düT‘·+ »>∑HêàjÓ÷ eTVü‰eTTì' ˆ
Hêsêj·TD√ eTVü‰jÓ÷^ jÓ÷–∫‘êÔqTs¡x®q' ˆˆ 23 ˆˆ
jÓ÷–∫‘·sÔ +¡ »≈£î&ÉT, »>∑‘ÿ· s¡,Ô eTVü‰jÓ÷–, eTVü‰eTTì nsTTq Hêsêj·TDT&ÉT Ä |ü⁄Á‘·Tì y˚T˝§ÿ*ŒHê&ÉT.
uÀ~Û‘·ùdÔq $XÊ«‘êà ‘·‘ê|ü |üs¡eT+ ‘·|ü' ˆ
dü ‘·|ü´e÷H√ uÛÑ>∑yêHé q øÏxÏÑY Á|ü‘·´|ü<ä´‘· ˆˆ 24 ˆˆ
n{≤¢ Á|üuÀ~Û‘·T&Ó’q $XÊ«‘·à ÁãVü≤à |üs¡eTyÓTÆq ‘·|üe÷#·]+∫Hê&ÉT. nsTTHê Ä ÁãVü≤à <˚˙ï bı+<ä˝Òø£
b˛sTTHê&ÉT.
‘·‘√ BπsÈD ø±˝Òq <äT'U≤‘Y Áø√<Û√ e´C≤j·T‘· ˆ
Áø√<Ûë$wüºdü´ H˚Á‘êuÛ≤´+ ÁbÕ|ü‘·qïÁX¯ó_+<äe' ˆˆ 25 ˆˆ
m+‘√ ø±\+ >∑&É∫b˛>± ‘·q Á|üjÓ÷»q+ dæ~∆+#·q+<äTe\¢ <äT'K+‘√ Á|üC≤|ü‹ Áø√<Ûë$wüߺ&Ó’Hê&ÉT.
<ë+‘√ n‘·ì H˚Á‘ê\ qT+&ç ø£˙ï{Ï _+<äTe⁄\T H˚\ô|’ ã&çq$.
ÁuÛÑT≈£î{° ≈£î{Ï˝≤‘·Ôdü´ \˝≤{≤‘Y |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
düeTT‘·ŒH√ï eTVü‰<˚e' X¯s¡D√´ ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆˆ 26 ˆˆ
Ä ÁãVü≤à Áø√<Û+ä ‘√ ø£qTu§eTà\T eTT&çe&É>± n‘·ì \˝≤≥+ qT+&ç ˙˝˝ÀVæ≤‘·T&ÉT ˝Àø±ìøÏ X¯sD ¡ T´&ÉT
eTVü‰<˚e⁄&ÉT Ä$s¡“¤$+#ê&ÉT.
dü @e uÛÑ>∑yê˙X¯ùdÔCÀsê•' düHê‘·q' ˆ
j·T+ Á|ü|üX¯´ìÔ $<ë«+dü' kÕ«‘·àdüú+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 27 ˆˆ
Äj·TH˚ ‘˚CÀsê• nsTTq düHê‘·qT&ÉT uÛÑ>∑yêqT&Ó’q •e⁄&ÉT. $<ë«+düT˝≤‘·ì ‘·eT Ä‘·à˝À ñqï
|üs¡y˚TX¯«s¡Tì>± <ä]ÙkÕÔs¡T.
 @&Ée n<Ûë´j·T+ 59

z+ø±s¡+ düeTqTdüàè‘·´ Á|üDeT´ #· ø£è‘êx®*' ˆ

‘·e÷Vü≤ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à düèCÒe÷ $$<Ûë' Á|üC≤' ˆˆ 28 ˆˆ
z+ø±sêìï u≤>± düà]+∫, Á|üD≤eT+ #˚dü÷Ô #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT eTVü‰<˚e⁄ì‘√ #ÓbÕŒ&ÉT.
á sT÷ s¡ø±\ Á|ü»\qT düèwæº+#·e\dæ+~ nì.
ìX¯eT´ uÛÑ>∑yêHé yêø£´+ X¯+ø£s√ <Ûäs¡àyêVü≤q' ˆ
kÕ«‘·àHê dü<äèXÊHé s¡TÁ<ëHé düdüs¡® eTqkÕ •e' ˆˆ 29 ˆˆ
ø£|ü]›H√ ìsê‘·v±ÿ+ÁdæÔH˚Á‘êHé ˙\˝ÀVæ≤‘êHéˆ
‘·+ ÁbÕVü≤ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à »qàeTè‘·T´j·TT‘ê' Á|üC≤' ˆˆ 30 ˆˆ
düèCÒ‹ k˛-ÁãMBXÀ HêVü≤+ eTè‘·T´»sêì«‘ê' ˆ
Á|üC≤' Ádüπøå´ »>∑Hêï<∏ä! düè» ‘·«eTX¯óuÛ≤' Á|üC≤' ˆˆ 31 ˆˆ
eèwüuÛÑyêVü≤qT&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT ÁãVü≤àe÷≥ $ì ‘·q‘√ düe÷qT˝…’q s¡TÁ<äT\qT eTqdüT‘√ ñ‘·ŒqTï\qT
#˚XÊ&ÉT. Ä s¡TÁ<äT\T »&É<ës¡T\T, Ä‘·+ø£s¡Væ≤‘·T\T, eT÷&ÉT H˚Á‘ê\Tqïyês¡T, ˙\˝ÀVæ≤‘·T\T. |æ<ä|ü ÁãVü≤à
•e⁄ì‘√ »qq eTs¡D≤\T ø£\ Á|ü»\qT düèwæº+#·eTHêï&ÉT. •e⁄&ÉT ªªeTè‘·T´e⁄ eè<ë∆ekÕú<äT\Tqï yê]ì H˚qT
düèwæº+#·˝ÒqT. z »>∑Hêï<∏ë! Ä nX¯óuÛÑÁ|ü»\qT ˙y˚ düèwæº+#·TeTTµµ nì |ü*ø±&ÉT.
ìyês¡´ #· ‘·<ë s¡TÁ<ä+ düdüs¡® ø£eT˝À<䓤e' ˆ
kÕúHê_Ûe÷ìq' düsê«Hé >∑<ä‘·kÕÔHé ìuÀ<Ûä‘· ˆˆ 32 ˆˆ
ø£eT˝À<䓤e⁄&Ó’q ÁãVü≤à düèwæº $düÔs¡ ø±s¡´+qT+&ç •e⁄ì ìyê]+∫, ‘êH˚ kÕúHê_Ûe÷qT˝…’q yê]ì
düèõ+#ê&ÉT. yê]ì >∑T]+∫ $e]kÕÔqT. MTs¡T $q+&ç.
Äb˛-–ïs¡qÔ]ø£å+ #· <Í´sê«j·TT' |üè~∏M ‘·<∏ë ˆ
q<ä´' düeTTÁ<ë' XË’˝≤X¯Ã eèøå± Ms¡T<Ûä @e #· ˆˆ 33 ˆˆ
\yê' ø±cÕ˜' ø£˝≤XËÃÌe eTTVüAsêÔ ~ekÕ' ø£åbÕ' ˆ
ns¡∆e÷kÕX¯Ã e÷kÕX¯Ã nj·THêã›j·TT>±<äj·T' ˆˆ 34 ˆˆ
»\eTT, n–ï, n+‘·]ø£å+, Äø±X¯+, yêj·TTe⁄, |üè~∏«, nfÒ¢ q<äT\T, düeTTÁ<ë\T, |üs¡«‘ê\T, eèøå±\T,
eqdüŒ‘·T\T, \eeTT\T, ø±wü˜eTT\T, ø£\\T, eTTVüAsêÔ\T, |ü>∑fi¯ófl, sêÁ‘·T\T, |üøå±\T, e÷kÕ\T, nj·THê\T,
dü+e‘·‡sê\T, j·TT>±\T yÓTT<ä˝…’qyêìì düèõ+#ê&ÉT.
kÕúHê_Ûe÷ìq' düècÕº« kÕ<Ûäø±qdü軑Y |ü⁄q' ˆ
eTØ∫ uÛÑè>∑«vÏZs¡dü+ |ü⁄\düÔ´+ |ü⁄\Vü≤+ Áø£‘·TyéT ˆˆ 35 ˆˆ
60 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
<äø£åeTÁ‹+ e•wü˜+ #· <Ûäs¡à+ dü+ø£\Œy˚Te #· ˆ
ÁbÕD≤Á<ä“Vü‰à-düè» <ä›ø£å+ #·≈£åîwüX¯Ã eTØ∫qyéT ˆˆ 36 ˆˆ
•s¡k˛-vÏZs¡dü+ <˚y√ Vü≤è<äj·÷‘Y uÛÑè>∑Ty˚Te #· ˆ
ÁXÀÁ‘êuÛ≤´eTÁ‹Hêe÷q+ <Ûäs¡à+ #· e´ekÕj·T‘·' ˆˆ 37 ˆˆ
dü+ø£Œ\+ #Ó’e dü+ø£˝≤Œ‘Y düs¡«˝Àø£|æ‘êeTVü≤' ˆ
|ü⁄\düÔ´+ #· ‘·<∏√<ëHê‘Y yê´Hê#·Ã |ü⁄\Vü≤+ eTTìyéT ˆˆ 38 ˆˆ
nbÕHê‘Y Áø£‘·TeTe´Á>∑+ düe÷Hê#·Ã edæwü˜ø£yéT ˆ
Ç‘˚´‘˚ ÁãVü≤àD≤ düècÕº' kÕ<Ûäø± >∑èVü≤y˚T~Ûq' ˆˆ 39 ˆˆ
kÕúHê_Ûe÷qT\qT düèwæ+º ∫, eT∞fl kÕ<Û≈ä î£ \qT düèwæ+º #ê&ÉT. eTØ∫`uÛèÑ >∑T`n+–s¡d`ü |ü⁄\dü´Ô ` |ü⁄\Vü≤`
Áø£‘·Te⁄, <ä≈£åî&ÉT`nÁ‹`edæwüߘ&ÉT`<Ûäs¡Tà&ÉT`dü+ø£\TŒ&ÉT M]ì düèwæº+#ê&ÉT. ÁãVü≤à ÁbÕD+ qT+&ç(yêj·TTe⁄)
<ä≈£åîDÏí, H˚Á‘ê\ qT+&ç eTØ∫ì, •s¡düT qT+&ç n+–s¡düTì, Vü≤è<äj·T+ qT+&ç (|üì) <Ûäs¡TàDÏï, dü+ø£\Œ+
qT+&ç dü+ø£\TŒì, düèwæº+#ê&ÉT. n<˚ $<Ûä+>± ñ<ëq+ qT+&ç |ü⁄\düTÔ´ì, yê´q+ qT+&ç eTTì |ü⁄\VüQDÏí,
nbÕq+ qT+&ç(yêj·TTe⁄) XÊ+‘·dü«uÛ≤e+ ø£\ Áø£‘·Te⁄qT, düe÷q+(yêj·TTe⁄) qT+&ç edæwüߘDÏí, á $<Ûä+>±
kÕ<Ûä≈£î\T`>∑èVü≤düTú˝…’q Áu≤Vü≤àDT\qT ÁãVü≤à düèwæº+#ê&ÉT.
ÄkÕúj·T e÷qe+ s¡÷|ü+ <Ûäs¡àôdÔÌ' dü+Á|üe]Ô‘·' ˆ
‘·‘√ <˚yêdüTs¡|æ‘·è≤Hé eTqTcÕ´+X¯Ã #·‘·Twüºj·TyéT ˆˆ 40 ˆˆ
dædüè≈£åîs¡e÷“¤+ùd´‘êì dü«e÷‘êàq eTj·T÷j·TT»‘Y ˆ
j·TTø±Ô‘·àqdüÔyÓ÷e÷Á‘ê ñÁ~ø±Ô-uÛÑ÷‘Y Á|üC≤|ü‘˚' ˆˆ 41 ˆˆ
‘·‘√-dü´ »|òüTHê‘Y |üPs¡«eTdüTsê »õ„πs düT‘ê' ˆ
ñ‘·‡düsê®düTsêHé düècÕº« ‘ê+ ‘·qT+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 42 ˆˆ
kÕ #√‘·‡ècÕº ‘·qTùdÔq dü<√´ sêÁ‹s¡C≤j·T‘· ˆ
kÕ ‘·yÓ÷ãVüQ˝≤ j·TkÕà‘Y Á|üC≤düÔkÕ´+ dü«|üqÔ´‘·' ˆˆ 43 ˆˆ
yês¡+‘ê e÷qe s¡÷bÕìï Á>∑Væ≤+∫ <Ûäsêàìï bÕ*+#ês¡T. Ä ‘·sê«‘· <˚e‘·\qT, ndüTs¡T\qT,
|æ‘·è<˚e‘·\qT, eTqTwüß´\qT Hê\T>∑Ts¡ø±˝…’q yê]ì düèwæº+#ê&ÉT. »˝≤ìï düèwæº #˚j·T‘·\∫ ÁãVü≤à ‘·qH˚
ìjÓ÷–+#ê&ÉT. n|ü⁄&É‘ì· qT+&ç ‘·y÷Ó >∑TD+ ñÁ<˚ø+Ï ∫+~. ‘·sê«‘· n‘·ì C+|òTü \ qT+&ç yÓTT<ä≥ ndüTs¡T\T
»ìà+∫Hês¡T. ndüTs¡T\T »ìà+∫q ‘·sê«‘· |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉT Ä X¯Øsêìï e<ä*ô|{≤º&ÉT. n{≤¢ e<ä*q X¯Øs¡+
yÓ+≥H˚ sêÁ‹>± |ü⁄{Ϻ+~. Ä sêÁ‹ n+<Ûäø±s¡+ n~Ûø£+>± ñ+&˚~. n+<äTe\¢ Á|ü»\T sêÁ‹˝À ìÁ~kÕÔs¡T.
dü‘·Ô«e÷Á‘ê‹àø±+ <˚edüÔqTeTHê´eT>∑èVü≤í‘·ˆ
‘·‘√-dü´ eTTK‘√ <˚yê Be´‘·' düÁeTŒ»õ„πs ˆˆ 44 ˆˆ
 @&Ée n<Ûë´j·T+ 61

eT∞fl Ä <˚e⁄&ÉT dü‘·Ô«>∑TD≤‘·àø£yÓTÆq eTs√ X¯Øsêìï <Ûä]+#ê&ÉT. n|ü⁄&Üj·TqjÓTTø£ÿ Á|üø±•+#·T eTTK+

qT+&ç <˚e‘·\T ñ<䓤$+∫Hês¡T.
‘·´ø±Ô kÕ-|æ ‘·qTùdÔq dü‘·Ô«ÁbÕj·TeTuÛÑ÷~›qyéTˆ
‘·kÕà<äôVA <Ûäs¡àj·TTø±Ô <˚e‘ê' düeTTbÕdü‘˚ ˆˆ 45 ˆˆ
Ä Á|üC≤|ü‹ Ä X¯Øsêìï ≈£L&É e~˝≤&ÉT. Ä dü‘·Ô«>∑TD≤~Ûø£´+ ø£\ X¯Øs¡+ ~q+(|ü>∑\T) nsTT+~.
n+<äTe\¢ <Ûäsêà‘·Tà\T <˚e‘·\qT |ü>∑{Ï |üP≥ ùd$kÕÔs¡T.
dü‘·Ô«e÷Á‘ê‹àø±y˚Te ‘·‘√-Hê´+ »>∑èùV≤ ‘·qTyéTˆ
|æ‘·èeqàq´e÷qdü´ |æ‘·s¡' düÁeTŒ»õ„πs ˆˆ 46 ˆˆ
eT∞fl dü‘«· >∑TD≤‘·àø£yTÓ qÆ eTs√ X¯Øsêìï kÕ«$T <Û]ä +#ê&ÉT. ‘·+Á&ç>± uÛ≤$+|üã&˚ Ä‘·ìqT+&ç |æ‘s· T¡ \T
ñ‘·ŒqïyÓTÆHês¡T.
ñ‘·‡düüs¡® |æ‘·è≤Hé düècÕº« ‘·‘·kÕÔeT|æ $X¯«düèø˘ˆ
kÕ-|ü$<ë∆ ‘·qTùdÔq dü<ä´' dü+<Ûë´ e´C≤j·T‘· ˆˆ 47 ˆˆ
$X¯«düèwæºø£s¡Ô nsTTq ÁãVü≤à Ä X¯Øsêìï ≈£L&É e~˝≤&ÉT. n{≤¢ e<ä*q X¯Øs¡+ yÓ+≥H˚ dü+<Ûä´>±
e÷]+~.
‘·kÕà<äVü≤πs›e‘êHê+ sêÁ‹' kÕ´‘Y <˚e$~«cÕyéTˆ
‘·jÓ÷s¡à<Û˚´ |æ‘·è≤D≤+ ‘·T eT÷]Ô' dü+<Ûë´ >∑Øj·Td” ˆˆ 48 ˆˆ
n+<äTe\¢H˚ <˚e‘·\≈£î |ü>\∑ T, sêÁ‹ ndüTs¡T\≈£î, á s¬ +{Ï eT<Û´ä ñqï dü+<Û´ä |æ‘è· <˚e‘·\ eT÷s¡T\Ô T>±
Á|üX¯düÔyÓTÆq$.
‘·kÕà<˚›yêdüTsê' düπs« eTqy√ e÷qyêdüÔ<∏ëˆ
ñbÕdü‘˚ dü<ë j·TTø±Ô sêÁ‘·´ôVAïs¡à<Ûä´e÷+ ‘·qTyéT ˆˆ 49 ˆˆ
Ä ø±s¡D+>±H˚ <˚e‘·\T ndüTs¡T\T eTqTe⁄\T nfÒ¢ eTqTwüß´\T |ü>∑\T`sêÁ‘·T\ eT<Ûä´ ñqï dü+<Ûë´
s¡÷|üyÓTÆq Ä uÛÑ>∑yêqTì X¯Øsêìï m\¢|ü&ÉT düe÷Væ≤‘·eTqdüTÿ˝…’ ñbÕdædüTÔ+{≤s¡T.
s¡CÀe÷Á‘ê‹àø±+ ÁãVü‰à ‘·qTeTHê´eT>∑èVü≤í‘· ˆ
‘·‘√-dü´ »õ„πs |ü⁄Á‘ê eTqTcÕ´ s¡»kÕeè‘ê' ˆˆ 50 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT ÁãVü≤à s¡CÀ>∑TD≤~Ûø£´+ >∑\ Ç+ø√ X¯Øsêìï <Ûä]+#ê&ÉT. n+<äT s¡CÀ>∑TD+ n~Ûø£+>± ñqï+<äT
e\¢ Ä >∑TD+‘√ Äe]+#·ã&çq nH˚≈£î\T |ü⁄Á‘·T\T‘·ŒqïyÓTÆHês¡T. yêπs eTqTwüß´\T.
‘êeTbÕ´X¯ó dü ‘·‘ê´» ‘·qT+ dü<ä´' Á|üC≤|ü‹'ˆ
CÀ´‘ê‡ï kÕ #êuÛÑe~«ÁbÕ' ÁbÕø£‡+<Ûë´ j·÷-_ÛBÛj·T‘˚ ˆˆ 51 ˆˆ
62 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
z $Á|ü⁄˝≤sê! Ä Á|üC≤|ü‹ yÓ+≥H˚ Ä X¯Øsêìï ≈£L&É e<ä*Hê&ÉT. Ä X¯Øs¡+ CÀ´‘·‡ï(yÓHÓï\) s¡÷|ü+>±
e÷]+~. Bìì ªÁbÕø£‡+<Ûë´µ n+{≤s¡T.
‘·‘·' dü uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à düÁe÷Œ|ü´ ~«»|ü⁄+>∑yê'! ˆ
eT÷]Ô+ ‘·yÓ÷s¡»'ÁbÕj·÷+ |ü⁄qπsyêuÛÑ´j·T÷j·TT»‘Y ˆˆ 52 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à eT∞fl ‘·eTdüT‡ s¡»düT‡\‘√ ≈£L&çq X¯Øsêìï <Ûä]+∫
jÓ÷>∑j·TT≈£îÔ&Ó’Hê&ÉT.
n+<Ûäø±πs ≈£åî<Ûë$cÕº sêø£åkÕdüÔdü´ »õ„πs ˆ
|ü⁄Á‘êdüÔyÓ÷s¡»' ÁbÕj·÷ ã*qùdÔ ìXÊ#·sê' ˆˆ 53 ˆˆ
á X¯Øs¡+ qT+&ç n+<Ûäø±s¡+˝À Äø£*‘√ yê´≈£î\T˝…’q sêø£ådüT\T »ìà+∫Hês¡T. s¡»düÔyÓ÷>∑TD≤˝…≈£îÿe
ñqï yês¡T ã\e+‘·T˝…’q yês¡T ìXÊ#·s¡T\T.
düsêŒ j·Tøå±düÔ<∏ë uÛÑ÷‘ê >∑q∆sê«' düÁeTŒ»õ„πs ˆ
s¡»düÔyÓ÷uÛ≤´e÷$cÕº+düÔ‘√-Hê´qdü軑Y Á|üuÛÑT' ˆˆ 54 ˆˆ
á $<Û+ä >± düsêŒ\T, j·T≈£îå \T, uÛ÷Ñ ‘ê\T, >∑+<Ûsä T¡ «\T ñ‘·ŒqïyÓTHÆ ês¡T. Ä ‘·sê«‘· s¡CÀ>∑TD+, ‘·y÷Ó >∑TD+
>∑\ ÁbÕDT\qT ≈£L&Ü Ä Á|üuÛÑTe⁄ düèwæº+∫Hê&ÉT.
ej·÷+dæ ej·Tdü' düècÕº« nejÓ÷ eø£åk˛-dü軑Yˆ
eTTK‘√-C≤Hé düdüsê®Hê´Hé ñ<äsê‘Y >±X¯Ã ìs¡ày˚T ˆˆ 55 ˆˆ
ejÓ÷<äX¯qT+&ç |ü≈£åî\qT düèwæº+∫q ‘·sê«‘· ÁãVü≤à eø£å'düú\+ qT+&ç düsêŒ\qT düèwæº+#ê&ÉT. eTTK+
qT+&ç y˚Tø£\qT, ñ<äs¡+ qT+&ç >√C≤‹ì düèwæº+#ê&ÉT.
|ü<들´+ #êXÊ«Hé düe÷‘·v±ZHé sêdüuÛ≤Hé >∑ej·÷Hé eTè>±Héˆ
ñÁcÕºqX¯«‘·sê+XËÃÌe q´v±ÿqHê´+X¯Ã C≤‘·j·T' ˆˆ 56 ˆˆ
zwü<Ûä´' |òü\eT÷*H√´ s√eTuÛÑ´düÔdü´ »õ„πsˆ
¬s+&ÉT bÕ<ë\ qT+&ç >∑TÁsê\qT, @qT>∑T\qT, >±&ç<ä\qT, <äTqï\qT, eTè>±\qT, ˇ+f…\qT,
ø£+#·s¡>±&ç<ä\qT, eTè>∑$X‚wüeTT\qT, ‘·q yÓ÷#˚‹ qT+&ç Ç‘·s¡ eTè>±\qT düèwæº+#ê&ÉT. n‘·ì s√e÷\
qT+&ç zwü<ÛäT\T, |òü\`eT÷˝≤\T |ü⁄{Ϻq$.
>±j·TÁr+ #· ãTT#·+ #Ó’e Á‹eè‘ê‡eTs¡<∏äÛqÔs¡yéT ˆˆ 57 ˆˆ
n–ïc˛ºeT+ #· j·TC≤„Hê+ ìs¡ày˚T Á|ü<∏äe÷qTàU≤‘Y ˆ
j·Tp+wæ Á‘Ó’wüߺuÛÑ+ #Û·+<ä' k˛ÔeT+ |üxÃ<äX¯+ ‘·<∏ë ˆˆ 58 ˆˆ
 @&Ée n<Ûë´j·T+ 63

ãèVü≤‘ê‡eT ‘·<∏√ø£ú+ #· <äøÏåD≤<ädüè»qTàU≤‘Y ˆˆ 59 ˆˆ

ÁãVü≤à ‘·q Á|ü<eä∏ T(‘·÷s¡TŒ) eTTK+ qT+&ç >±j·TÁr #Û+· <ädTü ‡qT, ãTTπ>«<ä+, Á‹eè‘YkÕeT+, s¡<+ä∏ ‘·se¡ TH˚
kÕeTy˚<ëìï, n–ïc˛ºeT+ nH˚ j·TC≤„ìï ì]à+#ê&ÉT. <äøÏåD eTTU+ qT+&ç j·TEπs«<ëìï, Á‹wüߺuÛŸ #Û·+<ädüT‡qT,
|ü+#·<äX¯ k˛Ôe÷ìï(eT+Á‘·düeT÷Vü≤+). ãèVü≤‘ê‡eT, ñø£ú(y˚<äeT+Á‘ê\T) düèwæº+#ê&ÉT.
kÕe÷ì C≤>∑‘·+ #Û·+<ä' k˛ÔeT+ dü|üÔ<äX¯+ ‘·<∏ë ˆ
yÓ’s¡÷|üeT‹sêÁ‘·+ #· |ü•Ãe÷<ädüè»qTàU≤‘Yˆ
@ø£$+X¯eT<∏äsê«De÷b˛Ôsê´e÷Dy˚Te #· ˆˆ 60 ˆˆ
nqTwüߺuÛÑ+ dü yÓ’sê»eTT‘·Ôsê<ädüè»qTàU≤‘Y ˆ
ñ#êÃe#êì uÛÑ÷‘êì >±Á‘˚uÛÑ´düÔdü´ »õ„πs ˆˆ 61 ˆˆ
|ü•ÃeT eTTK+ qT+&ç kÕeTy˚<ä+, »>∑r #Û·+<ädüT‡, dü|üÔ<äX¯ k˛ÔeT+, yÓ’s¡÷|üeTT` n‹sêÁ‘·eTH˚
j·TC≤„\T ñ‘·Œ‹Ô #˚XÊ&ÉT. ñ‘·Ôs¡eTTK+ qT+&ç Çs¡e<=ø£ÿXÊK\T >∑\ n<∏äÛs¡«D y˚<ëìï, nqTwüߺ|t #Û·+<ädüT‡qT
Äb˛Ôsê´eT`yÓ’sê»eTH˚ j·TC≤„\qT ñ‘·Œ‹Ô #˚XÊ&ÉT. ÁãVü≤à Á|ü»\qT düèwæº+#˚ düeTj·T+˝À ñ#·Ã`˙#· ø√{ÏøÏ
dü+ã+~Û+∫q Ç‘·s¡ ÁbÕDT\T ≈£L&Ü n‘·ì X¯Øs¡+ qT+&ç ñ<䓤$+#êsTT.
ÁãVü≤àD√ Væ≤ Á|üC≤düs¡Z+ dü軑·düTÔ Á|üC≤|ü‘˚' ˆ
düècÕº« #·‘·Twüºj·T+ düs¡Z+ <˚e]¸|æ‘·èe÷qTwüyéT ˆˆ 62 ˆˆ
‘·‘√-düè»#·Ã uÛÑ÷‘êì kÕúesêDÏ #·sêDÏ #· ˆ
j·Tøå±Hé |æXÊ#êHé >∑q∆sê«+düÔ<∏Ó’yê|ü‡s¡dü' X¯óuÛ≤' ˆˆ 63 ˆˆ
qs¡øÏqïs¡s¡øå±+dæ ej·T' |üX¯óeTè>√s¡>±Hé ˆ
ne´j·T+ #· e´j·T+ #Ó’e <ä«j·T+ kÕúes¡»vZeTyéT ˆˆ 64 ˆˆ
‘˚cÕ+ j˚T j·÷ì ø£sêàDÏ ÁbÕø˘‡ècº Á|ü‹ù|~πs ˆ
‘êH˚´e ‘˚ Á|ü|ü<ä´H˚Ô düè»´e÷Hê' |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 65 ˆˆ
<˚e`ãTTwæ`|æ‘è· `e÷qTwü s¡÷|üyTÓ qÆ Hê\T>∑T s¡ø±\ düèwæìº »]|æ j·T≈£îå \qT, |æXÊ#ê\qT, >∑+<Ûsä T¡ «\qT
nfÒ¢ X¯óuÛÑø£s¡T˝…’q n|ü‡s¡dü\qT, kÕúes¡eTT\qT, #·s¡eTT˝…’q ÁbÕDT\qT düèwæº+#ê&ÉT. qs¡T\qT, øÏqïs¡T\qT,
sêø£då Tü \qT, |ü≈îå£ \qT, |üXó¯ e⁄\qT, eTè>±\qT, düsêŒ\qT ñ‘·Œ‹Ô #˚dHæ ê&ÉT. ì‘·´`nì‘·´ s¡÷bÕ˝…q’ s¬ +&ç+{Ïì
düèwæº+#ê&ÉT. |üPs¡«düèwæº˝À düèõ+#·ã&çq ÁbÕDT\T Ä#·]+∫q |üqT\H˚ eT∞fl eT∞fl nqTdü]dü÷Ô ñHêïs¡T.
Væ≤+ÁkÕ Væ≤+Áùd eTè<äTÁ≈£Lπs <Ûäsêà<Ûäsêàeè‘êqè‘˚ ˆ
‘·<들$‘ê' Á|ü|ü<ä´H˚Ô ‘·kÕà‘·Ô‘·Ôdü´ s√#·‘˚ ˆˆ 66 ˆˆ
64 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
@ s¡ø£yÓTÆq uÛ≤eq‘√ (dü+kÕÿs¡+) Áù|]‘·T˝Ö‘êjÓ÷ Ä ÁbÕDT\T Væ≤+dæ+#˚$`Væ≤+dæ+#·ì$,
ø√eT\eTT`Á≈£Ls¡eTT, <Ûsä à¡ `n<Ûsä êà\T, dü‘´· `ndü‘ê´\T Á|üeè‘·T\Ô qT bı+<äT‘êsTT. Ä |üqT˝Ò yêìøÏ s¡T∫kÕÔsTT.
eTVü‰uÛÑ÷‘˚wüß HêHê‘·«$TÁì›j·÷πsúwüß eT÷]Ôwüß ˆ
$ìjÓ÷>∑+ #· uÛÑ÷‘êHê+ <Ûë‘Ó’e e´<ä<Ûë‘Y dü«j·TyéT ˆˆ 67 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡T&Ó’q ÁãVü≤à dü«j·T+>± ÁbÕDT\ Ç+Á~j·÷\$wüj·÷\T, eTVü‰uÛÑ÷‘ê\T nfÒ¢ Äø±sê˝À¢
_Ûqï‘·«+, yêì $ìjÓ÷>±\ e´edüúqT @sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT.
HêeTs¡÷|ü+ #· uÛÑ÷‘êHê+ ø£è‘ê´Hê+ #· Á|ü|üxÃqyéT ˆ
y˚<äX¯uÒ›uÛÑ´ @yê<Í ìs¡ày˚T dü eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 68 ˆˆ
ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À y˚<äX¯u≤›\qT+&˚ ÁbÕDT\ ù|s¡T¢, s¡÷bÕ\T, yêì ø£s¡à\T y˚s¡Ty˚s¡T>± ìsêàD+ #˚XÊ&ÉT.
Äsê¸DÏ #Ó’e Hêe÷ì j·÷X¯Ã y˚<˚wüß <äèwüºj·T' ˆ
X¯s¡«s¡´H˚Ô Á|üdü÷‘êHê+ ‘êH˚´yÓ’uÛÀ´ <ä<ë‘·´»' ˆˆ 69 ˆˆ
y˚<ë˝À¢ì dæ<ë∆+‘ê\T, Äs¡¸Hêe÷\T ny˚ ù|s¡¢‘√ Á|ü\j·Tø±©q sêÁ‹ n+‘·+ø±>±H˚ ñ‘·ŒqïyÓTÆq
|ü<ësêú\≈£î ÁãVü≤àÁ|ü<ëq+ #˚kÕÔ&ÉT.
j·T<∏äsêÔeè‘·T*v±Zì HêHês¡÷bÕDÏ |üs¡´j˚T ˆ
<äèX¯´H˚Ô ‘êì ‘êH˚´e ‘·<∏ë uÛ≤yê j·TT>±~wüß ˆˆ 70 ˆˆ
Äj·÷ ãTT‘·Te⁄\˝À Äj·÷ ãTT‘·T∫Vü‰ï\T bı&Édü÷|æq≥T¢>±, yêì ∫Vü‰ï\T, nH˚ø£ Á|üø±s¡ s¡÷bÕ\T
yÓTT<ä˝…’q yêìH˚ ‘·sê«‹ j·TT>∑+˝ÀqT ny˚ HêeT`s¡÷|ü`uÛ≤yê˝À¢ Á|üø£{Ï‘ê˝…’ ø£ì|ækÕÔsTT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ düèwæºes¡íq+ HêeT dü|üÔyÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 7 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À düèwæºes¡íqeTH˚ @&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 7 ˆˆ
sas
 65
nwüºyÓ÷-<Ûë´j·T' ` mì$T<äe n<Ûë´j·T+
eTTU≤´~ düs¡Zø£<∏äqyéT ` eTTU≤´~ düs¡Zø£<∏äq+
Áo≈£Ls¡à ñyê#· :` Áo≈£Ls¡àkÕ«$T |ü*ø±&ÉT.
@e+ uÛÑ÷‘êì düècÕºì kÕúesêDÏ #·sêDÏ #· ˆ
j·T<ë #êdü´ Á|üC≤' düècÕº q e´es¡∆qÔ BÛeT‘·' ˆˆ 1 ˆˆ
á$<Ûä+>± kÕúes¡`»+>∑eT ÁbÕDT\ düèwæº »]–+~. ø±ì ãT~∆eT+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à ñ‘·Œqï+ #˚dæq
Á|üC˝À¢ eè~∆ »s¡T>∑˝Ò<äT.
‘·yÓ÷e÷Á‘êeè‘√ ÁãVü‰à ‘·<ë-XÀ#·‘· <äT'œ‘·' ˆ
‘·‘·' dü $<ä<Û˚ ãT~∆eTs¡úìX¯Ãj·T>±$T˙yéT ˆˆ 2 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT n~Ûø£ ‘·yÓ÷>∑TD+ Äe]+∫q ÁãVü≤à <äT'œ‘·T&Ó’ Ä˝À∫+∫Hê&ÉT. ns¡úìs¡íj·T+ #˚j·T>∑\
ãT~∆ì Á>∑Væ≤+#ê&ÉT.
n<∏ë--‘·àì düeTÁ<ëø°å‘Y ‘·yÓ÷e÷Á‘ê+ ìj·÷$Tø±yéT ˆ
s¡»' dü‘·Ô«+ #· dü+eè‘·´ es¡Ôe÷Hê+ dü«<Ûäs¡à‘·' ˆˆ 3 ˆˆ
‘·sê«‘· ÁãVü≤à dü«<ÛäsêàqTkÕs¡+>± s¡»dü‡‘·Ô«>∑TD≤\ Hêe]+#˚~, ø£s¡àqT ìj·T$T+#˚ ‘·eTdüT‡
Äe]+#·{≤ìï ‘·q˝À #·÷#ê&ÉT.
‘·eTdüÔ<é e´qT<ä‘Y |üXÊÑY s¡»' dü‘˚Ô«q dü+eè‘·' ˆ
‘·‘·ÔeT' Á|ü‹qTqï+ yÓ’ $T<∏äTq+ düeTC≤j·T‘· ˆˆ 4 ˆˆ
dü ‘ · Ô « >∑ T D+‘√ ≈£ L &ç q s¡ C À>∑ T D+ Ä ‘· y Ó ÷ >∑ T D≤ìï ‘=\–+#· > ± Ä ‘· y Ó ÷ >∑ T D+ ¬ s +&É T
uÛ≤>±\T>±($T<∏äTq+) $uÛÑø£ÔyÓTÆq~.
n<Ûäsêà#·s¡D+ $ÁbÕ Væ≤+kÕ #êX¯óuÛÑ\ø£åD≤ ˆ
kÕ«+ ‘·qT+ dü ‘·‘√ ÁãVü‰à ‘êeTb˛Vü≤‘· uÛ≤dü«sêyéT ˆˆ 5 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê!á $<Û+ä >± s¬ +&ÉT uÛ≤>±\T>± $uÛøÑ yÔ£ TÓ qÆ ‘·eTdüT‡‘√ n<Ûsä êà#·sD¡ eTT,nX¯óuÛÑ \ø£Då ≤\T
>∑\ Væ≤+dü ñ‘·ŒqïyÓTÆq~. n|ü⁄&ÉT ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT Á|üø±X¯e÷qyÓTÆq Ä ‘·q X¯Øsêìï e~˝ÒXÊ&ÉT.
~«<Ûë-ø£s√‘Y |ü⁄qπs›Vü≤eTπs∆q |ü⁄s¡Tc˛-uÛÑe‘Y ˆ
nπs∆q HêØ |ü⁄s¡Tc˛ $sê»eTdü軑Y Á|üuÛÑT' ˆˆ 6 ˆˆ
|ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Ó’q Ä Á|üuÛÑTe⁄ ‘·q X¯Øsêìï ¬s+&ÉT uÛ≤>±\T>± $uÛÑõ+#ê&ÉT. ˇø£ dü>∑uÛ≤>∑+ |ü⁄s¡Twüß&ÉT
ø±>±, $T–*q uÛ≤>∑+ Ád”Ô nsTTq~. ‘·sê«‘· n‘·&ÉT $sê{Ÿ |ü⁄s¡TwüßDÏí ñ‘·Œqï+ #˚XÊ&ÉT.
66 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
HêØ+ #· X¯‘·s¡÷bÕU≤´+ jÓ÷–˙+ düdüèCÒ X¯óuÛ≤yéT ˆ
kÕ ~e+ |üè~∏M+ #Ó’e eTVæ≤e÷ï yê´|ü´ dü+dæú‘ê ˆˆ 7 ˆˆ
n‘·&ÉT Ád”Ôì ªX¯‘·s¡÷bÕµ nH˚ ù|s¡T >∑\ ø£˝≤´DeTsTT nsTTq jÓ÷–ìì düèwæº+#ê&ÉT. ÄyÓT uÛÑ÷˝Àø±ìï
<äT´˝Àø±ìï ‘·q eTVæ≤eT‘√ Äe]+∫ ñ+&çq~.
jÓ÷¬>’X¯«s¡´ã˝Àù|‘ê C≤„q$C≤„qdü+j·TT‘ê ˆ
jÓ÷-uÛÑe‘·TŒs¡TcÕ‘·TŒÁ‘√ $sê&Ée´ø£Ô»qàq' ˆˆ 8 ˆˆ
kÕ«j·TeTT“¤y√ eTqTπs›e' k˛-uÛÑe‘·TŒs¡Tc˛ eTTì' ˆ
kÕ <˚M X¯‘·s¡÷bÕU≤´ ‘·|ü' ø£è‘ê« düT<äTX¯Ãs¡yéT ˆˆ 9 ˆˆ
uÛÑsêÔs¡+ ÁãVü≤àD' |ü⁄Á‘·+ eTqTy˚Tyêq«|ü<ä´‘· ˆ
‘·kÕà#·Ã X¯‘·s¡÷bÕ kÕ |ü⁄Á‘·<ä«j·TeTdü÷j·T‘· ˆˆ 10 ˆˆ
Ä X¯‘·s¡÷|ü jÓ÷¬>’X¯«s¡´ ã˝Àù|‘·, C≤„q$C≤„q j·TT≈£îÔsê\T. ÁãVü≤à|ü⁄Á‘·T&ÉT $sê{Ÿ nH˚ ù|s¡T>∑\yê&ÉT
<˚e|ü⁄s¡Twüß&ÉT kÕ«j·TeTT“¤eeTqTs¡÷|ü+˝À Á|üdæ<äT∆&Ó’Hê&ÉT. X¯‘·s¡÷|ü nH˚ Ä <˚$ ø£sƒ√s¡‘·|üe÷#·]+∫
ÁãVü≤à|ü⁄Á‘·T&Ó’q kÕ«j·TeTT“¤eeTqTe⁄H˚ |ü‹>± bı+~+~. n‘·ìe\¢ Ç<ä›s¡T |ü⁄Á‘·T\≈£î »qàì∫Ã+~.
Á|æj·TÁe‘√‘êÔqbÕ<Í ø£Hê´<ä«j·TeTqT‘·ÔeTyéTˆ
‘·jÓ÷' Á|üdü÷‹+ <äøå±j·T eTqT' ø£Hê´+ <ä<Í |ü⁄q' ˆˆ 11 ˆˆ
Á|æj·TÁe‘·`ñ‘êÔqbÕ<äT\T nqT |ü⁄Á‘·T\T, eTs√ Ç<ä›s¡T ÁX‚wü˜˝…’q ø£q´\T »ìà+#ês¡T. yê]˝À Á|üdü÷‹
nH˚ ù|s¡T >∑\ ≈£L‘·Ts¡TqT kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTe⁄ <äø£åÁ|üC≤|ü‹øÏ Á|ü<ëq+ #˚XÊ&ÉT.
Á|üC≤|ü‹s¡<∏ë≈£L‹+ e÷qk˛ »>∑èùV≤ s¡T∫' ˆ
Ä≈£L‘ê´+ $T<∏äTq+ »CÒ„ e÷qdüdü´ s¡T#˚' X¯óuÛÑyéT ˆˆ 12 ˆˆ
Ä≈£L‹ nH˚ ¬s+&Ée ≈£L‘·Ts¡TqT ÁãVü≤àe÷qdü|ü⁄Á‘·T&Ó’q s¡T∫ Á|üC≤|ü‹ Á>∑Væ≤+∫Hê&ÉT. s¡T∫ Ä≈£L‹
j·T+<äT Ç<ä›]ì dü+‘êq+>± dü+‘êHêìï bı+~Hê&ÉT.
j·T»„X¯Ã <äøÏåD≤ #Ó’e j·÷uÛ≤´+ dü+e]∆‘·+ »>∑‘Y ˆ
j·T»„dü´ <äøÏåD≤j·÷+ ‘·T |ü⁄Á‘ê <ë«<äX¯ »õ„πs ˆˆ 13 ˆˆ
j·TE„&ÉT <äøÏåD »+{‘√ dü+kÕs¡+ eè~∆ bı+~+~. j·TE„ìøÏ <äøÏåD<ë«sê |ü+Á&Ó+&ÉT>∑Ts¡T |ü⁄Á‘·T\T
ø£*>±s¡T.
j·÷e÷ Ç‹ düe÷U≤´‘ê <˚yê' kÕ«j·TeTT“¤y˚-qÔπs ˆ
Á|üdü÷‘ê´+ #· ‘·<∏ë <äø£åX¯Ã‘·Ák˛ $+X¯‹+ ‘·<∏ë ˆˆ 14 ˆˆ
düdüs¡® ø£Hê´ Hêe÷ì ‘êkÕ+ düeT´ø˘ ìuÀ<Ûä‘· ˆ
 mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 67

Ä |ü+Á&Ó+&ÉT>∑Ts¡T kÕ«j·T+uÛÑTe⁄ eTq«+‘·s¡+˝À j·÷eTT\T nH˚ ù|s¡T‘√ Á|üdæ<äT∆˝…’q <˚e‘·\T.

<äø£åÁ|üC≤|ü‹ Á|üdü÷‹j·T+<äT Çs¡Te~q\TZs¡T ø£q´\qT bı+<ë&ÉT. Ä ø£q´\ ù|s¡¢qT u≤>± $q+&ç.
ÁX¯<ë∆ \ø°åàs¡∆è‹düTÔwæº' |ü⁄wæºπsà<Ûë ÁøÏj·÷ ‘·<∏ë ˆˆ 15 ˆˆ
ãT~∆s¡¢C≤® e|ü⁄' XÊ+‹' dæ~∆' ø°]ÔÁdüÔjÓ÷<äo ˆ
|ü‘·ï´s¡ú+ Á|ü‹»Á>±Vü≤ <Ûäs√à <ëøå±j·TD°' X¯óuÛ≤' ˆˆ 16 ˆˆ
ÁX¯<ë∆`\ø°àå `<Ûèä ‹`‘·Twæ`º |ü⁄wæ`º y˚T<Ûë`ÁøÏj÷· ãT~∆`\C≤®`e|ü⁄e⁄`XÊ+‹`dæ~∆ nfÒ¢ |ü<eä T÷&Ée ≈£L‘·Ts¡T
ø°]Ô nì M]øÏ ù|s¡T¢. <Ûäs¡Tà&ÉT á <äø£åÁ|üC≤|ü‹≈£L‘·Tfi¯flqT |ü<äeTT>∑TZ]ì uÛ≤s¡´\T>± d”«ø£]+∫Hê&ÉT.
‘êuÛÑ´' •cÕº j·TMj·Tdü´ @ø±<äX¯ düT˝À#·Hê' ˆ
U≤´‹' dü‘·´<∏äÛ düeT÷“¤‹' düàè‹' Á|”‹' ø£åe÷ ‘·<∏ë ˆˆ 17 ˆˆ
dü+‘·‹XÊÃqdü÷j·÷ #· }sê® kÕ«Vü‰ dü«<Ûë ‘·<∏ë ˆ
uÛÑè>∑Ts¡“¤y√ eTØ∫X¯Ã ‘·<∏ë #Ó’yê+–sê eTTì' ˆˆ 18 ˆˆ
|ü⁄\düÔ´' |ü⁄\Vü≤XËÃÌe Áø£‘·T' |üs¡eT<Ûäs¡à$‘Y ˆ
nÁ‹s¡«dæc˛˜ eVæ≤ïX¯Ã |æ‘·s¡X¯Ã j·T<∏ëÁø£eTyéT ˆˆ 19 ˆˆ
U≤´‘ê´<ë´ »>∑èVüQ' ø£Hê´ eTTqjÓ÷ eTTìdü‘·Ôe÷' ˆ
á |ü<äeTT>∑TZs¡T ø±ø£ M]ø£+f… n+<äyÓTÆq H˚Á‘ê\T>∑\yês¡T, ej·TdüT˝À ∫qïyês¡T eTs√ |ü<äø=+&ÉT
eT+~ ø£q´\THêïs¡T. yê] ù|s¡T¢ U≤´‹, dür, dü+uÛÑ÷‹, düàè‹, Á|”‹, ø£åe÷, dü+‘·‹, nqdü÷j·T`
}sê®`kÕ«Vü‰`eT]j·TT dü«<Ûë nH˚yês¡T. z eTTìdü‘·ÔeTT˝≤sê! á |ü<äø=+&ÉT eT+~ ø£q´\qT j·T<∏ëÁø£eT+>±
uÛ Ñ è >∑ T e⁄`eTØ∫`Ä+^s¡ d ü T &É T `|ü ⁄ \dü T Ô ´ &É T `|ü ⁄ \Vü Q &É T `Áø£ ‘ · T e⁄ |ü s ¡ e T<Û ä s ¡ à eTT HÓ ] –qyê&É T ,
nÁ‹`edæwüߘ&ÉT`eVæ≤ï eT]j·TT |æ‘·è<˚e‘·\T uÛ≤s¡´\T>± d”«ø£]+∫Hês¡T.
ÁX¯<ë∆j·÷ Ä‘·à»' ø±yÓ÷ <äs√Œ \ø°åàdüT‘·' düàè‘·' ˆˆ 20 ˆˆ
<Ûäè‘ê´düTÔ ìj·TeT' |ü⁄Á‘·düTÔcÕº´' dü+‘√wü ñ#·´‘˚ ˆ
|ü⁄cÕº´ ˝≤uÛÑ' düT‘·XÊÃ|æ y˚T<Ûë|ü⁄Á‘·' ÁX¯ó‘·düÔ<∏ë ˆˆ 21 ˆˆ
ÁøÏj·÷j·÷XÊÃuÛÑe‘·TŒÁ‘√ <ä+&É' düeTj·T @e #· ˆ
ãT<ë∆´ uÀ<Ûä' düT‘·düÔ<ä«<äÁ|üe÷<√ e´C≤j·T‘· ˆˆ 22 ˆˆ
\C≤®j·÷ $qj·T' |ü⁄Á‘√ e|ü⁄c˛ e´ekÕj·Tø£' ˆ
πøåeT' XÊ+‹ düT‘·XÊÃ|æ düTK+ dæ~∆s¡C≤j·T‘· ˆˆ 23 ˆˆ
ÁX¯<ä∆≈£î |ü⁄Á‘·T&ÉT ø±eTT&ÉT, \ø°åà|ü⁄Á‘·T&ÉT ª<äs¡Œµ eTì #Ó|üŒHÓ’q~. <Ûäè‹|ü⁄Á‘·T&ÉT ìj·TeTeTH˚yê&ÉT,
‘·Twæº|ü⁄Á‘·T&ÉT dü+‘√wü+, |ü⁄wæºøÏ ˝≤uÛÑeTH˚yê&ÉT, y˚T<Ûë|ü⁄Á‘·T&ÉT ÁX¯ó‘·T&ÉT. ÁøÏj·÷|ü⁄Á‘·T&ÉT <ä+&ÉT&ÉT. Ç‘·DÒí
68 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
düeTj·TeTì ≈£L&É n+{≤s¡T. ãT~∆ |ü⁄Á‘·T&ÉT uÀ<Ûä nH˚yê&ÉT`nÁ|üe÷<äT&ÉT nH˚yê&ÉT ≈£L&É »ìà+#ês¡T. \C≤®
|ü⁄Á‘·T&ÉT $qj·T+, e|ü⁄e⁄|ü⁄Á‘·T&ÉT e´ekÕj·T≈£î&ÉT, XÊ+‹øÏ πøåeTT&ÉT, dæ~∆øÏ düTK eTH˚yês¡T »ìà+#ês¡T.
j·TX¯' ø°]ÔdüT‘·düÔ<ä«~‘˚´‘˚ <Ûäs¡àdü÷qe' ˆ
ø±eTdü´ Vü≤s¡¸' |ü⁄Á‘√-uÛÑ÷‘Y <˚yêq+<√ e´C≤j·T‘· ˆˆ 24 ˆˆ
Ç‘˚´wü yÓ’ düTUÀ<äsêÿ' düs√Z <Ûäs¡àdü´ ø°]Ô‘·' ˆ
»CÒ„ Væ≤+kÕ ‘·«<Ûäsêà<Ó’« ìø£è‹+ #êqè‘·+ düT‘·yéT ˆˆ 25 ˆˆ
ìø£è‘·´qè‘·jÓ÷s¡®CÒ„ uÛÑj·T+ qs¡ø£ @e #· ˆ
e÷j·÷ #· y˚<äHê #Ó’e $T<∏äTq+ ‹«<äy˚T‘·jÓ÷' ˆˆ 26 ˆˆ
uÛÑj·÷»®CÒ„-<∏äÛ yÓ’ e÷j·÷ eTè‘·T´+ uÛÑ÷‘ê|üVü‰]DyéT ˆ
y˚<äHê #· düTK+ #ê|æ <äT'K+ »CÒ„-<∏äÛ sös¡eyéT ˆˆ 27 ˆˆ
eTè‘√´sê«´~Û »sê XÀø£ ‘·ècÕíÁø√<ÛëX¯Ã »õ„πs ˆ
<äT'UÀ‘·Ôsê' düàè‘ê ùV≤´‘˚ düπs« #ê<Ûäs¡à\ø£åD≤' ˆˆ 28 ˆˆ
Ç<˚ $<Ûä+>± ø°]Ô|ü⁄Á‘·T&ÉT j·TX¯ó&ÉT nH˚yê&ÉT. Ms¡+‘ê <Ûäs¡Tàì |ü⁄Á‘·T\T. ø±eTTì |ü⁄Á‘·T&ÉT Vü≤s¡T¸&ÉT,
Ç‘·&ÉT <˚e‘·\ ø±q+<ëìï ø£*–+#˚yê&ÉT. <Ûäs¡Tàì düèwæº düTU≤ìï ø£*–+#˚~>± #Ó|üŒã&çq~. n<Ûäs¡Tàì e\¢
Væ≤+dü ìø£è‹`nqè‘· eTH˚ dü+‘·‹ì bı+~+~. ìø£è‹`nqè‘ê\e\¢ uÛÑj·T+`qs¡ø£+ ñ‘·ŒqïyÓTÆq$. e÷j·÷
y˚<äHê nH˚ Ç<ä›s¡T qs¡ø±ìøÏ uÛ≤s¡´\T. e÷j·T uÛÑj·T+<ë«sê düeTdüÔ ÁbÕDT\qT #·+ù| eTè‘·T´e⁄qT bı+~+~.
y˚<qä ≈£L&É sös¡e eTH˚ |ü‹e\¢ <äT'KeTH˚ |ü⁄Á‘·TDÏí bı+~+~. eTè‘·T´e⁄ e\¢ yê´~Û`»sê`XÀø£+`‘·ècÕí`Áø√<Û+ä
ñ‘·ŒqïyÓTÆq$. Ms¡+<äs¡÷ ñ‘·Ôs√‘·Ôs¡ n~Ûø£ <äT'U≤ìï ø£*Z+#˚yês¡T, n<Ûäsêà#·s¡D \ø£åD+>± ø£\yês¡T.
HÓ’cÕ+ uÛ≤sê´-dæÔ |ü⁄Á‘√ yê düπs« ‘˚ VüA´s¡∆«πs‘·dü' ˆ
M]øÏ uÛ≤sê´|ü⁄Á‘·T\T ˝Òs¡T. Ms¡+‘ê }s¡∆«πs‘·düTÿ\T.
Ç‘˚´wü ‘êeTdü' düs√Z »CÒ„ <Ûäs¡àìj·÷eTø£' ˆ 29 ˆˆ
dü+πøåù|D eTj·÷ Áb˛ø±Ô $düèwæºs¡Tàì|ü⁄+>∑yê' ˆˆ 30 ˆˆ
z eTTìÁX‚wßü ˝˜ ≤sê! á Á|üø±s¡+ <Ûsä à¡ ìj·÷eT≈£î&ÉT nsTTq ÁãVü≤à ‘êeTdüdèü wæìº #˚XÊ&ÉT. H˚qT dü+øπ |å +ü >±
á $•wüºdüèwæºì $e]+#êqT.
Ç‹ Áo ≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ eTTU≤´~ düs¡Zø£<∏äq+ HêeT nwüºyÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 8 ˆˆ
Áo ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À eTTU≤´~ düs¡Zø£<∏äqeTH˚ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 8 ˆˆ
jjjjj
 69
qeyÓ÷-<Ûë´j·T' ` ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+
|ü<√à<䓤eÁbÕ<äTsꓤe es¡íqyéT ` |ü<√à<䓤eÁbÕ<äTsꓤe es¡íq+
dü÷‘· ñyê#· : dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
@‘·TÁ#·Tä‘ê« ‘·T e#·q+ Hês¡<ë<ë´ eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
Á|üDeT´ es¡<ä+ $wüßí+ |üÁ|ü#·Tä' dü+X¯j·÷ì«‘ê' ˆˆ 1 ˆˆ
Ä e÷≥qT $ì Hês¡<ë~ eTVü≤s¡T¸\T es¡<äT&Ó’q $wüßíe⁄qT qeTdüÿ]+∫ dü+X¯j·T+ ø£\yê¬s’ n&ç>±s¡T.
ãTTwüj·T' }#·T' : ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T.
ø£~∏‘√ uÛÑe‘ê düs√Z eTTU≤´BHê+ »Hês¡›q! ˆ
Ç<ë˙+ dü+X¯j·T+ #˚eTeTkÕàø£+ #Û˚‘·TÔeTs¡Ωdæ ˆˆ 2 ˆˆ
ø£<∏ä+ dü uÛÑ>∑yê˙X¯' |üPs¡«CÀ-|æ |æHêø£<Ûäèø˘ ˆ
|ü⁄Á‘·‘·«eT>∑eT#·Ã¤eTT“¤Ás¡“Vü≤àD√-e´ø£Ô»qàq' ˆˆ 3 ˆˆ
ø£<∏ä+ #· uÛÑ>∑yêx®CÒ„ ÁãVü‰à ø£eT\dü+uÛÑe' ˆ
nD¶CÀ »>∑‘êMTX¯düÔH√ï e≈£îÔ$TVü‰s¡Ωdæ ˆˆ 4 ˆˆ
z »Hês¡›Hê! ˙e⁄ eTTU≤´~ düèwæºì $e]+#êe⁄. Ç|ü⁄&ÉT e÷≈£î ø£*–q dü+X¯j·÷ìï ˙e⁄ ‘=\–+#·T.
yÓTT<äfÒ ñ‘·ŒqTï&Óq’ |æHêø£<ëÛ ] nsTTq uÛ>Ñ y∑ êqT&ûX«¯ s¡T&ÉT m{≤¢ ne´ø£Ô »qà>∑\ ÁãVü≤à≈£î |ü⁄Á‘·‘ê«ìï bı+<ë&ÉT?
ø£eT\dü+uÛeÑ ⁄&ÉT nsTTq uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT ÁãVü≤à n+&ÉeTTqT+&ç m≥T¢ »ìà+#ês¡T? Ä $wüjT· + e÷≈£î $e]+#·+&ç.
Áo≈£Ls¡à ñyê#· : Áo≈£Ls¡àkÕ«$T |ü*ø±&ÉT.
X¯èDT<Ûä«eTèwüj·T' düπs« X¯+ø£s¡kÕ´$T‘Í»dü' ˆ
|ü⁄Á‘·‘·«+ ÁãVü≤àDdüÔdü´ |ü<äàjÓ÷ì‘·«y˚Te #· ˆˆ 5 ˆˆ
z ãTTwüß˝≤sê! MTs¡T $q+&ç. $TøÏÿ* ‘˚»dü«+‘·T&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT ÁãVü≤à≈£î |ü⁄Á‘·‘ê«ìï m{≤¢ bı+<ë&ÉT.
ÁãVü≤à ø£eT\+qT+&ç m{≤¢ ñ<䓤$+#ê&√ #ÓãT‘êqT.
nr‘·ø£˝≤ŒekÕH˚ ‘·yÓ÷uÛÑ÷‘·+ »>∑Á‘·Ôj·TyéT ˆ
Äd”<˚ø±s¡íe+ düs¡«+ q <˚yê<ë´ q #·s¡¸j·T' ˆˆ 6 ˆˆ
>∑‘· ø£\Œ+ ∫es¡˝À eTT˝À¢ø±\T n+<Ûäø±s¡+‘√ ì+&çq$. n+‘·{≤ ˙πs. <˚e‘·\T yÓTT<ä˝…’q yês¡T
˝Òs¡T. ãTTwüß\T ˝Òs¡T.
‘·Á‘· Hêsêj·TD√ <˚y√ ìs¡®H˚ ìs¡T|ü|ü¢y˚ ˆ
ÄÁ•‘·´ X‚wüX¯j·Tq+ düTcÕ«|ü |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 7 ˆˆ
70 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Ä »q X¯Sq´eTT $TøÏÿ* XÊ+‘·eTT nsTTq düeTTÁ<ä+˝À |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉT Hêsêj·TDT&ÉT X‚wüX¯j·T´
HêÁX¯sTT+∫ |ü&ÉTø=ì ñHêï&ÉT.
düVü≤Ádüosê¸ uÛÑ÷‘ê« dü düVü≤ÁkÕø£å' düVü≤ÁdübÕ‘Y ˆ
düVü≤Ádüu≤VüQ' düs¡«»„•ÃqÔ´e÷H√ eT˙wæ_Û' ˆˆ 8 ˆˆ
|”‘·yêkÕ $XÊ˝≤øå√ ˙\JeT÷‘·düìïuÛÑ' ˆ
eTVü‰$uÛÑ÷‹s√´>±‘êà jÓ÷–Hê+ Vü≤è<äj·÷\j·T' ˆˆ 9 ˆˆ
ø£<ë∫‘·Ôdü´ düT|üÔdü´ ©˝≤s¡ú+ ~e´eT<äT“¤‘·yéT ˆ
Á‘Ó’˝Àø£´kÕs¡+ $eT\+ HêuÛ≤´+ |üvÿ»eTT<ä“uÛÖ ˆˆ 10 ˆˆ
X¯‘·jÓ÷»q$d”Ôs¡í+ ‘·s¡TD≤~‘·´ dü+ìuÛÑyéT ˆ
~e´>∑+<ÛäeTj·T+ |ü⁄D´+ ø£]íø±πødüsêì«‘·yéT ˆˆ 11 ˆˆ
y˚\ •s¡düT\T, H˚Á‘ê\T, bÕ<ë\T, u≤VüQe⁄\T ø£\ Ä kÕ«$T $<ë«+düT\ ∫+‘·q≈£î $wüj·TyÓTÆqyê&ÉT.
düs¡«E„&ÉT, |”‘ê+ãs¡<Ûë], $XÊ\H˚Á‘ê\T >∑\yê&ÉT, q\¢y˚T|òüT+‘√ düe÷qyÓTÆq es¡í+ ø£\yê&ÉT, eTVü‰$uÛÑ÷‹
dü«s¡÷|ü⁄&ÉT jÓ÷>∑T\Vü≤è<äj·÷˝À¢ ìedæ+#˚ jÓ÷>±‘·à Hêsêj·TDT&ÉT. ìÁ~düTÔ+&˚ düeTj·T+˝À n‘·ì Hê_Û
qT+&ç ©\ #·÷|ü{≤ìøÏ ~e´eTT, n<äT“¤‘·eTT eTT˝À¢ø±\ kÕs¡s¡÷|üyÓTÆq ˇø£ dü«#·Ã¤yÓTÆq, e+<äjÓ÷»Hê\
$d”Ôs¡í+ ø£*Z, ‘˚»dæ« nsTTq ø£eT\+ Ä$s¡“¤$+∫q~. dü÷s¡T´ì‘√ düe÷qyÓTÆq Á|üø±X¯+ ø£\~, n~ |ü$Á‘·eT÷
~e´>∑+<Ûä+ ø£\~. ø£]íø£ πødüsê\‘√ ≈£L&ç ñqï `
‘·ôd’´e düT∫s¡+ ø±\+ es¡Ôe÷qdü´ XÊ]vZD' ˆ
Væ≤s¡D´>∑s√“¤ uÛÑ>∑yê+düÔ+ <˚X¯eTT|ü#·Áø£y˚T ˆˆ 12 ˆˆ
XÊs¡vZeTH˚ <ÛäqTe⁄ <Ûä]+∫q Hêsêj·TDT&ÉT á s¡÷|ü+˝ÀH˚ #ê\ø±\+ ìedædüTÔHêï&ÉT. n|ü&=ø£kÕ]
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&ÉT Ä Á|ü<˚XÊìøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
dü ‘·+ ø£πsD $XÊ«‘êà düeTT‘êú|ü´ düHê‘·qyéT ˆ
Áb˛yê#· eT<ÛäTs¡+ yêø£´+ e÷j·Tj·÷ ‘·dü´ yÓ÷Væ≤‘·' ˆˆ 13 ˆˆ
Ä kÕ«$Te÷j·T‘√ eTT>∑T&∆ q’Ó ÁãVü≤à ìÁ~düTqÔ ï düHê‘·q|ü⁄s¡TwüßDÏí ‘·{ºÏ ˝ÒbÕ&ÉT. á $<Û+ä >± eT<ÛTä s¡yTÓ qÆ
e÷≥ |ü*ø±&ÉT.
ndæàH˚ïø±s¡íy˚ |òüTÀπs ìs¡®H˚ ‘·eTkÕeè‘˚ ˆ
@ø±ø° ø√ uÛÑyêx‚ä‘˚ Áã÷Væ≤ y˚T |ü⁄s¡Twüs¡¸uÛÑ! ˆˆ 14 ˆˆ
z |ü⁄s¡TwüÁX‚cÕ˜! n+<Ûäø±s¡+‘√ ì+&ç, ìs¡®qyÓTÆq @ø±s¡íe+˝À ˇ+{Ï>± |ü&ÉTø=qï ˙yÓes¡y√ ‘Ó\TŒeTT.
 ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 71

‘·dü´ ‘·<ä«#·q+ ÁX¯ó‘ê« $Vü≤dü´ >∑s¡T&É<Ûä«»' ˆ

ñyê#· <˚e+ ÁãVü‰àD+ y˚T|òüT>∑MT“¤s¡ì'dü«q' ˆˆ 15 ˆˆ
Ä e÷≥ $ì y˚T|òüT>∑s¡®qe˝… >∑+;Ûs¡yÓTÆq dü«s¡+‘√ >∑s¡T&É<Ûä«E&ÉT q$« ÁãVü≤à‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
uÛÀ uÛÀ Hêsêj·TD+ <˚e+ ˝Àø±Hê+ Á|üuÛÑyê|ü´j·TyéT ˆ
eTVü‰jÓ÷π>X¯«s¡+ e÷+ ‘·«+ C≤˙Væ≤ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTyéT ˆˆ 16 ˆˆ
z ÁãVü‰à! düeTdüÔ˝Àø±\ düèwæºdü+Vü‰sê\T ø±$+#˚ yêDÏí, eTVü‰jÓ÷π>X¯«s¡TDÏí, |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q
Hêsêj·TDTì>± qqTï ‘Ó\TdüTø√.
eTsTT |üX¯´ »>∑‘Yø£è‘·‡ï+ ‘ê«+ #· ˝Àø£|æ‘êeTVü≤yéT ˆ
dü|üs¡«‘·eTVü‰B«|ü+ düeTTÁ<Ó’' dü|üÔ_Ûs¡«è‘·yéT ˆˆ 17 ˆˆ
Hê˝À |üs¡«‘ê\T, eTVü‰B«bÕ\‘√ ≈£L&É dü|üÔdüeTTÁ<ë\T #·T≥÷º ø£\ á dü+|üPs¡í »>∑‘·TÔqT,
|æ‘êeTVüQ&ÉyÓ’q ìqTï ≈£L&Ü #·÷&ÉT.
@ee÷uÛ≤wü´ $XÊ«‘êà Áb˛yê#· |ü⁄s¡Twü+ Vü≤]' ˆ
C≤qqï|æ eTVü‰jÓ÷^ ø√ uÛÑyêì‹ y˚<ÛädüyéT ˆˆ 18 ˆˆ
á $<Ûä+>± #Ó|æŒ $XÊ«‘·à jÓ÷π>X¯«s¡T&Ó’q Vü≤] n˙ï ‘Ó*dæ ñ+&ç ÁãVü≤às¡÷|ü⁄&Ó’q |ü⁄s¡TwüßDÏí ˙yÓes¡T?
nì Á|ü•ï+#ê&ÉT.
‘·‘·' Á|üVü≤dü´ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à y˚<äì~Û' Á|üuÛÑT' ˆ
Á|ü‘·T´yê#êeTT“C≤uÛ≤ø£å+ düdæà‘·+ X¯¢øå˘Dj·÷ –sê ˆˆ 19 ˆˆ
‘·sê«‘· y˚<äì~Û, Á|üuÛÑTe⁄, uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à q$« ø£eT\eTT\ ø±+‹e+{Ï ø±+‹>∑\ H˚Á‘ê\T >∑*Z,
ø=~›>± ∫s¡Tqe⁄« qe⁄«‘·Tqï $wüßíe⁄qT >∑÷]à eT<ÛäTs¡yÓTÆq yê≈£îÿ‘√ Á|ü‘·T´‘·Ôs¡ $T#êÃ&ÉT.
nVü≤+ <Ûë‘ê $<Ûë‘ê #· dü«j·TeT÷“¤' Á|ü|æ‘êeTVü≤' ˆ
eTj˚T´e dü+dæú‘·+ $X¯«+ ÁãVü‰à-Vü≤+ $X¯«‘√eTTK' ˆˆ 20 ˆˆ+
H˚H˚ <Ûä]+#˚yêDÏí, $<ÛëHêìï ìπs›•+#˚yêDÏí, dü«j·T+uÛÑTe⁄qT, Á|ü|æ‘êeTVüQDÏí. Hê˝ÀH˚ á dü+|üPs¡í
$X¯«+ ñqï~. H˚qìï yÓ’|ü⁄\ eTTU≤\TqïyêDÏí.
ÁX¯ó‘ê« yê#·+ dü uÛÑ>∑yêHé $wüßí' dü‘·´|üsêÁø£eT' ˆ
nqTC≤„bÕ´<∏ä jÓ÷π>q Á|ü$c˛º ÁãVü≤àDdüÔqTyéT ˆˆ 21 ˆˆ
dü‘·´|üsêÁø£eTeTT&Ó’q uÛÑ>∑yêqT&Ó’q $wüßíe⁄ ÁãVü≤à e÷≥qT $ì n‘·ì Ä»„bı+~ jÓ÷>∑ã\+‘√ ÁãVü≤à
X¯Øs¡+˝À Á|üy˚•+#ê&ÉT.
72 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Á‘Ó’˝Àø£´y˚T‘·‘·‡ø£\+ dü<˚yêdüTs¡e÷qTwüyéT ˆ
ñ<äπs ‘·dü´ <˚edü´ <äècÕº« $düàj·Te÷>∑‘·' ˆˆ 22 ˆˆ
Ä ÁãVü≤à<˚e⁄ì ñ<äs¡+˝À <˚e‘·\T, ndüTs¡T\T, eTqTwüß´\‘√ ≈£L&É dü+|üPs¡íyÓTÆq eTT˝À¢ø±\qT #·÷∫
Áo$wüßíe⁄q≈£î ÄX¯Ãs¡´yÓTÆq~.
‘·<ë-dü´ eÁø±ÔìïÁwüÿeT´ |üqïπ>+Á<äìπø‘·q' ˆ
nC≤‘·X¯Á‘·Ts¡“¤>∑yêHé |æ‘êeTVü≤eT<∏ëÁãM‘Y ˆˆ 23 ˆˆ
‘·s¡Tyê‘· Hê>∑sêEô|’ |üe[+#˚ Ä nC≤‘·X¯Á‘·TyÓ’q $wüßíuÛÑ>∑yêqT&ÉT ÁãVü≤àeTTK+ qT+&ç ãj·T{ÏøÏ
e∫à n‘·ì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
uÛÑyêqù|´ey˚Tyê<ä´ XÊX¯«‘·+ Væ≤ eTyÓ÷<äs¡yéT ˆ
Á|ü$X¯´ ˝Àø±qŒXË´Ì‘êHé $∫Á‘êHé |ü⁄s¡Twüs¡¸uÛÑ! ˆˆ 24 ˆˆ
z |ü⁄s¡TwüÁX‚wüߘ&Ü! Ç<˚ $<Ûä+>± ˙e⁄ ≈£L&É Hê ñ<äs¡+˝À Á|üy˚•+∫ á $∫Á‘·˝Àø±\qT #·÷&ÉT.
‘·‘·' Á|üVü‰¢~˙+ yêD°+ ÁX¯ó‘ê« ‘·kÕ´_Ûqq›´ #· ˆ
Áo|ü‘˚s¡T<äs¡+ uÛÑ÷j·T' Á|ü$y˚X¯ ≈£îX¯<Ûä«»' ˆˆ 25 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· ÄVü‰¢<ëìï ø£*Z+#˚ $wüßíe⁄e÷≥ $ì, n‘·DÏí n_Ûq+~+∫ ≈£îX¯<Ûä«E&Ó’q ÁãVü≤à ˝ø°åà|ü‹
ñ<äs¡+˝À Á|üy˚•+#ê&ÉT.
‘êH˚e ˝Àø±Hé >∑s¡“¤kÕúq|üX¯´‘·‡‘·´$Áø£eT' ˆ
|üs¡´{Ï‘ê« ‘·T <˚edü´ <ä<äèX‚-qÔ+ q yÓ’ Vü≤πs' ˆˆ 26 ˆˆ
dü‘·´$Áø£eTT&Ó’q ÁãVü≤à ny˚ ˝Àø±\qT uÛÑ>∑yêqT&Ó’q $wüßíe⁄ ñ<äs¡+˝À #·÷XÊ&ÉT. Äj·Tq ñ<äs¡+˝À
ÁuÛÑeTD+ #˚dü÷Ô $wüßíe⁄ñ<äs¡+˝À ∫es¡uÛ≤>∑+ mø£ÿ&√ #·÷&É˝Òø£b˛sTTHê&ÉT.
‘·‘√ <ë«sêDÏ düsê«DÏ |æVæ≤‘êì eTVü‰‘·àHê ˆ
»Hês¡›H˚q ÁãVü‰à-k HêuÛ≤´+ <ë«s¡eT$+<ä‘· ˆˆ 27 ˆˆ
‘·sê«‘· eTVü‰‘·Tà&Ó’q »Hês¡›qT&ÉT ‘·q Ç+Á~j·÷\ <ë«sê\ìï+{Ïì eT÷dæy˚XÊ&ÉT. n|ü⁄&ÉT ÁãVü≤à
n‘·ì Hê_Û˝À <ë«sêìï(bı+<ë&ÉT) ø£qT>=Hêï&ÉT.
‘·Á‘· jÓ÷>∑ã˝ÒHêk Á|ü$X¯´ ø£qø±D¶»' ˆ
ñ»®Vü‰sê‘·àH√ s¡÷|ü+ |ü⁄wüÿsê#·Ã‘·Tsêqq' ˆˆ 28 ˆˆ
düTes¡íeTj·TyÓTÆq n+&É+qT+&ç ñ<䓤$+∫q ÁãVü≤à jÓ÷>∑ã\+‘√ Hê_Û˝À Á|üy˚•+∫ Hê_Ûø£eT\+
qT+&ç ‘·q s¡÷bÕìï ãj·T≥≈£î rdüT≈£îHêï&ÉT.
 ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 73

$s¡sêC≤s¡$+<ädüú' |ü<äà>∑s¡“¤düeT<äT´‹' ˆ
ÁãVü‰à dü«j·TeT÷“¤s¡“¤>∑yêHé »>∑<√´ì' |æ‘êeTVü≤' ˆˆ 29 ˆˆ
|ü<àä >∑s“¡ +¤ ˝Àì XÀuÛ‘Ñ √ yÓ\T>=+<˚ dü«j·T+uÛTÑ e⁄, »>∑‘T· ≈Ô î£ ø±s¡DuÛ÷Ñ ‘·T&ÉT, |æ‘êeTVüQ&Óq’ uÛ>Ñ y∑ êqT&Óq’
ÁãVü≤à ns¡$+<ä+ô|’ (mÁs¡ìø£eT\+) ≈£Ls=Ãì Á|üø±•+∫Hê&ÉT.
dü eTq´e÷H√ $X‚«X¯e÷‘êàq+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
Áb˛yê#· |ü⁄s¡Twü+ $wüßí+ y˚T|òüT>∑+;Ûs¡j·÷ –sê ˆˆ 30 ˆˆ
‘·qqT düeTdüÔ $XÊ«ìøÏ kÕ«$T>± ‘·\#˚ ÁãVü≤à y˚T|òüT>∑s¡®qe+{Ï >∑+;Ûs¡yÓTÆq yê≈£îÿ‘√ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q
$wüßíe⁄‘√ Ç{≤¢ #ÓbÕŒ&ÉT.
øÏ+ ø£è‘·+ uÛÑe‘˚<ë˙e÷‘·àH√ »j·Tø±+ø£åj·÷ ˆ
@ø√-Vü≤+ Á|üã˝À HêH√´ e÷+ yÓ’ ø√-_ÛuÛÑ$wü´‹ ˆˆ 31 ˆˆ
˙e⁄ ˙ $»j·T+ø√dü+ Ç|ü&ÉT @$T #˚XÊe⁄? H˚H=ø£ÿ&çH˚ n+<ä]ø£+f… >=|üŒã\XÊ*ì. eTs=ø£&ÉT
˝Ò&ÉT. qHÓïe&ÉT |üsêõ‘·TDÏí #˚j·T>∑\&ÉT?
ÁX¯ó‘ê« Hêsêj·TD√ yêø£´+ ÁãVü≤àD√ ˝Àø£‘·ÁìÔD' ˆ
kÕqÔ«|üPs¡«$T<ä+ yêø£´+ ãuÛ≤ùw eT<ÛäTs¡+ Vü≤]' ˆˆ 32 ˆˆ
˝Àø£ìj·÷eT≈£î&Ó’q ÁãVü≤àyêø±´ìï $ì Hêsêj·TDT&Ó’q Vü≤] z<ës¡TŒ |üPs¡«ø£+>± á eT<ÛäTs¡yÓTÆq
e÷≥ #ÓbÕŒ&ÉT.
uÛÑyêHé <Ûë‘ê $<Ûë‘ê #· dü«j·TeT÷“¤' Á|ü|æ‘êeTVü≤' ˆ
q e÷‘·‡sê´_ÛjÓ÷π>q <ë«sêDÏ |æVæ≤‘êì y˚T ˆˆ 33 ˆˆ
øÏqTÔ ©˝≤s¡úy˚TyÓ’‘·qï ‘ê«+ u≤~Û‘·T$T#·Ã¤j·÷ ˆ
ø√ Væ≤ u≤~Û‘·TeTì«#˚ä<˚›e<˚e+ |æ‘êeTVü≤yéT ˆˆ 34 ˆˆ
˙y˚ <Ûë‘·e⁄. $<Ûë‘·e⁄. dü«j·T+uÛTÑ e⁄e⁄. Á|ü|‘æ êeTVüQ&Ée⁄. H˚qT ás긴~ ø±s¡D+>± n{≤¢ <ë«s¡eTT\qT
eT÷j·T˝Ò<äT. ©˝≤Á|ü<äs¡Ùq #˚j·÷\H˚ ø√]ø£‘√ <ë«sê\T eT÷XÊqT. ìqTï u≤~Û+#ê\ì ø±<äT. <˚e<˚e⁄&Ó’q
|æ‘êeTVüQDÏí me&ÉT u≤<Ûäô|{≤º\qT≈£î+{≤&ÉT?
q ‘˚-q´<∏ë-e>∑qÔe´+ e÷H√´ y˚T düs¡«<∏ë uÛÑyêHé ˆ
düs¡«eTq«j·Tø£˝≤´D+ j·Tqàj·÷-|üø£è‘·+ ‘·e ˆˆ 35 ˆˆ
˙e⁄ nq´<∏ë uÛ≤$+#·e<äT.› ˙e⁄ Hê≈£î nìï$<Ûë\ e÷qT´&Ée⁄. Hê e\¢ ˙≈£î »]–q á n|üø±s¡+ ˙≈£î
nìï$<Ûë\ ø£˝≤´Dø±] ne⁄‘·T+~.
74 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
nkÕà#·Ã ø±s¡D≤‘Y ÁãVü≤àHé |ü⁄Á‘√ uÛÑe‘·T y˚T uÛÑyêHé ˆ
|ü<äàjÓ÷ì]‹ U≤´‘√ eTÁ‹Œj·÷s¡ú+ »>∑qàj·T ˆˆ 36 ˆˆ
á ø±s¡D+ e\¢H˚ z ÁãVü‰à! Hê dü+‘√wü+ ø√dü+ Hê |ü⁄Á‘·T&Ée⁄ ø£eTTà. »>∑q÷àØÔ! ˙e⁄ ª|ü<àä jÓ÷ìµ nH˚
ù|s¡T‘√ U≤´‹ì bı+<äT.
‘·‘·' dü uÛÑ>∑yêHé <˚e' es¡+ <ä‘ê« øÏØ{ÏH˚ ˆ
Á|üVü≤s¡¸eT‘·T\+ >∑‘ê« |ü⁄q]«wüßíeTuÛ≤wü‘· ˆˆ 37 ˆˆ
‘·sê«‘· uÛÑ>∑yêqT&Ó’q ÁãVü≤à øÏØ{ÏjÓÆTq $wüßíe⁄≈£î es¡$T∫à $TøÏÿ* Á|üdüqï∫‘·TÔ&Ó’ eT∞fl $wüßíe⁄qT
>∑÷]à Ç≥¢Hêï&ÉT.
uÛÑyêHé düsê«‘·àø√-qqÔ' düπs«cÕ+ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
düs¡«uÛÑ÷‘êqÔsê‘êà yÓ’ |üs¡+ÁãVü≤à düHê‘·qyéT ˆˆ 38 ˆˆ
˙e⁄ n+<ä] Ä‘·às¡÷|ü⁄&Ée⁄, nq+‘·T&Ée⁄, n+<ä]øÏ áX¯«s¡T&Ée⁄. ˙e⁄ ÁbÕDT\ìï+{Ï n+‘·sê‘·àe⁄.
˙y˚ düHê‘·q |üs¡ÁãVü≤àe⁄.
nVü≤+ yÓ’ düs¡«˝Àø±Hêe÷‘êà ˝Àø£eTùV≤X¯«s¡' ˆ
eTqàj·T+ düs¡«y˚Ty˚<ä+ ÁãVü‰à-Vü≤+ |ü⁄s¡Twü' |üs¡' ˆˆ 39 ˆˆ
H˚qT n<˚ $<Ûä+>± ˝Àø±\≈£î Ä‘·àqT, nfÒ¢ ˝Àø£eTùV≤X¯«s¡T&ÉqT. Ç<ä+‘ê Hê dü«s¡÷|üy˚T. H˚qT
|üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&ÉqT ÁãVü≤àqT.
HêyêuÛ≤´+ $<ä´‘˚ Vü≤´H√´ ˝Àø±Hê+ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
@ø± eT÷]Ô]›«<Ûë _ÛHêï Hêsêj·TD|æ‘êeTVü≤Ö ˆˆ 40 ˆˆ
eTì<ä›]ø£+fÒ n‹]ø£Ô+>± ˝Àø±\≈£î |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT eTs=ø£s¡T ˝Ò&ÉT. Hêsêj·TDT&ÉT |æ‘êeTVüQ&ÉT
s¡÷|ü+˝À ˇø£&˚, ¬s+&ÉT eT÷s¡TÔ\T>± $uÛÑø£ÔyÓTÆ ñHêïeTT.
‘˚HÓ’eeTTø√Ô ÁãVü‰àD+ yêdüT<˚y√-ÁãM~<äyéT ˆ
Çj·T+ Á|ü‹C≤„ uÛÑe‘√ $HêXÊj·T uÛÑ$wü´‹ ˆˆ 41 ˆˆ
ÁãVü≤à Ä $<Ûä+>± #Ó|æŒq ‘·sê«‘· yêdüT<˚e⁄&ÉT ÁãVü≤à‘√ á $<Ûä+>± #ÓbÕŒ&ÉT. á ˙ Á|ü‹»„ ˙≈£î
$HêXÊìï ø£*–düTÔ+~.
øÏ+ q |üX¯´dæ jÓ÷π>X¯+ ÁãVü‰à~Û|ü‹eTe´j·TyéT ˆ
Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TùwXÊq+ y˚<ëVü≤+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 42 ˆˆ
˙e⁄ ÁãVü‰à~Û|‹ü jÓ÷>π X¯«s¡T&ÉT ne´j·TT&ÉT Á|ü<ëÛ q|ü⁄s¡Twüß&Óq’ X¯+≈£sT¡ ì #·÷&É≥+ ˝Ò<Tä . H˚Hê|üsy¡ T˚ X¯«s¡T
HÓs¡T>∑T<äTqT.
 ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 75

j·T+ q |üX¯´ìÔ jÓ÷^+Á<ë' kÕ+U≤´ n|æ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ

nHê~ì<Ûäq+ ÁãVü≤à ‘·y˚Te X¯s¡D+ Áe» ˆˆ 43 ˆˆ
jÓ÷^+Á<äT\T kÕ+U´XÊÁdüÔE„\T ≈£L&Ü eTùV≤X¯«s¡Tì <ä]Ù+#·˝Òs¡T. ˙yê nHê~ì<ÛäqT&Ó’q ÁãVü≤àH˚
X¯s¡DT bı+<äT.
‘·‘·' Á≈£î<√∆-eTT“C≤uÛ≤ø£å+ ÁãVü‰à Áb˛yê#· πøX¯eyéT ˆ
uÛÑyêHé q q÷qe÷‘êàq+ y˚‹Ô ‘·‘·Œs¡eTø£ås¡yéT ˆˆ 44 ˆˆ
ÁãVü‰àD+ »>∑‘êy˚Tø£ e÷‘êàq+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
HêyêuÛ≤´+ $<ä´‘˚ Vü≤´H√´ ˝Àø±Hê+ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 45 ˆˆ
‘·sê«‘· Á≈£î<äT∆&Ó’q ÁãVü≤à ø£eT˝≤≈£åî&Ó’q πøX¯e⁄ì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT. ìX¯Ãj·T+>± ˙e⁄ ìqTï |üs¡e÷ø£ås¡T&Éeì
»>∑Á<ä÷|ü⁄&Éeì, ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&Éeì, |üs¡eT|ü<ëìeì >∑T]Ô+#·≥+ ˝Ò<äT. eTì<ä›]ø£+f… n‹s¡ø£Ô+>± ˝Àø±\≈£î
|üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT eTs=ø£&ÉT ˝Ò&ÉT.
dü+‘·´»´ ìÁ<ë+ $|ü⁄˝≤+ dü«e÷‘êàq+ $˝Àø£j·T ˆ
‘·dü´ ‘·‘Y Áø√<Ûä»+ yêø£´+ ÁX¯ó‘ê« $wüßís¡uÛ≤wü‘· ˆˆ 46 ˆˆ
˙e⁄ á Bs¡ÈìÁ<äqT e<ä* ìqTï ˙e⁄ >∑T]Ô+#·T, ÁãVü≤à Áø√<Ûä+‘√ #Ó|æŒq yêø±´\T $ì $wüßíe⁄ Ç{≤¢
#ÓbÕŒ&ÉT.
e÷ yÓTÆe+ e<ä ø£˝≤´D! |ü]yê<ä+ eTVü‰‘·àq' ˆ
q y˚T-düÔ´$~‘·+ ÁãVü≤àHé! Hêq´<∏ë-Vü≤+ e<ë$T ‘˚ ˆˆ 47 ˆˆ
z ø£˝≤´DT&Ü! ˙e⁄ á Á|üø±s¡+ #Ó|Œü ≈£L&É<Tä . eTVü‰‘·Tà\ ì+<ä ≈£L&É<Tä . Hê≈£î ‘Ó*j·Tì~ ˝Ò<Tä . ˙‘√
ndü‘·´+ |ü\Tø£≥+ ˝Ò<äT.
øÏqTÔ yÓ÷Vü≤j·T‹ ÁãVü≤àHé uÛÑeqÔ+ bÕs¡y˚TX¯«Ø ˆ
e÷j·÷-X‚wü$X‚cÕD≤+ ùV≤‘·Tsê‘·àdüeTT<䓤yê ˆˆ 48 ˆˆ
ø±ì z ÁãVü‰à! Ä‘·àqT+&ç |ü⁄{Ϻ düeTdüÔ$X‚cÕ\≈£î ø±s¡DyÓTÆq |üs¡y˚TX¯«s¡Tì e÷j·T ìqTï yÓ÷Væ≤‘·Tì
#˚düTÔqï~.
@‘êe<äTø±Ô« uÛÑ>∑yêHé $wüßídü÷Ôw”í+ ãuÛÑ÷e Vü≤ ˆ
C≤„‘ê« ‘·‘Y |üs¡eT+ ‘·‘·Ô«+ dü«e÷‘êàq+ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 49 ˆˆ
Ç+‘· e÷Á‘·y˚T #Ó|æŒ uÛÑ>∑yêHé $wüßíe⁄ ‘·q Ä‘·às¡÷bÕìï eTùV≤X¯«s¡Tì Ä ñ‘·ÿèwüº |üs¡eT ‘·‘·Ô«s¡÷|ü+˝À
‘Ó\TdüTø=ì }s¡≈£î+&çHê&ÉT.
76 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
≈£î‘√-|ü´|ü]y˚Tj·÷‘êà uÛÑ÷‘êHê+ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
Á|ükÕ<ä+ ÁãVü≤àDÒ ø£s¡TÔ+ ÁbÕ<äTsêd”‘·Ô‘√ Vü≤s¡' ˆˆ 50 ˆˆ
‘·sê«‘· ÁãVü≤àqqTÁ>∑Væ≤+#·{≤ìøÏ ÁbÕDT\≈£î |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT Vü≤<äT›˝Òì kÕeTs¡ú´+ ø£\ Vü≤s¡T&ÉT nø£ÿ&É
Á|ü‘·´ø£åyÓTÆHê&ÉT.
\˝≤≥qj·TH√-q+‘√ »{≤eT+&É\eT+&ç‘·' ˆ
Á‹X¯S\bÕDÏs¡“¤>∑yê+ùdÔ»kÕ+ |üs¡yÓ÷ ì~Û' ˆˆ 51 ˆˆ
Ä nq+‘·Tì qT<äT≥ H˚Á‘·eTTqï~. »{≤eT+&É\+ <Û]ä +∫Hê&ÉT. ‘˚»düT‡≈£î |üse¡ Tì~ÛjTÆÓ q Ä uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì
#˚‹˝À Á‹X¯S\eTTqï~.
~yê´+ $XÊ˝≤+ Á>∑~∏‘ê+ Á>∑ôV’≤' kÕπsÿqT›‘ês¡¬ø’' ˆ
e÷˝≤eT‘·´<äT“¤‘êø±sê+ <Ûës¡j·THé bÕ<ä\+_˙yéT ˆˆ 52 ˆˆ
n‘·&ÉT bÕ<ë\es¡≈£î Áy˚˝≤&ÉT‘·Tqï bı&ÉyÓ’q ~e´eTT $XÊ\eTT nsTTq e÷\qT <Ûä]+∫Hê&ÉT. Ä
e÷\˝À dü÷s¡´`#·+Á<ä`Á>∑Vü‰\T`qø£åÁ‘ê\T ≈£Ls¡Ãã&çq$.
‘·+ <äècÕº« <˚e MTXÊq+ ÁãVü‰à ˝Àø£|æ‘êeTVü≤' ˆ
yÓ÷Væ≤‘√ e÷j·Tj·÷-‘·´s¡ú+ |”‘·yêdüdüeTÁãM‘Y ˆˆ 53 ˆˆ
Ä áXÊq <˚e⁄ì #·÷∫ e÷j·T‘√ yÓ÷Væ≤‘·T&Óq’ ˝Àø£|‘æ êeTVüQ&Óq’ ÁãVü≤à ‘·q s¡øDå£ ø=s¡≈î£ |”‘ê+ãs¡<ëÛ ]
nsTTq $wüßíe⁄‘√ Ç{≤¢ nHêï&ÉT.
ø£ @wü |ü⁄s¡Tc˛-qqÔ' X¯S\bÕDÏÁdæÔ˝À#·q' ˆ
‘˚CÀsê•s¡y˚Tj·÷‘êà düe÷j·÷‹ »Hês¡›q! ˆˆ 54 ˆˆ
z »Hês¡›q! #˚‹˝À Á‹X¯S˝≤ìï <Ûä]+∫, H˚Á‘ê\T eT÷&ç+{Ï‘√ Ç≥T¢ ‘˚CÀsê•s¡÷|ü+˝À ñqï á
ny˚Tj·÷‘·Tà&ÉT nq+‘·T&Ó’q |ü⁄s¡Twüß&Óes¡T? ÇfÒ edüTÔHêï&ÉT.
‘·dü´ ‘·<ä«#·q+ ÁX¯ó‘ê« $wüßísê›qeeTs¡›q' ˆ
n|üX¯´BX¯«s¡+ <˚e+ »«\+‘·+ $eT˝Ò+-uÛÑdæ ˆˆ 55 ˆˆ
ÁãVü≤à e÷≥qT $ì <ëqeeTs¡›qT&ÉT nsTTq $wüßíe⁄ ìs¡à\yÓTÆq ˙{Ï˝À <˚B|ü´e÷qT&Ó’q áX¯«s¡Tì
#·÷XÊ&ÉT.
C≤„‘ê« ‘·‘·Œs¡eT+ uÛ≤eyÓTÆX¯«s¡+ ÁãVü≤àuÛ≤eqyéT ˆ
Áb˛yê#√‘êúj·T uÛÑ>∑yêHé <˚e<˚e+ |æ‘êeTVü≤yéT ˆˆ 56 ˆˆ
áX¯«s¡dü+ã+<ÛäyÓTÆq, |üs¡eTuÛ≤es¡÷|üyÓTÆq áX¯«s¡Tì˝Àì |üs¡eT‘·‘êÔ«ìï <ä]Ù+∫ $wüßíe⁄ ˝Ò#ê&ÉT. Ä
<˚e<˚e⁄&Ó’q |æ‘êeTVüQì‘√ Ç{≤¢ #ÓbÕŒ&ÉT.
 ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 77

nj·T+ <˚y√ eTVü‰<˚e' dü«j·T+CÀ´‹' düHê‘·q' ˆ

nHê~ì<ÛäH√-∫H√Ô´ ˝Àø±HêMTX¯«s√ eTVü‰Hé ˆˆ 57 ˆˆ
á <˚e⁄&ÉT dü«j·T+ Á|üø±X¯+ ø£˝yê&ÉT. düHê‘·qT&ÉT, Ä<ä´+‘ê\T ˝Òìyê&ÉT, Ä˝À#·qø£+<äì eTVü‰‘·Tà&ÉT,
˝Àø±\≈£î áX¯«s¡T&Ó’q eTVü‰<˚e⁄&ÉT.
X¯+ø£s¡' X¯eTT“¤ØXÊq' düsê«‘êà |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
uÛÑ÷‘êHêeT~Ûb˛ jÓ÷^ eTùV≤XÀ $eT\' •e'ˆˆ 58 ˆˆ
eT+>∑\eTTqT #˚j·TTyê&ÉT, Væ≤‘·eTTqT ø£*–+#·Tyê&ÉT, düø£\˝Àø£ XÊdü≈£î&ÉT düø£\eTT dü«s¡÷|üeTT>±
ø£\yê&ÉT, XÊdü≈£î\≈£î XÊdü≈£î&ÉT. Ç‘·&˚ <Ûä]+#˚yê&ÉT. b˛wæ+#˚yê&ÉT. ÁbÕDT\≈£î ˇπø kÕ«$T, jÓ÷–,
eTùV≤X¯ó&ÉT, $eT\T&ÉT, •es¡÷|ü+(X¯óuÛ≤ìï ø£*Z+#˚) ø£\yê&ÉT.
@wü <Ûë‘ê $<Ûë‘ê #· Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TùwX¯«s¡' ˆ
j·T+ Á|ü|üX¯´ìÔ j·T‘·jÓ÷ ÁãVü≤àuÛ≤y˚q uÛ≤$‘ê' ˆˆ 59 ˆˆ
Ç‘·&˚ <Ûë‘·, $<Ûë‘·, Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡Twüß\≈£î áX¯«s¡T&ÉT, j·T‘·T\T ÁãVü≤àuÛ≤eqø£*Z Ç‘·DÏí <äs¡Ùq+
#˚düT≈£î+{≤s¡T.
dü軑˚´wü »>∑‘Y ø£è‘·‡ï+ bÕ‹ dü+Vü≤s¡‘˚ ‘·<∏ë ˆ
ø±˝Ò uÛÑ÷‘ê« eTVü‰<˚e' πøe˝À ìwüÿ\' •e' ˆˆ 60 ˆˆ
áj·TH˚ πøe\T&ÉT, ìwüÿ\T&ÉT, eTVü‰<˚e⁄&ÉT, •e⁄&ÉT. ø±\s¡÷|ü+‘√ dü+|üPs¡í»>∑‘·TÔqT düèwæºkÕÔ&ÉT.
s¡øÏåkÕÔ&ÉT. dü+Vü‰s¡+ #˚kÕÔ&ÉT.
ÁãVü‰àD+ $<ä<Û˚ |üPs¡«+ uÛÑeqÔ+ j·T' düHê‘·q' ˆ
y˚<ë+X¯Ã Á|ü<ä<Í ‘·TuÛÑ´+ k˛-j·Te÷j·÷‹ X¯+ø£s¡' ˆˆ 61 ˆˆ
Ä X¯+ø£s¡T&˚ edüTÔHêï&ÉT. düHê‘·qT&Ó’q Ç‘·&˚ |üPs¡«ø±\+˝À ìqTï ÁãVü≤àqT #˚XÊ&ÉT. ˙≈£î y˚<ë\
qqTÁ>∑Væ≤+#ê&ÉT.
nôd´Ìe #ê|üsê+ eT÷]Ô+ $X¯«jÓ÷ì+ düHê‘·˙yéT ˆ
yêdüT<˚yê_Û<ÛëHê+ e÷eTy˚Væ≤ Á|ü|æ‘êeTVü≤ ˆˆ 62 ˆˆ
Á|ü|æ‘êeTVü‰! qqTï Ç‘·ìøÏ dü+ã+~Û+∫q $X¯«jÓ÷ì, düHê‘·qT&ÉT yêdüT<˚e⁄&ÉH˚ ù|s¡T>∑\ ¬s+&Ée
eT÷]Ô>± ‘Ó\TdüTø√.
øÏ+ q |üX¯´dæ jÓ÷π>X¯+ ÁãVü‰à~Û|ü‹eTe´j·TyéT ˆ
~e´+ uÛÑe‘·T ‘˚ #·≈£åîπs´q Á<äø£å´dæ ‘·‘·Œs¡yéT ˆˆ 63 ˆˆ
78 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ÁãVü≤à≈£î ≈£L&É n~Û|ü‹, ne´j·TT&ÉT nsTTq jÓ÷π>X¯«s¡Tì ˙e⁄ #·÷&É{+ ˝Ò<ë! ˙ <äèwæº ~e´eT>∑T>±ø£!
<ëì‘√ ˙e⁄ Ä |üs¡eT‘·‘êÔ«ìï #·÷&É>∑\e⁄.
\u≤∆« XË’e+ ‘·<ë #·≈£åî]«c˛ís√¢ø£|æ‘êeTVü≤' ˆ
ãTãT<Û˚ |üs¡y˚TXÊq+ |ü⁄s¡‘·' düeTedæú‘·yéT ˆˆ 64 ˆˆ
$wüßíe⁄e\¢ á $<Ûä+>± XË’eH˚Á‘·+(•e dü+ã+<Ûä C≤„q+) bı+~ ˝Àø£|æ‘êeTVüQ&Ó’q ÁãVü≤à m<äT≥
ñqï |üs¡eTT&Ó’q áXÊqTDÏí ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT.
dü \u≤∆« |üs¡eT+ C≤„qyÓTÆX¯«s¡+ Á|ü|æ‘êeTVü≤' ˆ
Á|üù|<˚ X¯s¡D+ <˚e+ ‘·y˚Te |æ‘·s¡+ •eyéT ˆˆ 65 ˆˆ
Ä ÁãVü≤à áX¯«s¡dü+ã+<ÛäyÓTÆq |üs¡eTC≤„Hêìï bı+~ |æ‘·ès¡÷|ü⁄&Ó’q Ä •e⁄ì X¯s¡DT bı+~Hê&ÉT.
z+ø±s¡+ düeTqTdüàè‘·´ dü+düÔuÛ≤´‘êàqe÷‘·àHê ˆ
n<∏äÛs¡«•s¡kÕ <˚e+ ‘·TcÕºe #· ø£è‘êx®*' ˆˆ 66 ˆˆ
z+ø±sêìï düà]dü÷Ô, Ä‘·à<ë«sê eTqdüTqT ìs√~Û+∫, Ä <˚e<˚e⁄ì n<∏äs¡«Dy˚<äeT+Á‘ê\‘√ #˚‘·T\T
CÀ&ç+∫ dü+‘√wü |ü]#ê&ÉT.
dü+‘·TwüºùdÔq uÛÑ>∑yêHé ÁãVü≤àD≤ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
nyê|ü |üs¡e÷+ Á|”‹+ yê´CVü‰s¡ düàj·Tìïe ˆˆ 67 ˆˆ
n{≤¢ ÁãVü≤à düTÔ‹+#·>± uÛÑ>∑yêqT&ÉT |üs¡y˚TX¯«s¡T&Ó’q •e⁄&ÉT |üs¡eT Á|”‹H=+~ ∫s¡Tqe⁄« qe⁄«‘·÷
Ç≥¢Hêï&ÉT.
eT‘·‡eTdüÔ«+ q dü+<˚ôVA eT<䓤ø£ÔX¯Ã j·T‘√ uÛÑyêHé ˆ
eTjÓÆTy√‘êŒ~‘·' |üPs¡«+ ˝Àø£düèwüº´s¡úeTe´j·T' ˆˆ 68 ˆˆ
˙e⁄ Hê uÛÑ≈£îÔ&Ée⁄. n+<äTe\¢ ìdü‡+<˚Vü≤+>± ˙e⁄ Hê‘√ düe÷qT&Éy˚. Á|ü|ü+#·düèwæºø√dü+ |üPs¡«+ H˚H˚
ne´j·TT&ÉyÓ’q ìqTï ñ‘·Œ‹Ô #˚XÊqT.
‘·«e÷‘êà Vü‰´~|ü⁄s¡Tc˛ eTeT <˚Vü≤düeTT<䓤e' ˆ
es¡+ es¡j·T $XÊ«‘·àHé es¡<√-Vü≤+ ‘·yêq|òüT! ˆˆ 69 ˆˆ
˙e⁄ Hê <˚Vü≤+ qT+&ç ñ‘·ŒqïyÓTÆHêe⁄. Hê Ä‘·àe⁄. Ä~ |ü⁄s¡Twüß&Ée⁄. z nq|òü÷! $XÊ«‘êà! es¡+
ø√s¡Tø√, H˚qT ˙≈£î esêìïkÕÔqT.
dü <˚e<˚ee#·q+ ìX¯eT´ ø£eT˝À<䓤e' ˆ
ìØø£å´ $wüßí+ |ü⁄s¡Twü+ Á|üDe÷´--Vü≤ eèwü<Ûä«»yéT ˆˆ 70 ˆˆ
 ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 79

ø£eT˝À<䓤e⁄&Ó’q ÁãVü≤à <˚e<˚e⁄&Ó’q X¯+≈£s¡Tì e÷≥ $ì $wüßíe⁄qT #·÷#ê&ÉT. Ä |üs¡eT |ü⁄s¡Twüß&Ó’q

eèwü<Ûä«E&Ó’q X¯+ø£s¡TìøÏ Á|üD≤eT e÷#·]+∫ Ç≥¢Hêï&ÉT.
uÛÑ>∑eHé uÛÑ÷‘·uÛÑy˚´X¯! eTVü‰<˚yê$T“ø±|ü‘˚ ˆ
‘ê«y˚Te |ü⁄Á‘·$T#êä$T ‘·«j·÷ yê dü<äèX¯+ düT‘·yéT ˆˆ 71 ˆˆ
z uÛ>Ñ e∑ Hé! uÛ÷Ñ ‘·u$ÑÛ wü´‘êÿ˝≤\≈£î kÕ«MT! eTVü‰<˚yê! n+_ø±|ür! H˚qT ìH˚ï |ü⁄Á‘·Tì>± ø√s¡T‘·THêïqT.
˝Ò<ë ˙ dü<äèX¯ó&Ó’q |ü⁄Á‘·TD…íÌHê ø√s¡T≈£î+≥THêïqT.
yÓ÷Væ≤‘√-dæà eTVü‰<˚e e÷j·Tj·÷ dü÷ø£åàj·÷ ‘·«j·÷ ˆ
q C≤H˚ |üs¡eT+ uÛ≤e+ j·÷<∏ë‘·<∏˚´q ‘˚ •e ˆˆ 72 ˆˆ
z eTVü‰<˚yê! ˙ dü÷ø£åà e÷j·T<ë«sê yÓ÷Væ≤‘·T&ÉHÓ’HêqT. •yê! ˙ |üs¡eTuÛ≤yêìï j·T<∏ës¡ús¡÷|ü+˝À
‘Ó*j·T˝ÒqT.
‘·«y˚Te <˚e uÛÑø±ÔHê+ ÁuÛ≤‘ê e÷‘ê |æ‘ê düTVü≤è‘Y ˆ
Á|üd”<ä ‘·e bÕ<ëã®+ qe÷$T X¯s¡D+ >∑‘·' ˆˆ 73 ˆˆ
z <˚e! ˙y˚ uÛÑ≈£îÔ\≈£î ‘·*¢ ‘·+Á&ç k˛<äs¡T&Ée⁄ $TÁ‘·T&Ée⁄ ≈£L&Ü. Á|üdüqTï&É e>∑TeTT. ˙ bÕ<ëu≤®ìï
qeTdüÿ]düTÔHêïqT. X¯s¡DT bı+~HêqT.
dü ‘·dü´ e#·q+ ÁX¯ó‘ê« »>∑Hêï<∏√ eèwü<Ûä«»' ˆ
yê´»Vü‰s¡ ‘·<ë |ü⁄Á‘·+ düe÷˝Àø£´ »Hês¡›qyéT ˆˆ 74 ˆˆ
‘·sê«‘· »>∑Á‘êÔ‘· eèwü<Ûä«E&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT ÁãVü≤à e÷≥qT $ì |ü⁄Á‘·s¡÷|ü⁄&Ó’q »Hês¡›qTì($wüßíe⁄)
#·÷∫ ÁãVü≤à<˚e⁄ì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
j·T<ä]ú‘·+ uÛÑ>∑e‘ê ‘·‘Y ø£]cÕ´$T |ü⁄Á‘·ø£! ˆ
$C≤„qyÓTÆX¯«s¡+ ~e´eTT‘·Œ‘·‡´‹ ‘·yêq|òüT! ˆˆ 75 ˆˆ
z |ü⁄Á‘·! ˙ ø√]ø£ Á|üø±s¡y˚T H˚qT #˚kÕÔqT. nq|òü÷! ˙≈£î áX¯«s¡ dü+ã+<ÛäyÓTÆq ~e´C≤„q+ ÁbÕ|æÔdüTÔ+~.
‘·«y˚Te düs¡«uÛÑ÷‘êHêe÷~ø£sêÔ ìjÓ÷õ‘·' ˆ
‘·<∏ë ≈£îs¡Twü« <˚y˚X¯ eTj·÷ ˝Àø£|æ‘êeTVü≤! ˆˆ 76 ˆˆ
H˚qT ìqTï ÁbÕDT\ìï+{Ï Á|ü<∏äeT Ádüwüºs¡÷|ü+˝À ìj·TT≈£îÔDÏí #˚XÊqT. n+<äTe\¢ <˚y˚XÊ! |æ‘êeTVü‰!
˙ efÒ¢ Ä#·]+#·T.
@wü Hêsêj·TD√-qH√Ô eTyÓTÆe |üs¡e÷ ‘·qT' ˆ
uÛÑ$wü´‹ ‘·y˚XÊH√ jÓ÷>∑πøåeTeôVA Vü≤]' ˆˆ 77 ˆˆ
80 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
á Hêsêj·TDT&ÉT, nq+‘·T&ÉT nsTTq $wüßeí ⁄ Hê ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ X¯Øs¡yT˚ . á áX¯«s¡T&ÉT Vü≤] ˙ jÓ÷>∑øπ eå ÷\T
eVæ≤kÕÔ&ÉT.
@e+ yê´Vü≤è‘·´ Vü≤kÕÔuÛ≤´+ Á|”‘ê‘êà |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
dü+düŒèX¯´ <˚e+ ÁuVü‰àD+ Vü≤]+ e#·qeTÁãM‘Y ˆˆ 78 ˆˆ
á $<Ûä+>± #Ó|æŒ Á|üdüqï∫‘·TÔ&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT •e⁄&ÉT ‘·q #˚‘·T\‘√ ÁãVü≤àqT düŒè•+∫ $wüßíe⁄
>∑÷]à Ç{≤¢ #ÓbÕŒ&ÉT.
‘·Tc˛º-dæà düs¡«<ë-Vü≤+ ‘˚ uÛÑø±Ô´ ‘·e »>∑qàj·T ˆ
es¡+ eèD°wü« q Vü‰´yê+ $_ÛHÍï |üs¡e÷s¡ú‘·' ˆˆ 79 ˆˆ
z »>∑q÷àØÔ! ˙ uÛÑøÏÔøÏ H˚qT dü+‘√wæ+#êqT. es¡eT&ÉT>∑T. ìC≤ìøÏ eTq$T<ä›s¡eTT _ÛqTï\eTT ø±eTT.
ÁX¯ó‘ê«-<∏ä <˚ee#·q+ $wüßí]«X¯«»>∑qàj·T' ˆ
ÁbÕVü≤ Á|üdüqïj·÷ yê#ê düe÷˝Àø£´ #·‘·Ts¡TàKyéT ˆˆ 80 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄ì e÷≥ $qï ‘·sê«‘· $X¯«eTj·TT&Ó’q $wüßíe⁄ #·‘·Ts¡TàKÁãVü≤àqT #·÷∫ Á|”‹|üPs¡«ø£ e#·Hêìï
X¯+ø£s¡Tì‘√ #ÓbÕŒ&ÉT.
@wü @e es¡' XÊ¢|òüTÀ´ j·T<äVü≤+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
|üXÊ´$T |üs¡e÷‘êàq+ uÛÑøÏÔs¡“¤e‘·T y˚T ‘·«sTT ˆˆ 81 ˆˆ
Hê ø=s¡≈£î Ç<˚ XÊ¢|òüT˙j·TyÓTÆq es¡+. H˚qT |üs¡y˚TX¯«s¡T&Ée⁄ |üs¡e÷‘·àe⁄ nsTTq ìqTï <ä]ÙdüTÔHêïqT.
á Hê uÛÑøÏÔ ˙ j·T+<Ó\¢|ü⁄&ÉT ñ+&ÉT>±ø£.
‘·<∏˚‘·T´ø±Ô« eTVü‰<˚e' |ü⁄q]«wüßíeTuÛ≤wü‘· ˆ
uÛÑyêHé düs¡«dü´ ø±s¡´dü´ ø£sêÔ-Vü≤eT~Û<Ó’e‘·yéT ˆˆ 82 ˆˆ
nfÒ¢ n>∑T>±ø£ nì eTVü‰<˚e⁄&ÉT eT∞fl $wüßíe⁄‘√ #ÓbÕŒ&ÉT. ˙e⁄ nìï ø±sê´\≈£î ø£s¡Ôe⁄. H˚qT n~Û
<˚e‘·qT.
eTqàj·T+ ‘·«qàj·T+ #Ó’e düs¡«y˚T‘·qï dü+X¯j·T' ˆ
uÛÑyêHé k˛eTdüÔ«Vü≤+ dü÷s√´ uÛÑyêHé sêÁ‹s¡Vü≤+ ~eyéT ˆˆ 83 ˆˆ
Ç<ä+‘ê Hê, ˙ s¡÷|üy˚T. Ç+<äT˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. ˙e⁄ #·+Á<äT&Ée⁄, H˚qT dü÷s¡T´DÏí. ˙e⁄ sêÁ‹$,
H˚qT |ü>∑\TqT(~q+).
uÛÑyêHé Á|üø£è‹s¡e´ø£ÔeTVü≤+ |ü⁄s¡Twü @e #· ˆ
uÛÑyêHé C≤„qeTVü≤+ C≤„‘ê uÛÑyêHé e÷j·÷-Vü≤MTX¯«s¡' ˆˆ 84 ˆˆ
 ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 81

˙e⁄ Á|üø£è‹$, H˚qT ne´ø£Ôs¡÷|üyÓTÆq |ü⁄s¡TwüßDÏí, ˙e⁄ C≤„Hêì$, H˚qT C≤„‘·qT. ˙e⁄ e÷j·Te⁄, H˚qT
áX¯«s¡TDÏí.
uÛÑyêHé $<ë´‹àø± X¯øÏÔ' X¯øÏÔe÷qVü≤MTX¯«s¡' ˆ
jÓ÷-Vü≤+ düTìwüÿ˝À <˚e' k˛-|æ Hêsêj·TD' |üs¡' ˆˆ 85 ˆˆ
n+‘˚ ø±ø£ ìwüÿ\T&ÉT <˚e⁄&ÉT |üs¡dü«s¡÷|ü⁄&ÉT nsTTq Hêsêj·TDTDÏí ≈£L&É H˚H˚.
@ø°uÛ≤y˚q |üX¯´ìÔ jÓ÷–H√ ÁãVü≤àyê~q'ˆ
‘ê«eTHêÁ•‘·´ $XÊ«‘·àHé q jÓ÷^ e÷eTTô|’wü´‹ ˆ
bÕ\jÓÆT‘·»®>∑‘Y ø£è‘·‡ï+ dü<˚yêdüTs¡e÷qTwüyéT ˆˆ 86 ˆˆ
ÁãVü≤àyê<äT˝…’q jÓ÷>∑T\T eTì<ä›]ì ˇπø uÛ≤e+‘√ #·÷kÕÔs¡T. $XÊ«‘êà! ˙ ÄÁX¯j·T+ bı+<äø£ @ jÓ÷^
qqTï bı+<ä˝Ò&ÉT. ˙e⁄ <˚yêdüTs¡ eTqTwü´ j·TTø£ÔyÓTÆq á dü+|üPs¡í »>∑‘·TÔqT bÕ*+#·T.
Çr<äeTTø±Ô« uÛÑ>∑yêqHê~' dü«e÷j·Tj·÷ yÓ÷Væ≤‘·uÛÑ÷‘·uÛÒ<ä' ˆ
»>±eT »qà]∆$HêX¯V”≤q+ <ÛëyÓTÆø£eTe´ø£ÔeTqqÔX¯øÏÔ' ˆˆ 87 ˆˆ
á $<Ûä+>± #Ó|æŒ ‘·q e÷j·T‘√ düeTdüÔ ÁbÕDT\qT yÓ÷Væ≤+|ü #˚ùdyê&ÉT, nHê~ nfÒ¢ nq+‘· X¯øÏÔ
dü+|üqTï&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT düèwæº dæú‹ \j·T s¡Væ≤‘·yÓTÆq ‘·q ne´ø£ÔkÕúHêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
Ç‹ Áo ≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ |ü<√à<䓤e ÁbÕ<äTsꓤees¡íq+ HêeT qeyÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 9 ˆˆ
Áo ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À |ü<√à<䓤e ÁbÕ<äTsꓤees¡íq eTH˚ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 9 ˆˆ

nmn
82
<äX¯yÓ÷≈£-<Û
Ls¡àeTVü
ë´j·‰|üT⁄'sêD+
` |ü`<|üäePsê«s¡
n<Û+∆ ë´j·T+
s¡TÁ<ädüèwæº' ` s¡TÁ<ädüèwæº
l≈£Ls¡àñyê#·:- l≈£Ls¡àeT÷]Ô |ü*ø±&ÉT
>∑‘˚ eTùV≤X¯«πs <˚y˚ uÛÑ÷j·T @e |æ‘êeTVü≤' ˆ
‘·<˚e düTeTVü≤‘·Œ<äà+ uÛÒCÒ Hê_ÛdüeTT‹ú‘·yéT ˆˆ 1 ˆˆ
<˚e⁄&Ó’q eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ‘·qkÕúHêìøÏ yÓ[flb˛>± |æ‘êeTVüQ&ÉT ÁãVü≤à $wüßíHê_ÛqT+&ç ñ‘·ŒqïyÓTÆq Ä
ô|<ä› |ü<äà+˝À eT∞¢ #˚]Hê&ÉT.
n<∏ä BπsÈD ø±˝Òq ‘·Á‘êÁ|ü‹eTbÂs¡Tc ˆ
eTVü‰düTsö düe÷j·÷‘Í ÁuÛ≤‘·sö eT<ÛäT¬ø’≥uÛÖ ˆˆ 2 ˆˆ
#ê\ø±\+ >∑&É∫q ‘·sê«‘· nø£ÿ&çøÏ kÕ{Ï˝Òì X¯øÏÔ ø£*–q eTVü‰düTs¡T\T eT<ÛäT¬ø’≥uÛÑT\H˚ k˛<äs¡T\T
e#êÃs¡T
Áø√<Û˚q eTVü≤‘ê$cº eTVü‰|üs¡«‘·$Á>∑Vü≤Ö ˆ
ø£sêí+‘·s¡düeTT<ä÷“¤‘Í <˚e<˚edü´ XÊsYvÏZD' ˆˆ 3 ˆˆ
yês¡T <˚e<˚e⁄&Ó’q XÊs¡vZ<Ûäì« nsTTq $wüßíe⁄ #Ó$qT+&ç |ü⁄{Ϻqyês¡T. eTVü‰|üs¡«‘·+e+{Ï X¯Øsê\Tø£*Z
Áø√<Ûä+ ì+&çqyês¡T.
‘êyê>∑‘Í düMTøå±´--Vü≤ Hêsêj·TDeTCÀ $uÛÑT' ˆ
Å‘Ó’˝Àø£´ø£Dºø±y˚‘êedüTsö Vü≤qTÔeTs¡Ωdæ ˆˆ 4 ˆˆ
n{≤¢ e∫Ãq ndüTs¡T\qT #·÷∫ ÁãVü≤à Hêsêj·TDTì >∑÷]à Ç≥¢Hêï&ÉT ` á Ç<äs› T¡ ndüTs¡T\T eTT˝À¢ø±\≈£î
ø£+≥ø£ ÁbÕj·TT\T. M]ì ˙|ü⁄ #·+bÕ*.
‘·dü´ ‘·<ä«#·q+ ÁX¯ó‘ê« Vü≤]sêïsêj·TD' Á|üuÛÑT' ˆ
ÄC≤„|üj·÷e÷dü ‘·jÓ÷s¡«<Ûës¡ú+ |ü⁄s¡TcÕe⁄uÛÖ ˆˆ 5 ˆˆ
Ä ÁãVü≤à<˚e⁄ì e÷≥ $ì Á|üuÛÑTyÓ’q Hêsêj·TDT&ÉT Vü≤] yê]<ä›]ì #·+|ü{≤ìøÏ $wüßí`õwüßí nH˚
Çs¡Te⁄s¡T |ü⁄s¡Twüß\qT ÄC≤„|æ+∫Hê&ÉT.
‘·<뻄j·÷ eTVü≤<äT´<ä∆+ ‘·jÓ÷kÕÔuÛ≤´eTuÛÑ÷~¶«C≤' ˆ
e´qj·T‘Y¬ø’≥uÛÑ+ $wüßí]®wüßíX¯Ã e´qj·Tqà<ÛäTyéT ˆˆ 6 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! Äj·Tq Ä»„‘√ $wüßíõwüßí\‘√ eT<ÛäT`¬ø’≥uÛÑT\≈£î eTVü‰j·TT<ä∆+ »]–+~. n+<äT˝À
$wüßíe⁄ ¬ø’≥uÛÑTDÏí, õwüßíe⁄ eT<ÛäTe⁄qT dü+Vü≤]+#ês¡T.
 83
|ü<eä n<Ûë´j·T+
ð

‘·‘·' |ü<ëàdüHêd”q+ »>∑Hêï<∏ä+ |æ‘êeTVü≤yéT ˆ

ãuÛ≤ùw eT<ÛäTs¡+ yêø£´+ ùdïVü‰$wüºeTHê Vü≤]' ˆˆ 7 ˆˆ
‘·sê«‘· ùdïVü≤+ ì+&çq eTqdüT>∑\ Vü≤] |ü<ëàd”qT&Ó’q »>∑Hêï<∏äT&ÉT |æ‘êeTVüQì‘√ eT<ÛäTs¡eTT>±
|ü*ø±&ÉT.
nkÕàqàjÓ÷Vü≤´e÷qdüÔ «+ |ü<ëà<äe‘·s¡ Á|üuÛÀ! ˆ
HêVü≤+ uÛÑeqÔ+ X¯ø√ï$T y√&ÛÉT+ ‘˚CÀeTj·T+ >∑Ts¡TyéT ˆˆ 8 ˆˆ
z Á|üu÷ÑÛ ! Hê#˚‘· yÓ÷j·Tã&ÉT#·Tqï ˙e⁄ áø£eT\+ qT+&ç ÁøÏ+~øÏ ~>∑T. ‘˚CÀeTj·TT&Ée⁄ ãs¡Te⁄>±qTqï
ìqTï H˚qT eVæ≤+#·{≤ìøÏ düeTs¡Tú&ÉqT ø±qT.
‘·‘√-ers¡´ $XÊ«‘êà <˚ee÷$X¯´ #·ÁøÏD' ˆ
nyê|ü yÓ’wüíM+ ìÁ<ëy˚Tø°uÛÑ÷j·÷<∏ä $wüßíHê ˆˆ 9 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT $XÊ«‘·à nsTTq ÁãVü≤à ÁøÏ+<ä≈£î ~– #·Áø£<Ûë] nsTTq $wüßíe⁄ <˚Vü≤+˝À Á|üy˚•+∫ $wüßíe⁄q≈£î
dü+ã+~Û+∫q ìÁ<äqT bı+~Hê&ÉT. á$<Ûä+>± $wüßíe⁄‘√ ÁãVü≤à≈£î @ø±‘·à‘· dæ~∆+∫+~.
düVü≤‘˚q ‘·<∏ë--$X¯´ X¯vâ#·Áø£>∑<ë<Ûäs¡' ˆ
ÁãVü‰à Hêsêj·TD≤UÀ´-k düTcÕ«|ü dü*˝Ò ‘·<ë ˆˆ 10 ˆˆ
n‘·ì‘√ Ä$<Ûä+>± ø£*dæb˛sTT X¯+K`#·Áø£`>∑<ä\T <Ûä]+∫ Hêsêj·TDT&ÉH˚ ù|s¡T>∑\ ÁãVü≤à ˙{Ï˝À
ìÁ~+∫Hê&ÉT
k˛-qTuÛÑ÷j·T ∫s¡+ ø±\e÷qq›+ |üs¡e÷‘·àq' ˆ
nHê<ä´qqÔeT<Ó’«‘·+ kÕ«‘êàq+ ÁãVü≤àdü+õ„‘·yéT ˆˆ 11 ˆˆ
Äj·Tq #ê\ø±\+ es¡≈£î |üs¡e÷‘·à≈£î dü+ã+~Û+∫q nHê~`nq+‘·` Ä‘·àdü«s¡÷|ü`ÁãVü≤à dü+»„\T
ø£*Zq n<Ó’«‘êq+<ä nqTuÛÑyêìï bı+<ë&ÉT.
‘·‘·' Á|üuÛ≤‘˚ jÓ÷>±‘êà uÛÑ÷‘ê« <˚eX¯Ã‘·Ts¡TàK' ˆ
düdüs¡® düèwæº+ ‘·Á<ä÷bÕ+ yÓ’wüíe+ uÛ≤ee÷Á•‘·' ˆˆ12 ˆˆ
‘·sê«‘· ñ<äj·T+ø±>±H˚ jÓ÷>±‘·à <˚e⁄&Ó’q ÁãVü≤à #·‘·Ts¡TàKT&Ó’ yÓ’wüíeüuÛ≤yêìï Á>∑Væ≤+∫ n<˚ Á|üø±s¡+
yÓ’wüíedüèwæºì #˚dæHê&ÉT.
|ü⁄s¡kÕÔ<ädüè»<˚›e' düqq›+ düqüø£+ ‘·<∏ë ˆ
ãTTuÛÑT+ düq‘·Tÿe÷s¡+ #· |üPs¡«»+ ‘·+ düHê‘·qyéT ˆˆ 13 ˆˆ
Ä‘·&ÉT yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï yê]ø£+fÒ ≈£L&É yÓTT<ä{Ïyê&Ó’q düq+<ä`düqø£`ãTTuÛÑT`düq‘·Tÿe÷s¡T\qT nfÒ¢
|üPs¡«E&Ó’q düHê‘·qTDÏí düèwæº+∫Hê&ÉT.
84 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘˚ <ä«+<ä«yÓ÷Vü≤ìs¡Tàø±Ô' |üs¡+ yÓ’sê>∑´e÷dæú‘ê' ˆ
$~‘ê« |üs¡eT+ uÛ≤e+ q düècº <ä~Ûπs eT‹yéT ˆˆ 14 ˆˆ
yês¡T düTK`<äT'U≤~ <ä«+<ë«\ yÓ÷Vü≤+ ˝Òìyê¬s’ |üse¡ T yÓs’ ê>∑´uÛ≤yêìïbı+~ |üse¡ T‘·‘êÔ«ìï ‘Ó\TdüTø=ì
düèwæºø±s¡´+˝À eTqdüT‡qT \>∑ï+ #˚j·T˝Ò<äT.
‘˚ùw«e+ ìs¡ù|πøåwüß ˝Àø£düècº |æ‘êeTVü≤' ˆ
ãuÛÑ÷e qwüº#˚‘ê yÓ’ e÷j·Tj·÷ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 15 ˆˆ
yês¡T ˝Àø£düèwæºø±s¡´+˝À ìs¡ù|øå±uÛ≤yêìï bı+<ä≥+ #·÷∫ |æ‘êeTVüQ&ÉT ÁãVü≤à |üs¡y˚Twæ˜ nsTTq
»Hês¡›qTìe÷j·T‘√ qwüºãT~∆jÓÆTHê&ÉT.
‘·‘·' |ü⁄sêD|ü⁄s¡Tc˛ »>∑q÷à]Ôs¡®Hês¡›q' ˆ
yê´»Vü‰sê‘·àq' |ü⁄Á‘·+ yÓ÷Vü≤HêXÊj·T |ü<äà»yéT ˆˆ 16 ˆˆ
‘·sê«‘· |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Ó’q »>∑q÷à]Ô »Hês¡›qT&ÉT ‘·q|ü⁄Á‘·T&Ó’q ÁãVü≤à‘√ yÓ÷Vü‰ìï ‘=\–+#·{≤ìøÏ
á$+<Ûä>± #ÓbÕŒ&ÉT.
$wüßís¡Tyê#· ` $wüßíe⁄ #ÓbÕŒ&ÉT.
ø£∫Ãqï $düà è‘√ <˚e' X¯S\bÕDÏ' düHê‘·q' ˆ
j·T<äTø√Ô yÓ’ |ü⁄sê X¯eTT“¤' |ü⁄Á‘·‘˚« uÛÑe X¯+ø£s¡! ˆˆ 17 ˆˆ
˙e⁄ X¯S\bÕDÏ düHê‘·qT&Ó’q •e⁄ì eTs¡∫b˛˝Ò<äT ø£<ë ! |üPs¡«+ X¯+ø£s¡Tì |ü⁄Á‘·Tì ø£eTàì ˙e⁄
ø√sêe⁄.
Á|üj·TTø£ÔyêHé eTH√ jÓ÷-k |ü⁄Á‘·‘˚« ‘·e X¯+ø£s¡' ˆ
nyê|ü dü+C≤„+ >√$Hꛑ·Œ<äàjÓ÷ì' |æ‘êeTVü≤' ˆˆ 18 ˆˆ
Ç|ü⁄&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT ˙≈£î |ü⁄Á‘·T&É>∑T≥≈£î eTqdüTqT ô|f…ºqT. á $<Ûä+>± >√$+<äTìe\¢ ÁãVü≤à #Ó’‘·Hê´ìï
bı+<ë&ÉT.
Á|üC≤' ÁdüwüߺeTHêùdÔù| ‘·|ü' |üs¡eT<äTX¯Ãs¡yéT ˆ
‘·ôd’´e+ ‘·|ü´e÷qdü´ q øÏxÑ·‡eTes¡Ô‘· ˆˆ 19 ˆˆ
|ü<äàdü+uÛÑTe⁄&Ó’q |æ‘êeTVüQ&ÉT Á|ü»\qT düèwæº+#ê\H˚ ø√]ø£‘√ |üs¡eTø£]ƒqyÓTÆq ‘·|üe÷#·]+#ê&ÉT.
á$<Ûä+>± ‘·|ükÕ‡#·]+∫q|üŒ{ÏøÏ düèwæº @e÷Á‘·+ »s¡>∑˝Ò<äT.
‘·‘√ BπsÈD ø±˝Òq <äT'U≤Á‘√ÿ<Û√-uÛÑ´C≤j·T‘· ˆ
Áø√<Ûë$wüºdü´ H˚Á‘êuÛ≤´+ ÁbÕ|ü‘·qïÁX¯ó_+<äe' ˆˆ 20 ˆˆ
 |ü<eä n<Ûë´j·T+ 85

‘·sê«‘· #ê\ø±˝≤ìøÏ <äT'K+e\¢ Áø√<Ûä+ ø£*Z+~. Áø√<Ûë$wüßí&Ó’q |æ‘êeTVüQì H˚Á‘ê\ qT+&ç ø£˙ï{Ï
_+<äTe⁄\T H˚\ |ü&çq$.
‘·‘·ùdÔuÛÀ´-ÁX¯ó_+<äTuÛÀ´ uÛÑ÷‘ê' Áù|‘êdüÔ<∏ë-uÛÑeHé ˆ
düsê«+kÕÔqÁX¯óC≤Hé <äècÕº « ÁãVü‰à--‘êàqeTìq›‘· ˆˆ 21 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· nÁX¯ó_+<äTe⁄\qT+&ç »ìà+∫q$ uÛ÷Ñ ‘ê\T, Áù|‘ê˝…q’ $. ø£˙ïs¡Te\q ø£*–qyê]ì #·÷∫q
ÁãVü≤à ‘·qqT ì+~+#·T≈£îHêï&ÉT.
»Vü≤Ö ÁbÕD≤+X¯Ã uÛÑ>∑yêHé Áø√<Ûë$wüº' Á|üC≤|ü‹' ˆ
‘·<ë ÁbÕDeTjÓ÷ s¡TÁ<ä' ÁbÕ<äTsêd”Á‘·ŒuÛÀs¡TàU≤‘Y ˆˆ 22 ˆˆ
Áø√<Ûë$wüßí&Ó’q uÛÑ>∑yêqT&Ó’q Á|üC≤|ü‹ ÁbÕD≤\T e~*Hê&ÉT. n|ü⁄&ÉT ÁbÕDeTj·TT&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT Á|üuÛÑTe⁄
eTTK+qT+&ç ÁbÕ<äTs¡“¤$+∫Hê&ÉT.
düVü≤ÁkÕ~‘·´dü+ø±XÀ j·TT>±qÔ<äVü≤H√|üeT' ˆ
s¡Ts√<ä düTdü«s¡+ |òüTÀs¡+ <˚e<˚e' dü«j·T+ •e' ˆˆ 23 ˆˆ
y˚sTTdü÷s¡T´\ ø±+‹ >∑\yê&ÉT, Á|ü\j·Tø±˝≤–ïdü<äèX¯ó&Ó’q •e⁄&ÉT dü«j·T+>± ñ#·Ãdü«s¡+˝À @&É«≥+
yÓTT<ä˝…{ϺHê&ÉT.
s√<äe÷q+ ‘·‘√ ÁãVü‰à e÷ s√B]‘·´uÛ≤wü‘· ˆ
s√<äHêÁ<äTÁ<ä Ç‘˚´e+ ˝Àπø U≤´‹+ >∑$Twü´dæ ˆˆ 24 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT s√~düTÔqï •e⁄ì‘√ ÁãVü≤à @&Ée≈£î nì #ÓbÕŒ&ÉT. ˙e⁄ s√~+∫q ø±s¡D+>± s¡TÁ<äT&ÉH˚ ù|s¡T‘√
˝Àø£+˝À Á|üdæ<äT∆&Éee⁄‘êe⁄.
nHê´ì dü|üÔ Hêe÷ì |ürï' |ü⁄Á‘ê+X¯Ã XÊX¯«‘êHé ˆ
kÕúHêì #Ó’cÕeTcÕºHê+ <ä<Í ˝Àø£|æ‘êeTVü≤' ˆˆ 25 ˆˆ
˝Àø£|‘æ êeTVüQ&Óq’ ÁãVü≤à s¡TÁ<äHêeT+‘√ bÕ≥T eTs√ @&ÉT ù|s¡q¢ T, |ü‘T· ï\qT, BsêÈjT· Te⁄˝…q’ |ü⁄Á‘·T\qT,
mì$T~ kÕúHê\qT Á|ü<ëq+ #˚XÊ&ÉT.
uÛÑe' X¯s¡«düÔ<∏˚XÊq' |üX¯SHê+ |ü‹πse #· ˆ
;ÛeTXÀÃÁ>√ eTVü‰<˚ekÕÔì Hêe÷ì dü|üÔ yÓ’ ˆˆ 26 ˆˆ
s¡TÁ<äTì eTs√ @&ÉT ù|s¡T¢ uÛeÑ ⁄&ÉT`X¯sT¡ «&ÉT`áXÊqT&ÉT`|üXó¯ |ü‹`;ÛeTT&ÉT`ñÁ>∑T&ÉT`eTVü‰<˚e⁄&ÉT nH˚$
n$.
dü÷s√´ »\+ eTV”≤ eVæ≤ïsê«j·TTsêø±X¯y˚Te #· ˆ
BøÏå‘√ Áu≤Vü≤àDX¯Ã+Á<ä Ç‘˚´‘ê nwüºeT÷s¡Ôj·T' ˆˆ 27 ˆˆ
86 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
dü÷s¡T´&ÉT`»\eTT`uÛ÷Ñ $T`n–ï`yêj·TTe⁄`Äø±X¯eTT ` BøÏ‘å T· &Óq’ Áu≤Vü≤àDT&ÉT`#·+Á<äT&ÉT á mì$T~
s¡TÁ<äTìeT÷s¡TÔ\T.
kÕúH˚ùw«‘˚wüß j˚T s¡TÁ<ä+ <Ûë´j·T+‹ Á|üDeTìÔ #· ˆ
‘˚cÕeTwüº‘·qTπs›y√ <ä<ë‹ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 28 ˆˆ
ô|q’ ù|s=ÿqï mì$T~ kÕúHê˝À¢ me¬s‘’ ˚ s¡TÁ<äTDÏí <Ûë´ìkÕÔs√, qeTdüÿ]kÕÔs√ yê]øÏ mì$T~eT÷s¡T\Ô T>∑\
<˚e⁄&ÉT |üs¡eT|ü<ëìï Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT.
düTes¡Ã˝≤ ‘·<∏Ó’y√e÷ $πøo #· •yê ‘·<∏ë ˆ
kÕ«Vü‰ ~X¯X¯Ã Bøå± #· s√Væ≤D° #˚‹ |ü‘·ïj·T' ˆˆ 29 ˆˆ
düTes¡Ã\`ñe÷`$πøo`•yê`kÕ«Vü‰`~X¯`Bøå±`s√Væ≤D° nH˚ yê¬sqeT+&ÉT>∑Ts¡T s¡TÁ<äTì|ü‘·Tï\T.
X¯HÓ’X¯Ãs¡düÔ<∏ë X¯óÁø√ ˝ÀVæ≤‘êvÀZ eTH√»e' ˆ
düÿq›' düs√Z-<∏ä düHêÔH√ ãT<ÛäXËÃÌcÕ+ düT‘ê' düà è‘ê' ˆˆ 30 ˆˆ
X¯HX’Ó Ã¯ s¡T&ÉT, X¯óÁ≈£î&ÉT`˝ÀVæ≤‘ê+>∑T&ÉT`eTH√»e⁄&ÉT`düÿ+<äT&ÉT, düsT¡ &Z TÉ `dü+‘êqT&ÉT`ãT<ÛTä &ÉT nH˚yês¡T
M] düT‘·T\T.
@e+ Á|üø±s√ uÛÑ>∑yêHé <˚e<˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
Á|üC≤ <Ûäs¡àxà ø±eT+ #· ‘·´ø±Ô« yÓ’sê>∑´e÷Á•‘·' ˆˆ 31 ˆˆ
á$<Ûä+>± <˚yê~Û<˚e⁄&Ó’q uÛÑ>∑yêqT&Ó’q eTùV≤X¯«s¡T&ÉT düèwæºø±sê´ìï, ø±e÷ìï e<ä* yÓ’sê>±´ìï
ÄÁX¯sTT+#ê&ÉT.
Ä‘·àHê´<Ûëj·T #ê--‘êàqyÓTÆX¯«s¡+ uÛ≤ee÷dæú‘·' ˆ
|”‘ê« ‘·<äø£ås¡+ ÁãVü≤à XÊX¯«‘·+ |üs¡e÷eTè‘·yéT ˆˆ 32 ˆˆ
XÊX¯«‘·yÓTÆ’q |üs¡eT neTè‘·s¡÷|üyÓTÆq nø£ås¡ÁãVü≤àqT ÄkÕ«~dü÷Ô, Ä‘·à˝À Ä‘·à‘êÔ«ìï Á|üy˚X¯ô|{Ϻ,
áX¯«s¡uÛ≤yêìï bı+~Hê&ÉT.
Á|üC≤' düèCÒ‹ #ê--~c˛º ÁãVü≤àD≤ ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆ
kÕ«‘·àHê dü<äèXÊHé s¡TÁ<ëHé düdüs¡® eTqkÕ •e' ˆˆ 33 ˆˆ
Á|ü»\qT düèwæº+#·TeTì ÁãVü≤à#Ó|üŒ≥+‘√ ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉH˚ •e⁄&ÉT eTqdüT‡‘√ ‘·q‘√ düe÷qT˝…’q
s¡TÁ<äT\qT düèwæº+#ê&ÉT.
ø£|ü]›H√ ìsê‘·v±ÿ ˙ï\ø£D≤˜Hé |æHêøÏq' ˆ
Á‹X¯S\Vü≤kÕÔqTÁ~ø±ÔHé dü<ëq+<ë+ÁdæÔ˝À#·HêHé ˆˆ 34 ˆˆ
 |ü<eä n<Ûë´j·T+ 87

»sêeTs¡Dìs¡Tàø±ÔHé eTVü‰eèwüuÛÑyêVü≤HêHé ˆ
M‘·sê>±+X¯Ã düs¡«C≤„Hé ø√{Ï ø√{Ï X¯‘êÁqŒuÛÑT' ˆˆ 35 ˆˆ
Á|üuTÑÛ e⁄ »&É\T <Û]ä +∫q yê]ì, uÛj Ñ T· s¡VÉ ≤æ ‘·T\qT, ˙\ø£+sƒT¡ \qT, |æHêø£bÕDT\qT, Á‹X¯S\+ <Û]ä +∫q
yê]ì, ãTTwæº|òüTï\qT, ñÁ~≈£îÔ\qT eTVü‰ Äq+<ädü«s¡÷|ü⁄\qT`eT÷&ÉT H˚Á‘ê\Tqï yê]ì, »sê`eTs¡D≤\T
˝Òì yê]ì, >=|üŒ eèwüuÛ≤\T yêVü≤Hê\T>± ø£\yê]ì, düs¡«E„\qT, M‘·sê>∑T˝…’q e+<ä\ø√≥T¢ s¡TÁ<äT\qT
düèwæº+#ê&ÉT.
‘êHé <äè›cÕº« $$<ÛëHé s¡TÁ<ëìïs¡à˝≤˙ï\˝ÀVæ≤‘êHé ˆ
»sêeTs¡Dìs¡Tàø±ÔHé yê´»Vü‰s¡ Vü≤s¡+ >∑Ts¡T' ˆˆ 36 ˆˆ
ÁãVü≤à »sêeTs¡Ds¡Væ≤‘·T\T, ˙\˝ÀVæ≤‘·T\T, ìs¡à\T˝…’q Ä nH˚≈£î˝…’q s¡TÁ<äT\qT #·÷∫ •e⁄ì‘√
Ç≥¢Hêï&ÉT.
e÷ ÁkÕø°åØ<äèoπs›e Á|üC≤ eTè‘·T´$e]®‘ê' ˆ
nHê´' düè»dü« uÛÑ÷‘˚X¯ »qàeTè‘·T´düeTì«‘ê' ˆˆ 37 ˆˆ
z<˚e! eTè‘·T´s¡V≤æ ‘·yTÓ qÆ Ç≥Te+{Ïyê]ì düŒwæº #˚jT· e<äT.› z uÛ÷Ñ ‘˚XÊ! Ç<˚ $<Û+ä >± »qà, eTè‘·T´e⁄\T
ø£\ eTs√$<ÛäyÓTÆq düèwæºì #˚j·Te\dæ+~.
‘·‘·düÔe÷Vü≤ uÛÑ>∑yêHé ø£|üØ› ø±eTXÊdüq' ˆ
HêdæÔ y˚T ‘ê<äèX¯' düs¡Z' düè» ‘·«+ $$<Ûë' Á|üC≤' ˆˆ 38 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· ø±eTTì XÊdæ+∫qyê&ÉT »{≤<Ûë] nsTTq •e⁄&ÉT ÁãVü≤à‘√ n≥Te+{Ï düèwæº Hê≈£î ˝Ò<äT.
$$<ÛäÁ|ü»\qT ˙y˚ düèwæº+#·T.
‘·‘·' Á|üuÛÑè‹ <˚y√-k q Á|üdü÷‘˚-X¯óuÛ≤' Á|üC≤' ˆ
kÕ«‘·àC…’ πse ‘Ó’' s¡TÁ<Ó’ ]ïeè‘êÔ‘êà Vü≤´‹wü˜‘· ˆˆ 39 ˆˆ
n|üŒ{Ï qT+&ç •e⁄&ÉT nX¯óuÛyÑ TÓ qÆ Á|üC≤düèwæº #˚jT· ˝Ò<Tä . ‘·q |ü⁄Á‘·T˝…q’ Ä s¡TÁ<äT\‘√H˚ ÁøÏj÷· s¡V≤æ ‘·yTÓ qÆ
s¡÷|ü+˝À ñ+&ç b˛sTTHê&ÉT.
kÕúDT‘·«+ ‘˚q ‘·kÕ´d”<˚›e<˚edü´ X¯S*q' ˆ
C≤„q+ yÓ’sê>∑´yÓTÆX¯«s¡´+ ‘·|ü' dü‘·´+ ø£åe÷ <Ûäè‹' ˆˆ 40 ˆˆ
Á<äwüº è‘·«e÷‘·àdü+uÀ<Û√ Vü≤´~ÛcÕ˜‘·è‘·«y˚Te #·ˆ
ne´j·÷ì <äXË’‘êì ì‘·´+ ‹wü˜ìÔ X¯+ø£πs ˆˆ 41 ˆˆ
uÛÑ>∑yêqT&Ó’q X¯+ø£s¡Tì˝À C≤„q+`yÓ’sê>∑´+`◊X¯«s¡´+`‘·|üdüT‡, dü‘·´+`ø£åeT`<Ûäè‹`Á<äwüºè‘·«+`
Ä‘·àC≤„q+ nfÒ¢ n~ÛcÕ˜‘·è‘·«+ nH˚ |ü~ XÊX¯«‘ê˝…’q >∑TD≤\T m\¢|ü⁄&ÉT ñ+≥Tqï$. n‘·&ÉT düèwæº #˚j·T≥+
e÷qT≈£îqï|üŒ{Ï qT+&ç n‘·ìøÏ kÕúDT‘·«+ @s¡Œ&ç+~.
88 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
@e+ dü X¯+ø£s¡' kÕø屋ŒHêø° |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
‘·‘·' dü uÛÑyêHé ÁãVü‰à Mø£å´ <˚e+ Á‹˝À#·qyéT ˆˆ 42 ˆˆ
düôV’≤e e÷qôd’' |ü⁄Á‘Ó’' Á|”‹$kÕŒ¤]˝À#·q' ˆ
C≤„‘ê« |üs¡‘·s¡+ uÛ≤eyÓTÆX¯«s¡+ C≤„q#·≈£åîcÕ ˆˆ 43 ˆˆ
‘·TcÕºe »>∑‘êMTX¯+ ø£è‘ê« •s¡dæ #êx®*yéT,
Ä |æHêø£<Ûë] nsTTq X¯+ø£s¡T&˚ kÕø屑·Œs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT. ‘·sê«‘· Ä ÁãVü≤à eTTø£ÿ+{Ï nsTTq <˚e⁄ì
e÷qdü|⁄ü Á‘·T\‘√ ≈£L&É #·÷∫ Á|”‹‘√ $bÕŒ]q H˚Á‘ê\Tø£\yê&Ó’ áX¯«s¡d+ü ã+<Ûyä TÓ qÆ |üsê‘·Œs¡u≤Û yêìï ‘Ó\TdüTø=ì
‘·\ô|’ n+»*ã<äT∆&Ó’ »>∑Á‘·ŒuÛÑTyÓ’q X¯+ø£s¡Tì düTÔ‹+#ê&ÉT.
ÁãôVAàyê#· :`ÁãVü≤à |ü*ø±&ÉT
qeTùdÔ-düTÔ eTVü‰<˚e! qeTùdÔ |üs¡y˚TX¯«s¡! ˆ 44 ˆˆ
qeT' •yêj·T <˚yêj·T qeTùdÔ ÁãVü≤às¡÷|æDÒ ˆˆ
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ eTùV≤XÊj·T qeTXÊÙHêÔj·T ùV≤‘·y˚ ˆˆ 45 ˆˆ
Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TùwXÊj·T jÓ÷>±~Û|ü‘·j˚T qeT' ˆ
qeT' ø±˝≤j·T s¡TÁ<ëj·T eTVü‰Á>±kÕj·T X¯S*H˚ ˆˆ 46 ˆˆ
z eTVü‰<˚yê! qeTkÕÿs¡+. |üs¡y˚TX¯«s¡! ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. •e⁄ìøÏ qeTkÕÿs¡+. ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q
<˚e⁄q≈£î qeTkÕÿs¡eTT. z eTùV≤XÊ! ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. XÊ+‹øÏ eT÷\yÓTÆq ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TcÕ!
áXÊ! ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. jÓ÷>±~Û|ür! qeTkÕÿs¡+. ø±\T&ÉT`s¡TÁ<äT&ÉT` eTVü‰Á>±düX¯øÏÔø£\yê&Ü! X¯S\<ÛëØ!
˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qeT' |æHêø£Vü≤kÕÔj·T Á‹H˚Á‘êj·T qyÓ÷ qeT' ˆ
qeTÁdæÔeT÷s¡Ôj˚T ‘·TuÛÑ´+ ÁãVü≤àD√ »qø±j·T ‘˚ ˆˆ 47 ˆˆ
|æHêø£eTT Vü≤dü+Ô ˝À ø£\yêìøÏ qeTkÕÿs¡+. Á‹H˚Á‘·Tq≈£î qeTkÕÿs¡+. Á‹eT÷]Ôs÷¡ |ü⁄&Éyq’Ó ˙≈£î düeTkÕÿs¡+.
ÁãVü≤à≈£î »q≈£î&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+
ÁãVü≤à$<ë´~Û|ü‘·j˚T ÁãVü≤à$<ë´Á|ü<ësTTH˚ ˆ
qyÓ÷ y˚<äs¡Vü≤kÕ´j·T ø±\ø±˝≤j·T ‘˚ qeT' ˆˆ 48 ˆˆ
ÁãVü≤à$<ä´≈£î n~Û|‹ü $. ÁãVü≤à$<ä´ Á|ü<ëq+ #˚ùdyê&Ée⁄, y˚<ë\≈£î s¡V≤ü dü´s¡÷|ü⁄&Éyq’Ó ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
j·TeTTìπø j·TeTT&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
y˚<ëqÔÔkÕs¡kÕsêj·T qyÓ÷ y˚<ë‘·àeT÷s¡£Ôj˚T ˆ
qyÓ÷ ãT<ë∆j·T X¯ó<ë∆j·T jÓ÷–Hê+ >∑Ts¡y˚ qeT' ˆˆ 49 ˆˆ
 |ü<eä n<Ûë´j·T+ 89

y˚<ë+‘·kÕsêìπø kÕs¡yÓTÆqyê&Ée⁄, y˚<äeT÷]ÔyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. X¯ó<ä∆ãT<ä∆dü«s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q ˙≈£î

qeTkÕÿs¡+. jÓ÷>∑T\≈£î >∑Ts¡TyÓ’qyêìøÏ düeTkÕÿs¡+.
Á|üV”≤DXÀ¬ø’]«$<ÛÓ’s¡÷“¤‘Ó’' |ü]eè‘êj·T ‘˚ ˆ
qyÓ÷ ÁãVü≤àD´<˚yêj·T ÁãVü‰à~Û|ü‘·j˚T qeT' ˆˆ 50 ˆˆ
XÀø£sV¡ ≤æ ‘·T˝…q’ nH˚ø£ uÛ÷Ñ ‘ê\‘√ |ü]y˚w‘ºæ T· &Éyq’Ó ˙≈£î, ÁãVü≤àD´<˚e⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+. ÁãVü≤àø£~|Û ‹ü yÓq’
˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
Á‹j·TeT“ø±j·T <˚yêj·T qeTùdÔ |üs¡y˚Twæ˜H˚ ˆ
qyÓ÷ ~>±«düùd ‘·TuÛÑ´+ qyÓ÷ eTTD≤¶j·T <äD϶H˚ ˆˆ 51 ˆˆ
Á‹˝À#·qT&ÉT, |üs¡y˚Twæ˜ nsTTq <˚e⁄ìøÏ qeTkÕÿs¡+, ~>∑+ãs¡T&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. eTT+&Ée÷\
<Ûä]+∫qyêìøÏ, <ä+&Üìï <ë*Ãq yêìøÏ qeTkÕÿs¡+.
nHê~eT\V”≤Hêj·T C≤„q>∑e÷´j·T ‘˚ qeT' ˆ
qeTkÕÔsêj·T rsêúj·T qyÓ÷ jÓ÷>∑]∆ùV≤‘·y˚ ˆˆ 52 ˆˆ
qyÓ÷ <Ûäsêà~Û>∑e÷´j·T jÓ÷>∑>∑e÷´j·T ‘˚ qeT' ˆ
qeTùdÔ ìÁwüŒ|üx±Ãj·T ìsêuÛ≤kÕj·T ‘˚ qeT' ˆˆ 53 ˆˆ
nHê~eT\s¡Væ≤‘·T&Ée⁄, C≤„q+‘√ e÷Á‘·y˚T ‘Ó*j·T>∑\ ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. ‘·]+|ü#˚ùd rs¡údü«s¡÷|ü⁄&Éäe⁄,
jÓ÷>∑$uÛÑ÷‘·T\≈£î eT÷\ø±s¡DyÓTÆq ˙≈£î düeTkÕÿs¡+. <Ûäsêà#·s¡D‘√ e÷Á‘·y˚T bı+<ä<ä–qyê&ÉT, jÓ÷>∑+‘√
‘Ó*j·T<ä–q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. ìÁwüŒ|ü+#·T&Ée⁄, ìsêuÛ≤düT&Ée⁄ nsTTq ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
ÁãVü≤àDÒ $X¯«s¡÷bÕj·T qeTùdÔ |üs¡e÷‘·àH˚ ˆ
‘·«jÓÆTe düèwüºeTœ\+ ‘·«j˚T´e düø£\+ dæú‘·yéT ˆˆ54 ˆˆ
ÁãVü≤à, $X¯«s¡÷|ü⁄&ÉT`|üs¡e÷‘·àyÓ’q ˙ ø=s¡≈£î qeTkÕÿs¡eTT. ˙y˚ düeTkÕÔìï düèwæº+#êe⁄. ˙˝ÀH˚ á
Á|ü|ü+#·eT+‘ê ñqï~.
‘·«j·÷ dü+ÁVæ≤j·T‘˚ $X¯«+ Á|ü<ÛëHê<ä´+ »>∑qàj·T! ˆ
‘·«MTX¯«s√ eTVü‰<˚e' |üs¡+ÁãVü≤à eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 55 ˆˆ
˙y˚ Á|ü<ÛëqeTT Ä~>±>∑\ á $XÊ«ìï dü+Vü≤]düTÔHêïe⁄. »>∑‘Y dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. ˙y˚ áX¯«s¡T&Ée⁄`
eTVü‰<˚e⁄&Ée⁄`|üs¡ÁãVü≤àe⁄`eTùV≤X¯«s¡T&Ée⁄.
|üs¡y˚Tw”˜ •e' XÊqüÔ' |ü⁄s¡Tc˛ ìwüÿ˝À Vü≤s¡' ˆ
‘·«eTø£ås¡+ |üs¡+CÀ´‹düÔ«+ ø±\' |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 56 ˆˆ
90 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
|üsy¡ T˚ wæ̃`•e⁄&ÉT` XÊ+‹`|ü⁄s¡Twüß&ÉT` ìwüÿ\T&ÉT`Vü≤s¡T&ÉT ˙y˚. ˙e⁄ HêX¯+˝Òì yê&Ée⁄`|üs+¡ CÀ´‹$`
ø±\T&Ée⁄` |üs¡y˚TX¯«s¡T&Ée⁄ ˙y˚.
‘·«y˚Te |ü⁄s¡Tc˛-qqÔ' Á|ü<ÛëqÁ|üø£è‹düÔ<∏ë ˆ
uÛÑ÷$Tsêb˛-q˝À yêj·TT s√«´e÷Vü≤+ø±s¡ @e #· ˆˆ 57 ˆˆ
Á|ü<ëÛ q |ü⁄s¡Twüß&Ée⁄`nq+‘·T&Ée⁄`Á|üøè£ ‹$. nfÒ¢ uÛ÷Ñ $T`˙s¡T`n–ï`yêj·TTe⁄` Äø±X¯+`nVü≤+ø±s¡+
≈£L&É ˙y˚.
j·Tdü´ s¡÷|ü+ qeTkÕ´$T uÛÑeqÔÔ+ ÁãVü≤àdü+õ„‘·yéT ˆ
j·Tdü´ <Í´s¡uÛÑeq÷àsê∆ bÕ<Í |üèB∏Û« ~XÀ uÛÑTC≤' ˆˆ 58 ˆˆ
Äø±X¯eTT<äs¡+ ‘·ôdàÌ $sêCÒ Á|üDe÷eT´Vü≤yéT ˆ
dü+‘ê|üj·T‹ jÓ÷ $X¯«+ kÕ«uÛ≤_Ûsꓤdüj·THé ~X¯' ˆˆ 59 ˆˆ
ÁãVü≤à‘˚CÀeTj·T+ ì‘·´+ ‘·ôdàÌ dü÷sê´‘·àH˚ qüeT' ˆ
Vü≤e´+ eVü≤‹ jÓ÷ ì‘·´+ söÁB ‘˚CÀeTsT÷ ‘·qT' ˆˆ 60 ˆˆ
ø£e´+ |æ‘·è>∑D≤Hê+ #· ‘·ôdàÌ eVü‰ï´‘·àH˚ qüeT' ˆ
ÄbÕ´j·Tj·T‹ jÓ÷ ì‘·´+ dü«<Ûëe÷ï düø£\+ »>∑‘Y ˆˆ 61 ˆˆ
|”j·T‘˚ <˚e‘êdü+ô|òTÆdüÔôd’à k˛e÷‘·àH˚ qeT' ˆ
_uÛÑs¡Ô´X‚wüuÛÑ÷‘êì jÓ÷-qÔÔX¯Ãs¡‹ düs¡«<ë ˆˆ 62 ˆˆ
X¯øÏÔsêàùV≤X¯«Ø ‘·TuÛÑ´+ ‘·ôd’ à yêj·÷«‘·àH˚ qeT' ˆ
dü軑·´X‚wüy˚Ty˚<ä+ j·T' dü«ø£sêàqTs¡÷|ü‘·' ˆ
kÕ«‘·àq´edæú‘·düÔôdàÌ #·‘·Ts¡«Áø±Ôj·T ‘˚ qeT' ˆˆ 63 ˆˆ
ÁãVü≤àdü+»„ø£\ ˙ s¡÷bÕìï qeTdüÿ]düTÔHêïqT. meìøÏ <äT´˝Àø£+ •s¡düT‡, |üè~∏$ bÕ<ë\T, uÛÑTC≤\T
~≈£îÿ\T, Äø±X¯+ ñ<äs¡eTT ø£\<√ Ä $sê{Ÿ |ü⁄s¡Twüßì H˚qT qeTdüÿ]düTÔHêïqT. ‘·q øÏs¡D≤\ ø±+‹‘√
~≈£îÿ\qT Á|üø±•+|ü #˚d÷ü Ô (dü+)‘êbÕìï ø£\T>∑ #˚dTü qÔ ï XÊX¯«‘·yTÓ qÆ ÁãVü≤à‘˚CÀ eTj·TT&Óq’ dü÷s¡T´ì dü«s¡÷|ü+>∑\
˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. <˚e‘·\≈£î ì‘·´+ Vü≤yê´ìï n+~+#˚ ‘˚CÀeTj·T X¯Øs¡+ ø£\yê&ÉT, ø£yê´ìï |æ‘·è<˚e‘·\≈£î
n+~+#˚ eVæ≤ïdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q yêìøÏ qeTkÕÿs¡+. ‘·qø±+‹‘√ m\¢|ü⁄&ÉT düeTdüÔ»>∑‘·TÔqT ‘·è|æÔ|üs¡#˚ yê&ÉT,
<˚e‘êdü+|òüT+‘√ bÕq+ #˚j·Tã&˚ k˛eTs¡÷|ü⁄&É (#·+Á<ä)yÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. düeTdüÔ ÁbÕDT\qT
uÛsÑ D¡ `b˛wüD#˚d÷ü Ô m\¢|⁄ü &ÉT yêì˝À dü+#·]dü÷Ô ñ+&˚ yêj·TT s¡÷bÕ‘·àø£yTÓ qÆ e÷ùV≤X¯«ØX¯øyÔÏ q’Ó ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
‘·eT ‘·eT ø£sêàqT>∑TD+>± ÁbÕDT\qT düèwæº+#˚yê&ÉT. yêìì ‘·q Ä‘·à˝À ì\T|ü⁄≈£îqï Hê\T>∑T eTTU≤\Tqï.
ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
 |ü<eä n<Ûë´j·T+ 91

j·T' X‚wü X¯j·TH˚ X‚‘˚ $X¯«e÷eè‘·´ e÷j·Tj·÷ ˆˆ 64 ˆˆ

kÕ«‘êàqT uÛÑ÷‹jÓ÷π>q ‘·ôdàÌ $XÊ«‘·àH˚ qeT' ˆ
_uÛÑ]Ô •s¡kÕ ì‘·´+ ~«dü|üÔ uÛÑTeHê‘·àø£yéT ˆˆ 65 ˆˆ
ÁãVü‰à+&É+ jÓ÷-œ˝≤<Ûës¡düÔôd’à X‚cÕ‘·àH˚ qeT' ˆ
j·T' |üsêH˚Ô |üsêqq›+ |”‘ê« ~yÓ’´ø£kÕøÏåø£yéT ˆˆ 66 ˆˆ
qè‘·´‘·´qqÔeTVæ≤e÷ ‘·ôdÌà s¡TÁ<ë‘·àH˚ qeT' ˆ
jÓ÷-qÔsê düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ ìj·THêÔ ‹wü˜rX¯«s¡' ˆˆ 67 ˆˆ
j·Tdü´ πøX‚wüß JeT÷‘ê' q<ä´' düsê«+>∑dü+~Ûwüß ˆ
≈£îøåö düeTTÁ<ëX¯Ã‘ê«s¡düÔôd’à ‘√j·÷‘·àH˚ qeT' ˆˆ 68 ˆˆ
me&ÉT ‘·q Ä‘·à˝À nqTuÛÑ÷‹s¡÷|üjÓ÷>∑+‘√ Áù|]‘·T&Ó’ e÷j·T<ë«sê dü+|üPs¡íyÓTÆq $XÊ«ìï Äe]+∫
X‚wüX¯j·Tq+˝À |ü&ÉTø=ì ñHêï&√ Ä $XÊ«‘·às¡÷|ü⁄ìøÏ qeTkÕÿs¡+. ‘·q•s¡düT‘√ #·‘·Ts¡›X¯uÛÑTeHê‘·àø£yÓTÆq
ÁãVü‰à+&Üìï <Û]ä düTHÔ êï&√ n+<ä]øÏ Ä<Ûës¡u÷ÑÛ ‘·T&Óq’ Ä~X‚cÕ‘·TàìøÏ qeTkÕÿs¡+. eTVü‰Á|ü\j·Tø±\+˝À ~e´eTT
@ø£e÷Á‘· kÕøÏså ÷¡ |üyTÓ qÆ |üse¡ ÷q+<ëìï ÄkÕ«~dü÷Ô Hê≥´+ #˚ùdyê&ÉT, nq+‘·yTÓ qÆ eTVæ≤eTø£\ s¡TÁ<ë‘·à≈£îìøÏ
qeTkÕÿs¡eTT. me&ÉT düeTdüÔ ÁbÕDT\ ˝À|ü\ ñ+&ç ìj·T+‘· s¡÷|ü+˝À ñHêï&√ düs¡«kÕøÏå>± ñqï <˚e⁄&Ó’q ˙
X¯Øsêìï qeTdüÿ]düTÔHêïqT. y˚T|òü÷\T πøXÊ\T>±, q<äT\T düsê«+>∑dü+<ÛäT\T>±, Hê\T>∑T düeTTÁ<ë\T ø£&ÉT|ü⁄˝À
ñqï »\+ s¡÷|ü+˝À ñqï ˙≈£î qeTkÕÿs¡+,
j·T+ $ìÁ<ë õ‘·XÊ«kÕ' dü+‘·TcÕº' düeT<ä]Ùq' ˆ
CÀ´‹' |üX¯´ìÔ j·TTx±®HêdüÔôdàÌ jÓ÷>±‘·àH˚ qeT' ˆˆ 69 ˆˆ
ìÁ<ë s¡V≤æ ‘·T˝…’ XÊ«düqT »sTT+∫ dü+‘·Twüß˝º ’… düeT<äsT¡ Ù˝…q’ jÓ÷>∑T\T düe÷~Û˝À @ CÀ´‹ì <ä]ÙdüTHÔ êïs√
Ä jÓ÷>±‘·às¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
j·Tj·÷ dü+‘·s¡‘˚ e÷j·÷+ jÓ÷^ dü+ø°åDø£\àwü' ˆ
nbÕs¡‘·s¡|üs¡´HêÔ+ ‘·ôdàÌ $<ë´‘·àH˚ qeT' ˆˆ 70 ˆˆ
@ $<ä´<ë«sê jÓ÷>∑T\T ø£\àwü+ ø°åDÏ+∫qyê¬s’ <ë≥sêì e÷j·TqT ‘=\–+#·T≈£î+{≤s√ Ä
$<ë´s¡÷|ü⁄q≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
j·Tdü´ uÛ≤kÕ $uÛ≤r<äeT<ä«j·T+ ‘·eTdü' |üs¡yéT ˆ
Á|ü|ü<˚´ ‘·‘·Œs¡+ ‘·‘·Ô «+ ‘·Á<ä÷|ü+ bÕs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 71 ˆˆ
meì ø±+‹‘√ á$X¯ « + Á|ü ø ±•dü T Ô + <√, m|ü  &É T n+<Û ä ø ±s¡ + ñ+&É < √ n~«rj· T yÓ T Æ q
|üs¡eT‘·‘·Ô«dü«s¡÷|ü+ ø£\ Ä |üs¡y˚TX¯«s¡Tì X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT.
92 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ì‘ê´qq›+ ìsê<Ûës¡+ ìwüÿ\+ |üs¡eT+ •eyéT ˆ
Á|ü|ü<˚´ |üs¡e÷‘êàq+ uÛÑeqÔ+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 72 ˆˆ
ì‘ê´q+<ädü«s¡÷|ü⁄&ÉT, eTs√ Ä<Ûës¡+˝Òìyê&ÉT, ìwüÿ\T&ÉT, |üs¡e÷‘·à, |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉyÓ’q |üs¡eT•e⁄&Ée⁄
˙e⁄. n{Ϻ ìqTï X¯s¡DTbı+<äT‘·THêïqT.
@e+ düTÔ‘ê« eTVü‰<˚e+ ÁãVü‰à ‘·<들euÛ≤$‘·' ˆ
ÁbÕ+»*' Á|üD‘·düÔkÂú >∑èDHé ÁãVü≤à düHê‘·yéT ˆˆ 73 ˆˆ
á$<Ûä+>± eTVü‰<˚e⁄ì düTÔ‹+∫ ÁãVü≤à n‘·ì uÛ≤eq‘√ Á|üuÛ≤$‘·T&Ó’ düHê‘·qT&Ó’q |üs¡ÁãVü≤àqT ø°]Ôdü÷Ô
n+»*ã<äT∆&Ó’ ì*#ê&ÉT.
‘·‘·düÔôdàÌ eTVü‰<˚y√ ~e´+ jÓ÷>∑eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
◊X¯«s¡+ ÁãVü≤àdü<들e+ yÓ’sê>∑´+ #· <ä<Í Vü≤s¡' ˆˆ 74 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· eTVü‰<˚e⁄&ÉT ~e´yÓTÆq, ÁX‚wü˜yÓTÆq jÓ÷>±ìï, áX¯«s¡dü+ã+<ÛäyÓTÆq<ëìï, ÁãVü≤à$wüj·T+˝À
dü<들yêìï, yÓ’sê>±´ìï Vü≤s¡T&ÉT Á|ükÕ~+∫Hê&ÉT.
ø£sêuÛ≤´+ ø√eT˝≤uÛ≤´+ #· dü+düŒèX¯´ Á|üD‘ê]ÔVü‰ ˆ
yê´»Vü‰s¡ dü«j·T+ <˚e' k˛-qT>∑èVü≤´ |æ‘êeTVü≤yéT ˆˆ 75 ˆˆ
ø√eT\yÓTqÆ s¬ +&ÉT #˚‘T· \‘√ Ä‘·DíÏ ˝ÒeHÓ‹Ô Á|üD‘·T˝…q’ yê] Ä]Ôì b˛>=fÒº <˚e⁄&Óq’ •e⁄&ÉT nqTÁ>∑V≤æ +∫
ÁãVü≤àqT >∑÷]à Ç≥¢Hêï&ÉT.
j·T‘·Ô «j·÷- uÛÑ´]ú‘·+ ÁãVü≤àHé |ü⁄Á‘·‘˚« uÛÑe‘√ eTeT ˆ
ø£è‘·+ eTj·÷ ‘·‘·‡ø£\+ düè»dü« $$<Ûä+ »>∑‘Y ˆˆ 76 ˆˆ
z ÁãVü‰à! ˙e⁄ ˙ |ü⁄Á‘·Tì>± ø£eTàì qqTï ø√sêe⁄. H˚qT ìs¡«]Ô+#êqT. Çø£ düeTdüÔyÓTÆq »>∑‘·TÔqT
düèwæº+#·T.
Á‹<Ûë _ÛH√ï-düà´Vü≤+ ÁãVü≤àHé ÁãVü≤à$wüßíVü≤sêK´j·÷ ˆˆ 77 ˆˆ
düs¡Zs¡øå±\j·T>∑TD…Æ]ïwüÿ\' |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
dü ‘·«+ eTe÷Á>∑»' |ü⁄Á‘·' düèwæºùV≤‘√]«ì]à‘·' ˆˆ 78 ˆˆ
eTyÓTÆe <äøÏåD≤<äv±Z<ë«e÷v±Z‘Y |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
‘·dü´ <˚yê~<˚edü´ X¯+uÛÀ' Vü≤è<äj·T<˚X¯‘·' ˆˆ 79 ˆˆ
dü+ãuÛÑ÷yê<∏ä s¡TÁ<√-kÕeVü≤+ ‘·kÕ´|üsê ‘·qT' ˆ
ÁãVü≤à$wüßí•yê ÁãVü≤àHé düs¡Zdæú‘·´+‘·ùV≤‘·e' ˆˆ 80 ˆˆ
 |ü<eä n<Ûë´j·T+ 93

z! ÁãVü‰à! ÁãVü≤à ` $wüßí ` Vü≤s¡ nH˚ ù|s¡¢‘√ H˚qT eT÷&ÉT _Ûqï s¡÷bÕ\T bı+<ëqT. düèwæº, dæú‹, \j·T
>∑TD≤\˝À ìwüÿ\T&Ó’q H˚qT |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉqT. ˙e⁄ Hê ô|<ä› ≈£îe÷s¡T&Ée⁄. düèwæºø=s¡≈£î Hê ≈£î&ç X¯Øsê+>∑+
qTs&ç ì]à+|üã&çHêe⁄. m&ÉeTuÛ≤>∑+ qT+&ç |ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ TT&ÉT ì]à‘·T&ÓH’ ê&ÉT. Ä <˚e<˚e⁄&Óq’ X¯+uÛTÑ e⁄ Vü≤è<äjT· +
qT+&ç s¡TÁ<äTì>± »ìà+∫HêqT. H˚qT Ä X¯+uÛÑTq≈£î eTs√ X¯Øsêìï. zÁãVü‰à! ÁãVü≤à ` $wüßí ` •e⁄\T düèwæº,
dæú‹, \j·÷\≈£î ø±s¡D≤\e⁄‘·THêïs¡T.
$uÛÑC≤´‘êàqy˚Tø√-|æ ùd«#·Ã¤j·÷ X¯+ø£s¡' dæú‘·' ˆ
‘·<∏ë-Hê´ì #· s¡÷bÕDÏ eTeT e÷j·÷ ø£è‘êì #· ˆˆ 81 ˆˆ
ˇø£&˚ nj·TT´+&ç ≈£L&Ü X¯+ø£s¡T&ÉT ‘·q ùd«#·Ã¤‘√ eT÷&ÉT s¡÷bÕ˝À¢qT y˚¬s’ ñ+≥THêï&ÉT. á$<Ûä+>±
Ç‘·s¡ s¡÷bÕ\T ≈£L&Ü Hê e÷j·T#˚ ì]à+|üã&ܶsTT.
˙s¡÷|ü' πøe\+ dü«#√ä eTVü‰<˚e' dü«uÛ≤e‘·' ˆ
@uÛÑ´' |üs¡‘·s√ <˚eÅdæÔeT÷]Ô' |üs¡e÷ ‘·qT' ˆˆ 82 ˆˆ
dü«s¡÷|ü‘'· eTVü‰<˚e⁄&ÉT dü«#·Ãy¤ TÓ qÆ yê&ÉT., s¡÷|üsV¡ ≤æ ‘·T&ÉT, n~«rj·TT&ÉT ≈£L&Ü. Äj·Tq Á‹eT÷s¡T\Ô ø£+f…
ÁX‚wü˜‘·qTe⁄ >∑\yê&ÉT.
e÷ùV≤X¯«Ø Á‹qj·THê jÓ÷–Hê+ XÊ+‹<ë dü<ë ˆ
‘·kÕ´ @e |üsê+ eT÷]Ô+ e÷eTy˚Væ≤ |æ‘êeTVü≤ ˆˆ 83 ˆˆ
eT÷&ÉT H˚Á‘ê\Tø£\ e÷ùV≤X¯«Ø eT÷]Ô jÓ÷>∑T\¬ø|ü⁄&ÉT XÊ+‹ìdüTÔ+~. z |æ‘êeTVü≤! ÄyÓT |üsê
eT÷]Ô>±H˚ qqTï ‘Ó\TdüTø√.
XÊX¯«‘Ó’X¯«s¡´$C≤„q‘˚CÀjÓ÷>∑düeTì«‘êyéT ˆ
k˛-Vü≤+ Á>∑kÕ$T düø£\eT~ÛcÕ˜j·T ‘·yÓ÷>∑TDyéT ˆˆ 84 ˆˆ
düHê‘·qyÓTÆq ◊X¯«s¡´+`$C≤„q+`‘˚»düT‡`jÓ÷>±\‘√ ≈£L&çq ÄyÓTqT |üsêeT÷]Ô>± >∑T]Ô+#·T. Ä H˚H˚
ø±\s¡÷|æHÓ’ ‘·yÓ÷>∑TD≤HêïÁX¯sTT+∫ düeTdüÔ$XÊ«ìï Á$T+>∑T‘·THêïqT.
ø±˝À uÛÑ÷‘ê« q ‘·äeTkÕ e÷eTH√´-_ÛuÛÑ$wü´‹ ˆ
j·T<ë j·T<ë Væ≤ e÷+ ì‘·´+ $∫+‘·j·Tdæ |ü<äà» ˆˆ 85 ˆˆ
‘·<ë ‘·<ë y˚T kÕìï<Ûä´+ uÛÑ$wü´‹ ‘·yêq|òüT! ˆ
@‘êe<äTø±Ô « ÁãVü‰àD+ k˛-_Ûe+<ä´ >∑Ts¡T+ Vü≤s¡' ˆ
düôV’≤e e÷qôd’' |ü⁄Á‘Ó’' ø£åD≤<äqÔ s¡BÛj·T‘· ˆˆ 86 ˆˆ
94 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eTs=ø£&ÉT ø±\s¡÷|æjÓÆT ‘·yÓ÷>∑TD≤ìï ÄÁX¯sTT+∫ qHÓï<äTs√ÿ˝Ò&ÉT. @ @ düeTj·T+˝À ˙e⁄ qqTï
<Ûë´ìkÕÔy√ z ÁãVü‰à! Ä j·÷ düeTj·÷˝À¢ ˙ kÕìï<Ûë´ìï #˚s¡T≈£î+{≤qT. á$<Ûä+>± Ä Vü≤s¡T&ÉT #Ó|æŒ ÁãVü≤à≈£î
düeTdüÿ]+∫ ‘·q e÷qdü|ü⁄Á‘·T\‘√ ≈£L&É ø£åD+˝À n+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT.
k˛-|æ jÓ÷>∑+ düe÷kÕúj·T düdüs¡® $$<Ûä+ »>∑‘Y ˆˆ 87 ˆˆ
Hêsêj·TD≤UÀ´ uÛÑ>∑yêHé j·T<∏ë |üPs¡«+ Á|üC≤|ü‹' ˆ
eTØ∫ uÛÑè>∑«vÏZs¡dü+ |ü⁄\düÔ´+ |ü⁄\Vü≤+ Áø£‘·TyéT ˆˆ 88 ˆˆ
<äø£åeTÁ‹+ edæwü˜+ #· k˛-dü軑Y jÓ÷>∑$<ä´j·÷ ˆ
qe ÁãVü‰àD Ç‘˚´‘˚ |ü⁄sêDÒ ìX¯Ãj·T+ >∑‘ê' ˆˆ 89 ˆˆ
Ä Á|üC≤|ü‹≈£L&É jÓ÷>±ìï ÄÁX¯sTT+∫ $$<ÛäyÓTÆq »>∑‘·TÔqT düèwæº+∫Hê&ÉT. Hêsêj·TDT&ÉH˚ ù|s¡qTqï
uÛ Ñ > ∑ e +‘· T ì ÄÁX¯ j · T +‘√ Á|ü C ≤|ü ‹ n+‘· ≈ £ î |ü P s¡ « dü è wæ º ì b˛*q <ëìH˚ dü è wæ º + ∫Hê&É T .
eTØ∫`uÛÑè>∑T`n+–s¡dü`|ü⁄\düÔ´`|ü⁄\Vü≤`Áø£‘·T`<äø£å`nÁ‹`e•wüߘ\qT n‘·&ÉT jÓ÷>∑ $<ä´‘√ düèwæº+#ê&ÉT.
|ü⁄sêD≤˝À¢ Ms¡T qeÁãVü≤à\T>± ìX¯ÃsTT+|üã&çHês¡T.
düπs« ‘˚ ÁãVü≤àD≤ ‘·T˝≤´' kÕ<Ûäø± ÁãVü≤àyê~q' ˆ
dü+ø£\Œ+ #Ó’e <Ûäs¡à+ #· j·TT>∑<Ûäsêà+X¯Ã XÊX¯«‘êHé ˆˆ
kÕúHê_Ûe÷ìq' düsê«Hé j·T<∏ë ‘˚ ø£~∏‘·+ |ü⁄sê ˆ 90 ˆˆ
yês¡+<äs¡÷ ÁãVü≤à‘√ düe÷qT\T, kÕ<Ûä≈£î\T, ÁãVü≤àyê<äT\T ≈£L&É. dü+ø£\Œ+, <Ûäs¡àeTT` j·TT>∑<Ûäsêà\T
XÊX¯«‘·yÓTÆq yêìì, <˚e‘·\ kÕúHê_Ûe÷Hê\ìï+{Ïì Ç+‘·≈£î eTT+<˚ ˙≈£î #ÓbÕŒqT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ s¡TÁ<ädüèwæºsêïeT <äX¯yÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 10 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À s¡TÁ<ädüèwæº nH˚ |ü<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 10 ˆˆ

lkl
 95
@ø±<äXÀ-<Ûë´j·T' ` |ü<äø=+&Ée n<Ûë´j·T+
<˚e´e‘ês¡' ` <˚e´e‘ês¡+
l≈£Ls¡àñyê#· :` l≈£Ls¡àeT÷]Ô |ü*ø±&ÉT
@e+ düècÕº« eTØ#ê´BH˚›e<˚e' |æ‘êeTVü≤' ˆ
düôV’≤e e÷qôd’' |ü⁄Á‘Ó’düÔ‘ê|ü |üs¡eT+ ‘·|ü' ˆˆ 1 ˆˆ
á $<Û+ä >± eTØ∫ yÓTT<ä˝q’… yê]ì düèwæ+º ∫ <˚e<˚e⁄&Óq’ ÁãVü≤à ‘·q e÷qdü|⁄ü Á‘·T\‘√ ≈£L&É |üse¡ T‘·|dü Tü ‡
Hê#·]+∫Hê&ÉT.
‘·ôd’´e ‘·|ü‘√ eÁø±Ô‘Y s¡TÁ<ä' ø±˝≤–ï dü+ìïuÛÑ' ˆ
Á‹X¯S\bÕDÏØXÊq' ÁbÕ<äTsêd”‘Y Á‹˝À#·q' ˆˆ 2 ˆˆ
n{≤¢ ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü qÔ ï ÁãVü≤àeTTK+ qT+&ç Á|ü\j·Tø±˝≤–ï‘√ düe÷q+>± uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ yê&ÉT Á‹X¯S˝≤ìï
<Ûä]+∫q Á‹˝À#·qT&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT Á|ü‘·´ø£åyÓTÆHê&ÉT.
ns¡∆HêØ qs¡e|ü⁄' <äTÁùwŒøå√´-‹uÛÑj·T+ø£s¡' ˆ
$uÛÑC≤‘êàq$T‘·T´ø±Ô« ÁãVü‰à #êqÔs¡›<Û˚ uÛÑj·÷‘Y ˆˆ 3 ˆˆ
dü>∑+ X¯Øs¡+ Ád”Ôs¡÷|ü+‘√qT, dü>∑+ X¯Øs¡+ |ü⁄s¡Twüs¡÷|ü+‘√qT ñqï n‘·ìì #·÷&ÉM\Tø±ì s¡TÁ<äTì
#·÷∫ ÁãVü≤à ìqTï $uÛÑõ+#·Tø√ nì #Ó|æŒ uÛÑj·T+e\¢ n+‘·sê∆qeTj·÷´&ÉT.
‘·<∏√ø√Ô-k ~«<Ûë Ád”Ô‘·«+ |ü⁄s¡Twü‘·«eT<∏ëø£s√‘Y ˆ
_uÛÒ<ä |ü⁄s¡Twü‘·«xà <äX¯<Ûë #Ó’ø£<Ûë |ü⁄q' ˆˆ 4 ˆˆ
á$<Ûä+>± ÁãVü≤à #Ó|üŒ>± n‘·qT Ád”Ô|ü⁄s¡Twüs¡÷bÕ\qT ¬s+&ÉT uÛ≤>±\T #˚XÊ&ÉT. eT∞¢ |ü⁄s¡TwüuÛ≤>±ìï
|ü<äTH=ø£+&ÉT uÛ≤>±\T>± $uÛÑõ+#ê&ÉT.
@ø±<äXË’‘˚ ø£~∏‘ê s¡TÁ<ëÁdæÔuÛÑTeH˚X¯«sê' ˆ
ø£bÕ©XÊ<äjÓ÷ $ÁbÕ <˚eø±πs´ ìjÓ÷õ‘ê' ˆˆ 5 ˆˆ
ø£bÕ*áX¯ yÓTT<ä\>∑T á |ü<Tä H=ø£+&ÉT>∑Ts¡T s¡TÁ<äT\T Á‹uÛTÑ eüHX˚ «¯ s¡T\T>± #Ó|Œü ã&çHês¡T. z $Á|ü⁄˝≤sê!
Ms¡T <˚e‘êø±s¡´+˝À ìjÓ÷õ‘·T\sTTHês¡T.
kÂe÷´kÂyÓTÆ´düÔ<∏ë XÊ+‘ê XÊHÓÔÌ' Ád”Ô‘·«+ #· dü Á|üuÛÑT' ˆ
_uÛÒ<ä ãVüQ<Ûë <˚e' dü«s¡÷ô|’s¡dæ‘Ó’' dæ‘Ó’' ˆˆ 6 ˆˆ
Ä Á|üuÛÑTe⁄ kÂeT´eTT eT]j·TT söÁ<äeTT XÊ+‘·eTT, nXÊ+‘· >∑TD≤\T>∑\ ‘Ó\T|ü⁄ q\T|ü⁄ s¡÷bÕ\‘√
Ád”Ô‘ê«ìï nH˚ø£ $uÛ≤>±\T #˚XÊ&ÉT.
96 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘ê yÓ’ $uÛÑ÷‘·jÓ÷ $ÁbÕ $ÁX¯ó‘ê' X¯ø£ÔjÓ÷ uÛÑT$ ˆ
\øå±à´<äjÓ÷ j·÷_ÛØXÊ $X¯«+ yê´b˛ï‹ XÊ+ø£Ø ˆˆ 7 ˆˆ
z $Á|ü⁄˝≤sê! Ä $uÛÑ÷‘·T˝Ò X¯≈£îÔ\s¡÷|ü+˝À \øÏå à yÓTT<ä˝…’q ù|s¡¢‘√ ˝Àø£+˝À Á|üdæ<ä∆yÓTÆq$. X¯+ø£s¡Tì
X¯øÏÔ Mì <ë«sêH˚ $X¯«+˝À yê´|æ+∫+~.
$uÛÑ»´ |ü⁄qØXÊ˙ kÕ«‘êàq+ X¯+ø£sê~«uÛÀ' ˆ
eTVü‰<˚eìjÓ÷π>q |æ‘êeTVü≤eTT|üdæú‘ê ˆˆ 8 ˆˆ
á áXÊ˙X¯øÏÔ Á|üuÛÑTe⁄ X¯+ø£s¡Tì‘√ $uÛ≤>∑+bı+~ eTVü‰<˚e⁄ì Ä»„‘√ |æ‘êeTVüQì <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl+~.
‘êe÷Vü≤ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à <ä≈£ådü´ <äTVæ≤‘ê uÛÑe ˆ
kÕ-|æ ‘·dü´ ìjÓ÷π>q ÁbÕ<äTsêd”Á‘·ŒC≤|ü‘˚' ˆˆ 9 ˆˆ
uÛÑ>∑yêqT&Ó’q ÁãVü≤à ÄyÓTqT <ä≈£åîìøÏ ≈£L‘·Ts¡T ø£eTàì #ÓbÕŒ&ÉT. n‘·ì Ä<˚X¯+‘√ ÄyÓT <äø£åÁ|üC≤|ü‹øÏ
ñ<äsTT+∫+~.
ìjÓ÷>±Á<ä“Vü≤àD√ <˚M+ <ä<Í s¡TÁ<ëj·T ‘ê+ düryéT ˆ
<äøå±Á<äTÁ<√-|æ »Á>±Vü≤ dü«ø°j·÷y˚Te X¯S\uÛÑè‘Y ˆˆ 10 ˆˆ
áyÓTπø dü‹ nì ù|s¡T. ÁãVü≤à<˚e⁄ì Ä»„‘√ <äø£åÁ|üC≤|ü‹ dür<˚$ì s¡TÁ<äTìøÏ Á|ü<ëq+ #˚XÊ&ÉT.
X¯S\<Ûäs¡T&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT <ä≈£åîì qT+&ç ‘·q X¯øÏÔH˚ Á>∑Væ≤+#ê&ÉT.
Á|üC≤|ü‹$ìπs›XÊ‘êÿ˝Òq |üs¡y˚TX¯«Ø ˆ
$uÛÑ»´ |ü⁄qØXÊ˙ Ä‘êàq+ X¯+ø£sê~«uÛÀ' ˆˆ 11 ˆˆ
Á|üC≤|ü‹ Ä<˚X¯+‘√H˚ ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ |üs¡y˚TX¯«] nsTTq áXÊì X¯+ø£s¡Tì qT+&ç ‘·qqT eT∞¢
$uÛÑõ+#·Tø=qï~.
y˚THêj·÷eTuÛÑe‘·TŒÁr ‘·<ë Væ≤eTe‘·' dür ˆ
dü #ê|æ |üs¡«‘·es√ <ä<Í s¡TÁ<ëj·T bÕs¡«ryéT ˆˆ 12 ˆˆ
n|ü⁄&Ü dür<˚$ Væ≤eTe+‘·Tìe\¢ y˚THê<˚$øÏ |ü⁄Á‹ø£ nsTTq~. Ä |üs¡«‘·ÁX‚wüߘ&Ó’q Væ≤eTe+‘·T&ÉT
bÕs¡«‹ì s¡TÁ<äTqπø Ç∫ÃHê&ÉT.
Væ≤‘êj·T düs¡«<˚yêHê+ Á‹˝Àø£kÕ´‘·àH√-|æ #· ˆ
ôd’cÕ e÷ùV≤X¯«Ø <˚M X¯+ø£sês¡∆X¯Ø]D° ˆˆ 13 ˆˆ
düüeTdüÔ<˚e‘·\ø=s¡≈£î, eTT˝À¢ø±ìøÏ ‘·q≈£î ≈£L&É Væ≤‘·eTTq¬ø’ X¯+ø£s¡Tì ns¡∆X¯Ø]DÏ nsTTq Ä
e÷ùV≤X¯«Ø<˚˚$ s¡TÁ<äTì uÛ≤s¡´ nsTTq~.
 |ü<øä =+&Ée n<Ûë´j·T+ 97

•yê dür ôV’≤eTer düTsêdüTs¡qeTdüÿè‘ê ˆ

‘·kÕ´' Á|üuÛ≤eeT‘·T\+ düπs« <˚yê' düyêdüyê' ˆˆ 14 ˆˆ
$<äìÔ eTTqjÓ÷ y˚‹Ô X¯+ø£s√ yê dü«j·T+ Vü≤]' ˆ
@‘·<ä«' ø£~∏‘·+ $ÁbÕ' |ü⁄Á‘·‘·«+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 15 ˆˆ
ÁãVü≤àD' |ü<äàjÓ÷ì‘·«+ X¯+ø£s¡kÕ´$T‘Í»dü' ˆˆ 16 ˆˆ
•e, dü‹, ôV’≤eTe‹ nsTTq áyÓT düTsêdüTs¡T\ qeTkÕÿsêqï+~q~. ÄyÓT Á|üuÛ≤e+ kÕ{Ï˝Òì~.
Ç+Á<äTì‘√ ≈£L&É düeTdüÔ<˚e‘·\T, eTTqT\T Ä Á|üuÛ≤yêìï ms¡T>∑T<äTs¡T. X¯+ø£s¡T&ÉT dü«j·T+>± Vü≤]≈£L&É
‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! á $<Ûä+>± n$T‘·‘˚»dæ« nsTTq X¯+ø£s¡Tì |ü⁄Á‘·‘ê«ìï |üs¡y˚Twæ˜ nsTTq
ÁãVü≤à |ü<äàjÓ÷ì‘ê«ìï MT≈£î $e]+#êqT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ <˚e´e‘êπs @ø±<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 11 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À <˚e´e‘ês¡ eTH˚ |ü<äø=+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 11 ˆˆ
heh
98 ≈£Ls¡ëàeTVü
<ë«<äXÀ-<Û ´j·T‰'|ü⁄sêD+
` |üH`Óï|ü+&É
Psê«s¡
e +∆ n<Ûë´j·T+
<˚M e÷Vü‰‘·à´yéT ` <˚M e÷Vü‰‘·à´+
dü÷‘· ñyê#· : dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
Ç‘ê´ø£sêí´<∏ä eTTqj·T' ≈£Ls¡às¡÷ù|D uÛ≤wæ‘·yéT ˆ
$wüßíHê |ü⁄qπsy˚eT+ |üÁ|ü#·Tä' Á|üD‘ê Vü≤]yéT ˆˆ 1 ˆˆ
á $<Ûä+>± ≈£Ls¡às¡÷|æ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #Ó|æŒq <ëìì $ì eTTqT\T qeTdüÿ]+∫ eT∞fl Äj·Tq ì{≤¢
n&ç>±s¡T.
ãTTwüj·T }#·T' : ãTTwüß*{≤¢ |ü*ø±s¡T.
¬ø’cÕ uÛÑ>∑er <˚M X¯+ø£sês¡∆X¯Ø]D° ˆ
•yê dür ôV’≤eTer j·T<∏ëeÁ<ä÷“Væ≤ |üè#·Ã¤‘êyéT ˆˆ 2 ˆˆ
X¯+ø£s¡Tì X¯Øsêìï dü>∑+ bı+~qB, Væ≤eTe+‘·Tì ≈£L‘·Ts¡÷, dür<˚M, •es¡÷|æD° nsTTq á <˚$
mes¡T? ñqï<äTqï≥Tº #Ó|üeTT.
‘˚cÕ+ ‘·<ä«#·q+ ÁX¯ó‘ê« eTT˙Hê+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
Á|ü‘·T´yê#· eTVü‰jÓ÷^ <Ûë´‘ê« dü«+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 3 ˆˆ
Ä eTTqT\ e÷≥ $ì |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q $wüßíe⁄ >=|üŒ jÓ÷^X¯«s¡T&Ó’q+<äTe\¢ ‘·q |üs¡eT|ü<ëìï
<Ûë´ì+∫ yê]øÏ{≤¢ ã<äT\T |ü*ø±&ÉT.
l≈£Ls¡à ñyê#· : l≈£Ls¡Tà&ÉT |ü*ø±&ÉT.
|ü⁄sê |æ‘êeTùV≤H√ø£Ô+ y˚Ts¡T|üèùw˜ düTXÀuÛÑH˚ ˆ
s¡Vü≤dü´y˚T‘·~«C≤„q+ >√|ü˙j·T+ $X‚wü‘·' ˆˆ 4 ˆˆ
|üPs¡«ø±\+˝À ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT n+<äyTÓ qÆ y˚Ts¡T•Ks¡ uÛ≤>∑+˝À #Ó|Œæ q á $C≤„q+ s¡V≤ü dü´yÓTqÆ ~. Á|ü‘´˚ ø£+>±
<ë#·‘·–q~.
kÕ+U≤´Hê+ |üs¡eT+ kÕ+K´+ ÁãVü≤à$C≤„qeTT‘·ÔeTyéT ˆ
dü+kÕsês¡íeeT>±ïHê+ »q÷ÔHêy˚Tø£yÓ÷#·qyéT ˆˆ 5 ˆˆ
kÕ+K´jÓ÷>∑T\≈£î eTTK´yÓTÆq kÕ+K´‘·‘·Ô«$T~. ñ‘·ÔeTyÓTÆq ÁãVü≤à$C≤„qeTT, dü+kÕs¡düeTTÁ<ä+˝À
eTTì–q ÁbÕDT\qT ø±bÕ&˚ ˇπø ˇø£ yÓ÷ø£åkÕ<ÛäqeTT.
j·÷ kÕ eTùV≤X¯«Ø X¯øÏÔsê® „qs¡÷bÕ-‹˝≤\kÕ ˆ
y√´eTdü+C≤„ |üsêø±cÕ˜ ùdj·T+ ôV’≤eTer eT‘ê ˆˆ 6 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 99

eTùV≤X¯«s¡Xø¯ ÔÏ C≤„qs¡÷|üyTÓ qÆ ~. $TøÏÿ* nqTsê>∑+ ø£\~. Äø±X¯ dü+»„ ø£\~. n‘·T´qï‘· >∑eT´kÕúqyÓTqÆ
áyÓT ôV’≤eTe‹ nqã&çq~.
•yê düs¡«>∑‘ê-qHêÔ >∑TD≤r‘ê-‹ìwüÿ˝≤ ˆ
@ø±H˚ø£$uÛ≤>∑kÕú C≤„qs¡÷bÕ-‹˝≤\kÕ ˆˆ 7 ˆˆ
•edü«s¡÷|ü+ n+‘·≥ yê´|æ+∫q~. HêX¯+ ˝Òì~. >∑TDÁ‘·j·÷r‘·. $uÛ≤>∑s¡Væ≤‘·. @ø£s¡÷|ü. nH˚ø£
$uÛ≤>±˝À¢ ñ+&˚~. C≤„qdü«s¡÷|ü. nH˚ø£yÓTÆq ø√]ø£\T ø£\~
nqHê´ ìwüÿ˝Ò ‘·‘˚Ô « dü+dæú‘ê ‘·dü´ ‘˚»kÕ ˆ
kÕ«uÛ≤$ø° #· ‘·q÷à˝≤ Á|üuÛ≤ uÛ≤H√]yêeT˝≤ ˆˆ 8 ˆˆ
uÛÒ<ä+˝Òì ‘·‘·Ô «+˝À ñqï~. eTs=ø£{Ï kÕ{Ï ˝Òì~. dü«uÛ≤edæ<ä∆|üs¡‘·‘·Ô «yÓTÆq ‘˚»düT‡‘√ ‘·q÷à\yÓTÆq
dü÷s¡´ø±+‹e˝… dü«#·Ã¤yÓTÆq Á|üuÛ≤s¡÷|ü.
@ø± e÷ùV≤X¯«Ø X¯øÏÔs¡H˚ø√bÕ~ÛjÓ÷>∑‘·' ˆ
|üsêeπsD s¡÷ù|D Áø°°&É‘˚ ‘·dü´ düìï<ÛÍ ˆˆ 9 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡dü+ã+<ÛäyÓTÆq ˇø£ X¯øÏÔ nH˚ø±˝…’q ñbÕ~Û uÛÒ<ë\e\¢ |üs¡y˚TX¯«s¡kÕìï<Ûä´+˝À |üs¡ nes¡
s¡÷bÕ\‘√ Áø°&ç+#·T#·T+&ÉTqT.
ùdj·T+ ø£s√‹ düø£\+ ‘·kÕ´' ø±s¡´$T<ä+ »>∑‘Y ˆ
q ø±s¡´+ Hê|æ ø£s¡DMTX¯«s¡ùd´‹ dü÷s¡j·T' ˆˆ 10 ˆˆ
Ä á eTùV≤X¯«s¡Xøπ¯ Ô düeTdü+Ô #˚dTü qÔ ï~. á Á|ü|+ü #·+ ÄyÓT ì]à+∫q<˚. áX¯«s¡TìøÏ ø±s¡´ø±s¡DuÛ≤yê\T
˝Òeì |ü+&ç‘·T\T #Ó|ü⁄Œ#·THêïs¡T.
#·‘·Ádü' X¯ø£ÔjÓ÷ <˚yê´' dü«s¡÷|ü‘˚«q dü+dæú‘ê' ˆ
n~ÛcÕ˜qeXÊ‘·ÔkÕ´' X¯èDT<Ûä«+ eTTì|ü⁄vZyê' ˆˆ 11 ˆˆ
ÄÁX¯j·TuÛÒ<ë\ ø±s¡D+>± Ä <˚$ Hê\T>∑T X¯≈£îÔ\T Ä j·÷ dü«s¡÷bÕ˝À¢ ñqï$. eTTìÁX‚wüߘ˝≤sê! yêìì
>∑÷]Ã $q+&ç.
XÊìÔ]«<ë´ Á|ü‹cÕ˜ #· ìeè‹ÔX‚Ë ‘ê' düà è‘ê' ˆ
#·‘·Ts¡÷« ´Vü≤düÔ‘√ <˚e' Áb˛#·´‘˚ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 12 ˆˆ
n$ XÊ+‹, $<ä´, Á|ü‹wü˜, ìeè‹Ô nH˚ ù|s¡T¢ ø£\ì. á Hê\T>∑T X¯≈£îÔ\Tqï+<äTe\¢H˚ |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT
#·‘·Ts¡÷« ´VüQ&Éqã&çHê&ÉT.
nqj·÷ |üs¡j·÷ <˚e' kÕ«‘êàq+ Væ≤ düeTX¯óï‘˚ ˆ
#·‘·Ts¡¸ «|æ #· y˚<˚wüß #·‘·Ts¡÷à]Ôs¡àùV≤X¯«s¡' ˆˆ 13 ˆˆ
100 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
á |üsêX¯øÏÔ#˚‘·H˚ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ‘·qqT ‘êqT ì\T|ü⁄ø=+≥THêï&ÉT. Hê\T>∑TeT÷s¡TÔ\qT <Ûä]+∫
|üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT Hê\T>∑T y˚Ò<ë˝À¢qT ì*∫ ñHêï&ÉT.
nkÕ´düÔ «Hê~dü+dæ<ä∆yÓTÆX¯«s¡´eT‘·T\+ eTVü≤‘Y ˆ
‘·‘·‡eT“Hê∆<äqHÓÔÌcÕ s¡TÁ<˚D |üs¡e÷‘·àHê ˆˆ 14 ˆˆ
á <˚$ ◊X¯«s¡´+ nHê~ø±\+qT+&˚ dæ<ä∆yÓTÆq~. n~ kÕ{Ï˝Òì >=|üŒ‘·q+ ø£*Zq~. |üs¡e÷‘·Tà&Ó’q
s¡TÁ<ädü+ã+<Ûä+e\¢ á <˚$ nq+‘· nsTTq~.
ôd’cÕ düπs«X¯«Ø <˚M düs¡«uÛÑ÷‘·Á|üe]Ôø± ˆ
Áb˛#·´‘˚ uÛÑ>∑yêHêÿ˝À Vü≤]' ÁbÕD√ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 15 ˆˆ
á <˚$j˚T düeTdüÁÔ bÕDT\qT Á|üe]Ô+|ü#d˚ Tü qÔ ï~. düsπ «X¯«] nsTTq~. |üPE´&Óq’ eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ø±\Tì>±,
Vü≤]>±, ÁbÕDTì>± #Ó|üŒã&ÉT#·THêï&ÉT.
‘·Á‘· düs¡«$T<ä+ Áb˛‘·yÓ÷‘·+ #Ó’yêœ\+ »>∑‘Y ˆ
dü ø±˝≤–ïs¡Ωs√ <˚y√ ^j·T‘˚ y˚<äyê~_Û' ˆˆ 16 ˆˆ
Ä‘·ì˝ÀH˚ düeTdüÔÁ|ü|ü+#·+ n&ɶeTT ì\Te⁄>± $düÔ]+∫q~. n‘·&ÉT ø±˝≤–ï, Vü≤s¡T&ÉT, <˚e⁄&ÉT nì
y˚<äyê<äT\T ø=ìj·÷&ÉT#·THêïs¡T.
ø±\' dü軋 uÛÑ÷‘êì ø±\' dü+Vü≤s¡‹ Á|üC≤' ˆ
düπs« ø±\dü´ eX¯>± q ø±\' ø£dü´∫<ä«X¯' ˆˆ 17 ˆˆ
ø±\eTT ÁbÕDT\qT düèõdüTÔ+~. Á|ü»\qT dü+Vü≤]düTÔ+~ ≈£L&É. ˝Àø£+˝À n˙ï ø±˝≤ìøÏ nBÛqeTT˝Ò.
ø±\+ <˚ìø° nBÛq+ ø±<äT.
Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡TwüdüÔ‘·Ô«+ eTVü‰Hê‘êà ‘·«Vü≤+ø£è‹' ˆ
ø±˝ÒHêHê´ì ‘·‘êÔ«ì düe÷$cÕºì jÓ÷–Hê ˆˆ 18 ˆˆ
Á|ü<Ûëq‘·‘·Ô«eTT, |ü⁄s¡Twüß&ÉT, eTVü≤‘·Ô‘·Ô«eTT, nVü≤+ø±s¡eTT, ø±\eTT#˚‘· Ç‘·s¡‘·‘êÔ «\T jÓ÷– nsTTq
|üs¡e÷‘·à<ë«sê @s¡Œ&çq$.
‘·dü´ düs¡«»>∑q÷à]Ô' X¯øÏÔsêàj˚T‹ $ÁX¯ó‘ê ˆ
‘·j˚T<ä+ ÁuÛ≤eTj˚TBXÀ e÷j·÷M |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 19 ˆˆ
Ä |üse¡ T|ü⁄s¡Twüßì »>∑‘‡· «s¡÷|üeTT e÷j·÷X¯øj ÔÏ T· ì Á|üd<æ y∆ä TÓ qÆ ~. Ä e÷j·T‘√ áX¯ó&ÉT e÷j·÷$j·T>∑T
|ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉT $X¯«eTTqT bÕ*+#·T#·THêï&ÉT.
ôd’cÕ e÷j·÷‹àø± X¯øÏÔ' düsê«ø±sê düHê‘·˙ ˆ
$X¯«s¡÷|ü+ eTùV≤X¯dü´ düs¡«<ë dü+Á|üø±X¯j˚T‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 101

Ä e÷j·÷X¯øÏÔ düsê«ø±s¡eTT\T ø£\~. n‹|ü⁄sê‘·qyÓTÆq á X¯øÏÔ |üs¡y˚TX¯«s¡Tì $X¯«s¡÷bÕìï m\¢|ü⁄&ÉT

Á|üø±•+|ü #˚j·T>∑\<äT.
nHê´X¯Ã X¯ø£ÔjÓ÷ eTTU≤´düÔdü´ <˚edü´ ì]à‘ê' ˆ
C≤„qX¯øÏÔ' ÁøÏj·÷X¯øÏÔ' ÁbÕDX¯øÏÔ]‹ Á‘·j·TyéT ˆˆ 21 ˆˆ
C≤„qX¯øÏÔ, ÁøÏj·÷X¯øÏÔ, ÁbÕDX¯øÏÔ nì Ä <˚e⁄ì Ç‘·s¡X¯≈£îÔ\T eT÷&ÉT eTTK´yÓTÆq$.
düsê«kÕy˚Te X¯ø°ÔHê+ X¯øÏÔeTH√Ô $ì]à‘ê' ˆ
e÷j·TjÓÆTyê<∏ä $Áù|ÁHê›' kÕ #êHê~s¡qX¯«sê ˆˆ 22 ˆˆ
z $Á|üX‚wüߘ˝≤sê! Ä X¯≈£îÔ\ìï+{ÏøÏ yêìì <Ûä]+#˚yês¡T ≈£L&Ü düèõ+|üã&çHês¡T. ne˙ï e÷j·÷
ø£*Œ‘ê\T. Ä e÷j·T≈£î Ä<ä´+‘ê\T ˝Òe⁄.
düs¡«X¯ø±Ô´‹àø± e÷j·÷ <äT]ïyêsê <äTs¡‘·´j·÷ ˆ
e÷j·÷M düs¡«X¯ø°ÔX¯' ø±\' ø±\ø£s¡' Á|üuÛÑT' ˆˆ 23 ˆˆ
düeTdüXÔ ≈¯ î£ \Ô dü«s¡÷|ü+ ø£\~ Ä e÷j·T. yê]+|ü M\Tø±ì~. n$Hê•. ø±\+ e÷j·T ø£\~. düs«¡ X¯≈î£ \Ô ≈£î
Á|üuÛÑTe⁄. Ä ø±˝≤ìï düèwæº+#˚ |üs¡e÷‘·à ø±\dü«s¡÷|ü⁄&ÉT.
ø£s√‹ ø±\' düø£\+ dü+Vü≤πs‘êÿ\ @e Væ≤ ˆ
ø±\' kÕú|üj·T‘˚ $X¯«+ ø±˝≤BÛq$T<ä+ »>∑‘Y ˆˆ 24 ˆˆ
\u≤∆« <˚yê~Û<˚edü´ düìï~Û+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
nqqÔkÕ´œ˝ÒX¯dü´ X¯+uÛÀ' ø±˝≤‘·àq' Á|üuÛÀ' ˆˆ 25 ˆˆ
Á|üuÛÑTe⁄, ø±\dü«s¡÷|ü⁄&ÉT, X¯+uÛÑTe⁄, nœ˝ÒX¯ó&ÉT, nq+‘·T&ÉT, <˚e‘·\≈£î n~Û<˚e⁄&ÉT nsTTq
|üs¡e÷‘·àjÓTTø£ÿ düìï~Ûì bı+~ ø±\eTT düeTkÕÔìï düèwæºk˛Ô+~, dü+Vü≤]k˛Ô+~. n+‘˚ø±ø£ düeTdüÔ$XÊ«ìï
ì\u…&ÉT‘√+~. n+<äTe\¢ á »>∑‘·Ô+‘ê ø±˝≤BÛqeTT.
Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Tc˛ e÷j·÷ e÷j·÷ ôd’e Á|ü|ü<ä´‘˚ ˆ
@ø± düs¡«>∑‘ê-qHêÔ πøe˝≤ ìwüÿ˝≤ •yê ˆˆ 26 ˆˆ
Ä e÷j·÷X¯øÔÏ Á|ü<ëÛ qeTT, |ü⁄s¡Twüß&ÉT, e÷j·T j·Tì |æ\Teã&ÉT#·Tqï~. Ä e÷j·T @ø£eTT, düs«¡ >∑‘e· TT,
n+‘·eTT ˝Òì~, n~«rj·TeTT, nej·TeeTT\T ˝Òì~, eT+>∑fi¯ Á|ü<äyÓTÆq~.
@ø± X¯øÏÔ' •yÓ’ø√-|æ X¯øÏÔe÷qT#·´‘˚ •e' ˆ
X¯ø£Ôj·T' X¯øÏÔeTH√Ô-H˚´ düs¡«X¯øÏÔdüeTT<䓤yê' ˆˆ 27 ˆˆ
•eX¯øÏÔ ˇø£fÒ. X¯øÏÔeT+‘·T&ÉT •e⁄&ÉT ˇø£ÿ&˚ nì #Ó|üŒHÓ’q~. Ç‘·s¡ X¯≈£îÔ\T, X¯øÏÔeT+‘·T\T düs¡«
X¯øÏÔqT+&ç |ü⁄{Ϻqy˚.
102 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
X¯øÏÔX¯øÏÔeT‘√πs“¤<ä+ e<äìÔ |üs¡e÷s¡ú‘·' ˆ
nuÛÒ<ä+ #êqT|üX¯´ìÔ jÓ÷–qdüÔ‘·Ô «∫qÔø±' ˆˆ 28 ˆˆ
X¯øÏÔøÏ X¯øÏÔeT+‘·Tq≈£î e´eVü‰s¡+˝À uÛÒ<ëìï #ÓbÕÔs¡T. ‘·‘êÔ«ìï $#ê]+#˚ jÓ÷>∑T\Te÷Á‘·+ Ä ¬s+{ÏøÏ
nuÛÒ<ëH˚ï #·÷düTÔHêïs¡T.
X¯ø£ÔjÓ÷ –]C≤ <˚M X¯øÏÔe÷q<∏ä X¯vÿs¡' ˆ
$X‚wü' ø£<∏ä´‘˚ #êj·T+ |ü⁄sêDÒ ÁãVü≤àyê~_Û' ˆˆ 29 ˆˆ
X¯≈î£ \Ô T Væ≤eTe‘·TŒÁ‹ø£ bÕs¡«‹ s¡÷bÕ\T. X¯øeÔÏ T+‘·T&ÉT X¯+ø£sT¡ &ÉT. á $X‚w+ü ÁãVü≤ày˚‘\Ô· #˚ |ü⁄sêD≤\˝À
ù|s=ÿqã&çq~.
uÛÀ>±´ $X‚«X¯«Ø <˚M eTùV≤X¯«s¡|ü‹Á|ü‘ê ˆ
Áb˛#·´‘˚ uÛÑ>∑yêH√“¤ø±Ô ø£|üØ› ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆˆ 30 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡Tì |ü‹Áe‘·, $XÊ«ìøÏ Hêj·T≈£îsê\T nsTTq bÕs¡«‹ uÛÀ>∑T´sê\T. ø£|üs¡›eTH˚ »{≤p≥+
ø£\yê&ÉT, ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT uÛÀø£Ô nq>± nqTuÛÑ$+#˚ yê&Éì #Ó|üŒã&ÉT#·Tqï~.
eTHêÔ $X‚«X¯«s√ <˚e' X¯vÿs√ eTqà<∏ëqÔø£' ˆ
Áb˛#·´‘˚ eT‹ØXÊ˙ eTqÔyê´ #· $#ês¡‘·' ˆˆ 31 ˆˆ
eTqà<∏äTì #·+|æqyê&ÉT, $XÊ«ìøÏ Á|üuÛÑTe⁄ nsTTq X¯+ø£s¡T&ÉT eTqq+ #˚ùdyê&ÉT. n‘·ì uÛ≤s¡´ bÕs¡«‹
ãT~∆s¡÷|ü Ä˝À#·qe\¢ ‘Ó\TdüTø√<ä–q<äì #Ó|üŒã&ÉT#·Tqï~.
Ç‘˚´‘·<äœ\+ $ÁbÕ'! X¯øÏÔX¯øÏÔeT<äT<ä¡“¤eyéT ˆ
Áb˛#·´‘˚Ò düs¡«y˚<˚wüß eTTì_ÛdüÔ‘·Ô «<ä]Ù_Û' ˆˆ 32 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! X¯øÏÔ X¯øÏÔeT+‘·+ nH˚yêì |ü⁄≥Tºø£≈£î dü+ã+~Û+∫q $wüj·TeT+‘ê nìïy˚<ë˝À¢
Á|ü‹bÕ~+|üã&çq~. ‘·‘·Ô «<äs¡TÙ˝…’q eTTqT\T $e]+∫Hês¡T.
@‘·Á‘·Œ<ä]Ù‘·+ ~e´+ <˚yê´ e÷Vü‰‘·à ´eTT‘·ÔeTyéT ˆ
düs¡«y˚<ëqÔyê<˚wüß ì•Ã‘·+ ÁãVü≤àyê~_Û' ˆˆ 33 ˆˆ
~e´eTT, ñ‘·ÔeT+ nsTTq á <˚Me÷Vü‰‘·à´+ ÁãVü≤àyê<äT˝…’q ãTTwüß\T y˚<ë+‘·#·s¡Ã˝À¢ ìX¯ÃsTT+∫
#·ø£ÿ>± ìs¡÷|æ+#ês¡T.
@ø£+ düs¡«>∑‘·+ dü÷ø£åà+ ≈£L≥düúeT#·\+ Á<ÛäTeyéT ˆ
jÓ÷–qdüÔÁ‘·Œ|üX¯´ìÔ eTVü‰<˚yê´' |üs¡+ |ü<äyéT ˆˆ 34 ˆˆ
Äq+<äeTø£ås¡+ ÁãVü≤à πøe\+ ìwüÿ\+ |üs¡yéT ˆ
jÓ÷–qdüÔÁ‘·Œ|üX¯´ìÔ eTVü‰<˚yê´' |üs¡+ |ü<äyéT ˆˆ 35 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 103

n~«rj·TeT÷, n+‘·{≤ ñqïB, dü÷ø£àå s¡÷|üeT÷, ì‘·´eT÷, #·\q+ ˝ÒìB, dæsú y¡ TÓ qÆ B nsTTq |üsy¡ T˚ X¯«]
jÓTTø£ÿ düs√«qï‘·kÕúHêìï jÓ÷>∑T\T #·÷düTÔHêïs¡T. Äq+<äs¡÷|ü+, HêX¯s¡Væ≤‘·eTT, πøe\eTT, uÛÒ<äs¡Væ≤‘·eTT,
|üs¡ÁãVü≤à s¡÷|üyÓTÆq eTVü‰<˚$ ñqï‘·kÕúHêìï jÓ÷>∑T\T #·÷düTÔHêïs¡T.
|üsê‘·Œs¡‘·s¡+ ‘·‘·Ô «+ XÊX¯«‘·+ •eeT#·T´‘·yéT ˆ
nq+‘·Á|üø£è‘Í ©q+ <˚yê´düÔ‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 36 ˆˆ
Ä <˚$jÓTTø£ÿ ÁX‚wk˜ü ÕúqeTT |üse¡ TTø£+f… |üsy¡ TÓ qÆ ‘·‘Ô· «eTT, XÊX¯«‘·yTÓ qÆ ~, eT+>∑fis¯ ÷¡ |ü+, HêX¯sV¡ ≤æ ‘·+,
n+‘·+˝Òì Á|üø£è‹˝À ©qyÓTÆq~.
X¯óuÛÑ+ ìs¡x®q+ X¯ó<ä∆+ ìs¡TZD+ <Ó’«‘·e]®‘·yéT ˆ
Ä‘√à|ü\_∆$wüj·T+ <˚yê´düÔ‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 37 ˆˆ
Ä <˚$ Ä |üs¡eT|ü<ä+ X¯óuÛÑø£s¡+, neT\+, ìs¡à\+, >∑TDs¡Væ≤‘·+, uÛÒ<ä+ ˝Òì~, Ä‘·àkÕø屑êÿsêìøÏ
$wüj·TyÓTÆq~.
ôd’cÕ <ÛëÁr $<ÛëÁr #· |üs¡e÷qq›$T#·Ã¤‘êyéT ˆ
dü+kÕs¡‘êbÕqœ˝≤Hé ìVü≤˙ÔX¯«s¡dü+ÁX¯j·÷‘Y ˆˆ 38 ˆˆ
á <˚$ |üs¡e÷q+<ëìï bı+<˚yê]øÏ <ÛëÁ‹, $<ÛëÁ‹ ≈£L&É. áX¯«s¡dü+ã+<Ûä+e\¢ düeTdüÔyÓTÆq
dü+kÕs¡ã+<Ûä‘êbÕ\qT q•+|ü #˚düTÔqï~.
‘·kÕà~«eTTøÏÔeTì«#·Ã¤Hé bÕs¡«r+ |üs¡y˚TX¯«ØyéT ˆ
ÄÁX¯j˚T‘·‡s¡«uÛÑ÷‘êHêe÷‘·àuÛÑ÷‘ê+ •yê‹àø±yéT ˆˆ 39 ˆˆ
n+<äTe\¢ yÓ÷øå±ìï bı+<ä>√πsyê&ÉT |üs¡y˚TX¯«]j·T>∑T bÕs¡«‹ì ÄÁX¯sTT+#ê*. ÄyÓT düs¡«ÁbÕDT\≈£î
Ä‘·àdü«s¡÷|ü⁄sê\T. •edü«s¡÷|æDÏ.
\u≤∆« #· |ü⁄Ár+ X¯sê«D°+ ‘·|üdüÔbÕÔ« düT<äTX¯Ãs¡yéT ˆ
düuÛ≤s¡´' X¯s¡D+ j·÷‘·' bÕs¡«r+ |üs¡y˚TX¯«ØyéT ˆˆ 40 ˆˆ
Væ≤eTe+‘·T&ÉT ø£wkºü Õ<Û´ä yÓTqÆ ‘·|eü ÷#·]+∫ bÕs¡«‹ì |ü⁄Á‹ø£>±bı+~ uÛ≤s¡´‘√≈£L&É |üsy¡ T˚ X¯«]ì X¯sD¡ T
bı+~Hê&ÉT.
‘ê+ <ä·ècÕº« C≤j·Te÷Hêxà ùd«#·Ã¤jÓÆTe esêqHêyéT ˆ
yÓTÆHê Væ≤eTe‘·' |ürï ÁbÕùV≤<ä+ |üs¡«‘˚X¯«s¡yéT ˆˆ 41 ˆˆ
ùd«#·Ã>¤ ± »ìàdüTqÔ ï esêqqj·T>∑T |ü⁄Á‹ø£qT #·÷∫ Væ≤eTe+‘·Tì uÛ≤s¡´ yÓTHÆ ê<˚$ |üs«¡ ‘·sêE‘√ Ç≥¢qï~.
104 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
y˚TH√yê#· :`y˚THê<˚$ |ü*øÏq~.
|üX¯´ u≤˝≤$Te÷+ sê»ÁHêJe dü<äèXÊqHêyéT ˆ
Væ≤‘êj·T qs¡«uÛÑ÷‘êHê+ C≤‘ê #· ‘·|ükÕejÓ÷' ˆˆ 42 ˆˆ
k˛-|æ <äècÕº « ‘·‘√ <˚M+ ‘·s¡TD≤~‘·´düìïuÛ≤yéT ˆ
ø£|ü]›˙+ #·‘·Ts¡«Áø±Ô+ Á‹H˚Á‘êeT‹˝≤\kÕyéT ˆˆ 43 ˆˆ
nwüºVü≤kÕÔ+ $XÊ˝≤ø°å+ #·ÁHê›ej·TeuÛÑ÷wüD≤yéT ˆˆ
ìs¡TZD≤+ dü>∑TD≤+ kÕø屑·‡<ädü<ä«´øÏÔe]®‘êyéT ˆ 44 ˆˆ
Á|üDeT´ •s¡kÕ uÛÑ÷eTÚ ‘˚»kÕ #ê‹$Vü≤«\' ˆ
;Û‘·' ø£è‘êx®*düÔkÕ´' Áb˛yê#· |üs¡y˚TX¯«ØyéT ˆˆ 45 ˆˆ
Væ≤eTyêqTyê#· :`Væ≤eTe+‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
ø± ‘·«+ <˚$ $XÊ˝≤øÏå X¯XÊv±ÿej·TyêvÏÿ‘˚ ˆ
q C≤H˚ ‘ê«eTVü≤+ e‘˚‡ j·T<∏ëeÁ<ä÷“Væ≤ |üè#·Ã¤‘˚ ˆˆ 46 ˆˆ
z sêC≤! ø£eT\düe÷qeTTœ nsTTq sT÷ u≤*ø£qT #·÷&ÉT, eTq ‘·|üdüT‡#˚‘· düs¡«ÁbÕDT\ y˚T\Tø√dü+
≈£L&É áyÓT »ìà+∫+~. Ä Væ≤eTe+‘·T&ÉT ñ<äj·Tdü÷s¡T´ì‘√ düe÷q+>± ñ+&ç, »{≤p≥+ ø£*ZqB,
Hê\TZeTTU≤\T, eT÷&ÉTH˚Á‘ê\T ø£*ZqB, $TøÏÿ* nqTsê>∑+ ø£\B, mì$T~ #˚‘·T\T $XÊ\yÓTÆq H˚Á‘ê\T
ø£*ZqB, #·+Á<äø£fi¯ •s√uÛÑ÷wüD+>± ø£\B, >∑TD+ ˝ÒìB, >∑TDeTT ø£\B, dü‘·TÔ, ndü‘·TÔ nH˚ $uÛ≤>∑+ ˝ÒìB
n>∑T <˚$ì #·÷∫ uÛÑ÷$Tô|’ •s¡düT e+∫ qeTdüÿ]+∫, ÄyÓT ‘˚»düT‡‘√ $Vü≤«\T&Ó’, uÛÑj·T|ü&ç, n+»*ã<äT∆&Ó’
|üs¡y˚TX¯«]ì >∑÷]à Ç≥¢Hêï&ÉT ` $XÊ˝≤ø°å! z<˚$! ˙yÓes¡e⁄? #·+Á<äø£fi≤e‘·+düTsê˝≤! ˙yÓes¡y√ H˚HÓs¡T>∑qT.
Hê≈£î j·T<∏ësêúìï ‘Ó*j·T#Ó|ü.
–ØÁq›e#·q+ ÁX¯ó‘ê« ‘·‘·' kÕ |üs¡y˚TX¯«Ø ˆ
yê´»Vü‰s¡ eTVü‰XË’\+ jÓ÷–HêeTuÛÑj·TÁ|ü<ë ˆˆ 47 ˆˆ
|üs«¡ ‘·sêC…q’ Væ≤eTe+‘·Tì e÷≥ $ì jÓ÷>∑T\≈£î nuÛj Ñ T· Á|ü<ëÁ‹ nsTTq Ä |üsy¡ T˚ X¯«] |üs«¡ ‘·sêEqT
>∑÷]à Ç≥T¢ |ü*øÏ+~.
l<˚e⁄´yê#· :`l<˚$ |ü*øÏq~.
e÷+ $~∆ |üs¡e÷+ X¯øÏÔ+ eTùV≤X¯«s¡düe÷ÁX¯j·÷yéT ˆ
nqHê´eTe´j·÷y˚Tø±+ j·÷+ |üX¯´ìÔ eTTeTTø£åe' ˆˆ 48 ˆˆ
|üs¡y˚TX¯«s¡THêÁX¯sTT+∫ ñ+&˚ |üs¡eTX¯øÏÔ>± qqTï >∑T]Ô+#·TeTT. yÓ÷øå±ìï ø√πsyês¡T qqTï Ç‘·sêù|ø£å˝Òì
<ëì>±, HêX¯s¡Væ≤‘·Tsê*>±, eTTKT´sê*>± <ä]Ù+‘·Ts¡T.
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 105

nVü≤+ Væ≤ düs¡«uÛ≤yêHêe÷‘êà düsê«‘·àHê •yê ˆ

XÊX¯«‘Ó’X¯«s¡´$C≤„qeT÷]Ô' düs¡«Á|üe]Ôø± ˆˆ 49 ˆˆ
H˚qT ˝Àø£+˝Àì nìïuÛ≤yê\≈£î Ä‘·àqT. nìï$<Ûë\ •es¡÷|üqT. XÊX¯«‘Ó’X¯«s¡´+, $C≤„q+, Äø±s¡+>±
ñqï <ëìì. düeTkÕÔìï Á|üe]Ô+|ü #˚ùd <ëqqT.
nqHêÔqqÔeTVæ≤e÷ dü+kÕsês¡íe‘ê]D° ˆ
~e´+ <ä<ë$T ‘˚ #·≈£åî' |üX¯´ y˚T s¡÷|üyÓTÆX¯«s¡yéT ˆˆ 50 ˆˆ
n+‘·+˝Òì nq+‘·eTVæ≤eT\T ø£\ <ëìì, dü+kÕs¡eTH˚ düeTTÁ<ëìï <ë{Ï+#˚<ëqqT. ˙≈£î ~e´yÓTÆq
H˚Á‘êìïkÕÔqT. Hê sT÷X¯«s¡s¡÷bÕìï <ëì‘√ #·÷&ÉTeTT.
@‘êe<äTø±Ô « $C≤„q+ <ä‘ê« Væ≤eTe‘˚ dü«j·TyéT ˆ
dü«+ s¡÷|ü+ <äs¡Ùj·÷e÷dü ~e´+ ‘·‘·Œs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 51 ˆˆ
nì |ü*øÏ Væ≤eTe+‘·TìøÏ dü«j·T+>± $C≤„Hêìï Á|ükÕ~+∫ ~e´yÓTÆq |üs¡y˚TX¯«s¡dü+ã+<Ûä+ ø£\
‘·qs¡÷bÕìï ÄyÓT #·÷|æ+∫q~.
ø√{Ïdü÷s¡´Á|ürø±X¯+ ‘˚CÀ_eT“+ ìsê≈£î\yéT ˆ
C≤«\e÷˝≤düVü≤ÁkÕ&ÛÉ´+ ø±˝≤q\X¯‘√|üeTyéT ˆˆ 52 ˆˆ
<ä+ÁcÕºø£sêfi¯+ <äTs¡∆s¡¸+ »{≤eTD¶\eTDÏí‘·yéT ˆ
øÏØ{Ïq+ >∑<ëVü≤düÔ+ X¯+K#·Áø£<Ûäs¡+ ‘·<∏ë ˆˆ 53 ˆˆ
Á‹X¯S\es¡Vü≤düÔ+ #· |òüTÀs¡s¡÷|ü+ uÛÑj·÷qø£yéT ˆ
Á|üXÊqÔ+ kÂeT´e<äqeTqHêÔX¯Ãs¡´dü+j·TT‘·yéT ˆˆ 54 ˆˆ
#·ÁHê›ej·Te\øå±àD+ #·Áq›ø√{ÏdüeTÁ|üuÛÑyéT ˆ
øÏØ{Ïq+ >∑<ëVü≤düÔ+ q÷|ü⁄¬s’s¡T|üXÀ_Û‘·yéT ˆˆ 55 ˆˆ
~e´e÷˝≤´eT“s¡<Ûäs¡+ ~e´>∑+<ÛëqT˝Ò|üqyéT ˆ
X¯+K#·Áø£<Ûäs¡+ ø±eT´+ Á‹H˚Á‘·+ ø£è‹ÔyêdüdüyéT ˆˆ 56 ˆˆ
Ä ~e´s¡÷|ü+ ø√{Ïdü÷s¡´düe÷q ‘˚»+ ø£\~. $ø±s¡+ ˝Òì~. y˚\ø=\~ C≤«\\ |üs¡+|üs¡ >∑\~.
e+<ä\ø=\~ Á|üfi¯j·÷–ïC≤«\\‘√ b˛\Ã<ä–q~. uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq <ä+Áwüº\‘√ m<äTs=ÿq X¯ø£´+ ø±ì~. »≥\
düeT÷Vü‰ìï n\+ø£]+#·T≈£îqï~. øÏØ≥eTT ø£\~. #˚‹˝À >∑<äqT <Ûä]+∫q~. X¯+K #·Áø£eTT\T <Ûä]+∫q~.
#˚‹j·T+<äT Á‹X¯S˝≤ìï <Ûä]+∫ uÛÑj·T+ø£s¡ s¡÷|ü+‘√ ;Û‹>=\TŒ#·Tqï~. Á|üXÊ+‘·+>± ñ+&ç Á|üdüqïyÓTÆq
eTTKeTT ø£*–q~. n+‘·T˝Òì ÄX¯Ãs¡eTT\T ø£*Z ñqï~. #·+Á<äøfi£ q¯ T ∫Vü≤ïeTT>± <Û]ä +∫q~. ø√{Ï#+· Á<äT\ø±+‹
ø£\~. øÏØ≥eTT ø£*Z >∑<äqT #˚‘· <Ûä]+∫q~. ø±* n+<Ó\‘√ Á|üø±•+#·T#·Tqï~. ~yê´˝…’q |ü⁄wüŒVü‰sê\qT,
106 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eÁkÕÔ\qT <Ûä]+∫q~. eT+∫ #·+<äHêìï ˝Ò|üqeTT #˚düTø=qï~. X¯+K#·Áø±\T <Ûä]+∫q~. ø√s¡<ä–q~. nfÒ¢
eT÷&ÉT H˚Á‘·eTT\T ø£*Zq~. #·sêàìï eg+>± <Ûä]+∫q~.
nD¶düú+ #êD¶u≤Vü≤´düú+ u≤Vü≤´e÷uÛÑ´qÔs¡+ |üs¡yéT ˆ
düs¡«X¯øÏÔeTj·T+ X¯óÁuÛÑ+ düsê«ø±s¡+ düHê‘·qyéT ˆˆ 57 ˆˆ
ÁãùV≤àÁH√›ù|Áq› jÓ÷^ÅHÓ›Ìs¡«+<ä´e÷q|ü<ëeTT“»yéT ˆ
düs¡«‘·' bÕDÏbÕ<ëqÔ+ düs¡«‘√øÏå•s√eTTKyéT ˆˆ 58 ˆˆ
düs¡«e÷eè‘·´ ‹wü˜˙Ô+ <ä<äs¡Ù |üs¡y˚TX¯«ØyéT ˆ
<äècÕº « ‘·B<äèX¯+ s¡÷|ü+ <˚yê´ e÷ùV≤X¯«s¡+ |üs¡yéT ˆˆ 59 ˆˆ
uÛÑj˚Tq #· düe÷$wüº' dü sêC≤ Vü≤èwüºe÷qdü' ˆ
Ä‘·àHê´<Ûëj·T #ê‘êàqyÓ÷v±ÿs¡+ düeTqTdüàs¡Hé ˆˆ
Hêe÷ïeTwüºdüVü≤ÁùdD ‘·TcÕºe |üs¡y˚TX¯«ØyéT ˆ 60 ˆˆ
n+&ÉeTT ˝À|ü\ yÓ\T|ü\ ñqï~. ãj·T≥ ˝À|ü\ ≈£L&É ñqï~. ñ‘·eÔ TyÓTqÆ ~. nìï X¯≈î£ \Ô ‘√ ≈£L&çq~.
ìs¡à\yÓTqÆ ~. nìï Äø±sê\T ø£*Z n‹|ü⁄sê‘·qyÓTqÆ ~. ÁãVü≤à Ç+Á<äT&ÉT ñù|+Á<äT&ÉT, jÓ÷^+Á<äT\T eTTqï>∑Tyês¡T
|üPõ+#˚ bÕ<ë\T ø£\~. nìïyÓ’|ü⁄\ #˚‘·T\T, ø±fi¯ófl yê´|æ+∫ ñqï$. n+‘·≥ ø£qTï\T, •s¡düT‡\T, eTTU≤\T
ø£\~. düeTdÔeü TTHêe]+∫ ñqï |üsy¡ T˚ X¯«]ì Væ≤eTe+‘·T&ÉT #·÷XÊ&ÉT. eTùV≤X¯«s¡d+ü ã+<Û+ä ø£\ Ä <˚$s¡÷bÕìï
#·÷∫ uÛÑj·T+ ø£\yê&Ó’ |æeTà≥ Ä sêE dü+‘√wü+‘√ ≈£L&çq eTqdüTø£*Z Ä‘·àHê‘·à˝À ì\T|ü⁄ø=ì z+ø±s¡eTTqT
düà]dü÷Ô y˚sTT mì$T~ Hêe÷\‘√ |üs¡y˚TX¯«]ì Ç≥T¢ düTÔ‹+#ê&ÉT.
Væ≤eTyêqTyê#· :`Væ≤eTe+‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
•y√e÷ |üs¡e÷X¯øÏÔs¡qüHêÔ ìwüÿ˝≤-eT˝≤ ˆˆ 61 ˆˆ
•e, ñeT, ñ‘·ÔeT X¯øÏÔ, n+‘·+ ˝Òì~, $uÛ≤>±\T ˝Òì~ ìs¡à\yÓTÆq~.
XÊHêÔ e÷ùV≤X¯«Ø ì‘ê´ XÊX¯«r |üs¡e÷ø£åsê ˆ
n∫HêÔ´ πøe˝≤qHêÔ´ •yê‘êà |üs¡e÷‹àø± ˆˆ 62 ˆˆ
nHê~s¡e´j·÷ X¯ó<ë∆ <˚yê‘êà düs¡«>±-#·˝≤ ˆ
@ø±H˚ø£$uÛ≤>∑kÕú e÷j·÷r‘ê düTìs¡à˝≤ ˆˆ 63 ˆˆ
eTVü‰e÷ùV≤X¯«Ø dü‘ê´ eTVü‰<˚M ìs¡x®Hê ˆ
ø±cÕ˜ düsê«qÔs¡kÕú #· ∫#·Ã¤øÏÔs¡‹˝≤\kÕ ˆˆ 64 ˆˆ
qHê› düsê«‹àø± $<ë´ CÀ´rs¡÷bÕ-eTè‘êø£åsê ˆ
XÊ+‹' Á|ü‹cÕ˜ düπs«cÕ+ ìeè‹Ôs¡eTè‘·Á|ü<ë ˆˆ 65 ˆˆ
 107
|üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+
y√´eTeT÷]Ôs√«´eT\j·÷ y√´e÷<Ûësê-#·T´‘ê-eTsê ˆ
nHê~ì<ÛäHê-yÓ÷|òü÷ ø±s¡D≤‘êà ≈£î˝≤≈£î˝≤ ˆˆ 66 ˆˆ
á <˚$ XÊ+‘·Tsê\T, eTùV≤X¯«s¡ dü+ã+~Ûì, ì‘·T´sê\T, XÊX¯«‘·yÓTÆq~, ñ‘·ÔeT,HêX¯s¡Væ≤‘·, ∫+‘·q≈£î
M\Tø±ì~, πøe\s¡÷|ü, ∫e]~ ø±ì~, •yê‘·à≈£îsê\T, |üs¡e÷‘·às¡÷|ü+ ø£\~, yÓTT<ä\T ˝Òì~, HêX¯s¡Væ≤‘·,
dü«#·Ã¤yÓTÆq~, <˚e‘·\ø±‘·àjÓÆTq~, n+‘·≥ yê´|æ+∫q~, #·\qeTT˝Òì~, n~«rj·T, nH˚ø£ $uÛ≤>±\T ø£\~,
e÷j·÷r‘·, $TøÏÿ* ìs¡à\yÓTqÆ ~. eTVü‰e÷ùV≤X¯«], dü‘´· dü«s¡÷|ü, eTVü‰<˚$, e÷*q´s¡V≤æ ‘·, ~Á>∑÷|ü, nìï+{Ï˝À
qTqï~, C≤„qX¯øÏÔs¡÷|ü, n~Ûø£ Á|”‹uÛ≤e+ ø£\~, dü+‘√wæDÏ, nìï+{Ï ø±‘·à>± ø£\~, $<ë´dü«s¡÷|ü, ‘˚CÀs¡÷|ü,
neTè‘·dü«s¡÷|ü, nø£ås¡, XÊ+‹dü«s¡÷|ü, düs¡T«\ Á|ü‹wü˜≈£î ùV≤‘·Te⁄, ìeè‹Ôø±]DÏ, neTè‘êìï#˚Ã~,
Äø±X¯dü«s¡÷|ü⁄sê\T, Äø±X¯+˝À \j·÷ìï bı+<˚~, Äø±XÊ<Ûës¡, HêX¯eTT˝Òì~ neTs¡Tsê\T, Ä<ä´+‘ê\T
˝Òì~, e´s¡úeTTø±ì~, ø±s¡Ds¡÷|ü, e+X¯j·TT‘·, e+X¯s¡Væ≤‘· ≈£L&É.
dü«‘·' Á|ü<∏äeTC≤ Hê_Ûs¡eTè‘·kÕ´‘·àdü+ÁX¯j·÷ ˆ
ÁbÕDÒX¯«s¡Á|æj·÷ e÷‘ê eTVü‰eTVæ≤wüyêdæ˙ ˆˆ 67 ˆˆ
ÁbÕDÒX¯«Ø ÁbÕDs¡÷bÕ Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TùwX¯«Ø ˆ
eTVü‰e÷j·÷ düT<äTwüOŒsê eT÷\Á|üø£è‹ØX¯«Ø ˆˆ 68 ˆˆ
düs¡«X¯øÏÔø£˝≤ø±sê CÀ´‘ê‡ ï <Í´s¡àVæ≤e÷düŒ<ë ˆ
düs¡«ø±s¡´ìj·TÁ˙Ô #· düs¡«uÛÑ÷‘˚X¯«πsX¯«Ø ˆˆ 69 ˆˆ
dü+kÕs¡jÓ÷ì' düø£˝≤ düs¡«X¯øÏÔdüeTT<䓤yê ˆ
dü+kÕs¡b˛‘ê <äTsê«sê <äT]ïØøå±´ <äTsêdü<ë ˆˆ 70 ˆˆ
ÁbÕDX¯øÏÔ' ÁbÕD$<ë´ jÓ÷–˙ |üs¡e÷ ø£˝≤ ˆ
eTVü‰$uÛÑT‹s¡T›s¡∆sê¸ eT÷\Á|üø£è‹dü+uÛÑyê ˆˆ 71 ˆˆ
dü«j·T+>± yÓTT<ä≥ »ìà+∫q~, neTè‘êìøÏ πø+Á<ääkÕúq+, Ä‘·à≈£î ÄÁX¯j·TyÓTÆq~, ÁbÕDÒX¯«s¡Tq≈£î
Á|æj·TyÓTÆq~, ‘·*¢, eTVü‰eTVæ≤wüeTTô|’ edæ+#·Tq~, ÁbÕDeTT\≈£î áX¯«], ÁbÕDdü«s¡÷|ü, Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡Twüßq≈£î
áX¯«], eTVü‰e÷j·÷s¡÷|ü, |üP]+|ü X¯ø£´+ø±ì~, eT÷\Á|üø£è‹, áX¯«], düüs¡«X¯øÏÔ, ø£fi¯\T Äø±s¡+>± ø£\~,
yÓHÓï\, Äø±X¯s¡÷|ü, eTVæ≤eT\≈£î kÕúq+, nìï|üqT\qT ìj·T$T+#˚~, düs¡«ÁbÕDÏ Á|üuÛÑTe⁄\≈£î Hêj·T≈£îsê\T,
dü+kÕsêìøÏ ø±s¡DyÓTÆq~, düs¡«s¡÷|æDÏ, X¯≈£îÔ\ìï+{Ï ≈£î‘·Œ‹ÔkÕúq+, dü+kÕs√‘êÔ]DÏ, yê]+|ü M\Tø±ì~,
#·÷&É M\Tø±ì~, ø£wüº+>± bı+<ä<ä–q~. ÁbÕD≤\≈£î X¯øÏÔ, ÁbÕDeTT\ $<ä´, jÓ÷–ì, >=|üŒ ø£fi≤s¡÷|ü,
eTVü‰dü+|üqTïsê\T, m~]+|üX¯ø£´eTT ø±ì~, eT÷\Á|üø£è‹qT+&ç ñ<䓤$+∫q~.
nHê<ä´qqÔ $uÛÑyê |üs¡e÷<ë´|üø£s¡¸D° ˆ
düs¡Zdæú‘·´qÔÔø£s¡D° düT<äTsê«#ê´ <äTs¡‘·´j·÷ ˆˆ 72 ˆˆ
108 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
X¯ã›jÓ÷ì' X¯ã›eTsT÷ Hê<ëU≤´ Hê<ä$Á>∑Vü‰ ˆ
nHê~s¡e´ø£Ô>∑TD≤ eTVü‰qHê› düHê‘·˙ ˆˆ 73 ˆˆ
Äø±X¯jÓ÷ìs√´>∑kÕú eTVü‰jÓ÷π>X¯«πsX¯«Ø ˆ
eTVü‰e÷j·÷ düT<äTcÕŒsê eT÷\Á|üø£è‹ØX¯«Ø ˆˆ 74 ˆˆ
Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TcÕr‘ê Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TcÕ‹àø± ˆ
|ü⁄sêD≤ ∫qàsT÷ |ü⁄+kÕe÷~|üPs¡Twüs¡÷|æD° ˆˆ 75 ˆˆ
uÛÑ÷‘êqÔs¡kÕú ≈£L≥kÕú eTVü‰|ü⁄s¡Twüdü+õ„‘ê ˆ
»qàeTè‘·T´ »sêr‘ê düs¡«X¯øÏÔdüeTì«‘ê ˆˆ 76 ˆˆ
|ü⁄≥Tºe⁄˝Òì~, nq+‘·yÓ’uÛÑe+ ø£\~, nìï{ÏøÏ eT÷\yÓTÆq~, $ø±s¡s¡÷|üeTT>∑\B, düèwæºdæú‹ \j·÷\qT
ø£*Z+#˚~, e÷≥\ø£+<äì~, n‹Áø£$T+|üsêì~, X¯u≤›ìøÏ ø±s¡DeTT, X¯ã›eTj·TeTT, Hê<äeTH˚ ù|s¡T ø£\~,
Hê<äX¯Øs¡, ÁbÕs¡+uÛÑ+ ˝Òì~, e´ø£Ô+ø±ì~ >∑TD≤\T ø£\~, eTVü‰q+<ädü«s¡÷|æDÏ, n‹|ü⁄sê‘·q, Äø±X¯+
Á|üuÛÑekÕúqyÓTÆq~, jÓ÷>±ìï n~Ûwæ˜+∫q~, eTVü‰jÓ÷>∑$<ë´y˚‘·Ô\≈£î Hêj·T≈£îsê\T, eTVü‰e÷j·÷s¡÷|æDÏ,
n~Û>∑$T+|ü kÕ<Ûä´+ ø±ì~, eT÷\ Á|üø£è‹, áX¯«], Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡Twüß\ø£r‘·Tsê\T, Á|ü<Ûëq |ü⁄s¡Twüdü«s¡÷|ü,
|ü⁄sê‘·q, C≤„qeTsTT, |ü⁄s¡Twüß\ø±~|ü⁄s¡Twüdü«s¡÷|æDÏ, düs¡«ÁbÕDT\ø£+‘·sê´$T, eT÷\kÕúq+˝À ñ+&˚~,
eTVü‰|ü⁄s¡Twüdü+»„ ø£\~, #êe⁄|ü⁄≥Tºø£\≈£î, eTTdü*‘·qeTTq≈£î nr‘·Tsê\T, X¯≈£îÔ\ìï+{Ïì ø£*– ñqï~.
yê´|æ˙ #êqe∫äHêï Á|ü<ÛëHêqTÁ|üy˚•˙ ˆ
πøåÁ‘·»„X¯øÏÔs¡e´ø£Ô\ø£åD≤ eT\e]®‘ê ˆˆ 77 ˆˆ
nHê~e÷j·÷dü+_ÛHêï Á‹‘·‘êÔ « Á|üø£è‹Á>∑Vü‰ ˆ
eTVü‰e÷j·÷düeTT‘·ŒHêï ‘êeTd” bÂs¡Tw” Á<ÛäTyê ˆˆ 78 ˆˆ
e´ø±Ôe´ø±Ô‹àø± ø£ècÕí s¡ø±Ô X¯óø±¢ Á|üdü÷‹ø± ˆ
nø±sê´ ø±s¡´»q˙ ì‘·´+ Á|üdüe<Ûä]àD° ˆˆ 79 ˆˆ
düs¡ZÁ|ü\j·Tìs¡Tàø±Ô düèwæºdæú‘·´qÔ<Ûä]àD° ˆ
ÁãVü≤à>∑sꓤ #·‘·T]«+XÊ |ü<äàHêuÛ≤-#·T´‘ê‹àø± ˆˆ 80 ˆˆ
yÓ’<äT´r XÊX¯«r jÓ÷ìs¡®>∑Hêà‘˚X¯«s¡Á|æj·÷ ˆ
düsê«<Ûësê eTVü‰s¡÷bÕ dü¬s’«X¯«s¡´düeTì«‘ê ˆˆ 81 ˆˆ
n+‘·{≤ yê´|æ+∫ j·TTqï~, Vü≤<äT›\T ˝Òì~, Á|ü<Ûëq‘·‘·Ô«+˝À Á|üy˚•+#˚~, πøåÁ‘·»„X¯øÏÔ >∑\~, \ø£åD≤˝ÒM
e´ø£ÔeTT ø±ì~, e÷*q´s¡Væ≤‘·, nHê~, e÷j·Tø£r‘·Tsê\T, ‘·‘·Ô«Á‘·j·T+ ø£\~, Á|üø£è‹ì ÄBÛq+˝À
ñ+#·T≈£îqï~. eTVü‰e÷j·TqT+&ç ñ‘·Œqï. ‘·yÓ÷>∑TD+ ø£\~, bÂs¡Twü+ ø£\~, ìX¯Ã\, e´ø±Ôe´ø£Ô dü«s¡÷|ü,
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 109

q\¢ì~, ms¡T|ü⁄, ‘Ó\T|ü⁄ ø£*Zq~. »qqø±s¡DeTT, ø±s¡´uÛÑ÷‘·eTT ø±ì~, ø±s¡´eTT\qT |ü⁄{Ϻ+#·Tq~, düs¡«<ë
Á|üdüeø±s¡´dü«uÛ≤e+ ø£\~, düèwæºÁ|ü\j·÷\qT+&ç eTT≈£îÔsê\T, düèwæºdæú‹\j·÷\T #˚ùd~, ÁãVü≤àeTT >∑s¡“¤+˝À
ø£*qZ ~, Çs¡Te~Hê\T>∑T ‘·‘êÔ «\dü«s¡÷|ü+ ø£\~. Hê_ÛjT· +<äT ø£eT\+ >∑\~, $wüßdí «ü s¡÷|ü, $<äT´Á‘·ŒuÛ≤s¡÷|ü+
ø£\~, XÊX¯«‘·yÓTÆq~, ñ‘·Œ‹ÔkÕúqeTT, ˝Àø£e÷‘·, áX¯«s¡Tì Á|æj·TTsê\T, düeTdüÔeTTq≈£î Ä<Ûës¡uÛÑ÷‘·Tsê\T,
eTVü‰s¡÷|üe‹, dü¬s’«X¯«sê´\T ø£\~.
$X¯«s¡÷bÕ eTVü‰>∑sꓤ $X‚«X‚#êäqTe]Ô˙ ˆ
eTV”≤j·Td” ÁãVü≤àjÓ÷ì' eTVü‰\ø°åàdüeTT<䓤yê ˆˆ 82 ˆˆ
eTVü‰$e÷qeT<Ûä´kÕú eTVü‰ìÁ<ë‘·àùV≤‘·Tø± ˆ
düs¡«kÕ<Ûës¡D° dü÷øå±à Vü≤´$<ë´ bÕs¡e÷]úø± ˆˆ 83 ˆˆ
nqqÔs¡÷bÕ-qqÔkÕú <˚M |ü⁄s¡TwüyÓ÷Væ≤˙ ˆ
nH˚ø±ø±s¡dü+kÕúHê ø±\Á‘·j·T$e]®‘ê ˆˆ84 ˆˆ
ÁãVü≤à»Hêà Vü≤πss¡÷à]ÔÁs¡“Vü≤à$wüßí•yê‹àø± ˆ
ÁãùV≤àX¯$wüßí»q˙ ÁãVü‰àU≤´ ÁãVü≤àdü+ÁX¯j·÷ ˆˆ 85 ˆˆ
e´ø±Ô Á|ü<∏äeTC≤ Áu≤V”≤à eTVü≤r ÁãVü≤às¡÷|æD° ˆ
yÓ’sê¬>’´X¯«s¡´<Ûäsêà‘êà ÁãVü≤àeT÷]ÔsΩ¡ è~ dæú‘ê ˆˆ 86 ˆˆ
á eTVü‰<˚$ Á|ü|+ü #·d«ü s¡÷|ü, >=|üŒ >∑s“¡ +¤ ø£\~, »>∑Á‘·ŒuÛTÑ yÓq’ |üsy¡ T˚ X¯«sπ #êäqTkÕ]DÏ, >=|üŒ ‘·qeTT
ø£\~, ÁãVü≤à»qà≈£î ø±s¡DyÓTÆq~, eTVü‰\øÏå à qT+&ç ñ<䓤$+∫q~ >=|üŒ $e÷qeT<Ûä´uÛ≤>∑+˝À ñqï~,
eTVü‰yÓ÷Vü≤eTTq≈£î ùV≤‘·Te⁄, düs¡«kÕ<Ûës¡DTsê\T, dü÷ø£å às¡÷|ü, n$<ë´s¡÷|æDÏ, bÕs¡e÷]ú≈£îsê\T,
nq+‘·s÷¡ bÕ\T ø£*qZ ~, nq+‘·Tìô|’ edæ+∫q~, |ü⁄s¡Twüß\qT yÓ÷Væ≤‘·T\qT #˚ùd~, nH˚ø£ Äø±sê\T dü+kÕúHê\T
ø£\~, ø±\Á‘·j·TuÛÒ<ä+ ˝Òì~, ÁãVü≤àeTTqT+&ç »ìà+∫q~, $wüßíe⁄ Äø±s¡+ ø£\~, ÁãVü≤à $wüßí•edü«s¡÷|ü,
ÁãVü≤à$wüßíeTùV≤X¯«s¡T\ »qàø±s¡DeTT. ÁãVü≤à HêeT+ ø£\~, ÁãVü≤àqT ÄÁX¯sTT+∫q~. e´ø£ÔyÓTÆq s¡÷|ü+
ø£\~, yÓTT<ä≥ »qqeT+~q~, $<ë´dü«s¡÷|æDÏ, >=|üŒ~, ÁãVü≤àdü«s¡÷|æDÏ. yÓ’sê>∑´◊X¯«s¡´<Ûäsêà\ dü«s¡÷|üeTT,
ÁãVü≤àeT÷]Ô, Vü≤è<äj·TeT+<äT ñ+&ÉTqB,
nbÕ+ jÓ÷ì' dü«j·TeT÷“¤‹sêàqd” ‘·‘·Ô«düeT“¤yê ˆ
áX¯«sêD° #· X¯sê«D° X¯+ø£sês¡∆X¯Ø]D° ˆˆ 87 ˆˆ
uÛÑyê˙ #Ó’e s¡TÁ<ëD° eTVü‰\ø°å às¡<∏ë$T“ø± ˆ
eTùV≤X¯«s¡düeTT‘·ŒHêï uÛÑTøÏÔeTTøÏÔ|òü\Á|ü<ë ˆˆ 88 ˆˆ
düπs«X¯«Ø düs¡«eHê›´ ì‘·´+ eTT~‘·e÷qkÕ ˆ
ÁãùV≤àÁH√›ù|Áq›q$T‘ê X¯+ø£πs#êäqTe]Ô˙ ˆˆ 89 ˆˆ
110 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
áX¯«sêsê∆düq>∑‘ê eTùV≤X¯«s¡|ü‹Áe‘ê ˆ
düø£è~«uÛ≤‘ê düsê«]ÔdüeTTÁ<ä|ü]XÀwæD° ˆˆ 90 ˆˆ
bÕs¡«r Væ≤eTe‘·TŒÁr |üs¡e÷q+<ä<ësTT˙ ˆ
>∑TD≤&ÛÜ´ jÓ÷>∑C≤ jÓ÷>±´ C≤„qeT÷]Ô]«ø±dæ˙ ˆˆ 91 ˆˆ
˙{ÏøÏ ñ‘·Œ‹ÔkÕúq+, dü«j·T+>± Ä$s¡“¤$+∫+~, eTqdüT≈£î >√#·s¡eTj˚T´~, eT÷\‘·‘·Ô«+ qT+&ç
dü+uÛÑ$+∫+~, áX¯«s¡Tì uÛ≤s¡´, X¯sê«DÏ, X¯+ø£s¡Tì dü>∑+ X¯Øsêìï <Ûä]+∫s~, uÛÑyêì, s¡TÁ<ëDÏ, eTVü‰\øÏå à
eT]j·TT n+_ø£ eTùV≤X¯«s¡Tìe\¢ »ìà+∫+~, uÛÀ>±qTuÛeÑ +, yÓ÷ø£+å nH˚ |ò˝ü ≤\ì#˚Ã~. düeTkÕÔìøÏ Á|üuTÑÛ sê\T,
n+<äs¡T qeTdüÿ]+#·‘·–q~, m|ü&ÉT dü+‘√wü∫‘·Ô+ ø£\~, ÁãVü≤à Ç+Á<äT&ÉT ñù|+Á<äT&ÉT M]#˚‘·
qeTdüÿ]+|üã&˚~, X¯+ø£s¡Tì ø√]ø£ Á|üø±s¡+ q&É#·Tø=H˚~, áX¯«s¡Tì Ädüq+˝À dü>∑+uÛ≤>±ìï bı+~+~,
eTùV≤X¯«s¡Tì <Ûsä à¡ |ü‹ï, ˇø£ÿkÕ]>± Á|üø±•+#˚~, düs«¡ »qT\ u≤<Û\ä H˚ düeTTÁ<ëìï XÀwæ+|ü #˚ùd~, Væ≤eTe+‘·Tì
|ü⁄Á‹ bÕs¡«‹, >=|üŒ Äq+<ëìï ø£*–+#˚~, düs¡«>∑TDdü+|üqï, jÓ÷>∑+ e\¢ »ìà+∫+~, jÓ÷>∑´‘· ø£\~,
C≤„qdü«s¡÷|ü, $ø£dæ+#˚ dü«uÛ≤e+ ø£\~.
kÕ$Ár ø£eT˝≤ \ø°å à' ls¡qH√Ôs¡dæ dæú‘ê ˆ
düs√»ì\j·÷ >∑v±Z jÓ÷>∑ìÁ<ë-düTsê]›˙ ˆˆ 92 ˆˆ
düs¡dü«r düs¡«$<ë´ »>∑CÒ®´cÕ˜ düTeTvZfi≤ ˆ
yêπ>›M es¡<ë yê#ê´ ø°]Ô' düsê«s¡úkÕ~Ûø± ˆˆ 93 ˆˆ
jÓ÷π>X¯«Ø ÁãVü≤à$<ë´ eTVü‰$<ë´ düTXÀuÛÑHê ˆ
>∑TVü≤´$<ë´‘·à$<ë´ #· <Ûäs¡à$<ë´‘·àuÛ≤$‘ê ˆˆ 94 ˆˆ
kÕ«Vü‰ $X¯«eT“¤sê dæ~∆' dü«<Ûë y˚T<Ûë <Ûäè‹' ÁX¯ó‹' ˆ
˙‹' düT˙‹' düTø£è‹sêà<ÛäM qs¡yêVæ≤˙ ˆˆ 95 ˆˆ
|üPC≤´ $uÛ≤er kÂe÷´ uÛÀ–˙ uÛÀ>∑XÊsTT˙ ˆ
XÀuÛ≤ #· X¯+ø£Ø ˝À˝≤ e÷*˙ |üs¡y˚Twæ˜˙ ˆˆ 96 ˆˆ
Á‘Ó’˝Àø£´düTq›Ø qe÷´ düTq›Ø ø±eT#ê]D° ˆ
eTVü‰qTuÛ≤yê dü‘·Ô«kÕú eTVü‰eTVæ≤wüeT]›˙ ˆˆ 97 ˆˆ
kÕ$Á‹, ø£eT\, \øÏå à, Hêsêj·TDTì eø£'å dü\ú +˝À ñqï l<˚$, ø£eT\yêdæì, >∑+>±s¡÷|æD,Ï jÓ÷>∑ìÁ<ä,
sêø£ådüdü+Vü‰]DÏ, düs¡dü«‹, düs¡«$<ä´\kÕs¡+, Á|ü|ü+#êìπø CÒ´wüߘsê\T, $TøÏÿ* eT+>∑fi¯s¡÷|ü, yê≈£îÿ\ <˚e‘·,
esê\ ì#˚Ã~. e÷≥\‘√ e]í+|ü<ä–+~, ø°]Ô, nìï ø±sê´\T kÕ~Û+#˚~, jÓ÷>∑T\≈£î n~Û|ü⁄sê\T,
y˚<ë+‘·$<ë´dü«s¡÷|ü, >=|üŒ $<ä´. >=|üŒ eT+>∑fiø¯ ±]DÏ, s¡V≤ü dü´$<ä´. Ä‘·à$<ä´, <Ûsä à¡ $<ä´. Ä‘·à˝À uÛ≤$+|üã&˚~,
kÕ«Vü‰s¡÷|æD,Ï $XÊ«ìï uÛ]Ñ +#˚~, dæ~s∆ ÷¡ |ü,dü«<Û,ä y˚T<Û,ä <Ûèä ‹,ÁX¯ó‹, ˙‹, düT˙‹, düTø£è‹, e÷<Ûeä |ü‹ï. e÷qe⁄&ÉT
 111
|üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+
yêVü≤qeTT>± >∑\~, |üPE´sê\T. ‘˚»dæ«ì, kÕ<ÛäTdü«s¡÷|ü, uÛÀ–ì, uÛÀ>∑XÊsTTì, kÂ+<äs¡´s¡÷|ü, X¯+ø£],
#·+#·\, e÷˝≤<Ûë]DÏ, |üs¡y˚Twæ˜ì, eTT˝À¢ø±˝À¢ n+<äyÓTÆq~, qeTdüÿ]+|ü‘·–q~, düT+<ä], ùd«#êä#ê]DÏ,
eTVü‰qTuÛ≤e⁄sê\T, dü‘·Ô «>∑TD+˝À ì*∫q~. eTVæ≤cÕdüTs¡eT]›ì.
|ü<äàHêuÛ≤ bÕ|üVü≤sê $∫Á‘·eTT≈£î{≤+>∑<ë ˆ
ø±HêÔ ∫Á‘êeT“s¡<Ûäsê ~yê´uÛÑs¡DuÛÑ÷wæ‘ê ˆˆ 98 ˆˆ
Vü≤+kÕU≤´ y√´eTì\j·÷ »>∑‘·‡ èwæº$e]∆˙ ˆ
ìj·TÁ˙Ô j·TÁqÔeT<Ûä´kÕú qì›˙ uÛÑÁ<äø±*ø± ˆˆ 99 ˆˆ
Ä~‘·´esêí øöuÒØ eTj·T÷s¡es¡yêVü≤Hê ˆ
eècÕdüq>∑‘ê >öØ eTVü‰ø±© düTsê]Ã‘ê ˆˆ 100 ˆˆ
n~‹]ïj·T‘ê söÁ<ë |ü<äà>∑sꓤ $yêVü≤Hê ˆ
$s¡÷bÕø°å ˝Ò*Vü‰Hê eTVü‰düTs¡$Hê•˙ ˆˆ 101 ˆˆ
eTVü‰|òü˝≤-qe<ë´v°Z ø±eTs¡÷bÕ $uÛ≤eØ ˆ
$∫Á‘·s¡‘·ïeTT≈£î{≤ Á|üD‘ê]ÔÁ|üuÛÑx®˙ ˆˆ 102 ˆˆ
ø£eT\+ Hê_ÛjT· +<äT ø£\~, bÕbÕ\qT ‘=\–+#˚~. $∫Á‘ê˝…q’ øÏØ≥eTT n+>∑eTT\T ø£\~, eTH√Vü≤s¡,
$∫Á‘· eÁkÕÔ\qT <Û]ä +#˚~. ÁX‚cÕ˜usÑÛ D¡ ≤\T n\+ø£]+#·Tø=H˚~, Vü≤+dü nH˚ ù|s¡T ø£\~, Äø±X¯+˝À ìedæ+#˚~,
Á|ü|ü+#·düèwæºì ô|+#˚~, ìj·T$T+#˚~, j·T+Á‘·+ eT<Ûä´˝À ñ+&˚~, dü+‘√wü |ü]#˚~, eT+>∑fi¯Á|ü<äTsê\T
dü÷s¡´ø±+‹e+{Ï ø±+‹ø£\~, ≈£îuÒs¡TìøÏ dü+ã+~Û+∫+~, eT+∫ HÓeT* yêVü≤q+ ø£*Zq~, eèwüuÛ≤düHêìï
bı+~+~, >ö], eTVü‰ø±[, <˚e‘·\ |üP»\+<˚~, n~‹, ìj·TeT+ ø£\~, söÁ<ä dü«s¡÷|æDÏ, |ü<äàeTT>∑s¡“¤+˝À
ø£\~, |üøÏåyêVü≤q, Á‹H˚Á‘·Tsê\T, ÄkÕ«~+#˚~, sêø£ådüHêX¯+ #˚ùd~, >=|üŒ|òü\+ ø£\~, <√wüs¡Væ≤‘·X¯Øs¡,
ùd«#êäs¡÷|ü<Ûë]DÏ. sêÁ‹dü«s¡÷|æDÏ. n<äT“¤‘·s¡‘·ïøÏØ≥+ ø£\~, ÄÁ•‘·T\ u≤<Ûä\qT Vü≤]+#˚~.
øö•ø° ø£s¡¸D° sêÁ‹ÁdæÔ<äXÊ]Ô$Hê•˙ ˆ
ãVüQs¡÷bÕ dü«s¡÷bÕ #· $s¡÷bÕ s¡÷|üe]®‘ê ˆˆ 103 ˆˆ
uÛÑø±Ô]ÔX¯eT˙ uÛÑyê´ uÛÑe‘ê|ü$Hê•˙ ˆ
ìs¡TZD≤ ì‘·´$uÛÑyê ìkÕ‡sê ìs¡|üÁ‘·bÕ ˆˆ 104 ˆˆ
‘·|üdæ«˙ kÕeT^‹s¡“¤yê+ø£ì\j·÷\j·÷ ˆ
Bøå± $<ë´<ÛäØ BbÕÔ eTùV≤Áq›$ìbÕ‹˙ ˆˆ 105 ˆˆ
düsê«‹XÊsTT˙ $XÊ« düs¡«dæ~∆Á|ü<ësTT˙ ˆ
düπs«X¯«s¡Á|æj·÷ uÛ≤sê´ düeTTÁ<ëqÔs¡yêdæ˙ ˆˆ 106 ˆˆ
112 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
nø£\+ø± ìsê<Ûësê ì‘·´dæ<ë∆ ìsêeTj·÷ ˆ
ø±eT<Û˚qTs¡“èVü≤<äZsꓤ BÛeTr yÓ÷Vü≤Hê•˙ ˆˆ 107 ˆˆ
øö•øÏ, ø£s¡¸D+ #˚ùd~, sêÁ‹s¡÷|ü, <˚e‘·\ Ä]Ôì q•+|ü#˚ùd~, nH˚ø£ s¡÷bÕ\T ø£\~, ì»s¡÷bÕìï
ø£*qZ ~, s¡÷|ü+ ˝Òì~, s¡÷bÕìï $&ç∫q~, uÛ≈Ñ î£ \Ô u≤<Û\ä T b˛>=fÒ~º , uÛeÑ ⁄´sê\T, dü+kÕs¡ ‘êbÕìï q•+|ü#ù˚ d~,
>∑TDs¡Væ≤‘·, XÊX¯«‘·yÓ’uÛÑe+ ø£\~, kÕs¡+ ˝Òì~, \»® ˝Òì~, ‘·|üdæ«ì, kÕeT>±q s¡÷|ü, X¯+ø£s¡Tì ˇ&ç˝À
ìedæ+#˚~, BøÏå‘·Tsê\T, $<ä´\qT <Ûä]+∫q~, Á|üø±•+#˚~, eTùV≤+Á<äTì |ü<äM ÁuÛÑwüߺì #˚ùd~, nìï+{Ï
q‹X¯sTT+#·Tq~, Á|ü|ü+#·s¡÷|ü, dæ<äT∆\ìï+{Ïì Ç#˚Ã~, düπs«X¯«s¡Tì Á|æj·TyÓTÆq uÛ≤s¡´, düeTTÁ<ä+ eT<Ûä´˝À
ìedæ+#˚~. ø£\+ø£+ ˝Òì~, Ä<Ûës¡ s¡Væ≤‘·, XÊX¯«‘·dæ~∆ ø£*Zq~, s√>∑u≤<Ûä ˝Òì~, ø√]ø£\qT rπsà ø±eT<Û̊qTe⁄,
ô|<ä› >∑s¡“¤+ ø£\~. ãT~∆eT+‘·Tsê\T, yÓ÷Vü‰ìï q•+|ü#˚ùd~.
ìdü‡+ø£˝≤Œ ìsê‘·v±ÿ $qj·÷ $qj·TÁ|æj·÷ ˆ
C≤«˝≤e÷˝≤düVü≤ÁkÕ&ÛÜ´ <˚e<˚M eTH√eTsT÷ ˆˆ 108 ˆˆ
eTVü‰uÛÑ>∑er uÛÑsêZ yêdüT<˚edüeTT<䓤yê ˆ
eTùV≤ÁH√›ù|Áq›uÛÑ–˙ uÛÑøÏÔ>∑e÷´ |üsêesê ˆˆ 109 ˆˆ
C≤„qCÒ„j·÷ »sêr‘ê y˚<ëqÔ$wüj·÷ >∑‹' ˆ
<äøÏåD≤ <äVü≤r BsêÈ düs¡«uÛÑ÷‘·qeTdüÿ è‘ê ˆˆ 110 ˆˆ
jÓ÷>∑e÷j·÷ $uÛ≤>∑C≤„ eTVü‰yÓ÷Vü‰ >∑Øj·Td” ˆ
düHê∆´ düs¡«düeTT<ä÷“¤‹Ás¡“Vü≤àeèøå±-ÁX¯j·÷-q‹' ˆˆ 111 ˆˆ
;C≤vóÿs¡düeTT<ä÷“¤‹s¡àVü‰X¯øÏÔs¡àVü‰eT‹' ˆ
øå±ìÔ' Á|üC≤„ ∫‹' dü∫ÃqàVü‰uÛÀ^Áq›XÊsTT˙ ˆˆ 112 ˆˆ
dü+ø£\Œs¡V≤æ ‘·, ìs¡“j
¤ T· , $qj·Tdü«s¡÷|ü, $qj·T+ $wüjT· +˝À Á|”‹ ø£\~. y˚\ n–ïC≤«\\T Vü‰s¡eTT>±
ø£\~, <˚e⁄\≈£î <˚$, eTH√eTj·Ts¡÷|ü, >=|üŒ|üPE´sê\T, uÛsÑ sZ¡ ÷¡ |æD,Ï yêdüT<˚e⁄ì e\¢ »ìà+∫q~, eTùV≤+Á<äTìøÏ
$wüßíe⁄øÏ, k˛<ä], uÛÑøÏÔ‘√ #˚s¡<ä–q~, |üsêes¡Tsê\T, C≤„q+ <ë«sê ‘Ó*j·T ‘·–q~, eTTdü*‘·Hêì ø£r‘·,
y˚<ë+‘·>∑eT´, <äøÏåD, <äVæ≤+#˚~, bı&ÉyÓ’q~, ÁbÕDT\+<ä]#˚ qeTdüÿ]+|üã&˚~, jÓ÷>∑e÷j·T, $uÛ≤>±\T
‘Ó*dæq~, eTVü‰yÓ÷Vü≤s¡÷|æDÏ, $TøÏÿ* >=|üŒ~, dü+<Ûë´s¡÷|ü, n+‘·{ÏøÏ ñ‘·Œ‹ÔkÕúq+, ÁãVü≤àeTT nH˚ eèø£åeTT,
düs¡T«\≈£î ÄÁX¯j·TTsê\T n+<ä]#˚‘· qeTdüÿ]+|üã&˚~. ;C≤\≈£î n+≈£îsê\≈£î »qàkÕú q+, >=|üŒ X¯øÏÔ s¡÷|ü.
>=|üŒ ãT~∆ >∑\~. ø£eå ÷s¡÷|æD,Ï dü«j·T+Á|üø±X¯, Á|ü»,„ #Ó‘’ q· ´eTT, dü‘∫Y ‘Y s¡÷|æD,Ï >=|üŒ düsŒ¡ sêEô|’ X¯jT· ì+#˚~,
$ø£è‹' XÊvÿØ (XÊdæÔ') XÊìÔs¡ZD>∑q∆s¡«ùd$‘ê ˆ
yÓ’XÊ«qØ eTVü‰XÊ˝≤ eTVü‰ùdHê >∑TVü≤Á|æj·÷ ˆˆ 113 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 113

eTVü‰sêÁ‹' •yêqHê› X¯N <äT'dü«|üïHê•˙ ˆ

ÇC≤´ |üPC≤´ »>∑<ë∆Ár <äT]«H˚j·÷ düTs¡÷|æD° ˆˆ 114 ˆˆ
‘·|üdæ«˙ düe÷~ÛkÕú Á‹H˚Á‘ê ~$ dü+dæú‘ê ˆ
>∑TVü‰$T“ø± >∑TD√‘·Œ‹Ôs¡àVü‰|”sƒê eTs¡T‘·T‡‘ê ˆˆ 115 ˆˆ
Vü≤e´yêVü‰qÔsê>±~' Vü≤e´yêVü≤düeTT<䓤yê ˆ
»>∑<√´ìs¡®>∑Hêà‘ê »qàeTè‘·T´»sê‹>± ˆˆ 116 ˆˆ
ãT~∆s¡àVü‰ãT~∆eTr |ü⁄s¡TcÕqÔs¡yêdæ˙ ˆ
‘·s¡dæ«˙ düe÷~ÛkÕú Á‹H˚Á‘ê ~$dü+dæ∆‘ê ˆˆ 117 ˆˆ
$ø±s¡s¡÷|ü+ ø£\~, X¯+ø£s¡Tì uÛ≤s¡´, XÊ+‹dü«s¡÷|ü⁄sê\T, >∑D≤\T >∑+<Ûäs¡T«\T ùd$+#˚ <˚$, n–ï
ôVAÁ‘·dü«s¡÷|ü, >=|üŒXÊ\, eTVü‰ùdq ø£*Zq~, ≈£îe÷s¡kÕ«$TøÏ Çwüߺsê\T, Bs¡ÈsêÁ‹, •e⁄ìø±q+<ä+ ø£*Z+#˚~,
X¯N<˚$, #Ó&ÉT ø£\\qT q•+|ü#˚ùd~, j·T»„dü«s¡÷|ü⁄sê\T, |üPõ+|ü<ä–q~, »>∑‘·TÔqT <Ûä]+#˚~, ø£wüº+>±
bı+<ä<ä–q~, eT+∫ s¡÷|üe‹, ‘·|üdüT‡ #˚ùd~, düe÷~Ûj·T+<äTqï~, eT÷&ÉT ø£qTï\T >∑\~, dü«s¡Zyêdæì,
>∑TVüQì ‘·*¢, >∑TD≤\ ≈£î‘·Œ‹ÔkÕúq+, eTVü‰|”sƒ¡eTT ø£\~, yêj·TT|ü⁄Á‹ø£, n–ï•K\ ø±+‹e+{Ï ø±+‹ø£\~,
n–ïôVAÁ‘·Tì qT+&ç »ìà+∫q~, Á|ü|ü+#êìøÏ ø±s¡DyÓTÆq~, ˝Àø±\≈£î ‘·*¢, »qqeTs¡DeTT\≈£î
eTTdü*‘·qeTTq≈£î nr‘·, ãT~∆s¡÷|ü, eTVü‰ãT~∆ eT+‘·Tsê\T, ÁbÕDT\ Vü≤è<äj·÷˝À¢ ñ+&˚~. y˚>∑+ ø£*Zq~.
düe÷~Ûdæú‹˝À ñ+&˚~. eT÷&ÉT H˚Á‘ê\T ø£\~. dü«s¡Z˝Àø£+˝À ñ+&˚~.
düπs«Áì›j·TeTH√e÷‘ê düs¡«uÛÑ÷‘·Vü≤è~ dæú‘ê ˆ
dü+kÕs¡‘ê]D° $<ë´ ÁãVü≤àyê~eTH√\j·÷ ˆˆ 118 ˆˆ
ÁãVü‰àD° ãèVü≤r Áu≤V”≤à ÁãVü≤àuÛÑ÷‘ê uÛÑyês¡D° ˆ
Væ≤s¡DàsT÷ eTVü‰sêÁ‹' dü+kÕs¡|ü]e]Ôø± ˆˆ 119 ˆˆ
düTe÷*˙ düTs¡÷bÕ #· uÛ≤$˙ Vü‰]D° Á|üuÛ≤ ˆ
ñ˙à*˙ düs¡«düVü‰ düs¡«Á|ü‘·´j·TkÕøÏåD° ˆˆ 120 ˆˆ
düTkÂe÷´ #·Áq›e<äHê ‘êD¶yêdüø£Ôe÷qkÕ ˆ
dü‘·Ô «X¯ó~∆ø£Ø X¯ó~∆s¡à\Á‘·j·T$Hê•˙ ˆˆ 121 ˆˆ
»>∑Á‹Œj·÷ »>∑q÷à]ÔÁdæÔeT÷]Ôs¡eTè‘êÁX¯j·÷ ˆ
ìsêÁX¯j·÷ ìsêVü‰sê ìs¡+≈£îX¯|ü<√<䓤yê ˆˆ 122 ˆˆ
düπs«+Á~j·÷\≈£î, eTqdüT‡≈£î ‘·*¢, düs¡«ÁbÕDÏ Vü≤è<äj·÷˝À¢ ñqï~, dü+kÕs¡+qT+&ç ‘·]+|ü#˚ùd $<ä´.
ÁãVü≤àyê<äT\ eTqdüT‡˝À ©qyÓTÆ ñ+&˚~, ÁãVü≤à≈£î uÛ≤s¡´, $kÕÔs¡yÓTÆq~, ÁãVü≤àeTj·T, ÁãVü≤às¡÷|ü, dü+kÕsêìï
114 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
q•+|ü#˚ùd~, ã+>±s¡T s¡÷|ü+ ø£\~, eTVü‰sêÁ‹, dü+kÕsêìï |ü]e]Ô+|ü #˚ùd~, eT+∫ e÷\qT <Ûä]+∫q~,
eT+∫ s¡÷|üe‹, uÛ≤$+#˚~, düeTkÕÔìï Vü≤]+#˚~, ø±+‹ s¡÷|ü, $ø£dæ+#˚~, nìï{Ïì düVæ≤+#˚~, düs¡«
Á|ü‘·´j·÷\≈£î kÕøÏåDÏ, $TøÏÿ* kÂeT´s¡÷|ü+ ø£\~, #·+Á<ëqq. ‘ê+&ÉeeT+<ëdüøÏÔø£\ eTqdüTqï~, dü‘·Ô«
X¯ó~∆ì ø£*ZdüTÔ+~, X¯ó~∆dü«s¡÷|ü, eT*qÁ‘·j·÷ìï q•+|ü#˚ùd~, »>±\≈£î Á|æj·TyÓTÆq~, Á|ü|ü+#·Äø±s¡+ ø£\~,
eT÷&ÉT eT÷s¡TÔ\T ø£\~, neTè‘êìø±ÁX¯j·T, Ä<Ûës¡+ ˝Òì~, ÄVü‰s¡+ ˝Òì~, ìs¡+≈£îX¯yÓTÆq kÕúq+ ñ‘·Œ‹Ô>±
ø£\~.
#·Áq›Vü≤kÕÔ $∫Á‘êv°Z Ádü–«D° |ü<äà<Ûë]D° ˆ
|üsêes¡$<ÛëqC≤„ eTVü‰|ü⁄s¡Twü|üPs¡«C≤ ˆˆ 123 ˆˆ
$X‚«X¯«s¡Á|æj·÷ $<äT´~«<äT´õ®Vü‰« õ‘·ÁX¯e÷ ˆ
$<ë´eTsT÷ düVü≤ÁkÕø°å düVü≤Ádüe<äHê‘·àC≤ ˆˆ 124 ˆˆ
düVü≤Ádüs¡•à' dü‘·Ô«kÕú eTùV≤X¯«s¡|ü<ëÁX¯j·÷ ˆ
øå±*˙ eTèDàsT÷ yê´bÕÔ ‘Ó’»d” |ü<äàuÀ~Ûø± ˆˆ 125 ˆˆ
eTVü‰e÷j·÷ÁX¯j·÷ e÷Hê´ eTVü‰<˚eeTH√s¡e÷ ˆ
y√´eT\ø°å à' dæ+Vü≤s¡<∏ë #˚øÏ‘êHê-$T‘·Á|üuÛ≤ ˆˆ 126 ˆˆ
MπsX¯«Ø $e÷qkÕú $XÀø± XÀø£Hê•˙ ˆ
nHêVü≤‘ê ≈£îD¶*˙ q*˙ |ü<äàuÛ≤dæ˙ ˆˆ 127 ˆˆ
#·+Á<äTì Vü≤düÔ+˝À <Ûä]+∫+~. $∫Á‘·X¯Øs¡+ ø£\~, |ü⁄|üŒVü‰sêìï <Ûä]+∫+~, ø£eT˝≤ìï <Ûä]+∫+~,
ôV≤#·TÑ·>∑TZ\qT m]–q~, eTVü‰|ü⁄s¡TwüßìøÏ |üPs¡«y˚T |ü⁄{Ϻ+~, $X‚«X¯«s¡Tì Á|æj·TTsê\T, yÓTs¡T|ü⁄ r>∑, $<äT´‘˚Ô
Hê\Tø£>± ø£\~, ÁX¯eTqT »sTT+∫+~, $<ë´dü«s¡÷|ü, y˚sTT ø£qTï\T, y˚sTT eTTU≤\T ø£\~. dü«j·T+>±
»qàq+~q~, y˚sTT øÏs¡D≤\T ø£\~, dü‘·Ô«+˝À ñqï~, eTùV≤X¯«s¡kÕúHê HêïÁX¯sTT+∫q~, øå±fi¯q #˚ùd~,
eTè‹Ôø±eTj·T, yê´|æ+∫q~, ‘˚CÀeTj·T, |ü<ëà\qT $ø£d+æ |ü #˚ùd~, eTVü‰e÷j·T HêÁX¯sTT+∫q~, |üPE´sê\T,
eTVü‰<˚e⁄ì eTH√s¡+»ì, Äø±X¯\øÏåà, dæ+Vü≤yêVü≤q, n~Ûø£yÓTÆq C≤„q+ ø£\~, >=|üŒ ø±+‹ ø£\~, MπsX¯«],
$e÷qeT+<äT+&˚~. XÀø£+ ˝Òì~. XÀø±ìï q•+|ü #˚ùd~, ø=≥ºã&Éì~, ≈£î+&É*ì, ø£eT\+ ø£\~. |ü<äà+e˝…
Á|üø±•+#˚~.
dü<ëqHê› dü<ë ø°]Ô' düs¡«uÛÑ÷‘êÁX¯j·Tdæú‘ê ˆ
yêπ>›e‘ê ÁãVü≤àø£˝≤ ø£˝≤r‘ê ø£˝≤s¡D° ˆˆ 128 ˆˆ
ÁãVü≤àlÁs¡“Vü≤àVü≤è<äj·÷ ÁãVü≤à$wüßí•eÁ|æj·÷ ˆ
y√´eTX¯øÏÔ' ÁøÏj·÷X¯øÏÔsê® qX¯
„ øÏÔ' |üsê>∑‹' ˆˆ 129 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 115

øå√_Ûø± ãì∆ø± uÛÒ<ë´ uÛÒ<ëuÛÒ<ä$e]®‘ê ˆ

n_ÛHêï _Ûqïdü+kÕúHê e•˙ e+X¯Vü‰]D° ˆˆ 130 ˆˆ
>∑TVü≤´X¯øÏÔ s¡TZD≤r‘ê düs¡«<ë düs¡«‘√ eTTF ˆ
uÛÑ–˙ uÛÑ>∑e‘·Œrï düø£˝≤ ø±\Vü‰]D° ˆˆ 131 ˆˆ
düs¡«$‘Y düs¡«‘√ uÛÑÁ<ë >∑TVü‰´r‘ê >∑TVü‰e*' ˆ
Á|üÁøÏj·÷ jÓ÷>∑e÷‘ê #· >∑v±Z $X‚«X¯«πsX¯«Ø ˆˆ 132 ˆˆ
m\¢|ü&ÉT Äq+<ä+‘√ ñ+&˚~, XÊX¯«‘·yÓTÆq ø°]Ô >∑\~, düs¡«ÁbÕDT\≈£î ÄÁX¯j·TkÕúqeTT, yêÁ>∑÷|ü
<˚e‘·, ÁãVü≤à+ jÓTTø£ÿ ø£fi¯, ø£fi¯\ ø£r‘·, ø£fi¯\≈£î eT÷\kÕúqeTT, ÁãVü≤à jÓTTø£ÿ dü+|ü<ä, ÁãVü≤àVü≤è<äj·T+˝À
ñqï~. ÁãVü≤à$wüßí •e⁄\ øÏwüºyÓTÆq~, Äø±X¯X¯øÏÔ, ÁøÏj·÷X¯øÏÔ, C≤„qX¯øÏÔs¡÷|ü, düs√«‘·ÔeTyÓTÆq ÁbÕ|ü´kÕúq+, øå√uÛÑqT
ø£*Z+#˚~, ã+~Û+#˚~, _Ûqïs¡÷|üeTT\T ø£\~. uÛÒ<ëuÛÒ<ë\T e~*q~. _Ûqï+ ø±ì~, _Ûqïdü+kÕúqeTT ø£\~.
eX¯eT+<äTqï~, e+XÊìï Vü≤]+#˚~, s¡Vü≤dü´X¯øÏÔ, >∑TDÁ‘·j·÷r‘·, nìï+{Ï ì#˚Ã~.nìïyÓ’|ü⁄\ eTTK+ ø£\~,
◊X¯«s¡´j·TTø£Ô, uÛÑ>∑e+‘·Tì uÛ≤s¡´, ø£fi≤j·TTø£Ô, ø±\Tì Vü≤]+#˚~. $wüj·÷\˙ï ‘Ó*dæq~. n+‘·{≤ uÛÑÁ<ä‘·
ø£\~. s¡Vü≤kÕ´\ø£r‘·, >∑TVü≤\ düeT÷Vü≤+, Á|üø£èwüº ÁøÏj·T, jÓ÷>∑e÷‘·, >∑+>±s¡÷|æDÏ, $X‚«X¯«s¡Tì|ü‹ï,
ø£*˝≤ ø£|æ˝≤ ø±HêÔ ø£eT˝≤uÛ≤ ø£˝≤qÔsê ˆ
|ü⁄D≤´ |ü⁄wüÿ]D° uÛÀÁø°Ô |ü⁄s¡q›s¡|ü⁄s¡dü‡sê ˆˆ 133 ˆˆ
b˛wæD° |üs¡yÓTÆX¯´s¡´uÛÑ÷‹<ë uÛÑ÷‹uÛÑ÷wüD≤ ˆ
|üxÃÁãVü≤àdüeTT‘·Œ‹Ô' |üs¡e÷sêús¡∆$Á>∑Vü‰ ˆˆ 134 ˆˆ
<Ûäs√à<äj·÷ uÛ≤qTeTr jÓ÷–CÒ„j·÷ eTH√»yê ˆ
eTH√s¡e÷ eTH√s¡øå± ‘ê|üd” y˚<äs¡÷|æD° ˆˆ 135 ˆˆ
y˚<äX¯øÏÔ πs«<äe÷‘ê y˚<ä$<ë´Á|üø±•˙ ˆ
jÓ÷π>X¯«πsX¯«Ø e÷‘ê eTVü‰X¯øÏÔs¡àH√eTsT÷ ˆˆ 136 ˆˆ
$XÊ«ekÕú $j·Tq÷à]Ô]«<äT´Hêà˝≤ $Vü‰j·Td” ˆ
øÏqïØ düTs¡;Û $<ë´ qì›˙ qì›e\¢uÛ≤ ˆˆ 137 ˆˆ
uÛ≤s¡r |üs¡e÷qHê› |üsê|üs¡$uÛÒ~ø± ˆ
düs¡«Á|üVü≤s¡D√ù|‘ê ø±e÷´ ø±y˚TX¯«πsX¯«Ø ˆˆ 138 ˆˆ
düeT÷Vü≤s¡÷|ü, ø£|æ\es¡í+ ø£\~. n+<äyÓTÆq~, |ü<äà+ e+{Ï ø±+‹ ø£\~, ø£fi¯\ $X‚wü+ ø£*Zq~.
|ü⁄D≤´‘·Tàsê\T, ‘êeTs¡ |ü⁄e⁄«qT <ë*Ãq~, uÛTÑ õ+#˚~, Ç+Á<äTìøÏ eTT+<äT+&˚~, b˛wæ+#˚~, >=|üŒ ◊X¯«sê´ìï#˚Ã~,
uÛÑ÷‹ì n\+ø±s¡+ #˚düT≈£îqï~, |ü+#·ÁãVü≤à\≈£î ñ‘·Œ‹ÔkÕúq+, |üs¡e÷s¡úuÛÑ÷‘·, ns¡∆X¯Øs¡+ ø£\~, <Ûäs√à<äj·T+
ø£\~, ø±+‹eT+‘·yÓTÆq~. jÓ÷>∑T\T >∑T]Ô+|ü <ä–q~, eTqdüT‡e+{Ï y˚>∑+ ø£\~, eTqdüT‡qT s¡+õ+|ü#˚ùd~,
116 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eTqdüT‡qT s¡ø+åÏ #˚~ ‘·|dü Tü ‡Hê#·]+#˚~, y˚<dä «ü s¡÷|æD,Ï y˚<ë\ X¯ø,ÔÏ y˚<ë\≈£î e÷‘·, y˚<$ä <ä´qT Á|üø±•+|ü#ù˚ d~.
jÓ÷π>X¯«s¡T\≈£î Á|ü_Û«, »qì, >=|üŒX¯øÏÔ, eTH√eTsTT, $XÊ«ìøÏ n~ÛcÕ˜q+, Äø±X¯s¡÷|æDÏ, yÓTs¡T|ü⁄\e÷\,
yê´|æ+∫ ñ+&˚~. øÏqï], düTs¡_Û, $<ë´<˚e‘·, q+~ì, q+~øÏ Áù|eT bÕÁ‘·Tsê\T, uÛ≤s¡‹, eTVü‰q+<äs¡÷|ü,
|üs¡`n|üs¡\qT uÛÒ~+∫ #·÷ù|~. nìï Äj·TT<Ûë\T ø£\~. ø√s¡<ä–q~, ø±y˚TX¯«s¡TìøÏ |ü‹ï,
n∫HêÔ´-qqÔ$uÛÑyê uÛÑ÷˝ÒU≤ ø£qø£Á|üuÛ≤ ˆ
≈£LcÕàD°¶ <Ûäqs¡‘êï&ÛÜ´ düT>∑Hê∆ >∑q∆<ësTT˙ ˆˆ 139 ˆˆ
Á‹$Áø£eT|ü<√<ä÷“¤‘ê <ÛäqTcÕŒDÏ' •y√<äj·÷ ˆ
düT<äTs¡¢uÛ≤ <ÛäHê<Ûä´øå± <ÛäHê´ |ævZ\˝À#·Hê ˆˆ 140 ˆˆ
XÊìÔ' Á|üuÛ≤er B|æÔ' |üvÿC≤j·T‘·˝À#·Hê ˆ
Ä<ë´ uÛÑ÷' ø£eT˝À<ä÷“¤‘ê >∑yê+ e÷‘ê s¡DÁ|æj·÷ ˆˆ 141 ˆˆ
düÁ‹ÿj·÷ –]XÊ X¯ó~∆' ì‘·´|ü⁄cÕº ìs¡qÔsê ˆ
<äTsêZ ø±‘ê´j·T˙ #·D°¶ #·]Ñêv°Z düT$Á>∑Vü‰ ˆˆ 142 ˆˆ
Væ≤s¡D´esêí »>∑r »>∑<ä´ÅqÔÁ|üe]Ôø± ˆ
eT+<äsêÁ~ìyêkÕ #· >∑s¡Vü‰ dü«s¡íe÷*˙ ˆˆ 143 ˆˆ
Ä˝À#·q ø£+<äì~, nq+‘·yÓ’uÛÑe+ ø£\~. uÛÑ÷πsKe+{Ï~. ã+>±s¡+ e+{Ï ø±+‹ ø£\~. ≈£LcÕà+&É
s¡÷|æDÏ, <Ûäqs¡‘êï\‘√ dü+|üqTïsê\T, eT+∫ |ü]eTfi¯+ ø£\~. |ü]eTfi≤ìï#˚Ã~, Á‹$Áø£eTTì bÕ<√<䓤e, #˚‘·
<ÛäqTe⁄ ø£\~, eT+>∑fi¯ø£s¡yÓTÆq ñ<äj·T+ ø£\~, n‹ø£wüº+>± bı+<ä <ä–q~, <ÛäHêìø£~Ûø±]DÏ, <ÛäqT´sê\T,
|æ+>∑\es¡í+ >∑\ ø£qTï\T >∑\~. XÊ+‹s¡÷|ü, ø±+‹eT‹, ‘˚CÀs¡÷|ü, |ü<äà+e˝… $XÊ\H˚Á‘ê\T ø£\~, Á|ü<∏äeT
kÕúq+, ø£eT\+ qT+&ç »ì+∫q~, >√e⁄\≈£î ‘·*¢, j·TT<ä∆Á|”‹ ø£\~, eT+∫ nqTcÕ˜qeTTqï~. |üs¡«‘· eT+<äT
|ü&Éø£ >∑\~, X¯ó~∆s¡÷|ü, m\¢|ü⁄&ÉT |ü⁄wæº ø£*Zq~, uÛÒ<ä+ ˝Òì~, <äTs¡Z, ø±‘ê´j·Tì, #·+&ç, n\+ø£è‘·X¯Øs¡, eT+∫
$Á>∑Vü≤ eTTqï~, ã+>±s¡+e+{Ï es¡í+ ø£\~, ˝Àø£dü«s¡÷|ü, »>∑eTH˚ j·T+Á‘êìï q&çù|~, eT+<äs¡ |üs¡«‘·
yêdæì, $wüeTTqT Vü≤]+#˚~, düTes¡íe÷˝≤<Ûë]DÏ.
s¡‘·ïe÷˝≤ s¡‘·ï>∑sꓤ |ü⁄wæº]«X¯«Á|üe÷~∏Û˙ ˆ
|ü<äàHêuÛ≤ |ü<äàìuÛ≤ ì‘·´s¡TcÕº -eTè‘√<䓤yê ˆˆ 144 ˆˆ
<ÛäTq«r <äTÁwüŒø£e÷Œ #· dü÷s¡´e÷‘ê <äèwü<ä«‘˚ ˆ
eTùV≤Áq›uÛÑ–˙ kÂe÷´ eπsD≤´ es¡<ësTTø± ˆˆ 145 ˆˆ
ø£˝≤´D° ø£eT˝≤yêkÕ |üxÃ#·÷&Ü es¡Á|ü<ë ˆ
yê#ê´-eTπsX¯«Ø $<ë´ <äTs¡®j·÷ <äTs¡‹Áø£e÷ ˆˆ 146 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 117

ø±\sêÁ‹s¡àVü‰y˚>± Ms¡uÛÑÁ<äÁ|æj·÷ Væ≤‘ê ˆ

uÛÑÁ<äø±© »>∑Hêà‘ê uÛÑø±ÔHê+ uÛÑÁ<ä<ësTT˙ ˆˆ 147 ˆˆ
ø£sê˝≤ |æ+>∑˝≤ø±sê ø±eTuÛÒ<ë eTVü‰dü«Hê ˆ
j·TX¯dæ«˙ j·TXÀ<ë #· wü&É<Ûä«|ü]e]Ôø± ˆˆ 148 ˆˆ
s¡‘êï\ e÷\ <Ûä]+∫q~. s¡‘êï\T >∑s¡“¤+˝À ø£\~. ã˝≤ìï#˚Ã~. $XÊ«ìï ìÁ>∑Væ≤+#˚~. Hê_Û j·T+<äT
ø£eT\+ ø£\~. |ü<äà+e+{Ï ø±+‹ ø£\~. ì‘·´ø√|æ, neTè‘·+ qT+&ç »ìà+∫q~, ø£+|æ+|ü#˚ùd~. Ç‘·s¡T\#˚‘·
ø£+|æ+|ü #˚j·Tsêì~, dü÷s¡T´ì‘·*¢, <äèwü<ä«‹, eTùV≤+Á<äTì k˛<ä], kÕ<ÛäTdü«uÛ≤e, ÁX‚wüߘsê\T, esê\ ì#˚Ã~,
eT+>∑fi¯ s¡÷|ü, ø£eT\yêdæì, nsTT<äT •K\T >∑\~. esê\ ì#˚Ã~, es¡Tí´sê\T, <˚e‘·\ Á|ü_Û«, $<ë´s¡÷|ü,
»sTT+|ü M\Tø±ì~. n‹Áø£$T+#·sêì~, Á|üfi¯j·T sêÁ‹, eTVü‰y˚>∑e‹, Ms¡uÛÑÁ<äTì Çwüߺsê\T, Væ≤‘·Tsê\T,
uÛÁÑ <ä‘· ≈£Lsπ à ø±[, ˝Àø£e÷‘·, uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î X¯óuÛ≤\qT ≈£Lsπ Ã~, uÛj
Ñ T· +ø£ss¡ ÷¡ |ü+ ø£\~. |æ+>∑fie¯ sêíø±s¡, eTqà<∏uäÛ ~ÒÛ ì,
>=|üŒ<Ûä«ì ø£\~. ø°]Ô ø£*Zq~. ø°]Ôì#˚Ã~, Äs¡T jÓ÷>∑e÷sêZ\qT nqTdü]+|ü #˚ùd~.
X¯+œ˙ |ü~à˙ kÕ+U≤´ kÕ+K´jÓ÷>∑Á|üe]Ôø± ˆ
#Ó’Á‘ê dü+e‘·‡sês¡÷&ÛÜ »>∑‘·‡eT÷Œs¡D° <Ûä«C≤ ˆˆ 149 ˆˆ
X¯óe÷“¤]' UÒ#·Ø dü«kÕú ø£eTT“Á^yê ø£*Á|æj·÷ ˆ
K>∑<Ûä«C≤ K>±s¡÷&ÛÜ yêsêV”≤ |üP>∑e÷*˙ ˆˆ 150 ˆˆ
◊X¯«s¡´|ü<äàì\j·÷ $s¡ø±Ô >∑s¡T&ÜdüHê ˆ
»j·T˙Ô Vü≤è<äTZVü‰>∑e÷´ >∑Vü≤«πscÕ˜ >∑D≤Á>∑D°' ˆˆ 151 ˆˆ
dü+ø£\Œdæ<ë∆ kÕeT´kÕú düs¡«$C≤„q<ësTT˙ ˆ
ø£*' ø£\ÿìVü≤Á˙Ô #· >∑TôVA´|üìwü<äT‘·Ôe÷ ˆˆ 152 ˆˆ
ìcÕ˜ <äèwæº' düà è‹sê«|æÔ' |ü⁄wæºdüTÔwæº' ÁøÏj·÷e‘Y ˆ
$XÊ«eTπsX¯«πsXÊHê uÛÑTøÏÔs¡TàøÏÔ' •yê-eTè‘ê ˆˆ 153 ˆˆ
X¯+U≤ìï <Ûä]+∫q~, ø£eT\+ ø£\~, kÕ+K´s¡÷|ü, kÕ+K´jÓ÷>±ìï Á|üe]Ô+|ü #˚ùd~, #Ó’Á‘·s¡÷|ü,
dü+e‘·‡sêqï~Ûs√Væ≤+#˚~, ˝Àø±\qT |üPs¡+í >±$+#˚~, <Û«ä »dü«s¡÷|æD,Ï X¯ó+uÛTÑ &ÉH˚ sêø£då Tü ì X¯Á‘·Te⁄, Äø±X¯#]· ,
dü«düTúsê\T, X¯+K+ e+{Ï ø£+sƒ¡+ ø£\~, ø£*|ü⁄s¡TwüßìøÏwüߺsê\T, |üøÏå <Ûä«»+>± ø£\~, |üøÏåyêVü≤q, esêVü≤s¡÷|ü,
b˛ø£\e÷\ <Û]ä +#˚~, ◊X¯«s¡´s¡÷|ü+˝À ñ+&˚ |ü<àä + ìyêdü+>± ø£*qZ ~, $s¡≈î£ sÔ ê\T, >∑sT¡ &ÉyêVü≤q, »j·To*ì,
Vü≤è<äj·T>∑TVü‰>∑eT´, >∑TVü≤j·T+<äT ñ+&ÉTq~, >∑D≤ìøÏ yÓTT<ä≥ ñ+&˚~, dæ<ä∆dü+ø£\Œ, düeTuÛ≤edæú‘·,
düs«¡ $C≤„q<ëÁ‹, ø£*dü«s¡÷|æD,Ï bÕ|üV‰ü ], s¡V≤ü kÕ´˝…q’ ñ|üìwü‘T· ˝Ô À¢ ù|s=ÿqï ñ‘·eÔ TTsê\T, ìwü>˜ \∑ ~, C≤„qs¡÷|ü,
düà è‹, yê´|æÔ, |ü⁄wæº, ‘·Twæº, nqTcÕ˜Á‹, Á|ü|ü+#êìøÏ, <˚y˚+Á<äTìøÏ n~Ûø±]DÏ, uÛÑTøÏÔ eTTøÏÔ ø£*Z+#˚~. eT+>∑fi¯
eT÷]Ô, neTè‘· dü«s¡÷|ü.
118 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
˝ÀVæ≤‘ê düs¡Œe÷˝≤ #· ;ÛwüD° eqe÷*˙ ˆ
nqqÔX¯j·THê-qHêÔ qs¡Hêsêj·TD√<䓤yê ˆˆ 154 ˆˆ
qèdæ+V”≤ <Ó’‘·´eT<∏ä˙ X¯+K#·Áø£>∑<ë<Ûäsê ˆ
dü+ø£s¡¸D° düeTT‘·Œ‹Ôs¡$T“ø± bÕ<ädü+ÁX¯j·÷ ˆˆ 155 ˆˆ
eTVü‰C≤«˝≤ eTVü‰eT÷]Ô' düTeT÷]Ô' düs¡«ø±eT<ÛäTø˘ ˆ
X¯óÁuÛ≤ #· düTdüÔHê >öØ <Ûäs¡àø±e÷s¡úyÓ÷ø£å<ë ˆˆ 156 ˆˆ
ÁuÛÑ÷eT<Ûä´ì\j·÷ |üPsê« |ü⁄sêD|ü⁄s¡TcÕ-s¡DÏ' ˆ
eTVü‰$uÛÑ÷‹<ë eT<Ûë´ düs√»qj·THê düe÷ ˆˆ 157 ˆˆ
ncÕº<äX¯uÛÑTC≤ Hê<ë´ ˙˝À‘·Œ\<ä\Á|üuÛ≤ ˆ
düs¡«X¯ø±Ô´düHês¡÷&ÛÜ <Ûäsêà<Ûäs¡à$e]®‘ê ˆˆ 158 ˆˆ
ms¡T|ü⁄s¡+>∑T ø£\~. düs¡Œe÷\ <Ûä]+∫+~. uÛÑj·T+>=˝ÒŒ~. eqe÷˝≤ <Ûë]DÏ, nq+‘·T&ÉT X¯j·T´>±
ø£\~, HêX¯+ ˝Òì~, qs¡Hêsêj·TDT\ e\¢ »ìà+∫+~, qs¡dæ+Vü‰ø±s¡+ ø£\~, sêø£ådüT\qT dü+Vü≤]+#˚~,
X¯+K+ #·Áø£+ >∑<ä\qT <Ûä]+∫q~. X¯Á‘·T+»j·T, »>∑‘·TÔ≈£î eT÷\ø±s¡D+, e÷‘·, ‘·qbÕ<ë˝Ò ˝Àø±ÁX¯j·÷\T>±
ø£\~. eTVü‰C≤«˝≤s¡÷|ü, >=|üŒ Äø±s¡+ ø£\~. #·ø£ÿì s¡÷|ü+ ø£\~. ø√]ø£\ìï+{Ïì rπsÃ~, eT\s¡Væ≤‘·,
düT+<äs¡düÔì, dü÷s¡´ dü+ã+<Ûä+ ø£\~, <Ûäs¡à, ø±eT, nsêú\qT, yÓ÷øå±ìï Ç#˚Ã~, ø£qTu§eT\ eT<Ûä´ ñ+&˚~,
Ä~<˚e‘·, |ü⁄sêD|ü⁄s¡TwüßìøÏ ns¡DÏ e+{Ï~, >=|üŒ ◊X¯«sê´ìï#˚Ã~, eT<Ûä´düTúsê\T, ø£eT\H˚Á‘·, kÕ{Ï ˝Òì~,
|ü<Tä HÓìà~ uÛTÑ C≤\T ø£*qZ ~, |ü⁄≥Tºø˝£ ìÒ ~, q\¢ø\£ Te sπ ≈£îe+{Ï ø±+‹>∑\~, nìïX¯≈î£ \Ô H˚ ÄdüHêìï n~Ûs√Væ≤+#˚~,
<Ûäsêà<Ûäs¡àeTT\qT $&ç∫ ô|{Ϻq~.
yÓ’sê>∑´C≤„qìs¡‘ê ìsê˝Àø± ì]Áì›j·÷ ˆ
$∫Á‘·>∑Vü≤Hê<Ûësê XÊX¯«‘·kÕúqyêdæ˙ ˆˆ 159 ˆˆ
kÕúH˚X¯«Ø ìsêqHê› Á‹X¯S\es¡<Ûë]D° ˆ
nX‚wü<˚e‘êeT÷]Ôπs›e‘ê es¡<˚e‘ê ˆˆ 160 ˆˆ
>∑D≤$T“ø± –πs' |ü⁄Ár ìX¯óeT“¤$ìbÕ‹˙ ˆ
n|üsêí es¡ís¡Væ≤‘ê Á‹esêí Jedü+uÛÑyê ˆˆ 161 ˆˆ
nqqÔesêí Hêq´kÕú X¯+ø£Ø XÊqÔe÷qkÕ ˆ
n>√Á‘ê >√eTr >√Á|”Ô >∑TVü≤´s¡÷bÕ >∑TD√‘·Ôsê ˆˆ 162 ˆˆ
>öØZs¡Ze´Á|æj·÷ >öD° >∑DÒX¯«s¡qeTdüÿè‘ê ˆ
dü‘·´uÛ≤e÷ dü‘·´düHê∆ Á‹düHê∆´ düì∆e]®‘ê ˆˆ 163 ˆˆ
 119
|üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+
yÓ’sê>∑´s¡÷|üC≤„qeT+<ëdüø£Ô, ø±+‘·´‹X¯j·T, Ç+Á~j·÷r‘·, $∫Á‘·yÓTÆq >∑Vü≤qe÷<Ûës¡+>± ø£\~,
XÊX¯«‘·kÕúq+˝À ñ+&˚~, kÕúHê\ìï+{ÏøÏ áX¯«]. Äq+<ëìø£r‘·. ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ Á‹X¯S˝≤ìï <Û]ä +∫+~, düeTdü<Ô e˚ ‘ê
s¡÷|æD,Ï <˚e‘·, esê*#˚à <˚e‘·, <˚e>∑D≤\≈£î ‘·*,¢ |üs«¡ ‘·|⁄ü Á‹, ìX¯ó+uÛTÑ ì ≈£L*Ãq~, |üÁ‘êìïôd‘’ +· ÄVü‰s¡+>±
Á>∑Væ≤+#·ì~, @ s¡+>∑T ˝Òì~, eT÷&ÉTs¡+>∑T\T ø£\~, ÁbÕDT\≈£î »qàì#˚Ã~, mH√ï esêí\T ø£*Zq~, Ç‘·s¡T\
nBÛq+˝À ˝Òì~, X¯óuÛ≤\ì#˚Ã~, Á|üXÊ+‘· e÷qdü, e+X¯+˝Òì~. >√e⁄\T ø£\~, dü+s¡øÏåDÏ, s¡Vü≤dü´yÓTÆq
Äø±s¡+ ø£\~, >∑TD≤~Ûø£, >√e⁄s¡÷|ü+˝À ñqï~, yê≈£îÿ, |ü+#·>∑e´Á|”‹ >∑\~, >∑TDÁ‘·j·Tdü+ã+~Ûì, >∑D|ü‹#˚
qeTdüÿ]+|üã&çq~, dü‘·´uÛ≤e÷s¡÷|ü+˝À ñqï~. dü‘·´Á|ü‹»„ ø£\~, eT÷&ÉT dü+<Ûä´\ dü«s¡÷|ü, $uÛ≤>∑+ ˝Òì~
düs¡«yê<ëÁX¯j·÷ kÕ+U≤´ kÕ+K´jÓ÷>∑düeTT<䓤yê ˆ
ndü+UÒ´j·÷-Á|üy˚Tj·÷U≤´ X¯SHê´ X¯ó<ä∆≈£î˝À<䓤yê ˆˆ 164 ˆˆ
_+<äTHê<ädüeTT‘·Œ‹Ô' X¯eTT“¤yêe÷ X¯•Á|üuÛ≤ ˆ
|æX¯v±Z uÛÒ<äÉs¡Væ≤‘ê eTH√C≤„ eT<ÛäTdü÷<ä˙ ˆˆ 165 ˆˆ
eTVü‰l' ldüeTT‘·Œ‹ÔdüÔeT'bÕπs Á|ü‹wæ˜‘ê ˆ
Á‹‘·‘·Ô «e÷‘ê Á‹$<Ûë düTdü÷ø£å à|ü<ädü+ÁX¯j·÷ ˆˆ 166 ˆˆ
XÊHêÔ- ;Û‘ê eT˝≤r‘ê ì]«ø±sê •yêÁX¯j·÷ ˆ
•yêU≤´ ∫‘·Ôì\j·÷ •eC≤„qdü«s¡÷|æD° ˆˆ 167 ˆˆ
<Ó’‘·´<ëqeìsêàB∏ ø±X¯´|” ø±\ø£]íø± ˆ
XÊgjÓ÷ì' ÁøÏj·÷eT÷]ÔX¯Ã‘·Ts¡«s¡ZÁ|ü<ä]Ùø± ˆˆ 168 ˆˆ
nìï yê<ë\ ø±ÁX¯j·TyÓTÆq~, C≤„qdü«s¡÷|æDÏ, kÕ+K´jÓ÷>∑+ qT+&ç »ìà+∫+~, dü+K´ ø£+<äì~,
‘Ó*j·Tsêì |ü]e÷D+ ø£\~, X¯Sq´s¡÷|ü, X¯ó<ä∆yÓTÆq ≈£î\+˝À »ìà+∫+~, _+<äTHê<ëì ≈£î‘·Œ‹ÔkÕúq+,
•e⁄ì m&ÉeTuÛ≤>∑+ ø£*Zq~, #·+Á<äTì ø±+‹e+{Ï ø±+‹ >∑\~, |æX¯+>∑es¡í, uÛÒ<ä s¡Væ≤‘·, eTqdüT≈£î q#˚Ã~.
eT<ÛäTeH˚ sêø£ådüTì #·+|æq~, eTVü‰\øÏåà, dü+|ü<ä\ ≈£î‘·Œ‹Ô kÕúq+, ‘·eTdüT‡ ø£e‘·\ Á|ü‹wæ˜+|üã&çq~,
‘·‘«Ô· Á‘·j÷· ìøÏ ‘·*,¢ eT÷&ÉT $<Ûë˝…q’ ~. n‹dü÷ø£àå |ü<ë\ HêÁX¯sTT+∫+~. XÊ+‘·∫‘·,Ô ìs¡“j ¤ T· , e÷*q´s¡V≤æ ‘·,
$ø±sê\T ˝Òì~, •yêÁX¯j·T+ ø£*Zq~, •e nH˚ ù|s¡T >∑\~, ∫‘·Ôy˚T ì\j·T+>± ø£\~, •eC≤„q dü«s¡÷|æDÏ,
<Ó’‘·´<ëqe⁄\qT eT]›+∫q~, uÛÑ÷<˚$, ø±˝≤ìøÏ ø£]íø£, XÊÁkÕÔ\≈£î eT÷\ø±s¡D+, ÁøÏj·÷ s¡÷|æDÏ, Hê\T>∑T
es¡Z\qT #·÷ù|~.
Hêsêj·TD° qs√‘·Œ‹Ô' øöeTTB *vZ<Ûë]D° ˆ
ø±eTTø° ø£*‘ê uÛ≤yê |üsêes¡$uÛÑ÷‹<ë ˆˆ 169 ˆˆ
|üsêvZC≤‘·eTVæ≤e÷ ã&Éu≤ yêeT˝À#·Hê ˆ
düTuÛÑÁ<ë <˚eø° d”‘ê y˚Ò<äy˚<ë+>∑bÕs¡>± ˆˆ 170 ˆˆ
120 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eTqdæ«˙ eTqT´e÷‘ê eTVü‰eTqT´düeTT<䓤yê ˆ
neTqT´s¡eTè‘êkÕ«<ë |ü⁄s¡TVüA‘ê |ü⁄s¡Twüߺ‘ê ˆˆ 171 ˆˆ
nXÀ#ê´ _Ûqï$wüj·÷ Væ≤s¡D´s¡»‘·Á|æj·÷ ˆ
Væ≤s¡D´s¡»˙ ôV’≤e÷ ùV≤e÷uÛÑs¡DuÛÑ÷wæ‘ê ˆˆ 172 ˆˆ
$ÁuÛ≤»e÷Hê <äTsYCÒ„j·÷ CÀ´‹c˛ºeT|òü\Á|ü<ë ˆ
eTVü‰ìÁ<ëdüeTT<ä÷“¤‹s¡ìÁ<ë dü‘·´<˚e‘ê ˆˆ 173 ˆˆ
Hêsêj·TDdü+ã+~Ûì, eTqTwüß´\ ≈£î‘·Œ‹ÔkÕúq+, yÓHÓï\, *+>±ìï <Ûä]+#˚~. ø√¬sÿ\T ø£\~, uÛ≤yê\T
˝Òì~, |üs¡ nes¡ nH˚ $uÛÑ÷‘·T˝§düπ>~. |üsê+>∑+e\¢ ø£*–q eTVæ≤eT ø£\~, nX¯«s¡÷|ü+ ø£\~,
düT+<äsH¡ Á˚ ‘ê\Tqï~, eT+∫ uÛÁÑ <äeTT\Tqï~. <˚eøÏ, d”‘,· y˚<yä <˚ ë+>±\˝À ìcÕí‘T· sê\T, n_Ûe÷qeü‹, eTqT´e⁄
‘·*¢. eTVü‰eTqT´e⁄qT+&ç »ìà+∫q~ <äT'K+ ˝Òì~, neTè‘·e÷kÕ«~+#˚~. j·TC≤„˝À¢ ÄVü‰«ì+|üã&˚~.
k˛ÔÁ‘·+ #˚j·Tã&˚~, <äT'œ+|ü‘·>∑ì~, $_Ûqï $wüj·÷\T ø£\~, yÓ+&çã+>±sê\qT Çwüº|ü&˚~, ã+>±sêìï
s¡+õ+|ü #˚ùd~, ã+>±s¡T s¡+>∑T ø£\~, düTesêíuÛÑs¡D≤\+ø£è‘·, $TøÏÿ* Á|üø±•+#˚~, ‘Ó*j·TT≥≈£î ø£wüºkÕ<Ûä´.
CÀ´‹c˛ºeTj·T»„|òü\Á|ü<ëÁ‹, >=|üŒìÁ<ä≈£î »qàø±s¡DyÓTÆq~, ìÁ<ä˝Òì~, dü‘·´yÓTÆq <˚e‘·,
BsêÈ ø£≈£î~à˙ Vü≤è<ë´ XÊìÔ<ë XÊìÔe]∆˙ ˆ
\øå±à ´~X¯øÏÔ»q˙ X¯øÏÔ#·Áø£Á|üe]Ôø± ˆˆ 174 ˆˆ
Á‹X¯øÏÔ»q˙ »Hê´ ø£s¡D° wü&É÷]à|ü]e]®‘ê ˆ
düT<ÛÍ‘ê ø£s¡àø£s¡D° j·TT>±qÔ<äVü≤Hê‹àø± ˆˆ 175 ˆˆ
dü+ø£s¡¸D° »>∑<ë∆Ár ø±eTjÓ÷ì' øÏØ{Ï˙ ˆ
◊Á˙› Á‘Ó’˝Àø£´q$T‘ê yÓ’wüíM |üs¡y˚TX¯«Ø ˆˆ176
Á|ü<äT´eTï<äsTT‘ê <ëÁr j·TT>∑à<äèwæºÁdæÔ˝À#·Hê ˆ
eT<√‘·ÿ{≤ Vü≤+dü>∑‹' Á|ü#·D≤¶ #·D¶$Áø£e÷ ˆˆ 177 ˆˆ
eècÕy˚XÊ $j·THêà‘ê $q∆´|üs¡«‘·yêdæ˙ ˆ
Væ≤eTeH˚às¡Tì\j·÷ ¬ø’˝≤dü–]yêdæ˙ ˆˆ 178 ˆˆ
bı&É>∑], sê»∫Vü‰ï\Tqï~. eTqdüT≈£î q#˚Ã~. XÊ+‹<ëÁ‹, XÊ+‹ì ô|+bı+~+#˚~, \øÏåà yÓTT<ä˝…’q
X¯≈£îÔ\≈£î ‘·*¢. X¯øÏÔ#·Áø±ìï Á|üe]Ô+|ü#˚ùd~. eT÷&ÉTX¯≈£îÔ\≈£î ‘·*¢. |ü⁄≥Tºø£ ø£\~. Äs¡T $<Ûë˝…’q }s¡Tà\ qT+&ç
$&ÉTeã&çq~, u≤>± X¯óÁuÛÑyÓTÆq~, ø£s¡à\qT #˚ùd~, Á|ü\j·÷–ï dü«s¡÷|ü, X¯Á‘·T+»j·T, ˝Àø±\qT <Ûä]+#˚~,
ø√]ø£\≈£î ø±s¡DuÛ÷Ñ ‘·, øÏØ≥+ ø£\~, Ç+Á<äd+ü ã+<Û+ä ø£\~, eTT˝À¢ø±\ qeTkÕÿsêìï bı+<˚~, $wüßdí +ü ã+<Û+ä
ø£\~, |üs¡y˚TX¯«], Á|ü<äT´eTTïìøÏ Á|æj·TTsê\T, <ëq+ #˚ùd~, »+≥ #·÷|ü⁄\T ø£\~, eT÷&ÉT ø£qTï\Tqï~,
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 121

eT<ä+ n~Ûø£+>± ø£\~, Vü≤+dü>∑eTq, rø£åídü«uÛ≤e, rÁe|üsêÁø£eTe‹. eèwüuÛ≤Hêïy˚•+∫q~, Äø±XÊìøÏ »qì,

$+<Ûä´|üs¡«‘·+˝À ìedæ+#˚~, Væ≤e÷\j·T y˚Ts¡T|üs¡«‘ê˝À¢ ìyêdü+ ø£\~, ¬ø’˝≤dü|üs¡«‘·+˝À ìedæ+#˚~.
#êD÷s¡Vü≤qÔè‘·qj·÷ ˙‹C≤„ ø±eTs¡÷|æD° ˆ
y˚<ä$<ë´ Áe‘·kÕï‘ê ÁãVü≤àXË’\ìyêdæ˙ ˆˆ 179 ˆˆ
Ms¡uÛÑÁ<äÁ|üC≤ Msê eTVü‰ø±eTdüeTT<䓤yê ˆ
$<ë´<Ûäs¡Á|æj·÷ dæ<ë∆ $<ë´<Ûäs¡ìsêø£è‹' ˆˆ 180 ˆˆ
ÄbÕ´j·T˙ Vü≤s¡˙Ô #· bÕe˙ b˛wüD° ø£˝≤ ˆ
e÷‘·èø± eTqà<∏√<ä÷“¤‘ê yê]C≤ yêVü≤qÁ|æj·÷ ˆˆ 181 ˆˆ
ø£ØwæD° düT<ÛëyêD° MD≤yê<äq‘·‘·Œsê ˆ
ùd$‘ê ùd$ø± ùdyê´ dæ˙yê© >∑s¡T‘·àr ˆˆ 182 ˆˆ
ns¡Tq∆r Væ≤s¡D≤´ø°å eTè>±v±ÿ e÷q<ësTT˙ ˆ
edüTÁ|ü<ë edüTeTr ek˛sê∆sê edüTq∆sê ˆˆ 183 ˆˆ
#êD÷s¡Tì #·+|æqyêì ≈£L‘·Ts¡T, ˙‹XÊg+ ‘Ó*dæq~, ùd«#êä s¡÷bÕìï <Ûä]+#˚~, y˚<ä$<ä´
neãè<∏äÛkÕïqe÷#·]+∫q~. ÁãVü≤à|üs¡«‘·yêdæì, Ms¡uÛÑÁ<äT&ÉT |ü⁄Á‘·T&ÉT>± ø£\~. Ms¡Tsê\T, >=|üŒ ø±e÷ì
≈£î‘·Œ‹ÔkÕúq+, $<ë´<Ûäs¡T\≈£î Á|æj·TyÓTÆq~, dæ<äT∆sê\T, $<ë´<Ûäs¡T\ ìsêø£]+|ü >∑\~, Á|”‹ ø±]DÏ, Vü≤]+#˚~,
bÕeì, b˛wüD, ø£fi≤s¡÷|ü, e÷‘·èø£, eTqà<∏äTì qT+&ç |ü⁄{Ϻq~, »\+qT+&ç »ìà+∫q~, yêVü≤qeT+<äT Á|”‹
ø£\~, ø£ØcÕìï(Äe⁄ù|&ÉqT) <Ûä]+#˚~, neTè‘·+ e+{Ï e÷≥\T ø£\~, MD≤ yê<äq˝À ÄdüøÏÔ ø£\~, ùd$+|ü
ã&˚~, ùd$+#˚~, ùd$+|ü<ä–q~. #·+Á<äø£fi¯ø£*Zq ne÷yêdü´, ¬sø£ÿ\T ø£\~, ns¡T+<Ûä‹, ã+>±s¡T ø£qTï\T
>∑\~, eTè>∑+ >∑Ts¡TÔ>± ø£\~, >ös¡e $T#˚Ã~, <ÛäHêìï ø£*–+#˚~, ◊X¯´s¡´+ ø£\~, ã+>±s¡|ü⁄ <Ûës¡, ã+>±sêìï
<Ûä]+#˚~ (uÛÑ÷$T),
<Ûësê<Ûäsê esês√Vü‰ esêyêdüdüVü≤Ádü<ë ˆ
l|òü˝≤ leTr lXÊ lìyêkÕ •eÁ|æj·÷ ˆˆ 184 ˆˆ
l<Ûäsê lø£Ø ø£˝≤´ l<Ûäsês¡∆X¯Ø]D° ˆ
nqqÔ<äèwæºs¡≈£åîÁ<ë <ÛëÁrXÊ <Ûäq<äÁ|æj·÷ ˆˆ 185 ˆˆ
ìVü≤Á˙Ô <Ó’‘·´dü+|òü÷Hê+ dæ+Væ≤ø± dæ+Vü≤yêVü≤Hê ˆ
düTes¡Ã˝≤ #· düTÁXÀD° düTø°]ԕäqïdü+X¯j·÷ ˆˆ 186 ˆˆ
s¡düC≤„ s¡dü<ë sêe÷ ˝Ò*Vü‰Hê-eTè‘·Ádüyê ˆ
ì‘√´~‘ê dü«j·T+CÀ´‹s¡T‘·T‡ø±-eTè‘·JeHê ˆˆ 187 ˆˆ
122 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eÁ»<äD≤¶ eÁ»∫Vü‰ï yÓ’<˚V”≤ eÁ»$Á>∑Vü‰ ˆ
eTvZ˝≤´ eTvZ˝≤ e÷˝≤ ìs¡à˝≤ eT\Vü‰]D° ˆˆ 188 ˆˆ
<Ûës¡\qT <Ûä]+#˚ y˚T|òüTeTT, ÁX‚wü˜yÓTÆq }s¡Te⁄\T ø£\~, y˚\ø=~› ñqï‘êÁX¯j·÷\ ì#˚Ã~, dü+|ü<ä
|òü\+>± ø£\~, dü+|üqï, dü+|ü<ä≈£î Á|ü_Û«, lìyêdü+, •e⁄ìøÏ øÏwüºyÓTÆq~, lì <Ûä]+#˚~, dü+|ü<äqT ø£*Z+#˚~,
X¯óuÛ≤ìï#˚Ã~, l<Ûäs¡Tì ns¡∆X¯Øs¡, nq+‘· <äèwüߺ\T ø£\~, ≈£åîÁ<ä‘·«+ ˝Òì~, uÛÑ÷$TøÏ n~Ûø±]DÏ, ≈£îuÒs¡TìøÏ
Á|æj·TyÓTÆq~, s¡ø£ÿdæ eT÷ø£\ qD#˚~, dæ+Vü≤yêVü≤q, dæ+Vü≤s¡÷|æDÏ, eT+∫‘˚»dæ«ì, n+<äyÓTÆq |æs¡T<äT\T
ø£\~, eT+∫ ø°]Ô ø£\~, dü+X¯j·÷\T ˝Òì~, s¡düeTT HÓ]–q~, s¡düeTT ì#·TÃq~, n+<äyÓTÆq~, ÄkÕ«~+#˚~,
neTè‘êìï Ádü$+#˚~, m\¢|⁄ü &ÉT ñ<äsTT+#˚~, dü«j·T+>± CÀ´‹'dü«s¡÷|ü, ñ‘ê‡Vü≤eü‹. eTè‘·T\qT J$+|ü#ù˚ d~,
eÁ»<ä+&É+ ø£\~, eÁ»y˚T ∫Vü≤ï+>± ø£\~, yÓ’<˚Væ≤, eÁ»X¯Øs¡, eT+>∑fi≤s¡Ω, eT+>∑fi¯s¡÷|ü, e÷˝≤s¡÷|æDÏ,
ìs¡à\yÓTÆq~, e÷*Hê´ìï ‘=\–+#˚~.
>±q∆Ø« >±s¡T&û #êÁ˙› ø£eT“˝≤X¯«‘·s¡Á|æj·÷ ˆ
kÂ<ë$T˙ »HêqHê› ÁuÛÑT≈£î{°≈£î{Ï˝≤qHê ˆˆ 189 ˆˆ
ø£]íø±s¡ø£sê ø£øå± ø£+düÁbÕD≤|üVü‰]D° ˆ
j·TT>∑q∆sê j·TT>±esêÔ Á‹düHê∆´ Vü≤s¡¸e]∆˙ ˆˆ 190 ˆˆ
Á|ü‘·´ø£å<˚e‘ê ~yê´ ~e´>∑Hê∆ ~e' |üsê ˆ
X¯Áø±düq>∑‘ê XÊÁø° kÕ<Ûë´ #ês¡TX¯sêdüHê ˆˆ 191 ˆˆ
ÇcÕº $•cÕº •ùwºcÕº •cÕº•wüº Á|ü|üPõ‘ê ˆ
X¯‘·s¡÷bÕ X¯‘êesêÔ $q‘ê düTs¡_Û' düTsê ˆˆ 192 ˆˆ
düTπsÁq›e÷‘ê düT<äT´e÷ï düTwüße÷ï dü÷s¡´dü+dæú‘ê ˆ
düMTøå±´ düÁ‘·Œ‹cÕ˜ #· ìeè‹Ô sꮄqbÕs¡>± ˆˆ 193 ˆˆ
>∑+<Ûäs¡«dü+ã+<Ûä+ ø£\~, >∑s¡T&Édü+ã+<Ûä+ ø£\~, #·+Á<äTìøÏ #Ó+~+~, ø£+ã\T&ÉT, nX¯«‘·s¡T&ÉqT
düsêŒ\≈£î Çwüߺsê\T yÓTs¡T|ü⁄r>∑ s¡÷|ü+ ø£\~, »qT\ø±q+<ä+ ≈£LπsÃ~, u§eTeTT&ç#˚‘· ≈£î{Ï\yÓTÆq eTTK+
ø£\~, ø=+&É>√>∑T |üPe⁄qT <ë*Ãq~, ø£≈îå£ sê\T, ø£+düTì ÁbÕD≤\|üV≤ü ]+∫q~, j·TT>±\qT <Û]ä +#˚~, j·TT>±\qT
|ü]es¡Ôq+ #˚j·T>∑\~, Á‹dü+<Ûä´, dü+‘√cÕìï ô|+#˚~, Á|ü‘·´ø£å<˚e‘·, ~e´, ~e´>∑+<ÛäeT\~q~, dü«sêZ~Ûø£,
Ç+Á<ëdüqeT~Ûwæ˜+∫q~, Ç+Á<äTìøÏ dü+ã+~Û+∫q~, kÕ<ÛäqjÓ÷>∑´, ~e´ <ÛäqTe⁄ <ë*Ãq~, Çwüߺsê\T,
$•wüߺsê\T, •wüߺ\ø£;Ûwüߺsê\T. •cÕº•wüߺ\#˚ |üP»\+<äTø=H˚~, nH˚ø£ s¡÷|ü, nq+‘êes¡ÔeTT ø£\~, $q‘·,
düTs¡_Û, <˚e‘·, <˚y˚+Á<äTì ‘·*¢, eT+∫X¯øÏÔ ø£\~, eT+∫Á|üø±X¯+ >∑\~, dü÷s¡´ eT+&É˝≤~Ûw昑·, u≤>±
|ü]o*+#·T≥‘√ ‘Ó*j·Te#·TÃq~, >=|üŒ Á|ü‹wü˜ >∑\~, ìeè‹Ô s¡÷|ü, C≤„Hê+‘·eTT #·÷∫q~.
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 123

<Ûäs¡àXÊÁkÕÔs¡ú≈£îX¯˝≤ <Ûäs¡àC≤„ <Ûäs¡àyêVü≤Hê ˆ

<Ûäsêà<Ûäs¡à$ìsêàÁr <Ûë]àø±D≤+ •eÁ|ü<ë ˆˆ 194 ˆˆ
<Ûäs¡àX¯øÏÔs¡∆s¡àeTsT÷ $<Ûäsêà $X¯«<Ûä]àD° ˆ
<ÛäsêàqÔsê <Ûäs¡àeTsT÷ <Ûäs¡à|üPsê« <ÛäHêeVü‰ ˆˆ 195 ˆˆ
<Ûäs√à|ü<˚Áw”º <Ûäsêà‘êà <Ûäs¡à>∑e÷´ <Ûäsê<Ûäsê ˆ
ø±bÕ© X¯ø£˝≤eT÷]Ô' ø£˝≤ø£*‘·$Á>∑Vü‰ ˆˆ 196 ˆˆ
düs¡«X¯øÏÔ$ìs¡Tàø±Ô düs¡«X¯ø±Ô´ÁX¯j·÷ÁX¯j·÷ ˆ
düsê« düπs«X¯«Ø dü÷øå±à dü÷ø£åàC≤„qdü«s¡÷|æD° ˆˆ 197 ˆˆ
Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TùwX‚XÊ eTVü‰<˚yÓ’ø£kÕøÏåD° ˆ
dü<ë•yê $j·Tq÷à]Ôπs«<äeT÷]Ôs¡eT÷]Ôø± ˆˆ 198 ˆˆ
@e+ Hêe÷ï+ düVü≤ÁùdD düTÔ‘ê«-k Væ≤eTyêìZ]' ˆ
uÛÑ÷j·T' Á|üDeT´ ;Û‘ê‘êà Áb˛yê#˚<ä+ ø£è‘êx®*' ˆˆ 199 ˆˆ
<Ûäs¡àXÊÁkÕÔsêú˝À¢ H˚s¡Œ]. <Ûäs¡à»„, <Ûäs¡àyêVü≤q, <Ûäsêà<Ûäs¡à ìsê∆]DÏ, <Ûäs¡àdü«uÛ≤e⁄\≈£î X¯óuÛ≤\ì#˚Ã~,
<Ûäs¡ày˚T X¯øÏÔ>± ø£\~, <Ûäs¡à dü«s¡÷|æDÏ, <Ûäsêàr‘·, $X¯«<Ûäs¡à+ >∑\~, <Ûäs¡àeT+<˚ edæ+#˚~, <Ûäs¡àeTsTT, <Ûäs¡à|üPs¡«
<ÛHä êìï#˚Ã~, <Ûsä êàìï ñ|ü<•˚ +#˚~, <Ûsä à¡ dü«uÛ≤e, <Ûsä à¡ +e\¢ bı+<ä<–ä q~, uÛ÷Ñ <Ûsä ,¡ ø£bÕ\ <Ûë]DÏ, n+XÊe‘ês¡
ø£fi¯\T >∑\ $Á>∑Vü≤+ ø£\~, düeTdüÔX¯≈£îÔ\ qT+&ç eTT≈£îÔsê\T, düs¡«X¯≈£îÔ\ ø±ÁX¯j·TyÓTÆq~, düeTdüÔdü«s¡÷|ü⁄sê\T,
düeTkÕÔìøÏ nBÛX¯«], dü÷ø£å às¡÷|æDÏ, dü÷ø£å à C≤„q dü«s¡÷|ü, Á|ü<Ûëq |ü⁄s¡TùwX¯«s¡T\≈£î Á|üuÛÑTsê\T, eTVü‰<˚e⁄ìøÏ
eTTK´kÕøÏåDÏ, dü<ë•es¡÷|ü, Äø±X¯+ X¯Øs¡+>± ø£\~, y˚<ädü«s¡÷|ü, eT÷]Ôs¡Væ≤‘·.
á $<Ûä+>± Væ≤eTe+‘·T&ÉT y˚sTT Hêe÷\‘√ düTÔ‹+∫, eT∞¢ qeTdüÿ]+∫ uÛÑj·T+‘√ #˚‘·T\T CÀ&ç+∫
Ç≥¢Hêï&ÉT.
j·T<˚‘·<Ó’X¯«s¡+ s¡÷|ü+ |òüTÀs¡+ ‘˚ |üs¡y˚TX¯«] ˆ
;Û‘√-dæà kÕ+Á|ü‘·+ <äècÕº« s¡÷|üeTq´Á‘·Œ<äs¡Ùj·T ˆˆ 200 ˆˆ
@eeTTø±Ô-<∏ä kÕ <˚M ‘˚q XË’˝Òq bÕs¡«r ˆ
dü+Vü≤è‘·´ <äs¡Ùj·÷e÷dü dü«s¡÷|üeT|üs¡+ |ü⁄q' ˆˆ 201 ˆˆ
ªªz |üs¡y˚TX¯«Ø! uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq~ áX¯«s¡dü+ã+~Û nsTTq á s¡÷bÕìï #·÷∫ Ç|ü&ÉT uÛÑj·T|ü&çHêqT.
n+<äTe\¢ eTs√ s¡÷bÕìï #·÷|æ+#·Tµµ nq>± Ä Væ≤eTe+‘·Tì n_ÛÁbÕj·T+ ‘Ó*dæ bÕs¡«r <˚$ Ä s¡÷bÕìï
ñ|üdü+Vü≤]+∫ ‘·q eTs=ø£ s¡÷bÕìï eT∞fl Á|ü<ä]Ù+∫+~.
124 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
˙˝À‘·Œ\<ä\Á|üK´+ ˙˝À‘·Œ\düT>∑ì∆ #· ˆ
~«H˚Á‘·+ ~«uÛÑT»+ kÂeT´+ ˙˝≤\ø£$uÛÑ÷wæ‘·yéT ˆˆ 202 ˆˆ
s¡ø£ÔbÕ<ëeTT“»‘·\+ düTs¡ø£Ôø£s¡|ü\¢eyéT ˆ
leT~«˝≤düdü<ä« è‘·Ô+ \˝≤≥‹\ø√»®«\yéT ˆˆ 203 ˆˆ
uÛÑ÷wæ‘·+ #ês¡T düsê«vZuÛÑ÷wüD…Æs¡‹ø√eT\yéT ˆ
<ä<ÛëqeTTs¡kÕ e÷˝≤+ $XÊ˝≤+ ùV≤eTì]à‘êyéT ˆˆ 204 ˆˆ
áwü‹‡à‘·+ düT_yÓ÷“wü˜+ q÷|ü⁄sêsêedü+j·TT‘·yéT ˆ
Á|üdüqïe<äq+ ~e´eTqqÔeTVæ≤e÷düŒ<äyéT ˆˆ 205 ˆˆ
‘·B<äèX¯+ düe÷˝Àø£´ dü«s¡÷|ü+ XË’\dü‘·ÔeT' ˆ
;Û‹+ düqÔ´»´ Vü≤ècÕº‘êà ãuÛ≤ùw |üs¡y˚TX¯«ØyéT ˆˆ 206 ˆˆ
q\¢ø£\Teπs≈£î\ kÕeT´+ >∑\~, q\¢ø£\Te >∑+<Ûä+e+{Ï >∑+<Ûä+ ø£\~, ¬s+&ÉT ø£qTï\T ¬s+&ÉT #˚‘·T\T
ø£*Zq~, q\¢ì eTT+>∑Ts¡T\T ø£*Z Á|üdüqïyÓTÆq eTTK+ ø£*Zq~, mÁs¡ì |ü<äà+e+{Ï bÕ<ë\T ø£\~. mÁs¡ì
∫e⁄s¡T{≤≈£î\e+{Ï #˚‘·T\Tø£*Z dü+|ü<äT´ø£ÔyÓTÆq $˝≤dü+, dü<ä«s¡Ôq+ ø£*Zq~, qT<äT≥ ‹\ø£+ Á|üø±•düTÔqï~,
<˚Vü≤eT+‘ê n+<äyÓTÆq kıeTTà\\+ø£]+#·T ≈£îqï~, $TøÏÿ* düT≈£îe÷], $XÊ\yÓTÆq eø£å'düú\+˝À ã+>±s¡T
Vü‰sêìï <Ûä]+∫q~, ∫s¡Tqe⁄«, <=+&É|ü+&ÉTe+{Ï ô|<äe⁄\Tø£\~, n+<Ó\<Ûä«ì‘√ ≈£L&çq~, ìs¡à\yÓTÆq
eTTK+ ø£*qZ ~, <˚e‘êdü+ã+<Ûyä TÓ ,Æ n+‘·T˝Òì eTVæ≤eT\ ø±\yê\yÓTqÆ ~. á$<Ûyä TÓ qÆ \ø£Då ≤\Tqï Ä dü«s¡÷bÕìï
#·÷∫ |üs¡«‘·ÁX‚wüߘ&ÉT dü+‘√wü∫‘·TÔ&Ó’ uÛÑj·T+ e<ä* Ä |üs¡y˚TX¯«]ì >∑÷]à Ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT.
Væ≤eTyêqTyê#· :`Væ≤eTe+‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
n<ä´ y˚T dü|òü\+ »qà n<ä´ y˚T dü|òü\+ ‘·|ü' ˆ
j·TH˚à kÕø屑·Ô «eTe´ø±Ô Á|ü|üHêï <äèwæº>√#·s¡yéT ˆˆ 207 ˆˆ
‘·«j·÷ düèwüº+ »>∑‘·‡s¡«+ Á|ü<ÛëHê<ä´+ ‘·«sTT dæú‘·yéT ˆ
‘·«j˚T´e ©j·T‘˚ <˚$! ‘·«y˚Te |üs¡e÷ >∑‹' ˆˆ 208 ˆˆ
e<äìÔ πø∫‘êÔ «y˚Te Á|üø£è‹+ Á|üø£è‘˚' |üsêyéT ˆ
n|üπs |üs¡e÷s¡úC≤„' •y˚‹ •edü+ÁX¯j·÷‘Y ˆˆ 209 ˆˆ
á s√E Hê »qà dü|òü\yÓTÆq~. Hê‘·|üdüT‡ á s√E dü|òü\yÓTÆq~. ne´ø£Ô dü«s¡÷|üyÓ’q ˙e⁄ dü«j·T+>±
Hê <äèwæº>√#·s¡yÓTÆHêe⁄. ˙y˚ á ˝Àø±ìï düèwæº+#êe⁄. ˙˝ÀH˚ áÁ|ü<Ûëq+ yÓTT<ä˝…’q ‘·‘·Ô «düeT÷Vü≤+ ì*∫
ñqï~. z<˚M! á ˝Àø£+ ˙˝ÀH˚ ©qeTe⁄‘·T+~. ˙y˚ e÷≈£î |üs¡eT>∑‹$. ø=+<äs¡T ìqTï Á|üø£è‹ dü«s¡÷|üeì
Á|üø£è‹ ø£r‘·Tsê\eì n+{≤s¡T, eT] ø=+<äs¡T dü‘·´+ ‘Ó*dæqyês¡T ìqTï •e⁄HêÁX¯sTT+∫q •e n+{≤s¡T.
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 125

‘·«sTT Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Tc˛ eTVü‰Hé ÁãVü‰à ‘·<∏˚X¯«s¡' ˆ

n$<ë´ ìj·T‹sêàj·÷ ø£˝≤<ë´' X¯‘·XÀ- uÛÑeHé ˆˆ 210 ˆˆ
‘·«+ Væ≤ kÕ |üs¡e÷ X¯øÏÔs¡qHêÔ |üs¡y˚Twæ˜˙ ˆ
düs¡«uÛÒ<ä$ìs¡Tàø±Ô düs¡«uÛÒ<ëÁX¯j·÷ÁX¯j·÷ ˆˆ 211 ˆˆ
‘ê«eT~ÛcÕ˜j·T jÓ÷π>• eTVü‰<˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
Á|ü<ÛëHê<ä´+ »>∑‘·‡s¡«+ ø£s√‹ $ø£s√‹ #· ˆˆ 212 ˆˆ
‘·«jÓÆTe düvZ‘√ <˚e' kÕ«‘êàqq›+ düeTX¯óï‘˚ ˆ
‘·«y˚Te |üs¡e÷qq›düÔ «y˚Tyêqq›<ësTT˙ ˆˆ 213 ˆˆ
‘·«eTø£ås¡+ |üs¡+ y√´eT eTVü≤CÀ®´‹ ]ïs¡x®qyéT ˆ
•e+ düs¡«>∑‘·+ dü÷ø£å à+ |üs¡+ ÁãVü≤à düHê‘·qyéT ˆˆ 214 ˆˆ
˙˝ÀH˚ Á|ü<Ûëq‘·‘·Ô «+, |ü⁄s¡Twüß&ÉT, eTVü≤‘·TÔ, ÁãVü≤à, áX¯«s¡T&ÉT, n$<ä´, ìj·T‹, e÷j·T, ø£fi¯\T
yÓTT<ä˝…’q$ e+<ä\ø=\~ @s¡Œ&çq$.ÁX‚wü̃yÓTÆq X¯øÏÔ$ ˙e⁄. n+‘·+ ˝Òì |üs¡y˚Twæ̃ s¡÷bÕì$. düs¡«uÛÒ<ë\T e<ä*q
<ëqe⁄. uÛÒ<ëìø±ÁX¯j·÷˝…’q yêì ø£ìï+{ÏøÏ ÄÁX¯j·TyÓTÆq <ëqe⁄. zjÓ÷π>X¯«Ø! ˙ Ä<Ûës¡+‘√H˚ eTùV≤X¯«s¡T&Ó’q
eTVü‰<˚e⁄&ÉT Á|ü<Ûëq‘·‘·Ô«+ yÓTT<ä˝…’q ˝Àø±qï+‘·{Ï˙ düèwæº+#·TqT. $ø±sê\T ø£*–+#·TqT. ˙‘√ #˚]q Ä
<˚e⁄&ÉT ‘·q˝À Ä‘êàqTuÛÑyêq+<ëìï bı+<äT‘·THêï&ÉT. >=|üŒ Äq+<ä dü«s¡÷bÕì$ ˙y˚. ˙y˚ Äq+<ëìï
ø£*–+#˚ <ëqe⁄. HêX¯s¡Væ≤‘·yÓTÆq |üs¡e÷ø±X¯ s¡÷bÕì$ ˙e⁄. $ø±s¡+ ˝Òì >=|üŒ ‘˚CÀs¡÷|üeTT, eT+>∑fi¯ø£s¡yÓTÆ
n+‘·≥ yê´|æ+∫ ñqïB, dü÷ø£åàs¡÷|üeTT nHê~dæ<ä∆yÓTÆq |üs¡ÁãVü≤à dü«s¡÷bÕìM nsTT ñHêïe⁄.
‘·«+ X¯Áø£' düs¡«<˚yêHê+ ÁãVü‰à ÁãVü≤à$<ëeTdæ ˆ
yêj·TTs¡“\e‘ê+ <˚$! jÓ÷–Hê+ ‘·«+ ≈£îe÷s¡ø£' ˆˆ 215 ˆˆ
˙e⁄ <˚e‘·\˝À Ç+Á<äT&Ée⁄. ÁãVü≤à$<äT\˝À ÁãVü≤àe⁄. z <˚$! ã\e+‘·T˝À¢ yêj·TTee⁄. jÓ÷>∑T\˝À
≈£îe÷s¡≈£î&Ée⁄.
ãTTw”D≤xà edæwü˜düÔ «+ yê´k˛ y˚<ä$<ëeTdæ ˆ
kÕ+U≤´Hê+ ø£|æ˝À <˚y√ s¡TÁ<ëD≤+ #ê|æ X¯vÿs¡' ˆˆ 216 ˆˆ
ãTTwüß˝À¢ e•wüߘ&Ée⁄ ˙y˚. y˚<ä$<äT˝À¢ yê´düT&Ée⁄, kÕ+KT´˝À¢ ø£|æ\T&Ée⁄, s¡TÁ<äT˝À¢ X¯+ø£s¡T&Ée⁄ ˙y˚.
Ä~‘ê´HêeTTù|Áq›düÔ«+ edü÷Hê+ #Ó’e bÕeø£' ˆ
y˚<ëHê+ kÕeTy˚<ädÔü «+ >±j·TÁr #Û·q›kÕeTdæ ˆˆ 217 ˆˆ
n~‹≈£îe÷s¡T˝À¢ ñù|+Á<äT&Ée⁄. edüTe⁄˝À¢ n–ï$. y˚<ë˝À¢ kÕeTy˚<ëì$. #Û·+<ädüT‡˝À¢ >±j·TÁ‹$.
126 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
n<Ûë´‘·à$<ë´ $<ë´Hê+ >∑rHê+ |üs¡e÷ >∑‹' ˆ
e÷j·÷ ‘·«+ düs¡«X¯ø°ÔHê+ ø±\' ø£\j·T‘êeTdæ ˆˆ 218 ˆˆ
˙y˚ $<ä´˝À¢ Ä‘·à$<ä´e⁄. bı+<ä<äÉ–q yê]˝À düs√«‘·ÔeT ÁbÕbÕ´ì$ ˙e⁄. X¯≈£îÔ\ìï+{Ï˝À e÷j·Te⁄.
˝…øÏÿ+#· <ä–q yê]˝À ø±˝≤ì$.
z+ø±s¡' düs¡«>∑TVü‰´Hê+ esêíHê+ #· ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
ÄÁX¯e÷D≤+ >∑èVü≤düúdüÔ «MTX¯«sêD≤+ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 219 ˆˆ
s¡Vü≤kÕ´\ìï+{Ï˝À z+ø±sêì$, esêí˝À¢ Áu≤Vü≤àDT&Ée⁄. ÄÁX¯e÷˝À¢ >∑èVü≤kÕúÁX¯e÷ì$. áX¯«s¡T˝À¢
eTùV≤X¯«s¡T&Ée⁄ ˙y˚.
|ü⁄+kÕ+ ‘·«y˚Tø£' |ü⁄s¡Twü' düs¡«uÛÑ÷‘·Vü≤è~ dæú‘·' ˆ
düs√«|üìwü<ë+ <˚$ >∑TôVA´|üìwü<äT#·´‘˚ ˆˆ 220 ˆˆ
˙e⁄ |ü⁄s¡Twüß˝À¢ eTTK´|ü⁄s¡Twüß&Ée⁄, düs¡«ÁbÕDÏ ∫‘êÔ˝À¢ ñHêïe⁄. z <˚M! nìï ñ|üìwü‘·TÔ˝À¢ s¡Vü≤dü´
ñ|üìwü‘·TÔ>± #Ó|üŒã&ÉT‘·THêïe⁄.
áXÊqXÊÃ|æ ø£˝≤ŒHê+ j·TT>±Hê+ ø£è‘·y˚Te #· ˆ
Ä~‘·´' düs¡«e÷sêZD≤+ yê#ê+ <˚M düs¡dü«r ˆˆ 221 ˆˆ
ø£˝≤Œ˝À¢ áXÊqø£\Œ+, j·TT>±˝À¢ ø£è‘·jT· T>∑+ ˙y˚. düs«¡ e÷sêZ\≈£î dü÷s¡T´&Ée⁄. yê≈£îÿ\˝À düsd¡ «ü r<˚$$
˙e⁄.
‘·«+ \ø°åàXÊÃs¡Ts¡÷bÕD≤+ $wüßísêàj·÷$HêeTdæ ˆ
ns¡Tq∆r dürHê+ ‘·«+ düT|üs¡í' |ü‘·‘êeTdæ ˆˆ 222 ˆˆ
˙e⁄ n+<äyTÓ qÆ yê]˝À \øÏå à$. e÷j·÷e⁄˝À¢ $wüßeí e⁄. |ü‹Áe‘·˝À¢ ns¡T+<Û‹ä $. |ü≈îå£ ˝À¢ >∑sT¡ ‘·à+‘·T&Ée⁄.
dü÷ø±ÔHê+ bÂs¡Twü+ dü÷ø£Ô+ kÕeT CÒ´wü˜xà kÕeTdüT ˆ
kÕ$Ár #ê|æ C≤bÕ´Hê+ j·TEcÕ+ X¯‘·s¡TÁ~j·TyéT ˆˆ 223 ˆˆ
y˚<ädü÷ø±Ô˝À¢ |ü⁄s¡Twüdü÷ø±Ôì$. kÕeTy˚<ë˝À¢ CÒ´wü˜ kÕeTuÛ≤>±ì$. »|æ+#·<ä–q eT+Á‘ê˝À¢
>±j·TÁreT+Á‘êì$. j·TEπs«<äeT+Á‘ê˝À¢ X¯‘·s¡TÁ~j·T uÛ≤>±ì$.
|üs¡«‘êHê+ eTVü‰y˚Ts¡Ts¡qH√Ô uÛÀ–HêeT|æ ˆ
düπs«cÕ+ ‘·«+ |üs¡+ ÁãVü≤à ‘·«qàj·T+ düs¡«y˚Te Væ≤ ˆˆ 224 ˆˆ
|üs¡«‘ê˝À¢ >=|üŒ<Ó’q y˚Ts¡T|üs¡«‘êì$ ˙e⁄. düsêŒ\˝À Ä~X‚wüß&Ée⁄. nìï+{ÏøÏ ˙y˚ |üs¡ÁãVü≤àe⁄.
düs¡«+ ˙‘√H˚ ì+&ç ñqï~.
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 127

s¡÷|ü+ ‘·yêX‚wü$ø±s¡V”≤qeT>√#·s¡+ ìs¡à\y˚Tø£s¡÷|üyéT ˆ

nHê~eT<Ûë´qÔeTqqÔe÷<ä´+ qe÷$T dü‘·´+ ‘·eTdü' |üs¡kÕÔ‘Y ˆˆ 225 ˆˆ
˙ s¡÷|ü+ nìï$<Ûë\ $ø±sê\T ˝Òì~. e÷eT÷\T>± ø£ì|æ+#·ì~. ìs¡à\eTT. nej·Tes¡Væ≤‘·eTT.
nK+&ÉeTT. Ä~eT<Ûë´+‘ê\T ˝Òì~. HêX¯sV¡ ≤æ ‘·eTT. Ä~uÛ÷Ñ ‘·. dü‘´· dü«s¡÷|ü. ‘·y÷Ó >∑TD <ä÷s¡yTÓ qÆ Ä s¡÷bÕìøÏ
qeTkÕÿs¡eTT.
j·T<˚e |üX¯´ìÔ »>∑Á‘·Œdü÷‹+ y˚<ëqÔ$C≤„q$ì•Ã‘êsêú' ˆ
Äqq›e÷Á‘·+ Á|üDyê_Û<Ûëq+ ‘·<˚e s¡÷|ü+ X¯s¡D+ Á|ü|ü<˚´ ˆˆ 226 ˆˆ
y˚<ë+‘·$C≤„q+˝À ìX¯Ãj·TãT~∆ ø£\ |ü+&ç‘·T\T <˚ìì ˝Àø√‘·Œ‹Ôø±s¡D+>± <ä]ÙdüTÔHêïs√ πøe˝≤q+<ä
s¡÷|ü z+ø±s¡ yê#·´yÓTÆq Ä s¡÷bÕìï X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT.
nX‚wüuÛÑ÷‘êqÔs¡düìï$wüº+ Á|ü<Ûëq|ü⁄+jÓ÷>∑$jÓ÷>∑ùV≤‘·TyéT ˆ
‘˚CÀeTj·T+ »qà$HêX¯V”≤q+ ÁbÕD≤_Û<Ûëq+ Á|üD‘√-dæà s¡÷|üyéT ˆˆ 227 ˆˆ
düs¡«ÁbÕDT\˝À yê´|æ+∫q~. Á|ü<Ûëq ‘·‘·Ô«eTT. |ü⁄s¡Twüßì dü+jÓ÷>∑ $jÓ÷>±\≈£î ø±s¡DyÓTÆq~.
Á|üø±X¯+‘√ ì+&ç ñqï~. »qqeTs¡D≤\T˝Òì~. ÁbÕDX¯ã›yê#·´yÓTÆq ˙ s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
Ä<ä´qÔV”≤q+ »>∑<ë‘·às¡÷|ü+ $_Ûqïdü+düú+ Á|üø£è‘˚' |üs¡kÕÔ‘Y ˆ
≈£L≥düúeTe´ø£Ôe|ü⁄düÔ<∏Ó’e qe÷$T s¡÷|ü+ |ü⁄s¡TcÕ_Û<ÛëqyéT ˆˆ 228 ˆˆ
Ä<ä´+‘ê\T ˝Òì~, ˝Àø±\ø±‘·à s¡÷|üyÓTÆq~. $\ø£åDyÓTÆ Á|üø£è‹ø£r‘·yÓTÆq~. eT÷\ uÛÑ÷‘·+. X¯Øs¡+
düŒwüº+>± ‘Ó*j·Tsêì~. |ü⁄s¡TwüX¯ã›yê#·´yÓTÆq ˙ s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
düsê«ÁX¯j·T+ düs¡«»>∑~«<Ûëq+ düs¡«Á‘·>∑+ »qà$HêX¯V”≤qyéT ˆ
dü÷ø£å à+ $∫Á‘·+ Á‹>∑TD+ Á|ü<Ûëq+ q‘√-dæà ‘˚ s¡÷|üeTs¡÷|üuÛÒ<äyéT ˆˆ 229 ˆˆ
düs¡«eTTq ø±ÁX¯j·T uÛÑ÷‘·+. ˝Àø±\ìï+{Ïì düèõ+#˚~. nìï#√≥¢ yê´|æ+#˚~. »qq eTs¡D≤\T ˝Òì~.
dü÷ø£åàs¡÷|ü+. ÄX¯Ãs¡´ø£s¡+. >∑TDÁ‘·j·T+ Á|ü<Ûëq+>± ø£\~. s¡÷|ü uÛÒ<ë\T ˝Òì ˙s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
Ä<ä´+ eTVü‰qÔ+ |ü⁄s¡TcÕ_Û<Ûëq+ Á|üø£è‘·´edüú+ Á‹>∑TD≤‘·à;»yéT ˆ
◊X¯«s¡´$C≤„q$s√<Ûä<Ûä¬s’ à' düeTì«‘·+ <˚$ q‘√-dæà s¡÷|üyéT ˆˆ 230 ˆˆ
yÓTT<ä{Ï~, >=|üŒ~, |ü⁄s¡TwüHêeT+ ø£\~, Á|üø£è‹˝À yê´|æ+∫ ì*∫ ñqï~, >∑TDÁ‘·j·T düeTì«‘·yÓTÆq
Ä‘·à ;»+>± ø£\~, ◊X¯«s¡´+ $C≤„q+ $s¡T<ä∆ <Ûsä êà\H˚ yêì‘√ ≈£L&ç ñqï ˙ s¡÷bÕìøÏ z<˚M! qeTdüÿ]düTHÔ êïqT.
~«dü|üÔ˝Àø±‘·àø£eTeTT“dü+düú+ $∫Á‘·uÛÒ<ä+ |ü⁄s¡Tôw’ø£Hê<∏äyéT ˆ
nH˚ø£uÛÒ<Ó’s¡~Ûyêdæ‘·+ ‘˚ q‘√-dæà s¡÷|ü+ »>∑<äD¶dü+»„yéT ˆˆ 231 ˆˆ
128 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
|ü<äTHê\T>∑T ˝Àø±\ dü«s¡÷|ü+ ø£\~, ˙{Ï˝À ñqï~. $∫Á‘· uÛÒ<ë\Tqï~. |üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&˚ Hê<∏äT&ÉT>±
ø£\~. nH˚ø£ uÛÒ<ë\‘√ ≈£L&çq~j·T>∑T »>∑<ä+&ÉeTH˚ dü+»„ ø£\ ˙s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
nX‚wüy˚<ë‘·àø£y˚Tø£e÷<ä´+ ‘·«‘˚Ô»kÕ-- |üP]‘·˝Àø£uÛÒ<äyéT ˆ
Á‹ø±\ùV≤‘·T+ |üs¡y˚Twæ˜dü+»„+ qe÷$T s¡÷|ü+ s¡$eTD¶\düúyéT ˆˆ 232 ˆˆ
düs¡«y˚<ädü«s¡÷|ü+, πøe\eTT yÓTT<ä{Ï~. ˙‘˚»düT‡ ì+&çq ˝Àø±\ uÛÒ<ë\T ø£\~. eT÷&ÉT ø±˝≤\≈£î
ø±s¡DuÛÑ÷‘·+. |üs¡y˚Twæ˜dü+»„ ø£\ dü÷s¡´eT+&É\+˝À ìedæ+#˚ ˙s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
düVü≤ÁdüeT÷sê∆qeTqqÔX¯øÏÔ+ düVü≤Ádüu≤VüQ+ |ü⁄s¡Twü+ |ü⁄sêDyéT ˆ
X¯j·÷qeTqÔ'dü*˝Ò ‘·yÓ’e Hêsêj·TD≤K´+ Á|üD‘√-dæà s¡÷|üyéT ˆˆ 233 ˆˆ
y˚sTT‘·\\‘√ nq+‘·yTÓ qÆ X¯ø,ÔÏ y˚sTTuÛTÑ C≤\T ø£*–q |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Ée⁄. düeTTÁ<ä »\+˝À X¯jT· ì+∫q
Hêsêj·TDHêeTø£yÓTÆq ˙ s¡÷bÕìøÏ Á|üD$T\T¢‘·THêïqT.
<ä+ÁcÕº ø£sêfi¯+ Á‹<äXÊ_Ûeq›´+ j·TT>±qÔø±˝≤q\ø£s¡Ô ès¡÷|üyéT ˆ
nX‚wüuÛÑ÷‘êD¶$HêX¯ùV≤‘·T+ qe÷$T s¡÷|ü+ ‘·e ø±\dü+»„yéT ˆˆ 234 ˆˆ
ø√s¡\‘√ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq~. <˚e‘·\T |üPõ+#˚~. Á|üfi¯j·Tø±˝≤–ïì |ü⁄{Ϻ+#˚~. düeTdüÔÁbÕDÏ düVæ≤‘·
ÁãVü‰à+&É\j·÷ìøÏ ø±s¡DyÓTÆq~. ø±\ eTH˚ ù|s¡T >∑\ ˙s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
|òüD≤düVü≤ÁùdD $sê»e÷q+ uÛÀ^Áq›eTTU…’´s¡|æ |üP»´e÷qyéT ˆ
»Hês¡›Hês¡÷&ÛÉ‘·qT+ Á|üdüT|üÔ+ q‘√-dæà s¡÷|ü+ ‘·e X‚wüdü+»„yéT ˆˆ 235 ˆˆ
y˚sTT|ü&É>∑\‘√ Á|üø±•dü÷Ô eTTKT´˝…’q düs¡ŒsêE\‘√ |üPõ+|üã&ÉT‘·÷ $wüßíe~Ûwæ˜+∫q X¯Øs¡+ ø£\B,
nsTTq ìÁ<ëedüú˝À ñqï X‚wüß&ÉH˚ ù|s¡T >∑\ ˙s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
nyê´Vü≤‘Ó’X¯«s¡´eTj·TT>∑àH˚Á‘·+ ÁãVü‰àeTè‘êqq›s¡dü»„y˚Tø£yéT ˆ
j·TT>±qÔX‚wü+ ~$ qè‘·´e÷q+ q‘√-dæà s¡÷|ü+ ‘·e s¡TÁ<ädü+»„yéT ˆˆ 236 ˆˆ
n+‘·T˝Òì ◊X¯«s¡´eTT. uÒdæø£qTï\T ø£\~. |üs¡ÁãVü‰àeTè‘·s¡kÕkÕ«<äq+˝Àì s¡kÕìï >∑T]Ô+#˚~.
n~«rj·T+, Á|ü\j·Tø±\+˝À $T–* ñ+&˚~. Äø±X¯+˝À q]Ô+#˚ s¡TÁ<äHêeTø£ yÓTqÆ ˙s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTHÔ êïqT.
Á|üV”≤DXÀø£+ Á|ü$V”≤qs¡÷|ü+ düTsêdüT¬s’s¡]Ñ·bÕ<ä|ü<äàyéT ˆ
düTø√eT\+ <˚$ $uÛ≤dæ X¯óÁuÛÑ+ qe÷$T ‘˚ s¡÷|ü$T<ää+ uÛÑyêì! ˆˆ 237 ˆˆ
XÀø£eTT q•+∫q~. n>√#·sêø±s¡+ ø£\~. <˚e<ëqe⁄\T |üPõ+#˚ bÕ<ä|<ü àä eTT\T ø£\~. düT≈£îe÷s¡yTÓ Æ
Á|üø±•+#·Tq~. z uÛÑyê˙! dü«#·Ã¤yÓTÆq ˙s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
z+ qeTùdÔ -düTÔ eTVü‰<˚$! qeTùdÔ |üs¡y˚TX¯«]! ˆ
qyÓ÷ uÛÑ>∑erXÊì! •yêjÓÆT ‘˚ qyÓ÷ qeT' ˆˆ 238 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 129

z eTVü‰<˚M! |üsy¡ T˚ X¯«Ø! ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. uÛ>Ñ e∑ r, áXÊq|ürï, •edü«s¡÷|üyq’Ó ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
‘·«qàjÓ÷-Vü≤+ ‘·«<ë<Ûës¡düÔ «y˚Te #· >∑‹s¡àeT ˆ
‘ê«y˚Te X¯s¡D+ j·÷ùd´ Á|üd”<ä |üs¡y˚TX¯«] ˆˆ 239 ˆˆ
˙ø£+fÒ H˚q_ÛqTï&ÉqT. ˙y˚ Hêø±<Ûës¡eTT. Hê≈£î ˙y˚ ~≈£îÿ. z |üsy¡ T˚ X¯«]! ìH˚ï X¯sD ¡ T bı+<äT‘·THêïqT.
eTj·÷ HêdæÔ düyÓ÷ ˝Àπø <˚y√ yê <ëqy√-|æ yê ˆ
»>∑Hêà‘Ó’e eT‘·TŒÁr düeT÷“¤‘ê ‘·|ükÕ j·T‘·' ˆˆ 240 ˆˆ
Hê≈£î Á|üdqü Tïsê\e>∑TeTT. ˝Àø£+˝À Hê‘√ düe÷qT&ÉT <˚e‘·\˝Àø±ì <ëqe⁄˝À¢ ø±ì ˝Ò&TÉ . ˝Àø£e÷‘·yq’Ó
˙e⁄ ‘·|üdüT‡#˚‘· Hê≈£î |ü⁄Á‹ø£>± »ìà+∫Hêe⁄.
@cÕ ‘·yê$T“πø <˚$ øÏ˝≤uÛÑ÷‹Œ‘·èø£q´ø± ˆ
y˚THê-X‚wü»>∑Hêà‘·Ts¡ôVA y˚T |ü⁄D´>ös¡eyéT ˆˆ 241 ˆˆ
z n+_ø±! á y˚Tqø£ düs¡«˝Àø±\≈£î ‘·*¢yÓÆq ˙ ‘·+Á&çøÏ |ü‹ï nsTTq~ Ç~ Hê |ü⁄D≤´\ >=|üŒ‘·qeTT.
bÕVæ≤ e÷eTeTπsXÊì y˚Tqj·÷ düVü≤ düs¡«<ë ˆ
qe÷$T ‘·e bÕ<ëã®+ ÁeC≤$T X¯s¡D+ •eyéT ˆˆ 242 ˆˆ
<˚e‘·\≈£î Á|ü_«Û yÓq’ ˙e⁄ HêuÛ≤s¡´ y˚Tqø£‘√ ≈£L&É qqTï ø±bÕ&ÉTeTT. ˙bÕ<ä|<ü àä eTTq≈£î qeTdüÿ]düTHÔ êïqT.
eT+>∑fi¯ø£s¡yÓTÆq Ä bÕ<ä|ü<ëàìï X¯s¡DT bı+<Ó<äqT.
nôVA y˚T düTeTVü≤<들>∑´+ eTVü‰<˚Mdüe÷>∑e÷‘Y ˆ
ÄC≤„|üj·T eTVü‰<˚$! øÏ+ ø£]cÕ´$T X¯+ø£]! ˆˆ 243 ˆˆ
@‘êe<äTø±Ô « e#·q+ ‘·<ë Væ≤eT–ØX¯«s¡' ˆ
dü+Áù|ø£åe÷D√ –]C≤+ ÁbÕx®*' bÕs¡Ù «>√-uÛÑe‘Y ˆˆ 244 ˆˆ
eTVü‰<˚$yÓ’q ìqTï ø£*ùd neø±X¯+ ø£\>∑≥+ Hê n<äèwüº+. z<˚M, X¯+ø£s¡|ürï! ˙≈£î H˚H˚$T #˚j·÷˝À
ÄC≤„|æ+#·T. |üs¡«‘·sêC…’q Væ≤eTe+‘·T &ç{≤¢ |ü*øÏ bÕs¡«‹ì #·÷dü÷Ô n+»*ã<äT∆&Ó’ Á|üø£ÿq ì*∫Hê&ÉT.
n<∏ä kÕ ‘·dü´ e#·q+ ìX¯eT´ »>∑‘√-s¡DÏ' ˆ
düdæà‘·+ ÁbÕVü≤ |æ‘·s¡+ düà è‘ê« |üX¯ó|ü‹+ |ü‹yéT ˆˆ 245 ˆˆ
˝Àø±ìøÏ ns¡DÏ e+{Ï bÕs¡«‹ Væ≤eTe+‘·Tì yêø£´+ $ì eTqdüT˝À ‘·q uÛsÑ Ô¡ •e⁄ì düà]+∫ ∫s¡Tqe⁄«‘√
‘·+Á&ç‘√ Ç≥¢qï~.
l<˚e⁄´yê#· :`l<˚$ |ü*øÏ+~.
X¯èDTwü« #Ó’‘·Á‘·Œ<∏äeT+ >∑TVü≤´MTX¯«s¡>√#·s¡yéT ˆ
ñ|ü<˚X¯+ –]ÁX‚wü˜ ùd$‘·+ ÁãVü≤àyê~_Û' ˆˆ 246 ˆˆ
130 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
|üs¡«‘·ÁX‚wü˜e÷! s¡Vü≤dü´yÓTÆq~, áX¯«s¡ $wüj·Tø£yÓTÆq~. ÁãVü≤àyê<äT˝…’q y˚<ë+‘·T\T ùd$+#˚ á
ñ|ü<˚XÊìï eTT+<äT>± $qTeTT.
j·TH˚à kÕø屑·Œs¡+ s¡÷|üyÓTÆX¯«s¡+ <äèwüºeT<äT“¤‘·yéT ˆ
düs¡«X¯øÏÔdüe÷j·TTø£ÔeTqqÔ+ Áù|s¡ø£+ |üs¡yéT ˆˆ 247 ˆˆ
XÊqÔ' düe÷Væ≤‘·eTHê' e÷HêVü≤v±ÿs¡ e]®‘·' ˆ
‘·ìïwü˜düÔ‘·Œs√ uÛÑ÷‘ê« ‘·<˚e X¯s¡D+ Áe» ˆˆ 248 ˆˆ
uÛÑ´ø±Ô´ ‘·«qq´j·÷ ‘ê‘· eT<들e+ |üs¡e÷Á•‘·' ˆ
düs¡«j·T»„‘·b˛<ëHÓ’düÔ<˚yês¡Ãj·T düs¡«<ë ˆˆ 249 ˆˆ
‘·<˚e eTqkÕ |üX¯´ ‘·<ë∆´j·Tdü« j·T»dü« ‘·‘Y ˆ
eTyÓ÷|ü<˚XÊ‘·‡+kÕs¡+ HêX¯j·÷$T ‘·yêq|òüT ˆˆ 250 ˆˆ
nVü≤+ ‘ê«+ |üs¡j·÷ uÛÑø±Ô´ ◊X¯«s¡+ jÓ÷>∑e÷dæú‘·yéT ˆ
dü+kÕs¡kÕ>∑sê<äkÕà<äT<ä∆sêeT´∫πsD ‘·T ˆˆ 251 ˆˆ
◊X¯«s¡eTT, ÄX¯Ãs¡´ø£s¡eTT, düs¡«$<Ûä X¯øÏÔj·TTø£ÔeTT n+‘·+ ˝Òì~ Áù|s¡D ø£*–+#˚ ˝Àø±r‘·yÓTÆq Hê
eTVü≤‘·Ôs¡ s¡÷bÕìï #·÷#êe⁄. kÕe<Ûëq eTqdüTÿ&ÉyÓ’ XÊ+‘·T&ÉäyÓ’ e÷HêVü≤+ø±sê\T e<ä* Ä s¡÷|üeT+<˚
ÁX¯<ä∆ø£\yê&ÉyÓ’ n+<äT˝ÀH˚ ìeT>∑ïyÓTÆ <ëH˚ï X¯s¡DT bı+<äTeTT. z ‘·+Á&û ! nkÕ<Ûës¡DuÛÑøÏÔ‘√ ÁX‚wü˜yÓTÆq Hê
uÛ≤yêìï bı+~, m\¢|ü&ÉT j·TC≤„\T, ‘·|üdüT‡, <ëHê\T yÓTT<ä˝…’q yêì‘√ Ä s¡÷bÕH˚ï |üPõ+#·T. <ëH˚ï
eTqdüT‡˝À #·÷&ÉT, <Ûë´ì+#·T. |üPõ+#·T. z |ü⁄D≤´‘·Tà&Ü! Hê ñ|ü<˚X¯+e\¢ ˙ dü+kÕs¡ã+<Ûëìï q•+|ü
#˚kÕÔqT. <äè&ÛÉuÛÑøÏÔ‘√ áX¯«s¡jÓ÷>±qïe\+_+∫q ìqTï ‘·«s¡˝ÀH˚ dü+kÕs¡düeTTÁ<ä+qT+&ç ñ<ä∆]kÕÔqT.
<Ûë´H˚q ø£s¡àjÓ÷π>q uÛÑø±Ô´ C≤„H˚q #Ó’e Væ≤ ˆ
ÁbÕbÕ´Vü≤+ ‘˚ –]ÁX‚wü˜! Hêq´<∏ë ø£s¡àø√{Ï_Û' ˆˆ 252 ˆˆ
|üs¡«‘·sêC≤! <Ûë´q ø£s¡à uÛÑøÏÔ C≤„q jÓ÷>±\‘√ H˚qT ˙≈£î bı+<ä X¯≈£î´sê\qT. Ç‘·s¡$<Ûë˝À¢ ø√≥¢ø=\~
ø£s¡à\‘√ ≈£L&É n~ nkÕ<Ûä´eTT.
ÁX¯ó‹düàè‘·T´~‘·+ düeT´ø£ÿs¡à esêíÁX¯e÷‘·àø£yéT ˆ
n<Ûë´‘·àC≤„qdüVæ≤‘·+ eTTø£Ôj˚T dü‘·‘·+ ≈£îs¡T ˆˆ 253 ˆˆ
y˚<ë˝À¢ <Ûäs¡àXÊÁkÕÔ˝À¢ #Ó|æŒq esêíÁX¯eTdü+ã+~Û ø£s¡àqT Ä‘·à C≤„q+‘√ #˚Ó]à yÓ÷ø£å+ ø=s¡≈£î m\¢|ü⁄&ÉT
Ä#·]+|ü⁄eTT.
<Ûäsêà‘·‡+C≤j·T‘˚ uÛÑøÏÔs¡“¤ø±Ô´ dü+ÁbÕ|ü´‘˚ |üs¡yéT ˆ
ÁX¯ó‹düà è‹uÛ≤´eTT~‘√ <Ûäs√à j·TC≤„~ø√ eT‘·' ˆˆ 254 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 131

<Ûäs¡à+e\¢ uÛÑøÏÔ@s¡Œ&ÉT‘·T+~. uÛÑøÏÔ‘√ |üs¡e÷‘·à C≤„q ø£\T>∑T‘·T+~. y˚<ë\T, <Ûäs¡àXÊÅkÕÔ\T #Ó|æŒq

j·TC≤„~ø£y˚T <Ûäs¡àeTT
Hêq´‘√ C≤j·T‘˚ <Ûäs√à y˚<ë<ä∆s√à Væ≤ ìs¡“uÛÖ ˆ
‘·kÕàqTàeTT≈£åîs¡∆sêàØú eTÁ<ä÷|ü+ y˚<äe÷ÁX¯j˚T‘Y ˆˆ 255 ˆˆ
y˚<ä+e\¢ <Ûäs¡à+ Á|üø±•+∫+~. Ç‘·sê\e\¢ n~ »s¡T>∑<äT. n+<äTe\¢ yÓ÷øå±]ú <Ûäsêàìï ø√πsyê&ÉT Hê
s¡÷|üyÓTÆq y˚<ëìï ÄÁX¯sTT+#ê*.
eTyÓTÆyÓ’cÕ |üsê X¯øÏÔπs«<ädü+C≤„ |ü⁄sê‘·˙ ˆ
ãTT>∑´E'kÕeTs¡÷ù|D düsêZ<Í dü+Á|ües¡Ô‘˚ ˆˆ 256 ˆˆ
y˚<ädü+»„ø£\ ÁbÕNqyÓTÆq á ñ‘·ÿèwüºX¯øÏÔ Hê≈£î #Ó+~+<˚. ãTTø˘ j·TE' kÕeT nH˚ ù|s¡¢‘√ düèwæº
ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À á X¯øÏÔ Á|üe]Ô+∫q~.
‘˚cÕy˚Te #· >∑T|üÔ´sú¡+ y˚<ëHê+ uÛÑ>∑yêq»' ˆ
Áu≤Vü≤àD≤Bq‡düsê®<∏ä ùd« ùd« ø£s¡àD´jÓ÷»j·T‘Y ˆˆ 257 ˆˆ
Ä y˚<ë\ s¡ø£åDπø uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à Áu≤Vü≤àD≤~esêí\qT düèõ+∫ yê]ì ‘·eT‘·eT ø£s¡à\˝À
ìj·T$T+∫Hê&ÉT.
j˚T q ≈£îs¡«ìÔ eT<ä∆s¡à+ ‘·<äs¡ú+ ÁãVü≤àì]à‘êHé ˆ
‘˚cÕeT<ÛäkÕúqïs¡ø±+kÕÔ$TÁkÕBqø£\Œj·T‘Y ˆˆ 258 ˆˆ
Hê<Ûäsêàìï nqTwæ˜+#·ìyês¡T ÁãVü≤à#˚‘· ì]à+|üã&çq n<Û√uÛ≤>∑+˝À ñqï ‘ê$TÁdü+ yÓTT<ä˝…’q
qs¡ø£˝Àø±\qT bı+<äT‘ês¡T.
q #· y˚<ë<äè‘˚ øÏxÏà #êäÁdüÔ+ <Ûäsêà_Û<ëj·Tø£yéT ˆ
jÓ÷-q´Á‘· s¡eT‘˚ k˛-k q düe÷“¤c˛´ ~«C≤‹_Û' ˆˆ 259 ˆˆ
y˚<ä+ø£+fÒ _ÛqïyÓTÆq <Ûäsêàìà uÀ~Û+#˚ eTs√ XÊgy˚TB ˝Ò<äT. y˚<ë\ø£+fÒ Ç‘·s¡ $wüj·÷\˝À ÄdüøÏÔ‘√
Á|üe]Ô+#˚ yêì‘√ ~«E\T e÷{≤¢&É ‘·>∑<äT.
j·÷ì XÊÁkÕÔDÏ <äèX¯´H˚Ô ˝Àπø-dæàì«$<Ûëì ‘·T ˆ
ÁX¯ó‹düà è‹$s¡T<ë∆ì ìcÕ˜ ‘˚cÕ+ Væ≤ ‘êeTd” ˆˆ 260 ˆˆ
˝Àø£+˝À y˚<ë\≈£î XÊÁkÕÔ\≈£î $s¡T<ë∆˝…’q XÊÁkÕÔ\ Á|ü<Ûëq\ø£å ´+ ‘·yÓ÷>∑TD≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q~.
ø±bÕ\+ uÛ…’s¡e+ #Ó’e j·÷eT\+ yêeTe÷s¡Ω‘·yéT ˆ
@e+ $<Ûëì #êHê´ì yÓ÷Vü≤Hêsêúì ‘êì ‘·T ˆˆ 261 ˆˆ
132 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø±bÕ\+, uÛ…’s¡e+, j·÷eT\+, yêeT+, Äs¡Ω‘·eTT. Ç{Ϻy˚ eT]ø=ìï Ç‘·s¡ XÊÁdüÔdü+Á|ü<ëj·÷\T ˝Àø±ìï
yÓ÷Væ≤+|ü#˚j·T ñ|üj·TTø±Ô\T.
j˚T ≈£îXÊÁkÕÔ_ÛjÓ÷π>q yÓ÷Vü≤j·T˙ÔVü≤ e÷qyêHé ˆ
eTj·÷ düècÕºì XÊÁkÕÔDÏ yÓ÷Vü‰jÓÆTcÕ+ uÛÑyêqÔπs ˆˆ 262 ˆˆ
<äTwüºXÊÁkÕÔ\ Á|ü#ês¡+‘√ á˝Àø£+˝À eTqTwüß´\qT yÓ÷Væ≤+|ü #˚ùdyê]ì »Hêàs‘·s¡+˝À yÓ÷Væ≤+|ü
#˚j·T{≤ìøÏ á ‘êeTdüXÊÁkÕÔ\qT düèwæº+#êqT.
y˚<ës¡ú$‘·ÔyÓTÆ' ø±s¡´+ j·T‘·‡à è‘·+ ø£s¡à yÓ’~ø£yéT ˆ
‘·Á‘·Œj·T‘˚ïq ≈£îs¡«ìÔ eTÁ‹Œj·÷ùdÔ Væ≤ j˚T qsê' ˆˆ 263 ˆˆ
y˚<ës¡ú+ ‘Ó*dæq ÁX‚wüߘ\T #˚j·T<ä–q yÓ’~ø£ ø£s¡à #Ó|æŒHês¡T. HêøÏwüߺ˝…’q eTqTE\T Á|üj·T‘·ï+‘√ <ëìï
nqTwæ˜düTÔHêïs¡T.
esêíHêeTqTø£e÷Œs¡ú+ eTìïjÓ÷>±~«sê{Ÿ dü«j·TyéT ˆ
kÕ«j·TeTT“¤y√ eTqTs¡∆sêàqTà˙Hê+ |üPs¡«eTTø£ÔyêHé ˆˆ 264 ˆˆ
#·‘·Ts¡«sêí\ yê]ì <äj·T‘√ #·÷&É{≤ìπø $sê≥TŒs¡Twüß&Ó’q kÕ«j·T+uÛÑTe eTqTe⁄ Hê Ä»„e\¢ |üPs¡«+
eTTqT\≈£î <Ûäsêà\qT uÀ~Û+#ê&ÉT.
ÁX¯ó‘ê« #êH˚´-|æ eTTqj·T düÔqTàU≤<ä∆s¡àeTT‘·ÔeTyéT ˆ
#·Á≈£îs¡∆s¡àÁ|ü‹cÕ˜s¡ú+ <Ûäs¡àXÊÁkÕÔDÏ #Ó’e Væ≤ ˆˆ 265 ˆˆ
Äj·Tqe\¢ ÁX‚wü˜yÓTÆq <Ûäsêàìï $ì Ç‘·s¡eTTqT\T <Ûäs¡à Á|ü‹cÕ˜|üq≈£î <Ûäs¡àXÊÁkÕÔ\T s¡∫+#ês¡T.
‘˚wüß #êqÔ]Ω‘˚ùw«e+ j·TT>±H˚Ôwüß eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
ÁãVü≤àD√ e#·Hê‘êÔì ø£]wü´ìÔ j·TTπ> j·TTπ> ˆˆ 266 ˆˆ
n$ Á|ü\j·Tø±\+˝À \T|üÔ+ø±>± ÁãVü≤à e#·HêqïqTdü]+∫ eTVü≤s¡T¸\T Á|ü‹j·TT>∑+˝À eT∞fl eT∞fl
s¡∫kÕÔs¡T.
ncÕº<äX¯|ü⁄sêD≤ì yê´kÕ<Ó’´' ø£~∏‘êì ‘·T ˆ
ìjÓ÷>±Á<ä“Vü≤àD√ sê»+ùdÔwüß <Ûäs¡à' Á|ü‹w昑·' ˆˆ 267 ˆˆ
ÁãVü≤à Ä»„ qqTdü]+∫ yê´düT&ÉT yÓTT<ä˝…’q eTVü≤s¡T¸\T ncÕº<äX¯|ü⁄sêD≤\T #ÓbÕŒs¡T. yê{Ï˝À <Ûäs¡ày˚T
Á|ü‹w昑·yÓTÆq~.
nHê´qT´|ü|ü⁄sêD≤ì ‘·∫äôw’´' ø£~∏Û‘êì ‘·T ˆ
j·TTπ> j·TTπ>-Á‘· düπs«cÕ+ ø£sêÔ yÓ’ <Ûäs¡àXÊg$‘Y ˆˆ 268 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 133

Ä eTVü≤s¡T¸\ •wüß´\T Ç‘·s¡ ñ|ü|ü⁄sêD≤\T #Ó|æŒHês¡T. Á|ü‹j·TT>∑+˝À <Ûäs¡à XÊÁkÕÔ\T ‘Ó*dæqyê&˚ á

˝Àø£+˝À ø£s¡Ô>± ñ+{≤&ÉT.
•øå± ø£˝ÀŒ yê´ø£s¡D+ ìs¡Tø£Ô+ #Û·q› @e #· ˆ
CÀ´‹XÊÙg+ Hê´j·T$<ë´ düπs«cÕeTT|üãè+Vü≤DyéT ˆˆ 269 ˆˆ
•ø£,å ø£\Œ+, yê´ø£sD¡ +, ìs¡Tø£+Ô , #Û+· <ädTü ‡, CÀ´‹XÊÙg+, Hê´j·T$<ä´ nH˚$ nìï $<ä´\≈£î düV≤ü ø£]kÕÔsTT.
@e+ #·‘·Ts¡›XË’‘êì ‘·<∏ë Væ≤ ~«»dü‘·Ôe÷' ˆ
#·‘·Tπs«<Ó’' düôVAø±Ôì <Ûäs√à Hêq´Á‘· $<ä´‘˚ ˆˆ 270 ˆˆ
á$<Ûä+>± Hê\T>∑Ty˚<ë\‘√ ø£*|æ |ü<äTHê\T>∑T $<ä´\T ø£\e⁄. z Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ˝≤sê! Mì˝À ‘·|üŒ
<Ûäs¡à+ Ç‘·sê\˝À ñ+&É<äT.
@e+ ô|’‘êeTVü≤+ <Ûäs¡à+ eTqTyê´kÕ<äj·T' |üs¡yéT ˆ
kÕú|üj·TìÔ eTe÷<˚XÊ<ë´e<ëuÛÑ÷‘·dü+|ü¢eyéT ˆˆ 271 ˆˆ
Ç{≤¢ |æ‘êeTVüQìqT+&ç edüTÔqï ÁX‚wü˜yÓTÆq <Ûäsêàìï eTqTe⁄, yê´düT&ÉT yÓTT<ä˝…’q yês¡T Hê Ä»„
qqTdü]+∫ nìïÁbÕDT\T q•+#˚ Á|ü\j·Tø±\+ es¡≈£î kÕú|ædüTÔHêïs¡T.
ÁãVü≤àD≤ düVü≤ ‘˚ düπs« düÁe÷Œù|Ô Á|ü‹düxÃπs ˆ
|üs¡kÕ´H˚Ô ø£è‘ê‘êàq' Á|ü$X¯ìÔ |üs¡+ |ü<äyéT ˆˆ 272 ˆˆ
ÁãVü≤à‘√bÕ≥T yês¡+<äs¡T ‘·eT ìj·T‘·ø±\|üs¡´+‘·+ Á|ü‹kÕ] ‘·eT$<ÛäT\qT ìs¡«]Ô+∫ ne~Û nsTTq
|üs¡+ düe÷|üÔ+ ø±>± ø£è‘ês¡Tú˝…’ |üs¡eT|ü<ëìï #˚s¡T‘ês¡T.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq <Ûäsêàs¡ú+ y˚<äe÷ÁX¯j˚T‘Y ˆ
<ÛäπsàD düVæ≤‘·+ C≤„q+ |üs¡+ ÁãVü≤à Á|üø±X¯j˚T‘Y ˆˆ 273 ˆˆ
n+<äTe\¢ nìï Á|üj·T‘êï\‘√ <Ûäs¡à+ø√dü+ y˚<ëìï ÄÁX¯sTT+#ê*. <Ûäs¡à+‘√&ç C≤„q+ |üs¡ÁãVü≤à
dü«s¡÷bÕìï yÓ\¢&çdüTÔ+~.
j˚T ‘·T düv±ZqŒ]‘·´»´ e÷y˚Te X¯s¡D+ >∑‘ê' ˆ
ñbÕdü‘˚ dü<ë uÛÑø±Ô´ jÓ÷>∑yÓTÆX¯«s¡e÷dæú‘ê' ˆˆ 274 ˆˆ
düs¡«uÛÑ÷‘·<äj·÷eqÔ' XÊHêÔ <ëHêÔ $eT‘·‡sê' ˆ
ne÷ìH√ ãT~∆eTqÔkÕÔ|ükÕ' X¯+dæ‘·Áe‘ê' ˆˆ 275 ˆˆ
eT∫ÑêÔ eT<äZ‘·ÁbÕD≤ eTC≤®qø£ „ <∏äH˚ s¡‘ê' ˆ
düHêï´dæH√ >∑èVü≤kÕúX¯Ã eqkÕú ÁãVü≤à#ê]D' ˆˆ 276 ˆˆ
134 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘˚cÕ+ ì‘ê´_Ûj·TTø±ÔHê+ e÷j·÷‘·‘·Ô«+ düeTT‹ú‘·yéT ˆ
HêX¯j·÷$T ‘·eT' ø£è‘·‡ ï+ C≤„qBù|q H√ ∫sê‘Y ˆˆ 277 ˆˆ
dü+kÕs¡ã+<Ûë\qT e<ä* qH˚ï X¯s¡DT bı+<˚yês¡T, m\¢|ü⁄&É÷ uÛÑøÏÔ‘√ ◊X¯«s¡jÓ÷>±ìï ne\+_+∫
ùd$+#˚yês¡T, düs¡«uÛÑ÷‘·<äj·T ø£\yê¬s’, XÊ+‘· dü«uÛ≤e+ Ç+Á~j·T ìÁ>∑Vü≤+ ø£\yê¬s’, ndü÷j·T nVü≤+ø±s¡+
˝Òø£ eT+∫ $y˚ø£+ ø£\yês¡T, ÁX‚wü˜ yÓTÆq Áe‘êqïe\+_+∫q eTTqT\T, Hê j·T+<˚ eTqdüT ì*Œq yês¡T ‘·eT
ÁbÕD≤\qT Hê˝ÀH˚ bı+~+#˚yês¡T, Hê dü+ã+<ÛäyÓTÆq C≤„Hêìï uÀ~Û+#·≥+˝À ÄdüøÏÔø£\ düHêï´düT\T >∑èVü≤düTú\T
yêqÁ|üdTü \ú T ÁãVü≤à#ês¡T\T yÓTT<ä˝q’… yê] e÷j·÷Á|üu≤Û e+ e\¢ ø£*qZ nC≤„Hê+<Ûøä ±sêìï C≤„qB|ü+‘√ ‘·«s¡˝ÀH˚
düeT÷\+>± q•+|ü#˚kÕÔqT.
‘˚ düTìs¡÷∆‘· ‘·eTk˛ C≤„H˚HÓ’πøq eTqàj·÷' ˆ
dü<ëqHê›düTÔ dü+kÕπs q C≤j·TH˚Ô |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 278 ˆˆ
n{Ϻyês¡T C≤„q+‘√ ‘=\–q Nø£{Ï ø£\yê¬s’ Hê˝À ìeT>∑Tï˝…’ dü<ë Äq+<ëqTuÛÑe+ bı+<äT‘·÷ eTs¡\
»ìà+#·≈£î+&Ü eTTøÏÔì bı+<äT‘ês¡T.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üø±πsD eT<䓤ø√Ô eT‘·Œsêj·TD' ˆ
e÷y˚Tyês¡Ãj·T düs¡«Á‘· eTqkÕ X¯s¡D+ >∑‘·' ˆˆ 279 ˆˆ
n+<äTe\¢ ˙e⁄ nìï$<Ûë\ Hêj·T+<˚˚ uÛÑøÏÔ ø£*Z qH˚ï ÄÁX¯sTT+∫ eTqdüT‘√ qqTï X¯s¡DTbı+~ nìï
Á|ü<˚XÊ˝À¢ qH˚ï |üPõdü÷Ô ñ+&ÉTeTT.
nX¯ø√Ô j·T~ y˚T <Ûë´‘·TyÓTÆX¯«s¡+ s¡÷|üeTe´j·TyéT ˆ
‘·‘√ y˚T |üs¡eT+ s¡÷|ü+ ø±˝≤<ä´+ X¯s¡D+ Áe» ˆˆ 280 ˆˆ
ˇø£yfi˚ ¯ ◊X¯«s¡eTT, HêX¯sV¡ ≤æ ‘·eTT nsTTq s¡÷bÕìï <Ûë´ì+#·{≤ìøÏ X¯øÔÏ ˝Òq|ü&ÉT Hê ø±˝≤~s¡÷|üyTÓ qÆ
s¡÷bÕìï X¯s¡DTbı+<äT.
‘·<ä´‘·‡«s¡÷|ü+ y˚T ‘ê‘·! eTqk˛ >√#·s¡+ ‘·e ˆ
‘·ìïwü˜düÔ‘·Œs√ uÛÑ÷‘ê« ‘·<äs¡Ãq|üs√ uÛÑe ˆˆ 281 ˆˆ
z ‘·+Á&û! ˙ ∫‘êÔìøÏ >√#·]+#˚ Hêdü«s¡÷|ü eT+<˚ ìwü˜ ø£\yê&ÉyÓ’ ÁX¯<ä∆ qT+∫ <ëìH˚ |üPõ+#˚ ÄdüøÏÔ
ø£\yê&Ée>∑TeTT.
j·T‘·TÔ y˚T ìwüÿ\+ s¡÷|ü+ ∫HêàÁ‘·+ πøe\+ •eyéT ˆ
düs√«bÕ~Û$ìs¡Tàø£ÔeTqqüÔeTeTè‘·+ |üs¡yéT ˆˆ 282 ˆˆ
uÛÒ<ä+ ˝Òì C≤„qe÷Á‘· s¡÷|ü+ n~«rj·T+ eT+>∑fi¯ø£s¡yÓTÆq Hês¡÷|ü+ nìï $<Ûë\ ñbÕ<ÛäT\qT+&ç
<ä÷s¡yÓTÆq~, n+‘·+˝Òì~, neTè‘· dü«s¡÷|ü+, düs√«qï‘·+.
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 135

C≤„H˚HÓ’πøq ‘·\¢uÛÑ´+ πø¢X‚q |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ

C≤„qy˚Te Á|ü|üX¯´H√Ô e÷y˚Te Á|ü$X¯ìÔ ‘˚ ˆˆ 283 ˆˆ
Ä |üs¡eT|ü<ä+ ˇø£ÿ C≤„qkÕ<Ûäq‘√H˚ n‹ ø£wüº+>± bı+<ä{≤ìøÏ X¯ø£´yÓTÆq~, C≤„HêH˚ï <ä]Ù+#˚yês¡T
qH˚ï #˚s¡T≈£î+{≤s¡T.
‘·<äT“<ä∆j·TdüÔ<ë‘êàqdüÔìïcÕ˜düÔ‘·Œsêj·TD≤' ˆ
>∑#·Ã¤qÔ´|ü⁄qsêeè‹Ô+ C≤„qìs¡÷∆‘·ø£\àcÕ' ˆˆ 284 ˆˆ
Ä |üs¡eT|ü<äeT+<˚ ãT~∆ ì*|æ, ìwü˜ ø£*–, ÁX¯<ä∆ >∑\yê¬s’ n<˚ dü«s¡÷|ü+>± ø£*–qyês¡T, C≤„q+‘√
bÕbÕ\T ‘=\–qyê¬s’ |ü⁄qs¡®qàsêVæ≤‘ê´ìï bı+<äT‘ês¡T.
e÷eTHêÁ•‘·´ |üs¡eT+ ìsê«DeTeT\+ |ü<äyéT ˆ
ÁbÕ|ü´‘˚ q Væ≤ sêCÒÁq› ‘·‘√ e÷+ X¯s¡D+ Áe» ˆˆ 285 ˆˆ
z sêCÀ‘·Ôe÷! qHêïÁX¯sTT+#·ø£ ÁX‚wü˜eTT ìs¡à\yÓTÆq yÓ÷ø£å|ü<ä+ bı+<ä M\T ø±<äT. n+<äTe\¢ qH˚ï
X¯s¡DT bı+<äTeTT.
@ø£‘˚«q |üè<∏äπøÔ «q ‘·<∏ë #√uÛÑj·T<∏ë-|æ yê ˆ
e÷eTTbÕdü´ eTV”≤bÕ\! ‘·‘√ j·÷dü´dæ ‘·‘·Œ<äyéT ˆˆ 286 ˆˆ
sêC≤! n<Ó’«‘·uÛ≤eq‘√ ø±ì uÛÒ<äuÛ≤e+‘√ ø±ì ¬s+&ÉT $<Ûë\T>± ø±ì qqTï ùd$ùdÔ ‘·sê«‘· ˙yê|üs¡eT
|ü<ëìï bı+<ä>∑\e⁄.
e÷eTHêÁ•‘·´ ‘·‘·Ô‘·Ô«+ dü«uÛ≤e$eT\+ •eyéT ˆ
C≤„j·T‘˚ q Væ≤ sêCÒÁq›! ‘·‘√ e÷+ X¯s¡D+ Áe» ˆˆ 287 ˆˆ
zsê»ÁX‚wüߘ&Ü! qHêïÁX¯sTT+#·ø£ dü«#·Ã¤eTT, eT+>∑fi¯ø£s¡eTT nsTTq Ä |üs¡‘·‘·Ô «+ ‘Ó*j·T<äT. ø±e⁄q
qqTï X¯s¡DTbı+<äT.
‘·kÕà‘·Ô «eTø£ås¡+ s¡÷|ü+ ì‘·´+ yê s¡÷|üyÓTÆX¯«s¡yéT ˆ
Äsê<Ûäj·T Á|üj·T‘˚ïq ‘·‘√-q∆‘·«+ Á|üVü‰dü´dæ ˆˆ 288 ˆˆ
˙e⁄ HêX¯s¡Væ≤‘·+ ì‘·´+ nsTTq ◊X¯«s¡s¡÷bÕìï Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>± |üPõ+#·T. <ëìe\¢ ˙ n+<Ûä‘·«+
b˛‘·T+~.
ø£s¡àD≤ eTqkÕ yê#ê •e+ düs¡«Á‘· düs¡«<ë ˆ
düe÷sê<Ûäj·T uÛ≤y˚q ‘·‘√ j·÷dü´dæ ‘·‘·Œ<äyéT ˆˆ 289 ˆˆ
ø£sêà#·sD ¡ ˝À eTqdüT‘√ yê≈£îÿ#˚‘· m\¢|⁄ü &ÉT eT+>∑fis¯ ÷¡ |üyTÓ qÆ Ä ‘·‘êÔ «ìï ÁX¯<‘∆ä √ Äsê~Û+#·T. n|ü&Ü
|üs¡eT |ü<ëìï #˚s¡‘êe⁄.
136 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
q yÓ’ j·÷dü´ìÔ ‘·+ <˚e+ yÓ÷Væ≤‘ê eTeT e÷j·Tj·÷ ˆ
nHê<ä´qqÔ+ |üs¡eT+ eTùV≤X¯«s¡eT»+ •eyéT ˆˆ290 ˆˆ
düs¡«uÛÑ÷‘ê‘·àuÛÑ÷‘·düú+ düsê«<Ûës¡+ ìs¡x®qyéT ˆ
ì‘ê´qq›+ ìsêuÛ≤dü+ ìs¡TZD+ ‘·eTdü' |üs¡yéT ˆˆ 291 ˆˆ
n<Ó’ «‘·eT#·\+ ÁãVü≤à ìwüÿ\+ ìÁwüŒ|üxÃø£yéT ˆ
dü«dü+y˚<ä´eTy˚<ä´+ ‘·‘·Œπs y√´$Tï e´edæú‘·yéT ˆˆ 292 ˆˆ
Hêe÷j·T#˚ yÓ÷Vü‰ìï bı+~qyês¡T Ä<ä´+‘ê\T ˝Òì, ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ , »qàs¡V≤æ ‘·T&Óq’ <˚e<˚e⁄&ÉT eTùV≤X¯«s¡Tì,
düs¡«uÛÑ÷‘ê‘·à\+<äTqï~, nìï+{Ïø±<Ûës¡yÓTÆq~, e÷*q´+ ˝Òì~, dü<ëq+<äs¡÷|ü+, ÄuÛ≤dü˝Òì~, >∑TD≤\T
˝Òì~, ‘·yÓ÷>∑TD≤ì ø£r‘·yÓTÆq~, uÛÒ<äs¡Væ≤‘·+, ìX¯Ã\+, ÁãVü≤às¡÷|ü+, ø£˝≤s¡Væ≤‘·+, Á|ü|ü+#·ã+<Ûä+˝Òì~,
dü«j·T+>± ‘Ó*j·T<ä–q~, ‘Ó*j·Tsêì~, |üs¡e÷ø±X¯+˝À ì*∫ ñqï~ nsTTq |üs¡‘·‘êÔ«ìï bı+<ä˝Òs¡T.
dü÷πøåàD ‘·eTkÕ ì‘·´+ y˚w溑ê eTeT e÷j·Tj·÷ ˆ
dü+kÕs¡kÕ>∑πs |òüTÀπs C≤j·TH˚Ô #· |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 293 ˆˆ
Hêe÷j·T#˚ m\¢|⁄ü &ÉT dü÷ø£å àyÓTqÆ nC≤„qeTH˚ Nø£{‘Ï √ ø£|Œü ã&ç uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ düeTTÁ<ä+˝À e÷{Ïe÷{ÏøÏ
»ìàdüTÔ+{≤s¡T.
uÛÑø±Ô ´ ‘·«qq´j·÷ sê»Hé düeT´ø˘ C≤„H˚q #Ó’e Væ≤ ˆ
nH˚«wüºe´+ Væ≤ ‘·Á<ä“Vü≤à »qàã+<Ûäìeè‘·Ôj˚T ˆˆ 294 ˆˆ
zsêC≤! nkÕ<Ûës¡DyÓTÆq uÛÑøÏÔ‘√ ÁX‚wü˜yÓTÆq C≤„q+‘√ »qàã+<Ûë\qT+&ç $&ç|æ+#·Tø=qT≥≈£î Ä
|üs¡ÁãVü≤às¡÷bÕìï yÓ<äø±*.
nVü≤v±ÿs¡xà e÷‘·‡s¡´+ ø±eT+ Áø√<Ûä|ü]Á>∑Vü≤yéT ˆ
n<Ûäsêà_Ûìy˚X¯xà ‘·´ø±Ô « yÓ’sê>∑´e÷dæú‘·' ˆˆ 295 ˆˆ
düs¡«uÛÑ÷‘˚wüß #ê‘êàq+ düs¡«uÛÑ÷‘êì #ê‘·àì ˆ
ny˚ø£å ´ #ê‘·àHê‘êàq+ ÁãVü≤àuÛÑ÷j·÷j·T ø£\Œ‘˚ ˆˆ 296 ˆˆ
ÁãVü≤àuÛÑ÷‘·' Á|üdüHêï‘êà düs¡«uÛÑ÷‘êuÛÑj·TÁ|ü<ä' ˆ
◊X¯«s¡´+ |üs¡e÷+ uÛÑøÏÔ+ $H˚›‘êqq´uÛ≤$˙yéT ˆˆ 297 ˆˆ
nVü≤+ø±s¡+, ndü÷j·T, ø√]ø£, ø√|ü+ n<Ûäsêà_Ûs¡‹ e<ä* yÓ’sê>∑´ uÛ≤yêqïe\+_+∫ düs¡«ÁbÕDT˝À¢
‘·q Ä‘·àqT, ‘·q˝À düs¡«uÛÑ÷‘ê\qT #·÷∫ ‘·q˝À Ä‘·às¡÷bÕìï <ä]Ù+∫ |üs¡ÁãVü≤àkÕj·TTC≤´ìø£s¡Ω‘· bı+<ë*.
|üsÁ¡ ãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&Ó’ ìs¡à\yÓTqÆ Ä‘·àø£*Z düeTdüuÔ ÷ÑÛ ‘ê\ ø£uj
ÑÛ T· Á|ü<ë‘·jTÆÓ áX¯«s¡u≤Û yêìï nì‘·sk¡ Õ<Ûës¡DyÓTqÆ
uÛÑøÏÔì bı+<ä>∑\&ÉT.
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 137

Mø£å´‘˚ ‘·‘·Œs¡+ ‘·‘·Ô «yÓTÆX¯«s¡+ ÁãVü≤à ìwüÿ\yéT ˆ

düs¡«dü+kÕs¡ìs¡Tàø√Ô ÁãVü≤àDÒ´yêe‹wü˜‘˚ ˆˆ 298 ˆˆ
ø£˝≤s¡Væ≤‘·yÓTÆq áX¯«s¡dü+ã+<ÛäyÓTÆq Ä |üs¡‘·‘·Ô «+ <ä]Ù+|üq>∑TqT, n{≤¢ #·÷∫qyê&ÉT nìï
dü+kÕs¡ã+<Ûë*ï e<ä* ÁãVü≤à+˝ÀH˚ ìedæ+#·>∑\&ÉT.
ÁãVü≤àD√-j·T+ Á|ü‹cÕ˜q+ |üs¡dü´ |üs¡eT' •e' ˆ
nqq´XÊÃe´j·TXËÃÌø£XÊÑêà<Ûës√ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 299 ˆˆ
á |üse¡ T •e⁄&ÉT |üsÁ¡ ãVü≤à≈£î ÄÁX¯jT· kÕúq+. á eTùV≤X¯«s¡T&É~«rj·TT&ÉT, HêX¯sV¡ ≤æ ‘·T&ÉT, ˇ+≥]yê&ÉT.
Ä‘·à\ø±<Ûës¡uÛÑ÷‘·T&ÉT.
C≤„H˚q ø£s¡àjÓ÷π>q uÛÑø±Ô´ jÓ÷π>q yê qè|ü ˆ
düs¡«dü+kÕs¡eTTø£Ô´s¡úMTX¯«s¡+ X¯s¡D+ Áe» ˆˆ 300 ˆˆ
zsêC≤! C≤„q ø£s¡àjÓ÷>±\‘√ø±ì, uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+‘√ø±ì nìï dü+kÕs¡ã+<Ûë\qT+&ç $&ÉT<ä\ø√dü+
áX¯«s¡Tì X¯s¡DT bı+<äT.
@wü >∑TôVA´|ü<˚X¯ùdÔ eTj·÷ <ä‘√Ô –ØX¯«s¡! ˆ
n˙«ø£å ´ #Ó’‘·<äœ\+ j·T<∏˚wüº+ ø£s¡TÔeTs¡Ωdæ ˆˆ 301 ˆˆ
z |üs¡«‘·sêC≤! H˚ ˙ s¡Vü≤dü´yÓTÆq ñ|ü<˚XÊìï ˙øÏdüTÔHêïqT. Bìï u≤>± Ä˝À∫+∫ ˙ Çwüº Á|üø±s¡+
ø£s¡Ôyê´Hêï#·]+#·T.
nVü≤+ yÓ’ j·÷∫‘ê <˚yÓ’' dü+C≤‘ê |üs¡y˚TX¯«sê‘Y ˆ
$ìq›´ <äø£å+ |æ‘·s¡+ eTùV≤X¯«s¡$ìq›ø£yéT ˆˆ 302 ˆˆ
<Ûäs¡àdü+kÕú|üHêsêúj·T ‘·yêsê<Ûäqø±s¡D≤‘Y ˆ
y˚THê<˚Vü≤düeTT‘·ŒHêï ‘ê«y˚Te |æ‘·s¡+ Á•‘ê ˆˆ 303 ˆˆ
<˚e‘·\ÁbÕs¡úq#˚ |üs¡y˚TX¯«s¡Tìe\¢ |ü⁄{Ϻq H˚qT eTùV≤X¯«s¡Tì ì+~+∫q Hê ‘·+Á&ç <ä≈£åîì ì+~+∫
<Ûäsêàìï kÕú|æ+#·{≤ìøÏ ˙ Äsê<Ûäqe\¢ ˙ uÛ≤s¡´ y˚THê<˚$ X¯Øs¡+qT+&ç |ü⁄{Ϻ ìqTï ‘·+Á&ç>± ÄÁX¯sTT+∫HêqT.
dü ‘·«+ ìjÓ÷>±<˚›edü´ ÁãVü≤àD' |üs¡e÷‘·àq' ˆ
Á|ü<ëdü´ùd e÷+ s¡TÁ<ëj·T dü«j·T+es¡düe÷>∑y˚T ˆˆ 304 ˆˆ
|üs¡e÷‘·à ÁãVü≤àXÊdüq+e\¢ ˙e⁄ dü«j·T+es¡+˝À qqTï s¡TÁ<äTìøÏ uÛ≤s¡´>± n]Œ+#·>∑\e⁄.
‘·‘·‡eT“Hê∆qÔπs sê»Hé düπs« <˚yê' düyêdüyê' ˆ
‘ê«+ qeTdü´ìÔ yÓ’ ‘ê‘· Á|üd”<ä‹ #· X¯+ø£s¡' ˆˆ 305 ˆˆ
138 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
zsêC≤! Ä dü+ã+<Ûä+ø±s¡D+>± Ç+Á<ë~<˚e‘·\+<äs¡T ˙≈£î qeTdüÿ]kÕÔs¡T. <ëìe\¢ X¯+ø£s¡T&ÉT
Á|üdüqTï&Ée⁄‘ê&ÉT.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚Òïq e÷+ $B∆X¯«s¡>√#·sêyéT ˆ
dü+|üP»´ <˚eMTXÊq+ X¯s¡D´+ X¯s¡D+ Á|ü» ˆˆ 306 ˆˆ
n+<äTe\¢ düs¡«Á|üj·T‘êï\‘√ qqTï áX¯«s¡Tì \ø£å´yÓTÆq <ëìï>± >∑T]Ô+#·T, uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT,
X¯s¡DTbı+<ä<ä–qyê&ÉT nsTTq áX¯«s¡Tì |üPõ+∫ n‘·ìì X¯s¡DT bı+<äTeTT.
dü @eeTTø√Ô Væ≤eTyêHé <˚e<˚yê´ –ØX¯«s¡' ˆ
Á|üDeT´ •s¡kÕ <˚M+ ÁbÕx®*' |ü⁄qs¡ÁãM‘Y ˆˆ 307 ˆˆ
<˚e<˚$ bÕs¡«‹ á $<Ûä+>± #Ó|üŒ>± |üs¡«‘·sêC…’q Væ≤eTe+‘·T&ÉT <˚$øÏ •s¡kÕ qeTdüÿ]+∫ #˚‘·T\T
CÀ&ç+∫ eT∞fl Ç≥¢Hêï&ÉT.
$düÔπsD eTùV≤XÊì jÓ÷>∑+ e÷ùV≤X¯«s¡+ |üs¡yéT ˆ
C≤„q+ yÓ’ #ê‘·àH√ jÓ÷>∑+ kÕ<ÛäHêì Á|ü#·ø£å« y˚T ˆˆ 308 ˆˆ
z eTùV≤X¯«Ø! e÷ùV≤X¯«s¡jÓ÷>±ìï, C≤„Hêìï,Ä‘·àjÓ÷>±ìï, kÕ<ÛäHê\qT $düÔs¡+>± Hê≈£î ‘Ó\T|ü⁄eTT.
‘·ôd’´‘·‘·Œs¡eT+ C≤„qe÷‘·àHê jÓ÷>∑eTT‘·ÔeTyéT ˆ
j·T<∏ëe<ë« ´»Vü‰πsXÊ kÕ<ÛäHêì #· $düÔsê‘Y ˆˆ 309 ˆˆ
Ä áX¯«s¡Tì >=|üŒ C≤„Hêìï, ñ‘·ÔeTjÓ÷>±ìï, kÕ<ÛäHê\qT >∑T]+∫ Ä eTùV≤X¯«] ñqï~
ñqï≥T¢>± Ä Væ≤eTe+‘·TìøÏ $es¡+>± #Ó|æŒ+~.
ìX¯eT´ e<äHêyÓ÷“¤C≤~ZØÁH√› ˝Àø£|üPõ‘·' ˆ
˝Àø£e÷‘·T' |üs¡+ C≤„q+ jÓ÷>±düø√Ô -uÛÑe‘·TŒq' ˆˆ 310 ˆˆ
˝Àø£e÷‘· bÕs¡«‹eTTK|ü<ëàqTï+&ç ñ‘·ÔeT C≤„qe÷sêZìï $ì ˝Àø£|üPE´&Ó’q Væ≤eTe+‘·T&ÉT eT∞fl
jÓ÷>∑+˝À Ädü≈£îÔ&Ó’Hê&ÉT.
Á|ü<ä<Í #· eTùV≤XÊj·T bÕs¡«r+ uÛ≤>∑´>ös¡yê‘Y ˆ
ìjÓ÷>±Á<ä“Vü≤àD' kÕBÛ«+ <˚yêHêxËÃÌe düìï<ÛÍ ˆˆ 311 ˆˆ
Ä Væ≤eTe+‘·T&ÉT n<äèwüº+e\¢ ÁãVü≤à Ä»„e\¢ bÕs¡«‹ì <˚e‘·\düìï~Û˝À eTùV≤X¯«s¡TìøÏ ø£Hê´<ëq+
#˚dæHê&ÉT.
ÇeT+ j·T' |üsƒ¡‘˚-<Ûë´j·T+ <˚yê´ e÷Vü‰‘·à´ ø°s¡ÔqyéT ˆ
•edü´ düìï<ÛÍ uÛÑø±Ô´ X¯ó∫düÔ<들euÛ≤$‘·' ˆˆ 312 ˆˆ
 139
|üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô ~e´jÓ÷>∑düeTì«‘·' ˆ
ñ\¢+|òüT´ ÁãVü≤àD√ ˝Àø£+ <˚yê´' kÕúqeTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 313 ˆˆ
<˚M e÷Vü‰‘êà´ìï e]í+#˚ á n<Ûë´j·÷ìï X¯ó∫jÓÆT •edüìï<Ûëq+˝À Ä‘·ìj·T+<˚ uÛ≤yêìï ì*|æ
|ü]ƒ+∫qyê&ÉT, ~e´yÓTÆq jÓ÷>∑$<ä´‘√ bÕbÕ\˙ï ‘=\– ÁãVü≤à˝Àø£+ <ë{Ï <˚MkÕúHêìï bı+<äT‘ê&ÉT.
j·TXËÃÌ‘·‘·Œsƒ¡‹ k˛ÔÁ‘·+ Áu≤Vü≤àD≤Hê+ düMT|ü‘·' ˆ
düe÷Væ≤‘·eTHê' k˛-|æ düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 314 ˆˆ
@ø±Á>∑‘·>∑\ eTqdüT‘√ ák˛ÔÁ‘êìï Áu≤Vü≤àDT\ düMT|ü+˝À #·~$qyê&ÉT ≈£L&É nìï bÕbÕ\qT
‘=\–+#·T≈£î+{≤&ÉT.
Hêe÷ïeTwüºdüVü≤Ádü+ ‘·T <˚yê´ j·T‘·‡eTTB]‘·yéT ˆ
C≤„‘ê«-s¡ÿeTD¶\>∑‘êe÷yêVü≤´ |üs¡y˚TX¯«ØyéT ˆˆ 315 ˆˆ
nuÛÑ´s¡Ã´ >∑q∆|ü⁄cÕŒ<Ó’´s¡“¤øÏÔjÓ÷>∑düeTì«‘·' ˆ
dü+düàs¡qŒs¡eT+ uÛ≤e+ <˚yê´ e÷ùV≤X¯«s¡+ |üs¡yéT ˆˆ 316 ˆˆ
nqq´e÷qk˛ ì‘·´+ »ù|<ëeTs¡D≤~›«»' ˆ
k˛-qÔø±˝Ò düà è‹+ \u≤∆« |üs¡+ÁãVü‰à~Û>∑#·Ã¤‹ ˆˆ 317 ˆˆ
Ç+‘·≈£îeTT+<äT #Ó|æŒq <˚$ nc˛º‘·Ôs¡düVü≤ÁdüHêe÷\T ‘Ó\TdüTø=ì dü÷s¡´eT+&É\+˝Àì |üs¡y˚TX¯«]ì
ÄyêVü≤q#˚dæ uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+‘√ #·+<äqeTT |ü⁄e⁄«\T yÓTT<ä˝…’q yê{Ï‘√ |üPõ+∫ eTùV≤X¯«s¡ dü+ã+<ÛäyÓTÆq <˚$
~e´uÛ≤yêìï ÄyÓT ñqï‘·kÕúHêìï düà]dü÷Ô Ç‘·s¡ $wüj·÷˝À¢ eTqdüT b˛˙j·Tø£ Áu≤Vü≤àDT&ÉT eTs¡D|üs¡´+‘·+
»|æ+#ê*. nekÕqø±\+˝À n‘·&ÉT düà è‹ø£*Z |üs¡ÁãVü≤àqT #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
n<∏äyê C≤j·T‘˚ $Áb˛ Áu≤Vü≤àDdü´ X¯ó#Í ≈£î˝Ò ˆ
|üPs¡«dü+kÕÿs¡e÷Vü‰‘êà ´‘Y ÁãVü≤à$<ë´eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 318 ˆˆ
˝Ò<ë ìs¡à\yÓTÆq Áu≤Vü≤àDe+X¯+˝À »ìà+∫ |üPs¡«»qàdü+kÕÿs¡+e\¢ ÁãVü≤à$<ä´qT bı+<ä>∑\&ÉT.
dü+ÁbÕ|ü´ jÓ÷>∑+ |üs¡eT+ ~e´+ ‘·‘êŒs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
XÊ+‘·' düTdü+j·T‘√ uÛÑ÷‘ê« •ekÕj·TT»´e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 319 ˆˆ
ñ‘·ÔeT+, ~e´+, |üs¡y˚TX¯«s¡dü+ã+~Û n>∑T jÓ÷>∑$<ä´qT bı+~ XÊ+‘·T&Ó’ Ä‘·àìÁ>∑Vü≤+ ø£*Z ∫es¡≈£î
•ekÕj·TTC≤´ìï bı+<ä>∑\&ÉT.
Á|ü‘˚´ø£+ #ê<∏ä Hêe÷ì EVüQj·÷‘·‡eqÁ‘·j·TyéT ˆ
eTVü‰e÷]ø£è‘Ó’s√›ôw’' Á>∑Vü≤<√ôw’X¯Ã eTT#·´‘˚ ˆˆ 320 ˆˆ
140 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eT÷&ÉT dü+<Ûä´˝À¢ Á|ü‘˚´ø£Hêe÷\‘√ ôVAeT+ #˚j·÷*. <ëìe\¢ eTVü‰e÷] yê´~Û e\¢ ø£*π>
<√cÕ\qT+&ç Á>∑Vü≤dü+ã+<Ûä <√cÕ\qT+&ç ≈£L&É $eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
»ù|<ë«-Vü≤s¡Vü≤]ï‘·´+ dü+e‘·‡s¡eT‘·Á웑·' ˆ
lø±eT' bÕs¡«r+ <˚M+ |üP»sTT‘ê« $<Ûëq‘·' ˆˆ 321 ˆˆ
ˇø£ dü+e‘·‡s¡ø±\+ Á|ü‹~q+ @eTs¡TbÕ≥T ˝Ò≈î£ +&Ü áHêe÷\qT »|æ+#·≥yÓTHÆ ê #˚j÷· *. dü+|ü<qä T
ø√πsyês¡T bÕs¡«‹ì |ü<ä∆‹Á|üø±s¡+ |üPõ+∫ »|æ+#ê*.
dü+|üP»´ bÕs¡Ù«‘·' X¯eTT“¤+ Á‹H˚Á‘·+ uÛÑøÏÔdü+j·TT‘·' ˆ
\uÛÑ‘˚ eTVü≤r+ \ø°å à+ eTVü‰<˚eÁ|ükÕ<ä‘·' ˆˆ 322 ˆˆ
Ä <˚$ Á|üø£ÿq Á‹H˚Á‘·T&Ó’q •e⁄ì uÛÑøÏÔ‘√ |üPõ+∫ Ä eTVü‰<˚e⁄ì nqTÁ>∑Vü≤+e\¢ >=|üŒ dü+|ü<äqT
bı+<ä>∑\&ÉT.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq »|üÔe´+ Væ≤ ~«C≤‹_Û' ˆ
düs¡«bÕbÕ|üH√<ës¡ú+ <˚yê´ HêeTdüVü≤Ádüø£yéT ˆˆ 323 ˆˆ
n+<äTe\¢ nìï $<Ûë˝…’q Á|üj·T‘êï\‘√ bÕbÕ\qT ‘=\–+#·Tø√e{≤ìøÏ Áu≤Vü≤àDT\T <˚$ y˚sTT
Hêe÷\T »|æ+#ê*.
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT
Á|üdüv±Z‘·ÿ~∏‘·+ $ÁbÕ <˚yê´ e÷Vü‰‘·à ´eTT‘·ÔeTyéT ˆ
n‘·' |üs¡+ Á|üC≤düs¡Z+ uÛÑè>±«BHê+ ìuÀ<Ûä‘· ˆˆ 324 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! >=|üŒ<Ó’q <˚M e÷Vü‰‘·à´+ Á|üdü+>∑eX¯+>± #ÓbÕŒqT. Ä ‘·sê«‘· uÛÑè>∑Te⁄ yÓTT<ä˝…’q
yê] Á|üC≤düèwæº Áø£e÷ìï #ÓãT‘êqT. ‘Ó\TdüTø=q+&ç
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ <˚M e÷Vü‰‘˚à´ <ë«<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 12 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À <˚Me÷Vü‰‘·à´+ nH˚ |üHÓï+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ12ˆˆ

ihi
 141
Á‘·jÓ÷<äXÀ-<Ûë´j·T' ` |ü<äeT÷&Ée n<Ûë´j·T+
<äø£åø£Hê´ U≤´‹ e+X¯es¡íqyéT ` <äø£åø£q´j·T>∑T U≤´‹ e+X¯es¡íq+
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
uÛÑè>√' U≤´‘ê´+ düeTT‘·ŒHêï \ø°å àsêïsêj·TDÁ|æj·÷ ˆ
<˚yÍ <Ûë‘·è $<Ûë‘êsö y˚Ts√sê®e÷‘·sö X¯óuÛÖ ˆˆ 1 ˆˆ
uÛÑè>∑Te⁄≈£î U≤´‹ nH˚ uÛ≤s¡´j·T+<äT Hêsêj·TDTì |ü‹ï \ø°åà<˚$ »ìà+∫+~. <Ûë‘·, $<Ûë‘· nH˚
<˚e|ü⁄s¡Twüß*<ä›s¡T y˚Ts¡Te⁄≈£î n\T¢+Á&Ó’q ≈£îe÷s¡T\T ø£*–Hês¡T.
Äj·T‹]ïj·T‹XËÃÌe y˚Ts√' ø£H˚´ eTVü‰‘·àq' ˆ
‘·jÓ÷sê∆‘·è$<Ûë‘·èuÛ≤´+ j·TÚ #· C≤‘Í düT‘êe⁄uÛÖ ˆˆ 2 ˆˆ
y˚Ts¡Te⁄ ≈£îe÷¬sÔ\T Äj·T‹, ìj·T‹ nH˚ yê]øÏ <Ûë‘·$<Ûë‘·\e\¢ Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\T ø£*–Hês¡T.
ÁbÕDXËÃÌe eTèø£DT¶X¯Ã e÷s¡ÿDÒ¶jÓ÷ eTèø£DT¶‘·' ˆ
‘·<∏ë y˚<ä•sê HêeT ÁbÕDdü´ <äT´‹e÷qT‡‘·' ˆˆ 3 ˆˆ
ÁbÕDT&ÉT, eTèø£+&ÉTeì Ä ≈£îe÷s¡T\ ù|s¡T¢. yê]˝À eTèø£+&ÉTe⁄e\¢ e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT, ÁbÕDTìøÏ
y˚<ä•s¡düT&ÉT nH˚ ‘˚»dæ«jÓÆTq |ü⁄Á‘·T&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT.
eTØ#˚s¡|æ düeT÷“¤‹' bÂs¡íe÷düeTdü÷j·T‘· ˆ
ø£Hê´ #·‘·Twüºj·T+ #Ó’e düs¡«\ø£åDdü+j·TT‘·yéT ˆˆ 4 ˆˆ
dü+uÛÑ÷‹ eTØ∫e\¢ bÂs¡íe÷düTì |ü⁄Á‘·Tì>± bı+~q~. eTs√ q\TZs¡T eT+∫ \ø£åD≤\Tqï ≈£L‘·Tfi¯flqT
≈£L&É bı+~q~.
‘·Twæºπs® ´cÕ˜ ‘·<∏ë eèwæº' ø£èwæºXÊÃ|ü∫‹düÔ<∏ë ˆ
$s¡C≤' |üs¡«‘·XËÃÌe bÂs¡íe÷düdü´ ‘Í düT‘Í ˆˆ 5 ˆˆ
yê]˝À CÒ´wüߘsê\T ‘·Twæº. ‘·sê«‘· es¡Tdü>± eèwæº, ø£èwæº, n|ü∫‹ nH˚ yês¡T. bÂs¡íe÷düTìøÏ $s¡E&ÉT,
|üs¡«‘·T&ÉT nH˚ Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T \T<äsTT+∫Hês¡T.
ø£åe÷ ‘·T düTwüßy˚ |ü⁄Á‘êqTŒ\Vü≤dü´ Á|üC≤|ü‘˚' ˆ
ø£s¡›eT+ #· eØj·÷+dü+ düVæ≤wüßí+ eTTìdü‘·ÔeTyéT ˆˆ 6 ˆˆ
Á|üC≤|ü‹ nsTTq |ü⁄\VüQìøÏ ø£åeT nH˚ uÛ≤s¡´e\¢ ø£s¡›eTT&ÉT nH˚ ô|<ä›≈£îe÷s¡T&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT. Ç‘·&ÉT
düVü≤qo\T&ÉT eTTìÁX‚wüߘ&ÉT.
‘·<∏Ó’e #· ø£˙j·÷+dü+ ‘·b˛ìs¡÷∆‘·ø£\àwüyéT ˆ
nqdü÷j·÷ ‘·<∏Ó’ÛyêÁ‘˚s¡®CÒ„ |ü⁄Á‘êqø£\àcÕHé ˆˆ 7 ˆˆ
142 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
nfÒ¢ ‘·|üdüT#˚ bÕbÕ\˙ï ‘=\–+#·T≈£îqï ∫qï ≈£îe÷s¡Tì bı+~Hê&ÉT. nÁ‹ eTTìe\¢ nqdü÷j·÷<˚$
|ü⁄D≤´‘·Tà˝…’q |ü⁄Á‘·T\qT ø£qï~.
k˛eT+ <äTsê«düdüxËÃÌe <ä‘êÔÁ‘˚j·T+ #· jÓ÷–qyéT ˆ
düàè‹XÊÃvÏZs¡dü' |ü⁄Ár »CÒ„ \ø£åDdü+j·TT‘ê ˆˆ 8 ˆˆ
yês¡T #·+Á<äT&ÉT, <äTsê«düT&ÉT, <ä‘êÔÁ‘˚jT· jÓ÷– nH˚yês¡T. n+–s¡dTü ì ≈£L‘·Ts¡T düàè‹ eT+∫ \ø£D å e‹.
dæ˙yê*+ ≈£îVüA+ #Ó’e sêø±eTqTeTreT|æ ˆ
Á|”‘ê´+ |ü⁄\k˛Ô´ uÛÑ>∑yêHé <äyÓ÷“¤õeTdüè»Á‘·ŒuÛÑT' ˆˆ 9 ˆˆ
dæ˙yê*, ≈£îVüQe⁄, sêø£, nqTeT‹ nH˚ ≈£îe÷¬sÔ\qT bı+~+~. |ü⁄\düTÔ´&ÉT Á|”‹j·T+<äT <ä+uÛÀõ nH˚
≈£îe÷s¡Tì bı+~Hê&ÉT.
|üPs¡«»qàì k˛->∑dÔü ´' düàè‘·' kÕ«j·TeTT“¤y˚-qÔπs ˆ
<˚eu≤VüQdüÔ<∏ë ø£Hê´ ~«rj·÷ HêeT HêeT‘·' ˆˆ 10 ˆˆ
n‘·&ÉT |üPs¡«»qà˝À kÕ«j·T+uÛÑTe⁄ eTq«+‘·s¡eT+<äT n>∑düTÔ´&ÉT>± ù|s=ÿqã&çHê&ÉT. ‘·sê«‘·
<˚eu≤VüQeH˚ ø£q´ ¬s+&Éedü+‘êq+>± »ìà+∫+~.
|ü⁄Á‘êD≤+ wüwæºkÕVü≤Ádü+ düqÔ‹' düTwüßy˚˚ Áø£‘√' ˆ
‘˚ #√s¡∆«πs‘·dü' düπs« yê\œ˝≤´ Ç‹ düà è‘ê' ˆˆ 11 ˆˆ
Áø£‘T· e⁄e\¢ dü+‘·‹ nH˚ eì‘· ns¡yy’Ó \˚ |ü⁄Á‘·T\qT bı+~q~, yês¡+<äsT¡ }s¡«∆ sπ ‘·dTü ÿ\T>± yê\œ\T´\T
nH˚ ù|s¡ Á|üdæ<äT∆\T.
edæwü˜X¯Ã ‘·<∏√sê®j·÷+ dü|üÔ |ü⁄Á‘êqJ»q‘Y ˆ
ø£Hê´xà |ü⁄D¶Øø±øå±+ düs¡«XÀuÛ≤düeTì«‘êyéT ˆˆ 12 ˆˆ
edæwüߘ&ÉT }s¡®j·T+<äT @&ÉT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\qT bı+<ë&ÉT. nfÒ¢ |ü<äàH˚Á‘·, düs¡«Á|üø±X¯j·TT‘·nsTTq
≈£L‘·Ts¡TqT bı+<ë&ÉT.
s¡CÀe÷Á‘√s¡∆«u≤VüQX¯Ã düeqXÊÃq>∑düÔ<∏ë ˆ
düT‘·bÕ' X¯óÁø£ Ç‘˚´‘˚ dü|üÔ |ü⁄Á‘ê eTVü≤Ö»dü' ˆˆ 13 ˆˆ
s¡»düT‡, e÷Á‘·T&ÉT, }s¡«∆ u≤VüQe⁄, düeqT&ÉT, nqü>T∑ &ÉT, düT‘·|⁄ü &ÉT, X¯óÁ≈£î&ÉT nH˚yês¡T >=|üŒã\e+‘·T˝…q’
≈£îe÷s¡T\T @&ÉT>∑Ts¡T.
jÓ÷-k s¡TÁ<ë‘·àø√ eVæ≤ïÁs¡“Vü≤àDdüÔqjÓ÷ ~«C≤'! ˆ
kÕ«Vü‰ ‘·kÕà‘·T‡‘êH˚¢uÛÒ ÁrqT<ësêqàVü≤Ö»dü' ˆˆ 14 ˆˆ
 |ü<eä T÷&Ée n<Ûë´j·T+ 143

~«E˝≤sê! ÁãVü≤à≈£îe÷s¡T&ÉT s¡TÁ<äs¡÷|ü⁄&ÉT nsTTq n–ïe\q kÕ«Vü‰<˚$ ã\XÊ\Ts¡T ñ<ës¡T˝…’q

eTT>∑TZs¡T |ü⁄Á‘·T\qT bı+~q~.
bÕeø£' |üee÷qX¯Ã X¯ó∫s¡–ïX¯Ã s¡÷|ü‘·' ˆ
ìs¡à<∏äÛ´' |üee÷q' kÕ´<Ó’ «<äT´‘·' bÕeø£' düà è‘·' ˆˆ 15 ˆˆ
bÕe≈£î&ÉT |üee÷qT&ÉT X¯ó∫ nì s¡÷|üuÛÒ<ë*ï ã{Ϻ n–ï eT÷&ÉT $<Ûë\T>± ñ+≥T+~. ns¡DÏ <ë«sê
eT~∏+|ü<ä–q~ |üee÷q+. $<äT´‘·‡ã+<Ûä+ ø£\~ bÕeø£eTT.
j·TXÊÃk ‘·|ü‘˚ dü÷πs´ X¯ó∫s¡–ïdüÔ «k düà è‘·' ˆ
‘˚cÕqTÔ düqÔ‘êeH˚´ #·‘ê«]+X¯#·Ã |üxà #· ˆˆ 16 ˆˆ
dü÷s¡´eT+&É\+˝À ñ+&ç eT+&ÉT‘·Tqï n–ï X¯ó∫ nqã&çq~. yê]dü+‘·‹˝À eTs√ q\Tã~
◊<äT>∑Ts¡THêïs¡T.
|üee÷q' bÕeø£X¯Ã X¯ó∫ùdÔcÕ+ |æ‘ê #· j·T' ˆ
@‘˚ #Ó’ø√q|üx±ÃX¯<ä«Vü≤ïj·T' |ü]ø°]Ô‘ê' ˆˆ 17 ˆˆ
|üee÷qT&ÉT bÕe≈£î&ÉT X¯ó∫ nH˚ eT÷&É>∑Tï\T yê]‘·+Á&ç‘√ ≈£L&É q\u…’◊<äT>∑Ts¡T #˚s¡>± yÓTT‘·Ô+
q\u…’ ‘=$Tà<ä>∑Tï\T>± ù|s=ÿqã&çq$.
düπs« ‘·|üdæ«q' Áb˛ø±Ô' düπs« j·TCÒ„wüß uÛ≤–q' ˆ
s¡TÁ<ë‘·àø±' düà è‘êdü‡πs« Á‹|ü⁄ÁD≤¶vÏÿ‘·eTdüÔø±' ˆˆ 18 ˆˆ
Ms¡+<äs¡T ‘ê|üdüT\T, j·TC≤„˝À¢ uÛ≤>∑düTú\T, s¡TÁ<ädü«s¡÷|ü⁄\T>± qT<äT≥ eT÷&ÉT |ü⁄+Á&ÉπsK\T ø£\yês¡T.
nj·TC≤«qX¯Ã j·TC≤«q' |æ‘·s√ ÁãVü≤àD' düT‘ê' ˆ
n–ïcÕ«‘êÔ ã]Ωwü<√ ~«<Ûë ‘˚cÕ+ e´edæú‹' ˆˆ 19 ˆˆ
j·T»„+ #˚j·Tìyês¡T j·T»„ø£s¡Ô\T nsTTq ÁãVü≤à≈£îe÷s¡T\T |æ‘·è<˚e‘·\THêïs¡T. yês¡T n–ïcÕ«‘·TÔ\T,
ã]Ωwü<äT\ì ¬s+&ÉT $<Ûë\T.
‘˚uÛÑ´' dü«<Ûë düT‘ê+ »CÒ„ y˚THê+ yÓ’ <Ûë]D°+ ‘·<∏ë ˆ
‘˚ ñuÛÒ ÁãVü≤àyê~HÍ´ jÓ÷–HÍ´ eTTìdü‘·Ôe÷'! ˆˆ 20 ˆˆ
yê]e\¢ dü«<Ûä nH˚ |ü‹ï y˚Tq, <Ûë]DÏ nH˚ |ü⁄Á‹ø£\qT bı+~+~. zeTTìÁX‚wüߘ˝≤sê! Ä Çs¡Te⁄s¡T
jÓ÷>±ìï ne\+_+∫qyês¡T, ÁuVü≤àyê~qT\T.
ndü÷‘· y˚THê yÓTÆHêø£+ ÁøöxÃ+ ‘·kÕ´qT»+ ‘·<∏ë ˆ
>∑v±Z Væ≤eTe‘√ »CÒ„ düs¡«˝À¬ø’ø£bÕe˙ ˆˆ 21 ˆˆ
144 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
yê]˝À y˚Tq yÓTÆHê≈£îì, n‘·ì ‘·eTTà&ÉT Áøö+#·|üs¡«‘êìï |ü⁄Á‘·T\T>± bı+~q~. Væ≤eTe+‘·Tì qT+&ç
düs¡«˝Àø±\qT |ü$Á‘·+ #˚ùd ˇπø ˇø£ ≈£L‘·Ts¡T >∑+>±q~ »ìà+∫q~.
dü«jÓ÷>±–ïã˝≤<˚›M+ |ü⁄Ár+ ˝ÒuÛÒ eTùV≤X¯«ØyéT ˆ
j·T<∏ëe‘·ÿ~∏‘·+ |üPs¡«+ <˚yê´ e÷Vü‰‘·à´eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 22 ˆˆ
Ä y˚THê<˚$ ‘·q jÓ÷>±–ï ã\+e\¢ eTùV≤X¯«Ø <˚$ì |ü⁄Á‹ø£>± bı+~q~. Ä <˚$ e÷Vü‰‘·à ´+
ñqï~ ñqï≥T¢ yÓTT<ä≥H˚ $e]+∫HêqT.
<Ûë]D° y˚Ts¡Tsê»dü´ |ürï |ü<äàdüe÷qHê ˆ
<˚yÍ <Ûë‘·è$<Ûë‘êsö y˚Ts√sê®e÷‘·sêe⁄uÛÖ ˆˆ 23 ˆˆ
|ü<ëàqq nsTTq <Ûë]DÏ y˚Ts¡T|üs¡«‘·sêE uÛ≤s¡´. <Ûë‘·, $<Ûë‘· nH˚yês¡T y˚Ts¡T|üs¡«‘·+ n\T¢+Á&ÉT
@cÕ <äø£ådü´ ø£Hê´Hê+ eTj·÷-|ü‘ê´qTdüqÔ‹' ˆ
yê´U≤´‘ê uÛÑe‘ê+ dü<√´ eTH√' düèwæº+ ìuÀ<Ûä‘· ˆˆ 24 ˆˆ
<ä≈îå£ ì |ü⁄Á‹ø£\ dü+‘êqÁø£eT+ á$<Û+ä >± MT≈£î $e]+∫HêqT. Çø£ eTqTe⁄ düèwæÁº ø£e÷ìï $e]kÕÔqT.
‘Ó\TdüTø=q+&ç.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ <äø£åø£Hê´U≤´‹e+X¯es¡íH˚ Á‘·jÓ÷<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 13 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À <äø£åø£Hê´U≤´‹e+X¯es¡íq eTH˚ |ü<äeT÷&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 13 ˆˆ

utu
 145
#·‘·Ts¡›XÀ-<Ûë´j·T' ` |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+
kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTsê»e+XÊqTø°s¡Ôq+` kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTsê»e+XÊqTø°s¡Ôq+
dü÷‘· ñyê#·:` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
Á|æj·TÁe‘√‘êÔqbÕ<Í eTH√' kÕ«j·TeTT“¤edü´ ‘·T ˆ
<Ûäs¡àCÖ„ ‘Í eTVü‰Msö´ X¯‘·s¡÷bÕ e´J»q‘Y ˆˆ 1 ˆˆ
kÕ«j·T+uÛÑTe eTqTe⁄q≈£î X¯‘·s¡÷|üj·T+<äT <Ûäs¡àeTT HÓ]–qyês¡T, eTVü‰Ms¡T˝…’q Á|æj·TÁe‘·T&ÉT,
ñ‘êÔqbÕ<äT&ÉH˚ Ç<ä›s¡T |ü⁄Á‘·T\T ø£*–Hês¡T.
‘·‘·dü÷Ô‘êÔqbÕ<ädü´ Á<ÛäTy√ HêeT düT‘√-uÛÑe‘Y ˆ
uÛÑø±Ô´ Hêsêj·TDÒ <˚y˚ ÁbÕ|üÔyêHé kÕúqeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 2 ˆˆ
ñ‘êÔqbÕ<äTq≈£î Á<ÛTä e⁄&ÉH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT<äsTT+∫Hê&ÉT. n‘·&TÉ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ Hêsêj·TDTìj·T+<äT uÛøÑ >ÔÏ \∑ yê&Ó’
ñqï‘·yÓTÆq kÕúHêìï bı+<ë&ÉT.
Á<ÛäTyê∫äwæºX¯Ã uÛ≤e´X¯Ã uÛ≤yê´#·Ã¤eTT“¤s¡«´C≤j·T‘· ˆ
•ùwºsê<Ûä‘·Ô düT#êäj·÷ |üxà |ü⁄Á‘êqüø£\àcÕHé ˆˆ 3 ˆˆ
Ä Á<ÛäTe⁄ìe\¢ •wæº, uÛ≤e⁄´&ÉT nH˚yês¡T »ìà+#·>±, uÛ≤e⁄´ìøÏ X¯+uÛÑTe⁄ »ìà+∫Hê&ÉT. •wæºe\¢ n‘·ì
uÛ≤s¡´ düT#êäj·T ø£\àwüs¡Væ≤‘·T˝…’q nsTT<äT>∑Ts¡T |ü⁄Á‘·T\qT bı+~q~.
edæwü˜e#·Hê<˚›M ‘·|üdüÔbÕÔ« düT<äTX¯Ãs¡yéT ˆ
Äsê<Ûä´ |ü⁄s¡Twü+ $wüßí+ kÕ\Á>±y˚T »Hês¡›qyéT ˆˆ 4 ˆˆ
]|ü⁄+ ]|ü⁄x®j·T+ $Á|ü+ ø£|æ\+ eèwü‘˚»düyéT ˆ
Hêsêj·TD|üsêqTÙ<ë∆Hé dü«<Ûäs¡à|ü]bÕ\ø±Hé ˆˆ 5 ˆˆ
edæwüߘì Ä<˚X¯+‘√ ø£wüºkÕ<Ûä´yÓTÆq ‘·|üdüT#˚dæ #˚dæ kÕ\Á>±eTπøåÁ‘·+˝À »Hês¡›¡qT&Ó’q $wüßíe⁄qT |üPõ+∫
]|ü⁄e⁄, ]|ü⁄+»j·TT&ÉT, $Á|ü⁄&ÉT, ø£|æ\T&ÉT, eèwü‘˚»düT&ÉT nH˚ |ü⁄Á‘·T\qT bı+~q~. yês¡T $wüßíuÛÑ≈£îÔ\T,
ìs¡à\Ts¡T, dü«<Ûäsêàìï bÕ*+#˚yês¡T.
]b˛sê<Ûä‘·Ô eTVæ≤w” #ê≈£åîwü+ düs¡«‘˚»düyéT ˆ
kÕ-J»q‘·TŒwüÿ]D≤´+ düTs¡÷|ü+ #ê≈£åîwü+ eTqTyéT ˆˆ 6 ˆˆ
]|ü⁄e⁄ e\¢ n‘·ìuÛ≤s¡´ dü+|üPs¡íyÓTÆq ‘˚»düT‡ s¡÷|üeTT ø£\ #ê≈£åîwü eTqTe⁄qT |ü⁄wüÿ]DÏ πøåÁ‘·+˝À
|ü⁄Á‘·Tì>± bı+~q~.
Á|üC≤|ü‘˚sê‘·àC≤j·÷+ Ms¡Ddü´ eTVü‰‘·àq' ˆ
eTH√s¡C≤j·TqÔ <äX¯ düT‘êùdÔ düTeTVü≤Ö»dü' ˆˆ 7 ˆˆ
146 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eTVü‰‘·Tà&Ó’q Ms¡D eTqTe⁄q≈£î Á|üC≤|ü‹ ≈£L‘·T] j·T+<äT >=|üŒ ã\e+‘·T˝…’q |ü~eT+~ ≈£îe÷s¡T\T
ø£*–Hês¡T.
ø£Hê´j·÷+ düTeTVü‰Ms√´ yÓ’sê»dü´ Á|üC≤|ü‘˚' ˆ
}s¡T' |ü⁄s¡' X¯‘·<äT´eTï düÔ|üd”« dü‘·´yê≈£îä∫' ˆˆ 8 ˆˆ
n–ïwüߺs¡‹sêÁ‘·X¯Ã düT<ä´eTïXÊÃ_ÛeTqT´ø£' ˆ
}s√s¡»qj·T‘·TŒÁ‘êHé wü&Üπ>ïsT÷ eTVü‰ã˝≤Hé ˆˆ 9 ˆˆ
yês¡T }s¡Te⁄, |ü⁄s¡Te⁄, X¯‘<· Tä ´eTTï&ÉT, ‘·|dü «æ , dü‘´· yê≈£îÿ, X¯ó∫, n–ïwüß‘º T· ,Ô n‹sêÁ‘·T&ÉT, düT<äT´eTTï&ÉT,
n_ÛeTqT´&ÉT nH˚yês¡T. Äπ>ïsTT nqT }s¡Te⁄ uÛ≤s¡´ >=|üŒ ã\e+‘·T˝…’q Äs¡T>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\qT ø£qï~.
nvZ+ düTeTqdü+ U≤´‹+ Áø£‘·Te÷vÏZs¡dü+ •eyéT ˆ
nv±Z<˚«H√-uÛÑe‘·ŒXÊÃ<Ó’«H√´ y˚Hê<äC≤j·T‘· ˆˆ 10 ˆˆ
yês¡T n+>∑T&ÉT, düTeTqdüT&ÉT, U≤´‹, Áø£‘·Te⁄, n+–s¡düT&ÉT, •e⁄&ÉT nH˚yês¡T. n+>∑Tìe\¢ y˚qT&ÉT,
n‘·ìøÏ yÓ’qT´&ÉH˚yê&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT.
jÓ÷-k |üè<∏äT]‹ U≤´‘·' Á|üC≤bÕ˝À eTVü‰ã\' ˆ
j˚Tq <äT>±∆ eTV”≤ |üPs¡«+ Á|üC≤Hê+ Væ≤‘·ø±eT´j·÷ ˆˆ 11 ˆˆ
á y˚q|ü⁄Á‘·Tqπø |üè<∏äTe⁄ nH˚ ù|s¡T Á|üdæ<ä∆yÓTÆq~. Ç‘·&ÉT >=|üŒ ã\+ ø£*Z Á|üC≤bÕ\≈£î&ÉsTT Á|ü»\
y˚T\T ø√] |üPs¡«+ uÛÑ÷$Tì |æ‹øÏHê&ÉT.
ìjÓ÷>±Á<ä“Vü≤àD' kÕs¡∆+ <˚y˚ÁH˚›D eTVü≤Ö»kÕ ˆ
y˚q|ü⁄Á‘·dü´ $‘·‘˚ |ü⁄sê ô|’‘êeTùV≤ eTUÒ ˆˆ 12 ˆˆ
dü÷‘·' bÂsêDÏø√ »CÒ„ e÷j·÷s¡÷|ü' dü«j·T+ Vü≤]' ˆ
Á|üeø±Ô düs¡«XÊÁkÕÔD≤+ <Ûäs¡àCÀ„ >∑Ts¡Te‘·‡\' ˆˆ 13 ˆˆ
ÁãVü≤àXÊdüq+e\¢ >=|üŒ ã\e+‘·T&Ó’q Ç+Á<äTì‘√bÕ≥T>± y˚q|ü⁄Á‘·T&ÉT |üè<∏äTe⁄ j·T»„eTTqT
ìs¡«Væ≤+∫Hês¡T. n+<äT˝À dü÷‘·T&ÉH˚ bÂsêDÏ≈î£ &ÉT>± e÷j·÷s¡÷|æ nsTTq $wüßyí ˚ dü«j·T+>± ne‘·]+∫Hê&ÉT.
n‘·&Éìï XÊÁkÕÔ\qT uÀ~Û+#·>∑\yê&ÉT. <Ûäs¡à+ ‘Ó*dæqyê&ÉT, ô|<ä›\jÓT&É Ä<äs¡+ ø£\yê&ÉT.
‘·+ e÷+ $‘·Ô eTTìÁX‚cÕ˜' |üPs√«<ä÷“¤‘·+ düHê‘·qyéT ˆ
ndæàqàq«qÔπs yê´dü' ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tq' dü«j·TyéT ˆˆ 14 ˆˆ
z eTTìÁX‚wüߘ˝≤sê! |üPs¡«+ ne‘·]+∫q n‹|ü⁄sê‘·qT&ÉHÓ’q H˚H˚ Ä dü÷‘·bÂsêDÏ≈£î&ÉqT.
áeTq«+‘·s¡+˝À ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqT&Ó’q yê´düT&ÉT |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Ó’q Vü≤]j˚T.
 |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ 147

ÁXÊej·÷e÷dü e÷+ Á|”‘ê´ |ü⁄sêD+ |ü⁄s¡Tc˛ Vü≤]' ˆ

eT<äq«j˚T ‘·T j˚T dü÷‘ê' dü+uÛÑ÷‘ê y˚<äe]®‘ê' ˆˆ 15 ˆˆ
‘˚cÕ+ |ü⁄sêDeø£Ô è‘·«+ eè‹Ôsêd”<äC≤»„j·÷ ˆ
dü #· yÓ’q´' |üè<∏äTØ∆e÷q‡‘·´düH√∆ õ‘˚+Á~j·T' ˆˆ 16 ˆˆ
dü«j·T+>± Áù|eT‘√ Hê≈£î Ä Vü≤]j˚T |ü⁄sêDø£<∏ä\T $ì|æ+∫Hê&ÉT. Hêe+X¯+˝À y˚<ë~Ûø±s¡+˝Òì
dü÷‘·e+X¯E\≈£î ÁãVü≤à<˚e⁄ì Ä»„e\¢ |ü⁄sêD≤\T Á|üe∫+#·≥y˚T eè‹Ô nsTTq~. eTT+<äT #Ó|æŒq y˚q|ü⁄Á‘·T&ÉT
|üè<∏äTe⁄ ãT~∆eT+‘·T&ÉT, dü‘·´Áe‘·T&ÉT, õ‘˚+Á~j·TT&ÉT.
kÕs¡«uÛÖyÓ÷ eTVü‰‘˚C≤' dü«<Ûäs¡à|ü]bÕ\ø£' ˆ
‘·dü´ u≤˝≤´‘Y Á|üuÛÑè‘˚´e uÛÑøÏÔsêïsêj·TDÒ-uÛÑe‘Y ˆˆ 17 ˆˆ
Ä |üè<∏äTe⁄ kÕs¡«uÛÖeTT&ÉT >=|üŒ‘˚»dæ«. dü«<Ûäsêàìï #·ø£ÿ>± bÕ*+#˚yê&ÉT. n‘·ìøÏ ∫qï‘·q+qT+&˚
Hêsêj·TDTìj·T+<äT uÛÑøÏÔ ø£*–q~.
>√es¡∆q–]+ ÁbÕ|üÔdüÔ|üùdÔù| õ‘˚Åì›j·T' ˆ
‘·|ükÕ uÛÑ>∑yêÁ˙Œ‘·' X¯vâ#·Áø£>∑<ë<Ûäs¡' ˆˆ 18 ˆˆ
n‘·&TÉ >√es¡q∆ |üs«¡ ‘êìï #˚] õ‘˚+Á~j·TT&Ó’ ‘·|eü ÷#·]+#ê&ÉT. Ä ‘·|dü Tü ≈£î X¯+K#·Áø£<ëÛ ] uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’
$wüßíe⁄ dü+‘√wæ+∫Hê&ÉT.
Ä>∑‘·´ <˚y√ sêC≤q+ ÁbÕVü≤ <ëyÓ÷<äs¡' dü«j·TyéT ˆ
<Ûë]àøö s¡÷|üdüeTŒHÍï düüs¡«X¯guÛÑè‘ê+ esö ˆˆ 19 ˆˆ
eTÁ‘·ŒkÕ<ë<ädüì›>ö∆ |ü⁄Á‘Í ‘·e uÛÑ$wü´‘·' ˆ
@eTeTTø±Ô« Vü≤èw”πøX¯' dü«ø°j·÷+ Á|üø£è‹+ >∑‘·' ˆˆ 20 ˆˆ
dü«j·T+>± <ëyÓ÷<äs¡T&ÉT Ä sêEe<ä›≈£î e∫à Ç≥¢Hêï&ÉT. <Ûäsêàìï bÕ*+#˚yês¡T, kÂ+<äs¡´e+‘·T\T,
Äj·TT<Û<ä ëÛ s¡T˝À¢ ÁX‚wßü \˜ T Hê nqTÁ>∑V≤ü +e\¢ ˙≈£î Ç<äs› T¡ ≈£îe÷s¡T\T ø£\T>∑T‘ês¡T. á$<Û+ä >± #Ó|Œæ Ä <ëyÓ÷<äsT¡ &ÉT
‘·q ìyêkÕìøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
yÓ’H√´-|æ y˚<ä$~ÛHê ìX¯Ã˝≤+ uÛÑøÏÔeTT<ä«Vü≤Hé ˆ
k˛-bÕ\j·T‘·‡«ø£+ sê»´+ ∫qÔj·Tqà<ÛäTdü÷<äqyéT ˆˆ 21 ˆˆ
y˚q|ü⁄Á‘·T&ÉT |üè<∏äTe⁄ ≈£L&Ü y˚<ä$Væ≤‘·|ü<ä∆‹˝À ìX¯Ã\uÛÑøÏÔø£*Z eT<ÛäTdü÷<äqT&Ó’q $wüßíe⁄qT <Ûë´ìdü÷Ô
sê»´bÕ\q ø±$+#ê&ÉT.
n∫sê<˚e ‘·q«v°Z uÛ≤sê´ ‘·dü´ X¯ó∫dæà‘ê ˆ
•KD϶q+ Vü≤$sê∆qeTqÔsê∆Hê<ä«´C≤j·T‘· ˆˆ 22 ˆˆ
148 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø=~›ø±˝≤ìøÏ ‘·q«+– dü«#·Ã¤yÓTÆq ∫s¡Tqe⁄«>∑\ nqÔsê∆qTì uÛ≤s¡´ n–ïôVAÁ‘·s¡÷|ü⁄&Ó’q •K+&çì,
Vü≤$sê∆qTì |ü⁄Á‘·Tì>± bı+~q~.
•KD϶H√-uÛÑe‘·TŒÁ‘·' düTo\ Ç‹ $ÁX¯ó‘·' ˆ
<Ûë]àø√ s¡÷|üdüeTŒH√ï y˚<äy˚<ëvZbÕs¡>∑' ˆˆ 23 ˆˆ
Ä •K+&çøÏ düTo\T&ÉH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT ø£*>±&ÉT. n‘·&ÉT <Ûë]à≈£î&ÉT, düT+<äs¡T&ÉT, y˚<äy˚<ë+>±\ bÕs¡eTT
HÓ]–qyê&ÉT.
k˛-BÛ‘·´ $~Ûe<˚«<ëHé <ÛäπsàD ‘·|üdæ dæ∆‘·' ˆ
eT‹+ #·Áπø uÛ≤>∑´jÓ÷>±‘·‡+Hê´dü+ Á|ü‹ <Ûäs¡à$‘Y ˆˆ 24 ˆˆ
n‘·&ÉT XÊgÁ|üø±s¡+ y˚<ë\quÛÑ´dæ+∫ <Ûäs¡àe÷s¡Z+˝À ‘·|üdüT#˚j·T dü+ø£*Œ+#ê&ÉT. n<äèwüºeX¯+>±
<Ûäs¡à$<äT&Ó’ düHêï´dü+˝À ãT~∆ì ì*bÕ&ÉT.
dü ø£è‘ê« rs¡ú dü+ùdyê+ kÕ«<Ûë´j˚T ‘·|üdæ dæú‘·' ˆ
»>±eT Væ≤eTe‘·Œ èwü˜+ ø£<ë∫‹‡<ä∆ùd$‘·yéT ˆˆ 25 ˆˆ
Ä düTo\T&ÉT rs¡új·÷Á‘·\T #˚dæ y˚<ë<Ûä´j·Tq+˝À, ‘·|üdüT‡˝À ìwü˜ ø£\yê&Ó’ ˇø£kÕ] dæ<äT∆\T ùd$düTÔqï
Væ≤e÷\j·T•Ksêìï #˚sê&ÉT.
‘·Á‘· <Ûäs¡àeq+ HêeT <Ûäs¡àdæ~∆Á|ü<ä+ eqyéT ˆ
n|üX¯´<√´–Hê+ >∑eT´eT>∑eT´+ ÁãVü≤à$~«cÕyéT ˆˆ 26 ˆˆ
nø£ÿ&É <Ûäs¡àdæ~∆ì bı+~+#˚ <Ûäs¡àeHêìï #·÷XÊ&ÉT. n~ jÓ÷>∑T\T bı+<ä<ä–q~. y˚<äì+<ä≈£î\≈£î
ø£ì|æ+#·ì~.
‘·Á‘· eTHê›øÏ˙ HêeT düT|ü⁄D≤´ $eT˝≤ qB ˆ
|ü<√à‘·Œ\eH√ù|‘ê dæ<ë∆ÁX¯eT$uÛÑ÷wæ‘ê ˆˆ 27 ˆˆ
nø£ÿ&É |ü⁄D´e‹ ìs¡à\yÓTÆq ø£eT\eTT\T, ø£\Te\‘√ ≈£L&çq~, dæ<ë∆ÁX¯e÷\#˚ n\+ø£è‘· nsTTq
eT+<ëøÏì nH˚ q~ì #·÷XÊ&ÉT.
dü ‘·kÕ´ <äøÏåDÒ rπs eTT˙ÁHÓ›Ìs√´–_Ûs¡T´‘·yéT ˆ
düT|ü⁄D´e÷ÁX¯eT+ s¡eT´eT|üX¯´ÁrŒ‹dü+j·TT‘·' ˆˆ 28 ˆˆ
n‘·&ÉT eT+<ëøÏì <äøÏåDrs¡+˝À eTTqT\T jÓ÷>∑T\‘√ |ü⁄D´Á|ü<äyÓTÆq n+<äyÓTÆq ÄÁX¯e÷ìï Á|”‹‘√
#·÷#ê&ÉT.
eTHê›øÏ˙ »˝Ò kÕï‘ê« düqÔs¡Œ´ |æ‘·è<˚e‘ê' ˆ
ns¡ÃsTT‘ê« eTVü‰<˚e+ |ü⁄ôwŒÌ' |ü<√à‘·Œ˝≤~_Û' ˆˆ 29 ˆˆ
 |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ 149

<Ûë´‘ê«-s¡ÿdü+düúMTXÊq+ •s¡kÕ´<Ûëj·T #êx®*yéT ˆ

dü+Áù|ø£åe÷D√ uÛ≤dü«qÔ+ ‘·TcÕºe |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 30 ˆˆ
eT+<ëøÏ˙ q~˝À kÕïq+ #˚dæ |æ‘·è<˚e‘·\≈£î ‘·s¡ŒD≤\T e~* ‘êeTs¡ ø£\Te yÓTT<ä˝…’q |ü⁄cÕŒ\‘√
eTVü‰<˚e⁄ì |üPõ+∫ dü÷s¡´eT+&É\+˝Àì <˚e⁄ì <Ûë´ì+∫ <√dæ˝§–Z dü÷s¡T´ì yÓ’|ü⁄ #·÷dü÷Ô |üs¡y˚TX¯«s¡Tì
k˛ÔÁ‘·+ #˚XÊ&ÉT.
s¡TÁ<ë<Ûë´j˚Tq –]X¯+ s¡TÁ<ädü´ #·]‘˚q #· ˆ
nHÓ’´X¯Ã $$<ÛÓ’' k˛ÔÁ‘Ó’' XÊeT“¤yÓ’πs«<ädüeT“¤yÓ’' ˆˆ 31 ˆˆ
n<∏ëdæàqïqÔπs-|üX¯´‘·‡e÷j·÷qÔ+ eTVü‰eTTìyéT ˆ
X‚«‘êX¯«‘·s¡Hêe÷q+ eTVü‰bÕX¯ó|ü‘√‘·ÔeTyéT ˆˆ 32 ˆˆ
y˚<ä+˝Àì s¡TÁ<ë<Ûë´j·T+‘√ s¡TÁ<äTì #·]Á‘· |üsƒ¡q+‘√ nH˚ø£ $<Ûë˝…’q Ç‘·s¡k˛ÔÁ‘ê\‘√ y˚<ä+˝Àì
•edü+ã+<Ûä eT+Á‘ê\‘√ düTÔ‹+#ê&ÉT. Ç+‘·˝À ‘·q e<ä›≈£î edüTÔqï X‚«‘êX¯«‘·s¡T&ÉH˚ bÕX¯ó|ü‘· ÁX‚wüߘ&Ó’q
eTVü‰eTTìì Ä düTo\T&ÉT #·÷XÊ&ÉT.
uÛÑdüàdüì›>∑∆düsê«vZ+ øö|”Hê#êä<äHêì«‘·yéT ˆ
‘·|ükÕ ø£]Ù‘ê‘êàq+ X¯óø£¢j·TCÀ„|üM‹qyéT ˆˆ 33 ˆˆ
düe÷|ü´ dü+düÔe+ X¯+uÛÀsêqHê›ÁkÕ$˝Òø£åD' ˆ
eeH˚› •s¡kÕ bÕ<Í ÁbÕx®*sê«ø£´eTÁãM‘Y ˆˆ 34 ˆˆ
Ä X‚«‘êX¯«‘·s¡T&ÉT düsê«+>±\T uÛÑdüà+‘√ n\+ø£]+#·T≈£îHêï&ÉT. øö|”q+, ñ‘·ÔØj·T+ <ÛäÛ]+#ê&ÉT.
‘·|üdüT‘√ X¯Øs¡+ ø£è•+∫+~. ‘Ó\¢ì j·TCÀ„|üM‘êìï <ÛäÛ]+∫Hê&ÉT. düTo\T&ÉT •ek˛ÔÁ‘·+ eTT–+∫ Äq+<ëÁX¯ó
e⁄\T ø£\yê&Ó’ n‘·ì bÕ<ë\≈£î •s¡düTe+∫ Á|üüD$T*¢Hê&ÉT.
<ÛäH√´-düà ´qT>∑èV”≤‘√-dæà j·TH˚à kÕøå±qTà˙X¯«s¡! ˆ
jÓ÷^X¯«s√-<ä´ uÛÑ>∑yêHé <äèc˛º jÓ÷>∑$<ë+ es¡' ˆˆ 35 ˆˆ
nôVA y˚T düTeTVü≤<들>∑´+ ‘·bÕ+dæ dü|òü˝≤ì y˚T ˆ
øÏ+ ø£]cÕ´$T •c˛´-Vü≤+ ‘·e e÷+ bÕ\j·÷q|òüT ˆˆ 36 ˆˆ
#˚‘T· \T CÀ&ç+∫ Ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT. ªªzeTT˙X¯«sê! jÓ÷^X¯«s¡T&Ée⁄.jÓ÷>∑$<äT˝À¢ ÁX‚wßü &˜ eÉ ⁄. uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Ée>∑T
˙e⁄ kÕø屑·ÿ]+#·≥+‘√ H˚qT <ÛäqT´&ÉHÓ’HêqT. nqTÁ>∑Væ≤+|üã&çHêqT. Hê n<äèwüºyÓT+‘· >=|üŒ~. Hê ‘·|üdüT‡
|òü*+∫q~. ˙ •wüß´&ÉqT. @$T #˚j·Te˝…H√ #Ó|æŒ z|ü⁄D≤´‘·Tà&Ü! qqTï s¡øÏå+#·Tµµ.
k˛-qT>∑èVü‰´<∏ä sêC≤q+ düTo\+ o\dü+j·TT‘·yéT ˆ
•wü´‘˚« Á|ü‹»Á>±Vü≤ ‘·|ükÕ ø°åDø£\àwüyéT ˆˆ 37 ˆˆ
150 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Ä X‚«‘êX¯«‘·s¡ eTVü‰eTTì o\e+‘·T&Ó’q düTo\T qqTÁ>∑Væ≤+∫ ‘·|üdüT‘√ bÕbÕ\T q•+∫q n‘·ìì
‘·q•wüß´ì>± d”«ø£]+#ê&ÉT.
kÕHêï´dæø£+ $~Û+ ø£è‘·‡ï+ ø±s¡sTT‘ê« $#·ø£åD' ˆ
<ä<Í ‘·<Ó’X¯«s¡+ C≤„q+ dü«XÊU≤$Væ≤‘·Áe‘·yéT ˆˆ 38 ˆˆ
dü+Hê´kÕìøÏ dü+ã+~Û+∫q XÊg$~Ûì dü+|üPs¡+í >± »]|æ+∫ $y˚øe£ +‘·T&Óq’ eTVü‰eTTì ‘·eT XÊK˝À
$~Û+|üã&çq Áe‘·ìj·Te÷\Tø£\ áX¯«s¡$wüj·Tø£ C≤„Hêìï n‘·ì≈£î|ü<˚•+#ê&ÉT.
nX‚wü+ y˚<äkÕs¡+ ‘·‘·ŒX¯óbÕX¯$yÓ÷#·qyéT ˆ
nHêÔ´ÁX¯eT$T‹ U≤´‘·+ ÁãVü‰à~_Ûs¡qTw昑·yéT ˆˆ 39 ˆˆ
Ä C≤„qeT+‘ê y˚<ë˝À¢ì kÕs¡uÛÑ÷‘·+, ÁbÕDT\ã+<Ûäs¡÷bÕ˝…’q bÕXÊ\qT $&ç|æ+#˚~. ÁãVü‰à<äT\T
Ä#·]+∫q ∫e] ÄÁX¯eT+>± Á|üdæ<ä∆yÓTÆq~.
ñyê#· •cÕ´q‡+Áù|ø£å´ j˚T ‘·<ëÁX¯eTyêdæq' ˆ
Áu≤Vü≤àD≤' ø£åÁ‹j·÷ yÓ’XÊ´ ÁãVü≤à#·s¡´|üsêj·TD≤'ˆˆ 40 ˆˆ
Ä eTTì ÄÁX¯eT+˝À ìedæ+#˚ Áu≤Vü≤àD ø£åÁ‹j·T yÓ’X¯ó´\T ÁãVü≤à#·s¡´Áe‘êìï bÕ{Ï+#˚ •wüß´\qT #·÷∫
Ç≥¢Hêï&ÉT.
eTj·÷ Á|üe]Ô‘ê+ XÊU≤eTBÛ‘Ó’´y˚Vü≤ jÓ÷–q' ˆ
düe÷dü‘˚ eTVü‰<˚e+ <Ûë´j·TH√Ô $X¯«yÓTÆX¯«s¡yéT ˆˆ 41 ˆˆ
Çø£ÿ&É jÓ÷>∑T\T H˚qT Á|üe]Ô+|ü#˚dæq XÊKq<Ûä´j·Tq+#˚dæ áX¯«s¡ì]à‘·yÓTÆq $XÊ«ìï <Ûë´ìdü÷Ô
eTVü‰<˚e⁄&Ó’q •e⁄ì ùd$düTÔHêïs¡T.
ÇVü≤ <˚y√ eTVü‰<˚y√ s¡eTe÷D' düôVAeTj·÷ ˆ
n<Ûë´ùdÔ uÛÑ>∑yê˙XÀ uÛÑø±ÔHêeTqTø£eTŒj·÷ ˆˆ 42 ˆˆ
Çø£ÿ&É eTVü‰<˚e⁄&Ó’q •e⁄&ÉT bÕs¡«r<˚$‘√ ≈£L&É $Vü≤]dü÷Ô uÛÑ≈£îÔ\j·T+<äT+&˚ <äj·÷>∑TD+‘√
ìedæ+∫Hê&ÉT.
ÇVü‰X‚wü»>∑<ë∆‘ê |ü⁄sê Hêsêj·TD' dü«j·TyéT ˆ
Äsê<Ûäj·TqàVü‰<˚e+ ˝Àø±Hê+ Væ≤‘·ø±eT´j·÷ ˆˆ 43 ˆˆ
ÇôV’≤q+ <˚eMTXÊq+ <˚yêHêeT|æ <Ó’e‘·yéT ˆ
Äsê<Ûä´ eTVü≤r+ dæ~∆+ ˝Ò_Ûπs <˚e<ëqyê' ˆˆ 44 ˆˆ
á Á|ü<˚X¯+˝ÀH˚ |üPs¡«+ düs¡«˝Àø±\ düèwæºø£s¡Ô Hêsêj·TDT&ÉT dü«j·T+>± ˝Àø£πøåeT+ø√] eTVü‰<˚e⁄ì
|üPõ+∫Hê&ÉT. Çø£ÿ&É <˚e‘·\T ≈£L&É <˚e<˚e⁄&Ó’q áXÊqTì Äsê~Û+∫, <˚e‘·\T sêø£ådüT\T ≈£L&É >=|üŒ dæ~∆ì
bı+~Hês¡T.
 |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ 151

ÇôV’≤e eTTqj·T' düπs« eTØ#ê´<ë´ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ

<äècÕº« ‘·b˛ã˝≤‘Y C≤„q+ ˝Ò_Ûπs kÕs¡«ø±*ø£yéT ˆˆ 45 ˆˆ
Çø£ÿ&˚ eTØ∫ yÓTT<ä˝…’q eTTqT\+<äs¡T eTùV≤X¯«s¡Tì <ä]Ù+∫ ‘·eT ‘·b˛ã\+e\¢ düs¡«ø±©qyÓTÆq
C≤„Hêìï bı+~Hês¡T.
‘·kÕà‘·Ô«eT|æ sêCÒÁq› ‘·b˛jÓ÷>∑düeTì«‘·' ˆ
‹wü˜ ì‘·´+ eTj·÷ kÕs¡∆+ ‘·‘·' dæ~∆eTyê|ü‡´dæ ˆˆ 46 ˆˆ
zsêC≤! n+<äTe\¢ ˙e⁄ ≈£L&É ‘·b˛jÓ÷>±\T ø£\yê&ÉyÓ’ Hê‘√ ≈£L&É m\¢|ü⁄&ÉT ñ+&ÉT, <ëìe\¢ ˙e⁄
dæ~∆ì bı+<ä>∑\e⁄.
@ee÷uÛ≤wü´ $Áù|ÁH√› <˚e+ <Ûë´‘ê« |æHêøÏqyéT ˆ
Ä#·#·πøå eTVü‰eTÅqÔ+ j·T<∏ëe‘·‡s¡«dæ<ä∆j˚T ˆˆ 47 ˆˆ
Ä Áu≤Vü≤àD√‘·ÔeTT &ç{≤¢ |ü*ÿ uÛÑ>∑e+‘·T&É>∑T •e⁄ì <Ûë´ì+∫, n‘·ìøÏ düs¡«dæ<äT∆\T ø£\>∑{≤ìøÏ
eTVü‰eT+Á‘êìï $~Û$<Ûëq+>± ñ|ü<˚•+#ê&ÉT.
düs¡«bÕb˛|üX¯eTq+ y˚<äkÕs¡+ $eTTøÏÔ<äyéT ˆ
n–ï]‘ê´~ø£+ |ü⁄D´eTèwæ_Û' dü+Á|üe]Ô‘·yéT ˆˆ 48 ˆˆ
Ä eT+Á‘·+ düs¡«bÕbÕ\qT ‘=\–+#˚~. y˚<ë\kÕs¡uÛÑ÷‘·eTT. yÓ÷øå±ìï#˚Ã~. n–ï' nH˚~ Ä~j·T+<äT
ø£\~. ãTTwüß\e\¢ Á|üe]Ô+|ü #˚j·Tã&çq~. |ü⁄D´Á|ü<äeTT.
k˛-|æ ‘·<ä«#·HêÁ<ëC≤ düTo\' ÁX¯<ä∆j·÷-ì«‘·' ˆ
kÕø屑êŒX¯ó|ü‘√ uÛÑ÷‘ê« y˚<ëuÛ≤´düs¡‘√-uÛÑe‘Y ˆˆ 49 ˆˆ
Ä sêE düTo\T&ÉT n‘·ì e÷≥˝À¢ ÁX¯<ä∆ø£\yê&Ó’, kÕø屑·TÔ bÕX¯ó|ü‘·T&Ó’, y˚<ëuÛ≤´düs¡‘·T&Ó’Hê&ÉT.
uÛÑk˛à<ä÷∆*‘·düsê«vZ' ø£q›eT÷\|òü˝≤X¯q' ˆ
XÊH√Ô <ëH√Ô õ‘·Áø√<Ûä' düHêï´dü$~Ûe÷Á•‘·' ˆˆ 50 ˆˆ
X¯Øs¡eT+‘ê uÛÑdüàeT\<äTø=ì ø£+<äeT÷˝≤˝Ò ÄVü‰s¡+>± rdüTø=+≥÷ XÊ+‘·T&Ó’, Ç+Á~j·÷\qD∫,
Áø√<Ûëìï »sTT+∫, dü+Hê´dü$~Û HêÁX¯sTT+∫Hê&ÉT.
Vü≤$sê∆qdüÔ<∏ëπ>ïj·÷´+ »qj·÷e÷dü yÓ’ düT‘·yéT ˆ
ÁbÕNqã]Ω wü+ Hêe÷ï <ÛäqTπs«<ädü´ bÕs¡>∑yéT ˆˆ 51 ˆˆ
Vü≤$sê∆qT&ÉT Äπ>ïsTT nH˚ uÛ≤s¡´j·T+<äT $\T$<ä´˝À bÕs¡>∑T&Ó’q ÁbÕNqã]Ω nH˚ ù|s¡T>∑\ ≈£îe÷s¡Tì
bı+~Hê&ÉT.
152 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ÁbÕNqã]Ωs¡“¤>∑yêHé düs¡«X¯guÛÑè‘ê+ es¡' ˆ
düeTTÁ<ä‘·qj·÷j·÷+ yÓ’ <äX¯|ü⁄Á‘êqJ»q‘Y ˆˆ 52 ˆˆ
Äj·TT<Ûä<Ûës¡T˝À¢ ÁX‚wüߘ&ÉT |üPE´&Ó’q ÁbÕNqã]Ωwüß&ÉT düeTTÁ<ä ‘·qj·T nsTTq uÛ≤s¡´j·T+<äT |ü~eT+~
≈£îe÷s¡T\qT bı+~Hê&ÉT.
Á|ü#˚‘·düùdÔ $U≤´‘ê sêC≤q' Á|ü~∏‘Í»dü' ˆ
nBÛ‘·eqÔ' dü«+ y˚<ä+ Hêsêj·TD|üsêj·TD≤' ˆˆ 53 ˆˆ
Ä ≈£îe÷s¡T\T ã\+ø£\ Á|üdæ<äT∆˝…’q sêE\T>± Á|ü#˚‘·düT\T nì Á|üdæ<äT∆˝…’Hês¡T. ‘·eTXÊU≤ y˚<ë
<Ûä´j·Tq+#˚dæ, Hêsêj·TDTìj·T+<äT uÛÑøÏÔø£\yê¬s’Hês¡T.
<äX¯uÛÑ´düTÔ Á|ü#˚‘√uÛÀ´ e÷]cÕj·÷+ Á|üC≤|ü‹' ˆ
<äøå√ »CÒ„ eTVü‰uÛ≤>√ j·T' |üPs¡«+ ÁãVü≤àD' düT‘·' ˆˆ 54 ˆˆ
Ä |ü~eT+~ Á|ü#‘˚ d· Tü \e\¢ e÷]wü nH˚ Ád”j Ô T· +<äT |üPs¡«+ ÁãVü≤à≈£îe÷s¡Tì>∑ qT+&çq eTVü‰qTuÛ≤e⁄&ÉT
<äø£åÁ|üC≤|ü‹ »ìà+∫Hê&ÉT.
dü ‘·T <äøå√ eTùV≤X‚q s¡TÁ<˚D düVü≤ BÛeT‘ê ˆ
ø£è‘ê« $yê<ä+ s¡TÁ<˚D X¯|üÔ' ÁbÕ#˚‘·k˛-uÛÑe‘Y ˆˆ 55 ˆˆ
Ä ÁbÕ#˚‘·düT&Ó’q <ä≈£åî&ÉT BÛeT+‘·T&Ó’q eTùV≤X¯«s¡Tì‘√ $yê<ä+ ô|≥Tºø=ì X¯|æ+|üã&ç Á|ü#˚‘·düT\
|ü⁄Á‘·T&Ó’Hê&ÉT.
düe÷j·÷qÔ+ eTVü‰<˚y√ <äø£å+ <˚yê´ >∑èVü≤+ Vü≤s¡' ˆ
<äècÕº« j·T<∏√∫‘ê+ |üPC≤+ <äøå±j·T Á|ü<ä<Í dü«j·TyéT ˆˆ 56 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄&Ó’q •e⁄&ÉT ‘·q <˚$ sTT+{ÏøÏ edüTÔqï <äø£åÁ|üC≤|ü‹ì #·÷∫ n‘·ìøÏ ‘·–q dü‘êÿsêìï
dü«j·T+>± »]|æHê&ÉT.
‘·<ë yÓ’ ‘·eTkÕ$wüº' k˛-~Ûø±+ ÁãVü≤àD' düT‘·' ˆ
|üPC≤eTqsêΩeTì«#·Ã¤Hé »>±eT ≈£î|æ‘√ >∑èVü≤yéT ˆˆ 57 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT ÁãVü≤à≈£îe÷s¡T&Ó’q <ä≈£åî&ÉT Áø√<ÛäÛÉ e÷Áø£$T+#·>± ‘·q≈£î »]–q dü‘êÿs¡+ ‘·–q≥Tº>±˝Ò<äì
uÛ≤$+∫ ‘·qsTT+{ÏøÏ yÓ[flb˛sTTHê&ÉT.
ø£<ë∫‘·‡«>∑èVü≤+ ÁbÕbÕÔ+ dür+ <äø£å' düT<äTs¡àHê' ˆ
uÛÑÁsêÔ düVü≤ $ìHӛ̴Hê+ uÛÑs¡Ô‡j·÷e÷dü yÓ’ s¡TcÕ ˆˆ 58 ˆˆ
nH˚´ C≤e÷‘·s¡' ÁX‚cÕ˜ uÛÑs¡TÔdüÔe |æHêøÏq' ˆ
‘·«eT|ü´dü‘·T‡‘ê-kÕàø£+ >∑èVü‰<äZ#·Ã¤ j·T<∏ë>∑‘·yéT ˆˆ 59 ˆˆ
 |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ 153

‘·sT¡ yê‘· ˇø£|⁄ü &ÉT ‘·qsTT+{ÏøÏ e∫Ãq |ü⁄Á‹ø£ dür<˚$ì <ä≈îå£ &ÉT ø√|ü+‘√ uÛsÑ ‘Ô¡ √≈£L&É ÄyÓTqT ì+~+∫
‘·÷\Hê&Ü&ÉT. ˙ uÛÑs¡Ô •e⁄ìø£+fÒ ‘·øÏÿq n\T¢fi‚fl ÁX‚wüߘ\T. Ç+{ÏqT+&ç e∫Ãq <ë]H˚ yÓfi¯ófl.
‘·dü´ ‘·<ë«ø£´e÷ø£s¡í´ kÕ <˚M X¯+ø£s¡Á|æj·÷ ˆ
$ìq›´ |æ‘·s¡+ <äø£å+ <ä<ëVü‰--‘êàqe÷‘·àHê ˆˆ 60 ˆˆ
Ä <ä≈£åîì yêø±´ìï $qï dür<˚$ ‘·+Á&ç <ä≈£åîì <ä÷wæ+∫ ‘·q X¯Øsêìï n–ï˝À <äVæ≤+#·Tø=qï~.
Á|üDeT´ |üX¯óuÛÑsêÔs¡+ uÛÑsêÔs¡+ ø£è‹ÔyêdüdüyéT ˆ
Væ≤eTe<äT›Væ≤‘ê kÕ-uÛÑ÷‘·Ô|ükÕ ‘·dü´ ‘√wæ‘ê ˆˆ 61 ˆˆ
|üX¯ó|ü‹, ø£è‹ÔyêdüT&ÉT, uÛÑs¡Ô nsTTq •e⁄ìøÏ qeTdüÿ]+∫ Ä‘·à‘ê´>∑+ ø±$+#·Tø=qï~. Ä dü‹
Væ≤eTe+‘·Tì ‘·|üdüT‡q≈£î dü+‘√wæ+∫ n‘·ì |ü⁄Á‹>± »ìà+∫q~.
C≤„‘ê« ‘ê+ uÛÑ>∑yêÁqTÁ<ä' Á|ü|üHêï]ÔVü≤s√ Vü≤s¡' ˆ
X¯XÊ|ü <äø£å+ ≈£î|æ‘·' düe÷>∑‘ê´<∏ä ‘·<äZèVü≤yéT ˆˆ 62 ˆˆ
ÄÁ•‘·T\ u≤<Ûä\T ‘=\–+#˚ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT s¡TÁ<äT&ÉT ÄyÓTqT ‘·q uÛ≤s¡´>± >∑T]Ô+∫ ÄyÓT eTs¡D≤ìøÏ
ø±s¡≈£î&Ó’q <ä≈£åîì sTT+{ÏøÏ e∫à n‘·ìì X¯|æ+#ê&ÉT.
‘·´ø±Ô « <˚Vü≤$TeT+ Áu≤Vü≤à+ ø£åÁ‹j·÷D≤+ ≈£î˝Ò uÛÑe ˆ
dü«kÕ´+ düT‘êj·÷+ eT÷&ÛÜ‘êà |ü⁄Á‘·eTT‘êŒ<äsTTwü´dæ ˆˆ 63 ˆˆ
áÁãVü≤àdü+ã+<ÛäyÓTÆq X¯Øsêìï e<ä* ø£åÁ‹j·Te+X¯+˝À »ìà+#·T. ˙e⁄ eT÷&ÛÉT&ÉyÓ’ |ü⁄Á‹ø£j·T+<˚
≈£îe÷s¡Tì bı+<Ó<äe⁄.
@eeTTø±Ô « eTVü‰<˚y√ j·Tj·TÚ ¬ø’˝≤dü|üs¡«‘·yéT ˆ
kÕ«j·TeTT“¤y√-|æ ø±˝Òq <äø£å' ÁbÕ#˚‘·k˛-uÛÑe‘Y ˆˆ 64 ˆˆ
Ç{≤¢ |ü*øÏ eTVü‰<˚e⁄&ÉT •e⁄&ÉT ¬ø’˝≤dü|üs¡«‘êìøÏ yÓ[flb˛j·÷&ÉT. Ä kÕ«j·T+uÛÑTe⁄&Ó’q <ä≈£åî&ÉT ≈£L&Ü
ÁbÕ#˚‘·düTì>± »ìà+∫Hê&ÉT.
@‘·<ä«' ø£~∏‘·+ düs¡«+ eTH√' kÕ«j·TeTT“¤edü´ ‘·T ˆ
ìdüs¡Z+ <äø£å|üs¡´qÔ+ X¯èD«‘ê+ bÕ|üHêX¯qyéT ˆˆ 65 ˆˆ
Ç<ä+‘ê kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTe⁄ #·]Á‘· <ä≈£åîì es¡≈£î $e]+∫HêqT. Bìì $qïyê] bÕbÕ\T
‘=\–b˛‘êsTT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTsê»e+XÊqTø°s¡Ôq+ HêeT #·‘·Ts¡›XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 14 ˆˆ
l≈£Ls¡à |ü⁄sêD+˝À kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTsê»e+XÊqTø°s¡ÔqeTH˚ |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ ˆˆ 14 ˆˆ
154 ≈£Ls¡àëeTVü
|ü+#·<äXÀ-<Û ´j·‰T|ü'⁄sêD+
` |ü`<|üäTHÓPsê«s¡
’<äe+∆ n<Ûë´j·T+
<äø£åj·T»„$<Ûä«+düqyéT ` <äø£åj·T»„ $<Ûä«+düq+
HÓ’$Tùwj·÷ }#·T':`HÓ’$TX¯+˝Àì ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T
<˚yêHê+ <ëqyêHêxà >∑q∆s√«s¡>∑s¡ø£åkÕyéT ˆ
ñ‘·Œ‹Ô+ $düÔsêÁ<ä÷“Væ≤ dü÷‘· yÓ’edü«‘˚-qÔπs ˆˆ 1 ˆˆ
z dü÷‘·T&Ü! yÓe’ dü«‘·eTq«+‘·s+¡ ˝Àì <˚e<ëqe, >∑+<Ûsä «¡ , Hê>∑T\, sêø£då Tü \ ñ‘·Œ‹Ôì>∑÷]à $|ü⁄\+>±
#Ó|üŒ+&ç.
dü X¯|üÔ' X¯eTT“¤Hê |üPs¡«+ <äø£å' ÁbÕ#˚‘·k˛ qè|ü' ˆ
øÏeTø±Ø¸qàVü‰ãT<˚∆! ÁXÀ‘·T$T#êäeT kÕ+Á|ü‘·yéT ˆˆ 2 ˆˆ
•e⁄&ÉT X¯|æ+#·>± <ä≈£åî&ÉT ÁbÕ#˚‘·düT&ÉqT sêE>± |ü⁄{Ϻ @$T #˚dæHê&ÉT, >=|üŒC≤„ìyÓ’q dü÷‘·T&Ü! y˚TeTT
<ëì ì|ü⁄&ÉT $q>√s¡T‘·THêïeTT.
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
eπøå ´ Hêsêj·TDÒH√ø£Ô+ |üPs¡«ø£˝≤ŒqTwüvÏZø£yéT ˆ
Á‹ø±\ã<ä∆+ bÕ|ü|òüTï+ Á|üC≤düs¡Zdü´ $düÔs¡yéT ˆˆ 3 ˆˆ
Hêsêj·TDT&ÉT |üPs¡«ø£˝≤ŒìøÏ dü+ã+~Û+∫ eT÷&ÉTø±˝≤\ dü+ã+<Ûä+ ø£\~, bÕbÕ\qT q•+|ü #˚ùd
Á|üC≤düèwæºì >∑÷]à #ÓbÕŒ&ÉT. <ëìì $düÔs¡+>± $e]kÕÔqT.
dü X¯|üÔ' X¯eTT“¤Hê |üPs¡«+ <äø£å' ÁbÕ#˚‘·k˛ qè|ü' ˆ
$ìq›´ |üPs¡«yÓ’πsD >∑v±Z<ë«πs-j·T»<ä∆]yéT ˆˆ 4 ˆˆ
•e⁄&ÉT X¯|æ+#·>± <ä≈£åî&ÉT ÁbÕ#˚‘·düTì>± »ìà+∫ |üPs¡«$s√<Ûä+‘√ X¯+ø£s¡Tì ì+~+∫ >∑+>±<ë«s¡
Á|ü<˚X¯+˝À Vü≤] j·TC≤„ìï ìs¡«Væ≤+∫Hê&ÉT.
<˚yêX¯Ã düπs« uÛ≤>±s¡úe÷Vü≤è‘ê $wüßíHê düVü≤ ˆ
düôV’≤e eTTì_Ûdü‡¬s’ «sê>∑‘ê eTTì|ü⁄vZyê' ˆˆ 5 ˆˆ
n+<äT˝À j·T»„uÛ≤>±ìï d”«ø£]+#·{≤ìøÏ $wüßíe⁄‘√ ≈£L&É <˚e‘·\+<äs¡÷ ÄVü‰«ì+|üã&çHês¡T.
eTTqT\+<ä]‘√bÕ≥T eTTìÁX‚wüߘ\TqT nø£ÿ&É #˚]Hês¡T.
<äècÕº« <˚e≈£î\+ ø£è‘·‡ ï+ X¯+ø£πsD $Hê-->∑‘·yéT ˆ
<äBÛ#√ HêeT $Á|ü]¸' ÁbÕ#˚‘·düeT<∏ëÁãM‘Y ˆˆ 6 ˆˆ
•e⁄&ÉT ˝Òø£ nø£ÿ&çøÏ e∫Ãq <˚e‘ê düeT÷Vü‰ìï #·÷∫ <äB#Û T· &ÉT nH˚ ù|s¡T>∑\ Áu≤Vü≤àDeTTì ÁbÕ#˚‘d· Tü ì‘√
Ç≥¢Hêï&ÉT.
 |ü<Tä HÓ<’ eä n<Ûë´j·T+ 155

<äBÛ#· ñyê#·:`<äBÛ#·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.

ÁãVü‰à<ë´düTÔ |æXÊ#êHêÔ j·TkÕ´--C≤„qT$<ÛësTTq' ˆ
dü <˚e' kÕ+Á|ü‘·+ s¡TÁ<√ $~ÛHê øÏ+ q |üP»´‘˚ ˆˆ 7 ˆˆ
ÁãVü≤à yÓTT<ä\T |æXÊ#ê\ es¡≈£î Ä uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q s¡TÁ<äTì Ä»„qT nqTdü]kÕÔs¡T. n‘·ìì Ç|ü&ÉT
XÊg$~Û‘√ m+<äT≈£î |üPõ+#·≥+ ˝Ò<äT ?
<ä≈£å ñyê#·:` <ä≈£åî&ÉT |ü*ø±&ÉT.
düπs«ùw«e Væ≤ j·TCÒ„wüß q uÛ≤>∑' |ü]ø£*Œ‘·' ˆ
q eTÁHêÔ uÛ≤s¡´j·÷ kÕs¡∆+ X¯+ø£s¡ùd´‹ H˚»´‘˚ ˆˆ 8 ˆˆ
$Vü≤dü´ <äø£å+ ≈£î|æ‘√ e#·' ÁbÕVü≤ eTVü‰eTTì' ˆ
ÁX¯óD«‘ê+ düs¡«<˚yêHê+ düs¡«C≤„qeTj·T' dü«j·TyéT ˆˆ 9 ˆˆ
nìïj·TC≤„˝À¢ •e⁄ìøÏ uÛ≤>∑+ ø£*Œ+#·˝Ò<äT, uÛ≤s¡´>∑\yêì øÏe«<ä–q j·T»„uÛ≤>∑+ uÛ≤s¡´˝Òì X¯+ø£s¡Tq
ø°j·Tsê<äì n‘·ìì |üPõ+#·˝Ò<äT. Ä e÷≥\≈£î <äBÛ∫ ø√|æ+∫, qe⁄«‘·÷ <˚e‘·\+<äs¡T $+≥T+&É>± düs¡«C≤„q
eTj·TT&Ó’q eTTì á e÷≥\Hêï&ÉT.
<äBÛ#· ñyê#· :` <äBÛ#·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
j·T‘·' Á|üeè‹Ô ]«XÊ«‘êà j·TXÊÃk |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
düeT÷Œ»´‘˚ düs¡«j·TC…„Ì]«~‘ê« øÏ+ q X¯+ø£s¡' ˆˆ 10 ˆˆ
q Vü≤´j·T+ X¯+ø£s√ s¡TÁ<ä' dü+Vü≤sêÔ ‘êeTk˛ Vü≤s¡' ˆ
q>∑ï' ø£bÕ© $~‘√ $XÊ«‘êà H√|ü|ü<ä´‘˚ ˆˆ 11 ˆˆ
Á|ü|ü+#·y˚T ‘·qdü«s¡÷|ü+>± ø£\yê&ÉT. |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT. n‘·ìe\¢H˚ á $X¯«+ Á|üe]ÔdüTÔqï~. n~ ‘Ó*dæ
düs«¡ j·TC≤„˝À¢ X¯+ø£sT¡ &ÉT |üPõ+|ü ã&ÉT‘·THêï&ÉTø£<ë! n{Ϻ X¯+ø£sT¡ &ÉT m+<äT≈£î |üPõ+|üã&ÉT≥˝Ò<Tä . Ä e÷≥\≈£î
<ä≈£åî&ÉHêï&ÉT` á s¡TÁ<äT&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT ø±<äT. Á|ü|ü+#êìï dü+Vü≤]+#˚ ‘êeTdüT&Ó’q Vü≤s¡T&ÉT. <ëìøÏ‘√&ÉT
~>∑+ãs¡T&ÉT. ø£bÕ˝≤ìï <Ûä]+#˚yê&ÉT. Ç‘·&ÉT $XÊ«‘·Tà&Ó{≤¢ ne⁄‘ê&ÉT ?
áX¯«s√ Væ≤ »>∑Á‘·‡cÕº Á|üuÛÑTsêïsêj·TD√ Vü≤]' ˆ
dü‘êÔ«‘·àø√-k uÛÑ>∑yêì»´‘˚ düs¡«ø£s¡àdüT ˆˆ 12 ˆˆ
˝Àø±\qT düèõ+∫qyê&ÉT Á|üuÛÑTyÓ’q Hêsêj·TDT&˚ áX¯«s¡T&ÉT. n‘·&ÉT dü‘·Ô «>∑TDÁ|ü<ÛëqT&ÉT.
nìïø±sê´˝À¢qT Ä uÛÑ>∑e+‘·T&˚ |üPõ+|ü<ä–qyê&ÉT.
156 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
<äBÛ#· ñyê#· :` <äBÛ#·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
øÏ+ ‘·«j·÷ uÛÑ>∑yêH˚wü düVü≤ÁkÕ+X¯ós¡ï <äèX¯´‘˚ ˆ
dü«s¡«˝À¬ø’ø£dü+Vü≤sêÔ ø±˝≤‘êà |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 13 ˆˆ
y˚sTT øÏs¡D≤\ á uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q <˚e⁄&ÉT ˙≈£î ø£qã&É˝Ò<ë! düs¡«˝Àø±\qT dü+Vü≤]+#˚ ø±\dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q
|üs¡y˚TX¯«s¡T&ç‘·&ÉT.
j·T+ >∑èVü≤í˙ÔVü≤ $<ë«+k˛ <Ûë]àø± ÁãVü≤àyê~q' ˆ
k˛-j·T+ kÕø°å rÁes¡T∫' ø±˝≤‘êà |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 14 ˆˆ
á $X¯«+˝À |ü+&ç‘·T\T <Ûë]à≈£î\T ÁãVü≤àeTTqT ø°]Ô+#˚yês¡T á <˚e⁄DÏí |ü]Á>∑Væ≤kÕÔs¡T. ádüs¡«kÕøÏå.
rÁeÁ|üø±X¯+ø£\ ø±\dü«s¡÷|ü⁄&ÉT á |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT.
@wü s¡TÁ<√ eTVü‰<˚e' ø±bÕ© #· |òüTèD° Vü≤s¡' ˆ
Ä~‘√´ uÛÑ>∑yêq÷‡s√´ ˙\Á^y√ $˝ÀVæ≤‘·' ˆˆ 15 ˆˆ
X¯+ø£s¡Tì X¯Øs¡ uÛÒ<ä+ e÷Á‘·y˚T á s¡TÁ<äT&ÉT eTVü‰<˚e⁄&ÉT, <äj·÷o\T&ÉT, ø£bÕ\<Ûë], Vü≤s¡T&ÉT. Ç‘·&˚
Ä~‘·T´&ÉT, uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q dü÷s¡T´&ÉT, q\¢ì ø£+sƒ¡+ø£\yê&ÉT $˝ÀVæ≤‘·T&ÉT.
dü+dü÷Ôj·T‘˚ düVü≤ÁkÕ+X¯ó' kÕeT>±<Ûä«s¡T´ôVA‘·è_Û' ˆ
|üXË’´q+ $X¯«ø£sêàD+ s¡TÁ<äeT÷]Ô+ Á‘·sT÷eTj·TyéT ˆˆ 16 ˆˆ
düVü≤ÁkÕ+X¯ó&Ó’q dü÷s¡´dü«s¡÷|ü⁄&ÉT, j·TEdüT‡, ãTT≈£L‡Á‘ê\‘√ düTÔ‹+|ü ã&ÉT#·THêï&ÉT. $X¯«ø£s¡à.
y˚<äÁ‘·j·Ts¡÷|ü⁄&ÉT, s¡TÁ<äs¡÷|ü+˝À ñHêï&ÉT. Ç‘·ìì #·÷&ÉT.
<äø£å ñyê#·:`<ä≈£åî&ÉT |ü*ø±&ÉT
j·T @‘˚ <ë«<äXÊ~‘ê´ Ä>∑‘ê j·T»„uÛ≤–q' ˆ
düπs« dü÷sê´ Ç‹ CÒ„j·÷ q Vü≤´H√´ $<ä´‘˚ s¡$' ˆˆ 17 ˆˆ
j·T»„u≤Û >±ìï bı+<ä{≤ìøÏ e∫Ãq á |ü+Á&Ó+&ÉT eT+~ Ä~‘·T´˝Ò dü÷s¡T´\T. M]ø£+fÒ eTs=ø£ s¡$˝Ò&TÉ .
@eeTTπøÔ ‘·T eTTqj·T' düe÷j·÷‘ê ~<äèø£åe' ˆ
u≤&ÛÉ$T‘·´ÁãTeq›ø£å+ ‘·dü´ kÕVü‰j·T´ø±]D' ˆˆ 18 ˆˆ
<ä≈£åî&ç≥¢q>±H˚ j·T»„+ #·÷&Ée∫Ãq eTTqT\+<äs¡T <ä≈£åîìøÏ düVü‰j·T+ #˚ùdyêfi¯flsTT WqT nfÒ¢ nì
‘·eT n+^ø±sêìï ‘Ó*bÕs¡T.
‘·eTkÕ$wüºeTqk˛ q |üX¯´H√Ô eèwü<Ûä«»yéT ˆ
düVü≤ÁdüXÀ-<∏äÛ X¯‘·XÀ ãVüQXÀ uÛÑ÷j·T @e Væ≤ ˆˆ 19 ˆˆ
 |ü<Tä HÓ<’ eä n<Ûë´j·T+ 157

ìq›H√Ô yÓ’~ø±qàÁHêÔHé düs¡«uÛÑ÷‘·|ü‹+ Vü≤s¡yéT ˆ

n|üP»j·Tq›ø£åyêø£´+ yÓ÷Væ≤‘ê $wüßíe÷j·Tj·÷ ˆˆ 20 ˆˆ
yês¡T $wüßíe÷j·÷yÓ÷Væ≤‘·T˝…’ ‘·yÓ÷>∑TDe÷e]+|ü>± eèwüuÛÑ<Ûä«E&Ó’q •e⁄ì >∑eTì+#·ø£ e+<ä\
y˚\e÷s¡T¢ düs¡«uÛÑ÷‘·|ü‹ •e⁄ì yÓ’~ø£eT+Á‘ê\qT ì+~dü÷Ô <ä≈£åîì yêø±´H˚ï >ös¡$+#ês¡T.
<˚yêX¯Ã düπs« uÛ≤>±s¡úe÷>∑‘ê yêdüyê<äj·T' ˆ
Hê|üX¯´H˚›eMTXÊqeTè‘˚ Hêsêj·TD+ Vü≤]yéT ˆˆ 21 ˆˆ
j·T»„uÛ≤>∑+ ø√dü+ e∫Ãq Ç+Á<ë~ <˚e‘·\T Hêsêj·TDT&ÉT Vü≤]ì ‘·|üŒ eTùV≤X¯«s¡Tì #·÷&É˝Ò<äT.
Væ≤s¡D´>∑s√“¤ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à ÁãVü≤à$<ë+ es¡' ˆ
|üX¯´‘êy˚Te düπs«cÕ+ ø£åD≤<äqÔs¡BÛj·T‘· ˆˆ 22 ˆˆ
Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&ÉT, uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT, ÁãVü≤ày˚‘·Ô˝À¢ ÁX‚wüߘ&Ó’q ÁãVü≤à n+<äs¡T #·÷düTÔ+&É>±H˚ ø£åD+˝À
n+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT.
nqÔ]Ω‘˚ uÛÑ>∑e‹ <äøå√ Hêsêj·TD+ Vü≤]yéT ˆ
s¡ø£åø£+ »>∑‘ê+ <˚e+ »>±eT X¯s¡D+ dü«j·TyéT ˆˆ 23 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ÁãVü≤à n<äèX¯ó´&ÉT ø±>±H˚ <ä≈£åî&ÉT, ˝Àø£s¡≈£å≈£î&ÉT, <˚e<˚e⁄&ÉT, Hêsêj·TDs¡÷|ü⁄&Ó’q Vü≤]ì
dü«j·T+>± X¯s¡DT bı+<ë&ÉT.
Á|ües¡Ôj·÷e÷dü ‘·+ j·T»„+ <äøå√-<∏ä ìs¡“¤j·T' ˆ
s¡ø£åø√ uÛÑ>∑yêì«wüßí' X¯s¡D≤>∑‘·s¡ø£åø£' ˆˆ 24 ˆˆ
‘·sê«‘· <ä≈£åî&ÉT uÛÑj·Ts¡Væ≤‘·T&Ó’ Ä j·TC≤„ìï ø=qkÕ–+#ê&ÉT. X¯s¡D≤>∑‘·s¡ø£å≈£î&ÉT uÛÑ>∑yêqT&Ó’q $wüßíe⁄
j·T»„s¡ø£å≈£î&ÉT>± ñ+&çHê&ÉT.
|ü⁄q' ÁbÕVü≤ #· ‘·+ <äø£å+ <äBÛ#√ uÛÑ>∑yêqèwæ' ˆ
dü+Áù|ø£å ´]¸>∑D≤H˚›yêHé düsê«HÓ’« s¡TÁ<ä$~«wü' ˆˆ 25 ˆˆ
|üPE´&Ó’q <äBÛ#·T&ÉT eT∞fl Ä <ä≈£åîì‘√ nø£ÿ&É ñqï ãTTwæ>∑D≤\qT, <˚e‘·\qT, •e<˚«wüß\qT,
#·÷dü÷Ô Ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT.
n|üP»´|üP»H˚ #Ó’e |üPC≤´Hê+ #ê|ü´|üP»H˚ ˆ
qs¡' bÕ|üeTyêb˛ï‹ eTVü≤<Ó’ « HêÁ‘· dü+X¯j·T' ˆˆ 26 ˆˆ
|üPõ+|ü‘·>∑ìyê]ì |üPõ+#·≥+, |üPE´\qT |üPõ+|üø£ b˛e≥+e\¢ eTqTwüß´&ÉT >=|üŒbÕbÕìï
bı+<äT‘ê&ÉT. Ç+<äT˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
158 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ndü‘ê+ Á|üÁ>∑ôVA j·TÁ‘· dü‘êxËÃÌe $e÷qüHê ˆ
<äD√¶ <Ó’eø£è‘·düÔÁ‘· dü<ä´' |ü‘·‹ <ës¡TD' ˆˆ 27 ˆˆ
<äTs¡®qT\ d”«ø±s¡+, kÕ<ÛäTe⁄\ nee÷q+ »]π> #√≥ yÓ+≥H˚ <Ó’eø£è‘·•ø£å uÛÑj·T+ø£s¡+>± Á|üe]ÔdüTÔ+~.
@eeTTø±Ô «-<∏ä $Á|ü]¸' X¯XÊù|X¯«s¡$~«wü' ˆ
düe÷>∑‘êHé Áu≤Vü≤àD≤+kÕÔq›ø£åkÕVü‰j·T´ø±]D' ˆˆ 28 ˆˆ
nì |ü*øÏ Ä Áu≤Vü≤àD ãTTwæ •e<˚«wüß\qT, Ä j·TC≤„ìøÏ e∫Ãq Áu≤Vü≤àDT\qT, <ä≈£åîìøÏ düVü‰j·T+>±
ñqïyê]ì X¯|æ+#ê&ÉT.
j·TkÕà<ä“Væ≤' ø£è‘√ y˚<ë<䓤e~“¤' |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
$ì웑√ eTVü‰<˚e' X¯vÿs√ ˝Àø£e웑·' ˆˆ 29 ˆˆ
uÛÑ$wü´ìÔ Á‘·sT÷u≤Vü‰´' düπs«-|”X¯«s¡$~«wü' ˆ
ìq›˙ÔôV’≤X¯«s¡+ e÷s¡Z+ ≈£îXÊÁkÕÔdüø£Ô#˚‘·dü' ˆˆ 30 ˆˆ
$T<∏ë´BÛ‘·düe÷#êsê $T<∏ë´C≤„qÁ|ü˝≤|æq' ˆ
ÁbÕ|ü´ |òüTÀs¡+ ø£*j·TT>∑+ ø£*C…’' |ü]|”&ç‘ê' ˆˆ 31 ˆˆ
|üs¡y˚TX¯«s¡T&Ó’q •e⁄DÏí y˚<ädüeTà‘·yÓTÆq j·T»„+ qT+&ç <ä÷s¡+ >±$+#ês¡T. ˝Àø£|üPE´&ÉT eTVü‰<˚e⁄&ÉT
X¯+ø£s¡Tì MTs¡T <ä÷wæ+#ês¡T. n+<äTe\¢ MTs¡+<äs¡T y˚<äÁ‘·j·÷ìøÏ <ä÷s¡T˝…’, <äTwüºXÊÁdüÔeTT\+<ëdüøÏÔ>∑\yê¬s’
áX¯«s¡e÷sêZìï ì+~+#˚ •e<˚«wüß\T>± »ìàkÕÔs¡T. ndü‘·´düe÷#êsêìï n<Ûä´j·Tq+ #˚ùdyês¡T>±, nj·T<∏ës¡ú
C≤„Hêìï >∑÷]à e÷{≤¢&˚yês¡T>± uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq ø£*j·TT>∑+˝À ø£*»q´<√cÕ\‘√ |”&ç+|üã&˚yêsö‘ês¡T.
‘·´ø±Ô « ‘·b˛ã\+ ø£è‘·‡ ï+ >∑#·Ã¤<Ûä«+ qs¡ø±qTŒq' ˆ
uÛÑ$wü´‹ Vü≤èw”πøX¯' kÕ«Á•‘√-|æ |üsêvóàK' ˆˆ 32 ˆˆ
MTs¡T ‘·|üdüT‡‘√ dü+bÕ~+∫q ã\+ |üP]Ô>± e<ä\Tø=ì qs¡ø£˝Àø±\≈£î yÓfi¯‘ês¡T. $÷sêÁX¯sTT+∫q
$wüßíe⁄ ≈£L&É MT≈£î $eTTKT&Í‘ê&ÉT.
@eeTTø±Ô «-<∏ä $Á|ü]¸' $s¡sêeT ‘·b˛<Ûäq' ˆ
»>±eT eTqkÕ s¡TÁ<äeTX‚cÕ|òüT$HêX¯qyéT ˆˆ 33 ˆˆ
nì |ü*øÏ ÁãVü≤à]¸ ‘·b˛ì~Û nsTTq <äBÛ#·T&ÉT #ê*+∫Hê&ÉT. ‘·sê«‘· düs¡«bÕ|üVü≤s¡T&Ó’q s¡TÁ<äTì
eTqdüT˝À <Ûë´ìdü÷Ô ‘·qàj·TT&Ó’Hê&ÉT.
@‘·dæàqïqÔπs <˚M eTVü‰<˚e+ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
|ü‹+ |üX¯ó|ü‹+ <˚e+ C≤„‘Ó’«‘·Á‘êŒVü≤ düs¡«<äèø˘ ˆˆ 34 ˆˆ
 |ü<Tä HÓ<’ eä n<Ûë´j·T+ 159

á˝À|ü\ eTVü‰<˚$ Ç~ Á>∑Væ≤+∫ düeTÁ>∑<äèwæº>∑\<Ó’ eTùV≤X¯«s¡T&ÉT, eTVü‰<˚e⁄&ÉT, |üX¯ó|ü‹, Á|üuÛÑTyÓ’q

<˚e⁄ì‘√ Ç{≤¢ |ü*øÏ+~.
l<˚e⁄´yê#· :`l<˚$ #Ó|æŒ+~.
<äøå√ j·TCÒ„q j·T»‘˚ |æ‘ê y˚T |üPs¡«»qàì ˆ
$ìq›´ uÛÑe‘√ uÛ≤ee÷‘êàq+ #ê|æ X¯+ø£s¡! ˆˆ 35 ˆˆ
z X¯+ø£sê! |üPs¡«»qà˝À Hê≈£î ‘·+Á&Ó’q <ä≈£åî&ÉT MT >=|üŒ‘·Hêìï ì+~+∫ qqTï ≈£L&É <ä÷wæ+∫
j·T»„+‘√ <˚e‘·\qT |üPõ+#ê&ÉT.
<˚yê eTVü≤s¡¸j·TXÊÃdü+düÔÁ‘· kÕVü‰j·T´ø±]D' ˆ
$HêX¯j·÷--X¯ó ‘·+ j·T»„+ es¡y˚T‘·+ eèD√eT´Vü≤yéT ˆˆ 36 ˆˆ
Ä j·T»„+˝À <˚e‘·\T, eTVü≤s¡T¸\T ≈£L&É n‘·ìøÏ düVü‰j·Tø±s¡T˝…’Hês¡T. Ä j·TC≤„ìï oÁ|òüT+>±
q•+|ü#˚j·T+&ç, H˚˙ esêìï ø√s¡T‘·THêïqT.
@e+ $C≤„|æ‘√ <˚yê´ <˚e<˚e' |üs¡' Á|üuÛÑT' ˆ
düdüs¡® düVü≤kÕ s¡TÁ<ä+ <äø£åj·T»„õ|òü÷+düj·÷ ˆˆ 37 ˆˆ
á $<Ûä+>± <˚$ $qï$+#·>±H˚ <˚e<˚e⁄&ÉT |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT <äø£åj·TC≤„ìï q•+|ü#˚j·÷\ì yÓ+≥H˚
s¡TÁ<äTì düèwæº+∫Hê&ÉT.
düVü≤Ádü•s¡dü+ Á≈£î<ä∆+ düVü≤ÁkÕø£å+ eTVü‰uÛÑT»yéT ˆ
düVü≤ÁdübÕDÏ+ <äTs¡∆s¡¸+ j·TT>±HêÔq\düìïuÛÑyéT ˆˆ 38 ˆˆ
Ä s¡TÁ<äT&ÉT y˚sTT‘·\\T, y˚sTTø£qTï\T, >=|üŒuÛÑTC≤\T, y˚sTT #˚‘·T\T ø£*Z Ç‘·s¡T˝…es¡÷ m~]+|üC≤\ì
yê&Ó’ ø√|ü+‘√ Á|üfi¯j·Tø±\+˝Àì n–ï‘√ düe÷qT&ÉT>± ñ+&ÓqT.
<ä+ÁcÕºø£sê\+ <äTÁùwŒø£å ´+ X¯+K#·Áø£<Ûäs¡+ Á|üuÛÑTyéT ˆ
<äD¶Vü≤düÔ+ eTVü‰Hê<ä+ XÊsYvÏZD+ uÛÑ÷‹uÛÑ÷wüDyéT ˆˆ 39 ˆˆ
Ms¡uÛÑÁ<ä Ç‹ U≤´‘·+ <˚e<˚edüeTì«‘·yéT ˆ
dü C≤‘·e÷Á‘√ <˚y˚X¯eTT|ü‘·ùdú ø£è‘êx®*' ˆˆ 40 ˆˆ
Ä Ms¡uÁÑÛ <äT&ÉT ø√s¡\‘√ #·÷&É X¯ø´£ s ø±q≥T¢ uÛjÑ T· +ø£sT¡ &Ó’ X¯+K#·Áø±\T <Û]ä +∫ ñ+&ÓqT. <˚e<˚e⁄ì‘√
≈£L&ç Ms¡uÛÑÁ<äT&Éì Á|üU≤´‹ì bı+~q Ä s¡TÁ<äT&ÉT |ü⁄{Ϻq yÓ+≥H˚ #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ <˚y˚X¯ó&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡Tì
e<ä›≈£î #˚sê&ÉT.
‘·e÷Vü≤ <äø£ådü´ eTK+ $HêX¯j·T •y√-düTÔ ‘˚ ˆ
$ìq›´ e÷+ dü j·T»‘˚ >∑v±Z<ë«πs >∑DÒX¯«s¡ ˆˆ 41 ˆˆ
160 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
|üs¡eT•e⁄&Ü Ms¡uÛÑÁ<äTì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT ` ˙e⁄ <ä≈£åî&ÉT #˚düTÔqï j·TC≤„ìï uÛÑ+>∑+ #˚j·Te˝…qT. ˙≈£î
X¯óuÛÑeT>∑T >±ø£ ! >∑DÒX¯«sê! Ä <ä≈£åî&ÉT qqTï <ä÷wæ+∫ >∑+>±qBeTTK<ë«s¡+˝À j·T»„+ #˚düTÔHêï&ÉT.
‘·‘√ ãq∆Á|üeTTπøÔq dæ+ùV≤HÓ’πøq ©\j·÷ ˆ
Ms¡uÛÑÁ<˚D <äø£ådü´ $HêX¯eT>∑eTÁ‘·ÿ‘·T' ˆˆ 42 ˆˆ
ã+<Ûäq+ qT+&ç $&ÉTeã&çq dæ+Vü≤+e˝… Ms¡uÛÑÁ<äT&ÉT düT\uÛÑ+>± <äø£åj·TC≤„ìï HêX¯q+ #˚XÊ&ÉT.
eTqT´Hê #√eTj·÷ düècÕº uÛÑÁ<äø±© eTùV≤X¯«Ø ˆ
‘·j·÷ #· kÕs¡∆+ eèwüuÛÑ+ düe÷s¡TVü≤´ j·Tj·TÚ >∑D' ˆˆ 43 ˆˆ
•e|ü‹ï ñeT ≈£L&É Áø√<Ûä+‘√ eTùV≤X¯«] nH˚ uÛÑÁ<äø±[ì düèwæº+∫+~. ÄyÓT‘√ ≈£L&É Ms¡uÛÑÁ<äTì >∑D+
eèwüuÛ≤s¡÷&ÛÉyÓTÆ yÓ[fl+~.
nH˚´ düVü≤ÁdüXÀ s¡TÁ<ë ìdüècÕºùdÔq BÛeT‘ê ˆ
s√eTC≤ Ç‹ $U≤´‘êdüÔdü´ kÕVü‰j·T´ø±]D' ˆˆ 44 ˆˆ
ãT~∆XÊ* nsTTq Ms¡uÁÑÛ <äT&ÉT ‘·q≈£î düV‰ü j·T≈£î\T>± s√eTE\T nH˚ ù|s¡ Á|üd<æ Tä ˝∆ q’… y˚\ø=~ s¡TÁ<äT\qT
düèwæº+#ê&ÉT.
X¯S\X¯øÏÔ>∑<ëVü≤kÕÔ <äD√¶|ü\ø£sêdüÔ<∏ë ˆ
ø±˝≤–ïs¡TÁ<ädü+ø±XÊ Hê<äj·T+‘√ ~XÀ <äX¯ ˆˆ 45 ˆˆ
Ä s¡TÁ<äT\T X¯S\+, X¯øÏÔ, >∑<ä nH˚ Äj·TT<Ûë\T <Ûä]+∫qyês¡T, ø£Ás¡\T, •\\qT <ë*Ãqyês¡T,
Á|üfi¯j·Tø±\+˝Àì n–ïdüeTT\T, |ü~ ~≈£îÿ\T |æø£ÿ{Ï\¢ #˚j·TT <Ûä«qT\T #˚düTÔHêïs¡T.
düπs« eèwüuÛÑe÷s¡÷&ÛÜ düuÛ≤sê´XÊË;ÛwüD≤' ˆ
düe÷eè‘·´ >∑DÁX‚wü˜+ j·Tj·TTs¡›ø£åeTK+ Á|ü‹ ˆˆ 46 ˆˆ
yês¡+<äs¡T ‘·eT uÛ≤s¡´\‘√ ≈£L&É eèwüuÛ≤\ q~Ûwæ˜+∫ ñHêïs¡T, $TøÏÿ* uÛÑj·T+ø£s¡T˝…’ >∑D≤~Û|ü‹
Ms¡uÛÑÁ<äTì #·T≥Tº#˚] <äø£åj·T»„Á|ü<˚X¯+yÓ’|ü⁄ ø£~˝≤s¡T.
düπs« dü+ÁbÕ|ü´ ‘·+ <˚X¯+ >∑v±Z<ë«s¡$T‹ ÁX¯ó‘·yéT ˆ
<ä<äèX¯ós¡´»„<˚X¯+ yÓ’ <äø£åkÕ´$T‘·‘˚»dü' ˆˆ 47 ˆˆ
yês¡+‘ê >∑+>±<ë«s¡eTì Á|üd<æ y∆ä TÓ qÆ Á|ü<X˚ +¯ #˚] ‘˚»dæ« nsTTq <ä≈îå£ ì j·T»„+ »]π> dü˝ú ≤ìï #·÷XÊs¡T.
<˚yêvZHê düVü≤ÁkÕ&ÛÉ´eT|ü‡s√^‘·Hê~‘·yéT ˆ
y˚DTMD≤ìHê<ë&ÛÉ´+ y˚<äyê<ë_ÛHê~‘·yéT ˆˆ 48 ˆˆ
 |ü<Tä HÓ<’ eä n<Ûë´j·T+ 161

Ä Á|ü<˚X¯+ y˚\ø=\~ <˚e‘êÁd”Ô\T ø£\~. n|ü‡s¡dü\ bÕ≥\‘√ <Ûä«ìdüTÔqï~. y˚DTe⁄ MD e+{Ï

yê<ë´\ <Ûä«qT\T ø£\~. y˚<äeT+Á‘√#êÃs¡D\‘√ Á|ü‹<Ûä«ìdüTÔqï~.
<äècÕº« düVü≤]¸_Ûπs›yÓ’' düe÷d”q+ Á|üC≤|ü‹yéT ˆ
ñyê#· dü Á|æjÓ÷ s¡TÁ<Ó’Ø«s¡uÛÑÁ<ä' düàj·Tìïe ˆˆ 49 ˆˆ
ãTTwüß\T <˚e‘·\‘√ ≈£L&É ≈£Ls¡TÃqï <äø£åÁ|üC≤|ü‹ì #·÷∫ Ms¡uÛÑÁ<äT&ÉT s¡TÁ<äT\‘√ ≈£L&ç qe⁄«‘·Tqï
yêìe˝… Ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT.
ej·T+ Vü≤´qT#·sêdü‡πs« X¯s¡«kÕ´$T‘·‘˚»dü' ˆ
uÛ≤>±s¡ú+ *|ü‡j·÷ uÛ≤>±Hé ÁbÕbÕÔ j·T#·Ã¤‘·«;Û|懑êHé ˆˆ 50 ˆˆ
y˚TeT+‘ê >=|üŒ ‘˚»dæ« nsTTq •e⁄ì nqT#·s¡T\+. j·T»„uÛ≤>±ìï ø√] e∫ÃHêeTT. á <ä≈£åî&ÉT
y˚TeTT ø√]q j·T»„uÛ≤>±\qT Çyê«*.
n<∏äÛ #˚‘·ÿdü´∫~j·T+ e÷j·÷ eTTìes√‘·Ôe÷'! ˆ
uÛ≤>√ uÛÑe<√“¤´ <˚j·TdüTÔ HêdüàuÛÑ´$T‹ ø£<∏ä´‘êyéT ˆˆ 51 ˆˆ
zeTTìÁX‚wüߘ˝≤sê! á j·T»„+˝À uÛ≤>∑+ MT≈£î e÷Á‘·y˚T áj·T<ä–q~. e÷≈£î áj·T‘·>∑<äì me¬s’Hê
e÷j·T Á|üjÓ÷–+∫Hêsê ‘Ó\Œ+&ç.
‘·+ Áã÷‘êC≤„|üj·T‹ jÓ÷ y˚‘ꇴyÓ÷ Væ≤ ej·T+ ‘·‘·' ˆ
@eeTTø±Ô >∑DÒX‚q Á|üC≤|ü‹|ü⁄s¡dü‡sê' ˆˆ 52 ˆˆ
me&Ü$<Ûä+>± ÄC≤„|æ+∫Hê&√ ‘Ó\Œ+&ç, y˚Te÷ $wüj·T+ ‘Ó\TdüTø=+{≤eTT. n+<äT≈£î ÁãVü≤àyÓTT<ä˝…’q
<˚e‘· *≥¢Hêïs¡T.
<˚yê }#·T' :` <˚e‘·\T |ü*ø±s¡T.
Á|üe÷D+ y√ q C≤˙yÓ÷ uÛ≤π> eTÁHêÔ Ç‹ Á|üuÛÑTyéT ˆ
eTÁHêÔ }#·T' düTsê j·T÷j·T+ ‘·yÓ÷|üVü≤‘·#˚‘·dü' ˆˆ 53 ˆˆ
j˚THê<Ûä«s¡dü´ sêC≤q+ |üP»j˚Tj·TTs¡àùV≤X¯«s¡yéT ˆ
áX¯«s¡' düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ düs¡«<˚e‘·qTs¡Ωs¡' ˆˆ 54 ˆˆ
|üP»´‘˚ düs¡«j·TCÒ„wüß düsê«uÛÑT´<äj·Tdæ~∆<ä' ˆ
@eeTTø±Ô « eTùV≤XÊqe÷j·Tj·÷ qwüº#˚‘·Hê' ˆˆ 55 ˆˆ
q y˚Tìπs j·Tj·TTs¡àÁHêÔ <˚yêqTàø±Ô « dü«e÷\j·TyéT ˆ 56 ˆˆ
162 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
j·T»„+˝À MT≈£î uÛ≤>∑+ Ç#˚à $wüj·T+˝À Á|üe÷D≤˝…’q eT+Á‘ê\T y˚TyÓTs¡T>∑eTT. nì <˚e‘·\q>±
y˚<äeT+Á‘ê\T <˚e‘·˝…’q MTs¡T ‘·yÓ÷>∑TD+‘√ ì+&çq eTqdüT ø£\yês¡T. j·TC≤„BÛX¯«s¡T&Ó’q eTùV≤X¯«s¡Tì MTs¡T
|üPõ+|üsT¡ . düs«¡ ÁbÕDT\≈£î áX¯«s¡T&˚ n~Û|‹ü . <˚e‘·\+<äsT¡ ‘·q X¯Øs¡+>± ø£\yê&ÉT. nìï$<Ûë\ nuÛTÑ ´<äj÷· ìï,
ø±s¡´dæ~∆ì ø£*–+#˚ Ä •e⁄&ÉT nìïj·TC≤„˝À¢ |üPõ+|üã&ÉT#·THêï&ÉT. nì |ü*øÏ Ä eT+Á‘ê\T eTùV≤X¯«s¡Tì
e÷j·T#˚ #Ó’‘·Hê´ìï ø√˝ÀŒsTTq$. Ä eT+Á‘ê\T <˚e‘·\qT e<ä* ‘·eTkÕúHê\≈£î yÓ[flb˛sTTq$.
‘·‘·' düuÛÑÁ<√ uÛÑ>∑yêHé düuÛ≤s¡´' dü>∑DÒX¯«s¡' ˆˆ
düŒ èX¯qÿsêuÛ≤´+ $Á|ü]¸+ <äBÛ#·+ ÁbÕVü≤ <˚eVü‰ ˆ
eT+Á‘ê' Á|üe÷D+ q ø£è‘ê j·TTkÕà_Ûs¡“\<ä]Œ‘Ó’…' ˆˆ 57 ˆˆ
j·TkÕàÁ‘·ŒdüVü≤´ ‘·kÕà<√« HêX¯j·÷eT´<ä´ >∑]«‘êHé ˆ
Ç‘·T´ø±Ô « j·T»„XÊ˝≤+ ‘ê+ <ä<ëVü≤ >∑D|ü⁄vZe' ˆˆ 58 ˆˆ
‘·sê«‘· |üPE´&Ó’q uÛÑÁ<äT&ÉT uÛ≤s¡´‘√ >∑DÒX¯«s¡T\‘√ ≈£L&ç Áu≤Vü≤àDeTTì <äBÛ#·Tì #˚‹‘√ |ü≥Tºø=ì Ç≥T¢
|ü*ø±&ÉT. ã\>∑s¡«+‘√ MTs¡T eT+Á‘ê\qT Á|üe÷D+>± Á>∑Væ≤+#·˝Ò<äT. @ ø±s¡D+‘√ MTs¡{≤¢ #˚dæHês√ Ä
ø±s¡D+>±H˚ >∑]«+∫q $TeTà*ï ã˝≤‘êÿs¡+>± q•+|ü#k˚ ÕÔqT nì #Ó|Œæ >∑DÁX‚wßü &˜ TÉ Ä j·T»„XÊ\qT ø±*Ãy˚XÊ&ÉT.
>∑DÒX¯«sêX¯Ã dü+Á≈£î<ë∆ j·T÷bÕqT‘êŒ≥´ ∫øÏå|ü⁄' ˆ
Á|ük˛ÔÁ‘ê düVü≤ ôVAÁ‘ê #· nX¯«+ #Ó’e >∑DÒX¯«sê' ˆˆ 59 ˆˆ
>∑èV”≤‘ê« ;ÛwüD≤dü‡πs« >∑v±ZÁk˛‘·dæ ∫øÏå|ü⁄' ˆ
Ms¡uÛÑÁ<√-|æ BbÕÔ‘êà X¯Áø£ôd’´y√<ä´‘·+ ø£s¡yéT ˆˆ60 ˆˆ
e´wüºeT“¤j·T<äBHê‘êà ‘·<∏ë-H˚´cÕ+ ~yÍø£kÕyéT ˆ
uÛÑ>∑H˚Á‘˚ ‘·<∏√‘êŒ≥´ ø£sêÁπ>D…Æe ©\j·÷ ˆˆ 61 ˆˆ
$T–*q >∑D|ü‘·T\T ≈£L&É ø√|æ+∫ j·T÷|üdüÔ+uÛ≤\qT ô|]øÏ $dü]y˚dæHês¡T. Á|ük˛Ô‘· ôVA‘·\‘√ ≈£L&É
j·TC≤„XÊ«ìï ‘·eT eX¯+ #˚düTø=ì uÛÑj·T+ø£s¡s¡÷|ü+ø£\yê¬s’ >∑+>±Á|üyêVü≤+˝À |ü&Éy˚dæHês¡T. Ms¡uÛÑÁ<äT&ÉT
Vü≤è<äj·T+ <äVæ≤+#·>± Ç+Á<äT&Ó‹Ôq #˚‹ì düÔ+_Û+|ü#˚XÊ&ÉT. j·TT<ë∆ìøÏ Ç‘·s¡<˚e‘·\T #˚‘·T˝…‘·Ô>± yêìì ≈£L&É
ø£<ä\≈£î+&É #˚XÊ&ÉT. Ä Ms¡uÛÑÁ<äT&ÉT ‘·q #˚‹ø=dü‘√ uÛÑ>∑Tì ø£qTï\T düT\uÛÑ+>± ô|]øÏ y˚dæHê&ÉT.
ìVü≤‘·´ eTTwæºHê <äHêÔHé |üPwüíXËÃÌeeTbÕ‘·j·T‘Y ˆ
‘·<∏ë #·Áq›eTdü+ <˚e+ bÕ<ëvóZùw˜q ©\j·÷ ˆˆ 62 ˆˆ
<Ûäs¡¸j·÷e÷dü ã\yêHé düàj·Te÷H√ >∑DÒX¯«s¡' ˆ
eùV≤ïs¡ΩdüÔ<ä«j·T+ ∫Û‘ê« õVü‰«eTT‘êŒ≥´ ©\j·÷ ˆˆ 63 ˆˆ
 |ü<Tä HÓ<’ eä n<Ûë´j·T+ 163

»|òü÷q eT÷]∆ ï bÕ<˚q eTT˙q|æ eTT˙X¯«sê' ˆ

‘·<∏ë $wüßí+ dü>∑s¡T&É+ düe÷j·÷qÔ+ eTVü‰ã\' ˆˆ 64 ˆˆ
$yê´<Ûä ì•‘Ó’sê“D…Æ' düÔeT“¤sTT‘ê« düT<äs¡ÙqyéT ˆ
düe÷˝Àø£´ eTVü‰u≤VüQsê>∑‘·´ >∑s¡T&√ >∑DyéT ˆˆ 65 ˆˆ
»|òü÷q |ü¬øåÌ' düVü≤kÕ qHê<ëeTT“ì~Ûs¡´<∏ë ˆ
‘·‘·' düVü≤ÁdüXÀ s¡TÁ<ä' düdüs¡® >∑s¡T&ÜHé dü«j·TyéT ˆˆ 66 ˆˆ
|üPwü <ä+‘ê\qT |æ&çøÏ*‘√ |ü&É>={Ϻ, #·+Á<äTì ‘·qø±*u§≥qy˚*‘√ $˝≤dü+>± |ü&É>={≤º&ÉT.
ã\e+‘·T&Ó’q Ä >∑D≤~Û|ü‹ qe⁄«‘·÷ u…~]+#ê&ÉT. n–ïôVAÁ‘·Tì ¬s+&ÉT #˚‘·T\T q]øÏ Hê\Tø£qT $˝≤dü+>±
ô|ø£*+∫ z eTT˙X¯«s¡T˝≤sê! n‘·&TÉ eTTqT\qT ≈£L&É ‘·qø±*‘√ •s¡dTü \ô|’ ‘·Hêï&ÉT. n<˚$<Û+ä >± >∑sT¡ ‘·à+‘·Tì‘√
≈£L&É edüTÔqï $wüßíe⁄qT ã\e+‘·T&Ó’q n‘·&ÉT $wüßí#·Áø£yÓTÆq düT<äs¡ÙHêìï düÔ+_Û+|ü#˚XÊ&ÉT. yê&ç u≤D≤\‘√
u≤~Û+#ê&ÉT. >=|üŒ ã\e+‘·T&Ó’q >∑s¡T&ÉT&ÉT Ä Ms¡uÛÑÁ<äTì >∑D≤ìï #·÷∫ ‘·q ¬sø£ÿ\‘√ nø£kÕà‘·TÔ>± ø={≤º&ÉT.
düeTTÁ<ä|òüTÀwüe˝… <Ûä«ì #˚XÊ&ÉT. ‘·sê«‘· s¡TÁ<äT&ÉT dü«j·T+>± y˚\ø=\~ >∑s¡T&ÉT\qT düèwæº+∫Hê&ÉT.
yÓ’q‘˚j·÷<äuÛÑ´~Ûø±Hé >∑s¡T&É+ ‘˚ Á|ü<äTÁ<äTe⁄' ˆ
‘êHé <äècÕº« >∑s¡T&√ BÛe÷Hé |ü˝≤j·T‘· eTVü‰»e' ˆˆ 67 ˆˆ
>∑sT¡ ‘·à+‘·Tìø£qï n~Ûø㣠\e+‘·T˝…q’ yês¡T >∑sT¡ ‘·à+‘·Tì ‘·]$THês¡T. yê]ì #·÷∫ >∑sT¡ &ÉT&ÉT ãT~∆eT+‘·T&Ó’
eTVü‰y˚>∑+‘√ bÕ]b˛sTTHê&ÉT.
$düè»´ e÷<Ûäe+ y˚>±‘·Ô<ä<äT“¤‘·$TyêuÛÑe‘Y ˆ
nqÔ]Ω‘˚ yÓ’q‘˚j˚T uÛÑ>∑yêqŒ<äàdüeT“¤e' ˆˆ 68 ˆˆ
Ä>∑‘·´ yês¡j·÷e÷dü Ms¡uÛÑÁ<ä+ #· πøX¯eyéT ˆ
Á|ükÕ<äj·÷e÷dü #· ‘·+ >ös¡yê‘·Œs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 69 ˆˆ
Hêsêj·TDTì e<ä* >∑s¡T&ÉT&ÉT yÓfi¯fl≥+ n<äT“¤‘·+>± ‘√∫+~. $q‘êdüT‘·T&ÉT >∑s¡T&ÉT&É<äèX¯´+ø±>±
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤àe∫à Ms¡uÛÑÁ<äTì, $wüßíe⁄qT ≈£L&É b˛sê≥+qT+&ç $s¡$T+|ü #˚XÊ&ÉT.
dü+dü÷Ôj·T uÛÑ>∑yê˙X¯+ X¯eTT“¤düÔÁ‘ê>∑eT‘·‡«j·TyéT ˆ
Mø£å ´ <˚yê~Û<˚e+ ‘·eTTe÷+ düs¡«>∑TD…Æs¡« è‘êyéT ˆˆ 70 ˆˆ
‘·TcÕºe uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à <äø£å' düπs« ~yÍø£dü' ˆ
$X‚cÕ‘êŒs¡«r+ <˚MMTX¯«sês¡∆X¯Ø]D°yéT ˆˆ 71 ˆˆ
|üs¡y˚Twæ˜ ÁãVü≤àj·T+<äT+&˚ >ös¡e+‘√ n‘·DÏí Á|üdüqTïì >±$+#ÓqT. uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q X¯+uÛÑT&ÉT dü«j·T+>±
nø£ÿ&çøÏ sê>± <˚yê~Û<˚e⁄&Ó’q áX¯«s¡Tì düeTdüÔ>∑TDe‹ nsTTq bÕs¡«‹ì #·÷∫ uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT,
<ä≈£åî&ÉT, <˚e‘·\+<äs¡T áX¯«s¡Tì ns¡∆X¯Øsêìï <Ûä]+∫q bÕs¡«‹ì $X‚wü+>± düTÔ‹+∫Hês¡T.
164 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
k˛ÔÁ‘Ó’sêïHê$<ÛÓ’s¡›ø£å' Á|üDeT´ #· ø£è‘êx®*' ˆ
‘·‘√ uÛÑ>∑er <˚M Á|üVü≤dü˙Ô eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 72 ˆˆ
Á|üdüqïeTqkÕ s¡TÁ<ä+ e#·' ÁbÕVü≤ |òüTèD≤ì~Û' ˆ
‘·«y˚Te »>∑‘·' ÁdücÕº XÊdæ‘ê #Ó’e s¡øÏå‘ê ˆˆ 73 ˆˆ
nqTÁ>±ôVA´ uÛÑ>∑e‘ê <äø£åXÊÃ|æ ~yÍø£dü' ˆ
‘·‘·' Á|üVü≤dü´ uÛÑ>∑yêHé ø£|üØ› ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆˆ 74 ˆˆ
ñyê#· Á|üD‘êH˚›yêHé ÁbÕ#˚‘·düeT<∏√ Vü≤s¡' ˆ
>∑#·Ã¤<Ûä«+ <˚e‘êdü‡sê«' Á|üdüH√ï uÛÑe‘êeTVü≤yéT ˆˆ 75 ˆˆ
<ä≈£åî&ÉT nH˚ø£ $<Ûë˝…’q k˛ÔÁ‘ê\‘√ <√dæ˝§–Z qeTdüÿ]+#ê&ÉT. ‘·sê«‘· |üPE´sê˝…’q <˚$ qe⁄«‘·÷
eTùV≤X¯«s¡T&Óq’ s¡TÁ<äTì Á|üdqü ïeTqdüÿjÓTÆ <äj÷· ì~Û nsTTq+<äTe\¢ ˙y˚ á˝Àø±ìøÏ düèwæ,º dæ‹ú , \j·Tø±s¡T&Ée⁄.
|üPE´&ÉyÓ’q ˙e⁄ <ä≈£åîì, Ç‘·s¡ <˚e‘·\qT ≈£L&É <äj·T <ä\#ê* nì |ü\Tø£>± uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT »{≤<Ûë]
˙\˝ÀVæ≤‘·T&Ó’q •e⁄&ÉT q$« ‘·q≈£î qeTdüÿ]düTÔqï <˚e‘·\qT ÁbÕ#˚‘·düTì >∑÷]à Ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT. <˚e‘·\T
MTs¡+<äs¡÷ yÓfi¯fl+&ç. MT $wüj·T+˝À H˚qT Á|üdüqTï&ÉqT.
dü+|üP»´' düs¡«j·TCÒ„wüß q ìH√›´-Vü≤+ $X‚wü‘·' ˆ
‘·«+ #ê|æ X¯èDT y˚T <äø£å e#·q+ düs¡«s¡ø£åDyéT ˆˆ76 ˆˆ
nìï j·TC≤„˝À¢ |üPõ+|ü<ä–q H˚qT $X‚wü+>± <ä÷wæ+#·‘·>∑qT. <ä≈£åî&Ü! ˙e⁄ ≈£L&É düs¡«s¡ø£å≈£yÓTÆq
Hêe÷≥ $qT.
‘·´ø±Ô « ˝À¬ø’wüD≤y˚T‘ê+ eT<䓤ø√Ô uÛÑe j·T‘·ï‘·' ˆ
uÛÑ$wü´dæ >∑DÒXÊq' ø£˝≤ŒH˚Ô -qTÁ>∑Vü‰qàeT ˆˆ 77 ˆˆ
˝ÖøÏøy£ ê+#Û\· qT e<ä* Á|üjT· ‘·ï|üPs¡«ø£+>± Hê uÛ≈Ñ î£ &Ô eÉ >∑TeTT. á ø£\Œ+ düe÷|æÔ ø±>± ˙e⁄ Hê<äjT· e\¢
>∑D≤~Û|ü‹ee⁄‘êe⁄.
‘êe‹Ôwü˜ eTe÷<˚Xʑꇫ~Ûø±πswüß ìs¡« è‘·' ˆ
@eeTTø±Ô « ‘·T uÛÑ>∑yêHé dü|ürïø£' düVü‰qT>∑' ˆˆ 78 ˆˆ
n<äs¡ÙqeTqTÁbÕb˛Ô <äø£åkÕ´$T‘·‘˚»dü' ˆ
nqÔ]Ω‘˚ eTVü‰<˚y˚ X¯+ø£πs |ü<äàdü+uÛÑe' ˆˆ 79 ˆˆ
yê´»Vü‰s¡ dü«j·T+ <äø£åeTX‚wü»>∑‘√ Væ≤‘·yéT ˆ
 |ü<Tä HÓ<’ eä n<Ûë´j·T+ 165

n+‘·es¡≈£î Hê Ä»„e\¢ ˙ n~Ûø±s¡u≤<Ûä´‘·˝À¢ düTK+>± ñ+&ÉT, Ç{≤¢ |ü*øÏ uÛÑ>∑yêqT&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT

uÛ≤s¡´ nqT#·s¡T\‘√ ≈£L&É n~Ûø£‘˚CÀe+‘·T&Ó’q <ä≈£åîqø£<äèX¯ó´&Ó’Hê&ÉT. eTVü‰<˚e⁄&ÉT •e⁄&ÉT n+‘·sê∆q+ ø±>±
|ü<äàdü+uÛÑe⁄&Ó’q ÁãVü≤à <ä≈£åîqT<˚›•+∫ düs¡«˝Àø±\≈£î Væ≤‘·ø£s¡yÓTÆq e÷≥qT Ç≥T¢ |ü*ø±&ÉT.
ÁãôVAàyê#· :`ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT |ü*ø±&ÉT.
øÏ+ #êj·T+ uÛÑe‘√ yÓ÷Vü≤' Á|üdüH˚ï eèwüuÛÑ<Ûä«CÒ ˆˆ 80 ˆˆ
eèwüuÛÑ<Ûä«E&Ó’q X¯+ø£s¡T&˚ ˙≈£î Á|üdüqTï&Ée>± Ç+ø± ˙ø° yÓ÷Vü≤y˚T\?
j·T<ë #· dü dü«j·T+ <˚e' bÕ\j˚T‘êÔ «eT‘·Á웑·' ˆ
düπs«cÕy˚Te uÛÑ÷‘êHê+ Vü≤è<˚´wü |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 81 ˆˆ
Ä <˚e⁄&˚ dü«j·T+>± C≤Á>∑‘>Ô· ± ìqTï s¡økåÏ ÕÔ&TÉ . ˝Àø£+˝Àì düs«¡ ÁbÕDÏV≤ü è<äj÷· ˝À¢ á|üsy¡ T˚ X¯«s¡T&ÉTHêï&ÉT.
|üX¯´ìÔ j·T+ ÁãVü≤àuÛÑ÷‘ê $<ë«+k˛ y˚<äyê~q' ˆ
dü #ê--‘êà düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ dü ;»+ |üs¡e÷ >∑‹' ˆˆ 82 ˆˆ
|ü+&ç‘·T\T, y˚<äyê<äT\T, ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄\T <ä]Ù+#˚ n‘·&ÉT düs¡«uÛÑ÷‘ê\≈£î Ä‘·àdü«s¡÷|ü⁄&ÉT.
;»yÓTÆqyê&ÉT ñ‘·ÔeT >∑‹ ≈£L&É <˚e<˚e⁄&Ó’q Ä eTùV≤X¯«s¡T&ÉT.
dü÷Ôj·T‘˚ yÓ’~¬ø’s¡àÁHÓÔ' <˚e<˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
‘·eTs¡Ãj·TìÔ j˚T s¡TÁ<ä+ kÕ«‘·àHê #· düHê‘·qyéT ˆˆ 83 ˆˆ
Äj·Tq y˚<äeT+Á‘ê\‘√ ø=ìj·÷&É ã&ÉT‘·THêï&ÉT. düHê‘·qT&Ó’q s¡TÁ<äTì Vü≤è<äj·T|üPs¡«ø£+>±
|üPõ+#˚yês¡T.
#˚‘·kÕ uÛ≤ej·TTπøÔq j·÷ìÔ ‘˚ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
‘·kÕà<äHê~eT<Ûë´qÔ+ $C≤„j·T |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 84 ˆˆ
ø£s¡àD≤ eTqkÕ yê#ê düe÷sê<Ûäj·T j·T‘·ï‘·' ˆ
j·T‘êï‘·Œ]Vü≤πsX¯dü´ ìHê›+ kÕ«‘·à$HêX¯˙yéT ˆˆ 85 ˆˆ
ÁX¯<ä∆ø£\ eTqdüT‘√ n]Ã+#˚yês¡T ÁX‚wü˜yÓTÆq |üs¡e÷‘·àkÕúHêìï bı+<äT‘ês¡T. n+<äTe\¢ Ä~eT<Ûë´HêÔ\T
˝Òì Ä |üs¡y˚TX¯«s¡Tì ‘Ó\TdüTø=ì eTqkÕ ø£s¡àD≤ yê#ê Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>± |üPõ+#·T. Ä‘·à$HêX¯ùV≤‘·TyÓ’q
•eì+<ä e<ä*ô|≥Tº.
uÛÑeìÔ düs¡«<√cÕj·T ìq›ø£dü´ ÁøÏj·÷ Væ≤ ‘ê' ˆ
j·TdüTÔ #Ó’wü eTVü‰jÓ÷^ s¡ø£åø√ $wüßís¡e´j·T' ˆˆ 86 ˆˆ
166 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
áX¯«s¡ ì+<ä≈£îì |üqT\˙ï düeTdüÔ<√cÕ\≈£î ø±s¡D≤\T. >=|üŒ jÓ÷^X¯«s¡T&ÉT, s¡ø£å≈£î&ÉT HêX¯s¡Væ≤‘·T&Ó’q
á $wüßíe⁄.
dü <˚y√ uÛÑ>∑yêÁqTÁ<√ eTVü‰<˚y√ q dü+X¯j·T' ˆ
eTq´H˚Ô j˚T »>∑<√´ì+ $_Ûqï+ $wüßíMTX¯«sê‘Y ˆˆ 87 ˆˆ
yÓ÷Vü‰<äy˚<äìwü˜‘ê«‘˚Ô j·÷ìÔ qs¡ø£+ qsê' ˆ
y˚<ëqTe]ÔH√ s¡TÁ<ä+ <˚e+ Hêsêj·TD+ ‘·<∏ë ˆˆ 88 ˆˆ
@ø°uÛ≤y˚q |üX¯´ìÔ eTTøÏÔuÛ≤CÀ uÛÑeìÔ ‘˚ ˆ
jÓ÷ $wüßí' dü dü«j·T+ s¡TÁ<√ jÓ÷ s¡TÁ<ädü‡ »Hês¡›q' ˆˆ 89 ˆˆ
Ç‹ eT‘ê« uÛÑCÒ<˚›e+ dü j·÷‹ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆ
dü軑˚´wü »>∑‘·‡s¡«+ $wüßídüÔ‘·ŒX¯´rX¯«s¡' ˆˆ 90 ˆˆ
Ç‘·ú+ »>∑‘·‡s¡«$T<ä+ s¡TÁ<äHêsêj·TD√<䓤eyéT ˆ
‘·kÕà‘·Ô´ø±Ô « Vü≤πs]ïHê›+ Vü≤πs #ê|æ düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 91 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT eTVü‰<˚e⁄&˚ dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. »>∑‘·TÔ≈£î ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&Ó’q $wüßíe⁄qT •e⁄ìø£+fÒ
_ÛqTïì>± ‘·\#˚yês¡T yÓ÷Vü≤+e\¢ y˚<+ä ˝À $XÊ«dü+˝Òq+<äTe\¢ qs¡ø±ìøÏ yÓfi‘¯ ês¡T. y˚<eä ÷sêZqïqTdü]+#˚yês¡T
•e⁄ì Hêsêj·TDTì ≈£L&É nuÛÒ<ä+>± #·÷kÕÔs¡T. yês¡T yÓ÷øå±ìï bı+<äT‘ês¡T. $wüßíy˚ dü«j·T+ s¡TÁ<äT&ÉT, •e⁄&˚
»Hês¡›qT&Ó’q $wüßíe⁄ n{≤¢¢ ‘·\∫ Ä <˚e⁄ì ùd$+#ê*. n{Ϻyê&ÉT ñqï‘·>∑‹q+<äT‘ê&ÉT. ˝Àø±qï+‘·{Ïì
$wüßíe⁄ düèwæºdüTÔHêï&ÉT. <ëìï áX¯«s¡T&ÉT ø±bÕ&ÉT‘·THêï&ÉT. á$<Ûä+>± á Á|ü|ü+#·eT+‘ê •eHêsêj·TDT\e\¢
|ü⁄{Ϻq~. n+<äTe\¢ $wüßíe⁄ì+<ä $&É∫ •e⁄ìj·T+<äT ≈£L&É ÁX¯<ä∆ ø£*– ñ+&ÉTeTT.
düe÷ÁX¯j·T eTVü‰<˚e+ X¯s¡D´+ ÁãVü≤àyê~HêyéT ˆ
ñ|üÁX¯ó‘ê´<∏ä e#·q+ $]xÃdü´ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 92 ˆˆ
»>±eT X¯s¡D+ <˚e+ >√|ü‹+ ø£è‹ÔyêdüdüyéT ˆ
j˚T-H˚´ XÊbÕ–ïìs¡›>±∆' <äBÛ#·dü´ eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ93 ˆˆ
~«wüH√Ô yÓ÷Væ≤‘ê <˚e+ dü+ãuÛÑ÷e⁄' ø£*wü«<∏äÛ ˆ
‘·´ø±Ô « ‘·b˛ã\+ ø£è‘·‡ï+ $ÁbÕD≤+ ≈£î\dü+uÛÑyê' ˆˆ 94 ˆˆ
ÁãVü≤àyê<äT\T X¯s¡DTbı+<˚ eTVü‰<˚e⁄ HêÁX¯sTT+|ü⁄eTT. ÁãVü≤àe÷≥ $qï <äø£å Á|üC≤|ü‹ >√e⁄\≈£î
Á|üuÛÑTe⁄ ø£è‹ÔyêdüT&Ó’q áX¯«s¡Tì X¯s¡DT bı+<ë&ÉT. <äBÛ#·Tì XÊbÕ–ï‘√ ø±*q Ç‘·s¡ eTVü≤s¡T¸\T yÓ÷Vü≤eX¯ó
˝…’ •e⁄ì <˚«wædü÷Ô ø£*j·TT>∑+˝À Áu≤Vü≤àD≈£î\+˝À »ìà+∫qyê¬s’ düeTdüÔ ‘·b˛ã˝≤ìï b˛>=≥Tº≈£îHêïs¡T.
 |ü<Tä HÓ<’ eä n<Ûë´j·T+ 167

|üPs¡«dü+kÕÿs¡e÷Vü‰‘êà´Á<ä“Vü≤àD√ e#·Hê~Vü≤ ˆ
eTTø£ÔXÊbÕdüÔ‘·' düπs« ø£˝≤ŒH˚Ô sös¡yê~wüß ˆˆ 95 ˆˆ
ìbÕ‘·´e÷Hê' ø±˝Òq dü+ÁbÕbÕ´~‘·´es¡ÃdüyéT ˆ
ÁãVü‰àD+ »>∑‘êMTX¯eTqTC≤„‘ê' dü«j·TeTT“¤yê ˆˆ 96 ˆˆ
|üPs¡«»qàdü+kÕÿs¡+e\¢ ÁãVü≤à<˚e⁄ì e÷≥e\¢ XÊ|ü$eTT≈£îÔ˝…’ ø£˝≤Œ+‘·ø±\+˝À sös¡e+ yÓTT<ä˝…’q
qs¡ø±˝À¢ Á‘√j·Tã&ÉT‘·÷ ø=+‘·ø±\+ >∑&ÉTe>± dü÷s¡T´ìe+{Ï ‘˚»düT‡qT bı+~ ˝Àø£Á|üuÛÑTyÓ’q ÁãVü≤àqT #˚]
n‘·ì nqT»„ bı+~Hês¡T.
düe÷sê<Ûä´ ‘·b˛jÓ÷>±BXÊq+ Á‹<äXÊ~Û|üyéT ˆ
uÛÑ$wü´+‹ j·T<∏ë|üPs¡«+ X¯+ø£s¡dü´ Á|ükÕ<ä‘·' ˆˆ 97 ˆˆ
<˚e‘·\ Á|üuÛÑTyÓ’q áXÊqTì |üPõ+∫ ‘·|üX¯ÙøÏÔe\¢ X¯+ø£sêqTÁ>∑Vü≤+ bı+~ yês¡T eT∞fl |üPs¡«+ e˝…H˚
ne⁄‘ês¡T.
@‘·<ä«' ø£~∏‘·+ düs¡«+ <äø£åj·T»„ìwüO<äqyéT ˆ
X¯èDT<Ûä«+ <äø£å|ü⁄ÁrD≤+ düsê«kÕ+ #Ó’e düqÔ‹yéT ˆˆ 98 ˆˆ
MTø° <äøjå£ T· »„$<Û«ä +dü+ dü+ü |üPs¡+í >± $e]+#êqT. Çø£ <äø|å£ ⁄ü Á‹ø£ \+<ä] dü+‘êq $esê\qT $q+&ç.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ <äø£åj·T»„$<Ûä«+k˛ HêeT |üxÃ<äXÀ-<Ûë´j·T ˆˆ 15 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À <äø£åj·T»„$<Ûä«+düqeTH˚ |ü<äTHÓ’<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 15 ˆˆ

aja
168 ≈£Lës¡´j·
àeTVüT'‰|ü`⁄sêD+
c˛&ÉXÀ-<Û |ü<`äTHês¡
|üPsê«s¡
e +∆ n<Ûë´j·T+
nq∆ø£ìãs¡ΩDyéT ` n+<Ûäø£ìãs¡ΩD+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
Á|üC≤' düèCÒ‹ düì›wüº' |üPs¡«+ <äø£å' dü«j·TeTT“¤yê ˆ
düdüs¡® <˚yêqZq∆sê«Hé ãTTw”+XËÃÌyêdüTs√s¡>±Hé ˆˆ 1 ˆˆ
|üPs¡«+ ÁãVü≤à Ä<˚•+#·>± <ä≈îå£ &ÉT Á|ü»\qT düèõdü÷Ô <˚e‘·\qT, >∑+<Ûsä T¡ «\qT, ãTTwüß\qT, ndüTs¡T\qT,
düsêŒ\qT ≈£L&É düèõ+#ê&ÉT.
j·T<ë-dü´ dü軑·' |üPs¡«+ q e´es¡∆qÔ ‘ê' Á|üC≤' ˆ
‘·<ë düdüs¡® uÛÑ÷‘êì yÓTÆ<∏äTH˚HÓ’e düs¡«‘·' ˆˆ 2 ˆˆ
Ç+‘·≈î£ eTT+<äT düèwæ+º ∫q Á|ü»\T eè~∆ bı+<äøb£ ˛e≥+‘√ ‘·sê«‘· <ä≈îå£ &ÉT Ád”|Ô ⁄ü s¡Twüd+ü jÓ÷>∑+<ë«sêH˚
Á|ü»\qT n+‘·{≤ düèwæº+#ê&ÉT.
n•ø±ï´+ »qj·÷e÷dü Ms¡Ddü´ Á|üC≤|ü‘˚' ˆ
düT‘êj·÷+ <Ûäs¡àj·TTø±Ôj·÷+ |ü⁄Á‘êD≤qTÔ düVü≤Ádüø£yéT ˆˆ 3 ˆˆ
Á|üC≤|ü‹ nsTTq Ms¡DTì |ü⁄Á‹ø£ n•øÏïj·T+<äT y˚sTTeT+~ |ü⁄Á‘·T\ Hê‘·&ÉT düèõ+#ê&ÉT.
‘˚wüß |ü⁄Á‘˚wüß qùwºwüß e÷j·Tj·÷ Hês¡<ädü´ ‘·T ˆ
wüüwæº+ <äøå√-dü軑·ÿHê´ yÓ’]D≤´+ yÓ’ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 4 ˆˆ
Ä |ü⁄Á‘·T\T Hês¡<äe÷j·T‘√ q•+∫b˛>± <äø£åÁ|üC≤|ü‹ yÓ’]DÏ nH˚ Ád”Ô j·T+<äT ns¡yÓ’ eT+~ ø£q´\qT
düèõ+#ê&ÉT.
<ä<Í dü <äX¯ <Ûäsêàj·T ø£X¯´bÕj·T Á‘·jÓ÷<äX¯ ˆ
$+X¯‘·‡|üÔ #· k˛e÷j·T #·‘·Ák˛-]wüºH˚eTj˚T ˆˆ 5 ˆˆ
yê]˝À |ü~eT+~ì <Ûäs¡TàìøÏ, |ü<äeTT>∑TZ]ì ø£X¯´|ü⁄ìøÏ, Çs¡Te <˚&ÉT>∑T]ì #·+Á<äTìøÏ, n]wüºH˚$TøÏ
q\T>∑T] ì#êÃ&ÉT.
<˚« #Ó’e ãVüQ|ü⁄Á‘êj·T <˚« ø£èXÊXÊ«j·T BÛeT‘˚ ˆ
<˚« #Ó’yêvÏZs¡ùd ‘·<ä«‘êÔkÕ+ eπøå ´-<∏ä $düÔs¡yéT ˆˆ 6 ˆˆ
Ç<ä›s¡T ø£q´\qT ãVüQ|ü⁄Á‘·TìøÏ, Ç<ä›]ì BÛeT+‘·T&Ó’q ø£èXÊX¯ó«ìøÏ, eTs√ Ç<ä›]ì n+–s¡düTq≈£î
Ç#êÃ&ÉT. Ä ø£q´\ e+XÊ_Ûeè~∆ì #ÓbÕÔqT $q+&ç.
eTs¡T‘·«r edüTsê´MT \e÷“ uÛ≤qTs¡s¡Tq∆r ˆ
dü+ø£˝≤Œ #· eTTVüAsêÔ #· kÕ<Ûë´ $XÊ« #· uÛ≤$T˙ ˆˆ 7 ˆˆ
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 169

<Ûäs¡à|ü‘√ï´ <äX¯ ‘˚«‘êkÕÔkÕ+ |ü⁄Á‘êìïuÀ<Ûäj·T ˆ

$X‚«<˚yêdüTÔ $XÊ«j·÷+ kÕ<Ûë´ kÕ<Ûë´qJ»q‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
eTs¡T‘·«‹, edüTe⁄ j·÷$T, \+ã, uÛ≤qTe⁄, ns¡T+<Û‹ä , dü+ø£\Œ, eTTVüAs¡,Ô kÕ<Û´ä , $X¯« nH˚ |ü<Tä >∑Ts¡T
<äø£å´ø£q´\T <Ûäs¡Tàì uÛ≤s¡´\T. yê] ≈£îe÷s¡T\qT >∑÷]à ‘Ó\T|ü⁄‘êqT $q+&ç. $X¯« nH˚ uÛ≤s¡´≈£î $X‚«<˚e⁄\T,
kÕ<Ûä´≈£î kÕ<ÛäT´\T nH˚ <˚eC≤‹yês¡T »ìà+#ês¡T.
eTs¡T‘·«‘ê´+ eTs¡T‘·«H√Ô ekÕ«düTÔ edüedüÔ<∏ë ˆ
uÛ≤H√düTÔ uÛ≤qyêXËÃÌe eTTVüAsêÔdüTÔ eTTVüAs¡ÔC≤' ˆˆ 9 ˆˆ
eTs¡T‘·«‹øÏ eTs¡T‘·«+‘·T\T, edüTe⁄≈£î edüTe⁄\T, uÛ≤qTe⁄≈£î uÛ≤qTe⁄\T, eTTVüAs¡Ô≈£î eTTVüAs¡TÔ\T
nH˚yês¡T »ìà+#ês¡T.
\e÷“j·÷XÊÃ<∏äÛ |òüTÀc˛ yÓ’ Hê>∑MB∏Û ‘·T j·÷$TC≤ ˆ
|üè~∏ÛM$wüj·T+ düs¡«eTs¡Tq∆‘ê´eTC≤j·T‘· ˆˆ 10 ˆˆ
\+ã nH˚ uÛ≤s¡´≈£î |òüTÀwüß&ÉT, j·÷$TøÏ Hê>∑M~∏, uÛÑ÷dü+ã+<ÛäyÓTÆq düeTdüÔ edüTÔC≤‘·+ ns¡T+<Ûä‹øÏ
»ìà+∫q~.
dü+ø£˝≤Œj·÷düTÔ dü+ø£˝ÀŒ <Ûäs¡à|ü⁄Á‘ê <äX¯ düà è‘ê' ˆ
j˚T ‘·«H˚ø£ edüTÁbÕD≤ <˚yê CÀ´‹' |ü⁄s√>∑e÷' ˆˆ 11 ˆˆ
edüy√-cº düe÷U≤´‘êùdÔcÕ+ eøå±´$T $düÔs¡yéT ˆ
Äb˛ Á<ÛäTeX¯Ã k˛eTX¯Ã <Ûäs¡àXËÃÌyêq˝À-ì\' ˆˆ 12 ˆˆ
Á|ü‘·÷´wüX¯Ã Á|üuÛ≤düX¯Ã edüy√-cº Á|üø°]Ô‘ê' ˆ
Ä|üdü´ |ü⁄Á‘√ yÓ’‘·D¶´' ÁX¯eT' XÊH√Ô <Ûä«ìdüÔ<∏ë ˆˆ 13 ˆˆ
dü+ø£\Œ nH˚ uÛ≤s¡´≈£î dü+ø£\TŒ&ÉT »ìà+#ê&ÉT. á$<Û+ä >± <Ûsä T¡ àìøÏ ø£*–q |ü~eT+~uÛ≤s¡´\ dü+‘êq+
edüTe⁄\T ÁbÕD≤\T>±ø£\ <˚e‘·\T CÀ´‹düT‡ eTT+<äT>± ø£\yês¡T <Ûäs¡à|ü⁄Á‘·T\THêïs¡T. yês¡T edüTe⁄\T>±
Á|üdæ<äT∆˝…’q mì$T~ eT+~ yê´|æÔì $e]kÕÔqT. Ä|ü⁄&ÉT, Á<ÛäTe⁄&ÉT, k˛eTT&ÉT, <Ûäs¡T&ÉT, nq\T&ÉT, nì\T&ÉT,
Á|ü‘÷· ´wüß&ÉT, Á|üu≤Û düT&ÉT nH˚ yê¬sì$T~eT+~ edüTe⁄\T. Ä|ü⁄ì ≈£îe÷s¡T\T yÓ‘’ +· &ÉT´&ÉT, ÁX¯eTT&ÉT, XÊ+‘·T&ÉT,
<Ûä«ì nH˚yês¡T.
Á<ÛäTedü´ |ü⁄Á‘√ uÛÑ>∑yêHé ø±˝À ˝Àø£Á|üø±X¯q' ˆ
k˛eTdü´ uÛÑ>∑yêq«sêà <Ûäs¡àdü´ Á<ä$D' düT‘·' ˆˆ 14 ˆˆ
˝Àø±\qT Á|üø±•+|ü#˚ùd |üP»´ø±\T&ÉT Á<ÛäTe⁄ì ≈£îe÷s¡T&ÉT. k˛eTTìøÏ uÛÑ>∑yêHé es¡ÃdüT&ÉT. <Ûäs¡TàìøÏ
Á<ä$DT&ÉT |ü⁄Á‘·T\T.
170 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eTH√»y√-ì\kÕ´d”<ä$C≤„‘·>∑‹düÔ<∏ë ˆ
≈£îe÷s√ Vü≤´q\kÕ´d”‘˚‡Hê|ü‹]‹ düà è‘·' ˆˆ 15 ˆˆ
nì\TìøÏ eTH√»e⁄&ÉH˚ >∑eTqy˚>+∑ >∑T]Ô+|üsêì |ü⁄Á‘·T&ÉT ø£*>±&ÉT. nq\TìøÏ ùdHê|ü‹ nH˚ ù|s¡T>∑\
|ü⁄Á‘·T&ÉT »ìà+#ê&ÉT.
<˚e˝À uÛÑ>∑yêH√´^ Á|ü‘·÷´wükÕ´uÛÑe‘·T‡‘·' ˆ
$X¯«ø£sêà Á|üuÛ≤düdü´ •\Œø£sêÔ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 16 ˆˆ
Á|ü‘·÷´wüßìøÏ jÓ÷– eTVü≤˙j·TT&Ó’q <˚e\T&ÉT ≈£îe÷s¡T&ÉT. Á|üuÛ≤düTìøÏ •\Œø±s¡T&ÉT Á|üC≤|ü‹ nì
#Ó|üŒ<ä–q $X¯«ø£s¡à |ü⁄Á‘·Tì>± »ìà+#ê&ÉT.
n~‹]›‹s¡›qTdüÔ<ä«<ä]cÕº düTs¡kÕ ‘·<∏ë ˆ
düTs¡_Û]«q‘ê #Ó’e ‘êÁe÷ Áø√<ÛäeXÊ ‹«sê ˆˆ 17 ˆˆ
ø£Á<äTs¡TàìX¯Ã <Ûäs¡àC≤„ ‘·‘·TŒÁ‘êHÓ’« ìuÀ<Ûä‘· ˆ
n+XÀ <Ûë‘ê uÛÑ>∑düÔ «cÕº $TÁ‘√-<∏äÛ es¡TD√-s¡´e÷ ˆˆ 18 ˆˆ
n~‹, ~‹, <äqTe⁄, n]wüº, düTs¡dü, düTs¡_Û, $q‘·, ‘êÁeT, Áø√<ÛäeX¯, Çs¡, ø£Á<äTe⁄, eTTì, <Ûäs¡à»„ nH˚
|ü<äeTT>∑TZs¡T ø£X¯´|ü⁄ì uÛ≤s¡´\T. yê]≈£îe÷s¡T\qT >∑÷]à ‘Ó\TdüTø√+&ç. n+X¯ó&ÉT, <Ûë‘·, uÛÑ>∑T&ÉT, ‘·«wüº,
$TÁ‘·T&ÉT, es¡TDT&ÉT, ns¡´eTT&ÉT.
$ekÕ«q‡$‘ê |üPcÕ Vü≤´+X¯óe÷ì«wüßíπse #· ˆ
‘·Twæ‘ê HêeT ‘˚ |üPs¡«+ #ê≈£åîwükÕ´qÔπs eTH√' ˆˆ 19 ˆˆ
|üPs¡«+ #ê≈£îå wüeTq«+‘·s+¡ ˝À $edü«+‘·T&ÉT, dü$‘·, |üPwü, n+X¯óeT+‘·T&ÉT, $wüßeí ⁄ nH˚yês¡T ‘·Twæ‘T· \T
nH˚ ù|s¡T‘√ Á|üdæ<äT∆\T ñ+&˚yês¡T.
yÓ’edü«‘˚-qÔüπs Áb˛ø±Ô Ä~‘ê´XÊÃ~‘˚' düT‘ê' ˆ
~‹' |ü⁄Á‘·<ä«j·T+ ˝ÒuÛÒ ø£X¯«bÕ<ä“\>∑]«‘·yéT ˆˆ 20 ˆˆ
yÓ’edü«‘·eTq«+‘·s¡+˝À n~‹ ≈£îe÷s¡T\T Ä~‘·T´\H˚ ù|s¡ |æ\Teã&çHês¡T. ø£X¯´|ü⁄ìe\¢ ~‹
ã\>∑]«‘·T˝…’q Ç<ä›s¡T |ü⁄Á‘·T\qT bı+~q~.
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄+ CÒ´wü˜+ Væ≤s¡D≤´ø£å+ ‘·<∏ë-qT»yéT ˆ
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄¬s›Ì‘√´ eTVü‰ã\|üsêÁø£eT' ˆˆ 21 ˆˆ
ô|<ä›yê&ÉT Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT, n‘·ì ‘·eTTà&ÉT Væ≤s¡D≤´≈£åî&ÉT. <Ó’Ó ‘·T´&Ó’q Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT >=|üŒ
ã\|üsêÁø£e÷\T ø£\yê&ÉT.
 171
|ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+
Äsê<Ûä´ ‘·|ükÕ <˚e+ ÁãVü‰àD+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
<äècÕº « ˝ÒuÛÒ esêì›yê´+düTÔ‘ê«-k $$<ÛÓ’dü‡yÔ Ó’' ˆˆ 22 ˆˆ
n‘·&ÉT |üs¡y˚TX¯«s¡T&Ó’q ÁãVü≤àqT>∑÷]à ‘·|üdüT‘√ Äsê~Û+∫, kÕø屑êÿsêìï bı+~, nH˚ø£ k˛ÔÁ‘ê\‘√
bı>∑&ç n‘·ìe\¢ >=|üŒesê\T bı+~Hê&ÉT.
n<∏ä ‘·dü´ ã˝≤<˚›yê' düs¡« @e eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
u≤~Û‘êkÕÔ&ç‘ê »>∑Tàπs›e<˚e+ |æ‘êeTVü≤yéT ˆˆ 23 ˆˆ
‘·sê«‘· n‘·&ÉT ‘·qã\+‘√ <˚e‘·\qT, eTVü≤s¡T¸\qT u≤~Û+∫ Væ≤+dæ+|ü>± yês¡T ÁãVü≤à<˚e⁄ì e<ä›≈£î
yÓ[flHês¡T.
X¯s¡£D´+ X¯s¡D+ <˚e+ X¯eTT“¤+ düs¡«»>∑qàj·TyéT ˆ
ÁãVü‰àD+ ˝Àø£ø£sêÔs¡+ Á‘ê‘ês¡+ |ü⁄s¡Twü+ |üs¡yéT ˆˆ 24 ˆˆ
X¯sD¡ T bı+<ä‘–· qyê&ÉT, X¯sD¡ eTT X¯óuÛ≤\qT ø£*–+#˚yê&ÉT, düs«¡ ˝Àø£d«ü s¡÷|ü⁄&ÉT, ˝Àø£øs£ ,Ô¡ dü+s¡ø≈å£ î£ &ÉT,
|üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&Ó’q ÁãVü≤àqT yês¡T #˚]Hês¡T.
≈£L≥düú+ »>∑‘êy˚Tø£+ |ü⁄sêD+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTyéT ˆ
dü j·÷∫‘√ <˚eeü¬s’s¡Tàì_ÛX¯Ã eTT˙X¯«sê'ˆˆ 25 ˆˆ
z eTT˙+Á<äT˝≤sê! ˝Àø±\≈£î eT÷\yÓTÆqyê&ÉT, n~«rj·TT&ÉT, düHê‘·qT&ÉT, |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q ÁãVü≤à
e<ä›≈£î yÓ[fl <˚e‘·\T, eTTqT\T ≈£L&É ÁbÕ]ú+∫Hês¡T.
düs¡«<˚eVæ≤‘êsêúj·T »>±eT ø£eT˝≤düq' ˆ
dü+dü÷Ôj·Te÷q' Á|üD‘Ó’s¡Tà˙ÁHÓ›Ì' neT¬s’s¡|æ ˆˆ 26 ˆˆ
ø°ås√<äk˛´‘·Ôs¡+ ≈£L\+ j·TÁ‘ê--ùdÔ Vü≤]ØX¯«s¡' ˆ
<äècÕº« <˚e+ »>∑<√´ì+ $wüßí+ $X¯«>∑Ts¡T+ •eyéT ˆˆ 27 ˆˆ
eeH˚› #·s¡DÖ eT÷sê∆ï ø£è‘êv®*s¡uÛ≤wü‘· ˆ
<˚e‘·\Væ≤‘·+ ø√dü+ ø£eT˝≤düqT&ÉT ÁãVü≤à eTT˙+Á<äT\T, düTs¡\T ‘·qTï ø=ìj·÷&ÉT‘·T+&É>± yês¡+<ä]‘√
≈£L&É Vü≤]ìedæ+#˚ ø°så d¡ eü TTÁ<ä+ ñ‘·sÔ r¡ sêìï #˚] Á|ü|+ü #êìøÏ ø±s¡DeTT, $X¯«>∑Ts¡Te⁄,eT+>∑fiÁ¯ |ü<Tä &ÉT nsTTq
Hêsêj·TDTì #·÷XÊ&ÉT. Äj·Tq bÕ<ë\≈£î ‘·\e+∫ $qj·T+‘√ #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ qeTdüÿ]+∫ Ç˝≤ |ü*ø±&ÉT.
ÁãôVAàyê#·:`ÁãVü≤à #ÓbÕŒ&ÉT
‘·«+ >∑‹dü‡s¡«uÛÑ÷‘êHê eTqH√Ô -dü´œÛ˝≤‘·àø£' ˆˆ 28 ˆˆ
yê´|” düsê«eTs¡e|ü⁄s¡àVü‰jÓ÷^ düHê‘·q' ˆ
‘·«e÷‘êà düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ Á|ü<ÛëqÁ|üø£è‹' |üsê ˆˆ 29 ˆˆ
172 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
˙e⁄ ÁbÕDT\+<äs¡≈£î s¡ø£å≈£î&Ée⁄. n+‘·+ ˝Òìyê&Ée⁄. düeTdüÔ+ Ä‘·à>± ø£\yê&Ée⁄, Á|ü|ü+#·eT+‘·{≤
yê´|æ + ∫qyê&É e ⁄. dü s ¡ « <˚ e ‘· \ T ˙X¯ Ø s¡ y ˚ T . >=|ü Œ jÓ ÷ ^X¯ « s¡ T &É e ⁄. nHê~|ü ⁄ s¡ T wü ß &É e ⁄, ˙e⁄
düs¡«uÛÑ÷‘·dü+|òü÷ìøÏ Ä‘·àe⁄. Á|ü<ÛëqÁ|üø£è‹$.
yÓ’sê¬>’ ´X¯«s¡´ìs¡‘√ yê>∑r‘√ ìs¡x®q' ˆ
‘·«+ ø£sêÔ #Ó’e uÛÑsêÔ #· ìVü≤HêÔ #· düTs¡~«cÕyéT ˆˆ 30 ˆˆ
yÓ’sê¬>’´X¯«s¡´+˝À ìeT>∑Tï&Ée⁄, yê>∑r‘·T&Ée⁄. eT*q+ ˝Òì yê&Ée⁄. $XÊ«ìøÏ ø£s¡Ôe⁄, s¡ø£å≈£î&Ée⁄, sêø£ådü
dü+Vü‰s¡≈£î&Ée⁄ ˙e⁄.
Á‘ê‘·TeTs¡Ωdü´qH˚ÔX¯ Á‘ê‘êdæ |üs¡y˚TX¯«s¡ ˆ
Ç‘·ú+ dü $wüßís¡“¤>∑yêHé ÁãVü≤àD≤ dü+Á|üuÀ~Û‘·' ˆˆ31 ˆˆ
Áb˛yê#√ìïÁ<ä|ü<ëàø£å' |”‘êyêkÕ' düTsê웫C≤' ˆ
øÏeTs¡ú+ düTeTVü‰Msê´' düÁ|üC≤|ü‹ø±düT‡sê' ˆˆ 32 ˆˆ
ÇeT+ <˚X¯eTqTÁbÕbÕÔ' øÏ+ yê ø±s¡´+ ø£s√$T e' ˆ
z nq+‘·T&Ü! ˙e⁄ eTeTTà s¡øÏå+|ü<ä–qyê&Ée⁄. z |üs¡y˚TX¯«sê! ˙y˚ s¡ø£å≈£î&Ée⁄ nì ÁãVü≤à ÁbÕ]ú+#·>±
$ø£dæ+∫qø£eT\eTT\e+{Ï H˚Á‘ê\T ø£\yê&ÉT, |”‘ê+ãs¡<Ûë] Ä Hêsêj·TDT&ÉT <˚e‘·\qT >∑÷]à Ç≥¢Hêï&ÉT`
MTs¡T >=|üŒ |üsêÁø£eTe+‘·T\T. ÁãVü≤à<˚e⁄ì‘√ ≈£L&É m+<äTø° Á|ü<˚XÊìøÏ e#êÃs¡T? H˚qT MT πø$T |üì #˚dæ
ô|{≤º\ì Á|ü•ï+#ê&ÉT.
<˚yê }#·T:` <˚e‘·\T |ü*ø±s¡T.
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄sêïeT ÁãVü≤àD√ es¡<ä]Œ‘·' ˆˆ 33 ˆˆ
u≤<Ûä‘˚ uÛÑ>∑eHӛ̑√´ <˚yêq‡sê«qü‡Vü≤]¸_Û' ˆ
ne<Ûä´' düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ ‘ê«eTè‘˚ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTyéT ˆˆ 34 ˆˆ
z eTVü‰‘êà! Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉH˚ <Ó’‘·T´&ÉT ÁãVü≤àqT+&ç esê\T bı+~, >∑]«jÓÆT <˚e‘·\qT, ãTTwüß\qT
≈£L&É u≤~ÛdüTÔHêï&ÉT. ˙e⁄ ‘·|üŒ Ç‘·s¡T˝…es¡T n‘·ìì e~Û+#·˝Òs¡T.
Vü≤qTÔeTs¡Ωdæ düπs«cÕ+ Á‘ê‘ê-dæ ‘·«+ »>∑qàj·T! ˆ
ÁX¯ó‘ê« ‘·<Ó›Ìe‘Ó’s¡Tø£Ô+ dü $wüßís√¢ø£uÛ≤eq' ˆˆ 35 ˆˆ
e<Ûëj·T <Ó’‘·´eTTK´dü´ k˛-dü軑·TŒs¡Twü+ dü«j·TyéT ˆ
˙e⁄ »>∑‘Y dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. n+<ä]øÏ s¡ø£å≈£î&Ée⁄. n‘·DÏí #·+|ü{≤ìøÏ ns¡TΩ&Ée⁄. Ä <˚e‘·\T #Ó|æŒq e÷≥
$ì ˝Àø£uÛ≤eqT&Ó’q Ä $wüßíe⁄ sêø£ådüeTTKT´&Ó’q Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì #·+|ü{≤ìøÏ ˇø£ |ü⁄s¡Twüßì düèwæº+∫Hê&ÉT.
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 173

y˚Ts¡T|üs¡«‘·esê¸àD+ |òüTÀs¡s¡÷|ü+ uÛÑj·÷qø£yéT ˆˆ 36 ˆˆ

n‘·&ÉT y˚Ts¡T |üs¡«‘êø±s¡T&Ó’ uÛÑj·T+ø£*–+#˚ |òüTÀs¡s¡÷|ü+ ø£\yê&ÉT.
X¯+K#·Áø£>∑<ëbÕDÏ+ ‘·+ ÁbÕVü≤ >∑s¡T&É<Ûä«»' ˆ
Vü≤‘ê« ‘·+ <Ó’‘·´sêC≤q+ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄+ |ü⁄q' ˆˆ 37 ˆˆ
ÇeT+ <˚X¯+ düe÷>∑qTÔ+ øÏåÁ|ü eTs¡Ωdæ bÂs¡TcÕ‘Y ˆ
ìX¯eT´ yÓ’wüíe+ yêø£´+ Á|üDeT´ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTyéTˆˆ 38 ˆˆ
eTVü‰|ü⁄s¡TwüeTe´ø£Ô+ j·Tj·TÚ <Ó’‘·´eTVü‰|ü⁄s¡yéT ˆ
$eTTxÃHÓ“¤Ìs¡e+ Hê<ä+ X¯+K#·Áø£>∑<ë<Ûäs¡' ˆˆ 39 ˆˆ
Äs¡TVü≤´ >∑s¡T&É+ <˚y√ eTVü‰y˚Ts¡T]yê|üs¡' ˆ
Äø£s¡í´ <Ó’‘·´Á|üesê eTVü‰y˚T|òüTs¡y√|üeTyéT ˆˆ 40 ˆˆ
düeTxà #·ÁøÏπs Hê<ä+ ‘·<∏ë <Ó’‘·´|ü‘˚s¡“¤j·÷‘Y ˆ
X¯+K#·Áø±\T <Ûä]+∫q Ä |ü⁄s¡Twüßì‘√ Hêsêj·TDT &ç≥¢Hêï&ÉT. sêø£ådüsêE Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄qT #·+|æ
eT∞fl á Á|ü<˚XÊìøÏ oÁ|òüT+>± s¡eTTà. Ä e÷≥\T $ì |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉT ne´≈£îÔ&ÉT eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&Ó’q $wüßíe⁄≈£î
qeTdüÿ]+∫ Ä |ü⁄s¡Twüß&ÉT X¯+K#·Áø£>∑<ä\qT <Ûä]+∫ uÛÑj·T+ø£s¡+>± >∑]®dü÷Ô sêø£ådüTì |ü≥ºD≤ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
>∑s¡T‘·à+‘·Tq~Ûwæ˜+∫ eTs√ y˚Ts¡T|üs¡«‘·+ e˝… yÓfi¯fl>± ô|<ä› y˚T|òüT<Ûä«ì e+{Ï <Ûä«ìì $ì sêø£ådüÁX‚wüߘ\T
sêø£ådüsêEuÛÑj·T+e\¢ ‘êeTT ≈£L&É Ä |ü⁄s¡Twüßì<Ûä«ì‘√ düe÷q+>± <Ûä«ì+∫Hês¡T.
ndüTsê }#·T'`sêø£ådüT\T |ü*ø±s¡T.
ø£•Ã<ë>∑#·Ã¤‹ eTVü‰Hé |ü⁄s¡Tc˛ <˚e H√~‘·' ˆˆ 41 ˆˆ
Á|üuÛÑ÷! ˇø±H=ø£ eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉT <˚e‘·\ Áù|s¡D‘√ edüTÔHêï&ÉT.
$eTTxÃHé uÛ…’s¡e+ Hê<ä+ ‘·+ C≤˙yÓ÷ »Hês¡›qyéT ˆ
‘·‘·' düVü‰düTs¡e¬s’]Ωs¡D´ø£•|ü⁄' dü«j·TyéT ˆˆ 42 ˆˆ
düqï<Ó∆ÌkÕ‡j·TT<ÛÓ’' |ü⁄Á‘Ó’' düÁ|üVü‰¢<Ó’düÔ<ë j·Tj·TÚ ˆ
<äècÕº« ‘·+ >∑s¡T&Üs¡÷&ÛÉ+ dü÷s¡´ø√{ÏdüeTÁ|üuÛÑyéT ˆˆ 43 ˆˆ
|ü⁄s¡Twü+ |üs¡«‘êø±s¡+ Hêsêj·TD$Tyê|üs¡yéT ˆ
<äTÁ<äTe⁄' πø∫<äH√´q´eT÷#·T' dü+ÁuÛ≤qÔ˝À#·Hê' ˆˆ 44 ˆˆ
uÛÑj·T+ø£s¡+>± >∑]®düTÔqï Ä |ü⁄s¡Twüßì »Hês¡›qT&Ó’q $wüßíe⁄>∑ >∑T]Ô+#êeTT nHêïs¡T. ‘·sê«‘·
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT sêø£då Áü X‚wßü \˜ ‘√ dü«j·T+>± Äj·TT<Ûë\‘√ j·TT<ë∆ìøÏ. dæ<y∆ä TÓ qÆ Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT yÓTT<ä˝q’… ≈£îe÷s¡T\‘√
174 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø£*dæ j·TT<ë∆ìøÏ yÓfi≤fl&TÉ . ø√{Ïd÷ü s¡´düeTø±+‹ø£*Z >∑sT¡ &ÉT q~Ûw+˜æ ∫q |üs«¡ ‘êø±s¡+ø£\ s¬ +&ÉeHêsêj·TDTìe˝…
ñqï Ä |ü⁄s¡Twüßì #·÷∫ ø=+<äs¡T |ü˝≤j·Tq+ ∫‘·Ô–+∫Hês¡T. Ç‘·s¡T\T dü+ÁuÛÑeT+>∑\ #·÷|ü⁄\Tø£*Z ‘·eT˝À
‘ê$T≥T¢ #Ó|üø=Hêïs¡T.
nj·T+ dü <˚y√ <˚yêHê+ >√bÕÔ Hêsêj·TD√ ]|ü⁄' ˆ
nkÕàø£eTe´jÓ÷ q÷q+ ‘·‘·T‡‘√ yê düe÷>∑‘·' ˆˆ 45 ˆˆ
á <˚e⁄&Óq’ Hêsêj·TDT&ÉT <˚e‘·\≈£î s¡ø≈å£ î£ &ÉT. eTq≈£î X¯Á‘·Te⁄. HêX¯sV¡ ≤æ ‘·T&Óq’ Ä $wüßyí .˚ ìX¯Ãj·TeTT.
˝Ò<ë n‘·ì ≈£îe÷s¡T&Ó’Hê ø±e#·TÃqT.
Ç‘·T´ø±Ô « X¯gesê¸DÏ düdüèE' |ü⁄s¡TcÕj·T ‘˚ ˆ
dü ‘êì #êø£å‘√ <˚y√ HêX¯j·÷e÷dü ©\j·÷ ˆˆ 46 ˆˆ
nì nqTø=ì yês¡T Ä |ü⁄s¡Twüßìô|’ Äj·TT<Ûäes¡¸eTT ≈£î]|æ+#ês¡T. Ä |ü⁄s¡Twüß&ÉT ≈£L&É yê] X¯ÁkÕÔ\qT
düT\uÛÑ+>± uÛÑ>∑ï+ ø±$+∫ nø£å‘· >±Á‘·T&ÉT>± qT+&ÓqT.
Væ≤s¡D´ø£•b˛' |ü⁄Á‘êX¯Ã‘ê«s¡' Á|ü~∏‘Í»dü' ˆ
|ü⁄Á‘·+ Hêsêj·TD√<ä÷“¤‘·+ j·TTj·TT<ÛäTπsà|òüTì'dü«Hê' ˆˆ 47 ˆˆ
Á|üdæ<ä∆ã\+ ø£\ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì ≈£îe÷s¡T\T q\T>∑Ts¡T y˚T|òüT<Ûä«ìe+{Ï >∑+;Ûs¡yÓTÆq <Ûä«ì ø£\yê¬s’
$wüßíe⁄ e\¢ ø£*Zq Ä |ü⁄s¡Twüßì‘√ j·TT<ä∆eTT #˚XÊs¡T.
Á|üVü‰¢<äXÊÃqTVü‰¢<äX¯Ã dü+Vü‰¢<√ Vü‰¢<ä @e #· ˆ
Á|üVü‰¢<ä' ÁbÕVæ≤D√Á<ë“Vü≤àeTqTVü‰¢<√-<∏äÛ yÓ’wüíeyéT ˆˆ 48 ˆˆ
Á|üVü‰¢<äT&ÉT, nqTVü‰¢<äT&ÉT, dü+Vü‰¢<äT&ÉT, Vü‰¢<äT&ÉT nqT yê]˝À Á|üVü‰¢<äT&ÉT ÁãVü‰àÁkÕÔìï Á|üjÓ÷–+#·>±
nqTVü‰¢<äT&ÉT Hêsêj·TD≤ÁkÕÔìï Á|üjÓ÷–+#ê&ÉT.
dü+Vü‰¢<äXÊÃ|æ øöe÷s¡e÷π>ïj·T+ Vü‰¢<ä @e #· ˆ
‘êì ‘·+ |ü⁄s¡Twü+ ÁbÕ|ü´ #·‘ê«s¡´ÁkÕÔDÏ yÓ’wüíeyéT ˆˆ 49 ˆˆ
q X‚≈£îX¯Ã*‘·T+ $wüßí+ yêdüT<˚e+ j·T<∏ë‘·<∏äÛyéT ˆ
n<∏ëk #·‘·Ts¡' |ü⁄Á‘êqàVü‰u≤VüQs¡àVü‰ã\' ˆˆ 50 ˆˆ
dü+Vü‰<¢ Tä &ÉT øöe÷sêÁkÕÔìï, Vü‰<¢ Tä &ÉT Äπ>ïj·÷ÁkÕÔìï Á|üj÷Ó –+#ê&ÉT. á nÁkÕÔ\T Hêsêj·TD dü+uÛeÑ ⁄&Óq’
Ä |ü⁄s¡Twüßì @ e÷Á‘·+ #·*+|ü #˚j·T˝Òø£ b˛sTTq$. n‘·&ÉT yêdüT<˚e⁄&Ó’q $wüßíe⁄ e˝…H˚ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì
q\T>∑Ts¡T |ü⁄Á‘·T\qT
Á|ü>∑èVü≤´ bÕ<˚wüß ø£¬s’' ∫πøå|ü #· qHê<ä #· ˆ
$eTTπøÔwü«<∏äÛ |ü⁄Á‘˚wüß Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄' dü«j·TyéT ˆˆ 51 ˆˆ
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 175

bÕ<˚q ‘ê&Éj·÷e÷dü y˚π>H√s¡dæ ‘·+ ã© ˆ

dü ‘˚q |”&ç‘√-‘·´s¡ú+ >∑s¡T&˚q düVü‰qT>∑' ˆˆ 52 ˆˆ
n<äèX¯´' Á|üj·Tj·TÚ ‘·÷s¡í+ j·TÁ‘· Hêsêj·TD' Á|üuÛÑT' ˆ
>∑‘ê« $C≤„|üj·÷e÷dü Á|üeè‘·ÔeTœ\+ ‘·<∏ë ˆˆ 53 ˆˆ
dü+∫+‘·´ eTqkÕ <˚e' düs¡«C≤„qeTjÓ÷-eT\' ˆ
qs¡kÕ´s¡∆‘·qT+ ø£è‘ê« dæ+Vü≤kÕ´s¡∆‘·qT+ ‘·<∏ë ˆˆ 54 ˆˆ
qèdæ+Vü≤e|ü⁄s¡e´ø√Ô Væ≤s¡D´ø£•b˛' |ü⁄πs ˆ
Ä$s¡“uÛÑ÷e düVü≤kÕ yÓ÷Vü≤j·THӛ̑·´<ëqyêHé ˆˆ 55 ˆˆ
‘·q#˚‘·T\‘√ yê]bÕ<ë\T |ü≥Tºø=ì $dü]yÓ’∫ >∑]®+∫Hê&ÉT. ‘·sê«‘· ‘·q≈£îe÷s¡T\T j·TT<ä∆+ qT+&ç
<ä÷s¡+b˛>± Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT dü«j·T+>± ‘·q bÕ<ä+‘√ n‘·ì s=eTTàô|’ ã\+>± ‘·Hêï&ÉT. Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄e\¢
n‘·´+‘· u≤<ÛäH=+~q Ä yÓ’wüíe|ü⁄s¡Twüß&ÉT, >∑s¡T‘·à+‘·T&ÉT nqT#·s¡T\‘√ ≈£L&É n+‘·sê∆qyÓTÆ Hêsêj·TDTì
düìï~ÛøÏ lÁ|òüT+>± yÓ[flHê&ÉT. Vü≤]øÏ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄e<ä› »]–q $wüj·TeT+‘ê $qï$+∫Hê&ÉT. n~$ì
düs«¡ C≤„qeTj·TT&ÉT ìs¡à\T&Óq’ Hêsêj·TDT&ÉT eTqdüT˝À Ä˝À∫+#·Tø=ì dü>+∑ X¯Øs¡+ eTqTwüß´ì~>∑, dü>+∑ X¯Øs¡+
dæ+Vü‰ì~>∑ ø±$+∫ qs¡dæ+Vü≤s¡÷|ü⁄&Ó’ ø£q|ü&É≈£î+&Ü yÓ[fl Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì |ü≥ºD+˝À nø£kÕà‘·TÔ>±
kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT, Ä s¡÷|ü+‘√ <Ó’‘·´<ëqe⁄\qT yÓ÷Væ≤+|ü #˚XÊ&ÉT.
<ä+ÁcÕºø£sêfiÀ jÓ÷>±‘êà j·TT>±qÔ<äVü≤H√|üeT' ˆ
düe÷s¡TVü‰´‘·àq' X¯øÏÔ+ düs¡«dü+Vü‰s¡ø±]ø±yéT ˆˆ 56 ˆˆ
uÛ≤‹ Hêsêj·TD√-qH√Ô j·T<∏ë eT<Ûä´+~H˚ s¡$' ˆ
<äècÕº« qèdæ+Vü≤+ |ü⁄s¡Twü+ Á|üVü‰¢<ä+ CÒ´wü˜|ü⁄Á‘·ø£yéT ˆˆ 57 ˆˆ
e<Ûëj·T Áù|s¡j·÷e÷dü qs¡dæ+Vü≤dü´ k˛-düTs¡' ˆ
ÇeT+ qèdæ+Vü≤+ |ü⁄s¡Twü+ |üPs¡«kÕà<ä÷qX¯øÏÔø£yéT ˆˆ 58 ˆˆ
düôV’≤e ‘˚-qTC…’dü‡¬s’« sêïX¯j·÷X¯ó eTj˚T]‘·' ˆ
dü ‘·ìïjÓ÷>±<ädüTs¡' Á|üVü‰¢<√ $wüßíeTe´j·TyéT ˆˆ 59 ˆˆ
j·TTj·TT<Û˚ düs¡«j·T‘˚ïq qs¡dæ+ùV≤q ì]®‘·' ˆ
‘·‘·' dü+yÓ÷Væ≤‘√ <Ó’‘√´ Væ≤s¡D≤´ø£å düÔ<ë-qT»' ˆˆ 60 ˆˆ
<Ûë´‘ê« |üX¯ó|ü‘˚ s¡g+ düdüs¡® #· qHê<ä #· ˆ
ø√s¡\‘√ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆqs¡÷|ü+ ø£\yê&ÉT jÓ÷>∑dü«s¡÷|ü⁄&ÉT Á|üfi¯j·Tø±˝≤–ï düe÷qT&ÉT nsTTq
Hêsêj·TDT&ÉT düs¡«dü+Vü‰s¡ ø±s¡ø£yÓTÆq ‘·qX¯øÏÔì |üPqTø=ì eT<Ûë´Vü≤ï+ dü÷s¡T´ìe˝… Á|üø±•düTÔqï qs¡dæ+Vü≤
176 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
s¡÷|ü+˝À ñqï Ä |ü⁄s¡Twüßì #·÷∫ ô|<ä›≈£îe÷s¡T&Ó’q Á|üVü‰¢<äTì sêø£ådüsêE Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT qs¡dæ+VüQì
e<Ûäø=s¡≈£î Áù|πs|æ+∫Hê&ÉT. á qs¡dæ+Vü≤s¡÷|ü+ ø£\ |ü⁄s¡Twüß&ÉT eTT+<äT e∫Ãq yêì ø£+fÒ ã\V”≤qT&ÉT.
Hêe÷≥ Á|üø±s¡+ ˙ ‘·eTTà\‘√ ≈£L&ç oÁ|òüT+>± dü+Vü≤]+#·T nì |ü*øÏq ‘·+Á&ç Ä»„‘√ ndüTs¡T&Ó’q Á|üVü‰¢<äT&ÉT
ne´j·TT&Ó’q $wüßíe⁄qT nìï Á|üj·T‘êï\‘√ m<äTs=ÿì b˛sê&çHê&ÉT. ∫es¡ø± qs¡dæ+VüQì#˚‘· z&ç b˛sTTHê&ÉT.
n|ü⁄&ÉT Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì ‘·eTTà&Óq’ Væ≤s¡D≤´≈£îå &ÉT yÓ÷Vü≤eX¯ó&Ó’ bÕX¯ó|ü‘êÁkÕÔìï <Ûë´ì+∫ qèdæ+VüQìô|’ Á|üj÷Ó –+∫
_>∑Zs¡>± ns¡∫Hê&ÉT.
‘·dü´ <˚yê~Û<˚edü´ $c˛ís¡$T‘·‘˚»dü' ˆˆ 61 ˆˆ
q Vü‰ìeTø£s√<äg+ ‘·<∏ë <˚edü´ X¯S*q' ˆ
<äècÕº« |üsêVü≤‘·+ ‘·«g+ Á|üVü‰¢<√ uÛ≤>∑´>ös¡yê‘Y ˆˆ 62 ˆˆ
y˚TH˚ düsê«‘·àø£+ <˚e+ yêdüT<˚e+ düHê‘·qyéT ˆ
düqÔ´»´ düs¡«X¯ÁkÕÔDÏ dü‘·Ô «j·TTπøÔq #˚‘·kÕ ˆˆ 63 ˆˆ
qHêeT •s¡kÕ <˚e+ jÓ÷–Hê+ Vü≤è<äj˚TX¯j·TyéT ˆ
düTÔ‘ê« Hêsêj·TD+ k˛ÔÁ‘Ó…’' ãTT>∑´EkÕ‡eTdü+uÛÑyÓ’' ˆˆ 64 ˆˆ
ìyês¡´ |æ‘·s¡+ ÁuÛ≤‘·è≤Hé Væ≤s¡D≤´ø£å+ ‘·<ë-ÁãM‘Y ˆ
nj·T+ Hêsêj·TD√-qqÔ' XÊX¯«‘√ uÛÑ>∑yêq»' ˆˆ 65 ˆˆ
n|ü]$T‘· ‘˚»dæ«, <˚e<˚e⁄&Ó’q Hêsêj·TDTìøÏ •e⁄ì ng+ m≥Te+{Ï Vü‰ìì ø£*–+#·˝Ò<äT. Ä ng+
$wüßíe⁄ $wüj·T+˝À $|òü\+ ø±e≥+ #·÷∫ Á|üVü‰¢<äT&ÉT ‘·q n<äèwüº$X‚wü+e\¢ düHê‘·qT&ÉT düs¡«»>∑‘·‡«s¡÷|ü⁄&Ó’q
$wüßíe⁄>± >∑T]Ô+∫Hê&ÉT. n|ü&É‘·&ÉT ‘·q Äj·TT<Ûë\ìï+{Ïì $&ç∫ dü‘·Ô «>∑TDÁ|ü<ÛëqyÓTÆq eTqdüT‘√
jÓ÷^X¯«s¡T\Vü≤è<äj·T+˝À X¯j·Tì+#˚ Ä <˚e⁄ìøÏ •s¡kÕ Á|üD$T*¢ ãTT>∑´»kÕ‡eTy˚<ë\ eT+Á‘·s¡÷|üyÓTÆq
k˛ÔÁ‘ê\‘√ Hêsêj·TDTì düTÔ‹+∫Hê&ÉT. ‘·q ‘·+Á&çì, k˛<äs¡T\qT, Væ≤s¡D≤´≈£åîì ≈£L&É j·TT<ä∆+qT+&ç yê]dü÷Ô
Ç≥¢Hêï&ÉT. á Hêsêj·TDT&ÉT n+‘·+˝Òìyê&ÉT, XÊX¯«‘·T&ÉT, |ü⁄≥Tºø£ ˝Òì uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT.
|ü⁄sêD' |ü⁄s¡Tc˛ <˚y√ eTVü‰jÓ÷^ »>∑qàj·T' ˆ
nj·T+ <Ûë‘ê $<Ûë‘ê #· dü«j·T+CÀ´‹]ïs¡x®q' ˆˆ 66 ˆˆ
Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Twü+ ‘·‘·Ô «eT÷\Á|üø£è‹s¡e´j·÷ ˆ
áX¯«s¡' düs¡«uÛÑ÷‘êHêeTqÔsê´MT >∑TD≤‹>∑' ˆˆ 67 ˆˆ
>∑#·Ã¤<Ûä«y˚Tq+ X¯s¡D+ $wüßíeTe´≈£ÔeTe´j·TyéT ˆ
@eeTTø£Ô' düT<äTs¡T“~∆]Ωs¡D´ø£•|ü⁄' dü«j·TyéT ˆˆ 68 ˆˆ
Áb˛yê#· |ü⁄Á‘·eT‘·´s¡ú+ yÓ÷Væ≤‘√ $wüßíe÷j·Tj·÷ ˆ
nj·T+ düsê«‘·àHê e<Û√´ qèdæ+Vü≤√-\Œ|üsêÁø£eT' ˆˆ 69 ˆˆ
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 177

düe÷>∑‘√-düà<䓤eq$T<ë˙+ ø±\#√~‘·' ˆ
$Vü≤dü´ |æ‘·s¡+ |ü⁄Á‘√ e#·' ÁbÕVü≤ eTVü‰eT‹' ˆˆ 70 ˆˆ
|ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT >=|üŒ jÓ÷^X¯«s¡T&ÉT, ˝Àø±ìø±‘·à. Ç‘·&˚ <Ûë‘·, $<Ûë‘· ≈£L&É. dü«j·T+Á|üø±X¯+
ø£\yê&ÉT. e÷*q´+˝Òì <˚e⁄&ÉT. á $wüßyí ˚ Á|ü<ëÛ q|ü⁄s¡Twü‘‘· ·Ô «+, HêX¯+˝Òì eT÷\Á|üøè£ ‹ Ç‘·&.˚ düs«¡ ÁbÕDT\≈£î
áX¯«s¡T&ÉT. n+‘·≥ yê´|æ+∫ ñqïyê&ÉT. >∑TDÁ‘·j·÷r‘·T&ÉT. n{Ϻ ne´ø£Ôs¡÷|ü⁄&ÉT, ne´j·TT&ÉT nsTTq
Ä‘·ìì X¯sD¡ T y˚&+É &ç. Ç{≤¢ Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT #Ó|Œü >± <äTwü㺠T~∆ø\£ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT dü«j·T+>± $wüßeí ÷j·÷yÓ÷Væ≤‘·T&Ó’
≈£îe÷s¡Tì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT. n\Œ|üsêÁø£eT+ qs¡d+æ Vü≤s¡÷|ü+˝À ñqï á |ü⁄s¡Twüß&ÉT nìï$<Ûë\ #·+|ü<–ä qyê&˚.
Ç‘·&ç|ü⁄&ÉT eTè‘·T´Áù|]‘·T&Ó’ eTq uÛÑeq+ Á|üy˚•+∫Hê&ÉT. ‘·+Á&ç e÷≥\T$qï Á|üVü‰¢<äT&ÉT q$« >=|üŒ ãT~∆
ø£\yê&Ó’ Ç≥¢Hêï&ÉT.
e÷ ìq›ôd’ «q$÷XÊq+ uÛÑ÷‘êHêy˚Tø£eTe´j·TyéT ˆ
ø£<∏äÛ+ <˚y√ eTVü‰<˚e' XÊX¯«‘·' ø±\e]®‘·' ˆˆ 71 ˆˆ
ø±˝Òq Vü≤q´‘˚ $wüßí' ø±˝≤‘êà ø±\s¡÷|ü<Ûäèø˘ ˆ
‘·‘·' düTes¡íø£•|ü⁄s¡T›sê‘êà ø±\#√~‘·' ˆˆ 72 ˆˆ
ìyê]‘√-|æ |ü⁄Á‘˚D j·TTj·TT<Û˚ Vü≤]eTe´j·TyéT ˆ
dü+s¡ø£Ôqj·TH√-qH√Ô Væ≤s¡D´qj·THêÁ>∑»yéT ˆˆ 73 ˆˆ
qU…’]«<ës¡j·÷e÷dü Á|üVü‰¢<äôd’´e |üX¯´‘·' ˆ
Vü≤‘˚ Væ≤s¡D´ø£•b Væ≤s¡D≤´øå√ eTVü‰ã\' ˆˆ 74 ˆˆ
$düè»´ |ü⁄Á‘·+ Á|üVü‰¢<ä+ <äTÁ<äTy˚ uÛÑj·T$Vü≤«\' ˆ
nqTVü‰¢<ë<äj·T' |ü⁄Á‘ê nH˚´ #· X¯‘·XÀ-düTsê' ˆˆ 75 ˆˆ
qèdæ+Vü‰<˚edü+uÛÑ÷‘Ó’' dæ+ôV’≤Øï‘ê j·TeTø£åj·TyéT ˆ
‘·‘·' dü+Vü≤è‘·´ ‘·Á<ä÷|ü+ Vü≤]sêïsêj·TD' Á|üuÛÑT' ˆˆ 76 ˆˆ
düs«¡ ÁbÕDT\≈£î Á|üuTÑÛ e⁄, n~«rj·TT&ÉT, ne´j·TT&ÉT nsTTq Ç‘·ìì <ä÷wæ+#·≈î£ . á <˚e⁄&ÉT XÊX¯«‘·T&ÉT,
ø±˝≤r‘·T&ÉT uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ eTVü‰<˚e⁄&ÉT. $wüßeí ⁄qT ø±\T&Ó{≤¢ #·+|ü>\∑ &ÉT. Ç‘·&˚ ø±\dü«s¡÷|ü⁄&ÉT. ø±\s¡÷bÕìï
<Û]ä +∫qyê&ÉT. áe÷≥\T$qï <äTdü‡«uÛ≤e⁄&Óq’ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT ø±\Áù|]‘·T&Ó’ ≈£îe÷s¡T&ÉT yê]+∫Hê XÊX¯«‘·T&Óq’
$wüßíe⁄‘√ j·TT<ä∆+ #˚XÊ&ÉT. ø√|ü+‘√ mÁs¡HÓ’q H˚Á‘ê\T>∑\ Ä $wüßíe⁄ Væ≤s¡D≤´≈£åîì nqï Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì n‘·ì
ø=&ÉT≈£î Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT #·÷düT+Ô &É>±H˚ >√fi¯fl‘√ N*à #·+|æHê&ÉT. Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT #êe>±H˚ ã\e+‘·T&Óq’ Væ≤s¡D≤´≈£îå &ÉT
uÛj
Ñ T· +‘√ ≈£îe÷s¡T&Óq’ Á|üV‰ü <¢ Tä qø£ÿ&˚ e<ä* bÕ]b˛j·÷&ÉT. nqTVü‰<¢ Tä &ÉT yÓTT<ä˝q’… Ç‘·s¡ ≈£îe÷s¡T\T e+<ä\ø=\~
sêø£ådüT\T≈£L&É qs¡dæ+VüQì X¯Øs¡+˝À+∫ |ü⁄{Ϻq dæ+Vü‰\e\¢ j·TeT˝Àø±ìï #˚s¡Tø=Hêïs¡T. ‘·sê«‘· $wüßíe⁄
uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq Ä s¡÷bÕìï ñ|üdü+Vü≤]+∫Hê&ÉT.
178 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
dü«y˚Te |üs¡eT+ s¡÷|ü+ j·Tj·TÚ Hêsêj·TD≤Vü≤«j·TyéT ˆ
>∑‘˚ Hêsêj·TDÒ <Ó’‘·´' Á|üVü‰¢<√-düTs¡dü‘·ÔeT' ˆˆ 77 ˆˆ
n_ÛùwπøD j·TTπøÔq Væ≤s¡D≤´ø£åeTjÓ÷»j·T‘Yˆ
dü u≤<Ûäj·÷e÷dü düTsêHés¡DÒ õ‘ê« eTT˙q|æ ˆˆ 78 ˆˆ
\u≤∆«-q∆ø£+ eTVü‰|ü⁄Á‘·+ ‘·|ükÕ--sê<Ûä´ X¯+ø£s¡yéT ˆ
<˚yêxÏ®‘ê« dü<˚y˚ÁHê›Hé ≈£åîu≤∆« #· <Ûäs¡D°$Te÷yéT ˆˆ 79 ˆˆ
˙‘ê« s¡kÕ‘·\+ #·Áπø y˚<ëHÓ’« ìÁwüŒuÛ≤+düÔ<∏ë ˆ
‘·‘·' düÁãVü≤àD≤ <˚yê' |ü]e÷¢qeTTKÁ•j·T' ˆˆ 80 ˆˆ
>∑‘ê« $C≤„|üj·÷e÷düT]«wüíy˚ Vü≤]eTì›s¡yéT ˆ
dü ∫qÔsTT‘ê« $XÊ«‘êà ‘·<ä«<Û√bÕj·TeTe´j·T' ˆˆ 81 ˆˆ
Hêsêj·TDT&ÉH˚ ù|s¡T>∑\ ‘·q |üs¡eTs¡÷bÕìï bı+~Hê&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Hêsêj·TDT&ÉT yÓ[flb˛>±
sêø£kå ˛‘·eÔ TT&Óq’ Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT Væ≤s¡D≤´≈£îå ì nqTs¡÷|üyTÓ qÆ |ü{≤º_ùπÛ wø£+‘√ Á|üuTÑÛ e⁄qT #˚XÊ&ÉT. ‘·sê«‘· Væ≤s¡D≤´≈£îå &ÉT
j·TT<ä∆+˝À <˚e‘·\qT »sTT+∫ eTTqT\qT ≈£L&É u≤~Û+#ê&ÉT. X¯+ø£s¡Tì >∑÷]à ‘·|üe÷#·]+∫ n+<Ûä≈£î&ÉH˚
≈£îe÷s¡Tìbı+~ <˚y+˚ Á<äTì‘√ ≈£L&É <˚e‘·\qT »sTT+∫ á uÛ÷Ñ $Tì ø£\‘· #Ó+~+#ê&ÉT. y˚<ë\qT bÕ‘êfi≤ìøÏ
ø=ìb˛sTT ø±+‹V”≤Hê\qT ø±$+#ê&ÉT. ‘·s¡Tyê‘· <˚e‘·\+<äs¡T ÁãVü≤à‘√ ≈£L&É yê&çqeTTU≤\‘√ $wüßíe⁄
ìyêdü+ yÓ’≈£î+sƒêìøÏ #˚] $wüßíe⁄q ø°$wüj·÷ìï $qï$+#·T≈£îHêïs¡T. $X¯«s¡÷|ü⁄&ÉT, ne´j·TT&ÉT nsTTq
Hêsêj·TDT&ÉT yêìì #·+|ü{≤ìøÏ ‘·–q ñbÕj·TeTT Hê˝À∫+#ê&ÉT.
düs¡«<˚eeTj·T+ X¯óÁuÛÑ+ yêsêVü≤+ e|ü⁄sê<ä<Û˚ ˆ
>∑‘ê« Væ≤s¡D´qj·Tq+ Vü≤‘ê« ‘·+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 82 ˆˆ
<ä+ÁwüºjÓ÷sê∆s¡j·÷e÷dü ø£˝≤Œ<Í <Ûäs¡D°$Te÷yéT ˆ
‘·´ø±Ô « yêsêVü≤dü+kÕúq+ dü+kÕúô|’´e+ düTs¡~«wü' ˆˆ 83 ˆˆ
kÕ«y˚Te Á|üø£è‹+ ~yê´+ j·Tj·TÚ $wüßí' |üs¡+ |ü<äyéT ˆ
‘·dæàHé Vü≤‘˚-eTs¡]b Á|üVü‰¢<√ $wüßí‘·‘·Œs¡' ˆˆ 84 ˆˆ
nbÕ\j·T‘·‡«ø£+ sê»´+ uÛ≤e+ ‘·´ø±Ô « ‘·<ë--düTs¡yéT ˆ
j·T»‘˚ $~Ûe<˚›yêHé $c˛ísêsê<ÛäH˚ s¡‘·' ˆˆ 85 ˆˆ
ìdü‡|ü‘·ï+ dü<ë sê»´+ ‘·kÕ´--d”~«wüßíyÓ’uÛÑyê‘Y ˆ
‘·‘·' ø£<ë∫<ädüTs√ Áu≤Vü≤àD+ >∑èVü≤e÷>∑‘·yéT ˆˆ 86 ˆˆ
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 179

q #· dü+uÛ≤wüj·÷e÷dü <˚yêHê+ #Ó’e e÷j·Tj·÷ ˆ

dü ‘˚q ‘ê|ük˛-‘·´s¡ú+ yÓ÷Væ≤‘˚Hêee÷ì‘·' ˆˆ 87 ˆˆ
düs¡«<˚eü‘êeTj·TeTT, ìs¡à\eTT nsTTq esêVü≤s¡÷bÕìï <Ûä]+∫ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q $wüßíe⁄ yÓ[fl
Væ≤s¡D≤´≈£åîì #·+|æ ‘·q ø√s¡‘√ ø£˝≤Œ~˝À á uÛÑ÷$Tì ô|’øÏ ‘Ó#êÃ&ÉT. ‘·sê«‘· esêVü≤s¡÷bÕìï e<ä* sêø£ådüT\
qø£ÿ&É n~Ûø±s¡+˝À ì*bÕ&ÉT. Ä $wüßeí ⁄ ~e´yÓTqÆ ‘·q s¡÷bÕìï bı+~ |üse¡ T|ü<ëìøÏ yÓfi≤fl&TÉ . Ä Væ≤s¡D≤´≈£îå &ÉT
eTs¡DÏ+#·>± $wüßíuÛÑ≈£îÔ&Ó’q Á|üVü‰¢<äT&ÉT sêø£ådüuÛ≤yêìï e<ä* ‘·q sêC≤´ìï |ü]bÕ*+#ê&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q
Hêsêj·TDTìj·T+<äT ÄdüøÏÔ‘√ |üPõdü÷Ô XÊg$~Û‘√ <˚e‘·\¬ø’ j·T»„eTT\T ø±$+∫Hê&ÉT. $wüßíe⁄ eTVæ≤eTe\¢
n‘·ì sê»´+ X¯Á‘·Ts¡V≤æ ‘·yTÓ qÆ ~. ‘·sê«‘· ˇø£kÕ] Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT ‘·qsTT+{ÏøÏ e∫Ãq Áu≤Vü≤àDTì‘√ <˚e‘·\e÷j·T
ø±s¡D+>± e÷{≤¢&É˝Ò<äT. Ä ‘ê|üdæ yÓ÷Væ≤‘·T&Ó’q Á|üVü‰¢<äTì#˚ nee÷ì+|üã&ܶ&ÉT.
X¯XÊbÕdüTs¡sêC≤q+ Áø√<Ûädü+s¡ø£Ô˝À#·q' ˆ
j·T‘·Ô<ä“\+ düe÷Á•‘·´ Áu≤Vü≤àD≤qeeTq´ùd ˆˆ 88 ˆˆ
kÕ X¯øÏÔ¬sÓ’«wüíM ~yê´ $HêX¯+ ‘˚ >∑$Twü´‹ ˆ
Ç‘·T´ø±Ô « Á|üj·Tj·TÚ ‘·÷s¡í+ Á|üVü‰¢<ädü´ >∑èVü‰~›«»' ˆˆ 89 ˆˆ
eTTyÓ÷Vü≤ sê»´dü+düø£Ô' k˛-|æ XÊ|üã˝≤‘·Ô‘·' ˆ
u≤<Ûäj·÷e÷dü $Áù|ÁHê›qï $y˚<ä »Hês¡›qyéT ˆˆ 90 ˆˆ
|æ‘·Ts¡«<ÛäeTqTdüà è‘·´ Áø√<Ûä+ #·Áπø Vü≤]+ Á|ü‹ ˆ
‘·jÓ÷' düeTuÛÑe<äT´<ä∆+ düT|òüTÀs¡+ s√eTVü≤s¡¸DyéT ˆˆ 91 ˆˆ
Hêsêj·TDdü´ <˚edü´ Á|üVü‰¢<äkÕ´eTs¡~«wü' ˆ
ø£è‘ê« dü düTeTVü≤<äT´<ä∆+ $wüßíHê ‘˚q ì]®‘·' ˆˆ 92 ˆˆ
Ä Áu≤Vü≤àDT&ÉT ø√|ü+‘√ ø£qTï\T ms¡Tô|ø£ÿ>± sêø£då sü êC…q’ Á|üV‰ü <¢ Tä ì{≤¢ X¯|+æ #ê&ÉT. ˙ ã\+ ø±s¡D+>±
Áu≤Vü≤àDT\ qee÷ìdüTÔHêïe⁄. yÓ’wüíeyÓTÆq ˙X¯øÏÔ q•+∫b˛e⁄>±ø£ nì |ü*øÏ Áu≤Vü≤àDT&Ü Á|üVü‰¢<äTì Ç+{Ï
qT+&ç oÁ|òüT+>± yÓ[flb˛j·÷&ÉT. ‘·sê«‘· XÊ|üø±s¡D+>± sêø£ådüsêE sê»´ø±sê´˝À¢ ìeT>∑Tï&Ó’ yÓ÷Vü‰ìï bı+~
Áu≤Vü≤àDT\qT u≤~Ûdü÷Ô $wüßíe⁄qT ˝…ø£ÿô|≥º˝Ò<äT. ø±>± ‘·+Á&ç Vü≤‘·´qT >∑Ts¡TÔ#˚düTø=ì Vü≤]ô|’ ø√bÕìï
ô|+#·T≈£îHêï&ÉT. n|ü⁄&ÉT Á|üVü‰¢<äT&ÉT, Vü≤] j·TT<ë∆ìøÏ ‘·\|ü&çHês¡T. Ä j·TT<ä∆+ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆ s√e÷+#êìï
ø£*Z+∫+~. uÛÑ>∑e+‘·T&É>∑T Hêsêj·TDTq≈£î, <˚e$s√~Û nsTTq Á|üVü‰¢<äTq≈£î »]–qj·TT<ä∆+˝À Á|üVü‰¢<äT&ÉT
|üsêõ‘·T&Ó’Hê&ÉT.
|üPs¡«dü+kÕÿs¡e÷Vü‰‘êà´‘·Œs¡dæàqTŒs¡Tùw Vü≤sö ˆ
düx±®‘·+ ‘·dü´ $C≤„q+ X¯s¡D´+ X¯s¡D+ j·Tj·TÚ ˆˆ 93 ˆˆ
180 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Á|üVü‰¢<äT&ÉT |üPs¡«dü+kÕÿs¡$X‚wü+e\¢ |üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&Ó’q $wüßíe⁄ìj·T+<äT uÛÑøÏÔ|üPs¡«ø£C≤„Hêìï bı+~
X¯s¡DT´&Ó’q Hêsêj·TDTì X¯s¡DT bı+<ë&ÉT.
‘·‘·' Á|üuÛÑè‹ <Ó’‘˚´ÁH√› Vü≤´qHê´+ uÛÑøÏÔeTT<ä«Vü≤Hé ˆ
Hêsêj·TDÒ eTVü‰jÓ÷>∑eTyê|ü |ü⁄s¡Tc˛‘·Ôy˚T ˆˆ 94 ˆˆ
Væ≤s¡D´ø£•b˛' |ü⁄Á‘˚ jÓ÷>∑dü+düø£Ô#˚‘·dæ ˆ
nyê|ü ‘·qàVü≤Á<ë»´eTq∆ø√-düTs¡|ü⁄vZe' ˆˆ 95 ˆˆ
Væ≤s¡D´H˚Á‘·‘·qj·T' X¯+uÛÀπs›Vü≤düeTT<䓤e' ˆ
eT+<äs¡kÕúeTTe÷+ <˚M+ #·ø£y˚T |üs¡«‘ê‘·àC≤yéT ˆˆ 96 ˆˆ
|ü⁄sê <ës¡TeH˚ |ü⁄DÒ´ eTTqjÓ÷ >∑èVü≤y˚T~Ûq' ˆ
áX¯«sêsê<ÛäHêsêúj·T ‘·|üX‚Ãs¡T' düVü≤ÁdüX¯' ˆˆ 97 ˆˆ
n~ yÓTT<ä\Tø=ì sêø£ådüsêE Á|üVü‰¢<äT&ÉT |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q Hêsêj·TDTìj·T+<äT uÛÑøÏÔø£*Z >=|üŒjÓ÷>∑
dæ~ì∆ bı+<ë&ÉT. Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì ≈£îe÷s¡T&ÉT Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT jÓ÷>±dü≈î£ &Ô TÉ ø±>± n‘·ì eTVü‰sêC≤´ìï ndüTs¡ÁX‚wßü &˜ q’Ó
n+<Ûäø±düTs¡T&ÉT d”«ø£]+∫Hê&ÉT. Ä n+<Ûä≈£î&ÉT Væ≤s¡D≤´≈£åîì ≈£îe÷s¡T&ÉT, •e⁄ì X¯Øs√<䓤e⁄&ÉT. ˇø£kÕ]
n‘·&ÉT eT+<äs¡|üs¡«‘·eT+<äTqï Væ≤eTe‘·TŒÁ‹ø£ ñe÷<˚$ì ø±$T+#ê&ÉT. |üPs¡«+ |ü$Á‘·yÓTÆq <ës¡Tø±eq+˝À
>∑èVü≤düTú˝…’q y˚\eT+~ eTTqT\T áX¯«sêsê<Ûäq¬ø’ ‘·|üe÷#·]+#ês¡T.
‘·‘·' ø£<ë∫qàVü≤r ø±\jÓ÷π>q <äTdüÔsê ˆ
nHêeèwæºs¡ry√Á>± Vü‰´d”<ä÷“¤‘·$Hê•˙ ˆˆ 98 ˆˆ
düy˚T‘·´ düπs« eTTqjÓ÷ >ö‘·eT+ ‘·|ükÕ+ ì~ÛyéT ˆ
nj·÷#·qÔ ≈£åî<Ûë$cÕº ÄVü‰s¡+ ÁbÕD<Ûës¡DyéT ˆˆ 99 ˆˆ
dü ‘˚uÛÑ´' Á|ü<ä<ëeqï+ eTèwüº+ ãVüQ‘·s¡+ ãT<Ûä' ˆ
düπs« ãTuÛÑTõπs $ÁbÕ ì]«X¯+πøq #˚‘·kÕ ˆˆ 100 ˆˆ
>∑‘˚ #· <ë«<äX‚ eπs¸ ø£˝≤ŒqÔ Çe XÊvÿØ ˆ
ãuÛÑ÷e eèwæºs¡àVü≤r j·T<∏ë|üPs¡«eTuÛÑ÷»®>∑‘Y ˆˆ 101 ˆˆ
‘·sê«‘· ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ ø±\Á|üuÛ≤e+‘√ <ë≥ X¯ø£´+ø±ì~, ÁbÕDT\qT q•+|ü#˚ùd uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq
ø£s¡Te⁄ @s¡Œ&çq~. n|ü&Éø£ÿ&ç eTTqT\+<äs¡T#˚] ‘·|üdüT‡\≈£î ì~Û nsTTq >ö‘·eTTì ÄÁX¯sTT+∫ ÁbÕD≤\qT
ì*ù| ÄVü‰s¡ $TeTàì j·÷∫+#ês¡T. $<ë«+düT&Ó’q Ä >ö‘·eTT&ÉT yê]øÏ s¡T∫ø£s¡yÓTÆq nHêïìï ø±e\dæq+‘·
ô|{Ϻ+#ê&ÉT. Ä Áu≤Vü≤àDT\T @$<ÛäyÓTÆq nqTe÷q+˝Òø£ uÛÀ»q+ #˚XÊs¡T. |üHÓï+&˚fi¯ófl >∑&ÉTe>± Á|üfi¯j·T
ø±\+˝À X¯+ø£s¡T&ÉT ø£*Œ+#˚ $<Ûä+>± >=|üŒes¡¸+ ≈£î]dæ Á|ü|ü+#·eT+‘ê m|üŒ{Ï˝≤ nsTTq~.
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 181

‘·‘·' düπs« eTTìesê' düe÷eTÁqÔ´ |üs¡düŒs¡yéT ˆ

eTVü≤]¸+ >ö‘·eT+ Áb˛#·T' >∑#êäeT Ç‹ y˚>∑‘·' ˆˆ 102 ˆˆ
ìyês¡j·÷e÷dü #· ‘êHé ø£+∫‘êÿ\+ j·T<∏ëdüTKyéT ˆ
ñwæ‘ê« eT<äZ èùV≤-eX¯´+ >∑#·Ã¤<Ûä«$T‹ |üD϶‘ê' ˆˆ 103 ˆˆ
‘·‘√ e÷j·÷eTsT÷+ düècÕº« ø£ècÕí+ >±+ düs¡« @e ‘˚ ˆ
düMT|ü+ ÁbÕ|üj·÷e÷düTsöZ‘·eTdü´ eTVü‰‘·àq' ˆˆ 104 ˆˆ
k˛-qTMø£å´ ø£èbÕ$wüºdüÔkÕ´' dü+s¡ø£åD√‘·T‡ø£' ˆ
>√ùw˜ ‘ê+ ãq∆j·÷e÷dü düŒèwüºe÷Á‘ê eTe÷s¡ kÕ ˆˆ 105 ˆˆ
dü XÀπøHê_ÛdüqÔ|üÔ' ø±sê´ø±πs´ eTVü‰eTTì' ˆ
q |üX¯´‹ düà düVü≤kÕ ‘·eTèwæ+ eTTqjÓ÷-ÁãTeHé ˆˆ 106 ˆˆ
>√e<Û˚´j·T+ ~«»ÁX‚wü˜ j·÷e‘·Ôe X¯Øs¡>± ˆ
‘êe‘˚Ô-qï+ q uÛÀø£Ôe´+ >∑#êäyÓ÷ ej·Ty˚Te Væ≤ ˆˆ 107 ˆˆ
‘˚Hê‘√-qTeT‘êdü‡H√Ô <˚e<ës¡Teq+ X¯óuÛÑyéT ˆ
»>∑Tà' bÕ|üeXÊ˙ï‘ê ‘·|üX¯Ãs¡TÔ+ j·T<∏ë |ü⁄sê ˆˆ 108 ˆˆ
‘·sê«‘· eTTqT\+<äsT¡ |üsd¡ Œü s¡ e÷˝À∫+#·Tø=ì >ö‘·eTeTVü≤]¸ e<ä≈› î£ e∫à yÓ[flekÕÔeTì |ü*øÏHês¡T.
Ä >ö‘·eTeTTì ø=+‘·ø±\+ e÷sTT+≥ düTK+>± ìedæ+∫ yÓfi¯fleTì yê] Á|üj·÷D≤ìï ì*|æ y˚XÊ&ÉT. ‘·sê«‘·
Ä eTTqT\T ‘·«s¡>± yÓfi¯fle˝…qì e÷j·T‘√ q\¢ì >√e⁄qT düèõ+∫ eTVü‰‘·Tà&Ó’q >ö‘·eT eTTìe<ä›≈£î #˚sêÃs¡T.
>ö‘·eTT&ÉT <ëìï#·÷∫ <äj·T>∑*Z ø±bÕ&Ü\H˚ ÄdüøÏÔ‘√ <ëìì |üX¯óe⁄\ bÕø£˝À ø£{Ϻ y˚XÊ&ÉT. Ä eTTì ‘êø£>±H˚
Ä >√e⁄ eTs¡DÏ+∫q~. <ëì eTs¡D+‘√ >ö‘·eTT&ÉT <äT'K|ü&ç @$T#˚j·÷˝À ‘Ó*dæø√˝Òì dæú‹˝À ñHêï&ÉT. n|ü⁄
&ÜeTTqT\T Ä ãTTwæ‘√ Ç≥¢Hêïs¡T. z Áu≤Vü≤àDÁX‚cÕ˜! >√e<Ûäe\¢ ø£*Zq bÕ|ü+ ˙ X¯Øsêìï n+{Ï ñqï+‘· es¡≈£î
˙ nqï+ y˚TeTT ‹qsê<äT. n+<äTe\¢ y˚TeTT yÓfi¯ó‘·THêïeTT nì Ä eTTì nqTeT‹bı+~ bÕ|üeX¯+#˚
>=ìb˛ã&çqyê¬s’ |üPs¡«eTTe˝… ‘·|üeTTqT #˚j·TT≥≈£î X¯óuÛÑyÓTÆq <˚e<ës¡T eqeTTq≈£î yÓfi≤fls¡T.
dü ‘˚cÕ+ e÷j·Tj·÷ C≤‘ê+ >√e<Ûë´+ >ö‘·yÓ÷ eTTì' ˆ
πøHê|æ ùV≤‘·THê C≤„‘ê« X¯XÊbÕre ø√|ü‘·' ˆˆ 109 ˆˆ
uÛÑ$wü´ìÔ Á‘·sT÷ u≤Vü‰´ eTVü‰bÕ‘·øÏ_Ûdü‡e÷' ˆ
ãVüQX¯ùdÔ ‘·<∏ë XÊbÕC≤®j·Te÷Hê' |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ110 ˆˆ
düπs« dü+ÁbÕ|ü´ <˚y˚X¯+ X¯+ø£s¡+ $wüßíeTe´j·TyéT ˆ
ndüTÔeHé ˝ÖøϬø’' k˛ÔÁ‘Ó’s¡T∫äcÕº Çe düs¡«>ö ˆˆ 111 ˆˆ
182 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
<˚e<˚yÍ eTVü‰<˚yÍ uÛÑø±ÔHêe÷]ÔHêX¯HÍ ˆ
ø±eTeè‘êÔ´ eTVü‰jÓ÷>ö bÕbÕqïÁkÕÔ‘·TeTs¡Ω‘·' ˆˆ 112 ˆˆ
‘·<ë bÕs¡Ù«dæú‘·+ $wüßí+ dü+Áù|ø£å´ eèwüuÛÑ<Ûä«»' ˆ
øÏy˚T‘˚cÕ+ uÛÑy˚‘êÿs¡´+ ÁbÕVü≤ |ü⁄D…Æ´wæD≤$T‹ ˆˆ 113 ˆˆ
Ä >ö‘·eTeTTì ‘·q≈£î ø£*–q >√e<Ûä bÕ‘·ø£e÷ eTTqT\ e\¢ ø£*–q<˚ nì ˇø±H=ø£ ø±s¡D+‘√
‘Ó\TdüTø=ì ø√|æ+∫ yê]ì X¯|æ+#ê&ÉT. á eTTqT\T y˚<äÁ‘·j·÷ìøÏ <ä÷s¡T˝…’ eTVü‰bÕbÕ\T #˚dæq yê]‘√
düe÷qT\T ø±>∑\s¡T nì. Ä XÊ|ü+ ø±s¡D+>± eTTqT\T nH˚ø£ e÷s¡T¢ |ü⁄&ÉT‘·÷H˚ ñHêïs¡T. yês¡+<äs¡T
<˚e<˚e⁄&Ó’q X¯+ø£s¡Tì $wüßíe⁄qT ≈£L&É #˚] n+‘·≥ yê´|æ+∫ ñqïyê]ì m+–*|ü&ɶyê] e˝… ˝ÖøÏø£k˛ÔÁ‘ê\‘√
ø=ìj·÷&çHês¡T. Ä $wüßeí ⁄ X¯+ø£sT¡ &ÉT ≈£L&É <˚e‘·\≈£î <˚e⁄\T, uÛ≈Ñ î£ \Ô Ä]Ôì b˛>=f…º >=|üŒ<˚e⁄\T. ùd«#êäÁ|üeè‹Ô‘√
>=|üŒ jÓ÷>±ìï <Ûä]+∫q yês¡T ø±ã{Ϻ eTeTTà ø±bÕ&É ‘·–qyês¡T. Ä düeTj·T+˝À eèwüuÛÑ<Ûä«E&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT
‘·qÁ|üø£ÿH˚ ì*∫q $wüßíe⁄qT #·÷∫ |ü⁄D≤´ìï ø√s¡T‘·Tqï M] $wüj·T+˝À #˚j·T<ä–q ø±s¡´y˚TeTì Á|ü•ï+#ê&ÉT.
‘·‘·' dü uÛÑ>∑yêì«wüßí' X¯s¡D√´ uÛÑø£Ôe‘·‡\' ˆ
>√|ü‹+ ÁbÕVü≤ $Áù|ÁHê›Hê˝Àø£´ Á|üD‘êqΩ]' ˆˆ 114 ˆˆ
q y˚<äu≤ùV≤´ |ü⁄s¡Tùw |ü⁄D´˝ÒXÀ-|æ X¯vÿs¡ ˆ
düvZ#·Ã¤‘˚ eTVü‰<˚e <Ûäs√à y˚<ë~«ìs¡“uÛÖ ˆ 115 ˆˆ
‘·<∏ë-|æ uÛÑø£Ôyê‘·‡˝≤´Á<äøÏå‘·yê´ eTùV≤X¯«s¡! ˆ
nkÕà_Û' düs¡« @yÓ’‘˚ >∑HêÔs√ qs¡ø±q|æ ˆˆ 116 ˆˆ
‘·kÕà~∆ y˚<äu≤Vü‰´Hê+ s¡ø£åD≤sêúj·T bÕ|æHêyéT ˆ
$yÓ÷Vü≤Hêj·T XÊÁkÕÔDÏ ø£]cÕ´yÓ÷ eèwü<Ûä«» ˆˆ 117 ˆˆ
@e+ dü+uÀ~Û‘√ s¡TÁ<√ e÷<Ûäy˚HêdüTsê]D≤ ˆ
#·ø±s¡ yÓ÷Vü≤XÊÁkÕÔDÏ πøX¯y√-|æ •y˚]‘·' ˆˆ 118 ˆˆ
Ä $wüßeí ⁄ uÛ≈Ñ î£ \Ô j·T+<äT Áù|eTø£\yê&ÉT X¯sD¡ Tbı+~q yê]ì s¡ø+åÏ #˚yê&ÉT nsTTq+<äTe\¢ qeTdüÿ]düTqÔ ï
Áu≤Vü≤àDT\qT #·÷∫ •e⁄ì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT`z X¯+ø£sê! ˝Àø£+˝À y˚<äu≤VüQ´&Ó’q eTqTwüß´ì˝À ø=+‘Ó’Hê
|ü⁄D´eTT+&É<Tä . <Ûsä à¡ + y˚<+ä qT+&˚ Ä$s¡“$¤ +∫ Á|üø±X¯eT+~q~. z eTùV≤X¯«sê! nf…HÌ¢ ê eTq+ uÛ≈Ñ î£ \Ô j·T+<äT+&˚
yê‘·‡\´+‘√ M]ì ø±bÕ&Ée\dæq<˚. Ms¡+<äsT¡ bÕ|ü+e\¢ qs¡ø±ìøÏ b˛<ä–qyêπs nsTTHê eTq+ s¡ø+åÏ #·e\dæq<˚.
n+<äTe\¢ y˚<ä<ä÷s¡T˝…’q bÕ|ü⁄\qT ø±bÕ&É{≤ìøÏ »qT\qT yÓ÷Væ≤+|ü#˚j·T{≤ìøÏ ø=ìï XÊÁkÕÔ\qT düèwæº+#ê*.
z eèwüuÛÑ<Ûä«C≤! eTq ø£s¡Ôe´$T~. á $<Ûä+>± ndüTsê] $wüßíe⁄ #Ó|üŒ>± •e⁄&ÉT yÓ÷Vü≤ø±s¡ø±˝…’q XÊÁkÕÔ\qT
s¡∫+∫Hê&ÉT. nfÒ¢ •e⁄ì#˚ Áù|πs|æ+#·ã&çq $wüßíe⁄ ≈£L&Ü s¡∫+#ê&ÉT.
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 183

ø±bÕ\+ Hê≈£î\+ yêeT+ uÛ…’s¡e+ |üPs¡«|ü•ÃeTyéT ˆ

|ü+#·sêÁ‘·+ bÕX¯ó|ü‘·+ ‘·<∏ë-Hê´ì düVü≤ÁdüX¯' ˆˆ 119 ˆˆ
düècÕº« ‘êHêVü≤ ìπs«<ë' ≈£îsê«D≤' XÊg#√~‘·yéT ˆ
|ü‘·H√Ô qs¡πø |òüTÀπs ãVüAHé ø£˝≤ŒHé |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 120 ˆˆ
C≤j·TH√Ô e÷qTùw ˝Àπø ø°åDbÕ|ü#·j·÷düÔ‘·' ˆ
áX¯«sêsê<Ûäqã˝≤<äZ#·Ã¤<Ûä«+ düTø£è‘ê+ >∑‹yéT ˆˆ 121 ˆˆ
es¡Ô<Ûä«+ eTÁ‘·ŒkÕ<˚q Hêq´<∏ë ìwüÿè‹]Ω q' ˆ
@eMTX¯«s¡$wüßíuÛ≤´+ #√~‘êùdÔ eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 122 ˆˆ
Ä<˚X¯+ Á|ü‘·´|ü<ä´qÔ •ekÕ´düTs¡$~«wü' ˆ
#·Á≈£îùd-Ô Hê´ì XÊÁkÕÔDÏ ‘·Á‘· ‘·Á‘·s¡£‘ê' |ü⁄q' ˆˆ 123 ˆˆ
ø±bÕ\eTT, Hê≈£î\eTT, yêeTeTT, uÛs’… e¡ eTT, |üPs¡«|ü•ÃeTeTT, |ü+#·sêÁ‘·eTT, bÕX¯ó|ü‘e· TT, yÓTT<ä˝q’… $
y˚\ø=\~ Ä yÓ÷Vü≤XÊÁkÕÔ\T yêìì düèõ+∫ Áu≤Vü≤àDT\‘√ MTs¡T y˚<äu≤VüQ´˝…’ XÊg$Væ≤‘· ø±sê´\T #˚dü÷Ô
uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq qs¡ø£+˝À #ê\ ø£˝≤Œ\es¡≈£î |ü&ÉT‘·÷ eT∞fl eT∞fl eTqTwü´˝Àø£+˝À |ü⁄&ÉT‘·÷, bÕ|ü+ q•+∫q
‘·sê«‘· áX¯«s¡Tì |üPõ+∫q ø±s¡D+ e\¢ |ü⁄D´˝Àø£>‹∑ ì bı+<ä>\∑ s¡T nì #Óô|ŒqT. Hê<äjT· ‘√ Á|üe]Ô+#·+&ç.
á bÕbÕìøÏ eTs√ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ ˝Ò<äT. nì •e⁄&ÉT, $wüßíe⁄ ≈£L&É Áb˛‘·‡Væ≤+#·>± Ä eTVü≤s¡T¸\T sêø£åkÕ]
nsTTq •e⁄ì Ä»„qT bÕ{Ï+#ês¡T. yês¡T ≈£L&É eT∞¢ Ä j·÷ $wüj·÷˝À¢ Ädü≈£îÔ˝…’ Ç‘·s¡XÊÁkÕÔ\qT ø=ìï{Ïì
s¡∫+#ês¡T.
•cÕ´q<Ûë´|üj·÷e÷düTs¡›s¡ÙsTT‘ê« |òü˝≤ì #· ˆ
yÓ÷Vü‰|üdü<äq+ ˝Àø£eTers¡´ eTV”≤‘·˝Ò ˆˆ 124 ˆˆ
#·ø±s¡ X¯+ø£s√ _Ûøå±+ Væ≤‘êjÓÆTcÕ+ ~«C…’' düVü≤ ˆ
ø£bÕ\e÷˝≤uÛÑs¡D' Áù|‘·uÛÑkÕàe>∑TDϘ‘·' ˆˆ 125 ˆˆ
$yÓ÷Vü≤j·T+˝À¢ø£$TeT+ »{≤eTD¶\eTD϶‘·' ˆ
ìøÏå|ü´ bÕs¡«r+ <˚M+ $cÕíe$T‘·‘˚»dæ ˆˆ 126 ˆˆ
ìjÓ÷»´ uÛÑ>∑yêHés¡TÁ<√ uÛ…’s¡e+ <äTwüºìÁ>∑ùV≤ ˆ
<ä‘ê« Hêsêj·TDÒ <˚yê´ qq›q+ ≈£î\qq›qyéT ˆˆ 127 ˆˆ
dü+kÕú|ü´ ‘·Á‘· #· >∑D≤Hé <˚yêìÁq›|ü⁄s√>∑e÷Hé ˆ
Á|üdæú‘˚ #· eTVü‰<˚y˚ $wüßí]«X¯«‘·qT' dü«j·TyéT ˆˆ 128 ˆˆ
184 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Ád”Ôs¡÷|ü<ÛëØ ìj·T‘·+ ùde‘˚düà eTùV≤X¯«ØyéT ˆ
ÁãVü‰à VüQ‘êX¯q' X¯Áø√ j·TyÓ÷-H˚´ düTs¡|ü⁄vZyê' ˆˆ 129 ˆˆ
dæùw$πs eTVü‰<˚M+ Ád”Ôs¡÷|ü+ XÀuÛÑq+ >∑‘ê' ˆ
q˙›X¯«s¡X¯Ã uÛÑ>∑yêHé X¯+uÛÀs¡‘·´qÔe\¢uÛÑ' ˆˆ 130 ˆˆ
<ë«s¡<˚X‚ >∑D≤<Ûä´øå√ j·T<∏ë|üPs¡«eT‹wü˜‘· ˆ
@‘·dæàqïqÔπs <Ó’‘√´ Vü≤´q∆ø√ HêeT <äTs¡à‹' ˆˆ 131 ˆˆ
ÄVü≤s¡TÔø±yÓ÷ –]C≤e÷»>±e÷<∏äÛ eTq›s¡yéT ˆ
dü+ÁbÕ|üÔeTq∆ø£+ <äècÕº« X¯+ø£s¡' ø±\uÛ…’s¡e' ˆˆ 132 ˆˆ
q´ùw<äj·T<äy˚Tj·÷‘êà ø±\s¡÷|ü<Ûäs√ Vü≤s¡' ˆ
‘·jÓ÷' düeTuÛÑe<äT´<ä∆+ düT|òüTÀs¡+ s√eTVü≤s¡¸DyéT ˆˆ 133 ˆˆ
Ä eTTqT\T ‘·eT •wüß´\≈£î düø£\$<ä´\qT nuÛÑ´dæ+|ü#˚dü÷Ô |òü˝≤\qT #·÷|æHês¡T. yÓ÷Vü≤uÛÑ÷sTTwü˜
yÓTÆq ˝Àø£+˝À uÛÑ÷eT+&É\+˝À ne‘·]+∫Hês¡T. X¯+ø£s¡T&ÉT yê] X¯óuÛÑ+ ø√] Áu≤Vü≤àDT\‘√ ø£*dæ _Ûøå±≥q+
#˚dæHê&ÉT. ø£bÕ\e÷˝≤uÛÑs¡DT&Ó’ X¯àXÊquÛÑkÕàqï\<äTø=ì »&É\düeT÷Vü‰ìï <Ûä]+∫ ˝Àø±ìï yÓ÷Væ≤+|ü#˚dü÷Ô
bÕs¡«r<˚$ì ‘˚»XÊÙ* $wüßeí BÛq+˝À ì*|æHê&ÉT. <äTwüº ìÁ>∑V≤ü ø±s¡´+˝À uÛs’… e¡ ⁄ì ìj·T$T+∫Hê&ÉT. bÕs¡«r<˚$‘√
ø£*|æ ≈£î\q+<äqT&Ó’q q+<äqTì Hêsêj·TDTìøÏ n|üŒ–+∫ Ç+Á<äT&ÉT yÓTT<ä˝…’q <˚e‘·\qT >∑D≤\qT ì*Œ
eTVü‰<˚e⁄&Ó’q •e⁄&ÉT ãj·T\T<˚] yÓ[flHê&ÉT. $X¯«‘·qT&Ó’q $wüßíe⁄ dü«j·T+>± Ád”Ôs¡÷bÕìï <Ûä]+∫
eTùV≤X¯«]HÓ\¢|ü⁄&ÉT ùd$+#ê&ÉT. ÁãVü≤à, n–ï, Ç+Á<äT&ÉT, j·TeTT&ÉT Ç‘·s¡ <˚e‘êÁX‚wüߘ\T eT+>∑fi¯ø£s¡yÓTÆq
Ád”Ôs¡÷bÕìï <Ûä]+∫ eTVü‰<˚$ì ùd$+∫Hês¡T. |üPE´&ÉT •e⁄qø£‘·´+‘· Áù|eTbÕÁ‘·T&Ó’q q+BX¯«s¡T&ÉT ≈£L&É
>∑D≤\ø£~|Û ‹ü >± j·T<∏ë|üPs¡«+ <ë«s¡Á|ü<X˚ +¯ ˝À ì*∫Hê&ÉT. n+‘·˝À n+<Û≈ä î£ &ÉH˚ <äTs¡T“~∆>\∑ sêø£då Tü &ÉT bÕs¡«‹
q|üVü≤]+#ê\H˚ ø√]ø£‘√ eT+<äs¡|üs¡«‘·+ <ä>∑Zs¡≈£î e∫ÃHê&ÉT. Ä n+<Ûäø±düTs¡Tì #·÷∫ Á|üfi¯j·Tø±\+˝Àì
uÛj
Ñ T· +ø£sT¡ &Óq’ •e⁄&ÉT j·TeTTì Äø±sêìï <Û]ä +∫qyê&Ó’ n‘·ì q&ÉT≈¶ î£ Hêï&ÉT. n|ü&ÉT •e⁄ìøÏ, n+<Ûøä ±düTs¡TìøÏ
eT<Ûä´ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq >∑>∑TsêŒ≥T ø£*–+#˚ >=|üŒ j·TT<ä∆+ »]–q~.
X¯S˝ÒH√s¡dæ ‘·+ <Ó’‘·´e÷»|òü÷q eèwü<Ûä«»' ˆ
‘·‘·' düVü≤ÁdüXÀ <Ó’‘ê´' düVü≤ÁkÕq∆ø£dü+õ„‘ê' ˆˆ 134 ˆˆ
q˙›X¯«sê<äjÓ÷ <Ó’‘Ó’´s¡q∆¬ø’s¡_Ûì]®‘ê' ˆ
|òüTD≤ºø£s√í y˚T|òüTHê<äX¯ÃDÒ¶X¯X¯ÃD¶‘ê|üq' ˆˆ 135 ˆˆ
$Hêj·Tø√ y˚T|òüTyêVü≤' k˛eTq˙› #· yÓ’<äT´‘·' ˆ
düπs«-q∆ø£+ <Ó’‘·´es¡+ dü+ÁbÕbÕ´‹ã˝≤ì«‘ê' ˆˆ 136 ˆˆ
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 185

j·TTj·TT<ÛäT' X¯S\X¯ø£Ô´ èw準]≈£L≥|üs¡X¯«<ÛÓ’' ˆ

ÁuÛ≤eTsTT‘ê« ‘·T Vü≤kÕÔuÛ≤´+ >∑èV”≤‘ê« #·s¡D<ä«j·TyéT ˆˆ 137 ˆˆ
<Ó’‘˚´ÁH˚›D≤‹ã*Hê øÏåbÕÔùdÔ X¯‘·jÓ÷»qyéT ˆ
‘·‘√-q∆ø£ìdüècÕº j˚T X¯‘·XÀ-<∏äÛ düVü≤ÁdüX¯' ˆˆ 138 ˆˆ
ø±\dü÷s¡´Á|ürø±XÊ uÛ…’s¡e+ #ê_Û<äTÁ<äTe⁄' ˆ
eèwü<Ûä«E&Ó’q •e⁄&ÉT X¯S\+‘√ Ä sêø£ådüTì s=eTTàq bı&ç∫Hê&ÉT. n|ü⁄&Ü n+<ÛäT≈£îì X¯Øs¡+ qT+&ç
n+<Ûäø£ dü+»„ ø£\yês¡T y˚\ø=\~ sêø£ådüT\T ñ<䓤$+∫Hês¡T. q+BX¯«s¡T&ÉT yÓTT<ä˝…’qyês¡T Ä j·TT<ä∆+˝À
n+<Ûäø£ sêø£ådüT\‘√ b˛sê&ç z&çHês¡T. |òüT+{≤ø£s¡Tí&ÉT, y˚T|òüTHê<äT&ÉT, #·+&˚X¯ó&ÉT, #·+&É‘ê|üqT&ÉT nH˚yês¡T
$Hêj·T≈£î&ÉT, y˚T|òTü yêVüQ&ÉT, k˛eTq+~, yÓ<’ Tä ´‘·T&ÉT nH˚ ã\e+‘·T\+<äsT¡ <Ó‘’ ´· es¡T&Óq’ n+<Û≈ä î£ ì dü$÷|æ+∫
X¯S\eTT\T, X¯øÏÔ, ãTTwæº, nH˚ø£ K&ÜZ\T, ø=+&É#·]j·T\T, >=&ɶfi¯ófl nH˚ Äj·TT<Ûë\‘√qT, ‘·eT #˚‘·T\‘√qT
yê] ¬s+&ÉTbÕ<ë\T |ü≥Tºø=ì –s¡–s¡ Á‹|ü‘·÷,j·TT<ä∆eTT #˚dæHês¡T. ã\e+‘·T&Ó’q n+<Ûä≈£î&ÉT yê]ì
q÷s¡TjÓ÷»qeTT\ <ä÷s¡+ $dü] y˚dæHê&ÉT.Ä ‘·sê«‘· n+<Ûä≈£î&ÉT düèwæº+∫q y˚\ø=\~sêø£ådüT\T ø±\dü÷s¡T´ì
e+{Ïyê¬s’ uÛ…’s¡e⁄ìô|’øÏ ñ]ø±s¡T.
Vü‰ ùV≤‹ X¯ã›' düTeTVü‰Hé ãuÛÑ÷yê‹uÛÑj·Tvÿs¡' ˆˆ139 ˆˆ
j·TTj·TT<Û˚ uÛ…’s¡y√ <˚e' X¯S\e÷<ëj·T uÛ…’s¡eyéT ˆ
<äècÕº«-+<Ûäø±Hê+ düTã\+ <äTs¡®j·T+ ì]®‘√ Vü≤s¡' ˆˆ 140 ˆˆ
»>±eT X¯s¡D+ y˚>∑+ yêdüT<˚eeT»+ $uÛÑTyéT ˆ
k˛-düè»<䓤>∑yêì«wüßíπs›MHê+ X¯‘·eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 141 ˆˆ
<˚M bÕs¡Ù«dæú‘√ <˚y√ $HêXÊj·T düTs¡~«cÕyéT ˆ
‘·<ëq∆ø£düVü≤Ádü+ ‘·T <˚M_Ûs¡´eTkÕ<äqyéT ˆˆ 142 ˆˆ
˙‘·+ πøX¯ee÷Vü‰‘êà´©¢\jÓÆTe s¡D≤õπs ˆ
<äècÕº« |üsêVü≤‘·+ ôd’q´eTq∆ø√-|æ eTVü‰düTs¡' ˆˆ 143 ˆˆ
|üsêvóàUÀ s¡D≤‘·ÔkÕà‘·Œ˝≤j·T‘· eTVü‰»e' ˆ
n|ü&É#·≥ $TøÏÿ* uÛÑj·T+ø£s¡+>± eTVü‰X¯ã›+ yê´|æ+∫+~. uÛ…’s¡e⁄&ÉT uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq X¯S˝≤ìï >=ì
b˛sê&çHê&ÉT. »sTT+|ü X¯ø£´+ ø±ì n+<Ûä≈£î\ >=|üŒ ã˝≤ìï #·÷∫ yê]‘√ z&çq •e⁄&ÉT »qàs¡Væ≤‘·T&ÉT $uÛÑTe⁄
nsTTq yêdüT<˚e⁄ì X¯sD¡ T bı+~Hê&ÉT. uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ $wüßeí ⁄ ñ‘·eÔ TT˝…q’ e+<äeT+~ <˚M>∑D≤ìï düèwæ+º ∫Hê&ÉT.
<˚$Á|üøÿ£ >±ì*∫q uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT sêø£då Hü êX¯+ ø=s¡≈î£ Ä <˚M>∑D+‘√ n+<Ûøä ±düTs¡>D∑ ≤ìï #·+|æ+∫ j·TeT˝Àø±ìøÏ
#˚]ÃHê&ÉT. øπ X¯ee÷Vü‰‘·à´+‘√ düTHêj·÷dü+>± j·TT<ä+∆ ˝À Vü≤‘·yTÓ qÆ ôdH’ ê´ìï#·÷∫ >=|üŒ y˚>+∑ ø£\ n+<Ûøä ±düTs¡T&ÉT
j·TT<ä∆s¡+>∑+qT+&ç ‘·|ü≈£îì |ü]¬>‹Ôb˛sTTHê&ÉT.
186 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·‘·' Áø°&Ü+ eTVü‰<˚e' ø£è‘ê« <ë«<äX¯yê]¸ø°yéT ˆˆ 144 ˆˆ
Væ≤‘êj·T uÛÑø£Ô˝Àø±Hêe÷»>±e÷<∏äÛ eTq››s¡yéT ˆ
dü+ÁbÕ|üÔMTX¯«s¡+ C≤„‘ê« düs¡« @e >∑DÒX¯«sê' ˆˆ 145 ˆˆ
düe÷>∑yÓ÷´|ü‹wü˜qÔ uÛ≤qTeTqÔ$Te ~«C≤' ˆ
Á|ü$X¯´ uÛÑeq+ |ü⁄D´eTj·TTø±ÔHê+ <äTsêdü<äyéT ˆˆ 146 ˆˆ
<ä<äs¡Ù qì›q+ <˚e+ uÛ…’s¡e+ πøX¯e+ •e' ˆ
Á|üD≤eTÁ|üeD+ <˚e+ k˛-qT>∑èVü‰´<∏ä qì›qyéT ˆˆ 147 ˆˆ
Á|”‘Ó’´q+ |üPs¡«MTXÊq' πøX¯e+ |ü]wüdü«CÒ ˆ
<äècÕº« <˚y√ eTVü‰<˚M+ Á|”‹$kÕŒ¤]‘˚ø£åD≤yéT ˆˆ 148 ˆˆ
Á|üD‘·' •s¡kÕ ‘·kÕ´' bÕ<äjÓ÷ØX¯«s¡dü´ #· ˆ
q´y˚<äj·T»®j·T+ ‘·ôdàÌ X¯+ø£sêj·÷<∏äÛ X¯+ø£s¡' ˆˆ 149 ˆˆ
‘·sê«‘· eTVü‰<˚e⁄&Ó’q •e⁄&ÉT |üHÓï+&˚+&É¢bÕ≥T Áø°&Ü$H√<ëìï »]|æ uÛÑ≈£îÔ\ y˚T\Tø=s¡≈£î eT∞fl
eT+<äs|¡ sü «¡ ‘·+ e<ä≈› î£ #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. áX¯«s¡T&ÉT e∫Ãq $wüjT· + ‘Ó\TdüTø=ì >∑D≤~Û|‘ü T· \+<äsT¡ düeT÷Vü≤+>±
#˚] Áu≤Vü≤àDT\T dü÷s¡T´ì dü$÷|æ+∫q≥Tº ì*∫Hês¡T. jÓ÷>∑´‘·˝Òì yês¡T Á|üy˚•+|üsêì |ü⁄D´uÛÑeyêìï
Á|üy•˚ +∫Hês¡T. nø£ÿ&É •e⁄&ÉT q+BX¯«s¡Tì uÛs’… e¡ ⁄ì $wüßeí ⁄qT #·÷∫Hê&ÉT. uÛøÑ ‘ÔÏ √ qeTdüÿ]+|ü<\ä ∫q q+BX¯«s¡Tì
nqTÁ>∑Væ≤+∫ |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT eTT+<äT>± Áù|eT‘√ $wüßíe⁄ Hê*+>∑q+ #˚düTø=Hêï&ÉT. ‘·sê«‘· Ä <˚e⁄&ÉT
nqTsê>∑+‘√ $ø£dæ+∫q ø£qTï\T>∑\ <˚$ì #·÷∫ Ä <˚$ bÕ<ë\≈£î ‘·\e+∫ qeTdüÿ]+∫, áX¯«s¡TìøÏ
Á|üD$T*¢ X¯óuÛ≤\qT ø£\T>∑#˚ùd uÛ…’s¡e⁄&ÉT X¯+ø£s¡TìøÏ »j·T+ |ü*øÏHê&ÉT.
uÛ…’s¡y√ $wüßíe÷Vü‰‘·à´+ Á|ür‘·' bÕs¡Ù«>√-uÛÑe‘Y ˆ
ÁX¯ó‘ê« ‘·+ $»j·T+ X¯eTT“¤]«Áø£eT+ πøX¯edü´ #· ˆˆ 150 ˆˆ
düe÷ùdÔ uÛÑ>∑yê˙XÀ <˚yê´ düVü≤ esêdüH˚ ˆ
‘·‘√ <˚e>∑D≤' düπs« eTØ∫Á|üeTTU≤ ~«C≤' ˆˆ 151 ˆˆ
Ä»>∑Tàs¡àq›s¡+ Á<äwüߺ+ <˚e<˚e+ Á‹˝À#·qyéT ˆ
j˚Tq ‘·~«õ‘·+ |üPs¡«+ <˚MHê+ X¯‘·eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 152 ˆˆ
düe÷>∑‘·+ <Ó’‘·´ôd’q´MTX¯<äs¡Ùqø±+ø£åj·÷ ˆ
<äècÕº « esêdüHêd”q+ <˚yê´ #·Áq›$uÛÑ÷wüDyéT ˆˆ 153 ˆˆ
Á|üDÒeTTsê<äsê<˚›y√´ >±j·TìÔkÕà‹˝≤\kÕ' ˆ
Á|üDÒeTT]Z]C≤+ <˚M+ yêeTbÕπsÙ« |æHêøÏq' ˆˆ 154 ˆˆ
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 187

uÛ…’s¡e⁄&ÉT $wüßíe÷Vü‰‘êà´ìï ‘Ó*dæ Á|üø£ÿq ì\Teã&çHê&ÉT. πøX¯e⁄ì |üsêÁø£e÷ìï j·TT<ä∆$»j·÷ìï

$ì •e⁄&ÉT <˚$‘√ ≈£L&É ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ Ädüq+˝À ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. ‘·sê«‘· <˚e‘·\+<äsT¡ eTØ∫yÓTT<ä˝q’… Áu≤Vü≤àDT\T,
<˚e<˚e⁄&ÉT, Á‹˝À#·qT&Ó’q •e⁄ì <ä]Ù+#·{≤ìøÏ nø£ÿ&çøÏ e∫ÃHês¡T. Äj·Tq |üPs¡«+ düèõ+∫q ñ‘·ÔeTyÓTÆq
e+<äeT+~ <˚MdüeT÷Vü‰ìï ≈£L&É #·÷&É <ä\∫Hês¡T. <˚e<äs¡Ùq+ø√] sêø£ådüôd’q´+ ≈£L&É <˚$‘√bÕ≥T ÁX‚wü˜yÓTÆq
Ädüq+ô|’ ≈£Ls¡TÃqï •e⁄ìøÏ qeTdüÿ]+∫q~. Äj·Tq yêeTuÛ≤>∑+˝À ñqï <˚$ bÕs¡«‹øÏ ≈£L&É Á|üD$T*¢Hês¡T.
<˚yêdüq>∑‘ê+ <˚M+ Hêsêj·TDeTH√eTsT÷yéT ˆ
<äècÕº« dæ+Vü‰düHêd”q+ <˚y√´ Hêsêj·TD+ ‘·<∏ë ˆˆ 155 ˆˆ
Á|üDeT´ <˚M$÷XÊq+ |üèwüºe‘√´ esêvZHê' ˆ
~e´yÓTÆq ÄdüHêqï~Ûwæ˜+∫ Hêsêj·TD eTH√s¡÷|ü+>± ñqï<˚$ì dæ+Vü‰düHêd”qT&Ó’q Hêsêj·TDTì
≈£L&É <˚e‘êÁd”Ô\T #·÷∫ uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q áXÊqTìøÏ qeTdüÿ]+∫ Ä ÁX‚wü˜ ø£q´*≥T¢ Á|ü•ï+∫Hês¡T.
ø£Hê´ }#·T':`ø£q´\T |ü*ø±s¡T.
ø£düÔ «+ $ÁuÛ≤»ùd ø±HêÔ´ πøj·T+ u≤˝≤ s¡$Á|üuÛ≤ ˆˆ 156 ˆˆ
ø√ q«j·T+ uÛ≤‹ e|ü⁄cÕ |üvÿC≤j·T‘·˝À#·q' ˆ
ìX¯eT´ ‘êkÕ+ e#·q+ eèùwÁq›es¡yêVü≤q' ˆˆ 157 ˆˆ
yê´»Vü‰s¡ eTVü‰jÓ÷^ uÛÑ÷‘ê~Û|ü‹s¡e´j·T' ˆ
ø±+‹‘√ Á|üø±•düTqÔ ï ˙yÓes¡e⁄? dü÷s¡´ø±+‹>∑\ á u≤\ mes¡T? |ü<ëà≈£îå &Ó’ X¯Øs¡ø±+‹‘√ Á|üø±•+#˚
Ç‘·&Ó…es¡T? Ä jÓ÷^X¯«s¡T&ÉT <˚yê+>∑q\ e÷≥\T $qï ne´j·TT&ÉT, uÛÑ÷‘ê~Û|ü‹, eèwüuÛÑyêVü≤qT&Ó’q •e⁄&ÉT
Ç{≤¢ #Ó|æŒHê&ÉT.
nj·T+ Hêsêj·TD√ >öØ »>∑Hêà‘ê düHê‘·q' ˆˆ 158 ˆˆ
$uÛÑ»´ dü+dæú‘√ <˚e' kÕ«‘êàq+ ãVüQ<Û˚X¯«s¡' ˆ
q y˚T $<äT' |üs¡+ ‘·‘·Ô «+ <˚yê´X¯Ã q eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 159 ˆˆ
Ç‘·&ÉT düHê‘·qT&ÉT Hêsêj·TDT&ÉT. áyÓT ˝Àø£e÷‘· bÕs¡«‹. uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q áX¯«s¡T&ÉT ‘·qqT‘êqT
nH˚ø£$<Ûë\ $uÛÑõ+#·Tø=ì ñHêï&ÉT. HêeT÷\‘·‘êÔ«ìï, <˚$dü«s¡÷bÕìï eTVü≤s¡T¸\T≈£L&É ‘Ó\TdüTø√˝Òs¡T.
@ø√-j·T+ y˚<ä $XÊ«‘êà uÛÑyê˙ $wüßíπse #· ˆ
nVü≤+ Væ≤ ìdüŒèVü≤' XÊqÔ' πøe˝À ìwüŒ]Á>∑Vü≤' ˆˆ 160 ˆˆ
e÷y˚Te πøX¯e+ ÁbÕVüQ' \ø°å à+ <˚MeT<∏ë$T“ø±yéT ˆ
@wü <Ûë‘ê $<Ûë‘ê #· ø±s¡D+ ø±s¡´y˚Te #· ˆˆ 161 ˆˆ
188 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø£sêÔ ø±s¡sTT‘ê $wüßís¡T“¤øÏÔeTTøÏÔ|òü\Á|ü<ä' ˆ
uÛÀø±Ô |ü⁄e÷qÁ|üy˚Tj·T' dü+Vü≤sêÔ ø±\s¡÷|ü<Ûäèø˘ ˆˆ 162 ˆˆ
ÁdücÕº bÕ‘ê yêdüT<˚y√ $XÊ«‘êà $X¯«‘√eTTK' ˆ
≈£L≥k˛ú Vü≤´ø£ås√ yê´|” jÓ÷^ Hêsêj·TD√-e´j·T' ˆˆ 163 ˆˆ
‘ês¡ø£' |ü⁄s¡Tc˛ Vü‰´‘êà πøe\+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
ôd’cÕ e÷ùV≤X¯«Ø >öØ eTeT X¯øÏÔ]ïs¡x®Hê ˆˆ 164 ˆˆ
$XÊ«‘·Tà&Ó’q $wüßíe⁄, uÛÑyêì`Ms¡T e÷Á‘·y˚T |üs¡‘·‘·Ô«+ ‘Ó\TdüTø=+{≤s¡T. H˚qT ø√]ø£\T ˝Òìyê&ÉqT,
XÊ+‘·T&ÉqT, n~«rj·TT&ÉqT, qH˚ï øπ X¯e⁄&É+{≤s¡T. \ø°å à<˚$ì bÕs¡«‹ n+{≤s¡T. Ç‘·&˚ <Ûë‘· $<Ûë‘· ø±s¡Dø±sê´\T
≈£L&É #˚ùdyê&ÉT #˚sTT+#˚yê&ÉT uÛÑTøÏÔ eTT≈£îÔ\qT |òü˝≤\ ì#˚Ãyê&ÉT $wüßíe⁄. ‘Ó*j·TM\Tø±ì |ü⁄s¡Twüß&ÉT
ø±\Tìs¡÷|ü⁄<ë*à dü+Vü≤]+#˚ yê&ÉT≈£L&É Ç‘·&.˚ düèwæ,º <ëì s¡øD å£ , $XÊ«‘·à≈£î&Óq’ yêdüT<˚e⁄ì |üH,˚ ≈£L≥düT&ú TÉ ,
nø£ås¡T&ÉT, yê´|”, jÓ÷^, ne´j·TT&Ó’q Hêsêj·TDT&˚, ‘ês¡≈£î&Ó’q |ü⁄s¡Twüß&ÉT, Ä‘·às¡÷|ü⁄&ÉT, πøe\
|üs¡eT|ü<äkÕúqeTT Ç‘·&˚. á eTùV≤X¯«] >ö] HêX¯øÏÔ. e÷*q´+ ˝Òì~.
XÊHêÔ dü‘ê´ dü<ëqHê› |üs¡+|ü<ä$T‹ ÁX¯ó‹' ˆ
nkÕ´+ düs¡«$T<ä+ C≤‘·eTÁ‘Ó’e \j·Ty˚Twü´‹ ˆˆ 165 ˆˆ
@ôw’e düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ >∑rHêeTT‘·Ôe÷ >∑‹' ˆ
‘·j·÷-Vü≤+ düvZ‘√ <˚yê´ πøe˝À ìwüÿ\' |üs¡' ˆˆ 166 ˆˆ
|üXÊ´eT´X‚wüy˚TyêVü≤+ |üs¡e÷‘êàq eTe´j·TyéT ˆ
‘·kÕà<äHê~ eT<Ó«Ì‘·+ $wüßíe÷‘êàq MTX¯«s¡yéT ˆˆ 167 ˆˆ
@ø£y˚Te $C≤˙<∏äÛ ‘·‘√ j·÷dü´<∏ä ìs¡« è‹yéT ˆ
eTq´H˚Ô $wüßíeTe´ø£Ô e÷‘êàq+ ÁX¯<ä∆j·÷-ì«‘ê' ˆˆ 168 ˆˆ
j˚T _Ûqï<äècÕº´ #˚XÊq+ |üP»j·TH√Ô q y˚T Á|æj·÷' ˆ
~«wüìÔ j˚T »>∑‘·÷‡‹+ yÓ÷Væ≤‘ê sös¡yê~wüß ˆˆ 169 ˆˆ
|ü‘·´e÷Hê q eTT#·´H˚Ô ø£\Œø√{Ï X¯‘Ó’s¡|æ ˆ
á >ö] XÊ+‘·Tsê\T, dü‘·´dü«s¡÷|ü, dü<ë Äq+<ä+ ø£\~. |üs¡eTyÓTÆq kÕúqeTì y˚<ä+ #Ó|ü⁄‘·Tqï~.
á düs¡«+ ÄyÓT˝ÀH˚ |ü⁄{Ϻ Çø£ÿ&˚ q•düTÔqï~. áyÓTj˚T düs¡«uÛÑ÷‘ê\≈£î >∑‹. nìï >∑‘·T˝À¢ ÁX‚wü˜yÓTÆq >∑‹ áyÓT.
á<˚$‘√ ø£*dæ ñqï H˚qT øπ e\T&ÉqT. uÛ<Ò +ä ˝Òì yêDÏ.í ÁX‚wßü &˜ qÉ T ≈£L&É. HêX¯+ ˝Òìyê&ÉT, |üse¡ ÷‘·à nsTTqyê&ÉT,
|ü⁄≥Tºø£ uÛÒ<ä+ ˝Òì yê&ÉT, Ä‘·àdü«s¡÷|ü⁄&ÉT, áX¯«s¡T&Ó’q $wüßíe⁄qT H˚qT dü+|üPs¡í+>∑ <ä]ÙdüTÔHêïqT. áX¯«s¡Tì
$wüßíe⁄qT ˇø£ì>∑H˚ ‘Ó*dæø=q+&ç, n+<äTe\¢ MTs¡T XÊ+‹ì bı+<äT‘ês¡T. ÁX¯<ä∆>∑\yês¡T $wüßíe⁄qT ne´ø£Ô
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 189

Ä‘·à>± uÛ≤$kÕÔs¡T. uÛÒ<ä<äèw溑√ •e⁄ì |üPõ+#˚yês¡T Hê≈£î Á|æj·TT\T ø±s¡T. Á|ü|ü+#êìøÏ ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&Ó’q
<˚e⁄ì yÓ÷Væ≤‘·T˝…’ <˚«wæ+#˚yês¡T sös¡yê<äT\˝À |ü&Éy˚j·Tã&ç ø£\Œø√{Ï X¯‘·eTT\˝À ≈£L&Ü $&ÉT<ä\ bı+<ä˝Òs¡T.
‘·kÕà<äX‚wüuÛÑ÷‘êHê+ s¡ø£åø√ $wüßís¡e´j·T' ˆˆ 170 ˆˆ
j·T<∏ëe~Vü≤ $C≤„j·T <Û˚´j·T' düsê«|ü~ Á|üuÛÑT' ˆ
ÁX¯ó‘ê« uÛÑ>∑e‘√ yêø£´+ <˚yê' düπs« >∑DÒX¯«sê' ˆˆ 171 ˆˆ
H˚eTTsêïsêj·TD+ <˚e+ <˚M+ #· Væ≤eTXË’\C≤yéT ˆ
ÁbÕs¡új·÷e÷düTØXÊH˚ uÛÑøÏÔ+ uÛÑø£Ô»qÁ|æj˚T ˆˆ 172 ˆˆ
uÛÑyê˙ bÕ<äj·TT>∑fi‚ Hêsêj·TD|ü<ëeTT“CÒ ˆ
‘·‘√ Hêsêj·TD+ <˚e+ >∑DÒXÊ e÷‘·s√-|æ #· ˆˆ 173 ˆˆ
q |üX¯´ìÔ »>∑‘·÷‡‹+ ‘·<ä<äT“¤‘·$TyêuÛÑe‘Y ˆ
‘·<äqÔπs eTVü‰<Ó’‘√´ Vü≤´q∆ø√ eTqà<∏ëq∆ø£' ˆˆ 174 ˆˆ
yÓ÷Væ≤‘√ –]C≤+ <˚Me÷Vü≤s¡TÔ+ –]e÷j·Tj·TÚ ˆ
n+<äTe\¢ düs¡«ÁbÕDT\≈£î ne´j·TT&Ó’q $wüßíy˚ s¡ø£å≈£î&ÉT. á˝Àø£+˝À j·T<∏ësêúìï ‘Ó\TdüTø=ì nìï
Ä|ü<˝ä À¢qT Á|üuTÑÛ yÓq’ $wüßeí ⁄ e÷Á‘·yT˚ <Ûë´ì+|ü<–ä qyê&ÉT. uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì yêø±´ìï $ì <˚e‘·\T >∑DXÒ «¯ s¡T\+<äsT¡
Hêsêj·TDT&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·Tq≈£î Væ≤eTe‘·TŒÁ‹ø£ bÕs¡«‹øÏ qeTdüÿ]+∫Hês¡T. uÛÑ≈£îÔ\øÏwüߺ&Ó’q áX¯«s¡Tìj·T+<äT
‘·eT≈£î uÛÑøÏÔ ø£*Z+#·eTì ÁbÕ]ú+∫Hês¡T. bÕs¡«r<˚$ bÕ<ë\≈£î Hêsêj·TDTì bÕ<äø£eT˝≤\≈£î qeTdüÿ]+∫
>∑DXÒ «¯ s¡T\T e÷‘·è>∑D+ ≈£L&É »>∑‘÷· ‡‹ nsTTq Hêsêj·TDTì #·÷&É˝øÒ £ b˛sTTHês¡T. n~ n<äT“¤‘+· >± »]–+~.
á˝À|ü\ n+<Û≈ä î£ &ÉH˚ sêø£då Tü &ÉT eTqà<∏$ä ø±s¡+‘√ >∑T&çy¶ ê&Ó’ bÕs¡«r<˚$ q|üV≤ü ]+#·{≤ìøÏ ø¬ ˝’ ≤kÕìøÏ e∫ÃHê&ÉT.
n<∏ëqqÔe|ü⁄' le÷H√´^ Hêsêj·TD√-eT\' ˆˆ 175 ˆˆ
‘·Á‘Ó’yê$s¡uÛÑ÷<ӛ̑Ӓ´s¡T´<ë∆j·T |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
nq+‘· X¯Øsê\Tø£\ leT+‘·T&ÉT jÓ÷^X¯«s¡T&ÉT ìs¡à\T&Ó’q Hêsêj·TDT&ÉT sêø£ådüT\‘√ b˛s¡Tø£ø£ÿ&˚
Á|ü‘·´ø£åyÓTÆHê&ÉT.
ø£è‘ê«-<∏ä bÕπsÙ« uÛÑ>∑eqÔMTXÀ j·TT<ë∆j·T $wüßí+ >∑D<˚eeTTU…’´' ˆ
•˝≤<ä|ü⁄Á‘˚D #· e÷‘·èø±_Û' dü ø±\s¡TÁ<√-|æ »>±eT <˚e' ˆˆ 176 ˆˆ
Á‹X¯S\e÷<ëj·T ø£èXÊqTø£\Œ+ dü <˚e<˚e' Á|üj·Tj·TÚ |ü⁄s¡kÕÔ‘Y ˆ
‘·eTq«j·TTùdÔ >∑Dsê»esê´' »>±eT <˚y√-|æ düVü≤Ádüu≤VüQ' ˆˆ 177 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ $wüßeí ⁄qT ‘·q Á|üøÿ£ uÛ≤>∑+˝À qT+#·Tø=ì >∑D<˚eeTTKT´\‘√ •˝≤<äTì ≈£îe÷s¡T&Óq’
q+~‘√ e÷‘·èø±düeT÷Vü≤+‘√ ≈£L&ç <˚e<˚e⁄&Ó’q •e⁄&ÉT ø±\s¡TÁ<äT&Ó’ j·TT<ë∆ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. n–ïdü<äèX¯yÓTÆq
190 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Á‹X¯S˝≤ìï <Ûä]+∫ Ä <˚e<˚e⁄&ÉT eTT+<äT q&É∫Hê&ÉT. n‘·ìì >∑D≤~Û|ü‘·T\T nqTdü]+∫Hês¡T. düVü≤Ádü
u≤VüQe⁄\T>∑\ $wüßíe⁄ ≈£L&É yÓ&É*Hê&ÉT.
s¡sê» eT<Û˚´ uÛÑ>∑yêHé düTsêD≤+ $yêVü≤H√ yê]»|üs¡íes¡í' ˆ
‘·<ë düTy˚Ts√' •Ksê~Ûs¡÷&ÛÉ ÁdæÔ˝Àø£<äèwæº s¡“¤>∑yêìyês¡ÿ' ˆˆ 178 ˆˆ
»j·TqïHê~s¡“¤>∑yêqy˚TjÓ÷ Vü≤s¡' düVü≤ÁkÕø£è‹sê$sêd”‘Y ˆ
Á‹X¯S\bÕDÏs¡Z>∑H˚ düT|òüTÀwü' |übÕ‘· <˚y√|ü] |ü⁄wüŒeèwæº' ˆˆ 179 ˆˆ
düe÷>∑‘·+ Mø£å ´ >∑DÒX¯sê»+ düe÷eè‘·+ <Ó’‘·´]|ü⁄+ >∑DÒXË’' ˆ
j·TTjÓ÷<Ûä X¯ÁπøD düe÷‘·èø±_Ûs¡ZD…Æ s¡X‚ôw’ s¡eTs¡Á|ü<ÛëHÓ’' ˆˆ 180 ˆˆ
|üøÏåyêVü≤qT&ÉT, yê]»|üÁ‘·es¡í+ ø£\yê&ÉT, uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q $wüßíe⁄ <˚e‘·\ eT<Ûä´ düTy˚Ts¡T|üs¡«‘·
•Ksêqï~Ûw+˜æ ∫ eTT˝À¢ø±\≈£î H˚Á‘·s÷¡ |ü⁄&Óq’ dü÷s¡´uÛ>Ñ y∑ êqTìe˝… Á|üø±•+∫Hê&ÉT. »qq+ ˝Òìyê&ÉT, ø=\T#·T≥≈£î
M\Tø±ìyê&ÉT, »j·To\T&Ó’q Vü≤s¡T&ÉT, y˚sTT Äø£è‘·T\T ø£\yêì>± kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT. Á‹X¯S\bÕDÏ nsTTq
<˚e⁄&Ée‘·]+#·>± Äø±X¯+qT+&ç >=|üŒ<Ûä«ì‘√ |ü⁄wüŒes¡¸eTT Ä <˚e⁄ìô|’ ≈£î]dæq~. n|ü&Éø£ÿ&É≈£î e∫Ãq
>∑DÒX¯«s¡Tì #·÷∫ >∑DÒX¯ó\‘√ Äe]+|üã&çj·TTqï ndüTsê] $wüßíe⁄qT #·÷∫ e÷‘·èø£\‘√ <˚e‘ê Á|ü<ÛëqT˝…’q
>∑D≤\‘√ Ç+Á<äTì‘√ ≈£L&Ü n+<Ûäø±düTs¡T&ÉT j·TT<ä∆eTT #˚dæHê&ÉT.
$õ‘·´ düsê«q|æ u≤VüQMsê´‘Y dü dü+j·TTπ> X¯eTT“¤eTqqÔ<Ûëe÷ ˆ
düe÷j·Tj·TÚ j·TÁ‘· dü ø±\s¡TÁ<√ $e÷qe÷s¡TVü≤´ $V”≤qdü‘·Ô «' ˆˆ 181 ˆˆ
<äècÕº«-q∆ø£+ düe÷j·÷qÔ+ uÛÑ>∑yêqZs¡T&É<Ûä«»' ˆ
yê´»Vü‰s¡ eTVü‰<˚e+ uÛ…’s¡e+ uÛÑ÷‹uÛÑ÷wüDyéT ˆˆ 182 ˆˆ
Vü≤qTÔeTs¡Ωdæ <Ó’‘˚´X¯eTq∆ø£+ ˝Àø£ø£Dºø£yéT ˆ
‘ê«eTè‘˚ uÛÑ>∑yêqÙø√Ô Vü≤HêÔ HêH√´-dü´ $<ä´‘˚ ˆˆ 183 ˆˆ
‘·«+ Vü≤sêÔ düs¡«˝Àø±Hê+ ø±˝≤‘êà ôV’≤´X¯«Ø ‘·qT' ˆ
dü÷Ôj·T‘˚ $$<ÛÓ’s¡àÁHÓÔÌπs«<ä$~“¤]«#·ø£åD…Æ' ˆˆ 184 ˆˆ
‘·q uÛÑT»|üsêÁø£eT+ e\¢ j·TT<ä∆+˝À n+<ä]ì »sTT+∫ nq+‘·yÓTÆq ‘˚»XÊÙ* nsTTq n+<Ûä≈£î&ÉT
ã\V”≤qT&Ó’ $e÷qyÓTøÏÿ ñqï ø±\s¡TÁ<äTì e<ä≈› î£ e∫ÃHê&ÉT. ‘·qyÓù’ | edüTqÔ ï n+<Ûøä ±düTs¡Tì #·÷∫ uÛ>Ñ y∑ êqT&Óq’
>∑sT¡ &É<«äÛ E&ÉT uÛkÑ Õà\+ø±]jÓTÆ uÛj
Ñ T· +ø£s+¡ >± ñqï eTVü‰<˚e⁄ì >∑÷]à Ç≥¢Hêï&ÉT` ˝Àø±\≈£î ø£+≥ø£ÁbÕj·TT&Óq’
n+<Ûäø±düTs¡Tì ˙e⁄ e÷Á‘·y˚T #·+|ü>∑\e⁄. ˙e⁄ ‘·|üŒ eTs=ø£&ÉT Ç‘·ìì #·+|ü>∑\yê&ÉT ˝Àø£+˝À ˝Ò&ÉT.
düeTdüÔ˝Àø±\qT dü+Vü≤]+|ü>∑\yê&Ée⁄ ˙e⁄. áX¯«s¡X¯Øs¡+ ø±\ dü«s¡÷|üy˚T ø£<ë! Ä s¡÷|ü+ $#·ø£åDT˝…’q
y˚<ä$<äT\#˚‘· $$<Ûä eT+Á‘·eTT\‘√ bı>∑&Éã&ÉT‘·Tqï~.
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 191

dü yêdüT<˚edü´ e#√ ìX¯eT´ uÛÑ>∑yêHé Vü≤s¡' ˆ

ìØø£å ´ $wüßí+ Vü≤qH˚ <Ó’‘˚´Áq›dü´ eT‹+ <ä<ÛÍ ˆˆ 185 ˆˆ
»>±eT <˚e‘ê˙ø£+ >∑D≤Hê+ Vü≤s¡¸es¡∆qyéT ˆ
düTÔeìÔ uÛ…’s¡e+ <˚eeTqÔ]ø£å#·sê »Hê' ˆˆ 186 ˆˆ
»j·÷qqÔ eTVü‰<˚e ø±\eT÷πsÔ düHê‘·q ˆ
‘·«eT–ï' düs¡«uÛ≤yêHêeTqÔdæÔwü˜dæ düs¡«>∑' ˆˆ 187 ˆˆ
‘·«eTqÔs√ ˝Àø£ø£sêÔ ‘·«Hê∆‘ê Vü≤]s¡e´j·T' ˆ
‘·«+ ÁãVü‰à ‘·«+ eTVü‰<˚e düÔ «+ <ÛëeT |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 188 ˆˆ
zv±ÿs¡eT÷]Ô s√´>±‘êà Á‘·sT÷ H˚Á‘·ÁdæÔ˝À#·q' ˆ
eTVü‰$uÛÑ÷‹]«X‚«XÀ »j·÷qqÔ »>∑‘·Œ‘˚ ˆˆ 189 ˆˆ
yêdüT<˚e⁄ì e÷≥ $ì $wüßíe⁄ yÓ’|ü⁄#·÷∫ uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q Ä •e⁄&ÉT sêø£ådüsêEqT #·+|ü{≤ìøÏ
dü+ø£*Œ+#ê&ÉT. >∑D≤\≈£î dü+‘√cÕìï ô|+bı+~+#˚ <˚e‘êdüeT÷Vü≤+ e<ä≈› î£ X¯+ø£sT¡ &ÉT yÓfi≤fl&TÉ . Äø±X¯#s· T¡ \T
uÛs’… e¡ ⁄ì Á|üX+¯ dæ+|ükÕ–Hês¡T. nq+‘ê! eTVü‰<˚yê! ø±\s¡÷bÕ! düHê‘·Hê! ˙≈£î »j·T+. ˙e⁄ n–ï$. düs«¡ uÛ≤yê\
n+‘·s¡+>∑+˝À düs¡«>∑T&Ée⁄. ˙e⁄ n+‘·≈£î&Ée⁄. ˝Àø±\qT düèwæº+#˚yê&Ée⁄. ÁãVü≤àe⁄ ˙e⁄. ne´j·TT&ÉyÓ’q
Vü≤]$. |üsÁ¡ ãVü≤àeTT ˙y˚. ˙e⁄ •e⁄&Ée⁄. |üse¡ T|ü<kä ÕúHêì$ ˙y˚. ˙e⁄ z+ø±s¡ dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. jÓ÷>±‘·à≈£î&Ée⁄.
eT÷&ÉT y˚<ë\T ˙ ø£qTï\T. >=|üŒ $uÛÑ÷‹$. $XÊ«ìøÏ Á|üuÛÑT&Ée⁄. nq+‘·T&ÉyÓ’q ˝Àø£|ür! ˙≈£î »j·TeTT.
‘·‘·' ø±˝≤–ïs¡TÁ<√-k >∑èV”≤‘ê«-q∆ø£MTX¯«s¡' ˆ
Á‹X¯S˝≤Áπ>wüß $q´dü´ Á|üqqs¡Ô dü‘êvZ‹' ˆˆ 190 ˆˆ
<äècÕº «-q∆ø£+ <˚e>∑D≤' X¯S\Áb˛‘·+ |æ‘êeTVü≤' ˆ
Á|üDÒeTTØX¯«s¡+ <˚e+ uÛ…’s¡e+ uÛÑeyÓ÷#·qyéT ˆˆ 191 ˆˆ
ndüTÔeqTàqj·T' dæ<ë∆ »>∑Ts¡Zq∆s¡«øÏqïsê' ˆ
nqÔ]πøå-|ü‡s¡dü‡+|òü÷ qè‘·´ìÔ düà eTH√Vü≤sê' ˆˆ 192 ˆˆ
dü+kÕú|æ‘√-<∏ä X¯S˝≤Áπ> k˛-q∆ø√ <ä>∑∆øÏ*“wü' ˆ
ñ‘·ŒHêïœ\$C≤„qdüTÔcÕºe |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 193 ˆˆ
‘·sê«‘· Á|üfi¯j·÷–ïe+{Ï s¡TÁ<äT&ÉT dü‘·TŒs¡TwüÁbÕ|ü⁄´&Ó’q áX¯«s¡T&ÉT Ä n+<Ûäø±düTs¡Tì |ü≥Tºø=ì ‘·q
Á‹X¯S\+ ø=q\˝À ì*|æ u≤>± qè‘·´+ #˚dæHê&ÉT. X¯S˝≤ìøÏ ‘·–*Ãq n+<Ûä≈£îì #·÷∫ <˚e>∑D+, ÁãVü≤à
dü+kÕs¡ã+<Ûëìï $&ç|æ+#˚ uÛÑj·T+ø£s¡T&Ó’q áX¯«s¡Tq≈£î qeTdüÿ]+∫Hês¡T. Äj·TqqT eTTqT\T, dæ<äT∆\T
qT‹+∫Hês¡T. >∑+<Ûäs¡T«\T, øÏqïs¡T\T bÕ&çHês¡T. Äø±X¯+˝À n+<ä>∑‘ÓÔ˝…’q n|ü‡s¡dü\T qè‘·´+ #˚dæHês¡T.
192 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
X¯S\+ø=dü˝À ì*Œq n+<Ûä≈£î&ÉT bÕbÕ\˙ï <ä>∑∆+ø±>± düs¡«$wüj·T$C≤„q+ ø£*–qyê&Ó’ Ä |üs¡y˚TX¯«s¡Tì
düTÔ‹+#ê&ÉT.
nq∆ø£ ñyê#·:` n+<Ûä≈£î&ÉT |ü*ø±&ÉT.
qe÷$T eT÷sê∆ï uÛÑ>∑eqÔy˚Tø£+ düe÷Væ≤‘√-j·T+ $<äTØX¯‘·‘·Ô«yéT ˆ
|ü⁄sê‘·q+ |ü⁄D´eTqqÔs¡÷|ü+ ø±\+ ø£$+ jÓ÷>∑$jÓ÷>∑ùV≤‘·TyéT ˆˆ 194 ˆˆ
H˚qT kÕe<ÛëqT&ÉH’Ó n~«rj·TT&ÉT, uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT, |ü⁄sê‘·qT&ÉT, |ü⁄D´s¡÷|ü⁄&ÉT, nq+‘·s÷¡ |ü⁄&ÉT, ø±\T&ÉT,
ø£$, dü+jÓ÷>∑$jÓ÷>±\≈£î ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&ÉT, uÛÑ>∑e‘·Ô‘·Ô«+>± |ü+&ç‘·T\T >∑T]Ô+#˚ Ä áX¯«s¡TìøÏ ‘·\e+∫
qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
<ä+ÁcÕºø£sêfi¯+ ~$ qè‘·´e÷q+ VüQ‘êX¯eÁø£Ô+ »«\Hês¡ÿs¡÷|üyéT ˆ
düVü≤ÁdübÕ<ëøÏå•s√_Ûj·TTø£Ô+ uÛÑeqÔy˚Tø£+ Á|üDe÷$T s¡TÁ<äyéT ˆˆ 195 ˆˆ
<ä+‘ê\‘√ uÛj Ñ T· +ø£ss¡ ÷¡ |ü⁄&ÉT, Äø±X¯+˝À q]Ô+#˚yê&ÉT, n–ï eTTK+>± ø£\yê&ÉT, »«\Hês¡ÿ s¡÷|ü⁄&ÉT,
y˚sTT bÕ<ë\T, ø£qTï\T, ‘·\\T ø£\yê&ÉT nsTTq s¡TÁ<äTq≈£î qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
»j·÷~<˚yêeTs¡|üPõ‘ê+Áù|òT $uÛ≤>∑V”≤HêeT\‘·‘·Ô«s¡÷|ü ˆ
‘·«eT–ïπsø√ ãVüQ<Ûë-_Û|üPCÀ´ u≤Vü‰´~uÛÒ<Ó’s¡œ˝≤‘·às¡÷|ü' ˆˆ 196 ˆˆ
‘ê«y˚Tø£e÷VüQ' |ü⁄s¡Twü+ |ü⁄sêDe÷~‘·´es¡í+ ‘·eTdü' |üs¡kÕÔ‘Y ˆ
‘·«+ |üX¯´d”<ä+ |ü]bÕdü´»Ádü+ ‘·«eTqÔø√ jÓ÷–>∑D≤qTEwüº' ˆˆ 197 ˆˆ
@ø√-qÔsê‘êà ãVüQ<Ûë ì$c˛º <˚ùV≤wüß <˚Vü‰~$X‚wüV”≤q' ˆ
‘·«e÷‘·à‘·‘·Ô«+ |üs¡e÷‘·àX¯ã›+ uÛÑeqÔÔe÷VüQ' •ey˚Te πø∫‘Y ˆˆ 198 ˆˆ
z Ä~<˚yê! <˚e‘·\ |üP»\+<˚ bÕ<ë\T ø£\yê&Ü! nej·Te$uÛ≤>∑+ ˝Òìyê&Ée⁄. ìs¡à\‘·‘·Ô «s¡÷|ü⁄&Ée⁄.
˙≈£î »j·T+, øπ e˝≤–ï s¡÷|ü⁄&Ée⁄, u≤Vü‰´~ nqqÔu<ÒÛ ë\‘√ |üP»\+<˚yê&Ée⁄, düsê«‘·às¡÷|ü⁄&Ée⁄, n~«rj·TT&Ée⁄,
|ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Éeì, dü÷s¡T´ìe+{Ï ‘˚»düT‡ ø£\yê&Éeì, n+<Ûäø±sêìø£r‘·T&Éeì, ìqTï >∑÷]Ã #ÓãT‘ês¡T.
˙M $XÊ«ìï m\¢y˚fi¯˝≤ #·÷dü÷Ô ø±bÕ&ÉT‘·THêïe⁄. jÓ÷–ãè+<ä+#˚ ùd$+#·ã&˚ ˙e⁄ Á|üfi¯j·Tø±s¡≈£î&Ée⁄. ˙e⁄
n+‘·sê‘·às¡÷|ü⁄&ÉyÓ’ nH˚ø£ X¯Øsê˝À¢ nH˚ø£ $<Ûë\ ì\∫ ñHêïe⁄. ˙≈£î <˚Vü‰~ uÛÒ<ë\T ˝Òe⁄. Ä‘·à‘·‘êÔ «ì$.
|üs¡e÷‘·àX¯ã›yê#·T´&Ée⁄. ø=+<äs¡T •e⁄ì>± ìqTï ù|s=ÿ+{≤s¡T.
‘·«eTø£ås¡+ ÁãVü≤à |üs¡+ |ü$Á‘·e÷qq›s¡÷|ü+ Á|üDyê_Û<ÛëqyéT ˆ
‘·«MTX¯«s√ y˚<ä$<ë+ Á|üdæ<ä∆' kÕ«j·TeTT“¤y√-X‚wü$X‚wüV”≤q' ˆˆ 199 ˆˆ
˙e⁄ HêX¯+˝Òì |üs¡ÁãVü≤à dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄, |ü$Á‘·T&Ée⁄, z+ø±s¡X¯ã›yê#·T´&Ée⁄, Äq+<ädü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄.
y˚<äy˚‘·Ô\≈£î ˙e⁄ áX¯«s¡Tì>± Á|üdæ<äT∆&Ée⁄, düs¡«uÛÒ<ä X¯SqT´&ÉyÓ’q ˙e⁄ kÕ«j·T+uÛÑTe⁄&Ée⁄.
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 193

‘·«$TÁq›s¡÷b˛ es¡TD√-–ïs¡÷b˛ Vü≤+dü' ÁbÕD√ eTè‘·T´s¡H√Ô-dæ j·T»„' ˆ

Á|üC≤|ü‹s¡“¤>∑yêH˚ø£s¡÷b˛ ˙\Á^e' dü÷Ôj·Tùd y˚<ä$~“¤' ˆˆ 200 ˆˆ
˙e⁄ Ç+Á<ä es¡TD n–ï dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. Vü≤+düe⁄. Á|üC≤|ü‹$. ÁbÕD eTè‘·T´ j·T»„ s¡÷bÕì$. ˇπø
Äø±s¡+ø£\ uÛÑ>∑e+‘·T&Ée⁄. ˙\ø£+sƒ¡T&Éeì y˚<ä$<äT\T ø=ìj·÷&ÉT‘·THêïs¡T.
Hêsêj·TDdüÔ «+ »>∑‘êeTHê~' |æ‘êeTVü≤düÔ «+ Á|ü|æ‘êeTVü≤X¯Ã ˆ
y˚<ëqÔ>∑TôVA´|üìwü‘·T‡ ^‘·' dü<ë•edüÔ «+ |üs¡y˚TX¯«s√-dæ ˆˆ 201 ˆˆ
˝Àø±\≈£î Ä~ ˝Òì Hêsêj·TDT&Ée⁄ ˙e⁄. |æ‘êeTVüQ&ÉT Á|ü|‘æ êeTVüQ&ÉT ≈£L&É ˙y˚. y˚<ë+‘·sV¡ ≤ü kÕ´\Tqï
ñ|üìwü‘·TÔ\T ìqTï >±q+ #˚düTÔHêïsTT. dü<ë•e⁄&Ée⁄ |üs¡y˚TX¯«s¡T&Ée⁄ ˙y˚.
qeT' |üs¡ôd’ à ‘·eTdü' |üs¡kÕÔ‘·Œsê‘·àH˚ |üxÃqyêqÔsêj·T ˆ
Á‹X¯ø£Ô´r‘êj·T ìs¡x®Hêj·T düVü≤ÁdüX¯ø±Ô´düqdü+dæú‘êj·T ˆˆ 202 ˆˆ
‘·eTdüT‡ø£r‘·T&Ée⁄, |üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&ÉyÓ’q |üs¡e÷‘·à≈£î qeTkÕÿs¡+, |ü+#·uÛÑ÷‘ê\ qeX¯≈£îÔ\
n+‘·s¡+>±ì$. Á‹$<ÛäX¯≈£îÔ\ø£r‘·T&Ée⁄. e÷*q´+ ˝Òìyê&Ée⁄. y˚sTT$<Ûë\ X¯øÏÔkÕúHê˝À¢ ì*∫ ñqï ˙≈£î
qeTkÕÿs¡+.
Á‹eT÷s¡Ôj˚T-qqÔ|ü<ë‘·àeT÷s¡Ôj˚T »>∑ìïyêkÕj·T »>∑qàj·÷j·T ˆ
qyÓ÷ »HêHê+ Vü≤è~ dü+dæú‘êj·T |òüD°Áq›Vü‰sêj·T qyÓ÷-düTÔ ‘·TuÛÑ´yéT ˆˆ 203 ˆˆ
Á‹eT÷sêÔ´‘·à≈£î&ÉT nq+‘·eTT˝…’q Ä‘·à\kÕúqeTT\T ø£\yê&Ée⁄. Ä‘·àeT÷]Ô. ˝Àø±\ø±yêdüyÓTÆqyê&ÉT
˝Àø£eTj·TT&ÉT, »qT\ Vü≤è<äj·÷˝À¢ ñ+&˚yê&ÉT, Hê>±uÛÑs¡D+ ø£\ •e⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+.
eTT˙Áq›dæ<ë∆xÏÑ·bÕ<ä|ü<äà ◊X¯«s¡´<Ûäsêàdüqdü+dæú‘êj·T ˆ
qeT' |üsêHêÔj·T uÛÑy√<䓤yêj·T düVü≤Ádü#·ÁHê›s¡ÿdüVü≤ÁdüeT÷πsÔ ˆˆ 204 ˆˆ
eTT˙+Á<äT\#˚‘· dæ<äT∆\#˚‘· |üPõ+|üã&˚ bÕ<ä|ü<ëà\T ø£\yê&Ü! ◊X¯«s¡´eTH˚ <Ûäsêàdüq+˝À ≈£Ls=Ãì
Á|üfi¯j·Tø±s¡≈£î&ÉT uÛÑe⁄ì »qàø±s¡≈£î&ÉyÓ’ y˚sTTeT+~ dü÷s¡´#·+Á<äT\ ø±+‹ dü«s¡÷bÕìï <Ûä]+∫qyê&Ü! ˙≈£î
qeTkÕÿs¡eTT.
qyÓ÷-düTÔ k˛e÷j·T düTeT<Ûä´e÷j·T qyÓ÷-düTÔ <˚yêj·T Væ≤s¡D´u≤ôVA ˆ
qyÓ÷-–ï #·ÁHê›s¡ÿ$˝À#·Hêj·T qyÓ÷-$T“ø±j·÷' |ü‘·j˚T eTè&Üj·T ˆˆ 205 ˆˆ
eT+∫ q&ÉTeTT ø£\ k˛eTTq≈£î qeTkÕÿs¡+. Væ≤s¡D´u≤VüQyÓ’q <˚e⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+. n–ï,
#·+Á<ädü÷s¡T´\T H˚Á‘ê\T>± ñqï ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. bÕs¡«‹|ü‹jÓÆTq düTKdü«s¡÷|ü⁄q≈£î Hê Á|üD≤eT+.
qyÓ÷-düTÔ >∑TVü‰´j·T >∑TVü‰qÔsêj·T y˚<ëqÔ$C≤„q$ì•Ã‘êj·T ˆ
Á‹ø±\V”≤HêeT\<ÛëeT<Ûëy˚Tï qyÓ÷ eTùV≤XÊj·T qeT' •yêj·T ˆˆ 206 ˆˆ
194 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
s¡Vü≤dü´dü«s¡÷|ü⁄&ÉT. Vü≤è<äj·T >∑TVü≤j·T+<äT+&˚ yê&ÉT. y˚<ë+‘·XÊg$C≤„q+‘√ ìX¯ÃsTT+|üã&çqyê&ÉT
nsTTq ø±\Á‘·j·TuÛÒ<ä+˝Òì ìs¡à\‘˚»düT‡ø£\ eTùV≤X¯óq≈£î, •e⁄q≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
@e+ düTÔ‘·dü‡ uÛÑ>∑yêHé X¯S˝≤Á>±<äe‘ês¡´ ‘·yéT ˆ
‘·Twüº' Áb˛yê#· Vü≤kÕÔuÛ≤´+ düŒ ècÕº « #· |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 207 ˆˆ
Á|”‘√-Vü≤+ düs¡«<∏ë <Ó’‘·´ düÔy˚HêH˚q kÕ+Á|ü‘·yéT ˆ
dü+ÁbÕ|ü´ >±D|ü‘·´+ y˚T düìï<ÛëH˚ dü<ë edü ˆˆ 208 ˆˆ
á $<Ûä+>± düTÔ‹+|üã&çq uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT Á‹X¯S\+qT+&ç n+<Ûä≈£îì ~+|æ dü+‘√wæ+∫
n‘·ìì #˚‘·T\‘√ |ü≥Tºø=ì Ç{≤¢ |ü*øÏHê&ÉT ` z <Ó’‘·T´&Ü! ˙ á k˛ÔÁ‘·+‘√ H˚qìï$<Ûë\ ‘·è|æÔbı+~HêqT.
>±D|ü‘ê´~Ûø±sêìï bı+~ Hêdüìï~Û˝ÀH˚ m\¢|ü⁄&ÉT ñ+&ÉT.
ns√>∑•Ã¤qïdüH˚›ôVA <˚yÓ’s¡|æ düT|üPõ‘·' ˆ
q˙›X¯«s¡kÕ´qT#·s¡' düs¡«<äT'K$e]®‘·' ˆˆ 209 ˆˆ
s√>±\T˝Òø£ dü+X¯j·÷\T ‘=\–, <˚e‘·\#˚ u≤>± |üPõ+|üã&ÉT‘·÷, q+BX¯«s¡Tìø£qT#·s¡Tì>±, nìï
<äT'U≤\qT+&ç $&çe&çqyê&ÉyÓ’ ìedæ+#·T.
@e+ yê´Vü≤è‹e÷Á‘˚ ‘·T <˚e<˚y˚q <˚e‘ê' ˆ
>∑DÒX¯«s¡+ eTVü‰<Ó’‘·´eTq∆ø£+ <˚edüìï<ÛÍ ˆˆ 210 ˆˆ
düVü≤Ádüdü÷s¡´düv±ÿX¯+ Á‹H˚Á‘·+ #·Áq›∫Væ≤ï‘·yéT ˆ
˙\ø£D˜+ »{≤eTÚ*+ X¯S˝≤düø£Ô+ eTVü‰ø£s¡yéT ˆˆ 211 ˆˆ
<˚e<˚e⁄&Ó’q X¯+ø£s¡T&ç{≤¢ #Ó|üŒ>±H˚ <˚e‘·\+<äs¡T >∑D≤~Û|ü‹ >=|üŒsêø£ådüT&Ó’q n+<Ûäø±düTs¡Tì •e⁄ì
düìï<Ûëq+˝ÀH˚ y˚sTTeT+~ dü÷s¡T´\ ‘˚»düT‡‘√ düe÷qTì>± Á‹H˚Á‘·Tì>± #·+Á<äøfi£ >¯ T∑ s¡TqÔ ï yêì>± ˙\ø£+sƒT¡ ì>±
»{≤p≥eTTqï •s¡düTø£*Z X¯S\eT+<ëdüøÏÔø£\ Vü≤düÔeTTqïyêì>± #·÷∫Hês¡T.
<äècÕº « ‘·+ ‘·Twüߺe⁄¬s›Ì‘·´e÷X¯Ãs¡´+ |üs¡eT+ >∑‘ê' ˆ
ñyê#· uÛÑ>∑yêì«wüßí' <˚e<˚e+ düàj·Tìïe ˆˆ 212 ˆˆ
•e⁄ì Äø±s¡+ bı+~q n+<Ûä≈£îì #·÷∫ >=|üŒ ÄX¯Ãs¡´+ bı+~ <˚e‘·\T n‘·ìì ø=ìj·÷&çHês¡T.
n|ü&ÉT uÛÑ>∑yêqT&Ó’q $wüßíe⁄ ∫s¡Tqe⁄« qe⁄«‘·Tqï≥Tº>± <˚e<˚e⁄ì >∑÷]à Ç≥¢Hêï&ÉT.
kÕúH˚ ‘·e eTVü‰<˚e Á|üuÛ≤e' |ü⁄s¡Tc˛ eTVü‰Hé ˆ
H˚ø£å‘˚ C≤„‹C≤H√›cÕHé >∑èVü‰í‹ #· >∑TD≤q|æ ˆˆ 213 ˆˆ
z eTVü‰<˚yê! ˙ Á|üuÛ≤e+ #ê\ >=|üŒ~. ñ∫‘·yÓTÆq~ ≈£L&É. >=|üŒyê&ÉT ‘·eT ã+<ÛäTe⁄\ <√cÕ\qT
#·÷&É&ÉT. yê]˝Àì >∑TD≤\H˚ Á>∑Væ≤kÕÔ&ÉT.
 195
|ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+
Çr]‘√-<∏ä uÛ…’s¡y√ >∑DÒX¯<˚e|ü⁄+>∑e'
dü πøX¯e' düVü‰q∆ø√ »>±eT X¯vÿsêìÔø£yéT ˆ
ìØø£å´ <˚ee÷>∑‘·+ dü X¯+ø£s¡' düVü‰q∆ø£+
düe÷<Ûäe+ düe÷‘·èø£+ »>±eT ìs¡« è‹+ Vü≤s¡' ˆˆ 214 ˆˆ
Ç{≤¢ |ü\Tø£>± >∑DXÒ <¯ e˚ ‘êÁX‚wßü &˜ q’Ó uÛs’… e¡ ⁄&ÉT $wüßeí ⁄‘√, n+<Û≈ä î£ ì‘√ ≈£L&É X¯+ø£sT¡ ì <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓfi≤fl&TÉ .
n+<Ûä≈£îì‘√ ≈£L&É ‘·q e<ä›≈£î e∫Ãq $wüßíe⁄qT #·÷∫ e÷‘·è>∑D≤\‘√ ≈£L&É •e⁄&ÉT dü+‘√wæ+∫Hê&ÉT.
Á|ü>∑èVü≤´ bÕDÏH˚X¯«s√ Væ≤s¡D´˝À#·Hê‘·à»+
»>±eT j·TÁ‘· XË’\C≤ $e÷qMTX¯e\¢uÛ≤ ˆ
$˝Àø£´ kÕ düe÷>∑‘·+ |ü‹+ uÛÑyê]ÔVü‰]D+
ñyê#· kÕq∆ø£+ düTK+ Á|ükÕ<äeTq∆ø£+ Á|ü‹ ˆˆ 215 ˆˆ
Væ≤s¡D≤´≈£åîì ≈£îe÷s¡T&Ó’q n+<Ûäø±düTs¡Tì áX¯«s¡T&ÉT ‘·q#˚‘· |ü≥Tºø=ì bÕs¡«‹ ìedæ+∫q $e÷q+
<ä>∑Zs¡≈£î yÓ[flHê&ÉT. Ä bÕs¡«‹ ‘·q e<ä›≈£î e∫Ãq uÛÑs¡ÔqT dü+kÕs¡‘êbÕìï ìyê]+#˚ yêìì #·÷∫ n+<Ûä≈£îì‘√
≈£L&É ñqï •e⁄ì ≈£îX¯\Á|üX¯ï y˚dæq~. n+<Ûä≈£îìô|’ nqTÁ>∑Vü≤<äèwæºì Á|üdü]+|ü#˚dæq~.
n<∏ëq∆ø√ eTùV≤X¯«Ø+ <ä<äs¡Ù <˚ebÕs¡Ù«>±yéT ˆ
|übÕ‘· <äD¶e‘YøÏå‘Í qHêeT |ü<äbÕ<äàjÓ÷' ˆˆ
qe÷$T <˚ee\¢uÛ≤eTHê~ eTÁ~C≤ $Te÷yéT ˆ
j·T‘·' Á|ü<Ûëq|üPs¡Tc ìVü≤ìÔ j·÷-œ\+ »>∑‘Y ˆˆ 216 ˆˆ
‘·sê«‘· n+<Ûä≈£î&ÉT uÛÑ>∑e+‘·Tì Á|üø£ÿq eTùV≤X¯«]ì #·÷∫Hê&ÉT. H˚\ô|’ kÕcÕº+>∑|ü&çHê&ÉT. ÄyÓT
bÕ<ä|ü<ëà\≈£î qeTdüÿ]+∫Hê&ÉT. áX¯«s¡TìøÏ˝≤¢˝…’q~, »qàsêVæ≤‘·´+>∑\ XË’\»≈£î qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
Á|ü<Ûëq‘·‘·Ô «eTT, |ü⁄s¡Twüß&ÉT á <˚$e\¢H˚ ø£\T>∑T<äTs¡T. düeTdüÔ »>∑‘·TÔ ˙yÓTj˚T \sTT+|ü #˚düTÔ+~.
$uÛ≤‹ j·÷ •yêdüH˚ •y˚q kÕø£eTe´j·÷
Væ≤s¡Dàj˚T-‹ìs¡à˝Ò qe÷$T ‘ê+ Væ≤e÷Á~C≤yéT ˆˆ
j·T<äqÔsê-œ\+»>∑»®>∑ìÔ j·÷ìÔ dü+ø£åj·T+ ˆ
qe÷$T j·TÁ‘· ‘êeTTe÷eTX‚wü<√wüe]®‘êyéT ˆˆ 217 ˆˆ
á<˚$ •e⁄ì ÄdüqeTTq ã+>±s¡+‘√ #˚dæq~ n‹ìs¡à\yÓTÆq <ëìô|’ •e⁄ì‘√ ≈£L&É Á|üø±•düTÔqï
Væ≤eTe‘·TŒÁ‹ø£≈£î qeTdüÿ]düTÔHêïqT. á <˚$ eT÷\+>±H˚ ˝Àø±\ìï düèwæºH=+~ q•+#·T#·Tqï$. n{Ϻ
düeTdüÔ<√wüs¡Væ≤‘· nsTTq ñe÷<˚$øÏ qeTkÕÿs¡+.
q C≤j·T‘˚ q V”≤j·T‘˚ q es¡∆‘˚ #· ‘êeTTe÷+
qe÷$T ‘ê+ >∑TD≤‹>±+ –ØX¯|ü⁄Á‹ø±$Te÷yéT ˆ
196 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø£åeTdü« <˚$ XË’\CÒ ø£è‘·+ eTj·÷ $yÓ÷Væ≤‘·+
düTsêdüT¬s’s¡ïeTdüÿè‘·+ qe÷$T ‘˚ |ü<ëeTT“»yéT ˆˆ 218 ˆˆ
ÄyÓT ˝Òq≥ºsTT‘˚ |ü⁄≥Tº≥ ø°åDÏ+#·T≥ eè~∆ bı+<äT≥ nH˚$ »s¡T>∑e⁄. n≥Te+{Ï >∑TD≤r‘·Tsê˝…’q
|üs¡«‘·sê»|ü⁄Á‹ á<˚$øÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT. z bÕs¡«r! H˚qT ÁuÛ≤+‹H=+~ #˚dæq n|üsê<Ûëìï ø£å$T+#·TeTT,
<˚e<ëqe⁄\T qeTdüÿ]+#˚ ˙bÕ<ä· |ü<ëà\≈£î qeTkÕÿs¡eTT #˚düTÔHêïqT.
Ç‘·ú+ uÛÑ>∑er <˚M uÛÑøÏÔqÁy˚TD bÕs¡«r ˆ
dü+düTÔ‘ê <Ó’‘·´|ü‹Hê |ü⁄Á‘·‘˚« »>∑èùV≤-q∆ø£yéT ˆˆ 219 ˆˆ
á $<Ûä+>± uÛÑ>∑e‹ bÕs¡«r<˚$ì uÛÑøÏÔ‘√ $˙‘·T&Ó’q sêø£ådü|ü‹ n+<Ûä≈£î&ÉT k˛ÔÁ‘·+ #˚j·T>± n‘·ìì <˚$
|ü⁄Á‘·Tì>± d”«ø£]+∫+~.
‘·‘·' düe÷‘·è_Û' kÕs¡∆+ uÛ…’s¡y√ s¡TÁ<ädü+uÛÑe' ˆ
»>±eT ‘ê«»„j·÷ X¯yÓ÷“¤' bÕ‘ê\+ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 220 ˆˆ
j·TÁ‘· kÕ ‘êeTd” $c˛ís¡÷à]Ô' dü+Vü‰s¡ø±]ø± ˆ
düe÷ùdÔ Vü≤]s¡e´ø√Ô qèdæ+Vü‰ø£è‹ØX¯«s¡' ˆˆ 221 ˆˆ
‘·s¡Tyê‘· X¯+ø£s¡Tìe\¢ »ì+∫q uÛ…’s¡e⁄&ÉT e÷‘·\‘√ ≈£L&É •e⁄ì Ä»„ bı+~ bÕ‘êfi≤ìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
$wüßíe⁄jÓTTø£ÿ dü+Vü‰s¡X¯øÏÔ>∑\ ‘·yÓ÷>∑TDs¡÷|ü+ ñqï#√≥ Á|üuÛÑTyÓ’q Vü≤] qs¡dæ+Vü≤s¡÷|ü+ >∑\yê&Ó’
ne´ø£Ôs¡÷|ü⁄&ÉT>± ñqï#√≥T #˚sê&ÉT.
‘·‘√-qHêÔø£è‹' X¯eTT“¤' X‚ùwD≤|æ düT|üPõ‘·' ˆ
ø±˝≤–ïs¡TÁ<√ uÛÑ>∑yêHé j·TTjÓ÷C≤‘êàqe÷‘·àì ˆˆ 222 ˆˆ
nq+‘·Tìs¡÷|ü+ <Ûä]+∫q X¯+ø£s¡T&ÉT X‚wüßì#˚ u≤>± |üPõ+|üã&ç Á|üfi¯j·Tø±\+˝Àì n–ïe+{Ï
s¡TÁ<äs¡÷|ü⁄&Ó’ dü«dü«s¡÷bÕìï Ä‘·à˝À dü+jÓ÷»q+ #˚düT≈£îHêï&ÉT.
j·TTx®‘·düÔdü´ <˚edü´ düsê« @yê<∏ä e÷‘·s¡' ˆ
ãTuÛÑTøÏå‘ê eTVü‰<˚e+ Á|üDe÷´VüQÁdæÔ˝À#·qyéT ˆˆ 223 ˆˆ
Ä‘·àdü+jÓ÷»q+#˚düTÔqï Ä |üs¡y˚TX¯«s¡Tì>∑÷]à e÷‘·è>∑D <˚e‘·\+<äs¡T Äø£*>=qïyê¬s’ Á‹H˚Á‘·T&Ó’q
eTVü‰<˚e⁄ìøÏ qeTdüÿ]+∫ Ç≥¢Hêïs¡T.
e÷‘·s¡ }#·T' :`e÷‘·è<˚e‘·\T |ü*ø±s¡T.
ãTuÛÑTøÏå‘ê eTVü‰<˚e ‘·«eTqTC≤„‘·TeTs¡Ωdæ ˆ
Á‘Ó’˝Àø£´+ uÛÑø£åsTTcÕ´yÓ÷ Hêq´<∏ë ‘·è|æÔs¡dæÔ q' ˆˆ 224 ˆˆ
 |ü<Tä Hês¡e n<Ûë´j·T+ 197

z eTVü‰<˚yê! y˚TeTT >=|üŒ Äø£*‘√ ñHêïeTT. ˙e⁄ e÷ø±»„ ÇeTTà. y˚TeTT eT÷&ÉT ˝Àø±\qT uÛøÑ kåÏ ÕÔeTT.
˝Ò≈£î+fÒ e÷≈£î ‘·è|æÔ ø£\T>∑<äT.
@‘êe<äTø±Ô « e#·q+ e÷‘·s√ $wüßídü+uÛÑyê' ˆ
uÛÑø£åj·÷+#·ÁøÏπs düs¡«+ Á‘Ó’˝Àø£´+ dü#·sê#·s¡yéT ˆˆ 225 ˆˆ
$wüßíe⁄e\¢ ø£*–q Ä e÷‘·è<˚e‘·\T Ç{≤¢ |ü*øÏ #·sê#·s¡s¡÷|üyÓTÆq ˝Àø£Á‘·j·÷ìï dü+|üPs¡í+>±
uÛøÑ +Ïå ∫Hês¡T.
‘·‘·' dü uÛ…’s¡y√ <˚y√ qèdæ+Vü≤e|ü⁄wü+ Vü≤]yéT ˆ
<ä<ÛÍ´ Hêsêj·TD+ <˚e+ Á|üDeT´ #· ø£è‘êx®*' ˆˆ 226 ˆˆ
‘·sê«‘· Ä uÛ…’s¡e⁄&ÉT qs¡dæ+Vü≤s¡÷|ü+˝À ñqï <˚e⁄&ÉT Hêsêj·TDTìøÏ qeTdüÿ]+∫ #˚‘·T\T CÀ&ç+∫
<Ûë´ì+∫Hê&ÉT.
ñy˚TX¯∫ìÔ‘·+ C≤„‘ê« ø£åD≤Á‘êŒ<äTs¡uÛÑ÷<ä∆]' ˆ
$C≤„|üj·÷e÷dü #· ‘·+ uÛÑø£åj·T˙ÔVü≤ e÷‘·s¡' ˆˆ 227 ˆˆ
bÕs¡«r|ü‹ nsTTq •e⁄ì Ä˝À#·qqT >∑eTì+∫ $wüßíe⁄ yÓ+≥H˚ nø£ÿ&É kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT. n‘·ì‘√
uÛ…’s¡e⁄&ÉT á e÷‘·è<˚e‘·\T ˝Àø±\qT uÛÑøÏådüTÔHêïs¡ì $qï$+∫Hê&ÉT.
ìyês¡j·÷--X¯ó Á‘Ó’˝Àø£´+ ‘·«Bj·T+ uÛÑ>∑eìï‹ ˆ
dü+düà è‘ê $wüßíHê <˚y√´ qèdæ+Vü≤e|ü⁄cÕ |ü⁄q' ˆˆ 228 ˆˆ
ñ|ü‘·düTús¡àVü‰<˚e+ qs¡dæ+Vü‰ø£è‹+ ‘·‘·' ˆ
z uÛÑ>∑e+‘·T&Ü! oÁ|òüT+>± á uÛÑø£åDqT ìyê]+#·T. á ˝Àø£Á‘·j·T+ ˙ nBÛq+˝Àì~ nì #Ó|üŒ>±H˚
qs¡dæ+Vü≤X¯Øsêìï <ë*Ãq Vü≤] düà]+#·>±H˚ Ä e÷‘·è<˚e‘·\T eTVü‰<˚e⁄ì qs¡dæ+Vü‰ø£è‹ì #˚]Hês¡T.
dü+ÁbÕ|ü´ düìï~Û+ $c˛í' düs¡«dü+Vü‰s¡ø±]ø±' ˆˆ 229 ˆˆ
Á|ü<ä<äT' X¯eT“¤y˚ X¯øÏÔ+ uÛ…’s¡yêj·÷‹‘˚»ùd ˆ
n|üX¯´+kÕÔ »>∑‘·÷‡‹+ qèdæ+Vü≤eT‹uÛ…’s¡eyéT ˆˆ 230 ˆˆ
$TøÏÿ* ‘˚CÀe+‘·T&Ó’q uÛ…’s¡e⁄q≈£î •e⁄ìøÏ X¯øÏÔ q+<ä#˚dæHês¡T. ˝Àø±\≈£î »qàø±s¡≈£î&ÉT $TøÏÿ*
uÛÑj·T+ø£s¡T&Ó’q qs¡dæ+VüQì Ä e÷‘·è<˚e‘·\T <ä]Ù+#·T≈£îHêïs¡T.
ø£åD≤<˚ø£‘·«e÷|üqï+ X‚cÕVæ≤+ #ê|æ e÷‘·s¡' ˆ
yê´»Vü‰s¡ Vü≤èw”πøXÀ j˚T uÛÑø±Ô' X¯S\bÕDj˚T ˆˆ 231ˆˆ
j˚T #· e÷+ dü+düàs¡˙ÔVü≤ bÕ\˙j·÷' Á|üj·T‘·ï‘·' ˆ
eTyÓTÆe eT÷]Ôs¡‘·T˝≤ düs¡«dü+Vü‰s¡ø±]ø± ˆˆ 232 ˆˆ
198 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Ä e÷‘·è<˚e‘·\T ø£åDø±\+˝À @ø£‘ê«ìï bı+~ X‚wüßì≈£L&É #·÷∫Hês¡T. n|ü⁄&ÉT Vü≤èw”πøX¯ó&ÉT
Ç≥¢Hêï&ÉT`•euÛÑ≈£îÔ\T Çø£ÿ&É qqTï ‘·\#˚yês¡T Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>± s¡øÏå+|ü<ä–qyêπs. düs¡«dü+Vü‰s¡ø±sê´ìï
»]|æ+#˚~ HêX¯Øs¡y˚T.
eTùV≤X¯«sêvZdü+uÛÑ÷‘ê uÛÑTøÏÔeTTøÏÔÁ|ü<ësTT˙ ˆ
nqH√Ô uÛÑ>∑yêHêÿ˝À ~«<Ûë-ekÕú eTyÓTÆe ‘·T ˆˆ 233 ˆˆ
‘êeTd” sê»d” eT÷]Ôπs›e<˚eX¯Ã‘·Ts¡TàK' ˆ
Ç~ eTùV≤X¯«s¡X¯Øs¡+‘√ dü+ã+<Ûä+ ø£*Z uÛÑTøÏÔì eTTøÏÔì Á|ükÕ~düTÔ+~. nqes¡‘·eTT eTVü≤˙j·TyÓTÆq
ø±\+ ¬s+&ÉT $<Ûë\T>± $uÛ≤>±ìïbı+~ Hê ‘êeTdü, sê»düeT÷s¡TÔ\T>± ñ+≥T+~.
k˛-Vü≤+ <˚y√ <äTsê<Ûäs¡¸' ø±˝À ˝Àø£Á|üø±\q' ˆˆ 234 ˆˆ
#·‘·Ts¡TàKT&Ó’q <˚e<˚e⁄&ÉT ÁãVü≤àqT H˚H˚. Ç‘·s¡T˝…~]+|ü˝Òì ˝Àø±\qT \sTT+|ü#˚ùd j·TeTT&ÉqT H˚H˚.
uÛÑø£åsTTcÕ´$T ø£˝≤ŒH˚Ô söÁ<˚D ìœ\+ »>∑‘Y ˆ
j·÷ kÕ $yÓ÷Væ≤˙eT÷]Ô s¡àeT Hêsêj·TD≤Vü≤«j·÷ ˆˆ 235 ˆˆ
ø£˝≤Œ+‘·+˝À söÁ<äs¡÷|ü+‘√ »>∑‘·TÔqT uÛÑøÏåkÕÔqT. Hêsêj·TDT&ÉH˚ ù|s¡T >∑\ Hê eT÷]Ô düs¡«»>∑‘·TÔì
yÓ÷Væ≤+|ü#˚düTÔ+~.
dü‘√Ô «Á~ø±Ô »>∑‘·‡s¡«+ dü+kÕú|üj·T‹ ì‘·´<ë ˆ
dü $wüßí' |üs¡eT+ ÁãVü≤à |üs¡e÷‘êà |üsê >∑‹' ˆˆ 236 ˆˆ
Ä eT÷]Ô düü‘·Ô «>∑TD≤‹X¯j·T+ ø£*Z m\¢y˚fi¯˝≤ »>∑‘·TÔqT kÕú|ædüTÔ+~. Ä $wüßíe⁄ |üs¡ÁãVü≤à |üs¡e÷‘·à
ñ‘·ÔeTyÓTÆq >∑‹ ≈£L&É
eT÷\Á|üø£è‹s¡e´ø±Ô dü<ëqH˚›‹ ø£<∏äÛ´‘˚ ˆ
Ç‘˚´e+ uÀ~Û‘ê <˚y√´ Hê $wüßí' $wüßíe÷‘·s¡' ˆ 237 ˆˆ
Á|üù|~πs eTVü‰<˚e+ ‘·y˚Te X¯s¡D+ |üs¡yéT ˆˆ
ne´ø£Ôs¡÷|üyÓTÆq eT÷\Á|üø£è‹ dü<ëq+<äs¡÷|üeTì n~ #Ó|üŒã&çq~. á$<Ûä+>± $wüßíe⁄#˚
$wüßíe÷‘·è<˚e‘·\T uÀ~Û+#·ã&ç |üs¡T&Ó’q Ä eTVü‰<˚e⁄H˚ X¯s¡DT bı+<ës¡T.
@‘·<ä«' ø£~∏Û‘·+ düs¡«+ eTj·÷-q∆ø£ìwüO<äqyéT ˆ
e÷Vü‰‘·à ´+ <˚e<˚edü´ uÛ…’s¡ekÕ´$T‘Í»dü' ˆˆ 238 ˆˆ
n+<Ûäø£dü+Vü‰s¡ eè‘êÔ+‘·+ n$T‘·yÓTÆq ‘˚»düT‡>∑\ uÛ…’s¡ekÕ«$T e÷Vü‰‘·à´+ n+‘ê MT≈£î $e]+#êqT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ nq∆ø£ìãs¡ΩD+ HêeT c˛&ÉXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 16 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À n+<Ûäø£ìãs¡ΩDeTH˚ |ü<äTHês¡e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 16 ˆˆ
 199
dü|üÔ<äXÀ-<Ûë´j·T' ` |ü~ùV≤&Ée n<Ûë´j·T+
Á‹$Áø£eT#·]‘· es¡íqyéT` Á‹$Áø£eT#·]‘·es¡íq+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
nq∆πø ì>∑èV”≤‘˚ yÓ’ Á|üVü‰¢<ädü´ eTVü‰‘·àq' ˆ
$s√#·H√ HêeT ã© ãuÛÑ÷e qüè|ü‹düT‡‘·' ˆˆ 1 ˆˆ
n+<Ûäø±düTs¡Tì ìÁ>∑Væ≤+|ü>± eTVü‰‘·Tà&Ó’q Á|üVü‰¢<äTì ≈£îe÷s¡T&ÉT ã\e+‘·T&ÉT $s√#·qT&ÉT sêC…’Hê&ÉT.
<˚yêxÏ®‘ê« dü<˚y˚ÁHê›Hé ãVüAq«sê¸qàVü‰düTs¡' ˆ
bÕ\j·÷e÷dü <ÛäπsàD Á‘Ó’˝Àø£´+ dü#·sê#·s¡yéT ˆˆ 2 ˆˆ
Ä $s√#·qT&ÉT Ç+Á<äTì‘√ düVü‰ <˚e‘·\qT »sTT+∫ nH˚ø£ e‘·‡sê\T #·sê#·s¡j·TTø£Ô Á‹˝Àø±\qT
<Ûäs¡àe÷s¡Z+‘√ bÕ*+∫Hê&ÉT.
‘·ôd’´e+ es¡Ôe÷qdü´ ø£<ë∫~«wüßí#√~‘·' ˆ
düq‘·Tÿe÷s√ uÛÑ>∑yêqTŒs¡+ ÁbÕ|ü eTVü‰eTTì' ˆˆ 3 ˆˆ
n‘· &Ü$<Û+ä >± bÕ*+#˚|ü &ÉT ˇø£ düeTj·T+˝À |üPE´&Óq’ eTTìÁX‚wßü &˜ TÉ düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT $wüßeí ⁄|ü+|ü>±
$s√#·qTì |ü≥ºD≤ìøÏ e∫ÃHê&ÉT.
>∑‘ê« dæ+Vü‰düq>∑‘√ ÁãVü≤à|ü⁄Á‘·+ eTVü‰düTs¡' ˆ
qHêyÓ÷‘êúj·T •s¡kÕ ÁbÕx®*sê«ø£´eTÁãM‘Y ˆˆ 4 ˆˆ
n|ü&ÉT dæ+Vü‰düq>∑‘T· &Óq’ $s√#·qT&ÉT ÁãVü≤à≈£îe÷s¡T&Óq’ düq‘·Tÿe÷s¡TìøÏ m<äTsπ – •s¡kÕ qeTdüÿ]+∫
uÛÑøÏÔ‘√ <√dæ˝§–Z Ç≥T¢ |ü*øÏHê&ÉT.
<ÛäH√´-düà ´qT>∑èV”≤‘√-dæà dü+ÁbÕb˛Ô y˚T |ü⁄s√‘·ÔeTyéT ˆ
jÓ÷^X¯«s√-<ä´ uÛÑ>∑yêq´‘√-k ÁãVü≤à$‘·‡«j·TyéT ˆˆ 5 ˆˆ
jÓ÷^X¯«s¡T&Ée⁄ uÛÑ>∑e+‘·T&Ée⁄ dü«j·T+>± ÁãVü≤ày˚‘·ÔyÓ’q ˙e⁄ áHê&ÉT Hê|ü≥ºDeTTq≈£î e∫Ãq+<äT≈£î
H˚qT <ÛäqT´&ÉHÓ’HêqT. nqTÁ>∑Væ≤+|ü ã&çHêqT.
øÏeTs¡úe÷>∑‘√ ÁãVü≤àHé dü«j·TH˚›e' |æ‘êeTVü≤' ˆ
Áã÷Væ≤ y˚T ÁãVü≤àD' |ü⁄Á‘·! øÏ+ ø±s¡´+ ø£s¡yêD´Vü≤yéT ˆˆ 6 ˆˆ
ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&Ü! dü«j·T+>± ÁãVü≤àeì #Ó|üŒ<ä–q ˙e⁄ @ø±s¡D+>± e∫ÃHêe⁄? z ÁãVü≤àe÷qdü
|ü⁄Á‘·T&Ü! H˚qT MTπø$T #˚j·÷˝À ôd\$e«+&ç.
k˛-ÁãM<䓤>∑yêH˚›y√ <Ûäs¡àj·TTø£Ô+ eTVü‰düTs¡yéT ˆ
Á<äwüߺeTuÛ≤´>∑‘√-Vü≤+ yÓ’ uÛÑeqÔ+ uÛ≤>∑´yêqdæ ˆˆ 7 ˆˆ
200 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
n|ü⁄&ÉT <Ûsä êà#·sD¡ +ø£\ Ä sêø£då Áü X‚wßü ì˜ >∑÷]à |üPE´&ÉT düq‘·Tÿe÷s¡T &ç≥H¢ êï&ÉT. ˙e⁄ uÛ≤>∑´e+‘·T&Ée⁄.
H˚qT ìqTï #·÷#·T≥πø e∫ÃHêqT.
düT<äTs¡¢uÛ≤ ˙‹πscÕ <Ó’‘ê´Hê+ <Ó’‘·´dü‘·ÔeT ˆ
Á‹˝Àπø <Ûë]àø√ q÷q+ ‘ê«<äèXÀ-H√´ q $<ä´‘˚ ˆˆ 8 ˆˆ
ndüTs¡ÁX‚cÕ˜! ˙ ee\+_+∫q á #·ø£ÿì˙‹ sêø£ådüT\˝À $TøÏÿ* <äTs¡¢uÛÑeTT. eT÷&ÉT˝Àø±˝À¢qT ˙e+{Ï
<Ûäs¡àe÷s¡Zes¡ÔqT&ÉT Ç+ø=ø£&ÉT ˝Ò&ÉqT≥ ìX¯Ãj·T+.
Ç‘·T´ø√Ô-düTs¡sêCÀ-k |ü⁄q' ÁbÕVü≤ eTVü‰eTTìyéT ˆ
<ÛäsêàD≤+ |üs¡eT+ <Ûäs¡à+ Áã÷Væ≤ y˚T ÁãVü≤à$‘·ÔeT! ˆˆ 9 ˆˆ
Ç{≤¢ |ü\Tø£>± ndüTs¡sêE eTTìÁX‚wßü ì˜ >∑÷]à eT∞fl Ç≥¢Hêï&ÉT. ÁãVü≤ày˚‘˝Ô· À¢ >=|üŒyê&Ée⁄. nìï<Ûsä êà˝À¢
>=|üŒ <Ûäs¡ày˚T<√ Hê≈£î $e]+#·TeTT.
k˛-ÁãM<䓤>∑yêH√´^ <Ó’‘˚´ÁHê›j·T eTVü‰‘·àH˚ ˆ
düs¡«>∑TVü≤´‘·eT+ <Ûäs¡àe÷‘·àC≤„qeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 10 ˆˆ
eTVü‰‘·Tà&ÉT jÓ÷– nsTTq Ä düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT sêø£ådüsê»ÁX‚wüߘq≈£î s¡Vü≤kÕ´˝À¢ $TøÏÿ*ÁX‚wü˜yÓTÆq
Ä‘·àC≤„qs¡÷|ü<Ûäsêàìï ñ|ü<˚•+∫Hê&ÉT.
dü \u≤∆« |üs¡eT+ C≤„q+ <ä‘ê« #· >∑Ts¡T<äøÏåD≤yéT ˆ
ì<Ûëj·T |ü⁄Á‘˚ ‘·Á<ë»´+ jÓ÷>±uÛ≤´düs¡‘√-uÛÑe‘Y ˆˆ 11 ˆˆ
Ä $s√#·qT&ÉT >=|üŒ C≤„Hêìï bı+~ eTTìøÏ >∑Ts¡T<äøÏåD ì∫à ‘·q ≈£îe÷s¡TìøÏ sê»´uÛ≤sê qï|üŒ–+∫
jÓ÷>∑kÕ<Ûäq˝À Ädü≈£îÔ&Ó’Hê&ÉT.
dü ‘·dü´ |ü⁄Á‘√ eT‹e÷Hé ã*sêïeT eTVü‰düTs¡' ˆ
ÁãVü≤àD√´ <Ûë]àø√-‘·´s¡ú+ $õπ>´-<∏ä |ü⁄s¡q›s¡yéT ˆˆ 12 ˆˆ
$s√#·qTì ≈£îe÷s¡T&ÉT ã* nH˚yê&ÉT ãT~∆eT+‘·T&ÉT, ÁãVü≤àC≤„q+ ø£\yê&ÉT, $TøÏÿ* <Ûäs¡àdü«uÛ≤e⁄&ÉT.
‘·sê«‘· n‘·&ÉT Ç+Á<äTì »sTT+∫Hê&ÉT.
ø£è‘ê« ‘˚q eTVü≤<äT´<ä∆+ X¯Áø£' düsê«eT¬s’s¡«è‘·' ˆ
»>±eT ì]®‘√ $wüßí+ <˚e+ X¯s¡DeT#·T´‘·yéT ˆˆ 13 ˆˆ
Ç+Á<äT&ÉT $s√#·qTì‘√ j·TT<ä∆+ #˚dæ z&ç b˛sTTHê&ÉT. <˚e‘·\+<ä]‘√ ø£*dæ Ç+Á<äT&ÉT n#·T´‘·T&Ó’q
$wüßíe⁄qT X¯s¡DT bı+<ë&ÉT.
‘·<äqÔπs-~‹πs›M <˚ee÷‘ê düT<äT'œ‘ê ˆ
<Ó’‘˚´ÁHê›D≤+ e<Ûësêúj·T |ü⁄Á‘√ y˚T kÕ´~‹ dü«j·TyéT ˆˆ 14 ˆˆ
 |ü~ùV≤&Ée n<Ûë´j·T+ 201

á˝À|ü⁄ <˚e‘·\ e÷‘·èeT÷]Ô n~‹ $TøÏÿ* <äT'œ+∫ sêø£ådüdü+Vü‰s¡+ø=s¡≈£î düeTs¡Tú&Ó’q |ü⁄Á‘·T&ÉT

Hê≈£î ø£\>±\ì ‘·\∫q~.
‘·‘ê|ü düTeTVü‰|òüTÀs¡+ ‘·b˛sê•+ ‘·‘·' |üs¡yéT ˆ
Á|ü|üHêï $wüßíeTe´ø£Ô+ X¯s¡D´+ X¯s¡D+ Vü≤]yéT ˆˆ 15 ˆˆ
$TøÏÿ* rÁeyÓTqÆ ‘·|dü Tü ø±$+∫q~. ‘·sê«‘· ne´≈£î&Ô TÉ , X¯sD¡ T´&ÉT nsTTq $wüßeí ⁄qT X¯sD¡ T bı+~q~.
ø£è‘ê« Vü≤è‘·Œ<äàøÏx®˝Òÿ ìwüÿ\+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
yêdüT<˚eeTHê<ä´qÔe÷qq›+ y√´eT πøe\yéT ˆˆ 16 ˆˆ
‘·q Vü≤è<äj·Tø£eT\ πødüs¡+˝À uÛÒ<ä+ ˝Òìyê&ÉT, |üs¡eTkÕúqyÓTÆHê&ÉT, yêdüT<˚e⁄&ÉT, Ä<ä´qÔs¡Væ≤‘·T&ÉT,
Äq+<ädü«s¡÷|ü⁄&ÉT, Äø±X¯s¡÷|æ nsTTq $wüßíe⁄qT ì*Œ ‘·|üe÷#·]+∫q~.
Á|üdüH√ï uÛÑ>∑yêì«wüßí' X¯+K#·Áø£>∑<ë<Ûäs¡' ˆ
Ä$s¡“uÛÑ÷e jÓ÷>±‘êà <˚ee÷‘·T' |ü⁄s√ Vü≤]' ˆˆ 17 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT X¯+K#·Áø£><∑ \ä qT <Û]ä +∫q $wüßeí ⁄ jÓ÷>±‘·à≈£î&ÉT Á|üdqü Tï&Ó’ <˚ee÷‘· n~‹øÏ kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT.
<äècÕº « düe÷>∑‘·+ $wüßíeT~‹s¡“¤øÏÔdü+j·TT‘ê ˆ
y˚TH˚ ø£è‘ês¡úe÷‘êàq+ ‘√wüj·÷e÷dü πøX¯eyéT ˆˆ 18 ˆˆ
‘·q≈£î Á|ü‘·´ø£åyÓTÆq $wüßíe⁄qT #·÷∫ ‘·qqT ø£è‘ês¡Túsê*>± ‘·\∫ n~‹ uÛÑøÏÔ‘√ düTÔ‹+∫q~.
n~‹s¡Tyê#· :`n~‹ |ü*øÏ+~
»j·÷X‚wü<äT'UÖ|òüTHêXË’ø£ùV≤‘√!
»j·÷qqÔe÷Vü‰‘·à ´jÓ÷>±_Ûj·TTø£Ô ˆ
»j·÷Hê~eT<Ûë´qÔ$C≤„qeT÷πsÔ!
»j·÷ø±X¯ø£˝≤ŒeT˝≤qq›s¡÷|ü! ˆˆ 19 ˆˆ
düs«¡ <äT'KdüeT÷Vü‰ìï q•+|ü #˚jT· {≤ìøÏ eTTK´ø±s¡DyÓTqÆ yê&Ü! n+‘·+˝Òì >=|üŒjÓTê>∑eTT ø£\yê&Ü!
Ä~eT<Ûë´+‘ê\T˝Òì $C≤„qdü«s¡÷|ü⁄&Ü! Äø±X¯+ e˝… ìs¡à˝≤q+<äs¡÷|ü⁄&Ü! <˚yê! ˙≈£î »j·TeTT, »j·TeTT.
qyÓ÷ $wüíy˚ ø±\s¡÷bÕj·T ‘·TuÛÑ´+
qyÓ÷ Hês¡dæ+Vü‰j·T X‚cÕj·T ‘·TuÛÑ´yéT ˆ
qeT' ø±\s¡TÁ<ëj·T dü+Vü‰s¡ø£ÁπsÔ
qyÓ÷ yêdüT<˚yêj·T ‘·TuÛÑ´+ qeTùdÔ ˆˆ 20 ˆˆ
ø±\dü«s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q z $wüOí! ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. X‚cÕ‘·à≈£î&Ée⁄, qs¡dæ+Vü≤s¡÷|æyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
ø±\s¡TÁ<äT&Ée⁄, dü+Vü‰s¡ø£s¡ÔyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. yêdüT<˚e⁄&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
202 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
qyÓ÷ $X¯«e÷j·÷$<ÛëHêj·T ‘·TuÛÑ´+
qyÓ÷ jÓ÷>∑>∑e÷´j·T dü‘ê´j·T ‘·TuÛÑ´yéT ˆ
qyÓ÷ <Ûäs¡à$C≤„qìcÕ˜j·T ‘·TuÛÑ´+
qeTùdÔ esêVü‰j·T uÛÑ÷jÓ÷ qeTùdÔ ˆˆ 21 ˆˆ
Á|ü|ü+#· eT+<ä* e÷j·TqT ø£*Œ+#·Tyê&Ée⁄, dü‘·´dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄, jÓ÷>∑kÕ<Ûäq#˚ bı+<ä<ä–qyê&ÉyÓ’q
˙≈£î qeTkÕÿs¡+, <Ûäs¡à$C≤„Hê\˝À Á|ü‹w昑·T&ÉyÓ’q esêVü≤dü«s¡÷|æ$ ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qeTùdÔ düVü≤ÁkÕs¡ÿ#·ÁHê›uÛÑeT÷πsÔ!
qyÓ÷ y˚<ä$C≤„q <Ûäsêà_Û>∑eT´! ˆ
qyÓ÷ uÛÑ÷<Ûäsêj·÷Á|üy˚Tj·÷j·T ‘·TuÛÑ´+
Á|üuÛÀ! $X¯«jÓ÷H˚-<∏ä uÛÑ÷jÓ÷ qeTùdÔ ˆˆ 22 ˆˆ
y˚sTTeT+~ dü÷s¡´#·+Á<äT\ ø±+‹‘√ düe÷q ø±+‹>∑\yê&Ü, y˚<ä$C≤„q+e\¢ <Ûäs¡à+e\¢ ‘Ó*j·T<ä–q
yê&Ü! ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. uÛÑ÷$Tì <Ûä]+#˚ nÁ|üy˚Tj·TT&Ée⁄, $X¯«jÓ÷ì$ nsTTq Á|üuÛÑ÷! ˙≈£î qyÓ÷ qeT'.
qeT' X¯eT“¤y˚ dü‘·´ìcÕ˜j·T ‘·TuÛÑ´+ qyÓ÷ ùV≤‘·y˚ $X¯«s¡÷bÕj·T ‘·TuÛÑ´yéT ˆ
qyÓ÷ jÓ÷>∑|”sƒêqÔs¡kÕúj·T ‘·TuÛÑ´+ •yêjÓÆTø£s¡÷bÕj·T uÛÑ÷jÓ÷ qeTùdÔ ˆˆ 23 ˆˆ
dü‘·´ìwü˜>∑\ X¯+uÛÑT&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. »>∑Á<ä÷|ü⁄&Ée⁄, ø±s¡D≤‘·à≈£î&Ée⁄HÓ’, jÓ÷>∑$<ë´ |”sƒ¡eT<Ûä´
eT+<äT+&˚ ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. πøe\ dü«s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q •e⁄q≈£î ˙≈£î nH˚ø£ qeTkÕÿsê\T.
@e+ dü uÛÑ>∑yêì«wüßíπs›ee÷Á‘ê »>∑qàj·T' ˆ
‘√wæ‘·X¯Ã¤+<äj·÷e÷dü eπsD Á|üVü≤düìïe ˆˆ 24 ˆˆ
<˚ee÷‘· n~‹ á$<Ûä+>± düTÔ‹+#·>± »>∑qàj·TT&Ó’q uÛÑ>∑yêqT&ÉT $wüßíe⁄ qe⁄«yÓTT>∑+‘√ ÄyÓTqT
es¡eTT ø√s¡Tø=eTàHÓqT.
Á|üDeT´ •s¡kÕ uÛÑ÷eTÚ kÕ eÁy˚ es¡eTT‘·ÔeTyéT ˆ
‘ê«y˚Te |ü⁄Á‘·+ <˚yêHê+ Væ≤‘êj·T es¡j˚T es¡yéT ˆˆ 25 ˆˆ
Ä Ä~‹ •s¡düTe+∫ qeTdüÿ]+∫ <˚e‘·\ y˚T\Tø=s¡≈£î ìH˚ï |ü⁄Á‘·Tì>± »ìà+#·TeTì ÁX‚wü˜yÓTÆq
es¡eTTqT ø√s¡T#·THêïqT.
‘·<∏ë-dæÔ «‘ê´Vü≤ uÛÑ>∑yêHé Á|ü|üqï»qe‘·‡\' ˆ
<ä‘ê« esêqÁ|üy˚Tj·TdüÔÁ‘Ó’yêqÔs¡BÛj·T‘· ˆˆ 26 ˆˆ
‘·q HêÁX¯sTT+∫q yê]j·T+<äT yê‘·‡\´+ >∑\ Ä uÛÑ>∑e+‘·T&ÉfÒ¢ nì |ü*øÏ es¡íHêr‘·T&Ó’q $wüßíe⁄
nø£ÿ&ÉH˚ n<äèX¯ó´&Ó’Hê&ÉT.
 |ü~ùV≤&Ée n<Ûë´j·T+ 203

‘·‘√ ãVüQ‹<∏˚Û ø±˝Ò uÛÑ>∑eqÔ+ »Hês¡›qyéT ˆ

<ä<Ûës¡ >∑s¡“¤+ <˚yêHê+ e÷‘ê Hêsêj·TD+ dü«j·TyéT ˆˆ 27 ˆˆ
‘·sê«‘· #ê\ø±˝≤ìøÏ <˚ee÷‘· n~‹ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT, »Hês¡›¡qT&ÉT nsTTq Hêsêj·TDTì >∑s¡“¤eT+<äT
<Ûä]+∫q~.
düe÷$ùwº Vü≤èw”πøX‚ <˚ee÷‘·Ts¡<∏√<äs¡yéT ˆ
ñ‘êŒ‘ê »õ„πs |òüTÀsê ã˝Ò¬s’«s√#·H˚' |ü⁄πs ˆˆ 28 ˆˆ
Vü≤èw”øπ X¯ó&Óq’ $wüßeí ⁄ n~‹ >∑s“¡ +¤ ˝À Á|üy•˚ +#·>±H˚ $s√#·q ≈£îe÷s¡T&Óq’ ã* |ü≥Dº +˝À uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ
ñ‘ꌑ·eTT\T dü+uÛÑ$+#êsTT.
ìØø£å ´ düsê«qT‘ꌑêHӛ̑˚´ÁH√› uÛÑj·T$Vü≤«\' ˆ
Á|üVü‰¢<äeTdüTs¡+ eè<ä∆+ Á|üDe÷´Vü≤ |æ‘êeTVü≤yéT ˆˆ 29 ˆˆ
Ä ñ‘ꌑê\qT #·÷∫ sêø£ådüsêE ã* uÛÑj·T+‘√ ø£\‘·#Ó+~ ‘·q ‘ê‘· sêø£ådüeè<äT∆&Ó’q Á|üVü‰¢<äTì#˚]
qeTdüÿ]+∫ Ç≥¢Hêï&ÉT.
ã*s¡Tyê#·:`ã* |ü*ø±&ÉT.
|æ‘êeTVü≤! eTVü‰ÁbÕ»„! C≤j·T‘˚-dæàqTŒsêqÔπs ˆ
øÏeTT‘ꌑ√ uÛÑy˚‘êÿs¡´eTkÕàø£+ øÏ+ì$T‘·Ôø£' ˆˆ 30 ˆˆ
$TøÏÿ* $y˚ø£e+‘·T&ÉyÓ’q z |æ‘êeTVü‰! á |ü≥ºD+˝À ñ‘êŒ‘ê˝…+<äT πøs¡Œ&ÉT‘·THêïsTT? Bìe\¢
eTq¬ø≥Te+{Ï |òü\+ ø£\T>∑T‘·T+~?
ìX¯eT´ ‘·dü´ e#·q+ ∫s¡+ <Ûë´‘ê« eTVü‰düTs¡' ˆ
qeTdüÿè‘ê« Vü≤èw”πøX¯$T<ä+ e#·qeTÁãM‘Y ˆˆ 31 ˆˆ
Ä ã* e÷≥ $ì sêø£då Áü X‚wßü &˜ TÉ Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT #ê\ùd|ü⁄ Ä˝À∫+∫ eTqdüT˝ÀH˚ Vü≤èw”øπ X¯óq≈£î qeTdüÿ]+∫
n‘·ì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
Á|üVü‰¢<ä ñyê#·:` Á|üVü‰¢<äT&ÉT |ü*ø±&ÉT.
jÓ÷ j·TC…„Ì]»´‘˚ $wüßís¡´dü´ düs¡«$T<ä+ »>∑‘Y ˆ
<ä<ÛësêdüTs¡HêXÊs¡ú+ e÷‘ê ‘·+ Á‹~yÍø£kÕyéT ˆˆ 32 ˆˆ
j·TC≤„\‘√ |üPõ+|üã&ÉT‘·÷ á düs¡«Á|ü|ü+#êìøÏ Á|üuÛÑTyÓ’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT $wüßíe⁄qT sêø£ådüdü+Vü‰s¡+
ø√dü+ <˚ee÷‘· n~‹ ‘·q >∑s¡“¤+˝À <Ûä]+∫q~.
j·TkÕà<ä_Ûqï+ düø£\+ _Û<ä´‘˚ jÓ÷-œ˝≤<ä|æ ˆ
dü yêdüT<˚y√ <˚yêHê+ e÷‘·Tπs›Vü≤+ düe÷$X¯‘Y ˆˆ 33 ˆˆ
204 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
á düs¡«Á|ü|ü+#·+ n‘·ìø£+f… _Ûqï+ ø±<äT. nsTTHê ‘êqTe÷Á‘·+ _Ûqï+>± ñHêï&ÉT. n≥Te+{Ï
yêdüT<˚e⁄&Ó’q $wüßíe⁄ <˚ee÷‘· X¯ØsêHêïÁX¯sTT+∫Hê&ÉT.
q j·Tdü´ <˚yê C≤qìÔ dü«s¡÷|ü+ |üs¡e÷s¡ú‘·' ˆ
dü $wüßís¡~‘˚πs›Vü≤+ ùd«#·Ã¤j·÷-<ä´ düe÷$X¯‘Y ˆˆ 34 ˆˆ
n‘·ì dü«s¡÷|ü‘‘· êÔ «ìï <˚e‘·\T ≈£L&É j·T<∏ës¡ú+>± ‘Ó*j·TC≤\s¡T. Ä $wüßíe⁄ dü«j·T+>± ‘·q Ç#·Ã¤‘√H˚
n~‹ X¯Øsêìï Á|üy˚•+∫Hê&ÉT.
j·TkÕà<䓤eìÔ uÛÑ÷‘êì j·TÁ‘· dü+j·÷ìÔ dü+ø£åj·TyéT ˆ
k˛-ers√í eTVü‰jÓ÷^ |ü⁄sêD|ü⁄s¡Tc˛ Vü≤]' ˆˆ35 ˆˆ
düeTdüÔÁbÕDT\T n‘·ì qT+&˚ |ü⁄{Ϻ eT∞fl n‘·ì˝ÀH˚ \j·TeT>∑T#·Tqï$. n{Ϻ eTVü‰jÓ÷– |ü⁄sêD
|ü⁄s¡Twüß&ÉT Vü≤] n~‹>∑sꓤìï #˚]Hê&ÉT.
q j·TÁ‘· $<ä´‘˚ HêeTC≤‘ê´~|ü]ø£\ŒHê ˆ
dü‘êÔe÷Á‘ê‘·às¡÷b˛-k $wüßís¡+X‚q C≤j·T‘˚ ˆˆ 36 ˆˆ
n‘·ì $wüj·T+˝À HêeT, C≤‹ yÓTT<ä˝…’q uÛÒ<äuÛ≤eeTT+&É<äT. dü‘êÔe÷Á‘ê‘·àdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q á $wüßíe⁄
n+XÊe‘ês¡+>± »ìà+#·qTHêï&ÉT.
j·Tdü´ kÕ »>∑‘ê+ e÷‘ê X¯øÏÔdüÔ<ä∆s¡à<Ûë]D° ˆ
e÷j·÷ uÛÑ>∑er \ø°å à' k˛-ers√í »Hês¡›q' ˆˆ 37 ˆˆ
n‘·ì X¯øÏÔ ˝Àø±\≈£î e÷‘·èdü«s¡÷|ü+, Ä X¯øÏÔ n‘·ì <Ûäsêàìï <Ûä]düTÔ+~. e÷j·÷s¡÷|ü nsTTq uÛÑ>∑e‹
\ø°å à<˚$jÓÆT ñqï~. Ä $wüßíe⁄ ne‘·]+|üqTHêï&ÉT.
j·Tdü´ kÕ ‘êeTd” eT÷]Ô' X¯+ø£s√ sê»d” ‘·qT' ˆ
ÁãVü‰à düx±®j·T‘˚ $wüßís¡+X‚HÓ’πøq dü‘·Ô«<Ûäèø˘ ˆˆ 38 ˆˆ
á |üs¡e÷‘·à ‘·yÓ÷>∑TDs¡÷|üy˚T X¯+ø£s¡T&ÉT, s¡CÀ>∑TD≤‘·àø£X¯Øs¡+ ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT. n‘·&˚ dü‘·Ô «>∑TD≤ìï
<Ûä]+∫ ˇø£ n+X¯‘√ $wüßíee⁄‘·THêï&ÉT.
Ç‹ düxÏÑ·´ >√$q›+ uÛÑøÏÔqÁy˚TD #˚‘·kÕ ˆ
‘·y˚Te >∑#·Ã¤ X¯s¡D+ ‘·‘√ j·÷dü´dæ ìs¡«è‹yéT ˆˆ 39 ˆˆ
á $<Ûä+>± Ä˝À∫+∫ uÛÑøÏÔ$˙‘·T&ÉyÓ’ eTqdüT‘√ >√$+<äT&Ó’q Hêsêj·TDTì X¯s¡DTbı+<äT. <ëìe\¢
XÊX¯«‘êq+<äs¡÷|üeTTøÏÔì bı+<äT‘êe⁄.
‘·‘·' Á|üVü‰¢<äe#·Hê<ä“*¬s’ «s√#·ìs¡Ω]yéT ˆ
»>±eT X¯s¡D+ $X¯«+ bÕ\j·÷e÷dü <Ûäs¡à$‘Y ˆˆ 40 ˆˆ
 205
|ü~ùV≤&Ée n<Ûë´j·T+
‘·sê«‘· Á|üVü‰¢<äTì e#·HêqïqTdü]+∫ $s√#·q|ü⁄Á‘·T&ÉT ã* $wüßíe⁄qT X¯s¡DT bı+~Hê&ÉT. Ä ‘·sê«‘·
<Ûäsêàìï >∑T]Ô+∫ Á|ü|ü+#êìï |ü]bÕ*+∫Hê&ÉT.
ø±˝Ò ÁbÕù|Ô eTVü‰$wüßí+ <˚yêHê+ Vü≤s¡¸es¡∆qyéT ˆ
ndü÷‘· ø£X¯´bÕ#ÓÃÌq+ <˚ee÷‘ê ~‹' dü«j·TyéT ˆˆ 41 ˆˆ
ø±\+ düMT|æ+#·>± eTVü‰$wüßíe⁄ <˚e‘·\≈£î dü+‘√cÕìï eè~∆ bı+~+#˚yê&Ó’ dü«j·T+>± ø£X¯´|ü⁄ìe\¢
n~‹ j·T+<äT |ü⁄Á‘·Tì>± »ìà+∫Hê&ÉT.
#·‘·Ts¡T“¤»+ $XÊ˝≤ø£å+ le‘ê‡vÏÿ‘·eø£ådüyéT ˆ
˙\y˚T|òüTÁ|ürø±X¯+ ÁuÛ≤»e÷q+ Á•j·÷ eè‘·yéT ˆˆ 42 ˆˆ
n‘·&TÉ Hê\T>∑TuÛTÑ C≤\T ø£*Z $XÊ\H˚Á‘ê\‘√ le‘·‡eTH˚ ∫Vü≤ï+ eø£'å dü\ú +˝À <Û]ä +∫ q\¢ìy˚T|òTü +e+{Ï
X¯Øs¡+‘√ ‘˚CÀe+‘·T&Ó’ Á|üø±•+∫Hê&ÉT.
ñ|ü‘·düTú' düTsêdü‡πs« dæ<ë∆' kÕ<Ûë´X¯Ã #ês¡D≤' ˆ
ñù|Áq›$TÁq›Á|üeTTU≤ ÁãVü‰à #·]¸>∑D…Æs¡« è‘·' ˆˆ 43 ˆˆ
Ä $wüßíe⁄ e<ä›≈£î <˚e‘·\T, dæ<äT∆\T, kÕ<ÛäT´\T, #ês¡DT\T, Ç‘·qT ñù|ÁqT›&ÉT, Ç+Á<äTìøÏ ‘·eTTà&ÉT nì
‘Ó\TdüTø=ì Ç+Á<äT&ÉT yÓTT<ä˝…’qyês¡T ãTTwædüeT÷Vü‰\‘√ ≈£L&É ÁãVü≤à e∫à ùd$+#·T≈£îHêïs¡T.
ø£è‘√|üqj·TH√ y˚<ë q<ÛÓ’´wüº uÛÑ>∑yêqΩ]' ˆ
dü<ë#ês¡+ uÛÑs¡<ë«C≤Á‹Ô˝Àø±j·T Á|ü<äs¡Ùj·THé ˆˆ 44 ˆˆ
Ä $wüßíe⁄ dü<ë#êsêìï eTT˝À¢ø±\≈£î #·÷|ü{≤ìøÏ ñ|üqj·Tq dü+kÕÿsêìï bı+~ y˚<ë<Ûä´j·Tq+
ø±$+∫Hês¡T. uÛ≤s¡<ë«»eTTìe\¢ y˚<ë\‘√ bÕ≥T dü<ë#êsêìï nuÛÑ´dæ+∫Hês¡T.
@e+ #· ˝ÖøÏø£+ e÷s¡Z+ Á|ü<äs¡Ùj·T‹ dü Á|üuÛÑT' ˆ
dü j·TÁ‘·Œe÷D+ ≈£îs¡T‘˚ ˝Àø£düÔ<äqTes¡Ô‘˚ ˆˆ 45 ˆˆ
á $<Û+ä >± Á|üuTÑÛ e⁄ Hêsêj·TDT&ÉT ˝ÖøÏøe£ ÷sêZìï ˝Àø±ìøÏ Á|ü<]ä Ù+∫Hê&ÉT. n‘·&˚ |ü<‹∆ä Á|üe÷D+>±
Á>∑Væ≤kÕÔ&√ <ëH˚ï ˝Àø£+ nqTdü]düTÔ+~.
‘·‘·' ø±˝Òq eT‹e÷Hé ã*¬s’«s√#·ì' dü«j·TyéT ˆ
j·TC…„Ìs¡´CÒ„X¯«s¡+ $wüßíeTs¡Ãj·÷e÷dü düs¡«>∑yéT ˆˆ 46 ˆˆ
ø=+‘·ø±\+ ‘·sê«‘· ãT~∆eT+‘·T&Ó’q yÓ’s√#·qã* dü«j·T+>± j·TC≤„~Û|ü‹, düs¡«yê´|æ nsTTq $wüßíe⁄qT
j·TC≤„\‘√ Äsê~Û+∫Hê&ÉT.
Áu≤Vü≤àD≤q÷Œ»j·÷e÷dü <ä‘ê« ãVüQ‘·s¡+ <ÛäqyéT ˆ
ÁãVü≤às¡¸j·T' düe÷»>∑Tàs¡´»„yê≥+ eTVü‰‘·àq' ˆˆ 47 ˆˆ
206 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
>=|üŒ<ÛäHêìï <äøÏåD>± Ç∫à Áu≤Vü≤àDT\qT dü‘·ÿ]+∫Hê&ÉT. Ä eTVü‰‘·Tà&ÉT ã* j·T»„eT+≥bÕìøÏ
ÁãVü≤às¡T¸\T $#˚ÃdæHês¡T.
$C≤„j·T $wüßís¡“¤>∑yêHé uÛÑs¡<ë«»Á|ü#√~‘·' ˆ
ÄkÕúj·T yêeTq+ s¡÷|ü+ j·T»„<˚X¯eT<∏ë>∑eT‘Y ˆˆ 48 ˆˆ
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT $wüßeí ⁄ ã*j·T»„$wüj÷· ìï ‘Ó\TdüTø=ì uÛsÑ <¡ ë«»eTTì Áù|s¡De\¢ yêeTqs¡÷bÕìï <Û]ä +∫
j·T»„Á|ü<˚XÊìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
ø£ècÕíõH√|üM‘êvZ ÄcÕ&Û˚q $sêõ‘·' ˆ
Áu≤Vü≤àD√ »{Ï˝À y˚<ëqT~Zs¡qT‡eTVü‰<äT´‹' ˆˆ 49 ˆˆ
Ä yêeTqT&ÉT ø£ècÕíõq+, j·TCÀ„|üM‘·+ <Ûä]+∫ bÕ˝≤X¯<ä+&É+‘√ Á|üø±•düTÔHêï&ÉT. »&É\T<ë*à >=|üŒ
ø±+‹‘√ Á|üø±•dü÷Ô, y˚<äeT+Á‘ê\T#·Ã]dü÷Ô, Áu≤Vü≤àDe≥TyÓ’ e∫ÃHê&ÉT.
dü+ÁbÕbÕ´düTs¡sê»dü´ düMT|ü+ _Û≈£åîø√ Vü≤]' ˆ
dü«|ü<들´+ Áø£$T‘·+ <˚X¯eTj·÷#·‘· ã*+ Á‹_Û' ˆˆ 50 ˆˆ
sêø£ådüsêC…’q ã*ì #˚] yêeTqs¡÷|ü⁄&Ó’q $wüßíe⁄ _Ûøå±ìïø√πs yêì>± ‘·q n&ÉT>∑T\‘√ ø=*∫q
eT÷&É&ÉT>∑T\ uÛÑ÷$Tì j·÷∫+∫Hê&ÉT.
Á|üøå±\´ #·s¡DÖ $c˛ís¡“*sꓤedüeTì«‘·' ˆ
Ä#êeTsTT‘ê« uÛÑè+>±s¡e÷<ëj·T dü«s¡íì]à‘·yéT ˆˆ 51 ˆˆ
yêeTqT&ÉT>± qTqï $wüßíe⁄ bÕ<ë\qT ø£&ç– ÁX¯<ä∆‘√ ã* Ä#·eTq+ #˚sTT+∫ ã+>±s¡T ø£\XÊìï
#˚‹˝ÀìøÏ rdüT≈£îHêï&ÉT.
<ëùd´ ‘·<∏˚Û<ä+ uÛÑe‘˚ |ü<äÁ‘·j·T+ Á|”D≤‘·T <˚y√ Vü≤]s¡e´j·÷ø£è‹' ˆ
$∫+‘·´ <˚edü´ ø£sêÁ>∑|ü\¢y˚ ìbÕ‘·j·÷e÷dü düTo‘·\+ »\yéT ˆˆ 52 ˆˆ
˙e⁄ ø√]q≥Tº eT÷&É&ÉT>∑T\ Á|ü<˚X¯+ ˙øÏkÕÔqT. ne´j·÷ø£è‹>∑\ $wüßíe⁄ Á|”‹ #Ó+<äT>±ø£! nì
eTqdüT˝À nqTø=ì Ä uÛÑ>∑e+‘·Tì ∫e⁄s¡Te+{Ï #˚‹˝À <ëq»˝≤ìï e<ä*Hê&ÉT.
$#·Áø£y˚T |üè~∏My˚Twü #Ó’‘êeT<∏ë+‘·]ø£å+ ~ee÷~<˚e' ˆ
e´ù|‘·sê>∑+ ~‹CÒX¯«s¡qÔ+ Á|üø£s¡TÔø±eT' X¯s¡D+ Á|ü|üqïyéT ˆˆ 53 ˆˆ
~‹CÒX¯«s¡T&ÉT, X¯s¡D≤>∑‘·T&Ó’q ã*ì $sê>∑Tì #˚j·T<ä\∫ Ä~<˚e⁄&ÉT lVü≤] |üè~∏$ì, n+‘·]ø£åeTTqT
dü«sêZìï ø=*#ê&ÉT.
ÄÁø£eT´ ˝Àø£Á‘·j·TMTX¯bÕ<ä' ÁbÕC≤|ü‘ê´Á<ä“Vü≤à˝Àø£+ »>±eT ˆ
Á|üDÒeTTsê~‘·´eTTU≤' düTπsÁHê›' j˚T ‘·Á‘· ˝Àπø ìedüìÔ dæ<ë∆' ˆˆ 54 ˆˆ
 |ü~ùV≤&Ée n<Ûë´j·T+ 207

n‘·ì bÕ<äeTT eTT˝À¢ø±˝≤Áø£$T+∫ ÁbÕC≤|ü‘·´+ qT+&ç ÁãVü≤à˝Àø£+ #˚]q~. n|ü&Ü j·÷ ˝Àø±˝À¢ì
Ä~‘·T´&ÉT yÓTT<ä˝…’q <˚e‘·\T Ä ˝Àø£eTTq ìedæ+#˚ dæ<äT∆\T Ä bÕ<ëìøÏ qeTdüÿ]+∫Hês¡T.
n<∏√|ü‘·ùdú uÛÑ>∑yêqHê~' |æ‘êeTVü≤k˛Ôwüj·Te÷dü $wüßíyéT ˆ
_Û‘êÔ « ‘·<äD¶dü´ ø£bÕ\eT÷s¡∆«+ »>±eT ~yê´uÛÑs¡D√-<∏ä uÛÑ÷j·T' ˆˆ 55 ˆˆ
Ä düeTj·T+˝À uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT nHê~ nsTTq ÁãVü≤à nø£ÿ&É≈£î e∫à Hêsêj·TDTì düTÔ‹+∫Hê&ÉT. ‘·sê«‘·
~yê´uÛÑs¡DeTT\qT <Ûä]+∫q $wüßíbÕ<ä+ ÁãVü‰à+&Üìï uÛÒ~+∫ Ç+ø± ô|’øÏ eT∞fl yê´|æ+∫q~.
n<∏ëD¶uÛÒ<ëìï|übÕ‘· o‘·\+ eTVü‰»\+ |ü⁄D´ø£è~“¤X¯Ã EwüºyéT ˆ
Á|üe]Ô‘ê #ê|æ dü]<ä«sê kÕ >∑+π>‘·T´ø±Ô « ÁãVü≤àD≤ y√´eTdü+kÕú ˆˆ 56 ˆˆ
>∑‘ê« eTVü‰qÔ+ Á|üø£è‹+ ÁãVü≤àjÓ÷ì+ ÁãVü‰àDy˚Tø£+ |ü⁄s¡Twü+ $X¯«jÓ÷ìyéT ˆ
n‹wü˜BX¯dü´ |ü<ä+ ‘·<äe´j·T+ <äècÕº« <˚yêdüÔÁ‘· ‘·Á‘· düTÔeìÔ ˆˆ 57 ˆˆ
‘·sê«‘· ÁãVü‰à+&É+ uÛÒ~+#·≥+e\¢ |ü⁄D≤´‘·Tà\T ùd$+#˚ #·\¢ì ñ<äø£eTø£ÿ&É Ádü$+∫q~. Ä »\y˚T
q<äT\˝À ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ ~. ÁãVü≤à >∑+>∑ nì ù|s¡T ô|≥º>± <ëìì Äø±X¯+˝À ì*∫ Á|üe]Ô+|ü#d˚ Hæ ê&ÉT. Ä $wüßbí Õ<ä+
$XÊ\Á|üø£è‹ì yê´|æ+∫ ÁãVü≤àkÕúHêìï Á|ü|ü+#êìøÏ ;»uÛÑ÷‘·T&Ó’q @ø£|ü⁄s¡Twüßì ÁãVü≤às¡÷|ü⁄ì#˚] ì*∫q~.
ne´j·TyÓTÆq Ä $wüßíbÕ<ëìï #·÷∫ nø£ÿ&Éø£ÿ&É ñqï <˚e‘·\T ø=ìj·÷&çHês¡T.
Ä˝Àø£´ ‘·+ |ü⁄s¡Twü+ $X¯«ø±j·T+ eTVü‰q“*s¡“¤øÏÔjÓ÷π>q $wüßíyéT ˆ
qHêeT Hêsêj·TDy˚Tø£eTe´j·T+ dü«#˚‘·kÕ j·T+ Á|üDeTìÔ y˚<ë' ˆˆ 58 ˆˆ
Á|ü|ü+#·y˚T X¯Øs¡+>± ñqï eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&Ó’q $wüßíe⁄qT #·÷∫ ñ‘·ÔeTT&Ó’q ã* uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+‘√
Á|üD$T*¢Hê&ÉT. n~«rj·TT&ÉT ne´j·TT&ÉT nsTTq Hêsêj·TDTì y˚<ë\T ôd’‘·+ ‘·q eTqdüT‡‘√ qeTdüÿ]+∫
|üPõkÕÔsTT. n{Ϻ $wüßíe⁄q≈£î ã* qeTdüÿ]+∫Hê&ÉT.
‘·eTÁãM<䓤>∑yêHê~ø£sêÔ uÛÑ÷‘ê« |ü⁄qsê«eTH√ yêdüT<˚e' ˆ
eTyÓTÆe <Ó’‘ê´~Û|ü‘- ˚ <ÛäTH˚<ä+ ˝Àø£Á‘·j·T+ uÛÑe‘ê uÛ≤e<ä‘·ÔyéT ˆˆ59 ˆˆ
yÓTT<ä{Ï düèwæºø£s¡Ô uÛÑ>∑yêqT&Ó’q $wüßíe⁄ eT∞fl! yêeTqT&ÉT>± e÷] n‘·ì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT. z sêø£ådüsêC≤
Ç|ü&û eT÷&ÉT˝Àø±\qT ˙e⁄ dü+ø£\Œ|üPs¡«ø£+>± <ëq+ #˚dæq+<äTq Hê nBÛqyÓTÆq$.
Á|üDeT´ eT÷sê∆ ï |ü⁄qπse <Ó’‘√´ ìbÕ‘·j·÷e÷dü »\+ ø£sêÁπ> ˆ
<ëùd´ ‘·yê‘êàqeTqqÔ<Ûëy˚Tï Á‹$Áø£e÷j·÷$T‘·$Áø£e÷j·T ˆˆ 60 ˆˆ
Ä ã* Hêsêj·TDTq≈£î •s¡kÕ qeTdüÿ]+∫ eT∞fl ‘·q #˚‹˝Àì ˙fi¯ófl yêeTqTì #˚‹˝ÀìøÏ e~*
nq+‘·‘˚»XÊÙ* >=|üŒ|üsêÁø£eTe+‘·T&ÉT n>∑T Á‹$Áø£eTT&ÉyÓ’q ˙≈£î H˚qT qqTï düeT]Œ+#·Tø=+≥THêïqT.
208 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Á|ü>∑èVü≤´ dü÷H√s¡|æ dü+Á|ü<ä‘·Ô+ Á|üVü‰¢<ädü÷H√s¡<∏ä X¯+KbÕDÏ' ˆ
»>±<ä <Ó’‘·´+ »>∑<äqÔsê‘êà bÕ‘ê\eT÷\+ Á|ü$X‚‹ uÛÑ÷j·T' ˆˆ 61 ˆˆ
‘·sê«‘· X¯+U≤ìï <Û]ä +∫q $wüßeí ⁄ Á|üV‰ü <¢ Tä ì eTqTeT&Óq’ ã*sTT∫Ãq <ëHêìï d”«ø£]+∫ bÕ‘êfi¯eT÷˝≤ìï
Á|üy˚•+#·TeTì ã*ì>∑÷]Ã |ü*øÏHê&ÉT.
düe÷dü´‘ê+ uÛÑe‘ê ‘·Á‘· ì‘·´+ uÛÑTø±Ô « uÛÀ>±H˚›e‘êHêeT\uÛ≤´Hé ˆ
<Ûë´j·Tdü« e÷+ dü‘·‘·+ uÛÑøÏÔjÓ÷>±Á‘·Œy˚ø£å´ùd ø£\Œ<ëùV≤ |ü⁄qsêàyéT ˆˆ 62 ˆˆ
nø£ÿ&É <˚e‘·\≈£î kÕ<Ûä´+ø±ì uÛÀ>±\qTuÛÑ$+∫qqT düTK+>± ìedæ+#·T. uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+<ë«sê düs¡«<ë
qqTï <Ûë´q+ #˚dæ ø£˝≤Œ+‘·ø±\+˝À ˙e⁄ eT∞fl qqTï #˚s¡Tø=+{≤e⁄.
ñ¬øÔÌ «e+ <Ó’‘·´dæ+Vü≤+ ‘·+ $wüßí' dü‘·´|üsêÁø£eT' ˆ
|ü⁄s¡q›sêj·T Á‘Ó’˝Àø£´+ <ä<Í õwüßís¡Ts¡TÁø£eT' ˆˆ 63 ˆˆ
sêø£då Áü X‚wßü &˜ q’Ó ã*ì >∑÷]à Ç{≤¢ |ü*øÏ dü‘´· |üsêÁø£eTT&Óq’ $wüßeí ⁄ »j·To\T&Óq’ Ç+Á<äTq≈£î eTT˝À¢ø±\
Ä~Û|ü‘ê´ìï Á|ü<ëq+ #˚dæHê&ÉT.
dü+düTÔeìÔ eTVü‰jÓ÷>∑+ dæ<ë∆ <˚e]¸øÏqïsê' ˆ
ÁãVü‰à X¯Áø√-<∏ä uÛÑ>∑yêHé s¡TÁ<ë--~‘·´eTs¡T<äZD≤' ˆˆ 64 ˆˆ
>=|üŒ jÓ÷>∑eTVæ≤eT>∑\ $wüßíe⁄qT dæ<äT∆\T, <˚e ãTTwüß\T, øÏqïs¡T\T, ÁãVü≤à, Ç+Á<ä, s¡TÁ<ë~‘·T´\T,
eTs¡T<äZD≤\T k˛ÔÁ‘·+ #˚j·TkÕ>±s¡T.
ø£è‘ÓÌÔ «‘·<ä<äT“¤‘·+ ø£s¡à $wüßísê«eTqs¡÷|ü<Ûäèø˘ ˆ
|üX¯´‘êy˚Te düπs«cÕ+ ‘·Á‘Ó’yêqÔs¡BÛj·T‘· ˆˆ 65 ˆˆ
yêeTqs¡÷bÕìï <Ûä]+∫q $wüßíe⁄ ÄX¯Ãs¡´ø£s¡yÓTÆq |üì#˚dæ n+<äs¡T #·÷düTÔ+&É>±H˚ nø£ÿ&˚
n+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT.
k˛-|æ <Ó’‘·´es¡' le÷Hꌑê\+ ÁbÕ|ü H√~‘·' ˆ
Á|üVü‰¢<˚HêdüTs¡e¬s’]«wüßíuÛÑø£ÔdüTÔ ‘·‘·Œs¡' ˆˆ 66 ˆˆ
Ä <Ó‘’ ´· ÁX‚wßü &˜ TÉ , leT+‘·T&Óq’ ã*#·Áø£e]Ô Á|üV‰ü <¢ Tä ì#˚ Áù|sπ |æ+|üã&ç ndüTs¡es¡T\‘√ ø£*dæ bÕ‘êfi≤ìøÏ
#˚]Hê&ÉT n#·≥ leTVü‰$wüßíe⁄ì <Ûë´ìdü÷Ô, $wüßíuÛÑ≈£îÔì>± ì*∫Hê&ÉT.
n|üè#·Ã¤~«wüßíe÷Vü‰‘·à ´+ uÛÑøÏÔjÓ÷>∑eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
|üPC≤$<Ûëq+ Á|üVü‰¢<ä+ ‘·<ëVü‰k #·ø±s¡ dü' ˆˆ 67 ˆˆ
 |ü~ùV≤&Ée n<Ûë´j·T+ 209

$wüßíe⁄ e÷Vü‰‘êà ´ìï, ÁX‚wü˜yÓTÆq uÛÑøÏÔjÓ÷>±ìï, Á|üVü‰¢<ä |üPC≤ $<ÛëHêìï ã* Á|üVü‰¢<äTì Á|ü•ï+∫
n‘·&ÉT #Ó|æŒq Á|üø±s¡+ q&É#·Tø=Hêï&ÉT.
n<∏äÛ s¡<∏äÛ#·s¡D+ düX¯+KbÕDÏ+ düs¡dæ»˝À#·qMTX¯eTÁ|üy˚Tj·TyéT ˆ
X¯s¡DeTT|üj·Tj·TÚ dü uÛ≤ejÓ÷>±Á‘·ŒDj·T>∑‹+ Á|üDÏ<Ûëj·T ø£s¡àjÓ÷>∑yéT ˆˆ 68 ˆˆ
@wü e' ø£~∏‘√ $ÁbÕ yêeTqdü´ |üsêÁø£eT' ˆ
dü <˚eø±sê´DÏ dü<ë ø£s√‹ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 69 ˆˆ
‘·sê«‘· ã* X¯+K#·Áø±\T #˚‘·<Ûä]+∫q yêìì, |ü<äàH˚Á‘·Tì, e]í+|üq\$ø±ì Á|üuÛÑTyÓ’q Hêsêj·TDTì
eTqdüT˝À ÁX¯<ë∆|üPs¡«ø£+>± ì\T|ü⁄ø=ì ø£s¡àjÓ÷>±ìï Hêsêj·TDTì˝À n]Œ+∫ uÛÑøÏÔ‘√ X¯s¡DT bı+~Hê&ÉT. z
Áu≤Vü≤àDÁX‚wßü ˝˜ ≤sê! á yêeTHêe‘ês¡|sü êÁø£e÷ìï MT≈£î $e]+∫HêqT. |ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ TT&Óq’ Ä Hêsêj·TDT&Ó\|¢ ⁄ü &ÉT
<˚eø±s¡´eTT\T HÓs¡y˚s¡TÃ#·TH˚ ñ+&ÉTqT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ Á‹$Áø£eT#·]‘·es¡íq+ HêeT dü|üÔ<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 17 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À Á‹$Áø£eT#·]‘·es¡íqeTH˚ |ü~ùV≤&Ée n<Ûë´j·TeTT ˆˆ 17 ˆˆ
ifi
210
ncÕº<äXÀ-<Û≈£Lë´j·
s¡àeTVü
T' ‰|ü`⁄sêD+
|ü<äT`HÓ|üìP$T<ä
sê«s¡+∆ e n<Ûë´j·T+
e+XÊqTø°s¡ÔqyéT ` e+XÊqTø°s¡Ôq+
dü÷‘· ñyê#·:` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
ã˝Ò' |ü⁄Á‘·X¯‘·+ ‘ê«d”qàVü‰ã\|üsêÁø£eTyéT ˆ
‘˚cÕ+ Á|ü<ÛëH√ <äT´‹e÷Hê“D√ HêeT eTVü‰ã\' ˆˆ 1 ˆˆ
Ä ã*øÏ eTVü‰ã\|üsêÁø£e÷\T>∑\ e+<äeT+~ ≈£îe÷s¡T\THêïs¡T, yê]˝À eTTKT´&ÉT, ‘˚»XÊÙ*, >=|üŒ
ã\e+‘·T&ÉT u≤DT&ÉH˚ yê&ÉT.
k˛-re X¯vÿπs uÛÑø√Ô sêC≤ sê»´eTbÕ\j·T‘Y ˆ
Á‘Ó’˝Àø£´+ eX¯e÷˙j·T u≤<Ûäj·÷e÷dü yêdüeyéT ˆˆ 2 ˆˆ
n‘·&ÉT X¯+ø£s¡Tì uÛÑ≈£îÔ&ÉT. ‘·q sêC≤ìï bÕ*dü÷Ô eTT˝À¢ø±\qT eX¯+#˚düTø=ì <˚esêC…’q Ç+Á<äTì
u≤~Û+∫Hê&ÉT.
‘·‘·' X¯Áø±<äjÓ÷ <˚yê >∑‘√«#·T' ø£è‹ÔyêdüdüyéT ˆ
‘·«BjÓ÷ u≤<Ûä‘˚ ‘·«kÕàHê“D√ HêeT eTVü‰düTs¡' ˆˆ 3 ˆˆ
‘·sê«‘· Ç+Á<äT&ÉT yÓTT<ä˝…’q <˚e‘·\+<äs¡÷ X¯+ø£s¡Tì e<ä›≈£î yÓ[fl Ç{≤¢ |ü*ø±s¡T. ªªÁ|üuÛÑ÷! MTuÛÑ≈£îÔ&Ó’q
u≤D≤düTs¡T&ÉT eTeTTà u≤~ÛdüTÔHêï&ÉTµµ.
yê´Vü≤è‘√ <Ó’e‘Ó’' dü¬s’ «πs›e<˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
<ä<ëVü≤ u≤Ddü´ |ü⁄s¡+ X¯πsD…Æπøq ©\j·÷ ˆˆ 4 ˆˆ
<˚e<˚e⁄&ÉT |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT <˚e‘·˝≤$<Ûä+>± ÁbÕ]ú+#·≥+‘√ ˇø£ u≤D+‘√ ne©\>± u≤DTì |ü≥ºD≤ìï
ø±*Ãy˚dæHê&ÉT.
<äVü≤´e÷H˚ |ü⁄πs ‘·dæàHê“D√ s¡TÁ<ä+ Á‹X¯S*qyéT ˆ
j·Tj·TÚ X¯s¡DMTXÊq+ >√|ü‹+ ˙\˝ÀVæ≤‘·yéT ˆˆ5 ˆˆ
‘·q|ü≥ºD+ ø±\T‘·T+&É>± #·÷∫q Ä u≤DT&ÉT Á‹X¯S*, ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉT, eècÕ~Û|ü‹, áX¯«s¡T&Ó’q
s¡TÁ<äTì X¯s¡DT bı+~Hê&ÉT.
eT÷s¡∆Hê´<Ûëj·T ‘·*¢vZ+ XÊeT“¤e+ sê>∑e]®‘·' ˆ
ìs¡Z‘·´‘·T |ü⁄sê‘·ÔkÕà‘·TÔcÕºe |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 6 ˆˆ
ø√]ø£\qT e<ä*q u≤DT&ÉT •e*+>±ìï ‘·\ô|’ <ë*Ã Ä |ü≥ºD+qT+&ç yÓ*øÏe∫à |üs¡y˚TX¯«s¡Tì
düTÔ‹+∫Hê&ÉT.
dü+düTÔ‘√ uÛÑ>∑yê˙X¯' X¯+ø£s√ ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆ
>±D|ü‘˚´q u≤D+ ‘·T jÓ÷»j·÷e÷dü uÛ≤e‘·' ˆˆ 7 ˆˆ
 |ü<Tä HÓì$T<äe n<Ûë´j·T+ 211

Ä u≤DT&ÉT k˛ÔÁ‘·+#˚j·T>± uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉT Á|üuÛÑTe⁄ nsTTq X¯+ø£s¡T&ÉT u≤D≤düTs¡Tì

Á|üeT<∏ä>∑D≤\≈£î n~Û|ü‹>± ìjÓ÷–+#ê&ÉT.
n<∏Ó’e+ #· <äH√' |ü⁄Á‘êkÕÔsê<ë´XÊË;ÛwüD≤' ˆ
‘ês¡düÔ<∏ë X¯eT“s¡X¯Ã ø£|æ˝' X¯+ø£s¡düÔ<∏ë ˆˆ 8 ˆˆ
dü«sꓤqTs¡« èwüü|üsê« #· ÁbÕ<ÛëH˚´q Á|üø°]Ô‘ê' ˆ
düTs¡kÕj·÷' düVü≤Ádü+ ‘·T düsêŒD≤eTuÛÑe~›«C≤'! ˆˆ 9 ˆˆ
‘·sê«‘· $TøÏÿ* uÛÑj·T+ø£s¡T˝…’q ‘ês¡T&ÉT, X¯+ãs¡T&ÉT, ø£|æ\T&ÉT, X¯+ø£s¡T&ÉT, dü«sꓤqTe⁄, eèwü|üs¡T«&ÉT
nqT <äqTe⁄ ≈£îe÷s¡T\T Á|ü<ÛëqT\T>± ù|s=ÿq<ä–qyês¡T. z $Á|ü⁄˝≤sê! düTs¡dü nqT Hê>∑e÷‘·≈£î y˚sTTeT+~
düsêŒ\T dü+‘êq+>± ø£*–Hês¡T.
nH˚ø£ •s¡kÕ+ ‘·<ä«‘˚â#·sêD≤+ eTVü‰‘·àHêyéT ˆ
n]cÕº »qj·÷e÷dü >∑+<Ûäsê«D≤+ düVü≤Ádüø£yéT ˆˆ 10 ˆˆ
n]wüº nqT HêyÓT nH˚ø£ •s¡düT\T ø£*Z Äø±X¯dü+#ês¡T˝…’q eTVü‰‘·Tà\T y˚sTTeT+~ >∑+<Ûäs¡T«\qT
dü+‘êq+>± bı+~q~.
nqHêÔ<ë´ eTVü‰Hê>±' ø±Á<äy˚j·÷' Á|üø°]Ô‘ê' ˆ
‘êÁe÷ #· »qj·÷e÷dü wü≥ÿHê´ ~«»|ü⁄vZyê' ˆˆ 11 ˆˆ
nq+‘·T&ÉT yÓTT<ä˝…’q >=|üŒHê>∑T\T ø£Á<äTedü+‘êq+>± Á|üdæ<äT∆˝…’Hês¡T. Áu≤Vü≤àD ÁX‚wüߘ˝≤sê! ‘êÁeT
nH˚ Ád”Ô Äs¡T>∑Ts¡T ø£q´\qT bı+~q~.
X¯óø°+ X‚´˙+ #· uÛ≤d”+ #· düTÁ^yê+ Á>∑ìúø±+ X¯ó∫yéT ˆ
>±düÔ<∏ë »qj·÷e÷dü düTs¡_Ûs¡àV”≤w”düÔ<∏ë ˆˆ 12 ˆˆ
yês¡T X¯óøÏ, X‚´ì, uÛ≤dæ, düTÁ^e, Á>∑+~∏Ûø£, X¯ó∫ nqTyês¡T. düTs¡_Û >√e⁄\qT, π><Ó\qT dü+‘·‹>±
bı+~q~.
Çsê eèø£å\‘êe©¢ ‘·èDC≤rX¯Ã düs¡«X¯' ˆ
‘·<∏ë yÓ’ j·Tø£ås¡øå±+dæ eTTìs¡|ü‡s¡düdüÔ<∏ë ˆˆ 13 ˆˆ
s¡øå√>∑D+ Áø√<ÛäeXÊ»®qj·÷e÷dü dü‘·Ôe÷'! ˆ
$q‘êj·÷X¯Ã |ü⁄Á‘Í <Í« Á|üU≤´‘Í >∑s¡T&Üs¡TDÖ ˆˆ 14 ˆˆ
Çs¡ eèøå±\qT, r>∑\qT, ‘·èDC≤‹yÓTTø£ÿ\qT n+‘·≥ Á|üdü$+∫q~. eTTì nH˚ Ád”Ô j·T≈£åî\qT,
sêø£ådüT\qT, n|ü‡s¡dü\qT dü+‘êq+>± ã&Édæq~. dü»®qT˝≤sê! ø√|ü+e\¢ sêø£ådüdüeT÷Vü‰ìï »ìà+|ü #˚dæq~.
$q‘·≈£îe÷s¡T\T >∑s¡T&ÉT&ÉT, ns¡TDT&ÉT nH˚ Çs¡Te⁄s¡T |ü⁄Á‘·T\T Á|üdæ<äT∆\T.
212 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·jÓ÷X¯Ã >∑s¡T&√ BÛe÷+düÔ|üdüÔbÕÔ « düT<äTX¯Ãs¡yéT ˆ
Á|ükÕ<ë#·÷ä*q' ÁbÕb˛Ô yêVü≤q‘·«+ Vü≤πs' dü«j·TyéT ˆˆ 15 ˆˆ
yê]˝À ãT~∆eT+‘·T&Óq’ >∑sT¡ &ÉT&ÉT ø£wkºü Õ<Û´ä yÓTqÆ ‘·|dü Tü ‘√ •e⁄ì nqTÁ>∑V‰ü ìï bı+~ $wüßeí ⁄yêVü≤q+>±
|ü<ä$q+~Hê&ÉT.
Äsê<Ûä´ ‘·|ükÕ <˚e+ eTVü‰<˚e+ ‘·<∏ë-s¡TD' ˆ
kÕs¡<∏˚´ ø£*Œ‘·' |üPs¡«+ Á|”‘˚Hês¡ÿdü´ X¯eTT“¤Hê ˆˆ 16 ˆˆ
ns¡TDT&ÉT ≈£L&É ‘·|üdüT‘√ eTVü‰<˚e⁄ì |üPõ+∫ n‘·ì nqTÁ>∑Vü≤+‘√H˚ dü÷s¡T´ìøÏ kÕs¡~∏ |ü<ä$˝À
ìj·T$T‘·T&Ó’Hê&ÉT.
@‘˚ ø£X¯´|ü<ëj·÷<ë' ø°]Ô‘ê' kÕúDT»vZe÷' ˆ
yÓ’edü«‘˚-qÔπs Vü≤´dæà+#Û·èD«‘ê+ bÕ|üHêX¯qyéT ˆˆ 17 ˆˆ
ø£X´¯ |ü Á|üC≤|ü‹e+X¯+˝À »ìà+∫q kÕúes¡»+>∑eTs¡÷|ü⁄\qT $e]+∫HêqT. á yÓe’ dü«‘· eTq«+‘·s+¡
$H˚yê] bÕbÕ\qT q•+|ü#˚düTÔ+~.
dü|üÔ$+X¯düT‘ê' Áb˛ø±Ô' k˛eT|ü‘·ï´X¯Ã düTÁe‘ê' ˆ
n]wüºH˚$T|ürïHêeT|ü‘ê´Hê+ Vü≤´H˚ø£X¯' ˆˆ 18 ˆˆ
ìj·TeTe‘·T˝…’q Çs¡Te<˚&ÉT eT+~ ≈£L‘·Tfi¯ófl #·+Á<äTì uÛ≤s¡´\T.n]wüºH˚$T uÛ≤s¡´dü+‘êq+ #ê\eT+~.
ãVüQ |ü⁄Á‘·dü´ $<äTwüX¯Ã‘·Ák˛ $<äT´‘·' düà è‘ê' ˆ
‘·<ä«<ä+–s¡dü' ÁX‚cÕ˜ ãTTwüjÓ÷ eèwüdü‘·ÿ è‘ê' ˆˆ 19 ˆˆ
$<ë«+düT&Óq’ n]wüHº $˚ TøÏ #ê˝≤eT+~ |ü⁄Á‘·T\T ø£\yêìøÏ q\T>∑Ts¡T $<äT´‘·T\Ô T dü+‘êqeTT>± ø£*–Hês¡T.
nfÒ¢ n+^s¡düTìøÏ <Ûäs¡àeTT#˚ dü‘·ÿ]+|üã&çq ÁX‚wüߘ˝…’q ãTTwüß\T ø£*–].
ø£èXÊX¯«dü´ ‘·T <˚eπs¸πs›e' Á|üVü≤s¡D' düT‘·' ˆ
@‘˚ j·TT>∑düVü≤ÁkÕH˚Ô C≤j·TH˚Ô |ü⁄qπse Væ≤ ˆ
eTq«qÔπswüß ìj·T‘·+ ‘·T\´ø±¬s’´' dü«HêeT_Û' ˆˆ 20 ˆˆ
<˚eãTTwæ ø£èXÊX¯ó«ìøÏ Á|üVü≤s¡DT&ÉH˚ <˚e ≈£îe÷s¡T&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT. Ms¡T y˚sTT j·TT>±\ ‘·sê«‘· eT∞fl
»ìàkÕÔs¡T. Äj·÷ eTq«+‘·sê˝À¢ ‘·eTù|s¡¢‘√ düe÷qyÓTÆq ø±sê´\‘√ ìj·T‘·+>± »ìàdüTÔ+{≤s¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ e+XÊqTø°s¡Ôq+ HêeT ncÕº<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 18 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À e+XÊqTø°s¡ÔqeTH˚ |ü<äTHÓì$T<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 18 ˆˆ

opqro
 213
@ø√q$+XÀ-<Ûë´j·T' ` |ü+<=$Tà<äe n<Ûë´j·T+
ãTTwæe+X¯es¡íqyéT ` ãTTwæe+X¯es¡íq+
dü÷‘· ñyê#·:` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
@‘êqT‘êŒ<ä´ |ü⁄Á‘ê+düTÔ Á|üC≤düHêÔqø±s¡D≤‘Y ˆ
ø£X¯´|ü' |ü⁄Á‘·ø±eTdüTÔ #·#ês¡ düTeTVü≤‘·Ô|ü' ˆˆ 1 ˆˆ
ø£X¯´|üÁ|üC≤|ü‹ á |ü⁄Á‘·T\qT ñ‘·Œ‹Ô #˚dæ Á|üC≤dü+‘êqeTTø=s¡≈£î |ü⁄Á‘·T\qT ø√] >=|üŒ ‘·|üdüT‡qT
Ä#·]+∫Hê&ÉT.
‘·ôd’´e+ ‘·|ü‘√-‘·´s¡ú+ ÁbÕ<äTs¡÷“¤‘Í düT‘ê$eTÚ ˆ
e‘·‡s¡XÊÃdæ‘·XËÃÌe ‘êe⁄uÛÖ ÁãVü≤àyê~HÍ ˆˆ 2 ˆˆ
n‘·&ç{≤¢ rÁe‘·|üdüT‡ #˚düTÔ+&É>± e‘·‡s¡T&ÉT, ndæ‘·T&ÉT nH˚ Ç<ä›s¡T |ü⁄Á‘·T\T>± ÁbÕ<äTs¡“¤$+∫Hês¡T,
yê]<ä›s¡T y˚<ë+‘·$<ä´HÓ]–qyês¡T.
e‘·‡sêHÓïÌÁ<ÛäTy√ »CÒ„ ¬s’uÛÑ´X¯Ã düTeTVü‰j·TXÊ' ˆ
¬s’uÛÑ´dü´ »õ„πs X¯SÁ<ë' |ü⁄Á‘ê' ÁX¯ó‹eT‘ê+ esê' ˆˆ 3 ˆˆ
e‘·‡s¡T&ÉH˚ ≈£îe÷s¡Tì e\¢ HÓ’Á<ÛäTe⁄&ÉT, >=|üŒø°]ÔeT+‘·T&Ó’q ¬s’uÛÑT´&ÉT nH˚ ≈£îe÷s¡T\T ø£*–Hês¡T.
¬s’uÛÑT´ìøÏ y˚<ä$<äT˝À¢ ÁX‚wüߘ˝…’q X¯SÁ<äT \qT>∑D+ |ü⁄Á‘·T\T>± »ìà+∫Hês¡T.
#·´eqdü´ düT‘ê uÛ≤sê´ HÓ’Á<ÛäTedü´ eTVü‰‘·àq' ˆ
düTy˚T<Ûë »qj·÷e÷dü |ü⁄Á‘êHÓ’« ≈£îD¶bÕsTTq' ˆˆ 4 ˆˆ
#·´eqeTTì ≈£L‘·Ts¡T düTy˚T<Ûä eTVü‰‘·Tà&Ó’q HÓ’Á<ÛäTe⁄ì uÛ≤s¡´jÓÆT ôVAeT≈£î+&ÉeTTq Vü≤$düT‡>± Ç∫Ãq
k˛eTs¡düeTTqT $T–*q <ëìì bÕqeTT #˚j·TTyês¡>∑T ≈£îe÷s¡T\qT ø£qï~.
ndæ‘·ôd’´ø£|üsêíj·÷+ ÁãVæ≤àwü˜' düeT|ü<ä´‘· ˆ
Hêe÷ï yÓ’ <˚e\' |ü⁄Á‘√ jÓ÷>±#ês√´ eTVü‰‘·bÕ' ˆˆ 5 ˆˆ
ø£X´¯ |ü|⁄ü Á‘·T˝À¢ s¬ +&Éeyê&Óq’ ndæ‘T· ìøÏ @ø£|sü í¡ nH˚ uÛ≤s¡´j·T+<äT ÁãVü≤àC≤„qT˝À¢ ÁX‚wßü &˜ TÉ , >=|üŒ‘·|Xü Ù¯ øÏÔ
ø£\ jÓ÷>∑$<ë´|ü+&ç‘·T&ÉT, <˚e\T&ÉT nqT |ü⁄Á‘·T&ÉT ø£*–Hê&ÉT.
XÊD϶\´' |üs¡eT' le÷Hé düs¡«‘·‘êÔ «s¡ú$#·Tä∫' ˆ
Á|ükÕ<ë‘êŒs¡«rX¯dü´ jÓ÷>∑eTTøÏÔeTyê|üÔyêHé ˆˆ 6 ˆˆ
XÊ+&ç\T´&ÉHy˚ ê&ÉT ñ‘·eÔ TT&ÉT, leT+‘·T&ÉT, düs«¡ ‘·‘Ô· «s¡V≤ü kÕ´˝…]–qyê&ÉT, |ü$Á‘·T&ÉT. n‘·&TÉ bÕs¡«r|ü‹
•e⁄ì nqTÁ>∑Vü≤+e\¢ jÓ÷>∑+<ë«sê yÓ÷øå±ìï bı+~Hê&ÉT.
XÊD϶˝À´ HÓ’Á<ÛäTy√ ¬s’uÛÑ´' Á‘·j·T' |ü⁄Á‘êdüTÔ ø±X¯´bÕ' ˆ
qs¡Á|üø£è‘·jÓ÷ $ÁbÕ' |ü⁄\düÔ´dü´ e<ë$T e' ˆˆ 7 ˆˆ
214 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
XÊ+&ç\T´&ÉT, HÓ’Á<ÛäTe⁄&ÉT, ¬s’uÛÑT´&ÉT nqT eTT>∑TZs¡T e÷qeÁ|üø£è‹ø£*Zq ø£X¯´|üÁ|üC≤|ü‹ |ü⁄Á‘·T\T. z
Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! Çø£ |ü⁄\düTÔ´ì dü+‘êHêìï >∑÷]à $e]kÕÔqT.
‘·èD_H√›' düT‘ê $ÁbÕ Hêe÷ï ◊\_˝≤ düà è‘ê ˆ
|ü⁄\kÕÔ´j·T ‘·T sê»]¸kÕÔ+ ø£Hê´+ Á|ü‘·´bÕ<äj·T‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! ‘·èD_+<äTe⁄ |ü⁄Á‹ø£ ◊\_\ nH˚ ù|s¡ Á|üdæ<äT∆sê\T. ‘·èD_qT›e⁄ ‘·qø£q´jÓÆTq ◊\_\qT
|ü⁄\düTÔ´q≈£î Ç∫à $yêVü≤eTT #˚dæHê&ÉT.
ãTTwæôdÔ«´\_\düÔkÕ´+ $ÁX¯yê' düeT|ü<ä´‘· ˆ
‘·dü´ |ü‘·ï ´X¯Ã‘·ÁdüdüTÔ bÂ\düÔ´ ≈£î\e]∆ø±' ˆˆ 9 ˆˆ
|ü⁄\düTÔ´ìe\q ◊\_\j·T+<äT ◊\_\T&ÉqT $ÁX¯eãTTwæ |ü⁄Á‘·Tì>± ø£*¬>qT. n‘·ìøÏ bÂ\düÔ´e+X¯
e]∆≈£î\T q\T>∑Ts¡T uÛ≤s¡´\T+&ç].
|ü⁄c˛Œ‘·ÿ{≤ #· yêø± #· ¬ø’ø£d” <˚ee]í˙ ˆ
s¡÷|ü˝≤eD´düeTŒHêïkÕÔkÕ+ #· X¯èDT‘· Á|üC≤' ˆˆ 10 ˆˆ
|ü⁄c˛Œ‘·ÿ≥, yêø£, ¬ø’ø£dæ, <˚ee]íì nì yê]ù|s¡T¢. Ä q\T>∑Ts¡T kÂ+<äs¡´˝≤eD≤´\T >∑\yêπs.
yê]dü+‘êHêìï >∑÷]Ã $q+&ç.
CÒ´wü˜+ yÓ’ÁX¯eD+ ‘·dü´ düTwüßy˚ <˚ee]í˙ ˆ
¬ø’ø£dü´»qj·T‘·TŒÁ‘·+ sêeD+ sêø£åkÕ~Û|üyéT ˆˆ 11 ˆˆ
π<ee]íì nqT uÛ≤s¡´ |ü⁄\düTÔ´ìøÏ ≈£îuÒÒs¡Tì ô|<ä› ≈£îe÷s¡Tì>± »qà ì∫Ãq~. ¬ø’ø£dæ sêø£ådüsêC…’q
sêeDTì Á|üdü$+∫q~.
≈£îeT“¤ø£s¡í+ X¯Ss¡ŒDU≤+ ‘·<∏Ó’e #· $;ÛwüDyéT ˆ
|ü⁄c˛Œ‘·ÿ{≤-|ü´»qj·T‘·TŒÁ‘êì«ÁX¯edü' X¯óuÛ≤Hé ˆˆ 12 ˆˆ
|ü⁄c˛Œ‘·ÿ≥ ≈£î+uÛÑø£s¡Tíì, $;ÛwüDTì |ü⁄Á‘·T\T>±, X¯Ss¡ŒDKqT ≈£L‘·Ts¡T>± bı+~q~.
eTôVA<äs¡+ Á|üVü≤düÔxà eTVü‰bÕs¡Ù«+ Ks¡+ ‘·<∏ë ˆ
≈£îMT“¤qd”+ ‘·<∏ë ø£Hê´+ yêø±j·÷' dü軑˚ Á|üC≤' ˆˆ 13 ˆˆ
yêø£ nH˚ uÛ≤s¡´j·T+<äT eTôVA<äsT¡ &ÉT, Á|üV≤ü düT&Ô TÉ , eTVü‰bÕs¡Tà «&ÉT, Ks¡T&ÉT nH˚ ≈£îe÷s¡T\T ≈£î+;Ûqdæ
nqT ø£q´≈£î »ìà+∫].
Á‹•sê <ä÷wüDXËÃÌe $<äT´õ®ôVA« eTVü‰ã\' ˆ
Ç‘˚´‘˚ Á≈£Ls¡ø£sêàD' bÂ\kÕÔ ´ sêø£åkÕ <äX¯ ˆˆ 14 ˆˆ
düπs« ‘·b˛ã˝À‘·ÿ ècÕº s¡TÁ<äuÛÑø±Ô' düT;ÛwüD≤' ˆ
 |ü+<=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 215

Á‹•s¡T&ÉT, <ä÷wüDT&ÉT, $<äT´õ®VüQ«&ÉT nqT >=|üŒ ã\XÊ* Ms¡+<äs¡T |ü⁄\düÔ´dü+‘·‹ |ü<äT>∑Ts¡T

Á≈£Ls¡ø£s¡Tà\T nsTTq sêø£ådüT\T. Ms¡+<äs¡T ‘·b˛ã\+‘√ >=|üŒyês¡T. •e⁄ì j·T+<äT uÛÑøÏÔø£*Z $TøÏÿ*uÛÑj·T+
>=˝ÒŒyês¡T.
|ü⁄\Vü≤dü´ eTè>±' |ü⁄Á‘ê' düπs« yê´˝≤X¯Ã <ä+ÁwæºD' ˆˆ 15 ˆˆ
uÛÑ÷‘ê' |æXÊ#ê ãTTøå±X¯Ã dü÷ø£sê Vü≤dæÔqdüÔ<∏ë ˆ
nq|ü‘·´' Áø£‘·TdüÔdæàHé düàè‘√ yÓ’edü«‘˚-qÔπs ˆˆ 16 ˆˆ
eTØ#˚' ø£X¯´|ü' |ü⁄Á‘·' dü«j·Ty˚Te Á|üC≤|ü‹' ˆ
|ü⁄\VüQ&ÉH˚ yêìøÏ |ü⁄Á‘·T\T>± eTè>±\T ø√s¡\Tqï düeTdüÔÁ≈£Ls¡»+‘·Te⁄\T uÛÑ÷‘ê\T, |æXÊ#ê\T,
m\T>∑Tã+≥T¢, esêVü‰\T, @qT>∑T\T »ìà+∫q$. Ä yÓe’ dü«‘·eTq«+‘·s+¡ ˝À Áø£‘T· e⁄ nH˚yê&ÉT dü+‘êqV”≤qTì>±
ñHêï&ÉT. eTØ∫øÏ ø£X¯´|ü⁄&ÉT ≈£îe÷s¡T&Ó’ dü«j·T+>± Á|üC≤|ü‹ |ü<ä$q+~Hê&ÉT.
uÛÑè>√s¡<∏ëuÛÑe#·TäÁø√ <Ó’‘ê´#ês√´ eTVü‰‘·bÕ' ˆˆ 17 ˆˆ
kÕ«<Ûë´j·TjÓ÷>∑ìs¡‘√ Vü≤s¡uÛÑø√Ô eTVü‰<äT´‹' ˆ
nÁ‘˚' |ü‘√ï´-uÛÑeq“Vü≤«´' k˛<äs¡´kÕÔ |ü‹Áe‘ê' ˆˆ 18 ˆˆ
uÛèÑ >∑Te⁄q≈£î sêø£då ü >∑Ts¡Te⁄, >=|üŒ ‘·|Xü Ù¯ øÏ>Ô \∑ X¯óÁ≈£î&ÉT |ü⁄Á‘·T&Ô H’Ó ê&ÉT. y˚<ë<Û´ä j·Tq+ jÓ÷>∑$<ä´j·T+<ëdüøÔÏ
ø£*Z •euÛÑ≈£îÔ&ÉT >=|üŒ ‘˚»dæ« nsTTq nÁ‹eTVü‰eTTìøÏ #ê\eT+~ nø£ÿ #Ó˝…¢fi¯ófl uÛ≤s¡´\T>± ñ+&ç]. yês¡+‘ê
|ü‹Áe‘·\T.
ø£èXÊX¯«dü´ ‘·T $Á|üπs¸' |òüTè‘ê#ê´$T‹ q' ÁX¯ó‘·yéT ˆ
dü ‘·kÕ´+ »qj·÷e÷dü dü«kÕÔ´Á‘˚j·÷qàVü≤Ö»dü' ˆˆ 19 ˆˆ
HÓÁ’ <ÛTä e⁄&ÉT ø£èXÊX¯ó«q≈£î |òTü è‘ê∫j·T+ <äT<ä“$¤ +∫Hê&Éì y˚TeTT $HêïeTT. n‘·&TÉ ÄyÓTj·T+<äT ã\XÊ\T¬sq’
dü«kÕÔ´Á‘˚j·TT\H˚ yê]ì ≈£îe÷s¡T\T>∑ bı+~Hê&ÉT.
y˚<äy˚<ëvZìs¡‘ê+ ‘·|ükÕ Vü≤‘·øÏ*“cÕHé ˆ
Hês¡<ädüTÔ edæcÕ˜j·T <ä<Í <˚MeTs¡Tq∆ryéT ˆˆ 20 ˆˆ
}s¡∆«πs‘êdüTÔ ‘·Á‘Ó’e XÊbÕ<ä›ø£ådü´ Hês¡<ä' ˆ
yês¡T y˚<äy˚<ë+>±˝À¢ ÁX¯<ä∆ ø£\yês¡T. ‘·|üdüT‘√ bÕbÕ\T q•+|ü#˚düT≈£îHêïs¡T. Hês¡<äT&ÉT ns¡T+<Ûä‹ì
edæwüߘq≈£î uÛ≤s¡´>± n]Œ+∫Hê&ÉT. Hês¡<äT&ÉT <äø£åXÊ|ü+ e\¢ nø£ÿ&ÉH˚ }s¡∆«πs‘·düTÿ&ÉT>± e÷]Hê&ÉT.
Vü≤s¡´X‚«wüß ‘·T qùwºwüß e÷j·Tj·÷ Hês¡<ädü´ ‘·T ˆˆ 21 ˆˆ
X¯XÊ|ü Hês¡<ä+ <äø£å' Áø√<Ûädü+s¡ø£Ô˝À#·q' ˆ 22 ˆˆ
216 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Hês¡<äTì e÷j·T‘√ <äø£å|ü⁄Á‘·T\T Vü≤s¡´X¯ó«\T q•+#·>± ø√|ü+‘√ H˚Á‘·eTT ˝…Ás¡ã&É>± <ä≈£åî&ÉT Hês¡<äTì
X¯|æ+∫Hê&ÉT.
j·TkÕàqàeT düT‘êdü‡πs« uÛÑe‘ê e÷j·Tj·÷ ~«» ˆ
ø£åj·T+ ˙‘êdüÔ «X‚ùwD ìs¡|ü‘√´ uÛÑ$wü´dæ ˆ
ns¡Tq∆‘ê´+ e•wü˜düTÔ X¯øÏÔeTT‘êŒ<äj·T‘·T‡‘·yéT ˆˆ 23 ˆˆ
z $Á|ü⁄&Ü! ˙e÷j·T#˚‘· Hê |ü⁄Á‘·T\T dü+|üPs¡í+>± q•+∫Hês¡T. n+<äTe\¢ ˙e⁄ dü+‘êqV”≤qT&É
e>∑TeTT nì X¯|æ+∫Hê&ÉT. e•wüߘ&ÉT ns¡T+<Ûä‹ j·T+<äT X¯øÏÔ nH˚ ≈£îe÷s¡Tì bı+~Hê&ÉT.
X¯πøÔ' |üsêX¯s¡' Áoe÷Hé düs¡«»„düÔ|ükÕ+ es¡' ˆ
Äsê<Ûä´ <˚e<˚y˚X¯MTXÊq+ Á‹|ü⁄sêqÔø£yéT ˆˆ 24 ˆˆ
˝ÒuÛÒ ‘·«Á|ü‹eT+ |ü⁄Á‘·+ ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tq+ Á|üuÛÑTyéT ˆ
<Ó’ «bÕj·THê#·Täø√ »CÒ„ uÛÑ>∑yêH˚e X¯vÿs¡' ˆˆ 25 ˆˆ
Ä X¯øÏÔøÏ nìï ‘Ó*dæqyê&ÉT ‘·|üÁX‚Ùwüߘ&ÉT leT+‘·T&Ó’q |üsêX¯s¡T&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT. n‘·&ÉT <˚e<˚e⁄&Ó’q
Á‹|ü⁄sêdüTs¡ dü+Vü‰s¡+ ø±$+∫q áX¯«s¡Tì |üPõ+∫ kÕ{Ï˝Òì ≈£îe÷s¡Tì>± Á|üuÛÑTyÓ’q yê´düTì bı+~Hê&ÉT.
ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqT&ÉH˚ yê´düTì e\¢ kÕøå±<䓤>∑e+‘·T&Ó’q X¯+ø£s¡T&˚ X¯ó≈£î&ÉT>± »ìà+∫Hê&ÉT.
n+XÊ+X‚Hêers√´sê« ´+ dü«+ ÁbÕ|ü |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
X¯óø£kÕ´|ü´uÛÑeqTŒÁ‘ê' |üx±Ã‘·´qÔ‘·|üdæ«q' ˆˆ 26 ˆˆ
Ä X¯+ø£s¡T&ÉT n+X¯s¡÷|ü+˝À uÛÑ÷$Tj·T+<äT »ìà+∫ ‘·sê«‘· ‘·q ÁX‚wü˜yÓTÆq kÕúHêìøÏ #˚s¡T≈£îHêï&ÉT. Ä
X¯ó≈£îìøÏ nsTT<äTs¡T ‘·b˛ã\dü+|üqTï˝…’q ≈£îe÷s¡T\T ø£*–Hês¡T.
uÛÑ÷]ÁX¯yê' Á|üuÛÑT' X¯eTT“¤' ø£èc˛í >ös¡X¯Ã |üxÃeT' ˆ
ø£Hê´ ø°]ÔeTr #Ó’e jÓ÷>∑e÷‘ê <Ûäè‘·Áe‘ê ˆˆ 27 ˆˆ
uÛÑ÷]ÁX¯e⁄&ÉT, Á|üuÛÑTe⁄, X¯+uÛÑTe⁄, ø£èwüßí&ÉT, >ös¡T&ÉT Ä ≈£îe÷s¡T\T. ø°]Ô>∑\~, jÓ÷>∑kÕ<Ûä≈£îsê\T,
Áe‘ê\Hê#·]+#˚ ˇø£ |ü⁄Á‹ø£ ø°]Ô nqTq~ ø£*–q~.
@‘˚-Á‹e+XÊ' ø£~∏‘ê ÁãVü≤àD≤ ÁãVü≤àyê~HêyéT ˆ
n‘· }s¡∆«+ ìuÀ<Ûä<Ûä«+ ø£X¯´bÕÁ<ë»düqÔ‹yéT ˆˆ 28 ˆˆ
nÁ‹eTTìe+XÊe[ ÁãVü≤à ÁuVü≤àyê<äT\≈£î #Ó|Œæ q~. ‘·sê«‘· ø£X´¯ |ü⁄ìe\¢ ø£*–q sê»dü+‘·‹ì $q+&ç.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ãTwæe+X¯es¡íq+ HêeT @ø√q$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 19 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ãTTwæe+X¯es¡íqeTH˚ |ü+<=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 19 ˆˆ
 217
$+XÀ-<Ûë´j·T' ` Çs¡yÓ’j·Te n<Ûë´j·T+
sê»e+X¯ø°s¡ÔqyéT ` sê»e+X¯ø°s¡Ôq+
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
n~‹' düTwüßy˚ |ü⁄Á‘·e÷~‘·´+ ø£X¯´bÕÅ‘·ŒuÛÑTyéT ˆ
‘·kÕ´~‘·´dü´ #Ó’yêd”<들sê´D≤+ ‘·T #·‘·Twüºj·TyéT ˆˆ 1 ˆˆ
ø£X¯´|ü⁄ìe\q n~‹ Ä~‘·T´ì |ü⁄Á‘·Tì>± bı+~q~. Ä Ä~‘·T´ìøÏ q\T>∑Ts¡T uÛ≤s¡´\T.
dü+C≤„ sêJ„ Á|üuÛ≤ #Ûêj·÷ |ü⁄Á‘ê+kÕÔ+kÕÔ+ ìuÀ<Ûä‘· ˆ
dü+C≤„ ‘ê«Åw”º ‘·T düTwüßy˚ dü÷sê´qàqTeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 2 ˆˆ
yês¡T dü+»„, sêõ„, Á|üuÛÑ, #Ûêj·T nqTyês¡T. yê] ≈£îe÷s¡T\qT >∑T]+∫ $q+&ç. yê]˝À dü+»„
‘·«wüº≈£îe÷¬sÔ. ÄyÓT dü÷s¡T´ìe\q ÁX‚wüߘ&Ó’q eTqTe⁄qT bı+<ÓqT.
j·TeTxà j·TeTTHêxË’Ãe sêJ„ πseqÔy˚Te #· ˆ
Á|üuÛ≤ Á|üuÛ≤‘·e÷~‘ê´#êäj·÷ kÕe]íe÷‘·à»yéT ˆˆ 3 ˆˆ
sêõ„ nqTuÛ≤s¡´ j·TeTTì, πse+‘·Tì |ü⁄Á‘·T\T>±, j·TeTTqqT |ü⁄Á‹ø£>± bı+<ÓqT. Á|üuÛÑ nqT uÛ≤s¡´
Á|üuÛ≤‘·Tì, #Ûêj·T kÕes¡Tíì ≈£îe÷s¡T\T>± bı+~].
X¯ì+ #· ‘·|ür+ #Ó’e $wæº+ #Ó’e j·T<∏ëÁø£eTyéT ˆ
eTH√düTÔ Á|ü<∏äeTkÕ´düqïe |ü⁄Á‘êdüTÔ ‘·‘·‡e÷' ˆˆ 4 ˆˆ
Ä #Ûêj·T X¯ìì, ‘·|ü‹ì, $wæºì ≈£L&Ü Áø£eT+>± dü+‘êHêìï bı+~q~. Ä~‘·T´ì yÓTT<ä{Ï ≈£îe÷s¡T&ÉT
eTqTe⁄q≈£î n‘·ì‘√ düe÷qT˝…’q ‘=eTà+&ÉT>∑Ts¡T |ü⁄Á‘·T\T ø£∑*–Hês¡T.
Çø屫≈£îXË’Ãe quÛÑ>√ <Ûäèwüº' X¯sê´‹πse #· ˆ
q]wü´qÔX¯Ã HêuÛ≤>√ Vü≤´]wüº' ø£s¡TwüdüÔ<∏ë ˆˆ 5 ˆˆ
|üèwüÁ<ÛäX¯Ã eTVü‰‘˚C≤ qyÓ’‘˚ X¯Áø£düìïuÛ≤' ˆ
Çø屫≈£îe⁄, quÛÑ>∑T&ÉT, <Ûäèwüߺ&ÉT, X¯sê´‹, q]wü´+‘·T&ÉT, HêuÛ≤>∑T&ÉT, n]wüߺ&ÉT, ø£s¡Twüß&ÉT nqTyês¡T.
eT]j·TT ‘˚CÀe+‘·T&Ó’q |üèwüÁ<ÛäT&ÉH˚yê&ÉT Ç+Á<äTì‘√ düe÷qT˝…’q ‘=$Tà~eT+~ eTqTe⁄ ≈£îe÷s¡T\T.
Ç˝≤ CÒ´cÕ˜ e]cÕ˜ #· k˛eTe+X¯+ e´es¡∆j·T‘Y ˆˆ 6 ˆˆ
ô|<ä›~ ÁX‚wüߘsê˝…’q Ç\ #·+Á<äe+XÊìï eè~∆ bıs~s∫q~.
ãT<Ûädü´ >∑‘ê« uÛÑeq+ k˛eT|ü⁄Á‘˚D düvZ‘ê ˆ
ndü÷‘· k˛eTC≤<˚›M |ü⁄s¡÷s¡edüeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 7 ˆˆ
|æ‘·è≤D≤+ ‘·è|æÔ ø£sêÔs¡+ ãT<Ûë~‹ Væ≤ q' ÁX¯ó‘·yéT ˆ
218 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Ç\ #·+Á<äTì ≈£îe÷s¡T&ÉT ãT<ÛäTì >∑èVæ≤DÏ>± yÓ[fl n‘·ì kÕ+>∑‘·´s‘√ ñ‘·ÔeTT&Ó’q |ü⁄s¡÷s¡edüTì
≈£îe÷s¡Tì>± bı+~q~. Ä |ü⁄s¡÷s¡edüT&ÉT |æ‘·è<˚e‘·\qT ‘·è|æÔ|üs¡∫Hê&Éì y˚TeTT $HêïeTT.
ÁbÕ|ü |ü⁄Á‘·+ düT$eT\+ düT<äT´eTï Ç‹ $ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 8 ˆˆ
Ç˝≤ |ü⁄Á‘·Á‘·j·T+ ˝ÒuÛÒ |ü⁄q' Åd”Ô‘·«eT$q›‘· ˆ
ñ‘·ÿ\xà >∑j·TxË’Ãe $q‘·+ #· ‘·<∏Ó’Ûe #· ˆˆ 9 ˆˆ
eTqTe⁄ düT<äT´eTTï&ÉqT |ü⁄Á‘·Tì bı+<ÓqT. Ç˝j˚T |ü⁄s¡Twüßì>± e÷]q düT<äT´eTTï&ÉT nqTyê&ÉT.
ndüT<äT´eTTïìøÏ ñ‘·ÿ\T&ÉT, >∑j·TT&ÉT, $q‘·T&ÉqT eTTe⁄«s¡T |ü⁄Á‘·T\T ø£*– Ä ‘·s¡Tyê‘· Ád”Ô‘·«eTTqT bı+~+~.
düπs« ‘˚-Á|ü‹eTÁ|üU≤´' Á|ü|üHêï' ø£eT˝À<䓤eyéT ˆ
Çø屫ø√XÊÃuÛÑeB«s√ $≈£îøÏåsêïeT bÕ]úe' ˆˆ 10 ˆˆ
yês¡+<äs¡T kÕ{Ï˝Òì Á|üdæ~∆ì bı+~qyês¡T. ÁãVü≤à HêÁX¯sTT+∫Hês¡T. Çø屫≈£îe\¢ Ms¡T&ÉT $≈£îøÏå nH˚
ù|s¡T >∑\ sêE »ìà+#ê&ÉT.
CÒ´wü˜|ü⁄Á‘·' dü ‘·kÕ´d”<ä›X¯ |üxà #· ‘·‘·T‡‘ê' ˆ
‘˚cÕ+ CÒ´wü˜' ø£≈£î‘√ú‡-uÛÑ÷‘êÿ≈£î‘·ú‡düTÔ düTjÓ÷<Ûäq' ˆˆ 11 ˆˆ
Çø屫≈£îq≈£î $≈£îøÏå ô|<ä› ≈£îe÷s¡T&ÉT. n‘·ìøÏ |ü<äTHÓ’<äT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\T ø£*–Hês¡T. yê]˝À CÒ´wüߘ&ÉT
ø£≈£î‘·Tú‡&ÉqTyê&ÉT. n‘·ì ≈£îe÷s¡T&ÉT düTjÓ÷<ÛäqT&ÉT.
düTjÓ÷<ÛäHê‘·Œè<∏äT' le÷ì«X¯«ø£X¯Ã |üè<∏√düT‡‘·' ˆ
$X¯«ø±<ëÅs¡›ø√ BÛe÷qT´eHêX¯«X¯Ã ‘·‘·T‡‘·' ˆˆ 12 ˆˆ
düTjÓ÷<ÛäqTìe\¢ leT+‘·T&Ó’q |üè<∏äTe⁄ »ìà+#ê&ÉT. Ä |üè<∏äTe⁄ |ü⁄Á‘·T&ÉT $X¯«≈£î&ÉT. n‘·ìe\¢
ãT~∆eT+‘·T&ÉT ÄÅs¡›≈£î&ÉT ø£*–Hê&ÉT. n‘·ìøÏ j·TTeHêX¯ó«&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT.
dü >√ø£s¡íeTqTÁbÕ|ü´ j·TTeHêX¯«' Á|ü‘ê|üyêHé ˆ
<äècÕº«-k >ö‘·eT+ $Á|ü+ ‘·|üqÔeTq\Á|üuÛÑyéT ˆˆ 13 ˆˆ
Á|üDeT´ <äD¶e<ä÷“¤eTÚ |ü⁄Á‘·ø±yÓ÷ eTV”≤|ü‹' ˆ
n|üè#·Ã¤‘·ÿs¡àD≤ πøq <Ûë]àø£+ ÁbÕ|ü⁄ïj·÷+ düT‘·yéT ˆˆ 14 ˆˆ
Á|ü‘ê|üe+‘·T&Ó’q Ä j·TTeHêX¯ó«&ÉT >√ø£s¡íπøåÁ‘êìï #˚] nø£ÿ&É ‘·b˛ìwüߘ&Ó’q >ö‘·eTT&ÉH˚ Áu≤Vü≤àDTì
#·÷∫Hê&ÉT. H˚\ô|’ <ä+&Ée‘Y kÕcÕº+>∑qeTkÕÿs¡+ #˚dæ |ü⁄Á‘·Tì ø√s¡T‘·Tqï Ä sêE @ø£sà¡ ‘√ H˚qT <Ûsä êàqTj·÷sTT
nj˚T´ ≈£îe÷s¡Tì bı+<ä>∑\qì Á|ü•ï+#ÓqT.
 Çs¡yj
’Ó T· e n<Ûë´j·T+ 219

>ö‘·eT ñyê#·:` >ö‘·eTT&ÉT |ü*ø±&ÉT.

Äsê<Ûä´ |ü⁄s¡Twü+ |üPs¡«+ Hêsêj·TDeTHêeTj·TyéT ˆ
nHê~ì<Ûäq+ <˚e+ <Ûë]àø£+ ÁbÕ|ü⁄ïj·÷‘·T‡‘·yéT ˆˆ 15 ˆˆ
düHê‘·q|ü⁄s¡Twüß&ÉT, <√wü+ ˝Òìyê&ÉT, Ä<ä´+‘ê\T˝Òì Ä Hêsêj·TDTì Äsê~Û+∫ <Ûë]à≈£î&Ó’q |ü⁄Á‘·Tì
bı+<ä>∑\e⁄ nì #Óô|ŒqT.
‘·dü´ |ü⁄Á‘·' dü«j·T+ ÁãVü‰à bÂÁ‘·' kÕ´˙ï\˝ÀVæ≤‘·' ˆ
‘·e÷~ø£èwüíMTXÊqe÷sê<Ûë´--b˛ï‹ dü‘·T‡‘·yéT ˆˆ 16 ˆˆ
Ä Hêsêj·TDTì |ü⁄Á‘·T&ÉT dü«j·T+>± ÁãVü≤à. ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉH˚ X¯+ø£s¡T&ÉT Äj·Tq eTqTeT&ÉT.
Ä~|ü⁄s¡Twüß&Ó’q ø£èwüßíì Äsê~Û+∫ eT+∫ |ü⁄Á‘·Tì bı+<äe#·TÃqT.
q j·Tdü´ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à Á|üuÛ≤e+ y˚‹Ô ‘·‘·Ô«‘·' ˆ
‘·e÷sê<Ûä´ Vü≤èw”πøX¯+ ÁbÕ|ü⁄ïj·÷<ë∆]àø£+ düT‘·yéT ˆˆ 17 ˆˆ
ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT ≈£L&Ü ‘Ó*j·TC≤\ì Á|üu≤Û e+>∑\ Vü≤èw”øπ X¯óì Äsê~Û+∫ <Ûë]à≈£î&Óq’ ≈£îe÷s¡Tì bı+<ä>\∑ e⁄.
dü >ö‘·eTe#·' ÁX¯ó‘ê« j·TTeHêXÀ« eTV”≤|ü‹' ˆ
Äsê<Ûäj·THé Vü≤èw”πøX¯+ yêdüT<˚e+ düHê‘·qyéT ˆˆ18 ˆˆ
Ä j·TTeHêX¯ó«&ÉT >ö‘·eTTì e÷≥ Á|üø±s¡+ düHê‘·qT&ÉT, Vü≤èw”πøX¯ó&ÉT, yêdüT<˚e⁄&Ó’q Hêsêj·TDTì
Äsê~Û+∫Hê&ÉT.
‘·dü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑeB«s¡' kÕedæÔ]‹ $ÁX¯ó‘·' ˆ
ì]à‘ê j˚Tq kÕedæÔ' >ö&É<˚X‚ eTVü‰|ü⁄Ø ˆˆ 19 ˆˆ
n‘·ìøÏ kÕedæÔ nH˚ Ms¡T&ÉT Á|üdæ<äT∆&Ó’q ≈£îe÷s¡T &ÉT<äsTTs∫Hê&ÉT. n‘·&˚ >ö&É<˚X¯+˝À kÕedæÔ nH˚
|ü≥ºD≤ìï ì]à+|üCÒXÊ&ÉT.
‘·kÕà#·Ã ãèVü≤<äXÀ«-uÛÑ÷‘·ÔkÕà‘·Tÿe\j·÷X¯«ø£' ˆ
<ÛäTqT∆e÷s¡' düeTuÛÑe<äT∆qT∆+ Vü≤‘ê« eTVü‰düTs¡yéT ˆˆ 20 ˆˆ
n‘·ìøÏ ãèVü≤<ä«X¯ó&ÉT, ãèVü≤<ä«X¯óìøÏ ≈£îe˝≤j·TX¯ó«&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT. n‘·&ÉT <ÛäTs<ÛäT&ÉT nH˚ >=|üŒ
sêø£ådüTì #·+|æ <ÛäTs<ÛäTe÷s¡T&ÉH˚ ù|s¡ Á|üdæ<äT∆&Ó’Hê&ÉT.
<ÛäTqT∆e÷s¡dü´ ‘·qj·÷ÁdüÔj·T' Áb˛ø±Ô ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
<äè&ÛÜX¯«XË’Ãe <äD≤¶X¯«' ø£|æ˝≤X¯«düÔ<∏Ó’e #· ˆˆ 21 ˆˆ
z$Á|ü⁄˝≤sê! <ÛäT+<ÛäTe÷s¡TìøÏ <äè&ÛÜX¯ó«&ÉT, <ä+&ÜX¯ó&ÉT, ø£|æ˝≤X¯ó«&ÉH˚ ù|s¡T>∑\ eTT>∑TZs¡T |ü⁄Á‘·T\T
ø£*–Hês¡T.
220 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
<äè&ÛÜX¯«dü´ Á|üyÓ÷<ädüTÔ Vü≤s¡´X¯«düÔdü´ #ê--‘·à»' ˆ
Vü≤s¡´X¯«dü´ ì≈£îeT“¤düTÔ ì≈£îe÷“¤‘·‡+Vü≤‘êX¯«ø£' ˆˆ 22 ˆˆ
yê]˝À <äè&ÛÜX¯ó«ìøÏ Á|üy÷Ó <äT&ÉT, n‘·ìøÏ Vü≤s¡´X¯ó«&ÉT nqT yê]<äs› T¡ |ü⁄Á‘·T\T. Vü≤s¡´X¯ó«ìøÏ ì≈£î+uÛTÑ &ÉT,
n‘·ìøÏ dü+Væ≤‘êX¯«≈£î&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT.
ø£è‘ê«XÀ«-<∏ä s¡D≤X¯«X¯Ã dü+Væ≤‘êX¯«dü´ yÓ’ düT‘Í ˆ
j·TTeHêXÀ« s¡D≤X¯«dü´ X¯Áø£‘·T\´ã˝À j·TT~Û ˆˆ 23 ˆˆ
dü+Væ≤‘êX¯«≈£îìøÏ ø£è‘êX¯ó«&ÉT, s¡D≤X¯ó«&ÉH˚ Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\T. yê]˝À s¡D≤X¯ó«ìøÏ j·TTeHêX¯«&ÉH˚
j·TT<ä∆s˝À Ç+Á<ä düe÷qã\+ >∑\ |ü⁄Á‘·T&ÉT ø£*¬>qT.
ø£è‘ê« ‘·T yês¡TD°$TwæºeTèw”D≤+ yÓ’ Á|ükÕ<ä‘·' ˆ
˝ÒuÛÒ ‘·«Á|ü‹eT+ |ü⁄Á‘·+ $wüßíuÛÑø£ÔeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 24 ˆˆ
n‘·&ÉT ãTTwüß\ nqTÁ>∑Vü≤+‘√ es¡TD<˚e‘êø£yÓTÆq Çwæºì #˚dæ kÕ{Ï˝Òì $wüßíuÛÑ≈£îÔ&ÉT ÁX‚wüߘ&Ó’q |ü⁄Á‘·Tì
bı+~Hê&ÉT.
e÷Hê∆‘ês¡+ eTVü‰ÁbÕ»„+ düs¡«X¯ÅdüÔuÛÑè‘ê+ es¡yéT ˆ
e÷Hê∆‘·T' |ü⁄s¡T≈£î‘√‡-uÛÑ÷<äeT“ØwüX¯Ã Ms¡´yêHé ˆˆ 25 ˆˆ
eTT#·T≈£îq›X¯Ã |ü⁄D≤´‘êà düπs« X¯Áø£düe÷ j·TT~Û ˆ
neT“Øwüdü´ <ëj·÷<√ j·TTeHêXÀ«-|üs¡' düàè‘·' ˆˆ 26 ˆˆ
Ä‘·&˚ ãT~∆XÊ*. Äj·TT<Ûä<Ûës¡T\˝À ÁX‚wüߘ&Ó’q e÷+<Ûë‘·, n‘·ìøÏ |ü⁄s¡T≈£î‘·T‡&ÉT, |üsêÁø£eTe+‘·T&Ó’q
nsãØwüß&ÉT Ç<ä›s¡T ø£Te÷s¡T\T. |ü⁄D≤´‘·Tà&Ó’q eTT#·T≈£îs<äT&ÉT ≈£L&Ü e÷+<Ûë‘· ≈£îe÷s¡T&˚. yês¡+<äs¡÷
j·TT<ä∆s¡+>∑eT+<äT Ç+Á<ädüe÷qT˝Ò. nsãØwüßìøÏ j·TTeHêX¯ó«&ÉH˚ eTs√ <ëj·÷~ ñHêï&ÉT.
Vü≤]‘√ j·TTeHêX¯«dü´ Vü‰Ø‘·düÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆ
|ü⁄s¡T≈£î‘·‡dü´ <ëj·÷<äÅdüÔdü<ädüT´s¡àVü‰j·TXÊ' ˆˆ 27 ˆˆ
Ä j·TTeHêX¯ó«ìøÏ Vü≤]‘·T&ÉT, n‘·ìøÏ Vü‰Ø‘·T&ÉqTyê&ÉT »ìàs#ÓqT. |ü⁄s¡T≈£î‘·T‡ì <ëj·÷~ Á‘·d<ü dä Tü ´&ÉT
>=|üŒ ø°]Ô ø£\yê&ÉT.
qs¡à<ëj·÷+ düeTT‘·Œqï' düeT÷“¤‹düÔü‘·T‡‘·' düàè‘·' ˆ
$wüßíeè<ä∆' düT‘·düÔdü´ ‘·«qs¡D√´-uÛÑe‘·Ô‘·' ˆˆ 28 ˆˆ
qs¡à<ä nqT Åd”Ôj·T+<äT »ìà+#ê&ÉT. n‘·ì ≈£îe÷s¡T&ÉT dü+uÛÑ÷‹, n‘·ìøÏ $wüßíeè<äT∆&ÉT |ü⁄Á‘·T&ÉT.
n‘·ì ≈£îe÷s¡T&ÉT nqs¡DT´&ÉT.
ãèVü≤<äXÀ« -qs¡D´dü´ Vü≤s¡´X¯«düÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆ
k˛-re<Ûë]àø√ sêC≤ ø£s¡›eTdü´ Á|üC≤|ü‘˚' ˆˆ 29 ˆˆ
 Çs¡yj
’Ó T· e n<Ûë´j·T+ 221

nqs¡DT´ìøÏ ãèVü≤<äXó¯ «&ÉT n‘·ìøÏ Vü≤s¡´X¯ó«&ÉT nqT ≈£îe÷s¡T&ÉT. <Ûsä êà‘·Tà&Óq’ Vü≤s¡´X¯ó«&ÉT ø£se›¡ TÁ|üC≤|ü‹
nqTÁ>∑Vü≤+e\q dü÷s¡T´ìj·T+<äT uÛÑøÏÔ>∑\ <Ûë]à≈£î&Ó’q ≈£îe÷s¡Tì bıs~Hê&ÉT.
Á|ükÕ<ë<ë∆]àø£+ |ü⁄Á‘·+ ˝ÒuÛÒ dü÷s¡´|üsêj·TDyéT ˆ
dü ‘·T dü÷s¡´+ düeTuÛÑ´s¡Ã´ sêC≤ edüTeTHê' X¯óuÛÑyéT ˆˆ 30 ˆˆ
˝ÒuÛÒ ‘·«Á|ü‹eT+ |ü⁄Á‘·+ Á‹<ÛäHê«qeT]q›qyéT ˆ
nj·T»#êÃX¯«y˚T<Û˚q X¯Á‘·÷xÏ®‘ê« ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 31 ˆˆ
edüTeTqdüT&ÉT nqã&˚ Ä sêE X¯óuÛ≤ìï ø£*–+#˚ dü÷s¡T´ì Äsê~Û+∫ kÕ{Ï˝Òì X¯Á‘·T+»j·TT&Ó’q
Á‹<Ûqä T«&ÉH˚ ≈£îe÷s¡Tì bıs~Hê&ÉT. z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! n‘·&TÉ X¯Á‘·Te⁄\qT >¬ *∫ nX¯«y˚T<Ûj ä ÷· >±ìï ìs¡«Væ≤+#ê&ÉT.
kÕ«<Ûë´j·TyêHê›qo\dæÔrs¡T¸s¡∆s¡à‘·‘·Œs¡' ˆ
ãTTwüj·TdüTÔ düe÷»>∑Tàs¡´»„yê≥+ eTVü‰‘·àq' ˆˆ 32 ˆˆ
y˚<ë<Û´ä j·Tq+ #˚dqæ yê&ÉT, <ëqdü«uÛ≤e+ø£\yê&ÉT, dü+kÕs¡deü TTÁ<ëìï <ë≥ >√]qyê&ÉT, <Ûsä à¡ eT+<ëdüøÔÏ
ø£\yê &Ü sêE. n‘·ì j·T»„eT+≥bÕìøÏ ãTTwüß\T e∫ÃHês¡T.
e•wü˜ø£X¯´|üeTTU≤ <˚yêX‚ÃÅq›|ü⁄s√>∑e÷' ˆ
‘êÅqŒDeT´ eTVü‰sê»' |üÁ|ü#·Ã¤ $qj·÷ì«‘·' ˆˆ 33 ˆˆ
e•wüߘ&ÉT, ø£X¯´|ü⁄&ÉT yÓTT<ä˝…’q ãTTwüß\T, Ç+Á<ë~ <˚e‘·\T ‘·q j·T»„XÊ\≈£î sê>± Ä sêE yê]øÏ
qeTdüÿ]+∫ $qj·T+‘√ ≈£îX¯\ Á|üX¯ï\T y˚dæHê&ÉT
düe÷|ü´ $~Ûe<ä´»„+ edæcÕ˜BHé ~«CÀ‘·Ôe÷Hé ˆ
$~ÛÁ|üø±s¡+ j·TC≤„ìï eTT–+∫ edæcÕ˜~ ãTTwüß\qT >∑T]+∫ Ç˝≤ n&ç>±&ÉT.
edüTeTHê ñyê#· :` edüTeTqdüT&ÉT |ü*ø±&ÉT.
øÏ+ Væ≤ ÁX‚j·Tdüÿs¡+ Áã÷‘· ˝Àπø-dæàHé Áu≤Vü≤àDs¡¸uÛ≤'! ˆˆ 34 ˆˆ
j·T»„düÔb˛ yê dü+Hêï´k˛ Áã÷‘· y˚T düs¡«y˚~q' ˆˆ 35 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDÁX‚wßü ˝˜ ≤sê! á ˝Àø£+˝À @~ m≈£îÿe ÁX‚jT· düT‡qT #˚≈L£ sπ Ã~? j·T»„eTT, ‘·|dü Tü ‡, dü+Hê´düeTT,
Mì˝À @~ ÁX‚wü˜yÓ÷ n˙ï ‘Ó*dæq MTs¡T #Ó|üŒ+&ç.
edæwü˜ ñyê#· :`edæwüߘ&ÉT |ü*ø±&ÉT
nBÛ‘·´ y˚<ëì«~Ûe‘·T‡‘ê+XÀÑêŒ<ä´ j·T‘·ï‘·' ˆ
ÇcÕº« j·TCÒ„X¯«s¡+ j·TC…„Ìs¡Z#˚ä<ä«qeT<∏ë‘·àyêHé ˆˆ 36 ˆˆ
y˚<ë\qT ìj·TeT|üPs¡«ø£+>± n<Û´ä j·Tq+ #˚d,æ ‘·sê«‘· >∑èVü≤düT&ú ’Ó |ü⁄Á‘·T\qT ø£ì, j·TC≤„\˝À j·TCÒX„ «¯ s¡Tì
Äsê~Û+∫, Ä‘·àã\+ ø£*– eHêìøÏ yÓfi≤fl*.
222 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
|ü⁄\düÔ´ ñyê#· :` |ü⁄\düTÔ´&ÉT |ü*ø±&ÉT
Äsê<Ûä´ ‘·|ükÕ <˚e+ jÓ÷–q+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
Á|üÁeCÒ~«~Ûe<ä´C…„Ì]cÕº« |üPs¡«+ düTs√‘·Ôe÷Hé ˆˆ 37 ˆˆ
‘·|üdüT‡‘√ jÓ÷^X¯«s¡T&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡Tì |üPõ+∫ XÊÅdüÔÁ|üø±s¡+ j·TC≤„\T#˚dæ eTT+<äT>± <˚e‘·\qT
|üPõ+∫ dü+q´dæ+#ê*.
|ü⁄\Vü≤ ñyê#· :` |ü⁄\VüQ&ÉT |ü*ø±&ÉT
j·Te÷VüQπsø£+ |ü⁄s¡Twü+ |ü⁄sêD+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
‘·e÷sê<Ûä´ düVü≤ÁkÕ+X¯ó+ ‘·|ükÕ yÓ÷ø£åe÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 38 ˆˆ
n~«rj·TT&ÉT, |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT, |üsy¡ T˚ X¯«s¡T&ÉT nì #Ó|Œü HÓq’ düV≤ü ÁdüøsÏ D¡ T&Óq’ uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì ‘·|dü Tü ‡<ë«sê
|üPõ+∫ yÓ÷øå±ìï bıs<ë*.
»eT<ä–ïs¡Tyê#· :`»eT<ä–ï |ü*ø±&ÉT
nCÀ $X¯«dü´ ø£sêÔ jÓ÷ »>∑B“»+ düHê‘·q' ˆ
nqÔsê´MT #· uÛÑ÷‘êHê+ dü <˚edüÔ|üùd»´‘˚ ˆˆ 39 ˆˆ
|ü⁄≥Tºø£˝Òìyê&ÉT, Á|ü|ü+#êìï düèwæº+#˚yê&ÉT, »>∑‘·TÔ≈£î ;»+, düHê‘·qT&ÉT, düs¡«ÁbÕDT˝À¢ yê´|æ+∫
ñqï Ä <˚e⁄&ÉT ‘·|üdüT‡#˚‘· |üPõ+|ü<ä–qyê&ÉT.
$XÊ«$TÁ‘· ñyê#· :`$XÊ«$TÁ‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
jÓ÷-–ï' düsê«‘·àø√-qqÔ' dü«j·TeT÷“¤]«X¯«‘√eTTK' ˆ
dü s¡TÁ<ädüÔ|ük˛Áπ>D |üP»´‘˚ H˚‘·¬s’s¡àU…’' ˆˆ 40 ˆˆ
s¡TÁ<äT&ÉT n–ï. düs¡«+ ‘·q s¡÷|ü+>± ø£\yê&ÉT, n+‘·+ ˝Òìyê&ÉT, ‘êHÓ’ Ä$s¡“¤$+∫qyê&ÉT,
Á|ü|ü+#·eT+‘ê ìs&çj·TTqïyê&ÉT, n‘·DÏí rÁe‘·|üdüT‡‘√ |üPõ+#ê*. Ç‘·s¡ j·TC≤„\‘√ |üP»\+<ä&ÉT.
uÛÑs¡<ë«» ñyê#· :` uÛÑs¡<ë«E&ÉHêï&ÉT
jÓ ÷ j·TC…„Ì]»´‘˚ <˚y√ yêdüT<˚e' düHê‘·q' ˆ
dü düs¡«<Ó’e‘·‘·qT' |üP»´‘˚ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 41 ˆˆ
düHê‘·qT&Ó’ j·TC≤„\˝À |üP»\+<äTø=H˚ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT yêdüT<˚e⁄&ÉT. düs¡«<˚e‘·\T X¯Øs¡+>± ø£\yê&ÉT.
n‘·&˚ |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT, |üPE´&ÉT.
nÁ‹' s¡Tyê#· :` nÁ‹ |ü*ø±&ÉT.
j·T‘·dü‡s¡«$T<ä+ C≤‘·+ j·TkÕ´|ü‘·´+ Á|üC≤|ü‹' ˆ
‘·|ü' düTeTVü≤<ëkÕúj·T |üP»´‘˚ dü eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 42 ˆˆ
 Çs¡yj
’Ó T· e n<Ûë´j·T+ 223

á düeTkÕÔìøÏ, ÁãVü≤à<˚e⁄ìøÏ »q≈£î&ÉT Ä eTùV≤X¯«s¡T&ÉT. n‘·&ÉT >=|üŒ ‘·|üdüT‡qT ne\+_+∫

|üPõs|ü‘·–qyê&ÉT.
>ö‘·eT ñyê#· :` >ö‘·eTT&ÉT |ü*ø±&ÉT
j·T‘·' Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡Tc j·Tdü´ X¯øÏÔ]<ä+ »>∑‘Y ˆ
dü <˚e<˚e düÔ|ükÕ |üP»˙j·T' düHê‘·q' ˆˆ 43 ˆˆ
<˚e<˚e⁄ìe\¢H˚ Á|ü<Ûëq‘·‘·Ô«eTT, |ü⁄s¡Twüß&ÉT ø£*>±s¡T. á $X¯«eT+‘ê n‘·ì X¯øÏÔs¡÷|ü+. Ä düHê‘·qT&˚
‘·|üdüT‡‘√ |üP»˙j·TT&ÉT.
ø£X¯´|ü ñyê#· :` ø£X¯´|ü⁄&ÉT |ü*ø±&ÉT
düVü≤Ádüqj·TH√ <˚e' kÕø°å X¯+uÛÑT' Á|üC≤|ü‹' ˆ
Á|üd”<ä‹ eTVü‰jÓ÷^ |üPõ‘·düÔ|ükÕ |üs¡' ˆˆ 44 ˆˆ
y˚sTT H˚Á‘ê\T ø£\yê&ÉT, düeTkÕÔìøÏ kÕøÏåuÛÑ÷‘·T&ÉT, Á|üC≤|ü‹, X¯+uÛÑT&ÉT >=|üŒjÓ÷^X¯«s¡T&ÉT Ä <˚e⁄&ÉT.
n‘·&ÉT ‘·|üdüT‡‘√ Á|üdüqTï&Ée⁄‘ê&ÉT.
Áø£‘·Ts¡Tyê#· :`Áø£‘·Te⁄ |ü*ø±&ÉT
ÁbÕbÕÔ<Ûä´j·Tqj·T»„dü´ \ã∆|ü⁄Á‘·dü´ #Ó’e Væ≤ ˆ
HêqÔπsD ‘·|ü' ø£•Ã<ä∆s¡àXÊÅùdÔwüß <äèX¯´‘˚ ˆˆ 45 ˆˆ
y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚dæqyêìøÏ, j·T»„+ ìs¡«Væ≤+∫qyêìøÏ, |ü⁄Á‘·dü+‘·‹ >∑\yêìøÏ ≈£L&É ‘·|üeTT
Hê#·]+#·≥+ø£+f… eTs√ $~Û <Ûäs¡àXÊÅkÕÔ˝À¢ ø£ìŒ+#·<äT.
Ç‘ê´ø£s¡í´ dü sêC]¸kÕÔHé Á|üDe÷´‹Vü≤èwüºBÛ' ˆ
$düs¡®sTT‘ê« dü+|üP»´ Á‹<ÛäHê«qeT<∏ëÁãM‘Y ˆˆ 46 ˆˆ
á$<Ûä+>± Ä eTTqT\ e÷≥\T $ì sê»]¸ yê]øÏ qeTdüÿ]+∫ dü+‘√wü+‘√ yê]ì |üPõ+∫
M&=ÿHêï&ÉT. ‘·sê«‘· Á‹<ÛäqT«ì‘√ Ç{≤¢ |ü*øÏHê&ÉT.
Äsê<ÛäsTTùw´ ‘·|ükÕ <˚ey˚Tø±ø£åsêVü≤«j·TyéT ˆ
ÁbÕD+ ãèVü≤qÔ+ |ü⁄s¡Twüe÷~‘ê´qÔs¡dü+dæú‘·yéT ˆ
‘·«qTÔ <Ûäs¡às¡‘√ ì‘·´+ bÕ\jÓÆT‘·<ä‘·Å웑·' ˆˆ 47 ˆˆ
#ê‘·Ts¡«s¡í´düe÷j·TTø£ÔeTX‚wü+ øÏå‹eTD¶\yéT ˆ
@eeTTø±Ô« dü ‘·Á<ë»´+ ì<Ûëj·÷--‘·àuÛÑy˚ qè|ü' ˆˆ 48 ˆˆ
»>±e÷s¡D´eTq|òüTdüÔ|üdüÔ|ü⁄ÔeTqT‘·ÔeTyéT ˆ
Væ≤eTe∫äKπs s¡y˚T´ <˚e<ës¡TeHêÁX¯j˚T ˆˆ 49 ˆˆ
224 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
@ø±ø£så Á¡ |üDedü«s¡÷|ü⁄&Óq’ uÛ>Ñ e∑ ⁄+‘·Tì H˚qT ‘·|dü Tü ‡‘√ Äsê~ÛkÕÔqT. dü÷s¡´eT+&É˝≤+‘·s«¡ ]Ô ãèVü≤Å‘êŒD
dü«s¡÷|ü⁄&ÉT nsTTq Ä |üs¡eT|ü⁄s¡Twüß Hêsê~ÛkÕÔqT. ˙e⁄ <Ûäsêàdü≈£îÔ&ÉyÓ’, kÕe<ÛëqT&ÉyÓ’ ásêC≤´ìï
bÕ*+#·T#·T+&ÉTeTT. #ê‘·Ts¡«s¡í´+ ø£\ á düø£\ uÛÑ÷eT+&É˝≤ìï bÕ*+|ü⁄eTì #Ó|æŒ Ä sêE ‘·qsêC≤´ìï
≈£îe÷s¡Tq≈£î n|üŒ–+∫Hê&ÉT. |ü⁄D≤´‘·Tà&Ó’q Ä sêE ÁX‚wü˜yÓTÆq ‘·|üe÷#·]+#·&ÜìøÏ <˚e<ës¡Teèøå±\‘√
eTH√Vü≤s¡yÓTÆq Væ≤e÷\j·T•Ks¡Á|ü<˚X¯+˝Àì ns¡D≤´ìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
ø£q›eT÷\|òü˝≤Vü‰¬s’s¡T‘·ŒHÓ’ïs¡j·T»‘·T‡sêHé ˆ
dü+e‘·‡s¡X¯‘·+ kÕÁ>∑+ ‘·b˛ìs¡÷∆‘·øÏ*“wü' ˆˆ 50 ˆˆ
ø£+<äeT÷\|òü˝≤\ ÄVü‰sê\‘√ <˚e‘·\qT q÷s¡T dü+e‘·‡sê\ø±\+ ùd$dü÷Ô ‘·|üe÷#·]+∫ ‘·q
bÕbÕ\qT ‘=\–+#·T≈£îHêï&ÉT.
»C≤|ü eTqkÕ <˚M+ kÕ$Árs y˚<äe÷‘·s¡yéT ˆ
‘·ôd’´e+ ‘·|ü‘√ <˚e' dü«j·TeT÷“¤' |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 51 ˆˆ
Væ≤s¡D´>∑s√“¤ $XÊ«‘êà ‘·+ <˚X¯eT>∑eT‘·‡«j·TyéT ˆ
y˚<ë\≈£î e÷‘· ◊q kÕ$Á‹ì eTqdüT‘√ »|æ+#ê&ÉT. Ç˝≤ n‘·&ÉT ‘·|üdüT‡ #˚dü÷Ô+&É>± dü«j·T+uÛÑTe⁄,
|üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT, Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&ÉT, $X¯«s¡÷|ü⁄&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Ä Á|ü<˚XÊìøÏ e∫ÃHê&ÉT.
<äècÕº« <˚e+ düe÷j·÷qÔ+ ÁãVü‰àD+ $X¯«‘√ eTTKyéT ˆˆ52 ˆˆ
qHêeT •s¡kÕ ‘·dü´ bÕ<äjÓ÷sêïeT ø°s¡Ôj·THé ˆ
nìïyÓ’|ü⁄\ Á|üdü]düTÔqï eTTU≤\T >∑\ ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT dü«j·T+>± ‘·q e<ä›≈£î sêe{≤ìï #·÷∫ ‘·q
ù|s¡TqT ñ#·Ã]dü÷Ô •s¡düT e+∫ bÕ<ë_Ûe+<äq+ #˚dæHê&ÉT.
qyÓ÷ <˚yê~Û<˚yêj·T ÁãVü≤àDÒ |üs¡e÷‘·àH˚ ˆˆ 53 ˆˆ
Væ≤s¡D´eT÷s¡Ôj˚T ‘·TuÛÑ´+ düVü≤ÁkÕøå±j·T y˚<Ûäùd ˆ
qyÓ÷ <ÛëÁ‘˚ $<ÛëÁ‘˚ #· qyÓ÷ <˚yê‘·àeT÷s¡Ôj˚T ˆˆ 54 ˆˆ
<˚e‘·\≈£î n~Û|‹ü |üse¡ ÷‘·à dü«s¡÷|ü⁄&É>T∑ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Éyq’Ó ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. Væ≤s¡D´eT÷]Ô$ nq+‘·yTÓ qÆ
H˚Á‘ê\T >∑\ ÁãVü≤àyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. düèwæº+#·Tyê&Ée⁄, b˛wæ+#·Tyê&Ée⁄, <˚e‘·\ø±‘·às¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q ˙≈£î
qeTkÕÿs¡+.
kÕ+K´jÓ÷>±~Û>∑e÷´j·T qeTùdÔ C≤„qeT÷s¡Ôj˚T ˆ
qeTÅdæÔeT÷s¡Ôj˚T ‘·TuÛÑ´+ Ádüùwº düsê«s¡úy˚~H˚ ˆˆ 55 ˆˆ
kÕ+K´‘·‘·Ô«C≤„q+‘√ ‘Ó*j·T<ä–qyê&Ée⁄, C≤„Hêø±s¡T&Ée⁄, eTTeT÷às¡TÔ\ Á|üø±•s#˚yê&Ée⁄, düèwæºs#˚
yê&Ée⁄, düs¡«$wüj·TeTT\HÓ]–q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
 Çs¡yj
’Ó T· e n<Ûë´j·T+ 225

|ü⁄s¡TcÕj·T |ü⁄sêD≤j·T jÓ÷–Hê+ >∑Ts¡y˚ qeT' ˆ

‘·‘·' Á|üdüH√ï uÛÑ>∑yêHé $]xÏÃ]«X¯«uÛ≤eq' ˆˆ 56 ˆˆ
es¡+ es¡j·T uÛÑÁ<ä+ ‘˚ es¡¡<√-d”à‘·´uÛ≤wü‘· ˆ
|ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Ée⁄. jÓ÷^X¯«s¡T\≈£î >∑Ts¡TyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. nì düTÔ‹+#·>± $X¯«uÛ≤eqT&ÉT
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à n‘·ìøÏ Á|üdüqTï&Ó’ ˙≈£î X¯óuÛÑeT>∑T>±ø£, es¡+ ø√s¡Tø=qTeTT. ˙≈£î es¡$T#ÓÃ<äqT nì
nHêï&ÉT.
sêCÀñyê#· :` sêE |ü*ø±&ÉT.
»ù|j·T+ <˚e<˚y˚X¯ >±j·TÁr+ y˚<äe÷‘·s¡yéT ˆˆ 57 ˆˆ
<˚e<˚e⁄&Ó’q z Á|üuÛÑ÷! y˚<äe÷‘· >±j·TÁ‹ì »|ækÕÔqT.
uÛÑ÷jÓ÷ es¡¸X¯‘·+ kÕÁ>∑+ ‘êe<ëj·TTs¡“¤y˚qàeT ˆ
u≤&ÛÉ$T‘ê´Vü≤ $XÊ«‘êà düe÷˝Àø£´ qsê~Û|üyéT ˆˆ 58 ˆˆ
eTs√ e+<ä dü+e‘·‡sê\T »|æ+#·{≤ìøÏ Hê≈£î Äj·TTe⁄qT Á|ükÕ~+#·T nì |ü\Tø£>± $XÊ«‘·Tà&Ó’q
ÁãVü≤à sêEqT #·÷∫ nfÒ¢ n>∑TqHÓqT.
düŒècÕº« ø£sêuÛ≤´+ düTÁ|”‘·düÔÅ‘Ó’yêqÔs¡BÛj·T‘· ˆ
k˛-|æ \ã∆es¡' le÷Hé »C≤bÕ‹Á|üdüqïBÛ' ˆˆ 59 ˆˆ
Á|”‘·T&Ó’q ÁãVü≤à Ä sêEqT #˚‘·T\‘√ ‘êøÏ Äos¡«~+∫ nø£ÿ&ÉH˚ n+‘·]Ω‘·T&Ó’Hê&ÉT. sêE≈£L&Ü
esêìï bı+~ ìs¡à\yÓTÆq ãT~∆>∑\yê&Ó’ >±j·TÁreT+Á‘êìï »|æ+#ê&ÉT.
XÊqÔ' Á‹wüeDkÕïsT÷ ø£q›eT÷\|òü˝≤X¯q' ˆ
‘·dü´ |üPπsí es¡¸X¯‘˚ uÛÑ>∑yêqTÁ>∑B~Û‹' ˆˆ 60 ˆˆ
ÁbÕ<äTsêd”qàVü‰jÓ÷^ uÛ≤H√s¡àD¶\eT<Ûä´‘·' ˆ
n|ü⁄&Ü‘·&ÉT XÊ+‘·∫‘·TÔ&Ó’ eT÷&ÉTø±˝≤˝À¢ kÕïq+#˚dü÷Ô ø£+<äeT÷\|òü˝≤˝H˚ uÛÑTõdü÷Ô »|ü+ #˚dü÷Ô
e+<˚+&ÉT¢ |üP]Ô #˚dæHê&ÉT. n|ü⁄&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT rø£åí Á|üø±X¯+ø£*– eTVü‰jÓ÷– dü÷s¡´eT+&É\ eT<Ûä´qTs&ç
kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT.
‘·+ <äècÕº« y˚<äe|ü⁄wü+ eTD¶\düú+ düHê‘·qyéT ˆˆ 61 ˆˆ
dü«j·TeTT“¤eeTHê<ä´qÔ+ ÁãVü‰àD+ $düàj·T+ >∑‘·' ˆ
‘·TcÕºe yÓ’~¬ø’s¡àÅHÓ’' kÕ$Å‘ê´ #· $X‚wü‘·' ˆˆ 62 ˆˆ
y˚<äX¯Øs¡T&ÉT, eT+&É\eT<Ûä´>∑T&ÉT, düHê‘·qT&Ó’q Ä <˚e⁄ì dü«j·T+uÛÑTe⁄, Ä<ä´+‘ê\T ˝Òìyê&ÉT ◊q
ÁãVü≤àqT #·÷∫ n‘·&ÜX¯Ãs¡´yÓTT+~ $X‚wü+>± yÓ’~ø£eT+Á‘·eTT\‘√ kÕ$Á‹‘√ düTÔ‹+#ê&ÉT.
226 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø£åD≤<ä|üX¯´‘Y |ü⁄s¡Twü+ ‘·y˚Te |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
#·‘·Ts¡TàK+ »{≤eTÚ[eTwüºVü≤düÔ+ Á‹˝À#·qyéT ˆˆ 63 ˆˆ
ø£åD+˝À Ä sêE |üs¡y˚TX¯«s¡s¡÷bÕìï Hê\T>∑T eTTU≤\Tqï |ü⁄s¡Twüßì>±, »&É\T <Ûä]+∫qyêì>±,
mì$T~ #˚‘·T\T eT÷&ÉT ø£qTï\Tqïyêì>± <ä]Ù+∫Hê&ÉT.
#·ÅHê›ej·Te\øå±àD+ qs¡HêØ‘·qT+ Vü≤s¡yéT ˆ
uÛ≤düj·TqÔ+ »>∑‘·ÿè‘·‡ï+ ˙\ø£+sƒ¡+ dü«s¡•à_Û' ˆˆ 64 ˆˆ
#·+Á<äø£fi¯ >∑Ts¡TÔ>± >∑\yê&ÉT. Åd”Ô, |ü⁄s¡Twüß\s¡÷bÕ\T >∑\ X¯Øs¡eTT ø£\yê&ÉT. ‘·q ø±+‘·T\‘√
düeTdüÔ˝Àø±\qT Á|üø±•+|üCÒdüTÔqïyê&ÉT. ˙\ø£+sƒ¡T&Ó’q <˚e⁄ì #·÷∫Hê&ÉT.
s¡ø±ÔeT“s¡<Ûäs¡+ s¡ø£Ô+ s¡ø£Ôe÷˝≤´qT˝Ò|üqyéT ˆ
‘·<들euÛ≤$‘√ <äècÕº« dü<들y˚q |üπsD Væ≤ ˆˆ 65 ˆˆ
qHêeT •s¡kÕ s¡TÁ<ä+ kÕ$Å‘ê´ ‘˚q #Ó’e Væ≤ ˆ
qeTùdÔ ˙\ø£+sƒêj·T uÛ≤dü«‘˚ |üs¡y˚Twæ˜H˚ ˆˆ 66 ˆˆ
ms¡T|ü⁄ eÅkÕÔìï, Vü‰sêìï <Û]ä s∫q s¡øeÔ£ s¡T&í q’Ó uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì #·÷∫ n‘·ìj·T+<˚ ÁX¯<ø∆ä \£ yê&Ó’ düV≤ü è<äjT· +‘√
qeTdüÿ]+#ê&ÉT. Ä s¡TÁ<äTìøÏ qeTdüÿ]+∫Hê&ÉT. >±j·TÁreT+Á‘·+‘√ düTÔ‹+∫Hê&ÉT. ˙\ø£+sƒ¡T&É>∑T |üs¡y˚Twæ˜$
◊q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
Á‘·sT÷eTj·÷j·T s¡TÁ<ëj·T ø±\s¡÷bÕj·T ùV≤‘·y˚ ˆ
‘·<ë ÁbÕVü≤ eTVü‰<˚y√ sêC≤q+ Á|”‘·e÷qdü' ˆˆ 67 ˆˆ
y˚<äÁ‘·j·Ts¡÷|ü⁄&Ée⁄, ø±˝≤ì$, ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&Ée⁄, s¡TÁ<äT&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. n|ü⁄&Ü düTÔ‹øÏ
dü+‘√wü∫‘·TÔ&Ó’q •e⁄&ÉT sêEqT >∑÷]à Ç≥¢Hêï&ÉT.
Çe÷ì y˚T s¡Vü≤kÕ´ì Hêe÷ì X¯èDT #êq|òüT ˆ
düs¡«y˚<˚wüß ^‘êì dü+kÕs¡X¯eTHêì ‘·T ˆˆ 68 ˆˆ
|ü⁄D≤´‘·Tà&Ü! Ç$ Hê Hêe÷\T s¡V≤ü dü´yÓTqÆ $, y˚<ë\ìï+{Ï˝À ø°]‘Ô ê\T, dü+kÕs¡ã+<Ûëìï ‘=\–+#˚$.
Mìì $qT.
qeTdüTÿs¡Twü« qè|ü‘˚ @_Ûsêà+ dü‘·‘·+ X¯ó∫' ˆ
nBÛwü« X¯‘·s¡TÁBj·T+ j·TEcÕ+ kÕs¡eTT<ä∆è‘·yéT ˆˆ 69 ˆˆ
z sêC≤! á Hêe÷\‘√ X¯ó∫yÓ’ m\¢y˚fi¯˝≤ Hê≈£î qeTdüÿ]+#·T. j·TEπs«<ä eT+Á‘ê\qT+&ç ñ<䓤$+∫
kÕs¡uÛÑ÷‘·yÓTÆq X¯‘·s¡TÁBj·÷ìï n<Ûä´j·Tq+ #˚sTT.
 Çs¡yj
’Ó T· e n<Ûë´j·T+ 227

»|ükÕ«qq´#˚‘·k˛ÿ eTj·÷´düø£ÔeTHê qè|ü ˆ

ÁãVü≤à#êØ ìsêVü‰s√ uÛÑdüàìwü˜' düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 70 ˆˆ
sêC≤ Hêj·T+<äT Ädüø£ÔyÓTÆq eTqdüT‘√ @ø±Á>∑‘· ø£*Z ÁãVü≤à#·sê´qïe\+_+∫ ìsêVü‰s¡T&ÉyÓ’ uÛÑkÕàìï
<Ûä]s∫ kÕe<Ûëq+>± »|æ+#·T.
»ù|<ëeTs¡D≤Á<äTÁ<ä+ dü j·÷‹ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
Ç‘·T´ø±Ô« uÛÑ>∑yêÁqTÁ<√ uÛÑø±ÔqTÁ>∑Vü≤ø±eT´j·÷ ˆˆ 71 ˆˆ
eTs¡D|üs¡´+‘·+ »|æ+∫qyês¡T |üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ês¡Éì #Ó|æŒ uÛÑ≈£îÔqqTÁ>∑Væ≤+#˚ ø√]ø£‘√ uÛÑ>∑yêHé
s¡TÁ<äT&ÉT
|ü⁄q' dü+e‘·‡s¡X¯‘·+ sêCÒ„ Vü‰´j·TTs¡ø£\Œj·T‘Y ˆ
<ä‘ê«-ôd’à ‘·‘·Œs¡+ C≤„q+ yÓ’sê>∑´+ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 72 ˆˆ
ø£åD≤<äqÔs¡›<Û˚ s¡TÁ<ädüÔ<ä<äT“¤‘·$TyêuÛÑe‘Y ˆ
sêC≤-|æ ‘·|ükÕ s¡TÁ<ä+ »C≤bÕqq´e÷qdü' ˆˆ 73 ˆˆ
eTs¡\ q÷s¡Tdü+e‘·‡sê\qT sêE Äj·TTcÕ´ìï ø£*Œ+#ê&ÉT. |üs¡y˚TX¯«s¡T&Ü‘·ìøÏ ñ‘·ÔeTC≤„Hêìï∫Ã
yÓ’sê>±´ìï ø£*Z+∫ ø£åD+˝À n+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT. n~ n<äT“¤‘·+>± »]–q~. sêE≈£L&É nqq´e÷qdüT&Ó’
s¡TÁ<äTì >∑÷]Ã »|æ+∫Hê&ÉT.
uÛÑdüà#·Ã¤qïÅdæÔwüeD+ kÕï‘ê« XÊqÔdü‡e÷Væ≤‘·' ˆ
»|ü‘·düÔdü´ qè|ü‘˚' |üPπsí es¡¸X¯‘˚ |ü⁄q' ˆˆ 74 ˆˆ
Ä sêE uÛdÑ àü ˝Ò|qü + ø±$+#·Tø=ì eT÷&ÉTø±˝≤˝À¢ kÕïq+#˚d÷ü Ô XÊ+‘·T&Ó’ ne<Ûëq+‘√ »|ü+ #˚dTü +Ô &É>±
q÷s¡Tdü+e‘·‡sê\T >∑&É∫q$.
jÓ÷>∑Á|üeè‹Ôs¡uÛÑe‘êÿ˝≤‘êÿ\|üs¡+ |ü<äyéT ˆ
$y˚XË’‘·<˚«<äkÕs¡+ kÕúq+ yÓ’ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 75 ˆˆ
ø±\eX¯+>± jÓ÷>∑Á|üeè‹Ô ø£\T>∑>± ø±\eTTqø£+fÒ nr‘·yTÓ qÆ |üsy¡ T˚ wæ̃jTÓ Tø£ÿ >=|üŒkÕúHêìï bı+<ë&ÉT.
uÛ≤H√' düTeTD¶\+ X¯óÁuÛÑ+ ‘·‘√ j·÷‘√ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
j·T' |üπsƒÅ#·TäDTj·÷<ë«-|æ s껄X¯Ã]‘·eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ 76 ˆˆ
‘·sê«‘· dü÷s¡´eT+&É˝ä ≤ìï bı+~ eTùV≤X¯«s¡Tì kÕj·TTC≤´ìï bıs~Hê&ÉT. ñ‘·eÔ TyÓTqÆ ásêE #·]Á‘·qT
$Hêï #·~$Hê nìï bÕbÕ\T ‘=\– ÁãVü≤à˝Àø£+˝À >ös¡yêìï bı+<äT‘ês¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ sê»e+X¯ø°s¡ÔH˚ $+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 20 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À sê»e+X¯ø°s¡Ôq+˝À Çs¡yÓ’j·Te n<Ûë´j·T+ ˆˆ 20 ˆˆ
228 ≈£Lës¡´j·
àeTVüT'‰|ü`⁄sêD+
@ø£É$+XÀ-<Û Çs¡y` Ó’ |üˇø£
Psê«s¡
≥+e∆ n<Ûë´j·T+
Çø屫≈£îe+X¯es¡íqyéT ` Çø屫≈£îe+X¯es¡íq+
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
Á‹<ÛäHê« sê»|ü⁄Á‘·düTÔ <ÛäπsàD≤bÕ\j·TqàV”≤yéT ˆ
‘·dü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑe~«<ë«+ÁdüÔj·÷´s¡TD Ç‹ ÁX¯ó‘·' ˆˆ 1 ˆˆ
sê»|ü⁄Á‘·T&ÉT düT<ÛäqT«&ÉT <Ûäs¡àe÷s¡Z+˝À uÛÑ÷$Tì bÕ*+#ê&ÉT. n‘·ìøÏ |ü+&ç‘·T&ÉT Á‘·j·÷´s¡TDT&ÉH˚
Á|üdæ<äT∆&Ó’q |ü⁄Á‘·T&ÉT ø£*>±&ÉT.
‘·dü´ dü‘·´Áe‘√ HêeT ≈£îe÷s√-uÛÑ÷qàVü‰ã\' ˆ
uÛ≤sê´ dü‘·´<ÛäHê HêeT Vü≤]X¯ÃÅq›eTJ»q‘Y ˆˆ 2 ˆˆ
n‘·ìøÏ >=|üŒ ã\e+‘·T&ÉT dü‘·´Áe‘·T&ÉH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT, n‘·ì uÛ≤s¡´ dü‘·´<Ûäq Vü≤]X¯ÃsÁ<äTì |ü⁄Á‘·Tì>±
bıs~q~.
Vü≤]X¯ÃÅq›dü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑ÷Á<√Væ≤‘√ HêeT Ms¡´yêHé ˆ
s√Væ≤‘·dü´ eèø£' |ü⁄Á‘·düÔkÕà<ë“VüQs¡C≤j·T‘· ˆˆ 3 ˆˆ
Ä Vü≤]X¯Ã+Á<äTìøÏ |üsêÁø£eTe+‘·T&ÉT s√Væ≤‘·T&ÉH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*>±&ÉT. s√Væ≤‘·TìøÏ eè≈£î&ÉH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT.
n‘·ìøÏ u≤VüQe⁄ nH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT »ìà+#ê&ÉT.
Vü≤]‘√ s√Væ≤‘·kÕ´<∏ä <ÛäTqT∆düÔdü´ düT‘√-uÛÑe‘Y ˆ
$»j·TX¯Ã düT<˚eX¯Ã <ÛäTqT∆|ü⁄Á‘Í ãuÛÑ÷e‘·T' ˆˆ 4 ˆˆ
s√Væ≤‘·TìøÏ eTs=ø£ |ü⁄Á‘·T&ÉT Vü≤]‘·T&ÉT. n‘·ìøÏ <ÛäT+<ÛäTe⁄ ≈£îe÷s¡T&ÉT. <ÛäT+<ÛäTe⁄q≈£î düT<˚e⁄&ÉT,
$»j·TT&ÉT nH˚ yês¡T |ü⁄Á‘·T\T.
$»j·TkÕ´uÛÑe‘·TŒÁ‘·' ø±s¡Tø√ HêeT Ms¡´yêHé ˆ
dü>∑s¡düÔdü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑ÷Á<ëC≤ |üs¡eT<Ûë]àø£' ˆˆ 5 ˆˆ
$»j·TTq≈£î ø±s¡T≈£î&ÉH˚ Ms¡´e+‘·T&ÉT ≈£îe÷s¡T&ÉT. n‘·ìøÏ <Ûäs¡àdü«uÛ≤e+>∑\ dü>∑s¡T&ÉH˚ sêE
≈£îe÷s¡T&ÉT>± »ìà+#ê&ÉT.
<˚« uÛ≤πs´ dü>∑s¡kÕ´|æ Á|üuÛ≤ uÛ≤qTeTr ‘·<∏ë ˆ
‘êuÛ≤´e÷sê~Û‘√ eVæ≤ï' Á|ü<ä<Í es¡eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 6 ˆˆ
dü>∑s¡TìøÏ Á|üuÛÑ, uÛ≤qTeT‹ nqT Çs¡Te⁄s¡T uÛ≤s¡´\T. yês¡T n–ïì |üPõs∫ eT+∫esêìï bı+~Hês¡T.
@ø£+ uÛ≤qTeTr |ü⁄Á‘·eT>∑èVü‰í<ädüeTx®düyéT ˆ
Á|üuÛ≤ wüwæºdüVü≤ÁdüqTÔ |ü⁄Á‘êD≤+ »>∑èùV≤ X¯óuÛ≤ ˆˆ 7 ˆˆ
 Çs¡y’Ó ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 229

Ä es¡+ <ë«sê uÛ≤qTeT‹ ndüeT+»düT&ÉH˚ |ü⁄Á‘·Tì bı+~q~. eT+>∑fi¯s¡÷|ü nsTTq Á|üuÛÑ nH˚
dü>∑s¡Tì ¬s+&ÉeuÛ≤s¡´ ns¡Te~y˚\eT+~ ≈£îe÷s¡T\qT Á>∑Væ≤+∫q~.
ndüeTx®dü|ü⁄Á‘√-uÛÑ÷<ä+X¯óe÷HêïeT bÕ]úe' ˆ
‘·dü´ |ü⁄Á‘√ ~©|üdüTÔ ~©bÕ‘·TÔ uÛÑ^s¡<∏äÛ' ˆˆ 8 ˆˆ
ndüeT+EìøÏ n+X¯óeT+‘·T&ÉH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT, n‘·ì ≈£îe÷s¡T&ÉT ~©|ü⁄&ÉT, n‘·ìøÏ uÛ^Ñ s¡<Tä∏ &ÉH˚ düT‘·T&ÉT
»ìà+#ê&ÉT.
j˚Tq uÛ≤^s¡B∏ >∑v±Z ‘·|ü' ø£è‘ê«-e‘ê]‘ê ˆ
Á|ükÕ<ë<˚›e<˚edü´ eTVü‰<˚edü´ BÛeT‘·' ˆˆ 9 ˆˆ
á uÛÑ^s¡<∏äT&ÉT ‘·|üdüT‡‘√ <˚e<˚e⁄&É>∑T •e⁄ì nqTÁ>∑Vü≤+‘√ >∑+>±q~ì uÛÑ÷$TøÏ ‘Ó∫ÃHê&ÉT.
uÛÑ^s¡<∏äÛdü´ ‘·|ükÕ <˚e' Á|”‘·eTHê Vü≤s¡' ˆ
ãuÛ≤s¡ •s¡kÕ >∑v±Z+ k˛e÷H˚Ô k˛eTuÛÑ÷wüD' ˆˆ 10 ˆˆ
uÛÑ^s¡<∏äTì ‘·|üdüT‡≈£î dü+‘√wæs∫q X¯•uÛÑ÷wüDT&Ó’q •e⁄&ÉT >∑+>∑qT •s¡düT‡ô|’ #·+Á<äTì Á|üø£ÿ>±
<Ûä]+∫Hê&ÉT.
uÛÑ^s¡<∏äÛdüT‘·XÊÃ|æ ÁX¯ó‘√ HêeT ãuÛÑ÷e Vü≤ ˆ
HêuÛ≤>∑düÔdü´ <ëj·÷<ä' dæqT∆B«|üdüÔ‘√-uÛÑe‘Y ˆˆ 11 ˆˆ
Ä uÛÑ^s¡<∏äTì |ü⁄Á‘·T&ÉT ÁX¯ó‘·T&ÉT, n‘·ìøÏ HêuÛ≤>∑T&ÉT, HêuÛ≤>∑TìøÏ dæ+<ÛäTB«|ü⁄&ÉH˚ yê&ÉT »ìàs#ê&ÉT.
nj·TT‘êj·TT' düTÔ‘·düÔdü´ ãTT‘·T|üs√í eTVü‰ã\' ˆ
ãTT‘·T|üs¡ídü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑ÷‘·T‡<ëk˛ HêeT <Ûë]àø£' ˆˆ 12 ˆˆ
dæs<ÛäTB«|ü⁄ìøÏ >=|üŒ ã\e+‘·T&ÉT nsTTq nj·TT‘êj·TTe⁄ nqT|ü⁄Á‘·T&ÉT ø£*>±&ÉT. n‘·ì |ü⁄Á‘·T&ÉT
ãTT‘·T|üs¡Tí&ÉH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT, Ç‘·ìøÏ <Ûäs¡ào* düT<ëdüT&ÉT |ü⁄Á‘·T&ÉT.
kÂ<ëdüdüÔdü´ ‘·qj·T' U≤´‘·' ø£˝≤àwübÕ<äø£' ˆ
edæwü˜düTÔ eTVü‰‘˚C≤' πøåÁ‘˚ ø±˝≤àwübÕ<äπø ˆˆ 13 ˆˆ
nX¯àø£+ »qj·÷e÷dü ‘·$Tø屫≈£î≈£î\<Ûä«»yéT ˆ
nX¯àø£k˛´‘·ÿ˝≤j·÷qTÔ q≈£î˝À HêeT bÕ]úe' ˆˆ 14 ˆˆ
düT<ëdüTì |ü⁄Á‘·T&ÉT ø£˝≤àwübÕ<ä≈î£ &ÉT. >=|üŒ ‘˚»dü«+‘·T&Óq’ e•wüß&˜ TÉ ø£˝≤àwübÕ<äTì øπ Áå ‘·eT+<äT Çø屫≈£î
e+XÊìøÏ |ü‘êø£ÁbÕj·TT&ÉT nX¯à≈£î&ÉH˚ ≈£îe÷s¡TìøÏ »qàì#êÃ&ÉT. nX¯à≈£îìøÏ ñ‘·ÿ\j·T+<äT q≈£î\T&ÉH˚ sêE
»ìà+#ê&ÉT.
230 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
dü Væ≤ sêeTuÛÑj·÷Á<ëC≤ eq+ ÁbÕ|ü düT<äT'œ‘·' ˆ
<ä<Ûä‘·‡ HêØø£e#·+ ‘·kÕà#·Ã¤‘·s¡<∏√-uÛÑe‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
Ä q≈£î\T&ÉT |üs¡X¯ósêeTTì uÛÑj·T+e\q n&É$πø– Åd”Ôø£e#·+ <Ûä]+∫ ‘·|æŒ+#·T≈£îHêï&ÉT. n‘·ìøÏ
X¯‘·s¡<∏äT&ÉT |ü⁄{≤º&ÉT.
‘·kÕà~“\_\' le÷Hé eè<ä∆X¯sêà #· ‘·‘·T‡‘·' ˆ
‘·kÕà~«X¯«düVæ≤düÔkÕà‘·â{≤«vZ Ç‹ $ÁX¯ó‘·' ˆˆ 16 ˆˆ
X¯‘·s¡<∏äTìøÏ leT+‘·T&É>∑T _\_\T&ÉT ≈£îe÷s¡T&ÉT, n‘·ì |ü⁄Á‘·T&ÉT eè<ä∆X¯s¡à. n‘·ìøÏ $X¯«düVüQ&ÉT,
$X¯«düVüQìøÏ K{≤«+>∑T&ÉH˚ ‘·qj·TT&ÉT »ìàs∫Hê&ÉT.
Bs¡Èu≤VüQ' düT‘·düÔkÕàÁ<ä|òüTTdüÔkÕà<äC≤j·T‘· ˆ
s¡|òüTÀs¡»' düeTT‘·ŒH√ï sêC≤ <äX¯s¡<∏äÛdüÔ‘·' ˆˆ 17 ˆˆ
K{≤«+>∑TìøÏ Bs¡Èu≤VüQe⁄, n‘·ì e\¢ s¡|òüTTe⁄ ø£*–Hê&ÉT. s¡|òüTTe⁄q≈£î nE&ÉT, nEq≈£î <äX¯s¡<∏äT&ÉT
|ü⁄Á‘·T&ÉT.
sêyÓ÷ <ëX¯s¡~∏ÛX¯SÙs√ <Ûäs¡àCÀ„ ˝Àø£$ÁX¯ó‘·' ˆ
uÛÑs¡‘√ \ø£åàDXË’Ãe X¯Á‘·T|òüTïX¯Ã eTVü‰ã\' ˆˆ 18 ˆˆ
Ä <äX¯s¡<∏äTìøÏ Ms¡T&ÉT, <Ûäs¡àE„&ÉT, ˝Àø£$U≤´‘·T&Ó’q lsêeTT&ÉT, nfÒ¢ uÛÑs¡‘·T&ÉT, \ø£åàD,X¯Á‘·T|òüTTï\T
nH˚ ã\e+‘·T˝…’q ≈£îe÷s¡T\T ø£*–Hês¡T.
düπs« X¯Áø£düe÷ j·TT<˚∆ $wüßíX¯øÏÔdüeTì«‘ê' ˆ
»CÒ„ sêeDHêXÊs¡ú+ $wüßís¡+X‚q $X¯«uÛÑTø˘ ˆˆ 19 ˆˆ
yês¡+<äsT¡ j·TT<ä+∆ #˚jT· &É+˝À ÇsÁ<ädeü ÷qT\T. $wüßní +X¯ <Û]ä s∫qyês¡T. sêeDTì dü+Vü‰s¡+ ø=s¡≈î£
Hêsêj·TDT&ÉT nsX¯s¡÷|ü+˝À ne‘·]+∫Hê&ÉT.
sêeTdü´ uÛ≤sê´ düTuÛÑ>± »qø£kÕ´‘·àC≤ X¯óuÛ≤ ˆ
d”‘ê Á‹˝Àø£$U≤´‘ê o˝Ö<ës¡´>∑TD≤ì«‘ê ˆˆ 20 ˆˆ
»q≈£îì ≈£L‘·Ts¡T d”‘·. eT+>∑fi¯eT÷]Ô, ñ‘·ÔeTTsê\T, eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üdæ~∆ bıs~q~. o˝Ö<ës¡´>∑TDsê•
sêeTTì uÛ≤s¡´ nsTTq~.
‘·|ükÕ ‘√wæ‘ê <˚M »qπøq –ØÅq›C≤ ˆ
ÁbÕj·T#·Ã¤C≤®qø°+ d”‘ê+ sêeTy˚TyêÁ•‘ê+ |ü‹yéT ˆˆ 21 ˆˆ
|üs¡«‘·sê»|ü⁄Á‹ø£ bÕs¡«‹ »q≈£îì ‘·|üdüT‡≈£î yÓT∫à sêeTTì uÛÑs¡Ô>± ÄÁX¯sTTs#˚ d”‘·qT »q≈£îì
≈£L‘·Ts¡>∑Tq≥¢qTÁ>∑Væ≤+∫q~.
 Çs¡y’Ó ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 231

Á|”‘·X¯Ã uÛÑ>∑yê˙X¯ÅdæÔX¯S© ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆ

Á|ü<ä<Í X¯Á‘·THêXÊs¡ús »qø±j·÷<äT“¤‘·+ <ÛäqT' ˆˆ 22 ˆˆ
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT, ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉT, Á‹X¯S\<Ûë], X¯+ø£sT¡ &ÉT ≈£L&É dü+‘√wæ+∫ X¯Á‘·Tdü+Vü‰s¡+ ø√dü+ »q≈£îìøÏ
ÄX¯Ãs¡´ø£s¡yÓTÆq <ÛäqdüT‡ì∫ÃHê&ÉT.
dü sêC≤ »qø√ BÛe÷Hé <ë‘·Tø±eT' düT‘ê$Te÷yéT ˆ
n|òüTÀwüj·T<ä$TÁ‘·|òüTÀï ˝Àπø-dæà웫»|ü⁄vZyê' ˆˆ 23 ˆˆ
ãT~∆XÊ* ◊q »q≈£î&ÉT ‘·q |ü⁄Á‹ø£ d”‘·qT jÓ÷>∑T´&Ó’q es¡TqøÏe«<ä\∫ z $Á|üÁX‚wüߘ˝≤sê! á$<Ûä+>±
Á|üø£{Ïs∫Hê&ÉT.
Ç<ä+ <ÛäqT' düe÷<ë‘·T+ j·T' X¯ø√ï‹ »>∑Å‘·Ôj˚T ˆ
<˚y√ yê <ëqy√ yê-|æ dü d”‘ê+ \ãT∆eTs¡Ω‹ ˆˆ 24 ˆˆ
á eTT˝À¢ø±˝À¢ <˚eC≤‹yê&ÉT ø±˙ <ëqe⁄&ÉT ø±˙ me&Ó’Hê •e<ÛäqTe⁄qT m≈£îÿô|{º düeTs¡Tú&Ó’qyê&ÉT
Hê ≈£L‘·Ts¡T d”‘·qT bıs<äqs¡TΩ&ÉT.
$C≤„j·T sêyÓ÷ ã\yêHé »qø£dü´ >∑èVü≤+ Á|üuÛÑT' ˆ
uÛÑx®j·÷e÷dü #ê<ëj·T >∑‘ê«-k ©\jÓÆTe Væ≤ ˆˆ 25 ˆˆ
Ä $wüjT· + ‘Ó\TdüTø=ì ã\e+‘·T&Óq’ sêeTT&ÉT »q≈£îì >∑èVü‰ìøÏ yÓ[fl •e<Ûqä Te⁄qT >¬ ø’ =ì ne©\>±
<ëìì $]#ê&ÉT.
ñ<ä«yêVü‰<∏ä ‘ê+ ø£Hê´+ bÕs¡«r$Te X¯+ø£s¡' ˆ
sêeT' |üs¡eT<Ûäsêà‘êà ùdHê$Te #· wüDTàK' ˆˆ 26 ˆˆ
‘·sê«‘· <Ûäsêà‘·Tà&Ó’q sêeTT&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT bÕs¡«‹ì Á>∑Væ≤s∫q≥T¢, ≈£îe÷s¡kÕ«$T <˚eùdHêuÛ≤sêìï
eVæ≤s∫q≥T¢ d”‘·qT $yêVü≤e÷&ç uÛ≤s¡´>± d”«ø£]s#ê&ÉT.
‘·‘√ ãVüQ‹<∏˚ ø±˝Ò sêC≤ <äX¯s¡<∏ä' dü«j·TyéT ˆ
sêeT+ CÒ´wü˜düT‘·+ Ms¡+ sêC≤q+ ø£s¡TÔe÷s¡uÛÑ‘Y ˆˆ 27 ˆˆ
‘·sê«‘· #ê˝≤ø±˝≤ìøÏ <äX¯s¡<∏äT&ÉT ‘·q CÒ´wü˜|ü⁄Á‘·T&ÉT Ms¡T&Ó’q sêeTTì sêE>± #˚j·T dü«j·T+>±
|üPqT≈£îHêï&ÉT.
‘·kÕ´<∏ä |ürï düTuÛÑ>± ¬ø’πøsT÷ #ês¡TVü‰dæ˙ ˆ
ìyês¡j·÷e÷dü |ü‹+ ÁbÕVü≤ dü+ÁuÛ≤qÔe÷qkÕ ˆˆ 28 ˆˆ
n|ü&ÉT <äXs¯ <¡ Tä∏ ì uÛ≤s¡´ ns<ä>‘∑ ,ÔÓ n+<äyTÓ qÆ qe⁄«>∑\ ø¬ øπ’ sTT n‘·ìì ìyê]+∫q~. dü+ÁuÛ≤+‘·∫‘·j
Ô TÆÓ
uÛÑs¡Ô‘√ Ç≥¢qï~.
232 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eT‘·T‡‘·+ uÛÑs¡‘·+ Ms¡+ sêC≤q+ ø£s¡TÔeTs¡Ωdæ ˆ
|üPs¡«y˚Te esö j·TkÕà<䛑ÍÔ y˚T uÛÑe‘ê j·T‘·' ˆˆ 29 ˆˆ
dü ‘·kÕ´ e#·q+ ÁX¯ó‘ê« sêC≤ <äT'œ‘·e÷qdü' ˆ
u≤&ÛÉ$T‘·´ÁãM<ë«ø£´+ ‘·<∏ë sêyÓ÷-|æ <Ûäs¡à$‘Y ˆˆ 30 ˆˆ
Hê ≈£îe÷s¡T&ÉT Ms¡T&ÉT uÛÑs¡‘·Tì sêE>± #˚j·Te\dæq~. ˙e⁄ Hê≈£î |üPs¡«ø±\+˝À ¬s+&ÉT
es¡eTT*∫ÃHêe⁄. Ä <äX¯s¡<∏äT&ÉT ¬ø’πøsTTe÷≥ $ì eTqdüT‡˝À $TøÏÿ* <äT'œs∫ nfÒ¢ nì ns^ø£]s#ÓqT.
<Ûäs¡àyÓT]–q sêeTT&ÉT ≈£L&Ü nfÒ¢ düeTà‹s∫Hê&ÉT.
Á|üDe÷´<∏ä |æ‘·T' bÕ<Í \ø£åàDÒq düVü‰#·T´‘·' ˆ
j·Tj·TÚ eq+ dü|ürïø£' ø£è‘ê« düeTj·Te÷‘·àyêHé ˆˆ 31 ˆˆ
‘·sê«‘· Ä sêeTT&ÉT ‘·+Á&çbÕ<ë\≈£î qeTdüÿ]+∫ ‘·eTTà&ÉT \ø£åàDTì‘√ uÛ≤s¡´ d”‘·‘√≈£L&ç
ìj·TeTÁ|ü‹»„qT #˚dæ n&É$øÏ yÓ[flHê&ÉT.
dü+e‘·‡sêD≤+ #·‘ê«] <äX¯ #Ó’e eTVü‰ã\' ˆ
ñyêdü ‘·Á‘· uÛÑ>∑yêHé \ø£åàDÒq düVü≤ Á|üuÛÑT' ˆˆ 32 ˆˆ
>=|üŒ ã\e+‘·T&Ó’q sêeTT&ÉT |ü<äTHê\Tπ>s&ÉT¢ \ø£åàDTì‘√>∑÷&É ns¡D´eTT˝À ìedæs∫Hê&ÉT.
ø£<ë∫<ä«dü‘√-s¡DÒ´ sêeD√ HêeT sêø£ådü' ˆ
|ü]Áyê»ø£y˚ùwD d”‘ê+ Vü≤è‘ê« j·Tj·TÚ |ü⁄ØyéT ˆˆ 33 ˆˆ
Ä eqyêdüdüeTj·T+˝À sêeDT&ÉH˚ sêø£ådüsêE düHêï´dæy˚wü+‘√ d”‘·qT n|üVü≤]s∫ ‘·q |ü≥ºD≤ìøÏ
yÓ[flHê&ÉT.
n<äècÕº« \ø£åàD√ sêeT' d”‘ê e÷≈£î*‘˚Åì›j·TÚ ˆ
<äT'KXÀø±_ÛdüqÔbÂÔ ãuÛÑ÷e‘·Ts¡]q›eTÚ ˆˆ 34 ˆˆ
‘·sê«‘· d”‘· ø£qT|æs#·ø£ sêeT\ø£åàDT\T ø£\‘·#Ós~ <äT'U+‘√ XÀø£+‘√ u≤<Ûä|ü&çHês¡T.
‘·‘·' ø£<ë∫‘·ÿ|æHê düTÁ^y˚D ~«CÀ‘·Ôe÷'! ˆ
yêqsêD≤eTuÛÑ÷‘·‡K´s sêeTkÕ´øÏ¢wüºø£s¡àD' ˆˆ 35 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! ‘·sê«‘· ˇø£kÕ] yêqs¡sêE düTÁ^e⁄ì‘√ yêqs¡T\‘√ ìs¡à\#·]Á‘·>∑\ sêeTTìøÏ
ùdïVü≤y˚Ts¡Œ&çq~.
düTÁ^ekÕ´qT>√ Ms√ Vü≤qTe÷HêïeT yêqs¡' ˆ
yêj·TT|ü⁄Á‘√ eTVü‰‘˚C≤ sêeTkÕ´--d”Á‹Œj·T' dü<ë ˆˆ 36 ˆˆ
 Çs¡y’Ó ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 233

düTÁ^e⁄ì nqT#·s¡T&Ó’q yêqs¡T&ÉT yêj·TT|ü⁄Á‘·T&ÉT >=|üŒ‘˚»dæ« Vü≤qTeT+‘·T&ÉT sêeTTqøÏwüߺ&Ó’Hê&ÉT.

dü ø£è‘ê« |üs¡eT+ <ÛÓ’s¡´+ sêe÷j·T ø£è‘·ìX¯Ãj·T' ˆ
ÄqsTTcÕ´$T ‘ês d”‘ê$T‘·T´ø±Ô« $#·#ês¡ Vü≤ ˆˆ 37 ˆˆ
Ä Vü≤qTeT <ÛÓ’s¡´+ #˚dæ ìX¯ÃsTT+#·Tø=ì d”‘·qT >=ì‘Ó‘·TÔqì |ü*øÏ ÄyÓTqT yÓ<äTø£ Á|üj·÷DyÓTÆHê&ÉT.
eTV”≤s kÕ>∑s¡|üs¡´HêÔs d”‘ê<äs¡Ùq‘·‘·Œs¡' ˆ
»>±eT sêeD|ü⁄Øs \+ø±s kÕ>∑s¡dü+dæú‘êyéT ˆˆ 38 ˆˆ
d”‘·C≤&É ‘Ó*j·T ÄdüøÏÔ>∑\ Vü≤qTeT+‘·T&ÉT düeTTÁ<ä|üs¡´s‘·+ uÛÑ÷$T dü+#·]s∫ düeTTÁ<ä+ eT<Ûä´˝À
qTqï sêeDTì \+ø£qT #˚s¡Tø=HÓqT.
‘·Á‘ê<∏ä ìs¡®H˚ <˚X‚ eèø£åeT÷˝Ò X¯ó∫dæà‘êyéT ˆ
n|üX¯´<äeT˝≤s d”‘ês sêø£åd”_Û' düe÷eè‘êyéT ˆˆ 39 ˆˆ
‘·sê«‘· \+ø£˝À ìs¡®qÁ|ü<˚X¯+˝À ˇø£ #Ó≥Tº yÓTT<ä≥ sêø£ådüÅd”Ô\T #·T{Ϻ ñqï dü«#·Ã¤yÓTÆq qe⁄«ø£*–
ìs¡à\s¡÷|ü+˝À ñqï d”‘·qT #·÷∫Hê&ÉT.
nÁX¯ó|üPπsíø£åD≤s Vü≤è<ë´s dü+düàs¡˙ÔeTì웑êyéT ˆ
sêeT$T˙›es¡XÊ´eT+ \ø£åàD+ #ê--‘·àdü+dæú‘·yéT ˆˆ 40 ˆˆ
ø£qT\ìs&É ø£˙ïs¡Tø£*– eTH√Vü≤s¡+>± ñqï~. ÇsBes¡XÊ´eTT&Ó’q sêeTTì \ø£åàDTì‘√düVü‰ ‘·q
Vü≤è<äj·T+˝À ñs#·Tø=ì düà]düTÔqï nìs~‘· nsTTq Ä d”‘·qT #·÷∫Hê&ÉT.
ìy˚<äsTT‘ê« #ê‘êàq+ d”‘êjÓÆT s¡Vü≤dæ Á|üuÛÑT' ˆ
ndü+X¯j·÷j·T Á|ü<ä<ëeôd’´ sêe÷vóZ©j·Tø£yéT ˆˆ 41 ˆˆ
düeTs¡Tú&Ó’q Vü≤qTeT @ø±s‘·+˝À ‘·qqT |ü]#·j·T+ #˚düTø=ì ÄyÓTø£qTe÷q+ sê≈£îs&Ü sêeTTì
ns>∑T∞j·Tø±ìï d”‘·øÏ#êÃ&ÉT.
<äècÕº«s->∑T©j·Tø£+ d”‘ê |ü‘·T´' |üs¡eTXÀuÛÑqyéT ˆ
y˚TH˚ düe÷>∑‘·+ sêeT+ Á|”‹$düTŒ¤]‘˚ø£åD≤ ˆˆ 42 ˆˆ
düe÷XÊ«dü´ ‘·<ë d”‘ê+ <äècÕº« sêeTdü´ #êìÔø£yéT ˆ
qsTTùw´ ‘ê«+ eTVü‰u≤VüQeTTø±Ô« sêeT+ j·Tj·TÚ |ü⁄q' ˆˆ 43 ˆˆ
Ä d”‘· ‘·quÛÑs¡Ô eT+>∑fi¯ø£s¡yÓTÆq ñs>∑sêìï #·÷∫ dü+‘√wü+‘√ ø£qT\T $ø£dæs|ü sêeTT&˚ ‘·q <ä>∑Zs¡≈£î
e∫Ãq≥T¢ ‘·\∫q~. n|ü&Ü Vü≤qTeT+‘·T&ÉT d”‘H· √<ë]à Bs¡uÈ ≤VüQyÓq’ sêeTTì düìï~ÛøÏ rdüTø=ì b˛jÓT<äqì
ÄyÓT‘√ #Ó|æŒ eT∞fl sêeTTì e<ä›≈£î ãj·T\T<˚]Hê&ÉT.
234 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ìy˚<äsTT‘ê« sêe÷j·T d”‘ê<äs¡Ùqe÷‘·àyêHé ˆ
‘·kÂú sêy˚TD |ü⁄s¡‘√ \ø£åàDÒq #· |üPõ‘·' ˆˆ 44 ˆˆ
sêeTTì #˚] Ä‘·à$XÊ«dü+ >∑\ Vü≤qTeT+‘·T&ÉT d”‘·qT ‘êqT <ä]Ùs∫q $wüj·T+ Äj·Tq≈£î ‘Ó*|æ,
\ø£åàDTì#˚ >ös¡$s|üã&ç sêeTTì m<äT≥ ì˝§ÃHÓqT.
‘·‘·' dü sêyÓ÷ ã\yêHé kÕs¡∆+ Vü≤qTeT‘ê dü«j·TyéT ˆ
\ø£åàDÒq #· Væ≤ j·TT<ë∆j·T ãT~∆s #·Áπø Væ≤ s¡ø£åkÕ ˆˆ 45 ˆˆ
‘·sê«‘· ã\e+‘·T&Óq’ sêeTT&ÉT Vü≤qTeT+‘·Tì‘√ \ø£àå DTì‘√ ≈£L&É Ä˝À∫s∫ sêø£då Tü &Óq’ sêeDTì‘√
j·TT<ë∆ìøÏ dü«j·T+>± ìX¯ÃsTTs∫Hê&ÉT.
ø£è‘ê«-<∏ä yêqs¡X¯‘Ó’s¡¢v±ÿe÷s¡Zs eTôVA<ä<Û˚' ˆ
ùd‘·Ts |üs¡eT<Ûäsêà‘êà sêeD+ Vü≤‘·yêHé Á|üuÛÑT' ˆˆ 46 ˆˆ
|æeTà≥ e+<ä\ø=\~ yêqs¡T\‘√ düeTTÁ<ä+ô|’ \+ø£≈£î yÓfi¯fl{≤ìøÏ e+‘Óqe÷s¡Z+ ì]às∫ <Ûäsêà‘·Tà&Ó’q
sêeTT&ÉT sêeDTì dü+Vü≤]+#ê&ÉT.
dü|ürïø£+ Væ≤ düdüT‘·+ düÁuÛ≤‘·èø£eT]q›eT' ˆ
Äqj·÷e÷dü ‘ês d”‘ês yêj·TT|ü⁄Á‘·düVü‰j·TyêHé ˆˆ 47 ˆˆ
uÛ≤sê´düVæ≤‘·T&Ó’q sêeDTì n‘·ì ≈£îe÷s¡Tì k˛<äs¡Tì>∑÷&É Vü≤‘·e÷]à X¯Á‘·T$»sTT nsTTq sêeTT&ÉT
Vü≤qTeT+‘·Tì düVü‰j·T+‘√ ‹]– d”‘·qT ‘Ó∫ÃHê&ÉT.
ùd‘·TeT<Û˚´ eTVü‰<˚e$÷XÊq+ ø£è‹ÔyêdüdüyéT ˆ
kÕú|üj·÷e÷dü *vZdüús |üP»j·÷e÷dü sê|òüTe' ˆˆ 48 ˆˆ
Ä yês¡~Û eT<Û´ä uÛ≤>∑+˝À sêeTT&ÉT ø£è‹ÔyêdüT&Óq’ áX¯«s¡Tì Á|ü‹wæs˜ #ê&ÉT. *s>∑s÷¡ |ü+˝À ñqï áX¯«s¡Tì
|üPõs∫Hê&ÉT.
‘·dü´ <˚y√ eTVü‰<˚e' bÕs¡«‘ê´ düVü≤ X¯+ø£s¡' ˆ
Á|ü‘·´ø£åy˚Te uÛÑ>∑yêq›‘·Ôyêq«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 49 ˆˆ
Ä sêeTTìøÏ bÕs¡«r düVæ≤‘·T&Ó’q eTVü‰<˚e⁄&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT kÕø屑·ÿ]s∫ ÁX‚wü̃yÓTÆq es¡yÓTTø£{Ï Ç∫ÃHê&ÉT.
j·T‘·Ô«j·÷ kÕú|æ‘·+ *vZs Á<äø£å´˙Ô<ä+ ~«C≤‘·j·T' ˆ
eTVü‰bÕ‘·ø£dü+j·TTø±ÔùdÔcÕs bÕ|ü+ $q+ø£å´‹ ˆˆ 50 ˆˆ
˙e⁄ Á|ü‹wæ˜s∫q á *s>±ìï ~«C≤‹yês¡T #·÷∫qf…Æ¢‘˚ eTVü‰bÕ|ü⁄˝…’Hê yê]bÕbÕ\T ‘=\–b˛‘êsTT.
 Çs¡y’Ó ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 235

nHê´ì #Ó’e bÕbÕì kÕï‘·kÕ´Á‘· eTôVA<ä<Û͈

<äs¡ÙHê<˚e *vZdü´ HêX¯+ j·÷ìÔ q dü+X¯j·T' ˆˆ 51 ˆˆ
Çø£ÿ&ç düeTTÁ<ä+˝À kÕïq+#˚dqæ yêì Ç‘·sb¡ ÕbÕ\T≈£L&Ü *s>∑<sä Ù¡ q+‘√H˚ q•s∫b˛‘êsTT. dü+<˚V≤ü +
˝Ò<äT.
j·÷e‘Y kÕúdü´ìÔ –s¡jÓ÷ j·÷e<˚cÕ #· y˚T~˙ ˆ
j·÷e‘˚‡‘·TX¯Ã ‘êe#·Ã kÕúkÕ´eT´Á‘· ‹s√Væ≤‘·' ˆˆ 52 ˆˆ
á |üs¡«‘ê\T, uÛÑ÷$T,ùd‘·Te⁄ m+‘·es¡≈£îs{≤jÓ÷ ns‘·es¡≈£î H˚ìø£ÿ&É ‹s√Væ≤‘·T&ÉHÓ’ ñs{≤qT.
kÕïq+ <ëq+ ‘·|ü' ÁXÊ<ä∆s düs¡«+ uÛÑe‘·T #êø£åj·TyéT ˆ
düàs¡D≤<˚e *vZdü´ ~qbÕ|ü+ Á|üDX¯´‹ ˆˆ 53 ˆˆ
á ùd‘·Te⁄ e<ä› kÕïq+, <ëq+, ‘·|üdüT‡, ÁXÊ<ä∆+ #˚dæq<ä+‘ê nø£åj·T+>± ñs≥Ts~. Çø£ÿ&ç *s>±ìï
‘·\#·Tø=qïs‘·˝ÀH˚ @Hê{Ï bÕ|ü+ ÄHê&˚ q•s∫b˛‘·Ts~.
Ç‘·T´ø±Ô« uÛÑ>∑yêxäeTT“¤' |ü]wü«»´ ‘·T sê|òüTeyéT ˆ
düq˙› dü>∑D√ s¡TÁ<ädüÔÅ‘Ó’yêqÔs¡BÛj·T‘· ˆˆ 54 ˆˆ
Ç≥T¢ |ü*øÏ uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q •e⁄&ÉT lsêeTTì øö–*s#·Tø=ì Á|üeT<∏ä>∑DeTT\‘√≈£L&É nø£ÿ&ÉH˚
n<äèX¯´yÓTÆHê&ÉT
sêyÓ÷-|æ bÕ\j·÷e÷dü sê»´+ <Ûäs¡à|üsêj·TD' ˆ
n_Ûwæø√Ô eTVü‰‘˚C≤ uÛÑs¡‘˚q eTVü‰ã\' ˆˆ 55 ˆˆ
á sêeTT&ÉT≈£L&Ü <Ûäs¡à|üsêj·TDT&Ó’ |ü{≤º_Ûwæ≈£îÔ&Ó’ uÛÑs¡‘·Tì‘√ ≈£L&ç eTVü‰ã\e+‘·T&Ó’ sêC≤´ìï
|ü]bÕ*+#·kÕ>±&ÉT.
$X‚cÕÅ<ë“Vü≤àD≤qü‡sê«Hé |üP»j·÷e÷dü #˚X¯«s¡yéT ˆ
j·TCÒ„q j·T»„Vü≤HêÔs¡eTX¯«y˚T<Û˚q X¯vÿs¡yéT ˆˆ 56 ˆˆ
$X‚wü+>± Áu≤Vü≤àDT\+<ä]ì, áX¯«s¡Tì |üPõs∫Hê&ÉT. j·T»„eTT‘√ <äø£åj·T»„eTTqT <Ûä«+düeTT #˚dæq
X¯+ø£s¡Tì nX¯«y˚T<ÛäeTT‘√ |üPõ+#ê&ÉT.
sêeTdü´ ‘·qjÓ÷ »CÒ„ ≈£îX¯ Ç‘·´_Û$ÁX¯ó‘·' ˆ
\eX¯Ã düTeTVü‰uÛ≤>∑' düs¡«‘·‘êÔ«s¡ú$‘·T‡BÛ' ˆˆ 57 ˆˆ
sêeTTìøÏ ≈£îX¯T&ÉqT Á|üdæ<äT∆&Ó’q ≈£îe÷s¡T&ÉT »ìàs#ê&ÉT. eTVü‰qTuÛ≤e⁄&ÉT ‘·‘êÔ«\ìï+{Ï kÕsêìï
m]–q \e⁄&ÉT ≈£L&Ü |ü⁄Á‘·T&ÉT>± »ìàs#ê&ÉT.
236 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
n‹~∏ÛdüTÔ ≈£îXÊ»®CÒ„ ìwü<ÛädüÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆ
q\X¯Ã ìwü<ÛäkÕ´d”‘Y quÛÑdüÔkÕà<äC≤j·T‘· ˆˆ 58 ˆˆ
≈£îX¯óìe\¢ n‹~∏Û nH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£\T>∑>± n‘·ìøÏ ìwü<ÛäT&ÉqT |ü⁄Á‘·T&ÉT »ìàs∫Hê&ÉT. ìwü<ÛäTìøÏ
q\T&ÉT, n‘·ìøÏ quÛÑdüT&ÉT |ü⁄Á‘·T\T>± »ìàs#ês¡T.
quÛÑdü' |ü⁄D¶Øø±øå√ πøåeT<ÛäHê« ‘·T ‘·‘·T‡‘·' ˆ
‘·dü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑeB«s√ <˚yê˙ø£' Á|ü‘ê|üyêHé ˆˆ 59 ˆˆ
quÛÑdüT‡ nqTyêìøÏ |ü⁄s&ÉØø±≈£åî&ÉT, n‘·ìøÏ πøåeT<ÛäqT«&ÉqTyê&ÉT, Ä πøåeT<ÛäqT«ìøÏ Á|ü‘ê|üe+‘·T&É>∑T
<˚yê˙≈£î&ÉqT Ms¡T&ÉT »ìàs#ê&ÉT.
nV”≤q>∑TdüÔdü´ düT‘√ eTVü≤kÕ«+düÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆ
‘·kÕà#·ÃÅHê›e˝Àø£düTÔ ‘êsêBÛX¯X¯Ã ‘·‘·T‡‘·' ˆˆ 60 ˆˆ
n‘·ì |ü⁄Á‘·T&ÉT nV”≤q>∑T&ÉT nqTyê&ÉT. n‘·ìøÏ eTVü≤dü«+‘·T&ÉT ≈£îe÷s¡T&ÉT. n‘·ìe\¢ #·+Á<ëe˝À≈£î&ÉT
ø£*¬>qT. n‘·ì |ü⁄Á‘·T&ÉT ‘êsêBÛX¯ó&ÉT.
‘êsêBÛXÊ#·ÃÅq›–]sꓤqT$‘·ÔdüÔ‘√-uÛÑe‘Y ˆ
ÁX¯ó‘êj·TTs¡uÛÑe‘·ÔkÕà<˚‘˚ #˚ø屫≈£îe+X¯C≤' ˆˆ 61 ˆˆ
‘êsêBÛX¯óìe\¢ #·+Á<ä–] nqT ≈£îe÷s¡T&ÉT n‘·ì e\q uÛ≤qT$‘·TÔ&ÉqT düT‘·T&ÉT ø£*¬>qT. n‘·ìøÏ
ÁX¯ó‘êj·TTe⁄ |ü⁄Á‘·T&ÉT. Ms¡+<äs¡÷ Çø屫≈£îe+X¯+˝À »ìà+∫qyês¡T.
düπs« ÁbÕ<Ûëq´‘·' Áb˛ø±Ô' düe÷ùdq ~«CÀ‘·Ôe÷'! ˆ
j·T ÇeT+ ÁX¯óDTj·÷ìï‘·´$Tø屫ø√s¡«+X¯eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 62 ˆˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô <˚e˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ
z Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ˝≤sê! ns<äs¡÷ yê] ÁbÕ<ÛëHê´ìïã{Ϻ dü+Á>∑Vü≤+>±H˚ #Ó|üŒã&çHês¡T. ÁX‚wü˜yÓTÆq
Çø屫≈£îe+XÊìï >∑÷]à $qïyê&ÉT bÕbÕ\ìï+{ÏqT+&ç $eTT≈£îÔ&Ó’ <˚e˝Àø£+˝À Á|üø±•kÕÔ&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ Çø屫≈£îe+X¯es¡íq+ HêeT @ø£$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 21 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝Àì Çø屫≈£îe+X¯es¡íq+ nH˚ Çs¡yÓ’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 21 ˆˆ

klk
 237
<ë«$+XÀ-<Ûë´j·T' ` Çs¡yÓ’ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+
k˛eTe+XÊqT ø°s¡ÔqyéT ` k˛eTe+XÊqTø°s¡Ôq+
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
◊\' |ü⁄s¡÷s¡yêXÊÃ<∏ä sêC≤ sê»´eTbÕ\j·T‘Y ˆ
‘·dü´ |ü⁄Á‘ê ãuÛÑ÷e⁄]Ω wü&çÅq›düeT‘˚»dü' ˆˆ 1 ˆˆ
Ç\ ≈£îe÷s¡T&ÉT |ü⁄s¡÷s¡e⁄&ÉT sêC…’ sêC≤´ìï bÕ*+#ê&ÉT. n‘·ìøÏ Äs¡T>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\T. Ç+Á<ädüe÷q
‘˚»dü«+‘·T\T.
Äj·TTsêàj·TTs¡e÷j·TTX¯Ã $XÊ«j·TTXË’Ãe Ms¡´yêHé ˆ
X¯‘êj·TTX¯Ã ÁX¯ó‘êj·TTX¯Ã ~yê´XË’Ãy√s¡«odüT‘ê' ˆˆ 2 ˆˆ
Äj·TTe⁄, e÷j·TTe⁄, ne÷j·TTe⁄, Ms¡´e+‘·T&Ó’q $XÊ«j·TTe⁄, X¯‘êj·TTe⁄, ÁX¯ó‘êj·TTe⁄ nqT Ms¡T
}s¡«• |ü⁄Á‘·T\T ~e⁄´\T.
Äj·TTwüdüÔqj·÷ Msê' |üxË’Ãyê--düqàVü≤Ö»dü' ˆ
dü«sꓤqT‘·qj·÷j·÷+ yÓ’ Á|üuÛ≤j·÷$T‹ q' ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 3 ˆˆ
yê]˝À Äj·TTe⁄q≈£î ◊<äT>∑Ts¡T ã\e+‘·T˝…’q ≈£îe÷s¡T\T ø£*–Hês¡T. dü«sꓤqTe⁄ ≈£îe÷¬sÔ Á|üuÛÑ≈£î Ä
|ü⁄Á‘·T\T ø£*–Hês¡ì y˚TeTT $HêïeTT.
qVüQwü' Á|ü<∏äeTùdÔcÕ+ <Ûäs¡àCÀ„ ˝Àø£$ÁX¯ó‘·' ˆ
qVüQwüdü´ ‘·T <ëj·÷<ë' |üx‚ÃÅH√›|üeT‘˚»dü' ˆˆ 4 ˆˆ
yê]˝À qVüQwüß&ÉT yÓTT<ä{Ïyê&ÉT. n‘·&ÉT <Ûäs¡∑àE„&ÉT, ˝Àø£Á|üdæ<äT∆&ÉT. qVüQwüßìøÏ ÇsÁ<ädüe÷q
‘˚»dü«+‘·T\T ◊<äT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\T.
ñ‘·ŒHêï' |æ‘·èø£Hê´j·÷+ $s¡C≤j·÷+ eTVü‰ã˝≤' ˆ
j·÷‹s¡´j·÷‹dü‡+j·÷‹sêj·÷‹' |üxÃyÓ÷-X¯«ø£' ˆˆ 5 ˆˆ
yês¡T |æ‘·è<˚e‘·\ø£q´ $s¡»j·T+<äT j·÷‹, j·Tj·÷‹, dü+j·÷‹, Äj·÷‹, ◊<äeyê&ÉT nX¯«≈£î&ÉT
nH˚ yês¡T >=|üŒã\e+‘·T\T.
‘˚cÕ+ j·Tj·÷‹' |üx±ÃHê+ eTVü‰ã\|üsêÁø£eT' ˆ
<˚ej·÷˙eTTX¯qdü' düT‘ê+ uÛ≤sê´eTyê|ü dü' ˆˆ 6 ˆˆ
◊<äT>∑T]˝À j·Tj·÷‹ >=|üŒ |üsêÁø£eTe+‘·T&ÉT. n‘·ìøÏ X¯óÁø±#ês¡T´ì |ü⁄Á‹ <˚ej·÷ì uÛ≤s¡´.
X¯]àcÕ˜e÷düTØ+ #Ó’e ‘·qj·÷+ eèwü|üs¡«D' ˆ
j·T<äT+ #· ‘·Ts¡«düT+ #Ó’e <˚ej·÷˙ e´C≤j·T‘· ˆˆ 7 ˆˆ
238 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
sêø£då sü êE eèwü|sü T¡ «ì ≈£L‘·Ts¡T X¯]àwüq˜ T ≈£L&Ü $yêVü≤e÷&çHê&ÉT. yê]˝À <˚ej·÷ì j·T<äT ‘·Ts¡«düT\qT
≈£îe÷s¡T\qT bı+~q~.
Á<äTVüQ´x±ÃqT+ #· |üPs¡Ts #· X¯]àcÕ˜ #ê|ü´J»q‘Y ˆ
k˛-uÛÑ´wæxÃ<ä‹Áø£eT´ CÒ´wü˜+ j·T<äTeTì웑·yéT ˆˆ 8 ˆˆ
|ü⁄s¡Ty˚Te ø£˙j·÷+dü+ |æ‘·Ts¡«#·qbÕ\ø£yéT ˆ
X¯]àwü˜ ≈£îe÷s¡T\T Á<äTVüQ´&ÉT, nqT&ÉT, |üPs¡Te⁄ nH˚yês¡T. Ä j·Tj·÷‹ CÒ´wüߘ&ÉT nsTTq j·T<äTe⁄qT
ø±<äì ∫qïyê&Ó’q nì+<äT‘·T&É>∑T |ü⁄s¡Te⁄qT |æ‘·èyêø£´bÕ\≈£î&Éì |ü{≤º_Ûwæ≈£îÔì ø±$+∫Hê&ÉT.
~• <äøÏåD|üPs¡«kÕ´+ ‘·Ts¡«düT+ |ü⁄Á‘·e÷~X¯‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
<äøÏåDÒ |üs¡yÓ÷ sêC≤ j·T<äT+ ÁX‚wü˜+ q´jÓ÷»j·T‘Y ˆ
Á|ür#ê´eTT‘·Ôsêj·÷xà Á<äTVüQ´x±ÃqTeTø£\Œj·T‘Y ˆˆ 10 ˆˆ
Äπ>ïj·T~≈£îÿø£~Û|ü‹>± ‘·Ts¡«düT&ÉH˚ yêìì bÕ\≈£îì >±$+∫Hê&ÉT. <äøÏåD+ |ü&ÉeTs¡ ~≈£îÿ\ø£~Û|ü‹>±
ÁX‚wüߘ&ÉT j·T<äTe⁄qT sêE>± ìj·T$T+#ê&ÉT. ñ‘·Ôs¡ |ü•ÃeT $uÛ≤>±˝À¢ Á<äTVüQ´ì nqTì sêEì #˚dæHê&ÉT.
‘Ó’]j·T+ |üè~∏M düsê« <Ûäs¡à‘·' |ü]bÕ*‘ê ˆ
sêC≤-|æ <ës¡düVæ≤‘√ eq+ ÁbÕ|ü eTVü‰j·TXÊ' ˆˆ 11 ˆˆ
yês¡T uÛÑ÷$Tì <Ûäs¡àj·TTø£Ô+>± bÕ*+∫Hês¡T. ø°]ÔeT+‘·T&Ó’q j·Tj·÷‹ uÛ≤s¡´‘√ ≈£L&É yêqÁ|üdüTú&Ó’
n&É$øÏ yÓ[flHê&ÉT.
j·T<√s¡|ü´uÛÑeqTŒÁ‘ê' |üxà <˚edüT‘√|üe÷' ˆ
düVü≤Ádüõ‘·Ô<∏ë ÁX‚wü˜' Áø√wüߘØï˝À õH√ s¡|òüTT' ˆˆ 12 ˆˆ
j·T<äTe⁄≈£î düVü≤Ádüõ‘·TÔ, ÁX‚wüߘ&É>∑T Áø√wüߘe⁄, ˙\T&ÉT, õqT&ÉT, s¡|òüTTe⁄ nH˚yês¡T ◊<äT>∑Ts¡T |ü⁄Á‘·T\T
ø£*–Hês¡T.
düVü≤Ádüõ‘·T‡‘·düÔ<ä«#·Ã¤‘·õHêïeT bÕ]úe' ˆ
düT‘ê' X¯‘·»‘√-bÕ´dü+ ÅdüÔj·T' |üs¡eT<Ûë]àø±' ˆˆ 13 ˆˆ
X¯‘õ· ‘·TÔ nqT sêE düV≤ü Ádüõ‘·TÔ ≈£îe÷s¡T&ÉT. n‘·ìøÏ <Ûsä à¡ dü«uÛ≤e⁄˝…q’ eTT>∑TsZ T¡ ≈£îe÷s¡T\T ø£*–Hês¡T.
ôV’≤Vü≤j·TX¯Ã Vü≤j·TXË’Ãe sêC≤ y˚DTVü≤j·TX¯Ãj·T' ˆ
ôV’≤Vü≤j·TkÕ´uÛÑe‘·TŒÁ‘√ <Ûäs¡à Ç‘·´_ÛÁX¯ó‘·'Û ˆˆ 14 ˆˆ
ôV’≤Vü≤j·TT&ÉT, Vü≤j·TT&ÉT, y˚DTVü≤j·TT&ÉT nH˚yês¡T. yê]˝À ôV’≤Vü≤j·TTìøÏ <Ûäs¡Tà&ÉH˚ Á|üdæ~∆#Ó+~q
≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*–Hê&ÉT.
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 239

‘·dü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑe~«ÁbÕ <Ûäs¡àH˚Á‘·' Á|ü‘ê|üyêHé ˆ

<Ûäs¡àH˚Á‘·dü´ ø°]ÔdüTÔ düxÏÑ·düÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
z $Á|ü⁄˝≤sê! <Ûäs¡TàìøÏ Á|ü‘ê|üe+‘·T&Ó’q <Ûäs¡àH˚Á‘·T&ÉH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT »ìà+#ê&ÉT. n‘·ìøÏ ø°]Ô nH˚yê&ÉT
|ü⁄Á‘·T&ÉT. ø°]ÔøÏ dü+∫‘·T&ÉH˚ yê&ÉT ≈£îe÷s¡T&ÉT.
eTVæ≤wüà' düxÏÑ·kÕ´uÛÑ÷<䓤Á<äÁX‚D´düÔ<äq«j·T' ˆ
uÛÑÁ<äÁX‚D´dü´ <ëj·÷<√ <äTs¡›yÓ÷ HêeT bÕ]úe' ˆˆ 16 ˆˆ
dü+∫‘·TìøÏ eTVæ≤wüßà&ÉH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT ø£*–Hê&ÉT. n‘·ìøÏ uÛÑÁ<äÁX‚DT´&ÉH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT. n‘·ì
≈£îe÷s¡T&ÉT <äTs¡›eTT&ÉT <ëj·÷<äT&Ó’ »ìàs∫Hê&ÉT.
<äTs¡›eTdü´ düT‘√ BÛe÷qq∆ø√ HêeT Ms¡´yêHé ˆ
nq∆ø£dü´ ‘·T <ëj·÷<ëX¯Ã‘ê«s√ ˝Àø£düeTà‘ê' ˆˆ 17 ˆˆ
<äTs¡e› TTìøÏ |üsêÁø£eTe+‘·T&ÉT ãT~∆eT+‘·T&Óq’ ns<Û≈ä î£ &ÉH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT ø£*–Hê&ÉT. n‘·ìøÏ ˝Àø±_Ûe÷Hêìï
bı+~q q\Te⁄s¡T |ü⁄Á‘·T\T |ü⁄{ϺHês¡T.
ø£è‘·Ms¡´' ø£è‘ê–ïX¯Ã ø£è‘·esêà #· ‘·‘·T‡‘·' ˆ
ø£è‘ÍC≤X¯Ã #·‘·Ts√ú-uÛÑ÷‘êÿs¡ÔMs¡´düÔ<∏ë-s¡T®q' ˆˆ 18 ˆˆ
ø£è‘·Ms¡T´&ÉT, ø£è‘ê–ï, ø£è‘·es¡à, ø£è‘ÍE&ÉT Ä q\T>∑Ts¡T. ø£è‘ÍE&ÉH˚ Hê\Zeyê&ÉT ø£è‘·Ms¡T´ì ≈£îe÷s¡T&ÉT
ns¡T®qT&ÉT Á|üU≤´‘·T&ÉT.
düVü≤ÁdüuÛ≤qTs¡T›´‹e÷q∆qTπs«<ä$<ë+ es¡' ˆ
‘·dü´ sêyÓ÷-uÛÑeqàè‘·T´' C≤eT<ä>√ï´ »Hês¡›q' ˆˆ 19 ˆˆ
n‘·&TÉ y˚sTTuÛTÑ C≤\T>∑\ ‘˚CÀe+‘·T&ÉT, $\T$<ä´ ‘Ó*dæq yê]˝À ÁX‚wßü &˜ TÉ . n‘·ìøÏ $wü«í e‘ês¡|⁄ü s¡Twüß&ÉT
»eT<ä–ï ≈£îe÷s¡T&ÉT |üs¡X¯ósêeTT&ÉT eTs¡Dø±s¡≈£î&Ó’Hê&ÉT.
‘·dü´ |ü⁄Á‘·X¯‘êHê´düqŒxà ‘·Á‘· eTVü‰s¡<∏ë' ˆ
ø£è‘êÅkÕÔ ã*q' X¯Ssê <Ûäsêà‘êàH√ eTqdæ«q' ˆˆ 20 ˆˆ
ø±s¡ÔMs¡T´q≈£î e+<ä\dü+K´˝À ≈£îe÷s¡T\Ts&ç]. yê]˝À eTVü‰s¡<∏äT\T nÅdüÔ$<ë´y˚‘·Ô\T, ã\e+‘·T\T,
X¯Ss¡T\T, <Ûäs¡àdü«uÛ≤e⁄\T, ãT~∆eT+‘·T˝…’qyês¡T ◊<äT>∑Ts¡THêïs¡T.
X¯Ss¡X¯Ã X¯Ss¡ùdqX¯Ã ø£èc˛í <ÛäèwüídüÔ<∏Ó’e #· ˆ
»j·T<Ûä«»X¯Ã ã\yêHêïsêj·TD|üs√ qè|ü' ˆˆ 21 ˆˆ
X¯Ss¡T&ÉT, X¯Ss¡ùdqT&ÉT, ø£èwüßí&ÉT, <Ûäèwüßí&ÉH˚ yês¡T eTTKT´\T. ◊<äeyê&ÉT »j·T<Ûä«E&ÉT Hêsêj·TDTì
j·T+<äT uÛÑøÏÔ >∑\yê&ÉT.
240 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
X¯Ss¡ùdHê<äj·T' |üPπs« #·‘ê«s¡' Á|ü~∏‘Í»dü' ˆ
s¡TÁ<äuÛÑø±Ô eTVü‰‘êàq' |üP»j·TìÔ düà X¯vÿs¡yéT ˆˆ 22 ˆˆ
yÓTT<ä{Ï q\T>∑Ts¡T Á|üU≤´‘·ã\e+‘·T\T. •e⁄ìj·T+<äT uÛÑøÏÔ>∑*– X¯+ø£s¡Tì |üPõ+#Ó&çyês¡T.
»j·T<Ûä«»düTÔ eT‹e÷H˚›e+ Hêsêj·TD+ Vü≤]yéT ˆ
»>±eT X¯s¡D+ $wüßí+ <Ó’e‘·+ <Ûäs¡à‘·‘·Œs¡' ˆˆ 23 ˆˆ
‘·eT÷#·T]‘·πs |ü⁄Á‘ê Hêj·T+ <Ûäs¡àdüÔyêq|òüT ˆ
áX¯«sêsê<Ûäqs¡‘·' |æ‘ê-kÕàø£$T‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 24 ˆˆ
»j·T<Ûä«E&ÉT ãT~∆eT+‘·T&ÉT. <Ûäs¡àeT+<ëdüøÏÔ>∑\yê&ÉT. Hêsêj·TDTì X¯s¡DTbı+~Hê&ÉT. $T–*q
q\T>∑Ts¡T »j·T<Ûä«Eì‘√ |ü⁄D≤´‘·Tà&Ü! ˙øÏ~ <Ûäs¡àeTT >±<äT. eTq‘·+Á&ç •e⁄Hêsê~Ûs#·≥+˝À ÁX¯<ä∆>∑\yê&Éì
Á|üdæ~∆ bıs~qyê&ÉT.
‘êqÁãMqàVü‰‘˚C≤ ùV≤´wü <Ûäs¡à' |üs√ eTeT ˆ
$c˛ís¡+X‚q düeT÷“¤‘ê sêC≤H√ j˚T eTV”≤‘·˝Ò ˆˆ 25 ˆˆ
eTVü‰‘˚CÀe+‘·T&Ó’q <Ûäs¡à<Ûä«E&ÉT yê]‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT`Ç~ Hê |üs¡eT<Ûäs¡à+. uÛÑ÷eT+&É\+˝Àì
sêE\+<äs¡÷ $wüí«+X¯‘√ »ìàs∫qyêπs.
sê»´+ bÕ\sTT‘ê-eX¯´+ uÛÑ>∑yêqTŒs¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
|üP»˙jÓ÷-õ‘√ $wüßí' bÕ\ø√ »>∑‘ê+ Vü≤]' ˆˆ 26 ˆˆ
sêC≤´ìï bÕ*+#˚yê&ÉT |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q $wüßíy˚. ˝Àø±\qT bÕ*+#˚yê&ÉT me]øÏì »sTT+|ü
M\Tø±ìyê&ÉT. Ä $wüßíe⁄ |üP»˙j·TT&ÉT.
kÕ‹Ô«ø° sê»d” #Ó’e ‘êeTd” #· dü«j·T+ Á|üuÛÑT' ˆ
‹ÁdüdüTÔ eT÷s¡Ôj·T' Áb˛ø±Ô' düèwæºdæú‘·´qÔùV≤‘·e' ˆˆ 27 ˆˆ
n‘·&TÉ dü«j·T+>± kÕ‹Ô«øÏ, sê»dæ, ‘êeTdæ nH˚ eTTeT÷às¡T\Ô T >∑\yê&Ó’ düèwæº dæ‹ú \j·÷\≈£î ø±s¡DyÓTqÆ
yê&ÉT.
dü‘êÔ«‘êà uÛÑ>∑yêì«wüßí' dü+kÕú|üj·T‹ düs¡«<ë ˆ
düèCÒÅ<ä“Vü‰à s¡CÀeT÷]Ô' dü+Vü≤πs‘êÔeTk˛ Vü≤s¡' ˆˆ 28 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q $wüßíe⁄ dü‘·Ô«dü«s¡÷|ü⁄&Ó’ ˝Àø±\qT ø±bÕ&ÉTqT. s¡CÀ>∑TDeT÷]Ô ÁãVü≤à Á|ü|ü+#êìï
düèwæºs#·TqT. ‘êeTdüs¡÷|æ ◊q X¯+ø£s¡T&ÉT ˝Àø±\qT \j·TeTT bı+~+#˚yê&ÉT.
‘·kÕàqàV”≤|ürHêqTÔ sê»´+ bÕ\j·T‘ê$T<äyéT ˆ
Äsê<Û√´ uÛÑ>∑yêì«wüßí' πøX¯e' πø•eTs¡›q' ˆˆ 29 ˆˆ
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 241

ø±e⁄q sêC≤´ìï bÕ*+#˚ sêE≈£î πø•ì #·+|æq uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT πøX¯e⁄&Ó’q $wüßíe⁄ |üPõ+|ü<ä–qyê&ÉT.
ìX¯eT´ ‘·dü´ e#·q+ ÁuÛ≤‘·s√-H˚´ eTqdæ«q' ˆ
Áb˛#·T' dü+Vü‰s¡ø√ s¡TÁ<ä' |üP»˙jÓ÷ eTTeTT≈£åî_Û' ˆˆ 30 ˆˆ
n‘·ì e÷≥\T $qï ãT~∆eT+‘·T˝…’q k˛<äs¡T\T yÓ÷ø£å+ ø√πsyê]øÏ dü+Vü‰s¡ø±s¡≈£î&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT
|üPõ+|ü<ä–qyê&ÉT nHêïs¡T.
nj·T+ Væ≤ uÛÑ>∑yêÁqTÁ<ä' düs¡«+ »>∑~<ä+ •e' ˆ
‘·yÓ÷>∑TD+ düe÷Á•‘·´ ø±˝≤H˚Ô dü+Vü≤πsÅ‘·ŒuÛÑT' ˆˆ 31 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT düs¡«$X¯«eTj·Ts¡÷|æ. Á|ü\j·Tø±\+˝À ‘·yÓ÷>∑TD≤HêïÁX¯sTT+∫ ˝Àø±\qT
dü+Vü≤]kÕÔ&ÉT.
j·÷ kÕ |òüTÀs¡‘·e÷ eT÷]Ôs¡dü´ ‘˚CÀeTsT÷ |üsê ˆ
dü+Vü≤πs~«<ä´j·÷ |üPs¡«+ dü+kÕs¡+ X¯S\uÛÑè‘·Ôj·÷ ˆˆ 32 ˆˆ
á s¡TÁ<äTìøÏ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq ‘êeTdüs¡÷|ü+ >=|üŒ ‘˚CÀeTj·TyÓTÆq~. Ç‘·&ÉT X¯S˝≤ìï <Ûä]s∫
ñs&É≥+e\q C≤„q+‘√ dü+kÕs¡ã+<Ûëìï q•s|üCÒkÕÔ&ÉT.
‘·‘·kÕÔqÁãMÁ<ëC≤ $∫HêÔ´k »j·T<Ûä«»' ˆ
dü‘˚Ô«q eTT#·´‘˚ »qTÔ' dü‘êÔ«‘êà uÛÑ>∑yêqΩ]' ˆˆ 33 ˆˆ
nì |ü\Tø£>± »j·T<Ûä«»sêE u≤>± Ä˝À∫s∫ yê]øÏ≥T¢ düe÷<Ûëq+ #Ó|æŒHê&ÉT. dü‘·Ô«>∑TD+‘√ ÁbÕDÏøÏ
yÓ÷ø£å+ \_ÛdüTÔs~. dü‘·Ô«>∑TDdü«s¡÷|ü⁄&ÉT uÛÑ>∑yêHé $wüßíy˚.
‘·eT÷#·TÅsꓤ‘·s√ s¡TÁ<ä' ùd$‘·' kÕ‹Ô«¬ø’s¡®HÓ’' ˆ
yÓ÷#·j˚T‘·‡‘·Ô«dü+j·TTø£Ô' |üP»j˚T‘·‡‘·‘·+ Vü≤s¡yéT ˆˆ 34 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT k˛<äs¡T\T »j·T<Ûä«Eì‘√ dü‘·Ô«>∑TD+>∑\ »qT\T ùd$+∫q#√ •e⁄&ÉT yÓ÷øå±ìï Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT.
n+<äTe\¢ kÕ‹Ô«≈£î&ÉT m\¢|ü⁄&É÷ •e⁄ì |üPõ+#ê* nHêïs¡T.
n<∏ëÁãM‘Y sê»|ü⁄Á‘·' Á|üVü≤düHÓ’« »j·T<Ûä«»' ˆ
dü«<Ûäs√à eTTø£Ôj˚T j·TTø√Ô HêH√´ eTTì_Û]wü´‘˚ ˆˆ 35 ˆˆ
ns<äT≈£î »j·T<Ûä«E&ÉT q$« yÓ÷ø£å+ø√dü+ me]<Ûäs¡à+ yê]πø ‘·–q~. Ç‘·s¡T\ <Ûäs¡às d”«ø£]+#·&É+
eTTìdüeTà‘·+ ø±<äT nHêï&ÉT.
‘·<∏ë #· yÓ’wüíM+ X¯øÏÔ+ qèbÕD≤+ <ä<Ûä‘ês dü<ë ˆ
Äsê<Ûäq+ |üs√ <Ûäs√à eTTsêπss¡$T‘Í»dü' ˆˆ 36 ˆˆ
242 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
yÓ’wüíeX¯øÏÔ ø£*– sêC≤´ìï bÕ*+#˚yê]øÏ n+‘·T˝Òì eTVæ≤eT>∑\ $cÕí«sê<ÛäH˚ >=|üŒ<Ûäs¡à+.
‘·eTÁãMÁ<ë»|ü⁄Á‘·' ø£èc˛í eT‹eT‘ê+ es¡' ˆ
j·T<äs¡T®H√-düà»®qø£' dü«<Ûäs¡à+ ø£è‘·yêì‹ ˆˆ 37 ˆˆ
n~ $ì ãT~∆eT+‘·T\˝Àes¡T&Ó’q ø£èwüßí&ÉH˚ k˛<äs¡T&ÉT n‘·ì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT. eTq‘·+Á&ç ns¡T®qT&ÉT
•yêsê<Ûäq <ÛäsêàHêï#·]s∫q+<äTe\q eTq+ <ëìH˚ nqTdü]s#·&É+ »]–s~.
@e+ $yê<˚ $‘·‘˚ X¯Ss¡ùdH√-ÁãM<ä«#·' ˆ
Á|üe÷DeTèwüjÓ÷ Vü≤´Á‘· Áã÷j·TTùdÔ ‘·‘·Ô<∏Ó’e ‘·‘Y ˆˆ 38 ˆˆ
á$<Û+ä >± yê] $yê<ä+ ø=qkÕ>∑>± X¯Ss¡ùdqT&ÉH˚ k˛<äsT¡ &ÉT á$wüjT· +˝À eTq≈£î ãTTwüß˝Ò Á|üe÷D+.
yêπs <Ûäsêàìï Ä#·]s#ês√ yê] e<ä›≈£î yÓ[fl ø£s¡Ôy√´|ü<˚XÊìï bıs<ä&É+ eT+∫<äHêï&ÉT.
‘·‘·ùdÔ sê»XÊs¡÷›˝≤' |üÁ|ü#·TäÅs¡“Vü≤àyê~q' ˆ
>∑‘ê« düπs«wüß dü+s¡u≤∆' dü|üÔظD≤+ ‘·<ëÁX¯eTyéT ˆˆ 39 ˆˆ
sê»ÁX‚wßü \˜ T ÁãVü≤àyê<äT˝…q’ sê≈£îe÷s¡T˝…<’ Tä >∑Ts¡T ñ‘ê‡Vü≤+‘√ dü|sÔü T¡ ¸\ ÄÁX¯e÷ìøÏy[Ó fl ‘·eT dü+<˚V‰ü ìï
>∑÷]Ã Á|ü•ïs#ês¡T.
‘êqÁãTe+ùdÔ eTTqjÓ÷ edæcÕ˜<ë´ j·T<∏ës¡ú‘·' ˆ
j·÷ j·TkÕ´_ÛeT‘ê |ü⁄sdü' kÕ Væ≤ ‘·ôd’´e <˚e‘ê ˆˆ 40 ˆˆ
e•cÕ˜~ãTTwüß\T sê≈£îe÷s¡T\≈£î j·T<∏ës¡ú‘·‘êÔ«ìï{≤¢ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. me]øÏ @ <˚e‘·j·T+<äT Á|”‹
n~Ûø£yÓ÷ yêsê<˚e‘·H˚ |üPõ+#·<ä–qyês¡T.
øÏqTÔ ø±s¡´$X‚ùwD |üPõ‘ê #˚wüº<ë qèD≤yéT ˆ
$X‚cÕ‘·‡s¡«<ë Hêj·T+ ìj·TyÓ÷ Vü≤´q´<∏ë qèbÕ' ˆˆ 41 ˆˆ
ø±ì Á|ü‘˚´ø£ø±s¡´ dü+<äsꓤ˝À¢ |üP»\+<äTø=H˚ <˚e‘·\T eTqTwüß\ Çwüºdæ~∆ì ø£*–kÕÔs¡T. Ç~ $X‚wü$~Û.
z sê»|ü⁄Á‘·T˝≤sê! áìj·TeT+ nìïø±˝≤\≈£î e]Ô+#˚~ ø±<äT.
qèbÕD≤s <Ó’e‘·+ $wüßídüÔ<∏˚ÛX¯X¯Ã |ü⁄s¡q›s¡' ˆ
$ÁbÕD≤eT–ïsê~‘√´ ÁãVü‰à #Ó’e |æHêø£<Ûäèø˘ ˆˆ 42 ˆˆ
sêE\≈£î $wüßíe⁄ <Ó’e‘·+. nfÒ¢ •e⁄&ÉT, ÇsÁ<äT&ÉT ≈£L&É. n–ï Áu≤Vü≤àDT\≈£î <Ó’e‘·+. dü÷s¡T´&ÉT
ÁãVü≤à |æHêø£bÕDÏ ◊q •e⁄&ÉT ≈£L&Ü <˚e‘·˝Ò.
<˚yêHê+ <Ó’e‘·+ $wüßísê›qyêHê+ Á‹X¯S\<Ûäèø˘ ˆ
>∑q∆sê«D≤+ ‘·<∏ë k˛yÓ÷ j·Tøå±D≤eT|æ ø£<∏ä´‘˚ ˆˆ 43 ˆˆ
<˚e‘·\≈£î $wüßíe⁄, sêø£ådüT\≈£î X¯S\<Ûäs¡T&ÉT. •e⁄&ÉT, >∑+<Ûäs¡T«\≈£î j·T≈£åî\≈£î ≈£L&Ü k˛eTT&ÉT <˚e‘·
nì #Ó|üŒHÓ’q~.
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 243

$<ë´<ÛäsêD≤+ yêπ>›M dæ<ë∆Hê+ uÛÑ>∑yêqΩ]' ˆ

s¡ø£åkÕ+ X¯vÿs√ s¡TÁ<ä' øÏqïsêD≤xà bÕs¡«r ˆˆ 44 ˆˆ
$<ë´<Ûäs¡T\≈£î düs¡dü«‹, dæ<äT∆\≈£î uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT $wüßíe⁄, sêø£ådüT\≈£î X¯+ø£s¡T&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT, øÏqïs¡T\≈£î
bÕs¡«‹.
ãTTw”D≤+ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à eTVü‰<˚eÁdæÔX¯S\uÛÑè‘Y ˆ
e÷Hê´ Ád”ÔD≤eTTe÷<˚M ‘·<∏ë $w”í«X¯uÛ≤düÿsê' ˆˆ 45 ˆˆ
<˚e‘·\T ãTTwüß\≈£î uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à, X¯S\+<Ûä]+∫ eTVü‰<˚e⁄&ÉT ≈£L&É <˚e‘·j˚T. Åd”Ô\ <˚e‘·
bÕs¡«r<˚$. $wüßí s¡TÁ<ä dü÷s¡T´\T ≈£L&Ü |üP»˙j·TT\T.
>∑èVü≤kÕúHês #· düπs« düT´Ás¡“Vü‰à yÓ’ ÁãVü≤à#ê]D≤yéT ˆ
yÓ’U≤qkÕHêeTs¡ÿ' kÕ´<ä´rHê+ #· eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 46 ˆˆ
>∑èVü≤düTú\ø£+<äs¡÷ |üPE´˝Ò. ÁãVü≤à#ês¡T\≈£î ÁãVü≤àeTT <˚e‘·. yÓ’U≤qdüT\≈£î dü÷s¡T´&ÉT, dü+Hê´düT\≈£î
eTùV≤X¯«s¡T&ÉT |üPE´\T.
uÛÑ÷‘êHê+ uÛÑ>∑yêÁqTÁ<ä' ≈£LcÕàD≤¶Hê+ $Hêj·Tø£' ˆ
düπs«cÕ+ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à <˚e<˚e' Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 47 ˆˆ
düeTdüÔÁbÕDT\≈£î s¡TÁ<äT&ÉT <˚e‘·. ≈£LcÕàs&ÉT\≈£î $Hêj·T≈£î&ÉT n~Û<˚e‘·. <˚e<˚e⁄&ÉT Á|üC≤|ü‹
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à ns<ä]øÏ |üP»˙j·TT&Ó’q <˚e‘·.
Ç‘˚´e+ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à dü«j·T+ <˚y√ Vü≤´uÛ≤wü‘· ˆ
‘·kÕà»®j·T<Ûä«CÀ q÷q+ $cÕí«sê<ÛäqeTs¡Ω‹ ˆˆ 48 ˆˆ
á$<Û+ä >± uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ ÁãVü≤à dü«j·T+>± #Ó|Œæ Hê&ÉT. ns<äTe\¢ »j·T<Û«ä E&ÉT ìX¯Ãj·T+>± Hêsêj·TDTì
|üP»ø£s¡TΩ&˚.
øÏqTÔ s¡TÁ<˚D ‘ê<ë‘·à´s ãT<ë∆« |üPCÀ´ Vü≤]s¡ï¬s’' ˆ
nq´<∏ë qè|ü‘˚' X¯Á‘·Ts q Vü≤]' dü+Vü≤πs<ä´‘·' ˆˆ 49 ˆˆ
ø±ì •e⁄ì‘√ nuÛ<Ò uä ≤Û yêìï >∑T]Ô+∫ e÷qe⁄\T $wüßeí ⁄qT |üPõs#ê*. n{≤¢ ø±ø£b˛‘˚ Vü≤] sê»X¯Á‘·Te⁄qT
dü+Vü≤]s#·&ÉT.
dü+Á|üDe÷´<∏ä ‘˚ »>∑Tà' |ü⁄Øs |üs¡eTXÀuÛÑHêyéT ˆ
bÕ\j·÷+#·ÁøÏπs |üèB∏∏«+ õ‘ê« düsê«Áì|üPÁqDÒ ˆˆ 50 ˆˆ
‘·sê«‘· sê»|ü⁄Á‘·T\T n‘·ìøÏ qeTdüÿ]s∫ XÀuÛÑqyÓTÆq ‘·eT q>∑sêìøÏ #˚s¡Tø=Hêïs¡T. ‘·eT
X¯Á‘·Te⁄\q+<ä]˙ »sTTs∫ uÛÑ÷$Tì bÕ*s∫Hês¡T.
244 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·‘·' ø£<ë∫~«Áù|ÅHê› $<˚ôVA HêeT <ëqe' ˆ
;ÛwüD' düs¡«dü‘êÔ«Hês |ü⁄Øs ‘˚cÕ+ düe÷j·Tj·TÚ ˆˆ 51 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àD√‘·ÔeTT˝≤sê! ‘·sê«‘· ˇø£|ü⁄&ÉT $<˚VüQ&ÉH˚ sêø£ådüT&ÉT düs¡«ÁbÕDT\≈£î uÛÑj·÷ìï ø=˝ÒŒyê&ÉT
yê] |ü≥ºD≤ìøÏ e∫ÃHê&ÉT.
<ä+ÁcÕºø£sê˝À BbÕÔ‘êà j·TT>±qÔ<äVü≤H√|üüeT' ˆ
X¯S\e÷<ëj·T dü÷sê´uÛÑ+ Hê<äj·THÓ’« ~XÀ <äX¯ ˆˆ 52 ˆˆ
Ä sêø£ådüT&ÉT uÛÑj·T+>=˝ÒŒ <ä+‘ê\T+&ç Á|üfi¯j·Tø±˝≤–ï düe÷qT&Ó’ dü÷s¡´‘˚»düT‡>∑\ X¯S˝≤ìï >=ì
<äX¯~X¯\T Á|ü‹<Ûä«ì+|üCÒdü÷Ô e∫ÃHê&ÉT.
‘·Hêï<äÁX¯eD≤qàsêÔ´düÔÁ‘· j˚T ìedüìÔ ‘˚ ˆ
‘·‘·´E' J$‘·+ ‘·«H˚´ <äTÁ<äTe⁄s¡“¤j·T$Vü≤«˝≤' ˆˆ 53 ˆˆ
Ä <Ûä«ì $qïs<äTe\q nø£ÿ&É ìedæ+#˚ eTqTwüß\T uÛÑj·T+‘√ ÁbÕD≤\T e~*Hês¡T. $T–*qyês¡T
uÛÑj·T+‘√ bÕ]b˛sTTHês¡T.
‘·‘·dü‡πs« düTdü+j·T‘êÔ' ø±s¡ÔMsê´‘·àC≤düÔ<ë ˆ
X¯Ss¡ùdHê<äj·T' |üxà sêC≤qdüTÔ eTVü‰ã˝≤' ˆˆ 54 ˆˆ
‘·sê«‘· ø±s¡ÔMs¡´≈£îe÷s¡T\T X¯Ss¡ùdqT&ÉT yÓTT<ä˝…’qyês¡T >=|üŒã\e+‘·T˝…’q sêE˝…’<äT>∑Ts¡T j·TT<ë∆ìøÏ
dæ<ä∆yÓTÆHês¡T.
j·TTj·TT<ÛäTsê›qe+ X¯øÏÔ–]≈£L{≤dæeTT<äZ¬s’' ˆ
‘êq‡sê«Hé dü Væ≤ $Áù|ÅHê›' X¯S˝Òq Á|üVü≤düìïe ˆˆ 55 ˆˆ
yês¡T X¯øÏÔ |üs¡«‘·•Ksê\T K&ÉZ+ yÓTT<ä˝…’q Äj·TT<Ûë\‘√ Ä sêø£ådüTHÓ<äTs=ÿì j·TT<ä∆s #˚dæHês¡T. z
~«E˝≤sê! Ä <ëqe⁄&ÉT yês¡+<ä]ì X¯S\+‘√ qe⁄«‘·÷ m<äTs=ÿHêï&ÉT.
j·TT<ë∆j·T ø£è‘·dü+s¡+uÛ≤ $<˚Vü≤+ ‘·«_Û<äTÁ<äTe⁄' ˆ
X¯Ss√-ÅdüÔ+ ÁbÕVæ≤D√Á<ÍÁ<ä+ X¯Ss¡ùdqdüTÔ yês¡TDyéT ˆˆ 56 ˆˆ
sê≈£îe÷s¡T\T j·TT<ë∆ìøÏ dæ<ä∆yÓTÆ $<˚VüQì m<äTs=ÿHêïs¡T. X¯Ss¡T&ÉT söÁ<ëÁkÕÔìï, X¯Ss¡ùdqT&ÉT
yês¡TD≤ÅkÕÔìï n‘·ìô|’ Á|üjÓ÷–+#ês¡T.
ÁbÕC≤|ü‘·´+ ‘·<∏ë ø£èc˛í yêj·Te´+ <Ûäèwüí @e #· ˆ
»j·T<Ûä«»X¯Ã øöuÒs¡yÓTÆÅq›e÷π>ïj·Ty˚Te #· ˆˆ 57 ˆˆ
n<˚$<Ûä+>± ø£èwüßí&ÉT ÁbÕC≤|ü‘ê´ÁkÕÔìï, <Ûäèwüßí&ÉT yêj·Tyê´ÅkÕÔìï, »j·T<Ûä«E&ÉT øöuÒs¡ ÇsÁ<ä
Äπ>ïj·÷ÅkÕÔ\qT Á|üjÓ÷–s∫Hês¡T.
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 245

uÛÑx®j·÷e÷dü X¯S˝Òq ‘êq´ÅkÕÔDÏ dü <ëqe' ˆ

‘·‘·' ø£èc˛í eTVü‰Ms√´ >∑<ëe÷<ëj·T ;ÛwüD≤yéT ˆˆ 58 ˆˆ
düŒèwüºe÷Á‘˚D ‘·s¡kÕ ∫πøå|ü #· qHê<ä #· ˆ
Ä sêø£ådüT&Ü nÅkÕÔ\ìïs{Ïì ‘·qX¯S\+‘√ $|òü\s >±$+∫Hê&ÉT. Ä ‘·sê«‘· |üsêÁø£eTe+‘·T&Ó’q
ø£èwüßí&ÉT uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq >∑<äqT rdüTø=ì <ëìì düŒè•s∫q+‘·˝ÀH˚ y˚>∑+‘√ $dü]y˚dæ ô|<ä›>± <Ûä«ì #˚dæHê&ÉT.
dü+ÁbÕ|ü´ kÕ >∑<ë-k˛´s√ $<˚Vü≤dü´ •˝À|üeTyéT ˆˆ 59 ˆˆ
q <ëqe+ #ê\sTT‘·Ts X¯XÊø±qÔø£düìïuÛÑyéT ˆ
<äTÁ<äTe⁄ùdÔ uÛÑj·TÁ>∑kÕÔ <äècÕº« ‘·kÕ´‹bÂs¡TwüyéT ˆˆ 60 ˆˆ
Ä >∑<ä sê‹e˝… ø£]ƒqyÓTÆq Ä sêø£ådüTì m<äqT ‘êøÏ j·TeTTì‘√ dü<äèX¯ó&Ó’q Ä sêø£ådüTì ø£<ä*+#·˝Òø£
b˛sTTq~. n‘·ì n$T‘·yÓTÆq |üsêÁø£e÷ìï #·÷∫ yês¡T uÛÑj·T+‘√ bÕ]b˛sTTHês¡T.
»j·T<Ûä«»düTÔ eT‹e÷Hé dükÕàs¡ »>∑‘·' |ü‹yéT ˆ
$wüßí+ »sTTwüßí+ ˝Àø±~eTÁ|üy˚Tj·TeTHêeTj·TyéT ˆˆ 61 ˆˆ
ãT~∆eT+‘·T&Óq’ Ä »j·T<Û«ä E&ÉT e÷Á‘·+ ˝Àø±\≈£î Á|üuTÑÛ e⁄ »j·To\T&ÉT ˝Àø±\ìïs{ÏøÏ Ä~|ü⁄s¡Twüß&ÉT,
C≤„q+‘√ ø=\Te X¯ø£´+ ø±ìyê&ÉT, <√wüs¡Væ≤‘·T&Ó’q $wüßíe⁄qT düà]s∫Hê&ÉT.
Á‘ê‘ês¡+ |ü⁄s¡Twü+ |üPs¡«+ l|ü‹+ |”‘·yêdüdüyéT ˆ
‘·‘·' ÁbÕ<ä÷s¡uÛÑ÷#·ÃÁø£+ dü÷sê´j·TT‘·düeTÁ|üuÛÑyéT ˆˆ 62 ˆˆ
s¡ø£å≈£î&ÉT, |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT, \ø°åà|ü‹, |”‘êsãs¡<Ûë] ◊q $wüßíe⁄qT düà]s#·>±H˚ |ü~y˚\ dü÷s¡T´\
düìïuÛÑyÓTÆq düT<äs¡Ùq#·Áø£+ kÕø屑·ÿ]s∫q~.
Ä<˚XÊ<ë«düT<˚edü´ uÛÑø±ÔqTÁ>∑Vü≤D≤‘·Ô<ë ˆ
»Á>±Vü≤ »>∑‘ê+ jÓ÷ì+ düàè‘ê« Hêsêj·TD+ qè|ü' ˆˆ 63 ˆˆ
uÛøÑ sÔ£ ø¡ Då£ j˚T dü«uÛ≤e+>± ø£\ $wüßeí ⁄ Ä»„‘√ Á|ü‘´· ø£yå TÓ qÆ Ä #·Áø±ìï sê≈£îe÷s¡T&ÉT Á|ü|+ü #·ø±s¡DuÛ÷Ñ ‘·T&Óq’
Hêsêj·TDTì ‘·\T#·Tø=ì d”«ø£]s∫Hê&ÉT.
ÁbÕVæ≤D√<Ó’« $<˚Vü‰j·T <ëqy˚uÛÀ´ j·T<∏ë Vü≤]' ˆ
dü+ÁbÕ|ü´ ‘·dü´ |òüTÀs¡dü´ düÿq›<˚X¯+ düT<äs¡ÙqyéT ˆˆ 64 ˆˆ
|üè~∏yê´+ bÕ‘·j·÷e÷dü •s√-Á~•Ksêø£è‹yéT ˆ
‘·dæàHé Vü≤π‘ <˚e]b X¯Ssê<ë´ ÁuÛ≤‘·s√ qèbÕ' ˆˆ 65 ˆˆ
‘·~∆ #·Áø£+ |ü⁄sê $wüßídüÔ|ükÕ--sê<Ûä´ X¯+ø£s¡yéT ˆ
j·TkÕà<äyê|ü ‘·‘·ÔkÕà<ädüTsêD≤s $HêX¯ø£yéT ˆˆ 66 ˆˆ
246 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
»j·T<Ûä«E&Ü #·Áø±ìï Á>∑Væ≤+∫ sêø£ådüT\ô|’øÏ $wüßíe⁄ Á|üjÓ÷–+∫q≥T¢ $<˚VüQìô|’øÏ e<ä˝≤&ÉT. Ä
düT<äs¡Ùq#·Áø£+ uÛÑj·T+ø£s¡T&Ó’q Ä sêø£ådüTì uÛÑT»eTTô|’øÏ #˚s¡Tø=ì |üs¡«‘· •Ksêø±s¡+ >∑\ n‘·ì •s¡eTTqT
H˚\ô|’ |ü&Éy˚dæq~. <˚yê]jÓÆTq $<˚VüQ&ÉT #êe>± X¯Ss¡T&ÉT yÓTT<ä˝…’q sê≈£îe÷s¡T\T Ä #·Áø£eTTqT |üPs¡«+
$wüßíe⁄ X¯+ø£s¡THêsê~Û+∫ bı+~q+<äTe\¢ sêø£ådüdü+Vü‰sêìøÏ ø±s¡DyÓTÆq <ëìì>± >∑T]Ô+∫Hês¡T.
düe÷j·Tj·TT' |ü⁄Øs s¡e÷´s ÁuÛ≤‘·s¡+ #ê|ü´|üP»j·THé ˆ
ÁX¯ó‘ê« »>±eT uÛÑ>∑yêx®j·T<Ûä«» |üsêÁø£eTyéT ˆˆ 67 ˆˆ
ø±s¡ÔMs¡´düT‘·+ Á<äwüߺs $XÊ«$TÁ‘√ eTVü‰eTTì' ˆ
‘·e÷>∑‘·eT<∏√ <äècÕº« sêC≤ dü+ÁuÛ≤qÔ˝À#·q' ˆˆ 68 ˆˆ
düe÷y˚XÊ´--düH˚ s¡y˚T´ |üP»j·÷e÷dü uÛ≤e‘·' ˆ
X¯Ss¡T&Ü~ sê≈£îe÷s¡T\T n+<äyÓTÆq ‘·eT q>∑sêìøÏ e∫à k˛<äs¡T&ÉT »j·T<Ûä«Eì >ös¡$+∫Hês¡T.
»j·T<Ûä«Eì |üsêÁø£e÷ìï $ì eTVü‰‘·Tà&ÉT $XÊ«$TÁ‘·eTVü≤]¸ n‘·ìì #·÷&É{≤ìøÏ e∫ÃHê&ÉT. ‘·q e<ä›≈£î
e∫Ãq Ä $XÊ«$TÁ‘·Tì #·÷∫ »j·T<Ûä«E&ÉT dü+ÁuÛÑeTdü÷#·ø±˝…’q H˚Á‘ê\‘√ s¡eT´yÓTÆq ÄdüqeT+<äT ≈£Ls√Ãu…{Ϻ
ÁX¯<ä∆‘√ |üPõ+∫Hê&ÉT.
ñyê#· uÛÑ>∑eHé |òüTÀs¡' Á|ükÕ<ë<䓤e‘√-düTs¡' ˆˆ 69 ˆˆ
ìbÕ‹‘√ eTj·÷ k˛-<∏äÛ $<˚ôVA <ëqy˚X¯«s¡' ˆ
‘·<ë«ø±´∫äqïdüH˚›ôVA $wüßí+ dü‘·´|üsêÁø£eTyéT ˆˆ 70 ˆˆ
Á|ü|üqï' X¯s¡D+ ‘˚q Á|ükÕ<√ y˚T ø£è‘·' X¯óuÛÑ' ˆ
j·Tøå±´$T |üs¡y˚TXÊq+ $wüßí+ |ü<äà<ä\‚ø£åDyéT ˆˆ 71 ˆˆ
‘·sê«‘· Ç≥¢Hêï&ÉT. eTVü‰‘êà! MT nqTÁ>∑V≤ü + e\¢ uÛj Ñ T· +ø£sT¡ &Óq’ Ä sêø£då Tü &ÉT $<˚VQü DÏí #·+|ü>*∑ –HêqT.
n‘·ì e÷≥\ e\¢ dü+X¯j·÷\˙ï ‘=\–qyê&Ó’ dü‘·´|üsêÁø£eTe+‘·T&Ó’q $wüßíe⁄qT X¯s¡DT bı+~HêqT.Ä$wüßíe⁄
Hê≈£î X¯óuÛøÑ s£ y¡ TÓ qÆ nqTÁ>∑V‰ü ìï Á|ükÕ~+∫Hê&ÉT. |üsy¡ T˚ X¯«s¡T&ÉT |ü<àä H˚Á‘·T&Óq’ Ä $wüßeí ⁄qT j·÷>∑+‘√ Äsê~ÛkÕÔqT.
ø£<∏ä+ πøq $<ÛëH˚q dü+|üPCÀ´ Vü≤]ØX¯«s¡' ˆ
ø√-j·T+ Hêsêj·TD√ <˚e' øÏ+Á|üuÛ≤eX¯Ã düTÁe‘·! ˆˆ 72 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q Ä $wüßíe⁄qT @ $<Ûä+>± @ |ü<ä∆‹˝À |üPõ+#·e˝…qT. ìcÕ˜|üs¡T&ÉyÓ’q z eTT˙! á
Hêsêj·TDT&Óes¡T? n‘·ì Á|üuÛ≤eyÓT≥T e+{Ï~?
düs¡«y˚T‘·qàe÷#·ø£å« |üs¡+ øö‘·÷Vü≤\+ Væ≤ y˚T ˆ
»j·T<Ûä«»dü´ e#·q+ ÁX¯ó‘ê« XÊH√Ô eTTìdüÔ<ë ˆˆ 73 ˆˆ
<äècÕº« Vü≤sö |üsê+ uÛÑøÏÔ+ $XÊ«$TÁ‘· ñyê#· Vü≤ ˆ
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 247

á $wüj·TeT+‘ê Hê≈£î ‘Ó\T|üe\dæq~. $TøÏÿ* ≈£î‘·÷Vü≤\+‘√ ñHêïqT nH˚ »j·T<Ûä«Eì e÷{ $ì

XÊ+‘·∫‘·TÔ&Ó’ Ä $XÊ«$TÁ‘·eTTì Hêsêj·TDTì j·T+<ë‘·ì≈£îqï uÛÑøÏÔì >∑T]Ô+∫ Ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT.
$XÊ«$TÁ‘· ñyê#· :` $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
j·T‘·' Á|üeè‹Ôs¡÷“¤‘êHê+ j·Tdæàq‡s¡«+ j·T‘√ »>∑‘Y ˆˆ 74 ˆˆ
dü $wüßí' düs¡«uÛÑ÷‘ê‘êà ‘·e÷Á•‘·´ $eTT#·´‘˚ ˆ
j·TeTø£åsê‘·Œs¡‘·sê‘·Œs¡+ ÁbÕVüQs¡TZVü‰ÁX¯j·TyéT ˆˆ 75 ˆˆ
$wüßíe⁄ e\¢H˚ düs¡«ÁbÕDT\T Á|üe]ÔdüTÔHêïsTT. n‘·ì j·T+<˚ düs¡«+ #˚] ñqï~. Á|ü|ü+#·+ n‘·ì qT+&˚
|ü⁄{Ϻq~. n‘·&ÉT düs¡«uÛÑ÷‘ê\T Ä‘·à>± ø£\yê&ÉT. n‘·ì HêÁX¯sTT+∫ yÓ÷øå±ìï bı+<äe#·TÃqT. >∑TVü‰ÁX¯j·TT&Ó’q
$wüßíe⁄qT ÁX‚wü˜yÓTÆq nø£ås¡+ ø£+f… ñqï‘·yÓTÆqyêì>± #Ó|ü<äTs¡T.
Äq+<ä+ |üs¡eT+ y√´eT dü yÓ’ Hêsêj·TD' düàè‘·' ˆ
ì‘√´~‘√ ì]«ø£˝ÀŒ ì‘ê´qH√› ìs¡x®q' ˆˆ 76 ˆˆ
Äq+<ä dü«s¡÷|ü⁄&ÉT |üs¡e÷ø±X¯s¡÷|ü⁄&ÉT n‘·&˚ Hêsêj·TDT&Éì ù|s=ÿqã&çHê&ÉT. m|ü&ÉT
ñ<äsTT+#˚yê&ÉT. $ø±s¡+ ˝Òìyê&ÉT. dü<ë Äq+<ëqïqTuÛÑ$+#˚yê&ÉT. e÷*q´+ ˝Òìyê&ÉT.
#·‘·s¡÷«´Vü≤<Ûäs√ $wüßís¡eP´Vü≤' Áb˛#·´‘˚ dü«j·TyéT ˆ
|üs¡e÷‘êà |üs¡+ <ÛëeT |üs¡+ y√´eT |üs¡+ |ü<äyéT ˆˆ 77 ˆˆ
Ä $wüßíe⁄ dü«j·T+>± Hê\T>∑T eP´Vü‰\T ø£\yê&Ó’Hê neP´VüQ&ÉH˚ #Ó|üŒã&çHê&ÉT. n‘·&ÉT |üs¡e÷‘·à
dü«s¡÷|ü⁄&ÉT. düs√«qï‘·kÕúqeTT |üs¡e÷ø±X¯eTT |üs¡eT|ü<äe÷‘·&˚
Á‹bÕ<äeTø£ås¡+ ÁãVü≤à ‘·e÷VüQÁs¡“Vü≤àyê~q' ˆ
dü yêdüT<˚y√ $XÊ«‘êà jÓ÷>±‘êà |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 78 ˆˆ
ÁãVü≤àC≤„qT\T n‘·ìì Á‹bÕ<äT&ÉT HêX¯s¡Væ≤‘·T&Ó’q ÁãVü≤à nì #Ó|ü#·THêïs¡T. Ä yêdüT<˚e⁄&ÉT $XÊ«‘·à
jÓ÷>∑dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉT.
j·TkÕ´+X¯düeT“¤y√ ÁãVü‰à s¡TÁ<√-|æ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
dü«esêíÁX¯eT<ÛäπsàD |ü⁄+kÕ+ j·T' |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 79 ˆˆ
nø±e÷Á<ä«‘·uÛ≤y˚q düe÷sê<Û√´ q #êq´<∏ë ˆ
@‘êe<äTø±Ô« uÛÑ>∑yêì«XÊ«$TÁ‘√ eTVü‰‘·bÕ' ˆˆ 80 ˆˆ
X¯Ssê<Ó’´' |üPõ‘√ $Áb˛ »>±e÷<∏ä dü«e÷ÁX¯eTyéT ˆ
n<∏ä X¯Ssê<äjÓ÷ <˚eeTj·T»qÔ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 81 ˆˆ
248 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ÁãVü≤à |üsy¡ T˚ X¯«s¡T&Óq’ •e⁄&ÉT ≈£L&É $wü«í +X¯e\¢ »ìà+∫qyêπs. |ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ TT&Óq’ Ä $wüßeí ⁄ |ü⁄s¡Twüß\≈£î
‘·eT ‘·eT esêíÁX¯eT <Ûäsêà\qqTdü]+∫ ø√]ø£\T ˝Ò≈£î+&Ü Áe‘·ìj·TeTeTH˚ uÛ≤e+‘√ |üPõ+|ü‘·–qyê&ÉT.
eTs√ $<Ûä+>± |üPõ+#·T≥ ‘·>∑<äT. nì Ç+‘· e÷Á‘·+ $e]+∫ >=|üŒ ‘·|üdæ« uÛÑ>∑yêHé $XÊ«$TÁ‘·eTTì
X¯Ss¡T&ÉT yÓTT<ä˝…’q sê»≈£îe÷s¡T\ dü‘êÿsêìï bı+~ ‘·q ÄÁX¯e÷ìøÏ yÓ[flHê&ÉT. ‘·sê«‘· X¯Ssê~ k˛<äs¡T\T
eTùV≤X¯«s¡T&Ó’q <˚e⁄ì j·T»„+ <ë«sê |üPõ+∫Hês¡T.
j·TCÒ„q j·T»„>∑eT´+ ‘·+ ìcÕÿe÷ s¡TÁ<äeTe´j·TyéT ˆ
‘êq«dæwü˜düTÔ uÛÑ>∑yêHê´»j·÷e÷dü <Ûäs¡à$‘Y ˆˆ 82 ˆˆ
j·T»„+ <ë«sêH˚ ‘Ó*j·T<ä–qyê&ÉT HêX¯s¡Væ≤‘·T&Ó’q s¡TÁ<äTì ø√]ø£\T e<ä* n]Ã+∫Hês¡T. <Ûäs¡àE„&ÉT
e•wüߘ&ÉT yê]‘√ j·TC≤„ìï ìs¡«]Ôs|ü#˚dæHê&ÉT.
>ö‘·yÓ÷->∑dæÔs¡Á‹X¯Ã düπs« s¡TÁ<ä|üsêÁø£e÷' ˆ
$XÊ«$TÁ‘·düTÔ uÛÑ>∑yêx®j·T<Ûä«»eT]q›eTyéT ˆˆ 83 ˆˆ
j·÷»j·÷e÷dü uÛÑ÷‘ê~e÷~<˚e+ »Hês¡›qyéT ˆ
>ö‘·eTT&ÉT, n>∑dTü ´Ô &ÉT, nÁ‹ nH˚yês¡T s¡TÁ<äTìe+{Ï eTVæ≤eT >∑\ yês¡+<äs÷¡ bÕ˝§ZHêïs¡T. uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’
$XÊ«$TÁ‘·T&ÉT X¯Á‘·T$»sTT ◊q »j·T<Û«ä Eì <ë«sê düeTdüÔ uÛ÷Ñ ‘ê~ uÛ÷Ñ ‘·T&ÉT Á|üÁ|ü<eäÛ∏ T uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ Hêsêj·TDTì
>∑÷]Ã j·T»„s #˚sTTs∫Hê&ÉT.
‘·dü´ j·TCÒ„ eTVü‰jÓ÷^ kÕøå±<˚›e' dü«j·T+ Vü≤]' ˆˆ 84 ˆˆ
Ä$sêd”‘·‡ uÛÑ>∑yêqÔ<ä<äT“¤‘·$TyêuÛÑe‘Y ˆ
»j·T<Ûä«CÀ-|æ ‘·+ $wüßí+ s¡TÁ<ädü´ |üs¡e÷+ ‘·qTyéT ˆˆ 85 ˆˆ
Ç‘˚´e+ düs¡«<ë ãT<ë∆« j·T‘˚ïHêj·T»<ä#·T´‘·yéT ˆ
Ä »j·T<Ûä«Eì j·T»„s˝À jÓ÷^X¯«s¡T&Ó’q kÕø屑Y uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT $wüßíe⁄ Á|ü‘·´ø£åyÓTÆHê&ÉT. Ä dü+|òüT≥q
$TøÏÿ* ÄX¯Ãs¡´ø£s¡yÓTÆq~.
j·T ÇeT+ X¯èDTj·÷ìï‘·´+ »j·T<Ûä«»|üsêÁø£eTyéT ˆˆ 86 ˆˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô $wüßí˝Àø£+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆ
»j·T<Ûä«E&ÉT ≈£L&Ü •e⁄ì ÁX‚wü˜ X¯Øs¡uÛÑ÷‘·T&Ó’q Ä $wüßíe⁄qT m\¢|ü⁄&É÷ |üPs√«ø£Ô$<Ûä+>± ‘Ó\TdüTø=ì
Á|üjT· ‘·ïs‘√ |üPõs∫Hê&ÉT. á »j·T<Û«ä » |üsêÁø£eTeè‘êÔs‘êìï m|ü&ÉT $+≥÷ bÕbÕ\qTs&ç eTTøÏHÔ =s~q
e÷qe⁄&ÉT $wüßí˝Àø±ìï bıs<ä>∑\&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ k˛eTe+XÊqTø°s¡Ôq+ HêeT <ë«$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 22 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À k˛eTe+XÊqTø°s¡Ôq+ nH˚ Çs¡yÓ’ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 22 ˆˆ
 249
Á‘·jÓ÷$+XÀ-<Ûë´j·T' ` Çs¡yÓ’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+
sê»e+XÊqTø°s¡ÔqyéT `sê»e+XÊqTø°s¡Ôq+
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
»j·T<Ûä«»dü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑ÷‘êÔ\»vÈ Ç‹ düàè‘·' ˆ
X¯‘·+ |ü⁄Á‘êdüTÔ ‘·kÕ´dü+kÕÔ\»v±È Ç‹ düàè‘ê' ˆˆ 1 ˆˆ
»j·T<Ûä«EìøÏ ‘ê\»+|òüTT&ÉH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*–Hê&ÉT. n‘·ìøÏ q÷s¡T>∑Ts¡T |ü⁄Á‘·T\T. yês¡+<äs¡÷
‘ê\»+|òüTT\T>±H˚ |æ\Teã&ܶs¡T.
‘˚cÕ+ CÒ´c˛˜ eTVü‰Ms√´ M‹ôVAÁ‘√-uÛÑeqïè|ü' ˆ
eèwüÁ|üuÛÑè‘·j·TXÊÃH˚´ j·÷<äyê' |ü⁄D´ø£]àD' ˆˆ 2 ˆˆ
yê]˝À ô|<äy› ê&ÉT >=|üŒ |üsêÁø£eTe+‘·T&ÉT M‹ôVAÁ‘·T&ÉT sêC…H’ ê&ÉT. eèwüß&ÉT yÓTT<ä˝q’… |ü⁄D´es¡qÔ T\T,
j·÷<äe⁄\T n‘·ì dü+‘·‹˝Àì yêπs.
eèc˛ e+X¯ø£s¡ùdÔcÕ+ ‘·dü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑeqà<ÛäT' ˆ
eT<Û√' |ü⁄Á‘·X¯‘·+ ‘ê«d” <ä«èwüDdüÔdü´ e+X¯uÛ≤ø˘ ˆˆ 3 ˆˆ
yê]øÏ eèwüß&ÉT e+X¯ø£s¡Ô. n‘·ìøÏ eT<ÛäTeH˚yê&ÉT |ü⁄Á‘·T&ÉT. Ä eT<ÛäTe⁄≈£î e+<äeT+~ ≈£îe÷s¡T\T.
yê]˝À eèwüDT&ÉT e+X¯ø£s¡Ô nsTTHê&ÉT.
M‹ôVAÁ‘·düT‘·XÊÃ|æ $ÁX¯ó‘√-qqÔ Ç‘·´‘·' ˆ
<äTs¡®j·TdüÔdü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑ÷‘·‡s¡«XÊÅdüÔ$XÊs¡<ä' ˆˆ 4 ˆˆ
M‹ôVAÁ‘·Tì ≈£îe÷s¡T&ÉT nq+‘·T&ÉH˚ù|s¡ Á|üdæ<äT∆&ÉT. n‘·ìøÏ nìïXÊÅkÕÔ˝À¢ bÕ+&ç‘·´+ ø£*–q
<äTs¡®j·TT&ÉH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉTHêï&ÉT.
‘·dü´ uÛ≤sê´ s¡÷|üer >∑TD…Æ' dü¬s’«s¡\+ø£è‘ê ˆ
|ü‹Áe‘ê--d”‘·Œ‹Hê dü«<Ûäs¡à|ü]bÕ*ø± ˆˆ 5 ˆˆ
<äTs¡®j·TTì uÛ≤s¡´ s¡÷|üe‹. nìï>∑TD≤\T ø£∑\~. |ü‹ì <Ó’e+>± uÛ≤$s#˚ Áe‘·+ ø£*– uÛÑs¡Ô‘√>∑÷&É ‘·eT
<ÛäsêàHêï#·]s#˚~.
q ø£<ë∫qàVü‰sê»' ø±*˙›rs¡dü+dæú‘êyéT ˆ
n|üX¯´<äTs¡«o+ <˚Ms >±j·T˙Ô+ eT<ÛäTs¡ÁX¯ó‹yéT ˆˆ 6 ˆˆ
Ä <äTs¡®j·TT&=ø£|ü&ÉT j·TeTTHêqBrs¡+˝À ñs&ç eT<ÛäTs¡yÓTÆq ø£+sƒ¡dü«s¡+‘√ bÕ&ÉT‘·Tqï }s¡«•ì
#·÷∫Hê&ÉT.
250 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·‘·' ø±e÷Vü≤‘·eTHêdüÔ‘·‡MT|üeTTù|‘·´ yÓ’ ˆ
Áb˛yê#· düT∫s¡+ ø±\+ <˚$ s¡qTÔ+ eTj·÷-s¡Ωdæ ˆˆ 7 ˆˆ
eTqdüT˝À eTqà<∏äÛ$ø±s¡+ ø£*– ÄyÓT <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl z<˚M! ˙e⁄ #ê˝≤ø±\+ Hê‘√ ø£*dæ s¡$Ts#·{≤ìøÏ
‘·–q<ëqe⁄ nHêï&ÉT.
kÕ <˚M qè|ü‹s <äècÕº« s¡÷|ü˝≤eD´dü+j·TT‘·yéT ˆ
πsy˚T ‘˚q ∫s¡+ ø±\+ ø±eT<˚e$Tyê|üs¡yéT ˆˆ 8 ˆˆ
Ä }s¡«o<˚$ ns<ä+ ˝≤eD´sø£\ Ä sêEqT #·÷dæ ¬s+&Ée eTqà<∏äTìe˝… ñqï n‘·ì‘√ ø£*dæ
#ê˝≤ø±˝+ X¯ès>±s¡Áø°&É\‘√ s¡$Ts∫q~.
ø±˝≤Á‘·ŒãT<√∆ sêC≤ ‘êeTTs¡«o+ ÁbÕVü≤ XÀuÛÑHêyéT ˆ
>∑$TcÕ´$T |ü⁄Ø+ s¡e÷´+ Vü≤dü˙Ô‘·´ÁãM<ä«#·' ˆˆ 9 ˆˆ
ø=s‘·ø±\+ >∑&ÉTe>± sêE $y˚ø±ìï bıs~ X¯óuÛÑø£s¡Tsê\T }s¡«•‘√ Hê s¡eT´yÓTÆq q>∑sêìøÏ ‹]–
yÓfiËfl<äqì #Ó|üŒ>± ÄyÓT qe⁄«‘·÷ Ç≥¢qï~.
q ùV≤´‘˚H√|üuÛÀπ>q uÛÑe‘√ sê»düTq›s¡ ˆ
Á|”‹' düx±®j·T‘˚ eTVü≤´+ kÕú‘·e´+ e‘·‡s¡+ |ü⁄q' ˆˆ 10 ˆˆ
z düT+<äsês>±! sê≈£îe÷sê! ˙‘√ nqTuÛÑ$+∫q düTKuÛÀ>±\T Hê≈£î ‘·è|æÔ˙j·T˝Ò<äT. ns<äTe\¢ ˙e⁄
eTs=ø£ dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£î ñs&Ée˝…qT.
‘êeTÁãM‘·‡ eT‹e÷Hé >∑‘ê« oÁ|òüT‘·s¡+ |ü⁄ØyéT ˆ
Ä>∑$TcÕ´$T uÛÑ÷jÓ÷-Á‘· ‘·H˚à-qTC≤„‘·TeTs¡Ωdæ ˆˆ 11 ˆˆ
ãT~∆eT+‘·T&Óq’ Ä sêE }s¡«•‘√ H˚qT |ü≥Dº ≤ìøÏ yÓ[fl eT∞fl oÁ|òTü +>±H˚ ˙e<ä≈› î£ sê>∑\qT. ns<äTe\¢
yÓfi¯fl{≤ìøÏ nqTeT‹e«eTì |ü*ø±&ÉT.
‘·eTÁãM‘ê‡ düTuÛÑ>± ‘·<∏ë ≈£îs¡T $XÊeTŒ‘˚ ˆ
Hêq´j·÷-|ü‡s¡kÕ ‘êeÁ<äqÔe´+ uÛÑe‘ê |ü⁄q' ˆˆ 12 ˆˆ
}s¡«• Ä e÷≥ $ì z sêC≤! nfÒ¢ #˚j·TTeTT. ø±ì n+‘·es¡≈£î ˙e⁄ eTs=ø£ n|ü‡s¡dü‘√ ø£*dæ
s¡$Ts#·sê<äT nì |ü*øÏq~.
z$T‘·T´ø±Ô« j·Tj·TÚ ‘·÷s¡í+ |ü⁄Ø+ |üs¡eTXÀuÛÑHêyéT ˆ
>∑‘ê« |ü‹Áe‘ês |ürï+ <äècÕº« ;Û‘√-uÛÑeqïè|ü' ˆˆ 13 ˆˆ
sê»fÒ¢ nì |ü*øÏ ns<äyÓTÆq ‘·q q>∑sêìøÏ yÓ[flHê&ÉT. nø£ÿ&É |ü‹Áe‘· ◊q ‘·q uÛ≤s¡´qT #·÷∫
uÛÑj·T|ü&çHê&ÉT.
 Çs¡y’Ó eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 251

dü+Áù|ø£å´ kÕ >∑TDer uÛ≤sê´ ‘·dü´ |ü‹Áe‘ê ˆ

;Û‘·+ Á|üdüqïj·÷ ÁbÕVü≤ yê#ê |”q|üjÓ÷<Ûäsê ˆˆ 14 ˆˆ
n‘·ìuÛ≤s¡´ |ü‹Áe‘·, >∑TDe‹, |”q|üjÓ÷<Ûäs¡. ‘·q uÛÑs¡ÔqT uÛÑj·T|ü&çqyêì>± >∑eTìs∫ Á|üdüqïyÓTÆq
e÷≥‘√ Ç≥¢qï~.
kÕ«$THé! øÏeTÁ‘· uÛÑe‘√ ;Û‹s¡<ä´ Á|ües¡Ô‘˚ ˆ
‘·Å<ä÷“Væ≤ y˚T j·T<∏ë ‘·‘·Ô«+ q sêC≤„s ø°s¡Ôj˚T ‹«<äyéT ˆˆ 15 ˆˆ
kÕ«MT! MT¬ss<äT≈£î Ç|ü⁄&ÉT uÛjÑ T· |ü&TÉ ‘·THêïs¡T. ø±s¡D+ ñqï<äTqï≥T¢>± #Ó|Œü s&ç. uÛj
Ñ T· |ü&d˚ ‹úæ sêE\≈£î
ø°]Ô<ëj·Tø£+ ø±<äT.
dü ‘·kÕ´ yêø£´e÷ø£s¡í´ \C≤®eq‘·e÷qdü' ˆ
H√yê#· øÏs∫qïè|ü‹sYC≤„q<äècÕº´ $y˚<ä kÕ ˆˆ 16 ˆˆ
Ä sêE uÛ≤s¡´e÷≥ $ì dæ>∑TZ‘√ Á≈£îs–q eTqdüT ø£\yê&Ó’ @$Tj·TT ã<äT\T |ü\Tø£˝Ò<äT. ÄyÓT ‘·q
C≤„q<äèw溑√ $wüj·÷ìï ‘Ó\TdüTø=qï~.
q uÛÒ‘·e´+ ‘·«j·÷ sê»Hé ø±s¡´+ bÕ|ü$XÀ<ÛäqyéT ˆ
;Û‘˚ ‘·«sTT eTVü‰sê»! sêÅwüº+ ‘˚ HêX¯y˚Twü´‹ ˆˆ 17 ˆˆ
eTVü‰sêC≤! ˙e⁄ uÛÑj·T|ü&É≈£î, bÕ|ü|ü]Vü‰s¡+ #˚düTø=qï #ê\TqT. ˙y˚ uÛÑj·T|ü&çq ˙ sê»´eT+‘ê
$HêX¯+ bıs<äT‘·Ts~.
‘·‘·' dü sêC≤ <äT´‹e÷ìïs¡Z‘·´ ‘·T |ü⁄sê‘·Ô‘·' ˆ
>∑‘ê« ø£D≤«ÁX¯eT+ |ü⁄D´+ <äècÕº« ‘·Á‘· eTVü‰eTTìyéT ˆˆ 18 ˆˆ
‘·sê«‘· Ä sêE |ü≥ºD+qTs&ç ãj·T\T<˚] ø£D≤«ÁX¯e÷ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É |ü⁄D≤´‘·Tà&Ó’q ø£D«eTTìì
#·÷∫Hê&ÉT.
ìX¯eT´ ø£D«e<äHê‘Y ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$~Û+ X¯óuÛÑyéT ˆ
»>±eT Væ≤eTe‘·Œèwü˜+ düeTT~›wüº+ eTVü‰ã\' ˆˆ 19 ˆˆ
ø£DT«ì eTTK‘·' bÕ|üÁbÕj·T•Ã‘·Ô$<Ûëq+ ‘Ó\TdüTø=ì ã\e+‘·T&Ó’q Ä sêE eTTì dü÷∫s∫q
Væ≤e÷\j·T|üs¡«‘· |üèwü˜uÛ≤>±ìï #˚s¡Tø=Hêï&ÉT.
k˛-|üX¯´‘·Œ~∏Û sêCÒÅH√› >∑q∆s¡«es¡eTT‘·ÔeTyéT ˆ
ÁuÛ≤»e÷q+ Á•j·÷ y√´$Tï uÛÑ÷wæ‘·+ ~e´e÷\j·÷ ˆˆ 20 ˆˆ
Ä sêE yÓfi‚fl|ü⁄&ÉT e÷s¡Zs˝À ˇø£ >∑+<Ûäs¡« ÁX‚wüߘì #·÷∫Hê&ÉT. n‘·&Üø±X¯+˝À ~e´e÷˝≤\+ø£è‘·T&Ó’
>=|üŒ>± Á|üø±•s#·T#·Ts&ÓqT.
252 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Mø£å´ e÷˝≤eT$TÁ‘·|òüTï' dükÕàsê|ü‡s¡dü+ esêyéT ˆ
ñs¡«o+ ‘ê+ eTqX¯ÃÁπø ‘·kÕ´ @y˚j·TeTs¡Ω‹ ˆˆ 21 ˆˆ
X¯Á‘·Tdü+Vü‰s¡≈£î&ÉT Ä sêE e÷\qT #·÷∫ ÁX‚wüߘsê˝…’q }s¡«•ì ‘·\#·Tø=Hêï&ÉT. á e÷\ ÄyÓTπø
‘·–q<äì uÛ≤$s#ê&ÉT.
k˛-re ø±eTTø√ sêC≤ >∑q∆πs«D≤<∏ä ‘˚q Væ≤ ˆ
#·ø±s¡ düTeTVü≤<äT´<ä∆+ e÷˝≤e÷<ë‘·TeTT<ä´‘·' ˆˆ 22 ˆˆ
ø±e÷‘·Ts¡T&Ó’q Ä sêE e÷\qT Á>∑Væ≤s|ü<ä\∫ Ä >∑+<Ûäs¡T«ì‘√ >=|üŒj·TT<ä∆s Ä#·]+∫Hê&ÉT.
$õ‘·´ düeTπs e÷˝≤+ >∑èV”≤‘ê« <äTs¡®jÓ÷ ~«C≤'! ˆ
»>±eT ‘êeT|ü‡s¡dü+ ø±*˙›+ Á<äwüߺe÷<äsê‘Y ˆˆ 23 ˆˆ
z ~«E˝≤sê! Ä <äTs¡®j·TT&ÉT j·TT<ä∆s˝À ¬>*∫ >∑+<Ûäs¡T«ì qT+&ç e÷\qT Á>∑Væ≤+∫ Ä n|ü‡s¡düqT
#·÷&É{≤ìøÏ j·TeTTHêq~ì >∑÷]à yÓ[flHê&ÉT.
n<äècÕº«-|ü‡s¡dü+ ‘·Á‘· ø±eTu≤D≤_Û|”&ç‘·' ˆ
ãÁuÛ≤eT düø£˝≤+ |üèB∏«+ dü|üÔB«|üdüeTì«‘êyéT ˆˆ 24 ˆˆ
nø£ ÿ &É n|ü ‡ s¡ d ü ø£ q ã&É ø £ b ˛e≥+‘√ sêE eTqà<∏ ä u ≤D≤_Û | ” & ç ‘ · T &Ó ’ ÄyÓ T qT #· ÷ &É { ≤ìøÏ
dü|üÔB«|üeTT\˝ÀqTqï |üè~∏$q+‘ê dü+#·]+∫Hê&ÉT.
ÄÁø£eT´ Væ≤eTe‘êŒs¡Ù«eTTs¡«o <äs¡ÙH√‘·T‡ø£' ˆ
»>±eT XË’\Á|ües¡+ ùV≤eT≈£L≥$T‹ ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 25 ˆˆ
Væ≤e÷\j·T|üs«¡ ‘·bÕsêÙ«ìï Á|üy•˚ +∫ }s¡«•ì #·÷&Ü\H˚ ≈£î‘·÷Vü≤\+‘√ ùV≤eT≈£L≥eTì Á|üd~æ #∆ +Ó ~q
|üs¡«‘·ÁX‚cÕ˜ìï #˚s¡Tø=Hêï&ÉT.
‘·Á‘· ‘·Á‘ê|ü‡s√ esê´ <äècÕº« ‘·+ dæsVü≤$Áø£eTyéT ˆ
ø±eT+ düq›~Ûπs |òüTÀs¡+ uÛÑ÷wæ‘·+ ∫Á‘·e÷\j·÷ ˆˆ 26 ˆˆ
Ä j·÷ Á|ü<˚XÊ˝À¢ì n|ü‡s¡dü\T dæ+Vü≤|üsêÁø£eTe+‘·T&Ó’ ∫Á‘·e÷\q\+ø£]s#·Tø=qï sêEqT #·÷dæ
n‘·ìj·T+<äT ø±e÷ìï bı+~Hês¡T.
dü+düàs¡qTïs¡«oyêø£´+ ‘·kÕ´+ dü+düø£Ôe÷qdü' ˆ
q |üX¯´‹ düà ‘ê' düsê« –πs' X¯èv±ZDÏ »–àyêHé ˆˆ 27 ˆˆ
ÄsêE }s¡«• e÷≥qT ‘·\T#·Tø=ì ÄyÓTj·T+<äT eTqdüTì*Œ yê]ì #·÷&É˝<Ò Tä . ‘·sê«‘· |üs«¡ ‘·•Ksê\≈£î
yÓ[flHê&ÉT.
 Çs¡y’Ó eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 253

‘·Á‘ê|ü´|ü‡s¡dü+ ~yê´eT<äècÕº« ø±eT|”&ç‘·' ˆ

<˚e˝Àø£+ eTVü‰y˚Ts¡T+ j·Tj·TÚ <˚e|üsêÁø£eT' ˆˆ 28 ˆˆ
nø£ÿ&É≈£L&Ü ~yê´|ü‡s¡dü }s¡«•ì ø±qø£ ø±eT|”&ç‘·T&Ó’ <˚e|üsêÁø£eT+ >∑\ sêE <˚e‘·\kÕúes¡yÓTÆq
eTVü‰y˚Ts¡T|üs¡«‘·•KsêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
dü ‘·Á‘· e÷qdü+ HêeT düs¡ÅôdÔ˝Àø£´$ÁX¯ó‘·yéT ˆ
uÛÒCÒ X¯èvZeT‹Áø£eT´ dü«u≤VüQã\uÛ≤$‘·' ˆˆ 29 ˆˆ
‘·dü´ rπswüß düTuÛÑ>±+ #·s¡˙ÔeT‹˝≤\kÕyéT ˆ
<äèwüºyêqqe<ë´v°Z+ ‘·ôd’´ e÷˝≤+ <ä<Í |ü⁄q' ˆˆ 30 ˆˆ
n‘·&Éø£ÿ&É eTT˝À¢ø±\˝À Á|üdæ<ä∆yÓTÆq e÷qdüdüs¡düT‡ ‘·quÛÑT»ã\ $XÊ«dü+‘√ #˚] y˚Ts¡T•Ksêìï <ë{Ï
e÷qdüdüs¡d”Ôs¡Á|ü<˚X¯+˝À ‹s¡T>±&˚ ìs¡T›wüº X¯Øs¡ ◊q }s¡«•ì #·÷∫ eTs¡\ HêyÓT≈£î e÷\ì#êÃ&ÉT.
dü e÷\j·÷ ‘·<ë <˚M+ uÛÑ÷wæ‘ê+ Áù|ø£å´ yÓ÷Væ≤‘·' ˆ
πsy˚T ø£è‘ês¡úe÷‘êàq+ C≤Hêq' düT∫s¡+‘·j·÷ ˆˆ 31 ˆˆ
Ä <äTs¡®j·TT&ÉT e÷˝≤\+ø£è‘· nsTTq }s¡«•ì #·÷dæ yÓ÷Væ≤‘·T&Ó’ <ÛäqT´ì>± uÛ≤$s#·Tø=ì ÄyÓT‘√
#ê˝≤ø±\+ s¡$Ts∫Hê&ÉT.
n<∏√s¡«o sê»es¡´+ s¡‘êH˚Ô yêø£´eTÁãM‘Y ˆ
øÏ+ø£è‘·+ uÛÑe‘ê Ms¡ |ü⁄Ø+ >∑‘ê« ‘·<ë qè|ü ˆˆ 32 ˆˆ
‘·sê«‘· }s¡«• sê»ÁX‚wüߘì >∑÷]à z Msê! n|ü⁄&ÉT |ü{ºD≤ìøÏ yÓ[fl ˙y˚$T #˚dæ‹$? nì Á|ü•ï+∫q~.
dü ‘·ôd’´ düs¡«e÷#·wüº |ü‘êï´ j·T‘·‡eTTB]‘·yéT ˆ
ø£D«dü´ <äs¡Ùq+ #Ó’e e÷˝≤|üVü≤s¡D+ ‘·<∏ë ˆˆ 33 ˆˆ
sêE }s¡«•‘√ ‘·q uÛ≤s¡´ |ü*øÏq~, ø£DT«ì <äs¡Ùq+, e÷\qT n|üVü≤]+#·≥+ ≈£L&Ü ‘Ó*|æHê&ÉT.
ÁX¯ó‘Ó’«‘·<ë«´Vü≤è‘·+ ‘˚q >∑#˚ä‘ê´Vü≤ Væ≤‘Ó’wæD° ˆ
XÊ|ü+ <ëdü´‹ ‘˚ ø£D√« eTe÷|æ uÛÑe‘·' Á|æj·÷ ˆˆ 34 ˆˆ
<äTs¡®j·TTì e÷≥\T $qï }s¡«• sêE Væ≤‘êìï ø√] ø£DT«&ÉT ìqTï X¯|æs#·>∑\&ÉT. ˙uÛ≤s¡´ ≈£L&Ü
qqTï X¯|ædüTÔs~. n+<äTe\¢ ˙e⁄ yÓfi¯ófleTì #Ó|æŒ+~.
‘·j·÷-düø£èqàVü‰sê»' Áb˛ø√Ô-|æ eT<äyÓ÷Væ≤‘·' ˆ
q #· ‘·‘·ÿè‘·yêHê«ø£´s ‘·Á‘· dü+q´düÔe÷qdü' ˆˆ 35 ˆˆ
ø±ì Ä sêE ø±eTeT<äyÓ÷Væ≤‘·T&Ó’ ÄyÓT mìïe÷s¡T¢ #Ó|æŒHê ÄyÓTj·T+<˚ eTqdüT \>∑ï+#˚düTø=ì
ÄyÓTe÷≥ bÕ{Ï+#·˝Ò<äT.
254 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·<√s¡«o ø±eTs¡÷bÕ sêCÒ„ dü«+ s¡÷|üeTT‘·ÿ≥yéT ˆ
düTs√eTX¯+ |ævZ˝≤ø£å+ <äs¡Ùj·÷e÷dü düs¡«<ë ˆˆ 36 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT ùd«#êäs÷¡ |üXø¯ dÔÏ +ü |üqï }s¡«• s√e÷˝…≈î£ ÿe>± ñ+&ç |æs>∑fie¯ s¡+í >∑\ ø£qTï\‘√ uÛj
Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ
‘·qs¡÷bÕìï Ä sêE≈£î #·÷|æ+∫+~.
‘·kÕ´+ $s¡ø£Ô#˚‘·düÿ' düàè‘ê« ø£D≤«_ÛuÛ≤wæ‘·yéT ˆ
~Ûv±à$T‹ $ì•Ã‘·´ ‘·|ü' ø£s¡TÔ+ düe÷s¡uÛÑ‘Y ˆˆ 37 ˆˆ
n~ #·÷∫ <äTs¡®j·TT&ÜyÓTj·T+<äT $s¡øÏÔH=+~ ø£DT«ì e÷≥ ‘·\#·Tø=ì ‘·qqT ì+~+#·Tø=ì ‘·|üeTT
#˚j·TT≥ø±s¡+_Û+∫Hê&ÉT.
dü+e‘·‡s¡ <ë«<äX¯ø£+ ø£q›eT÷\|òü˝≤X¯q' ˆ
uÛÑ÷j·T @e <ë«<äX¯ø£+ yêj·TTuÛÑøå√-uÛÑeqïè|ü' ˆˆ 38 ˆˆ
|üHÓïs&˚+&ÉT¢ ø£+<äeT÷\ |òü\eTT\HêVü‰s¡eTT>± ø=ì eTs√ |üHÓïs&˚+&ÉT¢ yêj·TTe⁄qT ÄVü‰s¡+>±>=ì
Ä sêE ‘·|üeTTqT Ä#·]s∫Hê&ÉT.
>∑‘ê« ø£D≤«ÁX¯eT+ ;Û‘ê´ ‘·ôd’à düs¡«+ q´y˚<äj·T‘Y ˆ
yêdüeT|ü‡s¡kÕ uÛÑ÷j·T düÔb˛jÓ÷>∑eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 39 ˆˆ
‘·sê«‘· ø£D≤«ÁX¯e÷ìøÏ yÓ[fl uÛÑj·T+‘√ »]–q<ä+‘·j·TT ‘Ó*|æHê&ÉT. ‘êqT n|ü‡s¡dü‘√ ø=+‘·ø±\+
ø£*dæj·TT+&ÉT≥, ‘·sê«‘· ‘·|üe÷#·]+#·T≥ $e]+∫Hê&ÉT.
Mø£å´ ‘·+ sê»XÊs¡÷›\+ Á|üdüH√ï uÛÑ>∑yêqèwæ' ˆ
ø£s¡TÔø±yÓ÷ Væ≤ ìØ“»+ ‘·kÕ´|òüT$T<äeTÁãM‘Y ˆˆ 40 ˆˆ
sê»ÁX‚wüߘ&Ó’q <äTs¡®j·TTì #·÷∫ |üPE´&Ó’q ø£D«]¸ n‘·ì bÕ|üìs¡÷à\q >±$+#·<ä\∫ Ç≥¢Hêï&ÉT
ø£D« ñyê#· :` ø£DT«&ÉT |ü*ø±&ÉT.
>∑#·Ã¤ yêsêDd”+ ~yê´MTX¯«sê<ÛäT´wæ‘ê+ |ü⁄ØyéT ˆ
ÄùdÔ yÓ÷#·sTT‘·T+ ˝Àø£+ ‘·Á‘· <˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 41 ˆˆ
kÕï‘ê« düqÔs¡Œ´ $~Ûe<äZv±Zj·÷s <˚e‘ê' |æ‘·è≤Hé ˆ
<äècÕº« $X‚«X¯«s¡+ *vZ+ øÏ*“cÕH√àø£å´ùd ø£åD≤‘Y ˆˆ 42 ˆˆ
áX¯«s¡T&ÉT ìyêdüeTTqï yêsêDdæ |ü≥ºDeTTq≈£î yÓfi¯ófleTT. nø£ÿ&É ˝Àø±ìï dü+kÕs¡ã+<Ûä+qT+&ç
$&ç|æ+#·{≤ìøÏ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ì*∫ñHêï&ÉT. >∑+>±q~˝À kÕïqe÷#·]+∫ XÊÅdüÔ$~ÛÁ|üø±s¡+
<˚e‘·\≈£î |æ‘·è<˚e‘·\≈£î ‘·s¡ŒD≤*∫à *+>∑s¡÷|ü+˝ÀqTqï $X‚«X¯«s¡Tì <ä]Ùs#·Tø=qTeTT, ø£åDø±\+˝À
bÕ|ü+qTs&ç $eTT≈£îÔ&Ée⁄‘êe⁄.
 Çs¡y’Ó eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 255

Á|üDeT´ •s¡kÕ ø£D«eTqTC≤„|ü´ #· <äTs¡®j·T' ˆ

yêsêDkÕ´+ Vü≤s¡+ <äècÕº« bÕbÕqTàø√Ô-uÛÑe‘·Ô·‘·' ˆˆ 43 ˆˆ
nì #Ó|üŒ>± <äTs¡®j·TT&ÉT ø£D«eTTìøÏ •s¡kÕ Á|üD≤eT+#˚dæ ôd\e⁄bıs~ yêsêDdæøÏ yÓ[fl •e<äs¡Ùq+‘√
bÕ|ü$eTT≈£îÔ&Ó’Hê&ÉT.
»>±eT dü«|ü⁄Ø+ X¯óÁuÛ≤+ bÕ\j·Te÷dü y˚T~˙yéT ˆ
j·÷»j·÷e÷dü ‘·+ ø£D√« j·÷∫‘√ |òüTèDj·÷ eTTì' ˆˆ 44 ˆˆ
‘·sê«‘· ìs¡à\yÓTÆq |ü≥ºD≤ìøÏ yÓ[fl sê»´bÕ\q kÕ–+#ê&ÉT. |æeTà≥ ø£DT«ì ÁbÕ]ú+#·>± <äj·T‘√ Ä
sêE#˚ j·TC≤„ìï ø£DT«&ÉT #˚sTT+#ê&ÉT.
‘·dü´ |ü⁄Á‘√-<∏ä eT‹e÷qT‡Á|ürø£ Ç‹ düàè‘·' ˆ
ãuÛÑ÷e C≤‘·e÷Á‘·+ ‘·+ sêC≤qeTT|ü‘·dæúπs ˆˆ 45 ˆˆ
ñs¡«XÊ´xà eTVü‰Msê´' dü|üÔ <˚edüT‘√|üe÷' ˆ
ø£Hê´ »>∑èVæ≤πs düsê« >∑q∆s√«´ <äsTT‘ê ~«C≤' ˆ 46 ˆˆ
Ä <ä T s¡ ® j · T Tì ≈£ î e÷s¡ T &É T dü T Á|ü r ≈£ î &É T ãT~∆ e T+‘· T &É T »ìà+∫Hê&É T . n‘· & É T |ü ⁄ ≥º > ±H˚
}s¡«•j·T+<äT<䓤$+∫q <˚edüe÷qT\T |üsêÁø£eTe+‘·T˝…’q @&ÉT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\T sêEqT #˚s¡Tø=Hêïs¡T.
yês¡+<äs¡T >∑+<Ûäs¡«ø£q´\H˚ ‘·eT uÛ≤s¡´\T>± d”«ø£]+#ês¡T.
@wü e' ø£~∏‘·' düeT´ø˘ düVü≤Ádüõ‘· ñ‘·ÔeT' ˆˆ
e+X¯' bÕ|üVü≤s√ qè≤D≤+ Áø√c˛ºs¡|æ ìuÀ<Ûä‘· ˆ 47 ˆˆ
Ç<ä+‘ê düV≤ü Ádüõ‘·TÔ ÁX‚we˜ü +X¯es¡qí eTT. eTqTwüß\ bÕbÕ\qT q•+|üCùÒ d eè‘êÔs‘·+ MT≈£î $e]+#êqT.
Çø£ Áø√wüߺe⁄ eè‘êÔs‘·+ $e]kÕÔqT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ sê»e+XÊqTø°s¡Ôq+ HêeT Á‘·jÓ÷$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 23 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À sê»e+XÊqTø°sq¡Ô eTH˚ Çs¡yÓ’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 23 ˆˆ

dhd
256 ≈£Ls¡ëàeTVü
#·‘·T]«+XÀ-<Û ´j·T‰'|ü⁄sêD+
` Çs¡`y|üÓ’ PHê\Z
sê«s¡+∆ e n<Ûë´j·T+
j·T<äTe+XÊqTø°s¡ÔqyéT ` j·T<äTe+XÊqTø°s¡Ôq+
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
Áø√c˛ºπsø√-uÛÑe‘·TŒÁ‘√ eÁ»yêì‹ $ÁX¯ó‘·' ˆ
‘·dü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑe#êäìÔ' ≈£î•ø£düÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆˆ 1 ˆˆ
Áø√wüߺe⁄≈£î eÁ»e+‘·T&ÉH˚ Á|üdæ<äT∆&Ó’q ˇø£ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*>±&ÉT. n‘·ìøÏ XÊs‹ nqTyê&ÉT |ü⁄Á‘·T&ÉT.
XÊs‹øÏ ≈£î•≈£î&ÉH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*>±&ÉT.
≈£î•ø±<äuÛÑe‘·TŒÁ‘√ Hêe÷ï ∫Á‘·s¡<∏√ ã© ˆ
n<∏ä #Ó’Á‘·s¡~∏s√¢πø X¯•_qT›]‹ düàè‘·' ˆˆ 2 ˆˆ
Ä ≈£î•≈£îìøÏ ∫Á‘·s<¡ Tä∏ &ÉH˚ ã\e+‘·T&Óq’ ≈£îe÷s¡T&ÉT »ìàs#ê&ÉT. Ä ∫Á‘·s<¡ Tä∏ ì ≈£îe÷s¡T&ÉT X¯•_+<äTe⁄.
‘·dü´ |ü⁄Á‘·' |üè<∏äTj·TXÊ sêC≤-uÛÑ÷<ä∆s¡à‘·‘·Œs¡' ˆ
|üè<∏äTø£sêà #· ‘·‘·TŒÁ‘·düÔkÕà‘·Œè<∏äT»jÓ÷-uÛÑe‘Y ˆˆ 3 ˆˆ
n‘·ìøÏ <ÛäsêàdüøÏÔ>∑\ |üè<∏äTj·TX¯ó&ÉH˚ sêE »ìà+∫Hê&ÉT. n‘·ìøÏ |üè<∏äTø£s¡àj·TH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT. n‘·ìe\¢
|üè<∏äT»j·TT&ÉT.
|üè<∏äTø°]Ôs¡uÛÑ÷‘·ÔkÕà‘·Œè<∏äT<ëdüdüÔ‘√-uÛÑe‘Y ˆ
|üè<∏äTÁX¯yêdüÔdü´ |ü⁄Á‘·düÔkÕ´d”‘·Œè<∏äTdü‘·ÔeT' ˆˆ 4 ˆˆ
|üè<∏äT»j·TTìøÏ |üè<∏äTø°]Ô, n‘·ìøÏ |üè<∏äT<ëdüT&ÉH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT, n‘·ìøÏ |üè<∏äTÁX¯e⁄&ÉT, n‘·ìøÏ
|üè<∏äTdü‘·ÔeTT&ÉH˚yê&ÉT es¡Tdü>± |ü⁄Á‘·T\T »ìà+∫Hês¡T.
ñX¯HêdüÔdü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑ÷#·Ã¤‘˚wüßdüÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆ
‘·kÕà<Ó’« s¡Tø£àø£e#·' |üsêeè‘·ÔX¯Ã ‘·‘·T‡‘·' ˆˆ 5 ˆˆ
|üè<∏Tä dü‘eÔ· TTìøÏ ñX¯qdüT&ÉT, n‘·ìøÏ X¯‘w˚ ßü e⁄, n‘·ìøÏ s¡Tø£àø£e#·T&ÉT, n‘·ìe\¢ |üsêeè‘·T&Ô TÉ |ü⁄Á‘·Tì>±
»ìà+∫Hê&ÉT.
|üsêeè‘·ÔdüT‘√ »CÒ„ j·÷eT|òüTÀ ˝Àø£$ÁX¯ó‘·' ˆ
‘·kÕà~«<äs¡“¤dü‡+»CÒ„ $<ääsꓤő·ÿ<∏äøö•øö ˆˆ 6 ˆˆ
|üsêeè‘·TÔìøÏ j·÷eT|òüTT&ÉH˚ Á|üU≤´‹>∑\ ≈£îe÷s¡T&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT. n‘·ìøÏ $<äs¡T“¤&ÉT ≈£îe÷s¡T&ÉT.
$<äs¡T“¤ìøÏ Áø£<∏ä, øö•≈£î\H˚ ≈£îe÷s¡T\T ø£*–Hês¡T.
˝ÀeTbÕ<ädüÔèrj·TdüTÔ ãÁuÛÑTdüÔkÕ´‘·àCÀ qè|ü' ˆ
<Ûäè‹düÔkÕ´uÛÑe‘·TŒÁ‘·' X‚«‘·düÔkÕ´|ü´uÛÑ÷‘·T‡‘·' ˆˆ 7 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 257

X‚«‘·dü´ |ü⁄Á‘√ ã\yêHêïe÷ï $X¯«düVü≤' düàè‘·' ˆ

‘·dü´ |ü⁄Á‘√ eTVü‰Ms¡´' Á|üuÛ≤yê‘Íÿ•ø£' düàè‘·' ˆˆ8 ˆˆ
˝ÀeTbÕ<äT&ÉH˚yê&ÉT eT÷&Ée ≈£îe÷s¡T&ÉT, n‘·ìøÏ ãÁuÛÑTeqTyê&ÉT ≈£îe÷s¡T&ÉT, ãÁuÛÑTe⁄q≈£î <Ûäè‹
n‘·ìøÏ X‚«‘·T&ÉT nH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*–Hês¡T. X‚«‘·Tq≈£î ã\e+‘·T&Ó’q $X¯«düVüQ&ÉH˚ù|s¡ Á|üdæ<äT∆&Ó’q ≈£îe÷s¡T&ÉT
ø£*–Hê&ÉT. n‘·ì |ü⁄Á‘·T&ÉT øö•≈£î&ÉqTyê&ÉT >=|üŒ |üsêÁø£eT+ ø£*–qyê&ÉT »ìàs∫Hê&ÉT.
nuÛÑ÷‘·Ôdü´ düT‘√ BÛe÷Hé düTeTqÔX¯Ã ‘·‘√-q\' ˆ
nq\dü´ düT‘·' X‚«ì' X‚«H˚s¡H˚´-uÛÑeqT‡‘ê' ˆˆ 9 ˆˆ
øö•≈£îìøÏ ãT~∆eT+‘·T&Ó’q düTeT+‘·T&ÉT ≈£îe÷s¡T&ÉT. n‘·ìe\¢ nq\T&ÉT, nq\TìøÏ X‚«ì, á X‚«ìøÏ
ø=s<äs¡T |ü⁄Á‘·T\T ø£*–Hês¡T.
‘˚cÕ+ Á|ü<ÛëH√ <äT´‹e÷q«|ü⁄cÕàqÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆ
e|ü⁄wüà‘√ ãèVü≤H˚à<Ûë' l<˚edüÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆˆ 10 ˆˆ
yê]˝À <äT´‹eT+‘·T&ÉT eTTKT´&ÉT. n‘·ìøÏ e|ü⁄wüàs‘·T&ÉT, e|ü⁄wüàs‘·TìøÏ ãèVü≤H˚à<Ûä, n‘·ìøÏ l<˚e⁄&ÉT
nqT ≈£îe÷s¡T&ÉT »ìàs∫Hê&ÉT.
‘·dü´ M‘·s¡<∏√ $ÁbÕ s¡TÁ<äuÛÑø√Ô eTVü‰ã\' ˆ
Áø£<∏äkÕ´|ü´uÛÑe‘·TÿìÔs¡ä«èwæídüÔkÕ´uÛÑe‘·T‡‘·' ˆˆ 11 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! l<˚e⁄q≈£î >=|üŒã\+ ø£\–q M‘·s¡<∏äT&ÉT nH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT. n‘·&ÉT
•euÛÑ≈£îÔ&ÉT. Áø£<∏äT&ÉH˚ yêìøÏ ≈£îs‹ nH˚yê&ÉT, n‘·ìøÏ eèwæí nH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*–Hê&ÉT.
‘·kÕàqïes¡<∏√ HêeT ãuÛÑ÷e düTeTVü‰ã\' ˆ
ø£<ë∫qàè>∑j·÷+ j·÷‘√ <äècÕº« sêø£ådüeT÷]®‘·yéT ˆˆ 12 ˆˆ
<äTÁ<ëe eTVü≤‘ê$c˛º uÛÑj˚Tq eTTì|ü⁄vZyê' ˆ
nq«<Ûëe‘· dü+Á≈£î<√∆ sêø£ådüdüÔ+ eTVü‰ã\' ˆˆ 13 ˆˆ
Ä eèwæíøÏ ã\e+‘·T&ÉT qes¡<∏äT&ÉT ≈£îe÷s¡T&ÉT. n‘·&=ø£kÕ] y˚≥≈£î ãj·T\T<˚]b˛>± nø£ÿ&É
eTVü‰ã\e+‘·T&ÉT, Á≈£Ls¡T&Óq’ ˇø£ sêø£då Tü ì #·÷∫Hê&ÉT. #·÷∫ $TøÏÿ*uÛj
Ñ T· +‘√ |üsT¡ >¬ ‹ÔHê&ÉT. z eTTìÁX‚wßü ˝˜ ≤sê!
n~#·÷∫ >=|üŒã\e+‘·T&Ó’q sêø£ådüT&ÉT ø√|æs∫ yÓs≥ã&ç ‘·]$THê&ÉT.
<äTs√´<ÛäH√-–ïdüv±ÿX¯' X¯S˝≤düø£ÔeTVü‰ø£s¡' ˆ
sêC≤ qes¡<∏√ ;Û‘√ Hê‹<ä÷sê<äedúæ‘·yéT ˆˆ 14 ˆˆ
n|üX¯´‘·Œs¡eT+ kÕúq+ düs¡dü«‘ê´' düT>√|æ‘·yéT ˆ
dü ‘·<˚«π>q eTVü≤‘ê dü+ÁbÕ|ü´ eT‹e÷qïè|ü' ˆˆ 15
258 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eeH˚› •s¡kÕ <äècÕº« kÕøå±π<›M+ düs¡dü«ryéT ˆ
‘·TcÕºe yê–“¤]cÕº_Ûs¡“<ë∆v®*s¡$TÁ‘·õ‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
Ä sêø£ådüT&ÉT m<äTs=ÿqX¯ø£´+ø±ìyê&Ó’ n–ïdüe÷q‘˚»düT‡‘√ ‘·q Bs¡Èu≤VüQe⁄q+<äT X¯S˝≤ìï <Ûä]s∫
ñHêï&ÉT. uÛÑÛj·T|ü&çq qes¡<∏äT&ÉT nø£ÿ&çøÏ ø=s‘·<ä÷s¡+˝ÀH˚ qTqï düs¡dü«‹ s¡Vü≤dü´+>± ø±bÕ&ÉT‘·Tqï ÁX‚wü˜yÓTÆq
Á|ü<˚XÊìï #·÷∫q yÓs≥H˚ ‘Ó*$ ø£\yê&Ó’q+<äTe\¢ y˚>∑+>± q&ç∫ Ä Å|ü<˚XÊìï #˚s¡Tø=Hêï&ÉT. nø£ÿ&É yÓ\dæ
ñqï kÕø屑Y düs¡dü«r<˚$ì #·÷∫ •s¡kÕ qeTdüÿ]+#ê&ÉT. X¯Á‘·T+»j·TT&Ó’q Ä sêE <√dæ˝§–Z Á|æj·TyÓTÆq
yê≈£îÿ\‘√ Ä <˚$ì düTÔ‹+#ê&ÉT.
|übÕ‘· <äD¶e<ä÷“¤eTÚ ‘ê«eTVü≤+ X¯s¡D+ >∑‘·' ˆ
qeTkÕ´$T eTVü‰<˚M+ kÕøå±<˚›M+ düs¡dü«ryéT ˆˆ 17 ˆˆ
H˚\ô|’ kÕ–\|ü&ç ìqTï X¯s¡DTbıs<äT‘·THêïqì |ü*øÏ kÕø屑·‡s¡dü«r<˚$yÓ’q ˙e⁄ >=|üŒ<˚e‘·e⁄. ˙≈£î
qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
yêπ>›e‘êeTHê<ä´HêÔMTX¯«Ø+ ÁãVü≤à#ê]D°yéT ˆ
qeTùd´ »>∑‘ê+ jÓ÷ì+ jÓ÷–˙+ |üs¡e÷+ ø£˝≤yéT ˆˆ 18 ˆˆ
Ä<ä´s‘ê\T˝Òì áX¯«]$. ÁãVü≤à#ê]DÏe>∑T yêπ>›e‘·e⁄. ˝Àø±\ø±<Ûësêì$, jÓ÷–ì$, |üs¡eT
ø£fi≤s¡÷|æyÓ’q ìqTï qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
Væ≤s¡D´>∑s¡“¤dü+uÛÑ÷‘ê+ Á‹H˚Á‘ê+ #·+Á<äX‚KsêyéT ˆ
qeTùd´ |üs¡e÷qHê›s ∫‘·ÿ˝≤+ ÁãVü≤às¡÷|æD°yéT ˆˆ 19 ˆˆ
Væ≤s¡D´>∑s¡“¤dü+C≤‘·, Á‹H˚Á‘·, #·+Á<ëe‘·+dü, |üs¡e÷q+<ädü«s¡÷|ü, C≤„qø£fi≤s¡÷|æDÏ, ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü
◊q <˚$øÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
bÕVæ≤ e÷+ |üs¡y˚TXÊì ;Û‘·+ X¯s¡De÷>∑‘·yéT ˆ
@‘·dæàqïqÔπs Á≈£î<√∆ sêC≤q+ sêø£åùdX¯«s¡' ˆˆ 20 ˆˆ
Vü≤qTÔ+ düe÷>∑‘·' kÕúq+ j·TÁ‘· <˚M düs¡dü«r ˆˆ
düeTT<ä´eT´ ‘·<∏ë X¯S\+ Á|ü$c˛º ã\>∑]«‘·' ˆˆ 21 ˆˆ
z |üs¡y˚TX¯«Ø! uÛÑj·T+‘√ ˙ X¯s¡DTbı+~q qqTï ø±bÕ&ÉeTì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. ns‘·˝ÀH˚ ø√|ü+‘√ Ä
sêEqT #·+|ü{≤ìøÏ düs¡dü«r<˚$ kÕúHêìøÏ X¯S˝≤ìï ô|’¬ø‹Ô ã\>∑s¡«+‘√ Ä sêø£ådüÁ|üeTTKT&ÉT e∫ÃHê&ÉT.
Á‹˝Àø£e÷‘·T]Ω kÕúq+ X¯XÊv±ÿ~‘·´düìïuÛÑyéT ˆˆ
‘·<äqÔπs eTVü≤<ä÷“¤‘·+ j·TT>±HêÔ~‘·´düìïuÛÑyéT ˆ 22 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 259

X¯S˝ÒH√s¡dæ ì]“¤<ä´ bÕ‘·j·÷e÷dü ‘·+ uÛÑT$ ˆ

>∑#˚ä‘ê´Vü≤ eTVü‰sê» q kÕú‘·e´+ ‘·«j·÷ |ü⁄q' ˆˆ 23 ˆˆ
dü÷s¡´#··+Á<äø±+‘·T\‘√ düe÷qyÓTÆq Á|üø±X¯+ø£\~, eTT˝À¢ø±\≈£î ‘·*¢ ◊q <˚$kÕúHêìøÏ sêø£ådüT&ÉT
#˚s¡>± Á|üfi¯j·Tø±\+˝Àì dü÷s¡T´ìe+{Ï ˇø£ eTVü‰uÛÑ÷‘·+ X¯S\+‘√ Ä sêø£ådüTì m<ä˝À bı&ç∫ yêìì H˚\ô|’
|ü&ÉyÓ’#ÓqT. ‘·sê«‘· sêE‘√ ˙$ø£ÿ&É ñs&É‘·>∑<äT nì yÓ[flbıeTTà nì |ü*øÏq~.
Ç<ë˙+ ìs¡“¤j·Tdü÷Ôs¡í+ kÕúH˚-dæàÁHêø£åk˛ Vü≤‘·' ˆ
‘·‘·' Á|üDeT´ Vü≤ècÕº‘êà sêC≤ qes¡<∏äÛ' |üs¡yéT ˆˆ 24 ˆˆ
|ü⁄Øs »>±eT $Áù|ÅHê›'! |ü⁄s¡q›s¡|ü⁄s√|üe÷yéT ˆ
kÕú|üj·÷e÷dü <˚y˚o+ ‘·Á‘· uÛÑøÏÔdüeTì«‘·' ˆˆ 25 ˆˆ
á Á|ü<X˚ +¯ ˝À sêø£då Tü &ÉT eTs¡DsÏ #ê&ÉT. ìs¡“j
¤ T· +>± Çø£ ˙e⁄ ‘=s<äs>¡ ± yÓfifl¯ eTì |ü\Tø£>± dü+‘√wæs∫q
Ä qes¡<∏äT&ÉT qeTdüÿ]s∫ ÇsÁ<äq>∑s¡ dü<äèX¯yÓTÆq ‘·q q>∑sêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. z $Á|ü⁄˝≤sê! Ä |ü≥ºD+˝À uÛÑøÏÔ‘√
áX¯«Ø<˚$ Á|ü‹wü˜ >±$s∫Hê&ÉT.
áCÒ #· $$<ÛÓ’s¡´C…„Ìs√ΩyÓTÆπs›M+ düs¡dü«ryéT ˆ
‘·dü´ #êd”<ä›X¯s¡<∏ä' |ü⁄Á‘·' |üs¡eT<Ûë]àø£' ˆˆ 26 ˆˆ
nH˚ø£ j·T»„ôVAe÷\‘√ düs¡dü«‹ì Äsê~Ûs∫Hê&ÉT. Ä qes¡<∏äTìøÏ <Ûäs¡àdü«uÛ≤e⁄&Ó’q <äX¯s¡<∏äT&ÉT
≈£îe÷s¡T&ÉT>± »ìàs#ê&ÉT.
<˚yê´ uÛÑø√Ô eTVü‰‘˚C≤' X¯≈£îìdüÔdü´#ê‘·àq' ˆ
‘·kÕà‘·ÿs¡eT“¤' düeT÷“¤‘√ <˚esê‘√-uÛÑe‘·Ô‘·' ˆˆ 27 ˆˆ
n‘·ìøÏ <˚$ uÛÑ≈£îÔ&ÉT >=|üŒ‘˚»dæ« ◊q X¯≈£îì |ü⁄Á‘·T&ÉT. n‘·ìe\¢ ø£s¡+uÛÑT&ÉT, ø£s¡+uÛÑTìe\¢
<˚esê‘·T&ÉqTyê&ÉT ø£*–Hê&ÉT.
áCÒ dü #êX¯«y˚T<Û˚q <˚eø£åÁ‘·X¯Ã ‘·‘·T‡‘·' ˆ
eT<ÛäTdüÔdü´ ‘·T <ëj·÷<ädüÔkÕà‘·Tÿs¡Ts¡C≤j·T‘· ˆˆ 28 ˆˆ
Ä sêE nX¯«y˚T<Ûäj·÷>∑+ #˚dæqyê&ÉT. n‘·ì |ü⁄Á‘·T&ÉT <˚eø£åÁ‘·T&ÉqTyê&ÉT. n‘·ìøÏ eT<ÛäTe⁄ |ü⁄Á‘·T&ÉT.
eT<ÛäTe⁄q≈£î ≈£îs¡Te⁄ »ìàs#ê&ÉT.
|ü⁄Á‘·<ä«j·TeTuÛÑ÷‘·Ôdü´ düTÁ‘êe÷ #êqTπse #· ˆ
nH√düTÔ Á|æj·T>√Á‘√-uÛÑ÷<ä+X¯ódüÔdü´ #· ]ø£ÔuÛ≤ø˘ ˆˆ 29 ˆˆ
n<∏ë+XÀs¡q∆ø√ HêeT $wüßíuÛÑø£Ô' Á|ü‘ê|üyêHé ˆ
eTVü‰‘êà <ëqìs¡‘√ <ÛäqTπs«<ä$<ë+es¡' ˆˆ 30 ˆˆ
260 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
≈£îs¡Te⁄q≈£î düTÁ‘êeTT&ÉT, nqTe⁄ nH˚ Ç<ä›s¡T |ü⁄Á‘·T\T. yê]˝À nqTe⁄q≈£î Á|æj·T>√Á‘·T&ÉT ≈£îe÷s¡T&ÉT.
n‘·ìøÏ nsX¯óe⁄ nqTyê&ÉT »ìàs#ê&ÉT. n+X¯óe⁄q≈£î Á|ü‘ê|ü+>∑\ $wüßuí ≈ÑÛ î£ &Ô q’Ó ns<Û≈ä î£ &ÉT, n+XÊsê»´uÛ≤>±ìï
bı+<ä>∑\ |ü⁄Á‘·T&ÉT ø£*>±&ÉT. n‘·&ÉT <ëqo*, >=|üŒ$\Tø±&ÉT, eTVü‰‘·Tà&ÉT.
dü Hês¡<ädü´ e#·Hê<ë«düT<˚yês¡ÃH˚ s¡‘·' ˆ
XÊÅdüÔ+ Á|ües¡Ôj·÷e÷dü ≈£îD¶>√˝≤~Ûø£ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 31 ˆˆ
n‘·&ÉT Hês¡<äTì ñ|ü<˚X¯+e\¢ yêdüT<˚e⁄ì |üPõs#·≥+˝À Ädü≈£îÔ&Ó’Hê&ÉT. ≈£îs&ÉT&ÉT >√\T&ÉT yÓTT<ä˝…’q
yê]e\¢ Á|üdæ<ä∆yÓTÆq XÊÅkÕÔìï n‘·&ÉT Á|üe]Ôs|üCÒdæHê&ÉT.
‘·dü´ Hêe÷ï ‘·T $U≤´‘·+ kÕ‘·«‘êHê+ #· XÀuÛÑqyéT ˆ
Á|ües¡Ô‘˚ eTVü≤#êäÅdüÔ+ ≈£îD≤¶BHê+ Væ≤‘êeVü≤yéT ˆˆ 32 ˆˆ
Ä XÊÅdüÔ+ n‘·ì ù|s¡T‘√ Á|üdæ<ä∆yÓTÆ kÕ‘·«‘·T\≈£î X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq~. ≈£îs&ÉT\T yÓTT<ä˝…’qyê]øÏ X¯óuÛ≤ìï
≈£Ls¡TÃq<Ó’ yê&ÉTø£˝À ñqï~.
kÕ‘·«‘·düÔdü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑ÷‘·‡s¡«XÊÅdüÔ$XÊs¡<ä' ˆ
|ü⁄D´XÀ¢ø√ eTVü‰sê»ùdÔq #Ó’‘·Å‘·Œe]Ô‘·yéT ˆˆ 33 ˆˆ
n‘·ìøÏ kÕ‘·«‘·T&ÉqT ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*–Hê&ÉT. n‘·&Éìï XÊÅkÕÔ˝À¢ HÓ’|ü⁄D´s >∑\yê&ÉT. |ü⁄D≤´‘·Tà&Ó’q
eTVü‰sêE, n‘·&˚ Ä XÊÅkÕÔìï Á|üe]Ôs|üCÒdæHê&ÉT.
kÕ‘·«‘êq‡‘·Ô«düeTŒHêïHÍÿdü˝≤´ düTwüßy˚ düT‘êHé ˆ
nq∆ø£+ yÓ’ eTVü‰uÛÀ»+ eèwæís <˚yêeè<Ûä+ qè|üyéT ˆˆ 34 ˆˆ
CÒ´wü˜s #· uÛÑ»e÷HêK´+ <ÛäqTπs«<ä$<ë+ es¡yéT ˆ
‘˚cÕ+ <˚yêeè<Û√ sêC≤ #·#ês¡ |üs¡eT+ ‘·|ü' ˆˆ 35 ˆˆ
dü‘·Ô«>∑TDdü+|üqTï˝…’q kÕ‘·«‘·T\H˚ ≈£îe÷s¡T\qT øödü\´ bıs~q~. ns<Ûä≈£î&ÉT, eTVü‰uÛÀE&ÉT,
eèwæí, <˚yêeè<ÛäT&ÉH˚ sêE\T yês¡T $\T$<ä´H˚]Ãqyê]˝À ÁX‚wüߘ&ÉT uÛÑ»e÷qT&ÉH˚ yêìì ≈£L&É bıs~q~.
yê]˝À <˚yêeè<ÛäT&ÉH˚ sêE >=|üŒ‘·|üe÷#·]+#ê&ÉT.
|ü⁄Á‘·' düs¡«>∑TD√ù|‘√ eTeT uÛÑ÷j·÷~‹ Á|üuÛÑT' ˆ
‘·dü´ ãÁuÛÑT]‹ U≤´‘·' |ü⁄D´XÀ¢ø√-uÛÑeqïè|ü' ˆˆ 36 ˆˆ
düs¡«>∑TDdüeTì«‘·T&Ó’q |ü⁄Á‘·T&ÉT ø±yê\qï Ä sêE≈£î ãÁuÛÑTe⁄ nH˚ Á|üdæ<äT∆&ÉT, |ü⁄D´XÀ¢≈£î&Ó’q |ü⁄Á‘·T&ÉT
|ü⁄{ϺHê&ÉT.
<Ûë]àø√ s¡÷|üdüeTŒqïdüÔ‘·Ô«C≤„qs¡‘·düÔ<∏ë ˆ
uÛÑ»e÷Hê' Á•j·T+ ~yê´+ uÛÑ»e÷Hê~«»õ„πs ˆˆ 37 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 261

Ä ãÁuÛÑTe⁄ <Ûäsêà‘·Tà&ÉT, ns<äyÓTÆqyê&ÉT, ‘·‘·Ô«C≤„Hêdü≈£îÔ&ÉT. uÛÑ»e÷qTìe\¢ ~e´dü+|ü<äH=s~q

≈£îe÷s¡T\T »ìàs#ês¡T.
‘˚cÕ+ Á|ü<ÛëHÍ $U≤´‘Í ì$T' ø£èø£D @e #· ˆ
eTVü‰uÛÀ»≈£î˝Ò C≤‘ê uÛÀC≤ yÓ’ e÷‘·èø±düÔ<∏ë ˆˆ 38 ˆˆ
yê]˝À ì$T, ø£èø£DT&ÉT eTTKT´\T, Á|üdæ<äT∆\T. eTVü‰uÛÀEì e+X¯+˝À yÓ’e÷‘·è≈£î˝…’q uÛÀE\T
»ìàs∫Hês¡T.
eèùwí' düT$TÁ‘√ ã\yêqq$TÁ‘·dæÔ$TdüÔ<∏ë ˆ
nq$TÁ‘ê<äuÛÑ÷ìï|òüT√ï ì|òüTïdü´ <Í« ãuÛÑ÷e‘·T' ˆˆ 39 ˆˆ
eèwæíe\¢ ã\e+‘·T&Ó’q düT$TÁ‘·T&ÉT, nq$TÁ‘·T&ÉT, ‹$T nH˚yês¡T »ìàs#ês¡T. nq$TÁ‘·Tìe\q
ì|òüTTï&ÉT, ì|òüTTïìøÏ Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\T.
Á|üùdqdüTÔ eTVü‰uÛ≤>∑' düÁ‘êõHêïeT #√‘·ÔeT' ˆ
nq$TÁ‘ꋇìs¡®CÒ„ ø£ìc˛˜ eèwæíqq›Hê‘Y ˆˆ 40 ˆˆ
eTVü‰uÛ≤>∑T&Ó’q Á|üùdqT&ÉT, ñ‘·ÔeTT&Ó’q düÁ‘êõ‘·TÔ nqTyês¡T Ä Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\T. eèwæí≈£îe÷s¡T&Ó’q
nq$TÁ‘·Tìe\q dæì nqTyê&ÉT ø£ìwüߘì>± »ìàs∫Hê&ÉT.
dü‘·´yêø£‡‘·´düeTŒqï' dü‘·´ø£düÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆ
kÕ‘·´øÏs¡T´j·TT<ÛëqdüTÔ ‘·kÕ´düvÀZ-uÛÑe‘·T‡‘·' ˆˆ 41 ˆˆ
Ä dæìøÏ dü‘·´yê≈£îÿ, dü‘·´e+‘·T&Ó’q dü‘·´≈£î&ÉT »ìàs#ê&ÉT. kÕ‘·´øÏ, j·TTj·TT<ÛëqT&ÉT nH˚ yês¡T
≈£L&Ü ø£*–Hês¡T.
≈£îDÏdüÔdü´ düT‘√ BÛe÷+düÔdü´ |ü⁄Á‘√ j·TT>∑q∆s¡' ˆ
e÷Á<ë´+ eèwæí' düT‘√ »CÒ„ eèùwí¬s’« j·T<äTq+<äq' ˆˆ 42 ˆˆ
j·TTj·TT<ÛëqTìøÏ ndü+>∑T&ÉH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT |ü⁄{ϺHê&ÉT. n‘·ìøÏ ãT~∆eT+‘·T&ÉT ≈£îDÏ nH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT. ≈£îDÏøÏ
j·TT>∑+<Ûäs¡T&ÉH˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*–Hê&ÉT. n‘·ìøÏ e÷Á~ nH˚ uÛ≤s¡´j·T+<äT eèwæí »ìàs∫Hê&ÉT. eèwæíøÏ j·T<äT
q+<äqT&ÉT ø£*–Hê&ÉT.
»C≤„‘˚ ‘·qj·TÚ eèùwí' X¯«|òü\ÿ•ÃÁ‘·ø£düTÔ Væ≤ ˆ
X¯«|òü\ÿ' ø±•sê»dü´ düT‘ê+ uÛ≤sê´eT$q›‘· ˆˆ 43 ˆˆ
eèwæíøÏ X¯«|òü\Tÿ&ÉT, ∫Á‘·≈£î&ÉT nH˚ Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\T. yê]˝À X¯«|òü\Tÿ&ÉT ø±•sêE |ü⁄Á‹ø£qT
$yêVü≤e÷&çHê&ÉT.
262 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·kÕ´eT»qj·T‘·TŒÁ‘·eTÁ≈£Ls¡+ HêeT <Ûë]àø£yéT ˆ
ñ|üeT+>∑T+ ‘·<∏ë eT+>∑TeTH˚´ #· ãVü≤e' düT‘ê' ˆˆ 44 ˆˆ
ÄyÓTj·T+<äT X¯«|ò\ü Tÿ&ÉT <Ûsä à¡ dü«uÛ≤e+>∑\ nÁ≈£Ls¡T&ÉH˚ ≈£îe÷s¡Tì bıs~Hê&ÉT. ñ|üeT+>∑T&ÉT, eT+>∑T&ÉT
yÓTT<ä˝…’q ≈£îe÷s¡T\T ô|≈£îÿs¡T ø£*–Hês¡T.
nÁ≈£Ls¡dü´ düàè‘·' |ü⁄Á‘√ <˚eyêì‹ $ÁX¯ó‘·' ˆ
ñ|ü<˚eX¯Ã <˚yê‘êà ‘·jÓ÷]«X¯«Á|üe÷~∏ÛHÍ ˆˆ 45 ˆˆ
nÁ≈£Ls¡Tì ≈£îe÷s¡T&ÉT Á|üdæ<äT∆&Ó’q <˚ee+‘·T&ÉT. ñ|ü<˚e⁄&ÉH˚ <˚edü«uÛ≤e+>∑\ eTs√ |ü⁄Á‘·T&ÉT≈£L&Ü
ø£*–Hê&ÉT. yê]<ä›]øÏ $X¯ó«&ÉT, Á|üe÷~∏Û nH˚ ø£∑Te÷s¡T\T »ìàs∫Hês¡T.
∫Á‘·ø£kÕ´uÛÑe‘·TŒÁ‘·' |üè<∏äT]«|üè<∏äTπse #· ˆ
nX¯«Á^e' düTu≤VüQX¯Ã düT<ÛëX¯«ø£>∑y˚ø£åøö ˆˆ 46 ˆˆ
nq∆ø£dü´ düT‘êj·÷qTÔ ˝ÒuÛÒ #· #·‘·Ts¡' düT‘êHé ˆ
≈£î≈£îs¡+ uÛÑ»e÷qxà X¯MTø£+ ã\>∑]«‘·yéT ˆˆ 47 ˆˆ
≈£î≈£îs¡dü´ düT‘√ eèwæís¡«èùwídüTÔ ‘·qjÓ÷-uÛÑe‘Y ˆ
ø£b˛‘·s√e÷ $U≤´‘·düÔdü´ |ü⁄Á‘√ $˝ÀeTø£' ˆˆ 48 ˆˆ
∫Á‘·≈£îìøÏ |üè<∏äTe⁄, $|üè<∏äTe⁄, nX¯«Á^e⁄&ÉT, düTu≤VüQ&ÉT, düT<ÛëX¯«ø£ >∑y˚ø£å≈£î\T nqTyês¡T |ü⁄Á‘·T\T>±
»ìàs∫Hês¡T. ns<Ûä≈£îì |ü⁄Á‹ø£j·T+<äT ≈£î≈£îs¡T&ÉT, X¯MT≈£î&ÉT, uÛÑ»e÷qT&ÉT, ã\>∑]«‘·T&ÉT nH˚ q\T>∑Ts¡T
≈£îe÷s¡T\qT bıs~Hê&ÉT.≈£î≈£îs¡Tì |ü⁄Á‘·T&ÉT eèwæí n‘·ìøÏ ø£b˛‘·s√eTT&ÉH˚ Á|üdæ<äT∆&Ó’q ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*–Hê&ÉT.
n‘·ì ≈£îe÷s¡T&ÉT $˝ÀeT≈£î&ÉT.
‘·kÕ´d”‘·TÔeTT“s¡TdüU≤ $<ë«qTŒÁ‘·düÔeT' øÏ\ ˆ
‘·eTkÕ´|ü´uÛÑe‘·TŒÁ‘·düÔ<∏Ó’yêqø£<äTqT›_Û' ˆˆ49 ˆˆ
$˝ÀeT≈£îìøÏ ‘·TsãTs¡Tì $TÁ‘·T&ÉT |ü+&ç‘·T&ÉT ◊q ‘·eTT&ÉT nH˚yê&ÉT |ü⁄Á‘·T&ÉT. á ‘·eTTìøÏ Äqø£
<äTs<äT_Û nqTù|s¡T>∑\ |ü⁄Á‘·T&ÉT »ìàs∫Hê&ÉT.
dü >√es¡∆qe÷kÕ<ä´ ‘·‘ê|ü $|ü⁄\+ ‘·|ü' ˆ
es¡+ ‘·ôd’à <ä<Í <˚y√ ÁãVü‰à ˝Àø£eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 50 ˆˆ
Äqø£ <äTs<äT_Û >√es¡∆q|üs¡«‘êìï #˚] Bs¡È‘·|üe÷#·]s∫Hê&ÉT. n‘·ìøÏ ˝Àø£Á|üuÛÑTyÓ’q ÁãVü≤à
es¡eTTì∫ÃHê&ÉT.
e+X¯ùdÔ #êø£åj·÷ ø°]Ô sYC≤„qjÓ÷>∑düÔ<∏√‘·ÔeT' ˆ
>∑Ts√s¡|ü´~Ûø£+ $ÁbÕ' ø±eTs¡÷|æ‘·«y˚Te #· ˆˆ 51 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 263

‘·qe+XÊìøÏ nø£j å T· yÓTqÆ ø°],Ô >∑Ts¡Te⁄qT$Ts∫q C≤„qjÓ÷>∑+, ø±eTs¡÷|ü+ ≈£L&Ü es¡+>± bıs~Hê&ÉT.
dü \u≤∆« es¡eTe´Á>√ eπsD√´ eèwüyêVü≤qyéT ˆ
|üP»j·÷e÷dü >±H˚Òq kÕúDTs Á‹<äX¯|üPõ‘·yéT ˆˆ 52 ˆˆ
‘·dü´ >±qs¡dükÕ´<∏ä uÛÑ>∑yêq$T“ø±|ü‹' ˆ
ø£Hê´s¡‘·ï+ <ä<Í <˚y√ <äTs¡¢uÛÑ+ Á‹<äXË’s¡|æ ˆˆ 53 ˆˆ
ÁX‚wüߘ&Ó’q n‘·&ÉT eèwüuÛÑyêVü≤qT&ÉT, <˚e‘·\ |üP»\+<˚ •e⁄ì ‘·q>±q+‘√ Äsê~Ûs∫Hê&ÉT. >±q+˝À
©qyÓTqÆ Äqø£<Tä s<äT_ÛøÏ uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT bÕs¡«r|ü‹ <˚e‘·\≈£î ≈£L&Ü bıs<äXø¯ ´£ +ø±ì ø£Hê´s¡‘êïìï Á|ükÕ~s∫Hê&ÉT.
‘·j·÷ dü düvZ‘√ sêC≤ >±qjÓ÷>∑eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
n•ø£åj·T<ä$TÁ‘·|òüTï' Á|æj·÷s ‘ê+ ÁuÛ≤qÔ˝À#·HêyéT ˆˆ 54 ˆˆ
Ä ø£q´‘√ dü+>∑‘·T&Ó’q Äqø£<äT+<äT_Û u…<äTs¡T#·÷|ü⁄\Tø£\ ø£q´≈£î X¯Á‘·T|òüTTï&Ó’q Ä sêE ÁX‚wü˜‘·eTyÓTÆq
>±q$<ë´‘·‘êÔ«ìï ñ|ü<˚•s∫Hê&ÉT.
‘·kÕ´eTT‘êŒ<äj·÷e÷dü düTuÛÑT»+ HêeT XÀuÛÑqyéT ˆ
s¡÷|ü˝≤eD´dü+|üHêïs ÁV”≤eTr$T‹ ø£q´ø±yéT ˆˆ 55 ˆˆ
n‘·&ÜyÓT j·T+<äT düTuÛÑTE&ÉH˚ eT+∫≈£îe÷s¡Tì, kÂs<äs¡´ $˝≤kÕ<äT\T>∑\ ÁV”≤eT‹ nH˚ ø£q´qT
bıs~Hê&ÉT.
‘·‘·düÔ+ »q˙|ü⁄Á‘·+ u≤˝Ò´ ej·Tdæ XÀuÛÑqyéT ˆ
•ø£åj·÷e÷dü $~Ûe<ëZq$<ë´xà ø£q´ø±yéT ˆˆ 56 ˆˆ
‘·sê«‘· yê] ‘·*¢ ≈£îe÷s¡TìøÏ ≈£L‘·T]øÏ ≈£L&Ü u≤\´+˝ÀH˚ dü+^‘·$<ä´qT XÊÅdüÔ|ü<ä∆‹˝À uÀ~Ûs∫q~.
ø£è‘√|üqj·TH√ y˚<ëqBÛ‘·´ $~Ûe<äTZs√' ˆ
ñ<ä«yêVü‰--‘·àC≤s ø£Hê´s >∑q∆sê«D≤s ‘·T e÷qd”yéT ˆˆ 57 ˆˆ
Ä ≈£îe÷s¡TìøÏ ‘·+Á&ç ñ|üqj·Tq+#˚dæ y˚<ë\quÛ´Ñ dæs|üCXÒ Ê&ÉT. n‘·&TÉ >∑+<Ûsä T¡ «\ e÷qdü|⁄ü Á‹ nsTTq
ø£q´qT $yêVü≤e÷&çHê&ÉT.
‘·kÕ´eTT‘êŒ<äj·÷e÷dü |üxà |ü⁄Á‘êqqT‘·Ôe÷Hé ˆ
MD≤yê<äq‘·‘·Ô«C≤„Hé >±qXÊÁdüÔ$XÊs¡<ëHé ˆˆ 58 ˆˆ
Ä düTuÛÑTE&ÉT Ä uÛ≤s¡´j·T+<äT ◊<äT>∑Ts¡T dü‘·TŒÁ‘·T\qT bıs~Hê&ÉT. yês¡T MD≤yê<äq˝À eTsêàìï
‘Ó*dæqyês¡T. dü+^‘·XÊÅdüÔ+˝À HÓ’|ü⁄D´+ >∑\yês¡T.
|ü⁄Å‘Ó’' bÂÅ‘Ó’' dü|ürïø√ sêC≤ >±q$XÊs¡<ä' ˆ
|üP»j·÷e÷dü >±H˚q <˚e+ Á‹|ü⁄s¡HêX¯qyéT ˆˆ 59 ˆˆ
264 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
>±qì|ü⁄DT&Ó’q Ä sêE ‘·quÛ≤s¡´ ≈£îe÷s¡T\T eTqTeT\‘√>∑÷&É ø£*dæ >±q$<ä´‘√ Á‹|ü⁄sê] •e⁄ì
|üPõs∫Hê&ÉT.
ÁV”≤eTr+ #ês¡Tdüsê«v°Zs l$Tyêj·T‘·˝À#·HêyéT ˆ
düTu≤VüA HêeT >∑q∆s¡«kÕÔe÷<ëj·T j·Tj·TÚ |ü⁄ØyéT ˆˆ 60 ˆˆ
ns<äyTÓ qÆ nej·Tyê\‘√ \ø°àå <˚$e˝… $XÊ\H˚Á‘ê\T>∑\ ÁV”≤eT‹ nH˚ ø£q´qT düTu≤VüQ&ÉT nH˚ ù|s¡T>∑\
>∑+<Ûäs¡T«&ÉT ‘·q |ü≥ºD≤ìøÏ rdüT≈£îyÓfi≤fl&ÉT.
‘·kÕ´eT|ü´uÛÑeqTŒÁ‘ê >∑q∆s¡«dü´ düT‘˚»dü' ˆ
düTùwDBÛs¡düTÁ^edüTuÛÀ»qs¡yêVü≤Hê' ˆˆ 61 ˆˆ
‘˚»dü«+‘·T&Óq’ Ä >∑+<Ûsä T¡ «ìøÏ ÄyÓTj·T+<äT düTùwDT&ÉT, BÛsT¡ &ÉT, düTÁ^e⁄&ÉT, düTuÛÀE&ÉT, qs¡yêVü≤qT&ÉT
nH˚ù|s¡T¢>∑\ ◊<äT>∑Ts¡T |ü⁄Á‘·T\qT bıs~Hê&ÉT.
n<∏ë--d”<ä_Ûõ‘·TŒÁ‘·X¯Ãq›H√<äø£<äTqT›uÛÒ' ˆ
|ü⁄qs¡«düTXÊÃ_Ûõ‘·' düeT“uÛÑ÷yê--VüQø£düÔ‘·' ˆˆ 62 ˆˆ
‘·sê«‘· #·+<äH√<äø£ <äTs<äT_ÛøÏ n_Ûõ‘·TÔ nH˚≈£îe÷s¡T&ÉT »ìàs#ê&ÉT. n_Ûõ‘·TÔ≈£î |ü⁄qs¡«düT n‘·ìøÏ
ÄVüQ≈£î&ÉT nqTyês¡T |ü⁄Á‘·T\T.
ÄVüQø£k˛´Á>∑ùdqX¯Ã <˚eø£X¯Ã ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
<˚eø£dü´ düT‘ê Msê »õ„πs Á‹<äXÀ|üe÷' ˆˆ 63 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! ÄVüQ≈£îìøÏ ñÁ>∑ùdqT&ÉT,<˚e≈£î&ÉT nqT Ç<äs› T¡ ≈£îe÷s¡T\T. <˚e≈£îìøÏ <˚edüe÷qT˝…q’
düT‘·T\T »ìàs#ês¡T.
<˚eyêqT|ü<˚eX¯Ã düT<˚y√ <˚es¡øÏå‘·' ˆ
‘˚cÕ+ dü«kÕs¡' dübÕÔdüq«düT<˚yêj·T ‘ê <ä<Í ˆˆ 64 ˆˆ
<˚ee+‘·T&ÉT, ñ|ü<˚e⁄&ÉT, düT<˚e⁄&ÉT, <˚es¡øÏå‘·T&ÉT nì Ä |ü⁄Á‘·T\ù|s¡T¢. yê] ‘√&ÉãT{Ϻq Åd”Ô\T
@&ÉT>∑Ts¡T. yês¡+<ä]ì edüT<˚e⁄ìøÏ∫ÃHê&ÉT.
<Ûäè‘·<˚y√|ü<˚yê #· ‘·<∏ë-Hê´ <˚es¡øÏå‘ê ˆ
l<˚yê XÊìÔ<˚yê #· düVü≤<˚yê #· düTÁe‘ê ˆˆ 65 ˆˆ
<˚eø° #ê|æ ‘êkÕs ‘·T e]cÕ˜-uÛÑ÷‘·T‡eT<Ûä´e÷ ˆ
ñÁ>∑ùdqdü´ |ü⁄Á‘√-uÛÑ÷qï´Á>√<Ûä' ø£+dü @e #· ˆˆ66 ˆˆ
Ä ø£q´\T <Ûèä ‘·<e˚ , ñ|ü<e˚ , <˚es¡ø‘åÏ ,· l<˚e, XÊs‹<˚e, düV≤ü <˚e, düTÁe‘· nsTTq <˚eøÏ. yês¡+<ä]˝À
eT+∫q&ÉTeTT>∑\ <˚eøÏ ÁX‚wüߘsê\T. ñÁ>∑ùdqTìøÏ q´Á>√<ÛäT&ÉT ø£+düT&ÉT nqTyês¡T ≈£îe÷s¡T\T.
 Çs¡y’Ó Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 265

düTuÛÑ÷MTsêÅwüºbÕ\X¯Ã ‘·Twæºe÷xävóÿπse #· ˆ
uÛÑ»e÷Hê<äuÛÑ÷‘·TŒÁ‘·' Á|üU≤´‘√-k $<ä÷s¡<∏ä' ˆˆ 67 ˆˆ
M]‘√bÕ≥T düTuÛÑ÷$T, sêÅwüºbÕ\T&ÉT, ‘·TwæºeT+‘·T&ÉT, X¯+≈£îe⁄ nH˚ yês¡T≈£L&Ü ñÁ>∑ùdqTì ≈£îe÷s¡T˝Ò.
uÛÑ»e÷qTìøÏ Á|üdæ<äT∆&Ó’q $<ä÷s¡<∏äT&ÉT nH˚ |ü⁄Á‘·T&ÉT »ìàs#ê&ÉT.
‘·dü´ X¯Ss¡düeTdüÔkÕàÅ‘·Œ‹ø£åÁ‘·X¯Ã ‘·‘·T‡‘·' ˆ
dü«j·T+uÛÀ»düÔ‘·düÔkÕà<ë∆Árø£' X¯Á‘·T‘ê|üq' ˆˆ 68 ˆˆ
n‘·ìøÏ X¯Ss¡düeTT&ÉH˚yê&ÉT n‘·ìe\q Á|ü‹ø£åÁ‘·T&ÉH˚yê&ÉT »ìàs#ês¡T. Á|ü‹ø£åÁ‘·TìøÏ dü«j·T+uÛÀE&ÉT,
n‘·ìøÏ X¯Á‘·T‘ê|ü≈£î&É>∑T <ÛëÁr≈£î&ÉT »ìàs#ê&ÉT.
ø£è‘·esêà-<∏ä ‘·‘·TŒÁ‘·' X¯Ss¡ùdq' düT‘√-uÛÑÛe‘Y ˆ
edüT<˚y√-<∏ä ‘·‘·TŒÁ‘√ ì‘·´+ <Ûäs¡à|üsêj·TD' ˆˆ 69 ˆˆ
Ä <ÛëÁr≈£îìøÏ ø£è‘·es¡à, ø£è‘·es¡à ≈£îe÷s¡T&ÉT X¯Ss¡ùdqT&ÉT, X¯Ss¡ùdqTì |ü⁄Á‘·T&ÉT edüT<˚e⁄&ÉT.
n‘·&Ó|ü&ÉT <Ûäs¡àeT+<äT ÁX¯<ä∆ø£*– ñs&˚yê&ÉT.
edüT<˚yêqàVü‰u≤VüQ' yêdüT<˚y√ »>∑<äTZs¡T' ˆ
ãuÛÑ÷e <˚eø°|ü⁄Á‘√ <˚yÓ’s¡uÛÑ´]ú‘√ Vü≤]' ˆˆ 70 ˆˆ
s√Væ≤D° #· eTVü‰uÛ≤>± edüT<˚edü´ XÀuÛÑHê ˆ
ndü÷‘· |ürï dü+ø£s¡¸+ sêeT+ CÒ´wü˜+ Vü≤˝≤j·TT<ÛäyéT ˆˆ 71 ˆˆ
edüT<˚e⁄ìe\q <˚eø°<˚$j·T+<äT <˚e‘·\ ÁbÕs¡úq#˚ u\eTTø£\ uÛÑTC≤\Tø£\yê&ÉT ˝Àø£>∑Ts¡TyÓ’q
Hêsêj·TDT&ÉT »ìàs∫Hê&ÉT. edüT<˚e⁄ì eTs√ uÛ≤s¡´ ÁX‚wüߘsê˝…’q s√Væ≤DÏ Vü≤˝≤j·TT<ÛäT&ÉT dü+ø£s¡T¸DT&ÉH˚
sêeTTì ô|<ä›≈£îe÷s¡Tì>± Á|üdü$s∫q~.
dü @e |üs¡e÷‘êà-k yêdüT<˚y√ »>∑qàj·T' ˆ
Vü≤˝≤j·TT<Ûä' dü«j·T+ kÕøå±#˚äwü' düvÿs¡¸D' Á|üuÛÑT' ˆˆ 72 ˆˆ
Ä edüT<˚e≈£îe÷s¡T&ÉT ø£èwüß&í ˚ $XÊ«‘·à ◊q |üse¡ ÷‘·à, dü+ø£s¸¡ DT&ÉT dü«j·T+>± l$wüßXí j
¯ ÷· ´ s¡÷|ü⁄&Óq’
X‚cÕe‘ês¡y˚T.
uÛÑè>∑TXÊ|ü#·Ã¤˝ÒHÓ’e e÷qj·THêàqTw”s ‘·qTyéT ˆ
ãuÛÑ÷e ‘·kÕ´+ <˚eø±´+ s√Væ≤D≤´eT|æ e÷<Ûäe' ˆˆ 73 ˆˆ
uÛèÑ >∑TeTVü‰eTTì XÊ|üyê´»+‘√ \ø°àå |ü‹ Hêsêj·TDT&ÉT e÷qeX¯Øsêìïbıs~ <˚eø° `s√Væ≤DT\ j·T+<äT
uÛÑ÷˝Àø£+˝À ne‘·]+∫Hê&ÉT.
266 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ñe÷<˚Vü≤düeTT<ä÷“¤‘ê jÓ÷>∑ìÁ<ë #· øö•ø° ˆ
ìjÓ÷>±<ë«düT<˚edü´ j·TXÀ<ë‘·qj·÷ ‘·«uÛÑ÷‘Yˆˆ74 ˆˆ
bÕs¡«‹X¯Øs¡+qTs&ç |ü⁄{Ϻq øö•øÏ nH˚ jÓ÷>∑ìÁ<ä yêdüT<˚y껄‘√ j·TXÀ<ä|ü⁄Á‹ø£>± »ìàs∫q~.
j˚T #êH˚´ edüT<˚edü´ yêdüT<˚yêÁ>∑C≤' düT‘ê' ˆ
ÁbÕπ>e ø£+dükÕÔq‡sê«x®|òü÷q eTTìdü‘·Ôe÷' ˆˆ 75 ˆˆ
z eTT˙sÁ<äT˝≤sê! ø£èwüßìí ø£+f… eTTs<äT »ìàs∫q edüT<˚e ≈£îe÷s¡T\qT yÓTT<äfÒ ø£+düT&ÉT #·+|æHê&ÉT.
düTùwDX¯Ã ‘·<∏√<ësT÷ uÛÑÁ<äùdH√ eTVü‰ã\' ˆ
eÁ»<äyÓ÷“¤ uÛÑÁ<äùdq' ø°]Ôe÷q|æ |üPõ‘·' ˆˆ 76 ˆˆ
düTùwDT&ÉT, ñ<ësTT, uÛÁÑ <äùdqT&ÉT, eTVü‰ã\T&ÉT, eÁ»<ä+uÛTÑ &ÉT, ø°]eÔ T+‘·T&ÉT |üPõ‘·T&ÉT nH˚ Äs¡T>∑Ts¡T
ø£èwüßíìøÏ eTTs<äT »ìàs∫qyês¡T.
Vü≤‘˚ùw«‘˚wüß düπs«wüß s√Væ≤D° edüT<˚e‘·' ˆ
ndü÷‘· sêeT+ ˝ÀπøX¯+ ã\uÛÑÁ<ä+ Vü≤˝≤j·TT<ÛäyéT ˆˆ 77 ˆˆ
C≤‘˚-<∏ä sêy˚T <˚yêHêe÷~e÷‘êàqeT#·T´‘·yéT ˆ
ndü÷‘· <˚eø° ø£èwüí+ le‘ê‡vÏÿ‘·eø£ådüyéT ˆˆ 78 ˆˆ
≈£îe÷s¡T\q+<ä]ì ø£+düT&ÉT #·+|æq ‘·sê«‘· s√Væ≤DÏ edüT<˚e⁄ìe\q Vü≤˝≤j·TT<ÛäT&ÉT ˝Àø£kÕ«$T
nsTTq sêeTTì |ü⁄Á‘·Tì>± bıs~q~. sêeTT&ÉT »ìà+∫q ‘·sT¡ yê‘· <˚e‘·\≈£î Á|ü<eäÛ∏ ÷‘·à dü«s¡÷|ü⁄&ÉT n#·T´‘·T&ÉT
nsTTq le‘·‡∫Vü≤ï+ eø£å'düú\+˝ÀqTqï lø£èwüßíì <˚eø°<˚$ |ü⁄Á‘·Tì>± bı+~q~.
πser HêeT sêeTdü´ uÛ≤sê´d”‘·T‡>∑TD≤ì«‘ê ˆ
‘·kÕ´eTT‘êŒ<äj·÷e÷dü |ü⁄Á‘Í <Í« ì•‘√\Tàøö ˆˆ 79 ˆˆ
c˛&ÉX¯Åd”ÔdüVü≤ÁkÕDÏ ø£èwüíkÕ´øÏ¢wüºø£s¡àD' ˆ
ãuÛÑ÷e⁄XÊÃ--‘·àC≤kÕÔdüT X¯‘·XÀ-<∏ä düVü≤ÁdüX¯' ˆˆ 80 ˆˆ
eT+∫ >∑TDe‹ πse‹ ã\sêeTTì uÛ≤s¡´. ÄyÓTj·T+<äT ã\sêeTT&ÉT ì•‘·T&ÉT ñ\Tà≈£î&ÉT nH˚ Ç<ä›s¡T
|ü⁄Á‘·T\qT bıs~Hê&ÉT. m+‘·{Ï |üìHÓH’ ê ©\>± #˚jT· Tyê&ÉT øπ X¢ e¯ TT˝Ò≈î£ +&É>± m+‘·{Ï |òTü qø±s¡´eTTqT #˚ùdyê&ÉT
nsTTHê ø£èwüßíìøÏ |ü<äVü‰s¡T y˚\eT+~ uÛ≤s¡´\T. yê]øÏ e+<ä\T y˚\ø=\~ ≈£îe÷s¡T\T »ìàs∫Hês¡T.
#ês¡T<˚wüí' düT#ês¡TX¯Ã #ês¡Ty˚c˛ j·TXÀ<Ûäs¡' ˆ
#ês¡TÁX¯yê' #ês¡Tj·TXÊ' Á|ü<äT´eTï' kÕeT“ @e #· ˆˆ 81 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 267

s¡TøÏàD≤´+ yêdüT<˚edü´ eTVü‰ã\|üsêÁø£e÷' ˆ

$•cÕº' düs¡«|ü⁄Á‘êD≤+ dü+ãuÛÑ÷e⁄]y˚T düT‘ê' ˆˆ 82 ˆˆ
#ês¡T<˚wüßí&ÉT, düTu≤VüQe⁄, #ês¡Ty˚X¯ó&ÉT, j·TXÀ<Ûäs¡T&ÉT, #ês¡TÁX¯e⁄&ÉT, #ês¡Tj·TX¯T&ÉT, Á|ü<äT´eTTï&ÉT,
kÕ+ãT&ÉT nqT >=|üŒã\|üsêÁø£eTe+‘·T\T s¡TøÏàDÏj·T+<äT ø£èwüßíìøÏ |ü⁄Á‘·T\T ø£*>±s¡T.
‘êÅq› ècÕ º« ‘·qj·÷˙«sêÁHÍøÏàDÒj·÷x®Hês¡›q' ˆ
C≤eT“e‘·´ÁãM‘·ÿ èwüí+ uÛ≤sê´ ‘·dü´ X¯ó∫dæà‘ê ˆˆ83 ˆˆ
Ms¡T n‘·ì |ü⁄Á‘·T\+<ä]˝À $•wüߺ\T. s¡TøÏàDÏøÏ ø£*–q Ms¡T˝…’q Ä ≈£îe÷s¡T\qT #·÷∫ dü«#·Ã¤yÓTÆq
qe⁄« >∑\ C≤sãe‹ ø£èwüßíì Ç≥¢&ç–q~.
eTeT ‘·«+ |ü⁄D¶Øø±ø£å $•wüº>∑TDe‘·Ôs¡yéT ˆ
düTπsX¯dü$Tà‘·+ |ü⁄Á‘·+ <˚Væ≤ <ëqedü÷<äq ˆˆ 84 ˆˆ
z |ü<ëàøå±! kÕ«MT! sêø£åkÕ+‘·ø±! ˙e⁄ Hê≈£î >∑TDÁX‚wüߘ&ÉT, <˚y˚+Á<äTì‘√ b˛\Ã<ä–q ≈£îe÷s¡TH=ø£ì
nqTÁ>∑Væ≤+#·e˝…qT.
C≤eT“e‘ê´ e#·' ÁX¯ó‘ê« »>∑Hêï<∏äÛ' dü«j·T+ Vü≤]' ˆ
düe÷πsuÛÒ ‘·|ü' ø£s¡TÔ+ ‘·b˛ì~Ûs¡]q›eT' ˆˆ 85 ˆˆ
»>∑Hêï<∏äT&Ó’q lø£èwüßí&ÉT C≤sãe‹e÷≥$ì X¯Á‘·Te⁄\qT ìÁ>∑Væ≤+|ü>∑\yê&ÉT, ‘·|üdüT‡\≈£î
kÕúqyÓTÆqyê&Ó’Hê dü«j·T+>± ‘·|üe÷#·]+|ü yÓTT<ä*&çHê&ÉT.
‘·Å#·TäDT<Ûä«+ eTTìÁX‚cÕ˜ j·T<∏ë-k <˚eø°düT‘·' ˆ
<äècÕº « ˝ÒuÛÒ düT‘·+ s¡TÁ<ä+ ‘·bÕÔ « rÁe+ eTVü≤‘·Ô|ü' ˆˆ 86 ˆˆ
z eTTìdü‘eÔ· TT˝≤sê! <˚eøÏ|⁄ü Á‘·T&Óq’ Ä ø£è¡ wüß&í TÉ rÁe‘·|eü ÷#·]+∫ •ekÕø屑êÿsêìï bıs~ ≈£îe÷s¡Tì
bıs~q$<ÛëHêìï MTs¡T $q+&ç.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ j·T<äTe+XÊqTø°s¡Ôq+ HêeT #·‘·T]«+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 24 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À j·T<äTe+XÊqTø°s¡ÔqeTH˚ Çs¡yÓ’ Hê\Ze n<Ûë´j·T+ ˆˆ 24 ˆˆ

non
268 ≈£Lës¡´j·
àeTVüT'‰|ü`⁄sêD+
|üxÃ$+XÀ-<Û Çs¡y` Ó’ |ünsTT<ä
Psê«s¡+∆ e n<Ûë´j·T+
j·T<äTe+XÊqTø°s¡ÔH˚ ø£èwüí‘·|üX¯Ãs¡¡DyéT ` j·T<äTe+XÊqTø°s¡Ôq+˝À ø£èwüí‘·|üX¯Ãs¡D+
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
n<∏ä <˚y√ Vü≤èw”πøXÀ uÛÑ>∑yêqTŒs¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
‘·‘ê|ü |òüTÀs¡+ |ü⁄Á‘ês¡ús ì<Ûëq+ ‘·|üdüdüÔ|ü' ˆˆ 1 ˆˆ
‘·sê«‘· uÛÑ>∑yêqT&ÉT, |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q Vü≤èw”πøX¯ó&ÉT ‘·|üdüT‡≈£î ì~Ûe+{Ïyê&Ó’ ≈£L&Ü |ü⁄Á‘·˝≤uÛÑ+ø√dü+
|òüTÀs¡yÓTÆq ‘·|üe÷#·]s#ê&ÉT.
ùd«#·Ã¤j·÷-|ü´ers√í-k ø£è‘·ø£è‘√´-|æ $X¯«düèø˘ ˆ
#·#ês¡ kÕ«‘·àH√ eT÷\+ uÀ<Ûäj·TqŒs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 2 ˆˆ
ùd«#·Ã¤>± ‘êqT uÛÑ÷$Tj·T+<äe‘·]+∫q yê&Ó’Hê, ø£è‘ês¡Tú&ÉT, $XÊ«ìï düèõs#˚yê&ÉT◊Hê Ä ø£èwüßí&ÉT
|üs¡y˚TX¯«s¡Tì ‘·q Ä‘·à≈£î eT÷\yÓTÆqyêì>± ‘Ó\T|ü⁄#·÷ ‘·|üe÷#·]+#ê&ÉT.
»>±eT jÓ÷–_Ûs¡T®wüº+ HêHê|üøÏådüe÷ø£¡T\yéT ˆ
ÄÁX¯eT+ ‘·÷|üeTH√´¬s’ « eTT˙Åq›dü´ eTVü‰‘·àq' ˆˆ 3 ˆˆ
jÓ÷>∑T\T ìedæs∫q~, nH˚ø£s¡ø±˝…’q |ü≈£åî\T ø£*–q{ϺB ◊q eTT˙sÁ<äT&Ó’q ñ|üeTqT´ ÄÁX¯e÷ìøÏ
yÓ[flHê&ÉT.
|ü‘·Å‹Ôsê»e÷s¡÷&ÛÉ' düT|üs¡íeT‹‘˚»düyéT ˆ
X¯vâ#·Áø£>∑<ëbÕDÏ' le‘ê‡vÏÿ‘·\ø£åD' ˆˆ 4 ˆˆ
$TøÏÿ* ‘˚CÀe+‘·T&Óq’ |üøsåÏ êE >∑sT¡ ‘·às‘·THês√Væ≤s∫ X¯+K#·Áø£><∑ \ä qT <Û]ä s∫ le‘ê‡+ø£eTT >∑\yê&Ó’
Ä ø£èwüßí&ÉTHêï&ÉT.
HêHêÁ<äTeT\‘êø°s¡í+ HêHê|ü⁄c˛Œ|üXÀ_Û‘·yéT ˆ
ãTTw”D≤e÷ÁX¯yÓTÆs¡T®wüº+ y˚<ä|òüTÀwüìHê~‘·yéT ˆˆ 5 ˆˆ
dæ+Vü≤sYø£åX¯s¡uÛ≤ø°s¡í+ XÊs¡÷›\>∑»dü+j·TT‘·yéT ˆ
$eT\kÕ«<äTbÕ˙jÓÆT' düs√_Ûs¡T|üXÀ_Û‘·yéT ˆˆ 6 ˆˆ
Ä ÄÁX¯eT+ nH˚ø£ eèøå±\T, r>∑\T ì+&ç $$<Ûä|ü⁄cÕŒ\‘√ Á|üø±•düTÔqï~. ãTTwüß\ ÄÁX¯e÷\T ø£*Z
y˚<ä|òüTÀwü‘√ Á|ü‹<Ûä«ìdüTÔqï~. dæsVü‰\T, m\T>∑Tã+≥T¢, X¯s¡uÛ≤\T, ô|<ä›|ü⁄\T\T, @qT>∑T\‘√ ≈£L&çñ+~.
ìs¡à\eTT s¡T∫ø£s¡yÓTÆq »\eTTqï ø=\qT\‘√ Ä ÄÁX¯eT+ XÀ_Ûk˛Ô+~.
ÄsêyÓTÆ]«$<ÛÓ’s¡T®wüº+ <˚e‘êj·T‘·HÓ’X¯óÙuÛ…’' ˆ
ãTTwæ_ÛsYãTTwæ|ü⁄Á‘Ó’X¯Ã eTVü‰eTTì>∑D…ÆdüÔ<∏ë ˆˆ 7 ˆˆ
 269
Çs¡y’Ó nsTT<äe n<Ûë´j·T+
nH˚ø£$<Ûë˝…’q ‘√≥\T, eT+>∑fi¯ø£sê˝…’q eT+~sê\Tqï$. ãTTwüß\T ãTTwæ≈£îe÷s¡T\T >=|üŒeTTì
düeT÷Vü‰\T Ä ÄÁX¯eT+˝À ñHêïs¡T.
y˚<ë<Ûä´j·TqdüeTŒHÓ’ï' ùd$‘·+ #ê–ïôVAÁ‹_Û' ˆ
jÓ÷–_Ûsê∆´qìs¡‘Ó’' HêkÕÁ>∑q´düÔ˝À#·HÓ’' ˆˆ 8 ˆˆ
y˚<ë<Ûä´j·Tqdü+|üqTï\T, ì‘ê´–ïôVAÁ‘·T\T, jÓ÷>∑T\T, <Ûë´qeT>∑Tï\T Hêdæø±Á>∑uÛ≤>∑+˝À <äèwæº
ì*Œqyês¡÷ ñHêïs¡T.
ñù|‘·+ düs¡«‘·' |ü⁄D´+ C≤„ì_ÛdüÔ‘Ô·«<ä]Ù_Û' ˆ
qB_Ûs¡_Û‘√ Ewüº+ C≤|ü¬ø’Ås¡“Vü≤àyê~_Û' ˆˆ 9 ˆˆ
|üs¡‘·‘·Ô «<äs¡TÙ˝…’q C≤„qT\T nø£ÿ&ÉTHêïs¡T.n+‘·{≤ |ü⁄D´eTj·TyÓTÆ #·T≥÷º q<äT\‘√ ÁãVü≤àyê<äT˝…’q
»|üø£s¡Ô\‘√ ñqï<ëÁX¯eTÁbÕ+‘·+.
ùd$‘·+ ‘ê|üôd’' |ü⁄D…Æ´' áXÊsê<Ûëq‘·‘·Œ¬s’' ˆ
Á|üXÊHÓ’Ì' dü‘·´dü+ø£˝… ’ Œ]«XÀ¬ø’]ïs¡T|üÁ<äyÓ’' ˆˆ 10 ˆˆ
áX¯«s¡Tì Äsê~Û+#˚ |ü⁄D≤´‘·Tà˝…’q eTTqT\T, XÊs‘·Á|üeè‹Ô>∑\yês¡T, dü‘·´dü+ø£\TŒ\T, XÀø£+˝Òìyês¡T,
ìs¡T|üÁ<äe+ >∑\ eTTqT\Tqï<Ó’ ñ+~ ÄÁX¯eT+.
uÛÑkÕàe<ë‘·düsê«vËZÌ' s¡TÁ<äC≤|ü´|üsêj·TD…Æ' ˆ
eTTD϶‘Ó’s¡®{Ï˝…’' X¯ó<ÛÓ∆ÌdüÔ<∏ë-HÓ’´X¯Ã •U≤»f…Æ' ˆˆ 11 ˆˆ
ùd$‘·+ ‘ê|üôd’]ï‘·´+ C≤„ì_ÛÅs¡“Vü≤àyê~_Û' ˆ
‘·Á‘ê--ÁX¯eTeπs s¡y˚T´ dæ<ë∆ÁX¯eT$uÛÑ÷wæ‘˚ ˆˆ 12 ˆˆ
uÛÑdüà<Ûës¡D‘√ ‘Ó\¢ìX¯Øsê\T >∑\yês¡T, s¡TÁ<äeT+Á‘·»|ü+˝À ÄdüøÏÔ>∑\yês¡T, »&É\T<ë*Ãqyês¡T
uÀ&ç‘·\\T ø£\yês¡÷, |ü]X¯ó<äT∆\T, •U≤»{\T <Ûä]+∫q eTTqT\T >∑\ Ä ÄÁX¯e÷ìøÏ ø£èwüßí&ÉT yÓ[flHê&ÉT.
C≤„qT\T ÁãVü≤àyê<äT˝…’q eTTqT\T dæ<ë∆ÁX¯e÷\‘√ Ä ÄÁX¯eT+ eTH√Vü≤s¡+>± ñqï~.
>∑v±Z uÛÑ>∑er ì‘·´+ eVü≤‘˚´yê|òüTHê•˙ ˆ
dü ‘·Á‘· Mø£å´ $XÊ«‘êà ‘ê|ükÕ˙«‘·ø£\àcÕHé ˆˆ 13 ˆˆ
bÕbÕ\qT b˛>=fÒº >∑+>±q~ n#·≥ m\¢|ü⁄&ÉT Á|üeVæ≤düTÔqï~. nø£ÿ&É $X¯«s¡÷|ü⁄&Ó’q lø£èwüßí&ÉT
bÕ|ü<ä÷s¡T˝…’q eTTqT\qT #·÷∫Hê&ÉT.
Á|üD≤y˚THê<∏äÛe#·kÕ |üP»j·÷e÷dü e÷<Ûäe' ˆ
‘·+ ‘˚ <äècÕº « »>∑<√´ì+ X¯vâ#·Áø£>∑<ë<Ûäs¡yéT ˆˆ 14 ˆˆ
270 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Á|üDÒeTTs¡“¤øÏÔdü+j·TTø±Ô jÓ÷–Hê+ |üs¡eT+ >∑Ts¡TyéT ˆ
düTÔeìÔ yÓ’~¬ø’s¡àÅHÓÔÌ' ø£è‘ê« Vü≤è~ düHê‘·qyéT ˆˆ 15 ˆˆ
qeTkÕÿs¡+‘√qT, e÷≥‘√qT yê]ì >ös¡$s#ê&ÉT. Ä eTTqT\T X¯+K#·Áø£>∑<ë<Ûäs¡T&ÉT, »>∑<√´ì
nsTTq ø£èwüßíì #·÷∫ jÓ÷^X¯«s¡T\≈£î >∑Ts¡TyÓ’q n‘·ìøÏ uÛÑøÏÔ‘√ qeTdüÿ]+∫Hês¡T. düHê‘·qT&Ó’q n‘·ìì
‘·eTVü≤è<äj·÷˝À¢ ì\TŒø=ì y˚<äeT+Á‘ê\‘√ k˛ÔÁ‘·+ #˚j·TT#·THêïs¡T.
Áb˛#·Ts¡H√´q´eTe´ø£Ôe÷~<˚e+ eTVü‰eTTìyéT ˆ
nj·T+ dü uÛÑ>∑yêH˚ø£' kÕø°å Hêsêj·TD' |üs¡' ˆˆ 16 ˆˆ
Ä>∑#·Ã¤‘·´<ÛäTHê <˚e' Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡Twü' dü«j·TyéT ˆ
nj·Ty˚Tyêe´j·T' ÁdücÕº dü+Vü≤sêÔ #Ó’e s¡ø£åø£' ˆˆ 17 ˆˆ
yês¡T ‘·eT˝À ‘êeTT ø£èwüßìí >∑÷]à Ä~<˚e⁄&Éì, ne´ø£d·Ô «ü s¡÷|ü⁄&Éì, >=|üŒeTT˙X¯«s¡T&Éì #Ó|ü ø=Hêïs¡T.
Ç‘·&ÉT n~«rj·TT&ÉT, uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT, kÕø°åuÛÑ÷‘·T&ÉT, |üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&Ó’q kÕøå±Hêïsêj·TDT&Éì Á|üX¯+dæ+∫Hês¡T.
Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡Twüß&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ç|ü⁄&ÉT dü«j·T+>± Ç#·{ÏøÏ e∫ÃHê&ÉT. Ç‘·&˚ n$Hê• düèwæº dæú‹ \j·Tø±s¡≈£î&ÉT.
neT÷s√Ô eT÷]Ôe÷q÷“¤‘ê« eTT˙Åq›wüߺ$TVü‰>∑‘ê' ˆ
@wü <Ûë‘ê $<Ûë‘ê #· düe÷>∑#·Ã¤‹ düs¡«>∑' ˆˆ 18 ˆˆ
nHê~s¡ø£åjÓ÷-qH√Ô eTVü‰uÛÑ÷‘√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
ÁX¯ó‘ê« ãT<ë∆« Vü≤]ùdÔcÕ+ e#ê+dæ e#·Hê‹>∑' ˆˆ 19 ˆˆ
j·Tj·TÚ dü ‘·÷s¡í+ >√$q›' kÕúq+ ‘·dü´ eTVü‰‘·àq' ˆ
ñ|üdüŒ èXÊ´<∏ä uÛ≤y˚q rπsú rπsú dü j·÷<äe' ˆˆ 20 ˆˆ
#·#ês¡ <˚eø°dü÷qTπs›e]¸|æ‘·è‘·s¡ŒDyéT ˆ
qBHê+ rs¡dü+kÕúH˚ kÕú|æ‘êì eTT˙X¯«¬ s’' ˆˆ 21 ˆˆ
*v±Zì |üP»j·÷e÷dü X¯yÓ÷“¤s¡$T‘·‘˚»dü' ˆ
<äècÕº « <äècÕº « düe÷j·÷qÔ+ j·TÁ‘· j·TÁ‘· »Hês¡›qyéT ˆˆ 22 ˆˆ
|üP»j·÷xÃÁøÏπs |ü⁄ôw’ Œs¡ø£å‘Ó’düÔìïyêdæq' ˆ
düMTø£å´ yêdüT<˚e+ ‘·+ XÊsYvZX¯+U≤dæ<Ûë]DyéT ˆˆ 23 ˆˆ
s¡÷|üs¡Væ≤‘·T&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT eT÷]ÔeT+‘·T&Ó’ eTTqT\qT #·÷&É{≤ìøÏ Çø£ÿ&çøÏ e∫ÃHê&ÉT. Ç‘·&ÉT
Ä<ä´+‘ê\T ˝Òìyê&ÉT. eTVü‰uÛÑ÷‘·dü«s¡÷|ü⁄&ÉT eTùV≤X¯«s¡T&ÉT≈£L&Ü nì#Ó|üø=+≥Tqï Ä eTTqT\ e÷≥\T$ì
e÷≥\ø£+<äì Vü≤]s¡÷|ü⁄&Ó’q ø£èwüßí&ÉT ‘·«s¡>± eTVü‰‘·Tà&Ó’q Ä ñ|üeTqT´ìjÓTTø£ÿ ÄÁX¯e÷ìøÏ ãj·T\T<˚]Hê&ÉT.
<ë]˝À Á|ü‹rs¡údüú\+˝Àq÷ Ä#·eTq|üPs¡«ø£+>± »\+ d”«ø£]+∫ eTT+<äT≈£î kÕ–Hê&ÉT. <˚eø°q+<äqT&Ó’q
 Çs¡y’Ó nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 271

lø£èwüß&í TÉ ãTTwüß\≈£î |æ‘è· <˚e‘·\≈£î ‘·sŒ¡ D≤\T >±$+∫Hê&ÉT. Äj·÷ qBrsê˝À¢ eTTqT\T |üPs¡«+ Á|ü‹wæs˜ ∫q
n~Ûø£‘˚CÀe+‘·eTT˝…’q •e*+>±\qT |üPõs∫Hê&ÉT. ‘·eT düMTbÕìøÏ edüTÔqï XÊsYvZeTT, X¯+KeTT, K&ÜZìï
<Ûä]s∫q Ä yêdüT<˚e⁄&Ó’q lø£èwüßíì#·÷∫ n#·{Ï »qT\T |üP\T nø£å‘·˝‘√ |üPõ+#ês¡T.
‘·dæúπs ìX¯Ã˝≤' düπs« X¯óuÛ≤v±Zj·T‘·e÷qkÕ' ˆ
j·÷ì ‘·Á‘ês¡Ts¡T≈£åLD≤+ e÷qkÕì »Hês¡›qyéT ˆˆ 24 ˆˆ
<äècÕº « düeTVæ≤‘êHê´düìïÅcÕÿeTìÔ |ü⁄sê Vü≤]yéT ˆ
n<∏ëe>±Vü≤´ >∑v±Zj·÷+ ø£è‘ê« <˚e]¸‘·s¡ŒDyéT ˆˆ 25 ˆˆ
Ä<ëj·T |ü⁄wüŒesê¸DÏ eTT˙Åq›kÕ´$X¯<Zä èVü≤yéT ˆ
<äècÕº« ‘·+ jÓ÷–Hê+ ÁX‚wü˜+ uÛÑk˛à<ä÷∆*‘·$Á>∑Vü≤yéT ˆˆ 26 ˆˆ
»{≤Ns¡<Ûäs¡+ XÊqÔ+ qHêeT •s¡kÕ eTTìyéT ˆ
Ä˝Àø£´ ø£èwüíe÷j·÷qÔ+ |üP»j·÷e÷dü ‘·‘Ô· «$‘Y ˆˆ 27 ˆˆ
n+<äs÷¡ X¯óuÛ≤+>∑T&Óq’ ø£èwüßìí j·T+<äT eTqdüTì*Œ #·\q+˝Òìyê¬sH’ ês¡T. ñqï‘·kÕúHêìï bı+<ä>√πsyê]
eTqdüT\T Ä ø£èwüßíì #·÷∫ düe÷<ÛëHêìï bıs~q$. |üPs¡«+ lVü≤]øÏ $eTTK+>± ñ+&˚ eTqdüT*|ü⁄&ÉT
Ä_ÛeTTU≤ìï bıs~q$. ‘·sê«‘· >∑+>±q~˝À kÕïq+#˚dæ <˚e‘·\≈£î ãTTwüß\≈£î ‘·s¡ŒD≤˝§~* eT+∫|üPe⁄\T
rdüTø=ì eTTìÁX‚wüߘì >∑èVü‰ìï Á|üy˚•s∫Hê&ÉT. jÓ÷>∑T˝À¢ ÁX‚wüߘ&ÉT, uÛÑdüàeT\~q X¯Øs¡+>∑\yê&ÉT, »&É\T
Hês¡ã≥º\T <Ûä]s∫ XÊs‘·T&Ó’q Ä eTTìøÏ qeTdüÿ]s#ê&ÉT. ‘·‘·Ô«y˚‘·Ô nsTTq ÄeTTì ‘·q <ä>∑Zs¡≈£îedüTÔqï
ø£èwüßíì#·÷∫ |üPõ+∫Hê&ÉT.
ÄdüH˚ yêdüj·÷e÷dü jÓ÷–Hê+ Á|ü<∏äe÷‹~∏yéT ˆ
ñyê#· e#·kÕ+ jÓ÷ìs C≤˙eT' |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 28 ˆˆ
$wüßíeTe´ø£Ôdü+kÕúq+ •wü´uÛ≤y˚q dü+dæú‘·yéT ˆ
kÕ«>∑‘·+ ‘˚ Vü≤èw”πøX¯! dü|òü˝≤ì ‘·bÕ+dæ q' ˆˆ 29 ˆˆ
jÓ÷>∑T\≈£î Á|ü<eä∏ ÷‹~∏ nsTTq ø£èwüßìí Ädüq+˝À ≈£Ls√Ãu…{ºÏ Ç≥T¢ |ü*ø¬ qT. yê≈£îÿ\≈£î ø±s¡DuÛ÷Ñ ‘·T&Ée>∑T
ìqTï düs√«‘·ÔeTyÓTÆq kÕúq+>± ‘Ó\TdüTø=qT#·THêïeTT. ÇsÁ~j·÷r‘· dü«s¡÷|ü+>∑\ $wüßí&Éeì •wü´dü«uÛ≤e+‘√
Ç|ü⁄&ÉT ì*∫Hêeì >∑T]Ôs#êeTT. Ç+Á~j·÷\ø£BÛX¯«s¡T&ÉyÓ’q ˙≈£î kÕ«>∑‘·+. e÷ ‘·|üdüT‡\T dü|òü\yÓTÆq$.
j·T‘ê‡øå±<˚e $XÊ«‘êà eT<˚ZVü≤+ $wüßísê>∑‘·' ˆ
‘ê«+ q |üX¯´ìÔ eTTqjÓ÷ j·T‘·H√Ô-|”Vü≤ jÓ÷–q' ˆˆ 30 ˆˆ
‘ê<äèX¯kÕ´Á‘· uÛÑe‘·' øÏe÷>∑eTqø±s¡DyéT ˆ
ÁX¯ó‘√«|üeTH√´düÔ<ë«ø£´+ uÛÑ>∑yêH˚›eø°düT‘·' ˆˆ
yê´»Vü‰s¡ eTVü‰jÓ÷^ Á|üdüqï+ Á|üDÏ|ü‘·´ ‘·yéT ˆˆ 31 ˆˆ
272 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø£èwüí ñyê#· :` ø£èwüßí&ÉT |ü*ø±&ÉT.
uÛÑ>∑eHé Á<äwüߺ$T#êä$T –ØX¯+ ø£è‹ÔyêdüdüyéT ˆˆ 32 ˆˆ
»>∑Á<ä÷|ü⁄&ÉyÓ’q $wüßíy˚ dü«j·T+>± e÷Çs{ÏøÏ e∫ÃHê&ÉT. ms‘√ j·T‘·ï+ #˚dæq|üŒ{Ïø° jÓ÷^X¯«s¡T\T
eTTqT\T ≈£L&Ü ìqTï #·÷&É˝Ò≈£îHêïs¡T. n{Ϻ eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉyÓ’q ˙e⁄ Çø£ÿ&çøÏ sêe≥+˝À ø±s¡Dy˚T$T? nì
|ü\Tø£>± Ä ñ|üeTqT´eTTì yêø±´ìï $ì uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT <˚eø°dTü ‘·T&ÉT lø£èwüß&í TÉ ìs¡à\T&Óq’ Ä eTTìøÏ qeTdüÿ]s∫
Ç≥T¢ |ü*¬øqT. z |üPE´&Ü! #·s¡à<Ûë]jÓÆTq •e⁄ì H˚qT #·÷&Ü\qTø=+≥THêïqT.
dü+ÁbÕb˛Ô uÛÑe‘·'kÕúq+ uÛÑ>∑e<ä›s¡ÙH√‘·T‡ø£' ˆ
ø£<∏äÛ+ dü uÛÑ>∑yê˙XÀ <äèXÀ´ jÓ÷>∑$<ë+ es¡' ˆˆ 33 ˆˆ
uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì #·÷&Ü\H˚ ≈£î‘·÷Vü≤\+‘√ ˙<ä>sZ∑ ø¡ Ï e#êÃqT. uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT, jÓ÷>∑$<äT˝À¢ ÁX‚wßü &˜ ÷É nsTTq
•e⁄ì @$<Ûä+>± #·÷&Ü*?
eTj·÷-∫πsD ≈£îÁ‘êVü≤+ Á<äøå±´$T ‘·eTTe÷|ü‹yéT ˆ
Á|ü‘ê´Vü≤ uÛÑ>∑yêqTø√Ô <äèX¯´‘˚ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 34 ˆˆ
uÛѬø’´y√Áπ>D ‘·|ükÕ ‘·‘·Tÿs¡Tùw«Vü≤ dü+j·T‘·' ˆ
ÇùV≤X¯«s¡+ <˚e<˚e+ eTT˙ÅHê› ÁãVü≤àyê~q' ˆˆ 35 ˆˆ
<Ûë´j·THêÔ´sê<Ûäj·TH˚Ô ´q+ jÓ÷–qkÕÔ|ükÕX¯Ã j˚T ˆ
ÇVü≤ <˚e' dü|ürïø√ uÛÑ>∑yêHé eèwüuÛÑ<Ûä«»' ˆˆ 36 ˆˆ
Áø°&É‘˚ $$<ÛÓ’s¡÷“¤‘Ó’s√´–_Û' |ü]yê]‘·' ˆ
ÇVü‰ÁX¯y˚T |ü⁄sê s¡TÁ<ä+ ‘·|üdüÔbÕÔ « düT<ës¡TDyéT ˆˆ 37 ˆˆ
˝ÒuÛÒ eTùV≤X¯«sê<√´>∑+ e•c˛˜ uÛÑ>∑yêqèwæ' ˆ
ÇôV’≤e uÛÑ>∑yêHê«´dü' ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tq' dü«j·TyéT ˆˆ 38 ˆˆ
‘·«s¡>± ñe÷|ü‹ì mø£ÿ&É #·÷&É>∑\qT? Ä Á|üX¯ï≈£î |üPE´&Ó’q eTTì Ç{≤¢ ã<äT\T |ü*ø±&ÉT.
|üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT uÛÑøÏÔ‘√ø±ì, rÁe‘·|üdüT‡‘√>±ì #·÷&É<ä–qyê&ÉT. ns<äTe\¢ ˙e⁄ ìj·TeT+ ø£*– Çø£ÿ&É
‘·|eü ÷#·]s#·TeTT. Çø£ÿ&É ÁãVü≤àyê<äT˝…q’ eTTìes¡T\T <˚e<˚e⁄&Óq’ áX¯«s¡Tì <Ûë´ìdüTHÔ êïs¡T, Äsê~ÛdTü HÔ êïs¡T.
jÓ÷>∑T\T eTTqT\T≈£L&Ü Äj·Tìï n]ÃdüTÔHêïs¡T. eèwüuÛÑ<Ûä«E&Ó’q •e⁄&ÉT uÛ≤s¡´‘√≈£L&É Çø£ÿ&É jÓ÷>∑T\T
|ü]y˚wsºæ |ü>± uÛ÷Ñ ‘·>D∑ ≤\‘√ Áø°&dç Tü sÔ {≤&ÉT. á ÄÁX¯eT+˝ÀH˚ |üPs¡«+ edæwßü &˜ TÉ s¡TÁ<äTì>∑÷]à rÁe‘·|eü ÷#·]s∫
eTùV≤X¯«s¡Tìe\¢ jÓ÷>∑$<ä´qT bı+<ë&ÉT. Çø£ÿ&˚ yê´düT&ÉT ≈£L&Ü •e⁄ìe\¢ jÓ÷>∑$<ä´qT bı+<ë&ÉT.
<äècÕº « ‘·+ |üs¡y˚TXÊq+ \ã∆yêHé C≤„qyÓTÆX¯«s¡yéT ˆ
ÇVü‰ÁX¯eT|ü<˚ s¡y˚T´ ‘·|üdüÔbÕÔ « ø£|ü]›q' ˆˆ 39 ˆˆ
 Çs¡y’Ó nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 273

n$q›qTŒÁ‘·ø±ÁqTÁ<ë‘·÷‡s¡jÓ÷ uÛÑøÏÔdü+j·TT‘ê' ˆ
ÇVü≤ <˚yê eTVü‰<˚M+ uÛÑyê˙xà eTùV≤X¯«ØyéT ˆˆ 40 ˆˆ
dü+düTÔeH√Ô eTVü‰<˚e+ ìs¡“¤j·÷ ìs¡« è‹s j·Tj·TT' ˆ
ÇVü‰sê<Ûä´ eTVü‰<˚e+ kÕe]ídüÔ|ü‘ê+ es¡' ˆˆ 41 ˆˆ
\ã∆yêqŒs¡eT+ jÓ÷>∑+ Á>∑+<∏äø±s¡‘·«eTT‘·ÔeTyéT ˆ
Á|ües¡Ôj·÷e÷dü dü ‘ê+ ø£è‘ê« yÓ’ dü+Væ≤‘ê+ X¯óuÛÑyéT ˆˆ 42 ˆˆ
Çø£ÿ&˚ ø£èwüí<Ó«ÌbÕj·TqT&Ó’q uÛÑ>∑yêHé yê´düT&ÉT dü«j·T+>± Ä |üs¡y˚TX¯«s¡Tì <ä]Ùs∫ áX¯«s¡dü+ã+<ÛäyÓTÆq
C≤„Hêìï bıs<ë&ÉT. •e⁄ì á eTH√Vü≤sêÁX¯eT+˝ÀH˚ ‘·|üdüT‡#˚dæ uÛÑøÏÔ>∑\ |ü+&ç‘·T\T s¡TÁ<äTìe\¢ |ü⁄Á‘·T\qT
bıs~Hês¡T. á Á|ü<˚X¯+˝ÀH˚ <˚e‘·\T eTVü‰<˚$ eTùV≤X¯«] nsTTq bÕs¡«r<˚$ì k˛ÔÁ‘·+ #˚dü÷Ô eTVü‰<˚e⁄ì
uÛÑõs∫ uÛÑj·T+˝Òìyê¬s’ ì‘ê´q+<ëìï bıs~Hês¡T. ‘·|üdüT«˝À¢ ÁX‚wüߘ&Ó’q kÕe]í Ç#·≥H˚ eTVü‰<˚e⁄DÏí |üPõs∫
ñ‘·ÔeTjÓ÷>∑dæ~∆qs~Hê&ÉT. ÁX‚wü˜yÓTÆq Á>∑+<∏äÛø£s¡Ô è‘ê«ìï ≈£L&Ü bıs~Hê&ÉT. Ä kÕe]í ‘êqT s¡∫s∫q
X¯óuÛÑÁ|ü<äyÓTÆq dü+Væ≤‘·qT ˝Àø£+˝À Á|üe]Ôs|üCÒdæHê&ÉT.
ÇôV’≤e dü+Væ≤‘ê+ <äècÕº « ø±ù|j·T' XÊ+X¯bÕj·Tq' ˆ
eTVü‰<˚e+ #·ø±πse÷+ bÂsêD°+ ‘·ìïjÓ÷>∑‘·' ˆˆ 43 ˆˆ
<ë«<äXË’e düVü≤ÁkÕDÏ XÀ¢ø±Hê+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT ˆ
ÇVü≤ Á|üe]Ô‘ê |ü⁄D≤´ <ä«´wüº kÕVü≤Ádæø√‘·Ôsê ˆˆ
yêj·TMjÓ÷‘·Ôs¡+ HêeT |ü⁄sêD+ y˚<ädüeTà‘·yéT ˆˆ
~«C…’' bÂsêDÏø£+ |ü⁄D´+ Á|ükÕ<˚q ~«CÀ‘·ÔyÓTÆ' ˆ
ÇôV’≤e U≤´|æ‘·+ •ôw’´' XÊsX¯bÕj·TquÛ≤wæ‘·yéT ˆˆ 44 ˆˆ
j·÷»„e˝Àÿ ´ eTVü‰jÓ÷^ <äècÕº «-Á‘· ‘·|ükÕ Vü≤s¡yéT ˆ
#·ø±s¡ ‘·ìïjÓ÷π>q jÓ÷>∑XÊÅdüÔeTqT‘·ÔeTyéT ˆ
ÇôV’≤e uÛÑè>∑TD≤ |üPs¡«+ ‘·bÕÔ « |üPs¡«+ eTVü‰‘·|ü' ˆ
X¯óÁø√ eTùV≤X¯«sê‘·TŒÁ‘√ \uÀ∆ jÓ÷>∑$<ë+ es¡' ˆˆ 45 ˆˆ
|ü⁄s¡Tc˛‘·Ôe÷! á Á|ü<˚X¯+˝À ø±ù|j·TT&Ó’q XÊ+X¯bÕj·TqT&ÉT eTVü‰<˚e⁄DÏí düà]s∫ n‘·ì ÄC„‘√
12y˚\XÀ¢ø±\T>∑\ á |ü⁄sêDdü+Væ≤‘·qT s¡∫s∫Hê&ÉT. y˚<ädü$Tà‘·+ |ü⁄D´Á|ü<äyÓTÆq yêj·TMj·Tdü+Væ≤‘·
|ü<äVü‰s¡Ty˚\XÀ¢ø±\T>∑\ ñ‘·Ôs¡uÛ≤>∑+ Çø£ÿ&˚ Á|üe]Ô‘·yÓTÆq~. $Á|ü⁄\T, $Áb˛‘·ÔeTT\T XÊsX¯bÕj·TqT&ÉT #Ó|æŒq
|ü⁄D≤´ìï ø£*–s#˚ Ä |ü⁄sêD+ n‘·ì nqTÁ>∑Vü≤+‘√H˚ $düÔ]s∫q~. eTVü‰jÓ÷– j·÷»„ e\Tÿ´&ÉT Çø£ÿ&˚
‘·|üe÷#·]s∫ |üs¡eT•e⁄ì Ä»„‘√ ñ‘·ÔeTyÓTÆq jÓ÷>∑XÊÅkÕÔìï s¡∫s#ê&ÉT. |üPs¡«+ uÛÑè>∑TeTVü≤]¸ Çø£ÿ&˚
>=|üŒ‘·|üdüT‡ #˚dæ •e⁄ì nqTÁ>∑Vü≤+‘√ jÓ÷>∑y˚‘·Ô˝À¢ ÁX‚wüߘ&Ó’q |ü⁄Á‘·TDÏí bıs~Hê&ÉT.
274 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·kÕà~ôV’≤e <˚y˚X¯ ‘·|üdüÔbÕÔ « düT<äTX¯Ãs¡yéT ˆ
Á<äwüߺeTs¡Ωdæ $X‚«X¯eTTÁ>∑ä+ ;ÛeT+ ø£|ü]›qyéT ˆˆ 46 ˆˆ
ns<äTe\¢ z <˚e<˚yê! ˙$ø£ÿ&ÉH˚ ø£wüºkÕ<Ûä´yÓTÆq ‘·|üe÷#·]s∫ ñÁ>∑T&ÉT, uÛÑj·T+ø£s¡T&ÉT, ø£|ü]›
nsTTq áX¯«s¡Tì <ä]Ùs#·TeTT.
@eeTTø±Ô « <ä<Í C≤„qeTT|üeTqT´s¡àVü‰eTTì' ˆ
Áe‘·+ bÕX¯ó|ü‘·+ jÓ÷>∑+ ø£ècÕíj·÷øÏ¢wüºø£s¡àDÒ ˆˆ 47 ˆˆ
nì |ü*øÏ eTTìÁX‚wüߘ&Ó’q ñ|üeTqT´&ÉT ÄX¯Ãs¡´ø£s¡ø±sê´\T>∑\ ø£èwüßíìøÏ C≤„Hêìï, ìj·Te÷ìï, bÕX¯ó
|ü‘·jÓ÷>±qTï|ü<˚•s#ê&ÉT.
dü ‘˚q eTTìeπs´D yê´Vü≤è‘√ eT<ÛäTdü÷<äq' ˆ
‘·Á‘Ó’e ‘·|ükÕ <˚e+ s¡TÁ<äe÷sê<Ûäj·TÅ‘·ŒuÛÑT' ˆˆ 48 ˆˆ
eT<Û ä T dü ÷ <ä q T&Ó ’ q Ä Hêsêj· T DT&É T eTTì ñ|ü < ˚ • s#· > ± dü e Ts¡ T ú & Ó ’ nø£ ÿ &É H ˚ ‘· | ü d ü T ‡‘√
s¡TÁ<äTHêsê~Ûs∫Hê&ÉT.
uÛÑk˛à<ä÷∆*‘·düsê«vÀZ eTTD√¶ e\ÿ\dü+j·TT‘·' ˆ
»C≤|ü s¡TÁ<äeTìX¯+ •yÓ’ø±Væ≤‘·e÷qdü' ˆˆ 49 ˆˆ
X¯ØsêìøÏ uÛÑdüàeT\<äTø=ì πøX¯U+&Éq+ #˚düTø=ì Hês¡eÅkÕÔ\T <Ûä]s∫ •e⁄ìj·T+<˚ eTqdüT \>∑ï+
>±$s∫ ìs¡+‘·s¡+>± •e⁄ì>∑÷]à »|æs∫Hê&ÉT.
‘·‘√ ãVüQ‹<∏˚Û ø±˝Ò k˛eT' k˛e÷s¡∆uÛÑ÷wüD' ˆ
n<äèX¯´‘· eTVü‰<˚y√ y√´$Tï <˚yê´ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 50 ˆˆ
Ä ô|’ #ê˝≤ø±˝≤ìøÏ #·+Á<äu÷ÑÛ wüDT&Óq’ •e⁄&ÉT bÕs¡«‹‘√≈£L&É Äø±X¯+˝À ø£èwüßìí øÏ kÕø屑·ÿ]s∫Hê&ÉT.
øÏØ{Ïq+ >∑~q+ ∫Á‘·e÷\+ |æHêøÏq+ X¯S*q+ <˚e<˚eyéT ˆ
XÊs¡÷›\#·sêàeT“s¡dü+eè‘êvZs <˚yê´ eTVü‰<˚eeTk <ä<äs¡Ù ˆˆ 51 ˆˆ
øÏØ≥+, >∑<ä, ∫Á‘·e÷\, X¯S\+, |æHêø£+ <Ûä]s∫q <˚e<˚e⁄ì, |ü⁄*#·s¡à+ ø£|üø=qï eTVü‰<˚e⁄ì,
<˚$‘√≈£L&çq •e⁄DÏí ø£èwüßí&ÉT <ä]Ùs#ê&ÉT.
Á|üuÛÑTs |ü⁄sêD+ |ü⁄s¡Twü+ |ü⁄s¡kÕÔ‘·‡Hê‘·q+ jÓ÷–qMT•‘ês¡yéT ˆ
nD√s¡D°j·÷sdüeTqqÔX¯øÏÔs ÁbÕDÒX¯«s¡+ X¯eTT“¤eTk <ä<äs¡Ù ˆˆ 52 ˆˆ
Á|üuÛÑTe⁄, |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT, düHê‘·qT&ÉT, jÓ÷–, áX¯«s¡T&ÉT, nDTe⁄ø£+f… nDTyÓ’qyê&ÉT,
nq+‘·X¯øÏÔ>∑\yê&ÉT, ÁbÕD≤\≈£î Á|üuÛÑTyÓ’q X¯+uÛÑTì n‘·&ÉT #·÷∫Hê&ÉT.
 Çs¡y’Ó nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 275

|üs¡X¯«<Ûëdüø£Ôø£s¡+ Á‹H˚Á‘·+ qèdæsVü≤#·sêàeè‘·uÛÑdüà>±Á‘·yéT ˆ

düeTT~Zs¡qÔ+ Á|üDe+ ãèVü≤qÔ+ düVü≤Ádüdü÷s¡´Á|ü‹eT+ <ä<äs¡Ù ˆˆ 53 ˆˆ
>∑+Á&É>=&ɶ* #˚‘· <Ûä]s∫ ñqïyê&ÉT, Á‹H˚Á‘·T&ÉT, qèdæsVü≤#·s¡às‘√ uÛÑdüàs <Ûä]s∫q X¯Øsêìï
ø£|üø=qïyê&ÉT, zsø±sêìï ñ#·Ã]düTÔqïyê&ÉT, y˚sTTeT+~ dü÷s¡T´\ ‘˚»düT‡>∑\ >=|üŒ<˚Vü≤+>∑\ •e⁄DÏí
#·÷∫Hê&ÉT.
q j·Tdü´ <˚yê q |æ‘êeTôVA-|æ H˚ÅH√› q #ê–ïs¡«s¡TD√ q eTè‘·T´' ˆ
Á|üuÛ≤eeT<ë´|æ e<äìÔ s¡TÁ<ä+ ‘·e÷~<˚e+ |ü⁄s¡‘√ <ä<äs¡Ù ˆˆ 54 ˆˆ
ÁãVü≤à, ÇsÁ<ä, n–ï, es¡TD, eTè‘·T´e⁄ yÓTT<ä˝>∑Tyês¡T Ä <˚e<˚e⁄ì Á|üuÛ≤yêìï #Ó|üŒ˝Òs¡T. n≥Te+{Ï
s¡TÁ<äTì ‘·q m<äTs¡T>± ø£èwüßí&ÉT <ä]Ùs#·Tø=Hêï&ÉT.
‘·<ë-q«|üX¯´~Z]X¯dü´ yêy˚T kÕ«‘êàqeTe´ø£ÔeTqqÔs¡÷|üyéT ˆ
düTÔeqÔMTX¯+ ãVüQ_Ûs¡«#√_Û' X¯v±âdæ#·Áø±ì«‘·Vü≤düÔe÷<ä´yéT ˆˆ 55 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT •e⁄ì yêeTuÛ≤>∑+˝À ne´ø£Ôs¡÷|ü⁄&ÉT nq+‘·s¡÷bÕ\T ø£*– áX¯«s¡Tì düTÔ‹düTÔqïyê&ÉT, X¯+K
#·Áø£ K&ÉZ Vü≤düTÔ&Ó’q ‘·q yÓTT<ä{Ïs¡÷bÕìï #·÷#ê&ÉT.
ø£è‘êv®*s <äøÏåD‘·' düTπsX¯+ Vü≤+kÕ~Ûs¡÷&ÛÉ+ |ü⁄s¡Twü+ <ä<äs¡Ù ˆ
düTÔyêqMTX¯dü´ |üs¡+ Á|üuÛ≤e+ |æ‘êeTVü≤+ ˝Àø£>∑Ts¡T+ ~$düúyéT ˆˆ 56 ˆˆ
•e⁄ì <äøDåÏ uÛ≤>∑+˝À #˚‘T· \T ø£≥Tºø=ì ì*∫q <˚ys˚ Á<äTì, Vü≤+düq~Ûws˜æ ∫ áX¯«s¡Á|üu≤Û yêìï düT‹Ô düTqÔ ï
˝Àø£>∑Ts¡Te⁄ |æ‘êeTVüQì Äø±X¯+˝À #·÷∫Hê&ÉT.
>∑DÒX¯«sêqs¡ÿ düVü≤Ádüø£˝≤Œqï˙›X¯«sêBq$T‘·Á|üuÛ≤yêHé ˆ
Á‹˝Àø£uÛÑs¡TÔ' |ü⁄s¡‘√-q«|üX¯´‘·Tÿe÷s¡eT–ïÁ|ü‹eT+ >∑DÒX¯yéT ˆˆ 57 ˆˆ
y˚\dü÷s¡T´\ düe÷qT˝…’q >∑DÒX¯«s¡T\qT, q+BX¯«s¡T&ÉT yÓTT<ä˝…’q n$T‘· Á|üuÛ≤ee+‘·T\qT,
≈£îe÷s¡kÕ«$Tì, n–ïÁ|ü‹eTT&Ó’q >∑DÒX¯óì, eTT˝À¢ø±\≈£î Á|üuÛÑTyÓ’q •e⁄ì eTTs<äTuÛ≤>∑+˝À #·÷∫Hê&ÉT.
eTØ∫eTÁ‹+ |ü⁄\Vü≤+ |ü⁄\düÔ ´s Á|ü#˚‘·dü+ <äø£åeT<∏ë|æ ø£D«yéT ˆ
|üsêX¯s¡+ ‘·‘·Œs¡‘√ edæwü˜s kÕ«j·T+uÛÑTe+ #ê|æ eTqTs <ä<äs¡Ù ˆˆ 58 ˆˆ
eTØ∫, nÁ‹, |ü⁄\Vü≤, |ü⁄\düÔ ´, Á|ü#˚‘·dü, <äø£å, ø£D«, |üsêX¯s¡, edæwü˜, kÕ«j·T+uÛÑTe eTqTe⁄\qT
nø£ÿ&É Áø£eT+>± ø£èwüßí&ÉT #·÷∫Hê&ÉT.
‘·TcÕºe eTÅHÓ’Ôs¡eTs¡' Á|ü<Ûëq+ ã<ë∆v®*]«wüßís¡T<ës¡ãT~∆' ˆ
Á|üDeT´ <˚yê´ –]X¯+ dü«uÛÑø±Ô ´ kÕ«‘·àq´<∏ë‘êàqeTk $∫qÔ ´ ˆˆ 59 ˆˆ
276 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ñ<ës¡ãT~∆>∑\ $wüßíe⁄ n+»*ã<äT∆&Ó’ <˚$‘√≈£L&É •e⁄ì uÛÑøÏÔ‘√ qeTdüÿ]s∫Hê&ÉT. Ä‘·à˝À Ä‘·à
‘·‘êÔ«ìï $#ê]s∫ neTs¡Á|ü<ÛëqT&Ó’q áX¯«s¡Tì y˚<äeT+Á‘ê\‘√ düTÔ‹s∫Hê&ÉT.
ø£èwüí ñyê#· :` ø£èwüßí&ÉT |ü*ø±&ÉT.
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ XÊX¯«‘· düs¡«jÓ÷>∑ ÁãVü‰à<äj·TkÕÔ «eTèwüjÓ÷ e<äìÔ ˆ
‘·eTX¯Ã dü‘·Ô «xà s¡»ÅdüÔj·T+ #· ‘ê«y˚Te düs¡«+ Á|üe<äìÔ düqÔ' ˆˆ 60 ˆˆ
XÊX¯«‘·T&Ée⁄, düeTdüÔjÓ÷>∑dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄ ÁãVü‰à<äT\T ãTTwüß\T ˙e⁄ dü‘·Ô «s¡»düÔyÓ÷>∑TD≤‘·Tà&Éeì
düeTdüÔ$X¯«+ ˙y˚ nì #Ó|ü<äTs¡T. n{Ϻ ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
‘·«+ ÁãVü‰à Vü≤]s¡<∏ä s¡TÁ<ä $X¯«ø£sêÔ dü+Vü≤sêÔ ~qø£s¡eTD¶˝≤~Ûyêdü' ˆ
ÁbÕDdüÔ «+ VüQ‘·eVü≤yêdüyê~uÛÒ<äkÕÔ «y˚Tø£+ X¯s¡DeTTô|’$T <˚eMTX¯yéT ˆˆ61 ˆˆ
s¡TÁ<äT&Ü! ˙e⁄ ÁãVü≤àe⁄, $wüßí&Ée⁄, düèwæºdü+Vü‰s¡ø±s¡≈£î&Ée⁄. dü÷s¡´eT+&É\eT+<äTqïyê&Ée⁄
ÁbÕDdü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. n–ï, ÇsÁ<ë~ uÛÒ<ë\‘√ ø£ìŒs#˚ n~«rj·TT&ÉyÓ’q ìqTï X¯s¡DTbıs~HêqT.
kÕ+U≤´kÕÔ «eT>∑TDeT<∏ëVüQπsø£s¡÷|ü+ jÓ÷>∑düú+ dü‘·‘·eTTbÕdü‘˚ Vü≤è~düúyéT ˆ
y˚<ëkÕÔ «eT_Û<ä<ÛärVü≤ s¡TÁ<äMT&ÛÉä´+ ‘ê«y˚Tø£+ X¯s¡DeTTô|’$T <˚eMTX¯yéT ˆˆ 62 ˆˆ
ìqTï kÕsKT´\T >∑TDs¡Væ≤‘·T&Ée⁄, @ø±ø±s¡T&Ée⁄, jÓ÷>∑düTú&Éeì m\¢|ü⁄&ÉT eTqdüT˝À <Ûë´ìkÕÔs¡T.
y˚<ë\T ìqTï s¡TÁ<äT&Éeì, düTÔ‹s#·<ä–qyê&Éeì #Ó|ü⁄‘·Tqï$. n{Ϻ <˚e⁄&Ée⁄, áX¯ó&ÉyÓ’q ìqTï X¯s¡DT
bıs<äT‘·THêïqT.
‘·«‘êŒ<˚ ≈£îdüTeTeT<∏ë|æ |üÁ‘·y˚Tø£+ <ä‘ê«-k uÛÑe‹ $eTTø£Ô$X¯«ãq∆' ˆ
düsê«|òüT+ Á|üDT<ä‹ dæ<ä∆jÓ÷–Ewüº+ düà è‘ê« ‘˚ |ü<äj·TT>∑fi¯+ uÛÑeÅ‘·ŒkÕ<ë‘Y ˆˆ 63 ˆˆ
˙bÕ<äeT+<äT ˇø£|ü⁄wüŒ+ø±ì, Ä≈£îø±ì düeT]Œs∫qyê&ÉT dü+kÕs¡ã+<Ûä$eTT≈£îÔ&Í‘ê&ÉT. dæ<äT∆\T,
jÓ÷>∑T\Tùd$s#˚ ˙ bÕ<ä<ä«j·÷ìï düà]s∫ ˙ nqTÁ>∑Vü≤+e\q düs¡«bÕbÕ\T ‘=\–s#·Tø=s≥THêï&ÉT.
j·TkÕ´X‚wü$uÛ≤>∑V”≤qeTeT\+ Vü≤è<ä´qÔsêedæú‘·+
‘˚ ‘ê«+ jÓ÷ìeTqqÔy˚Tø£ eT#·\+ dü‘·´+ |üs¡+ düs¡«>∑yéT ˆ
kÕúq+ ÁbÕVüQs¡Hê~eT<Ûä´ì<Ûäq+ j·TkÕà~<ä+ C≤j·T‘˚
ì‘·´+ ‘ê«Vü≤eTTô|’$T dü‘·´$uÛÑe+ $X‚«X¯«s¡+ ‘·+ •eyéT ˆˆ 64 ˆˆ
˙kÕúHêìï >∑÷]à $uÛ≤>±\T˝Òì~, ìs¡à\eTT, Vü≤è<äj·TeTT˝À ñs&˚~, ns‘·+ ˝Òì~, n~«rj·TeT÷,
ìX¯Ã\eT÷, dü‘·´dü«s¡÷|üeT÷, nìï#√≥¢ yê´|üÔeT÷, ÁX‚wü˜yÓTÆqB, ø±s¡DyÓTÆqB, Ä~eT<Ûë´+‘·s¡Væ≤‘·eT÷ nì
#Óô|Œ<äs¡T. Ç<ä+‘ê ø£\<˚ ˙ |ü<äeTT. dü‘·´yÓ’uÛÑe+>∑\ $X‚«X¯«s¡T&ÉyÓ’q •e⁄ì ìHÓï\¢|ü⁄&ÉT H˚qT ùd$kÕÔqT.
 Çs¡y’Ó nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 277

z+ qyÓ÷ ˙\ø£D≤˜j·T Á‹H˚Á‘êj·T #· s¡+Vü≤ùd ˆ

eTVü‰<˚yêj·T ‘˚ ì‘·´MTXÊHêj·T qyÓ÷ qeT' ˆˆ 65 ˆˆ
˙\ø£ssƒ¡T&Ée⁄, Á‹H˚Á‘·T&Ée⁄, y˚>∑+ø£\yê&Ée⁄, eTVü‰<˚e⁄&Ée⁄, áXÊqT&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qeT' |æHêøÏH˚ ‘·TuÛÑ´s qyÓ÷ eTTD≤¶j·T <äD϶H˚ ˆ
qeTùdÔ eÁ»Vü≤kÕÔj·T ~>∑«ÅkÕÔj·T ø£|ü]›H˚ ˆˆ 66 ˆˆ
|æHêø£<Ûë]$, <ä+&É<Ûë]e>∑T düHêï´dæ$, eÁ»Vü≤düTÔ&Ée⁄, ~>∑+ãs¡T&Ée⁄, ø£|ü]›yÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷ uÛ…’s¡eHê<ëj·T ø±\s¡÷bÕj·T <ä+ÅwæºH˚ ˆ
Hê>∑j·TCÀ„|üM‘êj·T qeTùdÔ eVæ≤ïπs‘·ùd ˆˆ 67 ˆˆ
uÛj
Ñ T· +ø£sH¡ ê<ä+ >∑\yê&Ée⁄, ø±\s¡÷|ü⁄&Ée⁄, ø√s¡\T>∑\yê&Ée⁄, bÕeTT˝Ò j·TCÀ„|Mü ‘·+>± <Û]ä s∫qyê&Ée⁄,
n–ïì Ms¡´eTT>± >∑\yê&Ée⁄ n>∑T ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ –ØXÊj·T kÕ«Vü‰ø±sêj·T ‘˚ qeT' ˆ
qyÓ÷ eTTø±Ô≥ºVü‰kÕj·T ;Ûe÷j·T #· qyÓ÷ qeT' ˆˆ 68 ˆˆ
–ØX¯ó&Ée⁄ kÕ«Vü‰ø±s¡s¡÷|ü+>∑\yê&Ée⁄, n≥ºVü‰dü+>∑\ ;Ûø£s¡s¡÷|ü⁄&Ée⁄ n>∑T ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qeTùdÔ ø±eTHêXÊj·T qeT'ø±\Á|üe÷~∏ÛH˚ ˆ
qyÓ÷ uÛ…’s¡ey˚cÕj·T Vü≤sêj·T #· ìwüvÏZDÒ ˆˆ 69 ˆˆ
eTqà<∏ës‘·≈£î&Ée⁄, j·TeTTì eT~∏s∫qyê&Ée⁄, ;Ûø£s¡y˚wüß&Ée⁄, <ÛäqTs¡∆s¡T&Ée⁄, Vü≤s¡T&ÉyÓ’q ˙≈£î
qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ Å‘·´eT“ø±j·T qeTùdÔ ø£è‹Ôyêdüùd ˆ
qyÓ÷-$T“ø±~Û|ü‘·j˚T |üX¯SHê+ |ü‘·j˚T qeT' ˆˆ 70 ˆˆ
Á‹H˚Á‘·T&Ée⁄, #·sêàsãs¡<Ûë]$, bÕs¡«r|ü‹$, |üX¯ó|ü‹yÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qeTùdÔ y√´eTs¡÷bÕj·T y√´e÷~Û|ü‘·j˚T qeT' ˆ
qs¡HêØ X¯Øsêj·T kÕ+K´jÓ÷>∑Á|üe]ÔH˚ ˆˆ 71 ˆˆ
Äø±X¯d«ü s¡÷|ü⁄&Ée⁄, Äø±XÊìø£~|Û ‹ü $, Åd|Ô” ⁄ü s¡Twüs÷¡ |ü X¯Øs¡+>∑\yê&Ée⁄. kÕsK´jÓ÷>±ìï Á|üe]Ôs|üCdÒ qæ
yê&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qyÓ÷ uÛ…’s¡eHê<∏ëj·T <˚yêqT>∑‘·*vÏZH˚ ˆ
≈£îe÷s¡ >∑Ts¡y˚ ‘·TuÛÑ´+ <˚e<˚yêj·T ‘˚ qeT' ˆˆ 72 ˆˆ
278 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
uÛ…’s¡e⁄qø£~Û|ü‹$, <˚e‘·\T |üPõ+#˚ *+>∑s¡÷bÕì$, ≈£îe÷s¡kÕ«$T ‘·+Á&ç$, <˚yê~<˚e⁄&Ó’q ˙≈£î
qeTkÕÿsê\T.
qyÓ÷ j·TC≤„~Û|ü‘·j˚T qeTùdÔ ÁãVü≤à#ê]DÒ ˆ
eTè>∑yê´<Ûëj·T eTVü≤‘˚ ÁãVü‰à~Û|ü‘·j˚T qeT' ˆˆ 73 ˆˆ
j·TC≤„\ø£~Û|ü‹$, ÁãVü≤à#ê]$, eTè>±\qT y˚{≤&˚ yê´<ÛäT&Ée⁄, ÁãVü‰à~Û|ü‹yÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qyÓ÷ Vü≤+kÕj·T $XÊ«j·T yÓ÷Vü≤Hêj·T qyÓ÷ qeT' ˆ
jÓ÷–H˚ jÓ÷>∑>∑e÷´j·T jÓ÷>∑e÷j·÷j·T ‘˚ qeT' ˆˆ 74 ˆˆ
Vü≤+düs¡÷|æ$, $XÊ«‘·à≈£î&Ée⁄, yÓ÷Væ≤+|ü#˚ùdyê&Ée⁄, jÓ÷–$, jÓ÷>∑+‘√ ‘Ó*j·T<ä–qyê&Ée⁄,
jÓ÷>∑e÷j·÷ dü«s¡÷|æyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qeTùdÔ ÁbÕDbÕ˝≤j·T |òüTD≤ºHê<äÁ|æj·÷j·T #· ˆ
ø£bÕ*H˚ qeTdüTÔuÛÑ´+ CÀ´‹cÕ+ |ü‘·j˚T qeT' ˆˆ 75 ˆˆ
ÁbÕDs¡ø£å≈£î&Ée⁄, |òüT+{≤Hê<ä Á|æj·TT&Ée⁄, ø£bÕ\<Ûë]$, CÀ´‹düT‡\≈£î Á|üuÛÑT&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
qyÓ÷ qyÓ÷-düTÔ ‘˚ ‘·TuÛÑ´+ uÛÑ÷j·T @e qyÓ÷ qeT' ˆ
eTVü≤´+ düsê«‘·àHê ø±e÷Hé Á|üj·T#·Ã¤ |üs¡y˚TX¯«s¡ ˆˆ 76 ˆˆ
z <˚yê! ˙≈£î eT∞fl eT∞fl qeTdüÿ]düTÔHêïqT. |üs¡y˚TX¯«sê! Hêø£ìï$<Ûë˝…’q ø√]ø£\q÷ rs¡TÃeTT.
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
@e+ Væ≤ uÛÑø±Ô´ <˚y˚X¯ eT_ÛwüOºj·T dü e÷<Ûäe' ˆ
|übÕ‘· bÕ<äjÓ÷ ]«ÁbÕ <˚e<˚y√´' dü<äD¶e‘Y ˆˆ 77 ˆˆ
z $Á|ü⁄˝≤sê! e÷<Ûäe⁄&û $<Ûä+>± uÛÑøÏÔ‘√ <˚y˚X¯óì düTÔ‹+∫ bÕs¡«r |üs¡y˚TX¯«s¡T\ bÕ<ë\≈£î kÕcÕº+>∑!
e÷#·]+#ê&ÉT.
ñ‘êú|ü´ uÛÑ>∑yêHé k˛eT' ø£èwüí+ πø•ìwüO<äqyéT ˆ
ãuÛ≤ùw eT<ÛäTs¡+ yêø£´+ y˚T|òüT>∑+;Ûs¡ì'dü«q' ˆˆ 78 ˆˆ
πø•ì #·+|æq ø£èwüßíì ô|’øÏ ˝Ò|æ uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT y˚T|òüT>∑+;Ûs¡dü«s¡+‘√ eT<ÛäTs¡yÓTÆq e÷≥*{≤¢
|ü*øÏHê&ÉT.
øÏeTs¡ú+ |ü⁄D¶Øø±ø£å ‘·|ü´‘˚ uÛÑe‘ê ‘·|ü' ˆ
‘·«y˚Te <ë‘ê düπs«cÕ+ ø±e÷Hê+ ø£s¡àD≤$TVü≤ ˆˆ 79 ˆˆ
 Çs¡y’Ó nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 279

‘·«+ Væ≤ kÕ |üs¡e÷eT÷]Ô s¡àeT Hêsêj·TD≤Vü≤«j·÷ ˆ

q $Hê ‘ê«+ »>∑‘·‡s¡«+ $<ä´‘˚ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT! ˆˆ 80 ˆˆ
y˚‘·ú Hêsêj·TD≤qqÔe÷‘êàq+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
eTVü‰<˚e+ eTVü‰jÓ÷>∑+ ùd«q jÓ÷π>q πøX¯e ˆˆ 81 ˆˆ
z ø£ècÕí! ˙yÓ+<äT≈£î ‘·|üe÷#·]düTÔHêïe⁄? ˙e⁄ dü«j·T+>± n+<ä] ø√¬sÿ\T ø£s¡à|òü˝≤\T Ç#˚Ãyê&Ée⁄
ø£<ë! Hêsêj·TD HêeT+ø£\ Hê ÁX‚wü˜yÓTÆq eT÷]Ô uÛÒ<ëì$ ˙e⁄. z |ü⁄s¡Tc˛‘·Ôe÷! á Á|ü|ü+#·+ ˙e⁄ ˝Ò≈£î+&Ü
ì\Te˝Ò<äT. πøX¯yê! nq+‘·Tì>± |üs¡y˚TX¯«s¡Tì>± ìqTï ˙e⁄ ‘Ó\TdüTø=eTTà. ˙ jÓ÷>∑+‘√ eTVü‰<˚e⁄ì>±
eTVü‰jÓ÷–>± ‘Ó\TdüTø√!
ÁX¯ó‘ê« ‘·<ä«#·q+ ø£èwüí' Á|üVü≤düHÓ’« eèwü<Ûä«»yéT ˆ
ñyê#ê˙«ø£å´ $X‚«X¯+ <˚M+ #· Væ≤eTXË’\C≤yéT ˆˆ 82 ˆˆ
á yêø±´ìï $ì ø£èwüßí&ÉT ∫s¡Tqe⁄«‘√ bÕs¡«‹ì $X‚«X¯«s¡T&Ó’q s¡TÁ<äTì #·÷∫ Ç≥¢Hêï&ÉT.
C≤„‘·+ Væ≤ uÛÑe‘ê düs¡«+ ùd«q jÓ÷π>q X¯vÿs¡! ˆ
Ç#êäe÷´‘·àdüeT+ |ü⁄Á‘·+ ‘·«<䓤ø£Ô+ <˚Væ≤ X¯vÿs¡ ˆˆ 83 ˆˆ
z X¯+ø£sê! ˙jÓ÷>∑+‘√ düeTdüÔ+ ‘Ó*dæqyê&Éej·÷´e⁄. Hêdüe÷qT&ÉT ˙ uÛÑ≈£îÔ&ÉT nsTTq |ü⁄Á‘·Tì
ø√s¡T‘·THêïqT. nqTÁ>∑Væ≤+#·T.
‘·<∏ëdæÔ«‘ê´Vü≤ $XÊ«‘êà Á|üVü≤èwüºeTqkÕ Vü≤s¡' ˆ
<˚Me÷˝Àø£´ –]C≤+ πøX¯e+ |ü]wüdü«CÒ ˆˆ 84 ˆˆ
$XÊ«‘·Tà&Óq’ •e⁄&ÉT dü+‘·Twüyº TÓ qÆ eTqdüT‘√ nfÒ¢ n>∑Tqì |ü*øÏ bÕs¡«‹ yÓ|’ ⁄ü #·÷∫ $wüßeí ⁄ Hê*+>∑q+
#˚düTø=Hêï&ÉT.
‘·‘·'kÕ »>∑‘ê+ e÷‘ê X¯vÿsês¡∆ X¯Ø]D° ˆ
yê´»Vü‰s¡ Vü≤èw”πøX¯+ <˚M Væ≤eT–ØÁq›C≤ ˆˆ 85 ˆˆ
‘·sê«‘· X¯+ø£sês¡∆ X¯Øsêìï bı+~q ˝Àø£e÷‘· Væ≤eTe‘·TŒÁ‹ø£ nsTTq bÕs¡«‹ Vü≤èw”πøX¯ó&Ó’q ø£èwüßíì‘√
Ç≥¢qï~.
nVü≤+C≤H˚ ‘·yêqqÔ ìX¯Ã˝≤+ düs¡«<ë#·T´‘· ˆ
nqHê´ MTX¯«πs uÛÑøÏÔ e÷‘·àq´|æ #· πøX¯e ˆˆ 86 ˆˆ
n#·T´‘ê! πøX¯yê! ˙ ìX¯Ã\eTT, nq+‘·eTT, nqq´eTT, nsTTq uÛÑøÏÔ áX¯«s¡Tì j·T+<äT, Hê j·T+<äT
≈£L&É ñqï<äì Hê≈£î ‘Ó*j·TTqT.
280 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·«+ Væ≤ Hêsêj·TD' kÕøå± ‘·‡sê«‘êà |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
ÁbÕ]ú‘√ <Ó’e‘Ó’' |üPs¡«+ dü+C≤‘√ <˚eø°düT‘·' ˆˆ 87 ˆˆ
˙e⁄ kÕøå±Hêïsêj·TDT&Ée⁄, |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ée⁄, düsê«‘·à≈£î&Ée⁄. |üPs¡«+ <˚e‘·\T ÁbÕ]ú+#·>± <˚eø°
düT‘·T&ÉyÓ’ »ìà+∫Hêe⁄.
|üX¯´‘·« e÷‘·àHê‘êàqe÷‘êàq+ eTeT düÁeTŒ‹ ˆ
HêejÓ÷ ]«<ä´‘˚ uÛÒ<ä @ø£+ |üX¯´ìÔ dü÷s¡j·T' ˆˆ 88 ˆˆ
˙$|ü⁄&ÉT Ä‘·à‘√ Ä‘·àdü«s¡÷bÕìï #·÷&ÉT. qqTï ≈£L&É <ä]Ù+#·T. eTq Ç<ä›]˝À uÛÒ<ä+ ˝Ò<äT. |ü+&ç‘·T\T
eTqqT ˇø£ÿ s¡÷|ü+>±H˚ #·÷kÕÔs¡T.
Çe÷ìVü≤ esêìcÕºqà‘√ÔÔ >∑èV”≤íwü« πøX¯e ˆ
düs¡«»„‘·«+ ‘·<∏Ó’X¯«s¡´+ C≤q„+ ‘·‘êŒs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 89 ˆˆ
áX¯«πs ìX¯Ã˝≤+ uÛÑøÏÔe÷‘·àq´|æ |üs¡+ ã\yéT ˆ
@eeTTø£ÔdüÔj·÷ ø£èc˛í eTVü‰<˚yê´ »Hês¡›q' ˆˆ 90 ˆˆ
Ä<˚X¯+ •s¡kÕ >∑èVü≤´ <˚y√-bÕ´Vü≤ ‘·<∏˚X¯«s¡yéT ˆ
Á|ü>∑èVü≤´ ø£èwüí+ uÛÑ>∑yêq <∏˚ÛX¯' ø£πsD <˚yê´ düVü≤ <˚e<˚e' ˆ
düeT÷Œ»´e÷H√ eTTì_Û' düTπsXË’ s¡®>±eT ¬ø’˝≤dü–]+ –ØX¯' ˆˆ 91 ˆˆ
ªªπøX¯yê! ˙≈£î ÇwüºyÓTÆq esê\T H˚ìdüTÔHêïqT. düs¡«»„‘·«+, ◊X¯«s¡´+, bÕs¡y˚TX¯«s¡C≤„q+, áX¯«s¡Tì
j·T+<äT ìX¯Ã\yÓTÆq uÛÑøÏÔ ˙˝À düs√«‘·ÔeTX¯øÏÔ nH˚ esê\qT Á>∑Væ≤+#·Tµµ. nì eTVü‰<˚$ #Ó|üŒ>± »Hês¡›qT&Ó’q
ø£èwüß&í TÉ ÄyÓT Ä<˚XÊìï •s¡kÕ d”«ø£]+∫ áX¯«s¡Tì‘√ nfÒ¢ nHêï&ÉT. ‘·sê«‘· uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ X¯+ø£sT¡ &ÉT bÕs¡«‹‘√
ø£*dæ, ‘·q #˚‹‘√ ø£èwüßíì |ü≥Tºø=ì <˚e‘·\T eTTqT\T |üPõ+|ü>± ¬ø’˝≤dü|üs¡«‘êìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
Ç‹ Áo ≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ j·T<äTe+XÊqTø°s¡ÔH˚ ø£èwüí‘·|üX¯Ãs¡D+ HêeT |üxÃ$+XÀ-<Ûë´j·T'ˆˆ 25ˆˆ
Áo ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À j·T<äTe+XÊqTø°s¡Ôq+˝À ø£èwüí ‘·|üX¯Ãs¡DeTH˚ Çs¡yÓ’ nsTT<äe n<Ûë´j·T+.ˆˆ 25ˆˆ

dhd
 281
wü&ç«+XÀ-<Ûë´j·T' ` Çs¡yÓ’ Äs¡e n<Ûë´j·T+
*+>√‘·Œ‹Ô' ` *+>√‘·Œ‹Ô
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
Á|ü$X¯´ y˚Ts¡T•Ks¡+ ¬ø’˝≤dü+ ø£qø£Á|üuÛÑyéT ˆ
s¡sêeT uÛÑ>∑yêHé k˛eT' πøX¯y˚q eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 1 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q eTùV≤X¯«s¡T&ÉT y˚Ts¡T|üs¡«‘·•Ks¡+˝Àì ã+>±s¡Tø±+‘·T\T >∑\ ¬ø’˝≤kÕìï Á|üy˚•+∫
πøX¯e⁄ì‘√ ≈£L&É $Vü≤]+∫Hê&ÉT.
n|üX¯´+ùdÔ eTVü‰‘êàq+ ¬ø’˝≤dü–]yêdæq' ˆ
|üP»j·÷xÃÁøÏπs ø£èwüí+ <˚e<˚e $Tyê#·T´‘·yéT ˆˆ 2 ˆˆ
¬ø’˝≤düyêdüT\T eTVü‰‘·Tà&ÉT, n#·T´‘·T&Ó’q ø£èwüßíì #·÷∫Hês¡T. <˚e<˚e⁄&ÉT X¯+ø£s¡Tì e˝…H˚ n‘·ìì ≈£L&É
|üPõ+∫Hês¡T.
#·‘·Tsê“VüQ eTT<ësêvZ+ ø±\y˚T|òüTdüeTÁ|üuÛÑyéT ˆ
øÏØ{Ïq+ XÊs¡vZbÕDÏ+ Áoe‘ê‡vÏÿ‘·eø£ådüyéT ˆˆ 3 ˆˆ
Bs¡Èu≤VüQ+ $XÊ˝≤ø£å+ |”‘·yêdüdüeT#·T´‘·yéT ˆ
<ä<Ûëq eTTs¡kÕ e÷˝≤+ yÓ’»j·T˙ÔeTqT‘·Ôe÷yéT ˆˆ 4 ˆˆ
ÁuÛ≤»e÷q+ Á•j·÷ <˚yê´ j·TTyêqeT‹ø√eT\yéT ˆ
|ü<ëà+Á|òæT+ |ü<äàqj·Tq+ düdæà‘·+ dü<äZ‹Á|ü<äyéT ˆˆ 5 ˆˆ
Hê\T>∑T uÛÑTC≤\T ø£*Z ÁX‚wü˜yÓTÆq X¯Øs¡+, ˙\y˚T|òüT+e+{Ï ø±+‹>∑\yê&Ó’, øÏØ≥+ XÊsYvZ+ <Ûä]+∫
eø£å'düú\+˝À Áoe‘·‡∫Vü≤ï+ Á|üø±•dü÷Ô πøX¯e⁄&ÉTHêï&ÉT. bı&Ée⁄ uÛÑTC≤\T, $XÊ\yÓTÆq ø£qTï\T, |”‘ê+ãs¡<Ûë],
n$Hê•, eø£å'düú\+ô|’ yÓ’»j·T+‹e÷\ <Ûä]+∫qyê&ÉT, \ø°åà<˚$‘√ Á|üø±•düTÔqïyê&ÉT, ‘·s¡TDej·TdüTÿ&ÉT,
düT≈£îe÷s¡T&ÉT, bÕ<ë\T ø£qTï\T |ü<ëà\e˝… ñqïyê&ÉT, ∫s¡Tqe⁄« >∑*Z |ü⁄D´>∑‹ ì#˚à øπ X¯e⁄ì yês¡T |üPõ+∫Hês¡T.
ø£<ë∫‘·ÔÁ‘· ©˝≤s¡ú+ <˚eø±´qq›es¡∆q' ˆ
ÁuÛ≤»e÷q'Á•j·÷ ø£èwüí X¯Ã#ês¡ –]ø£q›s¡yéT ˆˆ 6 ˆˆ
ˇø±H=ø£ düeTj·T+˝À <˚eøÏ dü+‘√wü es¡∆qT&ÉT, Áo ø£èwüßí&ÉT Á|üø±X¯e÷qT&Ó’ $˝≤kÕs¡∆+ nø£ÿ&ç |üs¡«‘·
>∑TVü≤˝À¢ dü+#·]+∫Hê&ÉT.
>∑q∆sê«|ü‡s¡kÕ+ eTTU≤´ Hê>∑ø£Hê´X¯Ã ø£è‘·‡ïX¯' ˆ
dæ<ë∆j·Tøå±X¯Ã >∑q∆sê« <˚yê düÔ+ #· »>∑qàj·TyéT ˆˆ7 ˆˆ
<äècÕº«X¯Ãs¡´+ |üs¡+ >∑‘ê« Vü≤sê¸<äT‘·TŒ¤\¢˝À#·Hê' ˆ
eTTeTT#·T' |ü⁄wüŒesê¸DÏ ‘·dü´ eT÷]∆ï eTVü‰‘·àq' ˆˆ 8 ˆˆ
282 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
>∑+<Ûäs¡T«˝À¢ n|ü‡s¡dü˝À¢ eTTKT´\T, Hê>∑ø£q´\T, dæ<ä∆j·Tø£å >∑+<Ûäs¡T«\T, düs¡«<˚e‘·\T, $XÊ«‘·à≈£î&Ó’q
ø£èwüßíì #·÷∫ $TøÏÿ* ÄX¯Ãsê´ìï bı+~ dü+‘√wü+‘√ ø£qT\T $bÕŒ]Ã Ä eTVü‰‘·Tà&Ó’q ø£èwüßíì •s¡düTô|’
|ü⁄wüŒesê¸ìï ≈£î]|æ+∫Hês¡T.
>∑q∆s¡«ø£q´ø± ~yê´ düÔ<ä«<ä|ü‡s¡k˛ esê' ˆ
<äècÕº« #·ø£$Tπs ø£èwüí+ düTdüTÔ‘·+ X¯ó∫uÛÑ÷wüD≤' ˆˆ 9 ˆˆ
ÁX‚wü˜˝…’q >∑+<Ûäs¡«ø£q´\T, ñ‘·ÔeT n|ü‡s¡dü\T, X¯óÁuÛÑyÓTÆq ÄuÛÑs¡D≤\T <Ûä]+∫ düTÔ‹bÕÁ‘·T&Ó’q ø£èwüßíì
ø±$T+#ês¡T.
ø±•Ã<ëZj·TìÔ $$<Ûä+ >±q+ ^‘·$XÊs¡<ë' ˆ
dü+Áù|ø£å´ <˚eø°dü÷qT+ düTq›s¡+ ø±eTyÓ÷Væ≤‘ê' ˆˆ 10 ˆˆ
bÕ&É≥+˝À HÓ’|ü⁄D´+ ø£*Zq ø=+<äs¡T düT+<äs¡T&Ó’q <˚eø°q+<äqT&ÉT ø£èwüßíì #·÷∫ yÓ÷Vü‰ìï bı+~
nH˚ø£ s¡ø±˝…’q bÕ≥\T bÕ&çHês¡T.
ø±•Ã~«˝≤düãVüQ˝≤ qè‘·´ìÔdüà ‘·<äÁ>∑‘·' ˆ
dü+Áù|ø£å´ düdæà‘·+ ø±•Ã‘·Œ|ü⁄düÔ<ä«<äHêeTè‘·yéT ˆˆ 11 ˆˆ
ø±•Ã<ä÷“¤wüDesê´DÏ kÕ«v±Z <ë<ëj·TkÕ<äs¡yéT ˆ
uÛÑ÷wüj·÷xÃÁøÏπs ø£èwüí+ ø£Hê´˝Àø£$uÛÑ÷wüDyéT ˆˆ 12 ˆˆ
$˝≤düe‘·T\T ø=+<äs¡TÄj·Tq m<äT≥ Hê≥´+ #˚dæHês¡T. eT]ø=+<äsê ø£èwüßíì #·÷∫ ∫s¡Tqe⁄«‘√
n‘·ìì eTT<äT>› =ì n<Ûsä êeTè‘·bÕq+ #˚dHæ ês¡T. eT] ø=+‘·eT+~ ø£q´\T ‘·eT ÄuÛsÑ D¡ ≤\T rdæ ˝Àø£$uÛ÷Ñ wüDT&Óq’
ø£èwüßíìøÏ kÕ<äs¡+>± n\+ø£]+∫Hês¡T.
ø±•Ã<ä÷“¤wüD esê´DÏ düe÷<ëj·T ‘·<ävZ‘·' ˆ
kÕ«‘êàq+ uÛÑ÷wüj·÷e÷düT' kÕ«‘·à¬ø’s¡|æ e÷<ÛäeyéT ˆˆ 13 ˆˆ
Ç+ø± ø=+<äs¡T Ád”Ô\T ø£èwüßíì X¯Øs¡+ qT+&ç yÓ\>∑\ q>∑\T rdüTø=ì ‘êeT\+ø£]+#·Tø=Hêïs¡T. ‘·eT
q>∑\‘√ n‘·ì q\+ø£]+∫Hês¡T.
ø±∫<ë>∑‘·´ ø£èwüídü´ düMT|ü+ ø±eTyÓ÷Væ≤‘ê ˆ
#·T#·TeT“ e<äHêyÓ÷“¤»+ Vü≤πs s¡Tà>∑∆eTèπ>ø£åD≤ ˆˆ 14 ˆˆ
eTT>∑∆ eTèπ>ø£åD ˇø£‘Ó… ø£èwüßíì #˚] ø±eTyÓ÷Væ≤‘·jÓÆT n‘·ì eTTK|ü<ëàìï #·T+_+∫q~.
Á|ü>∑èVü≤´ ø±∫<√Z$q›+ ø£πsD uÛÑeq+ dü«ø£yéT ˆ
ÁbÕ|üj·÷e÷dü ˝Àø±~+ e÷j·Tj·÷ ‘·dü´ yÓ÷Væ≤‘ê ˆˆ 15 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Äs¡e n<Ûë´j·T+ 283

‘êkÕ+ dü uÛÑ>∑yêHé ø£èwüí' ø±e÷ qÿeT\˝À#·q' ˆ

ãVüAì ø£è‘ê« s¡÷bÕDÏ |üPs¡j·÷e÷dü ©\j·÷ ˆˆ 16 ˆˆ
eTs=ø£ ‘·s¡TDÏ ø£èwüßí&çe÷j·T‘√ yÓ÷Vü‰ìï bı+~ n‘·ìï ‘·q #˚‘· |ü≥Tºø=ì ‘·q uÛÑeq+˝ÀøÏ rdüTø=ì
yÓ[¢+~. |ü<äàH˚Á‘·T&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ø£èwüßí&ÉT nH˚ø£ s¡÷bÕ\T <ë*Ã Ä Ád”Ô\ ø√]ø£\T r]ÃHê&ÉT.
@e+ yÓ’ düT∫s¡£+ ø±\+ <˚e<˚e|ü⁄πs Vü≤]' ˆ
πsy˚T Hêsêj·TD' Áoe÷Hé e÷j·Tj·÷ yÓ÷Vü≤j·Tq®>∑‘Y ˆˆ 17 ˆˆ
n{≤¢ #ê˝≤ s√E\T <˚e<˚e⁄&ÉT ÁoeT+‘·T&Ó’q Hêsêj·TDT&ÉT ‘·q e÷j·T‘√ Á|ü|ü+#êìï yÓ÷Væ≤+|ü
#˚dü÷Ô •e⁄ì |ü≥ºD+˝À $Vü≤]+∫Hê&ÉT.
>∑‘˚ ãVüQ‹<∏˚ ø±˝Ò <ë«s¡e‘ê´ ìyêdæq' ˆ
ãuÛÑ÷e⁄ ]«ø£˝≤ ;Û‘ê >√$q›$s¡ùV≤ »Hê' ˆˆ 18 ˆˆ
#ê˝≤ø±\+ >∑&É∫b˛>± <ë«s¡ø±q>∑s¡+˝Àì Á|ü»\T ø£èwüí$s¡Vü≤+e\¢ uÛÑj·T+‘√ ø£\‘· #Ó+~Hês¡T.
‘·‘·' düT|üs√í ã\yêq÷Œs¡«y˚Te $dü]®‘·' ˆ
dü ø£èwüí+ e÷s¡Ze÷DdüTÔ Væ≤eTeqÔ+ j·Tj·TÚ –]yéT ˆˆ 19 ˆˆ
‘·sê«‘· n+‘·≈î£ eTT+<˚ |üqT|ü⁄(Ä»„)q+~q ã\e+‘·T&ÉT, >∑sT¡ ‘·à+‘·T&ÉT Áoø£èwüßìí yÓ‘T· ≈£î‘·÷ Væ≤e÷\j·T
|üs¡«‘êìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
n<äècÕº« ‘·Á‘· >√$q›+ Á|üDeT´ •s¡kÕ eTTìyéT ˆ
Ä»>±yÓ÷|üeTqT´+ ‘·+ |ü⁄Ø+ <ë«s¡er+ |ü⁄q' ˆˆ 20 ˆˆ
nø£ÿ&É Áo ø£èwüßí&ÉT ø£ìŒ+#·q+<äTe\¢ nø£ÿ&ÉTqï ñ|üeTqT´eTTìøÏ qeTdüÿ]+∫ eT∞fl <ë«s¡ø± q>∑sêìøÏ
‹]–e∫ÃHê&ÉT.
‘·<äqÔπs eTVü‰<Ó’‘ê´ sêø£åkÕXÊË;ÛwüD≤' ˆ
Ä»>∑Tà sꛫs¡ø±+ X¯óÁuÛ≤+ ;Ûwüj·TqÔ' düVü≤ÁdüX¯' ˆˆ 21 ˆˆ
á ˝À|ü\ y˚\ø=\~ uÛj Ñ T· +ø£sT¡ ˝…q’ eTVü‰<Ó‘’ T· ´\T, sêø£då Tü \T ìs¡à\yÓTqÆ <ë«s¡ø± q>∑sêìøÏ e∫ÃHês¡T.
dü ‘êqT‡|üs√í ã\yêHé ø£èwüí ‘·T\´ |üsêÁø£eT' ˆ
Vü≤‘ê« j·TT<˚∆q eTVü≤‘ê s¡ø£å‹düà |ü⁄Ø+ X¯óuÛ≤yéT ˆˆ 22 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT ã\e+‘·T&ÉT, ø£èwüí|üsêÁø£eT+ ø£\ >∑s¡T&ÉT&ÉT |òüTÀs¡j·TT<ä∆ e÷#·]+∫ Ä sêø£ådüT\qT #·+|æ
<ë«s¡ø£qT ø±bÕ&çHê&ÉT.
@‘·dæàH˚ïe ø±˝Ò ‘·T Hês¡<√ uÛÑ>∑yêqèwæ' ˆ
<äècÕº« ¬ø’˝≤dü•Kπs ø£èwüí+ <ë«s¡er+ >∑‘·' ˆˆ 23 ˆˆ
284 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Ä düeTj·T+˝À |üP»´Hês¡<eä TVü≤]¸ ø¬ ˝’ ≤dü|sü «¡ ‘·•Ks¡+ô|’ Áo ø£èwüßìí #·÷∫ <ë«s¡ø±q>∑sêìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
‘˚ <äècÕº« Hês¡<äeTèwæ+ düπs« ‘·Á‘· ìyêdæq' ˆ
Áb˛#·T sêïsêj·TD√ Hê<∏ä' ≈£îÁ‘êùdÔ uÛÑ>∑yêqΩ]' ˆˆ 24 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT <ë«s¡ø£˝Àì »qT\+<äs¡T Ä Hês¡<äTì #·÷∫ e÷≈£î s¡ø£å≈£î&ÉT, uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ø£èwüßí&Óø£ÿ&É
ñHêï&Éì Á|ü•ï+∫Hês¡T.
dü ‘êqTyê#· uÛÑ>∑yêHÓ’ÿ˝≤dü •Kπs Vü≤]' ˆ
s¡eT‘˚-<ä´ eTVü‰jÓ÷^ ‘·+ <äècÕº«Vü≤ $TVü‰>∑‘·' ˆˆ 25 ˆˆ
Hês¡<äT&ÉT yê]‘√ eTVü‰jÓ÷–, uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ø£èwüßí&ÉT Ç|ü⁄&ÉT ¬ø’˝≤dü•Ks¡+˝À $Vü≤]düTÔHêï&ÉT.
H˚Hêj·TqqT #·÷∫ Çø£ÿ&çøÏ e∫ÃHêqT nì #Ó|æŒHê&ÉT.
‘·k˛´|üÁX¯ó‘·´ e#·q+ düT|üs¡í' |ü‘·‘ê+ es¡' ˆ
»>±e÷ø±X¯>√ $ÁbÕ'! ¬ø’˝≤dü+ –]eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 26 ˆˆ
~«E˝≤sê! Ä Hês¡<äTì e÷≥ $ì |üøÏåsêC…’q >∑s¡T‘·à+‘·T&ÉT yÓ+≥H˚ Äø±X¯e÷s¡Z+>± ÁX‚wü˜yÓTÆq ¬ø’˝≤dü
|üs¡«‘êìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
<ä<äs¡Ù <˚eø°dü÷qT+ uÛÑeH˚ s¡‘·ïeTD϶‘˚ ˆ
‘·Á‘êdüqdüú+ >√$q›+ <˚e<˚yêìÔπø Vü≤]yéT ˆˆ 27 ˆˆ
nø£ÿ&É s¡‘êï\+ø£è‘·yTÓ qÆ uÛeÑ q+˝À <˚e<˚e⁄&Óq’ •e⁄ì düMT|ü+˝À ≈£Ls¡TÃqï ø£èwüßìí >∑sT¡ &ÉT&ÉT #·÷∫Hê&ÉT.
ñbÕdü´e÷q eTeT¬s’ ]›e´Ád”Ô_Û' düeTqÔ‘·' ˆ
eTVü‰<˚e>∑D…Æ' dæ<Ó∆Ì s√´–_Û' |ü]yê]‘·yéT ˆˆ 28 ˆˆ
Á|üDeT´ <äD¶e<ä÷“¤eTÚ düT|üs¡í' X¯vÿs¡+ •eyéT ˆ
ìy˚<äj·÷e÷dü Vü≤]+ Á|üeè‘·Ô+ <ë«s¡ø± |ü⁄πs ˆˆ 29 ˆˆ
n|ü&Éø£ÿ&É ø£èwüßí&ÉT <˚e‘·\T, <˚e‘êÁd”Ô\T ùd$düTÔ+&É>± <˚e‘ê>∑D≤\T, dæ<äT∆\T, jÓ÷>∑T\T n‘·ìì
#·T{Ϻ ñHêïs¡T. >∑s¡T&ÉT&ÉT eT+>∑fi¯Á|ü<äT&Ó’q •e⁄q≈£î kÕ–\|ü&ç <ë«s¡ø£˝À »]–q eè‘êÔ+‘êìï Áoø£èwüßíq≈£î
$qï$+∫Hê&ÉT.
‘·‘·' Á|üDeT´ •s¡kÕ X¯vÿs¡+ ˙\˝ÀVæ≤‘·yéT ˆ
ÄC>±eT |ü⁄Ø+ ø£èwüí' k˛-qTC≤„‘√ Vü≤πsD ‘·T ˆˆ 30 ˆˆ
‘·sê«‘· ø£èwüßí&ÉT ˙\˝ÀVæ≤‘·T&Ó’q X¯+ø£s¡Tq≈£î •s¡kÕ qeTdüÿ]+∫ n‘·ì Ä»„qT bı+~ ‘·q <ë«s¡ø£≈£î
‹]– e∫ÃHê&ÉT.
 Çs¡y’Ó Äs¡e n<Ûë´j·T+ 285

Äs¡TVü≤´ ø£X¯´|üdüT‘·+ Ád”Ô>∑D…Æ s¡_Û|üPõ‘·' ˆ

e#√_Û s¡eTè‘êkÕ«<Ó’ sêàì‘√ eT<ÛäTdü÷<äq' ˆˆ 31 ˆˆ
Mø£å´ j·÷qÔ eT$TÁ‘·|òüTï+ >∑q∆sê«|ü‡s¡kÕ+ esê' ˆ
nq«>∑#·Ã¤ qàVü‰jÓ÷>∑+ X¯vâ#·Áø£>∑<ë<Ûäs¡yéT ˆˆ 32 ˆˆ
neTè‘·+ e+{Ï eT<ÛäTs¡yÓTÆq e÷≥\‘√ nø£ÿ&çÁd”Ô\#˚ |üPõ+|üã&ç lVü≤] dü‘·ÿè‘·T&ÉT, ø£X¯´|ü Á|üC≤|ü‹
|ü⁄Á‘·T&ÉT n>∑T >∑s¡T‘·à+‘·THÓøÏÿ yÓfi¯ó¢#·T+&É>± X¯Á‘·THêX¯≈£î&ÉT eTVü‰jÓ÷– X¯+K #·Áø£>∑<ë<Ûäs¡T&Ó’q ø£èwüßíì #·÷∫
>∑+<Ûäs¡T«\T n|ü‡s¡dü\T ≈£L&Ü nqT>∑$T+∫Hês¡T.
$düs¡®sTT‘ê« $XÊ«‘êà düsê« @yêvZHê Vü≤]' ˆ
j·Tj·TÚ dü ‘·÷s¡í+ >√$H√› ~yê´+ <ë«s¡er+ |ü⁄ØyéT ˆˆ 33 ˆˆ
$XÊ«‘·Tà&Ó’q ø£èwüßí&ÉT Ä Ád”Ô\qT M&=ÿì ‘·«s¡>± ‘·q <ë«s¡ø± q>∑sêìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
>∑‘˚ <˚y-˚ düTs¡]b q ø±$TH√´ eTT˙X¯«sê' ˆ
ìX‚e #·Áq›s¡Væ≤‘ê $Hê ‘˚q #·ø±•πs ˆˆ 34 ˆˆ
<ëqyê] Áoø£èwüßí&ÉT nø£ÿ&çqT+&ç yÓ[flb˛>± #·+Á<äT&ÉT˝Òì sêÁ‹e˝… nø£ÿ&ç eTTqT\T, Ád”Ô\T ≈£L&É
Á|üø±•+#·˝Ò<äT.
ÁX¯ó‘ê« bÂs¡»Hêdü÷Ôs¡í+ ø£ècÕí>∑eTqeTT‘·ÔeTyéT ˆ
eTD¶j·÷xÃÁøÏπs ~yê´+ |ü⁄Ø+ <ë«s¡er+ X¯óuÛ≤yéT ˆˆ 35 ˆˆ
<ë«s¡ø± |ü≥ºD+˝Àì Á|ü»\T ‘·eT ø£ècÕí>∑eTq eè‘êÔ+‘êìï $ì yÓ+≥H˚ ~e´yÓTÆq <ë«s¡ø±q>∑sêìï
|ü⁄wüŒe÷*ø£\‘√ n\+ø£]+∫Hês¡T.
|ü‘êø±_Û ]«XÊ˝≤_Û s¡∆«C…’ s¡qÔs¡“Væ≤' ø£è‘Ó’' ˆ
e÷˝≤~_Û' |ü⁄Ø+ s¡e÷´+ uÛÑ÷wüj·÷xÃÁøÏπs »Hê' ˆˆ 36 ˆˆ
$XÊ\eTT˝…’q |ü‘êø±\‘√ ˝À|ü\ ãj·T≥ ≈£L&É <Ûä«C≤\T HÓ\ø=*Œ |ü⁄wüŒVü‰sê\T yÓTT<ä˝…’q yê{Ï‘√
s¡eT´yÓTÆq q>∑sêìï Á|ü»\˝+ø£]+∫Hês¡T.
nyê<äj·TqÔ $$<Ûë Hê«~Á‘ê qà<ÛäTs¡dü«HêHé ˆ
X¯+U≤Hé düVü≤ÁdüXÀ <ä<ÛäTà Ø«D≤yê<ëHé $‘˚ìπs ˆˆ37 ˆˆ
ÁXÊe´yÓTÆq <Ûä«ì>∑\ $$<Ûäyê<ë´\qT ÁyÓ÷–+∫Hês¡T. y˚\ X¯+U≤\ q÷~Hês¡T. MD≤ yê<äq\qT
>±$+∫Hês¡T.
Á|ü$wüºe÷Á‘˚ >√$H˚› |ü⁄Ø+ <ë«s¡er+ X¯óuÛ≤yéT ˆ
n>±j·Tqà<ÛäTs¡+ >±q+ ÁdæÔjÓ÷ j·TÚeqXÀ_Û‘ê' ˆˆ 38 ˆˆ
286 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
>√$+<äT&ÉT X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq <ë«s¡ø± q>∑sêìï Á|üy˚•+#·>±H˚ j·TTe‘·T˝…’q Ád”Ô\T eT<ÛäTs¡yÓTÆq bÕ≥\T
bÕ&çHês¡T.
<äècÕº« qqè‘·T ØXÊq+ dæú‘ê' ÁbÕkÕ<äeT÷s¡∆düT ˆ
eTTeTT#·T' |ü⁄wüŒesê¸DÏ edüT<˚edüT‘√|ü] ˆˆ 39 ˆˆ
‘·eT Á|üuÛÑTyÓ’q ø£èwüßíì #·÷∫ Ád”Ô\T y˚T&É\ ô|’ uÛ≤>±˝À¢ ì*∫ qè‘·´+ #˚dæHês¡T. edüT<˚e|ü⁄Á‘·Tì ô|’
|ü⁄e⁄«\yêq ≈£î]|æ+∫Hês¡T.
Á|ü$X¯´ uÛÑ>∑yêqÿèwüí kÕÔ«osê«<ë_Ûe]∆‘·' ˆ
esêdüH˚ eTVü‰jÓ÷^ uÛ≤‹ <˚M_Ûs¡ì«‘·' ˆˆ 40 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ø£èwüßí&ÉT q>∑s¡+ Á|üy˚•+∫ Äosê«<äeT+Á‘ê\‘√ n_Ûq+~+|üã&çHê&ÉT. >=|üŒjÓ÷–
nsTTq n‘·&ÉT ‘·q uÛ≤s¡´\‘√ ≈£L&É ñ‘·Ôe÷düq+ ô|’ ≈£Ls=Ãì XÀ_Û+#ê&ÉT.
düTs¡y˚T´ eTD¶ù| X¯óÁuÛÒ X¯+U≤<Ó’´' |ü]yê]‘·' ˆ
Ä‘·àC…’ s¡_Û‘√eTTUÌ…´' Ád”ÔdüVü≤Áôd’X¯Ã dü+eè‘·' ˆˆ 41 ˆˆ
$TøÏÿ* s¡eT´yÓTÆq eT+≥|ü+˝À X¯+K#·Áø±<äT\‘√ ≈£L&çqyê&Ó’ eTTKT´˝…’q y˚˝≤~ Ád”Ô\‘√, |ü⁄Á‘·T˝‘√
ø£èwüßí&ÉT ñHêï&ÉT.
‘·Á‘êdüqeπs s¡y˚T´ C≤+ãe‘ê´ düVü‰#·T´‘·' ˆ
ÁuÛ≤»‘˚ #√eTj·÷ <˚y√ j·T<∏ë <˚yê´ düeTì«‘·' ˆˆ 42 ˆˆ
nø£ÿ&É eTH√»„yÓTÆq Ädüq+ ô|’ C≤+ãe‹‘√ ø£*dæ ≈£Ls¡TÃqï ø£èwüßí&ÉT bÕs¡«‹‘√ ≈£L&çq eTVü‰<˚e⁄&ÉT
•e⁄ì e˝… Á|üø±•+∫Hê&ÉT.
Ä»>∑Tàπs›e>∑q∆sê« Á<äwüߺ+ ˝Àø±~ eTe´j·TyéT ˆ
eTVü≤s¡¸j·T' |üPs¡«C≤‘ê e÷s¡ÿDÒ¶j·÷<äjÓ÷ ~«C≤' ˆˆ 43 ˆˆ
˝Àø±~, |ü⁄s¡Twüß&ÉT, ne´j·TT&ÉT nsTTq ø£èwüßíì #·÷&É{≤ìøÏ <˚e‘·\T, >∑+<Ûäs¡T«\T, ÁbÕNq
e÷s¡ÿ+&˚j·÷~ eTVü≤s¡T¸\T nø£ÿ&É≈£î e∫ÃHês¡T.
‘·‘·' dü uÛÑ>∑yêHé ø£èc˛í e÷s¡ÿ+&˚j·T+ düe÷>∑‘·yéT ˆ
qHêyÓ÷‘êúj·T •s¡kÕ kÕ«düq+ #· <ä<Í Vü≤]' ˆˆ 44 ˆˆ
eTVü‰‘·Tà&Óq’ ø£èwüß&í TÉ ‘·q e<ä≈› î£ e∫Ãq e÷s¡ÿ+&˚jT· Tì #·÷∫ ‘·q Ädüq+qT+&ç ˝Ò∫ •s¡kÕ qeTdüÿ]+∫,
n‘·ìøÏ ÁX‚wü˜yÓTÆq ÄdüHêìï∫ÃHê&ÉT.
dü+|üP»´ ‘êqèwæ>∑D≤Hé Á|üD≤y˚Tq düVü‰qT>∑' ˆ
$düs¡®j·÷e÷dü Vü≤]s¡›‘ê« ‘·<ä_ÛyêxÏä‘êHé ˆˆ 45 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Äs¡e n<Ûë´j·T+ 287

ø£èwüßí&ÉT ‘·q nqT#·s¡T\‘√ ≈£L&É ãTTwædüeT÷Vü‰ìï qeTkÕÿs¡+‘√ >ös¡$+∫ yê] ø√]ø£\T r]Ã
|ü+|æ+∫Hê&ÉT.
‘·<ë eT<Ûë´Vü≤ïdüeTj˚T <˚e<˚e' dü«j·T+ Vü≤]' ˆ
kÕï‘·' X¯óø±¢eT“s√ uÛ≤qT eTT|ü‹wü˜ qÿè‘êx®*' ˆˆ 46 ˆˆ
»C≤|ü C≤|ü´+ $~Ûe‘Y Áù|ø£åe÷D√ ~yêø£s¡yéT ˆ
‘·s¡Œj·÷e÷dü <˚y˚XÀ <˚yê쌑·è>∑D≤qTà˙Hé ˆˆ 47 ˆˆ
n|üŒ{ÏøÏ eT<Ûë´Vü≤ï düeTj·TeTsTTq+<äTq <˚e<˚e⁄&Ó’q ø£èwüßí&ÉT kÕïqe÷#·]+∫ ìs¡à\yÓTÆq eÁkÕÔ\T
<Ûä]+∫ dü«j·T+>± dü÷s¡T´ì ñbÕdæ+∫ <√dæ* |ü{Ϻ dü÷s¡T´ì #·÷dü÷Ô »|æ+#·e\dæq eT+Á‘êìï $~ÛÁ|üø±s¡+
»|æ+∫Hê&ÉT. <˚yê~Û<˚e⁄&Ó’q ø£èwüßí&ÉT <˚e‘·\≈£î, |æ‘·è<˚e‘·\≈£î, ãTTwüß\≈£î ‘·s¡ŒD≤\T e~*qHê&ÉT.
Á|ü$X¯´ <˚euÛÑeq+ e÷s¡ÿDÒ¶j˚Tq #Ó’e Væ≤ ˆ
|üP»j·÷e÷dü *vZdüú+ uÛÑ÷‘˚X¯+ uÛÑ÷‹uÛÑ÷wüDyéT ˆˆ 48 ˆˆ
‘·sê«‘· e÷s¡ÿ+&˚j·TTì‘√ ≈£L&É <˚eeT+~sêìï Á|üy˚•+∫ uÛÑ÷‘·|ü‹, uÛÑkÕà\+ø±s¡T&Ó’q *+>∑s¡÷|ü⁄&ÉT
•e⁄ì |üPõ+∫Hê&ÉT.
düe÷|ü´ ìj·TeT+ düs¡«+ ìj·THêÔ dü dü«j·T+ qèD≤yéT ˆ
uÛÀ»sTT‘ê« eTTìes¡+ Áu≤Vü≤àD≤q_Û|üP»´ #· ˆˆ49 ˆˆ
ø£è‘ê«‘·àjÓ÷>∑+ $Áù|ÁHê›! e÷s¡ÿDÒ¶j˚Tq #ê#·T´‘·' ˆ
ø£<∏ë+ bÂsêDÏø°+ |ü⁄D≤´+ #·Áπø |ü⁄Á‘ê~_Ûs¡«è‘·' ˆˆ 50 ˆˆ
‘êqT dü«j·T+>± qs¡T\≈£î XÊdü≈£î&Ó’ ≈£L&É düs¡«ìj·Te÷\qT bÕ{Ï+∫ Ä eTT˙X¯«s¡Tì uÛÑTõ+|ü #˚dæ
Áu≤Vü≤àDT\qT >ös¡$+∫ z $Á|ü⁄˝≤sê! Ä‘·àjÓ÷>±qïe\+_+∫ ø£èwüßí&ÉT ≈£îe÷s¡T\‘√ ≈£L&ç ñqïyê&Ó’
e÷s¡ÿ+&˚j·TTì‘√ |ü⁄sêD |ü⁄D´ø£<∏ëÁ|üdü+>∑yÓTTq]ÃHê&ÉT.
n<∏Ó’ ‘·‘·‡s¡«eTœ\+ <äcÕº« ø£s¡à eTVü‰eTTì' ˆ
e÷s¡ÿ+&˚jÓ÷ Vü≤dü qÿèwüí+ ãuÛ≤ùw eT<ÛäTs¡+ e#·' ˆˆ 51 ˆˆ
á düeTdüÔø£s¡àqT >∑eTì+∫ eTVü‰eTTì e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT qe⁄«‘·÷ ø£èwüßíì >∑÷]à eT<ÛäTs¡yÓTÆq e÷≥\T
|ü*ø±&ÉT.
e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#· :` e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT |ü*ø±&ÉT
ø£'düe÷sê<Ûä´‘˚ <˚y√ uÛÑe‘ê ø£s¡à_Û' X¯óuÛ…’' ˆ
Áã÷Væ≤ ‘·«+ ø£s¡à_Û' |üPCÀ´ jÓ÷–Hê+ <Û˚´j·T @e #· ˆˆ 52 ˆˆ
288 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø£s¡à\‘√ |üPõ+|ü‘·–qyê&ÉeP, jÓ÷>∑T\≈£î <Ûë´ì+|ü<ä–qyê&ÉeP nsTTq ø£ècÕí! ˙y˚ #Ó|üeTT.
X¯óuÛÑø£s¡à\‘√ ˙yÓe]ì Äsê~ÛdüTÔHêïe⁄?
‘·«+ Væ≤ ‘·‘·Œs¡eT+ ÁãVü≤à ìsê«D eTeT\+ |ü<äyéT ˆ
uÛ≤sêe‘·s¡D≤sêúj·T C≤‘√ eèwæí≈£î˝Ò Á|üuÛÑT' ˆˆ 53 ˆˆ
‘·eTÁãM qàVü‰u≤VüQ' ø£èc˛í ÁãVü≤à$<ë+ es¡' ˆ
X¯èD«‘êy˚Te |ü⁄Á‘êD≤+ düπs«cÕ+ Á|üVü≤düìïe ˆˆ 54 ˆˆ
ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ ÁãVü≤àdü«s¡÷bÕì$ ˙y˚. ìs¡à\yÓTqÆ yÓ÷ø£så ÷¡ |ü >∑e÷´ì$ ˙y˚. Á|ü|+ü #·u≤Û sêìï ‘=\–+#·{≤ìøÏ
eèwæíe+X¯+˝À »ìà+∫q uÛÑ>∑e+‘·T&Ée⁄ ˙y˚. ÁãVü≤ày˚‘·Ô˝À¢ ÁX‚wüߘ&Ó’q ø£èwüßí&ÉT Ä e÷≥\T $ì ‘·q ≈£îe÷s¡T\T
$+≥T+&É>± qe⁄«‘·÷ e÷s¡ÿ+&˚j·TTì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
ÁouÛÑ>∑yêqTyê#· :` uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
uÛÑe‘ê ø£~∏Û‘·+ düs¡«+ ‘·<∏äÛ´y˚Te q dü+X¯j·T' ˆ
‘·<∏ë-|æ <˚eMTXÊq+ |üP»j·÷$T düHê‘·qyéT ˆˆ 55 ˆˆ
MTs¡T #Ó|æŒq<ä+‘ê j·T<∏ës¡úy˚T. dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. nsTTHê H˚qT düHê‘·qT&ÉT, uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q áX¯«s¡Tì
|üPõdüTÔHêïqT.
q y˚T $ÁbÕdæÔ ø£s¡Ôe´+ Hêqyê|üÔ+ ø£<∏äxÃq ˆ
|üP»j·÷$T ‘·<∏ë-|”X¯+ C≤qHÓ’« |üs¡eT+ •eyéT ˆˆ 56 ˆˆ
ªªz ~«E&Ü! H˚qT #˚j·T<ä–q $<Û˚B ˝Ò<äT. H˚qT bı+<äq~ ≈£L&Ü @B˝Ò<äT. nsTTHê áX¯«s¡T&ÉT
|üs¡<Ó’e‘·eTì ‘Ó*dæ Äj·Tq |üP» #˚düTÔHêïqTµµ.
q yÓ’ |üX¯´ìÔ ‘˚ <˚e+ e÷j·Tj·÷ yÓ÷Væ≤‘ê »Hê' ˆ
‘·‘·XËÃÌyê‘·àH√ eT÷\+ C≤„|üj·THé |üP»j·÷$T ‘·yéT ˆˆ 57 ˆˆ
e÷j·T‘√ yÓ÷Vü‰ìï bı+~q Á|ü»\T Ä <˚e⁄ì ‘·‘êÔ«ìï >∑T]Ô+#·˝sÒ T¡ . n+<äTe\¢ Ä‘·à≈£î ø±s¡DuÛ÷Ñ ‘·T&Óq’
yê&Éì ‘Ó\Œ{≤ìπø H˚qT Ä áX¯«s¡Tì n]ÃdüTÔHêïqT.
q #· *v±Zs¡ÃHê‘·TŒD´+ ˝Àπø <äTs¡Z‹HêX¯qyéT ˆ
‘·<∏ë *v‚Z Væ≤‘êjÓÆTcÕ+ ˝Àø±Hê+ |üP»j˚T∫äeyéT ˆˆ 58 ˆˆ
ªªá ˝Àø£+˝À <äTs¡Z‹ì q•+|ü #˚ùd yêì˝À *+>±s¡Ãq ø£+f… ÁX‚wü˜yÓTÆq~ eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT. n+<äTe\¢
˝Àø±\ y˚T\Tø√] *+>∑s¡÷|ü+˝À ñqï •e⁄DÏí |üPõ+#ê*µµ.
jÓ÷-Vü≤+ ‘·*¢vZ $T‘ê´VüQ πs«<äyê<ä$<√ »Hê' ˆ
‘·‘√-Vü≤ e÷‘·à˙XÊq+ |üP»j·÷e÷´‘·àHÓ’e ‘·‘Y ˆˆ 59 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Äs¡e n<Ûë´j·T+ 289

y˚<ë˝À¢ì dæ<ë∆+‘ê\T ‘Ó*dæq |ü+&ç‘·T\T Ä *+>∑dü«s¡÷|ü⁄DÏí H˚qì #Ó|ü⁄‘ês¡T. Ä ø±s¡D+ e\¢ Hê

Ä‘·àdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q áX¯«s¡Tì Hê Ä‘·à˝ÀH˚ |üPõdüTÔHêïqT.
‘·ôd’´e |üs¡e÷ eT÷]Ô düÔqàjÓ÷-Vü≤+ q dü+X¯j·T' ˆ
HêejÓ÷ ]«<ä´‘˚ uÛÒ<√ y˚<˚ùw«‘· qïdü+X¯j·T' ˆˆ 60 ˆˆ
Ä áX¯«s¡Tì ÁX‚wü˜s¡÷bÕ+‘·s¡yÓTÆq H˚qT n‘·ì dü«s¡÷|ü⁄yÓTÆqyêDÒí. Ç+<äT˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. e÷
Ç<ä›]øÏ uÛÒ<äy˚T ˝Ò<äT. y˚<ë˝À¢ á $wüj·T+ dü+<˚Vü≤+ ˝Ò≈£î+&Ü #Ó|üŒHÓ’q~.
@wü <˚y√ eTVü‰<˚e' dü<ë dü+kÕs¡;Ûs¡T_Û' ˆ
j·÷»´' |üP»´X¯Ã eq›´X¯Ã CÒ„jÓ÷ *v‚Z eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 61 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄&Óq’ á •e⁄&ÉT dü+kÕs¡ã+<Û+ä e\¢ uÛj
Ñ T· |ü&˚ »qT\#˚ m\¢|⁄ü &ÉT |üPõ+|ü<–ä qyê&ÉT. j·T»„+‘√
n]Ã+|ü‘·–qyê&ÉT. qeTdüÿ]+|ü<ä–qyê&ÉT. *+>∑+˝À eTùV≤X¯«s¡T&ÉTHêï&Éì ‘Ó*j·T<ä–qyê&ÉT.
e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#· :`e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT |ü*ø±&ÉT.
øÏ+ ‘·*¢vZ+ düTs¡ÁX‚wü˜! *v‚Z dü+|üP»´‘˚ #· ø£' ˆ
Áã÷Væ≤ ø£èwüí! $XÊ˝≤ø£å! >∑Vü≤q+ ùV≤´‘· <äT‘·ÔeTyéT ˆˆ 62 ˆˆ
z <˚e‘·˝À¢ ÁX‚wüߘ&ÉyÓ’q ø£ècÕí! Ä *+>∑y˚T$T{Ï? *+>±ø±s¡+˝À |üPõ+#˚<Óe]ì? $XÊ˝≤øå± ! ø£ècÕí!
ÁX‚wü˜yÓTÆqB, ‘Ó*j·TM\T>±ì á $wüj·÷ìï e÷≈£î ‘Ó*j·TC…|üeTT.
ÁouÛÑ>∑yêqTyê#· :` Áoø£èwüßí&ÉT |ü*ø±&ÉT
ne´ø£Ô+ *vZ$T‘ê´VüQ sêqq›+ CÀ´‹s¡ø£åj·TyéT ˆ
y˚<ë eTùV≤X¯«s¡+ <˚e e÷VüQ]¢vÏZqeTe´j·TyéT ˆˆ 63 ˆˆ
|üs¡y˚TX¯«s¡Tì ne´ø£Ôs¡÷bÕH˚ï *+>∑eT+{≤s¡T. Ä *+>∑s¡÷|ü+ Äq+<ädü«s¡÷|ü+. ne´j·TyÓTÆq CÀ´‹.
y˚<ë\T uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q eTùV≤X¯«s¡Tì ne´j·TT&Ó’q *+>∑s¡÷|ü⁄ì>± e]ídüTÔHêïsTT.
|ü⁄sê #Ó’ø±s¡íy˚ |òüTÀπs qùwº kÕúes¡»vZy˚T ˆ
Á|üuÀ<Ûës¡ú+ ÁãVü≤àD√ y˚T ÁbÕ<äT s¡÷“¤‘√ eTVü‰•e' ˆˆ 64 ˆˆ
‘·kÕà‘êÿ˝≤ ‘·‡e÷s¡uÛÑ´ ÁãVü‰à #êVü≤+ dü<Ó’e Væ≤ ˆ
|üP»j·÷y√ eTVü‰<˚e+ ˝Àø±Hê+ Væ≤‘·ø±eT´j·÷ ˆˆ 65 ˆˆ
|üPs¡«ø±\+˝À Á|ü|+ü #·+˝Àì kÕúes¡C+>∑e÷\˙ï uÛj Ñ T· +ø£s+¡ >± Á|ü|+ü #·yê´|üyÔ TÓ qÆ düeTTÁ<ä+˝À HêX¯+
#Ó+<ä>± ÁãVü≤àqT y˚T˝§ÿ\T|ü{≤ìøÏ eTVü‰•e⁄&ÉT Hê≈£î kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT. n~ yÓTT<ä\Tø=ì ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT H˚qT
˝Àø±\y˚T\T ø√] eTVü‰<˚e⁄&Ó’q •e⁄DÏí m\¢|ü⁄&ÉT |üPõdüTÔHêïeTT.
290 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#· :` e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT |ü*ø±&ÉT
ø£<∏ä+ *vZeTuÛÑ÷‘·÷Œs¡« yÓTÆX¯«s¡+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
Á|üuÀ<Ûës¡ú+ dü«j·T+ ø£èwüí e≈£îÔeTs¡Ωdæ kÕ+Á|ü‘·yéT ˆˆ 66 ˆˆ
ªªz ø£ècÕí! ÁbÕNqø±˝+˝À áX¯«s¡dü+ã+<ÛäyÓTÆq ñ‘·ÔeTkÕúqyÓTÆq *+>∑+ y˚T˝§ÿ\TŒ{≤ì¬ø{≤¢
Ä$s¡“¤$+∫+<√ ˙e⁄ Ç|ü⁄&ÉT #Ó|üŒe\dæq~µµ.
ÁouÛÑ>∑yêqTyê#·· :`Áo ø£èwüßí&ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT.
Äd”<˚ø±s¡íe+ |òüTÀs¡ eT$uÛ≤>∑+ ‘·yÓ÷eTj·TyéT ˆ
eT<Û˚´ #Ó’ø±s¡íy˚ ‘·dæà+#·Ã¤+K#·Áø£>∑<ë<Ûäs¡' ˆˆ 67 ˆˆ
düVü≤Ádüosê¸ uÛÑ÷‘ê«-Vü≤+ düVü≤ÁkÕø£å' düVü≤ÁdübÕ‘Y ˆ
düVü≤Ádüu≤VüQ' |ü⁄s¡Twü' X¯sTT‘√-Vü≤+ düHê‘·q' ˆˆ 68 ˆˆ
|üPs¡«ø±\+˝À Á|ü|ü+#·eT+‘ê $uÛ≤>±\T ˝Òì~, Nø£{Ï ì+&çq ˇπø düeTTÁ<ä+>± ñ+~. Ä nK+&É
düeTTÁ<ä+ eT<Ûä´˝À X¯+K #·Áø£ >∑<ä\qT <Ûä]+∫qyê&ÉHÓ’ y˚sTT‘·\\T, y˚sTT ø£qT\T, y˚sTT bÕ<ë\T, y˚sTT
uÛÑTC≤\T ø£*Zq |ü⁄s¡Twüßì>± H˚qT Ä$s¡“¤$+∫ düHê‘·q s¡÷|ü+‘√ düeTTÁ<ä+˝À X¯j·Tì+#êqT.
@‘·dæàqïqÔπs <ä÷πs |üXÊ´$T kÕà$T‘·Á|üuÛÑyéT ˆ
ø√{Ïdü÷s¡´Á|ürø±X¯+ ÁuÛ≤»e÷q+ Á•j·÷eè‘·yéT ˆˆ 69 ˆˆ
n+‘·˝À <ä÷s¡Á|ü<˚X¯eT+<äT n|ü]$T‘· ø±+‹ ø£\~, ø√{Ï dü÷s¡´ø±+‹‘√ düe÷qyÓTÆq dü+|ü<ä‘√
Á|üø±•+#˚ ˇø£ ‘˚»düT‡qT #·÷∫HêqT.
#·‘·Ts¡«Áø£Ô+ eTVü‰jÓ÷>∑+ |ü⁄s¡Twü+ ø±s¡D+ Á|üuÛÑTyéT ˆ
ø£ècÕíõq<Ûäs¡+ <˚e eTè>∑´EkÕ‡eT_Û' düTÔ‘·yéT ˆˆ 70 ˆˆ
ìy˚Twüe÷Á‘˚D dü e÷+ ÁbÕb˛Ô jÓ÷>∑$<ë+ es¡' ˆ
yê´»Vü‰s¡ dü«j·T+ ÁãVü‰à düàj·Te÷H√ eTVü‰<äT´‹' ˆˆ 71 ˆˆ
Hê\TZeTTU≤\T ø£*Z >=|üŒ jÓ÷>∑X¯øÏÔ>∑\ Á|üuÛÑTe⁄, õ+ø£#·sêàìï <Ûä]+∫ Hê\TZy˚<ë\‘√ ø=ìj·÷&Éã&˚
ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡T&˚ Ä ‘˚CÀsê•. jÓ÷>∑$<äT˝À¢ ÁX‚wüߘ&Ó’q Ä |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT ˇø£ ìy˚Twüø±\+˝À
qqTï #˚s¡T≈£îHêï&ÉT. >=|üŒ ‘˚»dæ« Ä ÁãVü≤à ∫s¡Tqe⁄«‘√ dü«j·T+>± Ç≥¢Hêï&ÉT.
ø£düÔ«+ ≈£î‘√ yê øÏx‚ÃVü≤ ‹wü˜ùd e<ä y˚T Á|üuÛÀ ˆ
nVü≤+ ø£sêÔ Væ≤ ˝Àø±Hê+ dü«j·TeT÷“¤' Á|ü|æ‘êeTVü≤' ˆˆ 72 ˆˆ
@e eTTø£Ô düÔ<ë ‘˚q ÁãVü≤àD≤Vü≤eTTyê#· Vü≤ ˆ
nVü≤+ ø£sêÔdæà ˝Àø±Hê+ dü+Vü≤sêÔ #· |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 73 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Äs¡e n<Ûë´j·T+ 291

ªªz Á|üuÛÑ÷! ˙yÓes¡e⁄? mø£ÿ&É qT+&ç e∫ÃHêe⁄? @ ø±s¡D+>± Çø£ÿ&É ì*∫Hêe⁄ Hê≈£î ‘Ó\T|ü⁄. H˚qT
dü«j·T+>± ne‘·]+∫HêqT. Á|ü|‘æ êeTVüQ&ÉqT. ˝Àø±\≈£î düèwæøº s£ qÔ¡ T. á $<Û+ä >± Ä ÁãVü≤à #Ó|Œü >± H˚Hê‘·ì‘√
á ˝Àø±\ìï+{Ïì eT∞fl eT∞fl düèwæº+∫ q•+|ü #˚ùdyê&ÉqT H˚qTµµ nì #ÓbÕŒqT.
@e+ $yê<˚ $‘·‘˚ e÷j·Tj·÷ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
Á|üuÀ<Ûës¡ú+ |üs¡+ *vZ+ ÁbÕ<äTs¡÷“¤‘·+ •yê‘·àø£yéT ˆˆ 74 ˆˆ
Ä |üs¡y˚Twæ˜ e÷j·Te\¢ e÷sTT<ä›] eT<Ûä´ $yê<ä y˚Ts¡Œ&É>± eTeTà*ï C≤„qT\qT #˚j·TT≥¬ø’ •edü«s¡÷|ü
*+>±ø±s¡+ nø£ÿ&É kÕø屑·ÿ]+∫q~.
ø±˝≤q\düeTÁ|üK´+ C≤«˝≤e÷˝≤düe÷≈£î\yéT ˆ
ø£åj·Teè~∆ $ìs¡Tàø£Ô e÷~eT<Ûë´qÔe]®‘·yéT ˆˆ 75 ˆˆ
Ä *+>∑eT÷]Ô Á|üfi¯j·÷–ïdüeT‘˚»düT‡ ø£*Z C≤«˝≤e÷\˝≤ Äe]+∫q~. ô|s¡T>∑T<ä\ ‘·s¡T>∑T<ä\
˝Òì~. eT<Ûë´+‘· $uÛ≤>∑+ ˝Òì~.
‘·‘√ e÷e÷Vü≤ uÛÑ>∑yêq<∏√ >∑#·Ã¤ ‘·«e÷X¯ó yÓ’ ˆ
nqÔeTdü´ $C≤˙wü« }s¡∆«+ >∑#˚äVü≤$T‘·´»' ˆˆ 76 ˆˆ
n|ü&Ü uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT lVü≤] ˙e⁄ ‘·«s¡>± ÁøÏ+~ uÛ≤>±ìøÏ yÓ[,¢ Bì ∫es¡ mø£ÿ&É ñqï<√ ‘Ó\TdüTø=eTTà.
H˚qT ô|’ uÛ≤>±ìï ‘Ó\TdüTø=+{≤qHêï&ÉT.
‘·<ëX¯ó düeTj·T+ ø£è‘ê« >∑‘êePs¡∆« eT<ÛäX¯Ã ‘Í ˆ
|æ‘êeTôVA|ü´Vü≤+ HêqÔ+ C≤„‘·eHÍÔ düy˚T‘·´ ‘Í ˆˆ 77 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT oÁ|òüT+>± ÁãVü≤àj·T÷, H˚q÷ }s¡∆« n<Û√uÛ≤>±\≈£î yÓ[¢ Ä *+>∑+ Ä~˙, n+‘êìï
‘Ó\TdüTø√˝Òø£b˛sTTHêeTT.
‘·‘√ $düàj·Te÷|üHÍï ;Û‘Í <˚edü´ X¯S*q' ˆ
e÷j·Tj·÷ yÓ÷Væ≤‘Í ‘·dü´ <Ûë´j·THÍÔ $X¯«MTX¯«s¡yéT ˆˆ 78 ˆˆ
Áb˛#·Ãs¡HÍÔ eTVü‰Hê<äyÓ÷v±ÿs¡+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
‘·+ ÁbÕx®* |ü⁄{Ö uÛÑ÷‘ê« X¯eTT“¤+ ‘·Twüߺe‘·T' |üs¡yéT ˆˆ 79 ˆˆ
n+‘· ÄX¯Ãsê´ìï bı+~ Ä •e⁄ì e÷j·Te\¢ y˚TeTT yÓ÷Vü≤+ bı+~ $XÊ«‘·à≈£î&Ó’q áX¯«s¡Tì
<Ûë´ìdü÷Ô z+ø±sêìï _>∑Zs¡>± |ü\T≈£î‘·÷ <√dæ˝§–Z |üs¡eT|ü<äs¡÷|ü•e⁄ì k˛ÔÁ‘·+ #˚dæHêeTT.
ÁãVü≤à$wüOí }#·‘·T' :` ÁãVü≤à$wüßíe⁄\T |ü*ø±s¡T.
nHê~eT÷\dü+kÕs¡s√>∑yÓ’<ë´j·T X¯eT“¤y˚ ˆ
qeT'•yêj·T XÊHêÔj·T ÁãVü≤àDÒ *vZeT÷s¡Ôj˚T ˆˆ 80 ˆˆ
292 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Á|ü\j·÷s¡íedü+kÕúj·T Á|ü\jÓ÷<ä÷“¤‹ùV≤‘·y˚ ˆ
qeT'•yêj·T XÊHêÔj·T ÁãVü≤àDÒ *vZeT÷s¡Ôj˚T ˆˆ 81 ˆˆ
C≤«\e÷˝≤ Á|ürø±j·T »«\qdüÔ+uÛÑs¡÷|æDÒ ˆ
qeT'•yêj·T XÊHêÔj·T ÁãVü≤àDÒ *vZeT÷s¡Ôj˚T ˆˆ 82 ˆˆ
Ä~eT<Ûë´qÔV”≤Hêj·T dü«uÛ≤yêeT\B|üÔj˚T ˆ
qeT'•yêj·÷qHêÔj·T ÁãVü≤àDÒ *vZeT÷s¡Ôj˚T ˆˆ 83 ˆˆ
Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TùwXÊj·T y√´eTs¡÷bÕj·T y˚<Ûäùd ˆ
qeT'•yêj·T XÊHêÔj·T ÁãVü≤àDÒ *vZeT÷s¡Ôj˚T ˆˆ 84 ˆˆ
ì]«ø±sêj·T dü‘ê´j·T ì‘ê´j·÷‘·T\‘˚»ùd ˆ
y˚<ëqÔkÕs¡s¡÷bÕj·T ø±\s¡÷bÕj·T ‘˚ qeT' ˆˆ 85 ˆˆ
qeT'•yêj·T XÊHêÔj·T ÁãVü≤àDÒ *vZeT÷s¡Ôj˚T ˆ
@e+ dü+dü÷Ôj·Te÷qdüTÔ e´ø√Ô uÛÑ÷‘ê« eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 86 ˆˆ
Ä~ eT÷\+ ˝Òì dü+kÕs¡s√>±ìøÏ yÓ’<äT´&ÉyÓ’q X¯+uÛÑTq≈£î, XÊ+‘·T&Ó’q •e⁄ìøÏ, *+>∑s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q
ÁãVü≤àe>∑T áX¯«sê ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. Á|üfi¯j·TeTH˚ düeTTÁ<ä+˝À ìedæ+#˚yê&Ée⁄. düèwæº Á|ü\j·÷\≈£î
ø±s¡DyÓTÆqyê&Ée⁄. XÊ+‘·eT>∑T *+>∑s¡÷|ü⁄ <ë*Ãq ÁãVü‰àì$. n{Ϻ ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. n–ïC≤«˝≤ |üs¡+|üs¡j˚T
˙ ∫Vü≤ï+. n–ïdüÔ+uÛÑdü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. Ä~eT<Ûë´+‘·s¡Væ≤‘·T&Ée⁄. düVü≤»eTT dü«#·Ã¤yÓTÆq Á|üø±X¯+ ø£\yê&Ée⁄.
nq+‘·T&Ée⁄. *+>∑s¡÷|ü+˝À ñ+&˚ ÁãVü≤àyÓTÆq ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡Twüß&ÉyÓ’q áX¯«s¡T&Ée⁄.
Äø±X¯dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. $ø±sê\T˝Òì dü‘·´s¡÷|æ$. XÊX¯«‘·T&Ée⁄. kÕ{Ï˝Òì ‘˚»düT‡ ø£\yê&Ée⁄. y˚<ë+‘ê\
kÕs¡dü«s¡÷bÕìyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. XÊ+‘·T&Ée⁄, *+>∑s¡÷|æ$, ÁãVü‰àìyÓ’q •e⁄&Ée⁄. ˙≈£î qeTkÕÿs¡+ nì
ø=ìj·÷&ÉT‘·T+&É>± eTùV≤X¯«s¡T&ÉT kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT.
uÛ≤‹ <˚y√ eTVü‰jÓ÷^ dü÷s¡´ø√{ÏdüeTÁ|üuÛÑ' ˆ
eÁø£Ôø√{ÏdüVü≤ÁùdD Á>∑düe÷q ÇyêeT“s¡yéT ˆˆ 87 ˆˆ
düVü≤Ádü Vü≤düÔ#·s¡D' dü÷s¡´k˛e÷–ï˝À#·q' ˆ
|æHêø£bÕDÏ s¡“¤>∑yêHé ø£è‹ÔyêkÕ ÁdæÔX¯S\<Ûäèø˘ ˆˆ 88 ˆˆ
yê´\j·TCÀ„|üM‘·X¯Ã y˚T|òüT<äTqT›_Û ì'dü«q' ˆ
n<∏√yê#· eTVü‰<˚e' Á|”‘√-Vü≤+ düTs¡dü‘·ÔeTÚ ˆˆ 89 ˆˆ
|üX‚´‘·+ e÷+ eTVü‰<˚e+ uÛÑj·T+ düs¡«+ Á|üeTT#·´‘êyéT ˆ
j·TTyê+ Á|üdü÷‘Í >√Á‘˚uÛÀ´ eTeT |üPs¡«+ düHê‘·HÍ ˆˆ 90 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Äs¡e n<Ûë´j·T+ 293

eTVü‰jÓ÷–, ø√{Ï dü÷s¡´düeTø±+‹ >∑˝yê&ÉT, y˚\ eTTKdüeT÷Vü‰\‘√ Äø±XÊìï Á$T+>∑T‘·Tqï yêìe˝…

Á|üø±•+#·Tyê&É÷, y˚\ bÕ<ë\T Vü≤kÕÔ\T ø£\yê&ÉT, dü÷s¡´#·+Á<ë>∑Tï\T H˚Á‘ê\T>± ñqïyê&ÉT, |æHêø£eTH˚
<ÛäqTe⁄qT <Ûä]+∫ #·s¡àeÁdüÔ<Ûë]jÓÆT Á‹X¯S˝≤ìï <Ûä]+∫ Ä uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ø£ìŒ+∫Hê&ÉT. düsêŒ\T j·TCÀ„|üM‘·+>±
ñqïyê&ÉT. y˚T|òüTeTT <äT+<äT_Ûe+{Ï Hê<ä+ ø£\ eTVü‰<˚e⁄&ÉT ªªz <˚e‘ê ÁX‚wüߘ˝≤sê! H˚qT dü+‘√wæ+∫HêqT.
eTVü‰<˚e⁄&ÉqT. qqTï #·÷&É+&ç. MT uÛÑj·÷ìï e<ä˝+&ç. MT]<ä›s¡÷ nHê~>± Hêø£+f… eTT+<äT e+XÊ˝À¢
»ìà+∫Hês¡Tµµ.
nj·T+ y˚T <äøÏåDÒ bÕπsÙ« ÁãVü‰à ˝Àø£|æ‘êeTVü≤' ˆ
yêeTbÕπsÙ« #· y˚T $wüßí' bÕ\ø√ Vü≤è<äj˚T Vü≤s¡' ˆˆ 91 ˆˆ
Á|”‘√-Vü≤+ j·TTejÓ÷' düeT´>∑«s¡+ <ä~à j·T<∏˚Û|懑·yéTˆ
@eeTTø±Ô«-<∏äÛ e÷+ <˚y√ eTVü‰<˚e' dü«j·T+ •e' ˆˆ 92 ˆˆ
Ä*+>∑´ <˚e+ ÁãVü‰àD+ Á|ükÕ<ë_ÛeTTUÀ-uÛÑe‘Y ˆ
‘·‘·'Á|üVü≤èwüº eTqk Á|üDÏ|ü‘·´ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 93 ˆˆ
}#·‘·T' Áù|ø£å´ ‘·<ä«Áø£Ô+ Hêsêj·TD |æ‘êeTVü≤Ö ˆ
j·T~ Á|”‹' düeTT‘·ŒHêï j·T~ <˚jÓ÷ es√ Væ≤ q' ˆˆ 94 ˆˆ
uÛÑøÏÔs¡“¤e‘·T HÍ ì‘·´+ ‘·«sTT <˚e eTùV≤X¯«πs ˆ
‘·‘·' dü uÛÑ>∑yê˙X¯' Á|üVü≤dü qŒs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 95 ˆˆ
ñyê#· e÷+ eTVü‰<˚e' Á|”‘·+ Á|”‘˚q #˚‘·kÕ ˆ
ªª˝Àø£|æ‘êeTVüQ&Ó’q á ÁãVü≤à Hê ≈£î&çuÛ≤>∑+˝À ñHêï&ÉT. Hê m&ÉeTuÛ≤>∑+˝À ˝Àø£s¡ø£å≈£î&ÉT $wüßíe⁄
ñHêï&ÉT. Hê eTqdüT˝À •e⁄&ÉTHêï&ÉT. H˚qT MT Ç<ä›] $wüj·T+˝À dü+‘√wæ+#êqT. MT ÇwüºÁ|üø±s¡+ MT≈£î
eT+∫ es¡$TkÕÔqTµµ. nì Hê‘√ |ü*øÏ eTVü‰<˚e⁄&ÉT •e⁄&ÉT dü«j·T+>± ÁãVü≤à<˚e⁄ì Ä*+>∑q+ #˚düTø=ì
nqTÁ>∑Vü≤eTTK+ ø£\yê&Ó’Hê&ÉT. ‘·sê«‘· ÁãVü≤à$wüßíe⁄\T dü+‘√wü∫‘·TÔ˝…’ eTùV≤X¯«s¡TìøÏ qeTdüÿ]+∫ Äj·Tq
eTTU≤ìï #·÷∫ ªªe÷j·T+<äT MT≈£î Á|”‹ ø£*–qf…¢Ì‘˚ e÷≈£î esêìï Çe«<ä\∫qf…¢Ì‘˚ z eTùV≤X¯«sê! e÷≈£î
˙j·T+<Ó\|¢ ⁄ü &ÉT uÛøÑ ÔÏ ñ+&ÉT>±ø£!µµ nì |ü\Tø£>± uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT •e⁄&ÉT qe⁄«‘·÷ dü+‘√wü∫‘·+Ô ‘√ Hê‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
<˚e<˚e ñyê#· :`<˚e<˚e⁄&ÉT |ü*ø±&ÉT.
Á|ü\j·Tdæú‹düsêZD≤+ ø£sêÔ ‘·«+ <Ûäs¡D°|ü‘˚ ˆˆ 96 ˆˆ
e‘·‡e‘·‡ Vü≤πs $X¯«+ bÕ\jÓÆT‘·#·Ãsê#·s¡yéT ˆ
Á‹<Ûë _ÛH√ïdüà´Vü≤+ $c˛í ÁãVü≤à$wüßíVü≤sêK´j·÷ ˆˆ 97 ˆˆ
294 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
düs¡Zs¡øå±\j·T>∑TD…Æ ]ïs¡TZD√-|æ ìs¡x®q' ˆ
dü+yÓ÷Vü≤+ ‘·´» uÛÀ $c˛í bÕ\jÓÆTq+ |æ‘êeTVü≤yéT ˆˆ 98 ˆˆ
uÛÑ$wü´‘˚´e uÛÑ>∑yê+ düÔe |ü⁄Á‘·' düHê‘·q' ˆ
nVü≤+ #· uÛÑe‘√ eÁø±Ô ‘·ÿ˝≤Œ<Í düTs¡s¡÷|ü<Ûäèø˘ ˆˆ 99 ˆˆ
X¯S\bÕDÏ s¡“¤$cÕ´$T Áø√<Ûä» düÔe |ü⁄Á‘·ø£' ˆ
@eeTTø±Ô« eTVü‰<˚y√ ÁãVü‰àD+ eTTìdüÔ‘·eT ˆˆ 100 ˆˆ
nqT>∑èVü≤´ #· e÷+ <˚e düÔÁ‘Ó’yêqÔs¡BÛj·T‘· ˆ
‘·‘·'Á|üuÛÑè‹ ˝Àπøwüß *v±Zsêà düTÁ|ü‹wæ˜‘ê ˆˆ 101 ˆˆ
z <Ûäs¡D°|ür! düèwæº dæú‹ Á|üfi¯j·÷\≈£î ˙e⁄ ø£s¡Ôe⁄. e‘ê‡ $wüOí! á #·sê#·s¡ $XÊ«ìï ˙e⁄ bÕ*+#·T. z
Vü≤Ø! H˚qT ÁãVü≤à $wüßí •e s¡÷bÕ\‘√ eT÷&ÉT $<Ûë\ _Ûqï s¡÷|ü⁄&ÉqT. düèwæº dæú‹ \j·T >∑TD≤\‘√ Ä eT÷&ÉT
s¡÷bÕ\T <Û]ä +#êqT. ìs¡TDZ T&ÉqT ìs¡+»qT&ÉHH’Ó ê Äj·÷ s¡÷bÕ\T d”«ø£]+#êqT. yÓ÷Vü‰ìï e<ä* á |æ‘êeTVüQì
ø±bÕ&ÉT. |üPE´&Ó’q á ÁãVü≤à düHê‘·qT&Ó’Hê ˙ |ü⁄Á‘·Tì>± »ìàkÕÔ&ÉT.µµ nì Vü≤]‘√ |ü*øÏ, ªªz ÁãVü‰à! H˚qT
ø£˝≤Œ~˝À <˚e‘ê s¡÷bÕìï <Ûä]+∫ ˙ eTTK+ qT+&ç X¯S\Vü≤düTÔ&ÉHÓ’ »ìàkÕÔqT. Áø√<Ûä>∑TD+ ø£\ ˙
|ü⁄Á‘·TDíe⁄‘êqTµµ. z eTT˙X¯«sê! eTVü‰<˚e⁄&ÉT •e⁄&ÉT á $<Ûä+>± |ü*øÏ ÁãVü≤àqT qqTï nqTÁ>∑Væ≤+∫ nø£ÿ&˚
n+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT. n~ yÓTT<ä\Tø=ì ˝Àø£+˝À *+>±s¡Ãq nH˚~ u≤>± dæús¡|ü&çq~.
*vZ+ ‘·‘·TÔ j·T‘√ ÁãVü≤àHé ÁãVü≤àD' |üs¡eT+ e|ü⁄' ˆ
@‘·*¢vZdü´ e÷Vü‰‘·à´+ uÛ≤wæ‘·+ ‘˚ eTj·÷-q|òüT ˆˆ 102 ˆˆ
ªªz Áu≤Vü≤àDT&Ü! Ä *+>∑+ |üsÁ¡ ãVü≤àjÓTTø£ÿ ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ X¯Øs¡+. z |ü⁄D≤´‘·Tà&Ü! Ç~ Ä *+>∑ e÷Vü‰‘·à´+
˙≈£î $e]+∫HêqTµµ.
@‘·<äT“<Ûä´ìÔ jÓ÷>∑C≤„ q <˚yê q #· <ëqyê' ˆ
@‘·~∆ |üs¡eT+ C≤„qeTe´ø£Ô+ •edü+vÏ„‘·yéT ˆˆ 103 ˆˆ
j˚Tq dü÷ø£åà eT∫qÔ´+ ‘·‘·ŒX¯´ìÔ C≤„q#·≈£åîwü' ˆ
‘·ôd’à uÛÑ>∑e‘˚ ì‘·´+ qeTkÕÿs¡+ Á|ü≈£îs¡àùV≤ ˆˆ 104 ˆˆ
Bì eTVæ≤eT jÓ÷>∑E„\T e÷Á‘·yÓTs¡T>∑T<äTs¡T. <˚e<ëqe⁄\≈£î ‘Ó*j·T<äT. Ç<˚ ne´ø£Ô s¡÷|ü•eHêeTø£
ñ‘·ÔeTC≤„q+. C≤„q<äèwæº ø£\yês¡T á dü÷ø£åà‘·‘êÔ«ìï <ä]Ù+‘·Ts¡T. n{Ϻ uÛÑ>∑yêqTì¬ø\¢|ü⁄&ÉT qeTdüÿ]kÕÔqT.
eTVü‰<˚yêj·T <˚yêj·T <˚e<˚yêj·T uÛÑè+–DÒ ˆ
qyÓ÷ y˚<äs¡Vü≤kÕ´j·T ˙\ø£D≤˜j·T ‘˚ qeT' ˆˆ 105 ˆˆ
$;ÛwüD≤j·T XÊHêÔj·T kÕúDy˚ ùV≤‘·y˚ qeT' ˆ
ÁãVü≤àDÒ yêeT<˚yêj·T Á‹H˚Á‘êj·T eTV”≤j·Tùd ˆˆ 106 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Äs¡e n<Ûë´j·T+ 295

X¯+ø£sêj·T eTùV≤XÊj·T –ØXÊj·T •yêj·T #· ˆ

qeT' ≈£îs¡Twü« dü‘·‘·+ <Ûë´j·Tdü« #· eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 107 ˆˆ
ªªeTVü≤<˚e⁄&Ée⁄. <˚e<˚e⁄&Ée⁄. y˚<äs¡Vü≤kÕ´ì$. ˙\ø£+sƒ¡T&Ée⁄. uÛÑè+^X¯«s¡T&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
uÛj
Ñ T· +ø£s¡ s¡÷|ü+ ø£\yê&Ée⁄. XÊ+‘·T&Ée⁄. kÕúDTs¡÷|æ$. ø±s¡DuÛ÷Ñ ‘·T&Ée⁄. ÁãVü≤àe⁄. yêeT<˚e⁄&Ée⁄. Á‹H˚Á‘·T&Ée⁄.
>=|üŒyê&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. X¯óuÛ≤\ì#˚Ãyê&Ée⁄. eTùV≤X¯ó&Ée⁄, –ØX¯ó&Ée⁄, •e⁄&ÉyÓ’q ìHÓï\¢|ü⁄&ÉT,
qeTdüÿ]+‘·Tqìµµ Ä eTùV≤X¯«s¡Tì <Ûë´ì+#·T #·T+&ÉTeTT.
dü+kÕs¡kÕ>∑sê<äkÕà <ä∫sê<äT<ä∆]wü´dæ ˆ
@e+ dü yêdüT<˚y˚q yê´Vü≤è‘√ eTTì|ü⁄vZe' ˆˆ 108 ˆˆ
»>±eT eTqkÕ <˚e MTXÊq+ $X¯«‘√eTTKyéT ˆ
Á|üDeT´ •s¡kÕ ø£èwüí eTqTC≤„‘√ eTVü‰eTTì' ˆˆ 109 ˆˆ
»>±eT #˚|懑·+ X¯eTT“¤+ <˚e<˚e+ Á‹X¯S*qyéT ˆ
j·T ÇeT+ ÁXÊej˚Tìï‘·´+ *v±Z<Ûë´j·T eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 110 ˆˆ
X¯èDTj·÷<ë« |üπsƒ<ë«|æ düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆ
ÁX¯ó‘ê« düø£è<ä|æ ùV≤´‘·‘·Ô|üX¯Ãs¡DeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 111 ˆˆ
á dü+kÕs¡düeTTÁ<ä+qT+&ç oÁ|òüT+>± ñ<ä∆]+#·>∑\e⁄. á $<Ûä+>± Ä eTTìÁX‚wüߘ&ÉT Áo ø£èwüßíìe\¢
$Hêï&ÉT. ‘·sê«‘· n+‘·{≤ yê´|æ+∫q áX¯«s¡TDÏí eTqdüT˝À <Ûë´ì+∫Hê&ÉT. •s¡kÕ Áoø£èwüßíìøÏ qeTdüÿ]+∫
Ä‘·ì nqT»„bı+~ Ä e÷s¡ÿ+&˚j·TeTVü‰eTTì ‘·qøÏwüߺ&Ó’q Á‹X¯S\<Ûë] <˚e<˚e⁄&ÉT •e⁄DÏí #˚sê&ÉT. á
ñ‘·ÔeTyÓTÆq *+>±<Ûë´j·÷ìï m\¢y˚fi¯˝≤ $ì|æ+#˚yê&ÉT, $H˚yê&ÉT, #·~y˚yê&ÉT, á ‘·|üX¯Ãs¡D eè‘êÔ+‘êìï
ˇø£kÕ] $Hêï, nìï bÕbÕ\T ‘=\–+#·Tø=+{≤&ÉT.
yêdüT<˚edü´ $Áù|ÁHê›' bÕ|ü+ eTTxË e÷qe' ˆ
»ù|<ë«Vü≤s¡Vü≤]ï‘·´+ ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 112 ˆˆ
@ee÷Vü≤ eTVü‰jÓ÷^ ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqÁ|üuÛÑT' ˆ
z Áu≤Vü≤àDeTTKT´˝≤sê! á yêdüT<˚e‘·|üdüT‡ eè‘êÔ+‘êìï eTqTE&ÉT Á|ü‹~q+ »|æùdÔ bÕ|ü+
‘=\–+#·T≈£î+{≤&ÉT. ÁãVü≤à˝Àø£+˝À Á|üø±•kÕÔ&ÉT. nì á $<Ûä+>± |üPE´&ÉT eTVü‰jÓ÷– nsTTq ø£èwüí
<Ó’«bÕj·TqT&ÉT #Ó|æŒHê&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ j·T<äTe+XÊqTø°s¡ÔH˚ *vÀZ‘·Œ‹ÔsêïeT wü&ç«+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 26 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝Àì j·T<äTe+XÊqTø°s¡Ôq+˝À *+>√‘·Œ‹Ô nH˚ Çs¡yÓ’ Äs¡e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 26 ˆˆ
klk
296
dü|üÔ$+XÀ-<Û
≈£Ls¡ëà´j·
eTVüT‰'|ü⁄`sêD+
Çs¡`y|üÓ’ P@&É
sê«s¡e+∆ n<Ûë´j·T+
sê»e+XÊqTø°s¡ÔqyéT ` sê»e+XÊqTø°s¡Ôq+
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
‘·‘√ \ã∆es¡' ø£èc˛í C≤eT“e‘ê´+ eTùV≤X¯«sê‘Y ˆ
nJ»qqàVü‰‘êàq+ kÕeT“e÷‘·à»eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 1 ˆˆ
‘·sê«‘· eTùV≤X¯«s¡Tì es¡+e\¢ ø£èwüßí&ÉT C≤+ãe‹ j·T+<äT kÕ+ãT&ÉH˚ eT+∫ ≈£îe÷s¡Tì bı+~Hê&ÉT.
Á|ü<äT´eTïdü´ Vü≤´uÛÑ÷‘·TŒÁ‘√ Vü≤´ìs¡T<√∆ eTVü‰ã\' ˆ
‘êe⁄uÛÖ >∑TDdüeTŒHÍï ø£èwüíôd’´yê|üπs ‘·q÷ ˆˆ 2 ˆˆ
Á|ü<Tä ´eTTïìøÏ ã\e+‘·T&Óq’ nìs¡T<äT&∆ TÉ »ìà+∫Hê&ÉT. yê]<äs› T¡ >∑TDe+‘·T\T ø£èwüßìí e÷s¡T X¯Øsê\
e˝… ñHêïs¡T.
Vü≤‘ê« #· ø£+dü+ qs¡ø£ eTHê´+X¯Ã X¯‘·XÀ-düTsêHé ˆ
$õ‘·´ ©\j·÷ X¯Áø£+ õ‘ê« u≤D+ eTVü‰düTs¡yéT ˆˆ 3 ˆˆ
kÕú|üsTT‘ê« »>∑‘·ÿè‘·‡ï+ ˝Àπø <Ûäsêà+X¯Ã XÊX¯«‘êHé ˆ
#·Áπø Hêsêj·TD√ >∑qTÔ+ dü«kÕúq+ ãT~∆eTT‘·Ôe÷yéT ˆˆ 4 ˆˆ
ø£+düTDÏí qs¡ø±düTs¡TDÏí nfÒ¢ e+<ä\ eT+~ sêø£ådüT\qT #·+|æ ©\>± Ç+Á<äTDÏí ¬>*∫ u≤DT&ÉH˚
sêø£ådüTì »sTT+∫ Á|ü|ü+#êìï dæús¡+>± ì*Œ XÊX¯«‘·<Ûäsêà\qT ˝Àø£+˝À ø±bÕ&ç Hêsêj·TDT&ÉT ‘·q ìyêdü+
yÓ’≈£î+sƒêìøÏ yÓfi≤fl\ì ‘·\∫Hê&ÉT.
@‘·dæàqïqÔπs $ÁbÕ! uÛÑè>±«<ë´' ø£èwüíMTX¯«s¡yéT ˆ
Ä»>∑Tàsꛫs¡ø±+ Á<äwüߺ+ ø£è‘·ø±s¡´+ düHê‘·qyéT ˆˆ 5 ˆˆ
z $Á|ü⁄˝≤sê! n+‘·˝À uÛÑè>∑Te⁄ yÓTT<ä˝…’q ãTTwüß\T ø±s¡´+ ìs¡«Væ≤+∫q düHê‘·qT&ÉT áX¯«s¡T&Ó’q
ø£èwüßíì #·÷&É{≤ìøÏ <ë«s¡ø£≈£î e∫ÃHês¡T.
dü ‘êqTyê#· $XÊ«‘êà Á|üDÏ|ü‘ê´_Û|üP»´ #· ˆ
ÄdüH˚wüO|ü$cÕºHÓ’« düVü≤ sêy˚TD BÛeT‘ê ˆˆ 6 ˆˆ
$XÊ«‘·Tà&Ó’q ø£èwüßí&ÉT BÛeT+‘·T&Ó’q ã\sêeTTì‘√ ≈£L&É yê]øÏ qeTdüÿ]+∫Hê&ÉT. ÄdüHê˝À¢ ≈£Ls¡TÃqï
yê]‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
>∑$TcÕ´$T |üs¡+ kÕúq+ dü«ø°j·T+ $wüßídü+õ„‘·yéT ˆ
ø£è‘êì düs¡«ø±sê´DÏ Á|üd”<ä<Ûä«+ eTT˙X¯«sê'! ˆˆ 7 ˆˆ
eTT˙X¯«s¡T˝≤sê! Hê ø£syÔ¡ ê´\ìï{Ï˙ |üP]Ô #˚dHæ êqT. Çø£ $wüßdí +ü õ„‘y· TÓ qÆ Hê |üse¡ T|ü<ëìøÏ yÓfi‘¯ êqT.
MTs¡T Á|üdüqTï\T ø£+&ç.
 Çs¡y’Ó @&Ée n<Ûë´j·T+ 297

Ç<ä+ ø£*j·TT>∑+ |òüTÀs¡+ dü+ÁbÕ|üÔ eT<ÛäTHê-X¯óuÛÑyéT ˆ

uÛÑ$wü´ìÔ »Hê' düπs« Vü≤´dæàHêŒbÕqTe]Ôq' ˆˆ 8 ˆˆ
Ç|ü⁄&ÉT |òüTÀs¡eTT, nX¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq ø£*j·TT>∑+ e∫Ãq~. á j·TT>∑+˝À Á|ü»\T bÕ|üe÷sêZìï
nqTdü]+#˚yês¡T ne⁄‘ês¡T.
Á|ües¡Ôj·T<Ûä´+ $C≤„qeTC≤„Hê+ #· Væ≤‘êeVü≤yéT ˆ
j˚TH˚y˚T ø£*C…’' bÕô|’' eTT#·´H˚Ô Væ≤ ~«CÀ‘·Ôe÷'! ˆˆ 9 ˆˆ
z ~«E˝≤sê! nC≤„qT\≈£î Væ≤‘êìï ≈£Lπsà $C≤„Hêìï yê´|æÔ >±$+#·+&ç <ëì‘√ Ms¡T ø£*j·TT>∑
bÕbÕ\ qT+&ç eTT≈£îÔ˝Ö‘ês¡T.
j˚T e÷+ »Hê' dü+düàs¡ìÔ ø£˝Ö düø£è<ä|æ Á|üuÛÑTyéT ˆ
‘˚cÕ+ qX¯´‹ ‘·‘êŒ|ü+ uÛÑø±ÔHê+ |ü⁄s¡Tc˛‘·Ôy˚T ˆˆ 10 ˆˆ
ø£*j·TT>∑+˝À Á|üuÛÑT&ÉHÓ’q qqTï düà]+∫Hê Ä |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTTìj·T+<äT uÛÑ≈£îÔ\ bÕ|ü+ q•düTÔ+~.
j˚T-s¡ÃsTTwü´ìÔ e÷+ uÛÑø±Ô´ ì‘·´+ ø£*j·TTπ> ~«C≤' ˆ
$~ÛHê y˚<ä<äèùwºq ‘˚ >∑$Twü´ìÔ ‘·‘·Œ<äyéT ˆˆ 11 ˆˆ
ø£*j·TT>∑+˝À y˚<Áä |ü‹bÕ~‘· $~Û‘√ m\¢|⁄ü &ÉT qqTï uÛøÑ ‘ÔÏ √ |üPõ+#˚yêfi¯ófl Ä |üse¡ T|ü<ëìï bı+<äT‘ês¡T.
j˚T Áu≤Vü≤àD≤ e+X¯C≤‘ê j·TTcÕàø£+ yÓ’ düVü≤ÁdüX¯' ˆ
‘˚cÕ+ Hêsêj·TDÒ uÛÑøÏÔs¡“¤$wü´‹ ø£˝Ö j·TTπ> ˆˆ 12 ˆˆ
$÷ e+X¯eT+<äT |ü⁄{Ϻq y˚\ø=\~ Áu≤Vü≤àDT\T ø£*j·TT>∑+˝À $wüßíe+<äT uÛÑøÏÔ ø£*–qyês¡T ne⁄‘ês¡T.
|üsê‘·Œs¡‘·s¡+ j·÷ìÔ Hêsêj·TD|üsê »Hê' ˆ
q ‘˚ ‘·Á‘· >∑$Twü´ìÔ j˚T ~«wüìÔ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 13 ˆˆ
Hêsêj·TDTìj·T+<äT uÛÑøÏÔÁX¯<ä∆\Tqï »qT\T ñ‘·ÔyÓ÷‘·ÔeTyÓTÆq dü<äZ‹ì bı+<äT‘ês¡T. eTùV≤X¯«s¡Tì
<˚«wæ+#˚ yêsêkÕúHêìï bı+<ä˝Òs¡T.
<Ûë´q+ jÓ÷>∑düÔ|üdüÔ|üÔ+ C≤„q+ j·TC≤„~ø√ $~Û' ˆ
‘˚cÕ+ $qX¯´‹ øÏåÁ|ü+ j˚T ìq›ìÔ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 14 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡Tì <ä÷wæ+#˚yê] <Ûë´qjÓ÷>±\T #˚dqæ ‘·|dü Tü ‡, C≤„q+, j·TC≤„\T yÓTT<ä˝q’… <Ûë]àø£ø±sê´\˙ï
oÁ|òüT+ ìwüŒ¤˝≤\e⁄‘êsTT.
jÓ÷ e÷+ düeTs¡Ãj˚Tìï‘·´y˚Tø±qÔ+ uÛ≤ee÷Á•‘·' ˆ
$ìq›H˚›eMTXÊq+ dü j·÷‹ qs¡ø±j·TT‘·yéT ˆˆ 15 ˆˆ
qqTï @ø±Á>∑‘·ø£\yê&Ó’ dü<ë |üPõ+#˚yê&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q •e⁄ì ì+~+∫qf…¢Ì‘˚ y˚˝≤~ qs¡ø±\qT
nqTuÛÑ$kÕÔ&ÉT.
298 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·kÕà‘·‡+|ü]Vü≤s¡Ôyê´ ìHê› |üX¯ó|ü‘˚]›«C≤'! ˆ
ø£s¡àD≤ eTqkÕ yê#ê eT<䓤πøÔwü«|æ j·T‘·ï‘·' ˆˆ 16 ˆˆ
n+<äTe\¢ z $Á|ü⁄˝≤sê! |üX¯ó|ü‹ •e⁄ì ì+<äqT eTqkÕ yê#ê ø£s¡àD≤ |üP]Ô>± $&ÉTe e\dæq<˚. Hê
uÛÑ≈£îÔ\qT ≈£L&Ü ì+~+#·sê<äT.
j˚T #· <äøå±<Ûä«πs X¯bÕÔ <äBÛ#˚q ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
uÛÑ$wü´ìÔ ø£˝Ö uÛѬøÔÌ' |ü]Vü‰sê´' Á|üj·T‘·ï‘·' ˆˆ 17 ˆˆ
<äøjå£ T· C„+˝À <äB∫Û XÊbÕìï bı+~q Áu≤Vü≤àDT\T ø£*j·TT>∑+˝À uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&Ée\dæqyêπs.
~«wüH√Ô <˚eMTXÊq+ j·TTcÕàø£+ e+X¯düeT“¤yê' ˆ
X¯bÕÔX¯Ã >ö‘·y˚TH√sê«´+ q düe÷“¤cÕ´ ~«CÀ‘·ÔyÓTÆ' ˆˆ 18 ˆˆ
MT e+X¯+˝À »ìà+∫ Á|üuÛÑTe⁄ X¯+ø£s¡Tì <˚«wæ+∫qyês¡T, >ö‘·eTTì XÊbÕìï bı+~qyês¡T, |üè~∏$˝À
Áu≤Vü≤àDT\‘√ e÷{≤¢&É‘·–qyês¡T ø±s¡T.
@eeTTø±ÔX¯Ã ø£èùwíq düπs« ‘˚ yÓ’ eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
z$T‘·T´ø±Ô« j·Tj·TTdü÷Ôs¡í+ kÕ«ì kÕúHêì dü‘·Ôe÷' ˆˆ 19 ˆˆ
ÁX‚wüߘ˝≤sê! á $<Ûä+>± ø£èwüßí&ÉT #Ó|üŒ>± Ä eTVü≤s¡T¸\T n+^ø±sêìï ‘Ó*|æ ‘·«s¡>± ‘·eT ‘·eT
kÕúHê\≈£î yÓ[flHês¡T.
‘·‘√ Hêsêj·TD' ø£èc˛í ©\jÓÆTe »>∑qàj·T' ˆ
dü+Vü≤è‘·´ dü«≈£î\+ düs¡«+ j·Tj·TÚ ‘·‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 20 ˆˆ
‘·sê«‘· $wüßís¡÷bÕ+‘·s¡yÓTÆq ø£èwüßí&ÉT ˝Àø±‘·Tà&Ó’q+<äTe\¢ ‘·q ©˝≤$H√<ä+˝À j·÷<äee+XÊqï+‘ê
dü+Vü≤]+∫ ‘·q |üs¡eT|ü<ëìøÏ #˚]Hê&ÉT.
Ç‘˚´wü e' düe÷ùdq sêC≤„+ e+X¯' düTø°]Ô‘·' ˆ
q X¯ø√´ $düÔsê<ä«≈£îÔ+ øÏ+ uÛÑ÷j·T'ÁXÀ‘·T$T#·Ã¤<∏ä ˆˆ 21 ˆˆ
á $<Ûä+>± sê»e+X¯#·]Á‘· dü+Á>∑Vü≤+>± MT≈£î $e]+∫HêqT. Ç+‘·ø£+f… $kÕÔs¡+>± #Ó|üŒ≥+
kÕ<Ûä´+ ø±<äT. MTs¡T Ç+ø£q÷ @yÓTÆHê $qe˝…qì ø√s¡T#·THêïsê?
j·T' |üπsƒ#·Ã¤èDTj·÷<ë«|æ e+XÊHê+ ø£<∏äq+ X¯óuÛÑyéT ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø£Ô' dü«s¡Z˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 22 ˆˆ
X¯óuÛ≤*ï ø£\T>∑ #˚ùd á sê»e+XÊ\ #·]Á‘·qT #·~$Hê, $Hêï nìï bÕbÕ\T ‘=\– dü«s¡Z+˝À
>ös¡yêqï+<äT‘ê&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ sê»e+XÊqTø°s¡Ôq+ HêeT dü|üÔ$+XÀ-<Ûë´j·T'.ˆˆ 27 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À sê»e+XÊqTø°s¡Ôq+ nH˚ Çs¡yÓ’ @&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 27 ˆˆ
 299
ncÕº$+XÀ-<Ûë´j·T' ` Çs¡yÓ’ mì$T<äe n<Ûë´j·T+
bÕsêúj·T yê´dü<äs¡ÙqyéT ` ns¡T®qT&ÉT yê´düTì <ä]Ù+#·&É+
ãTTwüj·T }#·T' :`ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T.
ø£è‘·+ Á‘˚‘ê <ë«|üs¡xà ø£*X‚Ë #·‘·Ts¡T´>∑yéT ˆ
@cÕ+ Á|üuÛ≤e+ dü÷‘ê<ä´ ø£<∏äj·Tdü« düe÷dü‘·' ˆˆ 1 ˆˆ
z dü÷‘·T&Ü! ø£è‘·Á‘˚‘ê<ë«|üs¡ø£*j·TT>±\T nqT Hê\T>∑T j·TT>±\ eTVæ≤eTqT dü+Á>∑Vü≤+>± Ç|ü&ÉT
#Ó|üeTT.
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
>∑‘˚ Hêsêj·TDÒ ø£èùwí dü«y˚Te |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
bÕs¡ú' |üs¡eT<Ûäsêà‘êà bÕ+&Ée' X¯Á‘·T‘ê|üq' ˆˆ 2 ˆˆ
ø£è‘ê« #Ó’y√‘·Ôs¡$~Û+ XÀπøq eTVü≤‘ê eè‘·' ˆ
n|üX¯´‘·Œ~∏ >∑#·Ã¤qÔ+ ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tq+ eTTìyéT ˆˆ 3 ˆˆ
Hêsêj·TD dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q ø£èwüßí&ÉT ‘·q |üs¡eT|ü<ëìøÏ yÓ[flb˛>± X¯Á‘·T‘ê|ü≈£î&ÉT, >=|üŒ<Ûäsêà‘·T&ÉT,
bÕ+&ÉT |ü⁄Á‘·T&Ó’q ns¡T®qT&ÉT $TøÏÿ* <äT'œ‘·T&Ó’ Áo ø£èwüßíì ñ‘·Ôs¡ÁøÏj·T\T ìs¡«Væ≤+∫ edü÷Ô <ë]˝À yÓfi¯ó‘·Tqï
ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqTì #·÷∫Hê&ÉT.
•ôw’´' Á|ü•ôw’´s¡_Û‘·' dü+eè‘·+ ÁãVü≤àyê~qyéT ˆ
|übÕ‘· <äD¶e<ä÷“¤eTÚ ‘·´ø±Ô« XÀø£+ ‘·<ë-s¡T®q' ˆˆ 4 ˆˆ
ÁãVü≤àyê~ nsTTq y˚<äyê´düT&ÉT ‘·q •wü´Á|ü•wüß´\‘√ ø£*dæ yÓfi¯ó‘·T+&É>± #·÷∫ ns¡T®qT&ÉT ‘·q
<äT'U≤ìï M&ç H˚\ô|’ <ä+&É+e˝… |ü&ç qeTdüÿ]+∫Hê&ÉT.
ñyê#· |üs¡eTÁ|”‘ê´ ø£kÕà<˚‘·qàVü‰eTTH˚ ˆ
Ç<ë˙+ >∑#·Ã¤dæ øÏåÁ|ü+ ø£+ yê <˚X¯+ Á|ü‹ Á|üuÛÀ! ˆˆ 5 ˆˆ
‘·sê«‘· dü+‘√wü+‘√ z eTVü‰eTT˙! Ç|ü⁄&ÉT oÁ|òüT+>± @ ø±s¡D+e\¢ @ Á|ü<˚XÊìøÏ yÓfi¯ó‘·THêïs√ Á|üuÛÑ÷
#Ó|üŒe\dæq<äì ÁbÕ]ú+∫Hê&ÉT.
düq›s¡ÙHê<Ó’« uÛÑe‘·' XÀø√ y˚T $|ü⁄˝À >∑‘·' ˆ
Ç<ë˙+ eTeT j·T‘êÿs¡´+ Áã÷Væ≤ |ü<äà<ä˝Òø£åD ˆˆ 6 ˆˆ
MT <äs¡Ùq+e\¢ Hê $T≈£îÿ≥yÓTÆq XÀø£+ ‘=\–q~. |ü<äà<äfi≤øå±! Ç|ü⁄&ÉT H˚qT #˚j·Te\dæq ø£s¡Ôyê´ìï
#Ó|üŒe\dæq~.
300 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·eTTyê#· eTVü‰jÓ÷^ ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tq' dü«j·TyéT ˆ
ñ|ü$X¯´ qBrπs •ôw’´' |ü]eè‘√ eTTì' ˆˆ 7 ˆˆ
‘·sê«‘· jÓ÷^X¯«s¡T&Ó’q ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqT&ÉT dü«j·T+>± ns¡T®qTì‘√qT, ‘·q •wüß´\‘√qT qBrs¡+˝À
|ü]y˚wæº+|üã&çqyê&Ó’ Ç{≤¢ #Ó|æŒHê&ÉT.
Ç‹ Áo ≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ bÕsêúj·T yê´dü<äs¡Ùq+ HêeT ncÕº$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 28 ˆˆ
Áo ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ns¡T®qT&ÉT yê´düTì <ä]Ù+#·T≥ nH˚ Çs¡yÓ’ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 28 ˆˆ
dhd
 301
@ø√qÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ` Çs¡yÓ’ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+
j·TT>∑e+XÊqTø°s¡ÔqyéT ` j·TT>∑e+XÊqTø°s¡Ôq+
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT
Ç<ä+ ø£*j·TT>∑+ |òüTÀs¡+ dü+ÁbÕ|üÔ+ bÕDT¶qq›q! ˆ
‘·‘√ >∑#êä$T <˚edü´ |ü⁄Ø+ yêsêDd”+ X¯óuÛ≤yéT ˆˆ 1 ˆˆ
bÕ+&ÉT|ü⁄Á‘ê! |òüTÀs¡yÓTÆq á ø£*j·TT>∑+ Á|üy˚•+∫q~. n+<äTe\¢ H˚qT eT+>∑fi¯ø£s¡yÓTÆq áX¯«s¡Tì
|ü≥ºD+ ø±o q>∑sêìøÏ yÓfi¯ó‘·THêïqT.
ndæàHé ø£*j·TTπ> |òüTÀπs ˝Àø±' bÕbÕqTe]Ôq' ˆ
uÛÑ$wü´ìÔ eTVü‰u≤ôVA! esêíÁX¯eT$e]®‘ê' ˆˆ 2 ˆˆ
eTVü‰u≤VüA! Á≈£Ls¡yÓTÆq á j·TT>∑+˝À »qT\T bÕ|ües¡ÔqT˝…’ esêíÁX¯eT <Ûäsêà\T e<ä*ô|&É‘ês¡T.
Hêq´‘·ŒXÊ´$T »q÷ÔHê+ eTTø±Ô« yêsêDd”+ |ü⁄ØyéT ˆ
düs¡«bÕb˛|üX¯eTq+ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ ø£˝Ö j·TTπ> ˆˆ 3 ˆˆ
á ø£*j·TT>∑+˝À ˝À≈£î\ bÕbÕ\qT q•+|ü #˚dæ ÁbÕj·T•Ã‘êÔìï ø£\T>∑ #˚ùd~ yêsêDdæ ‘·|üŒ eTs=ø£{Ï
˝Ò<äT.
ø£è‘·+ Á‘˚‘ê <ë«|üs¡xà düπs«ùw«‘˚wüß yÓ’ qsê' ˆ
uÛÑ$wü´ìÔ eTVü‰‘êàH√ <Ûë]àø±' dü‘·´yê~q' ˆˆ 4 ˆˆ
ø£è‘· Á‘˚‘ê <ë«|üsê\H˚ á j·TT>±\ìï+{Ï˝À Á|ü»\T <Ûäsêà‘·Tà\T, dü‘·´yê<äT\T, eTVü‰‘·Tà\T>±
ñ+{≤s¡T.
‘·«+ Væ≤ ˝Àπøwüß $U≤´‘√ <Ûäè‹e÷Hé »qe‘·‡\' ˆ
bÕ\j·÷<ä´ |üs¡+ <Ûäs¡à+ dü«ø°j·T+ eTT#·´ùd uÛÑj·÷‘Y ˆˆ 5 ˆˆ
˙e⁄ ˝Àø£+˝À Á|üd<æ Tä &∆ eÉ ⁄. Á|ü»\≈£î Çwüyº TÓ qÆ yê&Ée⁄. <Ûs’Ó ´¡ e+‘·T&Ée⁄. n+<äTe\¢ ˙e⁄ <Ûsä êàìï dü«j·T+>±
ø±bÕ&ÉT. uÛÑj·T+ qT+&ç $eTT≈£îÔ&ÉyÍ‘êe⁄.
@eeTTø√Ô uÛÑ>∑e‘ê bÕs¡ú' |üs¡|ü⁄s¡x®j·T' ˆ
|üèwüºyêHé Á|üDÏ|ü‘ê´k j·TT>∑<Ûäsêà웫CÀ‘·Ôe÷'! ˆˆ 6 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ yê´düT&ç{≤¢ |ü\Tø£>± X¯Á‘·T|ü⁄sê\T »sTT+∫q ns¡Tq® T&ÉT Äj·Tq≈£î qeTdüÿ]+∫
j·TT>∑<Ûäsêà\qT >∑÷]Ã Á|ü•ï+∫Hê&ÉT.
‘·ôd’à Áb˛yê#· düø£\+ eTTì' dü‘·´erdüT‘·' ˆ
Á|üDeT´ <˚eMTXÊq+ j·TT>∑<Ûäsêàq‡Hê‘·HêHé ˆˆ 7 ˆˆ
302 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
dü‘·´er|ü⁄Á‘·T&Ó’q yê´düT&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q áX¯«s¡TìøÏ qeTdüÿ]+∫ düHê‘·qeTT˝…’q j·TT>∑<Ûäsêà\qT
>∑÷]Ã dü+|üPs¡í+>± ns¡T®qTìøÏ $e]+∫Hê&ÉT.
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT |ü*ø±&ÉT
eøå±´$T ‘˚ düe÷ùdq j·TT>∑<ÛäsêàqïπsX¯«s¡! ˆ
q X¯ø£´‘˚ eTj·÷ sê»Hé $düÔπsD≤_ÛuÛ≤wæ‘·TyéT ˆˆ 8 ˆˆ
z sêC≤! j·TT>∑<Ûäsêà\qT >∑÷]à ˙≈£î dü+Á>∑Vü≤+>± ‘Ó\T|ü⁄‘êqT. $düÔs¡+>± #Ó|üŒ≥+ Hê e\¢ø±<äT.
Ä<ä´+ ø£è‘·j·TT>∑+ Áb˛ø£Ô+ ‘·‘·ÁùdÔ‘êj·TT>∑+ ãT<ÛÓ’' ˆ
‘·èrj·T+ <ë«|üs¡+ bÕs¡ú #·‘·Ts¡ú+ ø£*s¡T#·´‘˚ ˆˆ 9 ˆˆ
j·TT>±\˝À yÓTT<ä{Ï~ ø£è‘·j·TT>∑+. ‘·sê«‹~ Á‘˚‘êj·TT>∑+. z bÕsêú! eT÷&Ée~ <ë«|üs¡+, Hê\Ze~
ø£*j·TT>∑+ nì #Ó|üŒã&çq$.
<Ûë´q+ ‘·|ü' ø£è‘·j·TTπ> Á‘˚‘êj·÷+ v±„qeTT#·´‘˚ ˆ
<ë«|üπs j·T»„y˚TyêVüQsê›qy˚Tø£+ ø£˝Ö j·TTπ> ˆˆ 10 ˆˆ
ø£è‘·j·TT>∑+˝À <Ûë´q+ ‘·|üdüT‡ eTTK´eTì, Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À C≤„q+ Á|ü<ÛëqeTì #Ó|üŒHÓ’q~,
<ë«|üs¡j·TT>∑+˝À j·TC≤„ìï, ø£*j·TT>∑+˝À <ëq+ e÷Á‘·y˚T Á|ü<ÛëqeTì |ü+&ç‘·T\T #Ó|ü⁄‘·THêïs¡T.
ÁãVü‰à ø£è‘·j·TTπ> <˚eÁùdÔ‘êj·÷+ uÛÑ>∑yêÁq$' ˆ
<ë«|üπs <Ó’e‘·+ $wüßí' ø£˝Ö <˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 11 ˆˆ
ø£è‘·jT· T>∑+˝À ÁãVü≤à, Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ dü÷s¡T´&ÉT, <ë«|üsj
¡ T· T>∑+˝À $wüßeí ⁄, ø£*j·TT>∑+˝À
eTùV≤X¯«s¡T&ÉT Á|ü<Ûëq<˚e‘·\T>± ñ+{≤s¡T.
ÁãVü‰à $wüßí düÔ<∏ë dü÷s¡´' düs¡« @e ø£˝≤e|æ ˆ
|üP»´H˚Ô uÛÑ>∑yêÁqTÁ<äX¯Ã‘·Ts¡¸«|æ |æHêø£<Ûäèø˘ ˆˆ 12 ˆˆ
ÁãVü≤à, $wüßíe⁄, dü÷s¡T´&ÉT Ms¡+‘ê ø£*j·TT>∑+˝Àq÷ |üP»\+<äT‘ês¡T. |æHêø£bÕDÏ uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q
•e⁄&ÉT Hê\TZj·TT>±˝À¢qT |üPõ+|üã&ÉT‘ê&ÉT.
Ä<˚´ ø£è‘·j·TTπ> <Ûäs¡àX¯Ã‘·TcÕŒ<ä' Á|üø°]Ô‘·' ˆ
Á‘˚‘êj·TTπ> Á‹bÕ<ä' kÕ´~›«bÕ<√ <ë«|üπs dæú‘·' ˆˆ13 ˆˆ
<Ûsä à¡ + ø£è‘·jT· T>∑+˝À Hê\TZbÕ<ë\T, Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À eT÷&ÉTbÕ<ë\T, <ë«|üsj ¡ T· T>∑+˝À s¬ +&ÉT bÕ<ë\T
ø£\<äe⁄‘·T+~.
Á‹bÕ<äV”≤qdæÔùw´(ø£˝Ö) ‘·T dü‘êÔ e÷Á‘˚D ‹wü˜‹ ˆ
ø£è‘˚ ‘·T $T<∏äTH√‘·Œ‹Ô s¡«è‹Ô' kÕøå±<ä˝À\TbÕ ˆˆ 14 ˆˆ
 Çs¡y’Ó ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 303

ø£*j·TT>∑+˝À eT÷&ÉTbÕ<ë\T ˝Òø£ πøe\+ ‘·q ñìøÏì e÷Á‘·+ ø±bÕ&ÉT≈£î+≥T+~. ø£è‘·j·TT>∑+˝À

<ä+|ü‘·T\ dü+‘êH√‘·Œ‹Ô j·T+<äT $wüj·T˝À\T|ü‘·¡ ˝Ò≈£î+&ÉTqT.
Á|üC≤ düÔèbÕÔ' dü<ë düsê«' düsê«qHê›X¯Ã uÛÀ–q' ˆ
n<ÛäyÓ÷‘·ÔeT‘·«+ HêkÕÔ´kÕ+ ì]«X‚cÕ' |ü⁄s¡x®j·T! ˆˆ 15 ˆˆ
ø£è‘·j·TT>∑+˝À Á|ü»\T m\¢|ü⁄&ÉT ‘·è|æÔ ø£*Z düsê«q+<ä düTU≤\qTuÛÑ$düTÔ+{≤s¡T. yês¡T ñ#·Ã˙#· nH˚
uÛ≤yê\T ˝Òø£ ì]«X‚wüß˝…’ ñ+{≤s¡T.
‘·T\´e÷j·TT' düTK+ s¡÷|ü+ ‘êdüT ‘·dæàHé ø£è‘˚ j·TTπ> ˆ
$XÀø±düÔ‘·Ô«ãVüQ˝≤ @ø±qÔãVüQ˝≤ düÔ<∏ë ˆˆ 16 ˆˆ
ø£è‘·j·TT>∑+˝À Á|ü»\≈£î Äj·TTwü´+, düTK+, s¡÷|ü+ n+<ä]ø° düe÷q+>±H˚ ñ+≥T+~. »qT\T
XÀø£s¡Væ≤‘·T˝…’ ‘·‘·Ô« $#ês¡+ ø£*Z @ø±+‘·yêdüy˚T Á|ü<Ûëq+>± ø√s¡T≈£î+{≤s¡T.
<Ûë´qìcÕ˜düÔb˛ìcÕ˜ eTVü‰<˚e|üsêj·TD≤' ˆ
‘ê yÓ’ ìcÕÿeT#ê]D√´ ì‘·´+ eTT~‘·e÷qkÕ' ˆˆ 17 ˆˆ
ø£è‘·j·TT>∑+˝À Á|ü»\T <Ûë´q+ ‘·|üdüT‡ #˚j·T≥+˝À ìwü˜ ø£*Z eTVü‰<˚e⁄&Ó’q •e⁄ìj·T+<äT ÁX¯<ä∆
ø£˝yês¡e⁄‘ês¡T. ø√]ø£\T ˝Òø£ m|ü&É÷ dü+‘·Twüº eTqdüTÿ˝Ö‘ês¡T.
|üs¡«‘√<ä~ÛyêdæH√´ Vü≤´ìπø‘ê' |üs¡qÔ|ü! ˆ
s¡k˛˝≤¢dü' ø±\jÓ÷>±Á‘˚Ô‘êUÒ´ qX¯´‹ ~«C≤' ˆˆ 18 ˆˆ
‘·kÕ´+ dæ<Í∆ Á|üDcÕºj·÷eTHê´ dæ~∆ s¡es¡Ô‘· ˆ
nbÕ+ kÂUÒ´ Á|ü‹Vü≤‘˚ ‘·<ë y˚T|òü÷‘·àHê ‘·T yÓ’ ˆˆ 19 ˆˆ
X¯Á‘·T‘ê|ü≈£î&ÉyÓ’q ns¡T®Hê! Ä »qT\T |üs¡«‘ê˝À¢ düeTTÁ<äÁbÕ+‘ê˝À¢ ìedædüTÔ+{≤s¡T. Áu≤Vü≤àDT\T
>∑èVü‰\T ˝Ò≈î£ +&ÜH˚ Á|üe]ÔkÕÔsT¡ . ‘·sê«‘· Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À ø±\Áø£eT+>± s¡kÕq+<ä+ ‘·–bZ ˛‘·T+~. n~ q•+#·>±
eTs√$<ÛäyÓTÆq dæ~∆ dü+uÛÑ$+∫+~. Ä düeTj·T+˝À y˚T|òüTdü«s¡÷|ü+‘√ ˙{ÏkÂU≤´ìøÏ $|òü÷‘·+ ø£*–+~.
y˚Tù|òTuÛÑ´' düÔqsTT‘·TïuÛÑ´' Á|üeè‘·Ô+ eèwæºdüs¡®qyéT ˆ
düø£è<˚e ‘·j·÷ eècÕº´ dü+j·TTπøÔ |üè~∏M‘·˝Ò ˆˆ 20 ˆˆ
ÁbÕ<äTsêdü+düÔ<∏ë ‘êkÕ+ eèøå± yÓ’ >∑èVü≤dü+õ„‘ê' ˆ
düs¡«' Á|ü‘·T´|üjÓ÷>∑düTÔ ‘êkÕ+ ‘˚uÛÑ´' Á|üC≤j·T‘˚ ˆˆ 21 ˆˆ
>∑]®+#˚ y˚T|òü÷\e\¢ es¡¸bÕ‘·+ Äs¡+uÛÑyÓTÆ+~. Ä es¡¸+˝À uÛÑ÷$T ‘·&çdæb˛>± ˇø£ÿkÕ]>± Á|ü»\≈£î
>∑èVü‰\T>± ù|s=ÿq<ä–q eèøå±\T yÓTT\∫q$. yê{Ïe\¢ Á|ü»\≈£î nìï $<Ûë˝…’q nedüsê\T $ìjÓ÷>∑+˝ÀøÏ
e∫Ãq$.
304 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
es¡Ôj·TìÔ düà ‘˚uÛÑ´kÕÔÁùdÔ‘êj·TT>∑eTTUÒ Á|üC≤' ˆ
‘·‘·' ø±˝Òq eTVü≤‘ê ‘êkÕy˚Te $|üs¡´j·÷‘Y ˆˆ 22 ˆˆ
sê>∑˝ÀuÛ≤‘·àø√ uÛ≤edüÔ<ë Vü‰´ø£dæàø√-uÛÑe‘Y ˆ
$|üs¡´j˚TD ‘êkÕ+ ‘·T ‘˚q ‘·‘êÿ\uÛ≤$‘ê ˆˆ 23 ˆˆ
Á|üDX¯´ìÔ ‘·‘·' düπs« eèøå±ùdÔ >∑èVü≤dü+õ„ø±' ˆ
‘·‘·ùdÔwüß Á|üDùwºwüß $ÁuÛ≤HêÔ yÓTÆ<∏äTH√<䓤yê' ˆˆ 24 ˆˆ
Ä Á‘˚‘êj·TT>∑+ Äs¡+uÛÑ+˝À Á|ü»\T eèøå±\‘√ @s¡Œs¡#·Tø=qï >∑èVü‰˝À¢ ìyêdü+ kÕ–+#ês¡T. #ê˝≤
ø±\+ |æeTà≥ Á|ü»˝À¢ e÷s¡TŒ e∫Ãq+<äTe\¢ yês¡T n+‘·T≈£îeTT+<äT ø£qï _Ûqï+>± sê>∑˝ÀuÛ≤\T Á|ü<Ûëq+>±
ø£\ uÛ≤yêìï bı+~ Á|üe]Ô+∫Hês¡T. ‘·sê«‘· >∑èVü‰\T>±qTqï eèøå±\˙ï q•+∫b˛>± <ä+|ü‘·T\ e\¢ »ìà+∫q
Á|ü»\T ø£\‘· #Ó+~Hês¡T.
n_Û<Ûë´j·TìÔ ‘ê+ dæ~∆+ dü‘ê´_Û<Ûë´sTTqdüÔ<ë ˆ
ÁbÕ<äTs¡“uÛÑ÷e⁄kÕÔkÕ+ ‘·T eèøå±ùdÔ >∑èVü≤dü+õ„‘ê' ˆˆ 25 ˆˆ
dü‘ê´_Û<Ûë´q+ #˚ùdyês¡T n|ü&Ü dæ~∆ì <Ûë´q+ #˚kÕÔs¡T. ‘·sê«‘· yê]øÏ >∑èVü≤dü+»„ ø£\ eèøå±\T eT∞fl
yÓTT*∫q$.
eÁkÕÔDÏ ‘˚ Á|üdü÷j·TH˚Ô |òü˝≤Hê´uÛÑs¡D≤ì #· ˆ
‘˚ùw«e C≤j·T‘˚ ‘êkÕ+ >∑q∆es¡ís¡kÕì«‘·yéT ˆˆ 26 ˆˆ
ne÷øÏåø£+ eTVü‰Ms¡´+ |ü⁄≥πø |ü⁄≥πø eT<ÛäT ˆ
‘˚q ‘ê es¡Ôj·TìÔdüà Á‘˚‘êj·TT>∑eTTUÒ Á|üC≤' ˆˆ 27 ˆˆ
Ä eèøå±\T eÁkÕÔ\qT, |ü+&É¢qT, ÄuÛÑs¡D≤\qT ≈£L&É yê]øÏ ø£\T>∑ #˚dæq$. yêì˝ÀH˚ s¡+>∑Tyêdüq
s¡T∫ ø£*–q{ϺB, ‘˚HÓ{°>∑\T Á|üy˚Tj·T+ ˝Òq{ϺB, n+‘·{≤ yê´|æ+∫qB, >=|üŒã˝≤ìï#˚ÃB nsTTq ‘˚HÓ #Ó≥¢
qT+&ç Ádü$+#·T#·T+&çq~. Á‘˚‘êj·TT>±~˝À »qT\T Ä ‘˚HÓ‘√H˚ ‘·eT J$‘êìï >∑&ç|æHês¡T.
Vü≤ècÕºdüTÔcÕºdüÔj·÷ dæ<ë∆´ düsê« yÓ’ $>∑‘·»«sê' ˆ
|ü⁄q' ø±˝≤qÔπsD…Æe ‘·‘√ ˝ÀuÛ≤eè‘êdüÔ<ë ˆˆ 28 ˆˆ
Ä dæ~∆‘√ Á|ü»\T dü+‘√wü+, ‘·è|æÔ bı+~ yê´~Û |”&É\T ˝Ò≈£î+&çHês¡T. ‘·sê«‘· ø=+‘·ø±\+ >∑&ÉTe>±
eT∞fl ˝ÀuÛÑ>∑TD≤ìøÏ ˝ÀHÓ’Hês¡T.
eèøå±+kÕÔHé |üs¡´>∑èVü≤íqÔ eT<ÛäT yê e÷øÏåø£+ ã˝≤‘Y ˆ
‘êkÕ+ ‘˚Hê|ü#êπsD |ü⁄qs√¢uÛÑø£è‘˚q yÓ’ ˆˆ 29 ˆˆ
Á|üDcÕº eT<ÛäTHê kÕs¡∆+ ø£\Œeèøå±' ø£«∫‘Y ø£«∫‘Y ˆ
o‘·es긑·ô|’d”ÔÁyÓ’kÕÔdüÔ‘√ <äT'œ‘ê uÛÑèX¯yéT ˆˆ 30 ˆˆ
 Çs¡y’Ó ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 305

yês¡T ‘˚HÓqT Ä eèøå±\qT+&ç ‘˚HÓ{°>∑\qT+&ç ã˝≤‘êÿs¡+>± d”«ø£]+∫Hês¡T. ˝ÀuÛÑ>∑TD+ #˚dæq Ä

Á|ü»\ n|üsê<Ûä+‘√ eT∞fl Ä ø£\Œeèøå±\T ‘˚HÓ‘√>∑÷&É q•+∫q$. Ä »qT\T #·*, es¡¸+, m+&É\T rÁe+>±
u≤~Û+|ü>± <äT'œ‘·T˝…’Hês¡T.
<ä«Hӛ̫' dü+|”&É´e÷HêdüTÔ #·Á≈£îsêes¡D≤ì #· ˆ
ø£è‘ê« <ä«q›«$ìsêÈ‘êHé yês√ÔbÕj·TeT∫qÔj·THé ˆˆ 31 ˆˆ
#·* m+&É yÓTT<ä˝…’q <ä«+<ë«\‘√ u≤~Û‘·T˝…’q Á|ü»\T ‘·eT ìyêkÕì¬ø’ Ä#êä<äq ø£\ Äes¡D≤\T
ø£*Œ+#·T≈£îHêïs¡T. o‘√cÕí~ <ä«+<ä« ìyês¡D√bÕj·TeTT\>∑T Ä#êä<äq\qT @s¡Œs¡#·Tø=ì JeH√bÕ~Ûì >∑÷]Ã
Ä˝À∫+∫Hês¡T.
qùwºwüß eT<ÛäTHê kÕs¡∆+ ø£\Œeèπøåwüß yÓ’ ‘·<ë ˆ
‘·‘·' ÁbÕ<äTs¡uÛÑ÷‘êÔkÕ+ dæ~∆ÁùdÔ‘êj·TTπ> |ü⁄q' ˆˆ 32 ˆˆ
Ä düeTj·T+˝À ø£\Œeèøå±\T ‘˚HÓ‘√ ≈£L&É q•+∫b˛>± Á‘˚‘êj·TT>∑+˝Àì Á|ü»\≈£î eTs√ e÷s¡T dæ~∆
kÕø屑·ÿ]+∫q~.
yêsêÔj·÷' kÕ~Ûø± Vü≤´Hê´ eèwæºkÕÔkÕ+ ìø±eT‘·' ˆ
‘êkÕ+ eèwüߺ´<äø±˙Vü≤ j·÷ì ìyÓTÆïs¡Z‘êì ‘·T ˆˆ33 ˆˆ
nuÛÑeHé eèwæºdüqÔ‘ê´ Ák˛‘·'kÕúHêì ìeTï>±' ˆ
j·T<ë Äb˛ ãVüQ‘·sê Ä|üHêï' |üè~∏M‘·˝Ò ˆˆ 34 ˆˆ
nbÕ+ uÛÑ÷y˚TX¯Ã dü+jÓ÷>±<Íwü<Ûä´kÕÔdüÔ<ë-uÛÑeHé ˆ
nbòÕ\ø£ècÕíXÊÃqTbÕÔ Á>±e÷s¡D≤´X¯Ã‘·Ts¡›X¯ ˆˆ 35 ˆˆ
Ä »qT\ JeH√bÕ~ÛøÏ es¡¸+ düVü‰j·Tø±] nsTT ‘·è|æÔø£s¡eTT>± ñ|üø£]+∫q~. |ü\¢|ü⁄Á|ü<˚XÊ\yÓ’|ü⁄
Á|üeVæ≤+#˚ es√¸<äø±\T Ä »qT\≈£î esê¸\ e\¢ Á|üyêVü≤kÕúHê˝…’ q<äT\T>± @s¡Œ&çq$. uÛÑ÷$Tô|’ »˝≤\T
n~Ûø£+>± qBs¡÷|ü+˝À yê´|æ+#·>±H˚ uÛÑ÷$TøÏ »˝≤\≈£î dü+jÓ÷>∑+ @s¡Œ&çq+<äTe\¢ Hê>∑*#˚ <äTqï≈£î+&ÜH˚,
$‘·ÔHê\T #·\¢≈£î+&ÜH˚ Á>±e÷\≈£î n&Ée⁄\≈£î dü+ã+~Û+∫q |ü<äTHê\T>∑T s¡ø±˝…’q zwü<ÛäT\T yÓTT\¬ø‹Ôq$.
ãTT‘·T|ü⁄wüŒ|òü˝…’XËÃÌe eèø£å>∑T˝≤àX¯Ã »vÏ„πs ˆ
‘·‘·' ÁbÕ<äTs¡uÛÑ÷‘êÔkÕ+ sê>√ ˝ÀuÛÑX¯Ã düs¡«X¯' ˆˆ36 ˆˆ
Äj·÷ ãTT‘·Te⁄\≈£î #Ó+~q |ü⁄e⁄«\T |ü+&É¢‘√ eèøå±\T r>∑\T yÓTT\∫q$. Ä düeTj·T+˝À eT∞fl
Á|ü»\≈£î ø√]ø£ ˝ÀuÛÑ+ nH˚ >∑TD≤\T |ü⁄{Ϻq$.
neX¯´e÷“¤$‘êπsúq Á‘˚‘êj·TT>∑eX‚q yÓ’ ˆ
‘·‘·kÕÔ' |üs¡´>∑èVü≤íqÔ qBπøåÁ‘êDÏ |üs¡«‘ê' ˆˆ 37 ˆˆ
306 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Á‘˚‘êj·TT>∑Á|üuÛ≤e+‘√ neX¯´+ ø±e\dæq sê>∑˝ÀuÛ≤\T yê´|æÔ #Ó+<ä≥+e\¢ Á|ü»\T q<äT\T, bı˝≤\T,
|üs¡«‘ê\qT ñ|üø£s¡D+>± d”«ø£]+∫Hês¡T.
eèø£å>∑T˝ÖàwüBÛXËÃÌe Á|üdüVü≤´ ‘·T j·T<∏ë ã\yéT ˆ
$|üs¡´j˚TD ‘êkÕ+ ‘ê zwü<Û√´ $$X¯ós¡àV”≤yéT ˆˆ 38 ˆˆ
#Ó≥T¢, bı<ä\T, zwü<TäÛ \T yêì ÁbÕã˝≤´qïqTdü]+∫ |üsd¡ Œü s¡+ e÷s¡TÃ≈£î+≥÷ uÛ÷Ñ $T˝ÀìøÏ Á|üy•˚ +∫q$.
|æ‘êeTVü≤ìjÓ÷π>q <äT<√Vü≤ |üè~∏M+ |üè<∏äT' ˆ
‘·‘·kÕÔ »>∑èVüQ' düsê« Vü≤´H√´q´+ Áø√<ÛäeT÷]Ñê' ˆˆ 39 ˆˆ
|æ‘êeTVü≤ ÁãVü≤à Ä»„#˚ |üè<∏Tä eTVü‰sêE uÛ÷Ñ $Tì |æ‹øÏHê&ÉT. n|ü⁄&ÉT Á|ü»\T ‘·eT˝À ‘êeTT Áø√<Ûëy˚XÊ\T
bı+~ Ä zwü<ÛäT\qT d”«ø£]+∫Hês¡T.
dü<ë#êπs $qùwº ‘·T ã˝≤‘êÿ\ã˝Òq #· ˆ
eTsê´<ëj·÷' Á|ü‹cÕ˜s¡ú+ C≤„‘Ó’«‘·<䓤>∑yêq»' ˆˆ 40 ˆˆ
düdüs¡® ø£åÁ‹j·÷Hé ÁãVü‰à Áu≤Vü≤àD≤Hê+ Væ≤‘êj·T yÓ’ ˆ
esêíÁX¯eTe´ekÕúxà Á‘˚‘êj·÷+ ø£è‘·yêÁqŒuÛÑT' ˆˆ 41 ˆˆ
ø±\Á|üuÛ≤e+‘√ »qT\ ã\Á|üjÓ÷>∑+‘√ dü<ë#ês¡+ ø°åDÏ+#·>± á $wüj·T+ ‘Ó*dæq uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT
ÁãVü≤à˝Àø£eTsê´<ä ø±bÕ&É≥+ ø√dü+ Áu≤Vü≤àDT\Væ≤‘·+ ø√dü+ ø£åÁ‹j·TT\qT düèwæº+∫Hê&ÉT. Ä Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À
ÁãVü≤à esêíÁX¯e÷\e´edüú ≈£L&É @s¡Œ∫Hê&ÉT.
j·T»„Á|ües¡Ôq+ #Ó’e |üX¯óVæ≤+kÕ$e]®‘·yéT ˆ
<ë«|üπs-|ü´<∏ä $<ä´H˚Ô eT‹uÛÒ<ë‘·Ô<∏ë qèD≤yéT ˆˆ 42 ˆˆ
|üXó¯ Væ≤+dü˝ìÒ j·TC≤„\ nqTcÕ˜q+ ≈£L&É ÁãVü≤à @s¡Œs¡∫Hê&ÉT. ‘·sê«‘· <ë«|üs+¡ ˝À ≈£L&É esêíÁX¯eT<Ûsä êà\T
j·TC≤„\T ø=~› uÛÒ<ë\‘√ Ä#·]+|üã&çq$.
sê>√ ˝ÀuÛÑdüÔ<∏ë j·TT<ä∆+ eT‘ê« ãT~∆$ìX¯Ãj·TyéT ˆ
@ø√ y˚<ä X¯Ã‘·TcÕŒ<äÅdæÔ<Ûë ‹«Vü≤ $uÛ≤e´‘˚ ˆˆ 43 ˆˆ
nqTsê>∑+ ˝ÀuÛÑ+ j·TT<ä∆+ nH˚yêìì ãT~∆ìX¯Ãj·T+>± ‘·\∫ Hê\T>∑TbÕ<ë\Tqï y˚<ä+ Çø£ÿ&É eT÷&ÉT
$<Ûë\T>± uÛ≤$+#·ã&çq~.
y˚<äyê´ôd’ X¯Ã‘·Tsê∆ #· q´dü´‘˚ <ë«|üsê~wüß ˆ
ãTTwæ|ü⁄Á‘Ó’' |ü⁄qπs«<ë _Û<ä´H˚Ô <äèwæº $ÁuÛÑyÓTÆ' ˆˆ 44 ˆˆ
y˚<äyê´düT&ÉT Ä y˚<ëìï <ë«|üsê~ j·TT>±˝À¢ Hê\T>∑T uÛ≤>±˝À¢ @s¡Œs¡∫Hê&ÉT. eT∞fl ãTTwæ≈£îe÷s¡T\T
‘·eT <äèwæºuÛÒ<ä+‘√ y˚<ë\qT $uÛÑõ+∫Hês¡T.
 Çs¡y’Ó ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 307

eTÁqÔÁu≤Vü≤àD$Hê´ôd’' dü«s¡es¡í $|üs¡´jÓÆT' ˆ

dü+Væ≤‘ê ãTT>∑´EkÕ‡e÷ï+ Áb˛#·´H˚Ô |üs¡eT]¸_Û' ˆˆ 45 ˆˆ
eTÁqÔ Áu≤Vü≤àD uÛ≤>±\ $Hê´kÕ\T dü«s¡ esêí\ e÷s¡TŒ\‘√ ãTT≈£îÿ j·TEdüT‡ kÕeT+ nH˚ y˚<ë\
dü+Væ≤‘·\T>± |üs¡eTs¡T¸\T #Ó|æŒHês¡T.
kÕe÷H√´<들eHê #Ó’e <äèwæºuÛÒ<Ó’' ø£«∫‘Y ø£«∫‘Y ˆ
Áu≤Vü≤àD+ ø£\Œdü÷Á‘êDÏ ÁãVü≤àÁ|üe#·Hêì #· ˆˆ 46 ˆˆ
Ç‹Vü‰dü|ü⁄sêD≤ì <Ûäs¡àXÊÁkÕÔDÏ düTÁe‘· ˆ
neèwæºs¡às¡D+ #Ó’e ‘·<∏Ó’yêH˚´ VüQ´|üÁ<äyê' ˆˆ 47 ˆˆ
yêvàq'ø±j·TC…’s√›ôw’]ïπs«<√ C≤j·T‘˚ qèD≤yéT ˆ
ìπs«<ëC≤®j·T‘˚ ‘˚cÕ+ <äT'KyÓ÷ø£å$#ês¡D≤ ˆˆ 48 ˆˆ
kÕ<Ûës¡DuÛ≤eq ≈£L&É nø£ÿ&Éø£ÿ&É <äèwæºuÛÒ<ë\‘√ $e]+#·HÓ’q~. Áu≤Vü≤àDuÛ≤>∑+ ø£\Œdü÷Á‘ê\T
ÁãVü≤àe#·Hê\T Ç‹Vü‰dü |ü⁄sêD≤\T <Ûäs¡àXÊÁkÕÔ\T nHêeèwæº eTs¡D+ n<˚$<Ûä+>± Ç‘·s¡ ñ|üÁ<äyê\T yê≈£îÿ
eTqdüT X¯Øs¡+ nH˚ Á‹ø£s¡D≤\e\¢ dü+uÛÑ$+∫q <√cÕ\‘√ eTqTE\≈£î ìπs«<ä+ ø£\T>∑T‘·T+~. n{Ϻ yê]øÏ
$wüj·TdüTU≤˝À¢ $s¡øÏÔ ø£*–q|ü⁄&ÉT <äT'K+qT+&ç yÓ÷øå±ìï bı+<ë\H˚ Ä˝À#·q ø£\T>∑T‘·T+~.
$#ês¡D≤#·Ã yÓ’sê>∑´+ yÓ’sê>±´<√›wü<äs¡ÙqyéT ˆ
<√cÕD≤+ <äs¡ÙHê#ÓÃÌe <ë«|üπs C≤„qdüeT“¤e' ˆˆ 49 ˆˆ
Ä˝À#·qe\¢ yÓs’ ê>∑´+, yÓs’ ê>∑´+e\¢ <ëì <√cÕ\qT Á>∑V≤æ +#·≥+, <√cÕ\ <äsÙ¡ q+e\¢ <ë«|üsj¡ T· T>∑+˝À
C≤„q+ ø£\T>∑T‘·T+~.
@cÕ s¡»düÔyÓ÷j·TTø±Ô eè‹Ô¬s’« <ë«|üπs ~«C≤' ˆ
Ä<˚´ ø£è‘˚ ‘·T <Ûäs√à-dæÔ dü Á‘˚‘êj·÷+ Á|ües¡Ô‘˚ ˆ
<ë«|üπs yê´≈£î©uÛÑ÷‘ê« Á|üDX¯´‹ ø£˝Ö j·TTπ> ˆˆ 50 ˆˆ
~«E˝≤sê! <ë«|üs+¡ ˝À s¡»düyÔ ÷Ó >∑TD≤\ ø£\sTTø£e\¢ á s¡øy£ TÓ qÆ e´eVü‰s¡+ ñ+≥T+~. ø£è‘·jT· T>∑+˝À
<Ûäs¡à+ Á|ü<ÛëqyÓTÆ n~ Á‘˚‘êj·TT>∑+˝ÀqT e]ÔdüTÔ+~. <ë«|üs¡+˝À Ä <Ûäs¡à+ yê´≈£î\‘·#Ó+~ ø£*j·TT>∑+˝À
ø°åD<äX¯≈£î #˚s¡T≈£î+≥T+~.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ j·TT>∑e+XÊqTø°s¡Ôq+ HêeT @ø√qÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 29 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À j·TT>∑e+XÊqTø°s¡ÔqeTH˚ Çs¡yÓ’ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 29 ˆˆ
aja
308
Á‹+XÀ-<Û≈£Lës¡´j·
àeTVü
T' ‰|ü`⁄sêD+
eTTô|` ’Œ|üj·Psê«s¡
Te +∆ n<Ûë´j·T+
yê´kÕs¡T®q dü+yê<˚ j·TT>∑<Ûäs¡àìs¡÷|üDyéT ` yê´kÕs¡T®qdü+yê<ä+˝À j·TT>∑<Ûäs¡àìs¡÷|üD+
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
‹ùw´ e÷j·÷ eTdü÷j·÷xà e<Ûä+ #Ó’e ‘·|üdæ«HêyéT ˆ
kÕ<Ûäj·TìÔ qsê ì‘·´+ ‘·eTkÕ yê´≈£î©ø£è‘ê' ˆˆ 1 ˆˆ
ø£*j·TT>∑+˝À e÷qe⁄\T ‘·yÓ÷>∑TD+‘√ yê´≈£î\ eTqdüTÿ˝…’ e÷j·TqT, ndü÷j·TqT, eTTqT\e<ÛäqT
m\¢|ü&ÉT »s¡T|ü⁄‘ês¡T.
ø£˝Ö Á|üe÷s¡ø√ s√>∑' düqÔ‘·+ ≈£åî<䓤j·T+ ‘·<∏ë ˆ
nHêeèwæºuÛÑj·T+ |òüTÀs¡+ <˚XÊHêxà $|üs¡´j·T' ˆˆ 2 ˆˆ
ø£*j·TT>∑+˝À Á|ü»\qT #·+ù|s√>∑+, m|ü&É÷ Äø£*uÛÑj·T+, |òüTÀs¡yÓTÆq nHêeèwæºuÛÑj·T+ <˚XÊ\T
e÷]b˛e≥+ »s¡T>∑T‘·T+~.
n<Ûë]àø± ìsêVü‰sê eTVü‰ø√bÕ\Œ‘˚»dü' ˆ
nqè‘·+ ÁãTe‘˚ \Tu≤∆ dæÔùw´ C≤‘ê' düT<äTÁwüŒC≤' ˆˆ 3 ˆˆ
ø£*j·TT>∑+˝À |ü⁄{Ϻq Á|ü»\T n<Ûäs¡àes¡ÔqT\T, ÄVü‰s¡+ <=s¡ø£ìyês¡T, n‹ø√|ü+‘√ ‘·≈£îÿe ‘˚»düT‡
ø£\yê¬s’ ndü‘ê´˝≤&˚yês¡T, ˝ÀuÛÑT\÷ ne⁄‘ês¡T.
<äT]ôwºÌ s¡T›s¡BÛ‘Ó’X¯Ã <äTsê#ê¬s’ s¡T›sê>∑yÓTÆ' ˆ
$ÁbÕD≤+ ø£s¡à<√ôw’X¯Ã Á|üC≤Hê+ C≤j·T‘˚ uÛÑj·TyéT ˆˆ 4 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT\‘√ ˝À|ü uÛÑ÷sTTwü˜yÓTÆq n<Ûä´j·Tq+#˚‘·, <äTwüºyê+#Û·\#˚‘·, <äTÁwüŒes¡Ôq‘√ ≈£î‘·+Á‘ê\‘√
Á|ü»\≈£î uÛÑj·T+ø£\T>∑T‘·T+~.
HêBÛj·T‘˚ ‘·<ë y˚<ëHé q j·T»ìÔ ~«C≤‘·j·T' ˆ
j·T»ìÔ j·TC≤„H˚«<ë+X¯Ã |üsƒ¡H˚Ô #ê\Œ ãT<ä∆j·T' ˆˆ 5 ˆˆ
~«E\T y˚<ë\T #·<äTes¡T. j·TC≤„\T #˚j·Ts¡T. n\ŒãT<äT∆\T y˚<ë\T #·~$ j·÷>±\T #˚kÕÔs¡T.
X¯SÁ<ëD≤+ eT+Á‘·jÓ÷¬>’X¯Ã düeT“H√∆ Áu≤Vü≤àD…Æ'düVü≤ ˆ
uÛÑ$wü´‹ ø£˝Ö ‘·dæàxäj·THêdüq uÛÀ»HÓ’' ˆˆ 6 ˆˆ
Ä ø£*j·TT>∑+˝À X¯SÁ<äT\≈£î Áu≤Vü≤àDT\‘√ eT+Á‘ê\‘√ dü+ã+<Û+ä ≈£L&É @s¡Œ&ÉT‘·T+~. Ä dü+ã+<Û+ä
|üs¡düŒs¡+ X¯j·Tq+, Ädüq+, uÛÀ»q+ yÓTT<ä˝…’q ø£s¡à\‘√ @s¡Œ&ÉT‘·T+~.
sêC≤q' X¯SÁ<äuÛÑ÷sTTcÕ˜ Áu≤Vü≤àD≤Hê“<Ûäj·TìÔ #· ˆ
ÁuÛÑ÷DVü≤‘ê´ Ms¡Vü≤‘ê´ Á|üC≤j˚T‘· qπsX¯«πs ˆˆ 7 ˆˆ
 309
eTTô|ŒÌjT· e n<Ûë´j·T+
n~Ûø£+>± X¯SÁ<äC≤‹ Á|üuÛÑTe⁄\T Áu≤Vü≤àDT\qT u≤~ÛkÕÔs¡T. sêE˝À¢ ÁuÛÑ÷DVü≤‘·´, Ms¡Vü≤‘·´e+{Ï
<√cÕ\T ø£\T>∑T‘êsTT.
kÕïq+ ôVAeT+ »|ü+ <ëq+ <˚e‘êHê+ ‘·<∏ës¡ÃqyéT ˆ
‘·<∏ë-Hê´ì #· ø£sêàDÏ q ≈£îs¡«ìÔ ~«C≤‘·j·T' ˆˆ 8 ˆˆ
ø£*j·TT>∑+˝À ~«E\T kÕïq+ ôVAeT+ »|ü+ <ëq+ <˚e|üP» e+{Ï <Ûë]àø£ø±sê´˝≤#·]+#·s¡T.
$ìq›ìÔ eTVü‰<˚e+ Áu≤Vü≤àD≤Hé |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTyéT ˆ
Äe÷ïj·T <Ûäs¡àXÊÁkÕÔDÏ |ü⁄sêD≤ì ø£˝Ö j·TTπ> ˆˆ 9 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄&Ó’q X¯+ø£s¡Tì, Áu≤Vü≤àDT\qT, |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q $wüßíe⁄qT, y˚<ë\qT, <Ûäs¡àXÊÁkÕÔ\qT
|ü⁄sêD≤\qT ì+~kÕÔs¡T.
≈£îs¡«qÔ´y˚<ä<äècÕºì ø£sêàDÏ $$<Ûëì ‘·T ˆ
dü«<Ûäπsà ‘·T s¡T∫¬s’ïe Áu≤Vü≤àD≤Hê+ Á|üC≤j·T‘˚ ˆˆ 10 ˆˆ
y˚<ë˝À¢ #Ó|üŒì $$<Ûä ø£s¡à\T Ä#·]kÕÔs¡T. Áu≤Vü≤àDT\T ‘·eT ≈£î˝À∫‘·<Ûäs¡à+‘√ nHêdü≈£îÔ˝Ö‘ês¡T.
≈£îo\#·sê´' bÕwüDÌ…¶' eè<∏ës¡÷ô|’' düe÷eè‘ê' ˆ
ãVüQj·÷#·qø± ˝Àø± uÛÑ$wü´ìÔ |üs¡düŒs¡yéT ˆˆ 11 ˆˆ
<äT'dü«uÛ≤e+ ø£\ Ä#·s¡D ø£*Z ìs¡s¡ú≈£î˝…’ bÕwü+&ÉT\‘√ ≈£L&ç »qT\T nH˚ø£ $<Ûë˝…’q j·÷#·q\T ø£*–
ñ+{≤s¡T.
n≥ºX¯S˝≤ »q|ü<ë' •eX¯S˝≤X¯Ã‘·TwüŒ<∏ë' ˆ
Á|üeT<ë πøX¯X¯S˝≤X¯Ã uÛÑ$wü´ìÔ ø£˝Ö j·TTπ> ˆˆ 12 ˆˆ
ø£*j·TT>∑+˝À |ü˝…¢≥÷]yês¡T nHêïìï neTTà≈£îH˚yê]>±, ≈£L&Éfi¯fl˝À ñ+&˚yês¡T y˚<ë\qT
neTTàø=H˚yê]>±, Ád”Ô\T e´_Û#ê]DT\T>± e÷s¡T‘ês¡T.
X¯óø£¢<äHêÔ õHêU≤´X¯Ã eTTD≤¶' ø±cÕj·Tyêdüdü' ˆ
X¯SÁ<ë <Ûäs¡à+ #·]wü´ìÔ j·TT>±H˚Ô düeTT|üdæú‘˚ ˆˆ 13 ˆˆ
‘Ó\¢ì<ä+‘ê\T ø£*Z •s√eTT+&Éq+ #˚sTT+#·Tø=ì ø±cÕj·÷\T <Ûä]+∫q õqT\H˚ ù|s¡T‘√ X¯SÁ<äT\T
ø£*j·TT>±+‘·+ sê>± <Ûäsêàìï Ä#·]kÕÔs¡T.
düdü´#Ísê uÛÑ$wü´ìÔ ‘·<∏ë #˚˝≤_ÛeT]¸D' ˆ
#ÍsêXÖÃs¡dü´ Vü≤sêÔs√ Vü≤s¡TÔs¡ΩHêÔ ‘·<∏ë|üs¡' ˆˆ 14 ˆˆ
310 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
»qT\T ô|’s¡¢qT n|üVü≤]kÕÔs¡T. eÁkÕÔ\T <=+–*kÕÔs¡T. <=+>∑\kıeTTàqT <√#·Tø=H˚yês¡T, <=+>∑qT
#·+ù|yê&ÉT eTs=ø£&ÉT>± J$kÕÔs¡T.
<äT'KÁ|ü#·Ts¡eT˝≤Œj·TTπs›ôVA‘ê‡<ä' düs√>∑‘ê ˆ
n<Ûäsêà_Ûìy˚X¯‘ê«‘·ÔyÓ÷eè‘·Ô+ ø£˝Ö düàè‘·yéT ˆˆ 15 ˆˆ
ø£*j·TT>∑+˝À <äT'U≤˝…≈£îÿe. ‘·≈£îÿe Äj·TTwü߸. yê´~Û|”&É, X¯Øs¡ø°åD‘· dü+uÛÑ$kÕÔsTT. n<Ûäs¡à+˝À
n_Ûìy˚X¯yÓT≈£îÿyÓ’ ‘·eT'Á|üeè‹Ô ø£\T>∑T‘·T+~.
ø±cÕsTTD√-<∏ä ìÁs¡ZHêúdüÔ<∏ë ø±bÕ*ø±X¯Ã j˚T ˆ
y˚<ä$Áø£sTTDXÊÃH˚´ rs¡ú$Áø£sTTD' |üπs ˆˆ 16 ˆˆ
ø±cÕj·T+ <Ûä]+#˚yês¡T, ø±bÕ*≈£î\T, Á>∑+<∏äX¯SqT´\T ø=+<äs¡T, y˚<ë\qeTTàø=H˚yês¡T rsêú\qT
$Áø£sTT+#˚yês¡T>± Á|ü»\T nH˚ø£s¡ø±\T>± ñ+{≤s¡T.
ÄdüqkÕú웫C≤ q›ècÕº« #ê\j·TqÔ´\ŒãT<ä∆j·T' ˆ
‘ê&Éj·TìÔ ~«CÒÁHê›+X¯Ã X¯SÁ<ë sêCÀ|üJ$q' ˆˆ 17 ˆˆ
n\ŒãT<äT∆\T Áu≤Vü≤àDT\T ÄdüHê\ô|’ ≈£Ls√Ã>± yê]ì ‘=\–kÕÔs¡T, sêC≤ÁX¯j·T+ ø£\X¯SÁ<äT\T
Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ\qT ø={Ϻ u≤~ÛkÕÔs¡T.
ñ#êÃdüqkÕú' X¯SÁ<ëX¯Ã ~«»eT<Û˚´ |üs¡qÔ|ü ˆ
~«C≤e÷qø£s√ sêC≤ ø£˝Ö ø±\ã˝Òq ‘·T ˆˆ 18 ˆˆ
X¯Á‘·T‘ê|ü≈£î&ÉyÓ’q ns¡T®Hê! Áu≤Vü≤àDT\ eT<Ûä´ X¯SÁ<äT\T ñqï‘êdüqdüTú˝Ö‘ês¡T. ø£*j·TT>∑ Á|üuÛ≤e+‘√
sêE Áu≤Vü≤àDT\qT n>ös¡e|üs¡TkÕÔ&ÉT.
|ü⁄ôwŒÌX¯Ã uÛÑ÷wüD…ÆXËÃÌe ‘·<∏ëHÓ´Ìs¡àvZ˝…’]›«C≤' ˆ
X¯óÁ<ëqŒ]#·s¡qÔ´\ŒÁX¯ó‘·uÛ≤>∑´ã˝≤ì«‘ê' ˆˆ 19 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT\T $<ë´X¯SqT´˝…’ n<äèwü+º ã\+ ø£*Z |ü⁄e⁄«\T q>∑\T yÓTT<ä˝q’… eT+>∑fiÁ¯ <äyê´\‘√ X¯SÁ<äT\qT
ùd$kÕÔs¡T.
q Áù|ø£åH˚Ô-]Ñê+XÊÃ|æ X¯SÁ<ë~›«»esêqïè|ü ˆ
ùdyêedüs¡e÷˝Àø£´ <ë«πs ‹wü˜ìÔ #· ~«C≤' ˆˆ 20 ˆˆ
sêC≤! |üPE´˝…’q Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ\qT X¯SÁ<äT\T >∑eTì+#·s¡T. $Á|ü⁄\T X¯SÁ<äT\ <ë«sê˝À¢ ì*∫ yê]ì
ùd$+#˚ düeTj·T+ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷kÕÔs¡T.
yêVü≤qkÕúq‡e÷eè‘·´ X¯SÁ<ëxOäÁ<√|üJ$q' ˆ
ùdeH˚Ô Áu≤Vü≤àD≤kÕÔ+düTÔ düTÔeìÔ düTÔ‹_Û' ø£˝Ö ˆˆ 21 ˆˆ
 eTTô|ŒÌjT· e n<Ûë´j·T+ 311

ø£*j·TT>∑+˝À X¯SÁ<äT\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç J$+#˚ Áu≤Vü≤àDT\T yêVü≤Hê˝À¢ ñqï X¯SÁ<äT\qT #˚] ùd$kÕÔs¡T.
yê]ì k˛ÔÁ‘· yêø±´\‘√ bı>∑&ÉT‘ês¡T.
n<Ûë´|üj·TìÔ yÓ’ y˚<ëHé X¯SÁ<ëxOäÁ<√|üJ$q' ˆ
@e+ ìπs«<äø±qsêú∆HêïdæÔø£´+ |òüTÀs¡e÷Á•‘ê' ˆˆ 22 ˆˆ
X¯SÁ<äT\e\¢ Jeq+ kÕ–dü÷Ô X¯SÁ<äT\‘√ y˚<ë\T #·~$kÕÔs¡T. Ç{≤¢ y˚<ä$s¡T<ë∆˝…’q nqsêú\qT
uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq HêdæÔø±´ìï ne\+_kÕÔs¡T.
‘·b˛j·T»„ø£˝≤HêqTÔ $Áπø‘ês√ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
j·T‘·j·TX¯Ã uÛÑ$wü´ìÔ X¯‘·XÀ-<∏ä düVü≤ÁdüX¯' ˆˆ 23 ˆˆ
~«CÀ‘·ÔeTT\T ‘·eT ‘·|üdüT‡, j·TC≤„\T, ø£fi¯\T neTTàø=ì J$kÕÔs¡T. ø£*j·TT>∑+˝À e+<ä\T y˚\
düHêï´düT\T dæ<ä∆eTÚ‘ês¡T.
HêX¯j·TqÔ' dü«ø±q∆sêàq~Û>∑#·Ã¤ìÔ ‘·‘·Œ<äyéT ˆ
>±j·TìÔ˝ÖøϬø’ sêZHÓ’¬s›Ìe‘êì qsê~Û|ü ˆˆ 24 ˆˆ
‘·eT <Ûäsêà\qT q•+|ü#˚dü÷Ô Ä kÕúHêìï bı+<äT‘ês¡T. z sêC≤! <˚e‘·\qT ˝ÖøÏø£ ^‘ê\‘√ >±q+
#˚kÕÔs¡T.
yêeTbÕX¯ó|ü‘ê#êsêdüÔ<∏ë yÓ’ bÕxÃsêÁ‹ø±' ˆ
uÛÑ$wü´ìÔ ø£˝Ö ‘·dæàHé Áu≤Vü≤àD≤' ø£åÁ‹j·÷düÔ<∏ë ˆˆ 25 ˆˆ
n≥Te+{Ï ø£*j·TT>∑+˝À Áu≤Vü≤àDT\T eT]j·TT ø£åÁ‹j·TT\T, yêe÷#ês¡T\T, bÕX¯ó|ü‘ê#ês¡T\T,
bÕ+#·sêÁ‘·<Ûäsêà#ês¡T\T>± ñ+{≤s¡T.
C≤„H˚ ø£s¡àD´|ü>∑‘˚ ˝Àπø ìÁwæÿj·T‘ê+ >∑‘˚ ˆ
ø°≥eT÷wæø£düsêŒX¯Ã <Ûäs¡¸sTTwü´ìÔ e÷qTcÕHé ˆˆ 26 ˆˆ
C≤„qe÷s¡Z+ ø£s¡àjÓ÷>∑+ ‘=\– ˝Àø£eT+‘ê ÁøÏj·÷X¯Sq´+ ø±>± |ü⁄s¡T>∑T\T, m\Tø£\T, bÕeTT\T
e÷qe⁄\qT uÛÑj·Tô|{Ϻ u≤~ÛkÕÔsTT.
≈£îs¡«ìÔ #êe‘êsêDÏ Áu≤Vü≤àD≤Hê+ ≈£î˝Òwüß yÓ’ ˆ
<˚MXÊ|ü$ìs¡›>±∆' |ü⁄sê <äøå±<Ûä«πs ~«C≤' ˆˆ 27 ˆˆ
|üPs¡«+ <äø£åj·T»„+˝À dür<˚$XÊ|ü+‘√ ø±*q Áu≤Vü≤àDT\T á ø±\+˝À Áu≤Vü≤àDe+XÊ˝À¢ uÛÑ÷$Tô|’
»ìàkÕÔs¡T.
ìq›ìÔ #· eTVü‰<˚e+ ‘·eTkÕ-$wüº#˚‘·dü' ˆ
eè<∏ë <Ûäs¡à+ #·]wü´ìÔ ø£˝Ö ‘·dæàqT´>±ìÔπø ˆˆ 28 ˆˆ
312 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·yÓ÷>∑TD≤Áø±+‘· eTqdüTÿ˝…’ eTVü‰<˚e⁄&Ó’q •e⁄ì ì+~kÕÔs¡T. á ø£*j·TT>±+‘·+˝À ìs¡s¡ú∆ø£yÓTÆq
<ÛäsêàHêï#·]kÕÔs¡T.
düπs« Msê uÛÑ$wü´ìÔ Áu≤Vü≤àD≤<ë´' dü«C≤‹wüß ˆ
j˚T #êH˚´ XÊ|üìs¡›>±∆ >ö‘·eTdü´ eTVü‰‘·àq' ˆˆ 29 ˆˆ
düπs« ‘˚-e‘·]wü´ìÔ Áu≤Vü≤àD≤kÕÔdüT jÓ÷ìwüß ˆ
$ìq›ìÔ Vü≤èw”πøX¯+ Áu≤Vü≤àD≤ ÁãVü≤àyê~q' ˆˆ 30 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD≤~ C≤‘·T\yês¡+<äsT¡ ‘·eT C≤‘·T˝À¢ Ms¡T˝Ö‘ês¡T. eTVü‰‘·Tà&ÉT >ö‘·eTeTTì XÊbÕìøÏ >∑Ts¬ q’ yês¡T
≈£L&É ‘·eT C≤‘·T˝À¢ uÛÑ÷$Tô|’ »ìàkÕÔs¡T. y˚<ë+‘êìï >∑÷]à #·]Ã+#˚ Áu≤Vü≤àDT\T $wüßíe⁄qT ì+~kÕÔs¡T.
y˚<äu≤Vü≤´Áe‘ê#êsê <äTsê#êsê eè<∏ëÁX¯e÷' ˆ
yÓ÷Vü≤j·TìÔ »Hêq‡sê«Hé <äs¡ÙsTT‘ê« |òü˝≤ì #· ˆˆ 31 ˆˆ
y˚<äe´‹πsø£ìj·Te÷\T Ä#êsê\T ø£\yês¡T, #Ó&ÉTq&É‘· ø£\yês¡T, nqedüs¡+>± ÁX¯eT|ü&˚yêfi¯ófl Äj·÷
|òü˝≤\qT #·÷|æ »qT\qT yÓ÷dü–kÕÔs¡T.
‘·eTkÕ$wüºeTqk˛ u…’&Ü\ Áe‹ø±<Ûäe÷' ˆ
ø£˝Ö s¡TÁ<√ eTVü‰<˚y√ ˝Àø±HêMTX¯«s¡' |üs¡' ˆˆ 32 ˆˆ
‘·yÓ÷>∑TD≤Áø±+‘·eTqdüTÿ˝…’ _&Ü\Áe‘·+e+{Ï Á|ües¡Ôq ø£*Z n<ÛäeTT˝…’ Á|üe]ÔkÕÔs¡T. ø£*˝À ˝Àø±\≈£î
s¡TÁ<äT&˚ >=|üŒ Á|üuÛÑTe⁄, eTVü‰<˚e⁄&ÉT.
‘·<˚e kÕ<Ûäj˚Tqïè≤D≤+ <˚e‘êHê+ #· <Ó’e‘·yéT ˆ
ø£]wü´‘·´e‘êsêDÏ X¯+ø£s√ ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆˆ 33 ˆˆ
<˚e‘·\≈£î |üs¡<Ó’e‘·yÓTÆq •e⁄&ÉT e÷qe⁄\≈£î |òü\dæ~∆ì ø£*–kÕÔ&ÉT. ˙\˝ÀVæ≤‘·T&Ó’q Ä X¯+ø£s¡T&ÉT
ne‘êsê\qT <Ûä]+#·>∑\&ÉT.
ÁXÖ‘·kÕàs¡ÔÁ|ü‹cÕ˜s¡ú+ uÛÑø±ÔHê+ Væ≤‘·ø±eT´j·÷ ˆ
ñ|ü<˚ø£å´ìÔ ‘·<éC≤„q+ •cÕ´D≤+ ÁuVü≤àdü+õ„‘·yéT ˆˆ 34 ˆˆ
düs¡«y˚<ëqÔkÕs¡+ Væ≤ <ÛäsêàH˚«<ä ì<ä]Ù‘êHé ˆ
düs¡«esêíq‡eTT~›X¯´ dü«<Ûäsêà j˚T ì<ä]Ù‘ê' ˆˆ 35 ˆˆ
ÁXÖ‘·kÕàsêÔ˝…’q ø£s¡à\qT HÓ\ø=\Œ{≤ìøÏ uÛÑ≈£îÔ\ Væ≤‘·ø±+ø£å‘√ •wüß´\≈£î >∑Ts¡Te⁄\T ÁuVü≤àdü+»„ø£\
C≤„HêqTï|ü<˚•kÕÔs¡T. y˚<ë+‘ê\ kÕsêìï y˚<äÁ|ü‹bÕ~‘· <Ûäsêà\qT Áu≤Vü≤àD≤~ esêí\ dü«<Ûäsêà\qT yês¡T
uÀ~ÛkÕÔs¡T.
 eTTô|ŒÌjT· e n<Ûë´j·T+ 313

j˚T ‘·+ Á|”‘ê ìùweH˚Ô j˚Tq πøH√|ü#ês¡‘·' ˆ

$õ‘·´ ø£*C≤H√›cÕHé j·÷ìÔ ‘˚ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 36 ˆˆ
•e⁄ì Á|”‹‘√ |ü<ä∆‹qqTdü]+∫ ùd$+#˚yês¡T ø£*<√cÕ\qT n~Û>∑$T+∫ |üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ês¡T.
nHêj·÷ùdq düTeTVü≤‘·TŒD´e÷b˛ï‹ e÷qe' ˆ
nH˚ø£<√wü<äTwüºdü´ ø£˝Òπsø√ eTVü‰qTZD' ˆˆ 37 ˆˆ
n~ÛøÁ£ X¯eT˝Ò≈î£ +&Ü •e⁄ì ùd$+#˚ eTqTE&ÉT >=|üŒ |ü⁄D≤´ìï bı+<äT‘ê&ÉT. <√cÕ~Ûø´£ + ø£\ ø£*j·TT>±ì
øÏ<=ø£fÒ >=|üŒ>∑TD+.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq ÁbÕ|ü´ e÷ùV≤X¯«s¡+ j·TT>∑yéT ˆ
$X‚cÕÁ<ë“Vü≤àD√ s¡TÁ<äMTXÊq+ X¯s¡D+ ÁeCÒ‘Y ˆˆ 38 ˆˆ
n+<äTe\¢ dü+|üPs¡í Á|üj·T‘·ï+‘√ e÷ùV≤X¯«s¡j·TT>±ìï bı+~ eTTK´+>± Áu≤Vü≤àDT&ÉT áX¯«s¡T&Ó’q
s¡TÁ<äTì X¯s¡DT bı+<ë*.
j˚T qeTìÔ $s¡÷bÕø£åMTXÊq+ ø£è‹ÔyêdüdüyéT ˆ
Á|üdüqï#˚‘·k˛ s¡TÁ<ä+ ‘˚ j·÷ìÔ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 39 ˆˆ
$s¡÷bÕ≈£åî&ÉT, ø£è‹ÔyêdüT&ÉT, áX¯«s¡T&Ó’q •e⁄ì ìs¡à\yÓTÆq eTqdüT‘√ qeTdüÿ]+#˚yês¡T |üs¡eT|ü<ëìï
bı+<äT‘ês¡T.
j·T<∏ë s¡TÁ<äqeTkÕÿs¡' düs¡«ø±eT|òü˝À Á<ÛäTe' ˆ
nq´<˚eqeTkÕÿsêqï ‘·‘·Œ¤\eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 40 ˆˆ
s¡TÁ<äTìøÏ #˚ùd qeTkÕÿs¡+ nìï ø√]ø£\qT dü|\üò + #˚ùd≥Tº Ç‘·s<¡ e˚ ‘ê qeTkÕÿs¡+ dü|\üò + #˚jT· C≤\<äT.
@e+ $<Û˚ ø£*j·TTπ> <√cÕD≤y˚Te XÀ<ÛäqyéT ˆ
eTVü‰<˚eqeTkÕÿs√ <Ûë´q+ <ëq $T‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 41 ˆˆ
á ø£*j·TT>∑+˝À <√cÕ\qT ìyê]+#˚ e÷s¡Z+ eTVü‰<˚e⁄ìøÏ #˚ùd qeTkÕÿs¡+, •e⁄ì <Ûë´q+, <ëq+
nì y˚<ä+ ‘Ó\T|ü⁄‘·Tqï~.
‘·kÕà<ä˙X¯«sê qHê´Hé ‘·´ø±Ô« <˚e+ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
düe÷ÁX¯j˚T~«s¡÷bÕø£å+ j·TB#˚ä‘·Œs¡eT+ |üü<äyéT ˆˆ 42 ˆˆ
|üs¡eT|ü<ëìï bı+<ë\qT≈£îqïyê&ÉT Ç‘·s¡<˚e‘·\qT e<ä* $s¡÷bÕ≈£åî&ÉT eTùV≤X¯«s¡T&Ó’q Ä <˚e⁄H˚
ÄÁX¯sTT+#ê*.
314 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Hês¡Ãj·T˙ÔVü≤ j˚T s¡TÁ<ä+ •e+ Á‹<äX¯e웑·yéT ˆ
‘˚cÕ+ <ëq+ ‘·b˛ j·TCÀ„ eè<∏ë J$‘·y˚Te #· ˆˆ 43 ˆˆ
<˚e|üPE´&Ó’q •e⁄ì |üPõ+|üìyê&ÉT #˚ùd <ëq+, ‘·|üdüT‡, j·T»„+, yê] J$‘·+ ≈£L&É ìwüŒ¤\eTH˚
‘Ó\TdüTø√yê*.
qyÓ÷ s¡TÁ<ëj·T eTVü≤‘˚ <˚e<˚yêj·T X¯S*H˚ ˆ
Á‘·´eT“ø±j·T Á‹H˚Á‘êj·T jÓ÷–Hê+ >∑Ts¡y˚ qeT' ˆˆ 44 ˆˆ
<˚e<˚e⁄&ÉT X¯S* eTVü‰‘·Tà&Ó’q s¡TÁ<äTìøÏ qeTkÕÿs¡+. Á‹H˚Á‘·T&ÉT jÓ÷>∑T\≈£î >∑Ts¡TyÓ’q •e⁄ìøÏ
qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷-düTÔ <˚e<˚yêj·T eTVü‰<˚yêj·T y˚<Ûäùd ˆ
X¯eT“¤y˚ kÕúDy˚ ì‘·´+ •yêj·T |üs¡y˚Twæ˜H˚ ˆˆ 45 ˆˆ
neTsê~Û|ü‹, eTVü‰<˚e⁄&ÉT, ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&ÉT, kÕúDTe⁄, X¯+ø£s¡T&ÉT, |üs¡y˚Twæ˜ nsTTq m\¢|ü&ÉT
eT+>∑fi¯s¡÷|ü⁄&Ó’q •e⁄ìøÏ qeTkÕÿs¡+.
qeT'k˛e÷j·T s¡TÁ<ëj·T eTVü‰Á>±kÕj·T ùV≤‘·y˚ ˆ
Á|ü|ü<˚´-Vü≤+ $s¡÷bÕø£å+ X¯s¡D´+ ÁãVü≤à#ê]DyéT ˆˆ 46 ˆˆ
k˛eTT&ÉT, s¡TÁ<äT&ÉT, Á|üfi¯j·Tø±], ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&Ó’q <˚e⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+. $s¡÷bÕ≈£åî&ÉT, ÁãVü≤à#ê],
X¯s¡DT´&Ó’q <˚e⁄ì H˚HêÁX¯sTTdüTÔHêïqT.
eTVü‰<˚e+ eTVü‰jÓ÷>∑ MTXÊq+ #ê$T“ø±|ü‹yéT ˆ
jÓ÷–Hê+ jÓ÷>∑<ë‘ês¡+ jÓ÷>∑e÷j·÷düe÷eè‘·yéT ˆˆ 47 ˆˆ
jÓ÷–Hê+ >∑Ts¡Te÷#ês¡´+ jÓ÷–>∑eT´+ |æHêøÏqyéT ˆ
dü+kÕs¡‘ês¡D+ s¡TÁ<ä+ ÁãVü‰àD+ ÁãVü≤àD√-~Û|üyéT ˆˆ 48 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄&ÉT, >=|üŒjÓ÷–, bÕs¡«r|ü‹, áX¯«s¡T&ÉT, jÓ÷>∑T\≈£î jÓ÷>±ìï ñ|ü<•˚ +#˚yê&ÉT, jÓ÷>∑e÷j·T
Äe]+∫ ñqïyê&ÉT, jÓ÷>∑T\≈£î >∑Ts¡Te⁄, Ä#ês¡´kÕú˙j·TT&ÉT, jÓ÷–>∑eTT´&ÉT, |æHêø£bÕDÏ, dü+kÕs√‘êÔs¡≈£î&ÉT,
ÁuVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&ÉT ÁãVü‰à~Û|ü‹ nsTTq s¡TÁ<äTì X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT.
XÊX¯«‘·+ düs¡«>∑+ XÊqÔ+ ÁãVü≤àD´+ Áu≤Vü≤àDÁ|æj·TyéT ˆ
ø£|ü]›q+ ø±\eT÷]ÔeTeT÷]Ô+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 49 ˆˆ
@ø£eT÷]Ô+ eTVü‰eT÷]Ô+ y˚<äy˚<ä´+ ~edüŒ‹yéT ˆ
˙\ø£D˜+ $X¯«eT÷]Ô+ yê´|æq+ $X¯«πs‘·düyéT ˆˆ 50 ˆˆ
 eTTô|ŒÌjT· e n<Ûë´j·T+ 315

ø±˝≤–ï+ ø±\<äVü≤q+ ø±eT<ä+ ø±eTHêX¯qyéT ˆ

qeTùd´ –]X¯+ <˚e+ #·ÁHê›ej·Te uÛÑ÷wüDyéT ˆˆ 51 ˆˆ
$˝ÀVæ≤‘·+ ˝Ò*Vü‰q e÷~‘·´+ |üs¡y˚Twæ˜qyéT ˆ
ñÁ>∑+ |üX¯ó|ü‹+ ;ÛeT+ uÛ≤düÿs¡+ |üs¡eT+ ‘·|ü' ˆˆ 52 ˆˆ
nìïø±˝≤˝À¢ ñ+&˚yê&ÉT, nìï+{Ï˝À ì+&ç ñqïyê&ÉT, XÊ+‘·T&ÉT, ÁãVü≤àìwüߘ&ÉT, Áu≤Vü≤àDT\≈£î
Á|æj·TyÓTÆqyê&ÉT, ø£|ü]›, ø±\s¡÷|ü⁄&ÉT, s¡÷|ü+˝Òìyê&ÉT, |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT, nK+&És¡÷|ü+ ø£\yê&ÉT,
eTVü‰eT÷]ÔeT+‘·T&ÉT, y˚<äy˚<äT´&ÉT, dü«sêZ~Û|ü‹, ˙\ø£+sƒ¡T&ÉT, $X¯«eT÷]Ô, yê´|üqo\+ ø£\yê&ÉT, düèwæºøÏ
eT÷\+, Á|üfij ¯ ÷· –ïs¡÷|ü⁄&ÉT, ø±\Tì <ëVü≤≈£î&ÉT, ø√]ø£*#˚Ãyê&ÉT, ø±eTTì ø±*Ãqyê&ÉT, #·+Á<äøfi£ ≤uÛ÷Ñ wüDT&ÉT,
¬ø’˝≤dü|üs¡«‘·+˝À X¯j·Tì+#˚ <˚e⁄&ÉT, ms¡T|ü⁄s¡+>∑Tø£\yê&ÉT, Hê\Tø£‘√ ÄkÕ«~+#˚yê&ÉT, Ä~‘·T´&ÉT, |üs¡y˚Twæ˜
uÛÑj·T+ø£s¡T&ÉT, |üX¯ó|ü‹, rø£å ís¡÷|ü+>∑\ dü÷s¡T´&ÉT, >=|üŒ‘·b˛eT÷]Ô nsTTq •e⁄ìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
Ç‘˚´‘·\¢ø£åD+ Áb˛ø£Ô+ j·TT>±Hê+ yÓ’ düe÷dü‘·' ˆ
nr‘êHê>∑‘êHê+ yÓ’ j·÷eqàq«qÔs¡ø£åj·T' ˆˆ 53 ˆˆ
eTq«+‘·s¡eTTjÓTTø£ÿ düe÷|æÔ|üs¡´+‘·eTT >∑&É∫q$, sêuÀj˚T$ nsTTq j·TT>∑eTT\ dü+Á>∑Vü≤ \ø£åDeTT
#Ó|üŒã&çq~.
eTq«qÔπsD #Ó’πøq düsê«DÒ´yêqÔsêDÏ yÓ’ ˆ
yê´U≤´‘êì q düH˚›Vü≤' ø£\Œ' ø£˝ÒŒq #Ó’e Væ≤ ˆˆ 54 ˆˆ
ˇø£ eTq«+‘·s¡+ $e]+#·≥+‘√ eTq«+‘·sê\˙ï $e]+∫qfÒ¢. <ëì˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. nfÒ¢ ˇø£
ø£\Œ+ Ç‘·s¡ø£˝≤Œ\≈£î ≈£L&É yê´U≤´qy˚T.
eTq«qÔπswüß #Ó’‘˚wüß nr‘êHê>∑‘˚wüß yÓ’ ˆ
‘·T˝≤´_Ûe÷ìq' düπs« HêeTs¡÷ô|’ s¡“¤eqTÔ´‘· ˆˆ 55 ˆˆ
áeTq«+‘·s¡+˝À, >∑&É∫q sêqTqï eTq«+‘·sê˝À¢ n+<äs¡T HêeTs¡÷bÕ\‘√ n_Ûe÷q+ ø£\yê¬s’
ñ+{≤s¡T.
@eeTTø√Ô uÛÑ>∑e‘ê øÏØ{° X‚«‘·yêVü≤q' ˆ
ãuÛ≤s¡ |üs¡e÷+ uÛÑøÏÔMTXÊH˚-e´_Û#ê]D°yéT ˆˆ 56 ˆˆ
á $<Ûä+>± eTVü‰‘·Tà&ÉT yê´düT&ÉT #Ó|üŒ>± X‚«‘·yêVü≤qT&Ó’q ns¡T®qT&ÉT áX¯«s¡T&Ó’q •e⁄ìj·T+<äT
ìX¯Ã˝yÓTÆq >=|üŒ uÛÑøÏÔ ø£\yê&Ó’Hê&ÉT.
qeTX¯Ãø±s¡ ‘·eTèwæ+ ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tq+ Á|üuÛÑTyéT ˆ
düs¡«»„+ düs¡«ø£sêÔs¡+ kÕøå±~«wüßí+ e´edæú‘·yéT ˆˆ 57 ˆˆ
316 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø£èwü<í «’Ó bÕj·TqT&Óq’ yê´düTìøÏ qeTdüÿ]+∫Hê&ÉT. Ä yê´düT&ÉT düs«¡ E„&TÉ , n˙ï #˚jT· >∑\yê&ÉT, dü«j·T+>±
l$wüßídü«s¡÷|ü⁄&Ó’ ne‘·]+∫qyê&ÉT.
‘·eTTyê#· |ü⁄qsê«´dü' bÕs¡ú+ |üs¡|ü⁄s¡x®j·TyéT ˆ
ø£sêuÛ≤´+ düTX¯óuÛ≤uÛ≤´+ #· dü+düŒèX¯´ Á|üD‘·+ eTTì' ˆˆ 58 ˆˆ
X¯Á‘·Tdü+Vü‰s¡≈£î&Ó’q Ä ns¡T®qTì ‘·q≈£î qeTdüÿ]düTÔqïyêDÏí yê´düeTTì eT+>∑fi¯ø±s¡ø±˝…’q #˚‘·T\‘√
|ü≥Tºø=ì eT∞fl Ç≥T¢|ü<˚•+∫Hê&ÉT.
<ÛäH√´-dü´qT>∑èV”≤‘√-dæ ‘ê«<äèXÀ-H√´ q $<ä´‘˚ ˆ
Á‘Ó’˝Àπø´ X¯vÿπs q÷q+ uÛÑø£Ô' |üs¡|ü⁄s¡x®j·T! ˆˆ 59 ˆˆ
X¯Á‘·T|ü⁄sê\qT »sTT+∫q ns¡TH® ê! ˙e⁄ <Ûqä T´&Ée⁄. nqTÁ>∑V≤æ +|üã&çHêe⁄. X¯+ø£sT¡ ì j·T+<äT uÛøÑ øÔÏ \£ yê&ÉT
˙‘√ düe÷qT&ÉT eTT˝À¢ø±˝À¢qT ˝Ò&ÉT.
<äèwüºyêqdæ ‘·+ <˚e+ $XÊ«ø£å+ $X¯«‘√eTTKyéT ˆ
Á|ü‘·´ø£åy˚Te düπs«cÕ+ s¡TÁ<ä+ düs¡«»>∑qàj·TyéT ˆˆ 60 ˆˆ
$XÊ«≈£åî&ÉT, $X¯«‘√eTTKT&ÉT, düs¡«»>∑qàj·TT&Ó’q s¡TÁ<äTì ˙e⁄ Á|ü‘·´ø£å+>± #·÷∫qyê&Ée⁄.
C≤„q+ ‘·<Ó’X¯«s¡+ ~e´+ j·T<∏ëe~«~‘·+ ‘·«j·÷ ˆ
dü«j·Ty˚Te Vü≤èw”πøX¯' Á|”‘√´yê#· düHê‘·q' ˆˆ 61 ˆˆ
áX¯«s¡d+ü ã+<Û~ä e´C≤„q+ ˙e⁄ 컑·‘«Ô· s¡÷|ü+‘√ ‘Ó\TdüTø=Hêïe⁄. düHê‘·qT&Óq’ Hêsêj·TDT&ÉT dü«j·T+>±
dü+‘√wü+‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
>∑#·Ã¤ >∑#·Ã¤ dü«ø£+ kÕúq+ q XÀø£+ ø£s¡TÔeTs¡Ωdæ ˆ
Áe»dü« |üs¡j·÷ uÛÑø±Ô´ X¯s¡D´+ X¯s¡D+ •eyéT ˆˆ62 ˆˆ
˙ kÕúHêìøÏ yÓ+≥H˚ ãj·T\T<˚s¡T. ˙e⁄ <äT'œ+|üsê<äT. >=|üŒuÛÑøÏÔ‘√ X¯s¡DT´&Ó’q •e⁄ì X¯s¡DTbı+<äT.
@eeTTø±Ô« dü uÛÑ>∑yêqqT>∑èVü‰´s¡T®q+ Á|üuÛÑT' ˆ
»>±eT XÊvÿs¡|ü⁄Ø+ düe÷sê<ÛäsTT‘·T+ uÛÑeyéT ˆˆ 63 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q yê´düT&ç{≤¢|ü*øÏ ns¡T®qTqqTÁ>∑Væ≤+∫ •yêsê<Ûäq≈£î>±qT •e⁄ì ø±oq>∑sêìøÏ
yÓ[flb˛jÓTqT.
bÕD¶y˚jÓ÷-|æ ‘·<ë«ø±´‘·‡+ÁbÕ|ü´ X¯s¡D+ •eyéT ˆ
düqÔ´»´ düs¡«ø£sêàDÏ C≤„‘ê« ‘·‘·Œs¡yÓ÷-uÛÑe‘Y ˆˆ 64 ˆˆ
 eTTô|ŒÌjT· e n<Ûë´j·T+ 317

ns¡T®qT&ÉT ≈£L&É Ä yê´düTì yêø£´+ e\¢ •e⁄ì X¯s¡DT bı+~ nìï ø£s¡à\qT e<ä* •e‘·‘·Ô«yÓT]–
n+<äT˝À ÁX¯<ä∆ø£˝yê&Ó’Hê&ÉT.
Hês¡ÃH˚q düeT'X¯yÓ÷“¤s¡“¤ø±Ô´ uÛÑ÷‘√ uÛÑ$wü´‹ ˆ
eTTø±Ô« dü‘·´erdü÷qT+ ø£èwüí+ yê <˚eø°düT‘·yéT ˆˆ 65 ˆˆ
düuÛÑøÏÔø£+>± •e⁄ì|üPõ+#·T≥‘√ düe÷qyÓTÆq~ Ç+‘·≈£î eTT+<äT ˝Ò<äT, Çø£ eTT+<äT+&ÉuÀ<äT.
dü‘·´erdüT‘·T&ÉT yê´düTì, <˚eøÏ|ü⁄Á‘·T&ÉT ø£èwüßíì $&É∫q#√ n‘·ì‘√ düe÷qT&ÉT eTs=ø£&ÉT˝Ò&ÉT.
‘·ôd’à uÛÑ>∑e‘˚ ì‘·´+ qeT' XÊHêÔj·T BÛeT‘˚! ˆ
bÕsêX¯sê´j·T eTTqj˚T yê´kÕj·÷$T‘·‘˚»ùd ˆˆ 66 ˆˆ
XÊ+‘·T&ÉT, ãT~∆eT+‘·T&ÉT, |üPE´&ÉT, |üsêX¯s¡|ü⁄Á‘·T&ÉT, n$T‘·‘˚CÀì~Û, yê´düTìøÏ m\¢|ü&ÉT
qeTkÕÿs¡+.
ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tq' kÕøå±~«wüßíπse düHê‘·q' ˆ
ø√Vü≤´q´düÔ‘·Ô«‘√ s¡TÁ<ä+ y˚‹Ô ‘·+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 67 ˆˆ
ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqT&Ó’q yê´düT&ÉT kÕø屑·TÔ düHê‘·qT&Ó’q $wüßíy˚. |üs¡y˚TX¯«s¡T&Ó’q s¡TÁ<äTì ‘·‘êÔ«ìï Äj·Tq
‘·|üŒ Ç‘·s¡T&Óe&ÉT ‘Ó\TdüTø√>∑\&ÉT?
qeT' ≈£îs¡T<Ûä«+ ‘·eTèwæ+ ø£èwüí+ dü‘·´erdüT‘·yéT ˆ
bÕsêX¯s¡´+ eTVü‰‘êàq+ jÓ÷–q+ $wüßíeTe´j·TyéT ˆˆ 68 ˆˆ
dü‘·´er≈£îe÷s¡T&ÉT, ø£èwüíes¡Tí&ÉT, bÕsêX¯s¡T´&ÉT, jÓ÷^X¯«s¡T&ÉT, eTVü‰‘·Tà&ÉT, ne´j·TT&ÉT,
$wüßídü«s¡÷|ü⁄&Ó’q Ä yê´düãTTwæøÏ qeTdüÿ]+#·+&ç.
@eeTTø±Ô« ‘·T eTTqj·T' düs¡« @e düe÷Væ≤‘ê' ˆ
Á|üDÒeTTdüÔ+ eTVü‰‘êàq+ yê´dü+ dü‘·´erdüT‘·yéT ˆˆ 69 ˆˆ
Ä eTTqT\+<äs¡T Ç≥T¢ |ü*øÏ kÕe<ÛëqT˝…’ eTVü‰‘·Tà&ÉT dü‘·´erdüT‘·T&Ó’q yê´düTìøÏ qeTdüÿ]+∫Hês¡T.
Ç‹ Áo ≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ yê´kÕs¡T®q dü+yê<˚ j·TT>∑<Ûäs¡àìs¡÷|üD+ HêeT Á‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 30 ˆˆ
l ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝Àì yê´kÕs¡T®qdü+yê<ä+˝À j·TT>∑<Ûäs¡à ìs¡÷|üD+ nH˚ eTTô|’Œj·Te n<Ûë´j·T+ ˆˆ 30 ˆˆ
non
318
@ø£ Á‹+XÀ-<Û≈£Lë´j·
s¡àeTVü
T' ‰|ü`⁄sêD+
eTT|ü`Œ~|üPsê«s¡
ˇø£+∆≥e n<Ûë´j·T+
yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´yéT ` yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´+
ãTTwüj·T' }#·T' :` ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T
ÁbÕ|ü´ yêsêDd”+ ~yê´+ ø£èwüí<Ó’«bÕj·TH√ eTTì' ˆ
øÏeTø±Ø¸qàVü‰ãT~∆' ÁXÀ‘·T+ øö‘·÷Vü≤\+ Væ≤ q' ˆˆ 1 ˆˆ
eTVü‰ãT~∆eT+‘·T&Ó’q ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqT&ÉqT yê´düT&ÉT ~e´yÓTÆq yêsêDdæì #˚s¡Tø=ì @$T#˚dæHê&ÉT?
$Hê\ì e÷≈£î $TøÏÿ* ≈£î‘·÷Vü≤\eTTqï~.
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
ÁbÕ|ü´ yêsêDd”+ ~yê´eTT|üdüŒèX¯´ eTVü‰eTTì' ˆ
|üP»j·÷e÷dü C≤Vü≤ïyê´+ <˚e+ $X‚«X¯«s¡+ •eyéT ˆˆ 2 ˆˆ
eTVü‰eTTì yê´düT&ÉT yêsêDdæì #˚] >∑+>±q~˝À kÕïqe÷#·]+∫ $X‚«X¯«s¡T&Óq’ •e⁄ì |üPõ+∫Hê&ÉT.
‘· e÷>∑‘·+ eTTì+ <äècÕº« ‘·Á‘· j˚T ìedüìÔ yÓ’ ˆ
|üP»j·÷+#·ÁøÏπs yê´dü+ eTTqjÓ÷ eTTì|ü⁄vZeyéT ˆˆ 3 ˆˆ
nø£ÿ&É ìedæ+#˚ eTTqT\T nø£ÿ&É≈£î e∫Ãq yê´düTì #·÷∫ eTTìÁX‚wüߘ&ÉsTTq n‘·ìì >ös¡e+>±
|üPõ+∫Hês¡T.
|üÁ|ü#·Tä' Á|üD‘êdü‡πs« ø£<∏ë+ bÕ|üÁ|üD≤•˙yéT ˆ
eTVü‰<˚yêÁX¯j·÷+ |ü⁄D≤´+ yÓ÷ø£å<Ûäsêàq‡Hê‘·HêHé ˆˆ 4 ˆˆ
yês¡+<äs¡T eTTìøÏ qeTdüÿ]+∫ bÕbÕ\qT q•+|ü#˚ùd •edü+ã+<ÛäyÓTÆq ø£<∏äqTsƒ¡ düHê‘·Hê˝…’q
yÓ÷ø£å<Ûäsêà\qT ‘Ó\T|üe\dæq<äì n&ç>±s¡T.
dü #ê|æ ø£<∏äj·÷e÷dü düs¡«CÀ„ uÛÑ>∑yêqèwæ' ˆ
e÷Vü‰‘·à´+ <˚e<˚edü´ <Ûäs¡à´+ y˚<äì<äs¡ÙHê‘Y ˆˆ 5 ˆˆ
nìï $wüj·÷\T ‘Ó*dæq eTVü‰‘·Tà&ÉT yê´düãTTwæ ≈£L&É <˚e<˚e⁄&Ó’q •e⁄ì e÷Vü‰‘êà´ìï <Ûäs¡à+‘√
≈£L&çq <ëìì y˚<äÁ|üe÷D |üPs¡«ø£+>± yê]øÏ $e]+∫Hê&ÉT.
‘˚cÕ+ eT<Û˚´ eTT˙ÁHê›D≤+ yê´dü•c˛´ eTVü‰eTTì' ˆ
|üèwüºyêxË®Ì$Tìsê«´dü+ >∑÷&ÛÉeTs¡ú+ düHê‘·qyéT ˆˆ 6 ˆˆ
Ä eTTqT˝À¢ yê´dü•wüß´&Ó’q C…’$TìeTTì nHê~dæ<ä∆eT÷ s¡Vü≤dü´yÓTÆq ‘·‘êÔ«ìï >∑÷]à Ç{≤¢ n&ç>±&ÉT.
 eTT|üŒ~ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 319

C…’$Tìs¡Tyê#· :`C…’$Tì |ü*ø±&ÉT.

uÛÑ>∑eq‡+X¯j·T+ #Ó’ø£+ #Û˚‘·TÔ eTs¡Ωdæ düs¡«$‘Y ˆ
q $<ä´‘˚ Vü≤´$~‘·+ uÛÑe‘·' |üs¡eT]¸D' ˆˆ 7 ˆˆ
düs«¡ E„&yÉ q’Ó z eTVü‰‘êà! e÷ dü+X¯j÷· H=ïø£<ëìï ìyê]+#·>\∑ yê&Ée⁄ ˙e⁄. eTVü≤]¸yq’Ó ˙≈£î ‘Ó*j·Tì
$wüj·Ty˚TB ˝Ò<äT.
πø∫<ë∆´q+ Á|üX¯+düìÔ <Ûäs¡ày˚Tyê|üπs »Hê' ˆ
nH˚´ kÕ+K´+ ‘·<∏ë jÓ÷>∑+ ‘·|üXÊÃH˚´ eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 8 ˆˆ
ø=+<äs¡T <Ûë´q+ >=|üŒ<äì, eT]ø=+<äs¡T <Ûäs¡à+ ÁX‚wü˜eTì, Ç‘·s¡T\T kÕ+K´+, jÓ÷>∑+, ‘·|üdüT‡
>=|üŒeì Äj·÷ ãTTwüß\T y˚s¡Ty˚s¡T>± #Ó|ü⁄‘·THêïs¡T.
ÁãVü≤à#·s¡´eT<∏√ q÷q eTH˚´ ÁbÕVüQ s¡àVü≤s¡¸j·T' ˆ
nVæ≤+kÕ dü‘·´eT|ü´H˚´ düHêï´dü eT|üπs $<äT' ˆˆ 9 ˆˆ
eT]ø=+<äs¡T eTVü≤s¡T¸\T ÁãVü≤à#·s¡´y˚T >=|üŒ<äì ìX¯Ãj·T+>± #Ó|ü‘·THêïs¡T. ø=+<äs¡T nVæ≤+düqT,
eT]ø=+<äs¡T dü‘ê´ìï, Ç‘·s¡T\T düHêï´kÕìï ÁX‚wü˜+>± >∑T]ÔdüTÔHêïs¡T.
πø∫<ä›j·÷+ Á|üX¯+düìÔ <ëqeT<Ûä´j·Tq+ ‘·<∏ë ˆ
rs¡új·÷Á‘ê+ ‘·<∏ë πø∫<äH˚´ #˚Áì›j·TìÁ>∑Vü≤yéT ˆˆ 10 ˆˆ
ø=+<äsT¡ <äjT· qT Á|üX+¯ dækÕÔsT¡ . <ëq+, y˚<ë<Û´ä j·Tq+, rs¡j ú ÷· Á‘·, Ç+Á~j·TìÁ>∑V≤ü + ñ‘·eÔ T<Ûsä êà\T>±
ø=+<äs¡T |ü+&ç‘·T\T ø°]ÔdüTÔHêïs¡T.
øÏy˚TcÕ+ #· uÛÑy˚Á#˚äj·T' Á|üÁã÷Væ≤ eTTì|ü⁄vZe! ˆ
j·T~ yê $<ä´‘˚-|ü´q´<äTZVü≤´+ ‘·<ä«≈£îÔeTs¡Ωdæ ˆˆ 11 ˆˆ
ÁX¯ó‘ê« dü C…’$TH˚ sê«ø£´+ ø£èwüí<Ó’«bÕj·TH√ eTTì' ˆ
ÁbÕVü≤ >∑MT“¤s¡j·÷ yê#ê Á|üDeT´ eèwüπø‘·qyéT ˆˆ 12 ˆˆ
z eTTìÁX‚wßü &˜ Ü! ô|’ yêì˝À m≈£îÿe ÁX‚jT· düÿs¡yTÓ qÆ <˚<√ ‘Ó\T|ü>\∑ e⁄. Ç$ø±ø£ eTs√ s¡V≤ü dü´ ‘·‘«Ô· eTTqïf…‘̺ ˚
<ëìï <äjT· ‘√ e÷≈£î ‘Ó\T|ü>\∑ e⁄. C…$’ Tì e÷≥$qï ø£èwü<í «’Ó bÕj·Tq yê´dü]¸ eèwüu<ÑÛ «äÛ E&Óq’ •e⁄ìøÏ eTqdüT˝À
qeTdüÿ]+∫ >∑+;Ûs¡yÓTÆq yê≈£îÿ‘√ Ç≥T¢ #Ó|æŒHê&ÉT.
l uÛÑ>∑yêqTyê#· :` yê´düuÛÑ>∑yêqT&ÉT |ü*ø±&ÉT
kÕ<ÛäT kÕ<ÛäT eTVü‰uÛ≤>∑ j·T‘·Œèwüº+ uÛÑe‘ê eTTH˚! ˆ
eπøå´ >∑TVü≤´‘·e÷<äTZVü≤´+ X¯èD«qÔ´H˚´ eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 13 ˆˆ
320 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
z eTVü‰qTuÛ≤yê! ˙ e&ç–q $wüjT· + #ê\ u≤>∑Tqï~. s¡V≤ü kÕ´˝À¢ s¡V≤ü dü´yÓTqÆ Ä $wüj÷· ìï #Ó|⁄ü ‘êqT.
Ç‘·s¡ eTVü≤s¡T¸\T ≈£L&É $q+&ç.
áX¯«πsD |ü⁄sê Áb˛ø£Ô+ C≤„qy˚T‘·‘·‡Hê‘·qyéT ˆ
>∑÷&ÛÉ eTÁbÕ»„$~«wüº+ ùd$‘·+ dü÷ø£åà<ä]Ù_Û' ˆˆ 14 ˆˆ
n‹|ü⁄sê‘·qyÓTqÆ á C≤„qe÷s¡+Z |üPs¡«+ áX¯«s¡T&ÉT ‘Ó*|æHê&ÉT. Ç~ $TøÏÿ* s¡V≤ü dü´yÓTqÆ ~. ãT~∆V≤” qT\T
Bìï <˚«wæ+∫Hês¡T. dü÷ø£åà<äs¡TÙ\T Bìï Ä#·]+∫Hês¡T.
HêÁX¯<ä›<ÛëH˚ <ë‘·e´+ HêuÛÑπøÔ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
Hêy˚<ä$<äTùw <˚j·T+ C≤„HêHê+ C≤„qeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 15 ˆˆ
C≤„Hê\ìï+{Ï˝À ñ‘·ÔeTC≤„qyÓTÆq á s¡Vü≤kÕ´ìï ÁX¯<ä∆ ˝Òìyê]øÏ, áX¯«s¡Tìj·T+<äT uÛÑøÏÔ ˝ÒìyêìøÏ
ñ|ü<˚•+|üsê<äT. y˚<ë\T ‘Ó*j·Tìyê]øÏ áj·T‘·>∑ì~.
y˚Ts¡TX¯èv‚Z eTVü‰<˚eMTXÊq+ Á‹|ü⁄s¡~«wüyéT ˆ
<˚yêdüq>∑‘ê <˚M eTVü‰<˚eeT|üè#·Ã¤‘· ˆˆ 16 ˆˆ
Á‹|ü⁄sê] nsTTq •e⁄&ÉT y˚Ts¡T|üs¡«‘·•Ks¡eT+<äT+&É>± <˚yêdüqeT+<äT ≈£Ls¡TÃqï bÕs¡«‹ •e⁄ì≥T¢
Á|ü•ï+∫q~.
l<˚e⁄´yê#· :`bÕs¡«‹ Ç˝≤ |ü*øÏ+~.
<˚e<˚e ! eTVü‰<˚e ! uÛÑø±ÔHêe÷]ÔHêX¯q ! ˆ
ø£<∏ä+ ‘ê«+ |ü⁄s¡Tc˛ <˚eeT∫sê<˚e |üX¯´‹ ˆˆ 17 ˆˆ
<˚e<˚e⁄&Ó’q z eTVü‰<˚yê! uÛÑ≈£îÔ\ u≤<Ûä\T rπsÃyê&Ü! ˝Àø£+˝À eTqTwüß´&ÉT ìqTï oÁ|òüT+>± m{≤¢
<ä]Ù+#·>∑\TZ‘ê&ÉT?
kÕ+K´+ jÓ÷>∑düÔb˛ <Ûë´q+ ø£s¡àjÓ÷>∑X¯Ã yÓ’~ø£' ˆ
Äj·÷düãVüQ˝≤Hê´VüQsê´ì #êHê´ì X¯vÿs¡! ˆˆ 18 ˆˆ
z X¯+ø£sê! kÕ+K´eTT, jÓ÷>∑+, ‘·|üdüT‡, <Ûë´q+, y˚<äÁ|ü‹bÕ~‘·yÓTÆq ø£s¡àjÓ÷>∑+ ≈£L&É n~Ûø£ÁX¯eT
kÕ<Ûë´\ì #Ó|ü⁄‘ês¡T. Ç‘·s¡ ñbÕj·÷\T ≈£L&É n{Ϻy˚.
j˚Tq $ÁuÛ≤qÔ∫‘êÔHê+ $C≤„Hê+ jÓ÷–HêeT|æ ˆ
<äèXÀ´ Væ≤ uÛÑ>∑yêq÷‡ø£åà' düπs«cÕeT|æ <˚Væ≤HêyéT ˆˆ 19 ˆˆ
@‘·<äTZVü≤´‘·eT+ C≤„q+ >∑÷&ÛÉ+ ÁãVü‰à~ùd$‘·yéT ˆ
Væ≤‘êj·T düs¡«uÛÑø±ÔHê+ Áã÷Væ≤ ø±e÷vZHêX¯q! ˆˆ 20 ˆˆ
 eTT|üŒ~ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 321

$ÁuÛ≤+‘·∫‘·TÔ˝…’q C≤„qe+‘·T\T jÓ÷>∑T\T Ç‘·s¡ düs¡«ÁbÕDT\T ≈£L&É @ ñbÕj·T+‘√ dü÷ø£åàs¡÷|ü⁄&Ó’q

uÛÑ>∑e+‘·Tì kÕø屑·ÿ]+#·Tø=+{≤s√ n≥Te+{Ï s¡Vü≤dü´yÓTÆq~, ì>∑÷&ÛÉyÓTÆq~, ÁãVü‰à<äT\T ùd$+#˚ Ä C≤„Hêìï
X¯+ø£sê! düeTdüÔ uÛÑø£Ô»q Væ≤‘·+ø√dü+ e÷≈£î uÀ~Û+#·e\dæq~.
áX¯«s¡ ñyê#· :`áX¯«s¡T&ÉT |ü*ø±&ÉT
nyê#·´y˚T‘·<ä÷Z&ÛÜs¡ú+ C≤„qeTvË„Ìs¡“Væ≤wüÿ è‘·yéT ˆ
eπøå´ ‘·e j·T<∏ë‘·‘·Ô«+ j·T<äTø£Ô+ |üs¡eT]¸_Û' ˆˆ 21 ˆˆ
á C≤„q+ >∑÷&ÛÜs¡+ú ø£\~. nC≤„qT\ø£+<ä‘>· ì∑ ~. n+<ä]øÏ #Ó|Œü ‘·>ì∑ ~. <ëìï eTVü≤s¡T¸\T $e]+∫q
$<Ûä+>± j·T<∏ë‘·<∏ä+>± ˙≈£î #Ó|ü⁄‘êqT.
|üs¡+ >∑TVü≤´‘·eT+ πøåÁ‘·+ eTeT yêsêDd” |ü⁄Ø ˆ
düπs«cÕy˚Te uÛÑ÷‘êHê+ dü+kÕsês¡íe‘ê]D° ˆˆ 22 ˆˆ
á yêsêDd”q>∑s¡+ $TøÏÿ* s¡Vü≤dü´yÓTÆq eTVæ≤eTø£\ πøåÁ‘·+. Ç~ Hê ìyêdükÕúq+. düs¡«ÁbÕDT\qT
dü+kÕs¡düeTTÁ<ä+ qT+&ç <ë{Ï+#˚~ á πøåÁ‘·+.
‘·dæàq“¤ø±Ô eTVü‰<˚$ eTBj·T+ Áe‘·e÷dæú‘ê' ˆ
ìedüìÔ eTVü‰‘êàq' |üs¡+ ìj·TeTe÷dæú‘ê' ˆˆ 23 ˆˆ
bÕs¡«r! Hê uÛÑ≈£îÔ\T Ä πøåÁ‘·+˝À Hê Áe‘êqïe\+_+∫q eTVü‰qTuÛ≤e⁄˝…’ >=|üŒ ìj·Te÷ìï bÕ{Ïdü÷Ô
ñ+{≤s¡T.
ñ‘·ÔeT+ düs¡«rsêúHê+ kÕúHêHê eTT‘·ÔeT+ #· j·T‘Y ˆ
C≤„HêHêeTT‘·ÔeT+ C≤„qeT$eTTø£Ô+ |üs¡+ eTeT ˆˆ 24 ˆˆ
düs«¡ rsêú˝À¢ ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ ~. nìï Á|ü<X˚ Ê˝À¢ ñ‘·eÔ TyÓTqÆ ~. C≤„Hê˝À¢ ñ‘·eÔ T C≤„qdü«s¡÷|üyTÓ qÆ n$eTTø£øπÔ Áå ‘·+
Hê≈£î $TøÏÿ* Á|æj·TyÓTÆq~.
kÕúHêqÔπs |ü$Á‘êDÏ rsêúHê´j·T‘·Hêì #· ˆ
X¯àXÊH˚ dü+dæú‘êH˚´e ~$ uÛÑ÷$T>∑‘êì #· ˆˆ 25 ˆˆ
Ç‘·s¡ düú˝≤˝À¢ |ü$Á‘ê˝…’q rsêú\T düú˝≤\T Äø±X¯+˝À ñqï$, uÛÑ÷$Tô|’qTqï$ n˙ï X¯àXÊqs¡÷|üyÓTÆq
n$eTTø£ÔπøåÁ‘·+˝Àìy˚.
uÛÑ÷˝Àπø HÓ’e dü+\>∑ïeTqÔ]πøå eTe÷\j·TyéT ˆ
n$eTTø±Ô q |üX¯´ìÔ eTTø±Ô' |üX¯´ìÔ #˚‘·kÕ ˆˆ 26 ˆˆ
uÛÑ÷˝Àø£+‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Òì Hê ìyêdükÕúHêìï eTT≈£îÔ\T ø±ìyês¡T #·÷&É˝Òs¡T. yÓ÷øå±ìï bı+~qyês¡T
eTH√H˚Á‘·+‘√ #·÷&É>∑\TZ‘ês¡T.
322 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
X¯àXÊqy˚T‘·~«U≤´‘·eT$eTTø£Ô$T‹ düàè‘·yéT ˆ
ø±˝À uÛÑ÷‘ê« »>∑~<ä+ dü+Vü≤sêeT´Á‘· düTq›]! ˆˆ 27 ˆˆ
á n$eTTø£ÔπøåÁ‘·+ X¯àXÊqeTH˚ ù|s¡ Á|üdæ<ä∆yÓTÆq~. z <˚M! H˚ìø£ÿ&É ø±\s¡÷|æHÓ’ Á|ü\j·Tø±\+˝À á
˝Àø±ìï q•+|ü#˚kÕÔqT.
<˚M<ä+ düs¡«>∑TVü‰´Hê+ kÕúq+ Á|æj·T‘·eT+ eTeT ˆ
eT<䓤ø±Ô j·TÁ‘· >∑#·Ã¤+‹ e÷y˚Te Á|ü$X¯ìÔ ‘˚ ˆˆ 28 ˆˆ
z <˚M! á düú\+ nìï s¡Vü≤kÕ´\≈£î Ä<Ûës¡yÓTÆq~. Hê≈£î Á|æj·TyÓTÆq~. Hê uÛÑ≈£îÔ\T mø£ÿ&çøÏ yÓ[flHê
yês¡T qH˚ï #˚s¡Tø=+{≤s¡T.
<ä‘·Ô+ »|üÔ+ VüQ‘·x‚Ãwüº+ ‘·|üdüÔ|üÔ+ ø£è‘·+ #· j·T‘Y ˆ
<Ûë´qeT<Ûä´j·Tq+ C≤„q+ düs¡«+ ‘·Á‘êø£åj·T+ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 29 ˆˆ
á πøåÁ‘·+˝À #˚dæq <ëq+, »|ü+, ôVAeT+, ‘·|üdüT‡, Ç‘·s¡yÓTÆq |ü⁄D´ø£s¡à, <Ûë´q+, C≤„q+ n˙ï
nø£åj·TyÓTÆ ñ+{≤sTT.
»HêàqÔs¡düVü≤Áùdwüß j·T‘êŒ|ü+ |üPs¡«düxÏÑ·yéT ˆ
n$eTTπøÔ Á|ü$wüºdü´ ‘·‘·‡s¡«+ Áe»‹ ø£åj·TyéT ˆˆ 30 ˆˆ
eTT+<ä{Ï y˚\»qà˝À¢ #˚dæq bÕ|ü+ n$eTTø£Ô πøåÁ‘·+˝À Á|üy˚•+∫qyêìøÏ dü+|üPs¡í+>± q•düTÔ+~.
Áu≤Vü≤àD≤' ø£åÁ‹j·÷ yÓ’XÊ´' X¯SÁ<ë j˚T es¡ídüvÿsê' ˆ
ÁdæÔjÓ÷ y˚T¢#êäX¯Ã j˚T#êH˚´ düv°ÿsêí' bÕ|üjÓ÷qj·T' ˆˆ 31 ˆˆ
ø°{≤' |æ|”*ø±XËÃÌe j˚T#êH˚´ eTè>∑|üøÏåD' ˆ
ø±˝Òq ì<Ûäq+ ÁbÕbÕÔ' n$eTTπøÔ esêqH˚! ˆˆ 32 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD ø£Áå ‹j·T yÓX’ ´¯ X¯SÁ<ä C≤‹yês¡T, es¡kí Õ+ø£s´¡ + ø£\yês¡T, Ád”\Ô T, y˚T#¢ T· ä\T, Ç‘·s¡ dü+ø°sCí¡ ≤‘·T\T,
bÕ|üø£s¡Tà\T, ø°≥ø£, |æ|”*ø±, eTè>∑, |ü≈£åî\T, n$eTTø£Ô πøåÁ‘·+˝À nekÕqø±\+˝À ÁbÕD≤\T e<äT\T‘êsTT.
#·ÁHê›s¡∆eTÚ\j·TÁdüÔøå± eTVü‰eèwüuÛÑyêVü≤Hê' ˆ
•y˚ eTeT |ü⁄πs <˚$ C≤j·TH˚Ô ‘·Á‘· e÷qyê' ˆˆ 33 ˆˆ
z <˚M! yês¡T X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq Hê q>∑s¡+˝À #·+Á<ä#·÷&ÉT\T, Á‹H˚Á‘·T\T, eèwüuÛÑyêVü≤qT˝…’q eTqTwüß´\T>±
»ìàkÕÔs¡T.
Hê$eTTπøÔ eTè‘·' ø£•Ãqïs¡ø£+ j·÷‹ øÏ*“w” ˆ
áX¯«sêqT>∑èV”≤‘ê Væ≤ düπs« j·÷ìÔ |üsê+ >∑‹yéT ˆˆ 34 ˆˆ
 eTT|üŒ~ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 323

n$eTTø£Ô+˝À eTs¡DÏ+∫q yê&Óe«&É÷ qs¡ø±ìøÏ yÓfi¯fl&ÉT. nø£ÿ&É eTs¡DÏ+∫q yês¡+<äs¡T

áX¯«sêqTÁ>∑Vü≤+‘√ yÓ÷øå±ìï bı+<äT‘ês¡T.
yÓ÷ø£å+ düT<äTs¡¢uÛÑ+ C≤„‘ê« dü+kÕs¡+ #ê‹;ÛwüDyéT ˆ
nX¯àHê #·s¡DÖ Vü≤‘ê« yêsêDkÕ´+ eùdqïs¡' ˆˆ 35 ˆˆ
yÓ÷ø£+å ø£wkºü Õ<Û´ä eT˙, dü+kÕs¡+ ;Ûøs£ e¡ T˙ ‘Ó\TdüTø=ì sêfi¯fl‘√ ø±fi¯ófl $s¡T#·Tø=HÓH’ ê ø±•˝À ìedæ+#ê*.
<äTs¡¢uÛ≤ ‘·|ük˛-yê|æÔ s¡÷“¤‘·dü´ |üs¡y˚TX¯«] ˆ
j·TÁ‘· ‘·Á‘· $|üqïdü´ >∑‹' dü+kÕs¡yÓ÷ø£åD° ˆˆ 36 ˆˆ
z |üs¡y˚TX¯«Ø! Á|ü|ü+#·+˝À ÁbÕDÏøÏ ‘·|üdüT‡ #˚ùd neø±X¯+ <äTs¡¢uÛÑ+. n{Ϻ ˝Àø£+˝À Ä|ü<ä bı+~q
yêìøÏ dü+kÕs¡ã+<Ûä+ $&ç|æ+#·Tø=H˚ ñbÕj·T+ ø±oìyêdüy˚T.
Á|ükÕ<ë <ä›Vü≤´‘˚ ùV≤´H√ eTeTXË’˝ÒÁq›qì›ì ˆ
nÁ‘êãT<Ûë q |üX¯´ìÔ eTeT e÷j·÷$yÓ÷Væ≤‘ê' ˆˆ 37 ˆˆ
bÕs¡«r! Hê nqTÁ>∑Vü≤+ e\¢ e÷qe⁄\ bÕ|ü+ q•düTÔ+~. n|ü+&ç‘·T©$wüj·÷ìï Hê e÷j·Te\¢
yÓ÷Væ≤‘·T˝…’ ‘Ó\TdüTø=q˝Òs¡T.
n$eTTø£Ô+ q |üX¯´ìÔ eT÷&ÛÜ j˚T ‘·|ükÕ eè‘ê' ˆ
$D÷àÁ‘· πs‘·kÕ+ eT<Û˚´ dü+$X¯ìÔ |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 38 ˆˆ
‘·yÓ÷>∑TD+ >∑\ nC≤„qT\T n$eTTø±Ôìï #·÷&Éø£ eT\eT÷Á‘·X¯óÁø±\ eT<Ûä´ e÷{Ïe÷{ÏøÏ Á|üy˚•kÕÔs¡T.
Vü≤q´e÷H√-|æ jÓT± <˚$ $X‚~«|òüTïX¯‘Ó’s¡|æ ˆ
dü j·÷‹ |üs¡eT+ kÕúq+ j·TÁ‘· >∑‘ê« q XÀ#·‹ ˆˆ 39 ˆˆ
z <˚$! nH˚ø£ Ä≥+ø±\THêï n$eTTø£Ô+ Á|üy˚•+∫qyê&ÉT XÀø£+˝Òì |üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ê&ÉT.
»qàeTè‘·T´»sêeTTø£Ô' |üs¡+ j·÷‹ •yê\j·TyéT ˆ
n|ü⁄qs¡às¡D≤Hê+ Væ≤ kÕ >∑‹ s√àø£åø±+øÏåD≤yéT ˆˆ 40 ˆˆ
»qàeTè‘·T´»sêeTT≈£îÔ&Ó’ •ekÕj·TTC≤´ìï #˚s¡T‘ê&ÉT. yÓ÷øå±]úøÏ >∑eT´kÕúq+ n<˚.
j·÷+ ÁbÕ|ü´ ø£è‘·ø£è‘·´' kÕ´~‹ eTH˚´‘· |üD϶‘·' ˆ
q <ëHÓ’s¡ï ‘·b˛_ÛX¯Ã q j·TC…„Ì sêï|æ $<ä´j·÷ ˆˆ 41 ˆˆ
|ü+&ç‘·T&ÉT Ä >∑‹ìbı+~ ø£è‘ês¡Túì>± uÛ≤$kÕÔ&ÉT. <ëq ‘·b˛j·TC≤„\‘√ ø±ì bÕ+&ç‘·´+‘√ ø±ì Ä
ñ‘·ÔeT>∑‹ \_Û+#·<äT.
324 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ÁbÕ|ü´‘˚ >∑‹s¡T‘·ÿècÕº j·÷-$eTTπøÔ ‘·T \uÛÑ´‘˚ ˆ
HêHêesêí $esêíX¯Ã #·D≤¶˝≤<ë´ E>∑T|懑ê' ˆˆ 42 ˆˆ
øÏ*“ôw’' |üPs¡í<˚Vü‰ j˚T Á|üø£èôwºÌkÕÔ|ü¬ø’düÔ<∏ë ˆ
uÛÒwü»+ |üs¡eT+ ‘˚cÕeT$eTTø£Ô+ $<äTs¡T“<Ûë' ˆˆ 43 ˆˆ
Ä ñ‘·ÔeT>∑‹ n$eTTø£ÔπøåÁ‘·+˝À \_ÛdüTÔ+~. nH˚ø£esêí\yês¡T, ndüVæ≤´+#·Tø√<ä–q #·+&Ü\Ts¡T
yÓTT<ä\>∑Tyês¡T, bÕbÕ\T ì+&çq X¯Øs¡T\T, u≤~Û+#˚ s√>±\T >∑\yês¡T yÓTT<ä˝q’… yê]øÏ n$eTTø£+Ô ñ‘·eÔ TÚwü<+äÛ >±
|ü+&ç‘·T˝…s¡T>∑T<äTs¡T.
n$eTTø£Ô+ |üs¡+C≤„q eT$eTTø£Ô+ |üs¡+|ü<äyéT ˆ
n$eTTø£Ô+ |üs¡+‘·‘·Ô« eT$eTTø£Ô+ |üs¡+•eyéT ˆˆ 44 ˆˆ
n$eTTø£Ô πøåÁ‘·+ >=|üŒC≤„q s¡÷|üyÓTÆq~, |üs¡eT|ü<äeTT, |üs¡eT‘·‘·Ô«s¡÷|ü+, >=|üŒ eT+>∑fi¯ø£s¡+.
ø£è‘ê«yÓ’… HÓ’wæ˜ø°+ Bøå±eT$eTTπøÔ edüìÔ j˚T ˆ
‘˚cÕ+ ‘·‘·Œs¡eT+ C≤„q+ <ä<ëeT´H˚Ô |üs¡+ |ü<äyéT ˆˆ 45 ˆˆ
n$eTTø£Ô øπ Áå ‘·+˝À ìwü‘˜ √ Bø£å bı+~ ìedæ+#˚yê]øÏ |üse¡ TC≤„Hêìï ø£*+Z ∫ ∫es¡≈î£ yÓ÷øå±qïqTÁ>∑V≤æ kÕÔqT.
Á|üj·÷>∑+ HÓ’$Twü+ |ü⁄D´+ lXË’˝À-<∏ä Væ≤e÷\j·T' ˆ
πø<ës¡+ uÛÑÁ<äø£s¡íxà >∑j·÷ |ü⁄wüÿs¡y˚Te #· ˆˆ 46 ˆˆ
≈£îs¡TπøåÁ‘·+ s¡TÁ<äø√{Ï s¡ïs¡à<ë Vü‰≥πøX¯«s¡yéT ˆ
XÊ*Á>±eTxà |ü⁄cÕŒÁ>∑+ e+X¯+ ø√ø±eTTK+ ‘·<∏ë ˆˆ 47 ˆˆ
Á|üuÛ≤dü+ $»j˚TXÊq+ >√ø£s¡í+ X¯vóÿ ø£s¡íø£yéT ˆ
@‘êì |ü⁄D´kÕúHêì Á‘Ó’˝Àπø´ $ÁX¯ó‘êì #· ˆˆ 48 ˆˆ
Á|üj·÷>∑, HÓ’$Twü+, lXË’\+, Væ≤e÷\j·T+, πø<ës¡+, uÛÑÁ<äø£s¡í+, >∑j·T, nfÒ¢ |ü⁄wüÿs¡πøåÁ‘·+, ≈£îs¡TπøåÁ‘·+,
s¡TÁ<äø√{Ï, qs¡à<ëq~, Vü‰≥πøX¯«s¡+, XÊ*Á>±eT+, |ü⁄cÕŒÁ>∑+, e+X¯+, ø√ø±eTTK+, Á|üu≤Û dürs¡+ú , $»j˚TXÊq+,
>√ø£s¡í+, X¯+≈£îø£s¡í+ nH˚ πøåÁ‘ê\T eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üdæ<ë∆˝…’q |ü⁄D´düú˝≤\T.
j·÷dü´ìÔ |üs¡eT+ yÓ÷ø£å+ yêsêDkÕ´+ j·T<∏ë eTè‘ê' ˆ
yêsêDkÕ´+ $X‚ùwD >∑v±Z Á‹|ü<∏ä>±$T˙ ˆˆ 49 ˆˆ
ø±•˝À eTs¡D+Ï ∫qyês¡T yÓ÷øå±ìï bı+~qfÒº eTT+<äT #Ó|Œæ q øπ Áå ‘ê˝À¢qT eTTøÏìÔ bı+<äT‘ês¡T. yêsêDdæ˝À
eTTK´+>± Á‹|ü<∏ä>∑ nsTTq >∑+>∑ Á|üeVæ≤düTÔ+≥T+~.
Á|ü$cÕº HêX¯j˚T‘êŒ|ü+ »HêàqÔs¡X¯‘Ó’' ø£è‘·yéT ˆ
nq´Á‘· düT\uÛ≤ >∑v±Z ÁXÊ<ä∆+ <ëq+ ‘·<∏ë »|ü' ˆˆ 50 ˆˆ
 eTT|üŒ~ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 325

Áe‘êì düs¡«y˚TyÓ’‘·<ë«sêDkÕ´+ düT<äTs¡¢uÛÑyéT ˆ

j·TCÒ‘·TÔ EVüQj·÷ìï‘·´+ <ä<ë‘·´s¡Ãj·T‘˚-|üsêHé ˆˆ 51 ˆˆ
yêj·TTuÛÑø£åX¯Ã dü‘·‘·+ yêsêDkÕ´+ dæú‘√ qs¡' ˆ
j·T~ bÕb˛ j·T~ X¯sƒ√ j·T~ #ê<Ûë]àø√ qs¡' ˆˆ 52 ˆˆ
yêsêDd”+ düe÷kÕ<ä´ |ü⁄Hê‹ dü ≈£î\Á‘·j·TyéT ˆ
yêsêDkÕ´+ eTVü‰<˚e+ j˚T düTÔeqÔ´s¡Ãj·TìÔ #· ˆˆ 53 ˆˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø±ÔùdÔ $CÒ„j·÷ >∑DÒX¯«sê' ˆ
nq´Á‘· j·÷>± <ë »„Hê<ë« düHê´kÕ<ä<∏äyêq´‘·' ˆˆ 54 ˆˆ
ÁbÕ|ü´‘˚ ‘·‘·Œs¡+ kÕúq+ düVü≤ÁùdD…Æe »qàHê ˆ
j˚T uÛÑø±Ô <˚e<˚y˚X‚ yêsêDkÕ´+ edüìÔ yÓ’ ˆˆ 55 ˆˆ
‘˚ $q›ìÔ |üs¡+ yÓ÷ø£å y˚TπøHÓ’e ‘·T »qàHê ˆ
j·TÁ‘· jÓ÷>∑düÔ<∏ë C≤„q+ eTTøÏÔπsπøq »qàHê ˆˆ 56 ˆˆ
n$eTTø£Ô+ düe÷kÕ<ä´ Hêq´<äZ#˚ä ‘·Ôb˛eqyéT ˆ
j·T‘√ eTj·÷ q eTTø£Ô+ ‘·<ä$eTTø£Ô $T‹ düàè‘·yéT ˆˆ 57 ˆˆ
>∑+>∑˝À eTTqT>∑>±H˚ e+<ä\ø=\~ |üPs¡«»qà˝À¢ #˚dæq bÕbÕ\T q•kÕÔsTT. Ç‘·s¡ düú˝≤˝À >∑+>±q~
düT\uÛÑ+>± n+<ä>∑\<äT. ÁXÊ<ä∆+ <ëq+ »|ü+ ≈£L&É Áe‘ê\T, Çe˙ï Ç‘·s¡Á‘ê bı+<äe#·TÃ. yêsêDdæ˝À
bı+<ä≥+ ø£w+ºü . j·÷>∑+ ôVAeT+ düs«¡ <ë Ä#·]+#ê*. <ëq+ #˚jT· ≥+, Ç‘·sT¡ \qT |üPõ+#·≥+, yêj·TTuÛøÑ Då£ +
#˚dü÷Ô m\¢|ü⁄&ÉT yês¡D≤dæ˝À ìedæ+#˚ eTìwæ bÕbÕ‘·Tà&Ó’Hê yÓTT+&çyê&Ó’Hê n<Ûë]à≈£î&Ó’Hê` n‘·&ÉT yêsêDdæ
#˚sT¡ ø=ì eT÷&ÉT e+XÊ\qT |ü$Á‘·+ #˚kÕÔ&TÉ . yêsêDdæ˝À eTVü‰<˚e⁄&Óq’ •e⁄ì k˛Á‘·+ #˚ùdyê&ÉT, |üPõ+#˚yê&ÉT,
nìï bÕbÕ\T b˛>=≥Tºø=ì >∑DXÒ «¯ s¡T˝Ö‘ês¡ì ‘Ó\TdüTø√yê*. j·÷>∑+ e\¢ø±ì, C≤„qjÓ÷>∑+ e\¢ø±ì, düHê´dü+
e\¢ø±ì eTπs ñbÕj·T+ e\¢HÓ’Hê |üs¡eTkÕúq+ bı+<ä M\T ø±<äT. y˚sTT »qà˝À¢qT nkÕ<Ûä´+. eTVü‰<˚e⁄q+<äT
uÛÑøÏÔø£*Z yêsêDdæ˝À ìedæ+#˚yês¡T ˇø£ÿ »qà‘√H˚ |üs¡eTyÓ÷ø£åkÕúHêìï bı+<äT‘ês¡T. ˇø£ »qà˝ÀH˚ jÓ÷>∑+
C≤„q+ yÓ÷ø£å+ \_Û+#˚ kÕúq+ n$eTTø£Ô+ e÷Á‘·y˚T. n$eTTø±ÔìøÏ yÓ[fl eT∞fl Ç+ø√ ‘·b˛eHêìøÏ yÓfi¯flsê<äT.
H˚qT $&ÉTeq+<äTe\¢H˚ n~ n$eTTø£Ô eTì Á|üdæ~∆ #Ó+~q~.
‘·<˚e >∑TVü≤´+ >∑TVü‰´Hêy˚T‘·~«C≤„j·T eTT#·´‘˚ ˆ
C≤„q<Ûë´qì$cÕºHê+ |üs¡e÷qq›$T#·Ã¤‘êyéT ˆˆ 58 ˆˆ
j·÷ >∑‹]«Væ≤‘ê düTÁuÛÑT! kÕ-$eTTπøÔ eTè‘·dü´ ‘·T ˆ
j·÷ì ø±q´$eTTø±Ôì <˚yÓ’s¡Tø±Ôì ì‘·´X¯' ˆˆ 59 ˆˆ
326 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
n<˚ s¡Vü≤kÕ´˝À¢¬ø\¢ s¡Vü≤dü´yÓTÆq~. Bìì ‘Ó\TdüTø=ì eTTøÏÔ bı+<äe#·TÃqT. düs√«‘·ÔeTyÓTÆq Äq+<ëìï
ø√s¡T‘·÷ C≤„q<Ûë´Hê˝À¢ ìeT>∑Tï˝…’q yê]øÏ z <˚M! @ |ü⁄D´>∑‹ ‘Ó\T|üã&çq<√ n~ n$eTTø£Ô πøåÁ‘·+˝À
eTs¡DÏ+∫q yê]øÏ \_ÛdüTÔ+~.
|ü⁄Ø yêsêDd” ‘˚uÛÑ´' kÕúH˚uÛÀ´-|ü´~Ûø± X¯óuÛ≤ ˆ
j·TÁ‘· kÕøå±qàVü‰<˚y√ <˚Vü‰H˚Ô-ø£åj·T´MTX¯«s¡' ˆˆ 60 ˆˆ
yê´#·ùwº ‘ês¡ø£+ ÁãVü≤à ‘·<∏Ó’e Vü≤´$eTTø£Ôø£yéT ˆ
j·T‘·Ô‘·Œs¡‘·s¡+ ‘·‘·Ô«eT$eTTø£Ô$T‹ düàè‘·yéT ˆˆ 61 ˆˆ
n$eTTø£Ô düú˝≤\T>± <˚e‘·\T ì‘·´+ ‘Ó*ù| düú˝≤\ìï+{Ï˝À yêsêDdæ m≈£îÿe X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq~. n#·≥
kÕø屑·TÔ eTVü‰<˚e⁄&ÉT ìedædüTÔHêï&ÉT. <˚Vü‰ekÕq+˝À áX¯«s¡T&ÉT XÊX¯«‘·yÓTÆq kÕúq+˝À ‘ês¡ø£ÁãVü≤à eT+Á‘êìï
ñ|ü<˚•kÕÔ&ÉT. n+<äTe\¢ n~ n$eTTø£ÔπøåÁ‘·eTì #Ó|üŒã&çq~.
@πøq »qàHê <˚$ yêsêDkÕ´+ ‘·<ë|ü´‘˚ ˆ
ÁuÛÑ÷eT<Û˚´ Hê_ÛeT<Û˚´ #· Vü≤è<äj˚T-|æ #· eT÷s¡∆ì ˆˆ 62 ˆˆ
j·T<∏ë-$eTT≈£Ôe÷~‘˚´ yêsêDkÕ´+ e´edæú‘·yéT ˆ
es¡D≤j·÷düÔ<∏ë Vü≤´kÕ´ eT<Û˚´ yêsêDd” |ü⁄Ø ˆˆ 63 ˆˆ
<˚M! ˇø£ »qà˝ÀH˚ yêsêDdæ˝À <ëìï bı+<äe#·TÃqT. ø£qTu§eT\eT<Ûä´ Hê_ÛeT<Ûä´ eø£å'düú\+˝À
•s¡düTq+<äT≈£L&É dü÷s¡´eT+&É\+˝À ñqïfÒ¢ yêsêDdæ nH˚ n$eTTø£Ô πøåÁ‘·+˝À Ä |üs¡‘·‘·Ô«+ ì*∫ ñqï~.
es¡D ` ndæ nH˚ q<äT\eT<Ûä´ yêsêDdæ q>∑s¡eTTqï~.
‘·Á‘Ó’e dü+dæú‘·+ ‘·‘·Ô«+ ì‘·´y˚Tyê$eTTø£Ôø£yéT ˆ
yêsêDkÕ´' |üs¡+kÕúq+ q uÛÑ÷‘·+ q uÛÑ$wü´‹ ˆˆ 64 ˆˆ
nø£ÿ&ÉH˚ |üs¡‘·‘·Ô«yÓTÆq n$eTTø£Ô+ HÓ\ø=qï~. yêsêDdæø£+fÒ ÁX‚wü˜yÓTÆq kÕúq+ Ç+‘·≈£îeTT+<äT ˝Ò<äT.
Çø£eTT+<äT ñ+&ÉuÀ<äT.
j·T<∏ë Hêsêj·TD√ <˚y√ eTVü‰<˚yê~y˚X¯«sê‘Y ˆ
‘·Á‘· <˚yê' dü>∑q∆sê«' düj·Tøå√s¡>∑ sêø£åkÕ' ˆˆ 65 ˆˆ
ñbÕdü‘˚ e÷+ dü‘·‘·+ <˚e<˚e' |æ‘êeTVü≤' ˆ
eTVü‰bÕ‘·øÏH√ j˚T #· j˚T ‘˚uÛÑ´' bÕ|üø£è‘·Ôe÷' ˆˆ 66 ˆˆ
yêsêDd”+ düe÷kÕ<ä´ ‘˚ j·÷ìÔ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆ
‘·kÕà qTàeTT≈£åî_Û ]ïj·T‘√ eùd#êÃeTs¡D≤ìÔø£yéT ˆˆ 67 ˆˆ
 eTT|üŒ~ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 327

uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Hêsêj·TDT&ÉT eTVü‰<˚e⁄&Ó’q áX¯«s¡Tìe\¢ ì*∫ ñqïfÒº nø£ÿ&É >∑+<Ûäs¡T«\T j·T≈£åî\T

Hê>∑T\T sêø£ådüT\‘√ ≈£L&É <˚e‘·\T <˚e<˚e⁄&Ó’Hê ÁãVü≤à m\¢|ü⁄&ÉT qqTï ùd$+‘·Ts¡T. bÕbÕ‘·Tà\T yêsêDdæì
#˚] ñ‘·ÔeTyÓTÆq eTTøÏÔì bı+<äT‘ês¡T. n+<äTe\¢ yÓ÷øå±]ú ìj·TeTã<äT∆&Ó’ eTs¡D|üs¡´+‘·+ ø±•˝À ìedæ+#ê*.
yêsêDkÕ´+ eTVü‰<˚$ C≤„q+ \u≤∆« $eTT#·´‘˚ ˆ
øÏqTÔ $|òü÷ï uÛÑ$wü´ìÔ bÕb˛|üVü≤‘·#˚‘·kÕyéT ˆˆ 68 ˆˆ
z eTVü‰<˚M! yês¡D≤dæ˝À eTqTE&ÉT C≤„Hêìï bı+~ $eTT≈£î&Ô eÉ ⁄‘ê&ÉT. ø±ì bÕbÕÁø±+‘· eTqdüTÿ\≈£î
Ä≥+ø±\T ø£\T>∑T‘êsTT.
‘·‘√ HÓ’e #·πs‘êŒ|ü+ ø±j˚Tq eTqkÕ –sê ˆ
@‘·Á<äVü≤dü´+ y˚<ëHê+ |ü⁄sêD≤Hê+ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 69 ˆˆ
n+<äTe\¢ eTH√yêø±ÿj·÷\‘√ bÕ|ü+ #˚jT· ≈£L&É<Tä . Áu≤Vü≤àDÁX‚wßü ˝˜ ≤sê! Ç~ y˚<ä |ü⁄sêD≤\ kÕs¡yTÓ qÆ
s¡Vü≤dü´+.
n$eTTø±ÔÁX¯j·T+ C≤„q+ q øÏxÏÃ<˚«~à ‘·‘·Œs¡yéT ˆ
<˚e‘êHêeTèw”D≤xà X¯èD«‘ê+ |üs¡y˚Twæ˜HêyéT ˆˆ70 ˆˆ
<˚yÓ’´ <˚y˚q ø£~∏‘·+ düs¡«bÕ|ü $HêX¯qyéT ˆ
j·T<∏ë Hêsêj·TD' ÁX‚c˛˜ <˚yêHê+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 71 ˆˆ
j·T<∏˚X¯«sêD≤+ –]X¯' kÕúHêHê+ #Ó’‘· <äT‘·ÔeTyéT ˆ
jÓÆT' düe÷sê~Û‘√ s¡TÁ<ä' |üPs¡«dæàH˚ïe »qàì ˆˆ 72 ˆˆ
‘˚ $q›ìÔ |üs¡+ πøåÁ‘·eT$eTTø£Ô+ •yê\j·TyéT ˆ
ø£*ø£\àwü düeT÷“¤‘ê j˚TcÕeTT|üVü≤‘ê eT‹' ˆˆ 73 ˆˆ
q ‘˚cÕ+ MøÏå‘·T+ X¯ø£´+ kÕúq+ ‘·‘·Œs¡y˚Twæ˜q' ˆ
j˚T düàs¡ìÔ dü<ëø±\+ $q›ìÔ #· |ü⁄Ø$Te÷yéT ˆˆ 74 ˆˆ
n$eTTø£Ô düú˝≤ìï ÄÁX¯sTT+∫ C≤„qeTTqï~. <ëìøÏ _ÛqïyÓTÆq<˚B Hê≈£î ‘Ó*j·T<äT. ÁX‚wüߘ˝…’q <˚e‘·\T
ãTTwüß\T $qT#·T+&É>± áX¯«s¡T&ÉT <˚$øÏ bÕbÕ\qT q•+|ü#˚ùd á C≤„Hêìï ‘Ó*|æHê&ÉT. <˚e‘·\˝À
|ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉT Hêsêj·TDT&ÉT m{À¢ Á|üuÛÑTe⁄˝À¢ |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT m{≤¢ ÁX‚wüߘ&√ nìï kÕúHê˝À¢ n$eTTø£Ô+ nfÒ¢
Á|üX¯düÔyÓTÆq~. mes¡T |üPs¡«»qà+˝À s¡TÁ<äTì u≤>± |üPõ+∫Hês√ yês¡T •e⁄ì yêdükÕúqyÓTÆq n$eTTø£Ô+ >=|üŒ
πøåÁ‘·+>± ‘Ó\TdüT≈£î+{≤s¡T. me] ãT~∆ ø£*bÕ|ü Á|üuÛ≤e+‘√ ø£\Twæ‘·yÓTÆq<√ yê]øÏ |üs¡y˚TX¯«s¡Tì n$eTTø£Ô
kÕúq+ #·÷&É{≤ìøÏ M\Tø±<äT. ø±\dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q •e⁄ì m\¢|ü⁄&ÉT düà]+#˚yês¡T á q>∑sêìï #˚s¡T‘ês¡T.
328 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘˚cÕ+ $qX¯´‹ øÏåÁ|ü$TVü‰eTTÁ‘· #· bÕ‘·ø£yéT ˆ
j·÷ì #˚Vü≤ Á|ü≈£îs¡«ìÔ bÕbÕì ‘·T ø£è‘ê\j·÷' ˆˆ 75 ˆˆ
HêX¯j˚T‘êÔì düsê«DÏ ‘˚q ø±\‘·qT' •e' ˆ
Ä>∑#·Ã¤‘ê $T<ä+kÕúq+ ùd$‘·T+ yÓ÷ø£åø±+øÏåD≤yéT ˆˆ 76 ˆˆ
eTè‘êHê+ yÓ’ |ü⁄qs¡®qà q uÛÑ÷jÓ÷ uÛÑekÕ>∑πs ˆ
‘·kÕà ‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq yêsêDkÕ´+ eùdqïs¡' ˆˆ 77 ˆˆ
yê]øÏ ÇVü≤|üsê˝À¢ dü+uÛÑ$+∫q bÕ|üeT+‘ê q•düTÔ+~. Çø£ÿ&É ìedæ+∫qyês¡T Ä#·]+∫q bÕbÕ\qT
≈£L&É ø±\dü«s¡÷|ü⁄&ÉT •e⁄&ÉT q•+|ü #˚kÕÔ&ÉT. yÓ÷πøå#·Ã¤‘√ á πøåÁ‘êìï ùd$+#·{≤ìøÏ e#˚Ãyê]øÏ Çø£ÿ&É
eTs¡DÏ+∫qyê]øÏ eT∞fl uÛÑekÕ>∑s¡+˝À |ü⁄≥Tºø£ ˝Ò<äT. n+<äTe\¢ nìï Á|üj·T‘êï\‘√ eTqTE&ÉT yês¡D≤dæ˝À
ìedæ+#ê*.
jÓ÷^ yê|ü´<∏äyê-jÓ÷^ bÕ|” yê |ü⁄D´ø£è‘·ÔeT' ˆ
q ˝Àø£e#·Hê ‹ŒÁ‘√ s¡ï #Ó’e >∑Ts¡Tyê<ä‘·' ˆˆ 78 ˆˆ
eT‹ s¡TÁ‘·ÿeTD°j·÷ kÕ´<ä$eTTø±Ô>∑‹+ Á|ü‹.
jÓ÷–ø±ì, njÓ÷–ø±ì, bÕ|æø±ì, |ü⁄D≤´‘·Tà&Ó’Hê ø±ì »qT\ e÷≥ qqTdü]+∫ ‘·*<ä+Á&ÉT\T ˝Ò<ë
>∑Ts¡Te⁄ e÷≥ e\¢ø±ì n$eTTø£Ô πøåÁ‘· |ü⁄D´>∑‹ì >∑÷]à dü+X¯j·T+yÓ’|ü⁄ ãT~∆ì eTs¡\Ã≈£L&É<äT.
dü÷‘· ñyê#· : dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
@eeTTø±Ô«-<∏ä uÛÑ>∑yêHé yê´k˛ y˚<ä$<ë+ es¡' ˆ
düôV’≤e •wü´Á|üe¬s’sê«sêDkÕ´+ #·#ês¡ Vü≤ ˆˆ 79 ˆˆ
nì #Ó|æŒ y˚<ä$<äT˝À¢ ÁX‚wüߘ&Ó’q uÛÑ>∑yêHé yê´dü]¸ •wü´düeT÷Vü≤+‘√ ≈£L&É yês¡D≤dæ |ü≥ºD+˝À
dü+#·]+∫Hê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´+ HêeT @ø£Á‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 31 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´eTH˚ eTT|üŒ~ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+. ˆˆ 31 ˆˆ

ljl
 329
<ë«Á‹+XÀ-<Ûë´j·T' ` eTTô|ŒÌ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+
yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´yéT ` yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´+
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
dü•ôw’´' dü+eè‘√ BÛe÷Hé >∑Ts¡T¬s›Ì«bÕj·TH√ eTTì' ˆ
»>±eT $|ü⁄\+ *vZ yÓ÷v±ÿs¡+ eTTøÏÔ<ëj·Tø£yéT ˆˆ 1 ˆˆ
‘·Á‘êuÛÑ´s¡Ã´ eTVü‰<˚e+ •ôw’´' düVü≤ eTVü‰eTTì' ˆ
Áb˛yê#· ‘·dü´ e÷Vü‰‘·à´+ eTT˙Hê+ uÛ≤$‘ê‘·àHêyéT ˆˆ 2 ˆˆ
BÛeT+‘·T&Ó’q Ä yê´düeTVü‰eTTì •wüß´\‘√≈£L&ç yÓ÷ø£å<ëj·Tø£eT÷ $XÊ\yÓTÆq z+ø±s¡ *+>∑+ø£\
kÕúHêìøÏ yÓ[flHê&ÉT. nø£ÿ&É Ä eTTì •wüß´\‘√≈£L&É eTVü‰<˚e⁄ì |üPõ+∫, Ä <˚e⁄ì >=|üŒ‘·Hêìï ÁX‚wüߘ˝…’q
eTTqT\øÏ{≤¢ $e]+∫Hê&ÉT.
Ç<ä+ ‘·~«eT\+ *vZ yÓ÷v±ÿs¡+ HêeT XÀuÛÑqyéT ˆ
ndü´ düàs¡D e÷Á‘˚D eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 3 ˆˆ
ìs¡à\yÓTÆq á *+>∑+ z+ø±s¡eTH˚ ù|s¡T ø£\~. X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq~. Bìì düà]+∫q eTqTE&ÉT düs¡«bÕ|ü
$ìs¡Tà≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
nÁ‘· ‘·‘·Œs¡eT+ C≤„q+ |üx±Ãj·T‘·qeTT‘·ÔeTyéT ˆ
n]Ñ·+ eTTì_Û]ï‘·´+ yêsêDkÕ´+ $yÓ÷ø£å<äyéT ˆˆ 4 ˆˆ
nÁ‘· kÕøå±qàVü‰<˚e' |üx±Ãj·T‘·q$Á>∑Vü≤' ˆ
s¡eT‘˚ uÛÑ>∑yêÁqTÁ<√ »q÷ÔHê eT|ües¡Z<ä' ˆˆ 5 ˆˆ
yêsêDdæ˝À Ç#·Ã≥ |ü+#êj·T‘·q dü«s¡÷|ü+ ø£\~ |üs¡eTC≤„qs¡÷|üyÓTÆq~, yÓ÷ø£å<ëj·Tø£yÓTÆq~. eTTqT
˝…|ü&É÷ |üPõdü÷Ô ñ+{≤s¡T. á |ü+#êj·T‘·q dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT ÁbÕDT\≈£î yÓ÷ø£åÁ|ü<ë‘·jÓÆT Çø£ÿ&É
$Vü≤]düTÔ+{≤&ÉT.
j·T‘·Ô‘êŒX¯ó|ü‘·+ C≤„q+ |üx±Ãs¡ú$T‹ ø£<∏ä´‘˚ ˆ
‘·<˚e $eT\+ *vZ yÓ÷v±ÿs¡+ düeTedæú‘·yéT ˆˆ 6 ˆˆ
|üX¯ó|ü‹øÏ dü+ã+~Û+∫q C≤„q+ |ü+#ês¡úeTì #Ó|üŒã&çq~. ìs¡à\yÓTÆq Ä *+>∑dü«s¡÷|üy˚T z+ø±s¡
*+>∑+>± HÓ\ø=qï~.
XÊqÔ´r‘ê |üsêXÊìÔ ]«<ë´ #Ó’e j·T<∏ë Áø£eTyéT ˆ
Á|ü‹cÕ˜ #· ìeè‹ÔX¯Ã |üx±Ãs¡ú+ *vZ yÓTÆX¯«s¡yéT ˆˆ 7 ˆˆ
XÊ+‘·´r‘·+, |üs¡eTXÊ+‹, $<ä´, Á|ü‹wü˜, ìeè‹Ô nH˚ ù|s¡¢‘√ Áø£eT+>± áX¯«s¡*+>∑+ |ü+#ês¡úeTì
e´eVü≤]+|üã&çq~.
330 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
|üx±ÃHêeT|æ <˚yêHê+ ÁãVü‰àBHê+ j·T<ëÁX¯j·TyéT ˆ
zv±ÿs¡ uÀ~Û‘·+ *vZ+ |üx±Ãj·T‘·qeTT#·´‘˚ ˆˆ 8 ˆˆ
ÁãVü≤à yÓTT<ä˝…’q nsTT<äT>∑Ts¡T <˚e‘·\ ø±ÁX¯j·TyÓTÆqB, z+ø±s¡+‘√ Á|ü‹bÕ~+|üã&˚ *+>±ìï
|ü+#êj·T‘·q+ n+{≤s¡T.
dü+düàπs <Ó’X¯«s¡+ *vZ+ |üx±Ãj·T‘·q eTT‘·ÔeTyéT ˆ
<˚Vü‰H˚Ô ‘·‘·Œs¡+ CÀ´‹ sêqq›+ $X¯‘˚ |ü⁄q' ˆˆ 9 ˆˆ
áX¯«s¡ dü+ã+~Û ne´j·TeTT nsTTq |ü+#êj·T‘·q *+>±ìï <˚Vü‰ekÕq düeTj·T+˝À düà]+#ê*.
n|ü&˚ ‘˚CÀe+‘·yÓTÆq Ä‘·à Äq+<äs¡÷|ü+˝À ©qeTe⁄‘·T+~.
nÁ‘· <˚es¡¸j·T' |üPs¡«+ dæ<ë∆ ÁãVü≤às¡¸j·T düÔ<∏ë ˆ
ñbÕdü´ <˚e MTXÊq+ ÁbÕ|üÔeqÔ' |üs¡+ |ü<äyéT ˆˆ 10 ˆˆ
Çø£ÿ&˚ |üPs¡«+ <˚es¡T¸\T dæ<äT∆\T ÁãVü≤às¡T¸\T s¡TÁ<äTì |üPõ+∫ |üs¡eT>∑‹ì bı+~Hês¡T.
eT‘√‡´<äsê´düÔfÒ |ü⁄D´+ kÕúq+ >∑TVü≤´‘·eT+ X¯óuÛÑyéT ˆ
>√#·s¡àe÷Á‘·+ $Áù|ÁHê› zv±ÿπsX¯«s¡ eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 11 ˆˆ
eT‘√‡´<ä] nH˚ qBrs¡+˝À n‹s¡Vü≤dü´eTT X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq kÕúqeTTqï~. z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! n~
>√#·s¡àe÷Á‘· |ü]e÷D+ ø£\<Ó’ ñ‘·ÔeTyÓTÆq z+ø±πsX¯«s¡+>± Á|üdæ<ä∆+.
ø£è‹ÔyêùdX¯«s¡+ *vZ+ eT<Ûä´y˚TX¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆ
$X‚«X¯«s¡+ ‘·<∏√v±ÿs¡ ø£|üØ›X¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 12 ˆˆ
@‘êì >∑TVü≤´*v±Zì yêsêDkÕ´+ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
qø£•Ã~Vü≤ C≤Hê‹ $Hê X¯yÓ÷“¤s¡qTÁ>∑Vü‰‘Y ˆˆ 13 ˆˆ
ø£è‹ÔyêùdX¯«s¡eTT, eT<Û´ä y˚TX¯«s¡eTH˚ øπ Áå ‘·+, nfÒ¢ $X‚«X¯«s¡Tì z+ø±s¡ ø£|Øü X› «¯ s¡ kÕúq+, Çe˙ï yêsêDdæ˝À
s¡Vü≤kÕ´˝…’q •e*+>±\T. •e⁄ì nqTÁ>∑Vü≤+ ˝Ò≈£î+&Ü Mìì me&É÷ ‘Ó*j·TC≤\&ÉT.
@eeTTø±Ô« j·Tj·TÚ ø£èwüí' bÕsêX¯s√´ eTVü‰eTTì' ˆ
ø£è‹ÔyêùdX¯«s¡+ *vZ+ Á<äwüߺ+ <˚edü´ X¯S*q' ˆˆ 14 ˆˆ
á $<Ûä+>± #Ó|æŒ |üsêX¯s¡|ü⁄Á‘·T&ÉT >=|üŒ eTTì nsTTq yê´düT&ÉT X¯+ø£s¡Tì ø£è‹ÔyêùdX¯«s¡ ù|s¡T>∑\
*+>±ìï <ä]Ù+#·{≤ìøÏ ãj·T\T<˚]Hê&ÉT.
düeTuÛÑ´s¡Ã´ ‘·<ë •ôw’´sêàVü‰‘·à´+ ø£è‹yêdüdü' ˆ
ø£<∏äj·÷e÷dü $Áù|uÛÀ´ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü≤à$‘·ÔeT' ˆˆ 15 ˆˆ
•wüß´\‘√≈£L&É •e⁄ì |üPõ+∫ ÁãVü≤ày˚‘·Ô˝À¢ ÁX‚wüߘ&Ó’q |üP»´ yê´düeTTì •e⁄ì e÷Vü‰‘êà´ìï
Áu≤Vü≤àDT\≈£î ‘Ó*j·T#Ó|æŒHê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 331

ndæàHé kÕúH˚ |ü⁄sê <Ó’‘√´ Vü≤d”Ô uÛÑ÷‘ê« uÛÑyêìÔø£yéT ˆ

Áu≤Vü≤àD≤qΩqTÔe÷j·÷‘√ j˚T-Á‘· ì‘·´eTTbÕdü‘˚ ˆˆ 16 ˆˆ
á Á|ü<˚X¯+˝À |üPs¡«+ ˇø£ sêø£ådüT&ÉT @qT>∑Ts¡÷bÕìï <Ûä]+∫ ì‘·´+ •e⁄ì |üPõ+#˚ Áu≤Vü≤àDT\qT
#·+|ü{≤ìøÏ e∫ÃHê&ÉT.
‘˚cÕ+ *v±ZqàVü‰<˚e' ÁbÕ<äTsêd”Á‹Ô˝À#·q' ˆ
s¡ø£åD≤s¡ú+ ~«»ÁX‚cÕ˜ uÛÑø±ÔHê+ uÛÑø£Ôe‘·‡\' ˆˆ 17 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT yê]ì s¡øÏå+#·{≤ìøÏ •e⁄&ÉT *+>∑+ qT+&ç Ä$s¡“¤$+∫Hê&ÉT. uÛÑø£Ôe‘·‡\T&Ó’q Á‹˝À#·qT&ÉT
‘·q uÛÑ≈£îÔ\qT ø±bÕ&ÉTø=Hêï&ÉT.
Vü≤‘ê« >∑C≤ø£è‹+ <Ó’‘·´+ X¯S˝ÒHêe»„j·÷ Vü≤s¡' ˆ
yêdüdüÔkÕ´ø£s√‘·ÿ è‹Ô+ ø£è‹ÔyêùdX¯«s¡düÔ‘·' ˆˆ 18 ˆˆ
>∑»s¡÷|ü+˝À ñqï sêø£då Tü ì •e⁄&ÉT X¯S\+‘√ düT\uÛ+Ñ >± #·+|æ Ä @qT>∑T #·sêàìï eÁdü+Ô >± #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
n+<äTe\¢ ø£è‹ÔyêùdX¯«s¡T&Ó’Hê&ÉT.
nÁ‘· dæ~∆+ |üsê+ ÁbÕbÕÔ eTTqjÓ÷ eTTì|ü⁄vZyê' ˆ
‘˚HÓ’e #· X¯ØπsD ÁbÕbÕÔdüÔ‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 19 ˆˆ
Çø£ÿ&É |üPs¡«+ eTTqT\T eTTìÁX‚wßü \˜ T dæ~ì∆ bı+~Hês¡T. ‘·eT X¯Øsê\‘√H˚ |üse¡ T|ü<ëìï #˚sT¡ ø=Hêïs¡T.
$<ë´ $<˚´X¯«sê s¡TÁ<ë' •yê j˚T e' Á|üø°]Ô‘ê' ˆ
ø£è‹ÔyêùdX¯«s¡+ *vZ+ ì‘·´e÷eè‘·´ dü+dæú‘ê' ˆˆ 20 ˆˆ
$<ä´,$<˚´X¯«s¡T&ÉT, eT+>∑fi¯s¡÷|ü⁄˝…’q s¡TÁ<äT\T ø£è‹ÔyêùdX¯«s¡ *+>±ìï m|ü&É÷ |ü]y˚wæº+∫ ñ+{≤s¡T.
C≤„‘ê« ø£*j·TT>∑+ |òüTÀs¡eT<Ûäs¡àãVüQ\+ »Hê' ˆ
ø£è‹Ôyêdü+ q eTTxÃìÔ ø£è‘êsêú ùdÔ q dü+X¯j·T' ˆˆ 21 ˆˆ
ø£*j·TT>∑+ n<Ûäs¡àãVüQ\eTì |òüTÀs¡yÓTÆq<äì ‘Ó\TdüTø=qï »qT\T ø£è‹Ôyêdürsêúìï e<ä* yÓfi¯fls¡T.yês¡T
<ÛäqT´\qT≥˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
»HêàqÔs¡ düVü≤ÁùdD yÓ÷øå√-q´Á‘ê|ü´‘˚ q yê ˆ
@πøq »qàHê yÓ÷ø£å' ø£è‹Ôyêùd ‘·T \uÛÑ´‘˚ ˆˆ 22 ˆˆ
Ç‘·s¡ düú˝≤˝À¢ y˚\»qà˝…‹ÔHê yÓ÷ø£å+ \_ÛdüTÔ+<√ ˝Ò<√ ø±ì á ø£è‹Ôyêdürs¡ú+˝À ˇø£ »qà‘√H˚ yÓ÷ø£å+
\_ÛdüTÔ+~.
Ä\j·T' düs¡«dæ<ë∆Hêy˚T‘·‘êú‡q+ e<äìÔ Væ≤ ˆ
>√|æ‘·+ <˚e<˚y˚q eTVü‰<˚y˚q X¯eTT“¤Hê ˆˆ 23 ˆˆ
332 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
á kÕúq+ düs¡«dæ<äT∆\≈£î Ä\j·T+e+{Ï<äì #Ó|ü⁄‘ês¡T. Ç~ <˚e<˚e⁄&ÉT eTVü‰<˚e⁄&Ó’q •e⁄ì s¡ø£åD˝À
ñqï düú\+.
j·TTπ> j·TTπ> Vü≤´Á‘· <ëHêÔ Áu≤Vü≤àD≤ y˚<äbÕs¡>±' ˆ
ñbÕdü‘˚ eTVü‰<˚e+ »|üìÔ X¯‘·s¡TÁ~j·TyéT ˆˆ 24 ˆˆ
Á|ü‹j·TT>∑+˝À Çø£ÿ&É õ‘˚+Á~j·TT\T y˚<yä ‘˚ ˝Ô· q’… Áu≤Vü≤àDT\T eTVü‰<˚e⁄ì |üPõkÕÔsT¡ . X¯‘· s¡TÁ~j·÷ìï
»|ækÕÔs¡T.
düTÔeìÔ dü‘·‘·+ <˚e+ eTVü‰<˚e+ Á‹j·TeT“ø£yéT ˆ
<Ûë´j·TH√Ô Vü≤è<äj˚T ì‘·´+ kÕúDT+ düsê«qÔs¡+ •eyéT ˆˆ 25 ˆˆ
Á‹j·T+ã≈£î&ÉT eTVü‰<˚e⁄&Ó’q <˚e⁄DÏí düs¡«yê´|ü≈£î&Ó’q kÕúDTe>∑T •e⁄ì Vü≤è<äj·T+˝À dü<ë <Ûë´ìdü÷Ô
k˛ÔÁ‘·+ #˚düTÔ+{≤s¡T.
>±j·TìÔ dæ<ë∆' øÏ\ ^‘·ø±ì j˚T yêsêDkÕ´+ ìedüìÔ $ÁbÕ' ˆ
‘˚cÕeT<∏Ó’πøq uÛÑy˚q eTTøÏÔπs´ ø£è‹Ôyêdü+ X¯s¡D+ Á|ü|üHêï' ˆˆ 26 ˆˆ
dæ<Tä \∆ T Çø£ÿ&É ^‘ê\T >±q+ #˚kÕÔsT¡ . yês¡D≤dæ˝À ìedæd÷ü Ô ø£è‹Ôyêdü<e˚ ⁄ì X¯sD
¡ T bı+<˚ Áu≤Vü≤àDT\T
ˇø£ »qà˝ÀH˚ yÓ÷øå±ìï bı+<äT‘·T+{≤s¡T.
dü+ÁbÕ|ü´ ˝Àπø »>∑‘êeT;Ûwüº+ düT<äTs¡¢uÛÑ+ $Á|ü≈£î˝Òwüß »qà ˆ
<Ûë´q+ düe÷<ëj·T »|üìÔ s¡TÁ<ä+ <Ûë´j·TìÔ ∫‘˚Ô j·T‘·jÓ÷ eTùV≤X¯yéT ˆˆ 27 ˆˆ
˝À≈£î\ øÏwüºyÓTÆq ø£wüºkÕ<Ûä´yÓTÆq Áu≤Vü≤àD≈£î\+˝À »qàH=+~ <Ûë´q+‘√ s¡TÁ<äTDíÏ »|ækÕÔs¡T. düHêï´düT\T
eTqdüT˝À eTùV≤X¯«s¡Tì <Ûë´ìkÕÔs¡T.
Äsê<Ûäj·TìÔ Á|üuÛÑTMT•‘ês¡+ yêsêDd”eT<Ûä´>∑‘ê eTT˙ÁHê›' ˆ
j·T»ìÔ j·TC…„Ìs¡_Ûdüì∆V”≤Hê' düTÔeìÔ s¡TÁ<ä+ Á|üDeT+‹ X¯eTT“¤yéT ˆˆ 28 ˆˆ
yêsêDd”yêdüT˝…q’ eTTqT\T Á|üuTÑÛ yÓq’ áX¯«s¡THêsê~ÛkÕÔsT¡ . ìwüÿ|ü≥T˝…’ j·TC≤„\‘√ |üPõkÕÔsT¡ . s¡TÁ<äTì
düTÔ‹kÕÔs¡T. X¯+uÛÑTìøÏ qeTdüÿ]kÕÔs¡T.
qyÓ÷ uÛÑyêj·÷eT\uÛ≤e<Ûëy˚Tï kÕúDT+ Á|ü|ü<˚´ –]X¯+ |ü⁄sêDyéT ˆ
düàsê$T s¡TÁ<ä+ Vü≤è<äj˚T ì$wüº+ C≤H˚ eTVü‰<˚eeTH˚ø£s¡÷|üyéT ˆˆ 29 ˆˆ
neT\uÛ≤yê\≈£î kÕúqyÓTqÆ uÛeÑ ⁄ìøÏ qeTkÕÿs¡+. düHê‘·qT&ÉT –]X¯jT· qT&Óq’ •e⁄ì X¯sD¡ Tbı+<äT‘·THêïqT.
Vü≤è<äj·Tdüú s¡TÁ<äTì düà]düTÔHêïqT. nH˚ø£ s¡÷bÕ\T>∑\ eTVü‰<˚e⁄ì ‘Ó\TdüT≈£î+≥THêïqT.
Ç‹ l ≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´+ HêeT <ë«Á‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 32 ˆˆ
l ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´eTH˚ eTTô|ŒÌ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 32 ˆˆ
 333
Á‘·j·TÁdæÔ+XÀ-<Ûë´j·T' ` eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+
yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´yéT ` yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´+
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
düe÷uÛ≤wü´ eTT˙˙∆e÷H˚›e<˚edü´ X¯S*q' ˆ
»>±eT *vZ+ ‘·Á<ä›wüߺ+ ø£|üØ›X¯«s¡eTe´j·TyéT ˆˆ 1 ˆˆ
BÛeT+‘·T&Ó’q yê´düT&ÉT eTTqT\T M&=ÿ\T|ü>± <˚e<˚e⁄&ÉT, ne´j·TT&ÉT nsTTq ø£|üØ›X¯«s¡*+>±ìï
<ä]Ù+#·{≤ìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
kÕï‘ê« ‘·Á‘· $<ÛëH˚q ‘·s¡ŒsTT‘ê« |æ‘·è≤웫C≤'! ˆ
|æXÊ#·yÓ÷#·H˚ rπsú |üP»j·÷e÷dü X¯S*qyéT ˆˆ 2 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! n‘·&Éø£ÿ&É $~Û$<Ûëq+>± kÕïq+ |æ‘·è‘·s¡ŒD+ ø±$+∫ |æXÊ#·yÓ÷#·q eTH˚ rs¡ú+˝À •e⁄ì
|üPõ+∫Hê&ÉT.
‘·Á‘êX¯Ãs¡´eT|üX¯´+ùdÔ eTTqjÓ÷ >∑Ts¡TD≤ düVü≤ ˆ
y˚Tìπs πøåÁ‘·e÷Vü‰‘·à´+ Á|üDÒeTT]Z]X¯+ Vü≤s¡yéT ˆˆ 3 ˆˆ
nø£ÿ&É Ä eTTqT\T >∑Ts¡Te⁄‘√≈£L&É ˇø£ n<äT“¤‘êìï #·÷∫Hês¡T. πøåÁ‘· e÷Vü‰‘·à´+>± uÛ≤$+∫ –ØX¯ó&Ó’q
•e⁄ìøÏ qeTdüÿ]+∫Hês¡T.
ø£•Ã<äuÛ≤´»>±y˚TeT+ XÊs¡÷›˝À |òüTÀs¡s¡÷|ü<Ûäèø˘ ˆ
eTè^y˚Tø±+ uÛÑø£åsTT‘·T+ ø£|üØ›X¯«s¡ eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 4 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT yê] <ä>∑Zs¡ø=ø£ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq |ü⁄* ø£|üØ›X¯«s¡ *+>∑+ <ä>∑Zs¡≈£î Ä&É õ+ø£H=ø£<ëìï ‹q{≤ìøÏ
e∫Ãq~.
‘·Á‘· kÕ ;Û‘·Vü≤è<äj·÷ ø£è‘ê« ø£è‘ê« Á|ü<äøÏåDyéT ˆ
<Ûëee÷Hê düTdü+ÁuÛ≤HêÔ yê´Á|òüTdü´ eX¯e÷>∑‘ê ˆˆ 5 ˆˆ
uÛÑj·T+‘√ Ä õ+ø£ Á|ü<äøÏåD\T #˚dæ#˚dæ ‘·‘·Ôs¡bÕ≥T‘√ |üs¡T¬>‘·TÔ‘·÷ |ü⁄*øÏ ∫øÏÿq~.
‘ê+ $<ës¡´ qU…’d”Ô¬øÌåí' XÊs¡÷›\' düTeTVü‰ã\' ˆ
»>±eT#êq´~«»q+ dü <äècÕº« ‘êqTà˙X¯«sêHé ˆˆ 6 ˆˆ
m≈£îÿe ã\+ ø£*Zq XÊs¡÷›\+ ‘·q yê&ç >√fi¯fl‘√ Ä õ+ø£qT N*à eTTqT\qT #·÷∫ eTs√ ìs¡®q
Á|ü<˚XÊìøÏ yÓ[flq~.
eTè‘·e÷Á‘ê #· kÕ u≤˝≤ ø£|üØ›XÊÁ>∑‘√ eTè^ ˆ
n<äèX¯´‘· eTVü‰C≤«˝≤ y√´$Tï dü÷s¡´düeTÁ|üuÛ≤ ˆˆ 7 ˆˆ
334 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Ä ˝Ò&ç ø£|üØ›X¯«s¡ *+>∑+ eTT+<äT eTs¡DÏ+#·>±H˚ Äø±X¯+˝À dü÷s¡´düe÷q ø±+‹>∑\ >=|üŒ C≤«\
ø£ìŒ+∫q~.
Á‹H˚Á‘ê ˙\ø£D≤˜ #· X¯XÊv±ÿ vÏÿ‘· X‚Ksê ˆ
eècÕ~Ûs¡÷&ÛÜ |ü⁄s¡Tôw’kÕÔ<äèXË’πse dü+j·TT‘ê ˆˆ 8 ˆˆ
n~ eT÷&ÉT ø£qTï\T q\¢ì yÓT&É #·+Á<äøfi£ ¯ ‘·\ô|<’ ë*à eèwüu≤Û qï~Ûs√Væ≤+∫ n<˚ Äø±s¡+>∑\ |ü⁄s¡Twüß\‘√
ø£*dæ ñ+&çq~.
|ü⁄wüŒeèwæº+ $eTTxÃìÔ UÒ#·sê düÔdü´ eT÷s¡∆ì ˆ
>∑DÒX¯«s¡' dü«j·T+ uÛÑ÷‘ê« q <äèwüº düÔ‘Yø£åD≤‘·Ô‘·' ˆˆ 9 ˆˆ
Äø±X¯#ês¡T˝…’q <˚e‘·˝≤ õ+ø£ ‘·\ô|’ |ü⁄wüŒesê¸ìï ≈£î]|æ+∫Hês¡T. ‘·sê«‘· Ä C≤«\ >∑D|ü‹ s¡÷bÕìï
bı+~ n<äèX¯´yÓTÆq~.
<äèôwºÌ«‘·<ëX¯Ãs¡´es¡+ C…’$Tì Á|üeTTU≤düÔ<ë ˆ
ø£|üØ›X¯«s¡e÷Vü‰‘·à´+ |üÁ|ü#·Täs¡TZs¡TeT#·T´‘·yéT ˆˆ 10 ˆˆ
Ä n<äT“¤‘êìï #·÷∫ C…’$Tì yÓTT<ä˝…’qyês¡T ‘·eT >∑Ts¡Te⁄ y˚<äyê´düTì ø£|üØ›X¯«s¡e÷Vü‰‘êà´ìï
‘Ó\Œe\dæq<äì n&ç>±s¡T.
‘˚cÕ+ Áb˛yê#· uÛÑ>∑yêH˚›yêÁπ> #√|ü$X¯´ dü' ˆ
ø£|üØ›X¯dü´ e÷Vü‰‘·à´+ Á|üDeT´ eèwüuÛÑ<Ûä«»yéT ˆˆ 11 ˆˆ
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ yê´düT&ÉT ø£|Øü X› «¯ s¡Tì¬ø<äTs¡T>± ≈£Ls=Ãì eèwüu<ÑÛ «äÛ E&Óq’ •e⁄ìøÏ qeTdüÿ]+∫ Ä eTTqT\≈£î
ø£|üØ›X¯«s¡Tì eTVæ≤eT ì{≤¢ $e]+∫Hê&ÉT.
(düàè‘Ó’´yêX‚wübÕbÂ|òüT+ øÏåÁ|üeTdü´ $qX¯´‹,
ø±eTÁø√<Ûë<äjÓ÷ <√cÕ yêsêDkÕ´+ ìyêdæq'
$|òü÷ï' düπs« $qX¯´ìÔ ø£|üØ›X¯«s¡|üP»Hê‘Y,
‘·kÕà‘·‡<Ó’e Á<äwüºe´+ ø£|üØ›X¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT.)
Ç<ä+ <˚edü´ ‘·*¢vZ+ ø£|üØ›X¯«s¡ eTT‘·ÔeTyéT ˆ
|üPõ‘·e´+ Á|üj·T‘˚ïq k˛Ô‘·e´+ yÓ’~¬ø’' düÔyÓ’' ˆˆ 12 ˆˆ
(á ø£|Øü X› «¯ s¡Tì düàs¡D+‘√H˚ düs«¡ bÕ|üdeü T÷Vü≤+ yÓ+≥H˚ q•düT+Ô ~. ø±eT+ Áø√<Û+ä yÓTT<ä˝q’… <√cÕ\T
düs¡«$|òü÷ï\T yêsêDdæ˝À ñ+&˚ á <˚e⁄ì |üPõ+∫q+<äTe\¢ q•kÕÔsTT. ø±ã{Ϻ m\¢|ü&ÉT ø£|üØ›X¯«s¡TDÏí
<ä]Ù+#ê*.)
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 335

Ç~ ø£|üØ›X¯«s¡Tì *+>∑+ ñ‘·ÔeTyÓTÆq~. ÁX¯<ä∆>± |üPõ+#· ‘·–q~. y˚<ä k˛ÔÁ‘ê\‘√ ø=ìj·÷&É‘·–q~.

<Ûë´j·T‘êeTÁ‘· ìj·T‘·+ jÓ÷–Hê+ XÊqÔ#˚‘·kÕyéT ˆ
C≤j·T‘˚ jÓ÷>∑dæ~∆X¯Ã wüD≤àùdq q dü+X¯j·T' ˆˆ 13 ˆˆ
XÊ+‘·eTqdüT‘√ ì‘·´+ <Ûë´ì+#˚ jÓ÷>∑T\≈£î Ç#·Ã≥ Äs¡Te÷kÕ˝À¢ jÓ÷>∑dæ~∆ \_ÛdüTÔ+~. Bì˝À
dü+<˚Vü≤+˝Ò<äT.
ÁãVü≤àVü≤‘ê´~bÕbÕì $qX¯´qÔ´dü´ |üP»Hê‘Y ˆ
|æXÊ#·yÓ÷#·H˚ ≈£îDÒ¶ kÕï‘·kÕ´Á‘· düMT|ü‘·' ˆˆ 14 ˆˆ
ÁãVü≤àVü≤‘·´e+{Ï bÕbÕ\T á <˚e⁄ì |üPõ+∫q+<äTe\¢ q•kÕÔsTT. á <ä>∑Zs¡˝Àì |æXÊ#·yÓ÷#·qeTH˚
≈£î+&É+˝À kÕïq+ #˚dæqyêì bÕbÕ\T≈£L&É ‘=\–b˛‘êsTT.
ndæàHé πøåÁ‘˚ |ü⁄sê $ÁbÕdüÔ|üd”« X¯+dæ‘·Áe‘·' ˆ
X¯vóÿø£s¡í Ç‹ U≤´‘·' |üP»j·÷e÷dü X¯S*qyéT ˆˆ 15 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! á πøåÁ‘·+˝À |üPs¡«+ Á|üX¯+dü˙j·TyÓTÆq ìj·TeT+ ø£\ X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉH˚ Á|üdæ<äT∆&Ó’q eTTì
ìedæ+∫ X¯+ø£s¡Tì |üPõ+∫Hê&ÉT.
»C≤|ü s¡TÁ<äeTìX¯+ Á|üDe+ s¡TÁ<äs¡÷|æDyéT ˆ
|ü⁄wüŒ<Ûä÷bÕ~_Û' k˛ÔÁ‘Ó’' qeTkÕÿ¬s’' Á|ü<äøÏåD…Æ' ˆˆ 16 ˆˆ
n‘·&ÉT s¡TÁ<äTì s¡TÁ<äs¡÷|üyÓTÆq z+ø±sêìï m\¢y˚fi¯˝≤ »|æ+∫Hê&ÉT. |ü⁄wüŒ<Ûä÷|üBbÕ~ ñ|ü#êsê\‘√
k˛ÔÁ‘ê\‘√ qeTkÕÿs¡ Á|ü<äøÏåD\‘√ |üPõ+∫Hê&ÉT.
ñyêdü ‘·Á‘· jÓ÷>±‘êà ø£è‘ê« Bøå±qTÔ HÓ’wæ˜ø°yéT ˆ
ø£<ë∫<ë>∑‘·+ Áù|‘·+ |üX¯´‹ düà ≈£åî<Ûëì«‘·yéT ˆˆ 17 ˆˆ
Ä X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT jÓ÷>∑kÕ<Ûäq|üs¡T&Ó’ ìwü˜>∑\ Bø£åqT |üPì ñ+&çHê&ÉT. ˇø±H=ø£|ü⁄&ÉT Äø£*>=qï Áù|‘·+
‘·q <ä>∑Zs¡≈£î sê>± #·÷∫Hê&ÉT.
ndæú #·s¡à |æq<ë∆vZ+ ìX¯«düqÔ+ eTTVüQs¡TàVüQ' ˆ
‘·+ <äècÕº« dü eTTìÁX‚wü˜' ø£è|üj·÷ |üs¡j·÷ j·TT‘·' ˆˆ 18 ˆˆ
n~ nej·Tyê\qT #·s¡à+‘√ ø£|üø=ì e÷{Ïe÷{ÏøÏ ì≥÷ºs¡Tdü÷Ô ñ+&çq~. <ëìï Ä eTTìÁX‚wüߘ&ÉT
#·÷∫ $TøÏÿ* <äj·T<ä\∫Hê&ÉT.
Áb˛yê#· ø√ uÛÑyêqÿkÕà<˚›XÊ<˚›X¯$TeT+ >∑‘·' ˆ
‘·ôd’à |æXÊ#·' ≈£åî<Ûäj·÷ |”&É´e÷H√-ÁãM<ä«#·' ˆˆ 19 ˆˆ
336 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
˙yÓes¡e⁄. @ Á|ü<˚X¯+ qT+&ç Çø£ÿ&çøÏ e∫ÃHêeì Á|ü•ï+#·>± Ä |æXÊ#·+ Äø£* u≤<Ûä#˚ |”&ç+|üã&ÉT‘·÷
Ç{≤¢ |ü*øÏq~.
|üPs¡«»qàq´Vü≤+ $Áb˛ <Ûäq<Ûëq´düeTì«‘·' ˆ
|ü⁄Á‘·bÂÁ‘ê~_Ûs¡T´ø£Ô' ≈£î≥TeT“uÛÑs¡D√‘·T‡ø£' ˆˆ 20 ˆˆ
|üPs¡«»qà˝À <Ûqä <Ûëq´eTT\T düeTè~∆>±>∑\ ˇø£ Áu≤Vü≤àDT&ÉqT. ø=&ÉT≈£î\T eTqTeT\‘√ ñqï ≈£î≥T+u≤ìï
b˛wæ+#·T≥˝ÀH˚ ÄdüøÏÔ ø£*– ñ+{Ïì.
q |üPõ‘ê eTj·÷ <˚yê >±y√-|ü´‹<∏äj·TdüÔ<ë ˆ
q ø£<ë∫‘·ÿè‘·+ |ü⁄D´eT\Œ+ yê dü«\Œy˚Te yê ˆˆ 21 ˆˆ
<˚e‘·\qT |üPõ+#·˝Ò<äT. >√e⁄\qT n‹<∏äT\qT dü‘·ÿ]+#·˝Ò<äT. ø=~› |ü⁄D´ø±s¡´yÓTÆHê #˚j·T˝Ò<äT.
@ø£<ë uÛÑ>∑yêÁqTÁ<√ >√eèùwX¯«s¡yêVü≤q' ˆ
$X‚«X¯«s√ yêsêDkÕ´+ <äèwüº' düŒèc˛º qeTdüÿè‘·' ˆˆ 22 ˆˆ
ˇø£kÕ] yêsêDdæ˝À eèwüuÛÑyêVü≤qT&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q $X‚«X¯«s¡Tì #·÷∫ ‘êøÏ qeTdüÿ]+∫HêqT.
‘·<ë-∫πsD ø±˝Òq |üxÑ·«eTVü≤e÷>∑‘·' ˆ
q <äèwüº+ ‘·qàVü‰|òüTÀs¡+ j·TeTdü´ e<äq+ eTTH˚ ˆˆ 23 ˆˆ
‘·sê«‘· z eTT˙! ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ H˚qT eTs¡DÏ+∫HêqT. nsTTHê uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq j·TeT˝Àø±ìï H˚qT
#·÷&É˝Ò<äT.
á<äèo+ jÓ÷ì e÷|üqï' ô|’XÊN+ ≈£åî<Ûäj·÷-]›‘·' ˆ
|æbÕdüj·÷ |ü]Áø±H√Ô q C≤Hê$T Væ≤‘êVæ≤‘·yéT ˆˆ 24 ˆˆ
Ç{Ϻ |æXÊ#·C≤‹ »qàqT bı+~ Äø£* <ëVü‰\‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ eT+∫#Ó&ÉT\qT >∑T]Ô+#·˝Ò≈£îHêïqT.
j·T~ øÏxÏÑ·‡eTT<ä∆s¡TÔeTTbÕj·T+ |üX¯´dæ Á|üuÛÀ! ˆ
≈£îs¡Twü« ‘·+ qeTdüTÔuÛÑ´+ ‘ê«eTVü≤+ X¯s¡D+ >∑‘·' ˆˆ 25 ˆˆ
z eTVü‰‘êà! Hêø° »qà$eTTøÏÔøÏ @<Ó’Hê ñbÕj·TeTTqï qqïqTÁ>∑Væ≤+|ü⁄eTT. ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. H˚qT
ìqTï X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT.
Ç‘·T´ø£Ô' X¯vóÿø£s√í-<∏ä |æXÊ#·$T<äeTÁãM‘Y ˆ
‘ê«<äèXÀ q Væ≤ ˝Àπø-dæàì«<ä´‘˚ |ü⁄D´ø£è‘·ÔeT' ˆˆ 26 ˆˆ
j·T‘·Ô«j·÷ uÛÑ>∑yêq÷Œs¡«+ <äèc˛º $X‚«X¯«s¡' •e' ˆ
dü+düŒèc˛º e웑√ uÛÑ÷j·T' ø√-q´düÔ«‘·‡<äèXÀ uÛÑT$ ˆˆ 27 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 337

á $<Ûä+>± |ü\Tø£>± X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT |æXÊ#·+‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT. á ˝Àø£+˝À |ü⁄D≤´‘·Tà˝À¢ ˙e+{Ïyê&ÉT

eTs=ø£&TÉ ˝Ò&TÉ . ˙e⁄ Ç+‘·≈î£ eTT+<äT uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT Á|ü|+ü #êìø£~|Û ‹ü nsTTq $X‚«X¯«s¡Tì dü«j·T+>± <ä]Ù+∫Hêe⁄.
düŒè•+∫ qeTdüÿ]+∫Hêe⁄. n‘·&ÉT d”«ø£]+∫Hê&ÉT. á uÛÑ÷$T˝À ˙‘√ düe÷qT&ÉT eTs=ø£&Óe&ÉTHêï&ÉT?
‘˚q ø£s¡à$bÕπøq <˚X¯y˚T‘·+ düe÷>∑‘·' ˆ
kÕïq+ ≈£îs¡Twü« oÁ|òüT+ ‘·«eTdæàHé ≈£îDÒ¶ düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 28 ˆˆ
|üPs¡«ø£sà¡ |ò\ü +>± ˙M Á|ü<X˚ ÊìøÏ e∫ÃHêe⁄. kÕe<ÛëqT&Éy’Ó oÁ|òTü +>± á ≈£î+&É+˝À kÕïq+ #˚jT· TeTT.
j˚TH˚e÷+ ≈£î‹‡‘ê+ jÓ÷ì+ øÏåÁ|üy˚Te Á|üVü‰dü´dæ ˆ 29 ˆˆ
dü @eeTTø√Ô eTTìHê |æXÊ#√ <äj·÷e‘ê <˚ees¡+ Á‹H˚Á‘·yéT ˆ
düàè‘ê« ø£|üØ›X¯«s¡MT•‘ês¡+ #·Áπø düe÷<Ûëj·T eTH√-e>±Vü≤yéT ˆˆ 30 ˆˆ
‘·<ëe>±Vü‰qTàìdüìï<ÛëH˚ eTe÷s¡ ~yê´uÛÑs¡D√|ü|üqï' ˆ
n<äèX¯´‘ês¡ÿÁ|ü‹y˚T $e÷H˚ X¯XÊvÿ∫Vü‰ïvÏÿ‘·#ês¡TeTÚ[' ˆˆ 31 ˆˆ
<ë+‘√ ˙e⁄ ì+<ä´yÓTÆq á |æXÊ#·s¡÷bÕìï ‘=+<äs¡˝ÀH˚ $&ÉTkÕÔe⁄. <äj·T>∑\ X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT n˝≤
#Ó|üŒ>± Ä |æXÊ#·s¡÷|ü⁄&ÉT <˚e‘êÁX‚wüߘ&ÉT Á‹H˚Á‘·T&ÉT Á|üuÛÑTyÓ’q ø£|üØ›X¯«s¡Tì düà]+∫ eTqdüT ≈£î<äT≥ |üs¡#·Tø=ì
Ä ≈£î+&É+˝À kÕïq+ #˚dHæ ê&ÉT. Ä eTTì düMT|ü+˝À ≈£î+&ÉeT+<äT kÕïq+ #˚jT· ≥+e\¢ |æXÊ#·s÷¡ |ü+ q•+∫q~.
n|ü&É‘·&ÉT ñ‘·Ôe÷uÛÑs¡D≤\‘√ n\+ø£è‘·T&Ó’ dü÷s¡´düeT+>± Á|üø±•düTÔqï $e÷q+˝À #·+Á<äø£fi¯‘√ n+<äyÓTÆq
•s¡düT>∑\ •e⁄&ÉT kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT.
$uÛ≤‹ s¡TÁ<Ó’s¡T~‘√~e'ôdúÌ' düe÷eè‘√ jÓ÷–_Ûs¡Á|üy˚TjÓÆT' ˆ
düyê\œ˝≤´~_Û πswü <˚y√ j·T<∏√<äj˚T uÛ≤qTs¡X‚wü<˚yÓ’' ˆˆ 32 ˆˆ
dü«s¡ZeT+<ä* s¡TÁ<äT\‘√ es¡íqø£+<äì eTVæ≤eTø£\ jÓ÷>∑T\‘√≈£L&É Á|üø±•+∫Hê&ÉT. ñ<äj·Tø±\+˝À
yê\œ˝≤´~ eTTqT\‘√ düeTdüÔ <˚e‘·\‘√ |ü]eè‘·T&Ó’q dü÷s¡T´ìe˝… n‘·&ÉT+&ÓqT.
düTÔeìÔ dæ<ë∆ ~$ <˚edü+|òü÷ qè‘·´ìÔ ~yê´|ü‡s¡k˛-_Ûsêe÷' ˆ
eTTxÃìÔ eèwæº+ ≈£îdüTe÷*$TÁXÊ+ >∑q∆s¡«$<ë´<Ûäs¡ øÏqïsê<ë´' ˆˆ 33 ˆˆ
Äø±X¯+˝À dæ<äT∆\T düTÔ‹düTÔHêïs¡T. <˚e‘êdüeT÷Vü≤+ ø=ìj·÷&ÉT‘√+~. n|ü‡s¡dü\T Hê≥´+ #˚düTÔHêïs¡T.
>∑+<Ûäs¡« $<ë´<Ûäs¡ øÏqïsê<äT\T |ü⁄wüŒesê¸ìï ≈£î]|ædüTÔHêïs¡T.
dü+dü÷Ôj·Te÷H√-<∏ä eTT˙Áq›dü+ô|òTÆs¡yê|ü´ uÀ<Ûä+ uÛÑ>∑eÁ‘·ŒkÕ<ë‘Y ˆ
düe÷$X¯qàD¶\y˚TeeTÁ>∑´+ Á‘·sT÷eTj·T+ j·TÁ‘· $uÛ≤‹ s¡TÁ<ä' ˆˆ 34 ˆˆ
eTTìdüeT÷Vü≤+ ø=ìj·÷&É>± uÛÑ>∑e<äqTÁ>∑Vü≤+e\¢ ~e´C≤„Hêìï bı+~ ÁX‚wü˜eTT y˚<äÁ‘·j·÷‘·àø£eT÷
nsTTq s¡TÁ<äT&ÉT Á|üø±•+#˚ ~e´|ü<ëìï n‘·&ÉT Á|üy˚•+∫Hê&ÉT.
338 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
X¯vóÿø£s¡í ñyê#·:`X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT |ü*ø±&ÉT
<äècÕº« $eTTø£Ô+ dü |æXÊ#·uÛÑ÷‘·+ eTTì'Á|üVü≤èc˛º eTqkÕ eTùV≤X¯yéT ˆ
$∫qÔ´ s¡TÁ<ä+ ø£$y˚TeeTÁ>∑´+ Á|üDeT´ ‘·TcÕºe ø£|ü]›q+ ‘·yéT ˆˆ 35 ˆˆ
|æXÊ#·s¡÷bÕìï e<ä*q n‘·ìì #·÷∫ X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT dü+‘√wæ+∫ eTùV≤X¯«s¡T&Ó’q •e⁄ì eTqdüT˝À
<Ûë´ì+∫ ø£$ nsTTq ø£|üØ›X¯«s¡Tì qeTdüÿ]+∫ düTÔ‹+#ê&ÉT.
qe÷$T ì‘·´+ |üs¡‘·'|üs¡kÕÔ<√ZbÕÔs¡y˚Tø£+ |ü⁄s¡Twü+ |ü⁄sêDyéT ˆ
ÁeC≤$T jÓ÷^X¯«s¡MT•‘ês¡e÷~‘·´eT–ï+ ø£*˝≤~Ûs¡÷&ÛÉyéT ˆˆ 36 ˆˆ
|üsê‘·Œs¡T&ÉyÓ’q s¡ø£å≈£î&Ée⁄, |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Ée⁄, nsTTq ìqTï qeTdüÿ]düTÔHêïqT, jÓ÷^X¯«s¡T&Ée⁄,
n–ï dü÷s¡´dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄, >∑Vü≤qkÕúHê~Ûwüߘ&ÉyÓ’q <˚e⁄HêÁX¯sTTdüTÔHêïqT.
‘ê«+ ÁãVü≤àbÕs¡+ Vü≤è~düìï$wüº+ Væ≤s¡Dàj·T+ jÓ÷–qe÷~V”≤qyéT ˆ
ÁeC≤$T s¡TÁ<ä+ X¯s¡D+ ~$düú+ eTVü‰eTTì+ ÁãVü≤à|üs¡+ |ü$Á‘·yéT ˆˆ 37 ˆˆ
y˚<ë+‘·>∑eTT´&Ée⁄, Vü≤è<äj·T+˝À ñqïyê&Ée⁄, Væ≤s¡Dàj·Ts¡÷|ü⁄&Ée⁄, jÓ÷–$, »qà˝Òìyê&Ée⁄,
dü«s¡ZeT+<äTqï >=|üŒ eTTì$, |ü$Á‘·T&Ée⁄, ÁãVü‰àr‘·T&ÉyÓ’q s¡TÁ<äTì ìqTï X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT.
düVü≤ÁdübÕ<ëøÏå•s√-_Ûj·TTø£Ô+ düVü≤Ádüu≤VüQ+ ‘·eTdü' |üs¡kÕÔ‘Y ˆ
‘ê«+ ÁãVü≤àbÕs¡+ Á|üDe÷$T X¯eTT“¤+ Væ≤s¡D´>∑sꓤ~Û|ü‹+ Á‹H˚Á‘·yéT ˆˆ 38 ˆˆ
nq+‘ê˝…’q bÕ<ë\T ø£qTï\T •s¡düT‡\T uÛÑTC≤\T ø£\yê&Ée⁄. ‘·yÓ÷>∑TD≤r‘·T&Ée⁄. y˚<ä\≈£åî´&Ée⁄.
Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤qø£~Û|ü‹$, Á‹H˚Á‘·T&Ée>∑T X¯+uÛÑT&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
j·T‘·' Á|üdü÷‹s¡®>∑‘√ $HêXÀ j˚THêVü≤è‘·+ düs¡«$T<ä+ •y˚q ˆ
‘·+ ÁãVü≤àbÕs¡+ uÛÑ>∑eqÔMTX¯+ Á|üDeT´ ì‘·´+ X¯s¡D+ Á|ü|ü<˚´ ˆˆ 39 ˆˆ
•e⁄ìe\¢ $X¯«+ |ü⁄≥Tºø£ HêXÊìï bı+<äT‘·Tqï~. á düeTdüÔ+ n‘·ì ø£\Œqy˚T. n{Ϻ y˚<äy˚<äT´&Ó’q
áX¯«s¡Tì qeTdüÿ]+∫ X¯s¡D≤>∑‘·T&É q>∑T#·THêïqT.
n*+>∑e÷˝Àø£$V”≤qs¡÷|ü+ dü«j·T+Á|üuÛÑT+ ∫Á‘·Œ‹yÓTÆø£s¡÷|üyéT ˆ
‘·+ ÁãVü≤àbÕs¡+ |üs¡y˚TX¯«s¡+ ‘ê«+ qeTdüÿ]ùw´ q j·T‘√-q´<ädæÔ ˆˆ 40 ˆˆ
@ ∫Vü≤ïeTT ˝Òìyê&ÉT, yÓ\T>∑Tø£+<äìs¡÷|ü⁄&ÉT, dü«j·T+>± Á|üuÛÑTe⁄, C≤„qÁ|ü‹eT eTTKs¡÷|ü+>±
ñqïyê&ÉT, y˚<äy˚<äT´&ÉT, |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTdüÿ]düTÔHêïqT. ˙ø£+fÒ eTπsB y˚s¡T ˝Ò<äT.
j·T+ jÓ÷–qdüÔ´ø£Ôdü;»jÓ÷>±
\¢u≤∆« düe÷~Û+ |üs¡e÷‘·àuÛÑ÷‘ê' ˆ
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 339

|üX¯´ìÔ <˚e+ Á|üD‘√-dæà ì‘·´+

‘·Á<ä“Vü≤àbÕs¡+ uÛÑe‘·' dü«s¡÷|üyéT ˆˆ 41 ˆˆ
jÓ÷>∑T\T ;»dü+ã+<Ûëìï e<ä* <Ûë´qdüe÷~Ûq+~ |üs¡e÷‘·às¡÷|ü⁄˝…’ |üs¡ÁãVü‰àìï <ä]ÙkÕÔs¡T. n{Ϻ
ÁãVü≤àbÕs¡yÓTÆq ˙ dü«s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
q j·TÁ‘· Hêe÷ì $X‚wü‘·è|æÔ
s¡ïdü+<äèX‚ ‹wü˜‹ j·T‘·‡«s¡÷|üyéT ˆ
‘·+ ÁãVü≤àbÕs¡+ Á|üD‘√-dæà ì‘·´+
dü«j·TeTT“¤e+ ‘ê«+ X¯s¡D+ Á|ü|ü<˚´ ˆˆ 42 ˆˆ
‘·‘«Ô· $wüjT· +˝À HêeTeTT\T ‘·è|æ˙Ô j·Te⁄. dü«s¡÷|ü+ Ç+Á~j·TC≤„HêìøÏ >√#·s+¡ ø±<äT. n{Ϻ dü«j·T+uÛTÑ e⁄
ÁãVü≤àbÕs¡yÓTÆq ìqTï X¯s¡DT bı+~ ì‘·´+ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
j·T<˚«<äyê<ë_Ûs¡‘ê $<˚Vü≤+
düÁãVü≤à$C≤„qeTuÛÒ<äy˚Tø£yéT ˆ
|üX¯´qÔ´H˚ø£+ uÛÑe‘·' dü«s¡÷|ü+
‘·Á<ä“Vü≤àbÕs¡+ Á|üDe÷$T ì‘·´yéT ˆˆ 43 ˆˆ
y˚<äyê<äeTT\+<äT ÁX¯<ä∆ >∑\yês¡T $<˚Vü≤+ uÛÒ<äs¡Væ≤‘·+ nK+&ÉyÓTÆq ˙ ‘·‘êÔ«ìï <ä]ÙkÕÔs¡T. n{Ϻ
ÁãVü≤àbÕs¡yÓTÆq ˙ dü«s¡÷bÕìï m\¢y˚fi¯\ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
j·T‘·' Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Twü' |ü⁄sêD√ $es¡Ô‘˚-j·T+ Á|üDeT+‹ <˚yê' ˆ
qe÷$T ‘·+ CÀ´‹wæ dü+ì$wüº+ ø±\+ ãèVü≤qÔ+ uÛÑe‘·' dü«s¡÷|üyéT ˆˆ 44 ˆˆ
˙e˝Ò¢ Á|ü<Ûëq‘·‘·Ô«+ |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT |ü]D≤eT+ #Ó+<äT‘·Tqï$. <˚e‘·\T qeTdüÿ]+‘·Ts¡T.
‘˚CÀeTj·Ts¡÷|ü+˝À ì*Ãq eTVü‰ø±\s¡÷|æyÓ’q ˙ dü«s¡÷bÕìøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
ÁeC≤$T ì‘·´+ X¯s¡D+ eTùV≤X¯+ kÕúDT+ Á|ü|ü<˚´ –]X¯+ |ü⁄sêDyéT ˆ
•e+ Á|ü|ü<˚´ Vü≤s¡$TqT›eTÚ[+ |æHêøÏq+ ‘ê«+ X¯s¡D+ ÁeC≤$T ˆˆ 45 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡THÓ\¢|ü⁄&ÉT X¯s¡DT bı+<äT‘êqT. |ü⁄sêD |ü⁄s¡Twüß&ÉT –]X¯j·TqT&Ó’q •e⁄HêÁX¯sTTkÕÔqT.
#·+Á<äeTÚ[ |æHêøÏ nsTTq ìqTï X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT.
düTÔ‘Ó’«e+ X¯vóÿø£s√í-k uÛÑ>∑eqÔ+ ø£|ü]›qyéT ˆ
|übÕ‘· <äD¶e<ä÷“¤eTÚ Áb˛#·Ãs¡Hé Á|üDe+ •eyéT ˆˆ 46 ˆˆ
á $<Ûä+>± X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q •e⁄ì düTÔ‹+∫ •eø£s¡yÓTÆq z+ø±sêìï ñ#·Ã]dü÷Ô H˚\ô|’
<ä+&ÉeÁ‘·ŒD≤eT+ #˚dæHê&ÉT.
340 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·‘Yø£åD≤‘·Œs¡eT+ *+>∑+ ÁbÕ<äTs¡÷“¤‘·+ •yê‘·àø£yéT ˆ
C≤„qe÷qq›eT<Ó’«‘·+ ø√{Ïø±˝≤–ïdüìïuÛÑyéT ˆˆ 47 ˆˆ
Ä ø£Då +˝À •edü«s¡÷|üeTT, C≤„Hê q+<ë‘·àø£eTT, ø√{Ïø±˝≤–ï düìïuÛyÑ TÓ qÆ |üse¡ T*+>∑+ Ä$s¡“$¤ +∫q~.
X¯vóÿø£s√í-<∏ä dü ‘·<ë eTTì' düsê«‘·àø√-eT\' ˆ
ì©H√ $eT˝Ò *+π> ‘·<ä<äT“¤‘·$TyêuÛÑe‘Y ˆˆ 48 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT ìs¡à\yÓTÆq Ä *+>∑+˝À ©qyÓTÆ düsê«‘·à≈£î&ÉT>± <√wüs¡Væ≤‘·Tì>± s¡÷bı+~Hê&ÉT.
n~ n<äT“¤‘·+>± dü+uÛÑ$+∫q~.
@‘·Á<äVü≤dü´e÷U≤´‘·+ e÷Vü‰‘·à´+ #· ø£|ü]›q' ˆ
q ø£•Ã<˚«‹Ô ‘·eTkÕ $<ë«q|ü´Á‘· eTTVü≤´‹ ˆˆ 49 ˆˆ
ø£|üØ›X¯«s¡Tì á s¡Vü≤dü´+ e÷Vü‰‘·à´+ ≈£L&É $e]+∫HêqT. ‘·yÓ÷>∑TD Á|üuÛ≤e+‘√ Bìï me«&ÉTqT
‘Ó*j·TC≤\&ÉT. |ü+&ç‘·T&ÉT ≈£L&É á $wüj·T+˝À yÓ÷Væ≤‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
j·T Çe÷+ X¯èDTj·÷ìï‘·´+ ø£<∏ë+ bÕ|üÁ|üD≤•˙yéT ˆ
uÛÑø£Ô' bÕ|ü$eTTø±Ô‘êà s¡TÁ<äkÕMT|ü´e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 50 ˆˆ
bÕ|üHê•ì nsTTq á ø£<∏äqT m\¢|ü⁄&ÉT $H˚ uÛÑ≈£îÔ&ÉT bÕ|ü$eTT≈£îÔ&Ó’ •e⁄ì kÕìï<Ûë´ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
|ü¬πsƒ#·Ã dü‘·‘·+ X¯ó<√∆ ÁãVü≤àbÕs¡+ eTVü‰düÔeyéT ˆ
ÁbÕ‘·s¡à<Ûë´Vü≤ïdüeTj˚T dü jÓ÷>∑+ ÁbÕ|ü⁄ïj·÷qïs¡' ˆˆ 51 ˆˆ
eTqTE&ÉT X¯ó<äT∆&Ó’ m\¢|ü⁄&ÉT ÁãVü≤àbÕs¡eTH˚ k˛ÔÁ‘êìï ñ<äj·T+ eT<Ûë´Vü≤ïø±˝≤˝À¢ #·<äyê*. n{Ϻyê&ÉT
jÓ÷>∑dæ~∆ì bı+<äT‘ê&ÉT.
ÇôV’≤e ì‘·´+ e‘ꇴyÓ÷ <˚e<˚e+ ø£|ü]›qyéT ˆ
Á<äøå±´eT' dü‘·‘·+ <˚e+ |üP»j·÷eTÁdæÔ˝À#·qyéT ˆˆ 52 ˆˆ
Çø£ÿ&ÉH˚ XÊX¯«‘·+>± ìedæ<ë›+. <˚e<˚e⁄&Ó’q ø£|üØ›X¯«s¡Tì <ä]Ù+#·T≈£î+<ë+. Á‹H˚Á‘·T&Ó’q Ä <˚e⁄ì
m\¢|ü⁄&ÉT |üPõkÕÔeTT.
Ç‘·T´ø±Ô« uÛÑ>∑yêHê«´dü' •ôw’´' düVü≤ eTVü‰<äT´‹' ˆ
ñyêdü ‘·Á‘· j·TTø±Ô‘êà |üP»j·THÓ’« ø£|ü]›qyéT ˆˆ 53 ˆˆ
eTVü‰‘·Tà&ÉT yê´düeTVü‰eTTì á $<Û+ä >± #Ó|Œæ >=|üŒ ‘˚»dæ«jÓTÆ •wüß´\‘√≈£L&É j·TTø±Ô‘T· à&Ó’ ø£|Øü X› «¯ s¡Tì
|üPõdü÷Ô nø£ÿ&ÉH˚ ìedæ+∫Hê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´+ HêeT Á‘·j·TÁdæÔ+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 33 ˆˆ
l ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´eTH˚ eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 33 ˆˆ
 341
#·‘·TÁdæÔ+XÀ-<Ûë´j·T' ` eTTô|ŒÌ Hê\Ze n<Ûë´j·T+
yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´yéT ` yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´+
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
ñwæ‘ê« ‘·Á‘· uÛÑ>∑yêHé ø£|üØ›XÊìÔπø |ü⁄q' ˆ
j·Tj·TÚ Á<äwüߺ+ eT<Ûä´y˚TX¯+ ãVüQes¡¸>∑D≤ÁqŒuÛÑT' ˆˆ 1 ˆˆ
|üPE´&Óq’ yê´düT&ÉT ø£|Øü X› «¯ s¡dìü ï~Û˝À ìedæ+∫ #ê\ dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· eT<Û´ä y˚TX¯«s¡Tì <ä]Ù+#·{≤ìøÏ
yÓ[flHê&ÉT.
‘·Á‘· eTHê›øÏ˙+ |ü⁄D≤´eTèwædüvÈìùw$‘êyéT ˆ
qB+ $eT\bÕ˙j·÷+ <äècÕº« Vü≤èc˛º-uÛÑeqTàì' ˆˆ 2 ˆˆ
nø£ÿ&É eTTqT\T ùd$+#˚ ìs¡à\»\+ ø£\ |ü⁄D´Á|ü<ä>∑+>±q~ì #·÷∫ yê´düT&ÉT dü+‘√wæ+∫Hê&ÉT.
dü ‘êeT˙«ø£å´ eTTì_Û' düVü≤ <Ó’«bÕj·TqÁ|üuÛÑT' ˆ
#·ø±s¡ uÛ≤e|üP‘ê‘êà kÕïq+ kÕïq$<Ûëq$‘Y ˆˆ 3 ˆˆ
Äj·Tq eTTìdüeT÷Vü≤+‘√≈£L&É >∑+>±q~ì #·÷∫ uÛøÑ uÔÏ ≤Û e+‘√ |ü$Á‘·yTÓ qÆ Vü≤è<äjT· + ø£\yê&Ó’ kÕïq$~Û
‘Ó*dæqyê&Ó’q+<äTq $~ÛÁ|üø±s¡+ kÕïqe÷#·]+∫Hê&ÉT.
(|üP»j·÷e÷dü ˝Àø±~+ |ü⁄ôwŒÌsêïHê$<ÛÓ’s¡“¤eyéT ˆ
Á|ü$X¯´ •wü´Á|üe¬s’' kÕs¡∆+ dü‘·´erdüT‘·')
düqÔs¡Œ´ $~Ûe<˚›yêqèw”쌑·è>∑D≤+düÔ<∏ë ˆ
eT<Ûä´y˚TX¯«s¡MTXÊqeTs¡Ãj·÷e÷dü X¯S*qyéT ˆˆ 4 ˆˆ
(Ä yê´düT&ÉT •wüß´\‘√ ≈£L&É eT+~s¡+˝À Á|üy˚•+∫ ˝Àø±\≈£î eT÷\ø±s¡≈£î&Ó’q •e⁄ì |ü\Ts¡ø±˝…’q
|ü⁄e⁄«\‘√ |üPõ+∫Hê&ÉT). <˚e‘·\qT, ãTTwüß\qT, |æ‘è· <˚e‘·\qT XÊÁdüÁÔ |üø±s¡+ ‘·sŒ¡ D≤\‘√ |üPõ+∫ X¯S\<Ûë]
áXÊqT&Ó’q eT<Ûä´y˚TX¯«s¡Tì n]Ã+∫Hê&ÉT.
‘·‘·' bÕX¯ó|ü‘ê' XÊHêÔ uÛÑk˛à<ä÷∆*‘· $Á>∑Vü‰' ˆ
Á<äwüߺ+ düe÷>∑‘ê s¡TÁ<ä+ eT<Ûä´y˚TX¯«s¡MTX¯«s¡yéT ˆˆ 5 ˆˆ
‘·sê«‘· nø£ÿ&ç eT<Û´ä y˚TX¯«s¡Tì <ä]Ù+#·{≤ìøÏ XÊ+‘·d«ü uÛ≤e⁄\T uÛdÑ àü eT\<äTø=qï bÕX¯ó|ü‘T· \T e∫ÃHês¡T.
zv±ÿsêdüø£ÔeTqk˛ y˚<ë<Ûä´j·Tq‘·‘·Œsê' ˆ
»{Ï˝≤ eTTD϶‘êXÊÃ|æ X¯ó<ä∆j·TCÀ„|üM‹q' ˆˆ 6 ˆˆ
øö|”qedüHê' πø∫<ä|üπs #ê|ü´yêdüdü' ˆ
ÁãVü≤à#·s¡´s¡‘ê' XÊHêÔ <ëHêÔ yÓ’ C≤„q‘·‘·Œsê' ˆˆ 7 ˆˆ
342 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
yê]˝À z+ø±s¡eT+<ëdüøÏÔ ø£\ eTqdüTqïyês¡T, y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚j·T≥+˝À ÁX¯<ä∆ ø£\yês¡T, »&É\T
<ë*Ãqyês¡T, •s√eTT+&ç‘·T\T, dü«#·Ã¤yÓTÆq j·TCÀ„|üM‘·+ <Ûä]+∫q yês¡THêïs¡T. ø=+<äs¡T øö|”q+ e÷Á‘·+
<Û]ä +∫qyês¡T, eT]ø=+<äsT¡ ~>∑+ãs¡T\THêïs¡T. yês¡+<äsT¡ ÁãVü≤à#·s´¡ Áe‘·eT>∑Tï˝…’ X¯eT <äe÷<äT\T ø£\yês¡T.
C≤„qeT+<ëdüøÏÔ ñqïyês¡T.
<äècÕº« <Ó’«bÕj·Tq+ $ÁbÕ' •ôw’´' |ü]eè‘·+ eTTìyéT ˆ
|üP»sTT‘ê« j·T<∏ëHê´j·T$T<ä+e#·qeTÁãTeHé ˆˆ 8 ˆˆ
Ä Áu≤Vü≤àDT\T •wüß´\‘√ ≈£L&É ñqï yê´düTì#·÷∫ Ä#ês¡Á|üø±s¡+ |üPõ+∫ Ç≥¢Hêïs¡T.
ø√ uÛÑyêHé ≈£î‘· Äj·÷‘·' düVü≤•ôw’´s¡àVü‰eTTH˚ ˆ
Áb˛#·T' ô|’˝≤<äj·T' •cÕ´kÕÔqèw”q∆s¡à uÛ≤$‘êHé ˆˆ 9 ˆˆ
z eTVü‰eTT˙! MT¬ses¡T? •wüß´\‘√ ≈£L&É mø£ÿ&çqT+&ç e∫ÃHês¡T? nì Á|ü•ï+|ü>± yê´dü•wüß´&ÉT
ô|’\T&ÉT yÓTT<ä˝…’qyês¡T <Ûäs¡àdü«uÛ≤e⁄˝…’q Ä ãTTwüß\‘√ Ç≥¢Hêïs¡T.
nj·T+ dü‘·´erdü÷qT' ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqÁ|üuÛÑT' ˆ
yê´dü' dü«j·T+ Vü≤èw”πøXÀ j˚Tq y˚<ë' |üè<∏äø£ÿè‘ê' ˆˆ 10 ˆˆ
áj·Tq dü‘´· er|ü⁄Á‘·T&ÉT, y˚<yä ê´dü eTVü‰eTTì, dü«j·T+ Hêsêj·TDdü«s¡÷|ü⁄&ÉT, y˚<$ä uÛ≤>∑+ ø±$+∫q
~‘·&˚.
j·Tdü´ <˚y√ eTVü‰<˚e' kÕøå±<˚›e' |æHêø£<Ûäèø˘ ˆ
n+XÊ+X‚ HêuÛÑe‘·TŒÁ‘√ Hêe÷ï X¯óø£ Ç‹ Á|üuÛÑT' ˆˆ 11 ˆˆ
|æHêø£+ <ë*Ãq eTVü‰<˚e⁄&ÉT dü«j·T+>± X¯ó≈£î&ÉT nH˚ ù|s¡T‘√ n+XÊe‘ês¡+>± Ç‘·ìøÏ ≈£îe÷s¡T&Ó’
»ìà+∫Hê&ÉT.
jÓ÷ yÓ’… kÕøå± qàVü‰<˚e+ düs¡«uÛ≤y˚q X¯vÿs¡yéT ˆ
Á|ü|üqï' |üs¡j·÷ uÛÑø±Ô´ j·Tdü´ ‘·‘YC≤„qyÓTÆX¯«s¡yéT ˆˆ 12 ˆˆ
á yê´düTì C≤„q+ áX¯«s¡$wüj·Tø£+. eT+>∑fi¯ø£s¡T&Ó’q eTVü‰<˚e⁄qìï$<Ûë\ dü«j·T+>± >=|üŒ uÛÑøÏÔ‘√
ÄÁX¯sTT+∫Hê&ÉT.
‘·‘·'bÕX¯ó|ü‘ê' düπs« ‘˚ #· Vü≤èwüº‘·q÷s¡TVü‰' ˆ
}#·Ts¡e´Á>∑eTqk˛ yê´dü+ dü‘·´erdüT‘·yéT ˆˆ 13 ˆˆ
‘·sê«‘· Ä bÕX¯ó|ü‘·T\T dü+‘√wü+‘√ |ü⁄\øÏ‘·>±Á‘·T˝…’ dü‘·´er|ü⁄Á‘·T&Ó’q yê´düTì >∑÷]à düTeTqdüTÿ˝…’
Ç≥¢Hêïs¡T.
 eTTô|ŒÌ Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 343

uÛÑ>∑eHé uÛÑe‘ê C≤„‘·+ $C≤„q+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ

Á|ükÕ<ë<˚›e<˚edü´ j·T‘·ÔHêàùV≤X¯«s¡+ |üs¡yéT ˆˆ 14 ˆˆ
eTVü‰‘êà! |üsy¡ T˚ wæ˜ C≤„q+ <˚e<˚e⁄&ÉT •e⁄ì nqTÁ>∑V≤ü +e\¢ ˙≈£î ‘Ó*dæq~. n~ ñ‘·eÔ TyÓTqÆ eTùV≤X¯«s¡TìøÏ
dü+ã+~Û+∫q~.
‘·<ä«<äkÕàø£eTe´Á>∑+ s¡Vü≤dü´+ >∑TVü≤´eTT‘·ÔeTyéT ˆ
øÏåÁ|ü+ |üX‚´eT ‘·+ <˚e+ ÁX¯ó‘ê« uÛÑ>∑e‘√ eTTU≤‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
Ä $<Ûä+>±H˚ ìX¯Ã\+ s¡Vü≤dü´+ ÁX‚wü˜+ nsTTq Ä C≤„Hêìï MTs¡T e÷≈£î ñ|ü<˚•+#·+&ç. MTe\¢ $ì
oÁ|òüT+>± Ä <˚e⁄ì <ä]Ù+#·T≈£î+{≤eTT.
$düs¡®sTT‘ê« ‘êxÏäcÕ´qT‡eTqTÔÁ|üeTTU≤+düÔ<ë ˆ
Áb˛yê#· ‘·‘·Œs¡+ C≤„q+ jÓ÷–uÛÀ´ jÓ÷>∑$‘·ÔeT' ˆˆ 16 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT yê´düT&ÉT düTeT+‘·T&ÉT yÓTT<ä˝…’q •wüß´\qT |ü+|æ+∫ jÓ÷>∑$<äT&Ó’q n‘·&ÉT Ä eTTqT\≈£î
ñ‘·ÔeT C≤„Hêìï $e]+∫Hê&ÉT.
‘·‘Yø£åD≤<˚e $eT\+ düeT÷“¤‘·+ CÀ´‹s¡T‘·ÔeTyéT ˆ
©HêdüÔÁ‘Ó’e ‘˚ $ÁbÕ' ø£åD≤<äqÔs¡BÛj·T‘· ˆˆ 17 ˆˆ
yÓ+≥H˚ jÓ÷>∑T\≈£î dü«#·Ã¤eTT, ÁX‚wü˜‘·eTyÓTÆq Ä C≤„q‘˚»+ kÕø屑·ÿ]+∫q~. yês¡+<äs¡T ‘˚»düT‡˝À
©qyÓTÆHês¡T. ø£åD+˝À Ä ‘˚»+ n<äèX¯´yÓTÆq~.
‘·‘·' •cÕ´q‡e÷Vü≤è‘·´ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü≤à$‘·ÔeT' ˆ
Áb˛yê#· eT<Ûä´y˚TX¯dü´ e÷Vü‰‘·à´+ ô|’\|üPs¡«ø±Hé ˆˆ 18 ˆˆ
‘·sê«‘· ÁãVü≤à$<äT&ÉT uÛ>Ñ y∑ êqT&Óq’ y˚<yä ê´düT&ÉT ô|\’ T&ÉT eTTqï>∑T •wüß´\qT |æ\T#·Tø=ì eT<Û´ä y˚TX¯«s¡Tì
e÷Vü‰‘êà´ìï yê]øÏ $e]+∫Hê&ÉT.
ndæàHé kÕúH˚ dü«j·T+ <˚y√ <˚yê´ düVü≤ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
s¡eT‘˚ uÛÑ>∑yêìï‘·´+ s¡TÁ<Ó’X¯Ã |ü]yê]‘·' ˆˆ 19 ˆˆ
á Á|ü<˚X¯+˝À uÛÑ>∑yêHé s¡TÁ<äT&ÉT s¡TÁ<ä>∑D+‘√ ø£*dæ bÕs¡«r<˚$‘√ m\¢|ü⁄&ÉT $Vü≤]düTÔ+{≤&ÉT.
nÁ‘· |üPs¡«+ Vü≤èw”πøXÀ $XÊ«‘êà <˚eø°düT‘·' ˆ
ñyêdü e‘·‡s¡+ ø£èwüí' dü<ë bÕX¯ó|ü‘Ó’s¡«è‘·' ˆˆ 20 ˆˆ
|üPs¡«ø±\+˝À $XÊ«‘·à <˚eø°düT‘·T&ÉT l ø£èwüßí&ÉT bÕX¯ó|ü‘·>∑D+‘√bÕ≥T Çø£ÿ&É dü+e‘·‡s¡ø±\+
ìedæ+∫Hê&ÉT.
344 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
uÛÑk˛à<ä÷∆*‘·düsê«vÀZ s¡TÁ<ësê<Ûäq‘·‘·Œs¡' ˆ
Äsê<Ûäj·THé Vü≤]' X¯eTT“¤+ ø£è‘ê« bÕX¯ó|ü‘·+ Áe‘·yéT ˆˆ 21 ˆˆ
Ä ø£èwüßí&ÉT X¯ØsêìøÏ uÛÑdüà+ |üPdüTø=ì •e⁄ì |üPõ+#·≥+˝À ÁX¯<ä∆ø£*Z bÕX¯ó|ü‘·Áe‘·+‘√ •e⁄ì
|üPõ+∫Hê&ÉT.
‘·dü´ yÓ’ ãVü≤e' •cÕ´ ÁãVü≤à#·s¡´|üsêj·TD≤' ˆ
\u≤∆« ‘·<ä«#·Hê‘Y C≤„q+ <äèwüºeH√Ô eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 22 ˆˆ
n‘·ì •wüß´˝…+<äs√ ÁãVü≤à#·sê´ìï bÕ{Ï+∫ ø£èwüßíìe\¢ C≤„Hêìï bı+~ eTùV≤X¯«s¡Tì kÕø屑·ÿ]+#·T
≈£îHêïs¡T.
‘·dü´ <˚y√ eTVü‰<˚e' Á|ü‘·´ø£å+ ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆ
<ä<Í ø£èwüídü´ uÛÑ>∑yêq«s¡<√ es¡eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 23 ˆˆ
Ä lø£èwüßìí øÏ ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉT uÛ>Ñ y∑ êHé eTVü‰<˚e⁄&ÉT Á|ü‘´· ø£yå TÓ Æ es¡<Tä &Óq’ +<äTe\¢ ñ‘·eÔ Tesêìï∫ÃHê&ÉT.
j˚T-s¡ÃsTTwü´ìÔ >√$q›+ eT<䓤ø±Ô $~Û|üPs¡«ø£yéT ˆ
‘˚cÕ+ ‘·<Ó’X¯«s¡+ C≤„qeTT‘·Œ‘·‡´‹ »>∑qàj·T ˆˆ 24 ˆˆ
»>∑Á<ä÷bÕ! Hê uÛ≈Ñ î£ \Ô T XÊÁdüÁÔ |üø±s¡+ >√$+<äTì |üPõ+#˚yê]øÏ ◊X¯«s¡yTÓ qÆ dü‘´· C≤„q+ nqTuÛeÑ +˝ÀìøÏ
edüTÔ+~.
‘·«MTXÀ-s¡ÃsTT‘·e´X¯Ã <Ûë´‘·y√´ eT‘·Œ¬s’s¡®HÓ’' ˆ
uÛÑ$wü´dæ q düH˚›ôVA eTÁ‘·ŒkÕ<ë~›«C≤‹_Û' ˆˆ 25 ˆˆ
z ø£ècÕí! ˙e⁄ Hê uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î $Á|ü⁄\≈£î |üPE´&Ée⁄. <Ûë´‘·e⁄´&Ée⁄ ne⁄‘êe⁄. á Hê nqTÁ>∑V≤ü + dü+<˚V≤ü +
˝Òì~.
j˚T #· Á<äø£å´ìÔ <˚y˚X¯+ <Ûë´‘ê« <˚e+ |æHêøÏqyéT ˆ
ÁãVü≤àVü≤‘ê´~ø£+ bÕ|ü+ ‘˚cÕ e÷X¯ó $qX¯´‹ ˆˆ 26 ˆˆ
|æHêø£bÕDÏ X¯+ø£s¡Tì <Ûë´ì+∫ <ä]Ù+#·T≈£îqïyês¡T ÁãVü≤àVü≤‘·´ yÓTT<ä˝…’q eTVü‰bÕ|üeTT\qT ≈£L&É
b˛>=≥Tº≈£î+{≤s¡T.
ÁbÕD≤+düÔ´»ìÔ j˚T $ÁbÕ' bÕ|üø£s¡às¡‘ê n|æ ˆ
‘˚ j·÷ìÔ |üs¡eT+ kÕúq+ HêÁ‘· ø±sê´ $#ês¡D≤ ˆˆ 27 ˆˆ
á yêsêDd”πøåÁ‘·+˝À m+‘·{Ï bÕ|üeè‹Ô ø£\yê&Ó’Hê eTs¡DÏùdÔ düs√«‘·ÔeT |ü⁄D´>∑‹H˚ bı+<äT‘ê&ÉT.
dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
 eTTô|ŒÌ Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 345

<ÛäHê´düÔ<∏ä´qTÔ ‘˚ $ÁbÕ eT+<ëøÏHê´+ ø£è‘√<äø±' ˆ

ns¡Ãj·TìÔ eTVü‰<˚e+ eT<Ûä´y˚TX¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 28 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! >∑+>±q~˝À kÕïq+#˚dæ eTVü‰<˚e⁄&ÉT eT<Ûä´y˚TX¯«s¡<˚e⁄ì |üPõ+∫qyês¡T ì»+>±
<ÛäqT´\T.
kÕïq+ <ëq+ ‘·|ü' ÁXÊ<ä∆+ |æD¶ìs¡«|üD+ ‹«Vü≤ ˆ
@¬ø’ø£X¯' ø£è‘·+ $ÁbÕ' |ü⁄Hê‘ê´dü|üÔeT+ ≈£î\yéT ˆˆ 29 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! á øπ Áå ‘·+˝À kÕïq+ <ëq+ ‘·|dü Tü ‡ XÊ<äø∆ s£ à¡ |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ nH˚ ø±sê´\T ˇø=ÿø£ÿ{Ï
Ä#·]+∫qf…ºÌ‘˚ n~ @&Ée ≈£î\+ es¡≈£î ø£\yê]ì |ü$Á‘·+ #˚düTÔ+~.
düìïVü≤‘ê´eTT|üdüŒèX¯´ sêVüQÁ>∑ùdÔ ~yêø£πs ˆ
j·T‘·Œ¤\+ \uÛÑ‘˚ eTs¡Ô´' ‘·kÕà<ä›X¯>∑TD+ ‹«Vü≤ ˆˆ 30 ˆˆ
sêVüQÁ>∑düÔ dü÷s¡´Á>∑Vü≤D düeTj·T+˝À düìïVü≤‘·´ nH˚ rs¡ú+˝À kÕïq+ #˚dæq+‘· |òü˝≤ìøÏ |ü~+‘·\T
á düú\+˝À bı+<ä>∑\s¡T.
@eeTTø±Ô« eTVü‰jÓ÷^ eT<Ûä´y˚T XÊìÔπø Á|üuÛÑT' ˆ
ñyêdü düT∫s¡+ ø±\+ |üP»j·THÓ’« eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 31 ˆˆ
á $<Û+ä >± #Ó|Œæ Ä eTVü‰jÓ÷– yê´düT&ÉT eT<Û´ä y˚TX¯«s¡Tì kÕìï<Û´ä +˝À eTùV≤X¯«s¡Tì |üPõdü÷Ô #ê\ø±\+
ìedæ+∫Hê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´+ HêeT #·‘·TÁdæÔ+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 34 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´+ nH˚ eTTô|ŒÌ Hê\Ze n<Ûë´j·T+ ˆˆ 34 ˆˆ

bpqrb
346
|üxÃÁ‹+XÀ-<Û≈£Lës¡´j·
àeTVü
T'‰|ü`⁄sêD+
eTTô|` ŒÌ|üPnsTT<ä
sê«s¡+∆ e n<Ûë´j·T+
yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´yéT ` yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´+
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
‘·‘·' düsê«DÏ >∑TVü‰´ì rsêúHê´j·T‘·Hêì #· ˆ
»>±eT uÛÑ>∑yêHê«´k˛ C…’$TìÁ|üeTTU…’s¡«è‘·' ˆˆ 1 ˆˆ
Á|üj·÷>∑+ |üs¡eT+ rs¡ú+ Á|üj·÷>±<ä~Ûø£+ X¯óuÛÑyéT ˆ
$X¯«s¡÷|ü+ ‘·<∏ë rs¡ú+ ø±\rs¡ú eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 2 ˆˆ
Äø±XÊK´+ eTVü‰rs¡ú+ rs¡ú+ #Ó’yêqTwü+ |üs¡yéT ˆ
dü«Ø¢qxà eTVü‰rs¡ú+ >öØrs¡ú eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 3 ˆˆ
ÁbÕC≤|ü‘·´+ |üs¡+ rs¡ú+ dü«s¡Z<ë«s¡+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
»eTT“πøX¯«s¡ $T‘·T´ø£Ô+ #·sêàK´+ rs¡ú eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 4 ˆˆ
>∑j·÷rs¡ú+ eTVü‰rs¡ú+ rs¡úxËÃÌe eTVü‰qB ˆ
Hêsêj·TD+ |üs¡+ rs¡ú+ yêj·TTrs¡ú eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 5 ˆˆ
C≤„qrs¡ú+ |üs¡+ >∑TVü≤´+ yêsêVü≤+ rs¡úeTT‘·ÔeTyéT ˆ
j·TeTrs¡ú+ eTVü‰|ü⁄D´+ rs¡ú+ dü+es¡Ôø£+ |üs¡yéT ˆˆ 6 ˆˆ
n–ïrs¡ú+ ~«»ÁX‚cÕ˜' ø±\πøX¯«s¡ eTT‘·ÔeTyéT ˆ
Hê>∑rs¡ú+ k˛eTrs¡ú+ dü÷s¡´rs¡ú+ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 7 ˆˆ
|üs¡«‘êK´+ eTVü‰|ü⁄D´+ eTDÏø£s¡í eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
|òüT{À‘·ÿ#·+ rs¡úes¡+ lrs¡ú+ #· |æ‘êeTVü≤yéT ˆˆ 8 ˆˆ
>∑v±Zrs¡ú+ ‘·T <˚y˚X¯+ ‘·<∏ë ‘·rÔs¡ú eTT‘·ÔeTyéT ˆ
ø±|æ\xËÃÌe k˛y˚TX¯+ ÁãVü≤àrs¡ú eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 9 ˆˆ
‘·sê«‘· |üPE´&Ó’q yê´düT&ÉT C…’$Tì yÓTT<ä˝…’q •wüß´\‘√≈£L&É s¡Vü≤kÕ´\T |ü⁄D´Á|ü<ë˝…’q düs¡«rs¡ú
düú˝≤\qT #·÷&É{≤ìøÏ yÓ[flHê&ÉT. Ä rsêú\qT nq>± >=|üŒ |ü⁄D´düú\yÓTÆq Á|üj·÷>∑qT, <ëìø£+f… X¯óuÛ≤*ï
ø£*–+#˚ $X¯«s¡÷|ü rsêúìï n<˚$<Ûä+>± kÕ{Ï˝Òì ø±\rs¡úeTH˚ düú˝≤ìï Äø±X¯rs¡ú düú˝≤ìï ÁX‚wü˜yÓTÆq ÄqTwüeTH˚
rsêúìï dü«Ø¢q eTH˚ >=|üŒrsêúìï n~«rj·TyÓTÆq >öØrsêúìï ÁbÕC≤|ü‘·´eTH˚ rsêúìï nfÒ¢ dü«s¡Z<ë«sêìï,
»+ãTπøX¯«s¡eTH˚ ù|s¡T‘√ e´eVü≤]+|üã&ÉT#·Tqï #·sêàK´eTH˚ ÁX‚wü˜yÓTÆq rsêúìï, >∑j·÷rs¡ú+, eTVü‰rs¡ú+,
eTVü‰q~ nH˚ rs¡ú+, ÁX‚wü˜yÓTÆq Hêsêj·TD rs¡ú+, n~«rj·TyÓTÆq yêj·TTrs¡ú+, $TøÏÿ* s¡Vü≤dü´yÓTÆq C≤„qrs¡ú+,
ñ‘·ÔeTyÓTÆq esêVü≤rs¡ú+, |ü⁄D´<ëj·Tø£yÓTÆq j·TeTrs¡ú+, dü+es¡Ôø£eTH˚ >=|üŒrs¡ú+, z ~«E˝≤sê! n–ïrs¡ú+,
 347
eTTô|ŒÌ nsTT<äe n<Ûë´j·T+
ÁX‚wü˜yÓTÆq ø±\πøX¯«s¡ rs¡ú+, Hê>∑rs¡ú+ k˛eTrs¡ú+ n<˚$<Ûä+>± dü÷s¡´rs¡ú+, |ü⁄D≤´ìï ø£*–+#˚ |üs¡«‘·rs¡ú+,
kÕ{Ï˝Òì eTDÏø£s¡írs¡ú+ rsêú˝À¢ ÁX‚wü˜yÓTÆq |òüT{À‘·ÿ#·rs¡ú+, |æ‘êeTVü≤πøåÁ‘·+ lrs¡ú+, <˚y˚X¯düú\+ >∑+>±rs¡ú+,
ÁX‚wü˜yÓTÆq ø±|æ\rs¡ú+ k˛y˚TX¯πøåÁ‘·+ kÕ{Ï˝Òì ÁãVü≤àrs¡ú+ nqT rsêú\qT >∑÷]à yê´düT&ÉT yÓ[flHê&ÉT.
j·TÁ‘· *vZ+ |üP»˙j·T+ kÕï‘·T+ ÁãVü‰à j·T<ë >∑‘·' ˆ
‘·<ë˙+ kÕú|üj·÷e÷dü $wüßídüÔ*¢vZ yÓTÆX¯«s¡yéT ˆˆ
‘·‘·'kÕï‘ê« düe÷>∑‘·´ ÁãVü‰à Áb˛yê#· ‘·+ Vü≤]yéT ˆ
eTj·÷ ˙‘·$T<ä+ *vZ+ ø£kÕà‘YkÕú|æ‘· yêqdæ ˆˆ
‘·e÷Væ≤ $wüßí düÔ«‘√Ô|æ s¡TÁ<˚ uÛÑøÏÔ s¡›è&ÛÜj·T‘·' ˆ
‘·kÕà‘Y Á|ü‹w昑·+ *vZ+ Hêe÷ï ‘·Á‘· uÛÑ$wü´‹ ˆˆ
uÛÑ÷‘˚X¯«s¡+ ‘·<∏ërs¡ú+ rs¡ú+ <Ûäs¡àdüeTT<䓤eyéT ˆ
>∑q∆s¡«rs¡ú+ düTX¯óuÛÑ+ yêùV≤ïj·T+ rs¡ú eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 10 ˆˆ
<Ísê«dæø£+ ôVAeTrs¡ú+ #·Áq›rs¡ú+ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
∫Á‘êvZ<˚X¯«s¡+ |ü⁄D´+ |ü⁄D´+ $<ë´<ÛäπsX¯«s¡yéT ˆˆ 11 ˆˆ
|üP»˙j·TyÓTÆq *+>±ìï ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT kÕïHêìøÏ yÓ[flq|ü⁄&ÉT $wüßíe⁄ Ä *+>±ìï Á|ü‹wæ˜+∫Hê&ÉT.
kÕïq+#˚dæ e∫Ãq ÁãVü≤à H˚qT ‘Ó∫Ãq *+>±ìï ˙yÓ+<äT≈£î Á|ü‹wæ˜+∫‹eì $wüßíe⁄qT Á|ü•ï+∫Hê&ÉT. ˙ø£+f…
Hê≈£î s¡TÁ<äTìj·T+<äT <äè&ÛuÉ øÑÛ ÔÏ ñqï+<äTe\¢ H˚˙*+>±ìï Á|ü‹wæ̃+∫HêqT. Ç~ ˙ ù|s¡T‘√H˚ Á|üd~æ ∆ bı+<äT‘·T+~
nì $wüßíe⁄ ã<äT*∫ÃHê&ÉT). uÛÑ÷‘˚X¯«s¡ eTH˚ rs¡ú+ <Ûäs¡àdüeTT<䓤eeTH˚ rs¡ú+ X¯óuÛ≤ìï ≈£Lπsà >∑+<Ûäs¡«rs¡ú+
ÁX‚wü˜yÓTÆq n–ïrs¡ú+, Áu≤Vü≤àD√‘·ÔeTT˝≤sê! <äTsê«düTì ôVAeTrs¡ú+, #·+Á<ärs¡ú+, |ü⁄D≤´ìï ≈£LπsÃ
∫Á‘ê+>∑<˚X¯«s¡eTT, n{Ϻ<˚ $<ë´<ÛäπsX¯«s¡rs¡ú+ ≈£L&Ü ñ‘·ÔeTyÓTÆq$.
πø<ës¡+ rs¡úeTTU≤´K´+ ø±\x®s¡ eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
kÕs¡dü«‘·+ Á|üuÛ≤düxà UÒ≥ø£s¡í+ Vü≤s¡+ X¯óuÛÑyéT ˆˆ 12 ˆˆ
˝ÖøÏø±K´+ eTVü‰rs¡ú+ rs¡ú+#Ó’e Væ≤e÷\j·TyéT ˆ
Væ≤s¡D´>∑s¡“¤+ >√Á|üK´+ rs¡ú+#Ó’e eèwü<Ûä«»yéT ˆˆ 13 ˆˆ
ñ|üXÊqÔ+ •e+#Ó’e yê´Áù|òTX¯«s¡ eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
Á‹˝À#·q+ eTVü‰rs¡ú+ ˝À˝≤s¡ÿ xÀÑ·ÔsêVü≤«j·TyéT ˆˆ 14 ˆˆ
ø£bÕ\yÓ÷#·q+ rs¡ú+ ÁãVü≤àVü≤‘ê´$HêX¯qyéT ˆ
X¯óÁπøX¯«s¡+ eTVü‰|ü⁄D´e÷qq›|ü⁄s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 15 ˆˆ
@ee÷Bì rsêúì ÁbÕ<ÛëHê´‘·ÿ~∏‘êì ‘·T ˆ
q X¯ø±´ $düÔsê<ä«≈£îÔ+ rs¡údü+U≤´ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 16 ˆˆ
348 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
rs¡ú eTTK´yÓTÆq~ πø<ës¡ rs¡ú+, ø±\+»s¡ rs¡ú+ ÁX‚wü˜yÓTÆq~. kÕs¡dü«‘·+ Á|üuÛ≤dürs¡ú+ UÒ≥ø£s¡í+
X¯óuÛ≤ìï ø£*–+#˚~ Vü≤s¡rs¡+ú . ˝ÖøÏøe£ TH˚ >=|üŒ rs¡+ú , Væ≤e÷\j·T rs¡+ú , Væ≤s¡D´>∑s“¡ +¤ , >√Á|üK´+, eèwü<«äÛ »+,
nH˚ rsêú\÷, ñ|üXÊ+‘·+, •e+, ÁX‚wü˜yÓTÆq yê´Áù|òTX¯«s¡ rs¡ú+, Á‹˝À#·qeTH˚ >=|üŒ rs¡ú+, ˝À˝≤s¡ÿ+, ñ‘·Ôs¡
nH˚ rs¡ú+, ÁãVü≤àVü≤‘ê´bÕbÕìï b˛>=f…º ø£bÕ\yÓ÷#·q rs¡ú+, $TøÏÿ* |ü⁄D≤´ìï ø£*–+#˚ X¯óÁπøX¯«s¡ rs¡ú+,
ñ‘·Ô·eTyÓTÆq Äq+<ä|ü⁄s¡eTH˚ rs¡ú+, á #Ó|æŒq rs¡ú düú˝≤\T yê{Ï ÁbÕeTTU≤´ìï ã{Ϻ #Ó|üŒã&ܶsTT. Ä rsêú\
dü+K´ Ç+ø± $es¡+>± #Ó|üŒ≥+ kÕ<Ûä´|ü&É<äT. Áu≤Vü≤àDT˝≤sê!
‘˚wüß düπs«wüß rπsúwüß kÕï‘ê«-uÛÑ´s¡Ã´ düHê‘·qyéT ˆ
ñb˛wü´ ‘·Á‘· ‘·Á‘êk bÕsêX¯s√´ eTVü‰eTTì' ˆˆ 17 ˆˆ
‘·s¡ŒsTT‘ê« |æ‘·è≤H˚›yêHé ø£è‘ê« |æD¶Á|ü<ëqø£yéT ˆ
»>±eT |ü⁄qπsyê|æ j·TÁ‘· $X‚«X¯«s¡' •e' ˆˆ 18 ˆˆ
y˚<äyê´dü eTVü‰eTTì nìï rsêú˝À¢ kÕïq+ #˚dæ Äj·÷ düú˝≤˝À¢ì düHê‘·qT&Ó’q •e⁄ì |üPõ+∫
ñ|üyêdüeTT+&ç |æ‘·è<˚e‘·\≈£î ‘·s¡ŒD |æ+&É Á|ü<ëHê˝§q]à $X‚«X¯«s¡T&ÉTqï Á|ü<Ûëq kÕúHêìï #˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
kÕï‘ê«-uÛÑ´s¡Ã´ eTVü‰*vZ+ •ôw’´' düVü≤ eTVü‰eTTì' ˆ
ñyê#· •cÕ´q∆sêà‘êà j·T<∏˚wüº+ >∑qTÔeTs¡Ω<∏ä ˆˆ 19 ˆˆ
nø£ÿ&É yê´düT&ÉT •wüß´\‘√≈£L&É kÕïq+#˚dæ eTVü‰*+>∑+>± ñqï •e⁄ì |üPõ+∫ <Ûäsêà‘·Tà&Ó’q Ä
yê´düT&ÉT •wüß´\‘√ ªªÇø£ MTøÏwüºyÓTÆq #√{ÏøÏ yÓfi¯ófl&Éìµµ |ü*øÏHê&ÉT.
‘˚ Á|üDeT´ eTVü‰‘êàq+ »>∑Tà' ô|’˝≤<äjÓ÷ ~«C≤' ˆ
yêdüxà ‘·Á‘· ìj·T‘√ yêsêDkÕ´+ #·ø±s¡ dü' ˆˆ 20 ˆˆ
ô|’\T&ÉT yÓTT<ä˝…’q $Á|ü⁄\T eTVü‰‘·Tà&Ó’q yê´düTìøÏ qeTdüÿ]+∫ yÓ[flb˛sTTHês¡T. Ä yê´düT&ÉT
yês¡D≤dæ˝ÀH˚ ‘·q ìyêdüy˚Ts¡Œs¡#·T≈£îHêï&ÉT.
XÊH√Ô <ëqÔÁdæÔwüeD+ kÕï‘ê«-uÛÑ´s¡Ã´ |æHêøÏqyéT ˆ
uÛ…’øå±Vü‰s√ $X¯ó<ë∆‘êà ÁãVü≤à#·s¡´ |üsêj·TD' ˆˆ 21 ˆˆ
n‘·&ÉT XÊ+‘·T&É÷ õ‘˚+Á~j·TT&É÷ nsTT Á‹ø±˝≤˝À¢ kÕïqe÷#·]+∫ •e⁄ì |üPõ+∫ _Ûøå±Vü‰s¡T&Ó’
ìs¡à\ eTqdüT‘√ ÁãVü≤à#·s¡´ ìj·TeT+ bÕ{Ï+∫Hê&ÉT.
ø£<ë∫‘·ÔÁ‘· edü‘ê yê´ùdHê$T‘·‘˚»kÕ ˆ
ÁuÛÑeTe÷DÒq _Ûøå± yÓ’ HÓ’e \u≤∆ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 22 ˆˆ
~«CÀ‘·ÔeTT˝≤sê! nø£ÿ&É ìedædüTÔqï ‘˚»dæ« yê´düT&ÉT ˇø£|ü&ÉT _Ûø£åø√dü+ ‹s¡T>∑>± _Ûø£å \_Û+#·˝Ò<äT.
 eTTô|ŒÌ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 349

‘·‘·' Áø√<Ûëeè‘·‘·qTs¡ïsêD≤$TVü≤ yêdæHêyéT ˆ

$|òüTï+ düèC≤$T düπs«cÕ+ j˚Tq dæ~∆ ]Ω V”≤j·T‘˚ ˆˆ 23 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! n|ü⁄&ÉT yê´düT&ÉT ø√|ü+‘√ X¯Øs¡+ }–dü˝≤&É>± Çø£ÿ&É ìedæ+#˚ eTqTE\≈£î |ü⁄D´˝Àø£
ÁbÕ|æÔ ø£\T>∑≈£î+&ÉTq≥T¢ Ä≥+ø£+ ø£*Œ+‘·Tqì ‘·\b˛XÊ&ÉT.
‘·‘Yø£åD≤ ‘ê‡ eTVü‰<˚M X¯+ø£sês¡∆ X¯Ø]D° ˆ
ÁbÕ<äTsêd” ‘·‡«j·T+ Á|”‘ê´ y˚wü+ø£è‘ê« ‘·T e÷qTwüyéT ˆˆ 24 ˆˆ
yÓ+≥H˚ X¯+ø£sês¡∆ X¯Ø]DÏ nsTTq bÕs¡«‹ e÷qes¡÷bÕìï <Û]ä +∫ dü«j·T+>± Áù|eT‘√ kÕø屑·ÿ]+∫q~.
uÛÀ uÛÀ yê´dü! eTVü‰ãT<˚∆! X¯|üÔyê´ q ‘·«j·÷ |ü⁄Ø ˆ
>∑èVü‰D _Ûøå±+ eT‘·ÔdüÔ«eTT¬øÔÌ«e+ Á|ü<ä<Í •yê ˆˆ 25 ˆˆ
ñyê#· #· eTVü‰<˚M Áø√<Ûäq düÔ«+ j·T‘√ eTTH˚ ˆ
ÇVü≤πøåÁ‘˚ q edüÔe´+ ø£è‘·|òüTÀï-dæ j·T‘·' dü<ë ˆˆ 26 ˆˆ
z BÛeT+‘·T&ÉyÓ’q yê´düT&Ü! á ø±oq>∑sêìï ˙e⁄ X¯|æ+#· ‘·>∑<äT. Ç~>√ Hê_Ûø£åqT d”«ø£]+#·TeTì
|ü*øÏ n‘·ìøÏ _Ûø£åH=dü–+~. ‘·sê«‘· Ä <˚$ ªªz eTT˙ ˙e⁄ ø√|æwæ˜$. ø£è‘·|òüTTï&Ée⁄. n+<äTe\¢ á q>∑s¡+˝À
ñ+&É‘·>∑e⁄µµ.
@eeTTø£Ô' düuÛÑ>∑yêHê∆´Hê‘Y C≤„‘ê« |üsê+ •yêyéT ˆ
ñyê#· Á|üD‘√ uÛÑ÷‘ê« düTÔ‘ê« #· Á|üe¬s’' düÔyÓ’' ˆˆ 27 ˆˆ
á $<Ûä+>± bÕs¡«‹ |ü\Tø£>± y˚<äyê´düT&ÉT <Ûë´q+e\¢ ÄyÓTqT <˚$>± >∑T]Ô+∫ qeTdüÿ]+∫ Á|üX¯düÔ
k˛Á‘ê\‘√ düTÔ‹+∫ Ç≥¢Hêï&ÉT.
#·‘·Ts¡›XÊ´eT<∏ëwüºe÷´+ Á|üy˚X¯+ <˚Væ≤ XÊvÿ] ˆ
@eeTdæÔ«‘·´qTC≤„j·T <˚M #êqÔs¡BÛj·T‘· ˆˆ 28 ˆˆ
z <˚M! #·‘·Ts¡›• nwüº$T s√E˝À¢ ø±•˝À Á|üy˚•+#·{≤ìøÏ nqTeT‹+#·TeTq>± <˚$ n≥¢>∑Tqì
n+‘·sê∆qyÓTÆq~.
@e+ dü uÛÑ>∑yêHê«´k˛ eTVü‰jÓ÷^ |ü⁄sê‘·q' ˆ
C≤„‘ê« πøåÁ‘·>∑TD≤q‡sê«Hé dæú‘·düÔkÕ´<∏ä bÕs¡Ù«‘·' ˆˆ 29 ˆˆ
|üPE´&ÉT |ü⁄sê‘·qT&Ó’q yê´düT&û $<Ûä+>± ø±oπøåÁ‘· >∑TD≤\HÓ]– Ä q>∑s¡düMT|ü+˝À edæ+∫Hê&ÉT.
@e+ yê´dü+ dæú‘·+ C≤„‘ê« πøåÁ‘·+ ùdeìÔ |üD϶‘ê' ˆ
‘·kÕà‘·‡s¡« Á|üj·T‘˚ïq yêsêDkÕ´+ eùdqïs¡' ˆˆ 30 ˆˆ
350 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
yê´düT&ÜπøåÁ‘·+˝À #ê\ø±\+ ñqï≥Tº ‘Ó\TdüTø=ì |ü+&ç‘·T˝≤πøåÁ‘êìï ùd$kÕÔs¡T. n+<äTe\¢ eTqTwüß´&ÉT
nìï Á|üj·T‘êï\‘√ yêsêDdæ˝À ìedæ+#ê*.
dü÷‘· ñyê#· ` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
j·T' |üπsƒ<ä$eTTø£Ôdü´ e÷Vü‰‘·à´+ X¯èDTj·÷<ä<∏ä ˆ
ÁXÊej˚T<ë« ~«C≤x±Ã¤HêÔ q‡j·÷‹ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ 31 ˆˆ
á n$eTTø£Ô πøåÁ‘· e÷Vü‰‘·à´+ #·~$Hê $Hêï ø±ø£ XÊ+‘·T˝…’q ~«E\≈£î $ì|æ+∫Hê n‘·&ÉT
ñ‘·ÔeT>∑‹q+<äT‘ê&ÉT.
ÁXÊ<˚∆ yê <Ó’$πø ø±πs´ sêÁ‘êeVü≤ì yê ~«C≤' ˆ
qBHê+ #Ó’e rπsúwüß <˚e‘êj·T‘·H˚wüß #· ˆˆ 32 ˆˆ
C≤„‘ê« düe÷Væ≤‘· eTHê' ø±eTÁø√<Ûä$e]®‘·' ˆ
»ù|BX¯+ qeTdüÿè‘·´ düj·÷‹ |üs¡e÷+>∑‹yéT ˆˆ 33 ˆˆ
ÁXÊ<ä+∆ ˝À>±ì, <˚eø±s¡´+˝Àø±ì, sêÁ‹ ˝Òø£ |ü>{∑ jÏ T· +<äT ø±ì, qBrs¡Á|ü<X˚ Ê˝À¢ ø±ì <˚e‘êeT+~sê˝À¢
ø±ì z ~«E˝≤sê! C≤„qe+‘·T˝…’ eTqdüT ì\Tø£&É >∑\yê¬s’ ø√]ø£\qT ø√bÕìï $&ç∫ áX¯«s¡TìøÏ qeTdüÿ]+∫
n‘·ì>∑÷]à »|ü+ #˚dæqf…ºÌ‘˚ ñ‘·ÔeT>∑‹ bı+<ä≥+ ‘·<∏ä´+.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ yêsêDd”e÷Vü‰‘˚à´ |üxÃÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 35 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À yêsêDd” e÷Vü‰‘·à´ es¡íq˝À eTTô|ŒÌ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 35 ˆˆ

nopn
 351
wüÁ{ÏÔ+XÀ-<Ûë´j·T' ` eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+
Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´yéT ` Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´+
ãTTwüj·T }#·T' :`ãTTwüß*≥T¢ |ü*ø±s¡T.
e÷Vü‰‘·à´eT$eTTø£Ôdü´ j·T<∏ëe‘·‡eTTB]‘·yéT ˆ
Ç<ë˙xà Á|üj·÷>∑dü´ e÷Vü‰‘·à´+ Áã÷Væ≤ düTÁe‘·! ˆˆ 1 ˆˆ
z eT+∫ ìj·TeT+ bÕ{Ï+#˚yê&Ü! n$eTTø£Ô πøåÁ‘· e÷Vü‰‘êà´ìï j·T<∏ëe‘·TÔ>± ˙e⁄ $e]+∫Hêe⁄.
Ç|ü&ÉT Á|üj·÷>∑πøåÁ‘· e÷Vü‰‘êà´ìï ‘Ó\T|üe\dæq~.
j·÷ì rsêúì ‘·Á‘Ó’e $ÁX¯ó‘êì eTVü‰ìÔ yÓ’ ˆ
Ç<ë˙+ ø£<∏äj·÷kÕàø£+ dü÷‘· düsê«s¡ú$<䓤yêHé ˆˆ2 ˆˆ
˙≈£î nìï $wüj·÷\T ‘Ó*j·TTqT. Ä Á|ü<˚X¯+˝À ÁX‚cÕ˜˝…’q$ Á|üdæ<ë∆˝…’q rsêú˝Ò$? yêìì e÷øÏ|ü⁄&ÉT
‘Ó\T|ü⁄eTT.
dü÷‘· ñyê#· :` dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
X¯èDT<Ûä«eTèwüj·T' düπs« $düÔπsD ÁãM$T e' ˆ
Á|üj·÷>∑dü´ #· e÷Vü‰‘·à´+ j·TÁ‘· <˚e' |æ‘êeTVü≤' ˆˆ 3 ˆˆ
z ãTTwüß˝≤sê! MTs¡+<äs¡T $q+&ç. H˚qT Á|üj·÷>∑πøåÁ‘· e÷Vü‰‘êà´ìï $düÔs¡+>± $e]kÕÔqT. nø£ÿ&É
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à ìedæ+∫ ñ+{≤&ÉT.
e÷s¡ÿDÒ¶j˚Tq ø£~∏‘·+ øöH˚Ôj·÷j·T eTVü‰‘·àH˚ ˆ
j·T<∏ë j·TT~Ûwæ˜sêjÓÆT‘·‘·Ô<ä«πøå« uÛÑe‘êeTVü≤yéT ˆˆ 4 ˆˆ
eTVü‰‘·Tà&ÉT <Ûäs¡àEq≈£î e÷s¡ÿ+&˚j·T eTVü‰eTTì #Ó|æŒq<ëìì H˚qT MT≈£î ‘Ó*j·TCÒkÕÔqT.
ìVü≤‘·´ øös¡yêq‡sê«Hé ÁuÛ≤‘·è_Û' düVü≤ bÕ]úe' ˆ
XÀπøq eTVü≤‘ê$c˛º eTTyÓ÷Vü≤ dü j·TT~Ûwæ˜s¡' ˆˆ 5 ˆˆ
‘·eT <ëj·÷<äT˝…’q øös¡e⁄\q+<ä]ì #·+|æ <Ûäs¡àsêE ‘·q k˛<äs¡T\‘√ ≈£L&É >=|üŒ XÀø±ìï bı+~
yÓ÷Vü‰ìï nqTuÛÑ$+∫Hê&ÉT.
n∫πsD≤<∏ä ø±˝Òq e÷s¡ÿDÒ¶jÓ÷ eTVü‰‘·bÕ' ˆ
dü+ÁbÕb˛Ô Vü≤dæÔq|ü⁄s¡+ sê»<ë«πs dü ‹wü˜‹ ˆˆ 6 ˆˆ
‘·sê«‘· ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ >=|üŒ ‘·|dü «æ e÷s¡ÿ+&˚jT· eTVü‰eTTì Vü≤dæqÔ |ü⁄sêìøÏ e∫à <ë«s¡+e<ä› ì*∫Hê&ÉT.
<ë«s¡bÕ˝À-|æ ‘·+ <äècÕº« sêCÒ„ ø£~∏‘·yêÁqT›‘·yéT ˆ
e÷s¡ÿDÒ¶jÓ÷ Á<äwüߺ$T#·Ã¤+ kÕÔ«e÷ùdÔ <ë«s¡´k eTTì' ˆˆ 7 ˆˆ
352 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Ä eTTìì #·÷∫ <ë«s¡bÕ\≈£î&ÉT oÁ|òüT+>± Ä eè‘êÔ+‘êìï z sêC≤! e÷s¡ÿ+&˚j·TeTTì $TeTTà
<ä]Ù+#ê\ì e∫à <ë«s¡+ e<ä› y˚∫ ñHêï&ÉT nì ‘Ó*|æHê&ÉT.
‘·«]‘√ <Ûäs¡à|ü⁄Á‘·düTÔ <ë«s¡eTuÛÒ´‘·´ dü‘·«s¡yéT ˆ
<ë«s¡eTuÛ≤´>∑‘·ùd´Vü≤ kÕ«>∑‘·+ ‘˚ eTVü‰eTTH˚! ˆˆ8 ˆˆ
yÓ+≥H˚ <Ûäs¡àsêE <ë«s¡+e<ä›≈£î e∫à z eTVü‰eTT˙! e÷ uÛÑeq<ë«s¡+ e<ä›≈£î e∫Ãq MT≈£î kÕ«>∑‘·+
nì |ü*øÏHê&ÉT.
n<ä´ y˚T dü|òü\+ »qà n<ä´ y˚T ‘ê]‘·+ ≈£î\yéT ˆ
n<ä´ y˚T |æ‘·s¡düTÔcÕºdüÔ«sTT ‘·Tùwº dü<ë eTTH˚! ˆˆ 9 ˆˆ
áHê&ÉT Hê »qà kÕs¡úø£yÓTÆq~. Hê e+X¯+ |ü$Á‘·yÓTÆq~. z eTT˙+Á<ë! ˙ dü+‘√wü+‘√ Ç|ü⁄&ÉT
e÷ |æ‘·è<˚e‘·\T ‘·è|æÔq+~Hês¡T.
dæ+Vü‰düqeTT|ükÕú|ü´ bÕ<äXÖ#ês¡ÃHê~_Û' ˆ
j·TT~Ûwæ˜s√ eTVü‰‘˚à‹ |üP»j·÷e÷dü ‘·+ eTTìyéT ˆˆ 10 ˆˆ
j·TT~Ûwæ˜s¡T&ÉT eTVü‰‘·Tà&Ó’q Ä eTTìì dæ+Vü‰düq+ô|’ ≈£Ls¡TÃ+&Éu…{Ϻ bÕ<äÁ|üøå±fi¯q+ #˚dæ nsêÈ´<äT\‘√
|üPõ+∫Hê&ÉT.
e÷s¡ÿDÒ¶j·TdüTÔ dü+|üèwüº' Áb˛yê#· dü j·TT~Ûwæ˜s¡yéT ˆ
øÏeTs¡ú+ eTTVü≤´ùd $<ä«Hé! düs¡«+ C≤„‘ê« düe÷>∑‘·' ˆˆ 11 ˆˆ
≈£îX¯\ Á|üX¯ï\&ç–q <Ûäs¡àsêE‘√ e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ç≥¢Hêï&ÉT. $<ë«+düT&ÉyÓ’q <Ûäs¡àsêC≤! n˙ï ‘Ó*dæ≈£L&É
˙yÓ+<äT≈£î yÓ÷Vü‰ìï bı+<äT‘·THêïe⁄.
‘·‘√ j·TT~Ûwæ˜s√ sêC≤ Á|üDeT´ •s¡kÕ-ÁãM‘Y ˆ
ø£<∏äj·Tdü« düe÷ùdq j˚Tq eTTx±Ã$T øÏ*“wüyéT ˆˆ 12 ˆˆ
‘·sê«‘· sêE <Ûäs¡à|ü⁄Á‘·T&ÉT ‘·\yê*à qeTdüÿ]+∫ Ç≥¢Hêï&ÉT. eTT˙X¯«sê! H˚ H˚ ñbÕj·T+‘√
á bÕ|ü+qT+&ç $eTT≈£îÔ&Éqe⁄‘êH√ dü+Á>∑Vü≤+>± $e]+#·TeTT.
ìVü≤‘ê ãVü≤y√ j·TT<˚∆ |ü⁄e÷+k˛-q|üsê~Ûq' ˆ
nkÕà_Û' øös¡yÓ’' kÕs¡∆+ Á|üdüv±ZqTàìdü‘·ÔeT! ˆˆ 13 ˆˆ
>∑&É∫q j·TT<ä∆+˝À y˚TeTT øös¡e⁄\T ≈£L&É ìs¡|üsê<ÛäT˝…’q #ê\eT+~ eTqTE\qT #·+|æHêeTT.
z eTT˙+Á<ë! Ä bÕ|üìeè‹Ôì >∑÷]Ã ‘Ó\T|ü⁄eTT.
j˚Tq Væ≤+kÕdüeTT<ä÷“¤‘ê»®HêàqÔs¡ø£è‘ê<ä|æ ˆ
eTT#˚´eT bÕ‘·ø±<ä<ä´ ‘·<䓤yêq«≈£îÔeTs¡Ω‹ ˆˆ 14 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+ 353

Væ≤+düe\¢ ø£*Zq~ |üPs¡«»qàø£è‘·eT>∑T bÕ|ü+ @ ñbÕj·T+‘√ b˛>=≥Tºø=+{≤yÓ÷ #Ó|üŒe\dæq~.

e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#· :` e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ç{≤¢ #ÓbÕŒ&ÉT.
X¯èDT sê»Hé eTVü‰uÛ≤>∑! j·THêà+ |üè#·Ã¤dæ uÛ≤s¡‘· ˆ
Á|üj·÷>∑>∑eTq+ ÁX‚wü˜+ qsêD≤+ bÕ|üHêX¯qyéT ˆˆ 15 ˆˆ
z eTVü‰uÛ≤>∑T&ÉyÓ’q sêC≤! ˙e&ç–q <ëìï #Ó|ü⁄‘·THêïqT. $qT. Á|üj·÷>∑ πøåÁ‘êìøÏ yÓfi¯fl{+ ÁX‚wü˜+. n~
bÕ|üHêX¯ø£eTT.
‘·Á‘· <˚y√ eTVü‰<˚y√ s¡TÁ<√-yêr‡qïπsX¯«s¡! ˆ
düe÷ùdÔ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à dü«j·TeT÷“¤' düVü≤ <Ó’e‘Ó’' ˆˆ 16 ˆˆ
z sêC≤! Ä Á|üj·÷>∑˝À eTVü‰<˚e⁄&ÉT •e⁄&ÉT |üPs¡«+ ìedæ+∫Hê&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT dü«j·T+uÛÑTyÓ’q
ÁãVü≤à <˚e‘·\‘√ düVü‰ n#·≥ ñHêï&ÉT.
j·TT~Ûwæ˜s¡ ñyê#· :`<Ûäs¡àsêE |ü*ø±&ÉT.
uÛÑ>∑eÅxÀä‘·T$T#êä$T Á|üj·÷>∑>∑eTH˚ |òü\yéT ˆ
eTè‘êHê+ ø± >∑‹düÔÁ‘· kÕï‘êHê+ #Ó’e øÏ+ |òü\yéT ˆˆ 17 ˆˆ
eTVü‰‘êà! Á|üj·÷>∑πøåÁ‘êìøÏ yÓ[flq+<äTe\¢ |òü*‘·y˚T<√ $q<ä\∫HêqT. nø£ÿ&É eTs¡DÏ+∫q yê] >∑‹
m{Ϻ~? kÕïq+ #˚ùd yê]øÏ @ |òü\+ ø£\T>∑T‘·T+~?
j˚T edüìÔ Á|üj·÷π> ‘·T Áã÷Væ≤ ‘˚cÕqTÔ øÏ+ |òü\yéT ˆ
uÛÑe‘√ $~‘·+ ùV≤´‘·‘·ÔH˚à Áã÷Væ≤ qyÓ÷-düTÔ ‘˚ ˆˆ 18 ˆˆ
Á|üj·÷>∑πøåÁ‘·+˝À ìedæ+#˚ yê]¬ø≥Te+{Ï |òü\+ ø£\T>∑T‘·T+~? ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. ˙≈£î ‘Ó*dæq
á $wüj·÷ìï Hê≈£î ‘Ó\T|üe\dæq~.
e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#· :` e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT |ü*ø±&ÉT.
ø£<∏äsTTcÕ´$T ‘˚ e‘·‡ Á|üj·÷>∑kÕïq»+ |òü\yéT ˆ
|ü⁄sê eTVü≤]¸_Û' düeT´ø£ÿ<∏ä´e÷q+ eTj·÷ ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 19 ˆˆ
≈£îe÷sê! |üPs¡«ø±\+˝À eTVü≤s¡T¸\T #Ó|üŒ>± H˚qT $HêïqT. Á|üj·÷>∑˝À kÕïq+ #˚dæq+<äTe\¢ ø£*π>
|òü\+ H˚qT MT≈£î #Ó|ü⁄‘êqT.
@‘·Á‘·ŒC≤|ü‘˚' πøåÁ‘·+ Á‹wüß ˝Àπøwüß $ÁX¯ó‘·yéT ˆ
nÁ‘· kÕï‘ê« ~e+ j·÷ìÔ j˚T eTè‘êùdÔ-|ü⁄qs¡“¤yê' ˆˆ 20 ˆˆ
354 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Ç~ Á|üC≤|ü‹πøåÁ‘·+>± eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üdæ~∆ #Ó+~q~. Çø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæqyês¡T eTs¡DÏ+∫q ‘·sê«‘·
|ü⁄qs¡®qà˝Òì ñ‘·ÔeT>∑‹ì bı+<ä>∑\s¡T.
‘·Á‘· ÁãVü‰à<äjÓ÷ <˚yê s¡øå±+ ≈£îs¡«ìÔ düvZ‘ê' ˆ
ãVüAq´Hê´ì rsêúì düs¡«bÕbÕ|üVü‰ì ‘·T ˆˆ 21 ˆˆ
nø£ÿ&É ÁãVü≤à yÓTT<ä˝…’q <˚e‘·\T s¡ø£åDuÛ≤sêìï eVæ≤kÕÔs¡T. düeTdüÔ bÕbÕ\qT b˛>=fÒº rs¡údüú˝≤˝…H√ï
Çø£ÿ&É ñHêïsTT.
ø£~∏‘·T+ H˚Vü≤ X¯ø√ï$T ãVüQes¡¸X¯‘Ó’s¡|æ ˆ
dü+πøåù|D Á|üeøå±´$T Á|üj·÷>∑ùd´Vü≤ ø°s¡ÔqyéT ˆˆ 22 ˆˆ
yê{Ïì $e]+#·{+ ø=ìï e+<ä\ dü+e‘·‡sê˝À¢qT Hêe\¢ ø±<äT. Á|üj÷· >∑rs¡ú Á|üXd¯ ìÔæ ø£ÿ&É dü+Á>∑V≤ü +>±
$e]kÕÔqT.
wüwæº s∆¡qT'düVü≤ÁkÕDÏ ‘êì s¡ø£åìÔ C≤Vü≤ïMyéT ˆ
j·TeTTHê+ s¡ø£å‹ dü<ë dü$‘ê dü|üÔyêVü≤q' ˆˆ 23 ˆˆ
ns¡Te~y˚\ <ÛäqTdüT‡©>∑+>±q~ì, dübÕÔX¯«yêVü≤qT&Ó’q dü÷s¡T´&ÉT j·TeTTHêq~ì s¡øÏådüTÔHêïs¡T.
Á|üj·÷π> ‘·T $X‚ùwD dü«j·T+ edü‹ yêdüe' ˆ
eTD¶\+ s¡ø£å‹ Vü≤]' düs¡«<˚yÓ’X¯Ã dü$Tà‘·yéT ˆˆ 24 ˆˆ
Á|üj·÷>∑πøåÁ‘·+˝À Ç+Á<äT&ÉT dü«j·T+>± ìedædüTÔHêï&ÉT. düeTdüÔ <˚e‘·\T ø=\Te⁄r]q eT+&É˝≤ìï
$wüßíe⁄ ø±bÕ&ÉT‘·THêï&ÉT.
q´Á>√<Ûä+ s¡ø£å‘˚ ì‘·´+ X¯S\bÕDÏs¡àùV≤X¯«s¡' ˆ
kÕúq+ s¡ø£åìÔ yÓ’ <˚yê' düs¡«bÕ|üVü≤s¡+ X¯óuÛÑyéT ˆˆ 25 ˆˆ
X¯S˝≤ìï <Ûä]+∫q eTùV≤X¯«s¡T&Éø£ÿ&ç eTÁ]#Ó≥¢qT ø±bÕ&ÉT‘·T+{≤&ÉT. düs¡« bÕbÕ\qT q•+|ü#˚ùd
X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq rs¡údüú˝≤ìï <˚e‘·\T s¡øÏådüTÔ+{≤s¡T.
dü«ø£s¡àD≤ eè‘ê ˝Àø± HÓ’e >∑#·Ã¤ìÔ ‘·‘·Œ<äyéT ˆ
dü«\ŒeT\Œ‘·s¡+ bÕ|ü+ j·Tdü´ #êdæÔ qsê~Û|ü ˆˆ 26 ˆˆ
Á|üj·÷>∑+ düàs¡e÷Ddü´ düs¡«e÷j·÷‹ dü+ø£åj·TyéT ˆ
<äs¡ÙHê‘·Ôdü´ rs¡údü´ HêeTdü+ø°s¡ÔHê<ä|æ ˆˆ 27 ˆˆ
‘·eT ø£s¡à˝≤e]+∫q »qT˝≤kÕúHêìï bı+<ä˝Òs¡T. z sêC≤! ∫qïbÕ|ü+ ø=+#Ó+ $T–* ñHêï n‘·&ÉT
Á|üj·÷>∑πøåÁ‘êìï eTqdüT˝À düà]+∫Hê Ä rsêúìï #·÷∫Hê <ëì Hêe÷ìï ø°]Ô+∫Hê bÕ|ü˝ÒX¯+ |üP]Ô>±
b˛>=≥Tº≈£î+{≤&ÉT.
 eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+ 355

eTè‹Ôø±\eT“Hê<ë«-|æ qs¡' bÕbÕÁ‘·ŒeTT#·´‘˚ ˆ

|üxà ≈£îD≤¶ì sêCÒÁq› j˚TcÕ+ eT<Û˚´ ‘·T C≤Vü≤ïM ˆˆ 28 ˆˆ
z sêC≤! nsTT<äT ≈£î+&Ü\eT<Ûä´ >∑+>±q~ Á|üy˚•+#˚#√≥ n#·{Ï eT{Ïºì ˝Ò|üq+ #˚düTø√e≥+e\¢
≈£L&É eTqTwüß´&ÉT bÕ|ü$eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
Á|üj·÷>∑+ $X¯‘·' |ü⁄+dü' bÕ|ü+ qX¯´‹ ‘·‘Yø£åD≤‘Y ˆ
jÓ÷»HêHê+ düVü≤Áùdwüß >∑v±Z+ düàs¡‹ jÓ÷ qs¡' ˆˆ 29 ˆˆ
n|æ <äTwüÿè‘·ø£sêàk \uÛÑ‘˚ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆ
Á|üj·÷>∑ πøåÁ‘·+˝À Á|üy˚•+∫q eTìwæ bÕ|ü+ Ä ø£åD+˝ÀH˚ q•düTÔ+~. y˚\jÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+˝À
ñqïyê&Ó’Hê >∑+>±q~ì düà]+∫qf…ºÌ‘˚ n‘·ì bÕbÕ\˙ï q•+∫ ñ‘·ÔeT |ü⁄D´>∑‹ì bı+<äT‘ê&ÉT.
ø°s¡ÔHêqTà#·´‘˚ bÕbÕ‘Y <äècÕº´ uÛÑÁ<ëDÏ |üX¯´‹ ˆˆ 30 ˆˆ
>∑+>∑qT ø°]Ô+∫q+<äTe\¢ bÕ|ü<ä÷s¡T&Ée⁄‘ê&ÉT. #·÷∫q+<äTe\¢ X¯óuÛ≤\q+<äT‘ê&ÉT.
‘·<∏√|üdüŒèX¯´ sêCÒÁq›! düTs¡˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ
yê´~Û‘√ j·T~ yê Bq' Á≈£î<√∆ yê|æ uÛÑy˚qïs¡' ˆˆ 31 ˆˆ
Ä >∑+>∑˝À Ä#·$T+∫qyê&ÉT <˚e˝Àø£+˝À |üP»q+<äT‘ê&ÉT. z sêC≤! s√– ø±ì, BqT&ÉT ø±ì, ø√|æwæ˜
ø±ì |üPs√«ø£Ô|òü˝≤H˚ï bı+<äT‘ê&ÉT.
|æ‘·è≤D≤+ ‘ês¡ø£xËÃÌe düs¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯qyéT ˆ
jÓÆT' Á|üj·÷π> ø£è‘√ yêdü ñrÔs√í uÛÑekÕ>∑s¡' ˆˆ 32 ˆˆ
Ä Á|üj÷· >∑ ‘·eT |æ‘è· <˚e‘·\qT ‘·]+|ü#d˚ Tü +Ô ~. bÕbÕ\qT q•+|ü#d˚ Tü +Ô ~. Á|üj÷· >∑˝À ìedæ+∫qyê&ÉT
dü+kÕs¡kÕ>∑sêìï <ë{Ïq yê&Ée⁄‘ê&ÉT.
>∑+>±j·TeTTqe÷kÕ<ä´ ‘·´CÒÁ‘êŒD≤ÁqŒj·T‘·ï‘·' ˆ
á|懑êq¢uÛÑ‘˚ ø±e÷q«<äìÔ eTTì|ü⁄vZyê' ˆˆ 33 ˆˆ
>∑+>±j·TeTTq\ dü+>∑eT+˝À Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>± ÁbÕD≤\T e<ä*qyê&ÉT ‘·q ø√]ø£\qT bı+<äTqì
eTTìÁX‚wüߘ\T ‘Ó\T|ü⁄‘·THêïs¡T.
B|üÔø±xÃqesêíuÛ…’]«e÷HÓ’ sꓤqTe]Ô_Û' ˆ
düs¡«s¡‘·ïeTjÓÆT]›yÓ’´sêïHê<Ûä«»düe÷≈£î˝…’' ˆˆ 34 ˆˆ
esêvZHê düe÷ø°¬síÌs√à<ä‘˚ X¯óuÛÑ\ø£åD' ˆ
^‘·yê~Á‘·ìs√Èôw’' Á|üdüT|üÔ' Á|ü‹ãT<Ûä´‘˚ ˆˆ 35 ˆˆ
356 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
yÓT]ùd ã+>±s¡T ø±+‹ ø£*Z dü÷s¡´eT+&É\ ÁbÕ+‘·+˝À dü+#·]+#˚$, düeTdüÔ eTDT\‘√ ì]à+|üã&çq$,
nH˚ø£s¡ø±\ |ü‘êø£\T>∑\ $e÷Hê\‘√ ñ‘·ÔeT Ád”Ô\T ì+&ç ñ+&É>± X¯óuÛÑ\ø£åD≤\T ø£\yê&Ó’ dü+‘√wækÕÔ&ÉT.
^‘·yê<ë´\ <Ûä«qT\‘√ y˚T˝§ÿ+{≤&ÉT.
j·÷eqï düàs¡‘˚ »qà ‘êe‘·‡«πsZ eTV”≤j·T‘˚ ˆ
‘·kÕà‘·‡«sêZ‘·Œ]ÁuÛÑwüº' ø°åDø£sêà qs√‘·ÔeT' ˆˆ 36 ˆˆ
Væ≤s¡D´s¡‘·ïdüeT÷Œπsí düeTè<˚∆ C≤j·T‘˚ ≈£î˝Ò ˆ
‘·<˚e düàs¡‘˚ rs¡ú+ düàs¡D≤‘·ÔÁ‘· >∑#·Ã¤‹ ˆˆ 37 ˆˆ
‘·q |üPs¡«»qàqT düà]+#·q+‘·ø±\+ dü«s¡+Z ˝À |üP»\+<äT‘ê&ÉT. ø£sà¡ |ò\ü + ø°D å +Ï #·>±H˚ Ä eTqTwüß´&ÉT
dü«s¡Z+qT+&ç ã+>±s¡+ yÓTT<ä˝…’q dü+|ü<ä\T >∑\ e+X¯+˝À »ìàkÕÔ&ÉT. eT∞fl Ä |ü⁄D´rsêúH˚ï düà]+∫ eT∞fl
nø£ÿ&çπø #˚s¡Tø=+{≤&ÉT.
<˚X‚ yê j·T~ yê-s¡DÒ´ $<˚X‚ j·T~ yê >∑èùV≤ ˆ
Á|üj·÷>∑+ düàs¡e÷DdüTÔ j·TdüTÔ ÁbÕD≤qŒ]‘·´CÒ‘Y ˆˆ 38 ˆˆ
ÁãVü≤à˝Àø£eTyêb˛ï‹ e<äìÔ eTTì|ü⁄vZyê' ˆ
düs¡«ø±eT|òü˝≤ eèøå± eTV”≤ j·TÁ‘· Væ≤s¡DàsT÷ ˆˆ 39 ˆˆ
ãTTwüjÓ÷ eTTqj·T' dæ<ë∆ düÔÁ‘· ˝Àπø dü >∑#·Ã¤‹ ˆ
Ád”ÔdüVü≤ÁkÕ≈£î˝Ò s¡y˚T´ eTHê›øÏHê´ düÔfÒ X¯óuÛÒ ˆˆ 40 ˆˆ
yÓ÷<ä‘˚ eTTì_Û' kÕs¡∆+ dü«ø£è‘˚H˚Vü≤ ø£s¡àD≤ ˆ
dæ<ä∆#ês¡D>∑q∆¬s’«' |üP»´‘˚ <˚e<ëqyÓ’' ˆˆ 41 ˆˆ
‘·q <˚X¯+˝Àø±ì, n&É$˝Àø±ì, |üs¡<˚X¯+˝Àø±ì, Ç+{À¢ø±ì Á|üj·÷>∑πøåÁ‘êìï düà]dü÷Ô ÁbÕD≤\T
e~˝Òyê&ÉT. ÁãVü≤à˝Àø±ìï #˚sT¡ qì eTTìÁX‚wßü \˜ T #Ó|⁄ü ‘·THêïs¡T. ã+>±s¡TuÛ÷Ñ $T, ø√]ø£\qT |ò*ü +|ü#ù˚ d eèøå±\T,
ãTTwüß\T eTTqT\T dæ<äT∆\T ñqï ˝Àø±ìøÏ yÓfi¯‘ê&ÉT. y˚\eT+~ Ád”Ô»q+ ì+&ç eTH√Vü≤s¡yÓTÆq >∑+>±qB
rs¡+˝À dæ<äT∆\T ñqï ˝Àø±ìøÏ yÓfi¯‘ê&ÉT. eTTqT˝‘√ >∑÷&ç dü+‘√wækÕÔ&ÉT. dæ<äT∆\T #ês¡DT\T >∑+<Ûäs¡T«\T
<˚e<ëqe⁄\‘√ n‘·&ÉT |üP»\+<äT‘ê&ÉT.
‘·‘·' dü«sêZ‘·Œ]ÁuÛÑc˛º »eT÷“B«|ü|ü‹s¡“¤y˚‘Y ˆ
‘·‘·' X¯óuÛ≤ì ø£sêàDÏ ∫qÔj·÷q' |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 42 ˆˆ
>∑TDyêq«è‘·Ô düeTŒH√ï uÛÑer‘·´qTX¯óÁX¯óeT ˆ
ø£s¡àD≤ eTqkÕ yê#ê dü‘˚´ <Ûäπsà Á|ü‹w昑·' ˆˆ 43 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+ 357

‘·sê«‘· dü«s¡Z+qT+&ç C≤]|ü&ç »+ã÷ B«bÕìøÏ sê»e⁄‘ê&ÉT. n≥T‘·sê«‘· X¯óuÛÑø±sê´ìï >∑÷]à eT∞fl
eT∞fl Ä˝À∫+#˚yê&Ó’ >∑TDeTT o\+ ø£\yê&Ée⁄‘ê&Éì ô|<ä›\e\¢ $+≥THêïeTT. eTH√yêø±ÿj·÷\‘√ dü‘·´eTT
<Ûäs¡àeT+<äT Á|ü‹wæ˜+|üã&ÉTqT.
>∑v±Z j·TeTTqjÓ÷s¡à<Û˚´ j·TdüTÔ Á>±dü+ Á|üj·T#·Ã¤‹ ˆ
düTes¡íeT<∏ä eTTø±Ô+ yê ‘·<∏Ó’yêq´‘·Œ]Á>∑Vü≤yéT ˆˆ 44 ˆˆ
dü«ø±πs´ |æ‘·èø±πs´ yê rπsú jÓ÷-uÛÑ´s¡Ãj˚Tqïs¡' ˆ
ìwüŒ¤\+ ‘·dü´ ‘·rÔs¡ú+ j·÷e‘·Ô‘·Œ¤\eTX¯óï‘˚ ˆˆ 45 ˆˆ
@ qs¡T&ÉsTT‘˚ >∑+>±j·TeTTq\ eT<Ûä´ nqï<ëq+, ã+>±s¡+, eTT‘·´+ ˝Ò<ë eTπs edüTÔe⁄qsTTHê
<ëq+>± Á>∑Væ≤+#·&É+, ‘·q Á|üjÓ÷»q+˝À ø±ì |æ‘·s¡T\ ø£s¡àdüeTj·T+˝Àø±ì rs¡údüú\+˝À |üP»\T #˚kÕÔ&√
n‘·&ÉT <ëq|òü\+ nqTuÛÑ$+#˚+‘·ø±\+ rs¡údüú\|ü⁄D´+ nqTuÛÑ$+#·&ÉT. n~ ìs¡s¡úø£y˚T n>∑TqT.
n‘·d”Ôπsú q >∑èV”≤íj·÷‘·TŒDÒ´cÕ«j·T‘·H˚wüß #· ˆ
ì$T‘˚Ôwüß #· düπs«wüß nÁ|üeT‘√Ô ~«CÀ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 46 ˆˆ
n+<äTe\¢ rs¡dú \úü +˝À <˚yê\j·T+˝À |ü⁄D´dü\ú +˝À nìï ì$T‘êÔ˝À¢ <ëq+ rdüTø√≈£L&É<Tä . Áu≤Vü≤àDT&û
$wüj·T+˝À nÁ|üeT‘·TÔ&ÉT ø±e˝…qT.
ø£|æ˝≤+ bÕ≥˝≤+ <Û˚qT+ j·TdüTÔ ø£ècÕí+ Á|üj·T#·Ã¤‹ ˆ
dü«s¡íX¯èv°Z+ sö|ü´KTsê+ #Ó’\ø£Øí+ |üj·Tdæ«˙yéT ˆˆ 47 ˆˆ
‘·dü´ j·÷eìÔ ˝Àe÷ì düìÔ >±Á‘˚wüß dü‘·ÔeT ˆ
‘êe<ä«s¡¸ düVü≤ÁkÕDÏ s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 48 ˆˆ
ø£|æ\es¡íeTT>±ì, bÕ≥\es¡íeTT>±ì, q\T|ü⁄s¡+>∑T>±ì ø£*–q, ã+>±s¡T ø=eTTà\T, yÓ+&ç–≥º\T,
yÓ&É\TŒ #Óe⁄\T ø£*Zq, u≤>± bÕ*#˚à Äe⁄qT <ëq+ #˚ùdyê&ÉT, z ÁX‚wüߘ&Ü! <ëì¬øìï s√e÷\Tqïy√ nìïy˚\
dü+e‘·‡sê\T s¡TÁ<ä˝Àø£+˝À >ös¡e+ bı+<äT‘ê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘˚à´ wüÁ{ÏÔ+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 36 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´+ nH˚ eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 36 ˆˆ
mmmmm
358 ≈£Ls¡ë´j·
àeTVüT‰'|ü`⁄sêD+
dü|üÔÁ‹+XÀ-<Û eTTô`||üŒÌPsê«s¡
@&É+e∆ n<Ûë´j·T+
Á|üj·÷>∑ e÷Vü‰‘·à´yéT ` Á|üj·÷>∑ e÷Vü‰‘·à´+
e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#· `e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT |ü*ø±&ÉT
ø£<∏äsTTcÕ´$T ‘˚ e‘·‡! rs¡új·÷Á‘ê$~ÛÁø£eTyéT ˆ
Äπs¸D ‘·T $<ÛëH˚q j·T<∏ë<äèwüº+ j·T<∏ëÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 1 ˆˆ
≈£îe÷sê! rs¡új·÷Á‘· $<ÛëHêìï, Áø£e÷˙ï, ãTTwüß\T #Ó|æŒq |ü<ä∆‹˙, H˚qT #·÷∫q $<ÛëHê˙ï,
$qï+‘·es¡≈£î ˙≈£î #Ó|ü⁄‘·THêïqT.
Á|üj·÷>∑ rs¡új·÷Á‘êØú j·T'Á|üj·÷‹ qs¡'ø£«∫‘Y ˆ
ã©es¡›+ düe÷s¡÷&ÛÉ' X¯èDT ‘·kÕ´|æ j·T‘·Œ¤\yéT ˆˆ 2 ˆˆ
Á|üj÷· >∑j÷· Á‘· #˚jT· >√]q qs¡T&ÉT m<äTq› T yêVü≤q+>± #˚dTü ø=ì Á|üj÷· D+ #˚dqæ yêìøÏ ≈£L&É m≥Te+{Ï
|òü\+ ø£\T>∑T‘·T+<√ $qT.
qs¡πø edü‘˚ |òüTÀπs düe÷' ø£\ŒX¯‘êj·TTwüyéT ˆ
‘·‘√ ìe]Ô‘√ |òüTÀπs >∑yê+ Áø√<Ûä' düT<ës¡TD' ˆˆ 3 ˆˆ
Ä eTìwæ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq qs¡ø£+˝À y˚˝≤~ø£˝≤Œ\ es¡≈£î ìedækÕÔ&ÉT. n≥T|æeTà≥ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq Ä
m<äT›\ ø√|ü+ <ä÷s¡eTe⁄‘·T+~.
dü*\xà q >∑èVü≤íìÔ |æ‘·s¡düÔdü´ <˚Væ≤q' ˆ
j·TdüTÔ |ü⁄Á‘ê+ düÔ<∏ë u≤˝≤qqïV”≤Hê ÁqŒeTTxË ˆˆ 4 ˆˆ
‘·q |ü⁄Á‘·T\qT u≤\´+˝ÀH˚ JeHê<Ûäs¡+ ø£*Œ+#·≈£î+&Ü e~*yÓ[flqyê&ÉT e~˝Ò ‘·s¡ŒD≤\qT yêì
|æ‘·è<˚e‘·\T ≈£L&É Á>∑Væ≤+#·s¡T.
j·T<∏ë‘êàq+ ‘·<ë düs¡«+ <ëq+ $Áù|wüß <ë|üj˚T‘Y ˆ
◊X¯«sê´˝À¢uÛÑyÓ÷Vü‰<ë« >∑#˚ä<ë´H˚q jÓ÷ qs¡' ˆˆ 5 ˆˆ
ìwüŒ¤\+ ‘·dü´ ‘·rÔs¡ú+ ‘·kÕà<ë´q+ $düs¡®j˚T‘Y ˆ
>∑v±Zj·TeTTqjÓ÷s¡à<Û˚´ j·TdüTÔ ø£Hê´+ Á|üj·T#·Ã¤‹ ˆˆ 6 ˆˆ
Äπs¸D ‘·T $<ÛëH˚q j·T<∏ë$uÛÑe$düÔs¡yéT ˆ
q dü |üX¯´‹ ‘·+ |òüTÀs¡+ qs¡ø£+ ‘˚q ø£s¡àD≤ ˆˆ 7 ˆˆ
ñ‘·ÔsêHé dü ≈£îs¡÷qZ‘ê« yÓ÷<ä‘˚ ø±\eTe´j·TyéT ˆ
e≥eT÷\+ düe÷Á•‘·´ j·TdüTÔ ÁbÕD≤qŒ]‘·´CÒ‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
 359
eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+
dü«s¡Z ˝Àø±q‹Áø£eT´ s¡TÁ<ä˝Àø£+ dü>∑#·Ã¤‹ ˆ
j·TÁ‘· ÁãVü‰à<äjÓ÷ <˚yê ~X¯X¯Ã dü~^X¯«sê' ˆˆ 9 ˆˆ
˝Àø£bÕ˝≤X¯Ã |æ‘·s¡' düπs« ‘˚ ˝Àø£dü+dæú‘ê' ˆ
düq‘·Tÿe÷s¡ Á|üeTTU≤düÔ<∏ë ÁãVü≤às¡¸jÓ÷-|üπs ˆˆ 10 ˆˆ
dü«j·T+>± ‘·qqT n]Œ+#·Tø√e≥+‘√bÕ≥T ‘·q düs«¡ kÕ«ìï Áu≤Vü≤àDT\≈£î n]Œ+#ê*. ◊X¯«s¡´eT<ä+‘√
>±ì, ˝ÀuÛÑyÓ÷Vü‰\‘√ø±ì yêVü≤q+‘√ Á|üj·÷DÏ+#˚yê&ÉT ‘·q j·÷Á‘· ìwüŒ¤\+ #˚düTø=+{≤&ÉT. n+<äTe\¢
rs¡j
ú ÷· Á‘·≈î£ yêVü≤Hêìï ñ|üj÷Ó –+#·sê<äT. ãTTwæÁb˛ø£Ô Áø£eT+‘√ ‘·q X¯øøÔÏ Ï ‘·>T∑ $<Û+ä >± >∑+>±j·TeTTq\eT<Û´ä
ø£Hê´<ëq+ #˚dæqyê&ÉT |òüTÀs¡qs¡ø±ìï #·÷&É&ÉT. n‘·&ÉT ñ‘·Ôs¡ ≈£îs¡TπøåÁ‘ê\T #˚] ∫s¡ø±\+ dü+‘√wü+‘√
ñ+{≤&ÉT. Á|üj÷· >∑rs¡+ú ˝À e≥eèø£+å yÓTT<ä≥ ÁbÕD≤\T e<ä*qyê&ÉT dü«s¡˝Z Àø±\T <ë{Ï •e˝Àø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
Ä ˝Àø£+˝À ÁãVü‰à~ <˚e‘·\T ~≈£îÿ\T ~ø±Œ\≈£î\T düìïVæ≤‘·T\e⁄‘ês¡T. Ç+Á<ë~ ˝Àø£bÕ\Ts¡T |æ‘·è<˚e‘·\T
düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT ÁãVü≤às¡T¸\T ≈£L&É Ä ˝Àø£+˝À ìedæ+∫ ñ+{≤s¡T.
Hê>±' düT|üsêí' dæ<ë∆X¯Ã ‘·<∏ë ì‘·´+ düe÷dü‘˚ ˆ
Vü≤]X¯Ã uÛÑ>∑yêHêùdÔ Á|üC≤|ü‹|ü⁄s¡düÿè‘·' ˆˆ 11 ˆˆ
Hê>∑T\T, >∑s¡T&ÉT\T, dæ<äT∆\T ≈£L&É n#·≥ m\¢|ü⁄&ÉT ìedækÕÔs¡T. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT $wüßíe⁄ ≈£L&Ü ÁãVü≤à‘√
ø£*dæ nø£ÿ&É HÓ\ø=ì ñ+{≤&ÉT.
>∑v±Zj·TeTTqjÓ÷s¡à<Û˚´ |üè~∏yê´ »|òüTq+ düàè‘·yéT ˆ
Á|üj·÷>∑+ sê»XÊs¡÷›\! Á‹wüß ˝Àπøwüß $ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 12 ˆˆ
>∑+>±j·TeTTq\ eT<Û´ä Á|ü<X˚ +¯ uÛ÷Ñ $TøÏ |æsT¡ <äT\uÛ≤>∑+>± ‘·\#·ã&çq~. z sê»ÁX‚cÕ˜! á Á|üj÷· >∑øπ Áå ‘·+
eTT˝À¢ø±˝À¢q÷ Á|üdæ<ä∆yÓTÆq~.
‘·Á‘ê_Ûùwø£+ j·T' ≈£îsê´‘·‡vZy˚T X¯+dæ‘·Áe‘·' ˆ
‘·T\´+ |òü\e÷yêb˛ï‹ sê»dü÷j·÷X¯«y˚T<ÛäjÓ÷' ˆˆ 13 ˆˆ
>∑+>±j·TeTTq\ dü+>∑eT Á|ü<˚X¯+˝À ìj·TeTe+‘·T&Ó’ n_Ûùwø£+ #˚dæqyê&ÉT sê»dü÷j·T nX¯«y˚T<Ûä
j·÷>±\Hê#·]+∫q <ëì‘√ düe÷q|òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
q e÷‘·èe#·Hê‘êÔ‘· q ˝Àø£e#·Hê<ä|æ ˆ
eT‹s¡TÁ‘·ÿeTD°j·÷ ‘˚ Á|üj·÷>∑>∑eTq+ Á|ü‹ ˆˆ 14 ˆˆ
Hêj·THê! ‘·*¢ #Ó|æŒq+<äTe\¢ø±ì, »qT\ e÷≥\e\¢ø±ì ˙ Á|üj·÷>∑ rs¡új·÷Á‘ê_ÛÁbÕj·÷ìï
e÷s¡TÃø=qe<äT›.
360 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
<äX¯rs¡údüVü≤ÁkÕDÏ wüwæºø√≥´düÔ<∏ë |üsê' ˆ
‘˚cÕ+ kÕìï<Ûä´eTÁ‘Ó’e rsêúHê+ ≈£îs¡Tqq›q! ˆˆ 15 ˆˆ
z ≈£îs¡Tqq›Hê! |ü~y˚\ rsêú\T, ns¡Te~ø√≥¢ |ü⁄D´düú˝≤\T yêì nìï+{Ï kÕìï<Ûä´+ Á|üj·÷>∑˝À
ñqï~.
j·÷ >∑‹s√´>∑j·TTø£Ôdü´ düqï´düÔdü´ eT˙wæD' ˆ
kÕ >∑‹düÔ´»‘·' ÁbÕD≤Hé >∑v±Zj·TeTTqdüvZy˚T ˆˆ 16 ˆˆ
jÓ÷>∑kÕ<Ûä≈£îìøÏ düHêï´dæøÏ BÛeT+‘·TìøÏ ø£*π> |ü⁄D´>∑‹ >∑+>±j·TeTTq\ dü+>∑eT+ e<ä› ÁbÕD≤\T
$&ç∫qyêìøÏ ≈£L&É \_ÛdüTÔ+~.
q ‘˚ JeìÔ ˝Àπø-dæà q´Á‘· ‘·Á‘· j·TT~Ûwæ˜s¡ ˆ
j˚T Á|üj·÷>∑+ q dü+ÁbÕbÕÔÁdæÔwüß ˝Àπøwüß exÏÑê' ˆˆ 17 ˆˆ
z <Ûsä à¡ sêC≤! ‘·eT J$‘·ø±\+˝À Á|üj÷· >∑øπ Áå ‘êìï <ä]Ù+#·ìyês¡T eTT˝À¢ø±˝À¢ e+∫‘·T˝Ò. yêØ ˝Àø£+˝À
J$+∫qyês¡T>± |ü]>∑DÏ+|üã&És¡T.
@e+ <äècÕº« ‘·T ‘·rÔs¡ú+ Á|üj·÷>∑+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
eTT#·´‘˚ düs¡«bÕù|uÛÑ´' X¯XÊvÿ Çe sêVüQD≤ ˆˆ 18 ˆˆ
Á|üj·÷>∑eTH˚ ù|s¡ $TøÏÿ* ÁX‚wü˜kÕúHêìï |ü⁄D´rsêúìï #·÷∫q eTìwæ sêVüQe⁄ M&çq #·+Á<äTìe˝… nìï
bÕbÕ\qT+&ç $&ÉT<ä\ bı+<äT‘ê&ÉT.
ø£eT“˝≤X¯«‘·sö Hê>ö j·TeTTHê<äøÏåDÒ ‘·fÒ ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« #· |”‘ê« #· eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 19 ˆˆ
j·TeTTHê q~ <äøÏåDrs¡+˝À ø£+ã\ nX¯«‘·s¡T\H˚ Hê>∑<˚e‘·\THêïs¡T. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæ Ä ˙{Ïì
Á‘ê–qyê&ÉT düs¡«bÕ|ü$eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
‘·Á‘· >∑‘ê« qs¡' kÕïq+ eTVü‰<˚edü´ BÛeT‘·' ˆ
düeTkÕÔ+kÕÔs¡j˚T‘·÷Œsê«q›XÊr‘êq›XÊ|üsêHé ˆˆ 20 ˆˆ
nø£ÿ&çøÏ yÓ[fl eTVü‰<˚e⁄ì kÕìï<Ûä´+˝À kÕïq+#˚ùdÔ ‘·q e+X¯+˝Àì |ü~‘·sê\ |üPs¡T«\qT |ü~‘·sê\
‘·sê«‹yê]ì ‘·]+|ü #˚kÕÔ&ÉT.
ø£è‘ê«_Ûùwø£+ ‘·T qs¡' k˛-X¯«y˚T<Ûä |òü\+ \uÛÒ‘Y ˆ
dü«s¡Z˝Àø£ eTyêb˛ï‹ j·÷e<ëuÛÑ÷‘·dü+|ü¢eyéT ˆˆ 21 ˆˆ
Ä πøåÁ‘·+˝À n_Ûùwø£+ »]|æqyê&ÉT nX¯«y˚T<Ûä+ #˚dæq |òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT. düs¡«ÁbÕDT\ Á|üfi¯j·T+
ø£*π>es¡≈£î dü«s¡Z˝Àø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
 361
eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+
|üPs¡«bÕπsÙ« ‘·T >∑v±Zj·÷ÁôdÔÌ˝Àπø´ j·÷‹ e÷qe' ˆ
ne≥' düs¡«kÕeTTÁ<ä' Á|ü‹cÕ˜qxà $ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 22 ˆˆ
>∑+>±q~ ‘·÷s¡TŒuÛ≤>∑+˝À kÕïqe÷#·]+∫qyê&ÉT eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üX¯dæÔq+<äT‘ê&ÉT. Ä Á|ü<˚X¯+˝À
ne≥eTT, Á|ü‹cÕ˜qeTT, düs¡«kÕeTTÁ<äeTH˚ rsêú\Tqï$.
ÁãVü≤à#êØ õ‘·Áø√<ÛäÁdæÔsêÁ‘·+ j·T~ ‹wü˜‹ ˆ
düs¡«bÕ|ü$X¯ó<ë∆‘êà k˛-X¯«y˚T<Ûä |òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 23 ˆˆ
ÁãVü≤à#·s´¡ eTe\+_+∫ ø√bÕìï »sTT+∫ Ä Á|ü<X˚ +¯ ˝À eT÷&ÉTsêÁ‘·T\T ìedæ+∫qyê&ÉT nìï bÕbÕ\T
‘=\–q Ä‘·à ø£\yê&Ó’ nX¯«y˚T<Ûäj·÷>∑+ #˚dæq |òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
ñ‘·ÔπsD Á|ü‹cÕ˜q+ uÛ≤^s¡<∏ë´düTÔ düe´‘·' ˆ
Vü≤+düÁ|ü|ü‘·q+ HêeT rs¡ú+ Á‘Ó’˝Àø£´$ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 24 ˆˆ
Á|ü‹cÕ˜q πøåÁ‘êìøÏ ñ‘·Ôs¡+>± >∑+>±q~øÏ m&ÉeTyÓ’|ü⁄ eT÷&ÉT ˝Àø±˝À¢ Á|üdæ<ä∆yÓTÆq Vü≤+düÁ|ü|ü‘·qeTH˚
rs¡úkÕúqeTTqï~.
nX¯«y˚T<Ûä|òü\+ ‘·Á‘· düàè‘·e÷Á‘˚ ‘·T C≤j·T‘˚ ˆ
j·Te#·ÃÁq›X¯Ã dü÷s¡´X¯Ã ‘êe‘·‡«πsZ eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 25 ˆˆ
Ä düú\+˝À düàs¡De÷Á‘êH˚ï nX¯«y˚T<Ûäj·÷>∑|òü\+ dæ~∆düTÔ+~. dü÷s¡´#·+Á<äT \Tqï+‘·ø±\+ dü«s¡Z˝Àø£
ìyêdü+ ≈£L&É düàs¡D+‘√ \_ÛdüTÔ+~.
}s¡«o|ü⁄*H˚ s¡y˚T´ $|ü⁄˝Ò Vü≤+dübÕDT¶πs ˆ
|ü]‘·´»‹ j·T'ÁbÕD≤xäèDT ‘·kÕ´|æ j·T‘·Œ¤\yéT ˆˆ 26 ˆˆ
$XÊ\eTT eTH√Vü≤s¡yÓTÆq Vü≤+düe+{Ï ‘Ó\¢ì }s¡«• nH˚ ÇdüTø£ ‹HÓïô|’ ÁbÕD≤\T e<ä*q yêì |òü˝≤ìï
#Ó|ü⁄‘êqT $qe\dæq~.
wüwæºes¡¸düVü≤ÁkÕDÏ wüwæºes¡¸X¯‘êì #· ˆ
ÄùdÔ dü |æ‘·è_Û' kÕs¡∆+ dü«s¡Z˝Àπø qsê~Û|ü ˆˆ 27 ˆˆ
z sêC≤! n{Ϻ qs¡T&ÉT ns¡yÄ’Ó s¡Ty˚\ dü+e‘·‡sê\ ø±\+ |æ‘è· <˚e‘·\‘√ ≈£L&ç dü«s¡˝Z Àø£+˝À ìedækÕÔ&TÉ .
n<∏ä düHê∆´efÒ s¡y˚T´ ÁãVü≤à#êØ düe÷Væ≤‘·' ˆ
qs¡' X¯ó∫s¡TbÕd”‘· ÁãVü≤à˝Àø£eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 28 ˆˆ
s¡eT´yÓTqÆ dü+<Ûë´e≥eTH˚ Á|ü<X˚ +¯ ˝À ÁãVü≤à#ê]>± @ø±Á>∑‘· ø£*Z X¯ó∫jÓTÆ <Ûë´ì+∫qyê&ÉT ÁãVü≤à˝Àø±ìï
#˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
362 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ø√{Ïrs¡ú+ düe÷kÕ<ä´ j·TdüTÔ ÁbÕD≤qŒ]‘·´CÒ‘Y ˆ
ø√{Ïes¡¸ düVü≤ÁkÕDÏ dü«s¡Z˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 29 ˆˆ
ø√{Ïrsêúìï #˚] ÁbÕD≤\T e<ä*qyê&ÉT y˚sTTø√≥¢ dü+e‘·‡sê\ ø±\+ dü«s¡Z+˝À |üPõ+|üã&É‘ê&ÉT.
j·TÁ‘· >∑v±Z eTVü‰uÛ≤>± ãVüQrs¡ú‘·b˛eHê ˆ
dæ<ä∆+ πøåÁ‘·+ Væ≤ ‘·‘YCÒ„j·T+ HêÁ‘· ø±sê´ $#ês¡D≤ ˆˆ 30 ˆˆ
nH˚ø£ |ü⁄D´rsêú\T ‘·b˛eHê\T ø£*qZ >∑+>±q~ Á|üeVæ≤+#˚ Á|ü<X˚ +¯ dæ<øπ∆ä Áå ‘·+. Ç+<äT˝À $#ê]+#·≥+
‘·>∑<äT.
øÏå‘Í ‘ês¡j·T‘˚ eTsêÔ´Hêï>±+kÕÔs¡j·T‘˚-|ü´<Ûä' ˆ
~$ ‘ês¡j·T‘˚ <˚yê+ùdÔq kÕ Á‹|ü<∏ë düàè‘ê ˆˆ 31 ˆˆ
Ä >∑+>∑ uÛÑ÷‘·\+˝À eTqTwüß´\qT, bÕ‘êfi¯+˝À Hê>∑T\qT, Äø±X¯+˝À <˚e‘·\qT ‘·]+|ü #˚düTÔqï~.
n+<äTe\¢H˚ n~ Á‹|ü<∏ä>∑ nì ù|s=ÿqã&çq~.
j·÷e<äd”úì >∑v±Zj·÷+ ‹wü˜ìÔ |ü⁄s¡Twüdü´ ‘·T ˆ
‘êe<ä«s¡¸düVü≤ÁkÕDÏ dü«s¡Z˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 32 ˆˆ
eTìwæ meTTø£\T >∑+>∑˝À ì*∫ ñqï+‘·ø±\+ nìï y˚\ dü+e‘·‡sê\T n‘·&ÉT dü«s¡Z+˝À düTœkÕÔ&ÉT.
rsêúHê+ |üs¡eT+ rs¡ú+ qBHê+ |üs¡e÷qB ˆ
yÓ÷ø£å<ë düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ eTVü‰bÕ‘·øÏHêeT|æ ˆˆ 33 ˆˆ
Ä >∑+>±q~ rsêú˝À¢ ÁX‚wü˜yÓTÆq~. q<äT˝À¢ ñ‘·ÔeTyÓTÆq~. eTVü‰bÕ|ü⁄\≈£î ≈£L&É yÓ÷øå±ìï#˚Ã~.
düs¡«Á‘· düT\uÛ≤ >∑v±Z Á‹wüß kÕúH˚wüß <äTs¡¢uÛ≤ ˆ
>∑v±Z<ë«πs Á|üj·÷π> #· >∑v±ZkÕ>∑s¡düvZy˚T ˆˆ 34 ˆˆ
>∑+>∑ nìï#√{≤¢ düT\uÛÑ+>± \_ÛdüTÔ+~. >∑+>±<ë«s¡+, Á|üj·÷>∑, >∑+>±kÕ>∑s¡ dü+>∑eT+ nH˚ eT÷&ÉT
Á|ü<˚XÊ˝À¢ \_Û+#·&É+ ø£wüºkÕ<Ûä´+.
düπs«cÕy˚Te uÛÑ÷‘êHê+ bÕb˛|üVü≤‘·#˚‘·kÕyéT ˆ
>∑‹eTH˚«wüe÷D≤Hê+ HêdæÔ >∑v±Zdüe÷ >∑‹' ˆˆ 35 ˆˆ
bÕ|ü|&” ‘ç · eTqdüTÿ\≈£î, ñ‘·eÔ T˝Àø£ ÁbÕ|æìÔ nH˚«wæ+#˚yê]øÏ, >∑+>±q~‘√ düe÷qyÓTqÆ ÁbÕ|ü´+ eTs=ø£{Ï
˝Ò<äT.
|ü$Á‘êD≤+ |ü$Á‘·+ j·TqàvZfi≤Hê+ #· eTvZ\yéT ˆ
eTùV≤X¯«sê ‘·Œ]ÁuÛÑcÕº düs¡«bÕ|üVü≤sê X¯óuÛ≤ ˆˆ 36 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 363

ø£è‘˚ ‘·T HÓ’$Twü+ rs¡ú+ Á‘˚‘êj·÷+ |ü⁄wüÿs¡+ es¡yéT ˆ

<ë«|üπs ‘·T ≈£îs¡TπøåÁ‘·+ ø£˝Ö >∑v±Z $•wü´‘˚ ˆˆ 37 ˆˆ
|ü$Á‘·yÓTÆq yêì˝À |ü$Á‘·+ X¯óuÛÑø£sê\˝À X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq~. eTùV≤X¯«s¡ •s¡düT‡ qT+&ç C≤]q~.
bÕbÕ\ìï+{Ï˙ ‘=\–+#˚ eT+>∑fis¯ ÷¡ |ü >∑+>±q~. ø£è‘·jT· T>∑+˝À HÓ$’ TXÊs¡D´+, Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À |ü⁄wüÿs¡øπ Áå ‘·+,
<ë«|üs¡˝À ≈£îs¡TπøåÁ‘·+, ø£*j·TT>∑+˝À >∑+>±q~ $•cÕº˝…’q$.
>∑v±Zy˚Te ìùweH˚Ô Á|üj·÷π> ‘·T $X‚wü‘·' ˆ
Hêq´‘·ÿ*j·TTπ> söÁ<˚ uÛÒwü»+ qè|ü! $<ä´‘˚ ˆˆ 38 ˆˆ
nø±yÓ÷ yê düø±yÓ÷ yê >∑+>±j·÷+ jÓ÷ $|ü<ä´‘˚ ˆ
dü eTè‘√ C≤j·T‘˚ dü«πsZ qs¡ø£+ #· q |üX¯´‹ ˆˆ 39 ˆˆ
Á|üj·÷>∑˝À >∑+>±q~H˚ ùd$kÕÔs¡T. z sêC≤! ø£*j·TT>∑+˝À <ëìø£+f… eTs=ø£ Wwü<Ûä+ ˝Ò<äT. ø√]ø±ì,
ø√s¡ø£ >±ì, >∑+>±q~˝À ÁbÕD≤\T e<ä*qyê&ÉT dü«s¡Z+˝À J$kÕÔ&ÉT. qs¡ø±ìï #·÷&É&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ Á|üj·÷>∑ e÷Vü‰‘˚à´ dü|üÔÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 37 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À Á|üj·÷>∑ e÷Vü‰‘·à´eTH˚ eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 37 ˆˆ

jjjjj
364
nwüºÁ‹+XÀ-<Û≈£ëL´j·
s¡àeTVü
T' `‰|ü⁄sêD+
eTTô|`ŒÌ |ümì$T<ä
Psê«s¡+∆ e n<Ûë´j·T+
Á|üj·÷>∑ e÷Vü‰‘·à´yéT ` Á|üj·÷>∑ e÷Vü‰‘·à´+
e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#· :`e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ç{≤¢ #ÓbÕŒ&ÉT.
wüwæºd”Ôs¡údüVü≤ÁkÕDÏ wüwæºd”Ôs¡úX¯‘êì #· ˆ
e÷|òüTe÷ùd >∑$Twü´ìÔ >∑v±Zj·TeTTqdüvZy˚T ˆˆ 1 ˆˆ
ns¡Te~ y˚\ rs¡dú ˝úü ≤\T, ns¡Te~ e+<ä\ |ü⁄D´rsêú\qT >∑÷]Ã »qT\T >∑+>±j·TeTTq\ dü+>∑eTrsêúìøπ
e÷|òüTe÷dü+˝À yÓfi¯‘ês¡T.
>∑yê+ X¯‘·düVü≤Ádüdü´ düeT´>∑›‘·Ôdü´ j·T‘·Œ¤\yéT ˆ
Á|üj·÷π> e÷|òüTe÷ùd ‘·T Á‘·´Vü≤+ kÕï‘·dü´ ‘·‘·Œ¤\yéT ˆˆ 2 ˆˆ
\ø£å>√<ëHê\T $~ÛÁ|üø±s¡+ #˚dæq <ëìøÏ ø£*π> |òü\+ e÷|òüTe÷dü+˝À eT÷&ÉTs√E\T Á|üj·÷>∑˝À
kÕïq+ #˚ùdÔ \_ÛdüTÔ+~.
>∑v±Zj·TeTTqjÓ÷s¡à<Û˚´ ø£ØcÕ–ïxà kÕ<Ûäj˚T‘Y ˆ
nV”≤HêvÀZ Vü≤´s√>∑X¯Ã |üx‚ÃÁì›j·TdüeTì«‘·' ˆˆ 3 ˆˆ
j·÷eìÔ s√eT≈£LbÕì ‘·dü´ >±Á‘˚wüß uÛÑ÷$T|ü! ˆ
‘êe<ä«s¡¸ düVü≤ÁkÕDÏ dü«s¡Z˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 4 ˆˆ
>∑+>±j·TeTTq\ eT<Û´ä ø£ØcÕ–ïì dü+bÕ~+#ê*. n˝≤#˚ùdÔ n+>∑yø’Ó \£ ´s√>∑+ ˝Òìyê&ÉT, |ü+#˚+Á~j·÷\T
dü]>± |üì#˚ùdyê&ÉT>± ‘·q X¯Øs¡+˝À ñqï s√e÷\ dü+K´˝À nìïy˚\ dü+e‘·‡sê\T dü«s¡Z˝Àø£+˝À düTK+>±
ñ+{≤&ÉT.
‘·‘·' dü«sêZ ‘·Œ]ÁuÛÑc˛º »eT÷“B«|ü|ü‹s¡“¤y˚‘Y ˆ
uÛÑTø±Ô« dü $|ü⁄˝≤H√“¤>±+düÔrÔs¡ú+ \uÛÑ‘˚ |ü⁄q' ˆˆ 5 ˆˆ
‘·sê«‘· dü«s¡Z+qT+&ç e∫à »+ã÷B«bÕ~Û|ü‹ ne⁄‘ê&ÉT. nH˚ø£ uÛÀ>±\qTuÛÑ$+∫ eT∞fl Ä rs¡údüú˝≤ìï
#˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
»\Á|üy˚X¯+ j·T' ≈£îsê´‘·‡vZy˚T ˝Àø£$ÁX¯ó‘˚ ˆ
sêVüQÁ>∑k˛Ô j·T<∏ë k˛yÓ÷ $eTTø£Ô' düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 6 ˆˆ
Á|üU≤´‘·yÓTÆq >∑+>±j·TeTTHê dü+>∑eT+˝À eTTì–qyê&ÉT, sêVüQe⁄qT+&ç #·+Á<äT&ÉT $&çe&çq≥Tº
bÕbÕ\qT+&ç $&ÉT<ä˝Ö‘ê&ÉT.
k˛eT˝Àø£eTyêb˛ï‹ k˛y˚Tq düVü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆ
wüwæºes¡¸düVü≤ÁkÕDÏ wüwæºes¡¸X¯‘êì #· ˆˆ 7 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 365

eTs¡D≤q+‘·s¡+ k˛eT˝Àø±ìï #˚] ns¡yÓ’ y˚\ dü+e‘·‡sê\T k˛eTTì ø£*dæ dü+‘√wü+‘√ ø±\+
>∑&ÉT|ü⁄‘ê&ÉT.
dü«s¡Z‘·' X¯Áø£˝Àπø-k eTTì>∑q∆s¡«ùd$‘˚ ˆ
‘·‘√ ÁuÛÑwüºdüTÔ sêCÒÁq› düeTè<˚∆ C≤j·T‘˚ ≈£î˝Ò ˆˆ 8 ˆˆ
z sê»ÁX‚wüߘ&Ü! ‘·sê«‘· eTTqT\T >∑+<Ûäs¡T«\Tqï dü«sêZìï #˚] ø=+‘·ø±\eTT+&ç uÛÑ÷˝Àø£+˝À düeTè~∆
ø£\ e+X¯+˝À »ìàkÕÔs¡T.
n<Ûä'•sêdüTÔ jÓ÷ <ÛësêeT÷s¡∆«bÕ<ä' |æuÒqïs¡' ˆ
dü|üÔes¡¸düVü≤ÁkÕDÏ dü«s¡Z˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 9 ˆˆ
bÕ<ë\T ô|’øÏ #ê|æ •s¡düT‡ H˚\≈£îe+∫ >∑+>±q~ <Ûës¡qT bÕq+ #˚dæqyê&ÉT @&ÉT y˚\ dü+e‘·‡sê\T
dü«s¡Z˝Àø£+˝À |üP»\+<äT‘ê&ÉT.
‘·kÕàÁ<䓤wüºdüTÔ sêCÒÁq› n–ïôVAÁr uÛÑy˚qïs¡' ˆ
uÛÑTø±Ô«-<∏ä $|ü⁄˝≤H√“¤>±+düÔrÔs¡ú+ uÛÑ»‘˚ |ü⁄q' ˆˆ 10 ˆˆ
nø£ÿ&çqT+&ç uÛÑ÷˝Àø£+˝À ì‘ê´–ïôVAÁ‹ ne⁄‘ê&ÉT. nH˚ø£ düTU≤\qTuÛÑ$+∫ eT∞fl Ä rs¡údüú˝≤H˚ï
#˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
j·T' X¯Øs¡+ $ø£]Ô‘ê« X¯≈£îìuÛÑ´' Á|üj·T#·Ã¤‹ ˆ
$Vü≤vËZÌ s¡T|üuÛÑTø£Ôdü´ X¯èDT ‘·kÕ´|æ j·T‘·Œ¤\yéT ˆˆ 11 ˆˆ
‘·q X¯Øsêìï ø√düTø=ì |ü≈£åî\ø±Vü‰s¡+>± Ç∫Ãqyê&ÉT @ |òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&√ $qT.
X¯‘·+ es¡¸düVü≤ÁkÕD≤+ k˛eT˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ
‘·‘·düÔkÕà‘·Œ]ÁuÛÑc˛º sêC≤ uÛÑe‹ <Ûë]àø£' ˆˆ 12 ˆˆ
q÷s¡Ty˚\ dü+e‘·‡sê\T k˛eT˝Àø£+˝À |üP»\+~ nø£ÿ&ÉqT+&ç C≤] <Ûë]à≈£î&Ó’q sêE>± »ìàkÕÔ&ÉT.
>∑TDyêÁq÷|üdüeTŒH√ï $<ë«+düTÔ Á|æj·Tyêø£´yêHé ˆ
uÛÀ>±qT“¤ø±Ô« #· <ä‘ê« #· ‘·rÔs¡ú+ uÛÑ»‘˚ |ü⁄q' ˆˆ 13 ˆˆ
n‘·&ÉT >∑TDe+‘·T&ÉT, n+<ä>±&ÉT, |ü+&ç‘·T&ÉT, Á|æj·TuÛ≤wæjÓÆT ‘êqT uÛÀ>±\qTuÛÑ$+∫ Ç‘·s¡T\≈£î
<ëq+ #˚kÕÔ&ÉT. ‘·sê«‘· eT∞fl Ä rsêúH˚ï #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
ñ‘·Ôπs j·TeTTHêrπs Á|üj·÷>∑dü´ #· <äøÏåDÒ ˆ
ãTTDÁ|üyÓ÷#·q+ HêeT rs¡úqTÔ |üs¡eT+ düàè‘·yéT ˆˆ 14 ˆˆ
366 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
j·TeTTHêq~ øÏ ñ‘·sÔ r¡ s¡+˝À Á|üj÷· >∑≈î£ <äøDåÏ uÛ≤>∑+˝À ãTTDÁ|üy÷Ó #·q+ nH˚ ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ rs¡dú \úü eTTqï~.
@ø£sêÁ‘√wæ‘·' kÕï‘ê« ãTTD≤‘·ÔÁ‘· Á|üeTT#·´‘˚ ˆ
dü«s¡Z˝Àø£ eTyêb˛ï‹ nqèDX¯Ã dü<ë uÛÑy˚‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
nø£ÿ&É kÕïq+#˚dæ ˇø£ sêÁ‹ ìÁ~ùdÔ dü«s¡˝Z Àø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT. nìï ãTTD≤\T XÊX¯«‘·+>± r]b˛‘êsTT.
m|ü&ÉT ãTTD+ ˝Ò≈£î+&ÜH˚ ñ+{≤&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´+ HêeT nwüºÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 38 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´eTH˚ eTTô|ŒÌ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 38 ˆˆ

bab
 367
@ø√q#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+
Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´yéT ` Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´+
e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#· :`e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT |ü*ø±&ÉT
‘·|üqdü´ düT‘ê <˚M Á‹wüß ˝Àπøwüß $ÁX¯ó‘ê ˆ
düe÷>∑‘ê eTVü‰uÛ≤>± j·TeTTHê ‘·Á‘· ìeTï>± ˆˆ 1 ˆˆ
dü÷s¡T´ì |ü⁄Á‹ø£ eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üdæ<äT∆sê\T, eTVü‰‘·Tàsê\T. j·TeTTHêq~ Ä Á|üj·÷>∑˝À >∑+>±q~‘√
ø£\TdüTÔqï~.
j˚THÓ’e ì'düè‘ê >∑v±Z ‘˚HÓ’e j·TeTTHê>∑‘ê ˆ
jÓ÷»HêHê+ düVü≤Áùdwüß ø°s¡ÔHê‘êŒ|üHê•˙ ˆˆ 2 ˆˆ
>∑+>±q~ Á|üeVæ≤+#˚ e÷s¡+Z ˝À y˚\jÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+ j·TeTTq Á|üeVæ≤düTqÔ ï~. ø°]+Ô ∫q yê] bÕbÕ\qT
Ä q~ q•+|ü#˚düTÔ+~.
‘·Á‘· kÕï‘ê« #· |”‘ê« #· j·TeTTHê j·TÁ‘· ìeTï>± ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø£Ô' |ü⁄Hê‘ê´dü|üÔeT+ ≈£î\yéT ˆˆ 3 ˆˆ
j·TeTTHê q~ Á|üeVæ≤+#˚#√≥ kÕïq+#˚dæ n+<ä* ˙{Ïì Á‘ê–q eTqTE&ÉT düs¡«bÕ|ü$eTT≈£îÔ&Ó’ ‘·q
e+XÊìï @&ÉT‘·sê\es¡≈£î |ü$Á‘·+ #˚kÕÔ&ÉT.
ÁbÕD≤+ düÔ´»‹ j·TdüÔÁ‘· dü j·÷‹ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆ
n–ïrs¡ú$T‹ U≤´‘·+ j·TeTTHê <äøÏåDÒ ‘·fÒ ˆˆ 4 ˆˆ
j·TeTTq≈£î <äøDåÏ rs¡+˝À n–ïrs¡eú TH˚ |ü⁄D´dü\ú eTTqï~. nø£ÿ&É ÁbÕD≤\T e<ä*qyê&ÉT ñ‘·eÔ T ˝Àø±\T
bı+<äT‘ê&ÉT.
|ü•Ãy˚T <Ûäs¡àsê»dü´ rs¡ú+ ‘·«qs¡ø£+ düàè‘·yéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« ~e+ j·÷ìÔ j˚T eTè‘ê ùd- Ô |ü⁄qs¡“¤yê' ˆˆ 5 ˆˆ
j·TeTTq≈£î |ü•ÃeT~X¯˝À qs¡ø£ ìyês¡ø£yÓTÆq <Ûäs¡àsê» rs¡ú+ ñqï~. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæq#√ dü«sêZìï
bı+<äT‘ês¡T. eTs¡DÏ+∫q yê]øÏ |ü⁄qs¡®qà sê<äT.
ø£èwüí|üπøå #·‘·Ts¡›XÊ´+ kÕï‘ê« düqÔs¡Œ´ yÓ’ X¯ó∫' ˆ
<Ûäs¡àsê»+ eTVü‰bÕô|’ s¡Tà#·´‘˚ HêÁ‘· dü+X¯j·T' ˆˆ 6 ˆˆ
ø£èwüí |üø£å #·‘·Ts¡›• s√E kÕïq+#˚dæ |ü]X¯ó<äT∆&Ó’ j·TeT<Ûäs¡àsêE≈£î ‘·s¡ŒD≤*ùdÔ >=|üŒ bÕbÕ\qT+&ç
$eTT≈£îÔ &É>∑TqqT≥≈£î dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
368 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
<äX¯rs¡ú düVü≤ÁkÕDÏ <äX¯ø√≥´düÔ<∏ë |üsê' ˆ
Á|üj·÷>∑ dü+dæú‘êì düT´πse e÷VüQs¡à˙wæD' ˆˆ 7 ˆˆ
|ü~y˚\ |ü⁄D´rsêú\T |ü~ø√≥¢ Ç‘·s¡ rsêú\T Á|üj÷· >∑øπ Áå ‘·+˝À ì*∫ ñqïeì $<ë«+düT\T #Ó|⁄ü ‘·THêïs¡T.
‹Ádü' ø√{À´-s¡∆ ø√{ÏX¯Ã rsêúHê+ yêj·TTs¡ÁãM‘Y ˆ
~$ uÛÑ÷eT´qÔ]πøå #· ‘·‘·‡s¡«+ C≤Vü≤ïM düàè‘ê ˆˆ 8 ˆˆ
eT÷&ÉTqïs¡ø√≥¢ rsêú*ø£ÿ&É ñHêïj·Tì yêj·TT<˚e⁄&ÉT #Ó|æŒHê&ÉT. dü«s¡Z+˝À uÛÑ÷$TMT<ä Äø±X¯+˝À
≈£L&É C≤Vü≤ï$ nsTTq >∑+>∑ yê´|æ+∫ ñqï~.
j·TÁ‘· >∑v±Z eTVü‰uÛ≤>± dü <˚X¯düÔ‘·Ôb˛eqyéT ˆ
dæ<ä∆πøåÁ‘·+ ‘·T ‘·‘YCÒ„j·T+ >∑v±Zrs¡+ düe÷Á•‘·yéT ˆˆ 9 ˆˆ
>∑+>±q~ Á|üeVæ≤+#˚ Á|ü<X˚ +¯ ‘·b˛eq+ e+{Ï~. >∑+>±q~ rsêHêïÁX¯sTT+∫ ñqï dü˝ú ≤ìï dæ<øπ∆ä Áå ‘·+>±
>∑T]Ô+#ê*.
j·TÁ‘· <˚y√ eTVü‰<˚y√ e÷<Ûäy˚q eTùV≤X¯«s¡' ˆ
ÄùdÔ <˚y˚X¯«s√ ì‘·´+ ‘·rÔs¡ú+ ‘·‘·Ôb˛eqyéT ˆˆ 10 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄&Óq’ •e⁄&ÉT $wüßeí ⁄‘√ ø£*dæ ìedæ+∫q Á|ü<X˚ +¯ Ä rs¡dú \úü +. <ëìï ‘·b˛eq+>± uÛ≤$+#ê*.
Ç<ä+ dü‘·´+ ~«C≤rHê+ kÕ<Ûä÷Hêe÷‘·à»dü´ #· ˆ
düTVü≤è<ëxà »ù|‘·ÿπsí •wü´kÕ´qT>∑‘·dü´ #· ˆˆ 11 ˆˆ
dü‘·´yÓTÆq á $wüj·÷ìï Áu≤Vü≤àDT\≈£î, dü‘·TŒs¡Twüß\≈£î, ≈£îe÷s¡TìøÏ, $TÁ‘·T\≈£î, ‘·qqqTdü]+#˚
•wüß´ì¬ø’Hê #Ó$˝À ñ|ü<˚•+#ê*.
Ç<ä+ <Ûäq´$T<ä+ dü«s¡Z´$T<ä+ y˚T<Ûä´$T<ä+ X¯óuÛÑyéT ˆ
Ç<ä+ |ü⁄D´$T<ä+ s¡eT´+ bÕeq+ <Ûäs¡à´eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 12 ˆˆ
á πøåÁ‘·+ <ÛäqeTT dü«sêZìøÏ kÕ<ÛäqeTT. |ü$Á‘·yÓTÆq~. X¯óuÛ≤eVü≤eTT. |ü⁄D´<ëj·Tø£+. eTH√Vü≤s¡yÓTÆq~.
‘·]+|ü#˚ùd ÁX‚wü˜yÓTÆq <Ûäs¡àkÕ<ÛäH√bÕj·TeTT.
eTVü≤ظD≤$T<ä+ >∑TVü≤´+ düs¡«bÕ|üÁ|üyÓ÷#·qyéT ˆ
nÁ‘êBÛ‘·´ ~«CÀ-<Ûë´j·T+ ìs¡à\‘·«eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 13 ˆˆ
eTVü≤s¡T¸\ á πøåÁ‘· s¡Vü≤dü´+ nìï bÕbÕ\qT b˛>=&ÉT‘·T+~. Çø£ÿ&É Áu≤Vü≤àDT&ÉT y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚dæ
ìs¡à\T&Ée⁄‘ê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 369

j·TX‚Ã<ä+ X¯èDTj·÷ìï‘·´+ rs¡ú+ |ü⁄D´+ dü<ë X¯ó∫' ˆ

C≤‹düàs¡‘·«+ \uÛÑ‘˚ Hêø£|üèùw˜ #· yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ 14 ˆˆ
m\¢|⁄ü &ÉT á |ü⁄D´rsêúìï >∑÷]à X¯ó∫jÓTÆ $H˚yê&ÉT |üPs¡«»qàdüàè‹ì bı+<äT‘ê&ÉT eT]j·TT dü«s¡˝Z Àø£+˝À
düTœkÕÔ&ÉT.
ÁbÕ|ü´H˚Ô ‘êì rsêúì dü~“¤' •cÕºqT<ä]Ù_Û' ˆ
kÕïVæ≤ rπsúwüß øös¡e´! e÷ #· eÁø£eT‹s¡“¤e ˆˆ 15 ˆˆ
•wüߺ\HêÁX¯sTT+∫ C≤„Hêìï bı+~q ñ‘·ÔeTT\T Ä rsêú\qT bı+<äT‘ês¡T. z j·TT~Ûwæ˜sê! Ä rsêú˝À¢
kÕïq+ Ä#·]+#·T. $|üØ‘·ãT~∆$ ø±e\<äT.
@eeTTø±Ô« dü uÛÑ>∑yêHêàs¡ÿDÒ¶jÓ÷ eTVü‰eTTì' ˆ
rsêúì ø£<∏äj·÷e÷dü |üè~∏yê´+ j·÷ì ø±ì∫‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
|üs¡eT|üPE´&Ó’q Ä e÷s¡ÿ+&˚j·T eTVü‰eTTì á $<Ûä+>± |ü*øÏ uÛÑ÷$Tô|’qTqï eT]ø=ìï rs¡ú $X‚cÕ\T
$e]+∫Hê&ÉT.
uÛÑ÷düeTTÁ<ë~dü+kÕúq+ Á>∑Vü‰D≤+ CÀ´‹cÕ+ dæú‹yéT ˆ
|üèwüº' Áb˛yê#· düø£\eTTø±Ô«-<∏ä Á|üj·Tj·TÚ eTTì' ˆˆ 17 ˆˆ
uÛ÷Ñ $T düeTTÁ<ä+ yÓTT<ä˝q’… yêì ñìøÏ Á>∑V≤ü qø£Áå ‘ê\ dæ‹ú <Ûsä à¡ E &É&TÉ >∑>± dü+|üPs¡+í >± yêìì $e]+∫
e÷s¡ÿ+&˚j·T eTVü‰eTTì yÓ&É*b˛sTTHê&ÉT.
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
j·T Ç<ä+ ø£\´eTT‘êúj·T X¯èD√‹ |üsƒ¡‘˚-<∏äyê ˆ
eTT#·´‘˚ düs¡«bÕô|’düTÔ s¡TÁ<ä˝Àø£+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆˆ 18 ˆˆ
á Á|üj÷· >∑ rs¡ú e÷Vü‰‘êà´ìï ñ<äjT· y˚T ˝Ò∫ #·~y˚yê&ÉT, $H˚yê&ÉT nìï bÕbÕ\T ‘=\– s¡TÁ<ä˝Àø±ìï
#˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´+ HêeT @ø√q#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 39 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´eTH˚ eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 39 ˆˆ

jmjm
370 ≈£Ls¡àeTVü
#·‘ê«]+XÀ-<Û ë´j·‰|üT'⁄sêD+ ` |üP’…j
` q\u… sê«s¡·Te+∆ n<Ûë´j·T+
uÛÑTeq$Hê´düÁ|üø£s¡DyéT ` uÛÑTeq$Hê´düÁ|üø£s¡D+
eTTqj·T }#·T' :`eTTqT\T |ü*ø±s¡T
@eeTTø±ÔdüTÔ eTTqjÓ÷ HÓ’$Tw”j·÷ eTVü‰eTTìyéT ˆ
|üÁ|ü#·Täs¡T‘·Ôs¡+ dü÷‘·+ |üè~∏yê´~$ìs¡íj·TyéT ˆˆ 1 ˆˆ
HÓ’$TcÕs¡D´+˝Àì eTTqT\T eTT+<äT #Ó|æŒq~ $ì ‘·sê«‘· uÛÑ÷$T yÓTT<ä˝…’q ˝Àø£$esê\qT >∑÷]Ã
dü÷‘·Tì Ç≥T¢ Á|ü•ï+∫Hês¡T.
ø£~∏‘√ uÛÑe‘ê düs¡Z' eTqT' kÕ«j·TeTT“¤e' X¯óuÛÑ' ˆ
Ç<ë˙+ ÁXÀ‘·T$T#êäeTÁdæÔ˝Àø£kÕ´dü´ eTD¶\yéT ˆˆ 2 ˆˆ
˙e⁄ eT+>∑fiø¯ s£ y¡ TÓ qÆ kÕ«j·T+uÛTÑ e eTqT dü+ã<ä∆ düèwæÁº ø£e÷ìï $e]+∫Hêe⁄. Ç|ü⁄&ÉT á eTT&ÉT˝Àø±\
eT+&É\ $esê\qT $qø√s¡T‘·THêïeTT.
j·÷eqÔ' kÕ>∑s¡B«bÕdüÔ<∏ë esê¸DÏ |üs¡«‘ê' ˆ
eHêì dü]‘·' dü÷s√´ Á>∑Vü‰D≤+ dæú‹πse #· ˆˆ 3 ˆˆ
j·T<ë<Ûës¡ $T<ä+ düs¡«+ j˚TcÕ+ |üèB∏« |ü⁄sêì«‘·yéT ˆ
qèbÕD≤+ ‘·‘·‡e÷ùdq ‘·‘·Ô<ä«≈£îÔ$TVü‰s¡Ωdæ ˆˆ 4 ˆˆ
düeTTÁ<ë˝…ìï? nfÒ¢ B«bÕ\T esê¸\T |üs¡«‘ê\T eHê\T q<äT\T mHÓïìï ø£\e⁄? Ç‘·s¡ Á>∑Vü‰\ dæú‹
m{Ϻ~? á düèwæº n+‘ê <˚ì Ä<Ûës¡+>± »s¡T>∑T‘·Tqï~? á uÛÑ÷$T |üPs¡«yÓTe]~? sêE\ eè‘êÔ+‘·+ á
$wüj·÷ \ìï+{Ï˙ ˙e⁄ #Ó|ü≥≈£î ‘·>∑T<äTe⁄.
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
eπøå´ <˚yê~Û<˚yêj·T $wüíy˚ Á|üuÛÑ$wüíy˚ ˆ
qeTdüÿè‘ê´Á|üy˚Tj·÷j·T j·T<äTø£Ô+ ‘˚q BÛeT‘ê ˆˆ 5 ˆˆ
<˚e<˚e⁄&ÉT düs¡«düeTs¡Tú&ÉT nÁ|üy˚Tj·TT&Ó’q $wüßíe⁄q≈£î qeTdüÿ]+∫ Äj·Tq #Ó|æŒq <ëìH˚ MT≈£î
$e]kÕÔqT.
kÕ«j·TeTT“¤ekÕ´dü´ eTTH˚' ÁbÕ>∑Tø√Ô j·T' Á|æj·TÁe‘·' ˆ
|ü⁄Á‘· düÔkÕ´uÛÑeqTŒÁ‘ê' Á|üC≤|ü‹düe÷ <äX¯ ˆˆ 6 ˆˆ
kÕ«j·T+uÛTÑ e eTqTe⁄≈£î Ç+‘·≈î£ eTT+<˚ #Ó|Œæ q Á|æjT· Áe‘·T&ÉH˚ ≈£îe÷s¡TìøÏ Á|üC≤|ü‹düeTT˝…q’ |ü~eT+~
|ü⁄Á‘·T\THêïs¡T.
 q\u…j
’ T· e n<Ûë´j·T+ 371

Ä^ïÁ<ÛäXÊÖïu≤VüQX¯Ã e|ü⁄cÕàqT›´‹e÷+düÔ<∏ë ˆ
y˚T<Ûë y˚T<Ûë‹~∏s¡Ωe´' düeq' |ü⁄Á‘· @e #· ˆˆ 7 ˆˆ
CÀ´‹cÕà q›X¯eTùdÔcÕ+ eTVü‰ã\|üsêÁø£eT' ˆ
<Ûë]àø√ <ëqìs¡‘·' düs¡«uÛÑ÷‘êqTø£eTŒø£' ˆˆ 8 ˆˆ
n^ïÁ<ÛäT&ÉT, n–ïu≤VüQe⁄, e|ü⁄wüà+‘·T&ÉT, <äT´‹eT+‘·T&ÉT, y˚T<Ûä, y˚T<Ûë‹~∏, Vü≤e⁄´&ÉT, düeqT&ÉT,
|ü⁄Á‘·T&ÉT, CÀ´‹wüà+‘·T&Éì Ä |ü⁄Á‘·T\ ù|s¡T¢.yê]˝À ∫e]yê&Ó’q CÀ´‹wüà+‘·T&ÉT >=|üŒ |üsêÁø£eTe+‘·T&ÉT.
<Ûäs¡à+ <ëq+ >∑TD≤\‘√bÕ≥T nìï ÁbÕDT\j·T+<äT <äj·Tø£\yê&ÉT.
y˚T<Ûë–ïu≤VüQ|ü⁄Á‘êdüTÔ Á‘·jÓ÷ jÓ÷>∑|üsêj·TD≤' ˆ
C≤‹düàsê eTVü‰uÛ≤>± q sêCÒ´ <ä~Ûπs eT‹yéT ˆˆ 9 ˆˆ
y˚T<Ûä, n–ïu≤VüQe⁄, |ü⁄Á‘·T&ÉT nH˚ eTT>∑TZs¡T jÓ÷>±dü≈£îÔ\T |üPs¡«»qà düàè‹ ø£\ eTVü‰‘·Tà\T. yês¡T
sê»´ø±+ø£åqT e<ä*Hês¡T.
Á|æj·TÁe‘√-uÛÑ´wæxÃ<Ó’« dü|üÔB«ù|wüß dü|üÔ ‘êHé ˆ
»eT÷“B«ù|X¯«s¡+ |ü⁄Á‘·e÷^ïÁ<ÛäeTø£s√qïè|ü' ˆˆ 10 ˆˆ
|ü¢ø£åB«ù|X¯«s¡XËÃÌe ‘˚q y˚T<Ûë‹~∏' ø£è‘·' ˆ
XÊ\à©X¯+ e|ü⁄wüàqÔ+ qπsÁq› eT_Ûwæø£ÔyêHé ˆˆ 11 ˆˆ
Á|æj·TÁe‘·T&ÉT @&ÉT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\qT @&ÉT B«bÕ\≈£î sêC≤´_Ûwæ≈£îÔ\qT >±$+∫Hê&ÉT. Ä^ïÁ<ÛäT&ÉH˚
≈£îe÷s¡Tì »+ã÷B«bÕìøÏ, y˚T<Ûë‹~∏ì |ü¢ø£åB«bÕìøÏ, e|ü⁄wüà+‘·Tì XÊ\à© B«bÕìøÏ Á|üuÛÑTe⁄\qT #˚dæHê&ÉT.
CÀ´‹wüàqÔ+ ≈£îX¯B«ù| sêC≤q+ ø£è‘·yêÁqŒuÛÑT' ˆ
<äT´‹eTqÔ+ #· sêC≤q+ ÁøöxÃB«ù| düe÷~X¯‘Y ˆˆ 12 ˆˆ
≈£îX¯B«bÕìøÏ CÀ´‹wüà+‘·Tì, Áøö+#·B«bÕìøÏ <äT´‹eT+‘·T&ÉH˚ yêìì n~Û|ü‘·T\T>± #˚dæHê&ÉT.
XÊø£B«ù|X¯«s¡x±Ã|æ Vü≤e´+ #·Áπø Á|æj·TÁe‘·' ˆ
|ü⁄wüÿsê~Û|ü‹xÃÁπø düeq+ #· Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 13 ˆˆ
Ä sêE Vü≤e⁄´&ÉH˚ |ü⁄Á‘·Tì XÊø£B«bÕìøÏ, düeqTì |ü⁄wüÿs¡B«bÕìøÏ n~Û|ü‹ì #˚dæHê&ÉT.
|ü⁄wüÿπsX¯«s¡‘·XÊÃ|æ eTVü‰M‘·düT‘√-uÛÑe‘Y ˆ
<Ûë‘·øÏXËÃÌe <ë«y˚‘Í |ü⁄Á‘Í |ü⁄Á‘·e‘ê+ esö ˆˆ 14 ˆˆ
|ü⁄wüÿs¡ B«bÕ~Û|ü‹ düeqTìøÏ eTVü‰M‘·T&ÉT <Ûë‘·øÏ nH˚ Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\T. yê]<ä›s¡T |ü⁄Á‘·e+‘·T\˝À
ÁX‚wüߘ˝…’Hês¡T.
372 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eTVü‰M‘·+ düàè‘·+ es¡¸+ ‘·dü´ kÕ´‘·TÔ eTVü‰‘·àq' ˆ
Hêe÷ï yÓ’ <Ûë‘·πøXÊÃ|æ <Ûë‘·ø°KD¶eTT#·´‘˚ ˆˆ 15 ˆˆ
eTVü‰M‘·Tì ù|s¡ eTVü‰M‘·eTH˚ es¡¸+ Á|üd<æ y∆ä TÓ qÆ ~. <Ûë‘·øÏ nH˚ yêìù|s¡ <Ûë‘·øK° +&É+ nì |æ\Teã&çq~.
XÊø£B«ù|X¯«s¡kÕ´|æ Vü≤e´kÕ´|ü´uÛÑeqT‡‘ê' ˆ
»\<äX¯Ã ≈£îe÷s¡X¯Ã düT≈£îe÷s√ eTD°#·s¡' ˆˆ 16 ˆˆ
≈£îXÀ‘·Ôs√-<∏ä yÓ÷<ëøÏ' dü|üÔeT' kÕ´qàVü‰Á<äTeT' ˆ
»\<ä+ »\<äkÕ´<∏ä es¡¸+ Á|ü<∏äeTeTT#·´‘˚ ˆˆ 17 ˆˆ
XÊø£B«|ü Á|üuTÑÛ e⁄ Vü≤e⁄´q≈£î @&ÉT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\T. yês¡T es¡Tdü>± »\<äT&ÉT, ≈£îe÷s¡T&ÉT, düT≈£îe÷s¡T&ÉT,
eTD°#·≈£î&ÉT, ≈£îXÀ‘·Ôs¡T&ÉT, yÓ÷<ëøÏ, eTVü‰Á<äTeTT&ÉT nqTyês¡T. »\<äTì ù|s¡ »\<äes¡¸eTT e´eVü≤è‘·yÓTÆq~.
≈£îe÷s¡dü´ ‘·T øöe÷s¡+ ‘·èrj·T+ düT≈£îe÷s¡ø£yéT ˆ
eTD°#·ø£xÑ·Ts¡úxà |üxÃeTxà ≈£îXÀ‘·Ôs¡yéT ˆˆ 18 ˆˆ
yÓ÷<ëø£+ wüwü˜$T‘·T´ø£Ô+ dü|üÔeTqTÔ eTVü‰Á<äTeTyéT ˆ
ÁøöxÃB«ù|X¯«s¡kÕ´|æ düT‘ê <äT´‹eT‘√-uÛÑe‘Y ˆˆ 19 ˆˆ
≈£îe÷s¡Tì ù|s¡ øöe÷s¡es¡¸eTT, düT≈£îe÷s¡Tìù|s¡ düT≈£îe÷s¡ø£es¡¸eTT Hê\Ze~ eTD°#·ø£ es¡¸eTT,
nsTT<äe~ ≈£îXÀ‘·sÔ ¡ es¡¸eTT, Äs¡e @&Ée ≈£îe÷s¡T\ù|s¡ yÓ÷<ëø£eTT eTVü‰Á<äTeTeTT nH˚ es¡¸eTT\T Á|üd<æ ë∆\T.
Áøö+#·B«bÕ~Û|ü‹ <äT´‹eT+‘·Tq≈£îqT |ü⁄Á‘·T\THêïs¡T.
≈£îX¯\' Á|ü<∏äeTùdÔcÕ+ ~«rj·TdüTÔ eTH√Vü≤s¡' ˆ
ñwüídüÔèrj·T' düÁyÓ÷Œø£ÔX¯Ã‘·Ts¡ú' |”es¡' düàè‘·' ˆˆ 20 ˆˆ
nq∆ø±s√ eTTìXËÃÌe <äTqT›_ÛXËÃÌe dü|üÔ yÓ’ ˆ
‘˚cÕ+ dü«HêeT_Ûπs›XÊ' ÁøöxÃB«bÕÁX¯j·÷' X¯óuÛ≤' ˆˆ 21 ˆˆ
yê]˝À yÓTT<ä{Ïyê&ÉT ≈£îX¯\T&ÉT, ¬s+&Éeyê&ÉT eTH√Vü≤s¡T&ÉT, eT÷&Éeyê&ÉT ñwüßí&ÉT, Hê\T>∑eyê&ÉT
|”es¡T&ÉT, n+<Ûøä ±s¡T&ÉT, eTTì, <äT+<äT_Û nì yÓTT‘·+Ô @&ÉT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\T. yê] ù|s¡q¢ qTdü]+∫ Äj·÷<˚XÊ\T
Áøö+#·B«|ü+˝À X¯óuÛÑø£sê˝…’q$.
CÀ´‹wüà‘·' ≈£îX¯B«ù| düô|ÔÌyêdüqàVü≤Ö»düü' ˆ
ñ<˚“¤<√ y˚DTe÷+XËÃÌyêX¯«s¡<∏√ \eT“H√ <Ûäè‹' ˆˆ 22 ˆˆ
wüwü˜' Á|üuÛ≤ø£s¡XÊÃ|æ dü|üÔeT' ø£|æ\' düàè‘·' ˆ
dü«HêeT∫Vü≤ï‘·XÊÃÁ‘· ‘·<∏ë esê¸DÏ düTÁe‘ê' ˆˆ 23 ˆˆ
 q\u…j
’ T· e n<Ûë´j·T+ 373

CÒ„j·÷ì #· ‘·<∏ë-H˚´wüß B«ù|ùw«e+ qjÓ÷ eT‘·' ˆ

XÊ\à* B«|üHê<∏ädü´ düT‘êXÊÃdüq«|ü⁄wüà‘·' ˆˆ 24 ˆˆ
≈£îX¯B«|ü+˝À CÀ´‹wüà+‘·TìøÏ ñ<˚“¤<äT&ÉT, y˚DTeT+‘·T&ÉT, nX¯«s¡<∏äT&ÉT, \+ãqT&ÉT, <Ûäè‹, Á|üuÛ≤ø£s¡T&ÉT,
ø£|\æ T&ÉT nqTyês¡T @&ÉT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\T. Äj·÷ es¡¸eTT\T yê] ù|s¡H˚ @s¡Œ&çq$. n<˚$<Û+ä >± y˚sπ B«bÕ˝À¢qT
Ç<˚$<Ûä+>± ù|s¡T¢ ø£*Œ‘ê˝…’q$. XÊ\à*B«bÕ~Û|ü‹ e|ü⁄wüà+‘·TìøÏ ÁøÏ+~ $<Ûä+>± |ü⁄Á‘·T\T ø£*–Hês¡T.
X‚«‘·X¯Ã Vü≤]‘·XËÃÌe JeT÷‘√ s√Væ≤‘·düÔ<∏ë ˆ
yÓ’<äT´‘√ e÷qdüXËÃÌe dü|üÔeT' düTÁ|üuÛÀ eT‘·' ˆˆ 25 ˆˆ
|ü¢ø£åB«ù|X¯«s¡kÕ´|æ dü|üÔ y˚T<Ûë‹<∏˚' düT‘ê' ˆ
CÒ´wü˜' XÊqÔeTj·TùdÔcÕ+ ••s¡düTÔ düTUÀ<äj·T' ˆˆ 26 ˆˆ
Äqq›X¯Ã •eXËÃÌe πøåeTø£X¯Ã Á<ÛäTedüÔ<∏ë ˆ
|ü¢ø£åB«bÕ~πø CÒ„j·÷' XÊø£B«bÕìÔπøwüß #· ˆˆ 27 ˆˆ
esêíHê+ #· $uÛ≤π>q dü«<Ûäs√à eTTø£Ôj˚T eT‘·' ˆ
»eT÷“B«ù|X¯«s¡kÕ´|æ |ü⁄Á‘êXÊÃdüqàVü‰ã˝≤' ˆˆ 28 ˆˆ
X‚«‘·T&ÉT, Vü≤]‘·T&ÉT, JeT÷‘·T&ÉT, s√Væ≤‘·T&ÉT, yÓ’<äT´‘·T&ÉT, e÷qdüT&ÉT, düTÁ|üuÛÑT&ÉT nH˚yês¡T @&ÉT>∑Ts¡T
Á|üd<æ Tä \∆ T. |üø¢ Bå£ «bÕ~Û|‹ü y˚T<Ûë‹~∏øÏ XÊ+‘·eTj·TT&ÉT, •X¯ós¡T&ÉT, düTUÀ<äjT· T&ÉT, Äq+<äT&ÉT, •e⁄&ÉT, øπ eå T≈£î&ÉT,
Á<ÛTä e⁄&ÉT nì yê]ù|s¡T.¢ |üø¢ Bå£ «bÕ<äT˝À¢ XÊø£B«|üdMü T|ü <˚XÊ˝À¢qT Ç<˚$<Û+ä >± Á>∑V≤æ +#·e˝…qT. esêí\ $uÛ≤>∑+‘√
‘·eT <Ûäs¡à+ eTTøÏÔ ùV≤‘·Te⁄>± #Ó|üŒHÓ’q~. »+ã÷B«bÕ~Û|ü‹øÏ ≈£L&É >=|üŒ ã\e+‘·T˝…’q ≈£îe÷s¡T\THêïs¡T.
Ä^ïÁ<Ûädü´ ~«»ÁX‚cÕ˜düÔHêïe÷ì ìuÀ<Ûä‘· ˆ
Hê_Û' øÏ+|ü⁄s¡TwüXËÃÌe ‘·<∏ë Vü≤]]˝≤eè‘·' ˆˆ 29 ˆˆ
s¡yÓ÷´ Væ≤s¡D≤«+X¯Ã ≈£îs¡Ts¡“¤Á<ëX¯«' πø‘·Te÷\ø£' ˆ
»eTT“B«ù|X¯«s√ sêC≤ dü #ê^ïÁ<Û√ eTVü‰eT‹' ˆˆ 30 ˆˆ
$uÛÑ»´ qe<Ûë ‘˚uÛÀ´ j·T<∏ëHê´j·T+ <ä<Í |ü⁄q' ˆ
HêuÛÒdüTÔ <äøÏåD+ es¡¸+ Væ≤e÷Vü≤«+ Á|ü<ä<Í |æ‘ê ˆˆ 31 ˆˆ
ùV≤eT≈£L≥+ ‘·‘√ es¡¸+ <ä<Í øÏ+|ü⁄s¡TcÕj·T dü' ˆ
‘·èrj·T+ HÓ’wü<Ûä+ es¡¸+ Vü≤s¡j˚T <ä‘·ÔyêìŒ‘ê ˆˆ 32 ˆˆ
Ç˝≤eè‘êj·T Á|ü<ä<Í y˚Ts¡TeT<Ûä´$T˝≤eè‘·yéT ˆ
˙˝≤Á<˚sêÁX¯ó‘·+ es¡¸+ s¡e÷´j·T Á|ü<ä<Í |æ‘ê ˆˆ 33 ˆˆ
374 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
X‚«‘·+ j·T<äT‘·Ôs¡+ es¡¸+ |æÁ‘ê <ä‘·Ô+ Væ≤s¡D«‘˚ ˆ
j·T<äT‘·Ôs¡+ X¯èvZe‘√ es¡¸+ ‘·‘·Tÿs¡y˚ <ä<Í ˆˆ 34 ˆˆ
Ä B«bÕ~Û|ü‹ Ä^ïÁ<ÛäT&ÉT. z ~«E˝≤sê! n‘·ì |ü⁄Á‘·T\T Hê_Û, øÏ+|ü⁄s¡Twüß&ÉT, Vü≤], Ç˝≤eè‘·T&ÉT,
s¡eTT´&ÉT, Væ≤s¡D«+‘·T&ÉT, ≈£îs¡Te⁄, uÛÁÑ <ëX¯ó«&ÉT, øπ ‘·Te÷\≈£î&ÉT nqTyês¡T. »+ã÷B«bÕ~Û|‹ü Ä^ïÁ<Ûeä TVü‰sêE
>=|üŒãT~∆ ã\dü+|üqTï&ÉT. n‘·&ÉT ‘·q B«|üuÛ≤>±ìï ‘=$Tà~ uÛ≤>±\T #˚dæ ≈£îe÷s¡T\≈£î Hê´j·T+>± |ü+∫
sTT∫ÃHê&ÉT. Hê_Û nqTyêìøÏ Væ≤eTeTH˚ ù|s¡T>∑\ <äøDåÏ esê¸ìïn|üŒ–+∫ Hê&ÉT. øÏ+|ü⁄sT¡ wüßq≈£î ùV≤eT≈£L≥esê¸ìï,
Vü≤]øÏ HÓ’wü<Ûäesê¸ìï Ç∫ÃHê&ÉT. y˚Ts¡TeT<Ûä´uÛ≤>∑yÓTÆq Ç˝≤eè‘· esê¸ìï Ç˝≤eè‘·Tq≈£î, s¡eTT´&ÉH˚yêìøÏ
˙˝≤Á~ø±ÁX¯j·TyÓTÆq esê¸ìï n|üŒ–+∫Hê&ÉT. Væ≤s¡D«+‘·TìøÏ X‚«‘·eTH˚ ñ‘·Ôs¡eT+<äTqï esê¸ìï, ≈£îs¡Te⁄q≈£î
X¯è+>∑|üs¡«‘êì≈£î‘·Ôs¡+>± ñqï esê¸ìï Ç∫ÃHê&ÉT.
y˚Ts√' |üPπs«D j·T<ä«s¡¸+ uÛÑÁ<ëXÊ«j·T q´y˚<äj·T‘Y ˆ
>∑q∆e÷<äqes¡¸qTÔ πø‘·Te÷˝≤j·T <ä‘·ÔyêHé ˆˆ 35 ˆˆ
eπs¸ùw«‘˚wüß ‘êqTŒÁ‘êquÛÑ´wæxÃqïsê~Û|ü' ˆ
dü+kÕsêkÕs¡‘ê+ C≤„‘ê« ‘·|üdüÔ|ü⁄Ô+ eq+ >∑‘·' ˆˆ 36 ˆˆ
Væ≤e÷Vü≤«j·TqTÔ j·T<ä«s¡¸+ HêuÛÒsêd”qàVü‰‘·àq' ˆ
‘·dü´s¡¸uÛÀ-uÛÑe‘·TŒÁ‘√ y˚Ts¡T<˚yê´+ eTVü‰<äT´‹' ˆˆ 37 ˆˆ
ãTTwüuÛ≤<䓤s¡‘√ »CÒ„ Ms¡' |ü⁄Á‘·X¯‘êÁ>∑»' ˆ
k˛-_Ûwæ#·´s¡¸uÛÑ' |ü⁄Á‘·+ uÛÑs¡‘·+ |üè~∏M|ü‹' ˆˆ 38 ˆˆ
yêqÁ|ükÕúÁX¯eT+ >∑‘ê« ‘·|üùdÔù| j·T<∏ë$~Û ˆ
‘·|ükÕ ø£]¸‘√-‘·´s¡ú+ ø£èXÀ-j·TeTìX¯+ ‘·‘·' ˆˆ 39 ˆˆ
uÛÑÁ<ëX¯ó«q≈£î y˚Ts¡|üs¡«‘·|ü⁄≥T‘·Ôs¡ eT+<äTqï esê¸ìï, πø‘·Te÷\Tq≈£î >∑+<Ûäe÷<äq esê¸ìï
n|üŒ–+∫Hê&ÉT. Ä sêE á es¡¸eTT\≈£î ‘·q ≈£îe÷s¡T\qT |ü{≤º_Ûwæ≈£îÔ\qT #˚dæHê&ÉT. ‘·sê«‘· Á|ü|ü+#·+
kÕs¡V”≤qeTì ‘·\∫ ‘·|üdüT #˚j·T{≤ìøÏ n&É$øÏ yÓ[flHê&ÉT. Væ≤e÷Vü≤«j·T esê¸ìøÏ Hê_Û sêE. n‘·ìøÏ
y˚Ts¡T<˚$j·T+<äT >=|üŒ ø±+‹eT+‘·T&Ó’q ãTTwüuÛÑT&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT. Ä ãTTwüuÛÑTìøÏ >∑\ q÷s¡T>∑Ts¡T|ü⁄Á‘·T˝À¢
uÛsÑ ‘¡ T· &ÉT nÁ>∑E&ÉT Ms¡T&ÉT ≈£L&É. ãTTwüuTÑÛ &ÉT uÛsÑ ‘¡ T· ìøÏ sêC≤´_Ûw≈æ î£ ìÔ #˚dæ yêqÁ|ükÕúÁX¯e÷ìøÏ yÓ[fl j·T<∏ëXÊÁdü+Ô
‘·|üdüT‡Hê#·]+∫Hê&ÉT. ‘·|üdüT‡q+<ëdü≈£îÔ&Ó’ m\¢|ü⁄&ÉT ø£è•+∫q yê&Ó’Hê&ÉT.
C≤„qjÓ÷>∑s¡‘√ uÛÑ÷‘ê« eTVü‰bÕX¯ó|ü‘√-uÛÑe‘Y ˆ
düTeT‹s¡“¤s¡‘·kÕ´|æ |ü⁄Á‘·' |üs¡eT<Ûë]àø£' ˆˆ 40 ˆˆ
düTeT‘˚ÁôdÔÌ»düdüÔkÕà~Áq›<äT´yÓ÷ï eTVü‰<äT´‹' ˆ
|üs¡y˚Tw”˜ düT‘·düÔkÕàÁ‘·ŒrVü‰s¡düÔ<äq«j·T' ˆˆ 41 ˆˆ
 q\u…j
’ T· e n<Ûë´j·T+ 375

Á|ü‹Vü≤πsÔ‹ $U≤´‘· ñ‘·ŒqïdüÔdü´ #ê‘·à»' ˆ

uÛÑedüÔkÕà <ä<∏√BZ‘·' Á|ükÕÔ$düÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆˆ 42 ˆˆ
|üè<∏äTdüÔ‘·düÔ‘√ qø√Ô qø£ÔkÕ´|æ >∑j·T' düàè‘·' ˆ
qs√ >∑j·Tdü´ ‘·qj·TdüÔdü´ uÛÑ÷jÓ÷ $sê&ÉuÛÑ÷‘Y ˆˆ43 ˆˆ
‘·dü´ |ü⁄Á‘√ eTVü‰Ms√´ BÛe÷+düÔkÕà<äC≤j·T‘· ˆ
BÛeT‘√-|æ ‘·‘·XÊÃuÛÑ÷Á<ÍeDdüÔ‘·T‡‘√-uÛÑe‘Y ˆˆ 44 ˆˆ
n‘·&TÉ C≤„qjÓ÷>∑+˝À ÁX¯<∆ä ø£\yê&Ó’ eTVü‰bÕX¯ó|ü‘T· &ÉT>∑ e÷]Hê&ÉT. Ä uÛsÑ ‘¡ T· ìøÏ <Ûsä êà‘·Tà&Óq’ düTeT‹
≈£îe÷s¡T&ÉT>∑ »ìà+∫Hê&ÉT. düTeT‹e\¢ ‘Ó’»düT&ÉT, n‘·ìe\¢ ‘˚»dü«+‘·T&Ó’q Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉT, n‘·ìøÏ |üs¡y˚Twæ˜
nqTyê&ÉT, n‘·ìøÏ Á|ürVü‰s¡T&ÉT |ü⁄Á‘·T\T>± »ìà+∫Hês¡T. Á|ürVü‰s¡TìøÏ Á|ü‹Vü≤s¡Ô nì Á|üU≤´‘·T&Ó’q |ü⁄Á‘·T&ÉT
|ü⁄{ϺHê&ÉT. n‘·ìøÏ uÛÑe⁄&ÉT, uÛÑe⁄ìøÏ ñBZ<∏äT&ÉT, n‘·ìøÏ Á|ükÕÔ$ nqT ≈£îe÷s¡T&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT. Á|ükÕÔ$øÏ
|üè<∏äT&ÉT, n‘·ìøÏ q≈£îÔ&ÉT, q≈£îÔq≈£î >∑j·TT&ÉT, Ä >∑j·TTìøÏ qs¡T&ÉT, qs¡TìøÏ $sê≥Tº nqTyês¡T Áø£eT+>±
|ü⁄Á‘·T\T »ìà+∫Hês¡T. Ä $sê≥Tº≈£î BÛeT+‘·T&ÉH˚ >=|üŒ |üsêÁø£eTe+‘·T&ÉT »ìà+∫Hê&ÉT. n‘·ìøÏ söeDT&ÉH˚
≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*–Hê&ÉT.
‘·«cÕº ‘·«wüߺX¯Ã $s¡CÀ s¡»düÔkÕà<äuÛÑ÷‘·T‡‘·' ˆ
X¯‘·õÁ<ä<∏äõ‘·Ôdü´ »CÒ„ |ü⁄Á‘·X¯‘·+ ~«C≤' ˆˆ 45 ˆˆ
‘˚cÕ+ Á|ü<ÛëH√ ã\yêì«X¯«CÀ´‹]‹ düàè‘·' ˆ
Äsê<Ûä´ <˚e+ ÁãVü‰àD+ πøåeTø£+ HêeT bÕ]úeyéT ˆˆ 46 ˆˆ
ndü÷‘· |ü⁄Á‘·+ <Ûäs¡à»„+ eTVü‰u≤VüQeT]q›eTyéT ˆ
@‘˚ |ü⁄s¡kÕÔÁ<ëC≤H√ eTVü‰dü‘êÔ« eTVü≤Ö»dü' ˆˆ 47 ˆˆ
@cÕ+ e+X¯Á|üdü÷‘Ó’düTÔ uÛÑTπøÔj·T+ |üè~∏M |ü⁄sê ˆ
Ä söeDTìøÏ ‘·«wüº ≈£îe÷s¡T&ÉT. n‘·ìe\¢ $s¡E&ÉT, yêìøÏ s¡»düT‡, s¡»düT‡≈£î X¯‘·õ‘·TÔ,n‘·ìøÏ
s¡<∏äõ‘·TÔ, s¡<∏äõ‘·TÔ≈£î q÷s¡T>∑Ts¡T |ü⁄Á‘·T\T »ìà+∫Hês¡T. yê]˝À eTTKT´&ÉT ã\e+‘·T&Ó’q $X¯«CÀ´‹
ù|s=ÿq<ä–qyê&ÉT. n‘·&TÉ ÁãVü≤à<˚e⁄ Hêsê~Û+∫ øπ eå T≈£î&ÉH˚ <Ûsä à¡ E„&q’Ó ≈£îe÷s¡Tì bı+~Hê&ÉT. n‘·&TÉ uÛTÑ »ã\+
ø£\yê&Ó’ X¯Á‘·Te⁄\qT z&ç+∫Hê&ÉT. Ms¡+<äs¡T |üPs¡«ø±\|ü⁄ sêE\T Ä‘·àã\+ |üsêÁø£eT+ ø£*Zqyês¡T. M]
e+X¯+˝À »ìà+∫q yêπs |üPs¡«ø±\+˝À á uÛÑ÷$Tì bÕ*+∫Hês¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ uÛÑTeq$Hê´dü Á|üø£s¡DÒ #·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 40 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑTeq$Hê´dü Á|üø£s¡DeTH˚ q\u…’j·Te n<Ûë´j·T+ ˆˆ 40 ˆˆ
dhd
376 ≈£Ls¡àeTVü
@ø£ #·‘ê«]+XÀ-<Û ë´j·‰|üT⁄'sêD+ ` |üPsê«s¡
` q\u… ’ ˇø£+∆ ≥e n<Ûë´j·T+
CÀ´‹'düìïy˚X¯ es¡íqyéT ` CÀ´‹dü‡ìïy˚X¯ es¡íq+
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
n‘·' |üs¡+ Á|üeøå±´$T dü+πøåù|D ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
Á‘Ó’˝Àø£´kÕ´dü´ e÷q+ y√ q X¯ø£´+ $düÔπsD ‘·T ˆˆ 1 ˆˆ
z ~«CÀ‘·ÔeTT˝≤sê! Çø£ á eT÷&ÉT˝Àø±\ |ü]e÷D≤ìï dü+Á>∑Vü≤+>± #ÓãT‘êqT. <ëìì $|ü⁄\+>±
#Ó|üŒ≥+ kÕ<Ûä´+ ø±<äT.
uÛÑ÷s√¢ø√-<∏ä uÛÑTes√¢ø£' dü«s√¢ø√-<∏ä eTVü≤düÔ<∏ë ˆ
»qdüÔ|üX¯Ã dü‘·´xà ˝Àø±düÔ«D√¶<䓤yêdüÔ<∏ë ˆˆ 2 ˆˆ
uÛÑ÷˝Àø£+, uÛÑTes√¢ø£+, dü«s√¢ø£+, eTVü≤s√¢ø£+, »q˝Àø£+, ‘·b˛˝Àø£+, dü‘·´˝Àø£+ nH˚ @&ÉT ˝Àø±\T
ÁãVü‰à+&É+ qT+&ç |ü⁄{Ϻq$.
dü÷sê´#·Áq›eTk j·÷e‹ÿs¡D…Æπse uÛ≤dü‘·' ˆ
‘êe<ä÷“¤s√¢ø£ ÄU≤´‘·' |ü⁄sêDÒ ~«»|ü⁄vZyê'! ˆˆ 3 ˆˆ
~«»es¡T´˝≤sê! dü÷s¡´#·+Á<äT\T ‘·eT øÏsD¡ ≤\‘√ Á|üø±•dü÷Ô ø£ì|æ+#˚+‘· es¡≈î£ uÛ÷Ñ ˝Àø£eTì |ü⁄sêD≤˝À¢
#Ó|üŒHÓ’q~.
j·÷eÁ‘·Œe÷D√ uÛÑ÷s√¢ø√ $düÔsê‘·Œ]eTD¶˝≤‘Y ˆ
uÛÑTes√¢ø√-|æ ‘êe‘ꇴ‘Y eTD¶˝≤<들düÿs¡dü´ ‘·T ˆˆ 4 ˆˆ
uÛÑ÷˝Àø£+ dü÷s¡´|ü]eT+&É\+qT+&ç m+‘· Á|üe÷D+ ø£*Z $düÔ]+∫+<√ uÛÑTes√¢ø£+ ≈£L&Ü
dü÷s¡´eT+&É˝≤ìøÏ n+‘˚ Á|üe÷D+‘√ yê´|æ+∫ ñ+≥T+~.
}s¡∆«+ j·TqàD¶\+ y√´$Tï Á<ÛäTy√ j·÷e<ä«´edæú‘·' ˆ
dü«s¡Z˝Àø£' düe÷U≤´‘·' ‘·Á‘· yêjÓ÷düTÔ H˚eTj·T' ˆˆ 5 ˆˆ
Äø±X¯+˝À ô|’ uÛ≤>∑eT+<äTø£\ eT+&É\+ Á<ÛäTe⁄&ÉT ì*∫ ñqï+‘·es¡≈£î dü«s¡Z˝Àø£eTì #Ó|üŒã&çq~.
nø£ÿ&É yêj·TTe⁄ H˚eTT\THêïsTT.
ÄeVü≤' Á|üeVü≤XËÃÌe ‘·Á‘Ó’yêqTeVü≤' |ü⁄q' ˆ
dü+eôVA $eVü≤XËÃÌe ‘·<ä÷s¡∆«+ kÕ´‘·ŒsêeVü≤' ˆˆ 6 ˆˆ
‘·<∏ë |ü]eVü≤XËÃÌe yêjÓ÷¬s’« dü|üÔ H˚eTj·T' ˆ
uÛÑ÷y˚Ts√´»q \πøå ‘·T uÛ≤H√¬s’« eTD¶\+ dæú‘·yéT ˆˆ 7 ˆˆ
 q\u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 377

ÄeVü≤+, Á|üeVü≤+, nqTeVü≤+, dü+eVü≤+, $eVü≤+, |üsêeVü≤+, |ü]eVü≤+ nì Ä H˚eTT\ ù|s¡T¢.

uÛÑ÷$TøÏ \ø£åjÓ÷»Hê\<ä÷s¡+˝À dü÷s¡´eT+&É\+ ì*∫ ñqï~.
\πøå ~yêø£s¡kÕ´|æ eTD¶\+ X¯•q' düàè‘·yéT ˆ
qø£åÁ‘·eTD¶\+ ø£è‘·‡ï+ ‘·\¢πøåD Á|üø±X¯‘˚ ˆˆ 8 ˆˆ
dü÷s¡T´ìøÏ \ø£åjÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+˝À #·+Á<äeT+&É\+ ñqï~. <ëìøÏ \ø£åjÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+˝À
qø£åÁ‘·eT+&É\+ Á|üø±•düTÔqï~.
~«\πøå Vü≤´qÔπs $ÁbÕ ãT<Û√ qø£åÁ‘·eTD¶˝≤‘Y ˆ
‘êeÁ‘·Œe÷DuÛ≤π> ‘·T ãT<ÛäkÕ´|ü⁄´X¯Hê' dæú‘·' ˆˆ 9 ˆˆ
z ~«E˝≤sê! qø£åÁ‘·eT+&É˝≤ìøÏ ¬s+&ÉT \ø£å\jÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+˝À ãT<ÛäT&ÉT Á|üø±•kÕÔ&ÉT. n‘·ìøÏ
n+‘˚ Á|üe÷D+ø£\ <ä÷s¡+˝À X¯óÁ≈£î&ÉTHêï&ÉT.
nv±Zs¡ø√-|æ X¯óÁø£dü´ ‘·Á‘·Œe÷DÒ e´edæú‘·' ˆ
\ø£å<ä«j˚Tq uÛÖeTdü´ dæú‘√ <˚e|ü⁄s√Væ≤‘·' ˆˆ 10 ˆˆ
n+>±s¡≈£î&ÉT ≈£L&É X¯óÁ≈£îìøÏ n+‘· <ä÷s¡+˝ÀH˚ ì*à ñHêï&ÉT. n+>±s¡≈£îìøÏ ¬s+&ÉT \ø£å\ jÓ÷»Hê\
<ä÷s¡+˝À >∑Ts¡Te⁄ ñHêï&ÉT.
kÂ]' ~«\πøåD >∑Ts√' Á>∑Vü‰D≤eT<∏ä eTD¶˝≤‘Y ˆ
dü|üÔ]¸eTD¶\+ ‘·kÕà\¢ø£åe÷Á‘˚ Á|üø±X¯‘˚ ˆˆ 11 ˆˆ
>∑Ts¡TeT+&É˝≤ìøÏ s¬ +&ÉT\ø£\å jÓ÷»Hê\<ä÷s¡+˝À X¯ìÁ>∑V≤ü eT+&É\+ ñqï~. á Á>∑V‰ü \ eT+&É\+qT+&ç
\ø£åjÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+˝À dü|üÔ]¸ eT+&É\+ Á|üø±•düTÔ+~.
ãTTw”D≤+ eTD¶˝≤<ä÷s¡∆«+ \ø£åe÷Á‘˚ dæú‘√ Á<ÛäTe' ˆ
‘·Á‘· <Ûäs¡à' dü uÛÑ>∑yêì«wüßísêïsêj·TD' dæú‘·' ˆˆ 12 ˆˆ
Ä eT+&É˝≤ìøÏ ô|’ uÛ≤>∑+˝À \ø£å jÓ÷»Hê\ e<ä› Á<ÛäTe⁄&ÉTHêï&ÉT. nø£ÿ&˚ <Ûäs¡àdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT
Hêsêj·TDT&ÉTHêï&ÉT.
qejÓ÷»qkÕVü≤Ák˛ $wüÿeT“¤' dü$‘·T' düàè‘·' ˆ
Á‹>∑TDdüÔdü´ $kÕÔs√ eTD¶\dü´ Á|üe÷D‘·' ˆˆ 13 ˆˆ
~«>∑TD' dü÷s¡´$kÕÔsê~«kÕs¡' X¯•q' düàè‘·' ˆ
‘·T\´düÔjÓ÷düTÔ dü«sꓤqTs¡÷“¤‘ê« ‘êe⁄|üdüs¡Œ‹ ˆˆ 14 ˆˆ
dü÷s¡´eT+&É\ $wüÿ+uÛ+Ñ ‘=$Tà~ y˚\ jÓ÷»Hê\ |ü]e÷D+ ø£\~. yêì yÓX’ Ê\´+ eT+&É\ Á|üe÷D≤ìøÏ
eT÷&ÉTs¬ f…≈¢ î£ ÿe >∑\<äT. dü÷s¡T´ì yê´|æøÔ +£ f… #·+Á<äTì $kÕÔs+¡ s¬ +&ÉT s¬ f…≈¢ î£ ÿe. sêVüQÁ>∑V≤ü + Ä dü÷s¡´#·+Á<äT\
düe÷q |ü]e÷D+ ø£\<Ó’ yê]ì düMT|æ+∫ n&ɶ–düTÔ+~.
378 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ñ<ä∆è‘·´ |üè~∏M#Ûêj·÷+ ì]à‘√ eTD¶˝≤ø£è‹' ˆ
dü«sꓤH√düTÔ ãèVü≤‘YkÕúq+ ‘·èrj·T+ j·T‘·ÔyÓ÷eTj·TyéT ˆˆ 15 ˆˆ
uÛÑ÷$T˙&ÉqT ô|’øÏ‘Ó∫à e\j·÷ø±s¡+>± sêVüQe⁄ ì]à+∫Hê&ÉT. sêVüQe⁄kÕúq+ ô|<ä›~, eT÷&Ée~.
n~ ‘·yÓ÷eTj·T+.
#·Áq›dü´ c˛&ÉXÀ uÛ≤>√ uÛ≤s¡Zedü´ $BÛj·T‘˚ ˆ
uÛ≤s¡Zyê‘êŒ<äV”≤qdüTÔ $CÒ„jÓ÷ yÓ’ ãèVü≤düŒ‹' ˆˆ 16 ˆˆ
#·+Á<äTì |ü<Vä ‰ü s¡euÛ≤>∑+ X¯óÁ≈£îq≈£î Çe«ã&çq~. ãèVü≤düŒ‹ì X¯óÁ≈£îìø£+f… Hê\T>∑ee+‘·T ‘·≈î£ ÿeyê&ÉT>±
>∑T]Ô+#ê*.
ãèVü≤düŒ‘˚' bÕ<äV”≤HÍ uÛÖeTkÂsêe⁄uÛÖ düàè‘Í ˆ
$kÕÔsê qàD¶˝≤#ÓÃÌe bÕ<äV”≤qdüÔjÓ÷s¡T“<Ûä' ˆˆ 17 ˆˆ
ãèVü≤düŒ‹ø£+f… Hê\T>∑e uÛ≤>∑+ ‘·≈£îÿe ø£\yês¡T n+>±s¡≈£î&ÉT, X¯ì. $kÕÔsêìïã{Ϻ eT+&É\
|ü]e÷D≤ìïã{Ϻ yê]<ä›]øÏ Hê\T>∑ee+‘·T ‘·≈£îÿe ãT<ÛäT&ÉT.
‘êsêqø£åÁ‘·s¡÷bÕDÏ e|ü⁄wüà˙ÔVü≤ j·÷ì yÓ’ ˆ
ãT<Û˚q ‘êì ‘·T˝≤´ì $kÕÔsêqàD¶˝≤‘·Ô<∏ë ˆˆ 18 ˆˆ
Äø±s¡+ ñqï ‘ês¡\T qø£åÁ‘ê\T n˙ï $kÕÔs¡eTT eT+&É˝≤ìïã{Ϻ ãT<ÛäTì‘√ düe÷Hê\ì ‘Ó*j·÷*.
‘êsêqø£åÁ‘·s¡÷bÕDÏ V”≤Hêì ‘·T |üs¡düŒs¡yéT ˆ
X¯‘êì |üxà #·‘ê«] ÁrDÏ <˚« #Ó’e jÓ÷»H˚ ˆˆ 19 ˆˆ
‘ês¡\ qø£Áå ‘ê\ s¡÷bÕ\T ˇø£<ëìø=ø£{Ï nsTT<äT Hê\T>∑T eT÷&ÉT s¬ +&ÉTe+<ä\ jÓ÷»Hê\ <ä÷sê\‘√
‘·≈£îÿe <ä÷sê\T ø£*Z ñqï$.
|üPsê«|üsêqTø£ècÕºì ‘ês¡ø±eTD¶˝≤ì ‘·T ˆ
jÓ÷»Hê<ä´s¡∆e÷Á‘êDÏ ‘˚uÛÀ´ ÁVü≤dü«+ q $<ä´‘˚ ˆˆ 20 ˆˆ
‘ês¡ø±eT+&É˝≤\T eTT+<äTyÓqTø£\$ |üs¡düŒs¡+ Äø£]¸+#·T≈£î+{≤sTT. jÓ÷»q|ü]e÷D+˝À dü>∑+ø£*Z
ñ+{≤sTT. n+‘·ø£+f… ‘·>∑Ze⁄.
ñ|ü]cÕºÁ‘·Ôj·TùdÔcÕ+ Á>∑Vü‰ yÓ’ <ä÷s¡dü]ŒD' ˆ
kÂs√-vÏZsêX¯Ã eÁø£X¯Ã CÒ„jÓ÷ eTq›$#ês¡D' ˆˆ 21 ˆˆ
yêì˝À eT÷&ÉTÁ>∑V‰ü \T ô|u’ ≤Û >∑+˝À <ä÷s¡+>± dü+#·]kÕÔsTT. dü÷s¡´|ü⁄Á‘·T&Óq’ X¯ì, ãèVü≤düŒ‹, n+>±s¡≈î£ &ÉT
nH˚ eT÷&ÉTÁ>∑Vü‰\T eT+<ä>∑eTq+ ø£\$.
 q\u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 379

‘˚uÛÀ´-<ÛäkÕÔ#·Ã #·‘ê«s¡' |ü⁄qs¡H˚´ eTVü‰Á>∑Vü‰' ˆ

dü÷s¡´' k˛yÓ÷ ãT<ÛäXËÃÌe uÛ≤s¡ZeXËÃÌe oÁ|òüT>±' ˆˆ 22 ˆˆ
Ä Á>∑Vü‰\≈£î ÁøÏ+~uÛ≤>∑+˝À eTs√ Hê\T>∑T ô|<ä›Á>∑Vü‰\T dü+#·]kÕÔsTT. dü÷s¡T´&ÉT, #·+Á<äT&ÉT, ãT<ÛäT&ÉT,
X¯óÁ≈£î&ÉT nH˚ Hê\T>∑T Á>∑Vü‰\T oÁ|òüT>∑eTq+ ø£\$.
<äøÏåD≤j·Tqe÷s¡Zk˛ú j·T<ë #·s¡‹ s¡•àe÷Hé ˆ
‘·<ë |üPs¡«Á>∑Vü‰D≤+ yÓ’ dü÷s√´-<ÛäkÕÔÁ‘·Œdüs¡Œ‹ ˆˆ 23 ˆˆ
dü÷s¡T´&ÉT <äøÏåD≤j·Tqe÷s¡Zdü+#ês¡+˝À |üPs¡«Á>∑Vü‰\≈£î ÁøÏ+~ uÛ≤>∑+˝À dü+#·]kÕÔ&ÉT.
$d”Ôs¡í+ eTD¶\+ ø£è‘ê« ‘·k˛´s¡∆«+ #·s¡‘˚ X¯o ˆ
qø£åÁ‘·eTD¶\+ ø£è‘·‡ï+ k˛e÷<ä÷s¡∆«+ Á|üdüs¡Œ‹ ˆˆ 24 ˆˆ
#·+Á<äT&ÉT $XÊ\yÓTÆq eT+&É˝≤H˚ïs¡Œs¡#·Tø=ì <ëìøÏ ô|’uÛ≤>∑+˝À dü+#·]kÕÔ&ÉT. qø£åÁ‘·eT+&É˝≤\˙ï
#·+Á<äTìøÏ ô|’uÛ≤>∑+˝À dü+#·]kÕÔsTT.
qø£åÁ‘˚uÛÀ´ ãT<ÛäXÀÃs¡∆«+ ãT<Ûë<ä÷s¡∆«+ ‘·T uÛ≤s¡Ze' ˆ
eÁø£düTÔ uÛ≤s¡Zyê<ä÷s¡∆«+ eÁø±<ä÷s¡∆«+ ãèVü≤düŒ‹' ˆˆ 25 ˆˆ
qø£Áå ‘ê\≈£î ô|u’ ≤Û >∑+˝À ãT<ÛTä &ÉT, ãT<ÛTä ìøÏ ô|u’ ≤Û >∑+˝À X¯óÁ≈£î&ÉT, n‘·ìøÏ ô|q’ n+>±s¡≈î£ &ÉT, n+>±s¡≈î£ ì
ô|’uÛ≤>∑+˝À ãèVü≤düŒ‹ ñ+{≤s¡T.
‘·kÕà#·Ã¤HÓ’X¯Ãs√-|üP´s¡∆«+ ‘·kÕà‘·‡|üÔ]¸eTD¶\yéT ˆ
ãTTw”D≤xËÃÌe dübÕÔHê+ Á<ÛäTeXÀÃs¡∆«+ e´edæú‘·' ˆˆ 26 ˆˆ
ãèVü≤düŒ‹øÏ ô|’uÛ≤>∑+˝À X¯ì, X¯ìøÏ ô|’q dü|üÔ]¸eT+&É\+ ñ+≥T+~. Ä dü|üÔ]¸eT+&É˝≤ìøÏ ô|’uÛ≤>∑+˝À
Á<ÛäTe⁄&ÉT ì*∫ ñHêï&ÉT.
jÓ÷»HêHê+ düVü≤ÁkÕDÏ uÛ≤düÿs¡dü´ s¡<∏√ qe ˆ
ácÕ<äD¶düÔ<∏ë ‘·dü´ ~«>∑TD√ ~«»dü‘·Ôe÷' ˆˆ 27 ˆˆ
dü÷s¡T´ì s¡<+ä∏ ‘=$Tà~y˚\ jÓ÷»Hê\T yê´|æ+∫ ñ+≥T+~. z Áu≤Vü≤àD√‘·eÔ TT˝≤sê! <ëì ácÕ<ä+&É+
(H=>∑\T ø£Ás¡) ¬s+&ÉT ¬s≥T¢ ø£\~.
kÕs¡∆ø√{ÏdüÔ<∏ë dü|üÔ ìj·TT‘êq´~Ûø±ì ‘·T ˆ
jÓ÷»HêHê+ ‘·T ‘·kÕ´ø£ådüÔÁ‘· #·Áø£+ Á|ü‹w昑·yéT ˆˆ 28 ˆˆ
Ä s¡<∏ä+ Çs¡TdüT @&ÉT ìj·T‘·eTT˝…≈£îÿe>∑\ ø√{Ïqïs¡ jÓ÷»Hê\ |ü]e÷D+ ø£\~. <ëìj·T+<äT #·Áø£+
Á|ü‹wæ˜+|üã&çq~.
380 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Á‹Hê_ÛeT‹ |üx±Ãπs wüDÒí$Tq´ø£åj·÷‘·àπø ˆ
dü+e‘·‡s¡eTj·T+ ø£è‘·‡ï+ ø±\#·Áø£+ Á|ü‹w昑·yéT ˆˆ 29 ˆˆ
eT÷&ÉT HêuÛÑT\T, nsTT<äT Ä≈£î\T, Äs¡T n+#·T\T ø£\ nø£åj·T#·Áø£+˝À dü+e‘·‡s¡s¡÷|üyÓTÆq ø±\#·Áø£+
|üP]Ô>± HÓ\ø=\Œã&çq~.
#·‘ê«]+X¯‘·‡Vü≤ÁkÕDÏ ~«rj·÷øå√ e´edæú‘·' ˆ
|üx±Ãj·TT‘êì kÕsê∆ì jÓ÷»Hêì ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 30 ˆˆ
s¬ +&Ée Çs¡TdüT q\u…y’ \˚ jÓ÷»Hê\ |ü]e÷D+ ø£*qZ ~. $Á|ü⁄˝≤sê! kÕs¡e∆ TT˝…q’ @ã~y˚\ jÓ÷»Hê\T
<ëì Á|üe÷D+.
nø£åÁ|üe÷DeTTuÛÑjÓ÷' Á|üe÷D+ ‘·<äT´>±s¡∆jÓ÷' ˆ
ÁVü≤k˛«ø£å düÔ<äT´>±πs∆q Á<ÛäTyê<Ûës√ s¡<∏äÛdü´ ‘·T ˆˆ 31 ˆˆ
¬s+&ÉT nø£åeTT\ Á|üe÷DeTT Ä ¬s+&ÉT nø£åeTT\ nq>± H=>∑\T≈£î dü>∑uÛ≤>∑eTT˝À ñqï Çs¡TdüT≈£î
‘·≈£îÿe>± ñ+≥T+~. n~ s¡<∏äeTT jÓTTø£ÿ Á<ÛäTyê<Ûës¡eTT>± ‘Ó*j·÷*.
~«rj˚T-πøå ‘·T ‘·#·ÃÁø£+ dü+dæú‘·+ e÷qkÕ#·˝Ò… ˆ
Vü≤j·÷X¯Ã dü|üÔ#·Ã¤+<ë+dæ ‘·Hêïe÷ì ìuÀ<Ûä‘· ˆˆ 32 ˆˆ
¬s+&Ée Çs¡TdüTq+<äT e÷qdü |üs¡«‘·+˝À Ä #·Áø£+ ì*∫q~. <ëìøÏ @&ÉT #Û·+<ädüT‡\T >∑TÁsê\T. yêì
ù|s¡T¢ ‘Ó*j·TTeTT.
>±j·TÁr #· ãèVü≤‘·T´wæíø˘ »>∑r |ü+øÏÔπse #· ˆ
nqTwüߺ|t Á‹wüߺã|ü⁄´ø±Ô #Û·Hê›+dæ Vü≤s¡jÓ÷ Vü≤πs' ˆˆ 33 ˆˆ
>±j·TÁ‹, ãèVü≤‹, ñwæíø˘, »>∑‹, |ü+øÏÔ, nqTwüߺ|t, Á‹wüߺ|t nH˚$ dü÷s¡T´ì s¡<∏ëìøÏ nXÊ«\T.
e÷qk˛|ü] e÷ùV≤Á˙› ÁbÕ#ê´+ ~• eTVü‰|ü⁄Ø ˆ
<äøÏåD≤j·÷+ j·TeTkÕ´<∏ä es¡TDdü´ ‘·T |ü•Ãy˚T ˆˆ 34 ˆˆ
‘·÷s¡TŒ~≈£îÿ e÷qdüXË’\+ô|’ e÷ùV≤+Á~ nH˚ ô|<ä› |ü≥ºDeTTqï~. j·TeTTì eTTK´|ü≥ºD+ <äøÏåD~≈£îÿ,
|ü&ÉeT{Ï ~≈£îÿ es¡DTì |ü≥ºD+ ñqï$.
ñ‘·Ôπswüß #· k˛eTdü´ ‘·Hêïe÷ì ìuÀ<Ûä‘· ˆ
neTsêer dü+j·TeT˙ düTU≤ #Ó’e $uÛ≤eØ ˆˆ 35 ˆˆ
k˛eTTì |ü≥ºD+ ñ‘·Ôs¡+ ~≈£îÿqTqï~. Ä |ü≥ºD≤\ ù|s¡T¢ neTsêe‹, dü+j·TeTì, düTK, $uÛ≤e]
nH˚$.
 q\u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 381

ø±cÕ˜>∑‘√ <äøÏåD‘·' øÏåù|Ôwüß]e düs¡Œ‹ ˆ

CÀ´‹cÕ+ #·Áø£e÷<ëj·T <˚e<˚e' |æ‘êeTVü≤' ˆˆ 36 ˆˆ
<˚e<˚e⁄&Ó’q |æ‘êeTVüQ&ÉT <äøÏåD ~≈£îÿq ñ+&ç Á>∑Vü≤qø£åÁ‘ê<äT\ #·Áø±ìï rdüTø=ì Á|üjÓ÷–+∫q
u≤DeTTe˝… dü+#·]kÕÔ&ÉT.
~edüdü´ s¡$s¡à<Û˚´ düs¡«ø±\+ e´edæú‘·' ˆ
dü|üÔB«ù|wüß $Áù|ÁHê› ìXÊs¡∆dü´ #· düeTTàK' ˆˆ 37 ˆˆ
$Á|ües¡T´˝≤sê! dü÷s¡T´&ÉT nìï ø±˝≤˝À¢qT |ü>∑\T dü|üÔB«bÕ˝À¢ sêÁ‹eT<Ûä´ uÛ≤>±ìøÏ n_ÛeTTK+>±
ñ+{≤&ÉT.
ñ<äj·÷düÔeTH˚ #Ó’e düs¡«ø±\+ ‘·T düeTTàUÒ ˆ
~XÊdü«X‚cÕdüT ‘·<∏ë $Áù|ÁHê› $~XÊdüT #· ˆˆ 38 ˆˆ
≈£î˝≤\#·Áø£|üs¡´qÔ+ ÁuÛÑeT‘˚´wü j·T<∏˚X¯«s¡' ˆ
ø£s√‘˚´wü j·T<∏ë sêÁ‹+ $eTTxÃH˚à~˙+ ~«C≤' ˆˆ 39 ˆˆ
~yêø£s¡ø£¬s’πs‘·‘·÷Œ]‘·+ uÛÑTeqÁ‘·j·TyéT ˆ
Á‘Ó’˝Àø£´+ ø£~∏‘·+ dü~“¤s√¢ø±Hê+ eTTì|ü⁄vZyê' ˆˆ 40 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! ñ<äj·÷düÔeTj·÷˝À¢ nìïø±˝≤˝À¢ m<äTs¡T>± nìï~≈£îÿ˝À¢qT, $~≈£îÿ˝À¢qT, á
áX¯«s¡T&ÉT nq>± dü÷s¡T´&ÉT |üe\T ≈£î˝≤\ #·Áø£eTT n+#·Tq≈£î e˝… ÁuÛÑ$T+#·Tq≥T¢ uÛÑ÷$Tì e~* sêÁ‹ì
#˚j·TTq≥T¢>± á uÛÑTeqÁ‘·j·TeTT dü÷s¡´øÏs¡DeTT\‘√ yê´|æ+#·TqT. Ç~j˚T ˝Àø£Á‘·j·TeTT.
Ä~‘·´eT÷\eTœ\+ Á‘Ó’˝Àø£´+ HêÁ‘· dü+X¯j·T' ˆ
uÛÑe‘·´kÕà»®>∑‘·‡s¡«+ dü<˚yêdüTs¡e÷qTwüyéT ˆˆ 41 ˆˆ
s¡TÁ<˚ÁH√›ù|Áq›#·ÁHê›D≤+ $Áù|ÁHê›D≤+ ~yÍø£kÕyéT ˆ
<äT´‹e÷qT›´‹eT‘·ÿè‘·‡ïeT»j·T‘ê‡s¡«˝ÖøÏø£yéT ˆˆ 42 ˆˆ
á eTT˝À¢ø±\T ≈£L&É Ä~‘·´eT÷\ø£yTÓ qÆ y˚. Ç+<äT˝À dü+<˚V≤ü + ˝Ò<Tä . dü÷s¡T´ìe\¢H˚ <˚e‘·\T ndüTs¡T\T
eTqTwüß´\‘√ ≈£L&çq<Ó’ ˝Àø£eT+‘ê @s¡Œ&ÉT#·Tqï~. s¡TÁ<äT&ÉT, ñù|+Á<äT&ÉT, #·+Á<äT&ÉT, Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ\T,
dü«s¡ZyêdüT˝…’q <˚e‘·\T yÓTT<ä˝…’qyê] ‘˚»düT‡qT, nìï ˝Àø±\≈£î #Ó+~q<ëìì á ‘˚CÀe+‘·T&Ó’q uÛ≤düÿs¡T&ÉT
»sTT+∫Hê&ÉT.
düsê«‘êà düs¡«˝ÀπøXÀ eTVü‰<˚e' Á|üC≤|ü‹' ˆ
dü÷s¡´ @wü ‘·T ˝Àø£dü´ eT÷\+ |üs¡eT<Ó’e‘·yéT ˆˆ 43 ˆˆ
382 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
düsê«‘·à≈£î&ÉT, düs¡«˝ÀπøX¯ó&ÉT, eTVü‰<˚e⁄&ÉT, Á|üC≤|ü‹j·TTHÓ’q á dü÷s¡T´&ÉT ˝Àø±ìøÏ eT÷\ø±s¡DyÓTÆq
<Ó’e+. |üs¡eT<Ó’e‘·eTT.
<ë«<äXÊH˚´ ‘·<∏ë~‘ê´ <˚yêùdÔ j˚T-~Ûø±]D' ˆ
ìs¡«Vü≤ìÔ e<äqÔ´dü´ ‘·<ä+XÊ $wüßíeT÷s¡Ôj·T' ˆˆ 44 ˆˆ
ÇfÒ¢ Ç‘·s¡ <ë«<äXÊ~‘·T´\T n~Ûø±s¡+ >∑\yês¡T Äj·÷ ø±sê´\T ìs¡«Væ≤kÕÔsT¡ . Ä dü÷s¡T´ì n+X¯u÷ÑÛ ‘·T\T
$wüßíeT÷s¡TÔ\T>∑ #Ó|üŒã&ÉT‘·THêïs¡T.
düπs« qeTdü´ìÔ düVü≤Ádüu≤VüQ+ >∑+<Ûäs¡«j·Tøå√s¡>∑øÏqïsê<ë´' ˆ
j·T»ìÔ j·TCÌ…„]«$<ÛÓ’s¡Tà˙ÁHê›X¯Ã¤H√›eTj·T+ ÁãVü≤àeTj·T+ |ü⁄sêDyéT ˆˆ 45 ˆˆ
>∑+<Ûäs¡T«\T, j·T≈£åî\T, Hê>∑T\T, øÏqïs¡T\T yÓTT<ä˝…’q yês¡+<äs¡T düVü≤ÁdüuÛÑTE&Ó’q Ä uÛÑ>∑e+‘·Tìπø
qeTdüÿ]kÕÔs¡T. eTT˙+Á<äT\T y˚<äeTj·TT&ÉT, |ü⁄sê‘·q ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q á dü÷s¡T´ì nH˚ø£$<Ûë˝…’q j·TC≤„\‘√
|üPõdüTÔHêïs¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ CÀ´‹cÕ+düìïy˚X‚ @ø£ #·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 41 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À CÀ´‹dü‡ìïy˚X¯eTH˚ q\u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 41 ˆˆ
mnm
 383
~«#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+
uÛÑTeqø√X¯ $Hê´dü es¡íqyéT ` uÛÑTeqø√X¯ $Hê´dü es¡íq+
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
düs¡<∏√-~Ûw昑√ <˚yÓ’sê~‘Ó’´s¡Tàì_ÛdüÔ<∏ë ˆ
>∑q∆¬s’«s¡|ü‡s√_ÛX¯Ã Á>±eTD°düs¡Œsêø£åôd’' ˆˆ 1 ˆˆ
<Ûë‘ê-s¡´e÷ #· $TÁ‘·X¯Ã es¡TD' X¯Áø£ @e #· ˆ
$ekÕ«q<∏ä |üPcÕ #· |üs¡®q´XÊÃ+X¯óπse #· ˆˆ 2 ˆˆ
uÛÑ>∑düÔ«cÕº #· $wüßíX¯Ã <ë«<äXË’‘˚ ~yêø£sê' ˆ
ÄbÕ´j·Tj·T‹ yÓ’ uÛ≤qTs¡«düHêÔ~wüß yÓ’ Áø£e÷‘Y ˆˆ 3 ˆˆ
<˚e‘·\T, Ä~‘·T´\T, eTTqT\T, >∑+<Ûäs¡T«\T, n|ü‡s¡dü\T, Á>±eTDT\T, düsêŒ\T, sêø£ådüT\+<äs¡T Ä
s¡<∏ëìï n~Ûwæ˜+∫ ñ+{≤s¡T. <Ûë‘·, ns¡´eTT&ÉT, $TÁ‘·T&ÉT, es¡TDT&ÉT, X¯Á≈£î&ÉT, $edü«+‘·T&ÉT, |üPwüß&ÉT,
|üs¡®qT´&ÉT n+X¯óe⁄, uÛÑ>∑T&ÉT, ‘·«wüº, $wüßíe⁄ nì <ë«<äXÊ~‘·T´\ ù|s¡T¢. dü÷s¡T´&ÉT edü+‘ê~ ãTT‘·Te⁄˝À¢
es¡Tdü>± ‘·q øÏs¡D≤\‘√ ˝Àø±\qT dü+‘√wü|üs¡TkÕÔ&ÉT.
|ü⁄\düÔ´' |ü⁄\Vü≤XÊÃÁ‹s¡«dæwü˜XÊÃvÏZsê uÛÑè>∑T' ˆ
uÛÑs¡<ë«CÀ >ö‘·eTX¯Ã ø£X¯´|ü' Áø£‘·Tπse #· ˆˆ 4 ˆˆ
»eT<ä–ï' øö•ø£X¯Ã eTTqjÓ÷ ÁãVü≤àyê~q' ˆ
düTÔeìÔ <˚e+ $$<ÛÓ’X¯Ã¤H√›_ÛùdÔ j·T<∏ëÁø£eTyéT ˆˆ 5 ˆˆ
|ü⁄\düTÔ´&ÉT, |ü⁄\VüQ&ÉT, nÁ‹, e•wüߘ&ÉT, n+–s¡düT&ÉT, uÛÑè>∑Te⁄, uÛÑs¡<ë«E&ÉT, >ö‘·eTT&ÉT, ø£X¯´|ü⁄&ÉT,
Áø£‘·Te⁄, »eT<ä–ï, øö•≈£î&ÉT nH˚ ÁãVü≤àyê<äT˝…’q eTTqT\T Ä dü÷s¡´uÛÑ>∑yêqTì HêHê#·Ã¤+<ädüT‡\‘√ k˛ÔÁ‘·+
#˚kÕÔs¡T.
s¡<∏äø£è#·Ã s¡<∏ÍC≤X¯Ã s¡<∏ä∫Á‘·' düTu≤VüQø£' ˆ
s¡<∏ädü«H√-<∏ä es¡TD' düTùwD' ùdqõ‘·Ô<∏ë ˆˆ 6 ˆˆ
‘êsYøå ´XÊÃ]wüºH˚$TX¯Ã ø£è‘·õ‘·‡‘·´õ‘·Ô<∏ë ˆ
Á>±eTD√´ <˚e<˚edü´ ≈£îs¡«‘˚-;Ûwüß dü+Á>∑Vü≤yéT ˆˆ 7 ˆˆ
s¡<øä∏ è£ ‘·T,Ô s¡<Í∏ E&ÉT, düTu≤VüQ≈£î&ÉT, s¡<dä∏ «ü qT&ÉT, es¡TDT&ÉT, düTùwDT&ÉT, ùdqõ‘·T,Ô ‘ês¡T¸´&ÉT, n]wüHº $˚ T,
ø£è‘·õ‘·TÔ, dü‘·´õ‘·T&ÉT nH˚ á Á>±eTDT\T <˚e<˚e⁄&Ó’q dü÷s¡T´ì øÏs¡D≤\qT dü+Á>∑Væ≤kÕÔs¡T.
n<∏ä ùV≤‹' Á|üùV≤‹X¯Ã bÂs¡TùwjÓ÷ e<ÛädüÔ<∏ë ˆ
düs√Œ yê´Á|òüTdüÔ<∏ë--|üX¯Ã yê‘√ $<äT´~›yêø£s¡' ˆˆ 8 ˆˆ
384 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
ÁãôVAàù|‘·X¯Ã $Áù|ÁHê› j·TCÀ„ù|‘·düÔ<∏Ó’e #· ˆ
sêø£ådüÁ|üesê ùV≤´‘˚ Á|üj·÷ìÔ |ü⁄s¡‘·' Áø£e÷‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
ùV≤‹, Á|üùV≤‹, bÂs¡Tùwj·TT&ÉT, e<ÛäT&ÉT, düs¡TŒ&ÉT, yê´Á|òüTT&ÉT, Ä|ü⁄&ÉT, yê‘·T&ÉT, $<äT´‘·TÔ, ~yêø£s¡T&ÉT,
ÁãôVAàù|‘·T&ÉT, j·TCÀ„ù|‘·T&ÉT. z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! Ms¡+<äs¡T sêø£ådüÁ|üeTTKT\T. Áø£eT+>± dü÷s¡T´ìøÏ
eTT+<äTuÛ≤>∑+˝À Á|üj·÷DÏkÕÔs¡T.
yêdüTøÏ' ø£vÿ˙\X¯Ã ‘·ø£åø£' düs¡Œ|ü⁄vZe' ˆ
@˝≤|ü⁄Á‘·' X¯vâbÕ\düÔ<∏Ó’sêe‘·dü+õ„‘·' ˆˆ 10 ˆˆ
<Ûäqx®jÓ÷ eTVü‰|ü<äàdüÔ<∏ë ø£s√ÿ≥ø√ ~«C≤' ˆ
ø£eT“˝À-X¯«‘·s¡XËÃÌe eVü≤H˚Ô´q+ j·T<∏ëÁø£eTyéT ˆˆ 11 ˆˆ
yêdüTøÏ, ø£+ø£˙\T&ÉT, düsŒ¡ ÁX‚wßü &˜ TÉ , ‘·ø≈å£ î£ &ÉT, @˝≤|ü⁄Á‘·T&ÉT, X¯+KbÕ\T&ÉT, ◊sêe‘·T&ÉH˚ ù|s¡T >∑\yê&ÉT,
<Ûqä +»j·TT&ÉT, eTVü‰|ü<Tä à&ÉT, ø£s√ÿ≥≈£î&ÉT, ø£+ã\T&ÉT, nX¯«‘·sT¡ &ÉT Ms¡+<äs÷¡ á dü÷s¡´uÛ>Ñ y∑ êqTì eVæ≤kÕÔsT¡ .
‘·TeTT“s¡Tsêïs¡<√ Vü‰Vü‰ VüAVüA ]«XÊ«edüTdüÔ<∏ë ˆ
ñÁ>∑ùdH√-<∏ä düTs¡T∫s¡sê«edüTdüÔ<∏ë-|üs¡' ˆˆ 12 ˆˆ
∫Á‘·ùdqdüÔ<∏√sêíj·TTs¡∆è‘·sêÁc˛º ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
dü÷s¡´esêà <ë«<äXË’‘˚ >∑q∆sê« >±j·THê esê' ˆˆ 13 ˆˆ
‘·T+ãTs¡T&ÉT, Hês¡<Tä &ÉT, Vü‰Vü‰, VüAVüA, $XÊ«edüTe⁄, ñÁ>∑ùdqT&ÉT, düTs¡T∫, nsê«edüTe⁄, n|üsT¡ &ÉT,
∫Á‘·ùdqT&ÉT, }sêíjT· Te⁄, <Ûèä ‘·sêÁwüß&º TÉ , dü÷s¡´es¡ÃdüT&ÉT nH˚ á |ü+Á&Ó+&ÉT>∑Ts¡T ÁX‚wßü ˝˜ q’… >∑+<Ûsä «¡ >±j·T≈£î\T.
>±j·TìÔ >±HÓ’]«$<ÛÓ’sꓤqT+ wü&Ü®~_Û' Áø£e÷‘Y ˆ
ãTT‘·Tdüú˝≤-|ü‡s√esê´ ‘·<∏ë-Hê´ |ü⁄xÏ®ø£düú˝≤ ˆˆ 14 ˆˆ
y˚Tqø± düVü≤»Hê´ #· Á|üyÓ÷¢#ê #· ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
nqTyÓ÷¢#ê #· $XÊ«N |òüTè‘êN #√s¡«o ‘·<∏ë ˆˆ 15 ˆˆ
nHê´ #· |üPs¡«∫‹Ô' kÕ´Á<äe÷“¤ #Ó’e ‹˝À‘·Ôe÷ ˆ
‘êD¶yÓ’]«$<ÛÓ’πsq+ edüHêÔ~wüß yÓ’ Áø£e÷‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
‘√wüj·TìÔ eTVü‰<˚e+ uÛ≤qTe÷‘êàqeTe´j·TyéT ˆ
@e+ <˚yê edüqÔ´πsÿ <Í« <Í« e÷k Áø£y˚TD ‘·T ˆˆ 17 ˆˆ
~«»ÁX‚wüߘ˝≤sê! Ms¡T wü&É®eTT yÓTT<ä˝…’q dü«sê\‘√ $$<Ûä>±Hê\‘√ Áø£eT+>± dü÷s¡T´ì >∑T]+∫ >±q+
#˚dTü +Ô {≤s¡T. n|ü‡s¡d˝ü À¢ ÁX‚wßü s˜ ê\T ãTT‘·Tdü\ú , |ü⁄+õø£d\úü , y˚Tqø£, düV≤ü »q´, Á|üy÷Ó #¢ · nH˚ n|ü‡s¡d,ü nqTyÓ÷#¢ ,·
$XÊ«∫, |òTü è‘ê∫, }s¡«•, |üPs¡«∫‹Ô, s¡+uÛ,Ñ ‹˝À‘·eÔ T nH˚ Ms¡T edü+‘ê~ ãTT‘·Te⁄˝À¢ nH˚ø$£ <Ûë˝…q’ qè‘ê´\‘√
 q\u…’ s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 385

uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT, Ä‘·àdü«s¡÷|ü⁄&ÉT, ne´j·TT&ÉT nsTTq uÛ≤düÿs¡Tì dü+‘√wüô|&É‘ês¡T. á $<Û+ä >± <˚e‘·\T dü÷s¡T´ì˝À
¬s+&˚dæ HÓ\\ ø±\+ ìedækÕÔs¡T.
dü÷s¡´e÷bÕ´j·Tj·TH˚Ô´‘˚ ‘˚»kÕ ‘˚»kÕ+ ì~ÛyéT ˆ
Á>∑~∏‘Ó’ôd’«s¡«#√_ÛdüTÔ düTÔeìÔ eTTqjÓ÷ s¡$yéT ˆˆ 18 ˆˆ
‘˚»kÕ+ì~Û nsTTq dü÷s¡T´ì Ms¡+<äs¡T ‘·eT ‘˚»düT‡‘√ ‘·è|æÔ|üs¡TkÕÔs¡T. eTTqT\T ‘·eT #Û·+<√ã<ë∆˝…’q
yê≈£îÿ\‘√ dü÷s¡T´ì k˛ÔÁ‘·+ #˚kÕÔs¡T.
>∑q∆sê«|ü‡s¡düXËÃÌq+ qè‘·´π>jÓÆT s¡TbÕdü‘˚ ˆ
Á>±eTD°j·Tø£åuÛÑ÷‘êì ≈£îs¡«‘˚-;Ûwüß dü+Á>∑Vü≤yéT ˆˆ 19 ˆˆ
düsêŒ eVü≤ìÔ <˚y˚X¯+ j·÷‘·T<ÛëHê' Á|üj·÷ìÔ #· ˆ
yê\œ˝≤´ qj·TqÔ´düÔ+ |ü]yês√´<äj·÷Á<ä$yéT ˆˆ 20 ˆˆ
>∑+<Ûsä T¡ «\T, n|ü‡s¡d\ü T ‘·eT qè‘ê´\‘√, bÕ≥\‘√ dü÷s¡T´ì ùd$kÕÔsT¡ . Á>±eTDT\T j·T≈£îå \T, uÛ÷Ñ ‘·>D∑ +
|ü>±Z\qT <Ûä]kÕÔs¡T. düsêŒ\T dü÷s¡T´ì <Ûä]düTÔHêïsTT. sêø£ådü>∑D≤\T q&ÉT|ü⁄‘·THêïsTT. yê\œ\T´\T s¡$øÏ
ndüÔeTj·÷ìï ø£*ZdüTÔHêïs¡T. yês¡T ñ<äj·TdüeTj·T+qT+&˚ dü÷s¡T´ì #·T≥TºeTT{Ϻ ñ+{≤s¡T.
@‘˚ ‘·|üìÔ es¡¸ìÔ uÛ≤ìÔ yêìÔ düè»ìÔ ‘·T ˆ
uÛÑ÷‘êHêeTX¯óuÛÑ+ ø£s¡à e´b˛Vü≤˙Ô‹ ø°]Ô‘ê' ˆˆ 21 ˆˆ
|üPs¡«+ #Ó|æŒq Ms¡+<äs¡T ‘·|æ+|ü#˚kÕÔs¡T. es¡¸+ ≈£î]|ækÕÔs¡T. Á|üø±•kÕÔs¡T. dü+#·]kÕÔs¡T. ÁbÕDÏø√{Ï
nX¯óuÛÑø£s¡àqT q•+|ü#˚kÕÔs¡T.
@‘˚ düôV’≤e dü÷πs´D ÁuÛÑeTìÔ ~$ uÛ≤qT>±' ˆ
$e÷H˚ #· dæú‘ê ì‘·´+ ø±eTπ> yê‘·s¡+Vü≤dæ ˆˆ 22 ˆˆ
Ms¡T dü÷s¡T´ì‘√ ø£*dæ nqT#·s¡T\T>± Äø±X¯+˝À dü+#·]kÕÔs¡T. yêj·TTdüe÷qy˚>∑+ ùd«#êä>∑eTq+
ø£\ $e÷q+˝À ≈£Ls=Ãì m\¢|ü⁄&É÷ #·]düTÔ+{≤s¡T.
es¡¸qÔX¯Ã ‘·|üqÔX¯Ã Vü‰¢<äj·TqÔX¯Ã yÓ’ Áø£e÷‘Y ˆ
>√bÕj·T˙ÔVü≤ uÛÑ÷‘êì düsê«D°Vü≤ j·TT>∑Áø£e÷‘Y ˆˆ 23 ˆˆ
es¡¸+ ≈£î]|ædü÷Ô, y˚&çì yê´|æ+|ü#˚dü÷Ô, ÄVü‰¢<ëìï ø£*Zdü÷Ô Áø£eT+>± Ms¡T Äj·÷ j·TT>±˝À¢ ÁbÕDT\qT
s¡øÏådüTÔ+{≤s¡T.
@‘˚cÕy˚Te <˚yêHê+ j·T<∏ëMs¡´+ j·T<∏ë‘·|ü' ˆ
j·T<∏ëjÓ÷>∑+ j·T<∏ëdü‘·Ô«+ dü @wü ‘·|ü‹ Á|üuÛÑT' ˆˆ 24 ˆˆ
386 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
|üPs¡«+ ‘Ó*Œq á <˚eC≤‘·T\yê] |üsêÁø£eT+, ‘·|üdüT‡, jÓ÷>∑ã\+, Ä‘·àã\+ nH˚ yêì Ä<Ûës¡+>±
Á|üuÛÑTyÓ’q dü÷s¡T´&ÉT ‘·–qy˚&çì ÇdüTÔ+{≤&ÉT.
nôVAsêÁ‘·e´ekÕúqø±s¡D+ dü Á|üC≤|ü‹' ˆ
|æ‘·è<˚eeTqTcÕ´Bq‡ dü<ë-bÕ´j·Tj·TÁ<ä$' ˆˆ 25 ˆˆ
‘·Á‘· <˚y√ eTVü‰<˚y√ uÛ≤kÕ«Hê‡øå±qàùV≤X¯«s¡' ˆ
uÛ≤dü‘˚ y˚<ä$<äTcÕ+ ˙\Á^e' düHê‘·q' ˆˆ 26 ˆˆ
dü @wü <˚y√ uÛÑ>∑yêHé |üs¡y˚Tw”˜ Á|üC≤|ü‹' ˆ
kÕúq+ ‘·~«<äTsê~‘˚´ y˚<äC≤„ y˚<ä$Á>∑Vü‰' ˆˆ 27 ˆˆ
|ü>∑\T sêÁ‹ nH˚ ø±\e´edüú≈£î Ä Á|üC≤|ü‘˚ ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&ÉT. Ä dü÷s¡T´&ÉT |æ‘·è`<˚e`eTqTcÕ´<äT\
HÓ|ü&É÷ Á|”‹ì bı+~kÕÔ&ÉT. nø£ÿ&É eTVü‰<˚e⁄&Ó’q dü÷s¡T´&ÉT kÕø屑·TÔ eTùV≤X¯«s¡T&ÉT, ˙\ø£+sƒ¡T&ÉT düHê‘·qT&Ó’q
Ä uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT y˚<$ä <äT\≈£î, $<ë«+düT\≈£î kÕø屑·ÿ]kÕÔ&TÉ . á uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ dü÷s¡T´&ÉT |üsy¡ T˚ wæ˜ Á|üC≤|ü‹≈£L&É.
y˚<äy˚‘·Ô\T, y˚<äX¯Øs¡T˝…’qyês¡T dü÷s¡T´ìj·T+<äT |üs¡y˚Twæ˜kÕúHêìï >∑T]ÔkÕÔs¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ uÛÑTeq $Hê´ùd ~«#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 42 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑTeq$Hê´düeTH˚ q\u…’ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 42 ˆˆ

bab
 387
Á‹#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+
uÛÑTeqø√X¯es¡íqyéT ` uÛÑTeqø√X¯es¡íq+
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
@ey˚Twü eTVü‰<˚y√ <˚e<˚e' |æ‘êeTVü≤' ˆ
ø£s√‹ ìj·T‘·+ ø±\+ ø±˝≤‘êà ôV’≤´X¯«Ø‘·qT' ˆˆ 1 ˆˆ
á $<Ûä+>± <˚e<˚e⁄&ÉT eTVü‰<˚e⁄&Ó’q |æ‘êeTVüQ&ÉT ø±˝≤‘·àø£yÓTÆq ◊X¯«Ø‘·qTe⁄ ø±˝≤ìï
ìj·T$TdüTÔHêï&ÉT.
‘·dü´ j˚T s¡X¯àjÓ÷ $ÁbÕ' düs¡«˝Àø£Á|üB|üø±' ˆ
‘˚cÕ+ ÁX‚cÕ˜' |ü⁄q' dü|üÔ s¡X¯àjÓ÷ Á>∑Vü≤y˚T~Ûq' ˆˆ 2 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! n‘·ì øÏs¡D≤\ìï ˝Àø±\qT Á|üø±•+|ü#˚kÕÔsTT. Ä øÏs¡D≤˝À¢ ÁX‚wü˜yÓTÆq$ @&ÉT. n$
Á>∑Vü≤eTT\qT q&ç|æ+#·Tq$.
düTwüßyÓ÷ï Vü≤]πøX¯X¯Ã $X¯«ø£sêà ‘·<∏Ó’e #· ˆ
$X¯«ÁX¯yê' |ü⁄qXÊÃq´' dü+j·T<ä«düTs¡‘·' |üs¡' ˆˆ 3 ˆˆ
nsê«edüT]‹ U≤´‘·' dü«s¡ø£' dü|Ôü ø°]Ô‘ê' ˆ
düTwüßeTï' dü÷s¡´s¡•àdüTÔ |ü⁄cÕí‹ ••s¡<äT´‹yéT ˆˆ 4 ˆˆ
düTwüßeTïeTT, Vü≤]πøX¯eTT, $X¯«ø£s¡à, $X¯«ÁX¯edüT‡, dü+j·T<ä«düTe⁄, nsê«edüTe⁄, dü«s¡ø£eTT nH˚ ù|s¡¢‘√
Ä @&ÉT Á|üU≤´‘ê\T. düTwüßeTï+ nH˚ dü÷s¡´s¡•à #·+Á<äTì b˛wædüTÔ+~.
‹s¡´>∑÷s¡∆«Á|ü#ês√-k düTwüßeTï' |ü]|üsƒ¡´‘˚ ˆ
Vü≤]πøX¯düTÔ j·T' Áb˛ø√Ô s¡•às¡ïø£åÁ‘·b˛wüø£' ˆˆ 5 ˆˆ
n~ n&ɶ+>± ì\Te⁄>± ≈£L&É Á|üdü]+#˚ dü«uÛ≤e+ ø£\~. Vü≤]πøX¯eTH˚ s¡•à qø£åÁ‘ê\≈£î ã˝≤ìïdüTÔ+~.
$X¯«ø£sêà ‘·<∏ë s¡•às¡T“<Ûä+ |ü⁄cÕí‹ düs¡«<ë ˆ
$X¯«ÁX¯yêdüTÔ jÓ÷ s¡•à'X¯óÁø£+ |ü⁄cÕí‹ ì‘·´<ë ˆˆ 6 ˆˆ
$X¯«ø£s¡à nH˚ dü÷s¡´s¡•à ãT<ÛäÁ>∑Vü‰ìï m\¢y˚fi¯˝≤ b˛wædüTÔ+~. $X¯«ÁX¯edüT‡ nH˚ s¡•à m\¢y˚fi¯˝≤
X¯óÁø£Á>∑Vü‰ìøÏ Á|üø±XÊìï ø£*–düTÔ+~.
dü+j·T<ä«düT]‹ U≤´‘√ j·T' |ü⁄cÕí‹ dü ˝ÀVæ≤‘·yéT ˆ
ãèVü≤düŒ‹+ düT|ü⁄cÕí‹ s¡•às¡sê«edüT' Á|üuÛÑT' ˆˆ 7 ˆˆ
388 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
X¯HÓ’X¯Ãs¡+ Á|ü|ü⁄cÕí‹ dü|üÔeTdüTÔ dü«s¡düÔ<∏ë ˆ
@e+ dü÷s¡´Á|üuÛ≤y˚D düsê« qø£åÁ‘·‘ês¡ø±' ˆˆ 8 ˆˆ
es¡∆H˚Ô e]∆‘ê ì‘·´+ ì‘·´e÷bÕ´j·Tj·TìÔ #· ˆ
~yê´Hê+ bÕ]úyêHêxà HÓ’XÊHê+ #Ó’e ì‘·´X¯' ˆˆ 9 ˆˆ
Ä<ëHêìï‘·´e÷~‘·´ùdÔ»kÕ+ ‘·eTkÕeT|æ ˆ
Ä<ä‘˚Ô dü ‘·T Hê&ûHê+ düVü≤ÁùdD düeTqÔ‘·' ˆˆ 10 ˆˆ
Hê<˚j·T+ #Ó’e kÕeTTÁ<ä+ øö|ü´+ #Ó’e düVü≤Ádü<äèø˘ ˆ
kÕúes¡+ »vZeTxËÃÌe j·T#·Ã ≈£î˝≤´~ø£+ |üj·T' ˆˆ 11 ˆˆ
dü+j·T<ä«düTeH˚ Á|üU≤´‘·yTÓ qÆ s¡•à n+>±s¡ø£ Á>∑V‰ü ìï b˛wædTü qÔ ï~. düeTs¡yú TÓ qÆ nsê«edüT s¡•à ãèVü≤düŒ‹
Á>∑Vü‰ìï u≤>± b˛wædüTÔ+~. @&Ée<Ó’q dü«s¡eTH˚ dü÷s¡´s¡•à X¯HÓ’X¯Ãs¡ Á>∑Vü‰ìï b˛wædüTÔqï~. á $<Ûä+>± dü÷s¡´
Á|üu≤Û e+‘√ qø£Áå ‘ê\˙ï eè~∆ bı+<äT‘·THêïsTT. eè~∆ bı+~ ˝Àø±ìï dü+‘√wü |üsT¡ düTHÔ êïsTT. <˚e‘·\, e÷qe⁄\,
sêø£ådüT\ ‘˚»düT‡\qT Nø£≥¢qT d”«ø£]+#·≥+ e\¢ Ä~‘·T´&Éì #Ó|üŒã&çHê&ÉT. Ä dü÷s¡T´&ÉT y˚sTTHê&ÉT\‘√
nìïyÓ’|ü⁄\ düeTTÁ<ë\, u≤e⁄\, >∑T+≥\, q<äT\, ø±\Te\ kÕúes¡»+>∑eTeTT˝…’q yê{Ï ˙{Ïì Á>∑Væ≤düTÔHêï&ÉT.
‘·dü´ s¡•àdüVü≤ÁdüqTÔ o‘·es√¸wüíìÁdü‡eyéT ˆ
‘êkÕ+ #·‘·TX¯Ù‘ê Hê&√´ es¡¸H˚Ô ∫Á‘·eT÷s¡Ôj·T' ˆˆ 12 ˆˆ
Ä dü÷s¡T´ì y˚sTTøÏs¡D≤\T #·*ì, esê¸ìï, y˚&çì Á|üdü]+|ü#˚dü÷Ô yêì˝À Hê\T>∑Te+<ä\ Hê&ÉT\T
∫Á‘·yÓTÆq s¡÷bÕìïø£*Z esê¸ìï ≈£î]|ækÕÔsTT.
#·Áq›>±XËÃÌe >±Vü‰X¯Ã ø±xÃHê' XÊ‘·HêdüÔ<∏ë ˆ
neTè‘ê HêeT‘·' düsê« s¡X¯àjÓ÷ eèwæºdüs¡®Hê' ˆˆ 13 ˆˆ
esê¸ìøÏ ø±s¡D≤˝…’q øÏs¡D≤\T nìï #·+Á<ä>∑eTT\T, >±Vü≤eTT\T, ø±+#·qeTT\T, XÊ‘·qeTT\T,
neTè‘·eTT\T nH˚ ù|s¡¢‘√ #Ó|üŒã&çq$.
Væ≤yÓ÷<ä∆‘êX¯Ã ‘ê Hê&√´ s¡X¯àjÓ÷ ì'düè‘ê' |ü⁄q' ˆ
πsc˛´ y˚Twü´X¯Ã yêdü´X¯Ã ÁVü‰~q´' düs¡®HêdüÔ<∏ë ˆˆ 14 ˆˆ
#·ÁHê›kÕÔ HêeT‘·' düsê«' |”‘êkÕÔdüT‡´s¡ZuÛÑdüÔj·T' ˆ
eT+#·TqT+&ç yÓ&É*q Ä Hê&ÉT\T øÏs¡D≤\T>± ãj·T\T<˚] πs|ü´eTT, y˚Twü´eTT, yêdü´eTT, yÓTs¡T|ü⁄\T
es¡¸ø±s¡ø±\T, #·+Á<äeTT\T nH˚ ù|s¡¢‘√ n$ |üdüT|ü⁄|ü#·Ã ø±+‹>∑\yÓ’ ñ+{≤sTT.
X¯óø±¢X¯Ã ≈£îvóÿe÷XËÃÌe >±y√ $X¯«uÛÑè‘· düÔ<∏ë ˆˆ 15 ˆˆ
 q\u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 389

$X¯«uÛÑè‘·TÔ øÏs¡D≤\T ‘Ó\¢ì$. ≈£î+≈£îeT s¡+>∑T>±qT ñ+{≤sTT.

X¯óø±¢kÕÔ HêeT‘·' düsê«ÁdæÔ$<Ûë |òüTs¡àdüs¡®Hê' ˆ
düeT+ _uÛÑ]Ô ‘ê_Û' dü eTqTwü´|æ‘·è<˚e‘ê' ˆˆ 16 ˆˆ
X¯óø£¢eTT\H˚ øÏs¡D≤\T eT÷&ÉT$<Ûë˝…’q y˚&çì Á|üdü]+|üCÒkÕÔsTT. dü÷s¡T´&ÉT Ä øÏs¡D≤\‘√ eTqT»,
|æ‘·è<˚e‘·\qT düe÷q+>± uÛÑ]kÕÔ&ÉT.
eTqTcÕ´H√wü<Û˚H˚Vü≤ dü«<Ûäj·÷ #· |æ‘·è≤q|æ ˆ
neTè‘˚q düTsêq‡sê«+ÁdæÔ_ÛdüÔs¡Œj·T‘·´k ˆˆ 17 ˆˆ
á dü÷s¡´uÛÑ>∑yêqT&ÉT eTqTE\qT, zwü<ÛäT\‘√, |æ‘·s¡T\qT dü«<Ûä‘√, <˚e‘·\ qeTè‘·+‘√ $$<Ûä
kÕ<ÛäHê\‘√ eTT>∑TZ]ì ‘·è|æÔ |üs¡TdüTÔHêï&ÉT.
edüH˚Ô Á^wüàπø #Ó’e wü&瓤' dü ‘·|ü‹ Á|üuÛÑT' ˆ
X¯s¡<ä´|æ #· esê¸düT #·‘·T]“¤' dü+Á|ües¡¸‹ ˆˆ 18 ˆˆ
edü+‘· Á^wüà ãTT‘·Te⁄˝À¢ dü÷s¡T´&ÉT Äs¡T øÏsD¡ ≤\˝À y˚&ìç Á|üd]ü +|ü#k˚ ÕÔ&TÉ . X¯s‘¡ êÿ\+ es¡¸ ãTT‘·Te⁄˝À¢
Hê\T>∑T øÏs¡D≤\‘√ esê¸ìï ≈£î]|ækÕÔ&ÉT.
ùV≤eTH˚Ô ••πs #Ó’e Væ≤eTeTT‘·‡è»‹ Á‹_Û' ˆ
es¡TD√ e÷|òüTe÷ùd ‘·T dü÷s¡´' |üPcÕ ‘·T bòÕ\TZDÒ ˆˆ 19 ˆˆ
#Ó’Á‘˚ e÷ùd dü <˚y˚XÀ <Ûë‘ê yÓ’XÊK‘ê|üq' ˆ
CÒ´ùw˜ e÷ùd uÛÑy˚~Áq›' ÄcÕ&Û˚ ‘·|ü‘˚ s¡$' ˆˆ 20 ˆˆ
$ekÕ«Hé ÁXÊeDÒ e÷dæ ÁbÂwü˜|ü<ë´+ uÛÑ>∑dü‡àè‘·' ˆ
|üs¡®q´XÊÕ«H˚ e÷dæ ø±]Ôπø e÷dæ uÛ≤düÿs¡' ˆˆ 21 ˆˆ
ùV≤eT+‘· ••s¡ ãTT‘·Te⁄˝À¢ Á|üuTÑÛ e⁄ dü÷s¡T´&ÉT eT+#·TqT yê´|æ+|ü #˚kÕÔ&TÉ . dü÷s¡T´&ÉT e÷|òTü e÷dü+˝À
es¡TDT&ÉT>±, bòÕ\TZD+˝À |üPwü>±, #ÓÁ’ ‘·+˝À, <˚yX˚ ó¯ &Éì yÓX’ ÊK+˝À, <Ûë‘·>± CÒ´wü+˜ ˝À, Ç+Á<äT&Éì ÄcÕ&Û+É ˝À,
s¡$ nì ÁXÊeD+˝À, $edü«+‘·T&Éì uÛ≤Á<ä|ü<ä+˝À, uÛÑ>∑T&Éì ÄX¯«j·TT»+˝À |üs¡®qT´&Éì, ø±]Ôø£e÷dü+˝À
uÛ≤düÿs¡T&Éì e´eVü≤]+|üã&É‘ê&ÉT.
e÷s¡Zoπs¸ uÛÑy˚ìàÁ‘·' bÂùw $wüßí' düHê‘·q' ˆ
|üxÃs¡•àdüVü≤ÁkÕDÏ es¡TDkÕ´s¡ÿ ø£s¡àDÏ ˆˆ 22 ˆˆ
e÷s¡Zos¡¸+˝À $TÁ‘·T&Éì bÂwüe÷dü+˝À düHê‘·qT&Ó’q $wüßís¡÷|ü⁄ì>± #Ó|üŒã&çHê&ÉT. es¡TDs¡÷|ü⁄&Ó’q
dü÷s¡T´&ÉT ‘·q |üì˝À ◊<äTy˚\ øÏs¡D≤\qT ñ|üjÓ÷–kÕÔ&ÉT.
390 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
wü&瓤' düVü≤Áôd’' |üPcÕ ‘·T <˚y˚X¯' dü|üÔ_ÛdüÔ<∏ë ˆ
<Ûë‘ê-wüº_Ûdü‡Vü≤Áôd’düTÔ qe_ÛX¯Ã X¯‘·Áø£‘·T' ˆˆ 23 ˆˆ
$ekÕ«q›X¯_Û' bÕ‹ bÕ‘˚´ø±<äX¯_Ûs¡“¤>∑' ˆ
dü|üÔ_ÛdüÔ|ü‘˚ $TÁ‘·düÔ«cÕº #Ó’yêwüº_ÛdüÔù|‘Y ˆˆ 24 ˆˆ
ns¡´e÷ <äX¯_Û' bÕ‹ |üs¡®H√´ qe_ÛdüÔ<∏ë ˆ
wü&û“¤ s¡•àdüVü≤Áôd’düTÔ $wüßídüÔ|ü‹ $X¯«<Ûäèø˘ ˆˆ 25 ˆˆ
|üPwüs¡÷|ü+˝À dü÷s¡T´&ÉT Äs¡Ty˚\ øÏs¡D≤\‘√, <˚y˚X¯ó&ÉT @&ÉTy˚\ s¡X¯óà\‘√, <Ûë‘·s¡÷|ü⁄&Ó’q uÛ≤düÿs¡T&ÉT
mì$T~ y˚\‘√qT, Ç+Á<äs¡÷|ü⁄&ÉT ‘=$Tà~y˚\T, $edü«+‘·T&ÉT |ü~y˚\T, uÛÑ>∑T&ÉT |ü<äø=+&ÉTy˚\T, $TÁ‘·T&ÉT
@&ÉTy˚\T, ‘·«wüº mì$T~ y˚\T øÏs¡D≤\‘√ Á|üø±•kÕÔs¡T. ns¡´eTT&ÉT |ü~y˚\T, |üs¡®qT´&ÉT ‘=$Tà~y˚\T, $wüßí
ù|s¡T>∑\ dü÷s¡T´&ÉT Äs¡Ty˚\ øÏs¡D≤\‘√ ‘·|æ+|ü#˚kÕÔ&ÉT.
edüH˚Ô ø£|æ\' dü÷s√´ Á^ùwà ø±xÃq düÁ|üuÛÑ' ˆ
X‚«‘√ esê¸düT $CÒ„j·T' bÕDT¶s¡' X¯s¡~ Á|üuÛÑT' ˆˆ 26 ˆˆ
ùV≤eTH˚Ô ‘êÁeTes¡íkÕ‡´∫ä•πs ˝ÀVæ≤‘√ s¡$' ˆ
WwüBÛwüß ø£˝≤+ <Ûä‘˚Ô dü«<ÛëeT|æ |æ‘·èwü«<∏äÛ ˆˆ 27 ˆˆ
dü÷s¡T´&ÉT edü+‘· ãTT‘·Te⁄˝À ø£|æ\es¡Tí&ÉT, Á^wüà+˝À dü«s¡íø±+‹ø£*Z es¡¸ãTT‘·Te⁄˝À ‘Ó\T|ü⁄>±,
X¯s‘¡ êÿ\+˝À bÕ+&ÉTes¡+í >± Á|üø±•kÕÔ&TÉ . ùV≤eT+‘· ãTT‘·Te⁄˝À ‘êÁeTes¡+í >±, ••s¡ ãTT‘·Te⁄˝À ms¡T|ü⁄s¡+>∑T
ø£*Z ñ+{≤&ÉT. n‘·&ÉT Wwü<Ûë˝À¢ ø£fi¯qT, |æ‘·è<˚e‘·˝À¢ dü«<ÛäqT <Ûä]+∫ ñ+{≤&ÉT.
dü÷s√´-eTπswü«eTè‘·qTÔ Á‘·j·T+ Á‹wüß ìj·T#·Ã¤‹ ˆ
nH˚´ #êcº Á>∑Vü‰ CÒ„j·÷' dü÷πs´D≤~Ûw昑ê ~«C≤' ˆˆ 28 ˆˆ
dü÷s¡T´&ÉT <˚e‘·˝À¢ eT÷&ÉT $<Ûë\ neTè‘êìï eT÷&ÉT uÛ≤>±˝À¢ ìjÓ÷–kÕÔ&ÉT. z $Á|ü⁄˝≤sê!
dü÷sê´~Ûwæ˜‘ê˝…’q mì$T~ Á>∑Vü‰\T á $<Ûä+>± ñHêïsTT.
#·Áq›e÷' k˛eT|ü⁄Á‘·X¯Ã X¯óÁø£XËÃÌe ãèVü≤düŒ‹' ˆ
uÛÖyÓ÷ eTq›düÔ<∏ë sêVüQ' πø‘·Te÷q|æ #êwüºeT' ˆˆ 29 ˆˆ
#·+Á<äT&ÉT, ãT<ÛTä &ÉT, X¯óÁ≈£î&ÉT, ãèVü≤düŒ‹, n+>±s¡≈î£ &ÉT, X¯ì, sêVüQe⁄, øπ ‘·TeT+‘·T&Éì Ä Á>∑V‰ü \ù|s¡T.¢
düπs« Á<ÛäTy˚ ìã<ë∆ yÓ’ Á>∑Vü‰ùdÔ yê‘·s¡•à_Û' ˆ
ÁuÛ≤eT´e÷D≤ j·T<∏ëjÓ÷>∑+ ÁuÛÑeTqÔ´qT~yêø£s¡yéT ˆˆ 30 ˆˆ
 q\u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 391

Ä Á>∑Vü‰\˙ï yêj·TT‘·s¡+>±\‘√ ìj·T$T+|üã&ç Á‹|üŒã&ÉT‘·÷ yêì ìj·Te÷qTkÕs¡+ dü÷s¡T´ì

nqTdü]+∫ ‹s¡T>∑T‘·THêïsTT.
n˝≤‘·#·Áø£e<ë´ìÔ yê‘·#·Áπø]‘êdüÔ<∏ë ˆ
j·TkÕà<ä«Vü≤‹ ‘êHê«j·TT' Á|üeVü≤ùdÔq dü düàè‘·' ˆˆ 31 ˆˆ
yê‘·#·Áø£+ Áù|πs|æ+#·>± n$ ø=]$#·Áø£+e˝… dü+#·]kÕÔsTT. Ä Á>∑Vü‰\qT eVæ≤+∫q ø±s¡D+>±
yêj·TTe⁄≈£î Á|üeVü≤eTT nH˚ ù|s¡T Á|üdæ<ä∆yÓTÆq~.
s¡<∏äÁdæÔ#·Áø£' k˛eTdü´ ≈£îHê›uÛ≤düÔdü´ yêõq' ˆ
yêeT<äøÏåD‘√ j·TTø±Ô <äX¯ ‘˚q ø£åbÕø£s¡' ˆˆ 32 ˆˆ
#·+Á<äTì s¡<∏ä+ eT÷&ÉT #·Áø±\T ø£\~. n‘·ì >∑TÁsê\T eT˝…¢|üPe⁄e+{Ï ø±+‹>∑\$. n$ |ü~, ≈£î&ç
m&ÉeT uÛ≤>±˝À¢ ø£≥º>± s¡<∏ëìï yÓ÷düTÔHêïsTT.
M<∏ë´ÁX¯j·÷DÏ #·s¡‹ qø£åÁ‘êDÏ s¡$s¡´<∏ë ˆ
ÁVü‰düeèB∆ ‘·T $Áù|ÁHê›! Á<ÛäTyê<ÛësêDÏ düs¡«<ë ˆˆ 33 ˆˆ
#·+Á<äT&ÉT M<∏äT\ HêÁX¯sTT+∫ ñqï qø£åÁ‘ê\qT >∑÷]à dü÷s¡T´ìe˝… dü+#·]düTÔ+{≤&ÉT. z ~«E˝≤sê!
#·+Á<äTì eè~∆ ø£åj·÷\T m\¢|ü⁄&ÉT Á<ÛäTekÕúq+ô|’H˚ Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+{≤sTT.
dü k˛eT' X¯óø£¢|üπøå ‘·T uÛ≤düÿπs |üs¡‘·' dæú‘˚ ˆ
Ä|üPs¡´‘˚ |üs¡kÕ´H˚Ô dü‘·‘·+ #Ó’e ‘ê' Á|üuÛ≤' ˆˆ 34 ˆˆ
Ä #·+Á<äT&ÉT X¯óø£¢|üø£å+˝À dü÷s¡T´&ÉT ne‘·*uÛ≤>∑+˝À ñ+&É>± ø£fi¯\T ì+&ÉT‘·T+{≤sTT.
ø°åD+ |”‘·+ düT¬s’' k˛eTe÷bÕ´j·Tj·T‹ ì‘·´<ë ˆ
@πøq s¡•àHê $ÁbÕ' düTwüße÷ïUÒ´q uÛ≤düÿs¡' ˆˆ 35 ˆˆ
X¯óø£|¢ øü +å£ |üP]Ôø±>± Ä ø£fi\¯ HÓ\|¢ ⁄ü &ÉT <˚e‘·\T Á‘ê>∑≥+e\¢ ø°Då kÏ ÕÔ&TÉ . dü÷s¡T´&Ó\|¢ ⁄ü &ÉT düTwüßeTïs¡•à‘√
#·+Á<äTì ø±+‹eT+‘·Tì #˚düTÔ+{≤&ÉT.
@cÕ dü÷s¡´dü´ Mπs´D k˛eTkÕ´bÕ´sTT‘ê ‘·qT' ˆ
bÂs¡íe÷kÕ´+ dü <äèX‚´‘· düeT÷Œs√í ~edüÁø£e÷‘Y ˆˆ 36 ˆˆ
dü÷s¡´‘˚»düT‡‘√ Á|üø±X¯e+‘·yÓTÆq #·+Á<äTì X¯Øs¡+ ~qÁø£eT+˝À eè~∆#Ó+~ bÂs¡í$Ts√E dü+|üPs¡í
dü«s¡÷|ü+‘√ ø£ìŒkÕÔ&ÉT.
düeT÷Œs¡í eTs¡úe÷ùdq ‘·+ k˛eT eTeTè‘ê‘·àø£yéT ˆ
|æãìÔ <˚e‘ê $ÁbÕ j·T‘·ùd- Ô eTè‘·uÛÀ»Hê' ˆˆ 37 ˆˆ
392 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
$Á|ü⁄˝≤sê! ì+&ÉT>± ñqï #·+Á<äTìs¡÷|ü+ neTè‘ê‘·àø£yÓTÆq+<äTe\¢ neTè‘· uÛÀ»qT˝…’q <˚e‘·\T
~qyÓTTø£ ø£fi¯#=|üq bÕq+ #˚düTÔ+{≤s¡T.
‘·‘·' |üxÃ<äX‚ uÛ≤π> øÏxÏÃ∫äùwº ø£˝≤‘·àπø ˆ
n|üsêùV≤í |æ‘·è>∑D≤ »|òüTq´+ |üs¡T´bÕdü‘˚ ˆˆ 38 ˆˆ
‘·sê«‘· |ü<äôV’≤<äe ø£fi≤uÛ≤>∑+ ø=+#Ó+ $T>∑\>± |æ‘·è>∑D≤\T yÓqTø£ uÛ≤>±HêïÁX¯sTTdüTÔqï$.
|æãìÔ ~«\e+ ø±\+ •cÕº ‘·dü´ ø£˝≤ ‘·T j·÷ ˆ
düT<ÛëeTè‘·eTsT÷+ |ü⁄D≤´+ ‘ê$TH√›s¡eTè‘ê‹àø±yéT ˆˆ 39 ˆˆ
Ä #·+Á<äTì $T–*q ø£fi¯qT ¬s+&ÉT \e\ø±\+ neTè‘·eTj·T+, neTè‘·s¡÷|ü+, |ü⁄D´ø£s¡+ nsTTq
<ëìï bÕq+ #˚düTÔqï~.
ì'düè‘·+ ‘·<äe÷yêkÕ´+ >∑uÛÑdæÔuÛÑ´' dü«<ÛëeTè‘·yéT ˆ
e÷dü‘·è|æÔ eTyêbÕ´Áπ> |æ‘·s¡' düìÔ ìs¡«è‘ê' ˆˆ 40 ˆˆ
ne÷yêdü´Hê&ÉT øÏsD¡ ≤\qT+&ç Ádü$+#˚ neTè‘êìï |æ‘è· <˚e‘·\T ÄkÕ«~+∫ e÷dü ‘·è|æìÔ bı+<äT‘ês¡T.
q k˛eTdü´ $HêX¯' kÕ´‘·T‡<Ûë #Ó’e+ düT|”j·T‘˚ ˆ
@e+ dü÷s¡´ì$T‘√Ô-dü´ ø£åjÓ÷eè~∆X¯Ã dü‘·Ôe÷' ˆˆ 41 ˆˆ
#·+Á<äTq≈£î HêX¯+ ˝Ò<äT. neTè‘·+ Ç{≤¢ ÄkÕ«~+|üã&ÉT‘·T+~. á $<Ûä+>± #·+Á<äTì eè~∆ ø£åj·÷\T
dü÷s¡T´ìø±s¡D+>± »s¡T>∑T‘·T+{≤sTT.
k˛eT|ü⁄Á‘·dü´ #êcÕº_Ûsê«õ_Ûsê«j·TTy˚–_Û' ˆ
yê]C…’' dü´q›H√ j·TTø£ÔùdÔHêk j·÷‹ düs¡«‘·' ˆˆ 42 ˆˆ
#·+Á<äTì |ü⁄Á‘·T&ÉT ãT<ÛäTì s¡<∏ä+ yêj·TTy˚>∑+>∑\ ˙{ÏqT+&ç |ü⁄{Ϻq >∑TÁsê\T ˝≤>∑>± ãT<ÛäT&ÉT n+‘·{≤
dü+#·]düTÔ+{≤&ÉT.
X¯óÁø£dü´ uÛÑ÷$TC…’s¡XË’«' dü´q›H√ <äX¯_Ûs¡«è‘·' ˆ
ncÕº_ÛXÊÃ|æ uÛÖeTdü´ s¡<∏√ ôV’≤eT' düTXÀuÛÑq' ˆˆ 43 ˆˆ
X¯óÁ≈£îì s¡<∏ëìøÏ uÛÑ÷$Tj·T+<äT |ü⁄{Ϻq |ü~ ÄXÊ«\T |üPqÃã&çq$. n+>±s¡≈£îì s¡<∏ä+ ã+>±s¡+‘√
ì]à‘·yÓTÆq~. $TøÏÿ* n+<äyÓTÆq mì$T~ >∑TÁsê\T ø£*Zq~.
ãèVü≤düŒ‘˚ s¡<∏√-cÕºX¯«' dü´q›H√ ùV≤eTì]à‘·' ˆ
s¡<∏√ s¡÷|ü´eTjÓ÷-cÕºXÀ« eTq›kÕ´--j·Tdüì]à‘·' ˆˆ 44 ˆˆ
 q\u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 393

ãèVü≤düŒ‹ s¡<ë∏ ìøÏ mì$T~ >∑TÁsê\T. n~ ã+>±s¡+‘√ #˚jT· ã&çq~. X¯ì s¡<+ä∏ ÇqTeTT‘√ #˚jT· ã&çq~.
mì$T~ >∑TÁsê\T ˝≤>∑Tq~.
dü«sꓤH√sꓤdüÿsêπsX¯Ã ‘·<∏ë-cÕº_Ûs¡ΩjÓÆTs¡«è‘·' ˆ
@‘˚ eTVü‰Á>∑Vü‰D≤+ yÓ’ düe÷U≤´‘ê s¡<∏ëX¯Ã yÓ’ ˆˆ 45 ˆˆ
sêVüQ πø‘·Te⁄\ s¡<∏ë\T ≈£L&É ˝ÀVü≤ì]à‘ê˝Ò. mì$T<˚dæ >∑TÁsê\T |üPqà ‘·–q$. Ç$ eTVü‰Á>∑Vü‰\
s¡<∏ë\ $esê\T MT≈£î $e]+#·HÓ’q~.
düπs« Á<ÛäTy˚ eTVü‰uÛ≤π> ìã<ë∆ yêj·TTs¡•à_Û' ˆ
Á>∑Vü≤sYø£å‘êsê~ÛcÕí´ì Á<ÛäTy˚ ã<ë∆q´X‚wü‘·' ˆˆ 46 ˆˆ
ÁuÛÑeTìÔ ÁuÛ≤eTj·TH˚Ô´q+ düsê«D´ì\s¡•à_Û'
Çe˙ï yêj·TTs¡Xó¯ à\‘√ Á<ÛTä ekÕúq+˝À ìj·T$T‘ê\T. Á>∑V≤ü , qø£Áå ‘· kÕúHê\˙ï dü+|üPs¡+í >± Á<ÛTä ekÕúq+‘√
ìã+~Û+|üã&çq$. n$ ‹s¡T>∑T‘·÷, yêj·TT s¡X¯óà\#˚‘· q&ÉT|üã&ÉT#·T+&ÉTqT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ uÛÑTeqø√X‚ Á‹#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 43 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑTeqø√X¯eTH˚ q\u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 43 ˆˆ

ifi
394 ≈£Ls¡àeTVü
‰|ü⁄TsêD+
#·‘·TX¯Ã‘ê«]+XÀ-<Û ë´j· ' ` `q\u…
|üPsê«s¡
+∆ e n<Ûë´j·T+
’ Hê\Z
uÛÑTeqø√X¯ $Hê´dües¡íqyéT ` uÛÑTeqø√X¯ $Hê´dües¡íq+
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
Á<ÛäTyê<ä÷s¡∆«+ eTVü≤s√¢ø£' ø√{ÏjÓ÷»q$düÔè‘·' ˆ
ø£˝≤Œ~Ûø±]DdüÔÁ‘· dü+dæú‘ê ~«»|ü⁄vZyê' ˆˆ 1 ˆˆ
z ~«»|ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! Á<ÛäTekÕúHêìøÏ ô|’q ø√{ÏjÓ÷»Hê\ $kÕÔs¡+ø£\ eTVü≤s√¢ø£+ ñqï~. Ä ˝Àø£+˝À
ø£˝≤Œ~Ûø±s¡T\T ìedækÕÔs¡T.
»q˝Àø√ eTVü≤s√¢ø±‘·Ô<∏ë ø√{Ï<ä«j·÷‘·àø£' ˆ
düqø±<ë´düÔ<∏ë ‘·Á‘· dü+dæú‘ê ÁãVü≤àD' düT‘ê' ˆˆ 2 ˆˆ
eTVü≤s√¢ø±ìøÏ ô|’q ¬s+&ÉTø√≥¢jÓ÷»Hê\ |ü]e÷D+ø£\ »q˝Àø£eTTqï~. nø£ÿ&É ÁãVü≤à≈£îe÷s¡T˝…’q
düqø±~ eTTqT\T ìedækÕÔs¡T.
»q˝Àø±‘·Ôb˛˝Àø£' ø√{ÏÁ‘·j·TdüeTì«‘·' ˆ
yÓ’sêC≤ düÔÁ‘· yÓ’ <˚yê' dæú‘ê <ëVü≤$e]®‘ê' ˆˆ 3 ˆˆ
ÁbÕC≤|ü‘ê´‘·‡‘·´˝Àø£' ø√{ÏwüfÒÿq dü+j·TT‘·' ˆ
n|ü⁄qsêàs¡ø√ HêeT ÁãVü≤à˝Àø£düTÔ dü düàè‘·' ˆˆ 4 ˆˆ
»q˝Àø£+ ô|’q ‘·b˛˝Àø£+ eT÷&ÉTø√≥¢ jÓ÷»q $düÔè‹ ø£*Z ñqï~. Ä ˝Àø£+˝À ‘˚CÀeT÷s¡TÔ˝…’q
<˚e‘·\T ‘ê|ü+ ˝Òìyês¡THêïs¡T. ÁbÕC≤|ü‘·´+ø£+f… dü‘·´˝Àø£+ Äs¡Tø√≥¢ jÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+˝À ñqï~. nø£ÿ&É
#˚]qyê]øÏ eTs¡\ »qà˝Òì ˝Àø£eT~ ÁãVü≤à˝Àø£+>± Á|üdæ<ä∆yÓTÆq~.
nÁ‘· ˝Àø£>∑Ts¡TÁs¡“Vü‰à $XÊ«‘êà $X¯«uÛ≤eq' ˆ
ÄùdÔ dü jÓ÷–_Û]ï‘·´+ |”‘ê« jÓ÷>±eTè‘·+ |üs¡yéT ˆˆ 5 ˆˆ
á ˝Àø£+˝À $XÊ«‘·Tà&ÉT, $X¯«uÛ≤eqT&ÉT, ˝Àø£>∑Ts¡TyÓ’q ÁãVü≤à jÓ÷>∑T\‘√ ø£*dæ jÓ÷>±eTè‘êìï
Á‘ê– ìedækÕÔ&ÉT.
edüìÔ j·T‘·j·T' XÊHêÔ HÓ’wæ˜ø± ÁãVü≤à#ê]D' ˆ
jÓ÷–qkÕÔ|ükÕ' dæ<ë∆ C≤|üø±' |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 6 ˆˆ
XÊ+‘·dü«uÛ≤e⁄\T, ìwü˜>∑\ düHêï´düT\T, ÁãVü≤à#ês¡T\T, jÓ÷>∑T\T, eTTqT\T, dæ<äT∆\T, |üs¡y˚Twæ˜ì
»|æ+#˚yês¡T nø£ÿ&É ìedækÕÔs¡T.
<ë«s¡+ ‘·<√´–Hêy˚Tø£+ >∑#·Ã¤‘ê+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
‘·Á‘· >∑‘ê« q XÀ#·ìÔ dü $wüßí' dü #· X¯vÿs¡' ˆˆ 7 ˆˆ
 395
q\u…’ Hê\Ze n<Ûë´j·T+
Ä kÕúq+ |üs¡eT|ü<ëìï bı+<˚ jÓ÷>∑T\≈£î ˇπø ˇø£ <ë«s¡+. nø£ÿ&çøÏ yÓ[flqyês¡T mes¡TqT <äT'U≤ìï
bı+<äs¡T. n‘·&˚ Hêsêj·TDT&ÉT, X¯+ø£s¡T&ÉT ≈£L&É.
dü÷s¡´ø√{ÏÁ|ürø±X¯+ |ü⁄s¡+ ‘·dü´ <äTsêdü<äyéT ˆ
q y˚T es¡ísTT‘·T+ X¯ø£´+ C≤«˝≤e÷˝≤düe÷≈£î\yéT ˆˆ 8 ˆˆ
Ä <˚e⁄ì q>∑s¡+ ø√{Ï dü÷s¡´düeT‘˚»düT‡ ø£\~. n~ bı+<ä{≤ìøÏ <äTs¡¢uÛÑeTT. C≤«˝≤düeT÷Vü‰\˝À
ñqï Ä kÕúq+ e]í+#·≥+ Hê≈£î M\Tø±ì~.
‘·Á‘· Hêsêj·TDkÕ´|æ uÛÑeq+ ÁãVü≤àD' |ü⁄πs ˆ
X‚‘˚ ‘·Á‘· Vü≤]' le÷H√´^ e÷j·÷eTj·T' |üs¡' ˆˆ 9 ˆˆ
nø£ÿ&É ÁãVü≤à<˚e⁄ì |ü≥ºD+˝À Hêsêj·TDTì uÛÑeqeTTqï~. <ëì˝À e÷j·÷eTj·TT&ÉT, jÓ÷^X¯«s¡T&ÉT,
|üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&Ó’q eTVü‰$wüßíe⁄ X¯j·Tì+∫ ñ+{≤&ÉT.
dü $wüßí˝Àø£' ø£~∏‘·' |ü⁄qsêeè‹Ô e]®‘·' ˆ
j·÷ìÔ ‘·Á‘· eTVü‰‘êàH√ j˚T Á|ü|üHêï »Hês¡›qyéT ˆˆ 10 ˆˆ
n~ $wüßí˝Àø£+>± #Ó|üŒHÓ’q~. nø£ÿ&çøÏ yÓ[flqyê]øÏ |ü⁄qs¡®qà, eTs¡D≤<äT\T+&Ée⁄. »Hês¡›qT&Ó’q
Hêsêj·TDTì ÄÁX¯sTT+∫q eTVü‰‘·Tà\T Ä ˝Àø±ìøÏ yÓfi¯‘ês¡T.
}s¡∆«+ ‘·Á<ä“Vü≤à dü<äHê‘·TŒs¡+ CÀ´‹s¡àj·T+ X¯óuÛÑyéT ˆ
eVæ≤ïHê #· |ü]øÏå|üÔ+ ‘·Á‘ê--ùdÔ uÛÑ>∑yêqΩs¡' ˆˆ11 ˆˆ
Ä ÁãVü≤à˝Àø£+ ô|’uÛ≤>∑+˝À ‘˚CÀeTj·T+ X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq |ü⁄s¡eTTqï~. n–ï‘√ Äe]+|üã&ç ñ+≥T+~.
nø£ÿ&É uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q •e⁄&ÉT ìedædüTÔ+{≤&ÉT.
<˚yê´ düVü≤ eTVü‰<˚e•ÃqÔ´e÷H√ eT˙wæ_Û' ˆ
jÓ÷–_Û' X¯‘·kÕVü≤Áôd’s¡÷“¤‘Ó’ s¡TÁ<Ó’X¯Ã dü+eè‘·' ˆˆ 12 ˆˆ
X¯+ø£s¡Tì ãT~∆eT+‘·T˝…’q eTVü‰‘·Tà\T ùd$düTÔ+&É>± y˚\ø=\~ jÓ÷>∑T\T, uÛÑ÷‘·>∑D≤\T, s¡TÁ<äT\T,
bÕs¡«r<˚$ ≈£L&É X¯+ø£s¡Tì‘√ ñ+{≤s¡T.
‘·Á‘· ‘˚ j·÷ìÔ ìs¡‘ê uÛÑø±Ô yÓ’ ÁãVü≤à#ê]D' ˆ
eTVü‰<˚e|üsê' XÊHêÔkÕÔ|ükÕ' dü‘·´yê~q' ˆˆ 13 ˆˆ
Ä ˝Àø±ìøÏ ÄdüøÏÔø£\ uÛÑ≈£îÔ\T, ÁãVü≤à#ês¡T\T, eTVü‰<˚e⁄ìj·T+<äT ÁX¯<ä∆ ø£\yês¡T, XÊ+‘ê‘·Tà\T,
dü‘·´yê<äT˝…’q eTTqT\T yÓfi¯‘ês¡T.
ìs¡àe÷ ìs¡Vü≤v±ÿsê' ø±eTÁø√<Ûä$e]®‘ê' ˆ
Á<äø£å´ìÔ Áu≤Vü≤àD≤ j·TTø±Ô s¡TÁ<ä˝Àø£' dü yÓ’ düàè‘·' ˆˆ 14 ˆˆ
396 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
nVü≤+ø±s¡, eTeTø±s¡ <ä÷s¡T\T, ø±eTÁø√<Ûä s¡V≤æ ‘·T\T, jÓ÷>∑T´˝…q’ Áu≤Vü≤àDT\T Ä ˝Àø±ìï #·÷&É>\∑ yês¡T.
n~ s¡TÁ<ä˝Àø£+>± #Ó|üŒã&çq~.
@‘˚ dü|üÔ eTVü‰˝Àø±' |üè~∏yê´' |ü]ø°]Ô‘ê' ˆ
eTVü‰‘·˝≤<äj·TXÊÃ<Ûä' bÕ‘ê˝≤' düìÔ yÓ’ ~«C≤' ˆˆ 15 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! Ç$ uÛÑ÷$TøÏ dü+ã+~Û+∫q @&ÉT eTVü‰˝Àø±\T. ÁøÏ+~uÛ≤>∑+˝À eTVü‰‘·\+ yÓTT<ä˝…’q
bÕ‘êfi¯˝Àø±\THêïsTT.
eTVü‰‘·\+ #· bÕ‘ê\+ düs¡«s¡‘√ï|üXÀ_Û‘·yéT ˆ
ÁbÕkÕ<Ó’]«$<ÛÓ’' X¯óÁuÛ…’πs›e‘êj·T‘·HÓ’s¡T´‘·yéT ˆˆ 16 ˆˆ
eTVü‰‘·\eTH˚ ÁøÏ+~˝Àø£+ düeTdüeÔ TDT\‘√ Á|üø±•düT+Ô ~. HêHê$<Ûë˝…q’ X¯óÁuÛkÑ Â<Ûë\T, <˚eeT+~sê\T
ø£*Zñqï~.
nqH˚Ôq #· dü+j·TTø£Ô+ eTT#·T≈£îH˚›q BÛeT‘ê ˆ
qèù|D ã*Hê #Ó’e bÕ‘ê\dü«s¡ZyêdæHê ˆˆ 17 ˆˆ
XË’\+ s¡kÕ‘·\+ $ÁbÕ' XÊs¡ÿs¡+ Væ≤ ‘·˝≤‘·\yéT ˆ
|”‘·+ düT‘·\$T‘·T´ø£Ô+ $‘·\+ $Á<äTeTÁ|üuÛÑyéT ˆˆ 18 ˆˆ
nø£ÿ&É nq+‘·T&ÉT, ãT~∆eT+‘·T&Óq’ eTT∫≈£î+<äT&ÉT, bÕ‘ê\ dü«s¡yZ êdæ ã*#·Áø£e]Ô ñHêïs¡T. ~«E˝≤sê!
s¡kÕ‘·\+ •˝≤eTj·T+, ‘·˝≤‘·\+ >∑T\ø£sêfi¯flH˚\, düT‘·\+ |üdüT|ü⁄|ü#·ÃH˚\, $‘·\+ |ü>∑&É+ s¡+>∑T ø£\$.
dæ‘·xà $‘·\+ Áb˛ø£Ô+ ‘·\xËÃÌe dæ‘˚‘·s¡yéT ˆ
düT|üπsíq eTTìÁX‚cÕ˜düÔ<∏ë yêdüTøÏHê X¯óuÛÑyéT ˆˆ 19 ˆˆ
s¡kÕ‘·\$T‹ U≤´‘·+ ‘·<∏ë-HÓ’´X¯Ã ìùw$‘·yéT ˆ
$s√#·qVæ≤s¡D≤´ø£å‘ês¡ø±<Ó’´X¯Ã ùd$‘·yéT ˆˆ 20 ˆˆ
$‘·\+ ‘Ó\T|ü⁄H˚\, ‘·\+ q\¢s+¡ >∑T H˚\ ø£\$. á ˝Àø±\T >∑sT¡ ‘·à+‘·T&ÉT, yêdüTøÏ, Ç‘·sT¡ \T ìedæ+#˚$.
s¡kÕ‘·\+ nqTù|s¡ Á|üdæ<ë∆\T. n~ $s√#·qT&ÉT, Væ≤s¡D≤´≈£åî&ÉT, ‘ês¡ø±~sêø£ådüT\ø±ÁX¯j·TeTT.
‘·˝≤‘·\$T‹ U≤´‘·+ düs¡«XÀuÛ≤düeTì«‘·yéT ˆ
yÓ’q‘˚j·÷~_ÛXËÃÌe ø±\H˚$T|ü⁄s√>∑yÓTÆ' ˆˆ 21 ˆˆ
‘·˝≤‘·\eTH˚ ù|s¡ Á|üU≤´‘·yÓTÆq~ nìï XÀuÛÑ\T ø£\~. Ç+<äT˝À yÓ’q‘˚j·TT&ÉT, ø±\H˚$T yÓTT<ä˝…’qyês¡T
ìedæ+‘·Ts¡T.
|üPs¡«<˚yÓ’' düe÷ø°s¡í+ düT‘·\xà ‘·<∏ë |ü¬s’' ˆ
$‘·\+ j·TeHê<Ó’´X¯Ã ‘ês¡ø±–ïeTTU…’düÔ<∏ë ˆˆ 22 ˆˆ
düT‘·\+ |üPs¡«<˚e⁄\T (sêø£då Tü \T) Ç‘·sT¡ \T >∑\~. $‘·\+ j·TeHê<äT\T, ‘ês¡≈î£ &ÉT n–ïyÓTT<ä˝q’… yês¡T
ø£\~.
 397
q\u…’ Hê\Ze n<Ûë´j·T+
»eT“¤ø±<Ó’´düÔ<∏ë Hê¬>’' Á|üVü‰¢<˚HêdüTπsD #· ˆ
$‘·\xËÃÌe $U≤´‘·+ ø£eT“˝≤V”≤+Á<äùd$‘·yéT ˆˆ 23 ˆˆ
$‘·\+ »+uÛÑ≈£î&ÉT yÓTT<ä˝…’q Hê>∑T\T, ndüTs¡T&Ó’q Á|üVü‰¢<äT&ÉT, ø£+ã\eTH˚ ù|s¡T>∑\ düs¡ŒsêE
ìedæ+#·Tq~ Á|üdæ<ä∆yÓTÆq~.
eTVü‰»y˚T“¤q MπsD Vü≤j·TÁ^y˚D BÛeT‘ê ˆ
X¯vóÿø£πsíq dü+_Ûqï+ ‘·<∏ë qeTT∫|üPs¡«¬ø’' ˆˆ 24 ˆˆ
Ms¡T&Ó’q eTVü‰»+uÛÑT&ÉT, ãT~∆XÊ* Vü≤j·TÁ^e⁄&ÉT, X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT, qeTT∫ yÓTT<ä\>∑Tyês¡T ø£\~.
‘·<∏ë-HÓ’´]«$<ÛÓ’sêï¬>’düÔ\xËÃÌe düTXÀuÛÑqyéT ˆ
‘˚cÕeT<ÛäkÕÔqïs¡ø±' ≈£Lsêà<ë´' |ü]ø°]Ô‘ê' ˆˆ 25 ˆˆ
Ç‘·s¡T˝…’q Hê>∑C≤‘·T\T >∑\~. $TøÏÿ* n+<äyÓTÆq~ ‘·\+. Ä ˝Àø±\≈£î ÁøÏ+~uÛ≤>∑+˝À
≈£Lsêà~qs¡ø±\T #Ó|üŒã&çq$.
bÕ|æqùdÔwüß |ü#·´H˚Ô q ‘˚ es¡ísTT‘·T+ ø£åe÷' ˆ
bÕ‘ê˝≤HêeT<ÛäXÊÃùdÔ X‚cÕU≤´ yÓ’wüíM ‘·qT' ˆˆ 26 ˆˆ
ø±˝≤–ïs¡TÁ<√ jÓ÷>±‘êà Hês¡dæ+ôVA-|æ e÷<Ûäe' ˆ
jÓ÷-qqÔ' |üsƒ¡´‘˚ <˚y√ Hê>∑s¡÷|” »Hês¡›q' ˆˆ 27 ˆˆ
Ä qs¡ø±\˝À bÕbÕ‘·Tà\T •øÏå+|üã&É‘ês¡T. yês¡T e]í+|ü‘·>∑s¡T. bÕ‘êfi¯˝Àø±\≈£î n&ÉT>∑TuÛ≤>∑+˝À
X‚wßü &ÉH˚ $wüßdí «ü s¡÷|ü⁄&ÉT. Ä X‚weü T÷]Ô ø±˝≤–ïs¡TÁ<äT&Éì, jÓ÷>±‘·Tà&Éì, Hês¡d+æ VüQ&ÉT, e÷<Ûeä ⁄&ÉT, nq+‘·T&ÉT
nì Hê>∑s¡÷|ü+ <ë*Ãq »Hês¡›qT&Éì düTÔ‹+|üã&ÉT‘·THêï&ÉT.
‘·<ë<Ûës¡$T<ä+ düs¡«+ dü ø±˝≤–ï+ düe÷Á•‘·' ˆ
‘·e÷$X¯´ eTVü‰jÓ÷^ ø±\düÔ<ä«<äH√wæ‘·' ˆˆ 28 ˆˆ
Ç<ä+‘ê Äj·Tqô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç ñqï~. n‘·&ÉT ø±˝≤–ï HêÁX¯sTT+∫ ñHêï&ÉT. >=|üŒ jÓ÷– nsTTq
ø±\T&ÉT n‘·ìHêy˚•+∫ eTTKeT+<äT ìedædüTÔHêï&ÉT.
$wüC≤«˝≤eTj·TX‚ÃXÀ »>∑‘·‡+Vü≤s¡‹ dü«j·TyéT ˆ
düVü≤Ádüe÷jÓ÷-Á|ü‹eT' dü+Vü≤sêÔ X¯vÿs√ uÛÑe' ˆˆ
‘êeTd” XÊeT“¤M eT÷]Ô' ø±˝À ˝Àø£Á|üø±\q' ˆˆ 29 ˆˆ
$wüC≤«\\‘√ ì+&çq áX¯«s¡s¡÷|ü⁄&Ó’ dü«j·T+>± $XÊ«ìï dü+Vü≤]kÕÔ&ÉT. y˚sTT e÷j·T\T >∑\yê&ÉT.
kÕ{Ï˝ìÒ yê&ÉT uÛeÑ ⁄&ÉT n>∑T X¯+ø£sT¡ &ÉT dü+Vü≤]+#˚yê&Ée⁄‘·THêï&ÉT. ‘·y÷Ó >∑TD Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ X¯+uÛTÑ ìøÏ dü+ã+~Û+∫q
eT÷πsÔ ˝Àø±\qT \sTT+|ü#˚ùd ø±\|ü⁄s¡Twüß&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ uÛÑTeqø√X¯$Hê´ùd #·‘·TX¯Ã‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 44 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑTeqø√X¯$Hê´düeTH˚ q\u…’ Hê\Ze n<Ûë´j·T+ ˆˆ 44 ˆˆ
398 ≈£Ls¡àeTVü
|üxÃ#·‘ê«]+XÀ-<Û ë´j·‰|üT'⁄sêD+ ` |üP’sê«s¡
` q\u… +∆ e n<Ûë´j·T+
nsTT<ä
uÛÑTeqø√X‚ |üs¡«‘ê~ dü+U≤´qyéT ` uÛÑTeqø√X¯+˝Àì |üs¡«‘· dü+U≤´q+
dü÷‘· ñyê#· :`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
@‘·Á<ä“Vü‰àD¶e÷U≤´‘·+ #·‘·Ts¡›X¯$<Ûä+ eTVü≤‘Y ˆ
n‘·' |üs¡+ Á|üeøå±´$T uÛÑ÷˝Àø£kÕ´dü´ ìs¡íj·TyéT ˆˆ 1 ˆˆ
|ü<Tä Hê\TZ $<Ûë˝…q’ á >=|üŒ ÁãVü‰à+&Üìï >∑÷]à $e]+#êqT. Çø£ á uÛ÷Ñ ˝Àø£+ $esêìï ‘Ó\T|ü⁄‘êqT.
»eT÷“B«|ü' Á|ü<ÛëH√-j·T+ |ü¢ø£å' XÊ\à*πse #· ˆ
≈£îX¯' ÁøöxÃX¯Ã XÊø£X¯Ã |ü⁄wüÿs¡XËÃÌe dü|üÔeT' ˆˆ 2 ˆˆ
á »+ã÷B«|ü+ Á|ü<ÛëqyÓTÆq~. |ü¢ø£å, XÊ\à*, ≈£îX¯, Áøö+#·, XÊø£, |ü⁄wüÿs¡eTT\ì B«bÕ\T yÓTT‘·Ô+
@&ÉT ø£\e⁄.
@‘˚ dü|üÔ eTVü‰B«bÕ' düeTTÁ<Ó’' dü|üÔ_Ûs¡«è‘ê' ˆ
B«bÕB›«b˛ eTVü‰qTø£Ô' kÕ>∑sê#êÃ|æ kÕ>∑s¡' ˆˆ 3 ˆˆ
á @&ÉT eTVü‰B«bÕ\T @&ÉT düeTTÁ<ë\‘√ Äe]+|üã&çq$. ˇø£ B«|ü+ø£+f… eTs√ B«|ü+, ˇø£
düeTTÁ<ä+ø£+f… eTs√ düeTTÁ<ä+ >=|üŒ<äì #Ó|üŒã&çq~.
øå±s√<˚≈£åîs¡k˛<äX¯Ã düTs√<äX¯Ã |òüTè‘√<äø£' ˆ
<ä<Û√´<ä' ø°ås¡dü*\' kÕ«<ä÷<äX‚Ë kÕ>∑sê' ˆˆ 4 ˆˆ
\eDdüeTTÁ<ä+, Ç≈£åî, düTsê, |òüTè‘·, <ä~Û, ø°ås¡ X¯ó<√∆<äø£ düeTTÁ<ë\ì @&ÉT Á|üdæ<ë∆\T.
|üx±ÃX¯‘√ÿ{Ï$d”Ôsêí dü düeTTÁ<ë <Ûäsê düàè‘ê ˆ
B«ô|’X¯Ã dü|üÔ_Ûs¡T´ø±Ô jÓ÷»HêHê+ düeTqÔ‘·' ˆˆ 5 ˆˆ
»eT÷“B«|ü' düeTkÕÔHê+ eT<Û˚´ #Ó’e e´edæú‘·' ˆ
‘·dü´ eT<Û˚´ eTVü‰y˚Ts¡T]«ÁX¯ó‘·' ø£qø£Á|üuÛÑ' ˆˆ 6 ˆˆ
j·÷u…’ø√≥¢ jÓ÷»Hê\ $d”Ôs¡í+ø£*Zq düeTTÁ<ädüVæ≤‘·eTsTTq uÛÑ÷$T ù|s=ÿqã&çq~. Ä jÓ÷»Hê\˝À
@&ÉT B«bÕ\T ø£\e⁄. »+ã÷B«|ü+ nìïB«bÕ\≈£î eT<Ûä´uÛ≤>∑+˝À ñqï~. yêìeT<Ûä´ u+>±s¡Tø±+‹>∑*Zq
eTVü‰y˚Ts¡T |üs¡«‘·+ ì*∫ ñqï~.
#·‘·Ts¡o‹kÕVü≤Ák˛ jÓ÷»HÓ’düÔdü´ #√Á#·Ã¤j·T' ˆ
Á|ü$wüº' c˛&ÉXÊ<ÛäkÕÔ<뛫Á‹Ô+X¯q÷à]∆ï $düÔè‘·' ˆˆ 7 ˆˆ
<ëì yÓ’XÊ\´+ mqTã~ Hê\TZy˚\ jÓ÷»Hê\ |ü]e÷D+. ÁøÏ+~ uÛ≤>∑+ |ü<äTHês¡T jÓ÷»Hê\T uÛÑ÷$T
˝À|ü*øÏ Á|üy˚•+∫ eTTô|ŒÌ¬s+&ÉT jÓ÷»Hê\T •Ks¡uÛ≤>∑+˝À $düÔ]+∫q~.
 399
q\u…’ nsTT<äe n<Ûë´j·T+
eT÷˝Ò c˛&ÉX¯kÕVü≤Ák˛ $kÕÔs¡düÔdü´ düs¡«‘·' ˆ
uÛÑ÷|ü<äàkÕ´dü´ XË’˝À-k ø£]íø±‘˚«q dü+dæú‘·' ˆˆ 8 ˆˆ
eT÷\uÛ≤>∑+˝À nìïyÓ’|ü⁄\ |ü<äVü‰s¡Ty˚\ $kÕÔs¡+ø£*Z ñqï~. á uÛÑ÷$T nH˚ |ü<ëàìøÏ á |üs¡«‘·+
ø£]íø£e˝… ñ+≥Tqï~.
Væ≤eTyêHé ùV≤eT≈£L≥X¯Ã ìwü<ÛäXÊÃdü´ <äøÏåDÒ ˆ
˙\' X‚«‘·X¯Ã X¯èv°Z #· ñ‘·Ôπs es¡¸|üs¡«‘ê' ˆˆ 9 ˆˆ
BìøÏ <äøÏåD+yÓ’|ü⁄ Væ≤eTe‘·Œs¡«‘·+, ùV≤eT≈£L≥+, ìwü<ÛäeTTqï$. ñ‘·Ôs¡+yÓ’|ü⁄ ˙\eTT, X‚«‘·eTT, X¯è+–
nH˚ |üs¡«‘ê\Tqï$.
\ø£åÁ|üe÷DÖ <Í« eT<Û˚´ <äX¯V”≤HêdüÔ<∏ë-|üπs ˆ
düVü≤Ádü~«‘·jÓ÷Á#êäj·÷kÕÔe~«kÕÔ]DX¯Ã ‘˚ ˆˆ 10 ˆˆ
uÛ≤s¡‘·+ Á|ü<∏äeT+ es¡¸+ ‘·‘·' øÏ+|ü⁄s¡Twü+ düàè‘·yéT ˆ
Vü≤]es¡¸+ ‘·<∏Ó’yêq´H˚às√s¡›øÏåD‘√ ~«C≤' ˆˆ 11 ˆˆ
\ø£å jÓ÷»Hê\ Á|üe÷D+ ø£\$ ¬s+&ÉT eT<Ûä´uÛ≤>±\˝À ‘·øÏÿq$ |ü~jÓ÷»Hê\T ‘·≈£îÿe ø£*Zq$.¬s+&ÉT
y˚\ jÓ÷»Hê\ m‘·TÔ ø£*Z n+‘˚$kÕÔs+¡ ø£*Z á |üs«¡ ‘ê\T yê´|æ+∫ ñqï$. uÛ≤s¡‘e· s¡¸+ yÓTT<ä{~Ï . <ëì‘·sê«‘·
øÏ+|ü⁄s¡Twües¡¸+ ø£\<äT. ~«E˝≤sê! Vü≤]es¡¸eTH˚~ eTs=ø£{Ï. á eT÷&ÉT y˚Ts¡Te⁄≈£î <äøÏåD+yÓ’|ü⁄ ñqï$.
s¡eT´ø£xÀÑ·Ôs¡+ es¡¸+ ‘·ôd’´yêqT Væ≤s¡Dàj·TyéT ˆ
ñ‘·Ôπs ≈£îs¡eXËÃÌe j·T<∏Ó’‘˚ uÛ≤s¡‘êdüÔ<∏ë ˆˆ 12 ˆˆ
ñ‘Ô·s¡ ~≈£îÿ s¡eT´ø£es¡¸+, <ëìyÓ+ã&ç Væ≤s¡Dàj·Tes¡¸+, ñ‘·Ôs¡ ≈£îs¡TuÛÑ÷eTT\THêïsTT. á uÛ≤s¡‘·es¡¸+
e˝…H˚ Ç$ ≈£L&É Á|üdæ<ë∆˝…’ ñqï$.
qekÕVü≤Ádüy˚T¬ø’ø£y˚T‘˚cÕ+ ~«»dü‘·Ôe÷' ˆ
Ç˝≤eè‘·+ #· ‘·qà<Û˚´ ‘·qà<Û˚´ y˚Ts¡Ts¡TÁ∫ä‘·' ˆˆ 13 ˆˆ
$Á|üÁX‚wüߘ˝≤sê! Mì˝À ˇø=ÿø£ÿ{Ï ‘=$Tà~ y˚\ jÓ÷»Hê\ |ü]e÷D+ ø£\~. yêìeT<Ûä´ Ç˝≤eè‘·
es¡¸+, <ëìeT<Ûä´ y˚Ts¡T|üs¡«‘·+ m‘·TÔ>± ì*∫ ñqï~.
y˚Ts√X¯Ã‘·T]›X¯+ ‘·Á‘· qekÕVü≤Ádü$düÔs¡yéT ˆ
Ç˝≤eè‘·+ eTVü‰uÛ≤>±X¯Ã‘ê«s¡düÔÁ‘· |üs¡«‘ê' ˆˆ 14 ˆˆ
y˚Ts¡Te⁄≈£î Hê\TZyÓ’|ü⁄\ ‘=$Tà~y˚\ jÓ÷»Hê\ $kÕÔs¡+ ø£*Z Ç˝≤eè‘· es¡¸+ yê´|æ+∫ ñqï~. nø£ÿ&É
Hê\T>∑T |üs¡«‘ê\Tqï$.
$wüÿe÷“¤ s¡∫‘êy˚Ts√s√´»Hêj·T‘·eTTÁ∫ä‘ê ˆ
|üPπs«D eTq›s√ HêeT <äøÏåDÒ >∑q∆e÷<äq' ˆˆ 15 ˆˆ
400 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Ä Hê\T>∑T |üs¡«‘ê\T jÓ÷»q+ m‘·TÔ ø£*Z y˚Ts¡Te⁄q≈£î >∑&çj·T\T>± #˚j·Tã&çq$. ‘·÷s¡TŒyÓ’|ü⁄ eT+<äs¡
|üs¡«‘·+, <äøÏåD+yÓ’|ü⁄ >∑+<Ûäe÷<äq |üs¡«‘·+ ñqï~.
$|ü⁄\' |ü•Ãy˚T bÕπsÙ« düTbÕs¡Ù«XÀÑ·Ôπs düàè‘·' ˆ
ø£<äeT“ùdÔwüß »eT÷“X¯Ã |æ|üŒ˝À e≥ @e #· ˆˆ 16 ˆˆ
|ü&ÉeT≥ $|ü⁄\eTT, ñ‘·Ôs¡+ ~≈£îÿ düTbÕs¡Ù« |üs¡«‘·+ ø£\e⁄. Ä |üs¡«‘ê˝À¢ ø£&ç$T#Ó≥Tº, H˚πs&ÉT, sê$,
eTÁ]#Ó≥T¢ m≈£îÿe>± ñqï$.
»eT÷“B«|üdü´ kÕ »eT÷“sêïeTùV≤‘·Ts¡àVü≤s¡¸j·T' ˆ
eTVü‰>∑» Á|üe÷D≤ì »e÷“« düÔkÕ´' |òü˝≤ì #· ˆˆ17 ˆˆ
eTVü≤s¡T¸˝≤sê! Ä »+ã÷eèø£å+ »+ã÷B«|ü eTH˚ù|s¡T sêe{≤ìøÏ ø±s¡D+ Ä eèø£å+ |òü˝≤\T ô|<ä›
@qT>∑T |ü]e÷D+ ø£\$.
|ü‘·ìÔ uÛÑ÷uÛÑè‘·' |üèùw˜ os¡´e÷D≤ì düs¡«‘·' ˆ
s¡ùdq ‘·kÕ´' Á|üU≤´‘ê ‘·Á‘· »eT÷“qB –sö ˆˆ 18 ˆˆ
<ëì |ü+&ÉT y˚Ts¡T|üs¡«‘·+ô|’ sê* |ü&É>± Ä |ü+&É¢s¡dü+‘√ Á|üdæ~∆q+~q »+ã÷q~ |üs¡«‘·+ô|’
Á|üeVæ≤düTÔ+≥T+~.
dü]Á‘·Œes¡Ô‘˚ #ê|æ |”j·T‘˚ ‘·Á‘·yêdæ_Û' ˆ
q ùd«<√ q #· <Ís¡Zq∆´+ q »sê H˚Áì›j·Tø£åj·T' ˆˆ 19 ˆˆ
Ä qB»\+ nø£ÿ&ç »q+ Á‘ê>∑T‘ês¡T. nø£ÿ&çyê]øÏ #ÓeT≥, #Ó&ÉTyêdüq, eTTdü*‘·q+, Ç+Á~j·Tø£åj·T+
nH˚$ ø£\T>∑e⁄.
q ‘ê|ü' dü«#·Ã¤eTqkÕ+ HêkÂK´+ ‘·Á‘· C≤j·T‘˚ ˆ
‘·rÔs¡eTèÁ<ädü+ ÁbÕ|ü´ yêj·TTHê düT$XÀwæ‘·yéT ˆˆ 20 ˆˆ
C≤eT÷“q<ëK´+ uÛÑe‹ düTes¡í+ dæ<ä∆uÛÑ÷wüDyéT ˆ
uÛÑÁ<ëX¯«' |üs¡«‘√ y˚Ts√' πø‘·Te÷\X¯Ã |ü•Ãy˚T ˆˆ 21 ˆˆ
eπs¸ <˚« ‘·T eTTìÁX‚cÕ˜düÔjÓ÷s¡à<Û˚´ Ç˝≤eè‘·yéT ˆ
eq+ #Ó’Á‘·s¡<∏ä+ |üPs¡«+ <äøÏåD+ >∑q∆e÷<äqyéT ˆˆ 22 ˆˆ
ìs¡à\yÓTqÆ eTqdüT >∑\yê]øÏ nø£ÿ&É ‘ê|ü+ø±ì <äT'K+ ø±ì ø£\T>∑e⁄. Ä qBrs¡+˝Àì eT{Ϻ »+ã÷s¡kÕìï
bı+~ >±*‘√ u≤>± m+&ç C≤+ã÷q<äeTH˚ ù|s¡ ã+>±s¡+>± e÷s¡T‘·T+~. n~ dæ<Tä \∆ ≈£î uÛ÷Ñ wüD+. y˚Ts¡Te⁄q≈£î
|ü&eÉ T≥ uÛÁÑ <ëX¯«+ øπ ‘·Te÷\+ nH˚ esê¸\THêïsTT. z eTTìÁX‚wßü ˝˜ ≤sê! Ä s¬ +{ÏeT<Û´ä Ç˝≤eè‘· es¡¸+ #ÓÁ’ ‘·s<¡ eä∏ TH˚
eq+ ‘·÷s¡TŒyÓ’|ü⁄, <äøÏåD+ >∑+<Ûäe÷<äq |üs¡«‘·+ ñHêïsTT.
 401
q\u…’ nsTT<äe n<Ûë´j·T+
yÓ’ÁuÛ≤»+ |ü•ÃeT+ $<ë´<äT‘·Ôs¡+ dü$‘·Ts¡«qyéT ˆ
ns¡TD√<ä+ eTVü‰uÛÑÁ<äeTdæ‘√<äxà e÷qdüyéT ˆˆ 23 ˆˆ
düsê+ùd´‘êì #·‘ê«] <˚euÛÀ>±´ì düs¡«<ë ˆ
dæ‘êqÔX¯Ã ≈£îeTT<ë«+X¯Ã ≈£îs¡Ø e÷\´yê+düÔ<∏ë ˆˆ 24 ˆˆ
yÓ’ø£vÀÿ eTDÏXË’\X¯Ã eèø£åyê+XÊÃ#·˝À‘·ÔeT' ˆ
eTVü‰˙˝À-<∏ä s¡T#·ø£' dü_qT›s¡àq›s¡düÔ<∏ë ˆˆ 25 ˆˆ
y˚DTe÷+XËÃÌe y˚T|òüTX¯Ã ìwü<Û√ <˚e|üs¡«‘·' ˆ
Ç‘˚´‘˚ <˚es¡∫‘ê' dæ<ë∆yêkÕ' Á|üø°]Ô‘ê' ˆˆ 26 ˆˆ
|ü•ÃeT+˝À yÓ’ÁuÛ≤»+, ñ‘·Ôs¡+˝À dü$‘·èeq+ ñqï$. ns¡TD√<ä+, eTVü‰uÛÑÁ<ä+, ndæ‘√<ä+, e÷qdü+
nH˚ á Hê\TZ düs¡düT‡\T m\¢|ü⁄&ÉT <˚euÛÀ>±´\T. dæ‘ê+‘·+, ≈£îeTT<ä«+‘·+, ≈£îs¡Ø, e÷\´e+‘·+, yÓ’ø£+ø£+,
eTDÏXË’\+, eèø£åe+‘·+ nH˚ |üs¡«‘·sê»eTT, eTVü‰˙\+, s¡T#·ø£+, _+<äTe⁄, eT+<äs¡+ nfÒ¢ y˚DTeT+‘·+,
y˚T|òüT+, ìwü<Ûä+, <˚e|üs¡«‘·+ nH˚$ <˚e‘·\T ì]à+∫q$. dæ<äT∆\≈£î ÄyêkÕ\T
ns¡TD√<ädü´ düs¡dü' |üPs¡«‘·' πødüsê#·\' ˆ
Á‹≈£L≥' dü•s¡XËÃÌe |ü‘·vÀZ s¡T#·ø£düÔ<∏ë ˆˆ 27 ˆˆ
ìwü<Û√ edüT<Ûës¡X¯Ã ø£*vZÁdæÔ•K' düàè‘·' ˆ
düeT÷˝À edüTy˚~X¯Ã ≈£îs¡Ts¡TXËÃÌe kÕqTe÷Hé ˆˆ 28 ˆˆ
ns¡TD√<äeTH˚ düs¡düT‡q≈£î ‘·÷s¡TŒ~≈£îÿq πødüsê#·\+, Á‹≈£L≥+, dü•s¡+, |ü‘·+>∑+, s¡T#·ø£+, ìwü<Ûä+
edüT<Ûës¡+, ø£*+>∑+, Á‹•K+, düeT÷\+, edüTy˚~, ≈£îs¡Ts¡Te⁄ nH˚ |üs¡«‘ê\Tqï$.
‘êÁe÷‘·X¯Ã $XÊ\X¯Ã ≈£îeTT<√ y˚DT|üs¡«‘·' ˆ
@ø£X¯èvÀZ eTVü‰XË’˝À >∑»XË’\X¯Ã |æx®ø£' ˆˆ 29 ˆˆ
|üxÃXË’˝À-<∏ä ¬ø’˝≤k˛ Væ≤eTyê+XÊÃ#·˝À‘·ÔeT' ˆ
Ç‘˚´‘˚ <˚e#·]‘ê ñ‘·ÿ{≤' |üs¡«‘√‘·Ôe÷' ˆˆ 30 ˆˆ
‘êÁe÷‘·+, $XÊ\+, ≈£îeTT<ä+, y˚DT|üs«¡ ‘·+, @ø£Xè¯ +>∑+, eTVü‰XË\’ +, |æ+»ø£+, |ü+#·X\’Ë +, ø¬ ˝’ ≤dü+,
|üs¡«‘·ÁX‚wü˜+ Væ≤eTe+‘·+ Çe˙ï <˚e‘·\ dü+#êsêìøÏ jÓ÷>∑´yÓTÆq ÁX‚wü˜|üs¡«‘·sêC≤\T.
eTVü‰uÛÑÁ<ädü´ düs¡k˛ <äøÏåDÒ πødüsê#·\' ˆ
•œyêkÕX¯Ã yÓ’<ä÷s¡´' ø£|æ˝À >∑q∆e÷<äq' ˆˆ 31 ˆˆ
C≤s¡T~ÛX¯Ã düTsêeTT“X¯Ã düs¡«>∑Hê∆#·˝À‘·ÔeT' ˆ
düTbÕs¡Ù«X¯Ã düT|üø£åX¯Ã ø£vÿ' ø£|æ\ @e #· ˆˆ 32 ˆˆ
$s¡CÀ uÛÑÁ<äC≤\X¯Ã düTdüø£X¯Ã eTVü‰ã\' ˆ
nx®H√ eT<ÛäTe÷+düÔ<ä«∫ÃÁ‘·X¯èvÀZ eTVü‰\j·T' ˆˆ33 ˆˆ
402 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
≈£îeTT<√ eTT≈£î≥XËÃÌe bÕDT¶s¡' ø£èwüí @e #· ˆ
bÕ]C≤‘√ eTVü‰XË’\düÔ<∏Ó’e ø£|æ˝≤#·\' ˆˆ 34 ˆˆ
eTVü‰uÛÁÑ <ä+ nH˚ düsd¡ Tü ‡≈£î <äøDåÏ + ~≈£îÿ q øπ düs|¡ sü «¡ ‘·+, •œyêdü+, yÓ<’ ÷ä s¡´+, ø£|\æ +, >∑+<Ûeä ÷<äq+,
C≤s¡T~Û, düTsê+ãTe⁄, düs¡«>∑+<Ûä|üs¡«‘·+, düTbÕs¡Ù«+, düT|üø£å+, ø£+ø£+, ø£|æ\|üs¡«‘·+, $s¡C≤, uÛÑÁ<äC≤\+,
düTdüø£+, eTVü‰ã\+, n+»q+, eT<ÛäTeT+‘·+, ∫Á‘·X¯è+>∑+, eTVü‰\j·T+, ≈£îeTT<ä+, eTT≈£î≥+, bÕ+&ÉTs¡+,
ø£èwüí+, bÕ]C≤‘·+ nH˚ ô|<ä›|üs¡«‘·+, ø£|æ˝≤#·\+ nH˚$ ø£\e⁄.
düTùwD' |ü⁄D¶Øø£X¯Ã eTVü‰y˚T|òüTdüÔ<∏Ó’e #· ˆ
@‘˚ |üs¡«‘·sêC≤X¯Ã dæ<ä∆>∑+<Ûäs¡«ùd$‘ê' ˆˆ 35 ˆˆ
düTùwDeTT, |ü⁄+&ÉØø£+, eTVü‰y˚T|òüT+ nH˚$ dæ<äT∆\T >∑+<Ûäs¡T«\T ùd$düTÔqï |üs¡«‘·sêC≤\T.
ndæ‘√<ä¡dü´ düs¡dü' |ü•Ãy˚T πødüsê#·\' ˆ
X¯+K≈£L{À-<∏ä eèwüuÛÀ Vü≤+k˛ Hê>∑düÔ<∏Ó’e #· ˆˆ 36 ˆˆ
ø±˝≤x®q' X¯óÁø£XË’˝À ˙\' ø£eT\ @e #· ˆ
bÕ]C≤‘√ eTVü‰XË’\' XË’\' ø£qø£ @e #· ˆˆ 38 ˆˆ
|ü⁄wüŒø£X¯Ã düTy˚T|òüTX¯Ã yêsêôVA $s¡C≤düÔ<∏ë ˆ
eTj·T÷s¡' ø£|æ\XËÃÌe eTVü‰ø£|æ\ @e #· ˆˆ 39 ˆˆ
Ç‘˚´‘˚ <˚e>∑q∆s¡«dæ<ä∆j·T¬øåÌX¯Ã ùd$‘ê' ˆ
düs¡k˛ e÷qdüùd´Vü≤ ñ‘·Ôπs πødüsê#·\' ˆˆ 40 ˆˆ
ndæ‘√<äeTH˚ düs¡düT‡≈£î |ü•ÃeT+>± πødüs¡|üs¡«‘·+ ñqï~.X¯+K≈£L≥+, eèwüuÛÑ+, Vü≤+dü+, Hê>∑+
nH˚$ nfÒ¢ ø±˝≤+»q+, X¯óÁø£+, ˙\+, bÕ]C≤‘·+ nH˚ eTVü‰XË’\+ ø£qø£XË’\eTT, |ü⁄wüŒø£+, düTy˚T|òüT+,
yêsêVü≤+, $s¡»+, eTj·T÷s¡+, ø£|æ\+, eTVü‰ø£|æ\+ nH˚$ |üs¡«‘ê\T. <˚e >∑+<Ûäs¡«dæ<ä∆ j·T≈£åî\T
ùd$düTÔqï$.e÷qdü düs¡düT‡≈£î ñ‘·Ôs¡+>± πødüs¡ |üs¡«‘·+ ñqï~.
@‘˚cÕ+ XË’\eTTU≤´HêeTqÔπswüß j·T<∏ëÁø£eTyéT ˆ
düìÔ #Ó’yêqÔs¡Á<√D´' düsê+dæ #· eHêì #· ˆˆ 41 ˆˆ
edü+‹ ‘·Á‘· eTTqj·T' dæ<ë∆ yÓ’ ÁãVü≤àuÛ≤$‘ê' ˆ
Á|üdüHêï' XÊqÔs¡»dü' düs¡«<äT'K$e]®‘ê' ˆˆ 42 ˆˆ
á |üs¡«‘ê\ eT<Ûä´qTqï uÛÑ÷uÛ≤>±˝À¢ Áø£eT+>± düs¡düT‡\T, eHê\T, »˝≤X¯j·÷\T ñ+{≤sTT. Ä
Á|ü<X˚ +¯ ˝À eTTqT\T ÁãVü≤àC≤„q+ ø£*qZ dæ<Tä \∆ T ìs¡à\ ∫‘·T\Ô T s¡CÀ>∑TDs¡V≤æ ‘·T\T <äT'U≤\ìï+{Ïì e<ä*qyês¡T
ñ+{≤s¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ uÛÑTeqø√X‚ |üs¡«‘·dü+U≤´H˚ |üxÃ#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 45 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑTeqø√X¯+˝À |üs¡«‘·dü+U≤´qeTH˚ q\u…’ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ˆˆ 45 ˆˆ
 403
wü≥Ñê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’ Äs¡e n<Ûë´j·T+
uÛÑTeqø√X¯$Hê´dües¡íqyéT ` uÛÑTeqø√X¯$Hê´dües¡íq+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
#·‘·Ts¡›X¯düVü≤ÁkÕDÏ jÓ÷»HêHê+ eTVü‰|ü⁄Ø ˆ
y˚Ts√s¡T|ü] $U≤´‘ê <˚e<˚edü´ y˚<Ûädü' ˆˆ 1 ˆˆ
y˚Ts¡T|üs¡«‘·+ô|’ <˚e<˚e⁄&ÉT ÁãVü≤àjÓTTø£ÿ |ü<äTHê\TZy˚\ jÓ÷»Hê\ Á|üdæ<ä∆yÓTÆq eTVü‰|ü⁄] ñqï~.
‘·Á‘ê--ùdÔ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à $XÊ«‘êà $X¯«uÛ≤eq' ˆ
ñbÕdü´e÷H√ jÓ÷^ÁHÓ›Ìs¡Tà˙ÁH√›ù|Áq›X¯+ø£¬s’' ˆˆ 2 ˆˆ
$XÊ«‘·Tà&ÉT, $X¯«uÛ≤eqT&ÉT, uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à, jÓ÷^+Á<äT\T, eTT˙+Á<ä, $wüßíX¯+ø£s¡T\‘√
ùd$+|üã&ÉT‘·÷ nø£ÿ&É ìedædüTÔHêï&ÉT.
‘·Á‘· <˚y˚X¯«πsXÊq+ $XÊ«‘êàq+ Á|üC≤|ü‹yéT ˆ
düq‘·Tÿe÷s√ uÛÑ>∑yêqTbÕùdÔ ì‘·´y˚Te Væ≤ ˆˆ 3 ˆˆ
nø£ÿ&É <˚e‘·\ Á|üuTÑÛ yÓq’ $XÊ«‘·Tà&ÉT, Á|üC≤|ü‹ nH˚ ÁãVü≤àqT düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT m\¢|⁄ü &É÷ ùd$düT+Ô {≤&ÉT.
dü dæ<ä∆ãTTwæ>∑q∆¬s’«' |üP»´e÷q' düT¬s’s¡|æ ˆ
düe÷ùdÔ jÓ÷>∑j·TTø±Ô‘êà |”‘ê« ‘·‘·Œs¡e÷eTè‘·yéT ˆˆ 4 ˆˆ
Ä Á|üC≤|ü‹ì dæ<äT∆\T, ãTTwüß\T, >∑+<Ûäs¡T«\T, <˚e‘·\T |üPõdüTÔ+{≤s¡T. Ä ÁãVü≤à ÁX‚wü˜yÓTÆq neTè‘êìï
ùd$+∫ jÓ÷>∑+ <Ûä]+∫ ìedædüTÔHêï&ÉT.
‘·Á‘·· <˚yê~Û<˚edü´ X¯yÓ÷“¤s¡$T‘·‘˚»dü' ˆ
B|üÔe÷j·T‘·q+ X¯óÁuÛÑ+ |ü⁄s¡kÕÔÁ<ä“Vü≤àD' dæú‘·yéT ˆˆ 5 ˆˆ
Ä Á|ü<X˚ +¯ ˝À ÁãVü≤àeTT+<äT uÛ≤>∑+˝À <˚yê~Û<e˚ ⁄&ÉT >=|üŒ ‘˚»dæ«jÓTÆ q •e⁄ì Á|üø±X¯e+‘·eTT, ìs¡à\yÓTqÆ
eT+~s¡eTTqï~.
~e´ø±ìÔdüe÷j·TTø£Ô+ #·‘·Tsꛫs¡+ düTXÀuÛÑqyéT ˆ
eTVü≤]¸>∑Ddü+ø°s¡í+ ÁãVü≤à$~“¤]ïùw$‘·yéT ˆˆ 6 ˆˆ
~e´yÓTÆq ø±+‹‘√ Hê\TZ<ë«sê\T >∑*– Ä eT+~s¡+ $TøÏÿ* eT+>∑fi¯ø£s¡y˚T>±ø£ >=|üŒ ãTTwüß\
düeT÷Vü≤+‘√ ì+&ç ñqï~. <ëìì ÁãVü≤ày˚‘·Ô\T ùd$düTÔ+{≤s¡T.
<˚yê´ düVü≤ eTVü‰<˚e' X¯XÊv±ÿsêÿ–ï˝À#·q' ˆ
s¡eT‘˚ ‘·Á‘· $X‚«X¯' Á|üeT<∏Ó’Û' Á|üeT<∏˚X¯«s¡' ˆˆ 7 ˆˆ
404 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·Á‘· y˚<ä$<ä' XÊHêÔ eTTqjÓ÷ ÁãVü≤à#ê]D' ˆ
|üP»j·TìÔ eTVü‰<˚e+ ‘·|ükÕ dü‘·´yê~q' ˆˆ 8 ˆˆ
nø£ÿ&É dü÷s¡´#·+Á<ë>∑Tï\T H˚Á‘ê\T>±ø£\ X¯+ø£s¡T&ÉT Á|üeT<∏äÛ >∑D≤~Û|ü‹ Á|üeT<∏äT\‘√ bÕs¡«‹‘√ ≈£L&ç
s¡$TdüTÔ+{≤&ÉT. n#·Ã≥ y˚<äy˚‘·Ô\T XÊ+‘·∫‘·TÔ˝…’q eTTqT\T, ÁãVü≤à#ês¡T\T, dü‘·´yê<äT\T ‘·|üdüT‘√ eTVü‰<˚e⁄
Hêsê~ÛdüTÔ+{≤s¡T.
‘˚cÕ+ kÕøå±qàVü‰<˚y√ eTT˙Hê+ uÛ≤$‘ê‘·àHêyéT ˆ
>∑èVü‰í‹ |üPC≤+ •s¡kÕ bÕs¡«‘ê´ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 9 ˆˆ
eTVü‰qTuÛ≤e⁄˝…’q eTTqT\ |üP»qT eTVü‰<˚e⁄&ÉT bÕs¡«‹‘√ >∑÷&ç |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT •s¡kÕ Á>∑Væ≤kÕÔ&ÉT.
‘·Á‘ÓÔÌe |üs¡«‘·eπs X¯Áø£dü´ |üs¡e÷ |ü⁄Ø ˆ
Hêe÷ï-eTsêer |üPπs« düs¡«XÀuÛ≤düeTì«‘ê ˆˆ 10 ˆˆ
nø£ÿ&É |üs¡«‘·ÁX‚wü˜+ô|’ ‘·÷s¡TŒ~≈£îÿq neTsêe‹ nH˚ ù|s¡T‘√ düeTdüÔXÀuÛÑ\‘√ ≈£L&çq Ç+Á<äTì
|ü≥ºDeTTqï~.
‘·Á‘· #ê|ü‡s¡dü' düsê« >∑q∆sê«' dæ<ä∆#ês¡D≤'ˆ
ñbÕdü‘˚ düVü≤ÁkÕø£å+ <˚yêdüÔÁ‘· düVü≤ÁdüX¯' ˆˆ 11 ˆˆ
n+<äT˝À n|ü‡s¡dü\T, >∑+<Ûäs¡T«\T, dæ<ä∆#ês¡DT\T, Ç‘·s¡ <˚e‘·\T, y˚\ø=\~ düVü≤ÁkÕ≈£åî&Ó’q Ç+Á<äTì
ùd$düTÔ+{≤s¡T.
j˚T <Ûë]àø± y˚<ä$<√ j·÷>∑ôVAeT|üsêj·TD≤' ˆ
‘˚cÕ+ ‘·‘·Œs¡eT+ kÕúq+ <˚yêHêeT|æ <äTs¡¢uÛÑyéT ˆˆ 12 ˆˆ
<Ûäs¡à|üs¡T\T, y˚<äy˚‘·Ô\T, j·÷>±\TôVAe÷\T #˚j·T≥+˝À ÁX¯<ä∆ø£\yê]ø£+<ä]øÏ n~ ÁX‚wü˜yÓTÆq Ä
kÕúqeTT. n~ <˚e‘·\≈£î ôd’‘·+ <äTs¡¢uÛÑyÓTÆq~.
‘·kÕà<ä›øÏåD~>±“¤π> eùV≤ïs¡$T‘·‘˚»dü' ˆ
‘˚CÀer HêeT |ü⁄Ø ~yê´X¯Ãs¡´düeTì«‘ê ˆˆ 13 ˆˆ
<ëìøÏ <äøÏåD~X¯˝À n~Ûø£ ‘˚»dü«+‘·T&Ó’q n–ï<˚e⁄ì ‘˚CÀe‹ nH˚ |ü≥ºDeTTqï~. n~ ÄX¯Ãs¡´+ >=˝ÒŒ
<äèXÊ´\‘√ ≈£L&ç ñ+≥T+~.
‘·Á‘ê--ùdÔ uÛÑ>∑yêq«Væ≤ïÁsꓤ»e÷q' dü«‘˚»kÕ ˆ
»|æHê+ ôVA$THê+ kÕúq+ <ëqyêHê+ <äTsêdü<äyéT ˆˆ 14 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q n–ï ‘·q ‘˚»düT‡‘√ Á|üø±•dü÷Ô nø£ÿ&É ìedædüTÔ+{≤&ÉT. »|üeTT #˚ùdyê]øÏ ôVAeT+
»]ù|yê]øÏ n~ kÕúqeTT. sêø£ådüT\ø£~ #˚s¡sêì~.
 q\u…’ Äs¡e n<Ûë´j·T+ 405

<äøÏåDÒ |üs¡«‘·eπs j·TeTkÕ´|æ eTVü‰|ü⁄Ø ˆ

Hêe÷ï dü+j·TeT˙ ~yê´ düs¡«XÀuÛ≤düeTì«‘ê ˆˆ 15 ˆˆ
<äøÏåD ~X¯qTqï |üs¡«‘·+ô|’ j·TeT<Ûäs¡àsê»q>∑s¡+ dü+j·TeTì nH˚ ù|s¡ düeTdüÔXÀuÛ≤düeTì«‘·yÓTÆ
Á|üø±•düTÔqï~.
‘·Á‘· yÓ’edü«‘·+ <˚e+ <˚yê<ë´' |üs¡T´bÕdü‘˚ ˆ
kÕúq+ ‘·‘·‡‘·´düHê∆Hê+ ˝Àπø |ü⁄D´ø£è‘ê+ qèD≤yéT ˆˆ 16 ˆˆ
nø£ÿ&É <˚e‘·\T yÓTT<ä˝…’qyês¡T j·TeT<Ûäs¡àsêEqT ùd$düTÔ+{≤s¡T. dü‘·´dü+<ÛäT\≈£î |ü⁄D≤´‘·Tà˝…’q
eTqTwüß´\≈£î ÁbÕ|ü´kÕúq eT~.
‘·kÕ´düTÔ |ü•Ãy˚T uÛ≤π> ìsYãTT‘˚düTÔ eTVü‰‘·àq' ˆ
s¡øå√er HêeT |ü⁄Ø sêø£åôd’' dü+eè‘ê ‘·T j·÷ ˆˆ 17 ˆˆ
<ëìøÏ |ü&ÉeT≥ eTVü‰‘·Tà&É>∑T ìsYãTT‹ |ü≥ºD+ s¡øå√e‹ nH˚ ù|s¡ ñqï~. <ëìì sêø£ådüT\T #·T{Ϻ
ñ+{≤s¡T.
‘·Á‘· ‘˚ HÓ’sYãTT‘·+ <˚e+ sêø£åkÕ' |üs¡T´bÕdü‘˚ ˆ
>∑#·Ã¤ìÔ ‘ê+ <Ûäs¡às¡‘ê j˚T ‘·T ‘êeTdüeè‘·Ôj·T' ˆˆ18 ˆˆ
nø£ÿ&É sêø£ådüT\T HÓ’sYãTT‘·Á|üuÛÑT ùde #˚düTÔ+{≤s¡T. ‘·yÓ÷>∑TDÁ|üeè‹Ô>∑*Z <Ûäs¡à|üs¡T\T>± ñqïyês¡T Ä
|ü≥ºD≤ìï bı+<äT‘ês¡T.
|ü•Ãy˚T |üs¡«‘·eπs es¡TDdü´ eTVü‰|ü⁄Ø ˆ
Hêe÷ï X¯ó<ä∆er |ü⁄D≤´ düs¡«ø±eT]∆ dü+j·TT‘ê ˆˆ 19 ˆˆ
|ü&eÉ T{Ï |üs«¡ ‘·sê»+ô|’ es¡TD<˚e⁄ì X¯ó<äe∆ ‹ nH˚ |ü⁄D´ø£sy¡ TÓ qÆ |ü≥Dº eTTqï~. nìïø√]ø£\T düeTè~∆>±
>∑\ q>∑s¡eT~.
‘·Á‘ê|ü‡s√>∑D…Æ' dæ<Ó∆Ì' ùde´e÷H√-eTsê~Ûô|’' ˆ
ÄùdÔ dü es¡TD√ sêC≤ ‘·Á‘· >∑#·Ã¤ìÔ j˚T-eTT“<ë' ˆˆ 20 ˆˆ
<ëì˝À n|ü‡s¡\ düeT÷Vü≤+, dæ<äT∆\T, <˚e‘·\T uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q es¡TDTì ùd$düTÔ+{≤s¡T. ˝Àø£+˝À
»\<ëq+#˚dæq yês¡ø£ÿ&É≈£î yÓfi¯‘ês¡T.
‘·kÕ´ ñ‘·Ôs¡~>±“¤π> yêjÓ÷s¡|æ eTVü‰|ü⁄Ø ˆ
Hêe÷ï >∑q∆er |ü⁄D≤´ ‘·Á‘ê--ùdÔk Á|üuÛÑx®q' ˆˆ 21 ˆˆ
<ëìøÏ ñ‘·Ôs¡~≈£îÿq yêj·TT<˚e⁄ì |ü≥ºDeTT >∑+<Ûäe‹ nqTq~ ø£\<äT. n~ |ü⁄D´e+‘·yÓTÆq~. nø£ÿ&É
yêj·TT<˚e⁄&ÉT ìedækÕÔ&ÉT.
406 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
n|ü‡s√>∑D>∑q∆¬s’«' ùde´e÷H√ eTVü‰ÁqŒuÛÑT' ˆ
ÁbÕD≤j·÷eT|üsê $ÁbÕ' kÕúq+ ‘·<ë´ìÔ XÊX¯«‘·yéT ˆˆ 22 ˆˆ
n‘·DÏí n|ü‡s¡dü\T, >∑+<Ûäs¡T«\T ùd$düTÔ+{≤s¡T. ÁbÕD≤j·÷eT|üsêj·TDT˝…’q Áu≤Vü≤àDT\T Ä kÕúHêìï
XÊX¯«‘·+>± bı+<äT‘ês¡T.
‘·kÕ´' |üPπs« ‘·T ~>±“¤π> k˛eTdü´ |üs¡e÷ |ü⁄Ø ˆ
Hêe÷ï ø±ìÔeTr X¯óÁuÛ≤ ‘·kÕ´+ k˛yÓ÷ $s껑˚ ˆˆ 23 ˆˆ
<ëìøÏ ‘·÷s¡TŒ ~≈£îÿq #·+Á<äTì |ü≥Dº eTT ø±+‹eT‹ nqTù|s¡T>∑\~ ø£\<äT. n~ ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ ~. dü«#·Ãy¤ TÓ qÆ
Ä q>∑s¡+˝À #·+Á<äT&ÉT Á|üø±•düTÔ+{≤&ÉT.
‘·Á‘· j˚T <Ûäs¡àìs¡‘ê' dü«<Ûäs¡à+ |üs¡T´bÕdü‘˚ ˆ
‘˚cÕ+ ‘·<äT∫‘·+ kÕúq+ HêHêuÛÀ>∑düeTì«‘·yéT ˆˆ 24 ˆˆ
<Ûäs¡àeT+<äTÁX¯<ä∆ >∑\yê¬s’ ‘·eT <Ûäsêàìï nqTwæ˜+#˚yês¡T nH˚ø£ düTU≤\qTuÛÑ$dü÷Ô Ä kÕúq+˝À ñ+{≤s¡T.
‘·kÕ´düTÔ |üPs¡«~>±“¤π> X¯vÿs¡dü´ eTVü‰|ü⁄Ø ˆ
Hêe÷ï j·TXÀer |ü⁄D≤´ düπs«cÕ+ kÕ <äTsêdü<ë ˆˆ 25 ˆˆ
Ä |ü≥ºD≤ìøÏ ‘·÷s¡TŒ uÛ≤>∑+˝À X¯+ø£s¡Tì j·TXÀe‹ nH˚ >=|üŒ |ü⁄s¡eTTqï~. n~ |ü⁄D´Á|ü<äeTT.
n+<ä]øÏ bı+<äX¯ø£´+ ø±ì~.
‘·Á‘˚XÊqdü´ uÛÑeq+ s¡TÁ<˚D≤~Ûw昑·+ X¯óuÛÑyéT ˆ
>∑DÒX¯«s¡dü´ $|ü⁄\+ ‘·Á‘ê--ùdÔ dü >∑D≤eè‘·' ˆˆ 26 ˆˆ
nø£ÿ&É s¡TÁ<äT&É~Ûwæ˜+∫q áXÊqTì uÛÑeqeTT X¯óuÛÑø£s¡eTT $XÊ\yÓTÆq~ ø£\<äT. >∑D≤\T |ü]y˚wæº+|ü>±
>∑DÒX¯«s¡T&ÉT nø£ÿ&É ñ+{≤&ÉT.
‘·Á‘· uÛÀ>±~*|üP‡Hê+ uÛÑø±ÔHê+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
ìyêdü' ø£*Œ‘·' |üPs¡«+ <˚e<˚y˚q X¯S*Hê ˆˆ 27 ˆˆ
düTU≤\T bı+<ä>√πs |üs¡y˚Twæ˜ uÛÑ≈£îÔ\≈£î <˚e<˚e⁄&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT |üPs¡«+ nø£ÿ&É ìyêdü+ @s¡Œs¡∫Hê&ÉT.
$wüßíbÕ<ë~«ìÁcÕÿ+‘ê bÕ¢esTT‘˚«qT›eTD¶\yéT ˆ
düeTHêÔÁ<ä“Vü≤àD' |ü⁄sê´+ >∑v±Z |ü‘·‹ yÓ’ ‘·‘·' ˆˆ 28 ˆˆ
$wüßbí Õ<√<ä“$¤ >∑+>±q~ #·+Á<äeT+&É˝≤ìï bÕeq+#˚dæ nìï yÓ|’ ⁄ü \qT+&ç ÁãVü≤à|ü≥Dº +˝À |ü&TÉ ‘·Tqï~.
kÕ ‘·Á‘· |ü‹‘ê ~≈£åî #·‘·Tsê∆ Vü≤´uÛÑe~›«C≤' ˆ
d”‘ê #ê\ø£qHê› #· düT#·≈£åîs¡“¤Á<äHê$Tø± ˆˆ 29 ˆˆ
 q\u…’ Äs¡e n<Ûë´j·T+ 407

|üPπs«D XË’˝≤#ÓÃÌ\+ ‘·T d”‘ê j·÷‘·´qÔ]ø£å>± ˆ

‘·‘·X¯Ã |üPs¡«eπs¸D uÛÑÁ<ëXÊ«<ë´‹ #ês¡íeyéT ˆˆ 30 ˆˆ
Ä q~ nø£ÿ&É ~– ~≈£îÿ\˝À Hê\T>∑T $<Ûë\ N*b˛sTTq~. $Á|ü⁄˝≤sê! d”‘·, n\ø£q+<ä, düT#·≈£åîe⁄,
uÛÑÁ<ä nì Ä bÕj·T\≈£î ù|s¡T¢. ‘·÷s¡TŒyÓ’|ü⁄ |üs¡«‘·+qT+&ç |üs¡«‘êìøÏ Á|üeVæ≤+#˚ d”‘· nH˚ bÕj·T n+‘·]ø£å+˝À
kÕ>∑T‘·T+~. ‘·sê«‘· ‘·÷s¡TŒq uÛÑÁ<ëX¯«es¡¸+qT+&ç düeTTÁ<ëìï #˚s¡T‘·T+~.
‘·<∏Ó’yê\ø£qHê› #· <äøÏåD≤<˚‘·´ uÛ≤s¡‘·yéT ˆ
Á|üj·÷‹ kÕ>∑s¡+ _Û‘êÔ« dü|üÔuÛÒ<ë ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 31 ˆˆ
n<˚ $<Ûä+>± n\ø£q+<ä <äøÏåD~X¯>± uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À q&É∫ @&ÉT bÕj·T\T>± N* düeTTÁ<ä+˝À
ø£*j·TT#·Tqï~.
düT#·≈£åî' |ü•ÃeT–Øqr‘·´ düø£˝≤+düÔ<∏ë ˆ
|ü•ÃeT+ πø‘·Te÷˝≤K´+ es¡¸+ >∑‘Ó’«‹ #ês¡íeyéT ˆˆ 32 ˆˆ
düT#·≈£åî eH˚ bÕj·T |ü&ÉeT{ÏyÓ’|ü⁄ |üs¡«‘ê\ìï+{Ïì <ë{Ï |ü•ÃeT+˝À πø‘·Te÷\ eTH˚ esê¸ìï #˚]
düeTTÁ<ëìï bı+<äT‘·Tqï~.
uÛÑÁ<ë ‘·<∏√‘·Ôs¡–ØqT‘·Ôsê+X¯Ã ‘·<∏ë ≈£îs¡÷Hé ˆ
nr‘·´ #√‘·ÔsêyÓ÷“¤~Û+ düüeTuÛÒ´‹ eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 33 ˆˆ
uÛÑÁ<ä ñ‘·Ôs¡ ~X¯˝Àì |üs¡«‘ê\qT ñ‘·Ôs¡ ≈£îs¡T<˚XÊìï <ë{Ï ñ‘·Ôs¡düeTTÁ<ä+˝À ø£*j·TT#·Tqï~.
Ä˙\ ìwü<Ûëj·÷eTÚ e÷\´e<äZq∆e÷<äHÍ ˆ
‘·jÓ÷s¡à<Ûä´+ >∑‘√ y˚Ts¡T' ø£]íø±ø±s¡dü+dæú‘·' ˆˆ 34 ˆˆ
e÷\´e+‘·+, >∑+<Ûäe÷<äq+ nH˚ |üs¡«‘ê\T ˙\, ìwü<ÛäeTT\+‘· bı&ÉyÓ’q$. Ä ¬s+{Ï eT<Ûä´uÛ≤>±ìï
bı+~q y˚Ts¡T|üs¡«‘·+ ø£]íø±ø±s¡+˝À ø£ìŒdüTÔ+~.
uÛ≤s¡‘ê' πø‘·Te÷˝≤X¯Ã uÛÑÁ<ëXÊ«' ≈£îs¡edüÔ<∏ë ˆ
|üÁ‘êDÏ ˝Àø£|ü<äàdü´ eTsê´<ëXË’\u≤Vü≤´‘·' ˆˆ 35 ˆˆ
ne~Û |üs«¡ ‘êìøÏ yÓ\T|ü\ uÛ≤s¡‘,· øπ ‘·Te÷\, uÛÁÑ <ëX¯« ≈£îs¡Tesê¸\T ˝Àø£eTH˚ ø£eT˝≤ìøÏ sπ ≈£î\e+{Ï$.
»sƒ¡s√ <˚e≈£L≥X¯Ã eTsê´<ë|üs¡«‘êe⁄uÛÖ ˆ
<äøÏåD√‘·Ôs¡e÷j·÷‘êyê˙\ìwü<Ûëj·T‘Í ˆˆ 36 ˆˆ
»sƒ¡s¡eTT, <˚e ≈£L≥eTT nH˚ eTsê´<ë|üs¡«‘ê\T ¬s+&ÉT ˙\ìwü<Ûä|üs¡«‘·eTT\+‘· bı&ÉyÓ’qyÓ’, <äøÏåD√‘·Ôs¡
~≈£îÿ\≈£î yê´|æ+∫q$.
408 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
>∑q∆e÷<äq¬ø’˝≤k |üPs¡«|üXÊÃj·T‘êe⁄uÛÖ ˆ
no‹jÓ÷»Hêj·÷e÷es¡íyêqÔs¡«´edæú‘Í ˆˆ 37 ˆˆ
>∑+<Ûäe÷<äq ¬ø’˝≤dü|üs¡«‘ê\T ¬s+&ÉT ‘·÷s¡TŒ |ü&ÉeTs¡\ $düÔ]+∫q$. mqu…’jÓ÷»Hê\ yÓ’XÊ\´+ ø£*Z
düeTTÁ<äeT<Ûä´+˝À ì*∫q$.
ìwü<Ûä' bÕ]j·÷Á‘·X¯Ã eTsê´<ë |üs¡«‘ê $eTÚ ˆ
y˚Ts√' |ü•ÃeT ~>±“¤π> j·T<∏ë|üPs¡«+ e´edæú‘Í ˆˆ 38 ˆˆ
ìwü<ÛäeTT, bÕ]j·÷Á‘· eTH˚$ eTsê´<ë|üs¡«‘ê\T. á ¬s+&ÉT y˚Ts¡Te⁄q≈£î |ü&ÉeT{ÏuÛ≤>∑+˝À |üPs¡«+e˝…
ì*∫ ñqï$.
Á‹X¯èvÀZ C≤s¡T~ÛdüÔ<ä« <äT‘·Ôπs es¡¸|üs¡«‘Í ˆ
‘êe<ëj·÷eT $kÕÔsê es¡íyêqÔs¡«´edæú‘Í ˆˆ 39 ˆˆ
Á‹X¯è+>∑eTT, C≤s¡T~Û nH˚$ ñ‘·sÔ ¡ ~≈£îÿqï es¡¸|sü «¡ ‘ê\T. |üPs¡«|üs«¡ ‘ê\+‘· yÓX’ Ê\´+ø£*– düeTTÁ<ä+˝À
HÓ\ø=qï$.
eTsê´<ë|üs¡«‘ê' Áb˛ø±Ô ncÕº$Vü≤ eTj·÷ ~«C≤' ˆ
»sƒ¡sê<ë´' dæú‘ê y˚Ts√X¯Ã‘·T]›≈£åî eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 40 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! mì$T~ eTsê´<ë|üs¡«‘ê\qT >∑÷]à H˚qT $e]+#êqT. y˚Ts¡T|üs¡«‘êìøÏ Hê\T>∑T
~≈£îÿ\ »sƒ¡s¡eTT yÓTT<ä˝…’q |üs¡«‘ê\T bÕ<äTø=ì ñqï$.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ uÛÑTeqø√X¯ $Hê´dües¡íH˚ wü≥Ñê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 46 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑTeqø√X¯$Hê´dües¡íq+˝À q\u…’… Äs¡e n<Ûë´j·TeTT ˆˆ 46 ˆˆ

ihi
 409
dü|üÔ #·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’ @&Ée n<Ûë´j·T+
uÛÑTeqø√X¯es¡íqyéT ` uÛÑTeqø√X¯es¡íq+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
πø‘·Te÷˝Ò qsê' ø±ø±' düπs« |üqdüuÛÀ»Hê' ˆ
ÁdæÔj·TXÀÑ·Œ\|üÁ‘êuÛ≤ùdÔ JeìÔ esê¸j·TT‘·yéT ˆˆ 1 ˆˆ
πø‘·Te÷\es¡¸+ eTqTwüß´\+<äs¡T q\¢ìyês¡T, |üqdüuÛÀ»q Á|æj·TT\T. nø£ÿ&ç Ád”Ô\T ø£\Te |üPe+{Ï
ø±+‹ >∑\yês¡T. |ü~y˚\ dü+e‘·‡sê\T yês¡T J$kÕÔs¡T.
uÛÑÁ<ëX‚« |ü⁄s¡TcÕ' X¯óø±¢' ÁdæÔj·TX¯ÃÁHê›+X¯ódüìïuÛ≤' ˆ
<äX¯es¡¸düVü≤ÁkÕDÏ JeH˚Ô #êqïuÛÀ»Hê' ˆˆ 2 ˆˆ
uÛÑÁ<ëX¯«es¡¸+˝À |ü⁄s¡Twüß\T ‘Ó\¢ìyês¡T. Ád”Ô\T #·+Á<äø±+‹e˝… Á|üø±•kÕÔs¡T. yês¡T nqïuÛÀ»qT˝…’
|ü~y˚˝Ò+&ÉT¢ J$kÕÔs¡T.
s¡eT´πø |ü⁄s¡TcÕ Hês√´ s¡eTìÔ s¡»‘·Á|üuÛ≤' ˆ
<äX¯es¡¸düVü≤ÁkÕDÏ X¯‘êì <äX¯ |üxà #· ˆˆ 3 ˆˆ
s¡eT´ø£es¡¸+˝À yÓ+&çe˝… yÓT]ùd Ád”Ô\T |ü⁄s¡Twüß\T |ü~y˚\ dü+e‘·‡sê\ |ü<äôV’≤<äT e+<ä\
dü+e‘·‡sê\ø±\+ $Vü≤]düTÔ+{≤s¡T.
JeìÔ #Ó’e dü‘·Ô«kÕú q´Á>√<Ûä|òü\uÛÀ»Hê' ˆ
Væ≤s¡Dàj˚T Væ≤s¡D≤´uÛ≤' düπs« Áo|òü\uÛÀ»Hê' ˆˆ 4 ˆˆ
@ø±<äX¯düVü≤ÁkÕDÏ X¯‘êì <äX¯ |üxà #· ˆ
JeìÔ |ü⁄s¡TcÕ Hês√´ <˚e˝Àø£dæú‘ê Çe ˆˆ 5 ˆˆ
Væ≤s¡Dàj·Tes¡¸+˝À ã+>±s¡+e+{Ï X¯Øs¡T˝…’ qs¡T\T dü‘·Ô«>∑TD|üPs¡Tí\T. e≥|òü˝≤\qT uÛÑTõdüTÔ+{≤s¡T.
l |ò˝ü ≤\qT ÄVü‰s¡+>± d”«ø£]kÕÔsT¡ . yês¡T |ü<øä =+&ÉTy˚\ |ü<ôä V≤’ <äT e+<ä\ dü+e‘·‡sê\ ø±\+ <˚e˝Àø£+˝Àì
yê]e˝… |ü⁄s¡Twüß\T Ád”Ô\T ≈£L&É Jeq+ >∑&ÉT|ü⁄‘ês¡T.
Á‘·jÓ÷<äX¯düVü≤ÁkÕDÏ X¯‘êì <äX¯ |üxà #· ˆ
JeìÔ ≈£îs¡Teπs¸ ‘·T XÊ´e÷v±Z' ø°ås¡uÛÀ»Hê' ˆˆ 6 ˆˆ
≈£îs¡Tes¡¸+˝À »qT\T q\¢ìyê¬s’ bÕ\T ÄVü‰s¡+>± d”«ø£]dü÷Ô, |ü<äeT÷&ÉTy˚\ |ü<äôV’≤<äT e+<ä\
dü+e‘·‡sê\T J$kÕÔs¡T.
düπs« $T<∏äTqC≤‘êX¯Ã ì‘·´+ düTKìùw$‘ê' ˆ
#·Áq›B«ù| eTVü‰<˚e+ j·T»ìÔ dü‘·‘·+ •eyéT ˆˆ 7 ˆˆ
410 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·<∏ë øÏ+|ü⁄s¡Tùw $ÁbÕ e÷qyê ùV≤eTdüìïuÛ≤' ˆ
<äX¯es¡¸düVü≤ÁkÕDÏ JeìÔ |ü¢ø£åuÛÀ»Hê' ˆˆ 8 ˆˆ
j·T»ìÔ dü‘·‘·+ <˚e+ #·‘·T'os¡¸+ #·‘·Ts¡T“¤»yéT ˆ
<Ûë´H˚ eTq' düe÷<Ûëj·T kÕ<äs¡+ uÛÑøÏÔdü+j·TT‘ê' ˆˆ 9 ˆˆ
<ä+|ü‘·T\+<äs¡T m\¢|ü⁄&ÉT düTK+>± J$düTÔ+{≤s¡T. #·Áq›B«|ü+˝À Ms¡T m\¢|ü⁄&ÉT eTVü‰<˚e⁄ì •e⁄ì
Äsê~ÛkÕÔs¡T. nfÒ¢ øÏ+|ü⁄s¡Twü es¡¸+˝À e÷qe⁄\T ã+>±s¡T es¡í+ ø£\yê¬s’ E$« |òü˝≤\ HêVü‰s¡+>± Á>∑Væ≤+∫
|ü~y˚\ dü+e‘·‡sê\T J$kÕÔs¡T. yês¡T Hê\T>∑T •s¡düT\T Hê\T>∑T uÛÑTC≤\T >∑\ <˚e⁄ì <Ûë´q+‘√ eTqdüT ì*Œ
uÛÑøÏÔ‘√ >ös¡e+‘√ |üPõkÕÔs¡T.
‘·<∏ë #· Vü≤]eπs¸ ‘·T eTVü‰s¡»‘·düìïuÛ≤' ˆ
<äX¯es¡¸düVü≤ÁkÕDÏ Je˙Ô≈£åîs¡kÕ•q' ˆˆ 10 ˆˆ
‘·Á‘· Hêsêj·TD+ <˚e+ $X¯«jÓ÷ì+ düHê‘·qyéT ˆ
ñbÕdü‘˚ dü<ë $wüßí+ e÷qyê $wüßíuÛ≤$‘ê' ˆˆ 11 ˆˆ
Vü≤]es¡¸+˝À y˚T˝…’q yÓ+&çes¡í+ >∑\yê¬s’ #Ós¡≈£î s¡kÕìï ÄVü‰s¡+>± rdüT≈£î+≥÷ |ü~y˚˝Ò+&ÉT¢ J$kÕÔs¡T.
Ä Vü≤]es¡¸+˝À $X¯«ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&ÉT düHê‘·qT&Ó’q Hêsêj·TD<˚e⁄ì $wüßíe⁄qT uÛ≤$dü÷Ô e÷qe⁄\T ùd$kÕÔs¡T.
‘·Á‘· #·+Á<äeTdü+ X¯óÁuÛÑ+ X¯ó<ä∆düŒ¤{Ïø£düìïuÛÑyéT ˆ
$e÷q+ yêdüT<˚edü´ bÕ]C≤‘·eHêÁ•‘·yéT ˆˆ 12 ˆˆ
#·‘·Tsꛫs¡eTHÍ|üeT´+ #·‘·Tk˛Ôs¡Ddü+j·TT‘·yéT ˆ
ÁbÕø±¬s’s¡›X¯_Ûs¡T´ø£Ô+ <äTsê<Ûäs¡¸+ düT<äTs¡ZeTyéT ˆˆ 13 ˆˆ
kÕŒ¤{Ϭø’s¡àD¶ô|’s¡T´ø£Ô+ <˚esê»>∑èôVA|üeTyéT ˆ
düTes¡ídüÔeT“kÕVü≤Áôd’' düs¡«‘·' düeT\+ø£è‘·yéT ˆˆ 14 ˆˆ
ùV≤eTk˛bÕqdü+j·TTø£Ô+ HêHês¡‘√ï|üXÀ_Û‘·yéT ˆ
~e´dæ+Vü‰düH√ù|‘·+ düs¡«XÀuÛ≤düeTì«‘·yéT ˆˆ 15 ˆˆ
düs√_Û' kÕ«<äTbÕ˙jÓÆTs¡ïB_ÛXÀÃ|üXÀ_Û‘·yéT ˆ
Hêsêj·TD|ü¬s’' X¯ó<Ó∆Ìπs«<ë<Ûä´j·Tq‘·‘·Œ¬s’' ˆˆ 16 ˆˆ
jÓ÷–_ÛX¯Ã düe÷ø°s¡í+ <Ûë´j·T~“¤' |ü⁄s¡Twü+ Vü≤]yéT ˆ
düTÔe~“¤' dü‘·‘·+ eTÁHÓÔs¡ïeTdü´~“¤X¯Ã e÷<ÛäeyéT ˆˆ 17 ˆˆ
nø£ÿ&É dü«#·Ãy¤ TÓ qÆ #·+Á<äTì‘√, ìs¡à\yÓTqÆ düŒ{¤ øÏ +£ ‘√ düe÷qyÓTqÆ <ëìì bÕ]C≤‘· eHêHêïÁX¯sTT+∫j·TTqï
yêdüT<˚e⁄ì $e÷Hê˙ï, Hê\TZ <ë«sê\Tø£*Z Hê\TZ‘√s¡D≤\‘√ ≈£L&ç |ü~ÁbÕø±sê\Tø£*Z kÕ{Ï˝Òì<Ó’
 q\u…’ @&Ée n<Ûë´j·T+ 411

‹s¡dÿü ]+|ü‘>· ì∑ ~, bı+<ä{≤ìøÏ ø£wkºü Õ<Û´ä yÓTqÆ ~, düŒ{¤ øÏ e£ TDT\‘√ #˚jT· ã&çq eT+≥bÕ\‘√ ≈£L&çq~, <˚y+˚ Á<äTì
>∑èVü≤+‘√ b˛\Ã<ä–q<Ó’ n+‘·≥ düÔ+uÛ≤\‘√ n\+ø£]+|üã&çq~, ã+>±s¡TyÓT≥¢‘√ ãVüQ$<Ûë˝…’q eTDT\‘√
≈£L]Ãq ÁX‚wü˜yÓTÆq dæ+Vü‰düq+ ø£*Z nìïXÀuÛÑ\‘√qT ˇbÕŒs¡Tq~ Hêsêj·TD uÛÑeq+. nø£ÿ&É s¡T∫>∑\ »\+ ø£\
ø=\qT\T q<äT\T ñqï$. Hêsêj·TDTì j·T+<ëdü≈î£ ˝Ô ’… y˚<ë<Û´ä j·Tq|üsT¡ ˝…’ X¯ó<äT˝∆ q’… jÓ÷>∑T\T nø£ÿ&É $wüßeí ⁄qT
<Ûë´ìdüTÔ+{≤s¡T. eT+Á‘ê\‘√ Vü≤]ì k˛ÔÁ‘·+ #˚dü÷Ô qeTdüÿ]düTÔ+{≤s¡T.
‘·Á‘· <˚yê~Û<˚edü´ $c˛ís¡eT$T‘˚»dü' ˆ
sêC≤q' düs¡«ø±\+ ‘·T eTVæ≤e÷q+ Á|ü≈£îs¡«‘˚ ˆˆ 18 ˆˆ
>±j·TìÔ #Ó’e qè‘·´ìÔ $˝≤dæH√´ eTH√Vü≤sê' ˆ
ÁdæÔjÓ÷ j·TÚeqXÊ*q´' dü<ë eTD¶q‘·‘·Œsê' ˆˆ 19 ˆˆ
nø£ÿ&É sêE\T <˚yê~Û<e˚ ⁄&ÉT n$T‘· ‘˚»dü«+‘·T&Óq’ $wüßeí ⁄eTVæ≤eTqT nìïø±˝≤˝À¢qT Á|üX+¯ dædTü +Ô {≤s¡T.
eTH√Vü≤s¡T˝…’q $˝≤dæqT\T j·Te«q+‘√ Á|üø±•düTÔ+{≤s¡T. m\¢|ü⁄&ÉT n\+ø±s¡eT+<ëdüø£Ô˝…’ Ád”Ô\T bÕ≥\T
bÕ&ÉT‘·÷ qè‘·´+ #˚düTÔ+{≤s¡T.
Ç˝≤eè‘˚ |ü<äàesêí »eT÷“s¡dü|òü˝≤•q' ˆ
Á‘·jÓ÷<äX¯düVü≤ÁkÕDÏ esê¸D≤+ #· dæúsêj·TTwü' ˆˆ 20 ˆˆ
Ç˝≤eè‘· es¡¸+˝À ìedæ+#˚yês¡T |ü<äà+e+{Ï es¡í+ ø£\yê¬s’ »+ã÷|òü\`s¡kÕ\T ùd$dü÷Ô |ü<äeT÷&ÉT
y˚˝Ò+&ÉT¢ ∫sêj·TTe⁄˝…’ ñ+{≤s¡T.
uÛ≤s¡‘˚wüß ÁdæÔj·T' |ü⁄+k˛ HêHêesêí' Á|üø°]Ô‘ê' ˆ
HêHê <˚yês¡ÃH˚ j·TTø±Ô HêHêø£sêàDÏ ≈£îs¡«‘˚ ˆˆ 21 ˆˆ
uÛ≤s¡‘·es¡¸+˝À Ád”Ô\T, |ü⁄s¡Twüß\T ≈£L&É nH˚ø£ esêí˝À¢ ñ+{≤s¡T. nH˚ø£ <˚e‘·\qT |üPõkÕÔs¡T. ø£s¡à
\H˚ø±\T #˚düTÔ+{≤s¡T.
|üs¡e÷j·TT' düà è‘·+ ‘˚cÕ+ X¯‘·+ esê¸DÏ düTÁe‘ê' ˆ
qejÓ÷»qkÕVü≤Ádü+ es¡¸y˚T‘·Á‘·Œø°]Ô‘·yéT ˆˆ 22 ˆˆ
ø£s¡àuÛÑ÷$T]j·T+ $ÁbÕ' qsêD≤eT~Ûø±]D≤yéT ˆ
yê] |üs¡e÷j·TTsê›j·T+ q÷s¡Te‘·‡sê\T. á uÛ≤s¡‘· es¡¸+ ‘=$Tà~y˚\ jÓ÷»Hê\ yÓ’XÊ\´+ ø£\~.
~«E˝≤sê! Ç~ n~Ûø±s¡+ ø£\ eTqTwüß´\≈£î ø£s¡àuÛÑ÷$T.
eTùV≤ÁH√› eT\j·T' düVü≤´' X¯øÏÔe÷qèø£å|üs¡«‘·' ˆˆ 23 ˆˆ
$q∆´X¯Ã bÕ]j·÷Á‘·X¯Ã dübÕÔÁ‘· ≈£î\|üs¡«‘ê' ˆ
Ç+Á<äB«|ü' ø£ùds¡Tø±àHé ‘êÁeT|üs√í >∑uÛÑdæÔe÷Hé ˆˆ 24 ˆˆ
412 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Hê>∑B«|üdüÔ<∏ë kÂyÓ÷´ >∑q∆s¡«düÔ«<∏ä yês¡TD' ˆ
nj·TqTÔ qeeTùdÔcÕ+ B«|ü' kÕ>∑s¡dü+dæú‘·' ˆˆ 25 ˆˆ
eTùV≤+Á<äeTT, eT\j·TeTT, düVü≤´eTT, X¯øÏÔeT+‘·eTT, ãTTø£å |üs¡«‘·eTT, $+<Ûä´|üs¡«‘·+, bÕ]j·÷Á‘·+
nH˚ @&ÉT á es¡¸+˝À ñqï |üs¡«‘ê\T. Ç+Á<ä B«|ü+, ø£ùds¡Tø£à+, ‘êÁeT|üs¡í+, >∑uÛÑdæÔeT+‘·+, Hê>∑B«|ü+,
kÂeT´+, >∑+<Ûäs¡«+, yês¡TD+ nH˚ B«bÕ\‘√ bÕ≥T á B«|ü+ düeTTÁ<äeT+<äTqï ‘=$Tà<√ dü+K´ ø£\~.
jÓ÷»HêHê+ düVü≤Ádü+ ‘·T B«b˛-j·T+ <äøÏåD√‘·Ôs¡' ˆ
|üPπs« øÏsê‘êdüÔkÕ´H˚Ô |ü•Ãy˚T j·TeHêdüÔ<∏ë ˆˆ 26 ˆˆ
á B«|ü+ <äøÏåD√‘·Ôs¡~X¯\≈£î y˚sTT jÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+ yê´|æ+∫ ñqï~. BìøÏ ‘·÷s¡TŒq ∫e]uÛ≤>∑+˝À
øÏsê‘·T\T |ü&ÉeT{Ï ø=dü˝À j·Teq C≤‹yês¡T ìedækÕÔs¡T.
Áu≤Vü≤àD≤' ø£åÁ‹j·÷ yÓ’XÊ´ eT<Û˚´ X¯SÁ<ëdüÔ<∏Ó’e #· ˆ
ÇC≤´j·TT<ä∆eDÏC≤´_Ûs¡«s¡Ôj·TqÔ´Á‘· e÷qyê' ˆˆ 27 ˆˆ
B«|ü eT<Û´ä uÛ≤>∑+˝À Áu≤Vü≤àD ø£Áå ‹j·T yÓX’ ´¯ X¯SÁ<äC≤‹ »qT\T ìedækÕÔsT¡ . Çø£ÿ&ç esêí\yês¡T Áø£eT+>±
j·TC≤„\T, j·TT<ë∆\T, yêDÏ»´+ nH˚ eè‘·TÔ\‘√ Jeq+ kÕ–kÕÔs¡T.
ÁdüeH˚Ô bÕeHê q<ä´' |üs¡«‘˚uÛÀ´ $ì'düè‘ê' ˆ
X¯‘·Á<äTX¯ÃÁq›uÛ≤>± #· düs¡j·T÷s¡´eTTHê ‘·<∏ë ˆˆ 28 ˆˆ
Çsêer $‘·kÕÔ #· $bÕXÊ <˚$ø± ≈£îVüA' ˆ
>√eTr <Ûä÷‘·bÕbÕ #· u≤VüQ<ë #· <äèwü<ä«r ˆˆ 29 ˆˆ
øö•ø° ˝ÀVæ≤˙ #˚‹ Væ≤eTe‘êŒ<äì'düè‘ê' ˆ
Çø£ÿ&É |üs¡«‘ê\qT+&ç Á|üeVæ≤+#˚ |ü$Á‘·q<äT\T ≈£L&É ñHêïsTT. X¯‘·Á<äTe⁄, #·+Á<äuÛ≤>∑, düs¡j·TT,
j·TeTTq, Çsêe‹, $‘·düÔ, $bÕX¯, <˚$ø£, ≈£îVüA, >√eT‹, <Ûä÷‘·bÕ|ü, u≤VüQ<ä, <äèwü<ä«‹, øö•øÏ, ˝ÀVæ≤ì
nì n$ Væ≤eTe‘·Œs¡«‘·bÕ<äÁ|ü<˚X¯+qT+&ç ãj·T\T<˚]q$.
y˚<ädüà è‹πs«<äer Áe‘·|ò”Tï Á‹~yê ‘·<∏눈 30 ˆˆ
|üsêíXÊ #·q›Hê #Ó’e dü#·s¡àD´er düTsê ˆ
ì~XÊ y˚Á‘·e‘ê´|æ bÕ]j·÷Á‘êÁX¯j·÷' düà è‘ê' ˆˆ 31 ˆˆ
y˚<ädüàè‹, y˚<äe‹, Áe‘·|òæTï, Á‹~e, nH˚~ |üsêíX¯, #·q›q, #·s¡àD«‹, düTs¡, $~X¯, y˚Á‘·e‹ nH˚
q<äT\T bÕ]j·÷Á‘· |üs¡«‘êHêïÁX¯sTT+∫q$.
qs¡à<ë düTs¡kÕ XÀD√ <äXÊsêí #· eTVü‰qB ˆ
eTHê›øÏ˙ ∫Á‘·≈£L{≤ ‘êeTd” #· |æXÊ∫ø± ˆˆ 32 ˆˆ
 q\u…’ @&Ée n<Ûë´j·T+ 413

∫Á‘√‘·Œ˝≤ $XÊ˝≤ #· eTxE˝≤ yê\TyêVæ≤˙ ˆ

ãTTø£åe‘êŒ<äC≤ q<ä´' düs¡«bÕ|üVü≤sê qèD≤yéT ˆˆ 33 ˆˆ
qs¡à<ä, düTs¡dü, XÀD, <äXÊs¡í, eTVü‰q~, eT+<ëøÏì, ∫Á‘·≈£L≥, ‘êeTdæ, |æXÊ∫ø£, ∫Á‘√‘·Œ\, $XÊ\,
eT+E\, yê\TyêVæ≤ì nH˚$ ãTTø£åe‘·Œs¡«‘·+ qT+&ç ãj·T\T<˚πs$. eTqTE\ bÕbÕ\ìï+{Ïì q•+|ü#˚ùd
q<äT\T
‘ê|” |üjÓ÷w”í ì]«Hê∆´ oÁ|òüTÀ<ë #· eTVü‰qBˆ
$Hêï yÓ’‘·s¡D° #Ó’e ã˝≤ø± #· ≈£îeTT<ä«r ˆˆ 34 ˆˆ
‘·<∏ë #Ó’e eTVü‰>öØ <äTsêZ #êqÔ'•˝≤ ‘·<∏ë ˆ
$q∆´bÕ<äÁ|üdü÷‘êdüTÔ q<ä´' bÕ|üVü≤sê qèD≤yéT ˆˆ 35 ˆˆ
‘ê|æ, |üjÓ÷wæí, ì]«+<Ûä´, oÁ|òüTÀ<ä nH˚ eTVü‰q~ $qï yÓ’‘·s¡DÏ, ã˝≤ø±, ≈£îeT<ä«‹, eTVü‰>ö], <äTs¡Z,
n+‘·•Ù\ nH˚ q<äT\T $+<Ûä´|üs¡«‘· bÕ<ë\qT+&ç ãj·T\T<˚πs$. qs¡T\ bÕbÕ\qT yÓ+≥H˚ q•+|ü#˚ùd$.
>√<ëeØ ;ÛeTs¡B∏ ø£èwüíy˚D° #· eX¯´‘êˆ
‘·T+>∑uÛÑÁ<ë düTÁ|üjÓ÷>± ø±y˚Ø #· ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 36 ˆˆ
<äøÏåD≤|ü<∏äq<ä´düTÔ düVü≤´bÕ<ë~«ì'düè‘ê' ˆ
ãTT‘·Te÷˝≤ ‘êÁeT|üØí |ü⁄D´e‘·T´‘·Œ˝≤er ˆˆ 37 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD√‘·ÔeTT˝≤sê! >√<äe], ;ÛeTs¡~∏, ø£èwüíy˚DÏ, eX¯´‘·, ‘·T+>∑uÛÑÁ<ä, düTÁ|üjÓ÷>∑, ø±y˚] nH˚$
düVü≤´|üs¡«‘· bÕ<äÁ|ü<˚X¯+qT+&ç ãj·T\T<˚]q <äøÏåD≤|ü<∏äq<äT\T. ãTT‘·Te÷\, ‘êÁeT|ü]í, |ü⁄D´e‹, ñ‘·Œ˝≤e‹
nH˚ q<äT\T.
eT\j·÷ìï'düè‘ê q<ä´' düsê«' o‘·»˝≤' düàè‘ê' ˆ
ãTTwæ≈£î˝≤´ Á‹kÕe÷ #· >∑q∆e÷<äq>±$T˙ ˆˆ 38 ˆˆ
eT\j·T|üs¡«‘·+ qT+&ç ãj·T\T<˚]q$. Çe˙ï #·\¢ì ˙s¡Tø£\ Á|üdæ<ä∆q<äT\T. ãTTwæ≈£î\´ Á‹kÕeT
nH˚$ >∑+<Ûäe÷<äq |üs¡«‘êÁX¯j·÷\T.
øÏåÁbÕ |ü˝≤•˙ #Ó’e ãTTw”ø± e+X¯<Ûë]D° ˆ
X¯óøÏÔeT‘êŒ<ädüx±®‘ê' düs¡«bÕ|üVü≤sê qèD≤yéT ˆˆ 39 ˆˆ
øÏåÁ|ü, |ü˝≤•ì, ãTTw”ø£, e+X¯<Ûë]DÏ nH˚ q<äT\T X¯óøÏÔeT‘Y |üs¡«‘· bÕ<ä+˝À |ü⁄{Ϻq$. Ç$ eTqTE\
bÕbÕ\ìï+{Ïì q•+|ü#˚ùd$.
ÄkÕ+ q<äT´|üq<ä´X¯Ã X¯‘·XÀ ~«»|ü⁄vZyê' ˆ
düs¡«bÕ|üVü≤sê' |ü⁄D≤´' kÕïq<ëHê~ø£s¡àdüT ˆˆ 40 ˆˆ
414 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
$Á|ü⁄˝≤sê! á q<äT\≈£î ñ|üq<äT\T e+<ä\ø=\~ ñqï$. ne˙ï |ü⁄D´Á|ü<ë˝Ò. kÕïq<ëHê~ø£s¡à\
e\¢ nìï bÕbÕ\qT ‘=\–+#˚y˚.
‘êdæ«y˚T ≈£îs¡TbÕx±Ã˝≤ eT<Ûä´<˚XÊ<äjÓ÷ »Hê' ˆ
|üPs¡«<˚XÊ~ø±XËÃÌe ø±eTs¡÷|üìyêdæq' ˆˆ 41 ˆˆ
|ü⁄ÁD≤¶' ø£*+>± eT>∑<Ûë <ëøÏåD≤‘ê´X¯Ã ø£è‘·‡ïX¯' ˆ
‘·<∏ë |üsêHêÔ' kÂsêÁwüºX¯SÁ<ëV”≤Hê-düÔ<∏ë-s¡T“<ë' ˆˆ 42 ˆˆ
e÷\ø± eT\bÕXËÃÌe bÕ]j·÷Á‘·ìyêdæq' ˆ
kÂMsê' ôd’q∆yê VüAD≤ e÷˝≤´ u≤˝≤´ ìyêdæq' ˆˆ 43 ˆˆ
yêì˝À ≈£îs¡TbÕ+#ê\ <˚XÊ\ eT<Ûä´<˚X¯+ yÓTT<ä˝…’q yêì ‘·÷s¡TŒ<˚X¯ ÁbÕ+‘ê\ »qT\T ø±eTs¡÷|ü
<˚X¯eT+<ä* Á|ü»\T, |ü⁄+Á&ÉT\T, ø£*+>∑T\T, eT>∑<ÛäT\T dü+|üPs¡í <äøÏåD ÁbÕ+‘·»qT\T. n|üsê+‘· <˚X¯yêdüT\T
kÂsêÁwüº X¯SÁ<äT\T, ns¡T“<äT\T ‘·≈£îÿe C≤‹ Á|ü»\T. e÷\≈£î\T, eT\≈£î\T bÕ]j·÷Á‘·eT+<äT ìedæ+#˚yês¡T
kÂMs¡T\T, dæ+<ÛäT ÁbÕ+rj·TT\T, VüADT\T, e÷\T´\T, u≤\T´\T nø£ÿ&É ìedæ+#˚yês¡T.
e÷Á<ë sêe÷düÔ<∏Ó’yêÁHê∆' bÕs¡d”ø±düÔ<∏Ó’e #· ˆ
ÄkÕ+ |æãìÔ dü*\+ edüìÔ dü]‘ê+ dü<ë ˆˆ 44 ˆˆ
e÷Á<äT\T, Ä+Á<ÛäT\T nfÒ¢ bÕs¡o≈£î\T |üPs¡«+ ù|s=ÿqï q<äT\ ˙{Ïì Á‘ê>∑T‘ês¡T. Ä qBrsê˝À¢
ìedækÕÔs¡T.
#·‘ê«] uÛ≤s¡‘˚ eπs¸ j·TT>±ì ø£ejÓ÷-ÁãTeHé ˆ
ø£è‘·+ Á‘˚‘ê <ë«|üs¡xà ø£*XÊÃq´Á‘· q ø£«∫‘Y ˆˆ 45 ˆˆ
uÛ≤s¡‘·es¡¸+˝À Hê\T>∑T j·TT>±\ì |ü+&ç‘·T\T ìs¡ísTT+∫Hês¡T. ø£è‘· Á‘˚‘ê <ë«|üs¡ ø£*j·TT>±\ì
yêìøÏ ù|s¡T¢. n$ y˚πs mø£ÿ&Ü ˝Òe⁄.
j·÷ì øÏ+|ü⁄s¡TcÕ<ë´ì esê¸D´cº eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
q ‘˚wüß XÀø√ Hêj·÷k˛ H√<˚«>∑' ≈£åî<䓤j·T+ q #· ˆˆ 46 ˆˆ
dü«kÕú' Á|üC≤ ìsê‘·v±ÿ' düs¡«<äT'K$e]®‘ê' ˆ
s¡eTH˚Ô $$<ÛÓ’ sꓤyÓ’' düsê«X¯Ã dæús¡j·TÚeHê' ˆˆ 47 ˆˆ
eTVü≤s¡T¸˝≤sê! øÏ+|ü⁄s¡Twües¡¸+ yÓTT<ä˝…’q mì$T~+{Ï˝À XÀø£+, Äj·÷dü+, Äø£*, ñ<˚«>∑+
ñ+&Ée⁄. nø£ÿ&ç Á|ü»\T s√>∑s¡Væ≤‘·T˝…’ nìï <äT'U≤\qT+&ç $&çe&ç eT+∫dæú‹ ø£\yês¡T>± ñ+{≤s¡T. dæús¡yÓTÆq
j·TÚeq+ ø£*Z $$<ÛäuÛ≤yê\‘√ $Vü≤]düTÔ+{≤s¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ uÛÑTeqø√X¯es¡íq+ HêeT dü|üÔ#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 47 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑTeqø√X¯es¡íqeTH˚ q\u…’ @&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 47 ˆˆ
 415
nwüº#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’ mì$T<äe n<Ûë´j·T+
»+ã÷ B«|ü es¡íqyéT ` »+ã÷B«|ües¡íq+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
ùV≤eT≈£L≥–πs' X¯èv‚Z eTVü‰≈£L≥+ düTXÀuÛÑqyéT ˆ
kÕŒ¤{Ïø£+ <˚e<˚edü´ $e÷q+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 1 ˆˆ
ùV≤eT≈£L≥ |üs¡«‘· •Ks¡+ô|’q $TøÏÿ* eT+>∑fi¯ø£s¡yÓTÆ düŒ¤{Ïø£ s¡∫‘·yÓTÆ >=|üŒ<ä>∑T <˚e<˚e⁄&Ó’q |üs¡y˚Twæ˜
$e÷qeTTqï~.
‘·Á‘· <˚yê~Û<˚edü´ uÛÑ÷‘˚X¯dü´ Á‹X¯S*q' ˆ
<˚yê' dü]¸>∑D≤' dæ<ë∆' |üPC≤+ ì‘·´+ Á|ü≈£îs¡«‘˚ ˆˆ 2 ˆˆ
nø£ÿ&É ãTTwæ düeT÷Vü≤+‘√ <˚e‘·\T, dæ<äT∆\T, <˚yê~Û<˚e⁄&ÉT, Á‹X¯S\<Ûë], uÛÑ÷‘·|ü‹ nsTTq •e⁄ì
ì‘·´+ |üPõdüTÔ+{≤s¡T.
dü <˚yê´ –]X¯' kÕs¡∆+ eTVü‰<˚˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
uÛÑ÷‘Ó’' |ü]eè‘√ ì‘·´+ uÛ≤‹ ‘·Á‘· |æHêø£<Ûäèø˘ ˆˆ 3 ˆˆ
Ä X¯+ø£s¡T&ÉT eTVü‰<˚e⁄&ÉT |æHêø£eTTqT <Ûä]+∫ uÛÑ÷‘·>∑D+ |ü]y˚wæº+#·>± <˚$‘√≈£L&É m\¢|ü⁄&ÉT
Á|üø±•düTÔ+{≤&ÉT.
$uÛÑø£Ô#ês¡T•Ks¡' ¬ø’˝≤k˛ j·TÁ‘· |üs¡«‘·' ˆ
ìyêdü' ø√{Ïj·Tøå±D≤+ ≈£îuÒs¡dü´ #· BÛeT‘·' ˆˆ 4 ˆˆ
y˚s¡T y˚s¡T>± n+<äyÓTÆq •Ksê\Tqï ¬ø’˝≤dü|üs¡«‘·+ ø√{Ï dü+K´>∑\ j·T≈£åî\≈£î, BÛeT+‘·T&É>∑T ≈£îuÒs¡TìøÏ
≈£L&É ìyêdüeTT>± ñqï~.
‘·Á‘ê|æ <˚e<˚edü´ uÛÑekÕ´j·T‘·q+ eTVü≤‘Y ˆ
eT+<ëøÏ˙ ‘·Á‘· |ü⁄D≤´ s¡e÷´ düT$eT˝À<äø± ˆˆ 5 ˆˆ
nø£ÿ&É ≈£L&É <˚e<˚e⁄&É>∑T áX¯«s¡Tì >=|üŒeT+~s¡+ ø£\<äT. nø£ÿ&É |ü⁄D´e‹ n+<äeTT ìs¡à\eTT˝…’q
»˝≤\T>∑\ Äø±X¯>∑+>∑ ñqï~.
qB HêHê$<ÛÓ’' |ü<Ó’às¡H˚¬ø’' düeT\+ø£è‘ê ˆ
<˚e<ëqe>∑+<Ûäs¡«j·Tø£åsêø£ådüøÏqï¬s’' ˆˆ 6 ˆˆ
ñ|üdüŒèwüº»˝≤ ì‘·´+ düT|ü⁄D≤´ düTeTH√s¡e÷ ˆ
nHê´X¯Ã q<ä´' X¯‘·X¯' dü«s¡í|ü<Ó’às¡\+ø£è‘ê' ˆˆ 7 ˆˆ
Ä q~ nH˚ø£ $<Ûë˝…’q |ü<ëà\‘√ n\+ø£è‘·yÓTÆq~. <˚e‘·\T, sêø£ådüT\T, >∑+<Ûäs¡T«\T, <ëqe⁄\T,
øÏqïs¡T\T ùd$+#˚ »\+ ø£\<Ó’ $TøÏÿ* |ü⁄D´<ëj·Tø£eTT eTH√Vü≤s¡yTÓ Æ Á|üø±•düT+Ô ~. nø£ÿ&É ã+>±s¡T ø£eT˝≤\‘√
Ç‘·s¡ q<äT\T≈£L&É e+<ä\ ø=\~ ñqï$.
416 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘êkÕ+ ≈£L˝Ò ‘·T <˚edü´ kÕúHêì |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
<˚e]¸>∑DEcÕºì ‘·<∏ë Hêsêj·TDdü´ ‘·T ˆˆ 8 ˆˆ
‘·kÕ´|æ •Kπs X¯óÁuÛÑ+ bÕ]C≤‘·eq+ X¯óuÛÑyéT ˆ
‘·Á‘· X¯Áø£dü´ $|ü⁄\+ uÛÑeq+ s¡‘·ïeTD϶‘·yéT ˆˆ 9 ˆˆ
Ä q<äT\ rs¡Á|ü<˚X¯+˝À uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT |üs¡y˚Twæ˜ kÕúHê\THêïsTT. <˚eãTTwüß\ düeT÷Vü≤+ ùd$+#˚
Hêsêj·TD <˚e⁄ìøÏ dü+ã+~Û+∫q bÕ]C≤‘· eq+ Ä |üs¡«‘· •Ks¡+ô|’ ñqï~. n+<äT˝À eTDT\\+ø£]+∫q
Ç+Á<äuÛÑeqeTTqï~.
kÕŒ¤{Ïø£düÔ+uÛÑdü+j·TTø£Ô+ ùV≤eT>√|ü⁄s¡XÀ_Û‘·yéT ˆ
‘·Á‘ê<∏ä <˚e<˚edü´ $c˛í]«XÊ«‘·àq' Á|üuÛÀ' ˆˆ 10 ˆˆ
|ü⁄D´+ #· uÛÑeq+ s¡eT´+ düs¡«s¡‘√ï|üXÀ_Û‘·yéT ˆ
‘·Á‘· Hêsêj·TD' le÷Hé \øå±à´ düVü≤ »>∑‘·Œ‹' ˆˆ 11 ˆˆ
düŒ¤{Ïø£eTDT\ düÔ+uÛ≤\‘√, ã+>±s¡T >√|ü⁄sê\‘√ Á|üø±•+#˚ Ä uÛÑeq+˝À <˚e⁄&ÉT $X¯«s¡÷|ü⁄&ÉT Á|üuÛÑTe⁄
nsTTq $wüßíe⁄ eT+~s¡+ |ü⁄D´eTT, eTH√Vü≤s¡eTT, düs¡«s¡‘·ï XÀ_Û‘·yÓTÆ ñqï~. <ëì˝À ˝Àø±\≈£î Á|üuÛÑTe⁄
leT+‘·T&Ó’q Hêsêj·TDT&ÉT \ø°åà <˚$‘√ ìedædüTÔ+{≤&ÉT.
ÄùdÔ düπs«X¯«s¡' ÁX‚wü˜' |üP»´e÷q' düHê‘·q' ˆ
‘·<∏ë #· edüT<Ûëπs ‘·T edü÷Hê+ s¡‘·ïeTD϶‘·yéT ˆˆ 12 ˆˆ
kÕúHêHêeTT‘·ÔeT+ |ü⁄D´+ <äTsê<Ûäs¡¸+ düTs¡~«cÕyéT ˆ
s¡‘·ï<Ûëπs –]eπs dü|üÔظD≤+ eTVü‰‘·àHêyéT ˆˆ 13 ˆˆ
dübÕÔÁX¯e÷DÏ |ü⁄D≤´ì dæ<ë∆yêôd’s¡T´‘êì #· ˆ
‘·Á‘· ôV’≤eT+ #·‘·Tsꛫs¡+ eÁ»˙˝≤~eTD϶‘·yéT ˆˆ14 ˆˆ
düT|ü⁄D´+ dü<äekÕúq+ ÁãVü≤àD√-e´ø£Ô»qàq' ˆ
‘·Á‘· <˚es¡¸jÓ÷ $ÁbÕ' dæ<ë∆ ÁãVü≤às¡¸jÓ÷-|üπs ˆˆ 15 ˆˆ
ñbÕdü‘˚ <˚e<˚e+ |æ‘êeTVü≤eT»+ |üs¡yéT ˆ
n‘·&ÉT düπs«X¯«s¡T&ÉT ñ‘·ÔeTT&ÉT |üPE´&ÉT düHê‘·qT&ÉT ≈£L&É. n<˚ $<Ûä+>± edüT<Ûës¡ nH˚ Á|ü<˚X¯+˝À
eTDT\\+ø£]+∫q~ edüTe⁄\ |ü⁄D´ø£s¡yÓTÆq~. sêø£ådüT˝…<äTs=ÿq˝Òì ñ‘·ÔeTkÕúqeTTqï~. s¡‘·ï<Ûës¡eTH˚ |üs¡«‘·
ÁX‚wü˜+˝À eTVü‰‘·Tà˝…’q dü|üÔs¡T¸\ |ü⁄D´ø£sê\T, @&ÜÁX¯e÷\T dæ<äT∆\ ìyêkÕ\‘√ ≈£L&ç ñqï$. nø£ÿ&É düTes¡í
ì]à‘·eTT Hê\TZ<ë«sê\T eüÁC≤\T ˙\eTDT\T yÓTT<ä˝…’q yê{Ï‘√ n\+ø£è‘ê\T, $TøÏÿ* |ü⁄D´<ëj·Tø£yÓTÆ |ü⁄≥Tºø£
‘Ó*j·Tì ÁãVü≤àìyêdü kÕúqeTTqï~. nø£ÿ&É <˚es¡T¸\T Áu≤Vü≤àDT\T dæ<äT∆\T Ç‘·s¡ ÁãVü≤às¡T¸\TqT <˚e<˚e⁄&ÉT
|æ‘êeTVüQ&ÉT nE&ÉT nsTTq ÁãVü≤àqT |üPõdüTÔ+{≤s¡T:
 q\u…’ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 417

dü¬s’«' düeT÷Œõ‘√ ì‘·´+ <˚yê´ düVü≤ #·‘·Ts¡TàK' ˆˆ 16 ˆˆ

ÄùdÔ Væ≤‘êj·T ˝Àø±Hê+ XÊHêÔHê+ |üs¡e÷ >∑‹' ˆ
m\¢|ü⁄&ÉT n+<äs¡T |üPõ+|ü>± <˚$‘√ ≈£L&É ÁãVü≤à XÊ+‘·T˝…’q jÓ÷>∑T\≈£î |üs¡eTÁbÕ|ü⁄´&Ó’ ˝Àø±\
Væ≤‘·+ ø√] ìedædüTÔ+{≤&ÉT.
‘·ôd’´ø£ X¯èvZ•Kπs eTVü‰|ü<Ó’às¡\+ø£è‘˚ ˆˆ 17 ˆˆ
dü«#êäeTè‘·»\+ |ü⁄D´+ düT>∑q∆+ düTeTVü≤‘·‡s¡' ˆ
C…’^wüyê´ÁX¯eT+ |ü⁄D´+ jÓ÷^ÁHÓ›Ìs¡T|üùd$‘·yéT ˆˆ 18 ˆˆ
Ä ÁbÕ+‘·|ü⁄ ˇø£ •Ks¡+ô|’ uÛ≤>∑+˝À ÁX‚wü˜yÓTÆq |ü<ëà\T ø£\~ ìs¡à\yÓTÆq neTè‘·|ü⁄ ˙s¡T ø£\~
|ü⁄D´ø£s+¡ eT+∫ |ü]eTfi¯+ ø£\ >=|üŒ ø=\qTqï~. nø£ÿ&É jÓ÷^X¯«s¡T\T ùd$düTqÔ ï C…^’ wüyê´ÁX¯eT+ |ü⁄D´Á|ü<yä TÓ Æ
ñqï~.
‘·Á‘ê--ùdÔ uÛÑ>∑yêìï‘·´+ düs¡«•ôw’´' düe÷eè‘·' ˆ
Á|üXÊqÔ<√ôw’s¡≈£åîÁ<Ó’Ás¡“Vü≤à$~“¤s¡àVü‰‘·à_Û' ˆˆ 19 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT C…’^wüe⁄´&ÉT •wüß´\‘√ nø£ÿ&É m\¢|ü⁄&ÉT ìedædüTÔ+{≤&ÉT. Ä •wüß´\T, <√wüs¡Væ≤‘·T\T,
ñ‘·ÔeTT\T, ÁãVü≤àC≤„q+ ø£\ eTVü‰‘·Tà\T.
X¯+UÀ eTH√Vü≤s¡XËÃÌe øö•ø£' ø£èwüí @e #· ˆ
düTeTHê y˚<äyê<äX¯Ã •cÕ´düÔdü´ Á|ükÕ<ä‘·' ˆˆ 20 ˆˆ
düs¡«jÓ÷>∑s¡‘ê' XÊHêÔ uÛÑk˛à<ä÷∆*‘·$Á>∑Vü‰' ˆ
ñbÕdü‘˚ eTVü‰#êsê´ ÁãVü≤à$<ë´|üsêj·TD≤' ˆˆ 21 ˆˆ
X¯+KT&ÉT, eTH√Vü≤s¡T&ÉT, øö•≈£î&ÉT, ø£èwüßí&ÉT, düTeTqdüT&ÉT, y˚<äyê<äT&ÉT Ä eTVü‰‘·Tàì •wüß´\T.
Äj·Tq nqTÁ>∑Vü≤+e\¢ düs¡«jÓ÷>∑s¡‘·T\T, XÊ+‘·T\T, uÛÑdüàeT\<äT≈£îqï X¯Øs¡T\T, y˚<ë+‘· $<ë´ìwüߘ\T,
>=|üŒ Ä#ês¡T´\T ùd$düTÔ+{≤s¡T.
‘˚cÕeTqTÁ>∑Vü‰sêúj·T j·TrHê+ XÊqÔ#˚‘·kÕyéT ˆ
kÕìï<Ûä´+ ≈£îs¡T‘˚ uÛÑ÷jÓ÷ <˚yê´ düVü≤ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 22 ˆˆ
yês¡+<ä]ì nqTÁ>∑Væ≤+#·{≤ìøÏ eTùV≤X¯«s¡T&ÉT <˚$‘√ ≈£L&É XÊ+‘·eTqdüTÿ˝…’q Ä jÓ÷>∑T\≈£î
kÕìï<Ûë´qïqTÁ>∑Væ≤+∫ edædüTÔHêï&ÉT.
nH˚ø±Hê´ÁX¯e÷DÏ düT´düÔdæàHé –]es√‘·Ôy˚T ˆ
eTT˙Hê+ j·TTø£ÔeTqkÕ+ düsê+dæ dü]‘·düÔ<∏ë ˆˆ 23 ˆˆ
Ä |üs¡«‘· ÁX‚wü˜+˝À ÄÁX¯e÷\H˚ø£eTTHêïsTT. jÓ÷>∑ìwüߘ˝…’q eTTqT\≈£î dü+ã+~Û+∫qe$. düs¡düT‡\T
ôd\j˚Ts¡T¢ ≈£L&Ü ñHêïsTT.
418 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘˚wüß jÓ÷>∑s¡‘ê $ÁbÕ C≤|üø±' dü+j·T‘˚Áì›j·÷' ˆ
ÁãVü≤àD≤´düø£ÔeTqk˛ s¡eTH˚Ô C≤„q‘·‘·Œsê' ˆˆ 24 ˆˆ
Ä ÄÁX¯e÷˝À¢ jÓ÷>∑‘·‘·Œs¡T\T, »|üìwüߘ\T, õ‘˚+Á~j·TT\T |üs¡ÁãVü≤àeT+<äT eTqdüT\>∑ï+ #˚dæqyês¡T.
C≤„q‘·‘·Œs¡T˝…’q Áu≤Vü≤àDT\T dü+‘√wü+‘√ ø±\+ >∑&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡T.
Ä‘·àHê´‘êàqe÷<Ûëj·T •U≤H˚Ô |üs¡´edæú‘·yéT ˆ
<Ûë´j·TìÔ <˚eMTXÊq+ j˚Tq düs¡«$T<ä+ ‘·‘·yéT ˆˆ 25 ˆˆ
Ä‘·àj·T+<ë‘·àqT ì*|æ •U≤Á>∑ uÛ≤>∑+˝À ì*∫q <˚e⁄ì á $X¯«eT+‘ê yê´|üÔyÓTÆj·TTqï Ä áX¯«s¡TH˚
<Ûë´ìdüTÔ+{≤s¡T.
düTy˚T|òüT+ yêdüekÕúq+ düVü≤ÁkÕ~‘·´düìïuÛÑyéT ˆ
‘·Á‘ê--ùdÔ uÛÑ>∑yêìÁq›' X¯#ê´ düVü≤ düTπsX¯«s¡' ˆˆ 26 ˆˆ
y˚sTTeT+~ dü÷s¡T´\‘√ düe÷qyÓTÆq ø±+‹>∑\ düTy˚T|òüTeTH˚ yêdüekÕúq+˝À uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Ç+Á<äT&ÉT
X¯N<˚$‘√ ≈£L&É ìedædüTÔ+{≤&ÉT.
>∑»XË’˝Ò ‘·T <äTsêZj·÷ uÛÑeq+ eTDÏ‘√s¡DyéT ˆ
ÄùdÔ uÛÑ>∑er <äTsêZ ‘·Á‘· kÕøå±qàùV≤X¯«Ø ˆˆ 27 ˆˆ
>∑»XË’\+˝À eTDÏ‘√s¡DeTTqï <äTsêZ<˚$ uÛÑeqeTTqï~. nø£ÿ&É kÕø屑·TÔ eTùV≤X¯«] nsTTq <äTsêZ<˚$
ìedæ+#·T#·Tqï~.
ñbÕdü´e÷Hê $$<ÛÓ’' X¯øÏÔuÛÒ<Ó’]‘·düÔ‘·' ˆ
|”‘ê« jÓ÷>±eTè‘·+ \u≤∆« kÕøå±<äeTè‘·yÓTÆX¯«s¡yéT ˆˆ 28 ˆˆ
ÄyÓT $$<Ûë˝…’q X¯øÏÔuÛÒ<ë\‘√ nìïyÓ’|ü⁄\ ùd$+|üã&ÉT‘·÷ jÓ÷>∑eTH˚ neTè‘êìï bÕq+#˚dæ ◊X¯«s¡yÓTÆq
neTè‘êìï bı+~j·TTqï~.
düT˙\dü´ –πs' X¯èv‚ËZ HêHê<Ûë‘·TdüeTT»®«˝Ò ˆ
sêø£åkÕHê+ |ü⁄sêDÏ düT´' düsê+dæ X¯‘·XÀ ~«C≤' ˆˆ 29 ˆˆ
nH˚ø£ <Ûë‘·Te⁄\‘√ Á|üø±•+#˚ düT˙\|üs¡«‘· •Ks¡+˝À sêø£ådüT\ |ü≥ºD≤\T e+<ä\ dü+K´˝À >∑\e⁄.
‘·<∏ë |ü⁄s¡X¯‘·+ $ÁbÕ' X¯‘·X¯èv‚Z eTVü‰#·˝Ò ˆ
kÕŒ¤{Ïø£düÔ+uÛÑdü+j·TTø£Ô+ j·Tøå±D≤eT$T‘Í»kÕyéT ˆˆ 30 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! X¯‘X· è¯ +>∑eTH˚ ô|<ä› |üs«¡ ‘·+ô|q’ düŒ{¤ øÏ e£ TDÏd+Ôü uÛ≤\Tø£\ |ü≥Dº ≤\T ã\XÊ\T¬sq’ j·T≈£îå \yÓH√ï
ø£\e⁄.
X‚«‘√<äs¡–πs' X¯èv‚Z düT|üs¡ídü´ eTVü‰‘·àq' ˆ
ÁbÕø±s¡>√|ü⁄s√ù|‘·+ eTDÏ‘√s¡DeTD϶‘·yéT ˆˆ 31 ˆˆ
 q\u…’ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 419

dü ‘·Á‘· >∑s¡T&É' le÷Hé kÕøå±~«wüßí]yê|üs¡' ˆ

<Ûë´‘ê« ‘·‘·Œs¡eT+ CÀ´‹sê‘·àH˚´eeT<∏ëe´j·TyéT ˆˆ 32 ˆˆ
X‚«‘√<äs¡ |üs«¡ ‘·•Ks¡+ô|’ ÁbÕø±sê\T, >√|ü⁄sê\T, eTDÏ‘√s¡D≤\T >∑\ eTVü‰‘·Tà&ÉT >∑sT¡ &ÉTì |ü⁄s¡eTTqï~.
nø£ÿ&É leT+‘·T&Ó’q >∑s¡T&ÉT&ÉT kÕø屑·TÔ ¬s+&Ée $wüßíe⁄e˝… Ä |üs¡+CÀ´‹ì <Ûë´ì+∫ nE&Ó’q |üs¡ÁãVü≤àqT
Ä‘·à˝À <Ûë´ìdü÷Ô ìedædüTÔ+{≤&ÉT.
nq´#·Ã uÛÑeq+ |ü⁄D´+ lX¯èv‚Z eTTì|ü⁄vZyê' ˆ
l<˚yê´' düs¡«s¡‘êï&ÛÉäÛ´+ ôV’≤eT+ düeTDÏ‘√s¡DyéT ˆˆ 33 ˆˆ
eTTì|ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! lX¯è+>∑eT+<äT düeTdüÔs¡‘·ïdü+|üqïeTT, Væ≤s¡Dàj·TeTT, eTDÏ‘√s¡D+ ø£\ \ø°åà<˚$
eTs√ eT+~s¡eTTqï~.
‘·Á‘· kÕ |üs¡e÷ X¯øÏÔ]«c˛ís¡‹eTH√s¡e÷ ˆ
nq+‘·$uÛÑyê \ø°åàs¡®>∑‘·‡+yÓ÷Vü≤H√‘·T‡ø± ˆˆ 34 ˆˆ
n<Ûë´ùdÔ <˚e>∑q∆s¡«dæ<ä∆#ês¡Deì›‘ê ˆ
$∫HêÔ´ »>∑‘√ jÓ÷ì' dü«X¯øÏÔøÏs¡D√»®«˝≤ ˆˆ 35 ˆˆ
nø£ÿ&É $wüßeí ⁄q≈£î Á|”‹bÕÁ‘·Tsê˝…’ |üse¡ TX¯øsÔÏ ÷¡ |ü, nq+‘· yÓu’ yÑÛ √ù|‘·jT· >∑T \ø°àå <˚$ »>∑‘T· qÔ T dü+yÓ÷Vü≤
|üs¡#·T≥˝À ÄdüøÏÔ>∑\<Ó’ <˚e‘·\T, >∑+<Ûäs¡T«\T, dæ<äT∆\T, #ês¡DT\#˚ |üP»\+<äT‘·÷ ˝Àø±ìøÏ ø±s¡DuÛÑ÷‘·Tsê˝…’
‘·qX¯øÏÔøÏs¡D≤\‘√ Á|üø±•düTÔqï~.
‘·Á‘Ó’e <˚e<˚edü´ $c˛ísêj·T‘·q+ eTVü≤‘Y ˆ
düsê+dæ ‘·Á‘· #·‘ê«] $∫Á‘·ø£eT˝≤X¯j·÷' ˆˆ 36 ˆˆ
nø£ÿ&ÉH˚ <˚e<˚e⁄&É>∑T $wüßíì eT+~s¡+ ñqï~. $∫Á‘·|ü<ëàÁX¯j·÷˝…’q Hê\T>∑T düs¡düT‡\Tqï$.
‘·<∏ë düVü≤Ádü•Kπs $<ë´<Ûäs¡|ü⁄sêwüºø£yéT ˆ
s¡‘·ïk˛bÕqdü+j·TTø£Ô+ düs√_ÛXÀÃ|üXÀ_Û‘·yéT ˆˆ 37 ˆˆ
nfÒ¢ düVü≤Ádü•Ks¡ |üs¡«‘·+ô|’ $<ë´<Ûäs¡T\ mì$T~ |ü≥ºD≤\Tqï$. eTDÏk˛bÕqeTT\T>∑\ ø=\qT\‘√
Ä |ü≥ºD düeTT<ëj·T+ Á|üø±•düTÔqï~.
dü<√´ $eT\bÕ˙j·÷•ÃÁ‘·˙˝À‘·Œ˝≤ø£sê' ˆ
ø£]íø±s¡eq+ ~e´+ ‘·Á‘ê-ùdÔ X¯+ø£s¡' dü«j·TyéT ˆˆ 38 ˆˆ
ìs¡à\yÓTÆq »\+ >∑\ q<äT\T $∫Á‘·yÓTÆq q\¢ø£\Te\ø±ÁX¯j·÷˝…’ ñHêïsTT. ˇø£ ø£]íø±s¡eq+ ≈£L&Ü
ñqï~. nø£ÿ&É X¯+ø£s¡T&ÉT dü«j·T+>± ìedækÕÔ&ÉT.
bÕ]C≤‘˚ eTVü‰\øå±à´' |üs¡«‘˚ ‘·T |ü⁄s¡+ X¯óuÛÑyéT ˆ
s¡eT´ÁbÕkÕ<ädü+j·TTø£Ô+ |òüT+{≤#êeTs¡uÛÑ÷wæ‘·yéT ˆˆ 39 ˆˆ
420 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
qè‘·´~“¤s¡|ü‡s¡dü‡+ô|òTÆ]‘·X‚Ñ·X¯Ã XÀ_Û‘·yéT ˆ
eTè<ävZ Á|üDy√<äTÈwüº+ y˚DTMD≤ìHê~‘·yéT ˆˆ 40 ˆˆ
>∑q∆s¡«øÏqïsêø°s¡í+ dü+eè‘·+ dæ<ä∆|ü⁄vZyÓ’' ˆ
uÛ≤dü«~“¤s¡“¤èX¯e÷j·TTø£Ô+ eTVü‰ÁbÕkÕ<ädüvóÿ\yéT ˆˆ 41 ˆˆ
eTVü‰>∑DÒX¯«¬s’s¡T®wüº+ <Ûë]àø±D≤+ düT<äs¡ÙqyéT ˆ
‘·Á‘· kÕ edü‘˚ <˚M ì‘·´+ jÓ÷>∑|üsêj·TD≤ ˆˆ 42 ˆˆ
bÕ]C≤‘·|üs¡«‘·+ô|’ eTVü‰\øÏåàjÓTTø£ÿ eT+>∑fi¯ø£s¡yÓTÆq |ü≥ºDeTTqï~. n~ n+<äyÓTÆq ÁbÕkÕ<ë\T,
|òüT+≥\T, #êeTsê\‘√ n\+ø£]+|üã&çq~. n+‘˚>±ø£ Hê≥´+#˚ùd n|ü‡s¡düdüeT÷Vü‰\ eTè<ä+>∑, |üDe
yê<ä´<Ûä«ì, y˚DTe⁄ MD≤Hê<ë\T $ì|ækÕÔsTT. >∑+<Ûäs¡T«\T, øÏqïs¡T\T, dæ<äT∆\T ì+&çq >=|üŒ ÁbÕkÕ<ë\‘√
n~ Á|üø±•düTÔ+~. Ä |ü⁄s¡+ eTVü‰>∑DÒX¯«s¡T\‘√ <Ûäsêà‘·Tà\≈£î <äs¡Ù˙j·TyÓTÆq~. \ø°åà<˚$ n#√Ã≥
jÓ÷>∑|üsêj·TDTsê˝…’ m\¢|ü⁄&ÉT ìedædüTÔ+~.
eTVü‰\ø°åàs¡àVü‰<˚M Á‹X¯S\es¡<Ûë]D° ˆ
Á‹H˚Á‘ê düs¡«X¯øöÔ´|òüTdü+eè‘ê kÕ #· ‘·qàsT÷ ˆˆ 43 ˆˆ
Ä eTVü‰\øÏåà eTVü‰<˚$>± Á‹X¯S˝≤ìï <Ûä]+∫, eT÷&ÉT ø£qTï\T >∑\<Ó’, düeTdüÔX¯≈£îÔ\‘√ ì+&ç
‘·qàj·Ts¡÷|ü+‘√ Á|üø±•düTÔ+~.
|üX¯´ìÔ ‘·Á‘· eTTqj·T' dæ<ë∆ j˚T ÁãVü≤àyê~q' ˆ
düTbÕs¡Ù«k˛´‘·Ôπs uÛ≤π> düs¡dü«‘ê´' |ü⁄s√‘·ÔeTyéT ˆˆ 44 ˆˆ
düTbÕs¡Ù«|üs¡«‘êìøÏ ñ‘·Ôs¡uÛ≤>∑+˝À düs¡dü«‹jÓTTø£ÿ ñ‘·ÔeT|ü⁄s¡+ ñqï~. <ëìì dæ<äT∆\T ÁãVü≤àyê<äT˝…’q
eTTqT\T <ä]ÙkÕÔs¡T.
düsê+dæ dæ<ä∆EcÕºì <˚euÛÀ>±´ì dü‘·Ôe÷' ˆ
bÕDT¶s¡dü´ –πs' X¯èv‚Z $∫Á‘·Á<äTeTdüvóÿ\yéT ˆˆ 45 ˆˆ
>∑q∆sê«D≤+ |ü⁄s¡X¯‘·+ ~e´Ád”Ô_Û' düe÷eè‘·yéT ˆ
‘·Á‘· ì‘·´+ eT<√‹‡ø±Ô qsê Hês¡´düÔ<∏Ó’Ûe #· ˆˆ 46 ˆˆ
Áø°&ÉìÔ eTT~‘ê ì‘·´+ $˝≤ôd’s√“¤>∑‘·‘·Œsê' ˆ
eTTqT˝≤sê! dæ<äT∆\T ùd$+#˚ <˚e‘êqTuÛÑejÓ÷>±´˝…’q ø=\qT\T nø£ÿ&É ñqï$. bÕ+&És¡–]•Ks¡+ô|’
yÓ’∫Á‹>∑\ eèøå±\Tqï$. <˚e‘êÁd”Ô\T ì+&ÉT>± ñqï >∑+<Ûäs¡T«\ |ü≥ºD≤\T e+<ä ø£\e⁄. nø£ÿ&É m|ü&É÷
eT<äÁù|]‘·T˝…’q |ü⁄s¡Twüß\T, Ád”Ô\T düTU≤düøÏÔ ø£*Z dü+‘√wü∫‘·TÔ˝…’ $˝≤dü+>± $Vü≤]düTÔ+{≤s¡T.
n+»qdü´ –πs' X¯èv‚Z HêØ|ü⁄s¡eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 47 ˆˆ
 q\u…’ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 421

edüìÔ ‘·Á‘ê|ü‡s¡k˛ s¡e÷“¤<ë´ s¡‹˝≤\kÕ' ˆ

∫Á‘·ùdHê<äjÓ÷ j·TÁ‘· düe÷j·÷qÔ´]úq' dü<ë ˆˆ 48 ˆˆ
n+»q |üs¡«‘· •Ks¡+ô|’q ÁX‚wü˜yÓTÆq HêØ|ü⁄s¡eTTqï~. nø£ÿ&É X¯è+>±s¡ Áø°&Üdüø£Ô˝…’q s¡+uÛ≤<ä´|ü‡s¡dü\T
ìedækÕÔs¡T. yê] düe÷>∑e÷ìï ø√] ∫Á‘·ùdqT&ÉT yÓTT<ä˝…’q >∑+<Ûäs¡«sêE˝…\¢|ü⁄&ÉT edüTÔ+{≤s¡T.
kÕ |ü⁄Ø düs¡«s¡‘êï&ÛÜ´ HÓ’ø£Á|üÁdüeD…Æs¡T´‘ê ˆ
nH˚ø±ì |ü⁄sêDÏ düT´' øöeTT<˚ #ê|æ dü‘·Ôe÷' ˆˆ 49 ˆˆ
Ä |ü≥ºD+ düs¡«s¡‘·ïdü+|üPs¡íyÓTÆq~. n+<äT nH˚ø£ »˝≤X¯j·÷\Tqï$. $Á|ü⁄˝≤sê! øöeTT<ä |üs¡«‘·+˝À
nH˚ø£ |ü⁄sê\THêïsTT.
s¡TÁ<ëD≤+ XÊqÔÔs¡»kÕMTX¯«sêdüø£Ô#˚‘·kÕyéT ˆ
‘˚wüß s¡TÁ<ë eTVü‰jÓ÷>± eTùV≤XÊqÔs¡#ê]D' ˆˆ 50 ˆˆ
düe÷dü‘˚ |ü⁄s¡+ CÀ´‹sês¡÷&ÛÜ' kÕúqyÓTÆX¯«s¡yéT ˆ
n$ s¡CÀ>∑TD+ ‘=\– áX¯«s¡\>∑ïyÓTÆq s¡TÁ<ä>∑D≤\≈£î #Ó+~q$. Ä |ü≥ºD≤˝À¢ >=|üŒjÓ÷>∑T\T
eTùV≤X¯«s¡Tq≈£î Ä+‘·s+¡ –≈£î\T nqT#·sT¡ ˝…q’ s¡TÁ<ä>D∑ ≤\yês¡T ◊X¯«s¡kÕúHêqï~Ûs√Væ≤+∫ ‘˚CÀs¡÷|üyTÓ qÆ |ü⁄sêHêï
ÁX¯sTT+∫ ñ+{≤s¡T.
|æ+»s¡dü´ –πs' X¯èv‚Z >∑DÒXÊHê+ |ü⁄s¡Á‘·j·TyéT ˆˆ 51 ˆˆ
q+BX¯«s¡dü´ ø£|æ˝≤ ‘·Á‘ê--ùdÔ dü eTVü‰eT‹' ˆ
‘·<∏ë #· C≤s¡T<Û˚' X¯èv‚Z <˚e<˚edü´ BÛeT‘·' ˆˆ 52 ˆˆ
B|üÔe÷j·T‘·q+ |ü⁄D´+ uÛ≤düÿs¡kÕ´$T‘Í»dü' ˆ
‘·ôd’´y√‘·Ôs¡~>±“¤π> #·Áq›kÕúqeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 53 ˆˆ
|æ+»s¡eTH˚ |üs¡«‘· •Ks¡+ô|’ >∑DÒX¯ó\ eT÷&ÉT |ü≥ºD≤\THêïsTT. q+BX¯«s¡Tì ø£|æ\<Û˚qTe⁄ nø£ÿ&É
ñ+≥T+~. Ä q+BX¯«s¡T&ÉT >=|üŒãT~∆eT+‘·T&ÉT. C≤s¡T~Û |üs«¡ ‘·Xè¯ +>∑+˝À <˚e<˚e⁄&ÉT, BÛeT+‘·T&ÉT, n$T‘·ã\+
ø£\ dü÷s¡T´ì |ü⁄D´ø£s¡yÓTÆq ìyêdükÕúqeTTqï~. <ëìøÏ ñ‘·Ôs¡~≈£îÿq düs¡« ÁX‚wü˜yÓTÆq #·+Á<äTì kÕúqeTTqï~.
edü‘˚ ‘·Á‘· s¡e÷´‘êà uÛÑ>∑yêHé XÊqÔB~Û‹' ˆ
nq´Á‘· uÛÑeq+ ~e´+ Vü≤+düXË’˝Ò eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 54 ˆˆ
düVü≤ÁdüjÓ÷»Hê--j·÷eT+ düTes¡íeTDÏ‘√s¡DyéT ˆ
‘·Á‘ê--ùdÔ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à dæ<ä∆dü+ô|òTÆs¡_Ûwüߺ‘·' ˆˆ 55 ˆˆ
nø£ÿ&É |üPE´&ÉT n+<äyÓTÆq s¡÷|ü+‘√ #·\¢ì øÏs¡D≤\T>∑\ #·+Á<äT&ÉT ìedækÕÔ&ÉT. eTVü≤s¡T¸˝≤sê!
eTs√#√≥ Vü≤+düXË’\+˝À ~e´eTT y˚sTTjÓ÷»Hê\ bı&Ée⁄ø£*Z ã+>±s¡+ eTDT\T≈£L]Ãq ‘√s¡D≤\T ø£\
uÛÑeqeTTqï~. n+<äT˝À uÛÑ>∑yêqT&Ó’q ÁãVü≤à dæ<äT∆\düeT÷Vü≤+ ø=ìj·÷&É>± ø=\TyÓ’ ñ+{≤&ÉT.
422 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
kÕ$Á‘ê´ düVü≤ $XÊ«‘êà yêdüT<˚yê~_Ûs¡T´‘·' ˆ
‘·dü´ <äøÏåD~>±“¤π> dæ<ë∆Hê+ |ü⁄s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 56 ˆˆ
düq+<äHê<äjÓ÷ j·TÁ‘· edüìÔ eTTì|ü⁄vZyê' ˆ
|üxÃXË’\dü´ •Kπs <ëqyêHê+ |ü⁄s¡Á‘·j·TyéT ˆˆ
Hê‹<ä÷πsD ‘·kÕà#·Ã <Ó’‘ê´#ês¡´dü´ BÛeT‘·' ˆ 57 ˆˆ
$XÊ«‘·à≈£î&Ó’q ÁãVü≤à, $wüßí<˚e⁄&ÉT yÓTT<ä˝…’q yê]‘√ ≈£L&ç kÕ$Ár<˚$‘√ düVü≤ nø£ÿ&É ìedækÕÔ&ÉT.
<ëìøÏ <äøÏåD+yÓ’|ü⁄q dæ<äT∆\ ÁX‚wü˜yÓTÆq q>∑s¡eTTqï~. |ü+#·XË’\ •Ks¡+ô|’ <ëqe⁄\ eT÷&ÉT |ü≥ºD≤\THêïsTT.
yêìøÏ ø=~›<ä÷s¡+˝À ãT~∆eT+‘·T&ÉT, sêø£ådü>∑Ts¡Te⁄ X¯óÁø±#ês¡T´ì ìyêdükÕúq+ ø£\<äT.
düT>∑q∆XË’\•Kπs dü]~“¤s¡T|üXÀ_Û‘·yéT ˆˆ 58 ˆˆ
ø£s¡›eTkÕ´ÁX¯eT+ |ü⁄D´+ ‘·Á‘ê--ùdÔ uÛÑ>∑yêqèwæ' ˆ
‘·ôd’´e |üPs¡«~>±“¤π> øÏxÏÃ<Ó’« <äøÏåD≤Á•‘˚ ˆˆ 59 ˆˆ
düq‘·Tÿe÷s√ uÛÑ>∑yê+düÔÁ‘ê--ùdÔ ÁãVü≤à$‘·ÔeT' ˆ
düT>∑+<Ûä|üs¡«‘·X¯è+>∑+ô|’ q<äT\‘√ Á|üø±•+#˚ ø£s¡›eTTì |ü⁄D≤´ÁX¯eTeTTqï~. nø£ÿ&É uÛÑ>∑yêqT&Ó’q ø£s¡›eT
ãTTwæ ìedækÕÔ&ÉT. <ëìøÏ ‘·÷s¡TŒ~≈£îÿq ø=+#Ó+ <äøÏåD uÛ≤>±HêïÁX¯sTT+∫q Á|ü<˚X¯+˝À |üPE´&ÉT ÁãVü≤ày˚‘·Ô˝À¢
ñ‘·ÔeTT&ÉT düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT ìedækÕÔ&ÉT.
düπs«ùw«‘˚wüß XË’˝Òwüß ‘·<∏ë-H˚´wüß eTT˙X¯«sê' ˆˆ 60 ˆˆ
düsê+dæ $eT˝≤ q<√´ <˚yêHêe÷\j·÷ì #· ˆ
dæ<ä∆*+>±ì |ü⁄D≤´ì eTTì_Û' kÕú|æ‘êì #· ˆˆ 61 ˆˆ
zeTT˙+Á<äT˝≤sê! á nìï|üs¡«‘ê˝À¢qT Ç‘·s¡yÓTÆq Á|ü<˚XÊ˝À¢qT, ø=\qT\T, ìs¡à˝≤˝…’q q<äT\T,
<˚e‘êeT+~sê\T |ü⁄D´<ëj·Tø±˝…’q$. eTTqT\T Á|ü‹wæ˜+∫q dæ<ä∆*+>±\T ñHêïsTT.
‘êì #ê--j·T‘·HêHê´X¯ó dü+U≤´‘·T+ HÓ’e X¯ø£´‘˚ ˆ
@wü dü+πøå|ü‘·' Áb˛ø√Ô »eT÷“B«|üdü´ $düÔs¡' ˆ
q X¯ø√´ $düÔsê<ä«≈£îÔ+ eTj·÷ es¡¸X¯‘Ó’s¡|æ ˆ 62 ˆˆ
á eT+~sê\qT oÁ|òüT+>± ˝…øÏÿ+|ü˝ÒeTT. Ç+‘·es¡≈£î »+ã÷B«|ü$kÕÔsêìï >∑÷]à dü+πøå|ü+>±
$e]+∫HêqT. Ç+‘·ø£+f… $|ü⁄\+>± q÷s¡Tdü+e‘·‡sê˝…’Hê #Ó|üŒ{≤ìøÏ HêX¯øÏÔ #ê\<äT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ »eT÷“B«|ües¡íq+ HêeT nwüº #·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 48 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À »+ã÷B«|ües¡íqeTH˚ q\u…’ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 48 ˆˆ
 423
@ø√q|üx±ÃXÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+
uÛÑTeqø√X¯ $Hê´dües¡íqyéT ` uÛÑTeqø√X¯ $Hê´dües¡íq+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT.
»eT÷“B«|üdü´ $kÕÔsê~›«>∑TDÒq düeTqÔ‘·' ˆ
dü+y˚wüºsTT‘ê« ø°ås√<ä+ |ü¢ø£åB«b˛ e´edæú‘·' ˆˆ 1 ˆˆ
|ü¢ø£åB«ù| #· $Áù|ÁHê›' dübÕÔ--düqTÿ\|üs¡«‘ê' ˆ
dæ<ë∆j·TT‘ê' düT|üsê«D' dæ<ä∆düvÈìùw$‘ê' ˆˆ 2 ˆˆ
ø°ås¡düeTTÁ<ëìï #·T{Ϻ yê´|æ+∫ »+ã÷B«|ü yÓ’XÊ˝≤´ìøÏ ¬s{Ϻ+|ü⁄ |ü¢ø£åB«|ü+ HÓ\ø=qï~. $Áù|+Á<äT˝≤sê!
|ü¢ø£åB«|ü+˝À @&ÉT ≈£î\|üs¡«‘ê\Tqï$. dæ<äT∆\düeT÷Vü≤+ ùd$+#·>± <˚e‘·\#·≥ y˚\ø=\~ ñ+{≤s¡T.
>√y˚T<ä' Á|ü<∏äeTùdÔcÕ+ ~«rj·TX¯ÃÁq› ñ#·´‘˚ ˆ
Hês¡<√ <äTqT›_ÛXËÃÌe eTDÏe÷H˚à|òüTì'dü«q' ˆˆ 3 ˆˆ
yÓ’ÁuÛ≤»' dü|üÔeTùdÔcÕ+ ÁãVü≤àD√-‘·´qÔe\¢uÛÑ' ˆ
‘·Á‘· <˚e]¸>∑q∆¬s’«' dæ<Ó∆ÌX¯Ã uÛÑ>∑yêq»' ˆˆ 4 ˆˆ
ñbÕdü´‘˚ dü $XÊ«‘êà kÕø°å düs¡«dü´ $X¯«<äèø˘ ˆ
‘˚wüß |ü⁄D≤´ »q|ü<ë Ä<ÛäjÓ÷ yê´<ÛäjÓ÷ q #· ˆˆ5 ˆˆ
Ä |üs¡«‘ê\˝À yÓTT<ä{Ï~ >√y˚T<äeTT. ¬s+&Ée~ #·+Á<ä|üs¡«‘·+. Hês¡<ä+, <äT+<äT_Û, eTDÏeT+‘·+,
y˚T|òüTì'dü«qeTì eT] Hê\T>∑T |üs¡«‘ê\T. yêì˝À @&Ée~ yÓ’ÁuÛ≤» |üs¡«‘·+. n~ ÁãVü≤à≈£î $TøÏÿ* Á|æj·T
yÓTÆq~. nø£ÿ&É uÛÑ>∑yêqTì ÁãVü≤à<˚e⁄ì <˚e‘·\T, ãTTwüß\T, >∑+<Ûäs¡T«\T, dæ<äT∆\T ùd$düTÔ+{≤s¡T.Äj·Tq
$X¯«dü«s¡÷|ü⁄&ÉT. düeTkÕÔìøÏ kÕøÏå. $X¯«<äs¡ÙqT&ÉT. nø£ÿ&ç »q|ü<ë\T |ü$Á‘ê\T.Ä~Ûyê´<ÛäT\#·≥ ñ+&Ée⁄.
qü ‘·Á‘· bÕ|üø£sêÔs¡' |ü⁄s¡TcÕ yÓ’ ø£<∏äxÃq ˆ
‘˚cÕ+ q<ä´X¯Ã düô|ÌÔe esê¸D≤+ ‘·T düeTTÁ<ä>±' ˆˆ 6 ˆˆ
‘êdüT ÁãVü≤às¡¸jÓ÷ ì‘·´+ |æ‘êeTVü≤eTTbÕdü‘˚ ˆ
bÕ|ü+ #˚ùdyês¡#·≥ ˝Òs¡T. Ä esê¸\≈£î düeTTÁ<ëìï #˚s¡Tø=H˚ q<äT\T ≈£L&É @&ÉTqï$. Ä q<äT˝À¢
ÁãVü≤às¡T¸\T m|ü&É÷ ÁãVü≤à<˚e⁄ì |üPõkÕÔs¡T.
nqT‘·bÕÔ •U≤ #Ó’e $bÕbÕ Á‹~yê ø£è‘ê ˆˆ 7 ˆˆ
neTè‘ê düTø£è‘ê #Ó’e HêeT‘·' |ü]ø°]Ô‘ê' ˆ
≈£åîÁ<äq<ä´düTÔ $U≤´‘ê' düsê+dæ #· ãVüAq´|æ ˆˆ 8 ˆˆ
Ä q<äT\T nqT‘·|üÔ, •K, $bÕ|ü, Á‹~e, ø£è‘·. neTè‘·, düTø£è‘· nH˚ ù|s¡T¢ >∑\$. Ç+ø± Á|üdæ<ä∆yÓTÆq
∫qï q<äT\T, düs¡düT‡\T ≈£L&É #ê\ ø£\e⁄.
424 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
q #Ó’‘˚wüß j·TT>±ekÕú |ü⁄s¡TcÕ yÓ’ ∫sêj·TTwü' ˆ
Äs¡´ø±' ≈£îs¡TsêXËÃÌe $<˚Vü‰ uÛ≤$qdüÔ<∏ë ˆˆ 9 ˆˆ
ÁãVü≤àø£åÁ‹j·T$≥÷ä¤Á<ëdüÔdæàHé B«ù| Á|üø°]Ô‘ê' ˆ
Ç»´‘˚ uÛÑ>∑yê˙XÀ e¬síÌdüÔÁ‘· ìyêdæ_Û' ˆˆ 10 ˆˆ
Ä esê¸˝À¢ j·TT>∑e´edüú ˝Ò<Tä . nø£ÿ&É |ü⁄s¡Twüß\T Bs¡øÈ ±\+ J$kÕÔsT¡ . Äs¡´≈£î\T, ≈£îs¡Ts¡T\T, $<˚VQü \T,
uÛ≤e⁄\T nì yê]ì |æ\TkÕÔs¡T. Ä B«|ü+˝À Áu≤Vü≤àD, ø£åÁ‹j·T, yÓ’X¯´, X¯SÁ<äC≤‘·T\ yês¡{≤¢ |æ\Teã&É‘ês¡T.
nø£ÿ&É »qT\T uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q áX¯«s¡Tì |üPõkÕÔs¡T.
‘˚cÕ+ #· k˛eTkÕÁe÷»´+ kÕs¡÷|ü´+ eTTì|ü⁄vZyê' ˆ
düπs« <Ûäs¡às¡‘ê ì‘·´+ düπs« eTT~‘·e÷qkÕ' ˆˆ 11 ˆˆ
eTTqT˝≤sê! nø£ÿ&ç yês¡T k˛eTTì kÕs¡÷bÕ´ìï, kÕÁe÷C≤´ìï bı+<äT‘ês¡T. <Ûsä à¡ eT+<äT ÁX¯<∆ä ø£\yês¡T,
dü+‘√wü∫‘·TÔ\T.
|üxà es¡¸düVü≤ÁkÕDÏ JeìÔ #· ìsêeTj·÷' ˆ
|ü¢ø£åB«|üÁ|üe÷DqTÔ ~«>∑TDÒq düeTqÔ‘·' ˆˆ 12 ˆˆ
dü+y˚ùwº´≈£åîs¡kÕyÓ÷“¤~Û+ XÊ\à*' dü+e´edæú‘·' ˆ
dü|üÔ esê¸DÏ ‘·Á‘ê|æ düô|ÔÌe ≈£î\|üs¡«‘ê' ˆˆ 13 ˆˆ
nø£ÿ&ç »qT\T s√>±\T ˝Òø£ ◊<äTy˚˝+Ò &ÉT¢ J$kÕÔsT¡ . |üø¢ Bå£ «bÕìøÏ #·T≥Tº |ü]e÷D≤ìøÏ s¬ +&ç+‘·\|ü]e÷D
eTTqï~.Ç≈£åîs¡düdüeTTÁ<ëìï #·T≥Tºø=ì XÊ\à*B«|üeTTqï~.<ëì˝À≈£L&É dü|üÔesê¸\T dü|üÔ≈£î\|üs¡«‘ê˝Ò ñqï$.
ãTTC≤«j·T‘ê' düT|üsê«D' dü|üÔ q<ä´X¯Ã düTÁe‘ê' ˆ
≈£îeTT<äXÊÃqï<äXËÃÌe ‘·èrj·TX¯Ã ã˝≤Vü≤ø£' ˆˆ 14 ˆˆ
Á<√D' ø£+düdüTÔ eTVæ≤wü' ø£≈£î<ëàHé dü|üÔeTdüÔ<∏ë ˆ
jÓ÷˙ ‘√j·÷ $‘·ècÕí #· #·ÁHê› X¯óø±¢ $yÓ÷#·˙ ˆˆ 15 ˆˆ
ìeè‹ÔX‚Ë ‘ê q<ä´' düàè‘ê bÕ|üVü≤sê qèD≤yéT ˆ
q ‘˚wüß $<ä´‘˚ ˝ÀuÛÑ' Áø√<Û√ yê ~«»dü‘·Ôe÷' ˆˆ 16 ˆˆ
nø£ÿ&É <˚e‘·\T bı&Éyq’Ó yês¡T, ãTTEes¡qÔ T\T. q<äT\T @&ÉTqï$. Ä |üs«¡ ‘ê\ ù|s¡T¢ es¡Tdü>± ≈£îeTT<äeTT,
nqï<äeTT, ã˝≤Vü≤ø£eTT. Á<√DeTT, ø£+düeTT, eTVæ≤wüeTT, ø£≈£î<äà+‘· eTH˚$ @&ÉT. jÓ÷ì, ‘√j·T, $‘·èwüí,
#·+Á<ä, X¯óø£¢, $yÓ÷#·ì, ìeè‹Ô Ä q<äT\ù|s¡T¢. n$ eTqTwüß´\ bÕbÕ\qT b˛>=&ÜÔsTT. Áu≤Vü≤àD√‘·ÔeTT˝≤sê!
nø£ÿ&É »qT˝À¢ ˝ÀuÛÑ+ø±ì, Áø√<Ûä+ ø±ì ñ+&Ée⁄.
q #Ó’yêdæÔ j·TT>±ekÕú »Hê JeqÔ´HêeTj·÷' ˆ
j·T»ìÔ dü‘·‘·+ ‘·Á‘· esêí yêj·TT+ düHê‘·qyéT ˆˆ 17 ˆˆ
 q\u…’ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 425

j·TT>∑e´edüú ˝Ò<äT. Á|ü»\T s√>∑u≤<Ûä\T ˝Òø£ J$kÕÔs¡T. n#·{Ï esêí\ »qT\T m\¢|ü⁄&ÉT düHê‘·qT&Ó’q
yêj·TT<˚e⁄ì |üPõkÕÔs¡T.
‘˚cÕ+ ‘·‘ê‡<Ûäq+ j·TTø£Ô+ kÕs¡÷|ü´+ #· dü˝Àø£‘ê ˆ
ø£|æ˝≤ Áu≤Vü≤àD≤' Áb˛ø±Ô sêC≤qXÊÃs¡TD≤düÔ<∏ë ˆ
|”‘ê yÓ’XÊ´' düàè‘ê' ø£ècÕí B«ù|-dæàHé eèwü˝≤ ~«C≤' ˆˆ 18 ˆˆ
yê]øÏ yêj·TT<˚e⁄ì kÕs¡÷|ü´+ dü˝Àø£‘·«+ ‘·–q kÕ<Ûäqe\¢ \_ÛdüTÔ+~. nø£ÿ&ç Áu≤Vü≤àDT\T
ø£|æ\T\qã&É‘ês¡T. ø£åÁ‹j·TT\T ns¡TDT\T. yÓ’X¯ó´\T |”‘·T\T, X¯SÁ<äT\T ø£èwüßí\T nqã&É‘ês¡T.
XÊ\à\dü´ ‘·T $kÕÔsê~›«>∑TDÒq düeTqÔ‘·' ˆˆ 19 ˆˆ
dü+y˚wüº´ ‘·T düTs√<ë_∆+ ≈£îX¯B«b˛ e´edæú‘·' ˆ
$Á<äTeTXËÃÌe ôVAeTX¯Ã <äT´‹e÷qTŒwüŒyê+düÔ<∏ë ˆˆ 20 ˆˆ
≈£îX‚X¯jÓ÷ Vü≤]XËÃÌe eTq›s¡' dü|üÔ |üs¡«‘ê' ˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! XÊ\à* B«|ü $kÕÔsêìøÏ s¬ +&ÉT s¬ ≥T¢ <ëì #·T≥÷º düTsêdüeTTÁ<ä+ |ü]y˚w+ºæ ∫ ≈£îX¯B«|üeTTqï~.
nø£ÿ&É $Á<äTeT+, ôVAeT+, <äT´‹eT+‘·+, |ü⁄wüŒe+‘·+, ≈£îX‚Xj ¯ T· +, Vü≤], eT+<äs+¡ nH˚ @&ÉT |üs«¡ ‘ê\Tqï$.
<Ûä÷‘·bÕbÕ •yê #Ó’e |ü$Á‘ê dü$Tà‘ê ‘·<∏ë ˆˆ 21 ˆˆ
‘·<∏ë $<äT´Á‘·ŒuÛ≤ sêe÷ eTVü‰q<ä´X¯Ã dü|üÔ yÓ’ ˆ
nHê´X¯Ã X¯‘·XÀ $ÁbÕ q<√´ eTDÏ»˝≤' X¯óuÛ≤' ˆˆ 22 ˆˆ
<Ûä÷‘·bÕ|ü, •e, |ü$Á‘·, dü$Tà‘·, $<äT´Á‘·ŒuÛÑ, sêeT, eTVü‰q~ nH˚ q<äT˝Ò&ÉTqï$. ~«E˝≤sê! Ç$ø±ø£
ìs¡à\»\+ø£\ e+<ä\ q<äT\T ≈£L&É X¯óuÛÑø£sê˝…’q$ ñqï$.
‘êdüTÔ ÁãVü‰àDMTXÊq+ <˚yê<ë´' |üs¡T´bÕdü‘˚ ˆ
Áu≤Vü≤àD≤ Á<ä$D≤ $ÁbÕ' ø£åÁ‹j·÷ X¯ówæÿDdüÔ<∏ë ˆˆ 23 ˆˆ
yÓ’XÊ´' k˛ÔuÛ≤düTÔ eTH˚›Vü‰' X¯SÁ<ëdüÔÁ‘· Á|üø°]Ô‘ê'
düsê«-|æ C≤„qdü+|üHêï yÓTÆÁ‘ê´~ >∑TDdü+j·TT‘ê' ˆ 24 ˆˆ
nø£ÿ&É <˚e‘·\T yÓTT<ä˝…’q yês¡+<äs¡T Á|üuÛÑTyÓ’q ÁãVü≤à<˚e⁄ì ùd$kÕÔs¡T. nø£ÿ&É Áu≤Vü≤àDT\T Á<ä$DT\ì,
ø£åÁ‹j·TT\T X¯ówüßÿ\ì n+{≤s¡T. yÓ’X¯ó´\T k˛ÔuÛÑT\ì, X¯SÁ<äT\T eT+<˚VüQ\ì |æ\Teã&çHês¡T. eTqTwüß´\+<äs¡T
C≤„qe+‘·T\T, yÓTÆÁ‹yÓTT<ä˝…’q eT+∫>∑TD≤\T ø£\yê¬s’ ñ+{≤s¡T.
j·T<∏√ø£Ôø±]D' düπs« düπs« uÛÑ÷‘·Væ≤‘˚ s¡‘ê' ˆ
j·T»ìÔ j·TC…„Ì' $$<ÛÓ’Ás¡“Vü‰àD+ |üs¡y˚Twæ˜qyéT ˆˆ 25 ˆˆ
426 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘˚cÕxà ÁãVü≤àkÕj·TT»´+ kÕs¡÷|ü´xà dü˝Àø£‘ê ˆ
Á|ü»\T #Ó|Œæ q≥Tº q&É#T· ø=+{≤s¡T. ÁbÕDT\≈£î y˚T\T#˚jT· ≥+˝À ÄdüøÔÏ ø£\yês¡T. HêHê$<Ûë˝…q’ j·TC≤„\‘√
|üs¡y˚Twæ˜ ÁãVü≤àqT |üPõkÕÔs¡T. Ä »qT\≈£î ÁãVü≤àkÕj·TT»´+, düs¡÷|ü‘·, dü˝Àø£‘·«+ dæ~∆düTÔ+~.
≈£îX¯B«|üdü´ $kÕÔsê~›«>∑TDÒq düeTqÔ‘·' ˆˆ 26 ˆˆ
ÁøöxÃB«|ü' dæú‘√ $ÁbÕ y˚wüºsTT‘ê« |òüTè‘√<ä~ÛyéT ˆ
ÁøöxÀà yêeTqø£XËÃÌe ‘·èrj·TXÊÃ~Ûø±]ø£' ˆˆ 27 ˆˆ
<˚yêã›X¯Ã $y˚<äX¯Ã |ü⁄D¶Øø£düÔ<∏Ó’e #· ˆ
Hêe÷ï #· dü|üÔeT' Áb˛ø£Ô' |üs¡«‘√ <äTqT›_Ûdü«q' ˆˆ28 ˆˆ
≈£îX¯B«|ü $kÕÔsêìøÏ ¬s+&ç+‘·\ |ü]e÷D+‘√ <ëì #·T≥÷º Áøö+#·B«|ü+ H˚sTTdüeTTÁ<ëìï |ü]y˚wæº+∫
HÓ\ø=qï~. $Á|ü⁄˝≤sê! Áøö+#·eTT, yêeTqø£+, Ä~Ûø±]ø£+ nH˚ ù|s¡T ø£*Zq$. eT]j·TT <˚yêã›eTT, $y˚<ä+,
|ü⁄+&ÉØø£+, <äT+<äT_Ûdü«q+ nH˚ ù|s¡¢‘√ @&ÉT ≈£î\|üs¡«‘ê\T ñqï$.
>öØ ≈£îeTT<ä«r #Ó’e düHê∆´ sêÁ‹s¡àH√»yê ˆ
ø√_ÛX¯Ã |ü⁄D¶Øø±øå± q<ä´' ÁbÕ<Ûëq´‘·' düàè‘ê' ˆˆ 29 ˆˆ
>ö], ≈£îeTT<ä«‹, dü+<Û´ä , sêÁ‹, eTH√»e, ø√_Û, |ü⁄+&ÉØø±ø£å nH˚ @&ÉT q<äT\T Ä B«|ü+˝À Á|ü<ëÛ q+>±
Á|üeVæ≤düTÔHêïsTT.
|ü⁄wüÿ˝≤' |ü⁄wüÿsê <ÛäHê´dæÔcÕ´ esêí' Áø£y˚TD yÓ’ ˆ
Áu≤Vü≤àD≤' ø£åÁ‹j·÷ yÓ’XÊ´' X¯SÁ<ëXËÃÌe ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 30 ˆˆ
~«»es¡T´˝≤sê! nø£ÿ&ç yês¡T Áu≤Vü≤àD, ø£åÁ‹j·T, yÓ’X¯´, X¯SÁ<äT\T Áø£eT+>± |ü⁄wüÿ\T\T, |ü⁄wüÿs¡T\T,
<ÛäqT´\T, ‹wüß´\T nì |æ\Teã&É‘ês¡T.
ns¡Ãj·TìÔ eTVü‰<˚e+ j·T»„<ëqX¯e÷~_Û' ˆ
Áe‘√|üyêôd’]«$<ÛÓ’s√ΩyÓTÆX¯Ã |æ‘·è‘·s¡ŒD…Æ' ˆˆ 31 ˆˆ
yês¡T eTVü‰<˚e⁄ì j·TC≤„\‘√, <ëq+, X¯eT+ yÓTT<ä˝q’… >∑TD≤\Tø£\yê¬s’ $$<Ûä Áe‘ê\‘√, ñ|üyêkÕ\‘√,
ôVAe÷\‘√, |æ‘·è‘·s¡ŒD≤\‘√ |üPõkÕÔs¡T.
‘˚cÕ+ yÓ’ s¡TÁ<äkÕj·TT»´+ kÕs¡÷|ü´x±Ã‹<äTs¡¢uÛÑyéT ˆ
dü˝Àø£‘ê #· kÕMT|ü´+ C≤j·T‘˚ ‘·Á‘·ŒkÕ<ä‘·' ˆˆ 32 ˆˆ
yê]øÏ $TøÏÿ* <äTs¡¢uÛ≤˝…’q •ekÕj·TT»´+, kÕs¡÷|ü´+, dü˝Àø£‘·«+ düMT|üeTT˝À ñ+&ÉT≥ Ä <˚e⁄ì
nqTÁ>∑Vü≤+e\¢H˚ \_ÛkÕÔsTT.
 q\u…’ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 427

ÁøöxÃB«|üdü´ $kÕÔsê~›«>∑TDÒq düeTqÔ‘·' ˆ

XÊø£B«|ü' dæú‘√ $ÁbÕ Äy˚wüº´ <ä~ÛkÕ>∑s¡yéT ˆˆ 33 ˆˆ
Áøö+#· B«bÕìøÏ ¬s+&ÉT ¬s≥¢ $kÕÔs¡+‘√ <ëì ø£ìï yÓ’|ü⁄\ <ä~ÛdüeTTÁ<ä+ |ü]y˚wæº+∫ XÊø£B«|ü+ ø£\<äT.
ñ<äjÓ÷ ¬s’e‘·XËÃÌe XÊ´eT' ø±wü˜–]düÔ<∏ë ˆ
Ä$T“πøj·TdüÔ<∏ë s¡eT´' πødüØ #˚‹ |üs¡«‘ê' ˆˆ 34 ˆˆ
nø£ÿ&É ñ<äj·T+, ¬s’e‘·+, XÊ´eT+, ø±wü˜+, Ä+_πøj·T+, s¡eT´+, πødü] ÄH˚ |üs¡«‘ê\Tqï$.
düT≈£îe÷Ø ≈£îe÷Ø #· q*˙ y˚DTø± ‘·<∏ë ˆ
Ç≈£åîø± <Û˚qTø± #Ó’e >∑uÛÑdæÔX‚Ë ìeTï>±' ˆˆ 35 ˆˆ
düT≈£îe÷], ≈£îe÷], q*ì, y˚DTø£, Ç≈£åîø£, <Û˚qTø£, >∑uÛÑdæÔ nH˚ @&ÉT q<äT\T Á|üeVæ≤düTÔ+{≤sTT.
ÄkÕ+ |æãqÔ' dü*\+ JeH˚Ô ‘·Á‘· e÷qyê' ˆ
nHêeTj·÷XÊÃXÀø±X¯Ã sê>∑<˚«wü$e]®‘ê' ˆˆ 36 ˆˆ
nø£ÿ&É ìedæ+#˚ »qT\T á q<äT\ »˝≤ìï Á‘ê– J$kÕÔs¡T. s√>±\T <äT'K+ sê>∑<˚«cÕ\T ˝Òø£
düTK+>± ñ+{≤s¡T.
eTè>±X¯Ã eT>∑<ÛëXËÃÌe e÷qkÕ eTq›>±düÔ<∏ë ˆ
Áu≤Vü≤àD≤' ø£åÁ‹j·÷ yÓ’XÊ´' X¯óÁ<ëXÊÃÁ‘· Áø£y˚TD ‘·T ˆˆ 37 ˆˆ
j·T»ìÔ dü‘·‘·+ <˚e+ düs¡«˝À¬ø’ø£kÕøÏåDyéT ˆ
Áe‘√|üyêôd’]«$<ÛÓ’πs›e<˚e+ ~yêø£s¡yéT ˆˆ 38 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD, ø£Áå ‹j·T, yÓX’ ´¯ , X¯SÁ<äT\T Áø£eT+>± eTè>∑, eT>∑<`äÛ e÷qdü`eT+<ä>T∑ \T nH˚ ù|s¡‘¢ √ e´eVü≤]+|ü
ã&É‘ês¡T. düeTdü˝Ô Àø±\≈£î @ø£e÷Á‘·kÕøÏå dü÷s¡´uÛ>Ñ y∑ êqTì $$<Ûä Áe‘ê\‘√, ñ|üyêkÕ\‘√ yês¡T |üPõdüT+Ô {≤s¡T.
‘˚cÕ+ yÓ’ dü÷s¡´kÕj·TT»´+ kÕMT|ü´xà düs¡÷|ü‘ê ˆ
dü˝Àø£‘ê #· $Áù|Áq› C≤j·T‘˚ ‘·Á‘·ŒkÕ<ä‘·' ˆˆ 39 ˆˆ
~«E˝≤sê! yê]øÏ dü÷s¡´kÕj·TT»´, kÕMT|ü´, düs¡÷|ü‘·«, dü˝Àø£‘·\T nH˚$ Ä <˚e⁄ì nqTÁ>∑Vü≤+e\¢H˚
\_ÛkÕÔsTT.
XÊø£B«|ü+ düe÷eè‘·´ ø°ås√<ä' kÕ>∑s¡' dæú‘·' ˆ
X‚«‘·B«|ü+ #· ‘·qà<Û˚´ Hêsêj·TD|üsêj·TD≤' ˆˆ 40 ˆˆ
XÊø£B«bÕìï |ü]y˚wæº+∫ ø°ås¡düeTTÁ<ä+ HÓ\ø=qï~. <ëì eT<Ûä´ X‚«‘·B«|ü+ ø£\<äT. nø£ÿ&É
Hêsêj·TDTìj·T+<äT ÁX¯<ä∆ø£*Zq yês¡T+{≤s¡T.
428 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·Á‘· |ü⁄D≤´ »q|ü<ë HêHêX¯Ãs¡´düeTì«‘ê' ˆ
X‚«‘êdüÔÁ‘· dü<ë ì‘·´+ C≤j·TH˚Ô $wüßí‘·‘·Œsê' ˆˆ 41 ˆˆ
nø£ÿ&É nH˚ø±X¯Ãsê´\‘√ ≈£L&çq |ü⁄D´ø£sê˝…’q »q|ü<ë\Tqï$. yêì˝À X‚«‘·es¡í+>∑\ qs¡T\T $wüßíuÛÑøÏÔ
‘·‘·Œs¡T˝…’ ñ+{≤s¡T.
Hê<ÛäjÓ÷ yê´<Ûäj·TdüÔÁ‘· »sêeTè‘·T´uÛÑj·T+ q #· ˆ
Áø√<Ûä˝ÀuÛÑ$ìs¡Tàø±Ô e÷j·÷e÷‘·‡s¡´e]®‘ê' ˆˆ 42 ˆˆ
ì‘·´|ü⁄cÕº ìsê‘·v±ÿ ì‘ê´qHê›X¯Ã uÛÀ–q' ˆ
Hêsêj·TDdüe÷' düπs« Hêsêj·TD|üsêj·TD≤' ˆˆ 43 ˆˆ
nø£ÿ&É s√>±\T, e÷qdæø£u≤<Ûä\T+&Éäe⁄. »sêeTs¡D≤\ uÛÑj·T+ ˝Ò<äT. ø√|ü+, ˝ÀuÛÑ+, e÷j·T,
ndü÷j·÷<äT\T nø£ÿ&ç yê]øÏ ñ+&Ée⁄. Ä B«|ü+˝Àì yês¡T m|ü&É÷ <äè&Û+É >± ìs¡“j ¤ T· T˝…’ ì‘ê´ q+<ädTü K|üsT¡ ˝…’
Hêsêj·TDTì j·T+<äT ÄdüøÏÔø£\yê¬s’, n‘·ì düs¡÷|ü⁄˝…’ ñ+{≤s¡T.
πø∫<ë∆´q|üsê ì‘·´+ jÓ÷–q' dü+j·T‘˚Áì›j·÷' ˆ
πø∫»®|üìÔ ‘·|ü´ìÔ πø∫~«C≤„ìH√-|üπs ˆˆ 44 ˆˆ
ø=+<äs¡T õ‘˚+Á~j·TT˝…’ jÓ÷>∑T\T>±, <Ûë´q|üs¡T\Tø±>± eT]ø=+<äs¡T »|ü‘·bÕ<äT˝≤#·]kÕÔs¡T. ø=+<äs¡T
$C≤„qe+‘·T˝…’ ñ+{≤s¡T.
nH˚´ ìØ“»jÓ÷π>q ÁãVü≤àuÛ≤y˚q uÛ≤$‘ê' ˆ
<Ûë´j·TìÔ ‘·‘·Œs¡+ ÁãVü≤à yêdüT<˚e+ düHê‘·qyéT ˆˆ 45 ˆˆ
eT]ø=+<äs¡T ;»s¡Væ≤‘·yÓTÆq ÁãVü≤àuÛ≤e+‘√ ‘·qàj·TT˝…’ |üs¡ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&ÉT, düHê‘·qT&ÉT nsTTq
yêdüT<˚e⁄ì <Ûë´q+ #˚düTÔ+{≤s¡T.
@ø±ìÔH√ ìsê\e÷“ eTVü‰uÛ≤>∑e‘ê' |üπs ˆ
|üX¯´ìÔ ‘·‘·Œπs ÁãVü≤à $cÕí«K´+ ‘·eTdü' |üs¡yéT ˆˆ 46 ˆˆ
ø=+<äs¡T @ø±+‘·+>∑ ñ+&ç Ä<Ûës¡s¡Væ≤‘·T˝…’, uÛÑ>∑e<䓤øÏÔ |üPs¡Tí˝…’ ‘·eTdüTqø£+fÒ |üs¡T&Ó’q $wüßíe⁄ nH˚
ù|s¡T>∑\ Ä |üs¡ÁãVü≤àdü«s¡÷bÕìï <ä]ÙkÕÔs¡T.
düπs« #·‘·Ts¡T“¤C≤ø±sê' X¯vâ#·Áø£>∑<ë<Ûäsê' ˆ
düT|”‘·yêdüdü' düπs« le‘ê‡vÏÿ‘·eø£ådü' ˆˆ 47 ˆˆ
nø£ÿ&ç yês¡+<äs¡T Hê\T>∑T uÛÑT»eTT\T X¯+K #·Áø£ >∑<ä Äj·TT<Ûë\qT <Ûä]+#˚yês¡T. eT+∫|üdüT|ü⁄
|ü#·Ãì eÁkÕÔìï <Ûä]+∫ Áoe‘·‡∫Vü≤ï+‘√ ≈£L&çq eø£å'düú\+ ø£\yê¬s’ ñ+{≤s¡T.
 q\u…’ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 429

nH˚´ eTùV≤X¯«s¡|üsêÁdæÔ|ü⁄ÁD≤¶vÏÿ‘·eTdüÔø±' ˆ
düTjÓ÷>±<ä÷“¤‹ø£s¡D≤ eTVü‰>∑s¡T&ÉyêVü≤Hê' ˆˆ 48 ˆˆ
düπs« X¯øÏÔ düe÷j·TTø±Ô ì‘ê´qHê›X¯Ã ìs¡à˝≤' ˆ
edüìÔ ‘·Á‘· |ü⁄s¡TcÕ $c˛ís¡qÔs¡#ê]D' ˆˆ 49 ˆˆ
eT]ø=+<äs¡T eTùV≤X¯«s¡Tìj·T+<äT uÛÑøÏÔ ø£\yê¬s’ Á‹|ü⁄+Á&ÉeTT\qT qT<äT≥ <Ûä]+∫ jÓ÷>∑dü+ã+<Ûä+
e\¢ uÛÑ÷‹ì <Ûä]+∫ >∑s¡T&ÉyêVü≤qT˝…’ ñ+{≤s¡T. n+<äs¡TqT X¯øÏÔ ø£*– Äq+<ä ìs¡à\ dü«uÛ≤e⁄˝…’ $wüßíe⁄q≈£î
Ä+‘·s¡+–≈£î˝…’ yÓT\>∑T‘ês¡T.
‘·Á‘· Hêsêj·TDkÕ´q´<äT›s¡ZeT+ <äTs¡‹Áø£eTyéT ˆ
Hêsêj·TD+ HêeT |ü⁄s¡+ ÁbÕkÕ<Ó’s¡T|üXÀ_Û‘·yéT ˆˆ 50 ˆˆ
ùV≤eTÁbÕø±s¡dü+j·TTø£Ô+ kÕŒ¤{Ϭø’s¡àD¶ô|’s¡T´‘·yéT ˆ
Á|üuÛ≤düVü≤Ádüø£*‘·+ <äTsê<Ûäs¡¸+ düTXÀuÛÑqyéT ˆˆ 51 ˆˆ
Vü≤s¡à´ÁbÕkÕ<ädü+j·TTø£Ô+ eTVü‰{≤º\düe÷≈£î\yéT ˆ
ùV≤eT>√|ü⁄s¡kÕVü≤Áôd’sêïHês¡‘√ï|üXÀ_Û‘Ó’' ˆˆ 52 ˆˆ
Hêsêj·TD+ nH˚ ù|s¡ eTs√|ü≥ºD+ Hêsêj·TDTì<˚ nø£ÿ&É ñqï~. n~ <äTs¡ZeTeTT <äTs¡‹Áø£eT+
HêHêÁbÕkÕ<ä XÀ_Û‘·yÓTÆq~. Ä |ü≥ºD+ ã+>±s¡T ÁbÕø±sê\T düŒ¤{Ïø£eT+≥bÕ\T ø£*Z Á|üuÛ≤düVü≤Ádü ø£*‘·yÓTÆq~
X¯Á‘·T<äTπs“¤<ä´+. n+<äyÓTÆq y˚T&É\T, uÛÑeHê\T, ô|’’uÛ≤>±q $XÊ\yÓTÆq >∑<äT\T, y˚\>√|ü⁄sê\T, nH˚ø£ eTDT\‘√
Á|üø±•düTÔ+≥T+~.
X¯óÁuÛ≤düÔs¡Ddü+j·TT¬øÔÌ]«∫Á‘Ó’' düeT\+ø£è‘·yéT ˆ
qq›HÓ’]«$<Ûëø±¬s’' Ádüe˙Ô_ÛX¯Ã XÀ_Û‘·yéT ˆˆ 53 ˆˆ
dü«#·Ãy¤ TÓ qÆ ÄdüHê\T |üs#¡ ã· &çq~. $∫Á‘·yTÓ qÆ >√|ü⁄sê\+ø£è‘·eTT $$<Ûëø±sê\q+<äq eHê\T q<äT\‘√
ø=\qT\‘√ Á|üø±•düTÔ+≥T+~.
düs√_Û' düs¡«‘√j·TTø£Ô+ MD≤y˚DTìHê~‘·yéT ˆ
|ü‘êø±_Û]«∫Á‘ê_Ûs¡H˚ø±_ÛX¯Ã XÀ_Û‘·yéT ˆˆ 54 ˆˆ
nìï yÓ’|ü⁄˝≤ düs¡düT‡\T >∑\<Ó’ MD y˚DTe⁄ yê<ä´eTT\T Á|ü‹<Ûä«ì+#·Tq<Ó’ nH˚ø£ $∫Á‘· |ü‘êø£eTT\‘√
XÀ_ÛdüTÔ+≥T+~.
M~∏_Û' düs¡«‘√j·TTø£Ô+ k˛bÕHÓ’ s¡‘·ïuÛÑ÷wæ‘Ó’' ˆ
qBX¯‘·düVü≤ÁkÕ&ÛÉ´+ ~e´>±qìHê~‘·yéT ˆˆ 55 ˆˆ
eTDT\\+ø£]+∫q k˛bÕHê\T Ç+&ÉT¢ es¡Tdü>± n+‘·{≤ ñqï$. qBX¯‘· düVü≤Ádü+ ~e´>±q<Ûä«ì‘·+
Ä q>∑s¡+.
430 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Vü≤+düø±s¡+&Éyêø°s¡í+ #·Áø£yêø√|üXÀ_Û‘·yéT ˆ
#ê‘·Tsꛫs¡eTHÍ|üeT´eT>∑eT´+ <˚e$~«cÕyéT ˆˆ 56 ˆˆ
Vü≤+dü\T, ø£HÓï˝Ò&ç |æ≥º\T, #·Áø£yêø£ |ü≈£åî\T nH˚ø£eTT\Tqï$. #·‘·Tsꛫsê\T >∑*Z kÕ{Ï˝Òì<Ó’ sêø£ådüT\T
#˚s¡sêì<ë |ü≥ºD+.
‘·Á‘· ‘·Á‘ê|ü‡s¡' dü+ô|òTÆs¡ïè‘·´~“¤s¡T|üXÀ_Û‘·yéT ˆ
HêHê^‘·$<ÛëqC…„Ìπs›yêHêeT|æ <äTs¡¢uÛ…’' ˆˆ 57 ˆˆ
HêHê$˝≤düdüeTŒHÓ’ï' ø±eTT¬ø’s¡‹ø√eT˝…’' ˆ
Á|üuÛÑ÷‘·#·Áq›e<äHÓ’s¡÷ï|ü⁄sêsêedü+j·TT‘Ó’' ˆˆ 58 ˆˆ
n+<ä#·Ã≥#·Ã≥ n|ü‡s¡dü\T qè‘·´+ #˚düTÔ+{≤s¡T. nH˚ø£ ^‘· $<ÛëHê\T ‘Ó*dæq <˚e‘·\≈£î ≈£L&É
bı+<äsêì~. $˝≤düe+‘·T˝…’q ø±eTT≈£î\‘√ q÷|ü⁄s¡<Ûä«qT\T ì+&çq düT≈£îe÷s¡T\T n|ü‡s¡dü düeT÷Vü≤+
qè‘·´+ #˚düTÔ+≥T+~.
áwü‹‡à‘Ó’' düT_+uÀôw˜Ìsê“\eTT>∑∆eTèπ>ø£åD…Æ' ˆ
nX‚wüyÓ’uÛÑy√ù|‘Ó’düÔqTeT<Ûä´$uÛÑ÷wæ‘Ó’' ˆˆ 59 ˆˆ
düTsê»Vü≤+dü#·\HÓ’' düTy˚ôw’s¡à<ÛäTs¡dü«HÓ’' ˆ
dü+˝≤bÕ˝≤|ü≈£îX¯˝…’]›yê´uÛÑs¡DuÛÑ÷wæ‘Ó’' ˆˆ 60 ˆˆ
düÔquÛ≤s¡$qÁyÓTÆX¯Ã eT<ÛäT|òüT÷]í‘·˝À#·HÓ’' ˆ
HêHêes¡í$∫Á‘ê+¬>’sêïHêuÛÀ>∑s¡‹Á|æjÓÆT' ˆˆ 61 ˆˆ
ñ‘·TŒ¤\¢≈£îdüTyÓ÷<ë´HÓ’düÔ<ä÷“¤‘·X¯‘·XÀ_Û‘·yéT ˆ
ndü+UÒ´j·T>∑TD+ X¯ó<ä∆eTdü+U…Û…’´ÁdæÔ<äXË’s¡|æ ˆˆ 62 ˆˆ
ÁleT‘·Œ$Á‘·+ <˚edü´ l|ü‘˚s¡$T‘Í»dü' ˆ
‘·dü´ eT<Û˚´-‹‘˚»düÿeTT<ä´Á‘êŒø±s¡‘√s¡DyéT ˆˆ 63 ˆˆ
kÕúq+ ‘·<Ó’«wüíe+ ~e´+ jÓ÷–Hê+ dæ~∆<ëj·Tø£yéT ˆ
‘·qà<Û˚´ uÛÑ>∑yêH˚ø£' |ü⁄D¶Øø£<ä\<äT´‹' ˆˆ 64 ˆˆ
X‚‘˚-X‚wü»>∑‘·÷‡‹' X‚cÕVæ≤X¯j·TH˚ Vü≤]' ˆ
$∫qÔ´e÷H√ jÓ÷^ÁHÓ›Ì' düqq›q|ü⁄s√>∑yÓTÆ' ˆˆ 65 ˆˆ
Ä n|ü‡s¡d\ü T #·+Á<äeTTKT\T, ∫s¡Tqe⁄«\Tø£*qZ _+uÀwü\˜ T. eTT>∑e∆ Tèπ>ø£Då \T. nX‚wyü u’Ó yÑÛ ê\T ø£\yês¡T.
‘·qTeT<Ûä´\T. sê»Vü≤+dü q&Éø£\T, eT<ÛäTs¡ ø£+sƒ¡dü«s¡+ >∑\yês¡T. #·eT‘êÿs¡+>± dü+uÛ≤wækÕÔs¡T. ÁX‚wü˜yÓTÆq
ÄuÛÑs¡D≤\T <Ûä]+∫Hês¡T. düÔquÛ≤s¡+‘√ $qÁeT\T. eT<ä´bÕq+‘√ ‹s¡T>∑T‘·Tqï ø£qT\T ø£\yê&ÉT. HêHê es¡í
 q\u…’ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 431

$∫Á‘êej·TeXÀ_Û‘·\T. düTU≤˝À¢, s¡‹Áø°&É˝À¢ Á|”‹>∑\yês¡T. ñ‘·TŒ¤\¢ ≈£îdüTyÓ÷<ë´Hê\T Ä Hêsêj·TD|ü⁄s¡+˝À

ñqï$. uÛÑ÷‘·>∑D≤\T >∑\<ë q>∑s¡+. ndü+UÒ´j·T>∑D≤\‘√ X¯ó<ä∆yÓTÆq~. ˝…ø£ÿ≈£î $TøÏÿ* <˚e‘·\THêïs¡T. Ä
\ø°àå |ü‹ Hêsêj·TD |ü≥Dº + ‘˚CÀe+‘·eT>∑T m‘ÓqÌÔ ‘√s¡DdüeT÷Vü≤+ ø£\~. Ä kÕúq+ jÓ÷>∑T\≈£î dæ~<∆ ëj·Tø£+.
Ä uÛÑeqeT<Ûä´eT+<äT |ü⁄+&ÉØø£<äfi¯<äT´‹>∑\ leTVü‰$wüßíe⁄ ˇ+≥]>± X¯j·Tì+∫ ñ+{≤&ÉT. düs¡«˝Àø±\
ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&Ó’q $wüßíe⁄ düq+<äqT&ÉT yÓTT<ä˝…’q jÓ÷^+Á<äT\T <Ûë´ìdüTÔ+&É>± X‚wüX¯j·T´ô|’ ìÁ~düTÔ+{≤&ÉT.
kÕ«‘êàqHê›eTè‘·+ |”‘ê« |ü⁄s¡kÕÔ‘·ÔeTdü' |üs¡' ˆ
|”‘·yêkÕ $XÊ˝≤øå√ e÷Vü‰e÷jÓ÷ eTVü‰uÛÑT»' ˆˆ 66 ˆˆ
ø°ås√<äø£q´j·÷ ì‘·´+ >∑èV”≤‘·#·s¡D<ä«j·T' ˆ
kÕ #· <˚M »>∑<ä«Hê›´ bÕ<äeT÷˝Ò Vü≤]Á|æj·÷ ˆˆ 67 ˆˆ
düe÷ùdÔ ‘·qàHê ì‘·´+ |”‘ê« Hêsêj·TD≤eTè‘·yéT ˆ
q ‘·Á‘ê<Ûë]àø± j·÷ìÔ q #· <˚yêqÔsê\j·÷' ˆˆ 68 ˆˆ
yÓ’≈£îD˜+ HêeT ‘·‘YkÕúq+ Á‹<äXË’s¡|æ e웑·yéT ˆ
q y˚T Á|üuÛÑe‹ Á|üC≤„ ø£è‘·‡ïXÊÁdüÔìs¡÷|üDÒ ˆˆ 69 ˆˆ
Ä‘êàq+<ëeTè‘êìï bÕq+#˚dü÷Ô ‘·eTdüT‡q≈£î |üs¡T&Ó’ |”‘ê+ãs¡<Ûë]jÓÆTq $XÊ\eø£å'düú\+ ø£\yê&ÉT.
eTVü‰e÷sTT. eTVü‰uÛTÑ E&ÉT. ø°så d¡ eü TTÁ<ä≈î£ e÷] \ø°àå <˚$ bÕ<ä<«ä j·÷ìï Á>∑V≤æ +∫ n‘·ì bÕ<äeT÷\+˝À m|üŒ&É÷
ñ+≥T+~. n‘·ì j·T+<˚ eTqdüT ì*Œ Hêsêj·TD Hêe÷eTè‘êìï ÄkÕ«~dü÷Ô ÄÁX¯sTT+∫ ñ+≥T+~. nø£ÿ&É
n<Ûäs¡àes¡ÔqT\T ˝Òs¡T. Ç‘·s¡ <˚e‘·\ Ä\j·÷\T ˝Òe⁄. yÓ’≈£î+sƒ¡eTH˚ ù|s¡T>∑\<ë kÕúq+. <˚e‘·\T <ëìøÏ
qeTdüÿ]kÕÔs¡T. düø£\XÊÁkÕÔqTkÕs¡eTT>± ìs¡÷|æ+#·T≥≈£î Hê Á|ü»„ #ê\<äT.
@‘êe#·Ã¤ø£´‘˚ e≈£îÔ+ Hêsêj·TD|ü⁄s¡+ Væ≤ ‘·‘Y ˆ
dü @e |üs¡eT+ ÁãVü≤à yêdüT<˚e' düHê‘·q' ˆˆ 70 ˆˆ
n~ Hêsêj·TD |ü⁄s¡eTì e÷Á‘·+ #Ó|üŒ>∑\qT. Ä Hêsêj·TDT&˚ |üs¡ÁãVü≤à dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q düHê‘·q
|ü⁄s¡Twüß&ÉT yêdüT<˚e⁄&ÉT.
X‚‘˚ Hêsêj·TD' le÷Hêàj·Tj·÷ yÓ÷Vü≤j·Tx®>∑‘Y ˆ
Hêsêj·TD≤~<ä+ C≤‘·+ ‘·dæàH˚ïe e´edæú‘·yéT ˆ
‘·e÷ÁX¯j·T‹ ø±˝≤H˚Ô dü @e |üs¡e÷ >∑‹' ˆˆ 71 ˆˆ
leTHêïsêj·TDT&ÉT ‘·q e÷j·T‘√ ˝Àø±ìï yÓ÷Væ≤+|ü#˚dü÷Ô X¯j·Tì+∫ ñ+{≤&ÉT. á $X¯«eT+‘ê
Hêsêj·TDTìe\¢ @s¡Œ&çq<˚. n‘·ìj·T+<˚ ì*∫q~. ø±˝≤+‘·+˝À n‘·&˚ á $XÊ«ìøÏ |üs¡eT >∑eT´kÕúq+.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ uÛÑTeqø√X¯$Hê´dües¡íq+ HêeT @ø√q|üx±ÃXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 49 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑTeqø√X¯$Hê´dües¡íqeTH˚ q\u…’ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 49 ˆˆ
432 ≈£Ls¡ëà´j·
eTVüT‰'|ü⁄`sêD+
|üx±ÃXÀ-<Û j·÷`u…|ü’j
Psê«s¡
·Te+∆ n<Ûë´j·T+
uÛÑTeqø√X¯es¡íqyéT ` uÛÑTeqø√X¯es¡íq+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
XÊø£B«|üdü´ $kÕÔsê~›«>∑TDÒq e´edæú‘·' ˆ
ø°åsês¡íe+ düe÷Á•‘·´ B«|ü+ |ü⁄wüÿs¡dü+õ„‘·yéT ˆˆ 1 ˆˆ
XÊø£B«|üyÓ’XÊ˝≤´ìøÏ ¬s+&ç+‘·\T>± ø°ås¡kÕ>∑sêHêïÁX¯sTT+∫ |ü⁄wüÿs¡ eTH˚ B«|üeTTqï~.
@ø£ @yêÁ‘· $Áù|ÁHê› |üs¡«‘√ e÷qk˛‘·Ôs¡' ˆ
jÓ÷»HêHê+ düVü≤ÁkÕDÏ #√s¡∆«+ |üx±ÃX¯<äTÁ∫ä‘·' ˆˆ 2 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! á B«|ü+˝À e÷qk˛‘·Ôs¡ eTH˚ |üs¡«‘·+ ˇø£fÒ y˚sTT jÓ÷»Hê\ bı&Ée⁄, j·÷u…’jÓ÷»Hê\
m‘·TÔø£\~ ñqï~.
‘êe<˚e #· $d”Ôs¡í' düs¡«‘·' bÕ]eTD¶\' ˆ
dü @e B«|üXÊÃπs∆q e÷qk˛‘·Ôs¡dü+dæú‘·' ˆˆ 3 ˆˆ
n<˚ $d”sÔ +í¡ ‘√ n+‘·≥ yê´|æ+∫q Ä B«|ü+ dü>u∑ ≤Û >∑+ e÷qk˛‘·sÔ ¡ |üs«¡ ‘êHêïÁX¯sTT+∫ eT+&É˝≤ø±s¡+>±
ˇø£ ô|<ä› uÛ≤>∑+ ¬s+&ÉT $uÛ≤>±\qT bı+~q~.
@ø£ @e eTVü‰uÛ≤>∑' düìïy˚XÀ ~«<Ûë ø£è‘·' ˆ
‘·dæàHé B«ù| düà è‘Í <Í« ‘·T |ü⁄DÖ´ »q|ü<Í X¯óuÛÖ ˆˆ 4 ˆˆ
n|üsö e÷qdükÕ´<∏ä |üs¡«‘·kÕ´qTeTD¶˝Ö ˆ
eTVü‰M‘·+ düà è‘·+ es¡¸+ <Ûë‘·ø°KD¶y˚Te #· ˆˆ 5 ˆˆ
Ä B«|ü+˝À ¬s+&ÉT |ü$Á‘ê˝…’q$ eT+>∑fi¯Á|ü<ë˝…’q »q|ü<ë\T #Ó|üŒã&çq$. e÷qk˛‘·Ôs¡ |üs¡«‘êìøÏ Ä
¬s+&ÉT eT+&É˝≤\T>± #Ó|üŒ<ä–q$. eTVü‰M‘· eTH˚ es¡¸+, <Ûë‘·ø°K+&É+ nì yêì ù|s¡T¢.
kÕ«<ä÷<äπøH√<ä~ÛHê |ü⁄wüÿs¡' |ü]yê]‘·' ˆ
‘·dæàHé B«ù| eTVü‰eèøå√ q´Á>√<Û√-eTs¡|üPõ‘·' ˆˆ 6 ˆˆ
|ü⁄wüÿs¡B«|ü+ X¯ó<√∆<øä £ düeTTÁ<ä+‘√ #·T≥º ã&çq~. Ä B«|ü+˝À <˚e‘·\T |üPõ+#˚ ˇø£ >=|üŒ q´Á>√<Ûeä TT
(eTiÏ¿#Ó≥Tº) ñqï~.
‘·dæàìïedü‹ ÁãVü‰à $XÊ«‘êà $X¯«uÛ≤eq' ˆ
‘·Á‘Ó’e eTTìXÊs¡÷›˝ •eHêsêj·TD≤\j·T' ˆˆ 7 ˆˆ
 j·÷u…j
’ T· e n<Ûë´j·T+ 433

edü‘·´Á‘· eTVü‰<˚y√ Vü≤s√-s¡∆+ Vü≤]s¡e´j·T' ˆ

düeT÷Œ»´e÷H√ ÁãVü‰à<Ó’´' ≈£îe÷sê<Ó’´X¯Ã jÓ÷–_Û'ˆˆ 8 ˆˆ
Ä B«|ü+˝À $XÊ«‘·à $X¯«uÛ≤eqT&Ó’q ÁãVü≤à ìedækÕÔ&ÉT. eTTqT˝≤sê! nø£ÿ&ÉH˚ •e Hêsêj·TDT\
Ä\j·TeTTqï~. Çø£ÿ&É dü>u∑ ≤Û >∑+˝À eTVü‰<˚e⁄&Óq’ •e⁄&ÉT $T>∑‘ê dü>u∑ ≤Û >∑+˝À ne´j·TT¬&q’Ó Vü≤] ÁãVü‰à<äT\#˚‘·
≈£îe÷s¡T&ÉT yÓTT<ä˝…’q jÓ÷>∑T\#˚‘·qT |üP»\+<äT‘·THêïs¡T.
>∑q∆¬s’«' øÏqï¬s’s¡´¬øåÌØX¯«s¡' ø£èwüí|ævZfi¯' ˆ
dü«kÕúdüÔÁ‘· Á|üC≤' düsê« Áu≤Vü≤àD≤' X¯‘·X¯dæÔ«wü' ˆˆ 9 ˆˆ
ìsêeTj·÷ $XÀø±X¯Ã sê>∑<˚«wü$e]®‘ê' ˆ
dü‘ê´qè‘˚ q ‘·Á‘êkÕÔ+ H√‘·Ôe÷<ÛäeTeT<Ûä´e÷' ˆˆ 10 ˆˆ
q esêíÁX¯eT<ÛäsêàX¯Ã q q<√´ q #· |üs¡«‘ê' ˆ
|üπsD |ü⁄wüÿπsD≤<∏ä düe÷eè‘·´ dæú‘√ eTVü‰Hé ˆˆ 11 ˆˆ
kÕ«<ä÷<äø£düeTTÁ<ädüTÔ düeTHêÔ~›«»dü‘·Ôe÷' ˆ
|üπsD ‘·dü´ eTVü≤r <äèX¯´‘˚ ˝Àø£dü+dæú‹' ˆˆ 12 ˆˆ
ø£èwüí|æ+>∑fi¯ es¡í+>∑\ áX¯«s¡Tì >∑+<Ûäs¡T«\T, øÏqïs¡T\T, j·T≈£åî\T |üPõkÕÔs¡T. nø£ÿ&É Á|ü»\+<äs¡T
dü«düTú\T. Áu≤Vü≤àDT\~Ûø£ ‘˚CÀe+‘·T\T. Á|ü»\T ˙s√>∑T\T, $XÀ≈£î\T, sê>∑<˚«wü$e]®‘·T\T. dü‘·´+ nqè‘·
$uÛ≤>∑+ ˝Ò<äT. yêDÏC≤´<äT\T nø£ÿ&É˝Òe⁄. ñ‘·ÔeTeT<Ûä´e÷<ÛäeT uÛÒ<ä+ ˝Ò<äT. esêíÁX¯eT<Ûäsêà\T q<äT\T |üs¡«‘ê\T
nø£ÿ&É ˝Òe⁄. |ü⁄wüÿs¡B«|ü+ ne‘·* uÛ≤>∑+˝À kÕ«<ä÷<äø£ düeTTÁ<ä+ nìïyÓ’|ü⁄\ Äe]+∫ ñqï~. ~«E˝≤sê!
<ëìø±e*uÛ≤>∑+˝À $XÊ\yÓTÆq ˝Àø£+ yê´|æ+∫q~.
ø±xÃ˙ ~«>∑TD≤ uÛÑ÷$T' düs¡«Á‘Ó’ø£•˝À|üe÷ ˆ
‘·kÕ´' eπsD XË’\düTÔ eTsê´<ë uÛ≤qTeTD¶\' ˆˆ 13 ˆˆ
Á|üø±X¯XÊÃÁ|üø±X¯X¯Ã ˝Àø±˝Àø£' dü ñ#·´‘˚ ˆ
jÓ÷»HêHê+ düVü≤ÁkÕDÏ <äX¯ ‘·k˛´Á#·Ã¤j·T' düà è‘·' ˆˆ 14 ˆˆ
ˇπø •\‘√ b˛\Ã<ä–q Væ≤s¡Dàj·TyÓTÆq uÛÑ÷$T, <ëìø£e‘·\uÛ≤>∑+˝À dü÷s¡´eT+&É\ dü+#êsêìøÏ
ne~ÛjÓÆTq |üs¡«‘·eTT+≥T+~. ˇø£yÓ’|ü⁄ yÓ\T‘·Ts¡T, eTs√yÓ’|ü⁄ Nø£{Ï ñqï+<äTe\¢ ˝Àø±˝Àø£|üs¡«‘·eTì <ëìøÏ
ù|s¡T. m‘·TÔ |ü~y˚\ jÓ÷»Hê\ |ü]e÷D+ ø£\~.
‘êyêH˚e #· $kÕÔs√ ˝Àø±˝Àø£eTVü‰–πs' ˆ
düe÷eè‘·´ ‘·T ‘·+ XË’\+ düs¡«‘√ yÓ’ düeTdæú‘·yéT ˆˆ 15 ˆˆ
434 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·eTXÊÃD¶ø£{≤ùV≤q düeTHêÔ‘·Œ]y˚w溑·yéT ˆ
@‘˚ dü|üÔ eTVü‰˝Àø±' bÕ‘ê˝≤' dü+Á|üø°]Ô‘ê' ˆˆ 16 ˆˆ
ÁãVü‰àD≤¶X‚wü$kÕÔs¡' dü+πøåù|D eTjÓ÷~‘·' ˆ
nD≤¶HêMT<äèXÊHê+ ‘·T ø√{À´ CÒ„j·÷' düVü≤ÁdüX¯' ˆˆ 17 ˆˆ
düs¡«>∑‘ê«Á‘·Œ<Ûëqdü´ ø±s¡DkÕ´e´j·÷‘·àq' ˆ
nDÒ¶ùw«‘˚wüß düπs«wüß uÛÑTeHêì #·‘·Ts¡›X¯ ˆˆ 18 ˆˆ
‘·Á‘· ‘·Á‘· #·‘·Ts¡«Áø±Ô s¡TÁ<ë Hêsêj·TD≤<äj·T' ˆ
<äXÀ‘·Ôs¡eT<∏Ó’¬ø’ø£eTD≤¶es¡Ddü|üÔø£yéT ˆˆ 19 ˆˆ
düeTHêÔ‘·‡+dæú‘·+ $ÁbÕdüÔÁ‘· j·÷ìÔ eT˙wæD' ˆ
nqqÔy˚TeeTe´ø£ÔeTHê~ì<Ûäq+ eTVü≤‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
˝Àø±˝Àø£|üs¡«‘· $kÕÔs¡+ ≈£L&É n<˚ |ü]e÷D+ ø£\~. <ëìï Äe]+∫ nìïyÓ’|ü⁄\ yê´|æ+∫q Nø£{Ï
n+&Éø{£ ≤Vü≤ bÕÁ‘·e˝… ø£ì|æ+#·TqT. Ç$ @&ÉT bÕ‘êfi¯eTVü‰˝Àø±\T. ÁãVü‰à+&É düeTÁ>∑ $kÕÔs+¡ dü+Á>∑V≤ü +>±H˚
$e]+∫HêqT. Ç{Ϻ n+&Üø±s¡ >√fi≤\T y˚\ø√≥T¢qï$ nì ‘Ó*j·Te˝…qT. düs¡«yê´|ü≈£î&ÉT ne´j·TT&Ó’q
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&˚ Á|ü<ëÛ qyÓTHÆ ê&ÉT. á nìï n+&Ü˝À¢qT |ü<Tä Hê\T>∑T ˝Àø±\T eTTK´yÓTqÆ $. nø£ÿ&Éøÿ£ &É #·‘T· s¡TàKT&ÉT,
Hêsêj·TDT&ÉT, s¡TÁ<äT&ÉT ñHêïs¡T. ‘·sê«‘· @&ÉT n+&Ües¡D≤\T ˇø=ÿø£ÿ{Ï |ü~¬s≥T¢ |ü]e÷D+ ø£*Zq$
ñ+&ÉTqT. $Á|ü⁄˝≤sê! Ä n+&Ües¡D+ n+‘·+˝Òì~, e´ø£Ô+ø±ì~, »qq eTs¡D+˝Òì~. ãT~∆eT+‘·T˝…’q
dü»®qT\T n#·{ÏøÏ yÓfi¯‘ês¡T.
nr‘·´ es¡Ô‘˚ düs¡«+ »>∑‘Y Á|üø£è‹s¡ø£ås¡yéT ˆ
nqqÔ‘·«eTqqÔdü´ j·T‘·' dü+U≤´ q $<ä´‘˚ ˆˆ 21 ˆˆ
‘·<äe´ø£Ô$T<ä+ CÒ„j·T+ ‘·Á<ä“Vü≤à |üs¡eT+ Á<ÛäTeyéT ˆ
nqqÔ @wü qs¡«Á‘· düs¡«kÕúH˚wüß |üsƒ¡´‘˚ ˆˆ 22 ˆˆ
nø£så s¡ ÷¡ |ü Á|üøè£ ‹ düeTdüÁÔ |ü|+ü #êqï‹Áø£$T+∫ ñ+&ÉTqT. nq+‘·Tì nq+‘·‘«· + m{≤¢ dü+K´˝Òì<√n{Ï<º ˚
á Á|üøè£ ‹ ne´ø£yÔ TÓ qÆ ~. n~ ÁX‚we˜ü TT, ìX¯Ã\ ÁãVü≤àeTT Ç‘·&˚ nq+‘·T&Éì nìïÁ|ü<X˚ Ê\˝À ø°]+Ô |üã&ÉT‘·THêï&ÉT.
‘·dü´ |üPs¡«+ eTj·÷-|ü⁄´ø£Ô+ j·T‘·ÔHêàVü‰‘·à´eTT‘·ÔeTyéT ˆ
>∑‘·' dü @wü düs¡«Á‘· düs¡«kÕúH˚wüß |üP»´‘˚ ˆˆ 23 ˆˆ
uÛÑ÷eTÚ s¡kÕ‘·˝Ò #Ó’e Äø±X‚ |üeH˚-q˝Ò ˆ
ns¡íy˚wüß #· düπs«wüß ~$ #Ó’e q dü+X¯j·T' ˆˆ 24 ˆˆ
 j·÷u…j
’ T· e n<Ûë´j·T+ 435

‘·<∏ë ‘·eTdæ dü‘˚Ô« yêù|´wü @e eTVü‰<äT´‹' ˆ

nH˚ø£<Ûë $uÛÑø±ÔvZ' Áø°&É‘˚ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 25 ˆˆ
n‘·ì e÷Vü‰‘·à´+ eTT+<˚ $e]+∫HêqT. Ä e÷Vü‰‘·à´+ ø£\ sTT‘·&ÉT nìïkÕúHê˝À¢ |üP»\+<äT
‘·THêï&ÉT. á |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&˚ uÛÑ÷$T, bÕ‘êfi¯+, Äø±X¯+, yêj·TTe⁄, n–ï, dü«sêZ\˝À dü«s¡Z+ q+<äT ‘·yÓ÷>∑TD+
dü‘·Ô«>∑TD+ yÓTT<ä˝…’q nìï{Ï˝ÀqT X¯Øsêìï $uÛÑõ+#·Tø=ì $Vü≤]düTÔHêï&ÉT.
eTùV≤X¯«s¡' |üs√-e´ø±Ô<äD¶eTe´ø£Ôdü+uÛÑeyéT ˆ
nD≤¶Á<ä“Vü‰à düeTT‘·ŒqïùdÔq düèwüº$T<ä+ »>∑‘Y ˆˆ 26 ˆˆ
ÁX‚wüߘ&Ó’q eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ne´ø±Ôì ø£r‘·T&ÉT. ne´ø£Ô+qT+&ç ÁãVü‰à+&É+, <ëìqT+&ç ÁãVü≤à »ìà+∫ á
»>∑‘·TÔq+‘·{Ïì düèwæº+∫Hê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ uÛÑTeqø√X¯es¡íq+ HêeT |üx±ÃXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 50 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À uÛÑTeqø√X¯es¡íqeTH˚ j·÷u…’j·Te n<Ûë´j·T+ ˆˆ 50 ˆˆ

heh
436 ≈£Ls¡ëàeTVü
@ø£ |üx±ÃXÀ-<Û ´j·T‰|ü' ⁄sêD+
` j·`÷u…|üP’ sê«s¡
ˇø£+∆≥e n<Ûë´j·T+
eTq«+‘·s¡ø°s¡ÔH˚ $wüßíe÷Vü‰‘·à´yéT ` eTq«+‘·s¡ø°s¡Ôq+˝À $wüßíe÷Vü‰‘·à´+
ãTTwüj·T }#·T:`ãTTwüß\T n&ç>±s¡T
nr‘êHê>∑‘ê˙Vü≤ j·÷ì eTq«qÔsêDÏ yÓ’ ˆ
‘êì ‘·«+ ø£<∏äj·÷düàuÛÑ´+ yê´düxà <ë«|üπs j·TTπ> ˆˆ 1 ˆˆ
>∑&É∫q eTq«+‘·sê\qT sêuÀj˚T eTq«+‘·sê\qT >∑÷]Ã, nfÒ¢ <ë«|üs¡j·TT>∑+˝Àì yê´düTì >∑÷]Ã
≈£L&É e÷≈£î $e]+|ü⁄eTT.
y˚<äXÊU≤Á|üDsTTH√ <˚e<˚edü´ BÛeT‘·' ˆ
<ÛäsêàsêúHê+ Á|üeø±Ôs√ V”≤XÊqdü´ ø£˝Ö j·TTπ> ˆˆ 2 ˆˆ
øÏj·TH√Ô <˚e<˚edü´ •cÕ´' ø£*j·TTπ>-|æ yÓ’ ˆ
@‘·‘·‡s¡«+ düe÷ùdq dü÷‘·! e≈£îÔ$TVü‰s¡Ωdæ ˆˆ 3 ˆˆ
ø£*j·TT>∑+˝À <˚e<˚e⁄&ÉT BÛeT+‘·T&Ó’q yê´düuÛÑ>∑yêqTìøÏ y˚<äXÊK˝À nqTsê>∑+ ø£*Z <Ûäsêàsêú\qT
>∑÷]à Á|üe∫+#˚ •wüß´˝…+<äsT¡ Hêïs¡T? z dü÷‘·T&Ü! á $wüj÷· \qT dü+Á>∑V≤ü +>± ‘Ó\T|ü{≤ìøÏ ˙y˚ ‘·–qyê&Ée⁄.
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
eTqT' kÕ«j·TeTT“¤e' |üPs¡«+ ‘·‘·' kÕ«s√∫c˛ eT‘·' ˆ
ñ‘·ÔeTkÕÔeTdüXËÃÌe ¬s’e‘·XÊÃ≈£åîwüdüÔ<∏ë ˆˆ 4 ˆˆ
yÓTT<ä≥ kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTe⁄. ‘·sê«‘· kÕ«s√∫wüß&ÉT. nq+‘·s¡+ Áø£eT+>± ñ‘·ÔeTT&ÉT, ‘êeTdüT&ÉT,
¬s’e‘·T&ÉT, #ê≈£åîwüß&ÉT nqT eTqTe⁄\T<äsTT+∫Hês¡T.
wü&˚Ó‘˚ eTqy√-r‘ê kÕ+Á|ü‘·+ ‘·T s¡y˚' düT‘·' ˆ
yÓ’edü«‘√-j·T+ düô|ÔÌ‘·‘·‡|üÔeT+ es¡Ô‘˚ |üs¡yéT ˆˆ 5 ˆˆ
>∑‹+∫q eTqTe⁄© Äs¡T>∑Ts¡T. Á|üdTü ‘Ô +· dü÷s¡´|ü⁄Á‘·T&Óq’ yÓe’ dü«‘·T&ÉT eTqTe⁄>± ñHêï&ÉT. »s¡T>∑T‘·Tqï~
@&Ée eTq«+‘·s¡ ø±\+.
kÕ«j·TeTT“¤e+ ‘·T ø£~∏‘·+ ø£˝≤Œ<ëeqÔs¡+ eTj·÷ ˆ
n‘· }s¡∆«+ ìuÀ<Ûä<Ûä«+ eTH√' kÕ«s√∫wüdü´ ‘·T ˆˆ 6 ˆˆ
ø£˝≤Œ~ j·T+<äTqï kÕ«j·TeTT“¤e eTq«+‘·sêìï >∑÷]à eTT+<˚ $e]+∫HêqT. <ëì ‘·sê«‘· kÕ«s√∫wü
eTqTe⁄ eè‘êÔ+‘êìï $e]kÕÔqT. ‘Ó*j·T+&ç.
bÕsêe‘êX¯Ã ‘·Twæ‘ê <˚yê' kÕ«s√∫ùw-qÔπs ˆ
$|ü•ÃHêïeT <˚y˚ÁH√› ãuÛÑ÷yêdüTs¡eTs¡›q' ˆˆ 7 ˆˆ
 j·÷u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 437

kÕ«s√∫wü eTq«+‘·s¡+˝À <˚e‘·\T bÕsêe‘·T\T ‘·Twæ‘·T\T nH˚ yês¡T+&ç]. sêø£ådü dü+Vü‰s¡≈£î&ÉT

$|ü•Ã‘Y nH˚yê&ÉT <˚e‘·\ øÏ+Á<äTì>± ñ+&çHê&ÉT.
}s¡®' düÔeT“¤düÔ<∏ë ÁbÕD√ <ëH√Ô-<∏ä ãTTwüuÛÑdüÔ<∏ë ˆ
‹$Ts¡XÊÃs¡«Øyê+X¯Ã dü|üÔ dü|üÔs¡¸jÓ÷-uÛÑeHé ˆˆ 8 ˆˆ
}s¡T&® TÉ , dü+Ô uÛTÑ &ÉT, ÁbÕDT&ÉT, <ë+‘·T&ÉT, ãTTwüuTÑÛ &ÉT, ‹$Ts¡T&ÉT, ns¡«Øe+‘·T&ÉH˚ @&ÉT>∑Ts¡T dü|sÔü T¡ ¸\T>±
qT+&çHês¡T.
#Ó’Á‘·øÏeTTŒs¡TcÕ<ë´düTÔ düT‘ê' kÕ«s√∫wüdü´ ‘·T ˆ
~«rj·Ty˚T‘·<ëU≤´‘·eTqÔs¡+ X¯èDT #√‘·ÔeTyéT ˆˆ 9 ˆˆ
kÕ«s√∫wüeTqTe⁄≈£î #ÓÁ’ ‘·ø+Ï |ü⁄s¡TcÕ<äT\T |ü⁄Á‘·T\T. s¬ +&ÉeeTq«+‘·se¡ è‘·Ô $T~. ñ‘·eÔ TTì>∑÷]à $qT.
‘·èrj˚T e´qÔπs #Ó’e ñ‘·ÔyÓ÷ HêeT yÓ’ eTqT' ˆ
düTXÊìÔdüÔÁ‘· <˚y˚ÁH√› ãuÛÑ÷yê$TÁ‘·ø£s¡¸D' ˆˆ 10 ˆˆ
eT÷&Ée n+‘·s+¡ ˝À ñ‘·eÔ TT&ÉT eTqTe⁄. X¯Á‘·Te⁄\qT ìÁ>∑V≤æ +∫q düTXÊ+‹ nH˚ yê&ÉT Ä eTq«+‘·s+¡ ˝À
<˚y˚+Á<äT&ÉT>∑ ñ+&çHê&ÉT.
düT<Ûëe÷qdüÔ<∏ë dü‘·´' •eXÊÃ<∏ä Á|ü‘·s¡›q' ˆ
eX¯e]Ôq' |üxËÃÌ‘˚ >∑D≤ <ë«<äX¯ø±' düà è‘ê' ˆˆ 11 ˆˆ
s¡CÀ>±Á‘√s¡∆«u≤VüQX¯Ã düeqXÊÃq|òüTdüÔ<∏ë ˆ
düT‘·bÕ' X¯Áø£ Ç‘˚´‘˚ dü|üÔ dü|üÔs¡¸jÓ÷-uÛÑeHé ˆˆ 12 ˆˆ
düT<Ûëe÷qeTT, dü‘·´+, •e+, Á|ü‘·s¡›q eTH˚ nsTT<äT eX¯es¡TÔ˝…’q >∑D≤\T <ë«<äX¯ø£eTT\ì ù|s=ÿq
ã&çq$. s¡»düT‡, >±Á‘·T&ÉT, }s¡∆«u≤VüQe⁄, düeqT&ÉT, nq|òüTT&ÉT, düT‘·|ü⁄&ÉT, X¯Á≈£î&ÉT nH˚yês¡T dü|üÔs¡T¸\T>±
qT+&ç].
‘êeTdükÕ´qÔπs <˚yê' düTsê yêVü≤s¡j·TdüÔ<∏ë ˆ
dü‘ê´X¯Ã düT~Ûj·TXËÃÌe dü|üÔ $+X¯‹ø± >∑D≤' ˆˆ 13 ˆˆ
‘êeTdüeTq«+‘·s¡+˝À <˚e‘·\+<äs¡T düTs¡\T, yêVü≤s¡T\T, dü‘·T´\T, düT~Ûj·TT\T nqT Çs¡TyÓ’ @&ÉT
>∑D≤\T>± qT+&çHês¡T.
•_]Áq›düÔ<∏Ó’yê--d”#·Ã¤‘·j·TCÀ„|ü\ø£åD' ˆ
ãuÛÑ÷e X¯vÿπs uÛÑø√Ô eTVü‰<˚yês¡ÃH˚ s¡‘·' ˆˆ 14 ˆˆ
q÷s¡T j·TC≤„\T#˚dæq •_ nH˚yê&ÉT Ç+Á<äT&ÉjÓT´qT. X¯+ø£s¡Tìj·T+<äT uÛÑøÏÔø£\yê&Ó’ n‘·&ÉT eTVü‰<˚e⁄ì
|üPõ+#·≥+˝À ÁX¯<ë∆fi¯óe⁄>± ñ+&ÓqT.
438 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
CÀ´‹sê∆eT |üè<∏äø£ÿ\ŒXËÃÌÁ‘√-–ïedüedüÔ<∏ë ˆ
|”es¡düÔ« èwüjÓ÷ ùV≤´‘˚ dü|üÔ ‘·Á‘ê|æ #êqÔπs ˆˆ 15 ˆˆ
|üxÃy˚T #ê|æ $Áù|ÁHê› ¬s’e‘√ HêeT HêeT‘·' ˆ
eTqT]«uÛÑTX¯Ã ‘·Á‘˚ÁH√› ãuÛÑ÷yêdüTs¡eTs¡›q' ˆˆ 16 ˆˆ
CÀ´‹sê∆eTT&ÉT, |üè<∏äÛ≈£îÿ, ø£\TŒ&ÉT, #Ó’Á‘·T&ÉT, n–ï, edüTe⁄, |”es¡T&ÉT Ä eTq«+‘·s¡+˝À dü|üÔs¡T¸\T.
nsTT<äe eTq«+‘·s¡+˝À ¬s’e‘·T&ÉT eTqTe⁄. ndüTs¡eTs¡›qT&ÉT $uÛÑT&ÉT <˚y˚+Á<äT&Ó’Hê&ÉT.
n$T‘ê uÛÑ÷‘·j·TdüÔÁ‘· yÓ’≈£îD≤˜X¯Ã düTs√‘·Ôe÷' ˆ
@‘˚ <˚e>∑D≤düÔÁ‘· #·‘·Ts¡›X¯ #·‘·Ts¡›X¯ ˆˆ 17 ˆˆ
nø£ÿ&É n$T‘· dü+|ü<\ä T yÓ≈’ î£ +sƒ¡ HêeTT˝…q’ <˚e‘ê ÁX‚wßü \˜ T+{≤s¡T. á <˚e>∑D≤\T |ü<Tä Hê\TZ |ü<Tä Hê\TZ
dü+K´˝À ìedækÕÔs¡T.
Væ≤s¡D´s√e÷ y˚<äÁos¡÷s¡∆«u≤VüQdüÔ<∏Ó’e #· ˆ
y˚<äu≤VüQ' düTu≤VüQX¯Ã dü|üs¡®H√´ eTVü‰eTTì' ˆˆ 18 ˆˆ
Væ≤s¡D´s√eTT&ÉT y˚<Áä o }s¡«∆ u≤VüQe⁄, y˚<uä ≤VüQe⁄, düTu≤VüQe⁄, |üsq®¡ T´&ÉT, eTVü‰eTTì nH˚ dü|sÔü T¡ ¸\T
Ä ¬s’e‘· eTq«+‘·s¡+˝À e´eVü≤]+∫Hês¡T.
@‘˚ dü|üÔs¡¸jÓ÷ $ÁbÕdüÔÁ‘êdüÁHÓ’e‘˚-qÔπs ˆ
kÕ«s√∫wüXÀÑ·ÔeTX¯Ã ‘êeTk˛ ¬s’e‘·düÔ<∏ë ˆ
Á|æj·TÁe‘êì«‘ê ùV≤´‘˚ #·‘ê«s√ eTqe' düà è‘ê' ˆˆ 19 ˆˆ
kÕ«s√∫wüß&ÉT ñ‘·ÔeTT&ÉT ‘êeTdüT&ÉT ¬s’e‘·T&ÉT á q\TZs¡T Á|æj·TÁe‘·Tì dü+ã+<Ûä eTqTe⁄\T>±
ù|s=ÿqã&ç].
wüùw˜ eTq«qÔπs #ê|æ #ê≈£åîwüdüTÔ eTqT]›«C≤' ˆˆ 20 ˆˆ
eTH√»edüÔ<∏Ó’y˚ÁH√› <˚yê+XËÃÌe ìuÀ<Ûä‘· ˆ
Ä<ë´' Á|üuÛÑ÷‘·uÛÑyê´X¯Ã Á|ü<ÛäHêX¯Ã ~yÍø£dü' ˆˆ 21 ˆˆ
eTVü‰qTuÛ≤yê ˝ÒU≤´X¯Ã |üxà <˚e>∑D≤' düà è‘ê' ˆ
$s¡C≤X¯Ã Vü≤$cÕà+X¯Ã k˛yÓ÷ eTqTdüeT' düà è‘·' ˆ
n$Hêe÷ dü$wüßíX¯Ã dübÕÔ--düqïèwüj·T' X¯óuÛ≤' ˆˆ 22 ˆˆ
Äs¡e eTq«+‘·s+¡ ˝À #ê≈£îå wüß&ÉqT yê&ÉT eTqTe⁄. z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! $q+&ç. Ä ø±\+˝À eTH√»e⁄&ÉT
Ç+Á<äT&ÉT. <˚e‘·\ >∑÷]à $q+&ç. Ä<äT´\T Á|üu÷ÑÛ ‘·ueÑÛ ⁄´\T, Á|ü<qäÛ T\T, ~yÍø£dTü \T, eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T, ˝ÒKT´\T,
 j·÷u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 439

nH˚ <˚e>∑D≤\T nsTT<äT+&ÓqT. $s¡»düT&ÉT, Vü≤$wüà+‘·T&ÉT, k˛eTT&ÉT, eTqTdüeTT&ÉT>± #Ó|üŒã&çHê&ÉT.

n$HêeTT&ÉT $wüßíe⁄ nH˚ @&ÉT>∑Ts¡T Hê{Ï ãTTwüß\T.
$edü«‘·' düT‘√ $ÁbÕ' ÁXÊ<ä∆<˚y√ eTVü‰<äT´‹' ˆˆ 23 ˆˆ
eTqT' dü+es¡ÔH√ $ÁbÕ' kÕ+Á|ü‘·+ dü|üÔy˚T-qÔπs ˆ
Ä~‘ê´ edüy√ s¡TÁ<ë <˚yêdüÔÁ‘· eTs¡T<äZD≤' ˆˆ 24 ˆˆ
dü÷s¡T´ì ≈£îe÷s¡T&ÉT >=|üŒ ‘˚»dæ« ÁXÊ<ä∆<˚e⁄&Ó’q dü+es¡ÔqT&ÉT Á|üdüTÔ‘·+ @&Ée eTq«+‘·s¡eTqTe⁄.
Ä~‘·T´\T, edüTe⁄\T, s¡TÁ<äT\T, eTs¡T<äZDeTT\T Ä eTq«+‘·s¡+˝Àì <˚e‘·\T.
|ü⁄s¡q›s¡düÔ<∏Ó’y˚ÁH√› ãuÛÑ÷e |üs¡Ms¡Vü‰ ˆ
e•wü˜' ø£X¯´|üXÊÃÁ‹s¡®eT<ä–ïX¯Ã >ö‘·eT' ˆˆ 25 ˆˆ
$XÊ«$TÁ‘√ uÛÑs¡<ë«»' dü|üÔ dü|üÔs¡¸jÓ÷-uÛÑeHé ˆ
$wüßíX¯øÏÔs¡HÍ|üe÷´ dü‘√Ô«Á~ø±Ô dæú‘ê dæú‘Í ˆˆ 26 ˆˆ
‘·<ä+X¯uÛÑ÷‘ê sêC≤q' düπs« #· Á‹~yÍø£dü' ˆ
kÕ«j·TeT“¤y- ˚ qÔπs |üPs¡«+ Á|üø£è‘ê´+ e÷qdü' düT‘·' ˆ
s¡T#˚' Á|üC≤|ü‘˚s¡®CÒ„ ‘·<ä+X‚HêuÛÑe~›«C≤' ˆˆ 27 ˆˆ
X¯Á‘·Tdü+Vü‰s¡≈£î&ÉT, |ü⁄s¡+<äs¡T&ÉT Ç+Á<äT&ÉT. e•wüߘ&ÉT, ø£X¯´|ü⁄&ÉT, nÁ‹, »eT<ä–ï, >ö‘·eTT&ÉT,
$XÊ«$TÁ‘·T&ÉT, uÛÑs¡<ë«E&ÉT á eTq«+‘·s¡+˝Àì dü|üÔs¡T¸\T. kÕ{Ï˝Òì $wüßíX¯øÏÔ dü‘·Ô«>∑TD√Á~ø£ÔyÓTÆ dæú‹ø±s¡´+˝À
ìeT>∑ïyÓTÆj·TTqï~. dü«s¡Z+˝Àì <˚e‘·\T uÛÑ÷˝Àø£+˝Àì sêE\T Ä $wüí«sX¯ ø£\yêπs. |üPs¡«ø±\+˝À
kÕ«j·T+uÛÑTeeTq«+‘·s¡+˝À Á|üø£è‹j·T+<äT dü+ø£\Œ+e\¢ »ìà+∫q ≈£îe÷s¡T&ÉT. s¡T∫j·T+<äT Á|üC≤|ü‹e\¢
n‘·ì n+X¯˝À »ìà+∫Hê&ÉT.
‘·‘·' |ü⁄qs¡k <˚e' ÁbÕù|Ô kÕ«s√∫ùw-qÔπs ˆ
‘·Twæ‘êj·÷+ düeTT‘·ŒqïdüTÔwæ‘Ó’' düVü≤ <Ó’e‘Ó’' ˆˆ 28 ˆˆ
kÕ«s√∫wüeTq«+‘·s¡+ sê>± eT∞fl á <˚e⁄&ÉT ‘·Twæ‘·j·T+<äT dü+‘√wæ‘·T˝…’q <˚e‘·\‘√ ≈£L&É
»ìà+∫Hê&ÉT.
ñ‘·Ôy˚T ‘·«qÔπs $wüßí' dü‘Ó’´' düVü≤ düTs√‘·ÔeT' ˆ
dü‘ê´j·÷eTuÛÑe‘·‡‘·´' dü‘·´s¡÷b˛ »Hês¡›q' ˆˆ 29 ˆˆ
ñ‘·eÔ T eTq«+‘·s+¡ ˝À <˚e‘êÁX‚wßü &˜ q’Ó $wüßeí ⁄ dü‘T· ´\‘√ ≈£L&É dü‘´· s¡÷|ü⁄&Ó’ dü‘´· j·T+<äT »ìà+∫Hê&ÉT.
‘êeTdükÕ´qÔπs #Ó’e dü+ÁbÕù|Ô |ü⁄qπse Væ≤ ˆ
Vü≤sê´j·÷+ Vü≤]_Ûπs›yÓ’s¡Ω]πsyêuÛÑe<ä∆]' ˆˆ 30 ˆˆ
440 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
eT∞fl ‘êeTdü eTq«+‘·s¡+sê>± $wüßíe⁄ Vü≤s¡T\H˚ <˚e‘·\‘√ ≈£L&É Vü≤s¡´ nqT Ád”Ôj·T+<äT Vü≤]>±
»ìà+∫Hê&ÉT.
¬s’e‘˚-|ü´qÔπs #Ó’e dü+ø£˝≤ŒHêàqk˛ Vü≤]' ˆ
düeT÷“¤‘√ e÷qôd’' kÕs¡∆+ <˚yÓ’' düVü≤ eTVü‰<äT´‹' ˆˆ 31 ˆˆ
¬s’e‘·eTq«s‘·s¡+˝À dü+ø£\Œã\+e\¢ e÷qdüT&Ó’q Vü≤] e÷qdüT˝…’q <˚e‘·\‘√ ≈£L&É >=|üŒ
‘˚»dü«+‘·Tì>± »ìà+∫Hê&ÉT.
#ê≈£åîùw-|ü´qÔπs #Ó’e yÓ’≈£îD˜' |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
$≈£îD≤˜j·÷eTk »CÒ„ yÓ’≈£îD…˜Ì¬s›Ìe‘Ó’' düVü≤ ˆˆ 32 ˆˆ
eTq«qÔπs #· dü+ÁbÕù|Ô ‘·<∏ë yÓ’edü«‘˚-qÔπs ˆ
yêeTq' ø£X¯´bÕ~«wüßí s¡~‘ê´+ düeT“uÛÑ÷e Vü≤ ˆˆ 33 ˆˆ
#ê≈£åîwüeTq«+‘·s¡+˝À |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q $wüßíe⁄ yÓ’≈£î+sƒ¡T\H˚ <˚e‘·\‘√ ≈£L&É $≈£î+sƒ¡j·T+<äT
»ìà+∫Hê&ÉT. ‘·sê«‘· yÓe’ dü«‘· eTq«+‘·s+¡ ˝À ø£X´¯ |ü Á|üC≤|ü‹e\¢ n~‹j·T+<äT $wüßeí ⁄ yêeTqT&Ó’ »ìà+∫Hê&ÉT.
Á‹_Û' Áø£yÓTÆ]e÷H√¢ø±xÏ®‘ê« j˚Tq eTVü‰‘·àHê ˆˆ 34 ˆˆ
|ü⁄s¡q›sêj·T Á‘Ó’˝Àø£´+ <ä‘·Ô+ ìVü≤‘·ø£+≥ø£yéT ˆ
Ç‘˚´‘êdüÔqedüÔdü´ dü|üÔ eTq«+‘·πswüß yÓ’ ˆˆ 35 ˆˆ
Ä eTVü‰‘·Tà&ÉT eT÷&É&ÉT>∑T\‘√ eTT˝À¢ø±\qT »sTT+∫ ìwüÿ+≥ø£eTT>± dü«sêZìï Ç+Á<äTìøÏ
n+<ä#˚dæHê&ÉT. á @&ÉT eTq«+‘·sê˝À¢ $wüßíe⁄ <Ûä]+∫q X¯Øsê*{≤¢ ‘Ó*|æHêeTT.
dü|üÔ #Ó’yêuÛÑeì«ÁbÕ j·÷_Û' düvÿ]¸‘ê' Á|üC≤' ˆ
j·TkÕà~«X¯«$T<ä+ ø£è‘·‡ï+ yêeTH˚q eTVü‰‘·àHê ˆˆ 36 ˆˆ
‘·kÕà‘·‡¬s’«' düàè‘√ q÷q+ <˚yÓ’' düπs«wüß <Ó’‘·´Vü‰ ˆ
@wü düs¡«+ dü軑ê´<Í bÕ‹ Vü≤ìÔ #· πøX¯e' ˆˆ 37 ˆˆ
Ä ne‘êsê\T @&˚. Ä ne‘êsê\‘√ Á|üfi¯j·T ø±\eT+<äT Á|ü»\qT dü+Vü≤]+∫Hê&ÉT. eTVü‰‘·Tà&Ó’q
$wüßíe⁄ á $XÊ«ìï s¡øÏå+#·≥+e\¢ sêø£ådüdü+Vü‰s¡≈£î&Éì <˚e‘·˝À¢ Á|üdæ<äT∆&Ó’Hê&ÉT. á $wüßíe⁄ yÓTT<ä≥ düeTkÕÔìï
düèwæº+∫, s¡øÏå+∫ ∫es¡≈£î q•+|ü #˚j·TTqT.
uÛÑ÷‘êqÔsê‘êà uÛÑ>∑yêHêïsêj·TD Ç‹ ÁX¯ó‹' ˆ
@ø±+X‚q »>∑‘·‡s¡«+ yê´|ü´ Hêsêj·TD' dæú‘·' ˆˆ 38 ˆˆ
y˚<ä+ uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q Hêsêj·TDT&ÉT düs¡«ÁbÕDT\≈£î n+‘·sê´$T nì ‘Ó*|æq~. ‘·q ˇø£ n+X¯‘√H˚
Hêsêj·TDT&ÉT ˝Àø£+˝À yê´|æ+∫Hê&ÉT.
 j·÷u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 441

#·‘·Tsê∆ dü+dæú‘√ yê´|” dü>∑TD√ ìs¡TZD√-|æ #· ˆ

@ø± uÛÑ>∑e‘√ eT÷]Ôsê® qs¡÷bÕ •yê-eT˝≤ ˆˆ 39 ˆˆ
x
yê´|ü≈£î&Ó’q Ä $wüßíe⁄ dü>∑TDT&ÉT>∑, ìs¡TZDT&ÉT>∑ ≈£L&É Hê\T>∑T $<Ûë\ HÓ\ø=Hêï&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·Tì ˇø£
eT÷]Ô C≤„qs¡÷|ü+, eT+>∑fi¯ø£s¡+, ìs¡à\eTT.
yêdüT<˚yê_Û<ÛëHê kÕ >∑TD≤r‘ê düTìwüÿ˝≤ ˆ
~«rj·÷ ø±\dü+C≤„-Hê´ ‘êeTd” •edü+õ„‘ê ˆˆ 40 ˆˆ
Ä eT÷]Ô yêdüT<˚e|ü<äyê#·´yÓTÆq~. >∑TD≤r‘·+ uÛÒ<äs¡Væ≤‘·+ ≈£L&É. ø±\dü+»„ ø£\~ ¬s+&Ée eT÷]Ô.
‘·yÓ÷>∑TDdü+ã+~Û •eHêe÷+øÏ‘·+.
ìVü≤Á˙Ô düø£\kÕ´H˚Ô yÓ’wüíM |üs¡e÷ ‘·qT' ˆ
dü‘√Ô«Á~ø±Ô ‘·èrj·÷-Hê´ Á|ü<äT´y˚Tï‹ #· dü+»„‘ê ˆˆ 41 ˆˆ
n~ n+‘·+˝À düeTkÕÔìï q•+|ü#˚ùd $wüßíe⁄ ÁX‚wü˜X¯Øs¡+. eT÷&Ée~ dü‘·Ô«>∑TDÁ|ü<ÛëqyÓTÆq Á|ü<äT´eTï
HêeT+ ø£\~.
»>∑‘·‡+kÕú|üj˚T~«X¯«s kÕ $c˛í' Á|üø£è‹Ás¡T∆yê ˆ
#·‘·TØú yêdüT<˚edü´ eT÷]ÔÁs¡“ùV≤à‹ dü+»„‘ê ˆˆ 42 ˆˆ
eTs=ø£{Ï ìX¯Ã\yÓTqÆ $wüßeí ⁄Á|üøè£ ‹s¡÷|ü+. n~ Á|ü|+ü #êìï s¡øDå£ <ë«sê kÕú|∆ +æ #·T #·T+&ÉTqT. yêdüT<˚e⁄ì
Hê\ZeeT÷]Ô ÁãVü≤à nH˚ dü+»„ ø£\~.
sê»d” kÕ-ìs¡T<ä∆dü´ |ü⁄s¡Twüdüèwæºø±]‘ê ˆ
j·T' dü«|æ‘·´œ\+ Vü≤‘ê« Á|ü<äT´y˚Tïq düVü≤ Á|üuÛÑT' ˆˆ 43 ˆˆ
s¡CÀ>∑TDÁ|ü<ÛëqyÓTÆq Ä eT÷]Ô nìs¡T<äT∆ì~. |ü⁄s¡Twüß\düèwæºø£s¡à HÓs¡y˚s¡TÃqT. düeTkÕÔìï \sTT+|ü#˚dæ
Á|üuÛÑTe⁄ Á|ü<äT´eTTïì‘√ ìÁ~kÕÔ&ÉT.
Hêsêj·TD≤UÀ´ ÁãVü‰à-k Á|üC≤düs¡Z+ ø£s√‹ dü' ˆ
j·÷-k Hêsêj·TD‘·qT' Á|ü<äT´e÷ïU≤´ X¯óuÛ≤ düàè‘ê ˆˆ 44 ˆˆ
n‘·&˚ Hêsêj·TDT&ÉH˚ ù|s¡T>∑\ ÁãVü≤à Á|ü»\qT düèwækº ÕÔ&TÉ . á Hêsêj·TDs¡÷|ü+ X¯óuÛøÑ s£ y¡ TÓ qÆ Á|ü<Tä ´eTï
HêeTø£+.
‘·j·÷ düyÓ÷àVü≤j˚T~«X¯«+ dü <˚yêdüTs¡e÷qTwüyéT ˆ
‘·‘·' ôd’e »>∑q÷à]Ô' Á|üø£è‹' |ü]ø°]Ô‘ê ˆˆ 45 ˆˆ
yêdüT<˚y√ Vü≤´qHêÔ‘êà πøe˝À ìs¡TZD√ Vü≤]' ˆ
Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Twü' ø±\dü‡‘·Ô«Á‘·j·TeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 46 ˆˆ
442 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
Hêsêj·TDT&Ü eT÷]Ô‘√ <˚yêdüTs¡e÷qe⁄\T>∑\ á $XÊ«ìï dü+yÓ÷Vü≤|üsT¡ kÕÔ&TÉ . n+<äTe\¢ Ä s¡÷|üyT˚
$wüßíe⁄ Á|üø£è‹s¡÷|üeTì #Ó|üŒã&çq~. nq+‘ê‘·àdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q yêdüT<˚e⁄&ÉT πøe\T&ÉT, ìs¡TZDT&ÉT Vü≤].
Á|ü<Ûëq‘·‘·Ô«+, |ü⁄s¡Twüß&ÉT, ø±\+ nH˚ eT÷&ÉT dü‘·Ô« Á‘·j·TeTì ù|s=+~q~.
yêdüT<˚yê‘·àø£+ ì‘·´y˚T‘·~«C≤„j·T eTT#·´‘˚ ˆ
@ø£+ #˚<ä+ #·‘·TcÕŒ<ä+ #·‘·Tsê∆ |ü⁄qs¡#·T´‘·' ˆˆ 47 ˆˆ
_uÛÒ<ä yêdüT<˚y√-k Á|ü<äT´yÓ÷ï uÛÑ>∑yêqΩ]' ˆ
ø£èwüí<Ó’«bÕj·TH√ yê´k˛ $wüßísêïsêj·TD' dü«j·TyéT ˆˆ 48 ˆˆ
n~ yêdüT<˚edü«s¡÷|ü+. ì‘·´+ ≈£L&É. Bìì ‘Ó\TdüTø=ì eTTøÏÔ bı+<äTqT. á ‘·‘·Ô«yÓTTø£fÒ nsTTHê
Hê\T>∑T bÕ<ë\T ø£\~. n#·T´‘·T&Óq’ Vü≤] eT∞fl Hê\T>∑T $<Ûë\ _Ûqïs¡÷|ü⁄&Ó’ Á|ü<Tä ´eTï uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT ne‘êsê\qT
<ë*ÃHê&ÉT. ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqT&ÉsTTq yê´düT&ÉT dü«j·T+>± Hêsêj·TD $wüßídü«s¡÷|ü⁄&˚.
nyê‘·s¡‘·‡ düeT÷Œs¡í+ ùd«#·Ã¤j·÷ uÛÑ>∑yêqΩ]' ˆ
nHê<ä´qÔ+ |üs¡+ ÁãVü≤à q <˚yê ãTTwüjÓ÷ $<äT' ˆˆ 49 ˆˆ
uÛÑ>∑yêqT&Ó’q Vü≤] ‘·q Ç#·Ã¤‘√ dü+|üPsêíe‘ês¡eTTq+~Hê&ÉT. Ä~ n+‘·+ ˝Òì~. |üs¡ÁãVü≤à ‘·‘·Ô«yÓTÆq
Hêsêj·TDTì <˚e‘·\T ãTTwüß\T ≈£L&É ‘Ó*j·T C≤\s¡T.
@ø√-j·T+ y˚<ä uÛÑ>∑yêHé yê´k˛ Hêsêj·TD' Á|üuÛÑT' ˆ
Ç‘˚´‘·~«wüßíe÷Vü‰‘·à´+ ø£~∏‘·+ eTTìdü‘·Ôe÷' ˆˆ
@‘·‘·‡‘·´+ |ü⁄q' dü‘·´y˚Te+ C≤„‘ê« q eTTVü≤´‹ ˆ 50 ˆˆ
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ Hêsêj·TDT&ÉT yê´düeTVü≤]¸ ˇø£ÿ&˚ <ëìì ‘Ó\TdüT≈£îqïyê&ÉT. z eTTqT˝≤sê! á $<Û+ä >±
$wüßíe÷Vü‰‘·à´+ $e]+∫HêqT. Ç~ dü‘·´+. eT∞fleT∞fl á dü‘ê´ìï ‘Ó*dæ ø=qïyê&ÉT yÓ÷Vü‰ìï bı+<ä&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ eTq«qÔs¡ø°s¡ÔH˚ $wüßíe÷Vü‰‘·à´+ HêyÓTÆø£|üx±ÃXÀ-<Ûë´j·T'. ˆˆ 51 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À eTq«+‘·s¡ ø°s¡Ôq+˝À $wüßíe÷Vü‰‘·à´+ nH˚ j·÷u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 51 ˆˆ

dhd
 443
~«|üx±ÃXÀ-<Ûë´j·T' ` j·÷u…’ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+
y˚<äXÊU≤Á|üDj·TqyéT ` y˚<äXÊU≤Á|üDj·Tq+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
ndæàqàq«qÔπs |üPs¡«+ es¡Ôe÷H˚ eTVü‰Á|üuÛÑT' ˆ
<ë«|üπs Á|ü<∏äy˚T yê´k˛ eTqT' kÕ«j·TeTT“¤y√ eT‘·' ˆˆ 1 ˆˆ
|üPs¡«+ á eTq«+‘·s¡+ ø±\+˝À yÓTT<ä{Ï <ë«|üs¡j·TT>∑+˝À eTVü‰Á|üuÛÑTyÓ’q yê´düT&ÉT>± kÕ«j·T+uÛÑTe
eTqTe⁄ #Ó|üŒã&çHê&ÉT.
_uÛÒ<ä ãVüQ<Ûë y˚<ä+ ìjÓ÷>±Á<ä“Vü≤àD' Á|üuÛÀ' ˆ
~«rj˚T <ë«|üπs #Ó’e y˚<äyê´dü' Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 2 ˆˆ
Á|üuÛÑTyÓ’q ÁãVü≤à Ä<˚X¯+‘√ Äj·Tq y˚<ëìï nH˚ø£ $<Ûë\ $uÛÑõ+∫Hê&ÉT. ¬s+&Ée <ë«|üs¡j·TT>∑+˝À
y˚<äyê´düT&ÉT>± Á|üC≤|ü‹ ñ+&çHê&ÉT.
‘·èrj˚T #√X¯Hê yê´düX¯Ã‘·Tπs∆ kÕ´<ä“èVü≤düŒ‹' ˆ
dü$‘ê |üxÃy˚T yê´dü' wüùw˜ eTè‘·T´' Á|üø°]Ô‘·' ˆˆ 3 ˆˆ
eT÷&Ée <ë«|üs¡+˝À X¯óÁø±#ês¡T´&ÉT yê´düT&ÉTø±>±, Hê\Ze <ë«|üs¡+˝À ãèVü≤düŒ‹ yê´düT&Ó’Hê&ÉT.
◊<äe <ë«|üs¡+˝À dü$‘· nH˚ yê&ÉT, Äs¡e <ë«|üs¡+˝À eTè‘·T´e⁄ yê´düTì>± ñHêïs¡T.
dü|üÔy˚T #· ‘·<∏Ó’y˚ÁH√› edæwü˜XÊÃwüºy˚T eT‘·' ˆ
kÕs¡dü«‘·X¯Ã qey˚T Á‹<Ûëe÷ <äX¯y˚T eT‘·' ˆˆ 4 ˆˆ
@&Ée <ë«|üs¡+˝À Ç+Á<äT&ÉT, mì$T<äe <ë«|üs¡+˝À edæwüߘ&ÉT, ‘=$Tà~, |ü~ <ë«|üsê˝À¢ es¡Tdü>±
kÕs¡dü«‘·T&ÉT, Á‹<ÛëeT nH˚ yês¡T yê´düT\T>± ñHêïs¡T.
@ø±<äX‚ ‘·T ãTTwüuÛÑ' düT‘˚˚C≤ <ë«<äX‚ düàè‘·' ˆ
Á‘·jÓ÷<äX‚ ‘·<∏ë <Ûäs¡à' düT#·≈£åîdüTÔ #·‘·Ts¡›X‚ ˆˆ 5 ˆˆ
|ü<äø=+&Ée <ë«|üs¡+˝À ãTTwüuÛÑT&ÉT, |üHÓï+&Ée <ë«|üs¡+˝À düT‘˚E&ÉT, |ü<äeT÷&Ée <ë«|üs¡+˝À
<Ûäs¡Tà&ÉT, |ü<ëï\Ze <ëì˝À düT#·≈£åîe⁄ yê´düT\T>± ñ+&çHês¡T.
Á‘·j·÷´s¡TDÏ' |üxÃ<äX‚ c˛&ÉX‚ ‘·T <Ûäqx®j·T' ˆ
ø£è‘·x®j·T' dü|üÔ<äX‚ Vü≤´cÕº<äX‚ ãTT‘·x®j·T' ˆˆ 6 ˆˆ
‘·‘√ yê´k˛ uÛÑs¡<ë«»düÔkÕà<ä÷s¡∆«+ ‘·T >ö‘·eT' ˆ
yê#·ÁX¯yêXËÃÌø£$+X‚ ‘·kÕàHêïsêj·TD' |üs¡' ˆˆ 7 ˆˆ
444 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
‘·èD_qT›ÁdüÔjÓ÷ $+X‚ yê©àøÏdüÔ‘·Œs¡' düà è‘·' ˆ
|üxÃ$+X‚ ‘·<∏ë ÁbÕù|Ô j·TdæàHÓ’« <ë«|üπs ~«C≤' ˆˆ 8 ˆˆ
|üsêX¯s¡düT‘√ yê´dü' ø£èwüí<Ó’«bÕj·TH√-uÛÑe‘Y ˆ
dü @e düs¡«y˚<ëHê+ |ü⁄sêD≤Hê+ Á|ü<äs¡Ùø£' ˆˆ 9 ˆˆ
|ü<äôV’≤<äe <ë«|üs¡+˝À Á‘·j·÷´s¡TDÏ, |ü<äVü‰s¡e <ë«|üs¡+˝À <Ûäq+»j·TT&ÉT, |ü~ùV≤&Ée <ë«|üs¡+˝À
ø£è‘·+»j·TT&ÉT, |ü<Ó›ì$T<äe <ë«|üs¡+˝À ãTT‘·+»j·TT&ÉT yê´düT\T>± ñHêïs¡T. ‘·sê«‘· uÛÑs¡<ë«E&ÉT
yê´düT&Ó’Hê&ÉT. ‘·sê«‘· es¡Tdü>± >ö‘·eTT&ÉT, yê#·ÁX¯e⁄&ÉT, Hêsêj·TDT&ÉT yê´düT\T>± ñ+&çHês¡T. Çs¡yÓ’
eT÷&Ée <ë«|üs¡+˝À ‘·èD_+<äTe⁄, ‘·sê«‘· yê©àøÏ, Çs¡TyÓ’ ◊<äe <ë«|üs¡j·TT>∑+sê>± $Á|ü⁄˝≤sê! |üsêX¯s¡Tì
|ü⁄Á‘·T&Ó’q ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqT&ÉT yê´düT&Ó’ nìï y˚<ë\qT, |ü⁄sêD≤\qT ˝Àø±ìøÏ Á|ü<ä]Ù+∫Hê&ÉT.
bÕsêX¯s√´ eTVü‰jÓ÷^ ø£èwüí<Ó’«bÕj·TH√ Vü≤]' ˆ
Äsê<Ûä´ <˚e$TXÊq+ <äècÕº« düTÔ‘ê« Á‹˝À#·qyéT ˆˆ 10 ˆˆ
‘·Á‘·ŒkÕ<ë<äk yê´dü+ y˚<ëHêeTø£s√Á‘·ŒuÛÑT' ˆ
n<∏ä •cÕ´q‡ »Á>±Vü≤ #·‘·Ts√ y˚<äbÕs¡>±Hé ˆˆ 11 ˆˆ
|üsêX¯s¡|ü⁄Á‘·T&ÉT, >=|üŒjÓ÷–, ø£èwüí<Ó’«bÕj·TqT&ÉT Hêsêj·TDdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q yê´düT&ÉT áX¯«s¡Tì |üPõ+∫
k˛ÔÁ‘·+#˚dæ Äj·Tq nqTÁ>∑Vü≤+‘√ y˚<ë\qT $kÕÔs¡+>± $uÛÑõ+∫Hê&ÉT. ‘·sê«‘· y˚<ë\qT |üP]Ô>±
n<Ûä´j·Tq+#˚dæq q\T>∑Ts¡T •wüß´\qT d”«ø£]+∫Hê&ÉT.
C…’$Tìxà düTeTqTÔxà yÓ’X¯+bÕj·Tqy˚Te #· ˆ
ô|’\+ ‘˚cÕ+ #·‘·Ts¡ú+ #· |üxÃeT+ e÷+ eTVü‰eTTì' ˆˆ 12 ˆˆ
ãTTπ>«<äbÕsƒ¡ø£+ ô|’\+ »Á>±Vü≤ dü eTVü‰eTTì' ˆ
j·TEπs«<äÁ|üeø±Ôs¡+ yÓ’X¯e÷Œj·Tqy˚Te #· ˆˆ 13 ˆˆ
C…’$Tì, düTeT+‘·T&ÉT, yÓ’X¯+bÕj·TqT&ÉT, ô|’\T&ÉT nH˚ q\T>∑T]ì, nsTT<äe yêDÏí>± qqTï Ä yê´düT&ÉT
•wüß´\T>± d”«ø£]+∫Hê&ÉT. ô|’\Tì ãTTπ>«<ä bÕsƒ¡≈£îì>±, yÓ’X¯+bÕj·TqTì j·TEπs«<ä Á|ü#ês¡≈£îì>±
ìj·T$T+∫Hê&ÉT.
C…’$Tì+ kÕeTy˚<ädü´ bÕsƒ¡ø£+ k˛-q«|ü<ä´‘· ˆ
‘·<∏Ó’yê<∏äÛs¡«y˚<ädü´ düTeTqTÔeTèwædü‘·ÔeTyéT ˆˆ 14 ˆˆ
C…$’ Tìì kÕeTy˚<ä bÕsƒ≈¡ î£ ì>± d”«ø£]+∫, ãTTwæÁX‚wßü &˜ q’Ó düTeT+‘·Tì n<∏sä «¡ y˚<bä Õsƒ≈¡ î£ ì>∑ Á>∑V≤æ +∫Hê&ÉT.
Ç‹Vü‰dü|ü⁄sêD≤ì Á|üe≈£îÔ+ e÷eTjÓ÷»j·T‘Y ˆ
@ø£ Äd”<ä´Eπs«<ädüÔ+ #·‘·Tsê∆ Á|üø£\Œj·T‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
 j·÷u…’ s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 445

Ç‹Vü‰kÕ\qT, |ü⁄sêD≤\qT Á|üe#·q+ #˚j·T{≤ìøÏ Ä eTTì qqTï ìj·T$T+∫Hê&ÉT. ˇø£{Ï>∑ qTqï

j·TEπs«<ëìï Hê\T>∑T $<Ûë\T>∑ Äj·Tq $uÛÑõ+∫Hê&ÉT.
#·‘·Ts√ΩÁ‘·eTuÛÑ÷‘·Ôdæà+ùdÔq j·T»„eT<∏ëø£s√‘Y ˆ
Ä<Ûä«s¡´e+ j·TE]“¤' kÕ´<ä–ïôVAÁ‘·+ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 16 ˆˆ
<ëì˝À Hê\T>∑T n–ïôVAÁ‘ê\ düeT÷Vü≤+ @s¡Œ&çq~. <ëì‘√ j·TC≤„ìï #˚dæHê&ÉT. j·TEπs«<ä
eT+Á‘ê\‘√ n<Ûä«s¡´e eTH˚ n–ïôVAÁ‘·+ dü+uÛÑ$düTÔ+~.
W<ëZÁ‘·+ kÕeT_ÛX¯ÃÁπø ÁãVü≤à‘·«+ #ê|ü´<∏äs¡«_Û' ˆ
‘·‘·' düÁ‘˚ #· ñ<ä∆è‘·´ ãTTπ>«<ä+ ø£è‘·yêHé Á|üuÛÑT' ˆˆ 17 ˆˆ
kÕeTy˚<äeT+Á‘ê\‘√ W<ëZÁ‘êìï ø£*Œ+∫Hê&ÉT. n<∏äs¡«y˚<äeT+Á‘ê\‘√ ÁãVü≤à‘ê«ìï @s¡«s¡∫Hê&ÉT.
‘·sê«‘· düÁ‘·eTTq+<äT ñ<ä∆]+∫ Á|üuÛÑTe⁄ ãTTπ>«<ëìï ì]à+∫Hê&ÉT.
j·Tp+wæ ‘·T j·TEπs«<ä+ kÕeTy˚<ä+ ‘·T kÕeT_Û'ˆ
@ø£$+X¯‹uÛÒ<˚q ãTTπ>«<ä+ ø£è‘·yêqTŒsê ˆˆ 18 ˆˆ
j·TEs¡à+Á‘ê\‘√ j·TEπs«<ëìï, kÕeTeT+Á‘ê\‘√ kÕeTy˚<ëìï @s¡Œs¡∫Hê&ÉT. |üPs¡«+ ãTTπ>«<ëìï
Çs¡yÓ’ˇø£ÿ uÛÒ<ë\‘√ e´ed”úø£]+∫Hê&ÉT.
XÊU≤HêqTÔ X¯‘˚HÓ’e j·TEπs«<äeT<∏ëø£s√‘Y ˆ
kÕeTy˚<ä+ düVü≤ÁùdD XÊU≤Hê+ Á|ü_uÒÛ˚<ä dü' ˆˆ 19 ˆˆ
e+<äXÊU≤ uÛ<Ò +ä ‘√ j·TEπs«<ëìï ì]à+∫Hê&ÉT. y˚sTTXÊK\‘√ kÕeTy˚<ëìï Ä yê´düT&ÉT ø£*Œ+∫Hê&ÉT.
n<∏äsê«DeT<∏√ y˚<ä+ _uÛÒ<ä ≈£îX¯πø‘·q' ˆ
uÛÒ<Ó’s¡cÕº<äXË’sê«´dü' |ü⁄sêD+ ø£è‘·yêHé Á|üuÛÑT' ˆˆ 20 ˆˆ
≈£îX¯πø‘·qT&Ó’q Ä eTTì ‘·sê«‘· n<∏äs¡«Dy˚<ëìï $uÛÑõ+∫Hê&ÉT. |ü<Ó›ì$T~ uÛÒ<ë\‘√ |ü⁄sêD≤ìï
dæ<ä∆|üs¡∫Hê&ÉT.
k˛-j·Ty˚Tø£X¯Ã‘·TcÕŒ<√ y˚<ä' |üPs¡«+ |ü⁄sê‘·q' ˆ
zv±ÿs√ ÁãVü≤àD√ C≤‘·' düs¡«<√wü$XÀ<Ûäq' ˆˆ 21 ˆˆ
yÓTT<ä≥ ÁbÕNqyÓTÆq y˚<ä+ ˇø£{Ï>∑H˚ Hê\T>∑T bÕ<ë\T ø£*– ñ+&çq~. nìï<√cÕ\qT X¯ó~∆#˚ùd
zv±ÿs¡+ ÁãVü≤àe\¢ |ü⁄{Ϻq~.
y˚<ä$<√´-<∏ä uÛÑ>∑yêHê«düT<˚e' düHê‘·q' ˆ
dü ^j·T‘˚ |üs√ y˚<Ó’s√´ y˚<Ó’q+ dü y˚<ä$‘Y ˆˆ 22 ˆˆ
446 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT düHê‘·qT&Óq’ yêdüT<˚e⁄&ÉT y˚<yä <˚ Tä ´&ÉT. Ä |üse¡ T|ü⁄s¡Twüß&ÉT y˚<ë\#˚ >±q+ #˚jT· ã&É‘ê&ÉT.
n‘·DÏí ‘Ó\TdüT≈£îqïyê&˚ y˚<ä$<äT&ÉT.
@‘·‘·Œs¡‘·s¡+ ÁãVü≤à CÀ´‹sêqq›eTT‘·ÔeTyéT ˆ
y˚<äyêø√´~‘·+ ‘·‘·Ô«+ yêdüT<˚e' |üs¡eTŒ<äyéT ˆˆ23 ˆˆ
Ç~ $TøÏÿ* |üsy¡ TÓ qÆ ÁãVü≤à+. Äq+<äs÷¡ |üyTÓ qÆ ñ‘·eÔ TCÀ´‹. y˚<yä êø±´\T #Ó|Œæ q ‘·‘«Ô· y˚T yêdüT<˚e⁄&ÉT.
n‘·&˚ |üs¡eT|ü<ä+.
y˚<ä$<ä´ ÇeT+ y˚‹Ô y˚<ä+ y˚<ä|üs√ eTTì' ˆ
ny˚<ä´+ |üs¡eT+ y˚‹Ô y˚<äì'XÊ«düø£è‘·Œs¡' ˆˆ 24 ˆˆ
dü y˚<äy˚<√´ uÛÑ>∑yêHé y˚<äeT÷]Ôs¡àùV≤X¯«s¡' ˆ
dü @e y˚<√´ y˚<äX¯Ã ‘·y˚TyêÁ•‘·´ eTT#·´‘˚ ˆˆ 25 ˆˆ
Ç‘˚´‘·<äø£ås¡+ y˚<äyÓ÷v±ÿs¡+ y˚<äeTe´j·TyéT ˆ
ny˚<ä´+ #· $C≤Hê‹ bÕsêX¯s√´ eTVü‰eTTì' ˆˆ 26 ˆˆ
Ç‘·ìì ‘Ó\TdüT≈£îqïyê&ÉT y˚<ä+ ‘Ó*dæqyê&ÉT. Ç‘·s¡eTT\#˚ ‘Ó*j·T<ä>∑ìyê&˚ y˚<ë\T ì'XÊ«dü>± >∑\
|üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&ÉT y˚<ër‘·T&Ó’q |üs¡e÷‘·à. n‘·DÏí y˚<äE„&˚ ‘Ó\TdüT≈£î+{≤&ÉT. y˚<ädü«s¡÷|ü⁄&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT
y˚<ë\#˚‘H· ˚ ‘Ó*j·T<ä–qyê&Ü uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT. n‘·&˚ y˚<Tä ´&ÉT, y˚<+ä ≈£L&É. n‘·DíÏ ÄÁX¯sTT+∫ eTT≈£î&Ô TÉ ø±e˝…qT.
|üsêX¯s¡|ü⁄Á‘·T&Ó’q y˚<äyê´dü eTVü‰eTTì á $<Ûä+>± nø£ås¡eTT, nø£åsê‘·àø£yÓTÆq z+ø±s¡dü«s¡÷|üyÓTÆq y˚<ëìï,
y˚<ër‘·T&Ó’q |üs¡e÷‘·àqT ≈£L&É ‘Ó\TdüT≈£îqïyê&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ y˚<äXÊU≤Á|üDj·Tq+ HêeT ~«|üx±ÃXÀ-<Ûë´j·T'. ˆˆ 52 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À y˚<äXÊU≤Á|üDj·Tq+ nH˚ j·÷u…’ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 52 ˆˆ

n o n Ç~
 447
Á‹|üx±ÃXÀ-<Ûë´j·T' ` j·÷u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+
eTVü‰<˚yêe‘ês¡ es¡íqyéT ` eTVü‰<˚yêe‘ês¡ es¡íq+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT |ü*ø±&ÉT
y˚<äyê´kÕe‘êsêDÏ <ë«|üπs ø£~∏‘êì ‘·T ˆ
eTVü‰<˚yêe‘êsêDÏ ø£˝Ö X¯èDT‘· düTÁe‘ê' ˆˆ 1 ˆˆ
<ë«|üs¡j·TT>∑+˝Àì y˚<äyê´kÕe‘êsê\T #ÓbÕŒqT. düTÁe‘·T˝≤sê! ø£*j·TT>∑+˝Àì eTVü‰<˚e⁄ì
ne‘êsê\qT >∑÷]Ã $q+&ç.
Ä<˚´ ø£*j·TTπ> X‚«‘√ <˚e<˚y√ eTVü‰<äT´‹' ˆ
Hêe÷ï Væ≤‘êj·T $ÁbÕD≤eTuÛÑ÷<Ó’«edü«‘˚-qÔπs ˆˆ 2 ˆˆ
yÓTT<ä{Ï ø£*j·TT>∑+˝À <˚e<˚e⁄&ÉT >=|üŒø±+‹eT+‘·T&ÉT. Ä eTVü‰<˚e⁄&ÉT yÓ’edü«‘·eTq«+‘·s¡+˝À
X‚«‘·T&ÉT nH˚ ù|s¡T‘√ Áu≤Vü≤àDT\ Væ≤‘·+ø√dü+ ne‘·]+#ê&ÉT.
Væ≤eTe∫äKπs s¡y˚T´ düø£˝Ò |üs¡«‘√‘·Ôy˚T ˆ
‘·dü´ •cÕ´' Á|ü•cÕ´X¯Ã ãuÛÑ÷e⁄s¡$T‘·Á|üuÛ≤' ˆˆ 3 ˆˆ
s¡eT´yÓTÆq Væ≤eTe∫äKs¡+˝À düeTdüÔ|üs¡«‘·ÁX‚wü˜yÓTÆq <ëìj·T+<äT n$T‘·‘˚»dæ« nsTTq Ä X‚«‘·Tì •wü´
Á|ü•wüß´\T ≈£L&É ìedæ+∫Hês¡T.
X‚«‘·' X‚«‘·•KXËÃÌe X‚«‘êdü´' X‚«‘·˝ÀVæ≤‘·' ˆ
#·‘ê«s¡ùdÔ eTVü‰‘êàH√ Áu≤Vü≤àD≤ y˚<äbÕs¡>±' ˆˆ 4 ˆˆ
X‚«‘·T&ÉT, X‚«‘·•KT&ÉT, X‚«‘êdüT´&ÉT, X‚«‘·˝ÀVæ≤‘·T&ÉT nH˚ q\T>∑Ts¡T eTVü‰‘·Tà˝…q’ Áu≤Vü≤àDT\T eTVü‰‘·Tà\T,
y˚<äbÕs¡>∑T\T.
düT‘ês√ eT<äqXËÃÌe düTôVAÁ‘·' ø£vÿDdüÔ<∏ë ˆ
˝Àø±øÏå düÔ«<∏ä jÓ÷^ÁH√› C…’^wüy√´-<∏ä dü|üÔy˚T ˆˆ 5 ˆˆ
düT‘ês¡T&ÉT, eT<äqT&ÉT, düTôVAÁ‘·T&ÉT, ø£+ø£DT&ÉT, ˝Àø±øÏå, jÓ÷^+Á<äT&ÉT, C…’^wüe⁄´&ÉT nH˚ @&ÉT>∑Ts¡T
Áø£eT+>± yÓTT<ä{Ï @&ÉTj·TT>±˝À¢ ñHêïs¡T.
nwüºy˚T <ä~ÛyêVü≤' kÕ´qïey˚T ãTTwüuÛÑ' Á|üuÛÑT' ˆ
uÛÑè>∑TdüTÔ <äX¯y˚T Áb˛ø£ÔdüÔkÕà<äTÁ>∑' |ü⁄s¡' düà è‘·' ˆˆ 6 ˆˆ
<ë«<äX- ‚ ‹düe÷U≤´‘√ u≤© yê-<∏ä Á‘·jÓ÷<äX‚ ˆ
#·‘·Ts¡›X‚ >ö‘·eTdüTÔ y˚<ä<äØÙ ‘·‘·' |üs¡' ˆˆ 7 ˆˆ
448 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
nwüºeTj·TT>∑+˝À <ä~ÛyêVüQ&ÉT, ‘=$Tà<äe j·TT>∑+˝À ãTTwüuÛÑT&ÉT, <äX¯eTj·TT>∑+˝À uÛÑè>∑Te⁄, ‘·sê«‘·
ñÁ>∑T&ÉT, n‹düe÷U≤´‘·T&ÉT, u≤*, >ö‘·eTT&ÉT, y˚<ä<ä]Ù nH˚ ne‘êsê\T Áø£eT+>± @s¡Œ&çq$.
>√ø£s¡íXÊÃuÛÑe‘·ÔkÕà<äTZVü‰yêdü' •KD¶<Ûäèø˘ ˆ
j·T»„e÷\´≥ºVü‰düX¯Ã <ës¡Tø√ ˝≤vZ© ‘·<∏ë ˆˆ 8 ˆˆ
eTVü‰j·÷yÓ÷ eTTì' X¯S© &çD¶eTTD°íX¯«s¡' dü«j·TyéT ˆ
düVæ≤wüßí' k˛eTX¯sêà #· q≈£î©X¯«s¡ @e #· ˆˆ 9 ˆˆ
‘·sê«‘· >√ø£s¡Tí&ÉT, >∑TVü‰yêdüT&ÉT, •K+&É<Ûë], j·T»„e÷*, n≥ºVü‰düT&ÉT, <ës¡T≈£î&ÉT, ˝≤+>∑*,
eTVü‰j·÷eTT&ÉT, eTTì, X¯S*, &ç+&ÉeTT+&ûX«¯ s¡T&ÉT, düV≤æ wüßeí ⁄, k˛eTX¯sà¡ , q≈£î©X¯«s¡T&ÉT Áø£eT+>± eTVü‰<˚e⁄ì
ø£*j·TT>±e‘êsê\T>± >∑T]Ô+#ê*.
‘·Á‘· <˚yê~Û<˚edü´ #·‘ê«s¡' düT‘·b˛<ÛäHê' ˆ
•cÕ´ ãuÛÑ÷e⁄XÊÃH˚´cÕ+ Á|ü‘˚´ø£+ eTTì|ü⁄vZyê' ˆˆ 10 ˆˆ
yê]˝À q\T>∑Ts¡T >=|üŒ ‘·b˛<ÛäqT\T. <˚yê~Û<˚e⁄ì •wüß´˝…’Hês¡T. eTTqT˝≤sê! Á|ü‘˚´ø£+>± Ç‘·s¡
•wüß´\T ≈£L&É ñHêïs¡T. yê]ì >∑÷]Ã $e]kÕÔqT.
Á|üdüqïeTqk˛ <ëHêÔ ◊X¯«Ø+ uÛÑøÏÔe÷dæú‘ê' ˆ
Áø£y˚TD ‘êHé Á|üeøå±´$T jÓ÷–H√ jÓ÷>∑$‘·Ôe÷Hé ˆˆ 11 ˆˆ
ìs¡à\∫‘·TÔ\T, õ‘˚+Á~j·TT\T, áX¯«s¡ uÛÑøÏÔ HêÁX¯sTT+∫q jÓ÷>∑T\T, jÓ÷>∑E„˝À¢ ÁX‚wüߘ\qT n>∑T
yê]ì >∑÷]à Áø£eT+>± ‘Ó\T|ü⁄‘êqT.
<äTqT›_Û' X¯‘·s¡÷|üX¯Ã ãTTNø£' πø‘·Te÷+düÔ<∏ë ˆ
$XÀø£X¯Ã $πøX¯X¯Ã $XÊK' XÊ|üHêX¯q' ˆˆ 12 ˆˆ
düTeTTUÀ <äTs¡TàKXËÃÌe <äTs¡›yÓ÷ <äTs¡‹Áø£eT' ˆ
düqø£' düHê‘·qXËÃÌe ‘·<∏Ó’e #· düqq›q' ˆˆ 13 ˆˆ
<ë\“¤´uÛÑ´X¯Ã eTVü‰jÓ÷^ <Ûäsêà‘êàH√ eTVü≤Ö»dü' ˆ
düT<Ûëe÷ $s¡C≤XËÃÌe X¯+KyêD´» @e #· ˆˆ 14 ˆˆ
kÕs¡dü«‘·düÔ<∏ë-yÓ÷|òüTÀ <ÛäqyêVü≤' düTyêVü≤q' ˆ
ø£|æ\XÊÃdüT]XËÃÌe y√&ÛÉT' |üxÕUÀ eTTì' ˆˆ 15 ˆˆ
|üsêX¯s¡X¯Ã >∑s¡ZX¯Ã uÛ≤s¡ZeXÊÃvÏZsêdüÔ<∏ë ˆ
#·\ãqT∆]ïsê$TÁ‘·' πø‘·TX¯èvZdüÔb˛<ÛäHê' ˆˆ 16 ˆˆ
 j·÷u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 449

<äT+<äT_Û, X¯‘·s¡÷|ü⁄&ÉT, ãTTN≈£î&ÉT, πø‘·TeT+‘·T&ÉT, $XÀ≈£î&ÉT, $πøX¯ó&ÉT, $XÊKT&ÉT, XÊ|üHêX¯qT&ÉT,

düTeTTKT&ÉT, <äTs¡TàKT&ÉT, <äTs¡›eTT&ÉT, <äTs¡‹Áø£eTT&ÉT, düq≈£î&ÉT, düHê‘·qT&ÉT, düq+<äqT&ÉT, <ë\uÛÑT´&ÉT nH˚
>=|üŒ jÓ÷–, Ms¡+<äs¡T eTVü‰X¯øÏÔ>∑\ eTVü‰‘·Tà\T. düT<ÛëeTT&ÉT, $s¡»düT&ÉT, X¯+KyêDÏ, nE&ÉT, kÕs¡dü«‘·T&ÉT,
nyÓ÷|òTü T&ÉT, <Ûqä yêVüQ&ÉT, düTyêVü≤qT&ÉT, ø£|\æ T&ÉT, ÄdüT],y√&ÛTÉ e⁄, |ü+#·•KT&ÉH˚ eTTì, |üsêX¯sT¡ &ÉT, >∑sT¡ &Z TÉ ,
uÛ≤s¡Ze⁄&ÉT, n+–s¡düT&ÉT, #·\ã+<ÛäTe⁄, ìsê$TÁ‘·T&ÉT, πø‘·TX¯è+>∑T&ÉT nH˚yê&ÉT, eTTqT˝≤sê! Ms¡+<äs¡T •wü´
es¡Z+˝Àì yês¡T.
\yÓ÷“<äs¡X¯Ã \eT“X¯Ã $Áø√XÀ \eT“ø£' X¯óø£' ˆ
düs¡«»„' düeTãT~∆X¯Ã kÕ<Ûë´kÕ<Ûä´düÔ<∏Ó’e #· ˆˆ 17 ˆˆ
düT<Ûëe÷ ø±X¯´|üXÊÃ<∏ä edæc˛˜ $s¡C≤düÔ<∏ë ˆ
nÁ‹s¡TÁ>∑düÔ<∏ë #Ó’e ÁX¯eD√-<∏ä düTyÓ’<ä´ø£' ˆˆ 18 ˆˆ
≈£îDÏX¯Ã ≈£îDÏu≤VüQX¯Ã ≈£îX¯Øs¡' ≈£îH˚Á‘·ø£' ˆ
ø£X¯´b˛ VüQ´X¯Hê #Ó’e #·´eH√-<∏ä∏ ãèVü≤düŒ‹' ˆˆ19 ˆˆ
ñ#êÃk˛´ yêeT<˚eX¯Ã eTVü‰ø±˝À eTVü‰ì*' ˆ
yê»Ádüyê' düTπøX¯X¯Ã XÊ´yêX¯«' düT|üB∏X¯«s¡' ˆˆ 20 ˆˆ
Væ≤s¡D´HêuÛÑ' øö•˝À´-ø±≈£åî' ≈£î<∏äT_Û<∏ädüÔ<∏ë ˆ
düTeTqÔes¡Ãk˛ $<ë«Hé ø£ãq∆' ≈£îwæø£q∆s¡' ˆˆ 21 ˆˆ
\+uÀ<ä s ¡ T &É T , \+ãT&É T , $Áø√X¯ ó &É T , \+ã≈£ î &É T , X¯ ó ≈£ î &É T , dü s ¡ « E„ & É T , dü e TãT~∆ ,
kÕ<Ûë´kÕ<ÛäT´&ÉT,düT<ÛëeTT&ÉT, ø±X¯´|ü⁄&ÉT, edæwüߘ&ÉT, $s¡E&ÉT, nÁ‹, ñÁ>∑T&ÉT, ÁX¯eDT&ÉT, düTyÓ’<ä´≈£î&ÉT, ≈£îDÏ,
≈£îDÏu≤VüQe⁄, ≈£îX¯Øs¡T&ÉT, ≈£îH˚Á‘·≈î£ &ÉT, ø£X´¯ |ü⁄&ÉT, ñX¯qdüT&ÉT, #·´eqT&ÉT, ãèVü≤düŒ‹, ñ#êÃdüT´&ÉT, yêeT<˚e⁄&ÉT,
eTVü‰ø±\T&ÉT, eTVü‰ì*, yê»ÁdüedüT&ÉT, düTπøX¯ó&ÉT, XÊ´yêdüT«&ÉT, düT|üB∏X¯«s¡T&ÉT, Væ≤s¡D´HêuÛÑT&ÉT, øö•\T´&ÉT,
nø±≈£åîe⁄, ≈£î<∏äT_Û<∏äT&ÉT, |ü+&ç‘·T&ÉT nsTTq düTeT+‘·es¡ÃdüT&ÉT, ø£ã+<ÛäT&ÉT, ≈£îwæø£+<Ûäs¡T&ÉT.
|ü¢øå√ <äsê«j·TDÏXËÃÌe πø‘·Te÷Hé >ö‘·eTdüÔ<∏ë ˆ
uÛÑ˝≤¢N eT<ÛäT|ævZX¯Ã X‚«‘·πø‘·TdüÔb˛<Ûäq' ˆˆ 22 ˆˆ
ñwæ<Ûë ãèVü≤Á<äø£åX¯Ã <˚e\' ø£$πse #· ˆ
XÊ*ôVAÁ‘ê–ïy˚X¯´düTÔ j·TTeHêX¯«' X¯s¡<ä«düT' ˆˆ 23 ˆˆ
#Û·>∑\' ≈£îD¶ø£s¡íX¯Ã ≈£îqÔXËÃÌe Á|üyêVü≤ø£' ˆ
ñ\÷ø√ $<äT´‘·XËÃÌe XÊÁ<äø√ Vü‰´X¯«˝≤j·Tq' ˆˆ 24 ˆˆ
450 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` |üPsê«s¡+∆
nø£åbÕ<ä' ≈£îe÷s¡X¯Ã VüQ´\÷ø√ edüTyêVü≤q' ˆ
≈£îDÏø£XËÃÌe >∑s¡ZX¯Ã $TÁ‘·ø√ s¡Ts¡Tπse #· ˆˆ 25 ˆˆ
•cÕ´ @‘˚ eTVü‰‘êàq' düsê«eπsÔwüß jÓ÷–HêyéT ˆ
$eT˝≤ ÁãVü≤àuÛÑTsTTcÕ˜ C≤„qjÓ÷>∑|üsêj·TD≤' ˆˆ 26 ˆˆ
|ü¢≈£åî&ÉT, <äsê«j·TDÏ, πø‘·TeT+‘·T&ÉT, >ö‘·eTT&ÉT, uÛÑ˝≤¢∫, eT<ÛäT|æ+>∑T&ÉT, ‘·b˛<ÛäqT&Ó’q X‚«‘·πø‘·Te⁄,
ñwæ<ÛäT&ÉT, ãèVü≤Á<ä≈£åî&ÉT, <˚e\T&ÉT, ø£$, XÊ\ôVAÁ‘·T&ÉT, n–ïy˚X¯ó´&ÉT, j·TTeHêX¯ó«&ÉT, X¯s¡<ä«düTe⁄, #Û·>∑\T&ÉT,
≈£î+&Éø£s¡Tí&ÉT, ≈£î+‘·T&ÉT, Á|üyêVü≤≈£î&ÉT, ñ\÷≈£î&ÉT, $<äT´‘·T&ÉT, XÊÁ<ä·≈£î&ÉT, ÄX¯«˝≤j·TqT&ÉT, nø£åbÕ<äT&ÉT,
≈£îe÷s¡T&ÉT, ñ\÷≈£î&ÉT, edüTyêVü≤qT&ÉT, ≈£îDÏ≈£î&ÉT, >∑s¡TZ&ÉT, $TÁ‘·≈£î&ÉT, s¡Ts¡Te⁄ nH˚ Ms¡+<äs¡T nìïj·TT>±\
ÄesêÔ˝À¢ Ä jÓ÷>∑T\≈£î eTVü‰‘·Tà˝…’q •wüß´\T. Ms¡T ìs¡à\Ts¡T, ÁãVü≤àC≤„qT\T. C≤„qjÓ÷>∑+˝À ÁX¯<ä∆ø£\yê¬s’
ñ+&ç].
≈£îs¡«ìÔ #êe‘êsêDÏ Áu≤Vü≤àD≤Hê+ Væ≤‘êj·T #· ˆ
jÓ÷π>X¯«sêD≤e÷<˚XÊ<˚«<ädü+kÕú|üHêj·T yÓ’ ˆˆ 27 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT\ y˚T\Tø√dü+, y˚<ë\qT kÕú|æ+#·{≤ìøÏ, jÓ÷π>X¯«s¡T\ Ä<˚X¯+e\¢ ne‘êsê\qT ≈£L&Ü
<Ûä]kÕÔs¡T.
j˚T Áu≤Vü≤àD≤' dü+düàs¡ìÔ qeTdü´ìÔ #· düs¡«<ë ˆ
‘·s¡Œj·TqÔ´s¡Ãj·TH˚Ô´‘êHé ÁãVü≤à$<ë´eTyê|ü⁄ïj·TT' ˆˆ 28 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT\T m\¢|ü⁄&ÉT M]ì düà]+∫, qeTdüÿ]+∫, ‘·è|æÔbı+~, |üPõ+∫ ÁãVü≤àC≤„Hêìï bı+<äT‘ês¡T.
Ç<ä+ yÓ’edü«‘·+ Áb˛ø£ÔeTqÔs¡+ $düÔπsD ‘·T ˆ
uÛÑ$wü´‹ #· kÕes√í <äø£åkÕes¡í @e #· ˆˆ 29 ˆˆ
á yÓ’edü«‘·eTq«+‘·sêìï >∑÷]à $düÔs¡+>± $e]+#êqT. Çø£eTT+<äT kÕes¡íeTT, <äø£åkÕes¡íeTT nH˚
eTq«+‘·sê\T »s¡T>∑qTHêïsTT.
<äX¯yÓ÷ ÁãVü≤àkÕes√í <Ûäs¡à @ø±<äX¯' düà è‘·' ˆ
<ë«<äXÀ s¡TÁ<äkÕes√í s√#·´Hêe÷ Á‘·jÓ÷<äX¯' ˆˆ 30 ˆˆ
ÁãVü≤àkÕes¡í+ |ü<äe~. <Ûäs¡àkÕes¡í+ |ü<äø=+&Ée~. |üHÓï+&Ée~ s¡TÁ<äkÕes¡í+. s√#·´eTH˚ eTq«+‘·s¡+
|ü<äeT÷&Ée~ ne⁄‘·T+~.
uÛÖ‘·´X¯Ã‘·Ts¡›X¯' Áb˛ø√Ô uÛÑ$cÕ´ eTqe' Áø£e÷‘Y ˆ
nj·T+ e' ø£~∏‘√ Vü≤´+X¯' |üPs¡«+ Hêsêj·TDÒ]‘·' ˆˆ 31 ˆˆ
 j·÷u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 451

uÛÖ‘·´eTq«+‘·s+¡ |ü<Tä Hê\Ze~. Áø£eT+>± Ms¡+‘ê ø±uÀj˚T eTqTe⁄\T. |üPs¡«+ Hêsêj·TDT&ÉT #Ó|Œæ q
á $wüj·Ty˚T MT≈£î $e]+∫HêqT.
uÛÑ÷‘Ó’s¡“¤yÓ’´s¡«s¡Ôe÷HÓ’sêU≤´HÓ’s¡T|üãè+Væ≤‘·' ˆ
j·T' |üπsƒ#·Ã¤èDTj·÷<ë«-|æ ÁXÊej˚T<ë« ~«CÀ‘·Ôe÷Hé ˆˆ 32 ˆˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ
|üπsƒ<˚›yê\j˚T kÕï‘ê« qBrπswüß #Ó’e Væ≤ ˆˆ 33 ˆˆ
Hêsêj·TD+ qeTdüÿ è‘·´ uÛ≤y˚q |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTyéT ˆ
qyÓ÷ <˚yê~Û<˚yêj·T <˚yêHê+ |üs¡e÷‘·àH˚ ˆˆ 34 ˆˆ
|ü⁄s¡TcÕj·T |ü⁄sêD≤j·T $wüíy˚ Á|üuÛÑ$wüíy˚ ˆˆ
H˚qT ‘Ó*Œq á ÄU≤´q+ uÛÑ÷‘·,es¡Ôe÷q,uÛÑ$wü´‘êÿ˝≤\≈£î dü+ã+~Û+∫q ø£<∏ä\‘√ $düÔ]+#·HÓ’q~.
Bìì #·~y˚yê&ÉT, $H˚yê&ÉT, Áu≤Vü≤àDT\≈£î $ì|æ+#˚yê&ÉT nìïbÕbÕ\T ‘=\– ÁãVü≤à˝Àø£+˝À |üP»q+<äT‘ê&ÉT.
kÕïq+#˚dæ <˚yê\j·T+˝ÀH√, qBrsê˝À¢H√ Bìì |ü]+ƒ #·e˝…qT. |ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ TT&ÉT Hêsêj·TDTq≈£î uÛøÑ uÔÏ ≤Û e+‘√
qeTdüÿ]+∫ #·<äTee˝…qT. <˚yê~Û<˚e⁄&ÉT <˚e‘·\≈£î |üs¡e÷‘·à, |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT, düs¡«düeTs¡Tú&Ó’q $wüßíe⁄q≈£î
qeTkÕÿs¡+.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ |üPsê«πs∆ eTVü‰<˚yêe‘ês¡ es¡íq+ HêeT Á‹|üx±ÃXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 53 ˆˆ
|üPsê«s¡∆+ düe÷|üÔyéT ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À |üPsê«s¡∆+˝À eTVü‰<˚yêe‘ês¡ es¡íq+ nH˚ j·÷u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 53 ˆˆ
|üPsê«s¡∆+ düe÷|üÔ+

igi
452 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄≈£sêD+
Ls¡à`eTVü
ñ‘·sÔ ‰ês¡
|ü+∆ ⁄sêDyéT
ñ‘·Ôsês¡∆yéT
Á|ü<∏äyÓ÷-<Ûë´j·T' ` ˇø£≥e n<Ûë´j·T+
ãTTwæyê´düdü+yê<ä+ ` ãTTwæyê´düdü+yê<ä+
ãTTwüj·T }#·T' :` ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T.
uÛÑe‘ê ø£~∏‘·' düeT´ø˘ düs¡Z' kÕ«j·TeTT“¤e' Á|üuÛÀ ˆ
ÁãVü‰àD¶kÕ´~$kÕÔs√ eTq«qÔs¡$ìX¯Ãj·T' ˆˆ 1 ˆˆ
Á|üuÛÑ÷! ˙e⁄ e÷≈£î kÕ«j·T+uÛÑTe eTq«+‘·sêìøÏ dü+ã+~Û+∫q düs¡ZeTT, ÁãVü‰à+&ÉeTTjÓTTø£ÿ yÓTT<ä{Ï
yê´|æÔ, eTq«+‘·sê\ìs¡íj·T+ #·ø£ÿ>± e]í+#êe⁄.
‘·Á‘˚X¯«πsX¯«s√ <˚y√ e]í_Ûs¡∆s¡à‘·‘·Œ¬s’' ˆ
C≤„qjÓ÷>∑s¡‘Ó’]ï‘·´e÷sê<Ûä´' ø£~∏‘·düÔ«j·÷ ˆˆ 2 ˆˆ
‘·‘·Ô«x±ÃX‚wüdü+kÕs¡<äT'KHêX¯eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
C≤„q+ ÁãôV≤àÌø£$wüj·T+ ‘˚q |üX‚´eT ‘·‘·Œs¡yéT ˆˆ 3 ˆˆ
yêì˝À <˚e<˚e⁄&ÉT <Ûäs¡à‘·‘·Œs¡T˝…’q düHêï´düT\T. C≤„qjÓ÷>±dü≈£îÔ\T Äsê~Û+|ü<ä–q yês¡ì #ÓbÕŒe⁄.
düs¡«Á|ü|ü+#·dü+kÕs¡<äT'KHêX¯ø£yÓTÆq πøe\ |üs¡ÁãVü≤à$wüj·Tø£yÓTÆq, düs¡«ÁX‚wü˜yÓTÆq ‘·‘êÔ«ìï ≈£L&É #ÓbÕŒs¡T. <ëì
<ë«sê |üs¡e÷‘·àqT #·÷&É>∑\TZ‘êeTT.
‘·«+ Væ≤ Hêsêj·TDkÕ‡ø屑Y ø£èwüí<Ó’«bÕj·THêÁ‘·ŒuÛÀ ˆ
nyêbÕÔœ\$C≤„qdüÔ‘êÔ«+ |üè#êäeTùV≤ |ü⁄q' ˆˆ 4 ˆˆ
Á|üu÷ÑÛ ! ˙e⁄ kÕøå±Hêïsêj·TD dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. ø£èwü<í «’Ó bÕj·Tq yê´düTì e\¢ düeTdüÔ $C≤„Hêìï bı+~qyê&Ée⁄.
n+<äTe\¢ ìqTï eT∞fl Á|ü•ïdüTÔHêïeTT.
ÁX¯ó‘ê« eTT˙Hê+ ‘·<ë«ø£´+ ø£èwüí<Ó’«bÕj·THêÁ‘·ŒuÛÑT' ˆ
dü÷‘·' bÂsêDÏø£' ÁX¯ó‘ê« uÛ≤wæ‘·T+ VüQ´|ü#·Áø£y˚T ˆˆ 5 ˆˆ
Ä eTTqT\ yêø±´ìï $ì yê´düÁ|ükÕ<ä+e\¢ düeTs¡Tú&Ó’q dü÷‘·bÂsêDÏ≈£î&ÉT #Ó|üŒ Hês¡+_Û+∫Hê&ÉT.
‘·<∏ë-dæàqïqÔπs yê´dü' ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tq' dü«j·TyéT ˆ
Ä»>±eT eTTìÁX‚cÕ˜ j·TÁ‘· düÁ‘·Ô+ düe÷dü‘˚ ˆˆ 6 ˆˆ
z eTT˙X¯«s¡T˝≤sê! n+‘·˝À y˚<yä ê´düT&Óq’ ø£èwü<í «’Ó bÕj·TqT&ÉT düÁ‘·j Ô ÷· >∑+ »]π> Á|ü<X˚ ÊìøÏ dü«j·T+>±
$#˚ÃdæHê&ÉT.
‘·+ <äècÕº« y˚<ä$<ë«+dü+ ø±\y˚T|òüTdüeT<äT´‹yéT ˆ
yê´dü+ ø£eT\|üÁ‘êø£å+ Á|üDÒeTT]›«»|ü⁄vZyê' ˆˆ 7 ˆˆ
 ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 453

˙\y˚T|òüT düe÷qø±+‹>∑\yê&ÉT, y˚<$ä C≤„qì~Û, ø£eT\|üÁ‘ê≈£îå &Óq’ Ä yê´düTì #·÷∫ Áu≤Vü≤àD ÁX‚wßü \˜ T
qeTdüÿ]+∫Hês¡T.
|übÕ‘· <äD¶e<ä÷“¤eTÚ <äècÕº«-k ˝ÀeTVü≤s¡¸D' ˆ
Á|üDeT´ •s¡kÕ uÛÑ÷eTÚ ÁbÕx®*s¡«X¯>√-uÛÑe‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
s√eTVü≤s¡¸DT&Ó’q dü÷‘·T&ÉT yê´düTì #·÷∫ H˚\ô|’ <ä+&ÉeÁ‘·ŒD≤eT e÷#·]+∫Hê&ÉT. q‘·•s¡düTÿ&Ó’,
#˚‘·T\T CÀ&ç+∫, $<Û˚j·TT&Ó’ ì*∫Hê&ÉT.
|üècÕºùd- Ô HêeTj·T+ $ÁbÕ XÖqø±<ë´ eTVü‰eTTìyéT ˆ
düe÷Á•‘ê´düq+ ‘·ôd’à ‘·<√´>∑´+ düeTø£\Œj·THé ˆˆ 9 ˆˆ
Ä yê´düT&ÉT XÖqø±~ eTVü‰eTTqT\qT ≈£îX¯\Á|üX¯ï\T y˚dæHê&ÉT. eTTqT\T yê´düTì dü$÷|æ+∫ n‘·ìøÏ
‘·–q ÄdüHêìï ø£*Œ+∫Hês¡T.
n<∏Ó’‘êqÁãM<ë«ø£´+ |üsêX¯s¡düT‘·' Á|üuÛÑT' ˆ
ø£∫Ãqï Vü‰ìdüÔ|üdü' kÕ«<Ûë´j·Tdü´ ÁX¯ó‘·dü´ #· ˆˆ 10 ˆˆ
‘·sê«‘· |üsêX¯s¡eTVü≤]¸ ≈£îe÷s¡T&Ó’q yê´düuÛÑ>∑yêqT&ÉT Ä eTTqT\‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT. MT ‘·|üdüT‡≈£î,
y˚<ë<Ûä´j·THêìøÏ, bÕ+&ç‘ê´ìøÏ @ Vü‰ì ˝Ò<äT ø£<ë!
‘·‘·X¯Ã dü÷‘·' dü«>∑Ts¡T+ Á|üDe÷´--Vü≤ eTVü‰eTTìyéT ˆ
C≤„q+ ‘·Á<ä“Vü≤à$wüj·T+ eTT˙Hê+ e≈£îÔeTs¡Ωdæ ˆˆ 11 ˆˆ
nq+‘·s¡+ dü÷‘·T&ÉT ‘·q>∑Ts¡Te⁄ yê´düTq≈£î qeTdüÿ]+∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ÁãVü≤à$wüj·Tø£C≤„Hêìï á
eTTqT\≈£î #Ó|üŒ‘·–qyê&Ée⁄ ˙y˚.
Çy˚T Væ≤ eTTqj·TXÊÙHêÔkÕÔ|ükÕ <Ûäs¡à‘·‘·Œsê' ˆ
X¯óÁX¯ScÕ C≤j·T‘˚ #Ó’cÕ+ e≈£îÔeTs¡Ωdæ ‘·‘·Ô«‘·' ˆˆ 12 ˆˆ
á eTTqT\T XÊ+‘·T\T, ‘·b˛ìwüß\˜ T, <Ûsä à¡ ‘·‘Œ· s¡T\T. M]øÏ Ä C≤„Hêìï >∑÷]à $Hê\H˚ ø√]ø£ ø£*–q~.
Ä ‘·‘êÔ«ìï ‘Ó\Œ{≤ìøÏ ‘·–q yê&Ée⁄ ˙y˚.
C≤„q+ $eTTøÏÔ<ä+ ~e´+ j·TH˚à kÕø屑·Ô«jÓ÷~‘·yéT ˆ
eTT˙Hê+ yê´Vü≤è‘·+ |üPs¡«+ $wüßíHê ≈£Ls¡às¡÷|æD≤ ˆˆ 13 ˆˆ
yÓ ÷ øå ± ìï#˚ à ~e´C≤„ H êìï>∑ ÷ ]à |ü P s¡ « + ˙e⁄ Hê≈£ î ‘Ó * ŒHêe⁄. ≈£ L s¡ à s¡ ÷ |ü ⁄ &Ó ’ q $wü ß í e ⁄
|üPs¡«ø±\+˝À eTTqT\≈£î #Ó|æŒq<ä~.
ÁX¯ó‘ê« dü÷‘·dü´ e#·q+ eTTì' dü‘·´erdüT‘·' ˆ
Á|üDeT´ •s¡kÕ s¡TÁ<ä+ e#·' ÁbÕVü≤ düTU≤eVü≤yéT ˆˆ 14 ˆˆ
454 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
dü÷‘·Tì e÷≥ $ì kÕ‘·´e‘˚j·TT&Ó’q yê´düT&ÉT •e⁄q≈£î •s¡kÕ qeTdüÿ]+∫ düTU≤ìï ≈£Lπsà e÷≥
˙ $<Ûä+>± |ü*øÏHê&ÉT.
yê´dü ñyê#·:` yê´düT&ÉT |ü*ø±&ÉT
eπøå´ <˚y√ eTVü‰<˚e' |üèc˛º jÓ÷^X¯«¬s’' |ü⁄sê ˆ
düq‘·Tÿe÷s¡Á|üeTTU…’' dü dü«j·T+ düeTuÛ≤wü‘· ˆˆ 15 ˆˆ
|üPs¡«+ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&Óq’ eTVü‰<˚e⁄ì düq‘·Tÿe÷sê~ jÓ÷^X¯«s¡T\T Á|ü•ï+∫Hês¡T. n|ü&Üj·Tq dü«j·T+>±
Ç˝≤ #Ó|æŒHê&ÉT.
düq‘·Tÿe÷s¡' düqø£düÔ<∏Ó’e #· düqq›q' ˆ
nvÏZsê s¡TÁ<ädüVæ≤‘√ uÛÑè>∑T' |üs¡eT<Ûäs¡à$‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
ø£D≤<ä' ø£|æ˝À >∑s√Z yêeT<˚y√ eTVü‰eTTì' ˆ
X¯óÁø√ edæc˛˜ uÛÑ>∑yêHé düπs« dü+j·T‘·e÷qkÕ' ˆˆ 17 ˆˆ
|üs¡düŒs¡+ $#ê¬s´Ì‘˚ dü+j·Te÷$wüº#˚‘·dü' ˆ
‘·|üÔeqÔdüÔb˛ |òüTÀs¡+ |ü⁄DÒ´ ã<ä]ø±ÁX¯y˚T ˆˆ 18 ˆˆ
n|üX¯´+ùdÔ eTVü‰jÓ÷>∑eTèwæ+ <Ûäs¡àdüT‘·+ eTTìyéT ˆ
Hêsêj·TDeTHê<ä´qÔ+ qπsD düVæ≤‘·+ ‘·<ë ˆˆ 19 ˆˆ
düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT, düq≈£î&ÉT, düq+<äqT&ÉT, n+–s¡T&ÉT, s¡TÁ<äTì‘√ ≈£L&É uÛÑè>∑Te⁄, |üs¡eT<Ûäs¡àE„&ÉT
ø£D≤<äT&ÉT, ø£|æ\T&ÉT, >∑s¡TZ&ÉT, eTVü‰eTTì yêeT<˚e⁄&ÉT, X¯óÁ≈£î&ÉT, uÛÑ>∑yêqT&Ó’q edæwüߘ&ÉT, dü+j·T‘·e÷q
düT˝…q’ Ms¡+<äsT¡ ‘·eT˝À ‘êeTT $#ê]+#·Tø=ì dü+j·TeT+ ø£\ eTqdüT‡\T ø£\yê¬s’ |ü$Á‘·yTÓ qÆ ã<ä]ø±ÁX¯eT+˝À
|òTü Às¡‘|· eü ÷#·]+∫Hês¡T. ‘·sê«‘· yês¡T eTVü‰jÓ÷–, ãTTwæ nsTTq <Ûsä à¡ düT‘·Tì, Ä<ä´+‘·sV¡ ≤æ ‘·T&Óq’ Hêsêj·TDTì
qs¡Tì‘√ ≈£L&ç ñqï eTTìì <ä]Ù+∫Hês¡T.
dü+dü÷Ôj·T $$<ÛÓ’' k˛ÔÁ‘Ó’' düs¡«y˚<ädüeTT<䓤yÓ’' ˆ
Á|üDÒeTTs¡“¤øÏÔdü+j·TTø±Ô jÓ÷–H√ jÓ÷>∑$‘·ÔeTyéT ˆˆ 20 ˆˆ
uÛÑøÏÔdü+j·TT≈£îÔ˝…’q jÓ÷>∑T\T jÓ÷>∑$‘·ÔeTT&Ó’q Ä Hêsêj·TDeTTìì düs¡«y˚<ädüeTT<䓤yê˝…’q
$$<Ûäk˛ÔÁ‘ê\‘√ düTÔ‹+∫ qeTdüÿ]+∫Hês¡T.
$C≤„j·T yêxÏä‘·+ ‘˚cÕ+ uÛÑ>∑yêqdæ düs¡«$‘Y ˆ
ÁbÕVü≤ >∑MT“¤s¡j·÷ yê#ê øÏeTs¡ú+ ‘·|ü´‘˚ ‘·|ü' ˆˆ 21 ˆˆ
düs¡«E„&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT yê] ø√]ø£ ‘Ó*dæ >∑+;Ûs¡yÓTÆq yê≈£îÿ‘√ m+<äT≈£î ‘·|üe÷#·]düTÔHêïs¡ì
Á|ü•ï+∫Hê&ÉT.
 ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 455

nÁãTeHé Vü≤èwüºeTqk˛ $XÊ«‘êàq+ düHê‘·qyéT ˆ

kÕøå±Hêïsêj·TD+ <˚ee÷>∑‘·+ dæ~∆dü÷#·ø£yéT ˆˆ 22 ˆˆ
dü+‘·Twü∫º ‘·T˝Ô q’… eTTqT\T $XÊ«‘·à, düHê‘·qT&ÉT, dü+ø£\Œdæ~ì∆ dü÷∫dü÷Ô dü«j·T+>± e∫Ãq Hêsêj·TD
<˚e⁄ì >∑÷]à Ç≥¢Hêïs¡T.
ej·T+ dü+j·TeTe÷|üHêï' düπs« yÓ’ ÁãVü≤àyê~q' ˆ
uÛÑeqÔy˚Tø£+ X¯s¡D+ Á|ü|üHêï' |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTyéT ˆˆ 23 ˆˆ
y˚TeT+<äs¡+ ÁãVü≤àyê<äT\+. ‘·b˛ìj·Te÷qïe\+_+∫HêeTT. |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉyÓ’q ìH=ïø£ìH˚
Á|ü|üqTï\yÓTÆ X¯s¡DTbı+~HêeTT.
‘·«+ y˚‹‡ |üs¡eT+ >∑TVü≤´+ düs¡«+ ‘·T uÛÑ>∑yêqèwæ' ˆ
Hêsêj·TD' dü«j·T+ kÕø屑·TŒsêD√-e´ø£Ô|üPs¡Twü' ˆˆ 24 ˆˆ
˙e⁄ dü«j·T+>± Hêsêj·TDs¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q ãTTwæ$. ne´ø£Ô|ü⁄s¡Twüß&Ée⁄. |üs¡eT s¡Vü≤dü´yÓTÆq ÁãVü≤à‘·‘êÔ«ìï
˙ yÓs¡T>∑T<äTe⁄.
q Vü≤´H√´ $<ä´‘˚ y˚‘êÔ ‘ê«eTè‘˚ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
dü ‘·«eTkÕàø£eT#·\+ dü+X¯j·T+ #Û˚‘·TÔeTs¡Ωdæ ˆˆ 25 ˆˆ
|üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉyÓ’q ˙e⁄ ‘·|üŒ eTs=ø£&ÉT ‘Ó*dæqyê&ÉT ˝Ò&ÉT. n+<äTe\¢ e÷dü+X¯j·÷ìï ˙y˚
‘=\–+#·‘·–qyê&Ée⁄.
øÏ+ ø±s¡D$T<ä+ ø£è‘·‡ï+ ø√ qT dü+düs¡‘˚ dü<ë ˆ
ø£•Ã<ë‘êà #· ø± eTTøÏÔ' dü+kÕs¡' øÏ+ì$T‘·Ôø£' ˆˆ 26 ˆˆ
á düeTkÕÔìøÏ ø±s¡Dy˚T~? dü+kÕs¡ã+<Ûä+˝À ñ+&˚ yê&Óe&ÉT? Ä‘·à nq>± @~? eTTøÏÔ nq>±
H˚$T? dü+kÕsêìøÏ ø±s¡Dy˚T~?
ø£' dü+kÕs¡ ÇrXÊq' ø√ yê düs¡«+ Á|ü|üX¯´‹ ˆ
øÏ+ ‘·‘·Œs¡‘·s¡+ ÁãVü≤à düs¡«+ H√ e≈£îÔeTs¡Ωdæ ˆˆ 27 ˆˆ
dü+kÕs¡ eTq>± @~? düsê«ìï <ä]Ù+#˚ áXÊqT&Óes¡T? düs√«‘·ÔeT ÁãVü≤à‘·‘·Ô«y˚T~? Ç<ä+‘ê e÷≈£î
#Ó|üŒ‘·–q yê&Ée⁄.
@eeTTø±Ô« ‘·T eTTqj·T' ÁbÕ|üX¯´qTŒs¡Tc˛‘·ÔeTyéT ˆ
$Vü‰j·T ‘ê|üdü+ y˚wü+ dü+dæú‘·+ ùd«q ‘˚»kÕ ˆˆ 28 ˆˆ
á $<Ûä+>± |ü*øÏq eTTqT\T eTTìy˚cÕìï $&ç∫ ‘·q‘˚»düT‡‘√ Á|üø±•düTÔqï Ä |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTTì
<ä]Ù+∫Hês¡T.
456 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
$ÁuÛ≤»e÷q+ $eT\+ Á|üuÛ≤eTD¶\eTDÏí‘·yéT ˆ
Áoe‘·‡eø£ådü+ <˚e+ ‘·|üÔC≤eT÷“q<äÁ|üuÛÑyéT ˆˆ 29 ˆˆ
Ä Vü≤] ìs¡à\T&ÉT, ø±+‹düeT÷Vü≤+‘√ n\+ø£è‘·T&ÉT, eø£å'düú\+˝À le‘·‡∫Vü≤ï+ ø£\yê&ÉT. ø±∫q
ã+>±s¡+ e+{Ï ø±+‹>∑\yê&Ó’ Á|üø±•düTÔHêï&ÉT.
X¯+K#·Áø£>∑<ëbÕDÏ+ XÊsYvZVü≤düÔ+ Á•j·÷eè‘·yéT ˆ
q <äèwüºdüÔ‘·‘Yø£åD≤<˚e qs¡düÔôd’´e ‘˚»kÕ ˆˆ 30 ˆˆ
X¯+K#·Áø±\T, >∑<ä <Ûä]+∫ ñHêï&ÉT. XÊsYvZeTH˚ <ÛäqTe⁄ #˚‘·|ü{ϺHê&ÉT. \ø°åàdüHê<∏äT&Ó’q Hêsêj·TDTì
#·÷∫Hês¡T. n‘·ì ‘˚»dü‡eT÷Vü≤+˝À qs¡T&ÉT ø£ìŒ+#·˝Ò<äT.
‘·<äqÔπs eTVü‰<˚e' X¯XÊv±ÿvÏÿ‘·X‚Ks¡' ˆ
Á|ükÕ<ë_ÛeTTUÀ s¡TÁ<ä' ÁbÕ<äTsêd”qàùV≤X¯«s¡' ˆˆ 31 ˆˆ
á ˝À|ü\ #·+Á<äøfi£ ≤<Ûsä T¡ &ÉT, eTVü‰<˚e⁄&ÉT, Á|ükÕ<ë_ÛeTTKT&Ésä TTq eTùV≤X¯«s¡T&É#≥· kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT.
ìØø£å´ ‘˚ »>∑Hêï<∏äÛ+ Á‹H˚Á‘·+ #·Áq›uÛÑ÷wüDyéT ˆ
‘·Twüߺe⁄s¡Ω èwüºeTqk˛ uÛÑø±Ô´ ‘·+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 32 ˆˆ
˝Àø£Hê<∏äT&ÉT, #·+Á<äuÛÑ÷wüDT&ÉT Á‹˝À#·qT&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡Tì #·÷∫ Ä eTTqT\T dü+‘·Twüº∫‘·TÔ˝…’ uÛÑøÏÔ‘√
Ä‘·ìì düTÔ‹+∫Hês¡T.
»j˚TX¯«s¡! eTVü‰<˚e! »j·T uÛÑ÷‘·|ü‘˚! •e! ˆ
»j·÷X‚wüeTT˙XÊq! ‘·|ükÕ-_ÛÁ|ü|üPõ‘·! ˆˆ 33 ˆˆ
z áX¯«sê! eTVü‰<˚yê! uÛÑ÷‘ê~Û|ür! •yê! ˙≈£î »j·TeT>∑T>±ø£. düs¡«eTTqT\ø°X¯«sê! ‘·|ü'|üPõ‘·T&Ü!
˙≈£î »j·T+.
düVü≤ÁdüeT÷πsÔ! $XÊ«‘·àHé! »>∑<ä´ÁqÔÁ|ües¡Ôø£! ˆ
»j·÷qqÔ»>∑»®qàÁ‘êDdü+Vü‰s¡ø±s¡ø£! ˆˆ 34 ˆˆ
düV≤ü ÁdüeT÷]Ô$. $XÊ«‘·àe⁄. ˝Àø£jT· +Á‘· Á|ües¡≈Ô î£ &Ée⁄. nq+‘·yTÓ qÆ »>∑‘‡· èwæ,º dæ‹ú , \j·÷\≈£î ø±s¡DyÓTqÆ
yê&Ée⁄. ˙≈£î »j·T+.
düVü≤Ádü#·s¡DÒXÊq! X¯yÓ÷“¤! jÓ÷^Áq›e웑·! ˆ
»j·÷$T“ø±|ü‘˚! <˚e! qeTùdÔ! |üs¡y˚TX¯«s¡! ˆˆ 35 ˆˆ
düVü≤Ádü#·s¡DT&Ée⁄. jÓ÷^+Á<äe+~‘·T&Ée⁄. X¯+uÛÑ÷!, ñe÷|ür!, z <˚yê!, z|üs¡y˚TX¯«sê! ˙≈£î »j·T+,
qeTkÕÿs¡+.
 ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 457

dü+düTÔ‘√ uÛÑ>∑yê˙X¯ ÁdüÔ´eT“ø√ uÛÑø£Ôe‘·‡\' ˆ

düe÷*vZ´ Vü≤èw”πøX¯+ ÁbÕVü≤ >∑MT“¤s¡j·÷ –sê ˆˆ 36 ˆˆ
á $<Ûä+>± düTÔ‹+|ü>± uÛÑø£Ôe‘·‡\T&Ó’q Ä Á‹˝À#·qT&ÉT Á|üø£ÿqTqï Hêsêj·TDTì Ä*+>∑q+ #˚düTø=ì
>∑+;Ûs¡yÓTÆq yê≈£îÿ‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
øÏeTs¡ú+ |ü⁄D¶Øø±ø£å! eTT˙ÁHê› ÁãVü≤àyê~q' ˆ
ÇeT+ düe÷>∑‘ê <˚X¯+ øÏqTï ø±s¡´+ eTj·÷-#·T´‘·! ˆˆ 37 ˆˆ
|ü⁄+&ÉØø±øå±! ÁãVü≤àyê<äT˝…’q áeTTqT\T Çø£ÿ&É ¬ø+<äT≈£î e∫ÃHês¡T? M]øÏ H˚qT HÓs¡y˚s¡Ãe\dæq
|üìj˚T$T?
Äø£s¡í´ ‘·dü´ ‘·<ë«ø£´+ <˚e<˚y√ »Hês¡›q' ˆ
ÁbÕVü≤ <˚y√ eTVü‰<˚e+ Á|ükÕ<ë_ÛeTTK+ dæú‘·yéT ˆˆ 38 ˆˆ
áX¯«s¡Tì á e÷≥\T $qï <˚e<˚e⁄&ÉT Hêsêj·TDT&ÉT Á|ükÕ<ë_ÛeTTKT&Ó’ ñqï •e⁄ì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
Çy˚T Væ≤ eTTqjÓ÷ <˚e ‘ê|ükÕ' ø°åDø£\àcÕ' ˆ
nuÛ≤´>∑‘êHê+ X¯s¡D+ düeT´>∑›s¡Ùqø±+øÏåD≤yéT ˆˆ 39 ˆˆ
<˚yê! á eTTqT\T ø°åDø£\àwüß\T. ìqTï #·÷&É>√s¡T‘·Tqï nuÛ≤´>∑‘·T\≈£î ˙e⁄ X¯s¡D+.
j·T~ Á|üdüH√ï uÛÑ>∑yêqTà˙Hê+ uÛ≤$‘ê‘·àHêyéT ˆ
düìï<ÛÍ eTeT ‘·C≤®q+ ~e´+ e≈£îÔ$TVü‰s¡Ωdæ ˆˆ 40 ˆˆ
x
Vü≤è<äj·T+˝À uÛ≤eq #˚dæq eTVü≤s¡T¸\≈£î |üPE´&ÉyÓ’q ˙e⁄ Á|üdüqTï&Ée⁄ nsTT‘˚ Hê düìï~Ûj·T+<äT
~e´yÓTÆq Ä C≤„Hêìï #Ó|üŒ‘·– ñHêïe⁄.
‘·«+ Væ≤ y˚‹‡ dü«e÷‘êàq+ q Vü≤´H√´ $<ä´‘˚ •e! ˆ
e<ä ‘·«e÷‘·àHê‘êàq+ eTT˙ÁH˚›uÛÑ´' Á|ü<äs¡Ùj·T ˆˆ 41 ˆˆ
Ä‘·àdü«s¡÷|ü+ ˙e⁄ u≤>± ms¡T>∑T<äTe⁄. z •yê! Ä‘·àE„&ÉT eTs=ø£&ÉT ˝Ò&ÉT. á eTT˙+Á<äT\≈£î
Ä‘·àdü«s¡÷bÕìï $e]+∫ Á|¡<ä]Ù+|ü⁄eTT.
@eeTTø±Ô« Vü≤èw”πøX¯' Áb˛yê#· eTTì|ü⁄vZyêHé ˆ
Á|ü<äs¡Ùj·TH√´>∑dæ~∆+ ìØø£å´ eèwüuÛÑ<Ûä«»yéT ˆˆ 42 ˆˆ
Ç{≤¢ |ü*øÏ Áo$wüßíe⁄ eTT˙+Á<äT\‘√ eèwüuÛÑ<Ûä«E&Ó’q •e⁄ì #·÷∫ jÓ÷>∑dæ~∆ì Á|ü<ä]Ùdü÷Ô Ç≥¢Hêï&ÉT.
düq›s¡ÙHêqàùV≤X¯dü´ X¯+ø£s¡kÕ´<∏äÛ X¯S*q' ˆ
ø£è‘ês¡ú+ dü«j·Te÷‘êàq+ C≤„‘·TeTs¡Ω<∏ä ‘·‘·Ô«‘·' ˆˆ 43 ˆˆ
458 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
eTùV≤X¯«s¡T&É÷, X¯S\<ÛëØ nsTTq X¯+ø£s¡Tì <äs¡Ùq+ e\q ì»+>± MTs¡T ø£è‘ês¡Tú\T nsTTq≥T¢>±
‘Ó*dæø√‘·– ñHêïs¡T.
Á<äwüߺeTs¡Ω<∏ä <˚y˚X¯+ Á|ü‘·´ø£å+ |ü⁄s¡‘·' dæú‘·yéT ˆ
eTyÓTÆe düìï<ÛëH˚ dü j·T<∏ëe<ä«≈£îÔMTX¯«s¡' ˆˆ 44 ˆˆ
<˚e‘·\ø°X¯«s¡T&Ó’q •e⁄&ÉT Á|ü‘·´ø£å+>± m<äT≥ ñHêï&ÉT. <ä]Ù+#·+&ç. HêjÓT<äT≥ Äj·Tq Ä‘·à‘·‘êÔ«ìï
j·T<∏ës¡÷|ü+>± uÀ~Û+|ü düeTs¡Tú&ÉT.
ìX¯eT´ $c˛ís¡«#·q+ Á|üDeT´ eèwüuÛÑ<Ûä«»yéT ˆ
düq‘·Tÿe÷s¡Á|üeTTU≤' |üè#·Ã¤ìÔ düà eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 45 ˆˆ
$wüßíe⁄ e÷≥ $ì eèwüuÛÑ<Ûä«E&Ó’q •e⁄ìøÏ qeTdüÿ]+∫ düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT yÓTT<ä˝…’qyês¡T eTùV≤X¯«s¡Tì
Ç{≤¢ Á|ü•ï+|ü ã÷qT≈£îHêïs¡T.
n<∏ëdæàqïqÔπs ~e´e÷düq+ $eT\+ •eyéT ˆ
øÏeT|ü´∫qÔ´+ >∑>∑HêBX¯«sês¡ú+ düeTT<ä“uÛÖ ˆˆ 46 ˆˆ
Ç+‘·˝À ìs¡à\eTT, eT+>∑fi¯ø£s¡eTT, n∫+‘·´yÓTÆq ~yê´düq yÓTTø£{Ï •e⁄ìø=s¡≈£î Äø±X¯+qT+&ç
kÕø屑·ÿ]+∫q~.
‘·Á‘ê--dükÕ<ä jÓ÷>±‘êà $wüßíHê düVü≤ $X¯«ø£è‘Y ˆ
‘˚»kÕ |üPs¡j·Tì«X¯«+ uÛ≤‹ <˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 47 ˆˆ
jÓ÷π>X¯«s¡T&ÉT $X¯«ø£è‘·ÔsTTq áX¯«s¡T&ÉT $wüßíe⁄‘√ ≈£L&É Ä Ädüq+ô|’ ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. Ä eTùV≤X¯«s¡T&ÉT
dü«‘˚»+‘√ $XÊ«ìï ì+|ü⁄‘·÷ Á|üø±•düTÔHêï&ÉT.
‘·‘√ <˚yê~Û<˚y˚X¯+ X¯+ø£s¡+ ÁãVü≤àyê~q' ˆ
$ÁuÛ≤»e÷q+ $eT˝Ò ‘·dæàq›<äèX¯ósêdüH˚ ˆˆ 48 ˆˆ
‘·sê«‘· ÁãVü≤àyê<äT˝…q’ eTTqT\T X¯óÁuÛyÑ TÓ qÆ Ä Ädüq+˝À Á|üø±•düTqÔ ï <˚yê~Û<e˚ ⁄&ÉT X¯+ø£sT¡ ì #·÷XÊs¡T.
‘·e÷düqdüú+ uÛÑ÷‘êHêMTX¯+ <ä<äè•πs øÏ\ ˆ
j·T<äqÔsê düs¡«y˚T‘·<ä´‘√-_Ûqï$T<ä+ »>∑‘Y ˆˆ 49 ˆˆ
düeTdüÔ$X¯«+ n‘·ì˝ÀH˚ Ç$T&ç ñqï~. »>∑‘·TÔ n‘·ìøÏ _Ûqï+ ø±<äT. Ä uÛÑ÷‘˚X¯óì Ädüq+˝À
≈£Ls√Ã>± yês¡T #·÷XÊs¡T >∑<ë!
dü yêdüT<˚e$÷XÊq+ áX¯+ <ä<äè•πs |üs¡yéT ˆ
Áb˛yê#· |üèc˛º uÛÑ>∑yêqTà˙Hê+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 50 ˆˆ
 ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 459

Hêsêj·TDTì‘√ ≈£L&É ñqï |üse¡ T|ü⁄s¡Twüßì áX¯«s¡Tì Ä eTTqT\T <ä]Ù+#·T≈£îHêïs¡T. eTTqT\T Á|ü•ï+|ü>±
Ä |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT yê]‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
‘·#·Ã¤èDT<Ûä«+ j·T<∏ëHê´j·TeTT#·´e÷q+ eTj·÷-q|òü÷' ˆ
Á|üXÊqÔeTqdü' düπs« $X¯ó<ä∆+ C≤„qyÓTÆX¯«s¡yéT ˆˆ 51 ˆˆ
$wüßíe⁄ yÓ’|ü⁄ #·÷∫ X¯+ø£s¡T&ÉT |ü⁄D≤´‘·Tà˝…’q eTTqT˝≤sê! H˚qT $~Û$<Ûëq+‘√ #ÓãT‘·Tqï Ä‘·àjÓ÷>±ìï
$q+&ç. MTs¡T Á|üXÊ+‘·∫‘·TÔ˝…’ ìs¡à\yÓTÆq áX¯«s¡ dü+ã+~Û C≤„Hêìï $q+&ç.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ áX¯«s¡^‘êdü÷|üìwü‘·T‡ ÁãVü≤à$<ë´j·÷+ jÓ÷>∑XÊÁùdÔ ãTTwæyê´düdü+yê<˚
Á|ü<∏äyÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 1 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝Àì ñ‘·Ôsês¡∆+˝À áX¯«s¡^‘√|üìwü‘·TÔ˝Àì ÁãVü≤$<ä´j·T+<äT jÓ÷>∑XÊÁdüÔ+˝À
ãTTwæyê´düdü+yê<ä+˝À ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 1 ˆˆ

ljl
460 ≈£Ls¡÷àeTVü
~«rjÓ -<Û‰|üë⁄sêD+
´j·T'``ñ‘·¬ssÔ +&É
ês¡+∆ e n<Ûë´j·T+
ãTTwæyê´düdü+yê<äyéT ` ãTTwæyê´düdü+yê<ä+
áX¯«s¡ ñyê#·:`áX¯«s¡T&ÉT |ü*ø±&ÉT
nyê#·´y˚T‘·~«C≤„q+ eTeT >∑TVü≤´+ düHê‘·qyéT ˆ
j·Tqï <˚yê $C≤qìÔ j·T‘·H√Ô-|æ ~«C≤‘·j·T' ˆˆ 1 ˆˆ
Hê düHê‘·qyÓTÆq á $C≤„q+ e÷≥\‘√ #Ó|üŒX¯ø£´+ ø±ì~. z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! <ëìì <˚e‘·\T ≈£L&É
Á|üj·T‹ï+∫Hê ‘Ó\TdüTø√C≤\s¡T.
Ç<ä+ C≤„q+ düe÷Á•‘·´ ÁuV”≤àuÛÑ÷‘ê ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
q dü+kÕs¡+ Á|ü|ü<ä´H˚Ô |üPπs«-|æ ÁãVü≤àyê~q' ˆˆ 2 ˆˆ
á C≤„Hêìï dü+bÕ~+∫ ÁuV”≤àuÛÑ÷‘·T˝…’q Áu≤Vü≤àD√‘·ÔeTT\T |üPs¡T«˝…’q ÁãVü≤àyê<äT\T ≈£L&É eT∞fl
dü+kÕsêìï bı+<äs¡T.
>∑TVü‰´<äTZVü≤´‘·eT+ kÕøå±<√Z|ü˙j·T+ Á|üj·T‘·ï‘·' ˆ
eπøå´ uÛÑøÏÔeT‘êeT<ä´ j·TTcÕàø£+ ÁãVü≤àyê~HêyéT ˆˆ 3 ˆˆ
Ç~ s¡Vü≤dü´+ø£+f… $TøÏÿ* s¡Vü≤dü´yÓTÆq~. Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>± <ë#·‘·–q~. á‘·‘êÔ«ìï uÛÑøÏÔj·TT≈£îÔ\T,
ÁãVü≤àyê<äT˝…’q MT≈£î H˚&ÉT $e]kÕÔqT.
Ä‘êà-j·T+ πøe\' dü«#·Ã¤' X¯ó<ä∆' dü÷ø£åà' düHê‘·q' ˆ
ndæÔ düsê«qÔs¡' kÕøå±∫ÃHêàÁ‘·düÔeTdü' |üs¡' ˆˆ 4 ˆˆ
á Ä‘·à πøe\+ X¯ó<ä∆+, ìs¡à\+, dü÷ø£åà+, düHê‘·q+ ≈£L&É. C≤„qe÷Á‘·yÓTÆ n+<Ûäø±sêì ø£r‘·yÓTÆ
kÕø屑·TÔ nìï{Ï n+‘·sꓤ>∑+˝À yê´|æ+∫ ñqï~.
k˛-qÔsê´MT dü |ü⁄s¡Twü' dü ÁbÕDdü‡ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
dü ø±˝À-Á‘· ‘·<äe´ø£Ô+ dü #· y˚<ä Ç‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 5 ˆˆ
Ä Ä‘·à n+‘·sê´$T, |ü⁄s¡Twüs¡÷|æ, ÁbÕD+. eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ø±\s¡÷|ü⁄&ÉT. ne´ø£Ô+ y˚<äHêeTø£+ nì
ÁX¯ó‹ #ÓãT‘·Tqï~.
nkÕà~«C≤j·T‘˚ $X¯«eTÁ‘Ó’e Á|ü$©j·T‘˚ ˆ
dü e÷sT÷ e÷j·Tj·÷ ã<ä∆' ø£s√‹ $$<ÛëdüÔq÷' ˆˆ 6 ˆˆ
á Ä‘·àqT+&ç Á|ü|ü+#·+ |ü⁄&ÉT‘·T+~. Bì˝ÀH˚ \sTTdüTÔ+~. e÷j·÷eTj·TT&Ó’q Ä |ü⁄s¡Twüß&ÉT
e÷j·÷ã<äT∆&Ó’ $$<Ûä X¯Øsê\qT düèwæºkÕÔ&ÉT.
 s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 461

q #ê|ü´j·T+ dü+düs¡‹ q dü+kÕs¡eTj·T' Á|üuÛÑT' ˆ

Hêj·T+ |üèB∏« q dü*\+ q ‘˚»' |üeH√ quÛÑ' ˆˆ 7 ˆˆ
Ç‘·&ÉT dü+kÕs¡+˝À ∫≈£îÿe&É&ÉT. dü+kÕs¡eTj·TT&ÉT ≈£L&É ø±&ÉT. uÛÑ÷$T, ˙s¡T, ‘˚»düT‡, yêj·TTe⁄,
Äø±X¯+ nqT yêì˝À @ ˇø£ÿ{° ø±&ÉT.
q ÁbÕD√ q eTH√-e´ø£Ô+ q X¯ã›' düŒs¡Ù @e #· ˆ
q s¡÷|üs¡dü>∑Hê∆X¯Ã HêVü≤+ ø£sêÔ q yê>∑|æ ˆˆ 8 ˆˆ
á |ü⁄s¡Twüß&ÉT ÁbÕD+ ø±<äT. eTqdüT ne´ø£Ô+ X¯ã›+ düŒs¡Ù ≈£L&É ø±&ÉT. s¡÷|ü, s¡dü, >∑+<Ûë\÷ ø±<äT.
n{Ϻ H˚qT ø£s¡ÔqT yê≈£îÿqT ≈£L&É ø±qT.
q bÕDÏbÕ<Í H√bÕj·TTs¡ï #√|üdüú+ ~«CÀ‘·Ôe÷'! ˆ
q #· ø£sêÔ q uÛÀø±Ô yê q #· Á|üø£è‹|üPs¡Tc ˆˆ 9 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! bÕDÏbÕ<ë\T, >∑T<äeTT, jÓ÷ì ø±qT. ø£s¡ÔqT, uÛÀø£ÔqT H˚qT ø±qT. Á|üø£è‹, |ü⁄s¡Twüß&ÉqT
≈£L&É ø±qT.
q e÷j·÷ HÓ’e #· ÁbÕD≤ q #Ó’e |üs¡e÷s¡ú‘·' ˆ
j·T<∏ë Á|üø±X¯‘·eTk˛' düeT“H√∆ H√|ü|ü<ä´‘˚ ˆˆ 10 ˆˆ
‘·<ä«<Ó’ø£´+ q düeT“q∆' Á|ü|üxÃ|üs¡e÷‘·àH√' ˆ
#Ûêj·÷‘·b j·T<∏ë ˝Àπø |üs¡düŒs¡$\ø£åDÖ ˆˆ 11 ˆˆ
‘·<ä«Á‘·Œ|ü+#·|ü⁄s¡Tc $_ÛHÍï |üs¡e÷s¡ú‘·' ˆ
H˚qT j·T<∏ës¡ú+>± e÷j·TqT ø±qT. ÁbÕD≤\T ø±qT. yÓ\T>∑T Nø£≥¢≈£î dü+ã+<Ûä+ düeTq«j·T+ ˝ÒqfÒ¢
Á|ü|ü+#· |üs¡e÷‘·à\ dü+ã+<Ûä+ ◊ø£´+ ø±<äT. ˝Àø£+˝À m+&É ˙&É @ $<Ûä+>± |üs¡düŒs¡+ _ÛHêï˝À <ëì
e÷~]>±H˚ Á|üø£è‹|ü⁄s¡Twüß\T ≈£L&É yêdüÔe+>± _ÛqTï\T.
‘·<∏ë--‘êà eT*q' düèc˛º $ø±Ø kÕ´‘·‡«s¡÷|ü‘·' ˆˆ 12 ˆˆ
eT*qyÓTÆq Ä‘·à Je⁄&ÉT>± dü«s¡÷|ü+‘√ $ø±s¡+ ø£\yê&Ó’ ñ+{≤&ÉT.
q Væ≤ ‘·dü´ uÛÑy˚qTàøÏÔs¡®HêàqÔs¡X¯‘Ó’s¡|æ ˆ
|üX¯´ìÔ eTTqjÓ÷ eTTø±Ô' kÕ«‘êàq+ |üs¡e÷s¡ú‘·' ˆˆ 13 ˆˆ
n{Ϻ yêìøÏ e+<ä\ »qà˝…’Hê yÓ÷ø£å+ \_Û+#·<äT. eTT≈£îÔ˝…’q eTTqT\T |üs¡e÷s¡úyÓTÆq ‘·eT
Ä‘·àkÕø屑êÿsêìï bı+<äT‘ês¡T.
462 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
$ø±s¡V”≤q+ ìs¡›«q›« e÷qHꛑêàqeTe´j·TyéT ˆ
nVü≤+ ø£sêÔ düTF <äT'F ø£èX¯' dü÷ú˝Ò‹ j·÷ eT‹' ˆˆ 14 ˆˆ
kÕ #êVü≤+ø±s¡ø£s¡Ôè‘ê«<ë‘·àHê´s√|æ‘ê »HÓ’' ˆ
e<äìÔ y˚<ä$<ë«+dü' kÕøÏåD+ Á|üø£è‘˚' |üs¡yéT ˆˆ 15 ˆˆ
uÛÀø±Ôs¡eTø£ås¡+ ãT<ä∆+ düs¡«Á‘· düeTedæú‘·yéT ˆ
‘·kÕà<äC≤„qeT÷˝À Væ≤ dü+kÕs¡' düs¡«<˚Væ≤HêyéT ˆˆ 16 ˆˆ
Ä Ä‘·à $ø±s¡+ ˝Òì~. s¬ +&Ée~ ˝Òì~ . Äq+<äs÷¡ |ü+. ne´j·T+. H˚qT ø£sqÔ¡ T. düTK<äT'U≤\Tø£\yêDÏ.í
∫øÏÿb˛sTTq yê&ÉqT. ˝≤yÓ’q yê&ÉqT nH˚ ãT~∆ nVü≤+ø±s¡»q´+. <ëìì »qT\T Ä‘·àj·T+<ës√|æ+#·Tø=ì
Á|üe]ÔkÕÔs¡T. y˚<ä|ü+&ç‘·T\T Ä‘·àqT Á|üø£è‘·´r‘·yÓTÆq <ëìï>∑ kÕøÏåuÛÑ÷‘·eTì. uÛÀø£Ô C≤„qs¡÷|ü+, nø£åsê‘·àø£+,
düs¡«yê´|æ nì #ÓbÕÔs¡T. ø±e⁄q ÁbÕDT\ dü+kÕs¡ã+<Ûä+ nC≤„qeT÷\ø£yÓTÆq<˚.
nC≤„Hê<äq´<∏ëC≤„Hê‘·Ô‘·Ô«+ Á|üø£è‹düvZ‘·yéT ˆ
ì‘√´~‘·+ dü«j·T+ CÀ´‹' düs¡«>∑' |ü⁄s¡Twü' |üs¡' ˆˆ 17 ˆˆ
nVü≤v±ÿsê$y˚πøq ø£sêÔ-Vü≤$T‹ eTq´‘˚ ˆ
|üX¯´ìÔ ãTTwüjÓ÷-e´ø£Ô+ ì‘·´+ dü<ädü<ë‘·àø£yéT ˆˆ 18 ˆˆ
Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Twü+ ãT<ë∆« ø±s¡D+ ÁãVü≤àyê~q' ˆ
‘˚Hêj·T+ dü+>∑‘·' kÕ«‘êà ≈£L≥k˛ú-|æ ìs¡+»q' ˆˆ 19 ˆˆ
kÕ«‘êàqeTø£ås¡+ ÁãVü≤à HêeãT<Û˚´‘· ‘·‘·Ô«‘·' ˆ
nHê‘·àHê´‘·à$C≤„q+ ‘·kÕà<äT›'K+ ‘·<∏˚‘·s¡‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
sê>∑<˚«cÕ<äjÓ÷ <√cÕ' düπs« ÁuÛ≤ìÔìãq∆Hê' ˆ
ø£sêàD´dü´ eTVü‰H√›wü' |ü⁄D≤´|ü⁄D´$T‹ dæú‹' ˆˆ 21 ˆˆ
‘·<ä«XÊ<˚e düπs«cÕ+ düs¡«<˚Vü≤düeTT<䓤e' ˆ
ì‘·´+ düs¡«Á‘· >∑TVü‰´‘êà ≈£L≥k˛ú <√wüe]®‘·' ˆˆ 22 ˆˆ
nq>± nC≤„q+e\q, nq´<∏ëC≤„q+e\q ‘·‘·Ô«eTT Á|üø£è‹‘√ ø£\dæq≥T¢qï~. m\¢|ü&ÉT ñ<äj·T+˝À
ñ+&˚B, dü«j·T+Á|üø±X¯eT÷, n+‘·{≤ ñ+&˚≥≥Te+{Ï |üs¡|ü⁄s¡Twüß&ÉT nVü≤+ø±s¡+e\q j˚Ts¡Œ&çq nC≤„q+
e\q ‘êqT ø£s¡Ôì nì nqT≈£î+≥THêï&ÉT. ÁãVü≤àyê<äT\T Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TwüßDÏí ø±s¡D+>± ‘Ó\TdüTø=ì Ä‘·à
≈£L≥düúyÓTÆq|üŒ{ÏøÏ ì]«ø±s¡eTT. Ä |üs¡‘·‘·Ô«+‘√ Ä‘·àdü+ã+<Ûä+bı+~ ‘·qqT edüTÔ‘·' nø£ås¡yÓTÆq ÁãVü≤à+>±
‘Ó\TdüTø√˝ÒsT¡ . Ä‘·à ø±ì <ëìj·T+<äT Ä‘·àuÛ≤yêìï bı+~ düTK<äT'U≤\T ø£\T>∑T‘·THêïsTT. sê>∑<«˚ cÕ~ <√cÕ\˙ï
ÁuÛ≤+‹eT÷\ø±\T. |ü⁄D´bÕ|üs¡÷bÕ˝…’q ø£s¡à˝Ò Je⁄ìøÏ ô|<ä›<√wü+. Ä ø£s¡àe\¢H˚ Je⁄\≈£î nìï s¡ø±\ X¯Øsê\T
@s¡Œ&ÉT‘·Tqï$. ≈£L≥düT&ú q’Ó |üse¡ T|ü⁄s¡Twüß&ÉT >∑TVü≤´dü«s¡÷|ü⁄&ÉT. m\¢|⁄ü &ÉT <√wüsV¡ ≤æ ‘·T&ÉT>±H˚ n+‘·{≤ñ+{≤&ÉT.
 s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 463

@ø£' dü+‹wü˜‘˚ X¯ø±Ô´ e÷j·Tj·÷ q dü«uÛ≤e‘·' ˆ

‘·kÕà<ä<Ó’«‘·y˚TyêVüQs¡Tàqj·T' |üs¡e÷s¡ú‘·' ˆˆ 23 ˆˆ
Ä |ü⁄s¡Twüß&ÉT πøe\T&ÉT>∑ ‘·qX¯øÏÔ‘√ dü«uÛ≤edæ<ä∆+>± ì*∫ ñ+{≤&ÉT. e÷j·T‘√ ø±<äT. n+<äTe\¢
eTTqT\T n<Ó’«‘·‘·‘êÔ«H˚ï |üs¡e÷s¡úeTì #ÓãT‘ês¡T.
uÛÒ<√-e´ø£Ôdü«uÛ≤y˚q kÕ #· e÷j·÷‘·àdü+ÁX¯j·÷ ˆ
j·T<∏ë #· <Ûä÷eTdüeTŒsêÿHêïø±XÀ eT*H√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 24 ˆˆ
n+‘·'ø£s¡DC…’sꓤyÓ’sê‘êà ‘·<ä«qï *|ü´‘˚ ˆ
j·T<∏ë dü«Á|üuÛÑj·÷ uÛ≤‹ πøe\' düŒ¤{Ïø√|ü\' ˆˆ 25 ˆˆ
ñbÕ~ÛV”≤H√ $eT\düÔ<∏Ó’yê‘êà Á|üø±X¯‘˚ ˆ
C≤„qdü«s¡÷|üy˚TyêVüQs¡®>∑<˚‘·~«#·ø£åD≤' ˆˆ 26 ˆˆ
ne´ø£dÔ «ü uÛ≤e+‘√H˚ uÛ<Ò +ä . Ä e÷j·T Je⁄ì ÄÁX¯sTT+∫ ñ+≥T+~. bı>∑d+ü |üsÿ¡ +e\¢ Äø±X¯+ eT*q+
ø±q≥T¢. n+‘·'ø£sD¡ »Hê´˝…q’ ø±eTÁø√<Ûë~ uÛ≤yê\‘√ Ä‘·à eT*q+ ø±<äT. ‘·qø±+‹‘√ düŒ{¤ øÏ •£ \ Á|üø±•+∫q≥Tº.
ñbÕ~ÛV≤” qeTT, $eT\yÓTÆ ≈£L&É nfÒ¢ Á|üø±•düT+Ô ~. $y˚ø+£ ø£\yês¡T á »>∑‘T· qÔ T C≤„qdü«s¡÷|ü+>±H˚ #ÓãT‘ês¡T.
ns¡údü«s¡÷|üy˚Tyêdü´ |üX¯´qÔ´H˚´ ≈£î<äèwüºj·T' ˆ
≈£L≥k˛ú ìs¡TZD√ yê´|” #Ó’‘·Hê´‘êà dü«uÛ≤e‘·' ˆˆ 27 ˆˆ
≈£î<äèwüߺ\T Bì ns¡∆dü«s¡÷bÕìï e÷Á‘·y˚T #·÷kÕÔs¡T. ≈£L≥düú|ü⁄s¡Twüß&ÉT düVü≤»+>± ìs¡TZDT&ÉT, #Ó’‘·q´
s¡÷|ü⁄&ÉT, yê´|ü≈£î&ÉT.
<äèX¯´‘˚ Vü≤´s¡∆s¡÷ù|D |ü⁄s¡Tôw’sê® q<äèwæº_Û' ˆ
x
j·T<∏ë dü \ø£å´‘˚ s¡ø£Ô' πøe\+ kÕŒ¤ {Ïø√ »HÓ’' ˆˆ 28 ˆˆ
s¡øÏÔø±<äT´|ü<ÛëH˚q ‘·<ä«‘·Œs¡eT|üPs¡Twü' ˆ
‘·kÕà<ë‘êàø£ås¡' X¯ó<√∆ ì‘·´' düs¡«Á‘·>√-e´j·T' ˆˆ 29 ˆˆ
ñbÕdæ‘·y√´ eTqÔe´' ÁXÀ‘·e´X¯Ã eTTeTT≈£åî_Û' ˆ
j·T<ë eTqdæ #Ó’‘·q´+ uÛ≤‹ düs¡«Á‘· düs¡«<ë ˆˆ 30 ˆˆ
jÓ÷–q' ÁX¯<ä›<Ûëqdü´ ‘·<ë dü+|ü<ä´‘˚ dü«j·TyéT ˆ
j·T<ë düsê«DÏ uÛÑ÷‘êì kÕ«‘·àH˚´yê_Û|üX¯´‹ ˆˆ 31 ˆˆ
düs¡«uÛÑ÷‘˚wüß #ê--‘êàq+ ÁãVü≤à düeTŒ<ä´‘˚ ‘·<ë ˆ
j·T<ë düsê«DÏ uÛÑ÷‘êì düe÷~Ûk˛ú q |üX¯´‹ ˆˆ 32 ˆˆ
464 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
@ø°uÛÑ÷‘·' |üπsD≤k ‘·<ë uÛÑe‹ πøe\yéT ˆ
j·T<ë düπs« Á|üeTT#·´H˚Ô ø±e÷ j˚T-dü´ Vü≤è~ dæú‘ê' ˆˆ 33 ˆˆ
‘·<ë-kÕeeTèruÛÑ÷‘·' πøåeT+ >∑#·Ã¤‹ |üD϶‘·' ˆ
j·T<ë uÛÑ÷‘·|üè<∏ä>±“¤ey˚Tø£düúeTqT|üX¯´‹ ˆ
‘·‘· @e #· $kÕÔs¡+ ÁãVü≤à dü+|ü<ä´‘˚ dü<ë ˆˆ 34 ˆˆ
C≤„q <äèwæøº \£ |ü⁄s¡Twüß\T dü>+∑ s¡÷|ü+‘√H˚ ñbÕ~ÛeX¯+>± düŒ{¤ øÏ +£ »qT\≈£î s¡øeÔ£ s¡+í >± ø£ì|æ+∫q≥Tº
ø£ì|ædüTÔqï~. n<˚ $<Ûä+>± |üs¡eT |ü⁄s¡Twüß&ÉT C≤„qT\≈£î ≈£L&É ns¡∆dü«s¡÷|ü+‘√ uÛ≤dækÕÔ&ÉT. n+<äTe\¢H˚ Ä‘·à
nø£ås¡+, X¯ó<ä∆+, ì‘·´+, ne´j·T+, düs¡«yê´|æ. yÓ÷ø£åø±eTT\T |üs¡e÷‘·àqT ùd$+#ê*. n‘·ìì >∑÷]Ã
Ä˝À∫+#ê*. $Hê*. eTqdüT˝À #Ó’‘·q´+ yÓ*–q|ü⁄&˚ n+‘·≥ m\¢|ü⁄&ÉT ÁX¯eD≤<äT\T Ä#·]+#ê*. ÁX¯<ë∆fi¯ó
yÓ’q jÓ÷–øÏ n|ü⁄&ÉT dü«j·T+>± dæ~∆ ø£\T>∑T‘·T+~. düeTdüÔuÛÑ÷‘ê\qT ‘·qj·T+<˚, düs¡«uÛÑ÷‘ê˝À¢ ‘·qqT
m|ü&ÉT <ä]ÙkÕÔ&√ n|ü&˚ ÁãVü≤àkÕj·TT»´+ ø£\T>∑T‘·T+~. <Ûë´q düe÷~ÛjT· +<äT düs«¡ uÛ÷Ñ ‘ê\qT <ä]Ù+|üq|ü⁄&ÉT
|üs¡‘·‘·Ô«+‘√ @ø°uÛ≤yêìïbı+~ πøe\s¡÷bÕìï bı+<äT‘ê&ÉT. n‘·ì eTqdüT˝Àì ø√]ø£\˙ï $&çb˛sTTq|ü⁄&ÉT
n‘·&ÉT neTè‘·uÛ≤yêìïbı+~ C≤„ìjÓÆT X¯óuÛ≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT. m|ü⁄&ÉT ÁbÕDT\ø£+fÒ uÛÒ<äuÛ≤yêìï, @ø£dæú‹ì
<ä]ÙkÕÔ&√ n|ü&˚ n‘·&ÉT $düÔè‘·yÓTÆq ÁãVü≤àuÛ≤yêìï bı+<ä>∑\&ÉT.
j·T<ë |üX¯´‹ #ê-‘êàq+ πøe\+ |üs¡e÷s¡ú‘·' ˆˆ 35 ˆˆ
e÷j·÷e÷Á‘·+ ‘·<ë düs¡«+ »>∑<䓤e‹ ìs¡« è‘·yéT ˆ
j·T<ë »qà»sê<äT'Kyê´BÛHêy˚Tø£uÛÒwü»yéT ˆˆ 36 ˆˆ
πøe\+ ÁãVü≤à$C≤„q+ C≤j·T‘˚-k dü<ë•e' ˆ
j·T<∏ë qB q<ë ˝Àπø kÕ>∑πsD…Æø£‘ê+ j·Tj·TT' ˆˆ 37 ˆˆ
‘·<ä«<ë‘êà-ø£åπsD≤k ìwüÿ˝ÒHÓ’ø£‘ê+ ÁeCÒ‘Y ˆ
‘·kÕà~«C≤„qy˚TyêdæÔ q Á|ü|üxÀà q dü+dæú‹' ˆˆ 38 ˆˆ
nC≤„H˚Hê--eè‘·+ ˝Àπø $C≤„q+ ‘˚q eTTVü≤´‹ ˆ
$C≤„q+ ìs¡à\+ dü÷ø£åà+ ì]«ø£\Œ+ ‘·<äe´j·TyéT ˆˆ 39 ˆˆ
nC≤„q$T‘·s¡‘·‡s¡«+ $C≤„q$T‹ ‘·qà‘·yéT ˆ
@‘·<ä«' ø£~∏‘·+ kÕ+K´+ uÛ≤wæ‘·+ C≤„qeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 40 ˆˆ
Ä‘·àdü«s¡÷bÕìï πøe\+ |üs¡e÷s¡ús¡÷|ü+>± ‘Ó\TdüT≈£îqï|ü⁄&ÉT e÷j·÷eTj·TyÓTÆq düs¡«Á|ü|ü+#·+
(‘=\–b˛‘·T+~) bı+<äT‘·T+~. »qq, yês¡∆ø£´, yê´~Û, <äT'U≤\≈£î eTTUÖ´wü<Ûä+ πøe\ ÁãVü≤à‘·‘·Ô«<äs¡Ùq+. Ä
C≤„q+ ø£*–q|ü⁄&ÉT ‘êqT dü<ë•e⁄&Ée⁄‘ê&ÉT. ˝Àø£+˝À qBq<ë\T düeTTÁ<ä+‘√ @ø£‘ê«ìï bı+~qfÒ¢ Ä‘·à
 s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 465

ìwüÿ\yÓTÆq nø£ås¡ |üs¡ÁãVü≤à+˝À nuÛÒ<ëìï bı+<äT‘·T+~. n+<äTe\¢ $C≤„q+ ˇø£fÒ dü‘·´+. Á|ü|ü+#·+ø±˙
dæú‹ø±˙ ˝Ò<äT. Á|ü|ü+#·+˝À $C≤„q+ nC≤„q+‘√ ø£|üŒã&ÉT‘·Tqï~. n+<äT#˚ Je⁄&ÉT yÓ÷Vü‰ìï bı+<äT‘·THêï&ÉT.
$C≤„q+ düV≤ü »+>± ìs¡à\+. n+<äT#˚‘· dü÷ø£àå +, $ø£\ŒX¯Sq´+, HêX¯sV¡ ≤æ ‘·+. BìøÏ _ÛqïyÓTqÆ <ä+‘ê nC≤„qy˚T.
ÁbÕNqT\T #Ó|æŒq á kÕ+K´‘·‘·Ô«+ ÁX‚wü˜yÓTÆq~. MT≈£î $e]+∫HêqT.
düs¡«y˚<ë+‘·kÕs¡+ Væ≤ jÓ÷>∑düÔÁ‘Ó’ø£∫‘·Ô‘ê ˆ
jÓ÷>±‘·‡+C≤j·T‘˚ C≤„q+ C≤„Hê<√´>∑' Á|ües¡Ô‘˚ ˆˆ 41 ˆˆ
Ä $wüj·T+˝À @ø±Á>∑‘· düs¡«y˚<ë+‘·kÕs¡yÓTÆq jÓ÷>∑+. jÓ÷>∑+e\¢ C≤„q+. C≤„q+e\¢ jÓ÷>∑+
Á|üe]ÔdüTÔ+~.
jÓ÷>∑C≤„Hê_Ûj·TTø£Ôdü´ Hêyê|ü´+ $<ä´‘˚ ø£«∫‘Y ˆ
j·T<˚e jÓ÷–H√ j·÷ìÔ kÕ+U…’´düÔ<ä‹>∑eT´‘˚ ˆˆ 42 ˆˆ
jÓ÷>∑C≤„Hê\‘√ ≈£L&É ñqïyêìøÏ bı+<äsêì~ @B mø£ÿ&Ü ñ+&É<äT. jÓ÷>∑T\T bı+<˚<˚ kÕ+KT´\T
bı+<äT‘ês¡T.
@ø£+ kÕ+K´xà jÓ÷>∑xà j·T' |üX¯´‹ dü ‘·‘·Ô«$‘Y ˆ
nH˚´ Væ≤ jÓ÷–H√ $ÁbÕ ôV’≤´X¯«sê´düø£Ô#˚‘·dü' ˆˆ 43 ˆˆ
kÕ+K´+, jÓ÷>∑+ ¬s+{Ïì ˇø£{Ï>± #·÷#˚yê&ÉT ‘·‘·Ô«yÓT]–q yê&Ée⁄‘ê&ÉT.Ç‘·s¡ jÓ÷>∑T\T
◊X¯«s¡´eT+<ëdüøÏÔ ø£\yês¡T e÷Á‘·y˚T.
eT»®ìÔ ‘·Á‘· ‘·Á‘Ó’e j˚T #êH˚´ ≈£îD˜ãT<ä∆j·T' ˆ
j·T‘·Ô‘·‡s¡«eT‘·+ ~e´yÓTÆX¯«s¡´eTeT\+ eTVü≤‘Y ˆˆ 44 ˆˆ
n\ŒãT<äT∆˝…’q Ç‘·s¡T\T n#·Ã≥#·Ã≥H˚ eTTqT>∑T‘·T+{≤s¡T. neT\eTT, ~e´eTT, >=|üŒ<Ó’q ◊X¯«s¡´+
düs¡«düeTà‘·yÓTÆq~.
C≤„qjÓ÷>±_Ûj·TTø£ÔdüTÔ <˚Vü‰H˚Ô ‘·<äyê|ü⁄ïj·T‘Y ˆ
@wü Ä‘êà-Vü≤eTe´ø√Ô e÷j·÷M |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 45 ˆˆ
<ëìì C≤„qjÓ÷>∑ìwüߘ&ÉT X¯Øsê+‘·ø±\+˝À bı+<äT‘ê&ÉT. Ä‘·àdü«s¡÷|ü⁄&ÉHÓ’q á H˚qT ne´≈£îÔ&ÉqT.
e÷j·÷$ nsTTq |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉqT.
ø°]Ô‘·' düs¡«y˚<˚wüß düsê«‘êà düs¡«‘√eTTK' ˆ
düs¡«s¡÷|ü' düs¡«s¡dü' düs¡«>∑H√∆-»s√-eTs¡' ˆˆ 46 ˆˆ
y˚<ë\˙ï ø°]Ô+∫q düsê«‘·à≈£î&ÉT, düs¡«‘√eTTKT&ÉT, düs¡«s¡÷|üs¡dü>∑+<Ûë\T ø£\yê&ÉT. »sêeTs¡D≤\T
˝Òìyê&ÉT H˚H˚.
466 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
düs¡«‘·' bÕDÏbÕ<√-Vü≤eTqÔsê´MT düHê‘·q' ˆ
nbÕDÏbÕ<√ »e>√ Á>∑V”≤‘ê Vü≤è~ dü+dæú‘·' ˆˆ 47 ˆˆ
nìï ~≈£îÿ\ Vü≤düÔbÕ<ë\Tø£\ H˚qT n+‘·sê´$Tì, düHê‘·qT&ÉqT, bÕDÏbÕ<ë\T ˝ÒìyêDÏí y˚>∑+>±
yÓfi‚flyêDÏí, Á>∑Væ≤+#˚yêDÏí, Vü≤è<äj·T+˝À ñ+&˚ yêDÏí.
n#·≈£åîs¡|æ |üXÊ´$T ‘·<∏ë-ø£s¡í' X¯èD√eT´Vü≤yéT ˆ
y˚<ëVü≤+ düs¡«y˚Ty˚<ä+ q e÷+ C≤Hê‹ ø£X¯Ãq ˆˆ 48 ˆˆ
H˚Á‘ê\T ˝Ò≈£îHêï #·÷düTÔHêïqT. #Óe⁄\T ˝Ò≈£îHêï $H˚yêDÏí, düeTkÕÔìï H˚qT ‘Ó\TdüT ≈£î+{≤qT, qHÓïe&ÉT
‘Ó*j·T˝Ò&ÉT.
ÁbÕVüQs¡àVü‰qÔ+ |ü⁄s¡Twü+ e÷y˚Tø£+ ‘·‘·Ô«<ä]Ùq' ˆ
|üX¯´ìÔ ãTTwüjÓ÷ ùV≤‘·Te÷‘·àq' dü÷ø£åà<ä]Ùq' ˆˆ 49 ˆˆ
‘·‘êÔ«ìï Á>∑Væ≤+∫qyês¡T qqTï ˇø£ÿìH˚ eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&É+{≤s¡T. dü÷ø£åà<ä]ÙqT\sTTq ãTTwüß\T Ä‘·à≈£î
ø±s¡DuÛÑ÷‘·Tì>± qqTï #·÷düTÔHêïs¡T.
ìs¡TZD≤eT\s¡÷|üdü´ j·T<Ó’X¯«s¡´eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
j·Tqï <˚yê $C≤qìÔ yÓ÷Væ≤‘ê eTeT e÷j·Tj·÷ ˆˆ 50 ˆˆ
ìs¡TZDeTT, neT\s¡÷|ü+ ø£\ |üs¡eT|ü⁄s¡Twüßì düs¡«ÁX‚wü˜yÓTÆq ◊X¯«sê´ìï <˚e‘·\T ≈£L&É Hêe÷j·T‘√
yÓ÷Væ≤‘·T˝…’ ‘Ó*j·T˝Òs¡T.
eπøå´ düe÷Væ≤‘ê j·T÷j·T+ X¯èDT<Ûä«+ ÁãVü≤àyê~q' ˆ
HêVü≤+ Á|üX¯düÔ' düs¡«dü´ e÷j·÷r‘·' dü«uÛ≤e‘·' ˆ
Áù|s¡j·÷$T ‘·<∏ë-|”<ä+ ø±s¡D+ dü÷s¡jÓ÷ $<äT' ˆˆ 51 ˆˆ
z ÁãVü≤àyê<äT˝…q’ eTTqT˝≤sê! <ëìì >∑÷]à MT≈£î $e]kÕÔqT. MTs¡T kÕe<ÛëqT˝…’ $q+&ç. düV≤ü »+>±H˚
e÷j·÷r‘·T&ÉHÓ’q H˚qT Á|üX¯düTÔ&ÉHÓ’, Áù|πs|æ+#·≥+ ˝Ò<äT. nsTTHê |ü+&ç‘·T\T qqTï ø±s¡D+>± >∑T]ÔkÕÔs¡T.
j·T‘√ >∑TVü≤´‘·eT+ <˚Vü≤+ düs¡«>∑+ ‘·‘·Ô«<ä]Ùq' ˆˆ 52 ˆˆ
Á|ü$cÕº eTeT kÕj·TT»´+ \uÛÑH˚Ô jÓ÷–H√-e´j·TyéT ˆ
j˚T Væ≤ e÷j·÷eT‹Áø±HêÔ eTeT j·÷ $X¯«s¡÷|æD° ˆˆ 53 ˆˆ
‘·‘·Ô«y˚‘·Ô\T $TøÏÿ* s¡Vü≤dü´yÓTÆq, düs¡«>∑‘·yÓTÆq X¯Øsêìï Á|üy˚•+∫q @ jÓ÷>∑T\T Hê kÕj·TTC≤´ìï
bı+<äT‘ês√ $X¯«s¡÷|æDÏ nsTTq Hêe÷j·TqT mes¡T n‹Áø£$TkÕÔs√, yês¡T X¯ó<ä∆eTT, ÁX‚wü˜yÓTÆq yÓ÷ø£å|ü<ä$ì
bı+~ Hê‘√ ø£\TkÕÔs¡T.
 s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 467

\uÛÑH˚Ô |üs¡eT+ X¯ó<ä∆+ ìsê«D+ ‘˚ eTj·÷ düVü≤ ˆ

q ‘˚cÕ+ |üs¡e÷ eè‹Ô' ø£\Œø√{ÏX¯‘Ó’s¡|æ ˆˆ 54 ˆˆ
Á|ükÕ<ëqàeT jÓ÷^ÁHê› @‘·<˚«<ëqTXÊdüqyéT ˆ
‘·‘·TŒÁ‘·•wü´jÓ÷–uÛÀ´ <ë‘·e´+ ÁãVü≤àyê~_Û' ˆ
eT<äT≈£Ôy˚T‘·~«C≤„q+ kÕ+K´+ jÓ÷>∑düe÷ÁX¯j·TyéT ˆˆ 55 ˆˆ
eT∞¢yê]øÏ ø√{Ï ø£˝≤Œ\es¡¬ø’Hê |ü⁄qsêeè‹Ô ˝Ò<äT. jÓ÷^X¯«s¡T˝≤sê! Hê nqTÁ>∑Vü≤+e\¢ á y˚<ä
e÷s√Z|ü<˚XÊìï ÁãVü≤àyê<äT\T |ü⁄Á‘·T\≈£î, •wüß´\≈£î, jÓ÷>∑T\≈£î e÷Á‘·y˚T ñ|ü<˚•+#·e˝…qT. Ç~
jÓ÷>∑dü+ã+<ÛäyÓTÆq kÕ+K´ $C≤„q+ $e]+∫HêqT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·sÔ êπs∆ áX¯«s¡ ^‘êdü÷|üìwü‘T· ‡ ÁãVü≤à$<ë´j·÷+ jÓ÷>∑XÊÁùdÔ ãTTwæyê´düd+ü yê<˚
~«rjÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 2 ˆˆ&Û
l ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·sÔ ês¡+∆ ˝À áX¯«s¡^‘√|üìwü‘T· Ô ÁãVü≤à$<ä´jÓ÷>∑XÊÁdü+Ô ˝À ãTTwæyê´düd+ü yê<ä+˝À
¬s+&Ée n<Ûë´j·T+. ˆˆ 2 ˆˆ

dhd
468 ≈£Ls¡÷àeTVü
‘·èrjÓ -<Û‰|üë⁄´j·
sêD+
T' ``ñ‘·eT÷&É
sÔ ês¡+∆ e n<Ûë´j·T+
ãTTwæyê´düdü+yê<äyéT ` ãTTwæyê´düdü+yê<ä+

áX¯«s¡ ñyê#·:`áX¯«s¡T&ÉT |ü*ø±&ÉT

ne´ø±Ô<äuÛÑe‘êÿ\' Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Twü' |üs¡' ˆ
‘˚uÛÑ´' düs¡«$T<ä+ C≤‘·+ ‘·kÕàÁ<ä“Vü≤àeTj·T+ »>∑‘Y ˆˆ 1 ˆˆ
ne´ø£Ô<äX¯qT+&ç ø±\+ |ü⁄{Ϻq~. Ä <äX¯qT+&˚ Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Twüß&ÉT ≈£L&É |ü⁄{ϺHês¡T. yêìqT+&ç á
düeTdüÔ+ »ì+∫q~. n+<äTe\¢ Á|ü|ü+#·+ ÁãVü≤àeTj·TyÓTÆq~.
düs¡«‘·' bÕDÏbÕ<ëqÔ+ düs¡«‘√-øÏå•s√eTTKyéT ˆ
düs¡«‘·' ÁX¯ó‹eT˝À¢πø düs¡«e÷eè‘·´ ‹wü˜‹ ˆˆ 2 ˆˆ
ÁãVü≤à+ nìïyÓ’|ü⁄\ ø±fi¯ófl, #˚‘·T\T, ø£qTï\T, ‘·\\T, eTTU≤\T, #Óe⁄\T yê´|æ+∫ yÓTT‘êÔìï Äe]+∫
ñ+≥T+~.
düπs«Áì›j·T>∑TD≤uÛ≤dü+ düπs«Áì›j·T$e]®‘·yéT ˆ
düsê«<ÛëØ+ dü<ë-qqÔeTe´ø£Ô+ <Ó’«‘·e]®‘·yéT ˆˆ 3 ˆˆ
nìï Ç+Á~j·÷\ >∑TD≤\ ÄuÛ≤dü+ ø£\~. nìï Ç+Á~j·÷\q÷ $&ç∫q~. nìï{Ï ø±<Ûës¡yÓTÆq~.
n+‘·+ ˝Òì~. ne´ø£Ô+, n<Ó’«‘·+ ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü+.
düs√«|üe÷qs¡Væ≤‘·+ Á|üe÷D≤r‘·>√#·s¡yéT ˆ
ì]«ø£\Œ+ ìsêuÛ≤dü+ düsê«yêdü+ |üsêeTè‘·yéT ˆˆ 4 ˆˆ
düeTk˛Ô|üe÷Hê\T ˝Òì~. Á|üe÷D≤\≈£î nr‘·+>± >√#·]+#˚~. n$ø£\Œ+ ÄuÛ≤düs¡Væ≤‘·+. nìï{Ï
ø±<Ûës¡yÓTÆ, ÁX‚wü˜yÓTÆ, neTè‘·s¡÷|ü+ ø£\~.
n_Ûqï+ _Ûqïdü+kÕúq+ XÊX¯«‘·+ Á<ÛäTeeTe´j·TyéT ˆ
ìs¡TZD+ |üs¡eT+ CÀ´‹düÔCŸC≤„q+ dü÷s¡jÓ÷ $<äT' ˆˆ 5 ˆˆ
n_Ûqï+, _ÛHêï\ ≈£Ls¡TŒø£\~. XÊX¯«‘·+, dæús¡+, n$Hê•, >∑TDV”≤q+, |üs¡eTyÓTÆq CÀ´‹ nsTTq Ä
C≤„Hêìï |ü+&ç‘·T\T >∑T]ÔkÕÔs¡T.
dü Ä‘êà düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ dü u≤Vü‰´uÛÑ´qÔs¡' |üs¡' ˆ
k˛-Vü≤+ düs¡«Á‘·>∑' XÊH√Ô C≤„Hê‘êà |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 6 ˆˆ
düs¡«uÛÑ÷‘ê\ ø£‘·&Ü‘·à. u≤Vü‰´uÛÑ´+‘·s¡s¡÷|æ. n≥Te+{Ï H˚qT n+‘·≥ ì+&çq yê&ÉqT. XÊ+‘·T&ÉqT,
C≤„qs¡÷|ü, |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉqT.
 eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 469

eTj·÷ ‘·‘·$T<ä+ $X¯«+ »>∑‘Y kÕúes¡»vZeTyéT ˆ

eT‘êú‡ì düs¡«uÛÑ÷‘êì j·TdüÔ+ y˚<ä$<√ $<äT' ˆˆ 7 ˆˆ
kÕúes¡»+>∑e÷‘·àø£yÓTÆq á $XÊ«ìï H˚qT yê´|æ+∫ ñHêïqT. ÁbÕDT\˙ï Hê˝À ñqï$. n{Ϻ Ä‘·àqT
y˚<ä$<äT\T >∑T]ÔkÕÔs¡T.
Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡TwüxËÃÌe ‘·<ä«düTÔ düeTT<ëVü≤è‘·yéT ˆ
‘·jÓ÷s¡Hê~s¡T~›wüº' ø±\' dü+jÓ÷>∑»' |üs¡' ˆˆ 8 ˆˆ
Ä ‘·‘·Ô«+ Á|ü<Ûëq+, |ü⁄s¡Twüs¡÷|üeTì #Ó|üŒHÓ’q~. Ä ¬s+&ç+{Ï dü+jÓ÷>∑+e\¢ ø£*–q~, nHê~
nsTTq ø±\eTì #Ó|üŒHÓ’q~.
Á‘·j·Ty˚T‘·<äHê<ä´qÔeTe´πøÔ düeTedæú‘·yéT ˆ
‘·<ë‘·àø£+ ‘·<äq´‘Y kÕ´‘·ÔÁ<ä÷|ü+ e÷eTø£+ $<äT' ˆˆ 9 ˆˆ
Á|ü<ëÛ q+, |ü⁄s¡Twüß&ÉT, ø±\+ nH˚ eT÷&ÉT Ä<ä´+‘·sV¡ ≤æ ‘· ne´ø£‘Ô ‘· «Ô· +˝À ì*∫q$. <ëì dü«s¡÷|ü+ø£\~.
‘·~“¤qïyÓTÆq~. Ä s¡÷|ü+ Hê<äì ‘Ó\TdüTø=+{≤s¡T.
eTVü≤<ë<ä´+ $X‚cÕqÔ+ dü+Á|üdü÷‘˚-œ\+ »>∑‘Y ˆ
j·÷ kÕ Á|üø£è‹s¡T~›cÕº yÓ÷Væ≤˙ düs¡«<˚Væ≤HêyéT ˆˆ 10 ˆˆ
Á|üø£è‹ eTVü≤‘·Ô‘·Ô«+ yÓTT<ä\Tø=ì $X‚wü+es¡≈£î düeTdüÔ˝Àø±ìï düèwæºdüTÔ+~. Ä Á|üø£è‹ düs¡«ÁbÕDT\qT
yÓ÷Væ≤+|ü#˚düTÔ+~.
|ü⁄s¡Twü' Á|üø£è‹k˛ú yÓ’ uÛÑTv‚Ôÿ j·T' ÁbÕø£è‘êqTZD≤Hé ˆ
nVü≤v±ÿs¡$eTTø£Ô‘ê«‘Y Áb˛#·´‘˚ |ü+#·$+X¯ø£' ˆˆ 11 ˆˆ
Á|üø£è‹˝À ñqï Jes¡÷|ü|ü⁄s¡Twüß&ÉT Á|üø£è‹ >∑TD≤\qqTuÛÑ$dü÷Ô nVü≤+ø±s¡ $eTT≈£îÔ&ÉsTTq+<äTe\¢
ª|ü+#·$+X¯ø£'µ 25e ‘·‘·Ô«+>± #Ó|üŒã&çHê&ÉT.
Ä<√´ $ø±s¡' Á|üø£è‘˚s¡àVü‰ì‹ #· ø£<∏ä´‘˚ ˆ
$C≤„‘·èX¯øÏÔ$C≤„Hê‘Y Vü≤´Vü≤v±ÿs¡düÔ<äT‹ú‘·' ˆˆ 12 ˆˆ
Á|üø£è‹ yÓTT<ä{Ï$ø±s¡+ eTVü≤‘·TÔ. ‘Ó\TdüTø=H˚ X¯øÏÔ ñqï+<äTe\¢ <ëìqT+&ç nVü≤+ø±s¡+ ø£*Zq~.
@ø£ @e eTVü‰Hê‘êà k˛-Vü≤v±ÿs√-_ÛBÛj·T‘˚ ˆ
dü Je' k˛-qÔsê‘˚à‹ ^j·T‘˚ ‘·‘·Ô«∫qÔ¬ø’' ˆˆ 13 ˆˆ
eTVü≤‘Y s¡÷|üyTÓ qÆ Ä‘·à ˇø£ÿfÒ. n<˚ nVü≤+ø±s¡eTì #Ó|Œü ã&çq~. ‘·‘«Ô· $eTs¡Ù≈£î\T Je⁄&Éì, n+‘·sê‘·à
nì Ä Ä‘·àH˚ ù|s=ÿ+≥THêïs¡T.
470 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘˚q y˚<äj·T‘˚ düs¡«+ düTK+ <äT'K+ #· »qàdüT ˆ
dü $C≤„Hê‘·àø£düÔdü´ eTq' kÕ´<äT|üø±s¡ø£yéT ˆˆ 14 ˆˆ
»qà˝À¢ì düeTdüÔdüTK<äT'U≤\T <ëìe\¢H˚ ‘Ó\TdüTÔHêïsTT. á Ä‘·à $C≤„Hê‘·àø£+, eTqdüT <ëìøÏ
ñ|üø£]düTÔ+~.
‘˚Hê|æ ‘·qàj·TdüÔkÕà‘·‡+kÕs¡' |ü⁄s¡Twüdü´ ‘·T ˆ
dü<ë-$y˚ø£' Á|üø£è‘Í dü+>±‘êÿ˝Òq k˛-uÛÑe‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
<ëì‘√ ‘·qàj·TyÓTÆq dü+kÕs¡+ Je⁄ìøÏ @s¡Œ&ÉT‘·T+~. Ä Je⁄&ÉT ø±\+‘√ Á|üø£è‹dü+ã+<Ûä+e\¢
$y˚ø£X¯SqT´&Ée⁄‘·THêï&ÉT.
ø±\' dü軋 uÛÑ÷‘êì ø±\' dü+Vü≤s¡‘˚ Á|üC≤' ˆ
düüπs« ø±\dü´ eX¯>± q ø±\' ø£dü´∫<ä«X‚ ˆˆ 16 ˆˆ
ø±\+ ÁbÕDT\qT düèõdüTÔ+~. ø±\+ Á|ü»\qT dü+Vü≤]düTÔ+~. n˙ï ø±˝≤ìøÏ eX¯yÓTÆqy˚. ø±\+ <˚ìø°
eX¯+ ø±<äT.
k˛-qÔsê düs¡«y˚Ty˚<ä+ ìj·T#·Ã¤‹ düHê‘·q' ˆ
Áb˛#·´‘˚ uÛÑ>∑yêHé ÁbÕD' düs¡«»„' |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 17 ˆˆ
Ä ø±\+ düHê‘·q+. n~ á düsê«˙ï ìj·T$T+#·T‘·T+~. uÛÑ>∑e+‘·T&É˙ düs¡«E„&É˙ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Éì
n~ #Ó|üŒHÓ’q~.
düπs«Áì›j˚TuÛÑ´' |üs¡eT+ eTq ÄVüQs¡à˙wæD' ˆ
eTqdüXÊÃ|ü´Vü≤v±ÿs¡ nVü≤v±ÿsêqàVü‰qŒs¡' ˆˆ 18 ˆˆ
Ç+Á~j·÷\ìï+{Ï˝À eTqdüT‡ ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ <äì |ü+&ç‘T· \T #ÓãT‘ês¡T. eTqdüTø£+f… nVü≤+ø±s¡+, <ëìø£+f…
eTVü≤‘·Ô‘·Ô«+ >=|üŒ<äì ≈£L&É yês¡T #ÓãT‘·THêïs¡T.
eTVü≤‘·' |üs¡eTe´ø£ÔeTe´ø±Ô‘·TŒs¡Twü' |üs¡' ˆ
|ü⁄s¡TcÕ<䓤>∑yêHé ÁbÕDdüÔdü´ düs¡«$T<ä+ »>∑‘Y ˆˆ 19 ˆˆ
eTVü≤‘·TÔø£+f… ne´ø£Ô+ |üs¡yÓTÆq~. ne´ø£Ô+ø£+f… |ü⁄s¡Twüß&É~Û≈£î&ÉT. n‘·ìe\¢ uÛÑ>∑eÁ<ä÷|üyÓTÆq ÁbÕD+
(Je⁄&ÉT) ø£\T>∑T‘·THêï&ÉT. á ˝Àø£eT+‘ê Ä Je⁄ì<˚.
ÁbÕD≤‘·Œs¡‘·s¡+ y√´eT y√´e÷r‘√-–ïØX¯«s¡' ˆ
k˛-Vü≤+ ÁãVü‰à-e´j·T' XÊH√Ô e÷j·÷r‘·$T<ä+ »>∑‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
ÁbÕD+ø£+f… Äø±X¯+ |üs¡‘·s¡yÓTÆq~. <ëìø£r‘·yÓTÆq n–ï áX¯«s¡s¡÷|ü⁄&ÉT. n{Ϻ H˚qT n$Hê• nsTTq
ÁãVü≤àqT. XÊ+‘·T&ÉqT. á »>∑‘·TÔ e÷j·Tø£r‘·yÓTÆq~.
 eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 471

HêdæÔ eT‘·Ô' |üs¡+ uÛÑ÷‘·+ e÷xà $C≤„j·T eTT#·´‘˚ ˆ

ì‘·´+ Hêd”Ô‹ »>∑‹ uÛÑ÷‘·+ kÕúes¡»vZeTyéT ˆˆ 21 ˆˆ
Hêø£+f… |üs¡yÓTÆq ÁbÕDÏ˝Ò<äT. qqTï ‘Ó*dæø=ìj˚T eTTøÏÔq+<äTqT, Á|ü|ü+#·+˝À kÕúes¡»+>∑e÷‘·àø£yÓTÆq
<˚B ì‘·´+ ø±<äì >∑T]Ô+#·+&ç.
ãTT‘˚ e÷y˚TeeTe´ø£Ô+ y√´eTs¡÷|ü+ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
k˛-Vü≤+ düèC≤$T düø£\+ dü+Vü≤sê$T dü<ë »>∑‘Y ˆˆ 22 ˆˆ
ne´≈£î&Ô qÉ T, Äø±X¯s÷¡ |ü⁄&ÉqT. eTùV≤X¯«s¡T&ÉHq’Ó qqTï $&É∫ ì‘·´yÓTqÆ <˚B ˝Ò<Tä . Ä H˚qT düeTdü$Ô XÊ«ìï
düèwæºkÕÔqT. eT∞fl dü+Vü≤]düTÔ+{≤qT.
e÷sT÷ e÷j·÷eTjÓ÷ <˚e' ø±˝Òq düVü≤ düvZ‘·' ˆ
eT‘·‡ìï<Ûëy˚wü ø±\' ø£s√‹ düø£\+ »>∑‘Y ˆ
ìjÓ÷»j·T‘·´qHêÔ‘êà ùV≤´‘·<˚«<ëqTXÊdüqyéT ˆˆ 23 ˆˆ
e÷j·÷eTj·TT&ÉT, e÷sTT nsTTq áX¯«s¡T&ÉT ø±\+‘√ ø£\Te>± ø±\+ Hêdüìï<Ûëq+˝À düø£\˝Àø±ìï
düèwæºdüTÔ+~. nq+‘ê‘·àdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT düeTkÕÔìï ìj·T$TdüTÔ+{≤&ÉT. Ç~ y˚<ë˝À¢ì nqTXÊdüq+.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ áX¯«s¡^‘êdü÷|üìwü‘·T‡ ÁãVü≤à$<ë´j·÷+ jÓ÷>∑XÊÁùdÔ ãTTwæyê´düdü+yê<˚
‘·èrjÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 3 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·sÔ ês¡+∆ ˝À áX¯«s¡^‘√|üìwü‘T· qÔ +<äT ÁãVü≤à$<ä´ nsTTq jÓ÷>∑XÊÁdü+Ô ˝À ãTTwæyê´dü
dü+yê<äeTH˚ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 3 ˆˆ
ihi
472 #·≈£‘L·Ts¡s√úàeTVü
-‰<Û|ü⁄ësêD+
´j·T'` `Hê\Z
ñ‘·sÔ ês¡e+∆ n<Ûë´j·T+
ãTTwæyê´düdü+yê<ä' ` ãTTwæyê´düdü+yê<ä+
áX¯«s¡ ñyê#·:`áX¯«s¡T&ÉT |ü*ø±&ÉT
eπøå´ düe÷Væ≤‘ê j·T÷j·T+ X¯èDT<Ûä«+ ÁãVü≤àyê~q' ˆ
e÷Vü‰‘·à´+ <˚e<˚edü´ j˚Tq düs¡«+ Á|ües¡Ô‘˚ ˆˆ 1 ˆˆ
ÁãVü≤àyê<äT˝≤sê! <˚e<˚e⁄ì#˚‘· düeTdüÔ+ Á|üe]ÔdüTÔqï~. n‘·ì e÷Vü‰‘êà´ìï $e]kÕÔqT. kÕe<ÛëqT˝…’
$q+&ç.
HêVü≤+ ‘·b˛_Û]«$<ÛÓ’s¡ï <ëH˚q q #˚»´j·÷ ˆ
X¯ø√´ Væ≤ |ü⁄s¡Tôw’sê® ‘·TeTè‘˚ uÛÑøÏÔeTqT‘·Ôe÷yéT ˆˆ 2 ˆˆ
x
H˚qT $$<Ûä ‘·|üdüT‡\#˚‘·, <ëq+#˚‘·, j·T»„ø£s¡à‘√qT ‘Ó*j·T X¯≈£î´&ÉqT ø±qT. ÁX‚wü˜yÓTÆq uÛÑøÏÔ#˚‘·
e÷Á‘·y˚T ‘Ó*ùdyêDÏí. eTs=ø£ $<Ûä+>± ø±<äT.
nVü≤+ Væ≤ düs¡«uÛÑ÷‘êHêeTqÔdæÔcÕ˜$T düs¡«‘·' ˆ
e÷+ düs¡«kÕøÏåD+ ˝Àø√ q C≤Hê‹ eTT˙X¯«sê' ˆˆ 3 ˆˆ
H˚qT düeTdüÔuÛÑ÷‘ê\˝À n+‘·{≤ yê´|æ+∫ ñ+{≤qT. eTT˙X¯«s¡T˝≤sê! á˝Àø£+ düs¡«kÕøÏåHÓ’q qqTï
dü]>± >∑T]Ô+#·<äT.
j·TkÕ´qÔsê düs¡«$T<ä+ jÓ÷ Væ≤ düsê«qÔø£' |üs¡' ˆ
k˛-Vü≤+ <Ûë‘ê $<Ûë‘ê #· ø±˝À-–ï]«X¯«‘√eTTK' ˆˆ 4 ˆˆ
á düeTdüÔ+ Hê˝À ì+&ç ñ+&ÉTqT. >=|üŒ\j·Tø±s¡≈£î&ÉqT. n{Ϻ H˚qT <Ûë‘·qT, $<Ûë‘·qT, ø±˝≤ìï,
n–ïì, n+‘·≥ eTTU≤\T ø£\yêDÏí.
q e÷+ |üX¯´ìÔ eTTqj·T' düπs« |æ‘·è~yÍø£dü' ˆ
ÁãVü‰à #· eTqe' X¯Áø√ j˚T #êH˚´ Á|ü~∏‘Í»dü' ˆˆ 5 ˆˆ
eTTqT\T, |æ‘·è<˚e‘·\T, <˚e‘·\T, ÁãVü≤à, eTqTe⁄\T, Ç+Á<äT&ÉT Ç+ø± Ç‘·s¡T\T eTVæ≤e÷ì«‘·T\T>±
Á|üdæ<äT∆˝…’q yê¬se«s¡÷ qqTï #·÷&É˝Òs¡T.
>∑èDìÔ dü‘·‘·+ y˚<ë e÷y˚Tø£+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
j·T»ìÔ $$<ÛÓ’s¡´C…„Ì' Áu≤Vü≤àD≤' yÓ’~¬ø’s¡àU…’' ˆˆ 6 ˆˆ
y˚<ë˝…\¢|ü⁄&ÉT qH=ïø£ÿDÒí |üs¡y˚TX¯«s¡Tì>± e]íkÕÔsTT. Áu≤Vü≤àDT&ÉT $$<Ûä y˚<ä$Væ≤‘·j·TC≤„\‘√ qqTï
|üPõkÕÔ&ÉT.
 Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 473

düπs« ˝Àø± q |üüX¯´ìÔ ÁãVü‰à ˝Àø£|æ‘êeTVü≤' ˆ

<Ûë´j·TìÔ jÓ÷–H√ <˚e+ uÛÑ÷‘ê~Û|ü‹MTX¯«s¡yéT ˆˆ 7 ˆˆ
˝Àø£|æ‘êeTVüQ&Ó’q ÁãVü≤à, düeTdüÔ˝Àø±\T qqTï #·÷&É˝Òs¡T. jÓ÷>∑T\T uÛÑ÷‘ê~Û|ü‹, áX¯«s¡T&ÉT nsTTq
uÛÑ>∑e+‘·Tì qqTï <Ûë´ìkÕÔs¡T.
nVü≤+ Væ≤ düs¡«Vü≤$cÕ+ uÛÀø±Ô #Ó’e |òü\Á|ü<ä' ˆ
düs¡«<˚e‘·qTs¡÷“¤‘ê« düsê«‘êà düs¡«dü+|ü⁄¢‘·' ˆˆ 8 ˆˆ
H˚H˚ Vü≤$düT‡\ uÛÀø£ÔqT. |òü˝≤\ ì#˚ÃyêDÏí. düs¡«<˚e‘ê X¯Øs¡T&ÉHÓ’, düsê«‘·à≈£î&ÉHÓ’q H˚qT n+‘·{≤
yê´|æ+∫q yê&ÉqT.
e÷+ |üX¯´˙ÔVü≤ $<ë«+k˛ <Ûë]àø± y˚<äyê~q' ˆ
‘˚cÕ+ düìïVæ≤‘√ ì‘·´+ j˚T e÷+ ì‘·´eTTbÕdü‘˚ ˆˆ 9 ˆˆ
y˚<yä ê<äT\T, <Ûsä à¡ dü«s¡÷|ü⁄\T, |ü+&ç‘T· \T qqTï <ä]ÙdüTHÔ êïs¡T. qHÓï\¢|⁄ü &ÉT ùd$+#˚ yê]øÏ n+<äTu≤≥T˝À
ñ+{≤qT.
Áu≤Vü≤àD≤' ø£åÁ‹j·÷ yÓ’XÊ´ <Ûë]àø± e÷eTTbÕdü‘˚ ˆ
‘˚cÕ+ <ä<ë$T ‘·‘YkÕúqe÷qq›+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 10 ˆˆ
<Ûäs¡àdü«uÛ≤e⁄˝…’q Áu≤Vü≤àD, ø£åÁ‹j·T, yÓ’X¯ó´\T qqTï |üPõkÕÔs¡T. yê]øÏ Äq+<äeTj·TyÓTÆq |üs¡eT|ü<ëìï
Á|ükÕ~kÕÔqT.
nH˚´-|æ j˚T dü«<Ûäs¡àkÕú' X¯SÁ<ë<ë´ ˙#·C≤‘·j·T' ˆ
uÛÑøÏÔeTqÔ' Á|üeTT#·´H˚Ô ø±˝ÒHê|æ Væ≤ dü+>∑‘ê' ˆˆ 11 ˆˆ
X¯SÁ<äT\T yÓTT<ä˝…’q Ç‘·s¡ C≤‘·T\yês¡T ‘·eT<Ûäsêàqïe\+_+∫ uÛÑøÏÔø£\yê¬s’ ùd$+#˚yês¡T ≈£L&É ø±\+
ø£*dæ sê>± eTTøÏÔì bı+<äT‘ês¡T.
eT<䓤ø±Ô q $qX¯´ìÔ eT<䓤ø±Ô M‘·ø£\àcÕ' ˆ
Ä<ëy˚e Á|ü‹C≤„‘·+ q y˚T uÛÑø£Ô' Á|üDX¯´‹ ˆˆ 12 ˆˆ
Hê uÛÑ≈£îÔ\T q•+#·s¡T. bÕbÕ\T ‘=\–q yêsö‘ês¡T. Hê uÛÑ≈£îÔ&ÉT q•+#·&Éì yÓTT<ä≥H˚ Á|ü‹»„ #˚dæHêqT.
jÓ÷ yÓ’ ìq›‹ ‘·+ eT÷&Û√ <˚e<˚e+ dü ìq›‹ ˆ
jÓ÷ Væ≤ |üP»j·T‘˚ uÛÑø±Ô´ dü |üP»j·T‹ e÷+ dü<ë ˆˆ 13 ˆˆ
n{Ϻ uÛÑ≈£îÔì ì+~+∫q eT÷&ÛÉT&ÉT <˚e<˚e⁄ì ì+~+∫q yê&Ée⁄‘ê&ÉT. uÛÑøÏÔ‘√ Hê uÛÑ≈£îÔì Äsê~Û+∫q
yê&ÉT qqTï |üPõ+∫q yê&Ée⁄‘ê&ÉT.
474 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
|üÁ‘·+ |ü⁄wüŒ+ |òü\+ ‘√j·T+ eT<ësê<Ûäqø±s¡D≤‘Y ˆ
jÓ÷ y˚T <ä<ë‹ dü‘·‘·+ dü y˚T uÛÑø£Ô' Á|æjÓ÷ eTeT ˆˆ 14 ˆˆ
|üÁ‘·+, |ü⁄wüŒ+, |òü\+, »\+ nH˚ edüTÔe⁄\qT Hê|üP»ø=s¡≈£î n]Œ+#˚yês¡T Hê≈£î Á|æj·TyÓTÆq uÛÑ≈£îÔ\T,
Çwüߺ\T ≈£L&É.
nVü≤+ Væ≤ »>∑‘êe÷<Í ÁãVü‰àD+ |üs¡y˚Twæ˜qyéT ˆ
$<ä<ÛÍ <ä‘·ÔyêH˚«<ëqX‚cÕHê‘·àì'düè‘êHé ˆˆ 15 ˆˆ
yÓTT≥ºyÓTT<ä≥ |üs¡y˚Twæ˜ nsTTq ÁãVü≤àqT düèwæº+∫HêqT. Hêe\¢ yÓ\«&çq y˚<ë\ q‘·ì øÏ∫ÃHêqT.
nVü≤y˚Te Væ≤ düπs«cÕ+ jÓ÷–Hê+ >∑Ts¡Ts¡e´j·T' ˆ
<Ûë]àø±D≤xà >√bÕÔ-Vü≤+ ìVü≤HêÔ y˚<ä$~«cÕyéT ˆˆ 16 ˆˆ
H˚qT düs«¡ jÓ÷>∑T\≈£î ne´j·TT&ÉHq’Ó >∑Ts¡Te⁄qT. <Ûsä êà‘·Tà\qT ø±bÕ&˚ yêDÏ.í y˚<ìä +<ä≈î£ \qT dü+Vü≤]+#˚
yêDÏí H˚H˚.
nVü≤+ Væ≤ düs¡«dü+kÕsêH√à#·ø√ jÓ÷–Hê$TVü≤ ˆ
dü+kÕs¡ùV≤‘·TπsyêVü≤+ düs¡«dü+kÕs¡e]®‘·' ˆˆ 17 ˆˆ
á ˝Àø£+˝À jÓ÷>∑T\≈£î dü+kÕs¡ã+<Ûä$eTTøÏÔ ø£*Z+#˚yê&ÉqT H˚H˚. dü+kÕsêìøÏ ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&ÉqT.
dü+kÕs¡ ã+<Ûä+˝ÒìyêDÏí H˚H˚.
nVü≤y˚Te Væ≤ dü+Vü≤sêÔ dü+ÁdücÕº |ü]bÕ\ø£' ˆ
e÷j·÷ yÓ’ e÷$Tø± X¯øÏÔsêàj·÷ ˝Àø£$yÓ÷Væ≤˙ ˆˆ 18 ˆˆ
H˚H˚ dü+Vü≤]kÕÔqT, düèwæºkÕÔqT, s¡øÏåkÕÔqT, e÷j·T nH˚~ HêX¯øÏÔ, e÷j·T ˝Àø±\qT yÓ÷Væ≤+|ü#˚düTÔ+~.
eTyÓTÆe #· |üsêX¯øÏÔsê´ kÕ-$<˚´‹ ^j·T‘˚ ˆ
HêX¯j·÷$T #· ‘ê+ e÷j·÷+ jÓ÷–Hê+ Vü≤è~ dü+dæú‘·' ˆˆ 19 ˆˆ
Hê |üsêX¯øÏÔj˚T n$<ä´ nì ø°]Ô+|üã&˚~. jÓ÷>∑T\Vü≤è<äj·T+˝À ñ+&ç <ëìï q•+|ü #˚düTÔHêïqT.
nVü≤+ Væ≤ düs¡«X¯ø°ÔHê+ Á|ües¡Ôø£ìes¡Ôø£' ˆ
Ä<Ûës¡uÛÑ÷‘·' düsê«kÕ+ ì<ÛëqeTeTè‘·dü´ #· ˆˆ 20 ˆˆ
nìï X¯≈î£ \Ô qT Á|üe]Ô+|ü#ù˚ d~, ìe]Ô+|ü#ù˚ d~ H˚H.˚ X¯≈î£ \Ô ìï+{ÏøÏ H˚H˚ Ä<Ûës¡+. neTè‘êìøÏ ì~ÛìH˚H.˚
@ø± düsê«qÔsê X¯øÏÔ' ø£s√‹ $$<Ûä+ »>∑‘Y ˆ
ÄkÕúj·T ÁãVü≤àD√ s¡÷|ü+ eTqàsT÷ eT<ä~Ûwæ˜‘ê ˆˆ 21 ˆˆ
nìï{Ï˝À ì+&ç ñqï ˇø£ X¯øÏÔ düeTdüÔÁ|ü|ü+#êìï ì]àdüTÔqï~. ÁãVü≤às¡÷bÕìï <Ûä]+∫ Hêdü«s¡÷bÕìï
bı+~ Ä X¯øÏÔ qHêïÁX¯sTT+∫ |üì#˚düTÔ+~.
 Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 475

nHê´ #· X¯øÏÔ]«|ü⁄˝≤ dü+kÕú|üj·T‹ y˚T »>∑‘Y ˆ

uÛÑ÷‘ê« Hêsêj·TD√-qH√Ô »>∑Hêï<∏√ »>∑qàj·T' ˆˆ 22 ˆˆ
eTs√ $XÊ\yÓTqÆ Hê X¯øÔÏ ˝Àø±ìï kÕú|dæ Tü +Ô ~. nq+‘·T&ÉT »>∑Hêï<∏Tä &ÉT »>∑qàj·TT&Óq’ Hêsêj·TDs¡÷|ü+‘√
Ä |üì #˚düTÔ+~.
‘·èrj·÷ eTVü≤r X¯øÏÔ]ïVü≤ìÔ düø£\+ »>∑‘Y ˆ
‘êeTd” y˚T düe÷U≤´‘ê ø±˝≤U≤´ s¡TÁ<äs¡÷|æD° ˆˆ 23 ˆˆ
eT÷&Ée<Ó’q Hê>=|üŒX¯øÏÔ düeTdüÔ$XÊ«ìï \sTT+|ü#˚düTÔ+~. n~ ‘·yÓ÷>∑TDÁ|ü<ÛëqyÓTÆ ø±\eTH˚ ù|s¡T‘√
s¡TÁ<äs¡÷|ü+‘√ ñ+≥T+~.
<Ûë´H˚q e÷+ Á|ü|üX¯´ìÔ πø∫‘Y C≤„H˚q #ê|üπs ˆ
n|üπs˚ uÛÑøÏÔjÓ÷π>q ø£s¡àjÓ÷π>q #ê|üπs ˆˆ 24 ˆˆ
qqTï ø=+<äs¡T <Ûë´q+‘√, eT]ø=+<äs¡T C≤„qe÷s¡Z+‘√ <ä]ÙkÕÔs¡T. Ç‘·s¡T\T uÛÑøÏÔ, ø£s¡àjÓ÷>±\‘√
kÕø屑·ÿ]+#·T≈£î+{≤s¡T.
düπs«cÕy˚Te uÛÑø±ÔHê$Twüº' Á|æj·T‘·yÓ÷ eTeT ˆ
jÓ÷ Væ≤ C≤„H˚q e÷+ ì‘·´e÷sê<Ûäj·T‹ Hêq´<∏ë ˆˆ 25 ˆˆ
nìï$<Ûë\ uÛÑ≈£îÔ˝À¢qT C≤„q+‘√ m\¢|ü⁄&ÉT qHêïsê~Ûdü÷Ô Ç‘·s¡ |ü<ä∆‹ HêÁX¯sTT+|üì yê&ÉT, Hê≈£î
Á|æj·TyÓTÆqyê&ÉT Çwüߺ&ÉT ne⁄‘·THêï&ÉT.
nH˚´ #· Vü≤s¡j˚T uÛÑø±Ô eT<ësê<Ûäqø±]D' ˆ
‘˚-|æ e÷+ ÁbÕ|ü⁄ïeH˚Ô´e Hêes¡ÔH˚Ô #· yÓ’ |ü⁄q' ˆˆ 26 ˆˆ
$wüßíuÛÑ≈£îÔ˝…’qyês¡T C≤„qe÷s¡Z+‘√ qHÓï\¢|ü&ÉT Äsê~ÛùdÔ yês¡T ≈£L&É qqTï #˚s¡Tø=ì »qà|üs¡+|üs¡qT
eT∞fl bı+<äs¡T.
eTj·÷ ‘·‘·$T<ä+ ø£è‘·‡ï+ Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TcÕ‘·àø£yéT ˆ
eTj˚T´e dü+dæú‘·+ ∫‘·Ô+ eTj·÷ dü+Áù|s¡´‘˚ »>∑‘Y ˆˆ 27 ˆˆ
Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡Twüdü«s¡÷|ü+ nsTTq á $X¯«+ n+‘ê Hê#˚‘·H˚ yê´|æ+#·ã&ç+~. eTqdüT‡ Hê˝ÀH˚ ì*∫
ñqï~. á ˝Àø±ìï H˚H˚ Áù|πs|ædüTÔHêïqT.
HêVü≤+ Áù|s¡sTT‘ê $ÁbÕ'! |üs¡eT+ jÓ÷>∑e÷dæú‘·' ˆ
Áù|s¡j·÷$T »>∑‘·ÿè‘·‡ïy˚T‘·<√´ y˚<ä k˛-eTè‘·' ˆˆ 28 ˆˆ
>=|üŒ jÓ÷–HÓ’q H˚qT Áù|s¡≈£î&ÉqT ø±qT. Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! düeTdüÔ˝Àø±ìøÏ H˚qT Áù|s¡D ø£*–düTÔHêïqT.
Bìï ‘Ó\TdüT≈£îqïyê&ÉT neTè‘·dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄‘ê&ÉT.
476 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
|üXÊ´eT´X‚wüy˚Ty˚<ä+ es¡Ôe÷q+ dü«uÛ≤e‘·' ˆ
ø£s√‹ ø±˝À uÛÑ>∑yêqàVü‰jÓ÷π>X¯«s¡' dü«j·TyéT ˆ ˆˆ 29 ˆˆ
dü«uÛ≤e+#˚‘·H˚ Á|üe]ÔdüTÔqï á düeTkÕÔìï H˚qT #·÷düTÔHêïqT. eTVü‰jÓ÷–, ø±\s¡÷|æ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT
dü«j·T+>± Bqï+‘ê #˚düTÔHêï&ÉT.
jÓ÷-Vü≤+ dü+Áb˛#·´‘˚ jÓ÷^ e÷sT÷ XÊÁùdÔwüß dü÷]_Û' ˆ
jÓ÷^X¯«s√-k uÛÑ>∑yêHé eTVü‰jÓ÷π>X¯«s¡' dü«j·TyéT ˆˆ 30 ˆˆ
XÊÁkÕÔ˝À¢ |ü+&ç‘·T\T e÷j·÷eTj·TT&Éì jÓ÷– nì #ÓãT‘·Tqïyê&ÉqT H˚H˚. dü«j·T+>± uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q
eTVü‰jÓ÷π>X¯«s¡s¡÷|ü+ ø£\yêDÏí.
eTVü≤‘·Ô«+ düs¡«dü‘êÔ«Hê+ es¡‘ê«‘·Œs¡y˚Twæ˜q' ˆ
Áb˛#·´‘˚ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à eTVü‰ÁãVü≤àeTjÓ÷-eT\' ˆˆ 31 ˆˆ
ÁãVü≤àjÓTTø£ÿ >=|üŒ‘·q+ düeTdüÔdü‘êÔ«\ø£qï ÁX‚wüߘ&ÉT nsTTq+<äTe\¢H˚. uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q ÁãVü≤à
eTVü‰ÁãVü≤àeTj·TT&Éì, neT\T&Éì ø°]Ôq+~Hê&ÉT.
jÓ÷ e÷y˚Te+ $C≤Hê‹ eTVü‰jÓ÷π>X¯«πsX¯«s¡yéT ˆ
k˛-$ø£˝ÒŒq jÓ÷π>q j·TT»´‘˚ HêÁ‘· dü+X¯j·T' ˆˆ 32 ˆˆ
q˙ï$<Û+ä >± eTVü‰jÓ÷>π X¯«sπ X¯«s¡T&Éì ‘Ó\TdüT≈£îqïyê&ÉT ì]«ø£\ŒjÓ÷>∑+ bı+<ä≥+˝À dü+<˚V≤ü +˝Ò<Tä .
k˛-Vü≤+ Áù|s¡sTT‘ê <˚e' |üs¡e÷qq›e÷Á•‘·' ˆ
qè‘ê´$T jÓ÷^ dü‘·‘·+ j·TdüÔ<˚«<ä dü jÓ÷>∑$‘Y ˆˆ 33 ˆˆ
n≥Te+{Ï H˚qT Áù|s¡≈£î&ÉäHÓ’ |üs¡e÷q+<ëìïbı+~, jÓ÷–HÓ’ qè‘ê´ìï #˚kÕÔqT. <ëìï ‘Ó*dæqyê&˚
jÓ÷>∑y˚‘·Ô.
Ç‹ >∑TVü≤´‘·eT+ C≤„q+ düs¡«y˚<˚wüß ì•Ã‘·yéT ˆ
Á|üdüqï#˚‘·ùd <˚j·T+ <Ûë]àø±j·÷--Væ≤‘ê>∑ïj˚T ˆˆ 34 ˆˆ
$T>∑T\s¡Vü≤dü´+ nsTTq{°º nìïy˚<ë˝À¢ ìsê∆]+|üã&çq{Ϻ á C≤„q+ ìs¡à\eTqdüTÿ&ÉT, <Ûäs¡àdü«uÛ≤e⁄&ÉT,
ÄVæ≤‘ê–ï nsTTq yêìøÏ ñ|ü<˚•+|ü<ä–q~.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·sÔ êπs∆ áX¯«s¡^‘êdü÷|üìwü‘T· ‡ ÁãVü≤à$<ë´j·÷+ jÓ÷>∑XÊÁùdÔ ãTTwæyê´düd+ü yê<˚
#·‘·Ts√ú-<Ûë´j·T'. ˆˆ 4 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À áX¯«s¡^‘· nH˚ ñ|üìwü‘·TÔq+<ä* ÁãVü≤à$<ä´ n>∑T jÓ÷>∑XÊÁdüÔ+˝À
ãTTwæyê´düdü+yê<äeTH˚ Hê\Ze n<Ûë´j·T+ ˆˆ 4 ˆˆ
 |üxÃyÓ÷-<Ûë´j·T' ` nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 477

áX¯«s¡^‘ê ` áX¯«s¡^‘·
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT |ü*ø±&ÉT
@‘êe<äTø±Ô« uÛÑ>∑yêHé jÓ÷–Hê+ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
qqs¡Ô |üs¡eT+ uÛ≤eyÓTÆX¯«s¡+ düÁeTŒ<äs¡Ùj·THé ˆˆ 1 ˆˆ
|üs¡y˚TX¯«s¡T&Ó’q X¯+ø£s¡ uÛÑ>∑yêqT&ÉT jÓ÷>∑T\øÏ+‘·es¡≈£î #Ó|æŒ ‘·q |üs¡yÓTÆX¯«sê´ìï Á|ü<ä]Ùdü÷Ô qè‘·´+
#˚XÊ&ÉT.
‘·+ ‘˚ <ä<äèX¯óØXÊq+ ‘˚»kÕ+ |üs¡eT+ ì~ÛyéT ˆ
qè‘·´e÷q+ eTVü‰<˚e+ $wüßíHê >∑>∑H˚-eT˝Ò ˆˆ 2 ˆˆ
j·T+ $<äTs√´>∑‘·‘·Ô«C≤„ jÓ÷–H√ j·T‘·e÷qkÕ' ˆ
‘·MTX¯+ düs¡«uÛÑ÷‘êHêe÷ø±X‚ <ä<äèX¯ó' øÏ\ ˆˆ 3 ˆˆ
‘˚CÀì~ÛjÓÆTq áX¯«s¡Tì ìs¡à\yÓTÆq Äø±X¯+˝À qè‘·´+ #˚düTÔ+&É>± $wüßíe⁄‘√ ≈£L&É <˚e‘·\T,
õ‘˚+Á~j·TT˝…’q jÓ÷>∑T\T, jÓ÷>∑‘·‘êÔ«ìï u≤>± ‘Ó*dæqyês¡T #·÷XÊs¡T.
j·Tdü´ e÷j·÷eTj·T+ düs¡«+ j˚TH˚<ä+ Áù|s¡´‘˚ »>∑‘Y ˆ
qè‘·´e÷qdü‡«j·T+ $Áô|’]«X‚«X¯' K\T <äèX¯´‘˚ ˆˆ 4 ˆˆ
düø£\»>∑‘·TÔ $X‚«X¯«s¡Tì e÷j·÷s¡÷|ü+>± Ä$s¡“¤$+∫, n‘·ì dü+ø£\Œ+‘√H˚ Á|üe]ÔdüTÔ+~. n{Ϻ
$X‚«X¯«s¡T&ÉT qè‘·´+#˚dü÷Ô dü«j·T+>± Áu≤Vü≤àD√‘·ÔeTT\≈£î kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT.
j·T‘êŒ<ä|üvÿ»+ düàè‘ê« |ü⁄s¡Tc˛-C≤„q»+ uÛÑj·TyéT ˆ
»Vü‰‹ qè‘·´e÷q+ ‘·+ uÛÑ÷‘˚X¯+ <ä<äèX¯ó' øÏ\ ˆˆ 5 ˆˆ
Je⁄&ÉT •e⁄ì bÕ<ä|ü<ëà\qT düà]+∫ nC≤„q+e\¢ ø£*π> uÛÑj·÷ìï ‘=\–+#·T≈£î+{≤&ÉT. n{Ϻ
uÛÑ÷‘˚X¯ó&ÉT qè‘·´+ #˚düTÔ+&É>± yês¡+‘ê #·÷&É>∑*–Hês¡T.
j·T+ $ìÁ<ë õ‘·XÊ«kÕ' XÊHêÔ uÛÑøÏÔdüeTì«‘ê' ˆ
CÀ´‹s¡àj·T+ Á|ü|üX¯´ìÔ dü jÓ÷^ <äèX¯´‘˚ øÏ\ ˆˆ 6 ˆˆ
$ìÁ<äT˝…’, ÁbÕD≤j·÷eT|üsêj·TDT˝…’, Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü‰ìï n\es¡#·Tø=qïyês¡T, uÛÑøÏÔø£\yês¡T e÷Á‘·y˚T
CÀ´‹s¡÷|ü⁄&Ó’q e÷Vü‰jÓ÷π>X¯«s¡Tì #·÷&É>∑\TZ‘ês¡T. yê]πø jÓ÷π>X¯«s¡T&ÉT <äs¡Ùq$TkÕÔ&ÉT.
jÓ÷-C≤„HêH√à#·j˚T‘Y øÏåÁ|ü+ Á|üdüH√ï uÛÑø£Ôe‘·‡\' ˆ
‘·y˚Te yÓ÷#·ø£+ s¡TÁ<ä e÷ø±X‚ <ä<äèX¯ó' |üs¡yéT ˆˆ 7 ˆˆ
478 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
uÛÑø£Ôe‘·‡\T&ÉT •e⁄&ÉT Á|üdüqTï&Ó’‘˚ Je⁄\qT ‘·«s¡˝À nC≤„q+qT+&ç $&ç|ækÕÔ&ÉT. n{≤¢ nC≤„Hêìï
‘=\–+#˚ s¡TÁ<äTì Äø±X¯+˝À yês¡T #·÷XÊs¡T.
düVü≤Ádü•s¡dü+ <˚e+ düVü≤Ádü#·s¡D≤ø£è‹yéT ˆ
düVü≤Ádüu≤VüQ+ »{Ï\+ #·ÁHê›s¡∆ø£è‘·X‚Ks¡yéT ˆˆ 8 ˆˆ
Ä s¡TÁ<äT&ÉT y˚sTT •s¡düT\T, #˚‘·T\T ø£*Zqyê&ÉT. »{≤<Ûë]. #·+Á<äø£fi¯qT •s¡düTq ÄuÛÑs¡D+>±
<ë*Ãqyê&ÉT.
ekÕq+ #·s¡à yÓ’j·÷´Á|òüT+ X¯S˝≤düø£ÔeTVü‰ø£s¡yéT ˆ
<ä+&ÉbÕDÏ+ Á‘·sT÷H˚Á‘·+ dü÷s¡´k˛e÷–ï˝À#·qyéT ˆˆ 9 ˆˆ
yê´Á|òüT#·sêàìï <Ûä]+∫, bı&ÉyÓ’q X¯S˝≤ìï#˚‘· <Ûä]+∫qyê&ÉT, <ä+&ÉbÕDÏ. y˚<äÁ‘·j·÷ìï, dü÷s¡´,
#·+Á<ë>∑Tï\qT H˚Á‘ê\T>± <ë*Ãqyê&ÉT.
ÁãVü‰àD¶+ ‘˚»kÕ ùd«q düs¡«e÷eè‘·´ ~Ûw昑·ƒ¡yéT ˆ
<ä+ÁcÕºø£sêfi¯+ <äTs¡∆s¡¸+ dü÷s¡´ø√{Ï düeTÁ|üuÛÑyéT ˆˆ 10 ˆˆ
ÁãVü‰à+&Üìï ‘·q ‘˚»düT‡‘√ Äe]+∫Hê&ÉT. <ä+Áwüº\‘√ uÛÑj·T+>=˝ÒŒ eÁø£Ô+ >∑\yê&ÉT. Ç‘·s¡T\‘·ìì
#ÓDø£C≤\s¡T. ø√{Ïdü÷s¡´düeTø±+‹|ü⁄+»+ ø£\yê&ÉT.
nD¶düú+ #êD¶u≤Vü≤´düú+ Áu≤Vü≤àeTuÛÑ´qÔs¡+ |üs¡yéT ˆ
düè»qÔeTq\C≤«\+ <äVü≤qÔeTœ\+ »>∑‘Y ˆˆ 11 ˆˆ
n+&É+ ˝À|ü\ <ëìøÏ yÓ\T|ü\ e⁄+&˚yê&ÉT, nìï{≤ e⁄qï |üs¡ÁãVü≤àeT÷, n–ïC≤«\\qT düèwæº+∫
nœ\»>±ìï <äVæ≤+#˚yê&ÉT. düeTdüÔ»>∑‘·TÔqT düèwæº+#˚ áX¯«s¡Tì qè‘·´+ #˚düTÔ+&É>± #·÷XÊs¡T.
qè‘·´qÔ+ <ä<äèX¯ó' <˚e+ $X¯«ø£sêàDMTX¯«s¡yéT ˆ
eTVü‰<˚e+ eTVü‰jÓ÷>∑+ <˚yêHêeT|æ <Ó’e‘·yéT ˆ
|üX¯SHê+ |ü‹MTXÊq+ CÀ´‹cÕ+ CÀ´‹s¡e´j·TyéT ˆˆ 12 ˆˆ
á |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT eTVü‰<˚e⁄&ÉT. eTVü‰jÓ÷–, <˚e<˚e⁄&ÉT. |üX¯ó|ü‹, düs¡«»>∑‘Y XÊdü≈£î&ÉT.
Äq+<ädü«s¡÷|ü⁄&ÉT. CÀ´‘·T\≈£î CÀ´‹, HêX¯+ ˝Òìyê&ÉT.
|æHêøÏq+ $XÊ˝≤ø£å+ uÛÒwü»+ uÛÑes√–D≤yéT ˆ
ø±˝≤‘êàq+ ø±\ø±\+ <˚e<˚e+ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 13 ˆˆ
<ÛäqTsê∆]. $XÊ\H˚Á‘·T&ÉT, dü+kÕs¡yê´~ÛÁ>∑düTÔ\≈£î ~yÍ´wü<Ûä+, ø±\s¡÷|æ, ø±\ø±\T&ÉT, <˚e<˚e⁄&ÉT,
eTùV≤X¯«s¡T&ÉT.
 nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 479

ñe÷|ü‹+ $s¡÷bÕø£å+ jÓ÷>±qq›eTj·T+ |üs¡yéT ˆ

C≤„qyÓ’sê>∑´ì\j·T+ C≤„qjÓ÷>∑+ düHê‘·qyéT ˆˆ 14 ˆˆ
ñe÷|ü‹. $s¡÷bÕ≈£åî&ÉT. |üs¡eTjÓ÷>±q+<äs¡÷|æ. C≤„qyÓ’sê>∑´ì\j·TT&ÉT. C≤„qjÓ÷>±ìï ø£*Zq
düHê‘·qT&ÉT.
XÊX¯«‘Ó’X¯«s¡´$uÛÑe+ <Ûäsêà<Ûës¡+ <äTsêdü<äyéT ˆ
eTùV≤ÁH√›ù|Áq›q$T‘·+ eTVü≤]¸>∑De+~‘·yéT ˆˆ 15 ˆˆ
ñ‘·Œ‹ÔHêX¯+˝Òì ◊X¯«s¡´yÓu’ yÑÛ ê\T >∑\yê&ÉT. <Ûsä êà<Ûës¡T&ÉT. n+<äsêìyê&ÉT. eTùV≤+Á<ä ñù|+Á<ë<äT\‘√
eTVü≤]¸>∑D≤\‘√ qeTkÕÿsê\+<˚yê&ÉT.
Ä<Ûës¡+ düs¡«X¯ø°ÔHê+ eTVü‰jÓ÷π>X¯«πsX¯«s¡yéT ˆ
jÓ÷–Hê+ |üs¡eT+ ÁãVü≤à jÓ÷–q+ jÓ÷–e웑·yéT ˆˆ 16 ˆˆ
jÓ÷–Hê+ Vü≤è~ ‹wü˜qÔ+ jÓ÷>∑e÷j·÷düe÷eè‘·yéT ˆ
ø£åDÒq »>∑‘√ jÓ÷ì+ Hêsêj·TDeTHêeTj·TyéT ˆ
áX¯«πsD…Æø£‘ê|üqïeT|üX¯´Hé ÁãVü≤àyê~q' ˆˆ 17 ˆˆ
düs¡«X¯≈£îÔ\≈£î Ä<Ûës¡+, eTVü‰jÓ÷π>X¯«s¡T\≈£î áX¯«s¡T&ÉT, jÓ÷>∑T\≈£î >=|üŒ ÁãVü≤à, jÓ÷>∑T\#˚
qeTdüÿ]+|üã&ÉT jÓ÷–, jÓ÷–Vü≤è<äjT· yêdæ. jÓ÷>∑e÷j·T Äe]+∫ ñqïyê&ÉT. »>∑‘êÿs¡DT&ÉT. Ä<ä´+‘ê\T˝Òì
ÁoeTHêïsêj·TDT&ÉT ø£åD+˝À áX¯«s¡Tìj·T+<Ó’ø£´+ ø±e≥+ ÁãVü≤àyê<äT˝…’q ãTTwüß\T #·÷&É>∑*–Hês¡T.
<äècÕº« ‘·<∏Ó’X¯«s¡+ s¡÷|ü+ s¡TÁ<ä+ Hêsêj·TD≤‘·àø£yéT ˆ
ø£è‘ês¡ú+ y˚Tìπs düqÔ' kÕ«‘êàq+ ÁãVü≤àyê~q' ˆˆ 18 ˆˆ
Hêsêj·TDdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡Tì s¡÷|ü+ #·÷∫q ÁãVü≤àyê<äT\T ‘·eTqT ‘êeTT ø£è‘ês¡Tú\T>∑
‘·\∫Hês¡T.
düq‘·Tÿe÷s¡' düqø√ uÛÑè>∑TX¯Ã düHê‘·qXËÃÌe düqq›qX¯Ã ˆ
s¡TÁ<√-vÏZsê yêeT<˚y√-<∏ä X¯óÁø√ eTVü≤]¸s¡Á‹' ø£|æ˝À eTØ∫' ˆˆ 19 ˆˆ
<äècÕº«-<∏äÛ s¡TÁ<ä+ »>∑B•‘ês¡+ ‘·+ |ü<äàHêuÛ≤Á•‘·yêeTuÛ≤>∑yéT ˆ
<Ûë´‘ê« Vü≤è~düú+ Á|üDÏ|ü‘·´ eT÷sê∆ï ã<ë∆«+-»*+ ùd«wüß •s¡düT‡ uÛÑ÷j·T' ˆˆ 20 ˆˆ
z+v±ÿs¡eTT#êÃs¡´ $˝Àø£´ <˚eeTqÔX¯ÙØs¡+ ìVæ≤‘·+ >∑TVü‰j·÷yéT ˆ
düeTdüTÔeHé ÁãVü≤àeTjÓÆTs¡«#√_Ûsêqq›|üPsêí Væ≤‘·e÷qkÕ yÓ’ ˆˆ 21 ˆˆ
düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT, düq≈£î&ÉT, uÛÑè>∑Te⁄, düHê‘·qT&ÉT, düqq›qT&ÉT, s¡TÁ<äT&ÉT, n+–s¡düT&ÉT, yêeT<˚e⁄&ÉT,
X¯óÁ≈£î&ÉT, nÁ‹, ø£|æ\, eTØ∫ eTVü≤s¡T¸\T »>∑#êädü≈£î&Ó’q s¡TÁ<äTì yêeTuÛ≤>∑+˝À Hêsêj·TDT&ÉTqï dü«s¡÷bÕìï
480 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
#·÷∫ Vü≤è<äj·T+˝À ì\T|ü⁄ø=ì, <Ûë´q+#˚dæ, •s¡düT‘√ Á|üD$T*¢ <√dæ˝§–Z z+ø±s¡eTT#·Ã]+∫ Vü≤è<äj·T+˝À
ìedæ+∫ ñqï Ä~<˚e⁄ì kÕø屑·ÿ]+#·T≈£îì |ü]|üPsêíq+<äyÓTT+~q eTqdüTÿ˝…’ y˚<äyê≈£îÿ\‘√ Ç{≤¢
düTÔ‹+#·kÕ>±s¡T.
eTTqj·T' }#·T' :`eTTqT\T |ü*ø±s¡T.
‘ê«y˚Tø£MTX¯+ |ü⁄s¡Twü+ |ü⁄sêD+ ÁbÕDÒX¯«s¡+ s¡TÁ<äeTqqÔjÓ÷>∑yéT ˆ
qe÷eT düπs« Vü≤è~ düìï$wüº+ Á|ü#˚‘·dü+ ÁãVü≤àeTj·T+ |ü$Á‘·yéT ˆˆ 22 ˆˆ
˙e⁄ e÷Á‘·y˚T áX¯«s¡T&Ée⁄. |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Ée⁄. ÁbÕDÒX¯«s¡T&Ée⁄. nq+‘·jÓ÷>∑s¡÷|æ$. eTTqT\
Vü≤è<äj·T+˝À ñqïyê&Ée⁄. düeTdüÔ»>∑‘·TÔ≈£î #Ó’‘·Hê´ìï#˚Ãyê&Ée⁄. |ü$Á‘·T&ÉyÓ’q ÁãVü≤às¡÷|üs¡TÁ<äTì
qeTdüÿ]düTÔHêïeTT.
‘ê«+ |üX¯´ìÔ eTTqjÓ÷ ÁãVü≤àjÓ÷ì+ <ëHêÔ' XÊHêÔ' $eT\+ s¡Tø£àes¡íyéT ˆ
<Ûë´‘ê«--‘·àdüúeT#·\+ ùd«X¯Mπs ø£$+ |üπsuÛÑ´' |üs¡eT+ ‘·‘·Œs¡+ #· ˆˆ 23 ˆˆ
u≤Vü‰´+‘·]+Á~j·÷\qT eX¯+ #˚düTø=ì <Ûë´ìdü÷Ô, ìX¯Ã\Tì, bÕeqTì, Væ≤s¡D´es¡Tíì, ÁãVü≤à≈£î
ø±s¡DyÓTÆqyêìì, |üsê‘·Œs¡T&Ée⁄, nœ\<äs¡ÙqT&ÉyÓ’q ìqTï eTTqT\T #·÷düTÔ+{≤s¡T.
‘·«‘·Ô' Á|üdü÷‘ê »>∑‘·' Á|üdü÷‹' düsê«‘·àuÛÑ÷düÔ«+ |üs¡e÷DTuÛÑ÷‘·' ˆ
nD√s¡D°j·÷Hé eTVü≤‘√ eTV”≤j·÷+kÕÔ«y˚Te düs¡«+ Á|üe<äìÔ düqÔ' ˆˆ 24 ˆˆ
á düèwæº ˙e\¢ »]–q~. n+<ä] Ä‘·àe⁄ ˙y˚. |üs¡e÷DT&Ée⁄. dü‘·TŒs¡Twüß\T ªnD√s¡D°j·÷Hé eTVü≤‘√
eTV”≤j·÷Héµ nì ìqTï >∑÷]Ã #ÓãT‘·T+{≤s¡T.
Væ≤s¡D´>∑s√“¤ »>∑<ä+‘·sê‘êà ‘·«‘√Ô-~ÛC≤‘·' |ü⁄s¡Twü' |ü⁄sêD' ˆ
dü+C≤j·Te÷H√ uÛÑe‘ê $düèc˛º j·T<∏ë$<Ûëq+ düø£\+ düdüs¡® ˆˆ 25 ˆˆ
Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&ÉT, »>∑‘·TÔø£+‘·sê‘·à, |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT ˙e\¢ »ìà+∫Hê&ÉT. ˙e⁄ düèwæº+#·>± |ü⁄{Ϻq Ä
ÁãVü≤à $~ÛqqTdü]+∫ düø£\»>∑‘·TÔqT düèwæº+∫Hê&ÉT.
‘·«‘√Ô y˚<ë' düø£˝≤' düÁeTŒdü÷‘êdüÔ«j˚T´yêH˚Ô dü+dæú‹+ ‘˚ \uÛÑH˚Ô ˆ
|üXÊ´eTkÕÔ«+ »>∑‘√ ùV≤‘·TuÛÑ÷‘·+ qè‘·´qÔ+ ùd« Vü≤è<äj˚T dü+ì$wüºyéT ˆˆ 26 ˆˆ
y˚<ë\˙ï ˙ e\¢H˚ yÓ\«&çq$. Á|üfi¯j·T+˝À ˙˝ÀH˚ ì\TkÕÔsTT. »>∑‘êÿs¡DT&Ée⁄. e÷ Vü≤è<äj·÷˝À¢
ñqï ìqTï qè‘·´+#˚düTÔqï yêDÏí #·÷düTÔHêïeTT.
‘·«jÓÆTy˚<ä+ ÁuÛ≤eT´‘˚ ÁãVü≤à#·Áø£+ e÷j·÷M ‘·«+ »>∑‘êy˚Tø£Hê<∏ä' ˆ
qe÷eTkÕÔ«+ X¯s¡D+ düÁeTŒ|üHêï jÓ÷>±‘êàq+ |üs¡e÷ø±X¯eT<Û˚´ ˆˆ 27 ˆˆ
 nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 481

á ø±\#·Áø£+ ˙y˚ Á‹|ü‘·THêïe⁄. ˙e⁄ e÷j·÷$$. düø\£ Á|ü|+ü #êìøÏ n~ÛHêj·T≈£î&Ée⁄. jÓ÷>±‘·à≈£î&É>T∑
ìqTï X¯s¡DT bı+~ ˙≈£î qeTdüÿ]düTÔHêïeTT.
qè‘·´qÔ+ ‘˚ eTVæ≤e÷q+ düàsêeT' düsê«‘êàq+ ãVüQ<Ûë dü+ì$wüºyéT ˆ
ÁãVü‰àqq›+ #êqTuÛÑ÷j·÷qTuÛÑ÷j·T ˆˆ 28 ˆˆ
jÓ÷>∑s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’ |üs¡e÷ø±X¯eT<Ûä´+˝À qè‘·´+#˚düTÔqï ìqTï #·÷düTÔHêïeTT. düs¡«dü«s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’ nH˚ø£
s¡÷bÕ˝À¢ ñqï ìqTï ÁãVü‰àq+<äs¡÷|ü⁄ì>± |ü\Te÷s¡T¢ nqTuÛÑ$+∫ nqTuÛÑ$+∫ ˙ eTVæ≤eTqT düà]düTÔHêïeTT.
z+ø±s¡ùdÔ yê#·ø√ eTTøÏÔ;»+ ‘·«eTø£ås¡+ Á|üø£è‘Í >∑÷&ÛÉs¡÷|üyéT ˆ
‘·‘êÔ«+ dü‘·´+ Á|üe<ä˙ÔVü≤ düqÔ' dü«j·T+Á|üuÛÑ+ uÛÑe‘√ j·TÁ‘·Œø±X¯yéT ˆˆ 29 ˆˆ
z+ø±s¡+ ìqTï ‘Ó*ù| eTTøÏ;Ô »+. Á|üøè£ ‹˝À >∑÷&Û+É >± ñqï ne´j·TT&Ée⁄. dü»q® T\T ìqTï dü‘´· eT÷]Ôeì
#ÓãT‘·THêïs¡T. ˙ Á|üø±X¯+ düVü≤C+>± yÓ\Te&çq~.
düTÔeìÔ ‘ê«+ dü‘·‘·+ düs¡«y˚<ë' qeTìÔ ‘ê«eTèwüj·T' ø°åD<√cÕ' ˆ
XÊHêÔ‘êàq' dü‘·´düHê∆ e]wü˜+ $X¯ìÔ ‘ê«+ j·T‘·jÓ÷ ÁãVü≤àìcÕ˜' ˆˆ 30 ˆˆ
y˚<ë\˙ï ìH˚ï dü‘·‘·+ düTÔ‹düTÔqï$. ãTTwüß\T ø°åD<√wüß˝…’ ìqTï qeTdüÿ]düTÔHêïs¡T. XÊ+‘ê‘·Tà\T,
dü‘·´dü+<ÛäT\T, ÁãVü≤àìwüߘ\T, j·T‘·T\T ˙˝ÀH˚ #˚s¡T‘·THêïs¡T.
@ø√ y˚<√ ãVüQXÊUÀ Vü≤´qqÔ' ‘ê«y˚TyÓ’ø£+ uÀ<Ûäj·T‘˚´ø£s¡÷|üyéT ˆ
y˚<ä´+ ‘ê«+ X¯s¡D+ j˚T Á|ü|üHêïùdÔcÕ+ XÊìÔ' XÊX¯«r H˚‘·πscÕyéT ˆˆ 31 ˆˆ
nH˚ø£ XÊU≤uÛ<Ò ë\T >∑\ nqqÔyTÓ qÆ ˇπø y˚<+ä ìH=ïø£ÿìH˚ ˇπø s¡÷|ü⁄qïyêì>± uÀ~ÛdTü qÔ ï~. ‘Ó*j·T<ä–q
ìqTï X¯s¡DT bı+~qyês¡T e÷Á‘·y˚T XÊX¯«‘·yÓTÆq XÊ+‹ì bı+<äT‘ês¡T. Ç‘·s¡T\T bı+<äs¡T.
uÛÑyê˙XÀ-Hê~e÷+ùdÔCÀsê•Ás¡“Vü‰à $X¯«+ |üs¡y˚Tw”˜ e]wü˜' ˆ
kÕ«‘êàq+<äeTqTuÛÑ÷j·÷~ÛX‚‘˚ dü«j·T+CÀ´‹s¡#·˝À ì‘·´eTTø£Ô' ˆˆ 32 ˆˆ
˙y˚ áX¯«s¡T&Ée⁄. nHê~$. ‘˚CÀsê•$. ÁãVü≤àe⁄. $XÊ«ì$. |üs¡y˚Twæ˜$. e]wüߘ&Ée⁄. Ä‘êàq+<ëqT
uÛÑe+‘√ ìÁ~düTÔ+{≤e⁄. dü«j·T+ CÀ´‹$. ìX¯Ã\T&Ée⁄. ì‘·´eTT≈£îÔ&Ée⁄.
@ø√ s¡TÁ<ädüÔ«+ ø£s√w”Vü≤ $X¯«+ ‘·«+ bÕ\j·Tdü´œ\+ $X¯«s¡÷|ü' ˆ
‘ê«y˚TyêH˚Ô ì\j·T+ $q›r<ä+ qe÷eTkÕÔ«+ X¯s¡D+ düÁeTŒ|üHêï' ˆˆ 33 ˆˆ
˙y=ø£&Éy˚ s¡TÁ<äT&Ée⁄. $XÊ«ìï düèwæºdüTÔHêïe⁄. $X¯«s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’ bÕ*düTÔHêïe⁄. Á|ü\j·T+˝À düeTdüÔ+
˙˝ÀH˚ ©qeTe⁄‘·T+~. ìqTï X¯s¡Dbı+~ qeTdüÿ]düTÔHêïeTT.
‘ê«y˚Tø£e÷VüQ' ø£$y˚Tø£s¡TÁ<ä+ ÁbÕD+ ãèVü≤qüÔ+ Vü≤]eT–ïMTX¯yéT ˆ
Ç+Á<ä+ eTè‘·T´eTì\+ #˚øÏ‘êq+ <Ûë‘ês¡e÷~‘·´eTH˚ø£s¡÷|üyéT ˆˆ 34 ˆˆ
482 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ìqTï n~«rj·TT&ÉT, ø£$, s¡TÁ<äT&ÉT, ÁbÕD+, ÁãVü≤à, Vü≤], n–ï, áX¯«s¡T&ÉT, Ç+Á<äT&ÉT, eTè‘·T´e⁄,
yêj·TTe⁄, düs¡«yê´|ü≈£î&ÉT, düs¡«+ <Ûä]+#˚yê&ÉT, dü÷s¡T´&ÉT nì ãVüQs¡÷|ü⁄ì>± #ÓãT‘·T+{≤s¡T.
‘·«eTø£ås¡+ |üs¡eT+ y˚~‘·e´+ ‘·«eTdü´ $X¯«dü´ |üs¡+ ì<ÛëqyéT ˆ
‘·«eTe´j·T' XÊX¯«‘·<Ûäs¡à>√bÕÔ düHê‘·qdüÔ«+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔyÓ÷-dæ ˆˆ 35 ˆˆ
‘·«y˚Te $wüßíX¯Ã‘·TsêqqdüÔ«+ ‘·«y˚Te s¡TÁ<√ uÛÑ>∑yêqBÛX¯' ˆ
‘·«+ $X¯«Hê_Û' Á|üø£è‹' Á|ü‹cÕ˜ düπs«X¯«s¡düÔ«+ |üs¡y˚TX¯«s√-dæ ˆˆ 36 ˆˆ
n$Hê•$, s¡ø≈å£ î£ &Ée⁄, düHê‘·qT&Ée⁄, |ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ TT&Ée⁄, ÁãVü≤à, $wüß,í s¡TÁ<äT&Ée⁄ ˙y˚. $XÊ«ìøÏ eT÷\+,
nBÛX¯«s¡T&Ée⁄ ˙y˚. Á|üø£èr, Á|ü‹wü˜, düπs«X¯«s¡T&Ée⁄, |üs¡y˚TX¯«s¡T&Ée⁄ ˙y˚.
‘ê«y˚Tø£e÷VüQ' |ü⁄s¡Twü+ |ü⁄sêDe÷~‘·´es¡í+ ‘·eTdü' |üs¡kÕÔ‘Y ˆ
∫HêàÁ‘·eTe´ø£ÔeT∫+‘·´s¡÷|ü+ K+ ÁãVü≤àX¯Sq´+ Á|üø£è‹+ ìs¡TZD+ #· ˆˆ 37 ˆˆ
˙y=ø£&Éy˚ |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Ée⁄. Ä~‘·´es¡Tí&Ée⁄. ‘·eTdüT‡q≈£î (Nø£{ÏøÏ) ne‘·\ ñqïyê&Ée⁄,
‘Ó*j·Tã&Éìyê&Ée⁄, ∫HêàÁ‘·T&Ée⁄, ∫+‹+#· M\T>±ì s¡÷|ü+ ø£\yê&Ée⁄. Äø±X¯+, ÁãVü≤à, X¯Sq´eT÷, Á|üø£èr,
ìs¡TZDT&Ée⁄.
j·T<ä+‘·sê düs¡«$T<ä+ $uÛ≤‹ j·T<äe´j·T+ ìs¡à\y˚Tø£s¡÷|üyéT ˆ
øÏeT|ü´∫qÔ´+ ‘·e s¡÷|üy˚T‘·‘Y ‘·<äqÔsê j·TÁ‘·Œ‹uÛ≤‹ ‘·‘·Ô«yéT ˆˆ 38 ˆˆ
á »>∑‘·Ô+‘ê ˙˝ÀH˚ uÛ≤dædüTÔ+~. ne´j·TT&Ée⁄. ìs¡à\T&Ée⁄. @ø£s¡÷|æ$. e÷s¡TŒ˝Òìyê&Ée⁄. e÷
ãT~∆ø£+<äì s¡÷|æ$. düø£\‘·‘·Ô«+ ˙˝ÀH˚ uÛ≤dædüTÔ+~.
jÓ÷^X¯«s¡+ s¡TÁ<äeTq+‘·X¯øÏÔ+ |üsêj·TD+ ãVüQ‘·qT+ |ü$Á‘·yéT ˆ
qe÷eT düπs« X¯s¡D≤]úqkÕÔ«+ Á|üd”<ä uÛÑ÷‘ê~Û|ü‘˚! eTùV≤X¯! ˆˆ 39 ˆˆ
jÓ÷>π X¯«s¡T&Ée⁄, s¡TÁ<äT&Ée⁄, nq+‘· X¯ø$ÔÏ , |üse¡ ÷<Ûësêì$, ãVüQs¡÷|æ$, |ü$Á‘·T&Éyq’Ó ìqTï X¯sD¡ Tø√]
qeTdüÿ]düTÔHêïeTT. eTùV≤XÊ! Á|üdüqTï&Ée>∑TeTT.
‘·«‘êŒ<ä|ü<äàdüàs¡D≤<äX‚wüdü+kÕs¡;»+ $\j·T+ Á|üj·÷‹ ˆ
eTH√ ìj·TeT´ Á|üDÏ<Ûëj·T ø±j·T+ Á|ükÕ<äj·÷yÓ÷ ej·Ty˚Tø£MTX¯yéT ˆˆ 40 ˆˆ
˙ bÕ<ädüàs¡De\¢ düø£\dü+kÕs¡ ;C≤\T q•kÕÔsTT. eTqdüT‡qT ìÁ>∑Væ≤+∫, X¯Øsêìï eX¯|üs¡#·Tø=ì,
n~«rj·T áX¯«s¡T&ÉyÓ’q ìqTï Á|üdüqTï&çì #˚düT≈£î+≥THêïeTT.
qyÓ÷ uÛÑyêj·÷düTÔ uÛÑy√<䓤yêj·T ø±˝≤j·T düsê«j·T Vü≤sêj·T ‘·TuÛÑ´yéT ˆ
qyÓ÷-düTÔ s¡TÁ<ëj·T ø£|ü]›H˚ ‘˚ qyÓ÷->∑ïj˚T <˚e qeT' •yêj·T ˆˆ 41 ˆˆ
 nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 483

dü+kÕsêìï düèõ+#˚ ø±\s¡÷|ü⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+. s¡TÁ<äT&ÉT, »{≤<Ûë], n–ï, •e⁄&Éyq’Ó ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
‘·‘·' dü uÛÑ>∑yêHé <˚e' ø£|üØ› eèwüyêVü≤q' ˆ
dü+Vü≤è‘·´ |üs¡eT+ s¡÷|ü+ Á|üø£è‹k˛ú-uÛÑe‘Y uÛÑe' ˆˆ 42 ˆˆ
n+‘·≥ eTTqT\k˛ÔÁ‘êìï $qï »{≤<Ûäs¡T&ÉT, q+~yêVü≤qT&ÉT, eTVü‰<˚e⁄&ÉT ‘·q $X¯«s¡÷bÕìï
ñ|üdü+Vü≤]+∫ düVü≤»s¡÷|ü+‘√ ì*∫Hê&ÉT.
‘˚ uÛÑe+ uÛÑ÷‘·uÛÑy˚´X¯+ |üPs¡«e‘Y düeTedæú‘·yéT ˆ
<äècÕº« Hêsêj·TD+ <˚e+ $dæà‘ê yêø£´eTÁãTeHé ˆˆ 43 ˆˆ
uÛ÷Ñ ‘·uyÑÛ ´˚ X¯ó&ÉT uÛeÑ ⁄&Óq’ Hêsêj·TDTì m|üŒ{Ï e÷~] ñqï yêìì #·÷∫ eTTqT\T ÄX¯Ãs¡´+‘√ Ç≥¢Hêïs¡T.
uÛÑ>∑eHé! uÛÑ÷‘·uÛÑy˚´X¯! >√eècÕ+øÏ‘·XÊdüq! ˆ
<äècÕº« ‘˚ |üs¡eT+ s¡÷|ü+ ìs¡«è‘ê' düà düHê‘·q! ˆˆ 44 ˆˆ
uÛ>Ñ e∑ Hé! uÛ÷Ñ ‘·u$ÑÛ wü´‘·T\Ô ≈£î áX¯«s¡T&Ü! düHê‘·Hê! eèwüuyÑÛ êVü≤Hê! ˙ $X¯«s¡÷bÕìï #·÷∫ |üse¡ ÷q+<ëìï
bı+~HêeTT.
uÛÑeÁ‘·ŒkÕ<ë<äeT˝Ò |üs¡dæàHé |üs¡y˚TX¯«πs ˆ
nkÕàø£+ C≤j·T‘˚ uÛÑøÏÔdüÔ«j˚T´yêe´_Û#ê]D° ˆˆ 45 ˆˆ
˙ nqTÁ>∑Vü≤+e\¢ |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉyÓ’q ˙ j·T+<äT e÷≈£î nqq´yÓTÆq uÛÑøÏÔ @s¡Œ&çq~.
Ç<ë˙+ ÁXÀ‘·T$T#êäyÓ÷ e÷Vü‰‘·à´+ ‘·e X¯+ø£s¡ ˆ
uÛÑ÷jÓ÷-|æ ‘·e j·Tìï‘·´+ j·÷<∏ë‘·à´+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 46 ˆˆ
Ç|ü⁄&ÉT ˙ e÷Vü‰‘êà´ìï XÊX¯«‘·+ j·T<∏ës¡úyÓTÆq yÓ’uÛÑyêìï $q>√s¡T‘·THêïeTT.
dü ‘˚cÕ+ yêø£´e÷ø£s¡í´ jÓ÷–Hê+ jÓ÷>∑dæ~∆<ä' ˆ
ÁbÕVü≤ >∑+;Ûs¡j·÷ yê#ê düe÷˝Àø£´ #· e÷<ÛäeyéT ˆˆ 47 ˆˆ
jÓ÷>∑d~æ Á∆ |ü<Tä &É>T∑ X¯+≈£sT¡ &ÉT Ä jÓ÷>∑T\ yêø±´ìï $ì ÁoeTVü‰$wüßeí ⁄qT #·÷∫ >∑+;Ûsy¡ TÓ qÆ yê≈£îÿ‘√
Ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·sÔ êπs∆ áX¯«s¡^‘êdü÷|üìwü‘T· ‡ ÁãVü≤à$<ë´j·÷+ jÓ÷>∑XÊÁùdÔ ãTTwæyê´dü dü+yê<˚˚
|üxÃyÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 5 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡ú+˝À áX¯«s¡^‘· nH˚ ñ|üìwü‘·TÔq+<ä* ÁãVü≤à$<ä´ n>∑T jÓ÷>∑XÊÅdüÔ+˝À
ãTTwæyê´düdü+yê<äeTH˚ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 5 ˆˆ
mnm
484 wü≈£cLs¡˛˜-
àeTVü<Û‰ë|ü´j·
⁄sêD+
T' `` ñ‘·
Äs¡sÔ eês¡+∆ n<Ûë´j·T+
áX¯«s¡^‘√|üìwü‘Y ` áX¯«s¡^‘√|üìwü‘·TÔ
áX¯«s¡ ñyê#· :`áX¯«s¡T&ÉT |ü*ø±&ÉT
X¯èDT<Ûä«+ ãTTwüj·T' düπs« j·T<∏ëe‘Y |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
eøå±´MTX¯dü´ e÷Vü‰‘·à´+ j·T‘·Ô<˚«<ä$<√ $<äT' ˆˆ1
z ãTTwüß˝≤sê! y˚<$ä <äT\T e÷Á‘·yT˚ m]–q |üsy¡ T˚ X¯«s¡Tì j·T<∏ës¡yú TÓ qÆ Á|üu≤Û yêìï #ÓãT‘êqT. $q+&ç.
düs¡«˝À¬ø’ø£ìsêà‘ê düs¡«˝À¬ø’ø£s¡øÏå‘ê ˆ
düs¡«˝À¬ø’ø£dü+Vü≤sêÔ düsê«‘êà-Vü≤+ düHê‘·q' ˆˆ 2 ˆˆ
H˚H=ø£ÿ&ÉH˚ nìï˝Àø±\qT düèõ+#˚yêDÏ,í s¡ø+åÏ #˚yêDÏ,í dü+Vü≤]+#˚yêDÏ.í H˚qT düsê«‘·àqT, düHê‘·qT&ÉqT.
düπs«cÕy˚Te edü÷ÔHêeTqÔsê´MT |æ‘ê Vü≤´Vü≤yéT ˆ
eT<Û˚´ #êqÔ' dæú‘·+ düs¡«+ HêVü≤+ düs¡«Á‘· dü+dæú‘·' ˆˆ 3 ˆˆ
H˚qT nìïedüTÔe⁄\≈£î n+‘·sê´$Tì. »q≈£î&ÉqT. Hê˝ÀH˚ düø£\edüTÔe⁄\ Ä~eT<Ûë´+‘ê\T+{≤sTT.
HêπøB Ç‘·s¡+ Ä<Ûës¡+ ø±<äT.
uÛÑe~“¤s¡<äT“¤‘·+ <äèwüº+ j·T‘·‡«s¡÷|ü+ ‘·T e÷eTø£yéT ˆ
eTyÓTÆcÕ VüQ´|üe÷ $ÁbÕ e÷j·Tj·÷ <ä]Ù‘ê eTj·÷ ˆˆ 4 ˆˆ
Ç|ü⁄&ÉT MTs¡T #·÷∫q n<äT“¤‘·yÓTÆq Hê $X¯«s¡÷|ü+ πøe\+ Hê≈£î Á|ürø£>± Hê e÷j·T‘√ #·÷bÕqT.
düπs«cÕy˚Te uÛ≤yêHêeTqÔsê düeTedæú‘·' ˆ
Áù|s¡j·÷$T »>∑‘Y ø£è‘·‡ï+ ÁøÏj·÷X¯øÏÔ]j·T+ eTeT ˆˆ 5 ˆˆ
j·Tj˚T<ä+ #˚wüº‘˚ $X¯«+ ‘·‘·‡«uÛ≤yêqTe]Ô #· ˆ
k˛-Vü≤+ ø±˝À »>∑‘Y ø£è‘·‡ï+ Áù|s¡j·÷$T ø£˝≤‘·àø£yéT ˆˆ 6 ˆˆ
nìï edüTÔe⁄\≈£î n+‘·sê´$T>± ñ+≥÷, H˚qT Á|ü|ü+#êqï+‘·{Ï˙ Áù|πs|ækÕÔqT. <˚ì#˚‘· á $X¯«+
#Ó‘’ q· ´e+‘·+ ne⁄‘·T+<√, <˚ì dü«uÛ≤yêìï nqTdü]düT+Ô <√ Ç~ Hê ÁøÏj÷· X¯ø.ÔÏ ø±˝≤‘·à≈£î&Óq’ H˚qT ø£fi≤‘·àø£yTÓ qÆ
»>∑‘·TÔq+{Ï˙ Áù|πs|ædüTÔHêïqT.
@ø±+X‚q »>∑‘Y ø£è‘·‡ï+ ø£s√$T eTTì|ü⁄vZyê'! ˆ
dü+Vü≤sêy˚T´ø£s¡÷ù|D ~«<Ûë-ekÕú eTyÓTÆe ‘·T ˆˆ 7 ˆˆ
á »>∑‘·TÔq+‘·{Ïì @ø±+X¯‘√ düèwæºkÕÔqT. ˇπø n+X¯‘√ dü+Vü≤]kÕÔqT. á düèwæº dü+Vü‰sêedüú\T
¬s+&É÷ Hêy˚.
 Äs¡e n<Ûë´j·T+ 485

Ä~eT<Ûë´qÔìs¡Tàø√Ô e÷j·÷‘·‘·Ô«Á|ües¡Ôø£' ˆ
øå√uÛÑj·÷$T #· düsêZ<Í Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TcÕe⁄uÛÖ ˆˆ 8 ˆˆ
H˚qT Ä~eT<Ûë´+‘ê\T ˝ÒìyêDÏí. e÷j·÷‘·‘êÔ«ìï Á|üe]Ô+|ü#˚ùd H˚qT düèwæº ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À Á|üø£è‹
|ü⁄s¡Twüß\qT øå√_Û+|ü #˚kÕÔqT.
‘êuÛ≤´+ dü+C≤j·T‘˚ $X¯«+ dü+j·TTø±ÔuÛ≤´+ |üs¡düŒs¡yéT ˆ
eTVü≤<ë~Áø£y˚TD…Æe eTeT ‘˚CÀ $»è+uÛÑ‘˚ ˆˆ 9 ˆˆ
Á|üø£è‹ |ü⁄s¡Twüß\T |üs¡düŒ\ dü+jÓ÷>∑+e\¢ Á|ü|ü+#·+ »ìàdüTÔ+~. Á|üø£è‹qT+&ç eTVü≤‘·Ô‘·Ô«+, <ëì
qT+&ç nVü≤+ø±s¡+, á Áø£eT+>± Hê ‘˚»ùd‡ »>∑Á<ä÷|ü+>± $düÔ]düTÔ+~.
jÓ÷ Væ≤ düs¡«»>∑‘ê‡ø°å ø±\#·Áø£Á|ües¡Ôø£' ˆ
Væ≤s¡D´>∑s√“¤ e÷sêÔD¶' k˛-|æ eT<˚›Vü≤düeT“¤e' ˆˆ 10 ˆˆ
düs¡«»>∑‘·TÔ≈£î kÕø°åuÛÑ÷‘·T&ÉT ø±\#·Áø£Á|ües¡Ô≈£î&ÉT, Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&Ó’q e÷sêÔ+&ÉT&ÉT Hê <˚Vü≤+ qT+&ç
»ì+∫qyê&˚.
‘·ôdàÌ ~e´+ dü«yÓTÆX¯«s¡´+ C≤„qjÓ÷>∑+ düHê‘·qyéT ˆ
<ä‘·ÔyêHê‘·àC≤Hé y˚<ëHé ø£˝≤Œ<Í #·‘·Ts√ ~«C≤'! ˆˆ 11 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! ø£˝≤Œ~˝À Ä dü÷s¡´uÛÑ>∑yêqTq≈£î Hê ~e´yÓTÆq düHê‘·q C≤„qjÓ÷>±ìï, HêqT+&ç yÓ\«&çq
Hê\TZy˚<ë\qT ≈£L&Ü Ç∫ÃHêqT.
dü eTìïjÓ÷>∑‘√ <˚y√ ÁãVü‰à eT<들euÛ≤$‘·' ˆ
~e´+ ‘·HêàeT¬ø’X¯«s¡´+ düs¡«<ë eVü≤‹ dü«j·TyéT ˆˆ 12 ˆˆ
dü düs¡«˝Àø£ìsêà‘ê eTìïjÓ÷π>q düs¡«$‘Y ˆ
uÛÑ÷‘ê« #·‘·Ts¡TàK' düs¡Z+ dü軑˚´yê‘·àdüeT“¤e' ˆˆ 13 ˆˆ
á$<Ûä+>± Ä Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&Ó|ü⁄&ÉT Hê~yÓ’´X¯«sê´ìï <Ûä]+∫ ñ+{≤&ÉT. Hê uÛ≤e+‘√ Áù|πs|æ‘·T&Ó’,
#·‘·Ts¡TàKT&Ó’ düø£\˝Àø±\qT düèwæºkÕÔ&ÉT.
jÓ÷-|æ Hêsêj·TD√-qH√Ô ˝Àø±Hê+ Á|üuÛÑyêe´j·T' ˆ
eTyÓTÆe |üs¡e÷ eT÷]Ô' ø£s√‹ |ü]bÕ\qyéT ˆˆ 14 ˆˆ
Ä ˝Àø±\qT düeTsTT+|ü #˚ùdyê&ÉT nq+‘·T&Óq’ Hêsêj·TDT&ÉT ≈£L&É Hê |üse¡ TeT÷]ÔjT˚ . düø\£ ˝Àø±\qT
bÕ*düTÔ+{≤&ÉT.
jÓ÷-qÔø£' düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ s¡TÁ<ä' ø±˝≤qÔø£' Á|üuÛÑT' ˆ
eT<뻄j·÷-k dü‘·‘·+ dü+Vü≤]wü´‹ y˚T ‘·qT' ˆˆ 15 ˆˆ
486 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
düø£\ÁbÕDVü≤s¡Ôj·T>∑T ø±\dü«s¡÷|æ s¡TÁ<äT&ÉT Hê Ä»„‘√H˚ ˝Àø±\qT dü+Vü≤]+|ü #˚düTÔ+{≤&ÉT.
Vü≤e´+ eVü≤‹ <˚yêHê+ ø£e´+ ø£yê´•HêeT|æ ˆ
bÕø£xà ≈£îs¡T‘˚ eVæ≤ï' k˛-|æ eT#·Ã¤øÏÔ#√~‘·' ˆˆ 16 ˆˆ
n–ïôVAÁ‘·T&ÉT Hê X¯øÏÔ#˚‘· Áù|πs|æ+#·ã&ç Vü≤yê´ìï <˚e‘·\≈£î, ø£yê´ìï |æ‘·è<˚e‘·\≈£î n+~kÕÔ&ÉT.
nìï+{Ïì |üø£¡«+ #˚kÕÔ&ÉT.
uÛÑTø£Ôe÷Vü‰s¡C≤‘·+ #· |ü#·‘˚ ‘·<äVü≤]ïX¯yéT ˆ
yÓ’XÊ«qs√-–ïs¡“¤>∑yê˙X¯«s¡dü´ ìjÓ÷>∑‘·' ˆˆ 17 ˆˆ
sêÁ‹+ãefi¯ófl ÄVü‰sêìï yÓ’XÊ«qs¡T&ÉH˚ ù|s¡T‘√ áX¯«sê<˚XÊìï nqTdü]+∫ Js¡í+ #˚kÕÔ&ÉT.
jÓ÷-|æ düsê«eT“¤kÕ+ jÓ÷ìs¡«s¡TD√ <˚e|ü⁄vZe' ˆ
k˛-|æ dü+Jej˚T‘Y ø£è‘·‡ïMTX¯«s¡dü´ ìjÓ÷>∑‘·' ˆˆ 18 ˆˆ
düeTdüÔ»˝≤\≈£î eT÷\yÓTÆq es¡TDT&ÉT áX¯«s¡Tì Ä»„ e\¢H˚ »>∑‘·TÔqT J$+|ü #˚düTÔHêï&ÉT.
jÓ÷-qÔdæÔwü˜‹ uÛÑ÷‘êHê+ ã]Ω<˚e' Á|üuÛÑx®q' ˆ
eT<뻄j·÷-k uÛÑ÷‘êHê+ X¯ØsêDÏ _uÛÑ]Ô Væ≤ ˆˆ 19 ˆˆ
yêj·TTe⁄ Hê Ä»„‘√ nìï ÁbÕDT\≈£î ˝À|ü\ yÓ\T|ü\ ñ+&ç X¯Øsê\qT ì\T|ü⁄‘·THêï&ÉT.
jÓ÷-|æ dü+JeH√ qè≤D≤+ <˚yêHêeTeTè‘êø£s¡' ˆ
k˛eT' dü eTìïjÓ÷π>q #√~‘·' øÏ\ es¡Ô‘˚ ˆˆ 20 ˆˆ
#·+Á<äT&ÉT Ä e÷qe⁄\qT Áã‹øÏdü÷Ô <˚e‘·\≈£î neTè‘êìïdü÷Ô, Hê Ä»„‘√H˚ Á|üe]ÔdüTÔHêï&ÉT.
j·T' dü«uÛ≤kÕ »>∑‘Y ø£è‘·‡ï+ Á|üø±X¯j·T‹ düs¡«<ë ˆ
dü÷s√´ eèwæº+ $‘·qT‘˚ XÊÁùdÔD…Æe dü«j·TeTT“¤e' ˆˆ 21 ˆˆ
dü÷s¡´uÛÑ>∑yêqT&ÉT ≈£L&Ü Hê Ä»„‘√H˚ nìïyÓ’|ü⁄\ »>∑‘·TÔì Á|üø±•+|ü#˚dü÷Ô esê¸ìï n+~düTÔHêï&ÉT.
jÓ÷-|ü´X‚wü»>∑#êäkÕÔ X¯Áø£' düsê«eTπsX¯«s¡' ˆ
j·T»®«Hê+ |òü\<√ <˚y√ es¡Ô‘˚-k eT<뻄j·÷ ˆˆ 22 ˆˆ
eTT˝À¢ø±\ H˚˝Ò düø£\<˚e‘ê~Û|ü‹ Ç+Á<äT&ÉT Hê Ä»„e˝¢H˚ j·T»„+ #˚ùdyê]øÏ |òü˝≤ìïdüTÔHêï&ÉT.
j·T' Á|üXÊkÕÔ Vü≤´kÕ<Ûä÷Hê+ es¡Ô‘˚ ìj·Te÷~Vü≤ ˆ
j·TyÓ÷ yÓ’edü«‘√ <˚y√ <˚e<˚eìjÓ÷>∑‘·' ˆˆ 23 ˆˆ
j·TeTT&ÉT Hê ÄC≤„bÕ\≈£î&Ó’ bÕ|ü⁄\qT XÊdædüTÔHêï&ÉT.
 Äs¡e n<Ûë´j·T+ 487

jÓ÷-|æ düs¡«<ÛäHê<Ûä´øå√ <ÛäHêHê+ düÁeTŒ<ëj·Tø£' ˆ

k˛-|”X¯«s¡ìjÓ÷π>q ≈£îuÒs√ es¡Ô‘˚ dü<ë ˆˆ 24 ˆˆ
düs¡«<ÛäHê<Ûä´≈£åî&Ó’q ≈£îuÒs¡T&ÉT áX¯«s껄e\¢H˚ n+<ä]øÏ <ÛäHêìïdüTÔHêï&ÉT.
j·T' düs¡«s¡ø£åkÕ+ Hê<∏äÛkÕÔeTkÕHê+ |òü\Á|ü<ä' ˆ
eTìïjÓ÷>±<äk <˚y√ es¡Ô‘˚ ìsYãTT‹' dü<ë ˆˆ 25 ˆˆ
düs¡«sêø£åkÕ~Û|ü‹, ‘·yÓ÷>∑TD≤\≈£î |òü\Á|ü<äT&ÉT nsTTq ìsYãTT‹ ≈£L&É Hê Ä»„H˚ bÕ*düTÔHêï&ÉT.
y˚‘ê\>∑DuÛÑ÷‘êHê+ kÕ«MT uÛÀ>∑|òü\Á|ü<ä' ˆ
áXÊq' øÏ\ uÛÑø±ÔHê+ k˛-|æ ‹wü˜qàe÷»„j·÷ ˆˆ 26 ˆˆ
áXÊqT&ÉT, uÛÑ÷‘·uÛÒ‘êfi¯>∑D≤~Û|ü‹ Hê Ä»„‘√H˚ uÛÑ≈£îÔ\≈£î uÛÀ>∑|òü˝≤ìï Á|ü<ëq+ #˚düTÔHêï&ÉT.
jÓ÷ yêeT<˚y√-vÏZs¡dü' •c˛´ s¡TÁ<ä>∑D≤Á>∑D°' ˆ
s¡ø£åø√ jÓ÷–Hê+ ì‘·´+ es¡Ô‘˚-k eT<뻄j·÷ ˆˆ 27 ˆˆ
n+–s¡dü•wüß´&ÉT s¡TÁ<ä>∑D≤˝À¢ nÁ>∑DÏ, jÓ÷–, s¡ø£å≈£î&Ó’q yêeT<˚e⁄&ÉT Hê ÄC≤„bÕ\≈£î&˚.
j·TX¯Ã düs¡«»>∑‘·÷ŒCÀ´ es¡Ô‘˚ $|òüTïø±s¡ø£' ˆ
$Hêj·Tø√ <Ûäs¡àH˚‘ê k˛-|æ eT<ä«#·Hê‹ÿ\ ˆˆ 28 ˆˆ
$|òüTïø±s¡≈£î&ÉT, düs¡«»>∑‘·÷ŒE´&ÉT, $Hêj·T≈£î&ÉT ≈£L&É Hê Ä»„‘√ <Ûäsêàìï ø±bÕ&ÉT‘·THêï&ÉT.
jÓ÷-|æ ÁãVü≤à$<ë+ ÁX‚c˛˜ <˚eùdHê|ü‹' Á|üuÛÑT' ˆ
düÿH√›-k es¡Ô‘˚ ì‘·´+ dü«j·TeT÷“¤]«~Û#√~‘·' ˆˆ 29 ˆˆ
j˚T #· Á|üC≤Hê+ |ü‘·jÓ÷ eTØ#ê´<ë´ eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
düè»ìÔ $$<Ûä+ ˝Àø£+ |üs¡ôd’´e ìjÓ÷>∑‘·' ˆˆ 30 ˆˆ
ÁãVü≤ày˚‘·Ô˝À¢ ÁX‚wüߘ&ÉT <˚eùdHêì dü«j·T+uÛÑTe⁄ nsTTq ≈£îe÷s¡kÕ«$T $~ÛÁù|πs|æ+|ü>± ‘·q ÁøÏj·T˝˝À
Á|üe]ÔdüTÔHêï&ÉT. Á|üC≤|ü‘·T˝…’q eTØ#ê´~ eTVü≤s¡T¸\T |üs¡e÷‘·àjÓTTø£ÿ ìj·TeT+ Á|üø±s¡+ nH˚ø£ $<Ûä+>±
˝Àø±ìï düèwæºdüTÔHêïs¡T.
j·÷ #· Áo' düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ <ä<ë‹ $|ü⁄˝≤+ Á•j·TyéT ˆ
|ürï Hêsêj·TDkÕ´k es¡Ô‘˚ eT<äqTÁ>∑Vü‰‘Y ˆˆ 31 ˆˆ
ÁoeTHêïsêj·TDTì |ü‹ï Áo<˚$ nìï ÁbÕDT\≈£î |ü⁄wüÿ\yÓTÆq dü+|ü<äìdü÷Ô, Hê nqTÁ>∑Vü≤+‘√H˚
Á|üe]ÔdüTÔqï~.
488 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
yê#·+ <ä<ë‹ $|ü⁄˝≤+ j·÷ #· <˚M düs¡dü«r ˆ
kÕ-|”X¯«s¡ìjÓ÷π>q #√~‘ê düÁeTŒes¡Ô‘˚ ˆˆ 32 ˆˆ
düø£\ Je⁄\≈£î yê≈£îÿqT Á|ükÕ~+#˚ düs¡dü«‹ ≈£L&É áX¯«sêC≤„ Áù|]‘·Tsê˝…’ Á|üe]ÔdüTÔqï~.
j·÷-X‚wü|ü⁄s¡TcÕHé |òüTÀsêqïs¡ø±‘Y ‘ês¡sTTwü´‹ ˆ
kÕ$Ár dü+düÿè‘ê <˚M <˚yêC≤„qT$<ÛësTT˙ ˆˆ 33 ˆˆ
düø£\ Je⁄\qT |òüTÀs¡qs¡ø£+qT+&ç ‘·]+|ü#˚ùd kÕ$Ár<˚$ Ä <˚e⁄ì Ä»„H˚ bÕ*düTÔqï~.
bÕs¡«r |üs¡e÷ <˚M ÁãVü≤à$<ë´Á|ü<ësTT˙ ˆ
j·÷-|æ <Ûë´‘ê $X‚ùwD kÕ-|æ eT<ä«#·HêqT>± ˆˆ 34 ˆˆ
|ü s ¡ e T<˚ $ , ÁãVü ≤ à$<ë´Á|ü < ësTTì, bÕs¡ « r<˚ $ Hê e#· H êqTkÕ]DÏ j Ó Æ T nœ\»qT\#˚
<Ûë´ì+|üã&ÉT‘·Tqï~.
jÓ÷-qqÔeTVæ≤e÷-qqÔ' X‚c˛-X‚cÕeTs¡Á|üuÛÑT' ˆ
<ä<Ûë‹ •s¡kÕ ˝Àø£+ k˛-|æ <˚eìjÓ÷>∑‘·' ˆˆ 35 ˆˆ
nH˚ø£ eTVæ≤eT\T ø£\yê&ÉT, düø\£ <˚e‘ê~Û|‹ü , Ä~X‚wßü &ÉT ôd‘’ +· Ä <˚y껄‘√H˚ ˝Àø±\ìï+{Ïì •s¡dTü ‘√
<Ûä]düTÔHêï&ÉT.
jÓ÷-–ï' düsê«‘·àø√ ì‘·´+ ã&Éu≤s¡÷|üdü+dæú‘·' ˆ
|æã‘·´K\eTyÓ÷“~ÛMTX¯«s¡dü´ ìjÓ÷>∑‘·' ˆˆ 36 ˆˆ
Á|ü\j·÷–ï ã&Éu≤–ï s¡÷|ü+˝À ñ+&ç áX¯«s껄‘√H˚ düeTTÁ<ä»˝≤qï+‘ê Á‘ê>∑T‘·T+~.
j˚T #·‘·Ts¡›X¯ ˝Àπø-dæàHé eTqe' Á|ü~∏‘Í»dü' ˆ
bÕ\j·TìÔ Á|üC≤' düsê«ùdÔ-|æ ‘·dü´ ìjÓ÷>∑‘·' ˆˆ37 ˆˆ
düTÁ|üdæ<ä∆ ‘˚»XÊÙ\T¬s’q #·‘·Ts¡›X¯ eTqTe⁄\T áX¯«sêC≤„es¡ÔqT˝…’ Á|ü»\qT bÕ*düTÔHêïs¡T.
Ä~‘ê´ edüy√ s¡TÁ<ë' eTs¡T‘·X¯Ã ‘·<∏ë-•«HÍ ˆ
nHê´X¯Ã <˚e‘ê' düsê« eT#êäÁùdÔD…Æe düTdæú‘ê' ˆˆ 38 ˆˆ
<ë«<äXÊ~‘·T´\T, nwüºedüTe⁄\T, @ø±<äX¯s¡TÁ<äT\T, dü|üÔeTs¡T‘·TÔ\T, n•«˙ <˚e‘·\T Ç‘·s¡ <˚e‘·\+<äs¡T
Hê ÄC≤„qTes¡TÔ˝Ò.
>∑q∆sê« >∑s¡T&Ü ãTTøå±' dæ<ë∆' kÕ<Ûë´X¯Ã #ês¡D≤' ˆ
j·Tø£ås¡ø£å' |æXÊ#êX¯Ã dæú‘ê' XÊÁùdÔ dü«j·TeTT“¤e' ˆˆ 39 ˆˆ
 Äs¡e n<Ûë´j·T+ 489

>∑s¡T&É, >∑+<Ûäs¡«, ãTTø£å, dæ<ä∆, kÕ<Ûä´#ês¡D, j·Tø£å, sêø£ådü, |æXÊ#ê\T ≈£L&Ü dü«j·T+uÛÑTe⁄ XÊdüq+
bÕ{Ï+#˚yêπs.
ø£˝≤ø±wü˜ ìy˚TcÕX¯Ã eTTVüAsêÔ ~ekÕ' ø£åbÕ' ˆ
ãTT‘·e' |üø£åe÷kÕX¯Ã dæú‘ê' XÊÁùdÔ Á|üC≤|ü‘˚' ˆˆ 40 ˆˆ
ø£˝≤ ø±wü˜, eTTVüAs¡Ô, ìy˚Twü, ~q, sêÁ‹, ãTT‘·T, |üø£å, e÷kÕ\˙ï Á|üC≤|ü‹ XÊdüq+‘√H˚ q&ÉTdüTÔqï$.
j·TT>∑eTq«qÔsêDÒ´e eTeT ‹wü˜ìÔ XÊdüH˚ ˆ
|üsêXËÃÌe |üsêsê∆X¯Ã ø±\uÛÒ<ëdüÔ<∏ë-|üπs ˆˆ 41 ˆˆ
j·TT>±\T, eTq«+‘·sê\T Hê Ä»„˝ÀH˚ ñHêïsTT. |üs¡`|üsêsê∆\T, Ç‘·s¡ ø±\uÛÒ<ë\T HêXÊdüq+˝À
ñqï$.
#·‘·T]«<Ûëì uÛÑ÷‘êì kÕúesêDÏ #·sêDÏ #· ˆ
ìjÓ÷>±<˚e es¡ÔH˚Ô <˚edü´ |üs¡e÷‘·àq' ˆˆ 42 ˆˆ
Hê\T>∑T $<Ûë\ ÁbÕDT\T, kÕúes¡C+>∑e÷\T |üs¡e÷‘·à Ä»„qT nqTdü]+#˚y˚.
bÕ‘êfi≤DÏ #· düsê«DÏ uÛÑTeHêì #· XÊdüHê‘Y ˆ
ÁãVü‰àD≤¶ì #· es¡ÔH˚Ô düsê«DÒ´e dü«j·TeTT“¤e' ˆˆ 43 ˆˆ
bÕ‘êfi≤~ düø£\˝Àø±\T, ÁãVü‰à+&Ü\T, dü«j·T+uÛÑ÷ XÊdüq+˝Àìy˚.
nr‘êq´|ü´dü+U≤´ì ÁãVü‰àD≤¶ì eTe÷»„j·÷ ˆ
Á|üeè‘êÔì |ü<ësöúô|òTÆ' düVæ≤‘êì düeTqÔ‘·' ˆˆ 44 ˆˆ
ÁãVü‰àD≤¶ì uÛÑ$wü´ìÔ düVü≤ edüTÔ_Ûsê‘·à¬>’' ˆ
eVæ≤wü´ìÔ dü<Ó’yêC≤„+ |üs¡dü´ |üs¡e÷‘·àq' ˆˆ 45 ˆˆ
nr‘· ÁãVü‰à+&Ü\T ‘·eT˝Àì düs¡«edüTÔC≤\+‘√ |üs¡e÷‘·à Ä»„H˚ •s¡kÕ eVæ≤düTÔqï$.
uÛÑ÷$Tsêb˛-q˝À yêj·TT' K+ eTH√ ãT~∆πse #· ˆ
uÛÑ÷‘ê~sê~Á|üø£è‹]ïjÓ÷π> eTeT es¡Ô‘˚ ˆˆ 46 ˆˆ
uÛÑ÷$T, »\+, n–ï, yêj·TTe⁄, Äø±X¯+, eTqdüT‡, ãT~∆, ‘êeTkÕVü≤+ø±s¡+, Ä~Á|üø£è‹ yÓTT<ä˝…’qe˙ï
Hê Ä»„˝À qTqïy˚.
j·÷-X‚wü»>∑‘ê+ jÓ÷ìs√àVæ≤˙ düs¡«<˚Væ≤HêyéT ˆ
e÷j·÷ $es¡Ô‘˚ ì‘·´+ kÕ-|”X¯«s¡ìjÓ÷>∑‘·' ˆˆ 47 ˆˆ
»>∑‘êÿs¡D+ ÁbÕDT\qT yÓ÷Væ≤+|ü#˚ùd e÷j·T ≈£L&É áX¯«s껄‘√H˚ Á|üe]ÔdüTÔ+~.
490 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

jÓ÷ yÓ’ <˚Vü≤uÛÑè‘ê+ <˚e' |ü⁄s¡Twü' |üsƒ¡´‘˚ |üs¡' ˆ

Ä‘êà-k es¡Ô‘˚ ì‘·´MTX¯«s¡dü´ ìjÓ÷>∑‘·' ˆˆ 48 ˆˆ
X¯Øsêìï uÛ]Ñ +∫qyês¡+<ä]øÏ Á|üuTÑÛ e⁄ |üse¡ T|ü⁄s¡Twüß&ÉT>± #Ó|Œü ã&çqyê&Óq’ á Ä‘·à ì‘·´+ áX¯«s껄‘√H˚
Á|üe]ÔdüTÔqï~.
$<Ûä÷j·T yÓ÷Vü≤ø£*˝+ j·Tj·÷ |üX¯´‹ ‘·‘Y |ü<äyéT ˆ
kÕ-|æ $<ë´ eTùV≤X¯dü´ ìjÓ÷>∑eX¯e]Ô˙ ˆˆ 49 ˆˆ
yÓ÷Vü‰\qT b˛>={Ϻ, |üs¡eT|ü<ëìï #·÷ù| $<ä´ ≈£L&É |üs¡y˚TX¯«sêC≤„e]Ôìj˚T.
ãVüQHê-Á‘· øÏeTTπøÔq eTeT X¯ø±Ô´‘·àø£+ »>∑‘Y ˆ
eTjÓÆTe Áù|s¡´‘˚ ø£è‘·‡ï+ eTj˚T´e Á|ü\j·T+ ÁeCÒ‘Y ˆˆ 50 ˆˆ
Ç+ø± #Ó|üŒH˚\? á »>∑‘·Ô+‘ê Hê X¯øÏÔdü«s¡÷|üy˚T. H˚H˚ Áù|πs|ædüTÔHêïqT. Hê˝ÀH˚ ©qeTe⁄‘·T+~.
nVü≤+ Væ≤ uÛÑ>∑yê˙X¯' dü«j·T+CÀ´‹' düHê‘·q' ˆ
|üs¡e÷‘êà |üs¡+ ÁãVü≤à eT‘√Ô Vü≤´H√´ q $<ä´‘˚ ˆˆ 51 ˆˆ
H˚H˚ uÛÑ>∑e+‘·TDÏí. áX¯«s¡TDÏí. dü«j·T+CÀ´‹ì. düHê‘·qT&ÉqT. |üs¡e÷‘·àqT. |üs¡ÁãVü≤àqT. Hêø£+fÒ
y˚s¡T eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT.
Ç‘˚´‘·‘Y |üs¡eT+ C≤„q+ j·TTcÕàø£+ ø£~∏‘·+ eTj·÷ ˆ
C≤„‘ê« $eTT#·´‘˚ »qTÔs¡®qàdü+kÕs¡ã+<ÛäHê‘Y ˆˆ 52 ˆˆ
á$<Ûä+>± á |üs¡eTC≤„Hêìï MT≈£î $e]+#êqT. Bìì ‘Ó\TdüT≈£îqïyê&ÉT »qàdü+kÕs¡ã+<Ûä+ qT+&ç
$eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ês¡T.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ áX¯«s¡^‘êdü÷|üìwü‘·T‡ wüc˛˜-<Ûë´j·T' ˆˆ 6 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôs¡uÛ≤>∑+˝À áX¯«s¡^‘√|üìwü‘·TÔ˝À Äs¡e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 6 ˆˆ

aja
 dü|üÔyÓ÷-<Ûë´j·T' `@&Ée n<Ûë´j·T+ 491

áX¯«s¡^‘ê ` áX¯«s¡^‘·
áX¯«s¡ ñyê#· :`áX¯«s¡T&ÉT |ü*ø±&ÉT
X¯èDT<Ûä«eTèwüj·Tdü‡πs« Á|üuÛ≤e+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
j·T+ C≤„‘ê« |ü⁄s¡Tc˛ eTTø√Ô q dü+kÕπs |ü‘˚‘Y |ü⁄q' ˆˆ 1 ˆˆ
z ãTTwüß˝≤sê! |üs¡e÷‘·àÁ|üuÛ≤yêìï MTs¡+‘ê $q+&ç. Bìï ‘Ó\TdüT≈£îqïyê&ÉT eT∞fl dü+kÕs¡+˝À
|ü&É&ÉT.
|üsê‘·Œs¡‘·s¡+ ÁãVü≤à XÊX¯«‘·+ ìwüÿfi¯+ Á<ÛäTeyéT ˆ
ì‘ê´qq›+ ì]«ø£\Œ+ ‘·<ë∆eT |üs¡eT+ eTeT ˆˆ 2 ˆˆ
|üsê\ìï+{Ï˝À |üs¡+ nsTTqB, |üs¡ÁãVü≤à, XÊX¯«‘·+, ìwüÿ\+, Á<ÛäTe+, ì‘ê´q+<ä+, ì]«ø£\Œ+
nsTTq<˚ Hê <ÛëeT+.
nVü≤+ ÁãVü≤à$<ë+ ÁãVü‰à dü«j·TeT÷“¤]«X¯«‘√eTTK' ˆ
e÷j·÷$HêeTVü≤+ <˚e' |ü⁄sêD√ Vü≤]s¡e´j·T' ˆˆ 3 ˆˆ
H˚qT ÁãVü≤àC≤„qT˝À¢ ÁãVü≤àqT. #·‘T· s¡TàKdü«j·T+uÛTÑ e⁄qT. e÷j·÷e⁄˝À¢ <˚e⁄&ÉT, |ü⁄sêDT&ÉT, ne´j·TT&ÉT
nsTTq Vü≤]ì.
jÓ÷–HêeTdüà´Vü≤+ X¯eTT“¤' Ád”ÔD≤+ <˚M –ØÁq›C≤ ˆ
Ä~‘ê´HêeTVü≤+ $wüßís¡«dü÷HêeTdæà bÕeø£' ˆˆ 4 ˆˆ
jÓ÷>∑T˝À¢ X¯+uÛÑT&ÉqT. Ád”Ô\˝À bÕs¡«r <˚$ì. Ä~‘·T´˝À¢ $wüßíe⁄qT. edüTe⁄˝À¢ bÕe≈£î&ÉqT.
s¡TÁ<ëD≤+ X¯vÿs¡XÊÃVü≤+ >∑s¡T&É' |ü‘·‘êeTVü≤yéT ˆ
◊sêe‘√ >∑CÒÁHê›D≤+ sêeT' X¯ÁdüÔuÛÑè‘êeTVü≤yéT ˆˆ 5 ˆˆ
s¡TÁ<äT˝À¢ X¯+ø£s¡TDÏí, m–πs |ü≈£åî˝À¢ >∑s¡T&ÉTDÏí. >∑CÒ+Á<äT˝À¢ ◊sêe‘êìï. X¯ÁdüÔ<Ûës¡T˝À¢ sêeTTDÏí H˚H˚.
ãTTw”D≤xà edæc˛˜-Vü≤+ <˚yêHêxà X¯‘·Áø£‘·T' ˆ
•*ŒHê+ $X¯«ø£sêà-Vü≤+ Á|üVü‰¢<√-düà´eTs¡~«cÕyéT ˆˆ 6 ˆˆ
ãTTwüß˝À¢ edæwüߘDÏí. <˚e‘·˝À¢ Ç+Á<äTDÏí. •\TŒ˝À¢ $X¯«ø£s¡àqT. <Ó’‘·T´˝À¢ Á|üVü‰¢<äTDÏí.
eTT˙HêeT|ü´Vü≤+ yê´k˛ >∑D≤Hêxà $Hêj·Tø£' ˆ
MsêD≤+ Ms¡uÛÑÁ<√-Vü≤+ dæ<ë∆Hê+ ø£|æ˝À eTTì' ˆˆ 7 ˆˆ
eTTqT˝À¢ yê´düTDÏí. >∑D≤˝À¢ $Hêj·T≈£îDÏí. Ms¡T˝À¢ Ms¡uÛÑÁ<äTDÏí. dæ<äT∆˝À¢ ø£|æ\eTTìì.
|üs¡«‘êHêeTVü≤+ y˚Ts¡Ts¡ïø£åÁ‘êD≤xà #·Áq›e÷' ˆ
eÁ»+ Á|üVü≤s¡D≤Hêxà Áe‘êHê+ dü‘·´eTdüà´Vü≤yéT ˆˆ 8 ˆˆ
492 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
|üs¡«‘ê˝À¢ y˚Ts¡Te⁄qT. qø£åÁ‘ê\˝À¢ #·+Á<äTDÏí. Äj·TT<Ûë˝À¢ eÁC≤j·TT<Ûëìï. Áe‘ê˝À¢ dü‘·´Áe‘êìï.
nqH√Ô uÛÀ–Hê+ <˚e' ùdHê˙Hêxà bÕeøÏ' ˆ
ÄÁX¯e÷D≤xà >±s¡ΩdüúMTX¯«sêD≤+ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 9 ˆˆ
uÛÀ>∑T˝À¢ nq+‘·TDÏ.í ùdHê|ü‘T· ˝À¢ ≈£îe÷s¡kÕ«$Tì. ÄÁX¯e÷˝À¢ >∑èVü≤kÕúÁX¯e÷ìï. áX¯«s¡T˝À¢ eTùV≤X¯«s¡T&ÉqT.
eTVü‰ø£\ŒX¯Ã ø£˝≤ŒHê+ j·TT>±Hê+ ø£è‘·eTdüà´Vü≤yéT ˆ
≈£îuÒs¡' düs¡«j·Tøå±D≤+ >∑DÒXÊHêxà Ms¡ø£' ˆˆ 10 ˆˆ
ø£˝≤Œ˝À¢ eTVü‰ø£˝≤Œìï. j·TT>±˝À¢ ø£è‘·j·TT>±ìï. j·T≈£åî˝À¢ ≈£îuÒs¡T&ÉqT. >∑DÒX¯«s¡T˝À¢ Ms¡≈£î&ÉqT.
Á|üC≤|ürHê+ <äøå√-Vü≤+ ìsYãTT‹' düs¡«s¡ø£åkÕyéT ˆ
yêj·TTs¡“\e‘êeTdæà B«bÕHê+ |ü⁄wüÿs√-düà´Vü≤yéT ˆˆ 11 ˆˆ
H˚qT Á|üC≤|ü‘·T˝À¢ <ä≈£åî&ÉqT. düs¡«sêø£ådüT˝À¢ ìsYãTT‹ì. ã\e+‘·T˝À¢ yêj·TTe⁄qT. B«bÕ˝À¢
|ü⁄wüÿs¡B«bÕìï,
eTèπ>ÁHê›D≤xà dæ+ôVA-Vü≤+ j·TÁHêÔD≤+ <ÛäqTπse #· ˆ
y˚<ëHê+ kÕeTy˚<√-Vü≤+ j·TEcÕ+ X¯‘·s¡TÁ~j·TyéT ˆˆ 12 ˆˆ
eTè>±˝À¢ dæ+Vü‰ìï. j·T+Á‘ê˝À¢ <Ûqä Te⁄qT. y˚<ë˝À¢ kÕeTy˚<eä TTqT. j·TEs¡à+Á‘ê\˝À X¯‘s· T¡ Á~j·÷ìï.
kÕ$Ár düs¡«eT+Á‘êD≤+ >∑TVü‰´Hê+ Á|üDy√-düà´Vü≤yéT ˆ
dü÷ø±ÔHê+ bÂs¡Twü+ dü÷ø£Ô+ CÒ´wü˜kÕeT #· kÕeTdüT ˆˆ 13 ˆˆ
eT+Á‘ê˝À¢ kÕ$Á‹ eT+Á‘·eTTqT. s¡Vü≤kÕ´\˝À Á|üDyêìï. dü÷ø±Ô˝À¢ |ü⁄s¡Twüdü÷ø±Ôìï. kÕe÷˝À¢
CÒ´wü˜kÕeTeTTqT.
düs¡«y˚<ës¡ú$<äTcÕ+ eTqT' kÕ«j·TeTT“¤y√-düà´Vü≤yéT ˆ
ÁãVü‰àes¡ÔdüTÔ <˚XÊHê+ πøåÁ‘êD≤eT$eTTø£Ôø£yéT ˆˆ 14 ˆˆ
y˚<ës¡ú$<äT˝À¢ kÕ«j·T+uÛÑTe eTqTe⁄qT. <˚XÊ˝À¢ ÁãVü‰àesêÔìï. πøåÁ‘ê˝À¢ n$eTTø£Ôø£eTTqT.
$<ë´Hêe÷‘·à$<ë´-Vü≤+ C≤„HêHêyÓTÆX¯«s¡+ |üs¡yéT ˆ
uÛÑ÷‘êHêeTdüà´Vü≤+ y√´eT dü‘êÔ«Hê+ eTè‘·T´πse #· ˆˆ 15 ˆˆ
$<ä´˝À¢ Ä‘·à$<ä´qT, C≤„Hê˝À¢ |üs¡y˚TX¯«s¡C≤„Hêìï, |ü+#·uÛÑ÷‘ê˝À¢ Äø±XÊìï, ÁbÕDT˝À¢ eTè‘·T´e⁄qT.
bÕXÊHêeTdüà´Vü≤+ e÷j·÷ ø±\' ø£\j·T‘êeTVü≤yéT ˆ
>∑rHê+ eTTøÏÔπsyêVü≤+ |üπscÕ+ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 16 ˆˆ
bÕXÊ\˝À e÷j·÷bÕXÊìï, e÷j·TqT dü+Vü≤]+#˚ yê]˝À ø±˝≤ìï, >∑‘·T˝À¢ ñ‘·ÔeTyÓTÆq eTTøÏÔì.
ñ‘·ÔeTT˝À¢ |üs¡y˚TX¯«s¡TDÏí.
 @&Ée n<Ûë´j·T+ 493

j·T#êÃq´<ä|æ ˝Àπø-dæà+dü‘·Ô«+ ‘˚CÀ u˝≤~Ûø£yéT ˆ

‘·‘·‡s¡«+ Á|ü‹C≤˙<Ûä«+ eTeT ‘˚CÀ $»è+_Û‘·yéT ˆˆ 17 ˆˆ
á ˝Àø£+˝Àì ‘˚»XÊÙ*, ã\XÊ* nsTTq dü‘·Ô«eT+‘ê Hê ‘˚CÀ $»è+_Û‘·y˚T.
Ä‘êàq' |üX¯e' Áb˛ø±Ô' düπs« dü+kÕs¡e]Ôq' ˆ
‘˚cÕ+ |ü‹s¡Vü≤+ <˚e' düàè‘·' |üX¯ó|ü‹s¡T“<ÛÓ’' ˆˆ 18 ˆˆ
e÷j·÷bÕX‚q ã<Ûëï$T |üX¯SH˚‘êHé dü«©\j·÷ ˆ
e÷y˚Te yÓ÷#·ø£+ ÁbÕVüQ' |üX¯SHê+ y˚<äyê~q' ˆˆ 19 ˆˆ
dü+kÕs¡+˝À ñqï Ä‘·à\˙ï |üX¯óe⁄\T>± #Ó|üŒHÓ’q$. yêìøÏ |ü‹HÓ’q+<äTe\¢ H˚qT |üX¯ó|ü‹ì nì
C≤„qT\#˚ #Ó|üŒã&çq~. á |üX¯óe⁄\ìï+{Ïì Hê ©\‘√ e÷j·÷bÕX¯+‘√ ã+~ÛkÕÔqT. y˚<ä$<äT\T á |üX¯ó
ã+<Ûëìï $&ç|æ+#˚yêDÏí H˚qH˚ #ÓãT‘·THêïs¡T.
e÷j·÷bÕX‚q ã<ë∆Hê+ yÓ÷#·ø√-H√´ q $<ä´‘˚ ˆ
e÷eTè‘˚ |üs¡e÷‘êàq+ uÛÑ÷‘ê~Û|ü‹eTe´j·TyéT ˆˆ 20 ˆˆ
e÷j·÷ bÕX¯ã<äT∆\qT $&ç|æ+#·{≤ìøÏ uÛÑ÷‘ê~Û|ü‹ì, |üs¡e÷‘·àqT nsTTq H˚qT ‘·|üŒ eTs=ø£s¡T ˝Òs¡T.
#·‘·T]«+X¯‹ ‘·‘êÔ«ì e÷j·÷ ø£s¡à>∑TD≤ Ç‹ ˆ
@‘˚ bÕXÊ' |üX¯ó|ü‘˚' πø¢XÊX¯Ã |üX¯óãq∆Hê' ˆˆ 21 ˆˆ
#·‘T· ]«+X¯‹ ‘·‘êÔ«\T, e÷j·T, ø£sà¡ >∑TD≤\T, Ç$ |üXó¯ |ü‹øÏ bÕXÊ\T. Je⁄\≈£î øπ X¢ Êìï ≈£\T>∑ #˚kÕÔsTT.Çy˚
|üX¯óã+<ÛäHê\T.
eTH√ãT~∆s¡Vü≤v±ÿs¡' U≤ì˝≤–ï»˝≤ì uÛÑ÷' ˆ
@‘ê' Á|üø£è‘·j·TdüÔ«cº $ø±sêX¯Ã ‘·<∏ë-|üπs ˆˆ 22 ˆˆ
eTqdüT, ãT~∆, nVü≤+ø±s¡+, Äø±X¯+, yêj·TTe⁄, n–ï, »\+, uÛÑ÷$T á nwüºÁ|üø£è‘·T\T $T–*q$
$ø±sê\T.
ÁXÀÁ‘·+ ‘·«ø˘ #·≈£åîw” õVü‰« Á|òü÷DxËÃÌe ‘·T |üxÃeTyéT ˆ
bÕj·T÷|üdüú+ ø£sö bÕ<Í yêø˘ #Ó’e <äX¯MT eT‘ê ˆˆ 23 ˆˆ
ÁXÀÁ‘·+, ‘·«≈£îÿ, #·≈£åîe⁄, õVü≤«, Á|òü÷D+ nH˚ nsTT<äT C≤„H˚+Á~j·÷\T. bÕj·TT, ñ|üdüú, ø£s¡, bÕ<ä, yêø˘
nH˚$ nsTT<äT ø£πsà+Á~j·÷\T.
X¯ã›' düŒs¡ÙX¯Ã s¡÷|ü+ #· s¡k˛ >∑q∆düÔ<∏Ó’e #· ˆ
Á‘·jÓ÷$+X¯‹πs‘êì ‘·‘êÔ«ì Á|üø£è‘êì ‘·T ˆˆ 24 ˆˆ
X¯ã›, düŒs¡Ù, s¡÷|ü, s¡dü, >∑+<Ûë\T nsTT<äT $wüj·÷\T. á Çs¡yÓ’eT÷&ÉT Á|üø£è‹e\¢ @s¡Œ&çq ‘·‘êÔ«\T.
#·‘·T]«+X¯ø£eTe´ø£Ô+ Á|ü<Ûëq+ >∑TD\ø£åDyéT ˆ
nHê~eT<Ûä´ì<Ûäq+ ø±s¡D+ »>∑‘·' |üs¡yéT ˆˆ 25 ˆˆ
494 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Çs¡yÓ’ Hê˝ÀZ‘·‘·Ô«+ ne´ø£Ô+ nH˚ Á|ü<Ûëq+. á ne´ø£Ô+ dü>∑TD+. Ä~eT<Ûë´+‘ê\T ˝Òì~. »>∑‘·TÔ≈£î
|üs¡eTø±s¡D+.
dü‘·Ô«+ s¡»düÔeTX‚Ë >∑TDÁ‘·j·TeTT<ëVü≤è‘·yéT ˆ
kÕe÷´edæú‹y˚T‘˚cÕeTe´ø£Ô+ Á|üø£è‹+ $<äT' ˆˆ 26 ˆˆ
dü‘·Ô«s¡»düÔeTdüT‡ \H˚$ eT÷&ÉT>∑TD≤\T. á eT÷{Ï kÕe÷´edüú ne´ø£Ô+ ˝Ò<ë Á|üø£è‹.
dü‘·Ô«+ C≤„q+ ‘·yÓ÷-C≤„q+ s¡CÀ$TÁX¯eTT<ëVü≤è‘·yéT ˆ
>∑TD≤Hê+ ãT~∆yÓ’wüe÷´‘Y yÓ’wüeT´+ ø£ejÓ÷ $<äT' ˆˆ 27 ˆˆ
dü‘·Ô«+ C≤„q+. ‘·eTdüT‡ nC≤„q+. s¡»düT‡ $TÁX¯+. ãT~∆ yÓ’wüeT´+e\¢ >∑TDyÓ’wüeT´+ ø£\T>∑T‘·T+<äì
|ü+&ç‘·T\T #ÓbÕŒs¡T.
<Ûäsêà<Ûäsêà$‹ Áb˛øöÔ bÕXÖ <Í« ã+<Ûädü+õ„‘Í ˆ
eTj·T´]Œ‘êì ø£sêàDÏ ìãHê∆j·T $eTTø£Ôj˚T ˆˆ 28 ˆˆ
ã+<Ûä+ù|s¡T‘√ <Ûäsêà<Ûäsêà\H˚ ¬s+&ÉT bÕXÊ\T. Hêj·T+<ä]Œ+∫q ø£s¡à\T ã+<Ûä $eTTøÏÔì Á|ükÕ~kÕÔsTT.
n$<ë´eTdæà‘ê+ sê>∑+ <˚«wü+ #ê_Ûìy˚X¯ø£yéT ˆ
πø¢XÊU≤´q#·˝≤Hé ÁbÕVüQ' bÕXÊHê‘·àìã+<ÛäHêHé ˆˆ 29 ˆˆ
n$<ä´, ndæà‘·, sê>∑<˚«wü, n_Ûìy˚X¯, πø¢XÊ\H˚$ #ê\ø±\+ ì*#˚ bÕX¯ã+<Ûë\T.
@‘˚cÕy˚Te bÕXÊHê+ e÷j·÷ ø±s¡DeTT#·´‘˚ ˆ
eT÷\Á|üø£è‹s¡e´ø±Ô kÕ X¯øÏÔs¡àsTT ‹wü˜‹ ˆˆ 30 ˆˆ
á bÕXÊ\≈£î ø±s¡D+ e÷j·T. ne´ø£Ô+ eT÷\Á|üø£è‹ nH˚ X¯øÏÔ Hêj·T+<˚ ñ+≥T+~.
dü @e eT÷\Á|üø£è‹' Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Tc˛-|æ #· ˆ
$ø±sê eTVü≤<ëBì <˚e<˚e' düHê‘·q' ˆˆ 31 ˆˆ
á eT÷\Á|üø£è‹, Á|ü<Ûëq+, |ü⁄s¡Twüß&ÉT, eTVü≤‘·Ô‘·Ô«+, nVü≤+ø±s¡+ yÓTT<ä˝…’q $ø±sê\˙ï <˚e<˚e⁄&ÉT
düHê‘·qTì dü«s¡÷bÕ˝Ò.
dü @e ã+<Ûä' dü #· ãq∆ø£sêÔ dü @e bÕX¯' |üX¯e' dü @e ˆ
dü y˚<ä düs¡«+ q #· ‘·dü´ y˚‘êÔ ‘·e÷VüAs¡Á>∑´+ |ü⁄s¡Twü+ |ü⁄sêDyéT ˆˆ 32 ˆˆ
düHê‘·q |ü⁄s¡Twüß&˚ ã+<Ûä+. n‘·&˚ ã+<Ûäq+ #˚ùdyê&ÉT. |üX¯óe⁄\T bÕX¯+ ≈£L&É n‘·&˚. n‘·ì ø£˙ï
‘Ó\TdüT. n‘·DÏí ‘Ó*ùdyê¬ses¡÷ ˝Ò&ÉT. Ç‘·&˚ Ä~|ü⁄s¡Twüß&ÉT, |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Éì #Ó|üŒã&ܶ&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ áX¯«s¡^‘ê HêeT dü|üÔyÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 7 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝À áX¯«s¡^‘· nH˚ @&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 7 ˆˆ
 nwüºyÓ÷-<Ûë´j·T' ` mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 495

áX¯«s¡^‘ê ` áX¯«s¡^‘·
áX¯«s¡ ñyê#·:`áX¯«s¡T&ÉT |ü*ø±&ÉT
nq´<äTZVü≤´‘·eT+ C≤„q+ eπøå´ Áu≤Vü≤àD|ü⁄vZyê' ˆ
j˚THêk ‘·s¡‘˚ »+‘·Ts√Ès¡+ dü+kÕs¡kÕ>∑s¡yéT ˆˆ 1 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD√‘·ÔeTT˝≤sê! eTs=ø£ |üs¡eT s¡Vü≤dü´yÓTÆq C≤„Hêìï $e]düTÔHêïqT. Bìï ‘Ó\TdüT≈£îqï |ü⁄s¡Twüß&ÉT
dü+kÕs¡kÕ>∑sêìï <ë≥T‘ê&ÉT.
nVü≤+ ÁãVü≤àeTj·T' XÊqÔ' XÊX¯«‘√ ìs¡à˝À-e´j·T' ˆ
@ø±ø° uÛÑ>∑yêqTø£Ô' πøe\' |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 2 ˆˆ
H˚qT |üs¡ÁãVü≤àqT, XÊ+‘·T&ÉqT, XÊX¯«‘·T&ÉqT, ìs¡à\T&ÉqT, ne´j·TT&ÉqT. πøe\+ |üs¡y˚TX¯«s¡T&=ø£ÿ&˚
uÛÑ>∑e+‘·Tì>± #Ó|üŒã&ܶ&ÉT.
eTeT jÓ÷ì s¡àVü≤Á<ä“Vü≤à ‘·Á‘· >∑s¡“¤+ <ä<ÛëeT´Vü≤yéT ˆ
eT÷\+ e÷j·÷-_Û<ÛëqqTÔ ‘·‘√ C≤‘·$T<ä+ »>∑‘Y ˆˆ 3 ˆˆ
HêjÓTTø£ÿ Á|üø£è‘˚ πøåÁ‘·+. <ëì˝À e÷j·T nH˚ >∑sꓤìï <Ûä]kÕÔqT. <ëì qT+&˚ düø£\»>∑‘·TÔ »ìà+∫q~.
Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Tc˛ Vü‰´‘êà eTVü‰Hé uÛÑ÷‘ê~πse #· ˆ
‘·HêàÁ‘êDÏ ‘·<∏ë uÛÑ÷‘ê˙Áì›j·÷DÏ #· »»„πs ˆˆ 4 ˆˆ
Á|ü<ÛëqeTT, |ü⁄s¡Twüß&ÉT, Ä‘·à, eTVü≤‘·Ô‘·Ô«+, ‘êeTkÕVü≤+ø±s¡+, |ü+#·‘·HêàÁ‘·\T, |ü+#·eTVü‰uÛÑ÷‘ê\T,
Ç+Á~j·÷\T |ü⁄{Ϻq$.
‘·‘√-D¶eTuÛÑe<Ó∆ÌeT+ dü÷s¡´ø√{ÏdüeTÁ|üuÛÑyéT ˆ
‘·dæàHé »CÒ„ eTVü≤Á<ä“Vü‰à eT#·Ã¤ø±Ô´ #√|üãè+Væ≤‘·' ˆˆ 5 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· ø√{Ï dü÷s¡´ düeTø±+‹>∑\ ã+>±s¡T n+&É+ |ü⁄{Ϻq~. Ä n+&É+˝ÀH˚ HêX¯øÏÔ‘√ ô|]–q
eTVü‰ÁãVü≤à »ìà+∫Hê&ÉT.
j˚T #êH˚´ ãVü≤y√ Jyê eTqàj·÷' düs¡« @e ‘˚ ˆ
q e÷+ |üX¯´ìÔ |æ‘·s¡+ e÷j·Tj·÷ eTeT yÓ÷Væ≤‘ê' ˆˆ 6 ˆˆ
Ç+ø± Hê s¡÷|ü⁄˝Ò nsTTq Je⁄˝…+<äs√ »ìà+∫ Hêe÷j·÷ yÓ÷Væ≤‘·T˝…’ ‘·+Á&çHÓ’q qqTï >∑T]Ô+#·≥+
˝Ò<äT.
j·÷X¯Ã jÓ÷ìwüß düsê«düT düeT“¤eìÔ Væ≤ eT÷s¡Ôj·T' ˆ
‘êkÕ+ e÷j·÷ |üsê jÓ÷ìsêày˚Te |æ‘·s¡+ $<äT' ˆˆ 7 ˆˆ
496 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
á $<Ûä+>± düs¡«jÓ÷qT˝À¢ »ìà+#˚ ÁbÕDT\≈£î ‘·*¢ e÷j·T. H˚qT ‘·+Á&çì.
jÓ÷ e÷y˚Te+ $C≤Hê‹ ;õq+ |æ‘·s¡+ Á|üuÛÑTyéT ˆ
dü BÛs¡' düs¡«˝Àπøwüß q yÓ÷Vü≤eT~Û>∑#·Ã¤‹ ˆˆ 8 ˆˆ
qqTï ;»Á|ü<äT&Ó’q ‘·+Á&ç>± >∑T]Ô+#˚ BÛs¡T\T yÓ÷Vü‰ìï bı+<äs¡T.
áXÊq' düs¡«$<ë´Hê+ uÛÑ÷‘êHê+ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
zv±ÿs¡eT÷]Ôs¡“¤>∑yêqVü≤+ ÁãVü‰à Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 9 ˆˆ
nìï $<ä´\≈£î n~Û|‹ü ì H˚H.˚ ÁbÕDT\ìï+{ÏøÏ |üsy¡ T˚ X¯«s¡TDÏí H˚H.˚ z+ø±sêìï, uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉqT, ÁãVü≤àqT,
Á|üC≤|ü‹ì H˚H˚.
düeT+ düπs«wüß uÛÑ÷‘˚wüß ‹wü˜qÔ+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
$qX¯´‘·‡«$qX¯´qÔ+ j·T' |üX¯´‹ dü |üX¯´‹ ˆˆ 10 ˆˆ
düeTdüÁÔ bÕDT\˝À düe÷q+>± ñ+&˚ yêìì>±q÷, q•+#˚yêì˝À HêX¯q+ ˝Òìyêìì>± |üsy¡ T˚ X¯«s¡Tì>±
me&ÉT ‘Ó\TdüT≈£î+{≤&√ n‘·&˚ C≤„ì. nìï ÁbÕDT\+<äT düeTs¡÷|æ>± ñ+{≤qT. q•+#˚ yêfi¯fl˝À q•+#·≈£î+&Ü
ñ+&˚yê&ÉqT H˚H˚ nì >∑T]Ô+∫qyê&˚ C≤„ì.
düeT+ |üX¯´Hé Væ≤ düs¡«Á‘· düeTedæú‘·MTX¯«s¡yéT ˆ
q Væ≤qkÕÔ´‘·àHê‘êàq+ ‘·‘√ j·÷‹ |üsêvZ‹yéT ˆˆ 11 ˆˆ
ÁbÕDT\ìï+{Ïì düeT+>± #·÷dü÷Ô, ‘·qqT ‘êqT Væ≤+dæ+#·Tø√≈£î+&Ü ñ+&˚yê&˚ |üs¡eT|ü<ëìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
$~‘ê« dü|üÔ dü÷øå±àDÏ wü&ÉvZ+ #· eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
Á|ü<Ûëq$ìjÓ÷>∑»„' |üs¡+ ÁãVü‰à~Û>∑#·Ã¤‹ ˆˆ 12 ˆˆ
dü|üÔdü÷øå±à\T, wü&É+>±\T>∑\ eTùV≤X¯«s¡Tì ‘Ó*dæø=ì Á|ü<Ûëq$ìjÓ÷>±\T ‘Ó*dæqyê&ÉT e÷Á‘·y˚T
|üs¡e÷‘·àqT #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
düs¡«»„‘ê ‘·è|æÔs¡Hê~uÀ<Ûä' dü«‘·+Á‘·‘ê ì‘·´eT\T|üÔX¯øÏÔ' ˆ
nq+‘·X¯øÏÔX¯Ã $uÛÀ]«~‘ê« wü&ÜVüQs¡v±Zì eTùV≤X¯«s¡dü´ ˆˆ 13 ˆˆ
düs¡«»„‘·«+, ‘·è|æ,Ô nHê~C≤„q+, kÕ«‘·+Á‘·´+, m\¢|ü&ÉT+&˚ X¯øÏÔ, nq+‘·X¯øÏÔ nH˚ Äs¡T |üs¡y˚TX¯«s¡Tì
wü&É+>±\T.
‘·HêàÁ‘êDÏ eTq Ä‘êà #· ‘êì dü÷øå±àD≤´VüQdü‡|üÔ ‘·‘êÔ«‘·àø±ì ˆ
j·÷ kÕ ùV≤‘·T' Á|üø£è‹' kÕ Á|ü<Ûëq+ ãq∆' Áb˛ø√Ô $ìjÓ÷>√-|æ ‘˚q ˆˆ 14 ˆˆ
 mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 497

|ü+#·‘·HêàÁ‘·\T, eTqdüT‡, Ä‘·à nH˚ @&ÉT dü÷øå±à\T. ùV≤‘·Te⁄>± ñ+&˚ Á|üø£è‹ì Á|ü<ÛëqeT+{≤s¡T.
Á|üø£è‹˝À @s¡Œ&˚ ã+<Ûäy˚T $ìjÓ÷>∑+.
j·÷ kÕ X¯øÏÔ' Á|üø£è‘Í ©qs¡÷bÕ y˚<˚wüOø±Ô ø±s¡D+ ÁãVü≤àjÓ÷ì' ˆ
‘·kÕ´ @ø£' |üs¡y˚Tw”˜ |üs¡kÕÔqàùV≤X¯«s¡' |ü⁄s¡Twü' dü‘·´s¡÷|ü' ˆˆ 15 ˆˆ
j˚TX¯øÏÔ Á|üø£è‹˝À ø£*dæ ñqï<√ n~ y˚<ë\j·T+<äT ø±s¡D+>±, ÁãVü≤àjÓ÷ì>± #Ó|üŒã&ç+~. á
ÁãVü≤àjÓ÷ìøÏ |ü⁄s¡Twüß&ÉT, n~«rj·TT&ÉT, |üs¡y˚Twæ˜, |üsê‘·Œs¡T&ÉT, dü‘·´s¡÷|æ nsTTq eTùV≤X¯«s¡T&ÉT.
ÁãVü‰à jÓ÷^ |üs¡e÷‘êà eTV”≤j·÷Hé y√´eTyê´|” y˚<äy˚<ä´' |ü⁄sêD' ˆ
@ø√ s¡TÁ<√ eTè‘·T´s¡e´ø£Ôy˚Tø£+ ;»+ $X¯«+ <˚e @ø£' dü @e ˆˆ 16 ˆˆ
Ä |ü⁄s¡Twüß&˚ ÁãVü≤à, jÓ÷–, |üs¡e÷‘·à, eTVü‰Hé, düs¡«yê´|æ nsTTq y˚<äy˚<äT´&ÉT, |ü⁄sêDT&ÉT,
n~«rj·TT&ÉT, s¡TÁ<äT&ÉT, eTè‘·T´e⁄, ne´ø£Ô+, @ø£+, ;»+, $X¯«+ ≈£L&É.
‘·y˚TyÓ’ø£+ ÁbÕVüQs¡H˚´-|ü´H˚ø£+ ‘˚«ø±‘êàq+ πø∫<äq´‘·Ô<∏ë--VüQ' ˆ
nD√s¡D°j·÷Hé eTVü≤‘√-k eTV”≤j·÷Hé eTVü‰<˚e' Áb˛#·´‘˚ y˚<ä$~“¤' ˆˆ 17 ˆˆ
n‘·DÒí ø=+<äs¡T ˇø£&Éì, eT]ø=+<äs¡T nH˚≈£î\ì, n‘·&˚ n~«rj·T Ä‘·à nì #ÓãT‘ês¡T. nDTe⁄˝À¢
|üs¡e÷DTe⁄, eTVü≤‘·TÔ˝À¢ eTVü‰Hé Ä eTVü‰<˚e⁄&Éì y˚<ä$<äT\+{≤s¡T.
@e+ Væ≤ jÓ÷ y˚<ä >∑TVü‰X¯j·T+ |üs¡+ Á|üuÛÑT+ |ü⁄sêD+ |ü⁄s¡Twü+ $X¯«s¡÷|üyéT ˆ
Væ≤s¡Dàj·T+ ãT~∆eT‘ê+ |üsê+ >∑‹+ dü ãT~∆e÷Hé ãT~∆eTr‘·´ ‹wü˜‹ ˆˆ 18 ˆˆ
á $<Ûä+>± düø£\Je⁄˝À¢ n+‘·sê´$T>±, |üs¡Tì>±, Á|üuÛÑTe⁄>±, |ü⁄sêD |ü⁄s¡Twüßì>±, $X¯«s¡÷|ü⁄ì>±,
Væ≤s¡Dàj·TTì>±, ãT~∆eT+‘·T\≈£î |üs¡eT>∑‹>± ‘Ó\TdüT≈£îqïyê&˚ |üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ê&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ áX¯«s¡^‘êdüT nwüºyÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 8 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À áX¯«s¡^‘·˝À¢ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 8 ˆˆ

ihi
498 qeyÓ≈£÷Ls¡-<Û
àeTVüë‰|ü´j·
⁄sêD+
T' `` ‘=$Tà<ä
ñ‘·sÔ ês¡+∆ e n<Ûë´j·T+
áX¯«s¡^‘ê ` áX¯«s¡^‘·
ãTTwüj·T }#·T' :`ãTTwüß\T n&ç>±s¡T
ìwüÿ˝À ìs¡à˝À ì‘√´ ìÁwæÿj·T' |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
‘·H√ï e<ä eTVü‰<˚e $X¯«s¡÷|ü' ø£<∏ä+ uÛÑyêHé ˆˆ 1 ˆˆ
MTs¡T |üsy¡ T˚ X¯«s¡T\T. ìwüÿ\T\T, ì‘·T´\T, ìÁwæÿj·TT\T. n≥Te+≥|ü⁄&ÉT ‘êeTT $X¯«s¡÷|ü⁄˝…{≤¢ ne⁄‘ês¡T?
á $wüj·T+ e÷≈£î $e]+#·+&ç.
áX¯«s¡ ñyê#· :`áX¯«s¡T&ÉT |ü*ø±&ÉT
HêVü≤+ $XÀ« q $X¯«xà e÷eTè‘˚ $<ä´‘˚ ~«C≤'! ˆ
e÷j·÷ì$T‘·Ôe÷Á‘êdæÔ kÕ #ê‘êàqeTTbÕÁ•‘ê ˆˆ2 ˆˆ
z ~«E˝≤sê! H˚qT $XÊ«ìï ø±qT. H˚qT ˝Òø£ $X¯«eTT ˝Ò<Tä . Ç<ä+‘ê e÷j·÷ì$T‘·+Ô >± »s¡T>∑T‘·Tqï~.
Ä e÷j·T ≈£L&É Ä‘·àHêÁX¯sTT+∫ ñ+≥T+~.
nHê~ì<ÛäHê X¯øÏÔsêàj·÷-e´ø£Ôdüe÷ÁX¯j·÷ ˆ
‘·ìï$T‘·Ô' Á|ü|ü+#√-j·TeTe´ø±Ô<äuÛÑe‘·â\T ˆˆ 3 ˆˆ
Ä<ä´+‘·s¡Væ≤‘·yÓTÆq e÷j·T X¯øÏÔs¡÷|ü+. n~ ne´ø±Ôìï ÄÁX¯sTT+∫ ñ+≥T+~. e÷j·÷ì$T‘·Ô+>±
ne´ø£Ô+ qT+&ç Á|ü|ü+#·+ |ü⁄{Ϻq~.
ne´ø£Ô+ ø±s¡D+ ÁbÕVüQ' Äqq›+ CÀ´‹s¡ø£ås¡yéT ˆ
nVü≤y˚Te |üs¡+ ÁãVü≤à eT‘√Ô Vü≤´q´qï $<ä´‘˚ ˆˆ4 ˆˆ
ne´ø£Ô+ ø±s¡D+>± #Ó|üŒHÓ’q~. H˚qT Äq+<ädü«s¡÷|ü⁄&ÉqT. CÀ´‹dü‡«s¡÷|ü⁄&ÉqT. nø£ås¡T&ÉqT. H˚H˚
|üs¡ÁãVü≤àqT. Hêø£+f… _ÛqïyÓTÆq~ eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT.
‘·kÕàH˚à $X¯«s¡÷|ü‘·«+ ì•Ã‘·+ ÁãVü≤àyê~_Û' ˆ
@ø£‘˚« #· |üè<∏äπøÔ« #· Áb˛ø£Ôy˚T‘·ìï<äs¡ÙqyéT ˆˆ 5 ˆˆ
n+<äTe\¢ ÁãVü≤àyê<äT\T H˚qT $X¯«s¡÷|ü⁄&Éqì ìX¯ÃsTT+∫Hês¡T. ˇø£{Ï ñ+&É{≤ìøÏ nH˚ø£ s¡÷|ü⁄&ÉqT≥≈£î
ì<äs¡Ùq$T<˚.
nVü≤+ ‘·‘·Œs¡eT+ ÁãVü≤à |üs¡e÷‘êà düHê‘·q' ˆ
nø±s¡D+ ~«C≤'! Áb˛ø√Ô q <√c˛ Vü‰´‘·àqdüÔ<∏ë ˆˆ 6 ˆˆ
 ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 499

~«E˝≤sê! H˚qT Ä |üs¡ÁãVü≤àqT, |üs¡e÷‘·àqT, düHê‘·qT&ÉqT. Hê≈£î @ø±s¡D+ ˝Ò<äT. m≥Te+{Ï

<√wü+ Hê≈£î ˝Ò<äT. (nq>± á »>∑‘·TÔ˝À yÓ’wüeT´+, Á≈£Ls¡‘·«+ yÓTT<ä˝…’q <√cÕ\≈£î ø±s¡D+ Je⁄˝≤#·]+#˚
ø£s¡à˝Òø±ì, áX¯«s¡T&ÉTø±<äT. áX¯«s¡T&ÉT kÕ<Ûës¡Dø±s¡D+ ø±e⁄q <√wü+ ˝Òìyê&ÉT nì n_ÛÁbÕj·T+.)
nqHêÔX¯Ùø£ÔjÓ÷-e´πøÔ e÷j·÷<ë´' dü+dæú‘ê Á<ÛäTyê' ˆ
‘·dæàHé ~$ dæú‘·+ ì‘·´eTe´ø£Ô+ uÛ≤‹ πøe\yéT ˆˆ 7 ˆˆ
e÷j·T yÓTT<ä˝…’q{Ϻ dæúsê˝…’q{Ϻj·TT nqqÔyÓTÆqX¯≈£îÔ\T ne´ø£Ô+˝À ñHêïsTT. n+<äTe\q e÷≥\‘√
$e]+#·˝Òq{Ϻ ne´ø£ÔeTT uÛÖ‹ø£$XÊ«ìøÏ nr‘·+>± ñqï~.
j·÷_ÛdüÔ\¢ø£å´‘˚ _ÛqïeT_Ûqï+ ‘·T dü«uÛ≤e‘·' ˆ
@ø£j·÷ eTeT kÕj·TT»´eTHê~ì<Ûäq+ Á<ÛäTeyéT ˆˆ 8 ˆˆ
á ne´ø£yÔ T˚ e÷j·T\˝À nH˚ø£ s¡÷bÕ\T>± _Ûqï+>± ø£q|ü&TÉ ‘·Tqï~. ø±ì n~ dü«uÛ≤e+>±H˚ n_Ûqï+.
<ëìøÏ eT÷\yÓTÆq ˇπø |üs¡eTX¯øÏÔ‘√ Ä<ä´+‘ê\T˝Òì Á<ÛäTeyÓTÆq Hê kÕj·TTC≤´ìï bı+<äT‘·T+~.
|ü⁄+k˛-uÛÑ÷<äq´j·÷ uÛÑ÷‹s¡q´j·÷ ‘·‹Ôs√Væ≤‘·yéT ˆ
nHê~eT<Ûä´+ ‹wü˜qÔ+ j·TT»´‘˚-$<ä´j·÷ øÏ\ ˆˆ 9 ˆˆ
eTs√ X¯ø‘ÔÏ √ ◊X¯«s¡´+ ø£\T>∑T‘·T+~. Ç+ø√ X¯ø‘ÔÏ √ Ä ◊X¯«s¡´+ ˝À|ædTü +Ô ~. Ä~eT<Ûë´\T˝Òì |ü⁄s¡Twüß&ÉT
n$<ä´‘√ ≈£L&ç ñ+{≤&ÉT.
‘·<˚‘·‘·Œs¡eT+ e´ø£Ô+ Á|üuÛ≤eTD¶\eTD϶‘·yéT ˆ
‘·<äø£ås¡+ |üs¡+ CÀ´‹düÔ~«c˛í' |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 10 ˆˆ
Ä |üs¡eTe´ø£Ô+ Á|üuÛ≤eT+&É\+‘√ n\+ø£]+#·ã&çq~. n~ nø£ås¡+. |üs¡+CÀ´‹' dü«s¡÷|üyÓTÆq~. n~
ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ |üs¡eT|ü<ä+.
‘·Á‘· düs¡«$T<ä+ Áb˛‘·yÓ÷‘·+ #Ó’yêœ\+ »>∑‘Y ˆ
‘·<˚e #· »>∑‘Y ø£è‘·‡ï+ ‘·~«C≤„j·T $eTT#·´‘˚ ˆˆ 11 ˆˆ
nø£ÿ&ÉH˚ á düeTdüÔ»>∑‘·TÔ ≈£Ls¡Ãã&çq~.n<˚ düø£\»>∑‘·TÔ. Ä |üs¡eT|ü<ëìï ‘Ó\TdüTø=qï#√ eTTøÏÔ
\_ÛdüTÔ+~.
j·T‘√ yê#√ ìes¡ÔH˚Ô nÁbÕ|ü´ eTqkÕ düVü≤ ˆ
Äqq›+ ÁãVü≤àD√ $<ë«Hé _uÛÒ‹ q ≈£î‘·X¯Ãq ˆˆ 12 ˆˆ
<ëìï bı+<ä˝Òø£ eTqdüT‘√ ≈£L&É yê≈£îÿ\T eTs¡* ekÕÔsTT. n{Ϻ Äq+<ädü«s¡÷|ü⁄&ÉHÓ’q |üs¡ÁãVü≤àqT
‘Ó\TdüT≈£îqïyê&ÉT mø£ÿ&Ü m≥Te+{Ï uÛÑj·÷ìï bı+<ä&ÉT.
500 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
y˚<ëVü≤y˚T‘·+ |ü⁄s¡Twü+ eTVü‰qÔe÷~‘·´es¡í+ ‘·eTdü' |üs¡kÕÔ‘Y ˆ
‘·~«C≤„j·T |ü]eTT#˚´‘· $<ë«Hé ì‘ê´q˙› uÛÑe‹ ÁãVü≤àuÛÑ÷‘·' ˆˆ 13 ˆˆ
‘·yÓ÷>∑TD≤r‘·T&ÉT, dü÷s¡´düe÷qes¡Tí&Ó’q eTVü‰|ü⁄s¡Twüßì H˚HÓs¡T>∑T<äTqT. Ä |ü⁄s¡Twüßì ‘Ó*dæq#√
dü+kÕs¡ã+<Ûä+qT+&ç $&çe&ÉT‘ê&ÉT. ÁãVü≤àeTj·TT&Ó’ ì‘ê´q+<ädü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄‘ê&ÉT.
j·TkÕà‘·Œs¡+ Hê|üs¡eTdæÔ øÏ+∫‘Y j·TCÀ®´‹cÕ+ CÀ´‹πsø£+ ~$düúyéT ˆ
‘·<˚yê‘êàq+ eTq´e÷H√-<∏äÛ $<ë«Hé Ä‘êàq˙› uÛÑe‹ ÁãVü≤àuÛÑ÷‘·' ˆˆ 14 ˆˆ
Ç‘·ìø£+f… y˚s¡T>± |üsê|üs¡eTT\T ˝Òe⁄. <äT´˝Àø£+˝À ñqï düø£\CÀ´‘·T\≈£î Ç<=ø£ÿfÒ Á|üø±XÊìï#˚Ã~.
<ëìH˚ Ä‘·à>± ‘·\#˚ C≤„ì ì‘ê´q+<ädü«s¡÷|ü⁄&ÉT, ÁãVü≤àeTj·TT&Ée⁄‘ê&ÉT.
‘·<äe´j·T+ ø£*\+ >∑÷&ÛÉ<˚Vü≤+ ÁãVü‰àq+<äeTeTè‘·+ $X¯«<ÛëeT ˆ
e<ä+‘˚´e+ Áu≤Vü≤àD≤ ÁãVü≤àìcÕ˜ j·TÁ‘· >∑‘ê« q ìeπsÔ‘· uÛÑ÷j·T' ˆˆ 15 ˆˆ
ÁãVü≤àìwüߘ˝…’q Áu≤Vü≤àDT\T <ëìï ne´j·TeTì, dü÷ø£åàs¡÷|üeTì, s¡Vü≤dü´dü«s¡÷|ü+ ø£\<äì, ÁãVü‰à
q+<äuÛÑ÷‘·eTì, neTè‘·dü«s¡÷|üeTì, düs¡«Á|ü|ü+#êìøÏ ìyêdüuÛÑ÷‘·eTì n+{≤s¡T. Ç#·{ÏøÏ #˚]qyês¡T eT∞fl
á dü+kÕsêìøÏ sês¡T.
Væ≤s¡Dàj˚T |üs¡e÷ø±X¯‘·‘˚Ô« j·T<∏ë-]Ãwæ Á|ü‹uÛ≤re ‘˚»' ˆ
‘·~«C≤„H˚ |ü]|üX¯´ìÔ BÛsê $ÁuÛ≤»e÷q+ $eT\+ y√´eT<ÛëeT ˆˆ 16 ˆˆ
Væ≤s¡Dàj·TyÓTÆq |üs¡e÷ø±X¯‘·‘·Ô«+˝À ‘˚»düT‡e˝… uÛ≤dæ+#˚ ‘˚C≤ìï BÛs¡T\T $C≤„q+˝À Á|üø±•+#˚ |ü]
X¯ó<ä∆yÓTÆq |üs¡eTy√´e÷ìï |üs¡eT<ÛëeT+>± #·÷kÕÔs¡T.
‘·‘·' |üs¡+ |ü]|üX¯´ìÔ BÛsê' Ä‘·àHê´‘êàqeTqTuÛÑ÷j·÷qTuÛÑ÷j·T ˆ
dü«j·T+Á|üuÛÑ' |üs¡y˚Tw”˜ eTV”≤j·÷Hé ÁãVü‰àq˙› uÛÑ>∑yê˙X¯ @wü' ˆˆ 17 ˆˆ
‘·sê«‘· BÛsT¡ \T Ä‘·à˝À Ä‘êàqTuÛyÑ êìï nqTuÛ$Ñ dü÷,Ô |üse¡ T ‘·‘êÔ«ìï <ä]Ù+#·T ø=q>∑\TZ‘ês¡T. Ä‘·à‘·‘«Ô· +
dü«j·T+ Á|üø±X¯eTT. |üs¡y˚Twæ˜ >=|üŒ ÁãVü‰àq+<ädü«s¡÷|ü+. uÛÑ>∑yêqT&ÉT áX¯«s¡T&ÉT á s¡÷|ü+˝À ñ+{≤&Éì
‘Ó\TdüT≈£î+{≤s¡T.
@ø√ <˚e' düs¡«uÛÑ÷‘˚wüß >∑÷&ÛÉ' düs¡«yê´|” düs¡«uÛÑ÷‘êqÔsê‘êà ˆ
‘·y˚TyÓ’ø£+ j˚T-qT|üX¯´ìÔ BÛsêùdÔcÕ+ XÊ+‹' XÊX¯«r H˚‘·πscÕyéT ˆˆ 18 ˆˆ
nìï ÁbÕDT˝À¢qT n+‘·sê‘·à. düs¡«yê´|æ ˇπø <˚e⁄&ÉT <ë– ñ+{≤&ÉT. n{Ϻ n~«rj·T |üs¡e÷‘·à‘·‘êÔÔ«ìï
kÕø屑·ÿ]+#·Tø=q>∑\yês¡T BÛs¡T\T e÷Á‘·y˚T XÊ+‹ì bı+<ä>∑\s¡T. Ç‘·s¡T\T bı+<ä˝Òs¡T.
 ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 501

düsê«qq•s√Á^e' düs¡«uÛÑ÷‘·>∑TVü‰X¯j·T' ˆ
düs¡«yê´|” #· uÛÑ>∑yêHé ‘·kÕà<äq´ qï $<ä´‘˚ ˆˆ 19 ˆˆ
Ä |ü⁄s¡Twüß&ÉT nìïyÓ’|ü⁄\ •s¡düT‡\T, eTTU≤\T, ø£+sƒê\T ø£\yê&ÉT. ÁbÕDT\ìï+{Ï˝À n+‘·sê´$T>±
ñ+&ç, n+‘·{≤ yê´|æ+∫ ñ+{≤&ÉT. n‘·ìø£+f… Ç‘·s¡ y˚TB ˝Ò<äT.
Ç‘˚´‘·<Ó’X¯«s¡+ C≤„qeTTø£Ô+ y√ eTTì|ü⁄vZyê' ˆ
>√|ü˙j·T+ $X‚ùwD jÓ÷–HêeT|æ <äTs¡¢uÛÑyéT ˆˆ 20 ˆˆ
z eTTì|ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! |üsy¡ T˚ X¯«s¡C≤„Hêìï MT≈£î uÀ~Û+∫HêqT. á C≤„q+ jÓ÷>∑T\≈£î ≈£L&Ü düT\uÛ+Ñ >±
\_Û+#·<äT. ø±e⁄q C≤Á>∑‘·Ô>± <ë#·<ä–q~.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ áX¯«s¡^‘êdüT qeyÓ÷-<Ûë´j·T'. ˆˆ 9 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·sês¡∆+˝Àì áX¯«s¡^‘·˝À ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 9 ˆˆ

ljl
502 ≈£<äLXs¡à¯yeTVü
‰|ü⁄sêD+
Ó÷-<Û ë´j·`T'ñ‘·`sÔ ês¡|ü+∆ <äe
n<Ûë´j·T+
áX¯«s¡^‘ê ` áX¯«s¡^‘·
áX¯«s¡ ñyê#· :`áX¯«s¡T&ÉT |ü*ø±&ÉT
n*vZy˚Tø£eTe´ø£Ô+ *vZ+ ÁãùV≤à‹ ì•Ã‘·yéT ˆ
dü«j·T+CÀ´‹' |üs¡+ ‘·‘·Ô«+ |üs¡+ y√´$Tï e´edæú‘·yéT ˆˆ 1 ˆˆ
@ ∫Vü≤ï+ ˝Òì~, n~«rj·TyÓTÆq~, ne´ø£ÔyÓTÆq *+>∑+ ÁãVü≤àeTì ìX¯ÃsTT+|üHÓ’q~. á ÁãVü≤à+
dü«j·T+ Á|üø±X¯+, |üs¡‘·‘·Ô«+, |üs¡e÷ø±X¯+˝À ñ+&˚~.
ne´ø£Ô+ ø±s¡D+ j·T‘·Ô<äø£ås¡+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
ìs¡TZD+ X¯ó<ä∆$C≤„q+ ‘·<Ó’« |üX¯´ìÔ dü÷s¡j·T' ˆˆ 2 ˆˆ
Ç<˚ ne´ø£Ôø±s¡Ds¡÷|üyÓTÆq |üs¡eT|ü<ä+. Ç~ ìs¡TZDeTT, X¯ó<ä∆$C≤„q+. <ëìì |ü+&ç‘·T\T e÷Á‘·y˚T
#·÷&É>∑\TZ‘ês¡T.
‘·ìïcÕ˜' XÊqÔdüvÿ˝≤Œ ì‘·´+ ‘·<들euÛ≤$‘ê' ˆ
|üX¯´ìÔ ‘·‘·Œs¡+ ÁãVü≤à j·T‘·Ô*¢vZ$T‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 3 ˆˆ
ÁãVü≤àìwüߘ\T, XÊ+‘·dü+ø£\TŒ\T m\¢|ü&ÉT <ëìH˚ <Ûë´ì+#˚yês¡T. Ä |üs¡ÁãVü≤àqT ‘·*¢+>∑eTì ÁX¯ó‹
#Óù|Œ<ëìì Ms¡T ‘Ó\TdüTø√>∑\T>∑T‘ês¡T.
nq´<∏ë q Væ≤ e÷+ Á<äwüߺ+ X¯ø£´+ yÓ’ eTTì|ü⁄vZyê'! ˆ
q Væ≤ ‘·~«<ä´‘˚ C≤„q+ j·T‘·düÔCŸC≤„j·T‘˚ |üs¡yéT ˆˆ 4 ˆˆ
z eTTìÁX‚wüߘ˝≤sê! Ç‘·s¡ ñbÕj·÷\‘√ qqTï #·÷&É˝Òs¡T. |üs¡eT‘·‘êÔ«ìï ‘Ó*ù| Ç‘·s¡ C≤„qy˚TB ˝Ò<äT.
@‘·‘·Ô‘·Œs¡eT+ C≤„q+ πøe\+ ø£ejÓ÷ $<äT' ˆ
nC≤„q$T‘·s¡‘Y düs¡«+ j·TkÕàHêàj·÷eTj·T+ »>∑‘Y ˆˆ 5 ˆˆ
Bìì $<ë«+düT\T e÷Á‘·y˚T ‘Ó\TdüT≈£î+{≤s¡T. |üs¡eTC≤„q+ ‘·|üŒ $T–*q <ä+‘ê nC≤„qy˚T. á
nC≤„q+ e\¢H˚ e÷j·T»>∑‘·TÔ ñ‘·ŒqïyÓTÆq~.
j·T<éC≤„q+ ìs¡à\+ dü÷ø£åà+ ì]«ø£\Œ+ j·T<äe´j·TyéT ˆ
eTe÷‘êà-k ‘·<˚y˚<ä$T‹ ÁbÕVüQ]«|ü•Ã‘·' ˆˆ 6 ˆˆ
á C≤„q+ ìs¡à\+, dü÷ø£àå +, ì]«ø£\Œ+, ne´j·T+. Ç<˚ Hê Ä‘·àdü«s¡÷|ü+ nì |ü+&ç‘T· \T #ÓãT‘·THêïs¡T.
j˚T-|ü´H˚ø£+ Á|ü|üX¯´ìÔ ‘˚-|æ |üX¯´ìÔ ‘·‘·Œs¡yéT ˆ
ÄÁ•‘ê' |üs¡e÷+ ìcÕ˜+ ãT<Ó∆Ì«ø£+ ‘·‘·Ô«eTe´j·TyéT ˆˆ 7 ˆˆ
 |ü<eä n<Ûë´j·T+ 503

nH˚ø£ s¡÷bÕ\T #·÷#˚yês¡T ≈£L&É uÛÑøÏÔ HêÁX¯sTT+∫ n~«rj·T+, n$Hê• nsTTq ‘·‘êÔ«ìï ‘Ó\TdüTø=ì
<ëì<ë«sê |üs¡eT‘·‘êÔ«ìï ‘Ó\TdüT≈£î+{≤s¡T.
j˚T |ü⁄q' |üs¡eT+ ‘·‘·Ô«y˚Tø£+ yê-H˚ø£MTX¯«s¡yéT ˆ
uÛÑø±Ô´ e÷+ düÁeTŒ|üX¯´ìÔ $CÒ„j·÷ùdÔ ‘·<ë‘·àø±' ˆˆ 8 ˆˆ
mes¡T |üs¡e÷‘·àqT @ø£s¡÷|ü+>±ø±ì, nH˚ø£ s¡÷bÕ\T>±ø±ì uÛÑøÏÔ‘√ #·÷kÕÔs√ yês¡T ≈£L&Ü
ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄\T>±H˚ ‘Ó*j·T<ä–qyês¡T.
kÕøå±<˚e Á|ü|üX¯´ìÔ kÕ«‘êàq+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
ì‘ê´qq›+ ì]«ø£\Œ+ dü‘·´s¡÷|ü$T‹ dæú‹' ˆˆ 9 ˆˆ
ì‘ê´q+<ädü«s¡÷|ü+, ì]«ø£\+, dü‘·´dü«s¡÷|üyÓTÆq kÕø屑·Œs¡ÁãVü≤àqT ‘·q˝ÀH˚ #·÷&É≥+ j·T<∏ës¡údæú‹.
uÛÑ»H˚Ô |üs¡e÷qq›+ düs¡«>∑+ j·T‘·Ô<ë‘·àø£yéT ˆ
kÕ«‘·àq´edæú‘ê' XÊHêÔ' |üπs-e´πøÔ |üs¡dü´ ‘·T ˆˆ 10 ˆˆ
XÊqTÔ\÷, ‘·eT Ä‘·àìwüߘ˝…’q yê]˝À ø=+<äs¡T ne´≈£Ô+˝À |üs¡e÷‘·à≈£î #Ó+~q{°º, düs¡«yê´|æ nsTTq{Ϻ
|üs¡e÷q+<ëìï nqTuÛÑ$düTÔHêïs¡T.
@cÕ $eTTøÏÔ' |üs¡e÷ eTeT kÕj·TT»´eTT‘·ÔeTyéT ˆ
ìsê«D+ ÁãVü≤àD≤ #Ó’ø£´+ ¬ø’e\´+ ø£ejÓ÷ $<äT' ˆˆ 11 ˆˆ
Ç<˚ |üs¡eT $eTTøÏÔ. Ç<˚ ñ‘·ÔeTyÓTÆq Hê kÕj·TT»´+. BìH˚ ø£e⁄\T ÁãôV≤àÌø£´+, ¬ø’e\´+ nì
‘Ó\TdüTø=+{≤s¡T.
‘·kÕà<äHê~eT<Ûë´qÔ+ eùdÔ«ø£+ |üs¡eT+ •eyéT ˆ
dü áX¯«s√ eTVü‰<˚edüÔ+ $C≤„j·T $eTT#·´‘˚ ˆˆ 12 ˆˆ
n+<äTe\¢ Ä~eT<Ûë´+‘ê\T ˝Òì~, n~«rj·T+, |üs¡eT X¯óuÛÑÁ|ü<ä+ nj˚T´ ‘·‘·Ô«y˚T áX¯«s¡T&ÉT. Ç‘·&˚
eTVü‰<˚e⁄&ÉT. Ç‘·DÏí ‘Ó\TdüT≈£îqïyês¡T $eTTøÏÔ q+<äT‘ês¡T.
q ‘·Á‘· dü÷s¡´' Á|ü$uÛ≤rVü≤ #·ÁH√› q qø£åÁ‘êDÏ ‘·eTk˛ H√‘· $<äT´‘Y ˆ
‘·<들ùd<äeTœ\+ uÛ≤‹ ì‘·´+ ‘·ìï‘·´+ uÛ≤düeT#·\+ dü~«uÛ≤‹ ˆˆ 13 ˆˆ
Ä |üs¡+<ÛëeT+˝À dü÷s¡T´&ÉT uÛ≤dæ+#·&ÉT, #·+Á<äT&ÉT, qø£åÁ‘ê\T uÛ≤dæ+#·e⁄. n–ï Á|üø±•+#·˝Ò<äT.
$<äT´‘·TÔ ≈£L&É yÓ\T>∑<äT. |üs¡+<ÛëeTTì ø±+‹e\¢H˚ Çe˙ï yÓ\T>∑T‘·THêïsTT. Ä <ÛëeT+ ì‘·´+, Ä ø±+‹ ≈£L&É
ì‘·´+>± Á|üø±•dü÷ÔH˚ ñ+≥T+~. ìX¯Ã\+>± ñ+≥÷ uÛ≤dædüTÔ+≥T+~.
504 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ì‘√´~‘·+ dü+$<ë ì]«ø£\Œ+
X¯ó<ä∆+ ãèVü≤qÔ+ |üs¡eT+ j·T~«uÛ≤‹ ˆ
nÁ‘êqÔs¡+ ÁãVü≤à$<√-<∏äÛ ì‘·´+
|üX¯´ìÔ ‘·‘·Ô«eT#·\+ j·T‘·‡ áX¯' ˆˆ 14 ˆˆ
m|ü⁄&É÷ ñ<äsTT+#˚ ñ+≥T+~. C≤„qdü«s¡÷|ü+, ì]«ø£\Œ+, X¯ó<ä∆+, ãèVü≤<ëø±s¡+ø£*Z |üs¡+>±
uÛ≤dædüTÔ+~. á Á|üø±XÊH˚ï ÁãVü≤àC≤„qT\T m\¢|ü&ÉT ì‘·´+, n#·\yÓTÆq ‘·‘·Ô«+>± <ä]ÙkÕÔs¡T. Ä ‘·‘·Ô«y˚T
áX¯«s¡T&ÉT.
ì‘ê´qq›eTeTè‘·+ dü‘·´s¡÷|ü+ X¯ó<ä∆+ e<äìÔ |ü⁄s¡Twü+ düs¡«y˚<ë' ˆ
‘·yÓ÷$T‹ Á|üDy˚ H˚•‘ês¡+ <Ûë´j·TìÔ y˚<ës¡ú$ì•Ã‘êsêú' ˆˆ 15 ˆˆ
Ä |üse¡ T|ü⁄s¡Twüßì y˚<ë\˙ï ì‘ê´q+<äeTj·TeTì, neTè‘·d«ü s¡÷|üeTì, dü‘´· s¡÷|ü⁄ì>±, |ü]X¯ó<äTì∆ >±
#ÓãT‘·Tqï$. y˚<ës¡úìX¯Ãj·T+>∑˝yês¡T Ä |üs¡e÷‘·àqT z+ nì Á|üDe+‘√ <Ûë´q+ #˚kÕÔs¡T.
q uÛÑ÷$Tsêb˛ q eTH√ q eVæ≤ï' ÁbÕD√-ì˝À >∑>∑q+ H√‘· ãT~∆' ˆ
q #˚‘·H√-q´‘Y |üs¡e÷ø±X¯eT<Û˚´ $uÛ≤‹ <˚e' •e @e πøe\' ˆˆ 16 ˆˆ
Ä |üs¡e÷ø±X¯eT<Ûä´˝À uÛÑ÷$T, »\+, n–ï, yêj·TTe⁄, Äø±X¯+, eTqdüT‡, ãT~∆, ÁbÕD+ Çy˚$
Á|üø±•+#·e⁄. nø£ÿ&É @ #Ó’‘·q´eT÷ uÛ≤dæ+#·<äT. ˇπø ˇø£ •e⁄&ÉT e÷Á‘·y˚T uÛ≤dædüTÔ+{≤&ÉT.
Ç‘˚´‘·<äTø£Ô+ |üs¡eT+ s¡Vü≤dü´+ C≤„HêeTè‘·+ düs¡«y˚<˚wüß >∑÷&ÛÉyéT ˆ
C≤Hê‹ jÓ÷^ $»H˚-<∏äÛ <˚X‚ j·TTx°®‘· jÓ÷>∑+ Á|üj·T‘√ Vü≤´»ÁdüyéT ˆˆ 17 ˆˆ
á$<Ûä+>± |üs¡eTs¡Vü≤dü´+ y˚<ë\ìï+{Ï˝À n‹>∑÷&ÛÉ+>± <ë– ñqï C≤„HêeTè‘êìï $e]+∫HêqT.
@ø±+‘·Á|ü<˚X¯+˝À jÓ÷>±uÛ≤´kÕìï #˚ùdyê&˚ á‘·‘êÔ«ìï ‘Ó\TdüTø√>∑\T>∑T‘ê&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ <äX¯yÓ÷-<Ûë´j·T' ˆˆ 10 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝Àì áX¯«s¡^‘·˝À |ü<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 10 ˆˆ

rqr
 @ø±<äXÀ-<Ûë´j·T' ` |ü<Éø=+&Ée n<Ûë´j·T+ 505

áX¯«s¡^‘ê ` áX¯«s¡^‘·
áX¯«s¡ ñyê#· :`áX¯«s¡T&ÉT |ü*ø±&ÉT
n‘·'|üs¡+ Á|üeøå±´$T jÓ÷>∑+ |üs¡eT<äTs¡¢uÛÑyéT ˆ
jÓ÷>±‘êàq+ Á|ü|üX¯´ìÔ uÛ≤qTeT+‘·$Ty˚X¯«s¡yéT ˆˆ 1 ˆˆ
Çø£ ô|’q n‘·´+‘· <äTs¡¢uÛÑyÓTÆq jÓ÷>±ìï $e]kÕÔqT. á jÓ÷>∑+‘√ dü÷s¡T´ì kÕø屑·ÿ]+#·Tø=qï≥T¢
áX¯«s¡kÕø屑êÿs¡+ bı+<äT‘ês¡T.
jÓ÷>±–ïs¡›Vü≤‹ øÏåÁ|üeTX‚wü+ bÕ|ü|üx®s¡yéT ˆ
Á|üdüqï+ C≤j·T‘˚ C≤„q+ kÕøå±ìïsê«Ddæ~∆<äyéT ˆˆ 2 ˆˆ
jÓ÷>±–ï ‘=+<äs¡>± bÕ|üsê•q+‘ê uÛÑdüà+ #˚düTÔ+~. kÕø屑·TÔ yÓ÷øå±ìï Á|ükÕ~+#˚ Á|üdüqïyÓTÆq C≤„q+
ø£\T>∑T‘·T+~.
jÓ÷>±‘·‡x±®j·T‘˚ C≤„q+ C≤„Hê<√´>∑' Á|ües¡Ô‘˚ ˆ
jÓ÷>∑C≤„Hê_Ûj·TTø£Ôdü´ Á|üd”<ä‹ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 3 ˆˆ
jÓ÷>∑+e\¢ C≤„q+ ø£\T>∑T‘·T+~. C≤„q+ jÓ÷>±ìï Á|üe]Ô+|ü#˚düTÔ+~. jÓ÷>∑+, C≤„q+ ø£\yê]øÏ
áX¯«s¡T&ÉT Á|üdüqTï&Ée⁄‘ê&ÉT.
@ø£ø±\+ ~«ø±\+ yê Á‹ø±\+ ì‘·´y˚Te yê ˆ
j˚T j·TTx®˙ÔVü≤ eT<√´>∑+ ‘˚ $CÒ„j·÷ eTùV≤X¯«sê' ˆˆ 4 ˆˆ
Á|ü‹s√E ˇø£kÕ] ˝Ò<ë ¬s+&ÉT eT÷&ÉTkÕs¡T¢ ˝Ò<ë nìï ø±˝≤˝À¢qT jÓ÷>∑kÕ<Ûäq˝À ñqïyêfi¯ófl kÕø屑·TÔ
eTùV≤X¯«s¡T\H˚ uÛ≤$+#ê*.
jÓ÷>∑düTÔ ~«$<Û√ CÒ„jÓ÷ Vü≤´uÛ≤e' Á|ü<∏äyÓ÷ eT‘·' ˆ
n|üs¡düTÔ eTVü‰jÓ÷>∑' düs¡«jÓ÷>√‘·ÔyÓ÷‘·ÔeT' ˆˆ 5 ˆˆ
jÓ÷>∑+ ¬s+&ÉT $<Ûë\T+≥T+~. yÓTT<ä{Ï~ nuÛ≤ejÓ÷>∑+. ¬s+&Ée~ nìï jÓ÷>±˝À¢ ñ‘·ÔeTjÓ÷>∑+
nqã&˚ eTVü‰jÓ÷>∑+.
X¯Sq´+ düs¡«ìsêuÛ≤dü+ dü«s¡÷|ü+ j·TÁ‘· ∫qÔ´‘˚ ˆ
nuÛ≤ejÓ÷>∑dü‡ Áb˛ø√Ô j˚THê‘êàq+ Á|ü|üX¯´‹ ˆˆ 6 ˆˆ
ì]«ø£\Œdü«s¡÷bÕìï <Ûë´ì+#˚~ nuÛ≤ejÓ÷>∑+. Bìe\¢ jÓ÷>±‘·àqT <ä]Ù+#·e#·TÃ.
j·TÁ‘· |üX¯´‹ #ê‘êàq+ ì‘ê´qq›+ ìs¡x®qyéT ˆ
eTjÓÆTø£´+ dü eTVü‰jÓ÷>√ uÛ≤wæ‘·' |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 7 ˆˆ
506 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Çø£ ì‘ê´q+<äs¡÷|ü⁄&ÉT, ìs¡+»qT&ÉT nsTTq |üs¡e÷‘·à<äs¡Ùq+ #˚sTT+#˚~, Hê˝À ◊ø±´ìï ø£*–+#˚~
eTVü‰jÓ÷>∑+ nqã&ÉT‘·T+~.
j˚T #êH˚´ jÓ÷–Hê+ jÓ÷>±' ÁX¯Sj·TH˚Ô Á>∑+<∏ä$düÔπs ˆ
düπs« ‘˚ ÁãVü≤àjÓ÷>∑dü´ ø£˝≤+ Hês¡ΩìÔ c˛&ÉoyéT ˆˆ 8 ˆˆ
nH˚ø£ Á>∑+<∏ë˝À¢ jÓ÷>∑T˝≤#·]+#˚ Ç‘·s¡ jÓ÷>±\T #ê˝≤ #Ó|üŒã&ܶsTT. ø±ì ne˙ï ÁãVü≤àjÓ÷>±ìøÏ
|ü<äVü‰s¡e n+X¯‘√ kÕ{Ï ø±e⁄.
j·TÁ‘· kÕøå±Á‘·Œ|üX¯´ìÔ $eTTø±Ô $X¯«MTX¯«s¡yéT ˆ
düπs«cÕy˚Te jÓ÷>±Hê+ dü jÓ÷>∑' |üs¡yÓ÷ eT‘·' ˆˆ 9 ˆˆ
$eTT≈£îÔ˝…’qyês¡T áX¯«s¡Tì Á|ü|ü+#·+>±, Á|ü|ü+#êìï áX¯«s¡Tì>± #·÷#˚ jÓ÷>∑+ jÓ÷>±\ìï+{Ï˝À
ñ‘·ÔyÓ÷‘·ÔeTyÓTÆq~.
düVü≤ÁdüXÀ-<∏äÛ X¯‘·XÀ j˚T #˚X¯«s¡ãVæ≤wüÿè‘ê' ˆ
q ‘˚ |üX¯´ìÔ e÷y˚Tø£+ jÓ÷–H√ j·T‘·e÷qkÕ' ˆˆ 10 ˆˆ
áX¯«s¡Tì #·÷|ü˝ìÒ y˚<uä ≤Vü‰´˝…q’ y˚\jÓ÷>±\T nuÛ´Ñ dæ+|üã&É‘T· HêïsTT. ø±ì yêì e˝¢ Hê kÕø屑êÿs¡+
\_Û+#·<äT.
ÁbÕD≤j·÷eTdüÔ<∏ë <Ûë´q+ Á|ü‘ê´Vü‰s√-<∏äÛ <Ûës¡D≤ˆ
düe÷~ÛX¯Ã eTTìÁX‚cÕ˜ j·TyÓ÷ ìj·TeT ÄdüqyéT ˆˆ 11 ˆˆ
eTj˚T´ø£∫‘·Ô‘ê jÓ÷>√ eè‘·Ô´qÔs¡ìs√<Ûä‘·' ˆ
‘·‘ê‡<ÛäHêq´wüº<Ûë ‘·T j·TTcÕàø£+ ø£~∏‘êì ‘·T ˆˆ 12 ˆˆ
Ç‘·s¡eè‘·TÔ\qT ìs√~Û+#·T≥ <ë«sê Hêj·T+<äT ∫‘·ÔeTTqT \>∑àeTT #˚j·TT≥j˚T jÓ÷>∑eTT. n{Ϻ
jÓ÷>∑eTTq≈£î ÁbÕD≤j·÷eT+, <Ûë´q+, Á|ü‘ê´Vü‰s¡+, <Ûës¡D, düe÷~Û, j·TeT+, ìj·TeT+, Ädüq+ nH˚ á
mì$T~ kÕ<ÛäHê\ì ˙≈£î #Ó|üŒã&ܶsTT.
nVæ≤+kÕ dü‘·´eTùdÔj·T+ ÁãVü≤à#·sê´|ü]Á>∑Vü≤Ö ˆ
j·Te÷dü‡+πøå|ü‘·' Áb˛ø±Ô•Ã‘·ÔX¯ó~∆Á|ü<ë qèD≤yéT ˆˆ 13 ˆˆ
nVæ≤+dü, dü‘·´+, nùdÔj·T+, ÁãVü≤à#·s¡´+, n|ü]Á>∑Vü≤+ nH˚$ dü+πøå|ü+>± j·TeTeTT˝+{≤s¡T. Ç$
e÷qe⁄\≈£î ∫‘·ÔX¯ó~∆ì ø£*–kÕÔsTT.
ø£s¡àD≤ eTqkÕ yê#ê düs¡«uÛÑ÷‘˚wüß düs¡«<ë ˆ
nπø¢X¯»qq+ Áb˛ø£Ô+ ‘·«Væ≤+kÕ |üs¡eT]¸_Û' ˆˆ 14 ˆˆ
 |ü<eä n<Ûë´j·T+ 507

ø£s¡à‘√, eTqdüT‘√, e÷≥‘√ nìï y˚fi¯˝À¢ nìï ÁbÕDT\≈£î ø£wüº+ ø£*–+#·≈£î+&É≥+ nVæ≤+dü nì
|üs¡eTs¡T¸\T #Ó|æŒHês¡T.
nVæ≤+kÕj·÷' |üs√ <Ûäs√à HêdüÔ´Væ≤+kÕ |üs¡+ düTKyéT ˆ
$~ÛHê j·÷ uÛÑy˚~∆+kÕ ‘·«Væ≤+ôd’e Á|üø°]Ô‘ê ˆˆ 15 ˆˆ
nVæ≤+düqT $T+∫q <Ûäs¡à+, düTK+ ˝Ò<äT. y˚<ä$~Û˝À #˚ùd Væ≤+dü nVæ≤+dü>±H˚ ù|s=ÿqã&çq~.
dü‘˚´q düs¡«e÷b˛ï‹ dü‘˚´ düs¡«+ Á|ü‹w昑·yéT ˆ
j·T<∏ës¡úø£<∏äHê#ês¡' dü‘·´+ Áb˛ø£Ô' ~«C≤‹_Û' ˆˆ 16 ˆˆ
dü‘·´+‘√ nìï+{Ïì bı+<äe#·TÃ. dü‘·´+˝ÀH˚ á »>∑eT+‘ê ì*∫q~. ~«E\T j·T<∏ësêúìï #Óù|Œ
Ä#ês¡y˚T dü‘·´eTHêïs¡T.
|üs¡Á<äyê´|üVü≤s¡D+ #Ísê´<ë«<∏ä ã˝Òq-yê ˆ
ùdÔj·T+ ‘·kÕ´Hê#·s¡D≤<äùdÔj·T+ <Ûäs¡àkÕ<ÛäqyéT ˆˆ 17 ˆˆ
<=+>∑‘q· +>± >±ì, ã\e+‘·+>± ø±ì |üsÁ¡ <äyê´ìï n|üV≤ü ]+#·≥+ ùdj Ô T· +. Bìï Ä#·]+#·øb£ ˛e≥y˚T
nùdÔj·T+. Ç~ <ÛäsêàìøÏ kÕ<Ûäq>± #Ó|üŒã&ç+~.
ø£s¡àD≤ eTqkÕ yê#ê düsê«ekÕúdüT düs¡«<ë ˆ
düs¡«Á‘· yÓTÆ<∏äTq‘ê´>∑+ ÁãVü≤à#·s¡´+ Á|ü#·ø£å‘˚ ˆˆ 18 ˆˆ
ø£s¡à, eTqdüT, e÷≥\‘√ nìïy˚fi¯\ nìï#√≥¢ yÓTÆ<∏äTq+ ‘·´õ+#·≥y˚T ÁãVü≤à#·s¡´+.
Á<äyê´D≤eT|ü´Hê<ëqe÷|ü<ä´|æ j·T<∏˚#·Ãj·÷ ˆ
n|ü]Á>∑Vü≤ Ç‘ê´VüQdüÔ+ Á|üj·T‘˚ïq bÕ\j˚T‘Y ˆˆ 19 ˆˆ
Ä|ü<ä˝ÀHÓ’Hê düπs Çwüº|üPs¡«ø£+>± @ Á<äyê´˙ï d”«ø£]+#·ø£b˛e{+ n|ü]Á>∑Vü≤+ ne⁄‘·T+~. Bìï
n‘·´+‘· Á|üj·T‘·ï+‘√ bÕ{Ï+#ê*.
‘·|ükÕ‡«<Ûë´j·TdüH√ÔcÕXÖÙ#·MTX¯«s¡|üP»qyéT ˆ
düe÷kÕìïj·Te÷' Áb˛ø±Ô' jÓ÷>∑dæ~∆Á|ü<ësTTq' ˆˆ 20 ˆˆ
‘·|üdüT‡, kÕ«<Ûë´j·T+, dü+‘√wü+, XÖ#·+, áX¯«s¡|üP» Ç$ jÓ÷>∑dæ~∆ì Á|ükÕ~+#˚ ìj·Te÷\T.
ñ|üyêdü|üsêø±~ø£èÁ#·Ã¤#êÁHê›j·TD≤~_Û' ˆ
X¯Øs¡XÀwüD+ ÁbÕVüQkÕÔ|ükÕdüÔ|ü ñ‘·ÔeTyéT ˆˆ 21 ˆˆ
ñ|üyêdü+, |üsêø£+, ø£èÁ#·Ã¤+, #ê+Á<ëj·TD+ yÓTT<ä˝…’q Áe‘ê\‘√ X¯Øsêìï XÀwæ+|ü#˚j·T{y˚T ñ‘·ÔeT
‘·|dü ‡ü ì ‘ê|üdTü \T #ÓbÕŒs¡T. |üsêø£eTq>± |üHïÓ +&ÉT s√E\T uÛÀ»q+ #˚jT· ≈£î+&Ü Ä#·]+#˚ ÁbÕj·T•Ã‘·sÔ ÷¡ |üÁe‘·
$X‚wüeTT.
508 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
y˚<ëqÔX¯‘·s¡TÁBj·TÁ|üDyê~»|ü+ ãT<Ûë' ˆ
dü‘·Ô«X¯ó~∆ø£s¡+ |ü⁄+kÕ+ kÕ«<Ûë´j·T+ |ü]#·ø£å‘˚ ˆˆ 22 ˆˆ
y˚<ë+‘·XÊÁdüÔ+, X¯‘·s¡TÁBj·T+, Á|üDe+ yÓTT<ä˝…’q yêìì »|æ+#·≥+ kÕ«<Ûë´j·TeTe⁄‘·T+~. Ç~
eTqX¯óÙ~∆ ø£*ZdüTÔ+<äì |ü+&ç‘·T\T #ÓãT‘ês¡T.
kÕ«<Ûë´j·Tdü´ Á‘·jÓ÷ uÛÒ<ë' yê∫ø√bÕ+X¯óe÷qkÕ' ˆ
ñ‘·Ôs√‘·Ôs¡yÓ’•wüº´+ ÁbÕVüQπs«<ës¡úyê∫q' ˆˆ 23 ˆˆ
yê∫ø£+, ñbÕ+X¯óe⁄, e÷qdü+ nì kÕ«<Ûë´j·T+ eT÷&ÉT $<Ûë\T. M{Ï˝À ñ‘·Ôs√‘·Ôs¡eTT\T ñ‘·ÔeTeTì
y˚<ës¡ú+ ‘Ó*dæqyês¡T #ÓãT‘ês¡T.
j·TX¯Ùã›uÀ<Ûä»qq' |üπscÕ+ X¯èD«‘ê+ düTŒ¤≥yéT ˆ
kÕ«<Ûë´jÓ÷ yê∫ø£' Áb˛ø£Ô ñbÕ+XÀs¡<∏ä \ø£åDyéT ˆˆ 24 ˆˆ
zwü˜jÓ÷' düŒq›e÷Á‘˚D |üs¡kÕ´X¯ã›uÀ<Ûäø£' ˆ
ñbÕ+X¯óπswü ì]›wüº' kÕVü≤Ák˛ yê∫ø±»®|ü' ˆˆ 25 ˆˆ
$H˚yê]øÏ düŒwüº+>± X¯u≤›\T ‘Ó*ùd≥Tº |ü\ø£≥+ yê∫ø£ kÕ«<Ûë´j·T+. ô|<äe⁄\T e÷Á‘·+ ø£<ä\T‘·÷
Ç‘·s¡T\≈£î X¯ã›+ $qã&É≈£î+&É #Ó|üŒ≥+ ñbÕ+X¯ó kÕ«<Ûë´j·T eT+{≤s¡T. yê∫ø£+ø£Hêï á »|ü+ y˚sTT¬s≥T¢
ñ‘·ÔeT+.
j·T‘·Œ<ëø£ås¡dü+>∑‘ê´ |ü]düŒ+<äqe]®‘·yéT ˆ
∫qÔq+ düs¡«X¯u≤›Hê+ e÷qdü+ ‘·+ »|ü+ $<äT' ˆˆ 26 ˆˆ
|ü<ë\T, nø£så ê\T ø£*|æ #˚dTü HÔ êï ô|<äe⁄\ ø£<*ä ø£ ≈£L&É ˝Ò≈î£ +&Ü X¯u≤›\ìï+{Ïì uÛ≤$+#·&+É e÷qdü»|ü+.
j·T<äè#êä˝≤uÛÑ‘√ ì‘·´eT\+ |ü⁄+k˛ uÛÑy˚~‹ ˆ
j·÷ BÛkÕÔeTèwüjÓ÷ ÁbÕVüQ' düH√Ôwü+ düTK\ø£åDyéT ˆˆ 27 ˆˆ
<Ó’edü+ø£\Œ+‘√ \_Û+#˚<˚ #ê\T nH˚ ãT~∆ dü+‘√wü+. Ç~ |üs¡e÷q+<ëìï ø£*–düTÔ+~.
u≤Vü≤´e÷uÛÑ´qÔs¡+ XÖ#·+ ~«<Ûë Áb˛ø£Ô+ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
eTè»®˝≤uÛ≤´+ düàè‘·+ u≤Vü≤´+ eTqX¯óÙ~∆s¡<∏ë+‘·s¡yéT ˆˆ 28 ˆˆ
XÖ#·+ u≤Vü≤´eTì, ÄuÛÑ´+‘·s¡eTì ¬s+&ÉT $<Ûë\T #Ó|üŒã&ç+~. eT{Ϻ, »\+‘√ #˚ùd~ u≤Vü≤´XÖ#·+.
eTq'|ü]X¯ó~∆ ÄuÛÑ´+‘·s¡XÖ#·+ n+{≤s¡T.
düTÔ‹düàs¡D|üPC≤_Ûsê«vàq'ø±j·Tø£s¡à_Û' ˆ
düTìX¯Ã˝≤ •y˚ uÛÑøÏÔπs‘·BX¯«s¡|üP»qyéT ˆˆ 29 ˆˆ
 |ü<øÉ =+&Ée n<Ûë´j·T+ 509

düTÔ‹, düàs¡D+ |üP» nH˚$ yêvàq'ø±j·Tø£s¡à\T. á eT÷{Ï‘√ |üs¡eT•e⁄ìj·T+<äT ìX¯Ã\yÓTÆq uÛÑøÏÔ

áX¯«s¡|üP»q+ ne⁄‘·T+~.
j·Te÷dü‡ìj·Te÷' Áb˛ø±Ô' ÁbÕD≤j·÷eT+ ìuÀ<Ûä‘· ˆ
ÁbÕDdü‡«<˚Vü≤CÀ yêj·TTsêj·÷eTdüÔìïs√<ÛäqyéT ˆˆ 30 ˆˆ
á $<Û+ä >± j·TeT, ìj·Te÷\T #Ó|Œü ã&ܶsTT. Çø£ ÁbÕD≤j·÷eT+ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√+&ç. ‘·q <˚V≤ü +˝Àì
yêj·TTe⁄ ÁbÕD+ nqã&ÉT‘·T+~. <ëìï ìs√~Û+#·≥+ ÁbÕD≤j·÷eT+.
ñ‘·Ôe÷<ÛäeTeT<Ûä´‘ê«‘Y Á‹<Ûë-j·T+ Á|ü‹bÕ~‘·' ˆ
dü @e ~«$<Ûä' Áb˛ø£Ô' dü>∑s√“¤->∑s¡“¤ @e #· ˆˆ 31 ˆˆ
Ç~ ñ‘·ÔeT, eT<Ûä´eT, n<ÛäeT uÛÒ<ë\‘√ eT÷&ÉT $<Ûë\T. eT∞fl dü>∑s¡“¤+, n>∑s¡“¤+ nì ¬s+&ÉT $<Ûë\T.
e÷Á‘ê <ë«<äX¯ø√ eTq›X¯Ã‘·T]«+X¯‹e÷Á‹ø£' ˆ
eT<Ûä´eT' ÁbÕDdü+s√<Ûäwü¸Á{ÏÔ+X¯HêàÁ‹ø√‘·ÔeT' ˆˆ 32 ˆˆ
<ë«<äX¯ e÷Á‘êø±\+ Ä#·]+#˚~ eT+<äeTì, Çs¡Te~ Hê\T>∑T e÷Á‘·\ ø±\+ Ä#·]+#˚~ eT<Û´ä eTeTì,
eTT|üŒ~ Äs¡Te÷Á‘·\ ø±\+ Ä#·]+#˚~ ñ‘·ÔeTeTì #Ó|üŒã&ç+~.
Á|üùd«<äø£eTŒH√‘êúq»qø£‘·«+ j·T<∏ëÁø£eTyéT ˆ
eTq›eT<Ûä´eTeTTU≤´Hêe÷qHê›<äT‘·ÔyÓ÷‘·ÔeT' ˆˆ 33 ˆˆ
Äq+<ëìï ø£*–+#˚ ÁbÕD≤j·÷eT+ ñ‘·ÔyÓ÷‘·ÔeT+. eT+<äeT<Ûä´eT eTTK´ÁbÕD≤j·÷eTeTT\T es¡Tdü>±
Á|üùd«<äeTT, ø£+|üqeTT, ñ‘êúqeTT\qT ø£*–kÕÔsTT.
dü>∑s¡“¤e÷VüQdü‡»|üeT>∑s¡“¤+ $»|ü+ ãT<Ûë' ˆ
@‘·<Ó’« jÓ÷–HêeTTø£Ô+ ÁbÕD≤j·÷eTdü´ \ø£åDyéT ˆˆ 34 ˆˆ
»|ü+‘√bÕ≥T #˚ùd ÁbÕD≤j·÷eT+ dü>∑s¡“¤eTì, »|ü+˝Òø£ #˚ùd ÁbÕD≤j·÷eT+ n>∑s¡“¤eTì jÓ÷>∑T\T
ÁbÕD≤j·÷eT\ø£åD≤ìï #ÓbÕŒs¡T.
düyê´Vü≤è‹+ düÁ|üDyê+ >±j·TÁr+ •s¡kÕ düVü≤ ˆ
Á‹s¡®ù|<ëj·T‘·ÁbÕD' ÁbÕD≤j·÷eT' dü ñ#·´‘˚ ˆˆ 35 ˆˆ
yê´Vü≤è‘·T\‘√, Á|üDe+‘√, os¡¸eT+Á‘·+‘√ ≈£L&çq >±j·TÁ‹ì ÁbÕD≤j·÷eT+‘√ eT÷&ÉT e÷s¡T¢ »|æùdÔ
ñ‘·ÔeT ÁbÕD≤j·÷eT+.
πs#·ø£' |üPs¡ø£XËÃÌe ÁbÕD≤j·÷yÓ÷-<∏äÛ ≈£î+uÛÑø£' ˆ
Áb˛#·´‘˚ düs¡«XÊÁùdÔwüß jÓ÷–_Ûs¡´‘·e÷qôd’' ˆˆ 36 ˆˆ
510 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
eTH√ìÁ>∑Vü≤+>∑\ jÓ÷>∑T\#˚‘· πs#·ø£, |üPs¡ø£, ≈£î+uÛÑø£eTT\ì á ÁbÕD≤j·÷eT+ eT÷&ÉT $<Ûë\T>±
düeTdüÔXÊÁkÕÔ\˝À #Ó|üŒã&ç+~.
πs#·ø√-»Ádüì'XÊ«kÕ‘Y |üPs¡ø£düÔìïs√<Ûä‘·' ˆ
kÕy˚T´q dü+dæú‹sê´ kÕ ≈£î+uÛÑø£' |ü]^j·T‘˚ ˆˆ 37 ˆˆ
m\¢|ü&ÉT yêj·TTe⁄qT ãj·T{ÏøÏ e<ä\≥+ πs#·ø£eTì, ìs√~Û+#·≥+ |üPs¡ø£+ nì, yêj·TT kÕeT´dæú‹
≈£î+uÛÑø£eTì #Ó|üŒã&ç+~.
Ç+Á~j·÷D≤+ $#·s¡‘ê+ $wüj˚Twüß dü«uÛ≤e‘·' ˆ
ìÁ>∑Vü≤' Áb˛#·´‘˚ dü~“¤' Á|ü‘ê´Vü‰s¡düTÔ dü‘·Ôe÷' ˆˆ 38 ˆˆ
düT»qT˝≤sê! X¯ã› düŒsêÙ~ $wüj·÷˝À¢ düVü≤»+>± Á|üe]Ô+#˚ Ç+Á~j·÷\qT ìÁ>∑Væ≤+#·≥+ Á|ü‘ê´Vü‰s¡
eTì ù|s¡T.
Vü≤è‘·TŒD¶Øπø HêuÛ≤´+ yê eT÷]úï |üs¡«‘·eTdüÔπø ˆ
@ee÷~wüß <˚X‚wüß <Ûës¡D≤ ∫‘·Ôã+<ÛäqyéT ˆˆ 39 ˆˆ
Vü≤è<äj·T|ü<äà+˝À, Hê_Û˝À, •s¡düT˝À, |üs¡«‘·•Ks¡+˝À eTqdüT ì\Œ≥+ <Ûës¡D.
<˚XÊedæú‹e÷\+ã´ ãT<˚∆sê´ eè‹ÔdüqÔ‹' ˆ
eè‘·Ô´qÔ¬s’s¡dü+düŒècÕº ‘·<ë∆´q+ dü÷s¡jÓ÷ $<äT' ˆˆ 40 ˆˆ
<˚X¯$X‚wüeTTHêÁX¯sTT+∫ Ç‘·s¡eè‘·TÔ\‘√ dü+ã+<ÛäeTT˝Òì ãT~∆jÓTTø£ÿ @ø±Á>∑eè‹ÔH˚ <Ûë´qeTT>±
|ü+&ç‘·T\T #ÓãT‘·THêïs¡T.
@ø±ø±s¡dü‡e÷~ÛkÕ‡´‘Y <˚XÊ\+ãqe]®‘·' ˆ
Á|ü‘·´jÓ÷ Vü≤´s¡úe÷Á‘˚D jÓ÷>∑kÕ<ÛäqeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 41 ˆˆ
@ <˚XÊìï ÄÁX¯sTT+#·≈£î+&Ü ˇπø Äø±s¡+‘√ ∫‘êÔìï ì\T|ü>∑\Z≥+ düe÷~Û. á düe÷~Û˝À ns¡ú+
e÷Á‘·+ uÛ≤dædüTÔ+~. Ç~ ñ‘·ÔeT jÓ÷>∑kÕ<Ûäq.
<Ûës¡D≤ <ë«<äXÊj·÷e÷ <Ûë´q+ <ë«<äX¯<Ûës¡D≤' ˆ
<Ûë´q+ <ë«<äX¯ø£+ j·÷e‘Y düe÷~Ûs¡_ÛBÛj·T‘˚ ˆˆ 42 ˆˆ
<ë«<äX¯ÁbÕD≤j·÷e÷\T ˇø£ <Ûës¡D. <ë«<äX¯<Ûës¡D\T ˇø£ <Ûë´q+. <ë«<äX¯ <Ûë´Hê\T ˇø£ düe÷~Û nì
#Ó|üŒã&ç+~.
Ädüq+ dü«dæÔø£+ Áb˛ø£Ô+ |ü<äàeTsê∆düq+ ‘·<∏ë ˆ
kÕ<ÛäHêHê+ #· düπs«cÕy˚T‘·‘ê‡<ÛäqeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 43 ˆˆ
 |ü<øÉ =+&Ée n<Ûë´j·T+ 511

dü«dæÔø£eTì, |ü<äàeTì, nsê∆düqeTì Ädüq+ eT÷&ÉT $<Ûë\T. á ÄdüHê\T nìï kÕ<ÛäHê˝À¢

ñ‘·ÔeTkÕ<ÛäHê\T.
}s√«s¡T|ü] $Áù|ÁHê›' ø£è‘ê« bÕ<ä‘·˝Ò ñuÛÒ ˆ
düe÷d”‘ê‘·àq' |ü<äày˚T‘·<ëdüqeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 44 ˆˆ
$Á|üÁX‚wüߘ˝≤sê! ¬s+&ÉT bÕ<ë\qT }s¡Te⁄\ô|’ qT+∫ ≈£Ls√Ãe≥+ |ü<ëàdüq+. Ç~ ñ‘·Ôe÷düq+.
@ø£bÕ<äeT<∏Ó’ø£dæàHé $q´k˛´s¡TDÏ dü‘·Ôe÷' ˆ
Äd”‘êsê∆düq$T<ä+ jÓ÷>∑kÕ<ÛäqeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 45 ˆˆ
ˇø£ bÕ<ëìï ˇø£ ‘=&Éô|’ ñ+∫ ≈£Ls√Ãe≥+ nsê∆düq+. Ç~ ≈£L&É ñ‘·ÔeT kÕ<Ûäqy˚T.
ñuÛÒ ø£è‘ê« bÕ<ä‘·˝Ò C≤q÷s√«s¡qÔπsD Væ≤ ˆ
düe÷d”‘ê‘·àq' Áb˛ø£Ôe÷düq+ dü«dæÔø£+ |üs¡yéT ˆˆ 46 ˆˆ
yÓ÷ø±\T, ‘=&É\eT<Ûä´˝À bÕ<ë\qT ñ+∫ ≈£Ls√Ãe≥+ dü«dæÔø±düqeTì ù|s¡T.
n<˚X¯ø±˝Ò jÓ÷>∑dü´ <äs¡Ùq+ Væ≤ q $<ä´‘˚ ˆ
n>∑ï´uÛ≤´ùd »˝Ò yê-|æ X¯ówüÿ|üs¡í#·j˚T ‘·<∏ë ˆˆ 47 ˆˆ
»+‘·Tyê´ù|Ô X¯àXÊH˚ #· Js¡í>√ùw˜ #·‘·TwüŒ<∏˚ ˆ
düX¯uÒ› düuÛÑj˚T yê-|æ #Ó’‘·´e©àø£düxÃj˚T ˆˆ 48 ˆˆ
nX¯óuÛÒ <äTs¡®HêÁø±H˚Ô eTX¯ø±~düeTì«‘˚ ˆ
Hê#·πs<˚›Vü≤u≤<Û˚ yê <Ís¡àqkÕ´~dü+uÛÑy˚ ˆˆ 49 ˆˆ
n<˚X¯+˝À, nø±\+˝À jÓ÷>∑+ Ä#·]+|üsê<äT. n–ï düMT|ü+˝À, »\ Á|üyêVü≤+ <ä>∑Zs¡, m+&ÉT{≤≈£î\
eT<Ûä´, »+‘·Te⁄\T dü+#·]+#˚ #√≥, X¯àXÊq+˝À, bÕ‘·sTT+{Ï˝À, Hê\T>∑T <√e\ ≈£L&É*˝À,<Ûä«ì m≈£îÿe>±
ñ+&˚ #√≥, uÛj Ñ T· + ø£*>π #√≥, i#·Ãã+&É#+Ó ‘·>\∑ #Ó≥e¢ <ä,› |ü⁄≥º\Tqï #√{, nX¯óuÛÑ Á|ü<X˚ +¯ ˝À, <äTs¡q® T\Tqï
#√f, <√eT\T yÓTT<ä˝…’q ø°≥ø±\T dü+#·]+#˚ #√{, X¯Øs¡u≤<Ûä ñqï|ü⁄&ÉT, eTqdüT #Ó&ÉT Ä˝À#·q˝À¢ ñqï|ü⁄&ÉT
jÓ÷>∑+ #˚j·Tsê<äT.
düT>∑Tù|Ô düTX¯óuÛÒ <˚X‚ >∑TVü‰j·÷+ |üs¡«‘·dü´ ‘·T ˆ
q<ë´d”Ôπs |ü⁄D´<˚X‚ <˚e‘êj·T‘·H˚ ‘·<∏ë ˆˆ 50 ˆˆ
>∑èùV≤ yê düTX¯óuÛÒ s¡y˚T´ $»H˚ »qTÔe]®‘˚ ˆ
j·TTx°®‘· jÓ÷^ dü‘·‘·e÷‘êàq+ eT‘·Œsêj·TD' ˆˆ 51 ˆˆ
@ø±+‘· Á|ü<˚X¯+˝À, |üs¡«‘·>∑TVü≤˝À, X¯óuÛÑÁ|ü<˚X¯+˝À, qBrs¡+˝À, |ü⁄D´Á|ü<˚X¯+˝À, <˚yê˝j·T+˝À,
Ç+{Ï˝À, X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq düeTj·T+˝À, n+<äyÓTÆq #√≥, »qT\T ˝Òì Á|ü<˚X¯+˝À, »+‘·Te⁄\T dü+#·]+#·ì #√{
Hê j·T+<˚ ∫‘êÔìï ì*Œ jÓ÷>∑+ Ä#·]+#ê*.
512 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
qeTdüÿè‘·´ ‘·T jÓ÷^ÁHê›Hé dü•cÕ´+X¯Ã $Hêj·Tø£yéT ˆ
>∑Ts¡T+ #Ó’yê<∏äÛ e÷+ jÓ÷^ j·TT+J‘· düTdüe÷Væ≤‘·' ˆˆ 52 ˆˆ
•wüß´\‘√ ≈£L&çj·TTqï jÓ÷^+Á<äT\qT, $Hêj·T≈£îì, >∑Ts¡Te⁄qT, qqTï qeTdüÿ]+∫ kÕe<Ûëq ∫‘·TÔ&Ó’
jÓ÷>±ìï ÁbÕs¡+_Û+#ê*.
Ädüq+ dü«dæÔø£+ ã<ë∆« |ü<äàeTs¡∆eT<∏ë|æ yê ˆ
Hêdæø±Áπ> düe÷+ <äèwæºMTwü<äT˙à*‘˚ø£åD' ˆˆ 53 ˆˆ
ø£è‘ê«-<∏ä ìs¡“¤j·TXÊÙqÔdüÔ´ø±Ô« e÷j·÷eTj·T+ »>∑‘Y ˆ
kÕ«‘·àq´edæú‘·+ <˚e+ ∫qÔj˚T‘·Œs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 54 ˆˆ
dü«dæÔø£, |ü<äà nsê∆düHê\˝À ˇø£<ëìì n~Ûwæ˜+∫, ns¡∆ì$÷*‘·H˚Á‘·T&Ó’, Hêdæø±Á>∑+˝À <äèwæº ì*Œ,
uÛÑj·T+ ˝Òø£ XÊ+‘·T&Ó’, e÷j·÷eTj·TyÓTÆq »>∑‘·TÔqT e<ä*, ‘·q Ä‘·à˝À n+‘·sê´$T>± ñqï |üs¡y˚TX¯«s¡Tì
<Ûë´ì+#ê*.
•U≤Áπ> <ë«<äXÊ+>∑T˝Ò´ ø£\ŒsTT‘ê«-<∏ä |üvÿ»yéT ˆ
<Ûäs¡àø£q›düeTT<ä÷“¤‘·+ C≤„qHê\+ düTXÀuÛÑqyéT ˆˆ 55 ˆˆ
◊X¯«sê´wüº<ä\+ X‚«‘·+ |üs¡+ yÓ’sê>∑´ø£]íø£yéT ˆ
∫qÔj˚T‘·Œs¡eT+ ø√X¯+ ø£]íø±j·÷+ Væ≤s¡Dàj·TyéT ˆˆ 56 ˆˆ
düs¡«X¯øÏÔeTj·T+ kÕø屑Y j·T+ ÁbÕVüQ]›e´eTe´j·TyéT ˆ
zv±ÿs¡yê#·´eTe´ø£Ô+ s¡•àC≤\düe÷≈£î\yéT ˆˆ 57 ˆˆ
∫qÔj˚T‘·ÔÁ‘· $eT\+ |üs¡+ CÀ´‹s¡´<äø£ås¡yéT ˆ
‘·dæàHé CÀ´‹wæ $q´dü´ kÕ«‘êàq+ ‘·<äuÛÒ<ä‘·' ˆˆ 58 ˆˆ
<Ûë´sT÷‘êø±X¯eT<Ûä´düúMTX¯+ |üs¡eTø±s¡DyéT ˆ
‘·<ë--‘êà düs¡«>√ uÛÑ÷‘ê« q øÏxÏÃ<ä|æ ∫qÔj˚T‘Y ˆˆ 59 ˆˆ
•U≤Á>∑uÛ≤>∑+˝À |üHÓï+&É+>∑Tfi≤\ Á|ü<˚X¯+˝À |ü<ëàìï uÛ≤$+#·Tø√yê*. á |ü<äà+ <Ûäs¡àdüÿ+<Ûä+qT+&ç
|ü⁄{Ϻq~. C≤„qeTH˚ Hêfi¯+ ø£\~. |üs¡eTdüT+<äs¡yÓTÆq~. nôwºÌX¯«sê´\T <äfi≤\T>±>∑\~. ‘Ó\¢ì~, yÓ’sê>∑´eTH˚
ø£]íø£ ø£\~. Ä ø£]íø£˝À Væ≤s¡Dàj·Tø√XÊìï düs¡«X¯øÏÔeTj·÷ìï ∫+‹+#ê*. á ø√X¯+˝À ~e´+, ne´j·T+,
z+ø±s¡yê#·´+, ne´ø£Ô+, ø±+‹|ü⁄+»düeTì«‘·+, nø£ås¡+ |ü]X¯ó<ä∆yÓTÆq CÀ´‹ì ∫+‹+#ê*. ‘·q Ä‘·àqT
nuÛÒ<äãT~∆‘√ Ä CÀ´‹˝À ñ+∫ Äø±X¯eT<Ûä´eT+<äTqï |üs¡eTø±s¡DyÓTÆq áX¯«s¡Tì <Ûë´ì+#ê*. n|ü⁄&ÉT Ä‘·à
düs¡«yê´|æ ne⁄‘·T+~. Ç+ø£ <˚ìì ∫+‹+#·sê<äT.
@‘·<äTZVü≤´‘·eT+ <Ûë´q+ <Ûë´HêqÔs¡eT<∏√#·´‘˚ ˆ
∫qÔsTT‘ê« ‘·T |üPs√«ø£Ô+ Vü≤è<äj˚T |ü<äàeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 60 ˆˆ
 |ü<øÉ =+&Ée n<Ûë´j·T+ 513

Ä‘êàqeT<∏ä ø£sêÔs¡+ ‘·Á‘êq\düeT‹«wüyéT ˆ

eT<Û˚´ eVæ≤ï•U≤ø±s¡+ |ü⁄s¡Twü+ |üxÃ$+X¯ø£yéT ˆˆ 61 ˆˆ
∫+‘·j˚T‘·Œs¡e÷‘êàq+ ‘·qà<Û˚´ >∑>∑q+ |üs¡yéT ˆ
zv±ÿπs uÀ~Û‘·+ ‘·‘·Ô«+ XÊX¯«‘·+ •eeT#·T´‘·yéT ˆˆ 62 ˆˆ
ne´ø£Ô+ Á|üø£è‘Í ©q+ |üs¡+ CÀ´‹s¡qT‘·ÔeTyéT ˆ
‘·<äqÔ' |üs¡eT+ ‘·‘·Ô«e÷‘êà<Ûës¡+ ìs¡x®qyéT ˆˆ 63 ˆˆ
á ô|’q #Ó|üŒã&çq <Ûë´qeTT |üs¡eTs¡Vü≤dü´yÓTÆq~. eTs√ <Ûë´Hêìï $e]kÕÔqT. |üPs¡«eTT #Ó|üŒã&çq
ñ‘·ÔeTyÓTÆq Ä |ü<ëàìï Vü≤è<äj·TeT+<äT ∫+‹+∫, n≥T |æeTà≥ Ä |ü<äà+ eT<Ûä´˝À eVæ≤ï‘√ düe÷qyÓTÆq
ø±+‹ ø£*–q, eVæ≤ï•Ke+{Ï Äø±s¡eTT ø£*–q, Çs¡yÓ’ nsTT<äe ‘·‘·Ô«yÓTÆq, |üs¡e÷‘·às¡÷|üyÓTÆq, Ä |ü<äàeTT
eT<Ûä´˝Àì |üs¡yÓTÆq X¯Sq´uÛ≤>∑yÓTÆq, z+ø±s¡eT+<äT #Ó|üŒã&çq ‘·‘·Ô«s¡÷|üyÓTÆq, XÊX¯«‘·eTT, eT+>∑fi¯Á|ü<äeTT,
n#·T´‘·eTT, ne´ø£ÔeTT, Á|üø£è‹˝À ©qyÓTÆq |üs¡+CÀ´‹'dü«s¡÷|üeTT nsTTq Ä Vü≤è<äj·T|ü⁄+&ÉØø£eT+<äT
eT<Ûä´düú|üs¡eT‘·‘·Ô«yÓTÆq, düeTdüÔeTTq≈£î Ä<Ûës¡yÓTÆq, ndü+>∑yÓTÆq |ü⁄s¡Twü‘·‘êÔ«ìï <Ûë´ì+#ê*.
<Ûë´sT÷‘· ‘·qàjÓ÷ ì‘·´y˚Tø£s¡÷|ü+ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
$XÀ<Ûä´ düs¡«‘·‘êÔ«ì Á|üDy˚Hê<∏ä yê |ü⁄q' ˆˆ 64 ˆˆ
dü+kÕú|ü´ eTsTT #ê‘êàq+ ìs¡à˝Ò |üs¡y˚T |ü<˚ ˆ
bÕ¢esTT‘ê«--‘·àH√ <˚Vü≤+ ‘˚HÓ’e C≤„qyê]D≤ ˆˆ 65 ˆˆ
eT<ë‘êà eTqàjÓ÷ uÛÑdüà >∑èV”≤‘ê« Vü≤´–ïôVAÁ‘·»yéT ˆ
‘˚H√<ä∆è‘·´ ‘·T düsê«vZeT–ï]‘ê´~eTÁqÔ‘·' ˆ
∫qÔj˚T<ë‘·àHê‘êàq+ |üs¡+CÀ´‹dü‡«s¡÷|æDyéT ˆˆ 66 ˆˆ
Ä CÀ´‹ eT<Ûä´ @ø£s¡÷|ü⁄&Ó’q eTùV≤X¯«s¡Tì ‘·qàj·TT&Ó’ <Ûë´ì+#ê*. ˝Ò<ë nìï ‘·‘êÔ«\qT Á|üDe+‘√
X¯ó~∆ >±$+∫ ìs¡à\eTT |üs¡eT|ü<äyÓTÆq Hê j·T+<äT Ä‘·àqT ì*Œ C≤„q»\+‘√ <˚Vü‰ìï ‘·&ç|æ Hê dü«s¡÷|ü⁄&Ó’
Hê j·T+<˚ eTqdüT ì*Œ n–ï ôVAÁ‘·+e\¢ ø£*–q uÛÑkÕàìï rdüTø=ì n–ïMT&˚ yÓTT<ä˝…’q eT+Á‘ê\‘√ nìï
nej·Tyê\≈£î n\<äTø=ì |üs¡+CÀ´‹'dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q áX¯«s¡Tì ‘·q˝À <Ûë´ì+#·e˝…qT.
@wü bÕX¯ó|ü‘√ jÓ÷>∑' |üX¯óbÕX¯$eTTø£Ôj˚T ˆ
düs¡«y˚<ëqÔkÕs√-j·TeT‘ê´ÁX¯eT$T‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 67 ˆˆ
Jeã+<Ûëìï $&ç|æ+#˚ á jÓ÷>±ìï bÕX¯ó|ü‘·jÓ÷>∑eT+{≤s¡T. Ç~ düs¡«y˚<ë+‘·kÕs¡+. Bìì
n‘ê´ÁX¯eTeT+{≤s¡ì X¯è‹.
@‘·‘·Œs¡‘·s¡+ >∑TVü≤´+ eT‘ê‡j·TTCÀ´|übÕ<äø£yéT ˆ
~«C≤rHêqTÔ ø£~∏‘·+ uÛÑø±ÔHê+ ÁãVü≤à#ê]D≤yéT ˆˆ 68 ˆˆ
514 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Ç~ |üs¡yÓ÷‘·ÿèwüº+. |üs¡eTs¡Vü≤dü´+. Hê kÕj·TTC≤´ìï ø£*–+#˚~. uÛÑ≈£îÔ\T ÁãVü≤à#ês¡T˝…’q ~«E\≈£î
á jÓ÷>∑+ #Ó|üŒHÓ’q~.
ÁãVü≤à#·s¡´eTVæ≤+kÕ #· ø£åe÷ XÖ#·+ ‘·b˛ <äeT' ˆ
düH√Ôwüdü‡‘·´e÷dæÔø£´+ Áe‘ê+>±ì $X‚wü‘·' ˆˆ 69 ˆˆ
á jÓ÷>±+>±\T, ÁãVü≤à#·s¡´+, nVæ≤+dü, ø£åeT, XÖ#·+, Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤+, ‘·|üdüT‡, dü+‘√wü+,
dü‘·´+, ÄdæÔø£´+ nH˚$.
@πøHê|ü´<∏ä V”≤H˚q Áe‘·eTdü´ ‘·T \T|ü´‘˚ ˆ
‘·kÕà<ë‘·à>∑TD√ù|‘√ eTÁ<ä«‘·+ y√&ÛÉT eTs¡Ω‹ ˆˆ 70 ˆˆ
Mì˝À ˇø£{Ï ˝À|æ+∫Hê Áe‘·+ ˝À|ædTü +Ô ~. n+<äTe\¢ Ä‘·à>∑TDdüeTì«‘·T&Ó’ á Áe‘êìï nqTwæ+˜ #ê*.
M‘·sê>∑uÛÑj·TÁø√<Ûë eTqàj·÷ e÷eTTbÕÁ•‘ê' ˆ
ãVü≤y√-H˚q jÓ÷π>q |üP‘ê eT<들ee÷>∑‘ê' ˆˆ 71 ˆˆ
sê>∑eTT uÛÑj·T+ Áø√<Ûëìï $&ç∫ eTqàj·TT˝…’ qH˚ï ÄÁX¯sTT+∫ á jÓ÷>∑+‘√ |ü$Á‘·T˝…’q #ê\ eT+~
Hê s¡÷bÕìï bı+~Hês¡T.
j˚T j·T<∏ë e÷+ Á|ü|ü<ä´H˚Ô ‘ê+düÔ<∏Ó’e uÛÑC≤eT´Vü≤yéT ˆ
C≤„qjÓ÷π>q e÷+ ‘·kÕà‘Y j·TCÒ‘· |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 72 ˆˆ
meπs$<Ûä+>± qHêïÁX¯sTTkÕÔs√ yê]ì H˚qT ≈£L&É n<˚ $<Ûä+>± |ü]Á>∑Væ≤kÕÔqT.ø±ã{Ϻ |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉHÓ’q
qqTï C≤„qjÓ÷>∑+‘√ ñbÕdæ+#ê*.
n<∏äyê uÛÑøÏÔjÓ÷π>q yÓ’sêπ>´D |üπsD ‘·T ˆ
#˚‘·kÕ uÀ<Ûäj·TTπøÔq |üP»j˚THêà+ dü<ë X¯ó∫' ˆˆ 73 ˆˆ
uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+‘√ ˝Ò<ë yÓ’sê>∑´+‘√ø±ì ùd$+#·e#·TÃ. düs¡«ø±˝≤˝À¢ X¯óuÛÑyÓTÆq C≤„q+ ø£\ eTqdüT‘√ qqTï
|üPõ+#ê*.
düs¡«ø£sêàDÏ dü+q´dü´ _Ûøå±o ìwüŒ]Á>∑Vü≤' ˆ
ÁbÕb˛ï‹ eTeT kÕj·TT»´+ >∑TVü≤´y˚T‘·qàjÓ÷~‘·yéT ˆˆ 74 ˆˆ
nìï ø£s¡à\T e<ä*, _Ûøå±X¯q+‘√ |ü]Á>∑Vü‰ìï $&ç∫, á jÓ÷>±ìï Ä#·]+∫qf…ºÌ‘˚ Hê kÕj·TTC≤´ìï
bı+<äT‘ês¡T. Ç~ |üs¡eT s¡Vü≤dü´yÓTÆq jÓ÷>∑+. ˙≈£î $e]+∫HêqT.
n<˚«cÕº düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ yÓTÆÁ‘·' ø£s¡TD @e #· ˆ
ìs¡àyÓ÷ ìs¡Vü≤v±ÿs√ jÓ÷ eT<䓤ø£Ôdü‡ y˚T Á|æj·T' ˆˆ 75 ˆˆ
 |ü<øÉ =+&Ée n<Ûë´j·T+ 515

@ ÁbÕDÏì <˚«wæ+|üø£ $TÁ‘·u≤Û e+, ø£sT¡ Dø£*Z nVü≤+ø±s¡ eTeTø±sê\T ˝Òì Hê uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ Hê≈£î Á|æjT· ‘·eTT&ÉT.
düqTÔwüº dü‡‘·‘·+ jÓ÷^ j·T‘ê‘êà <äè&ÛÉìX¯Ãj·T' ˆ
eTj·T´]Œ‘·eTH√ãT~∆s√´ eT<䓤ø£Ôdü‡ y˚T Á|æj·T' ˆˆ 76 ˆˆ
ì‘·´dü+‘√wæ, ì‘·´jÓ÷–, eTH√ìÁ>∑Vü≤+ ø£\yê&ÉT, <äè&ÛÉìX¯Ãj·T+ ø£\yê&ÉT, eTqdüT‡qT, ãT~∆ì Hê
j·T+<˚ ì*Œq Hê uÛÑ≈£îÔ&ÉT Hê≈£î Á|æj·T‘·eTT&ÉT.
j·TkÕàH√ï ~«»‘˚ ˝Àø√ ˝Àø±H√ï~«»‘˚ #· j·T' ˆ
Vü≤sê¸eTs¡¸uÛÑjÓ÷<˚«¬>’s¡Tàø√Ô j·Tdü‡ #· y˚T Á|æj·T' ˆˆ 77 ˆˆ
meìe\¢ ˝Àø£+ uÛÑj·T|ü&É<√, me&ÉT ˝Àø£+e\¢ uÛÑj·T|ü&É&√, dü+‘√wü+, ndü÷j·T, uÛÑj·T+, ñ<˚«>∑+
˝Òìyê&ÉT Hê≈£î Á|æj·T‘·eTT&ÉT.
nqù|ø£åX¯óÙ∫s¡›ø£å ñ<ëd”H√ >∑‘·e´<∏ä' ˆ
düsê«s¡eT“¤|ü]‘ê´^ uÛÑøÏÔe÷q´dü‡ y˚T Á|æj·T' ˆˆ 78 ˆˆ
nù|ø£å ˝Òìyê&ÉT, X¯ó∫, <ä≈£åî&ÉT, ñ<ëd”qT&ÉT, e´<∏ä#Ó+<äìyê&ÉT, Á|üj·T‘êï\ìï+{Ïì e<ä*q uÛÑ≈£îÔ&ÉT
Hê≈£î Á|”‹bÕÁ‘·T&ÉT.
‘·T\´ì+<ëdüTÔ‹söà˙ düqTÔc˛º j˚Tq πøq∫‘Y ˆ
nìπø‘·' dæús¡eT‹s¡à<䓤ø√Ô e÷eTTù|wü´‹ ˆˆ 79 ˆˆ
ì+<ëdüTÔ‘·T\qT düeT+>± d”«ø£]+#˚yê&ÉT, eTÚì, <=]øÏq<ëì‘√ dü+‘√wæ+#˚yê&ÉT, ˇπø#√≥ dæús¡
ìyêdü+ ˝Òìyê&ÉT, dæús¡yÓTÆqãT~∆>∑\ Hê uÛÑ≈£îÔ&ÉT qqTï #˚s¡T‘ê&ÉT.
düs¡«ø£sêàD´|æ dü<ë ≈£îsê«D√ eT‘·Œsêj·TD' ˆ
eTÁ‘·ŒkÕ<ë<äyêb˛ï‹ XÊX¯«‘·+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 80 ˆˆ
Hê j·T+<˚ eTqdüT+∫, nìï y˚fi˝¯ À¢ nìï|üqT\T Ä#·]dü÷,Ô Hê nqTÁ>∑V≤ü +e\¢ XÊX¯«‘·yTÓ qÆ |üse¡ T|ü<+ä
bı+<äT‘ê&ÉT.
#˚‘·kÕ düs¡«ø£sêàDÏ eTsTT dü+q´dü´ eT‘·Œs¡' ˆ
ìsêo]ïs¡àyÓ÷ uÛÑ÷‘ê« e÷y˚Tø£+ X¯s¡D+ ÁeCÒ‘Y ˆˆ 81 ˆˆ
nìï ø£s¡à\qT Çwüº|üP]Ô>± Hê j·T+<˚ ñ+∫, qH˚ï <Ûë´ìdü÷Ô, ø√]ø£\T, eTeTø±s¡+ e<ä* qH=ÿø£ÿì
e÷Á‘·y˚T X¯s¡DTy˚&Ü*.
‘·´ø±Ô« ø£s¡à|òü˝≤dü+>∑+ ì‘·´‘·èb˛Ô ìsêÁX¯j·T' ˆ
ø£s¡àD´_ÛÁ|üeè‘√Ô-|æ HÓ’e ‘˚q ìã<Ûä´‘˚ ˆˆ 82 ˆˆ
516 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ø£s¡à|òü\dü+>∑+ e<ä*, m\¢|ü&ÉT ‘·è|æÔ‘√ ñ+&ç, ÄÁX¯j·T+ ˝Òìyê&Ó’ ø£s¡à\ Hê#·]+∫Hê Ä ø£s¡à\‘√
ã<äT∆&ÉT ø±&ÉT.
ìsêos¡´‘·∫‘êÔ‘êà ‘·´ø£Ôdüs¡«|ü]Á>∑Vü≤' ˆ
XÊØs¡+ πøe\+ ø£s¡à ≈£îs¡«Hêïb˛ï‹ ‘·‘·Œ<äyéT ˆˆ 83 ˆˆ
ÄX¯\T $&ç∫, eTqdüTqT ìj·T$T+∫, |ü]Á>∑Vü‰\ìï+{Ïì $&ç∫, πøe\+ X¯Øs¡dü+ã+<ÛäyÓTÆq ø£s¡à\qT
Ä#·]+#·>∑\yê&ÉT |üs¡eT|ü<ëìï bı+<ä>∑\&ÉT.
j·T<äè#êä˝≤uÛÑ‘·Twüºdü´ <ä«+<ë«r‘·dü´ #Ó’e Væ≤ ˆ
≈£îs¡«‘√ eTÁ‘·ŒkÕ<ës¡ú+ ø£s¡à dü+kÕs¡HêX¯qyéT ˆˆ 84 ˆˆ
eTqàHê eTqïeTkÕÿs√ eT<ë´J eT‘·Œsêj·TD' ˆ
e÷eTTô|’wü´‹ jÓ÷^X¯+ C≤„‘ê« e÷+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 85 ˆˆ
<Ó’edü+ø£\Œ+e\¢ \_Û+∫q <ëì‘√ ‘·è|æÔ #Ó+<äT‘·÷, o‘√cÕí~ <ä«+<ë«\qT düVæ≤dü÷Ô Hê nqTÁ>∑Vü≤+
ø√dü+ dü+kÕs¡HêX¯ø£yÓTÆq ø£s¡àHê#·]dü÷Ô, Hê j·T+<äT eTqdüT+∫, Hê≈£î qeTdüÿ]dü÷Ô, qqTï |üPõdü÷Ô qqTï
jÓ÷^X¯«s¡Tì>±, |üs¡y˚TX¯«s¡Tì>± ‘Ó\TdüT≈£îqïyê&ÉT qH˚ï #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
eT<äT“<ä∆jÓ÷ e÷+ dü‘·‘·+ uÀ<Ûäj·TqÔ' |üs¡düŒs¡yéT ˆ
ø£<∏äj·TqÔX¯Ã e÷+ ì‘·´+ eTeT kÕj·TT»´e÷|ü⁄ïj·TT' ˆˆ 86 ˆˆ
Hê j·T+<˚ ãT~∆ ì*Œqyês¡T, m\¢|ü⁄&ÉT ˇø£]‘√H=ø£s¡T Hê >∑T]+#˚ uÀ~Û+#·Tø=+≥÷ #Ó|ü≈£î+≥÷
e⁄+&˚yês¡T Hê kÕj·TTC≤´H˚ï bı+<ä>∑\s¡T.
@e+ ì‘ê´_Ûj·TTø±ÔHê+ e÷sTTø£+ ø£s¡à kÕq«>∑yéT ˆ
HêX¯j·÷$T ‘·eT' ø£è‘·‡ï+ C≤„qBù|q uÛ≤dü«‘ê ˆˆ 87 ˆˆ
Ç≥T¢ ì‘·´jÓ÷>∑+‘√ ñqïyê]øÏ Á|üø±X¯e+‘·yTÓ qÆ C≤„qB|ü+‘√ nC≤„Hê+<Ûøä ±sêìï düs«¡ ø£sà¡ \qT q•+|ü
#˚kÕÔqT.
eT<äT“<ä∆jÓ÷ e÷+ dü‘·‘·+ |üP»j·T˙ÔVü≤ j˚T »Hê' ˆ
‘˚cÕ+ ì‘ê´_Ûj·TTø±ÔHê+ jÓ÷>∑πøåeT+ eVü‰eT´Vü≤yéT ˆˆ 88 ˆˆ
Hê j·T+<˚ ãT~∆ ì*Œ, ì‘·´+ qH˚ï |üPõ+#˚˚ yê] jÓ÷>∑πøåe÷\qT H˚qT eVæ≤kÕÔqT.
j˚T-H˚´ #· ø±eTuÛÀ>±s¡ú+ j·T»H˚Ô Vü≤´q´<˚e‘ê' ˆ
‘˚cÕ+ ‘·<äqÔ+ $CÒ„j·T+ <˚e‘êqT>∑‘·+ |òü\yéT ˆˆ 89 ˆˆ
ø±eT uÛÀ>±\ ø√dü+ Ç‘·s¡ <˚e‘·\qT |üPõ+#˚yês¡T $wüj·T uÛÀ>∑s¡÷|ü |òü˝≤ìï e÷Á‘·y˚T bı+<äT‘ês¡T.
 |ü<øÉ =+&Ée n<Ûë´j·T+ 517

j˚T #êq´<˚e‘êuÛÑø±Ô' |üP»j·T˙ÔVü≤ <˚e‘ê' ˆ

eT<들eHêdüe÷j·TTø±Ô eTT#·´H˚Ô ‘˚-|æ uÛ≤e‘·' ˆˆ 90 ˆˆ
nq´ <˚e‘ê uÛÑ≈£îÔ˝…’qyês¡T Ä j·÷ <˚e‘·\qT |üPõdüTÔHêï Hê uÛ≤eq ø£*– ñqï{ºsTT‘˚ yês¡T ≈£L&É
eTTøÏÔ bı+<äT‘ês¡T.
‘·kÕà<ä˙X¯«sêqHê´+düÔ´ø±Ô« <˚yêqX‚wü‘·' ˆ
e÷y˚Te dü+ÁX¯j˚TBX¯+ dü j·÷‹ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 91 ˆˆ
n+<äTe\¢ áX¯«s¡T\Tø±ì Ç‘·s¡ <˚e‘·\qT $&É∫, áX¯«s¡T&ÉHÓ’q qH˚ï ÄÁX¯sTT+∫qf…ºÌ‘˚ |üs¡eT|ü<ëìï
bı+<ä>∑\&ÉT.
‘·´ø±Ô« |ü⁄Á‘ê~wüß ùdïVü≤+ ìXÀÙø√ ìwüŒ]Á>∑Vü≤' ˆ
j·TCÒ#êÃeTs¡D≤*¢v‚Z $s¡ø£Ô' |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 92 ˆˆ
|ü⁄Á‘ê<äT\ $wüjT· +˝À ùdïVü≤XÀø±\T $&É∫ düs«¡ |ü]Á>∑V‰ü \T e<ä*, <˚V≤ü eT+<äT $s¡øbÔÏ ı+~, eTs¡D+Ï #˚
<ëø± *+>±ø±s¡T&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡Tì Äsê~Û+#ê*.
j˚T-s¡Ãj·TìÔ dü<ë *vZ+ ‘·´ø±Ô« uÛÀ>±qX‚wü‘·' ˆ
@πøq »qàHê ‘˚cÕ+ <ä<ë$T |üs¡yÓTÆX¯«s¡yéT ˆˆ 93 ˆˆ
nìï uÛÀ>±\T e<ä*, |üs¡y˚TX¯«s¡T Hêsê~ÛdüTÔqïyês¡T ˇπø »qà˝À eTTøÏÔ bı+<äT‘ês¡T.
|üsêqHꛑ·àø£+ *vZ+ πøe\+ düìïs¡x®qyéT ˆ
C≤„Hê‘·àø£+ düs¡«>∑‘·+ jÓ÷–Hê+ Vü≤è~ dü+dæú‘·yéT ˆˆ 94 ˆˆ
|üse¡ ÷q+<äd«ü s¡÷|ü+, *+>±ø±s¡+, øπ e\+ düÁ<ä÷|ü+, ìs¡+»q+, C≤„qdü«s¡÷|ü+, düs«¡ yê´|æ, m\¢|⁄ü &ÉT
jÓ÷–Vü≤è<äj·T+˝À ì*#˚ <ëìï>± <Ûë´ì+#·e˝…qT.
j˚T #êH˚´ ìj·T‘ê uÛÑø±Ô uÛ≤esTT‘ê« $<Ûëq‘·' ˆ
j·TÁ‘· ø£«#·q ‘·*¢vZ+ ns¡Ãj·TìÔ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 95 ˆˆ
Ç‘·sT¡ \T ≈£L&Ü ìj·TeT+‘√ j·T<∏ë$~Û mø£ÿ&√ ˇø£ #√≥ *+>±ìï uÛ≤$+∫ eTùV≤X¯«s¡Tì n]Ã+#˚yês¡T
eTTøÏÔì bı+<äT‘ês¡T.
»˝Ò yê eVæ≤ïeT<Û˚´ yê y√´$Tï dü÷πs´-<∏ä yê-q´‘·' ˆ
s¡‘êï<Í uÛ≤esTT‘˚«X¯+ ns¡Ãj˚T*¢vZyÓTÆX¯«s¡yéT ˆˆ 96 ˆˆ
»\+˝À, n–ï eT<Ûä´˝À, Äø±X¯+˝À, dü÷s¡T´ì˝À, Ç‘·s¡ Á|ü<˚XÊ˝À¢, s¡‘êï<äT˝À¢ áX¯«s¡*+>±ìï
uÛ≤$+∫ •e⁄ì Äsê~Û+#ê*.
518 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
düs¡«+ *vZeTj·T+ ùV≤´‘·‘Y düs¡«+ *v‚Z Á|ü‹w昑·yéT ˆ
‘·kÕà*¢v‚Z-s¡Ãj˚TBX¯+ j·TÁ‘· ø£«#·q XÊX¯«‘·yéTˆˆ 97 ˆˆ
á »>∑eT+‘ê *+>∑eTj·T+. *+>∑+˝ÀH˚ düø£\»>∑‘·TÔ Á|ü‹wæ˜+#·ã&çq~. ø±e⁄q *+>∑+˝À XÊX¯«‘·T&Ó’q
áX¯«s¡Tì @<˚ì Á|ü<˚X¯+˝À n]Ã+#ê*.
n>öï ÁøÏj·÷e‘êeT|ü⁄‡ y√´$Tï dü÷πs´ eT˙wæD≤yéT ˆ
ø±cÕ˜~ùw«e eT÷sêâD≤+ Vü≤è~ *vZ+ ‘·T jÓ÷–HêyéT ˆˆ 98 ˆˆ
ÁøÏj÷· o\Ts¡T, ÁXÖ‘·kÕàs¡Ô ø£sà¡ \T kÕe<Ûëq+>± Ä#·]+#˚yês¡T, n–ï˝À *+>±ìï Äsê~Û+#ê*. j·T<∏ë$~Û
ÁXÖ‘·kÕàsêÔ\T Ä#·]+∫, X¯ó<ë∆+‘·'ø£sD¡ T&Ó,’ ÁãVü≤àìwüß&˜ q’Ó eTìwæ Äø±X¯+˝À>±ì, dü÷s¡T´ì j·T+<äTø±ì *+>±ìï
Äsê~Û+#ê*. y˚<äXÊÁkÕÔ˝À¢ ÁX¯<ä∆ ñHêï, ◊Vü≤˝ÖøÏø£ uÛÀ>±˝À¢ ÄX¯ ø£*Z, Ä uÛÀ>∑ÁbÕ|æÔøÏ Á|üj·T‹ï+#˚ eT÷s¡Tâ\T
ø±cÕ˜<äT˝À¢ *+>±ìï n]Ã+#ê*. jÓ÷>∑T\T Vü≤è<äj·T+˝À n]Ã+#ê*.
j·T<ä´qT‘·Œqï$C≤„H√ $s¡ø£Ô' Á|”‹dü+j·TT‘·' ˆ
j·÷eJ®e+ »ù|<äT´ø£Ô' Á|üDe+ ÁãVü≤àD√ e|ü⁄' ˆˆ 99 ˆˆ
$C≤„q+ ø£\T>∑≈£îHêï, dü+kÕs¡+˝À $s¡øÏÔ ø£*–, Hê j·T+<äT Á|”‹ >∑\yê&Ó’, |üs¡ÁãVü≤àdü«s¡÷|üyÓTÆq
Á|üDyêìï J$‘ê+‘·+ »|æ+#ê*.
n<∏äyê X¯‘·s¡TÁBj·T+ »ù|<ëeTs¡D≤~›«»' ˆ
@ø±ø° j·T‘·∫‘êÔ‘êà dü j·÷‹ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ100 ˆˆ
˝Ò<ë ÄeTs¡D≤+‘·+ X¯‘·s¡TÁBj·÷ìï @ø±øÏ nsTT eTH√ìÁ>∑Vü≤+‘√ »|æ+∫qf…ºÌ‘˚ |üs¡eT|ü<ëìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
eùd<ë« eTs¡D≤~«Áb˛ yêsêDkÕ´+ düe÷Væ≤‘·' ˆ
k˛-|”X¯«s¡Á|ükÕ<˚q j·÷‹ ‘·‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 101 ˆˆ
J$‘·ø±\eT+‘ê Hê j·T+<˚ eTqdüT ì*Œ, yês¡D≤dæ˝À ìedæ+∫Hê áX¯«sêqTÁ>∑Vü≤+‘√ |üs¡eT|ü<ä+
#˚s¡T‘ê&ÉT.
‘·Á‘√Á‘·ÿeTDø±˝Ò Væ≤ düπs«cÕy˚Te <˚Væ≤HêyéT ˆ
<ä<ë‹ ‘·‘·Œs¡+ C≤„q+ j˚Tq eTT#˚´‘· ãq∆Hê‘Y ˆˆ 102 ˆˆ
X¯Øs¡+qT+&ç Je⁄\T ãj·T\T yÓ&É˝Ò düeTj·T+˝À yês¡D≤dæ˝À ìedæ+#˚yês¡+<ä]øÏ dü+kÕs¡u+<Ûëìï
$&ç|æ+#˚ C≤„Hêìï áX¯«s¡T&ÉT Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT.
esêíÁX¯eT$~Û+ ø£è‘·‡ï+ ≈£îsê«D√ eT‘·Œsêj·TD' ˆ
‘˚HÓ’e »qàHê C≤„q+ \u≤∆« j·÷‹ •e+ |ü<äyéT ˆˆ 103 ˆˆ
 |ü<øÉ =+&Ée n<Ûë´j·T+ 519

düø£\ esêíÁX¯eT<Ûäsêà\qT Ä#·]dü÷Ô, Hê j·T+<˚ eTqdüT+∫qyê&ÉT n<˚ »qà˝À C≤„Hêìï bı+~,

•ekÕj·TTC≤´qï+<äT‘ê&ÉT.
j˚T-|æ ‘·Á‘· edü˙ÔVü≤ ˙#ê yê bÕ|üjÓ÷qj·T' ˆ
düπs« ‘·s¡ìÔ dü+kÕs¡MTX¯«sêqTÁ>∑Vü‰~›«C≤' ˆˆ 104 ˆˆ
yês¡D≤dæ˝À ìedæ+#˚yês¡T ˙#·T˝…’Hê, bÕ|ü⁄˝…’Hê áX¯«sêqTÁ>∑Vü≤+e\¢ dü+kÕsêìï ‘·]kÕÔs¡T.
øÏqTÔ $|òü÷ï uÛÑ$wü´ìÔ bÕb˛|üVü≤‘·#˚‘·kÕyéT ˆ
<Ûäs¡à+ düe÷ÁX¯j˚T‘·ÔkÕàqTàø£Ôj˚T ìj·T‘·+ ~«C≤' ˆˆ 105 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDÁX‚wßü ˝˜ ≤sê! ø±ì, bÕ|üãT<äT\∆ ≈£î $|ò÷ü ï\T ø£\T>∑T‘êsTT. n+<äTe\¢ eTTøÏÔ ø√πsyês¡T <Ûsä êàìï
Ä#·]+#ê*.
@‘·Á<äVü≤dü´+ y˚<ëHê+ q <˚j·T+ j·Tdü´ ø£dü´∫‘Y ˆ
<Ûë]àø±jÓÆTe <ë‘·e´+ uÛÑø±Ôj·T ÁãVü≤à#ê]DÒ ˆˆ 106 ˆˆ
Ç~ düs¡«y˚<äs¡Vü≤dü´+. n+<ä]øÏ #Ó|üŒ‘·>∑<äT. <Ûë]à≈£îìøÏ, uÛÑ≈£îÔìøÏ ÁãVü≤à#ê]øÏ e÷Á‘·y˚T #Ó|üŒe˝…qT.
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT |ü*ø±&ÉT
Ç‘˚´‘·<äTø±Ô« uÛÑ>∑yêHé Ä‘·àjÓ÷>∑eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
yê´»Vü‰s¡ düe÷d”q+ Hêsêj·TDeTHêeTj·TyéT ˆˆ 107 ˆˆ
düs√«‘·ÔeT Ä‘·àjÓ÷>±ìï #Ó|æŒ, áX¯«s¡T&ÉT n#·Ã≥ Á|üø£ÿH˚ ≈£Ls¡TÃqï ìsêeTj·TT&ÉT Hêsêj·TDTì‘√
Ç≥¢Hêï&ÉT.
eTjÓÆT‘·<들wæ‘·+ C≤„q+ Væ≤‘ês¡ú+ ÁãVü≤àyê~HêyéT ˆ
<ë‘·e´+ XÊqÔ∫‘˚ÔuÛÑ´' •ùw´uÛÀ´ uÛÑe‘ê •eyéT ˆˆ 108 ˆˆ
ÁãVü≤àyê<äT\ Væ≤‘êìïø√], H˚ ˙ jÓ÷>±ìï uÀ~Û+∫HêqT. eT+>∑fiø¯ s£ y¡ TÓ qÆ Bìì MTs¡T Á|üXÊ+‘·∫‘·T˝Ô q’…
•wüß´\≈£î|ü<˚•+#ê*.
ñ¬øÔÌ«eeT<∏äÛ jÓ÷^ÁHê›qÁãM<䓤>∑yêq»' ˆ
Væ≤‘êj·T düs¡«uÛÑø±ÔHê+ ~«C≤rHê+ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 109 ˆˆ
uÛÑeH√Ô-|æ Væ≤ eTC≤® q+ •cÕ´D≤+ $~Û|üPs¡«ø£yéT ˆ
ñ|ü<˚ø£å´ìÔ uÛÑø±ÔHê+ xdüπs«cÕ+ e#·HêqàeT ˆˆ 110 ˆˆ
Ç{≤¢ #Ó|æŒ eTfi≤fl jÓ÷^+Á<äT\‘√ Ç{≤¢ |ü*ø±&ÉT ` z Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ˝≤sê! Áu≤Vü≤àDT\≈£î, uÛÑ≈£îÔ\≈£î
Væ≤‘êìï ≈£Ls¡Ã{≤ìøÏ MTs¡+<äs¡T $~Û|üPs¡«ø£+>± •wüß´\≈£î Hê C≤„Hêìï ñ|ü<˚•+#·+&ç.
520 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
nj·T+ Hêsêj·TD√ jÓ÷-Vü≤MTX¯«s√ HêÁ‘· dü+X¯j·T' ˆ
HêqÔs¡£+ j˚T Á|ü|üX¯´ìÔ ‘˚cÕ+ <˚j·T$T<ä+ |üs¡yéT ˆˆ 111 ˆˆ
Ç‘·&ÉT ÁoeTHêïsêj·TDT&ÉT. H˚qT áX¯«s¡T&ÉqT. Ç+<äT˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. e÷ Çs¡Te⁄]˝À uÛÒ<ä+
#·÷&Éìyê]πø á C≤„Hêìï ñ|ü<˚•+#·e˝…qT.
eTyÓTÆcÕ |üs¡e÷ eT÷]Ôsêïsêj·TDdüe÷Vü≤«j·÷ ˆ
düs¡«uÛÑ÷‘ê‘·àuÛÑ÷‘·kÕú XÊHêÔ #êø£ås¡dü+õ„‘ê ˆˆ 112 ˆˆ
Hê ~e´s¡÷|üy˚T Hêsêj·TDHêeT+‘√ e´eVü≤]+|üã&ÉT‘·Tqï~. nìïÁbÕDT˝À¢ n+‘·sê´$T>±
ñ+&˚ á s¡÷|ü+ XÊ+‘·+, nø£ås¡eTqï ù|s¡T >∑*–j·TTqï~.
j˚T ‘·«q´<∏ë Á|ü|üX¯´ìÔ ˝Àπø uÛÒ<ä<äèXÀ »Hê' ˆ
q ‘˚ e÷+ dü+Á|ü|üX¯´ìÔ C≤j·TH˚Ô #· |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 113 ˆˆ
˝Àø£+˝À e÷ Çs¡Te⁄]˝À uÛÒ<ëìï #·÷#˚ »qT\T Ç+<äT≈£î _Ûqï+>± #·÷∫Hê yês¡T qqTï #·÷&É˝Òs¡T.
eT∞fl eT∞fl |ü⁄&ÉT‘·T+{≤s¡T.
j˚T ‹«eT+ $wüßíeTe´ø£Ô+ e÷+ yê <˚e+ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
@ø°uÛ≤y˚q |üX¯´ìÔ q ‘˚cÕ+ |ü⁄qs¡T<䓤e' ˆˆ 114 ˆˆ
ne´≈£îÔ&Ó’q $wüßíe⁄qT, eTùV≤X¯«s¡T&Ó’q qqTï ˇø£{Ï>± #·÷#˚ yês¡T eT∞¢ |ü⁄{ºs¡T.
‘·kÕà<äHê~ì<Ûäq+ $wüßíe÷‘êàqeTe´j·TyéT ˆ
e÷y˚Te dü+Á|ü|üX¯´<Ûä«+ |üP»j·T<Ûä«+ ‘·<∏Ó’e Væ≤ ˆˆ 115 ˆˆ
n+<äTe\¢ Ä<ä´+‘ê\T ˝Òìyê&ÉT, ne´j·TT&ÉT, Ä‘·àdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q ÁoeTVü‰$wüßíe⁄qT qqTï>±H˚ #·÷dü÷Ô
nfÒ¢ |üPõ+#·+&ç.
j˚T-q´<∏ë e÷+ Á|ü|üX¯´ìÔ eT‘˚«eT+ <˚e‘êqÔs¡yéT ˆ
‘˚ j·÷ìÔ qs¡ø±Hé |òüTÀsêHé HêVü≤+ ‘˚wüß e´edæú‘·' ˆˆ 116 ˆˆ
$wüßíe⁄qT, qqTï y˚s¡T <˚e‘·\T>± uÛ≤$+#˚yês¡T |òüTÀs¡qs¡ø±\qT bı+<äT‘ês¡T. H˚qT yê]˝À
ñ+&ÉqT.
eT÷s¡â+ yê |üD϶‘·+ yê-|æ Áu≤Vü≤àD+ yê eT<ëÁX¯j·TyéT ˆ
yÓ÷#·j·÷$T X¯«bÕø£+ yê q Hêsêj·TDìq›ø£yéT ˆˆ 117 ˆˆ
qHêïÁX¯sTT+∫qyê&ÉT eT÷s¡Tâ&Ó’Hê, |ü+&ç‘·T&Ó’Hê, Áu≤Vü≤àDT&Ó’Hê, ∫es¡≈£î #·+&Ü\T&Ó’Hê eTTøÏÔ ìkÕÔqT.
ø±ì Hêsêj·TDTì ì+~+#·T yê]øÏ yÓ÷ø£å$Te«qT.
 |ü<øÉ =+&Ée n<Ûë´j·T+ 521

‘·kÕà<˚wü eTVü‰jÓ÷^ eT<䓤¬øÔÌ' |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ

ns¡Ã˙jÓ÷ qeTkÕÿs√´ eTÁrŒ‹»qHêj·T Væ≤ ˆˆ 118 ˆˆ
n+<äTe\¢ eTVü‰jÓ÷–, |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉT nsTTq Hêsêj·TDTì Hê≈£î Á|”‹ ø£*–+#·{≤ìøÏ Hê uÛÑ≈£îÔ\T
|üPõ+#ê*. qeTdüÿ]+#ê*.
@eeTTø±Ô« düe÷*+>∑´ yêdüT<˚e+ |æHêø£<Ûäèø˘ ˆ
nqÔ]Ω‘√-uÛÑe‘˚ÔcÕ+ düπs«cÕy˚Te |üX¯´‘êyéT ˆˆ 119 ˆˆ
á $<Ûä+>± |ü*øÏ, X¯+ø£s¡T&ÉT yêdüT<˚e⁄Hê*+>∑q+ #˚düTø=ì, yês¡+<äs¡T #·÷düTÔ+&É>±H˚ n+‘·sê∆q+
#Ó+~Hê&ÉT.
Hêsêj·TD√-|æ uÛÑ>∑yêHé ‘ê|üdü+ y˚wüeTT‘·ÔeTyéT ˆ
»Á>±Vü≤ jÓ÷–qdü‡sê«+düÔ´ø±Ô« yÓ’ |üs¡eT+ e|ü⁄' ˆˆ 120 ˆˆ
Hêsêj·TDT&ÉT ≈£L&É ~e´<˚Vü‰ìï $&É∫, ‘ê|üdüy˚wü+ d”«ø£]+∫Hê&ÉT. jÓ÷>∑T\‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT.
C≤„‘·+ uÛÑe~“¤s¡eT\+ Á|ükÕ<ë‘·Œs¡y˚Twæ˜q' ˆ
kÕøå±<˚e eTùV≤X¯dü´ C≤„q+ dü+kÕs¡HêX¯qyéT ˆˆ 121 ˆˆ
|üs¡eT•e⁄ì nqTÁ>∑Vü≤+‘√ MT≈£î |ü]X¯ó<ä∆C≤„q+ \_Û+∫q~. á eTùV≤X¯«s¡C≤„q+ kÕø屑·TÔ
dü+kÕs¡HêX¯ø£+.
>∑#·Ã¤<Ûä«+ $»«sêdü‡πs« $C≤„q+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
Á|ües¡Ôj·T<Ûä«+ •ùw´uÛÀ´ <Ûë]àπøuÛÀ´ eTT˙X¯«sê'! ˆˆ 122 ˆˆ
z eTT˙X¯«s¡T˝≤sê! MT dü+‘ê|ü+ ‘=\–q~. $÷s¡T yÓ[fls¡+&ç. MTs¡+<äs¡T <Ûë]à≈£î˝…’q •wüß´\≈£î
|üs¡y˚TX¯«s¡$C≤„Hêìï Á|üe]Ô+|ü #˚j·T+&ç.
Ç<ä+ uÛÑø±Ôj·T XÊHêÔj·T <Ûë]àø±j·÷Væ≤‘ê>∑ïj˚T ˆ
$C≤„qyÓTÆX¯«s¡+ <˚j·T+ Áu≤Vü≤àD≤j·T $X‚wü‘·' ˆˆ 123 ˆˆ
á C≤„Hêìï uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î, XÊ+‘·d«ü uÛ≤e⁄\≈£î, <Ûë]à≈£î\≈£î, ÄVæ≤‘ê–ïøÏ $X‚w+æ ∫ Áu≤Vü≤àDTìøÏ n+~+#·+&ç.
@eeTTø±Ô« dü $XÊ«‘êà jÓ÷–Hê+ jÓ÷>∑$‘·ÔeT' ˆ
Hêsêj·TD√ eTVü‰jÓ÷^ »>±e÷<äs¡Ùq+ dü«j·TyéT ˆˆ 124 ˆˆ
jÓ÷>∑$<äT˝À¢ ñ‘·eÔ TT&ÉT, $X¯«s¡÷|ü⁄&ÉT, Hêsêj·TDT&ÉT jÓ÷>∑T\‘√ Ç{≤¢ |ü*øÏ n+‘·sê∆q+ #Ó+~Hê&ÉT.
‘˚-|æ <˚yê~<˚y˚X¯+ qeTdüÿè‘·´ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
Hêsêj·TDxà uÛÑ÷‘ê~+ kÕ«ì kÕúHêì uÛÒõπs ˆˆ 125 ˆˆ
522 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Ä jÓ÷>∑T\T ≈£L&É <˚yê~<˚e⁄&É>∑T eTùV≤X¯«s¡TìøÏ, düø£\»>∑‘êÿs¡DT&Ó’q Hêsêj·TDTìøÏ qeTdüÿ]+∫
‘·eT ‘·eT kÕúHê\≈£î yÓ[flHês¡T.
düq‘·Tÿe÷s√ uÛÑ>∑yêHé dü+esêÔj·T eTVü‰eTTì' ˆ
<ä‘·ÔyêHÓ’X¯«s¡+ C≤„q+ k˛-|æ dü‘·´Áe‘êj·T ‘·T ˆˆ 126 ˆˆ
áX¯«s¡C≤„Hêìï uÛÑ>∑yêHé düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT dü+es¡TÔìøÏ, dü+es¡TÔ&ÉT dü‘·´Áe‘·TìøÏ uÀ~Û+∫Hês¡T.
düqq›H√-|æ jÓ÷^Áq›' |ü⁄\Vü‰j·T eTVü≤s¡¸j˚T ˆ
Á|ü<ä<Í >ö‘·e÷j·÷-<∏ä |ü⁄\ôVA-|æ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 127 ˆˆ
nvÏZsê y˚<ä$<äTùw uÛÑs¡<ë«C≤j·T <ä‘·ÔyêHé ˆ
C…’^wüyê´j·T ø£|æ\düÔ<∏ë |ü+#·•U≤j·T #· ˆˆ 128 ˆˆ
jÓ÷^+Á<äT&Ó’q düq+<äT&ÉT |ü⁄\VüQìøÏ, |ü⁄\Vü≤Á|üC≤|ü‹ >ö‘·eTTìøÏ, n+–s¡Á|üC≤|ü‹ y˚<ä$<äT&É>∑T
uÛÑs¡<ë«EìøÏ uÀ~Û+∫Hês¡T. ø£|æ\T&ÉT C…’^wüe⁄´ìøÏ, |ü+#·•KTìøÏ uÀ~Û+∫Hê&ÉT.
|üsêX¯s√-|æ düqø±‘Y |æ‘ê y˚T düs¡«‘·‘·Ô«<äèø˘ ˆ
˝ÒuÛÒ ‘·‘·Œs¡eT+ C≤„q+ ‘·kÕà<ë«©àøÏsê|üÔyêHé ˆˆ 129 ˆˆ
‘·‘êÔ«\˙ï ‘Ó\TdüT≈£îqï Hê ‘·+Á&ç |üsêX¯s¡T&ÉT düq≈£îìe\¢ á |üs¡eT C≤„Hêìï bı+~Hê&ÉT. |üsêX¯s¡Tì
e\¢ yê©àøÏ bı+~Hê&ÉT.
e÷eTTyê#· |ü⁄sê <˚e' dür<˚Vü≤uÛÑyê+>∑»' ˆ
yêeT<˚y√ eTVü‰jÓ÷^ s¡TÁ<ä' øÏ\ |æHêø£<Ûäèø˘ ˆˆ 130 ˆˆ
X¯+ø£s¡Tì n+XÊe‘ês¡yÓTÆq eTVü‰jÓ÷– yêeT<˚e⁄&ÉT á C≤„Hêìï Hê≈£î ‘Ó*|æHê&ÉT. á yêeT<˚e⁄&ÉT
kÕø屑·TÔ |æHêø£bÕDÏ s¡TÁ<äT&˚.
Hêsêj·TD√-|æ uÛÑ>∑yêHé <˚eø°‘·qjÓ÷ Vü≤]' ˆ
ns¡T®Hêj·T dü«j·T+ kÕøå±<䛑·Ôyêì<äeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 131 ˆˆ
Hêsêj·TDT&ÉT <˚eøÏ |ü⁄Á‘·Tì>± |ü⁄{Ϻ dü«j·T+>± ns¡T®qTìøÏ ñ‘·ÔeTyÓTÆq á C≤„Hêìï ñ|ü<˚•+∫Hê&ÉT.
j·T<äVü≤+ \ã∆yêHé s¡TÁ<ë‘Y yêeT<˚yê<äqT‘·ÔeTyéT ˆ
$X‚cÕ‘Y –]X‚ uÛÑøÏÔdüÔkÕà<ës¡uÛÑ´ y˚T-uÛÑe‘Y ˆˆ 132 ˆˆ
H˚qT s¡TÁ<äT&Ó’q yêeT<˚e⁄ìe\¢ á C≤„Hêìï bı+~q|üŒ{ÏqT+&ç X¯+ø£s¡Tì j·T+<äT Hê≈£î $X‚wüyÓTÆq
uÛÑøÏÔ ø£*–q~.
X¯s¡D´+ X¯s¡D+ s¡TÁ<ä+ Á|ü|üH√ï-Vü≤+ $X‚wü‘·' ˆ
uÛÑ÷‘˚X¯+ –]X¯+ kÕúDT+ <˚e<˚e+ Á‹X¯S*qyéT ˆˆ 133 ˆˆ
 |ü<øÉ =+&Ée n<Ûë´j·T+ 523

n|üŒ{ÏqT+&ç H˚qT düs¡«˝Àø£ X¯s¡DT´&ÉT, s¡TÁ<äT&ÉT, uÛÑ÷‘˚X¯ó&ÉT, –]X¯ó&ÉT, kÕúDT&ÉT, <˚e<˚e⁄&ÉT n>∑T
Á‹X¯S*ì $X‚wæ+∫ X¯s¡DT bı+~HêqT.
uÛÑeH√Ô-|æ Væ≤ ‘·+ <˚e+ X¯+uÛÑT+ >√eèwüyêVü≤qyéT ˆ
Á|ü|ü<ä´<Ûä«+ dü|ürïø±' dü|ü⁄Á‘ê' X¯s¡D+ •eyéT ˆˆ 134 ˆˆ
>√eèwüyêVü≤qT&É>∑T X¯+uÛÑTe⁄ì uÛ≤sê´|ü⁄Á‘·T\‘√ MTs¡T ≈£L&É X¯s¡DT bı+<ä+&ç.
es¡Ô<Ûä«+ ‘·Á‘·ŒkÕ<˚q ø£s¡àjÓ÷π>q X¯vÿs¡yéT ˆ
|üP»j·T<Ûä«+ eTVü‰<˚e+ >√|ü‹+ uÛÑ÷‹uÛÑ÷wüDyéT ˆˆ 135 ˆˆ
•e⁄ì nqTÁ>∑Vü≤+‘√ ø£s¡àjÓ÷>∑+‘√ eTVü‰<˚e⁄&ÉT, >√|ü‹, uÛÑ÷‹uÛÑ÷wüDT&Ó’q X¯+ø£s¡Tì |üPõ+#·+&ç.
@eeTTπøÔ-<∏ä eTTqj·T' XÖqø±<ë´ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
Á|üDÒeTTXÊÙX¯«‘·+ kÕúDT+ yê´dü+ dü‘·´erdüT‘·yéT ˆˆ 136 ˆˆ
Ç{≤¢ |ü\Tø£>± XÖqø±~ eTVü≤s¡T¸\T XÊX¯«‘·T&ÉT, kÕúDT&ÉT, düHê‘·qT&ÉT, dü‘·´erdüT‘·T&Ó’q yê´düTìøÏ
qeTdüÿ]+∫Hês¡T.
nÁãTeHé Vü≤èwüºeTqdü' ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tq+ Á|üuÛÑTyéT ˆ
kÕøå±<˚e Vü≤èw”πøX¯+ düs¡«˝Àø£eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 137 ˆˆ
kÕø屑Y Vü≤èw”øπ X¯ó&ÉT, düs«¡ ˝Àø£ eTùV≤X¯«s¡T&É>T∑ , ø£èwü<í «’Ó bÕj·TqTì‘√ dü+‘·TcÕº+‘·s+¡ >∑T˝…’ Ä eTVü≤s¡T¸\T
Ç{≤¢ |ü*øÏHês¡T.
uÛÑeÁ‘·ŒkÕ<ë<ä#·˝≤ X¯s¡DÒ´ >√eèwü<Ûä«CÒ ˆ
Ç<ë˙+ C≤j·T‘˚ uÛÑøÏÔsê´ <˚yÓ’s¡|æ <äTs¡¢uÛ≤ ˆˆ 138 ˆˆ
MT nqTÁ>∑Vü≤+e\¢ düs¡«˝Àø£X¯s¡DT´&ÉT, >√eèwü<Ûä«E&É>∑T, X¯+ø£s¡Tì j·T+<äT <˚e‘·\≈£î ≈£L&É \_Û+#·ì
uÛÑøÏÔ e÷øÏ|ü⁄&ÉT ø£\T>∑T‘·Tqï~.
ø£<∏äj·Tdü« eTTìÁX‚wü˜ ø£s¡àjÓ÷>∑eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
j˚THêk uÛÑ>∑yê˙X¯' düe÷sê<Û√´ eTTeTT≈£åî_Û' ˆˆ 139 ˆˆ
z eTTìÁX‚cÕ˜! Ç|ü⁄&ÉT e÷≈£î düs√«‘·ÔeTyÓTÆq ø£s¡àjÓ÷>∑+ uÀ~Û+#·T. á ø£s¡àjÓ÷>∑+‘√ eTTeTT≈£åîe⁄\T
áX¯«s¡Tì Äsê~Û+#·>∑\s¡T.
‘·«‘·‡+ì<Ûëy˚wü dü÷‘·' X¯èD√‘·T uÛÑ>∑e<ä«#·' ˆ
‘·<ä«<äœ\˝Àø±Hê+ s¡ø£åD+ <Ûäs¡àdü+Á>∑Vü≤yéT ˆˆ 140 ˆˆ
˙ düìï~Û˝À á dü÷‘·T&ÉT ‘·eT yêø±´\qT $qT>±ø£. nfÒ¢ düs¡«˝Àø£eTT\qT s¡øÏå+#·T <Ûäs¡àdü+Á>∑Vü‰ìï
$qT>±ø£!
524 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
j·T<äTø£Ô+ <˚e<˚y˚q $wüßíHê ≈£Ls¡às¡÷|æD≤ ˆ
|üèùwºq eTTì_Û' |üPs¡«+ X¯ÁπøD≤eTè‘·eT+<∏äH˚ ˆˆ 141 ˆˆ
≈£Ls¡às¡÷|æ, <˚e<˚e⁄&ÉT, ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ neTè‘·eT<∏äqdüeTj·T+˝À Ç+Á<äT&ÉT ø√s¡>± #Ó|æŒq <ëìï
≈£L&É $e]+#·+&ç.
ÁX¯ó‘ê« dü‘·´erdü÷qT' ø£s¡àjÓ÷>∑+ düHê‘·qyéT ˆ
eTT˙Hê+ uÛ≤wæ‘·+ ø£èwüí' Áb˛yê#· düTdüe÷Væ≤‘·' ˆˆ 142 ˆˆ
dü‘´· er|ü⁄Á‘·T&ÉT yê´düT&ÉT eTTqT\ e÷≥\T $ì düe÷Væ≤‘·∫‘·T&Ô ’Ó düHê‘·qyÓTqÆ ø£sà¡ jÓ÷>±ìï #ÓbÕŒ&ÉT.
j·T ÇeT+ |üsƒ¡‘˚ ì‘·´+ dü+yê<ä+ ø£è‹Ôyêdüdü' ˆ
düq‘·Tÿe÷s¡Á|üeTTU…’' düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 143 ˆˆ
düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT yÓTT<ä˝…’q ãTTwüß\‘√ X¯+ø£s¡T&ÉT #Ó|æŒq á dü+yê<ëìï $qïyê&ÉT bÕbÕ\ìï+{Ï
qT+&ç $eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
ÁXÊej˚T<ë« ~«C≤Hé X¯ó<ë∆Hé ÁãVü≤à#·s¡´|üsêj·TD≤Hé ˆ
jÓ÷ yê $#ês¡j˚T<äs¡ú+ dü j·÷‹ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ 144 ˆˆ
ÁãVü≤à#·s´¡ |üsêj·TDT˝…q’ ~«E\≈£î $ì|æ+∫qyê&ÉT, á nsêúìï $#ê]+∫qyê&ÉT ≈£L&É |üse¡ T |ü<ëìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
j·TXËÃÌ‘·#·Ã¤èDTj·÷ìï‘·´+ uÛÑøÏÔj·TTø√Ô <äè&ÛÉÁe‘·' ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 145 ˆˆ
<äè&ÛÉÁe‘·T&Ó’, uÛÑøÏÔø£*Z, Á|ü‹~q+ á dü+yê<ëìï $qïyê&ÉT nìï bÕbÕ\T ‘=\–, ÁãVü≤à˝Àø£+˝À
Äq+~kÕÔ&ÉT.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq |ü]ƒ‘·y√´ eT˙wæ_Û' ˆ
ÁXÀ‘·e´XÊÃ<∏ä eT+‘·y√´ $X‚cÕÁ<ë“Vü≤àD…Ædü‡<ë ˆˆ 146 ˆˆ
n+<äTe\¢ |ü+&ç‘·T\T düs¡«Á|üj·T‘·ï+‘√ sT÷ •e`ãTTwæ dü+yê<ëìï #·<äyê*. $Hê*. eTqq+
#˚j·÷*. $X‚wæ+∫ Áu≤Vü≤àDT\øÏ~ e]ÔdüTÔ+~.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ áX¯«s¡^‘êdüT @ø±<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ11ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À áX¯«s¡^‘·˝À |ü<äø=+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ11ˆˆ
bcb
 <ë«<äXÀ-<Ûë´j·T' ` |üHÓï+&Ée n<Ûë´j·T+ 525

yê´dü^‘êø£<∏äqyéT ` yê´dü^‘êø£<∏äq+
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT |ü*ø±&ÉT
X¯èDT<Ûä«eTèwüj·Tdü‡πs« eø£å´e÷D+ düHê‘·qyéT ˆ
ø£s¡àjÓ÷>∑+ Áu≤Vü≤àD≤Hêe÷‘·´+‹ø£|òü\Á|ü<äyéT ˆˆ 1 ˆˆ
ãTTwüß˝≤sê! Ç|ü⁄&ÉT #Ó|Œü uÀj˚T ø£sà¡ jÓ÷>∑+ düHê‘·qyÓTqÆ ~. Áu≤Vü≤àDT\≈£î XÊX¯«‘·|˝üò ≤ìï#˚Ã~. $q+&ç.
Äe÷ïj·Tdæ<ä∆eTœ\+ ÁãVü≤àD≤-qTÁ|ü<ä]Ù‘·yéT ˆ
ãTTw”D≤+ X¯èD«‘ê+ |üPs¡«+ eTqTsêVü≤ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 2 ˆˆ
á ø£s¡àjÓ÷>∑eTT y˚<ädæ<ä∆eTT eT]j·TT ÁãVü≤à#˚‘· #Ó|üŒã&çq~. á ø£s¡àjÓ÷>±ìï $q>√]q ãTTwüß\≈£î
|üPs¡«eTT Á|üC≤|ü‹j·T>∑T eTqTe⁄ #ÓbÕŒ&ÉT.
düs¡«bÕ|üVü≤s¡+ |ü⁄D´+ ãTTwædü+ô|òTÆ]ïùw$‘·yéT ˆ
düe÷Væ≤‘·~ÛjÓ÷ j·T÷j·T+ X¯èDT<Ûä«+ >∑<ä‘√ eTeT ˆˆ 3 ˆˆ
düs«¡ bÕ|üV≤ü s¡eTT. |ü$Á‘·yTÓ qÆ ~, ãTTwüß\T ùd$+∫q~. á jÓ÷>∑eTT, MTs¡T kÕe<ÛëqT˝…’ H˚qT #Óù|Œ<ëìï
$q+&ç.
ø£è‘√|üqj·TH√ y˚<ëqBÛsT÷‘· ~«CÀ‘·Ôe÷'! ˆ
>∑sꓤwüºy˚T-wüºy˚T yê-uÒ› dü«dü÷Á‘√ø£Ô$<Ûëq‘·' ˆˆ 4 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ˝≤sê! Áu≤Vü≤àDT&ÉT ñ|üqj·Tq+ #˚düTø=ì, y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚j·÷*. ñ|üqj·Tq+
>∑sꓤwüºeT+˝À ø±ì, nwüºeTes¡¸+˝À ø±ì, dü÷Á‘√ø£Ô$~Û>± #˚düTø√yê*.
<äD°› #· y˚TK© dü÷Ár ø£ècÕíõq<Ûäs√ eTTì' ˆ
_Ûøå±Vü‰s√ >∑Ts¡TVæ≤‘√ Mø£åe÷D√ >∑Ts√s¡TàKyéT ˆˆ 5 ˆˆ
<ä+&É+, y˚TK\+, dü÷Á‘·+, ø£ècÕíõq+, <Ûä]+∫ Ä ñ|ü˙‘·T&ÉT eTTìeè‹Ô qqTdü]+#ê*. _Ûøå±Hêïìï
Á>∑Væ≤+#ê*. >∑Ts¡TVæ≤‘êìï ø√] ì‘·´+ >∑Ts¡TdüMT|ü+˝À ñ+≥÷, >∑Ts¡Te⁄qT #·÷dü÷Ô, n<Ûä´j·Tq+ kÕ–+#ê*.
ø±sêŒdüeTT|üM‘ês¡ú+ ì]à‘·+ ÁãVü≤àD≤ |ü⁄sê ˆ
Áu≤Vü≤àD≤Hê+ Á‹eè‘Y dü÷Á‘·+ øöX¯+ yê eÁdüÔy˚Te yê ˆˆ 6 ˆˆ
ÁãVü≤à |üPs¡«+ ñ|üM‘·+ø√dü+ ø±sêŒkÕìï (|ü‹ìÔ ) ì]à+#ê&ÉT. Áu≤Vü≤àDT\ øÏ~ eT÷&ÉT es¡d\ü T+≥T+~.
ø±sêŒdü+ \_Û+#·q|ü⁄&ÉT ≈£îX¯\‘√ ø±ì, eÁdüÔ+‘√ ø±ì @s¡Œs¡#·Tø√yê*.
dü<√|üMr #Ó’e kÕ´‘Y dü<ë ã<ä∆•UÀ ~«»' ˆ
nq´<∏ë j·T‘·ÿè‘·+ ø£s¡à ‘·<䓤e‘·´j·T<∏ëø£è‘·yéT ˆˆ 7 ˆˆ
526 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
~«E&Ó|ü&ÉT j·TCÀ„|üM‘êìï <Ûä]+#˚ ñ+&Ü*. nfÒ¢ •KqT <Ûä]+#ê*. •U≤j·TCÀ„|üM‘ê\T˝Òø£ #˚dæq
ø£s¡à $<ÛäT´ø£ÔÁ|üø±s¡eTT #˚dæq{Ϻ~ ø±<äT.
eùd<ä$ø£è‘·+ yêdü' ø±sêŒdü+ yê ø£cÕj·Tø£yéT ˆ
‘·<˚e |ü]<Ûë˙j·T+ X¯óø£¢eT∫äÁ<äeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 8 ˆˆ
nfÒ¢ $ø±s¡+#Ó+<äì (Js¡í+`<ä>∑∆+ø±ì), eÁdüÔ+ <Ûä]+#ê*. n~ ‘Ó\¢ì~, ∫\T¢\T |ü&Éì~, ñ‘·ÔeTyÓTÆq~
ø±yê*.
ñ‘·Ôs¡+ ‘·T düe÷U≤´‘·+ yêdü' ø£ècÕíõq+ X¯óuÛÑyéT ˆ
nuÛ≤y˚ ~e´eTõq+ sös¡e+ yê $BÛj·T‘˚ ˆˆ 9 ˆˆ
ñ‘·ÔØj·T+ø=s¡≈£î ø£ècÕíõq+ ñ‘·ÔeT+. n~ <=s¡ø£q|ü⁄&ÉT s¡Ts¡TeTè>∑#·s¡à+ø±ì, >∑»#·s¡à+ ø±ì, yê´Á|òüT
#·s¡à+ ø±ì (eTs=ø£ ÁX‚wü˜yÓTÆq #·s¡à+) <Ûä]+#· e#·TÃqT.
ñ<ä∆è‘·´ <äøÏåD+ u≤VüQ+ düy˚´ u≤Vü≤Ö düeT]Œ‘·yéT ˆ
ñ|üM‘·+ uÛÑy˚ìï‘·´+ ìM‘·+ ø£+sƒ¡ dü»®H˚ ˆˆ 10 ˆˆ
<äøDåÏ uÛTÑ »+ m‹Ô, düe´u≤VüQe⁄ô|’ j·TCÀ„|Mü ‘·+ m\¢|⁄ü &ÉT ñ+#·Tø√e˝…qT. yÓT&É˝À Vü‰s¡+e˝… y˚døæ =qï#√
ìM‘· eT+{≤s¡T.
düe´u≤VüQ+ düeTT<ä∆è‘·´ <äøÏåDÒ ‘·T <Ûäè‘·+ ~«C≤' ˆ
ÁbÕNHêM‘·$T‘·T´ø£Ô+ |æÁ‘˚´ ø£s¡àDÏ jÓ÷»j˚T‘Y ˆˆ11 ˆˆ
m&ÉeT #˚‹HÓ‹Ô ≈£î&ç#˚‹ô|’ j·TCÀ„|üM‘·+ ñ+#·Tø=qï#√ ÁbÕNHêM‘· eT+{≤s¡T. Ç~ |æ‘·èø£s¡à˝À
#˚j·Te\dæq~.
n>∑ï´>±πs >∑yê+ >√ùw˜ ôVAy˚T »ù|´ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
kÕ«<Ûë´j˚T uÛÀ»H˚ ì‘·´+ Áu≤Vü≤àD≤Hêxà düìï<ÛÍ ˆˆ 12 ˆˆ
ñbÕdüH˚ >∑Ts¡÷D≤xà dü+<Ûä´jÓ÷' kÕ<ÛäTdüvZy˚T ˆ
ñ|üMr uÛÑy˚ìï‘·´+ $~Ûπswü düHê‘·q' ˆˆ 13 ˆˆ
n–ï`>√XÊ\˝À¢, ôVAeT+˝À, »|üø£s¡à˝À, kÕ«<Ûë´j·T+˝À, uÛÀ»q düeTj·T+˝À, Áu≤Vü≤àDT\
düìï<Ûëq+˝À, >∑Ts¡÷bÕdüq˝À, ¬s+&ÉT dü+<Ûä´˝À¢, kÕ<ÛäTkÕ+>∑‘·´+˝À m\¢|ü⁄&ÉT ñ|üM‹>±H˚ ñ+&Ü*. Ç~
düHê‘·q$~Û.
eTÚ+J Á‹eè‘Y düe÷ X¯¢øå±í ø±sê´ $Á|üdü´ y˚TK˝≤ ˆ
eTTx±®uÛ≤y˚ ≈£îX‚HêVüQÁs¡Z+~ÛHÓ’πøq yê Á‹_Û' ˆˆ 14 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 527

eTÚ+õì ÁuVü≤à#ê]øÏ j·TCÀ„|üM‘·+e˝… eT÷&ÉT es¡Tdü\T>± düeT+>± eTè<äTe⁄>± @s¡Œs¡#ê*.

eTT+»‘·èD+ <=s¡ø£q|ü⁄&ÉT <äs¡“¤˝À ˇø£{Ï ˝Ò<ë eT÷&ÉT Á>∑+<∏äT\‘√ #˚j·Te˝…qT.
<Ûës¡j˚T‘Y u…’\«bÕ˝≤XÖ <äDÖ¶ πøXÊìÔπø ~«»' ˆ
j·TC≤„s¡Ωeèø£å»+ yê-<∏äÛ kÂeT´eTÁeDy˚Te #· ˆˆ 15 ˆˆ
nfÒ¢ e÷πs&ÉT ø±ì, yÓ÷<äT>∑ ø±ì <ä+&Üìï ~«E&ÉT πøXÊ+‘· |üs¡´+‘·+ <Ûä]+#ê*. _\« ` bÕ˝≤XÊ\T
<=s¡ø£q|ü⁄&ÉT j·TC≤„s¡ΩyÓTÆq eèø£å+ <ä+&Üìï #·ø£ÿì, düT&ÉT\T ∫ÛÁ<ë\T ˝Òì <ä+&Üìï <Ûä]+#ê*.
kÕj·T+ ÁbÕ‘·]›«»dü‡+<Ûë´eTTbÕd”‘· düe÷Væ≤‘·' ˆ
ø±e÷˝À¢uÛ≤‘Y uÛÑj·÷H√àVü‰‘Y ‘·´πøÔq |ü‹‘√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
~«E&ÉT kÕe<ÛëqeTqdüTÿ&Ó’, ÁbÕ‘·kÕ‡j·T+ dü+<Ûä´˝À¢, dü+<Ûë´e+<äq+ Ä#·]+#ê*. ø±eT, ˝ÀuÛÑ,
uÛÑj·T, yÓ÷Vü‰\e\¢ dü+<Ûë´e+<äq+ $&çùdÔ |ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
n–ïø±s¡´+ ‘·‘·' ≈£îsê´‘ê‡j·T+ ÁbÕ‘·' Á|üdüqïBÛ' ˆ
kÕï‘ê« düqÔs¡Œj˚T<˚›yêqèw”Hé |æ‘·è>∑D≤+düÔ<∏ë ˆˆ 17 ˆˆ
‘·sê«‘· ÁbÕ‘·kÕ‡j·T+ø±˝≤˝À¢ Á|üdüqï∫‘·Ô+‘√ n–ïø±s¡´e÷#·]+#ê*. kÕïq+ #˚dæ, <˚eãTTwæ
|æ‘·è>∑D≤\qT ‘·è|æÔ|üs¡#ê*.
<˚e‘êuÛÑ´s¡Ãq+ ≈£îsê´‘Y |ü⁄ôw’Œ' |üÁ‘˚D yê+ãT_Û' ˆ
n_Ûyê<äqo\kÕ‡´ìï‘·´+ eè<˚∆wüß <Ûäs¡à‘·' ˆˆ 18 ˆˆ
|ü⁄wüŒ |üÁ‘· »˝≤\‘√ <˚e‘·\qT |üPõ+#ê*. <ÛäsêàqT>∑TD+>± ì‘·´+ eè<äT∆\≈£î n_Ûyê<ä+ #˚j·÷*.
nkÕeVü≤+ uÛÀ Hêy˚T‹ düeT´ø˘ Á|üD‹|üPs¡«ø£yéT ˆ
Äj·TTsês√>∑´dæ<ä∆´s¡ú+ ‘·+Á<ë~|ü]e]®‘·' ˆˆ 19 ˆˆ
k˛eT]‘·q+ $&É∫ nk nVü≤+ uÛÀ' n+≥÷ HêyÓ÷#êÃs¡D |üPs¡«ø£+>∑ u≤>± e+– Äj·TTsês√>∑´
dæ~∆ø√dü+ qeTdüÿ]+#ê*.
Äj·TTcÕàq“¤e kÂy˚T´‹ yê#√´ $Áb˛-_Ûyê<äH˚ ˆ
nø±s¡XÊÃdü´ HêyÓ÷ï-H˚Ô yê#·´' |üPsê«ø£ås¡' |ü⁄¢‘·' ˆˆ 20 ˆˆ
Äj·TTcÕàHé uÛÑe kÂeT´! nì n_Ûyê<ä+ #˚dæqyêìøÏ ~«E&ÉT Á|ü‘·´_Ûyê<ä+ #˚j·÷*. ù|s¡T ∫es¡, ˝Ò<ë
yêø£´+ ∫e] n#·TÃø£+fÒ yÓTT<ä≥ ñqï n#·TÃqT |ü⁄¢‘·+>± |ü\ø±*.
q ≈£îsê´<√´-_Ûyê<ädü´ ~«»' Á|ü‘·´_Ûyê<äqyéT ˆ
Hê_Ûyê<ä´dü‡ $<äTcÕ j·T<∏ë X¯SÁ<ädüÔ<∏Ó’e dü' ˆˆ 21 ˆˆ
528 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
qeTdüÿ]+∫q ‘·sê«‘· Á|ü‹qeTkÕÿs¡+ #˚j·TìyêìøÏ eT∞fl $<ë«+düT&ÉT n_Ûyê<ä+ #˚j·Tsê<äT.
Á|ü‘·´_Ûyê<ä+ #˚j·Tìyê&ÉT X¯SÁ<ädüeTT &Ée⁄‘ê&ÉT.
e´‘·´düÔbÕDÏHê ø±s¡´+ ñ|üdüÁvZVü≤D+ >∑Ts√' ˆ
düy˚´q düe´' ÁdüŒwüºy√´ <äøÏåDÒq ‘·T <äøÏåD' ˆˆ 22 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄≈£î n_Ûyê<ä+ #˚ùd|ü&ÉT e´‘·´düÔ bÕDÏjÓÆT #˚j·÷*. nq>± m&ÉeT #˚‹‘√ m&ÉeTbÕ<ëìï
≈£î&ç#˚‹‘√ ≈£î&çbÕ<ëìï ‘êø±*.
˝ÖøÏø£+ yÓ’~ø£+ #ê|æ ‘·<∏ë--<Ûë´‹àø£ y˚Te yê ˆ
Ä<äB‘· j·T‘√ C≤„q+ ‘·+ |üPs¡«eT_Ûyê<äj˚T‘Y ˆˆ 23 ˆˆ
á |ü<ä∆‹ ˝ÖøÏø£, yÓ’~ø£, Ä<Ûë´‹àø±˝À¢ düe÷qy˚T. me]qT+&ç C≤„Hêìï bı+<äT‘êyÓ÷ yê]øÏ eTT+<äT
qeTdüÿ]+#ê*.
H√<äø£+ <Ûës¡j˚T‘Y uÛ…’ø£å+ |ü⁄cÕŒDÏ dü$T<ÛädüÔ<∏ë ˆ
@e+ $<Ûëì #êHê´ì q <Ó’yê<˚´wüß ø£s¡àdüT ˆˆ 24 ˆˆ
<˚e|üP»˝À, _Ûø£å˝À \_Û+∫q »\, |ü⁄wüŒ, dü$T<Ûä\T Ç‘·s¡ |ü<ësêú\qT Á>∑Væ≤+#·sê<äT.
Áu≤Vü≤àD+ ≈£îX¯\+ |üè#˚ä‘Y ø£åÁ‘·ã+<ÛäTeTHêeTj·TyéT ˆ
yÓ’X¯´+ πøåeT+ düe÷>∑eT´ X¯SÁ<äe÷s√>∑´y˚Te ‘·T ˆˆ 25 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT ø£*dæq|ü⁄&ÉT ≈£îX¯˝≤ìï, ø£Áå ‹j·TT&ÉT ø£q|ü&qç |ü⁄&ÉT nHêeTj·T+, yÓX’ ó¯ ´ì øπ eå ÷ìï, X¯SÁ<äTì
Äs√>±´ìï >∑÷]Ã Á|ü•ï+#ê*.
ñbÕ<Ûë´j·T' |æ‘ê CÒ´c˛˜ ÁuÛ≤‘ê #Ó’e eTV”≤|ü‹' ˆ
e÷‘·T\X¯Ù«X¯ós¡ÁkÕÔ‘ê e÷‘êeTVü≤|æ‘êeTVü≤Ö ˆˆ 26 ˆˆ
es¡íCÒ´wü˜' |æ‘·èe´X¯Ã |ü⁄+k˛-Á‘· >∑Ts¡e' düàè‘ê' ˆ
e÷‘ê e÷‘êeTV”≤ >∑TØ« |æ‘·Tsêà‘·TX¯Ã k˛<äsê' ˆ
X¯«ÁX¯S' |æ‘êeTV”≤ CÒ´cÕ˜ <ÛëÁr #· >∑Ts¡e' ÁdæÔj·T' ˆˆ 27 ˆˆ
Ç‘·T´ø√Ô >∑Ts¡Tes√Z-j·T+ e÷‘·è‘·' |æ‘·è‘√ ~«C≤' ˆ
nqTes¡Ôqy˚T‘˚cÕ+ eTH√yêø±ÿj·Tø£s¡à_Û' ˆˆ 28 ˆˆ
ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT, ‘·+Á&ç, CÒ´wü˜ÁuÛ≤‘·, sêE, y˚Tqe÷eT, ø£q´ ì∫Ãq e÷eT, s¡ø£å≈£î&ÉT, ‘·*¢ ‘·+Á&ç,
‘·+Á&ç ‘·+Á&ç, ‘·qø£+fÒ ñ‘·ÔeTyÓTÆqyê&ÉT. ô|<ä‘·+Á&ç, |æq‘·+Á&ç, M]ì >∑Ts¡Te⁄\+{≤s¡T. ‘·*¢, ‘·*¢ ‘·*¢,
>∑Ts¡T|ü‹ï, ‘·*¢jÓTTø£ÿ, ‘·+Á&çjÓTTø£ÿ #Ó˝…¢fi¯ófl nø£ÿ\T, n‘·Ô>±s¡T, Hêj·TqeTà, ô|<ä›ø£ÿ, b˛wæ+∫q Ád”Ô Ms¡T ≈£L&É
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 529

>∑Ts¡Te⁄˝Ò. á $<Û+ä >± ‘·*‘¢ s· |¡ ⁄ü >∑Ts¡Te⁄\T, ‘·+Á&ç‘s· |¡ ⁄ü >∑Ts¡Te⁄\T #Ó|Œü ã&ܶsT¡ . M]ì eTH√yêø±ÿj·Tø£sà¡ \‘√
nqTdü]+#ê*.
>∑Ts¡T+ <äècÕº« düeTT‹Ôùw˜<ä_Ûyê<ä´ ø£è‘ê+»*' ˆ
HÓ’‘Ó’s¡T|ü$X‚‘Y kÕs¡∆+ $e<˚Hêï‘·àø±s¡D≤‘Y ˆˆ 29 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄qT #·÷&É>±H˚ ˝Ò∫, #˚‘·T\T CÀ&ç+∫, $~ÛÁ|üø±s¡+ qeTdüÿ]+#·e˝…qT. M]‘√ ø£*dæ ˇπø
Ädüq+ô|’ ≈£Ls√Ã≈£L&É<äT. ‘·q ø=s¡≈£îø±ì, Áã‘·T≈£î‘Ós¡Te⁄ø√dü+ø±ì >∑Ts¡Te⁄‘√ yê~+#·sê<äT.
J$‘ês¡úeT|æ <˚«cÕ‘Y >∑Ts¡T_Û¬s’ïe uÛ≤wüDyéT ˆ
ñ~‘√-|æ >∑TD…Æs¡HÓ’´s¡TZs¡T<˚«w” |ü‘·‘·´<Ûä' ˆˆ 30 ˆˆ
J$‘ês¡úyÓTÆHê >∑Ts¡Te⁄‘√ <˚«wü+ ø£*Z uÛ≤wæ+|ü≈£L&É<äT. Ç‘·s¡ >∑TD≤˝…ìï ñHêï >∑Ts¡T<˚«wæ
n<Ûä'|ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
>∑Ts¡÷D≤eT|æ düπs«cÕ+ |üPC≤´' |üxà $X‚wü‘·' ˆ
‘˚cÕe÷<ë´ÁdüÔj·TÁX‚ÙcÕ˜ùdÔcÕ+ e÷‘ê düT|üPõ‘ê ˆˆ 31 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄\+<ä]˝À nsTT<äT>∑Ts¡T eTTK´+>± |üPE´\T. yê]˝À yÓTT<ä{Ï eTT>∑TZs¡T ÁX‚wüߘ\T. yê]˝ÀqT
‘·*¢ ñ‘·ÔeT >∑Ts¡Te⁄.
jÓ÷ uÛ≤ej·T‹ j·÷ dü÷‘˚ j˚Tq $<√´|ü~X¯´‘˚ ˆ
CÒc˛˜ ÁuÛ≤‘ê #· uÛÑsêÔ #· |üx˒Ñ˚ >∑Ts¡e' düàè‘ê' ˆˆ 32 ˆˆ
Ä‘·àqdü‡s¡«j·T‘˚ïq ÁbÕD‘ê´π>q yê |ü⁄q' ˆ
|üP»˙j·÷ $X‚ùwD |ü+#Ó’‘˚ uÛÑ÷‹$T#·Ã¤‘ê ˆˆ 33 ˆˆ
ø£qï‘·+Á&ç, ø£qï‘·*¢, $<ä´qT|ü<˚•+∫q yês¡T, CÒ´wü˜ÁuÛ≤‘·, uÛÑs¡Ô á nsTT<äT>∑Ts¡T >∑Ts¡Te⁄\T. M]ì
nìï $<Ûë\ ÁbÕD≤˝§&ç¶ nsTTHê n_Ûeè~∆ ø√πsyê&ÉT $X‚wü+>± |üPõ+#ê*.
j·÷e‹Œ‘ê #· e÷‘ê #· <ë«y˚‘Í ì]«ø±]DÖ ˆ
‘êe‘·‡s¡«+ |ü]‘·´»´ |ü⁄Á‘·kÕ‡´‘·Ô‘·Œsêj·TD' ˆˆ 34 ˆˆ
‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ì]«ø±s¡T˝…’, Ä‘·à<Ûë´qeT>∑Tï˝…’ ñqï+‘· es¡≈£î |ü⁄Á‘·T\T n˙ï $&ç∫ yê]ì ø£ìô|≥Tºø=ì
ñ+&Ü*.
|æ‘ê e÷‘ê #· düTÁ|”‘Í kÕ´‘ê+ |ü⁄Á‘·>∑TD…Æs¡´~ ˆ
dü |ü⁄Á‘·dü‡ø£\+ <Ûäs¡àe÷|ü⁄ïj·÷‘˚Ôq ø£s¡àD≤ ˆˆ 35 ˆˆ
‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T |ü⁄Á‘·Tì >∑TD≤\‘√ ‘·è|æ#Ô +Ó ~q|ü⁄&ÉT Ä |ü⁄Á‘·T&ÉT ‘·q dü‘ÿ· s¡à#˚‘· düø\£ <Ûsä êà\T bı+<äT‘ê&ÉT.
530 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
HêdæÔ e÷‘·èdüeT+ <Ó’e+ HêdæÔ |æÁ‘ê düyÓ÷ >∑Ts¡T' ˆ
‘·jÓ÷' Á|ü‘·T´|üø±s√-|æ q ø£<∏ä+#·q $<ä´‘˚ ˆˆ 36 ˆˆ
‘·*¢‘√ düe÷qyÓTÆq <Ó’e+, ‘·+Á&ç‘√ düe÷qyÓTÆq >∑Ts¡T&ÉT ˝Ò&ÉT. m+‘· ø£wüº|ü&çHê yê]øÏ Á|ü‘·T´|üø±s¡+
#˚j·T˝ÒeTT.
‘·jÓ÷]ï‘·´+ Á|æj·T+ ≈£îsê´‘·ÿs¡àD≤ eTqkÕ –sê ˆ
q ‘êuÛ≤´eTqqTC≤„‘√ <Ûäs¡àeTq´+ düe÷#·πs‘Y ˆˆ 37 ˆˆ
‘·*¢<ä+Á&ÉT\¬ø|ü⁄&ÉT Á‹ø£s¡DX¯ó~∆>± Á|æj·÷H˚ï Ä#·]+#ê*. yê] nqTeT‹ ˝Òì<˚ Ç‘·s¡ <Ûäsêà\T
Ä#·]+#·sê<äT.
es¡®sTT‘ê« eTTøÏÔ|òü\+ ì‘·´+ HÓ’$T‹Ôø£+ ‘·<∏ë ˆ
<Ûäs¡àkÕs¡dü‡eTT~›wüº' Áù|‘ê´qqÔ|òü\Á|ü<ä' ˆˆ 38 ˆˆ
yÓ÷ø£|å \üò + ì‘·´HÓ$’ T‹Ôø$£ wüj÷· ˝À¢ á ìj·TeT+ e]Ô+#·<Tä . Ç~j˚T <Ûsä à¡ kÕs¡eTT, á <Ûsä à¡ y˚T eTs¡D+Ï ∫q
|æeTà≥ nq+‘·|òü˝≤\qT ÇdüTÔ+~.
düeT´>±sê<Ûä´ eø±Ôs¡+ $düèwüºdüÔ<äqT»„j·÷ ˆ
•c˛´ $<ë´|òü\+ uÛÑT+πøÔ Áù|‘·´ #ê|ü<ä´‘˚ ~$ ˆˆ 39 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄qT u≤>± Äsê~Û+∫, Äj·Tq Ä»„‘√ yÓ[flq •wüß´&ÉT ÇVü≤+˝À $<ë´|ò˝ü ≤ìï, |üs+¡ ˝À <Ûsä à¡ |ò˝ü ≤ìï
nqTuÛÑ$kÕÔ&ÉT.
jÓ÷ ÁuÛ≤‘·s¡+ |æ‘·èdüeT+ CÒ´wü˜+ eT÷s√â-eeTq´‘˚ ˆ
‘˚q <√ùwD dü Áù|‘·´ ìs¡j·T+ |òüTÀs¡eTè#·Ã¤‹ ˆˆ 40 ˆˆ
‘·+Á&ç‘√ düe÷qT&ÉsTTq nqï>±]ì @ eT÷s¡Tâ&ÉsTT‘˚ nee÷ìkÕÔ&√ n{Ϻ eT÷s¡Tâ&ÉT Ä <√wüeTTe\q
eTs¡DÏ+∫q |æeTà≥ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq qs¡ø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
|ü⁄+kÕ es¡Ôàì$ùwºq |üPCÀ´ uÛÑsêÔ ‘·T düs¡«<ë ˆ
j·÷‹ <ë‘·] ˝Àπø-dæàHé ñ|üø±sê~∆ >ös¡eyéT ˆˆ 41 ˆˆ
düHêàsêZqïqTdü]+#˚yê&ÉT ‘·qqT uÛÑ]+∫ b˛wæ+∫qyêDÏí düs¡«<ë |üPõ+#ê*. ñ|üø±s¡+ #˚dæq <ë‘·
n~Ûø£>ös¡yêìøÏ jÓ÷>∑T´&ÉT.
j˚T qsê uÛÑs¡Ôè|æD≤¶s¡ú+ kÕ«Hé ÁbÕD≤Hé dü+‘·´»ìÔ Væ≤ ˆ
‘˚cÕeT<∏ëø£åj·÷+˝À¢ø±Hé Áb˛yê#· uÛÑ>∑yêHé eTqT' ˆˆ 42 ˆˆ
‘êqT bı+~q Áã‘·T≈£î ‘ÓsT¡ e⁄q≈£î Á|ü‘T· ´|üø±s¡+>± ÁbÕD≤\]Œ+∫q yês¡T nø£j å T· ˝Àø±\T bı+<äT‘ês¡ì
|üPE´&É>∑T eTqTe⁄ #Ó|æŒHê&ÉT.
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 531

e÷‘·T˝≤+X¯Ã |æ‘·èyê´+X¯Ã X¯«X¯ósêqè‹«CÀ >∑Ts¡÷Hé ˆ

nkÕeVü≤$T‹ Áã÷j·TT' Á|ü‘·T´‘êúj·T j·TMj·Tdü' ˆˆ 43 ˆˆ
y˚Tqe÷eT\T, |æq‘·+Á&ÉT\T, e÷eT\T, ãTT‹«E\T e∫Ãq|ü⁄&ÉT m<äTπs– nk nVü≤+ n_Ûyê<äj˚T
n+≥÷ ∫qï yêfi¯ófl |ü\ø£]+#ê*.
nyê#√´ BøÏå‘√ Hêe÷ï j·TMj·÷q|æ jÓ÷ uÛÑy˚‘Y ˆ
uÛÀ uÛÑe‘·÷Œs¡«ø£+ ‘˚«qeT_ÛuÛ≤ùw‘· <Ûäs¡à$‘Y ˆˆ 44 ˆˆ
‘·qø£Hêï ej·TdüT˝À ∫qïyê¬s’Hê Bø£å˝À ñqï|ü⁄&ÉT ù|s¡T‘√ |æ\Te≈£L&É<äT. <Ûäs¡àE„&ÉT ªnj·÷´, ‘·eTs¡Tµ
nì e÷{≤¢&Ü*.
n_Ûyê<ä´X¯Ã |üP»´X¯Ã •s¡kÕ e+<ä´ @e #· ˆ
Áu≤Vü≤àD' ø£åÁ‹j·÷<Ó’´X¯Ã Áoø±yÓTÆkÕ‡<äs¡+ dü<ë ˆˆ 45 ˆˆ
dü+|ü<ä\T ø√πs ø£åÁ‹j·TT\T ì‘·´+ Ä<äs¡+‘√ Áu≤Vü≤àDT\≈£î |üPC≤ qeTkÕÿsê\T ø±$+#ê*.
Hê_Ûyê<ë´düTÔ $Áù|D ø£åÁ‹j·÷<ë´' ø£<∏ä+#·q ˆ
C≤„qø£s¡à>∑TD√ù|‘ê j·T<ä´ù|´‘˚ ãVüQÁX¯ó‘ê' ˆˆ 46 ˆˆ
C≤„q, >∑TD, ø£s¡à\Tø£*Z ãVüQXÊÁkÕÔ<Ûä´j·Tq|üs¡T˝…’Hê n{Ϻ ø£åÁ‹j·÷<äT\≈£î Áu≤Vü≤àDT&ÉT n_Ûyê<ä+
#˚j·Tsê<äT.
Áu≤Vü≤àDdü‡s¡«esêíHê+ dü«dæÔ ≈£îsê´~‹ dæú‹' ˆ
düeπsíwüß düesêíHê+ ø±s¡´y˚Tyê_Ûyê<äqyéT ˆˆ 47 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT nìï esêí\yê]øÏ X¯óuÛ≤ìï ø£*ZkÕÔ&Éqï~ edüTÔ dæú‹. dües¡Tí\T dües¡Tí\≈£î qeTkÕÿs¡+
#˚j·Te#·TÃ.
>∑Ts¡Ts¡–ï]›«C≤rHê+ esêíHê+ Áu≤Vü≤àD√ >∑Ts¡T' ˆ
|ü‹πsø√ >∑Ts¡T' Ád”ÔD≤+ düs¡«Á‘êuÛ≤´>∑‘√ >∑Ts¡T' ˆˆ48 ˆˆ
~«E\≈£î n–ï >∑Ts¡Te⁄. esêí˝À¢ Áu≤Vü≤àDT&ÉT >∑Ts¡Te⁄. Ád”Ô\≈£î |ü‹j˚T >∑Ts¡Te⁄. nuÛ≤´>∑‘·T&ÉT n+<ä]øÏ
>∑Ts¡Tee⁄‘ê&ÉT.
$<ë´ ø£s¡à ejÓ÷ ã+<ÛäT]«‘·Ô+ uÛÑe‹ |üxÃeTyéT ˆ
e÷q´kÕúHêì |üx±ÃVüQ' |üPs¡«+ |üPs¡«+ >∑Ts¡÷‘·Ôsê‘Y ˆˆ 49 ˆˆ
$<ä´, ø£s¡à, ej·TdüT‡, ã+<ÛäT‘·«+, <Ûäq+ á nsTT<äT |üP»´kÕúHê\T. Mì˝À |üPs¡«|üPs¡«+ ÁX‚wü˜yÓTÆq~.
|üx±ÃHê+ Á‹wüß eπsíwüß uÛÑ÷j·÷+dæ ã\eìÔ #· ˆ
j·TÁ‘· düT´' k˛-Á‘· e÷Hês¡Ω' X¯SÁ<√-|æ <äX¯MT+ >∑‘·' ˆˆ 50 ˆˆ
532 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Á‘Ó’e]í≈£î˝À¢ á nsTT<äT $TøÏÿ* ã©j·÷\T. Ç$ ñqïyê&ÉT |üPE´&Ée⁄‘ê&ÉT. á nsTT<äT >∑TD≤\Tqï
X¯SÁ<äT&ÉT |ü<˚+&É¢ u≤\T&Ó’Hê |üPC≤s¡TΩ&˚ ne⁄‘ê&ÉT.
|ü+<∏ë <˚jÓ÷ Áu≤Vü≤àD≤j·T ÁdæÔjÓÆT sêCÒ„ Vü≤´#·≈£åîùw ˆ
eè<ë∆j·T uÛ≤s¡uÛÑT>±ïj·T s√–DÒ <äTs¡“˝≤j·T #· ˆˆ 51 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT, Ád”,Ô sêE, n+<ÛTä &ÉT, eè<äT&∆ TÉ , ãs¡Te⁄ yÓ÷düTqÔ ïyê&ÉT, s√–, ã\V”≤qT&ÉT m<äTs¡T|ü&qç |ü⁄&ÉT
Á|üø£ÿ≈£î ‘=\– <ë] $&ÉTee˝…qT.
_Ûøå±e÷Vü≤è‘·´ •cÕºHê+ >∑èùV≤uÛÑ´' Á|üj·T‘√-q«Vü≤yéT ˆ
ìy˚<ä´ >∑Ts¡y˚-oïj·÷‘Y yê>∑´‘·düÔ<äqT»„j·÷ ˆˆ 52 ˆˆ
ÁãVü≤à#ê] •wüߺ\ >∑èVü‰\qT+&ç Á|ü‹~q+ ÁX¯<ä∆‘√ _Ûø£å‘Ó∫Ã, >∑Ts¡Te⁄≈£î ìy˚~+∫, n‘·ì nqT»„‘√
eTÚq+>± uÛÑTõ+#ê*.
uÛÑe‘·÷Œs¡«+ #·πs<Ó“¤Ìø£å´+ ñ|ü˙‘√ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
uÛÑeqà<Ûä´qTÔ sê»H√´ yÓ’X¯´düTÔ uÛÑe<äT‘·Ôs¡yéT ˆˆ 53 ˆˆ
ñ|ü˙‘·T&Ó’q ~«E&ÉT uÛÑe‘Y X¯u≤›ìï yÓTT<ä≥ #Ó|æŒ _Ûøå±#·s¡D+ #˚j·÷*. sêE\T uÛÑe#·Ã¤u≤›ìï eT<Ûä´˝À,
yÓ’X¯ó´\T ∫es¡ yê&Ü*.
e÷‘·s¡+ yê dü«kÕs¡+ yê e÷‘·Tsê« uÛÑ–˙+ ìC≤yéT ˆ
_Ûπøå‘· _Ûøå±+ Á|ü<∏äeT+ j·÷ #Ó’e+ q $e÷qj˚T‘Y ˆˆ 54 ˆˆ
‘·*¢, |æq‘·*¢, k˛<ä], ‘·qqee÷ì+#·ì Ád”Ô M]e<ä› ñ|üqj·Tq+˝À yÓTT<ä≥ _Ûø£åHê#·]+#ê*.
düC≤rj·T>∑èùV≤ kÕs¡«e]íø£y˚Te yê ˆ
uÛ…’ø£å´dü´ #·s¡D+ Áb˛ø£Ô+ |ü‹‘ê~wüß e]®‘·yéT ˆˆ 55 ˆˆ
düC≤rj·TT\ >∑èVü‰˝À¢, ‘·eTø£+f… ñqï‘·es¡Z+ yê] Ç+&É¢˝À, n+<ä]qT+&ç _Ûøå±≥q+ #˚j·Te#·TÃ.
|ü‹‘·T\e<ä› _Ûø£å q&ÉT>∑sê<äT.
y˚<äj·TC…„Ìs¡V”≤HêHê+ Á|üX¯kÕÔHê+ dü«ø£s¡àdüT ˆ
ÁãVü≤à#êsê´Vü≤πs<Ó“¤Ìø£å+ >∑èùV≤uÛÑ´' Á|üj·T‘√-q«Vü≤yéT ˆˆ 56 ˆˆ
y˚<ë\T, j·TC≤„\T ˝À|æ+#·ì#√≥ dü«ø£sêà#·sD¡ ˝À ÁX‚wßü ˝˜ q’… yê] Ç+&É˝¢ À Á|ü‹~q+ Á|üjT· ‘·ï|üPs¡«ø£+>±
_Ûøå±≥q+ #˚j·÷*.
>∑Ts√' ≈£î˝Ò q _Ûπøå‘· q C≤„‹≈£î\ã+<ÛäTwüß ˆ
n˝≤uÛÒ ‘·«q´π>Vü‰Hê+ |üPs¡«+ |üPs¡«+ $es¡®j˚T‘Y ˆˆ 57 ˆˆ
 |üHïÓ +&Ée n<Ûë´j·T+ 533

düs¡«+ yê $#·πsÁ<ëZeT+ |üPs√«ø±ÔHêeTdüeT“¤y˚Ò ˆ

ìj·TeT´ Á|üj·T‘√ yê#·+ ~X¯düÔ«qe˝Àø£j·THé ˆˆ 58 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄\ >∑èVü‰˝À¢, C≤„‘T· \T, ã+<ÛTä e⁄\ Ç+&É˝¢ À _Ûø±å ≥q #˚jT· sê<äT. Ç‘·sT¡ \ Ç+&É˝¢ À _Ûø<å£ =s¡øq£ |ü⁄&ÉT
>∑Ts¡T, C≤„‘T· \qT e<ä* ã+<ÛTä e⁄\ Ç+&É˝¢ À Ä#·]+|üe#·TÃqT. Çìï #√≥¢ <=s¡øq£ |ü⁄&ÉT yê≈£îÿqT ìj·T+Á‹+#·Tø=ì
~≈£îÿ\T #·÷&Éø£ Á>±eTeT+‘ê dü+#·]+#· e#·TÃqT.
düe÷Vü≤è‘·´ ‘·T ‘·<Ó“¤Ìø£å+ j·÷e<äs¡úeTe÷j·Tj·÷ ˆ
uÛÑTx°®‘· Á|üj·T‘√ ì‘·´+ yê>∑´‘√-qq´e÷qdü' ˆˆ 59 ˆˆ
uÛ…’πøå´D es¡Ôj˚Tìï‘·´+ HÓ’ø±HêïB uÛÑy˚‘Y Áer ˆ
uÛ…’πøå´D Áe‹H√ eè‹Ô' ñ|üyêdüdüe÷ düàè‘ê ˆˆ 60 ˆˆ
‘·qø£edüs¡eTTqï+‘·es¡≈£î ìwüÿ|ü≥+>± _Ûø£å dü+bÕ~+#·Tø=ì eTÚq+>± kÕe<Ûëq+‘√ $qj·Te+‘·T&Ó’
uÛÑTõ+#ê*. Á|ü‹~q+ _Ûøå±qï+‘√ J$+#ê*. ø±ì Á|ü‹s√E ˇπø nHêïìï ˇø£]+{Ï˝ÀH˚ uÛÑTõ+#·≈£L&É<äT.
_Ûøå±qïuÛÀ»qeè‹Ô ñ|üyêdü+‘√ düe÷qyÓTÆq<äì nq>± |ü$Á‘·yÓTÆq<äì #Ó|üŒã&ç+~.
|üP»j˚T<äX¯q+ ì‘·´+ n<ë´#ÓÃÌ‘·<ä≈£î‘·‡j·THé ˆ
<äècÕº« Vü≤èùw´‘Y Á|üd”<˚#·Ã Á|ü‹q+<˚#·Ã düs¡«X¯' ˆˆ 61 ˆˆ
nHês√>∑´eTHêj·TTwü´eTdü«s¡Z´+ #ê‹uÛÀ»qyéT ˆ
n|ü⁄D´+ ˝Àø£$~«wüº+ ‘·kÕà‘·Ô‘·Œ]es¡®j˚T‘Y ˆˆ 62 ˆˆ
nHêïHÓï\¢|ü⁄&ÉT |üPõ+#ê*. ì+~+#·≈£L&É<äT. nHêïìï #·÷∫ dü+‘√wæ+#ê*. Á|üdüqTï&ÉT ø±yê*.
Á‹ø£s¡D≤\‘√ n_Ûq+~+#ê*. n‹uÛÀ»q+ nHês√>∑´+, nHêj·TTwü´+, ndü«s¡Z ø±s¡DeTe⁄‘·T+~. n‹uÛÀ»q+
|ü⁄D´<ä÷s¡+, ˝À≈£î\T <˚«wæ+#˚~. n+<äTe\¢ n‹uÛÀ»q+ $&ÉTe‘·–q~.
ÁbÕvóàUÀ-Hêïì uÛÑTx°®‘· dü÷sê´_ÛeTTK @e yê ˆ
Hê<ë´<äT<ävàUÀ ì‘·´+ $~Ûπswü düHê‘·q' ˆˆ 63 ˆˆ
Á|üøå±\´ bÕDÏbÕ<Í #· uÛÑTx±®H√ ~«s¡T|üdüŒèX‚‘Y ˆ
X¯ó#Í <˚X‚ düe÷d”H√ uÛÑTø±Ô« #· ~«s¡T|üdüŒèX‚‘Y ˆˆ 64 ˆˆ
‘·÷s¡TŒ eTTK+>± ø±ì, dü÷sê´_ÛeTTK+>±HÓ’Hê ≈£Ls=Ãì uÛÑTõ+#ê*. ñ‘·Ôsê_ÛeTTK+>± uÛÑTõ+#·sê<äT.
Ç~ düHê‘·q$~Û. uÛÑTõ+#·{≤ìøÏ eTT+<äT bÕ<ë\qT, Vü≤kÕÔ\qT ø£&ÉT>∑Tø=ì, ¬s+&ÉTe÷s¡T¢ Ä#·eTq+ #˚dæ,
|ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq Á|ü<˚X¯+˝À ≈£Ls¡TÃì uÛÀ»q+ #˚j·÷*. uÛÀ»q+ ‘·sê«‘· eT∞fl ¬s+&ÉT kÕs¡T¢ Ä#·eTq+ #˚j·÷*.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ yê´dü^‘êø£<∏äH˚ <ë«<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 12 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝Àì ñ‘·Ôsês¡∆+˝À yê´dü^‘êø£<∏äq+˝À |üHÓï+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 12 ˆˆ
534 Á‘·j≈£Ó÷L<äs¡XàeTVü
‰|ü⁄sêD+
À-<Û ë´j·T`' ñ‘·
` sÔ|üês¡<+∆ äeT÷&Ée n<Ûë´j·T+
ãTTwæyê´düdü+yê<ä' ` ãTTwæyê´düdü+yê<ä+
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT |ü*ø±&ÉT
uÛÑTø±Ô« |”‘ê« #· düTbÕÔ« #· kÕï‘ê« s¡<∏√´|üdüs¡ŒDÒ ˆ
zcÕ˜e˝ÀeTøö düŒècÕº« yêk˛ $|ü]<Ûëj·T #· ˆˆ 1 ˆˆ
πs‘√eT÷Á‘·|ü⁄ØcÕD≤eTT‘·‡πsZ-j·TTø£ÔuÛ≤wüDÒ ˆ
w”˜$‘ê«-<Ûä´j·THês¡y˚T“¤ ø±düXÊ«kÕ>∑y˚T ‘·<∏ë ˆˆ 2 ˆˆ
#·‘·«s¡+ yê X¯àXÊq+ yê düe÷Áø£eT´ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
düq∆´jÓ÷s¡TuÛÑjÓ÷düÔ<ä«<ë#êH√Ô-bÕ´#·y˚T‘Y |ü⁄q' ˆˆ 3 ˆˆ
uÛÀ»q+ #˚dæ, ˙s¡TÁ‘ê–, |ü&ÉTø=ì ˝Ò∫, kÕïq+ #˚dæ, <ë]˝À q&É∫, s√e÷\T ˝Òì ô|<ä$ì ‘êøÏ,
eÁkÕÔìï <Ûä]+∫q|ü⁄&ÉT, πs‘·düT‡, eT÷Á‘·+, |ü⁄Øwü+ $&É∫q|ü&ÉT, nj·TTø£Ô+>± e÷{≤¢&çq|ü⁄&ÉT, ñ$Tàq|ü&ÉT,
n<Ûä´j·THês¡+uÛÑ+˝À <ä>∑TZ e∫Ãq|ü⁄&ÉT, Äj·÷dü+ ø£*Zq|ü⁄&ÉT, Hê\T>∑T<ës¡T\ ≈£L&É*ì>±ì, X¯àXÊHêìï>±ì,
#˚]q|ü⁄&ÉT Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ&ÉT ñuÛÑj·T dü+<Ûä´˝À¢qT yÓTT<ä≥ Ä#·eTq+ #˚dæHê eT∞fl Ä#·$T+#·e˝…qT.
#·D≤¶\y˚T¢#·Ã¤düe÷“¤ùw Ád”ÔX¯SÁ<√∫äwüºuÛ≤wüDÒ ˆ
ñ∫äwüº+ |ü⁄s¡Twü+ düŒècÕº« uÛÀ»´+ #ê|æ ‘·<∏ë$<ÛäyéT ˆˆ
Ä#êy˚T<äÁX¯óbÕ‘˚ yê ˝ÀVæ≤‘·dü´ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 4 ˆˆ
uÛÀ»H˚ düq∆´jÓ÷' kÕï‘ê« |”‘ê« eT÷Á‘·|ü⁄ØwüjÓ÷' ˆ
Ä#êH√Ô-bÕ´#·y˚T‘Y düTbÕÔ« düø£è‘·‡ø£è<ä<Ûëq´‘·' ˆˆ 5 ˆˆ
#·+&Ü\Ts¡‘√, y˚T#¢ T· ä\‘√ e÷{≤¢&qç |ü⁄&ÉT, Ád”,Ô X¯SÁ<äT\‘√, ñ∫äwºü eTTK+>∑\ yê]‘√ e÷{≤¢&qç |ü⁄&ÉT,
ñ∫äwüߺ&Ó’q |ü⁄s¡Twüßì, ñ∫äwüºyÓTÆq uÛÀ»q+ düŒè•+∫q|ü⁄&ÉT, ø£˙ïs¡Tø±ì, s¡ø£Ô+ ø±ì ø±]q|ü⁄&ÉT Ä#·eTq+
#˚j·÷*. uÛÀ»qdüeTj·T+˝À ¬s+&ÉT dü+<Ûä´˝À¢qT, kÕïq+ #˚dæq ‘·sê«‘·, eT÷Á‘·|ü⁄ØcÕ\T $&ç∫q ‘·sê«‘·,
ìÁ<ä qT+&ç ˝Ò∫q ‘·sê«‘·, Ä#·eTq+ #˚dæ ñHêï eT∞fl Ä#·$T+#·e˝…qT. Ç<˚ $<Ûä+>± Ç‘·s¡düeTj·÷˝À¢ ≈£L&Ü
Ä#·eTq+ #˚j·÷*.
nπ>ïs¡ZyêeT<∏ë\+uÛÒ düŒècÕº« Á|üj·T‘·y˚Te yê ˆ
Ád”ÔD≤eT<∏ë‘·àqdü‡ŒπsÙ ˙M+ yê |ü]<Ûëj·T #· ˆˆ 6 ˆˆ
ñ|üdüŒèX‚»®\+ yê-Ás¡›+ ‘·èD+ yê uÛÑ÷$Ty˚Te yê ˆ
πøXÊHê+ #ê‘·àqdü‡ŒπsÙ yêdük˛-øå±*‘·dü´ #· ˆˆ 7 ˆˆ
n–ïì, Äe⁄qT ‘êøÏq|ü⁄&ÉT, ÁX¯eT|ü&ÉT‘·TqïyêDÏí, Ád”Ôì düŒè•+∫q|ü⁄&ÉT ‘·qqT ‘êqT nedüs¡+ ˝Òì
#√{ düŒè•+∫q|ü⁄&ÉT, ø£{ÏeÁkÕÔìï <Ûä]+∫q|ü⁄&ÉT, ‘·q πøXÊ\qT ‘êøÏq|ü⁄&ÉT, ñ‘·ø£ì eÁkÕÔ\T ‘êøÏq|ü⁄&ÉT,
»˝≤ìï, ‘·èD≤ìï, uÛÑ÷$Tì ø±ì düŒè•+#·e˝…qT.
 |ü<eä T÷&Ée n<Ûë´j·T+ 535

nqTcÕí_Ûs¡ù|òHê_Ûs¡<äTcÕº_ÛX¯Ã <Ûäs¡à‘·' ˆ
XÖ#˚|ü⁄‡dü‡s¡«<ë#êy˚T‘Y Äd”q' ÁbÕ>∑T<ävóàK' ˆˆ 8 ˆˆ
<Ûäsêàìï nqTdü]+#˚yê&ÉT y˚&ç, qTs¡T>∑T, <√wü+˝Òì »˝+‘√ ‘·÷s¡TŒ ˝Ò<ë ñ‘·Ôs¡eTTK+>± ≈£Ls¡TÃì
Ä#·eTq+ #˚j·÷*.
•s¡' ÁbÕeè‘·´ ø£D˜+ yê eTTø£Ôø£#·Ã¤•UÀ-|æ yê ˆ
nø£è‘ê« bÕ<äjÓ÷XÖÙ#·+ Ä#êH√Ô-|ü´X¯ó∫s¡“¤y˚‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
‘·\, ø£+sƒ¡+ n&ɶ+>± ‹|æŒq|ü⁄&ÉT, •K, ø£#·Ã¤+ M&çq|ü⁄&ÉT bÕ<ä Á|üøå±fi¯q+#˚j·Tø£ Ä#·eTq+ #˚dæHê
nX¯ó∫j˚T ne⁄‘·T+~.
k˛bÕq‘√ÿ »\k˛ú yê H√w”íw” yê--#·y˚T<äT“<Ûä' ˆ
q #Ó’e es¡¸<Ûësê_Û' q ‹wü˜H√ï<ä∆è‘√<ä¬ø’' ˆˆ 10 ˆˆ
HÓ’ø£Vü≤kÕÔ]Œ‘·»˝…’]«Hê dü÷Á‘˚D yê |ü⁄q' ˆ
q bÕ<äTø±düqk˛ú yê ãVæ≤sê®qTs¡<∏ë|æ yê ˆˆ 11 ˆˆ
bÕ<äsø¡ \å£ T <Û]ä +∫ ˙{Ï˝À ñ+&ç ‘·˝bÕ>∑ <Û]ä +∫ Ä#·eTq+ #˚jT· sê<äT. es¡¸<ëÛ s¡‘√ ø±ì, ì\ã&çø±ì,
‘êHÓ’ ãj·T{ÏøÏ ‘Ó∫Ãq ˙{Ï‘√ ø±ì, ˇø£ #˚‘√Ô b˛dæq »\+‘√ ø±ì, j·TCÀ„|Mü ‘·+ ˝Ò≈î£ +&Ü ø±ì, bÕ<äTø±düq+˝À
≈£L#=ì ø±˙, yÓ÷ø±fi¯fl≈£î ãj·T≥ #˚‘·T\T+∫>±˙ Ä#·eTq+ #˚j·T≈£L&É<äT.
q »\ŒHé q Vü≤düHé Áù|ø£åHé X¯j·÷q' Á|üVü≤« @e #· ˆ
HêMøÏå‘ê_Û' ù|òHê<Ó’´' ñù|‘ê_Ûs¡<∏ë|æ yê ˆˆ 12 ˆˆ
X¯SÁ<ëX¯ó∫ø£s√qTà¬øÔÌ' q øå±sê_ÛdüÔ<∏Ó’e #· ˆ
q #Ó’yêvóZ*_ÛX¯Ùã›+ q ≈£îs¡«Hêïq´e÷qdü' ˆˆ 13 ˆˆ
q es¡ís¡dü<äTcÕº_Ûs¡ï #Ó’e Á|ü<äs√<ä¬ø’' ˆ
q bÕDÏ≈£åî_Û‘ê_Ûsê« q ãVæ≤wüÿø£å @e yê ˆˆ 14 ˆˆ
e÷{≤¢&TÉ ‘·÷, qe⁄«‘·÷, Ç‘·sT¡ \qT #·÷dü÷,Ô |ü&TÉ ø=ì, e+– Ä#·eTq+ #˚jT· ≈£L&É<Tä . |ü]o*+|üã&Éì,
qTs¡T>∑T yÓTTˆˆ\>∑T yê{Ï‘√ ≈£L&ÉTø=qï»\eTT\‘√ Ä#·$T+#·sê<äT. X¯SÁ<äT\T, n|ü$Á‘·yÓTÆqyês¡T ‘Ó∫Ãq$,
ñ|üŒì$ nsTTq »\eTT\‘√ Ä#·$T+#·sê<äT. Áy˚fi¯fl‘√ X¯ã›+ #˚dü÷Ô, nq´∫‘·Ô+‘√ ñ+&ç, es¡ís¡dü <äTwüºyÓTÆq
»\+‘√, ∫qï >∑T+≥˝Àì ˙{Ï‘√, #˚‘·T\‘√ ø£\∫q ˙{Ï‘√, ø£ø£åÁuÛÑ+X¯+‘√ Ä#·eTq+ #˚j·T≈£L&É<äT.
Vü≤è<ëZ_Û' |üPj·T‘˚ $Á|ü' ø£+sƒê´_Û' ø£åÁ‹j·TX¯óÙ∫' ˆ
ÁbÕ•‘ê_ÛdüÔ<∏ë yÓ’X¯´' Ád”ÔX¯SÁ<Í düŒs¡Ù‘√-qÔ‘·' ˆˆ15 ˆˆ
Ä#·eTq»\+ Vü≤è<äj·T+ es¡≈£î #˚]q|ü⁄&ÉT Áu≤Vü≤àDT&ÉT, ø£+sƒ¡+ #˚]q|ü⁄&ÉT ø£åÁ‹j·TT&ÉT, H√{Ï˝À
|ü&çq|ü⁄&ÉT yÓ’X¯ó´&ÉT, eTT≥Tº≈£îqï+‘·˝À Ád”Ô, X¯SÁ<äT\T |ü$Á‘·T\e⁄‘ês¡T.
536 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
nvóZwü˜eT÷˝≤qÔs¡‘·' πsU≤j·÷+ Áu≤Vü≤àeTT#·´‘˚ ˆ
nqÔsêvóZwü˜<˚•H√´ |æ‘·è≤D≤+ rs¡úeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 16 ˆˆ
ø£ìwü˜eT÷\‘·' |üXÊÑY ÁbÕC≤|ü‘·´+ Á|ü#·ø£å‘˚ ˆ
nvóZ\´Áπ> düàè‘·+ <Ó’e+ ‘·<˚yês¡¸+ Á|üø°]Ô‘·yéT ˆˆ 17 ˆˆ
eT÷˝Ò yê <Ó’ee÷s¡¸+ kÕ´‘Y Äπ>ïj·T+ eT<Ûä´‘·' düàè‘·yéT ˆ
‘·<˚e kÂ$Tø£+ rs¡ú+ @‘·‘Y C≤„‘ê« q eTTVü≤´‹ ˆˆ 18 ˆˆ
Áu≤ùV≤àD…Æe ‘·T rπsúq ~«CÀ ì‘·´eTT|üdüŒèX‚‘Y ˆ
ø±j˚Tq yê-<∏äÛ <Ó’y˚q q ‘·T |æÁ‘˚´D yÓ’ ~«C≤' ˆˆ19 ˆˆ
Á‹' ÁbÕoïj·÷<ä|ü' |üPs¡«+ Áu≤Vü≤àD' Á|üj·T‘·düÔ‘·' ˆ
düeTàèC≤´vóZwü˜eT÷˝Òq eTTK+ yÓ’ düeTT|üdüŒèX‚‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
n+>∑Twü˜eT÷\+˝Àì πsK˝À ñqï »˝≤ìï ÁãVü≤àrs¡úeT+{≤s¡T. ‘·s¡®˙ n+>∑Twü˜eT<Ûä´uÛ≤>∑+˝À ñqï<ëìï
|æ‘·èrs¡úeTì, ø£ìwæ˜ø± eT÷\+˝Àì rsêúìï ÁbÕC≤|ü‘·´eTì n+{≤s¡T. n+>∑T[ nÁ>∑uÛ≤>∑+˝À ñqï~ <Ó’ers¡ú+,
ãTTwæ rs¡ú+ n+{≤s¡T. n+>∑Twü˜eT÷\+˝À ñHêï <Ó’e+, Äs¡¸+ nqe#·TÃ. n+>∑Twü˜eT<Ûä´+˝À ñ+fÒ n–ïrs¡ú+
ne⁄‘·T+~. BH˚ï kÂ$Tø£rs¡+ú nì ≈£L&É n+{≤s¡T. á $<Ûëq+ ‘Ó*dæqyê&ÉT bıs¡|&ü &É TÉ . ~«E&ÉT ÁãVü≤àrs¡+ú ‘√H˚
Ä#·eTq+ #˚j·÷*. ˝Ò<ë ÁbÕC≤|ü‘·´, <Ó’ersêú\‘√qT #˚j·Te#·TÃqT. |æ‘·èrs¡ú+‘√ #˚j·T≈£L&É<äT. Áu≤Vü≤àDT&ÉT
yÓTT<ä≥ kÕe<Ûëq+‘√ eT÷&ÉTkÕs¡T¢ Ä#·eTq+ #˚j·÷*. ‘·sê«‘· n+>∑Twü˜eT÷\+‘√ eTTU≤ìï düŒè•+#ê*.
n+>∑TcÕ˜Hê$Tø±uÛ≤´qTÔ düŒèX‚H˚ïÁ‘·<ä«j·T+ ‘·‘·' ˆ
‘·s¡®q´+>∑Twü˜jÓ÷π>q düŒèX‚HêïkÕ|ü⁄≥<ä«j·TyéT ˆˆ 21 ˆˆ
n+>∑Twü˜, nHê$Tø£\‘√ H˚Á‘·<ä«j·÷ìï düŒè•+#ê*. ‘·s¡®˙n+>∑TcÕ˜\‘√ Hêdæø±|ü⁄{≤\qT düŒè•+#ê*.
ø£ìcÕ˜vóZwü˜jÓ÷π>q ÁX¯eDÒ düeTT|üdüŒèX‚‘Y ˆ
düsê«kÕeT<∏ä jÓ÷π>q Vü≤è<äj·T+ ‘·T ‘·˝Òq yê ˆˆ
dü+düŒèX‚<ë« •s¡düÔ<ä«‘Y n+>∑Tùw˜Hê<∏äÛyê <ä«j·TyéT ˆˆ 22 ˆˆ
ø£ìwæø˜ ±, n+>∑TcÕ˜\‘√ #Óe⁄\qT ‘êø±*. nìï Áy˚fifl¯ ‘√ ø±ì, ns¡#‹˚ ‘√ ø±ì Vü≤è<äj÷· ìï düŒè•+#ê*.
nfÒ¢ •s¡düT‡qT ≈£L&Ü. ˝Ò<ë n+>∑Twü˜+‘√, ¬s+&ÉTÁy˚fi¯fl‘√ ø±ì düŒè•+#·e#·TÃ.
Á‹' ÁbÕoïj·÷<ä´<äeT“¤düTÔ düTÁ|”‘êùdÔq <˚e‘ê' ˆ
ÁãVü‰à $wüßís¡àùV≤X¯X¯Ã uÛÑe˙Ô‘·´qTX¯óÁX¯óeT ˆˆ 23 ˆˆ
eT÷&ÉTkÕs¡T¢ »\ÁbÕX¯q+‘√ <˚e‘·\T, ÁãVü≤à, $wüßí, eTùV≤X¯«s¡T\T dü+Á|”‘·T\e⁄‘ês¡T nì $HêïeTT.
 |ü<eä T÷&Ée n<Ûë´j·T+ 537

>∑+>± #· j·TeTTHê #Ó’e Á|”j˚T‘˚ |ü]e÷s¡®Hê‘Y ˆ

dü+düŒèwüºjÓ÷s√¢#·qjÓ÷' Á|”j˚T‘˚ X¯•uÛ≤düÿsö ˆˆ 24 ˆˆ
|ü]e÷s¡®q+e\¢ >∑+>±, j·TeTTq\T Á|”‹ #Ó+<äT‘êsTT. H˚Á‘ê\T düŒè•+∫q+<äTe\¢ dü÷s¡´#·+Á<äT\T
dü+‘√wækÕÔs¡T.
Hêdü‘·´<äÁk Á|”j˚T‘˚ düŒèùwº HêkÕ|ü⁄{<ä«j˚T ˆ
ø£s¡íjÓ÷dü‡ŒèwüºjÓ÷düÔ<ä«ÁrŒj˚T‘˚ #êì˝≤q˝Ö ˆˆ 25 ˆˆ
dü+düŒèùwº Vü≤è<äj˚T #êdü´ Á|”j·TH˚Ô düs¡«<˚e‘ê' ˆ
eT÷]úïdü+düŒs¡ÙHê<˚ø£' Á|”‘·dü‡ |ü⁄s¡Tc˛ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 26 ˆˆ
HêkÕ|ü⁄{≤\T düŒè•ùdÔ n•«˙<˚e‘·\T, ø£sêí\T düŒè•+#·≥+‘√ n–ï, yêj·TTe⁄\T, Vü≤è<äj÷· ìï düŒè•+∫
q+<äTe\¢ <˚e‘·\+<äs¡T dü+Á|”‘·T\e⁄‘ês¡T. •s¡düTqT düŒè•+∫q+<äTe\¢ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉT Á|üdüqTï&Ée⁄‘ê&ÉT.
H√∫äwüº+ ≈£îs¡«‘˚ eTTU≤´ $Á|ü⁄c˛+->∑+ qj·TìÔ j·÷' ˆ
<äqÔe<ä›qÔ\π>ïwüß õVü‰« düŒπsÙ-X¯ó∫s¡“¤y˚‘Y ˆˆ 27 ˆˆ
Ä#·eTqdüeTj·T+˝À X¯Øs¡+ô|’ |ü&˚ ˙{Ï _+<äTe⁄\‘√ X¯Øs¡+ m+–*ø±C≤\<äT. <ä+‘ê\eT<Ûä´ ñqï
|ü<ësêú\T <ä+‘ê\‘√ düe÷qy˚T. ø±ì Hê\Tø£‘√ ‘êøÏq|ü⁄&ÉT e÷Á‘·+ nX¯ó∫ ne⁄‘·T+~.
düŒèX¯ìÔ _q›e' bÕ<Í j·T Ä#êeTj·T‘·' |üsêHé ˆ
uÛÑ÷$T¬>’ùdÔ düe÷CÒ„j·÷ q ‘Ó’s¡Á|üj·T‘√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 28 ˆˆ
Ä#·$T+#˚|ü&ÉT bÕ<ë\ô|’ |ü&çq ˙{Ï ø£D≤\T uÛÑ÷$Tô|’ |ü&ɶfÒº uÛ≤$+#ê*. yêì‘√ nX¯ó∫ø±<äT.
eT<ÛäT|üπsÿ #· k˛y˚T #· ‘êeT÷“\dü´ #· uÛÑø£åDÒ ˆ
|òü\eT÷˝Ò #˚≈£åî<äDÒ¶ q <√wü+ ÁbÕVü≤ yÓ’ eTqT' ˆˆ 29 ˆˆ
eT<ÛäT|üs¡ÿ+ Á>∑Væ≤+∫q|ü⁄&ÉT, k˛eTbÕq+˝À, ‘ê+ã÷\ uÛÑø£åD+˝À, |òü\eT÷\eTT\+<äT, #Ós¡≈£î>∑&É\
uÛÑø£åD+˝À, <√wü+ ˝Ò<äì eTqTe⁄ #Ó|æŒHê&ÉT.
Á|ü#·s¡+XÊÃqïbÕH˚wüß Á<äe´Vü≤k˛Ô uÛÑy˚qïs¡' ˆ
uÛÑ÷eTÚ ìøÏå|ü´ ‘·Á<ä›e´+ Ä#·e÷´uÛÑT´ø£åj˚T‘·TÔ ‘·‘Y ˆˆ 30 ˆˆ
nqïbÕHê~e´eVü‰s¡eTT˝À #˚‹j·T+<äT uÛÀ»q|ü<ës¡úeTTqT+#·Tø=ì ô|’øÏ˝Ò∫q≥¢sTTq Ä Á<äe´eTTqT
uÛÑ÷$Tô|’ ñ+∫ ‹]– Ä#·$T+∫ Ä |ü<ës¡úeTTô|’ ˙fi¯ófl #·˝≤¢*.
‘Ó’»dü+ yÓ’ düe÷<ëj·T j·T<äT´∫äc˛º uÛÑy˚~›«»' ˆ
uÛÑ÷eTÚ ìøÏå|ü´ ‘·Á<ä›e´e÷#·e÷´uÛÑT´ø£åj˚T‘·TÔ ‘·‘Y ˆˆ 31 ˆˆ
538 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘˚»dü‡+ã+<ÛäyÓTÆq edüTÔe⁄qT rdüTø=ì yÓfi‚fl Áu≤Vü≤àDT&ÉT nqïbÕHê<äT\e\¢ ñ∫äwüߺ&ÉsTTq|ü⁄&ÉT Ä
edüTÔe⁄qT H˚\ô|’ ñ+∫ Ä#·eTq+ #˚dæ Áb˛øÏå+#ê*.
j·T<ä´eTÁ‘·+ düe÷<ëj·T uÛÑy˚<äT#√äwüD≤ì«‘·' ˆ
nì<ÛëjÓÆTe ‘·Á<ä›e´e÷#êqÔ' X¯ó∫‘ê$Tj·÷‘Y ˆˆ
eÁkÕÔ~wüß $ø£\ŒkÕ‡´‘Y ‘·‘·‡+düŒècÕº«--#·y˚T~Vü≤ ˆˆ 32 ˆˆ
@<Ó’Hê bÕÁ‘·qT |ü≥Tºø=qï e´øÏÔ ñ∫äwüߺ&Ó’Hê Ä bÕÁ‘·qT ÁøÏ+<ä ô|≥º≈£î+&ÜH˚ Ä#·eTqe÷Á‘·+‘√
X¯ó<äT&∆ eÉ ⁄‘ê&ÉT. eÁkÕÔ<Tä \ $wüjT· +˝À yê{Ïì ÁøÏ+<ä ô|≥Tº≥˝À $ø£\ŒeTT, yê{Ï˙ düŒè•+∫ Ä#·eTq+ #˚j÷· *.
ns¡DÒ´-qT<äπø sêÁ‘Í #Ís¡yê´Á|òü÷≈£î˝Ò |ü~∏ ˆ
ø£è‘ê« eT÷Á‘·+ |ü⁄Øwü+ yê Á<äe´Vü≤k˛Ô q <äTwü´‹ ˆ 33 ˆˆ
ns¡D´+˝À »\+ ˝Òì#√{, sêÁ‹|üP≥, #√s¡yê´Á|òüTdü+≈£î\ e÷s¡Z+˝À, Á<äyê´ìï #˚‘·|ü≥Tºø=H˚
eT÷Á‘·|ü⁄ØcÕ~ ñ‘·‡s¡Z+#˚dæHê nX¯ó∫ ø±C≤\&ÉT. Á<äe´+ ≈£L&Ü n|ü$Á‘·+ ø±<äT.
ì<Ûëj·T <äøÏåDÒ ø£πsí ÁãVü≤àdü÷Á‘·eTT<ävóàK' ˆ
nVæ≤ï ≈£îsê´#·Ã¤ø£èq÷àÁ‘·+ sêÁ‘Í #˚<ä›øÏåD≤eTTK' ˆˆ 34 ˆˆ
nqÔsê∆j·T eTV”≤+ ø±ôw˜Ì' |üÁ‘Ó’s√¢wüº‘·èDÒq yê ˆ
ÁbÕeè‘·´ #· •s¡' ≈£îsê´‘Y $D÷àÁ‘·dü´ $düs¡®qyéT ˆˆ 35 ˆˆ
≈£î&ç #Ó$ô|’ j·T»„dü÷Á‘êìï #·T≥Tºø=ì |ü>∑\T ñ‘·Ôsê_ÛeTTK+>±, sêÁ‹ <äøÏåD≤_ÛeTTU+>±
eT÷Á‘·|ü⁄Øc˛‘·‡s¡Z+ #˚j·÷*. Ä uÛÑ÷$Tì ø£Ás¡\‘√ Ä≈£î\T, >∑&ç¶, eT{Ϻô|fi¯fl\‘√ ø£|æŒ ‘·\≈£î eÁkÕÔìï #·T≥Tºø=ì
eT\eT÷Á‘ê<äT\T $&ÉTyê*.
#Ûêj·÷≈£L|üqB>√wü˜#Ó’‘ê´+uÛÑ'|ü~∏uÛÑdüàdüT ˆ
n>öï #Ó’e X¯àXÊH˚ #· $D÷àÁ‘˚ q düe÷#·πs‘Y ˆˆ 36 ˆˆ
‘·q ˙&Éô|’, u≤$˝À, q~˝À, >√XÊ\, Á>±eT<˚e‘êkÕúHê˝À¢, ˙fi¯fl˝À, ã÷&ç<ä, n–ï, X¯àXÊHê˝À¢
eT\eT÷Á‘ê<äT\T e<ä\sê<äT.
q >√eTj˚T q ø£èùwº yê eTVü‰eèπøå q XÊ<ä«˝Ò ˆ
q ‹wü˜Hé q #· ìsê«kÕ q #· |üs¡«‘·eTdüÔπø ˆˆ 37 ˆˆ
>√eTj·T+, <äTøÏÿ(<äTìïq H˚\) ô|<ä› #Ó≥Tº düMT|ü+, |ü∫Ãø£ >∑\ #√≥ |üs¡«‘· •Ks¡+ ô|’ ì\ã&ç>±ì
eÁdüÔV”≤qT&Ó’ >±ì eT\eT÷Á‘ê\T $&ÉTesê<äT.
q Js¡í<˚yêj·T‘·H˚ q e©àπø ø£<ë#·q ˆ
q dü dü‘˚Ô«wüß >∑πsÔwüß >∑#·Ã¤Hê« q düe÷#·πs‘Y ˆˆ 38 ˆˆ
 |ü<eä T÷&Ée n<Ûë´j·T+ 539

Js¡yí TÓ qÆ <˚yê\j·÷˝À¢q÷, |ü⁄≥ºô|H’ ê, »+‘·Te⁄\Tqï >√‘·T˝À¢q÷, q&ÉTdüTqÔ ÷ eT\eT÷Á‘ê\T $dü]+® #·

sê<äT.
‘·TcÕv±Zs¡ ø£bÕ˝Òwüß sê»e÷πsZ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
q πøåÁ‘˚ q _˝Ò #ê|æ q rπsú q #·‘·TwüŒ<∏˚Û ˆˆ 39 ˆˆ
H√<ë´H√<ä düMTù| yê H√wüπs q |üsêX¯ó#Í ˆ
q k˛bÕq‘êŒ<äTø√ yê #Û·Ár yê HêqÔ]ø£åπø ˆˆ 40 ˆˆ
q #Ó’yê_ÛeTTUÒ Ád”ÔD≤+ >∑Ts¡TÁu≤Vü≤àDjÓ÷s¡ZyêyéT ˆ
q <˚e<˚yê\j·TjÓ÷s¡bÕeT|æ ø£<ë#·q ˆˆ 41 ˆˆ
<Ûëq´+ bı≥Tº, eT+&˚ n–ï, eT{Ϻ eT÷≈£î&ÉT (j·TC≤„˝À¢ ñ|üjÓ÷–+#˚$), sê»e÷s¡Z+, bı\+, _\+,
rs¡+ú , Hê\T>∑T <ës¡T\T >∑\ ≈£L&É*, ñ<ë´q düMT|ü+˝Àì »˝≤˝À¢q÷ #·e⁄{Ï H˚\, n|ü$Á‘·Á|ü<X˚ +¯ yÓTT<ä˝q’… #√{
|üìøÏsê<äT. bÕ<äsø¡ \å£ ‘√, #ÛÁ· ‘·+‘√, n+‘·]ø£+å ˝À, Ád”\Ô ≈£î, >∑Ts¡T, Áu≤Vü≤àD, >√e⁄\ ø£_eÛ TTK+>±, <˚e<˚yê\j·T
»\eTT\ø£_ÛeTTK+>± eT\eT÷Á‘· $düs¡®q+ dü]ø±<äT.
q CÀ´r+wæ ìØø£åHê« q düHê∆´_ÛeTTUÀ-|æ yê ˆ
Á|ü‘ê´~‘·´+ Á|ü‘·´q\+ Á|ü‹k˛eT+ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 42 ˆˆ
ÄVü≤è‘·´ eTè‹Ôø±+ ≈£L˝≤‘Y ˝Ò|ü>∑Hê∆|üø£s¡¸DyéT ˆ
≈£îsê´<ä‘·Á웑·XÖÙ#·+ $X¯ó<Ó∆Ìs¡T<ä∆è‘√<ä¬ø’' ˆˆ 43 ˆˆ
qø£åÁ‘ê\T #·÷dü÷Ô, dü+<Ûë´ düeTj·T+˝À, dü÷s¡´#·+Á<ë>∑Tï\ ¬ø<äTs¡T>± eT\eT÷Á‘·$düs¡®q+ ‘·>∑<äT.
k˛eT]‘·q+ e<ä* q~qT+&ç ˝Ò<ë #Ós¡Te⁄qT+&ç eT{Ϻì rdüTø=ì X¯óÁuÛÑyÓTÆq u≤$qT+&ç rdüT≈£îqï ˙{Ï‘√
XÖ#·+ Ä#·]+#ê*.
HêVü≤πsqàè‹Ôø±+ $Á|ü' bÕ+X¯ó˝≤qï #· ø£s¡›e÷‘Y ˆ
q e÷sêZH√ïwüsê<˚›XÊ#Íä#·•cÕº+ |üs¡dü´ #· ˆˆ 44 ˆˆ
q <˚yêj·T‘·Hê‘·÷ÿbÕ‘Y Á>±e÷qï #· »˝≤‘·Ô<∏ë ˆ
ñ|üdüŒèX‚‘·Ô‘√ ì‘·´+ |üPs√«πøÔq $<Ûëq‘·' ˆˆ 45 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT <Ûä÷[, ãTs¡<äqT+&ç eT{Ϻì rdüTø√sê<äT. Á‘√e, #Í{Ï H˚\, Ç‘·s¡T\T XÖ#·+ #˚dæq #√≥T,
<˚yê\j·T+, u≤$, Á>±eT+, »\+qT+&ç eT{Ϻì rdüTø√sê<äT. XÖ#·+ ‘·sê«‘· eTT+<äT #Ó|æŒq $<Ûä+>±
Ä#·eTq+ #˚j·÷*.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ãTTwæyê´dü dü+yê<˚ Á‘·jÓ÷<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 13 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ãTTwæyê´dü dü+yê<ä+˝À |ü<äeT÷&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 13 ˆˆ
sts
540 #·‘≈£·TLs¡s¡›XàeTVü
‰|ü⁄sêD+
À-<Û ë´j·T`' ñ‘·
` sÔ|üês¡<+∆ ëï\Ze n<Ûë´j·T+
•wü´`ÁãVü≤à#ê]D≤+ <Ûäs¡àìs¡÷|üDyéT ` •wü´`ÁãVü≤à#ês¡T\ <Ûäs¡àìs¡÷|üD+

yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT |ü*ø±&ÉT.

@e+ <äD≤¶~_Ûs¡T´ø£Ô' XÖ#ê#ês¡düeTì«‘·' ˆ
ÄVüA‘√-<Ûä´j·Tq+ ≈£îsê´‘Y Mø£åe÷D√ >∑Ts√s¡TàKyéT ˆˆ 1 ˆˆ
á $<Ûä+>± <ä+&Ü<äT\T <Ûä]+∫, XÖ#ê#ês¡+ ø£*Z, >∑Ts¡Te⁄ |æ\T|ü⁄ y˚Ts¡≈£î >∑Ts¡TeTTK+ #·÷dü÷Ô
n<Ûä´j·Tq+ #˚j·÷*.
ì‘·´eTT<ä´‘·bÕDÏkÕ‡´‘Y kÕ<Ûë«#ês¡düT‡dü+j·T‘·' ˆ
Ädü´‘ê$T‹ #√ø£Ô' düHêïd”‘ê_ÛeTTK+ >∑Ts√' ˆˆ 2 ˆˆ
dü<ë#ês¡+ø£*Z, ñ‘·ÔØj·T+qT+&ç ≈£î&ç #˚‹ì ãj·T≥≈£î+#·T≈£îì, Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤+ ø£\yê&Ó’ >∑Ts¡Te⁄
≈£Ls¡TÃ+&ÉeTqï|ü⁄&ÉT n‘·ì ø£_ÛeTTK+>± ≈£Ls¡TÃ+&Ée˝…qT.
Á|ü‹ÁX¯eDdüe÷“¤ùw X¯j·÷H√ q düe÷#·πs‘Y ˆ
Hêd”H√ q #· uÛÑTx±®H√ q ‹wü˜qï|üsêvóàK' ˆˆ 3 ˆˆ
|ü&ÉT≈£îì, ≈£Ls¡TÃì, uÛÀ»q+ #˚dü÷Ô, ì\ã&ç, >∑Ts¡Te⁄yÓ’|ü⁄ M|ü⁄+∫ >∑Ts¡Te⁄qT+&ç $<ë´uÛ≤´dü+>±ì
y˚πs dü+uÛ≤wüD ø±ì #˚j·Tsê<äT.
˙#·+ X¯j·÷´düq+ #êdü´ düs¡«<ë >∑Ts¡Tdüìï<ÛÍ ˆ
>∑Ts√düTÔ #·≈£åî]«wüj˚T q j·T<∏˚cÕºdüH√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 4 ˆˆ
>∑Ts¡Tdüìï~Û˝À Ädüq+, X¯j·T´ ÁøÏ+<äT>± ñ+&Ü*. >∑Ts¡Te⁄ eTT+<äT Çwüº+ e∫Ãq≥Tº ≈£Ls√Ã≈£L&É<äT.
H√<ëVü≤πs<ädü´ HêeT |üs√ø£åeT|æ πøe\yéT ˆ
q #Ó’yêkÕ´qT≈£îØ«‘· >∑‹uÛ≤wüD#˚w溑·yéT ˆˆ 5 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄|üs√ø£å+˝À HÓ’Hê πøe\>∑Ts¡THêeT+ #Ó|üŒ≈£L&É<äT. >∑Ts¡Te⁄ q&Éø£qT, e÷≥\T, #˚wüº\qT
nqTø£]+#·≈£L&É<äT.
>∑Ts√s¡´Á‘· |üØyê<√ ìHê› #ê|æ Á|ües¡Ô‘˚ ˆ
ø£söí ‘·Á‘· |æ<Ûë‘·yÍ´ >∑qÔe´+ yê ‘·‘√-q´‘·' ˆˆ 6 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄qT, <ä÷wæ+#˚#√≥, >∑Ts¡Te⁄qT ì+~+#˚ Á|ü<˚X¯+˝À #Óe⁄\T eT÷dæø=Hê* ˝Ò<ë nø£ÿ&É qT+&ç
yÓ[flb˛yê*.
 |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ 541

<ä÷s¡k˛ú Hês¡Ãj˚T<˚q+ q Á≈£î<√∆ HêìÔπø ÁdæÔj·÷' ˆ

q #Ó’yêk˛´‘·Ôs¡+ Áã÷j·÷‘Y dæú‘√ Hêd”‘· düìï<ÛÍ ˆˆ 7 ˆˆ
‘êqT <ä÷s¡+>± ñ+&ç >∑Ts¡Te⁄ q]Ã+|ü≈L£ &É<Tä . Á≈£î<äT&∆ ’Ó ñqï|ü⁄&ÉT, Ád”Ô düMT|ü+˝À ñqï|ü&ÉT >∑Ts¡Te⁄qT
n]Ã+#·≈£L&É<äT. >∑Ts¡Te⁄ e÷≥≈£î m<äTs¡T |ü\Tø£sê<äT. >∑Tsê«»„ ˝Òø£ n‘·ì düMT|ü+˝À ≈£Ls=Ãq ≈£L&É<äT.
ñ<ä≈£îeT“¤+ ≈£îXÊHé |ü⁄wüŒ+ dü$T<Û√-bÕ´Vü≤πs‘·‡<ë ˆ
e÷s¡®q+ ˝Ò|üq+ ì‘·´+ nv±ZHê+ yÓ’ düe÷#·πs‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
•wüß´&ÉT >∑Ts¡Te⁄ø=s¡≈£î »\+ ì+&çq bÕÁ‘·qT, <äs¡“¤\qT, |ü⁄wüŒ+, dü$T<Ûä\qT rdüTø=ì b˛e˝…qT.
m\¢|ü⁄&ÉT >∑Ts¡Te⁄ nej·Tyê\≈£î e÷s¡®q+, ˝Ò|üq+ yÓTT<ä˝…’q$ #˚j·÷*.
Hêdü´ ìsêà\´X¯j·Tq+ bÕ<äTø√bÕqVü‰q|æ ˆ
ÄÁø£y˚T<ëdüq+ #êdü´ #Ûêj·÷BHê« ø£<ë#·q ˆˆ 9 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄ <Ûä]+∫q |üPe÷\qT, X¯j·T´qT, bÕ<äTø£\qT, bÕ<äs¡ø£å\qT, ÄdüHêìï, >∑Ts¡Te⁄ ˙&ÉqT,
ÄÁø£$T+#·sê<äT.
kÕ<Ûäj˚T<ä›qÔø±cÕ˜BHé \ã∆+ #êôdàÌ ìy˚<äj˚T‘Y ˆ
nHê|üè#·Ã¤´ q >∑qÔe´+ uÛÑy˚‘Y Á|æj·TVæ≤‘˚ s¡‘·' ˆˆ 10 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄ ø√dü+ <ä+‘·ø±cÕ˜<Tä \T dü+bÕ~+∫ ô|{≤º*. ‘êqT dü+bÕ~+∫q<ëìì >∑Ts¡Te⁄≈£î ìy˚~+#ê*.
>∑Ts¡Te⁄≈£î Á|æj·TeTT Væ≤‘·+ ≈£Ls¡Ã≥+˝À ‘·‘·Œs¡T&ÉT ø±yê*. >∑Ts¡Te⁄≈£î #Ó|üŒ≈£î+&Ü yÓfi¯flsê<äT.
q bÕ<Í kÕs¡j˚T<ädü´ düìï<ÛëH˚ ø£<ë#·q ˆ
»è+_Û‘·+ Vü≤dæ‘·+ #Ó’e ø£+sƒ¡ÁbÕes¡D+ ‘·<∏ë ˆˆ 11 ˆˆ
es¡®j˚T‘·‡ìï<ÛÍ ì‘·´+ nek˛Œ¤≥qy˚Te #· ˆ
j·T<∏ëø±\eTBÛsT÷‘· j·÷eqï $eTHê >∑Ts¡T' ˆ
Äd”‘ê<Û√ >∑Ts√' ≈£Lπsà |òü\πø yê düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 12 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄eTT+<äT ø±fi¯ófl #ê|æ ≈£Ls√Ã≈£L&É<äT. nfÒ¢ Äe*+#·≈£L&É<äT. qe«≈£L&É<äT, ø£+sƒêìï
ø£|ü ø√≈£L&É<Tä . n\+ø£]+#·Tø√sê<äT. ô|<ä>› ± #·|Œü ≥T¢ø=≥Tº≥ ≈£L&É<Tä . >∑Ts¡Te⁄ $eTqdüTÿ&ÉT ø±q|ü⁄&ÉT e÷Á‘·yT˚
ø±\ìj·Te÷qïqTdü]+∫ n<Ûä´j·Tq+ ø=qkÕ–+#ê*. n<Ûä´j·Tqø±\+˝À >∑Ts¡Te⁄<ä>∑Zs¡ ˙#êdüq+˝À ø±ì
|òü\ø£eT+<äTø±ì kÕe<Ûëq+>± ≈£Ls√Ãyê*.
ÄdüH˚ X¯j·TH˚ j·÷H˚ HÓ’e ‹ùw˜‘·ÿ<ë#·q ˆ
<ÛëeqÔeTqT<Ûëy˚‘· >∑#·Ã¤qÔeTqT>∑#·Ã¤‹ ˆˆ 13 ˆˆ
542 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
>∑Ts¡Te⁄jÓTTø£ÿ Ädüq+, X¯j·T´, yêVü≤Hê\ô|’ ≈£Ls√Ãsê<äT. >∑Ts¡Te⁄ |üs¡T¬>‘·TÔq|ü⁄&ÉT ‘êqT yÓ+≥
|üs¡T¬>‘êÔ*. q&É∫q|ü⁄&ÉT q&Éyê*.
>√-XÀ«Áwüºj·÷qÁbÕkÕ<äÁ|üdüÔπswüß ø£fÒwüß #· ˆ
Äd”‘· >∑Ts¡TD≤ kÕs¡∆+ •˝≤|òü\ø£HÍwüß #· ˆˆ 14 ˆˆ
m&ÉT¢, >∑TÁsê\T, ˇ+f…\T ˝≤π> ãfi¯ófl, uÛÑeq+, Á|üdüÔs¡+, #ê|ü, •˝≤|òü\ø£+, Hêe yÓTT<ä˝…’qyêì˝À
>∑Ts¡Te⁄‘√≈£L&É ≈£Ls=Ãqe#·TÃqT.
õ‘˚Áì›j·TkÕ‡´‘·‡‘·‘·+ eXÊ´‘êà-Áø√<ÛäqX¯óÙ∫' ˆ
Á|üj·TTx°®‘· dü<ë yê#·+ eT<ÛäTsê+ Væ≤‘·uÛ≤wæD°yéT ˆˆ 15 ˆˆ
õ‘˚+Á~j·TT&Ó’, ø√|üeTT q<äT|ü⁄˝À qT+#·Tø=ì, X¯ó∫jÓÆT, >∑Ts¡Te⁄ e<ä› dü<ë Væ≤‘·+>±, eT<ÛäTs¡+>±
e÷{≤¢&Ü*.
>∑q∆e÷\´+ s¡dü+ ø£˝≤´+ X¯óø£Ô+ ÁbÕDÏ$Væ≤+düqyéT ˆ
nuÛÑ´+>∑+ #ê+»H√bÕq#·Ã¤Á‘·<Ûës¡Dy˚Te #· ˆˆ 16 ˆˆ
ø±eT+ ˝ÀuÛÑ+ uÛÑj·T+ ìÁ<ë+ ^‘·yê~Á‘·qs¡ÔqyéT ˆ
Ä‘·s¡®q+ |üØyê<ä+ Ád”ÔÁù|øå±\+uÛÑq+ ‘·<∏ë ˆˆ 17 ˆˆ
|üs√|ü|òü÷‘·+ ô|’X¯óq´+ Á|üj·T‘˚ïq $es¡®j˚T‘Y ˆ
>∑Ts¡Te⁄ düìï~Û˝À >∑+<Ûä+, e÷\´+, s¡dü+, eT<ä´+, Ä&É+ãsê\qT, ÁbÕDÏVæ≤+dü, nuÛÑ´+>∑q+, ø±≥Tø£
ô|≥Tºø√e≥+, bÕ<äs¡ø£å\T <Ûä]+#·≥+, ø±eT, ˝ÀuÛÑ, uÛÑj·T, ìÁ<ä\qT, ^‘· yê<ä´qs¡ÔHê\qT, u…<ä]+#·≥+ ì+<ä,
Ád”Ô<äs¡Ùq+, düŒs¡Ùq+, |üsê|üø±s¡+, ˝À_Û‘·«+ yÓTT<ä˝…’q$ Á|üj·T‘·ï+‘√ $&ç∫ ô|≥ºe˝…qT.
ñ<ä≈£îeT“¤+ düTeTqk˛ >√X¯ø£èqàè‹Ôø±+ ≈£îXÊHé ˆ
ÄVü≤πs<ë´e<äsêúì uÛ…’ø£å´+ #êVü≤s¡Vü≤X¯Ãπs‘Y ˆˆ 18 ˆˆ
ø£è‘·+ #· \eD+ düs¡«+ es¡®´+ |üs¡T´wæ‘·xà j·T‘Y ˆ
nqè‘·´<äØÙ dü‘·‘·+ uÛÑy˚BZ‘ê~ìdüŒèVü≤' ˆˆ 19 ˆˆ
Hê~‘·´+ yÓ’ düMTπøå‘· q #·πs<ä›+‘·<ÛëeqyéT ˆ
@ø±+‘·eTX¯ó∫Ád”Ô_Û' X¯SÁ<ë+‘Ó’´s¡_ÛuÛ≤wüDyéT ˆˆ 20 ˆˆ
Á|ü‹~q+ ˙{Ï≈£î+&ÉqT, |ü⁄e⁄«\qT, Äe⁄ù|&ÉqT, eTè‹Ôø£qT, <äs¡“¤\qT, >∑Ts¡Te⁄ nedüsêìøÏ ‘·–q≥Tº
rdüTø=ìb˛e˝…qT. _Ûøå±≥q+ #˚j·Te˝…qT. ø£èÁ‹eT\eD≤ìï, yêdüq|ü{Ϻq |ü<ësêú\qT, $&ç∫ô|{≤º*. qè‘·´+
#·÷&É≈£L&É<äT. ^‘ê<äT˝À¢ ÄdüøÏÔ #·÷|üsê<äT. dü÷s¡T´ì¬ø<äTs¡T>± ì\Tesê<äT. <ä+‘·<Ûëeq+ #˚düTø√≈£L&É<äT.
@ø±+‘·dæú‹˝À n|ü$Á‘·T˝…’q Ád”Ô\‘√, X¯SÁ<äT\‘√, n+‘·´E\‘√ e÷{≤¢&É≈£L&É<äT.
 |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ 543

>∑Ts¡÷∫äwüº+ uÛÒwüC≤s¡ú+ Á|üj·TT+J‘· q ø±eT‘·' ˆ

eT˝≤|üø£s¡¸DkÕïq+ Hê#·πs~∆ ø£<ë#·q ˆˆ 21 ˆˆ
>∑Ts¡÷∫äwüºuÛÀ»Hêìï ˝ÀuÛÑ+‘√ d”«ø£]+#·sê<äT. X¯Øs¡+ eTT]øÏb˛e{≤ìøÏ sê>∑|üPs¡«ø£+>± kÕïq+
#˚j·T≈£L&É<äT.
q ≈£îsê´ Hêàqdü+ $Áb˛ >∑Ts√kÕÔ´π> ø£<ë#·q ˆ
yÓ÷Vü‰<ë« j·T~ yê ˝ÀuÛ≤‘Y ‘·´πøÔq |ü‹‘√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 22 ˆˆ
e÷qdæø£+>±≈£L&Ü >∑Ts¡Te⁄qT M&Ésê<äT. yÓ÷Vü≤+‘√ø±ì, ˝ÀuÛÑ+‘√ø±ì >∑Ts¡Te⁄qT |ü]‘·´õùdÔ
|ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT
˝ÖøÏø£+ yÓ’~ø£+ #ê|æ ‘·<∏ë<Ûë´‹àø£ y˚Te #· ˆ
Ä<äB‘· j·T‘√ C≤„q+ q ‘·+ Á<äTùV≤´‘·ÿ<ë#·q ˆˆ23 ˆˆ
me]e\q ˝ÖøÏø£eTT>±ì, yÓ’~ø£eTT>±ì, Ä<Ûë´‹àø£eTT>±ì C≤„qeTT dæ~∆+∫q<√ n{Ϻyê]øÏ mqï&É÷
Á<√Vü≤eTT ‘·\ô|≥ºsê<äT.
>∑Ts√s¡|ü´e*|üÔdü´ ø±sê´ø±s¡´eTC≤q‘·' ˆ
ñ‘·Œ<∏äÛ+ Á|ü‹|üqïdü´ eTqTkÕÔ´>∑+ düeTÁãM‘Y ˆˆ 24 ˆˆ
>∑]«wæ,˜ eTVü‰bÕ|æ, ø±sê´ø±s¡´$#·øDå£ ≤ X¯SqT´&ÉT, ≈£îe÷s¡>Z ±$T n>∑T >∑Ts¡Te⁄qT e<ä\e#·TÃqì eTqTe⁄
#Ó|æŒHê&ÉT.
>∑Ts√s¡TZsö düìïVæ≤‘˚ >∑Ts¡Te<䓤øÏÔe÷#·πs‘Y ˆ
q #ê‹düèc˛º >∑Ts¡TD≤ kÕ«qTZs¡÷q_Ûyê<äj˚T‘Y ˆˆ 25 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄jÓTTø£ÿ >∑Ts¡Te⁄ $wüj·T+˝À, >∑Ts¡Te⁄q+<äT e˝…H˚ uÛÑøÏÔ, $qj·÷\T Á|ü<ä]Ù+#ê*. >∑Ts¡Te⁄
Ç+{Ï˝À n‘·ì <ä>∑Zs¡ n‘·ì Ä»„ ˝Òø£ ‘·q >∑Ts¡Te⁄˝…’q ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T yÓTT<ä˝…’q yê]øÏ qeTdüÿ]+#·sê<äT.
$<ë´>∑Ts¡Tùw«‘·<˚e ì‘ê´eè‹Ôdü‡«jÓ÷ìwüß ˆ
Á|ü‹ùw<Ûä‘·T‡ #ê<Ûäsêà~∆‘·+ #√|ü~X¯‘·‡«|æ ˆˆ 26 ˆˆ
ÁX‚j·TdüT‡ >∑Ts¡Te<ä«è‹Ô+ ì‘·´y˚Te düe÷#·πs‘Y ˆ
>∑Ts¡T|ü⁄Á‘˚wüß <ëπswüß >∑Ts√XËÃÌe dü«ã+<ÛäTwüß ˆˆ 27 ˆˆ
$<ë´>∑Ts¡Te⁄, ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T, n<Ûsä à¡ ìùw<Û≈ä î£ &ÉT, Væ≤‘√|ü<•˚ ≈£î&ÉT, ÁX‚jT· 'ø±eTT&ÉT nqTyê] $wüjT· +˝À
>∑Ts¡Te⁄q+<äTe˝…H˚ q&É#·Tø√yê*. >∑Ts¡T|ü⁄Á‘·T\+<äT, >∑Ts¡T|ü‹ïj·T+<äT, yê] ã+<ÛäTe⁄\+<äT, >∑Ts¡Te⁄q+<äT
e˝…H˚ e´eVü≤]+#ê*.
544 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
u≤\dü‡e÷q»Hêà yê •c˛´ yê j·T»„ø£s¡àDÏ ˆ
n<Ûë´|üj·THé >∑Ts¡TdüT‘√ >∑Ts¡TeHêàqeTs¡Ω‹ ˆˆ 28 ˆˆ
ñ‘ê‡<äq+ yÓ’ >±Á‘êD≤+ kÕï|üH√∫äwüºuÛÀ»H˚ ˆ
q ≈£îsê´<äTZs¡T|ü⁄Á‘·dü´ bÕ<äjÓ÷XÖÙ#·y˚Te #· ˆˆ 29 ˆˆ
>∑Ts¡Te‘·Œ]|üPC≤´düTÔ düesêí >∑Ts¡TjÓ÷wæ‘·' ˆ
ndüesêídüTÔ dü+|üPC≤´' Á|ü‘·T´‘êúHê_Ûyê<äHÓ’' ˆˆ 30 ˆˆ
>∑Ts¡T|ü⁄Á‘·T&ÉT ‘·qø£+f… ∫qïyê&ÉT, düeTej·TdüTÿ&ÉT, j·T»„ø£s¡à˝À •wüß´&ÉT, nsTTHê≈£L&É n<Ûë´|üq+
#˚düTÔ+fÒ >∑Ts¡Te⁄e˝… >ös¡yês¡TΩ&˚ ø±ì Ä >∑Ts¡TÁ|ü⁄‘·Tì ˇfi¯ófl |ü≥º&É+, kÕïq+ #˚sTT+#·&É+, n‘·ì ñ∫äcÕºìï
‹q&É+, n‘·ì bÕ<äeTT\qT ø£&É>∑&É+ #˚j·Tsê<äT. dües¡TísêfiËflÌq >∑Ts¡T|ü‘·Tï\T >∑Ts¡Te⁄e˝…H˚ >ös¡e˙j·TT\T.
ndües¡Tísêfi¯ófl nsTTq≥¢sTT‘˚ Á|ü‘·T´‘êúq n_Ûyê<äHê\‘√ e÷Á‘·+ |üPõ+#ê*.
nuÛÑ´+»q+ kÕï|üq+ #· >±Á‘√‘ê‡<äqy˚Te #· ˆ
>∑Ts¡T|ü‘êï´ q ø±sê´DÏ πøXÊHêxà Á|ükÕ<ÛäqyéT ˆˆ 31 ˆˆ
>∑Ts¡T|ürï ‘·T j·TTer Hê_Ûyê<˚´Vü≤ bÕ<äjÓ÷' ˆ
≈£îØ«‘· e+<äq+ uÛÑ÷e÷´eTkÕeVü≤$T‹ ÁãTeHé ˆˆ 32 ˆˆ
$Áb˛wü´ bÕ<äÁ>∑Vü≤D+ nq«Vü≤+ #ê_Ûyê<äqyéT ˆ
>∑Ts¡T<ëπswüß ≈£îØ«‘· dü‘ê+ <Ûäs¡àeTqTdüàs¡Hé ˆˆ 33 ˆˆ
e÷‘·èwü«kÕ e÷‘·T˝≤˙ X¯«ÁX¯SXÊÃ<∏ä |æ‘·èwü«kÕ ˆ
dü+|üPC≤´ >∑Ts¡T|ürïe düe÷kÕÔ >∑Ts¡TuÛ≤s¡´j·÷ ˆˆ 34 ˆˆ
ÁuÛ≤‘·Tsꓤs√´|üdü+Á>±Vü‰´ düesêíVü≤q´Vü≤q´|æ ˆ
$Áb˛wü´ ‘·÷|üdü+Á>±Vü‰´ C≤„‹dü+ãì∆jÓ÷wæ‘·' ˆˆ 35 ˆˆ
>∑Ts¡T|ü‹ïøÏ nuÛ´Ñ +»qkÕïq+, X¯Øs¡d+ü yêVü≤q+, øπ XÊ\+ø£sD¡ #˚jT· ≈£L&É<Tä . ÄyÓT j·TTe‹ nsTTqf…‘̺ ˚
bÕ<ädŒü s¡Ù‘√ qeTdüÿ]+#·sê<äT. ªnkÕeVü≤+µ nì uÛ÷Ñ $Tô|H’ ˚ qeTdüÿ]+#ê*. •wüß´&ÉT Á>±e÷+‘·s+¡ <˚XÊ+‘·s+¡
yÓ[fl e∫Ãq|ü⁄&ÉT •cÕº#ês¡+ Á|üø±s¡+ >∑Ts¡T|ü‹ïøÏ bÕ<äÁ>∑V≤ü D+, bÕ<äqeTkÕÿs¡+ #˚j÷· *. |æq‘·*,¢ y˚Tqe÷eT
uÛ≤s¡´, n‘·Ô, y˚Tq‘·Ô Ms¡+‘ê >∑Ts¡T|ü‹ï‘√ düe÷qT˝Ò. nfÒ¢ |üPõ+#ê*. dües¡Tísê˝…’q uÛ≤‘·èuÛ≤s¡´ ≈£L&É
>ös¡yês¡TΩsê˝Ò. Á|ü‹~q+ n_Ûyê<ä+ #˚j·÷*. Á|üyêdü+qT+&ç ‹]– e∫Ãq|ü⁄&ÉT C≤„‹Ád”Ô\T, dü+ã+~Û‘·
Ád”Ô\≈£î ≈£L&É n_Ûyê<ä+ #˚j·÷*.
|æ‘·Ts¡“¤–Hê´+ e÷‘·TX¯Ã C≤´j·TkÕ´+ #· dü«düs¡´|æ ˆ
e÷‘·èe<ä«è‹Ôe÷‹ùw˜‘Y e÷‘ê ‘êuÛÀ´ >∑Øj·Td” ˆˆ 36 ˆˆ
 |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ 545

@ee÷#ês¡dü+|üqïe÷‘·àe+‘·eT<ë+_Ûø£yéT ˆ
y˚<äeT<Ûë´|üj˚T<ä∆s¡à+ |ü⁄sêD≤v±Zì ì‘·´X¯' ˆˆ 37 ˆˆ
y˚Tq‘·Ô, |æq‘·*¢, ô|‘·Ô*¢ $wüj·T+˝À ‘·*¢j·T+<äTe˝…H˚ Á|üe]Ô+#ê*. ‘·*¢ M]ø£+f… ÁX‚wüߘsê\T. á
$<ÛäyÓTÆq Ä#ês¡+‘√ eTH√ìÁ>∑Vü≤+ø£*Z, <ä+uÛÑ+˝Òì •wüß´ìøÏ y˚<ä+, <Ûäsêà\T, y˚<ë+>±\T, |ü⁄sêD≤\T m\¢|ü&ÉT
n<Ûë´|üq+ #˚j·Te˝…qT.
dü+e‘·‡s√wæ‘˚ •ùw´ >∑s¡TsYC≤„qeTì]›X¯Hé ˆ
Vü≤s¡‘˚ <äTwüÿè‘·+ ‘·dü´ •wü´dü´ edü‘√ >∑Ts¡T' ˆˆ 38 ˆˆ
Ä#ês¡´|ü⁄Á‘·X¯óÙÁX¯Swüß' C≤„q<√ <Ûë]àø£X¯óÙ∫' ˆ
X¯ø√Ô-qï<√-Øú dü«' kÕ<ÛäTs¡<Ûë´bÕ´ <äX¯ <Ûäs¡à‘·' ˆˆ 39 ˆˆ
ø£è‘·»„X¯Ã ‘·<∏ë-Á<√V”≤ y˚T<ÛëM X¯óuÛÑø£èqïs¡' ˆ
Ä|üÔ' Á|æjÓ÷-<∏äÛ $~Ûe‘Y wü&É<Ûë´bÕ´ ~«C≤‘·j·T' ˆˆ
@‘˚wüß ÁãVü≤àD√ <ëqeTq´Á‘· ‘·T j·T<∏√~‘êHé ˆˆ40 ˆˆ
dü+e‘·‡s¡ø±\+ >∑Ts¡TX¯óÁX¯Swü #˚dæq •wüß´ìøÏ >∑Ts¡Te⁄ C≤„quÀ<Ûä #˚j·Tqf…ºÌ‘˚ Ä •wüß´ì <äTwüÿè‘·+
>∑Ts¡Te⁄≈£î dü+Áø£$TdüTÔ+~. Ä#ês¡´|ü⁄Á‘·T&ÉT, ùd$+#˚yê&ÉT, $<ä´‘√ eTs√ $<ä´ Á>∑Væ≤+#˚yê&ÉT, <Ûë]à≈£î&ÉT,
|ü$Á‘·T&ÉT, düeTs¡Tú&ÉT, nHêïH=ïdüπ>yê&ÉT, j·÷∫+#˚yê&ÉT ‘·q≈£î dü+ã+~Û+∫qyês¡T, düNä* á |ü~eT+~
#·~$+|ü ‘·–qyês¡T. ø£è‘·E„&ÉT, nÁ<√Væ≤, y˚T<Ûë$, X¯óuÛÑ+ø£s¡T&ÉT, Ä|ü⁄Ô&ÉT Á|æj·T+ Ä#·]+#˚yê&ÉT á Äs¡TZs¡T
~«E\T j·T<∏ë$~Û n<Ûë´|üqjÓ÷>∑T´\T. M]˝À Áu≤Vü≤àDTìøÏ ÁãVü≤àC≤„q+ y˚<Cä ≤„q+ ø£\T>∑ #˚j÷· *. Ç‘·sT¡ \≈£î
$~Û Á|üø±s¡+ $<ë´<ëq+ #˚j·÷*.
Ä#·eT´ dü+j·T‘√ ì‘·´+ nBÛsT÷‘· ñ<ävTàK' ˆ
ñ|üdü+>∑èVü≤´ ‘·‘êŒ<Í Mø£åe÷D√ >∑Ts√s¡TàKyéT ˆˆ
nBÛwü« uÛÀ Ç‹ Áã÷j·÷‘Y $sêyÓ÷-dæÔ«‹ Hês¡uÛÒ‘Y ˆˆ 41 ˆˆ
Ä#·$T+∫ ñ‘·Ôsê_ÛeTTKT&Ó’ ìj·T‘·∫‘·Ô+‘√ n<Ûä´j·Tq+ #˚sTT+#·e˝…qT. >∑Ts¡TbÕ<ä Á|üD≤eT+ #˚dæ
>∑Ts¡TeTTU≤H˚ï #·÷dü÷Ô n<Ûä´j·Tq+ #˚j·÷*. >∑Ts¡Te⁄ #·<äTe⁄eTqï|ü⁄&ÉT n<Ûä´j·Tq e÷s¡+_Û+#ê*. Çø£
#ê\Tqqï|ü⁄&ÉT n<Ûä´j·Tq+ ÄbÕ*.
ÁbÕ≈£Lÿ˝≤Hé |üs¡T´bÕd”q' |ü$Á‘Ó’XËÃÌe bÕ*‘·' ˆ
ÁbÕD≤j·÷yÓTÆÁdæÔ_Û' |üP‘·' ‘·‘· zv±ÿs¡eTs¡Ω‹ ˆˆ 42 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD' Á|üDe+ ≈£îsê´‘Y nH˚Ô #· $~Ûe~›«»' ˆ
≈£îsê´<ä<Ûä´j·Tq+ ì‘·´+ dü ÁãVü‰àx®*|üPs¡«‘·' ˆˆ 43 ˆˆ
546 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
düπs«cÕy˚Te uÛÑ÷‘êHê+ y˚<äX¯Ã≈£åîdü‡Hê‘·qyéT ˆ
nBÛsT÷‘ê|ü´j·T+ ì‘·´+ Áu≤Vü≤àD≤´#·Ã´e‘˚-q´<∏ë ˆˆ 44 ˆˆ
‘·÷s¡TŒø=dü\T >∑\ <äs¡“¤\ô|’ ≈£Ls¡TÃì, ¬s+&ÉT #˚‘·T\‘√ <äs¡“¤\qT |ü≥Tºø=ì, |ü$Á‘·T&Ó’, eT÷&ÉTkÕs¡T¢
ÁbÕD≤j·÷eT+#˚dæ, X¯ó∫jÓÆTq ‘·sê«‘· Á|üDy√#êÃs¡D≈£î jÓ÷>∑T´&ÉT. ~«E&ÉT n<Ûä´j·Tq ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À ∫es¡
Á|üDeeTT qT#·Ã]+#·e˝…qT. ÁãVü‰à+»*>± #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚j·÷*. düs¡«ÁbÕDT\≈£î y˚<ä+
düHê‘·q #·≈£åîe⁄. á y˚<ëìï Á|ü‹s√E n<Ûä´j·Tq+ #˚j·÷*. n{≤¢ #˚j·Tìyê&ÉT Áu≤Vü≤àD´ÁuÛÑwüߺ&Ée⁄‘ê&ÉT.
jÓ÷-BÛsT÷‘· ãTT#√ ì‘·´+ ø°åsêVüQ‘ê´ dü <˚e‘ê' ˆ
Á|”D≤‹ ‘·s¡Œj·T+‘˚´q+ ø±yÓTÆdüÔèbÕÔdü‡<Ó’e Væ≤ ˆˆ 45 ˆˆ
ì‘·´+ ãTTπ>«<ë<Ûä´j·Tq+ #˚dü÷Ô, ø°ås¡+‘√ <˚e‘·\qT ‘·è|æÔ |üs¡#·TyêìøÏ Ä <˚e‘·\T ø√]ø£˝§dü– ‘·è|æÔ
ø£*–kÕÔs¡T.
j·Tp+wü´BÛ‘˚ ìj·T‘·+ <ä<Ûëï Á|”D≤‹ <˚e‘ê' ˆ
kÕe÷q´BÛ‘˚ Á|”D≤‹ |òüTè‘êVüQ‹_Ûs¡q«Vü≤yéT ˆˆ 46 ˆˆ
j·TEπs«<ë<Ûä´j·Tq+ #˚dü÷Ô, ô|s¡T>∑T‘√ <˚e‘·\qT ‘·è|æÔ |üs¡#ê*. kÕeTy˚<ë<Ûä´j·Tq+‘√ H˚sTTH=dü–
‘·è|æÔ |üs¡#ê*.
n<∏äsê«+–s¡k˛ ì‘·´+ eT<Ûë« Á|”D≤‹ <˚e‘ê' ˆ
<Ûäsêà+>±ì |ü⁄sêD≤ì e÷+ôd’dü‡qÔs¡Œj˚T‘Y düTsêHé ˆˆ 47 ˆˆ
n<∏sä «¡ D≤<Û´ä j·Tq+˝À ‘˚H‘Ó √ ‘·è|æÔ |üs#¡ ê*. <Ûsä à¡ XÊÁdü+Ô , y˚<ë+>±\T, |ü⁄sêD+ n<Û´ä j·Tq+ #˚ùd|ü&ÉT
e÷+dü+‘√ ‘·è|æÔ |üs¡#ê*.
nbÕ+ düMTù| ìj·T‘√ HÓ’‹´ø£+ $~Ûe÷Á•‘·' ˆ
>±j·TÁreT|ü´BÛsT÷‘· >∑‘ê«-s¡D´+ düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 48 ˆˆ
düVü≤Ádü|üs¡e÷+ <˚M+ X¯‘·eT<Ûë´+ <äXÊesêyéT ˆ
>±j·TÁr+ yÓ’ »ù|ìï‘·´+ »|üj·T»„' Á|üø°]Ô‘·' ˆˆ 49 ˆˆ
>±j·TÁr+ #Ó’e y˚<ë+X¯Ã ‘·T\j·÷ ‘√\j·TÁ‘·ŒuÛÑT' ˆ
@ø£‘·X¯Ã‘·Ts√ y˚<ëHé >±j·TÁr+ #· ‘·<∏Ó’ø£‘·' ˆˆ 50 ˆˆ
ns¡D´+˝À, »˝≤ìøÏ düMT|ü+˝À, ì‘·´ø£s¡à$~ÛqqTdü]+∫ >±j·TÁr»bÕìï #˚j·÷*. Bìï y˚sTTkÕs¡T¢
#˚j·T≥+ ñ‘·ÔeT+. q÷s¡T eT<Ûä´eT+, |ü~ n<ÛäeT+. ì‘·´eT÷ >±j·TÁreT+Á‘êìï »|æ+#ê*. <ëìì
»|üj·T»„eT+{≤s¡T. >±j·TÁreT+Á‘êìï, Hê\TZy˚<ë\qT Á‘êdüT˝À ‘·÷∫qf…ºÌ‘˚ >±j·TÁ‹j˚T m≈£îÿe ãs¡Te⁄
‘·÷>∑T‘·T+~.
 |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ 547

zv±ÿs¡e÷~‘·' ø£è‘ê« yê´Vü≤èrdüÔ<äqqÔs¡yéT ˆ

‘·‘√-BÛsT÷‘· kÕ$Ár+ @ø±Á>∑ÁX¯Ù<ä∆j·÷ì«‘·' ˆˆ 51 ˆˆ
yÓTT<ä≥ z+ø±sêìï, ‘·sê«‘· yê´Vü≤è‘·T\qT, Ä ‘·sê«‘· kÕ$ÁreT+Á‘êìï @ø±Á>∑‘‘· √ ÁX¯<>∆ä ± »|æ+#ê*.
|ü⁄sêø£˝ÒŒ düeTT‘·ŒHêï uÛÑ÷s¡T“¤e'dü«dü‡Hê‘·Hê' ˆ
eTVü‰yê´Vü≤è‘·j·TdæÔÁdü' düsê«X¯óuÛÑìãs¡ΩD≤' ˆˆ 52 ˆˆ
|üPs¡«ø±\+˝À neT+>∑fi≤\ìï+{Ïì q•+|ü#˚ùd yê´Vü≤è‘·T\T uÛÑ÷' uÛÑTe' düTe' nH˚$ Ä$s¡“¤$+∫q$.
Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Twü' ø±˝À $wüßíÁs¡“Vü‰à eTùV≤X¯«s¡' ˆ
dü‘·Ô«+ s¡»düÔeTdæÔÁdü' Áø£e÷<ë«´Vü≤è‘·j·T' düàè‘ê' ˆˆ 53 ˆˆ
zv±ÿs¡düÔ‘·Œs¡+ ÁãVü≤à kÕ$Ár kÕ´‘·Ô<äø£ås¡yéT ˆ
@wü eTÁH√Ô eTVü‰jÓ÷>∑' kÕsê‘ê‡s¡ ñ<ëVü≤è‘·' ˆˆ 54 ˆˆ
jÓ÷-BÛ‘˚-Vü≤q´Vü≤H˚´‘ê+ >±j·TÁr+ y˚<äe÷‘·s¡yéT ˆ
$C≤„j·÷s¡ú+ ÁãVü≤à#êØ dü j·÷‹ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ 55 ˆˆ
Á|üø£è‹|ü⁄s¡Twüø±˝≤\T, ÁãVü≤à$wüßíeTùV≤X¯«s¡T\T, dü‘·Ô«s¡»düÔeTdüT‡\T á eT÷&˚dæ Áø£eTeTT>± uÛÑ÷',
uÛÑTe', düTe' nqT eT÷&ÉT yê´Vü≤è‘·T\T>± #Ó|üŒã&çq$. z+ø±s¡+ |üs¡ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü+. kÕ$Á‹ q•+#·ì
|üs¡‘·‘·Ô«+. á eT+Á‘·+ eTVü‰jÓ÷>∑+, düø£\kÕsê\≈£î kÕs¡+. Á|ü‹~q+ y˚<äe÷‘· >±j·TÁ‹ì »|æ+#˚yê&ÉT,
nsêúìï Á>∑Væ≤+∫qyê&ÉT ñ‘·ÔeT>∑‹ì bı+<äT‘ê&ÉT.
>±j·TÁr y˚<ä»q˙ >±j·TÁr ˝Àø£bÕe˙ ˆ
q >±j·TÁ‘ê´' |üs¡+ »|ü´+ @‘·~«C≤„j·T eTT#·´‘˚ ˆˆ 56 ˆˆ
>±j·TÁ‹ y˚<äe÷‘·. ˝Àø£bÕeì. >±j·TÁ‹ø£+fÒ »|æ+#·‘·–q~ y˚s=ø£{Ï ˝Ò<äT. Ç~ ‘Ó*dæqyê&ÉT
eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
ÁXÊeDdü´ ‘·T e÷düdü´ bÂs¡íe÷kÕ´+ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
ÄcÕ&ÛÜ´+ Áb˛wü˜|ü<ë´+ yê y˚<√bÕø£s¡D+ düàè‘·yéT ˆˆ 57 ˆˆ
ñ‘·‡è»´ Á>±eTq>∑s¡+ e÷kÕì«Áb˛-s¡ú|üxÃe÷Hé ˆ
nBÛsT÷‘· X¯ó#Í <˚X‚ ÁãVü≤à#êØ düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 58 ˆˆ
|ü⁄ùw´ ‘·T #Û·+<äkÕ+ ≈£îsê´‘Y ãVæ≤s¡T‘·‡s¡®q+ ~«»' ˆ
e÷|òüTX¯óø£¢dü´ yê ÁbÕù|Ô |üPsê«ùV≤í Á|ü<∏äy˚T-Vü≤ì ˆˆ 59 ˆˆ
#Û·+<ë+dü÷´s¡∆«eT<∏√-uÛÑ´ùd´#·Täø£¢|üπøåwüß yÓ’ ~«»' ˆ
y˚<ëv±Zì |ü⁄sêD≤ì ø£èwüí|üπøå #· e÷qeyéT ˆˆ 60 ˆˆ
548 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ÁXÊeD|üP]íeT, ÄcÕ&ÛÉ|üP]íeT, uÛ≤Á<ä|ü<ä|üP]íeT ø±ì ñbÕø£s¡à Ä#·]+#ê*. dü+kÕÿs¡|üPs¡«ø£+>±
y˚<äÁ>∑Vü≤D+ #˚j·÷*. Á>±e÷ìï, q>∑sêìï $&É∫ ÁãVü≤à#ê] nsTT<äTqïs¡ e÷kÕ\T |ü$Á‘·<˚X¯+˝À kÕe<ÛëqT&Ó’
y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚j·÷*. |ü⁄wü´e÷dü+˝À $&ÉTyê*. nfÒ¢ e÷|òüTX¯óø£¢ Á|ü‹|ü‹ÔHê&ÉT Á>±eT+ yÓ\T|ü\ y˚<√‘·‡s¡®q
ø±$+#ê*. n|üŒ{ÏqT+&ç X¯óø£|¢ øü +å£ ˝À y˚<ë\qT, ø£èwü|í øü +å£ ˝À y˚<ë+>±\qT, |ü⁄sêD≤\qT, düàè‘·T\qT n<Û´ä j·Tq+
#˚j·÷*.
Çe÷ìï‘·´eTq<Ûë´j·÷qBÛj·÷H√ $es¡®j˚T‘Y ˆ
n<Ûë´|üq+ #· ≈£îsê«D√ Vü≤´uÛÑ´dü´qï|æ j·T‘·ï‘·' ˆˆ 61 ˆˆ
ø£s¡íÁX¯y˚-ì˝Ò sêÁ‘Í ~yê bÕ+düTdüeT÷Vü≤H˚ ˆ
$<äT´‘YdüÔì‘·eπs¸wüß eTôVA˝≤ÿHê+ #· dü+|ü¢y˚ ˆˆ
Äø±*ø£eTq<Ûë´j·Ty˚T‘˚cÕ«Vü≤ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 62 ˆˆ
@‘êquÛÑT´~‘êHé $<ë´‘Y j·T<ë ÁbÕ<äTwüÿè‘ê–ïwüß ˆ
‘·<ë $<ë´<äq<Ûë´j·TeTqè‘Í #êÁuÛÑ<äs¡ÙH˚ ˆˆ 63 ˆˆ
ìsêÈ‘˚ uÛÑ÷$T#·\H˚ CÀ´‹cÕ+ #√|üdüs¡®H˚ ˆ
@‘ê Hêø±*ø±Hé $<ë´‘Y nq<Ûë´sT÷qè‘êe|æ ˆ 64 ˆˆ
ÁbÕ<äTwüÿè‘˚wü«–ïwüß ‘·T $<äT´‘·‡«ì‘·ìdü‡«H˚ ˆ
dü CÀ´‹kÕ‡´<äq<Ûë´j·T' X‚wüsêÁ‘Í j·T<∏ë ~yê ˆˆ 65 ˆˆ
y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚ùdyêfi¯ófl, y˚<ëìï n<Ûë´|üq+ #˚ùdyêfi¯ófl á nq<Ûë´j·÷\qT ‘·|üŒø£ bÕ{Ï+#ê*.
sêÁ‘·T˝À¢ #Óe⁄\≈£î $ì|æ+#˚ <Ûä«ì>∑\ yêj·TTe⁄ M#˚|ü&ÉT, |ü>∑\T <äTeTTà‘√ y˚&ç>±* M#˚|ü&ÉT, yÓTs¡T|ü⁄\T
ñs¡TeTT\‘√ e]¸+#˚|ü&ÉT, ‘√ø£#·Tø£ÿ\T yÓTTˆˆq$ |ü&˚|ü&ÉT nø±*ø£ nq<Ûä´j·THê\T>± >∑T]Ô+#ê*. n>∑Tï\T
Á|ü»«*+∫qø±\+˝À á ñ|üÁ<äyê\T ø£ì|æ+∫Hê, nø±\eT+<äT y˚T|òTü eTT ø£ì|æ+∫Hê, Ä ø±\eTT nq<Û´ä j·Tqy˚T,
|æ&ÉT>∑TbÕ≥T, uÛÑ÷ø£+|ü+, dü÷s¡´#·+Á<äÁ>∑Vü≤D≤\T ≈£L&É nø±*ø£ nq<Ûä´j·THê˝Ò. n–ïC≤«\\T ø£q|ü&çHê,
ñs¡TeTT\‘√&ç yÓTs¡T|ü⁄\T ø£*–Hê Ä Á|üø±X¯eTT |ü>∑{Ïø±\eT+<äT nq<Ûä´j·TqeTsTTq≥T¢>±H˚ X‚wüsêÁ‹≈£L&Ü
nq<Ûä´j·Tq+>±H˚ bÕ{Ï+#ê*.
ì‘ê´q<Ûë´j·T @e kÕ´‘Y Á>±y˚Twüß q>∑πswüß #· ˆ
<Ûäs¡àHÓ’|ü⁄D´ø±e÷Hê+ |üP‹>∑H˚∆ #· ì‘·´X¯' ˆˆ 66 ˆˆ
n+‘·X¯Ùe>∑‘˚ Á>±y˚T eèwü\dü´ #· düìï<ÛÍ ˆ
nq<Ûë´jÓ÷ s¡T<ä´e÷H˚ düeTyêj˚T »qdü´ #· ˆˆ 67 ˆˆ
ñ<äπø eT<Ûä´sêÁ‘˚ #· $D÷àÁ‘˚ #· $düs¡®H˚ ˆ
ñ∫äwüº' ÁXÊ<ä∆uÛÑT¬øÃÌe eTqkÕ-|æ q ∫qÔj˚T‘Y ˆˆ 68 ˆˆ
 |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ 549

Á|ü‹>∑èVü≤´ ~«CÀ $<ë«H˚ø√~›wüºdü´ πø‘·qyéT ˆ

Á‘·´Vü≤+ q ø°s¡Ôj˚T‘Y ÁãVü≤à sêCÀ„ sêôVAX¯Ã dü÷‘·πø ˆˆ 69 ˆˆ
j·÷e<˚ø√-qT~wüºdü´ ùdïôVA >∑q∆X¯Ã $<ä´‘˚ ˆ
$Á|üdü´ $<äTc˛ <˚ùV≤ ‘êe<é ÁãVü≤à q ø°s¡Ôj˚T‘Y ˆˆ 70 ˆˆ
<Ûäs¡à+, HÓ’|ü⁄D´+ ø√πsyê]øÏ Á>±eT+˝ÀqT, q>∑s¡+˝ÀqT, <äTs¡Z+<ÛäeTTqï#√{ ì‘·´eTq<Ûä´j·Tqy˚T.
Á>±eT+˝À X¯eeTTqï|ü⁄&ÉT, X¯SÁ<ädüìï~Û˝À, n<Ûë]àø£»qT\ e<ä›, »qdüeT÷Vü≤+ <äT'œ+#˚|ü&ÉT nq<Ûë´j·T
eTe⁄‘·T+~. »\+ eT<Ûä´˝À, ns¡∆sêÁ‹, eT\eT÷Á‘· $düs¡®q y˚fi¯, ñ∫äcÕºedüú˝À, ÁXÊ<ä∆uÛÀ»q+˝À, eTqdüT˝ÀqT
n<Û´ä j·Tq+ #˚jT· ≈£L&É<Tä . Áu≤Vü≤àDT&ÉT @ø√~›wÁºü XÊ<äe∆ T+<äT ìeT+Á‹‘·T&ÉsTTq |üø+å£ ˝Àq÷, sêE≈£î ÄXÖ#·eTT
e∫Ãq|ü&ÉT eT]j·TT sêVüQe⁄≈£î Á>∑Vü≤DeTT dü+uÛÑ$+∫q|ü&ÉT y˚<ë<Ûä´j·TqeTT eT÷&ÉT s√E\T #˚j·Tsê<äT.
Áu≤Vü≤àDTì X¯Øs¡+˝À @ø√~›wüºÁXÊ<ä∆dü+ã+~Û H˚‹yêdüq ñqï+‘·es¡≈£î Áu≤Vü≤àDT&ÉT y˚<ë\qT #·<äTe≈£L&É<äT.
X¯j·÷q' ÁbÂ&ÛÉbÕ<äX¯Ã ø£è‘ê« #Ó’yêedüøÏúø±yéT ˆ
HêBÛsT÷‘ê$Twü+ C>±∆« dü÷‘·ø±Hêï<ä´y˚Te #· ˆˆ71 ˆˆ
˙Vü‰πs u≤DX¯uÒ› #· dü+<Ûä´jÓ÷s¡TuÛÑjÓ÷s¡|æ ˆ
ne÷yêkÕ´+ #·‘·Ts¡›XÊ´+ bÂs¡íe÷dü´wüºMTwüß #· ˆˆ 72 ˆˆ
ñbÕø£s¡àDÏ #√‘·‡πsZ Á‹sêÁ‘·+ ø£å|üD+ düàè‘·yéT ˆ
nwüºø±düT ‘·«ôVAsêÁ‘·+ ãTT‘·«HêÔ´düT #· sêÁ‹wüß ˆˆ 73 ˆˆ
e÷s¡Zoπs¸ ‘·<∏ë bÂùw e÷|òüTe÷ùd ‘·<∏Ó’e #· ˆ
‹Ák˛-wüºø±dü‡e÷U≤´‘ê' ø£èwüí|üπøå ‘·T dü÷]_Û' ˆˆ 74 ˆˆ
X‚¢cÕà‘·ø£dü´ #Ûêj·÷j·÷+ XÊ*àπøs¡à<ÛäTø£dü´ #· ˆ
ø£<ë∫<ä|æ Hê<Û˚´j·T+ ø√$<ës¡ø£|æ‘·újÓ÷' ˆˆ 75 ˆˆ
|ü&ÉTø=ì, Ädüq+ô|’ bÕ<ë\T+∫ ¬s+&ÉT yÓ÷ø±fi¯flqT eÁdüÔ+‘√ ã+~Û+#·Tø=ì, e÷+dü+ uÛÑTõ+∫,
dü÷‘·ø±qï+ ‹ì y˚<ë<Û´ä j·Tq+ #˚jT· ≈£L&É<Tä . eT+#·T ≈£î]ùd|ü&ÉT, u≤DX¯ã+› $ìŒ+∫q|ü⁄&ÉT, s¬ +&ÉT dü+<Û´ä ˝À¢qT,
#·‘·Ts¡›•, bÂs¡í$T, nwüº$T, ne÷yêdü´˝À¢, ñbÕø£s¡à˝À, ñ‘·‡s¡Z+˝À eT÷&ÉT s√E\T y˚<ë<Ûä´j·Tq+ ≈£L&É<äT.
nwüºø±˝À¢ nôVAsêÁ‘·T\+<äT ãTT‘·«+‘· sêÁ‘ê˝À¢ nq<Ûä´j·Tqy˚T ne⁄‘·T+~. e÷s¡Z•s¡, |ü⁄wü´, e÷|òüTe÷kÕ˝À¢,
ø£èwüí|üø£å+˝À á eT÷{Ïì |ü+&ç‘·T\T nwüºø±\ì ù|s=ÿHêïs¡T.(e÷s¡Z•s¡ |ü⁄wü´e÷|òüTe÷kÕ˝À¢ì ãVüQfi¯
dü|$Ôü T`nwü$º T`qe$T ‹<∏Tä \T nwüøº ±\T). ã÷s¡T>∑, n$ôd, <ëìeTà, yÓ\>∑, ø√$<ës¡eèøå±\ ˙&É˝À¢ y˚<ë<Û´ä j·Tq+
#˚j·T≈£L&É<äT.
550 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
düe÷q$<˚´ #· eTè‘˚ ‘·<∏ë düÁãVü≤à#ê]DÏ ˆ
Ä#êπs´ dü+dæú‘˚ yê-|æ Á‹sêÁ‘·+ ø£å|üD+ düàè‘·yéT ˆˆ 76 ˆˆ
∫ÛÁ<ëDÒ´‘êì $ÁbÕD≤+ j˚T-q<Ûë´j·÷' Á|üø°]Ô‘ê' ˆ
Væ≤+dü+‹ sêø£åkÕùdÔwüß ‘·kÕà<˚‘êì«es¡®j˚T‘Y ˆˆ 77 ˆˆ
‘·q‘√ ≈£L&Ü #·~y˚yê&ÉT düVü‰<Ûë´sTT eTs¡DÏ+∫q|ü⁄&ÉT, Ä#ês¡T´&ÉT dü+dæú‘·T&ÉsTTHê (eTs¡DÏ+∫Hê)
eT÷&ÉT ~Hê\T nq<Ûä´j·THê\T. Ç$ Áu≤Vü≤àD∫ÛÁ<ë\ì ù|s=ÿqHÓ’q$. á ~Hê˝À¢ sê≈£ådüT\T Væ≤+dækÕÔs¡T.
n+<äTe\¢ M{Ïì e<ä\e˝…qT.
HÓ’‹´πø HêdüÔ´q<Ûë´j·T' düH√∆´bÕdüq @e #· ˆ
ñbÕø£s¡àDÏ ø£sêàH˚Ô˚ ôVAeTeTÁH˚Ôwüß #Ó’e Væ≤ ˆˆ 78 ˆˆ
@ø±eTè#··eT<∏Ó’ø£+ yê j·TEkÕ‡e÷<∏ä yê |ü⁄q' ˆ
nwüºø±<ë´dü«BÛsT÷‘· e÷s¡T‘˚ #ê‹yêj·T‹ ˆˆ 79 ˆˆ
nq<Ûë´j·TdüTÔ Hêv‚Zwüß H˚‹Vü‰dü|ü⁄sêDjÓ÷' ˆ
q <Ûäs¡àXÊÁùdÔwü«H˚´wüß |üs¡«DÒ´‘êì es¡®j˚T‘Y ˆˆ 80 ˆˆ
@wü <Ûäs¡àdü‡e÷ùdq ø°]Ô‘√ ÁãVü≤à#ê]D≤yéT ˆ
ÁãVü≤àD≤-_ÛVæ≤‘·' |üPs¡«+ ãTTw”D≤+ uÛ≤$‘ê‘·àHêyéT ˆˆ 81 ˆˆ
ì‘·´ø£s¡à$wüj·T+˝À dü+<Û√´bÕdüq˝À, ñbÕø£s¡à˝À, ø£sêà+‘·´+˝À, ôVAeT eT+Á‘ê˝À¢ nq<Ûë´j·T+
ñ+&É<äT. nwüºø±˝À¢, düT&ç>±*˝À ˇø£ ãTT≈£îÿqT ˇø£ j·TEs¡à+Á‘êìï ˇø£ kÕeTeT+Á‘êìï e÷Á‘·y˚T n<Ûä´j·Tq+
#˚j·÷*. y˚<ë+>±\≈£î Ç‹Vü‰dü |ü⁄sêD≤\≈£î <Ûäs¡àXÊÁkÕÔ\≈£î nq<Ûë´j·T+ ñ+&É<äT. ø±ì |üs¡«~Hê˝À¢ Mìì
n<Ûä´j·Tq+ #˚j·T≈£L&É<äT. á $<Ûä+>± |ü$Á‘·T˝…’q ãTTwüß\≈£î ÁãVü≤à #Ó|æŒq ÁãVü≤à#ê]<Ûäsêà\qT dü+Á>∑Vü≤+>±
$e]+#êqT.
jÓ÷-q´Á‘· ≈£îs¡T‘˚ j·T‘·ï+ nqBÛ‘·´ ÁX¯ó‹+ ~«C≤' ˆ
dü düeT÷à&Û√ q düe÷“¤c˛´ y˚<äu≤ôVA´ ~«C≤‹_Û' ˆˆ 82 ˆˆ
q y˚<äbÕsƒ¡ e÷Á‘˚D düqTÔc˛º yÓ’ uÛÑy˚~›«»' ˆ
bÕsƒ¡e÷Á‘êedüqïdüTÔ |üv‚ÿ >ö]e d”<ä‹ ˆˆ 83 ˆˆ
jÓ÷-BÛ‘·´ $~Ûe<˚«<ä+ y˚<ës¡ú+ q $#ês¡j˚T‘Y ˆ
dü kÕq«j·TX¯SÙÁ<äø£\Œ' bÕÁ‘·‘ê+ q Á|ü|ü<ä´‘˚ ˆˆ 84 ˆˆ
y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚j·T≈£î+&Ü, XÊÁkÕÔ<Ûä´j·THêìøÏ |üPqT≈£îqïyê&ÉT eT÷s¡Tâ&ÉT. n‘·&˚ y˚<äu≤VüQ´&ÉT.
~«E&É‘·ì‘√ e÷{≤¢&É≈£L&É<äT. y˚<äbÕsƒ¡+‘√ e÷Á‘·y˚T dü+‘·è|æÔ #Ó+<äsê<äT. bÕsƒ¡e÷Á‘·+‘√ $s¡$T+∫qyê&ÉT
 |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ 551

ãTs¡<ä˝À ~>∑ã&çq >√e⁄e˝… ø£wüº|ü&É‘ê&ÉT. $~ÛÁ|üø±s¡+ y˚<ë<Ûä´j·Tq+#˚dæ y˚<ës¡ú|üsê´˝À#·q #˚j·Tq+<äTe\¢

n‘·ì e+X¯eT+‘ê X¯SÁ<ädüe÷qeTe⁄‘·T+~. n‘·&ÉT nbÕÁ‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
j·T~ ‘ê«‘·´ìÔø£+ yêdü+ ø£s¡TÔ$T#·Ã¤‹ yÓ’ >∑Tsö ˆ
j·TTø£Ô' |ü]#·πs<˚qe÷X¯Øs¡$yÓ÷ø£åD≤‘Y ˆˆ 85 ˆˆ
>∑‘ê« eq+ yê $~ÛeE®VüQj·÷C≤®‘·y˚<ädüyéT ˆ
nBÛsT÷‘· dü<ë ì‘·´+ ÁãVü≤àìwü˜dü‡e÷Væ≤‘·' ˆˆ 86 ˆˆ
kÕ$Ár+ X¯‘·s¡TÁBj·T+ y˚<ë+‘ê+X¯Ã $X‚wü‘·' ˆ
nuÛÑ´ùd‘Y dü‘·‘·+ j·TTø√Ô uÛÑdüàkÕïq|üsêj·TD' ˆˆ 87 ˆˆ
J$‘ê+‘·+ >∑Ts¡Te⁄ e<ä›H˚ ñ+&É<ä\∫qf…ºÌ‘˚ X¯ØsêekÕq+es¡≈£î ÁX¯<ä∆>± >∑Ts¡TX¯óÁX¯Swü #˚dü÷Ô
ñ+&Ée˝…qT. ˝Ò<ë ns¡D≤´ìøÏ yÓ[¢ j·T<∏ë$~Û n–ïqTbÕdæ+#ê*. kÕïq+#˚d,æ uÛkÑ Õàìï <Û]ä +∫, >±j·TÁreT+Á‘êìï,
X¯‘·s¡TÁBj·÷ìï, y˚<ë+‘·XÊÁkÕÔ\qT m\¢|ü&ÉT nuÛÑ´dædüTÔ+&Ée˝…qT.
@‘·~«<Ûëq+ |üs¡eT+ |ü⁄sêD+ y˚<ë>∑y˚T düeT´–ùV≤]‘·+ e' ˆ
|ü⁄sê eTVü≤]¸Á|üesê_Û|üèwüº' kÕ«j·TeTT“¤y√ j·TqàqTsêVü≤ <˚e' ˆˆ 88 ˆˆ
@eMTX¯«s¡düeT]Œ‘êqÔs√ jÓ÷-qT‹wü˜‹ $~Û+ $<Ûëq$‘Y ˆ
yÓ÷Vü≤C≤\eT|üVü‰j·T k˛-eTè‘√ j·÷‹ ‘·‘·Œ<äeTHêeTj·T+ •eyéT ˆˆ 89 ˆˆ
|üPs¡«+ eTVü≤s¡T¸\T ø√s¡>± kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTe⁄ #Ó|æŒq y˚<äC≤„qÁbÕ|æÔ$<Ûëq+ MT≈£î $e]+#êqT.
Bìï ‘Ó\TdüTø=ì áX¯«s¡Tìj·T+<äT eTqdüT \>∑ï+ø±$+∫ $~ÛHê#·]+∫qyê&ÉT dü+kÕs¡y÷Ó Vü‰ìï ‘=\–+#·Tø=ì,
neTè‘·T&Ó’, |üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ê&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ •wü´`ÁãVü≤à#ê]D≤+ <Ûäs¡àìs¡÷|üD$T‹ #·‘·Ts¡›XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 14 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝Àì •wü´`ÁãVü≤à#ês¡T\ <Ûäs¡àìs¡÷|üDeTH˚ |ü<ëï\Ze n<Ûë´j·T+ ˆˆ 14 ˆˆ

lml
552 |ü+#·<≈£äXLs¡À-<Û
àeTVü‰ë|ü´j·
⁄sêD+
T' `` ñ‘·
|ü~sÔ ês¡ùV+∆ ≤qe n<Ûë´j·T+
ÁãVü≤à#ê]D≤+ >∑èVü≤kÕúHê+ #· <Ûäsêà' ` ÁãVü≤à#ês¡T\T eT]j·TT >∑èVü≤düú<Ûäsêà\T
yê´dü ñyê#· :`yê´düeTVü≤]¸ |ü*ø±&ÉT
y˚<ä+ y˚<Í ‘·<∏ë y˚<ëHé y˚<ëHê« #·‘·Ts√ ~«C≤' ˆ
nBÛ‘·´ #ê~Û>∑e÷´s¡ú+ ‘·‘·kÕ‡ïj·÷~›«CÀ‘·ÔeT' ˆˆ 1 ˆˆ
ˇø£{Ï, ¬s+&ÉT, eT÷&ÉT ˝Ò<ë Hê\TZy˚<ë\qT Áu≤Vü≤àDT&É<Ûä´j·Tq+ >±$+∫, nsêúìï ‘Ó\TdüTø=ì,
kÕï‘·≈£î&ÉT ø±yê*.
>∑Ts¡y˚ ‘·T es¡+ <ä‘ê« kÕïsT÷‘· ‘·<äqT»„j·÷ ˆ
Ns¡íÁe‘√-<∏ä j·TTø±Ô‘êà düX¯ø£ÔkՇTeTs¡Ω‹ˆˆ 2 ˆˆ
>∑Ts¡T<äøÏåDH=dü– Äj·Tq Ä»„‘√ düe÷es¡Ôq+ #˚düTø√yê*. ÁãVü≤à#·s¡´Áe‘·+ |üP]Ô>± nqTwæ˜+∫ Ä
Áe‘·|òü\s¡÷|ü+>± X¯øÏÔdü+|üqTï&Ó’ kÕï‘·≈£î&ÉT ø±e#·TÃqT.
yÓ’wüíM+ <Ûës¡j˚T<ä´wæº+ nqÔsê«düdüÔ<∏√‘·Ôs¡yéT ˆ
j·TCÀ„|üM‘·~«‘·j·T+ k˛<äø£xà ø£eTDT¶\TyéT ˆˆ 3 ˆˆ
#Û·Á‘·+ #√w”íwüeTeT\+ bÕ<äTπø #ê|ü⁄´bÕqVü≤Ö ˆ
söπøà #· ≈£îD¶˝Ò y˚<ä+ ø£è‘·ÔπøX¯qKX¯óÙ∫' ˆˆ 4 ˆˆ
kÕ«<Ûë´j·Tì‘·´j·TTø£ÔkÕ‡´<ä“Væ≤sêà\´+ q <Ûës¡j˚T‘Y ˆ
nq´Á‘· ø±xÃHê~«Áb˛ q s¡ø±Ô+ _uÛÑèj·÷Á‘·‡»yéT ˆˆ 5 ˆˆ
yÓ’wüíe(ñ‘·ÔπsDÏ) <ä+&Üìï <Ûä]+#ê*. ªªyÓ’DM+µµ nqT bÕsƒê+‘·s¡eTT ø£\<äT. yÓ<äTs¡T<ä+&ÉeTì ns¡úeTT
øö|”q+, <Û√e‹, ñ‘·ØÔ j·T+, s¬ +&ÉTj·TCÀ„|Mü ‘ê\T, »\|üPs¡í ø£eT+&É\+, #ÛÁ· ‘·+, dü«#·Ãy¤ TÓ qÆ ‘·˝bÕ>∑, bÕ<äTø£\T,
˝Ò<ë bÕ<äs¡ø£å\T, ã+>±s¡T≈£î+&É˝≤\T, <äs¡“¤eTTwæºì <Ûä]+#ê*. πøX¯qU≤\qT j·T<∏ëdüeTj·T+>∑ rdæ y˚sTT+∫,
|ü$Á‘·T&Ó’, ì‘·´kÕ«<Ûë´j·T+ #˚düTÔ+&Ü*. ø£+sƒ¡+ ô|’uÛ≤>∑+˝À e÷\\T <Ûä]+#·≈£L&É<äT. ã+>±s¡TVü‰s¡+ ‘·|üŒ
mÁs¡ì e÷\\T <Ûä]+#·sê<äT.
X¯óø±¢eT“s¡<Ûäs√ ì‘·´+ düT>∑+<Ûä' Á|æj·T<äs¡Ùq' ˆ
q Js¡íeT\e<ë«kÕ uÛÑy˚<Ó’« $uÛÑy˚ dü‹ ˆˆ 6 ˆˆ
q s¡ø£ÔeTT\“D+ #êq´<Ûäè‘·+ yêk˛ q ≈£î+&çø±yéT ˆ
H√bÕqVü≤Ö Ádü»+ #ê<∏äÛ bÕ<äTπø #· Á|üjÓ÷»j˚T‘Y ˆˆ 7 ˆˆ
ñ|üM‘·eT\v±ÿs¡+ <äsꓤHé ø£ècÕíõHêì #· ˆ
Hê|üdüe´+ |üØ<ä<Ûë´‘Y yêk˛ q $ø£è‘·+ eùd‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
 |ü~ùV≤qe n<Ûë´j·T+ 553

m\¢|ü⁄&ÉT ‘Ó\¢ì eÁkÕÔìï <Ûä]+∫, düT>∑+<Ûëìï <Ûä]+∫, Á|æj·T<äs¡ÙqT&ÉT>± ñ+&Ü*. Js¡íeTT eT*qyÓTÆq
eÁkÕÔ\T dü+|üqTï&ÉsTTq|ü&ÉT <Ûä]+#·≈£L&É<äT. s¡ø£ÔeÁkÕÔ\qT, #·÷#˚yê]øÏ ñ<˚«>±ìï ø£*–+#˚ eÁkÕÔ\qT,
Ç‘·s¡T\T <Ûä]+∫ e<ä*q eÁkÕÔ\qT, ø£eT+&É˝≤ìï, bÕ<äs¡ø£å\qT, |ü⁄wüŒVü‰sê\qT, bÕ<äTø£\qT ñ|üjÓ÷–+#·
≈£L&É<Tä . ñ|üM‘êìï, n\+ø±sê\qT, <äs“¡ \¤ qT, ø£ècÕíõHêìï n|üdeü ´+>± y˚dTü ø√≈£L&É<Tä . eÁkÕÔìï $ø£è‘·+>±
<Ûä]+#·sê<äT.
ÄVü≤πs~«~Ûe<ë›sêHé dü<äèXÊHê‘·àqX¯óÙuÛ≤Hé ˆ
s¡÷|ü\ø£åDdü+j·TTø±ÔHé jÓ÷ì<√wü$e]®‘êHé ˆˆ 9 ˆˆ
ne÷‘·è>√Á‘·Á|üuÛÑyêeTdüe÷q]¸>√Á‘·C≤yéT ˆ
ÄVü≤πsÁ<ä“Vü≤àD√ uÛ≤sê´+ o\XÖ#·düeTì«‘êyéT ˆˆ10 ˆˆ
‘·q≈£î ‘·–q ≈£î\s¡÷bÕ\T>∑\ düT\ø£åDø£q´qT C≤‹<√wü+˝Òì <ëìï $yêVü≤e÷&Ü*. Áu≤Vü≤àDT&ÉT
e÷‘·è>√Á‘·+˝À |ü⁄≥ºì <ëìì, ‘·eT ãTTwüß\>√Á‘·+˝À »ìà+#·ì, o\, XÖ#·, düeTì«‘· nsTTq ø£q´qT
$yêVü≤+ #˚düTø√yê*.
ãTT‘·Tø±˝≤_Û>±MT kÕ´‘Y j·÷e‘·TŒÁ‘√-_ÛC≤j·T‘˚ ˆ
es¡®j˚TÁ‘·Œ‹wæ<ë∆ì Á|üj·T‘˚ïq ~Hêì ‘·T ˆˆ 11 ˆˆ
wüwüº´wüºMT+ |üxÃ<äo+ <ë«<äoxà #·‘·Ts¡›oyéT ˆ
ÁãVü≤à#êØ uÛÑy˚ìï‘·´+ ‘·<ä«»®qàÁ‘·j·÷Vü≤ì ˆˆ 12 ˆˆ
|ü⁄Á‘·T&ÉT |ü⁄fÒº+‘·es¡≈£î ãTT‘·Tø±\+˝À uÛ≤s¡´qqT>∑$T+#ê*. ìwæ<ä∆~Hê\qT e<ä˝≤*. wüwæº, nwüº$T,
bÂs¡í$T, ne÷yêdü´, <ë«<ä•, #·‘·Ts¡›•, ‘·q »qà~q+qT+&ç eT÷&ÉTs√E\T ÁãVü≤à#·sê´ìï bÕ{Ï+#ê*.
Ä<äBÛà‘êedü<∏ë´–ï+ EVüQj·÷C≤®‘·y˚<ädüyéT ˆ
Áe‘êì kÕï‘·ø√ ì‘·´+ bÕeHêì #· bÕ\j˚T‘Y ˆˆ13 ˆˆ
nedü<´ä∏ + (>±s¡Ωd´úü n–ï) ì Á|ü‹~q+ ôVAeT+ #˚j÷· *. Á|ü‹s√E |ü$Á‘ê˝…q’ Áe‘ê\qT Ä#·]düT+Ô &Ü*.
y˚<√~‘·+ dü«ø£+ ø£s¡à ì‘·´+ ≈£îsê´<ä‘·+Á~‘·' ˆ
n≈£îsê«D' |ü‘·‘ê´X¯ó qs¡ø±q‹;ÛÛwüD≤Hé ˆˆ 14 ˆˆ
y˚<ä$Væ≤‘· ì‘·´ø£s¡à\T dü«ø£s¡à\qT k˛eT]‘·Hêìï e<ä* Ä#·]+#ê*. ô|’’ ø£s¡à\ Hê#·]+#·qf…ºÌ‘˚
n‹uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq, qs¡ø±\T bı+<äT‘ê&ÉT.
nuÛÑ´ùdÁ‘·Œj·T‘√ y˚<ä+ eTVü‰j·TC≤„qï Vü‰|üj˚T‘Y ˆ
≈£îsê´<äZèVü‰´DÏ ø£sêàDÏ düH√∆´bÕdüqy˚Te #· ˆˆ 15 ˆˆ
554 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
$qj·T+ø£*– y˚<ëuÛ≤´dü+ #˚j·Te˝…qT. |ü+#· eTVü‰j·TC≤„\T $&ÉTe≈£L&É<äT. dü+<Û√´bÕdüq,
>∑èVü≤´dü÷Á‘· $Væ≤‘·ø£s¡à\T Ä#·]düTÔ+&Ü*.
düK´+ düe÷~Û¬ø’' ≈£îsê´‘Y ñù|j·÷BX¯«s¡+ dü<ë ˆ
<Ó’e‘êq´|æ >∑#˚ä‘· ≈£îsê´<들sê´_Ûb˛wüDyéT ˆˆ 16 ˆˆ
‘·q‘√ düe÷qT˝…q’ yê]‘√ ‘·qø£qï n~Û≈î£ \‘√ ùdïVü≤+ #˚j÷· *. uÛ>Ñ e∑ +‘·THêsê~Û+#ê*. <˚e‘ê|üP»
uÛ≤sê´b˛wüD #˚j·÷*.
q <Ûäs¡à+ U≤´|üj˚T~«<ë«Hé q bÕ|ü+ >∑÷Vü≤j˚T<ä|æ ˆ
≈£îØ«‘ê‘·àVæ≤‘·+ ì‘·´+ düs¡«uÛÑ÷‘êqTø£eTŒø£' ˆˆ 17 ˆˆ
‘êHê#·]+∫q <Ûsä êàìï #Ó|Œü ≈£L&É<Tä . ‘·q bÕbÕìï <ë#·≈L£ &É<Tä . Á|ü‹~q+ ‘·q≈£î Væ≤‘êìï ≈£Ls¡TÃø√yê*.
düeTdüÔÁbÕDT\ ô|’ <äj·T #·÷|ü⁄‘·T+&Ü*.
ej·Tdü' ø£s¡àD√-s¡údü´ ÁX¯ó‘·kÕ´_Û»qdü´ #· ˆ
y˚wüyê>∑T“~∆kÕs¡÷|ü´e÷#·s¡Hé $#·πs‘·‡<ë ˆˆ 18 ˆˆ
ej·TdüT‡, ø£s¡à, dü+|ü<ä, XÊÁdüÔ+, e+XÊ\≈£î ‘·>∑T$<Ûä+>± y˚wü+, e÷≥, ãT~∆ n\es¡#·T≈£îì
Ä#·]düTÔ+&Ü*.
ÁX¯ó‹düàè‘·T´~‘·dü‡eT´ø˘ kÕ<ÛäT_Ûs¡´X¯Ã ùd$‘·' ˆ
‘·e÷#ês¡+ ìùwy˚‘· H˚ùV≤‘êq´Á‘· ø£]Ω∫‘Y ˆˆ 19 ˆˆ
ÁX¯ó‹düàè‘·T˝À¢ #Ó|æŒq~, dü»®qT\T Ä#·]+∫q<˚ dü<ë#ês¡+. <ëìï ‘·|üŒ Ç‘·sêìï nqTdü]+#·sê<äT.
j˚THêdü´ |æ‘·s√ j·÷‘ê' j˚Tq j·÷‘ê' |æ‘êeTVü‰' ˆ
‘˚q j·÷j·÷‘·‡‘ê+ e÷s¡Z+ ‘˚q >∑#·Ã¤Hé q ]wü´‹ ˆˆ 20 ˆˆ
‘·+Á&ÉT\T, ‘ê‘·\T q&É∫q <ë]˝À ‘êqT q&Éyê*. Ç<˚ düHêàs¡Z+. á e÷sêZqïqTdü]+∫qyê&ÉT
|ü‹‘·T&ÉT ø±C≤\&ÉT.
ì‘·´+ kÕ«<Ûë´j·To\kÕ‡´‘Y ì‘·´+ j·TCÀ„|üM‘·yêHé ˆ
dü‘·´yêB õ‘·Áø√<Û√ ÁãVü≤àuÛÑ÷j·÷j·T ø£\Œ‘˚ ˆˆ 21 ˆˆ
Á|ü‹ì‘·´+ kÕ«<Ûë´j·T|üs¡T&ÉT ø±yê*. j·TCÀ„M‘·<Ûë]jÓÆT ñ+&Ü*. dü‘·´yê~, õ‘·Áø√<ÛäT&ÉT
ÁãVü≤àdü«s¡÷bÕìï bı+<äT‘ê&ÉT.
düHê∆´kÕïq|üs√ ì‘·´+ ÁãVü≤àj·T»„|üsêj·TD' ˆ
nqdü÷sTT± eTè<äTsê›H√Ô >∑èVü≤düú' Áù|‘·´ es¡∆‘˚ ˆˆ 22 ˆˆ
 |ü~ùV≤qe n<Ûë´j·T+ 555

Á|ü‹s√E kÕïqdü+<Ûä´\ Hê#·]dü÷Ô, ÁãVü≤àj·TC≤„\T #˚dü÷Ô ndü÷j·T˝Òø£ eTè<äTdü«uÛ≤e+‘√ Ç+Á~j·T

ìÁ>∑Vü≤+ ø£˝yê&ÉT ÇVü≤|üsê˝À¢ nuÛÑT´<äj·÷ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
M‘·sê>∑uÛÑj·TÁø√<Û√ ˝ÀuÛÑyÓ÷Vü≤$e]®‘·' ˆ
kÕ$ÁrC≤|ü´ìs¡‘·' ÁXÊ<ä∆ø£èqTà#·´‘˚ >∑èV”≤ ˆˆ 23 ˆˆ
e÷‘ê|æÁ‘√]Ω‘˚ j·TTø√Ô >√Áu≤Vü≤àDVæ≤‘˚ s¡‘·' ˆ
<ëH√Ô j·TC≤« <˚euÛÑø√Ô ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 24 ˆˆ
sê>∑uj ÑÛ T· Áø√<Ûë\T $&ç∫qyê&ÉT ˝ÀuÛyÑ ÷Ó Vü‰\T ˝Òìyê&ÉT kÕ$Ár»bÕìï #˚ùd ÁX¯<ë∆fió¯ e⁄ nsTTq >∑èVü≤düT&ú TÉ ,
eTTøÏÔì bı+<äT‘ê&ÉT. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T >√Áu≤Vü≤àDT\ |ü≥¢ Væ≤‘·+ Ä#·]+#˚yê&ÉT, Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤+, j·T»qo\+,
<Ó’euÛÑøÏÔ ø£˝yê&ÉT ÁãVü≤à˝Àø£+˝À ìedækÕÔ&ÉT.
Á‹es¡ZùdM dü‘·‘·+ <˚e‘êHêxà |üP»qyéT ˆ
≈£îsê´<äVü≤s¡Vü≤]ï‘·´+ qeTùd´Á‘·Œj·T‘·düT‡sêHé ˆˆ 25 ˆˆ
m\¢|⁄ü &ÉT <Ûsä à¡ ø±e÷sêú\T ùd$dü÷,Ô <˚e|üP» ø±ìdü÷,Ô Á|ü‹ì‘·´+ Á|üjT· ‘·ï+‘√ <˚e‘·\≈£î qeTdüÿ]+#ê*.
$uÛ≤>∑o\dü‡‘·‘·+ ø£åe÷j·TTø√Ô <äj·÷\Tø£' ˆ
>∑èVü≤düúdüTÔ düe÷U≤´‘√ q >∑èùV≤D >∑èV”≤ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 26 ˆˆ
‘·q dü+|ü<äqT XÊÁkÕÔqTkÕs¡+ $uÛÑõdü÷Ô <Ûäs¡à+, ø°]Ô, dü+|ü<ä, dü«uÛÀ>∑+, ‘·qyê] ø=s¡≈£î Ç˝≤ nsTT<äT
$<Ûë\ $uÛÑõ+∫qyê&ÉT. zs¡TŒ, <äj·Tø£\ >∑èVü≤düTú&ÉT e÷Á‘·y˚T >∑èVü≤düTú&ÉT. >∑èVü≤+ ñqï+‘· e÷Á‘·+‘√
>∑èVü≤düTú&ÉT ø±˝Ò&ÉT.
ø£åe÷ <äj·÷ #· $C≤„q+ dü‘·´+ #Ó’e <äeTX¯ÙeT' ˆ
n<Ûë´‘·àìs¡‘·+ C≤„q+ @‘·Á<ë“Vü≤àD\ø£åDyéT ˆˆ 27 ˆˆ
ø£åeT, <äj·T, $C≤„q+, dü‘·´+, X¯eT+, <äeT+, Ä<Ûë´‹àø£C≤„q+ Ç$ Áu≤Vü≤àD\ø£åD≤\T.
@‘·kÕàqï Á|üe÷<˚´‘· $X‚ùwD ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
j·T<∏ëX¯øÏÔ #·s¡qÿs¡à ì웑êì $es¡®j˚T‘Y ˆˆ 28 ˆˆ
n+<äTe\¢ Áu≤Vü≤àDT&ÉT M{Ïì $&ÉTesê<äT. X¯ø£Ô´qTkÕs¡+ ø£s¡àHê#·]dü÷Ô ì+<ä´ø£s¡à\T e<ä˝≤*.
$<Ûä÷j·T yÓ÷Vü≤ø£*\+ \u≤∆« jÓ÷>∑eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
>∑èVü≤k˛ú eTT#·´‘˚ ã+<Ûë‘Y HêÁ‘· ø±sê´ $#ês¡D≤ ˆˆ 29 ˆˆ
yÓ÷Vü‰ìï Á‘√dæ, ñ‘·ÔeTjÓ÷>±ìï bı+~q >∑èVü≤düTú&ÉT dü+kÕs¡ã+<Ûëìï e<ä\T‘ê&ÉT. á $wüj·T+˝À
dü+<˚Væ≤+#·|üì ˝Ò<äT.
556 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

$>∑sêΩ‹Áø£e÷πøå|ü Væ≤+kÕã+<Ûäe<Ûë‘·àHêyéT ˆ
nq´eTqT´düeTT‘êúHê+ <√cÕD≤+ eTs¡¸D+ ø£åe÷ ˆˆ 30 ˆˆ
Ç‘·s¡T\ ø√|ü+e\¢ ø£*–q ì+<ä, nHê<äs¡+, Äπøå|ü+, Væ≤+dü, ã+<Ûäq+, e<Ûä yÓTT<ä˝…’q <√cÕ\qT
düVæ≤+#·≥y˚T ø£åeT.
dü«<äT'UÒwæ«e ø±s¡TD´+ |üs¡<äT'UÒq kÂVü≤è<ë‘Y ˆ
<äj˚T‹ eTTqj·T' ÁbÕVüQ' kÕøå±<ä∆s¡àdü´ kÕ<ÛäqyéT ˆˆ 31 ˆˆ
kÂVü≤è<ä+‘√ ‘·eT <äT'K+e˝…H˚ |üs¡T\ <äT'K+˝À ø£s¡TD>∑*Z ñ+&É≥y˚T <äj·T nì eTTqT\Hêïs¡T. Ç~
kÕøå±<ä∆s¡à kÕ<Ûäq+.
#·‘·Ts¡›XÊHê+ $<ë´Hê+ <Ûës¡D+ Væ≤ j·T<∏ës¡ú‘·' ˆ
$C≤„q$T‹ ‘·~«<ë´‘Y j˚Tq <Ûäs√à $es¡∆‘˚ ˆˆ 32 ˆˆ
ìC≤ìøÏ #·‘·Ts¡›X¯ $<ä´\T <Ûä]+#·≥+ $C≤„q+. á $C≤„q+‘√ <Ûäs¡à+ eè~∆ #Ó+<äT‘·T+~.
nBÛ‘·´ $~Ûe‘Y $<ë´eTs¡ú+ #Ó’y√|ü\uÛÑ´ ‘·T ˆ
<Ûäs¡àø±sê´ìïeè‘·ÔX‚ÑY q ‘·~«C≤„q$Twü´‘˚ ˆˆ 33 ˆˆ
j·T<∏ë$~Û n<Ûä´j·Tq+#˚dæ, <ÛäHêìï bı+~, <Ûäs¡àø±sê´˝≤#·]+#·ø£ b˛‘˚ n~ $C≤„q+ nì|æ+#·Tø√<äT.
dü‘˚´q ˝Àø±Hé »j·T‹ dü‘·´+ ‘·‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
j·T<∏ëuÛÑ÷‘·Á|üyê<äqTÔ dü‘·´e÷VüQs¡à˙wæD' ˆˆ 34 ˆˆ
dü‘´· +‘√ nìï ˝Àø±\T »sTT+#·e#·TÃ. dü‘´· y˚T |üse¡ T|ü<+ä . ñqï<äTqï≥Tº #Ó|Œü ≥y˚T dü‘´· eTì |ü+&ç‘T· \T
#ÓãT‘ês¡T.
<äeTX¯ÙØs√|üs¡eT' X¯eT' Á|üC≤„Á|ükÕ<ä»' ˆ
n<Ûë´‘·àeTø£ås¡+ $<ë´‘Y j·TÁ‘· >∑‘ê« q XÀ#·‹ ˆˆ 35 ˆˆ
XÊØs¡øÁ£ øÏj÷· ìj·T+Á‘·D+, <äeT eTì, Á|üøè£ wüCº ≤„q$ø±dü+ X¯eTeTì, Ä‘·àC≤„q+ nø£så e¡ Tì Á>∑V≤æ +#ê*.
á C≤„q+ bı+~qyê&ÉT XÀøÏ+#·&ÉT.
j·Tj·÷ dü <˚y√ uÛÑ>∑yêHé $<ä´j·÷ y˚<ä´‘˚ |üs¡' ˆ
kÕøå±<˚›y√ eTVü‰<˚edüÔ<é C≤„q$T‹ ø°]Ô‘·yéT ˆˆ 36 ˆˆ
Ä eTVü‰<˚e⁄ì bı+~+#˚ $<ä´j˚T C≤„q+. <ëì<ë«sê uÛÑ>∑e‘·Ô‘·Ô«+ ‘Ó\TdüTÔ+~.
‘·ìïwü˜düÔ‘·Œs√ $<ë«Hé ì‘·´eTÁø√<ÛäqX¯óÙ∫' ˆ
eTVü‰j·T»„|üs√ $Áb˛ \uÛÑ‘˚ ‘·<äqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 37 ˆˆ
 |ü~ùV≤qe n<Ûë´j·T+ 557

Ä C≤„qìwü˜ ø£˝yê&ÉT n+fÒ ‘·‘·Œs¡T&Ó’ ñ+&˚yê&ÉT $<ë«+düT&Ée⁄‘ê&ÉT. Ç‘·&ÉT düs¡«ø±˝≤\˝À ø√|ü+

˝Òø£, X¯ó∫jÓÆT, |ü+#· eTVü‰j·TC≤„\T #˚dü÷Ô Ä ñ‘·ÔeT|ü<ëìï #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
<Ûäs¡àkÕ´j·T‘·q+ j·T‘êï‘Y X¯Øs¡+ |ü]bÕ\j˚T‘Y ˆ
q Væ≤ <˚Vü≤+ $Hê s¡TÁ<ä' |ü⁄s¡Tôw’]«<ä´‘˚ |üs¡' ˆˆ 38 ˆˆ
<Ûsä êàìø±<Ûës¡yTÓ qÆ á X¯Øsêìï C≤Á>∑‘>Ô· ± ø±bÕ&ÉTø√yê*. <˚V≤ü + ˝Òøb£ ˛‘˚ |üse¡ ÷‘·à ≈£L&É ‘Ó*j·Tã&É&TÉ .
ì‘·´+ <Ûäsêàs¡úø±y˚Twüß j·TTCÒ´‘· ìj·T‘√ ~«»' ˆ
q <Ûäs¡àe]®‘·+ ø±eT+ ns¡ú+ yê eTqkÕ düàπs‘Y ˆˆ 39 ˆˆ
~«E&ÉT eTH√ìÁ>∑Vü≤+ø£*– <Ûäsêàs¡úø±e÷\ $wüj·T+˝À Á|üe]Ô+#ê*. <Ûäs¡à+˝Òì ø±e÷sêú\qT
eTqdüT˝ÀHÓ’Hê düà]+|ü≈£L&É<äT.
d”<äqï|æ Væ≤ <ÛäπsàD q ‘·«<Ûäs¡à+ düe÷#·πs‘Y ˆ
<Ûäs√à Væ≤ uÛÑ>∑yêHé <˚y√ >∑‹dü‡πs«wüß »qTÔwüß ˆˆ 40 ˆˆ
<Ûäsêà#·s¡D˝À ø£cÕº\T ø£*–Hê n<Ûäs¡à+ Ä#·]+#·≈£L&É<äT. <Ûäs¡ày˚T uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT, düs¡«ÁbÕDT\≈£î <Ûäs¡ày˚T
>∑‹.
uÛÑ÷‘êHê+ Á|æj·Tø±Ø kÕ´‘Y q |üs¡Á<√Vü≤ø£s¡àBÛ' ˆ
q y˚<ä<˚e‘êìHê›+ ≈£îsê´‘ÓÔÌX¯Ã q dü+eùd‘Y ˆˆ 41 ˆˆ
<Ûäs¡ày˚T ÁbÕDT\≈£î Á|æj·÷ìï ø£*–düTÔ+~. n+<äTe\¢ e÷qe⁄&ÉT ÁbÕDT\≈£î Á|æj·÷ìï Ä#·]+#ê˝Òø±ì
|üs¡T\≈£î Á<√Vü≤+ ø£*–+#˚ |üì #˚j·T≈£L&É<äT. y˚<ä<˚eì+<ä eT+∫~ ø±<äT. n{≤¢ #˚ùdyê]‘√ ø£*dæ
ñ+&É≈£L&É<äT.
j·TdæÔ«eT+ ìj·T‘·+ $Áb˛ <Ûäsêà<Ûë´j·T+ |üπsƒ#·Tä∫' ˆ
n<Ûë´|üj˚TÁ#êäej˚T<ë« ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ42 ˆˆ
á $<Û+ä >± XÊÁdü$Ô ~Ûì uÀ~Û+#˚ á n<Ûë´j·÷ìï ÁX¯<>∆ä ± #·~$qyê&ÉT, #·~$+∫qyê&ÉT, $ì|æ+∫qyê&ÉT
ÁãVü≤à˝Àø£+˝À ìedækÕÔ&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ÁãVü≤à#ê]D≤+ >∑èVü≤kÕúHê+ #· <Ûäsêà' Ç‹ |üxÃ<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 15 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ÁãVü≤à#ês¡T\ eT]j·TT >∑èVü≤düú<Ûäsêà\H˚ |ü~ùV≤qe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 15 ˆˆ
wwww
558 c˛&É≈£XLÀ-<Ûs¡àeTVü뉴j·
|ü⁄sêD+
T' `` |üñ‘·<sÔ äVês¡ü‰+s¡∆ e n<Ûë´j·T+
>±s¡Ωdüú´<Ûäs¡à ìs¡÷|üDyéT ` >±s¡Ωdüú´<Ûäs¡à ìs¡÷|üD+
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
q Væ≤+kÕ´‘·‡s¡«uÛÑ÷‘êì Hêqè‘·+ yê e<˚‘·ÿ«∫‘Y ˆ
HêVæ≤‘·+ HêÁ|æj·T+ yêø£´+ q ùdÔqkÕ‡´‘Y ø£<ë#·q ˆˆ 1 ˆˆ
ÁbÕDT\qT Væ≤+dæ+#·sê<äT. mø£ÿ&Ü m|ü&ÉT nã<ä∆+ #Ó|üŒ≈£L&É<äT. nVæ≤‘·+ nÁ|æj·TyÓTÆq e÷≥\T
|ü\Tø£sê<äT. <=+>∑ ø±≈£L&É<äT.
‘·èD+ yê j·T~ yê XÊø£+ eTè<ä+ yê »\y˚Te yê ˆ
|üs¡kÕ´|üVü≤s¡x®qTÔs¡ïs¡ø£+ Á|ü‹|ü<ä´‘˚ ˆˆ 2 ˆˆ
Ç‘·s¡T\ edüTÔe⁄ ‘·èD+, XÊø£+, eT{Ϻ, ˙s¡T>±ì n|üVü≤]+∫qf…ºÌ‘˚ qs¡ø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
q s껄' Á|ü‹>∑èV”≤íj·÷‘Y q X¯SÁ<ä|ü‹‘ê<ä|æ ˆ
q #êq´kÕà<äX¯ø£ÔX¯Ã ì웑êHé es¡®j˚T<äT“<Ûä' ˆˆ 3 ˆˆ
sêE X¯SÁ<äT&ÉT |ü‹‘·T\ qT+&ç <ëq+ rdüTø√≈£L&É<äT. X¯øÏÔ ˝Ò≈£îHêï Ç‘·s¡Tì j·÷∫+#·sê<äT. C≤„ì
ì+<ë´\qT e<ä*ô|{≤º*.
ì‘·´+ j·÷#·qø√ q kÕ´‘Y |ü⁄qdüÔ+ HÓ’e j·÷#·j˚T‘Y ˆ
ÁbÕD≤q|üVü≤s¡‘˚´e+ j·÷#·ø£düÔdü´ <äTs¡à‹' ˆˆ 4 ˆˆ
Á|ü‹ì‘·´+ ˇπø e´øÏÔì j·÷∫+#·sê<äT. <äTs¡à‹j·T>∑T Ä j·÷∫+#˚yê&ÉT <ë‘·ÁbÕD≤\πH Vü≤]+∫q
yê&Ée⁄‘ê&ÉT.
q <˚eÁ<äe´Vü‰Ø kÕ´‘Y $X‚ùwD ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
ÁãVü≤àdü«+ yê Hê|üVü≤πs<ë|ü<ä´|æ ø£<ë#·q ˆˆ 5 ˆˆ
<˚eÁ<äyê´\qT $X‚wæ+∫ Áu≤Vü≤àDT&ÉT Vü≤]+#·sê<äT. m+‘·{Ï ø£wüº+ e∫ÃHê Áu≤Vü≤àD<Ûäq+ n|üVü≤]+#·
≈£L&É<äT.
q $wü+ $wü$T‘ê´VüQ' ÁãVü≤àdü«+ $wüeTT#·´‘˚ ˆ
<˚edü«+ #ê|æ j·T‘˚ïq dü<ë |ü]Vü≤πs‘·Ô‘·' ˆˆ 6 ˆˆ
$wü+ ìC≤ìøÏ $wü+ ø±<äT, ÁãVü≤àdü«y˚T $wü+. <˚e‘êÁ<äyê´ìï Á|üj·T‘·ï+‘√ m\¢|ü&ÉT |ü]Vü≤]+#ê*.
|ü⁄ùwŒ XÊø√<äπø ø±ùw˜ ‘·<∏ë eT÷˝Ò |òü˝Ò ‘·èDÒ ˆ
n<ä‘êÔ<ëqeTùdÔj·T+ eTqT' ÁbÕVü≤ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 7 ˆˆ
 |ü<Vä ‰ü s¡e n<Ûë´j·T+ 559

|ü⁄wüŒ+, XÊø£+, ñ<äø£+, ø±wü˜+, eT÷\+, |òü\+, ‘·èD+ m<äT{Ï yê&ûj·T≈£î+&Ü rdüT≈£îHêï ùdÔj·T+
ø±<äì eTqTe⁄ #Ó|æŒHê&ÉT.
Á>∑V”≤‘·yê´ì |ü⁄cÕŒDÏ <˚yês¡Ãq$<ÛÍ ~«C≤' ˆ
HÓ’ø£kÕà<˚e ìj·T‘·eTqqTC≤„j·T πøe\yéT ˆˆ 8 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT <˚e‘ês¡Ãq≈£î Ç‘·s¡T\ |ü⁄cÕŒ\T rdüTø√e#·TÃqT. ø±ì Á|ü‹~q+ ˇπø #√≥ nqTeT‹
˝Ò≈£î+&Ü rdüTø√sê<äT.
‘·èD+ ø±wü˜+ |òü\+ |ü⁄wüŒ+ Á|üø±X¯+ yÓ’ Vü≤πs<äT“<Ûä' ˆ
<Ûäsêàs¡ú+ πøe\+ $ÁbÕ Vü≤´q´<∏ë |ü‹‘√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
$Á|ü⁄\T <Ûsä à¡ ø±s¡´+ ø√dü+ ‘·èDø±wü˜ |ü⁄wüŒ|ò˝ü ≤\qT Ç‘·sT¡ \$ d”«ø£]+#·e#·TÃ. nB n+<ä]øÏ ‘Ó*ùd≥Tº>±H˚
ø±ì j·T»e÷ìøÏ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü d”«ø£]ùdÔ |ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
‹\eTT<äZj·TyêBHê+ eTTwæºÁsêZVü‰´ |ü~∏ dæú‘Ó’' ˆ
≈£åî<Ûë¬sÔÌsêïq´<∏ë $ÁbÕ <Ûäs¡à$~“¤]‹ dæú‹' ˆˆ 10 ˆˆ
<ë]˝À Äø£*>=qïyê&ÉT ‹\\T, eTT<äZ\T, j·Te\T ˇø£ |æ&ç¬ø&ÉT e÷Á‘·+ rdüTø√e#·TÃ. ≈£åî<Ûës¡TÔ&ÉT
ø±qf…ºÌ‘˚ rdüTø√sê<äT.
q <Ûäs¡àkÕ´|ü<˚X‚q bÕ|ü+ ø£è‘ê« Áe‘·+ #·πs‘Y ˆ
Áe‘˚q bÕ|ü+ Á|ü#êä<ä´ ≈£îs¡«Hé Ád”ÔX¯SÁ<ä<ä+uÛÑqyéT ˆˆ 11 ˆˆ
Áù|‘˚´Vü≤ #˚<äèXÀ $Áb˛ >∑s¡Ω´‘˚ ÁãVü≤àyê~_Û' ˆ
#Û·<äàHê #·]‘·+ j·T#·Ã Áe‘·+ s¡øå±+dæ >∑#·Ã¤‹ ˆˆ 12 ˆˆ
<Ûsä à¡ eTH˚ ù|s¡T‘√ bÕ|ü+#˚d,æ Áe‘êìï nqTwæ+˜ |üsê<äT. Áe‘·+ ù|s¡T‘√ bÕbÕìï ø£|Œæ |ü⁄∫Ã, Ád”Ô X¯SÁ<äT\qT
yÓ÷dü–+∫q yêìì ÇVü≤|üsê˝À¢ ÁãVü≤àE„\T ì+~kÕÔs¡T. ø£|ü≥+‘√ #˚ùd Áe‘·+ sêø£ådüT\≈£î #Ó+<äT‘·T+~.
n*+^ *+>∑y˚ùwD jÓ÷ eè‹ÔeTT|üJe‹ ˆ
dü *vÏZHê+ Vü≤πs<˚qdæÔs¡´>√´HÍ #· C≤j·T‘˚ ˆˆ 13 ˆˆ
n~Ûø±] ø±ìyê&ÉT Áã‘·T≈£î ‘Ós¡Te⁄ø√dü+ Áu≤Vü≤àD∫Vü‰ï˝…’q j·TCÀ„|üM‘ê<äT\T <Ûä]ùdÔ Ä ∫Vü‰ï\≈£î
jÓ÷>∑T´˝…’q yê] bÕbÕìï ‘êqT yÓ÷kÕÔ&ÉT. n+‘˚ø±ø£ |üX¯óC≤‹˝À |ü⁄&É‘ê&ÉT.
u…’&Ü\ Áe‹q' bÕbÕ ˝Àπø <Ûäs¡à$HêX¯ø±' ˆ
dü<ä´' |ü‘·ìÔ bÕù|q ø£s¡àDdüÔdü´ ‘·‘·Œ¤\yéT ˆˆ 14 ˆˆ
˝Àø£+˝À |üs¡e+#·q≈£î <Ûäs¡àÁe‘·Tì>± q{Ï+#˚yês¡T _&Ü\(|æ*¢) Áe‘·T\T. Ms¡T bÕ|ü⁄\T, <Ûäs¡àHêX¯≈£î\T
≈£L&Ü. Ms¡T yÓ+≥H˚ Ä ø£s¡à|òü\+ bı+<äT‘ês¡T.
560 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
bÕKD϶H√ $ø£s¡àkÕúHé yêe÷#êsê+düÔ<∏Ó’e #· ˆ
bÕxÃsêÁ‘êHé bÕX¯ó|ü‘êHé yêv±àÁ‘˚D≤|æ Hês¡Ãj˚T‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
y˚<ä<ä÷wü≈£î\qT, n<Ûäsêà#ês¡T\qT, yêe÷#ês¡|üs¡T\qT, bÕ+#·sêÁ‘·T\qT, bÕX¯ó|ü‘·T\qT, e÷≥
e÷Á‘·+>±HÓ’Hê >ös¡$+#·≈£L&É<äT.
y˚<äìHê›s¡‘êqàsêÔ´Hé <˚eìHê›s¡‘ê+düÔ<∏ë ˆ
~«»ìHê›s¡‘ê+XËÃÌe eTqkÕ-|æ q ∫qÔj˚T‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
y˚<ë\qT, <Ó’yêìï, ~«E\qT ì+~+#˚yê]ì eTqdüT˝ÀqT ‘·\#·Tø√≈£L&É<äT.
j·÷»q+ jÓ÷ìdüeT“q∆+ düVü≤yêdü+ #· uÛ≤wüDyéT ˆ
≈£îsê«D' |ü‘·‘˚ »qTÔ' ‘·kÕà<ä´‘˚ïq es¡®j˚T‘Y ˆˆ 17 ˆˆ
yê]‘√ j·T»„+ #˚sTT+#·≥+, $yêVü≤dü+ã+<Ûä+ ≈£î<äTs¡TÃø√e{+, ø£*dæ ìedæ+#·≥+, e÷{≤¢&É≥+
#˚ùdyês¡T |ü‹‘·T\e⁄‘ês¡T. n+<äTe\¢ M]ì e<ä*ô|{≤º*.
<˚eÁ<√Vü‰<äTZs¡TÁ<√Vü≤' ø√{Ïø√{Ï>∑TD≤~Ûø£' ˆ
C≤„Hê|üyê<√ HêdæÔø£´+ ‘·kÕà‘√ÿ{Ï>∑TD≤~Ûø£yéT ˆˆ 18 ˆˆ
<Ó’eÁ<√Vü≤+ø£+f… >∑Ts¡TÁ<√Vü≤+, >∑Ts¡TÁ<√Vü≤+ø£+f… y˚<äì+<ä, HêdæÔø£´+ ø√{Ï ø√{Ϭs≥¢ bÕbÕìïdüTÔ+~.
>√_ÛX¯Ã <Ó’e‘Ó’]«Áô|’' ø£ècÕ´ sêCÀ|üùdej·÷ ˆ
≈£î˝≤q´≈£î\‘ê+ j·÷ìÔ j·÷ì V”≤Hêì <Ûäs¡à‘·' ˆˆ 19 ˆˆ
>√e⁄\T, <˚e‘·\T, Áu≤Vü≤àDT\T, ¬s’‘·T\T, sê»ùde #˚ùd yê]‘√ J$+#˚yê] ≈£î˝≤\T <√wü
|üPsêí\e⁄‘êsTT. <Ûäs¡àXÊÁdüÔ+˝À yê]ì V”≤qT\T>± |ü]>∑DÏ+∫Hês¡T.
≈£î$yêôV’≤' ÁøÏj·÷˝Àô|’' y˚<ëq<Ûä´j·TH˚q #· ˆ
≈£î˝≤q´≈£î\‘ê+ j·÷ìÔ Áu≤Vü≤àD≤‹Áø£y˚TD #· ˆˆ 20 ˆˆ
<äTwü$º yêVü≤+‘√, ÁøÏj÷· ˝À|ü+‘√, y˚<ë<Û´ä j·Tq+ #˚jT· ø£ b˛e≥+‘√, Áu≤Vü≤àDT\qT nee÷ì+#·≥+‘√
yê] ≈£î˝≤\T V”≤q ≈£î˝≤\e⁄‘êsTT.
nqè‘ê‘êŒs¡<ësê´#·Ã ‘·<∏ë-uÛÑø£å´dü´ uÛÑø£åD≤‘Y ˆ
nÁXÖ‘·<Ûäsêà#·s¡D≤‘Y øÏåÁ|ü+ qX¯´‹ yÓ’ ≈£î\yéT ˆˆ 21 ˆˆ
ndü‘·´+e\¢, |üs¡<ës¡>∑eTq+e\¢, nuÛÑø£å´uÛÑø£åD+e\¢, y˚<ä$s¡T<ä∆<Ûäsêà#·s¡D+e\¢, yÓ+≥H˚ ≈£î\+
q•düTÔ+~.
 |ü<Vä ‰ü s¡e n<Ûë´j·T+ 561

nÁXÀÁ‹j˚Twüß yÓ’ <ëHê‘Y eèwü˝Òwüß ‘·<∏Ó’e #· ˆ

$Væ≤‘ê#ês¡V”≤H˚wüß øÏåÁ|ü+ qX¯´‹ yÓ’ ≈£î\yéT ˆˆ 22 ˆˆ
ÁXÀÁ‹j·TT\T ø±ìyê]øÏ, X¯SÁ<äT\≈£î, y˚<ä$Væ≤‘· Ä#ês¡ V”≤qT\≈£î <ëq+#˚dæHê ≈£î\+ q•düTÔ+~.
Hê<Ûë]à¬ø’s¡Ωè‘˚ Á>±y˚T q yê´~ÛãVüQ˝Ò uÛÑèX¯yéT ˆ
q X¯SÁ<äsêCÒ´ ìeùd‘Y q bÕwüD¶»HÓ’s¡«è‘˚ ˆˆ 23 ˆˆ
n<Ûë]à≈£î\Tqï Á>±eT+˝À, yê´<ÛTä \T Á|üã*q Á>±eT+˝À, X¯SÁ<äsê»´+˝À, y˚<ä u≤VüQ´\T+&˚ Á>±eT+˝À
ìedæ+#·sê<äT.
Væ≤eTe~«q∆´jÓ÷s¡à<Û˚´ |üPs¡«|ü•ÃeTjÓ÷X¯óÙuÛÑyéT ˆ
eTTø±Ô« düeTTÁ<äjÓ÷πs›X¯+ Hêq´Á‘· ìeùd~›«»' ˆˆ 24 ˆˆ
Væ≤e÷\j·T, $+<Ûä´ |üs¡«‘ê\eT<Ûä´, ‘·÷s¡TŒ, |ü&ÉeTs¡ düeTTÁ<ë+‘·s¡+˝À ‘·|üŒ eTs√#√{ $Á|ü⁄&ÉT
ìedæ+#·sê<äT.
ø£èc˛í yê j·TÁ‘· #·s¡‹ eTè>√ ì‘·´+ dü«uÛ≤e‘·' ˆ
|ü⁄D≤´X¯Ã $düè‘ê qü<ä´düÔÁ‘· yê ìeùd~›«»' ˆˆ 25 ˆˆ
ø£èwüíkÕs¡eTè>∑+ düVü≤C+>± dü+#·]+#˚ #√{, |ü⁄D´q<äT\T Á|üeVæ≤+#˚ #√≥ ~«E&ÉT ìedæ+#·e˝…qT.
ns¡∆Áø√XÊqïB≈£L\+ es¡®sTT‘ê« ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
Hêq´Á‘· ìeùd‘·TŒD´+ HêqÔ´»Á>±eTdüìï<ÛÍ ˆˆ 26 ˆˆ
qBrs¡+ qT+&ç yÓTÆ\T<ä÷s¡+ e<ä* eTs√ Á|ü<˚X¯+˝À Áu≤Vü≤àDT&ÉT ìedæ+#·≈£L&É<äT. n+‘·´E\
Á>±eT düMT|ü+˝À ìedæ+#·≈£L&É<äT.
q dü+eùd#·Ã |ü‹‘Ó’s¡ï #·D≤¶˝…’s¡ï |ü⁄\ÿôd’' ˆ
q eT÷¬sâÌsêïe*ô|ÔÌX¯Ã HêHÓÔÌ´sêïHêÔ´ekÕsTT_Û' ˆˆ 27 ˆˆ
|ü‹‘·T\T, #·+&Ü\Ts¡T, |ü⁄\ÿdüT\T, eT÷s¡Tâ\T, <äTs¡_Ûe÷qT\T n+‘·T´\‘√q÷, yê]‘√ ùdïVü≤+
#˚ùdyê]‘√ ø£*dæ ìedæ+#·sê<äT.
@ø£X¯j·÷´düq+ |üvÏÿÔ' uÛ≤D¶|üø±«qï$TÁX¯DyéT ˆ
j·÷»Hê<Ûë´|üH˚ jÓ÷ì' ‘·<∏Ó’e düVü≤uÛÀ»qyéT ˆˆ 28 ˆˆ
ˇπø Ädüq+, X¯j·T´, |ü+øÏÔ uÛÀ»q+ ≈£L&É<äT. ˇπø bÕÁ‘·˝À e+&çq nqï+ uÛÑTõ+#·sê<äT. yê]‘√
j·T»„+ #˚sTT+#·sê<äT. n<Ûë´|üq+, $yêVü≤dü+ã+<Ûä düVü≤uÛÀ»q+ ≈£L&Éì~.
562 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
düVü‰<Ûë´j·TdüTÔ <äX¯eT' düVü≤j·÷»qy˚Te #· ˆ
@ø±<äX¯ düeTT~›cÕº' <√cÕkÕ‡vÿs¡´dü+õ„‘ê' ˆˆ 29 ˆˆ
düMTù| yê e´ekÕúHê‘Y bÕ|ü+ dü+Áø£eT‘˚ qèD≤yéT ˆ
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq kÕvÿs¡´+ |ü]es¡®j˚T‘Y ˆˆ 30 ˆˆ
ø£*dæ #·<Tä e⁄\T, j·T»„+ #˚jT· ≥+ á |ü<øä =+&ÉT kÕ+ø£s´¡ <√cÕ\T. á <√cÕ\T #˚ùdyê] düMT|ü+˝À
ñHêï bÕ|ü+ dü+Áø£$TdüTÔ+~. nìï $<Ûë\ kÕ+ø£sê´ìï e<ä*ô|{≤º*.
@ø£|üvóÿÔ´|ü$cÕº j˚T q düŒèX¯ìÔ |üs¡düŒs¡yéT ˆ
uÛÑdüàHê ø£è‘·eTsê´<ë q ‘˚cÕ+ düvÿs√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 31 ˆˆ
ˇπø |ü+øÏÔ˝À ≈£Ls¡TÃHêï ˇø£]‘√H=ø£s¡T ‘êø£qf…ºÌ‘˚ eT<Ûä´˝À uÛÑdüàπsK‘√ Vü≤<äT› @s¡Œs¡∫Hê yê]øÏ
kÕ+ø£s¡´ <√wü+ ˝Ò<äT.
n–ïHê uÛÑdüàHê #Ó’e dü*˝ÒHêeùdø£‘·' ˆ
<ë«πsD düÔ+uÛÑe÷πsZD wü&瓤' |üvÏÔÿ]«_Û<ä´‘˚ ˆˆ 32 ˆˆ
n–ï, uÛÑdüà+, ˙s¡T, <ë«s¡+, düÔ+uÛÑ+, e÷s¡Z+, eT<Ûä´˝À e´e<ÛëqeTTHêï |ü+øÏÔ uÛÒ<ä+ øÏ+<˚ ˝…ø£ÿ.
q ≈£îsê´#·TäwüÿyÓ’sêDÏ $yê<ä+ q #· ô|’X¯óqyéT ˆ
|üs¡πøåÁ‘˚ >±+ <Ûäj·T˙Ô+ q #ê#·ø°å‘· ø£dü´∫‘Y ˆˆ
q dü+e<˚‘Y dü÷‘·πø #· q ø£xÏÃqàs¡àDÏ düŒèX‚‘Y ˆˆ 33 ˆˆ
X¯ówüÿyÓ’s¡+ ≈£L&É<äT. nø±s¡D+>± yê<ä+ ô|+#·Tø√sê<äT. ˝À_Û‘·«+ #·÷|ü≈£L&É<äT. Ç‘·s¡T\ πøåÁ‘·+˝À
y˚TdüTqÔ ï Äe⁄qT >∑÷]à Ǒ·sT¡ \≈£î #Ó|Œü ≈£L&É<Tä . dü÷‘·øe£ TTqï yê]‘√ e÷{≤¢&≈É L£ &É<Tä . m<äT{Ï yêì s¡V≤ü kÕ´ìï
ãj·T≥ô|{Ϻ yêì eTqdüT≈£î |ü]‘ê|ü+ ø£*–+#·sê<äT.
q dü÷s¡´|ü]y˚wü+ yê H˚Áq›#ê|ü+ X¯yê–ïø£yéT ˆ
|üs¡ôd’à ø£<∏äj˚T~«<ë«Hé X¯•q+ yê ø£<ë#·q ˆˆ 34 ˆˆ
dü÷s¡´|ü]y˚cÕìï, Ç+Á<ä<ÛäqdüT‡qT, ∫‹ì, #·+Á<ä_+u≤ìï >∑÷]à Ǒ·s¡T\≈£î #Ó|üŒ≈£L&É<äT.
q ≈£îsê´<ä“VüQ_ÛkÕ‡s¡∆+ $s√<Ûä+ ã+<ÛäT_ÛdüÔ<∏ë ˆ
Ä‘·àq' Á|ü‹≈£L˝≤ì |üπscÕ+ q düe÷#·πs‘Y ˆˆ 35 ˆˆ
#ê\eT+~‘√, ã+<ÛäTe⁄\‘√, $s√<Ûä+ ô|≥Tºø√sê<äT. ‘·q≈£î Á|ü‹≈£L\yÓTÆq yê{Ïì Ç‘·s¡T\≈£î
Ä#·]+#·≈£L&É<äT.
 |ü<Vä ‰ü s¡e n<Ûë´j·T+ 563

‹~∏+ |üø£ådü´ q Áã÷j·÷‘Y q qø£åÁ‘êDÏ ì]›X‚‘Y ˆ

H√<äø±´eT_ÛuÛ≤ùw‘· Hê X¯ó∫+ yê ~«CÀ‘·ÔeT' ˆˆ 36 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDÁX‚wßü &˜ TÉ |üø+å£ ˝Àì ‹~∏ì #Ó|Œü sê<äT. qø£Áå ‘ê\qT #·÷|üsê<äT. s¡»dü«\jÓTÆ q Ád”‘Ô √ e÷{≤¢&sÉ ê<äT.
n|ü$Á‘·Tì‘√ e÷{≤¢&É≈£L&É<äT.
q <˚e>∑Ts¡T$ÁbÕD≤+ Bj·Te÷qqTÔ yês¡j˚T‘Y ˆ
q #ê‘êàq+ Á|üX¯+ùd<ë« |üs¡ì+<ëxà es¡®j˚T‘Y ˆˆ
y˚<äìHê›+ <˚eìHê›+ Á|üj·T‘˚ïq $es¡®j˚T‘Y ˆˆ 37 ˆˆ
<˚e>∑Ts¡T $Á|ü⁄\≈£î #˚ùd <ëHêìï ìyê]+#·≈L£ &É<Tä . Ä‘·àÁ|üX+¯ dü, |üsì¡ +<ä |üìøÏsê<äT. y˚<<ä e˚ ì+<äqT
Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>± e<ä˝≤*.
j·TdüTÔ <˚yêqèw”Hé $ÁbÕHé y˚<ëHê« ì+<ä‹ ~«»' ˆ
q ‘·dü´ ìwüÿè‹s¡›ècÕº XÊÁùdÔwæ«Vü≤ eTT˙X¯«sê' ˆˆ 38 ˆˆ
z eTT˙X¯«s¡T˝≤sê! <˚e, ãTTwæ, Áu≤Vü≤àD, y˚<äì+<ä≈£î\≈£î XÊÁkÕÔ˝À¢ ìwüÿè‹ #·÷|ü˝Ò<äT.
ìq›j˚T<Ó’« >∑Ts¡TH˚›e+ y˚<ä+ yê H√|üãè+Vü≤DyéT ˆ
ø£\Œø√{ÏX¯‘·+ kÕÁ>∑+ sös¡y˚ |ü#·´‘˚ qs¡' ˆˆ 39 ˆˆ
>∑Ts¡T, <Ó’e, y˚<ä, Ç‹Vü‰dü, |ü⁄sêD≤\qT ì+~+#˚yê&ÉT q÷s¡Tø√≥¢ ø£˝≤Œ\ ø±\+, sös¡eqs¡ø±ìï
nqTuÛÑ$kÕÔ&ÉT.
‘·÷w”íe÷d”‘· ìHê›j·÷+ q Áã÷j·÷‹ÿ+∫<äT‘·Ôs¡yéT ˆ
ø£söí |æ<Ûëj·T >∑qÔe´+ q #Ó’‘êqe˝Àø£j˚T‘Y ˆˆ 40 ˆˆ
y˚<ë~ì+<ä »]π>|ü&ÉT eTÚq+ bÕ{Ï+#ê*. @ $<Ûyä TÓ qÆ Á|ü‘T· ´‘·sÔ +¡ #Ó|Œü sê<äT. ˝Ò<ë #Óe⁄\T eT÷dæø=ì
yÓ[flb˛yê*— Ä ì+<ä≈£î\qT #·÷&É≈£L&É<äT.
es¡®j˚T<Ó’« s¡Vü≤kÕ´ì |üπscÕ+ >∑÷Vü≤j˚T<äT“<Ûä' ˆ
$yê<ä+ dü«»HÓ’kÕ‡s¡∆+ q ≈£îsê´<Ó’« ø£<ë#·q ˆˆ 41 ˆˆ
C≤„ì Ç‘·s¡T\ s¡Vü≤kÕ´\qT ‘Ó\TdüTø√e{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+#·≈£L&É<äT. ‘Ó*dæHê <ë#·e˝…qT. ‘·qyê]‘√
m|ü⁄&ÉTqT ‘·>∑e⁄ô|≥Tºø√sê<äT.
q bÕ|ü+ bÕ|æHê+ Áã÷j·÷‘Y nbÕ|ü+ yê ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
dü ‘˚q ‘·T\´<√wükÕ‡´ìà<∏ë´ ~«s√›wüyêq“¤y˚‘Y ˆˆ 42 ˆˆ
564 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
z Áu≤Vü≤àDÁX‚wßü ˝˜ ≤sê! bÕ|ü⁄\T #˚dqæ bÕbÕìï #Ó|Œü ≈£L&É<Tä . nbÕ|æøÏ bÕbÕìï n+{>∑{sº ê<äT. m<äT{Ï
yê] bÕbÕìï #Ó|æŒqyêìøÏ yêì‘√ düe÷qyÓTÆq <√wü+ dü+Áø£$TdüTÔ+~. ˝Òì bÕbÕìï Äs√|æùdÔ ¬s+&ÉT ¬s≥¢
<√wü+ ø£\T>∑T‘·T+~.
j·÷ì $T<∏ë´_ÛX¯kÕÔHê+ |ü‘·qÔ´ÁX¯SDÏ s√<äHê‘Y ˆ
‘êì |ü⁄Á‘êHé |üX¯SHé |òüTïìÔ ‘˚cÕ+ $T<∏ë´_ÛX¯+dæHêyéT ˆˆ 43 ˆˆ
ndü‘·´ bÕbÕs√|üD #˚j·T≥+e\¢, Ä e´øÏÔ s√~+∫q+<äTe\¢ ø£˙fi¯ófl H˚\ô|’ |ü&ç‘˚ Äs√|æ+∫q yê]
|ü⁄Á‘·T\T, |üX¯óe⁄\T, <Ûäq+ q•kÕÔsTT.
ÁãVü≤àVü≤‘ê´düTsêbÕH˚ ùdÔj·T>∑Ts¡«vZHê>∑y˚T ˆ
<äèwüº+ $XÀ<Ûäq+ eè<Ó∆Ì' HêdæÔ $T<∏ë´_ÛX¯+düH˚ ˆˆ 44 ˆˆ
ÁãVü≤àVü≤‘·´, düTsêbÕq+, <=+>∑‘·q+, >∑Ts¡T|ürïdü+>∑eT+ yÓTT<ä˝…’q eTVü‰bÕbÕ\≈£î ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+
ñ+~ ø±ì, $T<∏ë´<√cÕs√|üD #˚dæqyêìøÏ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ ˝Ò<äT.
H˚πøå‘√<ä´+‘·e÷~‘·´+ X¯•q+ #êì$T‘·Ô‘·' ˆ
HêdüÔ+ j·÷qÔ+ q yê]düú+ H√|üdüèwüº+ q eT<Ûä´>∑yéT ˆˆ
‹s√Væ≤‘·+ yêdükÕ yê Hê<äsêÙqÔs¡>±$TqyéT ˆˆ 45 ˆˆ
@ Á|üjÓ÷»q+ ˝Ò≈£î+&Ü ñ<äsTT+#˚ dü÷s¡´#·+Á<äT\qT, nfÒ¢ ndüÔ$T+#˚ dü÷s¡´#·+Á<äT\qT, »\+˝Àì
Á|ü‹_+u≤ìï, Á>∑Vü≤D+ |ü{Ϻq yê]ì, Äø±X¯eT<Ûä´qTqï yê]ì, eÁdüÔ+ ø£|æŒ>±ì, n<ä›+˝À Á|ü‹_+u≤*ï >±ì
#·÷&É≈£L&É<äT.
q q>±ï+ ÁdæÔj·TMTπøå‘· |ü⁄s¡Twü+ yê ø£<ë#·q ˆ
q #· eT÷Á‘·+ |ü⁄Øwü+ yê q #· dü+düŒèwüºyÓTÆ<∏äTqyéT ˆ
HêX¯ó∫dü÷‡s¡´k˛e÷BHé Á>∑Vü‰Hê˝Àø£j˚T<äT“<Ûä' ˆˆ 46 ˆˆ
q>∑ï+>± ñqï Ád”ìÔ ø±ì, |ü⁄s¡Twüßìø±ì #·÷&É≈L£ &É<Tä . eT\eT÷Á‘·eTT\qT, yÓT<Æ Tä∏ qeTT Hê#·]+#·Tyêìì
#·÷&Ésê<äT. ãT~∆eT+‘·T&ÉT n|ü$Á‘·T&ÉT>± ñqï|ü&ÉT dü÷s¡´#·+Á<ë<äT\>∑T Á>∑Vü‰\qT #·÷&É≈£L&É<äT.
|ü‹‘·e´+>∑#·D≤¶˝≤qT∫äcÕºHêïe˝Àø£j˚T‘Y ˆ
Hê_ÛuÛ≤ùw‘· #· |üs¡+ ñ∫äc˛º yêe>∑TDϘ‘·' ˆˆ 47 ˆˆ
|ü‹‘·T\T, n+>∑V≤” qT\T, #·+&Ü\Ts¡T, ñ∫äwßü \º qT #·÷&É≈L£ &É<Tä . ñ∫äwßü &º TÉ eTTU≤ìï eÁdü+Ô ø£|ü ø=ì
≈£L&É Ç‘·s¡T\‘√ e÷{≤¢&Ésê<äT.
q |üX‚´Á‘˚Œ‘·dü+düŒs¡Ù+ q Á≈£î<ä∆dü´ >∑Ts√s¡TàKyéT ˆ
q ‘Ó’˝À<äø£jÓ÷XÊäj·÷+ q |ürï+ uÛÀ»H˚ dü‹ ˆˆ 48 ˆˆ
 |ü<Vä ‰ü s¡e n<Ûë´j·T+ 565

HêeTTø£Ôã+<ÛäHê+>±+ yê H√qà‘·Ô+ eT‘·Ôy˚Te yê ˆ

Hêoïj·÷<들s¡´j·÷ kÕs¡∆+ HÓ’HêMTπøå‘· #êX¯ïryéT ˆˆ 49 ˆˆ
≈£åîe˙Ô+ »è+uÛÑe÷D≤+ yê HêdüqkÕú+ j·T<∏ë düTKyéT ˆ
H√<äπø #ê‘·àH√ s¡÷|ü+ q ≈£L\+ X¯«ÁuÛÑy˚Te yê ˆ
q \vÈj˚T#·Ã eT÷Á‘·+yê Hê_Û‹ùw˜‘·ÿ<ë#·q ˆˆ 50 ˆˆ
X¯yêìï ‘êøÏqyêìì, ø√|ü+‘√ ñqï >∑Ts¡TeTTU≤ìï, q÷HÓ˝À ˙{Ï˝À Á|ü‹_+_+#˚ ˙&ÉqT, uÛÀ+#˚dTü qÔ ï
uÛ≤s¡´qT, ãj·T\T |ü&çq nej·Tyê\T>∑\ Ád”Ôì, ñqà‘·TÔì, eT‘·TÔì, #·÷&É≈£L&É<äT. uÛ≤s¡´‘√u≤≥T>± uÛÀ»qeTT
#˚j·T≈£L&É<äT, uÛÑTõdüTÔqï uÛ≤s¡´qT #·÷&É>∑÷&É<äT. ‘·TeTTàq|ü⁄&ÉT, Äe*+#·Tq|ü⁄&ÉT, düTU≤düq+ô|’ ñqï|ü⁄&ÉT
uÛ≤s¡´qT #·÷&É≈£L&É<äT.˙{Ï˝À ‘·q s¡÷bÕìï #·÷&É≈£L&É<äT. qBrsêìï ˝À‘Ó’q >∑T+≥qT <ë≥≈£L&É<äT. eT÷Á‘·+
ô|’ ≈£Ls=ÃqT≥ ‘·>∑<äT.
q X¯SÁ<ëj·T eT‹+ <ä<ë´‘Y ø£èX¯s¡+ bÕj·Tdü+ <ä~Û ˆ
H√∫äwüº+ yê eT<ÛäT |òüTè‘·+ q #· ø£ècÕíõq+ Vü≤$' ˆˆ 51 ˆˆ
X¯SÁ<äTìøÏ ˝ÖøÏø£$wüj·T+˝À ñ|ü<˚X¯+ #˚j·Tsê<äT. qTe⁄«\ nqï+, bÕj·Tdü+, ô|s¡T>∑T ñ∫äwüº+, ‘˚H˚,
H˚sTT, ø£ècÕíõq+, Vü≤$düT‡\qT áj·T≈£L&É<äT.
q #Ó’Óyêôd’à Áe‘·+ <ä<ë´‘Y q #· <Ûäs¡à+ e<˚<äT“<Ûä' ˆ
q #· Áø√<ÛäeX¯+ >∑#˚ä‘Y <˚«wü+ sê>∑+ #· es¡®j˚T‘Y ˆˆ 52 ˆˆ
Áe‘·+ áj·Tsê<äT. <Ûäsêàìï #Ó|üŒ≈£L&É<äT. n‘·ì $wüj·T+˝À ø√|ü+ ‘·>∑<äT. <˚«wü+, ùdïVü≤+ e<ä˝≤*.
˝ÀuÛÑ+ <ä+uÛÑ+ ‘·<∏ë j·T‘êï<ädü÷j·÷+ C≤„q≈£î‘·‡qyéT ˆ
ás긴+ eT<ä+ ‘·<∏ë XÀø£+ yÓ÷Vü≤+ #· |ü]es¡®j˚T‘Y ˆˆ 53 ˆˆ
˝ÀuÛÑ+, <ä+uÛÑ+, ndü÷j·T, C≤„qì+<ä, ás¡¸´, eT<ä, XÀø£yÓ÷Vü‰\T $&ÉHê&Ü*.
q ≈£îsê´‘·ÿdü´∫rŒ&Ü+ düT‘·+ •wü´+ #· ‘ê&Éj˚T‘Y ˆ
q V”≤HêqT|üùdy˚‘· q #· rø£DåeTrqÿ«∫‘Y ˆˆ 54 ˆˆ
me]˙ |”&ç+#·sê<äT. |ü⁄Á‘·Tì, •wüß´ì ø=≥ºe#·TÃ, V”≤qT\qT, rø£Då ãT<äT∆\qT ùd$+#·≥+ ‘·>∑<äT.
Hê‘êàq+ #êeeTH˚´‘· <Ó’q´+ j·T‘˚ïq es¡®j˚T‘Y ˆ
q $•cÕºqdü‘·Tÿsê´‘Y Hê‘êàq+ yê X¯ù|<äT“<Ûä' ˆˆ 55 ˆˆ
$E„&TÉ ‘·qTï‘êqT nee÷ì+#·Tø√≈£L&É<Tä . Á|üjT· ‘·ï+‘√ <ÓH’ ê´ìï $&ÉHê&Ü*. $•wüeº ´≈£î\Ô qT n>ös¡e
|üs¡#·sê<äT. ‘·qqT ‘êqT ì+~+#·Tø√sê<äT.
566 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
q qU…’Û…]«*UÒ<ä÷“¤$T+ >±+ #· dü+y˚X¯j˚Tqï Væ≤ ˆ
q qBwüß qB+ Áã÷j·÷‘Y |üs¡«‘˚wüß #· |üs¡«‘êHé ˆˆ 56 ˆˆ
uÛÑ÷$Tô|’ >√fi¯fl‘√ Áyêj·Tsê<äT. >√e⁄qT >√fi¯fl‘√ ^s¡≈£L&É<äT. ˇø£ q~ <ä>∑Zs¡ eTs√ q~ì, ˇø£
|üs¡«‘·+e<ä› eTs√ |üs¡«‘êìï >∑÷]à e÷{≤¢&É≈£L&É<äT.
Äyêùd uÛÀ»H˚ yê-|æ q ‘·´CÒ‘Y düVü≤j·÷sTTqyéT ˆ
Hêe>±ùV≤<äb˛ q>√ï eVæ≤ï+ Hê‹ÁeüCÒ‘·Œ<ë ˆˆ 57 ˆˆ
ìyêdü+˝Àq÷, uÛÀ»q+˝Àq÷, ‘·q‘√ ø£*dæ e#˚à yêìì $&ÉTesê<äT. q>∑ï+>± ˙{Ï˝À eTTq>∑sê<äT.
n–ïì ø±*‘√ <ë≥sê<äT.
•s√-uÛÑ´+>±e•ùwºq ‘Ó’˝ÒHê+>∑+ q ˝Ò|üj˚T‘Y ˆ
q düs¡ŒX¯ÁôdÔÌ' Áø°&˚‘· kÕ«ì U≤ì q dü+düŒèX‚‘Y ˆˆ 58 ˆˆ
‘·\+≥Tø√>± $T–*q q÷HÓ‘√ X¯Øs¡+ô|’ sêdüTø√≈£L&É<äT. düsêŒ\‘√, X¯ÁkÕÔ\‘√ Ä&Ésê<äT. ‘·q
nej·Tyê\qT @ ø±s¡D+ ˝Ò≈£î+&Ü ‘êø£≈£L&É<äT.
s√e÷DÏ #· s¡Vü≤kÕ´ì Hê•ùwºq düVü≤ ÁeCÒ‘Y ˆ
q bÕDÏbÕ<äyêvŸH˚Á‘·#ê|ü\´+ düeTTbÕÁX¯j˚T‘Y ˆ
q •XÀï<äs¡#ê|ü˝Ò´ q #· ÁX¯eDjÓ÷' ø£«∫‘Y ˆˆ 59 ˆˆ
>∑TbÕÔej·Tyê\qT, s√e÷\qT düŒè•+#·sê<äT. •wüߺ\T ø±ìyê]‘√ ø£*dæ yÓfi¯fl≈£L&É<äT. bÕDÏ, bÕ<ä,
yêø˘, H˚Á‘ê\ $wüj·T+˝À #ê|ü\´eTT |üìøÏsê<äT. •X¯ï, ñ<äs¡ #ê|ü˝≤´ìï, ø£s¡í#ê|ü˝≤´ìï Á|ü<ä]Ù+#·≈£L&É<äT.
q #êvZqKyê<ä+ yÓ’ ≈£îsê´Hêïx®*Hê |æuÒ‘Y ˆ
Hê_ÛVü≤Hê´»®\+ |ü<들´+ bÕDÏHê yê ø£<ë#·q ˆˆ 60 ˆˆ
nej·Tyê\T qU≤\‘√ <Ûä«ì#˚j·Tsê<äT. <√dæ\‘√ ˙s¡T Á‘ê>∑sê<äT. bÕ<ë\‘√, #˚‘·T\‘√ ˙fi¯flqT
ø=≥ºsê<äT.
q XÊ‘·j˚T~wüºø±_Û' |òü˝≤ì q |òü˝Òq #· ˆ
q y˚T¢#·Ã¤uÛ≤cÕ+ •πøå‘· Hêø£πs¸#·Ã |ü<ëdüqyéT ˆˆ 61 ˆˆ
Ç≥T≈£\‘√ |òü\eTT\qT sê\Ãsê<äT. |òü\eTT\‘√ ≈£L&Ü |òü\eTT\qT sê\Ã≈£L&É<äT. y˚T¢#·Ã¤ uÛ≤wü
H˚s¡TÃø√sê<äT. bÕ<ä+‘√ ÄdüHêìï ˝≤>∑sê<äT.
q uÛÒ<äqeTek˛Œ¤≥+ #Û˚<äq+ yê $˝ÒKqyéT ˆ
≈£îsê´~«eTs¡›q+ BÛe÷Hé Hêø£kÕà<˚e ìwüŒ¤\yéT ˆˆ 62 ˆˆ
 |ü<Vä ‰ü s¡e n<Ûë´j·T+ 567

>√fi¯fl‘√ Á‘·T+#·≥+, ø√j·T≥+, N\Ã≥+, Áyêj·T≥+, eT]›+#·≥+ #˚j·T≈£L&É<äT. nø£kÕà‘·TÔ>±qT,

e´s¡úeTT>±q÷ ‘·q nej·Tyê\qT eT]›+#·≈£L&É<äT.
H√‘·‡+π> uÛÑø£åj˚T<䓤ø£å´+ eè<∏ë #˚cÕº+ #· Hê#·πs‘Y ˆ
q qè‘˚´<ä<∏äyê >±j˚T‘Y q yê~Á‘êDÏ yê<äj˚T‘Y ˆˆ 63 ˆˆ
ˇ&ç˝À ô|≥Tºø=ì uÛÀ+#˚j·Tsê<äT. e´s¡úyÓTÆq #˚wüº\T #˚j·Tsê<äT. Hê≥´+, >±q+, yê<ä´yê<äq+
#˚j·T≈£L&É<äT.
q dü+Væ≤‘êuÛ≤´+ bÕDÏuÛ≤´+ ø£+&É÷j˚T<ë‘·àq•Ùs¡' ˆ
q ˝ÖøϬø’düÔyÓ’ πs›yê+k˛Ôwüj˚T<ë“Vü≤´C…’s¡|æ ˆˆ 64 ˆˆ
s¬ +&ÉT #˚‘T· \‘√ ø£*|æ ‘·\qT >√øÏø√sê<äT. ˝ÖøÏø£ k˛ÔÁ‘ê\‘√ <˚e‘êdüT‹Ô |üìøÏ sê<äT. u≤Vü≤´k˛ÔÁ‘ê\‘√
≈£L&Ü düTÔ‹+#·≈£L&É<äT.
Hê¬øåÌ' Áø°&˚qï <Ûëy˚‘· Hê|ü⁄‡ $D÷àÁ‘·e÷#·πs‘Y ˆ
H√∫äwüºdü‡+$X‚ìï‘·´+ q q>∑ï' kÕïqe÷#·πs‘Y ˆˆ 65 ˆˆ
bÕ∫ø£˝≤≥ Ä&Ésê<äT. |üs¡T¬>‘·Ôsê<äT. ˙{Ï˝À eT\eT÷Á‘· $düs¡®q+ ‘·>∑<äT. ñ∫äwüºeTTK+‘√
qT+&É≈£L&É<äT. q>∑ï+>± kÕïqe÷#·]+#·sê<äT.
q >∑#˚äqï |üπsƒ<ë«-|æ q #Ó’e dü«•s¡' düŒèX‚‘Y ˆ
q <äHÓÔÌs¡ïKs√e÷DÏ ∫ÛÛHê›´‘·T‡|üÔ+ q uÀ<Ûäj˚T‘Y ˆˆ 66 ˆˆ
q>±ïedüú˝À q&ÉTesê<äT. #·<äTesê<äT. ‘·q ‘·\qT ‘êqT ‘êø£sê<äT. <ä+‘ê\‘√ >√fi¯flqT, s√e÷\qT
#Û˚~+#·sê<äT. ìÁ~+#˚yêDÏí ˝Ò|üsê<äT.
q u≤˝≤‘·|üe÷ùdy˚‘Y Áù|‘·<Ûä÷eT+ $es¡®j˚T‘Y ˆ
HÓ’ø£düT‡bÕ´#·÷äq´>∑èùV≤ dü«j·T+ H√bÕqVü≤Ö Vü≤πs‘Y ˆˆ 67 ˆˆ
u≤˝dü÷s¡T´ìjÓT+&ÉqT ùd$+#·sê<äT. X¯e<Ûä÷e÷ìï e~*ô|{≤º*. X¯Sq´>∑èVü≤+˝À ˇø£ÿ&˚
ìÁ~+#·≈£L&É<äT. ‘·q bÕ<äs¡ø£å\T ‘êH˚ |ü≥Tºø=ì b˛sê<äT.
Hêø±s¡D≤<ë« ìw”˜y˚‘Y q u≤VüQuÛ≤´+ qB+ ‘·πs‘Y ˆ
q bÕ<äøå±\q+ ≈£îsê´‘Y bÕ<˚ HÓ’e ø£<ë#·q ˆˆ 68 ˆˆ
nø±s¡D+>± ñ$Tày˚j·Tsê<äT. u≤VüQe⁄\‘√ q~ì <ë≥ ≈£L&É<äT. bÕ<ë\‘√ bÕ<ë\qT ø£&ÉT>∑sê<äT.
Hê>öï Á|ü‘ê|üj˚T‘êŒ<Í q ø±+ùd´ <Ûëej˚T<äT“<Ûä' ˆ
Hê_ÛÁ|ükÕs¡j˚T<˚›e+ Áu≤Vü≤àD≤Hé >±eT<∏ë|æ yê ˆˆ 69 ˆˆ
568 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
bÕ<ë\qT n–ï‘√ ø±#·Tø√≈£L&É<äT. ø±+dü´bÕÁ‘·˝À bÕ<ë\T ø£&ÉT>∑sê<äT. <˚e‘·\e+ø£, Áu≤Vü≤àDT\
e+ø£, >√e⁄\yÓ’|ü⁄ bÕ<ë\T #ê|üsê<äT.
yêj·T«–ï>∑Ts¡T$ÁbÕHê« dü÷s¡´+ yê X¯•q+ Á|ü‹ ˆ
nX¯ó<ä∆X¯Ùj·Tq+ kÕïq+ kÕ«<Ûë´j·T+ kÕïqyêVü≤qyéT ˆ
ãVæ≤]ïÁwüÿeTD+ #Ó’e q ≈£îØ«‘· ø£<∏ä+#·q ˆˆ 70 ˆˆ
yêj·TT, n–ï, >∑Ts¡T, $Á|ü, dü÷s¡´#·+Á<äT\ yÓ’|ü⁄ bÕ<ë\T #ê|ü≈£L&É<äT. n|ü$Á‘êedüú˝À |ü&ÉTø=q
sê<äT, Á|üj·÷D+ #˚j·Tsê<äT. kÕ«<Ûë´j·T+ |üìøÏsê<äT. kÕïq+, yêVü≤q+, ãj·T{ÏøÏ yÓfi¯fl≥+ #˚j·T≈£L&É<äT.
dü«|üïeT<Ûä´j·Tq+ kÕïq+ ñ<ä«s¡Ô+ uÛÀ»q+ >∑‹yéT ˆ
ñuÛÑjÓ÷dü‡+<Ûä´jÓ÷]ï‘·´+ eT<Ûë´ùV≤ï #Ó’e es¡®j˚T‘Y ˆˆ 71 ˆˆ
ñuÛjÑ T· dü+<Û´ä ˝À¢, eT<Ûë´Vü≤ïø±\+˝À ìÁ~+#·≥+, n<Û´ä j·Tq+, kÕïq+, ñ<ä«s¡qÔ +, uÛÀ»q+, Á|üj÷· D+
#˚j·T≈£L&É<äT.
q düŒèX‚‘Y bÕDÏH√∫äc˛º $Áb˛ >√ Áu≤Vü≤àD≤q˝≤Hé ˆ
q #êdüq+ |ü<ë yê-|æ q <˚eÁ|ü‹e÷+ düŒèX‚‘Y ˆˆ 72 ˆˆ
n|ü$Á‘·T&É>T∑ $Á|ü⁄&ÉT >√, Áu≤Vü≤àD, n>∑Tï\qT #˚‘√Ô düŒè•+#·sê<äT. ÄdüHêìï, <˚eÁ|ü‹eTqT bÕ<ä+‘√
‘êø£sê<äT.
HêX¯ó<√∆-–ï+ |ü]#·πs‘Y q <˚yêHé ø°s¡Ôj˚T<äèw”Hé ˆ
Hêe>±ùV≤<ä>±<ÛëeTT“ <Ûës¡j˚THêïì$T‘·Ô‘·' ˆˆ 73 ˆˆ
n|ü$Á‘·T&Ó’ n–ïì ñbÕdæ+#·sê<äT. <˚e, ãTTwüß\qT ø°]Ô+#·sê<äT. ˝À‘·T ‘Ó*j·Tì ˙{Ï˝À ~>∑sê<äT.
nø±s¡D+>± eT\eT÷Á‘ê\qT ìs√~Û+#·sê<äT.
q yêeTVü≤ùdÔH√<ä∆è‘·´ |æuÒÁ<ä«ÁπøÔD yê »\yéT ˆ
H√‘·Ôπs<äqT|üdüŒèX¯´ Hê|ü⁄‡ πs‘·dü‡eTT‘·‡èCÒ‘Y ˆˆ 74 ˆˆ
m&ÉeT #˚‘√Ô ˙s¡T rdüTø=ìø±ì, bÕÁ‘·<ë«sêø±ì, H√{Ï‘√ ø±ì »˝≤ìï Á‘ê>∑sê<äT. Ä#·eTq+ #˚jT· ≈£î+&Ü
düe÷<Ûëq+ #Ó|üŒ≈£L&É<äT. ˙{Ï˝À πs‘·düT‡ $&ÉTesê<äT.
ny˚T<Ûä´*|üÔeTq´<ë« ˝ÀVæ≤‘·+ yê $cÕDÏ yê ˆ
e´‹Áø£y˚Tqï Ádüe˙Ô+ Hê|ü⁄‡ yÓTÆ<∏äTqe÷#·πs‘Y ˆˆ
#Ó’‘·´+ eèø£å+ q yÓ’ ∫ÛHê∆´‘Y Hê|ü⁄‡ w”˜eqe÷#·πs‘Y ˆˆ 75 ˆˆ
n|ü$Á‘· edüTÔdü+ã+<ÛäeTTqï edüTÔe⁄qT, s¡ø±Ôìï, $cÕìï ø±ì <ë≥sê<äT. y˚>∑+>± Á|üeVæ≤+#˚ q~ì
<ë≥sê<äT. ˙{Ï˝À dü+uÛÀ–+#· ≈£L&É<äT. nX¯«‘·úeèøå±ìï K+&ç+#·sê<äT. »\+˝À ìw”˜eq+ |üìøÏsê<äT.
 |ü<Vä ‰ü s¡e n<Ûë´j·T+ 569

HêdæúuÛÑdüàø£bÕ˝≤ì q πøXÊqï #· ø£+≥ø±Hé ˆ

‘·TcÕv±Zs¡ø£Øwü+ yê Hê~Û‹ùw˜‘·ÿ<ë#·q ˆˆ 76 ˆˆ
meTTø£\T, ø£bÕ\+, uÛdÑ àü +, øπ XÊ\T, ø£+≥ø±\T, ‘·Twü(e]bı≥Tº), u§>∑T\Z T, |æ&TÉ ø£\ô|q’ ≈£Ls=Ãq≈£L&É<Tä .
q #ê–ï+ \+|òüTj˚TB∆e÷Hé H√|ü<ä<Ûë´<ä<Ûä' ø£«∫‘Y ˆ
q #Ó’q+ bÕ<ä‘·' ≈£îsê´‘Y eTTUÒq q <Ûäy˚T<äT“<Ûä' ˆˆ 77 ˆˆ
n–ïì <ë{sê<äT. ‘·q≈£î ÁøÏ+<ä nq>± X¯j·T´ Ädüq+ yÓTT<ä˝…’q yêì ÁøÏ+<ä n–ïqT+#·sê<äT. bÕ<ë\
e<ä› ≈£L&É ô|≥º≈£L&É<äT. H√{Ï‘√ }<ä≥+ ≈£L&É<äT.
q ≈£L|üeTes√ùV≤‘· Hêy˚πøå‘êX¯ó∫' ø£«∫‘Y ˆ
n>öï q #· øÏåù|<ä–ï+ Hê~“¤' Á|üX¯eTj˚T‘·Ô<∏ë ˆˆ 78 ˆˆ
düTVü≤èqàs¡De÷]Ô+ yê q dü«j·T+ ÁXÊej˚T‘·ŒsêHé ˆ
n|üD´+ ≈£L≥|üD´+ yê $Áø£j˚Tqï Á|üjÓ÷»j˚T‘Y ˆˆ 79 ˆˆ
u≤$˝À ~>∑sê<äT. n|ü$Á‘·T&Ó’ u≤$ì #·÷&Ésê<äT. n–ï˝À n–ïì y˚jT· sê<äT. ˙fi¯fl‘√ n–ïì Äs¡Œsê<äT,
$TÁ‘·Tì eTs¡DeTTqT>±ì, Ä|ü<äqT>±ì dü«j·T+>± Ç‘·s¡T\≈£î #Ó|üŒsê<äT. neTà‘·>∑ì edüTÔe⁄qT, ø£|ü≥+‘√
\_Û+∫q edüTÔe⁄qT neTàsê<äT.
q eVæ≤ï+ eTTKì'XÊ«ôd’sꮫ\j˚THêïX¯ó∫s¡T“<Ûä' ˆ
|ü⁄D´kÕúH√<äø£kÕúH˚ d”e÷qÔ+ Hêø£èùwqï ‘·T ˆˆ 80 ˆˆ
H√{Ï‘√ n–ïì C≤«\ #˚j·Tsê<äT. n|ü$Á‘·Tì>± ñ+&ç |ü$Á‘·rsêú˝À¢øÏ yÓfi¯flsê<äT. Vü≤<äT›>± ñqï
Á|ü<˚XÊìï <äTqïsê<äT.
q _ÛHê›´‘Y |üPs¡«düeTj·T+ nuÛÑT´ù|‘·+ ø£<ë#·q ˆ
|üs¡düŒs¡+ |üX¯SHê«´˝≤Hé |üøÏåD√ HêeuÀ<Ûäj˚T‘Y ˆˆ 81 ˆˆ
yÓTT<ä≥ #˚dæq Á|ü‹»„qT $&ÉTesê<äT. |üX¯óe⁄\qT, |ü≈£åî\qT, düsêŒ\qT |üs¡düŒs¡ j·TT<ë∆\≈£î
|ü⁄]ø=\Œsê<äT.
|üs¡u≤<Ûë+ q ≈£îØ«‘· »\yê‘ê‘·bÕ~_Û' ˆ
ø±s¡sTT‘ê« dü«ø±sê´DÏ ø±s¡÷Hé |üXÊÃqï exÃj˚T‘Y ˆˆ
kÕj·T+ ÁbÕ‘·' >∑èVü≤<ë«sêHé _Ûøå±s¡ú+ Hêe|òüT≥ºj˚T‘Y ˆˆ 82 ˆˆ
»\, yê‘·, Ä‘·bÕ\‘√ Ç‘·sT¡ \qT u≤~Û+#·sê<äT. ‘·eT |üqT\T #˚sTT+#·Tø=ì |üìyê]ì e+∫+#·sê<äT.
kÕj·T+ ÁbÕ‘·'ø±˝≤\˝À _Ûø£å¬ø’ >∑èVü≤<ë«sê\qT ‘·≥ºsê<äT.
570 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ãVæ≤sêà\´+ ãVæ≤s¡Zq∆+ uÛ≤s¡´j·÷ düVü≤ uÛÀ»qyéT ˆ
$>∑èVü≤´ yê<ä+ ≈£î<ë«s¡Á|üy˚X¯+ #· $es¡®j˚T‘Y ˆˆ 83 ˆˆ
Ç‘·s¡T\T|üjÓ÷–+∫q e÷\´+, >∑+<Ûä+, uÛ≤s¡´‘√ bÕ≥T uÛÀ»q+, yÓ’s¡+, ø£*Œ+#·Tø=ì ø£\Væ≤+#·≥+,
<=&ç¶<ë] Á|üy˚X¯+ e<ä\‘·–q$.
q U≤<äÁHê“Vü≤àDdæÔùw˜qï »˝ÒŒ<ë« Vü≤düqT“<Ûä' ˆ
dü«eT–ï+ HÓ’e Vü≤ùdÔq düŒèX‚Hêï|ü⁄‡ ∫s¡+ eùd‘Y ˆˆ 84 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT uÛÑTõdü÷Ô ˝Òe≈£L&É<äT. qe⁄«‘·÷ e÷{≤¢&Ésê<äT. ‘·eT n–ïì ‘·eT #˚‹‘√ ‘êø£≈£L&É<äT.
˙{Ï˝À m≈£îÿe ùd|ü⁄ ñ+&Ésê<äT.
q |üø£åπøD√|ü<Ûäy˚T‘Y q X¯SπsŒD q bÕDÏHê ˆ
eTTUÒq q <Ûäy˚T<ä–ï+ eTTU≤<ä–ïs¡C≤j·T‘· ˆˆ 85 ˆˆ
n–ïì $düqø£s¡Á‘√ #˚≥‘√ $düs¡≈£L&É<äT. H√{Ï‘√ }<ä≈£L&É<äT. ø±s¡D+ n–ïeTTK+ qT+&˚ |ü⁄{Ϻq~.
|üs¡ÁdæÔj·T+ q uÛ≤ùw‘· Hêj·÷»´+ j·÷»j˚T~›«»' ˆ
HÓ’ø£X¯Ãπs‘·‡uÛ≤+ $Á|ü' düeTyêj·T+ #· es¡®j˚T‘Y ˆˆ 86 ˆˆ
|üsÁ¡ d”‘Ô √ e÷{≤¢&sÉ ê<äT. j·TC≤„sΩ‘¡ · ˝Òìyêì‘√ Áu≤Vü≤àDT&ÉT j·T»„+ #˚sTT+#·≈L£ &É<Tä . düu˝ÑÛ ÀìøÏ ˇ+≥]>±
Á|üy˚•+#·sê<äT. düeT÷Vü‰ìï e<ä\e˝…qT.
q <˚yêj·T‘·q+ >∑#˚ä‘Y ø£<ë∫<ë«-Á|ü<äøÏåDyéT ˆ
q M»j˚T<ë« eÁùdÔD q <˚yêj·T‘·H˚ dü«ù|‘Y ˆˆ 87 ˆˆ
nÁ|ü<äøÏåD+>± <˚yê\j·T+˝À Á|üy˚•+#·sê<äT. eÁdüÔ+‘√ M#·sê<äT. <˚yê\j·T+˝À ìÁ~+#·≈£L&É<äT.
HÓ’ø√-<Ûë«q+ Á|ü|ü<˚´‘· Hê<Ûë]àø£»HÓ’dü‡Vü≤ˆ
q yê´~Û<ä÷wæ‘Ó’sê«-|æ q X¯SÁ<Ó’' |ü‹‘˚ q yê ˆˆ 88 ˆˆ
ˇ+≥]>± Á|üj÷· DÏ+#·sê<äT. n<Ûë]à≈£î\‘√ ø£*dæ q&ÉTe≈£L&É<Tä . yê´~ÛÁ>∑dTü \Ô T, X¯SÁ<äT\T, |ü‹‘·T\‘√
ø£*dæ q&Éesê<äT.
H√bÕq<ä«]®‘√ yê-<∏ä »˝≤~s¡Væ≤‘·düÔ<Ûë ˆ
q sêÁ‘Í Hê]D≤ kÕs¡∆+ q $Hê #· ø£eTD¶\TyéT ˆˆ
Hê–ï>√Áu≤Vü≤àD≤BHêeTqÔπsD ÁeCÒ‘Y ø£«∫‘Y ˆˆ 89 ˆˆ
bÕ<äs¡ø£å\T ˝Ò≈£î+&Ü, »\+ ˝Ò≈£î+&É sêÁ‘·T˝À¢ q&Éesê<äT. X¯Á‘·Te⁄‘√ ø£\dæ yÓfi¯fl≈£L&É<äT. ø£eT+&É\+
˝Ò≈£î+&Ü yÓfi¯flsê<äT, n–ï, >√, Áu≤Vü≤àDT\ eT<Ûä´qT+&ç yÓfi¯flsê<äT.
 |ü<Vä ‰ü s¡e n<Ûë´j·T+ 571

q e‘·‡‘·Á˙Ô+ $‘·‘êeT‹Áø±y˚T‘·ÿ«∫~›«»' ˆ
q ìH˚›‘Y jÓ÷–qdæ‡<ë∆Hé Áe‹H√ yê j·Tr+düÔ<∏ë ˆˆ 90 ˆˆ
<ä÷&É≈£î bÕ*düTÔqï Äe⁄qT, >√e⁄qT ø£fÒºdæq Á‘ê&ÉTqT, >√|ü⁄#êäìï Áu≤Vü≤àDT&ÉT <ë≥sê<äT. jÓ÷–,
dæ<ä∆Áe‹j·T‘·T\qT ì+~+#·sê<äT.
<˚e‘êj·T‘·q+ ÁbÕCÀ„ <˚yêHêxËÃÌe düÁ‹ÔD≤yéT ˆ
HêÁø£y˚T‘êÿeT‘·XÊäj·÷+ Áu≤Vü≤àD≤Hêxà >√s¡|æ ˆˆ 91 ˆˆ
<˚yê\j·T, <˚e‘ê, j·T»„BøÏå‘·T\ ˙&É\qT <ë≥sê<äT. >√, Áu≤Vü≤àDT\ ˙&ÉqT <ë≥sê<äT.
kÕ«qTÔ HêÁø±eTj˚T#êäj·÷+ |ü‹‘ê<ÓÓ´Ìs¡ï s√–_Û' ˆ
Hêv±Zs¡uÛÑdüàπø˚XÊ~wü«~Û‹ùw˜‘·ÿ<ë#·q ˆˆ 92 ˆˆ
‘·q ˙&ÉqT |ü‹‘·T\T s√>∑T\T <ë≥≈£î+&Ü #·÷&Ü*. n+>±s¡uÛÑdüà πøXÊ˝À¢ ≈£Ls√Ãsê<äT.
es¡®j˚THêàs¡®˙πsDT+ kÕïqeÁdüÔ|òüT{À<äø£yéT ˆ
q uÛÑø£åj˚T<äuÛÑøå±´DÏ Hêù|j·T+ q |æuÒ~›«»' ˆˆ 93 ˆˆ
}&ÉTdüTqÔ ï <Û÷ä [ì, kÕïq+ #˚dqæ eÁkÕÔìï, kÕïq+ #˚jT· >± $T–*q »˝≤ìï, $&ÉTe e˝…qT. nuÛøÑ ±å ´\T
uÛÑøÏå+#·sê<äT. Á‘ê>∑<ä>∑ì<ëìï Á‘ê>∑sê<äT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ >±s¡Ωdüú´ <Ûäs¡àìs¡÷|üD+ HêeT c˛&ÉXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 16 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝À >±s¡Ωdüú´<Ûäs¡àìs¡÷|üDeTH˚ |ü<äVü‰s¡e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 16 ˆˆ

ddd
572 dü|≈£üÔ<LäXs¡àÀ-<Û
eTVü‰|üë⁄sêD+
´j·T'``ñ‘·|üsÔ ~ês¡ù+∆V≤&Ée n<Ûë´j·T+
uÛÑøå±´uÛÑø£å´ ìs¡íj·T' ` uÛÑøå±´uÛÑø£å´ ìs¡íj·T+
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT |ü*ø±&ÉT
Hê<ë´#·÷äÁ<ädü´ $Áb˛-qï+ yÓ÷Vü‰<ë« j·T~ yê-q´‘·' ˆ
dü X¯SÁ<äjÓ÷ì+ Áe»‹ j·TdüTÔ uÛÑTv‚ÿÔ Vü≤´Hê|ü~ ˆˆ 1 ˆˆ
yÓ÷Vü≤+e\¢ø±ì, Ç‘·s¡ ø±s¡D≤\e\¢ø±ì Áu≤Vü≤àDT&ÉT X¯SÁ<ëqï+ uÛÑTõ+|üsê<äT. Ä|ü<ä˝Òq|ü⁄&ÉT
X¯SÁ<ëqï+ uÛÑTõ+∫qf…ºÌ‘˚ X¯SÁ<äTì>± »ìàkÕÔ&ÉT.
wüD≤àkÕHé jÓ÷ ~«CÀ uÛÑTv‚ÿÔ X¯SÁ<äkÕ´qï+ $>∑]Ω‘·yéT ˆ
JeH˚ïe uÛÑy˚#·÷äÁ<√ eTè‘·' XÊ« #ê_ÛC≤j·T‘˚ ˆˆ 2 ˆˆ
Äs¡THÓ\\T uÛÑTõùdÔ J$+∫ ñ+&É>±H˚ X¯SÁ<äT&Ée⁄‘ê&ÉT. eTs¡DÏ+∫q ‘·sê«‘· X¯óqø£+>± |ü⁄&ÜÔ&ÉT.
Áu≤Vü≤àDø£åÁ‹j·T$XÊ+ X¯SÁ<ädü´ #· eTT˙X¯«sê' ˆ
j·TkÕ´H˚ïH√<äs¡ùdúq eTè‘·düÔ<√´ìe÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 3 ˆˆ
z eTTìÁX‚wüߘ˝≤sê! Áu≤Vü≤àD, ø£åÁ‹j·T, yÓ’X¯´, X¯SÁ<ëHêï\˝À me] nqï+ ø£&ÉT|ü⁄˝À ñqï|ü⁄&ÉT
eTs¡DÏkÕÔ&√ Ä C≤‹˝À |ü⁄&É‘ê&ÉT.
sêC≤qï+ qs¡Ôø±qïxà ‘·øå˘D√qï+ #·s¡àø±]D' ˆ
>∑D≤qï+ >∑DÏø±qïxà wüD≤¶qï+ #Ó’e es¡®j˚T‘Y ˆˆ 4 ˆˆ
sê», qs¡Ôø£, eÁ&É+–, #·s¡àø±s¡, Áu≤Vü≤àD düeT÷Vü≤, y˚XÊ´, q|ü⁄+dü≈£î\ nHêï\T $&ÉTe<ä–q$.
#·Áø√|üJ$s¡»ø£‘·düÿs¡<Ûä«õHê+ ‘·<∏ë ˆ
>±q∆s¡«˝ÀVü≤ø±sêqï+ dü÷‘·ø±qï+ #· es¡®j˚T‘Y ˆˆ 5 ˆˆ
#·Áø£eTT Ä<Ûës¡eTT>± ø£*– Áã‹πøyês¡T, s¡»≈£î\T, <=+>∑\T, eT<ä´eTy˚Tà yêfi¯ófl, >±j·T≈£î\T,
˝ÀVü≤ø±s¡T\T, dü÷‘·≈£î\ nHêï\T $dü]®+|ü<ä–q$.
≈£î˝≤\ ∫Á‘·ø£sêàqï+ yês¡T∆ùw' |ü‹‘·dü´ #· ˆ
bÂqs¡“¤e#·Ã¤Á‹ø£jÓ÷s¡_ÛX¯düÔdü´ #Ó’e Væ≤ ˆˆ 6 ˆˆ
≈£îeTà], ∫Á‘·ø±s¡T&ÉT, e&û¶ yê´bÕ], |ü‹‘·T\T, uÛÑs¡Ô eTs¡DÏ+#·>± ¬s+&Ée $yêVü≤+ #˚düT≈£îqï Ád”ÔøÏ
|ü⁄{Ϻqyê&ÉT, eT+>∑* ì+~‘·T\ nHêï\T $dü]®+#ê*.
düTes¡íø±s¡XË’\÷wüyê´<Ûäã<ë∆‘·Ts¡dü´ #· ˆ
∫øÏ‘·‡ø£dü´ #Ó’yêqï+ |ü⁄+X¯Ã˝≤´ <äD϶ø£dü´ #· ˆˆ 7 ˆˆ
 |ü~ùV≤&Ée n<Ûë´j·T+ 573

dü«s¡íø±s¡T\T, q≥T\T, y˚≥>±fi¯ófl, ã+~Û‘·T&ÉT, yê´~Û‘·T&ÉT, yÓ’<äT´&ÉT, |ü⁄+X¯Ã*, <ä+&ç+#˚yê] nqï+

‹qsê<äT.
ùdÔqHêdÔæø£jÓ÷s¡qï+ <˚e‘êìq›ø£dü´ #· ˆ
k˛eT$Áø£sTTDXÊÃqï+ X¯«bÕø£dü´ $X‚wü‘·' ˆˆ 8 ˆˆ
uÛ≤sê´õ‘·dü´ #Ó’yêqï+ j·Tdü´ùV≤#√|ü|ü‹s¡ZèùV≤ ˆ
ñ‘·‡èwüºdü´ ø£<äs¡´dü´ ‘·<Ó’y√∫äwüºuÛÀõq' ˆˆ 9 ˆˆ
#√s¡T\T, HêdæÔ≈£î\T, <˚eì+<ä≈£î\T, eT<ä´+ ny˚Tàyês¡T, $X‚wæ+∫ #·+&Ü\T&ÉT, uÛ≤sê´ $<Û˚j·TT&ÉT,
ñ|ü|ü‹ Ç+{À¢H˚ ñqï uÛ≤sê´ $<Û˚j·TT&ÉT, düe÷» ãVæ≤wüÿè‘·T&ÉT, ˝À_Û, ñ∫äwüº+ ‹H˚ yês¡\ nHêï\T ‹qsê<äT.
n|ü+ø±Ô´qï+ #· düv±Èqï+ X¯ÁkÕÔJedü´ #Ó’e Væ≤ ˆ
ø°¢ãdüHêï´dæH√XÊÃqï+ eT‘√Ôqà‘·Ôdü´ #Ó’e Væ≤ ˆˆ 10 ˆˆ
;Û‘·dü´ s¡T~‘·kÕ´qï+ neÁ≈£îwüº+ |ü]≈£åî‘·yéT ˆ
ÁãVü≤à~«wü' bÕ|üs¡T#˚' ÁXÊ<ë∆qï+ dü÷‘·ø£dü´ #· ˆˆ 11 ˆˆ
eè<∏ë bÕø£dü´ #Ó’yêqï+ XÊyêqï+ X¯«X¯ós¡dü´ #· ˆ
nÁ|üC≤HêqTÔ HêØD≤+ uÛÑè‘·ø£dü´ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 12 ˆˆ
|ü+øÏÔãVæ≤wüÿè‘·Tì, nqï+, düeT÷Vü‰qï+, X¯ÁdüÔJ$, q|ü⁄+dü≈£î&ÉT, düHê´dæ, eT‘·Ô ñqà‘·TÔ\T, uÛÑj·T+˝À
ñqïyê&ÉT, @&˚Ãyê&ÉT, n_ÛX¯|ü⁄Ô&ÉT, ‘·TeTTà‘√ n|ü$Á‘·yÓTÆq nqï+, Áu≤Vü≤àDT\qT <˚«wæ+#˚yês¡T, bÕbÕ_Ûs¡T∫
>∑˝yês¡T, ÁXÊ<ë∆qï+, dü÷‘·ø±qï+, ìÁwüŒjÓ÷»q+>± e+&çq nqï+(uÛÑ>∑eìïy˚~‘·+ ø±ì~) X¯e yêVü≤≈£î\T,
k˛eT], eè‹ÔX¯SqT´&Ó’ e÷eT>±]+{, dü+‘êq+ ˝Òì Ád”Ô, uÛÑè‘·T´\T, •\Œø±s¡T\T, $X‚wæ+∫ X¯ÁdüÔeTT\qy˚Tàyê]
nHêïìï uÛÑTõ+#·sê<äT.
XÖD≤¶qï+ |òü÷{Ïø±qï+ #· _ÛwüC≤eTqïy˚Te #· ˆ
$<ä∆Á|ü»qqkÕ´qï+ |ü]$‘·Ô´qïy˚Te #· ˆˆ 13 ˆˆ
eT<ë´ìï ‘·j·÷s¡T #˚ùdyês¡T, düTÔ‹>±j·T≈£î\T, yÓ’<äT´\T, $<ä∆*+>∑T\T, nqï $yêVü≤+ ø±≈£î+&ÜH˚
$yêVü≤+ #˚düT≈£îqï ‘·eTTà&ÉT, M] nqï+ ‹qsê<äT.
|ü⁄qs¡T“¤y√ $X‚ùwD ‘·<∏Ó’e ~~ÛwüO|ü‘˚' ˆ
neC≤„‘·+ #êe<Ûä÷‘·+ düs√wü+ $düàj·÷ì«‘·yéT ˆˆ 14 ˆˆ
$<ÛäeqT $yêVü≤+ #˚düTø=qïyê&ÉT, nqï #·ìb˛>± n‘·ì uÛ≤s¡´qT ô|[fl #˚düT≈£îqï k˛<äs¡T&ÉT M]
nHêïìï Á|ü‘´˚ øÏ+∫ |ü]‘·´õ+#ê*. nHê<äs+¡ ‘√ Ç∫Ãq~, ‹s¡kÕÿs¡+‘√, ø√|ü+‘√, ÄX¯Ãs¡´+‘√ Ç∫Ãq nHêïìï
‹qsê<äT.
574 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
>∑Ts√s¡|æ q uÛÀø£Ôe´+ nqï+ dü+kÕÿs¡e]®‘·yéT ˆ
<äTwüÿè‘·+ Væ≤ eTqTwü´dü´ düs¡«eTH˚ï e´edæú‘·yéT ˆ
jÓ÷ j·TkÕ´qï+ düeTXÊï‹ dü ‘·kÕ´XÊï‹ øÏ*“wüyéT ˆˆ 15 ˆˆ
dü+kÕÿs¡ V”≤qyÓTÆq >∑Ts¡Te⁄ nHêïìï ≈£L&Ü ‹qsê<äT. eTqTEì bÕ|üeT+‘ê nqï+˝ÀH˚ ñ+≥T+~.
me] nqï+ ‹+{≤yÓ÷ yê] bÕ|ü+ ≈£L&Ü nqTuÛÑ$+#ê*‡ ñ+≥T+~.
Ä]úø£' ≈£î\$TÁ‘·X¯Ã dü«>√bÕ\X¯Ã Hê|æ‘·' ˆ
@‘˚ X¯SÁ<˚wüß uÛÀC≤´Hêï' j·TXÊÑêàq+ ìy˚<äj˚T‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
X¯SÁ<äT˝…’q|üŒ{Ïø° Áu≤Vü≤àDTì bı\+ ùd<ä´+#˚dæ dü+bÕ~+#·T≈£îqï yêì nHêïìï, ‘ê‘· eTT‘êÔ‘·\
qT+&ç Áu≤Vü≤àDTì Ç+{À¢ ñ+≥Tqïyêì uÛÀ»Hêìï, ‘·eT Äe⁄\qT ø±#˚yêì nHêïìï, eT+>∑* nHêïìï,
‘·qqT dü+|üPs¡í+>± Áu≤Vü≤àDT\≈£î n]Œ+#·T≈£îqïyê] nHêïìï uÛÑTõ+|üe#·TÃqT.
≈£îo\e' ≈£îeT“¤ø±s¡' πøåÁ‘·ø£s¡àø£ @e #· ˆ
@‘˚ X¯SÁ<˚wüß uÛÀC≤´Hêï <ä‘êÔ« dü«\Œ+ |üD+ ãT<ÛÓ’' ˆˆ 17 ˆˆ
>±j·T≈£î\, ≈£î+uÛÑø±s¡T\, ¬s’‘·T\ nHêïìï ø=~› eT÷\´+ #Ó*¢+∫ uÛÑTõ+#ê*.
bÕj·Tdü+ ùdïVü≤|üø£«+ j·T‘Y >√s¡dü+ #Ó’e düø£Ôe' ˆ
|æD≤´ø£+ #Ó’e ‘Ó’\+ #· X¯SÁ<ëÁ<ëZVü≤´+ ~«C≤‹_Û' ˆˆ 18 ˆˆ
bÕj·TkÕìï, H˚‹ e+≥ø±ìï, bÕ\T, ô|s¡T>∑T, yÓqï, HÓsTT´ yÓTT<ä˝…’q yêìì, dü‘·TÔ|æ+&çì, ‘Ó\ø£
|æ+&çì, q÷HÓ Ç$ X¯SÁ<äT\ qT+&ç Á>∑Væ≤+#·e#·TÃ.
eè+‘êø£+ Hê*ø±XÊø£+ ≈£îdüTe÷“¤XÊàqÔø£+ ‘·<∏ë ˆ
|ü˝≤DT¶+ \X¯óq+ X¯óø£Ô+ ìsê´dü+ #Ó’e es¡®j˚T‘Y ˆˆ 19 ˆˆ
e+ø±j·T, Hê*ø±XÊø£+, n$X¯|üPe⁄, nXÊà+‘·ø£+, ñ*¢,yÓ\T¢*¢, X¯óø£Ô+, #Ó≥Tºu…s¡&ÉT ‹q≈£L&É<äT.
#Û·Á‘êø£+ $<ä«sêVü≤xà X‚\T+ |”j·T÷wüy˚Te #· ˆ
$\j·T+ düTeTTKxËÃÌe ø£eø±ì #· es¡®j˚T‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
|ü⁄≥º>=&ÉT>∑T, }s¡|+ü ~, X‚c¢ Õà‘·ø+£ , EqTï, $]–q bÕ\T, düTeTTKeTH˚ XÊø£+, ø£eø£+ uÛTÑ õ+#·sê<äT.
>∑èx®q+ øÏ+X¯óø£+ #Ó’e ø£≈£îu≤D¶+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
ñ<äT+ãs¡eT˝≤ãT+ #· »>±∆« |ü‘·‹ yÓ’ ~«»' ˆˆ 21 ˆˆ
>∑Ts¡T$+<ä, yÓ÷<äT>∑T, ‘·+π>&ÉT, y˚T&ÉT, n\¢H˚πs&ÉT uÛÑTõ+∫q |ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
eè<∏ë ø£èX¯s¡dü+j·÷e+ bÕj·TkÕ|üP|üy˚Te #· ˆ
nqTbÕø£è‘·e÷+dü+ #· <˚yêHêïì Vü≤M+wæ #· ˆˆ 22 ˆˆ
 |ü~ùV≤&Ée n<Ûë´j·T+ 575

j·Tyê>∑÷+ e÷‘·T*+>∑+ #· eT‘ꇴq|ü´qTbÕø£è‘êHé ˆ

˙|ü+ ø£|æ‘·ú+ |ü¢ø£å+ #· Á|üj·T‘˚ïq $es¡®j˚T‘Y ˆˆ 23 ˆˆ
ìÁwüŒjÓ÷»qyÓTÆq, nq>± <˚e⁄ì HÓ’y˚<ä´+ø±ì, qTe⁄«\‘√ø±ì, _j·T´+‘√ø±ì #˚dæq ‹qTã+&Üs¡+,
>√<ÛäTeTbÕ\T u…˝≤¢˝‘√ #˚dæq ‹qTã+&Üs¡+, bÕj·Tdü+, Äe⁄bÕ\T, dü+düÿ]+#·ì e÷+dü+, <˚e‘·\ ã*
nqï+, |ü⁄s√&ÜXÊ~ Vü≤e´+, >∑+õ, ≈£î&ç‹, dü+düÿ]+#·ì eT‘ꇴ\T, ø£<ä+ã+, yÓ\>∑E$« Mìì Á|üj·T‘·ï+‘√
$&ÉTee˝…qT.
|æD≤´ø£+ #√<ä∆è‘·ùdïVü≤+ <˚e<Ûëq´+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
sêÁ‘Í #· ‹\düeT“q∆+ Á|üj·T‘˚ïq <ä~Û ‘·´CÒ‘Y ˆˆ 24 ˆˆ
q÷HÓ rdæq ‘Ó\>∑|æ+&ç, <˚e⁄ìuÛÑ÷$T˝À |ü+&çq <Ûëq´eTT, sêÁ‹ düeTj·T+˝À qTe⁄«\‘√ #˚dæq
|ü<ës¡ú+, ô|s¡T>∑T M{Ïì ‘·´õ+#·e˝…qT.
Hêoïj·÷‘·Œj·TkÕ ‘·Áø£+ q ;C≤qT´|üJej˚T‘Y ˆ
ÁøÏj·÷<äTwüº+ uÛ≤e<äTwüº+ ndü‘·‡vZ+ #· es¡®j˚T‘Y ˆˆ 25 ˆˆ
bÕ\‘√ ø£*|æ eTõ®>∑ Á‘ê>∑sê<äT. $‘·ÔHê\$Tà J$+#·sê<äT. uÛ≤e<äTwüº+, ÁøÏj·÷<äTwüº+, <äTdü‡+>∑+
$&ÉTe‘·–q$.
πøX¯ø°{≤e|üqïxà düVü≤è˝Ò¢K+ #· ì‘·´X¯' ˆ
XÊ«Á|òü÷‘·+ #· |ü⁄qdæ‡<ä∆+ #·+&Ü˝≤y˚øÏå‘·+ ‘·<∏ë ˆˆ 26 ˆˆ
ñ<äø£´j·÷ #· |ü‹‘Ó’' >∑yê #êÁ|òü÷‘·y˚Te #· ˆ
nq]Ñ·+ |üs¡T´wæ‘·+ |üsê´j·÷qï+ #· ì‘·´X¯' ˆˆ 27 ˆˆ
ø±ø£≈£î≈£îÿ≥dü+düŒèwüº+ ø£è$T_ÛXËÃÌe dü+j·TT‘·yéT ˆ
eTqTôw’´s¡|ü´eÁ|òü÷‘·+ ≈£îwæ˜Hê düŒèwüºy˚Te #· ˆˆ 28 ˆˆ
q s¡»dü«\j·÷ <ä‘·Ô+ q |ü⁄+X¯Ã˝≤´ düs√wüj·÷ ˆ
eT\e<ë«dükÕ yê-|æ |üs¡yêk˛-<∏ä es¡®j˚T‘Y ˆˆ 29 ˆˆ
$e‘ê‡j·÷X¯Ã >√' ø°ås¡eTÚÁwüº+ yê ìs¡›X¯+ ‘·<∏ë ˆ
Ä$ø£+ dü+~Û˙ø°ås¡+ nù|j·T+ eTqTs¡ÁãM‘Y ˆˆ 30 ˆˆ
πøXÊ\T, ø°≥ø±\T >∑\~, dü+<˚Vü‰düŒ<äyÓTÆqB nsTTq nqï+, ≈£îø£ÿ eTT{Ϻq~, eT∞¢ y˚&ç#˚dæq~,
#·+&Ü\T&ÉT #·÷∫q~, s¡»dü«\, |ü‹‘·T\T #·÷∫q~, >√e⁄ yêdüq #·÷∫q~, nqT<ës¡+>± ô|{Ϻq~,
bÕdæb˛sTTq~, ˇø£] nqï+ eTs=ø£s¡T ô|{Ϻq~, ø±≈£î\T, ø√fi¯ófl eTT≥Tºø=qï~, |ü⁄s¡T>∑T\T ø£\~, eTqTwüß´\T
yêdüq #·÷∫q~, ≈£îwüߘyê´~ÛÁ>∑düTÔ\T ‘êøÏq~ ‹q≈£L&É<äT. s¡»dü«\, e´_Û#ê]DÏ, ø√|æ+∫qyês¡T ô|{Ϻq~,
576 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
eTT]øÏ ã≥º\‘√ ô|{Ϻq~, Ç‘·s¡T\ eÁkÕÔ\T $&ÉTe <ä–q$. <ä÷&É˝Òì Äe⁄bÕ\T, ˇ+f…bÕ\T, Á|üdü$+∫q
|ü~s√E\˝À|ü⁄ Äe⁄ >=i…¿bÕ\T, #·÷&çÄe⁄bÕ\T Á‘ê>∑sê<äì eTqTe⁄ #Ó|æŒHê&ÉT.
ã˝≤ø£+ Vü≤+dü <ë‘·÷´Vü≤+ ø£\$+ø£+ X¯óø£+ ‘·<∏ë ˆ
≈£îs¡s¡+ #· #·ø√s¡+ #· C≤˝bÕ<ä+ #· ø√øÏ\yéT ˆˆ 31 ˆˆ
yêj·Tdü+ U+»Ø≥+ #· X‚´q+ >∑èÁ<Ûä+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
ñ\÷ø£+ #·Áø£yêø£+ #· uÛ≤dü+ bÕsêe‘êq|æ ˆˆ 32 ˆˆ
ø£b˛‘·+ {Ï{ϺuÛÑ+ #Ó’e Á>±eT ≈£î≈£îÿ≥y˚Te #· ˆ
dæ+Vü≤+ yê´Á|òüT+ #· e÷sê®s¡+ XÊ«q+ X¯Sø£s¡y˚Te #· ˆˆ 33 ˆˆ
X¯è>±\+ eTs¡ÿ≥+ #Ó’e >∑s¡›uÛÑ+ #· q uÛÑø£åj˚T‘Y ˆ
q uÛÑø£åj˚T‘·‡s¡«eTè>±Hé |üøÏåD√-Hê´q«H˚#·sêHé ˆˆ 34 ˆˆ
ø=+>∑, Vü≤+dü, <ë‘·÷´Vü≤+, ø£\$+ø£+, ∫\Tø£, ≈£îs¡s+¡ , #·ø√s¡+, C≤\bÕ<ä+, ø√øÏ\, ø±øÏ, ø±≥Tø£|≥æ ,º
&˚>,∑ >∑<,›ä >∑T&É>¢ ÷∑ ã, #·Áø£yêø£+, uÛ≤dü+, bÕsêe‘·+, bÕe⁄s¡+, \≈£îeTTøÏ|≥æ ,º }s¡ø√&ç, dæ+Vü≤+, ô|<ä|› ⁄ü *,|æ*,¢
≈£îø£ÿ, |ü+~, qø£ÿ, ø√‹, >±&ç<ä e÷+kÕ\T ‹q≈£L&É<Tä . nìï eTè>±\qT, |ü≈îå£ \qT, eq#·sê\qT uÛøÑ +åÏ #·sê<äT.
»˝Ò#·sêHé düú\#·sêHé ÁbÕDÏqX‚Ë <Ûës¡D≤ ˆ
>√<Ûë ≈£Ls¡à' X¯X¯' XÊ«$T‘Y X¯\´ø£X‚Ë dü‘·Ôe÷' ˆˆ 35 ˆˆ
uÛÑøå±´' |üxÃqU≤ ì‘·´+ eTqTsêVü≤ Á|üC≤|ü‹' ˆ
eT‘ꇴHé dü X¯˝≤ÿHé uÛÑTx°®j·÷Hêà+dü+ sös¡ey˚Te yê ˆˆ 36 ˆˆ
ìy˚<ä´ <˚e‘êuÛÑ´düTÔ Áu≤Vü≤àDÒuÛÑ´düTÔ Hêq´<∏ë ˆ
eTj·T÷s¡+ ‹‹Ô]+ #Ó’e ø£b˛‘·+ #· ø£|æ+»\yéT ˆˆ 37 ˆˆ
yêÁBÛDdü+ ãø£+ uÛÑø£å´+ MTqVü≤+dü|üsêõ‘ê' ˆ
X¯|òüs¡+ dæ+Vü≤‘·T+&Éxà ‘·<∏ë bÕ؃qs√Væ≤‘Í ˆˆ 38 ˆˆ
eT‘ꇴXËÃÌ‘˚ düeTT~›cÕº uÛÑø£åD≤j·T ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
Áb˛øÏå‘·+ uÛÑø£åj˚T<˚cÕ+ e÷+dü+ #· ~«»ø±eT´j·÷ ˆˆ 39 ˆˆ
»\#·s¡, düú\#·s¡ ÁbÕDT\qT ‹qsê<äT. ñ&ÉTeTT, ‘êuÒ\T, ≈£î+<˚\T, eTTfi¯fl@<äT, @<äT, ◊<Ó’<äT
>√fi¯ó¢ ø£\$ ‹qe#·TÃqì eTqTe⁄ #Ó|Œæ Hê&ÉT. eT‘ꇴ\qT, s¡Ts¡TeTè>∑e÷+kÕìï, <˚eÁu≤Vü≤àDT\≈£î ìy˚~+∫j˚T
‹qe˝…qT. ìy˚~+|üø£ ‹qsê<äT. HÓeT*, ‹‹Ô]bÕe⁄s¡+, ø£|æ+»\+, yêÁBÛDdü+, ãø£eTT ‹q<ä–q$. #˚|ü\T,
Vü≤+dü\T, |üsêõ‘·eTT\T, X¯|òüsê\T, dæ+Vü≤‘·T+&ÉeTT\T, bÕ؃qeTT, s√Væ≤‘·eTT nqT #˚|ü\T Ç$
uÛÑøÏå+|ü<ä–q$>± ù|s=ÿqã&çq$. Mì e÷+kÕìï |ü]X¯ó~∆>±$+∫, j·T<∏ë$~Û>∑ ìj·T$T+#·ã&çj˚T ‹qe˝…qT.
 |ü~ùV≤&Ée n<Ûë´j·T+ 577

j·T<∏ë$~Ûìj·TTø£Ô+ #· ÁbÕD≤HêeT|æ #ê‘·´j˚T ˆ

uÛÑø£åj˚THÓïÌe e÷+kÕì X‚wüuÛÀJ q *|ü´‘˚ ˆˆ 40 ˆˆ
ÁbÕD+ b˛sTTHê $~Û ‘·|üŒsê<äT. e÷+düeTT\T ‹qsê<äT. <˚e‘êX‚wü+ ‹Hêï ‘·|ü ˝Ò<äT.
Wwü<Ûës¡úeTX¯øöÔ yê ìjÓ÷>±<ä´»„ø±s¡D≤‘Y ˆ
ÄeTÁìÔ‘·düTÔ j·T' ÁXÊ<˚∆ <Ó’y˚ yê e÷+düeTT‘·‡èCÒ‘Y ˆˆ 41 ˆˆ
j·÷eìÔ |üX¯ós√e÷DÏ ‘êe‘√ qs¡ø±Áq«CÒ‘Y ˆ
n<˚j·T+ #ê|ü´ù|j·T+ #· ‘·<∏ë yê-düŒèX¯´y˚Te #· ˆˆ 42 ˆˆ
~«C≤rHêeTHê˝Àø£´+ ì‘·´+ eT<ä´$T‹ dæú‹' ˆ
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üø±πsD eT<ä´+ ì‘·´+ $es¡®j˚T‘Y ˆˆ 43 ˆˆ
eT+<äTø√düy÷Ó , X¯øÔÏ ˝Òq|ü⁄&√, Ä»„ e\¢H√, j·T»„ø±s¡D+>±H√ ‹qe#·TÃqT. ÁXÊ<äu∆ ÀÛ »HêìøÏ, <Óe’ ø£sà¡ ≈£î
|æ\eã&çq|ü&ÉT ÁXÊ<ä∆+˝À e÷+kÕìï $&ç∫ô|&ç‘˚ Ä e´øÏÔ Ä |üX¯óe⁄ s√e÷\ìï dü+e‘·‡sê\T qs¡ø£+˝À
ìedækÕÔ&ÉT. Áu≤Vü≤àDT\T eT<ë´ìï áj·T≈£L&É<äT, Á‘ê>∑sê<äT, ‘êø£sê<äT, #·÷&ÉqT≈£L&É<äT. n+<äTe\¢ nìï
$<Ûë\ m|ü&É÷ eT<ë´ìï |ü]‘·´õ+#ê*.
|”‘ê« |ü‘·‹ ø£s¡àuÛÑ´düÔ«dü+uÛ≤c˛´ uÛÑy˚~›«»' ˆ
uÛÑø£åsTT‘ê« Vü≤´uÛÑøå±´DÏ |”‘ê«-ù|j·÷q´|æ ~«»' ˆˆ 44 ˆˆ
Hê~Ûø±Ø uÛÑy˚‘êÔe‘Y j·÷e‘·Ôqï »Vü‰‘·´|òüT' ˆ
‘·kÕà‘·Œ]Vü≤πsìï‘·´+ nuÛÑøå±´DÏ Á|üj·T‘·ï‘·' ˆˆ
nù|j·÷ì #· $Áb˛ yÓ’ ‘·<∏ë #˚<ë´‹ sös¡eyéT ˆˆ 45 ˆˆ
eT<ä´bÕq+ #˚dqæ yê&ÉT |ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT. yêì‘√ e÷{≤¢&≈É L£ &É<Tä . ‹q≈£L&Éì yêìì ‹Hêï, Á‘ê>∑≈L£ &Éì
yê{Ïì Á‘ê–Hê Ä bÕ|ü+ b˛j˚T+‘·es¡≈£î ~«E&ÉT düs¡«ø£s¡à\≈£î njÓ÷>∑T´&Ée⁄‘ê&ÉT. n+<äTe\¢ $Á|ü⁄&ÉT
m\¢|ü⁄&ÉT nuÛÑøå±´\qT, nù|j·÷\qT e<ä*ô|{≤º*. n{≤¢ e<ä\ø£b˛sTTqf…ºÌ‘˚ sös¡eqs¡ø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ uÛÑøå±´uÛÑø£å´ ìs¡íjÓ÷ HêeT dü|üÔ<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 17 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝À uÛÑøå±´uÛÑø£å´ìs¡íj·TeTH˚ |ü<äTH˚&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 17 ˆˆ
wqw
578 ncÕº<≈£äXLs¡À-<Û
àeTVü‰|üë´j·
⁄sêD+ ` ñ‘·
T'`|ü<Ó›ìsÔ $T<ä
ês¡+∆ e n<Ûë´j·T+
Áu≤Vü≤àD≤Hê+ ì‘ê´ì‘·´ø£s¡Ôe´ø£sêàDÏ ` Áu≤Vü≤àDT\ ì‘ê´ì‘·´ø£s¡Ôe´ ø£s¡à\T
ãTTwüj·T' }#·T':`ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T
nVü≤q´Vü≤ì ø£s¡Ôe´+ Áu≤Vü≤àD≤Hê+ eTVü‰eTTH˚! ˆ
‘·<ë#·ø屫œ\+ ø£s¡à j˚Tq eTT#˚´‘· ã+<ÛäHê‘Y ˆˆ1 ˆˆ
z eTT˙X¯«sê! Áu≤Vü≤àDT\T Á|ü‹~q+ #˚j·÷*‡q ø£s¡à\T ‘Ó\T|ü+&ç. dü+kÕs¡ã+<Ûä+ ‘=\>∑{≤ìøÏ
düs¡«ø£s¡à\T $e]+#·+&ç.
yê´dü ñyê#· :`yê´düeTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT
eπøå´ düe÷Væ≤‘ê j·T÷j·T+ X¯èDT<Ûä«+ >∑<ä‘√ eTeT ˆ
nVü≤q´Vü≤ì ø£s¡Ôe´+ Áu≤Vü≤àD≤Hê+ Áø£e÷~«~ÛyéT ˆˆ 2 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT\T ì‘·´eT÷ Ä#·]+#ê*‡q $~Û$<ÛëHêìï #ÓãT‘êqT. kÕe<ÛëqT˝…’ $q+&ç.
Áu≤ùV≤à eTTVüAπsÔ ‘·÷‘êúj·T <Ûäs¡àeTs¡ú+ #· ∫qÔj˚T‘Y ˆ
ø±j·Tπø¢X¯+ ‘·<äT<ä÷“¤‘·+ <Ûë´sT÷‘· eTqùdX¯«s¡yéT ˆˆ 3 ˆˆ
Áu≤Vü≤àeTTVüAs¡Ô+˝À ˝Ò∫, <Ûäsêàs¡úkÕ<ÛäHê\qT düeT≈£Ls¡TÃø√e{≤ìøÏ #˚j·÷*‡q X¯Øs¡ÁX¯eT m+‘·
nì Ä˝À∫dü÷ÔH˚ eTqdüT˝À |üs¡e÷‘·àqT <Ûë´ì+#ê*.
ñwü'ø±˝Ò-<∏ä dü+ÁbÕù|Ô ø£è‘ê« #êeX¯´ø£+ ãT<Ûä' ˆ
kÕïj·÷qïBwüß X¯ó<ë∆düT XÖ#·+ ø£è‘ê« j·T<∏ë$~Û ˆˆ 4 ˆˆ
ñwü'ø±\+es¡≈î£ ÄeX¯´ø±\T eTT–+#·T≈£îì, XÖ#·e÷#·]+∫, X¯ó<äy∆ TÓ qÆ q<äT˝À¢ $<ÛTä ´ø£ÁÔ |üø±s¡+ kÕïq+
#˚j·÷*.
ÁbÕ‘·kÕ‡ïH˚q |üPj·TH˚Ô j˚T-|æ bÕ|üø£è‘√ »Hê' ˆ
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq ÁbÕ‘·kÕ‡ïq+ düe÷#·πs‘Y ˆˆ 5 ˆˆ
ÁbÕ‘·kÕ‡ïq+e\¢ bÕbÕ‘·Tà\T ≈£L&É |ü]X¯ó<äT∆˝Ö‘ês¡T. n+<äTe\¢ düeTdüÔÁ|üj·T‘êï\‘√ ÁbÕ‘·'kÕïq+
neXÊ´#·s¡D°j·T+.
ÁbÕ‘·kÕ‡ïq+ Á|üX¯+düìÔ <äècÕº<äèwüºø£s¡+ X¯óuÛÑyéT ˆ
ãTTw”D≤eTèwæ‘ê ì‘·´+ ÁbÕ‘·kÕ‡ïHêqï dü+X¯j·T' ˆˆ 6 ˆˆ
ÁbÕ‘·kÕ‡ïq+ <äècÕº<äèwüº |òü˝≤ìïdüTÔ+<äì #ÓãT‘ês¡T. Ç~ X¯óuÛÑÁ|ü<ä+. Bìe\¢H˚ ãTTwüß\≈£î ãTTwæ‘·«+
dæ~∆düTÔ+~. Ç+<äT dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
 |ü<ì›Ó $T<äe n<Ûë´j·T+ 579

eTTUÒ düT|üÔdü´ dü‘·‘·+ ˝≤˝≤ j·÷dü‡+ÁdüeìÔ Væ≤ ˆ

‘·‘√ HÓ’yê#·πs‘·ÿs¡à nø£è‘ê« kÕïqe÷~‘·' ˆˆ 7 ˆˆ
ìÁ~+∫q yêì eTTK+˝À ˝≤˝≤»\+ Ádü $ dü T Ô + ≥T+~. <ë+‘√ kÕïq+ #˚ j · T ≈£ î +&Ü
ì‘·´ø£s¡à˝≤#·]+#·sê<äT. n+<äTe\¢ yÓTT<ä≥ kÕïq+ #˚j·÷*.
n\ø°åà' ø±\ø£Øí #· <äTdü‡«|üï+ <äT]«∫ìÔ‘·yéT ˆ
ÁbÕ‘·kÕ‡ïH˚q bÕbÕì |üPj·TH˚Ô HêÁ‘· dü+X¯j·T' ˆˆ 8 ˆˆ
ÁbÕ‘·'ø±\kÕïq+e\¢ <ë]Á<ä´+, ø±+‹V”≤q‘·, <äTdü‡«bÕï\T, <äT]«∫+‘·q yÓTT<ä˝q’… bÕbÕ\T q•kÕÔsTT.
|ü]X¯ó~∆ \_ÛdüTÔ+~. Ç+<äT˝À dü+X¯j·T+ ˝Ò<äT.
q #· kÕïq+ $Hê |ü⁄+kÕ+ bÕeq+ ø£s¡à düTdüàè‘·yéT ˆ
ôVAy˚T »ù|´ $X‚ùwD ‘·kÕà‘ê‡ïq+ düe÷#·πs‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
kÕïq+˝Ò≈î£ +&Ü eTqTwüß´\≈£î ôVAeT+˝À ø±ì, »|ü+˝À ø±ì |ü$Á‘·ø±s¡´jÓ÷>∑´‘· #˚≈L£ s¡<Tä . n+<äTe\¢
ÁbÕ‘·'kÕïq+ ‘·|üŒø£ #˚j·÷*.
nX¯ø±Ôe•s¡düÿ+ yê kÕïqeTdü´ $BÛj·T‘˚ ˆ
ÄÁπs›D yêdükÕ yê-<∏ä e÷s¡®q+ ø±|æ\+ düàè‘·yéT ˆˆ 10 ˆˆ
X¯øÏÔ˝Òq|ü⁄&ÉT •s¡'kÕïq+ ø±≈£î+&Ü ø£+sƒ¡kÕïq+, n+<äT≈£î X¯øÏÔ#ê\q|ü⁄&ÉT ‘·&ç>∑T&ɶ‘√ X¯Øsêìï
‘·T&ÉT#·Tø√yê*. Ç~ ø£|æ\kÕïq+.
nkÕeTπsú´ düeTT‘·ŒH˚ï kÕïqy˚Te+ düe÷#·πs‘Y ˆ
Áu≤Vü‰àBì j·T<∏ëX¯øÏÔ kÕïHêHê´VüQs¡à˙wæD' ˆˆ 11 ˆˆ
X¯øÏÔ˝Òìyês¡T ø£|æ\kÕïqe÷#·]+#ê*. $<ë«+düT\T Áu≤Vü‰à~kÕïHê\T ù|s=ÿHêïs¡T.
Áu≤Vü≤àe÷π>ïj·TeTT~›wüº+ yêj·Te´+ ~e´y˚Te yê ˆ
yês¡TD+ j·TÚ–ø£+ ‘·<ä«‘Y c˛&ÛÜ kÕïq+ Á|üø°]Ô‘·yéT ˆˆ 12 ˆˆ
Áu≤Vü≤à+, Äπ>ïj·T+, yêj·Te´+, ~e´+, yês¡TD+, j·TÚ–ø£+ nì kÕïq+ Äs¡T $<Ûë\T.
Áu≤Vü≤àqTÔ e÷s¡®q+ eTÁHÓÔÌ' ≈£îXË’k˛‡<äø£_+<äT_Û' ˆ
Äπ>ïj·T+ uÛÑdüàHêbÕ<ä+ eTdüÔø±<˚›Vü≤<Ûä÷\qyéT ˆˆ 13 ˆˆ
eT+Á‘·+ #·<Tä e⁄‘·÷ <äs“¡ \¤ ‘√ ˙{Ï _+<äTe⁄\qT Áb˛øÏ+å #·≥+ Áu≤Vü≤àkÕïq+. ÄbÕ<äeTdüøÔ +£ uÛdÑ àü eT\<äT
ø√e≥+ Äπ>ïj·TkÕïq+.
580 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
>∑yê+ Væ≤ s¡»kÕ Áb˛ø£Ô+ yêj·Te´kÕïqeTT‘·ÔeTyéT ˆ
j·T‘·TÔ kÕ‘·|üeπs¸D kÕïq+ ‘·~›e´eTT#·´‘˚ ˆˆ 14 ˆˆ
>√<Ûä÷[ q\eTTø√e≥+ yêj·Te´kÕïq+. m+&É‘√≈£L&çq yêq˝À¢ ‘·&çdæb˛e≥+ ~e´kÕïq+.
yês¡TD+ #êe>±Vü≤düTÔ e÷qdüHêÔ«‘·ày˚<äqyéT ˆ
j·TÚ–ø£+ kÕïqe÷U≤´‘·+ jÓ÷>√ $wüßí$∫qÔqyéT ˆˆ 15 ˆˆ
˙{Ï˝À eTTqT>∑T≥ yês¡TDkÕïq+. Ä‘·à‘·‘êÔ«ìï <Ûë´ì+#·≥+ e÷qdükÕïq+. $wüß∫í +‘·qj˚T jÓ÷>∑eTT.
n~j˚T j·TÚ–ø£kÕïq+.
Ä‘·àrs¡ú$T‹ U≤´‘·+ ùd$‘·+ ÁãVü≤àyê~_Û' ˆ
eTqX¯óÙ∫ø£s¡+ |ü⁄+kÕ+ ì‘·´+ ‘·‘ê‡ïqe÷#·πs‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
ÁãVü≤àyê<äT\T m≈£îÿe>± Ä#·]+#˚ á kÕïHêìï Ä‘·àrs¡ú+ n+{≤s¡T. Ç~ e÷qe⁄\ eTqTdüTqT
|ü$Á‘·+ >±$düTÔ+~. n+<äTe\¢ jÓ÷>∑kÕïq+ ì‘·´+ Ä#·]+#ê*.
X¯ø£ÔX‚Ã<ë«s¡TD+ $<ë«Hé ÁbÕC≤|ü‘·´+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
Á|üøå±\´ <äqÔø±wü˜+ yÓ’ uÛÑø£åsTT‘ê« $<Ûëq‘·' ˆˆ 17 ˆˆ
X¯øÏÔ ñqï|ü⁄&ÉT yês¡TD Áu≤Vü≤àkÕïHê\qT ‘·|üŒ≈£î+&Ü Ä#·]+#ê*. <ä+‘·ø±cÕ˜ìï u≤>± ø£&ç– qeT˝≤*.
Ä#·eT´ Á|üj·T‘√ ì‘·´+ kÕïq+ ÁbÕ‘·dü‡e÷#·πs‘Y ˆ
eT<Ûë´vóZ*düeTkÂú\´+ <ë«<äXÊvóZ*dü$Tà‘·yéT ˆˆ 18 ˆˆ
dü‘·«#·+ <äqÔø±wü˜+ kÕ´‘Y ‘·<äÁπ>D ‘·T <Ûëej˚T‘Y ˆ
ø°ås¡eèø£ådüeTT<ä÷“¤‘·+ e÷\rdüeT“¤e+ X¯óuÛÑyéT ˆˆ19
nbÕe÷s¡Zxà _\«+ #· ø£s¡Ms¡+ $X‚wü‘·' ˆ
es¡®sTT‘ê« ì웑êì >∑èV”≤«‘Ó’«ø£+ j·T<∏√~‘·yéT ˆˆ 20 ˆˆ
|ü]Vü≤è‘·´ ~q+ bÕ|ü+ uÛÑø£åj˚T<Ó’« $<Ûëq$‘Y ˆ
H√‘êŒ≥j˚T<ä›qÔø±wü˜+ HêvóZ˝≤´ <Ûëej˚T‘·ÿ«∫‘Y ˆˆ 21 ˆˆ
Á|üøå±\´ uÛÑ+ø±Ô´ ‘·»®Vü‰´#·Tä#Í <˚X‚ düe÷Væ≤‘·' ˆ
u≤>± <ä+‘·<Ûëeq+ #˚düTø=ì, Ä#·$T+∫, ÁbÕ‘·'ø±\kÕïq+ Ä#·]+#ê*. eT<Ûä´y˚\+‘· ˝≤e⁄+&ç,
|üHÓï+&ÉT n+>∑Tfi≤\ bı&Ée⁄qï ô|’q ‘√\Tqï <ä+‘·ø±cÕ˜ìï ñ|üjÓ÷–+#ê*. <ëì ø=dü‘√ eTTKX¯ó~∆
>±$+#·Tø√yê*. bÕ\Tø±πs #Ó≥¢jÓTTø£ÿ, e÷\reèø£åeTT\jÓTTø£ÿ |ü⁄\¢\T X¯óuÛÑÁ|ü<ä+. ñ‘·ÔπsDÏ, _\«+, ø£s¡Ms¡
|ü⁄\¢\T eT+∫$. ì+~‘· eèøå±\T $&ç∫ $Væ≤‘·yÓTÆq yêì˝À H=ø£<ëìì Á>∑Væ≤+#ê*. bÕ|ü~Hê\qT $&ç∫
 |ü<ì›Ó $T<äe n<Ûë´j·T+ 581

XÊÁk˛Ôø£ÔÁ|üø±s¡+ |ü⁄\¢*ï q$T* <ä+‘·<Ûëeq+ #˚düTø√yê*. yÓTT‘·Ô+ <ä+‘·ø±cÕ˜ìï ô|ø£*+#·≈£L&É<äT. Áy˚fi¯fl‘√

|ü+&É¢qT ‘√eTTø√≈£L&É<äT. <Ûëeq+ ‘·sê«‘· |ü+&É¢|ü⁄\¢qT ø£&ç– $]∫ |ü$Á‘· Á|ü<˚X¯+˝À y˚j·÷*.
kÕï‘ê« düqÔs¡Œj˚T<˚›yêHé ãTTw”Hé |æ‘·è>∑D≤+düÔ<∏ë ˆ
Ä#·eT´ eTÁqÔeìï‘·´+ |ü⁄qsê#·eT´ yê>∑´‘·' ˆˆ 22 ˆˆ
dü+e÷s¡®´ eTÁHÓÔÌsê‘êàq+ ≈£îXË’k˛‡<äø£_qT›_Û' ˆ
Äb˛ Væ≤ cÕ˜ yê´Vü≤è‹_Û' kÕ$Á‘ê´ yês¡TD…ÆX¯óÙuÛ…’' ˆˆ 23 ˆˆ
zv±ÿs¡yê´Vü≤è‹j·TT‘ê+ >±j·TÁr+ y˚<äe÷‘·s¡yéT ˆ
»bÕÔ« »˝≤x®*+ <ä<ë´‘Y uÛ≤düÿs¡+ Á|ü‹ ‘·qàHê' ˆˆ 24 ˆˆ
ÁbÕ≈£Lÿ˝Òwüß düe÷d”H√ <äπs“¤wüß düTdüe÷Væ≤‘·' ˆ
ÁbÕD≤j·÷eTÁ‘·j·T+ ø£è‘ê« <Ûë´j˚T‘·‡Hê∆´$T‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 25 ˆˆ
‘·sê«‘· kÕïqe÷#·]+∫ <˚e, ãTTwæ, |æ‘·è<˚e‘·\≈£î ‘·s¡ŒD≤˝≤#·]+#ê*. eT∞fl Ä#·$T+∫,
yêvÏïj·TeT+‘√ Äb˛Væ≤cÕ˜ nH˚ düe÷às¡®q eT+Á‘ê\‘√, <äs¡“¤\‘√, >±j·TÁr yê´Vü≤è‘·T\‘√, X¯óuÛÑÁ|ü<äyÓTÆq
yês¡TDeT+Á‘·+‘√ »˝≤ìï Áb˛øÏ+å #·Tø√yê*. ‘·sê«‘· z+ø±s¡+‘√, yê´Vü≤è‘·T\‘√ ≈£L&çq y˚<eä ÷‘·jTÆÓ q >±j·TÁr
eT+Á‘êìï »|æ+∫ dü÷s¡T´qT<˚•› +∫ ‘·qàqdüTÿ&Ó’ »˝≤+»* e<ä\e˝…qT. ÁbÕ>∑Á>∑<sä “¡ \¤ ô|’ ≈£Ls¡TÃì, kÕe<Ûëq+‘√
eT÷&ÉT e÷s¡T¢ ÁbÕD≤j·÷eT+ #˚dæ, dü+<Ûë´e+<äqe÷#·]+#·e˝…qì ÁX¯ó‹yêø£´+.
j·÷ düHê∆´ kÕ »>∑‘·÷‡‹sêàj·÷r‘ê Væ≤ ìwüÿ˝≤ ˆ
◊X¯«Ø ‘·T |üsêX¯øÏÔdüÔ‘·Ô«Á‘·j·TdüeTT<䓤yê ˆˆ 26 ˆˆ
»>∑‘·TÔqT düèõ+#˚~ dü+<Ûä´j˚T. e÷j·÷r‘·, ì]«ø£\Œ, áX¯«s¡Tì |üsêX¯øÏÔj˚T dü+<Ûä´. eT÷&ÉT ‘·‘êÔ«\
qT+&ç |ü⁄{Ϻq~.
<Ûë´‘ê«-s¡ÿeTD¶\>∑‘ê+ kÕ$Ár+ yÓ’ »|üqT“<Ûä' ˆ
ÁbÕvóàKdü‡‘·‘·+ $Á|ü' dü+<Û√´bÕdüqe÷#·πs‘Y ˆˆ 27 ˆˆ
dü÷s¡´eT+&É\ eT<Ûä´ Á|ü<˚X¯+˝À ñqï kÕ$Á‹ì <Ûë´ì+∫, »|æ+∫, m\¢y˚fi¯˝≤ ‘·÷s¡TŒeTTK+>±H˚
dü+<Û√´bÕdüq #˚j·÷*.
düHê∆´V”≤H√-X¯ó∫]ï‘·´eTqs¡Ωdü‡s¡«ø£s¡àdüT ˆ
j·T<äq´‘·Tÿs¡T‘˚ øÏxÏÃqï ‘·dü´ |òü\e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 28 ˆˆ
dü+<Ûë´V”≤qT&ÉT nX¯ó∫ ne⁄‘ê&ÉT. @ ø£sêà#·s¡D≈£î ‘·>∑&ÉT. dü+<Ûë´e+<äq e÷#·]+#·≈£î+&Ü #˚dæq @
ø£sêà |òü*+#·<äT.
582 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
nqq´#˚‘·düXÊÙHêÔ Áu≤Vü≤àD≤ y˚<äbÕs¡>±' ˆ
ñbÕdü´ $~Ûe‘·‡Hê∆´+ ÁbÕbÕÔ' |üPs¡«+ |üsê+ >∑‹yéT ˆˆ 29 ˆˆ
|üPs¡«ø±\+˝À nqq´eTqdüTÿ˝…’ XÊ+‘·T˝…’q y˚<äÁu≤Vü≤àDT\T j·T<∏ë$~Û dü+<Ûä´qTbÕdæ+∫
ñ‘·ÔeT>∑‹q+~Hês¡T.
jÓ÷-q´Á‘· ≈£îs¡T‘˚ j·T‘·ï+ <Ûäs¡àø±πs´ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
$Vü‰j·T düHê∆´Á|üD‹+ dü j·÷‹ qs¡ø±j·TT‘·yéT ˆˆ 30 ˆˆ
dü+<Ûë´e+<äq+ e<ä* Ç‘·s¡ <Ûäs¡àø±sê´\qT Á|üj·T‹ï+#˚yês¡T |ü\Tqs¡ø±\qT bı+<äT‘ês¡T.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq düH√∆´bÕdüqe÷#·πs‘Y ˆ
ñbÕdæ‘√ uÛÑy˚‘˚Ôq <˚y√ jÓ÷>∑‘·qT' |üs¡' ˆˆ 31 ˆˆ
n+<äTe\¢ nìï$<Ûë˝ Á|üj·T‹ï+∫ dü+<Û√´bÕdüq #˚j·÷*. Bì‘√ jÓ÷>∑dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT
|üPõ‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
düVü≤Ádü|üs¡e÷+ ì‘·´+ X¯‘·eT<Ûë´+ <äXÊesêyéT ˆ
kÕ$Ár+ yÓ’ »ù|~«<ë«Hé ÁbÕvóàK' Á|üj·T‘·dæú‡‘·' ˆˆ 32 ˆˆ
‘·÷s¡TŒeTTK+>± @ø±Á>∑∫‘·+Ô ‘√ ì*∫ ì‘·´+ y˚sTT, q÷s¡T, |ü~e÷¬sHÌ¢ ê >±j·TÁreT+Á‘êìï »|æ+#ê*.
y˚sTT ñ‘·ÔeT+. q÷s¡T eT<Ûä´eT+. |ü~ n<ÛäeT+.
n<∏√|ü‹ùw˜<ë~‘·´+ ñ<ä´qÔ+ yÓ’ düe÷Væ≤‘·' ˆ
eT+Á‘Ó’düTÔ $$<ÛÓ’k‡¬¬s’' ãTT>∑´EkÕ‡eTdüeT“¤yÓ’' ˆˆ 33 ˆˆ
‘·sê«‘· kÕe<Ûëq+‘√ ˝Ò∫ ì˝§Ãì ñ<äsTT+#˚yfi˚ ¯ dü÷s√´|ükÕúq+ ø±$+#ê*. ãTT>∑´EkÕ‡eTeT+Á‘ê\T
dü÷s¡T´ì düTÔ‹+#˚$ #ê\>∑\e⁄.
ñ|ükÕúj·T eTVü‰jÓ÷>∑+ <˚e<˚e+ ~yêø£s¡yéT ˆ
≈£îØ«‘· Á|üD‹+ uÛÑ÷eTÚ eTTsê∆ï ‘˚HÓ’e eTÁqÔ‘·' ˆˆ 34 ˆˆ
yêì‘√ dü÷s¡T´ì <˚e<˚e⁄&ÉT eTVü‰jÓ÷>∑s¡÷|ü⁄Hêsê~Û+∫ Ä eT+Á‘ê\‘√ •s¡düT uÛÑ÷$Tì ‘êπø$<Ûä+>±
Á|üD≤eT+ >±$+#ê*.
z+ K<√´‘êj·T #· XÊHêÔj·T ø±s¡DÁ‘·j·TùV≤‘·y˚ ˆ
ìy˚<äj·÷$T #ê--‘êàq+ qeTùdÔ $X¯«s¡÷|æDÒ ˆˆ 35 ˆˆ
z+ø±s¡dü«s¡÷|ü⁄&ÉT, Äø±X¯eT+<äT Á|üø±•+#˚yê&ÉT ˝Ò<ë Ç+Á~j·÷\qT Á|üe]Ô+|ü#˚ùdyê&ÉT,
XÊqÔd«ü s¡÷|ü⁄&ÉT, düèwædº ‹úæ \j·Tø±s¡≈î£ ˝…q’ ÁãVü≤à$wüßeí TùV≤X¯«s¡T\≈£î >∑÷&Ü ø±s¡DuÛ÷Ñ ‘·T&É>T∑ Á|ü|+ü #·d«ü s¡÷|ü⁄ìøÏ
qqTï H˚qT ìy˚~+#·Tø=+≥THêïqT.
 |ü<ì›Ó $T<äe n<Ûë´j·T+ 583

qeTùdÔ |òüTèDÏH˚ ‘·TuÛÑ´+ dü÷sê´j·T ÁãVü≤às¡÷|æDÒ ˆ

‘·«y˚Te ÁãVü≤à |üs¡eT+ Äb˛ CÀ´r s¡k˛-eTè‘·yéT ˆˆ 36 ˆˆ
<äj÷· eTj·TT&Ée>∑T ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT, ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&É>T∑ dü÷s¡T´ìøÏ qeTkÕÿs¡eTT, ˙y˚ |üsÁ¡ ãVü≤àeTT,
»\eTT, CÀ´‹düT‡, s¡düeTT, neTè‘·eTT.
uÛÑ÷s¡“¤edü«düÔ«yÓ÷v±ÿs¡' X¯s√« s¡TÁ<ädü‡Hê‘·q' ˆ
|ü⁄s¡Twüdü‡qàôVA-qÔdüú+ Á|üDe÷$T ø£|ü]›qyéT ˆˆ 37 ˆˆ
˙y˚ uÛÑ÷', uÛÑTe' düTe' nqT eT÷&ÉT yê´Vü≤è‘·T\T, z+ø±s¡eTT, X¯s¡T«&Ée⁄, s¡TÁ<äT&Ée⁄, düHê‘·qT&Ée⁄,
|üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&Ée⁄, düs¡«Vü≤è<äj·÷+‘·s¡Z‘·T&Ó’q ø£|ü]›j·T>∑T ìqTï qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
‘·«y˚Te $X¯«+ ãVüQ<Ûë C≤‘·+ j·TC≤®j·T‘˚ #· j·T‘Y ˆ
qyÓ÷ s¡TÁ<ëj·T dü÷sê´j·T ‘ê«eTVü≤+ X¯s¡D+ >∑‘·' ˆˆ 38 ˆˆ
nH˚ø£ s¡÷|üeTT\T>± ñ<䓤$+∫qB, ñ<䓤$+#˚B n+‘·j·TT ˙ s¡÷|üy˚T s¡TÁ<äT&Ée⁄ dü÷s¡T´&Ée⁄ n>∑T
˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. ìqTï H˚qT X¯s¡DT bı+<ëqT.
Á|ü#˚‘·ùd qeTdüTÔuÛÑ´+ qyÓ÷ MT&ÛÉTwüºe÷j·T #· ˆ
qyÓ÷ qeTùdÔ s¡TÁ<ëj·T ‘ê«eTVü≤+ X¯s¡D+ >∑‘·' ˆˆ 39 ˆˆ
es¡TDdü«s¡÷|ü⁄&ÉT, •edü«s¡÷|ü⁄&Ée>∑T ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT, s¡TÁ<ädü«s¡÷|ü⁄&Ée>∑T ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
ìqTï H˚qT X¯s¡DT bı+<ëqT.
Væ≤s¡D´u≤Vü≤y˚ ‘·TuÛÑ´+ Væ≤s¡D´|ü‘·j˚T qeT' ˆ
n$T“ø±|ü‘·j˚T ‘·TuÛÑ´+ ñe÷~Û|ü‘·j˚T qeT' ˆˆ 40 ˆˆ
Væ≤s¡D´u≤VüQe⁄, Væ≤s¡D´|ü‹, n+_ø±|ü‹, ñe÷~Û|ü‹j·T>∑T ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷-düTÔ ˙\Á^yêj·T qeTdüTÔuÛÑ´+ |æHêøÏH˚ ˆ
$˝ÀVæ≤‘êj·T uÛÑsêZj·T düVü≤ÁkÕøå±j·T ‘˚ qeT' ˆˆ 41 ˆˆ
‘·yÓ÷-|üVü‰j·T ‘˚ ì‘·´+ Ä~‘ê´j·T qyÓ÷-düTÔ ‘˚ ˆ
qeTùdÔ eÁ»Vü≤kÕÔj·T Á‘·´eT“ø±j·T qyÓ÷ qeT' ˆˆ 42 ˆˆ
˙\Á^e⁄&ÉT, |æHêøÏ, $˝ÀVæ≤‘·T&ÉT, uÛsÑ T¡ &Z TÉ , düV≤ü ÁkÕ≈£îå &ÉT, ‘·eTdüT‡qT n|üV≤ü ]+#˚yê&ÉT Ä~‘·´, eÁ»Vü≤dü,Ô
Á‘·´j·T+ã≈£î&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
Á|ü|ü<˚´ ‘ê«+ $s¡÷bÕø£å+ eTVü‰qÔ+ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
Væ≤s¡Dàj˚T >∑èùV≤ >∑T|üÔ+ Ä‘êàq+ düs¡«<˚Væ≤HêyéT ˆˆ
qeTkÕ´$T |üs¡+ CÀ´‹Ás¡“Vü‰àD+ ‘ê«+ |üsêeTè‘·yéT ˆ 43 ˆˆ
584 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
$X¯«+ |üX¯ó|ü‹+ ;ÛeT+ qs¡HêØX¯Ø]DyéT ˆ
qeTdü÷‡sê´j·T s¡TÁ<ëj·T uÛ≤dü«‘˚ |üs¡y˚Twæ˜H˚ ˆˆ 44 ˆˆ
$s¡÷bÕ≈£åî&Ée⁄, eTVü‰qTuÛ≤e⁄&Ée⁄, |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉyÓ’q ìqTï X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT. düø£\ X¯Øs¡T\
ã+>±s¡TeTj·TyÓTÆq Vü≤è<äj·T>∑TVü≤˝À <ë– ñqï ìqTï qeTdüÿ]düTÔHêïqT. |üs¡+CÀ´‹, |üsê>∑‹, |üs¡ÁãVü≤àyÓ’Óq
ìqTï qeTdüÿ]düTÔHêïqT. Á|ü|ü+#·s¡÷|ü⁄&Ée⁄, |üX¯ó|ü‹$, uÛÑj·T+ø£s¡s¡÷|ü⁄&Ée⁄, ns¡∆HêØX¯«s¡T&Ée⁄, |üs¡y˚Twæ˜yÓ’q
s¡TÁ<äTìøÏ ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
ñÁ>±j·T düs¡«‘·øå±j·T ‘ê«+ Á|ü|ü<˚´ düÔyÓ’s¡|æ ˆ
@‘·<Ó’« dü÷s¡´Vü≤è<äj·T+ »bÕÔ« düÔeeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 45 ˆˆ
ÁbÕ‘·' ø±˝Ò-<∏ä eT<Ûë´ùV≤ï qeTdüTÿsê´~›yêø£s¡yéT ˆ
Ç<ä+ •cÕ´j·T |ü⁄Á‘êj·T <Ûë]àø±j·T ~«C≤‘·j˚T ˆˆ 46 ˆˆ
ñÁ>∑T&ÉyÓ’ n+<äs¡T ùd$+#˚ ìqTï nìï ø±˝≤˝À¢ X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT. |üs¡yÓ÷‘·ÔeTyÓTÆq á
dü÷s¡´Vü≤è<äj·TdüÔyêìï ÁbÕ‘·s¡à<Ûë´Vü≤ïø±˝≤˝À¢ |ü]ƒ+∫ dü÷s¡T´ìøÏ qeTdüÿ]+#ê*. Bìï •wüß´&ÉT, |ü⁄Á‘·T&ÉT,
<Ûë]à≈£î&Ó’q Áu≤Vü≤àDTìøÏ Çyê«*.
Á|ü<˚j·T+ dü÷s¡´Vü≤è<äj·T+ ÁãVü≤àD≤ ‘·T Á|ü<ä]Ù‘·yéT ˆ
düs¡«bÕ|üÁ|üX¯eTq+ y˚<äkÕs¡düeTT<䓤eyéT ˆˆ 47 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD≤Hê+ Væ≤‘·+ |ü⁄D´+ ãTTwædüvËÈÌ]ïùw$‘·yéT ˆ
n<∏ë-->∑eT´ >∑èVü≤+ $Á|ü' düe÷#·eT´ j·T<∏ë$~Û ˆˆ 48 ˆˆ
Á|üC≤«\´ eVæ≤ï+ $~Ûe‘Y EVüQj·÷C≤®‘·y˚<ädüyéT ˆ
ãTT‹«ø˘ |ü⁄Á‘√-<∏ä |ürï yê •c˛´ yê-|æ düôVA<äs¡' ˆˆ 49 ˆˆ
ÁbÕbÕ´qTC≤„+ $X‚ùwD Vü≤´<Ûä«s¡T´sê« j·T<∏ë$~Û ˆ
|ü$Á‘·bÕDÏ' |üP‘ê‘êà X¯óø±¢+ãs¡<Ûäs¡X¯óÙ∫' ˆˆ 50 ˆˆ
nqq´ eTqkÕ ì‘·´+ EVüQj·÷‘·‡+j·T‘˚Áì›j·T' ˆ
$Hê <äπs“¤D j·T‘·ÿs¡à $Hê dü÷Á‘˚D yê |ü⁄q' ˆ
sêø£ådü+ ‘·<䓤y˚‘·‡s¡«+ HêeTTÁ‘˚Vü≤ |òü\Á|ü<äyéT ˆˆ 51 ˆˆ
á dü÷s¡´Vü≤è<äj·T+ düs¡«bÕ|ü Á|üX¯eTq+. y˚<äkÕs¡+ qT+&ç ñ<䓤$+∫+~. ãTTwædü+|òüT+ Bìï
ùd$+∫q~. Áu≤Vü≤àDT\≈£î Væ≤‘êìï ø£*–düTÔ+~. |ü$Á‘·yÓTÆq~. Ä ‘·sê«‘· $Á|ü⁄&ÉT Ç+{ÏøÏ e∫à $~Û$Væ≤‘·+>±
Ä#·eTq+#˚dæ, j·T<∏ë$~Û n–ïì »«*+|ü#˚dæ ôVAe÷ìï #˚j·÷*. á $<Ûä+>± j·T»e÷ì n–ïôVAÁ‘êìï
#˚j·T˝Òì |üø£å+˝À ‘·q Á|ü‹ì~Û>± ãTT‹«ø˘ |ü⁄Á‘·T&ÉT, |ü‹ï, •wüß´&ÉT, k˛<äs¡T&ÉT ø±ì Ä»„ bı+~ ôVAeT+
 |ü<ì›Ó $T<äe n<Ûë´j·T+ 585

#˚jT· e#·TÃqT. |ü$Á‘êìï <Û]ä +∫ |ü$Á‘·T&Ó’ ‘Ó\ì¢ eÁkÕÔìï <Û]ä +∫ @ø±Á>∑‘‘· √ õ‘˚+Á~j·TT&Ó’ n–ï˝À ôVAe÷ìï
#˚j·Te˝…qT. <äs¡“¤\T ˝Ò≈£î+&Ü j·TCÀ„|üM‘·+ ˝Ò≈£î+&Ü #˚dæq ø£s¡à sêø£ådüeTe⁄‘·T+~. n~ ÇVü≤ |üs¡˝Àø±˝À¢
|òü\Á|ü<ä+ ø±C≤\<äT.
<Ó’e‘êì qeTdüTÿsê´<äT|üVü‰sêìïy˚<äj˚T‘Y ˆ
<ä<ë´‘·TŒcÕŒ~ø£+ ‘˚cÕ+ eè<ë∆+XË’Ãyê_Ûyê<äj˚T‘Y ˆˆ 52 ˆˆ
<˚e‘·\≈£î qeTdüÿ]+#ê*. ñ‘·ÔeTedüTÔe⁄\ q]Œ+#ê*. <˚e‘·\≈£î |ü⁄cÕŒ~ø£eT]Œ+#ê*. eè<äT∆\≈£î
qeTdüÿ]+#ê*.
>∑Ts¡T+ #Ó’yê|ü⁄´bÕd”‘· Væ≤‘·x±Ãdü´ düe÷#·πs‘Y ˆ
y˚<ëuÛ≤´dü+ ‘·‘·' ≈£îsê´Á‘·Œj·T‘êï#·Ã¤øÏÔ‘√ ~«»' ˆˆ 53 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄qT ùd$+#ê*. ‘·q X¯øÏÔø=\B >∑Ts¡Te⁄≈£î Væ≤‘êìï düeT≈£LsêÃ*. ~«E&ÉT ‘·q X¯øÏÔø=\~
y˚<ë´uÛ≤´dü+ #˚j·÷*.
»ù|<ä<Ûë´|üj˚T∫äcÕ´Hé <Ûës¡j˚T#·Ã $#ês¡j˚T‘Y ˆ
nù|πøå‘· #· XÊÁkÕÔDÏ <ÛäsêàBì ~«CÀ‘·ÔeT' ˆˆ 54 ˆˆ
»|üe÷#·]+#ê*. •wüß´\qT #·~$+∫ yê{Ïì <Ûä]+#ê*. |üsê´˝À∫+#ê*. <Ûäs¡àXÊÁkÕÔ\T eTTK´+>±
~«E&ÉT ∫+‹+#ê*.
yÓ’~ø±+XËÃÌe ì>∑e÷Hé y˚<ëv±Zì $X‚wü‘·' ˆ
ñù|j·÷BX¯«s¡+ #ê<∏äÛ jÓ÷>∑πøåeTÁ|üdæ<ä∆j˚T ˆˆ 55 ˆˆ
y˚<ë+>±\qT ≈£L&Ü n<Ûä´j·Tq+ #˚j·÷*. ‘·sê«‘· jÓ÷>∑πøåe÷\ø=s¡≈£î áX¯«s¡Tì X¯s¡DT y˚&Ü*.
kÕ<Ûäj˚T~«$<ÛëqsêúHé ≈£î≥T+u≤πsú ‘·‘√ ~«»' ˆ
‘·‘√ eT<Ûë´Vü≤ïdüeTj˚T kÕïHês¡ú+ eTè<äe÷Vü≤πs‘Y ˆˆ 56 ˆˆ
|ü⁄cÕŒø£å‘êqTÿX¯‹˝≤Hé >√eTj·T+ X¯ó<ä∆y˚Te #· ˆ
qBwüß <˚eU≤‘˚wüß ‘·{≤πøwüß düs¡düT‡#· ˆˆ 57 ˆˆ
kÕïq+ düe÷#·πsìï‘·´+ >∑s¡ÔÁ|üÁdüeDÒwüß #· ˆ
|üs¡ø°j·TìbÕH˚wüß q kÕïj·÷<Ó’« ø£<ë#·q ˆˆ 58 ˆˆ
|üxÃ|æD≤¶q‡eTT<ä∆è‘·´ kÕïj·÷<ë« düeT“¤y˚ |ü⁄q' ˆ
eTè<Ó’ø£j·÷ •s¡' øå±\´+ <ë«uÛ≤´+ HêuÛÒdüÔ<∏√|ü] ˆˆ 59 ˆˆ
n<ÛäX¯Ã ‹düè_Û' ø±j·T+ bÕ<Íwü&瓤düÔ<∏Ó’e #· ˆ
eTè‹Ôø± #· düeTT~›cÕº ‘ê«Ásê›eT\ø£e÷Á‹ø± ˆˆ 60 ˆˆ
586 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
>√eTj·Tdü´ Á|üe÷D+ ‘·‘˚ÔHêvZ+ ˝Ò|üj˚T‘·Ô‘·' ˆ
˝Ò|üsTT‘ê« ‘·T rs¡düú' ‘·*¢vËZÌπse eTÁqÔ‘·' ˆˆ 61 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· Áu≤Vü≤àDT&ÉT ‘·q ≈£î≥T+ã+ø√dü+ |ü\T$<Ûë˝…’q dü+|ü<ä\qT dü+bÕ~+#ê*. ‘·sê«‘·
e÷<Ûë´Væ≤ïø£ kÕïq+ø√dü+ eTè‹Ôøq£ T, |ü⁄cÕŒø£‘å · <äs“¡ ¤ ‹\\qT, X¯óÁuÛyÑ TÓ qÆ >√eTj·÷ìï dü+bÕ~+#ê*. q<äT\˝À,
<˚e‘·\T ì]à+∫q ≈£î+&Ü˝À¢, ‘·{≤ø±\T, düs¡düT‡\T, ôd\j˚Tfi¯ófl, »˝≤X¯j·÷˝À¢ kÕïq+ #˚j·Te˝…qT. Ç‘·s¡T\
»˝≤X¯j·÷˝À¢ m|ü&É÷ kÕïq+ #˚j·Tsê<äT. n{≤¢ M\Tø±q|ü⁄&ÉT »˝≤X¯j·T+ qT+&ç nsTT<äT eT{ϺeTT<ä›\qT
rdæ kÕïq+ #˚j·÷*. ˇø£eT{ϺeTT<䛑√ •s¡düT‡qT, ¬s+&ÉTeT{ϺeTT<ä›\‘√ Hê_Ûô|’uÛ≤>±ìï, eT÷&ÉTeT{ϺeTT<ä›\‘√
ÁøÏ+~ uÛ≤>±ìï, bÕ<ë\qT Äs¡TeT{ϺeTT<ä›\‘√ X¯ó~∆ #˚düTø=qe˝…qT. |ü∫à ñdæ]ø±j·T+‘· eT{Ϻì n+‘˚
Á|üe÷D+˝À >√eTj·÷ìï rdüTø=ì <ëì‘√ X¯Øsêìï s¡T<ä›e˝…qT.
Á|üøå±˝≤´#·eT´ $~Ûe‘Y ‘·‘·kÕ‡ïj·÷‘·‡e÷e÷Væ≤‘·' ˆ
n_ÛeTÁqÔ´ »\+ eTÁHÓÔÌdüÔ*¢vËZÌsê«s¡TD…ÆX¯óÙuÛ…’' ˆˆ 62 ˆˆ
uÛ≤e|üP‘·düÔ<äe´ø£Ô+ <Ûë´j·THÓ’«$wüßíeT‘·´j·TyéT ˆ
Äb˛ Hêsêj·TD√<ä÷“¤‘ê' ‘ê @yêkÕ´j·Tq+ |ü⁄q' ˆˆ 63 ˆˆ
‘·kÕàHêïsêj·TD+ <˚e+ kÕïqø±˝Ò düàπs<äT“<Ûä' ˆ
Áb˛#·´ k˛v±ÿs¡e÷~‘·´+ Á‹]ïeTCÒ®»®˝≤X¯j˚T ˆˆ 64 ˆˆ
Ä#êqÔ' |ü⁄qsê#êy˚T‘Y eTÁH˚ÔD≤H˚q eTÁqÔ$‘Y ˆ
nqÔX¯Ãs¡dæ uÛÑ÷‘˚wüß >∑TVü‰j·÷+ $X¯«‘√eTTK' ˆˆ 65 ˆˆ
‘·«+ j·T»„düÔ«+ ewü{≤ÿs¡ Äb˛ CÀ´r s¡k˛-eTè‘·yéT ˆˆ
Á<äT|ü<ë+ yê Á‹s¡uÛÑ´ùd´‘Y yê´Vü≤è‹Á|üDyêì«‘êyéT ˆˆ 66 ˆˆ
kÕ$Ár+ yê »ù|~«<ë«Hé ‘·<∏ë #Ó’yê|òüTeTs¡¸DyéT ˆ
‘·‘·dü‡e÷às¡®q+ ≈£îsê´‘Y Äb˛Væ≤cÕ˜eTjÓ÷uÛÑTe' ˆˆ 67 ˆˆ
Ç<äe÷|üü' Á|üeVü≤‘·yê´Vü≤èr_ÛdüÔ<∏Ó’e #· ˆ
‘·‘√-_ÛeTÁqÔ´ ‘·rÔs¡ú+ Äb˛Væ≤cÕ˜~eTÁqÔ¬ø’' ˆˆ 68 ˆˆ
nqÔs¡®\>∑‘√ eT>√ï »ù|Á‹Ôs¡|òüTeTs¡¸DyéT ˆ
Á‹|ü<ë+ yê<∏ä kÕ$Ár+ ‘·~«c˛í' |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 69 ˆˆ
Äes¡Ôj˚T<ë« Á|üDe+ <˚e+ yê dü+düàπs<ä∆]yéT ˆ
Á<äT|ü<ë~e jÓ÷ eTÁH√Ô j·TEπs«<˚ Á|ü‹w昑·' ˆˆ
nqÔs¡®˝Ò Á‹sêes¡Ô´ düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆ 70 ˆˆ
 |ü<ì›Ó $T<äe n<Ûë´j·T+ 587

yês¡TDeT+Á‘ê\‘√ »˝≤ìï n_ÛeT+Á‹+∫ |ü$Á‘·uÛ≤e+‘√ ne´j·TT&Ó’q leTVü‰$wüßíe⁄qT <Ûë´ìdü÷Ô

kÕïq+ #˚j·÷*. »\eTT\T Hêsêj·TDTì qT+&ç |ü⁄{Ϻq$. »\eTT˝Ò Hêsêj·TDTì Ä<Ûës¡eTT\T. n+<äTe\¢
kÕïqø±\+˝À Hêsêj·TDTì <Ûë´ì+#ê*. z+ø±s¡+‘√ Ä~‘·´eT+Á‘êìï »|æ+∫ eTTe÷às¡T ˙{Ï˝À eTTq>±*.
Ä#·eTq+ #˚dqæ yê¬sH’ ê eT+Á‘êìï ‘Ó*dæqyêfi¯ófl eT∞fl á eT+Á‘·+‘√ Ä#·eTq+ #˚j÷· *. $X¯«‘√eTTKT&Éyq’Ó
˙e⁄ nìï ÁbÕDT\ n+‘·sê´$T>± Vü≤è<äj·T+˝À dü+#·]kÕÔe⁄. ˙y˚ j·TC≤„ì$. ˙y˚ z+ø±sêì$. »\+ CÀ´‹,
s¡dü+ neTè‘·+ n˙ï ˙y˚ nì düTÔ‹+#ê*. $<ë«+düT&ÉT Á<äT|ü<ë~e eT+Á‘êìï eT÷&ÉTe÷s¡T¢ yê´Vü≤è‘·T\T
Á|üDe+‘√ ≈£L&çq >±j·TÁreT+Á‘êìï ø±ì, n|òüTeTs¡¸DeT+Á‘êìïø±ì »|æ+#ê*. ‘·sê«‘· ªÄb˛Væ≤cÕ˜eTjÓ÷
uÛÑTe'µ ªÇ<äe÷|ü' Á|üeVæ≤‘·µ Ç‘ê´~ eT+Á‘ê\‘√ yê´Vü≤è‘·T\‘√ düe÷às¡®q+ #˚düTø√yê*. ‘·sê«‘· Ä »˝≤ìï
Äb˛Væ≤cÕ˜~ eT+Á‘ê\‘√ n_ÛeT+Á‹+∫ ˙{Ï˝À eTTì–, n+<äT˝À n|òüTeTs¡¸D eT+Á‘êìï eT÷&ÉTkÕs¡T¢
»|æ+#ê*. Á‹|ü<ä nsTTq >±j·TÁ‹ì ø±ì ª‘·~«c˛í' |üs¡eT+ |ü<ä+µ nH˚ eT+Á‘êìï ø±ì, z+ø±sêìï ø±ì,
»|æ+#ê*. ˝Ò<ë lVü≤]ì düà]+#ê*. j·TEπs«<ä+˝Àì ªÁ<äT|ü<ë ~e eTT+#·‘·Tµ nH˚ eT+Á‘êìï ˙{Ï˝À
eTTì– eT÷&ÉTkÕs¡T¢ »|æ+∫q yêì bÕbÕ\˙ï q•kÕÔsTT.
n|ü' bÕDÖ düe÷<ëj·T »bÕÔ« yÓ’ e÷s¡®H˚ ø£è‘˚ ˆ
$q´dü´ eT÷]úï ‘·‘√Ôj·T+ eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 71 ˆˆ
j·T<∏ë-X¯«y˚T<Ûä' Áø£‘·Tsê{Ÿ düs¡«bÕbÕ|üH√<äq' ˆ
‘·<∏ë-|òüTeTs¡¸D+ dü÷ø£Ô+ düs¡«bÕbÕ|üH√<äqyéT ˆˆ 72 ˆˆ
#˚‹˝À ˙{Ïì Á>∑Væ≤+∫, »|æ+∫, e÷s¡®q+ #˚dæ, Ä »˝≤ìï •s¡düTô|’ #·\T¢ø=qïf…Æ¢‘˚ düø£\bÕbÕ\
qT+&ç $eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT. nX¯«y˚T<Ûäj·÷>∑+ düø£\bÕ|üìyês¡ø£yÓTÆqfÒº n|òüTeTs¡¸D eT+Á‘·+ ≈£L&É düs¡«bÕ|ü
Vü≤s¡eTì #Ó|üŒã&çq~.
n<∏√|ü‹ùw˜<ë~‘·´+ eT÷]úï |ü⁄cՌ쫑êx®*yéT ˆ
Á|üøÏåbÕ´˝Àø£j˚T<˚›e+ ñ<ä«j·T+ ‘·eTdüdüŒ] ˆˆ 73 ˆˆ
ñ<äT‘·´+ ∫Á‘·$T‘˚´‘˚ ‘·#·Ã≈£åî]‹ eT+Á‘·‘·' ˆ
Vü≤+dü' X¯ó∫wü<˚‘˚q kÕ$Á‘ê´ #· $X‚wü‘·' ˆˆ 74 ˆˆ
nHÓ’´X¯Ã yÓ’~¬ø’s¡àÁHÓÔÌ' k¬s’' bÕ|üÁ|üD≤X¯HÓ’' ˆ
kÕ$Ár+ yÓ’ »ù|‘·ŒXÊû®|üj·T»„dü‡ yÓ’ düàè‘·' ˆˆ 75 ˆˆ
|üP\T ì+|æq <√dæ* •s¡eTTq ì*Œ dü÷s√´|ükÕúq+ ø±$+#ê*. Ä |ü⁄e⁄«\qT dü÷s¡T´ìô|’ #·*¢
ñ<ä«j·T+ ‘·eTdüdüŒ], ñ<äT‘·´+ C≤‘·y˚<ädü+, ∫‘·Ô+ <˚yêHêeTT<ä>± <ä˙ø£+, ‘·#·Ã≈£åîπs›eVæ≤‘·+ |ü⁄s¡kÕÔ‘Y,
Vü≤+düX¯óÙ∫wü<äÉ«düTs¡qÔ]ø£åµ nH˚ eT+Á‘ê\‘√ø±ì, >±j·TÁreT+Á‘·+‘√ø±ì, Ç‘·s¡ yÓ’~ø£eT+Á‘ê\‘√ ˝Ò<ë
bÕ|üHêX¯ø±˝…’q kÂs¡eT+Á‘ê\‘√ »|æ+∫ ‘·sê«‘· eT∞fl >±j·TÁreT+Á‘·+ »|æ+#ê*. Bìï »|üj·T»„eT+{≤s¡T.
588 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
$$<Ûëì |ü$Á‘êDÏ >∑TVü≤´$<ë´düÔ<∏Ó’e #· ˆ
X¯‘·s¡TÁBj·TeT<∏äÛs¡«•s¡k‡sê+X¯Ã X¯øÏÔ‘·' ˆˆ 76 ˆˆ
ÁbÕ≈£Lÿ˝Òwüß düe÷d”q' ≈£îX‚wüß ÁbÕvóàKX¯óÙ∫' ˆ
‹wü˜+X‚ÃBø£åe÷D√-s¡ÿ+ »|ü´+ ≈£îsê´‘·‡e÷Væ≤‘·' ˆ
kÕŒ¤{Ïπø+Á<ëø£ås¡TÁ<ë¬øåÌ' |ü⁄Á‘·JedüeTT<䓤yÓ’' ˆˆ 77 ˆˆ
ø£s¡Ôyê´ ‘·«ø£åe÷˝≤ kÕ´<äT‘·Ôsê<äT‘·Ôe÷ düàè‘ê ˆ
»|üø±˝Ò q uÛ≤ùw‘· HêHê´ì Áù|ø£åj˚T<äT“<Ûä' ˆˆ 78 ˆˆ
q ø£eTŒj˚T∫äs√ Á^yê+ <äHêÔHÓ’ïe Á|üø±X¯j˚T‘Y ˆ
>∑TVü≤´ø± sêø£åkÕdæ‡<ë∆ Vü≤s¡ìÔ Á|üdüuÛÑ+ j·T‘·' ˆˆ 79 ˆˆ
ÁbÕ>∑Á>±\ <äs¡“¤\ô|’ ÁbÕvóàKT&Ó’ ≈£Ls¡TÃ+&ç dü÷s¡´uÛÑ>∑yêqTì #·÷dü÷Ô kÕe<Ûëq∫‘·Ô+‘√ |ü\T$<Ûë\T
|ü$Á‘ê\T nsTTq eT+Á‘ê\qT, s¡Vü≤dü´ $<ä´\qT, X¯‘·s¡TÁBj·÷ìï, n<Ûäs¡«•s√ eT+Á‘ê\T kÂs¡eT+Á‘ê\qT
»|æ+#ê*. ì˝§Ãì ñ+fÒ dü÷s¡T´DÏí #·÷dü÷Ô »|ü+ #˚j·÷*. düŒ¤{Ïø£e÷\, Ç+Á<ëø£å s¡TÁ<ëø£å, |ü⁄Á‘·Je
e÷\˝À¢H=ø£<ëìì »|üe÷\>± #˚düTø√yê*. Mì˝À yÓTT<ä{Ï <ëìø£+f… ‘·s¡Tyê‹ e÷\ ÁX‚wü˜eTì Á>∑Væ≤+#ê*.
‘·\ yÓT&É ø£<\ä Ãsê<äT. n˝≤ nsTT‘˚ <ä+‘ê\T ø£ìŒ+#·sê<äT. >∑TVü≤´ø£ sêø£då ü dæ<Tä \∆ T yÓ+≥H˚ |ò˝ü ≤ìï Vü≤]kÕÔsT¡ .
@ø±H˚Ô ‘·T X¯óuÛÒ <˚X‚ ‘·kÕà»®|ü´+ düe÷#·πs‘Y ˆ
#·D≤¶˝≤XÖ#·|ü‹‘êHé <äècÕº«#·eT´ |ü⁄qs¡®ù|‘Y ˆˆ 80 ˆˆ
‘Ó’πse uÛ≤wüD+ ø£è‘ê« kÕï‘ê« #Ó’e »ù|‘·TŒq' ˆ
Ä#·eT´ Á|üj·T‘√ ì‘·´+ »ù|<äX¯ó∫<äs¡ÙH˚ ˆˆ 81 ˆˆ
n+<äTe\¢ @ø±+‘·+˝À X¯óÁuÛyÑ TÓ qÆ Á|ü<X˚ +¯ ˝À »|ü+ #˚j÷· *. Ä düeTj·T+˝À #·+&Ü\Ts¡T, n|ü$Á‘·T\T,
|ü‹‘·T\T ø£ì|æ+∫qf…ºÌ‘˚ Ä#·eTq+#˚dæ eT∞fl »|æ+#ê*. yê]‘√ e÷{≤¢&ç‘˚ kÕïq+ #˚dæ »|æ+#ê*.
n|ü$Á‘·yÓTÆqyê{Ïì #·÷ùdÔ |ü]X¯ó<äT∆&Ó’ Ä#·eTq+#˚dæ »|ü+#˚j·÷*.
kÂsêqàÁHêÔHé X¯øÏÔ‘√ yÓ’ bÕee÷˙düTÔ ø±eT‘·' ˆ
j·T~ kÕ´‘Y øÏ¢qïyêkÕ yÓ’ yê]eT<Ûä´>∑‘√ »ù|‘Y ˆˆ 82 ˆˆ
nq´<∏ë ‘·T X¯ó#Í uÛÑ÷e÷´+ <äπs“¤wüß düTdüe÷Væ≤‘·' ˆ
Á|ü<äøÏåD+ düe÷eè‘·´ qeTdüÿè‘ê« ‘·‘·' øÏå‘Í ˆˆ 83 ˆˆ
Ä#·eT´ #· j·T<∏ëXÊÁdüÔ+ X¯ø±Ô´ kÕ«<Ûë´j·Te÷#·πs‘Y ˆ
‘·‘·dü‡qÔs¡Œj˚T‘Y <˚yêHé ãTTw”쌑·è>∑D≤+düÔ<∏ë ˆˆ 84 ˆˆ
 |ü<ì›Ó $T<äe n<Ûë´j·T+ 589

‘·&çeÁkÕÔìï <Ûä]+∫ ñ+fÒ ˙{Ï eT<Ûä´˝À qT+&ç kÂs¡eT+Á‘ê\T ˝Ò<ë |üee÷qeT+Á‘ê\qT j·T<∏ëX¯øÏÔ
Ç#êä|Pü s¡«ø£+>± »|æ+#ê*. bı&çeÁdüyÔ TÓ ‘Æ ˚ X¯óÁuÛyÑ TÓ qÆ uÛ÷Ñ $Tô|’ ≈£Ls=Ãì <äsꓤdqü T&Ó’ »|æ+#ê*. »|ü+ eTT–dæq
‘·sê«‘· Á|ü<äøÏåD #˚dæ, uÛÑ÷$Tô|’q qeTdüÿ]+∫, XÊÁdüÔ+ Á|üø±s¡+ Ä#·eTq+#˚dæ kÕ«<Ûë´j·T+ ÁbÕs¡+_Û+#ê*.
Ä ‘·sê«‘· <˚e, ãTTwæ, |æ‘·è>∑D≤\≈£î ‘·s¡ŒDe÷#·]+#ê*.
Ä<ëy√+ø±s¡eTT#êÃs¡´ qyÓ÷-H˚Ô ‘·s¡Œj·÷$T e' ˆ
<˚yêÁq“Vü≤àظ+XËÃÌe ‘·s¡Œj˚T<äø£å‘√<ä¬ø’' ˆˆ 85 ˆˆ
‹˝À<ä¬ø’' |æ‘·è≤Hé uÛÑø±Ô´ dü«dü÷Á‘√ø£Ô$<Ûëq‘·' ˆ
nHê«s¡uÒ∆q düy˚´q bÕDÏHê <äøÏåDÒq ‘·T ˆˆ 86 ˆˆ
yÓTT<ä≥ zø±s¡+‘√ Äs¡+_Û+∫ ∫es¡ ªqeT'µ nì #˚]à ‘·sê«‘· ª‘·s¡Œj·÷$Tµ nì ‘·s¡ŒDe÷#·]+#ê*.
<˚eÁãVü≤às¡T¸\qT nø£å‘√<äø£+‘√, |æ‘·è<˚e‘·\qT ‹˝À<äø£+‘√ ‘·s¡ŒD+ #˚j·÷*. ≈£î&ç, m&ÉeT#˚‘·T\qT #˚]Ãq
<√dæ*‘√ j·TCÀ„|üM‘êìï düe´+>± <Ûä]+∫ <˚e‘·\≈£î, ìM‹>± ãTTwüß\≈£î ‘·s¡ŒD+ #˚j·÷*. ÁbÕNHêM‹jÓÆT
|æ‘·è<˚e‘·\≈£î ‘·s¡ŒD+ >±$+#ê*.
<˚eظ+düÔs¡Œj˚TB∆e÷Hé ñ<äø±+»*_Û' |æ‘·è≤Hé ˆ
j·TCÀ„|üMr <˚yêHê+ ìMr ãTTwæ‘·s¡ŒDÒ ˆˆ 87 ˆˆ
ÁbÕNHêM‹|æÁ‘˚´ ‘·T ùd«q rπsúq uÛ≤e‘·' ˆ
ìw”Œ&É´ kÕïqeÁdüÔqTÔ düe÷#·eT´ #· yê>∑´‘·' ˆˆ 88 ˆˆ
ôd’«' eT+Á‘Ó’s¡s¡Ãj˚T‘Y <˚yêHé |ü⁄ôw’Œ' |üÁ‘Ó’s¡<∏ëeTT“_Û' ˆ 89 ˆˆ
|æ‘·è‘·s¡ŒD≤ìøÏ |üPs¡«+ <˚e‘ê‘·s¡ŒD $wüj·T+˝À kÕïqeÁkÕÔìï u≤>± |æ+&ÉTø=ì, Ä#·$T+∫,
yêvÏïj·TeT+‘√ ‘·eT XÊUÀø£ÔeT+Á‘ê\‘√ |ü⁄wüŒ, |üÁ‘·, »˝≤\‘√ <˚e‘·\≈£î ‘·s¡ŒD+ #˚j·÷*.
ÁãVü‰àD+ X¯+ø£s¡+ dü÷s¡´+ ‘·<∏Ó’e eT<ÛäTdü÷<äqyéT ˆ
nHê´+XÊÃ_ÛeT‘êHé <˚yêHé uÛÑø±Ô´ #êÁø√<ÛäH√-‘·«s¡' ˆˆ 90 ˆˆ
Á|ü<ä<ë´<ä<∏ä |ü⁄cÕŒDÏ dü÷πøÔq bÂs¡TùwD ‘·T ˆ
Äb˛ yê <˚e‘êdü‡sê«ùdÔq düeT´ø£‡eT]Œ‘ê' ˆˆ 91 ˆˆ
ÁãVü≤àX¯+ø£s¡ dü÷s¡´ leTVü‰$wüßeí ⁄\qT, Ç‘·s¡ Çwü<º e˚ ‘·\qT uÛøÑ ‘ÔÏ √ ø√|ü+˝Òø£ ‘=+<äs|¡ &ü øÉ £ |üPõ+#ê*.
|ü⁄s¡Twüdü÷ø£Ô+‘√ Vü≤]øÏ |ü⁄cÕŒ\T düeT]Œ+#ê*. »\+ düs¡«<˚e‘ê dü«s¡÷|üyÓTÆq+<äTe\¢ <ëì‘√H˚ n]Ã+#ê*.
<Ûë´‘ê« Á|üDe|üPs¡«+ yÓ’ <˚e‘êì düe÷Væ≤‘·' ˆ
qeTkÕÿπsD |ü⁄cÕŒDÏ $q´ùd<Ó’« |üè<∏äø˘ |üè<∏äø˘ ˆˆ 92 ˆˆ
590 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
q $cÕí«sê<ÛäHê‘·TŒD´+ $<ä´‘˚ ø£s¡àyÓ’~ø£yéT ˆ
‘·kÕà<äHê~eT<Ûë´qÔ+ ì‘·´e÷sê<Ûäj˚T<ä∆]yéT ˆˆ 93 ˆˆ
‘·~«c˛í]‹ eT+Á‘˚D dü÷πøÔq |ü⁄s¡TùwD ‘·T ˆ
HÓ’‘êuÛ≤´+ dü<äèXÀ eT+Á‘√ y˚<˚wüOø£Ô X¯Ã‘·Ts¡¸«|æ ˆˆ 94 ˆˆ
z+ø±s√#êÃs¡D|üPs¡«ø£+>± düe÷Væ≤‘·∫‘·T&Ô ’Ó Çwü<º e˚ ‘·\qT, <Ûë´ì+∫ $&ç$&ç>± qeTkÕÿs¡+‘√ |üPe⁄\T
düeT]Œ+#ê*. l eTVü‰$cÕí«sê<Ûqä ø£+fÒ |ü$Á‘·yTÓ qÆ yÓ~’ ø£ø±s¡´+ eTs√{Ï ˝Ò<Tä . n+<äTe\¢ nHê~eT<Û´ä ì<Ûqä T&Óq’
lVü≤]ì Á|ü‹s√E Äsê~Û+#ê*. ª‘·~«c˛í' |üs¡eT+ |ü<ä+ dü<ë |üX¯´ìµÔ Ç‘ê´~ eT+Á‘·+‘√, |ü⁄s¡Twüdü÷ø±Ô\‘√
düe÷qyÓTÆq eT+Á‘·+ Hê\TZ y˚<ë˝À¢q÷ ˝Ò<äT.
ìy˚<äj˚T‘· kÕ«‘êàq+ $cÕíeeT\‘˚»dæ ˆ
‘·<ë‘êà ‘·qàHêXÊÙHêÔdüÔ~«c˛í]‹ eT+Á‘·‘·' ˆˆ 95 ˆˆ
n<∏äyê <˚eMTXÊq+ uÛÑ>∑eqÔ+ düHê‘·qyéT ˆ
Äsê<Ûäj˚TqàVü‰<˚e+ uÛ≤e|üP‘√ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 96 ˆˆ
eT+Á‘˚D s¡TÁ<ä>±j·TÁ‘ê´ Á|üDy˚Hê<∏äyê |ü⁄q' ˆ
áXÊH˚Hê<∏äyê s¡TÁ<Ó’ÁdüÔ´eT“πøq düe÷Væ≤‘·' ˆˆ
|ü⁄ôw’Œ' |üÁ‘Ó’s¡<∏ë~“¤sê« #·q›Hê<Ó’´s¡àùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 97 ˆˆ
ª‘·~«c˛í'µ Ç‘ê´~ eT+Á‘·+‘√ ‘·<ë‘·Tà&Ó,’ n‘·ìj·T+<˚ eTqdüT+∫, XÊ+‘·T&ÉT ø±yê*. ˝Ò<ë düHê‘·qT&ÉT,
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT, eTVü‰<˚e⁄&ÉT, eTùV≤X¯«s¡T&Ó’q áX¯«s¡Tì |ü]X¯ó<ä∆uÛ≤e+‘√ Äsê~Û+#ê*. s¡TÁ<ä>±j·TÁ‹, Á|üDe+,
áXÊqeT+Á‘ê\‘√, s¡TÁ<äeT+Á‘ê\‘√, Á‘·´+ãø£+‘√ kÕe<ÛëqT&Ó’ |ü⁄wüŒ, |üÁ‘·, »\, #·+<äHê<äT\‘√ eTùV≤X¯«s¡T
Hêsê~Û+#·e˝…qT.
ñø±Ô« qeT•Ùyêj˚T‹ eTÁH˚ÔD≤H˚q jÓ÷»j˚T‘Y ˆ
qeTdüTÿsê´qàVü‰<˚e+ ãTT‘·+ dü‘·´$TrX¯«s¡yéT ˆˆ 98 ˆˆ
ìy˚<äsT÷‘· kÕ«‘êàq+ jÓ÷ ÁãVü‰àD$TrX¯«s¡yéT ˆ
Á|ü<äøÏåD+ ~«»' ≈£îsê´‘Y |üxà ÁãVü‰àDÏ yÓ’ »|üHé ˆˆ 99 ˆˆ
<Ûë´sT÷‘· <˚eMTXÊq+ y√´eTeT<Ûä´>∑‘·+ •eyéT ˆ
n<∏ëe˝Àø£j˚T<äs¡ÿ+ Vü≤+dü' X¯ó∫wü~‘·´è#ê ˆˆ 100 ˆˆ
ªqeT•Ùyêj·Tµ nì eT+Á‘·+‘√ #˚sêÃ*. ªãTT‘·+ dü‘´· +µ nì áX¯«s¡Tì qeTdüÿ]+#ê*. ªjÓ÷ ÁãVü‰àD+µ
nH˚ eT+Á‘·+<ë«sê kÕ«‘·àìy˚<äq ø±$+#·Tø√yê*. •e⁄ì nsTT<äT Hêe÷\‘√ »|ædü÷Ô, Á|ü<äøÏåD #˚j·÷*.
 |ü<ì›Ó $T<äe n<Ûë´j·T+ 591

Äø±X¯eT<Û´ä >∑‘T· &Óq’ •e⁄ì áXÊq<˚e⁄ì <Ûë´ì+#ê*. ªVü≤+düXó¯ Ù∫wü<«ä düTµ yÓTT<ä˝q’… eT+Á‘ê\‘√ dü÷s¡´uÛ>Ñ y∑ êqTì
<äs¡Ùq+ #˚düTø√yê*.
≈£îsê´‘·Œxà eTVü‰j·TC≤„Hé >∑èVü≤+ >∑‘ê« düe÷Væ≤‘·' ˆ
<˚ej·T»„+ |æ‘·èj·T»„+ uÛÑ÷‘·j·T»„+ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 101 ˆˆ
e÷qTwü´+ ÁãVü≤àj·T»„+ #· |ü+#·j·TC≤„ÁqŒ#·ø£å‘˚ ˆ
j·T~ kÕ´‘·Ôs¡ŒD≤<äsê«ø˘ ÁãVü≤àj·T»„+ ø£è‘√ q Væ≤ ˆˆ 102 ˆˆ
ø£è‘ê« eTqTwü´j·T»„+ yÓ’ ‘·‘·kÕ‡«<Ûë´j·Te÷#·πs‘Y ˆ
nπ>ï' |ü•ÃeT‘√ <˚X‚ uÛÑ÷‘·j·TC≤„qÔ @e yê ˆˆ 103 ˆˆ
≈£îX¯|ü⁄x‚® düe÷d”q' ≈£îX¯bÕDÏdü‡e÷Væ≤‘·' ˆ
XÊ˝≤>öï ˝ÖøÏπø yê->öï »˝Ò uÛÑ÷e÷´eT<∏ë|æ yê ˆ
yÓ’X¯«<˚e+ ‘·‘·' ≈£îsê´<˚›ej·T»„dü‡ yÓ’ düàè‘·' ˆˆ 104 ˆˆ
‘·sê«‘· Ç+{ÏøÏ yÓ[fl dü«düú∫‘·TÔ&Ó’ |ü+#· eTVü‰j·TC≤„˝≤#·]+#ê*. <˚e, |æ‘·è, uÛÑ÷‘·, eTqTwü´ (n‹~∏),
ÁãVü≤à j·TC≤„\H˚$ |ü+#·eTVü‰j·TC≤„\T. ‘·s¡ŒD+ø£+f… eTT+<äT>± ÁãVü≤àj·T»„e÷#·]+#·qf…¢Ì‘˚ eTqTwü´j·T»„+
#˚dæq ‘·sê«‘· ÁãVü≤àj·T»„+ #˚j·÷*. n–ïøÏ |ü•ÃeT+yÓ’|ü⁄ uÛÑ÷‘·j·T»„+ ∫es¡ <äs¡“¤\ô|’ <äs¡“¤\T <Ûä]+∫
kÕe<Ûëq+>± ≈£Ls¡TÃì, j·TC≤„–ï˝Àø±ì, ˝ÖøÏø±–ï˝Àø±ì, »\+˝Àø±ì, uÛÑ÷$Tj·T+<äTø±ì yÓ’X¯«<˚yêìï
Ä#·]+#ê*. BH˚ï <˚ej·T»„eT+{≤s¡T.
j·T~ kÕ´˝Ö¢øÏπø |üø£«+ ‘·‘√-qï+ ‘·Á‘· VüAj·T‘˚ ˆˆ 105 ˆˆ
XÊ˝≤>öï ‘·Á‘· <˚yêqï+ $~Û πswü düHê‘·q' ˆ
<˚y˚uÛÑ´düTÔ VüQ‘ê<äHêï#˚äcÕ<ä÷“¤‘·ã*+ Vü≤πs‘Y ˆˆ 106 ˆˆ
uÛÑ÷‘·j·T»„dü‡ yÓ’ CÒ„jÓ÷ uÛÑ÷‹<ädü‡s¡«<˚Væ≤HêyéT ˆ
X¯«uÛÑ´X¯Ã X¯«|ü#˚uÛÑ´X¯Ã |ü‹‘ê~uÛÑ´ @e #· ˆˆ 107 ˆˆ
<ä<ë´<ä÷“¤eTÚ ã*+ ‘·«qï+ |üøÏåuÛÀ´-<∏äÛ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
kÕj·T+ #êqïdü´ dæ<ä∆dü´ |ü‘·ï´eT+Á‘·+ ã*+ Vü≤πs‘Y ˆˆ 108 ˆˆ
uÛÑ÷‘·j·T»„düÔ«j·T+ ì‘·´+ kÕj·T+ ÁbÕ‘·]«BÛj·T‘˚ ˆ
@ø£qTÔ uÛÀ»j˚T~«Á|ü+ |æ‘·è≤qT~›X¯´ dü‘·ÔeTyéT ˆˆ 109 ˆˆ
ì‘·´ÁXÊ<ä∆+ ‘·<äT~›wüº+ |æ‘·èj·TCÀ„ >∑‹Á|ü<ä' ˆ
ñ<ä∆è‘·´ yê j·T<∏ëX¯øÏÔ øÏxÏÃ<äqï+ düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 110 ˆˆ
592 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
y˚<ä‘·‘êÔ«s¡ú$<äTùw ~«C≤jÓÆTy√|übÕ<äj˚T‘Y ˆ
|üP»j˚T<ä‹~∏+ ì‘·´+ qeTùd´<äs¡Ãj˚T~›«»yéT ˆˆ111 ˆˆ
˝ÖøÏø±–ï˝À nqï+ e+&çqf…ºÌ‘˚ BH√¢ Vü≤eq+ #˚j·Te#·TÃ. XÊ˝≤–ï˝À e+&çqf…ºÌ‘˚ yÓ’X¯«<˚e+ #˚j·÷*.
Ç~ ≈£L&Ü düHê‘·q $<Û˚. <˚ej·T»„+ #˚j·T>± $T–*q nqï+‘√ uÛÑ÷‘·j·T»„+ #˚j·Te#·TÃ. Ç~ ÁbÕDT\ìï+{ÏøÏ
◊X¯«sê´ìïdüTÔ+~. ≈£îø£ÿ\T, #·+&Ü\Ts¡T. |ü‹‘·T\T. |ü≈£åî\≈£î, uÛÑ÷$Tô|’ nqï+ ô|{≤º*. kÕj·T+ø±\+ ‘êqT
e+&çq nHêïìï uÛ≤s¡´ eT+Á‘·+˝Ò≈£î+&Ü ã* Çyê«*. Ç<˚ uÛÑ÷‘·j·T»„+. Ç~ ñ<äj·T+ kÕj·T+Á‘·+ ≈£L&Ü
$~Û+|üã&çq~. Á|ü‹ì‘·´+ ˇø£ ñ‘·ÔeT Áu≤Vü≤àDTìøÏ uÛÀ»q+ ô|{≤º*. Ç~ |æ‘·è<˚e‘·\ qT<˚›•+∫ #˚ùd~. Bìï
ì‘·´ÁXÊ<ä∆+ n+{≤s¡T. Ç~ ñ‘·ÔeT>∑‹ì Á|ükÕ~düTÔ+~. ˝Ò<ë X¯øÏÔìã{Ϻ ø=~› nHêïìï rdæô|{Ϻ y˚<ä‘·‘êÔ«s¡ú+
‘Ó*dæq Áu≤Vü≤àDTìø£]Œ+#ê*. Á|ü‹s√E n‹~∏ì |üPõ+#ê*. ~«Eì qeTdüÿ]+∫ n]Ã+#ê*.
eTH√yêø£ÿs¡à_Û' XÊ+‘·e÷>∑‘·+ dü«>∑èVü≤+ ‘·‘·' ˆ
Vü≤+‘·ø±s¡eT<∏ëÁ>∑+ yê _Ûøå±+ yê X¯øÏÔ‘√ ~«»' ˆˆ 112 ˆˆ
<ä<ë´<ä‹<∏äj˚T ì‘·´+ ãT<Û˚´‘· |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
_Ûøå±e÷VüQÁsêZdüe÷Á‘·eTÁ>∑+ ‘·kÕ´X¯Ã‘·Ts¡TZDyéT ˆˆ 113 ˆˆ
|ü⁄wüÿ\+ Vü≤qÔø±s¡düTÔ ‘·#·Ã‘·Ts¡TZDeTT#·´‘˚ ˆ
>√<√Vü≤e÷Á‘·+ ø±\+ yÓ’ Á|ürøå√´ Vü≤´‹~∏' dü«j·TyéT ˆˆ 114 ˆˆ
‘·q sTT+{ÏøÏ e∫Ãq yêìøÏ Á‹ø£sD¡ X¯ó~∆>± Vü≤+‘·ø±s¡eTTqT>±ì, nÁ>∑eTTqT>±ì, _Ûøqå£ T ø±ì X¯ø´Ô£ qTkÕs¡+
n‹~∏ø°j·÷*. n‘·ìì |üs¡y˚TX¯«s¡Tì>± uÛ≤$+#ê*. |æ&çøÏ* nHêïìï _Ûø£å nì, <ëìøÏ Hê\TZ¬s≥¢qT nÁ>∑eTì,
<ëìøÏ Hê\T>∑Ts¬ ≥T¢ |ü⁄wüÿ\yÓTqÆ nHêïìï Vü≤+‘·ø±s¡+ n+{≤s¡T. >√<√Vü≤q ø±\+ es¡≈î£ dü«j·T+>± n‹~∏ø√dü+
m<äTs¡T#·÷&Ü*.
nuÛ≤´>∑‘êHé j·T<∏ëX¯øÏÔ |üP»j˚T<ä‹~∏+ j·T<∏ë ˆ
_ÛÛøå±+ yÓ’ _Ûø£åy˚ <ä<ë´‘Y $~ÛeÁ<ä“Vü≤à#ê]DÒ ˆˆ 115 ˆˆ
<ä<ë´<äqï+ j·T<∏ëX¯øÏÔ ‘·«]úuÛÀ´ ˝ÀuÛÑe]®‘·' ˆ
düπs«cÕeT|ü´˝≤uÛÒ ‘·T nqï+ >√uÛÀ´ ìy˚<äj˚T‘Y ˆˆ 116 ˆˆ
uÛÑTx°®‘· ã+<ÛäT_ÛkÕ‡s¡∆+ yê>∑´‘√-qïeT≈£î‘·‡j·THé ˆ
nø£è‘ê« ‘·T ~«»' |üxÃeTVü‰j·TC≤„Hé ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 117 ˆˆ
uÛÑT+J‘· #˚‘·‡ eT÷&ÛÜ‘êà ‹s¡´>√´ì+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆ
y˚<ëuÛ≤´k˛-q«Vü≤+ X¯ø±Ô´ eTVü‰j·T»„ÁøÏj·÷ ø£åe÷ ˆ
HêX¯j·T‘ê´X¯ó bÕbÕì <˚yêHêeTs¡Ãq+ ‘·<∏ë ˆˆ118ˆˆ
 |ü<ì›Ó $T<äe n<Ûë´j·T+ 593

j·T<∏ëX¯øÔÏ |ü+#·eTVü‰j·TC≤„\T, ø£eå T, <˚e‘ê|üP» Ç$ oÁ|òTü +>± bÕbÕ\qT q•+|ü#k˚ ÕÔsTT. n<˚$<Û+ä >±
e∫Ãq ÄuÛ≤´>∑‘·T\qT ≈£L&Ü n‹~∏düe÷q+>± |üPõ+#ê*. ÁãVü≤à#ê] _Û≈£åî≈£îìøÏ j·T<∏ë$~Û _Ûø£å˙j·Te˝…qT.
˝ÀuÛÑ+˝Òø£ j·÷#·≈£î\≈£î X¯øÏÔø=\~ nqï<ëq+ #˚j·÷*. j·÷#·ø£, _Û≈£åîø£, nuÛ≤´>∑‘·T˝…es¡T sêq|ü⁄&ÉT nHêïìï
>√e⁄\ø£]Œ+#ê*. nHêïìï ì+~+#·ø,£ eTÚq+>±, ã+<ÛTä e⁄\‘√ ø£*dæ uÛTÑ õ+#ê*. ~«E&ÉT |ü+#·eTVü‰j·TC≤„\T
#˚j·T≈£î+&Ü uÛÑTõùdÔ |üX¯óyÓ’ |ü⁄&É‘ê&ÉT. Á|ü‹~q+ j·T<∏ëX¯øÏÔ y˚<ëuÛ≤´dü+ #˚j·÷*.
jÓ÷ yÓ÷Vü‰<ä<∏äyê\kÕ´<äø£è‘ê« <˚e‘ês¡ÃqyéT ˆˆ 119 ˆˆ
uÛÑT+πøÔ dü j·÷‹ qs¡ø±Hé dü÷ø£πswü«_ÛC≤j·T‘˚ ˆ
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq ø£è‘ê« ø£sêàDÏ yÓ’ ~«C≤' ˆ
uÛÑT+J‘· dü«»HÓ’kÕ‡s¡ú+ dü j·÷‹ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ120ˆˆ
yÓ÷Vü≤+‘√ ø±ì, ã<ä∆ø£+‘√ø±ì <˚e‘ês¡Ãq #˚j·T≈£î+&Ü uÛÑTõùdÔ qs¡ø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT. ‘·sê«‘·
Á>±eTdü÷ø£s¡+>± »ìàkÕÔ&ÉT. n+<äTe\¢ nìï$<Ûë\ Á|üj·T‹ï+∫ ì‘·´ø£s¡à\T XÊÁdüÔÁ|üø±s¡+ Ä#·]+∫q ‘·sê«‘·
~«E&ÉT ‘·qyê]‘√ ø£*dæ uÛÑTõ+∫qf…ƺ‘˚ ñ‘·ÔeT>∑‹q+<äT‘ê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ Áu≤Vü≤àD≤Hê+ ì‘ê´ì‘·´ø£s¡Ôe´ø£sêàDÏ HêeT ncÕº<äXÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 18 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝À Áu≤Vü≤àDT\ ì‘ê´ì‘·´ø£s¡Ôe´ø£s¡à\H˚ |ü<Ó›ì$T<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 18 ˆˆ
sts
594 ≈£Ls¡àeTVü‰ë|ü´j·
@ø√q$+XÀ-<Û ⁄sêD+
T' `` ñ‘·
|ü+sÔ <=$Tà<ä
ês¡+∆ e n<Ûë´j·T+
yê´dü^‘êdüT Áu≤Vü≤àD≤Hê+ ì‘·´ø£s¡Ôe´ø£s¡àdüT uÛÀ»Hê~Á|üø±s¡es¡íqyéT
yê´dü^‘·˝À Áu≤Vü≤àDT\ ì‘·´ø£s¡Ôe´ø£s¡à\˝À uÛÀ»Hê<äT\ |ü<ä∆‹
yê´dü ñyê#· :`yê´düeTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT
ÁbÕvóàUÀ-Hêïì uÛÑT+J‘· dü÷sê´_ÛeTTK @e yê ˆ
Äd”qkÕÔ«düH˚ X¯ó<˚∆ uÛÑ÷e÷´+ bÕ<Í ì<Ûëj·T ‘·T ˆˆ 1 ˆˆ
Äj·TTwü´+ ÁbÕvóàUÀ uÛÑTv‚Ôÿ j·TX¯dü´+ <äøÏåD≤eTTK' ˆ
Á•j·T+ Á|ü‘·´vóàUÀ uÛÑTv‚Ôÿ ãTT‘·+ uÛÑTv‚Ôÿ ñ<ävóàK' ˆˆ 2 ˆˆ
‘·÷s¡TŒeTTK+>± ˝Ò<ë dü÷sê´_ÛeTTK+>± ≈£Ls¡TÃì, uÛÑ÷$Tj·T+<äT bÕ<ë\T+∫ uÛÑTõ+#ê*. ‘·÷s¡TŒ
eTTK+>± uÛTÑ õ+#˚yêìøÏ Äj·TTwü´+, <äøDåÏ eTTK+>± ø°],Ô |ü&eÉ Ts¡eTTK+>± dü+|ü<\ä T, ñ‘·sÔ e¡ TTK+>± ≈£Ls¡TÃì
uÛÑTõ+#˚yêìøÏ dü‘·´+ \_ÛdüTÔ+~.
|üx±ÃÁs√› uÛÀ»q+ ≈£îsê´<ä÷“¤eTÚ bÕÁ‘·+ ì<Ûëj·T #· ˆ
ñ|üyêùdq ‘·‘·TÔ\´+ eTqTsêVü≤ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 3 ˆˆ
nsTT<äej·Tyê\T ‘·&ç>± ñ+#·Tø=ì uÛÑTõ+#ê*. ¬s+&ÉTø±fi¯ófl ¬s+&ÉT #˚‘·T\T eTTK+ ø£&ÉT>∑Tø=ì
uÛÑ÷$Tô|’ bÕÁ‘·qT+∫ uÛÀ»q+#˚ùdÔ ñ|üyêdü+‘√ düe÷qeTì Á|üC≤|ü‹ eTqTe⁄ #Ó|æŒHê&ÉT.
ñ|ü*ù|Ô X¯ó#Í <˚X‚ bÕ<Í Á|üøå±\´ yÓ’ ø£sö ˆ
Ä#·e÷´Ásê›düH√-Áø√<Ûä' |üx±ÃÁs√› uÛÀ»q+ #·πs‘Y ˆˆ 4 ˆˆ
bÕ<äV≤ü düÁÔ |üø±å fi¯q+#˚d,æ Ä#·$T+∫, ÄÁs¡e› ÁkÕÔìï <Û]ä +∫, ø√|ü+ M&ç, u≤>± n*øÏq X¯óÁuÛyÑ TÓ qÆ Á|ü<X˚ +¯ ˝À
uÛÑTõ+#ê*.
eTVü‰yê´Vü≤è‹_ÛdüÔ«qï+ |ü]<ÛëjÓ÷<äπøq ‘·T ˆ
neTè‘√|üdüÔs¡eTd”‘ê´b˛X¯qÁøÏj·÷+ #·πs‘Y ˆˆ 5 ˆˆ
eTVü‰yê´Vü≤è‘·T\‘√ »\+‘√ nHêïìï |ü]ùw#·q+ #˚j·÷*. ªneTè‘√|üdüÔs¡DeTdæµ nì |ü]ùw#·q+
ø±$+#ê*.
kÕ«Vü‰Á|üDedü+j·TTø±Ô+ ÁbÕD≤j·÷<ë´VüQ‹+ ‘·‘·' ˆ
nbÕHêj·T ‘·‘√ j·TTø±Ô´ yê´Hêj·T ‘·<äqqÔs¡yéT ˆˆ 6 ˆˆ
ñ<ëHêj·T ‘·‘·' ≈£îsê´‘·‡e÷Hêj˚T‹ |üxÃeTyéT ˆ
$C≤„j·T ‘·‘·Ô«y˚T‘˚cÕ+ EVüQj·÷<ë‘·àì ~«»' ˆˆ 7 ˆˆ
 |ü+<=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 595

‘·sê«‘· ªz+ ÁbÕD≤j·T kÕ«Vü‰, z+ nbÕHêj·T kÕ«Vü‰, z+ yê´Hêj·T kÕ«Vü‰, z+ ñ<ëHêj·T kÕ«Vü‰,
z+ düe÷Hêj·T kÕ«Vü‰µ n+≥÷ Mì ‘·‘êÔ«\qT ‘Ó\TdüTø=ì Ä‘·à˝À ÄVüQ‘·T\T ø±$+#ê*.
X‚wüeTqï+ j·T<∏ëø±eT+ uÛÑT+J‘· e´x®HÓ’s¡T´‘·yéT ˆ
<Ûë´‘ê« ‘·qàqkÕ <˚yêHê‘êàq+ yÓ’ Á|üC≤|ü‹yéT ˆˆ 8 ˆˆ
neTè‘ê|æ<ÛëqeTd”‘·T´|ü]cÕº<ä|ü' |æuÒ‘Y ˆ
Ä#êqÔ' |ü⁄qsê#êy˚T<ëj·T+ >ö]‹ eTÁqÔ‘·' ˆˆ 9 ˆˆ
$T–*q nHêïìï e´+»Hê\‘√ ≈£L&Ü ø£\T|ü⁄ø=ì ÇwüºeTTqï+‘· ‹Hê*. ‘·<˚ø£ eTqdüT‘√ <˚e⁄ì,
Ä‘·àqT, Á|üC≤|ü‹ì <Ûë´ì+∫ uÛÀ»q+ |üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘· ªneTè‘ê|æ<ÛëqeTdæµ nì »˝≤ìï d”«ø£]+#ê*.
Ä#·eTq+ #˚dæq ‘·sê«‘· eT∞fl ªÄj·T+>ö' Á|ü•ïs¡Áø£MT‘Yµ nH˚ eT+Á‘·+‘√ Ä#·$T+#ê*.
Á<äT|ü<ë+ yê Á‹sêeè‘·´ düs¡«bÕ|üÁ|üD≤•˙yéT ˆ
ÁbÕD≤Hê+ Á>∑+~∏s¡d”‘ê´\uÛÒ<äT<äs¡+ ‘·‘·' ˆˆ 10 ˆˆ
‘·sê«‘· düs¡«bÕ|üHê•ì ªÁ<äT|ü<ëµ eT+Á‘êìï eTTe÷às¡T¢ |ü]ƒ+#ê*. ‘·sê«‘· ªÁbÕD≤Hê+ Á>∑+~∏s¡dæµ nH˚
eT+Á‘·+‘√ Vü≤è<äj·÷ìï ‘êø±*.
Ä#·e÷´+>∑Twü˜e÷Á‘˚D bÕ<ë+>∑Tùw˜q <äøÏåDÒ ˆ
$ÁkÕej˚T<ä∆düÔ»\eT÷s¡∆«Vü≤düÔ' düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 11 ˆˆ
ô|q’ #˚sTT ô|≥Tºø=ì dü«dü∫ú ‘·T&Ô ’Ó Ä#·$T+∫ ªn+>∑Twüe˜ ÷Á‘·µ nH˚ eT+Á‘·+<ë«sê ≈£î&çø±\T u§≥qÁy˚\Tô|’
Vü≤düÔ»˝≤ìï $&ÉTyê*.
Vü≤è‘êqTeTÁqÔD+ ≈£îsê´‘Y ÁX¯<ë∆j·÷$T‹ eT+Á‘·‘·' ˆ
n<∏ëø£åπsD kÕ«‘êàq+ jÓ÷»j˚T‘Y Áu≤Vü≤àDÒ‹ Væ≤ ˆˆ 12 ˆˆ
ªÁX¯<ë∆j·÷+µ nH˚ eT+Á‘·+‘√ VüQ‘êqTeT+Á‘·D+ #˚j·÷*. ‘·sê«‘· ªÁu≤Vü≤àD≤µ nH˚ eT+Á‘·+‘√ ‘·q
Ä‘·àqT nø£ås¡‘·‘·Ô«+‘√ jÓ÷»q #˚j·÷*.
düπs«cÕy˚Te jÓ÷>±Hêe÷‘·àjÓ÷>∑' düàè‘·' |üs¡' ˆ
jÓ÷-H˚q $~ÛHê ≈£îsê´‘·‡ ø£$Ásê“Vü≤àD' dü«j·TyéT ˆˆ 13 ˆˆ
nìï jÓ÷>±˝À¢ Ä‘·àjÓ÷>∑+ ñ‘·eÔ T+. á $<ÛëHêqïqTdü]+∫ Ä‘·àjÓ÷>∑+ #˚ùdyê&ÉT ÁãVü≤àkÕj·TT»´+
bı+<äT‘ê&ÉT.
j·TCÀ„|üMr uÛÑTx°®‘· Ádü>∑ZHê∆\vÿè‘·' X¯ó∫' ˆ
kÕj·T+ ÁbÕ‘·sêïqÔsê yÓ’ düHê∆´j·÷qTÔ $X‚wü‘·' ˆˆ 14 ˆˆ
596 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
j·TCÀ„|üM‘·+ <Ûä]+#˚ uÛÑTõ+#ê*. >∑+<Ûäe÷˝≤´<äT\T <Ûä]+#ê*. kÕj·T+ ÁbÕ‘·' eT<Ûë´Vü≤ïø±˝≤˝À¢
eTTK´+>± dü+<Ûë´ø±\+˝À uÛÑTõ+#·≈£L&É<äT.
Hê<ë´‘·÷‡s¡´Á>∑Vü‰‘·÷Œs¡«+ Á|ü‹kÕj·T+ X¯•Á>∑Vü‰‘Y ˆ
Á>∑Vü≤ø±˝Ò q #êoïj·÷‘Y kÕï‘ê«-oïj·÷~«eTTø£Ôj˚T ˆˆ 15 ˆˆ
dü÷s¡´#·+Á<äÁ>∑Vü≤D≤\eTT+<äT, |ü>∑\T |üPs¡«kÕj·T+ø±\+˝À uÛÑTõ+#·sê<äT. Á>∑Vü≤D düeTj·T+˝À
uÛÑTõ+#·≈£L&É<äT. Á>∑Vü≤D+ e<ä*q ‘·sê«‘· kÕïq+#˚dæ uÛÑTõ+#ê*.
eTTπøÔ X¯•ì #êoïj·÷<ä´~ q kÕ´qàVü‰ìXÊ ˆ
neTTø£ÔjÓ÷ s¡düÔ>∑‘·jÓ÷s¡<ë´<ä›ècÕº« |üπs-Vü≤ì ˆˆ 16 ˆˆ
#·+Á<äÁ>∑V≤ü D+ M&çq ‘·sê«‘· ns¡s∆ êÁ‹ ø±qf…‘̺ ˚ uÛTÑ õ+#·e#·TÃ. Á>∑V≤ü D+ $&ÉTeø£eTT+<˚ dü÷s¡´#·+Á<äT\T
ÄdüÔ$TùdÔ eTs¡Ts√E X¯ó<ä∆_+u≤ìï <ä]Ù+∫q ‘·sê«‘·H˚ uÛÑTõ+#ê*.
Hêoïj·÷Á‘˚Œø£åe÷D≤HêeTÁ|ü<ëj·T #· <äTs¡à‹' ˆ
j·TC≤„e•wüºeT<ë´<ë« q Á≈£î<√∆ Hêq´e÷qdü' ˆˆ 17 ˆˆ
Äø£*‘√ #·÷#˚yê]øÏ ô|≥º≈£î+&Ü uÛÑTõ+#·sê<äT. j·T»„•wüº+ø±ì, <ëìï ø√|ü+‘√ø±ì, nq´eTqdüÿ+>±
ø±ì uÛÑTõ+#·≈£L&É<äT.
Ä‘êàs¡ú+ uÛÀ»q+ j·Tdü´ s¡‘·´s¡ú+ j·Tdü´ yÓTÆ<∏äTqyéT ˆ
Áe‘·´s¡ú+ j·Tdü´ #êBÛ‘·+ ìwüŒ¤\+ ‘·dü´ J$‘·yéT ˆˆ 18 ˆˆ
‘·qø=s¡≈£î e÷Á‘·y˚T e+&çq nqï+ n˙, düTK+ø=s¡πø Ád”Ôdü+>∑eT+ n˙, Áã‘·T≈£î‘Ós¡Te⁄ ø√düy˚T
#·<äTe⁄ n˙ nqTø=H˚yêì Jeq+ e´s¡ú+.
j·T<äT“¤+πøÔ y˚w溑·•sê j·T#·Ã uÛÑTv‚Ôÿ ñ<äEàK' ˆ
k˛bÕq‘·ÿX¯Ã jÓ÷ uÛÑT+πøÔ düs¡«+ $<ë´‘·Ô<ëdüTs¡yéT ˆˆ 19 ˆˆ
‘·\bÕ>±‘√ #˚ùd uÛÀ»q+, ñ<ävóàK+>± #˚ùd uÛÀ»q+, bÕ<äsø¡ \å£ ‘√ #˚ùd uÛÀ»qeT+‘ê ÄdüTs¡uÀÛ »q+>±
#Ó|üŒã&çq~.
Hês¡∆sêÁ‘˚ q eT<Ûë´ùV≤ï HêJπsí HêÁs¡›edüÔ<Ûäèø˘ ˆ
q #· _ÛHêïdüq>∑‘√ q j·÷H˚ dü+dæú‘√-|æ yê ˆˆ 20 ˆˆ
q _ÛÛqïuÛ≤»H˚ #Ó’e q uÛÑ÷e÷´+ q #· bÕDÏwüß ˆ
H√∫äc˛º |òüTè‘·e÷<ä<ë´qï eT÷sê∆ï-qï+ düŒèX‚<ä|æ ˆˆ 21 ˆˆ
 |ü+<=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 597

ns¡∆sêÁ‹, eT<Ûë´Vü≤ï+, nJs¡í+‘√, ‘·&çã≥º\‘√, Ç‘·s¡T\≈£î ìπs›•+∫q Ädüq+˝À |ü&ÉTø=ì, ì˝§Ãì,

|ü–*qbÕÁ‘·˝À, uÛÑ÷$Tj·T+<äT, #˚‹˝À |ü≥Tºø=ì uÛÑTõ+|ü≈£L&É<äT. ñ∫äcÕºedüú˝À H˚‹ì Á>∑Væ≤+#·sê<äT. ‘·\‘√
nHêïìï ‘êø£≈£L&É<äT.
q ÁãVü≤à ø°s¡Ôj˚T #êÃ|æ q ì'X‚wü+ q uÛ≤s¡´j·÷ ˆ
Hêq∆ø±πs q düHê∆´j·÷+ q #· <˚yê\j·÷~wüß ˆˆ 22 ˆˆ
uÛÀ»q+#˚dü÷Ô, y˚<ä+ ñ#·Ã]+#·≈£L&É<äT. ‹qTã+&Üsê\˙ï Ç+{À¢ |üP]Ô>± nsTTb˛j˚T≥Tº
uÛÑTõ+|ü≈£L&É<äT. uÛ≤s¡´‘√ ø£*dæ uÛÀ+#˚j·Tsê<äT. n+<Ûäø±s¡+˝À, ô|’ø£|ü˝Òì Á|ü<˚X¯+˝À, dü+<Ûë´ø±\+˝À,
<˚yê\j·÷<äT˝À¢ uÛÀ»q+ #˚j·Tsê<äT.
HÓ’ø£eÁdüÔdüTÔ uÛÑT+J‘· q j·÷qX¯j·Tqdæú‘·' ˆ
q bÕ<äTø±ìs¡Z‘√-<∏ä q Vü≤düì«\|üqï|æ ˆˆ 23 ˆˆ
ˇπø eÁdüÔ+‘√, yêVü≤q+, X¯j·T´\ô|’ ñ+&ç uÛÑTõ+|üsê<äT. bÕ<äs¡ø£å\T e<ä\ø£, qe⁄«‘·÷, @&ÉTdü÷Ô
uÛÀ»q+ #˚j·T≈£L&É<äT.
uÛÑTø±Ô« yÓ’ düTKe÷kÕúj·T ‘·<äqï+ |ü]D≤eTj˚T‘Y ˆ
Ç‹Vü‰dü|ü⁄sêD≤uÛ≤´+ y˚<ësêúqT|üãè+Vü≤j˚T‘Y ˆˆ 24 ˆˆ
á $<Ûä+>± uÛÀ+#˚dæ, düTK+>± ≈£Ls=Ãì Ä nHêïìï J]í+#·Tø√yê*. ‘·sê«‘· Ç‹Vü‰dü|ü⁄sêD≤\‘√
y˚<ësêú\qT yê´U≤´ì+#ê*.
‘·‘·' düHê∆´eTTbÕd”‘· |üPs√«ø£Ô$~ÛHê X¯ó∫' ˆ
Äd”qX¯Ã »ù|<˚›M+ >±j·TÁr+ |ü•Ãe÷+ Á|ü‹ ˆˆ 25 ˆˆ
‘·sê«‘· $Á|ü⁄&ÉT $<ÛäT´≈£Ô+>± dü+<Û√´bÕdüq #˚j·÷*. ‘·sê«‘· |ü•Ãe÷_ÛeTTK+>± ≈£Ls¡TÃì
>±j·TÁreT+Á‘êìï »|æ+#ê*.
q ‹wü˜‹ ‘·T j·T' |üPsê«e÷ùdÔ düHê∆´+ ‘·T |ü•Ãe÷yéT ˆ
dü X¯SÁ<˚D düyÓ÷ ˝Àπø düs¡«ø£s¡à$e]®‘·' ˆˆ 26 ˆˆ
ÁbÕ‘·'kÕj·T+dü+<Ûä´\ Hê#·]+#·ìyê&ÉT düs¡«<Ûäs¡àãVæ≤wüÿè‘·T&Ó’ X¯SÁ<ä düeTT&Ée⁄‘ê&ÉT.
VüQ‘ê«-–ï+ $~ÛeqàÁHÓÔÌs¡T“¤ø±Ô« j·TC≤„e•wüºø£yéT ˆ
düuÛÑè‘·´u≤+<Ûäe»q' dü«ù|#·TäwüÿbÕ<√ ì• ˆˆ 27 ˆˆ
j·T<∏ë$~Û n–ïì Áy˚*Ã, uÛÑè‘·´ã+<ÛäT»q|ü]eè‘·T&Ó’ j·T»„X‚cÕìï uÛÑTõ+∫, sêÁ‹|üP≥ bı&çø±fi¯fl‘√
|üs¡T+&Ü*.
598 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
H√‘·Ôsê_ÛeTTK' dü«bÕ´‘Y |ü•Ãe÷_ÛeTTUÀ q #· ˆ
q #êø±X‚ q q>√ï yê HêX¯ó∫sêïdüH˚ ø£«∫‘Y ˆˆ 28 ˆˆ
ñ‘·sÔ +¡ , |ü•ÃeT+ yÓ|’ ⁄ü ‘·\ô|{Ϻ |ü&TÉ ø√≈£L&É<Tä . ô|ø’ |£ ü ˝Òì#√≥, q>∑ï+>±, n|ü]X¯óÁuÛyÑ TÓ qÆ Ädüq+ô|’
ø±ì |üs¡T+&Ésê<äT,
q osêíj·÷+ ‘·T K{≤«j·÷+ X¯SHê´>±πs q #Ó’e Væ≤ ˆ
HêqTe+X‚ q bÕ˝≤X‚ X¯j·TH˚ yê ø£<ë#·q ˆˆ 29 ˆˆ
$]–q eT+#·+MT<ä, me«s¡÷ ˝Òì Ç+{À¢ ˇ+{Ï>± |ü&ÉTø√sê<äT. yÓ<äTs¡T, yÓ÷<äT>∑TeT+#ê\ô|’
|ü&ÉTø√≈£L&É<äT.
Ç‘˚´‘·<äœ˝ÒH√ø£Ô+ nVü≤q´Vü≤ì yÓ’ eTj·÷ ˆ
Áu≤Vü≤àD≤Hê+ ø£è‘·´C≤‘·eT|ües¡Z|òü\Á|ü<äyéT ˆˆ 30 ˆˆ
á $<Ûä+>± Áu≤Vü≤àDT\T Á|ü‹ì‘·´+ Ä#·]+#ê*‡q yÓ÷ø£å|òü\Á|ü<äyÓTÆq $~Ûì $e]+∫HêqT.
HêdæÔø±´<ä<∏äÛÉyê--\kÕ´‘Y Áu≤Vü≤àD√ q ø£s√‹ j·T' ˆ
dü j·÷‹ qs¡ø±Hé |òüTÀsêHé ø±ø£jÓ÷HÍ #· C≤j·T‘˚ ˆˆ 31 ˆˆ
HêdæÔø£uÛ≤eqe\¢ ø±ì, ã<ä∆ø£+e\¢ø±ì á $~Ûì Ä#·]+#·ìyê&ÉT |òüTÀs¡qs¡ø±\qT bı+<äT‘ê&ÉT. eT∞fl
ø±øÏ>± |ü⁄&É‘ê&ÉT.
HêH√´ $eTTø£Ôj˚T |ü+<∏ë eTTø±Ô«ÁX¯eT$~Û+ dü«ø£yéT ˆ
‘·kÕà‘·ÿsêàDÏ ≈£îØ«‘· ‘·Twüºj˚T |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 32 ˆˆ
kÕ«ÁX¯eT$~Û ‘·|üŒ yÓ÷øå±ìøÏ eTs=ø£ kÕ<Ûäq+ ø±qsê<äT. |üs¡e÷‘·à Á|”‹q+<ä{≤ìøÏ $Væ≤‘· ø£s¡à\qT
‘·|üŒø£ Ä#·]+#·e˝…qT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·sÔ êπs∆ yê´dü^‘êdüT Áu≤Vü≤àD≤Hê+ ì‘·´ø£seÔ¡ ´ø£sà¡ düT uÛÀ»Hê~Á|üø±s¡es¡qí + HêeT
@ø√q$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 19 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝À yê´dü^‘·˝À Áu≤Vü≤àDT\ ì‘·´ø£s¡Ôe´ø£s¡à˝À¢ uÛÀ»Hê<äT\ |ü<ä∆‹ nH˚
|ü+<=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 19 ˆˆ

mnm
 $+XÀ- <Ûë´j·T' ` Çs¡yÓ’j·Te n<Ûë´j·T+ 599

ÁXÊ<ä∆ø£˝ÒŒ ` ÁXÊ<ä∆ø£\Œ+
yê´dü ñyê#· :`yê´düeTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT
n<∏ä ÁXÊ<ä∆eTe÷yêkÕ´+ ÁbÕ|ü´ ø±s¡´+ ~«CÀ‘·ÔyÓTÆ' ˆ
|æD≤¶Hê«Vü‰s¡´ø£+ uÛøÑ ±Ô´ uÛTÑ øÏeÔ TTøÏ|Ô \üò Á|ü<yä Té ˆˆ 1 ˆˆ
ne÷yêdü´Hê&ÉT uÛTÑ øÏeÔ TT≈£î\Ô H=dü>π |æ+&ÜHê«Vü‰s¡´ø£eTH˚ ÁXÊ<ë∆ìï ~«CÀ‘·eÔ TT\T Ä#·]+#ê*.
|æD≤¶Hê«Vü‰s¡´ø£+ ÁXÊ<ä∆+ ø°åDÒ sê»ì X¯dü´‘˚ ˆ
n|üsêùV≤í ~«C≤rHê+ Á|üX¯ùdÔHê$TùwD #· ˆˆ 2 ˆˆ
|æ+&ÜHê«Vü‰s¡´ø£ÁXÊ<ë∆ìï ~«E\T ne÷yêdü´ n|üsêVü≤íø±\+˝À Á|üX¯düÔyÓTÆq uÛÀ»´|ü<ësêú\‘√
Ä#·]+#ê*.
Á|ü‹|üÁ‘·ŒuÛÑè‹ Vü≤´Hê´dæÔ<∏äj·T' ø£èwüí|üø£åπø ˆ
#·‘·Ts¡›o+ es¡®sTT‘ê« Á|üX¯kÕÔ VüQ´‘·Ôs√‘·Ôs¡yéT ˆˆ 3 ˆˆ
á ÁXÊ<ë∆ìï ø£èwüÁí |ü‹|ü‘T· qÔ T+&ç ne÷yêdü´ es¡≈î£ #·‘T· s¡•› $TqVü‰ nìï ‹<∏Tä \T yÓTT<ä{Ï yê{Ïø+£ f…
‘·sê«‘·$ Á|üXd¯ ‘Ôü s· ê\T>∑ #Ó|Œü HÓq’ $.
ne÷yêkÕ´wüºø±dæÔÁdü' bÂwüe÷kÕ~wüß Á‹wüß ˆ
‹ÁdükÕÔdüÔ«wüºø±' |ü⁄D≤´ e÷|ò”T |üxÃ<äo ‘·<∏ë ˆˆ4 ˆˆ
ne÷yêdü´ |ü⁄wü´ e÷|òTü bòÕ\TZD ãVüQfi¯ nwüøº ±\T, n<˚$<Û+ä >± ãVüQfi¯ qeeTT\T, e÷|òTü |üP]íeT
ÁXÊ<ë∆ìøÏ |ü⁄D´‹<∏äT\ì #Ó|üŒHÓ’q$.
Á‘·jÓ÷<äo eT|òü÷j·TTø±Ô esê¸düT #· $X‚wü‘·' ˆ
X¯dü´bÕø£ÁXÊ<ä∆ø±˝≤' ì‘ê´' Áb˛ø±Ô ~H˚ ~H˚ ˆˆ 5 ˆˆ
es¡¸ ãTT‘·Te⁄˝À eT|òü÷qø£åÁ‘·+ ø£\ Á‘·jÓ÷<ä• |ü+≥ #˚‹øÏ e#˚à düeTj·T+˝À $X‚wæ+∫ ÁXÊ<ë∆ìøÏ
jÓ÷>∑´ø±\+>± >∑T]Ô+#ê*. Ç$ Á|ü‹~q+ #˚j·Te\dæq ì‘·´ÁXÊ<ë∆\ì ‘Ó\TdüTø√yê*.
HÓ’$T‹Ôø£qTÔ ø£s¡Ôe´+ Á>∑Vü≤DÒ #·Áq›dü÷s¡´jÓ÷' ˆ
u≤q∆yêHê+ $düÔπsD Hês¡ø° kÕ´<ä‘√ -q´<∏ë ˆˆ 6 ˆˆ
#·+Á<äd÷ü s¡´Á>∑V≤ü DdüeTj·T+˝À ã+<ÛTä e⁄\ eTs¡DdüeTj·T+˝À HÓ$’ T‹Ôø£ ÁXÊ<ë∆Hêï#·]+#ê*. n{≤¢
#˚j·Tìyê&ÉT qs¡ø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
ø±e÷´ì #Ó’e ÁXÊ<ë∆ì X¯dü´H˚Ô Á>∑Vü≤D≤~wüß ˆ
nj·TH˚ $wüßy˚ #Ó’e e´rbÕ‘˚ ‘·«qqÔø£yéT ˆˆ 7 ˆˆ
600 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Á>∑Vü≤D≤~ |üs¡«~Hê˝À¢ ø±eT´ÁXÊ<ë∆\T ≈£L&É #Ó|üŒHÓ’q$. ñ‘·Ôs¡ <äøÏåD≤j·THê\ |ü⁄D´ø±˝≤˝À¢ y˚Twü
‘·T˝≤ $wüßedü+Áø£eTD≤˝À¢ e´rbÕ‘·+˝À #˚ùd ÁXÊ<ä+∆ ≈£L&Ü nq+‘·|\üò Á|ü<eä Te⁄‘·T+~.
düÁv±ÿ+‘ê´eTø£åj·T+ ÁXÊ<ä∆+ ‘·<∏ë »qà~H˚wü«|æ ˆ
qø£åÁ‘˚wüß #· düπs«wüß ø±s¡´+ ø±˝Ò $X‚wü‘·' ˆˆ 8 ˆˆ
dü+Áø±+‹ düeTj·÷˝À¢ »qà~q+Hê&ÉT nìï qø£Áå ‘ê˝À¢ #˚ùd ÁXÊ<ä+∆ nø£j å T· |ò\ü Á|ü<eä TÚ‘·T+~. á
düeTj·÷˝À¢ $X‚w+ü >± ÁXÊ<ë∆ìï Ä#·]+#ê*.
dü«s¡Zxà \uÛÑ‘˚ ø£è‘ê« ø£è‹Ôø±düT ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
n|üü‘·´eT<∏ä s√Væ≤D≤´+ kÂy˚T´ ‘·T ÁãVü≤àes¡ÃdüyéT ˆˆ 9 ˆˆ
ø£è‹Ôø± qø£Áå ‘·+˝À ÁXÊ<ä+∆ #˚dqæ ‘·&TÉ dü«sêZìï bı+<äT‘ê&ÉT. s√Væ≤D° qø£Áå ‘· eT+<ë#·]ùdÔ dü‘‡· +‘êq+,
eTè>∑•sê qø£åÁ‘·+˝À Ä#·]ùdÔ ÁãVü≤à‘˚»düT‡,
söÁ<ëD≤+ ø£s¡àD≤+ dæ~∆e÷Ásê›j·÷+ XÖs¡´y˚Te #· ˆ
|ü⁄qs¡«k ‘·<∏ë uÛÑ÷$T+ Á•j·T+ |ü⁄ùw´ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 10 ˆˆ
ÄÁsê›qø£Áå ‘·+˝À söÁ<ä ø£sà¡ dæ~∆ XÖs¡´ÁbÕ|æÔ ø£\T>∑T‘·$. |ü⁄qs¡«düT˝À uÛ÷Ñ $T˝≤uÛ+Ñ , |ü⁄wü´$T˝À dü+|ü<,ä
düsê«Hêÿe÷düÔ<∏ë kÕπsŒ´ |æÁ‘˚´ kÂuÛ≤>∑´y˚Te #· ˆ
ns¡´y˚Tí ‘·T <Ûäq+ $H˚›´‘Y bòÕ\TZHê´+ bÕ|üHêX¯qyéT ˆˆ 11 ˆˆ
ÄX‚¢wü˝À düs¡«ø±eTÁbÕ|æÔ, eT|òü÷qø£åÁ‘·+˝À kÂuÛ≤>±´ìï, |ü⁄ã“ qø£åÁ‘·+˝À <Ûäq+,
C≤„ìÁXË’wü˜´+ ‘·<∏ë Vü≤ùdÔ ∫Á‘êj·÷+ #· ãVüAqT‡‘êHé ˆ
yêDÏ»´dæ~∆+ kÕ«‘Í ‘·T $XÊU≤düT düTes¡íø£yéT ˆˆ 12 ˆˆ
bÕ\TZì˝À bÕ|üHêX¯q+, Vü≤kÕÔqø£Áå ‘·+˝À ‘·q ã+<ÛTä e⁄˝À¢ ÁX‚w‘˜ü ê«ìï, ∫Á‘êqø£Áå ‘·+˝À ãVüQ |ü⁄Á‘·˝≤uÛ+Ñ ,
kÕ«‹˝À yêDÏ»´dæ~,∆ $XÊK˝À düTes¡˝í ≤uÛ+Ñ ,
yÓTÆÁ‘˚ ãVüAì $TÁ‘êDÏ sê»´+ XÊÁπø ‘·<∏Ó’e #· ˆ
eT÷˝Ò ø£èwæ+ \uÛÒ<éC≤„q+ dæ~∆e÷ù|´ düeTTÁ<ä‘·' ˆˆ 13 ˆˆ
nq÷sê<Ûä qø£Áå ‘·+˝À $TÁ‘·T\qT, CÒ´cÕ˜qø£Áå ‘·+˝À sêC≤´ìï, eT÷˝≤qø£Áå ‘·+˝À ø£èwæì, |üPsê«cÕ&ÛÉ
düeTTÁ<ä j·÷Á‘ê˝≤uÛ+Ñ ø£\TZ‘êsTT.
düsê«Hêÿe÷Hé yÓ’X¯«<˚y˚ ÁXË’wü˜´qTÔ ÁX¯eDÒ |ü⁄q' ˆ
<ÛäìcÕ˜j·÷+ ‘·<∏ë ø±e÷qeTT“ù| #· |üs¡+ ã\yéT ˆˆ 14 ˆˆ
 Çs¡yj
’Ó T· e n<Ûë´j·T+ 601

ñ‘·sÔ êcÕ&ÛÉ düs«¡ ø±eT´dæ~,∆ ÁX¯eD≤ qø£Áå ‘·ÁXÊ<ä+∆ ÁX‚w‘˜ü q· T ø£*kZ ÕÔsTT. <Ûìä wü˝˜ Àø±eTq\T \_ÛkÕÔsTT.
X¯‘_· wÛ +ü |üse¡ Tã˝≤ìï,
nC…’ø£bÕ<˚ ≈£î|ü´+ kÕ´<ëVæ≤s¡T“<Û˚ï >∑èVü≤+ X¯óuÛÑyéT ˆ
πse‘ê´+ ãVü≤y√ >±y√ Vü≤´•«Hê´+ düTÔs¡>±+düÔ<∏ë ˆˆ 15 ˆˆ
j·÷y˚T´ ‘·T J$‘·+ ‘·T kÕ´‘Y j·TÁXÊÙ<ä∆+ dü+Á|üj·T#·Ã¤‹ ˆ
|üPsê«uÛ≤Á<ä dü«s¡˝í ≤uÛ≤ìï, ñ‘·sÔ êuÛ≤Á<ä >∑èVü≤˝≤uÛ+Ñ , sπ e‹ÁXÊ<ä+∆ >√u≤VüQfi≤´ìï, n•«ì nXÊ«\qT,
uÛÑs¡DÏ˝À ÁXÊ<ä∆+ »]|æqf…ºÌ‘˚ BsêÈj·TTe⁄qT ø£*ZkÕÔsTT.
Ä~‘·´yêπs-Hê«s√>∑´+ #êÁH˚› kÂuÛ≤>∑´y˚Te #· ˆ
≈£îCÒ düs¡«Á‘· $»j·T+ düsê«Hêÿe÷Hé ãT<Ûädü´ #· ˆˆ 16 ˆˆ
Ä~yês¡+ ÁXÊ<ë∆ìï Ä#·]ùdÔ Äs√>∑´+, k˛eTyês¡+ kÂuÛ≤>∑´+, eT+>∑fi¯yês¡+ n+‘·≥ $»j·÷ìï,
ãT<Ûyä ês¡+ düsê«;Ûwdºü ~æ ,∆
$<ë´eT;ÛwüºqTÔ >∑Tsö <Ûäq+ yÓ’ uÛ≤s¡Zy˚ |ü⁄q' ˆ
X¯HÓ’X¯Ãπs \uÛÒ<ëj·TT' Á|ü‹|ü‘·T‡ düT‘êqTÙuÛ≤Hé ˆˆ 17 ˆˆ
>∑Ts¡Tyês¡+ n;Ûwºü $<ë´˝≤uÛ+Ñ , X¯óÁø£yês¡+ <Ûqä +, nfÒ¢ X¯ìyês¡+ ÁXÊ<äe∆ ÷#·]ùdÔ Äj·TTe⁄ \_ÛkÕÔsTT.
‹<∏Tä ˝À¢qT |ò˝ü ≤*{≤¢ ñHêïsTT. bÕ&É´eTT\˝À X¯óuÛ+Ñ ø£sT¡ ˝…q’ |ü⁄Á‘·T\T,
ø£q´ø±+ yÓ’ ~«rj·÷j·÷+ ‘·èrj·÷j·÷qTÔ $q›‹ ˆ
|üX¯SHé ≈£åîÁ<ë+X¯Ã‘·Tsêú´+ yÓ’ |üxÃe÷´+ XÀuÛÑHêHé düT‘êHé ˆˆ 18 ˆˆ
$~j·T ø£q´qT, ‘·~j·T |üX¯óe⁄\qT, #·‘·T]ú ≈£åîÁ<ä |üX¯óe⁄\qT, |ü+#·$T dü‘·TŒÁ‘·T\qT,
wücÕ˜´+ <äT´‹+ ø£èwæx±Ã|æ dü|üÔe÷´xà <Ûäq+ qs¡' ˆ
nwüºe÷´eT|æ yêDÏ»´+ \uÛÑ‘˚ ÁXÊ<ä∆<ä' dü<ë ˆˆ 19 ˆˆ
kÕ´qïee÷´y˚Tø£KTs¡+ <äX¯e÷´+ ~«KTs¡+ ãVüQ ˆ
@ø±<äXÊ´+ ‘·<∏ë s¡÷|ü´+ ÁãVü≤àes¡Ãdæ«q' düT‘êHé ˆˆ 20 ˆˆ
wüwæ˜ ø±+‹ì, dü|üÔ$T e´ekÕj·÷ìï, nwüº$T yê´bÕsêìï, qe$T ˇø£ –≥º>∑\ |üX¯óe⁄\qT, <äX¯$T
¬s+&ÉT –≥º\T >∑\ |üX¯óe⁄\T, @ø±<ä• yÓ+&çì ÁãVü≤à ‘˚»düT‡qï |ü⁄Á‘·T\qT ø£*ZkÕÔsTT.
<ë«<äXÊ´+ C≤‘·s¡÷|üxà s¡»‘·+ ≈£î|ü´y˚Te #· ˆ
C≤„‹ ÁXË’wü˜´+ Á‘·jÓ÷<äXÊ´+ #·‘·Ts¡›XÊ´qTÔ ≈£îÁ|üC≤' ˆˆ 21 ˆˆ
|üxÃ<äXÊ´+ düs¡«ø±e÷Hé ÁbÕb˛ï‹ ÁXÊ<ä∆<ä' dü<ë ˆ
602 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
<ë«<ä•˝À ã+>±s¡+ yÓ+&ç Ç‘·&Ô ç ˝ÀVü‰\qT, Á‘·j÷Ó <ä•˝À ‘·q yê]˝À ñ‘·eÔ T‘ê«ìï, #·‘T· s¡•› Hê&ÉT
<äTwüdº +ü ‘êHêìï, bÂs¡$í THê&ÉT ÁXÊ<ä+∆ Ä#·]+∫q düsê«;Ûwdºü ~æ ì∆ bı+<äT‘ês¡T.
‘·kÕà‘Y ÁXÊ<ä∆+ q ø£s¡Ôe´+ #·‘·Ts¡›XÊ´+ ~«C≤‹_Û' ˆ
X¯ÁùdÔD ‘·T Vü≤‘êHêqTÔ ÁXÊ<ä∆+ ‘·Á‘· Á|üø£\Œj˚T‘Y ˆˆ 22 ˆˆ
n+<äTe\¢ ~«E˝…|ü&ÉT #·‘·Ts¡›•Hê&ÉT ÁXÊ<ä∆+ »s¡T|üsê<äT. X¯ÁdüÔ+‘√ eTs¡DÏ+∫qyê] ÁXÊ<ä∆+
#·‘·Ts¡›•Hê&ÉT #˚j·Te#·TÃ.
Á<äe´Áu≤Vü≤àDdüeTŒ‘ÍÔ q ø±\ìj·TeT' ø£è‘·' ˆ
‘·kÕà<√“¤>±|üesêZs¡∆+ ÁXÊ<ä∆+ ≈£îs¡T´' ~«C≤‘·j·T' ˆˆ 23 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT\T Á<äe´+ düeT≈£L&çqf…‘̺ ˚ ø±\ìj·TeT+ nedüs+¡ ˝Ò<Tä . ø±e⁄q ~«E\T uÛÀ>∑y÷Ó øå±\ø√dü+
ÁXÊ<ë∆ìï »s¡bÕ*.
ø±sê´s¡y˚T“¤wüß düπs«wüß ≈£îsê´<äuÛÑT´<äj˚T |ü⁄q' ˆ
|ü⁄Á‘·»Hêà~wüß ÁXÊ<ä∆+ bÕs¡«D+ |üs¡«düT düàè‘·yéT ˆˆ 24 ˆˆ
|ü⁄Á‘·»Hêà~ düeTdüÔ X¯óuÛøÑ ±sê´˝À¢ yÓTT<ä≥ nuÛTÑ ´<äjT· ÁXÊ<ä+∆ Ä#·]+#ê*. |üs«¡ ~Hê˝À¢ #˚ùd ÁXÊ<ä+∆
bÕs¡«D+ n+{≤s¡T.
nVü≤q´Vü≤ì ì‘·´+ kÕ´‘êÿeT´+ HÓ’$T‹Ôø£+ |ü⁄q' ˆ
@ø√~›cÕº~$CÒ„j·T+ ~«<Ûë ÁXÊ<ä∆qTÔ bÕs¡«DyéT ˆˆ 25 ˆˆ
Á|ü‹ì‘·´+ »]ù| ÁXÊ<ä+∆ ì‘·´eTì ø±eT´eTì #Ó|Œü ã&çq~. @ø√~›cÕº~ ÁXÊ<ë∆\qT HÓ$’ T‹Ôø±\+{≤s¡T.
Ç˝≤ bÕs¡«DÁXÊ<ä+∆ s¬ +&ÉT$<Ûë\T.
@‘·‘·ŒxÃ$<Ûä+ ÁXÊ<ä∆+ eTqTHê |ü]ø°]Ô‘·yéT ˆ
j·÷Á‘êj·÷+ wüwü˜e÷U≤´‘·+ ‘·Á‘·Œj·T‘˚ïq bÕ\j˚T‘Y ˆˆ 26 ˆˆ
eè~∆ÁXÊ<ä+∆ , bÕs¡«DÁXÊ<ä+∆ nH˚ nsTT<äT $<Ûë\ ÁXÊ<ë∆ìï eTqTe⁄ #Ó|Œæ Hê&ÉT. j·÷Á‘·˝À¢ Ä#·]+#˚
ÁXÊ<ä∆+ Äs¡e~. <ëìì Á|üj·T‹ï+∫ ‘·|üŒø£ Ä#·]+#ê*.
X¯ó<ä∆j˚T dü|üÔeT+ ÁXÊ<ä∆+ ÁãVü≤àD≤ |ü]uÛ≤wæ‘·yéT ˆ
<Ó’$ø£+ #êwüºeT+ ÁXÊ<ä∆+ j·T‘·ÿè‘ê« eTT#·´‘˚ uÛÑj·÷‘Y ˆˆ 27 ˆˆ
X¯ó~∆ø√dü+ @&ÉeÁXÊ<ë∆ìï ÁãVü≤à #Ó|æŒHê&ÉT. <Ó’$ø£ÁXÊ<ä∆+ nH˚ mì$T<äe ÁXÊ<ë∆ìï Ä#·]ùdÔ düø£\
uÛj
Ñ ÷· \T ‘=\–b˛‘êsTT.
düHê∆´+ sêÁ‘Í q ø£s¡Ôe´+ sêôVAs¡q´Á‘· <äs¡ÙHê‘Y ˆ
<˚XÊHêqTÔ $X‚ùwD uÛÑy˚‘·TŒD´eTqqÔø£yéT ˆˆ 28 ˆˆ
 Çs¡yj
’Ó T· e n<Ûë´j·T+ 603

dü+<Ûë´düeTj·T+˝À ÁXÊ<ä∆+ »s¡T|ü≈£L&É<äT. dü÷s¡´#·+Á<äÁ>∑Vü≤DdüeTj·÷˝À¢ sêÁ‹ ≈£L&É ÁXÊ<ä∆+

»s¡T|üe#·TÃ. Äj·÷ $X‚wü<˚XÊ˝À¢ »]|æq ÁXÊ<ë∆\T nq+‘· |òü˝≤\ìkÕÔsTT.
>∑v±Zj÷· eTø£j å T· + ÁXÊ<ä+∆ Á|üj÷· >π -eTs¡øD£ øπº ˆ
>±j·TìÔ |æ‘·s√ >±<∏ë+ qs¡Ôj·TìÔ eT˙wæD' ˆˆ 29 ˆˆ
>∑+>±rs¡+ Á|üj÷· >∑ neTs¡ø+£ ≥ø±˝À¢ »]ù| ÁXÊ<ä+∆ nø£j å T· |ò˝ü ≤ìïdüT+Ô ~. á $<Û+ä >± |æ‘è· <˚e‘·\T
>±q+ #˚kÕÔs¡T. ãT~∆eT+‘·T\T qè‘·´+ #˚kÕÔs¡T.
@wüºyê´ ãVü≤e' |ü⁄Á‘ê' o\eH√Ô >∑TD≤ì«‘ê' ˆ
‘˚cÕqTÔ düeTy˚‘êHê+ j·T<˚´ø√-|æ >∑j·÷+ ÁeCÒ‘Y ˆˆ 30 ˆˆ
o\+ >∑TD+ ø£*Zq nH˚≈£î\qT |ü⁄Á‘·T\qT bı+<ë*. M]˝À ˇø£&Ó’Hê >∑j·T≈£î yÓfi¯‘ê&ÉT.
>∑j·÷+ ÁbÕbÕ´qTwü+π>D j·T~ ÁXÊ<ä∆+ düe÷#·πs‘Y ˆ
‘ê]‘ê' |æ‘·s¡ùdÔq dü j·÷‹ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ 31 ˆˆ
>∑j·T≈£î yÓ[fl ÁXÊ<ä∆+ »]|æqf…ºÌ‘˚ |æ‘·s¡T\T ‘·]kÕÔs¡T. ñ‘·ÔeT>∑‘·T\T bı+<äT‘ês¡T.
yêsêVü≤|üs¡«‘˚ #Ó’e >∑j·÷j·÷+ yÓ’ $X‚wü‘·' ˆ
yêsêDkÕ´+ $X‚ùwD j·TÁ‘· <˚e' dü«j·T+ Vü≤s¡' ˆˆ 32 ˆˆ
>∑v±Z<ë«πs Á|üuÛ≤ùd ‘·T _\«πø ˙\|üs¡«‘˚ ˆ
≈£îs¡TπøåÁ‘˚ #· ≈£îu≤®Áπ> uÛÑè>∑T‘·Tv‚Z eTVü‰\j˚T ˆˆ 33 ˆˆ
πø<ëπs |òü\TZrπsú #· HÓ’$TcÕs¡D´ @e #· ˆ
düs¡dü«‘ê´+ $X‚ùwD |ü⁄wüÿπs ‘·T $X‚wü‘·' ˆˆ 34 ˆˆ
qs¡à<ëj·÷+ ≈£îXÊeπsÔ lXË’˝Ò uÛÑÁ<äø£s¡íπø ˆ
y˚Á‘·e‘ê´+ $XÊU≤j·÷+ >√<ëesê´+ $X‚wü‘·' ˆˆ 35 ˆˆ
esêVü≤ |üs«¡ ‘·+˝À, >∑jT· ˝À, >∑+>±rs¡+˝À, X¯+ø£sT¡ &ÉT edæ+#˚ yêsêDdæ˝À, Vü≤]<ë«s¡+ Á|üu≤Û dürs¡+ú ,
_\«rs¡+ú , ˙\|üs«¡ ‘·+, ≈£îs¡Tøπ Áå ‘·+, ≈£îu≤®rs¡+ú , uÛèÑ >∑T‘·T+>∑+, eTVü‰\j·T+, øπ <ës¡+, |ò\ü TZrs¡+ú HÓ$’ TcÕs¡D´+
düs¡dü«rq~ $X‚wæ+∫ |ü⁄wüÿs¡+˝À qs¡à<ä, ≈£îXÊes¡Ô+, lXË’\+, uÛÑÁ<äø£]í, y˚Á‘·e‹, $bÕXÊ $X‚wü+>±
>√<ëe],
@ee÷~wüß #êH˚´wüß rπsúwüß |ü⁄*H˚wüß #· ˆ
qBHêxËÃÌe rπswüß ‘·Twü´ìÔ |æ‘·s¡' dü<ë ˆˆ 36 ˆˆ
Ç+ø± Ç‘·s¡rsêú˝À¢ qBrsê˝À¢ ÁXÊ<ä∆+ »]|æqf…ºÌ‘˚ |æ‘·è<˚e‘·˝…|ü&É÷ dü+‘√wü+‘√ ñ+{≤s¡T.
604 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ÁMVæ≤_ÛX¯Ã j·TyÓ’sêàôw’s¡~“¤s¡÷à\|òü˝Òq yê ˆ
XÊ´e÷¬ø’X¯Ã j·TyÓ’' ø±XË’Øïyê¬s’X¯Ã Á|æj·TvóZ_Û' ˆˆ 37 ˆˆ
>√<Ûä÷yÓTÆX¯Ã ‹˝…’s¡Tà<ÓZÌsêàdü+ Á|”Dj·T‘˚ |æ‘·è≤Hé ˆ
ÄÁe÷Hé bÕH˚ s¡kÕì≈£åLHé eTèB«ø±+X¯Ã dü<ë&çe÷Hé ˆˆ
$<ëXÊ«+X¯Ã ≈£îs¡Hê›+X¯Ã ÁXÊ<ä∆ø±˝Ò Á|ü<ë|üj˚T‘Y ˆ 38 ˆˆ
ÁMVæ≤, j·Te\T, $TqTeTT\T, »˝≤\T, ø£+<äeT÷\ |òü˝≤\T, XÊ´e÷ø±\T, XÊø±\T, ˙yês¡+,
Á|æjT· +>∑Te⁄, >√<ÛTä eT\T, qTe⁄«\T, ô|dü\T Mì‘√ #˚ùd ÁXÊ<ä+∆ ˝À |æ‘è· <˚e‘·\T ˇø£ e÷dü+ ‘·è|ü⁄˝Ô Ö‘ês¡T.
e÷$T&ç, ø£s¡÷“», #Ós¡T≈£î, Á<ëø£å, <ëìeTà, eT+∫>∑TeTà&ç ø±j·T\‘√ ÁXÊ<ä∆ø±\+˝À <ëqMTj·÷*.
˝≤C≤qà<ÛäTj·TT‘êq›<ë´‘Y dü≈£LÔHé X¯s¡ÿs¡j·÷ düVü≤ ˆ
<ä<ë´Á#êä<˚∆ Á|üj·T‘˚ïq X¯è+>±≥ø£ø£X‚s¡Tø±Hé ˆˆ 39 ˆˆ
‘˚HÓ ø£*|æq ù|˝≤\qT, X¯s¡ÿs¡ ø£*|æq dü‘·TÔ|æ+&çì, X¯è+>±≥ø±\qT, ø£X‚s¡Tø±\qT, ÁXÊ<ä∆+˝À
<ëq+ #˚j·÷*.
<Í« e÷k eT‘·‡´e÷+ùdq ÁrHêàkÕHé Vü≤]DÒq ‘·T ˆ
Ws¡ÁuÛÒD≤<∏ä #·‘·Ts¡' XÊ≈£îH˚H˚Vü≤ |üxà ‘·T ˆˆ 40 ˆˆ
wüD≤àkÕ+XÊä>∑e÷+ùdq bÕs¡¸‘˚ H˚Vü≤ dü|üÔ yÓ’ ˆ
ncÕºy˚Ddü´ e÷+ùdq sös¡y˚D qyÓ’e ‘·T ˆˆ
<äX¯e÷kÕ+düTÔ ‘·è|ü´ìÔ esêVü≤ eTVæ≤cÕ$Tôw’' ˆ 41 ˆˆ
eT‘·‡´e÷+dü+‘√ s¬ +&ÉT HÓ\\T, õ+ø£e÷+dü+‘√ eT÷&ÉTHÓ\\T, <äT|æŒe÷+dü+‘√ Hê\T>∑T e÷kÕ\T,
|üøÏåe÷+dü+‘√ nsTT<äT HÓ\\T, y˚Tø£e÷+dü+ Äs¡T HÓ\\T, ˝Ò&çe÷+dü+ @&ÉT HÓ\\T, ◊D e÷+dü+‘√
mì$T~ HÓ\\T, <äT|æŒe÷+dü+‘√ ‘=$Tà~HÓ\\T, esêVü≤, eTVæ≤wü e÷+kÕ\‘√ |ü~HÓ\\T |æ‘·è<˚e‘·\T
‘·è|æÔ #Ó+<äT‘ês¡T.
X¯X¯≈£Ls¡àjÓ÷sêà+ùdq e÷kÕH˚ø±<äXË’e ‘·T ˆ
dü+e‘·‡s¡düTÔ >∑y˚´q |üj·TkÕ bÕj·Tùdq ‘·T ˆˆ 42 ˆˆ
≈£î+<˚\T, ‘êuÒ\T e÷+kÕ\‘√ |ü<äø=+&ÉT HÓ\\T, Äe⁄bÕ\T, bÕj·TkÕ\‘√ |üHÓï+&ÉT HÓ\\T
‘·è|æ|Ô &ü ‘É ês¡T.
yêÁØ∆Ddüdü´e÷+ùdq ‘·è|æÔ sꛫ<äX¯ yê]¸ø° ˆ
ø±\XÊø£+ eTVü‰X¯\ÿ' K&ÉZ˝ÀVü‰$Twü+ eT<ÛäT ˆˆ 43 ˆˆ
 Çs¡yj
’Ó T· e n<Ûë´j·T+ 605

K&ÉZe÷+dü+‘√ dü+e‘·‡s¡+ ‘·è|æÔ ø£\T>∑T‘·T+~. ø±\XÊø£+, eTVü‰X¯\ÿ+, K&ÉZeTè>∑ e÷+dü+, ‘˚HÓ

ÄqHêÔ´jÓÆTe ø£\ŒH˚Ô eTTq´Hêïì #· düs¡«X¯' ˆ
Áø°‘ê« \u≤∆« dü«j·T+ yê-<∏ä eTè‘êHê<äè‘·´ yÓ’ ~«»' ˆ
<ä<ë´Á#êä<˚∆ Á|üj·T‘˚ïq ‘·<äkÕ´ø£åj·TeTT#·´‘˚ ˆˆ 44 ˆˆ
eTTq´Hêï\T nq+‘·|òü˝≤ìï Á|ükÕ~kÕÔsTT. ø=ì ˝Ò<ë dü«j·T+>± bı+~ø±ì #·ìb˛sTTqyêìì
‘Ó∫à ÁXÊ<ä∆+˝À Á|üj·T‘·ï |üPs¡«ø£+>± Ç∫Ãqf…ºÌ‘˚ nø£åj·T |òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
|æ|üè‘·+ s¡T#·ø£xË’Ãe ‘·<∏ë #Ó’eeTdü÷s¡ø£yéT ˆˆ 45 ˆˆ
≈£îdüTeT“|æD¶eT÷\+ yÓ’ ‘·qT›©j·Tø£y˚Te #· ˆ
sê»e÷cÕ+düÔ<∏ë ø°ås¡+ e÷Væ≤cÕ»+ $es¡®j˚T‘Y
Ä&ÛÉø£´' ø√$<ësêX¯Ã bÕ\ø±´ eT]#êdüÔ<∏ë ˆˆ 46 ˆˆ
es¡®j˚T ‘·‡|üÔ j·T‘˚ïq ÁXÊ<ä∆ø±˝Ò ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
|æ|Œü * Áø£eTTø£+, eTTdüTs¡+, ã÷&ç<ä >∑TeTà&ç, kıs¡ø±j·T, e+ø±j·T, >∑]ø£, ≈£îdüT+uÛÑ |æ+&ÉeT÷\+
düTs¡d+ü (;s¡), ñ*¢ u§ã“≥T¢, >π <ÓbÕ\T ÁXÊ<ä+∆ ˝À ñ|üj÷Ó –+#·≈L£ &É<Tä . #·Tø£ÿ≈£Ls¡, >√+>∑÷s¡, bÕ\≈£Ls¡,
$T]j·÷\T á @&ç+{Ïì ÁXÊ<ä∆+˝À $~Û>± e~*ô|{≤º*.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ÁXÊ<ä∆ø£˝ÀŒ HêeT $+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 20 ˆˆ
Ç~ ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ÁXÊ<ä∆ø£\ŒeTH˚ Çs¡yÓ’j·Te n<Ûë´j·T+ ˆˆ 20 ˆˆ
gggg
606 ≈£Ls¡àeTVü뉴j·
@ø£$+XÀ-<Û |ü⁄sêD+
T' ``Çs¡
ñ‘·ysÔ ês¡+∆ ≥e n<Ûë´j·T+
Ó’ ˇø£
ÁXÊ<ä∆ø£\Œ' ` ÁXÊ<ä∆ø£\Œ+
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
kÕï‘ê« j·T<∏√ø£Ô+ düqÔs¡Œ´ |æ‘·è≤+X¯ÃÁq›ø£åj˚T ~«»' ˆ
|æD≤¶Hê«Vü‰s¡´ø£+ ÁXÊ<ä∆+ ≈£îs광͇eT´eTHê' X¯ó∫' ˆˆ 1 ˆˆ
|üPs¡«y˚Te düMTπøå‘· Áu≤Vü≤àD+ y˚<äbÕs¡>∑yéT ˆ
rs¡ú+ ‘·<ä∆e´ø£yê´Hê+ Á|ü<ëHêHê+ #· dü düàè‘·' ˆˆ 2 ˆˆ
$Á|ü⁄&ÉT ne÷yêdü´Hê&ÉT kÕïq+ #˚dæ, X¯ó∫jÓÆT j·T<∏ëXÊÁdüÔ+ |æ‘·è<˚e‘·\≈£î dü+‘·s¡ŒD+ >±$+∫
XÊ+‘·∫‘·TÔ&Ó’ |æ+&ÉÁ|ü<ëqeTT‘√ ÄVü‰s¡´ø£ÁXÊ<ë∆ìï Ä#·]+#ê*. dü+‘·s¡ŒD≤<äT\ ø£+f… yÓTT<äf… y˚<äbÕs¡>∑T&Ó’q
Áu≤Vü≤àDTì yÓ<äøÏ dæ<ä∆|üs¡#·Tø√yê*. y˚<äbÕs¡>∑T&Ó’q Áu≤Vü≤àDT&˚ Vü≤e´ø£e´Á|ü<ëHêìøÏ ‘·–qyê&ÉT.
j˚T k˛eTbÕ $s¡»k˛ <Ûäs¡àC≤„' XÊqÔ#˚‘·dü' ˆ
Áe‹H√ ìj·TeTkÕúX¯Ã ãTT‘·Tø±˝≤_Û>±$Tq' ˆˆ 3 ˆˆ
k˛eTbÕj·TT\T, s¡CÀ>∑TD+ ˝Òìyês¡T, <Ûäs¡à+ ‘Ó*dæqyês¡T, XÊ+‘·eTqdüTÿ\T, Áe‘·|üsêj·TDT\T,
ìj·TeT bÕ\≈£î\T, ãTT‘·Tø±\+˝À uÛ≤sê´dü+>∑e÷ìï #˚ùdyês¡T,
|üx±Ã–ïs¡|ü´BÛj·÷H√ j·TEπs«<ä$<˚e #· ˆ
ãVü≤«è#·X¯Ã Á‹kÂ|üs¡íÁdæÔ eT<ÛäTsê« #· jÓ÷-uÛÑe‘Y ˆˆ 4 ˆˆ
|ü+#ê–ï ñbÕdü≈£î&ÉT, y˚<ë<Ûä´j·Tqo\T&ÉT, j·TEπs«<ä y˚‘·Ô, CÒ´wü˜kÕeTy˚<ä+ $X‚wü+>± ‘Ó*dæqyê&ÉT,
Á‹düT|üs¡í n<Ûä´j·Tq+ #˚j·TTyê&ÉT, Á‹eT<ÛäT ñbÕdüq #˚j·TTyê&ÉT.
Á‹D≤∫πø‘·#·Ã¤H√›>√ CÒ´wü˜kÕeT>∑ @e #· ˆ
n<∏äs¡«•s¡k˛-<Û˚´‘ê s¡TÁ<ë<Ûë´sT÷ $X‚wü‘·' ˆˆ 5 ˆˆ
Á‹D≤∫πø‘·eTTqT nqTwæ˜+#·Tyê&ÉT, CÒ´wü˜kÕeT>∑T&ÉT, n<Ûäs¡«y˚<ä C≤„‘·, s¡TÁ<ë<Ûë´sTT Ms¡+<äs¡T |ü+øÏÔ
bÕeqT\T.
n–ïôVAÁ‘·|üs√ $<ë«Hé Hê´j·T$#·Ã wü&ÉvZ$‘Y ˆ
eTÁqÔÁu≤Vü≤àD$#ÓÃÌe j·TX¯Ã kÕ´<ä∆s¡àbÕsƒ¡ø£' ˆˆ 6 ˆˆ
n–ïôVAÁ‘· e÷#·]+#˚yê&ÉT, $<ë«+düT&ÉT, Hê´j·Ty˚‘·Ô, ns¡T y˚<ë+>±\T ‘Ó*dæqyê&ÉT, eT+Á‘·
Áu≤Vü≤àD≤\T ‘Ó*dæqyê&ÉT, <Ûäs¡àXÊÁdüÔE„&ÉT,
ãTTwæÁer ãTTw”ø£X¯Ã XÊqÔ#˚‘ê õ‘˚+Á~j·T' ˆ
ÁãVü≤à<˚j·÷qTdüHêÔH√ >∑s¡“¤X¯ó<ä∆' düVü≤Ádü<ä' ˆˆ 7 ˆˆ
 Çs¡y’Ó ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 607

ãTTwæ Áe‹, ãTTwæe+X¯C≤‘·T&ÉT, XÊ+‘·∫‘·TÔ&ÉT, õ‘˚+Á~j·TT&ÉT, $yêVü≤+ <ë«sê <Ûäs¡à|ü‹ïj·T+<äT

dü+‘êHêìï bı+~qyê&ÉT, >∑sꓤ<ëHê~ dü+kÕÿs¡X¯ó<äT∆&ÉT, y˚\ø=\~ •wüß´\≈£î $<ë´Á|ü<ëq+ #˚dæqyê&ÉT,
#êÁHê›j·TDÁe‘·#·s¡' dü‘·´yêB |ü⁄sêD$‘Y ˆ
>∑Ts¡T<˚yê–ï|üPC≤düT Á|üdüø√Ô C≤„q‘·‘·Œs¡' ˆˆ 8 ˆˆ
#ê+Á<ëj·TD≤~ Áe‘ê\ Hê#·]+#˚yê&ÉT, dü‘·´yê~, |ü⁄sêDy˚‘·Ô, >∑Ts¡T<˚e n–ï|üP»\T #˚ùdyê&ÉT,
C≤„q‘·‘·Œs¡T&ÉT,
$eTTø£Ô' düs¡«‘√ BÛs√ ÁãVü≤àuÛÑ÷‘√ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
eTVü‰<˚yês¡Ãqs¡‘√ yÓ’wüíe' |üvÏÔÿbÕeq' ˆˆ 9 ˆˆ
sê>∑<˚«wüs¡Væ≤‘·T&ÉT, BÛs¡T&ÉT, ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&ÉT, ~«CÀ‘·ÔeTT&ÉT, eTVü‰<˚yês¡ÃHêdü≈£îÔ&ÉT, $wüßíuÛÑ≈£îÔ&ÉT
Ms¡T |ü+øÏÔbÕeqT\T.
nVæ≤+kÕìs¡‘√ ì‘·´eTÁ|”‹Á>∑Vü≤ø£düÔ<∏ë ˆ
düÁr #· <ëqìs¡‘√ $CÒ„j·T' |üvÏÔÿbÕeq' ˆˆ 10 ˆˆ
nVæ≤+kÕìs¡‘·T&ÉT, |ü]Á>∑Vü≤+ ˝Òìyê&ÉT, düÁ‘· e÷#·]+#˚yê&ÉT, <ëHêdü≈£îÔ&ÉT ≈£L&É |ü+øÏÔbÕeqT˝Ò.
j·TTyêq' ÁXÀÁ‹j·÷' dü«kÕú eTVü‰j·T»„|üsêj·TD≤' ˆ
kÕ$ÁrC≤|üìs¡‘ê Áu≤Vü≤àD≤' |ü+øÏÔbÕeHê' ˆˆ 11 ˆˆ
j·TTe≈£î\T, ÁXÀÁ‹j·TT\T, Äs√>∑´e+‘·T\T, eTVü‰j·T»„|üsêj·TDT\T, >±j·TÁr »|üìs¡‘·T\T nsTTq
Áu≤Vü≤àDT\T |ü+øÏÔbÕeqT\e⁄‘ês¡T.
≈£î˝≤Hê+ ÁX¯ó‘·e+‘·X¯Ã o\eqÔdüÔ|üdæ«q' ˆ
n–ï∫‘Y kÕï‘·ø√ $Áb˛ $CÒ„j·T' |ü+øÏÔbÕeq' ˆˆ 12 ˆˆ
dü‘·Tÿ\+˝À |ü⁄{Ϻqyês¡T, XÊÁdüÔE„\T, düNÃ\Ts¡T, ‘·|ü'|üsêj·TDT\T, ì‘ê´–ïôVAÁ‘·T\T, kÕï‘·≈£î˝…’q
$Á|ü⁄\T |ü+øÏÔ bÕeqT\T,
e÷‘ê|æÁ‘√]Ω‘˚ j·TTø£Ô' ÁbÕ‘·'kÕïsT÷ ‘·<∏ë ~«C≤' ˆ
Ä<Ûë´‘·à$qTàìsê›H√Ô $CÒ„j·T' |ü+øÏÔbÕeq' ˆˆ 13 ˆˆ
‘·*¢<ä+Á&ÉT\ Væ≤‘êìï ∫+‹+#˚yê&ÉT, bı<äT›H˚ï kÕïq+ #˚ùdyê&ÉT, Ä<Ûë´‹àø£C≤„q+ ø£\yê&ÉT, eTTì,
Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤+ ø£\yê&ÉT |ü+øÏÔbÕeqT\ì ‘Ó\TdüTø√yê*.
C≤„qìc˛˜ eTVü‰jÓ÷^ y˚<ëHêÔs¡ú$∫qÔø£' ˆ
ÁX¯<ë∆fi¯ó' ÁXÊ<ä∆ìs¡‘√ Áu≤Vü≤àD' |ü+øÏÔbÕeq' ˆˆ 14 ˆˆ
608 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
C≤„qìwüߘ&ÉT, eTVü‰jÓ÷–, y˚<ë+‘ês¡ú∫+‘·≈£î&ÉT, ÁX¯<ë∆fi¯óe⁄, ÁXÊ<ä∆ìs¡‘·T&ÉT nsTTq Áu≤Vü≤àDT&ÉT |ü+øÏÔ
bÕeqT&ÉT.
y˚<ä$<ë´s¡‘·' kÕï‘√ ÁãVü≤à#·s¡´|üs¡' dü<ë ˆ
n<∏äs¡«D° eTTeTT≈£åîX¯Ã Áu≤Vü≤àD' |ü+øÏÔbÕeq' ˆˆ 15 ˆˆ
y˚<ä$<ë´s¡‘·T&ÉT, kÕïqo*, ÁãVü≤à#·s¡´|üsêj·TDT&ÉT, n<∏äs¡«y˚<ë<Ûä´j·Tqo*, yÓ÷øå±dü≈£îÔ&ÉT nsTTq
Áu≤Vü≤àDT&ÉT |ü+øÏÔbÕeqT&ÉT.
ndüe÷qÁ|ües¡ø√ Vü≤´dü>√Á‘·düÔ<∏Ó’e #· ˆ
düeT“q∆X¯SH√´ $CÒ„jÓ÷ Áu≤Vü≤àD' |ü+øÏÔbÕeq' ˆˆ 16 ˆˆ
ndüe÷qÁ|ües¡T&ÉT, düe÷q>√Á‘·T&ÉT ø±ìyê&ÉT, dü+ã+<Û+ä ˝Òìyê&ÉT n>∑T Áu≤Vü≤àDT&ÉT |ü+øÏbÔ ÕeqT&ÉT
uÛÀ»j˚T<√´–q+ XÊqÔ+ ‘·‘·Ô«C≤„qs¡‘·+ j·T‘·' ˆ
nuÛ≤y˚ HÓ’wæ˜ø£+ <ëqÔeTT|ü≈£îsê«Dø£+ ‘·<∏ë ˆˆ 17 ˆˆ
‘·<ä˝≤uÛÒ >∑èVü≤düú+ ‘·T eTTeTT≈£åî+ dü+>∑e]®‘·yéT ˆ
düsê«˝≤uÛÒ kÕ<Ûäø£+ yê >∑èVü≤düúeT|æ uÛÀ»j˚T‘Y ˆˆ 18 ˆˆ
‘·‘·Ô«C≤„qìs¡‘·T&ÉT, j·T‘·∫‘·TÔ&ÉT, jÓ÷– Ms¡+<äs¡T |ü+øÏÔbÕeqT\T. ÁXÊ<ä∆eTT q+<äT|üjÓ÷>∑|ü&ÉTyês¡T.
j·T‹ <=s¡ø£q|ü⁄&ÉT õ‘˚+Á~j·TT&ÉT, ìcÕ˜o*, >∑èVü≤kÕúÁX¯eT+ d”«ø£]+∫qyêìì, n‘·&ÉT ≈£L&Ü \_Û+#·q|ü⁄&ÉT,
dü+>∑s¡Væ≤‘·T&Ó’ yÓ÷πøå#·Ã¤>∑\ >∑èVü≤düTúì, n‘·qT ≈£L&Ü <=s¡ø£q|ü⁄&ÉT Áu≤Vü≤àD >∑èVü≤düTúì ÁXÊ<ä∆eT+<äT uÛÀø£Ô>±
ñ|üjÓ÷–+#·e#·TÃqT.
Á|üø£è‘˚s¡TZD‘·‘·Ô«CÀ„ j·TkÕ´XÊï‹ j·T‹s¡Ω$' ˆ
|òü\+ y˚<ëqÔ$‘·Ôdü´ düVü≤ÁkÕ<ä‹]#·´‘˚ ˆˆ 19 ˆˆ
Á|üø£è‹ >∑TD‘·‘êÔ«\qT u≤>± ‘Ó*dæ, õ‘˚+Á~j·TT&Ó’q j·T‹ uÛÑTõ+∫qf…ºÌ‘˚ y˚<äE„ì uÛÑTõ+|ü #˚dæq
<ëìø£+fÒ y˚sTT¬s≥T¢ |òü\+ \_ÛdüTÔ+~.
‘·kÕà<ä´‘˚ïq jÓ÷^Áq›MTX¯«s¡C≤„q‘·‘·Œs¡yéT ˆ
uÛÀ»j˚T<ä∆e´ø£y˚´wüß n˝≤uÛ≤~‘·sêHé ~«C≤Hé ˆˆ 20 ˆˆ
n+<äTe\¢ nìï Á|üjT· ‘êï\‘√ áX¯«s¡ C≤„q ‘·‘Œ· s¡T&Óq’ jÓ÷^+Á<äTì Vü≤e´ø£yê´\˝À uÛTÑ õ+|ü #˚j÷· *.
n{Ϻyê&ÉT \_Û+#·q|ü⁄&ÉT Ç‘·s¡ ~«E\qT uÛÑTõ+|ü #˚j·÷*.
@wü yÓ’ Á|ü<∏äeT' ø£\Œ' Á|ü<ëH˚ Vü≤e´ø£e´jÓ÷' ˆ
nqTø£\ŒdüÔ«j·T+ CÒ„j·T' dü<ë dü~“¤s¡qTw昑·' ˆˆ 21 ˆˆ
Vü≤e´ø£e´Á|ü<ëq+˝À Ç~ Á|ü<∏äeTø£\Œ+. á ø£\Œ+ dü»®qT\qTwæ˜+∫q, düsê«qTeT‘·yÓTÆq ø£\Œ+>±
>∑T]Ô+#ê*.
 Çs¡y’Ó ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 609

e÷‘êeTVü≤+ e÷‘·T\xà dü«Ád”j·T+ X¯«X¯ós¡+ >∑Ts¡TyéT ˆ

<ÍVæ≤Á‘·+ $≥Œ‹+ ã+<ÛäTeTè‹«>±´CÖ´ #· uÛÀ»j˚T‘Y ˆˆ 22 ˆˆ
‘·*¢‘·+Á&ç, y˚Tqe÷eT, y˚Tq\T¢&ÉT, e÷eT, >∑Ts¡Te⁄, <ÍVæ≤Á‘·T&ÉT (≈£L‘·T] ≈£îe÷s¡T&ÉT), n\T¢&ÉT,
ã+<ÛäTe⁄, ãTT‹«E&ÉT, j·T»e÷ì nsTTqyê]ì uÛÑTõ+|ü#˚j·÷*.
q ÁXÊ<˚∆ uÛÀ»j˚TìàÁ‘·+ <ÛäHÓ’' ø±s√´-dü´ düÁvZVü≤' ˆ
ô|’XÊN <äøÏåD≤ kÕ Væ≤ H˚Vü‰eTTÁ‘· |òü\Á|ü<ë ˆˆ 23 ˆˆ
ÁXÊ<ä∆+˝À $TÁ‘·TDÏí uÛÑTõ+|ü #˚j·T≈£L&É<äT. ˇø£y˚fi¯ $TÁ‘·T&ÉT e∫Ãq≥¢sTT‘˚ <Ûäq <ëq Á|ü<ëq+<ë«sê
n‘·&çì Ä<ä]+#ê*. ÁXÊ<ä∆+˝À $TÁ‘·Tì uÛÑTõ+|ü#˚dæ <äøÏåD Ç∫Ãqf…ºÌ‘˚ n~ ô|’XÊN <äøÏåD nsTT ÇVü≤|üsê˝À¢
|òü\MTj·T<äT.
ø±eT+ ÁXÊ<˚∆-s¡Ãj˚TìàÁ‘·+ Hê_Ûs¡÷|üeT|æ ‘·«]yéT ˆ
~«wü‘ê Væ≤ Vü≤$s¡T“¤ø£Ô+ uÛÑe‹ Áù|‘·´ ìwüŒ¤\yéT ˆˆ 24 ˆˆ
me«s¡T \_Û+#·q|ü⁄&ÉT $TÁ‘·TD…íÌHê uÛÑTõ+|ü #˚j·Te#·TÃ. ø±ì jÓ÷>∑T´&Ó’Hê X¯Á‘·Te⁄qT e÷Á‘·+ uÛÑTõ+|ü
#˚j·Tsê<äT. X¯Á‘·Te⁄ uÛÑTõ+∫q Vü≤$düT‡ |üs¡˝Àø£+˝À ìwüŒ¤\eTe⁄‘·T+~.
Áu≤Vü≤àD√ Vü≤´qBÛj·÷qdüÔèD≤–ï]e XÊeT´‹ ˆ
‘·ôd’à Vü≤e´+ q <ë‘·e´+ q Væ≤ uÛÑdüàì VüAj·T‘˚ ˆˆ 25 ˆˆ
y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚j·Tì Áu≤Vü≤àDT&ÉT >∑&綽À|ü&ɶ n–ïe÷~] ‘·«s¡>± #·˝≤¢]b˛e⁄qT. n≥Te+{ÏyêìøÏ
Vü≤e´ø£yê´\T Çe«sê<äT. ã÷&ç<ä˝À ôVAeT+ #˚j·T+ ø£<ë!
j·T<∏√wüπs ;»eTTbÕÔ« q ebÕÔ \uÛÑ‘˚ |òü\yéT ˆ
‘·<∏ë-qè#˚ Vü≤$s¡›‘ê« q <ëHê\¢uÛ·‘˚ |òü\yéT ˆˆ 26 ˆˆ
#Í≥uÛÑ÷$T˝À $‘·Ôq+ y˚dæqyê&ÉT |òü˝≤ìï bı+<äqfÒº n<Ûä´j·Tq+ #˚j·TìyêìøÏ uÛÀ»q+ ô|{Ϻqyê&ÉT
|òü˝≤ìï bı+<ä˝Ò&ÉT.
j·÷e‘√ Á>∑dü‘˚ |æD≤¶Hé Vü≤e´ø£y˚´wü«eT+Á‘·$‘Y ˆ
‘êe‘√ Á>∑dü‘˚ Áù|‘·´ BbÕÔHé dü÷ú˝≤+düÔ«jÓ÷>∑T&ÜHé ˆˆ 27 ˆˆ
eT+Á‘·E„&ÉT ø±ìyê&ÉT |æ‘·èø±s¡´+˝À uÛÑTõ+∫q |æ+&Ü˝…H√ï, |üs¡˝Àø£+˝À nìï X¯S\‘·|üÔ
nj·T'|æ+&Ü\qT (ñ≈£îÿ‘√ #˚dæq u…\¢|ü⁄|æ+&Ü\qT) uÛÑTõ+|üe\dæ edüTÔ+~.
n|æ $<ë´≈£î˝…’s¡T´ø±Ô V”≤qeè‘êÔ qsê<Ûäe÷' ˆ
j·TÁ‘Ó’‘˚ uÛÑT+»‘˚ Vü≤e´+ ‘·<䓤y˚<ëdüTs¡+ ~«C≤' ˆˆ 28 ˆˆ
610 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
$<ë´e+‘·T\ e+X¯+yê¬s’Hê ˙#·Á|ües¡Ôq ø£\ qsê<ÛäeTT˝…’q ~«E\qT uÛÑTõ+|ü#˚dæqf…ºÌ‘˚ n~
ÄdüTs¡ÁXÊ<ä∆eTe⁄‘·T+~.
j·Tdü´ y˚<äX¯Ã y˚B #· $∫ä<˚´‘˚ Á‹|üPs¡TwüyéT ˆ
dü yÓ’ <äTÁsê“Vü≤àD√ Hês¡Ω' ÁXÊ<ë∆~wüß ø£<ë#·q ˆˆ 29 ˆˆ
eT÷&ÉT‘·sê\T y˚<äj·TC≤„\T $∫äqïyÓTÆqyê&ÉT <äTÁsê“Vü≤àDT&ÉT, yê&ÉT ÁXÊ<ë∆<äT\ø£jÓ÷>∑T´&ÉT.
X¯SÁ<äÁù|c˛´ uÛÑè‘√ sêCÀ„ eèwü˝≤Hê+ #· j·÷»ø£' ˆ
e<Ûäã+<Û√|üJM #· wü&˚‘˚ ÁãVü≤àã+<Ûäe' ˆˆ 30 ˆˆ
X¯SÁ<äùde≈£î&ÉT, sê»y˚‘·q+ rdüTø=H˚yê&ÉT, X¯SÁ<äTì‘√ j·T»„+ #˚sTT+#·Tyê&ÉT, ‘·˝≤]eè‹Ô‘√
J$+#˚yê&ÉT, á Äs¡T>∑Ts¡T ÁãVü≤àã+<ÛäTe⁄\T.
<ä‘êÔ«qTjÓ÷>√ Á<äyê´s¡ú+ |ü‹‘êqàqTs¡ÁãM‘Y ˆ
y˚<ä$Áø£sTTD√ ùV≤´‘˚ ÁXÊ<ë∆~wüß $>∑]Ω‘ê' ˆˆ 31 ˆˆ
(nq>± Áu≤Vü≤àDT\˝À ì+~‘·T\T) J$ø£ø√dü+ uÛ≤s¡´‘√ e´_Û#ês¡+ #˚sTT+#˚yê&ÉT, |ü‹‘·T&Éì eTqTe⁄
#ÓbÕŒ&ÉT. Ms¡T, y˚<ëìï neTTàø=H˚yês¡T, ÁXÊ<ë∆ìøÏ ns¡TΩ\T ø±s¡T.
düT‘·$Áø£sTTD√ j˚T ‘·T |üs¡|üPsê« düeTT<䓤yê' ˆ
nkÕe÷Hê´q´»H˚Ô j˚T |ü‹‘êùdÔ Á|üø°]Ô‘ê' ˆˆ 32 ˆˆ
|ü⁄Á‘·T\qT neTTà≈£îH˚ yês¡T, eTT+<äTuÛsÑ qÔ¡ T $&ç∫ Ç‘·s¡ |ü⁄s¡Twüßì $yêVü≤+ #˚dTü ≈£îH˚yê]øÏ |ü⁄{Ïqº yês¡T,
düe÷q es¡Tí\T ø±ìyê]‘√ j·TC≤„ìï #˚sTT+#˚yês¡T |ü‹‘·T\T.
ndü+düÿè‘ê<Ûë´|üø± j˚T uÛÑè‘·´πsú-<Ûë´|üj·TìÔ #· ˆ
nBÛj·T‘˚ ‘·<∏ë y˚<ëHé |ü‹‘êùdÔ Á|üø°]Ô‘ê' ˆˆ 33 ˆˆ
dü+kÕÿs¡+ ˝Òìyê]ì #·~$+#˚yês¡T, y˚‘·q+ rdüTø=ì y˚<ë\qT #·~$+#˚yês¡T, y˚‘·q+ Á>∑Væ≤+∫
y˚<ë\qT #·~y˚yês¡T ≈£L&Ü |ü‹‘·T˝Ò ne⁄‘ês¡T.
eè<ä∆ÁXÊeø£ìÁs¡ZHêú' |üxÃsêÁ‘·$<√ »Hê' ˆ
ø±bÕ*ø±' bÕX¯ó|ü‘ê' bÕwüD≤¶ j˚T #· ‘·~«<Ûë' ˆˆ 34 ˆˆ
C…’qT\T, bÕ+#·sêÁ‘·T\T, ø±bÕ*≈£î\T, bÕX¯ó|ü‘·T\T, bÕwü+&ÉT\T, M]ì nqTdü]+#˚yês¡T.
j·TkÕ´X¯ïìÔ Vü≤M+ùw´‘˚ <äTsê‘êàqdüTÔ ‘êeTkÕ' ˆ
q ‘·dü´ ‘·<䓤y˚Á#êä<ä∆+ Áù|‘·´ #˚Vü≤ |òü\Á|ü<äyéT ˆˆ 35 ˆˆ
<äTsê‘·Tà\T, ‘êeTdüT\T me] Vü≤e´ø£yê´\qT uÛÑTõkÕÔs√ n{Ϻyês¡T #˚dæq ÁXÊ<ä∆+, ÇVü≤|üsê˝À¢
|òü\Á|ü<ä+ ø±<äT.
 Çs¡y’Ó ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 611

nHêÁX¯MT ~«CÀ j·T' kÕ´<ëÁX¯MT yê ìs¡s¡úø£' ˆ

$T<∏ë´ÁX¯MT #· ‘˚ $ÁbÕ $CÒ„j·÷' |ü+øÏÔ<ä÷wüø±' ˆˆ 36 ˆˆ
@ ÄÁX¯eTeT÷ ˝Òìyê&ÉT, ÄÁX¯eTeTT d”«ø£]+∫ ≈£L&Ü ìÁwüŒjÓ÷»≈£î&ÉT, <ë+_Ûøy£ TÓ qÆ ÄÁX¯eT+ >∑\yês¡T
` á $Á|ü⁄\T |ü+øÏÔ<ä÷wü≈£î\T.
<äTX¯Ãsêà ≈£îqF ≈£îw”˜ •«Ár #· XÊ´e<äqÔø£' ˆ
$<ä∆´»qqXËÃÌe ùdÔq' ø°¢uÀ-<∏äÛ HêdæÔø£' ˆˆ 37 ˆˆ
#·s¡às√–, #Ó&ÉT>√fi¯ófl ø£\yê&ÉT, ≈£îwüߘs√–, X‚«‘· ≈£îwüߘs√>∑+ ñqïyê&ÉT, düVü≤»+>± q\¢ì <ä+‘ê\T
ø£\yê&ÉT, $<ä∆*+–, ‘·düÿs¡T&ÉT, q|ü⁄+dü≈£î&ÉT, HêdæÔ≈£î&ÉT.
eT<ä´b˛ eèwü©düø√Ô Ms¡Vü‰ ~~ÛwüO|ü‹' ˆ
n>±s¡<ëV”≤ ≈£îD≤¶o k˛eT$Áø£sTTD√ ~«C≤' ˆˆ 38 ˆˆ
eT<ä´bÕq+ #˚ùdyê&ÉT, X¯SÁ<ä Ád”Ôdü≈£îÔ&ÉT, n–ïôVAÁ‘·+ q•+∫qyê&ÉT, $<ÛäeqT ô|fi≤fl&çqyê&ÉT
>∑èVü≤<ëVü≤≈£î&ÉT, C≤s¡|ü⁄Á‘·Tì nqï+ ‹H˚yê&ÉT, k˛eT\‘· qy˚Tàyê&ÉT Ms¡+‘ê ÁXÊ<ë∆s¡TΩ\T ø±s¡T.
|ü]y˚‘êÔ #· Væ≤+ÁdüX¯Ã |ü]$‹Ô]ïsêø£è‹' ˆ
bÂqs¡“¤e' ≈£îd”<äX¯Ã ‘·<∏ë qø£åÁ‘·<äs¡Ùø£' ˆˆ 39 ˆˆ
nqï $yêVü≤+ ø±ø£eTT+<˚ $yêVü≤e÷&çqyê&ÉT, Væ≤+dæ+#˚yê&ÉT, ‘·eTTà&ÉT $yêVü≤+ #˚düT≈£îHêï
‘êqT ô|[fl #˚düTø√ìyê&ÉT, |ü+#·j·TC≤„˝≤#·]+#·ìyê&ÉT, ¬s+&√ $yêVü≤+ #˚düTø=qï Ád”ÔøÏ ø£*–q |ü⁄Á‘·T&ÉT,
e&û¶yê´bÕs¡+‘√ J$+#˚yê&ÉT, CÀ´‹wü+‘√ J$+#˚yê&ÉT Ms¡+‘ê nqs¡TΩ˝Ò.
^‘·yê~Á‘·o\X¯Ã yê´~Û‘·' ø±D @e #· ˆ
V”≤HêvZXÊË]ø±ÔvÀZ Vü≤´eø°Øí ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 40 ˆˆ
^‘·yê~Á‘·ìs¡‘·T\T, s√–, ˇ+{Ï ø£qTïyê&ÉT, $ø£˝≤+>∑T&ÉT, n~Ûø±+>∑T&ÉT, Ád”Ôdü+|üs¡ÿ+ ø±s¡D+>±
ÁãVü≤à#·sê´ìï qwüº|üs¡#·T≈£îqïyê&ÉT.
ø£Hê´<ä÷w” ≈£îD¶>√fi≤ n_ÛX¯k˛Ô-<∏ä <˚e\' ˆ
$TÁ‘·<Ûäèø˘ |æX¯óqXËÃÌe ì‘·´+ uÛ≤sê´qTe]Ôq' ˆˆ 41 ˆˆ
ø£q´qT #Ó]#˚yê&ÉT, C≤s¡Tìe\¢ |ü⁄{Ϻqyê&ÉT, |ü‹ eTs¡D≤q+‘·s¡+ |üs¡|ü⁄s¡Twüßìe\¢ |ü⁄{Ϻqyê&ÉT,
n|üì+<ä\T bı+~qyê&ÉT, eT+~sê\e\¢ J$+#˚yê&ÉT, $TÁ‘·Á<√Væ≤, ˝À_Û, uÛ≤sê´$<Û˚j·TT&ÉT ÁXÊ<ë∆ìøÏ
|üìøÏsês¡T.
e÷‘ê|æÁ‘√s¡TZs√kÕÔ´^ <ës¡‘ê´^ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
>√Á‘·düŒèø˘ ÁuÛÑwüºXÖ#·X¯Ã ø±D¶ÁdüºwüºdüÔ<∏Ó’e #· ˆ
nq|ü‘·´' ≈£L≥kÕø°å j·÷#·ø√ s¡vZJeø£' ˆˆ 42 ˆˆ
612 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘·*¢, ‘·+Á&çì, >∑Ts¡Te⁄, uÛ≤s¡´qT $&ç#˚yê&ÉT, ‘·q yêfi¯fl˝À uÛÒ<ëìï düèwæº+#˚yê&ÉT, XÖ#·+ ˝Òìyê&ÉT,
X¯ÁdüÔJ$, dü+‘êq+ ˝Òìyê&ÉT, ≈£L≥kÕø£å´+ #Óù|Œyê&ÉT, j·÷#·≈£î&ÉT, ∫Á‘·ø±s¡T&ÉT Hê≥´ø±s¡T&ÉT.
düeTTÁ<äj·÷sT÷ ø£è‘·Vü‰ ‘·<∏ë düeTj·TuÛÒ<äø£' ˆ
y˚<äì+<ës¡‘·XËÃÌe <˚eìHê›|üs¡düÔ<∏ë ˆˆ 43 ˆˆ
~«»ìHê›s¡‘·XËÃÌe esê®´' ÁXÊ<ë∆~ ø£s¡àDÏ ˆ
ø£è‘·|òüTï' |æX¯óq' Á≈£Ls√ HêdæÔø√ y˚<äìq›ø£' ˆˆ 44 ˆˆ
$TÁ‘·<Ûäèø˘ ≈£îVü≤ø£XËÃÌe $X‚cÕ‘·ŒvÏÿ Ô<ä÷wüø±' ˆ
düπs« |ü⁄qs¡uÛÀC≤´Hêï q <ëHêsêΩ' düs¡«ø£s¡àdüT ˆˆ 45 ˆˆ
düeTTÁ<ä Á|üj·÷D+ #˚ùdyê&ÉT, ø£è‘·|òüTTï&ÉT, Á|ü‹C≤„uÛÑ+>∑+ #˚ùdyê&ÉT, y˚<ä <˚e Áu≤Vü≤àD ì+<ës¡‘·T&ÉT.
ÁXÊ<ä∆ ø£s¡à˝À¢ nqs¡TΩ\T. ø£è‘·|òüTTï&ÉT, ø=+&ÓeTT\T #Ó|üyê&ÉT, Á≈£Ls¡T&ÉT, HêdæÔ≈£î&ÉT, $TÁ‘·Á<√Væ≤, ≈£î{Ï\T&ÉT,
Ms¡+‘ê ÁXÊ<ë∆~ø£s¡à\ ø£qs¡TΩ\T. nìï ø£s¡à˝À¢ <ëHêìøÏ bÕÁ‘·T\T ø±s¡T.
ÁãVü≤àVü‰ #ê_ÛX¯düÔX¯Ã es¡®˙j·÷' Á|üj·T‘·ï‘·' ˆ
X¯SÁ<ëqïs¡dü|ü⁄cÕºvZ' düH√∆´bÕdüqe]®‘·' ˆˆ 46 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD|òü÷‘·≈£î&ÉT, Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>± $&ÉTe‘·–qyês¡T. X¯SÁ<ëqï+‘√ b˛wüD bı+<˚yê&ÉT,
dü+<Û√´bÕdüq #˚j·Tìyê&ÉT.
eTVü‰j·T»„ìV”≤qX¯Ã Áu≤Vü≤àD' |üvÏÿ <Ô ä÷wüø£' ˆ
nBÛ‘·HêX¯qXËÃÌe kÕïq<ëq$e]®‘·' ˆ
‘êeTk˛ sê»düXËÃÌe Áu≤Vü≤àD' |üvÏÿ <Ô ä÷wæ‘·' ˆˆ 47 ˆˆ
|ü+#·eTVü‰ j·TC≤„\T #˚jT· ìyê&ÉT ` Ms¡T |ü+øÏÔ <ä÷wü≈î£ &ÉT. #·~$q<ëìï q•+|üCùÒ dyês¡T, (nbÕÁ‘·T\≈£î
$<ë´<ëq+ #˚ùdyês¡T) kÕïq <ëq X¯SqT´\T, ‘êeTdüT\T, sê»düT\T nsTTq Áu≤Vü≤àDT\T |ü+øÏÔ<ä÷wü≈£î\T.
ãVüQHêÁ‘·-øÏeTTπøÔq $Væ≤‘êHé j˚T q ≈£îs¡«‘˚ ˆ
ì웑êHê#·s¡H˚Ô´‘˚ esê®´' ÁXÊ<˚∆ Á|üj·T‘·ï‘·' ˆˆ 48 ˆˆ
á $wüjT· +˝À m≈£îÿe #Ó|Œü e\dæq<˚$T˝Ò<Tä .XÊÁdüÔ $Væ≤‘· ø£sà¡ \Hê#·]+#·ø£ ì+~‘ê\qT Ä#·]+#˚yê]ì
ÁXÊ<ä∆ø£s¡à˝À¢ Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>±H˚ e<ä˝≤*.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ÁXÊ<ä∆ø£˝ÒŒ @ø√q$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 21 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ÁXÊ<ä∆ø£\ŒeTH˚ Çs¡yÓ’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 21 ˆˆ

qqq
 <ë«$+XÀ-<Ûë´j·T' ` Çs¡yÓ’ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+ 613

ÁXÊ<ä∆ø£˝Œ' ` ÁXÊ<ä∆ø£\Œ+
yê´dü ñyê#· :`yê´düeTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT
>√eTj˚TH√<ä¬ø’s¡÷“¤$T+ XÀ<ÛäsTT‘ê« düe÷Væ≤‘·' ˆ
düìïeT+Á‘·´ ~«C≤Hé düsê«Hé kÕ<ÛäT_Û' düìïeTÁqÔj˚T‘Y ˆˆ 1 ˆˆ
kÕe<Ûëq+>± >√eTj·T+‘√, ˙{Ï‘√ uÛÑ÷$Tì u≤>± n*øÏ ~«E\e<ä›≈£î yÓ[fl ‘êeTT ìeT+Á‘·D+ #˚dæ,
dü»®qT\ <ë«sê >∑÷&Ü ìeT+Á‘·D #˚j·÷*.
XÀ« uÛÑ$wü´‹ y˚T ÁXÊ<ä∆+ |üPπs«<äT´s¡_ÛeT+Á‘·´ #· ˆ
ndüeT“¤y˚ |üπs<äT´sê« j·T<∏√¬øÔÌs¡¢ø£åD…Æs¡T´‘êHé ˆˆ 2 ˆˆ
ÁXÊ<ë∆ìøÏ eTT+<äTs√E Áu≤Vü≤àDT\qT |üPõ+∫ πs|ü⁄ e÷ Ç+{À¢ ÁXÊ<ä∆+ »s¡T>∑T‘·T+~. ‘êeTT <äj·T‘√
sêyê\ì ìeT+Á‹+#ê*. ˇø£ ~q+ eTT+<äT neø±X¯+ ˝Òø£b˛‘˚ ÁXÊ<ä∆+ s√EH˚ yÓ[fl eTT+<äT #Ó|æŒq
\ø£åD≤\Tqïyê]ì |æ\yê*.
‘·dü´ ‘˚ |æ‘·s¡' ÁX¯ó‘ê« ÁXÊ<ä∆ø±\eTT|üdæú‘·yéT ˆ
nH√´-q´+ eTqkÕ <Ûë´‘ê« düeTŒ‘·ìÔ eTH√»yê' ˆˆ 3 ˆˆ
yê] |æ‘·è<˚e‘·\T á ìeT+Á‘·D≤ìï $ì ÁXÊ<ä∆ø±\+ e∫Ã+<äì |üs¡düŒs¡+ #Ó|üø=ì eTH√y˚>∑+‘√
ÁXÊ<ä∆ø£s¡Ô Ç+{ÏøÏ #˚s¡T‘ês¡T.
‘Ó’Ásê“Vü≤àD…Æ' düVü‰X¯ïìÔ |æ‘·s√ Vü≤´qÔ]ø£å>±' ˆ
yêj·TTuÛÑ÷‘êdüTÔ ‹wü˜ìÔ uÛÑTø±Ô« j·÷ìÔ |üsê+ >∑‹yéT ˆˆ 4 ˆˆ
n+‘·]ø£å+˝À dü+#·]+#˚ |æ‘·s¡T\T yêj·TTs¡÷|ü+˝À ñ+&ç Ä Áu≤Vü≤àDT\‘√ ø£*dæ uÛÑTõkÕÔs¡T.
uÛÀ»q+#˚dæ ñ‘·ÔeT˝Àø±ìï bı+<äT‘ês¡T.
ÄeTÁìÔ‘êX¯Ã ‘˚ $ÁbÕ' ÁXÊ<ä∆ø±\ ñ|üdæú‘˚ ˆ
eùdj·TT]ïj·T‘ê' düπs« ÁãVü≤à#·s¡´|üsêj·TD≤' ˆˆ 5 ˆˆ
ìeT+Á‘·D bı+~q Áu≤Vü≤àDT\T ÁXÊ<ä∆ø±\+˝À ìj·TeT|üs¡T\T, ÁãVü≤à#·s¡´|üsêj·TDT˝…’ ñ+&Ü*.
nÁø√<ÛäH√-‘·«s√-eT‘·Ô' dü‘·´yêB düe÷Væ≤‘·' ˆ
uÛ≤s¡+ yÓTÆ<∏äTqeT<Ûë«q+ ÁXÊ<ä∆ø£è<ä«s¡®j˚TÅ<äT∆eyéT ˆˆ 6 ˆˆ
ÁXÊ<ä∆+ Ä#·]+#˚yê&ÉT Áø√<Ûä+, ‘=+<äs¡bÕ≥T, @eTs¡bÕ≥T ˝Òìyê&Ó’ ñ+&Ü*. dü‘·´yê~, kÕe<Ûëì
ø±yê*. ãs¡Te⁄ yÓ÷j·T≥+, yÓTÆ<∏äTq+, j·÷Á‘· ‘·|üŒø£ e<ä\Tø√yê*.
ÄeTÁìÔ‘√ Áu≤Vü≤àD√ yÓ’ jÓ÷-q´ôd’à ≈£îs¡T‘˚ ø£åDyéT ˆ
dü j·÷‹ qs¡ø£+ |òüTÀs¡+ dü÷ø£s¡‘·«+ Á|üj·÷‹ #· ˆˆ 7 ˆˆ
614 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ÁXÊ<ä∆+ø√dü+ |æ\Teã&çqyê&ÉT Ç‘·s¡T\ ìeT+Á‘·D≤ìï d”«ø£]+∫qf…ºÌ‘˚ |òüTÀs¡qs¡ø±ìï bı+~ eT∞fl
dü÷ø£s¡+>± |ü⁄&É‘ê&ÉT.
ÄeTÁqÔsTT‘ê« jÓ÷ yÓ÷Vü‰<äq´x±Ã-eTÁqÔj˚T~›«C' ˆ
dü ‘·kÕà<ä~Ûø£' bÕ|” $cÕ˜ø°{À-_ÛC≤j·T‘˚ ˆˆ 8 ˆˆ
ˇø£ Áu≤Vü≤àDTì ìeT+Á‹+∫ n‘·DÏí ø±<äì eTs=ø£DÏí |æ*∫qyê&ÉT, ¬s+&ç+‘·\ bÕbÕìï bı+~
eT\ø°≥ø£+>± |ü⁄&É‘ê&ÉT.
ÁXÊ<˚∆ ìeTÁìÔ‘√ $Áb˛ yÓTÆ<∏äTq+ jÓ÷-~Û>∑#·Ã¤‹ ˆ
ÁãVü≤àVü≤‘ê´eTyêb˛ï‹ ‹s¡´>√´HÍ $BÛj·T‘˚ ˆˆ 9 ˆˆ
ÁXÊ<ë∆ìøÏ ìeT+Á‘·D bı+~qyê&ÉT yÓT<Æ Tä∏ q e÷#·]ùdÔ ÁãVü≤àVü≤‘ê´ bÕbÕìï bı+<äT‘ê&ÉT. |üXó¯ C≤‹‘√
|ü⁄&É‘ê&ÉT.
ìeTÁìÔ‘·düTÔ jÓ÷ $Áb˛ Vü≤´<Ûë«q+ j·÷‹ <äTs¡à‹' ˆ
uÛÑeìÔ |æ‘·s¡düÔdü´ ‘·Hêàdü+ bÕ|üuÛÀ»Hê' ˆˆ 10 ˆˆ
ÁXÊ<ä∆ ìeT+Á‹‘·T&ÉT Á|üj·÷D+ #˚ùdÔ n‘·ì |æ‘·s¡T\T Ä HÓ\ bÕ|üuÛÀ»qT˝Ö‘ês¡T.
ìeTÁìÔ‘·düTÔ j·T' ÁXÊ<˚∆ ≈£îsê´<Ó’« ø£\Vü≤+ ~«»' ˆ
uÛÑeìÔ |æ‘·s¡düÔdü´ ‘·Hêàdü+ eT\uÛÀ»Hê' ˆˆ 11 ˆˆ
ÁXÊ<ä∆+˝À |æ\Teã&çq Áu≤Vü≤àDT&ÉT ø£\Væ≤ùdÔ n‘·ì |æ‘·s¡T\T e÷düeT+‘ê eT\uÛÀ»qT\e⁄‘ês¡T.
‘·kÕà ìïeTÁìÔ‘·' ÁXÊ<˚∆ ìj·T‘ê‘êà uÛÑy˚~›«»' ˆ
nÁø√<Ûäq' XÖ#·|üs¡' ø£sêÔ #Ó’e õ‘˚Áì›j·T' ˆˆ 12 ˆˆ
n+<äTe\¢ n‘·&TÉ eTH√ìÁ>∑V≤ü + ø£*– ñ+&Ü*. ø√|ü+ ˝Òø£ XÖ#·|sü T¡ &ÉT ø±yê*. ø£sÔ¡ ≈£L&É õ‘˚+Á~j·TT&ÉT
ø±yê*.
XÀ«uÛÑ÷‘˚ <äøÏåD≤+ >∑‘ê« ~X¯+ <äsꓤì«#·ø£åD' ˆ
düeT÷˝≤HêVü≤πs<뛫] <äøÏåD≤Á>±Hé düTìs¡à˝≤Hé ˆˆ 13 ˆˆ
ÁXÊ<ä∆ ~HêìøÏ eTT+<äTs√E ø£s¡Ô dü«düú∫‘·TÔ&Ó’ <äøÏåD+yÓ’|ü⁄ yÓ[fl <äøÏåD~X¯≈£î e+– ñqï |üs¡eT
|ü$Á‘·eTT˝…’q <äs¡“¤\qT y˚fi¯fl‘√≈£L&É rdüT≈£îsêyê*. nfÒ¢ »˝≤ìï rdüTø=ì sêyê*.
<äøÏåD≤Á|üeD+ dæï>∑∆+ $uÛÑø£Ô+ X¯óuÛÑ\ø£åDyéT ˆ
X¯ó∫+ <˚X¯+ $$ø£Ô+ #· >√eTj˚TH√|ü˝Ò|üj˚T‘Y ˆˆ14 ˆˆ
<äøÏåD+yÓ’|ü⁄ |ü\¢+>± ñ+&ç qTqTô|’ Ç‘·s¡ dü+ã+<Ûä+ ˝Òì X¯óuÛÑ\ø£åD+ ø£\ |ü$Á‘·yÓTÆq, »q düeTàs¡›+
˝Òì düú˝≤ìï Äe⁄ù|&É‘√ n\ø±*.
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 615

qBrπswüß rπsúwüß dü«uÛÑ÷eTÚ #Ó’e kÕqTwüß ˆ

$$πøÔwüß #· ‘·Twü´ìÔ <ä‘˚Ôq |æ‘·s¡' dü<ë ˆˆ 15 ˆˆ
qBrsê˝À¢, rsêú˝À¢ ‘·q uÛ÷Ñ $Tj·T+<äT @ø±+‘· Á|ü<X˚ +¯ ˝À #˚ùd ÁXÊ<ä+∆ ‘√ |æ‘s· T¡ ˝…|⁄ü &ÉT dü+‘√wækÕÔsT¡ .
bÕs¡πø´ uÛÑ÷$TuÛ≤π> ‘·T |æ‘·è≤D≤+ HÓ’e ìs¡«ù|‘Y ˆ
kÕ«$T_ÛdüÔ~«Vü≤H˚´‘· yÓ÷Vü‰<ä´‘Y ÁøÏj·T‘˚ q¬s’' ˆˆ 16 ˆˆ
Ç‘·s¡T\ uÛÑ÷$T˝À |æ‘·èÁXÊ<ä∆+ #˚j·T≈£L&É<äT. nC≤„q+‘√ n{≤¢ #˚ùdÔ ÁXÊ<ä∆|òü\+ Ä uÛÑ÷$T j·T»e÷ìøÏ
<ä≈£îÿ‘·T+~.
n≥e´' |üs¡«‘ê' |ü⁄D≤´d”ÔsêúHê´j·T‘·Hêì #· ˆ
düsê«D´kÕ«$Tø±Hê´VüQs¡ï ùV≤´‘˚wüß |ü]Á>∑Vü≤' ˆˆ 17 ˆˆ
ns¡D≤´\T, |üs¡«‘ê\T, |ü⁄D´rsêú\T, <˚yê\j·÷\T Çe˙ï nkÕ«$Tø±\T. M{Ïj·T+<äT ÁXÊ<ä∆+
#˚j·Te#·TÃqT.
‹˝≤Hé Á|ü$øÏπs‘·ÔÁ‘· düs¡«‘√ ã+<Ûäj˚T<ä»yéT ˆ
ndüTs√|üVü≤‘·+ ÁXÊ<ä∆+ ‹˝…’' X¯ó<Ûä´‘·´CÒq ‘·T ˆˆ 18 ˆˆ
Ä uÛÑ÷$T j·T+<ä+‘·{≤ qTe⁄«\T #·˝≤¢*. y˚Tø£qT ø£{≤º*. sêø£åkÕÁø±+‘·yÓTÆq uÛÑ÷$T qTe⁄«\‘√ y˚Tø£‘√
X¯ó~∆ì bı+<äT‘·T+~.
‘·‘√-qï+ ãVüQdü+kÕÿs¡+ HÓ’ø£e´+»qeT<Ûä´>∑yéT ˆ
#√wü´+ ù|j·T+ dü+düÿè‘·+ #· j·T<∏ëX¯øÏÔ Á|üø£\Œj˚T‘Y ˆˆ 19 ˆˆ
u≤>± dü+düÿ]+|üã&çq nHêïìï, nH˚ø£ e´+»Hê\qT, #√wü´, ù|j·T, |æ+&çe+≥\‘√ ≈£L&çq~>±
j·T<∏ëX¯øÏÔ ø£*Œ+#ê*.
‘·‘√ ìeè‘˚Ô eT<Ûë´ùV≤ï \T|Ôüs√eTqU≤웫C≤Hé ˆ
nqT>∑eT´ j·T<∏ëe÷s¡Z+ Á|üj·T#˚ä<ä›qÔ<ÛëeqyéT ˆˆ 20 ˆˆ
øåös¡+ #˚dTü ≈£îqïyês¡T, qKs√e÷\T yÓ\T|ü*øÏ sêì Áu≤Vü≤àDT\qT eT<Ûë´Vü≤ïø±\+ ‘·sê«‘· düMT|æ+∫
e÷s¡ZeT<Ûä´+˝À <ä+‘·<ÛëeHêìø°j·÷*.
Ädü<Ûä«$T‹ dü+»\ŒHêïùds¡+ùdÔ |üè<∏äø˘ |üè<∏äø˘ ˆ
‘Ó’\eTuÛÑ´+»q+ kÕïq+ kÕï˙j·Txà |üè<∏ä–«<ÛäyéT ˆˆ 21 ˆˆ
ª≈£Ls=Ã+&çµ nì |ü*øÏ yê]ì $&ç$&ç>± ≈£Ls√Ãu…{≤º*. n˝≤π> yê]øÏ y˚s¡Ty˚s¡T>± q÷HÓ, nuÛÑ´+»q+,
kÕïq+, kÕï˙j·÷ìï (#·÷sêíìï) dæ<ä∆+ #˚j·÷*.
616 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
bÕÁ‘Ó’sö<äT+ã¬s’s¡›<ë´<Ó’«X¯«<˚e‘·´|üPs¡«ø£yéT ˆ
‘·‘·' kÕïHêìïeè‘˚ÔuÛÑ´' Á|ü‘·T´‘êúj·T ø£è‘êx®*' ˆˆ 22 ˆˆ
bÕ<ä´e÷#·eT˙j·Txà dü+Á|üj·T#˚ä<ä´<∏ëÁø£eTyéT ˆ
j˚T #êÁ‘· $X‚«<˚yêHê+ ~«C≤' |üPs¡«+ ìj·TÅìÔ‘ê' ˆˆ 23 ˆˆ
ÁbÕvóàU≤Hê´düHêH˚´cÕ+ Á‹<äs√“¤|üVü≤‘êì #· ˆ
<äøÏåD≤_ÛeTTU≤ø±Ôì |æ‘·è≤D≤e÷düHêì #· ˆˆ 24 ˆˆ
<äøÏåD≤Áπ>wüß <äπs“¤wüß Áb˛øÏå‘êì ‹˝À<ä¬ø’' ˆ
‘˚wüO|üy˚X¯j˚T<˚‘êHêdüq+ dü+düŒèX¯qï|æ ˆˆ 25 ˆˆ
yÓ’X¯«<˚e eT+Á‘ê\T#·Ã]dü÷Ô y˚T&ç#Óø£ÿ‘√ #˚ùd bÕÁ‘·\‘√ nuÛÑ´+»q+ø√dü+ ‘Ó’˝≤ìï kÕïHêìøÏ »˝≤ìï
Çyê«*. kÕïq+#˚dæ e∫Ãq yê]ì Á|ü‘·T´‘êúq+ >±$+∫ #˚‘·T\T CÀ&ç+#·Tø=ì j·T<∏ëÁø£eT+ bÕ<ë´ìï
Ä#·eT˙j·÷ìï Çyê«*. $X‚«<˚e‘·\T>± ìeT+Á‹+∫q Áu≤Vü≤àDT\qT eT÷&ÉT<äs¡“¤\‘√ ‘·÷s¡TŒeTTU≤düHê\˝À
≈£Ls√Ãu…{≤º*. |æ‘è· <˚e‘·\≈£î <äøD åÏ eTTU≤düHê\qT ˇπø <äs“¡ ø¤ \£ ‹˝À<äø+£ ‘√ Áb˛øÏ+å #ê*. ÄdüHêìï düŒè•+∫
yê{Ïô|’ Ä Áu≤Vü≤àDT\qT ≈£Ls√Ãu…{≤º*.
Ädü<Ûä«$T‹ dü+»\ŒHé Äùds¡+ùdÔ |üè<∏äø˘ |üè<∏äø˘ ˆˆ
<Í« <˚yÍ ÁbÕvóàUÖ |æÁ‘˚ Á‘·j·TXÀÃ<ävóàU≤düÔ<∏ë ˆ
@¬ø’ø£+ ‘·Á‘· <˚eqTÔ |æ‘·èe÷‘êeTùV≤wü«|æ ˆˆ 26 ˆˆ
≈£Ls√Ã+&ç n+≥÷ $&ç$&ç>± @sêŒ≥T>± #˚j·Te˝…qT. $X‚«<˚ekÕúq+˝À Ç<ä›s¡T $Á|ü⁄\T ÁbÕvóàK+>±,
|æ‘è· kÕúq+˝À eTT>∑TsZ T¡ ñ<ävóàK+>± ≈£Ls√Ãyê*. <˚ekÕúq+˝À ˇø£]ì, |æ‘è· kÕúq+˝À ˇø£]ì ìeT+Á‹+#ê*.
düÁ‹ÿj·÷+ <˚X¯ø±˝Ö #· XÖ#·+ Áu≤Vü≤àDdü+|ü<äyéT ˆ
|ü+#Ó’‘êì«düÔs√ Vü≤+‹ ‘·kÕàH˚ïùV≤‘· $düÔs¡yéT ˆˆ 27 ˆˆ
dü‘êÿs¡eTT, <˚X¯ø±\eTT\T, XÖ#·eTT, Áu≤Vü≤àDdü+|ü<ä nqT nsTT~+{Ïì ÁXÊ<ä∆$kÕÔs¡eTT e´s¡úeTT
#˚j·TTqT. ø±e⁄q $kÕÔs¡eTTqT dü+ø£*Œ+#·sê<äT.
n|æ yê uÛÀ»j˚T<˚ø£+ Áu≤Vü≤àD+ y˚<äbÕs¡>∑yéT ˆ
ÁX¯ó‘·o˝≤~dü+|üqïeT\ø£åD$e]®‘·yéT ˆˆ 28 ˆˆ
˝Òì#√ ÁXÊ<ä∆+˝À ÁX¯ó‘·eTT, o\eTT yÓTT<ä˝…’q$ >∑\, ne\ø£åD≤\T˝Òì y˚<äbÕs¡>∑T&Ó’q, Áu≤Vü≤àDTì
ˇø£DÏí uÛÑTõ+|ü#˚dæHê #ê\T.
ñ<ä∆è‘·´ bÕÁ‘˚ #êqï+ ‘·‘·‡s¡«kÕà‘Y Á|üø£è‘ê‘·Ô‘·' ˆ
<˚e‘êj·T‘·H˚ yê-k ìy˚<ë´q´Á‘·Œes¡Ôj˚T‘Y ˆˆ 29 ˆˆ
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 617

dæ<ä∆+ #˚dæq uÛÀ»q|ü<ësêú\qT+&ç ‘·–q+‘· ˇø£ bÕÁ‘·˝À Á>∑Væ≤+∫ <˚yê\j·T+˝À uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ

ìy˚~+∫q ‘·sê«‘· Ç‘·s¡ ø±sê´ìï Á|üe]Ô+|ü #˚j·÷*.
ÁbÕX‚´<äqï+ ‘·<ä>öï ‘·T <ä<ë´<Ó’« ÁãVü≤à#ê]DÒ ˆ
‘·kÕà<˚ø£eT|æ ÁX‚wü˜+ $<ë«+dü+ uÛÀ»j˚T~›«»yéT ˆˆ 30 ˆˆ
ÁXÊ<ë∆Hêïìï n–ï˝Àø±ì, ÁãVü≤à#ê]øÏ ø±ì ìy˚~+#ê*. n+<äTe\¢ $<ë«+düT&ÉT ÁX‚wüߘ&Ó’q ˇø£
~«E&çHÓ’Hê uÛÑTõ+|ü #˚j·÷*.
_Û≈£åîø√ ÁãVü≤à#êØ yê uÛÀ»Hês¡úeTT|üdæú‘·' ˆ
ñ|ü$wüºdüTÔ j·T' ÁXÊ<˚∆ ø±eT+ ‘·eT|æ uÛÀ»j˚T‘Y ˆˆ 31 ˆˆ
ÁXÊ<ä+∆ ˝À uÛTÑ õ+#·{≤ìøÏ Áu≤Vü≤àDT\T ≈£Ls¡TÃqï|ü⁄&ÉT _Û≈îå£ ≈£î&ÉT ø±ì ÁãVü≤à#ê] ø±ì eùdÔ yê]‘√bÕ≥T
n‘·DÏí ≈£L&Ü uÛÑTõ+|ü#˚j·÷*.
n‹~∏s¡´dü´ HêXÊï‹ q ‘·Á#êä<ä∆+ Á|üX¯dü´‘˚ ˆ
‘·kÕàÁ‘·Œj·T‘êïÁ#êä<˚∆wüß |üPC≤´ Vü≤´‹<∏äjÓ÷ ~«C…’' ˆˆ 32 ˆˆ
n‹~∏ uÛÑTõ+#·ì ÁXÊ<ä∆+ ÁX‚wü˜+ ø±<äT. ø±ã{Ϻ ÁXÊ<ë∆˝À¢ ~«E\T $X‚wü Á|üj·T‘·ï+‘√ n‹<∏äT\qT
|üPõ+#ê*.
Ä‹<∏ä´s¡Væ≤‘˚ ÁXÊ<˚∆ uÛÑT+»‘˚ j˚T ~«C≤‘·j·T' ˆ
ø±ø£jÓ÷ì+ Áe»H˚Ô´‘˚ <ë‘ê #Ó’e q dü+X¯j·T' ˆˆ 33 ˆˆ
Ä‹<∏´ä + ˝Òì ÁXÊ<ä+∆ uÛTÑ õ+∫q ~«E\T uÛTÑ õ+|ü#d˚ qæ ø£sÔ¡ ≈£L&Ü ìdü‡+X¯jT· +>± ø±≈£î\T>± |ü⁄&É‘ês¡T.
V”≤Hê+>∑' |ü‹‘·' ≈£îw”˜ ÁeDj·TTø£ÔdüTÔ HêdæÔø£' ˆ
≈£î≈£îÿ≥' X¯Sø£s¡XÊ«HÍ esê®´' ÁXÊ<˚∆wüß <ä÷s¡‘·' ˆˆ 34 ˆˆ
n+>∑yÓ’ø£\´+ ø£\yê&ÉT, |ü‹‘·T&ÉT, ≈£îwüߘs√–, >±j·TyÓTÆqyê&ÉT, HêdæÔ≈£î&ÉT, ø√fi¯ófl, esêVü‰\T,
X¯óqø±\T, ÁXÊ<ë∆ìøÏ <ä÷s¡+>± ñ+&˚≥Tº #·÷&Ü*.
;uÛÑ‘·‡eTX¯ó∫+ q>∑ï+ eT‘·Ô+ <Ûä÷s¡Ô+ s¡»dü«˝≤yéT ˆ
˙\ø±cÕj·TedüqbÕwüD≤¶+X¯Ã $es¡®j˚T‘Y ˆˆ 35 ˆˆ
uÛÑj·T+ø£s¡+>± ñ+&˚yêDÏí, n|ü$Á‘·Tì, q>∑ï+>± ñqïyêDÏí eT‘·TÔì, <Ûä÷s¡TÔì, s¡»dü«˝…’q Ád”Ôì,
˙\ø±cÕj·T eÁkÕÔ\T <Ûä]+∫q yêfi¯flqT, bÕwü+&ÉT\qT ÁXÊ<ä∆+˝À <ä÷s¡+>± $&ÉTyê*.
j·T‘·ÔÁ‘· ÁøÏj·T‘˚ ø£s¡à ô|’‘·èø£+ Áu≤Vü≤àD≤Hé Á|ü‹ ˆ
‘·‘·‡s¡«y˚Te ø£s¡Ôe´+ yÓ’X¯«<Ó’e‘·´|üPs¡«ø£yéT ˆˆ 36 ˆˆ
618 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
|æ‘·èø£s¡à˝À Áu≤Vü≤àDT\ $wüj·T+˝À #˚j·Te\dæ+<ä+‘ê yÓ’X¯«<˚e|üPs¡«ø£+>±H˚ Ä#·]+#ê*.
j·T<∏√|ü$cÕºHé düsê«+kÕÔq\+≈£îsê´~«uÛÑ÷wüD…Æ' ˆ
Ádü>±›eT_Û' •s√y˚ôwºÌ' <Ûä÷|üyêk˛-qT˝Ò|üHÓ’' ˆˆ 37 ˆˆ
j·T<∏ë$~Û ≈£Ls=Ãqï Áu≤Vü≤àDT\+<äØï |ü⁄wüŒVü‰sê\T, •s√y˚wüºHê\‘√ eÁdüÔ<Ûä÷|ü$uÛÑ÷wüD≤<äT\‘√
n\+ø£]+#ê*.
‘·‘·kÕÔ«yêVü≤j˚T<˚›yêHé Áu≤Vü≤àD≤HêeTqT»„j·÷ ˆ
ñ<ävóàUÀ j·T<∏ëHê´j·T+ $X‚«<˚yê dü Ç‘·´è#ê ˆˆ 38 ˆˆ
‘·sê«‘· Áu≤Vü≤àD≤»„‘√ ñ‘·sÔ ê_ÛeTTK+>± ≈£Ls¡TÃì $X‚«<˚yêdü nH˚ eT+Á‘·+‘√ $X‚«<˚e‘·\qT ÄyêVü≤q
#˚j·÷*.
<˚« |ü$Á‘˚ >∑èV”≤‘ê«dü´ uÛ≤»H˚ øå±[‘˚ |ü⁄q' ˆ
X¯H√ï <˚M‘·´|ü' øÏåbÕÔ« j·Ty√-d”‹ j·Tyê+düÔ<∏ë ˆˆ 39 ˆˆ
j·÷ ~yê´ Ç‹ eTÁH˚ÔD Vü≤ùdÔ ‘·«s¡È´+ $ìøÏåù|‘Y ˆˆ
Á|ü<ä<ë´<é >∑+<Ûäe÷˝≤´ì <Ûä÷bÕBì #· X¯øÏÔ‘·' ˆˆ 40 ˆˆ
u≤>± ø£&ç–q bÕÁ‘·˝À ¬s+&ÉT |ü$Á‘ê\qT rdüTø=ì ªX¯+ H√ <˚Mµ nH˚ eT+Á‘·+‘√ »˝≤ìï Áb˛øÏå+∫
ªj·Ty√dæµ nH˚ eT+Á‘·+‘√ j·Te\T #·*¢ ªj·÷ ~yê´µ nH˚ eT+Á‘·+‘√ Vü≤düÔeT+<äT nsêÈ´ìï $&ÉTyê*. ‘·sê«‘·
X¯ø£Ô´qTkÕs¡+ >∑+<Ûäe÷\´ <Ûä÷bÕ<äT\T düeT]Œ+#ê*.
n|üdüe´+ ‘·‘·' ø£è‘ê« |æ‘·è≤D≤+ <äøÏåD≤eTTK' ˆ
ÄyêVü≤q+ ‘·‘·' ≈£îsê´<äTX¯düÔùdÔ« ‘·´è#ê ãT<Ûä' ˆˆ 41 ˆˆ
‘·sê«‘· n|üdüe´+>± <äøÏåD≤_ÛeTTKT&Ó’ |æ‘·è<˚e‘·\≈£î ªñX¯+‘ꫵ nH˚ eT+Á‘·+‘√ ÄyêVü≤q #˚j·÷*.
ÄyêVü≤´ ‘·<äqTC≤„‘√ »ù|<ëj·÷qTÔqdüÔ‘·' ˆ
X¯H√ï <˚y√´<äø£+ bÕÁ‘˚ ‹˝À-d”‹ ‹˝≤+düÔ<∏ë ˆˆ 42 ˆˆ
øÏåbÕÔ« #ês¡È´+ j·T<∏ë|üPs¡«+ <ä‘êÔ« Vü≤ùdÔwüß yê |ü⁄q' ˆ
dü+Á|üyê+X¯Ã ‘·‘·' düsê«Hé bÕÁ‘˚ ≈£îsê´‘·‡e÷Væ≤‘·' ˆˆ 43 ˆˆ
yê] nqTeT‹‘√ ªÄj·÷+‘·T q'µ nH˚ eT+Á‘êìï »|æ+#ê*. ªX¯+H√ <˚Mµ nH˚ eT+Á‘·+‘√ bÕÁ‘·˝À
ñ<äø±ìï ª‹˝À-dæµ nH˚ eT+Á‘·+‘√ ‹\\qT #·*¢ j·T<∏ë|üPs¡«+ Vü≤kÕÔ˝À¢ nsêÈ´ìï∫à $T–*q »˝≤ìï
kÕe<Ûëq+>± bÕÁ‘·˝À ñ+#ê*.
|æ‘·èuÛÑ´' kÕúqy˚T‘·#·Ã qT´ã®bÕÁ‘·+ ì<Ûë|üj˚T‘Y ˆ
n>öï ø£]wü´Hêï<ëj·T |üè#˚ä<äqï+ |òüTè‘·|ü⁄¢‘·yéT ˆˆ 44 ˆˆ
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 619

≈£îs¡Tùw«‘·´uÛÑ´qTC≤„‘√ EVüQj·÷<äT|üM‘·$‘Y ˆ
j·TCÀ„|üM‹Hê ôVAeT' ø£s¡Ôe´' ≈£îX¯bÕDÏHê ˆˆ 45 ˆˆ
ª|æ‘·èuÛÑ´'µ kÕúq+ nH˚ eT+Á‘·+‘√ bÕÁ‘·qT uÀ]¢+#ê*. ªn>öï ø£]ùw´µ nì n&ç– ª≈£îs¡Twü«µ nì yê]
Ä»„bı+~ |òüTè‘· |ü⁄¢‘êHêïìï <äs¡“¤bÕDÏ ñ|üM‹ nsTT ôVAeT+ #˚j·÷*.
ÁbÕNHêM‹Hê |æÁ‘·´+ yÓ’X¯«<˚eqTÔ ôVAeT$‘Y ˆ
<äøÏåD+ bÕ‘·j˚TC≤®qT+ <˚yêHé |ü]#·s¡q‡<ë ˆ 46 ˆˆ
|æ‘·è≤D≤+ |ü]#·sê´düT bÕ‘·j˚T~‘·s¡+ ‘·<∏ë ˆˆ
yÓ’X¯«<˚e eTH˚ ôVAeT+ düe´+>±, |æ‘·èø£s¡àqT n|üdüe´+>± Ä#·]+#ê*. $X‚«<˚e‘·\qT ≈£î&çyÓ÷ø±\T
e+∫ |üPõ+#ê*. n˝≤π> |æ‘·è<˚e‘·\qT m&ÉeTyÓ÷ø±\T e+∫ |üPõ+#ê*.
k˛e÷j·T yÓ’ |æ‘·èeT‘˚ dü«<Ûë qeT Ç‹ ÁãTeHé ˆ
n>∑ïj˚T ø£e´Vü≤yê´j·T dü«<Û˚‹ EVüQj·÷‘·Ô‘·' ˆˆ 47 ˆˆ
‘·sê«‘· ªk˛e÷j·T ‘˚ |æ‘·èeT‘˚ dü«<Ûë qeT'µ nì, ªn>∑ïj˚T ø£e´Vü≤yê´j·T dü«<∏ëµ nì ôVAeT+
#˚j·÷*.
n>∑ï´uÛ≤y˚ ‘·T $Á|üdü´ bÕD≤y˚y√|übÕ<äj˚T‘Y ˆ
eTVü‰<˚yêìÔπø yê-<∏ä >√ùw˜ yê düTdüe÷Væ≤‘·' ˆˆ 48 ˆˆ
n–ï ˝Òqf…‘̺ ˚ Áu≤Vü≤àDTì #˚‹˝À »˝≤ìï e<ä˝≤*. ˝Ò<ë eTVü‰<˚e⁄ì düìï~Û˝À ˝Ò<ë >√XÊ\˝À e<ä˝≤*.
‘·‘·ôdÔÌs¡uÛÑ´qTC≤„‘√ >∑‘ê« yÓ’ <äøÏåD≤+ ~X¯yéT ˆ
>√eTj˚TH√|ü*bÕ´<∏ä kÕúq+ ≈£îsê´‘·‡ôd’ø£‘·yéT ˆˆ 49 ˆˆ
‘·sê«‘· yê] Ä»„ bı+~ <äøÏåD~X¯≈£î yÓ[fl uÛÑ÷$Tì >√eTj·T+‘√ n*øÏ ÇdüTø£‘√ y˚~ø£qT #˚j·÷*.
eTD¶\+ #·‘·Ts¡Ádü+ yê <äøÏåD≤Á|üeD+ X¯óuÛÑyéT ˆ
Á‹s¡T*¢UÒ‘·Ôdü´ eT<Ûä´+ <äπs“¤D…Æπøq #Ó’e Væ≤ ˆˆ 50 ˆˆ
‘·‘·' dü+d”Ôs¡´ ‘·‘YkÕúH˚ <äsꓤHÓ’« <äøÏåD≤Á>∑>±Hé ˆ
ÁrìŒD≤¶ìïs¡«ù|‘Y ‘·Á‘· Vü≤$'X‚cÕ‘·‡e÷Væ≤‘·' ˆˆ 51 ˆˆ
<äøDåÏ + yÓ|’ ⁄ü |ü\+¢ >± #·‘T· s¡Ádü eT+&É\+>± ø±ì y˚~ø£qT ì]à+∫ <ëì eT<Û´ä ˝À ˇø£ <äs“¡ ‘¤ √ eT÷&ÉTe÷s¡T¢
ñ˝Ò¢œ+∫ <ëìô|’ <äøÏåD≤Á>±\T>± <äs¡“¤\qT |üs¡#ê*. nø£ÿ&É Vü≤$'X‚wü+‘√ eT÷&ÉT |æ+&Ü\qT ô|{≤º*.
ñ|ü´ |æD≤¶+düTÔ ‘·<ä∆düÔ+ ìeTèC≤´˝Ò¢|üuÛÀ»HêHé ˆ
‘˚wüß <äπs“¤wü«<∏ë#·eT´ Á‹sê#·eT´ X¯HÓ’s¡dü÷Hé ˆˆ 52 ˆˆ
620 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

‘·<äqï+ ‘·T qeTdüTÿsê´‹Œ‘·è≤H˚e #· eTÁqÔ$‘Y ˆ

ñ<äø£+ ìqj˚T#˚äwü+ X¯HÓ’' |æD≤¶ìÔπø |ü⁄q' ˆˆ 53 ˆˆ
|æ+&ÉÁ|ü<ëq+ ‘·sê«‘· ˝Ò|üuÛ≤>±~Ûø±s¡T˝…’q |æ‘·s¡T\≈£î |æ+&Ü<Ûës¡≈£îX¯eT÷\+‘√ |æ+&ÉX‚wü dü+düèwüº
Vü≤kÕÔìï Áb˛øÏå+∫ eT+Á‘·y˚‘·Ô Ä#·$T+∫ eT÷&ÉTe÷s¡T¢ ÁbÕD≤j·÷eT+ #˚dæ Ä nHêïìøÏ |æ‘·s¡T\≈£î qeTkÕÿs¡+
#˚j·÷*. Ä |æ+&Ü\e<ä› ñ<äø±ìï HÓeTà~>± $&Éyê*.
neõÁù|òT#·Ã ‘êHé |æD≤¶Hé j·T<∏ë qT´bÕÔ« düe÷Væ≤‘·' ˆ
n<∏ä |æD≤¶#·Ã •cÕºqï+ $~Ûe<√“¤»j˚T~›«C≤Hé ˆˆ 54 ˆˆ
n˝≤ ñ+∫q |æ+&Ü\qT kÕe<Ûëq+‘√ ÄÁ|òü÷DÏ+#ê*. |æ+&É<ëq+ ‘·sê«‘· $T–*q nHêïìï
$~Û$<Ûëq+>± Áu≤Vü≤àDT\qT uÛÑTõ+|ü #˚j·÷*.
e÷cÕ|üPbÕ+X¯Ã $$<ÛëHé ÁXÊ<ä∆ø£˝≤Œ+düTÔ XÀuÛÑHêHé ˆ
‘·‘√-qïeTT‘·‡èCÒ<äT“¤πøÔwü«Á>∑‘√ $øÏs¡qT“¤$ ˆ 55 ˆˆ
|üècÕº« ‘·<äqï$T‘˚´e ‘·èbÕÔHê#êeTj˚T‘·Ô‘·' ˆˆ
$TqT|ü>±¬s\qT ÁXÊ<ë∆ìøÏ ø£*Œ+∫q yêìì uÛTÑ õ+|ü #˚j÷· *. yês¡T uÛTÑ õ+|ü>± yê]øÏ m<äT≥ nHêïìï
#·˝≤¢*. yê]ì ‘·è|æÔ #Ó+~Hêsê nì Á|ü•ï+∫ yê]øÏ Ä#·eTq+ Çyê«*.
Ä#êHêÔqqTC≤˙j·÷<ä_Û‘√ s¡eT´‘ê$T‹ ˆ
dü«<ÛëdæÔ«‹ #· ‘˚ Áã÷j·TTÁsê“Vü≤àD≤ ‘·<äqqÔs¡yéT ˆˆ 56 ˆˆ
Ä#·eTq+ #˚dæq ‘·s¡Tyê‘· yê]qqT>∑$T+∫ $ÁXÊ+‹ì bı+<äeTì ÁbÕ]ú+#ê*. Ä Áu≤Vü≤àDT\T
dü«<∏ëdüTÔ nì |ü\T≈£î‘ês¡T.
‘·‘√ uÛÑTø£Ôe‘ê+ ‘˚cÕeTqïX‚wü+ ìy˚<äj˚T‘Y ˆ
j·T<∏ë Áã÷j·TTdüÔ<∏ë ≈£îsê´<äqTC≤„‘·düTÔ ‘Ó’]›«C…’' ˆˆ57 ˆˆ
‘·sê«‘· yês¡T uÛÀ»q+#˚j·T>± $T–*q nHêïìï yê]øÏ ìy˚~+#ê*. yês¡T #Ó|æŒq≥Tº #˚j·÷*.
|æÁ‘˚ dü«~Û‘·$T‘˚´e yê#·´+ >√w”˜wüß düTÁX¯ó‘·yéT ˆ
dü+|üqï$T‘·´uÛÑT´<äj˚T <˚y˚ ùd$‘·$T‘·´|æ ˆˆ 58 ˆˆ
|æ‘·s¡T\≈£î dü«~Û‘· eTì, >√XÊ\˝À düTÁX¯ó‘· eTì, X¯óuÛÑø±s¡´+˝À dü+|üqïeTì, <˚e$wüj·T+˝À ùd$‘·+
nì #ÓbÕŒ*.
$düè»´ Áu≤Vü≤àD≤Hé ‘êHÓ’« |æ‘·è|üPs¡«qTÔ yê>∑´‘·' ˆ
<äøÏåD≤+ ~X¯e÷ø±+ø£åHé j·÷#˚‘˚e÷q«sêHé |æ‘·è≤Hé ˆˆ 59 ˆˆ
<ë‘ês√ H√-_Ûes¡∆HêÔ+ y˚<ë' düqÔ‹πse #· ˆ
ÁX¯<ë∆ #· H√ e÷ $>∑eT<ä“VüQ <˚j·T+ #· H√-dæÔ«‹ ˆˆ 60 ˆˆ
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 621

Ä Áu≤Vü≤àDT\qT |ü+|æ+∫ |æ‘·è<˚e‘êkÕú˙j·TT˝…’q Áu≤Vü≤àDT\qT <äøÏåD≤_ÛeTTKT&Ó’ <ë‘·\T eè~∆

bı+<äT<äTs¡T>±ø£! y˚<ë\T, dü+‘·‹ ô|+bı+<äT>±ø£! ÁX¯<q∆ä T eTs¡Te≈£î+<äTeTT>±ø£! e÷≈£î n~Ûø£ <ëHê<äT\ø√dü+
<Ûäq+ ø£\T>∑T>±ø£! nì j·÷∫+#ê*.
|æD≤¶düTÔ >√-»$Áù|uÛÀ´ <ä<ë´<ä>öï »˝Ò-|æ yê ˆ
eT<Ûä´eTqTÔ ‘·‘·' |æD¶eT<ë´‘·Œrï düT‘ê]ú˙ ˆˆ 61 ˆˆ
|æ+&Ü\qT >√e⁄\T, y˚Tø£\T, Áu≤Vü≤àDT\≈£î Çyê«*. ˝Ò<ë, n–ï˝ÀH√, »\+˝ÀH√ ø£\bÕ*.
eT<Ûä´eT|æ+&Üìï |ü⁄Á‘·T\qT ø√s¡T≈£îH˚ ø£s¡Ô |ü‹ï ‹Hê*.
Á|üøå±fi¯´ Vü≤kÕÔyê#·eT´ C≤„‹+ X‚ùwD ‘√wüj˚T‘Y ˆ
dü÷|üXÊø£ |òü˝≤ì≈£åLHé |üjÓ÷ <ä~Û |òüTè‘·+ eT<ÛäT ˆˆ 62 ˆˆ
nqï+ #Ó’e j·T<∏ëø±eT+ $$<Ûä+ uÛÀ»´ù|j·Tø£yéT ˆ
j·T<ä´~wüº+ ~«CÒ+Á<ëD≤+ ‘·‘·‡s¡«+ $ìy˚<äj˚T‘Y ˆˆ 63 ˆˆ
#˚‘·T\T ø£&ÉTø=ÿì Ä#·$T+∫ $T–*q <ëì‘√ C≤„‹ì dü+‘√wü|üs¡#ê*. dü÷|ü XÊø£ |òü\ Ç≈£åî bÕ\T
ô|s¡T>∑T HÓsTT´ ‘˚HÓ ø√]q+‘· nqï+, $$<Ûë˝…’q uÛÀ»´ ù|j·T |ü<ësêú\qT, Áu≤Vü≤àDT\T Çwüº|ü&çq yê{Ïq+‘ê
yê]øÏ Çyê«*.
<ÛëHê´+dæÔ˝≤+X¯Ã $$<ÛëHé X¯s¡ÿsê $$<ÛëdüÔ<∏ë ˆ
ñwüíeTqï+ ~«C≤‹uÛÀ´ <ë‘·e´+ ÁX‚j·T Ç#·Ã¤‘ê ˆ
nq´Á‘· |òü\eT÷˝ÒuÛÀ´ bÕqπøuÛÑ´ düÔ<∏Ó’e #· ˆˆ64ˆˆ
<Ûëq´+, ‹\\T, $$<Ûë˝…’q X¯s¡ÿs¡ yÓTT<ä˝…’q yêì‘√bÕ≥T |òü\eT÷\bÕqø£+ yÓTT<ä˝…’q$ ø±ø£ y˚&ç
nHêïH˚ï ÁX‚j·TdüT‡ ø√πsyê&ÉT Áu≤Vü≤àDT\ øÏyê«*.
q uÛÑ÷eTÚ bÕ‘·j˚TC≤®qT+ q ≈£îù|´Hêïqè‘·+ e<˚‘Y ˆˆ 65 ˆˆ
yÓ÷ø±*ì H˚\ô|’ ñ+#·sê<äT. ø√|æ+#·≈£L&É<äT. ndü‘·´e÷&Ésê<äT.
q bÕ<˚q düŒèX‚<äqï+ q #Ó’eeTe<Ûä÷qj˚T‘Y ˆ
Áø√<Û˚HÓ’e #· j·T<äT“¤ø£Ô+ j·T<äT“¤ø£Ô+ ‘·«j·T<∏ë$~Û ˆˆ
j·÷‘·T<ÛëHê $\TeTŒìÔ »\Œ‘ê #√|übÕ~‘·yéT ˆ 66 ˆˆ
nHêïìï bÕ<ä+‘√ düŒè•+#·≈£L&É<äT. bÕ<ä+‘√ sêj·T≈£L&É<äT. ø√|ü+‘√ uÛÑTõ+∫q~, $~Ûq‹Áø£$T+∫
uÛÑTõ+∫q~, e÷{≤¢&ÉT‘·÷ uÛÑTõ+∫q~ sêø£ådüT\T n|üVü≤]kÕÔs¡T.
dæ«qï>±Á‘√ q ‹ùw˜‘· düìï<ÛÍ #· ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ
622 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
q #· |üX‚´‘· ø±ø±BHé |üøÏåD' Á|ü‹˝ÀeT>±Hé ˆ
‘·Á<ä÷bÕ' |æ‘·s¡düÔÁ‘· düe÷j·÷ìÔ ãTuÛÑTø£åe' ˆˆ 67 ˆˆ
#ÓeT≥ e+{Ï‘√, Áu≤Vü≤àDT\ #Ó+‘· ì\Te≈£L&É<äT. nø£ÿ&çøÏ e∫Ãq >∑<ä› ø±øÏ yÓTT<ä˝…’q |ü≈£åî\qT
yÓfi¯fl>=≥ºsê<äT. |æ‘·è<˚e‘·\T ø£yê´ìï uÛÑTõ+#·{≤ìøÏ Ä s¡÷|ü+˝À ekÕÔs¡T.
q <ä<ë´ ‘·ÔÁ‘· Vü≤ùdÔq Á|ü‘·´ø£å+ \eD+ j·T<∏ë ˆ
q #êj·Tùdq bÕÁ‘˚D q #Ó’yêÁX¯<ä∆j·÷ |ü⁄q' ˆˆ 68 ˆˆ
ÁXÊ<ä+∆ ˝À Á|ü‘´˚ ø£+>± \eD≤ìï #˚‹‘√ y˚jT· ≈£L&É<Tä . ÇqT|ü bÕÁ‘·‘√ø±ì, nÁX¯<>∆ä ± ø±ì e&ç+¶ #·≈L£ &É<Tä .
ø±xÃH˚q ‘·T bÕÁ‘˚D s¡»‘√<äTeT“πsD yê ˆ
<ä‘·ÔeTø£åj·T‘ê+ j·÷‹ K&˚Zq #· $X‚wü‘·' ˆˆ 69 ˆˆ
bÕÁ‘˚ ‘·T eTèDàj˚T jÓ÷ yÓ’ ÁXÊ<˚∆ yÓ’ uÛÀ»j˚T~›«C≤Hé ˆ
dü j·÷‹ qs¡ø£+ |òüTÀs¡+ uÛÀø±Ô #Ó’e |ü⁄s√<Ûädü' ˆˆ 70 ˆˆ
q |üv±Ôÿ´+ $wüeT+ <ä<ë´qï j·÷#˚‘· q <ë|üj˚T‘Y ˆ
j·÷∫‘ê <ë|æ‘ê <ë‘ê qs¡ø±Hê´‹ ;ÛwüD≤Hé ˆˆ 71 ˆˆ
ã+>±s¡TbÕÁ‘·‘√>±ì, yÓ+&çbÕÁ‘·‘√>±ì, y˚T&ç#Óø£ÿ‘√ #˚dæq bÕÁ‘·‘√>±ì, K&ÉZeTè>∑#·s¡àbÕÁ‘·‘√>±ì
e&ç¶ùdÔ nø£åj·T|òü\+ \_ÛdüTÔ+~. |ü⁄s√Væ≤‘·T&ÉT ≈£L&É eT{ϺbÕÁ‘·˝À uÛÀ»q+ ô|{Ϻqyê&ÉT, uÛÑTõ+∫qyê&ÉT,
|òüTÀs¡qs¡ø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
uÛÑT+Js¡qïÁ>∑‘·' ÁX‚wü˜+ q Áã÷j·TT' ÁbÕø£è‘êqTZD≤Hé ˆ
‘êe~∆ |æ‘·s√-X¯ïìÔ j·÷eH√ïø±Ô Vü≤$s¡TZD≤' ˆ
HêÁ>±düH√|ü$wüºdüTÔ uÛÑT+J‘· Á|ü<∏äeT+ ~«»' ˆˆ 72 ˆˆ
uÛÀ»q|ü<ësêú\ s¡T∫, Ä s¡T#·T\qT e]íd÷ü Ô uÛÀ»q+ #˚jT· ≈£L&É<Tä . |ü+øÏ˝Ô À uÛ<Ò uä ≤Û e+‘√ e&ç+¶ #·≈L£ &É<Tä .
n&ÉT>∑≈L£ &É<Tä . Ç|æŒ+#·≈L£ &É<Tä , n{≤¢ e&ç+¶ ∫qyê&ÉT n&ç–qyê&ÉT, Ç|æŒ+∫qyê&ÉT ≈£L&É qs¡ø±ìï #˚sT¡ ‘ês¡T.
eTT+<äT>± ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ <ëìH˚ eTÚq+>± uÛTÑ õ+#ê*. ÁbÕø£è‘· >∑TD≤\T #Ó|Œü ≈£L&É<Tä . uÛÀø£uÔ ÀÛ »q |ü<ësêú\ >∑TD≤\qT
#Ó|üŒq+‘·es¡πø |æ‘·s¡T\T uÛÑTõkÕÔs¡T.
ãVüAHê+ |üX¯´‘ê+ k˛-q´' |ü+ø±Ô´ Vü≤s¡‹ øÏ*“wüyéT ˆ
q øÏxÏà <ä«s¡®j˚TÁ#êä<˚∆ ìj·TT≈£ÔdüTÔ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆˆ 73 ˆˆ
|ü+øÏÔ˝À yÓTT<ä≥ nÁ>±düq+˝À ≈£Ls¡TÃqïyê&ÉT yÓTT<ä≥ uÛÑTõ+#·sê<äT. #ê\eT+~ #·÷düTÔ+&É>± ˇø£ÿ&ÉT
uÛÑTõùdÔ #·÷düTÔqïyê] bÕbÕ\qT ‘êqT bı+<äT‘ê&ÉT. ìeT+Á‹‘·T&Ó’q ~«E&ÉT ÁXÊ<ä∆+˝À @B e<ä\≈£L&É<äT.
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 623

q e÷wüdü´ ìùw<Û˚q q #êq´kÕ´qï MTø£åj˚T‘Y ˆ

jÓ÷ HêXÊï‹ ~«CÀ e÷cÕHé ìj·TTø£Ô' |æ‘·èø£s¡àDÏ ˆˆ
dü Áù|‘·´ |üX¯ó‘ê+ j·÷‹ dü+uÛÑyêH˚ø£$+X¯‹yéT ˆ 74 ˆˆ
$TqTeTT\qT ìùw~Û+#·sê<äT. Ç‘·s¡T\ nHêïìï #·÷&É≈£L&É<äT. |æ‘·èø£s¡à˝À ìeT+Á‹‘· Áu≤Vü≤àDT&ÉT
e&ç¶+∫q $TqT|ü>±¬s\qT uÛÑTõ+#·ø£b˛‘˚ |üs¡˝Àø£+˝À Çs¡Te<=ø£ »qà\T |üX¯ós¡÷bÕìï bı+<äT‘ê&ÉT.
kÕ«<Ûë´j·÷Á#êäej˚T<˚cÕ+ <Ûäs¡àXÊÁkÕÔDÏ #Ó’e Væ≤ ˆˆ
Ç‹Vü‰dü |ü⁄sêD≤ì ÁXÊ<ä∆ ø£˝≤Œ+X¯Ã XÀuÛÑHêHé ˆ 75 ˆˆ
uÛTÑ õ+#˚yê]øÏ y˚<ë\T eT+>∑fiø¯ s£ y¡ TÓ qÆ <Ûsä à¡ XÊÁkÕÔ\T, Ç‹Vü‰dü |ü⁄sêD≤\T, ÁXÊ<äø∆ ˝£ ≤Œ\T $ìŒ+#·e˝…qT.
‘·‘√-qï eTT‘·‡èCÒ <√“¤ø±Ô kÕÁ>∑‘√ $øÏs¡qT“¤$ ˆˆ
|üècÕº« dü«~Û‘· $T‘˚´e+ ‘·èbÕÔHê#êeTj˚T‘·Ô‘·' ˆˆ 76 ˆˆ
yês¡T uÛÑTõ+∫q ‘·sê«‘· ‘·è|æÔ #Ó+~Hêsê nì n&ç– yê] ‘·è|æÔì $qï ‘·sê«‘· yê] uÛÀ»qbÕÁ‘·˝À
e&ç¶+#·>± $T–*q nHêïìï yÓ<ä#·˝≤¢*. ‘·sê«‘· yê]ì Ä#·$T+|ü#˚j·÷*.
@wü y√ $Væ≤‘·' düeT´ø˘ ÁXÊ<ä∆ø£\Œ' düe÷dü‘·' ˆ
nH˚q es¡∆j˚Tìï‘·´+ Áu≤Vü≤àD√ -e´düHêì«‘·' ˆˆ 77 ˆˆ
ÄeTÁXÊ<ä∆+ j·T<ë ≈£îsê´ ~«~Û»„' ÁX¯<ä∆j·÷ì«‘·' ˆ
‘˚Hê>öï ø£s¡D+ ≈£îsê´‹Œ+&Ü+ùdÔHÓ’e ìs¡«ù|‘Y ˆˆ 78 ˆˆ
á $<Ûä+>± MT≈£î düHê‘·qyÓTÆq ÁXÊ<ä∆ø£\Œ+ ≈£î¢|üÔ+>± $e]+#·HÓ’q~. á $<ÛäyÓTÆq ÁXÊ<ë∆#·s¡D+‘√
e´düq s¡Væ≤‘·T&Ó’q Áu≤Vü≤àDT&ÉT ‘êqT eè~∆H=+~ e+XÊìï eè~∆bı+~+#·e˝…qT. ÁXÊ<ë∆Hêï#·]+#ê*. á
‘·eT nHêïH˚ï n–ï˝À ôVAeT+ #˚j·÷*. ‘·eT nqï+‘√ |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ ≈£L&Ü #˚j·÷*.
jÓ÷-H˚q $~ÛHê ÁXÊ<ä∆+ ≈£îsê´<Ó’« XÊqÔe÷qdü' ˆ
e´ù|‘· ø£\àc˛ ì‘·´+ j·TrHê+ es¡Ôj˚T‘·Œ<äyéT ˆˆ 79 ˆˆ
eTH√ìÁ>∑Vü≤+‘√ á $<Ûä+>± ÁXÊ<ä∆e÷#·]+∫qyê&ÉT bÕbÕ\T ‘=\– j·T‘·T\ kÕúHêìï bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq ÁXÊ<ä∆+ ≈£îsê´~›«CÀ‘·ÔeT' ˆ
Äsê~Û‘√ uÛÑy˚BX¯ ùdÔq düeT´ø˘ düHê‘·q' ˆˆ 80 ˆˆ
n+<äTe\¢ ~«CÀ‘·ÔeTT&ÉT düs¡«Á|üj·T‘êï\‘√ ÁXÊ<ë∆ìï Ä#·]+#ê*. Bì‘√ düHê‘·qT&Ó’q |üs¡e÷‘·à
Äsê~Û‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
n|æ eT÷˝…’' |òü˝…’sê«|æ Á|ü≈£îsê´ìïs¡∆H√ ~«»' ˆ
‹˝À<ä¬ø’ düÔs¡ŒsTT‘ê« |æ‘·è≤Hé kÕï‘ê« düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 81 ˆˆ
624 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ù|<ä Áu≤Vü≤àDT&ÉT kÕïqeTT#˚dæ kÕe<Ûëq∫‘·TÔ&Ó’ ø£+<äeT÷˝≤\T |òü˝≤\‘√≈£L&É ÁXÊ<ë∆ìï #˚j·Te#·TÃ.
n~≈£L&É ˝Òq|ü⁄&ÉT ‹˝À<äø±\‘√ ‘·s¡ŒD+ #˚j·÷*.
q Je‹Œ‘·èø√ <ä<ë´ <√∆e÷qÔ+ yê $BÛj·T‘˚ ˆ
j˚TcÕ+ yê|æ |æ‘ê <ä<ë´‘˚ÔcÕ+ #Ó’πø Á|ü#·ø£å‘˚ ˆˆ 82 ˆˆ
‘·+Á&ç Áã‹øÏ ñ+&É>± ÁXÊ<ä∆+ #˚j·T≈£L&É<äT. ‘·|üŒìdü]>± #˚j·÷*‡ eùdÔ ôVAe÷+‘·+ es¡πø #˚j·÷*.
ø=+<äs¡T ‘·+Á&ç |æ+&É<ëq+ #˚dæq yê]πø #˚j·÷\Hêïs¡T.
|æ‘ê |æ‘êeTVü≤XËÃÌe ‘·<∏Ó’e Á|ü|æ‘êeTVü≤' ˆ
jÓ÷ j·Tdü´ Á$Tj·T‘˚ ‘·ôd’à <˚j·T+ Hêq´dü´ ‘˚q ‘·T ˆˆ 83 ˆˆ
‘·+Á&ç, ‘ê‘·,eTT‘êÔ‘· M]˝À mes¡T eTs¡DÏùdÔ yê]øÏ e÷Á‘·y˚T #˚j·÷*. Ç‘·s¡T\≈£î #˚j·T≈£L&É<äT.
uÛÀ»j˚T<ë«|æ JeqÔ+ j·T<∏ëø±eTqTÔ uÛÑøÏÔ‘·' ˆ
q JeqÔeT‹Áø£eT´ <ä<ë‹ Á|üj·T‘·' X¯ó∫' ˆˆ 84 ˆˆ
n‘·ì ø√]ø£ y˚Ts¡≈£î J$+∫q |ü⁄s¡Twüßì uÛÑTõ+|ü#˚j·÷*. J$+∫qyêìì n‹Áø£$T+∫ X¯ó∫jÓÆT
|æ+&ÉÁ|ü<ëq+ #˚j·T≈£L&É<äT.
<ë«´eTTcÕ´j·TDÏø√ <ä<ë´ B“»πøåÁ‹ø£jÓ÷' düeTyéT ˆ
n~Ûø±Ø uÛÑy˚‘√‡-<∏ä ìjÓ÷>√‘êŒ~‘√ j·T~ ˆˆ 85 ˆˆ
<ë«´eTTcÕ´j·TD≈£î&ÉT J» πøåÁ‘· |æ‘·s¡T\qT düeT+>± |æ+&É<ëq+ #˚j·Te˝…. (ø£q´ìkÕÔqì yê>±›q+
#˚dæq ‘·sê«‘· Ä es¡T&ÉT eTs¡DÏùdÔ Ä ø£q´ n‘·ì ÄdæÔøÏ ø£s¡àø±+&É≈£î n~Ûø±]. <˚yê\j·T+˝À dü>√Á‘·Tì
$yêVü≤+ #˚düTø=ì ø£qï ø=&ÉT≈£î y˚s=ø£]øÏ <ä‘·Ô|ü⁄Á‘·T&ÉT <ë«´eTTcÕ´j·TDT&ÉT). Ç‘·&ÉT ø£qï‘·+Á&çøÏ yÓTT<ä≥
#·ìb˛sTTq yê>±›q uÛÑs¡Ô≈£î Ç<ä›]øÏ |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ ø±$+#ê*. Ç{≤¢ #˚dæqyê&ÉT dü+|ü<ä dü>∑uÛ≤>±ìøÏ ns¡TΩ&ÉT.
‘·*¢<ä+Á&ÉT\ qT+&ç ø=ì |ü⁄Á‘·Tì>± d”«ø£]ùdÔ n‘·&ÉT ‘·q »qàø±s¡≈£î&Ó’q ‘·+Á&çøÏ |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ #˚j·÷*.
nìj·TTø±Ô ‘·T‡‘√j·TX¯Ã X¯óÁø£‘√ C≤j·T‘˚ ‹«Vü≤ ˆ
Á|ü<ä<ë´ B“õH˚ |æD¶+ πøåÁ‹DÒ ‘·T ‘·‘√-q´<∏ë ˆˆ 86 ˆˆ
<Í« |æDÖ¶ ìs¡«ù|‘êÔuÛ≤´+ πøåÁ‹DÒ ;õH˚ ‘·<∏ë ˆ
ø°s¡Ôj˚T <ä<∏ä #Ó’yêdæàHé ;õq+ πøåÁ‹D+ ‘·‘·' ˆˆ 87 ˆˆ
πøåÁ‘· |æ‘·≈£î nq>± ‘·q ‘·*¢ì yÓTT<ä{Ï uÛ≤s¡´>± d”«ø£]+∫q yêìøÏ |æ+&É<ëq+ #˚j·T≈£L&É<äT. ìjÓ÷>∑
|ü<ä∆‹˝À ø£*–q |ü⁄Á‘·T&ÉT πøåÁ‹øÏ ;õøÏ ≈£L&É |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ #˚j·÷*. ˇπø ÁXÊ<ä∆+˝À $&ç$&ç>± Ç<ä›] ù|s¡¢qT
ø°]Ô+#ê*.
eTè‘êVü≤ì ‘·T ø£s¡Ôe´y˚Tø√~›wüº+ $<Ûëq‘·' ˆ
ÄXÖ#˚ ùd« |ü]ø°åDÒ ø±eT´+ yÓ’ ø±eT‘·' |ü⁄q' ˆˆ 88 ˆˆ
 Çs¡y’Ó s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 625

eTs¡D+Ï ∫q ~q+ j·T<∏ë$~Û>∑ @ø√~›w+ºü »s¡TbÕ*. ÄXÖ#·+ ‘=\–q ‘·sê«‘· ø±eT´ÁXÊ<ë∆ìï Ä#·]+#ê*.
|üPsê«Væ≤ï #Ó’e ø£s¡Ôe´+ ÁXÊ<ä∆eTuÛÑT´<äj·÷]úHê ˆ
<˚ee‘·‡s¡«y˚Te kÕ´HÓ’ïe ø±sê´dæÔ˝…’' ÁøÏj·÷' ˆˆ 89 ˆˆ
nuÛÑT´<äj·T+ ø√s¡Tyê&ÉT ÁXÊ<ë∆ìï (Hê+~) |üPsê«Vü≤ï+˝ÀH˚ Ä#·]+#ê*. n+‘ê <˚eø±s¡´+ e˝…H˚
Ä#·]+#ê*. qTe⁄«\‘√ #˚j·÷*‡q <ëìï j·Te\‘√ #˚j·÷*.
<äsꓤX¯Ã ãTT»e' ø±sê´ j·TT>±àHÓ’« uÛÀ»j˚T~›«C≤Hé ˆ
Hê˙›eTTU≤düTÔ |æ‘·s¡' Á|”j·THêÔ$T‹ yê#·j˚T‘Y ˆˆ 90 ˆˆ
eT+∫ <äs¡“¤\T ø±yê*. Ç<ä›s¡T ~«E\qT uÛÑTõ+|ü#˚j·÷*. ªHê+BeTTU≤' |æ‘·s¡' Á|”j·T+‘ê+µ nì
ñ#·Ã]+#ê*.
e÷‘·èÁXÊ<ä∆qTÔ |üPs¡«+ kÕ´‹Œ‘·è≤D≤+ ‘·<äqqÔs¡yéT ˆ
‘·‘√ e÷‘êeTVü‰HêqTÔ eè<Í∆ ÁXÊ<ä∆Á‘·j·T+ düàè‘·yéT ˆˆ 91 ˆˆ
yÓTT<ä≥ e÷‘·èÁXÊ<ë∆ìï ‘·sê«‘· |æ‘è· ÁXÊ<ë∆ìï Ä#·]+#ê*. Ä ‘·sê«‘· e÷‘êeTVüQ\≈£î ÁXÊ<ä+∆ #˚j÷· *.
Ç~ nuÛÑT´<äj·TÁXÊ<ä∆$~Û. Bìì ÁXÊ<ä∆Á‘·j·TeT+{≤s¡T.
<Ó’e|üPs¡«+ Á|ü|ü<ë´<Ó’« q ≈£îsê´<äÁ|ü<äøÏåDyéT ˆ
ÁbÕvóàUÀ ìs¡«ù| ~«<ë«qT|üMr düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 92 ˆˆ
Ç~ <˚e|üPs¡«ø£+>± #˚j÷· *. nÁ|ü<øä DåÏ + #˚jT· sê<äT. ñ|üM‹>±H˚ ÁbÕvóàKT&Ó’ |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ #˚j÷· *.
|üPs¡«qTÔ e÷‘·s¡' |üPC≤´ uÛÑø±Ô´ yÓ’ dü>∑DÒX¯«sê' ˆ
düúD϶˝Òwüß $∫Á‘˚wüß Á|ü‹e÷düT ~«C≤‹wüß ˆˆ
|ü⁄ôw’Œ s¡÷∆ô|’X¯Ã HÓ’y˚<Ó’´ s¡÷“¤wüD…Æ s¡|æ |üP»j˚T‘Y ˆ 93 ˆˆ
|üP»sTT‘ê« e÷‘·è>∑D+ ≈£îsê´ Á#êä<ä∆Á‘·j·T+ ~«»' ˆˆ 94 ˆˆ
yÓTT<ä≥ >∑DÒX¯«s¡T\‘√ ≈£L&çq c˛&ÉX¯ e÷‘·èø£\qT |üPõ+#ê*. $∫Á‘ê˝…’q düú+&ç˝≤˝À¢, Á|ü‹eT\+<äT
˝Ò<ë Áu≤Vü≤àDT\+<äT <Ûä÷|ü B|ü >∑+<Ûä uÛÑ÷wüD HÓ’y˚<ë´<äT\‘√ e÷‘·è>∑D≤ìï |üPõ+∫ ÁXÊ<ä∆Á‘·j·T+>±
Ä#·]+#·e˝…qT.
nø£è‘ê« e÷‘·èj·÷>∑qTÔ j·T' ÁXÊ<ä∆qTÔ ìy˚X¯j˚T‘Y ˆ
‘·dü´ Áø√<Ûä düe÷$cÕº Væ≤+kÕ+ >∑#·Ã¤ìÔ e÷‘·s¡' ˆˆ 95 ˆˆ
e÷‘·èj·÷>∑+ #˚j·Tø£ ÁXÊ<ä∆+ Ä#·]ùdÔ ø√|æ+∫q e÷‘·è<˚e‘·\T n‘·DÏí Væ≤+dæ+#ê\qT≈£î+{≤s¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ÁXÊ<ä∆ø£˝ÀŒ HêeT <ë«$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 22 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ÁXÊ<ä∆ø£\ŒeTH˚ Çs¡yÓ’ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 22 ˆˆ
626 ≈£Ls¡àeTVü‰ë|ü´j·
Á‘·jÓ÷$+XÀ-<Û ⁄sêD+
T' `` Çs¡
ñ‘·sÔ yês¡Ó’ +∆ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+
ÄXÖ#·ø£\Œ+ ` ÄXÖ#·ø£\Œ+
yê´dü ñyê#· :`yê´düeTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT
<äXÊVü≤+ ÁbÕVüQ sêXÖ#·+ dü|æ+&˚wüß $BÛj·T‘˚ ˆ
eTè‘˚wüß yê-|æ C≤‘˚wüß Áu≤Vü≤àD≤Hê+ ~«CÀ‘·Ôe÷'! ˆˆ 1 ˆˆ
~«CÀ‘·ÔeTT˝≤sê! dü|æ+&ÉT\ $wüj·T+˝À »qqeTs¡D≤˝À¢ ÄXÖ#·+ |ü~ ~Hê\ì |ü+&ç‘·T\T #ÓbÕÔs¡T.
ì‘ê´ì #Ó’e ø£sêàDÏ ø±e÷´ì #· $X‚wü‘·' ˆ
q ≈£îsê´ ~›«Væ≤‘·+ øÏxÏÑY kÕ«<Ûë´j·T+ eTqkÕ|æ #· ˆˆ 2 ˆˆ
á ÄXÖ#·+˝À ì‘·´ø£sà¡ \T #˚jT· sê<äT. $X‚w+ü >± ø±eT´ø£sà¡ \T #˚jT· ≈£L&É<Tä . $Væ≤‘·øs£ à¡ \T #˚jT· sê<äT.
kÕ«<Ûë´j·÷ìï eTqdüT˝À ≈£L&É ‘·\#·Tø√sê<äT.
X¯óNqÁø√<ÛäHêHé uÛÑ÷e÷´Hé XÊ˝≤>öï uÛ≤ej˚T ~›«C≤Hé ˆ
X¯ócÕÿH˚ïq |òü˝…’sê«|æ yÓ’‘êHêHé EVüQj·÷‘·Ô<∏ë ˆˆ3 ˆˆ
n–ïø±sê´ì¬ø’ |ü$Á‘·T\T Áø√<Ûä+˝Òì Áu≤Vü≤àDT\qT ìj·T$T+#ê*. X¯ócÕÿqï+‘√ ˝Ò<ë |òü˝≤\‘√
yÓ’‘êHê–ï˝À Vü≤eq+ ø±$+#ê*.
q düŒèX‚j·TT ]e÷qH˚´ q #· ‘˚uÛÑ´' düe÷Vü≤πs‘Y ˆ
#·‘·Tπsú |üxÃy˚T #êVæ≤ï dü+düŒs¡Ù' ø£~∏‘√ ãT<ÛÓ’' ˆˆ 4 ˆˆ
ÄXÖ#·+ ø£\yê]ì Ç‘·s¡T\T düŒè•+#·≈£L&É<äT. yê] qT+&ç @ edüTÔe⁄qT Á>∑Væ≤+#·sê<äT. Hê\T>∑T ˝Ò<ë
◊<äe~q+ düŒs¡Ù #Ó|üŒHÓ’q~.
dü÷‘·πø ‘·T dü|æD≤¶Hê+ dü+düŒs√Ù HÓ’e <äTwü´‹ ˆ
dü÷‘·ø£+ dü÷‹ø±xËÃÌe es¡®sTT‘ê« qèD≤+ |ü⁄q' ˆˆ 5 ˆˆ
dü÷‘·ø£+˝À dü|æ+&ÉT\qT ‘êø£≥+ <√wü+ ø±<äT. ø±ì |ü⁄{Ϻq •X¯óe⁄qT, ø£qï‘·*¢ì e÷Á‘·+ |ü~
s√E\es¡≈£î ‘êø£sê<äT.
nBÛj·÷q düÔ<∏ë y˚<ëHé y˚<ä $#·Ã |æ‘ê uÛÑy˚‘Y ˆ
dü+düŒèXÊ´' düs¡« @yÓ’‘˚ kÕïHêHêà‘ê <äXÊVü≤‘·' ˆˆ 6 ˆˆ
C≤‘êXÖ#·+˝À y˚<ë<Ûä´j·Tq+ j·T»„+ #˚ùd y˚<äE„&Ó’q ‘·+Á&ç kÕïq+ #˚dæq yÓ+≥H˚ düŒè•+#·<ä–q
yê&Ée⁄‘ê&ÉT. ‘·*¢ì e÷Á‘·+ |ü~s√E\ ‘·sê«‘·H˚ düŒè•+#ê*.
<äXÊVü≤+ ìs¡TZDÒ Áb˛ø£Ô e÷XÖ#·+ yê‹ ìs¡TZDÒ ˆ
@ø£~«Á‹>∑TD…Æs¡T´ø£ÔX¯Ã‘·TsY<Ó’«´ø£ ~HÓ’X¯óÙ∫' ˆˆ 7 ˆˆ
 Çs¡y’Ó eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 627

y˚<ë<Ûä´j·Tq+ n–ïôVAÁ‘ê~ ø£s¡à\T ˝Òì ìs¡TZDTìøÏ C≤‘êXÖ#·+ |ü~s√E\T #Ó|üŒHÓ’q~. kÕàsêÔ–ï

ø£\yês¡T @ø£>∑TDTìøÏ Hê\T>∑T ~Hê\T ÄXÖ#·+ kÕàsêÔ–ï y˚<ë<Ûä´j·Tq+ ø£\ ~«>∑TDÏìøÏ eT÷&ÉT~Hê\T.
M{Ï‘√bÕ≥T Á‘˚‘ê–ïø£\ Á‹>∑TDTìøÏ ˇπø ~q+ C≤‘ê XÖ#·+.
<äXÊVü‰ï <ä|üs¡+ düeT´>∑BÛsT÷‘· EôVA‹ #· ˆ
#·‘·Tπsú ‘·dü´ dü+düŒs¡Ù+ eTqT' ÁbÕVü≤ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 8 ˆˆ
|ü~ ~Hê\ ‘·sê«‘· u≤>± n<Ûä´j·Tq+ ôVAeT+ #˚j·÷*. ˇπø >∑TD+ ø£\ ~«Eì Hê\T>∑T ~Hê\
‘·sê«‘· düŒè•+#· e#·TÃqì eTqTÁ|üC≤|ü‹ #Ó|æŒHê&ÉT.
ÁøÏj·÷V”≤qdü´ eT÷s¡âdü´ eTVü‰s√–D @e #· ˆ
j·T<∏˚cÕº#·s¡Dùd´Vü≤ eTs¡D≤qÔeTXÖ#·ø£yéT ˆˆ 9 ˆˆ
ÁXÖ‘·kÕàs¡Ô ø£s¡à\ Hê#·]+#·ìyêìøÏ, eTVü‰s√–øÏ, eT÷s¡TâìøÏ, ùd«#êä#ês¡+ >∑\yêìøÏ ÄXÖ#··+
eTs¡D≤+‘·eTT+≥T+~. n{Ϻyê&ÉT J$‘ê+‘·+ ndüŒèX¯ó´&Éì uÛ≤e+.
Á‹sêÁ‘·+ <äX¯sêÁ‘·+ yê Áu≤Vü≤àD≤Hê eTXÖ#·ø£yéT ˆ
ÁbÕø£‡+e‘·‡sê‘Y Á‹sêÁ‘·+ <äX¯sêÁ‘·+ ‘·‘·' |üs¡yéT ˆˆ 10 ˆˆ
πøX¯dü+kÕÿs¡+ »]– ñ|üqj·THêìøÏ eTT+<äT eTs¡DÏùdÔ eT÷&ÉTs√E\T, ñ|üqj·Tq+ ‘·sê«‘· eTs¡DÏùdÔ
<äX¯sêÁ‘êXÖ#·+ ñ+≥T+~.
}q ~«yê]¸πø Áù|‘˚ e÷‘ê|æÁ‘√ düÔ~wü´‘˚ ˆ
Á‹sêÁ‘˚D X¯ó∫düÔ«H√´ j·T~ Vü≤´+‘·‘·ìs¡TZD' ˆ
C≤‘·<äH˚Ô Á‹sêÁ‘·+ kÕ´<ä´kÕ´‘êqÔìs¡TZDÖ ˆˆ 11 ˆˆ
¬s+&˚fi¯fl ej·TdüT˝À|ü⁄ eTs¡DÏùdÔ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î eT÷&ÉTs√E\ ÄXÖ#·eTT+≥T+~. y˚<ë<Ûä´j·THê–ï
ôVAÁ‘ê<äT\T ˝Òìyê&ÉT eTs¡DÏùdÔ eT÷&ÉT~Hê\T ÄXÖ#·eTT+≥T+~. <ä+‘ê\T sêø£eTT+<äT eTs¡DÏùdÔ ‘·*¢
<ä+Á&ÉT\≈£î ˇø£ ~q+ ÄXÖ#·+. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ìs¡TZDT˝…’‘˚ <ä+‘ê\T ø£*–q ‘·sê«‘· eTs¡DÏùdÔ eT÷&ÉTs√E\
ÄXÖ#·+.
Ä<äqÔ»qHê‘·‡<ä´ Ä#·÷&Ü<˚ø£ sêÁ‘·ø£yéT ˆ
Á‹sêÁ‘·eTÚ|üqj·THê‘·‡|æ+&ÜHêeTXÖ#·ø£yéT ˆˆ 12 ˆˆ
C≤‘·e÷Á‘·dü´ u≤\dü´ j·T~ kÕ´qàs¡D+ |æ‘·T' ˆ
e÷‘·TX¯Ã dü÷‘·ø£+ ‘·‘Y kÕ´‘Y |æ‘ê kÕ´‘Y düŒèX¯´ @e #· ˆˆ 13 ˆˆ
<ä+‘ê\T e∫Ã+~ yÓTT<ä\T #Í\+˝À|ü⁄ eTs¡DÏùdÔ dü|æ+&ÉT\≈£î @ø£sêÁ‘·+, ñ|üqj·Tq+ es¡≈£î
eT÷&ÉTsêÁ‘·T\T,|ü⁄{Ϻq yÓ+≥H˚ eTs¡DÏùdÔ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î ÄXÖ#·eTTHêï ‘·+Á&çì ‘êø£e#·TÃ. ‘·*¢ ndüŒèX¯ó´sê˝Ò.
628 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
dü<ëXÖ#·+ dü|æ+&ÜHê+ ø£s¡Ôe´+ k˛<äs¡dü´ ‘·T ˆ
}s¡∆«+ <äXÊVü‰<˚ø±Vü≤+ k˛<äs√ j·T~ ìs¡TZD' ˆˆ 14 ˆˆ
dü|æ+&ÉT\≈£î k˛<äs¡T\≈£î |ü~~Hê\˝À|ü⁄ eTs¡DÏùdÔ kÕïqe÷Á‘·+‘√ X¯ó~∆. |ü~ ~Hê\ ‘·sê«‘· eTs¡DÏùdÔ
ìs¡TZDT&Ó’qf…ºÌ‘˚ ˇø£ sêÁ‹ ÄXÖ#·+.
‘·‘√s¡∆«+ <äqÔ»qHê‘Y dü|æD≤¶Hê eTXÖ#·ø£yéT ˆ
@ø£sêÁ‘·+ ìs¡TZD≤Hê+ #Í&Ü<ä÷s¡∆«+ Á‹sêÁ‘·ø£yéT ˆˆ 15 ˆˆ
<ä+‘ê\T e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· eTs¡DÏùdÔ dü|æ+&ÉT\≈£î ÄXÖ#·eTT ˝Ò<äT. ìs¡TZDT\≈£î ˇø£sêÁ‹ ÄXÖ#·eTT.
#Í\eTT ‘·s¡Tyê‘· eT÷&ÉTsêÁ‘·T\T ÄXÖ#·eTT+≥T+~.
n<äqÔC≤‘·eTs¡D+ düeT“¤y˚<ä´~ dü‘·Ôe÷' ˆ
@ø£sêÁ‘·+ dü|æD≤¶Hê+ j·T~ ‘˚-‘·´qÔìs¡TZD≤' ˆˆ 16 ˆˆ
Áe‘ê<˚XÊ‘·‡|æD≤¶Hê+ >∑s¡“¤ÁkÕyê‘·‡«bÕ‘·‘·' ˆ
nsê«ø˘ wüD≤àdü‘·' Ád”ÔD≤+ j·T~kÕ´<äZs¡“¤dü+Ádüe' ˆ
‘·<ëe÷dü düyÓTÆkÕÔkÕ+ ÄXÖ#·+ ~eôd’' düàè‘·yéT ˆ
‘·‘· }s¡∆«+ ‘·T |ü‘·H˚ Ád”ÔD≤+ <ë«<äX¯sêÁ‹ø£yéT ˆ
dü<ä´' XÖ#·+ dü|æD≤¶Hê+ >∑s¡“¤ÁkÕyê#·Ã <Ûë‘·T‘·' ˆ
<ä+‘ê\T yÓTT\∫q ‘·sê«‘· eTs¡DÏùdÔ ìs¡TZDT\≈£î dü|æ+&ÉT\≈£î ˇø£ sêÁ‹, #Í\+ ‘·sê«‘· eT÷&ÉT
sêÁ‘·T\T, <ä+‘ê\T sêø£eTT+<äT eTs¡DùÏ dÔ ìs¡TDZ T\≈£î dü|+æ &ÉT\≈£î ˇø£ sêÁ‹ ÄXÖ#·+. ñ|üqj·Tq+ ø±ø£eTT+<äT
eTs¡DÏùdÔ >∑TDT˝…’q dü|æ+&ÉT\≈£î kÕïqe÷Á‘· X¯ó~∆. ñ|üqj·Tq+ ‘·sê«‘Ó’‘˚ yÓ’wüeT´eTT+≥T+~. Äs¡THÓ\\˝À|ü⁄
>∑s¡“¤ÁkÕe+ »]–‘˚ Ád”Ô\≈£î mìï HÓ\\ >∑s¡“¤yÓ÷ nìï~Hê\T ÄXÖ#·eTT+≥T+~. Äs¡THÓ\\ ‘·sê«‘· >∑s¡“¤bÕ‘·+
»]–‘˚ |üHÓï+&ÉT ~Hê\T ÄXÖ#·+ dü|æ+&ÉT\≈£î kÕïq+‘√ X¯ó~∆.
>∑s¡“¤#·T´‘ê <äôVAsêÁ‘·+ dü|æ+&˚-‘·´qÔ ìs¡TZDÒ ˆˆ
j·T<∏˚cÕº#·s¡DÒ C≤„‘ê Á‹sêÁ‘· $T‹ ìX¯Ãj·T' ˆˆ 17 ˆˆ
>∑s“¡ #¤ T· ´‹øÏ nôVAsêÁ‘·+ #Ó|Œü HÓq’ ~. dü|+æ &ÉT&ÉT n‘·´+‘· ìs¡TDZ T&ÉT j·T<∏c˚ Õº#ês¡+ >∑\ C≤„‹ $wüjT· +˝À
eT÷&ÉTsêÁ‘·T\T ìX¯ÃsTT+#·HÓ’q~.
j·T~ kÕ´ ‘·÷‡‘·πø dü÷‹s¡às¡DÒ yê eTè‹s¡“¤y˚‘Y ˆˆ 18 ˆˆ
X‚ùwD…Æe uÛÑy˚#·Tä~∆s¡Vü≤' X‚ùw Á‹sêÁ‘·ø£yéT ˆ
eTs¡D√‘·Œ‹ÔjÓ÷π>q eTs¡DÒq düe÷|ü´‘˚ ˆˆ 19 ˆˆ
 Çs¡y’Ó eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 629

ˇø£y˚fi¯ C≤‘êXÖ#·+˝À C≤‘êXÖ#·+ eTs¡D+˝À eTs¡D+ ‘Ó*dæqf…ºÌ‘˚ $T–*q s√E\‘√ X¯ó~∆. ˇø£
|ü>∑\T $T–* ñ+fÒ eT÷&ÉTsêÁ‘·T\T nXÖ#·eTT+≥T+~. eTs¡D+ C≤‘·+ ø£*dæqf…ºÌ‘˚ eTs¡D≤ XÖ#·+‘√
|üPs¡Ôe⁄‘·T+~.
Ä<ä´+ eè~∆eT<ëXÖ#·+ ‘·<ë |üPπs«D X¯ó<Ûä´‹ ˆ
<˚XÊqÔs¡>∑‘·+ ÁX¯ó‘ê« dü÷‘·ø£+ XÊey˚Te #· ˆˆ 20 ˆˆ
yÓTT<ä{Ï ÄXÖ#·+ eè~∆˝À ñ+fÒ <ë+‘√H˚ X¯ó~∆. <˚XÊ+‘·s¡ $wüj·T+˝À C≤‘êXÖ#·+ eTè‘êXÖ#·+ ‘Ó*ùdÔ
$T–*q s√E\T nXÖ#·+ ñ+≥T+~.
‘êe<äÁ|üj·T‘√ eTs√Ô´ j·÷e#˚äwü+ düe÷|ü´‘˚ ˆ
nr‘˚ dü÷‘·ø£+ Áb˛ø£Ô+ dü|æ+&ÜHê+ Á‹sêÁ‘·ø£yéT ˆˆ
ÄÁ|ü<ëHêÁ‹ÔsêÁ‘·+ kÕ´<ä›X¯sêÁ‘·+ ‘·‘·' |üs¡yéT ˆˆ 21 ˆˆ
dü÷‘·ø£+ s√E\T >∑&É∫q ‘·sê«‘· ‘Ó*ùdÔ dü|æ+&ÉT\≈£î eT÷&ÉTsêÁ‘·T\T nXÖ#·eTT+≥T+~. $yêVü≤+
ø±ì ø£q´ eTs¡DÏùdÔ eT÷&ÉTsêÁ‘·T\ nXÖ#·+. $yêVü≤+ ‘·sê«‘· uÛÑs¡Ô≈£î\+yê]øÏ uÛÑs¡Ô≈£î |ü~s√E\T nXÖ#·+.
e÷‘êeTVü‰Hê+ eTs¡DÒ Á‹sêÁ‘·+ kÕ´<äXÖ#·ø£yéT ˆ
@ø√<äø±Hêxà ‘·<∏ë dü÷‘·πø #Ó’‘·<˚e Væ≤ ˆˆ 22 ˆˆ
e÷‘êeTVüQ\ eTs¡D+˝À eT÷&ÉTsêÁ‘·T\T nXÖ#·+. @ø√<ä≈£î\ eTs¡D+˝ÀqT dü÷‘·ø£+˝Àq÷
á $<ÛäyÓTÆq nXÖ#·y˚T ñ+≥T+~.
|üøÏåD° jÓ÷ìdüeT“+<Û˚ u≤q∆y˚wüß ‘·<∏Ó’e #· ˆ
@ø£sêÁ‘·+ düeTT~›wüº+ >∑Tsö düÁãVü≤à#ê]DÏ ˆˆ 23 ˆˆ
jÓ÷ìdü+ã+<Ûä+ ø£\ y˚Tq‘·Ô, y˚Tqe÷eT, y˚Tq\T¢&ÉT |æq‘·*¢ yÓTT<ä˝…’q ã+<ÛäTe⁄\ $wüj·T+˝À |üøÏåDÏ
nq>± ˇø£{Ïqïs¡ ~qeTT\ nXÖ#·+. >∑Ts¡Te⁄ düVü‰<Ûë´sTT eTs¡DÏùdÔ ˇø£s√E nXÖ#·+.
Áù|‘˚ sê»ì düCÀ´‹ s¡´dü´ kÕ´~«wüj˚T dæú‘·' ˆ
>∑èùV≤ eTè‘êdüT düsê«düT ø£Hê´düT #· Á‘·´Vü≤+ |æ‘·T' ˆˆ 24 ˆˆ
‘êqTqï <˚X¯|ü⁄ sêE eTs¡DÏùdÔ ˇø£|üP≥ nXÖ#·+ (qø£åÁ‘·<äs¡Ùq+ es¡≈£î). $yêVü≤yÓTÆq |ü⁄Á‹ø£ ‘·q
sTT+{À¢ eTs¡DÏùdÔ ‘·+Á&ç eT÷&ÉTs√E\ ÄXÖ#·+ ñ+&Ü*.
|üs¡|üPsê«düT uÛ≤sê´düT |ü⁄Á‘˚wüß ø£è‘·πøwüß #· ˆ
Á‹sêÁ‘·+ kÕ´‘·Ô<∏ë #êsê´ ˆ dü«uÛ≤sê´ dü«q´>±düT #· ˆˆ 25 ˆˆ
Ç‘·s¡T\ uÛ≤s¡´>± ñ+&ç Á|üdüTÔ‘·+ ‘·q uÛ≤s¡´>± eTs¡DÏ+∫Hê ÄyÓT ø=&ÉT≈£î, ô|+#·T≈£îqï |ü⁄Á‘·T&ÉT
eTs¡DÏ+∫Hê eT÷&ÉT~Hê\ ÄXÖ#·+ ñ+≥T+~.
630 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Ä#ês¡´|ü⁄Á‘˚ |ü‘êï´xà nôVAsêÁ‘·eTT<ëVü≤è‘·yéT ˆ
@ø±Vü≤+ kÕ´<äTbÕ<Ûë´j˚T dü«Á>±y˚T ÁXÀÁ‹j˚T-|æ #· ˆˆ 26 ˆˆ
Ä#ês¡T´ì |ü‹ï |ü⁄Á‘·T&ÉT eTs¡DÏùdÔ ˇø£ ~q+, ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT ø±ì dü«Á>±eT+˝Àì ÁXÀÁ‹j·TT&ÉT
eTs¡DÏùdÔ ˇø£s√E,
Á‹sêÁ‘·eTdü|æDÒ¶wüß dü«>∑èùV≤ dü+dæú‘˚wüß #· ˆ
@ø±Vü≤+ #êdü«eπsZ´ kÕ´<˚ø£sêÁ‘·+ ‘·~wü´‘˚ ˆˆ
Á‹sêÁ‘·+ X¯«ÁX¯SeTs¡D≤‘Y X¯«X¯óπs #Ó’‘·<˚e Væ≤ ˆ
dü<ä´' XÖ#·+ düeTT~›wüº+ dü«>√Á‘˚ dü+dæú‘˚ dü‹ ˆˆ 27 ˆˆ
‘·q Ç+{À¢ ñqï ndü|æ+&ÉT\ $wüj·T+˝À Á‹sêÁ‘·+, dü«es¡TZ´&ÉT ø±ìyê&ÉT eTs¡DÏ+∫Hê ˇø£ |ü>∑\T
˝Ò<ë sêÁ‹ nXÖ#·+. |æ\¢ì∫Ãq n‘·Ôe÷eT\≈£î Á‹sêÁ‘êXÖ#· eTT+&Ü*. dü>√Á‘·Tì eTs¡D≤ìøÏ kÕïq+ e÷Á‘·+
X¯ó~∆.
X¯ó<˚∆´ ~«Áb˛ <äXÊùV≤q <ë«<äXÊùV≤q uÛÑ÷$T|ü' ˆ
yÓ’X¯´' |üxÃ<äXÊùV≤q X¯SÁ<√ e÷ùdq X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 28 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDTìøÏ |ü~s√E\T, ø£åÁ‹j·TTìøÏ |üHÓï+&ÉTs√E\T, yÓ’X¯ó´\≈£î |ü<äTHÓ’<äT s√E\T, X¯SÁ<äTìøÏ
ˇø£ HÓ\ ÄXÖ#·+ #Ó|üŒHÓ’q~.
ø£åÁ‘· $≥÷ÙÁ<ä<ëj·÷<ë j˚T düT´]«Á|üdü´ u≤+<Ûäyê' ˆˆ 29 ˆˆ
‘˚cÕeTXÖ#˚ $Á|üdü´ <äXÊVü‰#·Tä~∆ s¡T#·´‘˚ ˆˆ 30 ˆˆ
Ç<˚$<Û+ä >± ø£Áå ‹j·T, yÓX’ ´¯ , X¯SÁ<äT\T, Áu≤Vü≤àDTì ã+<ÛTä e⁄˝…q’ yês¡T (<ëj·÷<äT\T) eTs¡DùÏ dÔ Áu≤Vü≤àDTìøÏ
|ü~s√E\T nXÖ#·+ ø£\T>∑T‘·T+~.
sê»q´yÓ’XÊ´eù|´e+ V”≤q esêídüT jÓ÷ìwüß ˆ
‘·y˚Te XÖ#·+ ≈£îsê´‘ê+ $X¯ó<ä∆´s¡úeTdü+X¯j·TyéT ˆˆ 31 ˆˆ
ø£Áå ‹j·T, yÓX’ ó¯ ´\≈£î V”≤qes¡eí TT\+<äT |ü⁄{Ïqº yês¡T eTs¡D+Ï ∫q#√ Äj·÷ esêí\≈£î $~Û+∫q nXÖ#·+‘√
X¯ó~∆ ø£\T>∑T‘·T+~. $X¯ó~∆ø√dü+ á XÖ#êìï dü+X¯j·T+ ˝Ò≈£î+&Ü bÕ{Ï+#ê*.
düπs« ‘·÷‘·Ôs¡ esêíHêeTXÖ#·+ ≈£îs¡T´sê<äè‘ê' ˆ
‘·<ä«s¡í$~Û<äèùwºq dü«+ ‘·T XÖ#·+ dü«jÓ÷ìwüß ˆˆ 32 ˆˆ
n+<äs¡T ñ‘·Ôs¡esêíìøÏ $~Û+∫q nXÖ#êìï bÕ{ÏkÕÔs¡T. ø±ì ‘·eT C≤‹ Ád”Ôj·T+<äT ø£*–q yê]
$wüj·T+˝À e÷Á‘·+ dü«esêíXÖ#êH˚ï bÕ{Ï+#ê*.
 Çs¡y’Ó eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 631

wüÁ&ÜÁ‘·+ ‘·T Á‹sêÁ‘·+ kÕ´ <˚ø£sêÁ‘·+ Áø£y˚TD ‘·T ˆ

yÓ’X¯´ø£åÁ‹j·T $ÁbÕD≤+ X¯SÁ<˚cÕ«XÖ#·y˚Te Væ≤ ˆˆ 33 ˆˆ
X¯SÁ<ä dü|æ+&É eTè‘·T´e⁄˝À »qà˝ÀqT yÓ’X¯´ ø£åÁ‹j·T Áu≤Vü≤àDT\≈£î es¡Tdü>± Äs¡T, eT÷&ÉT, ˇø£ sêÁ‹
nXÖ#·eTT+≥T+~.
ns¡∆e÷k˛-<∏ä wüÁ&ÜÁ‘·+ Á‹sêÁ‘·+ ~«»|ü⁄vZyê' ˆ
X¯SÁ<äø£åÁ‹j·T $ÁbÕD≤+ yÓ’X¯´kÕ´XÖ#· y˚Te #· ˆˆ 34 ˆˆ
yÓ’X¯´ dü|æ+&É »qq eTs¡D≤˝À¢ X¯SÁ<ä ø£åÁ‹j·T Áu≤Vü≤àDT\≈£î Áø£eT+>∑ |ü<äTHÓ’<äT, Äs¡T, eT÷&ÉT ~Hê\
nXÖ#·+ #Ó|üŒHÓ’q~.
wüÁ&ÜÁ‘·+ yÓ’ <äXÊVü≤xà $ÁbÕD≤+ yÓ’X¯´X¯SÁ<äjÓ÷' ˆ
nXÖ#·+ ø£åÁ‹j˚T Áb˛ø£Ô+ Áø£y˚TD ~«»|ü⁄vZyê' ˆˆ 35 ˆˆ
ø£åÁ‹j·T dü|æ+&ÉTì eTè‹˝À X¯SÁ<äyÓ’X¯´ Áu≤Vü≤àDT\≈£î Äs¡T, |ü~s√E\T nXÖ#·+ ñ+≥T+~.
X¯SÁ<ä${Ÿ ø£åÁ‹j·÷D≤qTÔ Áu≤Vü≤àDdü´ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
<äX¯sêÁ‘˚D X¯ó~∆ kÕ´~‘ê´Vü≤ ø£eT˝≤|ü‹' ˆˆ 36 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD dü|æ+&ÉTì »qàeTs¡D≤˝À¢ X¯SÁ<ä yÓ’X¯´ ø£åÁ‹j·TT\≈£î <äX¯sêÁ‘êXÖ#·+ ‘·sê«‘· X¯ó~∆ nì $wüßíe⁄
‘Ó*|æHê&ÉT.
ndü|æD¶+ ~«»+ Áù|‘·+ $Áb˛ ìs¡Ωè‘·´ ã+<ÛäTe‘Y ˆ
n•‘ê« #· düôVAwæ‘ê« <äX¯sêÁ‘˚D X¯ó<ä∆´‹ ˆˆ 37 ˆˆ
dü|æ+&ÉT&ÉT ø±ì $Á|ü⁄ì eTè‹˝À n‘·ìøÏ ã+<ÛäTe⁄e˝… Áù|‘·ø±sê´ìï ìs¡«]Ô+∫ uÛÀ»q+ ìyêdü+ #˚dæq
yêfi¯ófl <äX¯sêÁ‘êXÖ#·+ ø£*Z ñ+&Ü*.
j·T<ä´qïeT‹Ô ‘˚cÕqTÔ Á‹sêÁ‘˚D ‘·‘·' X¯ó∫' ˆ
nqï<ä+ düÔ«qïeTVü‰ï ‘·T q #· ‘·dæàHé>∑èùV≤ eùd‘Y ˆˆ 38 ˆˆ
uÛÀ»q+ e÷Á‘·+ #˚dæqyê]øÏ Á‹sêÁ‘êXÖ#·+. πøe\+ ìedæ+∫q yê]øÏ ˇø£ ~qeTXÖ#·+ ñ+≥T+~.
nqïeTT ‹q≈£î+&Ü ìedæ+#·≈£î+&Ü ñqïyês¡T Ä Ç+{Ï˝À ñ+&Ésê<äT.
k˛<äπø-<∏ä ‘·<˚e kÕ´ Hêà‘·Tsêù|Ôwüß ã+<ÛäTwüß ˆ
<äXÊùV≤q X¯edüŒØÙ dü|æD¶XËÃÌe X¯ó<ä∆´‹ ˆˆ 39 ˆˆ
düe÷H√<ä≈£î\T ‘·*¢yÓ’|ü⁄ ã+<ÛäTe⁄\T eTs¡DÏ+∫q|ü⁄&ÉT X¯eyêVü≤≈£î\T>± ñqïyê]øÏ dü|æ+&ÉT\≈£î ≈£L&É
<äXÊVü‰XÖ#·+ ‘·sê«‘·H˚ X¯ó~∆ ø£\T>∑T‘·T+~.
j·T~ ìs¡Ωs¡‹ Áù|‘·+ ˝ÀuÛ≤<ëÁø±qÔ e÷qdü' ˆ
<äXÊùV≤q ~«»' X¯ó<˚∆´ <뛫<äXÊùV≤q uÛÑ÷$T|ü' ˆˆ 40 ˆˆ
632 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ns¡∆e÷ùdq yÓ’X¯´düTÔ X¯SÁ<√ e÷ùdq yÓ’ X¯ó∫' ˆ
wüÁ&ÜÁ‘˚D≤<∏äyê düπs« Á‹sêÁ‘˚D≤<∏äyê |ü⁄q' ˆˆ
nHê<∏ä+ #Ó’e ìs¡Ω è‘·´ Áu≤Vü≤àD+ <Ûäqe]®‘·yéT ˆ
kÕï‘ê« dü+ÁbÕX¯´ #· |òüTè‘·+ X¯ó<ä∆´ìÔ Áu≤Vü≤àD≤<äj·T' ˆˆ 41 ˆˆ
ÄdæÔ|ü≥¢ ˝ÀuÛÑ+‘√ n+‘·´ dü+kÕÿs¡e÷#·]+∫q Áu≤Vü≤àD ø£åÁ‹j·T yÓ’X¯´ X¯SÁ<äT\≈£î es¡Tdü>± |ü~,
|üHÓï+&ÉT, |ü<äTHÓ’<äT HÓ\s√E\ nXÖ#·+ ñ+≥T+~. ˝Ò<ë yê]ø£+<äs¡≈£î wüÁ&ÜÁ‘·+ ø±ì Á‹sêÁ‘·+ ø±ì X¯ó~∆
#Ó|üŒHÓ’q~. nHê<∏ä ìs¡∆qT&Ó’q Áu≤Vü≤àDTì <äVü≤qdü+kÕÿs¡+ #˚dæq Áu≤Vü≤àDT\T yÓTT<ä˝…’qyês¡T kÕïq+ #˚dæ
HÓsTT´ ‹ì X¯ó<äT∆˝Ö‘ês¡T.
n|üs¡X‚ÑY |üs¡+ es¡í eT|üs¡+ #ê|üπs j·T~ ˆ
nXÖ#˚ dü+düŒèX‚‘Y ùdïVü‰‘·Ô<ë XÖ#˚q X¯ó<ä∆´‹ ˆˆ 42 ˆˆ
‘·≈£îÿe C≤‹ yês¡T n~Ûø£ C≤‹ yêìì, n~Ûø£ C≤‹ yês¡T ‘·≈£îÿe C≤‹ yê]ì ùdïVü≤+‘√ X¯yêìï ‘êøÏ‘˚
Ä C≤‹ ìj·Te÷qTkÕs¡+ kÕïq+‘√ XÖ#·+ ø£\T>∑T‘·T+~.
Áù|ruÛÑ÷‘·+ ~«»+ $Áb˛ Vü≤´qT>∑#˚ä‘· ø±eT>∑' ˆ
kÕï‘ê« dü#Ó’\+ düŒècÕº«–ï+ |òüTè‘·+ ÁbÕX¯´ $X¯ó<ä∆´‹ ˆˆ 43 ˆˆ
eTs¡DÏ+∫q $Á|ü⁄ì Çwüº+‘√ X¯ej·÷Á‘·˝À bÕ˝§Zqïf…ºÌ‘˚ dü#˚\ kÕïq+#˚dæ n–ïì düŒè•+∫ |òüTè‘êìï
ÁbÕX¯q+ #˚ùdÔ X¯ó~∆ ø£\T>∑T‘·T+~.
@ø±Vü‰ ø£åÁ‹j˚T X¯ó~∆¬s’«X‚´ kÕ´#·Ã <ä«´ùV≤q ‘·T ˆ
X¯SÁ<˚ ~qÁ‘·j·T+ Áb˛ø£Ô+ ÁbÕD≤j·÷eTX¯‘·+ |ü⁄q' ˆˆ 44 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD X¯ej·÷Á‘·˝À X¯e+ yÓ+≥ q&ç∫q ø£åÁ‹j·TTìøÏ ˇø£ ~q+, yÓ’X¯ó´ìøÏ ¬s+&ÉT~Hê\T, X¯SÁ<äTìøÏ
eT÷&ÉT ~Hê\ ÄXÖ#·+ #Ó|üŒHÓ’q~. ÄXÖ#·+ r]q ‘·sê«‘· q÷s¡T ÁbÕD≤j·÷e÷\T #˚j·÷*.
nqdæú düxÏÑ˚ X¯SÁ<˚ sö‹ #˚Á<ë“Vü≤àD' dü«¬ø’' ˆ
Á‹sêÁ‘·+ kÕ´‘·Ô<∏ë-XÖ#·y˚Tø±Vü≤+ ‘·«q´<∏ë düàè‘·yéT ˆˆ 45 ˆˆ
X¯SÁ<äTì eTè‹˝À ndæú dü+#·jT· q+ ø±ø£eTT+<äT n‘·ì ã+<ÛTä e⁄\‘√bÕ≥T Áu≤Vü≤àDT&ÉT s√~ùdÔ n‘·ìøÏ
eT÷&ÉT s√E\ nXÖ#·+ ñ+≥T+~.
ndæúdüxÃj·THê<äsê«π>ø±Vü≤' ø£åÁ‘·yÓ’X¯´jÓ÷' ˆ
nq´<∏ë #Ó’e düCÀ´‹ Ásê“Vü≤àDÒ kÕïqy˚Te ‘·T ˆˆ 46 ˆˆ
ndæú dü+#·j·Tq+ ‘·sê«‘Ó’‘˚ ˇø£s√E, ndæú dü+#·j·THêìøÏ eTT+<˚ ø£åÁ‹j·T yÓ’X¯ó´\T $\|æùdÔ ˇø£s√E
‘·sê«‘Ó’‘˚ ˇø£|üP≥ ÄXÖ#·+.
 Çs¡y’Ó eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 633

nqdæúdüxÏÑ˚ $Áb˛ Áu≤Vü≤àD√ sö‹ #˚‘·Ô<ë ˆ

kÕïH˚HÓ’e uÛÑy˚#·Tä~∆' dü#Ó’˝Ò HêÁ‘· dü+X¯j·T' ˆˆ 47 ˆˆ
ndæú dü+#·j·Tq+ ø±ø£eTT+<äT Áu≤Vü≤àDT&ÉT $\|æùdÔ dü#˚\ kÕïq+‘√ X¯ó~∆ ø£\TZ‘·T+~.
j·TôdÔÌ' düVü‰X¯q+ ≈£îsê´#·Ã¤j·THêBì #Ó’e Væ≤ ˆ
u≤+<Ûäy√ yê-|üs√ yê-|æ dü <äXÊùV≤q X¯ó<ä∆´‹ ˆˆ 48 ˆˆ
nXÖ#·eTTqï yê]‘√ ø£*dæ uÛÀ»q+, X¯j·THê<äT˝≤#·]ùdÔ ã+<ÛäTe⁄\Tø±ì Ç‘·s¡T\T ø±ì |ü~s√E\
‘·sê«‘˚ X¯ó~∆.
j·TùdÔcÕ+ düeTeTXÊï‹ düø£è<˚yê|æ ø±eT‘·' ˆ
dü<ë-XÖ#˚ ìeè‘˚Ô-k kÕïq+ ø£è‘ê« $X¯ó<ä∆´‹ ˆˆ 49 ˆˆ
nXÖ#êqï+ ˇø£kÕ] ‹qïyê] ÄXÖ#· ~qdü+K´ |üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘· kÕïq+‘√ X¯ó~∆.
j·÷e‘·Ô<äqï eTXÊï‹ <äT]“¤øå±_ÛVü≤‘√ qs¡' ˆ
‘êeqÔ´Vü‰q´XÖ#·+ kÕ´Á‘êŒj·T•Ã‘·Ô+ ‘·‘·' #·πs‘Y ˆˆ 50 ˆˆ
<äT]“¤ø±å ~ u≤<Û˝ä À¢ nXÖ#·T\ Ç+{À¢ mìï ~Hê\T uÛÀ»q+#˚ùdÔ nìï ~Hê\T nXÖ#·eTT+≥T+~. ‘·sê«‘·
ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+‘√ X¯ó~∆ bı+<äT‘ê&ÉT.
<ëVü‰<ä´XÖ#·+ ø£s¡Ôe´+ ~«C≤HêeT–ïôVAÁ‹D≤yéT ˆ
dü|æD≤¶Hêxà eTs¡DÒ eTs¡D≤~‘·πswüß #· ˆˆ 51 ˆˆ
n–ïôVAÁ‹ nsTTq ~«EìøÏ <ëVü≤ø±\+ qT+&ç nXÖ#·+ Äs¡+uÛeÑ Te⁄‘·T+~. Ç‘·sT¡ \≈£î, dü|+æ &ÉT\¬ø‘’ ˚
eTs¡Dø±\+ qT+&ç nXÖ#·+ bÕ{Ï+#ê*.
dü|æD¶‘ê #· |ü⁄s¡Tùw dü|üÔy˚T $ìes¡Ô‘˚ ˆ
düe÷H√<äø£uÛ≤edüTÔ »qàHêyÓ÷ïs¡y˚<äH˚ ˆˆ 52 ˆˆ
dü|æ+&É‘·«+ @&Ée‘·s¡+‘√ ‘=\>∑T‘·T+~. ‘·q e+X¯+ eT÷\|ü⁄s¡Twüßì |ü⁄≥Tºø£ eT]j·TT ù|s¡T
‘Ó*j·Tø£b˛‘˚ düe÷H√<äø£‘·«+ ‘=\>∑T‘·T+~.
|æ‘ê |æ‘êeTVü≤XËÃÌe ‘·<∏Ó’e Á|ü|æ‘êeTVü≤' ˆ
˝Ò|üuÛ≤»ÁdüÔjÓ÷ CÒ„j·÷' kÕ|æ+&É´+ dü|üÔbÂs¡TwüyéT ˆˆ 53 ˆˆ
‘·+Á&ç, ‘ê‘·, eTT‘êÔ‘· á eTT>∑TsZ T¡ ˝Ò|uü ≤Û >∑+ (|æ+&çÁ>∑V≤ü D jÓ÷>∑T´\T) ø£\yês¡T ne⁄‘ês¡T. @&Ée‘·s+¡
es¡≈£î dü|æ+&É‘· ñ+≥T+~.
nÁ|ü‘êÔHê+ ‘·<∏ë Ád”ÔD≤+ kÕ|æ+&É´+ dü|üÔbÂs¡TwüyéT ˆ
‘êkÕqTÔ uÛÑs¡ÔèkÕ|æD¶´+ ÁbÕVü≤ <˚e' |æ‘êeTVü≤' ˆˆ 54 ˆˆ
634 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
$yêVü≤+ ø±ì Ád”ÔøÏ ‘·+Á&çqT+&ç @&ÉT‘·sê\ es¡≈£î kÕ|æ+&É´+, $yêVü≤yÓTÆ‘˚ uÛÑs¡ÔqT+&ç @&ÉT‘·sê\
es¡≈£î kÕ|æ+&É´eTì ÁãVü≤à #ÓbÕŒ&ÉT.
j˚T #Ó’ø£C≤‘ê ãVü≤y√ _ÛqïjÓ÷qj·T @e #· ˆ
_ÛqïesêídüTÔ kÕ|æD¶´+ uÛÑy˚‘˚ÔcÕ+ Á‹|üPs¡TwüyéT ˆˆ 55 ˆˆ
ˇø£ |ü⁄s¡Twüßì <ë«sê _ÛqïC≤‘·T\ Ád”\Ô j·T+<äT ø£*–q _Ûqïesêí\ dü+‘êHêìøÏ eT÷&ÉT‘·sê\T kÕ|æ+&É´+
ñ+≥T+~.
ø±s¡e' •*ŒH√ yÓ’<ë´ <ëd”<ëkÕdüÔ<∏Ó’e #· ˆ
<ë‘ês√ ìj·Te÷#ÓÃÌe ÁãVü≤à$Á<ä“Vü≤à#ê]DÖ ˆ
düÁ‹ÔD√ Áe‹qkÕÔe‘·‡<ä´' XÖ#·eTT<ëVü≤è‘·yéT ˆˆ56ˆˆ
eÁ&É+–, •*Œ, yÓ’<äT´\T, <ëdü<ëd”»q+, <ë‘· Áe‘·|üsêj·TDT\T, ìj·TeTbÕ\≈£î&ÉT, ÁãVü≤àC≤„ì,
ÁãVü≤à#ê], j·T»„ø£s¡Ô Áe‹ M]˝À me] eTè‹˝ÀHÓ’Hê kÕïqe÷Á‘·+‘√ X¯ó<äT∆\e⁄‘ês¡T.
sêC≤ #Ó’yê_Ûwæø£ÔdüTÔ nqïdüÁ‹D @e #· ˆˆ 57 ˆˆ
n_Ûwæ≈£îÔ&Ó’q sêE, nqï<ëq+‘√ ÁbÕD≤\T ø±bÕ&˚yê&ÉT ≈£L&É kÕïqe÷Á‘·X¯ó<äT∆\T.
j·TCÒ„ $yêVü≤ø±˝Ò #· <Ó’ejÓ÷π> ‘·<∏Ó’e #· ˆ
dü<ä´' XÖ#·+ düe÷U≤´‘·+ <äT]“¤πøå #ê|ü⁄´|ü|ü¢y˚ ˆˆ 58 ˆˆ
j·T»„+˝À, $yêVü≤düeTj·T+˝À, <˚e|üP»˝À, <äT]“¤øå£ ñ|ü|y¢ü ê˝À¢ ≈£L&É kÕïqe÷Á‘·+‘√ X¯ó~∆ #Ó|Œü HÓq’ ~.
&çe÷“Vü≤eVü≤è‘êHêxà düsêŒ~ eTs¡DÒ-|æ #· ˆ
n–ïeTs¡TÁ‘·Œ|ü‘·H˚ Msê<Ûä«q´|ü´HêX¯πø ˆˆ 59
>√Áu≤Vü≤àD≤πsú dü+q´ùdÔ dü<ä´' XÖ#·+ $BÛj·T‘˚ ˆˆ 60 ˆˆ
ø£Áå ‹j·TT\≈£î, Áu≤Vü≤àDT\≈£î, j·TT<ä+∆ ˝À |üsd¡ Œü s¡ ø£\Vü≤+‘√ eTs¡D+Ï ∫qyê]øÏ, $<äT´<ëÈ‘+· düsŒ¡ y˚<‘äÛ √,
eTs¡DÏ+∫Hê kÕïqe÷Á‘· X¯ó~∆. eTs¡T‘Y n–ï |ü‘·Hê\e\¢ eTs¡DÏ+∫Hê <äTs¡ZeTe÷s¡Z+˝À nø±\eTè‘·T´yê‘·
|ü&çHê >√e⁄ø√dü+, Áu≤Vü≤àDTìø√dü+ eTs¡DÏ+∫Hê düHêï´dæ eTs¡DÏ+∫Hê kÕïqe÷Á‘·X¯ó~∆ $~Û+#·HÓ’q~.
HÓ’wæ˜ø±Hê+ eqkÕúHê+ j·TrHê+ ÁãVü≤à#ê]D≤yéT ˆ
HêXÖ#·+ ø°s¡Ô´‘˚ dü~“¤' |ü‹‘˚ #· ‘·<∏ë eTè‘˚ ˆˆ 61 ˆˆ
HÓ’wæ̃≈£î\T, yêqÁ|üdüTú\T, j·T‘·T\T, ÁãVü≤à#ês¡T\≈£î ÄXÖ#·+ #Ó|üŒ˝Ò<äT. |ü‹‘·T&ÉT eTs¡DÏ+∫Hê nXÖ#·+
˝Ò<äT.
|ü‹‘êHê+ q <ëVü≤' kÕ´ HêïH˚Ô´wæº sêïdæúdüxÃj·T' ˆ
HêÁX¯óbÕ‘√ q |æD√¶ yê ø±s¡´+ ÁXÊ<ë∆~ø£+ ø£«∫‘Y ˆˆ 62 ˆˆ
 Çs¡y’Ó eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 635

nfÒ¢ |ü‹‘·T\≈£î <äVü≤q+, n+‘˚´wæº, ndæúdü+#·j·T+, nÁX¯óbÕ‘·+, |æ+&É+, ÁXÊ<ë∆~ø±\T ˝Òe⁄.

yê´bÕ<äj˚T‘·Ô<∏ë‘êàq+ dü«j·T+ jÓ÷-–ï $cÕ~_Û' ˆ
$Væ≤‘·+ ‘·dü´ HêXÖ#·+ Hê–ï sêï|ü⁄´<äø±~ø£yéT ˆˆ 63 ˆˆ
n–ï $cÕ<äT\‘√ Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îqïyêìøÏ ÄXÖ#·+, n–ï, ñ<äø±<äT\T #Ó|üŒã&É˝Ò<äT.
n<∏ä øÏxÏÃÁ‘·Œe÷<˚q Á$Tj·T‘˚-–ï $cÕ~_Û' ˆ
‘·kÕ´XÖ#·+ $<Ûë‘·e´+ ø±s¡´xËÃÌy√<äø±~ø£yéT ˆˆ 64 ˆˆ
Á|üe÷<äeX¯+>± n–ï yÓTT<ä˝…’q yê{Ïe\¢ eTs¡DÏ+∫qyê]øÏ <äVü≤q+ ‘·s¡ŒD≤<äT\T ÄXÖ#·+ ñ+≥T+~.
C≤‘˚ ≈£îe÷πs ‘·<äVü≤' ø±eT+ ≈£îsê´Á‘·Œ‹Á>∑Vü≤yéT ˆ
Væ≤s¡D´<Ûëq´>√yêdüdæÔ˝≤+X¯Ã >∑T&Édü]Œw” ˆˆ 65 ˆˆ
|òü˝≤ì |ü⁄wüŒ+ XÊø£+ #· \eD+ ø±wü˜y˚Te #· ˆ
‘·Áø£+ <ä~Û |òüTè‘·+ ‘Ó’\eTÚwü<Ûä+ ø°ås¡y˚Te #· ˆ
nXÖ∫H√ >∑èVü‰Á<ëZVü≤´+ X¯ócÕÿqï+ #Ó’e ì‘·´X¯' ˆˆ 66 ˆˆ
≈£îe÷s¡T&ÉT |ü⁄{Ϻq ~qy˚T düTes¡í <Ûëq´ >√ eÁdüÔ ‹\ nqï>∑T&É |òüTè‘ê<äT\T <ëq+ d”«ø£]+#ê*.
nXÖ#·T\ Ç+{ÏqT+&ç n‘·´edüs¡ |ü]dæú‹˝À |òü\ |ü⁄wüŒ XÊø£ \eD ø±wü̃ »˝≤<äT\T, ô|s¡T>∑T q÷HÓ eT+<äT bÕ\T
X¯ócÕÿHêïìï m|ü&Ó’Hê Á>∑Væ≤+#·e#·TÃqT.
ÄVæ≤‘ê–ïs¡´<∏ë Hê´j·T+ <ä>∑∆e´ÁdæÔ_Ûs¡–ï_Û' ˆˆ
nHêVæ≤‘ê–ïs¡ZèùV≤´D ˝ÖøÏπøH˚‘·s√ »q' ˆˆ 67 ˆˆ
ÄVæ≤‘ê–ïøÏ Á‘˚‘ê>∑Tï\‘√ <äV≤ü qdü+kÕÿs¡+ #˚j÷· *. nHêVæ≤‘ê–ïøÏ >∑èVü‰´–ï‘√, Ç‘·sT¡ \≈£î ˝ÖøÏø±–ï‘√
<äVü≤q dü+kÕÿs¡+ #˚j·÷*.
<˚Vü‰uÛ≤yê‘·Œ˝≤XË’düTÔ ø£è‘ê« Á|ü‹ø£è‹+ |ü⁄q' ˆ
<ëVü≤' ø±s√´ j·T<∏ë Hê´j·T+ dü|æD…¶Ì' ÁX¯<ä∆j·÷-ì«‘Ó’' ˆˆ 68 ˆˆ
ˇø£y˚fi¯ X¯e+ \_Û+#·qf…ºÌ‘˚ yÓ÷<äT>∑T |ü⁄\¢\‘√ Á|ü‹ø£è‹ì #˚dæ ÁX¯<ä∆>± <ëVü‰<äT\qT dü|æ+&ÉT\T
Ä#·]+#·e#·TÃqT.
düø£è‘Y Á|üdæ+#˚<äT<äø£+ HêeT>√Á‘˚D yê>∑´‘·' ˆ
<äXÊVü≤+ u≤+<Ûäyê' ÁXÊ<ä∆+ düπs« #Ó’e düTdü+j·T‘ê' ˆˆ 69 ˆˆ
HêeT>√Á‘ê\T #Ó|æŒ ñ<äø£+ $&ÉTee#·TÃqT. ã+<ÛäTe⁄\T n+<äs¡T <äXÊVü≤+ ÁXÊ<ä∆+ Ä#·]+#ê*.
|æD¶+ Á|ü‹~q+ <ä<äT´' kÕj·T+ ÁbÕ‘·s¡´<∏ë$~Û ˆ
Áù|‘êj·T #· >∑èVü≤<ë«] #·‘·Tπsú uÛÀ»j˚T~›«C≤Hé ˆˆ 70 ˆˆ
636 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Á|ü‹ ~q+ ñ<äjT· kÕj·T+Á‘·+ |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ #˚j÷· *. Áù|‘·+ø√dü+ >∑èVü≤<ë«s¡+˝À |æ+&Üìï $&Éyê*.
Hê\T>∑es√E Áu≤Vü≤àDT\≈£î uÛÀ»q+ »]|æ+#ê*.
~«rj˚T-Vü≤ì ø£s¡Ôe´+ ≈£åîs¡ø£s¡à düu≤+<ÛäyÓ’' ˆ
#·‘·Tπsú u≤+<ÛäyÓ’' dü¬s’« s¡kÕúï+ düxÃj·Tq+ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 71 ˆˆ
¬s+&Ées√E ã+<ÛäTe⁄\‘√ düVü‰ n+<äs¡T ≈£åîs¡ø£s¡à #˚sTT+#·Tø√yê*. Hê\T>∑es√E ã+<ÛäTe⁄\‘√
ø£*dæ ndæúdü+#·j·Tq+ >±$+#ê*.
|üPs¡«+ ‘·T uÛÀ»j˚T~«ÁbÕHé j·TT>±àHé düTÁX¯<ä∆j·÷ X¯óNHé ˆ
|üxÃy˚T qey˚T #Ó’e ‘·<∏Ó’yÓ’ø±<äX- ‚ Vü≤ì ˆˆ 72 ˆˆ
<ëìøÏ eTT+<äT ÁX¯<ä∆‘√ |ü$Á‘·T˝…’q Áu≤Vü≤àDT\qT Ç<ä›]ì uÛÑTõ+|ü #˚j·÷*. nsTT<äT ‘=$Tà~
|ü<äTH=ø£+&Ée ~q+ ≈£L&É dü]dü+K´‘√ Áu≤Vü≤àDT\qT uÛÑTõ+|ü#˚j·÷*. Bìì qeÁXÊ<ä∆ eT+{≤s¡T.
j·TT>±à+X¯Ã uÛÀ»j˚T ~«ÁbÕqïeÁXÊ<ä∆qTÔ ‘·~›«C≤' ˆ
@ø±<äX- ‚ Væ≤ ≈£îØ«‘· Áù|‘·eTT~›X¯´ uÛ≤e‘·' ˆˆ 73 ˆˆ
<ë«<äX‚ yêVæ≤ï ø£s¡Ôe´+ qey˚T-|ü´<∏äyê-Vü≤ì ˆ
@ø£+ |ü$Á‘·y˚Tø√-s¡È' |æD¶bÕÁ‘·+ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 74 ˆˆ
Áù|‘·ø=s¡≈£î |ü<äø=+&Ée ˝Ò<ë |üHÓï+&Ée ˝Ò<ë @<√ ˇø£ |ü$Á‘·~q+ ÁX¯<ä∆‘√ ÁXÊ<ë∆Hêï#·]+#ê*. á
ÁXÊ<ä∆+˝À ˇø£ |ü$Á‘·+ ˇø£ ns¡È+ ˇø£ |æ+&ÉbÕÁ‘· ñ+≥T+~.
@e+ eTè‘êVæ≤ï ø£s¡Ôe´+ Á|ü‹e÷düqTÔ e‘·‡s¡yéT ˆ
dü|æ+&ûø£s¡D+ Áb˛ø£Ô+ |üPπsí dü+e‘·‡πs |ü⁄q' ˆˆ 75 ˆˆ
á $<Ûä+>± #·ìb˛sTTq ~q+ ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£î Á|ü‹ e÷dü+ ÁXÊ<ë∆ìï Ä#·]+#ê*. dü+e‘·‡s¡+
|üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘· dü|æ+&ûø£s¡DÁXÊ<ä∆+ #˚j·÷*.
≈£îsê´#·Ã‘ê«] bÕÁ‘êDÏ Áù|‘êBHê+ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
Áù|‘êπsú |æ‘·èbÕÁ‘˚wüß bÕÁ‘·e÷ùd#·j˚T‘·Ô‘·' ˆˆ 76 ˆˆ
|æ‘·è |æ‘êeTVü≤ Á|ü|æ‘êeTVü≤ eè<ä∆ |æ‘êeTVüQ\≈£î Hê\T>∑T bÕÁ‘·\T @s¡Œs¡#ê*. |æ‘·èbÕÁ‘·j·T+<äT
Áù|‘·bÕÁ‘· ns¡È´+ ñ+#ê*.
j˚T düe÷Hê Ç‹ <ë«uÛ≤´+ |æD≤¶qù|´ey˚Te Væ≤ ˆ
dü|æD°¶ø£s¡DÁXÊ<ä∆+ <˚e|üPs¡«+ $BÛj·T‘˚ ˆˆ 77 ˆˆ
ªj˚T düe÷Hê'µ nH˚ ¬s+&ÉT eT+Á‘ê\‘√ |æ‘êeTVü‰<äT\ |æ+&Ü˝À¢ Áù|‘·|æ+&Üìï ø£\bÕ*. dü|æ+&ûø£s¡D
ÁXÊ<ä∆+ <˚e|üPs¡«+>± <˚eÁXÊ<ä∆+ ‘·sê«‘· dü|æ+&ûø£s¡DÁXÊ<ä∆+ #˚j·÷*.
 Çs¡y’Ó eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 637

|æ‘·è≤HêyêVü≤j˚T‘·ÔÁ‘· |ü⁄q'Áù|‘·+ $ì]›X‚‘Y ˆ

j˚T dü|æD°¶ø£è‘ê' Áù|‘ê q ‘˚cÕ+ düT´' Á|ü‹ÁøÏj·÷' ˆˆ 78 ˆˆ
dü|+æ &ûøs£ D¡ ÁXÊ<ä+∆ yÓTT<ä≥ |æ‘s· T¡ \ HêyêVü≤q >±$+∫ ‘·sê«‘· Áù|‘·qT ÄyêVü≤q #˚j÷· *. dü|+æ &ûøs£ D¡ +
»]–q Áù|‘·\≈£î eT∞fl $&ç>± ÁXÊ<ä∆Á|üÁøÏj·T ñ+&É<äT.
j·TdüTÔ ≈£îsê´ ‘·Œè<∏äø˘ |æD¶+ |æ‘·èVü‰ k˛-_ÛC≤j·T‘˚ ˆ
eTè‘˚ |æ‘·] yÓ’ |ü⁄Á‘·' |æD≤¶qã›+ düe÷eùd‘Y ˆˆ 79 ˆˆ
<ä<ë´#êÃqï+ k˛<ä≈£îeT“¤+ Á|ü‘·´Vü≤+ Áù|‘·<Ûäs¡à‘·' ˆˆ 80 ˆˆ
n≥T¢ø±ø£ $&ç>± Áù|‘·≈î£ ÁXÊ<ä+∆ #˚dqæ yê&ÉT |æ‘è· |ò÷ü ‘·≈î£ &ÉT ne⁄‘ê&ÉT. ‘·+Á&ç #·ìb˛sTTq|ü⁄&ÉT |ü⁄Á‘·T&ÉT
ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ #˚j·÷*. Á|ü‹~q+ Áù|‘·<ÛäsêàqTkÕs¡+ ñ<ä≈£î+uÛ≤ìï nqï<ëHêìï #˚j·÷*.
bÕs¡«DÒq $<ÛëH˚q kÕ+e‘·‡]ø£ $Twü´‘˚ ˆ
Á|ü‹dü+e‘·‡s¡+ ≈£îsê´ ~«~Ûπswü düHê‘·q' ˆˆ 81 ˆˆ
bÕs¡«D $<Ûëq+‘√ kÕ+e‘·‡]ø£+ nqHÓ’q~. Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ á düHê‘·q $~Ûì Ä#·]+#ê*.
e÷‘ê|æÁ‘√' düT‘Ó’' ø±s¡´+ |æ+&É<ëHê~ø£+ #· j·T‘Y ˆ
|ürï ≈£îsê´‘·T‡‘êuÛ≤y˚ |ü‘·ï´uÛ≤y˚ ‘·T k˛<äs¡' ˆˆ 82 ˆˆ
|æ+&É<ëq+ yÓTT<ä˝q’… ø±sê´\T ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\≈£î düT‘·T\T #˚j÷· *. düT‘·T\T ˝Òì |üø+å£ ˝À uÛ≤s¡´, ÄyÓT≈£L&Ü
˝Òq|ü⁄&˚ k˛<äs¡T&ÉT Ä#·]+#ê*.
nH˚HÓ’e $<ÛëH˚q Je' ÁXÊ<ä∆+ düe÷#·πs‘Y ˆ
ø£è‘ê« <ëHê~ø£+ düs¡«+ ÁX¯<ë∆j·TTø£Ô' düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 83 ˆˆ
‘·qyê¬ses¡T ˝Òq|ü⁄&ÉT, ÁXÊ<ä∆+ #˚j·Ts¡T nH˚ uÛ≤e+ ñqï|ü⁄&ÉT ‘êqT Áã‹øÏ ñ+&É>±H˚ düs¡«<ëHê<äT\qT
ÁXÊ<ä∆$~Ûì ô|’q #Ó|æŒq Ø‹˝À ÁX¯<ä∆>± Ä#·]+#·Tø√yê*. Ç~ JeÁXÊ<ä∆+.
@wü e' ø£~∏‘·' düeT´>∑ZèVü≤kÕúHê+ ÁøÏj·÷$~Û' ˆ
Ád”ÔD≤+ uÛÑs¡Ôèwüß X¯óÁX¯ScÕ <Ûäs√à Hêq´ ÇôVA#·´‘˚ ˆˆ 84 ˆˆ
MT≈£î >∑èVü≤düTú\ ÁøÏj·÷$<Ûëq+ $e]+∫HêqT. Ád”Ô\≈£î uÛÑs¡Ô X¯óÁX¯Swüø£+fÒ Ç‘·s¡$~Û #Ó|üŒ˝Ò<äT.
dü«<Ûäs¡à‘·‘·Œsê ì‘·´+ áX¯«sê]Œ‘·e÷qkÕ' ˆ
ÁbÕ|ü⁄ïeìÔ |üs¡+ kÕúq+ j·T<äTø£Ô+ y˚<äyê~_Û' ˆˆ 85 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·Tìj·T+<äT eTqdüT \>∑ï+#˚dæ dü«<Ûäsêà\ Hê#·]+#˚yês¡T y˚<ä$<äT\T #Ó|æŒq |üs¡eT|ü<ëìï
bı+<äT‘ês¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ÄXÖ#·ø£\Œ+ HêeT Á‘·jÓ÷$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 23 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ÄXÖ#·ø£\Œ+ nH˚ Çs¡yÓ’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 23 ˆˆ
638 ≈£Ls¡àeTVü‰ë|ü´j·
#·‘·T]«+XÀ-<Û ⁄sêD+
T' `` ñ‘·
Çs¡sÔ yês¡Ó’ +∆ Hê\Ze n<Ûë´j·T+
~«C≤Hê+ n–ïôVAÁ‘ê~ ø£è‘·´yéT ` Áu≤Vü≤àDT\ n–ïVü≤√Á‘ê~ ø£è‘·´+
yê´dü ñyê#· :`yê´düeTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT
n–ïôVAÁ‘·qTÔ EVüQj·÷ ‘ê‡j·T+ ÁbÕ‘·s¡´<∏ë$~Û ˆ
<äπsÙ #Ó’e Væ≤ ‘·kÕ´H˚Ô qedüùd´ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 1 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT ˝…\¢ø±\+ Á|ü‹~q+ ÁbÕ‘·' kÕj·T+ø±˝≤\˝À n–ïôVAÁ‘·e÷#·]+#ê*. |üøå±+‘·+˝À
ne÷yêdü´ bÂs¡íeTT˝À¢ <ääπsÙwæº bÂs¡íe÷ùdwüߺ\T #˚j·÷*. ô|’s¡T ø√‘·\|ü⁄&ÉT qedüùd´wæºì #˚j·÷*.
ÇcÕº« #Ó’e j·T<∏ëHê´j·TeTè‘·«H˚Ô #· ~«CÀ-<Û䫬s’' ˆ
|üX¯óHê ‘·«j·TqkÕ´H˚Ô düe÷H˚Ô k˛-–ï¬ø’ s¡TàU…’' ˆˆ 2 ˆˆ
ãTT‘·Te⁄ ∫es√¢ #˚j·Te\dæq j·TC≤„ìï #˚j·÷*. nj·Tq+ ∫es¡˝À |üX¯óe⁄‘√, dü+e‘·‡s¡+ ∫es√¢
kÂ$Tø£j·÷>∑+ Ä#·]+#ê*.
HêìcÕº« qedüùd´cÕº´ |üX¯óHê yê–ïe÷Hé ~«»' ˆ
q #êqïeT<ä´Hêà+dü+ yê Bs¡Èe÷j·TT]®J$wüß' ˆˆ 3 ˆˆ
BsêÈj·TTwü´+‘√ J$+#ê\qT≈£îqïyês¡T qedüùd´wæºì ø±ì |üX¯óÇwæºìø±ì #˚j·Tì n–ïôVAÁ‹ ø=‘·Ô
nHêïìï ø±ì e÷+kÕìï ø±ì uÛÑTõ+#·sê<äT.
qy˚HêH˚ïq #êìcÕº« |üX¯óVü≤y˚´q #ê>∑ïj·T' ˆ
ÁbÕD≤H˚yê‘·TÔ $T#·Ã¤ìÔ qyêHêï$Twü>∑]›q' ˆˆ 4 ˆˆ
qyêqï+‘√ qe|üX¯óVü≤e´+‘√ j·T»„+ #˚j·Tø£ qyêHêïìï e÷+kÕìï uÛÑTõ+#˚yês¡T ‘·eT ÁbÕD≤\qT
‘êy˚T ‹q<ä\∫Hês¡ì ‘Ó\TdüTø√yê*.
kÕ$Á‘êHé XÊìÔôVAe÷+X¯Ã ≈£îsê´ ‘·Œs¡«düT ì‘·´X¯' ˆ
|æ‘·è≤+XËÃÌyêwüºø±' düπs« ì‘·´eTq«wüºø±düT #· ˆˆ 5 ˆˆ
|üsê«˝À¢ kÕ$Á‘·eTT\qT XÊ+‹ôVAe÷ìï Ä#·]+#ê*. nwüºø±˝À¢ nq«wüºø±˝À¢qT |æ‘·s¡T\qT |üPõ+∫
n]Ã+#ê*.
@wü <Ûäs¡à' |üs√ ì‘·´ eT|ü<Ûäs√à-q´ ñ#·´‘˚ ˆˆ 6 ˆˆ
á $<Ûä+>± Ä#·]+#·≥+ |üs¡eT<Ûäs¡à+ Ä#·]+#·ø£b˛e≥+ n|ü<Ûäs¡à+.
Á‘·j·÷D≤$TVü≤ esêíHê+ >∑èVü≤kÕúÁX¯eTyêdæHêyéT ˆ
HêdæÔø±´ <ä<Ûäyê-\kÕ´<√´-^ïHêï<Ûë‘·T $T#·Ã¤‹ ˆ
j·TCÒ‘· yê q j·TCÒ„q dü j·÷‹ qs¡ø±q“VüAHé ˆˆ 7 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 639

>∑èVü≤kÕúÁX¯eT+˝À ñ+&˚ Á‘Ó’e]í≈£î\T HêdæÔø£´ãT~∆‘√ø±ì, n\dü‘·«+‘√ø±ì n>±ï´<Ûëq+ #˚j·Tø£ j·T»„+

#˚j·T≈£î+fÒ nH˚ø£ qs¡ø±\ bÕ˝Ö‘ês¡T.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq Áu≤Vü≤àD√ Væ≤ $X‚wü‘·' ˆ
Ä<Ûëj·÷–ï+ $X¯ó<ë∆‘êà j·TCÒ‘· |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 8 ˆˆ
n+<äTe\¢ $X‚wü+>± Áu≤Vü≤àDT\T n>±ï´<Ûëq+ #˚dæ |üs¡e÷‘·àHêsê~Û+#ê*.
n–ïôVAÁ‘ê ‘·Œs√ <Ûäs√à ~«C≤Hê+ H˚Vü≤ $<ä´‘˚ ˆ
‘·kÕà<ësê<Ûäj˚T ìï‘·´eT–ïôVAÁ‘˚D XÊX¯«‘·yéT ˆˆ 9 ˆˆ
~«E\≈£î n–ïôVAÁ‘êìï $T+∫q <Ûsä à¡ + ˝Ò<Tä . ø±e⁄q ì‘·´+ |üse¡ ÷‘·àqT n–ïôVAÁ‘·+‘√ Äsê~Û+#ê*.
j·TkÕÔ«<Ûëj·÷–ïe÷+X¯Ã kÕ´qï j·Twüߺ+ <˚e$T#·Ã¤‹ ˆ
q düeT÷à&Û√ q düe÷“¤wü´' øÏ+ |ü⁄qsêïdæÔø√ »q' ˆˆ 10 ˆˆ
n>±ï´<Ûëq+ #˚dæ ≈£L&É n\dü‘·«+‘√ <˚e⁄Hêsê~Û+#·ìyês¡T |üs¡eTeT÷&ÛÉT&ÉT. yê]‘√ e÷{≤¢&Ésê<äT.
Çø£ HêdæÔ≈£î\qT >∑÷]à #Óù|Œ<˚eTT+≥T+~.
j·Tdü´ Á‘Ó’yê]¸ø£+ uÛÑø£Ô+ |üsê´|üÔ+ uÛÑè‘·´eè‘·Ôj˚T ˆ
n~Ûø£+ yê uÛÑy˚<ä´dü´ dü k˛eT+ bÕ‘·T eTs¡Ω‹ ˆˆ 11 ˆˆ
≈£î≥T+u≤ìï, ùde≈£î\qT eT÷&ÉTdü+e‘·‡sê\T, n+‘·ø£+fÒ m≈£îÿeø±\+ b˛wæ+#·>∑\ edüTÔkÕeTÁ–
ñqïyê&ÉT k˛eTj·÷>∑+ #˚j·T‘·–qyê&ÉT.
@wü yÓ’ düs¡«j·TC≤„Hê+ k˛eT' Á|ü<∏äeT Çwü´‘˚ ˆ
k˛y˚THêsê<Ûäj˚T<˚›e+ k˛eT˝Àø£eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 12 ˆˆ
nìï j·TC≤„˝À¢ k˛eTj·÷>∑+ n‘·´+‘· ÁX‚wü˜yÓTÆq~. k˛eT˝Àø£+˝À ñqï eTùV≤X¯«s¡Tì k˛eTj·T»„+‘√
Äsê~Û+#ê*.
q k˛eTj·÷>±<ä~Ûø√ eTùV≤XÊsê<ÛäHê‘·Ô‘·' ˆ
q düyÓ÷ $<ä´‘˚ ‘·kÕà ‘√‡y˚THêuÛÑ´s¡Ãj˚T‘·Œs¡yéT ˆˆ 13 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡THêsê~Û+#·≥+˝À k˛eTj·÷>±ìï$T+∫q~ düe÷qyÓTqÆ ~ ˝Ò<Tä . ø±e⁄q k˛eT+‘√ |üse¡ ÷‘·àqT
Äsê~Û+#ê*.
|æ‘êeTùV≤q $ÁbÕD≤+ Ä<ëj·T $Væ≤‘·' |üX¯ó' ˆ
<Ûäs√à $eTTø£Ôj˚T kÕøå±Å#Íä‘·' kÕàs√Ô uÛÑy˚‘·TŒq' ˆˆ 14 ˆˆ
ÁãVü≤à Áu≤Vü≤àDT\≈£î |üX¯ój·÷>±ìï $~Û+#ê&ÉT. yÓ÷ø£å+ø√dü+ Ä#·]+#˚ <Ûäs¡à+ ÁXÖ‘·eTT, kÕàs¡ÔeTT nì
¬s+&ÉT $<Ûë\T.
640 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ÁXÖ‘·ÁùdÔ‘ê–ï düeT“Hê∆‘Y kÕàs¡Ô' |üPs¡«+ eTjÓ÷~‘·' ˆ
ÁX‚j·Tdüÿs¡ ‘·eT' ÁXÖ‘· düÔkÕàÅ#Íä‘·+ düe÷#·πs‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
Á‘˚‘ê–ï dü+ã+<Ûä+‘√ ÁXÖ‘·<Ûäs¡àeTT+≥T+~. kÕàs¡Ô<Ûäs¡à+ Ç~es¡πø #Ó|üŒHÓ’q~. ¬s+{Ï˝À ÁXÖ‘·<Ûäs¡à+
ÁX‚j·÷ìï#˚Ã~. n+<äTe\¢ ÁXÖ‘êìï Ä#·]+#ê*.
ñuÛ≤e|æ Væ≤‘Í <Ûäsöà y˚<ä∑ y˚<ä $ì'düè‘Í ˆ
•cÕº#ês¡ düÔèrj·T' kÕ´Å#·Tä‹düàè‘√´s¡uÛ≤e‘·' ˆˆ 16 ˆˆ
¬s+&ÉT <Ûäsêà\T y˚<ä+qT+&ç e∫Ãqeì ‘Ó\TdüTø√yê*. ÁXÖ‘·kÕàsêÔ\T ‘Ó*j·Tq|ü⁄&ÉT eT÷&Ée<Ûäs¡à+
•cÕº#ês¡+.
<ÛäπsàD≤~Û>∑‘√ jÓÆTdüTÔ y˚<ä' dü|ü]ãè+Væ≤D' ˆ
‘˚ •cÕº Áu≤Vü≤àD≤' Áb˛ø±Ô' ì‘·´e÷‘·à>∑TD≤ì«‘ê' ˆˆ 17 ˆˆ
kÕ+>∑eTT>± y˚<äeTTqT <Ûäs¡àã<ä∆eTT>± n<Ûä´j·Tq+ #˚dæqyês¡T, Ä‘·à>∑TD≤\T >∑\ Áu≤Vü≤àDT\T
•wüߺ\qã&É‘ês¡T.
‘˚cÕ eT_ÛeT‘√ j·T' kÕ´ #˚Ñ·kÕ ì‘·´y˚Te Væ≤ ˆ
dü <Ûäs¡à' ø£~∏‘·' dü~“¤ sêïH˚´cÕ$T‹ <Ûës¡D≤ ˆˆ 18 ˆˆ
yês¡T #Ó|Œæ q~ yê]øÏ düeTà‘·yTÓ qÆ <˚ <Ûsä à¡ +. •wüß\º Tø±ìyê] ø£_eÛ T‘·yTÓ qÆ ~. <Ûsä à¡ + ø±<äT. Ç<˚ ìX¯Ãj·T+.
|ü⁄sêD+ <Ûäs¡àXÊÁkÕÔDÏ y˚<ëHê eTT|üãè+Vü≤DyéT ˆ
@ø£kÕàÁ<ä“Vü≤à$C≤„q+ <Ûäs¡àC≤„q+ ‘·<∏Ó’ø£‘·' ˆˆ 19 ˆˆ
|ü⁄sêDeTT\T, <Ûäs¡àXÊÁkÕÔ\T y˚<äeTT\≈£î yê´U≤´qeTT\T. |ü⁄sêDeTT\ e\q ÁuVü≤à$C≤„qeTT,
<Ûäs¡àXÊÁdüÔeTT\e\q <Ûäs¡àC≤„qeTT ø£\T>∑TqT.
<Ûäs¡à+ õC≤„düe÷HêHê+ ‘·Á‘·Œe÷D‘·s¡+ düàè‘·yéT ˆ
<Ûäs¡àXÊÁdüÔ+ |ü⁄sêD≤ì ÁãVü≤àC≤„H˚‘·sêÁX¯j·TyéT ˆˆ 20 ˆˆ
<Ûäs¡àeTTqT ‘Ó*j·T>√]qyê]øÏ |ü⁄sêDeTT\T >=|üŒ Á|üe÷DeTT\ì #Ó|üŒã&çq~. ÁãVü≤àC≤„qeTTø£+f…
Ç‘·s¡eTT\ HêÁX¯sTT+∫qyê]øÏ <Ûäs¡àXÊÁkÕÔ\T, |ü⁄sêD≤\T Á|üe÷DeTT.
Hêq´‘√ C≤j·T‘˚ <Ûäs√à Áu≤V”≤à $<ë´ #· yÓ’~ø° ˆ
‘·kÕà<ä∆s¡à+ |ü⁄sêDxà ÁX¯<ë∆‘·e´+ eT˙wæ_Û' ˆˆ 21 ˆˆ
y˚<ä+ ø£+fÒ Ç‘·sê˝À¢ <Ûäs¡à ÁãVü≤à $<ä´ C≤„q+ ø£\T>∑<äT. n+<äTe\¢ $Á|ü⁄\T |ü⁄sêD <Ûäs¡àXÊÁkÕÔ˝À¢ ÁX¯<ä∆
ø£*Z ñ+&Ü*.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ~«C≤Hê+ n–ïVü≤√Á‘ê~ø£è‘·´+ HêeT #·‘·T]«+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ24ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À Áu≤Vü≤àDT\ n–ïVü≤√Á‘ê~ ø£è‘·´+ nH˚ Çs¡yÓ’Hê\Ze n<Ûë´j·T+ ˆˆ24ˆˆ
 |üxÃ$+XÀ-<Ûë´j·T' ` Çs¡yÓ’ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 641

~«C≤rHê+ eè‹Ô' ` ~«C≤‘·T\eè‹Ô

yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
@wüy√-_ÛVæ≤‘·' ø£è‘√‡ï >∑èVü≤kÕúÁX¯eTyêdæq' ˆ
~«C≤‘˚' |üs¡yÓ÷ <Ûäs√à es¡ÔHêì ìuÀ<Ûä‘· ˆˆ 1 ˆˆ
>∑èVü≤kÕúÁX¯eTyêdæ ~«Eì |üs¡eT<Ûäsêà\T $e]+#êqT. yê] eè‘·TÔ\qT $e]kÕÔqT $q+&ç.
~«$<ÛädüTÔ >∑èV”≤ CÒ„j·T' kÕ<Ûäø£ XÊÃ|ü´kÕ<Ûäø£' ˆ
n<Ûë´|üq+ j·÷»qxà |üPs¡«kÕ´VüQ' Á|ü‹Á>∑Vü≤yéT ˆˆ 2 ˆˆ
>∑èVü≤kÕúÁX¯eTyêdæ kÕ<Ûä≈£î&ÉT nkÕ<Ûä≈£î&Éì ¬s+&ÉT s¡ø±\T. yêì˝À kÕ<Ûä≈£î&ÉT n<Ûë´|üq+, j·T»„+
#˚sTT+#·≥+, <ëq+ Á>∑Væ≤+#·≥+ J$‘·eè‹Ô>± ø£\yê&ÉT.
≈£îd”<ä ø£èwæ yêDÏ»´+ Á|ü≈£îs¡«qÔ' dü«j·T+ ø£è‘·yéT ˆ
ø£èùw s¡uÛ≤y˚ yêDÏ»´+ ‘·<äuÛ≤y˚ ≈£îd”<äø£yéT ˆˆ 3 ˆˆ
‘êqT #˚j·T≈£î+&Ü Ç‘·s¡T\ <ë«sê ø£èwæ yêDÏC≤´\T #˚sTT+#·e#·TÃqT. ø£èwæ ˝Òq|ü⁄&ÉT yêDÏ»´+,
yêDÏ»´+ ˝Òq|ü⁄&ÉT ≈£îd”<ä+‘√ (e&û¶‘√) J$+#·e#·TÃ.
Ä|ü‘·ÿ\Œ düÔ«j·T+ CÒ„j·T' |üPs√«πøÔ eTTK´ Çwü´‘˚ ˆ
dü«j·T+ yê ø£s¡¸D+ ≈£îsê´ <ë«DÏ»´+ yê ≈£îd”<äø£yéT ˆˆ 4 ˆˆ
Ç$ Ä|ü‘êÿ˝≤ìøÏ #Ó|Œæ q$ e÷Á‘·yT˚ . eTTK´yÓTqÆ $ n<Ûë´|üqj·T»Hê<äT˝Ò. Ä|ü‘êÿ\+˝À ‘êqT dü«j·T+>±
ø£èwæ, yêDÏ»´+, ≈£îd”<ä+ ≈£L&É #˚j·Te#·TÃ.
ø£cÕº bÕ|”j·Td” eè‹Ô' ≈£îd”<ä+ ‘·~«es¡®j˚T‘Y ˆ
øå±Á‘·eè‹Ô+ |üsê+ ÁbÕVüQ s¡ï dü«j·T+ ø£s¡¸D+ ~«C…’' ˆˆ 5 ˆˆ
ø±ì ≈£îd”<äeè‹Ô n‹ø£wüºyÓTÆq~. bÕ|üeè‹Ô nsTTq+<äTe\¢ |ü]‘·´õ+#·‘·–q<˚. Áu≤Vü≤àDTìøÏ ø£èwæø£+f…
ø£åÁ‹j·Teè‹Ô ñ‘·ÔeT+>± #Ó|üŒHÓ’q~.
‘·kÕà‘Y øå±Á‘˚D eπsÔ‘· es¡Ô‘-˚ yê|ü~ ~«»' ˆ
‘˚q #ê yê|ü´ Je+düTÔ yÓ’X¯´eè‹Ô+ ø£èwæ+ ÁeCÒ‘Y ˆˆ 6 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT\T dü«j·T+>± e´ekÕj·T+ #˚j·T≈£L&É<äT. n+<äTe\¢ Ä|ü<ä˝À øå±Á‘·eè‹Ô‘√ J$+#ê*.
X¯ÁdüÔeè‹Ô˝À ≈£L&É J$+#·˝Òq|ü⁄&ÉT ø£èwæs¡÷|üyÓTÆq yÓ’X¯´eè‹Ô d”«ø£]+#ê*.
q ø£<∏äxÃq ≈£îØ«‘· Áu≤Vü≤àD' ø£s¡à ø£s¡¸DyéT ˆ
\ã∆˝≤uÛÑ' |æ‘·è≤H˚›yêHé Áu≤Vü≤àD≤+XÊÃ|æ |üP»j˚T‘Y ˆˆ 7 ˆˆ
642 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
nsTTHê @ dæú‹˝Àq÷ uÛÑ÷$Tì <äTqï≈£L&É<äT. Ç‘·s¡ eè‹Ô˝À ˝≤uÛ≤ìï bı+~q|ü⁄&ÉT |æ‘·s¡T\qT <˚e
Áu≤Vü≤àDT\qT |üPõ+#ê*.
‘˚ ‘·èbÕÔ düÔdü´ ‘·+ <√wü+ X¯eTj·TìÔ q dü+X¯j·T' ˆ
<˚y˚uÛÑ´X¯Ã |æ‘·èuÛÑ´X¯Ã <ä<ë´ <들>∑qTÔ $+X¯ø£yéT ˆˆ 8 ˆˆ
Á‹+X¯<들>∑+ Áu≤Vü≤àD≤Hê+ ø£èwæ+ ≈£îs¡«qï<äTwü´‹ ˆ
yêDÏCÒ´ ~«>∑TD+ <ä<ë´‘Y ≈£îd”<˚ Á‹>∑TD+ |ü⁄q' ˆˆ 9 ˆˆ
<ëì‘√ ‘·è|æÔ bı+~qyês¡T n‘·ì <√cÕìï ‘=\–kÕÔsT¡ . <˚e |æ‘s· T¡ \≈£î Çs¡Te<äe uÛ≤>±ìï Áu≤Vü≤àDT\≈£î
30e uÛ≤>±ìï Ç∫Ãqf…ºÌ‘˚ ø£èwæ <√wü+ q•düTÔ+~. yêDÏ»´+ #˚ùdyês¡T e´ekÕj·T XÊ‘·+ ø£+f… ¬s+&ç+‘·\T,
e&û¶yê´bÕs¡+ #˚ùdyês¡T eT÷&ç+‘·\T <ëq+ #˚ùdÔ Ä <√cÕ\+≥e⁄.
•˝À+#Û·+ yê-bÕ´<äB‘· >∑èVü≤düú' kÕ<Ûäø£' |ü⁄q' ˆ
$<ë´•˝≤Œ<äj·TdüÔ«H˚´ ãVü≤y√ eè‹ÔùV≤‘·e' ˆˆ 10 ˆˆ
kÕ<Ûä≈£î&Ó’q >∑èVü≤düTú&ÉT •˝À+#Û·+ ø±ì, Ç‘·s¡ $<ë´•˝≤Œ\qT ø±ì eè‹Ôø√dü+ d”«ø£]+#·e#·TÃ.
nkÕ<Ûäø£düTÔ j·T' Áb˛ø√Ô >∑èVü≤kÕúÁX¯eTdü+dæú‘·' ˆ
•˝À+#Û˚ ‘·dü´ ø£~∏‘˚ <˚« eèrÔ |üs¡eT]¸_Û' ˆˆ 11 ˆˆ
|üX¯ó|ü≈£åî\≈£î ≈£L&É n~Ûø±s¡+˝Òì ˇø=ÿø£ÿ <Ûëq´ø£D≤ìï Á|ü‹~q+ #˚‹Áy˚fi¯fl‘√ @s¡Tø=ì ˇø£#√≥ #˚]Ã
yê{Ï‘√ J$+#·≥+ ñ+#Ûe· è‹Ô n+{≤s¡T. <Ûëq´düeT÷Vü≤+ >∑T‘·T\Ô qT ≈£L&É ˇø£#√≥ #˚]à J$ùdÔ •\eè‹Ôn+{≤s¡T.
Mì˝À yÓTT<ä{Ï<˚ ñ‘·ÔeT+. >∑èVü≤kÕúÁX¯eT+˝À ñqï nkÕ<Ûä≈£îìøÏ •\ ñ+#Û· nH˚ ¬s+&ÉT eè‘·TÔ\qT |üs¡eTs¡T¸\T
#ÓbÕŒs¡T.
neTè‘˚Hê<∏äyê Jy˚ düàè‘˚Hê-|ü´<∏äÛyê j·T~ ˆ
nj·÷∫‘·+ kÕ´ <äeTè‘·+ eTè‘·+ uÛ…’ø£åqTÔ j·÷∫‘·yéT ˆˆ 12 ˆˆ
neTè‘·+‘√ ø±ì eTè‘·+‘√ø±ì J$+#ê*. nj·÷∫‘êìï neTè‘·eTì, j·÷#·qqT eTè‘·eTì n+{≤s¡T.
≈£îX¯S\<Ûëq´ø√ yê kÕ´‘·Tÿ+;Û<Ûëq´ø£ @e #· ˆ
Á‘·´Væ≤ïø√ yê-|æ #· uÛÑy˚<äX¯«düÔìø£ @e #· ˆˆ 13 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT ≈£îX¯S\+˝À <Ûëq´+ <ë#·Tø=qïyê&ÉT>±ì, eT÷&ÉT s√E\≈£î dü]|ü&<˚ ëìï <ë#·T≈£îqïyê&ÉT>±
ø±ì, πs|ü{ÏøÏ ≈£L&Ü ˝Òìyêì>± ø±ì ñ+&Ée#·TÃ.
#·‘·TsêíeT|æ #Ó’‘˚cÕ+ ~«C≤Hê+ >∑èVü≤y˚T~ÛHêyéT ˆ
ÁX‚j·÷qŒs¡' |üs√ CÒ„jÓ÷ <Ûäs¡à‘√ ˝Àø£õ‘·ÔeT' ˆˆ 14 ˆˆ
á Hê\T–+{Ï˝À yÓTT<ä{Ï <ëìø£Hêï ñ‘·Ôs√‘·Ôs¡+ ÁX‚wü˜eTì #Ó|üŒHÓ’q~. Ç<˚ ˝Àø£eTT\qT »sTT+#·Tq~.
 Çs¡y’Ó nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 643

wü≥ÿs¡àø√ uÛÑy˚‘˚ÔcÕ+ Á‹_Ûs¡q´' Á|ües¡Ô‘˚ ˆ

<ë«uÛ≤´y˚Tø£X¯Ã‘·Ts¡údüTÔ ÁãVü≤àdüÁ‘˚D Je‹ ˆˆ 15 ˆˆ
‘·qe<ä› ùde≈£î˝…≈£îÿe>± ñqïyê&ÉT wü≥ÿs¡à\‘√ nq>± ãTT‘·`nj·÷∫‘·`uÛ…’ø£å`ø£èwæ`yêDÏ»´`≈£îd”<ä
nH˚yê{Ï‘√ J$+#·e#·TÃ. ø=+<äs¡T eT÷&ÉT kÕ<Ûäq\‘√ eT]ø=+<äs¡T ¬s+&ÉT kÕ<Ûäq\‘√ J$+#·e#·TÃ.
es¡Ôj·T+düTÔ •˝À+#ÛêuÛ≤´eT–ïôVAÁ‘· |üsêj·TD' ˆ
Çw”º' bÕsê«j·TD≤HêÔj·÷' πøe˝≤ ìs¡«ù|‘·‡<ë ˆˆ 16 ˆˆ
•˝≤eè‹Ô ˝Ò<ë ñ+#Û·eè‹Ô <ë«sê J$+#˚yês¡T n–ïôVAÁ‘·|üsêj·TDT˝…’ ñ+&Ée#·TÃ. eT]j·TT |üs¡«,
nj·Tq, n+‘·eTT\˝À j·TC≤„\qT ìs¡«Væ≤+#·e#·TÃ. •˝À+#Û·\‘√ J$dü÷Ô n–ïôVAÁ‘·|üsêj·TDT&Ó’
<äs¡Ù|üPs¡íe÷d”j·T Çwüߺ\qT »s¡T|ü⁄‘·T+&Ü*.
q ˝Àø£eè‘·Ô+ eπsÔ‘· yêsêÔH˚Ô eè‹ÔùV≤‘·y˚ ˆ
nõVü‰àeTX¯ø±+ X¯ó<ë∆+ Jy˚Á<ë“Vü≤àDJ$ø±yéT ˆˆ 17 ˆˆ
j·÷∫‘ê« #ês¡úe<√“¤´qï+ |æ‘·è≤H˚›yê+düTÔ ‘√wüj˚T‘Y ˆ
j·÷#·j˚T<ë« X¯óNHê›+‘êHé ‘˚q ‘·èù|´‘Y dü«j·T+ ‘·‘·' ˆˆ18 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT J$ø£ø√dü+ ˝Àø£eè‹Ôì |ü]Vü‰kÕ\‘√ d”«ø£]+#·sê<äT. ø£|ü≥+ <ä+uÛÑ+ ˝Òì |ü]X¯ó<ä∆
JeHêìï q&ÉTbÕ*. dü‘·TŒs¡Twüß\qT nqï+ j·÷∫+#Ó’Hê <˚e‘·\qT |æ‘·è<˚e⁄\qT dü+‘√wæ+|ü #˚j·÷*.
|ü$Á‘·T&ÉT õ‘˚+Á~j·TTì j·÷∫+#·e#·TÃ. <ëì‘√ ‘êqT ‘·è|ü⁄Ô&ÉT ø±yê*.
j·TdüTÔ Á<äyê´s¡®q+ ø£è‘ê« >∑èVü≤düúk˛Ôwüj˚Tqï ‘·T ˆ
<˚yê 쌑·è≤+düTÔ $~ÛHê X¯óHê+ jÓ÷ì+ Áe»‘·´<∏ä ˆˆ 19 ˆˆ
Á<äyê´s¡q® #˚dqæ >∑èVü≤düT&ú TÉ <˚e‘·\qT |æ‘è· <˚e⁄\qT j·T<∏ë$~Û>± dü+‘√wüô|≥ºì#√ X¯óqø£yTÓ Æ »ìàkÕÔ&TÉ .
<Ûäs¡àXÊÃs¡úX¯Ã ø±eTX¯Ã ÁX‚jÓ÷ yÓ÷ø£åX¯Ã‘·Twüºj·TyéT ˆ
<Ûäsêà$s¡T<ä∆' ø±eT' kÕ´Á<ë“Vü≤àD≤HêqTÔ H˚‘·s¡' ˆˆ 20 ˆˆ
<Ûäsêàs¡ú ø±eTyÓ÷øå±\H˚ |ü⁄s¡TcÕsêú\T Hê\T>∑T. Áu≤Vü≤àDT\≈£î <ÛäsêàìøÏ $s¡T<ä∆+ ø±ì ø±eTy˚T ñ+&Ü*.
Ç‘·s¡+ ñ+&É≈£L&É<äT.
jÓ÷-s√ú <Ûäsêàj·T Hê‘êàs¡ú+ k˛-s√ú Hês¡údüÔ<∏˚‘·s¡' ˆ
‘·kÕà<äs¡ú+ düe÷kÕ<ä´ <ä<ë´<Ó’« EVüQj·÷~›«»' ˆˆ 21 ˆˆ
<Ûäs¡à+ø√dü+ ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚ ns¡úy˚T ns¡ú+. ‘·q≈£î|üjÓ÷–+#·Tø=H˚~ ns¡ú+ ø±<äT. nqs¡úeTe⁄‘·T+~.
n+<äTe\¢ nsêúìï dü+bÕ~+∫ <ëq+ j·T»„+ yÓTT<ä˝…’q$ #˚j·÷*. yêì<ë«sê Vü≤eq+ #˚j·÷*.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ~«C≤rHê+ eè‹ÔsêïeT |üxÃ$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ25ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ~«C≤‘·T\eè‹Ô nH˚ Çs¡yÓ’ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ25ˆˆ
644 ≈£Ls¡àeTVü뉴j·
wü&ç«+XÀ-<Û |ü⁄sêD+
T' ``Çs¡
ñ‘·ysÔ ês¡Ó’ Äs¡
+∆ e n<Ûë´j·T+
<ëq<Ûäs¡àìs¡÷|üDyéT ` <ëq<Ûäs¡àìs¡÷|üD+
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
n<∏ë‘·' dü+Á|üeøå±´$T <ëq<Ûäs¡àeTqT‘·ÔeTyéT ˆ
ÁãVü≤àD≤-_ÛVæ≤‘·+ |üPs¡«eTèw”D≤+ ÁãVü≤àyê~HêyéT ˆˆ 1 ˆˆ
|üPs¡«+ #·‘·Ts¡TàKÁãVü≤à ÁãVü≤àyê<äT˝…’q ãTTwüß\≈£î uÀ~Û+∫q düs√«‘·ÔeT<ëq<Ûäsêàìï $e]kÕÔqT.
nsêúHêeTT∫‘˚ bÕÁ‘˚ ÁX¯<ä∆j·÷ Á|ü‹bÕ<äqyéT ˆ
<ëq$T‘·´_Ûì]›wüº+ uÛÑTøÏÔeTTøÏÔ|òü\Á|ü<äyéT ˆˆ 2 ˆˆ
‘êqT dü+bÕ~+∫q <ÛHä êìï jÓ÷>∑T´˝…q’ yê]øÏ ÁX¯<‘∆ä √ düeT]Œ+#·≥+ <ëqeTqHÓq’ ~. Ç~ uÛÀ>∑y÷Ó øå±\qT
Á|ükÕ~düTÔ+~.
j·T<ä›<ë‹ $•ùwºuÛÑ´' •ùwºuÛÑ´' ÁX¯<ä∆j·÷ j·TT‘·' ˆ
‘·~«∫Á‘·eTVü≤+ eTH˚´ X‚wü+ ø£kÕ´|æ s¡ø£å‹ ˆˆ 3 ˆˆ
n‘·´+‘·ÁX¯<ä∆‘√ $•wüºe´≈£îÔ\≈£î <ëq+ #˚dæ+<˚ $‘·Ô+. n˝≤ ø±ì~, Ç‘·s¡T\~ ‘êqT ø±bÕ&ÉT‘·Tqï<äH˚
uÛ≤$+#ê*.
ì‘·´+ HÓ’$T‹Ôø£+ ø±eT´+ Á‹$<Ûä+ <ëqeTT#·´‘˚ ˆ
#·‘·Ts¡ú+ $eT\+ Áb˛ø£Ô+ düs¡«<ëH√‘·ÔyÓ÷‘·ÔeTyéT ˆˆ 4 ˆˆ
ì‘·´+, HÓ’$T‹Ôø£+, ø±eT´+ nì <ëq+ eT÷&ÉT $<Ûë\T. Hê\Ze~ düs¡«<ëH√‘·ÔeT+ $eT\+ nH˚~.
nVü≤q´Vü≤ì j·T‹ÿxÏÃB›j·T‘˚-qT|üø±]DÒ ˆ
nqT~›X¯´ |òü\+ ‘·kÕà‘Y Áu≤Vü≤àD≤j·T ‘·T ì‘·´ø£yéT ˆˆ 5 ˆˆ
‘·q≈£î @ ñ|üø±sêìï #˚j·Tì ~«EìøÏ @ |òü˝≤ù|ø£å ˝Òø£ ì‘·´eT÷ Ç#˚à <ëq+ ì‘·´+.
j·T‘·TÔ bÕb˛|üXÊqÔ´s¡ú+ Bj·T‘˚ $<äTcÕ+ ø£πs ˆ
HÓ’$T‹Ôø£+ ‘·<äT~›wüº+ <ëq+ dü~“¤s¡qTw昑·yéT ˆˆ 6 ˆˆ
‘êqT #˚dæq bÕ|ü+ q•+#·{≤ìøÏ $<ë«+düT\ ø£]Œ+#˚ <ëq+ HÓ’$T‘·Ôø£+. Bìì dü»®qT˝≤#·]kÕÔs¡T.
n|ü‘·´$»jÓÆTX¯«s¡´dü«sêZs¡ú+ j·TÁ‘·ŒBj·T‘˚ ˆ
<ëq+ ‘·‘êÿeT´e÷U≤´‘·eTèwæ_Ûs¡∆s¡à∫qÔ¬ø’' ˆˆ 7 ˆˆ
dü+‘êq+, dü+|ü<ä, $»j·T+, dü«sêZ~ |òü˝≤\qT<˚›•+∫ #˚ùd <ëq+ ø±eT´eTì <Ûäs¡à∫+‘·≈£î˝…’q
ãTTwüß\T ‘Ó*ŒHês¡T.
 Çs¡y’Ó Äs¡e n<Ûë´j·T+ 645

j·TBX¯«s¡Á|”DHês¡ú+ ÁãVü≤à$‘·T‡ Á|üBj·T‘˚ ˆ

#˚‘·kÕ <Ûäs¡àj·TTπøÔq <ëq+ ‘·‘Y $eT\+ •eyéT ˆˆ 8 ˆˆ
|üs¡y˚TX¯«s¡ Á|”‘·´s¡ú+ ÁãVü≤àE„\≈£î <Ûë]àø£yÓTÆq eTqdüT‘√ n]Œ+#˚~ $eT\yÓTÆq <ëq+.Ç~ X¯óuÛÑÁ|ü<ä+.
<ëq<Ûäs¡à+ ìùwy˚‘· bÕÁ‘·e÷kÕ<ä´ X¯øÏÔ‘·' ˆ
ñ‘·Œ‘·‡´‘˚ Væ≤ ‘·‘êŒÁ‘·+ j·T‘êÔs¡j·T‹ düs¡«‘·' ˆˆ9 ˆˆ
dü‘êŒÁ‘· \_Û+∫q|ü⁄&ÉT j·T<∏ëX¯øÏÔ <ëq+ #˚j·÷*. nìï$<Ûë\T>± ‘·]+|üCÒùd n≥Te+{Ï dü‘êŒÁ‘·
m\¢|ü⁄&ÉT \_Û+#·<äT. \_ÛùdÔ Ä bÕÁ‘· nìï bÕbÕ\qT+&ç ñ<ä∆]düTÔ+~.
≈£î≥T+ãuÛÑø£ÔedüHê<˚›j·T+ j·T<ä‹]#·´‘˚ ˆ
nq´<∏ë Bj·T‘˚ j·T~∆ q ‘·<ë›q+ |òü\Á|ü<äyéT ˆˆ 10 ˆˆ
≈£î≥T+ãb˛wüD≈£î ø±e\dæq <ëìø£+fÒ n~Ûø£+>± ñqï<ëH˚ï <ëq+ #˚j·÷*. eTs√$<Ûä+>± #˚ùdÔ n~
|òü˝≤˙ïj·T<äT.
ÁXÀÁ‹j·÷j·T ≈£î©Hêj·T $˙‘êj·T ‘·|üdæ«H˚ ˆ
Áe‘·kÕúj·T <ä]Á<ëj·T j·T<˚›j·T+ uÛÑøÏÔ|üPs¡«ø£yéT ˆˆ 11 ˆˆ
ÁXÀÁ‹j·TT&ÉT, >∑Ts¡T≈£î\+˝À u≤>± #·~$qyê&ÉT. dü‘T· ÿ\ dü+C≤‘·T&ÉT. ‘·|dü ‡ü +|üqTï&ÉT. dü<ë#ês¡|sü T¡ &Óq’
<ä]Á<äTìøÏ uÛÑøÏÔ‘√ <ëq+ #˚j·÷*.
j·TdüTÔ <ä<ë´qàV”≤+ uÛÑø±Ô´ Áu≤Vü≤àD≤j·÷--Væ≤‘ê>∑ïj˚T ˆ
dü j·÷‹ |üs¡eT+ kÕúq+ j·TÁ‘· >∑‘ê« q XÀ#·‹ ˆˆ 12 ˆˆ
ÄVæ≤‘ê–ï nsTTq Áu≤Vü≤àDTìøÏ uÛÑ÷<ëq+ #˚dæqyê&ÉT |ü⁄qsêeè‹Ô ˝Òì yÓ÷øå±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
Ç≈£åî_Û' düqÔ‘ê+ uÛÑ÷$T+ j·Te>√<Ûä÷eTXÊ*˙yéT ˆ
<ä<ë‹ y˚<ä$<äTùw j·T' dü uÛÑ÷jÓ÷ q C≤j·T‘˚ ˆˆ 13 ˆˆ
#Ós¡≈£î, j·Te>√<ÛäTeT |ü+≥‘√qTqï uÛÑ÷$Tì y˚<äE„&Ó’q yêìøÏ∫Ãqyê&ÉT eT∞fl »qà˝Òìyê&É>∑TqT.
>√#·s¡àe÷Á‘·eT|æ yê jÓ÷ uÛÑ÷$T+ dü+Á|üj·T#·Ã¤‹ ˆ
Áu≤Vü≤àD≤j·T <ä]Á<ëj·T düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 14 ˆˆ
<ä]Á<äT&Ó’q Áu≤Vü≤àDTìøÏ >√#·s¡à e÷Á‘·+ uÛÑ÷$Tì <ëq+ #˚ùdÔ düs¡«bÕ|ü $eTTøÏÔH=+<äTqT.
uÛÑ÷$T<ëHê‘·Œs¡+ <ëq+ $<ä´‘˚ H˚Vü≤ øÏxÃq ˆ
nqï<ëq+ ‘˚q ‘·T\´+ $<ë´<ëq+ ‘·‘√-~Ûø£yéT ˆˆ 15 ˆˆ
uÛÑ÷<ëHêìï $T+∫q <ëq+ eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT. nqï<ëq+ <ëìøÏ düeTeT>∑TqT. $<ë´<ëq+ n+‘·ø£+fÒ
>=|üŒ~.
646 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
jÓ÷ Áu≤Vü≤àD≤j·T X¯ó#·j˚T <Ûäs¡ào˝≤j·T o*H˚ ˆ
<ä<ë‹ $<ë´+ $~ÛHê ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 16 ˆˆ
XÊ+‘·T&ÉT, X¯ó∫, <Ûäs¡ào* nsTTq Áu≤Vü≤àDTq≈£î $<ë´<ëq+ #˚dæqyê&ÉT ÁãVü≤à˝Àø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
<ä<ë´<äVü≤s¡Vü≤düÔ«qï+ ÁX¯<ä∆j·÷ ÁãVü≤à#ê]DÒ ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô Áu≤Vü≤àD+ kÕúqe÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 17 ˆˆ
ÁãVü≤à#ê]øÏ ÁX¯<ä∆>± ì‘ê´qï<ëq+ #˚dæqyê&ÉT bÕbÕ\˙ï ‘=\– ÁãVü≤à˝Àø±ìï #˚s¡T‘ê&ÉT.
>∑èVü≤kÕúj·÷qï<ëH˚q |òü\+ ÁbÕb˛ï‹ e÷qe' ˆ
Ä>∑y˚T yêdü´ <ë‘·e´+ <ä‘êÔ«--b˛ï‹ |üsê+>∑‹yéT ˆˆ 18 ˆˆ
>∑èVü≤düTú&Ó’q Áu≤Vü≤àDTìøÏ #˚dæq nqï<ëq+ eTVü‰|òü˝≤ìïdüTÔ+~. ø±ì >∑èVü≤düTúìøÏ n|üø±«H˚ï <ëq+
#˚j·÷*. n{≤¢ ÇùdÔ ñ‘·ÔeT>∑‹ dæ~∆düTÔ+~.
yÓ’XÊU≤´+ bÂs¡íe÷kÕ´qTÔ Áu≤Vü≤àD≤q‡|üÔ |üxà yê ˆ
ñb˛wü´ $~ÛHê XÊHêÔHé X¯óNHé Á|üj·T‘·e÷qdü' ˆˆ 19 ˆˆ
|üP»sTT‘ê« ‹˝…’' ø£èôwíÌs¡à<ÛäTHê #· $X‚wü‘·' ˆ
>∑Hê∆~_Û' düeTuÛÑ´s¡Ã´ yê#·j˚T<ë« dü«j·T+ e<˚‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
Á|”j·T‘ê+ <Ûäs¡àsêCÒ‹ j·T<ë« eTqdæ es¡Ô‘˚ ˆ
j·÷eJ®e+ ø£è‘·+ bÕ|ü+ ‘·‘Yø£åD≤<˚e qX¯´‹ ˆˆ 21 ˆˆ
yÓX’ ÊK X¯ó<ä∆ bÂs¡$í THê&ÉT ñ|üedæ+∫ XÊ+‘·T&ÉT X¯ó∫ @ø±Á>∑eTqdüTÿ&Ó’ q\¢qTe⁄«\T, ‘˚H,Ó >∑+<Ûë<äT\‘√
nsTT<äT>∑Ts¡T ˝Ò<ë @&ÉT>∑T]ì |üPõ+∫ j·T<∏ë$~Û uÛÑTõ+|ü#˚dæ <Ûäs¡àsêE Á|”‹bı+<äT>±ø£! nì #ÓbÕŒ* ˝Ò<ë
#Ó|æŒ+#ê*. ø±ø£ ‘·q eTqdüT˝À #Ó|üø√yê*. Ç{≤¢ #˚dæq+<äTe\¢ J$‘·ø±\+˝À #˚dæq bÕ|ü+ yÓ+≥H˚
q•düTÔ+~.
ø£ècÕíõH˚ ‹˝≤Hé <ä‘ê« Væ≤s¡D´+ eT<ÛäTdü]Œw” ˆ
<ä<ë‹ j·TdüTÔ $ÁbÕj·T düs¡«+ ‘·s¡‹ <äTwüÿè‘·yéT ˆ 22 ˆˆ
ø£ècÕíõq+, ‹\\T, Væ≤s¡D´+, ‘˚HÓ, HÓsTT´, Áu≤Vü≤àDTq≈£î <ëq+ #˚ùdÔ düø£\bÕbÕ\T ‘=\>∑T‘êsTT.
ø£è‘êqïeTT<ä≈£îeT“¤xà yÓ’XÊU≤´+ #· $X‚wü‘·' ˆ
ì]›X¯´ <Ûäs¡àsêC≤j·T $Áù|uÛÀ´ eTT#·´‘˚ uÛÑj·÷‘Y ˆ 23 ˆˆ
yÓ’XÊK|üP]íeTs√E |üø±«Hêïìï, »\≈£î+uÛ≤ìï <Ûäs¡àsêEqT<˚›•+∫ <ëq+ #˚ùdÔ nìï uÛÑj·÷\T
‘=\–b˛‘êsTT.
 Çs¡y’Ó Äs¡e n<Ûë´j·T+ 647

düTes¡í‹\j·TT¬øÔÌdüTÔ Áu≤Vü≤àD≤qü‡|üÔ |üxà yê ˆ

‘·s¡Œj˚T<äT<äbÕÁ‘êDÏ ÁãVü≤àVü≤‘ê´+ e´b˛Vü≤‹ ˆˆ 24 ˆˆ
ã+>±s¡+ qTe⁄«\‘√≈£L&É »\≈£î+uÛ≤ìï nsTT<äT>∑Ts¡T ˝Ò<ë @&ÉT>∑T]øÏ ÇùdÔ ÁãVü≤àVü≤‘ê´~ bÕbÕ\T
≈£L&Ü ‘=\>∑T‘êsTT.
X¯óø±¢+ãs¡<Ûäs¡' ø£èôwíÌdæÔ˝…’s¡TΩ‘ê« VüQ‘êX¯qyéT ˆ
Á|ü<ä<ë´‘Y Áu≤Vü≤àDÒuÛÑ´düTÔ $Áù|uÛÑ´' düTdüe÷Væ≤‘·' ˆˆ 25 ˆˆ
»qàÁ|üuÛÑè‹ j·T‘êŒ|ü+ düs¡«+ ‘·s¡‹ yÓ’ ~«»' ˆ
ne÷yêkÕ´eTqTÁbÕ|ü´ Áu≤Vü≤àD≤j·T ‘·|üdæ«H˚ ˆˆ 26 ˆˆ
j·T‹ÿxÏÃ<˚›e<˚y˚X¯+ <ä<ë´<√«~›X¯´ X¯vÿs¡yéT ˆ
Á|”j·T‘êMTX¯«s¡' k˛yÓ÷ eTVü‰<˚edü‡Hê‘·q' ˆˆ
dü|üÔ »qàø£è‘·+ bÕ|ü+ ‘·‘Yø£åD≤<˚e qX¯´‹ ˆˆ 27 ˆˆ
e÷|òüTX¯ó<ä∆ <ë«<ä• ñ|üyêdü+ ñ+&ç ‘Ó\¢ì eÁkÕÔ\T <Ûä]+∫ q\¢qTe⁄«\‘√ n–ï˝À ôVAeT+ >±$+∫
Áu≤Vü≤àDT\≈£î ‹\<ëq+ #˚ùdÔ »qàÁ|üuÛÑè‹ #˚dæq bÕbÕ\˙ï q•kÕÔsTT. ne÷yêdü´Hê&ÉT ‘·|üdæ« nsTTq
Áu≤Vü≤àDTq≈£î X¯+ø£s¡TqT<˚›•+∫ @ ø=+#·+ <ëq+ #˚dæ düHê‘·qT&ÉT eTVü‰<˚e⁄&ÉT k˛eTT&ÉT Á|üdüqTï&É>∑T>±ø£
nì |ü*øÏq#√ @&ÉT»qà\ bÕbÕ\T q•kÕÔsTT.
j·TdüTÔ ø£èwüí#·‘·Ts¡›XÊ´+ kÕï‘ê« <˚e+ |æHêøÏqyéT ˆ
Äsê<Ûäj˚T~›«»eTTUÒ q ‘·kÕ´dæÔ |ü⁄qs¡“¤e' ˆˆ 28 ˆˆ
ø£èwüí #·‘·Ts¡›•Hê&ÉT kÕïq+#˚dæ Áu≤Vü≤àDeTTK+>± X¯+ø£s¡Tì Äsê~Û+∫qyê&ÉT eT∞fl »ìà+#·&ÉT.
ø£ècÕíwüºe÷´+ $X‚ùwD <Ûë]àø±j·T ~«C≤‘·j˚T ˆ
kÕï‘ê«-uÛÑ´s¡Ã´ j·T<∏ëHê´j·T+ bÕ<äÁ|üøå±fi¯Hê~_Û' ˆˆ 29 ˆˆ
Á|”j·T‘ê+ y˚T eTVü‰<˚y√ <ä<ë´Á<ä›e´+ dü«ø°j·Tø£yéT ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø£Ô' ÁbÕb˛ï‹ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ 30 ˆˆ
ø£ècÕíw$ºü THê&ÉT $X‚w+ü >± kÕïq+#˚dæ <Ûë]à≈£î&Óq’ Áu≤Vü≤àDTq≈£î bÕ<äÁ|üø±å fi¯Hê<äT\‘√ j·T<∏ë$~Û |üPõ+∫
eTVü‰<˚e⁄&ÉT Á|”‹ #Ó+<äT>±ø£ nì ‘·q Á<äyê´ìï <ëq+ #˚ùdÔ düs¡«bÕbÕ\T ‘=\– ñ‘·ÔeT>∑‹ì bı+<äT‘ê&ÉT.
~«C…’' ø£èwüí#·‘·Ts¡›XÊ´+ ø£ècÕíwüºe÷´+ $X‚wü‘·' ˆ
ne÷yêkÕ´qTÔ yÓ’ uÛѬøÔÌ' |üP»˙j·TÁdæÔ˝À#·q' ˆˆ 31 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT\T $X‚wæ+∫ ø£èwüí #·‘·Ts¡›•, nwüº$T, ne÷yêdü´˝À¢ X¯+ø£s¡Tì |üPõ+#ê*.
648 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
@ø±<äXÊ´+ ìsêVü‰s√ <ë«<äXÊ´+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTyéT ˆ
ns¡Ãj˚TÁ<ë“Vü≤àDeTTUÒ dü >∑#˚ä‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 32 ˆˆ
@ø±<ä• ñ|üyêdü+ ñ+&ç <ë«<ä•Hê&ÉT Áu≤Vü≤àDeTTK+>± |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTTHêsê~Û+∫qf…ºÌ‘˚ |üs¡eT|ü<ëìï
bı+<ä>∑\&ÉT.
@cÕ ‹~∏¬s’«wüíM kÕ´<뛫<äo X¯óø£¢|üø£åπø ˆ
‘·kÕ´e÷sê<Ûäj˚T<˚›e+ Á|üj·T‘˚ïq »Hês¡›qyéT ˆˆ 33 ˆˆ
X¯óø£¢|üø£å <ë«<ä• l $wüßí‹~∏. Ä s√E M\T#˚düTø=ì »Hês¡›qTì Äsê~Û+#ê*.
j·T‹ÿxÏÃ<˚›eMTXÊqeTT~›X¯´ Áu≤Vü≤àDÒ X¯ó#Í ˆ
Bj·T‘˚ $wüíy˚ yê-|æ ‘·<äq+‘·|òü\Á|ü<äyéT ˆˆ 34 ˆˆ
áX¯«s¡Tì $wüßíe⁄ qT<˚›•+∫ X¯ó∫j·T>∑T $Á|ü⁄ìøÏ <ëq+ #˚ùdÔ nq+‘·|òü\+ \_ÛdüTÔ+~.
jÓ÷ Væ≤ j·÷+ <˚e‘ê$T#˚ä‘·‡e÷sê<ÛäsTT‘·Ts¡ïs¡' ˆ
Áu≤Vü≤àD≤Hé |üP»j˚T~«<ë«Hé dü ‘·kÕ´k˛ÔwüùV≤‘·Tø£¡' ˆˆ 35 ˆˆ
‘êH˚ <˚e‘·Hêsê~Û+#·‘\· ∫Hê Ä <˚e‘ê ñ<˚X› ´¯ +>± Áu≤Vü≤àDTì |üPõ+∫qf…‘̺ ˚ Ä <˚e‘· Á|”‹ #Ó+<äTqT.
~«C≤Hê+ e|ü⁄sêkÕúj·T ì‘·´+ ‹wü˜ìÔ <˚e‘ê' ˆ
|üP»´+‘˚ Áu≤Vü≤àD≤˝≤uÛÒ Á|ü‹e÷~wü«|æ ø£«∫‘Y ˆˆ 36 ˆˆ
<˚e‘·\+<äs¡T Áu≤Vü≤àDTì <˚Vü≤+˝À m|ü&É÷ ñ+{≤s¡T. Áu≤Vü≤àDT\T \_Û+#·q|ü⁄&ÉT ˇø=ÿø£ÿe÷s¡T
Á|ü‹e÷<äT\˝À |üPõ+|üã&É‘ês¡T.
‘·kÕà‘·‡s¡«Á|üj·T‘˚ïq ‘·‘·Œ¤˝≤HêeT;Û|ü⁄‡_ÛÛ' ˆ
~«CÒwüß <˚e‘ê ì‘·´+ |üP»˙j·÷ $X‚wü‘·' ˆˆ 37 ˆˆ
n+<äTe\¢ Ä j·÷ |òü˝≤ø±+ø£å ø£\yês¡T Áu≤Vü≤àDT˝À¢ Ä <˚e‘·\qT |üPõ+#ê*.
$uÛÑ÷‹ø±eT' dü‘·‘·+ |üP»j˚T<Ó’« |ü⁄s¡q›s¡yéT ˆ
ÁãVü≤àes¡Ãdüø±eTdüTÔ ÁãVü‰àD+ ÁãVü≤àø±eTTø£' ˆˆ 38 ˆˆ
Äs√>∑´ø±yÓ÷-<∏ä s¡$+ <Û˚qTø±yÓ÷ VüQ‘êX¯qyéT ˆ
ø£s¡àD≤+ dæ~∆ø±eTdüTÔ |üP»j˚T<Ó’« $Hêj·Tø£yéT ˆˆ 39 ˆˆ
◊X¯«sê´ìï ø√πsyês¡T Ç+Á<äTì, ÁãVü≤à‘˚»düT‡ bı+<ë\H˚yês¡T ÁãVü≤àqT, Äs√>±´ìï ø√s¡T≈£îqïyês¡T
s¡$ì, <Û˚qTe⁄qT ø√s¡Tyês¡T n–ï<˚e⁄ì, ø£s¡àdæ~∆ì ø√s¡Tyês¡T $Hêj·T≈£îì |üPõ+#ê*.
uÛÀ>∑ø±eTdüTÔ X¯•q+ ã\ø±eT' düMTs¡DyéT ˆ
eTTeTT≈£åî' düs¡«dü+kÕsêÁ‘·Œj·T‘˚ïHês¡Ãj˚T<ä∆]yéT ˆˆ 40 ˆˆ
 Çs¡y’Ó Äs¡en<Ûë´j·T+ 649

uÛÀ>±\T ø√πsyê&ÉT #·+Á<äTì, ã˝≤ìï ø√s¡T≈£îqïyê&ÉT yêj·TTe⁄qT, dü+kÕs¡+qT+&ç yÓ÷øå±ìï ø√πsyê&ÉT

$X‚wüuÛÑøÏÔ‘√ $wüßíe⁄qT |üPõ+#ê*.
j·TdüTÔ jÓ÷>∑+ ‘·<∏ë yÓ÷ø£å$T#˚ä‘Y yê C≤„qyÓTÆX¯«s¡yéT ˆ
k˛-s¡Ãj˚T<Ó’« $s¡÷bÕø£å+ Á|üj·T‘˚ïq eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 41 ˆˆ
jÓ÷ yêxä‹ eTVü‰jÓ÷>±‘Y C≤„Hêì #· eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
‘˚ |üP»j·TìÔ uÛÑ÷‘˚X¯+ πøX¯ex±Ã|æ uÛÀ–q' ˆˆ 42 ˆˆ
jÓ÷>±˙ï, C≤„Hêìï ÁãVü≤àC≤„Hêìï ø√πsyê&ÉT $s¡÷bÕ≈£åîì, eTVü‰jÓ÷>∑ C≤„Hê\qT ø√πsyês¡T áX¯«s¡Tì
πøX¯e⁄ì |üPõkÕÔs¡T.
yê]<ädüÔè|æÔe÷b˛ï‹ düTKeTø£åj·T´eTqï<ä' ˆ
‹\Á|ü<ä' Á|üC≤$TcÕº+ B|ü<äX¯Ã≈£åîs¡T‘·ÔeTyéT ˆˆ 43 ˆˆ
»\<ëq+ ‘·è|æìÔ , nqï<ëq+ nø£j å T· düTU≤ìï, ‹\<ëq+ Çwüdº +ü ‘êHêìï, B|ü<ëq+ ñ‘·eÔ T H˚Á‘ê\qT
ÇkÕÔsTT.
uÛÑ÷$T<ä' düs¡«e÷b˛ï‹ Bs¡Èe÷j·TT]Ωs¡D´<ä' ˆ
>∑èVü≤<√-Á>±´DÏ y˚XÊàì s¡÷|ü´<√ s¡÷|üeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 44 ˆˆ
yêk˛<äX¯Ã+Á<äkÕ˝Àø£´eT•«kÕ˝Àø£´eTX¯«<ä' ˆ
nq&ÉT<ä›' Á•j·T+ |ü⁄cÕº+ >√<ä' Áã<Ûäïdü´ $wüº|üyéT ˆˆ 45 ˆˆ
uÛ÷Ñ $T<ëq+ düø˝£ ≤;ÛcÕº\qT, düTes¡<í ëq+ BsêÈjT· TcÕ´ìï, >∑èVü≤<ëq+ ñ‘·eÔ T uÛeÑ Hê\qT, s¡»‘·<ëq+
kÂ+<äsê´ìï, eÁdü<Ô ëq+ #·+Á<äkÕ˝Àø±´ìï, nX¯«<ëq+ n•«˙<˚e‘·\ ˝Àø±ìï, eèwüu<ÑÛ ëq+ |ü⁄wæøº \£ dü+|ü<qä T,
>√<ëq+ ÁãVü≤à ˝Àø£ÁbÕ|æÔì ø£\T>∑#˚kÕÔsTT.
j·÷qX¯j·÷´Á|ü<√ uÛ≤sê´yÓTÆX¯«s¡´eTuÛÑj·TÁ|ü<ä' ˆ
<Ûëq´<ä' XÊX¯«‘·+ kÂK´+ ÁãVü≤à<√ ÁãVü≤àkÕ‘·à´‘êyéT ˆˆ 46 ˆˆ
yêVü≤q+ X¯j·÷´<ëq+ #˚dæqyê&ÉT n+<äyÓTÆq uÛ≤s¡´qT, nuÛÑj·TyÓTTdü–qyê&ÉT ◊X¯«sê´ìï, <Ûëq´<ëq+
#˚dæqyê&ÉT XÊX¯«‘·kÂU≤´ìï, y˚<ä<ëq+ #˚dæqyê&ÉT ÁãVü≤à‘ê<ë‘êà´ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
<ÛëHê´q´|æ j·T<∏ëX¯øÏÔ $Áù|wüß Á|ü‹bÕ<äj˚T‘Y ˆ
y˚<ä$‘·T‡ $•ùwºwüß Áù|‘·´ dü«s¡Z+ düeTX¯óï‘˚ ˆˆ 47 ˆˆ
‘·eT X¯ø£Ô´qTkÕs¡+ <ÛëHê´\qT ñ‘·ÔeTy˚<äE„\øÏ∫Ãqf…ºÌ‘˚ dü«s¡Z˝Àø£ÁbÕ|æÔ ø£\T>∑T‘·T+~.
>∑yê+ yê dü+Á|ü<ëH˚q düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆ
Çq∆HêHê+ Á|ü<ëH˚q BbÕÔ–ïsê®j·T‘˚ qs¡' ˆˆ 48 ˆˆ
650 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
>√e⁄\≈£î ‘·èD<ëq+ e\¢ düs¡«bÕ|ü $ìs¡TàøÏÔ, dü$T<Ûä\<ëq+ Js¡íX¯øÏÔì ô|+bı+~düTÔ+~,
|òü\eT÷˝≤ì XÊø±ì uÛÀC≤´ì $$<Ûëì #· ˆ
Á|ü<ä<ë´Á<ë“Vü≤àDÒuÛÑ´düTÔ eTT<ëj·TTø£Ô' dü«j·TeT“¤y˚‘Y ˆˆ 49 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT\≈£î |òü\eT÷\ XÊø±~ uÛÀ»´|ü<ësêú\ <ëq+ ì‘·´dü+‘√cÕìï ø£*–düTÔ+~.
Wwü<Ûä+ ùdïVü≤e÷Vü‰s¡+ s√–DÒ s√>∑XÊqÔj˚T ˆ
<ä<ëH√ s√>∑s¡Væ≤‘· düT‡F BsêÈj·TTπse #· ˆˆ 50 ˆˆ
s√–øÏ Wwü<Ûä+, ÄVü‰s¡ ‘Ó’˝≤<äT\ì∫Ãqyê&ÉT s√>∑s¡Væ≤‘·T&ÉT, düTK, BsêÈj·TTcÕ´\T ø£\yê&Ée⁄‘ê&ÉT.
ndæ|üÁ‘·eq+ e÷s¡Z+ ≈£åîs¡<ÛësêdüeTì«‘·yéT ˆ
rÁe‘ê|üxà ‘·s¡‹ #Û·Á‘√bÕqÁ‘·Œ<√ qs¡' ˆˆ 51 ˆˆ
#Û·Á‘·<ëq+, bÕ<äs¡øå±<ëq+, ≈£åîs¡<Ûësêj·TTø£ÔyÓTÆq ndæ|üÁ‘·eqeTH˚ rÁe‘êbÕìï ø£*–+#˚ qs¡ø±ìï
<ë{ÏdüTÔ+~.
j·T<ä´~wüº‘·eT+ ˝Àπø j·T#êÃ|æ <äsTT‘·+ >∑èùV≤ ˆ
‘·‘·Ô<äTZDe‘˚ <˚j·T+ ‘·<˚yêø£åj·T$T#·Ã¤‘ê ˆˆ 52 ˆˆ
‘·q≈£î ‘·q sTT+{Ïyê]øÏ ÇwüºyÓTÆq<ëìï >∑TDe+‘·T&Ó’q Áu≤Vü≤àDTìøÏ∫Ãq nø£åj·T|òü\+ \_ÛdüTÔ+~.
nj·TH˚ $wüßy˚ #Ó’e Á>∑Vü≤DÒ #·Áq›dü÷s¡´jÓ÷' ˆ
düÁv±ÿHêÔ~wüß ø±˝Òwüß <ä‘·Ô+ uÛÑe‹ #êø£åj·TyéT ˆˆ 53 ˆˆ
ñ‘·sÔ <¡ øä DåÏ ≤j·Tq |ü⁄D´ø±˝≤˝À¢, y˚Twü ‘·T˝≤ dü+Áø£eTD≤˝À¢, #·+Á<äd÷ü s¡´Á>∑V≤ü D≤˝À¢, Ç‘·s¡ dü+Áø£eTD≤˝À¢ì
<ëq+ nø£åj·T |òü\Á|ü<äeTe⁄‘·T+~.
Á|üj·÷>±~wüß rπsúwüß |ü⁄DÒ´cÕ«j·T‘·H˚wüß #· ˆ
<ä‘êÔ« #êø£åj·Te÷b˛ï‹ qBwüß #· eH˚wüß #· ˆˆ 54 ˆˆ
Á|üj·÷>±~ |ü⁄D´rsêú˝À¢, |ü⁄D´πøåÁ‘ê˝À¢ |ü⁄D´qBeHê˝À¢ <ëq+ #˚dæqyêìøÏ nø£åj·T|òü\+ \_ÛdüTÔ+~.
‘·kÕà~«ÁbÕj·T <ë‘·e´+ ÁXÀÁ‹j·÷j·T ~«C≤‹_Û' ˆ
dü«sêZj·TTs¡÷“¤‹ø±y˚Tq ‘·<∏ë bÕb˛|üXÊqÔj˚T ˆˆ 55 ˆˆ
<ëq<Ûäsêàìï $T+∫q eTs√ <Ûäs¡à+ e÷qe⁄\≈£î ˝Ò<äT. n+<äTe\¢ $X‚wü+>± ÁXÀÁ‹j·TT&Ó’q ~«EìøÏ
<ëq+ #˚j·÷*.
eTTeTT≈£åîD≤ #· <ë‘·e´+ Áu≤Vü≤àDÒuÛÑ´düÔ<∏ë-q«Vü≤yéT ˆ 56 ˆˆ
dü«sêZìï, Äj·TTcÕ´ìï, ◊X¯«sê´ìï, bÕ|ü$HêX¯Hêìï yÓ÷øå±ìï ø√πsyês¡T Á|ü‹~q+ Áu≤Vü≤àDT\≈£î
<ëq+ #˚j·÷*.
 Çs¡y’Ó Äs¡e n<Ûë´j·T+ 651

Bj·Te÷qqTÔ jÓ÷ yÓ÷Vü‰<√Z$ÁbÕ–ïdüTπswüß #· ˆ

ìyês¡j·T‹ bÕbÕ‘êà ‹s¡´>√´ì+ ÁeCÒ‘·TÔ dü' ˆˆ 57 ˆˆ
>√ $Á|ü n–ï<˚e‘·\≈£î n]Œ+#˚<ëìï yÓ÷Vü≤+‘√ yê]+∫qyê&ÉT |üX¯ó|üøå±´~ jÓLqT\˝À |ü⁄&É‘ê&ÉT.
j·TdüTÔ Á<äyê´s¡®q+ ø£è‘ê« Hês¡Ãj˚TÁ<ë“Vü≤àD≤qT‡sêHé ˆ
düs¡«dü«eT|üVü≤è‘Ó’´q+ sêÁcÕº~«Á|ü‹yêdüj˚T‘Y ˆˆ 58 ˆˆ
Á<äyê´ìï dü+bÕ~+∫ <˚e Áu≤Vü≤àD ns¡Ãq #˚j·Tìyêì <Ûäq+ yÓTT‘êÔìï sêE Á>∑Væ≤+∫ n‘·DÏí
sê»´ãVæ≤wüÿè‘·Tì >±$+#ê*.
j·TdüTÔ <äT]“¤ø£åy˚fi≤j·÷eTHêï<ä´+ q Á|üj·T#·Ã¤‹ ˆ
Á$Tj·Te÷DÒwüß dü‘˚Ô«wüß Áu≤Vü≤àD' dü ‘·T >∑]Ω‘·' ˆˆ 59 ˆˆ
ø£s¡Te⁄ø±≥ø±˝À¢ #·ìb˛‘·Tqïyê]øÏ nHêï<äT\q+~+#·ì Áu≤Vü≤àDT&ÉT |üs¡eTì+<äT´&ÉT.
‘·kÕàqï Á|ü‹>∑èV”≤íj·÷qï yÓ’ <˚j·Txà ‘·dü´ Væ≤ ˆ
n+ø£sTT‘ê´ dü«ø±‘Y sêÁcÕº‘Y ‘·+ sêC≤ $Á|üyêdüj˚T‘Y ˆˆ 60 ˆˆ
n‘·ìøÏe«≥+, n‘·ìqT+&ç Á>∑V≤æ +#·≥+ #˚jT· ≈£L&É<Tä . n‘·ìøπ <ÓH’ ê >∑Ts¡TôÔ |{Ϻ sêE ‘·q sê»´+qT+&ç
yÓfi¯fl>={≤º*.
j·TdüTÔ dü<√“¤´ <ä<ërVü≤ q Á<äe´+ <Ûäs¡àkÕ<ÛäqyéT ˆ
dü |üPsê«uÛÑ´~Ûø£' bÕ|” qs¡πø |ü#·´‘˚ qs¡' ˆˆ 61 ˆˆ
<Ûäs¡àkÕ<ÛäqyÓTÆq <ÛäHêìï dü»®qT\øÏe«ìyê&ÉT eTT+<äT #Ó|æŒq yêìø£+f… bÕ|æ. qs¡ø£+˝À <äT'U≤
\qTuÛÑ$kÕÔ&ÉT.
kÕ«<Ûë´j·TeH√Ô j˚T $ÁbÕ $<ë´eH√Ô õ‘˚Áì›j·÷' ˆ
dü‘·´dü+j·TeTdü+j·TTø±ÔùdÔuÛÀ´ <ä<ë´~›«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 62 ˆˆ
kÕ«<Ûë´j·T|üs¡T\T, $<ë´e+‘·T\T, õ‘˚+Á~j·TT\T, dü‘·´ìj·TeT+ ø£\ Áu≤Vü≤àDT\≈£î <ëq+ #˚j·÷*.
düTuÛÑTø£ÔeT|æ $<ë«+dü+ <Ûë]àø£+ uÛÀ»j˚T~›«»yéT ˆ
q ‘·T eT÷s¡âeTeè‘·Ôdüú+ <äX¯sêÁ‘·eTTb˛wæ‘·yéT ˆˆ 63 ˆˆ
<Ûë]à≈£î&Ó’q $<ë«+düT&ÉT u≤>± uÛÑTõ+∫qyê&Ó’Hê eT∞fl uÛÑTõ+|ü#˚j·÷*. ø±ì |ü~ ~Hê\T|üyêdü
eTTqïyê&Ó’Hê eT+∫ q&Ée&ç˝Òì eT÷s¡Tâì uÛÑTõ+|ü #˚j·Tsê<äT.
düìïø£èwüºeT‹Áø£eT´ ÁXÀÁ‹j·T+ j·T' Á|üj·T#·Ã¤‹ ˆ
dü ‘˚q ø£s¡àD≤ bÕ|” <äVü≤‘ê´dü|üÔeT+ ≈£î\yéT ˆˆ 64 ˆˆ
652 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
düMT|ü+˝Àì ÁXÀÁ‹j·TTDÏí $&ç∫ Ç‘·s¡T\≈£î <ëq+ #˚ùdÔ <ë+‘√ Ä bÕ|æ @&ÉT‘·sê\ es¡≈£î <äVæ≤+|ü
ã&É‘ê&ÉT.
j·T~ kÕ´<ä~Ûø√ $Á|ü' o\$<ë´~_Û' dü«j·TyéT ˆ
‘·ôd’à j·T‘˚ïq <ë‘·e´eT‹Áø£e÷´|æ düìï~ÛyéT ˆˆ 65 ˆˆ
<ä÷s¡+˝À ñqïyê&ÉT o\+, $<ä´˝À n~Û≈£î&Ó’‘˚ <ä>∑Zs¡ ñqïyêDÏí n‹Áø£$T+∫ >∑÷&Ü <ëq+ #˚j·Te#·TÃ.
jÓ÷-]Ñ·+ Á|ü‹>∑èVü‰í‹ <ä<ë‘·´]Ñ·y˚Te yê ˆ
‘êe⁄uÛÖ >∑#·Ã¤‘·' dü«s¡Z+ qs¡ø£qTÔ $|üs¡´j˚T ˆˆ 66 ˆˆ
Ç∫Ãq<ëìï Á|ü‹Á>∑V≤æ +∫qyê&ÉT, |üPõ+∫ Ç∫Ãqyê&ÉT ≈£L&É dü«sêZìï bı+<äT‘ês¡T. n{≤¢ #˚jT· ìyês¡T
qs¡ø±H˚ï #˚s¡T‘ês¡T.
q yês¡´|æ Á|üj·T#˚ä‘· HêdæÔπø ôV’≤‘·Tπø-|æ #· ˆ
bÕwüDÒ¶wüß #· düπs«wüß Hêy˚<ä$~ <Ûäs¡à$‘Y ˆˆ 67 ˆˆ
HêdæÔ≈£î&ÉT, ‘·]ÿ+#˚yê&ÉT, bÕwü+&ÉT&ÉT, y˚<äC≤„qV”≤qTìøÏ ˙s¡T≈£L&É <Ûë]à≈£î&ÉT Çj·T´≈£L&É<äT.
n|üP|üxà Væ≤s¡D´xà >±eTX¯«+ |üè~∏M+ ‹˝≤Hé ˆ
n$<ë«Hé Á|ü‹>∑èVü‰íH√ uÛÑd”à uÛÑe‹ ø±wü˜e‘Y ˆˆ 68 ˆˆ
n|üP|ü+, Væ≤s¡D´+, >√e⁄, nX¯«+, uÛ÷Ñ $T, ‹\\T $<ë´V”≤qT&ÉT Á>∑V≤æ ùdÔ yÓ+≥H˚ ø£Ás¡e˝… uÛdÑ àü eTe⁄‘ê&ÉT.
~«C≤‹uÛÀ´ <Ûäq+ *ù|‡‘Y Á|üX¯ùdÔuÛÀ´ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
n|æ yê C≤‹e÷Á‘˚uÛÀ´ q ‘·T X¯SÁ<ë‘·ÿ<∏ä+#·q ˆˆ 69 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT ñ‘·ÔeTT˝…’q ~«E\qT+&˚ <ÛäHêìï bı+<äø√sê* ˝Ò<ë dü«C≤‹ yê]e\¢ Á>∑Væ≤+#·e#·TÃ.
ø±ì X¯SÁ<äT\qT+&ç Á>∑Væ≤+#·sê<äT.
eè‹ÔdüvÀÿ#·eTì«#˚ä‘Y H˚ùV≤‘· <Ûäq$düÔs¡yéT ˆ
<Ûäq˝ÀuÛÒ Á|üdüø£ÔdüTÔ Áu≤Vü≤àD≤´<˚e V”≤j·T‘˚ ˆˆ 70 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT eè‹Ôì ‘·–+Z #·Tø√e˝…qT. <Ûqä $kÕÔsêìï ø√s¡≈L£ &É<Tä . <Ûqä eT+<äT ˝ÀuÛ≤ìï ô|+#·Tø=qïyê&ÉT
Áu≤Vü≤àD≤´H˚ï ø√˝ÀŒ‘ê&ÉT.
y˚<ëqBÛ‘·´ düø£˝≤Hé j·TC≤„+XÊÃyê|ü´ düs¡«X¯' ˆ
q ‘ê+ >∑‹eTyêb˛ï‹ düvÀÿ#ê<ë´eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 71 ˆˆ
düø£\ y˚<ë<Ûä´j·Tq+, düeTdüÔ j·TC≤„\T eè‹Ôdü+ø√#·+e\¢ \_Û+#˚ ñ‘·ÔeT|òü˝≤ìï Çe«e⁄.
 Çs¡y’Ó Äs¡en<Ûë´j·T+ 653

Á|ü‹Á>∑Vü≤s¡T∫s¡ï kÕ´<ë´Á‘ês¡ú+ ‘·T <Ûäq+ Vü≤πs‘Y ˆ

dæú‘·´sêú<ä~Ûø£+ >∑èVü≤íHé Áu≤Vü≤àD√ j·÷‘·´<Û√>∑‹yéT ˆˆ 72 ˆˆ
<ëq+ Á>∑Væ≤+#·≥+˝À ÄdüøÏÔ ≈£L&É<äT. Jeqj·÷Á‘·≈£î, j·÷Á‘·ø√dü+ <ÛäHêìï Á>∑Væ≤+#ê*. ø±e\dæq
<ëìø£Hêï n~Ûø£+ Á>∑Væ≤+∫qyê&ÉT n<Û√>∑‹ì bı+<äT‘ê&ÉT.
j·TdüTÔ kÕ´<ë´#·ø√ ì‘·´+ q dü dü«s¡Zdü´ uÛ≤»qyéT ˆ
ñ<˚«»j·T‹ uÛÑ÷‘êì j·T<∏ë #Ís¡düÔ<∏Ó’e dü' ˆˆ 73 ˆˆ
m\¢|ü⁄&ÉT j·÷∫+#˚yê&ÉT dü«sêZìï bı+<ä˝Ò&ÉT. n‘·&ÉT ≈£L&É <=+>∑\e˝… »qT\≈£î ñ<˚«>∑+ ø£*ZkÕÔ&ÉT.
>∑Ts¡÷Hé uÛÑè‘ê´XÀÃõ®V”≤s¡¸Hé n]Ãwü´H˚›e‘ê‹B∏Hé ˆ
düs¡«‘·' Á|ü‹>∑èV”≤íj·÷qï ‘·T ‘·èù|´‘·‡«j·T+ ‘·‘·' ˆˆ 74 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄\qT uÛÑè‘·T´\qT ñ<ä∆]+#·ø√πsyês¡T, n‹<∏äT\qT, <˚e‘·\qT, |üPõ+#·ø√πsyês¡T n+<ä]qT+&ç
<ëq+ rdüTø√e#·TÃqT. ø±ì <ëìï ‘·q uÛÀ>∑+ø√dü+ ñ|üjÓ÷–+#·sê<äT.
@e+ >∑èVü≤k˛ú j·TTø±Ô‘êà <˚e‘ê‹~∏|üP»ø£' ˆ
es¡Ôe÷q' dü+j·T‘ê‘êà j·÷‹ ‘·‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 75 ˆˆ
á $<Ûä+>± eTH√ìÁ>∑Vü≤+ ø£\ >∑èVü≤düTú&ÉT <˚e n‹~∏ |üP»Hê#·]düTÔqï#√ |üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ê&ÉT.
|ü⁄Á‘˚ ì<Ûëj·T yê düs¡«+ >∑‘ê«-s¡D´+ ‘·T ‘·‘·Ô«$‘Y ˆ
@ø±ø° $#·πsìï‘·´+ ñ<ëd”q' düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 76 ˆˆ
˝Ò<ë ñqï<ä+‘ê |ü⁄Á‘·Tì ø£|üŒ–+∫ ‘·‘·Ô«+ ‘Ó*dæqyê&ÉT ns¡D≤´ìøÏ yÓ[fl ˇ+≥]>± ñ<ëd”qT&Ó’
dü+#·]+#ê*.
@wü e' ø£~∏‘√ <Ûäs√à >∑èVü≤kÕúHê+ ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆ
C≤„‘ê« ‘·T ‹ùw˜ìïj·T‘·+ ‘·<∏ë-qTcÕ˜|üj˚T~›«C≤Hé ˆˆ 77 ˆˆ
~«CÀ‘·eÔ TT˝≤sê! á $<Û+ä >± >∑èVü≤dü<ú säÛ êà\T MT≈£î $e]+∫HêqT. Mìì ‘Ó*dæ ìj·TeT+‘√ nqTwæ+˜ #ê*.
ì‘·´+ nqTwæ˜+|ü#˚j·÷*.
Ç‹ <˚eeTHê~y˚Tø£MTX¯+ >∑èVü≤<ÛäπsàD düeTs¡Ãj˚T<ä»ÁdüyéT ˆ
‘·eTr‘·´ dü düs¡«uÛÑ÷‘·jÓ÷ì+ Á|üø£è‹+ yÓ’ dü |üs¡+ q j·÷‹ »qà ˆˆ 78 ˆˆ
nHê~ nsTTq |üs¡e÷‘·àqT >∑èVü≤düú<Ûäs¡à+‘√ dü<ë Ä#·]+∫qyê&ÉT Á|üø£è‹ q‹Áø£$T+∫ |üs¡eT|ü<ëìï
bı+<ä>∑\&ÉT. |ü⁄qs¡®qà n‘·ìøÏ ˝Ò<äT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ <ëq<Ûäs¡àìs¡÷|üD+ HêeT wü&ç«+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 26 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À <ëq<Ûäs¡àìs¡÷|üDeTH˚ Çs¡yÓ’ Äs¡en<Ûë´j·T+ ˆˆ 26 ˆˆ
654 ≈£Ls¡àeTVüë‰|ü´j·
dü|üÔ$+XÀ-<Û ⁄sêD+
T' `` Çs¡
ñ‘·sÔ yês¡Ó’ +∆ @&Ée n<Ûë´j·T+
yêqÁ|ükÕúÁX¯eT<Ûäsêà' ` yêqÁ|ükÕúÁX¯eT<Ûäsêà\T

yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT

@e+ >∑èVü‰ÁX¯y˚T dæú‘ê« ~«rj·T+ uÛ≤>∑e÷j·TTwü' ˆ
yêqÁ|ükÕúÁX¯eT+ >∑#˚ä‘Y dü<ës¡' kÕ–ïπse yê ˆˆ 1 ˆˆ
Äj·TTwü´+ ¬s+&√uÛ≤>∑+ es¡≈£î (60 dü+ˆˆ\T) >∑èVü≤kÕúÁX¯eT+˝À ñ+&ç ‘·sê«‘· uÛ≤s¡´‘√, n–ï‘√≈£L&É
yêqÁ|ükÕúÁX¯e÷ìøÏ yÓfi≤fl*.
ìøÏå|ü´ uÛ≤sê´+ |ü⁄Á‘˚wüß >∑#˚ä<ä«qeT<∏ë|æ yê ˆ
<äècÕº«-|ü‘·´kÕ´|ü‘·´+ »s¡®Øø£è‘·$Á>∑Vü≤' ˆˆ 2 ˆˆ
X¯óø£¢|üø£ådü´ |üPsêíùV≤í Á|üX¯ùdÔ #√‘·Ôsêj·TDÒ ˆ
>∑‘ê«-s¡D´+ ìj·TeTyê+düÔ|ü' ≈£îsê´‘·‡e÷Væ≤‘·' ˆˆ 3 ˆˆ
˝Òø£ uÛ≤s¡´qT |ü⁄Á‘·T\ø£|üŒ–+∫ ˇ+{Ï>±HÓ’Hê ns¡D≤´ìøÏ yÓfi≤fl*. |ü⁄Á‘·Tì |ü⁄Á‘·Tì (eTqTeTì) #·÷∫
Js¡íyÓTÆq X¯Øs¡+‘√ ñ‘·Ôsêj·TD+ X¯óø£¢|üø£å+˝À |üPsê«Vü≤í+˝ÀH˚ ns¡D≤´ìøÏ yÓ[fl ìj·TeT+>± ‘·|üdüT #˚j·÷*.
|òü\eT÷˝≤ì |üP‘êì ì‘·´e÷Vü‰s¡e÷Vü≤πs‘Y ˆ
j·T‘êVü‰s√ uÛÑy˚‘˚Ôq |üP»j˚T‹Œ‘·è<˚e‘ê' ˆˆ 4 ˆˆ
Á|ü‹ì‘·´+ |ü]X¯ó<ä∆yÓTÆq |òü\eT÷˝≤\T d”«ø£]+#ê*. ìj·T‘êVü‰] ø±yê*. Ä ÄVü‰s¡+‘√H˚ |æ‘·s¡T\qT
<˚e‘·\qT |üPõ+#ê*.
|üP»sTT‘ê«-‹B∏ìï‘·´+ kÕï‘ê« #êuÛÑ´s¡Ãj˚T‘·T‡sêHéˆ
>∑èVü‰<ë<ëj·T #êoïj·÷<äcº Á>±kÕHé düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 5 ˆˆ
ì‘·´+ kÕïqe÷#·]+∫ n‹~∏ì |üPõ+∫ <˚e‘·\ Hêsê~Û+#ê*. Ç+{ÏqT+&ç mì$T~ eTT<ä\› ÄVü‰sêìï
‘Ó#·TÃø=ì uÛÑTõ+#ê*.
»{≤+ yÓ’ _uÛÑèj·÷ìï‘·´+ qKs√e÷DÏ H√‘·‡èCÒ‘Y ˆ
kÕ«<Ûë´j·T+ düs¡«<ë ≈£îsê´ìïj·T#˚ä<ë«#·eTq´‘·' ˆˆ 6 ˆˆ
m\¢|ü &É÷ »&É\T <Û]ä +#ê*. qU≤\T s√e÷\T ‘=\–+#·≈L£ &É<Tä . m\¢|⁄ü &ÉT kÕ«<Ûë´j·T|üsT¡ &ÉT ø±yê*.
Ç‘·s¡ $wüj·÷\qT $&É∫ e÷≥q<äT|ü⁄ #˚j·÷*.
n–ïôVAÁ‘·xà EVüQj·÷‘·Œxà j·TC≤„Hé düe÷#·πs‘Y ˆ
eTTq´HÓ’ï]«$<ÛÓ’s¡«HÓ’´' XÊKeT÷\|òü˝Òq #· ˆˆ 7 ˆˆ
 Çs¡y’Ó @&Ée n<Ûë´j·T+ 655

n–ïôVAÁ‘êìï, |ü+#·j·TC≤„\qT Ä#·]dü÷Ô XÊø£eT÷˝≤~ eTTqT\ nHêïìï d”«ø£]+#ê*.

Ns¡yêkÕ uÛÑy˚ìï‘·´+ kÕï‹ Á‹wüeD+ X¯ó∫' ˆ
düs¡«uÛÑ÷‘êqTø£MTŒ kÕ´‘Y Á|ü‹Á>∑Vü≤$e]®‘·' ˆˆ 8 ˆˆ
m\¢|ü&É÷ Hês¡ eÁdüÔ<Ûës¡D+ #˚j·÷*. Á|ü‹~q+ eTT|üPŒ≥˝≤ kÕïq+ #˚j·÷*. ÁbÕDT\ìï+{Ïô|’
<äj·T #·÷bÕ*. <˚ì˙ me]qT+&ç rdüTø√sê<äT.
dü <äs¡ÙbÂs¡íe÷ùdq j·TCÒ‘· ìj·T‘·+ ~«»' ˆ
ãTTπøåcÕº´Á>∑j·TDÒ #Ó’e #ê‘·TsêàkÕ´ì #êVü≤πs‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
<äs¡Ù|üPs¡íe÷kÕ˝À¢ ìj·T+‘·>± j·T»„+ #˚j·÷*. qø£åÁ‘˚wæº, ÄÁ>∑j·TD+, #ê‘·Tsêàdü´j·÷>±\T #˚j·÷*.
ñ‘·Ôsêj·TDxà Áø£eTXÀ <äø£åkÕ´j·Tqy˚Te #· ˆ
yêdüHÓÔÌ' XÊs¡<Ó’πsà<ÛÓ’´s¡Tàq´HÓ’ï' dü«j·Te÷Vü≤è‘Ó’' ˆˆ10 ˆˆ
|ü⁄s√&ÜXÊ+X¯Ãs¡T+ #Ó’e ~«$<Ûä+ ìs¡«ù|‘Y |üè<∏äø˘ ˆ
<˚e‘êuÛÑ´X¯Ã ‘·<äT∆‘ê« eq´+ y˚T<Ûä´‘·s¡+ Vü≤$' ˆˆ11 ˆˆ
X‚wü+ düeTT|üuÛÑT+J‘· \eD+ #· dü«j·T+ø£è‘·yéT ˆ
es¡®j˚Tqà<ÛäTe÷+kÕì uÛÖe÷ì ø£e#êì #· ˆˆ 12 ˆˆ
ñ‘·Ôs¡ <äøÏåD≤j·Tq j·÷>±\T Ä#·]+#ê*. edü+‘· X¯s¡‘êÿ˝≤˝À¢ ‘êqT ‘Ó∫Ãq |ü$Á‘· eTTq´Hêï\‘√
|ü⁄s√&ÜXÊìï, #·s¡Te⁄qT $&ç$&ç>± dæ<ä∆+ #˚dæ j·T<∏ë$~Û ôVAe÷\T ‘·s¡ŒD≤\T #˚j·÷*. n{≤¢ <˚e‘·\≈£î
ÄVüQ‘·T*e«>± $T–*q |ü$Á‘·yÓTÆq <ëìì ‘êqT uÛÑTõ+#ê*. ‘êqT #˚dæq ñ|üqT yê&Ü*. eT<ÛäTe÷+kÕ\T
e<ä*y˚j·÷*. uÛÑ÷$TqT+&ç |ü⁄fÒº |ü⁄≥º >=&ÉT>∑T\e+{Ï$ ‹qsê<äT.
uÛÑ÷düÔèD+ •Á>∑Tø£+ #Ó’e X‚¢cÕà‘·ø£ |òü˝≤ì #· ˆ
q bòÕ\ø£èwüºeToïj·÷<äT‘·‡èwüºeT|æ πøq∫‘Y ˆˆ 13 ˆˆ
uÛ÷Ñ $T˝À |ü⁄{Ïqº uÛ÷Ñ ‘·èD+, •Á>∑Tø£+, X‚c¢ Õà‘·ø+£ |ò˝ü ≤ìï $&ç∫ô|{≤º*. Hê>∑*‘√ <äTìï |ü+&ç+∫q<ëìï
‹q≈£L&É<äT. Ç‘·s¡T\T e<ä*q~ uÛÑTõ+|üsê<äT.
q Á>±eTC≤‘êHê´s√Ô-|æ |ü⁄cÕŒDÏ #· |òü˝≤ì #· ˆ
ÁXÊeDÒHÓ’e $~ÛHê eVæ≤ï+ |ü]#·πs‘·‡<ë ˆˆ 14 ˆˆ
Äø£* >∑*–q|ü&ÉT Á>±eT+˝À |ü⁄fÒº |òü\|ü⁄cÕŒ\qT Á>∑Væ≤+#·sê<äT. ÁXÊeD$~Û‘√ n–ïøÏ dü<ë |ü]#·s¡´
ø±$+#ê*.
q Á<äTùV≤´‘·‡s¡«uÛÑ÷‘êì ìs¡›«H√›« ìs¡“¤jÓ÷ uÛÑy˚‘Y ˆ
q qø£Ô+ #Ó’eeToïj·÷‘Y sêÁ‘Í <Ûë´q|üs√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
656 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
@ ÁbÕDÏøÏ Á<√Vü≤+ #˚j·Tsê<äT. o‘√cÕí~ <ä«+<ë«\qT düVæ≤+#ê*. ìs¡“¤j·TT&ÉT ø±yê*. sêÁ‹uÛÀ»q+
#˚j·Tsê<äT. sêÁ‹j·T+<äT <Ûë´ìdüTÔ+&Ü*.
ÁãVü≤à#êØ õ‘·Áø√<ÛädüÔ‘·Ô«C≤„q$∫qÔø£' ˆ
õ‘˚Áì›jÓ÷ uÛÑy˚ìï‘·´+ q |ürïeT|æ dü+ÁX¯j˚T‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
Ç+Á~j·÷\qT Áø√<Ûëìï »sTT+∫ ‘·‘·Ô«C≤„Hêìï >∑÷]à ∫+‹dü÷Ô õ‘˚+Á~j·TT&Ó’ ÁãVü≤à#ê]>± ñ+&Ü*.
uÛ≤s¡´qT ≈£L&É #˚s¡sê<äT.
j·TdüTÔ |ü‘êï´ eq+ >∑‘ê« yÓTÆ<∏äTq+ ø±eT‘·X¯Ãπs‘Y ˆ
‘·Á<ä«‘·+ ‘·dü´ \Tù|´‘· ÁbÕj·T•ÃrÔj·T‘˚ ~«»' ˆˆ17 ˆˆ
uÛ≤s¡´‘√ eHêìπø–q Áe‘·düTú&ÉT ø±eT+‘√ uÛ≤s¡´qT ø£*dæqf…ºÌ‘˚ n‘·ì yêqÁ|üdüúÁe‘·+ ˝À|ædüTÔ+~.
ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ #˚düTø√yê*.
‘·Á‘· jÓ÷ C≤j·T‘˚ >∑s√“¤ q dü+düŒèXÀ´ uÛÑy˚~›«»' ˆ
dü y˚<˚ #ê~Ûø±s√-dü´ ‘·<ä«+X‚-ù|´ey˚Te Væ≤ ˆˆ 18 ˆˆ
n{≤¢ |ü⁄{Ϻq dü+‘êq+ ~«E\≈£î ‘êø£sêì~. n‘·&ÉT y˚<ë~Ûø±] ø±C≤\&ÉT. Ä e+X¯+≈£L&Ü ns¡Ω‘·
ø√˝ÀŒ‘·T+~.
n<Ûä'X¯sT÷‘· ìj·T‘·+ kÕ$Ár»|ü‘·‘·Œs¡' ˆ
X¯s¡D´' düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ dü+$uÛ≤>∑s¡‘·dü‡<ë ˆˆ 19 ˆˆ
m\¢|⁄ü &ÉT >±j·TÁ‹ »|ü+ #˚j÷· *. uÛ÷Ñ $Tô|’ |ü&TÉ ø√yê*. ÁbÕDT\ ø£ìï+{ÏøÏ ÄÁX¯jT· MTj·÷*. <ëqo*
ø±yê*.
|ü]yê<ä+ eTècÕyê<ä+ ìÁ<ë\dü´+ $es¡®j˚T‘Y ˆ
@ø±–ïs¡ìπø‘·' kÕ´‘Y Áb˛øÏå‘ê+ uÛÑ÷$Te÷ÁX¯j˚T‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
|üs¡ì+<ä, ndü‘·´+, ìÁ<ä, k˛eT]‘·q+ $&ÉTyê*. @ø±–ï, >∑èVü≤X¯SqT´&ÉT ø±yê*. Áb˛ø£åD #˚dæq
uÛÑ÷$THêÁX¯sTT+#ê*.
eTè¬>’dü‡Vü≤ #·πs<ë« j·TôdÔÌ' düôV’≤e #· dü+$X‚‘Y ˆ
•˝≤j·÷+ yê X¯s¡ÿsêj·÷+ X¯sT÷‘· düTdüe÷Væ≤‘·' ˆˆ 21 ˆˆ
eTè>±\‘√ ø£*dæ dü+#·]+#ê*. yê{Ï‘√ ìedæ+#ê*. •\ô|ø’ ±ì ÇdüTø£˝Àø±ì @ø±Á>∑‘ø· *£ – |ü&TÉ ø√yê*.
dü<ä´' Á|üøå±fi¯ø√ yê kÕ´Hêàdüdü+#·j·Tø√-|æ yê ˆ
wüD≤àdüì#·jÓ÷ yê kÕ´‘Y düe÷ ì#·j·T @e #· ˆˆ 22 ˆˆ
 Çs¡y’Ó @&Ée n<Ûë´j·T+ 657

m≈£îÿeø±\+ ì\« ñ+&Éì |òü\eT÷˝≤\qT ˝Ò<ë HÓ\s√E\T Äs¡THÓ\\T dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£î+&˚ |òü\
eT÷˝≤\qT ≈£Ls¡TÃø√e#·TÃ.
‘·´CÒ<ëX¯«j·TTCÒ e÷dæ dü+|üqï+ |üPs¡«∫ìÔ‘·yéT ˆ
Jsêíì #Ó’e yêkÕ+dæ XÊø£eT÷\|òü˝≤ì #· ˆˆ 23 ˆˆ
Äo«»e÷dü+˝À Js¡íeÁkÕÔ\qT, ≈£L]Ãô|≥Tº≈£îqï XÊø£eT÷\|òü˝≤\qT $&ç∫ô|{≤º*.
<äH√Ô\÷K*ø√ yê kÕ´‘êÿb˛r+ eè‹Ôe÷ÁX¯j˚T‘Y ˆ
nX¯à≈£î{Àº uÛÑy˚<ë«-|æ ø±\|üø£«uÛÑTπ>e #· ˆˆ 24 ˆˆ
<ä+‘ê\H˚ s√fi¯ófl s√ø£fi¯ófl>± #˚düTø√yê*. $&ç>± <ä+#·T≥ $düs¡T≥ #˚j·T≈£L&É<äT. bÕe⁄sê\ e˝…
<=]øÏq <ÛëHê´ìï e÷Á‘·y˚T uÛÑTõ+#ê*. nX¯à≈£î≥Tº&ÉT nq>± sê‹ô|’ sê‹‘√ <ä+∫ ‹Hê*. ø±˝≤qT>∑TD+>±
|ü+&çq |ü+&É¢H˚ ‹Hê*.
qø£Ô+ #êqï+ düeToïj·÷~›yê #êVü≤è‘·´ X¯øÏÔ‘·' ˆ
#·‘·Ts¡úø±*ø√ yê kÕ´‘Y kÕ´<ë« #êwüºeTø±*ø£' ˆˆ25 ˆˆ
|ü>∑\T dü+bÕ~+∫q nHêï<äT\T sêÁ‹ uÛÑTõ+#ê*. Hê\T>∑T ˝Ò<ë mì$T<äe s¡a≤eTTq uÛÑTõ+#ê*.
#êÁHê›j·TD$<ÛëHÓ’sê« X¯óπø¢ ø£èùwí #· es¡Ôj˚T‘Y ˆ
|üπøå |üπøå düeToïj·÷‘Y j·Tyê>∑÷Hé ø£«~∏‘êHé düø£è‘Y ˆˆ 26 ˆˆ
X¯óø£¢ ø£èwüí |üø±å ˝À¢ #ê+Á<ëj·TD≤~ Áe‘ê\ Hê#·]+#˚yê&ÉT ø±yê*. |ü~ùV≤qT s√E\ø=ø£kÕ] e+&çyê]Ãq
>∑+õì Á‘ê>±*.
|ü⁄wüŒeT÷\|òü˝…’sê«-|æ πøe˝…’s¡«s¡Ôj˚T‘·‡<ë ˆ
kÕ«uÛ≤$¬ø’' dü«j·T+ o¬sí̬s’«U≤qdüeT‘˚ dæú‘·' ˆˆ 27 ˆˆ
m\¢|ü⁄&ÉT düVü≤»+>± ‘êy˚T sê*|ü&çq |òü\|ü⁄wüŒeT÷˝≤\‘√ e÷Á‘·y˚T >∑&ÉbÕ*. yÓ’U≤qdüÁe‘êìï
d”«ø£]+#ê*.
uÛÑ÷eTÚ yê |ü]eπsÔ‘· ‹ùw˜<ë« Á|ü|ü<Ó’]›qyéT ˆ
kÕúHêdüHêuÛ≤´+ $Vü≤πsqï ø£«∫<Ó∆Ìs¡´eTT‘·‡èCÒ‘Y ˆˆ 28 ˆˆ
uÛÑ÷$TMT<ä ì\yê*. ‘·q ø±fi¯flô|’ ‘êqT ì˝ÀÃyê*. ≈£Ls√Ãyê*. <ÛÓ’s¡´+ e<ä\sê<äT.
Á^ùwà |üxÑ·bÕdüÔ<ä«<ä«sê¸dü«ÁuÛ≤eø±X¯ø£' ˆ
ÄÁs¡›yêkÕdüTÔ ùV≤eTH˚Ô Áø£eTXÀ es¡∆j·T+düÔ|ü' ˆˆ 29 ˆˆ
y˚dü$˝À |ü+#ê–ï eT<Ûä´˝À ñ+&Ü*. esê¸ø±\+ Äø±X¯+ ÁøÏ+<äH˚ ñ+&Ü*. ùV≤eT+‘·+˝À ‘·&çã≥º\‘√
‘·|üdüT‡qT ô|+#ê*. Áø£eT+>± ‘·|üdüT‡qT ô|+#ê*.
658 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ñ|üdüŒèX¯´ Á‹wüeD+ |æ‘·è<˚yê+X¯Ã ‘·s¡Œj˚T‘Y ˆ
@ø£bÕ<˚q ‹ùw˜‘· eTØNHê« |æuÒ‘·Ô<ë ˆˆ 30 ˆˆ
eT÷&ÉT y˚fi¯˝À¢qT kÕïq Ä#·eTHê\T >±$+∫ |æ‘·s¡T\qT <˚e‘·\qT ‘·è|æÔ|üs¡#ê*. ˇ+{Ïø±\T‘√
ì\Tee˝…qT. dü÷s¡´øÏs¡D≤\H˚ bÕq+ #˚j·÷*.
|üx±Ã–ï s¡÷∆eTb˛ yê kÕ´<äTwüà|ü' k˛eTb˛-<∏ä yê ˆ
|üj·T' |æuÒ#·Täø£¢|üπøå ø£èwüí|üπøå #· >√eTj·TyéT ˆˆ 31 ˆˆ
|ü+#ê>∑Tï\qT ùd$+#ê*. j·T»„<Ûä÷e÷ìï bÕq+ #˚j·÷*. n–ïy˚&çì k˛e÷ìï bÕq+ #˚j·÷*.
X¯óø£¢|üø£å+˝À bÕ\T ø£èwüí|üø£å+˝À >√eTj·÷ìï ùd$+#ê*.
os¡í |üsêíX¯H√ yê kÕ´‘·ÿèÁ#ÓäÌsê« es¡Ôj˚T‘·‡<ë ˆ
jÓ÷>±uÛ≤´düs¡‘·XËÃÌe s¡TÁ<ë<Ûë´sT÷ uÛÑy˚‘·‡<ë ˆˆ 32 ˆˆ
‘êyÓTÆ sê*|ü&çq Ä≈£î\‘√ uÛÑTõ+#ê* ˝Ò<ë ø£èÁ#·Ã¤Áe‘· |üsêj·TDT&ÉT ø±yê*. m\¢|ü&É÷
jÓ÷>±uÛ≤´düs¡‘·T&ÉT s¡TÁ<ë<Ûë´sTT ø±yê*.
n<∏äs¡«•s¡k˛-<Û˚´‘ê y˚<ëHêÔuÛ≤´dü‘·‘·Œs¡' ˆ
j·Te÷Hé ùdy˚‘· dü‘·‘·+ ìj·Te÷+XÊÃ|ü´‘·Á웑·' ˆˆ 33 ˆˆ
n<∏säÛ «¡ •s¡eTTqT #·~y˚yê&ÉT y˚<ë+‘êuÛ≤´dü|sü T¡ &ÉT ø±yê*. m\¢|⁄ü &ÉT ã<äø∆ e£ TT˝Òìyê&Ó’ j·TeTìj·Te÷\T
bÕ{Ï+#ê*.
ø£ècÕíõq' k˛‘·ÔØj·T' X¯óø£¢j·TCÀ„|üM‘·HêHé ˆ
n<∏ä #ê^ïHé düe÷s√|ü´ kÕ«‘·àì <Ûë´q‘·‘·Œs¡' ˆˆ 34 ˆˆ
nq–ï s¡ìπø‘·' kÕ´qTàìs√àø£å|üs√ uÛÑy˚‘Y ˆ
‘ê|üùdùw«e $Áù|wüß j·÷Á‹ø£+ uÛ…’ø£å´e÷Vü≤πs‘Y ˆˆ 35 ˆˆ
ø£ècÕíõq<Ûë] ñ‘·ÔØj·T+ ø£\yê&ÉT, ‘Ó\¢ì j·TCÀ„|üM‹ ø±yê*. n–ïì ‘·q˝À Äs√|æ+#·Tø=ì
<Ûë´q‘·‘·Œs¡T&Ó’, >∑èVü‰–ïì, >∑èVü‰ìï e<ä* eTTìjÓÆT yÓ÷øå±ìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #˚ùdyê&ÉT ø±e˝…qT. ‘·|üdüT«\ e<ä›
Áu≤Vü≤àDT\e<ä› e÷Á‘·y˚T _Ûø£å j·÷∫+#·e˝…qT.
>∑èVü≤y˚T~Ûwüß #êH˚´wüß ~«CÒwüß eqyêdæwüß ˆ
Á>±e÷<ëVü≤è‘·´ #êoïj·÷<äcº Á>±kÕq«H˚ edüHé ˆˆ 36 ˆˆ
Ç‘·s¡ >∑èVü≤düTú\qT eqyêdüT˝…’q ~«E\qT ≈£L&É j·÷∫+#·e#·TÃ. Á>±eT+qT+&ç mì$T~ eTT<ä›\T
‘Ó#·TÃø=ì n&É$˝À uÛÑTõ+#ê*.
 Çs¡y’Ó @&Ée n<Ûë´j·T+ 659

Á|ü‹>∑èVü≤´ |ü⁄fÒHÓ’e bÕDÏHê X¯ø£˝Òq yê ˆ

$$<ÛëXÀÃ|üìwü<ä Ä‘·àdü+dæ<ä∆j˚T »ù|‘Y ˆˆ 37 ˆˆ
Ä≈£î, #˚sTT, |ü–*q eT{ϺbÕÁ‘· uÛ≤>∑+‘√ø±ì rdüTø=ì uÛÑTõ+#ê*. Ä‘·àdæ~∆¬ø’ $$<Ûä ñ|üìwü‘·TÔ\qT
»|æ+#ê*.
$<ë´$X‚cÕHé kÕ$Ár+ s¡TÁ<ë<Ûë´j·T+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
eTVü‰ÁbÕkÕúìø£+ yê-k ≈£îsê´<äqX¯qqTÔ yê ˆˆ 38 ˆˆ
n–ïÁ|üy˚X¯eTq´<ë« ÁãVü‰às¡ŒD$<ÛÍ dæú‘·' ˆ
Ç‘·s¡ $X‚wü $<ä´\qT, >±j·TÁ‹ì, s¡TÁ<ë<Ûë´j·÷ìï Äeè‹Ô #˚düTÔ+&Ü*. ÁãVü‰às¡ŒD $~ÛqqTdü]+∫
eTVü‰Á|ükÕúHêì¬ø’ ìsêVü‰]jÓÆT ˝Ò<ë n–ïÁ|üy˚XÊìï ø±ì #˚j·÷*.
j˚T Væ≤ düeT´–eTe÷ÁX¯eT+ •e+ dü+ÁX¯j·TqÔ´•e|ü⁄+»HêX¯qyéT ˆ
‘˚ $X¯ìÔ |ü<äyÓTÆX¯«s¡+ |üs¡+ j·÷ìÔ j·TÁ‘· >∑‘·eTdü´ dü+dæú‘˚' ˆˆ 39 ˆˆ
X¯óuÛÑÁ|ü<ä+ nX¯óuÛÑHêX¯ø£+ nsTTq á yêqÁ|ükÕúÁX¯e÷ìï u≤>± ÄÁX¯sTT+∫qyês¡T Ä dæú‹øÏ >∑eT´eT÷,
|üs¡y˚TX¯«s¡kÕúqyÓTÆq |üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ês¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ yêqÁ|ükÕúÁX¯eT<Ûäπsà dü|üÔ$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 27 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À yêqÁ|ükÕúÁX¯eT<Ûäsêà\H˚ Çs¡yÓ’ @&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 27 ˆˆ
TTT
660 ≈£Ls¡àeTVü
ncÕº$+XÀ-<Û ‰|ü⁄TsêD+
ë´j· ` ñ‘·ysÔ Ó’ ês¡
' ` Çs¡ +∆
mì$T<äe n<Ûë´j·T+
j·T‹<Ûäsêà' ` j·T‹<Ûäsêà\T
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.
@e+ eHêÁX¯y˚T dæú‘ê« ‘·èrj·T+ uÛ≤>∑e÷j·TTwü' ˆ
#·‘·Ts¡úe÷j·TTc˛ uÛ≤>∑+ dü+Hê´ùdq qj˚T‘Y Áø£e÷‘Y ˆˆ 1 ˆˆ
á $<Û+ä >± J$‘·+˝À eT÷&ÉeuÛ≤>±ìï yêqÁ|ükÕúÁX¯eT+˝À >∑&|ç ,æ Hê\T>√ Äj·TTsꓤ>±ìï düHêï´dü+‘√
>∑&ÉbÕ*.
n^ïHê‘·àì dü+kÕú|ü´ ~«»' Á|üyêõ‘√ uÛÑy˚‘Y ˆ
jÓ÷>±uÛ≤´düs¡‘·' XÊH√Ô ÁãVü≤à$<ë´|üsêj·TD' ˆˆ 2 ˆˆ
n>∑Tï\qT ‘·q˝À Äs√|æ+#·T≈£îì düqï´dæ+#ê*. jÓ÷>±uÛ≤´düs‘¡ T· &ÉT XÊ+‘·T&ÉT ÁãVü≤à$<ë´|üsêj·TDT&ÉT
ø±yê*.
j·T<ë eTqdæ düx±®‘·+ yÓ’‘·èwüí´+ düs¡«edüTÔwüß ˆ
‘·<ë dü+Hê´dü$T#·Ã¤ìÔ |ü‹‘·' kÕ´~«|üs¡´j˚T ˆˆ 3 ˆˆ
e÷qdæø+£ >± nìï edüTeÔ ⁄˝À¢ $s¡øøÔÏ *£ –q|ü⁄&ÉT dü+Hê´kÕìï ø√s¡Tø√yê*. $s¡øÔÏ ø£\T>∑≈î£ +&Ü düqï´dæùdÔ
|ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
ÁbÕC≤|ü‘ê´ìïs¡÷ù|´wæºe÷π>ïsT÷eT<∏äyê |ü⁄q' ˆ
<ëqÔ' |üø£«ø£cÕjÓ÷-k ÁãVü‰àÁX¯eTeTTbÕÁX¯j˚T‘Y ˆˆ 4 ˆˆ
ÁbÕC≤|ü‘ê´ìï ø±ì Äπ>ïsT÷ j·÷>±ìï ø±ì Ä#·]+∫ Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤+‘√ <√cÕ\T ‘=\–q|ü⁄&ÉT
|ü]|üPs¡í yÓ’sê>∑´+ ø£*–‘˚H˚ dü+Hê´kÕìï d”«ø£]+#ê*.
C≤„qdü+Hê´dæq' πø∫<˚«<ädü+Hê´dæq' |üπs ˆ
ø£s¡àdü+Hê´dæqdüÔ«H˚´ $$<Ûë' |ü]ø°]Ô‘ê' ˆˆ 5 ˆˆ
C≤„qdüHêï´düT\T, y˚<ädüHêï´düT\T, ø£s¡àdüHêï´düT\T nì düHêï´düT\T nH˚ø£ $<Ûë\T>± ñ+{≤s¡T.
j·T' düs¡«düvZìs¡Tàø√Ô ìs¡›«+<ä«XËÃÌe ìs¡“¤j·T' ˆ
Áb˛#·´‘˚ C≤„qdü+Hê´d” kÕ«‘·àH˚´e e´edæú‘·' ˆˆ 6 ˆˆ
düs¡«dü+>∑$s¡≈£îÔ&Ó’ o‘√cÕí<äT\T düVæ≤dü÷Ô uÛÑj·T+˝Òø£ Ä‘êàe˝Àø£q+ ø£\yê&ÉT ÁãVü≤àìwüߘ&Ó’q dü+Hêï´dæ
C≤„qdü+Hêï´dæ.
y˚<äy˚TyêuÛÑ´ùdìï‘·´+ ìs¡›«+<√« ìwüŒ]Á>∑Vü≤' ˆ
Áb˛#·´‘˚ y˚<ädü+Hê´d” eTTeTT≈£åî]«õ‘˚Áì›j·T' ˆˆ 7 ˆˆ
 Çs¡y’Ó mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 661

XÀ‘√cÕí~ <ä«+<ë«\T ˝Òø£ <ëq+ d”«ø£]+#·ø£ Ç+Á~j·TìÁ>∑V≤ü + ø£*– yÓ÷øå±düø‘ÔÏ √ m\¢|⁄ü &ÉT y˚<ëuÛ≤´dü+
#˚ùdyê&ÉT y˚<ädüHêï´dæ.
j·TdüÔ«^ïHê‘·àkÕ‘·ÿè‘ê« ÁãVü‰às¡ŒD|üs√ ~«»' ˆ
dü CÒ„j·T' ø£s¡àdü+Hê´d” eTVü‰j·T»„ |üsêj·TD' ˆˆ 8 ˆˆ
n>∑Tï\qT ‘·q˝À Äs√|æ+#·Tø=ì ‘êqT #˚ùd |üqT\ìï+{Ïì ÁãVü‰às¡ŒD+ >±$dü÷Ô eTVü‰j·TC≤„\
Hê#·]+#˚yê&ÉT ø£s¡àdüHêï´dæ.
Á‘·j·÷D≤eT|æ #Ó’‘˚cÕ+ C≤„˙ ‘·«uÛÑ´~Ûø√ eT‘·' ˆ
q ‘·dü´ $<ä´‘˚ ø±s¡´+ q *vZ+ yê $|ü•Ã‘·' ˆˆ 9 ˆˆ
á eT÷&ÉT $<Ûë˝…’q düHêï´düT˝À¢ C≤„qdü+Hêï´dæ düs¡«ÁX‚wüߘ&ÉT. Ç{Ϻ C≤„HêìøÏ #˚j·Te\dæq<˚B
ñ+&É<äT. ∫Vü≤ïeTT+&É<äT.
ìs¡àyÓ÷ ìs¡“¤j·T' XÊH√Ô ìs¡›«+<√« ìwüŒ]Á>∑Vü≤' ˆ
Js¡íøö|”qyêkÕ' kÕ´qï>√ï yê <Ûë´q‘·‘·Œs¡' ˆˆ 10 ˆˆ
eTeTø±s¡uÛÑj·÷\T ˝Òø£ XÊ+‘·T&ÉT, o‘√cÕí~ <ä«+<ë«r‘·T&ÉT, |üÁ‘·uÛÀõ nsTT Js¡íøö|”Hêìï <Ûä]+∫ø±ì
q>∑ï+>± ø±ì ìs¡+‘·s¡+ <Ûë´q|üs¡T&Ó’ ñ+&Ü*.
ÁãVü≤à#êØ $T‘·Á>±d” Á>±e÷‘·Ô«qï+ düe÷Vü≤πs‘Y ˆ
n<Ûë´‘·àeT‹sêd”‘· ìs¡ù|øå√ ìsê$Twü' ˆˆ 11 ˆˆ
n{Ϻyê&ÉT ÁãVü≤à#ê], $T‘·uÛÀ»qT&ÉT ø±yê*. Á>±eT+qT+&ç nHêïìï _Ûø£å>± ‘Ó#·TÃø√yê*.
Ä<Ûë´‘·àeT+<ëdüøÏÔ ø£\yê&ÉT, Ç‘·sêù|ø£å˝Òìyê&ÉT, e÷+kÕVü‰s¡+ $&É∫qyê&ÉT ø±yê*.
Ä‘·àHÓ’e düVü‰j˚Tq düTU≤Øú $#·πs~Vü≤ ˆ
Hê_Ûq+<˚‘· eTs¡D+ Hê_Ûq+<˚‘· J$‘·yéT ˆˆ 12 ˆˆ
Ç‘·s¡T\ düVü‰j·T+ ø√s¡ø£ ‘·q |üqT\qT ‘êH˚ #˚düT≈£î+≥÷ Ä‘·à‘·è|æÔø√dü+ ˝Àø£+˝À dü+#·]+#ê*.
JeqeTs¡D≤\qT n_Ûq+~+#·≈£L&É<äT.
ø±\y˚Te Á|ürπøå‘· ì<˚X¯+ uÛÑè‘·ø√ j·T<∏ë ˆ
Hê<Û˚´‘·e´+ q eø£Ôe´+ ÁXÀ‘·e´+ q ø£<ë#·q ˆˆ 13 ˆˆ
uÛÑè‘·T´&ÉT Ä<˚X¯+ ø√dü+ Á|ürøÏå+#·Tq≥T¢ ø±\+ ø√dü+ Á|ürøÏå+#ê*. n<Ûä´j·Tq yê#·q ÁX¯eD≤\ìï+{Ïì
$&ç∫ y˚j·÷*.
@e+ C≤„‘ê« |üs√ jÓ÷^ ÁãVü≤àuÛÑ÷j·÷j·T ø£\Œ‘˚ ˆ
@ø£yêk˛-<∏äyê $<ë«Hé øö|”Hê#êä<äqdüÔ<∏ë ˆˆ 14 ˆˆ
662 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Ç˝≤ ‘Ó*dæq jÓ÷– ÁãVü≤àdü«s¡÷bÕìï bı+<äT‘ê&ÉT. ˇ+{ÏeÁdüÔ+‘√ ø±ì, øö|”q+‘√ ø±ì ñ+&Ü*.
eTT+&û •F yê-<∏ä uÛÑy˚Á‹Ô<äD°¶ ìwüŒ]Á>∑Vü≤' ˆ
ø±cÕj·TyêkÕ' dü‘·‘·+ <Ûë´qjÓ÷>∑|üsêj·TD' ˆˆ 15 ˆˆ
eTT+&ç‘· •s¡düTÿ&ÉT ˝Ò<ë •œ ˝Ò<ë Á‹<ä+&çjÓÆT <ëq+ rdüTø=q≈£î+&Ü ñ+&Ü*. ø±cÕj·TeÁkÕÔ\T
<Ûä]+∫ m\¢|ü⁄&ÉT <Ûë´qjÓ÷>∑|üsêj·TDT&ÉT ø±yê*.
Á>±e÷H˚Ô eèø£åeT÷˝Ò yê eùd<˚›yê\j˚T-|æ yê ˆ
düeT' X¯Á‘Í #· $TÁ‘˚ #· ‘·<∏ë e÷Hêee÷qjÓ÷' ˆˆ 16 ˆˆ
}]∫es¡, #Ó≥Tº yÓTT<ä≥, ˝Ò<ë <˚yê\j·T+˝À ìedæ+#ê*. X¯Á‘·T$TÁ‘·T\qT e÷Hêee÷Hê\qT
düe÷q+>± #·÷&Ü*.
uÛ…’πøå´D es¡Ôj˚Tìï‘·´+ HÓ’ø±HêïB uÛÑy˚‘·ÿ«∫‘Y ˆ
j·TdüTÔ yÓ÷ùV≤q yê-q´kÕà<˚ø±HêïB uÛÑy˚<ä´‹' ˆˆ 17 ˆˆ
q ‘·dü´ ìwüÿè‹' ø£•Ã<ä∆s¡àXÊÁùdÔwüß ø£<∏ä´‘˚ ˆ
sê>∑<˚«wü$eTTø±Ô‘êà düeT˝ÀcÕ˜X¯àø±xÃq' ˆˆ 18 ˆˆ
_Ûø£å‘√H˚ J$‘·+ >∑&ÉbÕ*. ˇø£] nHêïH˚ï m\¢|ü⁄&ÉT uÛÑTõ+#·≈£L&É<äT. yÓ÷Vü≤+ ˝Ò<ë k˛eT]‘·q+‘√
ˇø£] nHêïH˚ï ‹qï j·T‹øÏ @ XÊÁdü+Ô ˝ÀqT ìwüÿè‹ #Ó|Œü ˝Ò<Tä . sê>±<˚«cÕ\T ˝Òø£ eT{Ïìº ã+>±sêìï ˇπø$<Û+ä >±
uÛ≤$+#˚yê&Ó’ ÁbÕDÏVæ≤+dü >±$+#·ø£ eTÚHêìï bÕ{Ïdü÷Ô <˚ì˝ÀqT düŒèVü≤ ˝Ò≈£î+&Ü ñ+&Ü*.
<äèwæº|üP‘·+ q´ùd‘êŒ<ä+ eÁdüÔ|üP‘·+ »\+ |æuÒ‘Y ˆ
XÊÁdüÔ|üP‘ê+ e<˚<ë«D°+ eTq'|üP‘·+ düe÷#·πs‘Y ˆˆ 19 ˆˆ
H˚\qT #·÷∫ n&ÉT>∑Ty˚j·÷*. e&Éb˛dæq ˙{ÏH˚ Á‘ê>±*. XÊÁdüÔ dæ<ä∆yÓTÆq<ëìH˚ #ÓbÕŒ*. |ü$Á‘·yÓTÆq
eTqdüT‡‘√ ø±sê´\qT Ä#·]+#ê*.
HÓ’ø£Á‘· ìeùd<˚›X‚ esê¸uÛÀ´-q´Á‘· _Û≈£åîø£' ˆ
kÕïqXÖ#·s¡‘√ ì‘·´+ ø£eTD¶\Tø£s¡' X¯ó∫' ˆˆ 20 ˆˆ
esê¸ø±\+˝À ‘·|üŒ Ç‘·s¡ ø±˝≤˝À¢ ˇπø#√≥ ñ+&É≈£L&É<äT. ì‘·´+ kÕïqXÖ#ê<äT˝≤#·]dü÷Ô
X¯ó∫jÓÆT ø£eT+&É\+ <Ûä]+#ê*.
ÁãVü≤à#·s¡´s¡‘√ì‘·´+ eqyêdüs¡‘√ uÛÑy˚‘Y ˆ
yÓ÷ø£åXÊÁùdÔwüß ìs¡‘√ ÁãVü≤à#êØ õ‘˚+Á~j·T' ˆˆ 21 ˆˆ
m|ü&É÷ ÁãVü≤à#·s¡´+‘√ ñ+&Ü*. eqyêdü+ #˚j·÷* yÓ÷ø£åXÊÁkÕÔ˝À¢ ÄdüøÏÔ ñ+&Ü*. ÁãVü≤à#ê]jÓÆT
õ‘˚+Á~j·T‘·«+ ø£*– ñ+&Ü*.
 Çs¡y’Ó mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 663

<äe÷“¤Vü≤v±ÿs¡ìs¡Tàø√Ô ìHê›ô|’X¯óq´e]®‘·' ˆ
Ä‘·àC≤„q>∑TD√ù|‘√ j·T‹s√àø£åeTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 22 ˆˆ
&É+u≤Vü≤+ø±sê\T ˝Òø£ ì+<ä, |ædæHê]‘·Hê\qT (ø=+&ÓeTT #Ó|ü≥qT) e<ä* Ä‘·àC≤„q+ yÓTT<ä˝…’q
Ä‘·à>∑TD≤\T ø£\ j·T‹ yÓ÷øå±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
nuÛÑ´ùd‘·‡‘·‘·+ y˚<ä Á|üDyêK´+ düHê‘·qyéT ˆ
kÕï‘ê«--#·eT´ $<ÛëH˚q X¯ó∫πs›yê\j·÷~wüß ˆˆ 23 ˆˆ
düHê‘·qeTT, Á|üDeeTTK´yÓTÆq y˚<ëìï ìs¡+‘·s¡+ nuÛÑ´dæ+#ê*. Bìï kÕïq+#˚dæ Ä#·$T+∫ |ü$Á‘·T&Ó’
<˚yê\j·÷<äT\˝À Ä#·]+#ê*.
j·TCÀ„|üMr XÊHêÔ‘êà ≈£îX¯bÕDÏ' düe÷Væ≤‘·' ˆ
<ÛÍ‘·ø±cÕj·TedüH√ uÛÑdüà#·Ã¤qï‘·q÷s¡TVü≤' ˆˆ 24 ˆˆ
m\¢|⁄ü &ÉT j·TCÀ„|Mü ‹jÓTÆ , XÊ+‘ê‘·à>±, ≈£îX¯bÕDÏ kÕe<ÛëìjÓTÆ <ÛÍ‘·ø±cÕj·TeÁdü+Ô <Û]ä +#ê*. uÛkÑ Õàìï
n\<äTø=ì n~Ûj·TC≤„ìï #˚dü÷Ô n~Û<Ó’yêìï #·÷&Ü*.
n~Ûj·T»„+ ÁãVü≤à »ù|<ë~Û<Ó’$ø£y˚Te #· ˆ
Ä<Ûë´‹àø£xà dü‘·‘·+ y˚<ëHêÔ_ÛVæ≤‘·xà j·T‘Y ˆˆ 25 ˆˆ
y˚<ë+‘ê˝À¢ #Ó|æŒq Ä<Ûë´‹àø±ìï ≈£L&É nq>± Á|üDe»bÕìï Ä#·]+#ê*.
|ü⁄Á‘˚wüß #ê<∏ä ìedüHé ÁãVü≤à#êØ j·T‹s¡Tàì' ˆ
y˚<äy˚TyêuÛÑ´düìï‘·´+ dü j·÷‹ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ 26 ˆˆ
nVæ≤+kÕ dü‘·´eTùdÔj·T+ ÁãVü≤à#·s¡´+ ‘·|ü' |üs¡yéT ˆ
ø£åe÷ <äj·÷ #· düH√Ôc˛ Áe‘êq´dü´ $X‚wü‘·' ˆˆ 27 ˆˆ
eTqqo* ÁãVü≤à#ê] nsTTq j·T‹ |ü⁄Á‘·T\e<ä› ñ+≥÷ ì‘·´+ y˚<ëìï nuÛÑ´dæ+#ê*. <ëìe\q
n‘·&ÉT |üs¡eT>∑‹ì bı+<äT‘ê&ÉT. nVæ≤+dü, dü‘·´+, nùdÔj·T+, ÁãVü≤à#·s¡´+, ñ‘·ÔeT‘·|üdüT‡, ø£åeT, <äj·T,
dü+‘√wü+ düHêï´dæøÏ $X‚wüÁe‘ê\T.
y˚<ëqÔC≤„qìc˛˜ yê |üxà j·TC≤„Hé düe÷Væ≤‘·' ˆ
C≤„q<Ûë´qdüe÷j·TTø√Ô _Ûøå±πsúHÓ’e ‘˚q Væ≤ ˆˆ 28 ˆˆ
ôVAeTeTÁHêÔHé »ù|ìï‘·´+ ø±˝Ò ø±˝Ò düe÷Væ≤‘·' ˆ
kÕ«<Ûë´j·T+ #êq«Vü≤+ ≈£îsê´‘ê‡$Ár+ düq∆´jÓ÷s¡®ù|‘Y ˆˆ 29 ˆˆ
n‘·&ÉT y˚<ë+‘· C≤„qìwüߘ&ÉT ø±yê*. kÕe<ÛëqT&Ó’ |ü+#·j·TC≤„\ Hê#·]+#ê*. _Ûø£å>± \_Û+∫q
<ëì‘√ J$dü÷Ô C≤„q<Ûë´Hê\T ø£*Z e⁄+&Ü*. Á|ü‹s√E eTTe÷às¡T¢ kÕïq+ #˚dü÷Ô _Ûøå±qï+‘√ j·÷>±\T
664 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
#˚j·÷*. Ä j·÷ ø±˝≤qT>∑TDyÓTÆq ôVAeTeT+Á‘ê\T »|æ+#ê*. Á|ü‹~q+ y˚<ë<Ûä´j·Tq+ ¬s+&ÉT dü+<Ûä´˝À¢
>±j·TÁr »|ü+ #˚j·÷*.
‘·‘√ <Ûë´sT÷‘· ‘·+ <˚ey˚Tø±H˚Ô |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
@ø±H˚Ô es¡®j˚Tìï‘·´+ ø±eT+ Áø√<Ûä+ |ü]Á>∑Vü≤yéT ˆˆ 30 ˆˆ
@ø±+‘·+˝À |üsy¡ T˚ X¯«s¡Tì <Ûë´ì+#ê*. ø±eT, Áø√<ÛÁä |ü‹Á>∑V‰ü \T |üP]Ô>± $&ç∫ô|{≤º*.(j·T‹ ø±eTÁø√<Ûä
|ü]Á>∑Vü‰\qT ˇø£ÿ&ç>± ñqï|ü⁄&ÉT #˚j·Tsê<äT.)
@ø£yêkÕ ~«yêkÕ yê •F j·TCÀ„|üM‘·yêHé ˆ
ø£eTD¶\Tø£s√ $<ë«Hé Á‹<äD°¶ j·÷‹ ‘·‘·Œs¡yéT ˆˆ 31
ˇø£{Ï ˝Ò<ë ¬s+&ÉT eÁkÕÔ\T <Ûä]+∫qyê&Ó’ •U≤ j·TCÀ„|üM‘ê\T ø£*Z, #˚‘· ø£eT+&É\+ <Ûä]+∫q
$<ë«+düT&Ó’q Á‹<ä+&ç |üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ yê´dü^‘êdüT j·T‹<Ûäπsà ncÕº$+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ28ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À yê´dü^‘·˝À¢ j·T‹<Ûäsêà\H˚ Çs¡yÓ’ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ28ˆˆ
bcb
 @ø√qÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ` Çs¡yÓ’ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 665

j·T‹<Ûäsêà' ` j·T‹<Ûäsêà\T
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
@e+ kÕ«ÁX¯eTìcÕ˜Hê+ j·TrHê+ ìj·T‘ê‘·àHêyéT ˆ
uÛ…’πøå´D es¡Ôq+ Áb˛ø£Ô+ |òü\eT÷˝…’s¡<∏ë|æ yê ˆˆ 1 ˆˆ
á $<Ûä+>± düHêï´kÕÁX¯eT+˝À ñ+&˚yê]øÏ _Ûøå±≥q+‘√ ø±ì, |òü\eT÷˝≤<äT\‘√ø±ì Jeq+
$~Û+#·HÓ’q~.
@ø£ø±\+ #·πs<Ó“¤Ìø£å´+ q Á|üdüCÒ´‘· $düÔπs ˆ
uÛ…’ø£å´Á|üdüø√Ô Væ≤ j·T‹]«wüj˚Twü«|æ dü»®‘˚ ˆˆ 2 ˆˆ
_Ûøå±≥q ˇπøkÕ] #˚j·÷*. _Ûø£åj·T+<˚ ÄdüøÏÔ #·÷|üsê<äT. $kÕÔs¡+ ≈£L&É |üìøÏ sê<äT. _Ûø£åj·T+<ëdüøÏÔ
@s¡Œ&ç‘˚ $wüj·÷düøÏÔ ≈£L&Ü @s¡Œ&ÉT‘·T+~.
dübÕÔ>±sê+X¯Ãπs<Ó“¤Ìø£å´eT˝≤uÛÒ ‘·T |ü⁄qX¯Ãπs‘Y ˆ
Á|üøå±\´ bÕÁ‘˚ uÛÑTx°®‘· n~“¤' Á|üøå±\j˚T‘·TŒq' ˆˆ 3 ˆˆ
_Ûøøå£ =s¡≈î£ @&ç+&Éøπ¢ yÓfi≤fl*. Ä Ç+&É˝¢ À <=s¡øq£ |ü⁄&ÉT eT∞fl yÓfi≤fl*. bÕÁ‘·qT ˙{Ï‘√ ø£&–ç uÛTÑ õ+#ê*.
uÛÑTõ+∫q ‘·s¡Tyê‘· eT∞fl bÕÁ‘·qT ø£&É>±*.
n<∏äyê-q´<äTbÕ<ëj·T bÕÁ‘˚ uÛÑTx°®‘· ì‘·´X¯' ˆ
uÛÑTø±Ô« ‘·‘·‡+eTèCÒ‘êŒÁ‘·+ j·÷Á‘êe÷Á‘·eT˝À\T|ü' ˆˆ 4 ˆˆ
˝Ò<ë Á|ü‹~q+ eTs√ bÕÁ‘·‘√ _Ûøå±≥q #˚dæ ‹Hê*. Áã‹πø+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq+‘· e÷Á‘·+ ‹+≥÷ Ä
bÕÁ‘·qT ø£&É>±*. ˝ÀuÛ≤ìï e<ä˝≤*.
$<Ûä÷y˚T düqïeTTdü˝Ò e´+>±πs uÛÑTø£Ôe»®H˚ ˆ
eè‘˚Ô X¯sêedüe÷Œ‘˚ _Ûøå±+ ì‘·´+ j·T‹X¯Ãπs‘Y ˆˆ5 ˆˆ
>∑èVü≤düTú\ Ç+&É¢˝À bı>∑ sê≈£î+&Ü ñqï|ü⁄&ÉT, s√ø£* #·|ü&ÉT Ä–q ‘·sê«‘·, e+≥ì|üqT #·˝≤¢]Ãq
‘·s¡Tyê‘·, Ç+{Ï yêfi¯ófl uÛÑTõ+∫q ‘·sê«‘·, $düÔfi¯ófl ãj·T≥|ü&çq ‘·sê«‘· j·T‹ _Ûø£å≈£î yÓfi≤fl*.
>√<√Vü≤e÷Á‘·+ ‹ùw˜‘· ø±\+ _Û≈£åîs¡<Û√eTTK' ˆ
_Ûπøå‘·T´ø±Ô« düø£è‘·÷Ôw”íeToïj·÷<ë«>∑´‘·' X¯ó∫' ˆˆ 6 ˆˆ
Ç+{ÏeTT+<äT Äe⁄ bÕ\T |æ‘·T≈£îq+‘·ùd|ü⁄ e÷Á‘·y˚T ÁøÏ+<ä≈£î #·÷dü÷Ô ì*∫ _Ûø£å nì e÷Á‘·+ |ü*øÏ
ì\yê*. |ü$Á‘·T&Ó’ eTÚq+>± ˇø£ÿkÕ] uÛÑTõ+#ê*.
666 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

Á|üøå±\´ bÕD° bÕ<Í #· düe÷#·eT´ j·T<∏ë$~Û ˆ

Ä~‘˚´ <äs¡ÙsTT‘ê«-qï+ uÛÑT+J‘· ÁbÕvóàK' X¯ó∫' ˆˆ 7 ˆˆ
ø±fi¯ó¢ #˚‘·T\T ø£&ÉT>∑Tø=ì j·T<∏ë$~Û>± Ä#·$T+∫ nHêïìï dü÷s¡T´ìøÏ #·÷|æ ‘·÷s¡TŒeTTK+>± ≈£Ls¡TÃì
uÛÑTõ+#ê*.
VüQ‘ê« ÁbÕD≤VüQr' |ü+#· Á>±kÕqcº düe÷Væ≤‘·' ˆ
Ä#·eT´ <˚e+ ÁãVü‰àD+ <Ûë´sT÷‘· |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 8 ˆˆ
n˝≤ãT+ <ës¡TbÕÁ‘·+ #· eTèDàj·T+ yÓ’wüíe+ ‘·‘·' ˆ
#·‘ê«πs´‘êì bÕÁ‘êDÏ eTqTsêVü≤ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 9 ˆˆ
|ü+#·ÁbÕD≤VüQ‘·T\T #˚dæ mì$T~ eTT<ä›\qT e÷Á‘·+ ÁX¯<ä∆>± ‹Hê*. Ä#·eTq+ #˚dæ |üs¡y˚TX¯«s¡Tì
<Ûë´ì+#ê*. kıs¡ø±j·T, ø£Ás¡, eT{Ϻ, yÓ<äTs¡T bÕÁ‘·˝Ò j·T‹øÏ |üìøÏ e#˚Ã$ nì eTqTÁ|üC≤|ü‹ #ÓbÕŒ&ÉT.
ÁbÕÁ>±Á‘˚-|üs¡sêÁ‘˚ #· eT<Ûä´sêÁ‘˚ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
düHê∆´dü«–ï$X‚ùwD ∫qÔj˚Tìï‘·´MTX¯«s¡yéT ˆˆ 10 ˆˆ
kÕj·T+Á‘·+, ÁbÕ‘·'ø±\+, eT<Ûä´sêÁ‘·T˝À¢ $X‚wæ+∫, dü+<Ûä´\˝À ì‘·´+ n–ï<ë«sê |üs¡e÷‘·à<Ûë´q+
#˚j·÷*.
ø£è‘ê« Vü≤è‘·Œ<äàì\j˚T $XÊ«K´+ $X¯«düeT“¤eyéT ˆ
Ä‘êàq+ düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ |üs¡kÕÔ‘·ÔeTdü' dæú‘·yéT ˆˆ 11 ˆˆ
düs¡«kÕ´<Ûës¡uÛÑ÷‘·qÔe÷qq›+ CÀ´‹s¡e´j·TyéT ˆ
Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TcÕr‘·e÷ø±X¯≈£îVü≤s¡+ •eyéT ˆˆ 12 ˆˆ
‘·<äqÔ' düs¡«uÛ≤yêHêMTX¯«s¡+ ÁãVü≤às¡÷|æDyéT ˆ
<Ûë´j˚T<äHê~eT<Ûë´qÔe÷q+<ë~>∑TD≤\j·TyéT ˆˆ 13 ˆˆ
‘·eTdüT‡ø£e‘·\ ñqïyêDÏí, düø£\ uÛÑ÷‘ê+‘·sê´$Tì, düs¡«»>∑‘êÿs¡DuÛÑ÷‘·Tì, düø£\ Á|ü|ü+#· dü«s¡÷|ü⁄ì,
|üs¡e÷‘·àqT, düs¡«»>∑‘·TÔ ø±<Ûës¡uÛÑ÷‘·Tì, düø£˝≤<Ûësê\≈£î Äq+<ëì#˚Ãyêìì, ne´j·T CÀ´‹s¡÷|ü⁄ì, Á|üø£è‹
Je⁄\ø£r‘·Tì, n–ïs¡÷|ü⁄ì, eT+>∑fi¯ø£s¡Tì, nìïuÛ≤yê˝À¢ ñ+&˚yêDÏí, n+<äØï XÊdæ+#˚ ÁãVü≤àdü«s¡÷|æì,
Ä<ä´+‘·s¡Væ≤‘·Tì, n~«rj·TTì, Äq+<ë~>∑TDì\j·TTì Vü≤è‘·Œ<äà+˝À ì*|æ <Ûë´ì+#ê*.
eTVü‰qÔ+ |ü⁄s¡Twü+ ÁãVü≤à ÁãVü‰àD+ dü‘·´eTe´j·TyéT ˆ
‘·s¡TD≤~‘·´düv±ÿX¯+ eTùV≤X¯+ $X¯«s¡÷|æDyéT ˆˆ 14 ˆˆ
zv±ÿπsD≤<∏ä #ê‘êàq+ dü+kÕú|ü´ |üs¡e÷‘·àì ˆ
Äø±X‚ <˚eMTXÊq+ <Ûë´sT÷‘êø±X¯eT<Ûä´>∑yéT ˆˆ 15 ˆˆ
 Çs¡y’Ó ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 667

ø±s¡D+ düs¡«uÛ≤yêHêe÷q+<Ó’ø£düe÷ÁX¯j·TyéT ˆ
|ü⁄sêD+ |ü⁄s¡Twü+ X¯óÁuÛÑ+ <Ûë´j·TqTà#˚´‘· ã+<ÛäHê‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
>=|üŒyê&ÉT, düs√«‘·ÿèwüߺ&ÉT, ÁãVü≤às¡÷|ü⁄&ÉT, |üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&ÉT, HêX¯s¡Væ≤‘·T&ÉT, ø£ècÕís¡TD esêíø±s¡T&ÉT,
eTùV≤X¯ó&ÉT, $X¯«s¡÷|æ nsTTq |üs¡e÷‘·àqT z+ø±s√bÕdüq eTqdüT‡qT |üs¡e÷‘·à˝À ì*|æ Äø±X¯eT<Ûä´+˝À
ñqï áX¯«s¡Tì Áø°&Ü˝À\Tì <Ûë´ì+#ê*. düs¡«uÛ≤yê\≈£î ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&ÉT, Äq+<ëìø±<Ûës¡uÛÑ÷‘·T&ÉT,
|ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&Ó’q X¯+uÛÑTì <Ûë´ì+∫ dü+kÕs¡ã+<Ûä+qT+&ç $&çe&ÉT‘ê&ÉT.
j·T<ë« >∑TVü‰j·÷+ Á|üø£è‘·+ »>∑‘·‡+yÓ÷Vü≤Hê\j˚T ˆ
$∫qÔ´ |üs¡eT+ y√´eT düs¡«uÛÑ÷‘Ó’ø£ø±s¡DyéT ˆˆ 17 ˆˆ
Jeq+ düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ j·TÁ‘· ˝Àø£' Á|ü©j·T‘˚ ˆ
Äqq›+ ÁãVü≤àD' dü÷ø£åà+ j·T‘·ŒX¯´ìÔ eTTeTTø£åe' ˆˆ 18 ˆˆ
‘·qà<Û˚´ ìVü≤‘·+ ÁãVü≤à πøe\+ C≤„q\ø£åàDyéT ˆ
nqqÔ+ dü‘·´MTXÊq+ $∫HêÔ´d”‘· dü+j·T‘·' ˆˆ 19 ˆˆ
˝Ò<ë »>∑‘·TÔqT yÓ÷Væ≤+|üCÒj·TT≥≈£î Ä<Ûës¡yÓTÆq Á|üø£è‹˝À düs¡«uÛÑ÷‘ê\≈£î ˇπø ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&Ó’q
|üs¡e÷ø±X¯s¡÷|ü⁄ì ∫+‹+#ê*. düø£\ ˝Àø±\≈£î ÁbÕDuÛÑ÷‘·Tì ˝Àø±\ìï+{Ïì ‘·q˝À \j·T+ #˚düTø=H˚yêDÏí,
Äq+<äs¡÷|ü⁄ì, ÁãVü≤àdü÷ø£åàs¡÷|ü⁄ì, eTTeTT≈£åîe⁄\T e÷Á‘·y˚T <ä]Ù+#· M˝…’qyêDÏí, Vü≤è<äj·TeT<Ûä´+˝À
ñqïyêDÏí πøe\ C≤„qdü«s¡÷|ü⁄DÏí, n+‘·s¡Væ≤‘· dü‘·´s¡÷|ü⁄ì düø£\ »>∑BX¯óì ∫+‹dü÷Ô ìj·TeT+‘√ ñ+&Ü*.
>∑TVü‰´<äTZVü≤´‘·eT+ C≤„q+ j·TrHêy˚T‘·B]‘·yéT ˆ
jÓ÷-qT‹ùw˜qàùV≤X‚q k˛-X¯óï‘˚ jÓ÷>∑yÓTÆX¯«s¡yéT ˆˆ 20 ˆˆ
düs¡«s¡Vü≤kÕ´\≈£î s¡Vü≤dü´yÓTÆq<ëì>± á j·T‘·T\≈£î #Ó+~q C≤„q+ #Ó|üŒHÓ’q~. eTùV≤X¯«s¡T&ÉT #Ó|æŒq
á ìj·Te÷ìï nqTwæ˜+#˚yê&ÉT áX¯«s¡jÓ÷>±ìï nqTuÛÑ$kÕÔ&ÉT.
‘·kÕà<ë∆´qs¡‘√ ì‘·´e÷‘·à$<ë´|üsêj·TD' ˆ
C≤„q+ düe÷ÁX¯j˚TÁ<ä“Vü≤à j˚Tq eTT#˚´‘· ãq∆Hê‘Y ˆˆ 21 ˆˆ
n+<äTe\¢ ì‘·´+ Ä‘·à$<ë´|üsêj·TDT&Ó’, <Ûë´qìs¡‘·T&Ó’, C≤„qdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q ÁãVü≤àqT ñbÕdæ+#ê*.
<ëì‘√ dü+kÕs¡ã+<Ûä+ ‘=\>∑T‘·T+~.
>∑‘ê« |üè<∏äø˘ dü«e÷‘êàq+ düs¡«kÕà<˚e πøe\yéT ˆ
Äqq›eT»s¡+ C≤„q+ <Ûë´sT÷‘· #· |ü⁄q' |üs¡yéT ˆˆ 22 ˆˆ
nìï{Ïø£+f… $_ÛqTï&Ó’q ‘·qqT _ÛqTïì>± ‘·\∫ Äq+<ädü«s¡÷|æ, n»s¡T&ÉT, |üs¡T&Ó’q C≤„qs¡÷|ü⁄ì
<Ûë´ì+#ê*.
668 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
j·TkÕà<䓤eìÔ uÛÑ÷‘êì j·T<ä÷“¤‘ê« H˚Vü≤ C≤j·T‘˚ ˆ
dü ‘·kÕàBX¯«s√ <˚e' |üs¡kÕà<√´-~Û‹wü˜‹ ˆˆ 23 ˆˆ
düs¡«Á|ü|ü+#êìï düèwæº+#˚yêDÏí, ‘·q <ä]øÏ #˚]qyêDÏí eT∞fl dü+kÕsêìøÏ |ü+|üìyêDÏí <Ûë´ì+#ê*.
n+<ä]øÏ áX¯«s¡T&ÉT <˚e⁄&ÉT |üsê‘·Œs¡T&ÉT.
j·T<äqÔπs ‘·<äZeTq+ XÊX¯«‘·+ •eeTT#·´‘˚ ˆ
j·T<ëVüQdüÔ‘·Œs√ j·T' kÕ´‘·‡ <˚edüTÔ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 24 ˆˆ
ñqï‘· kÕúHêqï~Ûwæº+∫q yê&ÉT XÊX¯«‘·yÓTÆq •e+ ne´j·TyÓTÆq >∑>∑Hêìï ‘·q˝À ì\T|ü⁄≈£îqïyê&ÉT á
»>∑‘·TÔq+‘ê ìj·T$T+#˚yê&ÉT. n‘·H˚ eTùV≤X¯«s¡T&ÉT.
Áe‘êì j·÷ì _Û≈£åLD≤+ ‘·<∏Ó’y√|üÁe‘êì #· ˆ
@¬ø’ø±‹Áø£y˚T ‘˚cÕ+ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ $BÛj·T‘˚ ˆˆ 25 ˆˆ
j·T‘·T\≈£î $~Û+|üHÓ’q Áe‘ê\T, ñ|üÁe‘ê˝À¢qT n‹Áø£$T+∫q Á|ü‹<ëìøÏ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ ñqï~.
ñù|‘·´ ‘·T ÁdæÔj·T+ ø±e÷‘Y ø£èÁ#·Ã¤dü+j·T‘·e÷qdü' ˆ
ÁbÕD≤j·÷eTdüe÷j·TTø£Ô' ≈£îsê´‘ê‡+‘·|üq+ X¯ó∫' ˆˆ 26 ˆˆ
j·T‹ ø√]ø£‘√ Ád”Ô dü+uÛÀ>∑+ ø±$ùdÔ kÕe<ÛëqT&Ó’ ÁbÕD≤j·÷eT+ Ä#·]+∫ X¯ó<äT∆&Ó’ kÕ+‘·|üq
Áe‘êHêï#·]+#ê*.
‘·‘·X¯Ãπs‘· ìj·Te÷‘Y ø£èÁ#·Ã¤+ dü+j·T‘·e÷qdü' ˆ
|ü⁄qsêÁX¯eTe÷>∑eT´ #·πs~“¤≈£åîs¡‘·+Á~‘·' ˆˆ 27 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· ÄÁX¯e÷ìøÏ e∫à ìj·TeT+>± ø£èÁ#êäìï Ä#·]+#ê*. ‘·q dü+Hê´düÁe‘êìï @ bıs¡bÕ≥T
˝Ò≈£î+&Ü Ä#·]+#ê*.
q qs¡àj·TTø£ÔeTqè‘·+ Væ≤qd”Ô‹ eT˙wæD' ˆ
‘·<∏ë-|æ #· q ø£s¡Ôe´+ Á|üdü+>√ ùV≤´wü <ës¡TD' ˆˆ 28 ˆˆ
|ü]Vü‰dü|üPs¡«ø£yÓTÆq nã<ä∆+‘√ bÕ|ü+ sê<äì $<ë«+düT\T #ÓbÕÔs¡T. nsTTHê ndü‘·´+ $wüj·T+˝À
ÄdüøÏÔ #·÷|üsê<äT. ndü‘·´uÛ≤wüD+ |üs¡eT<ës¡TD+.
@ø£sêÁ‘√|üyêdüX¯Ã ÁbÕD≤j·÷eTX¯‘·+ ‘·<∏ë ˆ
ø£s¡Ôe´+ j·T‹Hê <Ûäs¡à+ *|ü⁄‡Hê |üs¡eTe´j·TyéT ˆˆ 29 ˆˆ
j·T‹ ndü‘ê´ìï |ü*øÏ‘˚ ˇø£ sêÁ‹ ñ|üyêdü+ ñ+&ç q÷s¡T ÁbÕD≤j·÷e÷\T #˚j·÷*. <Ûäs¡àeTTqT
ø√s¡T j·T‹ ne´j·TeTT, ÁX‚wü˜yÓTÆq <Ûäsêàìï Ä#·]+#ê*.
 Çs¡y’Ó ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 669

>∑‘˚Hê|æ q ø±s¡´+‘˚ q ø±s¡´+ ùdÔj·TeTq´‘·' ˆ

ùdÔj·÷<äuÛÑ´~Ûø£' ø£•ÃHêïdüÔ´<Ûäs¡à Ç‹ düàè‹' ˆˆ 30 ˆˆ
m+‘·{Ï Ä|ü<ä˝À ñHêï y˚πs Á|üjÓ÷»HêHêï•+∫ <=+>∑‘·q+ #˚j·T≈£L&É<äT. <=+>∑‘·Hêìï $T+∫q
n<Ûäs¡à+ ˝Ò<äì düàè‹yêø£´+.
Væ≤+kÕ #Ó’cÕ |üsê ~cÕº j·÷ #ê‘·àC≤„qHê•ø± ˆ
j·T<˚‘·Á<ä›$D+ HêeT ÁbÕD≤ ùV≤´‘˚ ãVæ≤X¯Ãsê' ˆˆ 31 ˆˆ
Ä‘·àC≤„Hêìï q•+|ü#˚ùd~ >=|üŒVæ≤+dü. <ÛäqeT+fÒ ãVæ≤X¯Ãsê˝…’q ÁbÕD≤\T.
dü ‘·dü´ Vü≤s¡‹ ÁbÕD≤H√´ j·Tdü´ Vü≤s¡‘˚ <ÛäqyéT ˆ
@e+ ø£è‘ê« düT<äTcÕº‘êà _Ûqïeè‘√Ô Áe‘êVü≤‘·' ˆˆ 32 ˆˆ
meì <ÛäHêqï|üVü≤]+∫Hê n‘·ì ÁbÕD≤\T Vü≤]+∫qfÒº. <äTdü‡«uÛ≤e⁄&Ó’q j·T‹ <=+>∑‘·q+ #˚dæ
Ä#êsê\T, Áe‘·+ qT+&ç ÁuÛÑwüߺ&Ó’ Áe‘·uÛÑ+>±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
uÛÑ÷jÓ÷ ìπs«<äe÷|üqïX¯Ãπs#êÃÁHê›j·TDÁe‘·yéT ˆ
$~ÛHê XÊÁdüÔ<äèùwºq dü+e‘·‡s¡$T‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ
uÛÑ÷jÓ÷ ìπs«<äe÷|üqïX¯Ãπs~“¤≈£åîs¡‘·Á웑·' ˆˆ 33 ˆˆ
n‘·&ÉT eTs¡\ |üXÊÑêÔ|ü+ bı+~‘˚ XÊÁkÕÔqTkÕs¡+ dü+e‘·‡s¡ø±\+ XÊÁdüÔ+ Á|üø±s¡+ #ê+Á<ëj·TD
Áe‘êìï Ä#·]+#ê*. ‘·sê«‘· eT∞fl ‘·q Áe‘êìï kÕe<ÛëìjÓÆT ø=qkÕ–+#ê*.
nø£kÕà<˚e Væ≤+kÕ+ ‘·T j·T~ _Û≈£åî' düe÷#·πs‘Y ˆ
≈£îsê´‘Y ø£èÁ#êä‹ø£èÁ#·Ã¤qTÔ #êÁHê›j·TDeT<∏ë|æ yê ˆˆ 34 ˆˆ
ˇø£y˚fi¯ dü+Hê´dæ Væ≤+dü »]|æ‘˚ ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ n‹ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ ˝Ò<ë #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+ Ä#·]+#ê*.
düÿqï$TÁì›j·T<Ís¡“˝≤´‘Y ÁdæÔj·T+ <äècÕº« j·T‹s¡´~ ˆ
‘˚q <Ûës¡sTT‘·yê´ yÓ’ ÁbÕD≤j·÷e÷düTÔ c˛&ÉX¯ ˆˆ 35 ˆˆ
<äTs¡“\eTqdüTÿ&Ó’q j·T‹ s¡÷|üe‹ Ád”Ôì #·÷∫ πs‘·Ádü‡e+ »]–‘˚ |ü<äVü‰s¡T ÁbÕD≤j·÷e÷\T #˚j·÷*.
~yê düÿH˚ï Á‹sêÁ‘·+ kÕ´‘Y ÁbÕD≤j·÷eTX¯‘·+ ‘·<∏ë ˆˆ 36 ˆˆ
|ü>∑\T πs‘·' Ádüe+ »]–‘˚ Ä j·T‹ eT÷&ÉT sêÁ‘·T\T Á|ü‹~qeTT q÷s¡T ÁbÕD≤j·÷e÷\T #˚j·÷*.
@ø±H˚Ô eT<ÛäTe÷+ùd #· qeÁXÊ<˚∆ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
Á|ü‘·´ø£å\eD+ Áb˛ø£Ô+ ÁbÕC≤|ü‘·´+ $XÀ<ÛäqyéT ˆˆ 37 ˆˆ
670 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
@ø±+‘·+˝À eT<ÛäTe÷+kÕ\T Á>√*Hê qeÁXÊ<ä∆ uÛÀ»q+˝À (yÓTT<ä{Ï Ä_›ø£+˝À) Á|ü‘·´ø£å \eD≤ìï
‹Hêï, ÁbÕC≤|ü‘·´Áe‘êìï Ä#·]+#ê*.
<Ûë´qìwü˜dü´ dü‘·‘·+ qX¯´‘˚ düs¡«bÕ‘·ø£yéT ˆ
‘·kÕàqàùV≤X¯«s¡+ C≤„‘ê« ‘·<ë∆´q|üs¡yÓ÷ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 38 ˆˆ
m\¢|ü⁄&ÉT <Ûë´q+˝À ñ+&˚yêìøÏ bÕbÕ\˙ï q•kÕÔsTT. n+<äTe\¢ |üs¡e÷‘·àqT ‘Ó\TdüTø=ì Ä <˚e⁄ì
<Ûë´q+˝À ñ+&Ü*.
j·TÁ<ä“Vü≤à |üs¡eT+ CÀ´‹' Á|ü‹cÕ˜ø£ås¡eTe´j·TyéT ˆ
jÓ÷-qÔsê |üs¡eT+ ÁãVü≤à dü $CÒ„jÓ÷ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 39 ˆˆ
|üs¡ÁãVü≤à, |üs¡+CÀ´‹, Á|ü‹wü˜, nø£ås¡+, n<ä«j·T+, n+‘·sê‘·à n‘·&˚ eTùV≤X¯«s¡T&Éì ‘Ó\TdüTø√yê*.
@wü <˚y√ eTVü‰<˚e' πøe\' |üs¡eT' •e' ˆ
‘·<˚yêø£ås¡eT<Ó’«‘·+ ‘·<ë~‘ê´qÔs¡+ |üs¡yéT ˆˆ 40 ˆˆ
Ç‘·&˚ <˚e⁄&ÉT, eTVü‰<˚e⁄&ÉT, πøe\T&ÉT, |üs¡eT•e⁄&ÉT, nø£ås¡s¡÷|ü⁄&ÉT, n<Ó’«‘·eTT, dü÷s¡T´ì˝À ñ+&˚
|üs¡e÷‘·à.
j·TkÕàqàV”≤j·T‘˚ <˚e' dü«<Ûë$Tï C≤„qdü+vÏ‘˚ ˆ
Ä‘·àjÓ÷>±Vü≤«j˚T ‘·‘˚Ô« eTVü‰<˚edüÔ‘·' düàè‘·' ˆˆ 41 ˆˆ
C≤„qeTH˚ ù|s¡T >∑*Z dü«Á|üø±X¯+‘√ $sêõ˝Ò¢yê&ÉT. ‘·q eTVü‰Á|üø±X¯+˝À, Ä‘·àjÓ÷>∑+˝À
$sêõ\T¢‘·T+{≤&ÉT. n+<äTe\¢ eTVü‰<˚e⁄&Ó’Hê&ÉT.
Hêq´+ <˚e+ eTVü‰<˚yê<ä«´‹]ø£Ô+ Á|ü|üX¯´‹ ˆ
‘·y˚Tyê‘êàqe÷‘˚à‹ j·T' dü j·÷‹ |üs¡+ |ü<äyéT ˆˆ 42 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄ìø£+fÒ _ÛqTï&Ó’q eTs√ <˚e⁄ì >∑÷]à ‘Ó*j·Tìyê&ÉT, eTVü‰<˚e⁄H˚ ‘·q Ä‘·à>± ‘Ó*dæqyê&ÉT
|üs¡eT|ü<ä+ bı+<äT‘ê&ÉT.
eTq´H˚Ô j˚T dü«e÷‘êàq+ $_Ûqï+ |üs¡y˚TX¯«sê‘Y ˆ
q ‘˚ |üX¯´ìÔ ‘·+ <˚e+ eè<∏ë ‘˚cÕ+ |ü]ÁX¯eT' ˆˆ 43 ˆˆ
‘·q Ä‘·àqT |üsy¡ T˚ X¯«s¡Tìø£+fÒ _Ûqï+>± uÛ≤$+#˚yê&ÉT eTVü‰<˚e⁄ì #·÷&É˝&Ò TÉ . yêì ÁX¯eT+‘ê e´s¡yú T˚ .
@ø£+ ÁãVü≤à |üs¡+ ÁãVü≤à CÒ„j·T+ ‘·‘·Ô‘·Ô«eTe´j·TyéT ˆ
dü <˚edüTÔ eTVü‰<˚y√ HÓ’‘·~«C≤„j·T u≤<Ûä´‘˚ ˆˆ 44 ˆˆ
 Çs¡y’Ó ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 671

|üs¡ÁãVü≤à ˇø£fÒ. n‘·&˚ ne´j·T‘·‘·Ô«+. Ä ‘·‘·Ô«y˚T eTVü‰<˚e⁄&ÉT. Ç$ ‘Ó*dæqyêìøÏ dü+kÕs¡ã+<Ûä+

ñ+&É<äT.
‘·kÕà<ä´‘˚ïq ìj·T‘·+ j·T‹' dü+j·T‘·e÷qdü' ˆ
C≤„qjÓ÷>∑s¡‘·' XÊH√Ô eTVü‰<˚e|üsêj·TD' ˆˆ 45 ˆˆ
ø±e⁄q j·T‹ ì‘·´+ á $wüj÷· ìï >∑T]Ô+#·{≤ìøÏ Á|üjT· ‹ï+#ê*. eTqdüT‡‘√ C≤„qjÓ÷>±ìï nqTwæs˜ #ê*.
eTVü‰<˚e |üsêj·TDT&Éyê*.
@wü e' ø£~∏‘√ $ÁbÕ j·TrHêe÷ÁX¯eTX¯óÙuÛÑ' ˆ
|æ‘êeTùV≤q $uÛÑTHê eTT˙Hê+ |üPs¡«MT]‘·yéT ˆˆ 46 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! á $<Ûä+>± MT≈£î X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq j·T‘ê´ÁX¯eT <Ûäsêà\T $e]+∫HêqT. |üPs¡«+ á
<Ûäsêà\qT ÁãVü≤à eTTqT\≈£î ‘Ó*|æHê&ÉT.
Hê-|ü⁄Á‘·•wü´ jÓ÷–uÛÀ´ <ä<ë´~<äeTqT‘·ÔeTyéT ˆ
C≤„q+ kÕ«j·T+uÛÑTe+ Áb˛ø£Ô+ j·T‹<ÛäsêàÁX¯j·T+ •eyéT ˆˆ 47 ˆˆ
dü«j·T+uÛTÑ e⁄ #Ó|Œæ q j·T‹<Ûsä êàÁX¯jT· yÓTqÆ á C≤„Hêìï •wüß´&ÉT, |ü⁄Á‘·T&ÉT, jÓ÷– ø±ìyê]øÏ #Ó|Œü ≈£L&É<Tä .
Ç‹ j·T‹ìj·Te÷Hê y˚T‘· <äTø£Ô+ $<Ûëq+
|üX¯ó|ü‹|ü]‘√ùw j·T<䓤y˚<˚ø£ùV≤‘·T' ˆ
q uÛÑe‹ |ü⁄qπscÕeTT<䓤y√ yê $HêX¯'
Á|üDÏVæ≤‘·eTqkÕ j˚T ì‘·´y˚Tyê--#·s¡ìÔ ˆˆ 48ˆˆ
á j·T‹<Ûäs¡à$<Ûëq+ eTVü‰<˚e⁄ì dü+‘√cÕìøÏ eTTK´ùV≤‘·Te⁄. ÁX¯<ä∆>± ìj·TeT+‘√ ì‘·´eTT á
Áe‘ê\Hê#·]+#˚yê]øÏ #êe⁄ |ü⁄≥Tºø£\T+&Ée⁄.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ j·T‹<Ûäπsà @ø√qÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 29 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À j·T‹<Ûäsêà\H˚ Çs¡yÓ’ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 29 ˆˆ

zzz
672 ≈£Ls¡àeTVüë´j·
Á‹+XÀ-<Û ‰|ü⁄sêD+
T' ` `eTTô
ñ‘·|sÔ ŒÌês¡j+∆ ·Te n<Ûë´j·T+
ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$~Û' ` ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$~Û
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
n‘·' |üs¡+ Á|üeøå±´$T ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$~Û+ X¯óuÛÑyéT ˆ
Væ≤‘êj·T düs¡«ÁbÕDÏHê+ <√cÕD≤eT|üqT‘·Ôj˚T ˆˆ 1 ˆˆ
nìï ÁbÕDT\≈£î Væ≤‘êìï ø£*–+#·{≤ìøÏ, düø£\ <√cÕ\qT ‘=\–+#·{≤ìøÏ X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq ÁbÕj·T•Ã‘·Ô
$~Ûì Ç|ü⁄&ÉT ‘Ó\T|ü⁄‘êqT.
nø£è‘ê« $Væ≤‘·+ ø£s¡à ø£è‘ê« ì웑·y˚Te #· ˆ
<√wüe÷b˛ï‹ |ü⁄s¡Twü' ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ $XÀ<ÛäqyéT ˆˆ 2 ˆˆ
$~Û+∫q ø£s¡à\Hê#·]+#·≈£îHêï ìwæ<ä∆ ø£s¡à\Hê#·]+∫Hê <√cÕìï bı+<äT‘ê&ÉT. ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ e\¢H˚
Ä <√cÕ\T ‘=\>∑T‘êsTT.
ÁbÕj·T•Ã‘·ÔeTø£è‘ê« ‘·T q ‹ùw˜Á<ë“Vü≤àD' ø£«∫‘Y ˆ
j·TÁ<ä÷“j·TTÁsê“Vü≤àD≤' XÊHêÔ $<ë«+düdüÔ‘·‡e÷#·πs‘Y ˆˆ 3 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT <√cÕ\Hê#·]ùdÔ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ #˚düTø√yê*. Ä#·]+#·≈£î+&Ü ñ+&Ésê<äT. XÊ+‘·T\T,
$<ë«+düT\T nsTTq Áu≤Vü≤àDT\T #Ó|æŒq <ëìï Ä#·]+#ê*.
y˚<ës¡ú$‘·ÔeT' XÊH√Ô <Ûäs¡àø±yÓ÷-–ïe÷Hé ~«»' ˆ
dü @e kÕ´‘·Œs√ <Ûäs√à-j·Ty˚Tø√-|æ e´edü´‹ ˆˆ 4 ˆˆ
y˚<ës¡Cú ≤„q+ ø£\yê&ÉT, XÊ+‘·T&ÉT, <Ûsä à¡ ø±eTT&ÉT, ÄVæ≤‘ê–ï, ~«E&ÉT ˇø£&TÉ ìsê∆+∫Hê n~ |üse¡ T<Ûsä à¡ y˚T
ne⁄‘·T+~.
nHêVæ≤‘ê>∑ïjÓ÷ $ÁbÕÁdüÔjÓ÷y˚<ës¡úbÕs¡>±' ˆ
j·TÁ<ä÷“j·TTs¡∆s¡àø±e÷ùdÔ ‘·CŸYCÒ„j·T+ <Ûäs¡àkÕ<ÛäqyéT ˆˆ 5 ˆˆ
y˚<ës¡úbÕs¡>∑T\T nsTTqq÷ ÄVæ≤‘ê>∑Tï\T ø±ì, eTT>∑TZs¡T $Á|ü⁄\T <Ûäs¡àø±eTT˝…’ #Ó|æŒq<˚ <Ûäs¡à+.
nH˚ø£ <Ûäs¡àXÊÁdüÔC≤„ }Vü‰b˛Vü≤$XÊs¡<ë' ˆ
y˚<ë<Ûä´j·Tqdü+|üHêï' düô|ÔÌ‘˚ |ü]ø°]Ô‘ê' ˆˆ 6 ˆˆ
nH˚ø£ <Ûsä à¡ XÊÁkÕÔ\qT ‘Ó*dæqyês¡T, }Vü‰b˛Vü≤ $XÊs¡<Tä \T, y˚<ë<Û´ä j·Tqdü+|üqTï\T @&ÉT>∑Ts¡T #Ó|Œæ q~
<Ûäs¡ày˚T ne⁄‘·T+~.
MTe÷+kÕC≤„q‘·‘·Ô«C≤„ y˚<ëqÔ≈£îX¯˝≤ ~«C≤' ˆ
@ø£$+X¯‹$U≤´‘ê' ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ e<äìÔ yÓ’ ˆˆ 7 ˆˆ
 eTTô|ŒÌjT· e n<Ûë´j·T+ 673

MTe÷+dü, ‘·‘·Ô«+ ‘Ó*dæqyês¡T, y˚<ë+‘·bÕs¡>∑T\T, ~«E\T Çs¡Te<=ø£ÿeT+~ ÁbÕj·T•Ã‘êÔìï

#Ó|üŒ>∑\yês¡T.
ÁãVü≤àVü‰ eT<ä´|ü' ùdÔH√ >∑Ts¡T‘·\Œ>∑ @e #· ˆ
eTVü‰bÕ‘·øÏqùdÔ«‘˚ j·TXËÃÌ‘Ó’' düVü≤ dü+$X‚‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
ÁãVü≤àVü≤‘·´ #˚dæqyê&ÉT, eT<ä´bÕq+ Ä#·]+∫qyê&ÉT, <=+>∑‘·q+ #˚dæqyê&ÉT, >∑Ts¡TuÛ≤s¡´qT
bı+~qyê&ÉT eTVü‰bÕ|ü⁄\T. M]‘√ ø£*dæ ñ+&˚yês¡T ≈£L&Ü eTVü‰bÕ‘·≈£î˝Ò.
dü+e‘·‡s¡qTÔ |ü‹‘Ó’' dü+düs¡Z+ ≈£îs¡T‘˚ ‘·T j·T' ˆ
j·÷qX¯j·÷´düHÓ’]ï‘·´+ C≤qHÓ’« |ü‹‘√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
eTVü‰bÕ‘·≈î£ \ì ‘Ó*dæ≈L£ &É dü+e‘·‡s¡ø±\+ yê]‘√ ø£*dæ j·÷qX¯j÷· ´düHê<äT˝À¢ ñHêï |ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
j·÷»q+ jÓ÷ìdüeT“q∆+ ‘·<∏Ó’yê<Ûë´|üq+ ~«»' ˆ
dü<ä´' ø£è‘ê« |ü‘·‘˚´e düVü≤ uÛÀ»qy˚Te #· ˆˆ 10 ˆˆ
eTVü‰bÕ‘·øÏ nì ‘Ó*dæ ≈£L&Ü j·TC≤„\T #˚sTT+#·≥+, jÓ÷ìdü+ã+<Ûëìï nq>± $yêVü≤+ »s¡T|ü⁄ø√e≥+,
y˚<ë<Ûä´j·Tq+ #˚sTT+#·≥+, uÛÀ»Hê<äT\T Ä#·]ùdÔ yÓ+≥H˚ |ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
n$C≤„j·÷<∏ä jÓ÷ yÓ÷Vü‰‘·Tÿsê´<ä<Ûë´|üq+ ~«»' ˆ
dü+e‘·‡πsD |ü‘·‹ düVü‰<Ûä´j·Tqy˚Te #· ˆˆ 11 ˆˆ
nC≤„q+ yÓ÷Vü≤+e\¢ Ç≥Te+{Ï bÕ|ü⁄\‘√ dü+e‘·‡s¡ø±\+ n<Ûä´j·Tq n<Ûë´|üHê\T »]|æ‘˚
|ü‹‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
ÁãVü≤àVü‰ <ë«<äXÊu≤›ì ≈£î{Ï+ ø£è‘ê« eH˚ eùd‘Y ˆ
uÛ…’ø£å´e÷‘·à$X¯ó<Ûä´πsú ø£è‘ê« X¯e•s√<Ûä«»yéT ˆˆ 12 ˆˆ
ÁãVü≤àVü≤‘·´ #˚dæqyê&ÉT n&É$˝À ≈£î{°sêìï ì]à+#·Tø=ì |üHÓï+&ÉT dü+e‘·‡sê\T+&Ü*. X¯e•s¡düT‡
Äø±sêìï <Ûä«»+>± ô|≥Tºø=ì Ä‘·àX¯ó~∆ø√dü+ _Ûøå±≥q+ #˚j·÷*.
Áu≤Vü≤àD≤edü<∏ëHé düsê«Hé <˚yê>±sêDÏ es¡®j˚T‘Y ˆ
$ìq›Hé dü«j·Te÷‘êàq+ Áu≤Vü≤àD+ ‘·+ #· dü+düàs¡Hé ˆˆ
ndü+ø£*Œ‘·jÓ÷>±´ì dübÕÔ>±sêDÏ dü+$X‚‘Y ˆˆ 13 ˆˆ
_Ûø£å˝À Áu≤Vü≤àD>∑èVü‰\T, <˚eeT+~sê\T $&ÉTyê*. ‘êqT #·+|æq Áu≤Vü≤àDT\qT ‘·\#·Tø=+≥÷
‘·qTï ‘êqT ì+~+#·T≈£î+≥÷ yÓTT<ä≥ ìX¯ÃsTT+#·Tø√≈£î+&Ü @&ç+&É¢˝À _Ûøå±≥q+ #˚j·÷*.
674 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
$<Ûä÷y˚T X¯q¬ø’]ï‘·´+ e´+>±πs uÛÑTø£Ôe»®H˚ ˆˆ
@ø£ø±\+ #·πs<Ó“¤Ìø£å´+ <√wü+ $U≤´|üj·TqïèD≤yéT ˆˆ 14 ˆˆ
Ä Ç+&É¢˝À bı>∑ Ä–q ‘·s¡Tyê‘·, ì|ü #·˝≤¢]Ãq ‘·sê«‘·, Ç+{Ï˝Àìyês¡T uÛÑTõ+∫q ‘·sê«‘· ‘êqT
#˚dæq ÁãVü≤àVü≤‘·´qT Á|ü»\≈£î ‘Ó\T|ü⁄‘·÷ ~Hêìø=ø£kÕπs _Ûøå±≥q+ #˚j·÷*.
eq´eT÷\|òü˝…’sê«-|æ es¡Ôj˚T<Ó’« düe÷Á•‘·' ˆ
ø£bÕ\bÕDÏ' K{≤«v°Z ÁãVü≤à#·s¡´ |üsêj·TD' ˆˆ
|üPπsí ‘·T <ë«<äX‚ eπs¸ ÁãVü≤àVü≤‘ê´+ e´b˛Vü≤‹ ˆˆ 15 ˆˆ
<Ûs’Ó ´¡ +‘√ eHê´˝…q’ |ò\ü eT÷˝≤\‘√HÓH’ ê J$+#ê*. ø£bÕ˝≤ìï eT+#·+ø√&ÉTqT #˚‘|· ≥ ü Tºø=ì ÁãVü≤à#·s´¡
|üsêj·TDT&Ó’ |üHÓï+&ÉT dü+e‘·‡sê\T #·]ùdÔ ÁãVü≤àVü≤‘ê´bÕ|ü+ ‘=\>∑T‘·T+~.
nø±eT‘·' ø£è‘˚ bÕù| ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$T<ä+ X¯óuÛÑyéT ˆ
ø±eT‘√ eTs¡D≤#·Tä~∆' CÒ„j·÷ HêH˚´q πøq∫‘Y ˆˆ 16 ˆˆ
Ç~ ≈£L&Ü ‘Ó*j·Tø£ #˚dqæ bÕbÕìøÏ e÷Á‘·yT˚ . ‘Ó*dæ #˚ùdÔ eTs¡Dy˚T ÁbÕj·T•Ã‘·eÔ TT nì ‘Ó\TdüTø√yê*.
≈£îsê´<äqX¯q+ yê-<∏ä uÛÑè>√' |ü‘·qy˚Te yê ˆ
»«\qÔ+ yê $X‚<ä–ï+ »\+ yê Á|ü$X‚‘·‡«j·TyéT ˆˆ 17 ˆˆ
‘Ó*dæ ÁãVü≤àVü≤‘·´ #˚dqæ yê&ÉT ÄeTs¡D ìsêVü‰] ø±yê*. |üs«¡ ‘·+ô|’ qT+&ç |ü&ç nsTTHê eTs¡D+Ï #ê*.
eT+&˚ n–ï˝À ˝Ò<ë ˙{Ï˝À |ü&Ü*.
Áu≤Vü≤àD≤πsú >∑yêπsú yê düeT´ø˘ ÁbÕD≤Hé |ü]‘·´CÒ‘Y ˆ
ÁãVü≤àVü≤‘ê´-|üH√<ës¡úeTqÔsê yê eTè‘·dü´ ‘·T ˆˆ 18 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDTì s¡øDå£ ø√dü+ >√s¡øDå£ ø√dü+ ÁbÕD≤\T e<ä˝≤*. ÁãVü≤àVü≤‘·´qT b˛>=≥Tºø√e&ÜìøÏ Ä eTs¡D+Ï ∫q
≈£î≥T+ã+˝Àì e´≈£îÔ\qT s¡øÏå+#·Tø√e&ÜìøÏ ≈£L&É ‘·q ÁbÕD≤\T $&Éyê*.
BsêÈeTj·÷$q+ $Á|ü+ ø£è‘ê«HêeTj·Ty˚Te yê ˆ
<ä‘êÔ« #êqï+ düT$<äTùw ÁãVü≤àVü≤‘ê´ e´b˛Vü≤‹ ˆˆ 19 ˆˆ
˝Ò<ë Bs¡Ès√– nsTTq Áu≤Vü≤àDTì s√>±ìï XÊ+‹+|ü#˚dæHê $<ë«+düT&Ó’q Áu≤Vü≤àDTìøÏ nqï+ ô|{ϺHê
ÁãVü≤àVü≤‘ê´bÕ|ü+ ‘=\>∑T‘·T+~.
nX¯«y˚T<ÛëeuÛÑè<∏äπø kÕï‘ê« yÓ’ X¯ó<Ûä´‘˚ ~«»' ˆ
düs¡«dü«+ yê y˚<ä$<˚ Áu≤Vü≤àD≤j·T Á|ü<ëj·T #· ˆˆ 20 ˆˆ
 eTTô|ŒÌjT· e n<Ûë´j·T+ 675

nX¯«y˚T<Ûj ä ÷· >∑+˝À neuÛèÑ <∏käÛ Õïq+ #˚dæ ø±ì, y˚<eä TT\qT ‘Ó*dæq Áu≤Vü≤àDTq≈£î düs«¡ dü«eTT düeT]Ã+∫
ø±ì ~«E&ÉT ÁãVü≤àVü≤‘ê´bÕ|ü+ qT+&ç X¯ó~∆ì bı+<äT‘ê&ÉT.
düs¡dü«‘ê´düÔ«s¡TDj·÷ düvZy˚T ˝Àø£$ÁX¯ó‘˚ ˆ
X¯ó<Û˚´Á‹ÔwüeDkÕïHêÁ‹ÔsêÁ‘√b˛wæ‘√ ~«»' ˆˆ 21 ˆˆ
˝Àø£ Á|üdæ<ä∆yÓTÆq düs¡dü«‹, ns¡TD nqT ¬s+&ÉT q<äT\ dü+>∑eTeTT˝Àø±ì, düeTTÁ<ä+˝Àø±ì eT÷&ÉT
|üP≥\ kÕïq+#˚dæ eT÷&ÉT ~qeTT\T ñ|üyêdüeTTqï#√ ÁãVü≤àVü≤‘ê´bÕ|ü+qT+&ç X¯ó~∆ì bı+<äT‘ê&ÉT.
>∑‘ê« sêy˚TX¯«s¡+ |ü⁄D´+ kÕï‘ê« #Ó’e eTôVA<ä<ÛÍ ˆ
ÁãVü≤à#·sê´~_Ûs¡T´ø√Ô <äècÕº« s¡TÁ<ä+ $yÓ÷#·j˚T‘Y ˆˆ 22 ˆˆ
ÁãVü≤à#·sê´<äT\T >∑*– sêy˚TX¯«s¡ πøåÁ‘êìøÏ yÓ[fl düeTTÁ<ä kÕïqe÷#·]+∫ ÁãVü≤à#·s¡´+‘√ s¡TÁ<äTDÏí
<ä]ÙùdÔ ÁãVü≤àVü≤‘ê´bÕ|ü+ ‘=\–b˛‘·T+~.
ø£bÕ\yÓ÷#·q+ HêeT rs¡ú+ <˚edü´ X¯S*q' ˆ
kÕï‘ê«-uÛÑ´s¡Ã´ |æ‘·è≤Hé <˚yêHé ÁãVü≤àVü≤‘ê´+ e´b˛Vü≤‹ ˆˆ 23 ˆˆ
ø£bÕ\yÓ÷#·q+ nH˚ XË’eπøåÁ‘êìøÏ yÓ[fl kÕïq+#˚dæ |æ‘·è<˚e‘·\qT |üPõ+∫ ÁãVü≤àVü≤‘ê´ bÕ‘·ø±ìï
‘=\–+#·Tø√e#·TÃ.
j·TÁ‘· <˚yê~Û<˚y˚q uÛ…’s¡y˚D≤‹‘˚»kÕ ˆ
ø£bÕ\+ kÕú|æ‘·+ |üPs¡«+ ÁãVü≤àD' |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 24 ˆˆ
|üPs¡«+ á πøåÁ‘·+˝À n$T‘·‘˚»dæ«, <˚yê~Û<˚e⁄&ÉT nsTTq uÛ…’s¡e⁄&ÉT ÁãVü≤àø£bÕ˝≤ìï Á|ü‹wæ˜+∫Hê&ÉT.
düeTuÛÑ´s¡Ã´ eTVü‰<˚e+ ‘·Á‘· uÛ…’s¡es¡÷|æDyéT ˆ
‘·s¡ŒsTT‘ê« |æ‘·è≤Hé kÕï‘ê« eTT#·´‘˚ ÁãVü≤àVü≤‘·´j·÷ ˆˆ 25 ˆˆ
Çø£ÿ&É uÛ…’s¡es¡÷|ü+>± ñqï •e⁄ì u≤>± |üPõ+∫, kÕïq+#˚dæ |æ‘·è‘·s¡ŒD+#˚ùdÔ ÁãVü≤àVü≤‘·´qT+&ç
$eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$~ÛsêïeT Á‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 30 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$~Û nH˚ eTTô|ŒÌj·Te n<Ûë´j·T+ ˆˆ 30 ˆˆ

bbb
676 ≈£Ls¡àeTVüë´j·
@ø£Á‹+XÀ-<Û ‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·|sÔ ŒÌês¡ˇø£
T' `eTTô +∆ ≥e n<Ûë´j·T+
ÁãVü≤àø£bÕ\kÕú|üqyéT ` ÁãVü≤àø£bÕ\kÕú|üq+
ãTTwüj·T }#·T :`ãTTwüß\T n&ç>±s¡T
ø£<∏ä+ <˚y˚q s¡TÁ<˚D •y˚Hê$T‘·‘˚»kÕ ˆ
ø£bÕ\+ ÁãVü≤àD' |üPs¡«+ kÕú|æ‘·+ <˚Vü≤»+ uÛÑT$ ˆˆ 1 ˆˆ
|üPs¡«+ n$T‘· ‘˚CÀe+‘·T&Óq’ s¡TÁ<äT&ÉT ÁãVü≤àX¯Øs¡d+ü ã+<Ûyä TÓ qÆ ø£bÕ˝≤ìï uÛ÷Ñ $Tô|’ m{≤¢ kÕú|+æ ∫Hê&ÉT?
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
X¯èDT<Ûä«+ ãTTwüj·T' |ü⁄D≤´+ ø£<∏ë+ bÕ|üÁ|üD≤•˙yéT ˆ
e÷Vü‰‘·à´+ <˚e<˚edü´ eTVü‰<˚edü´ BÛeT‘·' ˆˆ 2 ˆˆ
ãTTwüß˝≤sê! bÕ|üeTTqT q•+|üCÒùd á |ü⁄D´ø£<∏äqT, C≤„qdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q, <˚e<˚e⁄&Ó’q eTVü‰<˚e⁄ì
e÷Vü‰‘êà´ìï $q+&ç.
|ü⁄sê |æ‘êeTVü≤+ <˚e+ y˚Ts¡TX¯èv‚Z eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
Áb˛#·T' Á|üDeT´ ˝Àø±~+ øÏy˚Tø£+ ‘·‘·Ô«eTe´j·TyéT ˆˆ 3 ˆˆ
|üPs¡«ø±\+˝À ãTTwüß\+<äs¡T y˚Ts¡T|üs¡«‘· •KsêìøÏ yÓ[fl ÁãVü≤à≈£î qeTdüÿ]+∫ düø£\ »>∑‘êÿs¡DeTT
ne´j·T ‘·‘·Ô«y˚T~ nì n&ç–Hês¡T.
dü e÷j·Tj·÷ eTùV≤X¯dü´ yÓ÷Væ≤‘√ ˝Àø£düeT“¤e' ˆ
n$C≤„j·T |üs¡+ uÛ≤e+ kÕ«‘êàq+ ÁbÕVü≤ <Ûä]¸DyéT ˆˆ 4 ˆˆ
nVü≤+ <Ûë‘ê »>∑<√´ì' dü«j·TeT÷“¤πsø£ áX¯«s¡' ˆ
nHê~eT‘·Œs¡+ ÁãVü≤à e÷eTuÛÑ´s¡Ã´ $eTT#·´‘˚ ˆˆ 5 ˆˆ
nVü≤+ Væ≤ düs¡«<˚yêHê+ Á|ües¡Ôø£ìes¡Ôø£' ˆ
q $<ä´‘˚ #êuÛÑ´~Ûø√ eT‘√Ô ˝Àπøwüß ø£X¯Ãq ˆˆ 6 ˆˆ
n+‘·≥ düø£\»>∑‘·TÔqT düèwæº+#˚ ÁãVü≤à eTVü‰<˚e⁄ì e÷j·T#˚ yÓ÷Væ≤‘·T&Ó’ ãTTwüß\ n_ÛÁbÕj·÷ìï
‘Ó\TdüTø√˝Òø£ n_Ûe÷q+‘√ H˚H˚ á »>∑‘·TÔqT <Ûä]+#˚yê&ÉqT »>∑‘êÿs¡DT&ÉqT. dü«j·T+uÛÑTe⁄. n~«rj·TT&ÉHÓ’q
áX¯«s¡T&ÉqT. Ä~˝Òì |üs¡‘·‘êÔ«ìï H˚H˚. qqTï |üPõ+∫ eTT≈£îÔ˝Ö‘ês¡T. H˚H˚ düø£\ <˚e‘·\qT Á|üe]Ô+|ü#˚dü÷Ô
ìe]Ô+|ü#˚düTÔHêïqT. ˝Àø±˝À¢ Hêø£+fÒ n~Û≈£î&ÉT eTs=ø£&ÉT ˝Ò&ÉT nHêï&ÉT.
‘·ôd’´e+ eTq´e÷qdü´ »CÒ„ Hêsêj·TD≤+X¯»' ˆ
Áb˛yê#· Á|üVü≤düHê«ø£´+ s√wæ‘√-j·T+ Á‹˝À#·q' ˆˆ 7 ˆˆ
ÁãVü≤à á $<Ûä+>± uÛ≤$+#·Tq|ü⁄&ÉT Hêsêj·TD≤+X¯‘√ ñ‘·ŒqTï&Ó’q uÛÑ>∑yêqT&É>∑T eTTø£ÿ+{Ï ø√|ü+‘√
ø£qT\T mÁs¡|ü&É>± qe⁄«‘·÷ Ç≥¢Hêï&ÉT.
 eTTô|ŒÌ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 677

øÏ+ ø±s¡D$T<ä+ ÁãVü≤àq«s¡Ô‘˚ ‘·e kÕÁeTŒ‘·yéT ˆ

nC≤„qjÓ÷>∑j·TTø£Ôdü´ q ‘˚«‘·<äT∫‘·+ ‘·e ˆˆ 8 ˆˆ
z ÁãVü‰à! ˙ yÓ+<äTøÏ{≤¢ |ü\T≈£î‘·THêïe⁄? nC≤„q+ jÓ÷>∑eTT‘√qTqï ˙øÏ~ ‘·>∑<äT.
nVü≤+ ø£sêÔ--~˝Àø±Hê+ »CÒ„ Hêsêj·TD≤Á‘·ŒuÛÀ' ˆ
q e÷eTè‘˚-dü´ »>∑‘√ Jeq+ düs¡«<∏ë ø£«∫‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
H˚H˚ á ˝Àø±\≈£î ø£s¡ÔqT H˚H˚, Hêsêj·TD Á|üuÛÑTe⁄qT+&ç |ü⁄{≤ºqT. H˚qT ˝Ò≈£î+&Ü á »>∑‘·TÔ≈£î ñìπø
˝Ò<äT.
nVü≤y˚Te |üs¡+CÀ´‹s¡Vü≤y˚Te |üsê >∑‹' ˆ
eTÁ‘˚Œ]‘˚q uÛÑe‘ê düèwüº+ uÛÑTeqeTD¶\yéT ˆˆ 10 ˆˆ
H˚H˚ |üs¡+CÀ´‹ì, |üsê>∑‹ì, HêÁù|s¡D‘√H˚ ˙M ˝Àø±\qT düèwæº+∫Hêe⁄.
@e+ $e<ä‘√s√àVü‰‘·Œs¡düŒs¡»jÓÆTwæD√' ˆ
Ä»>∑Tàs¡´Á‘· ‘Í <˚yÍ y˚<ëX¯Ã‘ê«s¡ @e Væ≤ ˆˆ 11 ˆˆ
á $<Ûä+>± Hêsêj·TDT&ÉT, ÁãVü≤à $yê<ä|ü&ÉT‘·T+&É>± Hê\T>∑T y˚<ë\T nø£ÿ&çøÏ e∫Ãq$.
n˙«ø£å´ <˚e+ ÁãVü‰àD+ j·TC≤„‘êàq+ #· dü+dæú‘·yéT ˆ
Áb˛#·T' dü+$>∑ïVü≤è<äj·÷ j·÷<∏ë‘·à´+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 12 ˆˆ
Ä y˚<ë\T ÁãVü≤à<˚e⁄ì j·T»„s¡÷|ü⁄&Ó’q $wüßíe⁄qT #·÷∫ ø£\‘· #Ó+~qyÓ’ ÁãVü≤à‘√ ‘·‘·Ô«j·÷<∏ësêú´ìï
Ç{≤¢ #Ó|üŒkÕ–q$.
ãTTπ>«<ä ñyê#· :`ãTTπ>«<ä+ |ü*øÏ+~
j·TkÕ´qÔkÕúì uÛÑ÷‘êì j·TkÕà‘·‡s¡«+ Á|ües¡Ô‘˚ ˆ
j·T<ëVüQdüÔ‘·Œs¡+ ‘·‘·Ô«+ dü <˚e' kÕ´qàùV≤X¯«s¡' ˆˆ 13 ˆˆ
düø£\ ÁbÕDT\qT ‘·q˝À ì\T|ü⁄≈£îqïyê&ÉT, düø£\ »>∑‘·TÔqT Á|üe]Ô+|ü#˚ùdyê&ÉT, |üs¡‘·‘·Ô«+>±
Á|üdæ~∆H=+~q yê&ÉT eTùV≤X¯«s¡T&Éì ‘Ó\TdüTø√+&ç.
j·TEπs«<ä ñyê#·:`j·TEπs«<ä+ |ü*øÏ+~.
jÓ÷ j·TC…„Ìs¡œ˝…’ØXÀ jÓ÷π>q #· düeTs¡Ã´‘˚ ˆ
j·Te÷VüQØX¯«s¡+ <˚e+ dü <˚e' kÕ´‹ŒHêø£<Ûäèø˘ ˆˆ 14 ˆˆ
düø£\j·TC≤„\‘√, jÓ÷>±\‘√ n]Ñ·T&Ó’ áX¯«s¡Tì>± |æ\T|ü⁄q+~qyê&ÉT |æHêø£bÕDÏ e÷Á‘·y˚T.
678 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
kÕeTy˚<ä ñyê#·:`kÕeTy˚<ä+ |ü*øÏ+~.
j˚TH˚<ä+ ÁuÛ≤eT´‘˚ $X¯«+ j·T<ëø±XÊqÔs¡+ •eyéT ˆ
jÓ÷–_Ûπs«<ä´‘˚ ‘·‘·Ô«+ eTVü‰<˚e' dü X¯vÿs¡' ˆˆ 15 ˆˆ
düø£\»>∑‘·TÔqT Á|üe]Ô+|ü#˚ùdyê&ÉT, |üs¡e÷ø±X¯s¡÷|ü⁄&ÉT, jÓ÷>∑T\T >∑T]Ô+∫q |üs¡‘·‘·Ô«+ eTVü‰<˚e⁄&Ó’q
X¯+ø£s¡T&˚.
n<∏äs¡«y˚<ä ñyê#·:`n<∏äs¡«y˚<ä+ |ü*øÏ+~.
j·T+ Á|ü|üX¯´ìÔ <˚y˚X¯+ j·T»H˚Ô j·T‘·j·T' |üs¡yéT ˆ
eTùV≤X¯+ |ü⁄s¡Twü+ s¡TÁ<ä+ dü <˚y√ uÛÑ>∑yêHé uÛÑe' ˆˆ 16 ˆˆ
n+<ä] #˚‘· kÕø屑·ÿ]+#·ã&ÉTyê&ÉT j·T‘·T\T j·T»„eTT #˚j·TTq~ eTùV≤X¯ó&ÉT, |ü⁄s¡Twüß&ÉT s¡TÁ<äT&Ó’q
Ä uÛÑ>∑yêqT&ÉT uÛÑe⁄&˚,
@e+ dü uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à y˚<ëHêMT]‘·+ X¯óuÛÑyéT ˆ
ÁX¯ó‘ê« $Vü≤dü´ $XÊ«‘êà ‘·‘·XÊÃ--Vü≤ $yÓ÷Væ≤‘·' ˆˆ 17 ˆˆ
ø£<∏ä+ ‘·‘·Œs¡eT+ ÁãVü≤à düs¡«dü+>∑$e]®‘·yéT ˆ
s¡eT‘˚ uÛ≤s¡´j·÷ kÕs¡∆+ Á|üeT<∏Ó’XÊË>∑]«‘Ó’' ˆˆ 18 ˆˆ
á $<Ûä+>± y˚<ë\e÷≥\T $ì $X¯«dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q ÁãVü≤à yÓ÷Væ≤+|üã&ç qe⁄«‘·÷ |ü*ø±&ÉT. n‘·&ÉT
|üs¡eTÁãôV’≤à‘˚, düs¡«dü+>∑e]®‘·T&Ó’‘˚, n‹>∑]«‘·T˝…’q Á|üeT<∏äT\‘√ ø£*dæ m{≤¢ ñ+{≤&ÉT? uÛ≤s¡´‘√ ø£*dæ m{≤¢
s¡$TdüTÔ+{≤&ÉT?
Çr]‘˚-<∏ä uÛÑ>∑yêHé Á|üDyê‘êà düHê‘·q' ˆ
neT÷s√Ô eT÷]Ôe÷Hé uÛÑ÷‘ê« e#·' ÁbÕVü≤ |æ‘êeTVü≤yéT ˆˆ 19 ˆˆ
á $<Ûä+>± #Ó|üŒ>±H˚ |üPE´&ÉT, düHê‘·qT&Ó’q Á|üDedü«s¡÷|ü⁄&ÉT, Äø±s¡+˝Ò≈£î+&Ü ñqïyê&ÉT,
eT÷]ÔeT+‘·T&Ó’ |æ‘êeTVüQDÏí >∑÷]à Ç≥¢Hêï&ÉT.
Á|üDe ñyê#·:`Á|üDe+ |ü*øÏ+~
q ùV≤´wü uÛÑ>∑yê˙X¯' kÕ«‘·àH√ e´‹]ø£Ôj·÷ ˆ
ø£<ë∫Á<äeT‘˚ s¡TÁ<äkÕÔ<äèXÀ Væ≤ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 20 ˆˆ
Ä X¯+ø£sT¡ &ÉT ‘·qø£+fÒ _ÛqïyÓTqÆ |ü‹ï‘√ m|ü⁄&É÷ s¡$T+#·≥+ ˝Ò<Tä . eTùV≤X¯«s¡T&É+fÒ n≥Te+{Ïyê&ÉT.
nj·T+ dü uÛÑ>∑yê˙X¯' dü«j·T+CÀ´‹' düHê‘·q' ˆ
kÕ«q+<äuÛÑ÷‘ê ø£~∏‘ê <˚M Ä>∑qTÔø± •yê ˆˆ 21 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 679

á X¯+ø£s¡T&ÉT düHê‘·qT&ÉT, dü«j·T+Á|üø±X¯dü«s¡÷|ü⁄&ÉT, bÕs¡«‹ n+fÒ Ä‘·àj˚T, n‘·ì Äq+<äy˚T Ä

s¡÷|ü+ <ë*à e∫Ã+~.
Ç‘˚´eeTTπøÔ-|æ ‘·<ë j·T»„eT÷πsÔs¡»dü´ yê ˆ
HêC≤„qeT>∑eTHêïX¯MTX¯«s¡ôd’´e e÷j·Tj·÷ ˆˆ 22 ˆˆ
á $<Ûä+>± Á|üDe+ #Ó|æŒHê áX¯«s¡e÷j·Te\¢ j·T»„eT÷]Ô nsTTq ÁãVü≤à≈£î nC≤„q+ ‘=\>∑˝Ò<äT.
‘·<äqÔπs eTVü‰CÀ´‹]«]xÀà $X¯«uÛ≤eq' ˆ
ÁbÕ<äs¡Ù<ä<äT“¤‘·+ ~e´+ |üPs¡j·TqZ>∑HêqÔs¡yéT ˆˆ 23 ˆˆ
n+‘·˝À $X¯«Ádüwüº $]+#·T&ÉT Äø±X¯eT<Ûä´+˝À ì\TÃqï ~e´s¡÷|ü+ n<äT“¤‘·yÓTÆq CÀ´‹ì #·÷XÊ&ÉT. Ä
CÀ´‹eT<Ûä´˝À |ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq~ ‘˚»düT‡‘√ Á|üø±•+#˚ Äø±X¯eT<Ûä´+˝À ì+&çj·TTqï ˇø£ ~e´eT+&É\+
Ä$s¡“¤$+∫+~.
‘·qà<Ûä´dü+dæú‘·+ CÀ´‹s¡àD¶\+ ‘˚»k˛»®«\yéT ˆ
y√´eTeT<Ûä´>∑‘·+ ~e´+ ÁbÕ<äTsêd”~›«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 24 ˆˆ
Ä ~e´eT+&É\+ eT<Ûä´˝ÀqTqï<ä>∑T CÀ´‹s¡à+&É\eTT ‘˚»düT‡‘√ ñ»®«\yÓTÆq~. Äø±X¯eT<Ûä´>∑‘·eTT>±
~e´yÓTÆq~ ÁbÕ<äTs¡“¤$+∫q~.
dü <äècÕº« e<äq+ ~e´eT÷]∆ï ˝Àø£|æ‘êeTVü≤' ˆ
‘Ó’»dü+ eTD¶\+ |òüTÀs¡eT˝Àø£j·T<äì웑·yéT ˆˆ 25 ˆˆ
˝Àø£|æ‘êeTVüQ&ÉT Ä ~e´ CÀ´‹s¡à+&É\eTT˝À eTTU≤ìï #·÷#·Tø=ì |òüTÀs¡yÓTÆq ‘Ó’»düeT+&É\eTTqT
ì+~+#·<ä>∑ì<ëìì #·÷#ê&ÉT.
Á|ü»C≤«˝≤‹ø√ù|q ÁãVü≤àD' |üxÃeT+ •s¡' ˆ
ø£åD≤<ä|üX¯´‘·‡ eTVü‰Hé |ü⁄s¡Tc˛ ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆˆ 26 ˆˆ
Á‹X¯S\|ævZ˝À <˚y√ Hê>∑j·TCÀ„|üM‘·yêHé ˆ
‘·+ ÁbÕVü≤ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à X¯vÿs¡+ ˙\˝ÀVæ≤‘·yéT ˆˆ 27 ˆˆ
Ç+‘·˝À ÁãVü≤à ◊<äe •s¡düT ø√|ü+‘√H˚ ø±*b˛sTT+~. n+‘·˝À ˇø£ ø£åDø±\+˝À ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉT
eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉT, Á‹X¯S*, |æ+>∑fie¯ s¡T&í TÉ , Hê>∑jT· CÀ„|Mü ‘·<ëÛ ], eTùV≤X¯«s¡>D∑ ≤˝À¢ ˇø£ <˚e⁄&ÉT Ä$s¡“$¤ +∫Hê&ÉT.
n‘·ìì #·÷∫ ÁãVü≤à Ç≥¢Hêï&ÉT.
C≤„Hêj·T |üPs¡«+ uÛÑe‘√ \˝≤{≤<ä<ä´ X¯vÿs¡yéT ˆ
ÁbÕ<äTs¡÷“¤‘·+ eTùV≤XÊq+ e÷eT‘·' X¯s¡D+ Áe» ˆˆ 28 ˆˆ
680 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
z X¯+ø£sê! |üPs¡«+ ˙e⁄ C≤„qeTT ø=s¡≈£î Hê \˝≤≥+ qT+&ç |ü⁄{ϺHêeì ‘Ó\TdüT, n+<äTe\¢ qqTï
X¯s¡DT y˚&ÉT,
ÁX¯ó‘ê« dü>∑s¡«e#·q+ |ü<äàjÓ÷H˚s¡<∏˚X¯«s¡' ˆ
ÁbÕVæ≤D√‘·TŒs¡Twü+ ø±\+ uÛ…’s¡e+ ˝Àø£<ëVü≤ø£yéT ˆˆ 29 ˆˆ
Ä ÁãVü≤à >∑s¡«+‘√ |ü*øÏq e÷≥\T $qï X¯+ø£s¡T&ÉT ˝Àø£<ëVü≤≈£î&Ó’q ø±\uÛ…’s¡e⁄ì |ü+|æHê&ÉT.
dü ø£è‘ê« düTeTVü≤<äT´<ä∆+ ÁãVü≤àD≤ ø±\uÛ…’s¡e' ˆ
Á|ü#·ø£sêÔdü´ e<äq+ $]+#·kÕ´<∏ä |üxÃeTyéT ˆˆ 30 ˆˆ
Ä ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT ÁãVü≤à‘√ |òüTÀs¡j·TT<ä∆+#˚dæ ÁãVü≤à |ü+#·eT•s¡düTqT K+&ç+∫Hê&ÉT.
ìø£è‘·Ôe<äH√ <˚y√ ÁãVü‰à <˚y˚q X¯eTT“¤Hê ˆ
eTe÷s¡ #˚XÀ jÓ÷π>q J$‘·+ ÁbÕ|ü $X¯«<Ûäèø˘ ˆˆ31 ˆˆ
á $<Ûä+>± ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT K+&ç+∫q •s¡düT‡>∑\ ÁãVü≤à eTs¡DÏ+∫ áX¯«sêqTÁ>∑Vü≤+e\¢ eT∞fl
J$+∫Hê&ÉT.
n<∏ëq«|üX¯´BXÊq+ eTD¶˝≤qÔs¡dü+dæú‘·yéT ˆ
düe÷d”q+ eTVü‰<˚yê´ eTVü‰<˚e+ düHê‘·qyéT ˆˆ 32 ˆˆ
‘·s¡Tyê‘· Ä ~e´eT+&É\eT<Ûä´+˝À eTVü‰<˚$‘√ ø£*dæ≈£Ls¡TÃqï düHê‘·qeTVü‰<˚e⁄ì #·÷XÊ&ÉT.
uÛÑT»vZsê»e\j·T+ #·ÁHê›ej·TeuÛÑ÷wüDyéT ˆ
ø√{Ïdü÷s¡´Á|ürø±X¯+ »{≤p≥$sêõ‘·yéT ˆˆ 33 ˆˆ
Ä eTVü‰<˚e⁄&ÉT Hê>∑sê» ø£+ø£DT&ÉT, #·+Á<äπsU≤\+ø±s¡T&ÉT, ø√{Ïdü÷s¡´ düeTø±+‹ø£\yê&ÉT »{≤
p≥ XÀ_Û‘·T&ÉT.
XÊs¡÷›\#·s¡àedüq+ ~e´e÷˝≤düeTì«‘·yéT ˆ
Á‹X¯S\bÕDÏ+ <äTÁùwŒø£å+ jÓ÷–q+ uÛÑ÷‹uÛÑ÷wüDyéT ˆˆ 34 ˆˆ
XÊs¡÷\› #·sà¡ + <Û]ä +∫Hê&ÉT. ~e´e÷\ <Û]ä +∫ #˚‘· Á‹X¯S\+‘√ #·÷&É X¯ø´£ + ø±ìyê&ÉT. |üse¡ TjÓ÷–,
$uÛÑ÷‹ uÛÑ÷wüDT&ÉT,
j·TeTqÔsê jÓ÷>∑ìcÕ˜' Á|ü|üX¯´ìÔ Vü≤èBX¯«s¡yéT ˆ
‘·e÷~y˚Tø£+ ÁãVü‰àD+ eTVü‰<˚e+ <ä<äs¡Ù Vü≤ ˆˆ 35 ˆˆ
jÓ÷>∑ìwüߘ\T düs¡«<ë ‘·eTVü≤è<äj·T+˝À ùd$+#˚ áX¯«s¡Tì Ä~<˚e⁄ì ÁãVü≤à <ä]Ù+∫Hê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 681

j·Tdü´ kÕ |üs¡e÷ <˚M X¯øÏÔsêø±X¯dü+õ„‘ê ˆ

k˛-qHÓÔÌX¯«s¡´jÓ÷>±‘êà eTùV≤XÀ <äèX¯´‘˚ øÏ\ ˆˆ36 ˆˆ
n‘·ì X¯øÏÔj˚T Äø±X¯+˝À ñqï |üs¡eT<˚$. Ä eTùV≤X¯«s¡T&Éq+‘Ó’X¯«s¡´jÓ÷>±\‘√ ñqïyê&ÉT. Ä
eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ø£q|ü&ÉT‘·THêï&ÉT.
j·TkÕ´X‚wü»>∑B“»+ $\j·T+ j·÷‹ yÓ÷Vü≤qyéT ˆ
düø£èÁ‘·ŒD≤eTe÷Á‘˚D dü s¡TÁ<ä' K\T <äèX¯´‘˚ ˆˆ 37 ˆˆ
Ç‘·ìH=ø£kÕ] qeTdüÿ]ùdÔ düø\£ dü+kÕs¡ ;»yÓTqÆ yÓ÷Vü≤+ düeT÷\+>± q•düT+Ô ~. n≥Te+{Ï s¡TÁ<äT&ÉT
kÕø屑·ÿ]+∫Hê&ÉT.
j˚T-<∏ä Hê#ês¡ìs¡‘êdüÔ<䓤ø±ÔXËÃÌe πøe\yéT ˆ
$yÓ÷#·j·T‹ ˝Àø±‘êà Hêj·Tø√ <äèX¯´‘˚ øÏ\ ˆˆ 38 ˆˆ
Ä s¡TÁ<äT&ÉT Ä#ês¡ìs¡‘·T\T ø±≈£îHêï ‘·q uÛÑ≈£îÔ\qT $&ç|ækÕÔ&ÉT.
j·Tdü´ ÁãVü‰à<äjÓ÷ <˚yê ãTTwüjÓ÷ ÁãVü≤àyê~q' ˆ
ns¡Ãj·TìÔ dü<ë *vZ+ dü •e' K\T <äèX¯´‘˚ ˆˆ 39 ˆˆ
Ä eTùV≤X¯«s¡*+>±ìï ÁãVü≤à~<˚e‘·\T ÁãVü≤àyê<äT˝…q’ ãTTwüß\T Äsê~ÛkÕÔsT¡ . Ä •e⁄&ÉT ø£q|ü&TÉ ‘·THêï&ÉT.
j·TkÕ´X‚wü»>∑‘·÷‡‹]«C≤„q‘·qTØX¯«s¡' ˆˆ 40 ˆˆ
düø£\ »>∑‘·TÔq≈£î ø±s¡DyÓTÆq $C≤„q <˚Vü≤eTT Ä •e⁄ì<˚. Ä •e⁄&ÉT ø£ì|æ+∫Hê&ÉT.
$<ë´ düVü‰jÓ÷ uÛÑ>∑yêq´kÕ´k eTD¶˝≤qÔs¡yéT ˆ
Væ≤s¡D´>∑s¡“¤|ü⁄Á‘√-k áX¯«s√ <äèX¯´‘˚ |ü⁄s¡' ˆˆ 41 ˆˆ
ÁãVü≤àqT ‘·qeT+&É\+˝ÀH˚ ìedæ+|ü#˚düTø=qï X¯+ø£s¡T&ÉT Væ≤s¡D´>∑s¡“¤|ü⁄Á‘·T&ÉT ø£ì|æ+∫Hê&ÉT.
|ü⁄wüŒ+ yê j·T~ yê |üÁ‘·+ j·T‘êŒ<äj·TT>∑fi‚ »\yéT ˆ
<ä‘ê« ‘·s¡‹ dü+kÕs¡+ s¡TÁ<√-k <äèX¯´‘˚ øÏ\ ˆˆ 42 ˆˆ
|üÁ‘·|ü⁄wüŒ|òü˝≤˝À¢ @~ ‘·qbÕ<ë\ô|’ ñ+∫Hê dü+kÕsêìï ‘·]+|ü#˚ùd s¡TÁ<äT&ÉT Á|ü‘·´ø£åyÓTÆHê&ÉT.
‘·‘·‡ìï<ÛëH˚ düø£\+ ìj·T#·Ã¤‹ düHê‘·q' ˆ
ø±\+ øÏ\ ìjÓ÷>±‘êà ø±\' ø±˝À Væ≤ <äèX¯´‘˚ ˆˆ 43 ˆˆ
‘·q düìï~Û˝À düø£˝≤ìøÏ nqT>∑TD+>± ìj·T$T+#˚ ø±˝≤ìøÏ ø±\s¡÷|ü⁄&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT ø£q|ü&çHê&ÉT.
682 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Jeq+ düs¡«˝Àø±Hê+ Á‹˝Àø£ôd’´e uÛÑ÷wüDyéT ˆ
k˛eT' dü <äèX¯´‘˚ <˚e' k˛yÓ÷ j·Tdü´ $uÛÑ÷wüDyéT ˆˆ 44 ˆˆ
düø£\˝Àø±ìøÏ Jeq+, eTT˝À¢ø±\≈£î n\+ø±s¡yÓTÆq #·+Á<ä#·÷&ÉT&ÉT ñe÷düy˚T‘·T&Ó’ <äs¡Ùq $T∫ÃHê&ÉT.
<˚yê´ düVü≤ dü<ë kÕøå±<ä´dü´ jÓ÷>∑dü«uÛ≤e‘·' ˆ
^j·T‘˚ |üs¡e÷ eTTøÏÔs¡àVü‰<˚e' dü <äèX¯´‘˚ ˆˆ 45 ˆˆ
m\¢|ü⁄&ÉT bÕs¡«‹‘√ düVü≤»+>± ø£*dæ ñ+&˚yê&ÉT, kÕø屑·TÔ>± jÓ÷>∑dü«uÛ≤eeTT‘√ Ç‘·ì |üs¡eTeTTøÏÔ
>±qeTT #˚j·Tã&çq~. Ä eTVü‰<˚e⁄&ÉT ø£ì|æ+∫Hê&ÉT.
jÓ÷–H√ jÓ÷>∑‘·‘·Ô«C≤„ $jÓ÷>±_ÛeTTUÀ-ìX¯yéT ˆ
jÓ÷>∑+ <Ûë´j·TìÔ <˚yê´-k dü jÓ÷^ <äèX¯´‘˚ øÏ\ ˆˆ 46 ˆˆ
jÓ÷>∑‘‘· «Ô· E„˝q’… jÓ÷>∑T\T m|ü⁄&ÉT <˚$‘√ ø£*dæ ñHêï yÓs’ ê>∑´uÛ÷Ñ wüDTì>± ñqï jÓ÷>∑s÷¡ |ü⁄ì <Ûë´ìdü÷Ô
ñ+{≤s¡T. n≥Te+{Ï jÓ÷– <äs¡Ùq $T∫ÃHê&ÉT.
k˛-qTMø£å´ eTVü‰<˚e+ eTVü‰<˚yê´ düHê‘·qyéT ˆ
esêdüH˚ düe÷d”qeTyê|ü |üs¡e÷+ düàè‹yéT ˆˆ 47 ˆˆ
Ä $<Ûä+>± eTVü‰<˚$‘√ ø£*dæ Ädüq+ô|’ ≈£Ls¡TÃqï eTVü‰<˚e⁄ì #·÷∫ ÁãVü≤à |üs¡eTdüàè‹ì bı+<ë&ÉT.
\u≤∆« e÷ùV≤X¯«Ø+ ~yê´+ dü+düàè‹+ uÛÑ>∑yêq»' ˆ
‘√wüj·÷e÷dü es¡<ä+ k˛eT+ k˛e÷s¡∆uÛÑ÷wüDyéT ˆˆ 48 ˆˆ
~e´yÓTÆq eTùV≤X¯«s¡ dü+düàè‹ì bı+~q ÁãVü≤à uÛÑ>∑yêqT&ÉT, k˛e÷s¡∆ uÛÑ÷wüDT&Ó’q ñeT‘√ø£*dæ ñqï
es¡<äTì X¯+ø£s¡Tì dü+‘√wæ+|ü#˚XÊ&ÉT.
ÁãVü‰à ñyê#·:`ÁãVü≤à |ü*ø±&ÉT.
qyÓ÷ <˚yêj·T eTVü≤‘˚ eTVü‰<˚yÓ’´ qyÓ÷ qeT' ˆ
qeT•Ùyêj·T XÊHêÔj·T •yêjÓÆT dü‘·‘·+ qeT' ˆˆ 49 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄ìøÏ qeTkÕÿs¡+, eTVü‰<˚$øÏ qeTkÕÿs¡+. XÊ+‘·eT÷]Ô •e⁄ìøÏ qeTkÕÿs¡+, bÕs¡«‹øÏ m\¢|ü &É÷
qeTkÕÿs¡+.
z+ qyÓ÷ ÁãVü≤àDÒ ‘·TuÛÑ´+ $<ë´jÓÆT ‘˚ qyÓ÷ qeT' ˆ
eTùV≤XÊj·T qeTdüTÔuÛÑ´+ eT÷\Á|üø£è‘·j˚T qeT' ˆˆ 50 ˆˆ
ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q ˙≈£î, düs¡dü«r s¡÷|æDÏøÏ qeTkÕÿs¡+. eTùV≤X¯óq≈£î eT÷\ Á|üø£è‹øÏ qeTkÕÿs¡+.
 eTTô|ŒÌ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 683

qyÓ÷ $C≤„q<˚Vü‰j·T ∫HêÔjÓÆT ‘˚ qyÓ÷ qeT' ˆ

qyÓ÷-düTÔ ø±\ø±˝≤j·T áX¯«sêj·T qyÓ÷ qeT' ˆˆ 51 ˆˆ
$C≤„q <˚VüQq≈£î, ∫+‘ês¡÷|ü⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+. ø±\ø±\T&Ó’q áX¯«s¡TìøÏ qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷ qyÓ÷-düTÔ s¡TÁ<ëj·T s¡TÁ<ëD…Æ´ ‘˚ qyÓ÷ qeT' ˆ
qyÓ÷ qeTùdÔ ø±˝≤j·T e÷j·÷jÓÆT ‘˚ qyÓ÷ qeT' ˆˆ 52 ˆˆ
s¡TÁ<äTìøÏ, s¡TÁ<ëDÏøÏ qeTkÕÿs¡+. ø±\dü«s¡÷|ü⁄q≈£î, e÷j·÷s¡÷|æDÏøÏ qeTkÕÿs¡+.
ìj·TÁH˚Ô düs¡«ø±sê´D≤+ øå√_Ûø±jÓÆT qyÓ÷ qeT' ˆ
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ Á|üø£è‘·j˚T qyÓ÷ Hêsêj·TD≤j·T #· ˆˆ 53 ˆˆ
düs¡«ø±s¡´ìj·÷eT≈£îìøÏ, øå√_Û+|ü#˚ùd<ëìøÏ qeTkÕÿs¡+. Hêsêj·TDTq≈£î, Á|üø£è‹øÏ qeTkÕÿs¡+.
jÓ÷>∑<ëj·T qeTdüTÔuÛÑ´+ jÓ÷–Hê+ >∑Ts¡y˚ qeT' ˆ
qeT' dü+kÕs¡yêkÕj·T dü+kÕs√‘·Œ‘·Ôj˚T qeT' ˆˆ 54 ˆˆ
jÓ÷>±ìï#˚ÃyêìøÏ, jÓ÷– nsTTq >∑Ts¡Te⁄≈£î qeTkÕÿs¡+. dü+kÕs¡yêdüTq≈£î, dü+kÕs¡eTTqT ñ‘·Œ‹Ô
#˚dæqyêìøÏ qeTkÕÿs¡+.
ì‘ê´qHê›j·T $uÛÑy˚ qyÓ÷kÕÔ«qq›eT÷s¡Ôj˚T ˆ
qeT' ø±s¡´$V”≤Hêj·T $X¯«Á|üø£è‘·j˚T qeT' ˆˆ 55 ˆˆ
ì‘ê´q+<äTìøÏ, Äq+<äeT÷]ÔøÏ qeTkÕÿs¡+. ø±s¡´$V”≤qTìøÏ, $X¯«Á|üø£è‹øÏ qeTkÕÿs¡+.
zv±ÿs¡eT÷s¡Ôj˚T ‘·TuÛÑ´+ ‘·<äqÔ' dü+dæú‘êj·T #· ˆ
qeTùdÔ y√´eTdü+kÕúj·T y√´eTX¯¬øÔÌ´ qyÓ÷ qeT' ˆˆ 56 ˆˆ
z+ø±s¡dü«s¡÷|ü⁄ìøÏ, n+<äT˝ÀqTqï yêìøÏ qeTkÕÿs¡+. y√´eTdæú‘·Tq≈£î, y√´eTX¯øÏÔøÏ qeTkÕÿs¡+.
Ç‹ k˛e÷wüºπøH˚X¯+ Á|üDÏ|ü‘·´ |æ‘êeTVü≤' ˆ
|übÕ‘· <äD¶e<ä÷“¤eTÚ >∑èDHÓ’« X¯‘·s¡TÁ~j·TyéT ˆˆ 57 ˆˆ
á $<Û+ä >± k˛e÷wüøº +£ ‘√ áX¯«s¡Tì k˛ÔÁ‘·+#˚dæ X¯‘s· T¡ ÁBj·T+ |ü]dƒ ÷ü ,Ô H˚\ô|’ <ä+&ÉÁ|üD≤eT+ #˚XÊ&ÉT.
n<∏ä <˚y√ eTVü‰<˚e' Á|üD‘ê]ÔVü≤s√ Vü≤s¡' ˆ
Áb˛yê#√‘êú|ü´ Vü≤kÕÔuÛ≤´+ Á|”‘√-dæà ‘·e kÕÁeTŒ‘·yéT ˆˆ 58 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT Á|üD‘ê]ÔVü≤s¡T&Ó’q eTVü‰<˚e⁄&ÉT ÁãVü≤àqT #˚‘·T\‘√ ˝Ò|æ Ç|ü⁄&ÉT ˙≈£î Á|üdüqTï&ÉHÓ’HêqT nì
|ü*øÏHê&ÉT.
684 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
<ä‘ê«-ôdàÌ |üs¡eT+ jÓ÷>∑yÓTÆX¯«s¡´eT‘·T\+ eTVü≤‘Y ˆ
Áb˛yê#êÁ>∑dæú‘·+ s¡TÁ<ä+ ˙\˝ÀVæ≤‘·MTX¯«s¡yéT ˆˆ 59 ˆˆ
n‘·ìøÏ |üse¡ TjÓ÷>±ìï, n‘·T\yÓTqÆ ◊X¯«sê´ìï Ç∫à m<äT≥ ì*Ãq s¡TÁ<äT&ÉT ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉT áX¯«s¡TDÏí
>∑÷]à Ç≥¢Hêï&ÉT.
@wü ÁãVü‰à-dü´ »>∑‘·' düeT÷Œ»´' Á|ü<∏äeT' dæú‘·' ˆ
Ä‘·àHê s¡ø£åD°j·TùdÔ >∑TDCÒ´wü˜' |æ‘ê ‘·e ˆˆ 60 ˆˆ
á ÁãVü≤à ˝Àø±ìøÏ Á|ü<∏äÛeT |üP»˙j·TT&ÉT. ˙ ‘·+Á&ç >∑TDCÒ´wüߘ&ÉT. Ä‘·à‘√ ˙≈£î s¡øÏå+|ü‘·–qyê&ÉT.
nj·T+ |ü⁄sêD' |ü⁄s¡Tc˛ q Vü≤qÔe´düÔ«j·÷-q|òüT ˆ
dü jÓ÷¬>’X¯«s¡´e÷Vü‰‘êà´Hêày˚Te X¯s¡D+ >∑‘·' ˆˆ 61 ˆˆ
Ç‘·&ÉT |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT, ˙e⁄ #·+|ü≈£L&É<äT. Ç‘·&ÉT jÓ÷¬>’X¯«s¡´+‘√ qqTï X¯s¡DT bı+~Hê&ÉT.
nj·T+ #· j·TCÀ„ >∑s√«-k dü>∑s√« uÛÑe‘ê-q|òüT ˆ
XÊdæ‘·y√´ $]xÃdü´ <Ûës¡D°j·T+ •s¡düÔ«j·÷ ˆˆ 62 ˆˆ
>∑s¡«+‘√ ñqï á j·T»„s¡÷|ü⁄ì ˙e⁄ XÊdæ+#ê*. ˙e⁄ ÁãVü≤à•s¡düTqT <Ûä]+#ê*.
ÁãVü≤àVü≤‘ê´-|üH√<ës¡ú+ Áe‘·+ ˝Àπø Á|ü<äs¡Ùj·THé ˆ
#·s¡dü« dü‘·‘·+ _Ûøå±+ dü+kÕú|üj·T düTs¡~«C≤Hé ˆˆ 63 ˆˆ
˝Àø£+˝À ÁãVü≤àVü≤‘·´ ‘=\–+#·Tø√e{≤ìøÏ Ä#·]+#ê*‡q Áe‘êìï #·÷|ü⁄‘·÷ _Ûøå±≥q+#˚sTT.
düTs¡~«E\qT ø±bÕ&ÉT.
Ç‘˚´‘·<äTø±Ô« e#·q+ uÛÑ>∑yêHé |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆ
kÕúq+ kÕ«uÛ≤$ø£+ ~e´+ j·Tj·TÚ ‘·‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 64 ˆˆ
nì |ü*øÏ |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT ‘·q |üs¡eT|ü<ëìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
‘·‘·' dü uÛÑ>∑yê˙X¯' ø£|üØ› ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆ
Á>±Vü≤j·÷e÷dü e<äq+ ÁãVü≤àD' ø±\uÛ…’s¡eyéT ˆˆ 65 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· ˙\˝ÀVæ≤‘·T&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT ø±\uÛ…’s¡e⁄ì‘√ ÁãVü≤à•s¡düTqT Á>∑Væ≤+|ü#˚XÊ&ÉT.
#·s¡ ‘·«+ bÕ|üHêXÊs¡ú+ Áe‘·+ ˝Àπø Væ≤‘êeVü≤yéT ˆ
ø£bÕ\Vü≤k˛Ô uÛÑ>∑yêHé _Ûøå±+ >∑èVü‰í‘·T düs¡«‘·' ˆˆ 66 ˆˆ
bÕ|üHêX¯q+ bı+<äT≥≈£î ˙e⁄ Væ≤‘·+ ø£*–+#˚ Áe‘êìï ˝Àø£+˝À Ä#·]+#·T. ø£bÕ\Vü≤düÔ+‘√ n+‘·≥
_Ûø£åqT d”«ø£]+#·T.
 eTTô|ŒÌ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 685

ñ¬øÔÌ«e+ ÁbÕVæ≤D√‘·ÿHê´+ ÁãVü≤àVü≤‘˚´‹ $ÁX¯ó‘êyéT ˆ

<ä+ÁcÕºø£sêfi¯e<äHê+ C≤«˝≤e÷˝≤$uÛÑ÷wüD≤yéT ˆˆ 67 ˆˆ
nì |ü*øÏ ‘·sê«‘· C≤«˝≤e÷˝≤$uÛÑ÷wæ‘·, <ä+ÁcÕºø£sê\ e<äq, nsTTq ÁãVü≤àVü≤‘·´ nH˚ ø£q´qT
|ü+bÕ&ÉT.
j·÷e<ë«sêDd”+ ~yê´+ |ü⁄Øy˚Twü >∑$Twü´‹ ˆ
‘êe~«;ÛwüD≤ø±sê Vü≤´qT>∑#·Ã¤ Á‹X¯S*qyéT ˆˆ 68 ˆˆ
Ç‘·&ÉT yêsêDd”|ü⁄s¡+ #˚πses¡≈£î á uÛÑj·T+ø£sêø±s¡+‘√ á Á‹X¯S*ì nqTdü]+#·TeTì |ü*øÏHê&ÉT.
@ee÷uÛ≤wü´ ø±˝≤–ï+ ÁbÕVü≤ ˝Àø£eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
n≥dü« ˝Àø±qœ˝≤Hé uÛ…’øå±Øú eTìïjÓ÷>∑‘·' ˆˆ 69 ˆˆ
Ç˝≤ #Ó|Œæ ø±˝≤–ï nsTTq ˝Àø£eTùV≤X¯«s¡Tì‘√ HêÄ»„ Á|üø±s¡+ _Ûøøå£ √s¡T‘·÷ nìï˝Àø±\T dü+#·]+#·T.
j·T<ë Á<äø£å´dæ <˚y˚X¯+ Hêsêj·TDeTHêeTj·TyéT ˆ
‘·<ë-k eø£å´‹ düŒwüºeTTbÕj·T+ bÕ|üXÀ<ÛäqyéT ˆˆ 70 ˆˆ
nHêeTj·TT&Ó’q Hêsêj·TDTì <ää]Ù+∫q|ü⁄&ÉT bÕ|ü+ ‘=\ππ> ñbÕj·÷ìï n‘·&ÉT ‘Ó\T|ü⁄‘ê&ÉT.
dü <˚e<˚e‘êyêø£´e÷ø£s¡í´ uÛÑ>∑yêHé Vü≤s¡' ˆ
ø£bÕ\bÕDÏ]«XÊ«‘êà #·#ês¡ uÛÑTeqÁ‘·j·TyéT ˆˆ 71 ˆˆ
Ç≥T¢ <˚e<˚e⁄ì yêø±´ìï $qï uÛÑ>∑yêqT&Ó’q Vü≤s¡T&ÉT ÁãVü≤àø£bÕ˝≤ìï <Ûä]+∫ $X¯«s¡÷|ü⁄&Ó’ eTT˝À¢ø±\T
dü+#·]+∫Hê&ÉT.
ÄkÕúj·T $ø£è‘·+ y˚wü+ B|ü´e÷q+ dü«‘˚»kÕ ˆ
ÁoeT‘·Œ$Á‘·+ s¡T∫s¡+ ˝À#·qÁ‘·j·Tdü+j·TT‘·yéT ˆˆ 72 ˆˆ
düVü≤Ádüdü÷s¡´Á|ü‹eT+ dæ<Ó∆Ì' Á|üeT<∏äÛ|ü⁄vZyÓ’' ˆ
uÛ≤‹ ø±˝≤–ïqj·TH√ eTVü‰<˚e' düe÷eè‘·' ˆˆ 73 ˆˆ
$ø£è‘·y˚cÕìï <Ûä]+∫ ‘·q ‘˚»düT‡‘√ Á|üø±•dü÷Ô, eT÷&ÉT ø£qTï\T >∑*– ø√{Ïdü÷s¡´düeTø±+‹ >∑*Z,
>∑]«‘·T˝…’q Á|üeT<∏äT\‘√ø£*dæ ø±˝≤–ïqj·TqT&Ó’q eTVü‰<˚e⁄&ÉT Á|üø±•düTÔHêï&ÉT.
|”‘ê« ‘·<äeTè‘·+ ~e´e÷qq›+ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
©˝≤$˝≤düãVüQ˝À ˝Àø±Hê>∑#·Ã¤BX¯«s¡' ˆˆ 74 ˆˆ
|üs¡ÁãVü‰àq+<äs¡kÕeTè‘êìï bÕq+#˚dæ ©˝≤$˝≤dü+ ø£\yê&Ó’ áX¯«s¡T&ÉT ˝À≈£î\ e<ä›≈£î e∫ÃHê&ÉT.
686 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘·q›ècÕº« ø±\e<äq+ X¯vÿs¡+ ø±\uÛ…’s¡eyéT ˆ
s¡÷|ü˝≤eD´dü+|üqï+ HêØ≈£î\eT>±<äqT ˆˆ 75 ˆˆ
ø±\e<äqT&ÉT, X¯+ø£s¡T&ÉT, ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉsTTq Ä s¡÷|ü˝≤eD´ dü+|üqTïì #·÷∫ j·TTer düeT÷Vü≤+
yÓ+≥ e∫Ãq~.
>±j·TìÔ ^‘Ó’]«$<ÛÓ’s¡ïè‘·´ìÔ |ü⁄s¡‘·' Á|üuÛÀ' ˆ
düdæà‘·+ Áù|ø£å´ e<äq+ #·Á≈£î' ÁuÛÑ÷uÛÑvZy˚Te #· ˆˆ 76 ˆˆ
yês¡T >±q+ #˚dæHês¡T. kÕ«$T eTT+<äT Hê≥´e÷&çHês¡T. ø±\uÛ…’s¡e⁄ì <äs¡Vü‰düeTTU≤ìï #·÷∫
ø£qTu§eT\‘√ Vü‰euÛ≤yê\T #·÷|ükÕ>±s¡T.
dü <˚e<ëqyêBHê+ <˚XÊquÛÒ´‘·´ X¯S\<Ûäèø˘ ˆ
»>±eT $c˛ís¡T“¤eq+ j·TÁ‘ê--ùdÔ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 77 ˆˆ
á $<Ûä+>± ‹]–q ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT <˚e<ëqyê<äT\ Á|ü<˚XÊ\T #·T{Ϻ eT<ÛäTdü÷<äqT&ÉT ìedæ+#˚ uÛÑeHêìøÏ
ãj·T\T<˚]Hê&ÉT.
düÁe÷Œ|ü´ ~e´uÛÑeq+ X¯vÿs√ ˝Àø£X¯+ø£s¡' ˆ
düôV’≤e uÛÑ÷‘·Á|üe¬s’' Á|üy˚wüߺeTT|ü#·Áø£y˚T ˆˆ 78 ˆˆ
˝Àø£X¯óuÛÑ+ø£s¡T&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT Ä ~e´uÛÑeHêìï #·÷∫ Á|üeT<∏äÛ>∑D≤\‘√ bÕ≥T uÛÑeq+˝À Á|üy˚•+#·T≥≈£î
eTT+<äT≈£î kÕ>±&ÉT.
n$C≤„j·T |üs¡+ uÛ≤e+ ~e´+ ‘·‘êŒs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
q´yês¡j·TÁ‹ÔX¯S˝≤vÿ+ <ë«s¡bÕ˝À eTVü‰ã\' ˆˆ 79 ˆˆ
n‘·ì ~e´Á|üuÛ≤e+ ‘Ó*j·Tø£ eTVü‰ã\T&Ó’q <ë«s¡bÕ\≈£î&ÉT n‘·DÏí Á|üy˚•+#·sê<äì yê]+∫Hê&ÉT.
X¯vâ#·Áø£>∑<ëbÕDÏ' |”‘·yêkÕ eTVü‰uÛÑT»' ˆ
$wüŒπø‡q Ç‹ U≤´‘√ $c˛ís¡+X¯düeTT<䓤e' ˆˆ 80 ˆˆ
Ä‘·&˚ X¯+K#·Áø£>∑<ëbÕDÏ, |”‘ê+ãs¡<Ûë], eTVü‰|üsêÁø£eTXÊ*, $wüí«+X¯dü+uÛÑ÷‘·T&Ó’q $wü«πø‡qT&ÉT.
n<∏äÛ ‘·+ X¯vÿs¡>∑D+ j·TTj·TT<Û˚ $wüßídüeT“¤e' ˆ
;ÛwüD√ uÛ…’s¡yê<˚XÊ‘êÿ\y˚>∑ Ç‹ düàè‘·' ˆˆ 81 ˆˆ
$wüßíe⁄ e\q |ü⁄{Ϻq Ä $wü«πø‡qT&ÉT uÛ…’s¡yê<˚X¯eTT‘√ j·TT<ä∆eTTq≈£î ‘·\|ü&çq ø±\y˚>∑eTqT ù|s¡T>∑\
X¯+ø£s¡>∑DeTT‘√ j·TT<ä∆+ #˚XÊ&ÉT.
 eTTô|ŒÌ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 687

$õ‘·´ ‘·+ ø±\y˚>∑+ Áø√<Ûädü+s¡ø£Ô˝À#·q' ˆ

<äTÁ<äTyê_ÛeTTK+ s¡TÁ<ä+ ∫πøå|ü dü düT<äs¡ÙqyéT ˆˆ 82 ˆˆ
$wü«πø‡qT&ÉT ø±\y˚>∑T H√&ç+∫, Áø√<Ûädü+s¡ø£Ô˝À#·qT&Ó’ s¡TÁ<äTì ø£_ÛeTTK+>± q&É∫ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq
düT<äs¡Ùq #·Áø±ìï Á|üjÓ÷–+∫Hê&ÉT.
n<∏äÛ <˚y√ eTVü‰<˚eÁdæÔ|ü⁄sê]ÁdæÔX¯S\uÛÑè‘Y ˆ
‘·e÷|ü‘·qÔ+ kÕe»„e÷˝Àø£j·T<ä$TÁ‘·õ‘Y ˆˆ 83 ˆˆ
Á‹|ü⁄sê], Á‹X¯S\<Ûë], eTVü‰<˚e⁄&Ó’q ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT ‘·qyÓ’ù| edüTÔqï düT<äs¡Ùq#·Áø±ìï ìsê<äs¡+‘√
#·÷∫Hê&ÉT.
‘·<äqÔπs eTVü≤<ä÷“¤‘·+ j·TT>±qÔ<äVü≤H√|üeTyéT ˆ
X¯S˝ÒH√s¡dæ ì]“¤<ä´ bÕ‘·j·÷e÷dü ‘·+ uÛÑT$ ˆˆ 84 ˆˆ
j·TT>±+‘ê–ïe+{Ï $wü«πø‡qTì eø£å'düú\+˝À X¯S\+‘√ bı&ç∫ |ü&Éy˚dæHê&ÉT.
dü X¯S˝≤_ÛVü≤‘√-‘·´s¡ú+ ‘·´ø±Ô« dü«+ |üs¡eT+ ã\yéT ˆ
‘·‘êÔ´» J$‘·+ <äècÕº« eTè‘·T´+ yê´~Û Vü≤‘ê Çe ˆˆ 85 ˆˆ
Ç{≤¢ X¯S\Vü≤‘·T&Óq’ $wüŒøπ ‡qT&ÉT ‘·q |üse¡ T ã˝≤ìï b˛>=≥Tºø=ì eTè‘·T´e⁄qT #·÷∫q yê´~ÛÁ>∑dTü ìÔ e˝…
ÁbÕD≤\T $&É∫Hê&ÉT.
ìVü≤‘·´ $wüßí|ü⁄s¡Twü+ kÕs¡∆+ Á|üeT<∏äÛ|ü⁄vZyÓ’' ˆ
$y˚X¯ #êqÔs¡>∑èVü≤+ düe÷<ëj·T ø£fi‚es¡yéT ˆˆ 86 ˆˆ
ø±\uÛ…’s¡e⁄&ç{≤¢ $wü«πø‡qTì #·+|æ n‘·ì eTè‘·<˚Vü‰ìï rdüTø=ì Á|üeT<∏ä>∑D≤\‘√ ≈£L&É nuÛÑ´+‘·s¡
uÛÑeq+˝À Á|üy˚•+∫Hê&ÉT.
Mø£å´ ‘·+ »>∑‘√ ùV≤‘·TMTX¯«s¡+ uÛÑ>∑yêqΩ]' ˆ
•s¡+ \˝≤{≤‘·‡$T“¤<ä´ s¡ø£Ô<ÛësêeTbÕ‘·j·T‘Y ˆˆ 87 ˆˆ
n{≤¢ e∫Ãq »>∑<˚∆‘·Te⁄ X¯+ø£s¡Tì #·÷∫ Áo$wüßíe⁄\˝≤≥+qT+&ç •s¡eTTqT #Û˚~+#·T≈£îì s¡ø£Ô<Ûës¡
≈£î]|æ+∫ Ç≥¢Hêï&ÉT.
>∑èVü‰D _Ûøå±+ uÛÑ>∑eHé eTBj·÷eT$T‘·<äT´‘˚ ˆ
q $<ä´‘˚-Hê´ VüQ´∫‘ê ‘·e Á‹|ü⁄s¡eTs¡›q ˆˆ 88 ˆˆ
nÁ|üy˚Tj·T ‘˚»XÊÙ*yÓ’q uÛÑ>∑eHé Hê sT÷ _Ûø£å d”«ø£]+#·T. Á‹|ü⁄s¡eTs¡›Hê! Çø£ÿ&É ˙≈£î ñ∫‘·yÓTÆq eTs=ø£
_Ûø£å @B˝Ò<äT.
688 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
q düeT÷Œs¡í+ ø£bÕ\+ ‘·Á<ä“Vü≤àD' |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
~e´es¡¸düVü≤ÁdüqTÔ kÕ #· <Ûësê Á|üyêVæ≤‘ê ˆˆ 89 ˆˆ
l $wüßíe⁄\˝≤≥+qT+&ç s¡ø£Ô<Ûës¡ ~e´es¡¸düVü≤Ádü+ Á|üeVæ≤+∫q~. nsTTHê ÁãVü≤àø£bÕ\+ ì+&É˝Ò<äT.
n<∏ëÁãM‘êÿ\s¡TÁ<ä+ Vü≤]sêïsêj·TDÁ|üuÛÑT' ˆ
dü+dü÷Ôj·T $$<ÛÓ’sꓤyÓ’s¡“VüQe÷q|ü⁄s¡dü‡s¡yéT ˆˆ 90 ˆˆ
‘·sê«‘· Hêsêj·TDT&ÉT dü>ös¡e+>± yÓ’~ø£eT+Á‘ê\‘√ ø±\s¡TÁ<äTì düTÔ‹+∫ Ç≥¢Hêï&ÉT.
øÏeTs¡úy˚T‘·<ä«<äq+ ÁãVü≤àD√ uÛÑe‘ê <Ûäè‘·yéT ˆ
Áb˛yê#· eè‘·ÔeTœ\+ <˚e<˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 91 ˆˆ
MTØ ÁãVü≤àø£bÕ˝≤ìï m+<äT≈£î <Ûä]+∫Hês¡T nì. <ëìøÏ ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT »]–q eè‘êÔ+‘êqï+‘ê
$e]+∫Hê&ÉT.
düe÷VüAj·T Vü≤èw”πøXÀ ÁãVü≤àVü≤‘ê´eT<∏ë#·T´‘·' ˆ
ÁbÕs¡új·÷e÷dü uÛÑ>∑yêHé $eTTx‚Ë Á‹X¯S*qyéT ˆˆ 92 ˆˆ
Vü≤èw”πøX¯ó&ÉT ÁãVü≤àVü≤‘·´qT |æ*∫ ø±\uÛ…’s¡e⁄ì $&ÉTe⁄eTì ø√¬sqT.
q ‘·‘ê´C≤<∏äÛ kÕ bÕs¡Ù«+ yê´Vü≤è‘ê-|æ eTTsê]D≤ ˆ
∫s¡+ <Ûë´‘ê« »>∑<√´ì+ X¯vÿs¡+ ÁbÕVü≤ düs¡«$‘Y ˆˆ 93 ˆˆ
nsTTHê Ä ÁãVü≤àVü≤‘·´ X¯+ø£s¡Tì M&É˝Ò<äT. »>∑‘êÿs¡DT&ÉT, düs¡«E„&ÉT nsTTq l eTVü‰$wüßíe⁄
#ê\ùd|ü⁄ <Ûë´ì+∫ X¯+ø£s¡Tì‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT`
Áe»dü« ~yê´+ uÛÑ>∑eqTŒØ+ yêsêDd”+ X¯óuÛ≤yéT ˆ
j·TÁ‘êœ\»>∑<√›cÕHé øÏåÁ|ü+ HêX¯j·TrX¯«s¡' ˆˆ 94 ˆˆ
uÛÑ>∑eHé! ø±\uÛ…’s¡e! düø£\<√cÕ\qT X¯+ø£s¡T&ÉT ‘·«s¡>± q•+|ü#˚ùd yêsêDd”|ü⁄sêìøÏ yÓfi¯ófl.
‘·‘·' düsê«DÏ uÛÑ÷‘êì rsêúHê´j·T‘·Hêì #· ˆ
»>±eT ©\j·÷ <˚y√ ˝Àø±Hê+ Væ≤‘·ø±eT´j·÷ ˆˆ 95 ˆˆ
‘·sê«‘· ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT s¡Vü≤kÕ´\T |üs¡eT|ü$Á‘ê˝…’q |ü⁄D´rsêú\qT πøåÁ‘ê\qT ˝Àø±\ Væ≤‘·+ ø√]
dü+#·]+∫Hê&ÉT.
dü+dü÷Ôj·Te÷q' Á|üeT<∏Ó’s¡àVü‰jÓ÷¬>’]‘·düÔ‘·' ˆ
qè‘·´e÷H√ eTVü‰jÓ÷^ Vü≤düÔq´düÔø£˝Òes¡' ˆˆ 96 ˆˆ
#˚‹˝À ø£bÕ˝≤ìï <Ûä]+∫ Hê≥´+ #˚dü÷Ô eTVü‰jÓ÷>∑T˝…’q Á|üeT<∏äT\T düTÔ‹+#·>± ‹s¡T>±&çHê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 689

‘·eTuÛÑ´<Ûëe<䓤>∑yêqΩ]sêïsêj·TD' Á|üuÛÑT' ˆ
düe÷kÕúj·T |üs¡+ s¡÷|ü+ qè‘·´<äs¡Ùq˝≤\dü' ˆˆ 97 ˆˆ
ø±\uÛ…’s¡e⁄ì qè‘ê´ìï #·÷&É>√] ÁoVü≤] eTs√s¡÷bÕìï <Ûä]+∫ n‘·ì yÓ+≥ q&É∫Hê&ÉT.
ìØø£åe÷D√ >√$q›+ eèùwÁHê›vÏÿ‘·XÊdüq' ˆ
düdüàjÓ÷-qqÔjÓ÷>±‘êà qè‘·´‹ düà |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 98 ˆˆ
jÓ÷>∑s¡÷|ü⁄&Ó’q eèwü<Ûä«E&É>∑T ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT >√$+<äTì #·÷∫ Á|üdüqTï&Ó’ ∫s¡Tqe⁄«‘√ e÷{Ï e÷{ÏøÏ
qè‘·´+ #˚dæHê&ÉT.
nqT#êqT#·s√ s¡TÁ<ä+ dü Vü≤]s¡∆s¡àyêVü≤q' ˆ
uÛÒCÒ eTVü‰<˚e|ü⁄Ø+ yêsêDd”‹ $ÁX¯ó‘êyéT ˆˆ 99 ˆˆ
‘·sê«‘· ÁoVü≤]‘√ nqT#·s¡T˝…’q Á|üeT<∏äT\‘√ ≈£L&ç eèwüuÛÑyêVü≤qT&Ó’q ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT yês¡D≤dæ nH˚
eTVü‰<˚e⁄ì |ü⁄sêìï #˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
Á|ü$wüºe÷Á‘˚ $X‚«X‚ ÁãVü≤àVü≤‘ê´ ø£|ü]›ì ˆ
Vü‰ ùV≤‘·T´ø±Ô« düHê<ä+ yÓ’ bÕ‘êfi¯+ ÁbÕ|ü<äT'œ‘ê ˆˆ 100 ˆˆ
á $<Ûä+>± ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT yês¡D≤dæ˝À Á|üy˚•+∫q+‘·˝ÀH˚ Vü‰Vü‰ nì ô|<ä›>± ns¡Tdü÷Ô <äT'œ‘·Tsê˝…’
ÁãVü≤àVü≤‘·´ bÕ‘êfi¯+˝À Á|üy˚•+∫+~.
Á|ü$X¯´ |üs¡eT+ kÕúq+ ø£bÕ\+ ÁãVü≤àD√ Vü≤s¡' ˆ
>∑D≤HêeTÁ>∑‘√ <˚e' kÕú|üj·÷e÷dü X¯vÿs¡' ˆˆ 101 ˆˆ
‘·sê«‘· ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT ñ‘·ÔeTkÕúq+˝À #˚] Á|üeT<∏ä>∑D≤\T #·÷düTÔ+&É>± yê] eTT+<äT ÁãVü≤àø£bÕ˝≤ìï
Á|ü‹wæ˜+∫Hê&ÉT.
kÕú|üsTT‘ê« eTVü‰<˚y√ <ä<Í ‘·#·Ã ø£fi‚es¡yéT ˆ
ñø±Ô« düJeeTdæÔ«‹ $wüíy˚-k |òüTèD≤ì~Û' ˆˆ 102 ˆˆ
á $<Ûä+>± ÁãVü≤àø£bÕ˝≤ìï Á|ü‹wæ˜+∫ $wü«πø‡qTì eTè‘·<˚Vü‰ìï J$+#·T>±ø£! nì |ü*øÏ
leTVü‰$wüßíe⁄qøÏ∫ÃHê&ÉT.
j˚T düàs¡ìÔ eTe÷»Ádü+ ø£bÕ\+ y˚wüeTT‘·ÔeTyéT ˆ
‘˚cÕ+ $qX¯´‹ øÏåÁ|ü+ ÇVü‰eTTÁ‘· #· bÕ‘·ø£yéT ˆˆ103 ˆˆ
Hêø£bÕ\<Ûë] s¡÷bÕìï düà]+∫q yê]øÏ ÇVü≤|üsê\˝À¢ bÕbÕ\˙ï q•kÕÔsTT.
690 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

Ä>∑eT´ rs¡úÁ|üeπs kÕïq+ ø£è‘ê« $<Ûëq‘·' ˆ

‘·s¡ŒsTT‘ê« |æ‘·è≤H˚›yêHé eTT#·´‘˚ ÁãVü≤àVü≤‘·´j·÷ ˆˆ 104 ˆˆ
á ø£bÕ\rsêúìøÏ e∫Ã, j·T<∏ë$~ÛkÕïq+#˚d,æ <˚e|æ‘è· <˚e⁄\qT ‘·è|æ|Ô sü ∫¡ qyês¡T ÁãVü≤àVü≤‘ê´ bÕ‘·ø±ìï
b˛>=≥Tºø=+{≤s¡T.
nXÊX¯«‘·+ »>∑<éC≤„‘ê« Áe»<Ûä«+ |üs¡e÷+ |ü⁄ØyéT ˆ
<˚Vü‰H˚Ô ‘·‘·Œs¡+ C≤„q+ <ä<ë‹ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 105 ˆˆ
á »>∑‘T· Ô nXÊX¯«‘·eTì ‘Ó\TdüTø=ì á øπ Áå ‘·+˝À ìedæ+∫qyês¡T |üse¡ TC≤„Hêìï bı+~, <˚V‰ü ekÕq+˝À
|üs¡eT|ü<ëìï Hêe\¢ bı+<äT‘ês¡T.
Çr<äeTTø±Ô« uÛÑ>∑yêHé düe÷*vZ´ »Hês¡›qyéT ˆ
düôV’≤e Á|üeT<∏˚ÛXÊHÓ’' ø£åD≤<äqÔs¡BÛj·T‘· ˆˆ 106 ˆˆ
Ç˝≤ |ü*øÏ ø±\uÛ…’s¡e⁄&ÉT »Hês¡›qTì øö–*+#·T≈£îì, Á|üeT<∏äÛ>∑D+‘√ ‘·‘Yø£åDy˚T n+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT.
dü \u≤∆« uÛÑ>∑yêHé ø£èc˛í $wü«πø‡q+ Á‹X¯S*q' ˆ
dü«+ <˚X¯eT>∑eT‘·÷Ôw”í+ >∑èV”≤‘ê« |üs¡eT+ ãT<Ûä' ˆˆ 107 ˆˆ
Ç˝≤ lVü≤] ø±\uÛ…’s¡e⁄ìqT+∫ $wü«πø‡qTì bı+~, ‘·q |üs¡eTs¡÷bÕìï <Ûä]+∫ ‘·q ˝Àø±ìøÏ
#˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
@‘·<ä«' ø£~∏Û‘·+ |ü⁄D´+ eTVü‰bÕ‘·ø£HêX¯qyéT ˆ
ø£bÕ\yÓ÷#·q+ rs¡ú+ kÕúD√' Á|æj·Tø£s¡+ X¯óuÛÑyéT ˆˆ 108 ˆˆ
Ç~ X¯+ø£s¡TìøÏ Á|”‹ø£s¡eTT. düø£\ bÕ|üHêX¯ø£eTT. |üs¡eTbÕeqyÓTÆq ø£bÕ\yÓ÷#·qrsêúìï >∑÷]à MT≈£î
$e]+∫HêqT.
j·T ÇeT+ |üsƒ¡‘˚-<Ûë´j·T+ Áu≤Vü≤àD≤Hê+ düMT|ü‘·' ˆ
e÷qôd’sê«∫¬ø’' bÕô|’' ø±sTT¬ø’X¯Ã $eTT#·´‘˚ ˆˆ 109 ˆˆ
á n<Ûë´j·÷ìï Áu≤Vü≤àDT\ düMT|ü+˝À #·~$qyê]øÏ ø±sTTø£, yê∫ø£, e÷qdæø£ bÕbÕ\˙ï ‘=\–
b˛‘êsTT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ø£¡bÕ\yÓ÷#·qe÷Vü‰‘·à´+ HêeT @ø£Á‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 31 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ø£bÕ\yÓ÷#·q e÷Vü‰‘·à´eTH˚ eTT|üŒ~ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 31 ˆˆ

ccc
 <ë«Á‹+XÀ-<Ûë´j·T' ` eTTô|ŒÌ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+ 691

ÁbÕj·T•Ã‘·ÔÁ|üø£s¡DyéT ` ÁbÕj·T•Ã‘·ÔÁ|üø£s¡D+
yê´dü ñyê#· :`yê´düeTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT
düTsê|üdüTÔ düTsê+ ‘·bÕÔeT–ïesêí+ |æuÒ‘·Ô<ë ˆ
ìs¡›>∑∆ø±j·T' dü ‘·j·÷ eTT#·´‘˚ #· ~«CÀ‘·ÔeT' ˆˆ 1 ˆˆ
eT<ää´bÕq+ #˚dæq Áu≤Vü≤àDT&ÉT Ä eT<ë´ìï n–ï‘√ ø±∫ n–ïes¡í+ bı+<˚≥Tº #˚dæ Á‘ê>±*. Ä düTs¡‘√
X¯Øs¡+ ø±*qf…ºÌ‘˚ düTsêbÕqbÕ|ü+ X¯$TdüTÔ+~.
>√eT÷Á‘·eT–ïes¡í+ yê >√X¯ø£èÁ<ädüy˚Te yê ˆ
|üjÓ÷|òüTè‘·+ »\+ yê-<∏ä eTT#·´‘˚ bÕ‘·ø±‘·Ô‘·' ˆˆ 2 ˆˆ
>√eT÷Á‘êìïø±ì >√eTj·Ts¡kÕìïø±ì n–ïes¡í+ ø±$+∫ Á‘ê>±*. ˝Ò<ë bÕ\T HÓsTT´ ˙s¡T u≤>± ø±∫
Á‘ê>±*. <ë+‘√ Ä bÕ|ü+ ‘=\>∑T‘·T+~.
»˝≤Ás¡›yêkÕ' Á|üj·T‘√ <Ûë´‘ê« Hêsêj·TD+ Vü≤]yéT ˆ
ÁãVü≤àVü≤‘ê´Áe‘·+ #ê<∏äÛ #·πs‘êŒ|üÁ|üXÊqÔj˚T ˆˆ 3 ˆˆ
‘·&ç ã≥º\‘√ ìj·TeT+>± leTHêïsêj·TDTì <Ûë´ì+∫ ÁãVü≤àVü≤‘ê´Áe‘êìï Ä#·]ùdÔ düTsêbÕq+ e\¢
ø£*Zq bÕ|ü+ ‘=\>∑T‘·T+~.
düTes¡íùdÔj·Tø£è~«Áb˛ sêC≤qeT_Û>∑eT´ ‘·T ˆ
dü«ø£s¡à U≤´|üj·THé Áã÷j·÷Hêà uÛÑyêqqTXÊdæÔ«‹ ˆˆ 4 ˆˆ
ã+>±sêìï <=+–*+∫q Áu≤Vü≤àDT&ÉT sêEe<ä›≈£î yÓ[fl ‘êqT #˚dæq <ëìï ‘Ó*Œ qqTï •øÏå+#·+&ç nì
n&ÉT>±*.
>∑èV”≤‘ê« eTTdü\+ sêC≤ düø£è<ä∆Hê´‘·TÔ ‘·+ dü«j·TyéT ˆ
e<Û˚ ‘·T X¯ó<Ûä´‘˚ ùdÔH√ Áu≤Vü≤àDdüÔ|ükÕ-<∏äyê ˆˆ 5 ˆˆ
sêE s√ø£*rdüTø=ì ˇø£kÕ] ø={≤º*. Ä<Óã“‘√ n‘·&ÉT eTs¡DÏùdÔ Ä bÕ|ü+ b˛‘·T+~ ˝Ò<ë ‘·|üdüT‡
#˚dæHê Ä bÕ|ü+ b˛‘·T+~.
düÿH˚∆Hê--<ëj·T eTTdü\+ \>∑T&É+ yê-|æ U≤~s¡yéT ˆ
X¯øÏÔ+ #ê--<ëj·T røå±íÁ>±e÷j·Tdü+ <äD¶y˚Te yê ˆˆ 6 ˆˆ
sêC≤ ‘˚q #· >∑qÔy√´ eTTø£ÔπøX‚q <Ûëe‘ê ˆ
Ä#·øå±DÒq ‘·‘êŒ|üy˚T‘·‘·ÿsêàdæà XÊ~Û e÷yéT ˆˆ 7 ˆˆ
692 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
s√ø£*ì ø±ì, #·+Á&É ø£Ás¡qT, ¬s+&ÉTyÓ’|ü⁄\ n+#·Tø£\ K&ÜZìï ø±ì, ÇqT|ü<ä+&Üìï ø±ì <Ûä]+∫ E≥Tº
$s¡uÀdüTø=ì sêEe<ä›≈£î yÓfi≤fl*. H˚ ˙ ‘·|ü #˚dæHêqT, qqTï <ä+&ç+#·+&ç nì #ÓbÕŒ*.
XÊdüHê<ë« $yÓ÷øå±<ë« ùdÔq' ùdÔj·÷~«eTT#·´‘˚ ˆ
nXÊdæ‘ê« ‘·T ‘·+ sêC≤ ùdÔqkÕ´--b˛ï‹ øÏ*“wüyéT ˆˆ 8 ˆˆ
sêE <ä+&É+ e\¢ ˝Ò<ë X¯Øs¡‘ê´>∑+e\¢ Ä bÕ|ü+ ‘=\–b˛‘·T+~. ˇø£ y˚fi¯ sêE XÊdæ+#·ø£ b˛‘˚ Ä
bÕ|ü+ sêE bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·|ükÕ-|üH√‘·TÔ$T#·Ã¤+düTÔ düTes¡íùdÔj·T»+ eT\yéT ˆ
Ns¡yêkÕ ~«CÀ-s¡DÒ´ #·πs<é ÁãVü≤àVü≤D√ eqyéT ˆˆ 9 ˆˆ
dü«s¡ùí dj
Ô T· bÕbÕìï ‘·|dü Tü ‘√ ‘=\–+|ü <ä\#·T ≈£î+fÒ Hês¡eÁkÕÔ\T <Û]ä +∫ ns¡D≤´ìøÏ yÓ[fl ÁãVü≤àVü≤‘ê´
Áe‘·e÷#·]+#ê*.
kÕï‘ê«-X¯«y˚T<ÛëeuÛÑè<∏˚ |üP‘·' kÕ´<ä<∏äyê ~«»' ˆ
Á|ü<ä<ë´<ë«-<∏äÛ $Áù|uÛÑ´' kÕ«‘·à‘·T\´+ Væ≤s¡D´ø£yéT ˆˆ 10 ˆˆ
nX¯«y˚T<ÛëeuÛÑè<∏ä+˝À kÕïq+ #˚dæHê Áu≤Vü≤àDT&ÉT |ü]X¯ó<äT∆&Ée⁄‘ê&ÉT. ˝Ò<ë ‘·q+‘· ãs¡Te⁄ ã+>±sêìï
Áu≤Vü≤àDT\≈£î <ëq+ #˚j·÷*.
#·πs<ë« e‘·‡s¡+ ø£èÁ#·Ã¤+ ÁãVü≤à#·s¡´|üsêj·TD' ˆ
Áu≤Vü≤àD' dü«s¡íVü‰Ø ‘·T ‘·‘êŒ|ükÕ´|üqT‘·Ôj˚T ˆˆ 11 ˆˆ
˝Ò<ë ÁãVü≤à#·s¡´+‘√ dü+e‘·‡s¡ø±\+ ø£èÁ#·Ã¤Áe‘êìï Ä#·]+#ê*. dü«sêíìï <=+–*+∫q Áu≤Vü≤àDT&ÉT
Ä bÕ|ü+ ‘=\>∑{≤ìøÏ ô|’$<Ûä+>± q&É#·Tø√yê*.
>∑Ts√sꓤsê´+ düe÷s¡TVü≤´ Áu≤Vü≤àD' ø±eTyÓ÷Væ≤‘·' ˆ
ne>∑÷ùV≤‘Y ÁdæÔj·T+ ‘·bÕÔ+ BbÕÔ+ ø±sê¸ j·Td”+ ø£è‘êyéT ˆˆ 12 ˆˆ
D
ø±eTyÓ÷Væ≤‘·T&Ó’q Áu≤Vü≤àDT&ÉT >∑Ts¡T uÛ≤sê´ dü+>∑eT+ #˚ùdÔ q\¢ì ñ≈£îÿ Ád”Ô $Á>∑Vü‰ìï u≤>± ø±*Ã
Ä*+>∑q+ #˚düTø√yê*.
dü«j·T+ yê •X¯ïeèwüD≤e⁄‘·ÿè‘ê´<Ûëj·T #êx®˝Ö ˆ
n_Û>∑#˚ä<ä›øÏåD≤XÊe÷ìbÕ‘ê<äõVü≤à>∑' ˆˆ 13 ˆˆ
˝Ò<ë •X¯ïeèwüD≤\qT ø√dæ <√dæ≥ |ü≥Tº≈£îì ÁbÕD≤\T b˛j˚T<ëø± <äøÏåD~≈£îÿ q&Éyê*.
 eTTô|ŒÌ s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 693

>∑Ts¡«vZHê>∑eT' X¯ó<Ó∆Ì´ #·πsÁ<ä“Vü≤àVü≤D√ Áe‘·yéT ˆ

XÊU≤+ yê ø£Dºø√ù|‘ê+ |ü]wü«C≤´<∏ä e‘·‡s¡yéT ˆˆ 14 ˆˆ
n<Ûä' X¯sT÷‘· ìj·T‘√ eTT#·´‘˚ >∑Ts¡T‘·\Œ>∑' ˆ
ø£èÁ#·Ã¤+ yê-ã›+ #·πs~«Á|üoÃs¡yêkÕ' düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 15 ˆˆ
>∑Ts¡T uÛ≤sê´>∑eTq+ #˚ùd X¯ó~∆ø=s¡≈£î ÁãVü≤àVü≤‘ê´ Áe‘êìï Ä#·]+∫ X¯ó~∆q+<äT‘ê&ÉT. ˝Ò<ë eTTfi¯óflqï
#Ó≥Tº ø=eTàqT ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ Ä*+>∑q+ #˚dTü ø=ì uÛ÷Ñ $Tô|’ |üsT¡ +&Ü*. Hês¡eÁkÕÔ\T <Û]ä +∫ ìj·T‘·eTqdüTÿ&Ó’
dü+e‘·‡s¡ø±\+ ø£èÁ#·Ã¤Áe‘êìï Ä#·]+#ê*.
nX¯«y˚T<Ûëeãè<∏äÛπø kÕï‘ê« yê X¯ó<ä∆´‘˚ ~«»' ˆ
ø±˝Ò-wüºy˚T yê uÛÑTx±®H√ ÁãVü≤à#êØ dü<ë Áer ˆˆ 16 ˆˆ
kÕúHêX¯HêuÛ≤´+ $Vü≤s¡+ÁdæÔs¡ôVAï-uÛÑT´|üj·T‘·ï‘·' ˆ
n<Ûä'XÊsT÷ Á‹_Ûs¡«¬s¸ÌdüÔ<ä«´b˛Vü≤‹ bÕ‘·ø£yéT ˆˆ 17 ˆˆ
nX¯«y˚T<ÛëeuÛÑè<∏äÛ+ kÕïq+ #˚dæHê |ü]X¯ó<äT∆&Ée⁄‘ê&ÉT. ˝Ò<ë ÁãVü≤à#·s¡´Áe‘êHêï#·]dü÷Ô Á|ü‹Hê\T>∑T
~Hê\≈£î ˇø£ kÕj·T+ø±\+ uÛTÑ õdü÷Ô eT÷&ÉT s√E\T ˇπø Á|ü<X˚ +¯ ˝À ≈£Ls¡TÃì ˇπø Ädüq+ô|’ ñ+&ç »\+e÷Á‘·+
Á‘ê>∑T‘·÷ eT÷&ÉTdü+e‘·‡sê\T H˚\ô|’ |ü&ÉTø=Hêï |ü]X¯ó<äT∆&Ée⁄‘ê&ÉT.
#êÁHê›j·TD≤ì yê ≈£îsê´‘·Œxà #·‘ê«] yê |ü⁄q' ˆ
|ü‹‘Ó’' dü+Á|üj·TTø±Ô‘êà n<∏ä eøå±´$T ìwüÿè‹yéT ˆˆ 18 ˆˆ
˝Ò<ë Hê\T>∑T nsTT<äT #ê+Á<ëj·TDÁe‘ê\T Ä#·]+#ê*. Çø£ |ü‹‘·T\ düVü≤yêdæøÏ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+
#Ó|ü⁄‘êqT.
|ü‹‘˚q ‘·T dü+düs¡Z+ jÓ÷ j˚Tq ≈£îs¡T‘˚ ~«»' ˆ
dü ‘·‘êŒbÕ|üH√<ës¡ú+ ‘·ôd’´e Áe‘·e÷#·πs‘Y ˆˆ 19 ˆˆ
|ü‹‘·Tì‘√ dü+ã+<Ûä+ ñqï Áu≤Vü≤àDT&ÉT (~«E&ÉT) Ä |ü‹‘·T˝≤#·]+#˚ Áe‘êH˚ï Ä#·]+#ê*.
‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤+ #·πs<ë«-<∏äÛ dü+e‘·‡s¡eT‘·Á웑·' ˆ
cÕD≤àdæπø ‘·T dü+düπsZ ÁbÕj·T•Ã‘êÔs¡∆e÷#·πs‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
˝Ò<ë ˇø£dü+e‘·‡s¡+ ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤ Áe‘·e÷#·]+#ê*. Äs¡THÓ\\T ø£*düT+fÒ ô|’ÁbÕj·T•Ã‘êÔìï dü>∑+
Ä#·]+#ê*.
694 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
@_ÛÁs¡«‘Ó’s¡«´b˛Vü≤ìÔ eTVü‰bÕ‘·øÏH√ |òü\yéT ˆ
|ü⁄D´rsêú_Û>∑eTHê‘Y |üè~∏yê´+ yê-<∏ä ìwüÿè‹' ˆˆ 21 ˆˆ
á Áe‘ê\‘√ eTVü‰bÕ‘·≈£î\T ≈£L&Ü bÕ|ü $eTT≈£îÔ˝Ö‘ês¡T. ˝Ò<ë rs¡új·÷Á‘·\T ø±$+∫Hê |ü]X¯ó<äT∆
\e⁄‘ês¡T.
ÁãVü≤àVü≤‘ê´+ düTsêbÕq+ ùdÔj·T+ >∑Ts¡«vZHê>∑eTyéT ˆ
ø£è‘ê« ‘Ó’XÊÃ|æ dü+düs¡Z+ Áu≤Vü≤àD' ø±eT#ês¡‘·' ˆˆ 22 ˆˆ
≈£îsê´<äqX¯q+ $Á|ü' |ü⁄qd”Ôπsú düe÷Væ≤‘·' ˆ
»«\qÔ+ yê $X‚<ä–ï+ <Ûë´‘ê« <˚e+ ø£|ü]›qyéT ˆˆ 23 ˆˆ
q Vü≤´Hê´ ìwüÿè‹s¡›ècÕº eTTì_Ûs¡∆s¡àyê~_Û' ˆ
‘·kÕà‘Y |ü⁄DÒ´wüß rπsúwüß <äùV≤<ë«-|æ dü«<˚Vü≤ø£yéT ˆˆ 24 ˆˆ
ÁãVü≤àVü≤‘·´, düTsêbÕq+, ùdÔj·T+, >∑Ts¡«+>∑Hê>∑eTq+ yÓTT<ä˝…’q bÕbÕ\T Ä#·]+∫qyê]‘√ ø£*dæ
ñqïyê&ÉT ≈£L&É |ü⁄D´rsêú˝À¢ ìj·TeTã<äT∆&Ó’ ñ|üyêdü+ ñ+&Ü*. ø£|ü]›ì <Ûë´ìdü÷Ô n–ï˝À Á|üy˚•+#ê*.
Ç+‘·øH£ êï y˚sT¡ ìwüÿè‹ <Ûsä à¡ yê<äT˝…q’ ãTTwüß\T ‘Ó\T|ü˝<Ò Tä . n+<äTe\¢ |ü⁄D´rsêú˝À¢ dü«<˚V‰ü ìï <äV≤æ +|ü#d˚ Tü ø√yê*.
>∑‘ê« <äTVæ≤‘·s¡+ $Á|ü' dü«kÕs¡+ yê düTïcÕeT|æ ˆ
Á|ü$X‚»®«\q+ B|üÔ+ eT‹|üPs¡«$T‹ dæú‹' ˆˆ 25 ˆˆ
ãT~∆|üPs¡«ø£+>± ø£qï≈£L‘·Ts¡Tì, #Ó˝…¢*ì, ø√&É*ì dü+>∑$TùdÔ $Á|ü⁄&ÉT ãT~∆|üPs¡«ø£+>± n–ïÁ|üy˚X¯+
#˚j·÷*.
e÷‘·èwü«kÕ+ e÷‘·T˝≤˙+ ‘·<∏Ó’e #· |æ‘·èwü«kÕyéT ˆ
uÛ≤–H˚sT÷+ düe÷s¡TVü≤´ ≈£îsê´‘Y ø£èÁ#êä‹ø£èÁ#·Ã¤øö ˆˆ 26 ˆˆ
|æq‘·*ì¢ , y˚Tqe÷eT uÛ≤s¡´ì, y˚Tq‘·ìÔ , y˚Tqø√&É*‘√q÷ s¡$TùdÔ ø£èÁ#·Ã,¤ n‹ø£èÁ#·ÃÁ¤ e‘ê\ Hê#·]+#ê*.
#êÁHê›j·TDxà ≈£îØ«‘· ‘·dü´ bÕ|üdü´ XÊqÔj˚T ˆ
<Ûë´j·TH˚›e+ »>∑<√´ìeTHê~ì<Ûäq+ |üs¡yéT ˆˆ 27 ˆˆ
˝Ò<ë #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+ Ä#·]+#ê*. Ä bÕ|üXÊìÔ ø=s¡≈£î Áe‘ê#·s¡DdüeTj·T+˝À »>∑‘êÿs¡DT&ÉT
nHê~ì<ÛäqT&Ó’q |üs¡e÷‘·àqT <Ûë´ì+#ê*.
uÛ≤‘·èuÛ≤sê´+ düe÷s¡TVü≤´ ≈£îsê´‘Y ‘·‘êŒ|üXÊqÔj˚T ˆ
#êÁHê›j·TD≤ì #·‘ê«] |üxà yê düTdüe÷Væ≤‘·' ˆˆ28 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 695

k˛<äs¡Tì uÛ≤s¡´‘√ s¡$TùdÔ Hê\T>∑T ˝Ò<ë ◊<äT #ê+Á<ëj·TDÁe‘ê\T #˚j·÷*.

ô|’‘·èwü«ÁùdsT÷+ >∑‘ê« ‘·T dü«Áùdj·÷+ e÷‘·Tπse #· ˆ
e÷‘·T\dü´ düT‘ê+ yê-|æ >∑‘ê« #êÁHê›j·TD+ #·πs‘Y ˆˆ 29 ˆˆ
y˚Tq‘·Ô≈£L‘·Ts¡T‘√ø±ì, ‘·*¢ k˛<ä] ≈£L‘·Ts¡T‘√ø±ì dü+uÛÀ–ùdÔ n<˚$<Ûä+>± y˚Tqe÷eT ≈£L‘·Ts¡T‘√
dü+uÛÀ–+∫Hê #ê+Á<ëj·TDeÁ‘·+ Ä#·]+#ê*‡+<˚.
düœ uÛ≤sê´+ düe÷s¡TVü≤´ >∑‘ê« XÊ´©+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
nôVAsêÁ‘√wæ‘√ uÛÑ÷‘ê« ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤+ düe÷#·πs‘Y ˆˆ 30 ˆˆ
$TÁ‘·Tì uÛ≤s¡´qT ø±ì, uÛ≤s¡´ #Ó˝*¢… ï ø±ì uÛÀ–ùdÔ ˇø£~q+ ñ|üyêdüeTT+&ç ‘·|øÔü è£ Á#·ÃÁ¤ e‘·+ Ä#·]+#ê*.
ñ<äø±´>∑eTH˚ $Á|üÁdæÔsêÁ‘˚D $X¯ó<Ûä´‹ ˆ
#ê+&Ü©>∑eTH˚ #Ó’e ‘·|üÔ ø£èÁ#·Ã¤Á‘·j·T+ $<äT' ˆˆ
düVü≤kÕ‘·|üH˚ Hêdü´ Hêq´<Ûë ìwüÿè‹' düàè‘ê ˆˆ 31 ˆˆ
s¡»dü«\ Ád”‘Ô √ s¡$T+∫Hê eT÷&ÉTsêÁ‘·T\T ñ|üyêdü+ #˚ùdÔ |ü$Á‘·T&ÉT ne⁄‘ê&ÉT. #·+&Ü\Ád”‘Ô √ dü+|üsÿ¡ +
#˚ùdÔ eT÷&ÉT ø£èÁ#êä\ì #Ój·÷´*. ˝Ò<ë kÕ+‘·|üqÁe‘·+ #Ój·÷´*. Ç+‘·ø£qï y˚s=ø£ $<Ûä+>± $eTTøÏÔ »s¡T>∑<äT.
e÷‘·è>√Á‘ê+ düe÷s¡TVü≤´ düe÷qÁ|üesê+ ‘·<∏ë ˆˆ 32 ˆˆ
#êÁHê›j·TDÒq X¯ó<Û˚´‘· Á|üj·T‘ê‘êà düe÷Væ≤‘·' ˆ
Áu≤Vü≤àD°+ <ä÷wüsTT‘ê« ‘·T #·πs#êÃ+Á<ëj·TDÁe‘·yéT ˆˆ 33 ˆˆ
e÷‘·è>√Á‘·Ád”Ôì, düe÷qÁ|ües¡>∑\ Ád”Ôìø±ì bı+~‘˚ kÕe<ÛëqeTqdüT‘√ ÇÁì›j·TìÁ>∑Vü≤+ ø£\yê&Ó’
#ê+Á<ëj·TDeÁ‘·+ Ä#·]ùdÔ X¯ó<äT∆&Ée⁄‘ê&ÉT.
ø£q´ø±+ <ä÷wüsTT‘ê« ‘·T #·πs#êÃ+Á<ëj·TD Áe‘·yéT ˆ
ne÷qTw”wüß |ü⁄s¡Twü ñ<äø±´j·÷eTjÓ÷ìwüß ˆˆ
πs‘·' dæø±Ô« »˝Ò #Ó’e ø£èÁ#·Ã¤+ kÕ+‘·|üq+ #·πs‘Y ˆˆ 34 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT n>∑eT´ nsTTq Áu≤Vü≤àDÁd”Ôì bı+~‘˚ ˇø£ ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ Ä#·]+#ê*. ø£q´qT #Ó]ùdÔ
#ê+Á<ëj·TDÁe‘·+, e÷qy˚‘·s¡Ád”Ô\‘√, s¡»dü«˝≤Ád”Ô\‘√, jÓ÷ì_Ûqï+˝À, »\+˝À, πs‘·ùd‡#·q+ »]|æ‘˚
ø£èÁ#·Ã¤kÕ+‘·|üq e÷#·]+#ê*.
ã+<Ûäø°>∑eTH˚ $Á|ü' Á‹sêÁ‘˚D $X¯ó<Ûä´‹ ˆ
>∑$ yÓTÆ<∏äTqe÷ùde´ #·πs#êÃ+Á<ëj·TDÁe‘·yéT ˆˆ 35 ˆˆ
696 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
nC≤M yÓTÆ<∏äTq+ ø£è‘ê« ÁbÕC≤|ü‘·´+ #·πs~›«»' ˆ
|ü‹‘êxà ÁdæÔj·T+ >∑‘ê« Á‹_Û' ø£èÁ#ÓäÌ]«X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 36 ˆˆ
|ü⁄\ÿd”>∑eTH˚ #Ó’e ø£èÁ#·Ã¤+ #êÁHê›j·TD+ #·πs‘Y ˆ
q{°+ XË’\÷wüø°+ #Ó’e s¡»ø°+ y˚DTJ$˙yéT ˆˆ 37 ˆˆ
>∑‘ê« #êÁHê›j·TD+ ≈£îsê´‘Y ‘·<∏ë #·s√à|üJ$˙yéT ˆ
y˚XÊ´ dü+>∑e÷ìøÏ eT÷&ÉT sêÁ‘·T\T ‘·sê«‘· X¯ó~∆. >√e⁄q+<äT yÓTÆ<∏äTHêìøÏ #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+, >=i…º
y˚Tø£ yÓTT<ä˝…’q »+‘·Te⁄\‘√ dü+>∑$TùdÔ ÁbÕC≤|ü‘·´+, |ü⁄\ÿd” dü+uÛÀ>±ìøÏ ø£èÁ#·Ã¤#ê+Á<ëj·TD+, q{Ï, qs¡ÔøÏ,
s¡»øÏ, (#êø£*) yÓ<äTs¡T#·s¡à+‘√ J$+#˚ Ád”Ô\dü+>∑e÷ìøÏ #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+ Ä#·]+#ê*.
ÁãVü≤à#êØ ÁdæÔj·T+ >∑#˚ä‘Y ø£<∏ä+∫‘êÿeTyÓ÷Væ≤‘·' ˆˆ
dübÕÔ>±s¡+ #·πs‘Y uÛ…’ø£å+ edæ‘ê« >∑s¡›uÛ≤õqyéT ˆˆ 38 ˆˆ
ÁãVü≤à#ê] Ád”Ô‘√ s¡$TùdÔ >±&ç<ä #·sêàìï <ë*à @&ç+&É¢˝À _Ûøå±≥q #˚j·÷*.
ñ|üdüŒèX‚‘Y Á‹wüeD+ dü«bÕ|ü+ |ü]ø°s¡Ôj·THé ˆ
dü+e‘·‡πsD #Ó’πøq ‘·kÕà‘YbÕbÕ‘Y Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 39 ˆˆ
ÁãVü≤àVü≤‘ê´ Áe‘·+ yê-|æ wüD≤àkÕHê#·πs <ä´MT ˆ
eTT#·´‘˚ Vü≤´eø°Øí ‘·T Áu≤Vü≤àD≤qTeT‘˚ dæú‘·' ˆˆ 40 ˆˆ
‘êqT #˚dæq bÕbÕìï ‘Ó\T|ü⁄‘·÷ eT÷&ÉT |üP≥\ kÕïq+ #˚j·÷*. ˇø£dü+e‘·‡sêìøÏ X¯ó<äT∆&Ée⁄‘ê&ÉT.
ÁãVü≤à#·s¡´Áe‘êìøÏ uÛÑ+>∑+ ø£*–+∫qyê&ÉT Áu≤Vü≤àDT\jÓTTø£ÿ nqTeT‹ì bı+~ Äs¡THÓ\\bÕ≥T ÁuVü≤àVü≤‘ê´
Áe‘êìï Ä#·]+∫‘˚ Ä bÕ|ü+ qT+&ç $eTT≈£îÔ&ÉT ne⁄‘ê&ÉT. Äs¡Te÷kÕ\T ÁãVü≤àVü≤‘ê´Áe‘·+ Ä#·]+#ê*.
dü|üÔsêÁ‘·eTø£è‘ê« ‘·T uÛ…’ø£å´#·sê´–ï|üP»qyéT ˆ
πs‘·düX¯Ã düeTT‘·‡πsZ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ düe÷#·πs‘Y ˆˆ 41 ˆˆ
zv±ÿs¡|üP]«ø±_ÛdüTÔ eTVü‰yê´Vü≤è‹_Û dü‡<ë ˆ
dü+e‘·‡s¡qTÔ uÛÑTx±®H√ qø£Ô+ _Ûøå±X¯q' X¯ó∫' ˆˆ 42 ˆˆ
kÕeTs¡ú´eTTHêï @&ÉT~Hê\T _Ûøå±#·s¡D+ n–ï|üP» #˚j·Tì ÁãVü≤à#ê], ãT~∆|üPs¡«ø£+>± πs‘·ùd‡#·q+.
>±$+∫qyê&ÉT ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ #˚düTø√yê*. qB rsê˝À¢ |ü⁄D´rsêú˝À¢ ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ XÊ+‘·∫‘·TÔ&Ó’ |ü$Á‘·T&Ó’
Á|üDe yê´Vü≤è‘·T\‘√ >±j·TÁ‹ì »|ædü÷Ô _Ûøå±Hêïìï sêÁ‹e÷Á‘·y˚T uÛÑTõdü÷Ô |ü]X¯ó<äT∆&ÉT ø±yê*.
kÕ$Ár+ #· »ù|#ÓÃÌe ì‘·´+ Áø√<Ûä$e]®‘·' ˆ
qBrπswüß rπsúwüß ‘·kÕà‘Y bÕbÕ~«eTT#·´‘˚ ˆˆ 43 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 697

Vü≤‘ê« ‘·T ø£åÁ‹j·T+ $Á|ü' ≈£îsê´‘Y ÁãVü≤àVü≤D√ Áe‘·yéT ˆ

nø±eT‘√ yÓ’ wüD≤àkÕHé <ä<ë´‘·ŒxÃX¯‘·+ >∑yêyéT ˆˆ 44 ˆˆ
nã›+ #·πs‘· ìj·T‘√ eqyêd” düe÷Væ≤‘·' ˆ
ÁbÕC≤|ü‘·´+ kÕ+‘·|üq+ ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤+ ‘·T yê dü«j·TyéT ˆˆ 45 ˆˆ
ø£åÁ‹j·TTì #·+|æq Áu≤Vü≤àDT&ÉT ÁãVü≤àVü≤‘ê´ Áe‘·+ #˚j·÷*. #·+bÕ\ì dü+ø£\Œ+ ˝Ò≈£î+&Ü #·+|æ‘˚
◊<äTq÷s¡¢ >√e⁄\qT <ëqMTj·÷*. n&É$˝À ñ+≥÷ ìj·TeT+‘√ dæús¡∫‘·TÔ&Ó’ ˇø£dü+e‘·‡s¡+ ÁbÕC≤|ü‘·´+
ø±ì, ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤+ø±ì, kÕ+‘·|üqÁe‘·+ø±ì #˚j·÷*.
Á|üe÷bÕ´ø±eT‘√ yÓ’X¯´+ ≈£îsê´‘Y dü+e‘·‡s¡<ä«j·TyéT ˆ
>√düVü≤Ádü+ dübÕ<äxà <ä<ë´‘Y ÁãVü≤àVü≤D√ Áe‘·yéT ˆˆ 46 ˆˆ
ø£èÁ#êä‹ø£èÁ#Íä yê ≈£îsê´ #êÃÁHê›j·TD eT<∏ë|æ yê ˆ
dü+e‘·‡s¡+ Áe‘·+ ≈£îsê´ #·÷äÁ<ä+ Vü≤‘ê« Á|üe÷<ä‘·' ˆˆ 47 ˆˆ
nqTø√≈£î+&Ü yÓ’X¯ó´ì #·+|æ‘˚ ¬s+&ÉTdü+e‘·‡sê\T ÁãVü≤àVü≤‘ê´ Áe‘·e÷#·]+#ê*. y˚sTT ¬s+&ÉTq÷s¡¢
@ã~ >√e⁄\qT <ëq$÷j·÷*. ø£èÁ#êä‹ø£èÁ#·Ã¤ Áe‘ê\qTø±ì, #ê+Á<ëj·TD Áe‘·+ø±ì Ä#·]+#ê*. bıs¡bÕ≥Te\¢
X¯SÁ<äTì #·+|æ‘˚ ˇø£ @&ÉT ÁãVü≤àVü≤‘ê´ Áe‘·+ #˚j·÷*.
ncº esê¸DÏ wü{Ÿ ÁrDÏ ≈£îsê´‘Y ÁãVü≤àVü≤D√ Áe‘·yéT ˆ
Vü≤‘ê« ‘·T ø£åÁ‹j·T+ yÓ’X¯´+ X¯SÁ<ä+ #Ó’e j·T<∏ëÁø£eTyéT ˆˆ 48 ˆˆ
sê»Hê´+ es¡¸ wü≥ÿqTÔ yÓ’XÊ´+ dü+e‘·‡s¡Á‘·j·TyéT ˆ
e‘·‡πsD $X¯ó<˚∆´‘· X¯SÁ<ë+ Vü≤‘ê« ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 49 ˆˆ
ãT~∆|Pü s¡«ø£+>± ø£Áå ‹j·TTì #·+|æ‘˚ mì$T<˚+&ÉT,¢ yÓX’ ó¯ ´ì #·+|æ‘˚ Äπs+&ÉT,¢ X¯SÁ<äTì #·+|æ‘˚ eT÷&˚+&ÉT¢
ÁãVü≤àVü≤‘ê´ Áe‘·+ Ä#·]+#ê*. Ç<˚ ìj·TeT+ Áu≤Vü≤àDø£åÁ‹j·TyÓ’X¯´ Ád”Ô\qT #·+|æHê e]ÔdüTÔ+~. X¯SÁ<ä Ád”Ôì
#·+|æ‘˚ ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ Áe‘·+‘√ X¯ó<äT∆&Ée⁄‘ê&ÉT.
nqÔ´C≤Hê+ e<Û˚ #Ó’e ≈£îsê´#êÃÁHê›j·TD+ Áe‘·yéT ˆ
|üsêπøD≤<∏äyê X¯ó~∆]‘ê´Vü≤ uÛÑ>∑yêq»' ˆˆ
eTD÷¶ø£+ q≈£î\v±ÿø£+ _&Ü\+ Ks¡eT÷wüøöˆˆ 50 ˆˆ
XÊ«q+ Vü≤‘ê« ~«»' ≈£îsê´‘Y c˛&ÉXÊ+X¯+ Áe‘·+ ‘·‘·' ˆ
|üj·T' |æuÒ‘Y Á‹sêÁ‘·qTÔ XÊ«q+ Vü≤‘ê« düTj·TÁìÔ‘·' ˆˆ 51 ˆˆ
698 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
e÷sê®s¡+ yê-<∏äÛ q≈£î\+ jÓ÷»q+ yê-<Ûä«H√ ÁeCÒ‘Y ˆ
ø£èÁ#·Ã¤+ <ë«<äX¯sêÁ‘·qTÔ ≈£îsê´<äX¯«e<Û˚ ~«»' ˆˆ 52 ˆˆ
n+‘·´E\qT #·+|æ‘˚ #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+ ˝Ò<ë |üsêø£Áe‘·+‘√ X¯ó~∆ nì ÁãVü≤à ‘Ó*|æHê&ÉT. ø£|üŒqT
eTT+–düqT, ø±øÏì, düs¡Œ+, m\Tø£ ≈£îø£ÿ\qT #·+|æ‘˚ Áu≤Vü≤àDT&ÉT ô|’Áe‘ê˝À¢ |ü<äTHês√e+‘·T Ä#·]+#ê*.
≈£îø£ÿqT #·+|æ‘˚ kÕe<Ûëq+>± sêÁ‹ bÕ\T e÷Á‘·+ Á‘ê>∑T‘·÷ eT÷&ÉT ~Hê\T+&Ü*. |æ*¢ì eTT+–düqT #·+|æ‘˚
mì$T~yÓTÆfi¯ófl ÄVü‰s¡+˝Ò≈£î+&Ü q&Éyê*. nXÊ«ìï e~ÛùdÔ |ü+Á&Ó+&ÉT sêÁ‘·T\T ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ Ä#·]+#ê*.
nÁF+ ø±sêí j·Td”+ <ä<ë´‘Y düs¡Œ+ Vü≤‘ê« ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
|ü˝≤\uÛ≤s¡w+ wüD¶+ #· ôd’düø£+ #Ó’ø£e÷wüø£yéT ˆˆ 53 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT düsêŒìï e~ÛùdÔ q\¢ì ñ≈£îÿ‘√ #˚dæq yê&ç yÓTTq>∑\ <ä+&Üìï <ëq+ #˚j·÷*. wüDT¶ì
#·+|æ‘˚ |ü˝≤\+ ãs¡Te⁄ >∑\~>±ì ˇø£e÷wüÁ|üe÷D+>±ì >∑\ d”kÕìï <ëq+ #Ój·÷´*.
|òüTè‘·≈£îeT“¤+ esêVü≤xà ‹\Á<√D+ #· ‹‹Ôs¡yéT ˆ
X¯óø£+ ~«Vü‰j·Tq+ e‘·‡+ Áøö+#·+ Vü≤‘ê« Á‹Vü‰j·TqyéT ˆˆ 54 ˆˆ
Vü≤‘ê« Vü≤+dü+ ã˝≤ø±xà ãø£+ ã]ΩDy˚Te #· ˆ
yêqs¡+ X‚´quÛ≤k #· düŒs¡Ùj˚T‘Y Áu≤Vü≤àD≤j·T >±yéT ˆˆ 55 ˆˆ
esêVü‰ìï e~ÛùdÔ |òüTè‘·≈£î+uÛ≤ìï, ‹‹Ô] |üøÏåì #·+|æ‘˚ ˇø£ |ü⁄{Ϻ qTe⁄«\qT, X¯óø±ìï #·+|æ‘˚ ¬s+&ÉT
dü+e‘·‡sê\ Äe⁄<ä÷&ÉqT, ø=+>∑qT #·+|æ‘˚ eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ Äe⁄<ä÷&ÉqT, Vü≤+düqTø±ì ã˝≤ø£ |üøÏåì
ø±ì (ø=+>∑), HÓeT*ì ø±ì yêqsêìï &˚>q∑ T uÛ≤kÕìï e~ÛùdÔ Áu≤Vü≤àDTq≈£î >√<ëq$÷j·÷*. e÷+kÕVü‰s¡T˝…q’
Äs¡D´ø£eTè>±\qT e~ÛùdÔ bÕ*#˚Ã Äe⁄qT <ëq$÷j·÷*.
Áø£yê´<ë+düTÔ eTè>±Hé Vü≤‘ê« <Û˚qT+ <ä<ë´‘·Œj·Tdæ«˙yéT ˆ
nÁø£yê´<ëHé e‘·‡‘·ØeTTÁwüº+ Vü≤‘ê« ‘·T ø£èwüí\yéT ˆˆ 56 ˆˆ
e÷+kÕVü‰s¡T\Tø±ì eTè>±\qT e~ÛùdÔ Äe⁄<ä÷&ÉqT <ëq$÷j·÷*. ˇ+f…qT #·+|æ‘˚ ˇø£ ‘·T\+
ã+>±sêìï <ëq$÷j·÷*.
øÏxÏÃ<˚e ‘·+ $ÁbÕj·T <ä<ë´<ädæúeT‘ê+ e<Û˚ ˆ
nqkÕúï+ #Ó’e Væ≤+kÕj·÷+ ÁbÕD≤j·÷y˚Tq X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 57 ˆˆ
meTTø£\Tqï yê{Ïì #·+|æ‘˚ Áu≤Vü≤àDTìøÏ m+‘√ ø=+‘· <ëq+ #˚j·÷*. meTTø£\T ˝Òì yê{Ïì
#·+|æ‘˚ ÁbÕD≤j·÷eT+‘√ X¯ó~∆.
 eTTô|ŒÌ s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 699

|òü\<ëHêqTÔ eèøå±D≤+ #Û˚<äH˚ »|ü´eTèø£Ù‘·yéT ˆ

>∑T\àe©¢\‘êHêqTÔ |ü⁄w挑êHê+ #· Ms¡T<ÛëyéT ˆˆ 58 ˆˆ
nH˚´cÕ+ #Ó’e eèøå±D≤+ düs¡kÕHê+ #· düs¡«X¯' ˆ
|òü\|ü⁄c˛Œ<䓤yêHêxà |òüTè‘·ÁbÕXÀ $XÀ<ÛäqyéT ˆˆ 59 ˆˆ
|ü+&Éì¢ #˚à #Ó≥Tºì q]øÏ‘,˚ bı<ä\ì, n\T¢≈î£ H˚ r>∑\ì, kÕe÷q´ r>∑\˙ q]øÏq|ü⁄&ÉT ≈£L&Ü bÕ|üXÊìÔøÏ
q÷s¡T ãTTø˘eT+Á‘ê\qT »|ü+ #Ój·÷´*. s¡düeqÔyÓTÆq Ç‘·s¡ eèøå±\ì q]øÏ‘˚ HÓsTT´ì ÁbÕX¯q+ #Ój·÷´*.
Vü≤dæÔHêxà e<Û˚ <äèwüº+ ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤+ $XÀ<ÛäqyéT ˆ
eT‹|üPs¡«+ e<Û˚ #êkÕ´' ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ q $<ä´‘˚ ˆˆ 60 ˆˆ
@qT>∑TqT #·+|æ‘˚ ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤eTT Ä#·]+#ê*. bıs¡bÕ≥Tq >√Vü≤‘·´#˚ùdÔ #ê+Á<ëj·TDeÁ‘·+ø±ì,
|üsêø£Áe‘êìï ø±ì Ä#·]+#ê*. ãT~∆|üPs¡«ø£+>± e~ÛùdÔ ÁbÕj·T•Ã‘·Ôy˚T ˝Ò<äT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ÁbÕj·T•Ã‘·ÔÁ|üø£s¡DÒ <ë«Á‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 32 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ÁbÕj·T•Ã‘·ÔÁ|üø£s¡DeTH˚ eTT|üŒ~ ¬s+&√ n<Ûë´j·T+ ˆˆ 32 ˆˆ

hjj
700 ≈£Ls¡àeTVüë´j·
Á‘·j·TÁdæÔ+XÀ-<Û ‰|ü⁄sêD+
T' ` `eTTô
ñ‘·|sÔ ês¡ŒÌ +∆ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+
e÷qe<Ûäsêà' ` e÷qe<Ûäsêà\T
yê´dü ñyê#· :`yê´düT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.
eTqTcÕ´D≤qTÔ Vü≤s¡D+ ø£è‘ê« Ád”ÔD≤+ >∑èVü≤dü´ #· ˆ
yê|”≈£L|ü»˝≤Hêxà X¯ó<˚∆´#êÃÁHê›j·TDÒq ‘·T ˆˆ 1 ˆˆ
eTqTwüß´\qT, Ád”Ô\qT, Ç+&É¢qT n|üVü≤s¡D+ #˚dæHê, ~>∑T&ÉTu≤e⁄\jÓTTø£ÿ, u≤e⁄\jÓTTø£ÿ ˙{Ïì
ø±CÒdæHê #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+‘√ X¯ó~∆ ø£\T>∑T‘·T+~.
Á<äyê´D≤ eT\ŒkÕsêD≤+ ùdÔj·T+ ø£è‘ê«-q´y˚X¯à‘·' ˆ
#·πs‘Y kÕ+‘·|üq+ ø£èÁ#·Ã¤+ ‘·ìïsê´‘ê´‘·àX¯ó<ä∆j˚T ˆˆ 2 ˆˆ
<ÛëHê´qï<Ûäq#Ís¡´qTÔ ø£è‘ê« ø±e÷~›«CÀ‘·ÔeT' ˆ
dü«C≤rj·T>∑èVü‰<˚e ø£èÁ#êäπs∆q $X¯ó<Ûä´‘˚ ˆˆ 3 ˆˆ
n\ŒkÕsê˝…’q edüTÔe⁄\T Ç‘·s¡T\ Ç+&É¢qT+&ç n|üVü≤]ùdÔ kÕ+‘·|üqÁe‘·+‘√ X¯ó~∆. Áu≤Vü≤àDT&ÉT
ãT~∆|üPs¡«ø£s>± düC≤rj·TT\ Ç+&É¢qT+&ç <Ûëq´,nqï,s¡‘·ï<ÛäHê<äT\T n|üVü≤]ùdÔ ns¡∆ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+‘√ X¯ó~∆.
uÛÑø£å´uÛÀC≤´|üVü≤s¡DÒ j·÷qX¯j·÷´düqdü´ #· ˆ
|ü⁄wüŒeT÷\|òü˝≤Hêxà |üxÃ>∑e´+ $XÀ<ÛäqyéT ˆˆ4 ˆˆ
uÛÑø£å´ uÛÀC≤´\qT yêVü≤q, X¯j·÷´düHê\ì |ü⁄wüŒ, |òü\eT÷˝≤\ì n|üVü≤]ùdÔ |ü+#·>∑yê´\‘√ X¯ó~∆.
‘·èDø±wü˜Á<äTe÷D≤xà X¯ócÕÿqïdü´ >∑T&Édü´ #· ˆ
#Ó’\#·sêà--$TcÕD≤+ #· Á‹sêÁ‘·+ kÕ´<äuÛÀ»qyéT ˆˆ 5 ˆˆ
>∑&ç¶, ø±cÕ˜\T, eèøå±\T, X¯ócÕÿqï >∑T&É eÁdüÔ #·s¡à e÷+kÕ\q|üVü≤]ùdÔ eT÷&ÉTsêÁ‘·T\T ñ|üedæ+#ê*.
eTDÏeTTø±ÔÁ|üyêfi≤Hê+ ‘êÁeTdü´ s¡»‘·dü´ #· ˆ
nj·T'ø±+k˛´|ü˝≤Hêxà <ë«<äXÊVü≤+ ø£D≤X¯qyéT ˆˆ 6 ˆˆ
eTDT\T, eTT‘ê´\T, |ü>∑&É+, sê–, yÓ+&ç, ñ≈£îÿ, ÇqTeTT, bÕcÕD≤\T n|üVü≤]ùdÔ |ü+Á&Ó+&ÉT ~Hê\T
q÷ø£\‘√ #˚dæq nqï+ ‹Hê*.
ø±sêŒdüø°≥CÀsêíHê+ ~«X¯ô|ò’ø£X¯|òüdü´ #· ˆ
|üøÏå>∑HÍ∆wüBÛHêxà s¡C≤®«XËÃÌe Á‘·´Vü≤+ |üj·T' ˆˆ 7 ˆˆ
|ü‹Ô, }\T, |ü≥Tº, ¬s+&ÉT –≥º\T, ˇø£–≥º |üX¯óe⁄\qT, |ü≈£åî\qT, >∑+<Ûä, Wwü<Ûë\qT, Á‘ê&ÉTqT
n|üVü≤]ùdÔ eT÷&ÉT ~Hê\T bÕ\‘√ >∑&ÉbÕ*.
qs¡e÷+kÕX¯q+ ø£è‘ê« #êÁHê›j·TD eT<∏ë#·πs‘Y ˆ
ø±ø£xËÃÌe ‘·<∏ë XÊ«q+ »>±∆« Vü≤dæÔqy˚Te #· ˆˆ 8 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 701

esêVü≤+ ≈£î≈£îÿ≥x±Ã<∏äÛ ‘·|üÔø£èÁ#˚äD X¯ó<Ûä´‹ ˆ

Áø£yê´<ëHêxà e÷+kÕì |ü⁄Øwü+ eT÷Á‘·y˚Te #· ˆˆ 9 ˆˆ
>√>√e÷j·TTø£|”Hêxà ‘·<˚e Áe‘·e÷#·πs‘Y ˆ
qs¡e÷+kÕX¯q+#˚ùdÔ #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+ Ä#·]+#ê*. ø±øÏ, X¯óqø£+, @qT>∑T, esêVü≤+, ≈£î≈£îÿ≥
e÷+kÕ\T uÛÑTõùdÔ ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+‘√ X¯ó~∆ ø£\T>∑T‘·T+~. e÷+kÕìï ‹H˚ eTè>±\qT, eT\eT÷Á‘ê\qT,
qø£ÿ\T ø√‘·T\qT uÛÑTõùdÔ ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ Ä#·]+#ê*.
ñb˛wü´ <ë«XÊVü≤qTÔ ≈£LcÕàD…¶Ìs¡T®VüQj·÷‘Y |òüTè‘·yéT ˆˆ
q≈£î˝À\÷ø£e÷s¡®sêHé »>±∆« kÕqÔ|üq+ #·πs‘Y ˆ
XÊ«|ü<√ÁwüºKsêHé »>±∆« ‘·|üÔø£èÁ#˚äD X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 10 ˆˆ
|ü+Á&Ó+&ÉT ~Hê\T ñ|üyêdü+#˚dæ ≈£LcÕà+&É eT+Á‘ê\‘√ |òüTè‘·+‘√ ôVAeT+ #˚j·÷*. eTT+–dü
>∑T&É¢>∑÷ã|æ\¢\qT ‹+fÒ kÕ+‘·|üq e÷#·]+#ê*. ‘√&˚\T, ˇ+f…, >±&ç<ä\qT ‹+fÒ ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤+‘√ X¯ó~∆
bı+<äT‘ê&ÉT. Áe‘·+‘√bÕ≥T eTT+<äT #Ó|æŒq $~ÛqqTdü]+∫ dü+kÕÿs¡+ ≈£L&Ü #˚düTø√yê*.
ãø£xËÃÌe ã˝≤ø£xà Vü≤+dü+ ø±s¡D¶e+ ‘·<∏ë ˆ
#·Áø£yêø£+ |ü¢e+ »>±∆« <ë«<äXÊVü≤eTuÛÀ»qyéT ˆˆ11 ˆˆ
ãø£+, ã˝≤ø£, Vü≤+dü, ø±s¡+&Ée+, #·Áø£yêø£+, |üy¢ ê\T nH˚ |ü≈îå£ \qT uÛTÑ õùdÔ |üHïÓ +&ÉT s√E\T|üedæ+#ê*.
ø£b˛‘·+ {Ï{ϺuÛÑ+ #Ó’e X¯óø£+ kÕs¡düy˚Te #· ˆ
ñ\÷¢ø£+ C≤\bÕ<äxà »>±∆«-ù|´‘·<é Áe‘·+#·πs‘Y ˆˆ 12 ˆˆ
bÕe⁄s¡+, {Ï{ϺuÛÑ|üøÏå, ∫\Tø£, u…>∑TZs¡T, >∑T&É¢>∑÷ã ø£\Vü≤+kÕ<äT\qT uÛÑTõ+∫Hê ô|’Áe‘·+‘√H˚ X¯ó~∆.
•+X¯óe÷s¡+ ‘·<∏ë #êwü+ eT‘·‡´e÷+dü+ ‘·<∏Ó’Ûe #· ˆ
»>±∆« #Ó’e ø£{≤Vü‰s¡y˚T‘·<˚e #·πsÁ<ä«‘·yéT ˆˆ 13 ˆˆ
yÓTTdü*, |æ≥º, eT‘·‡´ e÷+kÕ\T, ø£{≤Vü‰s¡+ ‹Hêï Ç<˚ Áe‘·+.
ø√øÏ\xËÃÌe eT‘ꇴ+X¯Ã eTD÷¶ø£+ uÛÑT»>∑+ ‘·<∏ë ˆ
>√eT÷Á‘·j·÷eø±Vü‰s√ e÷ùdHÓ’πøq X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 14 ˆˆ
ø√øÏ\, eT‘·‡´, eT+&É÷ø£, uÛÑT»>±\qT ‹Hêï >√eT÷Á‘·+˝À HêìÃq j·Te\qT ÄVü‰s¡+>± ˇø£ HÓ\
uÛÑTõ+#ê*. <ëì‘√ X¯ó~∆ ø£\T>∑T‘·T+~.
»˝Ò#·sê+X¯Ã »\C≤Hé Á|ü‘·TÔ<ëHé qK$wæÿsêHé ˆ
s¡ø£ÔbÕ<ë+düÔ<∏ë »>±∆« dübÕÔVü≤+ #Ó’‘·<ë#·πs‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
702 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
»\#·sê\T, »\uÛÑyê\T, eTT≈£îÿ‘√ #·÷∫ ‹H˚$, qU≤\‘√ #·÷∫ ‹H˚$, s¡ø£ÔbÕ<ä »+‘·Te⁄\qT uÛÑTõùdÔ
@&ÉT~Hê\T >√eT÷Á‘·j·TeuÛÀ»q+‘√H˚ X¯ó~∆.
X¯óH√ e÷+dü+ X¯ówüÿe÷+düe÷‘êàs¡ú+ #· ‘·<∏ë ø£è‘·yéT ˆ
uÛÑTø±Ô« e÷dü+ #·πs<˚‘·‘Y ‘·‘êŒ|ükÕ´|üqT‘·Ôj˚T ˆˆ 16 ˆˆ
X¯óqø£e÷+kÕìï X¯ówüÿe÷+kÕìï ãT~∆|üPs¡«ø£+>∑ ‘·q ø√dü+ e+&ÉTø=ì ‹+fÒ Ä bÕ|ü|ü]Vü‰sêìøÏ
ˇø£ HÓ\ >√eT÷Á‘·j·Teø£Áe‘·+ Ä#·]+#ê*.
yêsêÔø£+ uÛÑ÷düÔèD+ •Á>∑T+ KTKTD¶+ ø£s¡ø£+ ‘·<∏ë ˆ
ÁbÕC≤|ü‘·´+ #·πs»®>±∆« X¯+K+ ≈£îMT“¤ø£y˚Te #· ˆˆ17 ˆˆ
|ü˝≤DT¶+ \X¯óq+ #Ó’e uÛÑTø±Ô« #ê+Á<ëj·TD+ #·πs‘Y ˆ
Hê*ø±+ ‘·+&ÉT©j·Txà ÁbÕC≤|ü‘˚´q X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 18 ˆˆ
e+ø±j·T, ¬>qTdüT>∑&ɶ, eTT\¢+–, ñ*¢ ‹+fÒ ÁbÕC≤|ü‘·´Áe‘·e÷#·]+#ê*. X¯+K ≈£î+;Ûqø±\qT ñ*¢
yÓ\T¢*¢ uÛÑTõùdÔ #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+ #˚j·÷*. eTT\>∑, ‘·+&ÉT©j·÷\T ‹+fÒ ÁbÕC≤|ü‘·´ e÷#·]+#ê*.
ÄXÊàqÔø£+ ‘·<∏ë b˛‘·+ ‘·|üÔø£èÁ#˚äD X¯ó<Ûä´‹ ˆ
ÁbÕC≤|ü‘˚´q X¯ó~∆kÕ‡´‘Y ≈£î≈£îÿuÛ≤D¶dü´ uÛÑø£åDÒ ˆˆ 19 ˆˆ
nXÊà+‘·ø£ b˛‘·ø±\≈£î ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+. ≈£î≈£îÿuÛ≤+&ÜìøÏ ÁbÕC≤|ü‘·´+ Ä#·]+#ê*.
n˝≤ãT+ øÏ+X¯óø£+ #Ó’e uÛÑTø±Ô« #Ó’‘·Á<ä«‘·+ #·πs‘Y ˆ
ñ<äTeT“s¡xà ø±y˚Tq ‘·|üÔø£èÁ#˚äD X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 20 ˆˆ
k˛s¡, yÓ÷<äT>∑ uÛÑø£åD+˝À ÁbÕC≤|ü‘·´+ Ä#·]+#ê*. y˚T&ç |ü+&ÉT uÛÑøÏåùdÔ ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤Áe‘êìï Ä#·]+#ê*.
eè<∏ë ø£èdüs¡dü+j·÷e+ bÕj·TkÕ|üP|üdüvóÿ\yéT ˆ
uÛÑTø±Ô« #Ó’e+ $<Ûä+‘·«qï+ Á‹sêÁ‘˚D $X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 21 ˆˆ
qTe⁄«\ nqï+, sê–, >∑+õì, bÕj·TkÕìï,nbÕŒ\ì @Á|üjÓ÷»q+ ˝Ò≈£î+&Ü uÛÑTõùdÔ eT÷&ÉT sêÁ‘·T\T
Áe‘êHêï#·]+#ê*.
|”‘ê« ø°åsêD´ù|j·÷ì ÁãVü≤à#êØ düe÷Væ≤‘·' ˆ
>√eT÷Á‘· j·Teø±Vü‰s√ e÷ùdHÓ’πøq X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 22 ˆˆ
ÁãVü≤à#ê] Äe⁄ bÕ\T ‘·|üŒ $T–*q Á‘ê>∑≈£L&Éì bÕ\T Á‘ê–‘˚ ˇø£ HÓ\ >√eT÷Á‘·+˝À HêìÃq j·Te
uÛÑø£åD+‘√ X¯ó<äT∆&Ée⁄‘ê&ÉT.
nìs¡›XÊVü≤+ >√ø°ås¡+ e÷Væ≤wü+ #ê»y˚Te #· ˆ
düì∆Hê´X¯Ã $e‘ê‡j·÷' |æãHé ø°ås¡$T<ä+ #·πs‘Y ˆˆ23 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 703

Á|üd$ü +∫q ‘·sê«‘· |ü~ ~Hê\˝À|ü⁄ >√ø°så +¡ , >π <ÓbÕ\T, y˚Tø£bÕ\T, >∑s“¡ +¤ ‘√ ñqïyê{Ï bÕ\T, <ä÷&É˝ìÒ
<ëì bÕ\T ‘ê–‘˚ á Áe‘êìï #˚j·÷*.
@‘˚cÕxà $ø±sêDÏ |”‘ê« yÓ÷ùV≤q e÷qe' ˆ
>√eT÷Á‘·j·÷eø±Vü‰s¡' dü|üÔsêÁ‘˚D X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 24 ˆˆ
M{Ï bÕ\e\¢ ‘·j÷· s¬ q’ ô|s¡T>∑T, yÓqï, HÓsTT´, EqTï yÓTT<ä˝q’… yê{Ïì ÄVü‰s¡+>± rdüTø=+fÒ @&ÉT~Hê\T
>√eT÷Á‘·+˝À Hêìq j·Te\ s¡kÕìï ÄVü‰s¡+>± rdüTø√yê*.
uÛÑTø±Ô« #Ó’e qeÁXÊ<˚∆ eTè‘·πø dü÷‘·πø ‘·<∏ë ˆ
#êÁHê›j·TDÒq X¯ó<˚∆´‘· Áu≤Vü≤àDdüTÔ düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 25 ˆˆ
}Hêã›ø+£ ˝À ø±ì #·ìb˛sTTq |ü<eä s√E˝À C≤‘ê XÖ#· eTè‘ê XÖ#ê\˝À ø±ì uÛTÑ õ+∫q Áu≤Vü≤àDT&ÉT
#ê+Á<ëj·TDÁe‘·+‘√ X¯ó<äT∆&Ée⁄‘ê&ÉT.
j·TkÕ´>öïVüAj·T‘˚ ì‘·´+ q j·TkÕ´Á>∑+ q Bj·T‘˚ ˆ
#êÁHê›j·TD+ #·πs‘·‡eT´ø˘ ‘·kÕ´qïÁbÕX¯H˚ ~«»' ˆˆ 26 ˆˆ
n–ïVü≤eq+ #˚j·TìyêìjÓTTø£ÿ, n‹~∏øÏ ô|≥ºìyêìjÓTTø£ÿ, >√Á>±dü MTj·Tì yêìjÓTTø£ÿ uÛÀ»q+ #˚ùdÔ
#ê+Á<ëj·TDÁe‘·+ #Ój·÷´*.
nuÛÀC≤´HêqTÔ düπs«cÕ+ uÛÑTø±Ô« #êqïeTT|üdüÿè‘·yéT ˆ
nHêÔekÕsTTHêxËÃÌe ‘·|üÔø£èÁ#˚äD X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 27 ˆˆ
uÛÀ»q+ #Ój·T´‘·>∑ì$ uÛÑTõ+∫Hê, n+‘·´E\ uÛÀ»q+ #˚dæHê ‘·|üÔ ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ Ä#·]+#ê*.
#êD≤¶˝≤qï+ ~«CÀ uÛÑTø±Ô« düeT´ø˘ #êÁHê›j·TD+ #·πs‘Y ˆ
ãT~∆|üPs¡«qTÔ ø£èÁ#êäã›+ |ü⁄q' dü+kÕÿs¡y˚Te #· ˆˆ 28 ˆˆ
#·+&Ü\ uÛÀ»q+#˚ùdÔ #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+. ãT~∆ |üPs¡«ø£+>± #˚ùdÔ ø£èÁ#êäã+› Ä#·]+∫ eTs¡\ dü+kÕÿs¡+
bı+<ë*.
$D÷àÁ‘·ÁbÕX¯q+ ø£è‘ê« πs‘·düXËÃÌ‘·<ë#·πs‘Y ˆ
nHê~ùwºwüß #Ó’ø±Vü≤+ düs¡«Á‘· ‘·T j·T<∏ës¡ú‘·' ˆˆ 29 ˆˆ
ndüTsêeT<ä´bÕH˚q ≈£îsê´‘Y #êÁHê›j·TDÁe‘·yéT ˆ
nuÛÀC≤´qï+‘·T ø£è‘ê« #· ÁbÕC≤|ü‘˚´q X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 30 ˆˆ
eT\eT÷Á‘ê\qT Á‘ê–Hê, X¯óÁø£<Ûë‘·Te⁄qT Á‘ê–Hê XÊÁdüÔ+ #Ó|üŒìyê{Ïì ‹Hêï≈£L&Ü nìï+{Ïj·T+<äT
yêdüÔe+>± ˇø£s√E ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ #Ój·÷´*. düTs¡ø£+f… _ÛqïyÓTÆq eT<ë´ìï bÕq+ #˚ùdÔ #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+.
‹q≈£L&Éì nqï+ ‹+fÒ ÁbÕC≤|ü‘·´+. eT¬sH√ï #Ó|üŒì bÕbÕ\X¯ó~∆øÏ @ø±ôVA|üyêdü+ #˚j·Te\dæq<˚.
704 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
$&É«sêVü≤Ks√ÁcÕºD≤+ >√e÷jÓ÷' ø£|æø±ø£jÓ÷' ˆ
ÁbÕX¯´ eT÷Á‘·|ü⁄ØcÕDÏ ~«»XÊÃÁHê›j·TD+ #·πs‘Y ˆˆ 31 ˆˆ
Á>±eT dü÷ø£s¡+, >±&ç<ä, ˇ+f…, qø£ÿ, yêqs¡ ø±ø£ eT\eT÷Á‘· |ü⁄ØcÕ\T ‹+fÒ ~«E&ÉT #ê+Á<ëj·TD+
Ä#·]+#ê*.
nC≤„Hê‘Y ÁbÕX¯´ $D÷àÁ‘·+ düTsêdü+düŒèwüºy˚Te #· ˆ
|ü⁄q' dü+kÕÿs¡eTs¡ΩìÔ Á‘·jÓ÷ esêí ~«C≤‘·j·T' ˆˆ 32 ˆˆ
‘Ó*j·Tø£ eT\eT÷Á‘ê\T ‹Hêï, düTsêdüŒs¡Ù >±$+∫Hê ~«E\T eTT>∑TZs¡÷ dü+kÕÿs¡+ #˚dæø√yê*.
Áø£yê´<ë+ |üøÏåD≤xËÃÌe ÁbÕX¯´ eT÷Á‘·|ü⁄Øwüø£yéT ˆ
eTVü‰kÕ+‘·|üq+ yÓ÷Vü‰‘Y ‘·<ë ≈£îsê´~›«CÀ‘·ÔeT' ˆˆ 33 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT e÷+kÕX¯qT˝…’q |ü≈£åî\ eT÷Á‘· |ü⁄ØcÕ\T uÛÑTõ+∫Hê eTVü‰kÕ+‘·|üqÁe‘·+ #˚j·÷*.
uÛ≤düeTD÷¶ø£≈£îø£πs $wæÿπs ø£èÁ#·Ã¤e÷#·πs‘Y ˆ
ÁbÕC≤|ü‘˚´q X¯ó<Û˚´‘· Áu≤Vü≤àD√∫äwüºuÛÀ»H˚ ˆˆ 34 ˆˆ
>∑<ä›, ø£|üŒ, ≈£îs¡s¡ eT\eT÷Á‘ê\ uÛÑø£åD+˝À ø£èÁ#·Ã¤+ Ä#·]+#ê*. Áu≤Vü≤àDT&ÉT Áu≤Vü≤àDTì ñ∫äwüº
uÛÀ»q+ #˚ùdÔ ÁbÕC≤|ü‘·´+ #Ój·÷´*.
ø£åÁ‹j˚T ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤+ kÕ´<Ó«ÌX‚´ #Ó’yê‹ø£èÁ#·Ã¤ø£yéT ˆ
X¯SÁ<√∫äwüº+ ~«CÀ uÛÑTø±Ô« ≈£îsê´#êÃÁHê›j·TDÁe‘·yéT ˆˆ 35 ˆˆ
ñ∫äwüº uÛÀ»q+ #˚ùdÔ ø£åÁ‹j·TTìøÏ ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+. yÓ’X¯ó´ìøÏ n‹ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ #˚j·÷*. ~«E&ÉT
X¯SÁ<√∫äwüº+ uÛÑTõùdÔ #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+ #˚j·÷*.
düTsêuÛÑD√¶<äπs yê] |”‘ê« #êÁHê›j·TD+ #·πs‘Y ˆ
X¯óH√∫äwüº+ ~«CÀ uÛÑTø±Ô« Á‹sêÁ‘˚D $X¯ó<Ûä´‹ ˆ
>√eT÷Á‘·j·÷eø±Vü‰s¡' |”‘·X‚wü+ #· sê>∑yêHé ˆˆ 36 ˆˆ
düTsêuÛ≤+&É+˝Àì ˙s¡T Á‘ê–Hê #ê+Á<ëj·TDÁe‘·y˚T. ≈£îø£ÿ m+–* ‹qï ~«E&ÉT eT÷&ÉT
sêÁ‘·T\T|üedæ+#ê*. ‘Ó*dæ #˚ùdÔ eT÷&ÉT <ëHê\T >√eT÷Á‘· j·Teø±Vü‰] ø±yê*.
nb˛ eT÷Á‘· |ü⁄ØcÕ<Ó’´ s¡÷›wæ‘ê' ÁbÕX¯j˚T<ä´<ë ˆ
‘·<ë kÕ+‘·|üq+ Áb˛ø£Ô+ Áe‘·+ bÕ|ü$XÀ<ÛäqyéT ˆˆ 37 ˆˆ
eT÷Á‘· |ü⁄ØcÕ<äT\‘√ <äTwüºyÓTÆq »˝≤ìï Á‘ê–‘˚ bÕ|ü$eTTøÏÔøÏ kÕ+‘·|üqÁe‘·+,
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 705

#êD≤¶\≈£L|üuÛ≤DÒ¶wüß j·T~ C≤„Hê~ŒuÒ»®\yéT ˆ

#·πs‘Y kÕ+‘·|üq+ ø£èÁ#·Ã¤+ Áu≤Vü≤àD' bÕ|üXÀ<ÛäqyéT ˆˆ 38 ˆˆ
#·+&Ü\ ≈£L|ü uÛ≤+&Ü\˝Àì ˙s¡T ‘Ó*dæ bÕq+ #˚ùdÔ bÕ|üXÀ<Ûäø£yÓTÆq kÕ+‘·|üq+ #˚j·÷*.
#êD≤¶˝Òq ‘·T dü+düŒèwüº+ |”‘ê« yê] ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
Á‹sêÁ‘˚D $X¯ó<Û˚´‘· |üxÃ>∑y˚´q #Ó’e Væ≤ ˆˆ 39 ˆˆ
#ê+&Ü\düŒs¡Ù>∑\ »\+ Á‘ê–Hê eT÷&ÉTsêÁ‘·T \T|üedæ+∫ |ü+#·>∑e´ÁbÕX¯q+ #˚j·÷*.
eTVü‰bÕ‘·øÏdü+düŒπsÙ uÛÑT+πøÔ-kÕï‘ê« ~«CÀ j·T~ ˆ
ãT~∆|üPs¡«qTÔ eT÷&ÛÜ‘êà ‘·|Ôüø£èÁ#·Ã¤+ düe÷#·πs‘Y ˆˆ 40 ˆˆ
eTVü‰bÕ‘·≈£î\T ‘êøÏHê ãT~∆ |üPs¡«ø£+>± kÕïq+ #˚j·T≈£î+&ÜH˚ uÛÑTõùdÔ ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ #˚j·÷*.
kÕïHês√Ω j·T~ uÛÑTx°®‘· nVü≤√sêÁ‘˚D X¯ó<Ûä´‹ ˆ
ãT~∆|üPs¡«qTÔ ø£èÁ#˚äD uÛÑ>∑yêHêVü≤ |ü<äà»' ˆˆ 41 ˆˆ
kÕïHêq+‘·s¡+ uÛÑTõ+|ü <ä–qyês¡T kÕïq+ #˚j·T≈£î+&Ü uÛÑTõùdÔ ˇø£ ~q+ ñ|üyêdü+‘√ X¯ó~∆. ãT~∆
|üPs¡«ø£+>± #˚ùdÔ ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·eTì ÁãVü≤à #Ó|æŒHê&ÉT.
X¯ówüÿ|üs¡T´wæ‘êBì >∑yê~Á|ü‹<ä÷wæ‘·yéT ˆ
uÛÑTø√Ô«|üyêdü+ ≈£îØ«‘· ø£èÁ#·Ã¤bÕ<äeT<∏ë|æ yê ˆˆ 42 ˆˆ
dü+e‘·‡sêH˚Ô ø£èÁ#·Ã¤+ ‘·T #·πs~«Á|ü' |ü⁄q' |ü⁄q' ˆ
nC≤„‘·uÛÑTø£ÔX¯ó<ä∆´s¡ú+ C≤„‘·dü´ ‘·T $X‚wü‘·' ˆˆ 43 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT m+&çq{ϺB ì\Teñ+&ç bÕdæb˛sTTq{ϺB nsTTq Äe⁄ yÓTT<ä˝…’q yê{Ï m+–*ì ‘Ó*j·Tø£
‹+fÒ ñ|üyêdü+ #Ój÷· ´*. ø£èÁ#·ÃÁ¤ e‘·+˝À Hê\Zee+‘·T #Ój÷· ´*. ‘Ó*j·Tø£ dü+e‘·‡s¡+ ‹+f… ∫e]øÏ ø£èÁ#·ÃÁ¤ e‘·+
#Ój·÷´*. ‘Ó*dæ‹+fÒ Ç+ø± m≈£îÿe ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ #Ój·÷´*.
Áyê‘ê´Hê+ j·T»q+ ø£è‘ê« |üπscÕeTqÔ´ø£s¡à #· ˆ
n_Û#ês¡eTV”≤qxà Á‹_Û' ø£èÁ#ÓäÌ]«X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 44 ˆˆ
dü+kÕÿs¡V”≤qT\‘√ j·T»„+ #˚sTT+#·≥+, ˝ÀuÛÑ+‘√ Ç‘·s¡T\≈£î n+‘·´ø£s¡àHê#·]ùdÔ n_Û#êsêìï #˚dæHê
eT÷&ÉT ø£èÁ#êä\ì #˚ùdÔ |ü]X¯ó<äT∆&ÉT ne⁄‘ê&ÉT.
Áu≤Vü≤àD≤~Vü≤‘êHêxà ø£è‘ê« <ëVü‰~ø±' ÁøÏj·÷' ˆ
>√eT÷Á‘·j·÷eø±Vü‰s¡' ÁbÕC≤|ü‘˚´q X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 45 ˆˆ
706 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Áu≤Vü≤àDT&ÉT yÓTT<ä˝…’qyê]#˚‘· #·+|üã&çqyê]øÏ <äVü≤qdü+kÕÿsê<äT\ì #˚ùdÔ >√eT÷Á‘·+˝À Hêìq
j·Te\ s¡kÕìï Á‘ê>∑T‘·÷ ÁbÕC≤|ü‘·´Áe‘êìï #Ój·÷´*.
‘Ó’˝≤uÛÑ´ø√Ô-<∏ä yê ≈£îsê´<ä´~eT÷Á‘·+ |ü⁄Øwüπø ˆ
nôVAsêÁ‘˚D X¯ó<Û˚´‘· X¯àÁX¯óø£s¡à #· yÓTÆ<∏äTqyéT ˆˆ46 ˆˆ
@ø±ùV≤q $yêVü‰–ï+ |ü]Vü‰s¡´ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
Á‹sêÁ‘˚D $X¯ó<Û˚´‘· Á‹sêÁ‘ê‘·¸&ÉVü≤+ |ü⁄q' ˆˆ 47 ˆˆ
q÷HÓ ˇ+{ÏøÏ |ü{Ϻ+#·Tø=ì eT÷Á‘· |ü⁄Øc˛‘·‡s¡®q+ #˚dæHê, ø£åes¡+ yÓTÆ<∏äTq+ Ä#·]+∫Hê, ˇø£~q+
ñ|üedæ+#ê*. eT÷&ÉT~Hê\T ôVAeT+#˚j·T≈£î+fÒ Äs¡T~Hê\T ñ|üedæ+#ê*.
<äXÊVü≤+ <ë«<äXÊVü≤+ yê |ü]Vü‰s¡´ Á|üe÷<ä‘·' ˆ
ø£èÁ#·Ã¤+ #êÁHê›j·TD+ ≈£îsê´‘·Ô‘êŒ|ükÕ´|üqT‘·Ôj˚T ˆˆ 48 ˆˆ
|ü~~Hê\Tø±˙, |üHÓï+&ÉT~Hê\Tø±˙ Vü≤eq+ #˚j·Tqf…ºÌ‘˚ bÕ|ü|ü]Vü‰sês¡ú+ ø£èÁ#·Ã¤#ê+Á<ëj·TDÁe‘·+
#˚j·÷*.
|ü‹‘êÁ<ä›e´e÷<ëj·T ‘·<äT‘·‡πsZD X¯ó<Ûä´‹ ˆ
#·πs‘ê‡+‘·|üq+ ø£èÁ#·Ã¤$T‘ê´Vü≤ uÛÑ>∑yêÁqŒuÛÑT' ˆˆ 49 ˆˆ
|ü‹‘·Tì Á<äe´+ rdüTø=qïf…‘̺ ˚ Ä Á<äyê´ìï e<ä\≥+‘√ X¯ó~∆. nfÒ¢ kÕ+‘·|qü eT÷ ø£èÁ#Ûe· T÷ Ä#·]+#ê\ì
uÛÑ>∑yêqT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.
nHêX¯ø£ìeè‘êÔdüTÔ Á|üÁeC≤´edæ‘êdüÔ<∏ë ˆ
#·πsj·TTÁd”ÔDÏ ø£èÁ#êäDÏ ÁrDÏ #êÁHê›j·TD≤ì #· ˆˆ 50 ˆˆ
ÁbÕjÓ÷|üyX˚ +¯ qT+&ç düHêï´dü+qT+&ç ÁuÛwÑ ßü ˝º q’… yês¡T eT÷&ÉTø£èÁ#êä\T, eT÷&ÉT#ê+Á<ëj·TD≤\T #˚j÷· *.
|ü⁄qX¯Ã C≤‘·ø£sêà~dü+kÕÿ¬s’' dü+düÿè‘ê ~«C≤' ˆ
X¯ó<Û˚´j·TT düÔÁ<ä«‘·+ düeT´ø˘ #·πsj·TTs¡∆s¡àes¡∆Hê' ˆˆ 51 ˆˆ
eTs¡\ C≤‘· ø£sêà~ dü+kÕÿsê\‘√ dü+düÿè‘·T˝…q’ ~«E\T <Ûsä à¡ eè~∆ø√dü+ yê]Áe‘êìï #·øÿ£ >± Ä#·]+#ê*.
nqTbÕdæ‘· düq∆´düTÔ ‘·<äVü≤sê´|üø√ eùd‘Y ˆ
nqX¯ïHé dü+j·T‘ê‘êà #· sêÁ‘Í #˚Á<ëÁ‹y˚Te Væ≤ ˆˆ 52 ˆˆ
dü+<Ûë´e+<äq+ #˚jT· ì s√E uÛÀ»q+ #˚jT· ≈£L&É<Tä . sêÁ‹ dü+<Û´ä #˚jT· qf…‘̺ ˚ sêÁ‹ uÛÀ+#˚jT· ≈£L&É<Tä .
nø£è‘ê« dü$T<ë<Ûëq+ X¯ó∫' kÕï‘ê« düe÷Væ≤‘·' ˆ
>±j·TÁ‘·´wüºdüVü≤Ádüdü´ »|ü´+ ≈£îsê´~«X¯ó<ä∆j˚T ˆˆ 53 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 707

ì‘ê´–ïôVAÁ‘·+ #˚j·Tì s√E kÕïq+ #˚dæ X¯ó∫jÓÆT mì$T~y˚\ >±j·TÁ‹ »|ü+ #˚j·÷*.
ñbÕd”‘· q #˚‘·‡Hê∆´+ >∑èVü≤k˛ú-|æ Á|üe÷<ä‘·' ˆ
kÕï‘ê« $X¯ó<Ûä´‘˚ dü<ä´' |ü]ÁXÊqÔdüTÔ dü+j·Te÷‘Y ˆˆ 54 ˆˆ
>∑èVü≤düTú&ÉT bıs¡bÕ≥Tq dü+<Ûë´e+<äq+ #˚j·T≈£î+fÒ kÕïq+ #˚dæ ñ|üedæ+∫q#√ X¯ó~∆ bı+<äTqT.
y˚<√~‘êì ì‘ê´ì ø£sêàDÏ #· $˝À|ü´ ‘·T ˆ
kÕï‘·ø£Áe‘·˝À|üqTÔ ø£è‘ê« #√|üeùd~›qyéT ˆˆ 55 ˆˆ
y˚<√~‘· ì‘·´ø£s¡à\qT ˝À|æ+|ü#˚dæHê kÕï‘·ø£ Áe‘·˝À|ü+#˚dæHê ˇø£ ~q+ ñ|üyêdüeTT+&Ü*.
dü+e‘·‡s¡+ #·πs‘Y ø£èÁ#·Ã¤ eT>∑Tï´‘ê‡B ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
#êÁHê›j·TD+ #·πs‘Y Áyê‘√´ >√Á|ü<ëH˚q X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 56 ˆˆ
n–ïì $dü]®+∫q ~«E&ÉT ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ Ä#·]+#ê*. dü+kÕÿs¡ÁuÛÑwüߺ&ÉT >√<ëq+ #˚ùdÔ
#ê+Á<ëj·TD+‘√ X¯ó<äT∆&Ée⁄‘ê&ÉT.
HêdæÔø£´+ j·T~ ≈£îØ«‘· ÁbÕC≤|ü‘·´+ #·πs~›«»' ˆ
<˚eÁ<√Vü≤+ >∑Ts¡TÁ<√Vü≤+ ‘·|üÔø£èÁ#˚äD X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 57 ˆˆ
HêdæÔ≈£î&Ó’q Áu≤Vü≤àDT&ÉT ÁbÕC≤|ü‘·´ e÷#·]+#ê*. <˚e >∑Ts¡T Á<√Vü‰\T ‘·|üÔø£èÁ#·Ã¤+‘√ ‘=\>∑T‘êsTT.
ñÁwüºj·÷q+ düe÷s¡TVü≤´ Ks¡j·÷q+ #· ø±eT‘·' ˆ
Á‹sêÁ‘˚D $X¯ó<˚∆´‘·TÔ q>√ï yê Á|ü$X‚»®\yéT ˆˆ 58 ˆˆ
ãT~∆|üPs¡«ø£+>± ˇ+f…>±&ç<ä\ô|’ dü+#·]+∫Hê, q>∑ï+>± »\+˝À Á|üy˚•+∫Hê eT÷&ÉT
~Hê\T|üedæ+#ê*.
wücÕ˜qïø±\‘ê e÷dü+ dü+Væ≤‘ê »|ü @e #· ˆ
ôVAe÷X¯Ã XÊø£˝≤ ì‘·´eTbÕ+ø±ÔHê+ $XÀ<ÛäqyéT ˆˆ 59 ˆˆ
|ü+øÏÔu≤VüQ´˝…’qyês¡T HÓ\s√E\T Á|ü‹eT÷&ÉT ~Hê\ø=ø£kÕ] kÕj·T+ø±\+ e÷Á‘·+ uÛÑTõ+∫
y˚<ädü+Væ≤‘ê»|ü+ #˚dü÷Ô XÊø£\ôVAeT+ (uÀ<Ûëj·Tqdüàè‹4Á|üX¯ï3) #˚dæ X¯ó~∆ bı+<äT‘ê&ÉT.
˙\+ s¡ø£Ô+ edæ‘ê« #· Áu≤Vü≤àD√ eÁdüÔy˚Te #· ˆ
nôVAsêÁ‘√wæ‘·' kÕï‘·' |üxÃ>∑y˚´q X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 60 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT\T q\¢ì ˝Ò<ë mÁs¡ìeÁkÕÔ\T <Û]ä ùdÔ Çs¡y~’Ó Hê\T|üedæ+∫ kÕïq+#˚dæ |ü+#·>e∑ ´+ rdüTø=qï#√
X¯ó~∆.
708 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
y˚<ä<Ûäs¡à|ü⁄sêD≤Hê+ #·D≤¶\dü´ ‘·T uÛ≤wüDÒ ˆ
#êÁHê›j·TDÒq X¯ó~∆ kÕ‡´qïVü≤´Hê´ ‘·dü´ ìwüÿè‹' ˆˆ 61 ˆˆ
#·+&Ü\TìøÏ y˚<<ä säÛ à¡ |ü⁄sêD≤\T |ü<•˚ +∫qyêìøÏ #ê+Á<ëj·TD+‘√ X¯ó~∆ n‘·ìøÏ Ç+ø=ø£ ÁbÕj·T•Ã‘·+Ô
˝Ò<äT.
ñ<ä“q∆Hê~ìVü≤‘·+ dü+düŒèX¯´ Áu≤Vü≤àD' ø£«∫‘Y ˆ
#êÁHê›j·TDÒq X¯ó~∆' kÕ´Á‘êŒC≤|ü‘˚´q yê |ü⁄q' ˆˆ 62 ˆˆ
ñ]yÓTT<ä˝…’q yê{Ï‘√ #·ìb˛sTTqyêDÏí Áu≤Vü≤àDT&ÉT ‘êøÏ‘˚ #ê+Á<ëj·TD+ ˝Ò<ë ÁbÕC≤|ü‘·´+‘√ X¯ó~∆.
ñ∫äc˛º j·T<ä´Hê#êqÔ XÊÃD≤¶˝≤BHé düŒèX‚~›«»' ˆ
Á|üe÷<ë<Ó«Ì »ù|‘ê‡ï‘ê« >±j·TÁ‘·´wüºdüVü≤Ádüø£yéT ˆˆ 63 ˆˆ
ñ∫äwßü &º TÉ Ä#·eTq+ #˚jT· ø£ #·+&Ü˝≤<äT\qT ‘êøÏ‘˚ kÕïq+ #˚dæ mì$T~ y˚\ >±j·TÁr»|ü+ #˚j÷· *.
Á<äT|ü<ëHê+ X¯‘·+ yê-|æ ÁãVü≤à#êØ düe÷Væ≤‘·' ˆ
Á‹sêÁ‘√b˛wæ‘·' düeT´ø£ŒxÃ>∑y˚´q X¯ó<ä∆´‹ ˆˆ 64 ˆˆ
ÁãVü≤à#ê] ñ∫äwßü &º TÉ nsTT‘˚ ÁX¯<>∆ä \∑ yê&Ó’ ne<Ûëq+‘√ eT÷&ÉT ~Hê\T|üyêdü+ ñ+&ç Á<äT|ü<ë eT+Á‘êìï
q÷s¡T e÷s¡T¢ »|æ+∫ |ü+#·>∑e´ÁbÕX¯q+#˚dæ X¯ó<äT∆&ÉT ø±yê*.
#·D≤¶\|ü‹‘êB+düTÔ ø±e÷<ä´' dü+düŒèX‚~›«»' ˆ
ñ∫äwüº' ‘·Á‘· ≈£îØ«‘· ÁbÕC≤|ü‘·´+ $X¯ó<ä∆j˚T ˆˆ 65 ˆˆ
ãT~∆ |üPs¡«ø£+>± ñ∫äwºü eTTK+‘√ #·+&Ü\|ü‹‘ê<äT*ï ‘êøÏ‘˚ X¯ó~∆ø√dü+ ÁbÕC≤|ü‘´· Áe‘·+ Ä#·]+#ê*.
#êD≤¶\dü÷‘·ø£X¯yê+düÔ<∏ë HêØ+ s¡»dü«˝≤yéT ˆ
düŒècÕº« kÕïj·÷~«X¯ó<Ûä´s¡ú+ ‘·‘·‡Œèwüº+ |ü‹‘·+ ‘·<∏ë ˆˆ 66 ˆˆ
#·+&Ü\TDÏí ÄXÖ#·eTTqïyêDÏí, X¯yêìï, s¡»dü«\Ád”Ôì, Ms¡T ‘êøÏqyêDÏí, |ü‹‘·Tì ø±ì düŒè•ùdÔ
X¯ó~∆ø√dü+ kÕïq+ #˚j·÷*.
#·D≤¶\dü÷‘·ø£X¯yÓ’' dü+düŒèwüº+ dü+düŒèX‚<ä´~ ˆ
Á|üe÷<ë‘·Ô‘· Ä#·eT´ »|ü+ ≈£îsê´+‘·‡e÷Væ≤‘·' ˆˆ 67 ˆˆ
bıs¡bÕ≥Tq #·+&Ü\ dü÷‘·ø£X¯yê\qT ‘êøÏqyê]ì ‘êøÏ‘˚ kÕïq+ #˚dæ Ä#·eTq+ >±j·TÁr»|ü+
#˚j·÷*.
‘·‘·‡ŒèwüºdüŒ]Ùq+ düŒècÕº« ãT~∆|üPs¡«+ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
Ä#·y˚T‘·Ô~«X¯ó<ä∆´s¡ú+ ÁbÕVü≤ <˚e' |æ‘êeTVü≤' ˆˆ 68 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 709

#·+&Ü\ ÄXÖ#·X¯yê<äT\qT ‘êøÏq yê]ì ãT~∆|üPs¡«ø£+>± ‘êøÏ‘˚ kÕïq+ #˚dæ Ä#·eTq+ #˚j·÷\ì
ÁãVü≤à ‘Ó*ŒHê&ÉT.
uÛÑTx±®qdü´ ‘·T $Á|üdü´ ø£<ë∫‘·‡+Ádüy˚<äTZ<äyéT ˆ
ø£è‘ê« XÖ#·+ ‘·‘·' kÕïj·÷<äTb˛wü´ EVüQj·÷<äÈè‘·yéT ˆˆ 69 ˆˆ
uÛÀ»q+ #˚ùd|ü&ÉT eT\ÁkÕe+ »]–‘˚ XÖ#·+ |üP]Ô #˚düTø=ì kÕïq+ ñ|üyêdü+ Ä#·]+∫ |òüTè‘·+‘√
ôVAeT+ #˚j·÷*.
#êD≤¶˝≤qÔ´X¯e+ düŒècÕº« ø£èÁ#·Ã¤+ ≈£îsê´~«X¯ó<ä∆j˚T ˆ
düŒècÕº«uÛÑ´ø£Ô düÔ«dü+düŒèX¯´eTôVAsêÁ‘˚D X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 70 ˆˆ
#·+&Ü\ n+‘·´E\ X¯yêìï ‘êøÏ‘˚ X¯ó~∆ø√dü+ ø£èÁ#·ÃÁ¤ e‘·+, nuÛ´Ñ +>∑q+ #˚dqæ yê&ÉT düŒè•+#· ‘·>ì∑ yêDÏí
‘êøÏ‘˚ ˇø£ ~q+ ñ|üyêdü+‘√ X¯ó~∆ ø£\T>∑T‘·T+~.
düTsê+ düŒècÕº« ~«»' ≈£îsê´Á‘êŒD≤j·÷eTÁ‘·j·T+ X¯ó∫' ˆ
|ü˝≤DT¶+ \X¯óqxËÃÌe |òüTè‘·+ ÁbÕX¯´ ‘·‘·' X¯ó∫' ˆˆ 71 ˆˆ
düTs¡qT ‘êøÏ‘˚ ~«E&ÉT eT÷&ÉT ÁbÕD≤j·÷e÷\T #˚j·÷*. ô|<ä›ñ*¢ì yÓ\T¢*¢ì ‘êøÏ‘˚ H˚sTT Á‘ê>±*.
Áu≤Vü≤àDdüTÔ X¯óHê <äwüº' Á‘·´Vü≤+ kÕj·T+ |üj·T' |æuÒ‘Y ˆ
HêuÛÒs¡÷s¡∆«+ ‘·T <äwüºdü´ ‘·<˚e ~«>∑TD+ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 72 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDTDÏí ≈£îø£ÿ ø£]ùdÔ eT÷&ÉT s√E\T kÕj·T+ø±\+ bÕ\Te÷Á‘·y˚T Á‘ê>±*. Hê_ÛøÏ ô|’ uÛ≤>∑+˝À
ø£]ùdÔ Äs¡T~Hê\T kÕj·T+ø±\+ bÕ\TÁ‘ê>±*.
kÕ´ <˚‘·Á‹Ô>∑TD+ u≤ôVA«s¡÷à]∆ï #· kÕ´#·Ã‘·Ts¡TZDyéT ˆ
kÕï‘ê« »ù|<ë« kÕ$Ár+ X¯«_Ûs¡›c˛º ~«CÀ‘·ÔeT' ˆˆ 73 ˆˆ
uÛÑTC≤\qT ø£]ùdÔ ‘=$Tà~ ~Hê\T, •s¡düT‡˝À ø£]ùdÔ |üHÓï+&ÉTs√E\T bÕ\TÁ‘ê>±*. ≈£îø£ÿ ø£]∫q
~«E&ÉT kÕïq+#˚dæ >±j·TÁr »|ü+ #˚j·÷*.
nìs¡«s¡Ô´ eTVü‰j·TC≤„Hé jÓ÷ uÛÑTv‚Ôÿ ‘·T ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
nHê‘·Ts¡' dü‹ <ÛäH˚ ø£èÁ#êäπs∆q dü X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 74 ˆˆ
<Ûäq+ ñ+&ç @ s√>∑+ ˝Òø£ |ü+#·eTVü‰j·TC≤„\T #˚j·T≈£î+&Ü uÛÑTõùdÔ ns¡∆ø£è#·Ã¤Áe‘·+ #˚j·÷*.
ÄVæ≤‘ê–ïs¡T|ükÕúq+ q ≈£îsê´<ä´düTÔ |üs¡«DÏ ˆ
ãTT‘Í q >∑#˚ä<들sê´+ yê k˛-|æ ø£èÁ#êäs¡∆e÷#·πs‘Y ˆˆ 75 ˆˆ
710 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ÄVæ≤‘ê–ï nsTTqyê&ÉT |üs¡«ø±\+˝À n>∑Tï´|ükÕúq+ #˚j·T≈£îHêï ãTT‘·Tø±\+˝À uÛ≤sê´ dü+>∑eT+
#˚j·T≈£îHêï ns¡∆ø£èÁ#·Ã¤+ Ä#·]+#ê*.
$Hê-~“¤ s¡|ü⁄‡ yê yê-s¡Ô' XÊØs¡+ dü+ìy˚X¯´ #· ˆ
dü#˚˝À »\e÷|ü⁄¢‘·´ >±e÷\uÛÑ´ $X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 76 ˆˆ
eT\eT÷Á‘· y˚>∑+ e\¢ ˙s¡T ˝Ò≈£î+&Ü ˝Ò<ë ˙{Ï˝À ø±ì $dü]®ùdÔ <Ûä]+∫q eÁdüÔ+‘√H˚ kÕïq+#˚dæ
>√e⁄qT ‘êø±*.
ãT~∆|üPs¡«+ ‘·«uÛÑT´~‘√ »ù|<äqÔs¡®˝Ò ~«»' ˆ
>±j·TÁ‘·´wüºdüVü≤ÁdüqTÔ Á‘·´Vü≤+ #√|üeùdÁ<ä«r ˆˆ 77 ˆˆ
ãT~∆ |üPs¡«ø£+>± dü÷s√´<äj·T+ es¡≈£î ìÁ~+∫ ~«E&ÉT ÄdüeTj·T+˝À nqTcÕ˜q+ #˚j·Tìyê&ÉT
dü÷s√´<äj·Tø±\+˝À ˙{Ï˝À Á|üy˚•+∫ mì$T~y˚\ >±j·TÁr»|ü+ #˚dæ eT÷&ÉT s√E\T ñ|üedæ+#ê*.
nqT>∑y˚T´#·Ã¤j·÷ X¯SÁ<ä+ Áù|ruÛÑ÷‘·+ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
>±j·TÁ‘·´wüºdüVü≤Ádüxà »|ü´+ ≈£îsê´qïBwüß #· ˆˆ 78 ˆˆ
ãT~∆|Pü s¡«ø£+>± X¯SÁ<äXe¯ + yÓ+ã&ç yÓ[flq ~«E&ÉT kÕïq+ #˚dæ qBrs¡+˝À mì$T~y˚\ >±j·TÁr»|ü+
#˚j·÷*.
ø£è‘ê« ‘·T X¯|ü<∏äÛ+ $Áb˛ $Á|üdü´ e<Ûädü+j·TT‘·yéT ˆ
eTèôw’e j·÷eø±H˚ïq ≈£îsê´ #êÃÁHê›j·TD+ Áe‘·yéT ˆˆ 79 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDTì #·+|æqyêìì ‘êqT #·+|ü⁄‘êqì Ç+ø=ø£ Áu≤Vü≤àDT&ÉT Á|ü‹»„#˚dæ Á|ü‹»„ #Ó*¢+#·˝Òø£b˛‘˚
j·÷eø±qï+‘√ #ê+Á<ëj·TD+ Ä#·]+#ê*.
|üv±Ôÿ´+ $wüeT<ëqqTÔ ø£è‘ê« ø£èÁ#˚äD X¯ó<ä∆´‹ ˆ
#Ûêj·÷+ X¯«bÕø£kÕ´s¡TVü≤´ kÕï‘ê« düÁe÷ŒX¯j˚T<äÈ è‘·yéT ˆˆ 80 ˆˆ
|ü+øÏÔ˝À ≈£Ls¡TÃqï Áu≤Vü≤àDT\≈£î |ü≈£åbÕ‘· ãT~∆‘√ e&ç¶+∫qyê&ÉT ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ #˚j·÷*. #·+&Ü\Tì
˙&É k˛øÏ‘˚ kÕïq+#˚dæ H˚sTT ‹Hê*.
áπøå‘ê~‘·´eTX¯ó∫' <äècÕº«-–ï+ #·Áq›y˚Te yê ˆ
e÷qTwüx±Ãdæú dü+düŒèX¯´ kÕïq+ ø£è‘ê« $X¯ó<Ûä´‹ ˆˆ 81 ˆˆ
nX¯ó∫>± ñ+&ç n–ï#·+Á<äT\qT #·÷ùdÔ X¯ó~∆ø√dü+ dü÷s¡T´ì <ä]Ù+#ê*. e÷qe meTTø£\T ‘êøÏ‘˚
kÕïq+‘√ X¯ó~∆.
ø£è‘ê« ‘·T $T<∏ë´<Ûä´j·Tq+ #·πs<Ó“¤Ìø£å´+ ‘·T e‘·‡s¡yéT ˆ
ø£è‘·|òüTÀï Áu≤Vü≤àD>∑èùV≤ |üxà dü+e‘·‡s¡+ Áer ˆˆ 82 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 711

&Ü+_ø£+>± n<Ûä´j·Tq+ #˚ùdÔ ˇø£ j˚T&ÉT _Ûøå±≥q #˚j·÷*. ø£è‘·|òüTTï&ÉT nsTTqyê&ÉT Áu≤Vü≤àD
>∑èVü≤+˝À ÁãVü≤à#·s¡´+‘√ nsTT<˚+&ÉT¢ ñ+&Ü*.
VüQv±ÿs¡+ Áu≤Vü≤àDk˛´ø±Ô´ ‘·«+ø±s¡xà >∑Øj·Tdü' ˆ
kÕï‘ê«-qX¯ï qïVü≤' X‚wü+ Á|üDÏ|ü‘·´ Á|ükÕ<äj˚T‘Y ˆˆ 83 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD >∑Ts¡Te⁄\ $wüj·T+˝À VüQ+ø±sêìï, ˙e⁄ nì @ø£e#·Hêìï Á|üjÓ÷–+∫ nHê<äs¡+‘√
e´eVü≤]ùdÔ kÕïq+ #˚dæ ˇø£ ~qeTT|üedæ+∫ yê]øÏ Á|üD≤eT+#˚dæ Á|üdüqTï\qT #˚düTø√yê*.
‘ê&ÉsTT‘ê« ‘·èDÒHê|æ ø£D˜+ ã<ë∆«-|æ yêdükÕ ˆ
$yê<˚yê|æ ì]®‘·´ Á|üDÏ|ü‘·´ Á|ükÕ<äj˚T‘Y ˆˆ 84 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDTì >∑&ç¶b˛#·‘√ ø={ϺHê, eÁdüÔ+‘√ ø£¡+sƒêìï #·T{Ϻ |”&ç+∫Hê, $yê<ä+˝À ¬>*∫Hê Á|üD≤eT
|üPs¡«ø£+>± yê]ì Á|üdüqTï\qT #˚düTø√yê*.
ne>∑÷Vü≤´ #·πs‘Y ø£èÁ#·Ã¤eT‹ø£èÁ#·Ã¤+ $bÕ‘·H˚ ˆ
ø£èÁ#êä‹ø£èÁ#Íä ≈£îØ«‘· $Á|ük˛´‘êŒ<ä´ XÀDÏ‘·yéT ˆˆ 85 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDTì &Ûûø=+fÒ ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ |ü&Éy˚ùdÔ n‹ø£èÁ#·Ã¤Áe‘·+ Ä#·]+#ê*. Áu≤Vü≤àDTìøÏ s¡ø£Ô+ ∫+<˚≥Tº
#˚ùdÔ ø£èÁ#êä‹ø£èÁ#êä\T #˚j·÷*.
>∑Ts√sêÁø√X¯ eTqè‘·+ ø£è‘ê« ≈£îsê´~«XÀ<ÛäqyéT ˆ
@ø£sêÁ‘·+ Á‹sêÁ‘·+ yê ‘·‘êŒ|ükÕ´|üqT‘·Ôj˚T ˆˆ 86 ˆˆ
>∑Ts¡Te⁄ q~Ûπøå|æ+∫Hê ndü‘·´e÷&çHê&Éì #Ó|æŒHê Ä bÕ|ü XÊ+‹øÏ ˇø£ ~q+ ˝Ò<ë eT÷&ÉT~Hê\T
ñ|üyêdü+ #˚j·÷*.
<˚eظD≤eT_ÛeTTK+ w”˜eHêÁø√X¯H˚ ø£è‘˚ ˆ
ñ\Tàπøq <äùV≤õ®Vü‰«+ <ë‘·e´+ #· Væ≤s¡D´ø£yéT ˆˆ 87 ˆˆ
<˚e‘·\T ãTTwüß\yÓ’|ü⁄ ñ$Tày˚dæHê yê]q~Ûπøå|æ+∫Hê ø=]$‘√ Hê\Tø£qT ø±\TÃø√yê*. ã+>±sêìï
<ëq+ #˚j·÷*.
<˚y√<ë´H˚ ‘·T j·T' ≈£îsê´q÷àÁ‘√#êÃs¡+ düø£è~›«»' ˆ
∫ÛHê∆´∫äX¯ï+ $X¯ó<Ûä´s¡ú+ #·πs#êÃÁHê›j·TDqTÔ yê ˆˆ 88 ˆˆ
(<˚e‘êj·T‘·H˚ eT÷Á‘·+ ø£è‘ê« yÓ÷Vü‰~›«CÀ‘·ÔeT' ˆ
•X¯ïk˛´‘·ÿs¡Ôq+ ø£è‘ê« #êÁHê›j·TDeT<∏ë#·πs‘Y ˆˆ 89 ˆˆ)
<˚y√<ë´q+˝À ˇø£ÿkÕ] eT÷Á‘·+ #˚dHæ ê •XÊïìï #Û~˚ +#·Tø√yê* ˝Ò<ë #ê+Á<ëj·TD Áe‘·+ Ä#·]+#ê*.
712 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

<˚e‘êHêeTèw”D≤xà <˚yêHêxËÃÌe ≈£î‘·‡qyéT ˆ

ø£è‘ê« düeT´ø˘ Á|ü≈£îØ«‘· ÁbÕC≤|ü‘·´+ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆˆ 90 ˆˆ
<˚e ãTTwæ <Ó’e‘·T\T´\qT ì+~+∫q ~«E&ÉT ÁbÕC≤|ü‘·´+ #˚j·÷*.
‘Ó’düTÔ dü+uÛ≤wüD+ ø£è‘ê« kÕï‘ê« <˚yêHé düeTs¡Ãj˚T‘Y ˆ
<äècÕº« Mπøå‘· uÛ≤dü«qÔ+ düà è‘ê« $X‚«X¯«s¡+ düàπs‘Y ˆˆ 91 ˆˆ
n{≤¢ ì+~+∫q yê]‘√ dü+uÛ≤wæ+∫Hê kÕïq+ #˚dæ <˚e‘ês¡Ãq >±$+#ê*. n{Ϻ yê]ì #·÷ùdÔ
dü÷s¡´<äs¡Ùq+ #˚j·÷*. yê]ì düà]ùdÔ yÓ+≥H˚ $X‚«X¯«s¡düàs¡D >±$+#ê*.
j·T' düs¡«uÛÑ÷‘ê~Û|ü‹+ $X‚«XÊq+ $ìq›‹ ˆ
q ‘·dü´ ìwüÿè‹X¯Ùø±´ ø£s¡TÔ+ es¡¸X¯‘Ó’s¡|æ ˆˆ 92 ˆˆ
düs¡«uÛÑ÷‘ê~Û|ü‹ $X‚«X¯«s¡Tì ì+~+#˚yêìøÏ q÷πs+&Ó¢ÌHê ìwüÿè‹ #˚j·T&É+ kÕ<Ûä´+ ø±<äT.
#êÁHê›j·TD+ #·πs‘·÷Œs¡«+ ø£èÁ#·Ã¤+ #Ó’yê‹ø£èÁ#·Ã¤ø£yéT ˆ
Á|ü|üqï' X¯s¡D+ <˚e+ ‘·kÕà‘êŒbÕ ~«eTT#·´‘˚ ˆˆ 93 ˆˆ
yÓTT<ä≥ |üXÊÑêÔ|ü+‘√ #ê+Á<ëj·TDÁe‘·+ Ä#·]+#ê*. ‘·sê«‘· ø£èÁ#êä‹ø£èÁ#êä\‘√bÕ≥T Ä~<˚e⁄ì
X¯s¡DTy˚&Ü*. n|ü⁄&ÉT Ä bÕ|ü+ qT+&ç $eTTøÏÔ ø£\TZ‘·T+~.
düs¡«dü«<ëq+ $~Ûe‘Y düs¡«bÕ|ü$XÀ<ÛäqyéT ˆ
#êÁHê›j·TDxà $~ÛHê ø£èÁ#·Ã¤+ #Ó’yê‹ø£èÁ#·Ã¤ø£yéT ˆˆ 94 ˆˆ
˝Ò<ë düs«¡ dü«<ëq+#˚j÷· *. j·T<∏ë$~Û düs«¡ bÕbÕ\qT ‘=\–+#˚ #ê+Á<ëj·TDø£èÁ#êä‹ø£èÁ#êä\T #˚j÷· *.
|ü⁄D´πøåÁ‘ê_Û>∑eTq+ düs¡«bÕ|ü$HêX¯qyéT ˆ
<˚e‘êuÛÑ´s¡Ãq+ qè≤D≤ eTX‚cÕ|òüT$HêX¯qyéT ˆˆ 95 ˆˆ
|ü⁄D´πøåÁ‘ê\T |üs¡´{ÏùdÔ düs¡«bÕ|üìeè‹Ô »s¡T>∑T‘·T+~. <˚e‘ês¡Ãq düø£\ bÕ|üHêX¯ø£+.
ne÷ekÕ´+ ‹~∏Û+ ÁbÕ|ü´ j·T' düe÷sê<Ûäj˚T ∫äeyéT ˆ
Áu≤Vü≤àD≤Hé uÛÀ»sTT‘ê« ‘·T düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 96 ˆˆ
ne÷yêdü´Hê&ÉT •e⁄Hêsê~Û+∫ Áu≤Vü≤àDT\qT uÛÑTõ+|ü #˚ùdÔ nìï bÕbÕ\T q•kÕÔsTT.
ø£ècÕíwüºe÷´+ eTVü‰<˚e+ ‘·<∏ë ø£èwüí#·‘·Ts¡›oyéT ˆ
dü+|üP»´ Áu≤Vü≤àDeTTUÒ düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 97 ˆˆ
ãVüQfi¯nwüº$T #·‘·Ts¡›X¯ó\˝À Áu≤Vü≤àDeTTK+>± •e⁄Hêsê~ÛùdÔ düs¡«bÕ|üìeè‹Ô ne⁄‘·T+~.
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 713

Á‘·jÓ÷<äXÊ´+ ‘·<∏ë sêÁ‘Í k˛|üVü‰s¡+ Á‹˝À#·qyéT ˆ

<äèùwº«X¯+ Á|ü<∏äÛy˚T j·÷y˚T eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 98 ˆˆ
ø£èwüí Á‘·jÓ÷<ä• sêÁ‹ Á|ü<∏äeTj·÷eT+˝À ñ|üVü‰s¡|üPs¡«ø£+>± Á‹˝À#·qTì <ä]ÙùdÔ bÕbÕ\˙ï b˛‘êsTT.
ñb˛wæ‘· X¯Ã‘·Ts¡›XÊ´+ ø£èwüí|üπøå düe÷Væ≤‘·' ˆ
j·Te÷j·T <Ûäs¡àsêC≤j·T eTè‘·´y˚ #êqÔø±j·T #· ˆˆ 99 ˆˆ
yÓ’edü«‘êj·T ø±˝≤j·T düs¡«uÛÑ÷ø£åj·÷j·T #· ˆ
Á|ü‘˚´ø£+ ‹\dü+j·TTø±ÔHé <ä<ë´‘Y düb˛Ô<äø±x®©Hé ˆ
kÕï‘ê« q<ë´qTÔ |üPsê«ùV≤ï eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 100 ˆˆ
ø£èwüí #·‘·Ts¡›• yÓTT<ä{Ï C≤eTT kÕïq+#˚dæ ñ|üyêdüeTT+&ç j·TeT<Ûäs¡àsêE, eTè‘·T´e⁄, n+‘·≈£î&ÉT,
yÓe’ dü«‘·T\T, ø±\T&ÉT, düs«¡ uÛ÷Ñ ‘·HêX¯≈î£ \≈£î ˇø=ÿø£ÿ]øÏ qTe⁄«\‘√ @&ÉTe÷s¡T¢ ñ<äø±+»* e<ä˝≤*. |üPsê«Vü≤+í ˝À
q~˝À kÕïq+ #˚ùdÔ düø£\bÕbÕ\T b˛‘êsTT.
ÁãVü≤à#·s¡´eT<Ûä'X¯j·÷´ eTT|üyêdü+ ~«C≤s¡ÃqyéT ˆ
Áe‘˚ùw«‘˚wüß ≈£îØ«‘· XÊqÔ' dü+j·T‘·e÷qdü' ˆˆ 101 ˆˆ
ÁbÕj·T•Ã‘·+Ô ø√dü+ #˚ùd Áe‘ê˝À¢ ÁãVü≤à#·s´¡ +, n<ÛXä Ù¯ j·T´, ñ|üyêdü+, ~«C≤s¡Ãq\T Á|ü<ëÛ q+. Áe‘ê\˝À
yê{Ïì Á|üXÊ+‘·eTqdüTÿ&Ó’ Ä#·]+#ê*.
ne÷yêkÕ´+ j·÷+ ÁãVü‰àD+ düeTT~›X¯´ |æ‘êeTVü≤yéT ˆ
Áu≤Vü≤àD≤+Ád”ÔHé düeTuÛÑ´s¡Ã´ eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 102 ˆˆ
ne÷yêdü´Hê&ÉT |æ‘êeTVüQ&Óq’ ÁãVü≤àqT<˚•› +∫ eTT>∑TsZ T¡ Áu≤Vü≤àDT\qT |üPõùdÔ bÕbÕ\˙ï ‘=\>∑T‘êsTT.
wücÕ˜´ eTTb˛wæ‘√ <˚e+ X¯óø£¢|üπøå düe÷Væ≤‘·' ˆ
dü|üÔe÷´ eTs¡Ãj˚T <들qT+ eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 103 ˆˆ
X¯óø£¢ wüwæ˜Hê&ÉT kÕe<ÛëqT&Ó’ ñ|üedæ+∫ dü|üÔ$THê&ÉT dü÷s¡T´ì Äsê~ÛùdÔ düø£\bÕ|ü|ü]Vü‰s¡eTe⁄‘·T+~.
uÛÑs¡D≤´xà #·‘·Tsêú´xà X¯HÓ’X¯Ãs¡~H˚ j·TeTyéT ˆ
|üP»j˚T ‘·‡|üÔ»H√à‘ÓúÌ s¡Tà#·´‘˚ bÕ‘·¬ø’ s¡ïs¡' ˆˆ 104 ˆˆ
uÛÑs¡D° qø£åÁ‘·+ #·‘·T]ú X¯ìyês¡+Hê&ÉT j·TeTTì |üPõùdÔ @&ÉT »qà\ bÕbÕ\T b˛‘êsTT.
@ø±<äXÊ´+ ìsêVü‰s¡' düeTuÛÑ´s¡Ã´ »Hês¡›qyéT ˆ
<ë«<äXÊ´+ X¯óø£¢|üø£ådü´ eTVü‰bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 105 ˆˆ
@ø±<ä•Hê&ÉT ìsêVü‰]jÓÆT <ë«<ä•˝À »Hês¡›qTì |üPõùdÔ eTVü‰bÕbÕ\T ≈£L&Ü b˛‘êsTT.
714 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘·b˛ »|üd”Ôs¡úùdyê <˚eÁu≤Vü≤àD|üP»qyéT ˆ
Á>∑Vü≤D≤~wüß ø±˝Òwüß eTVü‰bÕ‘·ø£XÀ<ÛäqyéT ˆˆ 106 ˆˆ
Á>∑Vü≤D≤~ |üs¡«~Hê˝À¢ ‘·|ü+, »|ü+, rs¡úùde, <˚e, Áu≤Vü≤àD|üP» eTVü‰bÕ‘·ø±\qT q•+|ü#˚kÕÔsTT.
j·Tdü‡s¡«bÕ|üj·TTø√Ô-|æ |ü⁄D´rπsúwüß e÷qe' ˆ
ìj·Ty˚Tq ‘·´CÒÁ‘êŒD≤Hé dü eTT#˚´‘· Væ≤ bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 107 ˆˆ
nìï bÕbÕ\T #˚dæ ñHêï |ü⁄D´rsêú˝À¢ ìj·TeT+>± ÁbÕD‘ê´>∑+ #˚ùdÔ bÕbÕ\˙ï b˛‘êsTT.
ÁãVü≤à|òüTï+ yê ø£è‘·|òüTï+ yê eTVü‰bÕ‘·ø£<ä÷wæ‘·yéT ˆ
uÛÑsêÔs¡ eTT<ä∆πs HêïØ Á|ü$cÕº düVü≤ bÕeø£yéT ˆˆ 108 ˆˆ
uÛsÑ ‘Ô¡ √ ø£*dæ n–ï˝À düV≤ü Á|üyX˚ +¯ #˚dqæ Ád”Ô ‘·q uÛsÑ Ô¡ ÁãVü≤à|òTü Tï&ÉT, ø£è‘·|Tüò Tï&ÉT, eTVü‰bÕ‘·ø<£ ÷ä wæ‘T· &ÓH’ ê
n‘·DÏí ñ<ä∆]düTÔ+~.
@‘·<˚e |üs¡+ Ád”ÔD≤+ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ $<äTs¡T“<Ûë' ˆ
düs¡«bÕ|ü düeTT<ä÷“¤‘Í HêÁ‘· ø±sê´ $#ês¡D≤ ˆˆ 109 ˆˆ
|ü‹Áe‘ê ‘·T j·÷ HêØ uÛÑs¡TÔ' X¯óÁX¯SwüD√‘·T‡ø± ˆ
q ‘·kÕ´ $<ä´‘˚ bÕ|ü $TVü≤˝Àπø |üs¡Á‘· #· ˆˆ 110 ˆˆ
Ád”Ô\≈£î nìï bÕbÕ\≈£î ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ bÕ‹Áe‘·´y˚T. Ç+<äT˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. uÛÑs¡Ô X¯óÁX¯Swü #˚ùd
|ü‹Áe‘·≈£î ÇVü≤|üsê˝À¢ @ bÕ|üeT÷ ñ+&É<äT.
|ü‹Áe‘ê <Ûäs¡às¡‘ê s¡TÁ<ëDÒ´e q dü+X¯j·T' ˆ
HêkÕ´' |üsêuÛÑe+ ø£s¡TÔ+ X¯ø√ïrVü≤ »q' ø£«∫‘Y ˆˆ 111 ˆˆ
<Ûäs¡à|üsêj·TD nsTTq |ü‹Áe‘· kÕø屑êŒs¡«r e÷‘·j˚T. Ç+<äT˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. Ç{Ϻ |ü‹Áe‘·
¬ø|ü&É÷ |üsêuÛÑe+ #Ój·T´{≤ì¬øe«&É÷ düeTs¡Tú&ÉT >±&ÉT.
j·T<∏ë sêeTdü´ düTuÛÑ>± d”‘ê Á‘Ó’˝Àø£´$ÁX¯ó‘ê ˆ
|ürï <ëX¯s¡<∏˚Û πs›M $õπ>´ sêø£åùdX¯«s¡yéT ˆˆ 112 ˆˆ
sêeTTì uÛ≤s¡´ d”‘· Á‘Ó’˝Àø£´ $U≤´‘· |ü‹Áe‘· sêeD≤düTs¡TDÏí ¬>*∫q~.
sêeTdü´ uÛ≤sê´+ $eT˝≤+ sêeD√ sêø£åùdX¯«s¡' ˆ
d”‘ê+ $XÊ\qj·THê+ #·ø£y˚T ø±\#√~‘·' ˆˆ 113 ˆˆ
|ü]X¯ó<äT∆sê\T, sêeT|ü‹ï, $XÊ\qj·Tq nsTTq d”‘·qT sêø£ådüsêE sêeDT&ÉT ø±\+#˚‘·
Áù|πs|æ+#·ã&çqyê&Ó’ ø±$T+∫Hê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 715

>∑èV”≤‘ê« e÷j·Tj·÷ y˚wü+ #·s¡˙Ô+ $»H˚ eH˚ ˆ

düe÷Vü≤s¡TÔ+ eT‹+ #·Áπø ‘ê|üdü' øÏ\ ø±$T˙yéT ˆˆ 114 ˆˆ
$»Hês¡D´+˝À dü+#·]+#˚ düT+<ä]ì d”‘·qT e÷j·÷j·T‹ y˚cÕìï <Ûä]+∫ n‘·&ÉT n|üVü≤]+|ü
<ä\∫Hê&ÉT.
$C≤„j·T kÕ #· ‘·<들e+ düàè‘ê« <ëX¯s¡~∏Û+ |ü‹yéT ˆ
»>±eT X¯s¡D+ eVæ≤ï e÷edü<∏äÛ´+ X¯ó∫dæà‘ê ˆˆ 115 ˆˆ
sêeDTì n_ÛÁbÕj·÷ìï Á>∑Væ≤+∫q d”‘· uÛÑs¡Ô ÁosêeTTì düà]+∫ >±s¡Ω|ü‘ê´–ïì X¯s¡DT y˚&ç+~.
ñ|ü‘·ùdú eTVü‰jÓ÷>∑+ düs¡«<√wü $HêX¯qyéT ˆ
ø£è‘êx®© sêeT|ürï kÕø屑·Œ‹ $Tyê#·T´‘·yéT ˆˆ 116 ˆˆ
sêeT|ü‹ï d”‘· düs¡«<√wüHêX¯≈£î&ÉT, eTVü‰jÓ÷>∑ |üs¡T&Ó’q uÛÑs¡ÔqTe˝… n–ïì #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ X¯s¡DT
y˚&çq~.
qeTkÕ´$T eTVü‰jÓ÷>∑+ ø£è‘êqÔ+ >∑Vü≤q+ |üs¡yéT ˆ
<ëVü≤ø£+ düs¡«uÛÑ÷‘êHê MTXÊq+ ø±\s¡÷|æDyéT ˆˆ 117 ˆˆ
|üse¡ T>∑V≤ü qT&ÉT, eTVü‰jÓ÷>∑ dü«s¡÷|ü⁄&ÉT, ø£è‘ê+‘·T&ÉT, düs«¡ uÛ÷Ñ ‘·<ëVü≤≈£î&ÉT, ø±\s¡÷|ü⁄&ÉT, áX¯«s¡T&Óq’
n–ïøÏ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
qeTùd´ bÕeø£+ <˚e+ kÕøÏåD+ $X¯«‘√eTTKyéT ˆ
Ä‘êàq+ B|üÔe|ü⁄wü+ düs¡«uÛÑ÷‘·Vü≤è~ dæú‘·yéT ˆˆ 118 ˆˆ
$X¯«‘√eTTKT&ÉT, düø£\kÕøÏå , Á|üø±X¯e+‘·yÓTÆq X¯Øs¡+>∑\yê&É÷, düeTdüÔÁbÕDT\Vü≤è<äj·÷\˝À
ñqïyê&Ó’q{Ϻ Ä‘·às¡÷|ü⁄&Ó’q n–ïì qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
Á|ü|ü<˚´ X¯s¡D+ eVæ≤ï+ ÁãVü≤àD´+ ÁãVü≤às¡÷|æDyéT ˆ
uÛÑ÷‘˚X¯+ ø£è‹Ôedüq+ X¯s¡D´+ |üs¡eTeTŒ<äyéT ˆˆ 119 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT&ÉT, ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&É÷, ÁbÕDT\+<äsø¡ ° Á|üuTÑÛ e⁄, #·sêàìï eÁdü+Ô >± <Û]ä +∫qyê&É÷, |üse¡ TkÕúq+
nsTTqyê&É÷ nsTTq n–ïì X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT.
‘·+ Á|ü|ü<˚´ »>∑q÷à]Ô+ Á|üuÛÑe+ düs¡«‘˚»kÕyéT ˆ
eTVü‰jÓ÷π>X¯«s¡+ eVæ≤ï e÷~‘·´+ |üs¡y˚Twæ˜qyéT ˆˆ 120 ˆˆ
Á|ü|+ü #·d«ü s¡÷|ü⁄&É÷, düeTdü‘Ô »˚ düT‡\ |ü⁄≥Tºøø£ ° ø±s¡D+ nsTTqyê&É÷, >=|üŒjÓ÷^X¯«s¡T&É÷, Ä~‘·´&É÷,
|üs¡y˚Tw”˜ nsTTq Ä n–ïì X¯s¡DT ø√s¡T‘·THêïqT.
716 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Á|ü|ü<˚´ X¯s¡D+ s¡TÁ<ä+ eTVü‰Á>±dü+ Á‹X¯S*qyéT ˆ
ø±˝≤–ï+ jÓ÷–Hê MTX¯+ uÛÀ>∑yÓ÷ø£å|òü\Á|ü<äyéT ˆˆ 121 ˆˆ
düs¡«uÛÑø£å≈£î&ÉT, Á‹X¯S©, uÛÀ>∑yÓ÷ø£å|òü\Á|ü<äT&É÷, jÓ÷^X¯«s¡T&É÷, s¡TÁ<äT&É÷, ø±˝≤–ïs¡÷|ü⁄&É÷ nsTTq
n–ïì X¯s¡DT y˚&ÉT‘·THêïqT.
Á|ü|ü<˚´ ‘ê«+ $s¡÷bÕø£å+ uÛÑ÷s¡T“¤e dü‡«' dü«s¡÷|æDyéT ˆ 122 ˆˆ
Væ≤s¡Dàj˚T >∑èùV≤ >∑T|üÔ+ eTVü‰qÔ eT$T‘Í»düyéT ˆ
yÓ’XÊ«qs¡+ Á|ü|ü<˚´-Vü≤+ düs¡«uÛÑ÷‘˚wü«edæú‘·yéT ˆˆ 123 ˆˆ
yê´Vü≤è‹ Á‘·j·Tdü«s¡÷|ü⁄&ÉT, $s¡÷bÕ≈£åî&ÉT, Væ≤s¡Dàj·T>∑èVü≤+˝À <ë– ñqï yê&Ée>∑T ìqTï X¯s¡DT
ø√s¡T‘·THêïqT. nìï ÁbÕDT˝À¢ ñ+&˚ yÓ’XÊ«qs¡Tì X¯s¡DT y˚&ÉT‘·THêïqT.
Vü≤e´ø£e´eVü≤+ <˚e+ Á|ü|ü<˚´ eVæ≤ïMTX¯«s¡yéT ˆ
Á|üü|ü<˚´ ‘·‘·Œs¡+ ‘·‘·Ô«+ eπsD´+ dü$‘·T' dü«j·TyéT ˆˆ 124 ˆˆ
Vü≤e´ø£yê´\T eVæ≤+#˚ áX¯«s¡Tì eVæ≤ïì X¯s¡DT bı+<äT‘·THêïqT. dü$‘·è <˚e‘·jÓTTø£ÿ es¡D°j·T+
nsTTq (ÁX‚wü˜s nq) |üs¡eT‘·‘·Ô«eT÷ nsTTq n–ïì X¯s¡DTø√s¡T#·THêïqT.
uÛÑs¡Z eT–ï|üs¡+ CÀ´r s¡ø£å e÷+ Vü≤e´yêVü≤q! ˆ
Ç‹ eVü≤ï´wüºø£+ »bÕÔ« sêeT|ürï j·TX¯dæ«˙ ˆˆ 125 ˆˆ
<Ûë´j·T˙Ô eTqkÕ ‘·kÂú sêeTeTT˙à*‘˚ø£åD≤ ˆ
ø±eTø±˝≤<äT\qT nD∫q{Ϻ n–ïj˚T Á|ü<Ûëq+>± >∑\yê&É÷, CÀ´‹s¡÷|ü⁄&É÷ nsTTq Vü≤e´yêVü≤Hê!
qqTï s¡øÏå+#·T nì sêeTTì |ü‹ï n>∑ï´wüºø±ìï »|æ+∫ sêeTTDÏí eTqdüT‡˝À <Ûë´ìdü÷Ô ø£qTï\T ‘Ós¡∫ #·÷∫+~.
n<∏ëedü<∏ë´‘Y uÛÑ>∑yêHé Vü≤e´yêôVA eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 126 ˆˆ
Ä$sêd”‘Y düTBbÕ‘êà ‘˚»kÕ Á|üVü≤düìïe ˆ
düècÕº« e÷j·÷eTsT÷+ d”‘ê+ dü sêeDe<Û˚|ü‡j·÷ ˆˆ 127 ˆˆ
d”‘êe÷<ëj·T <Ûä]àcÕ˜+ bÕeø√-qÔs¡BÛj·T‘· ˆ
‘ê+ <äècÕº« ‘ê<äèo+ d”‘ê+ sêeD√ sêø£åùdX¯«s¡' ˆˆ 128 ˆˆ
düe÷<ëj·T j·Tj·TÚ \+ø±+ kÕ>∑sêqÔs¡dü+dæú‘êyéT ˆ
düe÷<ëj·÷uÛÑer‡‘ê+ X¯v±ÿ≈£î*‘·e÷qdü' ˆˆ 129 ˆˆ
kÕ Á|ü‘·´j·÷j·T uÛÑ÷‘êHê+ d”‘ê e÷j·÷eTsT÷ |ü⁄q' ˆ
$y˚X¯ bÕeø£+ B|üÔ+ <ä<ëVü≤ »«\H√-|æ ‘êyéT ˆˆ 130 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 717

<ä>±∆« e÷j·÷eTsT÷+ d”‘ê+ uÛÑ>∑yêqTÁ>∑ B~Û‹' ˆ

sêe÷j·÷<äs¡Ùj·Tr‡‘ê+ bÕeø√-uÛÑ÷‘·T‡s¡Á|æj·T' ˆˆ131 ˆˆ
Á|ü>∑èVü≤´ uÛÑs¡TÔX¯Ãs¡DÖ ø£sêuÛ≤´+ kÕ düTeT<Ûä´e÷ ˆ
#·ø±s¡ Á|üD‹+ uÛÑ÷eTÚ sêe÷j·T »qø±‘·àC≤ ˆˆ 132 ˆˆ
<äècÕº« Vü≤èwüºeTHê sêyÓ÷ $düàj·÷≈£î\˝À#·q' ˆ
qHêeT eVæ≤ï+ •s¡kÕ ‘√wüj·÷e÷dü sê|òüTe' ˆˆ133 ˆˆ
ñyê#· eVæ≤ï+ s¡“¤>∑yêHé øÏy˚TcÕ es¡e]í˙ ˆ
<ä>±∆ uÛÑ>∑e‘ê |üPs¡«+ <äècÕº eT‘êŒs¡Ù« e÷>∑‘ê ˆˆ 134 ˆˆ
‘·e÷Vü≤ <˚y√ ˝Àø±Hê+ <ëVü≤ø√ Vü≤e´yêVü≤q' ˆ
j·T<∏ëeè‘·Ô+ <ëX¯s¡~∏Û+ uÛÑ÷‘êHêy˚Te düìï<ÛÍ ˆˆ 135 ˆˆ
á $<Ûä+>± j·TX¯dæ«ì sêeT|ü‹ï eVü≤ï´wüºø±ìï »|æ+∫ eTqdüT˝À sêeTTì <Ûë´ìdü÷Ô ì*∫q~.
n+‘·˝À >±s¡Ω|ü‘ê´–ïqT+&ç eTùV≤X¯«s¡T&ÉT Vü≤e´yêVü≤qT&ÉT ‘˚»düT‡‘√ Á|üeVæ≤düTÔqï≥Tº CÀ´‹ dü‡«s¡÷|ü⁄ì>±
Ä$s¡“¤$+∫Hê&ÉT. n#·≥ n–ï<˚e⁄&ÉT sêeDe<ÛäqT ø√] e÷j·÷d”‘·qT düèõ+∫ <Ûä]àwü˜ nsTTq d”‘·qT >=ì
n+‘·sê∆qeTsTTHê&ÉT. Ä e÷j·÷d”‘·qT #·÷∫ sêø£åkÕ~Û|ü‹ sêeDT&ÉT ÄyÓTqT rdüTø=ì kÕ>∑s¡eT<Ûä´˝À ñqï
\+ø£≈£î rdüTø=ì b˛sTTHê&ÉT. ‘·s¡Tyê‘· \ø£åàDTì‘√ ≈£L&É ñqï sêeTT&ÉT sêeDTì #·÷∫q d”‘·qT >=q
dü+<˚Væ≤+∫Hê&ÉT. »>±\≈£î qeTàø£+ ø£*Z+#·{≤ìøÏ e÷j·÷d”‘· n–ï˝À Á|üy˚•+∫+~. n–ï≈£L&É e÷j·÷
d”‘·qT <äVæ≤+∫+~. ‘·sê«‘· ì»yÓTÆq d”‘·qT sêeTTìøÏ #·÷|æHê&ÉT. <ë+‘√ n–ï <˚e‘·\≈£î Á|”‹bÕÁ‘·T&Ó’Hê&ÉT.
n|ü⁄&ÉT d”‘· ‘·q #˚‘·T\‘√ uÛÑs¡ÔbÕ<ë\T ‘êøÏ sêeTTìøÏ Á|üD$T*¢q~. d”‘·qT #·÷∫q sêeTT&ÉT ÄX¯Ãs¡´+‘√
#·÷dü÷Ô dü+‘√wü∫‘·TÔ&Ó’ n–ï<˚e⁄ìøÏ •s¡kÕ qeTdüÿ]+∫ n–ïì dü+‘√wæ+|ü#˚dæHê&ÉT. ‘·sê«‘· sêeTT&ÉT n–ï
uÛÑ>∑yêqTì‘√ Ç+‘·≈£îeTT+<äT Ç|ü⁄&ÉT Hê Á|üø£ÿqTqï á d”‘·qT ˙˝À ©q+ ø±>± #·÷∫HêqT nHêï&ÉT. n–ï
yês¡+<ä]eTT+<˚ »]–q<ä+‘ê $e]+∫Hê&ÉT.
Çj·T+ kÕ $T~∏Û˝ÒX‚q bÕs¡«r+ s¡TÁ<äe\¢uÛ≤yéT ˆ
Äsê<Ûä´ \u≤∆ ‘·|ükÕ <˚yê´XÊÑ·´qÔe\¢uÛ≤ ˆˆ 136 ˆˆ
$T~∏˝≤|ü‹ »q≈£î&ÉT bÕs¡«‹ Hêsê~Û+∫ ÄyÓT ø£‘·´+‘· Á|”‹bÕÁ‘·Tsê˝…’q d”‘·qT ‘·q≈£î ≈£L‘·Ts¡T>±
bı+~Hê&ÉT.
uÛÑs¡TÔ' X¯óÁX¯SwüD√ù|‘ê düTo˝Òj·T+ |ü‹Áe‘ê ˆ
uÛÑyê˙ bÕs¡Ù«e÷˙‘ê eTj·÷ sêeDø±$T‘ê ˆˆ 137 ˆˆ
sêeD≤düTs¡T&ÉT áyÓTqT ø√]q|ü⁄&ÉT düTo\, |ü‹Áe‘·, uÛÑs¡ÔèX¯óÁX¯SwüD |üsêj·TDTsê˝…’q áyÓTqT
bÕs¡«‹ düìï~ÛøÏ #˚]ÃHêqT.
718 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
j·÷ ˙‘ê sêø£åùdX‚q d”‘ê uÛÑ>∑e‘ê Vü≤è‘ê ˆ
eTj·÷ e÷j·÷eTsT÷ düècÕº sêeDdü´ e<Ûëj·T kÕ ˆˆ 138 ˆˆ
‘·<äs¡ú+ uÛÑe‘ê <äTc˛º sêeD√ sêø£åùdX¯«s¡' ˆ
eTjÓ÷|üdü+Vü≤è‘ê #Ó’e Vü≤è‘√ ˝Àø£$HêX¯q' ˆˆ 139 ˆˆ
>∑èVü‰D $eT˝≤y˚THê+ C≤qø°+ e#·HêqàeT ˆ
|üX¯´ Hêsêj·TD+ <˚e+ kÕ«‘êàq+ Á|üuÛÑyêe´j·TyéT ˆˆ 140 ˆˆ
Ç‘·T´ø±Ô« uÛÑ>∑yê+X¯ÃD√¶ $XÊ«]Ã]«X¯«‘√eTTK' ˆ
e÷ì‘√ sê|òüTy˚D≤–ïs¡÷“¤‘Ó’XÊÃqÔs¡BÛj·T‘· ˆˆ 141 ˆˆ
@‘·‘Y |ü‹Áe‘êHê+ yÓ’ e÷Vü‰‘·à´+ ø£~∏Û‘·+ eTj·÷ ˆ
Ád”ÔD≤+ düsê«|òüTX¯eTq+ ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$T<ä+ düàè‘·yéT ˆˆ 142 ˆˆ
nX‚wübÕ|üj·TTø£ÔdüTÔ |ü⁄s¡Tc˛-|æ düTdü+j·TT‘·' ˆ
dü«<˚Vü≤+ |ü⁄D´rπsúwüß ‘·´ø±Ô« eTT#˚´‘· øÏ\“cÕ‘Y ˆˆ 143 ˆˆ
|üè~∏Ûyê´+ düs¡«rπsúwüß kÕï‘ê« |ü⁄DÒ´wüß yê ~«»' ˆ
eTT#·´‘˚ bÕ‘·¬ø’' dü¬s’«' düeTôdÔÌs¡|æ |üPs¡Twü' ˆˆ 144 ˆˆ
sêeDTì e<Ûäø√]q H˚qT e÷j·÷d”‘·qT düèwæº+∫ nø£ÿ&É≈£î #˚]ÃHêqT. ÄyÓTH˚ sêeDT&ÉT rdüTø=ì
b˛sTTHê&ÉT. ÄyÓTH˚ ˙e⁄ sêeDTì #·+|æ bı+~Hêe⁄. Ç|ü⁄&ÉT H˚Hê e÷j·÷d”‘· qT|üd+ü Vü≤]+∫HêqT. Hêe÷≥‘√
|ü]X¯ó<äT∆sê˝…’q áyÓTqT Á>∑Væ≤+#·T. ‘êeTT Hêsêj·TD<˚e⁄ì>± >∑T]Ô+#·+&ç. n–ï<˚e⁄&ç{≤¢ |ü*øÏ sêeTTì ‘·qT
n#·{Ï düø£\ uÛÑ÷‘·eTT\ |üP»q+~ nø£ÿ&˚ n+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT. á $<Ûä+>± MT≈£î |ü‹Áe‘·\ e÷Vü‰‘·à´+
$e]+∫HêqT. Ád”Ô\≈£î düs¡«bÕbÕ\qT q•+|ü#˚ùd ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ bÕ‹Áe‘·´+ e÷Á‘·y˚T. düø£\bÕbÕ\T #˚dæq
|ü⁄s¡Twüß&ÉT eTH√ìÁ>∑V≤ü +‘√ |ü⁄D´rsêú˝À¢ <˚V‰ü ìï $&çùdÔ bÕ|ü $eTT≈£î&Ô eÉ ⁄‘ê&ÉT. uÛ÷Ñ $Tj·T+<ä* rsêú\ìï+{Ï˝À
kÕïq+ #˚dæqyê&ÉT düø£\bÕ|ü $eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
yê´dü ñyê#·:`yêdüeTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT
Ç‘˚´wü e÷qy√ <Ûäs√à j·TTcÕàø£+ ø£~∏‘√ eTj·÷ ˆ
eTùV≤XÊsê<ÛäHêsêúj·T C≤„qjÓ÷>∑xà XÊX¯«‘·yéT ˆˆ 145 ˆˆ
á $<Ûä+>± $÷≈£î düs¡«e÷qe<Ûäsêà\T $e]+∫HêqT. eTùV≤X¯óì Äsê~Û+#˚ C≤„qjÓ÷>∑+ ≈£L&Ü
‘Ó*|æHêqT.
jÓ÷-H˚q $~ÛHê j·TTø£Ô+ C≤„qjÓ÷>∑+ düe÷#·πs‘Y ˆ
dü |üX¯´‹ eTVü‰<˚e+ Hêq´' Hê ø£\ŒX¯‘Ó’s¡|æ ˆˆ 146 ˆˆ
á $~ÛqqTdü]+∫ C≤„qjÓ÷>±Hêï#·]+#˚yê&ÉT eTùV≤X¯óì kÕø屑êÿsêìï bı+<äT‘ê&ÉT. Ç‘·s¡T\T
q÷s¡Tø£˝≤Œ\ ¬ø’Hê bı+<ä˝Òs¡T.
 eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 719

kÕú|üj˚T<ä´' |üs¡+ <Ûäs¡à+ C≤„q+ ‘·‘êŒs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ

q ‘·kÕà<ä~Ûø√ ˝Àπø jÓ÷ jÓ÷^ |üs¡yÓ÷ eT‘·' ˆˆ 147 ˆˆ
á uÛÑ÷eT+&É\+˝À á |üs¡eT<Ûäs¡àeT>∑T |üs¡y˚TX¯«s¡C≤„Hêìï kÕú|æ+#˚ yêì ø£+f… ñ‘·ÔeTT&ÉT
eTs=ø£&ÉT+&É&ÉT. n‘·&˚ |üs¡eTjÓ÷– ne⁄‘ê&ÉT.
j·T' dü+kÕú|üsTT‘·T+ X¯ø√Ô q ≈£îsê´H√àVæ≤‘√ »q' ˆ
dü jÓ÷>∑j·TTø√Ô-|æ eTTìsêï‘·´s¡ú+ uÛÑ>∑eÁ‹Œj·T' ˆˆ 148 ˆˆ
á <Ûäs¡àC≤„Hê\T kÕú|æ+#· X¯≈£îÔ&Ó’≈£L&É yÓ÷Vü≤+‘√ kÕú|æ+#·≈£î+fÒ n‘·&ÉT jÓ÷>∑j·TT≈£îÔ&Ó’Hê uÛÑ>∑e‘Y
Á|æj·TT&ÉT ø±˝Ò&ÉT.
‘·kÕà ‘·‡<Ó’e <ë‘·e´+ Áu≤Vü≤àDÒwüß $X‚wü‘·' ˆ
<Ûäs¡àj·TTπøÔwüß XÊÁùdÔwüß ÁX¯<ä∆j·÷ #êì«‘˚wüß yÓ’ ˆˆ 149 ˆˆ
<Ûäs¡à+, XÊ+‘·+, ÁX¯<ä∆ ø£\yê]øÏ eTTK´+>± Áu≤Vü≤àDT\≈£î á <Ûäs¡àC≤„qjÓ÷>±ìï ñ|ü<˚•+#ê*.
j·T' |üπsƒ<䓤e‘ê+ ì‘·´+ dü+yê<ä+ eTeT #Ó’e Væ≤ ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô >∑#˚ä‘· |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ 150 ˆˆ
eTqeT<Ûä´ »]–q á dü+yê<ëìï $qïyê&ÉT ≈£L&Ü düs¡«bÕ|ü$eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT. |üs¡eT|ü<ëìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
ÁXÊ<˚∆ yê <Ó’$πø ø±πs´ Áu≤Vü≤àD≤Hêxà düìï<ÛÍ ˆ
|üπsƒ‘· ì‘·´+ düTeTHê' ÁXÀ‘·e´xà ~«C≤‹_Û' ˆˆ 151 ˆˆ
ÁXÊ<ä∆+˝À, <Ó’eø±s¡´+˝À ø±ì Áu≤Vü≤àDdüìï<Ûëq+˝À ìÁ>∑Vü≤+‘√ #·<äyê*. ~«E\T $Hê*.
jÓ÷-s¡ú+ $#ês¡´ j·TTø±Ô‘êà ÁXÊej˚TÁ<ë“Vü≤àD≤Hé X¯óNHé ˆ
dü <√wüø£xßÃø£+ ‘·´ø±Ô« j·÷‹ <˚e+ eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 152 ˆˆ
eTH√ìÁ>∑Vü≤+‘√ nsêúìï u≤>± $#ê]+∫ |ü$Á‘·T˝…’q Áu≤Vü≤àDT\≈£î $ì|æùdÔ düø£\<√cÕ\T ‘=\–
eTùV≤X¯«s¡Tì düìï<Ûëq+ #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
@‘êe<äTø±Ô« uÛÑ>∑yêHé yê´dü' dü‘·´erdüT‘·' ˆ
düe÷XÊ«dü´ eTT˙Hé dü÷‘·+ »>±eT #· j·T<∏ë>∑‘·yéT ˆˆ 153 ˆˆ
dü‘·´erdüT‘·T&É>∑T yê´dü uÛÑ>∑yêqT&ÉT á $<Ûä+>± ‘Ó*|æ dü÷‘·eTVü≤]¸ì Ç‘·s¡eTTqT\qT z<ë]Ã
‘·q<ë]q ‘êqT yÓ[flHê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ e÷qe<Ûäπsà Á‘·j·TÁdæÔ+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 33 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝Àì e÷qe<Ûäsêà\H˚ eTTô|ŒÌ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ˆˆ 33 ˆˆ
720 ≈£Ls¡àeTVü
#·‘·TÁdæÔ+XÀ-<Û ‰|ü⁄TsêD+
ë´j· ' ` `eTTôñ‘·|sÔ ŒÌês¡Hê\T>∑
+∆ e n<Ûë´j·T+
rs¡úÁ|üø£s¡DyéT ` rs¡úÁ|üø£s¡D+
ãTTwüj·T' }#·T :`ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T
rsêúì j·÷ì ˝Àπø-dæàHé $ÁX¯ó‘êì eTVü‰ìÔ #· ˆ
‘êì ‘·«+ ø£<∏äj·÷kÕàø£+ s√eTVü≤s¡¸DkÕÁeTŒ‘·yéT ˆˆ 1 ˆˆ
s√eTVü≤s¡¸D≤! ˙e⁄ á ˝Àø£+˝À Á|üU≤´‹H=+~q $X‚wüyÓTÆq $$<Ûärsêú˝Òy√ e÷≈£î yê{Ïì >∑÷]Ã
$e]+#·T.
s√eTVü≤s¡¸D ñyê#· :`s√eTVü≤s¡¸DT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
X¯èDT<Ûä«+ ø£<∏äsTTùw´-Vü≤+ rsêúì $$<Ûëì #· ˆ
ø£~∏‘êì |ü⁄sêDÒwüß eTTì_ÛÁs¡“Vü≤àyê~_Û' ˆˆ 2 ˆˆ
eTTìÁX‚wüߘ˝≤sê! |ü⁄sêD≤˝À¢ ÁãVü≤à$<äT˝…’q eTTqT\T #Ó|æŒq $$<Ûä rsêú\qT >∑÷]à #Ó|ü⁄‘êqT $q+&ç.
j·TÁ‘· kÕïq+ »b˛ ôVAeT' ÁXÊ<ä∆<ëHê~ø£+ ø£è‘·yéT ˆ
@¬ø’ø£XÀ eTTìÁX‚cÕ˜' |ü⁄Hê‘ê´dü|üÔeT+ ≈£î\yéT ˆˆ 3 ˆˆ
á rsêú˝À¢ ˇø£kÕ¬s’Hê »|ü+, ôVAeT+, ÁXÊ<ä∆+, <ëHê<äT˝À¢ @ ˇø£{Ï Ä#·]+∫Hê Ä#·]+∫q yêì
e+X¯+˝À @&ÉT‘·sê\T |ü$Á‘·eTe⁄‘êsTT.
|üxÃjÓ÷»q $d”Ôs¡í+ ÁãVü≤àD' |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
Á|üj·÷>∑+ Á|ü~∏‘·+ rs¡ú+ ‘·dü´ e÷Vü‰‘·à´MT]‘·yéT ˆˆ 4 ˆˆ
|üs¡y˚Twæ˜ nsTTq #·‘·Ts¡TàKÁãVü≤à≈£î dü+ã+~Û+∫q Á|üj·÷>∑rs¡ú+ Á|üdæ~∆ #Ó+~+~. ◊<äTjÓ÷»Hê\
$d”Ôs¡í+ ø£\ á rs¡ú+ e÷Vü‰‘·à´+ Ç+‘·≈£î eTT+<˚ ‘Ó*|æHêqT.
nq´#·Ã rs¡ú Á|ües¡+ ≈£îs¡÷D≤+ <˚ee웑·yéT ˆ
ãTTw”D≤e÷ÁX¯yÓTÆ s¡T®wüº+ düs¡«bÕ|ü$XÀ<ÛäqyéT ˆˆ 5 ˆˆ
eTs√ rs¡ú+ <˚e‘·\T ≈£L&Ü qeTdüÿ]+#˚~ ≈£îs¡TπøåÁ‘·+. n~ ãTTcÕ´ÁX¯e÷\‘√ ì+&ç ñ+≥T+~.
düs¡«bÕbÕ\T øå±fi¯q #˚j·T>∑\~.
‘·Á‘· kÕï‘ê« $X¯ó<ë∆‘êà <äeT“¤e÷‘·‡s¡´e]®‘·' ˆ
<ä<ë‹ j·T‘·ÿxÏÃ<ä|æ |ü⁄Hê‘·T´uÛÑj·T‘·' ≈£î\yéT ˆˆ 6 ˆˆ
n+<äT˝À kÕïq+ #˚dæ <ä+uÛÑ+ e÷‘·‡s¡´+ e<ä* X¯ó<ä∆yÓTÆq n+‘·'ø£s¡D+‘√ @ e÷Á‘·+ <ëq+ #˚dæHê
ñuÛÑj·T≈£î˝≤\qT |ü$Á‘·+ #˚düTÔ+~.(‘·q ‘·s¡|ü⁄ uÛ≤s¡´‘·s¡|ü⁄ e+XÊ\qT)
 eTTô|ŒÌ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 721

>∑j·÷rs¡ú+ |üs¡+ >∑TVü≤´+ |æ‘·è≤D≤+ #ê‹e\¢uÛÑyéT ˆ

ø£è‘ê« |æ+&ÉÁ|ü<ëqqTÔ q uÛÑ÷jÓ÷ C≤j·T‘˚ qs¡' ˆˆ 7 ˆˆ
>∑j·÷rs¡ú+ $TøÏÿ* s¡Vü≤dü´+ nsTTq~. n~ |æ‘·è<˚e‘·\ ø£‘·´+‘· Á|æj·TyÓTÆq~. nø£ÿ&É |æ+&ÉÁ|ü<ëq+
#˚ùd qs¡TìøÏ |ü⁄qs¡®qà sê<äT.
düø£è<äZj·÷_Û>∑eTq+ ø£è‘ê« |æD¶+ <ä<ë‹ j·T' ˆ
‘ê]‘ê' |æ‘·s¡ùdÔq j·÷dü´ìÔ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ 8 ˆˆ
ˇø£kÕ¬s’Hê >∑j·T≈£îb˛sTT n#·≥ |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ #˚ùdÔ n‘·ì |æ‘·è<˚e‘·\T qs¡ø±~ ˝Àø±\T ‘·]+∫
|üs¡eT|ü<ä+ #˚s¡T≈£î+{≤s¡T.
‘·Á‘· ˝Àø£Væ≤‘êsêúj·T s¡TÁ<˚D |üs¡e÷‘·àHê ˆ
•˝≤‘·˝Ò |ü<ä+ q´düÔ+ ‘·Á‘· |æ‘·è≤Hé Á|ükÕ<äj˚T‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
nø£ÿ&ÉH˚ ˝Àø£V≤æ ‘êìï ø√] s¡TÁ<äT&ÉT ‘·q bÕ<äeTTÁ<ä\T •˝≤‘·\+˝À ñ+#ê&ÉT. Ä kÕúq+˝À |æ‘è· <˚e‘·\qT
Á|üdüqï+ #˚düTø√yê*.
>∑j·÷_Û>∑eTq+ ø£s¡TÔ+ j·T' X¯ø√Ô Hê_Û>∑#·Ã¤‹ ˆ
XÀ#·ìÔ |æ‘·s¡düÔ+ yÓ’ eè<∏ë ‘·dü´ |ü]ÁX¯eT' ˆˆ 10 ˆˆ
yÓfifl¯ >\∑ X¯øÔÏ ñHêï >∑jT· ≈£î yÓfifl¯ ìyêì |æ‘è· <˚e‘·\T n‘·ì>∑÷]à <äT'œkÕÔsT¡ . n‘·ì Ç‘·s¡ <Ûsä à¡ ø±sê´\˙ï
e´sêú\e⁄‘êsTT.
>±j·TìÔ |æ‘·s√ >±<∏ë' ø°s¡Ôj·TìÔ eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
>∑j·÷+ j·÷dü´‹ j·T' ø£•Ã‘Y k˛-kÕàHé düHêÔs¡sTTwü´‹ ˆˆ 11 ˆˆ
@ ˇø£ÿ&ÉT >∑j·T≈£î yÓfi¯fl≥+ »]–Hê n‘·&ÉT eTeTTà ‘·]+|ü #˚kÕÔ&É+≥÷ |æ‘·è<˚e‘·\T n‘·ì>±<∏äÛqT
>±q+ #˚kÕÔs¡T. eTVü≤s¡T¸\‘·DÏí ø°]ÔkÕÔs¡T.
j·T~ kÕ´‘Y bÕ‘·ø√ù|‘·' dü«<Ûäs¡às¡‹e]®‘·' ˆ
>∑j·÷+ j·÷dü´‹ e+XÀ´ j·T' k˛-kÕàHé dü+‘ês¡sTTwü´‹ ˆˆ 12 ˆˆ
e÷e+X¯+˝À |üs¡eTbÕbÕ‘·Tà&Ó’Hê, dü«<Ûäsêà\T e<ä*qyê&Ó’Hê ˇø£kÕ] >∑j·÷j·÷Á‘·#˚ùdÔ eTeTà*ï
‘·]+|ü#˚kÕÔ&ÉT.
@wüºyê´ ãVü≤e' |ü⁄Á‘ê' o\eH√Ô >∑TD≤ì«‘ê' ˆ
‘˚cÕqTÔ düeTy˚‘êHê+ j·T<˚´ø√-|æ >∑j·÷+ ÁeCÒ‘Y ˆˆ 13 ˆˆ
o\e+‘·T\T, >∑TDe+‘·T\T, |ü⁄Á‘·T\T #ê˝≤ eT+~ |ü⁄&ÉT<äTs¡T ø±ø£ nì ø√s¡Tø√yê*. m+<äT\ø£q>±
yê]˝À ˇø£ÿ&Ó’Hê >∑j·T≈£î yÓfi¯‘ê&ÉT nì.
722 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘·kÕà‘·‡s¡« Á|üj·T‘˚ïq Áu≤Vü≤àDdüTÔ $X‚wü‘·' ˆ
Á|ü<ä<ë´~«~Ûe ‹ŒD≤¶Hé >∑j·÷+ >∑‘ê« düe÷Væ≤‘·' ˆˆ 14 ˆˆ
n+<äTe\¢ Á|ü‹ ˇø£ÿ&ÉT eTTK´+>± Áu≤Vü≤àDT&ÉT >∑j·÷ rs¡ú+ #˚] @ø±Á>∑‘·‘√ $<ÛäT´ø£Ô+>± |æ+&É
Á|ü<ëq+ #˚j·÷*.
<ÛäHê´düTÔ K\T ‘˚ eTsêÔ´ >∑j·÷j·÷+ |æD¶<ësTTq' ˆ
≈£î˝≤qT´uÛÑj·T‘·' dü|üÔ düeTT<ä∆è‘ê´|ü⁄ïj·÷‘Y |üs¡yéT ˆˆ 15 ˆˆ
>∑j·÷πøåÁ‘·+˝À |æ+&ÉÁ|ü<ëq+#˚ùd e÷qe⁄\T m+‘√ <ÛäqT´\T. yê]e\¢ yê] ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ e+XÊ\T
¬s+&É÷ @&ÉT ‘·sê\T ‘·]+#·≥y˚Tø±ø£ yês¡T ≈£L&É dü<äZ‹ q+<äT‘ês¡T.
nq´#·Ã rs¡úÁ|ües¡+ dæ<ë∆yêdüeTT<ëVü≤è‘·yéT ˆ
Á|üuÛ≤dü$T‹ $U≤´‘·+ j·TÁ‘ê--ùdÔ uÛÑ>∑yêHé uÛÑe' ˆˆ 16 ˆˆ
Á|üu≤Û düeTH˚ ù|s¡ $U≤´‘·yTÓ qÆ ~ eTs√ ñ‘·eÔ T rs¡+ú . n~ dæ<∆ä |ü⁄s¡Twüß\ Äyêdü dü\ú +. nø£ÿ&É uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT
X¯+ø£s¡T&ÉTHêï&ÉT.
‘·Á‘· kÕïq+ ‘·|ü' ÁXÊ<ä∆+ Áu≤Vü≤àD≤Hêxà |üP»qyéT ˆ
ø£è‘ê« ˝Àø£eTyêb˛ï‹ Áu≤Vü≤àD√-ø£åj·TeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 17 ˆˆ
nø£ÿ&É kÕïq+, ‘·|ü+, ÁXÊ<ä∆+, Áu≤Vü≤àD≤sê<Ûäq #˚dæq+<äTe\¢ Áu≤Vü≤àDT&ÉT XÊX¯«‘·+ nsTTq ñ‘·ÔeT
ÁãVü≤à˝Àø£+ bı+<äT‘ê&ÉT.
rs¡ú+ Á‘Ó’j·TeT“ø£+ HêeT düs¡«<˚eqeTdüÿè‘·yéT ˆ
|üP»sTT‘ê« ‘·Á‘· s¡TÁ<ä+ CÀ´‹c˛ºeT|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 18 ˆˆ
Á‘Ój
’ T· +ãø£eTH˚ rs¡+ú düs«¡ <˚e‘·\ |üP»q+~q~. nø£ÿ&É s¡TÁ<äTì |üPõ+∫ CÀ´‹c˛ºeT|ò\ü + bı+<äT‘ê&ÉT.
düTesêíø£å+ eTVü‰<˚e+ düeTuÛÑ´s¡Ã´ ø£|ü]›qyéT ˆ
Áu≤Vü≤àD≤Hé |üP»sTT‘ê« ‘·T >±D≤|ü‘·´+ \uÛÒ‘Y Á<ÛäTeyéT ˆˆ 19 ˆˆ
düTesêíø+å£ nH˚ eTVü‰<˚e⁄ì ø£|]ü › nsTTq •e⁄ì n]Ã+∫ Áu≤Vü≤àDT\qT |üPõùdÔ >±D≤|ü‘´· + \_ÛdTü +Ô ~.
Ç~ ìX¯Ãj·T+.
k˛y˚TX¯«s¡+ rs¡úes¡+ s¡TÁ<ädü´ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
düs¡«yê´~ÛVü≤s¡+ |ü⁄D´+ s¡TÁ<äkÕ˝Àø£´ø±s¡DyéT ˆˆ 20 ˆˆ
uÛÑø±ÔqTÁ>∑Vü≤ø±s¡≈£î&Ó’q s¡TÁ<äTì jÓTTø£ÿ k˛y˚TX¯«s¡eTH˚ ñ‘·ÔeTrs¡ú∆+ düø£\yê´<ÛäT\qT b˛>=&ÉT‘·T+~.
|ü⁄D´Á|ü<ä+. Ç~ s¡TÁ<äkÕ˝Àø±´ìï ø£*–+#·{≤ìøÏ ñ‘·ÔeTkÕ<Ûäq+.
 eTTô|ŒÌ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 723

rsêúHê+ |üs¡eT+ rs¡ú+ $»j·T+ HêeT XÀuÛÑqyéT ˆ

‘·Á‘· *vZ+ eTùV≤X¯dü´ $»j·T+ HêeT $ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 21 ˆˆ
$»j·T eTH˚ ù|s¡T>∑\ rs¡ú¡∆+ nìï rsêú˝À¢ ñ‘·ÔeTyÓTÆ+~. X¯óuÛÑø£s¡+. n#·Ã≥ •e*+>∑+ $»j·T eTH˚
ù|s¡T‘√ Á|üdæ<ä∆yÓTÆ+~.
wüD≤àkÕHé ìj·T‘êVü‰s√ ÁãVü≤à#êØ düe÷Væ≤‘·' ˆ
ñwæ‘ê« ‘·Á‘· $Áù|ÁHê› j·÷dü´ìÔ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 22 ˆˆ
nø£ÿ&É Äs¡Te÷kÕ\es¡≈£î ìj·T‘êVü‰s¡T˝…’ ÁãVü≤à#·sê´ìï bÕ{Ïdü÷Ô @ø±Á>∑‘·‘√ >∑&çù| ñ‘·ÔeT$Á|ü⁄\T
|üs¡eT|ü<ëìï ‘·|üŒø£ bı+<äT‘ê&ÉT.
nq´#·Ã rs¡úÁ|ües¡+ |üPs¡«<˚X‚ düTXÀuÛÑqyéT ˆ
@ø±ÁeT+ <˚e<˚edü´ >±D|ü‘·´|òü\Á|ü<äyéT ˆˆ 23 ˆˆ
‘·÷s¡TŒ<˚X¯+˝À $TøÏÿ* s¡eTD°j·TyÓTÆq ñ‘·ÔeTrs¡ú+ @ø±ÁeTrs¡ú+. <˚e<˚e⁄&ÉT •e⁄&ÉTqï á rs¡ú+
>±D≤|ü‘·´|òü\Á|ü<ä+.
<ä‘ê«-Á‘· •euÛÑø±ÔHê+ øÏxÏÃ#·Ã¤«X¯«qàV”≤+ X¯óuÛ≤yéT ˆ
kÕs¡«uÛÖyÓ÷ uÛÑy˚Á<ëC≤ eTTeTT≈£åîs√àø£åe÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 24 ˆˆ
n#·≥ •euÛÑ≈£îÔ\≈£î @ø=+#·+ dæús¡yÓTÆq uÛÑ÷<ëq+ #˚dæqyê&ÉT kÕs¡«uÛÖe÷~Ûø±s¡+ bı+<äT‘ê&ÉT.
yÓ÷øå±]ú yÓ÷øå±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
eTVü‰qB»\+ |ü⁄D´+ düs¡«bÕ|ü$HêX¯qyéT ˆ
Á>∑Vü≤DÒ düeTT|üdüŒèX¯´ eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 25 ˆˆ
|ü$Á‘·+ düs¡«bÕ|ü $HêX¯ø£+ nsTTq nø£ÿ&ç eTVü‰qB »\+˝À Á>∑Vü≤D düeTj·TeT+<äT kÕïq »bÕ<äT\T
ìs¡«]Ô+∫qyê&ÉT düs¡«bÕbÕ\qT+&ç yÓ+≥H˚ $eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
nHê´ #· $s¡C≤ HêeT qB Á‘Ó’˝Àø£´$ÁX¯ó‘ê ˆ
‘·kÕ´+ kÕï‘ê« qüs√ $ÁbÕ ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 26 ˆˆ
eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üd~æ ∆ bı+~q $s¡» nH˚ eTs√ q~ ñqï~. á q~˝À kÕïqe÷&çq $Á|ü⁄&ÉT ÁãVü≤à˝Àø£+˝À
düHêàqeT+<äT‘ê&ÉT.
rs¡ú+ Hêsêj·TDkÕ´q´Hêïe÷ï ‘·T |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTyéT ˆ
‘·Á‘· Hêsêj·TD' Áoe÷HêùdÔ |üs¡eT|üPs¡Twü' ˆˆ 27 ˆˆ
leTHêïsêj·TDTì rs¡ú+ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT+ nH˚~ eTs=ø£{Ï ñqï~. nø£ÿ&É |üs¡eT|ü⁄s¡Twüß&ÉT
Hêsêj·TDT&ÉTHêï&ÉT.
724 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
|üP»sTT‘ê« |üs¡+ $wüßí+ kÕï‘ê« ‘·Á‘· ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
Áu≤Vü≤àD≤q÷Œ»sTT‘ê« ‘·T $wüßí˝Àø£eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 28 ˆˆ
Ä rs¡+ú ˝À kÕïq+ #˚dqæ ~«E&ÉT lVü≤]ì |üPõ+∫ Áu≤Vü≤àDT\qT Äsê~ÛùdÔ $wüß˝í Àø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
rsêúHê+ |üs¡eT+ rs¡ú+ >√ø£s¡í+ HêeT $ÁX¯ó‘·yéT ˆ
düs¡«bÕ|üVü≤s¡+ X¯yÓ÷“¤]ïyêdü' |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 29 ˆˆ
nìï rsêú˝À¢ |üs¡eTrs¡ú+ düTÁ|üdæ<ä∆yÓTÆq >√ø£s¡írs¡ú+. Ç~ düs¡«bÕ|üVü≤s¡+. |üs¡y˚Twæ˜ nsTTq X¯+ø£s¡Tì
yêdükÕúq+.
<äècÕº« *vZqTÔ <˚edü´ >√ø£πsíX¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆ
á|懑ê+\¢uÛÑ‘˚ ø±e÷Hé s¡TÁ<ädü´ <äsTT‘√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 30 ˆˆ
>√ø£søπí¡ Áå ‘êìï nø£ÿ&ç |üsy¡ ÷Ó ‘·eÔ TyÓTqÆ X¯+ø£sT¡ ì *+>±ìï <ä]Ù+∫ düø˝£ ≤;Ûweºü TT\T bı+<äe#·TÃ. s¡TÁ<äTìøÏ
Á|”‹bÕÁ‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
ñ‘·Ôs¡x±Ã|æ >√ø£s¡í+ *vZ+ <˚edü´ X¯S*q' ˆ
eTVü‰<˚ekÕ´s¡ÃsTT‘ê« •ekÕj·TT»´e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 31 ˆˆ
ñ‘·Ôs¡>√ø£s¡í+˝À ≈£L&É Á‹X¯S* X¯+ø£s¡Tì *+>∑+ ñqï~. Ä *+>±ìï n]Ã+∫qyês¡T •ekÕj·TTC≤´ìï
bı+<äT‘ês¡T.
‘·Á‘· <˚y√ eTVü‰<˚e' kÕúDT]‘·´_Û$ÁX¯ó‘·' ˆ
‘·+ <äècÕº« düs¡«bÕù|uÛÀ´ eTT#·´‘˚ ‘·‘Yø£åD≤qïs¡' ˆˆ 32 ˆˆ
ñ‘·Ôs¡>√es¡í+˝À eTVü‰<˚e⁄&ÉT kÕúDTeH˚ ù|s¡ Á|üdæ<äT∆&ÉT. Äj·TqqT <ä]Ù+∫qyê sêø£åD+˝ÀH˚ nìï
bÕbÕ\qT+&ç $eTT≈£îÔ˝Ö‘ês¡T.
nq´‘·Tÿu≤®ÁeT eT‘·T\+ kÕúq+ $c˛ís¡àVü‰‘·àq' ˆ
düeT÷Œ»´ |ü⁄s¡Twü+ $wüßí+ X‚«‘·B«ù| eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 33 ˆˆ
eTVü‰qTuÛ≤e⁄&Ó’q l$wüßíe⁄ edæ+#˚ ~e´πøåÁ‘·+ ≈£îu≤®ÁeT eTH˚~. n#·≥ eTVü‰$wüßíe⁄qT |üPõ+∫q
yês¡T X‚«‘·B«bÕìï bı+<äT‘ês¡T.
j·TÁ‘· Hêsêj·TD√ <˚y√ s¡TÁ<˚D Á‹|ü⁄sê]D≤ ˆ
ø£è‘ê« j·T»„dü´ eT<∏äÛq+ <äø£ådü´ ‘·T $dü]®‘·' ˆˆ 34 ˆˆ
Ç#·≥ Á‹|ü⁄sê] s¡TÁ<äT&ÉT <äøj å£ T· C≤„ìï <Û«ä +dü+#˚d,æ n‘·DíÏ e~Û+∫ Ä <√wü|]ü Vü‰sêì¬ø’ leTHêïsêj·TD
Á|ü‹wü˜ #˚dæHê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 725

düeTHêÔ<√´»q+ πøåÁ‘·+ dæ<ä∆]¸>∑Dùd$‘·yéT ˆ

|ü⁄D´e÷j·T‘·q+ $c˛í' ‘·Á‘êùdÔ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ35 ˆˆ
á øπ Áå ‘êìï jÓ÷»q |üs´¡ +‘·+ dæ<∆ä ãTTwæ>D∑ ≤\T ùd$düT+Ô {≤sTT. Ç#·≥ l$wüßeí ⁄q≈£î |üse¡ TbÕeqyÓTqÆ
Ä\j·T+ ñqï~. nø£ÿ&É |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉTHêï&ÉT.
nq´‘√ÿø±eTTK+ $c˛í' rs¡úeT<äT“¤‘·ø£s¡àD' ˆ
eTè‘√-Á‘· bÕ‘·¬ø’s¡Tàø√Ô $wüßíkÕs¡÷|ü´e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 36 ˆˆ
ø√ø±eTTKeTH˚ eTs√ $wüßíπøåÁ‘·+ ñqï~. Ç#·≥ eTs¡DÏ+∫qyê&ÉT bÕ|ü$eTTøÏÔ bı+~ $wüßíkÕs¡÷bÕ´ìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
XÊ*Á>±eT+ eTVü‰rs¡ú+ $c˛í' Á|”‹$es¡∆qyéT ˆ
ÁbÕD≤+düÔÁ‘· qs¡düÔ´ø±Ô« Vü≤èw”πøX¯+ Á|ü|üX¯´‹ ˆˆ 37 ˆˆ
l eTVü‰$wüßí |ü$Á‘· πøåÁ‘·+ kÕ\Á>±eTeTH˚~ eTs=ø£{Ï. á πøåÁ‘·+ $wüßíe⁄q≈£î Á|”‹ì ô|+#·T‘·T+~.
nø£ÿ&É qs¡T&ÉT ÁbÕD≤\T e<ä* Vü≤èw”πøX¯óì <ä]ÙkÕÔ&ÉT.
nX¯«rs¡ú$T‹ U≤´‘·+ dæ<ë∆yêdü+ düTbÕeqyéT ˆ
ÄùdÔ Vü≤j·T•sê ì‘·´+ ‘·Á‘· Hêsêj·TDdü‡«j·TyéT ˆˆ 38 ˆˆ
Á|üdæ<ä∆yÓTÆq nX¯«rs¡ú eTH˚~ eTs=ø£ dæ<ä∆yêdüyÓTÆq $wüßíπøåÁ‘·+ ñqï~. Çø£ÿ&É $wüßíe⁄ Vü≤j·T•s¡T&ÉT nH˚
ù|s¡ Á|üdæ<äT∆&ÉT.
rs¡ú+ Á‘Ó’˝Àø£´$U≤´‘·+ ÁãVü≤àD' |üs¡y˚Twæ˜q' ˆ
|ü⁄wüÿs¡+ düs¡«bÕ|ü|òüTï+ eTè‘êHê+ ÁãVü≤à˝Àø£<äyéT ˆˆ 39 ˆˆ
eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üdæ<ä∆yÓTÆq~ |üs¡y˚Twæ˜ nsTTq ÁãVü≤à rs¡ú+. Ç~ düs¡«bÕ|üVü≤s¡eT>∑T |ü⁄wüÿs¡rs¡ú+. Ç#·≥
eTs¡DÏ+∫qyê]øÏ ÁãVü≤à˝Àø£+ \_ÛdüTÔ+~.
eTqkÕ dü+düàπs‘Y j·TdüTÔ |ü⁄wüÿs¡+ yÓ’ ~«CÀ‘·ÔeT' ˆ
|üPj·T‘˚ bÕ‘·¬ø’dü‡¬s’«' X¯ÁπøD düVü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ 40 ˆˆ
á |ü⁄wüÿs¡rsêú∆ìï ∫‘·Ô+˝À düà]+∫q ~«EìøÏ düø£\bÕ|ü $eTTøÏÔ ø£*Z Ç+Á<äTì dü«s¡Zyêdü+ \_ÛdüTÔ+~.
‘·Á‘· <˚yê' dü>∑q∆sê«' düj·Tøå√s¡>∑sêø£åkÕ' ˆ
ñbÕdü‘˚ dæ<ä∆dü+|òü÷' ÁãVü‰àD+ |ü<äàdüeT“¤eyéT ˆˆ 41 ˆˆ
á rs¡ú¡∆+˝À >∑q∆s¡T«\T, j·Tø£å ñs¡>∑ sêø£ådüT\T, <˚e‘·\T, dæ<äT∆\ dü+|òü÷\T ÁãVü≤àqT ùd$düTÔ+{≤sTT.
‘·Á‘· kÕï‘ê« uÛÑy˚#·Tä<√∆ ÁãVü‰àD+ |üs¡y˚Twæ˜qyéT ˆ
|üP»sTT‘ê« ~«»esêHé ÁãVü‰àD+ dü+Á|ü|üX¯´‹ ˆˆ 42 ˆˆ
726 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Ç#·≥ kÕïq+ #˚dæ X¯ó<äT∆&Ó’ ÁãVü≤àqT Áu≤Vü≤àDT\qT |üPõùdÔ ÁãVü≤àkÕø屑êÿs¡+ bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·Á‘ê_Û>∑eT´ <˚y˚X¯+ |ü⁄s¡TVüA‘·eTì웑·yéT ˆ
düTs¡÷b˛ C≤j·T‘˚ eTs¡Ô´' düsê«Hêÿe÷qyê|ü⁄ïj·T‘Y ˆˆ 43 ˆˆ
‘·sê«‘· ÁãVü≤à≈£î qeTdüÿ]+∫ Ç+Á<ä˝Àø±ìøÏ yÓ[fl Ç+Á<äTì <ä]Ù+∫ Ç+Á<äTì e+{Ï kÂ+<äs¡´+ bı+~
düø£˝≤;ÛcÕº\T HÓs¡y˚s¡TÃ≈£î+{≤&ÉT.
dü|üÔkÕs¡dü«‘·+ rs¡ú+ ÁãVü‰à<Ó’´ùd‡$‘·+ |üs¡yéT ˆ
|üP»sTT‘ê« ‘·Á‘· s¡TÁ<äeTX¯«y˚T<Ûä|òü\+ ˝uÛÒ‘Y ˆˆ 44 ˆˆ
ÁãVü‰à~ <˚e‘·\T ùd$+∫q dü|üÔkÕs¡dü«‘· eTH˚ ñ‘·ÔeT rs¡úyÓTTø£≥Tqï~. Ä rs¡ú¡∆+˝À X¯+ø£s¡Tì |üPõ+∫
nX¯«y˚T<Ûä|òü\+ bı+<äe#·TÃqT.
j·TÁ‘· eTvÿDø√ s¡TÁ<ä+ Á|ü|üqï' |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
Äsê<Ûäj·÷e÷dü Vü≤s¡+ |üx±Ãø£ås¡|üsêj·TD' ˆˆ 45 ˆˆ
á øπ Áå ‘·+˝À eT+ø£D≈£î&ÉT nH˚ •euÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ •e⁄ì X¯sD
¡ T#˚] |ü+#êø£]å »|æd÷ü Ô Vü≤s¡Tì Äsê~Û+#˚yê&ÉT.
qeT•Ùyêj˚T‹ eTTì' »|üqŒx±Ãø£ås¡+ |üs¡yéT ˆ
Äsê<Ûäj·÷e÷dü •e+ ‘·|ükÕ >√eèwü<Ûä«»yéT ˆˆ 46 ˆˆ
qeT•Ùyêj·T nH˚ |ü+#êø£å] »|ædü÷Ô ‘·|üdüT‡‘√ n‘·&ÉT •e⁄ì Äsê~Û+#ê&ÉT.
Á|ü»C≤®«˝≤<∏äÛ ‘·|ükÕ eTTìs¡àvÿDø£düÔ<∏ë ˆ
qqs¡Ô Vü≤s¡¸y˚π>q C≤„‘ê« s¡TÁ<ä+ düe÷>∑‘·yéT ˆˆ 47 ˆˆ
eTvÿDø£eTTì ‘·|dü Tü ‡‘√ Á|üø±•+#ê&ÉT. |üsy¡ T˚ X¯«s¡T&ÉT e#êÃ&Éì ‘Ó*dæø=ì >±&Û+É nsTTq dü+‘√wü+‘√
qè‘·´+ #˚XÊ&ÉT.
‘·+ ÁbÕVü≤ uÛÑ>∑yêHé s¡TÁ<ä' øÏeTs¡ú+ q]Ô‘·+ ‘·«j·÷ ˆ
<äècÕº«-|æ <˚eMTXÊq+ qè‘·´‹ düà |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 48 ˆˆ
s¡TÁ<äT&ÉT e∫ÃHê&Éì ‘Ó*dæ Äq+<ä+‘√ q]Ô+∫Hê&ÉT. Ä eTTìì s¡TÁ<äT&ÉT ˙yÓ+<äT≈£î q]Ô+∫Hêeì
n&ç–Hê&ÉT. X¯+ø£s¡Tì #·÷∫ n‘·ì e÷≥ $ì≈£L&É eT∞fleT∞fl n‘·&ÉT qè‘·´+ #˚düTÔ+&çHê&ÉT.
k˛-˙«ø£å´ uÛÑ>∑yê˙X¯' dü>∑s¡«s >∑s¡«XÊqÔj˚T ˆ
dü«ø£+ <˚Vü≤+ $<ësê´ôd’à uÛÑdüàsê•eT<äs¡Ùj·T‘Y ˆˆ 49 ˆˆ
áX¯«s¡T&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT >∑]«+∫q eT+ø£DeTTìì #·÷∫ n‘·ì>∑s¡«+ nD#·{≤ìøÏ ‘·q X¯Øsêìï N*Ã
uÛÑdüàsê•ì #·÷|æ+#ê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 727

|üX‚´eT+ eT#·Ã¤Øs√‘·ú+ uÛÑdüàsê•+ ~«CÀ‘·ÔeT ˆ

e÷Vü‰‘·à´y˚T‘·‘·Ô|üdükÕÔ«<äèXÀ -H√´ -|æ $<ä´‘˚ ˆˆ 50 ˆˆ
z Áu≤Vü≤àD√‘·Ôe÷! Hê X¯Øs¡+˝À j˚Ts¡Œ&çq á uÛÑdüàsê•ì #·÷&ÉT. Ç~ ‘·|üdüT‡jÓTTø£ÿ eTVæ≤eT
˙e+{Ïyê&ç+ø=ø£&ÉT ñHêï&ÉT.
j·T‘·‡>∑s¡«+ Væ≤ uÛÑe‘ê q]Ô‘·+ eTTì|ü⁄vZe ˆ
q j·TTø£Ô+ ‘ê|üdüôd’´‘·‘·Ô«‘√Ô-|ü´uÛÑ´~Ûø√ Vü≤´j·TyéT ˆˆ 51 ˆˆ
eTTìÁX‚cÕ˜! ˙e⁄ ‘·b˛>∑s¡«+‘√ Ç{≤¢ qè‘·´+ #˚j·T≥+ ‘·–q~ ø±<äT. H˚qT ‘·|üdüT‡˝À, qè‘·´+˝À
≈£L&Ü ˙ø£+fÒ n~Û≈£îDÏí.
Ç‘ê´uÛ≤wü´ eTTìÁX‚wü˜+ dü s¡TÁ<ä' øÏ\ $X¯«<Ûäèø˘ ˆ
ÄkÕú∆j·T |üs¡eT+ uÛ≤e+ qqs¡Ô »>∑‘√ Vü≤s¡' ˆˆ 52 ˆˆ
Ç{≤¢ eTTì‘√ |ü*øÏ $X¯«Á<äwüº X¯+ø£s¡T&ÉT |üs¡eTuÛ≤e+˝À ì*à »>∑‘·‡+Vü‰s¡≈£î&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT qè‘·´+
#˚dæHê&ÉT.
düVü≤Ádüosê¸ uÛÑ÷‘ê«-k düVü≤ÁkÕø£å' düVü≤ÁdübÕ‘Y ˆ
<ä+ÁcÕºø£sêfi¯e<äH√ C≤«˝≤e÷© uÛÑj·Tvÿs¡' ˆˆ 53 ˆˆ
n#·≥ s¡TÁ<äT&ÉT, düVü≤Ádüos¡T¸&ÉT, düVü≤ÁkÕ≈£åî&ÉT, düVü≤ÁdübÕ<äT&ÉT, <ä+ÁcÕºø£sêfi¯e<äqT&ÉT, C≤«˝≤e÷*
nsTT uÛÑj·T+ø£s¡Tì>± e÷]Hê&ÉT.
dü÷sê´j·TT‘·düeTÁ|üU≤´+ Á|üdüqïe<äHê+ •yêyéT ˆ
düdæà‘·+ Áù|ø£å´ $X‚«X¯+ ‹wü˜˙ÔeT$T‘·<äT´‹yéT ˆˆ 54 ˆˆ
eT+ø£DeTTì $sêÁ&É÷|ü⁄ì Á|üø£ÿq düT+<äs¡yÓTÆq $˝≤dæì, $XÊ\˝À#·q, |ü~y˚\ dü÷s¡T´\ düe÷q
ø±+‹>∑\~, Á|üdqü ïe<äq, düT+<ä] nsTTq bÕs¡«‹ì #·÷∫Hê&ÉT. ÄyÓT X¯+ø£sT¡ ì #·÷dü÷Ô ∫s¡Tqe⁄«‘√ ì*∫q~.
n<äT“¤‘· ‘˚CÀe‹.
<äècÕº« düÁqÔdüÔVü≤è<äjÓ÷ y˚|üe÷H√ eTT˙X¯«s¡' ˆ
qHêeT •s¡kÕ s¡TÁ<ä+ s¡TÁ<ë<Ûë´j·T+ »|üHé eo ˆˆ 55 ˆˆ
n{≤¢ •e⁄ì $sêÁ&É÷bÕìï, bÕs¡«‹ì #·÷∫ ;Û‘·∫‘·TÔ&Ó’ eD≈£î‘·÷ eTT˙X¯«s¡T&ÉT eTqdüTìj·T+Á‘·D˝À
ñ+#·Tø=ì s¡TÁ<ë<Ûë´j·÷ìï »|ædü÷Ô •s¡düT e+∫ s¡TÁ<äTìøÏ qeTdüÿ]+∫Hê&ÉT.
Á|üdüH√ï uÛÑ>∑yê˙X¯ÅdüÔ´+ãø√ uÛÑø£Ôe‘·‡\' ˆ
|üPs¡«y˚wü+ dü »Á>±Vü≤ <˚M #êqÔ]Ω‘ê-uÛÑe‘Y ˆˆ 56 ˆˆ
728 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘·sê«‘· uÛøÑ eÔ£ ‘·‡\T&ÉT, Á‘·´+ã≈£î&Óq’ áX¯«s¡T&ÉT n‘·ìøÏ Á|üdqü Tï&Ó’ |üPs¡«s¡÷bÕìï <ë*ÃHê&ÉT. bÕs¡«r<˚$
n+‘·sê∆qeTT #Ó+~q~.
Ä*vZ´ uÛÑø£Ô+ Á|üD‘·+ <˚e<˚e' dü«j·T+ •e' ˆ
q uÛÒ‘·e´+ ‘·«j·÷ e‘·‡! ÁbÕVü≤ øÏH˚Ô <ä<ëeT´Vü≤yéT ˆˆ 57 ˆˆ
<˚e<˚e⁄&Ó’q •e⁄&ÉT uÛÑ≈£îÔ&Ó’q eT+ø£DeTTìì dü«j·T+>± Ä*+>∑q+ #˚düTø=ì uÛÑj·T|ü&Ée\<äT. ˙πø$T
ø±e˝…H√ ‘Ó\TŒeTHÓqT.
Á|üDeT´ eT÷sê∆ï –]X¯+ Vü≤s¡+ Á‹|ü⁄s¡dü÷<äqyéT ˆ
$C≤„|üj·÷e÷dü ‘·<ë Vü≤èwüº' Á|üwüߺeTHê eTTì' ˆˆ 58 ˆˆ
Ä eTTì Á‹|ü⁄s¡dü÷<äqT&Ó’q –ØX¯óìøÏ qeTdüÿ]+∫ dü+‘√wü∫‘·TÔ&Ó’ n&É>∑<ä\∫qyêìe˝… Ç{≤¢
$qï$+∫Hê&ÉT.
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ eTVü‰<˚e eTùV≤X¯«s¡ qyÓ÷-düTÔ ‘˚ ˆ
øÏy˚T‘·<䓤>∑eHé s¡÷|ü+ düT|òüTÀs¡+ $X¯«‘√eTTKyéT ˆˆ 59 ˆˆ
ø± #· ‘˚ uÛÑ>∑eHé bÕπsÙ« sê»e÷Hê e´edæú‘ê ˆ
nqÔ]Ω‘˚e düVü≤kÕ düs¡«$T#êä$T y˚~‘·TyéT ˆˆ 60 ˆˆ
Ç‘·T´πøÔ yê´»Vü‰πseT+ ‘·<∏ë eT+ø£Dø£+ Vü≤s¡' ˆ
eTùV≤X¯' kÕ«‘·àH√ jÓ÷>∑+ <˚Mxà Á‹|ü⁄sêqÔø£' ˆˆ 61 ˆˆ
eTVü‰<˚yê! ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. eTùV≤X¯«sê! qeTkÕÿs¡+. düø£\»>±ìï yê´|æ+∫q uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq ˙
|òTü Às¡s÷¡ |üyT˚ $T{Ï? ‘·eT Á|üøÿ£ Á|üø±•dü÷Ô ì\T#·THêïyÓT mes¡T? m+<äTø£+‘·sê∆q yÓTqÆ ~. ‘Ó*j·T >√s¡T‘·THêïqT.
nq>± eT+ø£D≈£îì‘√ eTùV≤X¯«s¡T&ÉT Vü≤s¡T&ÉT Ç{≤¢ |ü\T≈£î‘·÷ Ä‘·àjÓ÷>±ìï <˚$ì >∑÷]à ‘Ó*|æHê&ÉT.
nVü≤+ düVü≤Ádüqj·Tq' düsê«‘êà düs¡«‘√eTTK' ˆ
<ëVü≤ø£' düs¡«bÕbÕHê+ ø±\' ø±\ø£s√ Vü≤s¡' ˆˆ 62 ˆˆ
H˚qT düVü≤Ádü H˚Á‘·T&ÉqT. düs¡«s¡÷|ü⁄&ÉqT. düs¡«‘√eTTKT&ÉqT. düs¡«bÕ|ü<ëVü≤≈£î&ÉqT. ø±\T&ÉqT, ø±˝≤ìï
düèwæº+#˚yêDÏí.
eTjÓÆTe Áù|s¡´‘˚ ø£è‘·‡ï+ #˚‘·Hê#˚‘·Hê‘·àø£yéT ˆ
k˛-qÔsê´MT dü |ü⁄s¡Tc˛ Vü≤´j·T+ yÓ’ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆˆ 63 ˆˆ
düø£\ #˚‘·Hê #˚‘·Hê‘·àø£yÓTÆq á »>∑‘·TÔ Hêe\¢H˚ Áù|πs|æ‘·eTe⁄‘·Tqï~. yê]˝À n+‘·sê´$Tì H˚H˚.
H˚qT |ü⁄s¡Twüß&ÉqT. |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉqT H˚H˚.
 eTTô|ŒÌ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 729

‘·dü´ kÕ |üs¡e÷ e÷j·÷ Á|üø£è‹ÁdæÔ>∑TD≤‹àø± ˆ

Áb˛#·´‘˚ eTTì_Û' X¯øÏÔs¡®>∑<√´ì' düHê‘·˙ ˆˆ 64 ˆˆ
á Hê |üs¡eTe÷j·T Á‹>∑TD≤‘·àø£yÓTÆq Á|üø£è‹. á e÷j·TH˚ ãTTwüß\T X¯øÏÔ, »>∑<√´ì, düHê‘·ì nì
#ÓãT‘·THêïs¡T.
dü @wü e÷j·Tj·÷ $X¯«+ yê´yÓ÷Vü≤j·T‹ $X¯«$‘Y ˆ
Hêsêj·TD' |üs√-e´ø√Ô e÷j·÷s¡÷|ü Ç‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 65 ˆˆ
H˚H˚ Ä e÷j·T‘√ á »>∑‘T· qÔ +‘ê yÓ÷Væ≤+|ü #˚dTü HÔ êïqT. ÁX¯ó‹ qH˚ï Hêsêj·TDT&ÉT, |üsT¡ &ÉT, ne´≈£î&Ô TÉ ,
e÷j·÷s¡÷|ü⁄&ÉT nì #ÓãT‘·T+~.
@ey˚T‘·»®>∑‘·‡s¡«+ düs¡«<ë kÕú|üj·÷eT´Vü≤yéT ˆ
jÓ÷»j·÷$T Á|üø£è‘ê´-Vü≤+ |ü⁄s¡Twü+ |üxà $+X¯ø£yéT ˆˆ 66 ˆˆ
á »>∑‘·TÔ HÓ\¢y˚fi¯˝≤ á $<Ûä+>± H˚H˚ ì\T|ü⁄‘·T+{≤qT. á Á|üø£è‹˝À Çs¡yÓ’ nsTT<äe ‘·‘·Ô«eTH˚
|ü⁄s¡Twüßì ø£*ù|yê&ÉqT H˚H˚.
‘·<∏ë yÓ’ düvZ‘√ <˚e' ≈£L≥düú' düs¡«>√-eT\' ˆ
dü軑·´X‚wü y˚Ty˚<ä+ dü«eT÷πsÔ' Á|üø£è‘˚s¡»' ˆˆ 67 ˆˆ
<˚e⁄&ÉT ≈£L≥düTú&ÉT, düs¡«yê´|æ, |ü]X¯ó<äT∆&ÉT Á|üø£è‹‘√ ø£*dæ düø£\»>±ìï düèwæºkÕÔ&ÉT.
dü <˚y√ uÛÑ>∑yêHé ÁãVü‰à $X¯«s¡÷|ü' |æ‘êeTVü≤' ˆ
‘·yÓ’‘·‘·ÿ~∏Û‘·+ düeT´ø˘ Ádüwüºè‘·«+ |üs¡e÷‘·àq' ˆˆ 68 ˆˆ
á |ü⁄s¡Twüß&˚ ÁãVü≤à $X¯«s¡÷|ü⁄&ÉT |æ‘êeTVüQ&ÉT. Ç{≤¢ H˚H˚ ˙≈£î |üse¡ ÷‘·à Ádüwèºü ‘ê«ìï u≤>± ‘Ó*|æHêqT.
@ø√-Vü≤+ uÛÑ>∑yêHé ø±˝À Vü≤´Hê~XÊÃqÔø£è‘Y $uÛÑT' ˆ
düe÷kÕúj·T |üs¡+ uÛ≤e+ Áb˛ø√Ô s¡TÁ<√ eT˙wæ_Û' ˆˆ 69 ˆˆ
H˚qT ˇø£&HÉ .˚ H˚H˚ ø±\T&ÉqT Ä~s¡V≤æ ‘·TDÏ.í düø\£ »>±ìï n+‘·+ #˚ùdyêDÏ.í |üse¡ T uÛ≤yêìï d”«ø£]+∫q
qqTï |ü+&ç‘·T\T s¡TÁ<äT&É+{≤s¡T.
eTeT yÓ’ kÕ |üsêX¯øÏÔ¬s›ÌM $<˚´‹ $ÁX¯ó‘ê ˆ
<äècÕº Væ≤ uÛÑe‘ê q÷q+ $<ë´<˚Vü≤düÔ«Vü≤+ ‘·‘·' ˆˆ 70 ˆˆ
Hê eTs√X¯πøÔ $<ä´. ˙≈£î Hê $<ë´dü«s¡÷bÕìï Hêdü«s¡÷bÕìï #·÷|æHêqT ø£<ë.
@ey˚T‘êì ‘·‘êÔ«ì Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡TùwX¯«sê' ˆ
$wüßíÁs¡“Vü‰à #· uÛÑ>∑yêHé s¡TÁ<ä' ø±\ Ç‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 71 ˆˆ
730 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

á $<Ûä+>± ‘·‘êÔ«\T eT÷&ÉT. Á|ü<Ûëq+, |ü⁄s¡Twüß&ÉT, áX¯«s¡T&ÉT nì. ÁX¯ó‹ M{ÏH˚ $wüßíe⁄
ÁãVü≤àø±\s¡÷|ü⁄&Ó’q s¡TÁ<äT&ÉT nì ‘Ó*|æq~.
Á‘·j·Ty˚T‘·<äHê<ä´qÔ+ ÁãVü≤àDÒ´e e´edæú‘·yéT ˆ
‘·<ë‘·àø£+ ‘·<äe´ø£Ô+ ‘·<äø£ås¡$T‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 72 ˆˆ
Ä<ä´+‘ê\T˝Òì á eT÷&ÉT ÁãVü≤àj·T+<äT+&˚y.˚ ÁX¯ó‹ á eTT>∑T]Z ì ‘·<ë‘·àø£eTì, ne´ø£eÔ Tì, nø£så e¡ Tì
#Ó|æŒq~.
Ä‘êàqq›|üs¡+ ‘·‘·Ô«+ ∫HêàÁ‘·+ |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆ
Äø±X¯+ ìwüÿ\+ ÁãVü≤à ‘·kÕà<äq´qï $<ä´‘˚ ˆˆ 73 ˆˆ
Ä‘êàq+<äs¡÷|ü+, |üs¡eT‘·‘·Ô«+, ∫HêàÁ‘·+, |üs¡eT |ü<äs¡÷|ü+, Äø±X¯+, ìwüÿ\ÁãVü≤à+ nqHÓ’q~.
áX¯«s¡Tìø£+fÒ _ÛqïyÓTÆq |üs¡eT‘·‘·Ô«+ eTs=ø£{Ï˝Ò<äT.
@e+ $C≤„j·T uÛÑe‘ê uÛÑøÏÔjÓ÷>±ÁX¯j˚TD ‘·T ˆ
dü+|üP»´ eq›˙jÓ÷-Vü≤+ ‘·‘·düÔ+ |üX¯´ XÊX¯«‘·yéT ˆˆ 74 ˆˆ
Ç{≤¢ Hê dü«s¡÷bÕìï ‘Ó\TdüTø=ì ˙e⁄ uÛÑøÏÔjÓ÷>±HêïÁX¯sTT+∫ qqTï |üPõ+#·T. qeTdüÿ]+#·T. n|ü⁄&ÉT
|üs¡eT|ü⁄s¡Twü<äs¡Ùq eTe⁄‘·T+~.
@‘êe<äTø±Ô« uÛÑ>∑yêHé »>±e÷<äs¡Ùq+ Vü≤s¡' ˆ
‘·Á‘Ó’e uÛÑøÏÔjÓ÷π>q s¡TÁ<äe÷sê<Ûäj·TqTàì' ˆˆ 75 ˆˆ
uÛÑ>∑e+‘·T &ç+‘· e÷Á‘·+ #Ó|æŒ n+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT. eT+ø£DeTTì Ä πøåÁ‘·+˝ÀH˚ uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+‘√ s¡TÁ<äTì
Äsê~Û+∫Hê&ÉT.
@‘·‘·Œ$Á‘·eT‘·T\+ rs¡ú+ ÁãVü≤à]¸ùd$‘·yéT ˆ
dü+ùde´ Áu≤Vü≤àD√ $<ë«Hé eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 76 ˆˆ
n+<äTe\¢ á øπ Áå ‘·+ |ü$Á‘·yTÓ +Æ ~. kÕ{Ï ˝Òì~. ÁãVü≤às¡T¸\T ùd$+∫q~. ø±e⁄q |ü+&ç‘T· &Óq’ Áu≤Vü≤àDT&ÉT
á rsêúìï ùd$+∫ bÕbÕ\ìï+{ÏqT+&ç eTT≈£îÔ&Í‘ê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ rs¡úÁ|üø£s¡DÒ #·‘·TÁdæÔ+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 34 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À rs¡úÁ|üø£s¡DeTH˚ eTTô|ŒÌHê\Ze n<Ûë´j·T+ ˆˆ 34 ˆˆ
kkk#·
y˚T
 |ü+#·Á‹+XÀ-<Ûë´j·T' ` eTTô|ŒÌ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 731

rs¡úÁ|üø£s¡DyéT ` rs¡úÁ|üø£s¡D+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.
nq´‘·Œ$Á‘·+ $|ü⁄\+ rs¡ú∆+ Á‘Ó’˝Àø£´$ÁX¯ó‘·yéT ˆ
s¡TÁ<äø√{Ï]‹ U≤´‘·+ s¡TÁ<ädü´ |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 1 ˆˆ
|üs¡y˚Twæ˜ s¡TÁ<äTì πøåÁ‘·+ eTs=ø£{Ï s¡TÁ<äø√{Ï nH˚~. |ü$Á‘·eTT $kÕÔs¡eTT eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üdæ<ä∆yÓTÆ+~.
|ü⁄sê |ü⁄D´‘·y˚T ø±˝Ò <˚e<äs¡Ùq‘·‘·Œsê' ˆ
ø√{ÏÁãVü≤às¡¸jÓ÷ <ëHêÔdüÔ+ <˚X¯eT>∑eTqŒs¡yéT ˆˆ 2 ˆˆ
|üPs¡«+ ÁX‚wü˜yÓTÆq |ü⁄D´ø±\+˝À <˚e<˚e⁄&ÉT X¯+ø£s¡Tì <ä]Ù+#·ø√] ø√{ÏeT+~ ÁãVü≤às¡T¸\T
|üs¡eTìwü˜>∑\yê¬s’ Ä Á|ü<˚XÊìøÏ e∫ÃHês¡T.
nVü≤+ Á<äøå±´$T –]X¯+ |üPs¡«y˚Te |æHêøÏqyéT ˆ
nH√´q´+ uÛÑøÏÔj·TTø±ÔHê+ yê´|òü÷‘√ C≤j·T‘˚ øÏ\ ˆˆ 3 ˆˆ
|æHêøÏ –]X¯óì H˚qT eTT+<äT #·÷kÕÔqT H˚qT eTT+<äT n+≥÷ yê]˝À $yê<ä+ ‘·˝…‹Ô+~.
‘˚cÕ+ uÛÑøÏÔ+ ‘·<ë <äècÕº« –]XÀ jÓ÷–Hê+ >∑Ts¡T' ˆ
ø√{Ïs¡÷b˛-uÛÑe‘Y s¡TÁ<√ s¡TÁ<äø√{ÏdüÔ‘·dü‡‘·' ˆˆ 4 ˆˆ
yê] ñ‘·ÔeT uÛÑøÏÔHÓ]–q jÓ÷– >∑Ts¡Te⁄ s¡TÁ<äT&ÉT ø√{Ï s¡÷bÕ\qT <ë*ÃHê&ÉT. n+<äTe\¢ Ä πøåÁ‘êìøÏ
s¡TÁ<äø√{Ï nH˚ ù|s¡T e∫Ã+~.
‘˚ düà düπs« eTVü‰<˚e+ Vü≤s¡+ –]>∑TVü‰X¯j·TyéT ˆ
|üX¯´qÔ' bÕs¡«rHê<∏äÛ+ Vü≤èwüº|ü⁄wüº~ÛjÓ÷-uÛÑeHé ˆˆ 5 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄&ÉT –]X¯ó&ÉT bÕs¡«r|ü‹ nsTTq •e⁄ì #·÷∫ yês¡+<äs¡T Äq+~+∫Hês¡T.
nHê<ä´qÔ+ eTVü‰<˚e+ |üPs¡«y˚TyêVü≤MTX¯«s¡yéT ˆ
<äèwüºyêì‹ uÛÑø±Ô´ ‘˚ s¡TÁ<äq´düÔ~ÛjÓ÷-uÛÑeHé ˆˆ 6 ˆˆ
Ä<ä´+‘ê\T ˝Òì eTVü‰<˚e⁄ì H˚H˚ eTT+<äT #·÷∫Hêqì uÛÑøÏÔ‘√ yês¡T s¡TÁ<äTq+<˚ eTqdüT ì*|æHês¡T.
n<∏ëqÔ]πøå $eT\+ |üX¯´ìÔ düà eTVü≤‘·Ôs¡yéT ˆ
CÀ´‹düÔÁ‘Ó’e ‘˚ düπs«-_Û\wüqÔ' |üs¡+ |ü<äyéT ˆˆ 7 ˆˆ
n+‘·˝À |üs¡eT|ü<ëìï ø√s¡T‘·Tqï ãTTwüß\+<äs¡T Äø±X¯+˝À $X¯ó<ä∆yÓTÆq CÀ´‹ì <ä]Ù+∫Hês¡T.
732 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
@‘·‘·‡«<˚XÊ<ÛäT´wæ‘·+ rs¡ú+ |ü⁄D´‘·eT+ X¯óuÛÑyéT ˆ
<äècÕº« s¡TÁ<ä+ düeTuÛÑ´s¡Ã´ s¡TÁ<äkÕ$÷|ü´e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
á πøåÁ‘·+ áX¯«s¡T&ÉT ìedæ+∫q~. X¯óuÛÑÁ|ü<ä+, |üs¡eT |ü$Á‘·+. Ç#·≥ s¡TÁ<äTì <ä]Ù+#·Tø=ì |üPõ+∫
s¡TÁ<äkÕMTbÕ´ìï bı+<äe#·TÃqT.
nq´#·Ã rs¡úÁ|ües¡+ Hêe÷ï eT<ÛäTeq+ düàè‘·yéT ˆ
‘·Á‘· >∑‘ê« ìj·TeTyêìÁq›kÕ´sê∆düq+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
eT<ÛTä eqeTH˚ ù|s¡ eTs√ ñ‘·eÔ Trs¡+ú ñqï~. Ärsêúìï ùd$+∫qyê&ÉT Ç+Á<äTì nsê∆dHü êìï bı+<äT‘ê&ÉT.
n<∏ëq´‘·TŒwüŒq>∑Ø <˚X¯' |ü⁄D´‘·eT' X¯óuÛÑ' ˆ
‘·Á‘· >∑‘ê« |æ‘·è≤q÷Œ»´ ≈£î˝≤Hê+ ‘ês¡j˚T#·Ã¤‘·yéT ˆˆ 10 ˆˆ
|ü⁄wüŒq>∑] nH˚ eTs=ø£ |ü⁄D´πøåÁ‘·+ ñqï~. Ärsêúìï <ä]Ù+∫ |æ‘·è<˚e‘·\qT ‘·è|æÔ|üs¡∫ q÷s¡T ‘·sê\
yê]ì ‘·]+|ü#˚j·Te#·TÃ.
ø±\x®s¡+ eTVü‰rs¡ú+ ˝Àπø s¡TÁ<√ eTVü‰X¯«s¡' ˆ
ø±\+ »]‘·yêHé <˚y√ j·TÁ‘· uÛÑø£ÔÁ|æjÓ÷ Vü≤s¡' ˆˆ 11 ˆˆ
ø±\+»s¡eTH˚ eTs√ πøåÁ‘·+ ˝Àø£Á|üdæ~∆q+~q~. Ç#·≥ eTùV≤X¯«s¡T&ÉT, s¡TÁ<äT&ÉT, uÛÑø£Ô Á|æj·TT&ÉT ø±\Tì
J]í+#·T≈£îHêï&ÉT.
X‚«‘√ HêeT •y˚ uÛÑø√Ô sê»]¸Á|ües¡' |ü⁄sê ˆ
‘·<ëodüÔqïeTkÕÿs¡' |üP»j·÷e÷dü X¯S*qyéT ˆˆ 12 ˆˆ
|üPs¡«+ X‚«‘·T&ÉH˚ sê»]¸ •euÛÑ≈£îÔ&ÉT X¯+ø£s¡TH˚ <Ûë´ìdü÷Ô qeTdüÿ]dü÷Ô X¯S*ì |üPõdüTÔ+&˚yê&ÉT.
dü+kÕú|ü´ $~ÛHê *vZ+ uÛÑøÏÔjÓ÷>∑|ü⁄s¡dü‡s¡' ˆ
»C≤|ü s¡TÁ<äTeTìX¯+ ‘·Á‘· düq´düÔe÷qdü' ˆˆ 13 ˆˆ
j·T<∏ë$~Û *+>±ìï kÕú∆|æ+∫ uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+‘√ •e⁄ìj·T+<˚ eTqdüTì*Œ nìïø±˝≤˝À¢qT s¡TÁ<äTì
»|æ+#˚yê&ÉT.
dü ‘·+ ø±˝À-<∏äÛ BbÕÔ‘êà X¯S\e÷<ëj·T ;ÛwüDyéT ˆ
H˚‘·TeTuÛ≤´>∑‘√ <˚X¯+ dü sêC≤ j·TÁ‘· ‹wü˜‹ ˆˆ 14 ˆˆ
n+‘·˝À nø£ÿ&É≈£î ‘˚CÀs¡÷|ü⁄&Ó’q ø±\T&ÉT uÛÑj·T+>=˝ÒŒ X¯S˝≤ìï <Ûä]+∫ X‚«‘·sêEqT rdæø=ì
b˛e∫ÃHê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 733

Mø£å´ sêC≤ uÛÑj·÷$wüº' X¯S\Vü≤düÔ+ düe÷>∑‘·yéT ˆ

ø±\+ ø±\ø£s¡+ |òüTÀs¡+ ;ÛwüD+ #·D¶B~Û‹yéT ˆˆ 15 ˆˆ
ñuÛ≤uÛ≤´eT<∏äÛ Vü≤kÕÔuÛ≤´+ düŒècÕº«-k *vZyÓTÆX¯«s¡yéT ˆ
qHêeT •s¡kÕ s¡TÁ<ä+ »C≤|ü X¯‘·s¡TÁ~j·TyéT ˆˆ 16 ˆˆ
ø±\ø£s¡T&ÉT, Á≈£Ls¡T&ÉT, uÛÑj·T+ø£s¡T&ÉT, rø£å‘í ˚»düTÿ&ÉT, X¯S\Vü≤düTÔ&Ó’ e∫Ãq ø±\Tì #·÷∫ uÛÑj·T|ü&ç
sêE ¬s+&ÉT #˚‘·T\‘√ •e*+>±ìï |ü≥Tºø=ì X¯‘·s¡TÁ~j·T+ »|ædü÷Ô ‘·\e+∫ s¡TÁ<äTìøÏ qeTdüÿ]+∫Hê&ÉT.
»|üqÔe÷Vü≤ sêC≤q+ qeTqÔeTdüø£è<䓤eyéT ˆ
@ùV≤´V”≤‹ |ü⁄s¡' dæú‘ê« ø£è‘êqÔ' Á|üVü≤düìïe ˆˆ 17 ˆˆ
n≥T¢ »|ædü÷Ô uÛÑe⁄ìøÏ qeTdüÿ]düTÔqï Ä sêEqT ø£è‘ê+‘·T&ÉT eTT+<äT ì*à qe⁄«‘·Tqï≥Tº sê s¡eTTà
nì |ü*øÏHê&ÉT.
‘·eTTyê#· uÛÑj·÷$c˛º sêC≤ s¡TÁ<ä|üsêj·TD' ˆ
@ø£$÷XÊs¡Ãqs¡‘·+ $Vü‰j·÷q´+ ìwüO<äj·T ˆˆ 18 ˆˆ
uÛj
Ñ ÷· $wüß&º q’Ó s¡TÁ<äu≈ÑÛ î£ &Ô TÉ Ä sêE uÛj
Ñ T· +‘√ X¯+ø£sT¡ ì |üPõ+#˚ e´øÏìÔ e<ä* Ç‘·sT¡ \qT e~Û+#·TeTì
|ü*øÏHê&ÉT.
Ç‘·T´ø£ÔeqÔ+ uÛÑ>∑yêqÁãMB“¤‘·e÷qdüyéT ˆ
s¡TÁ<ës¡Ãqs¡‘√ yê-H√´ eT<ä«X‚ ø√ q ‹wü˜‹ ˆˆ 19 ˆˆ
Ç{≤¢#Ó|æŒq uÛÑj·Te&˚ sêEqT #·÷∫ ø±\T&ÉT Ç≥¢Hêï&ÉT. s¡TÁ<ës¡Ãq|üs¡T&Ó’Hê, Ç‘·s¡T&Ó’Hê HêeX¯+˝À
ñ+&Éì yê&Óe&ÉT
@eeTTø±Ô« dü sêC≤q+ ø±˝À ˝Àø£Á|üø±\q' ˆ
ããq∆ bÕXË’' sêC≤-|æ »C≤|ü X¯‘·s¡TÁ~j·TyéT ˆˆ 20 ˆˆ
nì |ü*øÏ ˝Àø£d+ü Vü‰s¡≈î£ &Óq’ ø±\T&ÉT Ä sêEqT bÕXÊ\‘√ ã+~Û+∫Hê&ÉT. sêE ≈£L&Ü X¯‘s· T¡ Á~j·÷ìï
|ü]ƒdü÷ÔH˚ ñ+&çHê&ÉT.
n<∏ëqÔ]πøå $eT\+ B|ü´e÷q+ ‘˚CÀsê•+ uÛÑ÷‘·uÛÑs¡TÔ' |ü⁄sêDyéT ˆ
C≤«˝≤e÷˝≤ dü+eè‘·+ yê´|ü´ $X¯«+ ÁbÕ<äTs¡÷“¤‘·+ dü+dæú‘·+ dü+<ä<äs¡Ù ˆˆ 21 ˆˆ
Ç+‘·˝À X‚«‘·sêE Äø±X¯+˝À ÁbÕ<äTs¡“¤$+∫ ìs¡à\yÓTÆ ì*∫q ‘˚CÀsê•ì #·÷∫Hê&ÉT. n~ düø£\
Jy˚X¯«s¡T&ÉT eTVü‰<˚e⁄&É>∑T s¡TÁ<äTì |ü]X¯ó<ä∆eTT, Á|üø±X¯e+‘·+, düHê‘·q+, C≤«˝≤e÷˝≤ dü+eè‘·eTT nsTT
düø£\»>∑‘·TÔqT yê´|æ+∫ ñqï~.
734 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘·qà<Û˚´-k |ü⁄s¡Twü+ s¡Tø£àes¡í+ ‘˚CÀs¡÷|ü+ |üX¯´‹ kÕà‹Vü≤èwüº' ˆˆ
<˚yê´ <˚e+ #·Áq›˝ÒUÀ»®«˝≤vZ+ y˚TH˚ #êdüàHêï<∏äÛ Ä>∑#·Ã¤r‹ ˆˆ 22 ˆˆ
Ä ‘˚CÀsê•eT<Ûä´ düTes¡íes¡Tí&ÉT, #·+Á<ä˝ÒU≤ $sêõ‘·T&ÉT, <˚$‘√ ≈£L&É ñqï |ü⁄s¡Twüßì #·÷∫Hê&ÉT. Hê
Á|üuÛÑTe⁄ edüTÔHêï&Éì ≈£L&É nqTø=Hêï&ÉT.
Ä>∑#·Ã¤qÔ+ Hê‹<ä÷πs-<∏äÛ <äècÕº« ø±˝À s¡TÁ<ä+ <˚e<˚yê´ eTùV≤X¯yéT ˆˆ
e´ù|‘·;Ûs¡œ˝ÒXË’ø£Hê<∏äÛ+ sê»]¸qÔ+ H˚‘·TeTuÛ≤´»>±eT ˆˆ 23 ˆˆ
n˝≤ edüTÔqï <˚$‘√ ≈£L&ç ñqï nœ\ »>∑Hêï<∏äTì <ä>∑Zs¡˝À #·÷∫ >∑÷&Ü ø±\T&ÉT uÛÑj·T|ü&Éø£ sêEqT
ø=ìb˛e{≤ìπø e∫ÃHê&ÉT.
Ä˝Àø±´k uÛÑ>∑yêqTÁ>∑ø£sêà <˚y√ s¡TÁ<√ uÛÑ÷‘·uÛÑsêÔ |ü⁄sêD' ˆ
@ø£+ uÛÑø£Ô+ eT‘·Œs¡+ e÷+ qeTqÔ+ <˚V”≤reT+ ø±\eT÷#˚ eTy˚T‹ ˆˆ 24 ˆˆ
uÛÑj·T+ø£s¡ ø£s¡à\ Hê#·]+#˚yê&ÉT, uÛÑ÷‘·|ü‹, düHê‘·qT&ÉT nsTTq s¡TÁ<ä<˚e⁄&ÉT ø±\Tì #·÷∫ qqTï
düà]düTÔqï Hê uÛÑ≈£îÔH=ø£ÿìì HêøÏeTàì |ü*øÏHê&ÉT.
ÁX¯ó‘ê« yêø£´+ >√|ü‘˚s¡TÁ>∑uÛ≤e' ø±˝≤‘êà-k eTq´e÷q' dü«uÛ≤eyéT ˆ
ã<ë∆« uÛÑø£Ô+ |ü⁄qπsyê<∏äÛ bÕXË’' Á≈£î<√∆ s¡TÁ<äeT_Û<äTÁ<ëe y˚>±‘Y ˆˆ 25 ˆˆ
>√|ü‹ nsTTq s¡TÁ<äTì e÷≥\T $ì ñÁ>∑d«ü uÛ≤edü«s¡÷|ü⁄&Óq’ ø±\T&ÉT ‘·qdü«uÛ≤yêìøÏ ‘·–q≥Tº >∑]«dü÷Ô
•euÛÑ≈£îÔì bÕXÊ\‘√ ã+~Û+∫ ø√|ü+‘√ s¡TÁ<äTì yÓ’ù| y˚>∑+>± edüTÔHêï&ÉT.
Áù|øå±´j·÷˙Ô+ XË’\|ü⁄ÁreT<∏˚ÛX¯' k˛-˙«øå±´H˚Ô $X¯«e÷j·÷ $~Û»„' ˆˆ
kÕe»„+ yÓ’ yêeTbÕ<˚q eTè‘·T´+ ;Û‘·ôd’´q+ |üX¯´‘√ yê´»|òü÷q ˆˆ 26 ˆˆ
$X¯«e÷j·÷$~Û ‘Ó*dæq X¯+ø£s¡T&ÉT bÕs¡«‹ì #·÷∫ ‘·qyÓ’ù| edüTÔqï ø±\Tì #·÷∫ ìsê<äs¡+>±
yêeTbÕ<ä+‘√ ‘·ìï X‚«‘·T&ÉT #·÷düTÔ+&É>± #·+|æHê&ÉT.
eTe÷s¡ k˛-‹;ÛwüD√ eTùV≤X¯bÕ<ä|òü÷‹‘·' ˆ
s¡sê» <˚e‘ê|ü‹' düVü≤√eTj·÷ |æHêø£<Ûäèø˘ˆˆ 27 ˆˆ
Ç˝≤ eTùV≤X¯óì bÕ<ä+ ‘êøÏq ø±\T&ÉT eTs¡D+Ï ∫Hê&ÉT. bÕs¡«rj·TT≈£î&Ô q’Ó |æHêø£bÕDÏ X‚«‘·Tì s¡ø+åÏ #·≥+‘√
Á|üdüqTï&ÉsTTHê&ÉT.
ìØø£å´ <˚e$÷X¯«s¡+ Á|üVü≤èwüºe÷qk˛ Vü≤s¡yéT ˆ
qHêeT kÕeT“eTe´j·T+ dü sê»|ü⁄vZedüÔ<ë ˆˆ 28 ˆˆ
ne´j·TT&ÉT n+ã‘√ ≈£L&ç ñqï X¯+ø£sT¡ ì #·÷∫ X‚«‘· sê»]¸ Á|üdqü ïyÓTqÆ eTqdüT‘√ qeTdüÿ]+∫Hê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ 735

qyÓ÷ uÛÑyêj·T ùV≤‘·y˚ Vü≤sêj·T $X¯«X¯eT“¤y˚ ˆ

qeT•Ùyêj·T BÛeT‘˚ qyÓ÷-|ües¡Z <ësTTH˚ ˆˆ 29 ˆˆ
»>∑<˚∆‘·Te⁄, uÛÑe⁄&ÉT, »>∑Á‘·‡wüº Vü≤s¡Tq≈£î qeTkÕÿs¡+. C≤„qdü«s¡÷|ü⁄&ÉT, BÛeT+‘·T&É>∑T n|ües¡Z<ësTTøÏ
qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷ qyÓ÷ qyÓ÷-düTÔ ‘˚ eTVü‰$uÛÑ÷‘·j˚T qeT' ˆ
$uÛ≤>∑V”≤qs¡÷|æDÒ qyÓ÷ qsê~ÛbÕj·T ‘˚ ˆˆ 30 ˆˆ
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ >∑DÒX¯«s¡ Á|ü|üqï<äT'KHêX¯q ˆ
nHê~ì‘·´uÛÑ÷‘·j˚T esêVü≤X¯èvZ<Ûë]DÒ ˆˆ 31 ˆˆ
eTVü‰$uÛÑ÷‹yÓ’q ˙≈£î eTTe÷às¡T¢ qeTdüÿ]düTÔHêïqT. nK+&És¡÷|ü⁄&ÉT, qsê~Û|ü⁄&ÉT, >∑D≤~Û|ü⁄&ÉT,
Á|ü|üqï»q<äT'KHêX¯≈£îq≈£î qeTkÕÿs¡+. nHê~ ì‘·´ $uÛÑ÷‹øÏ esêVü≤X¯è+>∑<Ûë]øÏ qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷ eèwü<Ûä«C≤j·T ‘˚ ø£bÕ\e÷*H˚ qeT' ˆ
qyÓ÷ eTVü‰q{≤j·T ‘˚ qyÓ÷ eèwü<Ûä«C≤j·T ‘˚ ˆˆ 32 ˆˆ
eèwü<Ûä«E&ÉT ø£bÕ\e÷˝≤<Ûäs¡Tq≈£î qeTkÕÿs¡+. eTVü‰q≥T&Ó’q eèwü<Ûä«Eq≈£î qeTkÕÿs¡+.
n<∏ëqT>∑èVü≤´ X¯+ø£s¡' Á|üD≤eT‘·‘·Œs¡+ qè|üyéT ˆ
dü«>±D|ü‘·´eTe´j·T+ düs¡÷|ü‘êeT<∏√ <ä<Í ˆˆ 33 ˆˆ
á $<Ûä+>± qeTdüÿ]düTÔqï X‚«‘·sê»]¸qqTÁ>∑Væ≤+∫q X¯+ø£s¡T&ÉT ‘·q >±D|ü‘·´|ü<ëìï, kÕs¡÷bÕ´ìï
n‘·ìøÏ Á|ükÕ~+∫Hê&ÉT.
düôVAeTj·÷ dübÕs¡¸<ä' düsê»|ü⁄vZy√ Vü≤s¡' ˆ
eTT˙X¯dæ<ä∆e웑·' ø£åD≤<ä<äèX¯´‘êeT>±‘Y ˆˆ 34 ˆˆ
bÕs¡«‹, bÕs¡¸<äT\T sê»ÁX‚wüߘì‘√ ≈£L&É Vü≤s¡T&ÉT, eTT˙+Á<äT\T, dæ<äT∆\T qeTdüÿ]düTÔ+&É>± ø£åD+˝À
n<äèX¯´yÓTÆHê&ÉT.
ø±˝Ò eTùV≤XÊ_ÛVü≤‘˚ ˝Àø£Hê<∏äÛ' |æ‘êeTVü≤' ˆ
nj·÷#·‘· es¡+ s¡TÁ<ä+ düJy√-j·T+ uÛÑe‹«‹ ˆˆ 35 ˆˆ
á $<Û+ä >± ø±\Tì #·+|æq s¡TÁ<äTì #·÷∫ ˝Àø£Hê<∏Tä &Óq’ |æ‘êeTVüQ&ÉT Ç‘·ìì J$+#·ìeTàì s¡TÁ<äTDÏí
es¡+ ø√]Hê&ÉT.
HêdæÔ ø£•Ã<ä|”XÊq <√wü˝ÒXÀ eèwü<Ûä«»! ˆ
ø£è‘êqÔôd’´e uÛÑe‘ê ‘·‘êÿπs´ $ìjÓ÷õ‘·' ˆˆ 36 ˆˆ
736 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

dü <˚e<˚ee#·Hê<˚›e<˚y˚X¯«s√ Vü≤s¡' ˆ
‘·<∏ë-dæÔ«‘ê´Vü≤ $XÊ«‘êà k˛-|æ ‘ê<äè–«<Û√-uÛÑe‘Y ˆˆ 37 ˆˆ
eèwü<Ûä«C≤! Ç+<äT˝À ø±\Tì <√wü+˝Ò<äT. n‘·ìì Je⁄\ÁbÕD≤\T ø=ìb˛j˚T |üì˝À ìj·T$T+∫+~
MTπs ø£<ë! Ç˝≤ |ü*øÏq ÁãVü≤àe÷≥\T $qï X¯+ø£s¡T&ÉT nfÒ¢ ø±ìeTTà nHêï&ÉT. n˝≤ ø±\T&ÉT Áã‹øÏHê&ÉT.
Ç‘˚´‘·‘·Œs¡eT+ rs¡ú+ ø±\x®s¡$T‹ ÁX¯ó‘·yéT ˆ
>∑‘ê«-uÛÑ´s¡Ã´ eTVü‰<˚e+ >±D|ü‘·´+ dü $q›‹ ˆˆ 38 ˆˆ
Ç~ ø±\+»s¡rs¡+ú Á|üu≤Û eeTT. á rsêúìøÏ yÓ[fl eTVü‰<˚e⁄ì |üPõ+∫q yê&ÉT >±D|ü‘ê´ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ rs¡úÁ|üø£s¡DÒ |üxà Á‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 35 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝À rs¡úÁ|üø£s¡DeTH˚ eTTô|ŒÌ nsTT<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 35 ˆˆ

st
 wüÁ{ÏÔ+XÀ-<Ûë´j·T' ` eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+ 737

rs¡úes¡íqyéT ` rs¡úes¡íq+

dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·eTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT

Ç<äeTq´‘·Œs¡+ kÕúq+ >∑TVü‰´<äTZVü≤´‘·eT+ eTVü≤‘Y ˆ
eTVü‰<˚edü´ <˚edü´ eTVü‰\j·T$T‹ ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 1 ˆˆ
Ç~ eTs=ø£ rs¡ú+ eTVü‰\j·T+ nì Á|üdæ<ä∆yÓTÆ+~. |üs¡eT s¡Vü≤kÕ´˝À¢¬ø˝≤¢ s¡Vü≤dü´yÓTÆq kÕúq+.
‘·Á‘· <˚yê~Û<˚y˚q s¡TÁ<˚D Á‹|ü⁄sê]D≤ ˆ
•˝≤‘·˝Ò |ü<ä+ q´düÔ+ HêdæÔø±Hê+ ì<äs¡ÙqyéT ˆˆ 2 ˆˆ
Çø£ÿ&É <˚yê~Û<˚e⁄&ÉT, s¡TÁ<äT&ÉT HêdæÔ≈£î\≈£î ì<äs¡Ùq+ #·÷|ü{≤ìøÏ ˇø£ •˝≤‘·\+ô|’q bÕ<äeTT+∫Hê&ÉT.
‘·Á‘· bÕX¯ó|ü‘êXÊÙHêÔ uÛÑk˛à<ä÷∆[‘·$Á>∑Vü‰' ˆ
ñbÕdü‘˚ eTVü‰<˚e+ y˚<ë<Ûä´j·Tq‘·‘·Œsê' ˆˆ 3 ˆˆ
á øπ Áå ‘·+˝À bÕX¯ó|ü‘T· \T, X¯eT<äe÷~ >∑TDdü+|üqTï˝…’ <˚V≤ü eT+‘ê uÛdÑ àü eT\<äTø=ì y˚<ë<Û´ä j·Tq|üsT¡ ˝…’
eTVü‰<˚e⁄ qTbÕdækÕÔs¡T.
kÕï‘ê« ‘·Á‘· |ü<ä+ XÊs¡«+ <äècÕº« uÛÑøÏÔ|ü⁄s¡dü‡s¡yéT ˆ
qeTdüÿè‘ê«-<∏äÛ •s¡kÕ s¡TÁ<äkÕ$L|ü´e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 4 ˆˆ
Çø£ÿ&É kÕïqe÷&ç •ebÕ<ëìï uÛÑøÏÔ‘√ <ä]Ù+∫, •s¡düTe+∫ qeTdüÿ]+∫qyês¡T s¡TÁ<äkÕ$LbÕ´ìï
#˚s¡T≈£î+{≤s¡T.
nq´#·Ã <˚e<˚edü´ kÕúq+ X¯+uÛÀs¡àVü‰‘·àq' ˆ
πø<ës¡$T‹ $U≤´‘·+ dæ<ë∆Hêe÷\j·T+ X¯óuÛÑyéT ˆˆ 5 ˆˆ
πø<ës¡eTH˚ eTs√Á|üdæ<ä∆yÓTÆq kÕúq+ eTVü‰‘·Tà&Ó’q X¯+ø£s¡Tì~ dæ<äT∆\ Ä\j·TeTTqï~.
‘·Á‘· kÕï‘ê« eTVü‰<˚eeTuÛÑ´s¡Ã´ eèwüπø‘·qyéT ˆ
|”‘ê« #Ó’y√<äø£+ X¯ó<ä∆+ >±D|ü‘·´eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 6 ˆˆ
Ç#·≥ kÕïq+#˚d,æ eèwüu<ÑÛ «äÛ Eì |üPõ+∫, X¯ó<äy∆ TÓ qÆ »˝≤ìï bÕq+#˚dæ >±D|ü‘´· kÕúHêìï bı+<äT‘ês¡T.
ÁXÊ<ä∆+ <ëHê~ø£+ ø£è‘ê« Vü≤´ø£åj·T´+ \uÛÑ‘˚ |òü\yéT ˆ
~«C≤‹Á|üe¬s’s¡T®wüº+ jÓ÷–_Ûs¡´‘·e÷qôd’' ˆˆ 7 ˆˆ
ÁXÊ<ä∆+, <ëq+ yÓTT<ä˝…’q |ü$Á‘·ø£s¡à˝≤#·]+∫ nø£åj·T|òü˝≤ìï bı+<äT‘ês¡T. á πøåÁ‘êìï ~«E\T
ìj·T‘·eTqdüTÿ˝…’q j·T‘·T\T m\¢|ü⁄&É÷ ùd$düTÔ+{≤s¡T.
738 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
rs¡ú+ |ü¢øå±e‘·s¡D+ düs¡«bÕ|ü$HêX¯qyéT ˆ
‘·Á‘êuÛÑ´s¡Ã´ Áoìyêdü+ $wüßí˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 8 ˆˆ
eTs=ø£ |ü⁄D´rs¡+ú |üø¢ ±å e‘·sD¡ + nH˚~. Ç~ düs«¡ bÕ|ü $HêX¯ø+£ . Çø£ÿ&É ÁoqTyêdüTì |üPõùdÔ $wüß˝í Àø£+
#˚s¡T≈£î+{≤s¡T.
nq´+ eT>∑<Ûäsê»dü´ rs¡ú+ dü«s¡Z>∑‹Á|ü<äyéT ˆ
nø£åj·T´+ $q›‹ dü«s¡Z+ ‘·Á‘· >∑‘ê« ~«CÀ‘·ÔeT' ˆˆ 9 ˆˆ
eT>∑<Ûäsê» rs¡ú+ nH˚~ eTs=ø£{Ï. Ç~ dü«s¡Z|òü˝≤ìï Á|ükÕ~düTÔ+~. Çø£ÿ&çøÏ yÓ[flqyê&ÉT nø£åj·TyÓTÆq
dü«sêZìï bı+<äT‘ê&ÉT.
rs¡ú+ ø£qK\+ |ü⁄D´+ eTVü‰bÕ‘·ø£HêX¯qyéT ˆ
j·TÁ‘· <˚y˚q s¡TÁ<˚D j·TCÀ„ <äø£ådü´ Hê•‘·' ˆˆ 10 ˆˆ
ø£qK\+ nH˚~ eTs=ø£ |üs¡eTbÕeqyÓTÆq eTVü‰bÕ‘·ø£HêX¯qyÓTÆq rs¡ú+ Çø£ÿ&˚ s¡TÁ<äT&ÉT <äø£åj·TC≤„ìï
<Ûä«+dü+ #˚dæHê&ÉT.
‘·Á‘· >∑v±ZeTT|üdüŒèX¯´ X¯ó∫sꓤedüeTì«‘·' ˆ
eTT#·´‘˚ düs¡«bÕô|’düTÔ ÁãVü≤à˝Àø£+ \uÛÒqàè‘·' ˆˆ 11 ˆˆ
Çø£ÿ&ç >∑+>∑˝À kÕïq+#˚dæ |ü$Á‘·T&Ó’ uÛÑøÏÔø£*Zqyê&ÉT düs¡«bÕbÕ\T ‘=\–b˛sTT eTs¡DÏ+∫ ÁãVü≤à˝Àø±ìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
eTVü‰rs¡ú$T‹ U≤´‘·+ |ü⁄D´+ Hêsêj·TDÁ|æj·TyéT ˆ
‘·Á‘êuÛÑ´s¡Ã´ Vü≤èw”πøX¯+ X‚«‘·B«|ü+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆˆ 12 ˆˆ
Hêsêj·TDTìøÏ Á|æj·TyÓTÆq eTVü‰rs¡ú+ eTs=ø£≥Tqï~. |üs¡eTbÕeqyÓTÆq~. Çø£ÿ&É lVü≤]ì |üPõùdÔ
X‚«‘· B«bÕìï #˚s¡T≈£î+{≤s¡T.
nq´#·Ã rs¡úÁ|ües¡+ Hêe÷ï Áo|üs¡«‘·+ X¯óuÛÑyéT ˆ
‘·Á‘· ÁbÕD≤Hé |ü]‘·´»´ s¡TÁ<ädü´ <äsTT‘√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 13 ˆˆ
l|üs¡«‘·eTH˚ eTs√ rs¡ú ÁX‚wü˜eTTqï~. Çø£ÿ&É ÁbÕD≤\T e<ä*qyê&ÉT s¡TÁ<äTìøÏ Á|”‹ bÕÁ‘·T&Ée⁄‘ê&ÉT.
‘·Á‘· düìïVæ≤‘√ s¡TÁ<√ <˚yê´ düVü≤ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
kÕïq|æD≤¶~ø£+ ‘·Á‘· ø£è‘·eTø£åj·T´eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 14 ˆˆ
Çø£ÿ&É eTùV≤X¯«s¡T&ÉT <˚$‘√ ≈£L&É ìedæ+∫Hê&ÉT. Çø£ÿ&É Ä#·]+#˚ kÕïq|æ+&ÉÁ|ü<ëHê~ |ü⁄D´ø£s¡à\T
nø£åj·T |òü˝≤ìï Á|ükÕ~kÕÔsTT.
 eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+ 739

>√<ëeØ qB |ü⁄D≤´ düs¡«bÕ|ü$Hê•˙ ˆ

‘·Á‘· kÕï‘ê« |æ‘êè≤H˚›yê+düÔs¡ŒsTT‘ê« j·T<∏ë$~Û ˆˆ 15 ˆˆ
düs¡«bÕ|ü$X¯ó<ë∆‘êà >√düVü≤Ádü|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆ
>√<ëeØ q~ |ü⁄D´Á|ü<+ä , düs«¡ bÕ|ü$HêX¯ø+£ . nø£ÿ&É kÕïqe÷#·]+∫ j·T<∏ë$~Û |æ‘è· <˚e‘ê‘·sŒ¡ D≤\T
#˚ùdÔ e÷qe⁄&ÉT düs¡«bÕ|ü $ìs¡Tà≈£îÔ&Ó’ |ü$Á‘ê‘·àø£*Z >√düVü≤Ádü<ëq |òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
|ü$Á‘·dü*˝≤ |ü⁄D≤´ ø±y˚Ø $|ü⁄˝≤ qB ˆˆ 16 ˆˆ
‘·kÕ´+ kÕï‘√«<äø£+ ø£è‘ê« eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆ
Á‹sêÁ‘√b˛wæ‘˚Hê<∏äÛ @ø£sêÁ‘√wæ‘˚q yê ˆˆ 17 ˆˆ
ø±y˚Øq~ |ü⁄D≤´eVü≤y˚Tø±ø£ ì+<äT>± |ü$Á‘·»\+ ø£\~. nø£ÿ&É kÕïqe÷&ç eT÷&ÉT˝Òø£ ˇø£ sêÁ‘Ó’Hê
ñ|üyêdüeTT+&ç ‘·s¡ŒD≤<äT˝≤#·]ùdÔ e÷qe⁄&ÉT düs¡«bÕ|üeTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
j·Tdü´ yêvàqd” X¯ó<˚∆ Vü≤düÔbÕ<Í #· dü+dæú‘Í ˆ
n˝À\Tb˛ ÁãVü≤à#êØ rsê∆Hê+ |òü\e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 18 ˆˆ
yê≈£îÿ eTqdüT‡\T X¯ó~∆>± ñqïyê&ÉT, Vü≤dübÔ Õ<äeTT\T #·øÿ£ >± ñqïyê&ÉT, ˝ÀuÛeÑ TT˝Òìyê&ÉT. ÁãVü≤à#·sê´ìï
$~Û>± Ä#·]+#˚yê&ÉT rs¡úùdyê|òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
kÕ«$Trs¡ú+ eTVü‰rs¡ú+ Á‹wüß ˝Àπøwüß $ÁX¯ó‘·yéT ˆ
‘·Á‘· düìïVæ≤‘√ ì‘·´+ düÿH√›-eTs¡qeTdüÿè‘·' ˆˆ 19 ˆˆ
kÕ«$T rs¡ú+ nH˚~ eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üdæ<ä∆yÓTÆ+~. <˚e‘·\qeTkÕÿsêqï+<˚ ≈£îe÷s¡kÕ«$T Ä rsêúìï
e<ä\ø£ ìedækÕÔ&ÉT.
kÕï‘ê« ≈£îe÷s¡<Ûësêj·÷+ ø£è‘ê« <˚yê~‘·s¡ŒDyéT ˆ
Äsê<Ûä´ wüDTàK+ <˚e+ düÿH˚›q düVü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ 20 ˆˆ
n#·{Ï ≈£îe÷s¡<Ûës¡˝À kÕïq+#˚dæ, <˚e‘êsê<Ûäq, |æ‘·è‘·s¡ŒD≤<äT\T Ä#·]+∫, wüDTàKTì Äsê~ÛùdÔ
düÿ+<äTì‘√ ≈£L&É n‘·ì˝Àø£+˝À Äq+<ëìï bı+<äT‘ê&ÉT.
qB Á‘Ó’˝Àø£´ $U≤´‘ê ‘êÁeT|üØí‹ HêeT‘·' ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« |æ‘·è≤q“¤ø±Ô´ ‘·s¡ŒsTT‘ê« j·T<∏ë$~Û ˆ
bÕ|üø£s¡÷Ôèq|æ |æ‘·è≤+kÕÔs¡j˚THêïÁ‘· dü+X¯j·T' ˆˆ 21 ˆˆ
eT÷&ÉT ˝Àø±˝À¢ Á|üU≤´‹q+~q ‘êÁeT|ü]í nH˚ eTs√q~ ñqï~. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæ $~ÛÁ|üø±s¡+
|æ‘·è<˚e‘·s¡ŒD≤\T Ä#·]ùdÔ m+‘·{Ï bÕbÕ‘·Tà&Ó’Hê ‘·q|æ‘·è<˚e‘·\qT ‘·]+|ü#˚kÕÔ&ÉT. Ç+<äT˝À dü+<˚Vü≤+˝Ò<äT,
740 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
#·Áq›rs¡ú$T‹ U≤´‘·+ ø±y˚sê´' Á|üuÛÑy˚-ø£åj·TyéT ˆ
rs¡ú+ ‘·Á‘· uÛÑy˚<ä«düTÔ+ eTè‘êHê+ dü«s¡Z‹Ás¡T›yê ˆˆ 22 ˆˆ
ø±y˚] »qàkÕúq+ qT+&˚ ãj·T\T<˚]q #·+Á<ärs¡ú+ nø£åj·T|òü˝≤\ìdüTÔ+~. nø£ÿ&É ìedæ+∫ <˚Vü‰ìï
$&É∫qyês¡T dü«sêZìï bı+<äT‘ês¡T.
$q∆´bÕ<˚ Á|ü|üX¯´ìÔ <˚e<˚e+ dü<ë•eyéT ˆ
uÛÑø±Ô j˚T ‘˚ q |üX¯´ìÔ j·TeTdü´ dü<äq+ ~«C≤' ˆˆ23 ˆˆ
$+<Û´ä |üs«¡ ‘·bÕ<ä+˝À yÓ\dæq <˚e<˚e⁄&ÉT •e⁄ì <ä]Ù+∫q uÛ≈Ñ î£ ˝Ô q’… ~«E\T j·TeT˝Àø±ìï <ä]Ù+#·sT¡ .
<˚$ø±j·÷+ eèc˛ HêeT rs¡ú+ dæ<ä∆ìùw$‘·yéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘√«<äø£+ <ä‘ê« jÓ÷>∑dæ~∆xà $q›‹ ˆˆ 24 ˆˆ
<˚$ø±ÁbÕ+‘·+˝À eèwü nH˚ ù|s¡ ˇø£ rs¡eú TTqï~. n~ dæ<∆ä |ü⁄s¡Twüß\ ìyêdükÕúq+. n#·≥ kÕïqe÷&ç,
<ëHê\T#˚dæq yês¡T jÓ÷>∑dæ~∆ q+<äT‘ês¡T.
<äXÊX¯«y˚T~Ûø£+ rs¡ú+ düs¡«bÕ|ü$HêX¯qyéT ˆ
<äXÊHêeTX¯«y˚T<ÛëHê+ ‘·Á‘ê--b˛ï‹ |òü\+ qs¡' ˆˆ 25 ˆˆ
<äXÊX¯«y˚T~Ûø£eTH˚ rs¡ú+ düø£\ bÕ|ü$<ës¡ø£+. n#·≥ kÕïq+ #˚dæHê, <ä]Ù+∫Hê, ns¡Ãqns¡ŒD<ëHê<äT
˝≤#·]+∫Hê |ü~ nX¯«y˚T<Ûä |òü˝≤\qT bı+<äT‘ê&ÉT.
|ü⁄D¶Øø£+ eTVü‰rs¡ú+ Áu≤Vü≤àD…Æs¡T|üùd$‘·yéT ˆ
‘·Á‘ê_Û>∑eT´ j·TTø±Ô‘êà bÂD¶Øø£|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 26 ˆˆ
|ü⁄+&ÉØø£+ nH˚ eTVü‰rs¡ú+ Áu≤Vü≤àDT\#˚ ùd$+#·ã&çq~. ìj·T‘ê‘·Tà&Ó’ Ä rsêúìï #˚]qyê&ÉT
bÂ+&ÉØø£j·T»„|òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
rπsúuÛÑ´' |üs¡eT+ rs¡ú+ ÁãVü≤àrs¡ú$T‹ ÁX¯ó‘·yéT ˆ
ÁãVü‰àDeTs¡ÃsTT‘ê« ‘·T ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 27 ˆˆ
ÁãVü≤àrs¡ú+ rsêú˝À¬¢ø˝≤¢ ñ‘·ÔeTyÓTÆq~. nø£ÿ&çøÏ yÓ[fl ÁãVü≤àq]ÃùdÔ n‘·&ÉT ÁãVü≤à˝Àø£+˝À XÊX¯«‘·+>±
ñ+{≤&ÉT.
düs¡dü«‘ê´ $qX¯q+ |ü¢ø£åÁ|üÁdüeD+ X¯óuÛÑyéT ˆ
yê´dürs¡ú+ |üs¡+ rs¡ú+ yÓTÆHêø£xà q>√‘·ÔeTyéT ˆˆ 28 ˆˆ
j·TeTTHêÁ|üuÛÑexËÃÌe düs¡«bÕ|ü$XÀ<ÛäqyéT
düsd¡ «ü r $qX¯qeTT (düsd¡ «ü ‹`j·TeTTq\ dü+>∑eTkÕúq+) X¯óuÛøÑ s£ y¡ TÓ qÆ |üø¢ å£ Á|üÁdüeD+ |üse¡ TbÕeqyÓTqÆ
yê´dürs¡+ú , n‘·T´‘·eÔ TyÓTqÆ yÓTHÆ êø£|sü «¡ ‘·+, j·TeTTHê»qàdü\ú rs¡+ú Çe˙ï düs«¡ »qbÕ|üV≤ü sê˝…’ |ü$Á‘·T\qT#˚ùd$.
 eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+ 741

|æ‘·è≤D≤+ <äTVæ≤‘ê <˚M >∑q∆ø±©‹ $ÁX¯ó‘ê ˆ

‘·kÕ´+ kÕï‘ê« ~e+ j·÷‹ eTè‘√ C≤‹düàs√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 29 ˆˆ
|æ‘è· <˚e‘·\ e÷qdü |ü⁄Á‹ø£ >∑+<Ûøä ±∞<˚$. n<˚ù|s¡T‘√ Á|üd<æ y∆ä TÓ qÆ rs¡+ú ˝À kÕïq+ #˚dqæ yê&ÉT eTs¡D+Ï ∫q
‘·sê«‘· |üPs¡«»qà düàè‹ ø£*Zqyê&Ó’ ~e´˝Àø±ìøÏ #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
≈£îuÒs¡‘·TvZ+ bÕ|ü|òüTï+ dæ<ä∆#ês¡Dùd$‘·yéT ˆ
ÁbÕD≤+düÔÁ‘· |ü]‘·´»´ ≈£îuÒsêqT#·s√ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 30 ˆˆ
dæ<äT∆\T #ês¡DT\T ùd$+#˚ ≈£îuÒs¡‘·T+>∑ rs¡ú+ düs¡«bÕbÕ\T q•+|ü#˚düTÔ+~. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæq
yê&ÉT ìyêdü+ @s¡Œs¡#·T≈£îqïyê&ÉT X¯Øsêìï e<ä*q ‘·sê«‘· ≈£îuÒs¡Tì nqT#·s¡T&Ée⁄‘ê&ÉT.
ñe÷‘·TvZ$T‹ U≤´‘·+ j·TÁ‘· kÕ s¡TÁ<äe\¢uÛ≤ ˆ
‘·Á‘êuÛÑ´s¡Ã´ eTVü‰<˚M+ >√düVü≤Ádü|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 31 ˆˆ
s¡TÁ<äTì Á|æj·Te\¢uÛÑkÕúqyÓTÆq ñe÷‘·T+>∑ eTH˚ rs¡ú+˝À eTVü‰<˚$ q]Ã+∫qyê&ÉT >√düVü≤Ádü<ëq|òü\+
bı+<äT‘ê&ÉT.
uÛÑè>∑T‘·Tv‚Z ‘·|üdüÔ|üÔ+ ÁXÊ<ä∆+ <ëq+ ‘·<∏ëø£è‘·yéT ˆ
≈£î˝≤qT´uÛÑj·T‘·' dü|üÔ |ü⁄Hêr‹ ÁX¯ó‹s¡àeT ˆˆ 32 ˆˆ
uÛÑè>∑T‘·T+>∑ eTH˚ |ü⁄D´ rs¡ú+˝À ‘·|üdüT‡#˚dæHê ÁXÊ<ä∆<ëHê<äT˝≤#·]+∫Hê ‘·q ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ¬s+&ÉT
e+XÊ\˝Àì @&ÉT‘·sê\ yê]ì |ü$Á‘·+ #˚kÕÔ&Éì ô|<ä›\T #Ó|üŒ>± $HêïqT.
ø±X¯´|üdü´ eTVü‰rs¡ú+ ø±\dü]Œ]‹ ÁX¯ó‘·yéT ˆ
‘·Á‘· ÁXÊ<ë∆ì <˚j·÷ì ì‘·´+ bÕ|üø£åj˚T#·Ã¤j·÷ ˆˆ 33 ˆˆ
ø£X¯´|ü Á|üC≤|ü‹ rsêúìï ø±\dü]Œ nq>± $HêïqT. ‘·q bÕbÕ\T b˛yê\qT≈£îH˚yê&ÉT nø£ÿ&É ÁXÊ<ë∆~
ÁøÏj·T\T ì‘·´+ Ä#·]+#ê*.
<äXÊsêíj·÷+ ‘·<∏ë <ëq+ ÁXÊ<ä∆ä+ ôVAeTdüÔ<∏ë »|ü' ˆ
nø£åj·Tx±Ãe´j·TxËÃÌe ø£è‘·+ uÛÑe‹ düs¡«<ë ˆˆ 34 ˆˆ
<äXÊs¡í rs¡ú+˝À <ëq+, ÁXÊ<ä∆+, ôVAeT+, »|ü+ ø±ì #˚dæq yêì |òü\+ m\¢|ü⁄&ÉT nø£åj·TyÓTÆ XÊX¯«‘·+
ne⁄‘·T+~.
rs¡ú+ ~«C≤‹_Ûs¡T®wüº+ Hêe÷ï yÓ’ ≈£îs¡TC≤vZ\yéT ˆ
<ä‘ê« ‘·T <ëq+ $~Ûe‘Y ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 35 ˆˆ
≈£îs¡TC≤+>∑\ eTH˚ rs¡ú+ ~«C≤‹ ÁX‚wüߘ\≈£î Ä≥|ü≥ºsTTq~. n#·≥ $<ÛäT´ø£Ô+>± <ëq+ #˚dæqyê&ÉT
ÁãVü≤à˝Àø£+˝À XÊX¯«‘·+>± ñ+{≤&ÉT.
742 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
yÓ’‘·s¡D≤´+ eTVü‰rπsú dü«s¡íy˚<ë´+ ‘·<∏Ó’e #· ˆ
<Ûäs¡à|üèùw˜ #· düs¡dæ ÁãVü≤àD' |üs¡y˚T X¯óuÛÒ ˆˆ 36 ˆˆ
uÛÑs¡‘·kÕ´ÁX¯y˚T |ü⁄DÒ´ |ü⁄DÒ´ ÁXÊ<ä∆efÒ X¯óuÛÒ ˆ
eTVü‰ÁVü≤<˚ #· øö•ø±´+ <ä‘·Ô+ uÛÑe‹ #êø£åj·TyéT ˆˆ 37 ˆˆ
yÓ’‘·s¡DÏ eTVü‰rs¡ú+, dü«s¡íy˚~, <Ûäs¡à|üèwü˜+ ñ‘·ÔeT+ X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq ÁãVü≤àdüs¡düT‡, |ü⁄D´yÓTÆq uÛÑs¡‘êÁX¯eT+
|ü⁄D´kÕúq+ X¯óuÛ≤ìï ø£*–+#˚ ÁXÊ<ä∆e≥+, eTVü‰ÁVü≤<ä+, øö•øÏ Mì˝À kÕïq e÷#·]+∫ <ëHê<äT\T #˚ùdyê&ÉT
nø£åj·TyÓTÆq |òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
eTTx®|üèùw˜ |ü<ä+ q´düÔ+ eTVü‰<˚y˚q BÛeT‘ê ˆ
Væ≤‘êj·T düs¡«uÛÑ÷‘êHê+ HêdæÔø±Hê+ ì<äs¡ÙqyéT ˆˆ 38 ˆˆ
ÁbÕDÏø√{Ï Væ≤‘êìï ø√] HêdæÔ≈£î\≈£î ì<äs¡Ùq+ #·÷|ü{≤ìøÏ |üs¡eTC≤„qdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q eTVü‰<˚e⁄&ÉT
X¯+ø£s¡T&ÉT eTT+» |üèwü˜ rs¡ú+˝À ‘·qbÕ<ä ∫Vü‰ï\T+∫Hê&ÉT.
n˝ÒŒHê|æ ‘·T ø±˝Òq qs√ <Ûäs¡à|üsêj·TD' ˆ
bÕbÕàqeTT‘·‡è»‘ê´X¯ó Jsêí+ ‘·«#·$Ty√s¡>∑' ˆˆ 39 ˆˆ
á kÕúq+˝À <Ûäs¡à |üsêj·TDT&Ó’q qs¡T&ÉT n\Œø±\+˝ÀH˚ bÕeTT ≈£îãTkÕìï e<ä*q+‘· düT\uÛÑ+>±
‘·qbÕbÕ\qT b˛>=≥Tº≈£î+{≤&ÉT.
Hêe÷ï ø£qø£qH˚›‹ rs¡ú+ Á‘Ó’˝Àø£´$ÁX¯ó‘·yéT ˆ
ñB#ê´+ eTTx®|üèwü˜dü´ ÁãVü≤à]¸>∑Dùd$‘·yéT ˆˆ 40 ˆˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« ~e+ j·÷ìÔ düX¯Øsê ~«C≤‘·j·T' ˆ
<ä‘·Ôx±Ã|æ dü<ë ÁXÊ<ä∆eTø£åj·T+ düeTT<ëVü≤è‘·yéT ˆˆ 41 ˆˆ
ãTTD…Æ' ÁdæÔ_Û' qs¡kÕ‡ï‘ê« eTT#·´‘˚ ø°åDø£\àwü' ˆ
ø£qø£q+<äeTH˚ rs¡ú+ eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üdæ~∆ #Ó+~q~. Ç~ eTT+»|üèwü˜ rsêúìøÏ ñ‘·Ôs¡rs¡+˝À ñqï~.
ÁãVü≤à]¸ >∑D≤\ø±yêdü düú\+. Çø£ÿ&É ~«E\T kÕïq+ #˚dæ düX¯Øs¡+>± ~e´˝Àø±\≈£î yÓfi¯‘ês¡T. Ç#·≥ <ëq+
ÁXÊ<ä+∆ #˚dHæ ê |ò\ü + nø£j å T· eTe⁄‘·T+<äì $ìøÏ&.ç Çø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæ ‘·qbÕbÕ\˙ï b˛>± e÷qe⁄&ÉT <˚eãTTwæ
|æ‘·è ãTTD≤\qT+&ç eTT≈£îÔ&Í‘ê&ÉT.
e÷qùd düs¡dæ kÕï‘ê« X¯Áø£kÕ´sê∆düq+ \uÛÒ‘Y ˆ
ñ‘·Ôs¡+ e÷qdü+ >∑‘ê« dæ~∆+ ÁbÕb˛ï‘·´qT‘·Ôe÷yéT ˆˆ 42 ˆˆ
e÷qdü düs√es¡+˝À kÕïq+#˚dæq yê&ÉT Ç+Á<äTì nsê∆düHêìï n\+ø£]kÕÔ&ÉT. ñ‘·Ôs¡e÷qdü rsêúìøÏ
yÓ[fl kÕ{Ï˝Òì dæ~∆ì bı+<äT‘ê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+ 743

‘·kÕàìïes¡Ôj˚TÁ#êä<ä∆+ j·T<∏ëX¯øÏÔ j·T<∏ëã\yéT ˆ

ø±e÷Hé dü \uÛÑ‘˚ ~yê´Hé yÓ÷øå√bÕj·Txà $q›‹ ˆˆ 43 ˆˆ
j·T<∏ëX¯øÔÏ j·T<∏√∫‘·+>± ÁXÊ<ë∆~ø£sà¡ \T ìs¡«]Ô+#ê*. n{≤¢ #˚dqæ yêìøÏ ~e´uÛÀ>±\‘√ bÕ≥T yÓ÷øå√bÕj·T
kÕ<Ûäq+ \_ÛdüTÔ+~.
|üs¡«‘√ Væ≤eTyêHêïeT HêHê<Ûë‘·T$uÛÑ÷wæ‘·' ˆ
jÓ÷»HêHê+ düVü≤ÁkÕDÏ k˛-o‹kÕÔ«j·T‘√ –]' ˆˆ 44 ˆˆ
HêHê<Ûë‘·Te⁄\T>∑\ Væ≤eTe‘·Œs¡«‘·+ ˇø£y˚sTT mqTã~ jÓ÷»Hê\ $kÕÔs¡+ ø£\~.
dæ<ä∆#ês¡Ddüv°ÿs√í <˚e]¸>∑Dùd$‘·' ˆ
‘·Á‘· |ü⁄wüÿ]D° s¡e÷´ düTwüße÷ï HêeT HêeT‘·' ˆˆ 45 ˆˆ
nø£ÿ&É dæ<ä∆ #ês¡D <˚e]¸>∑D≤\T $kÕÔs¡+>± dü+#·]kÕÔs¡T nø£ÿ&˚ düTwüßeTï nH˚ ù|s¡ |ü⁄wüÿ]DÏ ñqï~.
‘·Á‘· >∑‘ê« ~«CÀ $<ë«Hé ÁãVü≤àVü≤‘ê´+ $eTTxË ˆ
ÁXÊ<ä∆+ uÛÑe‹ #êø£åj·T´+ ‘·Á‘· <ä‘·Ô+ eTôVA<äj·TyéT ˆˆ 46 ˆˆ
Ä Á|ü<X˚ Êìï <ä]Ù+∫ $<ë«+düT&Óq’ ~«E&ÉT ÁãVü≤àVü≤‘ê´bÕ|ü+ e+{Ï yêìì ≈£L&Ü ‘=\–+#·T≈£î+{≤&ÉT.
nø£ÿ&É #˚dæq ÁXÊ<ä∆+ nø£åj·TeTe⁄‘·T+~ #˚dæq <ëq+ nq+‘êuÛÑT´<äj·÷ìï Á|ükÕ~düTÔ+~.
‘ês¡j˚T#·Ã |æ‘·è≤Hé düeT´ø˘ <äX¯|üPsê«Hé <äXÊ|üsêHé ˆ
düs¡«Á‘· Væ≤eTyêHé |ü⁄D√´ >∑v±Z |ü⁄D≤´ düeTqÔ‘·' ˆˆ 47 ˆˆ
dü<ä´' düeTTÁ<ä>±' |ü⁄D≤´' düeTTÁ<äX¯Ã $X‚wü‘·' ˆˆ
<ëì e\¢ ‘·q≈£î |üPs¡«+ |ü~‘·sê\T ‘·sê«‘· |ü~‘·sê\T ‘·]kÕÔsTT. Væ≤e÷\j·T |üs¡«‘·+, >∑+>±q~
nìï Á|ü<˚XÊ˝À¢ bÕeHê\T. düeTTÁ<ä+ yÓ’|ü⁄ Á|üeVæ≤+#˚ q<äT\T, q<äT\qT d”«ø£]+#˚ düeTTÁ<ä+ ¬s+&ÉT≈£L&É
$X‚wü |ü⁄D´Á|ü<ë\T.
ã<äsê´ÁX¯eTe÷kÕ<ä´ eTT#·´‘˚ ø£*ø£\àcÕ‘Y ˆ
‘·Á‘· Hêsêj·TD√ <˚y√ qπsD≤--ùdÔ düHê‘·q' ˆˆ 48 ˆˆ
ã<äØπøåÁ‘·+˝À düHê‘·qT&É>∑T Hêsêj·TDT&ÉT qs¡Tì‘√ ≈£L&É ñ+&ç |ü$Á‘·+ #˚düTÔHêï&ÉT. n#·{ÏøÏ yÓ[flq
e´øÏÔ ø£*ø£\àwü+ qT+&ç yÓ+≥H˚ $&ÉT<ä˝Ö‘ê&ÉT.
nø£åj·T´+ ‘·Á‘· <ëq+ kÕ´‘Y C≤|ü´+ yê-|æ ‘·<∏ë$<ÛäyéT ˆ
eTVü‰<˚eÁ|æj·T+ rs¡ú+ bÕeq+ ‘·~«X‚wü‘·' ˆˆ 49 ˆˆ
‘ês¡j˚T#·Ã |æ‘·è≤Hé düsê«Hé <ä‘ê« ÁXÊ<ä∆+ düe÷Væ≤‘·' ˆˆ
744 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Ä rs¡ú+˝Àì <ëq+, nqTwæ˜+∫q »|ü+ nø£åj·T |òü˝≤ìïdüTÔ+~. Ä rs¡ú+ eTVü‰<˚e⁄&Ó’q X¯+ø£s¡TìøÏ Á|”‹
bÕÁ‘·yÓTÆ+~. n+<äTe\¢ $X‚wü+>± |ü⁄D´Á|ü<ä+. nø£ÿ&É $<ÛäT´ø£Ô+>± ÁXÊ<ä∆+ #˚dæqyê&ÉT |æ‘·è<˚e‘·\ q+<ä]ì
‘·]+|ü#˚kÕÔ&ÉT.
<˚e<ës¡Teq+ |ü⁄D´+ dæ<ä∆>∑q∆s¡«ùd$‘·yéT ˆ
eTVü‰<˚y˚q <˚y˚q ‘·Á‘· <ä‘·Ô+ eTVü≤<ä«s¡yéT ˆˆ 50 ˆˆ
dæ<äT∆\T >∑+<Ûäs¡T«\T ùd$+#˚ <˚e<ës¡Teq+ nø£ÿ&ÉH˚ ñqï~. uÛÑø£Ôe‘·‡\T&Ó’q eTVü‰<˚e⁄&ÉT es¡$T∫Ãq
πøåÁ‘·$T~.
yÓ÷Vü≤sTT‘ê« eTT˙Hé düsê«Hé |ü⁄qôdÔÌ' dü+Á|ü|üPõ‘·' ˆ
Á|üdüH√ï uÛÑ>∑yê˙X¯' eTT˙ÁHê›Hé ÁbÕVü≤ uÛ≤$‘êHé ˆˆ 51 ˆˆ
ÇVü‰ÁX¯eTeπs s¡y˚T´ ìedæwü´<∏ä düs¡«<ë ˆ
eT<들eHêdüe÷j·TTø±ÔdüÔ‘·' dæ~∆eTyê|ü‡´<∏äÛ ˆˆ 52 ˆˆ
|üPs¡«+ eTTqT\+<äsq¡ T yÓ÷Væ≤+|ü#d˚ ,æ ‘·sê«‘· yê]e\¢ Äsê<Ûqä bı+~ Á|üdqü Tï&Ó’ X¯+ø£sT¡ &ÉT ìs¡à\yÓTqÆ
eTqdüT>∑\ eTTqT\‘√ Ç≥¢Hêï&ÉT. MTs¡T s¡eT´yÓTÆq á ÄÁX¯eT+˝ÀH˚ ìedæ+#·+&ç. m\¢|ü⁄&ÉT Hê uÛ≤eqø£\yê¬s’
Çwüºø±e÷´s¡údæ~∆ì bı+<ä+&ç.
j˚T-Á‘· e÷eTs¡Ãj·T˙ÔVü≤ ˝Àπø <Ûäs¡à|üsê »Hê' ˆ
‘˚cÕ+ <ä<ë$T |üs¡eT+ >±D|ü‘·´+ Væ≤ XÊX¯«‘·yéT ˆˆ 53 ˆˆ
<Ûäs¡àø£sêàqTcÕ˜q|üs¡T˝…’q e÷qe⁄\T qìï#·≥ Äsê~Û+#˚yês¡T |üs¡eT+ XÊX¯«‘·yÓTÆq >±D|ü‘ê´ìï Hêe\¢
bı+<äT‘ês¡T.
nÁ‘· ì‘·´+ edæcÕ´$T düVü≤ Hêsêj·TDÒq #· ˆ
ÁbÕD≤ìVü≤ qs¡düÔ´ø±Ô« q uÛÑ÷jÓ÷ »qà $q›‹ ˆˆ 54 ˆˆ
Hêsêj·TDTì‘√ düVü≤ H˚ì#·≥ ì‘·´+ ìedækÕÔqT. Çø£ÿ&É ÁbÕD≤\T e<ä*qyê&ÉT |ü⁄qs¡®qàq+<ä&ÉT.
dü+düàs¡ìÔ #· j˚T rs¡ú+ <˚XÊqÔs¡>∑‘ê »Hê' ˆ
‘˚cÕxà düs¡«bÕbÕì HêX¯j·÷$T ~«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 55 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD ÁX‚wüߘ˝≤sê! <˚XÊ+‘·s¡>∑‘·T˝…’q yê¬s’Hê á rsêúìï düà]+∫q yê]øÏ≈£L&É düs¡«bÕbÕ\T
b˛>=&ÉT‘êqT.
ÁXÊ<ä∆+ <ëq+ ‘·b˛ ôVAeT' |ææD¶ìs¡«|üD+ ‘·<∏ë ˆ
<Ûë´q+ »|üX¯Ã ìj·TeT' düs¡«eTÁ‘êø£åj·T+ ø£è‘·yéT ˆˆ 56 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+ 745

á rs¡ú+˝À nqTwæ̃+∫q ÁXÊ<ä∆ <ëq ‘·b˛ôVAeT |æ+&É Á|ü<ëq <Ûë´q »|ü ìj·Te÷<äT\˙ï nø£åj·T |òü\
Á|ü<ë˝Ö‘êsTT.
‘·kÕà‘·‡s¡« Á|üj·T‘˚ïq Á<äwüºe´+ Væ≤ ~«C≤‹_Û' ˆ
<˚e<ës¡Teq+ |ü⁄D´+ eTVü‰<˚eìùw$‘·yéT ˆˆ 57 ˆˆ
n+<äTe\¢ eTVü‰<˚e⁄&ÉT ùd$+∫q á <˚e<ës¡T eHêìï ~«E\T nìï Á|üjT· ‘êï\T #˚dæ ‘·|Œü ø£ <ä]Ù+#ê*.
Ç~ |ü⁄D´ Á|ü<ä+.
j·TÁ‘˚X¯«s√ eTVü‰<˚y√ $wüßísê« |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
‘·Á‘· düìïVæ≤‘ê >∑v±Z rsêúHê´j·T‘·Hêì #· ˆˆ 58 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄&ÉT, |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ó’q uÛÑ>∑eHêïsêj·TDT&ÉT ìedæ+#˚#√≥ >∑+>∑ yÓTT<ä˝…’q $$<Ûä rsêú\T
Äj·T‘·Hê\T ñ+{≤sTT. n+<äTe\¢ ‘·|üŒø£ <ä]Ù+#ê*.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ rs¡úes¡íq+ HêeT wü{ŸÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 36 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝À rs¡úes¡íq+ nH˚ eTTô|ŒÌ Äs¡e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 36 ˆˆ

sda
746 ≈£Ls¡àeTVü뉴j·
dü|üÔÁ‹+XÀ-<Û |ü⁄sêD+
T' ``eTTô
ñ‘·sÔ |ês¡ŒÌ +∆ @&Ée n<Ûë´j·T+
<˚e<ës¡TeqÁ|üy˚X¯' ` <˚e<ës¡TeqÁ|üy˚X¯+
ãTTwüj·T }#·T:`ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T
ø£<∏ä+ <ës¡Teq+ ÁbÕb˛Ô uÛÑ>∑yêHé >√eèwü<Ûä«»' ˆ
yÓ÷Vü≤j·÷e÷dü $Áù|ÁHê›Hé dü÷‘·! ‘·«+ e≈£îÔeTs¡Ωdæ ˆˆ 1 ˆˆ
dü÷‘·T&Ü! eèwüu<ÑÛ «äÛ E&ÉT <˚e<˚e⁄&Óq’ X¯+ø£sT¡ &ÉT <ës¡Tø±eHêì¬ø≥T¢ e#êÃ&ÉT? $Á|üÁX‚wßü \˜ HÓ≥T¢ yÓ÷Væ≤+|ü
#˚dæHê&ÉT? n+‘ê e÷≈£î $e]+#·+&ç.
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
|ü⁄sê <ës¡TeH˚ s¡y˚T´ <˚edæ<ä∆ìùw$‘˚ ˆ
dü|ü⁄Á‘·<ësê eTTqj·TdüÔ|üX‚Ãs¡T' düVü≤ÁdüX¯' ˆˆ 2 ˆˆ
|üPs¡«ø±\+˝À <˚edæ<ä∆dü+|òü÷\T dü+#·]+#˚ á s¡eT´yÓTÆq <˚e<ës¡Teq+˝À y˚˝≤~ eTVü≤s¡T¸\T uÛ≤sê´
|ü⁄Á‘·T\‘√ ìedæ+∫ ‘·|üdüT‡ #˚düTÔ+&çHês¡T.
Á|üeè‘·Ô+ $$<Ûä+ ø£s¡à Á|ü≈£îsê«D≤ j·T<∏ë$~Û ˆ
j·T»ìÔ $$<ÛÓ’s¡´C…„Ì' ‘·|üìÔ #· eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 3 ˆˆ
yês¡T $$<Ûä yÓ’~ø£ ø£s¡à˝À¢ ìs¡‘·T˝…’ j·T<∏ë$~Û ìs¡«]Ô+#˚yês¡T. Ä eTVü≤s¡T¸\T mH√ï j·TC≤„\T #˚dæHês¡T.
‘·eT ‘·|üdüT‡ ø=qkÕ–+∫Hês¡T.
‘˚cÕ+ Á|üeè‹Ô$q´düÔ #˚‘·kÕeT<∏ä X¯S\<Ûäèø˘ ˆ
U≤´|üj·Tq‡ eTVü‰<√wü+ j·Tj·TÚ <ës¡Teq+ Vü≤s¡' ˆˆ 4 ˆˆ
X¯S\bÕDÏ X¯+ø£sT¡ &ÉT nø£ÿ&ç eTTqT\T Á|üeè‹Ôe÷s¡ìZ s¡‘T· ˝…’ (‘·eTø£sà¡ \e\¢ kÕ~Û+#·Tø=H˚ ˝ÖøÏø£ |ò˝ü ≤\
j·T+<ëdüøÏÔ>∑\yês¡T) ñ+&ÉT≥ ‘Ó\TdüTø=ì yê]<√cÕìï $e]+#·{≤ìø£qï≥Tº <ës¡Tø±eHêìï #˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
ø£è‘ê« $X¯«>∑Ts¡T+ $wüßí+ bÕπsÙ« <˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
j·Tj·TÚ ìeè‹Ô$C≤„qkÕú|üHês¡ú+ #· X¯+ø£s¡' ˆˆ 5 ˆˆ
$X¯«>∑Ts¡Te⁄qT $wüßíe⁄qT Á|üø£ÿq ì&ÉTø=ì eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ìeè‹Ô $C≤„qkÕú|üq¬ø’ yÓfi≤fl&ÉT.
ÄkÕúj·T $|ü⁄\+ y˚wü+ }q$+X¯‹e‘·‡s¡' ˆ
©˝≤\k˛ eTVü‰u≤VüQ' |”Hê+>∑XÊÃs¡T˝À#·q' ˆˆ 6 ˆˆ
eTVü‰u≤VüQe⁄, |”H√s¡düTÿ&ÉT, s¡eT´yÓTÆq H˚Á‘ê\T, Çs¡Te<˚+&É¢ ej·TdüT>∑\ j·TTe≈£îì n+<äyÓTÆq
s¡÷bÕìï <Ûä]+∫ n#·{ÏøÏ yÓ[flHê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 747

#êMTø£s¡e|ü⁄' Áoe÷Hé |üPs¡í#·Áq›ìuÛ≤qq' ˆ

eT‘·Ôe÷‘·+>∑>∑eTH√ ~>±«kÕ »>∑BX¯«s¡' ˆˆ 7 ˆˆ
≈£îX‚X¯j·TeTsT÷+ e÷˝≤+ düs¡«s¡‘Ó’ïs¡\vÿè‘êyéT ˆ
<ä<ÛëH√ uÛÑ>∑yê˙X¯' düe÷>∑#·Ã¤‹ düdæà‘·' ˆˆ 8 ˆˆ
Ä X¯+ø£sT¡ &ÉT ã+>±s¡TeHÓï X¯Øs¡+, |üPs¡#í +· Á<äTì b˛*q eTTK+, eT‘·eÔ ÷‘·+>∑>e∑ Tq+, ~>∑+ãs¡‘«· +,
düs¡«s¡‘êï\+ø£è‘· |ü<äàe÷\, ∫s¡Tqe⁄«\‘√ n+<äyÓTÆq s¡÷bÕìï <Ûä]+∫ ñHêï&ÉT.
jÓ÷-qqÔ' |ü⁄s¡Tc˛ jÓ÷ìs√¢ø±HêeTe´jÓ÷ Vü≤]' ˆ
Ád”Ôy˚wü+ $wüßísêkÕúj·T k˛-qT>∑#·Ã¤‹ X¯S*qyéT ˆˆ 9 ˆˆ
nq+‘·T&ÉT, |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉT, ˝Àø£eTT\≈£î ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&ÉT, HêX¯eTT˝Òìyê&ÉT nsTTq lVü≤] Ád”Ôy˚cÕìï
<Ûä]+∫ X¯+ø£s¡Tì yÓ+≥q&ç#ê&ÉT.
dü+|üPs¡í#·Áq›e<äq+ |”H√qï‘·|üjÓ÷<Ûäs¡yéTˆ
X¯ó∫dæà‘·+ düTÁ|üdüqï+ s¡Dq÷ï|ü⁄s¡ø£<ä«j·TyéT ˆˆ 10 ˆˆ
düT|”‘·edüq+ ~e´+ XÊ´eT\+ #ês¡T˝À#·qyéT ˆ
ñ<ës¡Vü≤+dü#·\q+ $˝≤dæ düTeTH√Vü≤s¡yéT ˆˆ 11 ˆˆ
n‘·&ÉT |üPs¡í#·+Á<äTì b˛*q eTTK+, ñqï‘· |üjÓ÷<Ûäsê\T, ∫s¡Tqe⁄«, Á|üdüqïeTTK+ ø£\yê&ÉT.
bÕ<ë\ n+<Ó\T <Û«ä ì+#·>± ~e´yÓTqÆ |ü#÷ ì eÁdü+Ô ‘√, XÊ´eTes¡+í , $XÊ\H˚Á‘ê\T, Vü≤+dü>e∑ Tq+, $˝≤kÕ\T>∑\
Ä Vü≤]s¡÷|ü+ eTqdüT‡\qT Vü≤]düTÔqï~.
@e+ dü uÛÑ>∑yê˙XÀ <˚e<ës¡TeH˚ Vü≤s¡' ˆ
#·#ês¡ Vü≤]D≤ _Ûøå±+ e÷j·Tj·÷ yÓ÷Vü≤j·THé »>∑‘Y ˆˆ 12 ˆˆ
Ä $<Ûä+>± ‘·q e÷j·T‘√ »>∑‘·TÔqT yÓ÷Væ≤+|ü#˚dü÷Ô Vü≤]‘√bÕ≥T Vü≤s¡T&ÉT _Ûø£åø√dü+ <ës¡TeqeT+‘ê
dü+#·]+∫Hê&ÉT.
<äècÕº« #·s¡qÔ+ $X‚«X¯+ ‘·Á‘· ‘·Á‘· |æHêøÏqyéT ˆ
e÷j·Tj·÷ yÓ÷Væ≤‘ê' Hês√´ <˚e<˚e+ düeTq«j·TT' ˆˆ 13 ˆˆ
nø£ÿ&Éø£ÿ&É dü+#·]+#˚ <˚e<˚e⁄&ÉT $X‚«X¯«s¡T&ÉT |æHêø£bÕDÏì <ä]Ù+∫ n‘·ì e÷j·Te\¢ yÓ÷Vü≤|üs¡eX¯ó
˝…’q Ád”Ô\T n‘·ìì nqTdü]+|ükÕ–Hês¡T.
$ÁdüdüÔeÁkÕÔuÛÑs¡D≤düÔ´ø±Ô« \C≤®+ |ü‹Áe‘ê' ˆ
düôV’≤e ‘˚q ø±e÷sêÔ $˝≤dæq´X¯Ãs¡ìÔ Væ≤ ˆˆ 14 ˆˆ
748 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
eÁkÕÔuÛÑs¡D≤\T C≤]b˛‘·T+&É>± Ád”Ô düVü≤»yÓTÆq dæ>∑TZqT e<ä* |ü‹Áe‘·˝…’ ñqï yês¡T≈£L&É Ç|ü⁄&ÉT
ø±e÷‘·Ts¡˝…’ $˝≤kÕ\qT ø£qãs¡Tdü÷Ô X¯+ø£s¡Tì yÓ+ã&ç+∫Hês¡T.
ãTTw”D≤+ |ü⁄Á‘·ø± j˚T düT´s¡T´yêH√ õ‘·e÷qkÕ' ˆ
n>∑#·Ã¤Hé ‘˚ Vü≤èw”πøX¯+ düπs« ø±eTÁ|ü|”&ç‘ê' ˆˆ 15 ˆˆ
n|üŒ{Ï<ëø± ‘·b˛qTcÕ˜q+˝À eTH√ìÁ>∑Vü‰ìï kÕ~Û+∫q j·TTe≈£î˝…’q eTTì|ü⁄Á‘·T\T ø±eT|”&ç‘·T˝…’
Ád”Ôy˚wü+˝À ñqï Vü≤èw”πøX¯óì nqTdü]+∫Hês¡T.
>±j·TìÔ qè‘·´ìÔ $˝≤düyêVü‰´ HêØ>∑D≤ e÷sTTqy˚Tø£MTX¯yéT ˆ
<äècÕº« dü|ürïø£eTreø±qÔ+ Ç#·Ã¤qÔ´<∏ë--*vZqe÷#·s¡ìÔ ˆˆ 16 ˆˆ
|ürïdüyT˚ ‘·T&Óq’ áX¯«s¡Tì, n‘·´+‘· düTs<äs¡ X¯Øs¡Tì eTTì|ü‘T· ï\T #·÷∫ $˝≤kÕ\‘√ >±q+ #˚dHæ ês¡T.
q]Ô+∫Hês¡T. n‘·ì bı+<äTø√]Hês¡T. Ä*+>∑q+ #˚düT≈£îHêïs¡T.
|ü<˚ ìù|‘·T' dæà‘·e÷#·s¡ìÔ >±j·TìÔ ^‘êì eTT˙X¯|ü⁄Á‘ê' ˆ
Ä˝Àø£´ |ü<ëà|ü‹e÷~<˚e+ ÁuÛÑ÷uÛÑvZeTH˚´ $#·s¡ìÔ ‘˚q ˆˆ 17 ˆˆ
Çø£ n≥T Ä~<˚e⁄&Óq’ |ü<ëà|ü‹ Ád”sÔ ÷¡ |ü+˝À ñqï $wüßeí ⁄qT #·÷∫ eTTì≈£îe÷s¡T\T Äj·Tq bÕ<ë\ô|’
|ü&çHês¡T. ∫s¡Tqe⁄«˝§*øÏ+∫Hês¡T. ^‘ê ˝≤\|æ+∫Hês¡T. ÁuÛÑ÷uÛÑ+>∑$˝≤kÕ\‘√ yÓ+≥ã&çHês¡T.
ÄkÕeT<∏Ó’ÛcÕeT|æ yêdüT<˚y√ e÷sT÷ eTTsê]s¡àqdæ Á|ü$wüº' ˆ
ø£s√‹ uÛÀ>±Hé eTqdæ Á|üeè‹Ô+ e÷j·÷qTuÛÑ÷j·TqÔ Çre düeT´ø˘ ˆˆ 18 ˆˆ
e÷j·÷ ìj·÷eT≈£î&Ó’q eTTsê] Ád”Ô|ü⁄s¡Twüß\ eTqdüT˝À¢ ‹wü˜y˚dæ ø±eTuÛÀ>∑ Á|üeè‹Ôì |ü⁄{Ϻ+∫Hê&ÉT.
n+<äs¡T |üP]Ô>± e÷j·÷qTuÛÑe+˝À eTTì–Hês¡T.
$uÛ≤‹ $XÊ«eTs¡uÛÑ÷‘·uÛÑsêÔ düe÷<Ûäe' Ád”Ô>∑DeT<Ûä´$wüº' ˆˆ
nX‚wüX¯ø±Ô´düqdüìï$c˛º j·T<∏Ó’Ûø£X¯ø±Ô´ düVü≤ <˚e<˚e' ˆˆ 19 ˆˆ
ø£s√‹ qè‘·´+ |üs¡eTÁ|üuÛ≤e+ ‘·<ë $s¡÷&ÛÉ' |ü⁄qπse uÛÑ÷j·T' ˆ
j·Tj·TÚ düe÷s¡TVü≤´ Vü≤]' dü«uÛ≤e+ ‘·Bj·T eè‘êÔeTè‘·e÷~<˚e' ˆˆ 20 ˆˆ
düs«¡ ÁbÕDÏø√{Ïø,Ï neTs¡T\≈£î, düèwæøº s£ ,Ô¡ b˛wü≈î£ &ÉT nsTTq Ä e÷<Ûeä ⁄&ÉT eTTìø±+‘·\eT<Û´ä nq+‘·X≈¯ î£ \Ô T
#·T{Ϻ ñqï Ädüq+˝À <˚e<˚e⁄&ÉT X¯+ø£s¡Tì‘√ ≈£L&ç ñqï bÕs¡«‹e˝… Á|üø±•+∫Hê&ÉT. #·÷#˚yês¡+‘ê
e÷j·÷Á|üuÛ≤e+˝À eTT+#Ó‘˚Ô≥Tº X¯+ø£s¡T&ÉT e÷{Ïe÷{ÏøÏ qè‘·´+ #˚düTÔ+&çHê&ÉT. áX¯«s¡Tì eTqdüT HÓ]–
Ä~<˚e⁄&ÉT Vü≤]≈£L&É X¯+ø£s¡Tì ø£qT>∑TD+>± nqTdü]+∫Hê&ÉT.
<äècÕº« HêØ≈£î\+ s¡TÁ<ä+ |ü⁄Á‘êq|æ #· πøX¯eyéT ˆ
yÓ÷Vü≤j·TqÔ+ eTTìÁX‚cÕ˜' ø√|ü+ dü+<ä~Ûπs uÛÑèX¯yéT ˆˆ 21 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 749

‘·eT Ád”Ô\T X¯+ø£s¡Tì, |ü⁄Á‘·T\T πøX¯e⁄ì nqTdü]+#˚≥Tº yÓ÷Vü≤ |üs¡eX¯ó\T ø±>± #·÷∫ eTTìÁX‚wüߘ\T
$TøÏÿ* ø√bÕìï bı+~Hês¡T.
nre|üs¡Twü+ yêø£´+ Áb˛#·Tπs›e+ ø£|ü]›qyéT ˆ
X‚|ü⁄X¯Ã XÊô|’]«$<ÛÓ’sêàj·Tj·÷ ‘·dü´ yÓ÷Væ≤‘ê' ˆˆ 22 ˆˆ
ø£|ü]› nsTTq s¡TÁ<äTì |üs¡TwüyÓTÆq e÷≥\Hêïs¡T. Ä‘·ì e÷j·÷Á|üuÛ≤$‘·T˝…’ $$<Ûä+>± XÊ|üHêsêú\T
|ü*øÏHês¡T.
‘·bÕ+dæ ‘˚cÕ+ düπs«cÕ+ Á|ü‘ê´Vü≤q´qÔ X¯vÿπs ˆ
j·T<∏ë--~‘·´Á|üø±X‚q ‘ês¡ø± quÛÑdæ dæú‘ê' ˆˆ 23 ˆˆ
dü÷s¡´Á|üø±X¯+e\¢ Äø±X¯+˝À qø£åÁ‘ê\T eHÓï‘·]– ì*∫q≥T¢ X¯+ø£s¡Tì e\¢ yê] ‘·|üX¯ÙøÏÔ n+‘ê
Vü≤]+#·Tø=ìb˛sTTq~.
‘˚ uÛÑ>∑ï‘·|ük˛ $ÁbÕ' düy˚T‘·´ eèwüuÛÑ<Ûä«»yéT ˆ
ø√ uÛÑyêì‹ <˚y˚X¯+ |üè#·Ã¤ìÔ düà $yÓ÷Væ≤‘ê' ˆˆ 24 ˆˆ
n≥T¢ ‘·|ü'|òü\+ uÛÑ>∑ï+ nsTTq $Á|ü⁄\T ˇø£ÿ#√≥ #˚] <˚y˚X¯ó&ÉT eèwüuÛÑ<Ûä«E&É>∑T X¯+ø£s¡Tì ˙yÓes¡e⁄
nì yÓ÷Vü≤+e\¢ n&ç>±s¡T.
k˛-ÁãM<䓤>∑yê˙X¯' ‘·|üX¯Ãs¡TÔ$TVü‰>∑‘·' ˆ
Ç<ë˙+ uÛ≤s¡´j·÷ <˚X‚ uÛÑe~“¤]Vü≤ düTÁe‘ê'! ˆˆ 25 ˆˆ
X¯+ø£s¡T&ÉT düTÁe‘·T˝≤sê! á Á|ü<˚X¯+˝À MTe˝…H˚ uÛ≤s¡´‘√ ≈£L&É ñ+&ç ‘·|üe÷#·]+#· e∫ÃHêqì
ã<äT\T |ü*øÏHê&ÉT.
‘·dü´ ‘˚ yêø£´e÷ø£s¡í´ uÛÑè>±«<ë´ eTTì|ü⁄vZyê' ˆ
}#·Ts¡ZèV”≤‘ê« edüq+ ‘·´ø±Ô« uÛ≤sê´+ ‘·|üX¯Ãs¡ ˆˆ 26 ˆˆ
n|ü⁄&Ü‘·ì e÷≥ $ì uÛÑè>∑Te⁄ yÓTT<ä˝…’q eTTqT\T eÁdüÔeTT <Ûä]+#·T, uÛ≤s¡´qT $&ÉTe⁄. n|ü⁄&ÉT ‘·|üdüT‡
#˚j·TTeTì].
n<∏√yê#· $Vü≤ùd´X¯' |æHêø° ˙\˝ÀVæ≤‘·' ˆ
dü+Áù|ø£å´ »>∑‘√ jÓ÷ì+ bÕs¡Ù«düúxà »Hês¡›qyéT ˆˆ 27 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT |æHêø£bÕDÏ ˙\˝ÀVæ≤‘·T&Ó’q $X‚«X¯«s¡T&ÉT »>∑‘·TÔqø±~ ;»yÓTÆq »Hês¡›qTì #·÷dü÷Ô yê]‘√
Ç˝≤ |ü*øÏHê&ÉT.
ø£<∏ä+ uÛÑe~“¤s¡T~‘·+ dü«uÛ≤sê´b˛wüD√‘·T‡¬ø’' ˆ
‘·´ø£Ôyê´ eTeT uÛ≤πs´‹ <Ûäs¡àC…„Ì' XÊqÔe÷qôd’' ˆˆ 28 ˆˆ
750 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
<Ûsä à¡ E„\T, XÊ+‘·∫‘·T\Ô >∑T MTs¡T uÛ≤sê´|ü⁄Á‘·T\ b˛wüD˝À Ädü≈î£ ˝Ô ’… ñ+&ç qqTï uÛ≤s¡´qT e<ä*ô|≥TºeTì
m≥T¢ |ü\T≈£î‘ês¡T?
ãTTwüj·T' }#·T:`ãTTwüß\T #ÓbÕŒs¡T
e´_Û#ês¡>∑‘ê Hês¡´' düHêÔ´C≤´' |ü‹H˚]‘ê' ˆ
nkÕà_ÛπscÕ düTuÛÑ>± ‘ê<äèo ‘ê´>∑eTs¡Ω‹ ˆˆ 29 ˆˆ
e÷e+{Ïyê] ì¬πs›X¯+ Á|üø±s¡+ e´_Û#ês¡s¡‘·˝…’q Ád”Ô\qT uÛÑs¡Ô\T e<ä*ô|{≤º*. nfÒ¢ ˙uÛ≤s¡´ ≈£L&Ü
n≥Te+{Ï<˚. n+<äTe\¢ ÄyÓTqT ˙e⁄ e<ä*ô|≥Tº.
eTVü‰<˚e ñyê#·:`•e⁄&ÉT |ü*ø±&ÉT
q ø£<ë∫~j·T+ $ÁbÕ eTqkÕ-|ü´q´$T#·Ã¤‹ ˆ
HêVü≤y˚THêeT|æ ‘·<∏ë $eTTx±Ã$T ø£<ë#·q ˆˆ 30 ˆˆ
$Á|ü⁄˝≤sê! áyÓT @Hê&É÷ nqT´\HÓe«]ì eTqdüT˝À≈£L&Ü ø√s¡˝<Ò Tä . H˚qT≈£L&Ü @Hê&É÷, @dæ‹ú ˝ÀqT
ÄyÓTqT e<ä\qT.
ãTTwüj·T' }#·T' :`ãTTwüß\T nHêïs¡T
<äècÕº e´_Û#·s¡˙ÔVü≤ Vü≤´kÕà_Û' |ü⁄s¡TcÕ<ÛäeT ˆ
ñø£Ô+ Vü≤´dü‘·´+ uÛÑe‘ê >∑eT´‘ê+ øÏåÁ|üy˚Te Væ≤ ˆˆ 31 ˆˆ
|ü⁄s¡TcÕ<Ûäe÷! áyÓT e´_Û#·]+#·≥+ e÷ø£+≥ ã&ç+~. ˙edü‘·´+ |ü*øÏHêe⁄. yÓ+≥H˚ Çø£ÿ&ÉqT+&ç
yÓ[flb˛!
@eeTTø√Ô eTVü‰<˚e' dü‘·´y˚Te eTj˚T]‘·yéT ˆ
uÛÑe‘ê+ Á|ü‹uÛ≤‘˚´ùw‘·T´ø±Ô«-k $#·#ês¡Vü≤ ˆˆ 32 ˆˆ
eTTqT\e÷≥\T $qï eTVü‰<˚e⁄&ÉT H˚qT ì»+ |ü*øÏHêqT. áyÓT MTø£≥T¢ ø£ìŒ+#·e#·Tà nì #Ó|æŒ
nø£ÿ&Éø£ÿ&É dü+#·]+#· kÕ–Hê&ÉT.
k˛->∑#·Ã¤<ä∆]D≤ kÕs¡∆+ eTT˙Áq›dü´ eTVü‰‘·àq' ˆ
edæcÕ˜ÁX¯eT|ü<ä+ |ü⁄D´+ _Ûøå±Øú |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 33 ˆˆ
‘·sê«‘· |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT s¡y˚TX¯«s¡Tì yÓ+≥ô|≥Tºø=ì _Ûø£å¬ø’ e•wüߘì |ü⁄D≤´ÁX¯e÷ìøÏ yÓ[flHê&ÉT.
<äècÕº« düe÷>∑‘·+ <˚e+ _Ûø£åe÷DeTs¡Tq∆r ˆ
edæwü˜dü´ Á|æj·÷ uÛ≤sê´ Á|ü‘·T´<äZeT´ qHêeT ‘·yéT ˆˆ 34 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 751

_Ûø£åø=s¡≈£î ‘·qsTT+{Ï yêøÏ*øÏ e∫Ãq X¯+ø£s¡Tì #·÷∫ e•wüߘì Á|æj·T|ü‹ï ns¡T+<Ûä‹ m<äTπs–
qeTdüÿ]+∫q~.
Á|üøå±\´ bÕ<Í $eT\+ <ä‘ê« #êdüqeTT‘·ÔeTyéT ˆ
dü+Áù|ø£å´ •~∏\+ >±Á‘·eT_Û|òü÷‘·Vü≤‘·+ ~«C…’' ˆˆ 35 ˆˆ
düq∆j·÷e÷dü uÛ…’wüC…’´]«wüDíe<äHê dür ˆ
#·ø±s¡ eTVü≤r+ |üPC≤+ ÁbÕs¡új·÷e÷dü uÛ≤s¡´j·÷ ˆˆ 36 ˆˆ
bÕ<ë\T ø£&ç– ñ‘·ÔeT+ ìs¡à\yÓTÆq ÄdüHêìï∫à Ǒ·s¡eTTqT\ <Óã“\e\¢ >±j·T|ü&ç •~∏\yÓTÆq Ä‘·ì
X¯Øsêìï #·÷∫ u≤<Ûä|ü&ç dü‹ ns¡T+<Ûä‹ Wwü<Ûë\‘√ ∫øÏ‘·‡ #˚dæq~. ‘·sê«‘· n‘·ì uÛ≤s¡´‘√ >∑÷&çq n‘·DÏí
|üPõ+∫ Ç{≤¢ Á|ü•ï+∫+~.
ø√ uÛÑyêHé ≈£î‘· Äj·÷‘·' øÏe÷#ês√ uÛÑyêì‹ ˆ
ñyê#· ‘ê+ eTVü‰<˚e' dæ<ë∆Hê+ Á|ües√ Vü≤´Vü≤yéT ˆˆ 37 ˆˆ
MT¬ses¡T? m+<äTøÏ{≤¢ e∫ÃHês¡T? MT Ä#ês¡e´eVü‰sê˝Ò$T{Ï? ÄyÓT≈£î eTVü‰<˚e⁄&ç{≤¢ ã<äT\T |ü*øÏHê&ÉT.
H˚qT dæ<äT∆\+<ä]˝À ÁX‚wüߘDÏí.
j·T<˚‘·qàD¶\+ X¯ó<ä∆+ uÛ≤‹ ÁãVü≤àeTj·T+ dü<ë ˆ
@ôw’e <˚e‘ê eTVü≤´+ <Ûës¡j·÷$T dü<Ó’e ‘·‘Y ˆˆ 38 ˆˆ
ìs¡à\+>± Á|üø±•+#˚ á ÁãVü≤àeTj·T eT+&É\y˚T HêkÕúq+ <ëìï Hê˝ÀH˚ ì*|æ ñ+#·T‘êqT.
Ç‘·T´ø±Ô« Á|üj·Tj·TÚ Áoe÷qqT>∑èVü≤´ |ü‹Áe‘êyéT ˆ
‘ê&Éj·÷xÃÁøÏπs <äD…¶Ìs√¢wæº_Ûs¡Tàwæº_Û]›«C≤' ˆˆ 39 ˆˆ
Ç{≤¢ |ü*øÏ eTVü‰<˚e⁄&ÉT |ü‹Áe‘· ns¡T+<Ûä‹ qqTÁ>∑Væ≤+∫ ãj·T\T <˚]Hê&ÉT. ‘·sê«‘· $ø£è‘·£\ø£åD≤\T
ø£*Z q>∑ï+>± ‹s¡T>∑T‘·Tqï •e⁄ì #·÷∫ ~«E\T <ä+&Ü\T, eT{Ϻ ô|fi¯fl\T, |æ&ç>∑T<äT›\‘√ ø={ϺHês¡T.
<äècÕº« #·s¡qÔ+ –]X¯+ q>∑ï+ $ø£è‘·\ø£åDyéT ˆ
Áb˛#·Tπs‘·<䓤yê+*¢vZeTT‘êŒ≥j·T düT<äTs¡à‘˚ ˆˆ 40 ˆˆ
q>∑Tïì>± $ø±s¡\ø£Då ≤\T ø£*– dü+#·]+#·T#·Tqï X¯+ø£sT¡ ì #·÷∫ düT<äTs¡àr! ˙e⁄ ˙ *+>±ìï ô|]øÏys˚ TT
nì |ü*ø±s¡T.
‘êqÁãMqàVü‰jÓ÷^ ø£]cÕ´$L‹ X¯vÿs¡' ˆ
j·TTcÕàø£+ e÷eTπø *v‚Z j·T~ <˚«c˛-_ÛC≤j·T‘˚ ˆˆ 41 ˆˆ
eTVü‰jÓ÷–, X¯+ø£s¡T&ÉT Hê*+>∑eT+<äT MT≈£î <˚«wü+ ø£*–‘˚ n{≤¢π> #˚kÕÔqT nì #ÓbÕŒ&ÉT.
752 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Ç‘·T´ø√Ô«‘êŒ≥j·÷e÷dü uÛÑ>∑yêHé uÛÑ>∑H˚Á‘·Vü‰ ˆ
Hê|üX¯´qÔ ø£åDÒH˚X¯+ πøX¯e+ *vZy˚Te #· ˆˆ 42 ˆˆ
nì #Ó|æŒ uÛÑ>∑H˚Á‘·Vü≤s¡T&É÷, uÛÑ>∑yêqT&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT ‘·q *+>±ìï ‘êH˚ ô|]øÏ y˚dæHê&ÉT. Ä ø£åD+˝À
ãTTwüß\T, Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ\T X¯+ø£s¡Tì, πøX¯e⁄ì, *+>±ìï ≈£L&É #·÷&É˝Ò<äT.
‘·<√‘ꌑê ãuÛÑ÷e⁄]Ω ˝Àø±Hê+ uÛÑj·TX¯+dæq' ˆ
q s껑˚ düVü≤ÁkÕ+X¯ó' #·#ê\ |üè~∏ÛM |ü⁄q' ˆˆ 43 ˆˆ
n|ü&ÉT ˝Àø√|üÁ<äeø±s¡ø±˝…q’ ñ‘ꌑê\T bı&Éd÷ü |æq$. dü÷s¡T´&ÉT Á|üø±•+#·˝<Ò Tä . uÛ÷Ñ $T ø£+|æ+∫q~.
ìÁwüŒuÛ≤X¯Ã Á>∑Vü‰dü‡πs« #·T≈£åîuÛÒ #· eTôVA<ä~Û' ˆ
n|üX¯´#êÃqdü÷j·÷Á‘˚' dü«|üï+ uÛ≤sê´ |ü‹Áe‘ê ˆˆ 44 ˆˆ
Á>∑Vü‰\T ø±+‹ì ø√˝ÀŒsTTq$ düeTTÁ<ä+ øå√uÛÑq+~q~. nÁ‹|ü‹ï nqdü÷j·÷<˚$ dü«bÕïìï #·÷∫q~.
ø£<∏äÛj·÷e÷dü $ÁbÕD≤+ uÛÑj·÷<ë≈£î*‘˚ø£åD≤ ˆ
‘˚»kÕ uÛ≤düj·THé ø£è‘·‡ï+ Hêsêj·TDdüVü‰j·TyêHé ˆ
_Ûø£åe÷D' •y√ q÷q+ <äèc˛º-kÕàø£+ >∑èùV≤wæ«‹ ˆˆ 45 ˆˆ
yÓ+≥H˚ y˚T˝§ÿì uÛÑj·T+‘√ ø£\‘·#Ó+~q #·÷|ü⁄>∑\<Ó’ Áu≤Vü≤àDT\‘√ Ç{≤¢ #Ó|æŒq~. düø£\»>∑‘·TÔqT
‘·q‘˚»düT‡‘√ yÓ*–+|ü#˚ùd Hêsêj·TDTì düVü‰j·T+‘√ •e⁄&ÉT _Ûøå±≥q+#˚j·T>± e÷Ç+&É¢˝À ø£ì|æ+∫Hê&ÉT.
‘·kÕ´ e#·qe÷ø£s¡í´ X¯vÿe÷Hê eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 46 ˆˆ
nqdü÷j·T e÷≥\T $qï eTVü≤s¡T¸\+<äs¡T X¯+øÏ+∫ »>∑‘·‡èwæº ø£s¡Ô nsTTq ÁãVü≤à e<ä›≈£î yÓ[flHês¡T.
düπs« »>∑Tàs¡àVü‰jÓ÷>∑+ ÁãVü‰àD+ $X¯«düeT“¤eyéT ˆ
ñbÕdü´e÷qeTeT˝…’' jÓ÷–_Û' ÁãVü≤à$‘·ÔyÓTÆ' ˆˆ 47 ˆˆ
#·‘·Tπs«<Ó’s¡÷à]ÔeT~“¤' kÕ$Á‘ê´ düVæ≤‘·+ Á|üuÛÑT' ˆ
Äd”qe÷düH˚ s¡y˚T´ HêHêX¯Ãs¡´düeTì«‘˚ ˆˆ 48 ˆˆ
Á|üuÛ≤düVü≤Ádüø£*‘˚ C≤„HÓ’X¯«sê´~dü+j·TT‘˚ ˆ
$ÁuÛ≤»e÷q+ e|ü⁄cÕ düdæà‘·+ X¯óÁuÛÑ˝À#·qyéT ˆˆ 49 ˆˆ
#·‘·Ts¡TàK+ eTVü‰u≤VüQ+ #Û·+<√eTj·TeT»+ Á|üuÛÑTyéT ˆ
$˝Àø£´ y˚<ä|ü⁄s¡Twü+ Á|üdüqïe<äq+ X¯óuÛÑyéT ˆˆ 50 ˆˆ
•s√_Ûs¡∆s¡D°+ >∑‘ê« ‘√wüj·÷e÷düTØX¯«s¡yéT ˆ
‘êHé Á|üdüqïeTHê <˚eX¯Ã‘·Ts¡÷à]Ô' #·‘·Ts¡TàK' ˆˆ 51 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 753

nø£ÿ&É ÁãVü≤àC≤„qT\T, |ü]X¯ó<äT∆˝…’q jÓ÷>∑T\T ÁãVü≤àqT ñbÕdædüTÔHêïs¡T. s¡÷|ü⁄>=qï Hê\TZ y˚<ë\T

kÕ$Á‹‘√ ø£*dæ ñqïyêìì, |ü\T n<äT“¤‘ê˝…q’ y˚\ø±+‘·T\‘√ C≤„HX’Ó «¯ sê´\‘√ ≈£L&çjT· Tqï Ädüq+ô|’ Äd”qT&Óq’
yêDÏí, ‘·q ~e´ø±+‹‘√ uÛ≤dæ˝Ò¢ yêDÏí, B|æÔ eT+‘·yÓTÆq ø£qT\T yÓ÷eTT ∫s¡Tqe⁄« ø£\yêDÏí, eTVü‰u≤VüQe⁄
y˚<eä Tj·TT&ÉT nE&ÉT Á|üdqü ïe<äqT&ÉT X¯óuÛsÑ ÷¡ |ü⁄&Óq’ #·‘T· s¡TàKTì #·÷∫ uÛ÷Ñ $Tô|’ ‘·\ e+∫ Á|üD≤e÷˝≤#·]+∫
düTÔ‹+∫Hês¡T.
yê´»Vü‰s¡ eTTìÁX‚cÕ˜' øÏe÷>∑eTq ø±s¡DyéT ˆ
‘·dü´ ‘˚ eè‘·ÔeTœ\+ ÁãVü≤àD' |üs¡e÷‘·àq' ˆ
C≤„|üj·÷xÃÁøÏπs düπs« ø£è‘ê« •s¡dæ #êx®*yéT ˆˆ 52 ˆˆ
Ä ãTTwüß\qT #·÷∫ ÁãVü≤à Á|üdüqTï&Ó’, eTTì ÁX‚wüߘ˝≤sê! MTsêø£≈£î ø±s¡Dy˚T$T? nì n&ç–Hê&ÉT.
ãTTwüß\T #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ ÁãVü≤à≈£î »]–q eè‘êÔ+‘·eT+‘ê ‘Ó*ŒHês¡T.
ãTTwüj·T }#·T' :`ãTTwüß\T |ü*ø±s¡T
ø£•Ã<ë›s¡Teq+ |ü⁄D´+ |ü⁄s¡Tc˛-reXÀuÛÑq' ˆ
uÛ≤s¡´j·÷ #ês¡Tdüsê«v±Z´ Á|ü$c˛º q>∑ï @e Væ≤ ˆˆ53 ˆˆ
|ü$Á‘·yÓTÆq <ës¡Teq+˝À n‹düT+<äs¡T&Ó’q |ü⁄s¡Twüß&=ø£&ÉT q>∑ï+>± ˝Àø√‘·Ôs¡ kÂ+<äs¡´e‹ nsTTq
uÛ≤s¡´‘√ ≈£L&É Á|üy˚•+∫Hê&ÉT.
yÓ÷Vü≤j·÷e÷dü e|ü⁄cÕ HêØD≤+ ≈£î\MTX¯«s¡' ˆ
ø£q´ø±Hê+ Á|æj·÷ #êdü´ <ä÷wüj·÷e÷dü |ü⁄Á‘·ø±Hé ˆˆ 54 ˆˆ
n‘·&ÉT ‘·q n+<äyÓTÆq <˚Vü≤+‘√ Ád”Ô\qT yÓ÷Væ≤+|ü #˚dæHê&ÉT. e÷ |ü⁄Á‘·T\qT n‘·ì Á|æj·TTsê\T
yÓ÷Væ≤+|ü #˚dæ+~.
nkÕà_Û]«$<Ûë' XÊbÕ' Á|ü<ä‘êÔX¯Ã |üsêVü≤‘ê' ˆ
‘ê&ç‘√-kÕà_Ûs¡‘·´s¡ú+ *vZqTÔ $ìbÕ‹‘·yéT ˆˆ 55 ˆˆ
y˚TeTT |ü\Ts¡ø±\ X¯|+æ ∫HêeTT ne˙ï $|ò\ü yÓTqÆ $ y˚Te÷‘·DíÏ u≤>± ø={Ϻ n‘·ì *+>±ìï |ü&>É ={ÏHº êeTT.
nqÔ]Ω‘·X¯Ã uÛÑ>∑yêHé düuÛ≤s√´ *vZy˚Te #· ˆ
ñ‘ꌑêXÊÃuÛÑeHé |òüTÀsê' düs¡«uÛÑ÷‘·uÛÑj·Tvÿsê' ˆˆ 56 ˆˆ
n+‘·˝À uÛ≤s¡´‘√ ≈£L&É n‘·&ÉT n+‘·]Ω‘·T&Ó’Hê&ÉT. yÓ+≥H˚ düs¡«ÁbÕDÏ uÛÑj·T+ø£sê˝…’q eTôVA‘ꌑê\T
dü+uÛÑ$+#êsTT.
ø£ @wü |ü⁄s¡Tc˛ <˚e ;Û‘ê' düà' |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT! ˆ
uÛÑeqÔy˚Te X¯s¡D+ Á|ü|üHêï ej·TeT#·T´‘· ˆˆ 57 ˆˆ
754 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
z |ü⁄s¡Tc˛‘·Ôe÷! á |ü⁄s¡Twüß&Óes¡T. y˚TeTT uÛÑj·T|ü&çHêeTT n#·T´‘ê! ìH˚ï X¯s¡DT bı+~HêeTT.
‘·«+ Væ≤ y˚‹‡ »>∑‘·´dæàHé j·T‹ÿxÏÃ<ä|æ #˚w溑·yéT ˆ
nqTÁ>∑ùV≤D $X‚«X¯ ‘·<äkÕàqqTbÕ\j·T ˆˆ 58 ˆˆ
á Á|ü|ü+#·+˝Àì Á|ü‹ø£<ä*ø£ ˙≈£î ‘Ó\TdüT. n+<äTe\¢ eTeTàqTÁ>∑Væ≤+∫ ø±bÕ&Ée\dæq~.
$C≤„|æ‘√ eTTì>∑D…Æ]«XÊ«‘êà ø£eT˝À<䓤e' ˆ
<Ûë´‘ê« <˚e+ Á‹X¯S˝≤vÿ+ ø£è‘êx®*s¡uÛ≤wü‘· ˆˆ 59 ˆˆ
Ç{≤¢ eTTì>∑D+ |ü\Tø£>± »>∑Á<ä÷|ü⁄&Ó’q |ü<√à<䓤e⁄&ÉT Á‹X¯S\<Ûë] X¯+ø£s¡Tì <Ûë´ì+∫ #˚‘·T\T
CÀ&ç+∫ Ç˝≤ |ü*øÏHê&ÉT.
ÁãôVAàyê#·:`ÁãVü≤à #ÓbÕŒ&ÉT
Vü‰ ø£wüº+ uÛÑe‘êeT<ä´ C≤‘·+ düsê«s¡úHêX¯qyéT ˆ
~Û>∑“\+ ~Ûø˘ ‘·|üX¯Ãsê´+ $T<∏Ó’´e uÛÑe‘ê$TVü≤ ˆˆ 60 ˆˆ
á s√E MT düs¡«dü«+ q•+∫q~. >=|üŒ ø£wüº+ dü+uÛÑ$+∫+~. MT ã\+ ◊X¯«s¡´+ e´s¡úyÓTÆ+~. MT
‘·|üdüT‡ e´s¡ú+.
dü+ÁbÕ|ü´ |ü⁄D´dü+kÕÿsêìïBÛHê+ |üs¡eT+ ì~ÛyéT ˆ
ñù|øÏå‘·+ eè<∏ë#ê¬s’' uÛÑe~“¤' ÇVü≤ yÓ÷Væ≤‘Ó’' ˆˆ 61 ˆˆ
yÓ÷Vü‰ìï bı+~q MTs¡T |ü⁄D´dü+kÕÿsê\qT, ì<ÛäT\≈£î ì~Û nsTTq ñ‘·ÔeTì~Ûì bı+~≈£L&Ü
eè<∏ë#êsê\‘√ ñù|øÏå+∫Hês¡T.
ø±+ø£åH˚Ô jÓ÷–H√ ì‘·´+ j·T‘·H√Ô j·T‘·jÓ÷ ì~ÛyéT ˆ
j·Ty˚Te ‘·+ düe÷kÕ<ä´ Vü‰ uÛÑe~“¤s¡Tù|øÏå‘·yéT ˆˆ 62 ˆˆ
jÓ÷>∑T\T, j·T‘·T\T ‘·eT Á|üj·T‘·ï+‘√ Á|ü‹ì‘·´+ ø√s¡Tø=H˚ ì~Ûì bı+~ ≈£L&É MTs¡T ñù|øÏå+∫Hês¡T.
j·T»ìÔ $$<ÛÓ’s¡´C…„Ì' j·TÁ‘êŒô|ÔÌ´ y˚<äyê~q' ˆ
eTVü‰ì~Û+ düe÷kÕ<ää´ Vü‰ uÛÑe~“¤s¡Tù|øÏå‘·yéT ˆˆ 63 ˆˆ
y˚<äyê<äT\T nH˚ø£j·TC≤„\‘√ |üPõ+#˚ eTVü‰ì~Ûì bı+~ MTs¡T ñù|øÏå+∫Hês¡T.
j·T+ düe÷kÕ<ä´ <˚yêHêyÓTÆX¯´s¡´eTœ\+ »>∑‘Y ˆ
‘·e÷kÕ<ë´ø£åj·Tì~Û+ Vü‰ uÛÑe~“¤s¡Tù|øÏå‘·yéT ˆˆ 64 ˆˆ
Ä X¯+ø£s¡Tì Äsê~Û+∫q düø£\<˚e‘·\T ◊X¯«s¡´ kÕø£˝≤´ìï bı+~Hês√, Ä nø£åj·Tì~Ûì bı+~
$÷s¡Tù|øÏå+∫Hês¡T.
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 755

j·T‘·‡e÷|ü‹Ô»ì‘·+ $X‚«X¯‘·«$T<ä+ eTeT ˆ

‘·<˚y√ù|øÏå‘·+ <äècÕº« ì<Ûëq+ uÛ≤>∑´e]®‘Ó’' ˆˆ 65 ˆˆ
Hê≈£î $X‚«X¯«s¡‘ê«ìï Á|ükÕ~+∫q eTVü‰ì~Ûì #·÷∫≈£L&É uÛ≤>∑´V”≤qT˝…’ MTs¡Tù|øÏå+∫Hês¡T.
j·Tdæàq‡e÷Væ≤‘·+ ~e´yÓTÆX¯«s¡+ j·T‘·Ô<äe´j·TyéT ˆ
‘·e÷kÕ<ä´ ì~Û+ ÁãVü‰à Vü‰ uÛÑe~“¤s¡«è<∏ë ø£è‘·yéT ˆˆ 66 ˆˆ
düeTdüÔ~yÓ’´X¯«sê´ìï ‘·q˝À ìøÏå|üÔ+ #˚düTø=qï |üs¡ÁãVü≤à≈£î dü+ã+~Û+∫q ñ‘·ÔeTì~Ûì bı+~
e´s¡ú|üs¡#·T≈£îHêïs¡T.
@wü <˚y√ eTVü‰<˚y√ $CÒ„j·TdüTÔ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
q ‘·dü´ |üs¡eT+ øÏxÏÑ·Œ<ä+ düeT~Û>∑eT´‘˚ ˆˆ 67 ˆˆ
MT≈£î ø£q|ü&çq Ä |ü⁄s¡Twüß&ÉT eTùV≤X¯«s¡T&Ó’q eTVü‰<˚e⁄&ÉT. Ç‘·ì |üs¡eT|ü<ëìï mes¡÷ bı+<ä˝Òs¡T.
<˚e‘êHêeTèw”D≤xà |æ‘·è≤D≤x±Ã|æ XÊX¯«‘·' ˆ
düVü≤Ádüj·TT>∑|üs¡´qÔ+ Á|üfi¯j˚T düs¡«<˚Væ≤HêyéT ˆˆ 68 ˆˆ
dü+Vü≤s¡‘˚´wü uÛÑ>∑yêHêÿ˝À uÛÑ÷‘ê« eTùV≤X¯«s¡' ˆ
@wü @e Á|üC≤dü‡sê«' dü軑˚´ø£' dü«‘˚»kÕ ˆˆ 69 ˆˆ
<˚e‘·\T, ãTTwüß\T |æ‘·è<˚e‘·\qT ø±\dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q eTVü‰<˚e⁄&ÉT y˚sTTj·TT>±\ es¡≈£î+&˚ yê]ì
≈£L&É Á|üfi¯j·Tø±\+˝À dü+Vü≤]kÕÔ&ÉT. Ç‘·&=ø£&˚ n~«rj·TyÓTÆq ‘·q ‘˚»düT‡‘√ düs¡«ÁbÕDÏ düèwæº#˚kÕÔ&ÉT.
@wü #·Áø° #· eÁJ #· Áoe‘·‡ø£è‘·\ø£åD' ˆ
jÓ÷^ ø£è‘·j·TTπ> <˚eÁùdÔ‘êj·÷+ j·T»„ ñ#·´‘˚ ˆˆ 70 ˆˆ
Ç‘·&˚ #·Áø£+ eÁ»+ <Û]ä +∫q $wüßeí ⁄, Áoe‘·‡ ˝≤+∫Û‘Û T· &ÉT. Ç‘·&˚ ø£è‘·jT· T>∑+˝À jÓ÷–, Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À
j·T»„|ü⁄s¡Twüß&ÉT.
<ë«|üπs uÛÑ>∑yêHêÿ˝À <Ûäs¡àπø‘·T' ø£˝Ö j·TTπ> ˆ
s¡TÁ<ädü´ eT÷s¡Ôj·TdæÔÁk˛ j·÷_Ûs¡«X¯«$T<ä+ ‘·‘·yéT ˆ
‘·yÓ÷ Vü≤´^ï s¡CÀ ÁãVü≤à dü‘·Ô«+ $wüßí]‹ Á|üuÛÑT' ˆˆ 71 ˆˆ
<ë«|üs¡+˝À ø±\|ü⁄s¡Twüß&ÉT, ø£*j·TT>∑+˝À <Ûäs¡àπø‘·Te⁄>± e´eVü≤]kÕÔ&ÉT. s¡TÁ<äTì eT÷&ÉT s¡÷bÕ˝Ò á
»>∑‘T· qÔ +‘ê yê´|æ+∫ ñqï$. ‘·y÷Ó >∑TD+‘√ n–ï, s¡CÀ>∑TD+‘√ ÁãVü≤à, dü‘«Ô· >∑TD+‘√ $wüßeí ⁄>± e´eVü≤]+#·
ã&ÉT‘·THêï&ÉT.
eT÷]Ôs¡Hê´ düàè‘ê #êdü´ ~>±«kÕ yÓ’ •yê Á<ÛäTyê ˆ
j·TÁ‘· ‹wü˜‹ ‘·Á<ä“Vü≤à jÓ÷π>q ‘·T düeTì«‘·yéT ˆˆ 72 ˆˆ
756 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Ç‘·ì eTs√eT÷]Ô ~>∑+ãs¡‘·«+. BH˚ï •e⁄&É+{≤s¡T. Ç<˚ Á<ÛäTe+, XÊX¯«‘·+. áeT÷]Ô˝ÀH˚ jÓ÷–
Á|üs¡ÁãVü≤à ìedækÕÔ&ÉT.
j·÷ #êdü´ bÕs¡Ù«>± uÛ≤sê´ uÛÑe~“¤s¡_ÛMøÏå‘ê ˆ
dü Væ≤ Hêsêj·TD√ <˚e' |üs¡e÷‘êà düHê‘·q' ˆˆ 73 ˆˆ
Ä |ü⁄s¡Twüßì Á|üøÿ£ q n‘·ì uÛ≤s¡´>± MTs¡T #·÷∫q Ád”eÔ T÷]Ô düHê‘·qT&ÉT, |üse¡ ÷‘·à nsTTq Hêsêj·TDT&ÉT.
‘·kÕà‘·‡s¡«$T<ä+ C≤‘·+ ‘·Á‘ÓÔÌe #· \j·T+ ÁeCÒ‘Y ˆ
dü @e yÓ÷Vü≤j˚T‘·ÿè‘·‡ï+ dü @e |üs¡e÷ >∑‹' ˆˆ 74 ˆˆ
á »>∑‘·Ô+‘ê n‘·ìqT+&˚ |ü⁄&ÉT‘·Tqï~. n‘·ì˝ÀH˚ \j·TeTe⁄‘·T+~. düs¡«»>∑‘·TÔqT n‘·&˚ yÓ÷Væ≤+|ü
#˚düTÔHêï&ÉT. »>∑‘·TÔø£+‘ê n‘·&˚ |üs¡eT>∑‹.
düVü≤Ádüosê¸ |ü⁄s¡Twü' düVü≤ÁkÕø£å' düVü≤ÁdübÕ‘Y ˆ
@ø£X¯èvÀZ eTVü‰Hê‘êà |ü⁄sêD√-cÕºø£ås√ Vü≤]' ˆˆ 75 ˆˆ
n‘·&˚ y˚sTT‘·\\T, y˚sTT ø£qTï\T, y˚sTT bÕ<ë\T ø£\yê&ÉT. Ç‘·&ÉT @ø£X¯è+>∑<Ûë], esêVü≤eT÷]Ô,
|ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT. nø£åsê˝…’q nwüºs¡÷bÕ\T>∑\ (ncÕºø£å]) Vü≤].
#·‘·Tπs«<äX¯Ã‘·Ts¡÷à]ÔÁdæÔeT÷]ÔÁdæÔ>∑TD' |üs¡' ˆ
@ø£eT÷]Ôs¡y˚Tj·÷‘êà Hêsêj·TD Ç‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 76 ˆˆ
#·‘T· sπ «<äd«ü s¡÷|ü⁄&ÉT. #·‘T· s¡÷à]Ô, Á‹eT÷]Ô, Á‹>∑TD≤‘·à≈£î&ÉT, @ø£eT÷]Ô, ø=\‘·ø+£ <äì dü«s¡÷|ü+ ø£\yê&ÉT.
Hêsêj·TDTì>± Á|üdæ<äT›&ÉT.
ãTT‘·dü´ (πs‘√-dü´)>∑s√“¤ uÛÑ>∑yêHêb˛ e÷j·÷‘·qT' Á|üuÛÑT' ˆ
dü÷Ôj·T‘˚ $$<ÛÓ’s¡à+Á‘Ó’' Áu≤Vü≤àD…Æs¡∆s¡àø±+øÏå_Û' ˆˆ 77 ˆˆ
e÷j·T‘√ |ü\Ts¡÷bÕ\T <Ûä]kÕÔ&ÉT. »˝≤ìï ‘·qø±<Ûës¡+>± d”«ø£]kÕÔ&ÉT (Hês¡Gnj·Tq) <Ûäs¡àyÓ÷øå±\T
ø√πsyês¡T $$<Ûä Áu≤Vü≤àDeT+Á‘ê\‘√ Ç‘·DÒí düTÔ‹kÕÔs¡T.
dü+Vü≤è‘·´ düø£\+ $X¯«+ ø£˝≤ŒH˚Ô |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
X‚‘˚ jÓ÷>±eTè‘·+ |”‘ê« ‘·~«c˛í' |üs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 78 ˆˆ
Á|üfi¯j·Tø±\+˝À á |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&˚ düø£\Á|ü|ü+#êìï ñ|üdü+Vü≤]+∫ jÓ÷>±eTè‘êìï bÕq+#˚dæ
ìedæ+#˚ ñ‘·ÔeTkÕúqy˚T eTVü‰$wüßíe⁄ |üs¡eT|ü<äeTT.
q C≤j·T‘˚ q Á$Tj·T‘˚ es¡∆‘˚ q #· $X¯«düèø˘ ˆ
eT÷\Á|üø£è‹s¡e´ø±Ô ^j·T‘˚ yÓ’~¬ø’s¡»' ˆˆ 79 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 757

Ç‘·&ÉT |ü⁄≥º&ÉT, ô|s¡T>∑&ÉT, eTs¡DÏ+#·&ÉT. düüs¡«»>∑‘Y düèwæºø£s¡Ô Ç‘·&˚. Ç‘·DÒí y˚<äE„\T ne´ø£ÔeT÷\
Á|üø£è‹ nì >±q+ #˚kÕÔs¡T.
‘·‘√ ìXÊj·÷+ eè‘êÔj·÷+ dædüè≈£åîs¡œÛ\+ »>∑‘Y ˆ
n»dü´ HêuÛÖ ‘·B“»+ øÏå|ü´‘˚´wü eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 80 ˆˆ
Á|üfi¯j·Tø±\+ |üP]Ôø±>±H˚ »>∑‘·‡èwæº#˚j·Tø√] $sê≥TŒs¡Twüßì Hê_Û˝À á eTùV≤X¯«s¡T&˚ ;C≤ìï
ìπøå|ækÕÔ&ÉT.
‘·+ e÷+ $‘·Ô eTVü‰‘êàq+ ÁãVü‰àD+ $X¯«‘√eTTKyéT ˆ
eTVü‰qÔ+ |ü⁄s¡Twü+ $X¯«eTbÕ+ >∑s¡“¤eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 81 ˆˆ
Ä Væ≤s¡D´>∑sT¡ “¤&TÉ MT eTT+<äTqï H˚H.˚ qH˚ï #·‘T· s¡TàKT&ÉT, ÁãVü≤à, eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉT, dü÷\ú »˝≤~ÛcÕ˜‘>· ±
‘Ó\TdüTø√+&ç.
q ‘·+ $‘·ú dü«»qø£+ yÓ÷Væ≤‘êdüÔdü´ e÷j·Tj·÷ ˆ
<˚e<˚e+ eTVü‰<˚e+ uÛÑ÷‘êHêMTX¯«s¡+ Vü≤s¡yéT ˆˆ 82 ˆˆ
Ä eTùV≤X¯«s¡e÷j·T‘√ yÓ÷Vü‰ìï bı+~qyês¡T Hê‘·+Á&çì >∑T]Ô+#·˝Òs¡T. Hê ñ‘·Œ‹ÔøÏ eT÷\+
düø£\uÛÑ÷‘ê\≈£î áX¯«s¡T&ÉT Vü≤s¡T&Ó’q eTVü‰<˚e⁄&˚.
@wü <˚y√ eTVü‰<˚y√ Vü≤´Hê~s¡“¤>∑yêqΩs¡' ˆ
$wüßíHêdüVü≤ dü+j·TTø£Ô' ø£s√‹ $ø£s√‹ #· ˆˆ 83 ˆˆ
nHê~ nsTTq á eTVü‰<˚e⁄&˚ $wüßíe⁄‘√ ø£*dæ »>±ìï düèwæºkÕÔ&ÉT. \sTT+|ü#˚kÕÔ&ÉT.
q ‘·dü´ $<ä´‘˚ ø±s¡´+ q ‘·kÕà~«<ä´‘˚ |üs¡yéT ˆ
dü y˚<ëÁqŒ <ä<Í |üPs¡«+ jÓ÷>∑e÷j·÷‘·qTs¡àeT ˆˆ 84 ˆˆ
düèwæºdü+Vü‰sê\‘√ n‘·ìπøMT nedüs¡+ ˝Ò<äT. n‘·ìø£+f… |üs¡eT+ ÁX‚wü˜yÓTÆ+~ eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT.
jÓ÷>∑e÷j·÷dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q n‘·&˚ Hê≈£î |üPs¡«ø±\+˝À y˚<ë\ ì∫ÃHê&ÉT.
dü e÷sT÷ e÷j·Tj·÷ düs¡«+ ø£s√‹ $ø£s√‹ #· ˆ
‘·y˚Te eTTø£Ôj˚T C≤„‘ê« ÁeCÒ‘· X¯s¡D+ uÛÑeyéT ˆˆ 85 ˆˆ
n‘·&˚ e÷j·÷»>∑‘Y, düèwæº\j·÷\T »s¡T|ü⁄‘ê&ÉT. Ä eTVü‰<˚e⁄DÏí ‘Ó\TdüTø=ì eTTøÏÔø√dü+ n‘·DÒí
X¯s¡DT y˚&Ü*.
Çr]‘ê uÛÑ>∑e‘ê eTØ∫Á|üeTTU≤ $uÛÑTyéT ˆ
Á|üDeT´ <˚e+ ÁãVü‰àD+ |üè#·Ã¤ìÔ düà düT<äT'œ‘ê' ˆˆ 86 ˆˆ
758 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
á $<Ûä+>± #·‘·Ts¡TàKÁãVü≤à #Ó|üŒ>± eTØ∫ yÓTT<ä˝…’q eTVü≤s¡T¸\T <˚e<˚e⁄&Ó’q ÁãVü≤à≈£î qeTdüÿ]+∫
$TøÏÿ* <äT'œ‘·T˝…’ Ç{≤¢ n&ç–Hês¡T.
eTTqj·T' }#·T' :`eTTqT\T n&ç>±s¡T
ø£<∏ä+ |üX‚´eT ‘·+ <˚e+ |ü⁄qπse |æHêøÏqyéT ˆ
Áã÷Væ≤ $XÊ«eTπsXÊq Á‘ê‘ê ‘·«+ X¯s¡D…ÆwæD≤yéT ˆˆ 87 ˆˆ
ñuÛj Ñ T· ˝Àø±\ Á|üuTÑÛ yÓq’ z ÁãVü≤à<˚yê! X¯sD¡ ≤s¡T\ú yÓTqÆ e÷≈£î s¡ø≈å£ î£ &Ée⁄ ˙y˚. Ä <˚e<˚e⁄&ÉT |æHêø£bÕDÏì
eTs=ø£ÿkÕ] m{≤¢ <ä]Ù+#·>∑\yÓ÷ ‘Ó\T|üe\dæq~.
ÁãôVAà ñyê#·:`ÁãVü≤à #ÓbÕŒ&ÉT
j·T<ä›èwüº+ uÛÑe‘ê ‘·dü´ *vZ+ Væ≤ |ü‹‘·+ uÛÑT$ ˆ
‘·*¢v±ZqTø£èrX¯dü´ ø£è‘ê« *vZeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 88 ˆˆ
|üP»j·T<Ûä«+ dü|ürïø±kÕ‡<äs¡+ |ü⁄Á‘·dü+j·TT‘ê' ˆ
yÓ’~¬ø’πse ìj·TyÓTÆ]«$<ÛÓ’' ÁãVü≤à#ê]D' ˆˆ 89 ˆˆ
z eTTqT˝≤sê! H˚\ô|’ |ü&çq |üs¡y˚TX¯«s¡*+>±ìï MTs¡T #·÷∫Hês¡T ø£<ë! n<˚ *+>±ø£è‹ì ì]à+∫
>ös¡e+‘√ ÁãVü≤à#·sê´qïe\+_+∫, yÓ’~ø£ ìj·Te÷\T bÕ{Ïdü÷Ô, uÛ≤sê´|ü⁄Á‘·T\‘√ ø£*dæ |üPõ+#·+&ç.
dü+kÕú|ü´ XÊvÿ¬s’s¡àÁHÓÔÌ' ãTT>∑´EkÕ‡eTdüeT“¤yÓ’' ˆ
‘·‘·' |üs¡+ düe÷kÕúj·T >∑èDqÔ' X¯‘·s¡TÁ~j·TyéT ˆˆ 90 ˆˆ
düe÷Væ≤‘ê' |üP»j·T<Ûä«+ dü|ü⁄Á‘ê dü‡Vü≤ ãqT∆_Û' ˆ
düπs« ÁbÕx®\jÓ÷ uÛÑ÷‘ê« X¯S\bÕDÏ+ Á|ü|ü<ä´<∏ä ˆˆ 91 ˆˆ
•e*+>±ìï kÕú|+æ ∫ ãTTø˘jT· EkÕ‡eTy˚<ë˝À¢ì s¡TÁ<äeT+Á‘ê\‘√ ‘·|dü Tü ‡#˚d÷ü Ô X¯‘s· T¡ ÁBj·÷ìï m\¢|⁄ü &ÉT
|ü]ƒdü÷Ô, |ü⁄Á‘·T\T, ã+<ÛäTe⁄\‘√ @ø±Á>∑∫‘·TÔ˝…’ #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ |æHêø£bÕDÏ X¯+ø£s¡Tì X¯s¡DT bı+<ä+&ç.
‘·‘√ Á<äø£å´<∏ä <˚y˚X¯+ <äTs¡›s¡ÙeTø£è‘ê‘·à_Û' ˆ
j·T+ <äècÕº« düs¡«eTC≤„qeT<Ûäs¡àX¯Ã Á|üDX¯´‹ ˆˆ 92 ˆˆ
ìj·T‘ê‘·Tà\T, uÛÑ≈£îÔ\T ø±ìyê]øÏ kÕ«$T<äs¡Ùq+ »s¡T>∑<äT. MTs¡T X¯+ø£s¡Tì <ä]Ù+∫ nC≤„q+,
n<Ûë]àø£ãT~∆ì b˛>=≥Tº≈£î+{≤s¡T.
‘·‘·' Á|üDeT´ es¡<ä+ ÁãVü‰àDeT$T‘Í»düyéT ˆ
»>∑Tàdü‡+Vü≤èwüºeTqk˛ <˚e<ës¡T eq+ |ü⁄q' ˆˆ 93 ˆˆ
ãTTwüß\T ‘˚»XÊÙ*, es¡<äT&Ó’q ÁãVü≤à≈£î qeTdüÿ]+∫ dü«düú∫‘·TÔ˝…’ eT∞¢ <˚e<ës¡TeHêìøÏ yÓ[¢Hês¡T.
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 759

Äsê<ÛäsTT‘·Te÷s¡u≤∆ ÁãVü≤àD≤ ø£~∏Û‘·+ j·T<∏ë ˆ

nC≤qqÔ' |üs¡+ <˚e+ M‘·sê>±' $eT‘·‡sê' ˆˆ 94 ˆˆ
yês¡T X¯+ø£sT¡ ì‘·‘«Ô· +, s¡÷|ü+ ‘Ó*j·Tìyê¬sH’ ê sê>∑e÷‘·‡sê´\T $&ç∫, ÁãVü≤à‘Ó*Œq $<Û+ä >± Äsê~Û+#·
kÕ>±s¡T.
düúD϶˝Òwüß $∫Á‘˚wüß |üs¡«‘êHê+ >∑TVü‰düT #· ˆ
qBHêxà $$πøÔwüß |ü⁄*H˚wüß X¯óuÛÒwüß #· ˆˆ 95 ˆˆ
düeT‘·˝≤˝À¢ y˚~ø£\ô|’ >∑TVü≤˝À¢, qBrsê˝À¢, ôd’ø£‘· Á|ü<˚XÊ˝À¢, •e⁄ì Äsê~Û+|ü <=&É–Hês¡T.
XË’yê\uÛÀ»Hê' πø∫‘Y πø∫<äqÔs¡®˝ÒX¯j·÷' ˆ
πø∫<äÁuÛ≤eø±XÊdüTÔ bÕ<ëvóZcÕ˜Á>∑ìw昑ê' ˆˆ 96 ˆˆ
<äH√Ô\÷œqdüÔ«H˚´ Vü≤´X¯à≈£î{≤ºdüÔ<∏ë-|üπs ˆ
XÊø£|üsêí•q' πø∫‘Y dü+Á|üøå±fi≤ eTØ∫bÕ' ˆˆ 97 ˆˆ
eèø£åeT÷\ìπø‘êX¯Ã •˝≤X¯j·÷´düÔ<∏ë-|üπs ˆ
ø±\+ qj·TìÔ ‘·|ükÕ |üP»j·TH√Ô eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 98 ˆˆ
ø=+<äs¡T Hê#·TqT uÛÑTõdü÷Ô, ø=+<äs¡T ˙{Ï˝À |ü&ÉTø=ì, ø=+<äs¡T Äø±X¯+ ÁøÏ+<ä ãj·T\TÁ|ü<˚X¯+˝À,
ø=+<äs¡T ø±*u§≥q Áy˚*ô|’ ì*Ã, ø=+<äs¡T <ä+‘ê\‘√ <Ûëq´+ –+»*ï e\T#·Tø=+≥÷, ø=+<äs¡T sêfi¯flô|’
<ÛëHê´ìï <ä+#·Tø=ì, ø=+<äs¡T n+~q Ä≈£î\\eTT\‘√, eT]ø=+<äs¡T kÕïq+#˚dæ dü÷s¡´øÏs¡D≤Vü‰s¡+‘√,
ø=+<äs¡T eèøå±\ eT÷˝≤˝À¢, ø=+<äs¡T |üs¡T|ü⁄ ã+&É\ô|’ ìÁ~dü÷Ô eTùV≤X¯«s¡Tì |üPõdü÷Ô ø±\+ >∑&ç|æHês¡T.
‘·‘·ùdÔcÕ+ Á|ükÕ<ës¡∆+ Á|ü|üHêï]ÔVü≤s√ Vü≤s¡' ˆ
#·ø±s¡ uÛÑ>∑yêqT“~∆+ Á|üuÀ<Ûëj·T eèwü<Ûä«»' ˆˆ 99 ˆˆ
n+‘·˝À Á|ü|üqTï\ Ä]Ô ‘=\–+#˚ Vü≤s¡T&ÉT eèwüuÛÑ<Ûä«E&ÉT nsTTq X¯+ø£s¡T&ÉT yê]qqTÁ>∑Væ≤+|ü<ä\∫
Á|üuÀ~Û+#·{≤ìøÏ ìX¯ÃsTT+∫Hê&ÉT.
<˚e' ø£è‘·j·TTπ> Vü≤´dæàHé X¯èv‚Z Væ≤eTe‘·' X¯óuÛÒ ˆ
<˚e<ës¡Teq+ ÁbÕ|üÔ' Á|üdüqï' |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 100 ˆˆ
ø£è‘·j·TT>∑+˝À á Væ≤eTe∫äKs¡+˝Àì X¯óuÛÑø£s¡Á|ü<˚X¯+˝À Á|üdüqTï&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT <˚e<ës¡TeHêìï
#˚s¡Tø=Hêï&ÉT.
uÛÑdüàbÕDT¶s¡~>±∆vÀZ q>√ï $ø£è‘·\ø£åD' ˆ
ñ\Tàø£e´Á>∑Vü≤düÔX¯Ã s¡ø£Ô|ævZ\˝À#·q' ˆˆ 101 ˆˆ
760 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
n‘·&TÉ uÛkÑ Õàqï\<äTø=qï ‘Ó\ì¢ X¯Øs¡+‘√ q>∑ï+>± ñ+&ç $ø£è‘·\ø£Då ≤\Tø£*Z #˚‹˝À eT+&˚ ø=]$<Û]ä +∫,
ms¡T|ü⁄, |üdüT|ü⁄ ø£*dæq s¡+>∑T>∑\ ø£qTï\‘√ ñHêï&ÉT.
ø£«∫#·Ã Vü≤dü‘˚ söÁ<ä+ ø£«∫‘Y >±j·T‹ $dæà‘·' ˆ
ø£«∫qïè‘·´‹ X¯èv±ZØ ø£«∫‘Y sö‹ eTTVüQs¡TàVüQ' ˆˆ 102 ˆˆ
ˇø£ #√≥ uÛÑj·T+ø£s¡+>± qe⁄«‘ê&ÉT. eTs√#√≥ ÄX¯Ãs¡´+‘√ >±q+#˚kÕÔ&ÉT. ˇø£ #√≥ X¯è+>±sêìï
dü÷∫dü÷Ô qè‘·´+ #˚kÕÔ&ÉT. eTs√#√≥ @&ÉTkÕÔ&ÉT.
ÄÁX¯y˚T-uÛ≤´>∑‘√ _Ûøå±+ j·÷#·‘˚ #· |ü⁄q' |ü⁄q' ˆ
e÷j·÷+ ø£è‘ê«--‘·àH√ s¡÷|ü+ <˚edüÔ<ä«qe÷>∑‘·' ˆˆ 103 ˆˆ
ÄÁX¯e÷ìøÏ e∫à e÷{Ï e÷{ÏøÏ _Ûø±å ≥q+ #˚dTü +Ô &çHê&ÉT. á $<Û+ä >± e÷j·÷s¡÷|ü⁄ì>± ‘·qqT ø£qãs¡Tdü÷Ô
eTVü‰<˚e⁄&Ü eHêìøÏ e∫ÃHê&ÉT.
ø£è‘ê« –]düT‘ê+ >öØ+ bÕπsÙ« <˚e' |æHêø£<Ûäèø˘ ˆ
kÕ |üPs¡«e#·Ã <˚y˚o <˚e<ës¡Teq+ >∑‘ê ˆˆ 104 ˆˆ
–]düT‘·qT bÕs¡«‹ì |æHêø£bÕDÏ Á|üøÿ£ >± ñ+#·T ø=Hêï&ÉT. ÄyÓT ≈£L&É |üPs¡«+e˝… <ës¡Tø±eq+ #˚sT¡ ≈£îqï~.
<äècÕº« düe÷>∑‘·+ <˚e+ <˚yê´düVü≤ ø£|ü]›qyéT ˆ
Á|üDÒeTT' •s¡kÕ uÛÑ÷eTÚ ‘√wüj·÷e÷düTØX¯«s¡yéT ˆˆ 105 ˆˆ
Ç{≤¢ bÕs¡«‹‘√≈£L&Ü eTVü‰<˚e⁄&ÉT sêe≥+ #·÷∫q eTTqT\T •s¡düT e+∫, uÛÑ÷$Tô|’ kÕ–\|ü&ç
áX¯«s¡Tì dü+‘√wæ+|üCÒXÊs¡T.
yÓ’~¬ø’]«$<ÛÓ’s¡àÁHÓÔÌ' dü÷¬øÔÌ' e÷ùV≤X¯«¬s’X¯óÙuÛ…’' ˆ
n<∏äÛs¡«•s¡kÕ #êH˚´ s¡TÁ<ë<Ó’´Ás¡“Vü≤à_Ûs¡TàVüQ' ˆˆ 106 ˆˆ
$$<ÛäyÓ’~ø£eT+Á‘ê\‘√, eTùV≤X¯«s¡dü÷ø£Ô+‘√ ø=+<äs¡T n<∏äs¡«eT+Á‘ê\‘√, X¯‘·s¡TÁ~j·÷\‘√ n‘·ìì
düTÔ‹+∫Hês¡T.
qyÓ÷ <˚yê~<˚yêj·T eTVü‰<˚yêj·T ‘˚ qeT' ˆ
Á‘·´eT“ø±j·T qeTdüTÔuÛÑ´+ Á‹X¯S\es¡<Ûë]DÒ ˆˆ 107 ˆˆ
<˚yê~Û<˚e⁄q≈£î eTVü‰<˚e⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+, Á‹H˚Á‘·Tq≈£î ñ‘·ÔeT X¯S\<Ûë]øÏ qeTkÕÿs¡+,
qyÓ÷ ~>±«düùd ‘·TuÛÑ´+ $ø£è‘êj·T |æHêøÏH˚ ˆ
düs¡«Á|üD‘·<˚yêj·T dü«j·TeTÁ|üD‘ê‘·àH˚ ˆˆ 108 ˆˆ
~>∑+ãs¡Tq≈£î, $ø£è‘·TìøÏ, |æHêø£bÕDÏøÏ qeTkÕÿs¡+, düø\£ <˚e‘·\#˚ qeTdüÿ]+#·ã&çq yêìøÏ, ‘êHÓe«]øÏ
qeTdüÿ]+#·ìyêìøÏ `
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 761

nqÔø±qÔø£è‘˚ ‘·TuÛÑ´+ düs¡«dü+Vü≤s¡D≤j·T #· ˆ

qyÓ÷-düTÔ qè‘·´o˝≤j·T qyÓ÷ uÛ…’s¡es¡÷|æDÒ ˆˆ 109 ˆˆ
n+‘·ø±+‘·≈£îq≈£î düs¡«dü+Vü‰s¡≈£îq≈£î qeTkÕÿs¡+, qè‘·´o*øÏ uÛ…’s¡es¡÷|æøÏ qeTkÕÿs¡+.
qs¡HêØX¯Øsêj·T jÓ÷–Hê+ >∑Ts¡y˚ qeT' ˆ
qyÓ÷ <ëHêÔj·T XÊHêÔj·T ‘ê|ükÕj·T Vü≤sêj·T #· ˆˆ 110 ˆˆ
ns¡∆HêØX¯«s¡Tq≈£î, jÓ÷–>∑Ts¡Te⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+, <ë+‘·Tq≈£î, XÊ+‘·Tq≈£î, ‘ê|üdüTq≈£î, Vü≤s¡Tq≈£î
qeTkÕÿs¡+,
$;ÛwüD≤j·T s¡TÁ<ëj·T qeTùdÔ ø£è‹Ôyêdüùd ˆ
qeTùdÔ ˝Ò*Vü‰Hêj·T •‹ø£D≤˜j·T ‘˚ qeT' ˆˆ 111 ˆˆ
düs¡« uÛÑj·T+ø£s¡Tq≈£î, s¡TÁ<äTq≈£î, ø£è‹ÔyêdüTq≈£î qeTkÕÿs¡+, »>∑‘·TÔqT $T+–qyêìøÏ •‹ø£+sƒ¡Tq≈£î
qeTkÕÿs¡+.
n|òüTÀs¡s¡÷bÕj·T qyÓ÷ yêeT<˚yêj·T yÓ’ qeT' ˆ
qeT' ø£qø£e÷˝≤j·T <˚yê´' Á|æj·Tø£sêj·T #· ˆˆ 112 ˆˆ
n|òüTÀs¡s¡÷|ü⁄q≈£î, yêeT<˚e⁄ìøÏ qeTkÕÿs¡+, ø£qø£e÷*øÏ, <˚MÁ|æj·Tø£s¡TìøÏ qeTkÕÿs¡+,
>∑v±Zdü*\<Ûësêj·T X¯eT“¤y˚ |üs¡y˚Twæ˜H˚ ˆ
qyÓ÷ jÓ÷>±~Û|ü‘·j˚T ÁãVü‰à~Û|ü‘·j˚T qeT' ˆˆ 113 ˆˆ
>∑+>±dü*\<Ûës¡TìøÏ, X¯+uÛÑTìøÏ, |üs¡y˚Twæ˜øÏ qeTkÕÿs¡+, jÓ÷>±~Û|ü‹øÏ, ÁãVü‰à~Û|ü‹øÏ qeTkÕÿs¡+.
ÁbÕD≤j·T #· qeTdüTÔuÛÑ´+ qyÓ÷ uÛÑkÕàvZsê–DÒ ˆ
qeTùdÔ |òüTqyêVü‰j·T <ä+ÁwæºH˚ eVæ≤ïπs‘·ùd ˆˆ 114 ˆˆ
ÁbÕDuÛÑ÷‘·TìøÏ, uÛÑkÕà+>∑sê>∑TìøÏ qeTkÕÿs¡+, y˚T|òüTyêVüQìøÏ, <ä+ÁwæºøÏ, eVæ≤ïπs‘·TìøÏ qeTkÕÿs¡+.
ÁãVü≤àDX¯Ã •s√Vü≤ÁπsÔ qeTùdÔ ø±\s¡÷|æDÒ ˆ
n>∑‹+ ‘˚ q C≤˙yÓ÷ >∑‹+ HÓ’e #· HÓ’e #· ˆˆ 115 ˆˆ
ÁãVü≤à•s√Vü‰s¡TìøÏ, ø±\s¡÷|æøÏ qeTkÕÿs¡+, kÕ«MT! ˙ sêø£b˛ø£\T e÷≈£î ‘Ó*j·Te⁄.
$X‚«X¯«s¡ eTVü‰<˚e jÓ÷-dæ k˛-dæ qyÓ÷-düTÔ ‘˚ ˆ
qeT' Á|üeT<∏äÛHê<∏ëj·T <ëÁ‘˚ #· X¯óuÛÑdüeTŒ<ëyéT ˆˆ 116 ˆˆ
$X‚«XÊ! eTVü‰<˚yê! ˙ dü«dü«s¡÷bÕìøÏ qeTkÕÿs¡+, Á|üeT<∏äHê<∏äTìøÏ X¯óuÛÑdü+|üÁ‘·Œ<äTìøÏ qeTkÕÿs¡+,
762 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ø£bÕ\bÕDj˚T ‘·TuÛÑ´+ qyÓ÷ MT&ÛÉTwüºe÷j·T ‘˚ ˆ
qeT' ø£qø£*v±Zj·T yê]*v±Zj·T ‘˚ qeT' ˆˆ 117 ˆˆ
ø£bÕ\bÕDÏøÏ es¡eTT\qT e]¸+#·TyêìøÏ qeTkÕÿs¡+, ø£qø£*+>±ìøÏ yê]*+>±ìøÏ qeTkÕÿs¡+,
qyÓ÷eVü≤ï´s¡ÿ*v±Zj·T C≤„q*v±Zj·T ‘˚ qeT' ˆ
qyÓ÷ uÛÑT»vZVü‰sêj·T ø£]íø±s¡Á|æj·÷j·T #· ˆˆ 118 ˆˆ
eVæ≤ï, ns¡ÿ*+>∑TìøÏ, C≤„q *+>∑TìøÏ qeTkÕÿs¡+, uÛÑT»+>∑Vü‰s¡TìøÏ ø£]íø±s¡ Á|æj·TTìøÏ qeTkÕÿs¡+.
øÏØ{ÏH˚ ≈£îD¶*H˚ ø±\ø±˝≤j·T ‘˚ qeT' ˆ
yêeT<˚e eTùV≤XÊq <˚e<˚e Á‹˝À#·q ˆˆ
ø£åeT´‘ê+ j·T‘·ÿè‘·+ yÓ÷Vü‰‘·Ô«y˚Te X¯s¡D+ Væ≤ q' ˆ 119 ˆˆ
øÏØ{Ïø,Ï ≈£î+&É*øÏ, ø±\ø±\TìøÏ qeTkÕÿs¡+, yêeT<˚yê! eTùV≤XÊHê! <˚e<˚yê! Á‹˝À#·Hê. yÓ÷Vü≤+e\¢
y˚Te÷#·]+∫q <ëìï ø£å$T+#·+&ç. MTπs e÷≈£î s¡ø£å≈£î\T.
#·]‘êì $∫Á‘êDÏ >∑TVü‰´ì >∑Vü≤Hêì #· ˆ
ÁãVü‰àBHêxà düπs«cÕ+ <äT]«CÒ„jÓ÷-dæ X¯vÿs¡ ˆˆ 120 ˆˆ
˙ #·]Á‘· $∫Á‘·yÓTÆ+~. s¡Vü≤dü´+ uÀ<Ûä|ü&Éì~. ÁãVü‰à~ düø£\<˚e‘·\T ìqTï ‘Ó*j·T˝Òs¡T.
nC≤„Hê<ä´~ yê C≤„Hê<ä´‹ÿxÏÿ‘·Tÿs¡T‘˚ qs¡' ˆ
‘·‘·‡s¡«+ uÛÑ>∑yêH˚e ≈£îs¡T‘˚ jÓ÷>∑e÷j·Tj·÷ ˆˆ 121 ˆˆ
e÷qe⁄&ÉT nC≤„q+‘√ø±ì, C≤„q+‘√ø±ì #˚ùd<ä+‘ê jÓ÷>∑e÷j·T‘√ ˙e⁄ #˚sTT+#˚<˚.
@e+ düTÔ‘ê« eTVü‰<˚e+ Á|üVü≤èùwºHêqÔsê‘·àHê ˆ
}#·T' Á|üDeT´ –]X¯+ |üXÊ´eTkÕÔ«+ j·T<∏ë |ü⁄sê ˆˆ 122 ˆˆ
á $<Ûä+>± dü+‘√wæ+∫qyê¬s’ eTVü‰<˚e⁄ì düTÔ‹+∫ qeTdüÿ]+∫ MTj·T<∏ës¡ús¡÷bÕìï <ä]Ù+#·
>√s¡T‘·THêïeTT nì |ü*øÏHês¡T.
‘˚cÕ+ dü+düÔee÷ø£s¡í´ k˛eT' k˛eT$uÛÑ÷wüD' ˆ
dü«y˚Te |üs¡eT+ s¡÷|ü+ <äs¡Ùj·÷e÷dü X¯vÿs¡' ˆˆ 123 ˆˆ
Ç˝≤ yês¡T #˚dæq k˛ÔÁ‘êìï $qï #·+Á<äuÛÑ÷wüDT&ÉT ñe÷düVæ≤‘·T&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT ‘·q |üs¡eTdü«s¡÷bÕìï
Á|ü<ä]Ù+∫Hê&ÉT.
‘·+ ‘˚ <äècÕº« #· –]X¯+ <˚yê´ düVü≤ |æHêøÏqyéT ˆ
j·T<∏ë|üPs¡«+ dæú‘ê $ÁbÕ' Á|üDÒeTTs¡Ω èwüºe÷qkÕ' ˆˆ 124 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 763

bÕs¡«‹‘√ ø£*dæ ñqï X¯+ø£s¡Tì <ä]Ù+∫ j·T<∏ë|üPs¡«+ ì*∫, dü+‘√wü ∫‘·Ô+‘√ qeTdüÿ]+∫Hês¡T.
‘·‘·ùdÔ eTTqj·Tdü‡πs« dü+dü÷Ôj·T #· eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
uÛÑè>∑«vÏZs√ edæwü˜düTÔ $XÊ«$TÁ‘·düÔ<∏Ó’Ûe #· ˆˆ 125 ˆˆ
eTØ∫' ø£X¯´|üXÊÃ|æ dü+es¡ÔX¯Ã eTVü‰‘·bÕ' ˆ
Á|üDeT´ <˚e<˚y˚X¯$T<ä+ e#·qeTÁãTeHé ˆˆ 126 ˆˆ
‘·sê«‘· eTTqT\T eTùV≤X¯«s¡Tì düTÔ‹+∫ uÛÑè>∑T, n+–s¡T&ÉT, edæwü˜, $XÊ«$TÁ‘·, >ö‘·eT, nÁ‹, düTπøX¯,
|ü⁄\düÔ´ |ü⁄\Vü≤Áø£‘·T, eTØ∫, ø£X¯´|ü⁄\T, eTVü‰‘·|üdæ« dü+es¡TÔ&ÉT, <˚e<˚e⁄q≈£î qeTdüÿ]+∫ Ç˝≤ |ü*øÏHês¡T.
ø£<∏ä+ ‘ê«+ <˚e<˚y˚X¯ ø£s¡àjÓ÷π>q yê Á|üuÛÀ ˆ
C≤„H˚q yê-<∏äÛ jÓ÷π>q |üP»j·÷eT' dü<Ó’e Væ≤ ˆˆ 127 ˆˆ
<˚e<˚y˚XÊ! ìqTï ø£s¡àC≤„qjÓ÷>±˝À¢ @ ñbÕj·T+‘√ |üPõ+#ê*.
πøq yê <˚ee÷πsZD dü+|üPCÀ´ uÛÑ>∑yêìVü≤ ˆ
øÏxà ùde´eTùde´+ yê düs¡«y˚T‘·‘Y ÁãMVæ≤ q' ˆˆ 128 ˆˆ
ìqTï |üPõ+#˚ ñ‘·ÔeT e÷s¡Zy˚T~? á ˝Àø£+˝À ùd$+#·‘·–q~ ‘·´õ+|ü <ä–q<˚~. á $wüj·÷ìï
$e]+#·T&ÉT.
l•e ñyê#·:` l•e⁄&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.
@‘·<ä«' dü+Á|üøå±´$T >∑÷&ÛÉ+ >∑Vü≤qeTT‘·ÔeTyéT ˆ
ÁãVü≤àDÒ ø£~∏Û‘·+ |üPs¡«e÷<ëy˚e eTVü≤s¡¸j·T' ˆˆ 129 ˆˆ
eTVü≤s¡T¸˝≤sê! n‹s¡Vü≤dü´+, <äTs√“<ÛäyÓTÆq á $wüj·÷ìï MT≈£î #ÓãT‘·THêïqT. BH˚ï yÓTT<ä≥ ÁãVü≤à≈£î
‘Ó*ŒHêqT.
kÕ+K´jÓ÷>√ ~«<Ûë CÒ„j·T' |ü⁄s¡TcÕD≤+ Væ≤ kÕ<ÛäqyéT ˆ
jÓ÷π>q düVæ≤‘·+ kÕ+K´+ |ü⁄s¡TcÕD≤+ $eTTøÏÔ<äyéT ˆˆ 130 ˆˆ
|ü⁄s¡Twüß\≈£î kÕ<ÛäqyÓTÆq kÕ+K´jÓ÷>∑+ ¬s+&ÉT $<Ûë\T+≥T+~. ø£s¡à‘√ >∑÷&çq C≤„qjÓ÷>∑+ eTTøÏÔ
Á|ü<ä+.
q πøe˝Òq jÓ÷π>q <äèX¯´‘˚ |ü⁄s¡Twü' |üs¡' ˆ
C≤„qqTÔ πøe\+ düeT´>∑|ües¡Z|òü\Á|ü<äyéT ˆˆ 131 ˆˆ
πøe\jÓ÷>∑+‘√ |üs¡eT|ü⁄s¡Twü kÕø屑êÿs¡+ ø±<äT. C≤„q jÓ÷>∑+ e÷Á‘·+ n|üesêZìïdüTÔ+~.
764 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

uÛÑeqÔ' πøe\+ jÓ÷>∑+ düe÷Á•‘·´ $eTTø£Ôj˚T ˆ

$Vü‰j·T kÕ+K´+ $eT\eT≈£îs¡«qÔ |ü]ÁX¯eTyéT ˆˆ 132 ˆˆ
MTs¡T πøe\ ø£s¡àjÓ÷>±HêïÁX¯sTT+∫ C≤„Hêìï e<ä* eTTøÏÔø√dü+ ÁX¯eT|ü&ÉT‘·THêïs¡T.
@‘·kÕà‘êÿs¡D≤‘Y $ÁbÕ qè≤D≤+ πøe\<Ûä]àD≤yéT ˆ
Ä>∑‘√-Vü≤$TeT+ <˚X¯+ C≤„|üj·TH√àVü≤dü+uÛÑeyéT ˆˆ 133 ˆˆ
n+<äTe\¢ πøe\ ø£s¡àjÓ÷>±ÁX¯eTT\≈£î yÓ÷Vü≤+e\¢ ø£*π> nqsêúìï ‘Ó\T|ü{≤ìπø Çø£ÿ&É≈£î e∫ÃHêqT.
‘·kÕà<䓤e~“¤]«eT\+ C≤„q+ ¬ø’e\´kÕ<ÛäqyéT ˆ
C≤„‘·e´+ Á|üj·T‘˚ïq ÁXÀ‘·e´+ <äèX¯´y˚Te #· ˆˆ 134 ˆˆ
MTs¡T ¬ø’e\´ kÕ<ÛäqyÓTÆq X¯ó<ä∆C≤„q+ø√dü+ Á|üj·T‹ï+#ê*, ‘Ó\TdüTø√yê*, $Hê*, <ä]Ù+#ê*.
@ø£' düs¡«Á‘·>√ Vü‰´‘êà πøe\•Ã‘·Ôe÷Á‘·ø£' ˆ
ÄqH√› ìs¡à˝À ì‘·´+ kÕ´<˚‘·‘Y kÕ+K´<äs¡ÙqyéT ˆˆ 135 ˆˆ
Ä‘·à ˇø£fÒ düs¡«yê´|æ, $X¯ó<ä∆+, C≤„q Äq+<ä dü«s¡÷|ü+, ì‘·´+. Ç~ C≤„qìwüߘ\ dæ<ë∆+‘·+.
@‘·<˚e |üs¡+ C≤„q+ ‘˚q yÓ÷øå√-Á‘· ^j·T‘˚ ˆ
@‘·‘Ó’ÿe\´eTeT\+ ÁãVü≤àuÛ≤eX¯Ã e]í‘·' ˆˆ 136 ˆˆ
Ç<˚ |üse¡ T C≤„q+. <ëì‘√ |ü]X¯ó<äy∆ TÓ qÆ yÓ÷ø£+å ø£\TZ‘T· +~. BH˚ï ø¬ e’ \´eTì ÁãVü≤àuÛ≤eeTì n+{≤s¡T.
ÄÁ•‘·´ #Ó’‘·‘·Œs¡eT+ ‘·ìïcÕ˜düÔ‘·Œsêj·TD≤' ˆ
|üX¯´ìÔ e÷+ eTVü‰‘êàH√ j·T‘·jÓ÷ $X¯«MTX¯«s¡yéT ˆˆ 137 ˆˆ
á C≤„HêHêï ÁX¯sTT+∫ Bì˝ÀH˚ ãT~∆ ì*|æ, á dü«s¡÷bÕH˚ï <Ûë´ìdü÷Ô düs¡«»>∑‘·‡«s¡÷|ü⁄ì>± j·T‘·T\T
qqTï <ä]ÙkÕÔs¡T.
@‘·‘·Ô‘·Œs¡eT+ C≤„q+ πøe\+ düìïs¡x®qyéT ˆ
nVü≤+ Væ≤ y˚<√´ uÛÑ>∑yêqàeT eT÷]Ô]j·T+ •yê ˆˆ 138 ˆˆ
Ç<˚ |üs¡eTC≤„q+, ìs¡+»q+. H˚H˚ ‘Ó*dæø√<ä–q yêDÏí, X¯óuÛÑÁ|ü<äyÓTÆq eT÷]Ô Hê<˚.
ãVüAì kÕ<ÛäHê˙Vü≤ dæ<ä∆j˚T ø£~∏‘êì ‘·T ˆ
‘˚cÕeTuÛÑ´~Ûø£+ C≤„q+ e÷eTø£+ ~«»|ü⁄vZyê'! ˆˆ139 ˆˆ
dæ~∆øÏ kÕ<ÛäHê\T #ê\#Ó|æŒHê yê{Ï˝À Hê C≤„qy˚T ñ‘·ÔeT+.
C≤„qjÓ÷>∑s¡‘ê' XÊHêÔ e÷y˚Te X¯s¡D+ >∑‘ê' ˆ
j˚T Væ≤ e÷+ uÛÑdüàìs¡‘ê <Ûë´j·TìÔ dü‘·‘·+ Vü≤è~ ˆˆ 140 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 765

C≤„qjÓ÷>∑s¡‘·T\T, XÊ+‘·T\T qH˚ï X¯s¡DT bı+<äT‘ês¡T. m|ü&ÉT Vü≤è<äj·T+˝À qH˚ï <Ûë´ìdüTÔ+{≤s¡T.

eT<䓤øÏÔ|üs¡e÷ ì‘·´+ j·T‘·j·T' ø°åDø£\àcÕ' ˆ
HêX¯j·÷eT´∫sê‘˚ÔcÕ+ |òüTÀs¡+ dü+kÕs¡kÕ>∑s¡yéT ˆˆ 141 ˆˆ
Hê uÛÑøÏÔ˝ÀH˚ eTqdüTì*Œ ìÁ>∑Vü≤+‘√ düø£\bÕbÕ\T ‘=\–+#·T≈£î+{≤s¡T. yê] ;Ûø£s¡dü+kÕs¡kÕ>∑sêìï
H˚H˚ ‘=\–kÕÔqT.
Á|üXÊqÔ' dü+j·T‘·eTHê uÛÑk˛à<ä÷∆[‘·$Á>∑Vü≤' ˆ
ÁãVü≤à#·s¡´s¡‘√ q>√ï Áe‘·+ bÕX¯ó|ü‘·+ #·πs‘Y ˆˆ 142 ˆˆ
Á|üXÊ+‘·yÓTÆq eTqdüT ø£\yê&ÉT, ìj·T$T+∫q eTqdüTø£\yê&ÉT, uÛÑdüà<Ûä÷[‘· X¯Ø]jÓÆT ìÁ>∑Vü≤+ø£*Z
ÁãVü≤à#·s¡´ eTe\+_+∫ ~>∑+ãs¡+>± bÕX¯ó|ü‘· Áe‘êHêï#·]+#ê*.
ì]à‘·+ Væ≤ eTj·÷ |üPs¡«+ Áe‘·+ bÕX¯ó|ü‘·+ |üs¡yéT ˆ
>∑TVü‰´<äTZVü≤´‘·eT+ dü÷ø£åà+ y˚<äkÕs¡+ $eTTø£Ôj˚T ˆˆ 143 ˆˆ
á bÕX¯ó|ü‘· Áe‘·+ |üs¡eTs¡Vü≤dü´+, dü÷ø£åà+, y˚<äkÕs¡+. Bìï eTTøÏÔø√dü+ |üPs¡«+ H˚H˚ @s¡Œs¡∫HêqT.
j·T<ë« øö|”qedüq' kÕ´<Ó’«ø£edüH√ eTTì' ˆ
y˚<ëuÛ≤´düs¡‘√ $<ë«Hé <Ûë´j˚T‘·ŒX¯ó|ü‹+ •eyéT ˆˆ 144 ˆˆ
˝Ò<ë øö|”q<Ûë]jÓÆT @ø£ eÁkÕÔìï <Ûä]+#ê*. y˚<ëuÛ≤´düs¡‘·T&Ó’ Hê ‘·‘êÔ«ìï ‘Ó*dæ |üX¯ó|ü‹ •e⁄ì
<Ûë´ì+#ê*.
@wü bÕX¯ó|ü‘√ jÓ÷>∑' ùde˙jÓ÷ eTTeTT≈£åî_Û' ˆ
uÛÑdüà#·Ã¤HÓ’ï]Ω dü‘·‘·+ ìcÕÿyÓTÆ]‹ $ÁX¯ó‹' ˆˆ 145 ˆˆ
M‘·sê>∑ uÛÑj·TÁø√<Ûë eTqàj·÷ e÷eTTbÕÁ•‘ê' ˆ
ãVü≤y√-H˚q jÓ÷π>q |üP‘ê eT<들ee÷>∑‘ê' ˆˆ 146 ˆˆ
yÓ÷øå±s¡Tú\T bÕX¯ó|ü‘·jÓ÷>∑+ ùd$+#ê*. Ms¡T uÛÑkÕàìï X¯Øsêìø£\<äTø√ì, ø±eTs¡Væ≤‘·T˝…’, sê>∑,
uÛÑj·TÁø√<Ûë\T e<ä* Hêj·T+<˚ eTqdüT ì*Œ qH˚ï ÄÁX¯sTT+#ê*. á jÓ÷>∑+‘√ #ê\eT+~ |ü]X¯ó<äT∆˝…’ Hê
kÕs¡÷bÕ´ìï bı+~Hês¡T.
nHê´ì #Ó’e XÊÁkÕÔDÏ ˝Àπø-dæàH√àVü≤Hêì ‘·T ˆ
y˚<äyê<ä$s¡T<ë∆ì eTjÓÆTe ø£~∏Û‘êì ‘·T ˆˆ 147 ˆˆ
Ç‘·s¡ XÊÁkÕÔ\T ˝Àø£+˝À Je⁄\qT yÓ÷Væ≤+|ü#˚ùd$. y˚<äyê<ä$s¡T<ë∆˝…’q$ #ê\ ø£\e⁄. yÓ÷Væ≤+|ü
#˚j·T{≤ìøÏ yê{Ïì H˚H˚ #Ó|æŒHêqT.
766 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
yêeT+ bÕX¯ó|ü‘·+ k˛eT+ Hê≈£î\+ #Ó’e uÛ…’s¡eyéT ˆ
nùde´y˚T‘·‘·ÿ~∏Û‘·+ y˚<äu≤Vü≤´+ ‘·<∏˚‘·s¡‘Y ˆˆ 148 ˆˆ
yêeT+, bÕX¯ó|ü‘·+, k˛eT+, Hê≈£î\+, uÛ…’s¡e+ e+{Ï$ #ê\ ø£\e⁄. Ç$ ùd$+#·sêì$
y˚<äu≤Vü≤´eTT\T>± #Ó|üŒã&çq$.
y˚<äeT÷]Ôs¡Vü≤+ $ÁbÕ Hê-q´XÊÁkÕÔs¡úy˚~_Û' ˆ
C≤„j·T‘˚ eT‘·‡«s¡÷|üqTÔ eTTø±Ô« y˚<ä+ düHê‘·qyéT ˆˆ 149 ˆˆ
H˚qT y˚<äeT÷]Ôì. Ç‘·s¡XÊÁkÕÔ\T ‘Ó\TdüTø=ì düHê‘·q y˚<ëìï $&ç∫qyês¡T qqTï ‘Ó\TdüTø√˝Òs¡T.
kÕ∆|üj·T<Ûä« $TeT+ e÷s¡Z+ |üP»j·TH√Ô eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
n∫sê<Ó’X¯«s¡+ C≤„qeTT‘·Œ‘·‡´‹ q dü+X¯j·T' ˆˆ 150 ˆˆ
n+<äTe\¢ H˚qT #Ó|Œæ q á e÷sêZìï Á|ü‹wæ+˜ #·+&ç. eTùV≤X¯«s¡Tì |üPõ+#·+&ç. ‘·«s¡˝ÀH˚ |üsy¡ T˚ X¯«s¡C≤„q+
ø£\T>∑T‘·T+~.
eTsTT uÛÑøÏÔX¯Ã $|ü⁄˝≤ uÛÑe‘êeTdüTÔ dü‘·Ôe÷'! ˆ
<Ûë´‘· e÷Á‘√ Væ≤ kÕìï<Ûä´+ <ëkÕ´$T eTTìdü‘·Ôe÷'! ˆˆ 151 ˆˆ
eTTìÁX‚wüߘ˝≤sê! Hêj·T+<äT $kÕÔs¡yÓTÆq uÛÑøÏÔ ≈£L&Ü ø£\T>∑T>±ø£! MTs¡T <Ûë´ì+∫q yÓ+≥H˚ H˚qT
kÕø屑·ÿ]kÕÔqT.
Ç‘·T´ø±Ô« uÛÑ>∑yêH√‡eT düÔÁ‘Ó’yêqÔs¡ BÛÛj·T‘· ˆ
‘˚-|æ <ës¡TeH˚ ‘·dæàHé |üP»j·TìÔdüà X¯vÿs¡yéT ˆˆ 152 ˆˆ
nì |ü*øÏ ñe÷düV≤æ ‘·T&Ó’ X¯+ø£sT¡ &Éøÿ£ &˚ n+‘·sê∆qyÓTHÆ ê&ÉT. Ä ãTTwüß\T ≈£L&Ü Ä<ës¡Teq+˝À X¯+ø£sT¡ ì
|üPõdüTÔHêïs¡T.
ÁãVü≤à#·s¡´s¡‘ê' XÊHêÔ' C≤„qjÓ÷>∑|üsêj·TD≤' ˆ
düy˚T‘·´ ‘˚ eTVü‰‘êàH√ eTTqjÓ÷ ÁãVü≤àyê~q' ˆˆ 153 ˆˆ
$‘˚ìπs ãVüA Hê«<ë q<Ûë´‘·àC≤„q dü+ÁX¯j·÷Hé ˆ
øÏeTdü´ »>∑‘√ eT÷\ e÷‘êà#êkÕàø£ y˚Te Væ≤ ˆˆ 154 ˆˆ
Ä ãTTwüß\T ÁãVü≤à#·s¡´Áe‘·T˝…’, XÊ+‘·T˝…’, C≤„qjÓ÷>∑ |üsêj·TDT\T, ÁãVü≤àyê<äT˝…’ n+<äs¡T ø£*dæ
n<Ûë´‘·à C≤„q dü+ã+<Ûä dæ<ë∆+‘ê\T yê´|æÔ #˚dæHês¡T á Á|ü|ü+#êìøÏ eT÷\y˚T$T? eTq Ä‘·àj˚T,
ø√-|ækÕ´ ‘·‡s¡« uÛ≤yêHê+ ùV≤‘·TØX¯«s¡ @e #· ˆ
Ç‘˚´e+ eTq´e÷HêHê+ <Ûë´qe÷sêZe \$T“HêyéT ˆˆ
Ä$sêd” qàVü‰<˚M <˚M –]esê‘·àC≤ ˆ 155 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ @&Ée n<Ûë´j·T+ 767

nìï |ü<ësêú\≈£î ø±s¡D+ mes¡T áX¯«s¡T&˚ nì uÛ≤$+#˚ <Ûë´qe÷sêZqTkÕs¡T˝…’q ãTTwüß\≈£î –]»

eTVü‰<˚$ kÕø屑·ÿ]+∫q~.
ø√{Ïdü÷s¡´ Á|ürø±XÊ C≤«˝≤e÷˝≤ düe÷eè‘ê ˆ
dü«uÛ≤_Û]«eT˝≤_ÛdüTÔ |üPs¡j·T˙Ô quÛÑdüú\yéT ˆˆ 156 ˆˆ
Ä bÕs¡«‹ ø√{Ïdü÷s¡´düeT ø±+‹>∑*Z C≤«˝≤e÷˝≤eè‘·jÓÆT ‘˚CÀsê• e˝… ñqï~. ‘·q X¯ó<ä∆ø±+‘·T\‘√
Äø±XÊìï ì+|ü⁄‘·Tqï~.
‘êeTq«|üX¯´ìZ]C≤eTy˚Tj·÷+ C≤«˝≤ düVü≤ÁkÕqÔs¡dü+ì$cÕºyéT ˆ
Á|üDÒeTTπsø±eTœ˝ÒX¯|ürï+ C≤qìÔ ‘˚ ‘·‘·Œs¡eTdü´ ;»yéT ˆˆ 157 ˆˆ
Á|üe÷D≤\ø£+<äì~, y˚\ ‘˚CÀsêX¯ó\eT<Ûä´ ñ+&É‘·–q<ä>∑T –]»qT Ä eTTqT\T #·÷∫ Ä nœ˝ÒX¯
|ü‹ïøÏ qeTdüÿ]+∫Hês¡T. Äy˚T eTùV≤X¯«s¡Tì eT÷\X¯øÏÔ nì yê]øÏ ‘Ó*j·TTqT.
nkÕàø£y˚TcÕ |üs¡y˚TX¯|ürï >∑‹düÔ<∏ë‘êà >∑>∑Hê_Û<ÛëHê ˆ
|üX¯´qÔ´<∏ë--‘êàq$T<äxà ø£è‘·‡ï+ ‘·kÕ´eT<∏Ó’Û‘˚ eTTqj·TX¯Ã $ÁbÕ' ˆˆ 158 ˆˆ
áyÓT Äø±X¯HêeT+‘√ Á|üdæ~∆ |ü&Édæq~. eTq≈£î Ä‘·à. áy˚T >∑‹. C≤„qT\T áyÓT˝ÀH˚ Á|ü|ü+#êìï
Ä‘·àqT <ä]ÙdüTÔ+{≤s¡T.
ìØøÏå‘êùdÔ |üs¡y˚TX¯|ü‘êï´ ‘·<äqÔπs <˚eeTX‚wüùV≤‘·TyéT ˆ
|üX¯´ìÔ X¯eTT“¤+ ø£$MT•‘ês¡+ s¡TÁ<ä+ ãèVü≤qÔ+ |ü⁄s¡Twü+ |ü⁄sêDyéT ˆˆ 159 ˆˆ
<˚$ ‘˚»' |ü⁄+»+ eT<Ûä´ »>∑‘êÿs¡DT&Ó’q eTVü‰<˚e⁄ì ≈£L&É yês¡T #·÷&É>∑\s¡T. n‘·&˚ X¯+uÛÑT&ÉT, ø£$,
áX¯«s¡T&ÉT, s¡TÁ<äT&ÉT, ÁãVü≤à, |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT.
Ä˝Àø£´ <˚MeT<∏äÛ y˚<äMTX¯+ Á|üDÒeTTsêqq›eTyê|ü⁄s¡Á>∑´yéT ˆ
C≤„q+ ‘·BX¯+ uÛÑ>∑eÁ‘·ŒkÕ<ë‘Y Ä$s¡“uÛÖ »qà$HêX¯ùV≤‘·T' ˆˆ 160 ˆˆ
á $<Ûä+>± <˚$˙, <˚e⁄DÏí #·÷∫q Ä eTTqT\T yê]øÏ qeTdüÿ]+∫ |üs¡e÷q+<ä eT+~Hês¡T. <ëì‘√
áX¯«sêqTÁ>∑Vü≤+e\¢ »qàHêX¯ø±s¡DyÓTÆq |üs¡y˚TX¯«s¡C≤„q+ \_Û+∫+~.
Çj·T+ Væ≤ kÕ »>∑‘√ jÓ÷ìπsø± düsê«‹àø± düs¡«ìj·÷$Tø± #· ˆ
eTùV≤X¯«ØX¯øÏÔs¡Hê~ dæ<ë∆ y√´e÷_Û<ÛëHê ~$ sê»re ˆˆ 161 ˆˆ
á <˚$j˚T »>∑‘T· ≈Ô î£ ˇπø ˇø£ eT÷˝≤<Ûës¡+, düs«¡ dü«s¡÷|ü, düs«¡ ìj·÷eT≈£îsê\T. áyÓTj˚T á eTùV≤X¯«s¡
X¯øÏÔj˚T nHê~dæ<ä∆+. áyÓT |üs¡e÷ø±X¯ HêeT+‘√ n+‘·]ø£å+˝À Á|üø±•düTÔ+≥T+~.
nkÕ´ eTVü‰Hé |üs¡y˚Tw”˜ |üs¡kÕÔ‘Y eTùV≤X¯«s¡' •e @ø√-<∏ä s¡TÁ<ä' ˆ
#·ø±s¡ $X¯«+ |üs¡X¯øÏÔ ìcÕ˜ e÷j·÷eT<∏ës¡TVü≤´ dü <˚e<˚e' ˆˆ 162 ˆˆ
768 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
áyÓT˝À ñqï eTVü‰<˚e⁄&ÉT |üsê‘·Œs¡T&ÉT, |üs¡y˚Twæ˜, s¡TÁ<äT&ÉT, •e⁄&ÉT, eTùV≤X¯«s¡ Hêe÷\‘√ á
e÷j·÷X¯øÏÔì ÄÁX¯sTT+∫ düø£\ »>∑‘·TÔqT düèwæºkÕÔ&ÉT.
@ø√ <˚e' düs¡« uÛÑ÷‘˚wüß >∑÷&ÛÉ' e÷sT÷ s¡TÁ<ä' düø£˝À ìwüÿ\X¯Ã ˆ
dü @e <˚M q #· ‘·~«_Ûqï+ @‘·CŸC≤„‘ê« Vü≤´eTè‘·‘·«+ Áe»ìÔ ˆˆ 163 ˆˆ
Ç‘· &É~«rj·TT&ÉT. düs«¡ ÁbÕDT˝À¢ n+‘·sê´$T>± ñqï e÷sTT. dü$ø£\TŒ&ÉT, ì]«ø£\TŒ&ÉT. ‘·H˚ <˚$≈£L&É.
<˚$, eTVü‰<˚e⁄&ÉT _Ûqï+>± ñ+&É˝Òs¡T. Ç~ ‘Ó*dæqyê&˚ yÓ÷øå±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
nqÔ]Ω‘√-uÛÑ÷‘Y uÛÑ>∑yêq<∏˚XÀ <˚yê´ uÛÑs¡Z' düVü≤ <˚yê~<˚e' ˆ
Äsê<Ûäj·TìÔ düà ‘·y˚Te <˚e+ eHÍø£düùdÔ |ü⁄qπse s¡TÁ<äyéT ˆˆ 164 ˆˆ
eTTqT˝À¢ á C≤„q+ ø£\T>∑>±H˚ <˚$‘√ ≈£L&Ü eTVü‰<˚e⁄&É+‘·sê∆q+ #Ó+~Hê&ÉT. eqyêdüT˝…’q Ä
ãTTwüß\T m\¢|ü⁄&ÉT Ä s¡TÁ<äTH˚ Äsê~ÛdüTÔ+&çHês¡T.
@‘·<ä«' ø£~∏Û‘·+ düs¡«+ <˚e<˚e$#˚w溑·yéT ˆ
<˚e<ës¡TeH˚ |üPs¡«+ |ü⁄sêDÒ j·Tqàj·÷ ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 165 ˆˆ
á $<Û+ä >± |üPs¡«ø±\+˝À <˚e<ës¡Teq+˝À <˚e<˚e⁄\qTwæ+˜ ∫q eè‘êÔ+‘êìï H˚qT $qï $wüjT· eT+‘ê
MT≈£î ‘Ó*|æHêqT.
j·T' |üπsƒ‘Y X¯èDTj·÷ìï‘·´+ eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆ
ÁXÊej˚T<ë« ~«C≤HêÙHêÔq‡ j·÷‹ |üs¡e÷vZ‹yéT ˆˆ 166 ˆˆ
ÁX¯<ä∆>± Bìï $qïyês¡T, #·~$qyês¡T düs¡«bÕ|ü $eTT≈£îÔ˝Ö‘ês¡T. XÊ+‘·T˝…’q ~«E\≈£î $ì|æ+∫q
yês¡T |üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ês¡T.
Ç‹ l ≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ <˚e<ës¡TeqÁ|üy˚XÀ HêeT dü|üÔÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 37 ˆˆ
l ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À <˚e<ës¡TeqÁ|üy˚X¯eTH˚ eTT|üŒ~ @&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 37 ˆˆ
nopn
 nwüºÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ` eTTô|ŒÌ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 769

qs¡à<ë e÷Vü‰‘·à´yéT ` qs¡à<ë e÷Vü‰‘·à´+

dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
@cÕ |ü⁄D´‘·e÷ <˚M <˚e>∑q∆s¡«ùd$‘ê ˆ
qs¡à<ë ˝Àø£$U≤´‘ê rsêúHêeTT‘·Ôe÷qB ˆˆ 1 ˆˆ
á qs¡à<ë <˚$ |üs¡eT|ü$Á‘·Tsê\T, <˚e‘·\ >∑+<Ûäs¡T«\ ùde\+~ Á|üdæ~∆ bı+~q~. qBs¡÷|ü+>±
|ü]D$T+∫ ñ‘·ÔeTrs¡ú+>± ù|s¡+~q~.
‘·kÕ´' X¯èDT<Ûä«+ e÷Vü‰‘·à´+ e÷s¡ÿ+&˚j˚Tq uÛ≤wæ‘·yéT ˆ
j·TT~Ûwæ˜sêj·T ‘·T X¯óuÛÑ+ düs¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯qyéT ˆˆ 2 ˆˆ
e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT <Ûäs¡àsêE≈£î #Ó|æŒq e÷Vü‰‘·à´$T~ $q+&ç. Ç~ X¯óuÛÑø£s¡+ düs¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯q+.
<Ûäs¡àsê» ñyê#·:`<Ûäs¡àsê»&ç>±&ÉT
ÁX¯ó‘êdüTÔ $$<Ûë<Ûäsêà düÔ«Á‘·ŒkÕ<ë‘Y eTVü‰eTTH˚! ˆ
e÷Vü‰‘·à´xà Á|üj·÷>∑dü´ rsêúì $$<Ûëì #· ˆˆ 3 ˆˆ
z eTVü‰eTT˙! |ü\T$<Ûë˝…’q <Ûäsêà\T, Á|üj·÷>∑ e÷Vü‰‘·à´+, nH˚ø£ rsêú\ e÷Vü‰‘·à´+ ≈£L&É MTs¡T
#Ó|üŒ>± $HêïqT.
qs¡à<ë düs¡«rsêúHê+ eTTU≤´ Væ≤ uÛÑe‘˚]‘ê ˆ
‘·kÕ´dæÔ«<ë˙+ e÷Vü‰‘·à´+ e≈£îÔeTs¡Ωdæ dü‘·ÔeT ˆˆ 4 ˆˆ
dü‘·Ôe÷! nìï rsêú˝À¢ eTTK´yÓTÆq~ qs¡à<ä nì MTs¡Hêïs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ Ä e÷Vü‰‘êà´ìï ‘Ó\T|ü e˝…qì
ø√s¡T‘·THêïqT.
e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#·:`e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
qs¡à<ë dü]‘ê+ ÁX‚cÕ˜ s¡TÁ<ä<˚Vü‰~«ìdü‡è‘ê ˆ
‘ês¡j˚T‘·‡s¡«uÛÑ÷‘êì kÕúesêDÏ #·sêDÏ #· ˆˆ 5 ˆˆ
nìï q<äT˝À¢ qs¡à<ëq~ ÁX‚wü˜yÓTÆq~. á q~ s¡TÁ<ä<˚Vü≤+qT+&ç yÓ&É*q~. »+>∑eTkÕúesê \ìï+{Ïì
‘·]+|ü#˚düTÔ+~.
qs¡à<ëj·÷düTÔ e÷Vü‰‘·à´+ |ü⁄sêDÒ j·Tqàj·÷ ÁX¯ó‘·yéT ˆ
Ç<ë˙+ ‘ê«+ Á|üeøå±´$T X¯èDTôw’«ø£eTHê' X¯óuÛÑyéT ˆˆ 6 ˆˆ
|üPs¡«ø±\+˝À H˚qT $qï qs¡à<ë e÷Vü‰‘·à´+ Ç|ü&ÉT ˙≈£î $e]kÕÔqT. X¯óuÛ≤eVü≤yÓTqÆ Bìï kÕe<Ûëq+>±
$qT.
770 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
|ü⁄D≤´ ø£qK˝Ò >∑v±Z ≈£îs¡TπøåÁ‘˚ düs¡dü«r ˆ
Á>±y˚T yê j·T~ yê-s¡DÒ´ |ü⁄D≤´ düs¡«Á‘· qs¡à<ë ˆˆ 7 ˆˆ
ø£qK\πøåÁ‘·+˝À >∑+>∑, ≈£îs¡TπøåÁ‘·+˝À düs¡dü«‹ bÕeHê\ì #ÓbÕŒs¡T. ø±ì qs¡à<ëq~ Á>±eT+˝À,
ns¡D´+˝À n+‘·{≤ |ü$Á‘·yÓTÆq<˚.
Á‹_ÛkÕ‡s¡dü«‘·+ ‘√j·T+ dübÕÔùV≤q ‘·T j·÷eTTqyéT ˆ
dü<ä´' |ü⁄Hê‹ >∑v‚Zj·T+ <äs¡ÙHê<˚e Hês¡à<äyéT ˆˆ 8 ˆˆ
düs¡dü«r q~ eT÷&ÉT s√E\˝Àq÷, j·TeTTq @&ÉT s√E\˝Àq÷ >∑+>±q~ì düŒè•+∫q yÓ+≥H˚
|ü$Á‘·+ #˚kÕÔsTT. ø±ì qs¡à<ëq~ <äs¡Ùq e÷Á‘·+‘√H˚ |ü$Á‘·+ #˚düTÔ+~.
ø£[vZ<˚X¯|üXÊÃπs∆ |üs¡«‘˚-eTs¡ø£Dºπø ˆ
|ü⁄D≤´ #· Á‹wüß ˝Àπøwüß s¡eTD°j·÷ eTH√s¡e÷ ˆˆ 9 ˆˆ
ø£[+>∑<˚X¯+ |ü•ÃeTuÛ≤>∑+˝À neTs¡ø£+≥ø£eTH˚ |üs¡«‘·+qT+&ç Ç~ yÓ\Te&çq~. eTT˝À¢ø±˝À¢
s¡eTD°j·TeT÷ eTH√Vü≤s¡eT÷ nsTTq~.
dü <˚yêdüTs¡>∑q∆sê« ãTTwüj·TX¯Ã ‘·b˛<ÛäHê' ˆ
‘·|üdüÔbÕÔ« ‘·T sêCÒÁq›! dæ~∆+ ‘·T |üs¡e÷+ >∑‘ê' ˆˆ 10 ˆˆ
z sêCÒ+Á<ë! <˚e‘·\T, ndüTs¡T\T, >∑q∆s¡T«\T, ‘·b˛<ÛäqT˝…’q ãTTwüß\÷ Çø£ÿ&˚ ‘·|üdüT‡ #˚dæ |üs¡eTyÓTÆq
dæ~∆ì bı+~Hês¡T.
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé ìj·TeTk˛ú õ‘˚Áì›j·T' ˆ
ñb˛wü´ s¡»˙y˚Tø±+ ≈£î˝≤Hê+ ‘ês¡j˚T#·Ã¤‘·yéT ˆˆ 11 ˆˆ
me&Ó’Hê nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæ Ä‘·àdü+j·TeTq+‘√ õ‘˚+Á~j·TT&Ó’ ˇø£ sêÁ‹ ñ|üyêdü+ #˚ùdÔ q÷s¡T‘·sê\
n‘·ì e+X¯+ ‘·]düTÔ+~.
jÓ÷»HêHê+ X¯‘·+ kÕÁ>∑+ ÁX¯Sj·T‘˚ dü]<äT‘·Ôe÷ˆ
$kÕÔπsD ‘·T sêCÒ+Á<ä! jÓ÷»q<ä«j·Te÷j·T‘ê ˆˆ 12 ˆˆ
sêCÒ+Á<ë! á ñ‘·eÔ Tq~ q÷s¡T jÓ÷»Hê\ bı&Ée⁄, s¬ +&ÉTjÓ÷»Hê\ yÓ&\É TŒ $dü]Ô +∫+<äì $HêïeTT.
wüwæºrs¡údüVü≤ÁkÕDÏ wüwæºø√≥´düÔ<∏Ó’Ûe #· ˆ
|üs¡«‘·dü´ düeTHêÔ‘·TÔ ‹wü˜qÔ´eTs¡ø£+≥πø ˆˆ13 ˆˆ
Ä neTs¡ø£+≥ø£ |üs¡«‘·düeT÷Vü≤+˝À ns¡yÓ’ø√≥¢ ns¡yÓ’y˚\ rsêú\T n+‘·{≤ yê´|æ+∫ ñHêïsTT.
ÁãVü≤à#êØ X¯ó∫s¡÷“¤‘ê« õ‘·Áø√<Û√ õ‘˚Áì›j·T' ˆ
düs¡«Væ≤+kÕìeè‘·ÔdüTÔ düs¡«uÛÑ÷‘·Væ≤‘˚ s¡‘·' ˆˆ 14 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 771

@e+ düs¡«düe÷#ês√ j·TdüTÔ ÁbÕD≤Hé düeTT‘·‡èCÒ‘Y ˆ

‘·dü´ |ü⁄D´+ |òü\+ sê»Hé X¯èDTcÕ«eVæ≤‘√ qè|ü! ˆˆ 15 ˆˆ
sêC≤! ÁãVü≤à#·s¡´+ bÕ{Ïdü÷Ô X¯ó∫jÓÆT Áø√<Ûëìï »sTT+∫ õ‘˚+Á~j·TT&Ó’ nìï$<Ûë˝…’q Væ≤+düqT e<ä*
düs¡«ÁbÕDT\ Væ≤‘êìï ø√s¡T‘·÷ Ç#·≥ ÁbÕD≤\T e~˝Ò yêìøÏ \_Û+#˚ |ü⁄D≤´ìï >∑÷]à kÕe<Ûëq+>± $qT.
X¯‘·es¡¸düVü≤ÁkÕDÏ dü«πsZ yÓ÷<ä‹ bÕD¶e! ˆ
n|ü‡s√>∑Ddü+ø°s√í ~e´Ád”Ô|ü]yê]‘·' ˆˆ 16 ˆˆ
z sêC≤! n‘·&ÉT <˚e‘ê Ád”Ô\T #·T≥÷º, ñ+&É>± n|ü‡s¡\‘√ ì+&çq dü«s¡Z+˝À q÷s¡Ty˚\ dü+e‘·‡sê\T
Äq+~kÕÔ&ÉT.
~e´>∑Hê∆qT*|üÔX¯Ã ~e´|ü⁄c˛Œ|üXÀ_Û‘·' ˆ
Áø°&É‘˚ <˚e˝Àπø ‘·T <Ó’e‘Ó’' düVü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ 17 ˆˆ
~e´#·+<äq+ ˇ+{Ïø£\<äTø=ì ~e´yÓTÆq |üP\e÷\\\+ø£]+#·Tø=ì <˚e˝Àø£+˝À Áø°&çdü÷Ô <˚e‘·\‘√
≈£L&É Äq+~kÕÔ&ÉT.
‘·‘·' dü«sêZ‘Y |ü]ÁuÛÑc˛º sêC≤ uÛÑe‹ <Ûë]àø£' ˆ
|ü⁄D≤´qTuÛÑe+ |üP]Ôø±>±H˚ dü«s¡Z+qT+&ç uÛÑ÷$TøÏ ~– <Ûë]à≈£î&Ó’q sêE>± »ìàkÕÔ&ÉT.
>∑èVü≤qTÔ \uÛÑ‘- ˚ k yÓ’ HêHês¡‘·ïdüeTì«‘·yéT ˆˆ 18 ˆˆ
düÔyÓT“¤Ìs¡àDÏeTjÓÆT ]›yÓ’´s¡«Á»yÓ’<ä÷s¡´uÛÑ÷wæ‘·yéT ˆ
Ä˝ÒK´yêVü≤HÓ’X¯óÙÁuÛ…’sê›d”<ëdüdüeTì«‘·yéT ˆˆ 19 ˆˆ
sê»sêCÒX¯«s¡' Áoe÷Hé düs¡«Ád”Ô»qe\¢uÛÑ' ˆ
Jy˚‘Y es¡¸X¯‘·+ kÕÁ>∑+ ‘·Á‘· uÛÀ>∑düeTì«‘·' ˆˆ 20 ˆˆ
n‘·&ÉT HêHê s¡‘·ïdüeTì«‘·yÓTÆ ~e´eTDÏeTj·TyÓTÆ eÁ»yÓ’&É÷s¡´ n\+ø£è‘· düÔ+uÛ≤\Tø£*Z ∫Á‘·˝ÒKHê\T
ø£\ yêVü≤Hê\‘√ <ëdü<ëd” »q+>∑\ >∑èVü≤+ bı+~, Ád”ÔeTH√e\¢uÛÑT&Ó’ sê»sêC…’ q÷πs+&ÉT¢ $T+∫ düø£\uÛÀ>±\
qTuÛÑ$kÕÔ&ÉT.
n–ïÁ|üy˚X‚-<∏äÛ »˝Ò n<∏äÛyê-qX¯H˚ ø£è‘˚ ˆ
nìe]Ôø± >∑‹düÔdü´ |üeqkÕ´eT“πs j·T<∏ë ˆˆ 21 ˆˆ
á rs¡ú+˝À n–ïÁ|üy˚X¯+, »\Á|üy˚X¯+, nqX¯qÁe‘·+ yÓTT<ä˝…’q Áe‘ê˝≤#·]+∫q#√ Äø±X¯+˝À
yêj·TTe⁄˝À eT∞fl »qà˝Òì ñ‘·ÔeT|ü<ä+ \_ÛdüTÔ+~.
772 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
|ü•Ãy˚T |üs¡«‘·‘·fÒ düs¡«bÕ|ü$HêX¯q' ˆ
ÁVü≤<√ »˝ÒX¯«s√ HêeT Á‹wüß ˝Àπøwüß $ÁX¯ó‘·' ˆˆ 22 ˆˆ
neTs¡ø£+≥ø£ |üs¡«‘· |ü•ÃeT‘·≥+˝À »˝ÒX¯«s¡ eTH˚ ÁVü≤<ä+ düs¡«bÕ|ü $HêX¯ø£yÓTÆ eTT˝À¢ø£ Á|üdæ~∆
q+~j·TTqï~.
‘·Á‘· |æD¶Á|ü<ëH˚q düH√∆´bÕdüqø£s¡àD≤ ˆ
<äX¯esê¸DÏ |æ‘·s¡kÕÔ]‘ê'düT´s¡ï dü+X¯j·T' ˆˆ 23 ˆˆ
á rs¡ú+˝À dü+<Ûë´e+<äq e÷#·]+#·T≥#˚‘ê |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ #˚j·T&É+e˝≤¢ |æ‘·è<˚e‘·\T |ü~
dü+e‘·‡sê\T ‘·è|æÔ |ü&É‘ês¡T. dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
<äøÏåDÒ qs¡à<ë≈£L˝Ò ø£|æ˝≤U≤´ eTVü‰qB ˆ
düs¡fi≤s¡T®qdü+#Û·Hêï Hê‹<ä÷πs e´edæú‘ê ˆˆ 24 ˆˆ
qs¡à<ë <äøÏåD ‘·≥+˝À ø£|æ\ nH˚ eTVü‰q~ ñqï~. BìøÏ ¬s+&ÉTyÓ’|ü⁄˝≤ düs¡fi¯ ns¡T®q eèøå±\T
yê´|æ+∫ ñqï$.
kÕ ‘·T |ü⁄D≤´ eTVü‰uÛ≤>± Á‹wüß ˝Àπøwüß $ÁX¯ó‘ê ˆ
‘·Á‘·ø√{ÏX¯‘·+ kÕÁ>∑+ rsêúHêqTÔ j·TT~Ûwæ˜s¡ ˆˆ 25 ˆˆ
á q~ |üs¡eTbÕeqyÓTÆq~. Á‹˝Àø±\˝À Á|üdæ<ä∆yÓTÆq~. á rs¡ú+˝À ø√{Ï rsêú\ ø£+fÒ m≈£îÿe rsêú\T
ø£*dæ ñqï$.
‘·dæàHé rπsú ‘·T j˚T eèøå±' |ü‹‘ê' ø±\|üs¡´j·÷‘Y ˆ
qs¡à<ë‘√j·Tdü+düŒècÕºùdÔ j·÷ìÔ |üs¡e÷+ >∑‹yéT ˆˆ 26 ˆˆ
ø±\eX¯+>± á rs¡ú+˝À |ü&çb˛sTTq eèøå±\T ≈£L&Ü qs¡à<ë »\düŒs¡Ù‘√ ñ‘·ÔeT >∑‹ì bı+<äT‘êsTT.
~«rj·÷ ‘·T eTVü‰uÛ≤>± $X¯\´ø£s¡D° X¯óuÛ≤ ˆ
‘·Á‘· rπsú qs¡' kÕï‘ê« $X¯˝À´ uÛÑe‹ ø£åD≤‘Y ˆˆ 27 ˆˆ
eTVü‰uÛ≤>± nH˚~ eTs√eTVü‰q~. Bìπø $X¯\´ø£s¡DÏ nìù|s¡T. á rs¡ú+˝À kÕïq+ #˚dæqyê] u≤<Ûä\T
‘=\–b˛‘êsTT.
ø£|æ˝≤ #· $X¯˝≤´ #· ÁX¯Sj˚T‘˚ dü]<äT‘·Ôy˚T ˆ
áX¯«πsD |ü⁄sê Áb˛ø±Ô ˝Àø±Hê+ Væ≤‘·ø±eT´j·÷ ˆˆ 28 ˆˆ
ø£|æ\, $X¯\´ nH˚ ñ‘·ÔeTq<äT\T ¬s+&ÉT |ü⁄sêDø±\+˝À áX¯«s¡T&ÉT ˝Àø£Væ≤‘ês¡ú+ @s¡Œs¡#ê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ 773

nqX¯qqTÔ j·T' ≈£îsê´ ‘·Ôdæà+rπsú qsê~Û|ü ˆ

düs¡«bÕ|ü$X¯ó<ë∆‘êà s¡TÁ<ä˝Àø£+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆˆ 29 ˆˆ
á rs¡ú+˝À ñ|üyêdü+ #˚dæqyê&ÉT nìï bÕbÕ\T ‘=\– X¯ó<äT∆&Ó’ s¡TÁ<ä˝Àø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»qïX¯«y˚T<Ûä|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆ
j˚T edüqTÔ´‘·Ôπs ≈£L˝Ò s¡TÁ<ä˝Àπø edüìÔ ‘˚ ˆˆ 30 ˆˆ
sêC≤! Ç+<äT˝À kÕïq+ #˚dæqyê&ÉT nX¯«y˚T<Ûä|òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT. á q~ ñ‘·Ôs¡ rs¡+˝À ñqïyês¡T
s¡TÁ<ä˝Àø£ yêkÕìï bı+<ä>∑\s¡T.
düs¡dü«‘ê´xà >∑v±Zj·÷+ qs¡à<ëj·÷+ j·TT~Ûwæ˜s¡! ˆ
düeT+ kÕïq+ #· <ëqxà j·T<∏ë y˚T X¯vÿs√-ÁãM‘Y ˆˆ 31 ˆˆ
düs¡dü«‹, >∑+>∑, qs¡à<ë q<äT˝À¢ #˚dæq kÕïq+ <ëq+ düe÷qyÓTÆq |òü*‘ê\T ÇkÕÔj·Tì Hê≈£î X¯+ø£s¡T&ÉT
#Ó|æŒHê&ÉT.
|ü]‘·´»‹ j·T' ÁbÕD≤Hé |üs¡«‘˚-eTs¡ø£Dºπø ˆ
es¡¸ø√{ÏX¯‘·+ kÕÁ>∑+ s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 32 ˆˆ
neTs¡ ø£+≥ø£ |üs«¡ ‘·+˝À eTs¡D+Ï ∫qyê&ÉT s¡TÁ<ä˝Àø£+˝À q÷s¡T ø√≥¢ dü+e‘·‡sê\T $T+∫ ìedækÕÔ&TÉ .
qs¡à<ëj·÷x®\+ |ü⁄D´+ ù|òH√]àdüeT\vÿè‘·yéT ˆ
|ü$Á‘·•s¡kÕeq›´ düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 33 ˆˆ
qTs¡T>∑T\T ‘·s¡>∑\‘√ ì+&çq~, |üs¡eT bÕeqyÓTÆq~, |ü⁄D´ø£s¡yÓTÆq qs¡à<ëqB »˝≤ìøÏ qeTdüÿ]+∫q
yê&ÉT düs¡«bÕ|ü$eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
qs¡à<ë düs¡«‘·' |ü⁄D≤´ ÁãVü≤àVü≤‘ê´|üVü‰]D° ˆ
nôVAsêÁ‘√|üyêùdq eTT#·´‘˚ ÁãVü≤àVü≤‘·´j·÷ ˆˆ 34 ˆˆ
qs¡à<ä nìï $<Ûë\ |ü$Á‘·yÓTÆ+~. ÁãVü≤àVü≤‘ê´ bÕbÕìï ôd’‘·+ q•+|ü #˚j·T>∑\~. Çø£ÿ&É ˇø£s√E
ñ|üyêdü+ ñqïyês¡T ÁãVü≤àVü≤‘ê´ bÕ|ü+ ‘=\–+#·T≈£î+{≤s¡T.
C≤˝ÒX¯«s¡+ rs¡úes¡+ düs¡«bÕ|ü$HêX¯qyéT ˆ
‘·Á‘· >∑‘ê« ìj·TeTyêHé düs¡«ø±e÷+\¢uÛÒqïs¡' ˆˆ 35 ˆˆ
n<˚ $<Û+ä >± C≤˝ÒX«¯ s¡eTH˚ eTs√ rs¡eú TTqï~. Ç~ ≈£L&É düø\£ bÕ|ü$HêX¯øy£ T˚ . Çø£ÿ&É eTH√ìÁ>∑V≤ü +‘√
ìedæ+#˚yês¡T düsê«;ÛcÕº\qT bı+<äT‘ês¡T.
#·Áq›dü÷s√´|üsêπ>‘·T >∑‘ê« Vü≤´eTs¡ø£Dºø£yéT ˆ
nX¯«y˚T<Ûë <ä›X¯>∑TD+ |ü⁄D´e÷b˛ï‹ e÷qe' ˆˆ 36 ˆˆ
774 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
dü÷s¡´ #·+Á<äÁ>∑V≤ü D düeTj·÷˝À¢ neTs¡ø+£ ≥ø£ |üs«¡ ‘êìøÏ yÓ[flqyê&ÉT nX¯«y˚T<Ûj
ä ÷· >∑+ ø£Hêï |ü~s¬ ≥T¢
m≈£îÿe |òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
@wü |ü⁄D√´ –]es√ <˚e>∑q∆s¡«ùd$‘·' ˆ
HêHêÁ<äTeT\‘êø°s√í HêHê|ü⁄c˛Œ|üXÀ_Û‘·' ˆˆ 37 ˆˆ
á neTs¡ø£+≥ø£ |üs¡«‘·+ |ü⁄D´Á|ü<ä+. <˚e >∑+<Ûäs¡T«\T ùd$+∫q~. nH˚ø£ \‘êeèøå±\T ø£\~. |ü\T
$<Ûë˝…’q |ü⁄e⁄«\‘√ XÀ_Û‘·yÓTÆq~.
‘·Á‘· düìïVæ≤‘√ sê»Hé! <˚yê´düVü≤ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
ÁãVü‰à $wüßí düÔ<∏ë #˚ÁH√› $<ë´<Ûäs¡>∑D…Ædü‡Vü≤ ˆˆ 38 ˆˆ
sêC≤! á πøåÁ‘·+˝À |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT bÕs¡«‹‘√ ÁãVü≤à $wüßí Ç+Á<ä $<ë´<Ûäs¡ >∑D≤\‘√ ì‘·´ìyêdü
y˚Ts¡Œs¡#·Tø=Hêï&ÉT.
Á|ü<äøÏåDqTÔ j·T' ≈£îsê´‘·Œs¡«‘·+ Vü≤´eTs¡ø£Dºø£yéT ˆ
bÂ+&ÉØø£dü´ j·T»„dü´ |òü\+ ÁbÕb˛ï‹ e÷qe' ˆˆ 39 ˆˆ
neTs¡ø£+≥ø£ |üs¡«‘êìøÏ Á|ü<äøÏåD #˚dæqyê&ÉT bÂ+&ÉØø£ Áø£‘·T|òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
ø±y˚Ø HêeT $|ü⁄˝≤ qB ø£\àwüHê•˙ ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« eTVü‰<˚eeTs¡Ãj˚T‘Y eèwüuÛÑ<Ûä«»yéT ˆˆ
düvZy˚T qs¡à<ëj·÷düTÔ s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ 40 ˆˆ
Ç<˚ $<Ûä+>± bÕbÕ*ï b˛>=fÒº ô|<ä›ø±y˚Øq~ ñ+~. Çø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæ eèwüuÛÑ<Ûä«E&Ó’q eTVü‰<˚e⁄ìì
|üPõ+#ê*. qs¡à<ë dü+>∑eT+˝À X¯+ø£s¡Tì Äsê~Û+∫qyê&ÉT s¡TÁ<ä˝Àø£+˝À |üPõ+|üã&É‘ê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ qs¡à<ëe÷Vü‰‘˚à´ nwüºÁ‹+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 38 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À qs¡à<ëe÷Vü‰‘·à´eTH˚ eTT|üŒ~ mì$T<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 38 ˆˆ
mnm
 @ø√q#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 775

qs¡à<ë e÷Vü‰‘·à´yéT ` qs¡à<ë e÷Vü‰‘·à´+

e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#·:`e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
qs¡à<ë dü]‘ê+ ÁX‚cÕ˜ düs¡«bÕ|ü$Hê•˙ ˆ
eTTì_Û' ø£~∏‘ê |üPs¡«MTX¯«πsD dü«j·TeTT“¤yê ˆˆ 1 ˆˆ
nìïq<äT˝À¢ ÁX‚wü˜yÓTÆq~, qs¡à<ëq~. nìï bÕbÕ\T Vü≤]düTÔ+~ nì |üPs¡«+ dü«j·T+>± ne‘·]+∫q
•e⁄ì#˚‘ê eTTqT\#˚‘ê #Ó|üŒã&ç+~.
eTTì_Û' dü+düTÔ‘ê ùV≤´cÕ qs¡à<ë Á|üesêqB ˆ
s¡TÁ<ä>±Á‘ê~«ìÁcÕÿ+‘ê ˝Àø±Hê+ Væ≤‘·ø±eT´j·÷ ˆˆ 2 ˆˆ
düs√«‘·eÔ T nsTTq qs¡à<ë q~ì ãTTwüß\T düT‹Ô +∫Hês¡T. ˝Àø£V≤æ ‘·+ø√dü+ s¡TÁ<ä<V˚ ≤ü +qT+&ç yÓ\Te&çq~
Ç~.
düs¡«bÕ|üVü≤sê ì‘·´+ düs¡«<˚eqeTdüÿè‘ê ˆ
dü+düTÔ‘ê <˚e>∑q∆¬s’«s¡|ü‡s√_ÛdüÔ<∏Ó’Ûe #· ˆˆ 3 ˆˆ
düs¡«bÕbÕ\qT Vü≤]+#·Tq~, m\¢|ü⁄&ÉT <˚e‘·\ qeTkÕÿsê\+<äTø=+≥T+~. <˚e>∑+<Ûäsê«|ü‡s¡\ düTÔ‹
bÕÁ‘·yÓTÆq~.
ñ‘·Ôπs #Ó’e ‘·‘·÷ÿ˝Ò rs¡∆+ Á‘Ó’˝Àø£´$ÁX¯ó‘·yéT ˆ
Hêe÷ï uÛÑÁ<˚X¯«s¡+ |ü⁄D´+ düs¡«bÕ|üVü≤s¡+ X¯óuÛÑyéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé! <Ó’e‘Ó’dü‡Vü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ 4 ˆ
sêC≤! á qs¡à<ëq~øÏ ñ‘·Ôs¡rs¡+˝À uÛÑÁ<˚X¯«s¡eTH˚ rs¡ú+ eTT˝À¢ø±˝À¢ Á|üdæ<ä∆yÓTÆ ñqï~. n~ |üs¡eT
bÕeq+. düs¡«bÕ|üVü≤s¡+. X¯óuÛÑø£s¡+. á rs¡ú+˝À kÕïq+ #˚dæqyês¡T dü«s¡Z+˝À <˚e‘·\‘√ ø£*dæ $Vü≤]kÕÔs¡T.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› rs¡úe÷Áe÷‘·πøX¯«s¡yéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé >√düVü≤Ádü|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 5 ˆˆ
á rs¡ú+qT+&ç ÄÁe÷‘·πøX¯«s¡+ nH˚ rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. Ç#·≥ kÕïq+ #˚dæq yê&ÉT yÓsTT´ Äe⁄\T <ëq+
#˚dæq |òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·‘√-v±ZπsX¯«s¡+ >∑#˚äìïj·T‘√ ìj·T‘êX¯q' ˆ
düs¡«bÕ|ü$X¯ó<뛑êà s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 6 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç n+>±πsX¯«s¡eTH˚ rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. á rs¡ú+˝À eTH√ìÁ>∑Vü≤+‘√ ìj·T‘êVü‰s¡T&Ó’q yêìøÏ
nìï bÕbÕ\T ‘=\– s¡TÁ<ä˝Àø£+ \_ÛdüTÔ+~.
776 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒ+Á<ä! πø<ës¡+ HêeT |ü⁄D´<äyéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘√«<äø£+ ø£è‘ê« düsê«Hêÿe÷qyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆ
|æ|üŒ˝ÒX¯+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘·‡s¡«bÕ|ü$HêX¯qyéT ˆˆ 7 ˆˆ
sêCÒ+Á<ë! Ç≥qT+&ç πø<ës¡ rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. Ç#·≥ kÕïq+, ‘·s¡ŒD+ #˚dæqyêì ø√]ø£\˙ï dæ~∆kÕÔsTT.
n≥qT+&ç düs¡«bÕ|üVü≤s¡+ |æ|üŒ˝ÒX¯+ #˚sê*.
‘·Á‘· kÕï‘ê« eTVü‰sê» s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ
‘·‘√ >∑#˚Ñ· sêCÒÁq›! $eT˝ÒX¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆ
‘·Á‘· ÁbÕD≤Hé |ü]‘·´»´ s¡TÁ<ä˝Àø£ eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
Ç#·≥ kÕïq+ s¡TÁ<ä˝Àø±q+<ëìï ø£*–düTÔ+~. sêCÒ+Á<ë! n#·≥qT+&ç $eT˝ÒX¯«sêìøÏ yÓfi≤fl*.
$eT˝ÒX¯«s¡+˝À <˚Vü≤+ $&ç∫qyê&ÉT s¡TÁ<ä˝Àø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·‘·' |ü⁄wüÿ]D°+ >∑#˚ä‘Y kÕïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆ
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· ÇÁq›kÕ´sê∆düq+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 9 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç |ü⁄wüÿ]DÏøÏ yÓ[fl kÕïq+ #˚j·÷*. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæq+‘·˝ÀH˚ Ç+Á<äTì nsê∆düHêìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› X¯S\uÛÒ<ä$T‹ ÁX¯ó‘·yéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê«s¡Ãj˚T<˚›e+ >√düVü≤Ádü|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 10 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç Á|üdæ<ä∆yÓTÆq X¯S\uÛÒ<äeTH˚ rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. n#·≥ kÕïq+#˚dæ <˚e⁄Hêsê~Û+∫q yêìøÏ
>√düVü≤Ádü<ëq |òü\+ \_ÛdüTÔ+~.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› ã*rs¡úeTqT‘·ÔeTyéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé dæ+Vü‰düq|ü‹s¡“¤y˚‘Y ˆˆ 11 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç düs√«‘·eÔ TyÓTqÆ ã*rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dqæ yê&ÉT dæ+Vü‰düHê~Û|‹ü ne⁄‘ê&ÉT.
X¯Áø£rs¡ú+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘·÷ÿ˝Ò #Ó’e ‘·T <äøÏåDÒ ˆ
ñb˛wü´ s¡»˙y˚Tø±+ kÕïq+ ø£è‘ê« j·T<∏ë$~Û ˆˆ12 ˆˆ
Äsê<Ûäj˚TqàVü‰jÓ÷>∑+ <˚e+ Hêsêj·TD+ Vü≤]yéT ˆ
>√düVü≤Ádü|òü\+ ÁbÕ|ü´ $wüßí˝Àø£+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆˆ 13 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç qs¡à<ä≈£î <äøÏåDrs¡+˝À ñqï X¯Áø£rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. nø£ÿ&É kÕïqe÷&ç ˇø£ sêÁ‹
ñ|üyêdü+#˚dæ eTVü‰jÓ÷^X¯«s¡T&Ó’q Hêsêj·TDTì n]Ã+∫qyê&ÉT düVü≤Ádü>√<ëq|òü\+ bı+~ $wüßí˝Àø±ìï
#˚s¡T‘ê&ÉT.
 eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 777

ãTTwærs¡ú+ ‘·‘√ >∑‘ê« düs¡«bÕ|üVü≤s¡+ qèD≤yéT ˆ

kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· •e˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 14 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç düs¡«bÕ|ü Vü≤s¡yÓTÆq ãTTwæ rsêúìøÏ yÓ[fl kÕïq e÷#·]+∫q yÓ+≥H˚ •e˝Àø£+ \_ÛdüTÔ+~.
Hês¡<ädü´ ‘·T ‘·Á‘Ó’e rs¡ú+ |üs¡eTXÀuÛÑqyéT ˆ
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔdü´ >√düVü≤Ádü|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
Çø£ÿ&˚ |üs¡eTXÀuÛÑq+~q Hês¡<ä rs¡úeTTqï~. á rs¡ú+˝À kÕïq+ #˚dæqyê&ÉT >√düVü≤Ádü<ëq |òü\+
bı+<äT‘ê&ÉT.
j·TÁ‘· ‘·|üÔ+ ‘·|ü' |üPs¡«+ Hês¡<˚q düTs¡]¸D≤ ˆ
Á|”‘·' ‘·dü´ <ä<Í jÓ÷>∑+ <˚e<˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 16 ˆˆ
|üPs¡«+ <˚e]¸ Hês¡<äT&ÉT Ç#·≥ ‘·|üe÷#·]+∫Hê&ÉT. Á|üdüqTï&Ó’q Vü≤s¡T&ÉT Hês¡<äTìøÏ jÓ÷>±ìï
Á|ükÕ~+∫Hê&ÉT.
ÁãVü≤àD≤ ì]à‘·+ *vZ+ ÁãùV≤àX¯«s¡$T‹ ÁX¯ó‘·yéT ˆ
j·TÁ‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 17 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç ÁãVü≤à •e*+>±ìï kÕú|+æ ∫q ÁãùV≤X¯«s¡ rs¡+ú #˚sT¡ ø=ì kÕïq+ #˚dqæ yê&ÉT ÁãVü≤à˝Àø±ìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
ãTTDrs¡ú+ ‘·‘√ >∑#˚Ñ·‡ãTTD≤qTà#·´‘˚ Á<ÛäTeyéT ˆ
eTùV≤X¯«s¡+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘·Œsê´|üÔ+ »qàq' |òü\yéT ˆˆ 18 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· ãTTDrsêúìøÏ yÓfi≤fl*. á rsêúìï <ä]Ù+∫q yêìøÏ ãTTD $yÓ÷#·q+ ø£\T>∑T‘·T+~.
nø£ÿ&ÉqT+&ç eTùV≤X¯«s¡ rsêúìøÏ yÓ[flq yê] »qà<Ûäq´eTe⁄‘·T+~.
;Ûy˚TX¯«s¡+ ‘·‘√>∑#˚ä‘·‡s¡«yê´~Û $HêX¯qyéT ˆ
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· düs¡«<äT'U…’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 19 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç düs¡«yê´~Ûìyês¡ø£yÓTÆq ;Ûy˚TX¯«s¡ rsêúìøÏ yÓ[fl n+<äT˝À kÕïq+ #˚ùdÔ düs¡«<äT'U≤\T
‘=\–b˛‘êsTT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› |æ+>∑fi‚X¯«s¡ eTT‘·ÔeTyéT ˆ
nôVAsêÁ‘√|üyêùdq Á‹sêÁ‘·|òü\e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
sê»ÁX‚cÕ˜! nø£ÿ&ÉqT+&ç ñ‘·ÔeTeT>∑T |æ+>∑fi‚X¯«sêìøÏ yÓfi≤fl*. nø£ÿ&É ˇø£~q+ ñ|üyêdü+ ñqï+<äTe\¢
eT÷&ÉT ~Hê\T|üyêdüeTTqï |òü\+ \_ÛdüTÔ+~.
778 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘·dæàHé rπsú‘·T sêCÒÁq› ø£|æ˝≤+ j·T' Á|üj·T#·Ã¤‹ ˆ
j·÷eìÔ ‘·kÕ´ s√e÷DÏ ‘·Á‘·Œdü÷‹≈£î˝Òwüß #· ˆˆ 21 ˆˆ
‘êe<ä«s¡¸ düVü≤ÁkÕDÏ s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ
j·TdüTÔ ÁbÕD|ü]‘ê´>∑+ ≈£îsê´‘·ÔÁ‘· qsê~Û|ü! ˆˆ 22 ˆˆ
nø£åj·T´+ yÓ÷<ä‘˚ ø±\+ j·÷e#·ÃÁq›~yêø£sö ˆ
qs¡à<ë‘·≥e÷Á•‘·´ ‹wü˜H˚Ô j˚T ‘·T e÷qyê' ˆˆ 23 ˆˆ
‘˚ eTè‘êdü‡«s¡Ze÷j·÷ìÔ düqÔdüT‡ø£è‹H√ j·T<∏ë ˆ
‘·‘√ Bù|ÔX¯«s¡+ >∑#˚ä <ë«´dürs¡ú+ ‘·b˛eqyéT ˆˆ 24 ˆˆ
ìe]Ô‘ê |ü⁄sê ‘·Á‘· yê´dü;Û‘ê eTVü‰qB ˆ
VüQv±ÿ]‘ê ‘·T yê´ùdq <äøÏåDÒq ‘·‘√ >∑‘ê ˆˆ 25 ˆˆ
Á|ü<äøÏåDqTÔ j·T' ≈£îsê´‘·ÔdæàHé rπsú j·TT~Ûwæ˜s¡! ˆ
Á|”‘·düÔdü´ uÛÑy˚<ë«´k˛ yêxÏä‘·+ \uÛÑ‘˚ |òü\yéT ˆˆ 26 ˆˆ
á rs¡ú+˝À ø£|æ\>√<ëq+ #˚ùdÔ Ä >√e⁄≈£î >√e⁄dü+‘êìøÏ ñqï s√e÷\ dü+K´ m+‘√ nìï y˚\
dü+e‘·‡sê\T s¡TÁ<ä˝Àø£+˝À ìedækÕÔ&ÉT. nø£ÿ&É X¯Øs¡+ e<ä*q yês¡T dü÷s¡´#·+Á<äT\Tqï+‘·ø±\+ ‘·s¡>∑ì
Äq+<ëìï bı+<äT‘ês¡T. qs¡à<ë rs¡+˝À ìedæ+#˚ yês¡T düTø£è‘·T\e˝… <˚V‰ü ìï $&ÉTe>±H˚ dü«sêZìï #˚sT¡ ≈£î+{≤s¡T.
‘·sê«‘· yê´dürs¡úeTì ù|s¡T bı+~q Bù|ÔX¯«s¡+ nH˚ ‘·b˛eHêìøÏ yÓfi≤¢*. nø£ÿ&É yê´dü uÛÑ>∑yêqTìøÏ uÛÑj·T|ü&çq
qs¡à<ä n‘·ì ø√bÕìï #·÷∫ <äøÏåD ~X¯>± Á|üj·÷D+ e÷s¡TÃ≈£îqï~. <Ûäs¡àC≤! Ä rs¡ú Á|ü<äøÏåD #˚ùdyêìøÏ
yê´düT&ÉT Á|üdüqTï&Ó’ ø√]ø£\qT Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq›! Ç≈£åîq<ë´düTÔ düvZeTyéT ˆ
Á‘Ó’˝Àø£´$ÁX¯ó‘·+ |ü⁄D´+ ‘·Á‘·düìïVæ≤‘·' •e' ˆˆ 27 ˆˆ
nø£ÿ&É qT+&ç Ç≈£åîqB dü+>∑e÷ìï #˚s¡Tø√yê*. Ç~ Á‹˝Àø£ $ÁX¯ó‘·+. |üs¡eTbÕeq+. nø£ÿ&É •e⁄&ÉT
m\¢ø±\+ düìïVæ≤‘·T&ÉT.
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé >±D|ü‘·´eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆ
düÿq›rs¡ú+ ‘·‘√ >∑#˚Ñ·‡s¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯qyéT ˆˆ 28 ˆˆ
Ä rs¡ú+˝À kÕïqe÷&çq yê&ÉT •e⁄ì ˇø£ >∑D≤ìøÏ Á|üuÛÑTe⁄ ne⁄‘ê&ÉT. Ä ‘·sê«‘· düs¡«bÕ|ü HêX¯ø£yÓTÆq
düÿ+<ä rsêúìøÏ yÓfi≤fl*.
 eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 779

Ä»qàq' ø£è‘·+ bÕ|ü+ kÕï‘·düÔÁ‘· e´b˛Vü≤‹ ˆ

‘·Á‘· <˚yêdü‡>∑q∆sê« uÛÑyê‘·à»eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
ñbÕdü‘˚ eTVü‰‘êàq+ düÿq›+ X¯øÏÔ<Ûäs¡+ Á|üuÛÑTyéT ˆˆ 29 ˆˆ
nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæqyê&ÉT »ìà+∫q Hê{ÏqT+&ç #˚dæq bÕbÕ\ qìï+{Ïì b˛>=≥Tº≈£î+{≤&ÉT. Ä
rs¡ú+˝À >∑+<Ûäs¡T«\T <˚e‘·\T X¯+ø£s¡Tì |ü⁄Á‘·T&ÉT X¯øÏÔ<Ûäs¡T&ÉT eTVü‰qTuÛ≤e⁄&Ó’q ≈£îe÷s¡kÕ«$Tì ùd$kÕÔs¡T.
‘·‘√ >∑#˚ä<ëvÏZs¡dü+ kÕïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆˆ
>√düVü≤Ádü|òü\+ ÁbÕ|ü´ s¡TÁ<ä˝Àø£+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆ 30 ˆˆ
n≥qT+&ç Ä+–s¡dü rs¡ú+ yÓfi≤¢*. Ä rs¡ú+˝À kÕïq+ #˚dæq yês¡T düVü≤Ádü >√<ëq |òü\+ bı+<äT‘ês¡T.
s¡TÁ<ä˝Àø£+ #˚s¡Tø=+{≤s¡T.
nvÏZsê j·TÁ‘· <˚y˚X¯+ ÁãVü≤à|ü⁄Á‘√ eèwü<Ûä«»yéT ˆ
‘·|ükÕsê<Ûä´ $X‚«X¯+ \ã∆yêHé jÓ÷>∑eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 31 ˆˆ
Ä rs¡+ú ˝À ÁãVü≤à|ü⁄Á‘·T&ÉT n+–s¡dTü &ÉT eèwüu<ÑÛ «äÛ E&Óq’ X¯+ø£sT¡ ì ‘·|dü Tü ‡‘√ Äsê~Û+∫ ñ‘·eÔ T jÓ÷>±ìï
bı+~Hê&ÉT.
≈£îX¯rs¡ú+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘·‡s¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯qyéT ˆ
kÕïq+ j·TÁ‘· Á|ü≈£îØ«‘· nX¯«y˚T<Ûä|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ32 ˆˆ
ø√{Ïrs¡ú+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘·‡s¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯qyéTˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»´+ \uÛÑ‘˚ HêÁ‘· dü+X¯j·T' ˆˆ 33 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç düs¡«bÕ|ü Á|üD≤X¯ø£yÓTÆq ≈£îX¯rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. nø£ÿ&ç kÕïq+ nX¯«y˚T<Ûä |òü˝≤ìïdüTÔ+~.
nø£ÿ&ÉqT+&ç nœ\ bÕ|üVü≤s¡yÓTÆq ø√{Ï rsêúìøÏ yÓ[fl kÕïq+ #˚ùdÔ sêC≤´ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
#·Áq›uÛ≤>±+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘ê‡ïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆ
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· k˛eT˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 34 ˆˆ
ø√{Ï rs¡ú+ qT+&ç #·+Á<äuÛ≤>± rsêúìøÏ yÓ[fl kÕïq+ #˚j·÷*. n{≤¢ kÕïq+ #˚dæq‘·&ÉT #·+Á<ä˝Àø±ìï
#˚s¡T‘ê&ÉT.
qs¡à<ë<äøÏåDÒ ≈£L˝Ò düvZy˚TX¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆ
‘·Á‘·kÕï‘ê« qs√ sê»Hé düs¡«j·T»„|òü\+ ˝uÛÒ‘Y ˆˆ 35 ˆˆ
qs¡à<ëq~øÏ <äøÏåD rs¡+˝À düs√«‘·ÔeTyÓTÆq dü+>∑y˚TX¯«s¡ rs¡úeTTqï~. nø£ÿ&ç kÕïq+ düs¡«j·T»„
|òü˝≤ìïdüTÔ+~.
780 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
qs¡àBjÓ÷‘·Ôπs ≈£L˝Ò rs¡ú+ |üs¡eTXÀuÛÑqyéT ˆ
Ä~‘ê´j·T‘·q+ s¡eT´$÷X¯«πsD ‘·T uÛÑ÷wæ‘·yéT ˆˆ 36 ˆˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« ‘·T sêCÒÁq› <ä‘ê«<ëq+ ‘·T X¯øÏÔ‘·' ˆ
‘·dü´ rs¡úÁ|üuÛ≤y˚D \uÛÑ‘˚ #êø£åj·T+ |òü\yéT ˆˆ 37 ˆˆ
qs¡à<ä≈î£ ñ‘·sÔ ¡ rs¡+˝À |üse¡ T XÀuÛqÑ yÓTqÆ Ä~‘ê´j·T‘·q+ nH˚ rs¡eú TTqï~. nø£ÿ&É •e⁄&ÉT dü«j·T+>±
yÓ\dæHê&ÉT. Ä rs¡+ú ˝À kÕïqe÷&ç j·T<∏ëX¯øÔÏ <ëq+ #˚dqæ yê&ÉT Ä rs¡ú Á|üu≤Û e+ e\¢ nø£j å T· |ò\ü + bı+<äT‘ê&ÉT.
<ä]Á<ë yê´~Û‘ê j˚T ‘·T j˚T #· <äTwüÿè‘·ø±]D' ˆ
eTT#·´H˚Ô düs¡«bÕù|uÛÑ´' dü÷s¡´˝Àø£+ Á|üj·÷ìÔ #· ˆˆ 38 ˆˆ
<ä]Á<äT\T yê´~Û Á>∑düTÔ\T, bÕ|ü e÷#·]+#˚ yê¬s’Hê nø£ÿ&É kÕïq e÷Á‘·+‘√ düø£\bÕbÕ\T ‘=\–
dü÷s¡´˝Àø±ìï bı+<äT‘ês¡T.
e÷πsZX¯«s¡+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘ê‡ïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆ
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· dü«s¡Z˝Àø£eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 39 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç e÷πsZX¯«s¡ rsêúìøÏ yÓ[fl kÕïq+#˚ùdÔ dü«s¡Z˝Àø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·‘·' |ü•ÃeT‘√ >∑#˚äqàs¡T<ë\j·TeTT‘·ÔeTyéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« ‘·T sêCÒÁq› X¯ó∫s¡÷“¤‘ê« Á|üj·T‘·ï‘·' ˆˆ 40 ˆˆ
ø±xÃqqTÔ ~«CÒ <ä<ë´ <ä´<∏ë $uÛÑe$düÔs¡yéT ˆ
|ü⁄wüÿπsD $e÷H˚q yêj·TT˝Àø£+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆˆ 41 ˆˆ
Ä rsêúìøÏ |ü•ÃeT+˝À düs√«‘·ÔeTyÓTÆq eTs¡T<ë\j·Trs¡úeTTqï~. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæ (|ü$Á‘·T&Ó’) ‘·q
dü+|ü<ä ø£qT>∑TD+>± ~«Eq≈£î düTes¡í <ëq+#˚ùdÔ |ü⁄wüŒø£$e÷q+˝À yêj·TT˝Àø±ìøÏ yÓfi¯‘ê&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› nVü≤˝≤´rs¡úeTT‘·ÔeTyéT ˆ
kÕïqe÷Á‘ê<ä|ü‡s√_Ûs√à<ä‘˚ ø±\eTø£åj·TyéT ˆˆ 42 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç ÁX‚wy˜ü TÓ qÆ nVü≤˝≤´ rsêúìøÏ yÓ[fl kÕïq+ #˚dqæ +‘·˝ÀH˚ XÊX¯«‘·+>± n|ü‡s¡\‘√ Äq+~kÕÔ&TÉ .
#Ó’Á‘·e÷ùd ‘·T düÁe÷Œù|Ô X¯óø£¢|üπøå Á‘·jÓ÷<äo ˆ
ø±eT<˚e~H˚ ‘·dæàqïVü≤˝≤´+ j·TdüTÔ |üP»j˚T‘Y ˆˆ43 ˆˆ
j·TÁ‘· ‘·Á‘· qs√‘·ŒH˚ï edü+düÔÁ‘· Á|æjÓ÷ uÛÑy˚‘Y ˆ
Ád”Ôe\¢uÛÀ uÛÑy˚ÁNäe÷HêÿeT<˚e Çyê|üs¡' ˆˆ 44 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 781

#Ó’Á‘·X¯ó<ä∆ Á‘·jÓ÷<ä•Hê&ÉT ø±eT<˚e~q+. á rs¡ú+˝À kÕïq+ #˚dæ nVü≤\´qT |üPõ+∫q yê&ÉT @

<˚X¯+˝À |ü⁄{ϺHê nø£ÿ&É n+<ä]ø° Çwüߺ&Í‘ê&ÉT. düT+<äs¡T&Ó’ ¬s+&Ée eTqà<∏äTìe˝… j·TTe‘·T\≈£î e\¢uÛÑT&Í‘ê&ÉT.
njÓ÷<Ûë´qTÔ düe÷kÕ<ä´ rs¡ú+ X¯Áø£dü´ $ÁX¯ó‘·yéT ˆ
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· >√düVü≤Ádü|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 45 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç Ç+Á<äTì rs¡úyÓTÆq njÓ÷<Ûä´#˚] kÕïq+ #˚j·T≥+‘√H˚ >√düVü≤Ádü<ëq |òü\+ bı+<äT‘ê&ÉT.
k˛eTrs¡ú+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘ê‡ïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆ
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ 46 ˆˆ
k˛eTÁ>∑ùV≤ ‘·T sêCÒÁq›! bÕ|üø£åj·Tø£s¡+ uÛÑy˚‘Y ˆ
Á‘Ó’˝Àø£´$ÁX¯ó‘·+ sê»Hé! k˛eTrs¡ú+ eTVü‰|òü\yéT ˆˆ 47 ˆˆ
‘·sê«‘· k˛eTrs¡+ú yÓ[fl kÕïq+ #˚j÷· *. nø£ÿ&ç kÕïq+ düs«¡ bÕ|üV≤ü s¡+. eT÷&ÉT˝Àø±˝À¢q÷ Á|üd<æ y∆ä TÓ qÆ ~
nsTTq k˛eTrs¡ú+ >=|üŒ|òü˝≤ìïdüTÔ+~. #·+Á<äÁ>∑Vü≤D+Hê&ÉT <ëìïùd$ùdÔ nìï bÕbÕ\÷ Vü≤]kÕÔsTT.
j·TdüTÔ #êÁHê›j·TD+ ≈£îsê´‘·ÔÁ‘· rπsú düe÷Væ≤‘·' ˆ
düs¡«bÕ|ü$X¯ó<ë∆‘êà k˛eT˝Àø£+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆˆ 48 ˆˆ
k˛eT rs¡+ú ˝À kÕe<Ûëq+>± #ê+Á<ëj·TD Áe‘·e÷#·]ùdÔ düs«¡ bÕ|ü $ìs¡Tà≈£î&Ô ’Ó #·+Á<ä˝Àø±ìï #˚sT¡ ‘ê&ÉT.
n–ïÁ|üy˚X¯+ j·T' ≈£îsê´ ‘√‡eTrπsú qsê~Û|ü! ˆ
»˝Ò #êqX¯q+ yê|æ Hê-k eTs√Ô´-_ÛC≤j·T‘˚ ˆˆ 49 ˆˆ
Ä rs¡ú+˝À n–ïÁ|üy˚X¯+, »\Á|üy˚X¯+ ˝Ò<ë ñ|üyêdü+ Ä#·]+∫Hê |ü⁄qs¡®qà ñ+&É<äT.
düÔeT“¤rs¡ú+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘ê‡ïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆ
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· k˛eT˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 50 ˆˆ
Ä ‘·sê«‘· düÔ+uÛÑ rsêúìøÏ yÓ[fl kÕïq+ Ä#·]+#ê*. yÓ+≥H˚ #·+Á<ä˝Àø±ìï #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› $wüßírs¡úeTqT‘·ÔeTyéT ˆ
jÓ÷<Ûä˙|ü⁄s¡e÷U≤´‘·+ $c˛í' kÕúqeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 51 ˆˆ
ndüTsê jÓ÷~Û‘êdüÔÁ‘· yêdüT<˚y˚q ø√{ÏX¯' ˆ
‘·Á‘· rs¡ú+ düeTT‘·Œqï+ $wüßíÁoø√ uÛÑy˚~Vü≤ ˆˆ 52 ˆˆ
nôVAsêÁ‘√|üyêùdq ÁãVü≤àVü≤‘ê´+ e´b˛Vü≤‹ ˆ
qs¡à<ë <äøÏåDÒ≈£L˝Ò rs¡ú+ |üs¡eTXÀuÛÑqyéT ˆˆ 53 ˆˆ
782 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ø±eTrs¡ú$T‹ U≤´‘·+ j·TÁ‘· ø±yÓ÷-s¡Ãj·T<䓤eyéT ˆ
‘·dæà+d”Ôπsú qs¡' kÕï‘ê« ñ|üyêdü|üsêj·TD' ˆˆ
≈£îdüTe÷j·TT<Ûäs¡÷ù|D s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ 54 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç jÓ÷<Ûä˙ nH˚ |ü⁄s¡+ yÓfi≤fl*. n~ düs√«‘·ÔeTyÓTÆq $wüßí rs¡ú+. nø£ÿ&É |üPs¡«+ $wüßíe⁄
ø√≥¢eT+~ sêø£ådüT\‘√ j·TT<ä∆+ #˚dæHê&ÉT. mø£ÿeø±\+ $wüßíìyêdüyÓTÆq+<äT e\¢ n~ |ü$Á‘·yÓTÆqrs¡úyÓTÆ+~.
nø£ÿ&É ˇø£ s√E ñ|üyêdüeTTHêï ÁãVü≤àVü≤‘ê´bÕ‘·ø£+ ‘=\>∑≥y˚Tø±ø£ $wüßídü+|ü<ë bı+<äT‘ês¡T. qs¡à<ä <äøÏåD
rs¡+˝À ø±eT rs¡ú+ n+<äyÓTÆq~. |üPs¡«+ eTqà<∏äT&ÉT nø£ÿ&É kÕïq+#˚dæ ñ|üedæ+∫ •e⁄ì Äsê~Û+#ê&ÉT. Ä
rs¡ú+˝À ñ|üyêdü+ Ä#·]+∫qyê&ÉT eTqà<∏äÛ s¡÷|ü+‘√ s¡TÁ<ä˝Àø£+˝À Äq+~kÕÔ&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› ÁãVü≤àrs¡ú eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
ñe÷Vü≤ø£$T‹ U≤´‘·+ ‘·Á‘· dü+‘·s¡Œj˚T‹Œ‘·è≤Hé ˆˆ 55 ˆˆ
sêCÒ+Á<ë! nø£ÿ&É qT+&ç düs√«‘·ÔeTyÓTÆq ÁãVü≤àrs¡ú+ yÓfi≤fl*. Ç~ ñe÷Vü≤ø£¡ eTqTù|s¡ Á|üdæ<ä∆yÓTÆ+~.
nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæ |æ‘·s¡T\≈£î ‘·s¡ŒD+ #˚j·÷*.
bÂs¡íe÷kÕ´eTe÷yêkÕ´+ ÁXÊ<ä∆+ ≈£îsê´<ä´<∏ë$~Û ˆ
>∑»s¡÷bÕ •˝≤ ‘·Á‘· ‘√j·TeT<Û˚´ e´edæú‘ê ˆˆ 56 ˆˆ
|üP]íeT, ne÷yêdü´\˝À j·T<∏ë$~Û ÁXÊ<ä∆e÷#·]+#ê*. nø£ÿ&É »\+ eT<Ûä´˝À >∑»s¡÷|ü+‘√ ˇø£ •\
ñqï~.
‘·dæà+düTÔ <ë|üj˚T‹ŒD≤¶Hé yÓ’XÊU≤´+ ‘·T $X‚wü‘·' ˆ
kÕï‘ê« düe÷Væ≤‘·eTHê <äeT“¤e÷‘·‡s¡´e]®‘·' ˆˆ 57 ˆˆ
‘·Twü´ìÔ |æ‘·s¡ düÔdü´ j·÷e‹Ôw昋 y˚T~˙ ˆ
dæ<˚∆X¯«s¡+ ‘·‘√ >∑#˚ä<ä´Á‘· kÕïq+ düe÷#·πs‘Y ˆˆ 58 ˆˆ
yÓ’XÊK |üP]íeTHê&ÉT $X‚wü+>± á •\ô|’ |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ #˚j·÷*. Çø£ÿ&É kÕïq+#˚dæ dü«düú∆∫‘·TÔ&Ó’
<ä+uÛÑ+ e÷‘·‡s¡´+ e<ä* ÁXÊ<ä∆e÷#·]+∫qyêìøÏ uÛÑ÷$T ñqï+‘· es¡≈£î |æ‘·s¡T\T ‘·è|æÔ |ü&É‘ês¡T. nø£ÿ&ÉqT+&ç
dæ<˚∆X¯«s¡ rsêúìøÏ yÓ[fl kÕïq e÷#·]+#ê*.
kÕï‘· e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· >±D|ü‘·´|ü<ä+ \uÛÒ‘Y ˆ
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq›! *vÀZ j·TÁ‘· »Hês¡›q' ˆˆ 59 ˆˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« ‘·T sêCÒÁq› $wüßí˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ
j·TÁ‘· Hêsêj·TD√ <˚y√ eTT˙Hê+ uÛ≤$‘ê‘·àHêyéT ˆˆ 60 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 783

kÕ«‘êàq+ <äs¡Ùj·÷e÷dü *vZ+ ‘·‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆ

nvÀÿ\qTÔ ‘·‘√ >∑#˚ä‘·‡s¡«bÕ|ü$HêX¯qyéT ˆˆ 61 ˆˆ
nø£ÿ&ÉkÕïì+∫q yÓ+≥H˚ •e>±D|ü‘·´+ \_ÛdüTÔ+~. sêCÒ+Á<ë! ‘·sê«‘· »Hês¡›qT&ÉT *+>∑ s¡÷|ü+˝À
ñqï πøåÁ‘êìøÏ yÓfi≤¢*. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚ùdÔ $wüßí˝Àø£+˝À |üPõ+|üã&É‘ê&ÉT. nø£ÿ&É $wüßíe⁄ ‘·qqT ñbÕdæ+#˚
eTTqT\≈£î |üs¡eTkÕúqyÓTÆq *+>∑s¡÷|ü+>± <äs¡Ùq$T#êÃ&ÉT. |æ<ä|ü düeTdüÔbÕbÕ©ï b˛>=fÒº n+ø√\eTH˚ rsêúìøÏ
yÓfi≤¢*.
kÕïq+ <ëq+ #· ‘·Á‘Ó’e Áu≤Vü≤àD≤Hê+ #· uÛÀ»qyéT ˆ
n+ø√\ eT÷˝Ò <ä<ë´#·Ã |æD≤¶+XËÃÌe j·T<∏ë$~Û ˆˆ 62 ˆˆ
nø£ÿ&˚ kÕïqeT÷, <ëqeT÷, Áu≤Vü≤àDT\≈£î uÛÀ»qeT÷, }&ÉT>∑T #Ó≥Tº yÓTT<ä≥˝À j·T<∏ëXÊÁdüÔ+>±
|æ+&ÉÁ|ü<ëqeT÷ #Ój·÷´*.
‘ê]‘ê' |æ‘·s¡ùdÔq ‘·è|ü´HêÔ´#·Áq›‘ês¡ø£yéT ˆ
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› ‘ê|üùdX¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 63 ˆˆ
n˝≤ |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ #Ój·T´&É+ e\¢ yêì |æ‘·è<˚e‘·\T #·+Á<äT&ÉT, qø£åÁ‘ê\Tqï+‘·es¡≈£î dü+‘·è|æÔì
bı+<äT‘·÷ ñ+{≤s¡T. nø£ÿ&ÉqT+&ç >=|üŒ<Ó’q ‘ê|üùdX¯«s¡ πøåÁ‘êìøÏ yÓfi≤fl*.
‘·Á‘· kÕ«‘ê« ‘·T sêCÒÁq›! ÁbÕ|ü⁄ïj·÷‘Y ‘·|üdü' |òü\yéT ˆˆ
X¯óø£¢ rs¡ú+ ‘·‘√>∑#˚ä‘Y düs¡« bÕ|ü$HêX¯qyéT ˆ
HêdæÔ ‘˚q düeT+ rs¡ú+ qs¡à<ëj·÷+ j·TT~Ûwæ˜s¡! ˆˆ 64 ˆˆ
<äs¡ÙHê‘·‡Œs¡ÙHê‘·Ôdü´kÕïq<ëq‘·b˛»bÕ‘Y ˆ
ôVAe÷#ÓÃÌy√|üyêkÕ#·Ã X¯óø£¢ rπsú eTVü≤‘·Œ¤\yéT ˆˆ 65 ˆˆ
Ä ‘ê|üdrü s¡+ú ˝À kÕïq+ #˚ùdÔ ‘·|dü Tü ‡ #˚dqæ +‘· |ü⁄D≤´ìï bı+<äT‘ês¡T. nø£ÿ&ÉqT+&ç düs«¡ bÕ|üV≤ü s¡yTÓ qÆ
X¯óø£r¢ sêúìøÏ yÓfi≤fl*. <Ûsä à¡ sêC≤! B+‘√ düe÷qyÓTqÆ rs¡+ú qs¡à<ë rs¡+˝À eTs=ø£{Ï ˝Ò<Tä . á rsêúìï <ä]Ù+∫Hê
‘êøÏHê kÕïq+ #˚dæHê <ëq ‘·b˛ôVAeT ñ|üyêkÕ˝À¢ <˚Hêï#·]+∫Hê eTVü‰|òü˝≤ìï bı+<äT‘ês¡T.
jÓ÷»q+ ‘·‘·‡à è‘·+ πøåÁ‘·+ <˚e>∑q∆s¡«ùd$‘·yéT ˆ
X¯óø£¢rs¡ú $T‹ U≤´‘·+ düs¡«bÕ|ü$HêX¯qyéT ˆˆ 66 ˆˆ
á rs¡+ú $d”sÔ +í¡ ˇø£ jÓ÷»qeTT+≥T+~. <˚e>∑+<Ûsä T¡ «\T Bìï ùd$kÕÔsT¡ . á X¯óø£r¢ s¡+ú düeTdübÔ ÕbÕ©ï
b˛>=&ÉT‘·T+~.
bÕ<äbÕÁπ>D <äèùwºq ÁãVü≤àVü≤‘ê´+ e´b˛Vü≤‹ ˆ
<˚yê´ düVü≤ dü<ë uÛÑs¡Z' ‘·Á‘· ‹wü˜‹ X¯vÿs¡' ˆˆ 67 ˆˆ
784 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

á rs¡ú+˝À @ eèø£å+ ∫e] uÛ≤>±ìï <ä]Ù+∫Hê ÁãVü≤àVü≤‘ê´ bÕ‘·ø£+ b˛‘·T+~. á rs¡ú+˝À •e⁄&ÉT
m\¢|ü&ÉT bÕs¡«‹‘√ ≈£L&É ìedækÕÔ&ÉT.
ø£èwüí|üπøå #·‘·Ts¡›XÊ´+ yÓ’XÊUÒe÷dæ düTÁe‘·! ˆ
¬ø’˝≤kÕ#êä_ÛìÁwüÿeT´ ‘·Á‘· düìïVæ≤‘√ Vü≤s¡' ˆˆ 68 ˆˆ
düTÁe‘ê! yÓ’XÊK ãVüQfi¯ #·‘·Ts¡›•Hê&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT ¬ø’˝≤dü+qT+&ç e∫à Ç#·≥ ìedækÕÔ&ÉT.
<˚e<ëqe>∑q∆sê«' dæ<ä∆$<ë´<ÛäsêdüÔ<∏ë ˆ
>∑D≤XÊÃ|ü‡s¡kÕ+ Hê>±düÔÁ‘· ‹wü˜ìÔ |ü⁄vZe! ˆˆ 69 ˆˆ
|ü⁄s¡wüÁX‚cÕ˜! á rs¡ú+˝À <˚e <ëqe >∑+<Ûäs¡« dæ<ä∆ $<ë´<Ûäs¡ n|ü‡s√ Hê>∑ >∑D≤\+<äs¡÷ ìedæ+∫
ñ+{≤s¡T.
s¡»πøq j·T<∏ë eÁdüÔ+ X¯óø£¢+ uÛÑe‹ yê]D≤ ˆ
Ä»qàì ø£è‘·+ bÕ|ü+ X¯óø£¢ rπsú e´b˛Vü≤‹ ˆˆ 70 ˆˆ
#êø£* eÁkÕÔìï ñ‹øÏ X¯óÁuÛ|Ñ sü ∫¡ qfÒ¢ |ü⁄{Ïqº |üŒ{Ï qT+&ç #˚dqæ bÕbÕ\ìï+{Ïì X¯óø£¢ rs¡+ú b˛>=&ÉT‘·T+~.
kÕïq+ <ëq+ ‘·|ü' ÁXÊ<ä∆eTqqÔ+ ‘·Á‘· <äèX¯´‘˚ ˆ
X¯óø£¢rsêú‘·Œs¡+ rs¡ú+ q uÛÑ÷‘·+ q uÛÑ$wü´‹ ˆˆ 71 ˆˆ
á rs¡ú+˝À #˚dæq kÕïq <ëq ‘·|ü'ÁXÊ<ë∆\T nq+‘·|òü˝≤\ìkÕÔsTT. X¯óø£¢ rsêúìï $T+∫q rs¡ú+ Ç+‘·
es¡≈£î ˝Ò<äT. Çø£eTT+<äT sê<äT.
|üPπs« ej·Tdæ ø£sêàDÏ ø£è‘ê« bÕbÕì e÷qe' ˆ
nôVAsêÁ‘√|üyêùdq X¯óø£¢ rπsú e´b˛Vü≤‹ ˆˆ 72 ˆˆ
e÷qe⁄&ÉT jÓ÷eq+˝À #˚dæq bÕbÕ\˙ï á rs¡ú+˝À ˇø£ ~q+ ñ|üyêdü+#˚dæ ‘=\–+#·Tø√e#·TÃ.
ø±]Ôø£dü´‘·T e÷düdü´ ø£èwüí|üπøå #·‘·Ts¡›o ˆ
|òüTè‘˚q kÕï|üj˚T <˚›eeTTb˛wü´ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 73 ˆˆ
@ø£ $+X¯‘·Tÿ˝Àù|‘√ q#·´y˚<Ó’X¯«sê ‘·Œ<ë‘Y ˆ
‘·|ükÕ ÁãVü≤à#·πs´D j·T»„<ëH˚q yê |ü⁄q' ˆˆ 74 ˆˆ
q ‘ê+ >∑‹eTyêb˛ï‹ X¯óø£¢ rπsú‘·T j·÷+ \uÛÒ‘Y ˆ
X¯óø£¢ rs¡ú+ eTVü‰rs¡úeTèwædæ<ä∆ìùw$T‘·yéT ˆˆ 75 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 785

ø±]Ôø£ ø£èwüí #·‘·Ts¡›• Hê&ÉT kÕïq+ #˚dæ ñ|üyêdüeTT+&ç •e⁄DÏí |òüTè‘·+‘√ n_ÛùwøÏùdÔ Çs¡Te<=ø£ÿ
‘·sê\<ëø± •e˝Àø£+˝À ñ+&Ée#·TÃqT. X¯óø£¢ rs¡ú+˝À bı+<˚ |òü˝≤ìï ‘·|üdüT‡ ÁãVü≤à#·s¡´+ j·T»„ <ëHê\‘√
≈£L&É bı+<ä˝Òs¡T. X¯óø£¢ rs¡ú+ >=|üŒrs¡ú+. Ç~ ãTTwüß\T, dæ<äT∆\÷ ùd$+∫qrs¡ú+.
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé |ü⁄qs¡®qà q $q›‹ ˆ
nj·TH˚ yê #·‘·Ts¡›XÊ´+ düÁv±ÿHÍÔ $wüßy˚ ‘·<∏ë ˆˆ 76 ˆˆ
kÕï‘ê« ‘·T k˛|üyêdüdü‡Hé $õ‘ê‘êà düe÷Væ≤‘·' ˆ
<ëq+ <ä<ë´<ä´<∏ëX¯øÏÔ Á|”j˚T‘ê+ Vü≤]X¯vÿsö ˆˆ 77 ˆˆ
nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæq yê]øÏ |ü⁄qs¡®qà˝Ò<äT. <äøÏåD ñ‘·Ôs¡ nj·Tq |ü⁄D´ø±˝≤˝À¢ #·‘·Ts¡›•, dü+Áø£eTD,
$wüße‘Y ø±˝≤˝À¢ (y˚Twü+ ‘·T\dü+Áø±+‘·T\T) á rs¡ú+˝À kÕïq+ #˚dæ eTH√ìÁ>∑Vü≤+ ø£*Z kÕe<Ûëq+‘√
ñ|üedæ+∫, j·T<∏ëX¯øÏÔ <ëq+ #˚ùdÔ Vü≤]Vü≤s¡T\T Á|”‹ #Ó+<äT‘ês¡T.
@‘·rÔs¡úÁ|üuÛ≤y˚D düs¡«+ uÛÑe‹ #êø£åj·TyéT ˆ
nHê<∏ä+ <äTs¡Z‘·+ $Á|ü+ Hê<∏äÛeqÔeT<∏ë|æyê ˆˆ 78 ˆˆ
ñ<ë«Vü≤j·T‹ j·T' rπsú ‘·dü´ |ü⁄D´|òü\+ X¯èDT ˆ
j·÷e‘·ÔÁ<√eTdüv±â´ ‘·T ‘·Á‘·Œdü÷‹≈£î˝Òwüß #· ˆˆ 79 ˆˆ
‘êe<ä«s¡¸düVü≤ÁkÕDÏ s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq›! j·TeTrs¡úeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 80 ˆˆ
á rs¡ú Á|üuÛ≤e+‘√ n+‘ê nø£åj·TeTe⁄‘·T+~. nHê<∏ä <ä]Á<äT&Ó’q Áu≤Vü≤àDTìøÏ >±ì Ä<Ûës¡+ ñqï
Áu≤Vü≤àDTìøÏ >±ì á rs¡ú+˝À $yêVü≤+ »]|æùdÔ e#˚Ã|òü\+ @$T≥+fÒ? n‘·ìøÏ n‘·ì dü+‘êHêìøÏ ñqïs√eT
dü+K´qqTdü]+∫ nìï y˚\ dü+e‘·‡sê\T s¡TÁ<ä˝Àø£+˝À Äq+~kÕÔ&ÉT. nø£ÿ&ÉqT+&ç ñ‘·ÔeTeT>∑T j·TeTrsêúìøÏ
yÓfi≤fl*.
ø£èwüí|üπøå #·‘·Ts¡›XÊ´+ e÷|òüTe÷ùd j·TT~Ûwæ˜s¡! ˆ
kÕïq+ ø£è‘ê« qø£ÔuÛÀJ q |üX‚´<√´ìdüvÿ≥yéT ˆˆ 81 ˆˆ
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› @s¡D°¶rs¡úeTT‘·ÔeTyéT ˆ
dü+>∑y˚T ‘·T qs¡' kÕïj·÷<äT|üyêdü|üsêj·TD' ˆˆ 82 ˆˆ
Áu≤Vü≤àD+ uÛÀ»j˚T<˚ø£+ ø√{Ïs¡“¤e‹uÛÀõ‘ê' ˆ
@s¡D°¶düvZy˚T kÕï‘ê« uÛÑøÏÔuÛ≤yê‘·TÔ s¡xÏ®‘·' ˆˆ 83 ˆˆ
eTè‹Ôø±+ •s¡dæ kÕú|ü´ ne>±Vü≤´ #· ‘·»®\yéT ˆ
qs¡à<√<äø£dü$TàÁX¯+ eTT#·´‘˚ düs¡«øÏ*Œôw’' ˆˆ 84 ˆˆ
786 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
sêC≤! e÷|òüTø£èwüí#·‘·Ts¡›•, Hê&ÉT kÕïq+ #˚dæ |ü>∑\T ñ|üyêdü+ ñ+&ç sêÁ‹ uÛÑTõ+õq yêìøÏ |ü⁄qs¡®qà
ñ+&É<äT. Çø£ÿ&çqT+&ç <Ûäs¡àsêC≤! @s¡+&û rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. Çø£ÿ&ç dü+>∑eT+˝À kÕïq+ #˚dæ ñ|üedæ+∫ ˇø£
Áu≤Vü≤àDTì uÛÑTõ+|ü#˚ùdÔ ø√{ÏeT+~ Áu≤Vü≤àD uÛÀ»q|òü\+ \_ÛdüTÔ+~. uÛÑøÏÔuÛ≤e+‘√ eTè‹Ôø£qT •s¡düTô|’ <Ûä]+∫
á rs¡ú+˝À eTTì–‘˚ qs¡à<ë rs¡ú+ kÕïq+‘√ düe÷q |òü\+ \_ÛdüTÔ+~. düeTdüÔ bÕbÕ\qT+&ç eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq›! rs¡ú+ ø±sêí{ÏπøX¯«s¡yéT ˆ
>∑v±Ze‘·s¡‘˚ ‘·Á‘· ~H˚ |ü⁄DÒ´q dü+X¯j·T' ˆˆ 85 ˆˆ
eTVü‰sêC≤! nø£ÿ&ÉqT+&ç ø±sêí{ÏπøX¯«s¡ rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. |üs¡«~q+˝À Ä rs¡ú+˝À >∑+>∑ ne‘·]düTÔ+~.
dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
‘·Á‘· kÕï‘ê« #· |”‘ê« #· <ä‘êÔ« #Ó’e j·T<∏ë$~Û ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 86 ˆˆ
Çø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæ ˙fi¯ófl Á‘ê– j·T<∏ë$~Û <ëq+ #˚dæqyê&ÉT düs¡«bÕ|ü $ìs¡Tà≈£îÔ&Ó’ ÁãVü≤à˝Àø£ yêdü+
#˚kÕÔ&ÉT.
qì›rsú¡+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘ê‡ïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆ
Á|”j·T‘˚ ‘·Á‘· q˙›X¯' k˛eT˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 87 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç q+~ rsêúìøÏ yÓ[fl kÕïq+ #˚dæqyêìøÏ q+BX¯«s¡T&ÉT Á|üdüqTï&Í‘ê&ÉT. k˛eT˝Àø±ìï
n‘·&ÉT bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› rs¡ú+ ‘·«qs¡ø£+ X¯óuÛÑyéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé qs¡ø£+ HÓ’e |üX¯´‹ ˆˆ 88 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç sêC≤! nqs¡ø£ eTH˚ rsêúìøÏ yÓ[fl kÕïq+ #˚dæq yê&ÉT qs¡ø±ìï#·÷&É&ÉT.
‘·dæà+d”Ôπsú ‘·T sêCÒÁq› kÕ«q´d”úì $ìøÏåù|‘Y ˆ
s¡÷|üyêHê®j·T‘˚ ˝Àπø <ÛäquÛÀ>∑ düeTì«‘·' ˆˆ 89 ˆˆ
sêC≤! Ä rs¡+ú ˝Àì ‘·eT meTTø£\T ìeT»®q+ #˚dqæ yê&ÉT s¡÷|üe+‘·T&ÉT, <Ûqä e+‘·T&ÉT, uÛÀ– ne⁄‘ê&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘·TÔ sêCÒÁq› ø£|æ˝≤rs¡úeTT‘·ÔeTyéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé >√düVü≤Ádü|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 90 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç ø£|æ\rsêúìøÏ b˛sTT kÕïq+#˚ùdÔ düVü≤Ádü>√<ëq |òü\+ bı+<äT‘ê&ÉT.
CÒ´wü˜e÷ùd ‘·T dü+ÁbÕù|Ô #·‘·Ts¡›XÊ´+ $X‚wü‘·' ˆ
‘·Á‘√b˛wü´ qs√ uÛÑø±Ô´ <ä<ë´B›|ü+ |òüTè‘˚q ‘·T ˆˆ 91 ˆˆ
 eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ 787

|òüTè‘˚q kÕï|üj˚TÁ<äTÁ<ä+ dü|òüTè‘·+ Áo|òü\+ <äùV≤‘Y ˆ

|òüTD≤ºuÛÑs¡D dü+j·TTø±Ô+ ø£|æ˝≤+ yÓ’ Á|ü<ë|üj˚T‘Y ˆˆ 92 ˆˆ
düsê«uÛÑs¡Ddü+j·TTø£Ô' düs¡«<˚eqeTdüÿè‘·' ˆ
•e‘·T\´ã˝À uÛÑ÷‘ê« •eeÁrÿ&É‘˚ ∫s¡yéT ˆˆ 93 ˆˆ
á rs¡+ú ˝À CÒ´wü̃e÷dü+ #·‘T· s¡•› s√E kÕïq+#˚dæ ñ|üedæ+∫ uÛøÑ ‘ÔÏ √ |òTü è‘· B|ü+ <ëq+#˚dæ |òTü è‘·+‘√
s¡TÁ<ë_Ûùwø£+ #˚sTT+#ê*. |òüTè‘·+‘√ ø£*|æ e÷πs&ÉT |òü\+‘√ ôVAeT+ #˚dæ >∑+≥ø£{Ϻq ø£+sƒêuÛÑs¡D≤\‘√
ñqï ø£|\æ <Ûq˚ Te⁄qT <ëq+ #˚ùdÔ düsê«uÛsÑ D ¡ ≤\‘√ düs«¡ <˚e qeTdüÿè‘·T&Ó’ •e⁄ìe+{Ï ã\+ ø£\yê&Ó’ •e˝Àø£+˝À
•e⁄ì‘√ düeT+>± Áø°&çkÕÔ&ÉT.
n+>±s¡ø£~H˚ ÁbÕù|Ô #·‘·Tsêú´+ ‘·T $X‚wü‘·' ˆ
kÕï|üsTT‘ê« •e+ <ä<ë´Á<ë“Vü≤àDÒuÛÑ´düTÔ uÛÀ»qyéT ˆˆ 94 ˆˆ
düs¡«uÛÀ>∑düe÷j·TTø√Ô $e÷HÓ’' düs¡«ø±$T¬ø’' ˆ
>∑‘ê« X¯Áø£dü´ uÛÑeq+ X¯ÁπøD düVü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ 95 ˆˆ
eT+>∑fi¯yês¡+ $X‚wü+>± #·‘·T]ú ø£*dæq s√E •e⁄ì n_ÛùwøÏ+∫ Áu≤Vü≤àD dü+‘·s¡ŒD+ #˚ùdÔ düs¡«
uÛÀ>±\T bı+~ düeTdüÔø√]ø£\ì#˚à $e÷q+˝À Ç+Á<äuÛÑeHêìøÏ yÓ[fl Ç+Á<äTì‘√ ø£*dæ $Vü≤]kÕÔ&ÉT.
‘·‘·dü‡«sêZ‘·Œ]ÁuÛÑc˛º <ÛäqyêH√“¤>∑yêq“¤y˚‘Y ˆ
n+>±s¡ø£qee÷´qTÔ ne÷yêkÕ´+ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 96 ˆˆ
kÕï|üj˚T‘·ÔÁ‘· j·T‘˚ïq s¡÷|üyêqT‡uÛÑ>√ uÛÑy˚‘Y ˆ
‘·‘√ >∑#˚ä‘·TÔ sêCÒÁq› >∑DÒX¯«s¡eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 97 ˆˆ
‘·sê«‘· dü«s¡ZÁuÛÑwüߺ&Ó’ uÛÑ÷˝Àø£+˝À <Ûäqe+‘·Tì>±, uÛÀ>∑e+‘·Tì>± »ìàkÕÔ&ÉT. nfÒ¢ qe$T‘√≈£L&çq
eT+>∑fi¯yês¡eT÷, ne÷yêdü´˝À¢ s¡TÁ<ë_Ûùwø£+ #˚sTTùdÔ s¡÷|üe+‘·T&ÉT kÂuÛ≤>∑´e+‘·T&É÷ ne⁄‘ê&ÉT. sêCÒ+Á<ë!
nø£ÿ&ÉqT+&ç >∑DÒX¯«s¡ rsêúìøÏ yÓfi≤fl*.
ÁXÊeDÒe÷dæ düÁe÷Œù|Ô ø£èwüí|üπøå #·‘·Ts¡›o ˆ
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 98 ˆˆ
Ä rs¡ú+˝À ÁXÊeD ø£èwüí #·‘·Ts¡›•Hê&ÉT kÕïq+ #˚dæqf…¢Ì‘˚ s¡TÁ<ä˝Àø£+˝À ìedækÕÔ&ÉT.
|æ‘·è≤D≤+ ‘·s¡ŒD+ ø£è‘ê« eTT#·´‘˚-kÕeèDÁ‘·j·÷‘Y ˆ
>∑v‚ZX¯«s¡düMTù| ‘·T >∑v±Ze<äqeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 99 ˆˆ
|æ‘·è<˚e‘·\≈£î ‘·s¡ŒD+ #˚ùdÔ ãTTDÁ‘·j·T $eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT. >∑DÒX¯«s¡ rs¡ú düMT|ü+˝À >∑+>±e<äq+
nH˚ eTs√ rs¡úeTTqï~.
788 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
nø±yÓ÷ yê düø±yÓ÷ yê ‘·Á‘· kÕï‘ê« ‘·T e÷qe' ˆ
Ä»qà»ì‘Ó’' bÕô|’s¡Tà#·´‘˚ HêÁ‘· dü+X¯j·T' ˆˆ 100 ˆˆ
ø√]ø£\Tqïyê¬s’Hê ˝Òìyê¬s’Hê Ä rs¡ú+˝À kÕïq+ #˚ùdÔ |ü⁄{Ϻq Hê{ÏqT+&ç dü+Áø£$T+∫q bÕbÕ\qT+&ç
$eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT. dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
‘·dü´ yÓ’ |ü•Ãy˚T <˚X‚ düMTù|Hê‹<ä÷s¡‘·' ˆ
<äXÊX¯«y˚T~Ûø£+ rs¡ú+ Á‹wüß ˝Àπøwüß $ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 101 ˆˆ
Ä rsêúìøÏ |ü•ÃeTuÛ≤>∑+˝À <ä>∑Zs¡˝ÀH˚ eTT˝À¢ø±\˝À $ÁX¯ó‘·yÓTÆq <äXÊX¯«y˚T~Ûø£ rs¡úeTTqï~.
ñb˛wü´ s¡»˙y˚Tø±+ e÷dæ uÛ≤Á<ä|ü<˚ X¯óuÛÒ ˆ
ne÷yêkÕ´+ qs¡' kÕï‘ê« |üP»j˚T<ä«èwüuÛÑ <Ûä«»yéT ˆˆ 102 ˆˆ
nø£ÿ&É ˇø£ sêÁ‹ ñ|üyêdü+ #˚dæ uÛ≤Á<ä|ü<ä ne÷yêdü´Hê&ÉT kÕïq+#˚dæ X¯+ø£s¡Tì |üPõ+#ê*.
ø±xÃH˚q $e÷H˚q øÏvÏÿD°C≤\e÷*Hê ˆ
>∑‘ê« s¡TÁ<ä|ü⁄s¡+ s¡eT´+ s¡TÁ<˚D düVü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ 103 ˆˆ
<ëìe\¢ >∑+≥\‘√ n\+ø£è‘·yÓTÆq ã+>±s¡T $e÷q+˝À n+<äyÓTÆq s¡TÁ<ä|ü⁄sêìøÏ yÓ[fl s¡TÁ<äTì‘√
ø£*dæ Äq+~kÕÔ&ÉT.
düs¡«Á‘· düs¡« ~eùd kÕïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆ
|æ‘·è≤D≤+ ‘·s¡ŒD+ ≈£îsê´<äX¯«y˚T<Ûä|òü\+ ˝uÛÒ‘Y ˆˆ 104 ˆˆ
<äXÊX¯«y˚T<Ûä rs¡ú+˝À nìï#√≥¢ nìï~Hê˝À¢ kÕïq+ |æ‘·è‘·s¡ŒD+ #˚dæqyê&ÉT nX¯«y˚T<Ûä |òü˝≤ìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ qs¡à<ëe÷Vü‰‘˚à´ @ø√q#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 39 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À qs¡à<ëe÷Vü‰‘·à´eTH˚ eTTô|ŒÌ ‘=$Tà<äe n<Ûë´j·T+ ˆˆ 39 ˆˆ
bab
 #·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’j·Te n<Ûë´j·T+ 789

qs¡à<ëe÷Vü‰‘·à´yéT ` qs¡à<ëe÷Vü‰‘·à´+
e÷s¡ÿDÒ¶j·T ñyê#·:`e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› uÛÑè>∑Trs¡úeTqT‘·ÔeTyéT ˆ
‘·Á‘· <˚y√ uÛÑè>∑T' |üPs¡«+ s¡TÁ<äe÷sê<Ûäj·T‘·TŒsê ˆˆ 1 ˆˆ
sêCÒ+Á<ë! nø£ÿ&ÉqT+&ç ñ‘·ÔeTyÓTÆq uÛÑè>∑TrsêúìøÏ yÓfi≤fl*. nø£ÿ&ÉH˚ |üPs¡«+ |üP»´ uÛÑè>∑Te⁄
s¡TÁ<äTHêsê~Û+#ê&ÉT.
<äs¡ÙHê‘·Ôdü´ <˚edü´ dü<ä´' bÕbÕÁ‘·ŒeTT#·´‘˚ ˆ
@‘·‘YπøåÁ‘·+ düT$|ü⁄\+ düs¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯qyéT ˆˆ 2 ˆˆ
nø£ÿ&ç <˚e⁄ì <äs¡Ùq+e\¢ yÓ+≥H˚ bÕ|ü+qT+&ç $eTT≈£îÔ&Í‘ê&ÉT. á πøåÁ‘·+ düs¡«bÕbÕ©ï b˛>=fÒº
$XÊ\yÓTÆq πøåÁ‘·+.
‘·Á‘· kÕï‘ê« ~e+ j·÷ìÔ j˚T eTè‘êùdÔ-|ü⁄qs¡“¤yê' ˆ
ñbÕqôVAdüÔ<∏ë j·TT>∑à+ <˚j·TeTqï+ düø±xÃqyéT ˆˆ 3 ˆˆ
n#·≥ kÕïq+#˚dæq yês¡T dü«sêZìøÏ yÓfi≤Ôs¡T. nø£ÿ&É eTs¡DÏ+∫q yês¡T eT∞fl |ü⁄≥ºs¡T. nø£ÿ&É bÕ<äs¡ø£å\
»‘ê, ã+>±s¡eT÷, ÄVü‰s¡eT÷ <ëq+ #˚j·÷*.
uÛÀ»qxà j·T<∏ëX¯øÏÔ ‘·<äkÕ´ø£åj·TeTT#·´‘˚ ˆ
ø£ås¡ìÔ düs¡«<ëHêì j·T»„<ëq‘·|ü' ÁøÏj·÷' ˆˆ 4 ˆˆ
nø£åj·T´+ ‘·‘·Ô|üdüÔ|üÔ+ uÛÑè>∑Trπsú j·TT~Ûwæ˜s¡! ˆ
‘·ôd’´e ‘·|ük˛Áπ>D ‘·Tùwºq Á‹|ü⁄sê]D≤ ˆˆ 5 ˆˆ
kÕìï<Ûä´+ ‘·Á‘· ø£~∏Û‘·+ uÛÑè>∑Trπsú j·TT~Ûwæ˜s¡ ˆ
‘·‘√ >∑#˚ä‘·TÔ sêCÒÁq›! >ö‘·y˚TX¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 6 ˆˆ
nø£ÿ&É X¯øÏÔø=\~ uÛÀ»q+ ô|&ç‘˚ uÛÑTõ+|ü#˚dæq nø£åj·T|òü\+ \_ÛdüTÔ+~. mø£ÿ&É #˚dæq<ëq|òü˝≤\÷,
j·T»„eT÷, ‘·|üdüT‡\÷ ø°åDÏkÕÔsTTø±ì uÛÑè>∑Trs¡ú+˝À Ä#·]+∫q j·T»„, <ëq, ‘·|üdüT‡\T nø£åj·T|òü˝≤ìïkÕÔsTT.
<Ûäs¡àsêC≤! uÛÑè>∑TeTVü≤]¸ Ä#·]+∫q ñÁ>∑‘·|üdüT‡≈£î dü+‘√wæ+∫q X¯+ø£s¡T&ÉT nø£ÿ&É m\¢|ü⁄&ÉT ñ+{≤qì
es¡$T∫ÃHê&ÉT. nø£ÿ&ÉqT+&ç >ö‘·y˚TX¯«s¡rsêúìøÏ yÓfi≤fl*.
j·TÁ‘ê--sê<Ûä´ Á‹X¯S˝≤vÿ+ >ö‘·eT' dæ~∆e÷|üÔyêHé ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé! ñ|üyêdü|üsêj·TD' ˆˆ 7 ˆˆ
790 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

ø±xÃH˚q $e÷H˚q ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ

eèc˛‘·‡s¡Z+ ‘·‘√ >∑#˚ä#êäX¯«‘·+ |ü<äe÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 8 ˆˆ
>ö‘·eTT &É#≥· X¯+ø£sT¡ Hêsê~Û+∫ dæ~∆ q+~Hê&ÉT. Ä rs¡+ú ˝À kÕïqe÷&ç ñ|üedæ+∫qyê&ÉT ã+>±s¡T
$e÷q+˝À ÁãVü≤à˝Àø£+ #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT. nø£ÿ&ÉqT+&ç eèc˛‘·‡s¡Z rsêúìøÏ yÓ[flq XÊX¯«‘· |òü˝≤ìï bı+<äT‘ês¡T.
q C≤qìÔ qsê eT÷&ÛÜ' $c˛ísêàj·÷$yÓ÷Væ≤‘ê' ˆ
<ÛÍ‘·bÕ|ü+ ‘·‘√ >∑#˚ä<Í∆‘·+ j·TÁ‘· eèùwD ‘·T ˆˆ 9 ˆˆ
Ä πøåÁ‘êìï <ä]Ù+#·ìyêfi¯ófl $wüßíe÷j·T≈£î ˝ÀHÓ’, eT÷&ÛÉT˝…’, |üs¡‘·‘êÔ«ìï ‘Ó*j·T˝Òs¡T. nø£ÿ&ÉqT+&ç
<ÛÍ‘·bÕ|ü rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. Ä rs¡ú+˝À <Ûäs¡Tà&ÉT ‘·qø£\àcÕìï b˛>=≥Tº≈£îHêï&ÉT.
qs¡à<ëj·÷+ dæ∆‘·+ sê»Hé düs¡«bÕ‘·ø£HêX¯qyéT ˆ
‘·Á‘· rπsú qs¡' kÕï‘ê« ÁãVü≤àVü≤‘ê´+ e´b˛Vü≤‹ ˆˆ 10 ˆˆ
sêC≤! n~ qs¡à<ëqB ÁbÕ+‘·+˝À ñqï~. n~ düø£\bÕ|ü$HêX¯ø£+. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæqyê&ÉT
ÁãVü≤àVü≤‘ê´bÕ‘·ø±ìï ‘=\–+#·Tø=+{≤&ÉT.
‘·Á‘· rπsú ‘·T sêCÒÁq› ÁbÕD‘ê´>∑+ ø£s√‹ j·T' ˆ
#·‘·Ts¡T“¤»ÁdæÔH˚Á‘·X¯Ã Vü≤s¡‘·T\´ã˝À uÛÑy˚‘Y ˆˆ 11 ˆˆ
sêC≤! Ä rs¡ú+˝À ÁbÕD‘ê´>∑+ #˚dæqyê&ÉT Hê\TZuÛÑTC≤\T, eT÷&ÉT H˚Á‘ê\Tø£*Z X¯+ø£s¡Tì‘√ düe÷q
ã\+ ø£\yê&Ée⁄‘ê&ÉT.
eùd‘·ÿ˝≤Œj·TT‘·+ kÕÁ>∑+ •e‘·T\´|üsêÁø£eT' ˆ
ø±˝Òq eTVü≤‘ê C≤‘·' |üè~∏yê´y˚Tø£sê&É“¤y˚‘Y ˆˆ 12 ˆˆ
n{Ϻyê&ÉT •e⁄ì‘√ düe÷qyÓTÆq ã\+ø£\yê&Ó’ |ü~y˚\ dü+e‘·‡sê\≈£î $T+∫ ô|’˝Àø£+˝À ìedækÕÔ&ÉT.
|æeTà≥ #ê˝≤ø±˝≤ìøÏ uÛÑ÷$Tô|’ |ü⁄{Ϻ #·Áø£e]Ô ne⁄‘ê&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› Vü≤+dürs¡úeTqT‘·ÔeTyéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 13 ˆˆ
sêC≤! nø£ÿ&çqT+&ç Vü≤+dürsêúìøÏ yÓfi≤fl*. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæqyê&ÉT ÁãVü≤à˝Àø£+˝À ìedækÕÔ&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› dæ<√∆ j·TÁ‘· »Hês¡›q' ˆ
esêVü≤rs¡úe÷U≤´‘·+ $wüßí˝Àø£>∑‹Á|ü<äyéT ˆˆ 14 ˆˆ
sêC≤! nø£ÿ&ÉqT+&ç »Hês¡›qT&ÉT dæ~∆bı+~q esêVü≤rs¡ú+ yÓfi≤fl*. n~ $wüßí˝Àø±ìï Á|ükÕ~düTÔ+~.
 q\u…j
’ T· e n<Ûë´j·T+ 791

‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› #·Áq›rs¡úeTqT‘·ÔeTyéT ˆ

bÂs¡íe÷kÕ´+ $X‚ùwD kÕïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆˆ 15 ˆˆ
sêC≤! nø£ÿ&ÉqT+&ç #·+Á<ärsêúìøÏ yÓ[fl $X‚wæ+∫ bÂs¡í$THê&ÉT kÕïq+#˚j·÷*.
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· #·Áq›˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆ
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› ø£Hê´rs¡úeTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 16 ˆˆ
nø£ÿ&É kÕïqe÷Á‘·+‘√ #·+Á<ä˝Àø£ìyêdü+ dæ~∆düTÔ+~. nø£ÿ&çqT+&ç eTôVA‘·ÔeTyÓTÆq ø£Hê´rsêúìøÏ
b˛yê*.
X¯óø£¢|üπøå ‘·èrj·÷j·÷+ kÕïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆ
kÕï‘·e÷Á‘√ qs¡düÔÁ‘· |üè~∏yê´y˚Tø£sê&É“¤y˚‘Y ˆˆ 17 ˆˆ
X¯óø£¢‘·èrj·Tj·T+<äT kÕïq+ á rs¡ú+˝À #˚dæqyê&ÉT #·Áø£e]Ô ne⁄‘ê&ÉT.
<˚ers¡ú+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘·‡s¡«<˚eqeTdüÿè‘·yéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« #· sêCÒÁq› <Ó’e‘Ó’dü‡Vü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ 18 ˆˆ
sêC≤! düø£\<˚e‘·\ qeTkÕÿsêqï+<˚ <˚ersêúìøÏ nø£ÿ&çqT+&ç b˛yê*. nø£ÿ&É kÕïq+#˚dæq yê&ÉT
<˚e‘·\‘√ ≈£L&ç Äq+~kÕÔ&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› •œrs¡úeTqT‘·ÔeTyéT ˆ
j·T‘·Ô·Á‘· Bj·T‘˚ <ëq+ düs¡«+ ø√{Ï>∑TD+ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 19 ˆˆ
sêCÒ+Á<ë! nø£ÿ&ÉqT+&ç |üs¡yÓ÷‘·ÔeTyÓTÆq •œrsêúìøÏ yÓfi≤fl*. nø£ÿ&É #˚dæq <ëq+ ø√{Ï>∑TD+
ø£\<Í‘·T+~.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› rs¡ú+ ô|’‘êeTVü≤+ X¯óuÛÑyéT ˆ
j·T‘·ÔÁ‘· ÁøÏj·T‘˚ ÁXÊ<ä∆+ düs¡«+ ‘·<äø£åj·T+ uÛÑy˚‘Y ˆˆ 20 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç eT+>∑fi¯ø£s¡yÓTÆq |æ‘êeTVü≤rsêúìøÏ yÓfi≤fl*. nø£ÿ&É #˚ùd ÁXÊ<ä∆+ nø£åj·T |òü˝≤ìïdüTÔ+~.
kÕ$Árrs¡úe÷kÕ<ä´ j·TdüTÔ ÁbÕD≤Hé |ü]‘·´CÒ‘Y ˆ
$<Ûä÷j·T düs¡«bÕbÕì ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 21 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç kÕ$Árrsêúìï #˚sê*. Ä rs¡+ú ˝À ÁbÕD+ e<ä*qyê&ÉT nìï bÕbÕ\T ‘=\– ÁãVü≤à˝Àø±ìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
eTH√Vü≤s¡qTÔ ‘·Á‘Ó’e rs¡ú+ |üs¡eTXÀuÛÑqyéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé <Ó’e‘Ó’dü‡Vü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ 22 ˆˆ
792 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
sêC≤! nø£ÿ&˚ $TøÏÿ* düT+<äs¡yÓTÆq eTH√Vü≤s¡eTH˚ rs¡ú+ eTs=ø£≥Tqï~. n+<äT˝À kÕïq+ #˚dæqyê&ÉT
<˚e‘·\‘√ ø£*dæ $Vü≤]kÕÔ&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› e÷qdü+ rs¡úeTT‘·ÔeTyéT ˆ
kÕï‘ê« ‘·Á‘· qs√ sê»Hé s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 23 ˆˆ
sêCÁX‚cÕ˜! nø£ÿ&ÉqT+&ç e÷qdürs¡ú+ #˚sê*. Ä ÁX‚wü˜yÓTÆq rs¡ú+˝À kÕïq+ #˚dæq yê&ÉT s¡TÁ<ä˝Àø±ìï
bı+<äT‘ê&ÉT.
dü«s¡Z_qT›+ ‘·‘√ >∑#˚ärÔs¡ú+ <˚eqeTdüÿè‘·yéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé <äTs¡Z‹+ HÓ’e >∑#·Ã¤‹ ˆˆ 24 ˆˆ
sêC≤! nø£ÿ&ÉqT+&ç <˚e‘·\ qeTkÕÿs¡eT+<˚ dü«s¡Z_+<äTrsêúìøÏ yÓ[fl kÕïq+ #˚ùdÔ <äTs¡Z‹ì bı+<ä&ÉT.
n|ü‡πsX¯+ ‘·‘√ >∑#˚ä‘ê‡ïq+ ‘·Á‘· düe÷#·πs‘Y ˆ
Áø°&É‘˚ Hêø£˝Àø£k˛ú Vü≤´|ü‡s√_Ûdü‡ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ 25 ˆˆ
nø£ÿ&ÉqT+&ç n|ü‡πsX¯rsêúìøÏ #˚] kÕïqe÷#·]ùdÔ dü«s¡Z+˝À n|ü‡s¡dü\‘√ Áø°&çdü÷Ô Äq+~kÕÔ&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› uÛ≤s¡uÛÑ÷‹eTqT‘·ÔeTyéT ˆ
ñb˛wæ‘√-s¡Ãj˚T <˚›e+ s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ26
sêCÒ+Á<ë! nø£ÿ&ÉqT+&ç ~e´yÓTÆq uÛ≤s¡uÛÑ÷‹rsêúìï #˚sê*. nø£ÿ&É ñ|üyêdü+#˚dæ, •e⁄ì n]ÃùdÔ
s¡TÁ<ä˝Àø£+˝À ìedækÕÔ&ÉT.
ndæà+d”Ôπsú eTè‘√ sê»Hé >±D|ü‘·´eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆ
ø±]Ôπø e÷dæ <˚y˚X¯eTs¡Ãj˚T‘êŒs¡«r|ü‹yéT ˆˆ 27 ˆˆ
á rs¡ú+˝À eTè‹ #Ó+~qyê&ÉT ˇø£ >∑D≤ìøÏ n~Û|ü‹ ne⁄‘ê&ÉT. á rs¡ú+˝À ø±]Ôø£e÷dü+˝À bÕs¡«r
|ü‹ì Äsê~Û+#ê*.
nX¯«y˚T<Ûë<ä›X¯>∑TD+ Á|üe<äìÔ eT˙wæD' ˆ
eèwüuÛÑ+ j·T' Á|üj·T#˚ä‘· j·TÁ‘· ≈£îH˚›qT›düÁ|üuÛÑyéT ˆˆ 28 ˆˆ
eèwüj·TTπøÔq j·÷H˚q s¡TÁ<ä˝Àø£+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆ
@‘·rÔs¡ú+ düe÷kÕ<ä´ j·TdüTÔ ÁbÕD≤qŒ]‘·´CÒ‘Y ˆˆ 29 ˆˆ
düs¡«bÕ|ü$X¯ó<ë∆‘êà s¡TÁ<ä˝Àø£+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆ
»\Á|üy˚X¯+ j·T' ≈£îsê´‘·Ôdæà+d”Ôπsú qsê~Û|ü ˆˆ 30 ˆˆ
Vü≤+düj·TTπøÔq j·÷H˚q dü«s¡Z˝Àø£+ dü>∑#·Ã¤‹ ˆ
@s¡D≤¶´ qs¡à<ëj·÷düTÔ düvZeT+ ˝Àø£$ÁX¯ó‘·yéT ˆˆ 31 ˆˆ
 q\u…j
’ T· e n<Ûë´j·T+ 793

‘·Á‘· rs¡ú+ eTVü‰|ü⁄D´+ düs¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯qyéT ˆ

ñ|üyêdü|üs√ uÛÑ÷‘ê« ì‘·´+ Áe‘·|üsêj·TD' ˆˆ 32 ˆˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« ‘·T sêCÒÁq› eTT#·´‘˚ ÁãVü≤àVü≤‘·´j·÷ ˆ
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq› qs¡à<√<ä~ÛdüvZeTyéT ˆˆ
»eT<ä–ï]‹ U≤´‘·' dæ<√∆ j·TÁ‘· »Hês¡›q' ˆ 33 ˆˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé qs¡à<√<ä~Ûdü+>∑y˚T ˆ
Á‹>∑TD+ #êX¯«y˚T<Ûädü´ |òü\+ ÁbÕb˛ï‹ e÷qe' ˆˆ 34 ˆˆ
n˝≤ •yêsê<Ûäq#˚ùdÔ nX¯«y˚T<ÛëìøÏ |ü~+‘·\T |òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&Éì |ü+&ç‘·T\T #ÓãT‘·THêïs¡T. á
rs¡+ú ˝À eT˝…e¢ +{Ï, #·+Á<äTìe+{Ï ‘Ó\H¢ q’Ó eèwüu≤Û ìï <ëq+ #˚ùdÔ eèwüuÑÛ yêVü≤q+˝À s¡TÁ<ä˝Àø±ìøÏ #˚sT¡ ‘ê&ÉT.
Çø£ÿ&É ÁbÕD≤\T e<ä*q yê&ÉT düø£\bÕ|ü $ìs¡Tà≈£îÔ&Ó’ s¡TÁ<ä˝Àø±ìï bı+<äT‘ê&ÉT. á rs¡ú+˝À »\Á|üy˚X¯+
#˚dæqyê&ÉT Vü≤+dü yêVü≤q+‘√ dü«s¡Z˝Àø±ìï #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT. Çø£ÿ&É »>∑Á‘·Œdæ~∆q+~q @s¡+&û qs¡à<ëdü+>∑eT+
ñqï~. |üse¡ T bÕeqyÓTqÆ ~. nìïbÕbÕ\÷ b˛>=fÒº rs¡eú T~. n#·≥ kÕïq+#˚d,æ ñ|üedæ+∫, Áe‘· |üsêj·TDT&Ó‘’ ˚
ÁãVü≤àVü≤‘ê´ bÕ‘·ø±ìï ≈£L&Ü b˛>=≥Tº≈£î+{≤&ÉT. sêC≤! nø£ÿ&ÉqT+&ç qs¡à<ëdüeTTÁ<ädü+>∑e÷ìøÏ yÓfi≤fl*. Ä
rs¡+ú ˝À »Hês¡q› T&ÉT »eT<ä–ï HêeT+‘√ Á|üd<æ Tä &∆ TÉ . Ä qs¡à<ëdüeTTÁ<äd+ü >∑eT+˝À kÕïq+ #˚dqæ yê&ÉT nX¯«y˚T<Ûä
j·÷>∑|òü˝≤ìøÏ eT÷&ç+‘·\ |òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq›! |æ+>∑˝ÒX¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« qs√ sê»Hé ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 35 ˆˆ
zsêC≤! Ä ‘·sê«‘· ñ‘·ÔeTyÓTÆq |æ+>∑fi‚X¯«sêìøÏ yÓfi≤fl*. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæq qs¡T&ÉT ÁãVü≤à˝Àø£+˝À
>ös¡e+ bı+<äT‘ê&ÉT.
‘·Á‘√|üyêdü+ j·T' ø£è‘ê« |üX‚´‘· $eT˝ÒX¯«s¡yéT ˆ
dü|üÔ»qàø£è‘·+ bÕ|ü+ Væ≤‘ê« j·÷‹ •yê\j·TyéT ˆˆ 36 ˆˆ
nø£ÿ&É ñ|üyêdüeTT+&ç $eT˝ÒX¯«s¡TDÏí <ä]Ù+∫qf…ºÌ‘˚ @&ÉT »qà˝À¢ #˚dæq bÕ|ü+ ‘=\– •ekÕìï<Ûä´+
#˚s¡T‘ê&ÉT.
‘·‘√ >∑#˚ä‘· sêCÒÁq›! Ä*ø± rs¡úeTT‘·ÔeTyéT ˆ
ñb˛wü´ s¡»˙y˚Tø±+ ìj·T‘√ ìj·T‘êX¯q' ˆ
ndü´ rs¡údü´ e÷Vü‰‘êà´qTà#·´‘˚ ÁãVü≤àVü≤‘·´j·÷ ˆˆ37ˆˆ
z sêCÒ+Á<ë! $eT˝ÒX¯«s¡rs¡ú+qT+&ç >=|üŒ<Ó’q Ä*ø±rs¡ú+ yÓfi≤¢*. nø£ÿ&É Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤+‘√
ÄVü‰s¡ìj·TeT+ø£*– ˇø£ sêÁ‹ ñ|üyêdü+ ñqïyê&ÉT Ä rs¡úeTVæ≤eTe\¢ ÁãVü≤àVü≤‘ê´ bÕ|ü+qT+&ç
$eTT≈£îÔ&Í‘ê&ÉT.
794 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
@‘êì ‘·e dü+πøåbÕÁ‘êŒ<ÛëHê´‘·ÿ~∏Û‘êì ‘·T ˆ
q X¯ø±´ $düÔsê<ä«≈£îÔ+ dü+U≤´ rπsúwüß bÕD¶e ˆˆ 38 ˆˆ
<Ûäs¡àsêC≤! á $<Ûä+>± ˙≈£î Á|ü<ÛëqyÓTÆq rsêú\qT >∑T]+∫ dü+πøå|ü+>± $e]+#êqT. $düÔs¡+>±
#Ó|üŒ≥+ø±ì, rs¡údü+K´ #Ó|üŒ{≤ìøÏ>±ì kÕ<Ûä´+ ø±<äT.
@cÕ |ü$Á‘ê $eT˝≤ qB Á‘Ó’˝Àø£´$ÁX¯ó‘ê ˆ
qs¡à<ë dü]‘ê+ ÁX‚cÕ˜ eTVü‰<˚edü´ e\¢uÛ≤ ˆˆ 39 ˆˆ
á qs¡à<ëq~ |ü$Á‘·eT÷, |ü]X¯ó<ä∆eT÷, Á‹˝Àø£ Á|üdæ<ä∆eT÷ ◊q~. nìïq<äT˝À¢ ÁX‚wü̃yÓTÆ eTVü‰<˚e⁄ìøÏ
Á|æj·TyÓTÆq~.
eTqkÕ dü+düàπs<ä´düTÔ qs¡à<ë+ yÓ’ j·TT~Ûwæ˜s¡ ˆ
#êÁHê›j·TDX¯‘·+ kÕÁ>∑+ \uÛÑ‘˚ HêÁ‘· dü+X¯j·T' ˆˆ 40 ˆˆ
<Ûsä à¡ sêC≤! qs¡à<äqT eTqdüT˝À düà]+∫q yê&ÉT q÷s¡T#ê+Á<ëj·TD Áe‘ê\|ò\ü + bı+<äT‘ê&ÉT. dü+<˚V≤ü +
˝Ò<äT.
nÁX¯<ä›<ÛëHê' |ü⁄s¡TcÕ' HêdæÔø£´+ |òüTÀs¡e÷Á•‘ê' ˆ
|ü‘·ìÔ qs¡πø |òüTÀπs Ç‘ê´Vü≤ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 41 ˆˆ
ÁX¯<ä∆˝Òø£ HêdæÔ≈£î˝…’q Á≈£Ls¡T\T |òüTÀs¡ qs¡ø£+˝À |ü&É‘ês¡ì eTVü‰<˚e⁄&ÉT ‘Ó*|æHê&ÉT.
qs¡à<ë+ ùde‘˚ ì‘·´+ dü«j·T+ <˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
‘˚q |ü⁄D≤´ qB CÒ„j·÷ ÁãVü≤àVü≤‘ê´|üVü‰]D° ˆˆ 42 ˆˆ
á qs¡à<ëq~ì eTVü‰<˚e⁄ &Ó\¢|ü⁄&ÉT ùd$kÕÔ&ÉT. ø±e⁄q qs¡à<ëq~ |ü⁄D´Á|ü<äyÓTÆq~. ÁãVü≤àVü≤‘ê´
<√cÕ˙ï b˛>=&ÉT‘·T+~.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ qs¡à<ëe÷Vü‰‘˚à´ #·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 40 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À qs¡à<ëe÷Vü‰‘·à´eTH˚ q\u…’j·Te n<Ûë´j·T+ ˆˆ 40 ˆˆ

www
 @ø£ #·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 795

»ù|´X¯«s¡e÷Vü‰‘·à´yéT ` »ù|´X¯«s¡e÷Vü‰‘·à´+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ç˝≤ #ÓbÕŒ&ÉT
Ç<ä+ Á‘Ó’˝Àø£´$U≤´‘·+ rs¡ú+ HÓ’$TX¯eTT‘·ÔeTyéT ˆ
eTVü‰<˚eÁ|æj·Tø£s¡+ eTVü‰bÕ‘·ø£HêX¯qyéT ˆˆ 1 ˆˆ
HÓ’$TXÊs¡D´ eTH˚ rs¡ú+ eTT˝À¢ø£ Á|üU≤´‘·yÓTÆ+~. eTVü‰bÕ‘·ø£ HêX¯ø£+, eTVü‰<˚e⁄ìøÏ Á|”‹ø£s¡yÓTÆq~.
eTVü‰<˚e+ ~<äè≈£åLD≤eTèw”D≤+ |üs¡y˚Twæ˜HêyéT ˆ
ÁãVü≤àD≤ ì]à‘·+ kÕúq+ ‘·|üdüÔ|ü⁄Ô+ ~«CÀ‘·Ôe÷'! ˆˆ 2 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ˝≤sê! |üs¡eT ìwü˜>∑\ eTVü≤s¡T¸\T eTVü‰<˚e⁄ì <ä]Ù+|ü<ä\∫ ‘·|ü+ #˚j·T{≤ìøÏ ÁãVü≤à
@s¡Œs¡∫q kÕúqeT~.
eTØ#·jÓ÷-Á‘· jÓ÷ $ÁbÕ' edæcÕ˜' Áø£‘·edüÔ<∏ë ˆ
uÛÑè>∑y√-vÏZs¡dü' |üPsê« ÁãVü‰àD+ ø£eT˝À<䓤eyéT ˆˆ 3 ˆˆ
qy˚T‘·´ düs¡«es¡<ä+ #·‘·Ts¡÷à]Ô+ #·‘·Ts¡TàKyéT ˆ
|üè#·Ã¤ìÔ Á|üDÏ|ü‘Ó’´q+ $X¯«ø£sêàDeT#·T´‘·yéT ˆˆ 4 ˆˆ
eTØ∫, nÁ‹, edæw,˜ü Áø£‘T· , n+–s√ e+XÊ\ eTVü≤s¡T¸\T ÁãVü≤à e<ä≈› î£ e∫à #·‘T· s¡TàKT&É÷, #·‘T· s¡÷àØÔ,
$X¯«ø£s¡à, n#·T´‘·T&É÷, düs¡«es¡Á|ü<äT&É÷ nsTTq ÁãVü≤à≈£î qeTdüÿ]+∫ Ç˝≤ n&ç–Hês¡T.
wü≥Tÿ©j·÷ }#·T:`wü≥Tÿ©j·TT \Hêïs¡T
uÛÑ>∑eH˚›eMTXÊq+ uÛÑs¡Zy˚Tø£+ ø£|ü]›qyéT ˆ
πøH√bÕj˚Tq |üXÊ´yÓ÷ Áã÷Væ≤ <˚e qeTdüÿè‘·yéT ˆˆ 5 ˆˆ
eTVü‰‘êà! ø£|üØ›, n~«rj·TT&É÷, uÛÑs¡TZ&É÷, <˚e‘·\+<ä]#˚‘· qeTdüÿ]+|üã&˚yê&ÉT nsTTq eTVü‰<˚e⁄ì
<ä]Ù+#·{≤ìøÏ ñbÕj·Ty˚T~? #Ó|üŒ+&ç!
ÁãôVAàyê#·:` ÁãVü≤à Ç{≤¢ #ÓbÕŒ&ÉT
düÁ‘·Ô+ düVü≤Ádüe÷dü<Ûä«+ yêvàH√<√wüe]®‘ê' ˆ
<˚X¯xà e' Á|üeøå±´$T j·TdæàH˚›X‚ #·]wü´<∏ä ˆˆ 6 ˆˆ
yêø˘ eTH√ <√cÕ\T ˝Òìyê¬s’ y˚sTTdü+e‘·‡sê\ düÁ‘êÔìï Ä#·]+#·+&ç. MTs¡T düÁ‘·+Ô (j·T»„+) #˚j÷· *‡q
Á|ü<˚XÊìï dü÷∫kÕÔqT.
796 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ñø±Ô« eTH√eTj·T+ #·Áø£+ dü düècÕº« ‘êqTyê#· Vü≤ ˆ
øÏå|üÔy˚T‘·qàj·÷ #·Áø£eTqTÁe»‘· e÷∫s¡yéT ˆˆ 7 ˆˆ
nì #Ó|æŒ ÁãVü≤à eTqdüT‡‘√ ˇø£ #·Áø±ìï düèwæº+∫ yê]øÏ≥¢Hêï&ÉT. á #·Áø±ìï H˚qT e<ä\T‘êqT. MTs¡T
yÓ+≥H˚ <ëìï nqT>∑$T+#·+&ç.
j·TÁ‘êdü´ H˚$T' oπs´‘· dü <˚X¯' |ü⁄s¡Twüs¡¸uÛ≤'! ˆ
‘·‘√ eTTyÓ÷#· ‘·#·ÃÁø£+ ‘˚#· ‘·‘·‡eTqTÁe»Hé ˆˆ 8 ˆˆ
|ü⁄s¡Twü ÁX‚wüߘ˝≤sê! mø£ÿ&É á #·Áø£H˚$T os¡íeTe⁄‘·T+<√ Ä Á|ü<˚X¯y˚T düÁ‘·Ôe÷#·]+#·{≤ìøÏ ‘·–q <˚X¯+
nì |ü*øÏ ÁãVü≤à #·Áø±ìï e~*Hê&ÉT. ãTTwüß\T <ëìï nqTdü]+∫b˛j·÷s¡T.
‘·dü´ yÓ’ Áe»‘·' øÏåÁ|ü+ j·TÁ‘· H˚$Ts¡«´os¡´‘· ˆ
HÓ’$TX¯+ ‘·‘·‡àè‘·+ Hêe÷ï |ü⁄D´+ düs¡«Á‘· |üPõ‘·yéT ˆˆ 9 ˆˆ
Ä #·Áø£H˚$T os¡íyÓTÆq Á|ü<˚XÊìï HÓ’$TX¯eTì e´eVü≤]+∫Hês¡T. n~ $TøÏÿ* |ü$Á‘·yÓTÆq~. n+‘·{≤
|üPõ+#·<ä–q~.
dæ<ä∆#ês¡Ddüv°ÿs¡í+ j·Tø£å>∑q∆s¡«ùd$‘·yéT ˆ
kÕúq+ uÛÑ>∑e‘·X¯ÙyÓ÷“¤πs‘·HÓ’ï$TX¯eTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 10 ˆˆ
|üs¡e÷‘·à ◊q •e⁄ìøÏ kÕúqyÓTÆqB, dæ<ä∆#ês¡DT\‘√ ì+&ç ñqïB, j·Tø£å>∑+<Ûäs¡T«\#˚‘· ùd$+|üã&˚B
nsTTq á HÓ’$TX¯eTT ÁX‚wü˜yÓTÆq~.
nÁ‘· <˚yêdü‡>∑q∆sê«dü‡j·Tøå√s¡>∑sêø£åkÕ' ˆ
‘·|üdüÔbÕÔ« |ü⁄sê <˚e+ ˝Ò_Ûπs Á|üesêq«sêHé ˆˆ 11 ˆˆ
Çø£ÿ&É <˚e, >∑+<Ûsä «¡ , j·Tø£,å sêø£då ,ü |üqï>∑T\T ‘·|eü ÷#·]+∫ X¯+ø£sT¡ ìqT+&ç >=|üŒ esê\T bı+~Hês¡T.
ÇeT+ <˚X¯+ düe÷Á•‘·´ wü≥Tÿ©j·÷' düe÷Væ≤‘ê' ˆ
düÁ‘˚ÔD≤sê<Ûä´ <˚y˚X¯+ <äèwüºeH√Ô eTùV≤X¯«s¡yéT ˆˆ 12 ˆˆ
eTØ∫eTTqï>∑T wü≥Tÿ©j·T ãTTwüß©<˚XÊìï #˚] kÕe<Ûëq+>± yÓj˚T´+&É¢ |ü]$T‘·yÓTÆq düÁ‘·Ôe÷#·]+∫
eTVü‰<˚e⁄ì kÕø屑·ÿ]+#·T≈£îHêïs¡T.
nÁ‘· <ëq+ ‘·|üdüÔ|üÔ+ kÕúq+ »bÕ´~ø£xà j·T‘Y ˆ
@¬ø’ø£+ bÕej˚T‘êŒ|ü+ dü|üÔ»qàø£è‘·+ ~«C≤' ˆˆ 13 ˆˆ
n+<äTe\¢ $Á|ü⁄˝≤sê! á πøåÁ‘·+˝À #˚dæq ‘·|üdüT‡, <ëq+, j·T»„+, »|ü+ yÓTT<ä˝…’qe˙ï ˇø=ÿø£{Ï
@&ÉT»qà\ bÕbÕ\qT q•+|ü#˚düTÔ+~.
 q\u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 797

nÁ‘· |üPs¡«+ dü uÛÑ>∑yêqèw”D≤+ düÁ‘·Ôe÷dü‘êyéT ˆ

Áb˛yê#· yêj·TTÁs¡“Vü‰àD¶+ |ü⁄sêD+ ÁãVü≤àuÛ≤wæ‘·yéT ˆˆ 14 ˆˆ
á HÓ’$TX¯+˝À düÁ‘êÔHêï#·]düTÔqï eTTqT\≈£î yêj·TT<˚e⁄&ÉT ÁãVü≤à>±s¡T #Ó|æŒq ÁãVü‰à+&É|ü⁄sêD≤ìï
#ÓbÕŒ&ÉT.
nÁ‘· <˚y√ eTùV≤XÊH√ s¡TÁ<ëD≤´ øÏ\ $X¯«ø£è‘Y ˆ
s¡eT‘˚-<ë´|æ uÛÑ>∑yêHé Á|üeT<∏Ó’' |ü]yê]‘·' ˆˆ 15 ˆˆ
Çø£ÿ&É eTVü‰<˚e⁄&ÉT bÕs¡«‹‘√, Á|üeT<∏äÛ>∑D≤\‘√ >∑÷&çqyê&Ó’ Ç|üŒ{Ïø° Äq+~düTÔHêï&ÉT.
nÁ‘· ÁbÕD≤qŒ]‘·´»´ ìj·Ty˚Tq ~«C≤‘·j·T' ˆ
ÁãVü≤à˝Àø£+ >∑$Twü´ìÔ j·TÁ‘· >∑‘ê« q C≤j·T‘˚ ˆˆ16 ˆˆ
á πøåÁ‘·+˝À ìj·TeT+‘√ ÁbÕD‘ê´>∑+ #˚dæq Áu≤Vü≤àD≤<äT\T eT∞fl ‹]–sêì ÁãVü≤à˝Àø±ìï
#˚s¡T≈£î+{≤s¡T.
nq´#·Ã rs¡úÁ|ües¡+ C≤ù|´X¯«s¡$T‹ ÁX¯ó‘·yéT ˆ
»C≤|ü s¡TÁ<äeTìX¯+ j·TÁ‘· q˙› eTVü‰>∑D' ˆˆ 17 ˆˆ
Çø£ÿ&ÉH˚ C≤ù|´X¯«s¡eTH˚ eTs√ ÁX‚wü˜yÓTÆq rs¡úeTTqï~. Ç#·≥ eTVü‰>∑D+ >∑\ q+~ áX¯«s¡Tì >∑÷]Ã
sêÁ‹+ãefi¯S¢ ‘·|üe÷#·]+#ê&ÉT.
Á|”‘·düÔdü´ eTVü‰<˚y√ <˚yê´ düVü≤ |æHêø£<Ûäèø˘ ˆ
<ä<ëyê‘·àdüe÷q‘·«+ eTè‘·T´exÃqy˚Te #· ˆˆ 18 ˆˆ
n‘·ìøÏ <˚MdüVæ≤‘·T&Ó’ Á|üdüqTï&Ó’q •e⁄&ÉT ‘·q‘√ düe÷q‘·«+, eTè‘·T´+»j·T‘·«eTH˚ esê˝§dü–Hê&ÉT.
nuÛÑ÷<äèwæ' dü <Ûäsêà‘êà •˝≤<√ HêeT <Ûäs¡à$‘Y ˆ
Äsê<Ûäj·TqàVü‰<˚e+ |ü⁄Á‘ês¡ú+ eèwüuÛÑ<Ûä«»yéT ˆˆ 19 ˆˆ
Ç#·≥H˚ •˝≤<äT&ÉH˚ <Ûäsêà‘·Tà&Ó’q eTVü‰ãTTwæ |ü⁄Á‘·Tì ø√dü+ X¯+ø£s¡Tì >∑÷]à ‘·|üe÷#·]+∫Hê&ÉT.
‘·dü´ es¡¸düVü≤ÁkÕH˚Ô ‘·|ü´e÷qdü´ $X¯«ø£è‘Y ˆ
X¯s¡«' k˛yÓ÷ >∑Deè‘√ es¡<√-d”à‘·´uÛ≤wü‘· ˆˆ 20 ˆˆ
y˚sTT dü+e‘·‡sê\T >∑&ÉTe>± X¯+ø£s¡T&ÉT ‘·q>∑D≤\‘√ kÕø屑·ÿ]+∫ •˝≤<äTDÏí es¡+ ø√s¡Tø√eTHêï&ÉT.
dü eÁy˚ es¡MTXÊq+ eπsD´+ –]C≤|ü‹yéT ˆ
njÓ÷ì»+ eTè‘·T´V”≤q+ |ü⁄Á‘·ø£+ #· ‘·«j·÷ düeTyéT ˆˆ 21 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT •˝≤<äT&ÉT njÓ÷ìE&É÷, eTè‘·T´V”≤qT&ÉT, ˙‘√ düe÷qT&É÷ nsTTq |ü⁄Á‘·TDÏí ÇeTàì •e⁄ì
es¡+ ø√]Hê&ÉT.
798 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

‘·<∏ë-dæÔ«‘ê´Vü≤ uÛÑ>∑yêHé <˚yê´ düVü≤ eTùV≤X¯«s¡' ˆ

|üX¯´‘·düÔdü´ $Á|üπs¸s¡qÔsê∆q+ >∑‘√ Vü≤s¡' ˆˆ 22 ˆˆ
<˚$‘√ ≈£L&É X¯+ø£s¡T&ÉfÒ¢ n>∑T >±ø£! nì |ü*øÏ n‘·&ÉT #·÷düTÔ+&É>± n+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT.
‘·‘√ sTTj·T≈£åî' kÕ«+ uÛÑ÷$T+ •˝≤<√ <Ûäs¡à$‘·ÔeT' ˆ
#·ø£s¡¸ ˝≤vZ˝ÒH√Ø«+ _Û‘ê«-<äèX¯´‘· XÀuÛÑq' ˆ
dü+es¡Ôø±q\Á|üK´' ≈£îe÷s¡' Á|üVü≤düìïe ˆˆ 23 ˆˆ
‘·sê«‘· <Ûäs¡ày˚‘·Ô\˝À ÁX‚wüߘ¬&’q •˝≤<äT&ÉT j·T»„+#˚j·T<ä\∫ ‘·q uÛÑ÷$T <äTqTï‘·T+&É>± uÛÑ÷$Tì
N\TÃ≈£îì n‹düT+<äs¡T&ÉT, Á|üfi¯j·Tø±˝≤–ïe˝… eTVü‰‘˚»dæ« nsTTq ≈£îe÷s¡T&ÉT qe⁄«‘·÷ ø£ì|æ+∫Hê&ÉT.
s¡÷|ü˝≤eD´düeTŒqïùdÔ»kÕ uÛ≤düj·Tì›X¯' ˆˆ 24 ˆˆ
≈£îe÷s¡‘·T˝À´-Á|ü‹yÓ÷ y˚T|òüT>∑MT“¤s¡j·÷ –sê ˆ
•˝≤<ä+ ‘ê‘· ‘ê‘˚‹ ÁbÕVü≤ q˙› |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ 25 ˆˆ
s¡÷|ü˝≤eD´ dü+|üqTï&É÷ ‘˚»düT‡‘√ ~≈£îÿ\qT Á|üø±•+|ü#˚dü÷Ô ≈£îe÷s¡kÕ«$Te+{Ïyê&É÷,
kÕ{Ï˝Òìyê&ÉTHÓ’, y˚T|òüT>∑+;Ûs¡<Ûä«ì‘√ HêHêï! HêHêï! nì •˝≤<äTDÏí eT∞¢ eT∞¢ |æ*∫Hê&ÉT. Ä ≈£îe÷s¡T&ÉT
q+~>± Á|üdæ<äT∆&Ó’Hê&ÉT.
‘·+ <äècÕº« qq›q+ C≤‘·+ •˝≤<ä' |ü]wüdü«CÒ ˆ
eTTìuÛÀ´ <äs¡Ùj·÷e÷dü j˚T ‘·<ëÁX¯eTyêdæq' ˆˆ 26 ˆˆ
C≤‘·ø£sêà~ø±' düsê«' ÁøÏj·÷düÔdü´ #·ø±s¡ Vü≤ ˆ
ñ|ü˙j·T j·T<∏ëXÊÁdüÔ+ y˚<äeT<Ûë´|üj·T‘·T‡‘·yéT ˆˆ 27 ˆˆ
Ä ≈£îe÷s¡Tì #·÷∫q •˝≤<äT&ÉT dü+‘√wü+‘√ Ä*+>∑q+ #˚dTü ø=ì ÄÁX¯eT+˝Àì ãTTwüß\≈£î dü+‘√wü+‘√
#·÷|æHê&ÉT. n‘·ìøÏ C≤‘·ø£sêà~ø±\T j·T<∏ëXÊÁdüÔ+ #˚XÊ&ÉT. XÊÁdüÔj·TTø£Ô+>± ñ|üqj·Tq+#˚dæ y˚<ë<Ûä´j·Tq+
#˚sTT+∫Hê&ÉT.
nBÛ‘·y˚<√ uÛÑ>∑yêqï˙› eT‹eTqT‘·Ôe÷yéT ˆ
#·Áπø eTùV≤X¯«s¡+ Á<äwüߺ+ CÒùw´ eTè‘·T´$T‹ Á|üuÛÑTyéT ˆˆ 28 ˆˆ
y˚<ë<Ûä´j·Tq+ |üP]Ô#˚dæq q+~ |üs¡y˚TX¯«s¡Tì kÕø屑·ÿ]+#·T≈£îì, eTè‘·T´e⁄qT »sTTkÕÔqT nì ñ‘·ÔeT
dü+ø£˝≤Œìï #˚düT≈£îHêï&ÉT.
dü >∑‘ê« dü]‘·+ |ü⁄D≤´+ @ø±Á>∑' ÁX¯<ä∆j·÷-ì«‘·' ˆ
»C≤|ü s¡TÁ<äeTìX¯+ eTùV≤XÊdüø£Ôe÷qdü' ˆˆ 30 ˆˆ
 q\u…’ ˇø£≥e n<Ûë´j·T+ 799

Ä q+~ ˇø£ |ü⁄D´qB ÁbÕ+‘êìøÏ yÓ[fl @ø±Á>∑∫‘·TÔ&Ó’ ÁX¯<ä∆‘√ eTùV≤X¯óì eTqdüT˝À ì\TŒø=ì s¡TÁ<äTì
>∑÷]à sêÁ‹+ãefi¯ó¢ ‘·|üe÷#·]+∫Hê&ÉT.
‘·dü´ ø√{≤´qTÔ |üPsêíj·÷+ X¯vÿs√ uÛÑø£Ôe‘·‡\' ˆ
Ä>∑‘·´ kÕeT“' dü>∑D√ es¡<√-d”à‘·T´yê#· Vü≤ ˆˆ 31 ˆˆ
ø√{ÏkÕs¡T¢ eT+Á‘·+ »|æ+#·>±H˚ uÛøÑ eÔ£ ‘·‡\T&ÉT X¯+ø£sT¡ &ÉT bÕs¡«‹‘√, >∑D≤\‘√ ≈£L&ç e∫à es¡$TkÕÔqì
|ü*øÏHê&ÉT.
dü eÁy˚ |ü⁄qπsyêVü≤+ »ù|j·T+ ø√{ÏMTX¯«s¡yéT ˆ
‘êe<ëj·TTs¡àVü‰<˚e <˚V”≤‹ es¡MTX¯«s¡yéT! ˆˆ 32 ˆˆ
eTVü‰<˚yê! eTs=ø£ ø√{ÏkÕs¡T¢ »|ü+#˚j·Tø√s¡T‘·THêïqT. Hê≈£î <ëìøÏ dü]|ü&˚ Äj·TTwü´$TeTàì •e⁄DÏí
ÁbÕ]ú+∫Hê&ÉT.
@eeTdæÔ«‹ düÁyÓ÷Œ#·´ <˚y√-|ü´qÔs¡BÛj·T‘· ˆ
»C≤|ü ø√{Ï+ uÛÑ>∑yêHé uÛÑ÷j·TdüÔ<äZ‘·e÷qdü' ˆˆ 33 ˆˆ
X¯+ø£s¡T&ÉfÒ¢ nì |ü*øÏ n+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT. eT∞fl X¯+ø£s¡Tìj·T+<˚ eTqdüTì*Œ q+~ ø√{Ï»|ü+
|üP]Ô#˚dæHê&ÉT.
~«rj·÷j·÷xà ø√{≤´+ yÓ’ düeT÷Œsêíj·÷+ eèwü<Ûä«»' ˆ
Ä>∑‘·´ es¡<√-d”à‹ ÁbÕVü≤ uÛÑ÷‘·>∑D…Æs¡«è‘·' ˆˆ 34 ˆˆ
s¬ +&ÉekÕ]≈£L&Ü ø√{Ï»|ü+ |üP]Ô #˚dqæ yÓ+≥H˚ X¯+ø£sT¡ &ÉT uÛ÷Ñ ‘·>D∑ +‘√ ≈£L&É Á|ü‘´· ø£yå TÓ Æ es¡eT&ÉT>∑TeTì
|ü*øÏHê&ÉT.
‘·èrj·÷+ »|ü⁄Ô$T#êä$T ø√{Ï+ uÛÑ÷jÓ÷-|æ X¯vÿs¡ ˆ
‘·<∏ë-dæÔ«‘ê´Vü≤ $XÊ«‘êà <˚y√-|ü´qÔs¡BÛj·T‘· ˆˆ 35 ˆˆ
eT÷&ÉekÕ] ø√{Ï»|ü+ #˚j·T<ä\∫HêqT nì nq>± nfÒ¢ ø±ìeTàì X¯+ø£s¡T&É+‘·sê∆qyÓTÆHê&ÉT.
ø√{ÏÁ‘·j˚T-<∏äÛ düeT÷Œπsí <˚e' Á|”‘·eTHê uÛÑèX¯yéT ˆ
Ä>∑‘·´ es¡<√-d”à‹ ÁbÕVü≤ uÛÑ÷‘·>∑D…Æs¡«è‘·' ˆˆ 36 ˆˆ
eT÷&Éeø√{Ï »|ü+≈£L&Ü |üPs¡Ôj·÷´ø£ m+‘√ dü+‘√wæ+∫q •e⁄&ÉT uÛÑ÷‘·>∑D≤\‘√ Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ ªªes¡+
ø√s¡Tø√eTìµµ q+~‘√ |ü*ø±&ÉT.
»ù|j·T+ ø√{ÏeTHê´+ yÓ’ uÛÑ÷jÓ÷-|æ ‘·e ‘˚»kÕ ˆ
Ç‘·T´πøÔ uÛÑ>∑yêHêVü≤ q »|üÔe´+ ‘·«j·÷ |ü⁄q' ˆˆ 37 ˆˆ
800 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
˙ ‘˚»düT‡‘√ eTs√ ø√{Ï »|ü+ #˚j·Tø√s¡T‘·THêïqq>± q+~ì X¯+ø£s¡T&ÉT Çø£ »|ü+ #˚j·Te<ä›ì
|ü*øÏHê&ÉT.
neTs√ »s¡j·÷ ‘·´ø√Ô eTeT bÕs¡Ù«>∑‘·' dü<ë ˆ
eTVü‰>∑D|ü‹πs›yê´' |ü⁄Á‘√ uÛÑe eTùV≤X¯«s¡' ˆˆ 38 ˆˆ
H˚{ÏqT+&ç ˙e⁄ »sêeTs¡D e]®‘·T&ÉyÓ’Hêe⁄. m\¢|ü&ÉT Hê Á|üø£ÿH˚ ñ+{≤e⁄. ˙e⁄ eTVü‰>∑D|ü‹yÓ’
bÕs¡«‹øÏ ≈£îe÷s¡T&Ée⁄ ø£eTTà.
jÓ÷^X¯«s√ jÓ÷>∑H˚‘ê >∑D≤HêMTX¯«πsX¯«s¡' ˆ
düs¡«˝Àø±~Û|ü' Áoe÷q‡s¡«CÀ„ eT<ä“˝≤ì«‘·' ˆˆ 39 ˆˆ
˙e⁄ jÓ÷–ÁX‚wüߘ&É¡e⁄. jÓ÷>∑XÊÁkÕÔìï q&ç|æ+#˚yê&Ée⁄. nìï>∑D≤\Hêj·T≈£î\≈£L Hêj·T≈£î&Ée⁄.
nìï˝Àø±\ø° Á|üuÛÑT&Ée⁄. Hêe+{Ïã\+‘√ leT+‘·T&ÉyÓ’ düs¡«E„&Éej·÷´e⁄.
C≤„q+ ‘·HêàeTø£+ ~e´+ Vü≤kÕÔeT\ø£e‘·Ôe ˆ
ÄuÛÑ÷‘·dü+|ü¢ekÕúsT÷ ‘·‘√ j·÷dü´dæ eT‘·Œ<äyéT ˆˆ 40 ˆˆ
Hê≈£î dü+ã+~Û+∫q ~e´yÓTqÆ C≤„Hêìï ø£s‘¡ ˝· ≤eT\ø£+>± bı+~, Á|üfij ¯ T· ø±\+es¡≈L£ J$+∫ ‘·sê«‘·
Hê ˝Àø±ìøÏ #˚s¡Tø=+{≤e⁄.
@‘·<äTø±Ô« eTVü‰<˚y√ >∑D≤HêVüAj·T X¯vÿs¡' ˆ
n_ÛùwπøD j·TTπøÔq q˙›X¯«s¡eTjÓ÷»j·T‘Y ˆˆ41 ˆˆ
Ç˝≤ |ü*øÏ X¯+ø£s¡T&ÉT ‘·q>∑D≤\qT |æ*∫ q+BX¯«s¡Tì >∑D≤~Û|ü‹>± n_ÛùwøÏ+∫Hê&ÉT.
ñ<ë«Vü≤j·÷e÷dü #· ‘·+ dü«j·Ty˚Te |æHêø£<Ûäèø˘ ˆ
eTs¡T‘êxà X¯óuÛ≤+ ø£Hê´+ düTj·TX‚‹ #· $ÁX¯ó‘êyéT ˆˆ 42 ˆˆ
‘êqT dü«j·T+>± <ä>∑Zs¡T+&ç eT+>∑fi¯Á|ü<äTsê˝…’q eTs¡T‘·TÔ\ |ü⁄Á‹ø£>± Á|üdæ~∆¬øøÏÿq ªªdüTj·TX¯µµ nH˚
ø£q´‘√ •e⁄&ÉT q+~øÏ dü«j·T+>± $yêVü≤+ »]|æ+∫Hê&ÉT.
@‘·»®ù|´X¯«s¡+ kÕúq+ <˚e<˚edü´ X¯S*q' ˆ
j·TÁ‘· ‘·Á‘· eTè‘√ eTs√Ô´ s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 43 ˆˆ
á Á|ü<X˚ +¯ »ù|´X¯«s¡+ nH˚ kÕúq+ <˚e<˚e⁄&Óq’ X¯+ø£sT¡ ì~. á rs¡+ú ˝À eTs¡D+Ï ∫qyê&ÉT s¡TÁ<ä˝Àø±ìï
#˚s¡T‘ê&ÉT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ »ù|´X¯«s¡e÷Vü‰‘˚à´ @ø£#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 41 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ ñ‘·Ôsês¡∆+˝À »ù|´X¯«s¡e÷Vü‰‘·à´eTH˚ q\u…’ ˇø£{e n<Ûë´j·T+ ˆˆ 41 ˆˆ
 ~«#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+ 801

rs¡úe÷Vü‰‘·à´yéT ` rs¡úe÷Vü‰‘·à´+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·eTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT
nq´#·Ã rs¡úÁ|ües¡+ »ù|X¯«s¡düMT|ü‘·' ˆ
Hêe÷ï |üxÃq<ä+ |ü⁄D´+ düs¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯qyéT ˆˆ 1 ˆˆ
»ù|´X¯«sêìøÏ <ä>∑Zs¡>± |üs¡eTbÕeqyÓTÆ, düeTdüÔbÕ|üHêX¯ø£yÓTÆq<Ó’ ª|ü+#·q<ä+µ nH˚ ù|s¡T‘√ eTs=ø£
rs¡úsê»+ ñqï~.
Á‹sêÁ‘√c˛wæ‘·düÔÁ‘· |üP»sTT‘ê« eTùV≤X¯«s¡yéT ˆ
düs¡«bÕ|ü$X¯ó<ë∆‘êà s¡TÁ<ä˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 2 ˆˆ
nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæ, eT÷&ÉT s√E\T|üedæ+∫, eTùV≤X¯«s¡Tì |üPõ+∫q yê&ÉT düs¡«bÕbÕ\T ‘=\–
s¡TÁ<ä˝Àø£+˝À ìedækÕÔ&ÉT.
nq´#·Ã rs¡ú+ Á|ües¡+ X¯vÿs¡kÕ´$T‘Í»dü' ˆ
eTVü‰uÛ…’s¡e$T‘·T´ø£Ô+ eTVü‰bÕ‘·ø£HêX¯qyéT ˆˆ 3 ˆˆ
>=|üŒ‘˚»dæ«jÓÆTq X¯+ø£s¡Tì eTs=ø£ eTVü‰uÛ…’s¡eeTH˚ rs¡úsê»+ ñ+~. eTVü‰bÕ‘·ø±\qT ≈£L&Ü n~
q•+|ü#˚düTÔ+~.
rsêúHêxà |üs¡+ rs¡ú+ $‘·kÕÔ |üs¡e÷ qB ˆ
düs¡«bÕ|üVü≤sê |ü⁄D≤´ dü«j·Ty˚Te –ØÁq›C≤ ˆˆ 4 ˆˆ
rsêú˝À¢¬ø˝≤¢ ÁX‚wü˜yÓTÆqB. nìïbÕbÕ\÷ b˛>=fÒºB, kÕø屑·TÔ bÕs¡«rdü«s¡÷|üyÓTÆq<äsTTq ª$‘·düÔµ nH˚
ÁX‚wü˜yÓTÆq q~ ñ+~.
rs¡ú+ |üxÑ·|ü+ HêeT X¯yÓ÷“¤s¡$T‘·‘˚»dü' ˆ
j·TÁ‘· <˚yê~<˚y˚q #·Áø±s¡ú+ |üPõ‘√ uÛÑe' ˆˆ 5 ˆˆ
eTs=ø£ rs¡ú+ |ü+#·‘·|ü+. n$T‘· ‘˚»dæ« nsTTq X¯+ø£s¡ πøåÁ‘·$T~. Ç#·≥ eTVü‰$wüßíe⁄ #·Áø£+ø√dü+
X¯+ø£s¡Tì |üPõ+∫Hê&ÉT.
|æD¶<ëHê~ø£+ ‘·Á‘· Áù|‘ê´qüqÔ|òü\Á|ü<äyéT ˆ
eTè‘·düÔÁ‘ê|æ ìj·Te÷‘Y ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 6 ˆˆ
Çø£ÿ&É #˚dæq |æ+&ÉÁ|ü<ëq+ |üs¡˝Àø£+˝À nq+‘· |òü\Á|ü<ä eTe⁄‘·T+~. Çø£ÿ&É eTè‹#Ó+~qyê&ÉT
‘·|üŒ≈£î+&Ü ÁãVü≤à˝Àø£+˝À Á|üø±•kÕÔ&ÉT.
802 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ø±j·÷es√Vü≤D+ HêeT eTVü‰<˚yê\j·T+ X¯óuÛÑyéT ˆ
j·TÁ‘· e÷ùV≤X¯«sê <Ûäsêà eTTì_Ûdü‡+Á|üe]Ô‘ê' ˆˆ 7 ˆˆ
ø±j·÷es√Vü≤D eTH˚~ eTs√X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq rs¡ú+. Ç~ eTVü‰<˚yê\j·T+. Çø£ÿ&É eTTqT\T e÷ùV≤X¯«s¡
<Ûäsêàìï Á|üe]Ô+|ü#˚XÊs¡T.
ÁXÊ<ä∆+ <ëq+ ‘·b˛ ôVAeT ñ|üyêdüdüÔ<∏ë-ø£åj·T' ˆ
|ü]‘·´»‹ j·T' ÁbÕD≤Hé s¡TÁ<ä˝Àø£+ dü >∑#·Ã¤‹ ˆˆ 8 ˆˆ
á rs¡ú+˝À #˚dæq ÁXÊ<ä∆+, <ëq+, ‘·|üdüT‡, ôVAeT+, ñ|üyêdü+, nø£åj·T |òü\$TdüTÔ+~. Çø£ÿ&É
ÁbÕD≤\T e<ä*q yê&ÉT s¡TÁ<ä˝Àø±ìøÏ #˚s¡Tø=+{≤&ÉT.
nq´#·Ã rs¡úÁ|ües¡+ ø£Hê´rs¡ú$T‹ ÁX¯ó‘·yéT ˆ
‘·Á‘· >∑‘ê« ‘·´CÒÁ‘êŒD≤+˝À¢ø±Hé ÁbÕb˛ï‹ XÊX¯«‘êHé ˆˆ 9 ˆˆ
ø£Hê´rs¡úeTì Á|üdæ~∆>±+∫q eTs√rs¡ú+ Ç#·≥ ñqï~. nø£ÿ&É ÁbÕD≤\T e~˝Òyê&ÉT XÊX¯«‘·˝Àø±\T
bı+<äT‘ê&ÉT.
C≤eT<ä>∑ï´dü´ ‘·T X¯óuÛÑ+ sêeTkÕ´øÏ¢wüºø£s¡àD' ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« rs¡úeπs >√düVü≤Ádü|òü\+ \uÛÒ‘Y ˆˆ 10 ˆˆ
n˝≤π> n<äT“¤‘· ø£s¡à\Hê#·]+∫q |üs¡X¯ósêeTTì X¯óuÛÑÁ|ü<ärs¡ú+ ≈£L&Ü ø£\<äT. nø£ÿ&É kÕïq+ #˚dæq
yê&ÉT >√düVü≤Ádü<ëq|òü˝≤ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
eTVü‰ø±\$T‹ U≤´‘·+ rs¡ú+ Á‘Ó’˝Àø£´$ÁX¯ó‘·yéT ˆ
>∑‘ê« ÁbÕD≤qŒ]‘·´»´ >±D|ü‘·´eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 11 ˆˆ
eTVü‰ø±\eTH˚ rs¡ú+ Á‹˝Àø£ Á|üdæ<ä∆+. Çø£ÿ&É ÁbÕD+ e<ä*q yê&ÉT >±D|ü‘ê´ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
>∑TVü‰´<äTZVü≤´‘·eT+ rs¡ú+ q≈£î©X¯«s¡eTT‘·ÔeTyéT ˆ
‘·Á‘· düìïVæ≤‘·' Áoe÷Hé uÛÑ>∑yêqï≈£î©X¯«s¡' ˆˆ 12 ˆˆ
n‹s¡Vü≤dü´yÓTÆq ñ‘·ÔeTyÓTÆq rs¡ú+ q≈£î©X¯«s¡+. Ç#·≥ |üs¡e÷‘·à q≈£î©X¯«s¡T&ÉT m\¢|ü⁄&ÉT ìedæ+∫
ñ+{≤&ÉT.
Væ≤eTe∫äKπs s¡y˚T´ >∑v±Z<ë«πs düTXÀuÛÑH˚ ˆ
<˚yê´ düVü≤ eTVü‰<˚y√ ì‘·´+ •ôw’´X¯Ã dü+eè‘·' ˆˆ 13 ˆˆ
n+<äyÓTÆq Væ≤eTe∫äKs¡+˝À, XÀuÛÑqyÓTÆq >∑+>±<ë«s¡+˝À eTVü‰<˚e⁄&ÉT <˚$‘√, •wüß´\‘√ ø£*dæ
ìedæ+∫ ñ+{≤&ÉT.
 q\u…’ s¬ +&Ée n<Ûë´j·T+ 803

‘·Á‘· kÕï‘ê« eTVü‰<˚e+ |üP»sTT‘ê« eèwü<Ûä«»yéT ˆ

düs¡«bÕô|’]«eTT#˚´‘· eTè‘·düÔ<é C≤„qe÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 14 ˆˆ
Çø£ÿ&É kÕïq+#˚dæ, eèwüuÛÑ<Ûä«E&Ó’q eTVü‰<˚e⁄ì |üPõùdÔ düs¡«bÕ|ü eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT. eTs¡DÏ+∫q ‘·sê«‘·
ÁãVü≤àC≤„Hêìï bı+<äT‘ê&ÉT.
nq´#·Ã <˚e<˚edü´ kÕúq+ |ü⁄D´‘·eT+ X¯óuÛÑyéT ˆ
;Ûy˚TX¯«s¡$T‹ U≤´‘·+ >∑‘ê« eTTxË bÕ‘·ø£yéT ˆˆ 15 ˆˆ
<˚e<˚e⁄ì |üs¡eTbÕeqyÓTÆq kÕúq+ ;Ûy˚TX¯«s¡eTì düTÁ|üdæ<ä∆+. Ç#·{ÏøÏ yÓfi‚Ô #ê\T bÕbÕ\T b˛‘êsTT.
‘·<∏ë-q´#·ÃD¶y˚>±j·÷' düy˚T“¤<ä' bÕ|üHêX¯q' ˆ
‘·Á‘· kÕï‘ê« #· |”‘ê« #· eTT#·´‘˚ ÁãVü≤àVü≤‘·´j·÷ ˆˆ 16 ˆˆ
eTs√ rs¡ú+ #·+&Éy˚>±q~jÓTTø£ÿ ñ<äZeTkÕúq+. n~ düs¡«bÕ|üHêX¯q+. n#·≥ kÕïq+#˚dæ »˝≤ìï
Á‘ê–‘˚ ÁãVü≤àVü≤‘ê´ bÕ‘·ø£+ ≈£L&Ü ‘=\– b˛‘·T+~.
düπs«cÕeT|æ #Ó’‘˚cÕ+ rsêúHê+ |üs¡e÷ |ü⁄Ø ˆ
Hêe÷ï yêsêDd” ~yê´ ø√{Ïø√≥´j·TT‘ê-~Ûø± ˆˆ 17 ˆˆ
|ü$Á‘·yTÓ qÆ Ç{≤¢ #Ó|ü ø=qï rsêú\ìï{ÏøH£ êï yêsêDd” nH˚ |üse¡ T |ü≥Dº eTTqï~. n~ Ç‘·s¡ øπ Áå ‘ê\ø£+fÒ
|ü~y˚\ø√≥¢ ¬s≥T¢ m≈£îÿe |ü$Á‘·yÓTÆq~.
‘·kÕ´' |ü⁄s¡kÕÔHêàVü‰‘·à´+ uÛ≤wæ‘·+ y√ eTj·÷dæÔ«Vü≤ ˆ
Hêq´Á‘· \uÛÑ´‘˚ eTTøÏÔs√´–Hê-ù|´ø£»qàHê ˆˆ 18 ˆˆ
Ä yêsêDd” e÷Vü‰‘êà´ìï eTT+<˚ #Ó|æŒHêqT. ˇπø »qà˝À jÓ÷–øÏ≈£L&Ü eTs√#√≥ eTTøÏÔ <=s¡ø£<äT
ø±˙, ø±oπøåÁ‘·+˝À eTTøÏÔ edüTÔ+~.
@‘˚ ÁbÕ<Ûëq´‘·' Áb˛ø±Ô <˚XÊ' bÕ|üVü≤sê qèD≤yéT ˆ
>∑‘ê« dü+øå±\j˚T‘êŒ|ü+ »HêàqÔs¡X¯‘Ó’' ø£è‘·yéT ˆˆ19 ˆˆ
j·T' dü«<ÛäsêàHé |ü]‘·´»´ rs¡úùdyê+ ø£s√‹ Væ≤ ˆ
q ‘·dü´ |òü\‘˚ rs¡ú$TVü≤˝Àπø |üs¡Á‘· #· ˆˆ20 ˆˆ
Ç˝≤ bÕ|üVü≤sê˝…’q eTTK´yÓTÆq Á|ü<˚XÊ\qT >∑T]+∫ e÷Á‘·+ ‘Ó*bÕqT. á rsêú\≈£î yÓ[fl e+<ä\
»qà\ bÕbÕ\T b˛>=≥Tºø√e#·TÃ.dü«<Ûäsêà\T e<ä*, rsêú\T ùd$+#˚yêìøÏ ÇVü≤ |üsê˝À¢ |òü\+ \_Û+|ü<äT.
ÁbÕj·T•ÃrÔ #· $<ÛäTs¡düÔ<∏ë bÕbÕ#·s√ >∑èV”≤ ˆ
Á|ü≈£îsê´rÔs¡údü+ùdyê+ j˚T #êH˚´ ‘ê<äèXÊ »Hê' ˆˆ 21 ˆˆ
804 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
düVü‰–ïsê« dü|ürïø√ >∑#˚ärÔsêúì j·T‘·ï‘·' ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô j·T<∏√ø±Ô+ >∑‹e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 22 ˆˆ
ÁbÕj·T•Ã‘êÔ\T #˚jT· e\dæq yê&ÉT, bÕbÕ\T Ä#·]+∫q yê&É÷, uÛ≤s¡´˝Òìyê&ÉT, bÕbÕ‘·Tà&Óq’ >∑èVü≤düT\ú ÷
eTTqï>∑Tyês¡T rs¡új·÷Á‘·\T #˚j·÷*. ñbÕdæ+#˚ n–ï‘√ø±˙, uÛ≤s¡´‘√ø±˙ ø£wüº|ü&ç nsTTHê rs¡új·÷Á‘·\T
#Ój·÷´*. düs¡«bÕ|üeTT≈£îÔ&Ó’ j·T<∏√ø£Ô˝Àø±\T bı+<äT‘ê&ÉT.
ãTTD≤ì ÁrD´bÕø£è‘·´ ≈£îsê´<ë« rs¡úùdeqyéT ˆ
$<Ûëj·T eè‹Ô+ |ü⁄Á‘êD≤+ uÛ≤sê´+ ‘˚wüß ì<Ûëj·T #· ˆˆ 23 ˆˆ
ÁbÕj·T•Ã‘·ÔÁ|üdüv‚Zq rs¡úe÷Vü‰‘·à´MT]‘·yéT ˆ
j·T' |üπsƒ‘Y ÁX¯óDTj·÷<ë«-|æ eTT#·´‘˚ düs¡«bÕ‘·¬ø’' ˆˆ 24 ˆˆ
<˚e, ãTTwæ, |æ‘·èãTTD≤\qT rs¡TÃø=ì, rs¡új·÷Á‘·\T #˚j·÷*. |ü⁄Á‘·T\≈£î Jeqeè‹Ôì @sêŒ≥T#˚dæ,
uÛ≤s¡´qT |ü⁄Á‘·T\ø£|Œü –+∫, rs¡j
ú ÷· Á‘· #˚j÷· *. ÁbÕj·T•Ã‘·Ô Á|üd+ü >∑+˝À rs¡eú ÷Vü‰‘·à´+ $e]+#·≥+ »]–q~.
á e÷Vü‰‘êà´ìï #Ó|æŒHê, $Hêï düs¡«bÕbÕ\T q•kÕÔsTT.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ rs¡úe÷Vü‰‘˚à´ ~«#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 42 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝À rs¡úe÷Vü‰‘·à´eTH˚ q\u…’ ¬s+&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 42 ˆˆ
ssss
 Á‹#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 805

≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûës¡Des¡íqyéT ` ≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûës¡Des¡íq+
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
@‘·<ëø£s¡í´ $C≤„q+ Hêsêj·TDeTTUÒ]‘·yéT ˆ
≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûäs¡+ <˚e+ |üÁ|ü#·Täs¡Tàqj·T' Á|üuÛÑTyéT ˆˆ 1 ˆˆ
Ç{≤¢ Hêsêj·TDT&ÉT #Ó|Œæ q á $C≤„Hêìï $ì eTTqT\T ≈£Ls¡às¡÷|ü<säÛ T¡ &Óq’ Hêsêj·TDTì Á|ü•ï+#ês¡T.
eTTqj·T }#·T:`eTTqT\T n&ç>±s¡T.
ø£~∏‘ê uÛÑe‘ê <Ûäsêà yÓ÷ø£åC≤„q+ dü$düÔs¡yéT ˆ
˝Àø±Hê+ düs¡Z$kÕÔs¡+ e+X¯eTq«qÔsêDÏ #· ˆˆ 2 ˆˆ
‘êeTT nH˚ø<£ säÛ êà\T $e]+∫Hês¡T. yÓ÷ø£Cå ≤„Hêìï ‘Ó*|æHês¡T. ˝Àø±\ $kÕÔsêìï e+XÊ\÷ eTq«+‘·sê\
$esê\T #Ó|æŒHês¡T.
Á|ü‹düs¡Z$T<ë˙+ H√ e≈£îÔeTs¡Ωdæ e÷<Ûäe! ˆ
uÛÑ÷‘êHê+ uÛÑ÷‘·uÛÑy˚´X¯! j·T<∏ë |üPs¡«+ ‘·«jÓ÷~‘·yéT ˆˆ 3 ˆˆ
uÛÑ÷‘·uÛÑ$wü´Á‘·ŒuÛÑ÷! z e÷<Ûäyê! ˙e⁄ |üPs¡«+ #Ó|æŒq≥T¢>± ÁbÕDT\jÓTTø£ÿ Á|üfi¯j·÷ìï e÷≈£î $e]+∫
#Ó|ü .
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
ÁX¯ó‘ê« ‘˚cÕ+ ‘·<ë yêø£´+ uÛÑ>∑yêHé ≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûäèø˘ ˆ
yê´»Vü‰s¡ eTVü‰jÓ÷^ uÛÑ÷‘êHê+ Á|ü‹dü+#·s¡yéT ˆˆ 4 ˆˆ
≈£Ls¡às¡÷|æ nsTTq ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ eTTqT\ e÷≥\T $ì ÁbÕDT\ Á|üfi¯j·÷ìï Ç{≤¢ $e]+∫Hê&ÉT.
≈£Ls¡à ñyê#·:`≈£Ls¡Tà&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.
ì‘√´ HÓ’$T‹Ôø£XËÃÌe ÁbÕø£è‘ê‘·´+‹ø£düÔ<∏ë ˆ
#·‘·Tsêú-j·T+ |ü⁄sêDÒ-dæàÁH√Œ#·´‘˚ Á|ü‹dü+#·s¡' ˆˆ 5 ˆˆ
á |ü⁄sêD+˝À Á|üfi¯j·T+ ì‘·´+, HÓ’$T‹Ôø£+, ÁbÕø£è‘·+, Ä‘·´+‹ø£+ nì Hê\TZ $<Ûë\T>± #Ó|üŒã&ç+~.
jÓ÷-j·T+ dü+<äèX¯´‘˚ ì‘·´+ ˝Àπø uÛÑ÷‘·ø£åj·TdæÔ«Vü≤ ˆ
ì‘·´' dü+ø°s¡Ô´‘˚ Hêe÷ï eTTì_Û' Á|ü‹düxÃs¡' ˆˆ 6 ˆˆ
Á|ü‹ì‘·´+ »s¡T>∑T‘·Tqï ÁbÕDT\ ø£åj·T+ ì‘·´Á|üfi¯j·T+>± eTTqT\#˚‘· #Ó|üŒã&ç+~.
806 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
Áu≤ôVAà HÓ’$T‹Ôø√ HêeT ø£˝≤ŒH˚Ô jÓ÷ uÛÑ$wü´‹ ˆˆ
Á‘Ó’˝Àø£´kÕ´dü´ ø£~∏Û‘·' Á|ü‹düs√Z eT˙wæ_Û' ˆˆ 7 ˆˆ
ÁãVü≤àø£˝≤Œ+‘·+˝À »]π> Á|üfij ¯ T· + Á‹˝Àø£Á|üfij¯ T· +. n~ HÓ$’ T‹Ôø£ Á|üfij
¯ T· +>± |ü+&ç‘T· \#˚‘· #Ó|Œü ã&ç+~.
eTVü≤<ë<ä´+ $X‚cÕqÔ+ j·T<ë dü+j·÷‹ dü+ø£åj·TyéT ˆ
ÁbÕø£è‘·' Á|ü‹düs√Z-j·T+ Áb˛#·´‘˚ ø±\∫qÔ¬ø’' ˆˆ 8 ˆˆ
eTVü≤‘·Ô‘·Ô«+qT+&ç $X‚wü+es¡≈£î »]π> Á|üfi¯j·T+ ÁbÕø£è‘· Á|üfi¯j·T+>± ø±\y˚‘·Ô\#˚‘· #Ó|üŒã&ç+~.
C≤„Hê<ë‘·´ìÔø£' Áb˛ø√Ô jÓ÷–q' |üs¡e÷‘·àì ˆ
Á|ü\j·T' Á|ü‹düs√Z-j·T+ ø±\∫HêÔ|ü¬s’]›«C…’' ˆˆ 9 ˆˆ
jÓ÷>∑T\T C≤„q+e\¢ |üs¡e÷‘·à˝À \j·T+ >±e&Üìï Ä‘·´+‹ø£ Á|üfi¯j·TeTì ø±\∫+‘·q ø£\ ~«E\T
#ÓbÕŒs¡T.
Ä‘·´ìÔø£X¯Ã ø£~∏Û‘·' Á|ü\jÓ÷-Á‘· dükÕ<Ûäq' ˆ
HÓ’$T‹Ôø£$T<ë˙+ e' ø£<∏äÛsTTùw´ düe÷dü‘·' ˆˆ 10 ˆˆ
kÕ<Ûäq+‘√ ≈£L&çq (C≤„qeTT) Ä‘·´+‹ø£ Á|üfi¯j·T+ Çø£ÿ&É #Ó|üŒã&ç+~. Ç|ü&ÉT dü+Á>∑Vü≤+>± HÓ’$T‹Ôø£
Á|üfi¯j·÷ìï #ÓãT‘êqT.
#·‘·Ts¡T´>∑düVü≤ÁkÕH˚Ô dü+ÁbÕù|Ô Á|ü‹dü+#·πs ˆ
kÕ«‘·àdü+kÕú' Á|üC≤' ø£s¡TÔ+ Á|ü‹ù|<˚ Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 11 ˆˆ
Hê\T>∑T y˚\j·TT>±\T >∑&∫ç q ‘·sê«‘· Á|üfij ¯ T· ø±\+ ÁbÕ|æ+Ô #·>± ÁãVü≤à Á|ü»\qT ‘·q˝À ø£\T|ü⁄ø√e{≤ìøÏ
dü+ø£*ŒkÕÔ&ÉT.
‘·‘√ uÛÑe‘·´Hêeèwæºd”ÔÁyê kÕ X¯‘·yê]¸ø° ˆ
uÛÑ÷‘·ø£åj·Tø£Ø |òüTÀsê düs¡«uÛÑ÷‘·ø£åj·TvÿØ ˆˆ 12 ˆˆ
n|ü⁄&ÉT q÷πs+&ÉT¢ rÁeyÓTÆq nHêeèwæº @s¡Œ&ÉT‘·T+~. Ç~ düs¡«ÁbÕDT\qT q•+|ü#˚düTÔ+~.
uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq~.
‘·‘√ j·÷q´\ŒkÕsêDÏ dü‘êÔ«ì |üè~∏M‘·˝Ò ˆ
‘êì #êÁπ> Á|ü©j·TH˚Ô uÛÑ÷$T‘·«eTT|üj·÷ìÔ #· ˆˆ 13 ˆˆ
Ä düeTj·T+˝À uÛÑ÷$Tj·T+<äTqï n\ŒkÕsê˝…’q ÁbÕDT\T yÓTT<ä≥ \j·÷qï+<äT‘êsTT. n$ uÛÑ÷$T˝À
©qeTe⁄‘êsTT.
dü|üÔs¡•às¡<∏√uÛÑ÷‘ê« düeTT‹Ôwü˜ì›yêø£s¡' ˆ
ndüVü≤´s¡•às¡“¤e‹ |æãqïyÓ÷“¤ >∑uÛÑdæÔ_Û' ˆˆ 14 ˆˆ
 q\u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 807

‘·sê«‘· dü÷s¡T´&ÉT @&ÉTøÏsD¡ ≤\H˚ >∑TÁsê\Tø£\ s¡<ë∏ s¡÷&ÛTÉ &Ó’ ñ<äsTT+∫, ‘·q øÏsD¡ ≤\‘√ ˙{Ïì Á>∑V≤æ +∫,
düVæ≤+#·sêì ‘˚»düT‡ ø£\yê&Ée⁄‘ê&ÉT.
‘·dü´ ‘˚ s¡X¯àj·T' dü|üÔ |æãqÔ´+ãT eTVü‰s¡íy˚ ˆ
‘˚Hê--Vü‰πsD ‘ê BbÕÔ' dü÷sê´dü‡|üÔ uÛÑeqTÔ´‘· ˆˆ 15 ˆˆ
n‘·ì @&ÉT øÏs¡D≤\T düeTTÁ<ä»˝≤ìï bÕq+ #˚kÕÔsTT. Ä ÄVü‰s¡+‘√ $»è+_Û+∫q Ä @&ÉT øÏs¡D≤\T
@&ÉT>∑Ts¡T dü÷s¡T´\T>∑ e÷s¡T‘êsTT.
‘·‘·ùdÔ s¡X¯àj·Tdü‡|üÔ dü÷sê´uÛÑ÷‘ê« #·‘·T]›X¯yéT ˆ
#·‘·Ts√¢ø£$T<ä+ düs¡«+ <äVü≤ìÔ •œqdüÔ<∏ë ˆˆ 16 ˆˆ
|æeTà≥ Ä @&ÉT>∑Ts¡T dü÷s¡T´\T Hê\T>∑T ~≈£îÿ˝À¢ Hê\T>∑T ˝Àø±\qT n–ïe˝… <äVæ≤kÕÔs¡T.
yê´|ü⁄ïeqÔX¯Ã ‘˚ $ÁbÕdü÷Ôs¡∆«+ #ê<ÛäX¯Ã s¡•à_Û' ˆ
B|ü´H˚Ô uÛ≤düÿsê' dü|üÔ j·TT>±HêÔ–ïÁ|ü‘ê|æq' ˆˆ 17 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDT˝≤sê! Ä @&ÉT>∑Ts¡T dü÷s¡T´\T ‘·eT øÏs¡D≤\<ë«sê ô|’øÏ, ÁøÏ+~øÏ yê´|æ+∫ j·TT>±+‘ê–ï
Á|ü‘êbÕìï bı+~ Á|ü»«]\T¢‘ês¡T.
‘˚ dü÷sê´ yê]D≤ BbÕÔ ãVüQkÕVü≤Ádüs¡X¯àj·T' ˆ
K+ düe÷eè‘·´ ‹wü˜ìÔ ìs¡›Vü≤H√Ô edüTq∆sêyéT ˆˆ 18 ˆˆ
˙{Ï‘√ ñB›|æ‘·T˝…’q Ä dü÷s¡T´\T y˚\øÏs¡D≤\T ø£\yê¬s’, Äø±XÊìï Äe]+∫, uÛÑ÷$Tì
<äVæ≤+∫y˚düTÔ+{≤s¡T.
‘·‘·ùdÔcÕ+ Á|ü‘êù|q <äVü≤´e÷Hê edüTq∆sê ˆ
kÕÁ~q<ä´s¡íeB«bÕ ìùdïVü‰ düeT|ü<ä´‘· ˆˆ 19 ˆˆ
Ä dü÷s¡´‘˚»+‘√ |ü]‘·|üÔyÓTÆq |üs¡«‘ê\‘√, q<äT\‘√, düeTTÁ<ë\‘√, B«bÕ\‘√ ≈£L&çq uÛÑ÷$T
bı&ç>± (‘·&ç˝Òì~>±) e÷]b˛‘·T+~.
BbÕÔ_Ûdü‡qÔ‘ê_ÛX¯Ã s¡•à_Û¬s’« düeTqÔ‘·' ˆ
n<ÛäXÀÃs¡∆«+ #· ˝>±ï_ÛdæÔs¡´¬øÃÌe düe÷eè‘·yéT ˆˆ 20 ˆˆ
u≤>± eT+&ÉT‘·÷, n+‘·{≤ yê´|ædü÷Ô ñqï eT+≥˝‘√ ô|’uÛ≤>∑+, ÁøÏ+~ uÛ≤>∑+, n&ɶ+>± ≈£L&Ü
ì+&çb˛‘·T+~.
dü÷sê´–ïHê Á|üeTècÕºHê+ dü+düècÕºHê+ |üs¡düŒs¡yéT ˆ
@ø£‘·«eTT|üj·÷‘êHêy˚Tø£C≤«\+ uÛÑe‘·T´‘· ˆˆ 21 ˆˆ
Ç{≤¢ dü÷sê´–ï ø±\Ã>± C≤«\\˙ï ˇπø s¡÷bÕìï bı+~, ˇπø C≤«˝≤s¡÷bÕìï bı+<äT‘·T+~.
808 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
düs¡«˝Àø£Á|üD≤X¯X¯Ã k˛-–ïs¡÷“¤‘ê« düT≈£îD¶© ˆ
#·‘·Ts√¢ø£$T<ä+ düs¡«+ ìs¡›Vü≤‘ê´‘·à‘˚»kÕ ˆˆ 22 ˆˆ
˝Àø±\ìï+{Ïì q•+|ü#ù˚ d Ä dü÷s¡´s¡÷bÕ–ï eT+&É˝≤ø±s¡+>± e÷], ‘·q ‘˚»+‘√ Hê\T>∑T ˝Àø±\qT
<äVæ≤+|ü#˚düTÔ+~.
‘·‘·' Á|ü©H˚ düs¡«dæàHé »vZy˚T kÕúeπs ‘·<∏ë ˆ
ìs¡«èøå± ìdüÔèD≤ uÛÑ÷$T' ≈£Ls¡à|üècÕ˜ Á|üø±X¯‘˚ ˆˆ 23 ˆˆ
düs¡«kÕúes¡»+>∑e÷‘·àø£yÓTÆq uÛÑ÷‘·C≤\+ \j·T+ø±>± #Ó≥T¢, >∑&û¶ @B˝Òø£ uÛÑ÷$T ‘êuÒ{Ï M|ü⁄e˝…
uÛ≤dædüTÔ+~.
neT“Øwü$Tyê--uÛ≤‹ düs¡«e÷|üP]‘·+ »>∑‘Y ˆ
düs¡«y˚Te ‘·<ë-]Ã]“¤' |üPs¡í+ C≤»«\´‘˚ |ü⁄q' ˆˆ 24 ˆˆ
düø£\»>∑‘·TÔ u≤D* ô|’uÛ≤>∑+e˝… uÛ≤dædüTÔ+~. $TøÏÿ* rÁe+>± dü÷s¡´øÏs¡D≤\‘√ eT+&ÉT‘·T+~.
bÕ‘êfi‚j·÷ì dü‘êÔ«ì eTôVA<ä~Û>∑‘êì #· ˆ
‘·‘·kÕÔì Á|ü©j·TH˚Ô uÛÑ÷$T‘·«eTT|üj·÷ìÔ #· ˆˆ 25 ˆˆ
bÕ‘êfi¯+˝À, düeTTÁ<ä+˝À ñqï ÁbÕDT\˙ï \j·TyÓTÆ, uÛÑ÷s¡÷bÕìï #Ó+<äT‘êsTT.
B«bÕ+X¯Ã |üs¡«‘ê+XËÃÌe esê¸D´<∏ä eTôVA<äBÛHé ˆ
‘êq‡sê«q“¤düàkÕ‘·ÿè‘ê« dübÕÔ‘êà bÕeø£' Á|üuÛÑT' ˆˆ 26 ˆˆ
düeTTÁ<˚uÛÀ´ qBuÛÑ´X¯Ã bÕ‘ê˝ÒuÛÑ´X¯Ã düs¡«X¯' ˆ
|æãqï|ü' dü$T<√∆-–ï' |üè~ÛMe÷Á•‘√ »«\Hé ˆˆ 27 ˆˆ
dü|üÔdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q dü÷s¡T´&ÉT B«bÕ\qT, |üs¡«‘ê\qT, esê¸\qT, düeTTÁ<ë\qT uÛÑdüà+ >±$+∫, qB,
düeTTÁ<ä, bÕ‘êfi≤\˝Àì »˝≤ìï Á‘ê–, uÛÑ÷$T HêÁX¯sTT+∫ eT+&ç+|ü#˚kÕÔ&ÉT.
‘·‘·' dü+es¡Ôø£' XË’˝≤q‹Áø£eT´ eTVü‰+düÔ<∏ë ˆ
˝Àø±q›Vü≤‹ BbÕÔ‘êà s¡TÁ<ä‘˚CÀ $»è+_Û‘·' ˆˆ 28 ˆˆ
n+‘·˝À dü+es¡Ôø±–ï |üs¡«‘ê\HêÁø£$T+∫ s¡TÁ<ä‘˚CÀ $»è+_ÛÛ‘·yÓTÆ nìï ˝Àø±\qT <äVæ≤düTÔ+~.
dü <ä>±∆« |üè~∏ÛM+ <˚y√ s¡kÕ‘·\eTXÀwüj·T‘Y ˆ
n<ÛäkÕÔ‘Y |üè~∏ÛM+ <ä>±∆« ~eeT÷s¡∆«+ <äVæ≤wü´‹ ˆˆ 29 ˆˆ
Ä n–ï uÛÑ÷$Tì <äVæ≤+∫, s¡kÕ‘·˝≤ìï m+&ç+|ü#˚düTÔ+~. uÛÑ÷$T ÁøÏ+~uÛ≤>±ìï <äVæ≤+∫, <äT´˝Àø±ìï
»«*+|ü #˚düTÔ+~.
jÓ÷»HêHê+ X¯‘ê˙Vü≤ düVü≤ÁkÕD´j·TT‘êì #· ˆ
ñ‹Ôwü˜ìÔ •U≤düÔdü´ eùV≤ï' dü+es¡Ôø£dü´ ‘·T ˆˆ 30 ˆˆ
 q\u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 809

Ä dü+es¡Ôø±–ï•K\T nH˚ø£ e+<ä\ y˚\ jÓ÷»Hê\T yê´|æ+∫, »«*dü÷Ô ñ+{≤sTT.

>∑q∆sê«+X¯Ã |æXÊ#ê+X¯Ã düj·Tøå√s¡>∑sêø£åkÕHé ˆ
‘·<ë <äVü≤‘·´k B|üÔ' ø±\s¡TÁ<äÁ|ü#√~‘·' ˆˆ 31 ˆˆ
ø±\s¡TÁ<äÁù|]‘·T&Ó’q Ä n–ï >∑+<Ûäs¡«, |æXÊ#·, j·Tø£å, sêø£ådü, ñs¡>∑T\qT <äVæ≤+∫ y˚kÕÔ&ÉT.
uÛÑ÷˝Àø£xà uÛÑTes√¢ø£+ dü«s√¢ø£xà ‘·<∏ë eTVü≤' ˆ
<äùV≤<äX‚wü+ ø±˝≤–ï' ø±˝À $X¯«j·TT‘·' dü«j·TyéT ˆˆ 32 ˆˆ
dü«j·T+>± $X¯«y˚T X¯Øs¡+>± ø£*–q ø±\s¡÷|üyTÓ qÆ n–ï uÛ÷Ñ ˝Àø±˙ï, n+‘·]øå±˙ï, dü«sêZ˙ï, eTVü≤s√¢ø±˙ï
ìX‚Ùwü+>± <äVæ≤+|ü#˚düTÔ+~.
yê´ù|Ôùw«‘˚wüß ˝Àπøwüß ‹s¡´>∑÷s¡∆«eT<∏ë–ïHê ˆ
‘·‘˚Ô»' düeTqTÁbÕ|ü´ ø£è‘·‡ï+ »>∑~<ä+ X¯HÓ’' ˆˆ 33 ˆˆ
njÓ÷>∑T&ÉìuÛÑ+ düs¡«+ ‘·<ë #Ó’ø£+ Á|üø±X¯‘˚ ˆ
‘·‘√ >∑»≈£î˝ÀHêï<ëdüÔ&ç~“¤' düeT\+ø£è‘ê' ˆˆ 34 ˆˆ
ñ‹Ôwü˜ìÔ ‘·<Ûëy√´$Tï |òüTÀsê' dü+es¡Ôø± |òüTHê' ˆ
πø∫˙ï˝À‘·Œ\XÊ´e÷' πø∫‘·TÿeTT<ädüìïuÛ≤' ˆˆ 35 ˆˆ
á n–ï ˝Àø±˝À¢ ô|’q, ÁøÏ+<ä, n&ɶ+>± yê´|æ+∫, ‘·sê«‘· düø£\»>∑‘·TÔqT yê´|æ+∫ eT+&ÉT‘·Tqï
ñ≈£îÿ>∑T+&ÉTe˝… uÛ≤dædüTÔ+~. ‘·sê«‘· @qT>∑T\ düeT÷Vü≤|ü⁄ |ò”T+ø±s¡+e˝… >∑]®dü÷Ô, yÓTs¡|ü⁄\‘√, |òüTÀs¡yÓTÆq
dü+es¡øÔ y£ T˚ |ò÷ü \T Äø±X¯+˝À ãj·T\T<˚s‘¡ êsTT. n$ ø=ìï q\¢ø\£ Te\es¡+í , ø=ìï ≈£îeTT<äeTT\es¡+í ø£\$>±
ñ+{≤sTT.
<Ûä÷ÁeTesêídüÔ<∏ë πø∫‘Y πø∫rŒ‘ê' |üjÓ÷<Ûäsê' ˆ
πø∫Á<ëdüuÛÑesêídüTÔ ˝≤øå±s¡düìuÛ≤düÔ<∏ë ˆˆ 36 ˆˆ
eT]ø=ìï <Û÷ä ÁeTes¡+í ø£\$. Ç+ø=ìï |üdTü |ü⁄esêí\T ø£\$.ø=ìï >±&ç<eä sêí\T ø£\$. ø=ìï ˝≤øå±s¡kÕìï
b˛*q$.
X¯+K≈£îq¶ìuÛ≤XÊÃH˚´ C≤‘·´+»q ìuÛ≤' |üπs ˆ
eTq' •˝≤uÛ≤düÔ«H˚´ #· ø£b˛‘·dü<äèXÊ' |üπs ˆ
Ç+Á<ä>√|üìuÛ≤' πø∫‘Y Vü≤]‘ê\ìuÛ≤düÔ<∏ë ˆˆ 37 ˆˆ
Ç+Á<ä#ê|üìuÛ≤' πø∫<äT‹Ôwü˜ìÔ |òüTHê' ~$ ˆ
πø∫‘·Œs¡«‘·düv±ÿXÊ' πø∫<äZ»≈£î˝À|üe÷' ˆˆ 38 ˆˆ
ø=ìï X¯+K ≈£î+<äeTT\e˝… ‘Ó\¢ì$. eT]ø=ìï C≤õ|üP\ ø±+‹ø£\$. ø=ìï ø±≥Tø£ s¡+>∑Tø£\$. ø=ìï
eTq•Ù˝≤düìïuÛ≤\T. eT]ø=ìï bÕe⁄s¡+ s¡+>∑Tø£\$. ø=ìï Ç+Á<ä>√|ü|ü⁄s¡T>∑T\ø±+‹e+{Ï$. ø=ìï Vü≤]‘ê\
810 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
düìïuÛ≤\T. ø=ìï Ç+Á<ä <ÛäqTdüT‡ eHÓï ø£*ZqyÓ’, ø=ìï |üs¡«‘êø±sê\÷, ø=ìï @qT>∑T\>∑T+|ü⁄e+{Ï Äø±sê\‘√
Äø±X¯+˝À y˚T|òü÷\T $»è+_ÛkÕÔsTT.
≈£L{≤v±Zs¡ ìuÛ≤XÊÃH˚´ πø∫˙àq≈£î˝À<ä«Vü‰' ˆ
ãVüQs¡÷bÕ |òüTÀs¡s¡÷bÕ |òüTÀs¡dü«s¡ìHê~q' ˆˆ 39 ˆˆ
ø=ìï ≈£L{≤+>±sê*ï b˛*q$, ø=ìï eT‘ꇴø±s¡+ >∑\$. |ü\Ts¡÷bÕ\T, uÛÑj·T+ø£sê\T, ;ÛwüD+>±
>∑]®+#˚ y˚T|òü÷\÷ Äø±X¯eT+‘ê yê´|ækÕÔsTT.
‘·<ë »\<Ûäsêdü‡πs« |üPs¡j·TìÔ quÛÑ' düú∆\yéT ˆ
‘·‘·ùdÔ »\<ë |òüTÀs¡sê$D√ uÛ≤düÿsê‘·àC≤' ˆˆ 40 ˆˆ
dü÷s¡T´ìe\¢ |ü⁄{Ϻq y˚T|òü÷\T uÛÑj·T+ø£s¡+>± >∑]®dü÷Ô, Äø±XÊìï Äe]kÕÔsTT.
dü|üÔ<Ûë dü+eè‘ê‘êàqdüÔeT–ï+ X¯eTj·TqTÔ´‘· ˆ
‘·‘·ùdÔ »\<ë' es¡¸+ eTTxÃ˙ÔVü≤ eTVü≤Ö|òüTe‘Y ˆˆ 41 ˆˆ
Ä y˚T|òü÷\T @&ÉT s¡÷bÕ\T>± $»è+_Û+∫q Ä Á|üfi¯j·÷–ïì n˝≤ eTVü‰es¡¸<Ûës¡\‘√ Ä]Œ X¯$T+|ü
CÒkÕÔsTT.
düT|òüTÀs¡eT•e+ düs¡«+ HêX¯j·TìÔ #· bÕeø£yéT ˆ
Á|üeèùwº #· ‘·<ë--‘·´s¡úeTeT“¤kÕ |üPs¡´‘˚ »>∑‘Y ˆˆ
n~“¤' ‘˚CÀ-_ÛuÛÑ÷‘·‘ê«‘Y ‘·<ë-–ï' Á|ü$X¯‘·´|ü' ˆˆ 42 ˆˆ
n˝≤ eTVü‰uÛÑj·T+ø£s¡+ neT+>∑\yÓTÆq Ä n–ïì dü+|üPs¡í+>± #·˝≤¢s¡TkÕÔsTT. n‹>± e]¸+∫q ˙{Ï‘√
»>∑eT+‘êì+&ç b˛‘·T+~. »\ e÷Áø£$T+∫q+<äT e\¢ n–ï Ä ˙{Ï˝À Á|üy˚•düTÔ+~.
qùwº #ê>öï es¡¸X¯‘Ó’' |üjÓ÷<ë' ø£åj·TdüeT“¤yê' ˆˆ 43 ˆˆ
bÕ¢ej·TH√Ô-<∏ä uÛÑTeq+ eTVü‰»\|ü]ÁdüyÓ’' ˆ
<Ûësê_Û' |üPs¡j·T˙Ô<ä+ #√<ä´e÷Hê' dü«j·TeTT“¤yê ˆˆ 44 ˆˆ
n‘·´qÔdü*˝Öô|òTÆX¯Ã y˚˝≤ Çe eTôVA<ä<Û˚' ˆ
kÕÁ~B«bÕ ‘·<∏ë |üèB∏Û« »˝…’' düx±Ã¤<ä´‘˚ X¯HÓ’' ˆˆ 45 ˆˆ
n–ï #·˝≤¢s¡>± e+<ädü+e‘·‡sê\T y˚T|òü÷\T <ÛësêbÕ‘·+>± es¡¸+‘√ ˝Àø±ìï eTT+#˚kÕÔsTT. ÁãVü≤à
Áù|s¡D‘√ Ä y˚T|ò÷ü \T ˙{Ï‘√ düø\£ ˝Àø±\qT #Ó*j·T*ø£≥\º qT eTT+#˚≥Tº ì+|æyk˚ ÕÔsTT. á $<Û+ä >± |üs«¡ ‘ê\T
B«bÕ\‘√ ≈£L&Ü uÛÑ÷$T HÓeTà~>± ˙{Ï‘√ ø£|æŒy˚j·Tã&ÉT‘·T+~.
Ä~‘·´s¡•à_Û' |”‘·+ »\eTÁuÛÒwüß ‹wü˜‹ ˆ
|ü⁄q' |ü‘·‹ ‘·<ä÷“¤eTÚ |üPs¡´H˚Ô ‘˚q #ês¡íyê' ˆˆ 46 ˆˆ
 q\u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ 811

dü÷s¡´øÏs¡D≤\T Á‘ê–q »\+ y˚T|òü÷\˝À ì\TdüTÔ+~. eT∞¢ Ä »\+ uÛÑ÷$Tô|’ ≈£îs¡TdüTÔ+~. <ëì‘√
düeTTÁ<ë\T ì+&ÉT‘êsTT.
‘·‘·' düeTTÁ<ë' kÕ«+ y˚˝≤eT‹Áø±HêÔdüTÔ ø£è‘·‡ïX¯' ˆ
|üs¡«‘êX¯Ã $©j·TH˚Ô eTV”≤ #ê|ü⁄‡ ìeT»®‹ ˆˆ 47 ˆˆ
Ä düeTTÁ<ë\T #Ó*j·T* ø£≥º\T <ë{Ï |üs¡«‘ê\qT eTT+#Ó‘·Ô>± uÛÑ÷$T n+<äT˝À eTTì– b˛‘·T+~.
‘·dæàH˚ïø±s¡íy˚ |òüTÀπs qùwº kÕúes¡»vZy˚T ˆ
jÓ÷>∑ìÁ<ë+ düe÷kÕúj·T X‚‘˚ <˚e' Á|üC≤|ü‹' ˆˆ 48 ˆˆ
Ç˝≤ »>∑‘+Ô· ‘ê q•+#·>± n+‘ê ˇπø düeTTÁ<ä+ø±>±, |üse¡ ÷‘·à ◊q Á|üC≤|ü‹ jÓ÷>∑ìÁ<äì ÄÁX¯sTT+∫
ìÁ~kÕÔ&ÉT.
#·‘·Ts¡T´>∑düVü≤ÁkÕqÔ+ ø£\Œe÷VüQs¡àVü≤s¡¸j·T' ˆ
yêsêôVA es¡Ô‘˚ ø£˝ÀŒ j·Tdü´ $kÕÔs¡ á]‘·' ˆˆ 49 ˆˆ
Hê\T>∑T j·TT>±\T y˚sTTe÷s¡T¢ ‹]–‘˚ ˇø£ ø£\ŒeTì ãTTwüß\T #ÓãT‘ês¡T. Ç|ü&ÉT #Ó|æŒ+<ä+‘ê
esêVü≤ø£˝≤ŒìøÏ dü+ã+~Û+∫+~.
ndü+U≤´‘êdüÔ<∏ë ø£˝≤Œ ÁãVü≤à$wüßí•yê‹àø±' ˆ
ø£~∏‘ê Væ≤ |ü⁄sêDÒwüß eTTì_Û' ø±\∫qÔ¬ø’' ˆˆ 50 ˆˆ
ÁãVü≤à, $wüß,í •yê‘·àø±˝…q’ ø£˝≤Œ\T ndü+U≤´ø±\T nì ø±\∫+‘·T≈£î˝…q’ eTTqT\T |ü⁄sêD≤˝À¢ #ÓbÕŒs¡T.
kÕ‹Ô«πøwü«<∏ä ø£˝ÒŒwüß e÷Vü‰‘·à´eT~Ûø£+ Vü≤πs' ˆ
‘êeTùdwüß Vü≤s¡k˛´ø£Ô+ sê»ùdwüß Á|üC≤|ü‘˚' ˆˆ 51 ˆˆ
kÕ‹Ô«ø£ø£˝≤Œ˝À¢ $wüßíeTVü≤‘·Ô«eT÷, ‘êeTdüø£˝≤Œ˝À¢ s¡TÁ<äyÓ’uÛÑeeT÷, sê»düø£˝≤Œ˝À¢ ÁãVü≤àyÓ’uÛÑeeT÷
n~Ûø£+>± ñ+≥T+~.
jÓ÷-j·T+ Á|ües¡Ô‘˚ ø£˝ÀŒ yêsêVü≤' kÕ‹Ô«ø√ eT‘·' ˆ
nH˚´ #· kÕ‹Ô«ø±' ø£˝≤Œ eTeT ‘˚wüß |ü]Á>∑Vü≤' ˆˆ 52 ˆˆ
Ç|ü⁄&ÉT kÕ‹Ô«ø£ ø£\ŒyÓTÆq esêVü≤ø£\Œ+ q&ÉTdüTÔqï~. Ç‘·s¡kÕ‹Ô«ø£ø£˝≤Œ˝À¢ Hê Á|üuÛ≤e+ ñ+≥T+~.
<Ûë´q+ ‘·|üdüÔ<∏ë C≤„q+ ˝u≤∆« ‘˚ùw«e jÓ÷–q' ˆ
Äsê<Ûä´ –]X¯+ e÷xà j·÷ìÔ ‘·‘·Œs¡eT+ |ü<äyéT ˆˆ 53 ˆˆ
Äj·÷ ø£˝≤Œ˝À¢ jÓ÷>∑T\T <Ûë´q+, ‘·|üdüT‡, C≤„Hê\T bı+~ qq÷ï, X¯+ø£s¡T˙ Äsê~Û+∫ |üs¡eT|ü<ëìï
#˚s¡T‘ês¡T.
k˛-Vü≤+ dü‘·Ô«+ düe÷kÕúj·T e÷sT÷ e÷j·÷eTsT÷+ dü«j·TyéT ˆ
@ø±s¡íy˚ »>∑‘·´dæàHé jÓ÷>∑ìÁ<ë+ ÁeC≤$T ‘·T ˆˆ 54 ˆˆ
812 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
n{Ϻ H˚qT dü‘êÔ«ìÔ ÄÁX¯sTT+∫ e÷sTTHÓ’ dü«j·T+>± e÷j·÷eTj·TyÓTqÆ jÓ÷>∑ìÁ<ä HêÁX¯sTT+∫ @ø±s¡eí +>±
ñqï á »>∑‘·TÔ˝À jÓ÷>∑ìÁ<ä˝À ñ+{≤qT.
e÷+ |üX¯´ìÔ eTVü‰‘êàq' düT|æÔø±˝Ò eTVü≤s¡¸j·T' ˆ
»q˝Àπø es¡Ôe÷HêdüÔ|ükÕ jÓ÷>∑#·≈£åîcÕ ˆˆ 55 ˆˆ
»q˝Àø£+˝À ñqï eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T ‘·|üdüT‡‘√ jÓ÷>∑<äèw溑√ jÓ÷>∑ìÁ<ä˝À ñqï qqTï #·÷kÕÔs¡T.
nVü≤+ |ü⁄sêD|ü⁄s¡Tc˛ uÛÑ÷s¡T“¤e' Á|üuÛÑy√ $uÛÑT' ˆ
düVü≤Ádü#·s¡D' Áoe÷Hé düVü≤ÁkÕ+X¯ó' düVü≤Ádü<äèø˘ ˆˆ 56 ˆˆ
H˚qT |ü⁄sêD|ü⁄s¡TwüßDÏí, uÛÑ÷s¡T“¤e' Á|üuÛÑè‹˝Àø±\≈£î ø±s¡D≤ìï. düVü≤Ádü#·s¡DTDÏí. leT+‘·TDÏí.
düVü≤ÁdüøÏs¡D≤\T ø£\yêDÏí. düVü≤Ádü H˚Á‘ê\TqïyêDÏí.
eTÁH√Ô-–ïÁsê“Vü≤àD≤' >±e' ≈£îXÊX¯Ã dü$T<Û√ Vü≤´Vü≤yéT ˆ
Áb˛ø£åD° #· ÁdüTeXËÃÌe k˛yÓ÷ |òüTè‘·eT<∏ëdüà´Vü≤yéT ˆˆ 57 ˆˆ
eT+Á‘·eT÷, n^ï, Áu≤Vü≤àDT\÷, >√e⁄\÷, ≈£îX¯\÷, dü$T<Ûä\÷, Áb˛ø£åDÏ, ÁdüTeeT÷, k˛eTs¡düeT÷,
H˚sTT Çe˙ï Hês¡÷bÕ˝Ò.
dü+es¡Ôø√ eTVü‰Hê‘êà |ü$Á‘·+ |üs¡eT+ j·TX¯' ˆ
y˚<√ y˚<ä´+ Á|üuÛÑTs√ZbÕÔ >√|ü‹Ás¡“Vü≤àD√ eTTKyéT ˆˆ 58 ˆˆ
nqqÔkÕÔs¡ø√ jÓ÷^ >∑‹s¡Z‹eT‘ê+ es¡' ˆ
Vü≤+dü' ÁbÕD√-<∏äÛ ø£|æ˝À $X¯«eT÷]Ô' düHê‘·q' ˆˆ 59 ˆˆ
πøåÁ‘·»„' Á|üø£è‹' ø±˝À »>∑B“»eT<∏ëeTè‘·yéT ˆ
e÷‘ê |æ‘ê eTVü‰<˚y√ eT‘√Ô Vü≤´q´qï $<ä´‘˚ ˆˆ 60 ˆˆ
H˚H˚ dü+es¡øÔ ±ìï. eTVü≤‘·‘Ô êÔ«ìï, Ä‘·àqT, |ü$Á‘·+, |üse¡ Tø°]ìÔ H˚H.˚ y˚<+ä , y˚<´ä +, Á|üuTÑÛ e⁄ì, s¡ø≈å£ î£ DÏ,í
>√|ü‹ì, (Ç+Á~j·÷~Û|ü‹) ÁãVü≤àeTTU≤˙ï, nq+‘·T&Éq÷, ‘ês¡ø±ìï, jÓ÷–ì, C≤„q+ø£\yê] C≤„Hêìï H˚H˚.
Vü≤+dü, ÁbÕD+, ø£|æ\T&ÉT, $X¯«eT÷]Ô, düHê‘·qT&ÉT, πøåÁ‘·E„&ÉT, Á|üø£è‹, ø±\+, »>∑B“»+, neTè‘·+ H˚H˚. ‘·*¢,
‘·+Á&ç, eTVü‰<˚e⁄&ÉT H˚H˚. Hêø£+f… _Ûqï+ Á|ü|ü+#·+˝À ˝Ò<äT.
Ä~‘·´es√í uÛÑTeqdü´ >√bÕÔ Hêsêj·TD' |ü⁄s¡Tc˛ jÓ÷>∑eT÷]Ô' ˆ
e÷+ |üX¯´ìÔ j·T‘·jÓ÷ jÓ÷>∑ìcÕ˜ C≤„‘ê«‘êàqeTeTè‘·‘·«+ Áe»ìÔ ˆˆ 61 ˆˆ
H˚qT Ä~‘·´es¡TíDÏí. Á|ü|ü+#· s¡ø£å≈£îDÏí. Hêsêj·TDTDÏí. |üs¡eT|ü⁄s¡TwüßDÏí. jÓ÷>∑eT÷]Ôì. j·T‘·T\T,
jÓ÷>∑ìwüߘ\T qqTï #·÷&É>∑\T‘ês¡T. qqTï ‘Ó\TdüT≈£îqï yês¡T yÓ÷øå±ìï bı+<äT‘ês¡T.
Ç‹ l≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ ñ‘·Ôsêπs∆ ≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûës¡DÒ Á‹#·‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 43 ˆˆ
l≈£Ls¡à|ü⁄sêD+˝À ñ‘·Ôsês¡∆+˝À ≈£Ls¡às¡÷|ü<Ûës¡DeTH˚ q\u…’ eT÷&Ée n<Ûë´j·T+ ˆˆ 43 ˆˆ
 #·‘·TX¯Ã‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ` q\u…’ Hê\Ze n<Ûë´j·T+ 813

yê´düø£<∏äÛq dæú‘·T´<䓤e Á|ü\j·Tyê´U≤´qyéT ` yê´düø£<∏äÛq dæú‘·T´<䓤e Á|ü\j·Tyê´U≤´q+

≈£Ls¡à ñyê#·:`≈£Ls¡àkÕ«$T |ü*ø±&ÉT
n‘·' |üs¡+ Á|üeøå±´$T Á|ü‹düs¡ZeTqT‘·ÔeTyéT ˆ
ÁbÕø£è‘·+ Væ≤ düe÷ùdq X¯èDT<Ûä«+ >∑<ä‘√ eTeT ˆˆ 1 ˆˆ
Ç|ü⁄&ÉT ÁbÕø£è‘·Á|ü\j·÷ìï >∑÷]à #ÓãT‘êqT, $q+&ç.
>∑‘˚ |üsês¡∆~«‘·j˚T ø±˝À ˝Àø£Á|üø±\q' ˆ
ø±˝≤–ïs¡“¤düàkÕ‘·ÿs¡TÔ+ ø£s√‹ ìœ\+ eT‹yéT ˆˆ 2 ˆˆ
~«rj·T|üsês¡∆+ >∑&É∫b˛>±, ˝Àø±\qT q•+|ü#˚ùd ø±\+ ø±˝≤–ïs¡÷|ü+>± düø£\»>∑‘·TÔqT
uÛÑdüà+#˚j·T{≤ìøÏ dü+ø£*ŒdüTÔ+~.
kÕ«‘·àHê‘êàqe÷y˚X¯´ uÛÑ÷‘ê« <˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
<äùV≤<äX‚wü+ ÁãVü‰àD¶+ dü<˚yêdüTs¡e÷qTwüyéT ˆˆ 3 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ‘·q˝À Jyê‘·àqT #˚sT¡ Ãø=ì <˚yêdüTs¡eTqTwü´s¡÷|üyTÓ qÆ düø\£ ÁãVü‰à+&Üìï <äV≤æ +∫y˚kÕÔ&TÉ .
‘·e÷$X¯´ eTVü‰<˚y√ uÛÑ>∑yê˙ï\˝ÀVæ≤‘·' ˆ
ø£s√‹ ˝Àø£dü+Vü‰s¡+ ;ÛwüD+ s¡÷|üe÷Á•‘·' ˆˆ 4 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄&ÉT, uÛÑ>∑e+‘·T&É>∑T ˙\˝ÀVæ≤‘·T&ÉT n‘·ìì Äy˚•+∫ uÛÑj·T+ø£s¡s¡÷bÕìï <ë*à ˝Àø£dü+Vü‰s¡+
#˚kÕÔ&ÉT.
Á|ü$X¯´ eTD¶\+ kÂs¡+ ø£è‘ê«-k ãVüQ<Ûë |ü⁄q' ˆ
ìs¡›Vü≤‘·´œ\+ ˝Àø£+ dü|üÔdü|æÔdü«s¡÷|ü<Ûäèø˘ ˆˆ 5 ˆˆ
dü÷s¡´eT+&É\+˝À Á|üy˚•+∫ ‘·qqT ‘êqT |ü\Ts¡÷bÕ\qT, @&ÉT øÏs¡D≤\Tqï dü÷s¡´s¡÷bÕìï ‘ê*Ã
nœ\˝Àø±ìï <äVæ≤+|ü#˚kÕÔ&ÉT.
dü <ä>±∆« düø£\+ dü‘·Ô«eTÁdüÔ+ ÁãVü≤à•s√ eTVü≤‘Y ˆ
<˚e‘êHê+ X¯Øπswüß øÏå|ü‘·´œ\<ëVü≤ø£yéT ˆˆ 6 ˆˆ
á $<Ûä+>± |ü<ësêú\qìï+{Ïì <äVæ≤+∫ düs¡«<ëVü≤ø£yÓTÆq ÁãVü≤à•s√ HêeTø±ÁkÕÔìï <˚e‘êX¯Øsê˝À¢
e<ä\T‘ê&ÉT.
<äπ>∆wü«X‚wü<˚y˚wüß <˚M –]esê‘·àC≤ ˆ
@ø± kÕ kÕøÏåD° X¯yÓ÷“¤dæÔwü˜‘˚ yÓ’~ø° ÁX¯ó‹' ˆˆ 7 ˆˆ
814 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
n˝≤ düø£\<˚e‘·\T <äVü≤q+ø±>± bÕs¡«r<˚$ ˇø£ÿ‘˚ ˝Àø£kÕøÏå>± ì\TdüTÔ+<äì ÁX¯ó‹yêø£´+.
•s¡' ø£bÕ˝…’πs›yêHê+ ø£è‘·Ádü>∑«s¡uÛÑ÷wüD' ˆ
Ä~‘·´#·ÁHê›~>∑D…Æ' |üPs¡j·TH√«´eTeTD¶\yéT ˆˆ 8 ˆˆ
düVü≤Ádüqj·TH√ <˚e' düVü≤ÁkÕø£è‹ØX¯«s¡' ˆ
düVü≤ÁdüVü≤düÔ#·s¡D' düVü≤ÁkÕ]Ãs¡àVü‰uÛÑT»' ˆˆ 9 ˆˆ
<ä+ÁcÕºø£sêfi¯e<äq' Á|üBbÕÔq\˝À#·q' ˆ
Á‹X¯S© ø£è‹ÔedüH√ jÓ÷>∑yÓTÆX¯«s¡e÷dæú‘·' ˆˆ 10 ˆˆ
|”‘ê« ‘·‘·Œs¡e÷qq›+ Á|üuÛÑ÷‘·eTeTè‘·+ dü«j·TyéT ˆ
ø£s√‹ ‘êD¶e+ <˚Me÷˝Àø£´ |üs¡y˚TX¯«s¡' ˆˆ 11 ˆˆ
<˚e‘·\ ø£bÕ˝≤\‘√ e÷˝≤\+ø±s¡+ <Ûä]+∫, dü÷s¡´#·+Á<ë~>∑D≤\‘√, Äø±X¯eT+&É˝≤ìï ì+|ü⁄‘·÷
düV≤ü Ádü qj·TqT&Ó’ düV≤ü ÁkÕø£è‹ bı+~ düV≤ü Ádü#s· D¡ ≤\T ‘ê*à düV≤ü Ádü C≤«\\T ø£\yê&Ó’ eTVü‰uÛTÑ E&Ó’ <ä+ÁcÕºøs£ ê\
e<ä q T&Ó ’ , u≤>±eT+&˚ n–ïH˚ Á ‘· T &Ó ’ Á‹X¯ S \+ <Û ä ] +∫, ø£ è ‹Ô e dü q T&Ó ’ q áX¯ « s¡ j Ó ÷ >∑ + ˝À ñ+&ç
|üs¡e÷q+<äs¡÷|üyÓTÆq yÓTT‘·Ô+ neTè‘êìï ‘êH˚ Á‘ê–, <˚$ì #·÷dü÷Ô ‘ê+&Ée+ #˚kÕÔ&ÉT.
|”‘ê« qè‘êÔeTè‘·+ <˚M uÛÑs¡TÔ' |üs¡eTeTvZfi≤ ˆ
jÓ÷>∑e÷kÕúj·T <˚edü´ <˚Vü≤e÷j·÷‹ X¯S*q' ˆˆ 12 ˆˆ
|üs¡eTeT+>∑fi¯j·T>∑T bÕs¡«‹ uÛÑs¡ÔHê{≤´eTè‘êqïqTuÛÑ$+∫ jÓ÷>±HêïÁX¯sTT+∫ eTVü‰<˚e⁄ì X¯Øs¡+˝À
Á|üy˚•düTÔ+~.
dü+‘·´ø±Ô« ‘êD¶es¡dü+ ùd«#·Ã¤jÓÆTe |æHêø£<Ûäèø˘ ˆ
CÀ´‹' dü«uÛ≤>∑+ uÛÑ>∑yêq∆>±∆« ÁãVü‰àD¶ eTD¶\yéT ˆˆ 13 ˆˆ
n+‘·≥ |æHêø£bÕDÏ ‘ê+&Éyêìï #ê*+∫, ùd«#·Ã¤>± CÀ´‹'dü«s¡÷|ü⁄&Ó’, ÁãVü‰à+&ÉeT+&É˝≤ìï <äVæ≤kÕÔ&ÉT.
dü+dæú‘˚wü«<∏ä <˚y˚wüß ÁãVü≤à$wüßí|æHêøÏwüß ˆ
>∑TD…Æs¡X‚ôw’' |üè~∏M $\j·T+ j·÷‹ yê]wüß ˆˆ 14 ˆˆ
ÁãVü≤à, $wüß,í eTùV≤X¯«s¡T\T •e⁄ì˝À #˚]q ‘·sê«‘· dü+|üPs¡>í T∑ D≤\‘√ uÛ÷Ñ $T »\+˝À eTTì– b˛‘·T+~.
dü yê] ‘·‘·Ô«+ dü>∑TD+ Á>∑dü‘˚ Vü≤e´yêVü≤q' ˆ
‘˚»düTÔ >∑TDdü+j·TTø£Ô+ yêj·TÚ dü+j·÷‹ dü+ø£åj·TyéT ˆˆ 15 ˆˆ
dü+|üPs¡í>∑TD≤\‘√ ≈£L&çq »\‘·‘·Ô«+ n–ï˝À ©qeTe⁄‘·T+~. ‘˚»düT‡ düø£\>∑TD≤\‘√ yêj·TTe⁄˝À
ø£\TdüTÔ+~.
 q\u…’ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 815

Äø±X‚ dü>∑TD√ yêj·TT' Á|ü\j·T+ j·÷‹ $X¯«uÛÑèø˘ ˆ

uÛÑ÷‘ê<Í #· ‘·<∏ëø±X¯+ ©j·T‘˚ >∑TDdü+j·TT‘·yéT ˆˆ 16 ˆˆ
dü>∑TDyÓTÆq yêj·TTe⁄ Äø±X¯+˝À ©qeTe⁄‘·T+~. >∑TD≤\‘√ ≈£L&çq Äø±X¯+ ‘êeTkÕVü≤+ø±s¡+˝À
©qeTe⁄‘·T+~.
ÇÁì›j·÷DÏ #· düsê«ì ‘Ó’»ùd j·÷ìÔ dü+ø£åj·TyéT ˆ
yÓ’ø±]πø <˚e>∑D≤' Á|ü\j·T+ j·÷ìÔ dü‘·Ôe÷'! ˆˆ 17 ˆˆ
nìï Ç+Á~j·÷\T sê»kÕVü≤+ø±s¡+˝À ø£*dæb˛‘êsTT. <˚e>∑D≤\T kÕ‹Ô«ø±Vü≤+ø±s¡yÓTÆq yÓ’ø±]ø£+˝À
©qeTe⁄‘êsTT.
yÓ’ø±]ø£ôdÔÌ»düX¯Ã uÛÑ÷‘ê~X‚Ë dü‘·Ôe÷' ˆ
Á‹$<Û√-j·TeTVü≤+ø±s√ eTVü≤‹ Á|ü\j·T+ ÁeCÒ‘Y ˆˆ 18 ˆˆ
kÕ<ÛäT|ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! á $<Ûä+>± kÕ‹Ô«ø£, sê»dü, ‘êeTkÕVü≤+ø±sê\T eT÷&É÷ eTVü≤‘·Ô‘·Ô«+˝À
©qeTe⁄‘êsTT.
eTVü‰qÔy˚T_Ûdü‡Væ≤‘·+ ÁãVü‰àDeT‹‘˚»düyéT ˆ
ne´ø£Ô+ »>∑‘√ jÓ÷ì' dü+Vü≤πs<˚ø£eTe´j·TyéT ˆˆ 19 ˆˆ
|üè~∏$qT+&ç nVü≤+ø±s¡+es¡≈£îqï düø£\‘·‘êÔ«\≈£î eT÷\yÓTÆq eTVü≤‘·Ô‘Ô·«+ n$T‘·‘˚»dæ« nsTTq
ÁãVü≤às¡÷|ü+ nsTTq <ëìì Á|üø£è‹‘·‘·Ô«+ ñ|üdü+Vü≤]düTÔ+~.
@e+ dü+Vü≤è‘·´ uÛÑ÷‘êì ‘·‘êÔ«ì #· eTùV≤X¯«s¡' ˆ
$jÓ÷»j·T‹ #êH√´q´+ Á|ü<Ûëq+ |ü⁄s¡Twü+ |üs¡yéT ˆˆ 20 ˆˆ
á s¡ø£+>± uÛÑ÷‘ê\qT, ‘·‘êÔ«\qT eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ñ|üdü+Vü≤]+∫ Á|ü<Ûëq|ü⁄s¡Twüß\qT y˚s¡T#˚kÕÔ&ÉT.
Á|ü<Ûëq|ü⁄+k˛s¡»jÓ÷πswü dü+Vü‰s¡ á]‘·' ˆ
eTùV≤X¯«πs#êä »ì‘√ q dü«j·T+ $<ä´‘˚ \j·T' ˆˆ 21 ˆˆ
Ç~j˚T Á|üø£è‹|ü⁄s¡Twüß\ dü+Vü‰s¡+. Ç~≈£L&É eTùV≤X¯«s¡Tì Ç#·Ã¤‘√H˚ »s¡T>∑T‘·T+~. ‘·q+‘· ‘êqT
»s¡>∑<äT.
>∑TDkÕeT´+ ‘·<äe´ø£Ô+ Á|üø£è‹' |ü]^j·T‘˚ ˆ
Á|ü<Ûëq+ »>∑‘√ jÓ÷ìsêàj·÷ dü‘·Ô«eT#˚‘·qyéT ˆˆ 22 ˆˆ
>∑TDkÕe÷´edüj ú T˚ Á|üøè£ ‹, ne´ø£+Ô nqã&ÉT‘·T+~. »>∑‘T· ≈Ô î£ eT÷\ø±s¡D+ Á|ü<ëÛ qy˚T. Ç~ n#˚‘q· +
e÷j·÷s¡÷|ü+>± ñ+≥T+~.
816 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
≈£L≥düú∫qàjÓ÷ Vü‰´‘êà πøe\' |üxÃ$+X¯ø£' ˆ
^j·T‘˚ eTTì_Û' kÕø°å eTVü‰H˚ø£' |æ‘êeTVü≤' ˆˆ 23 ˆˆ
≈£L≥düTú&ÉT, ∫qàj·TT&Ó’q Ä‘·à Çs¡Te<Ó’<äe ‘·‘·Ô«s¡÷|ü+. á Ä‘·àH˚ kÕøÏå, eTVü‰Hé, |æ‘êeTVüQ&ÉT nì
eTTì>∑D+ n+{≤s¡T.
@e+ dü+Vü‰s¡ø£s¡D° X¯øÏÔsêàùV≤X¯«Ø Á<ÛäTyê ˆ
Á|ü<ÛëHê<ä´+ $X‚cÕqÔ+ <äùV≤‘Y s¡TÁ<ä Ç‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 24 ˆˆ
Ç{≤¢ eTùV≤X¯«s¡Tì XÊX¯«‘·Xø¯ ÔÏ dü+Vü‰sêìï >±$düT+Ô ~. Á|ü<ëÛ q+qT+&ç $X‚w+ü es¡≈î£ s¡TÁ<äTì#˚ <äV≤æ +|ü
ã&ÉT‘·T+<äì ÁX¯ó‹ #ÓãT‘·Tqï~.
jÓ÷–HêeT<∏ä düπs«cÕ+ C≤„q$q´düÔ#˚‘·kÕyéT ˆ
Ä‘·´ìÔø£xËÃÌe \j·T+ $<ä<ÛërVü≤ X¯vÿs¡' ˆˆ 25 ˆˆ
C≤„qT˝…’q jÓ÷>∑T\≈£î Ä‘·´+‹ø£Á|üfi¯j·÷ìï ≈£L&É X¯+ø£s¡T&˚ #˚kÕÔ&ÉT.
Ç‘˚´wü uÛÑ>∑yêÁqTÁ<ä' dü+Vü‰s¡+ ≈£îs¡T‘˚ eo ˆ
kÕú|æø± yÓ÷Væ≤˙ X¯øÏÔsêïsêj·TD Ç‹ ÁX¯ó‹' ˆˆ 26 ˆˆ
düø£\»>∑‘·TÔqT ‘·q eX¯+˝À ñ+#·T≈£îqï s¡TÁ<äT&ÉT Ç{≤¢ »>∑‘·‡+Vü‰sêìï ø±$kÕÔ&ÉT. ÁX¯ó‹qqTdü]+∫
düø£\»>∑‘·TÔqT kÕú|æ+#˚ •e⁄ìjÓTTø£ÿ yÓ÷Væ≤ì nH˚ X¯øÏÔH˚ Hêsêj·TDT &É+{≤s¡T.
Væ≤s¡D´>∑s√“¤ uÛÑ>∑yêHé »>∑‘·‡<ädü<ë‘·àø£yéT ˆ
düèCÒ<äX‚wü+ Á|üø£è‘˚düÔqàj·T' |üxÃ$+X¯ø£' ˆˆ 27 ˆˆ
Çs¡Te<Ó’<äe ‘·‘·Ô«yÓTÆq |ü⁄s¡Twüßì dü«s¡÷|ü+ Væ≤s¡D´>∑s¡T“¤&ÉT dü<ädü<ë‘·àø£yÓTÆq düø£\»>∑‘·TÔqT düèwæºkÕÔ&ÉT.
düs¡«C≤„dü‡s¡«>±XÊÙHêÔ' kÕ«‘·àH˚´e e´edæú‘ê' ˆ
X¯ø£ÔjÓ÷ ÁãVü≤à$w”í«XÊ uÛÑTøÏÔeTTøÏÔ|òü\Á|ü<ë' ˆˆ 28 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡Tì˝À ñqï eT÷&ÉT X¯≈£îÔ\T düs¡«E„\T, düs¡«yê´|ü⁄\T, XÊ+‘·T\T ÁãVü≤à, $wüßí, áX¯«s¡
HêeT+‘√ ñ+&˚$ uÛÑTøÏÔì, eTTøÏÔì Á|ükÕ~kÕÔsTT.
düπs«X¯«sê' düs¡«eHê›´' XÊX¯«‘êqqÔuÛÀ–q' ˆ
@ø£y˚Tyêø£ås¡+ ‘·‘·Ô«+ |ü⁄+Á|ü<ÛëH˚X¯«sê‘·àø£yéT ˆˆ 29 ˆˆ
á X¯≈£îÔ˝Ò düπs«X¯«s¡s¡÷bÕ\T n+<ä] qeTkÕÿsê\+<äTø=+{≤sTT. n$ XÊX¯«‘ê\T nq+‘·uÛÀ>±\T
ø£\$. n~«rj·TyÓTÆq nø£ås¡‘·‘·Ô«y˚T |ü⁄s¡TwüÁ|ü<Ûëq áX¯«s¡s¡÷|ü+>± ñ+≥T+~.
 q\u…’ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 817

nHê´X¯Ã X¯ø£ÔjÓ÷ ~yê´' düìÔ ‘·Á‘· düVü≤ÁdüX¯' ˆ

Ç»´H˚Ô $$<ÛÓ’s¡´C…„Ì' X¯Áø±~‘ê´<äjÓ÷-eTsê' ˆˆ 30 ˆˆ
á ne´ø£yÔ TÓ qÆ nø£så ‘¡ ‘· «Ô· +˝À Ç‘·sX¡ ≈¯ î£ \Ô T y˚˝≤~ ñHêïsTT. |ü\T$<Ûë˝…q’ j·TC≤„\‘√ á Ç+Á<ë~‘ê´~
X¯≈£îÔ\T Äsê~Û+|üã&ÉT‘·Tqï$.
@¬ø’ø£dü´ düVü≤ÁkÕDÏ <˚Vü‰Hê+ yÓ’ X¯‘êì #· ˆ
ø£<∏ä´H˚Ô #Ó’e e÷Vü‰‘êà´#·Ã¤øÏÔπs¬ø’e ìs¡TZD≤ ˆˆ 31 ˆˆ
Ç+Á<ä Ä~‘ê´<äT\T>± ñqï ˇø=ÿø£ÿ X¯øÏÔøÏ q÷s¡T¢, y˚˝≤~ <˚Vü‰\T+{≤j·Tì #ÓãT‘·THêï á nìï{ÏøÏ
eT÷\yÓTÆq X¯øÏÔ ìs¡TZDyÓTÆq~ ˇø£fÒ.
‘ê+ ‘ê+ X¯øÏÔ+ düe÷<Ûëj·T dü«j·T+ <˚y√ eTùV≤X¯«s¡' ˆ
ø£s√‹ <˚Vü‰Hé $$<ÛëHé Á>∑dü‘˚ #Ó’e ©\j·÷ ˆˆ 32 ˆˆ
eTVü‰<˚e⁄&ÉT dü«j·T+>± Äj·÷ X¯≈î£ \Ô qT d”«ø£]+∫ |ü\T<˚V‰ü \qT düèwækº ÕÔ&TÉ . nfÒ¢ $˝≤dü+>± dü+Vü≤]kÕÔ&TÉ
≈£L&Ü.
Ç»´‘˚ düs¡«j·TCÒ„wüß Áu≤Vü≤àD…Æπs«<äyê~_Û' ˆ
düs¡«ø±eTÁ|ü<√ s¡TÁ<ä' Ç‘˚´cÕ yÓ’~ø° ÁX¯ó‹' ˆˆ 33 ˆˆ
y˚<äyê<äT˝…’q Áu≤Vü≤àDT\#˚ nìïj·TC≤„\‘√ düs¡«ø±eTÁ|ü<äT&Ó’q á s¡TÁ<äT&˚ Äsê~Û+|üã&ÉT‘·THêï&Éì
yÓ’~ø£ÁX¯ó‹.
düsê«kÕy˚Te X¯ø°ÔHê+ ÁãVü≤à$wüßíeTùV≤X¯«sê' ˆ
ÁbÕ<ÛëH˚´q düàè‘ê <˚yê' X¯ø£Ôj·T' |üs¡e÷‘·àq' ˆˆ 34 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡X¯≈£îÔ\ìï+{Ï˝À Á|ü<ÛëqyÓTÆq X¯≈£îÔ\T ÁãVü≤à$wüßí•yê‘·àø±\T. n$ |üs¡e÷‘·àX¯≈£îÔ\T.
Ä<ä´' |üs¡kÕÔ<䓤>∑yêqŒs¡e÷‘êà düHê‘·q' ˆ
^j·T‘˚ düs¡«X¯ø±Ô´‘êà X¯S\bÕDÏs¡àùV≤X¯«s¡' ˆˆ 35 ˆˆ
X¯S\bÕDÏ nsTTq eTùV≤X¯«s¡T&˚ Ä<äT´&ÉT, C≤„q, X¯ø±Ô´~ >∑TD$•wüß&º TÉ , n+<ä]ø£+fÒ |üsT¡ &ÉT |üse¡ ÷‘·à,
düHê‘·qT&ÉT, düs¡«X¯ø±Ô´‘·à≈£î&ÉT>± ø°]Ô+|üã&ÉT‘·THêï&ÉT.
@qy˚Tπø e<äqÔ´–ï+ Hêsêj·TDeT<∏ë|üπs ˆ
ÇÁq›y˚Tπø-|üπs $XÊ«Hé ÁãVü‰àDeT|üπs »>∑T' ˆˆ 36 ˆˆ
Ç‘·DíÒ ø=+<äsT¡ n–ï nì, eT] ø=+<äsT¡ Hêsêj·TDT&É˙, Ç+Á<äT&É˙, $X‚«<˚e⁄\T, ÁãVü≤à n˙ n+{≤s¡T.
818 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

ÁãVü≤à$wüí«–ïes¡TD≤' düπs« <˚yêdüÔ<∏äs¡¸j·T' ˆ

@ø£ôd’´yê<∏ä s¡TÁ<ädü´ uÛÒ<ëùdÔ |ü]ø°]Ô‘ê' ˆˆ 37 ˆˆ
ÁãVü≤à, $wüßí, n–ï, es¡TDT\T, Ç‘·s¡<˚e‘·\T, ãTTwüß\T, Ms¡+‘ê ˇπøs¡TÁ<äTì uÛÒ<ë\T>± (n+X¯\T>±)
ø°]Ô+|üã&ÉT‘·THêïs¡T.
j·T+ j·T+ uÛÒ<ä+ düe÷Á•‘·´ j·T»ìÔ |üs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆ
‘·‘·ÔÁ<ä÷|ü+ düe÷kÕúj·T Á|ü<ä<ë‹ |òü\+ •e' ˆˆ 38 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡Tì @ s¡÷bÕHêïÁX¯sTT+∫ |üPõùdÔ •e⁄&ÉT yê]yê]øÏ Äj·÷ s¡÷bÕ˝À¢H˚ |òü˝≤ìïkÕÔ&ÉT.
‘·kÕà<˚ø£‘·s¡+ uÛÒ<ä+ düe÷Á•‘ê´|æ XÊX¯«‘·yéT ˆ
Äsê<Ûäj·TqàVü‰<˚e+ j·÷‹ ‘·‘·Œs¡eTeTŒ<äyéT ˆˆ 39 ˆˆ
n+<äTe\¢ Çìï uÛÒ<ë˝À¢ @ ˇø£ n+X¯qT ÄÁX¯sTT+∫ |üPõ+∫Hê Ä |üs¡eT |ü<ëìï bı+<äe#·TÃqT.
øÏqTÔ <˚e+ eTVü‰<˚e+ düs¡«X¯øÏÔ+ düHê‘·qyéT ˆ
Äsê<Ûäj˚T<Ó’« –]X¯+ dü>∑TD+ yê-<∏ä ìs¡TZDyéT ˆˆ 40 ˆˆ
nsTTHê eTùV≤X¯«s¡T&ÉT, düs¡«X¯øÏÔ<Ûäs¡T&ÉT, düHê‘·qT&Ó’q •e⁄ì dü>∑TDÏ>±, ˝Ò<ë ìs¡TZDÏ>± Äsê~Û+#·
e˝…qT.
eTj·÷ Áb˛ø√Ô Væ≤ uÛÑe‘ê+ jÓ÷>∑' ÁbÕπ>e ìs¡TZD' ˆ
Äs¡Ts¡T≈£åîdüTÔ dü>∑TD+ |üP»j˚T‘·Œs¡y˚TX¯«s¡yéT ˆˆ 41 ˆˆ
ìs¡TDZ jÓ÷>±ìï eTT+<˚ $e]+∫HêqT. dü>T∑ D√bÕdüq #˚jT· ã÷ìqyê&ÉT ≈£L&É |üsy¡ T˚ X¯«s¡T Hêsê~Û+#ê*.
|æHêøÏq+ Á‹qj·Tq+ »{Ï\+ ø£è‹ÔyêdüdüyéT ˆ
|ü<ëàdüqdü∆+ s¡Tø±àuÛÑ+ ∫qÔj˚T<Ó’«~ø° ÁX¯ó‹' ˆˆ 42 ˆˆ
|æHêøÏ, eTTø£ÿ+{Ï, »&É<Ûë], #·sêà+ãs¡T&ÉT, dü«s¡íø±+‹>∑\yê&ÉT, |ü<ëàdüHêd”qTì>± ñqï •e⁄ì
<Ûë´ì+#ê\ì yÓ’~ø£ÁX¯ó‹ #Ó|æŒq~.
@wü jÓ÷>∑' düeTT~›wüº' dü;CÀ eTTìdü‘·Ôe÷' ˆ
‘·kÕà‘·‡sê«qŒ]‘·´»´ <˚yêHé ÁãVü≤à|ü⁄s√>∑e÷Hé ˆ
Äsê<Ûäj˚T~«s¡÷bÕø£åe÷~eT<Ûë´qÔdü+dæú‘·yéT ˆˆ 43 ˆˆ
Ç~ dü;» (dü>∑TD) jÓ÷>∑+>± #Ó|üŒHÓ’q~. n+<äTe\¢ ÁãVü‰à~<˚e‘·\qT e<ä*, Ä~eT<Ûë´+‘ê˝À¢
ì*∫ ñ+&˚ $s¡÷bÕ≈£åîì Äsê~Û+#ê*.
 q\u…’ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 819

uÛÑøÏÔjÓ÷>∑düe÷j·TTø£Ô' dü«<Ûäs¡àìs¡‘·' X¯ó∫' ˆ

‘ê<äèX¯+ s¡÷|üe÷kÕ∆j·T düeTj·÷‘·´‡ìÔø£+ •eyéT ˆˆ 44 ˆˆ
dü«<Ûäs¡àìs¡‘·T&Ó’ uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+ ÄÁX¯sTT+∫, •e⁄ì s¡÷bÕìï <Ûä]+∫, •e⁄ì düìï~ÛøÏ #˚s¡T‘ê&ÉT.
@wü jÓ÷>∑' düeTT~›wüº' dü ‘˚CÀ-‘·´qÔuÛ≤eH˚ ˆ
j·T<∏ë$~Û Á|ü≈£îsê«D' ÁbÕ|ü⁄ïj·÷<Ó’X¯«s¡eTŒ<äyéT ˆˆ 45 ˆˆ
Ç~ dü>∑TD√bÕdüHêjÓ÷>∑+>± #Ó|üŒHÓ’q~. á jÓ÷>±ìï j·T<∏ë$~Û Ä#·]+∫q e´øÏÔ áX¯«s¡Tì |ü<ëìï
#˚s¡T‘ê&ÉT.
nÁ‘ê|ü´X¯ø√Ô-<∏ä Vü≤s¡+ $wüßí+ ÁãVü‰àDeTs¡Ãj˚T‘Y ˆ 46 ˆˆ
á áX¯«s¡‘·‘êÔ«ìï >∑÷&É Äsê~Û+#·˝Òìyês¡T Vü≤s¡Tì, $wüßíe⁄qT, ÁãVü≤àqT n]Ã+#ê*.
n<∏ä #˚<ädüeTs¡úkÕ‡´‘·ÔÁ‘ê|æ eTTì|ü⁄vZyê' ˆ
‘·‘√ yêj·T«–ïX¯Áø±Bq÷Œ»j˚T<䓤øÏÔdü+j·TT‘·' ˆˆ 47 ˆˆ
eTTì|ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! M]ì ≈£L&Ü Äsê~Û+#·˝ìÒ yês¡T yêj·TTe⁄, n–ï, Ç+Á<ë<äT\qT uÛøÑ ‘ÔÏ √ Äsê~Û+#ê*.
j˚T #êH˚´ uÛ≤eH˚ X¯ó<˚∆ ÁbÕ>∑TπøÔ uÛÑe‘ê$TVü≤ ˆ
n<∏ë|æ ø£~∏‘√ jÓ÷>√ ìØ“»X¯Ã dü;»ø£' ˆˆ 48 ˆˆ
eTT+<˚ MT≈£î dü>∑TD, ìs¡TZD√bÕdüq\T $e]+#·ã&ܶsTT. n$ |ü]X¯ó<ë∆\T, yê{Ïì ìØ“», dü;»
ñbÕdüq\ì n+{≤s¡T.
C≤„q+ ‘·<äTø£Ô+ ìØ“»+ |üPs¡«+ Væ≤ uÛÑe‘ê+ eTj·÷ ˆ
$wüßí+ s¡TÁ<ä+ $]xÏÃxà dü ;»+ uÛ≤ej˚T<äT“<Ûä' ˆˆ 49 ˆˆ
ìØ“»jÓ÷>∑+ Ç~es¡πø MT≈£î #Ó|æŒHêqT. $wüßí, s¡TÁ<ä, ÁãVü≤à\|ü≥¢ dü;CÀbÕdüqy˚T #˚j·÷*.
n<∏äyê->±ï´~ø±+ <˚yê+düÔ‘·Œs¡' dü+j·T‘˚Áì›j·T' ˆ
|üP»j˚T‘·TŒs¡Twü+ $wüßí+ #·‘·Ts¡÷à]Ô<Ûäs¡+ Vü≤]yéT ˆˆ 50 ˆˆ
˝Ò<ë n>±ï´~<˚e‘·\qT ‘·‘·Œs¡T&Ó’ Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤+ø£*Z, #·‘·Ts¡÷à]Ô<Ûäs¡T&Ó’q $wüßíe⁄qT |üPõ+#ê*.
nHê~ ì<Ûäq+ <˚e+ yêdüT<˚e+ düHê‘·qyéT ˆ
Hêsêj·TD+ »>∑<√´ìe÷ø±X¯+ |üs¡eTeTŒ<äyéT ˆˆ 51 ˆˆ
Ç‘·&TÉ Ä<ä´+‘ê\T ˝Òìyê&ÉT, n+‘·{≤ yê´|æ+∫ ñqïyê&ÉT, düHê‘·qT&ÉT, Hêsêj·TDT&ÉT, »>∑‘êÿs¡DT&ÉT,
|üs¡e÷ø±X¯+, |üs¡eT |ü<äeTT.
820 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
‘·*¢vZ<ÛëØ ìj·T‘·+ ‘·<䓤ø£Ô düÔ<äTbÕÁX¯j·T' ˆ
@wü @e $~ÛÁsê“ôVAà uÛ≤eH˚ #êìÔπø eTq' ˆˆ 52 ˆˆ
$wüßí∫Vü‰ï\T <Ûä]+∫, $wüßíuÛÑ≈£îÔ&Ó’ $wüßíe⁄qT ‘·|üŒ Ç‘·s¡T\ HêÁX¯sTT+#·ìyê&Ó’ |üPõ+#ê*.
ÁãVü≤àHêsê~Û+#·≥+˝À ≈£L&Ü Ç<˚$~Û qqTdü]+#ê*.
Ç‘˚´‘·ÿ~∏‘·+ C≤„q+ uÛ≤eHêdü+ÁX¯j·TeTŒs¡yéT ˆ
ÇÁq›<äT´e÷ïj·T eTTqj˚T ø£~∏‘·+ j·Tqàj·÷ |ü⁄sê ˆˆ 53 ˆˆ
Ç≥T¢ MT≈£î uÛ≤eHêÁX¯j·TyÓTÆq C≤„Hêìï $e]+∫HêqT. H˚qT |üPs¡«+ BH˚ï Ç+Á<ä<äT´eTTï&ÉH˚ eTTìøÏ
‘Ó*|æ ñHêïqT.
ne´ø±Ô‘·àø£y˚Ty˚<ä+ #˚‘·Hê#˚‘·q+ »>∑‘Y ˆ
‘·BX¯«s¡' |üs¡+ ÁãVü≤à ‘·kÕàÁ<ä“Vü≤àeTj·T+ »>∑‘Y ˆˆ 54 ˆˆ
#˚‘H· ê#˚‘H· ê‘·àø£yTÓ qÆ á düø\£ »>∑‘T· Ô ne´ø£+Ô , nø£så y¡ TÓ qÆ |üse¡ ÷‘·àdü«s¡÷|üyT˚ . Ä áX¯«s¡T&˚ |üsÁ¡ ãVü≤à
n+<äTe\¢ á »>∑‘·Ô+‘ê ÁãVü≤àeTj·T+ nì #Ó|üŒHÓ’q~.
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·T&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT
@‘êe<äTø±Ô« uÛÑ>∑yêì«s¡sêeT »Hês¡›q' ˆ
‘·Twüߺe⁄s¡TàqjÓ÷ $wüßí+ X¯ÁπøD düVü≤ e÷<ÛäeyéT ˆˆ 55 ˆˆ
Ç+‘· e÷Á‘·+ #Ó|æŒ uÛÑ>∑yêHé »Hês¡›qT&ÉT $s¡$T+∫Hê&ÉT. yÓ+≥H˚ Ç+Á<äTì‘√bÕ≥T ãTTwüß\T
leTHêïsêj·TDTì k˛ÔÁ‘·+ #˚XÊs¡T.
eTTqj·T }#·T:`eTTqT\T |ü*øÏHês¡T
qeTùdÔ ≈£Ls¡às¡÷bÕj·T $wüíy˚ |üs¡e÷‘·àH˚ ˆ
Hêsêj·TD≤j·T $XÊ«j·T yêdüT<˚yêj·T ‘˚ qeT' ˆˆ 56 ˆˆ
≈£Ls¡às¡÷|ü⁄&ÉyÓ’q ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. |üs¡e÷‘·à $wüßíe⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+. Hêsêj·TDT&ÉT, $X¯ó«&ÉT,
yêdüT<˚e⁄ìøÏ qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷ qeTùdÔ ø£ècÕíj·T >√$Hê›j·T qyÓ÷ qeT' ˆ
e÷<Ûäyêj·T qeTdüTÔuÛÑ´+ qyÓ÷ j·TCÒ„X¯«sêj·T #· ˆˆ 57 ˆˆ
ø£èwüßíìøÏ >√$+<äTìøÏ qeTkÕÿs¡+. e÷<Ûäe⁄ìøÏ, j·TCÒ„X¯«s¡TìøÏ qeTkÕÿs¡+.
düVü≤Ádü•s¡ùd ‘·TuÛÑ´+ düVü≤ÁkÕøå±j·T ‘˚ qeT' ˆ
qeT' düVü≤ÁdüVü≤kÕÔj·T düVü≤Ádü#·s¡D≤j·T #· ˆˆ 58 ˆˆ
 q\u…’ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 821

düVü≤Ádüos¡T¸ìøÏ, düVü≤ÁkÕ≈£åîìøÏ, düVü≤ÁdüVü≤düTÔìøÏ, düVü≤ÁdübÕ<äTìøÏ ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.

z+ qyÓ÷ C≤„qs¡÷bÕj·T |üs¡e÷‘·àdü«s¡÷|æDÒ ˆ
ÄqHê›j·T qeTdüTÔuÛÑ´+ e÷j·÷r‘êj·T ‘˚ qeT' ˆˆ 59 ˆˆ
C≤„qs¡÷|ü⁄&ÉT, |üs¡e÷‘·à dü«s¡÷|ü⁄&ÉT, Äqq›s¡÷|ü⁄&ÉT e÷j·÷r‘·T&Ée>∑T ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷ >∑÷&ÛÉX¯Øsêj·T ìs¡TZD≤j·T qyÓ÷-düTÔ ‘˚ ˆ
|ü⁄s¡TcÕj·T |ü⁄sêD≤j·T dü‘êÔe÷Á‘·dü«s¡÷|æDÒ ˆˆ 60 ˆˆ
>∑÷&ÛÉX¯Øs¡T&ÉT ìs¡TZDTìøÏ qeTkÕÿs¡+. |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&ÉT dü‘êÔe÷Á‘· dü«s¡÷|ü⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+.
qeT' kÕ+U≤´j·T jÓ÷>±j·T πøe˝≤j·T qyÓ÷-düTÔ ‘˚ ˆ
<Ûäs¡àC≤„Hê~Û>∑e÷´j·T ìwüÿ˝≤j·T qyÓ÷ qeT' ˆˆ 61 ˆˆ
kÕ+K´+, jÓ÷>∑+, øπ e\ s¡÷|æyq’Ó ˙≈£î qeTkÕÿs¡+. <Ûsä à¡ C≤„Hê\#˚ bı+<ä<–ä q ìwüÿ\TìøÏ qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷-düTÔ y√´eT‘·‘êÔ«j·T eTVü‰jÓ÷π>X¯«sêj·T #· ˆ
|üsêesêD≤+ Á|üuÛÑy˚ y˚<äy˚<ë´j·T ‘˚ qeT' ˆˆ 62 ˆˆ
y√´eT‘·‘·Ô«+, eTVü‰jÓ÷^X¯«s¡TìøÏ qeTkÕÿs¡+. |üsêes¡T\≈£î Á|üuÛÑTyÓ’q y˚<äy˚<äT´ìøÏ ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷ ãT<ë∆j·T X¯ó<ë∆j·T qyÓ÷ j·TTø±Ôj·T ùV≤‘·y˚ ˆ
qyÓ÷ qyÓ÷ qeTdüTÔuÛÑ´+ e÷sTTH˚ y˚<Ûäùd qeT' ˆˆ 63 ˆˆ
ãT<äT&∆ TÉ , X¯ó<äT&∆ TÉ , j·TT≈£î&Ô TÉ , ùV≤‘·TyÓq’ yêìøÏ qeTkÕÿs¡+. e÷sTT$ ÁãVü≤àdü«s¡÷|ü⁄&Éyq’Ó ˙≈£î qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷-düTÔ ‘˚ esêVü‰j·T Hês¡dæ+Vü‰j·T ‘˚ qeT' ˆ
yêeTHêj·T qeTdüTÔuÛÑ´+ Vü≤èw”πøXÊj·T ‘˚ qeT' ˆˆ 64 ˆˆ
esêVüQq≈£î, qs¡dæ+VüQq≈£î qeTkÕÿs¡+. yêeTqTq≈£î, Vü≤èw”πøX¯óq≈£î qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷-düTÔ ø±\s¡TÁ<ëj·T ø±\s¡÷bÕj·T ‘˚ qeT' ˆ
dü«sêZ|ües¡Z<ëÁ‘˚ #· qyÓ÷-Á|ü‹Vü≤‘ê‘·àH˚ ˆˆ 65 ˆˆ
ø±\s¡TÁ<ä, ø±\s¡÷|æøÏ qeTkÕÿs¡+. dü«sêZ|üesêZ*#˚à <˚yê~Û|ü‹øÏ, ø=≥ºã&Éì dü«s¡÷|üeTT ø£\yêìøÏ
qeTkÕÿs¡+.
qyÓ÷ jÓ÷>±~Û>∑e÷´j·T jÓ÷–H˚ jÓ÷>∑<ësTTH˚ ˆ
<˚yêHê+ |ü‘·j˚T ‘·TuÛÑ´+ <˚yê]ÔX¯eTHêj·T‘˚ ˆˆ 66 ˆˆ
qeTkÕÿs¡+ jÓ÷>∑eTT#˚ bı+<ä <ä–qyêìøÏ, jÓ÷–øÏ jÓ÷>∑<ësTTøÏ qeTkÕÿs¡+, <˚e‘·\ |ü‹øÏ <˚e‘·\
Ä]Ôì ‘=\–+#·TyêìøÏ qeTkÕÿs¡+.
822 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

uÛÑ>∑e+düÔ«Á‘·ŒkÕ<˚q düs¡«dü+kÕs¡HêX¯qyéT ˆ
nkÕà_Û]«~‘·+ C≤„q+ j·T‘YC≤„‘ê«-eTè‘·eTX¯óï‘˚ ˆˆ 67 ˆˆ
C≤„qX¯ø±Ô´~ cÕ&ÉTZD´s¡÷bÕ! ˙ nqTÁ>∑Vü≤+‘√ düs¡«dü+kÕs¡HêX¯ø£yÓTÆ yÓ÷øå±ìï bı+~+#˚ C≤„Hêìï
bı+~HêeTT.
ÁX¯ó‘êdüTÔ $$<Ûë <Ûäsêà e+XÊ eTq«qÔsêDÏ #· ˆ
düs¡ZX¯Ã Á|ü‹düs¡ZX¯Ã ÁãVü‰àD¶kÕ´dü´ $düÔs¡' ˆˆ 68 ˆˆ
nH˚ø£ <Ûäsêà\T, e+X¯, eTq«+‘·s¡, düs¡Z, Á|ü‹düs¡Z\‘√bÕ≥T á ÁãVü‰à+&É $kÕÔsêìï $HêïeTT.
‘·«+ Væ≤ düs¡«»>∑‘ê‡ø°å $XÀ« Hêsêj·TD' |üs¡' ˆ
Á‘ê‘·TeTs¡Ωdü´qHêÔ‘·à+düÔ«y˚Te X¯s¡D+ >∑‹' ˆˆ 69 ˆˆ
˙y˚ düs¡« »>∑‘ê‡øÏå$. ˙y˚ Á|ü|ü+#·+, Hêsêj·TDT&ÉT, |üs¡T&ÉT, nq+‘·dü«s¡÷|æyÓ’q ˙y˚ e÷≈£î X¯s¡D+
n+<äTe\¢ eTeTTà ø±bÕ&ÉTeTT.
dü÷‘· ñyê#·:`dü÷‘·eTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT
@‘·<ä«' ø£~∏‘·+ $ÁbÕ jÓ÷>∑yÓ÷ø£åÁ|ü<ëj·Tø£yéT ˆ
øös¡à+ |ü⁄sêDeTœ\+ j·T»®>±<ä >∑<ë<Ûäs¡' ˆˆ 70 ˆˆ
z $Á|ü⁄˝≤sê! kÕø屑·TÔ >∑<ë<Ûäs¡T&ÉT #Ó|æŒq~, jÓ÷>∑πøåe÷\T Á|ükÕ~+#˚ ≈£Ls¡à|ü⁄sêD≤ìï H˚qT MT≈£î
#Ó|æŒHêqT.
ndæàHé |ü⁄sêDÒ \øå±à´düTÔ düeT“¤e' ø£~∏‘·' |ü⁄sê ˆ
yÓ÷Vü‰j·÷X‚wüuÛÑ÷‘êHê+ yêdüT<˚y˚q jÓ÷»qyéT ˆˆ 71 ˆˆ
á |ü⁄sêD+˝À yÓTT<ä≥ \ø°àå <˚$ Ä$sꓤe+, düø\£ »>∑‘T· \Ô qT yÓ÷Væ≤+|ü #˚jT· {≤ìøÏ \øÏàå ì yêdüT<˚e⁄ì‘√
≈£Ls¡Ã≥+ $e]+∫HêqT.
Á|üC≤|ürHê+ düs¡ZdüTÔ es¡í<ÛäsêàX¯Ã eè‘·Ôj·T' ˆ
<Ûäsêàs¡úø±eTyÓ÷øå±D≤+ j·T<∏ëe\¢ø£åD+ X¯óuÛÑyéT ˆˆ 72 ˆˆ
Á|üC≤|ü‘·T\düèwæº, es¡í<Ûäsêà\T, eè‘·TÔ\T, X¯óuÛÑÁ|ü<ë˝…’q <Ûäsêàs¡úø±eTyÓ÷øå±\\ø£åD≤\T ñqï<äTqï≥T¢
#Ó|æŒHêqT.
|æ‘êeTVü≤dü´ $c˛íX¯Ã eTùV≤X¯dü´ #· BÛeT‘·' ˆ
@ø£‘·«xà |üè<∏äø£Ô«+ #· $X‚wüXÀÃ|üe]í‘·' ˆˆ 73 ˆˆ
 q\u…’ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 823

ÁãVü≤à, $wüßí, eTùV≤X¯«s¡T\ @ø£‘·«eTT, _Ûqï‘·«eTT, $X‚wüeTT\qT ≈£L&Ü #Ó|æŒHêqT.

uÛÑø±ÔHê+ \ø£åD+ Áb˛ø£Ô+ dü<ë#ês¡X¯Ã XÀuÛÑq' ˆ
esêíÁX¯e÷D≤+ ø£~∏‘·+ j·T<∏ëe~Vü≤ \ø£åDyéT ˆˆ 74 ˆˆ
uÛÑ≈£îÔ\ \ø£åDeTT\qT, XÀuÛÑqyÓTÆq dü<ë#ês¡\ø£åD≤\T ≈£L&É #Ó|æŒHêqT. XÊÁkÕÔqTkÕs¡+ esêíÁX¯eT\ø£åD+
#ÓbÕŒqT.
Ä~düs¡ZdüÔ‘·' |üXÊÃ<äD≤¶es¡Ddü|üÔø£yéT ˆ
Væ≤s¡D´>∑s¡“¤düs¡ZX¯Ã ø°]Ô‘√ eTTì|ü⁄vZyê' ˆˆ 75 ˆˆ
n<˚$<Û+ä >± Ä~düs+Z¡ , dübÕÔes¡D≤\‘√&ç ÁãVü‰à+&É+ ‘Ó\T|üHq’Ó ~. eTTqT˝≤sê! Væ≤s¡D´>∑s“¡ d¤ èü wæº #ÓbÕŒqT.
ø±\dü+U≤´Á|üø£<∏äq+ e÷Vü‰‘·à´+ #˚X¯«s¡dü´ #· ˆ
ÁãVü≤àD' X¯j·Tqx±Ã|ü⁄‡ HêeT ìs¡«#·q+ ‘·<∏ë ˆˆ 76 ˆˆ
ø±\>∑DHê$~Û, áX¯«s¡e÷Vü‰‘·à´+, ÁãVü≤à »\+˝À |üs¡T+&É≥+, uÛÑ>∑yêqTì Hêe÷\≈£î ìs¡Tø£Ô+ ≈£L&Ü
#Ó|üŒHÓ’q~.
esêVü≤e|ü⁄cÕ uÛÑ÷jÓ÷ uÛÑ÷y˚Ts¡T<ä∆s¡D+ |ü⁄q' ˆ
eTTU≤´~düs¡Zø£<∏äq+ eTTìdüs¡ZdüÔ<∏ë-|üs¡' ˆˆ 77 ˆˆ
eT∞fl esêVü≤s¡÷|ü+˝À uÛÑ÷$Tì ñ<ä∆]+#·≥+. eTTU≤´~düèwæº, eTTìdüèwæºì #ÓbÕŒqT.
yê´U≤´‘√ s¡TÁ<ädüsêZX¯Ã ãTTwædüsêZX¯Ã ‘ê|ükÕ' ˆ
<Ûäs¡àdü´ #· Á|üC≤düsêZkÕÔeTkÕ‘·÷Œs¡«y˚Te ‘·T ˆˆ 78 ˆˆ
s¡TÁ<ä, ãTTwæ, ‘ê|üdüdüsêZ\T, Á|üC≤düsêZ\T u≤>± $e]+#·ã&ܶsTT.
ÁãVü≤à$wüßí$yê<ä' kÕ´<äqÔπs›Vü≤Á|üy˚X¯qyéT ˆ
|ü<√à<䓤eX¯Ã <˚edü´ yÓ÷Vü≤düÔdü´ #· BÛeT‘·' ˆˆ 79 ˆˆ
ÁãVü≤à, $wüßí$yê<ä+, ˇø£s¡T eTs=ø£] <˚Vü≤+˝À Á|üy˚•+#·≥+, ÁãVü≤à |ü<äà+˝À »ìà+#·≥+, C≤„ì
nsTTq ÁãVü≤à≈£î yÓ÷Vü≤+.
<äs¡Ùq+ #· eTùV≤X¯dü´ e÷Vü‰‘·à´+ $wüßíH˚]‘·yéT ˆ
~e´<äèwæºÁ|ü<ëqxà ÁãVü≤àD' |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 80 ˆˆ
eTùV≤X¯«s¡ <äs¡Ùq+ $wüßíe⁄ #Ó|æŒq eTùV≤X¯«s¡ eTVü‰‘·à´+ eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ÁãVü≤à≈£î ~e´<äèwæº ìe«≥+.
dü+düÔy√ <˚e<˚edü´ ÁãVü≤àD≤ |üs¡y˚Twæ˜Hê ˆ
Á|ükÕ<√ –]X¯kÕ´<Ûä es¡<ëq+ ‘·<ÛÓ’e #· ˆˆ 81 ˆˆ
824 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆

|üs¡y˚Twæ˜ ÁãVü≤à eTùV≤X¯«s¡Tì düTÔ‹+#·≥+, •e⁄&ÉT Á|üdüqTï&Ó’ ÁãVü≤à≈£î esêìïe«≥+.

dü+yê<√ $wüßíHê kÕs¡∆+ X¯vÿs¡dü´ eTVü‰‘·àq' ˆ
es¡<ëq+ ‘·<∏ë |üPs¡«eTqÔsê∆q+ |æHêøÏq' ˆˆ 82 ˆˆ
eTVü‰‘·Tà&Óq’ X¯+ø£sT¡ ìøÏ $wüßeí ⁄‘√ dü+yê<ä+, ‘·sê«‘· es¡Á|ü<ëq+, •e⁄ì n+‘·sê∆q+ e]í+#·ã&çq~.
e<ÛäX¯Ã ø£~∏‘√ $ÁbÕ eT<ÛäT¬ø’≥uÛÑjÓ÷' |ü⁄sê ˆ
ne‘ês√-<∏ä <˚edü´ ÁãVü≤àD√ Hê_Û|üvÿC≤‘Y ˆˆ 83 ˆˆ
leTVü‰$wüßíe⁄e\¢ eT<ÛäT¬ø’≥uÛÑe<Ûä, $wüßíHê_Ûø£eT\+qT+&ç ÁãVü‰à$sꓤe+ #Ó|üŒã&ܶsTT.
@ø°uÛ≤eX¯Ã <˚edü´ $wüßíHê ø£~∏‘·düÔ‘·' ˆ
$yÓ÷ôVA ÁãVü≤àDXÊÃ<∏ä dü+C≤„˝≤uÛÀ Vü≤πsdüÔ‘·' ˆˆ 84 ˆˆ
$wüßíe⁄˝À ÁãôV’≤àø£´+, ÁãVü≤à eT∞¢ $wüßíe⁄e\¢ ‘Ó*$ bı+<äT≥+ e]í+#·ã&ç+~.
‘·|üX¯Ãs¡De÷U≤´‘·+ <˚e<˚edü´ BÛeT‘·' ˆ
ÁbÕ<äTsꓤy√ eTùV≤X¯dü´ \˝≤{≤‘·ÿ~∏‘·düÔ‘·' ˆˆ 85 ˆˆ
ÁãVü≤à‘·|üX¯Ãs¡D, ÁãVü≤à\˝≤≥+qT+&ç eTùV≤X¯«sê$sꓤe+ $e]+|üã&ܶsTT.
s¡TÁ<ëD≤+ ø£~∏‘ê düèwæºÁs¡“Vü≤àD' Á|ü‹ùw<ÛäqyéT ˆ
uÛÑ÷‹X¯Ã <˚e<˚edü´ es¡<ëH√|ü<˚X¯øö ˆˆ 86 ˆˆ
s¡TÁ<äT\düèwæº, ÁãVü≤à Ä düèwæºì ìùw~Û+#·≥+, <˚yê~Û<˚e⁄&ÉT X¯+ø£s¡Tì ◊X¯«s¡´es¡íq+, ÁãVü≤à≈£î esêìï
ñ|ü<˚XÊìïe«≥+.
nqÔsê∆qxà s¡TÁ<ädü´ ‘·|üX¯Ãsê´-D¶»dü´ #· ˆ
<äs¡Ùq+ <˚e<˚edü´ qs¡HêØX¯Øs¡‘ê ˆˆ 87 ˆˆ
s¡TÁ<äTì n+‘·sê∆q+, ÁãVü≤à ‘·|üX¯Ãs¡´, <˚yê~Û<˚e⁄&Ó’q X¯+ø£s¡Tì <äs¡Ùq+, ns¡∆HêØ s¡÷|ü+ bı+<ä≥+.
<˚yê´ $uÛ≤>∑ø£<∏äq+ <˚e<˚yê‹ŒHêøÏq' ˆ
<˚yê´düTÔ |üXÊÑ·ÿ~∏‘·+ <äø£å|ü⁄Ár‘·«y˚Te #· ˆˆ 88 ˆˆ
X¯+ø£s¡Tì qT+&ç bÕs¡«‹ y˚s¡>∑T≥, bÕs¡«‹ |üPs¡«+ <äø£å|ü⁄Á‹>± ñqï Ç‹eè‘·Ô+.
Væ≤eTe<äT›Væ≤‘·è‘·«+ #· <˚yê´ e÷Vü‰‘·à´y˚Te #· ˆ
<äs¡Ùq+ ~e´s¡÷|üdü´ yÓ’X¯«s¡÷|üdü´ <äs¡ÙqyéT ˆˆ 89 ˆˆ
‘·sê«‘· Væ≤eTe‘·TŒÁ‹ø£ ø±e≥+, <˚Me÷Vü‰‘·à´+, ~e´s¡÷|ü<äs¡Ùq+, $X¯«s¡÷|ü <äs¡Ùq+ #Ó|üŒ&ÉyÓTÆq~.
 q\u…’ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 825

Hêe÷ï+ düVü≤Ádü+ ø£~∏‘·+ |æÁ‘ê Væ≤eTe‘ê dü«j·TyéT ˆ

ñ|ü<˚XÀ eTVü‰<˚yê´ es¡<ëq+ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 90 ˆˆ
‘·+Á&ç Væ≤eTe+‘·T&ÉT dü«j·T+>± <˚M düV≤ü ÁdüHêe÷\T ‘Ó\Œ≥+, eTVü‰<˚$#˚dqæ ñ|ü<X˚ +¯ , es¡Á|ükÕ<ä+
≈£L&Ü $e]+#·ã&ܶsTT.
uÛÑè>±«BHê+ Á|üC≤düs√Z sêC≤„+ e+X¯dü´ $düÔs¡' ˆ
ÁbÕ#˚‘·dü‘·«+ <äø£ådü´ <äø£åj·T»„$eTs¡›qyéT ˆˆ 91 ˆˆ
uÛÑè>±«~ ãTTwüß\ Á|üC≤düèwæº, sê»e+X¯ es¡íq+, e+X¯$düÔè‹, <äø£åÁ|üC≤|ü‹ Á|ü#˚‘·dü |ü⁄Á‘·T&Ée≥+,
<äø£åj·T»„<Ûä«+dü+.
<äBÛ#·dü´ #· <äø£ådü´ $yê<ä' ø£~∏‘·düÔ<∏ë ˆ
‘·‘·X¯Ã XÊ|ü' ø£~∏‘√ eTT˙Hê+ eTTì|ü⁄vZyê' ˆˆ 92 ˆˆ
z eTTì|ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! <äø£å, <äBÛ∫$yê<ä+, eTTqT\ XÊ|ü+ e]í+#·ã&ܶsTT.
s¡TÁ<ë>∑‹' Á|ükÕ<äX¯Ã nqÔsê∆q+ |æHêøÏq' ˆ
|æ‘êeTVü≤k˛´|ü<˚X¯' ø°s¡Ô´‘˚ s¡ø£åD≤j·T ‘·T ˆˆ 93 ˆˆ
‘·sê«‘· s¡TÁ<ë>∑eTq+, nqTÁ>∑Vü≤+, X¯+ø£s¡Tì n+‘·sê∆q+, <äø£ås¡ø£åD≤s¡ú+ |æ‘êeTôVA|ü<˚X¯+.
<äø£ådü´ #· Á|üC≤düs¡Z' ø£X¯´|üdü´ eTVü‰‘·àq' ˆ
Væ≤s¡D´ø£•b˛sêïX¯' Væ≤s¡D≤´ø£åe<ÛädüÔ<∏ë ˆˆ 94 ˆˆ
<äø£åÁ|üC≤düèwæº, ø£X¯´|üÁ|üC≤düèwæº e]í+#·ã&ܶsTT. Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄e<Ûä, Væ≤s¡D≤´ø£åe<Ûä.
‘·‘·X¯Ã XÊ|ü' ø£~∏‘√ <˚e<ës¡TeHÍø£kÕyéT ˆ
ìÁ>∑Vü≤XÊÃq∆ø£kÕ´|æ >±D|ü‘·´eTqT‘·ÔeTyéT ˆˆ 95 ˆˆ
<˚e<ës¡T eqyêdüT\ XÊ|ü+, n+<Ûäø£ìÁ>∑Vü≤+, eTôVA‘·ÔeTyÓTÆq n+<Ûäø£ >±D|ü‘·´+.
Á|üVü‰¢<äìÁ>∑Vü≤XÊÃ<∏ä ã˝Ò' dü+j·TeTq+ ‘·‘·' ˆ
u≤Ddü´ ìÁ>∑Vü≤XÊÃ<∏ä Á|ükÕ<äädüÔdü´ X¯S*q' ˆˆ 96 ˆˆ
Á|üVü‰¢<ä ìÁ>∑Vü≤+, ã* ã+<Ûäq+, u≤DìÁ>∑Vü≤+, eT∞fl X¯+ø£sêqTÁ>∑Vü≤+.
ãTTw”D≤+ e+X¯$kÕÔs√ sêC≤„+ e+XÊ' Á|üø°]Ô‘ê' ˆ
edüT<˚yê‘Y ‘·‘√ $c˛ís¡T‘·Œ‹Ô' ùd«#·Ã¤j·÷ Vü≤πs' ˆˆ 97 ˆˆ
ãTTwæe+X¯ $kÕÔs¡+, sê»e+X¯ $düÔè‹, ÁoVü≤] ‘·q Ç#·Ã¤‘√ edüT<˚e|ü⁄Á‘·Tì>± ne‘·]+#·≥+
e]í+#·&ÉyÓTÆq~.
826 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
<äs¡ÙqxÀÃ|üeTH√´¬s’« ‘·|üX¯Ãs¡Dy˚Te #· ˆ
es¡˝≤uÛÀ eTVü‰<˚e+ <äècÕº« kÕ+ã+ Á‹˝À#·qyéT ˆˆ 98 ˆˆ
ñ|üeTqT´ <äs¡Ùq+, ‘·|üeTTHê#·]+#·≥+, ‘·sê«‘· <˚MdüVæ≤‘·T&Ó’q X¯+ø£s¡Tì<äs¡Ùq+, es¡˝≤uÛÑ+.
¬ø’˝≤dü>∑eTqx±Ã<∏ä ìyêdüdüÔÁ‘· XÊ]vZD' ˆ
‘·‘·X¯Ã ø£<∏ä´‘˚ ;Û‹sꛫs¡e‘ê´ ìyêdæHêyéT ˆˆ 99 ˆˆ
ÁoVü≤] ¬ø’˝≤kÕìøÏ sêe≥+, n#·≥ ìyêdü+, <ë«s¡ø£˝Àì yê] uÛÑj·T+.
s¡ø£åD+ >∑s¡T&˚Hê<∏ä õ‘ê« X¯Á‘·÷qàVü‰ã˝≤Hé ˆ
Hês¡<ë>∑eTq+ #Ó’e j·÷Á‘ê #Ó’e >∑s¡T‘·à‘·' ˆˆ 100 ˆˆ
>∑s¡T&ÉT&ÉT eTVü‰ã\T˝…’q X¯Á‘·Te⁄\ »sTT+∫ <ë«s¡ø± yêdüT\ s¡øÏå+#·&É+, Hês¡<ë>∑eTq+, >∑s¡T‘·à+‘·Tì
j·÷Á‘·.
‘·‘·X¯Ã ø£ècÕí>∑eTq+ eTT˙Hêe÷>∑‹düÔ‘·' ˆ
HÓ’‘·´ø£+ yêdüT<˚edü´ •e*v±Zs¡Ãq+ j·T<∏ë ˆˆ 101 ˆˆ
‘·sê«‘· ø£ècÕí>∑eTq+, eTTqT\ sêø£, yêdüT<˚e⁄ì ì‘ê´#·s¡D˝À •e*+>±s¡Ãq es¡íq+.
e÷s¡ÿDÒ¶j·Tdü´ #· eTTH˚' Á|üX¯ï' Áb˛ø£Ô' ‘·‘·' |üs¡yéT ˆ
*v±Zs¡Ãqì$T‘·Ôxà *vZkÕ´|æ dü*vÏZq' ˆˆ 102 ˆˆ
e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT *+>±s¡Ãq $wüj·T+˝À Áoø£èwüßíì Á|ü•ï+#·≥+, Áoø£èwüí$es¡D, •e*+>∑ dü«s¡÷|ü
ìs¡÷|üD+ $e]+#·ã&ܶsTT.
j·÷<∏ë‘·à´ø£<∏äÛqx±Ã<∏äÛ *v±Z$sꓤe @e #· ˆ
ÁãVü≤à$c˛í« düÔ<∏ë eT<Û˚´ ø°]Ô‘√ eTTì|ü⁄vZyê' ˆˆ 103 ˆˆ
z eTTì|ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! ÁãVü≤à, $wüßíe⁄\eT<Ûä´ CÀ´‹]¢v±Z$sꓤe+, CÀ´‹]¢+>∑ ì»dü«s¡÷|ü ø£<∏äq+.
yÓ÷Vü≤düÔjÓ÷düTÔ ø£~∏‘√ >∑eTqxÀÃs¡∆«‘√-|ü´<∏ä ˆ
dü+düÔy√ <˚e<˚edü´ Á|ükÕ<ä' |üs¡y˚Twæ˜q' ˆˆ 104 ˆˆ
ÁãVü≤à, $wüßíe⁄\ yÓ÷Vü≤+, *+>∑ |ü]e÷D+ ‘Ó\TdüTø√e{≤ìøÏ ÁãVü≤à$wüßíe⁄\T }s¡∆« n<Û√uÛ≤>±\≈£î
yÓfi¯fl≥+, •e⁄ì düTÔ‹+#·≥+, •e⁄&ÉT yê]ì nqTÁ>∑Væ≤+#·≥+ $e]+|üã&ç+~.
nqÔsê∆qxà *vZdü´ kÕyÓ÷“‘·Œ‹ÔdüÔ‘·' |üs¡yéT ˆ
ø°]Ô‘ê #êìs¡T<ä∆dü´ düeTT‘·Œ‹Ô]›«CÀ‘·Ôe÷' ˆˆ 105 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ˝≤sê! •e*+>±+‘·sê∆q+, kÕ+ã, nìs¡T<äT∆\ ñ‘·Œ‘·TÔ\T #Ó|üŒã&çq$.
 q\u…’ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 827

ø£èwüídü´ >∑eTH˚ ãT~∆' ãTTw”D≤e÷>∑‹ düÔ<∏ë ˆ

nqTXÊdæ‘·xà ø£èùwíq es¡<ëq+ eTVü‰‘·àq' ˆˆ 106 ˆˆ
ø£èwüßí&ÉT ‘·q˝Àø±ìøÏ yÓfi¯¢ ìX¯ÃsTT+#·Tø√e≥+, ãTTwüß\ Ä>∑eTq+, uÛÑ>∑yêHé ø£èwüßí&ÉT ãTTwüß\≈£î
ñ|ü<˚X¯, esê\T nqTÁ>∑Væ≤+#·≥+.
>∑eTqxËÃÌe ø£èwüídü´ bÕs¡úkÕ´|æ #· <äs¡ÙqyéT ˆ
ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tqk˛´ø±Ô j·TT>∑<Ûäsêàdü‡Hê‘·Hê' ˆˆ 107 ˆˆ
ø£èwüß&í TÉ ‘·q<ÛëeT+ yÓfifl¯ ≥+, ns¡Tq® T&ÉT ø£èwü<í «’Ó bÕj·TqTì <ä]Ù+#·≥+, ø£èwü<í «’Ó bÕj·TqT&ÉT düHê‘·qj·TT>∑
<Ûäsêà \T|ü<˚•+#·≥+.
nqTÁ>∑ôVA-<∏ä bÕs¡údü´ yês¡D≤d”>∑‹düÔ‘·' ˆ
bÕsêX¯s¡´dü´ #· eTTH˚sê«´dükÕ´<äT“‘·ø£s¡àD' ˆˆ 108 ˆˆ
ns¡T®qTì nqTÁ>∑Væ≤+#·≥+, n<äT“¤‘· ø£s¡Tà&ÉT, |üsêX¯s¡|ü⁄Á‘·T&Ó’q yê´düT&ÉT yêsêDd” q>∑sêìøÏ yÓfi¯fl≥+
$e]+#·ã&ܶsTT.
yêsêDkÕ´X¯Ã e÷Vü‰‘·à´+ rsêúHê+ #Ó’e es¡íqyéT ˆ
rs¡új·÷Á‘ê #· yê´düdü´ <˚yê´XËÃÌyê<∏ä es¡íqyéT ˆˆ
rs¡új·÷Á‘ê #· yê´düdü´ <˚yê´XËÃÌe #· <äs¡ÙqyéT ˆ
ñ<ë«düqxà ø£~∏‘·+ es¡<ëq+ ‘·<∏Ó’e #· ˆˆ 109 ˆˆ
yêsêDd”e÷Vü‰‘·à´+ rsêú\Á|üuÛ≤e+, yê´düeTVü≤]¸ rs¡∆j·÷Á‘ê es¡íq, <˚M<äs¡Ùq+, <˚$ yê´düTì
ø±•qT+&ç |ü+|ü≥+, eT∞fl nqTÁ>∑Væ≤+#·≥+ ‘Ó\T|üã&ܶsTT.
Á|üj·÷>∑dü´ #· e÷Vü‰‘·à´+ πøåÁ‘êD≤eT<∏ä ø°s¡ÔqyéT ˆ
|òü\xà $|ü⁄\+ $ÁbÕ e÷s¡ÿDÒ¶j·Tdü´ ìs¡ZeT' ˆˆ 110 ˆˆ
Á|üj·÷>∑e÷Vü‰‘·à´+, Ç‘·s¡ πøåÁ‘ê\ Á|üuÛ≤e+, rs¡új·÷Á‘ê |òü\+, e÷s¡ÿ+&˚j·T ìs¡ZeTq+.
uÛÑTeHêHê+ dü«s¡÷|üxà CÀ´‹cÕxà ìy˚X¯qyéT ˆ
ø°s¡Ô´H˚Ô #Ó’e esê¸DÏ qBHêxËÃÌe ìs¡íj·T' ˆˆ 111 ˆˆ
düø£\˝Àø±\ dü«s¡÷|ü+, Á>∑Vü‰\T qø£åÁ‘ê\dæú‹, esê¸\T, q<äT\ ìs¡íj·T+.
|üs¡«‘êHêxà ø£<∏äq+ kÕúHêì #· ~yÍø£kÕyéT ˆ
B«bÕHê+ Á|ü$uÛ≤>∑X¯Ã X‚«‘·B«b˛|ües¡íqyéT ˆˆ 112 ˆˆ
|üs¡«‘ê\T, <˚e‘·\ kÕúHê\ es¡íq, B«bÕ\ $uÛ≤>∑+, X‚«‘·B«es¡íq+ #˚j·Tã&çq$.
828 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
X¯j·Tq+ πøX¯ekÕ´<∏ä e÷Vü‰‘·à´xà eTVü‰‘·àq' ˆ
eTq«qÔsêD≤+ ø£<∏äq+ $c˛ísêàVü‰‘·à´y˚Te #· ˆˆ 113 ˆˆ
ÁoHêsêj·TDTì jÓ÷>∑ìÁ<ä, ÁoVü≤]e÷Vü‰‘·à´+, eTq«+‘·s¡ø£<∏äq+, Áo$wüßíeTVæ≤eT.
y˚<äXÊU≤Á|üDj·Tq+ yê´kÕHê+ ø£<∏äq+ ‘·‘·' ˆ
ny˚<ädü´ #· y˚<ëHê+ ø£<∏äq+ eTTì|ü⁄vZyê' ˆˆ 114 ˆˆ
z eTTì|ü⁄+>∑e⁄˝≤sê! y˚<äXÊU≤s¡#·q, yê´dü HêeT |ü]>∑Dq+, y˚<ä u≤Vü≤´dæ<ë∆+‘ê\qT #Ó|üŒ≥+.
jÓ÷π>X¯«sêD≤xà ø£<∏ë •cÕ´D≤x±Ã<∏ä ø°s¡ÔqyéT ˆ
^‘êX¯Ã $$<Ûë >∑TVü‰´ áX¯«s¡kÕ´<∏ä ø°]Ô‘ê' ˆˆ 115 ˆˆ
jÓ÷π>X¯«s¡T\ ø£<∏äq+, •wüß´\ø°s¡Ôq+, áX¯«s¡s¡Vü≤dü´ ^‘ê\T #Ó|üŒ&ÉeTsTT+~.
esêíÁX¯e÷D≤e÷#ês¡' ÁbÕj·T•Ã‘·Ô$~ÛdüÔ‘·' ˆ
ø£bÕ*‘·«xà s¡TÁ<ädü´ _Ûøå±#·s¡Dy˚Te #· ˆˆ 116 ˆˆ
esêíÁX¯e÷#ês¡$~Û, ÁbÕj·T•Ã‘·Ô $~Û, s¡TÁ<äTì ø£bÕ*‘·«+, _Ûøå± #·s¡D+.
|ü‹Áe‘êj·÷XÊÃ--U≤´q+ rsêúHêxà $ìs¡íj·T' ˆ
‘·<∏ë eTvâDø£kÕ´<∏ä ìÁ>∑Vü≤' ø°s¡Ô´‘˚ ~«C≤' ˆˆ 117 ˆˆ
z ~«E˝≤sê! |ü‹Áe‘ê ø£<∏ä, rs¡ú ìs¡íj·T+, eT+KDø£ìÁ>∑Vü≤+.
e<ÛäX¯Ã ø£~∏‘√ $ÁbÕ' ø±\dü´ #· düe÷dü‘·' ˆ
<˚e<ës¡TeH˚ X¯yÓ÷“¤' Á|üy˚XÀ e÷<Ûäedü´ #· ˆˆ 118 ˆˆ
ø±\Tì e<Ûä, <˚e<ës¡T eq+˝À •ee÷<Ûäe⁄\ Á|üy˚X¯+ #Ó|üŒã&çq$.
<äs¡Ùq+ wü≥Tÿ©j·÷Hê+ <˚e<˚edü´ BÛeT‘·' ˆ
es¡<ëqxà <˚edü´ qì›H˚ ‘·T Á|üø°]Ô‘·yéT ˆˆ 119 ˆˆ
wü≥Tÿ©j·TT\T <˚e<˚e⁄&É>∑T X¯+uÛÑTì <ä]Ù+#·≥+, q+~øÏ #˚dæq es¡<ëq+ #Ó|üŒ&ÉyÓTÆq~.
HÓ’$T‹Ôø£düTÔ ø£~∏‘·' Á|ü‹düs¡ZdüÔ‘·' |üs¡yéT ˆ
ÁbÕø£è‘·' Á|ü\j·TXÊÃ<∏ä dü;CÀ jÓ÷>∑ @e #· ˆˆ 120 ˆˆ
HÓ’$T‹Ôø£ Á|üfi¯j·T+, ÁbÕø£è‘· Á|üfi¯j·T+, dü;», ìØ“»jÓ÷>±\T #Ó|üŒã&ܶsTT.
@e+ C≤„‘ê« |ü⁄sêDdü´ dü+πøå|ü+ ø°s¡Ôj˚T‘· j·T' ˆ
düs¡«bÕ|ü $ìs¡Tàø√Ô ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 121 ˆˆ
 q\u…’ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 829

á $<Ûä+>± ≈£Ls¡à|ü⁄sêD+ dü+πøå|ü+>± ‘Ó*dæø=ì, $e]+∫q yê&ÉT düs¡«bÕ|ü $eTT≈£îÔ&Ó’ ÁãVü≤à˝Àø£+

#˚s¡T‘ê&ÉT.
@eeTTø±Ô« Á•j·T+ <˚Me÷<ëj·T |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
dü+‘·´»´ ≈£Ls¡àdü+kÕ∆q+ dü«kÕ∆qxà »>±eT Vü≤ ˆˆ 122 ˆˆ
Ç˝≤ |ü⁄sêD≤ìï ‘Ó*|æq ÁoVü≤] ≈£Ls¡às¡÷bÕìï e<ä*, \øÏåà‘√ ≈£L&É dü«kÕúq+ #˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
<˚yêX¯Ã düπs« eTTqj·T' kÕ«ì kÕúHêì uÛÒõπs ˆ
Á|üDeT´ |ü⁄s¡Twü+ $wüßí+ >∑èV”≤‘ê« Vü≤´eTè‘·+ ~«C≤' ˆˆ 123 ˆˆ
z ~«E˝≤sê! düø£\<˚e‘·\T, eTTqT\T, ‘·eTkÕúHê\qT #˚s¡T≈£îHêïs¡T. neTè‘êìï bı+~, Áo
eTVü‰$wüßíe⁄≈£î qeTdüÿ]+∫ yÓ[flHês¡T.
@‘·‘·TŒsêD+ |üs¡eT+ uÛ≤wæ‘·+ ≈£Ls¡às¡÷|æD≤ ˆ
kÕøå±<˚›yê~<˚y˚q $wüßíHê $X¯«jÓ÷–Hê ˆˆ 124 ˆˆ
düø\£ »>∑‘êÿs¡DT&ÉT, <˚yê~<˚e⁄&ÉT, ÁoeTVü‰$wüßeí ⁄ ≈£Ls¡às¡÷bÕìï <Û]ä +∫ á |ü⁄sêD≤ìï $ì|æ+∫Hê&ÉT.
j·T' |üπsƒ‘Y dü‘·‘·+ eTs√Ô´ ìj·Ty˚Tq düe÷Væ≤‘·' ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô ÁãVü≤à˝Àπø eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 125 ˆˆ
ìj·TeT+‘√, kÕe<Ûëq+>± á |ü⁄sêD≤ìï |ü]+ƒ ∫qyê&ÉT düs«¡ bÕ|ü$ìs¡Tà≈£î&Ô ’Ó ÁãVü≤à˝Àø£+˝À ìedækÕÔ&TÉ .
*œ‘ê« #Ó’e jÓ÷ <ä<ë´<Ó’«XÊUÒ e÷dæ düTÁe‘·' ˆ
$ÁbÕj·T y˚<ä$<äTùw ‘·dü´ |ü⁄D´+ ìuÀ<Ûä‘· ˆˆ 126 ˆˆ
yÓ’XÊKe÷dü+˝À Áe‘êìï d”«ø£]+∫q $Á|ü⁄&ÉT á |ü⁄sêD≤ìï Áyêdæ y˚<ä$<äT&Ó’q Áu≤Vü≤àDTìøÏ <ëq+
#˚ùdÔ ø£*π> |òü˝≤ìï ‘Ó\TdüTø=eTTà.
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø£Ô' dü¬s’«X¯«s¡´düeTì«‘·' ˆ
uÛÑTø±Ô« #· $|ü⁄˝≤Hé dü«πsZ uÛÀ>±ì›yê´qT‡XÀuÛÑHêHé ˆˆ 127 ˆˆ
düs«¡ bÕbÕ\T ‘=\–, düs¬ «’ X¯«sê´\T ø£*,Z dü«s¡+Z ˝À ~yê´\T, XÀuÛHÑ ê˝…q’ $|ü⁄\ uÛÀ>±\qT nqTuÛ$Ñ kÕÔ&TÉ .
‘·‘·dü‡«sêZ‘Y |ü]ÁuÛÑc˛º $ÁbÕD≤+ C≤j·T‘˚ ≈£î˝Ò ˆ
|üPs¡«dü+kÕÿs¡eTVü‰‘êà´Á<ä“Vü≤à$<ë´eTyê|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 128 ˆˆ
dü«s¡Z+qT+&ç ÁuÛÑwüߺ&Ó’ $Á|ü≈£î\+˝À »ìàkÕÔ&ÉT. |üPs¡«dü+kÕÿs¡ Á|üuÛ≤e+e\¢ ÁãVü≤à$<ä´qT bı+<äT‘ê&ÉT.
|ü]ƒ‘ê«-<Ûë´j·Ty˚TyÓ’ø£+ düs¡«bÕô|’' Á|üeTT#·´‘˚ ˆ
jÓ÷-s¡ú+ $#ês¡j˚T‘·‡eT´ø˘ dü ÁbÕb˛ï‹ |üs¡+ |ü<äyéT ˆˆ 129 ˆˆ
830 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
á |ü⁄sêD+˝À ˇø£ n<Ûë´j·÷ìï #·~$Hê düeTdüÔbÕbÕ\T ‘=\>∑T‘êsTT. u≤>± ns¡ú+ |ü]o*+∫q
yê&ÉT |üs¡eT|ü<ëìï bı+<äT‘ê&ÉT.
n<Û˚´‘·e´$T<ä+ ì‘·´+ $Áô|’' |üs¡«DÏ |üs¡«DÏ ˆ
ÁXÀ‘·e´xà ~«»ÁX‚cÕ˜ eTVü‰bÕ‘·ø£HêX¯qyéT ˆˆ 130 ˆˆ
Áu≤Vü≤àDÁX‚wüߘ˝≤sê! m\¢|ü⁄&ÉT á |ü⁄sêD≤ìï Áu≤Vü≤àDT\T Á|ü‹|üs¡«~q+ |ü]ƒ+#ê*. eTVü‰bÕbÕìï
q•+|ü#˚ùd á |ü⁄sêD≤ìï ‘·|üŒø£ $Hê*.
@ø£‘·düTÔ |ü⁄sêD≤ì ùd‹Vü‰kÕì ø£è‘·‡ïX¯' ˆ
@ø£Á‘· #˚<ä+ |üs¡eTy˚T‘·<˚yê‹]#·´‘˚ ˆˆ 131 ˆˆ
düs¡«|ü⁄sêDÒ‹Vü‰kÕ˝§ø£ jÓT‘·TÔ. Ç<=ø£ÿ{Ï ˇø£jÓT‘·TÔ. nìï{Ïø£+f… á |ü⁄sêDy˚T n‹X¯sTTdüTÔ+~.
<Ûäs¡àHÓ’|ü⁄D´ø±e÷Hê+ C≤„qHÓ’|ü⁄D´ø±$THêyéT ˆ
Ç<ä+ |ü⁄sêD+ eTT¬øÔÌ«ø£+ HêdüÔ´q´‘ê‡<Ûäq+ |üs¡yéT ˆˆ 132 ˆˆ
<Ûäsêà\˝À, C≤„q+˝À, ìcÕí‘·‘·«+ ø√πsyê]øÏ á |ü⁄sêD≤ìøÏ eTs=ø£{Ï kÕ{Ï˝Ò<äT.
j·T<∏ëe<äÁ‘· uÛÑ>∑yêH˚›y√ Hêsêj·TD√ Vü≤]' ˆ
ø£<∏ä´‘˚ Væ≤ j·T<∏ë $wüßís¡ï ‘·<∏ë-H˚´wüß düTÁe‘ê' ˆˆ 133 ˆˆ
düTÁe‘·˝≤sê! á |ü⁄sêD+˝À ÁoHêsêj·TDT&ÉT, uÛÑ>∑yêqT&ÉT, ÁoVü≤], $wüßí<˚e⁄&ÉT e]í‘·T&Ó’q≥T¢ Ç‘·s¡
|ü⁄sêD≤˝À¢ #Ó|üŒ˝Ò<äT.
Áu≤V”≤à bÂsêDÏø° #˚j·T+ dü+Væ≤‘ê bÕ|üHêX¯˙ ˆ
nÁ‘· ‘·‘·Œs¡eT+ ÁãVü≤à ø°s¡Ô´‘˚ Væ≤ j·T<∏ës¡ú‘·' ˆˆ 134 ˆˆ
Ç~ bÂsêDÏø° Áu≤V”≤àdü+Væ≤‘·. düs¡«bÕ|üÁ|üD≤•ì. á |ü⁄sêD+˝À ìC≤ìøÏ Ä |üs¡ÁãVü≤à #Ó|üŒã&ç+~.
rsêúHê+ |üs¡eT+ rs¡ú+ ‘·|ükÕxà |üs¡+ ‘·|ü' ˆ
C≤„HêHê+ |üs¡eT+ C≤„q+ Áe‘êHê+ |üs¡eT+ Áe‘·yéT ˆˆ 135 ˆˆ
á |ü⁄sêD+ rsêú\ìï+{Ï˝À ñ‘·ÔeTrs¡ú+. ‘·|üdüT‡˝À¢ ñ‘·ÔeT‘·|üdüT‡, C≤„Hê˝À¢ |üs¡eTC≤„q+, Áe‘ê˝À¢
ñ‘·ÔeTÁe‘·+.
Hê-<Û˚´‘·e´$T<ä+ XÊÁdüÔ+ eèwü\dü´ #· düìï<ÛÍ ˆ
jÓ÷-BÛ‘˚ dü Væ≤ yÓ÷Vü‰‘êà dü j·÷‹ qs¡ø±q“VüAHé ˆˆ 136 ˆˆ
á |ü⁄sêD≤ìï X¯SÁ<ä düMT|ü+˝À #·<Tä e ≈£L&É<Tä . n{≤¢ #·~$q yÓ÷Væ≤‘·T&ÉT nH˚ø£ qs¡ø±\qTuÛ$Ñ kÕÔ&TÉ .
ÁXÊ<˚∆ yê <Ó’$πø ø±πs´ ÁX¯eD°j·T+ ~«C≤‹_Û' ˆ
j·TC≤„H˚Ô ‘·T $X‚ùwD düs¡«<√wü$XÀ<ÛäqyéT ˆˆ 137 ˆˆ
 q\u…’ Hê\T>∑e n<Ûë´j·T+ 831

ÁXÊ<ä∆+˝À, <Ó’eø±s¡´+˝Àø±ì ~«E\T $Hê*. j·T»„düe÷|æÔ˝À á |ü⁄sêD≤ìï #·~$‘˚ düs¡«<√cÕ\T

‘=\>∑T‘êsTT.
eTTeTT≈£åLD≤$T<ä+ XÊÁdüÔeT<Û˚´‘·e´+ $X‚wü‘·' ˆ
ÁXÀ‘·e´x±Ã<∏ä eTqÔe´+ y˚<ës¡ú|ü]ãè+Vü≤DyéT ˆˆ 138 ˆˆ
yÓ÷ø£å+ ø√πsyês¡T $X‚wæ+∫ á |ü⁄sêD≤ìï ‘·|üŒø£ #·<äyê*. y˚<ësêúìï $düÔ]+|ü#˚ùd á |ü⁄sêD≤ìï
$Hê*, eTqq+#˚j·÷*.
C≤„‘ê« j·T<∏ëe~«Áù|ÁHê› ÁXÊej˚T<䓤øÏÔdü+j·TT‘êHé ˆ
düs¡«bÕ|ü$ìs¡Tàø√Ô ÁãVü≤àkÕj·TT»´e÷|ü⁄ïj·÷‘Y ˆˆ 139 ˆˆ
u≤>± ‘Ó\TdüTø=ì, uÛøÑ øÔÏ \£ Áu≤Vü≤àDT\≈£î $ì|æùd,Ô düs«¡ bÕbÕ\T ‘=\–, ÁãVü≤àkÕj·TTC≤´ìï bı+<äT‘ê&ÉT.
jÓ÷-ÁX¯<ä›<ÛëH˚ |ü⁄s¡Tùw <ä<ë´#êÃ<Ûë]àπø ‘·<∏ë ˆ
dü Áù|‘·´ >∑‘ê« ìs¡j·÷Hé X¯óHê+ jÓ÷ì+ Áe»‘·´<Ûä' ˆˆ 140 ˆˆ
ÁX¯<ë∆s¡Væ≤‘·TìøÏ, n<Ûë]à≈£îìøÏ á |ü⁄sêD≤ìï $ì|æùdÔ eTs¡D≤q+‘·s¡+ nH˚ø£ qs¡ø±\bÕ˝…’ eT∞fl
X¯óqø£+>± »ìàkÕÔ&ÉT.
qeTdüÿè‘·´ Vü≤]+ $wüßí+ »>∑<√´ì+ düHê‘·qyéT ˆ
n<Û˚´‘·e´$T<ä+ XÊÁdüÔ+ ø£èwüí<Ó’«bÕj·Tq+ ‘·<∏ë ˆˆ 141 ˆˆ
»>∑‘êÿs¡DuÛÑ÷‘·T&ÉT, düHê‘·qT&ÉT nsTTq ÁoeTVü‰$wüßíe⁄≈£î qeTdüÿ]+∫, n<˚ $<Ûä+>± ø£èwüí<Ó’«
bÕj·TqTìøÏ ≈£L&É qeTdüÿ]+∫ á |ü⁄sêDXÊÁkÕÔ<Ûä´j·Tq+ #˚j·÷*.
Ç‘ê´C≤„ <˚e<˚edü´ $c˛ís¡$T‘·‘˚»dü' ˆ
bÕsêX¯s¡´dü´ $Á|üπs¸' yê´düdü´ #· eTVü‰‘·àq' ˆˆ 142 ˆˆ
Ç~ n$T‘·‘˚»dæ«, <˚e<˚e⁄&ÉT, ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ Ä»„. ÁãVü≤à]¸, eTVü‰‘·Tà&ÉT, bÕsêX¯s¡T´&Ó’q y˚<äyê´dü
uÛÑ>∑yêqTì Ä»„ ≈£L&É.
ÁX¯ó‘ê« Hêsêj·TD≤~›yê´+ Hês¡<√ uÛÑ>∑yêqèwæ' ˆ
>ö‘·e÷j·T <ä<Í |üPs¡«+ ‘·kÕà#ÓÃÌe |üsêX¯s¡' ˆˆ 143 ˆˆ
Áo≈£Ls¡à eTVü‰|ü⁄sêD≤ìï ÁoeTHêïsêj·TDTìe\¢ uÛÑ>∑yêHé Hês¡<äT&ÉT $ì >ö‘·eTeTVü≤]¸øÏ #Ó|æŒHê&ÉT.
>ö‘·eTeTVü≤]¸ |üsêX¯s¡eTVü≤]¸øÏ uÀ~Û+∫Hê&ÉT.
|üsêX¯s√-|æ uÛÑ>∑yêHé >∑v±Z<ë«πs eTT˙X¯«sê' ˆ
eTTìuÛÑ´' ø£<∏äj·÷e÷dü <Ûäs¡àø±e÷s¡úyÓ÷ø£å<äyéT ˆˆ 144 ˆˆ
z eTT˙X¯«s¡T˝≤sê! uÛ>Ñ y∑ êqT&É>T∑ |üsêX¯sT¡ &ÉT >∑+>±<ë«s¡+˝À <Ûsä êàs¡øú ±eTyÓ÷ø£Áå |ü<yä TÓ qÆ á |ü⁄sêD≤ìï
eTTqT\≈£î uÀ~Û+∫Hê&ÉT.
832 ≈£Ls¡àeTVü‰|ü⁄sêD+ ` ñ‘·sÔ ês¡+∆
ÁãVü≤àD≤ ø£~∏‘·+ |üPs¡«+ düqø±j·T #· BÛeT‘˚ ˆ
düq‘·Tÿe÷sêj·T ‘·<∏ë düs¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯qyéT ˆˆ 145 ˆˆ
n<˚ $<Ûä+>± |üPs¡«+ ÁãVü≤à düqø£ ` düq‘·Tÿe÷s¡T\≈£î, düs¡«bÕ|üÁ|üD≤X¯qyÓTÆq á |ü⁄sêD≤ìï
uÀ~Û+∫Hê&ÉT.
düqø±<䓤>∑yêHê‡øå±<˚›e˝À jÓ÷>∑$‘·ÔeT' ˆ
nyê|üÔyêqŒxÕUÀ <˚e˝≤~<äeTT‘·ÔeTyéT ˆˆ 146 ˆˆ
düqø£eTVü≤]¸ jÓ÷>∑$‘·ÔeTT&ÉT <˚e\TìøÏ, <˚e\T&ÉT |ü+#·•KTìøÏ á ñ‘·ÔeT|ü⁄sêD+ uÀ~Û+∫Hês¡T.
düq‘·Tÿe÷sê<䓤>∑yêqTàì' dü‘·´erdüT‘·' ˆ
˝ÒuÛÒ |ü⁄sêD+ |üs¡eT+ yê´dü' düsê«s¡údüxÃj·TyéT ˆˆ 147 ˆˆ
düq‘·Tÿe÷s¡Tìe\¢ dü‘·´erdüT‘·T&ÉT yê´dü uÛÑ>∑yêqT&ÉT düsê«s¡údü+#·j·T+, |üs¡eTyÓTÆq á |ü⁄sêD≤ìï
bı+~Hê&ÉT.
‘·kÕà<ë«´kÕ<äVü≤+ ÁX¯ó‘ê« uÛÑe‘ê+ bÕ|üHêX¯qyéT ˆ
}∫yêHÓ’« uÛÑe~“¤X¯Ã <ë‘·e´+ <Ûë]àπø »H˚ ˆˆ 148 ˆˆ
Ä yê´dü uÛÑ>∑yêqTìe\¢ $qï H˚qT bÕ|üHêX¯ø£yÓTÆq á |ü⁄sêD≤ìï MT≈£î $ì|æ+∫HêqT. Bìì MTs¡T
≈£L&É <Ûë]à≈£îìøÏ n+~+#ê*.
‘·ôd’à yê´kÕj·T >∑Ts¡y˚ düs¡«C≤„j·T eTVü≤s¡¸j˚T ˆ
bÕsêX¯sê´j·T XÊHêÔj·T qyÓ÷ Hêsêj·TD≤‘·àH˚ ˆˆ 149 ˆˆ
düs¡«E„&ÉT, eTVü≤]¸, >∑Ts¡Te⁄, |üsêX¯s¡|ü⁄Á‘·T&ÉT, XÊ+‘·T&ÉT, Hêsêj·TDdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q yê´dü uÛÑ>∑yêqTìøÏ
qeTkÕÿs¡+.
j·TkÕà‘·‡+C≤j·T‘˚ ø£è‘·‡ï+ j·TÁ‘· #Ó’e Á|ü©j·T‘˚ ˆ
qeTdüÔôd’à düTπsXÊj·T $wüíy˚ ≈£Ls¡às¡÷|æDÒ ˆˆ 150 ˆˆ
á düø£\»>∑‘·TÔqT düèwæº+∫, eT∞fl ‘·q˝ÀH˚ ©q+ #˚düTø=H˚ <˚yê~ÛHê<∏äT&ÉT ≈£Ls¡às¡÷|æ nsTTq
ÁoeTVü‰$wüßíe⁄q≈£î qeTkÕÿs¡+.
Ç‹ Áo≈£Ls¡à|ü⁄sêDÒ wü{≤‡Vü≤ÁkÕ´+ dü+Væ≤‘êj·÷+ ñ‘·Ôsêπs∆ yê´düø£<∏äÛq dæú‘·T´<䓤e Á|ü\j·Tyê´U≤´q+
HêeT #·‘·TX¯Ã‘ê«]+XÀ-<Ûë´j·T' ˆˆ 44 ˆˆ
ˆˆ düe÷b˛Ô-j·T+ Á>∑+<∏ä' ˆˆ
Áo≈£Ls¡à |ü⁄sêD+ wü{ŸkÕVü≤Ádæ dü+Væ≤‘·˝Àì ñ‘·sÔ ês¡+∆ ˝À yê´düø<£ qäÛ∏ dæ‘ú T· ´<ä“e¤ Á|ü\j·Tyê´U≤´qeTH˚
q\u…’ Hê\Ze n<Ûë´j·T+ ˆˆ 44 ˆˆ
ˆˆ düe÷|üÔ+ ˆˆ