You are on page 1of 6
CN eal ela upd Deen Coneinalén Cena ‘COORDINADORES DAS AREAS TEMATICAS oo cn Fear ‘ox rata Rosier Peasen Aamnextn Surana tous deesigcn en Eucacin ati Con leo tne vce Gea Prise Hela a Eicon rian ats las Decumnioeéine ners ata al Rian inex ‘isc @Oanacin scr SEORETARIA TECNICA a ad Paras Pat Ags a Crea ora Roae Hombre “era da bauracbre Posi Soci (Gara area esp Lua Seba Ferner (Gertcon e Dagrestoo en Ean Fete roc eninause cs calaeacin ds Unter ‘9 Samago de Compas. Deseo sco e maguxtcion Pr Galen ‘fra de Gea, 2010 ‘orl ate, 5A 2010 Is@N. 97884566 2063 ea all) ISBN 97882.455-<9960 Dura de Gatead Dep ea 7702010 ease rie arora AVALIACION DE CENTROS ESCOLARES (ost eaten de cents ecole: ln.) school evatiton; éatuston des centesonseimement {a1} Einschalurg den Schuler (et) evalapao de escles Palas lave Putcavalcine decerwolvementostulonal. van cua descents scores ‘Autores relevant: Casanova, M.A. Guba; Nevo, D; Serven, M. Sufebeam, D. ‘Sup elaborr, en tuncion da informacion recolida ¢ confarme:acertos crtrios, un xuzo sibtematico (non forte) respecto a vali quao méite do funcionamento institucional dos ce tro escolares, ara tundamentar una toma de decisn que contriada & sa melo, Deters responce as seguintes cuest ns: 28} Para que avaliar cents escolres? Recofieci o centro como a unidade funcional bésica do sistema educatin ce xeto que ¢ a ande eabe incr mai, identfcanse dias radicids: linha, preccupeda pole efcacia e arientada ao contvl © 2a rendemento de contas, que serve pafa premar du sanciana; e outra, orientada ao “desenvolvernento institucional ‘que: serve para atucar 2 mellorar. Neste senso, odilema preséntase entre: se ainclatva responde a unha intenciin sumatwa (de acredtackn), que incrementa 0 contol e supon tunha ameaza para o centro, xeralmente expresada mediante decisions administatvas do tipode dotala con mais au menos medios, de abiltalo ou non para desempenar deter tminadesfuncions (como impart determinados nives ¢ especiaizacions) e, incluso, de mantelo abero-ou pechalo; cu se respond a una intencin farmaiva, que inerementa a sua autonome supbn unha axtda para.o mesmo, xeralmente concretada en acciOns que ceontibiien a melirar asia rgarizacien, como € deectar necesidades e contibuiré tia salistaccion Paraisto timo, amplamenie compartde que non Spode err un suizaundnime sobre Ln centro dada a pluralidade de elementos controvertdas que o configura e que son sus cepliles de merecer xulzos contrapastas; xa que logo, o que correspande é a identifica ‘cnt dos punts febles fortes do sau funcionaments. Polo derma, todo isto podese acer, ben sexe pata coiecerofunciznamente dun servza publcoe velar pola equidade do ss- ‘ema, ben sexa para ponerse ao sevizo da eecciin de cento poks “lentes” ou usuarios {que non cidadans).Tendencia actualmentsen aza, esta iia, que adotaxerar un tipo de rk enkre os cant, de xeto que invocando e supostamente pretendend incre- rmenar a calidade, come rca de agravar 3s desigualdades e promover a “desregulaciin” {a sistema palico por mor da intoducr na mest erierios do compatiivdade que son propios da nilatva privada, Nesta ita deniincianse os ‘modelos baseadosna xeston da ‘alidade tota” polo que superien de adopesin dun modelo empresara foraneo ao mundo ta educacien (Escudero, 1999). Ente auras, polas sequintes razdns: porque un alumno ‘non pode ser considerado un cliente rsco da entender o proceso de ensino-aprencizaxe ‘coma unha transaccrén comercial, porque os procesas non son estandarizables, send o we dependn das pacullaiaades e cade conto, e, sobre td, porque a calidad do Dredute nan pode enencaroe entero abot sen en funcn de multiples maties fenire 0 que destacao alr da equidade (Mateo, 20). by) ue avalar? Ante a complerdade das organzacion educativas, astmese como principio tase anlomalico, que none pbs deerbr nn emir un mao de valor sobre eeonmunta ‘ organizacn rn sobre tages cada un dos aspects conttules da mesma, Por con Seguin, ou se mankén esa pretension e encore no erro de simplfiar © homoraneizar ‘um eo excess a reliade Cpeigo que se acocria aso eprego de indicaores), ou Se scepia que 26 6 posible aval sepactoe paca eclaramente denis dos oon ‘Sducatios,O que ese deintar prevamente oabxacte que sa desexs aval (elran © ‘Son Martin, 1993), Sabido to, exsten motos Istados de dimensions susoeptbles de ser ‘vata, por extmpla, 2 presenlada por Mata (2000), quendesiaca content (o con- fome sociocultural fecurses; 9 contama falar ries sacioaconsmices ecules ©e octaves, ae caracteisheas do cena. laa, nveis e modlidades que imparte: 0 Fabia: too efamane da poboacen, caractersteas; a mfaestrutua (istleiors © re ‘rae serio, penal ett (Ofganos de gobo e de paricinacn da comuni Save educative, enupos de profesoradoy a funckon Weta ao desert, panicacion, Uesenelvemento.eatlecin dos programas educates, de Tunonamento inferno ede {uministracine sariane,o-clma insikiconl (modele oranizatve, visi compara ‘valores sustentados © asumides polo centro, nivel de communicacén, reacins, norma ‘de corvivencia eas resutados (da oganiacion, da caldade das apvendlzaxes dos es- ‘udantos, do deserselvemerto prtesional do profesorado eda reputation do centro = lacin &satisfaceion o metme dae amas, alumnada, profesrado @ 0 cota) 1) Come avala? Respectando o principe de manera coherencia copa de informacion cue ‘se neces, 28 dia cueston® principals que se presenta lien Gue ve cos insurer tos que compre ublizar es atentes 0s que aeutit No tocar as insrumertoe, © En ‘pal é diss. ben por una aprorimacon cualfativa, tea dos estudos de caso, que Feauten un traball de campo no que parcipen actvamente os avaiados © ata asuman Cprotagonismo da aceon tacianca a Gkserracion, a esposta@ cuestonarios eerie fos, itcigacan en grupos de decusion, a nieretasn de documentos e 3 nego ‘Gen do informe; cu ben cuenta, que presupn un crta nivel de omoxeneidade da Tealdode sta proceder a sua eslandadzacon (ipa narmas ISO), e que conleva cea ‘cord expt ou nat con algin citerio ou rerma de ealiade (sobre os recursos, (s procesos. 0 reauadas ee.) Sendo ase come exempb, aipase nun eatemo au ‘pavalacgn do Prowecto de Avallacin Demacratica de Helen Simén (1595) ¢nouto, es tfatena emeresaral co Modelo Europe oe Keston da Caliiade do MEG (1997), pasando polo eclecco Pan EVA tamen do MEC (Lun e Puente, 1996), Naturalment, os poten ‘ais informants son todos os que een que ver co centro «4, Quen avaise para quen ze aval? Un principio wrenurcable do todo avaacon educatva ‘Squcesta sem democrdiea, di, que doa voz aos que interven na mesma © que ‘eta eles, Neste senso, odiema 6 se sorte da avalcion se ita fra dos cents i parcosels, ou se ainiciata parte dos propos centes, que asumen lvar 2 cabo una balacen clenada parcpatva (@ que eae por cana un comproms dos ipicados {ton non some se cnsagu). Nesta is, a experienc recomenda que a avalision dé Centos xa eeumida pop conto, Indepenentarenta de que fose roposta desc ra © fque 2 unta vez en marcha, cont’ cenasesoramem exter, pineipameme para man tera sia continuidade no tampo @ preservar a sia obxectvidade (Santos Gueria, 1954), Neste senso xordee opcién pola “avalacin inttucional” como un intanto de comugar éenfaque externa, porque.caie crediblidade ao someter a conraste interna evtandoast ‘que se produza unha excesiva subsectvdade, ¢.0enfoque interno, necesario para gar lirocompromisa coa busca da calidad e para eitar a potancial desarraiga do externa 20 integra a avallaciin no marco global da instucion (Mateo, 2000) um faso suposto que nas organizacins escoleres todo o que é importante ov significa tivo resulta susceptible de avaiacion,argumento este que acaba funcionando a inverse ‘aquo que non pode ser avaiado carece de mpartancia (Belin e Sani Martin, 1993, p. 1). Pidese entender a “avalacicn institucional” como um espazo de canfuencia entre a aye lacién extema feficacia) 8 a autorrevsion baseada no centre (ovelral. Nan abstante, a practica hal seiascicultades para itegrais..(Balvar, 2002, p. 184). “i, Ftcacr)t2002). racine Popramas,Estucents: Cents Froesores Barcelona CSS-P Soros Guetta, M.A. (1990), Ente tastes. Edo cute de ls rganizacitneseaa Malo Aloe Sins, H. (1099), Evaluation demovaion de nstuciane escolares, Mai Morte, Ftpe Tio lens 2 AVALIACION DE PROFESORES (tebncn pees acest ces etn dese eh rorbewertung; (pt) aveliargo de erofessares ‘ i Paar hac BE pin alo copra ss sr tence ‘ees aris: ingen Me Ms a A sn. Supén labora, en func da informacin recolida e confor acer recolda © cunforme a ceas cterios, un xuzo sis- ‘ematico (hon fortuto) respecta d valia ou 20 mento da prtesorado, para fundamentar unha toma de dessin que contbga 4 sda mello. As cuestons que se eben formu sors a] Para que avaarprofesres? Hai dias tradicions: urna olentada 30 contol 8 2a rende- ‘Menta de conas, que serve para premier Ou sancionar, ara promover ou reproba @ utr, tea 0 perecionamentodocente, que seve para anutar amelha . leste Senso llema preséniose erie: se a nila respond a una i 2 una inencion sumativa (Ge acreticion, que inerementa oconrle supén unha ameaa para o profess, vera mente expresada mediante decisions aciminisivas do tpa da promocion profesional ev ‘en salar, dsinciéns ou sancions, detacion de medios; ose responde a unha nlancien ‘ormatva, que ineremerta asa autonome supin una aruda para ales, xerlmente cor eid on acs que canna meerr a caldate do erin, cro & dea nce dates a recs. le 3 ato progam fe pereccoramertnprkesra le a ben, por mais Que esta segunda goce na actualidade de mis predicamento e sexa 2 funcién da avaiacion que ofciaimente se decara, ron poucos ivestgacores denuncian {ue pain 35 (areola cite) de seein conia,xesken pod do ‘atom (relacién custo-benefcios) eve reforzamanto da homoeneicade cultural aster le hhomoxenidade cuitual (Angulo si, € importante advert so que existe eo ooo que existe ce que, a aves das inicsiatvss da A ‘rinisracion Educatia ov outras instancias, se impota na practea unha concepein he semica(aciica, preconsciate) sobre 0 queé ou debe ser un bo profesor; xeramente, faders, asccianda isa nun dscurso grandiocuente co desenvolemento proesinal © oo calidade edueatva, Nesta direccitn cOmpresinalar que ao avaar se delimitan dun ‘eto aperatnoindicadores,obvectias e competencias que, pese 2 ser dscutiles, can- ‘ducen a una cela homoxeneizacin da practic, 20 relarar un concepta de clade, un tia de rendemento unhas detominadas derandas para profesonaidade doen que 08 prolesores se wen impelidos @adeptar en deirmento da sua autonomia (Gimeno Se cist, 1993), Por outra bands, tamén & dict osuposto queliga a caidade a avaliacin des po- esos, xa que un sistema de avalacion dos mesrmes, das sUas précicaserendemen- tos, sen sistemas complementaros de avaliaion dautos elements ¢ condicionamentes, pocen lever a cargar sobre a esporsabldade dos docentes os defects do sistema es Eodr ou as delicencias soca © cultras dos alurmes, cando & incontestable que os Fesuitaden academicos wefen determinades por varios factors: procedencia socal dos ‘lurmos, contickin dos cents, unionamenta dos mesmos e pola propia policed Calva e non 86 polos prctesares. Fro a sto, enlon, una avalacion realmente oner {ada a0 desenichemient profesional debe fundamerialmente promoverarefexn dos profesores sobre a propia practic, na dreccin de axudaries a entendels mellor € 2 procuraraternatvas de mellera, dun xt claboratve no centro ¢ cantextualizase na ‘omunidade de referencia, 1) dus avai? Seguindo-@ Mario de Miguel (1998), establcer os eterosrespecto 20 ue hal que avalar da acuaciin docenie supon estar en condicbns de defini 0 que éser un to profesor, asunto, non asta, sobre 0 que non ha sulcente consenso, Senco asi, son tas as initia cle avalactn suscepies de ser agrupadas en dive Sos modelos en furcin daqullo que destacan ras shasrespecias caraceizaciéns dunt fréctca pecagénica “eficiente" sexan earactarsticas persoals (sexo, dade, aptitude, ac: fiude,rasens de personalidade); sexa nivel de fermacin (itulcién, perteccinament, tspecialeacin): sexan hablidades pedagisicas (experiencia docente, competencies na tdaboraciin elo selecién de programas, de materlis © procedementes de avaact ‘Sexa 9 conduta do profesar na aula (motvacion, mélodos de ensino, rlaconsintrpe Sais cla de aula) sexa acocaunta de taretas que eva a cabo an da aula (ress ‘lumnos,exlaboracion ons pres, proxecidn na comuniade educa) sexan os resul {ads (rendemena des aluminas e da cent); s2xa o desenvolemento profes (pe feccionamenta decent, imovacion educatva no cen), “ado cal pon de manifesta que non exit un Urico madelo de avalon de proesces, porque tampaueo este con cardetarxaral un mode pedagxico “efea2, de toque 0s lenos @ emprager na avalocn dependen do enfeque que se adopt. finda as abe [verti que, de acoxdo coaserienlacons propas do Espazo Europea de Eucacin Su pero (CEES), se aflanza na acualidade o modelo basaado on competencis,entencidas fas como comaurto de conecementee, destrezas e aciudes necesarias para exercer uta profes, 1) Coma avala? Respectand o principio de manteracoherenciaco tip de informacion ave ‘se necesila, a das cuestins principals que se presentan efen que ver cos ister tos alga’ eos axentas aos que acuci. Respect dos insiramenize 8 2 tule merament incicatvo {porque ha mais para erie suizos de valor sobre a eicacia docentecimpre ular cuestonaras istematizados Ou 73 ‘es de competi ae, dat in eanazacon, resin nen para alten ‘onde ein are er opens decrements Cas buenos tesla erin, openers) para el aschans ci tas ore da aa saci pos prea a sopermon Cicer un ep & Cara rts ara stonmcdne a achndaessmsssrocaa depres ‘ead par stnasn ds eile do suns, pcos Ge etme fos roca alsin tas les desnunetone rates 0. tomes de recente, En oat eres is ae abe esa Icons ma peters, mans esa elu apes eles ep 1 stcorm so ls pop prove amiralacn€ Gch iss ons Fees ‘soca cbt dy sre ano, oe ae ac oe 8 eso cass, rtrsiers pe coisa aces sen. © Gienswine pra qen se aa Un pepe ernie ese melas esata {ue ea odometer qe center fo mama e vata ks Rese seen, odes ¢ se mtn man Gee ae deans vericeris ovat ssi on panes desta Roaetete As fnalisades unt avalacion cris ao desenvolvementapreesional san aromover a ‘efexién sobre prictca,cuestonar os supasis snplotes dst, provaca a sata do \cualsmo profesional, extraer consecuencias das experience a rans de mecanismas de ivestigacion-aciin, apreciarasrelacises ene as fendmienas escolares eo se coneo er fea, openers un srt sto eunse ea as iss cor Hy, 2 calidad do endementedunhe escole ou un meats consbiese pols sta coherenc ‘5 tres educates que son a thaidade dia eouracion, Estes valores nan son valores ins ferns como decide 9 efcence, sa) cree achs es tea ‘mans que ur proceso educa debe aspera ements desenvoNe et, rans staan "A avalacion de proesores teré voor para o deservahemento pvotesiona 23s & her zontal an se 6 vertical e externa” (Gimeno, 198, p. 26) itn. ¢ Cori Homiron, L897. Manua pare eyatuact det oto, Madi: La Mua Tila, (2002 (C000). Eakeien de prpras, estidantes, centasy press. Barcel CSS ‘ila Ae Moras (1895). evatzcié dl ote Una win dea prin proesyenfaues en cscs cons. ors Depararets de Edveacin del Gate Vasc, Felipe To Mensa AVALIACION DE PROGRAMAS (Cast) evan de presromes: fing) progam els) easton de pret lust) eration de ogame fa) Ero _rammbenerurg (ot. aa3o de rere Patbasclve alan. lac de neces Crt. vest vale Ivesiacin es 74 Autores relevant House, Seren, M; Suan, Ls THe RW | avalacion de programas est gata, como toda avaliacisn, ao concepto de xulzo de valor, € ‘Sor, Sestimacion do valor dun obec, neste caso un progam, plan oy roweco, dixie 8 toma de decison de distin idle. Esta debe entenerse como un proceso sstestco, ¢ faizedo © planiicado, de ecolca,andise interpretation de informacion sobre as dss fase, cortidose elemento dun programa, on basa en que este ¢nugado, an que os eu tados deste nuzo serven de guia pare tomar decsdns relatives princpalmente 3 melors deste programa 4 sia coninuidade ‘Na acaldedo, ets expesin fal efaencla, ademas, aun espazo propio na metodoloxia da inwestgcion soil no que conseraen os cstinosposionarenins tesiooepistmalsnos e va thctns investizndoras,e 0 empo a una prdctica profesinal desenvota desde dstnts tits soca: saude,educackin, cutis seraes socials etc A raxectrahistrica daavalacin {e pogramas ee igada a6 evolucén do concepto de aalacon ao deserwatement. in- ‘estigscion social e pasta en praia de policas © programas paca. Os nas da avalacion de programas educativos sitianse nos anos trinta do pasado sécuo, de man de Tyler. el debe a integracon da avaliaion educa como un elemento do furiculo a concepcion desta como un proceso sstemtco para detarminar en ave medida Ceobretivos prevamerte defines se acadaron. Posarionmente nos anos sesenta, autores an Sirieatnos como Cronbach e Sewn, contibuton a delitar e clrficaroconcepko de ava~ len eas sons neds acance, En concreo, Cronbach destacou a necesaria reacn ent fo concento de avalacion 8 toma de decisis pasterores, e Scriven present a dstincén Ente avaliacion fomatva@sumatvs; a primera dees escciada 20 propio desenvlverento do [pegyama esta melora ¢a sagunda, centada nos estado ena toma de decsins relat- ‘ae 3 continuidade do pregrara, ’ parte desta década, 2 avalacon de programas experimeniou un importante crece ‘ment, tanto no plana tetrcoe metedolao, como na préctica profesional, principalmente no Silo angosexon, faorecico pea impulso das plticas e programas publicos.Nestes anes, {he lugar ourdmenta de numercsaspropestas aalatvas, de maior ou renorrelevancia ea ‘abide pci, cftecias nralmente como madeos de avaacan Desde paratigna postvsta estacan, indbidablemente, a peoposta presenta por Tye, ‘ve toa os cexectv camo referentesfundarmenais para omuzo,e a formlada pe Stutle- eam. cerrada nos dstntastpas de deisidns que se deben tomer ao longo cs lass do po gama, coflecida coma madela CIPP —inciis de Context, input, Process © Product— Numerosaspropestas corm as pesencas por Guba a Lincoln, Patton ou MacDonald — pe rmoverono emprega da metodo cualtatvae clreceron una concepcn da avalacion fu flamentaimente como comprension da compleidade des programas. Mais recentemente rudion raves modes que pxien stuarse no marco do paracgma crtco, por cant enten- Gena avalcion como uninstumenta de eso, de tama da coniencie tansfamacion gor parte dos grupcsimplicados, 0: que cobra un especial pctagonsmo no grocesos svat Nesta lita cae citar a avalacin potaneiadora (empowerment evauobon de Ferman. ‘aalacon de programas, como inestigaién require da planfcacén dun Froceso dee tala e aalise nirmacon fable e vlka sabe o programa, e.como avalacin, da selec tiene licen dos referents que prmitiran emir os xulzos sobre el & die, dos enters fe ovalacion. Os circa son a clave dos procesosavalatros, e un dos seus elementos mais Complexce € en ocssons conravetio, taro pelo que supdn a sia seeccin e concrecion, Come peas consideracins ardor de que te a responsabilidad eo deeio de decid ales ‘Sern empregados & a emir conseguinas wuaes Aelecién das citerns non sempre recae 73 ‘sobre equipo avalador, quen en malas ccaskns emprega 0 indicates por tcnicos, got 08 ou colecthos afectades en ral au menar medida polo programa. (ala complexe dos programas edos process tle avai, 201 nurrasos os tpos escticos desta que potneistingutse,atendendaa cre tales eae afunciin que cu r,s poscin do equipo avai, ou fase ca programa que ¢ analizad, Desde o primo fees, seguinde a Seiven, dstinguese entre avalacion formativa @ sumatva, Alendendo 20 Segundo, aavaliacion pode ser de cardcer exten, cando€ deserved por un equipo de ava ledores alos ao programa, ou ntemo, secs avaladoes erman pate do equipo responsatie ‘ste. Con expecta fase do programa, ¢habival dling entre evalacion de necesidades, so deser, do procesa eda produto ou resultados. A aalacin de nacesidades desenvdhese antes dia ormulacian do programa, pla que estitamente non & un momento avaliacion do Drograms, senén un proceso avaiaiva previo, necesario para a detecclon e priorizacién dos necesidades ou problemticas scioeducalvas que afectan a un colectva, A avaliacion do dese ho est centrada na mera do programa, coma decumento gua da accion susceptible de melo de cara 4s posta en pracics ras mellorescondions posibes. Aavaliacion do pro ‘eso analiza €vaora o deservolvemento real do programa, etnaente, a valiacidn dos sutados petende valoraros ogres, de dtnta nde, acadads, ‘Aavolncn de programas, cro inestigacn sci debe respecar a citer de calisade de

You might also like