16/9/2019 Η σημασία του σχολείου για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού – Ανθολόγιον Sapere aude!

Ανθολόγιον Sapere aude!

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Η σημασία του σχολείου για την ανάπτυξη της

προσωπικότητας του παιδιού

30/12/200930/12/2009
Η ψυχική υγεία κάθε παιδιού σε µια δεδοµένη στιγµή είναι το τελικό αποτέλεσµα µιας
πολύπλοκης αλληλεπίδρασης από βιολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες.
Μεταξύ αυτών η οικογένεια και το σχολείο, κατά γενική οµοφωνία, ασκούν την πιο σπουδαία
επίδραση στη ζωή του παιδιού. Η σχολική εκπαίδευση εκφράζει τις αξίες, τις στάσεις και τους
σκοπούς της κοινωνίας, και, εποµένως, η οργάνωση και η δοµή του σχολείου µπορεί να
χρησιµοποιηθεί για την ανάπτυξη της προσωπικότητας και την προαγωγή της ψυχικής υγείας.
Αυτός ο στόχος µπορεί να πραγµατοποιηθεί, γιατί υπάρχει η δυνατότητα το σηµερινό σχολείο να
παίξει σηµαντικό ρόλο στην οµαλή ανάπτυξη του παιδιού.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές µεταβολές στην οικογένεια και στην κοινωνία, καθώς
και στην εξέλιξη των παιδιών. Οι αλλαγές αυτές είναι: η πρώιµη έναρξη της εφηβείας, η µεγάλη
διάδοση των µέσων ενηµέρωσης, οι αλλαγές στους γονεϊκούς ρόλους, η µετάβαση από την
παιδική στην ενήλικη ζωή, οι µεταβολές στο φυσικό περιβάλλον. Οι µεταβολές αυτές κάνουν πιο
σηµαντική την εκτίµηση των πιθανών επιδράσεων του σχολείου και της εκπαίδευσης στην
εξέλιξη του παιδιού. Η ψυχοκοινωνική εξέλιξη του παιδιού µπορεί να επηρεαστεί θετικά ή
αρνητικά από τα κοινωνικά χαρακτηριστικά του σχολείου, που φοιτά το παιδί. Εποµένως, είναι
πολύ σηµαντικό να επισηµάνουµε και να χρησιµοποιήσουµε το δυναµικό του σχολείου, καθώς
και να εντοπίσουµε τα αρνητικά του σηµεία, ώστε έγκαιρα να µπορέσουµε να ενεργήσουµε
προληπτικά.

Θα αναφερθώ στη σηµαντική επίδραση που ασκεί το σχολείο στον τοµέα της κοινωνικοποίησης
του παιδιού µε το να απαιτεί από όλα τα παιδιά να προσαρµοστούν στα δικά του µέτρα.
Παράδειγµα, τα παιδιά πρέπει να ακολουθήσουν το πρόγραµµα του σχολείου σε µια σχολική
εκδροµή, και να µη συµµορφωθούν µε την επιθυµία των γονιών τους να συναντήσουν το θείο, τη
θεία, το γνωστό στην πόλη που έγινε η εκδροµή. Όπως είναι γνωστό, οι δάσκαλοι λειτουργούν ως
πρότυπα ταύτισης για τα παιδιά και η συµπεριφορά τους µπορεί να διευκολύνει τις διαδικασίες
της κοινωνικοποίησης. Εποµένως, πρέπει οι δάσκαλοι να έχουν σαφή αντίληψη του ρόλου τους
και παράλληλα να µπορεί να βοηθηθούν για να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.

Το σχολείο που λειτουργεί καλά µπορεί να βοηθήσει όλα τα παιδιά να αναπτύξουν περισσότερο
τις κοινωνικές τους ικανότητες. Παράλληλα, όµως, µπορεί να βοηθήσει και τα παιδιά που δεν
έχουν οµαλή κοινωνικοποίηση, παρέχοντας σ’ αυτά ένα περιβάλλον φροντίδας και υποστήριξης
https://sciencearchives.wordpress.com/2009/12/30/ί-ί-ά/?fbclid=IwAR3TKqk6H1vUGr1Gt56kVMZURygjOouHztY7-VLP8MlvzFnDAVO1QjTJH60 1/5
16/9/2019 Η σημασία του σχολείου για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού – Ανθολόγιον Sapere aude!

ή ακόµα και µια θεραπευτική ατµόσφαιρα. Ταιριαστό παράδειγµα εδώ είναι η ευκαιρία που
έδωσε το σχολείο µας την περασµένη Άνοιξη στα παιδιά, να κατασκευάσουν χαρταετό µε την
καθοδήγηση συναδέλφων, αξιοποιώντας µε τον καλύτερο τρόπο τον ελεύθερο χρόνο τους τα
Σαββατοκύριακα, και το σηµαντικότερο, δίνοντάς τους την ευκαιρία να εργαστούν µέσα σε
οµάδες, να γνωριστούν καλύτερα, να αξιοποιήσουν τις ικανότητές τους, να πάρουν
πρωτοβουλίες.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που ενισχύουν τη θέση ότι χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερη σηµασία στο
σχολείο για την ανάπτυξη προγραµµάτων που θα διευκολύνουν την κοινωνικοποίηση των
παιδιών. Στο σηµερινό σχολείο υπάρχει η δυνατότητα λειτουργίας τέτοιων Προγραµµάτων και
το δικό µας σχολείο κάθε χρόνο συµµετέχει σ’ αυτά. Στην περσινή χρονιά λειτούργησαν
Περιβαλλοντικά, Πολιτιστικά και Ολυµπιακής Παιδείας Πρόγραµµα.

Φέτος σχεδιάζουµε, το σχολείο µας να πάρει µέρος στον παγκόσµιο µαθητικό διαγωνισµό µε
θέµα το συντοπίτη Άγιό µας, τον Άγιο Κοσµά τον Αιτωλό. Οι εργασίες των παιδιών θα
λειτουργήσουν και ως Πολιτιστικό Πρόγραµµα, που θα συνοδευτεί και από µια εκδροµή του
σχολείου στη γενέτειρα του Αγίου, στο Μεγαδένδρο, έξω από το Θέρµο. Επίσης η θεατρική
οµάδα του σχολείου και η χορωδία ετοιµάζουν θεατρικό µε τραγούδι και χορό, µια
εκδήλωση που τα έσοδα θα διατεθούν για τα παιδιά του ΕΛΕΠΑΠ, αφού το 2003 είναι
αφιερωµένο στα άτοµα µε ειδικές ανάγκες.

Η Χορωδία Οµοίων Φωνών ετοιµάζει CD µε τα όµορφα τραγούδια της για να τα έχουµε και να
τα ακούµε. Το Περιοδικό του σχολείου µας Ηχοχρώµατα θα λειτουργήσει στα πλαίσια
Προγράµµατος, που θα βοηθήσει τα παιδιά να προβληµατιστούν, να πάρουν πρωτοβουλίες, να
γράψουν, να δηµιουργήσουν. Στη σκέψη µας είναι να εκδώσουµε και φέτος Ηµερολόγιο του
2004, µε θέµα: «Παραδοσιακά Μουσικά Όργανα και Παραδοσιακοί τρόποι ψυχαγωγίας».
Επίσης ως Πρόγραµµα θα λειτουργήσει το Αφιέρωµα στον Αγρινιώτη στιχουργό Πυθαγόρα
µε τους υπέροχους στίχους του, που αναφέρονται στις αλησµόνητες Πατρίδες της Μ. Ασίας.
Όλες αυτές οι ευκαιρίες είναι µοναδικές για την κοινωνικοποίηση των παιδιών και την
οµαλή ένταξή τους στην κοινωνία. Ως γονείς, προτρέψτε τα παιδιά σας να συµµετέχουν,
ιδίως του Γυµνασίου και της Α΄ Λυκείου. Είναι αυτά που θα τους µείνουν περισσότερο από
τα Αρχαία και τα Μαθηµατικά, που θα τα εντάξουν οµαλά στην κοινωνία.

Όπως είναι γνωστό, διαµέσου του σχολείου η κοινωνία έχει για ένα µεγάλο µέρος την
ευθύνη για το µεγάλωµα των παιδιών. Όλα τα παιδιά είναι υποχρεωµένα να πηγαίνουν στο
σχολείο και οι εµπειρίες που έχουν εκεί, σε σύγκριση µε τις εµπειρίες τους στο σπίτι, είναι
δυνατό να ελεγχθούν ή και να µεταβληθούν. Είναι απαραίτητο να δούµε το σχολείο ως µια
προέκταση της κοινότητας και της οικογένειας και όχι ως ένα σύστηµα που είναι
αποµονωµένο και λειτουργεί ανεξάρτητα από αυτά Πιστεύω, ότι αν ο δάσκαλος γνωρίζει
την οικογενειακή κατάσταση του παιδιού, θα είναι σε θέση να αντιληφθεί καλύτερα το
πρόβληµά του, τις µαθησιακές δυσκολίες και τις προσωπικές του φιλοδοξίες. Οι γονείς
πρέπει να συνεργάζονται στενά µε το σχολείο. Να κάνουν γνωστά στη Διεύθυνση του
σχολείου τα προβλήµατα της υγείας του παιδιού, τις ιδιαιτερότητές του, τους φόβους και
τις ανησυχίες του. Πρέπει να ξέρετε ότι υπάρχει διακριτικότητα και εχεµύθεια. Τα
προβλήµατα του παιδιού σας επιβάλλεται να τα γνωρίζει το σχολείο, στο οποίο ζει και
κινείται περισσότερες ώρες απ’ ό,τι στο σπίτι. Εξάλλου η συµβολή του δασκάλου παίζει
πολύ σηµαντικό ρόλο στο κτίσιµο της προσωπικότητας του παιδιού.

https://sciencearchives.wordpress.com/2009/12/30/ί-ί-ά/?fbclid=IwAR3TKqk6H1vUGr1Gt56kVMZURygjOouHztY7-VLP8MlvzFnDAVO1QjTJH60 2/5
16/9/2019 Η σημασία του σχολείου για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού – Ανθολόγιον Sapere aude!

Υπάρχουν τρόποι, µε τους οποίους ένας δάσκαλος µπορεί να λειτουργεί ακόµα και
ψυχοθεραπευτικά στο παιδί. Χρειάζεται, όµως, να υπάρχει ευρύτητα και ευκαµψία από τη
µεριά του δασκάλου για να το πετύχει. Ακόµα χρειάζεται να δεχτεί ότι πρέπει να βρει νέους
τρόπους αντιµετώπισης, που µερικές φορές είναι τελείως διαφορετικοί από τους
παραδοσιακούς τρόπους διδασκαλίας και εκπαίδευσης. Είναι γνωστό ότι συνήθως η
τιµωρία δε φέρνει αποτελέσµατα. Για παράδειγµα, η τιµωρία των παιδιών που καπνίζουν
στο σχολείο όχι µόνο δεν τους κάνει να σταµατήσουν το κάπνισµα, αλλά στην
πραγµατικότητα το αυξάνει.

Μια κατάσταση που δηµιουργεί στρες στο παιδί στη δηµοτική και µέση εκπαίδευση είναι η
µεγάλη πίεση για την ακαδηµαϊκή επιτυχία. Η πίεση να προσαρµοστεί και να επιτύχει
ακαδηµαϊκά είναι τόσο µεγάλη, που µπορεί να δηµιουργήσει άγχος, µε αποτέλεσµα
αποτυχία στις Πανελλαδικές εξετάσεις, ψυχοσωµατικά συµπτώµατα και κατάθλιψη, που
µπορεί να φτάσει σε ιδέες και απόπειρες αυτοκτονίας στην εφηβεία. Στα περισσότερα
σχολεία του κόσµου σήµερα τα παιδιά πιέζονται πάρα πολύ να επιτύχουν ακαδηµαϊκά.
Ένας µάλιστα κλασικός τρόπος πίεσης είναι µε το να παροτρύνονται τα παιδιά σε σκληρό
και αδυσώπητο ανταγωνισµό. Όλα τα παιδιά υποφέρουν από αυτό το πνεύµα του
ανταγωνισµού και διακρίνονται τέσσερις κατηγορίες παιδιών: α) αυτά που είναι τελευταίοι
µαθητές και φορτώνονται συνέχεια µε το βάρος συνεχών αποτυχιών, β) αυτά που είναι
πρώτοι και ενθαρρύνoνται συνέχεια, γ) αυτά που πιέζονται πάρα πολύ από τους γονείς και
δασκάλους µε φανερά σηµεία άγχους και δ) αυτά που είναι αδιάφορα, αν και είναι έξυπνα,
και που είναι η απελπισία του δασκάλου.

Σχετικά µε τα παραπάνω πρέπει να αναφερθεί ότι µέθοδοι διδασκαλίας που παροτρύνουν

τα παιδιά να συνεργάζοvται και να µοιράζονται πράγµατα παρά να ανταγωνίζονται
µεταξύ τους έχουν πολύ καλύτερα αποτελέσµατα. Αυτό επιτυγχάνεται στο σχολείο µε τις
οµάδες εργασίας, που συνήθως δηµιουργούνται στα πλαίσια διαφόρων µαθηµάτων, µε την
παρουσίαση των εργασιών των παιδιών, όχι µόνο µέσα στην τάξη, αλλά και σε όλο το
σχολείο ή και στους γονείς.

Επίσης πρέπει να θεωρηθεί υποχρέωση από την πλευρά του σχολείου να δίνει τις ευκαιρίες
στους γονείς να ενδιαφέρονται ενεργά για τη λειτουργία του σχολείου. Αυτό πρέπει να
θεωρηθεί πολύ σηµαντικό και ιδίως αν δεχτούµε ότι καλή επικοινωνία µεταξύ σπιτιού-σχο-
λείου είναι κάτι πολύ καλό, µε θετικά αποτελέσµατα, ενώ η σύγκρουση ή αδιαφορία είναι
ανασταλτικά για την όλη πρόοδο του παιδιού. Η ανάγκη να είναι «ανοιχτή» η πόρτα του
σχολείου είναι πολύ σηµαντική και έχει τονιστεί και σε µια πρόσφατη έκθεση της
Παγκόσµιας Οργάνωσης Υγείας. Αν, δηλαδή,
η πόρτα του σχολείου είναι «ανοιχτή», θα είναι δυνατό να πετύχουµε καλύτερη επικοινωνία
µεταξύ του σχολείου από τη µια πλευρά, της οικογένειας και των διαφόρων φορέων από
την άλλη.

Με βάση αυτή την αρχή είναι σηµαντικό: α) να εντοπιστεί το δυναµικό του σχολείου και β)
να δηµιουργηθούν κατάλληλες συνθήκες που θα ενθαρρύνουν την υποστήριξη και την
ανάπτυξη διαφόρων κοινοτικών φορέων και τη σύνδεσή τους µε το σχολείο, τα παιδιά και
την οικογένειά τους. Με αυτό τον τρόπο θα είναι δυνατό να σχηµατίσουµε µια καλύτερη
αντίληψη των προβληµάτων του παιδιού και η προσέγγισή µας για την αντιµετώπισή τους
θα είναι διεπιστηµονική. Αυτή η προσέγγιση θα βοηθήσει, επίσης, στο επίπεδο της

https://sciencearchives.wordpress.com/2009/12/30/ί-ί-ά/?fbclid=IwAR3TKqk6H1vUGr1Gt56kVMZURygjOouHztY7-VLP8MlvzFnDAVO1QjTJH60 3/5
16/9/2019 Η σημασία του σχολείου για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού – Ανθολόγιον Sapere aude!

διοίκησης και οργάνωσης, γιατί θα διευκολύνει στο να αναπτυχθεί µεγαλύτερη

συνεργασία µεταξύ των φορέων υγείας, εκπαίδευσης κ.λ.π, και έτσι τα προβλήµατα που
γεννιούνται από δυσκολίες στην επικοινωνία θα λυθούν ή θα µειωθούν.

Προφανώς οι ανάγκες των παιδιών είναι διαφορετικές στα διάφορα µέρη του κόσµου,
ακόµα και σε διαφορετικές περιοχές της ίδιας χώρας. Το σχολείο είναι ο χώρος όπου πρέπει
να γίνονται προσπάθειες όχι µόνο για να δίνουµε τη δυνατότητα στα παιδιά να
αποκτήσουν γνώση, αλλά και για να τα βοηθάµε να αναπτύξουν όλες τις πλευρές της
προσωπικότητάς τους. Παιδαγωγοί έχουν εκφράσει πολύ παραστατικά αυτό το είδος της
προσέγγισης λέγοντας ότι ζούµε σε µια εποχή µεταβολών και αλλαγών. Για να
αναγνωριστεί, να αφοµοιωθεί και να χρησιµοποιηθεί δηµιουργικά αυτή η αλλαγή,
χρειαζόµαστε ευέλικτους ανθρώπους και ευέλικτα συστήµατα και η επιστήµη της
εκπαίδευσης συνίσταται στο να βοηθήσουµε τα παιδιά να ζήσουν µε ολοκληρωµένο τρόπο,
στο εδώ και τώρα, ως ιδιαίτερες προσωπικότητες και παράλληλα να αποκτήσουν µέσα
τους µια ωραία προσδοκία για το µέλλον, αναγνωρίζοντας συγχρόνως ότι συµµετέχουν και
αυτά στη δηµιουργία αυτού του µέλλοντος.

Για µια σωστή επικοινωνία και προσέγγιση σας καλέσαµε σήµερα εδώ. Να παρουσιάσουµε
το γενικό πρόγραµµα του σχολείου µας αυτή τη χρονιά και να συζητήσουµε τα
προβλήµατα που έχουµε σαν σχολείο.

Επιγραµµατικά θα αναφέρω

1. Στενή επικοινωνία γονιών και σχολείου για την πρόοδο και τη συµπεριφορά των παιδιών.
Σας παρακαλούµε να µας ενηµερώσετε για τυχόν προβλήµατα υγείας ή ό,τι άλλο πρέπει να
ξέρουµε για το παιδί σας.

2. Φροντίστε για την καλή και ευπρεπή εµφάνιση των παιδιών, αγοριών και κοριτσιών.

3. Φροντίστε να είναι συνεπή στις υποχρεώσεις τους απέναντι στο σχολείο. Να µην
απουσιάζουν σε ευκαιρίες του σχολείου και εκδηλώσεις, που για το συγκεκριµένο σχολείο
είναι υποχρεωτικές. Παράδειγµα, µια µουσική εκδήλωση.

Πηγή: Μαρία Μαµασούλα, Διευθύντρια Μουσικού Σχολείου Αγρινίου

https://sciencearchives.wordpress.com/2009/12/30/ί-ί-ά/?fbclid=IwAR3TKqk6H1vUGr1Gt56kVMZURygjOouHztY7-VLP8MlvzFnDAVO1QjTJH60 4/5
16/9/2019 Η σημασία του σχολείου για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού – Ανθολόγιον Sapere aude!
Advertisements

REPORT THIS AD

REPORT THIS AD
σχολείο εφηβεία

Blog στο WordPress.com.

https://sciencearchives.wordpress.com/2009/12/30/ί-ί-ά/?fbclid=IwAR3TKqk6H1vUGr1Gt56kVMZURygjOouHztY7-VLP8MlvzFnDAVO1QjTJH60 5/5