You are on page 1of 16

Santosh Shirgaonkar

Santosh Shirgaonkar
egRokps eqn~ns
 nzO;

 ewynzO;s

 la;qxs

 feJ.ks

 feJ.kkaps izdkj

 nzko.ks] fuyacu vkf.k dfyy


Santosh Shirgaonkar
izLrkouk
 1649 & gsfuax czaWM & ekuoh bfrgklkr eqynzO;s “kks/k.kkjk ifgyk O;Drh

 1661 & jkWcVZ ckWbZy & eqynzO;kaph loZ izFke O;k[;k ekaMyh-

 1789 & ykWjsUV fM yWokWf>, & Elementary Treatise of


Chemistry & eqynzO;kps oxhZdj.k & /kkrq] v/kkrq-

Santosh Shirgaonkar
fo’o

nzO;
ÅtkZ eqynzO;s

oxhZdj.k
oLrq@inkFkZ la;qxs

feJ.ks
js.kw

v.kw
Santosh Shirgaonkar
eqynzO;s
 jkWcVZ ckWby & eqynzO;s gk nzO;kpk vlk ,d izdkj vkgs fd] R;kps
dks.kR;kgh HkkSfrd fdaok jklk;fud vfHkfdz;sOnkjs fo?kVu djrk ;sr
ukgh- mnk- vkWfDltu] uk;Vªkstu] lksus b-
 i`FohP;k fufeZrh cjkscjp vuar dkGkP;k tM.k?kM.khr i`FohP;k
varjaxkr eqynzO;kph fufeZrh >kyh-
 eqynzO;s gk nzO;kpk vlk ,d izdkj vkgs fd R;kpk izR;sd d.k ,d
lkj[;k inkFkkZus cuysyk vlrks-
 R;kP;k izR;sd d.kkaps xq.k/keZ lkj[ksp vlrkr-
 eqynzO;kP;k vfrlq{e d.kkauk v.kw Eg.krkr-
 ,dkp eqynzO;kps v.kw ,dlkj[ks vlrkr-
Santosh Shirgaonkar
 fHkUu eqynzO;krhy v.kwaph jpuk fHkUu vlrs-

uSlfxZd 92
,dq.k eqynzO;s
119
d`f=e 27
 uSlfxZd eqynzO;s & fulxkZrwu izkIr gksrkr-
 d`f=e eqynzO;s & eqynzO;kps xq.k/keZ] jpuk ;kapk vH;kl d:u
“kkL=Kkuh iz;ksx”kkGsr ekuofufeZr eqynzO;s r;kj dsys-
 119 O;k eqynzO;kps uko Unennium vkgs- ;kyk bdk&Qzkaf”kve
vlsgh uko ns.;kr vkys vkgs-
Santosh Shirgaonkar
laKk &
 eqynzO;kyk lacks/k.;klkBh okijysY;k la{ksikyk R;k eqynzO;kph laKk vls
Eg.krkr-
 jklk;fud vfHkfdz;kaps ys[ku djrkuk eqynzO;kapk funsZ”k dj.;klkBh v”kk
laKkpk okij gksrks-
 lqjokrhyk MkYVuus eqynzO;kph laKk fyfg.;klkBh dkgh orqZGkpk okij
dsyk- mnk-  gk;Mªkstu]  vk;uZ] © rkacs-
 izR;sd eqynzO;kph Lora= laKk vlwu laKk nk[kfo.;klkBh baxzth eqGk{kjkapk
okij dsyk tkrks-
 eqynzO;kP;k baxzth ukokP;k Lisfyaxe/khy ifgys v{kj gh R;k eqynzO;kph
laKk vlrs- mnk- gk;Mªkstu & H] uk;Vªkstu & N
 tsOgk nksu fdaok vf/kd eqynzO;kaP;k ukorys ifgys v{kj lkj[ks vlrs
rsOgk laKk fyfg.;klkBh v{kjkaph tksMh okijrkr-
Santosh Shirgaonkar
 dkgh eqynzO;kaP;k laKk yWfVu ukoko:u ?ks.;kr vkY;k vkgsr-

ejkBh uko baxzth uko yWfVu uko laKk


pkanh Silver Argentum Ag

lksus Gold Aurum Au

rkacs Copper Cuprum Cu

yks[kaM Iron Ferrum Fe

ikjk Mercury Hydrargyrum Hg

 izR;sd eqynzO;kph laKk QDr ,dp v.kw n”kZors-


mnk- H gh laKk gk;Mªkstupk ,d v.kw n”kZors
Santosh Shirgaonkar
la;qxs
 nksu fdaok vf/kd eqynzO;kaP;k v.kwaP;k la;ksxkrwu r;kj gks.kk&;k
inkFkkZyk la;qxs Eg.krkr-
 nksu fdaok vf/kd eqynzO;kaP;k otuh izek.kkr vkf.k jklk;fud la;ksxkus
cuoysyk inkFkZ Eg.kts la;qxs gks;-
 la;qxkps jklk;fud in~/krhus lk/;k ?kVdkr foHkktu djrk ;srs-
 la;qxs gh js.kwlq=kP;k lgk¸;kus n”kZforkr-
 la;qxkps xq.k/keZ R;krhy ?kVd eqynzO;kaP;k xq.k/kekZgwu fHkUu vlrkr-
mnk- H2O H & Lor% tGrks-
O & Toyukl enr-
H2O & vkx fo>orks
 la;qxkrhy ewG ?kVd osxGs dj.;klkBh jklk;fud in~/kr okijrkr- Santosh Shirgaonkar
feJ.ks%
 tsOgk nksu fdaok vf/kd inkFkZ ,desdkar dks.kR;kgh izek.kkr felGys
tkrkr rsOgk feJ.ks r;kj gksrkr-
 feJ.kkrhy felGysys inkFkZ eqynzO;s fdaok la;qxs vlq “kdrkr-
 feJ.kkrhy eqG ?kVdkps xq.k/keZ dk;e jkgrkr-
 feJ.krkrhy eqG ?kVd lk/;k HkkSfrd in~/krhus osxGs djrk ;srkr-
 feJ.kkrhy ?kVd Bjkfod izek.kkr ulrkr-
 tsOgk feJ.ks r;kj gksrkr rsOgk dks.kfrgh jklk;fud vfHkfdz;k ?kMwu
;sr ukgh-

Santosh Shirgaonkar
feJ.kkps izdkj
 feJ.kkps izkeq[;kus nksu izdkj iMrkr-
feJ.k

lekaxh fo’kekaxh

nzko.k dfyy fuyacu


1½ lekaxh feJ.k %& lekaxh feJ.kkrhy ?kVd lai.q kZ feJ.kkr ,dlkj[ks
vlrkr- mnk- nq/k o ik.kh ;kaps feJ.k-
2½ fo’kekaxh feJ.k %& fo’kekaxh feJ.kkrhy ?kVd lai.q kZ feJ.kkr ,dlkj[ks
felGysys ulrkr- mnk- ik.kh o rsy ;kaps feJ.k-
Santosh Shirgaonkar
nzko.k%
 nksu fdaok vf/kd inkFkkZP;k lekaxh feJ.kkl nzko.k Eg.krkr-
 nzko.kkrhy d.k vfr”k; ygku vlrkr- rs R;krqu izdk”k “kyk[ksyk
fo[k: nsr ukgh-

 nzok.k ¾ nzkO; $ nzkod-


 nzko.kkr ts inkFkZ foj?kGrkr R;kauk nzkO; Eg.krkr-
 T;k inkFkkZr nzkO; foj?kGrks R;kl nzkod Eg.krkr-
 nzko.kke/;s nzkodkps izek.k nzkO;kis{kk tkLr vlrs- Santosh Shirgaonkar
fuyacu
 fuyacu gs fo’kekaxh feJ.ks R;kr nzkO;kaps d.k u foj?kGrk fuyachr
jkgrkr-
 gs d.k vki.k uqlR;k MksG~;kus ikgw “kdrks-

Santosh Shirgaonkar
dfyy
 dfyy d.k nzko.kkr ,dlkj[ks felGysys vlrkr-
 dfyy d.k gs fuyacu d.kkis{kk vkdkjkus ygku Eg.kwu gs lekaxh
nzko.kkizek.ks fnlrs ijarw gs fo’kekaxh nzko.k vkgs-
 izdk”k “kykdsps viLdj.k d: “kdrkr-

Santosh Shirgaonkar

You might also like