Giáo trình Lý thuyết báo hiệu PDF

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.
com
------
Giáo trình
Lý thuyết báo hiệu

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
MỤC LỤC
MỤC LỤC .................................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÁC HỆ THỐNG BÁO HIỆU ................................ 3
1.1. KHÁI QUÁT ................................................................................................... 3
1.2 BÁO HIỆU ĐƯỜNG DÂY THUÊ BAO ......................................................... 3
1.3 BÁO HIỆU LIÊN TỔNG ĐÀI ........................................................................ 4
1.3.1 Báo hiệu kênh liên kết (Channel Associated Signalling): ........................ 5
1.3.2 Báo hiệu kênh chung (Common Channel Signalling) .............................. 6
1.4 CHỨC NĂNG CỦA BÁO HIỆU ..................................................................... 7
1.4.1 Chức năng giám sát ................................................................................... 7
1.4.2 Chức năng tìm chọn .................................................................................. 7
1.4.3 Chức năng vận hành và quản lý mạng ..................................................... 7
CHƯƠNG 2: HỆ THỐNG BÁO HIỆU SỐ 7 .............................................................. 8
2.1. Khái niệm chung .................................................................................................. 8
2.2.2 Các kiểu kiến trúc báo hiệu.......................................................................... 10
2.2.3. Các bản tin báo hiệu trong mạng báo hiệu số 7........................................... 11
2.3. Chồng giao thức báo hiệu số 7 ......................................................................... 13
2.3.1. Phần truyền bản tin MTP ........................................................................... 15
2.3.2. Các chức năng người sử dụng MTP ............................................................ 16
2.3.3. Người sử dụng SS7 (SS7 Users) ................................................................... 19
2.3.4. Các phần ứng dụng INAP, MAP, OMAP.................................................... 20
2.4. Ví dụ về thiết lập cuộc gọi đơn giản sử dụng hệ thống báo hiệu số 7 ............. 22
2.5. Xử lý báo hiệu trong tổng đài ............................................................................. 24
2.5.1. Giới thiệu ..................................................................................................... 24
2.5.2. Sự định tuyến trong tổng đài ........................................................................ 25
2.5.3. Các bộ thu phát báo hiệu .............................................................................. 28
2.5.4. Các bộ tạo tone và bản tin thông báo............................................................ 29
Chương 3. TRUYỀN TẢI BÁO HIỆU SỐ 7 QUA MẠNG IP – SIGTRAN ............. 33
3.1. GIỚI THIỆU CHUNG .................................................................................... 33
3.2. GIỚI THIỆU VỀ SIGTRAN ........................................................................... 34
3.3. ĐỘNG LỰC PHÁT TRIỂN GIAO THỨC TRUYỀN TẢI MỚI ..................... 35
3.4. GIAO THỨC ĐIỀU KHIỂN LUỒNG TRUYỀN TẢI – SCTP ....................... 36
3.4.1. Tổng quan về kiến trúc của SCTP............................................................. 36
3.4.2. Tổng quan về chức năng của SCTP .......................................................... 36
3.4.3. Khuôn dạng tiêu đề chung của SCTP........................................................ 38
3.5. M2PA ............................................................................................................. 38
3.6. M2UA............................................................................................................. 40
3.7. SO SÁNH M2PA VÀ M2UA ......................................................................... 40

3.8. M3UA............................................................................................................. 41
3.9. SUA................................................................................................................ 43
3.10. SO SÁNH M3UA VÀ SUA .......................................................................... 45
Chương 4: CÁC GIAO THỨC BÁO HIỆU VÀ ĐIỀU KHIỂN NGANG HÀNG...... 46
4.1. GIAO THỨC KHỞI TẠO PHIÊN SIP............................................................ 46
4.1.1. Các đặc điểm và chức năng của SIP.......................................................... 46
4.1.2. Các khái niệm và các thành phần của hệ thống SIP................................... 47
4.1.3. Khái quát về hoạt động của SIP ................................................................ 53
4.1.4. Các loại bản tin SIP .................................................................................. 57
4.1.5. Đánh giá SIP ............................................................................................ 60
4.2. H.323 .............................................................................................................. 61
4.2.1. Tổng quan về H.323 ................................................................................. 61
4.2.2. Kiến trúc mạng và các thành phần của H.323 ........................................... 62
4.2.3. Chồng giao thức sử dụng trong H.323 ...................................................... 67
4.2.4. Thiết lập và giải phóng cuộc gọi H.323 trong trường hợp đơn giản nhất ... 71
4.2.5. So sánh SIP và H.323 ............................................................................... 73
4.3. GIAO THỨC ĐIỀU KHIỂN ĐỘC LẬP KÊNH MANG – BICC .................... 75
Chương 5: CÁC GIAO THỨC BÁO HIỆU VÀ ĐIỀU KHIỂN CHỦ TỚ.................. 76
5.1. GIAO THỨC ĐIỀU KHIỂN CỔNG PHƯƠNG TIỆN – MGCP ..................... 76
5.1.1. Kiến trúc và các thành phần...................................................................... 76
5.1.2. Thiết lập cuộc gọi thông qua MGCP......................................................... 78
5.1.3. So sánh giữa MGCP, SIP và H.323 .......................................................... 79
5.1.4. Đánh giá giao thức MGCP........................................................................ 79
5.2. MEGACO/H.248 ............................................................................................ 80
5.2.1. Tổng quan về giao thức MEGACO/H.248 ................................................ 80
5.2.2. Vị trí của giao thức MEGACO/H.248 trong mô hình OSI......................... 81
5.2.3. Các chức năng của MEGACO/H.248 ....................................................... 81
5.2.4. Các khái niệm trong giao thức MEGACO/H.248...................................... 82
5.2.5. Truyền dẫn các bản tin của giao thức MEGACO/H.248 ........................... 85
5.2.6. Các lệnh được định nghĩa bởi giao thức MEGACO/H.248 ....................... 85
5.2.7. Cấu trúc bản tin MEGACO/H.248............................................................ 88
5.2.8. Hoạt động của giao thức MEGACO/H.248............................................... 89
5.2.9. Các ưu điểm của MEGACO/H.248 so với các giao thức điều khiển cổng
phương tiện khác................................................................................................ 90
CHƯƠNG 1:
TỔNG QUAN VỀ CÁC HỆ THỐNG BÁO HIỆU
1.1. KHÁI QUÁT

Trong mạng viễn thông, báo hiệu là việc trao đổi thông tin giữa các thành phần tham gia vào
cuộc nối thiết lập, giám sát và giải phóng cuộc gọi. Đồng thời báo hiệu cũng được dùng để vận
hành và quản lý mạng viễn thống.
Thông thường báo hiệu được chia thành 2 loại chính:
- Báo hiệu đường dây thuê bao (Subscriber Loop Signalling)
- Báo hiệu liên tổng đài (Inter - Exchange Signalling)
Hiện nay, báo hiệu liên tổng đài có 2 loại chính:
- Báo hiệu kênh liên kết CAS (Channel Associated Signalling)
- Báo hiệu kênh chung CCS (Common Channel Signalling)
Hình 1.1: Phân loại báo hiệu trong mạng viễn thông
1.2 BÁO HIỆU ĐƯỜNG DÂY THUÊ BAO
Là báo hiệu được thực hiện giữa thuê bao với tổng đài hay giữa tổng đài với thuê bao.
Để thiết lập cuộc gọi thuê bao “nhấc tổ hợp” máy. Trạng thái “nhấc tổ hợp” được tổng đài phát
hiện và nó gửi tín hiệu “mời quay số” đến thuê bao. Lúc này thuê bao có thể quay số của thuê
bao cần gọi. Khi quay số xong thuê bao nhận được một số tín hiệu của tổng đài tương ứng với
trạng thái như tín hiệu “hồi âm chuông”, tín hiệu “báo bận” hay một số tín hiệu đặc biệt khác.
Hình 1.2: ví dụ về đường dây thuê bao

1.3 BÁO HIỆU LIÊN TỔNG ĐÀI
Là báo hiệu giữa các tổng đài với nhau.
Các loại tín hiệu trong báo hiệu liên tổng đài có thể là: tín hiệu chiếm, tín hiệu công nhận
chiếm (hay tín hiệu xác nhận chiếm), số thuê bao bị gọi, tình trạng tắc nghẽn, xóa thuận, xóa
ngược…
Tín hiệu báo hiệu liên tổng đài gồm:
- Các tín hiệu thanh ghi (Register Signals): được sử dụng trong thời gian thiết lập
cuộc gọi để chuyển giao địa chỉ và thông tin thể loại thuê bao.
- Các tín hiệu báo đường dây (Line Signals): được sử dụng trong toàn bộ thời gian
cuộc gọi để giám sát trạng thái của đường dây.
Hình 1.3: Ví dụ về báo hiệu liên tổng đài

Báo hiệu liên tổng đài ngày nay có 2 phương pháp đang được sử dụng là: báo hiệu kênh liên
kết (ACS) và báo hiệu kênh chung (CCS).
1.3.1 Báo hiệu kênh liên kết (Channel Associated Signalling):
a) Khái quát báo hiệu kênh liên kết:
Là báo hiệu liên tổng đài mà tín hiệu báo hiệu được truyền cùng với trung kế tiếng. Đặc
trưng của loại báo hiệu này là đối với mỗi kênh thoại có đường tín hiệu báo hiệu xác định
không rõ ràng. Điều đó có nghĩa là:
- Tín hiệu báo hiệu có thể chuyển giao trên kênh thoại nếu sử dụng tín hiệu báo hiệu
trong băng tần thoại.
- Tín hiệu báo hiệu được chuyển giao trong một kênh báo hiệu riêng biệt như sắp xếp
đa khung trong PCM, các tín hiệu báo hiệu đường dây được chuyển giao trong khe
thời gian TS16
b) Các hệ thống báo hiệu kênh liên kết:
* Hệ thống báo hiệu CCITT 1: đây là hệ thống báo hiệu lâu đời nhất và ngày nay không
còn được sử dụng nữa. Hệ thống bào hiệu này sử dụng tần số 500Hz, ngắt quãng 20Hz.
* Hệ thống báo hiệu CCITT 2: đây là hệ thống báo hiệu sử dụng tần số 600Hz, ngắt
Zealand và Nam Mỹ.
* Hệ thống báo hiệu CCITT 3: đây là hệ thống báo hiệu băng đầu tiên sử dụng tần số
2280Hz cho cả báo hiệu đường dây và báo hiệu thanh ghi. Ngày nay vẫn còn sử dụng ở Pháp,
Áo, Phần Lan và Hungary.
* Hệ thống báo hiệu CCITT 4: đây là một biến thể của hệ thống báo hiệu CCITT 3
nhưng sử dụng tần số 2040Hz và 2400Hz cho báo hiệu đường dây và báo hiệu thanh ghi.
* Hệ thống báo hiệu CCITT 5: đây là hệ thống báo hiệu được sử dụng khá rộng rãi với
báo hiệu đường dây sử dụng tần số 2400Hz và 2600Hz, báo hiệu thanh ghi sử dụng tổ hợp 2
trong 6 tần số 700Hz, 900Hz, 1100Hz, 1300Hz, 1500Hz và 1700Hz.
* Hệ thống báo hiệu R1: đây là hệ thống báo hiệu gần giống với hệ thống báo hiệu số 5,
nhưng chỉ sử dụng một tần số 2600 cho báo hiệu đường dây. Báo hiệu thanh ghi giống như
trong báo hiệu số 5.
* Hệ thống báo hiệu R2: đây là hệ thống báo hiệu sử dụng tần số 3825Hz cho báo hiệu
đường dây (với phiên bản analog) và các tần số 540Hz tới 1140Hz cho hướng về, tần số từ
1380 đến 1980 cho hướng đi với bước tần số 120Hz.
c) Ưu điểm và nhược điểm của báo hiệu kênh liên kết:
* Ưu điểm: do báo hiệu kênh liên kết tương đối độc lập với nhau nên khi có sự cố ở
một kênh báo hiệu nào đó thì các kênh còn lại ít bị ảnh hưởng.
* Nhược điểm:
- Thời gian thiết lập cuộc gọi lâu do tốc độ trao đổi thông tin báo hiệu chậm.
- Dung lượng của báo hiệu kênh liên kết nhỏ do có số đường dây trung kế giới hạn.
- Độ tin cậy của báo hiệu kênh liên kết không cao do không có đường dây trung kế
dự phòng.
1.3.2 Báo hiệu kênh chung (Common Channel Signalling)
a) Khái quát báo hiệu kênh chung:
Là báo hiệu liên tổng đài mà tín hiệu báo hiệu được truyền trên một đường số liệu tốc
độ cao độc lập với trung kế tiếng. Báo hiệu được thực hiện ở cả 2 hướng đi và về với một kênh
báo hiệu cho mỗi hướng.
Thông tin báo hiệu cần gửi đi được nhóm thành những gói dữ liệu. Bên cạnh những thông tin
dành cho việc báo hiệu còn có thêm một số thông tin nhận dạng kênh thoại mà nó báo hiệu
cho, thông tin địa chỉ (nhãn) và thông tin để điều chỉnh lỗi.
Các tổng đài điều khiển bằng chương trình lưu trữ (SPC) cùng với các kênh báo hiệu sẽ
tạo thành mạng báo hiệu “chuyển mạch gói”.
b) Các hệ thống báo hiệu kênh chung:
* Hệ thống báo hiệu CCITT 6: ra đời năm 1968, được sử dụng dành cho các đường dây
analog và cho lưu thoại quốc tế.
* Hệ thông báo hiệu CCITT 7: ra đời vào những năm 1979-1980 dành cho cá mạng
chuyển mạch số trong nước và quốc tế, hệ thống truyền dẫn số tốc độ cao (64Kb/s).
c) Ưu điểm của hệ thống báo hiệu kênh chung:
- Thời gian thiết lập cuộc gọi nhanh do sử dụng đường truyền số liệu tốc độ cao.
Trong hầu hết các trường hợp, thời gian thiết lập cuộc gọi giảm dưới một giây.
- Dung lượng của báo hiệu kênh chung lớn do mỗi kênh báo hiệu có thể xử lý tín hiệu
báo hiệu cho vài nghìn cuộc gọi cùng lúc.
- Độ tin cậy của báo hiệu kênh chung cao nhờ sử dụng các tuyến báo hiệu linh động.
- Báo hiệu kênh chung có độ linh hoạt cao vì hệ thống có thể mang thông tin của
nhiều loại tín hiệu khác nhau, có thể sử dụng cho nhiều mục đích, không chỉ phục
vụ cho riêng thoại.
1.4 CHỨC NĂNG CỦA BÁO HIỆU
Báo hiệu trong mạng viễn thông bao gồm 3 chức năng cơ bản:
- Chức năng giám sát
- Chức năng tìm chọn.
- Chức năng vận hành và quản lý mạng.
1.4.1 Chức năng giám sát
Chức năng này được sử dụng để giám sát và phát hiện sự thay đổi trạng thái của các
phần tử (đường dây thuê bao, đường dây trung kế…) để đưa ra các quyết định xử lý chính xác
và kịp thời.
1.4.2 Chức năng tìm chọn
Chức năng này liên quan đến thủ tục thiết lập cuộc gọi, đó là việc truyền số liệu thuê
bao bị gọi và tìm tuyến tối ưu tời thuê bao bị gọi. Điều này phụ thuộc vào kiểu báo hiệu và
phương pháp báo hiệu.
Yêu cầu đặt ra cho chức năng tìm chọn cho tổng đài là phải có tín hiệu quả, độ tin cậy cao để
thực hiện chính xác chức năng chuyển mạch, thiết lập cuộc gọi thành công, giảm thời gian trễ
quay số.
1.4.3 Chức năng vận hành và quản lý mạng
Khác với hai chức năng trên, chức năng vận hành và quản lý mạng giúp cho việc sử
dụng mạng một cách hiệu quả và tối ưu nhát. Nó thu thập các thông tin báo cảnh, tín hiệu đo
lường kiểm tra để thường xuyên thông báo tình hình của các thiết bị phần tử trong toang bộ hệ
thống để có quyết định xử lý đúng.
CHƯƠNG 2.
HỆ THỐNG BÁO HIỆU SỐ 7
2.1. Khái niệm chung
Báo hiệu số 7 được quốc tế công nhận là hệ thống báo hiệu kênh chung (CCS) giữa các
tổng đài để sử dụng trong mạng quốc gia và quốc tế. Thông tin báo hiệu được truyền đi trên
một khe thời gian được phân phát trên 1 trong các tuyến PCM mang các kênh thoại.
Hình 2.1. Sơ đồ tiêu biểu hệ thống báo hiệu số 7

Ví dụ như hai tổng đài trao đổi với nhau bằng 2 luồng 2 Mbps, như vậy, khả năng dụng
lượng kênh thông tin giữa 2 tổng đài này là 60 kênh, trong đó, 1 luồng 2 Mbps mang báo hiệu
số 7 trong TS16 của nó. Thông tin báo hiệu được tách, ghép qua trường chuyển mạch của tổng
đài hoặc ở DLTU (Digital Line Terminal Unit).
Thông tin báo hiệu được gởi từ tổng đài này sang tổng đài khác được xác định bởi hệ
thống điều khiển qua S/R CCS cho báo hiệu số 7. S/R CCS bao gồm 3 phân hệ trên cơ sở của
các bộ xử lý. Thông tin từ hệ thống điều hiển tổng đài nhận từ phân hệ điều khiển báo hiệu
dưới dạng thức thích hợp. Các bản tin được xếp hàng ở đây, cho đến khi có thể được truyền đi.
Khi không có các bản tin để truyền đi thì phân hệ điều khiển báo hiệu phát các bản tin chọn lọc
để giữ tuyến luôn ở trạng thái tích cực.
Các bản tin được gởi qua phân hệ đầu cuối báo hiệu, ở đó sử dụng các bits kiểm tra được
phát đi từ phân hệ điều khiển lỗi để tạo thành các đơn vị báo hiệu số 7 hoàn chỉnh. Tại tổng đài
thu, quá trình ngược lại được thực hiện.
2.2. Cấu trúc hệ thống mạng báo hiệu số 7
2.2.1. Các thành phần chính của mạng báo hiệu số 7
a. Điểm báo hiệu (Signalling Points)
Mạng báo hiệu số 7 hoạt động song song với mạng truyền tải. Kiến trúc mạng báo hiệu
số 7 định nghĩa ba tập các node gọi là các điểm báo hiệu (SPs), được kết nối với nhau bởi các
tuyến báo hiệu. Mỗi một điểm báo hiệu SP được phân biệt với nhau bởi một mã điểm báo hiệu
nhị phân duy nhất. Tuỳ theo vị trí của nó có thể là mã điểm gốc OPC (Originating Point Code)
hay mã điểm đích DPC (Destination Point Code).
Hình 2.2. Các thành phần của mạng báo hiệu số 7

- Điểm chuyển mạch dịch vụ (Service Switching Point – SSP)
SSP được kết hợp với các node chuyển mạch của mạng truyền tải và là giao diện giữa
mạng báo hiệu số 7 và mạng truyền tải. Trong mạng truyền tải được điều khiển bởi báo hiệu số
7, tất cả các tổng đài, kể cả tổng đài trung tâm và quá giang, đều được kết nối tới mạng báo
hiệu số 7 thông qua các SSP. Một SSP chỉ kết nối trực tiếp với các nốt gần kề và việc liên lạc
với các điểm báo hiệu xa phụ thuộc hoàn toàn vào khả năng đánh địa chỉ và định tuyến của
mạng. Về mặt vật lý, SSP là một máy tính tạo ra các bản tin để gửi đến các thành phần khác
của mạng báo hiệu số 7 và nhận các bản tin trả lời.
- Điểm chuyển tiếp báo hiệu (Signal Transfer Point)
STP là các node chuyển mạch có thêm chức năng biên dịch nhãn định tuyến và định
tuyến lưu lượng mạng SS7 giữa các SP không kề nhau. STP cũng định tuyến các bản tin SS7
đến các Điểm điều khiển dịch vụ (Service Control Point – SCP) mà tại đó lưu giữ cơ sở dữ
liệu. Toàn bộ quá trình thông tin trong mạng SS7 đều được thực hiện qua STP ngay cả đối với
các node kề nhau. Cuối cùng, STP cung cấp các dịch vụ gateway, phân phối và nhận các cuộc
gọi SS7 từ các mạng khác, bao gồm cả các nhà cung cấp dịch vụ quốc tế và vô tuyến mà có thể
triển khai SS7 một cách khác nhau. Trong thực tế, STP thường được triển khai theo từng cặp
để nâng cao hiệu năng hệ thống và độ tin cậy của mạng.
- Điểm điều khiển dịch vụ (Service Control Point)
SCP cho phép truy nhập vào cơ sở dữ liệu thông tin cần thiết cho quá trình hoạt động của
mạng, thường là biên dịch số và chỉ dẫn ứng dụng, nhưng cũng bao gồm ngày càng nhiều các
dữ liệu cần thiết cho các dịch vụ vô tuyến và thông minh. Các STP có thể truy nhập những dữ
liệu này thông qua các tuyến không phải là của SS7, ví dụ như X.25, và trả lại thông tin cho
định tuyến cuộc gọi giữa các SSP, kết hợp số quay với đích đến thực tế, cung cấp hướng dẫn để
chuyển tiếp cuộc gọi..v.v.. SCP cũng cho phép kết nối tới các thành phần mạng thông minh
như Hệ thống quản lý dịch vụ và Ngoại vi thông minh. SCP thường được dự phòng kép để
nâng cao hiệu năng hệ thống và độ tin cậy của mạng.
b. Các kiểu tuyến báo hiệu
Hình 2.3. Các tuyến báo hiệu trong mạng báo hiệu số 7
Các tuyến báo hiệu trong mạng báo hiệu số 7 được phân chia phụ thuộc vào ứng dụng
của chúng trong mạng báo hiệu. Thực tế chúng không có gì khác nhau về mặt vật lý, đều là các
tuyến dữ liệu song hướng 56kbps hoặc 64kbps. Các tuyến báo hiệu này được phân loại như
sau:
- Tuyến A (Access): kết nối giữa một STP và một SSP hay một SCP. Tuyến A được sử dụng
cho mục đích duy nhất là phân phát báo hiệu xuất phát từ hay đến các điểm cuối báo hiệu (SSP
hay SCP).
- Tuyến C (Cross): kết nối các STP với nhau. Chúng được sử dụng để tăng độ tin cậy của mạng
báo hiệu trong trường hợp một hay vài tuyến báo hiệu gặp sự cố.
- Tuyến E (Extend): trong khi một SSP được kết nối với STP “nhà” của nó bằng một số các
tuyến A thì có thể tăng độ tin cậy bằng cách triển khai thêm một số các tuyến nối tới một cặp
STP thứ hai. Những tuyến này được gọi là tuyến E, thực chất là các tuyến kết nối dự phòng
trong trường hợp không thể kết nối được với SSP “nhà” qua các tuyến A. Tuyến E có thể được
triển khai hay không hoàn toàn phụ thuộc vào nhà cung cấp mạng.
- Tuyến F (Fully associated): đây là các tuyến mà kết nối trực tiếp hai điểm báo hiệu với nhau.
Các tuyến F chỉ được cho phép thực hiện trong kiến trúc mạng báo hiệu kiểu kết hợp và việc có
triển khai các tuyến F hay không là phụ thuộc vào nhà cung cấp mạng.
Ngoài các tuyến báo hiệu trên còn có một số tuyến báo hiệu khác như: tuyến B (Bridge),
tuyến D (Diagonal). Dù tên có khác nhau nhưng chức năng chung của chúng đều là truyền tải
các bản tin báo hiệu từ điểm khởi đầu vào mạng đến đúng địa chỉ đích.
2.2.2 Các kiểu kiến trúc báo hiệu
Trong thuật ngữ của CCS No.7, khi hai nút báo hiệu có khả năng trao đổi các bản tin
báo hiệu với nhau thông qua mạng báo hiệu ta nói giữa chúng tồn tại một liên kết báo hiệu. Các
mạng báo hiệu có thể sử dụng 3 kiểu báo hiệu khác nhau, trong đó ta hiểu “kiểu” là mối quan
hệ giữa đường đi của bản tin báo hiệu và đường tiếng có liên quan.
 Kiểu kết hợp: Trong kiểu kết hợp các bản tin báo hiệu và các đường tiếng giữa hai
điểm được truyền trên một tập hợp đường đấu nối trực tiếp giữa hai điểm này với nhau.
 Kiểu không kết hợp: Trong kiểu này các bản tin báo hiệu có liên quan đến các đường
tiếng giữa hai điểm báo hiệu được truyền trên một hoặc nhiều tập hợp đường quá giang, qua
một hoặc nhiều điểm chuyển tiếp báo hiệu.
 Kiểu tựa kết hợp: Kiểu báo hiệu này là trường hợp đặc biệt của kiểu báo hiệu không
kết hợp, trong đó các đường đi của bản tin báo hiệu được xác định trước và cố định, trừ trường
hợp định tuyến lại vì có lỗi.
2.2.3. Các bản tin báo hiệu trong mạng báo hiệu số 7
Trong mạng báo hiệu số 7, các node thông tin với nhau bằng các bản tin dưới dạng gói
gọi là các đơn vị báo hiệu (Signal unit – SU). Có ba kiểu bản tin báo hiệu được phân biệt với
nhau bởi trường chỉ thị độ dài (LI – Length Indicator), đó là:
 Đơn vị tín hiệu bản tin MSU: đây là bản tin quan trọng và phức tạp nhất trong ba loại
bản tin. Không giống như FISU và LSSU chỉ có thể được đánh địa chỉ tới node lân cận
và do đó chỉ hỗ trợ những lớp thấp nhất trong chồng giao thức SS7, MSU chứa nhãn
định tuyến và trường thông tin báo hiệu. Do đó chúng cung cấp phương tiện để mang
thông tin điều khiển kênh và bản tin thực hiện sử dụng bởi các lớp cao hơn của chồng
giao thức SS7. Các trường thông tin của MSU cũng có thể mang thông tin bảo dưỡng
và quản lý mạng.
 Đơn vị tín hiệu trạng thái đường LSSU: LSSU được sử dụng để cung cấp các chỉ thị về
trạng thái đường tới đầu kia của đường số liệu. Các thông tin về trạng thái đường có thể
là: bình thường, không hoạt động, mất tín hiệu đồng chỉnh, trạng thái khẩn.., trong đó
có thủ tục đồng chỉnh ban đầu, được sử dụng khi khởi tạo lần đầu các đường báo hiệu
và khôi phục lại sau sự cố.
 Đơn vị tín hiệu thay thế FISU: FISU được truyền khi trên đường truyền số liệu không
truyền các bản tin MSU và LSSU, mục đích là để nhận các thông báo tức thời về sự cố
của đường báo hiệu.
Các trường trong đơn vị báo hiệu:
- F (Cờ): Mẫu riêng biệt 8 bit này được sử dụng để bắt đầu và kết thúc một đơn vị báo
hiệu và được gọi là cờ. Nó không xuất hiện ở bất cứ nơi nào khác trong đơn vị báo hiệu. Người
ta phải đưa ra các phương pháp đo lường, kiểm tra để tránh cờ giả xuất hiện trong đơn vị báo
hiệu. Cờ được đặc trưng bằng từ mã 01111110.
- CK (mã kiểm tra dư vòng): CK là một con số tổng (ChechSum) được truyền trong
từng đơn vị báo hiệu. Nếu tại điểm báo hiệu thu nhận được Checksum không phù hợp thì đơn
vị báo hiệu đó được coi là có lỗi và phải loại bỏ.
- SIF (Trường thông tin báo hiệu): Trường này chỉ tồn tại trong bản tin MSU. Nó gồm
các thông tin về định tuyến và thông tin thực về báo hiệu của bản tin.
Cấu trúc của SIF gồm có 2 phần: nhãn định tuyến (mức 3) và thông tin người sử dụng
(mức 4)
Nhãn định tuyến: điểm đích của một đơn vị tín hiệu được xác định trong một nhãn định
tuyến. Nhãn định tuyến trong một đơn vị tín hiệu bản tin bao gồm các trường mã điểm đích
(DPC), mã điểm gốc (OPC) và lựa chọn tuyến báo hiệu (SLS).
Một mã được gán cho mỗi điểm báo hiệu trong mạng báo hiệu phụ thuộc vào một kế
hoạch đánh số. Phần truyền bản tin sử dụng mã để định tuyến bản tin. DPC xác định điểm báo
hiệu mà bản tin được truyền đến đó. OPC xác định điểm báo hiệu mà từ đó bản tin được
truyền.
Nội dung của trường SLS xác định tuyến báo hiệu mà theo đó bản tin được truyền. Bằng
cách này, trường SLS được sử dụng để chia tải trong các tuyến báo hiệu giữa hai điểm báo
hiệu.
Thông tin người sử dụng: thông tin người sử dụng chứa dữ liệu được tạo ra bởi phần
ngưởi sử dụng ở điểm gốc và dữ liệu được ước lượng của phần người sử dụng ở điểm đích.
- SIO (Octet thông tin dịch vụ): Trường này chỉ tồn tại trong bản tin LSSU. Octet này
gồm chỉ thị dịch vụ và phần chỉ thị mạng.
Chỉ thị dịch vụ được sử dụng để phối hợp bản tin báo hiệu với một Người dùng riêng biệt
của MTP tại một điểm báo hiệu, có nghĩa là các chức năng lớp 3 phân phối bản tin tới các phần
người sử dụng tương ứng, với sự trợ giúp của chỉ thị dịch vụ.
Trường chỉ thị mạng gồm chỉ thị về mạng được sử dụng để phân biệt giữa các cuộc gọi
trong mạng quốc gia và quốc tế hoặc giữa các sơ đồ định tuyến khác nhau trong một mạng. Chỉ
thị mạng cũng xác định mạng tương ứng trong đó có nơi gửi và nhận bản tin.
NAT0 = mạng chủ.
NAT1 = mạng báo hiệu chung với các nhà cung cấp mạng trong nước khác.
INAT0 = mạng báo hiệu chung với các nhà cung cấp mạng quốc tế khác.
INAT1 = không sử dụng.
- ERROR CORRECTION được dùng để kiểm tra lỗi tuần tự và yêu cầu truyền lại, nó
gồm:
+ BSN (Số thứ tự hướng về): Trường BSN được sử dụng để công nhận các đơn vị báo
hiệu mà đầu cuối của đường báo hiệu phía đối phương nhận được. BSN là số thứ tự đơn vị báo
hiệu được công nhận (7 bits)
+ BIB (Bít chỉ thị hướng về): BIB được sử dụng để khôi phục lại bản tin khi có lỗi (1 bit)
+ FSN (Số thứ tự hướng đi): FSN là con số thứ tự hướng đi của đơn vị báo hiệu mang nó
(7 bits)
+ FIB (Bít chỉ thị hướng đi): FIB được sử dụng để khôi phục lại các bản tin khi có lỗi (1
bit)
+ LI (Chỉ thị độ dài): Trường LI chỉ ra số lượng Octet có trong một đơn vị báo hiệu tính
từ sau trường LI đến trước trường CK.
Trong đó: LI = 0 : Đơn vị báo hiệu thay thế (FISU)
LI = 1 hoặc 2 : Đơn vị báo hiệu trạng thái đường (LSSU)
LI thuộc (2;63) : Đơn vị báo hiệu bản tin (MSU)
2.3. Chồng giao thức báo hiệu số 7
Chồng giao thức báo hiệu số 7 có 4 mức : 3 mức của phần truyền bản tin MTP – cung
cấp một hệ thống truyền dẫn tin cậy cho tất cả người sử dụng ; và mức thứ tư bao gồm các
người sử dụng của MTP (MTP User). Có hai người sử dụng MTP: thứ nhất, là phần người sử
dụng ISDN (ISDN User Part) cung cấp báo hiệu điều khiển cuộc gọi chuyển mạch kênh cơ bản
và hỗ trợ các dịch vụ phụ của ISDN. Người dùng MTP thứ hai là Phần điều khiển kết nối báo
hiệu SCCP, cung cấp các dịch vụ định tuyến và đánh địa chỉ mạng không phải là chuyển mạch
kênh, thông qua giao thức Các khả năng biên dịch TC tới người sử dụng của SS7 – tức là các
ứng dụng. Các ứng dụng của SS7 yêu cầu phải truy nhập đến cơ sở dữ liệu xa và các node, do
đó yêu cầu khả năng đánh địa chỉ mạng.
Kiến trúc chồng giao thức báo hiệu này được chỉ ra ở hình sau :
Mặc dù ITU – T định nghĩa chồng giao thức SS7 trước khi ISO/OSI mô tả mô hình bảy
lớp, nhưng nó cũng có thể được so sánh đại thể với mô hình OSI bảy lớp như được chỉ ra ở
hình sau :
 Sự kết hợp của MTP và các khả năng đánh địa chỉ của SCCP tạo nên Phần dịch vụ
mạng SS7 (SS7 Network Service Part) – cung cấp các dịch vụ định tuyến và đánh địa
chỉ lớp 3 của mô hình OSI cho các ứng ụng.
 Các lớp từ 4 đến 6 của mô hình OSI ứng với Phần dịch vụ người sử dụng của SS7
(Application Service Part) nhưng hiện thời chưa được định nghĩa. Độ tin cậy mà những
giao thức hướng kết nối trong mô hình OSI này cung cấp được thực hiện bằng các
phương thức khác trong các giao thức của phần Các khả năng biên dịch TC.
 Mặc dù ISUP thường được biểu diễn mở rộng từ lớp 3 đến lớp 7 nhưng điều đó không
có nghĩa là tất cả các lớp ở giữa đã được xác định. Thực tế, nó chỉ cho thấy là ISUP liên
quan đến việc biên dịch các tín hiệu thiết lập cuộc gọi ban đầu của người sử dụng thành
các giao thức báo hiệu thiết lập cuộc gọi SS7, và cũng tương tác với các giao thức
truyền bản tin mức thấp hơn của MTP.
2.3.1. Phần truyền bản tin MTP
a. MTP mức 1
Mức một trong phần chuyển bản tin MTP gọi là đường số liệu báo hiệu, nó tương đương
với mức vật lý trong mô hình OSI. Đường số liệu báo hiệu là một đường truyền dẫn số liệu hai
chiều. Nó bao gồm hai kênh số liệu hoạt động đồng thời trên hai hướng ngược nhau với cùng
một tốc độ.
Đường số liệu báo hiệu có thể là đường tín hiệu số hoặc tương tự . Đường số liệu báo
hiệu số được xây dựng trên kênh truyền dẫn số (64 Kb/s) và tổng đài chuyển mạch số. Đường
số liệu báo hiệu tương tự được xây dựng trên kênh truyền dẫn tương tự tần số thoại (4Khz ) và
Modem.
Giao thức mức 1 định nghĩa các đặc tính vật lý, các đặc tính điện và các đặc tính chức
năng của các đường báo hiệu đấu nối với các thành phần CCS N07. Các đặc tính này được mô
tả chi tiết trong khuyến nghị CCITT G703, G732 và G734.
Các tốc độ của MTP mức 1 có thể là DS-1 (1.544Mbps), DS-0 (64kbps) và DS-0A
(56kbps) theo chuẩn Bắc Mỹ hay theo các giao diện chuẩn của thế giới như V.35 (64kbps).
b. MTP mức 2
MTP mức 2 tương đương với lớp 2 trong mô hình phân lớp OSI. Nó thực hiện chức năng
đường báo hiệu, cùng với đường số liệu báo hiệu (MTP mức 1) cung cấp một đường số liệu
cho chuyển giao tin cậy các bản tin báo hiệu giữa hai điểm báo hiệu được đấu nối trực tiếp .
MTP mức 2 định nghĩa các giao thức cần thiết để xác định mất và huỷ gói tin trên các
đường dữ liệu riêng biệt và để sắp thứ tự các gói dữ liệu đựơc phân phát. MTP mức 2 sử dụng
các bản tin FISU để xác định và sửa lỗi và sử dụng các bản tin LSSU để điều khiển khôi phục
đường số liệu. MTP mức 2 thực hiện chức năng này mà không làm ảnh hưởng đến các lớp cao
hơn.
c. MTP mức 3
MTP mức 3 có thể được coi như tương đương với lớp mạng trong mô hình OSI. Nó chịu
trách nhiệm xử lý bản tin và quản trị mạng. MTP mức 3 sẽ thực hiện các chức năng phân biệt,
định tuyến, và phân phối các bản tin qua các đường số liệu được tạo bởi các giao thức mức 2.
- Mức 3 phân tích địa chỉ của các bản tin đến và từ đó phân biệt các bản tin có địa chỉ là
địa chỉ node hiện tại với các bản tin có địa chỉ là node khác.
- Các bản tin có địa chỉ là node hiện tại được chuyển tới các quá trình tiếp theo xác định
bởi trường SIO trong bản tin.
- Nếu địa chỉ của bản tin đến không phải là địa chỉ node hiện tại, mức 3 sẽ chuyển tiếp từ
chức năng phân loại sang chức năng định tuyến. Chức năng này sẽ kiểm tra bảng định
tuyến, định tuyến bản tin một cách thích hợp và phân phát nó trở về cho các giao thức
mức 2 để truyền đi.
MTP mức 3 thực hiện chức năng định tuyến của nó dựa trên mã điểm (Point Codes) được
ghi trong địa chỉ bản tin. Mã điểm này xác định duy nhất vị trí của điểm khởi đầu và kết thúc
của đường số liệu. Tuy nhiên MTP chỉ có thể định tuyến theo kiểu theo từng đường một (link –
by – link). Đây không phải là vấn đề đối với báo hiệu chuyển mạch kênh. Tuy nhiên, với báo
hiệu không phải là chuyển mạch kênh tới các cơ sở dữ liệu và các ứng dụng có thể ở khắp nơi
trên mạng, MTP mức 3 tại các tổng đài chuyển mạch có thể không có bảng định tuyến yêu cầu.
Do đó, nó lấp đầy các trường chưa biết với số 0 và chuyển tiếp nó đến STP – nơi có bảng định
tuyến tập trung. Các giao thức lớp trên tại STP sẽ thực hiện chức năng biên dịch tiêu đề chung
(Global Title Translation), thêm vào dữ liệu định tuyến cần thiết và trả bản tin lại cho MTP
mức 3 để tiếp tục truyền đi.
Bên cạnh chức năng phân biệt, phân phát và định tuyến bản tin, MTP mức 3 cũng thực
hiện một số chức năng quản lý. Nó điều khiển việc sử dụng LSSU cho quản lý đường số liệu
mức 2. Quan sát trạng thái đường mức 3 bao gồm cả điều kiện của điểm cuối, chẳng hạn như
các card giao diện mạng, sao cho một đường số liệu có thể hoạt động ở mức 2 nhưng không
cung cấp dịch vụ mức 3. Chức năng quản lý đường mức 3 thường đưa những đường số liệu lỗi
này sang trạng thái không phục vụ, thực hiện xác định lỗi và đồng chỉnh lại, và đưa chúng trở
lại phục vụ mà không làm gián đoạn quá trình hoạt động. Chức năng quản lý mức 3 cũng khởi
tạo lưu lượng lớp cao hơn và quản lý định tuyến bản tin sử dụng các bản tin MSU được xác
định để quản lý. Khi một node bị nghẽn hay không phục vụ được vì một lý do nào đó, mức 3
có thể giảm lưu lượng qua node hay định tuyến lại lưu lượng. Trong cả hai trường hợp đều
thông báo cho các node lân cận trên mạng. Mức 3 cũng cung cấp thông tin bảo dưỡng cho các
trung tâm OA&M để nhà quản lý có thể can thiệp.
2.3.2. Các chức năng người sử dụng MTP
Các chức năng người sử dụng MTP (MTP User Functions) cho phép tiếp cận tới người
sử dụng MTP (MTP User). Có hai người sử dụng MTP :
- Thứ nhất là Phần người sử dụng ISDN (ISUP) – sử dụng MTP để mang các bản tin điều
khiển thiếp lập và huỷ bỏ cuộc gọi link – by – linh.
- Thứ hai là Phần điều khiển kết nối báo hiệu (SCCP) – cho phép định tuyến mạng một
cách mềm dẻo các bản tin biên dịch ứng dụng được sử dụng bởi các mạng thông minh, các
dịch vụ di động cũng như OA&M.
a. Phần người sử dụng ISDN (ISUP)
ISUP cung cấp các chức năng báo hiệu cần thiết để hỗ trợ các dịch vụ mang cơ bản và
các dịch vụ phụ trợ cho các ứng dụng thoại và phi thoại. Nó điều khiển quá trình thiết lập và
huỷ bỏ cuộc gọi thoại và số liệu cho cả các cuộc gọi ISDN và không phải là ISDN thông qua
MTP. Nhiệm vụ ISUP cơ bản là để thiết lập một kết nối kênh truyền dẫn giữa các node, dẫn tới
bên bị gọi phụ thuộc vào bảng định tuyến chuẩn đặt tại điểm chuyển mạch. ISUP cũng hỗ trợ
các dịch vụ phụ trợ ISDN bằng cách mang các đặc điểm hay thông tin chủ gọi kết hợp với cuộc
gọi mà được thiết lập như là một phần của Trường thông tin dịch vụ ISDN – SIF.
ISUP chấp nhận cả các bản tin thiết lập cuộc gọi ISDN và không phải là ISDN, sắp xếp
chúng vào Bản tin địa chỉ khởi tạo ISUP IAM của chính nó. Do đó, ISUP thường được miêu tả
là mở rộng đến cả lớp ứng dụng (lớp 7) của mô hình OSI, nơi mà các bản tin thiết lập cuộc gọi
này được khởi tạo.
Khuôn dạng các bản tin ISUP được mang trong trường SIF của một bản tin MSU ISUP.
ISUP SIF chứa một nhãn định tuyến, một mã nhận dạng kênh và thông tin báo hiệu. Nhãn định
tuyến cung cấp các mã điểm cho địa chỉ bắt đầu và địa chỉ đích. Mã nhận dạng kênh CIC là
một mã (không được xác định trong các khuyến nghị của ITU – T) mà xác định kênh mang là
đối tượng của bản tin. Thông tin báo hiệu bao gồm kiểu bản tin và các thông số bắt buộc/lựa
chọn được xác định bởi bản tin đó. Có 43 kiểu bản tin ISUP được ITU – T định nghĩa, ví dụ
như là Bản tin địa chỉ khởi tạo IMA, bản tin quản lý cuộc gọi như CPG…
Cấu trúc của bản tin ISUP SIF như sau :
b. Phần điều khiển kết nối báo hiệu SCCP

Không giống ISUP được sử dụng để thiết lập và huỷ bỏ kênh mang vật lý, SCCP tồn tại
để mang lưu lượng Các ứng dụng người sử dụng SS7 và quản lý. Vì nó mang thông tin ứng
dụng giữa hai điểm mà có thể không liên quan đến bất cứ kênh mang nào, SCCP phải có khả
năng biên dịch và cung cấp thông tin định tuyến và đánh địa chỉ mềm dẻo hơn qua các giao
diện tới MTP. SCCP thực hiện chức năng biên dịch tiêu đề chung GT (Global Title
Translation) và định tuyến cho các mã điểm xuất phát và mã điểm đích mà không gắn với điểm
xuất phát và điểm đích thực tế, cũng như là các số phân hệ mà cung cấp các địa chỉ logic cho
các phân hệ ứng dụng riêng biệt trong node được đánh địa chỉ. SCCP cũng điều khiển chia sẻ
tải MTP mức 3 giữa các điểm báo hiệu dự phòng.
Giao thức SCCP có bốn chức năng cơ bản như được chỉ ra ở hình sau :
SCLC
Từ lớp 2 SCRC SCOC Tới lớp 4
Tới lớp 2 SCMG

Tới lớp 2
Hình 2.8. Chức năng của SCCP

Chức năng quan trọng nhất là Điều khiển định tuyến SCCP (SCCP Routing Control -
SCRC). SCRC biên dịch giữa node duy nhất và mã điểm điạ chỉ phân hệ và tiêu đề chung được
đơn giản hoá chứa trong hầu hết các bản tin SCCP. Dựa trên khả năng biên dịc này, SCCP thực
hiện chức năng phân loại bản tin, phân phối các bản tin đã được đánh địa chỉ node này tới các
phân hệ, và chuyển những bản tin mà không được đánh địa chỉ trở lại MTP. SCCP định tuyến
bản tin tới một trong ba chức năng sau để phân phát tới các phân hệ: chức năng điều khiển
không kết nối SCCP (SCCP Conectionless Control - SCLC), chức năng quản lý SCCP (SCCP
Management - SCMG), và chức năng điều khiển hướng kết nối SCCP (SCCP Conection
Oriented Control - SCOC). SCCP được định nghĩa cho cả các dịch vụ hướng kết nối và không
kết nối. Dịch vụ không kết nối SCCP rất tốt và có thể cạnh tranh với các đặc tính với dịch vụ
hướng kết nối đến mức thông tin kiểu hỏi đáp có thể được thực hiện một cách tin cậy.
SCCP cung cấp hai mức dịch vụ không kết nối : lớp 0 là dịch vụ datagram, và lớp 1 là
dịch vụ đánh thứ tự. Khi một người sử dụng lựa chọn dịch vụ lớp 0, SCCP phân phối bản tin
một cách ngẫu nhiên qua bất cứ đường số liệu dự phòng nào khả dụng như là một phương thức
quản lý để duy trì sự cân bằng lưu lượng. Lớp 1 được chọn khi độ dài của một phiên làm việc
lớn hơn 273 octet được phép trong trường SIF của một bản tin MSU. Khi SCCP lớp 1 phát
hiện ra rằng một phiên giao dịch bị phân đoạn, nó yêu cầu tất cả các đoạn sẽ phải được truyền
qua cùng một tuyến vật lý, do đó bảo đảm rằng người nhận sẽ nhận tất cả các đoạn theo đúng
thứ tự mà nó được truyền đi.
Bên cạnh việc điều khiển thứ tự được cung cấp bởi sự lựa chọn hai lớp dịch vụ, SCCP
cung cấp hai thông số chất lượng dịch vụ QoS khác nhau. Lựa chọn quay lại cho phép MTP
huỷ bỏ bản tin lỗi hay yêu cầu trả lại SCCP như là một bản tin lỗi. Mức độ ưu tiên của bản tin
được gán bởi MTP cho bản tin SCCP phụ thuộc vào các tiêu chí được phát triển từ bên ngoài.
SCCP cho phép quản lý định tuyến và lưu lượng mạng một cách tự động. Không giống
như quản lý MTP chỉ chịu trách nhiệm cho các đường số liệu riêng biệt nối các node, quản lý
SCCP hỗ trợ các ứng dụng và phân hệ mà có thể được phân phối qua vài node. SCCP nhận
thông tin gốc về tình trạng node trực tiếp từ điểm báo hiệu MTP cũng như trạng thái phân hệ từ
node xa. Dựa trên những thông tin này, SCCP có thể cấu hình lại mạng báo hiệu; SCCP loại bỏ
lưu lượng hay định tuyến các bản tin đi vòng qua các node mà thông báo là chúng bị nghẽn, và
quản lý sự khác nhau về định tuyến giữa dịch vụ lớp 0 và lớp 1. Thêm vào đó, SCCP có thể
được sử dụng để hỗ trợ OAMP trong tình trạng cảnh báo.
Giống như ISUP, bản tin SCCP được mang trong trường SIF của bản tin MSU. Trường
SIF này mang một nhãn định tuyến giống như của ISUP, xác định điểm khởi tạo và điểm đích
của cuộc gọi. Phần thứ hai của SCCP SIF chứa loại bản tin và các thông số lựa chọn hay bắt
buộc định nghĩa cho loại bản tin đó. Không giống như ISUP, SCCP cung cấp một dịch vụ vận
chuyển và trường thứ ba chứa bất cứ bản tin nào được truyền, thường là một bản tin Các khả
năng người sử dụng TC.
Cấu trúc của bản tin SCCP SIF như sau :
2.3.3. Người sử dụng SS7 (SS7 Users)

Người sử dụng SS7 chúng ta đề cập đến ở đây là những ứng dụng tồn tại tại lớp 7 của mô
hình OSI (lớp ứng dụng). Người sử dụng SS7 có thể được chia thành hai loại :
 Những người sử dụng ứng dụng hỗ trợ lưu lượng chuyển mạch kênh (Phần người sử
dụng điều khiển kênh), sử dụng ISUP để truy nhập tới MTP
 Những người sử dụng ứng dụng mà truy nhập tới MTP thông qua Các khả năng biên
dịch SS7 và SCCP mà hỗ trợ lưu lượng không phải là chuyển mạch kênh với cơ sở
dữ liệu tại SCP ; bên cạnh đó cho phép vận chuyển các dữ liệu ứng dụng.
a. Phần người sử dụng ISDN
ISUP - điều khiển thiết lập và huỷ bỏ kênh như là một giao thức lớp 4 trong mô hình
OSI, cũng là một giao thức lớp ứng dụng OSI. Vì ISUP coi một bản tin thiết lập gọi của người
sử dụng như là một bản tin ứng dụng được biên dịch sang khuôn dạng ISUP của chính nó,
ISUP thường được mô tả trong chồng giao thức SS7 như là một " đường ống" từ lớp 4 đến lớp
7, sử dụng bởi các ứng dụng chuyển mạch kênh.
b. Các khả năng biên dịch TC
TC hỗ trợ các tiến trình ứng dụng lớp 7 của mô hình OSI không phải là chuyển mạch
kênh. Những tiến trình này phụ thuộc vào một khả năng nào đó của SS7 để thực hiện hỏi - đáp,
các dịch vụ mạng thông minh, hay các bản tin truyền dữ liệu... Tất cả đều có thể được coi như
là các "giao dịch". Tất cả các giao dịch này yêu cầu bản tin phải được định tuyến giữa người sử
dụng và cơ sở dữ liệu hay giữa người sử dụng với nhau. Thông tin này không áp dụng cho điều
khiển kênh, và định tuyến thì không được thực hiện bằng phương thức link – to – link như
ISUP. TC là một Thành phần dịch vụ ứng dụng (ASE) chung mà có thể hỗ trợ một số các ứng
dụng SS7. Tuy nhiên, hầu hết các ứng dụng, chẳng hạn như Phần ứng dụng Quản lý, điều hành
và bảo dưỡng OAMP, yêu cầu phải có thêm các chức năng ASE xác định mà không được đề
cập bởi SS7.
ITU – T định nghĩa TC là một ASE chung nằm giữa Người sử dụng TC (trên lớp 7 OSI)
và SCCP. TC bao gồm Phần ứng dụng (TCAP) và Phần dịch vụ ứng dụng chưa xác định
(ASP). ASP thuộc từ lớp 4 đến lớp 6 OSI và hỗ trợ dịch vụ hướng kết nối. Tuy nhiên cả các
khuyến nghị của ITU –T và các chuẩn T1 của Mỹ đều chưa nghiên cứu cụ thể vấn đề này. Do
vậy, cả ITU – T và T1 đều coi TC trùng với TCAP.
TCAP gồm 3 phân lớp: Biên dịch, Hội thoại và Thành phần. Phân lớp Biên dịch xác định
và phân phối lưu lượng tới phiên xác định và các thành phần ứng dụng nhỏ, do đó hỗ trợ việc
thực hiện các dịch vụ hướng kết nối. Phân lớp Hội thoại và Thành phần hỗ trợ hỏi/đáp và nhu
cầu truyền tải lưu lượng dữ liệu đơn hướng của các ứng dụng.
Giống như tất cả các bản tin SS7 lớp cao hơn, TCAP phụ thuộc vào MSU, tạo một
trường TCAP trong trường SCCP SIF bao gồm phần xác định biên dịch và dữ liệu (thành phần,
dữ liệu, hay hội thoại) cần thiết cho biên dịch. Trường xác định biên dịch xác định kiểu bản tin
và các thông số yêu cầu.
Cấu trúc của trường TCAP trong SCCP SIF như sau:
2.3.4. Các phần ứng dụng INAP, MAP, OMAP

a. Phần ứng dụng mạng thông minh INAP
INAP (Intelligent Network Application Part) cho phép thực hiện một cơ sở hạ tầng báo
hiệu, phân cấp nhà cung cấp để đạt được một thị trường điện thoại cố định rộng khắp toàn cầu.
INAP là một giao thức báo hiệu giữa một SSP, các nguồn phương tiện mạng (ngoại vi thông
minh), và cơ sở dữ liệu tập trung của SCP. SCP bao gồm các dữ liệu và chương trình dịch vụ
cung cấp bởi nhà khai thác mạng hay bên thứ ba nào đó. Thông qua INAP, nhà khai thác mạng
có thể đạt được sự độc lập tối đa từ các chương trình phần mềm cung cấp bởi các nhà cung cấp
tổng đài. Mạng thông minh (IN) là một kiến trúc mạng điện thoại mà tách biệt dịch vụ ra khỏi
thiết bị chuyển mạch, cho phép các dịch vụ mới có thể được thêm vào mà không phải thiết kế
lại phần mềm chuyển mạch. Với mạng IN, nhà khai thác có thể thực hiện các dịch vụ giá trị gia
tăng khác nhau, tạo cho chúng các ưu điểm cạnh tranh trên thị trường vì nó cho phép thêm vào
các dịch vụ mới một cách dễ dàng hơn và cung cấp cho các khách hàng nhiều sự lựa chọn hơn.
IN có tính độc lập ứng dụng, có nghĩa là nó cung cấp các chức năng có thể tái sử dụng và tổng
quát mà có thể được tích hợp hay tái kết hợp để cung cấp cho một dịch vụ mới.
SCP lưu trữ các dữ liệu và thông tin về nhà cung cấp dịch vụ định hướng cho hoạt động
xử lý chuyển mạch và điều khiển cuộc gọi. Tại một điểm định trước trong quá trình xử lý một
cuộc gọi đến hay đi, tổng đài tạm dừng tiến trình đang thực hiện, đóng gói thông tin liên quan
đến xử lý cuộc gọi, đưa vào hàng đợi và đợi lệnh tiếp theo. SCP thực hiện các chương trình
được định nghĩa bởi người sử dụng mà phân tích trạng thái hiện tại của cuộc gọi và thông tin
nhận từ tổng đài. Chương trình khi đó có thể chỉnh sửa hay tạo dữ liệu cuộc gọi để được gửi trở
lại cho tổng đài. Sau đó tổng đài phân tích thông tin nhận được từ SCP và thực hiện theo những
hướng dẫn được cung cấp cho quá trình xử lý cuộc gọi tiếp theo.
Được phát triển bởi ITU, IN được xác định như là một chuẩn toàn cầu. Toàn bộ các chức
năng của IN đã được xác định và thực hiện trong các phần gọi là các tập khả năng (CS). Phiên
bản đầu tiên đã được phát hành là CS-1. Hiện nay cũng đã xác định và có CS-2. Phần ứng dụng
CAMEL (CAP) là một phần tách ra từ INAP và cho phép sử dụng INAP trong mạng di động
GSM.
Cách thức hoạt động của INAP:
 Thuê bao chủ gọi quay số. Những con số quay này được gửi đến tổng đài.
 Tổng đài – thường được biết đến trong mạng báo hiệu là SSP – chuyển tiếp cuộc gọi
qua mạng báo hiệu số 7 tới SCP, nơi lưu trữ cơ sở dữ liệu và thông tin logic dịch vụ.
 SCP xác định dịch vụ được yêu cầu từ các số được quay và trả lại thông tin về cách
thức để xử lý cuộc gọi cho SSP.
 Trong một số trường hợp, cuộc gọi có thể được xử lý nhanh hơn bằng ngoại vi
thông minh được đấu nối với SSP thông qua các đường ISDN tốc độ cao. Ví dụ, một
thông báo thoại tuỳ chọn có thể được phát để trả lời cho số quay hay một cuộc gọi
thoại có thể được phân tích và xác định.
 Thêm vào đó, các thiết bị bổ trợ có thể được thêm trực tiếp vào SSP với các kết nối
tốc độ cao cho các dịch vụ gia tăng chưa xác định.
Các dịch vụ có thể được cung cấp bởi INAP bao gồm:
 Dịch vụ số đơn: một số quay có thể tới một số nội hạt cùng với dịch vụ.
 Dịch vụ truy nhập cá nhân: cho phép người sử dụng quản lý cuộc gọi đến.
 Dịch vụ khôi phục thảm hoạ: cho phép lưu trữ dự phòng địa chỉ cuộc gọi trong
trường hợp có thảm họa.
 Dịch vụ chuyển tiếp cuộc gọi
 Dịch vụ quay số mở rộng mạng riêng ảo
b. Phần ứng dụng di động GSM MAP
Phần ứng dụng di động GSM (GSM MAP) cho phép thực hiện cơ sở hạ tầng báo hiệu
mạng di động, phân cấp nhà cung cấp dịch vụ để hướng tới mạng GSM và là nền tẩng để cung
cấp các đặc tính di động của nó. Tiền đề tạo ra GSM MAP là để kết nối các thành phần chuyển
mạch phân tán, được gọi là các MSC với một cơ sở dữ liệu chính là HLR. HLR lưu trữ một
cách động vị trí hiện tại và thuộc tính của một thuê bao di động. HLR được tham khảo trong
qúa trình xử lý một cuộc gọi đến. Ngược lại, HLR được cập nhật khi thuê bao di chuyển trong
mạng và do đó được phục vụ bởi các tổng đài khác nhau.
GSM MAP đã và đang phát triển khi mạng vô tuyến mở rộng, từ hỗ trợ đơn thuần thoại,
tới các dịch vụ dữ liệu gói. GSM MAP cũng có thể được kết nối tới các thành phần của mạng
NGN chẳng hạn như GGSN hay SGSN.
GSM MAP có một số chức năng cơ bản. Nó cung cấp:
 Cơ chế cho một GMSC tiếp cận được một số định tuyến cho cuộc gọi đến.
 Cơ chế cho một MSC cập nhật tình trạng thuê bao và số định tuyến qua VLR tích
hợp.
 Dữ liệu và các thuộc tính dịch vụ bổ sung của thuê bao tới các thành phần chuyển
mạch thông qua VLR.
GSM MAP cùng với CAMEL cho phép thực hiện khái niệm mạng chủ và khách, từ đó
cho phép nhà khai thác mạng có thể cung cấp cùng một số các dịch vụ như nhau mà không
quan tâm đến việc thuê bao đó có là thuê bao của mạng chủ không, hay nó đang được chuyển
vùng ở mạng khách.
c. Phần Điều hành, quản lý và bảo dưỡng OAMP.
OMAP cung cấp phương tiện để nhà khai thác mạng bảo dưỡng mạng của họ. Công việc
duy trì và bảo dưỡng bao gồm việc quản lý bên ngoài chức năng quản lý được thực hiện một
cách tự động bởi các giao thức SS7.
OMAP hoàn toàn đáp ứng ba yêu cầu chính của các giao thức SS7 và mạng báo hiệu kết
hợp.
 Nó cung cấp một giao diện giữa nhà khai thác và mạng bằng cách sử dụng các khái
niệm chuẩn được định nghĩa bởi các khuyến nghị về quản lý mạng viễn thông của
ITU – T.
 Nó cung cấp phương tiện chuẩn hóa cách tiếp cận tới toàn bộ mạng viễn thông (bao
gồm các kênh mang và các mạng khác). Điều này có nghĩa là các đối tượng được
quản lý bởi OMAP phù hợp với các đối tượng được định nghĩa quản lý bởi ITU –T.
OMAP thực hiện việc điều khiển những đối tượng này bằng cách sử dụng một Cơ
sở thông tin quản lý TMN (TMN MIB), thông qua một giao diện chưa xác định.
Mỗi mức giao thức chứa một số Thực thể quản lý lớp (LME) mà các đối tượng được
quản lý đặt ở đó.
 OMAP mở rộng các chức năng quản lý tự động của các giao thức SS7 thành một hệ
thống duy nhất trên toàn thế giới.
OMAP cho phép quản lý lỗi và hiệu năng, quản lý cấu hình lại, giám sát hiệu năng mạng
và sự thành công của các thủ tục quản lý tự động của SS7. OMAP cũng cho phép người điều
hành có thể chủ động can thiệp tạm dừng hoạt động mạng để bảo dưỡng.
OMAP hoạt động thông qua 3 chức năng là: kiểm tra tính hợp lệ định tuyến MTP, kiểm
tra tính hợp lệ định tuyến SCCP, kiểm tra tính hợp lệ kênh. Những kiểm tra này về mặt khái
niệm thuộc về Người sử dụng thành phần ứng dụng OMAP (OMASE) của OMAP. OMASE
thông tin với SCCP và MTP thông qua OMASE đặc biệt và ASE, TC chung.
2.4. Ví dụ về thiết lập cuộc gọi đơn giản sử dụng hệ thống báo hiệu số 7
Chúng ta xem xét một thủ tục gọi cho một cuộc gọi từ một thuê bao của tổng đài A tới
một thuê bao của tổng đài B và qua đó thấy được vai trò của mạng báo hiệu số 7.
STP W STP X
16. ANM
11 CM
7. A
RL
.
L 14
RE M
C
.
. 4. REL
14 I A M IA
M
3. 8. AC M
2 . A N
1
LC
Bộ 17. R Bộ
chuyển chuyển
mạch A mạch B
Voice Trunk
Signaling Link
Subscriber Line
Hình 2.11. Ví dụ thiết lập cuộc gọi đơn giản sử dụng SS7
1. Tổng đài A phân tích các con số được quay và xác định rằng nó cần phải chuyển
cuộc gọi đến tổng đài B
2. Tổng đài A chọn một kênh trung kế rỗi giữa nó và tổng đài B và tạo một bản tin
địa chỉ khởi đầu IMA – bản tin cơ bản đầu tiên để thiết lập một cuộc gọi. IMA có
địa chỉ là tổng đài B. Nó xác định tổng đài khởi tạo (tổng đài A), tổng đài nhận
(tổng đài B), trung kế được chọn, số bị gọi và số chủ gọi cũng như là các thông
tin khác.
3. Tổng đài A chọn một trong những tuyến báo hiệu loại A của nó (ví dụ AW) và
truyền bản tin qua tuyến báo hiệu đó để định tuyến đến tổng đài B.
4. STP W nhận bản tin, đọc nhãn định tuyến, và xác định rằng bản tin đó được định
tuyến đến tổng đài B. Nó chuyển tiếp bản tin trên tuyến báo hiệu WB đến B.
5. Tổng đài B nhận bản tin. Nhờ phân tích bản tin, nó xác định rằng thuê bao bị gọi
nằm trong số phục vụ của nó và thuê bao bị gọi đang rỗi.
6. Tổng đài B tạo một bản tin hoàn thành địa chỉ ACM – chỉ ra rằng IAM đã đến
được địa chỉ thích hợp. Bản tin xác định tổng đài nhận (tổng đài A), tổng đài gửi
(tổng đài B) và trung kế được chọn.
7. Tổng đài B chọn một trong những tuyến báo hiệu loại A của nó (ví dụ là BX) và
truyền bản tin ACM qua tuyến đó để định tuyến đến tổng đài A. Cùng một thời
điểm, nó hoàn thành đường đi cho cuộc gọi ở hướng ngược lại (hướng về tổng đài
A), gửi hồi âm chuông qua trung kế đó đến A, và gửi tín hiệu chuông cho đường
dây thuê bao bị gọi.
8. STP X nhận bản tin, đọc nhãn định tuyến của nó và xác định rằng bản tin được
gửi đến tổng đài A. Nó chuyển tiếp bản tin trên tuyến XA.
9. Khi nhận được ACM, tổng đài A kết nối đường dây thuê bao chủ gọi tới trung kế
đã được chọn theo hướng ngược lại (để người gọi có thể nghe thấy tín hiệu hồi
âm chuông được gửi từ tổng đài B).
10. Khi thuê bao chủ gọi nhấc máy, tổng đài B tạo một bản tin trả lời ANM, xác định
tổng đài nhận (A), tổng đài gửi (B) và trung kế được chọn.
11. Tổng đài B chọn tuyến báo hiệu đã dùng để gửi bản tin ACM (tuyến BX) để gửi
bản tin ANM. Tới thời điểm này, trung kế cũng phải được kết nối tới đường dây
bị gọi theo cả hai hướng (để cho phép hội thoại).
12. STP X nhận dạng bản tin ANM, xác định địa chỉ tổng đài nhận là tổng đài A và
chuyển tiếp nó qua tuyến báo hiệu XA.
13. Tổng đài A đảm bảo chắc chắn rằng thuê bao chủ gọi được kết nối với trung kế ở
cả hai hướng và cuộc đàm thoại có thể được thực hiện.
14. Nếu như thuê bao chủ gọi hạ máy trước (sau khi hội thoại), tổng đài A sẽ tạo một
bản tin giải phóng REL có địa chỉ là tổng đài B, xác định trung kế phục vụ cuộc
gọi. Nó gửi bản tin này đi qua tuyến báo hiệu AW.
15. STP W nhận bản tin REL, xác định địa chỉ của nó là tổng đài B, và chuyển tiếp
nó bằng tuyến báo hiệu B.
16. Tổng đài B nhận bản tin REL, ngắt kết nối trung kế khỏi đường thuê bao, trả lại
trung kế về trạng thái rỗi, tạo một bản tin hoàn toàn giải phóng RLC có địa chỉ là
tổng đài A, và truyền nó trên tuyến báo hiệu BX. RLC cũng chỉ rõ trung kế đã
được sử dụng để phục vụ cuộc gọi.
17. STP X nhận bản tin RLC, xác định địa chỉ tổng đài nhận (A) và chuyển bản tin đi
qua tuyến XA.
18. Khi nhận được bản tin RLC, tổng đài A đưa trung kế đã được chỉ ra về trạng thái
rỗi, sẵn sàng phục vụ cuộc gọi mới.
2.5. Xử lý báo hiệu trong tổng đài
2.5.1. Giới thiệu
Hệ thống báo hiệu được sử dụng như một ngôn ngữ cho 2 thiết bị trong hệ thống chuyên
mạch trao đổi với nhau để thiết lập tuyến nối cho cuộc gọi. Giống như bất kỳ ngôn ngữ nào,
chúng cũng có từ vựng với những chiều dài khác nhau và độ chính xác khác nhau. Tức là các
báo hiệu cũng có thể thay đổi về kích thước và dạng cú pháp của nó theo các quy luật để ghép
nối và tạo thông tin báo hiệu.
Xử lý báo hiệu trong tổng đài là sự xử lý các dạng tín hiệu báo hiệu thuê bao và tổng đài
trên các đường dây thuê bao và trung kế trong tổng đài. Báo hiệu trong tổng đài điện thoại bao
gồm không chỉ là báo hiệu giữa tổng đài với thuê bao và báo hiệu liên đài mà còn mang các
thông tin về trạng thái cuộc gọi bằng các tones và các bản tin thông báo khác
Hình 2.12. Tổng quan xử lý báo hiệu trong tổng đài

Như vậy, ta thấy rằng quá trình xử lý báo hiệu bao gồm các phần chính sau:
- Định tuyến trong tổng đài.
- Các bộ thu phát báo hiệu.
- Tạo tones và các bản tin thông báo.
2.5.2. Sự định tuyến trong tổng đài
Báo hiệu tổng đài - thuê bao: Trong tổng đài SPC có khả năng cho phép hai loại thuê bao
tương tự và thuê bao số ứng với mỗi loại, ta có các tín hiệu, phương pháp định tuyến khác
nhau.
o Thuê bao tương tự: Trên mạng điện thoại hiện nay, vì lý do kinh tế thường sử dụng
thuê bao tương tự. Sự định tuyến thuê bao tương tự như hình dưới đây. Sự định tuyến
gồm hai thành phần báo hiệu:
- Tín hiệu báo hiệu đường dây (giám sát): mang trạng thái của mạch điện.
- Tín hiệu báo hiệu địa chỉ (chọn số): chỉ thị số thuê bao bị gọi.
Hình 2.13. Định tuyến báo hiệu của thuê bao tương tự đến thiết bị thu tương ứng
Tín hiệu báo hiệu đường dây có nhiệm vụ giám sát mạch điện đường dây thuê bao. Với
các thuê bao tương tự, dạng tín hiệu này ở dạng LD (cắt mạch vòng). Tín hiệu báo hiệu chọn số
(địa chỉ) có thể được thuê bao phát bằng 2 cách: LD hoặc MF (mã đa tần). Đối với điện thoại
dùng đĩa quay số, cả báo hiệu đường dây và chọn số đều được thực hiện theo kiểu cắt mạch
vòng (Loop – disconnection). Các tín hiệu báo hiệu này được tách ra từ đường dây thuê bao bởi
SLTU. Sau đó, chúng được thu thập tại khối điều khiển SLTU để biến đổi từ trạng thái LD
sang các tín hiệu trạng thái và chữ số địa chỉ rồi gởi đến hệ thống điều khiển taeng đài để xử lý
và từ đó đưa ra những thao tác thích hợp. Đối với điện thoại ấn phím, tín hiệu đường dây được
tiến hành theo kiểu LD còn tín hiệu chọn số theo kiểu MF. Như vậy, tín hiệu đường dây được
tách ra khỏi SLTU và qua bộ SLTU đến hệ thống điều khiển tổng đài như điện thoại đĩa quay
số. Sự truy cập đến bộ thu MF thông thường qua khối chuyển mạch tập trung thuê bao. Bộ thu
MF có thể dùng chung cho 1 số lớn đường dây thuê bao với mục đích giảm chi phí thiết bị.
o Thuê bao số: Đây là sự định tuyến báo hiệu đến 2 “kiểu” thuê bao số ISDN và ISPBX
trên sự truy cập đường dây sơ cấp và thứ cấp. Trong sự truy cập sơ cấp, 1 kênh báo
hiệu 16Kbps kết hợp với 2 kênh giao thông 64Kbps tạo thành tốc độ 144kbps dạng
(2B+D) cho mỗi hướng. Kênh báo hiệu mang thông tin báo hiệu đường dây và chọn
số cho cả 2 kênh giao thông như thông tin xử lý cuộc gọi và các thông tin bảo dưỡng.
Trong sự truy cập thứ cấp bao gồm 1 đường dẫn 2Mbps từ 1 ISPBX, 1 kênh báo hiệu
kênh chung tốc độ 64kbps cho 30 kênh giao thông 64Kbps được mang trong TS16.
Hình 2.14. Định tuyến của thuê bao số

Báo hiệu liên tổng đài: Các hệ thống báo hiệu khác nhau trên các đường trung kế được
định tuyến đến các bộ thu phát báo hiệu tương ứng được thực hiện nhờ bộ chuyển đổi tín hiệu
hoặc kết hợp trong ATTU (Analogue Trunk Terminalting Unit) cho các kiểu báo hiệu LD, DC
và 1VF. Hệ thống báo hiệu 1VF là hệ thống báo hiệu đơn tần trong băng, nó có thể là báo hiệu
đường dây hoặc báo hiệu địa chỉ (nhưng chủ yếu là đường dây). Sự chuyển đổi báo hiệu trong
băng sang dạng thích hợp để đưa đến các bộ thu phát báo hiệu (thường là CAS) có thể được
thực hiện bởi một thiết bị kết hợp ở mỗi lối vào tương tự đến 1 ATTU hoặc sử dụng một đơn vị
đơn giản mà nó tách các tones từ dòng số 2Mbps. Phương thức thứ 2 thường được sử dụng
nhiều hơn vì tính kinh tế của nó. Bộ chuyển đổi thực hiện chia một lối vào 2Mbps chưa 30
kênh với âm báo hiệu đơn tần 1VF thành lối ra 2Mbps với báo hiệu mang trong TS16. Thiết bị
do đó phải có khả năng tìm kiếm sự xuất hiện của các tones được mã hóa số (ví dụ 2280). Điều
này được thực hiện bởi kỹ thuật lọc số. Đối với hướng ngược lại, thiết bị chuyển đổi các bits
CAS trong TS16 thành các tones tương ứng chèn vào luồng 2Mbps. Báo hiệu MF được định
tuyến trên cơ sở call-by-call qua khối chuyển mạch nhóm từ đường dây đang gọi đến bộ thu
phát MF bằng nối kết thời gian giữ ngắn (short-holding-time). Nối kết thời gian giữ ngắn là
một nối kết trong thời gian rất ngắn thường với mục đích thu nhận các chữ số địa chỉ, nối kết
này được giải phóng ngay sau khi tín hiệu địa chỉ đã kết thúc. Lúc này một đường dẫn thoại
được thiết lập qua trường chuyển mạch đến lối ra yêu cầu. Tùy theo phương thức truyền thông
tin báo hiệu mà có phương pháp biến đổi khác nhau. Để truy nhập tới bộ thu phát báo hiệu
CAS là các đường nối bán cố định. Còn các đường nối tới các bộ thu phát MF là các tuyến cố
định thực hiện nguyên tắc trao đổi giữa các khe thời gian TS16 với nhau và nội dung các TS
này có chứa thông tin báo hiệu. Đối với báo hiệu kênh chung, thông tin báo hiệu được chứa
trong các TS16 của các luồng 2Mbps để truy nhập đến bộ thu phát CCS qua đường nối bán
vĩnh viễn (semi-permanent) qua trường chuyển mạch. Nối kết này cho phép các khe thời gian
từ luồng 2Mbps truy cập đến CCS S/R qua 1 cổng 2Mbps. Nối kết này là bán vĩnh viễn vì nó
duy trì trong một thời gian dài (có thể là vài năm) cho đến khi có sự cố hoặc có sự thay đổi lớn
trong tổng đài thì hệ thống điều khiển sẽ thiết lập trở lại.
Hình 2.15. Định tuyến báo hiệu với các đường trung kế
2.5.3. Các bộ thu phát báo hiệu
Thu phát MF
Để định tuyến báo hiệu MF từ thuê bao hoặc các đường trung kế tới bộ thu phát MF, yêu
cầu ở mỗi bộ thu phát cần phải giao tiếp với 30 kênh thoại và số bộ thu phát yêu cầu phụ thuộc
vào tốc độ sử dụng và thời gian chiếm dùng của mỗi cuộc gọi. Đối với báo hiệu thuê bao, một
đường dẫn đơn hướng được thiết lập qua bộ tập trung thuê bao giữa SLTU đang gọi và 1 khe
thời gian rỗi trong đường cao tốc tới bộ thu phát MF, trong khi tone mời quay số được đưa đến
thuê bao qua 1 đường thoại đơn hướng khác qua bộ tập trung. Đơn vTH MF phải có khả năng
xác nhận được chữ số đầu trong tone mời quay số. Khi các số quay là đầy đủ, hệ thống điều
khiển tổng đài sẽ giải phóng đường dẫn qua bộ tập trung thuê bao này. Khe thời gian trong
đường cao tốc lúc này là rỗi và có thể được sử dụng cho các cuộc gọi khác. Quá trình báo hiệu
liên đài cũng diễn ra tương tự.
Bộ thu phát MF có thể sử dụng kỹ thuật tương tự hoặc kỹ thuật số.
 Bộ thu phát MF ở dạng tương tự: Phương pháp này sử dụng nhiều trong các tổng đài
thế hệ đầu vì tính kinh tế cao. 30 bộ thu phát MF được nối và biến đổi tại PMUX
(MUX thứ cấp) để tạo ra luồng số 2,048Mbps theo cấu trúc khung. Trong đó, TS0 chức
tín hiệu đồng bộ khung và TS16 báo hiệu cho các kênh còn lại.
Hình 2.16. Các bộ thu MF tương tự

 Bộ thu phát báo hiệu MF ở dạng số: Bộ thu làm việc theo nguyên tắc phân chia theo
thời gian cho một số kênh (ở đây là 4). Các số thu được từ mỗi kênh qua bộ thu đến đơn
vị điều khiển, ở đó, chúng được định dạng vào trong một bản tin rồi gởi đến hệ thống
điều khiển taeng đài. Bộ phát MF thì làm việc một cách đơn giản hơn, mình nó được sử
dụng cho tất cả các kênh thoại và trong TS16 của luồng 2Mbps.
Hình 2.17. Các bộ thu MF số

Với kiểu thu phát MF số, chỉ cần 8 bộ thu MF cho 30 kênh đầu vào và một bộ phát cho
tất cả các kênh. Bộ thu MF số dựa trên cơ sở bộ lọc số. Yêu cầu khả năng nhận biết và
phân tích 2 tone từ một tổ hợp đa tần (2 tần số), bỏ qua các tín hiệu ngoài băng tần
4Khz để xác định được các tín hiệu báo hiệu khác nhau để suy ra ý nghĩa của nó. Sau
đó, bộ thu sẽ tìm ra tín hiệu có tổ hợp tần số tương ứng gởi đến bộ điều khiển thu phát
MF để đưa đến hệ thống điều khiển tổng đài có những xử lý thích hợp. Bộ phát MF có
thể thực hiện bằng các tổ hợp tần số được mã hóa và lưu trữ trong ROM và được đọc ra
ở các đường vào thời điểm thích hợp.
2.5.4. Các bộ tạo tone và bản tin thông báo
a. Sự định tuyến tones và các bản tin thông báo:
Tổng đài cần phải báo cho thuê bao về trạng thái cuộc gọi cũng như các tiến trình của nó
từ khi bắt đầu đến khi kết thúc. Tức là một thuê bao bình thường muốn trao đổi thông tin thì
phải được đáp ứng âm xác nhận yêu cầu hoặc yêu cầu không được chấp thuận và nhiều âm
khác nhau trong tiến trình xử lý cuộc gọi như thông báo, trợ giúp... Thông thường, thông tin
trạng thái có thể nghe thấy được ở dạng tones hoặc lời thoại thông báo. Do đó, mọi thuê bao
cũng như các đường trung kế và các đơn vị khác thuộc tổng đài phải được truy nhập đến các bộ
tạo tone và thông báo.
Hình 2.18. Sự định tuyến cho Tone và bản tin thông báo
Để đạt hiệu quả kinh tế và kỹ thuật cho việc phân phối các âm báo đến từng thuê bao, cần
phải phân loại theo chức năng của từng dạng âm mà phân bố vị trí của các bộ tạo âm. Ví dụ:
các tình trạng thông thường được báo hiệu bằng các tones, còn các trường hợp đặc biệt thì bằng
các bản tin. Trong tổng đài SPC, các bộ âm báo thường được phân bố tại các bộ tập trung thuê
bao theo phương pháp 1 đường phân bố tới nhiều đường. Còn bộ lưu trữ bản tin thông báo
được phân bố tại khối chuyển mạch chính, vì các bản tin này mang tính chất dịch vụ, ít liên
quan đến tiến trình xử lý cuộc gọi.
Việc định tuyến cho các âm báo tới các thuê bao được thực hiện bằng luồng số PCM.
Như vậy, tại đầu ra của thiết bị tạo âm là các tín hiệu số, mỗi 1 âm báo khác nhau được chứa
trong một TS riêng và nó được qua khối chuyển mạch tập trung thuê bao hay khối chuyển
mạch nhóm như quá trình chuyển đại tín hiệu thọai. Sự khác biệt ở đây là tín hiệu từ bộ tạo âm
phải đảm bảo về độ lớn để nó thực hiện chuyển mạch tới nhiều đầu ra có yêu cầu cùng lúc.
Với các bản tin thông báo, thông thường nó được truy cập tới khe thời gian trung gian
của khối chuyển mạch chính và được thực hiện chuyển mạch như tín hiệu thọai.
b. Các tones xử lý cuộc gọi
Trong tổng đài số, có hai cách tạo tones xử lý cuộc gọi để đưa vào đường dẫn thọai, đó
là:
- Phát liên tục các tones ở dạng tương tự, rồi sau đó đưa qua bộ chuyển đổi A/D.
- Phát liên lục các tín hiệu số tương ứng với các tones báo hiệu khác nhau.
Phương thức đầu tiên được sử dụng cho các hệ tổng đài trước đây vì nó khai thác thiết bị
tạo tones trong tổng đài tương tự mà chưa thay bằng kỹ thuật số được. Sự lai tạp giữa các bộ
phát tones cơ-điện tử trong taeng đài điện tử số gây nên sự cồng kềnh về kích thước và kém
hiệu quả về mặt kinh tế. Khi kỹ thuật số là phát triển thì phương thức thứ 2 được sử dụng nhiều
hơn với các tính năng cao hơn.
Các bộ tạo tones phục vụ cho chuyển mạch tập trung thuê bao được yêu cầu trong thời
gian đầu trước thiết lập cuộc gọi, còn bộ tạo tone phục vụ chuyển mạch nhóm dùng để mang
đáp ứng của thuê bao trong thời gian thiết lập cuộc gọi.
c. Bộ tạo tone và các bản tin thông báo
 Dùng kỹ thuật tương tự: Có nhiều loại cấu trúc bộ tạo tone. Với các tổng đài analog thì
ta có các bộ tạo tone analog với cấu trúc đơn giản là các bộ tạo dao động với các mạch
điều khiển ngắt nhịp khác nhau như rơle hoặc các cổng điện tử. Các tín hiệu báo hiệu
này phải được chuyển đổi sang dạng số để chèn vào các khe thời gian trong các tuyến
PCM đưa đến các đầu cuối qua trường chuyển mạch. Nhược điểm: Kích thước lớn,
cồng kềnh, không kinh tế, không có độ tin cậy cao.
Hình 2.19. Sử dụng kỹ thuật tương tự

 Dùng kỹ thuật số:
o Tạo tones: Đối với tổng đài SPC hiện nay thì các bộ tạo âm thường là bộ tạo
tone số. Các bộ tạo tone này có khả năng cho ra nhiều loại tone khác nhau. Việc
phân biệt cho các loại tone này cho tiến trình xử lý cuộc gọi được thực hiện
bằng cách thiết lập các độ dài ngắt nhịp khác nhau cho các tone. Cấu trúc này
phụ thuộc vào cách quản lý khác nhau. Các phần tử bộ tạo tone số bao gồm: Các
bộ nhớ ROM dùng để lưu trữ các loại tone tương ứng bằng các tín hiệu số,
mạch điều khiển tone theo chu kỳ, bộ điều khiển đọc ROM và các thiết bị điều
khiển khác.
Hình 2.20. Sơ đồ bộ tạo âm báo số

Các bộ nhớ ROM lưu các loại tones tương ứng đã mã hóa và đọc ra với địa chỉ do
bêm chu kỳ xác định. Thời điểm phát tones qua trường chuyển mạch do đơn vị điều
khiển điều khiển bộ SELECTOR. Bộ SELECTOR bao gồm các bộ ghép kênh logic
số mà chuyển mạch giữa lối vào và lối ra phụ thuộc vào địa chỉ được cung cấp bởi
đơn vị điều khiển. Như vậy, các tones khác nhau được số hóa (với tần số lấy mẫu là
8Khz) và nạp vào ROM, sau đó được đọc ra ở thời điểm thích hợp theo yêu cầu của
thuê bao. Đối với tín hiệu có chu kỳ thì chỉ cần nạp vào chu kỳ là đủ. Đối với tín
hiệu không có chu kỳ thì phải nạp tất cả tín hiệu đó. Điều này làm giảm dung lượng
của ROM, do đó, tính kinh tế phương phát này rất cao.
 Tạo các bản tin thông báo: Một trong khả năng cung cấp dịch vụ của tổng đài SPC là
việc cung cấp các bản tin thông báo với những nội dung mang tính chất thông báo chỉ
dẫn… Các bản tin thông báo được lưu trữ trong các thiết bị băng từ, đĩa từ, bộ nhớ
…sao cho khả năng truy cập được dễ dàng. Trên thực tế có hai phương pháp lưu trữ
sau:
- Phương pháp 1: Tất cả các bản tin được số hóa với từng bit nhị phân và ghi vào thiết
bị lưu trữ.
- Phương pháp 2 : Kiểu của bản tin thông báo có dạng các câu, các tổ hợp chữ cái có
chung nhất một âm tiết, các từ vựng chung được ghi vào vi mạch ROM, RAM để truy
xuất theo một địa chỉ thích hợp.
Phương pháp 1 đơn giản nhưng tốn kém về không gian bộ nhớ, phương pháp 2 kinh tế hơn,
nhưng vấn đề điều khiển lại phức tạp hơn rất nhiều. Các bản tin cố định thì có thể lưu vào trong
ROM, còn các bản tin có thể thay đổi hoặc các dịch vụ mới thì thường được lưu vào RAM để
tăng tính linh họat, thuận tiện trong việc sửa đổi bổ sung.
Chương 3. TRUYỀN TẢI BÁO HIỆU SỐ 7 QUA MẠNG IP – SIGTRAN

3.1. GIỚI THIỆU CHUNG
Công nghiệp truyền thông đang trải qua một giai đoạn bùng nổ theo hướng hội tụ
của các dịch vụ. Dữ liệu đã trở nên có ý nghĩa hơn trong toàn bộ lưu lượng truyền tải
trên mạng so với lưu lượng thoại. Các nhà khai thác đang tìm cách kết hợp giữa lưu
lượng thoại và lưu lượng dữ liệu, giữa các mạng lõi và các dịch vụ. Trong số các giải
pháp công nghệ được lựa chọn, công nghệ IP hiện đang được quan tâm với tư cách là
giải pháp hứa hẹn cho hỗ trợ đa phương tiện để xây dựng các dịch vụ tích hợp mới.
Hiện nay đang diễn ra sự tích hợp giữa mạng chuyển mạch kênh truyền thống với mạng
IP mới. Các nhà khai thác đang thay thế các mạng điện thoại cố định và di động theo
kiến trúc toàn IP và có cả hỗ trợ giao thức báo hiệu số 7. Công nhệ IP cho phép các nhà
khai thác mạng có thể mở rộng mạng và xây dựng các dịch vụ mới một cách có hiệu
quả. Thành phần các dịch vụ bổ sung thông dụng như SMS, … góp phần vào sự phát
triển nhanh chóng của các mạng báo hiệu.
Hình 3.1 Truyền tải báo hiệu đơn giản qua môi trường IP
Mạng IP có các ưu điểm nổi bật so với mạng trên cơ sở TDM như sau:
 Dễ triển khai: Với việc sử dụng gateway báo hiệu sẽ không cần gỡ bỏ mạng
SS7 hiện có và các tính năng nâng cao trong tương lai là “trong suốt”.
 Giá thành thiết bị thấp hơn: Không cần đầu tư nhiều đối với các phần tử báo
hiệu hiện có.
 Hiệu quả tốt hơn: Sử dụng SIGTRAN qua IP không yêu cầu các luồng vật lý
E1/T1 qua mạng truyền tải SDH. Sử dụng công nghệ truyền tải IP qua SDH, IP
qua cáp quang, … có thể đạt thông lượng cao hơn nhiều.
 Băng thông cao hơn: Thông tin SIGTRAN qua IP không buộc phải có liên kết
như trong SS7 và mạng IP linh động hơn rất nhiều so với mạng TDM.
 Các dịch vụ nâng cao: Triển khai mạng lõi IP tạo điều kiện dễ dàng cho sự phát
triển hàng loạt các giải pháp mới và các dịch vụ giá trị gia tăng phong phú.
Các nhà khai thác mạng đang muốn chuyển dần mạng viễn thông tiến đến kiến
trúc mạng IP. Trong khi chưa thể chuyển ngay lên kiến trúc mạng toàn IP thì cả mạng
IP và các mạng chuyển mạch kênh truyền thống đều song song tồn tại và cần phải được
kết hợp lại vào cơ sở hạ tầng mạng thống nhất. Chắc chắn rằng mạch chuyển mạch
kênh sẽ còn tồn tại trong nhiều năm nữa cùng với các dịch vụ IP. Kiến trúc kết hợp có
thể là giải pháp tốt nhất cho hầu hết các nhà khai thác vì nó đảm bảo mức độ rủi ro thấp
trong quá trình phát triển mạng hiện tại trong khi vẫn cho phép đáp ứng được các dịch
vụ mới. Đây là mục đích của nhiều nhóm nghiên cứu chuẩn hóa mà SIGTRAN của
IETF là một trong số đó. SIGTRAN đưa ra mô hình kiến trúc cho phép mạng phát triển
tiến đến mạng toàn IP. Mô hình kiến trúc này gồm hai thành phần mới: SCTP và một số
các giao thức tầng thích ứng người sử dụng (như M2UA, M2PA, M3UA, SUA) – cho
phép đáp ứng các phương thức yêu cầu để hội tụ hai mạng này.
Hình 3.2. Kiến trúc mạng sử dụng SIGTRAN

3.2. GIỚI THIỆU VỀ SIGTRAN
Sigtran là một nhóm công tác thuộc tổ chức chuẩn hóa quốc tế cho lĩnh vực
Internet – IETF. Mục đích chính của nhóm là đưa ra giải pháp truyền tải báo hiệu dạng
gói trên mạng PSTN qua mạng IP, đảm bảo được các yêu cầu về chức năng và hiệu
năng của báo hiệu PSTN. Nhằm phối hợp được với PSTN, các mạng IP cần truyền tải
các bản tin báo hiệu như báo hiệu đường ISDN (Q.931) hay SS7 (như ISUP, SCCP, …)
giữa các nút IP như gateway báo hiệu (SG), bộ điều khiển cổng phương tiện (MGC) và
cổng phương tiện (MG) hoặc cơ sở dữ liệu IP. Nhóm công tác Sigtran xác định mục
tiêu là:
 Các yêu cầu về chức năng và hiệu năng: Nhóm đưa ra một số các luận điểm
(trong các RFC) xác định các yêu cầu tính năng và hiệu năng để hỗ trợ báo
hiệu qua các mạng IP. Các bản tin báo hiệu (nhất là SS7) có yêu cầu về độ trễ
và mất gói rất cao phải được đảm bảo như trong mạng điện thoại hiện tại.
 Các vấn đề về truyền tải: Nhóm công tác đã đưa ra RFC định nghĩa các giao
thức truyền tải báo hiệu được sử dụng và định nghĩa mới các giao thức truyền
tải trên cơ sở các yêu cầu xác định ở trên.
Hình 3.3. Mô hình chồng giao thức SIGTRAN

SIGTRAN là một tập các tiêu chuẩn mới do IETF đưa ra nhằm cung cấp một mô
hình kiến trúc để truyền tải báo hiệu số 7 qua mạng IP. Kiến trúc giao thức SIGTRAN
được định nghĩa gồm ba thành phần chính (Hình 3.3):
 Chuẩn IP.
 Giao thức truyền tải báo hiệu chung SCTP: Giao thức hỗ trợ một tập chung các
tính năng truyền tải tin cậy cho việc truyền tải báo hiệu. Đặc biệt, SCTP là một
giao thức truyền tải mới do IETF đưa ra.
 Các phân lớp thích ứng: Hỗ trợ các hàm nguyên thủy xác định được yêu cầu
bởi một giao thức ứng dụng báo hiệu riêng. Một vài giao thức phân lớp thích
ứng mới được định nghĩa bởi IETF như: M2UA, M2PA, M3UA, SUA.
3.3. ĐỘNG LỰC PHÁT TRIỂN GIAO THỨC TRUYỀN TẢI MỚI
Như chúng ta đã biết, giao thức truyền tải dữ liệu tin cậy chính đi kèm giao thức IP
thường là TCP. Tuy nhiên, do TCP ra đời đã khá lâu và được thiết kế theo kiểu giao
thức hướng gói nên TCP cũng gặp một số hạn chế khi sử dụng cho những ứng dụng
mới. Với số lượng ứng dụng mới đang tăng lên ngày càng nhiều hiện nay đã cho thấy
TCP có quá nhiều hạn chế. Các vấn đề giới hạn của TCP thể hiện gồm:
 Cơ chế tin cậy: TCP cung cấp cả hai kiểu chuyển giao dữ liệu là cơ chế hỏi đáp
và cơ chế tuần tự. Một vài ứng dụng yêu cầu chuyển giao thông tin tin cậy mà
không cần duy trì thứ tự gói tin, trong khi một số khác lại yêu cầu đáp ứng cả
về thứ tự của gói dữ liệu. Đối với TCP, cả hai trường hợp này đều gặp phải
hiện tượng “nghẽn đầu dòng” gây nên các trễ không cần thiết.
 Vấn đề thời gian thực: Cơ chế hỏi đáp trong TCP yêu cầu có một độ trễ để xác
nhận gói tin, điều này làm cho TCP không đáp ứng được các ứng dụng thời
gian thực.
 Các vấn đề bảo mật: TCP rất dễ bị tấn công do cơ chế bảo mật trong TCP
không cao.
Những giới hạn đề cập trên đây của TCP là rất đáng phải quan tâm khi muốn
truyền báo hiệu số 7 qua mạng IP và do đó, đây là một động lực trực tiếp cho sự ra đời
của giao thức SCTP – một giao thức truyền tải mới của SIGTRAN. SCTP không chỉ
giải quyết được vấn đề truyền tải báo hiệu trong SIGTRAN mà còn có khả năng đáp
ứng cho nhiều ứng dụng khác.
3.4. GIAO THỨC ĐIỀU KHIỂN LUỒNG TRUYỀN TẢI – SCTP
SCTP là một giao thức truyền tải qua IP mới, tồn tại đồng mức với TCP và UDP.
SCTP hiện cung cấp các chức năng tầng truyền tải cho nhiều ứng dụng trên cơ sở
Internet. SCTP được IETF đưa ra và đặc tả trong RFC 2960.
3.4.1. Tổng quan về kiến trúc của SCTP
Về kiến trúc, SCTP nằm giữa tầng tương thích người dùng SCTP và tầng mạng
chuyển gói phi kết nối như IP, … Dịch vụ cơ bản của SCTP là chuyển giao tin cậy các
bản tin của người dùng giữa các người dùng SCTP đồng mức. SCTP là giao thức hướng
kết nối vì vậy, SCTP thiết lập kết nối giữa hai điểm đầu cuối (gọi là liên hệ trong phiên
SCTP) trước khi truyền dữ liệu người dùng của nó.
3.4.2. Tổng quan về chức năng của SCTP
Dịch vụ truyền tải SCTP có thể được phân thành một số chức năng. Các chức năng
này được mô tả như sau (Hình 3.5):
 Thiết lập và hủy bỏ liên kết: Một liên hệ được tạo ra bởi một yêu cầu từ người
dùng SCTP. Cơ chế cookie được dùng trong quá trình khởi tạo để cung cấp sự
hỗ trợ bảo vệ chống lại sự tấn công.
 Phân phối tuần tự theo các luồng: Người dùng SCTP có thể xác định số lượng
các luồng được hỗ trợ trong liên hệ tại thời điểm thiết lập liên hệ đó.
 Phân mảnh dữ liệu người dùng: SCTP hỗ trợ phân mảnh và tái hợp các bản tin
dữ liệu người dùng để đảm bảo cho các gói tin SCTP truyền xuống các tầng
thấp hơn phù hợp với MTU.
 Phát hiện và tránh tắc nghẽn: SCTP gán cho mỗi bản tin dữ liệu người dùng
(được phân mảnh hoặc không) một số tuần tự truyền dẫn (TSN). Đầu cuối thu
sẽ xác nhận toàn bộ các TSN và ngắt đoạn (nếu có) thu được.
 Chunk bundling: Gói tin SCTP được phân phối đến tầng thấp hơn bao gồm hai
thành phần là tiêu đề chung và theo sau là một hoặc nhiều chunk. Hình vẽ sau
đây mô tả kiến trúc chung của một gói SCTP:
Hình 3.4. Cấu trúc gói SCTP

 Hợp thức hóa gói tin: Trường Tag là bắt buộc và 32 bit của trường CheckSum
nằm trong tiêu đề của SCTP.
 Quản lý tuyến: Chức năng quản lý tuyến SCTP chọn địa chỉ truyền tải đích cho
mỗi gói tin SCTP đầu ra trên cơ sở chỉ dẫn của người dùng SCTP và trạng thái
hiện thời của các địa chỉ đích hiện tại.
Hình 3.5. Các chức năng SCTP

3.4.3. Khuôn dạng tiêu đề chung của SCTP
Hình vẽ sau đây mô tả khuôn dạng chung của tiêu đề gói tin SCTP:
Hình 3.6. Khuôn dạng tiêu đề SCTP

 Trường số thứ tự cổng nguồn/đích: 16 bít. Chỉ thị số thứ tự cổng của SCTP
gửi/nhận.
 Trường Tag: 32 bít. Phía thu sử dụng trường này để xác nhận với phía gửi về
gói tin SCTP này.
 Trường CheckSum: 32 bit. Chứa tổng kiểm tra của gói tin SCTP. SCTP sử
dụng thuật toán Adler-32 để tính toán tổng kiểm tra.
3.5. M2PA
M2PA định nghĩa giao thức hỗ trợ truyền tải các bản tin MTP3 của SS7 qua IP sử
dụng các dịch vụ của SCTP. M2PA cho phép quản lý các bản tin MTP3 và khả năng
quản lý mạng giữa hai nút SS7 bất kỳ truyền thông với nhau thông qua mạng IP. M2PA
hỗ trợ:
 Hoạt động của các thực thể giao thức MTP3 đồng mức qua kết nối mạng IP.
 Ranh giới giao tiếp MTP2/MTP3, quản lý các liên hệ truyền tải SCTP và lưu
lượng liên kết MTP2.
 Thông báo không đồng bộ để quản lý sự thay đổi trạng thái.
Đặc tả MTP yêu cầu mỗi nút có tầng MTP3 phải có một mã điểm SS7. Vì vậy,
mỗi điểm báo hiệu IP cũng cần phải có mã điểm SS7 của nó.
Hình 3.7. Vai trò và vị trí của M2PA
Hình 3.8. Vai trò và vị trí M2PA trong mạng toàn IP

Hình 3.7 mô tả một điểm báo hiệu SS7 kết nối thông qua một SG, được trang bị hỗ
trợ cho cả mạng SS7 và IP, kết nối đến một điểm báo hiệu IP. Hình 3.8 là một ví dụ
khác, trong đó MTP3 được thích ứng với lớp SCTP nhờ sử dụng M2PA trong kiến trúc
toàn IP.
Ở đây, các điểm báo hiệu IP MTP3 sử dụng lớp M2PA bên dưới nó thay cho
MTP2. Giao tiếp giữa hai lớp – MTP3 hoặc M2PA được định nghĩa bởi cùng các hàm
nguyên thuỷ như trong giao tiếp MTP3/MTP2. M2PA thực hiện các chức năng tương tự
như MTP2.
3.6. M2UA
M2UA định nghĩa một giao thức để truyền tải các bản tin báo hiệu của ứng dụng
MTP2 SS7 (ví dụ MTP3) qua IP sử dụng SCTP. Chỉ có ứng dụng của MTP2 là MTP3.
M2UA cung cấp sự hỗ trợ cho:
 Ranh giới giao tiếp giữa MTP2/MTP3.
 Truyền thông giữa các modul quản lý tầng.
 Hỗ trợ cho quản lý các association tích cực.
Hình 3.9. Vai trò và vị trí của M2UA

SG mong muốn nhận được báo hiệu SS7 qua một thiết bị kết cuối mạng SS7
chuẩn, sử dụng MTP SS7 để cung cấp truyền tải các bản tin báo hiệu SS7 đến và từ một
điểm dầu cuối báo hiệu SS7. Sau đó, SG cung cấp sự phối hợp hoạt động giữa các chức
năng truyền tải với IP SIGTRAN nhằm truyền tải các bản tin báo hiệu MTP3 đến điểm
báo hiệu IP của MTP3 sử dụng MTP2 của SG với tư cách là tầng thấp hơn của nó để sử
dụng các hàm nguyên thủy tương ứng được định nghĩa giữa các tầng. Truyền thông
MTP3/MTP2 được định nghĩa là các bản tin M2UA và gửi qua kết nối IP.
3.7. SO SÁNH M2PA VÀ M2UA
Hình 3.7 và 3.9 minh họa một kiến trúc để mô tả sự khác nhau giữa hai giao thức.
Bảng 2.1. So sánh M2PA và M2UA
Đặc điểm so sánh M2PA M2UA

Bản tin dữ liệu MTP3 Truyền tải bản tin MTP3
Giao tiếp với MTP3 Đưa ra giao diện phía trên với MTP3
Điểm báo hiệu IP truyền tải các

Điểm báo hiệu IP xử lý các hàm nguyên thủy MTP3 đến
Các hàm nguyên thủy hàm nguyên thủy MTP3 MTP2 đến SG của MTP2 để xử
đến MTP2 lý (thông qua chức năng phối
hợp hoạt động)
Kết nối điểm báo hiệu IP và SG

Kết nối điểm báo hiệu IP
không phải là kết nối báo hiệu số
Kiểu liên kết với SG là liên kết báo hiệu
7. Nó là mở rộng của MTP2 đến
SS7
một node từ xa.
SG là một node SS7 và có SG không phải là một node SS7

Mã điểm
mã điểm và không có mã điểm
SG có các tầng SS7 cao hơn SG không có tầng SS7 cao hơn vì
Các tầng cao hơn
như SCCP,… nó không có MTP3
Các thủ tục quản lý dựa vào Sử dụng các thủ tục quản lý của
Quản lý
MTP3 M2UA
3.8. M3UA
M3UA định nghĩa giao thức hỗ trợ truyền tải báo hiệu người dùng MTP3 (ví dụ
như các bản tin ISUP/SCCP,…) qua IP sử dụng các dịch vụ của SCTP. Giao thức này
thường được dùng giữa một SG và một MGC hoặc cơ sở dữ liệu thường trú IP. M3UA
thích hợp với việc chuyển giao các bản tin của bất kỳ phần người dùng MTP3 nào.
Danh sách các giao thức này là không giới hạn và bao gồm ISUP, SCCP và TUP. Chú ý
rằng các bản tin của giao thức TCAP và RANAP được M3UA truyền tải trong suốt
dưới dạng tải SCCP bởi vì đó là các giao thức người dùng của SCCP.
Tầng M3UA cung cấp một tập các hàm nguyên thủy tương đương tại tầng trên của
nó đến các người dùng MTP3 giống như MTP3 cung cấp cho các người dùng của nó tại
các đầu cuối báo hiệu số 7. Theo cách này, tầng ISUP và/hoặc SCCP không biết được
rằng các dịch vụ MTP3 yêu cầu được cung cấp từ xa bởi tầng MTP3 ở SG hay là bởi
chính tầng MTP3 dưới nó. Tầng MTP3 tại một SG cũng có thể không biết được rằng
người dùng của nó thực ra là người dùng trên nó hay là thành phần người dùng từ xa
qua M3UA. Thực tế thì M3UA mở rộng truy nhập đến các dịch vụ MTP3 thành ứng
dụng trên cơ sở IP từ xa.
Hình 3.10. Vai trò và vị trí của M3UA

ASP – MGC, IP SCP hay IP HLR
Ví dụ, hình 3.10 mô tả một SG chứa một thực thể của tầng giao thức SS7 SCCP
thực hiện chức năng biên dịch tiêu đề toàn cục SCCP (GTT) đối với các bản tin đánh
địa chỉ đến SG SCCP. Nếu kết quả của GTT cho một mã điểm SS7 đích (DPC) hoặc
DPC/địa chỉ số phân hệ (SSN) của một SCCP đồng mức đặt trong miền IP, kết quả là
yêu cầu gửi đến M3UA để định tuyến ra ngoài đến IP đích sử dụng các dịch vụ của tầng
SCTP/IP.
Hình 3.11 là ví dụ trong mạng toàn IP, các bản tin SCCP được trao đổi trực tiếp
giữa hai điểm báo hiệu IP bằng các thực thể giao thức người dùng SCCP như RANAP
hoặc TCAP. Ở đây không có kết nối với mạng SS7 do đó không quan tâm đến thông tin
quản lý trạng thái mạng MTP3 cho SCCP và các giao thức người dùng SCCP.
Hình 3.11. Vai trò và vị trí của M3UA trong kiến trúc toàn IP
3.9. SUA
Hình 3.12. Vai trò và vị trí của SUA

SUA định nghĩa giao thức truyền tải báo hiệu người dùng SCCP SS7 (ví dụ như
RANAP, TCAP,…) qua mạng IP sử dụng các dịch vụ của SCTP. Giao thức này được
thiết kế dạng modul hóa và đối xứng nên cho phép làm việc được trong các kiến trúc
khác nhau như kiến trúc một SG đến điểm báo hiệu IP cũng như kiến trúc điểm đầu
cuối báo hiệu IP đồng mức. SUA hỗ trợ các chức năng sau:
 Chuyển giao các bản tin phần người dùng SCCP (TCAP, RANAP,…).
 Dịch vụ phi kết nối SCCP.
 Dịch vụ hướng kết nối SCCP.
 Quản lý các liên hệ truyền tải SCTP giữa các SG và một hay nhiều nút báo
hiệu IP.
 Các nút báo hiệu IP phân tán.
 Thông báo không đồng bộ để quản lý sự thay đổi trạng thái.
ASP-MGC, IP SCP hoặc IP HLR
Trong kiến trúc này, các tầng SUA và SCCP giao tiếp trong SG. Nhu cầu của
chúng là phối hợp giữa các tầng SCCP và SUA để cung cấp ranh giới chuyển giao các
bản tin người dùng và bản tin quản lý. Đối với bản tin đến ASP, có hai trường hợp:
 SG là điểm đầu cuối: Trong trường hợp này, các bản tin SCCP phi kết nối được
định tuyến theo mã điểm và SSN. Phân hệ xác định bởi SSN và phía ngoài
mạng SS7 được xem như thuộc SG. Điều này nghĩa là nhìn từ điểm SS7, người
dùng SCCP được đặt tại SG.
 SG là điểm chuyển tiếp: Một GTT phải được thực hiện tại SG trước khi có thể
xác định được đích của bản tin. Vị trí thực tế của người dùng SCCP không liên
quan đến mạng SS7.
Trong kiến trúc toàn IP có thể dùng cho một giao thức sử dụng các dịch vụ truyền
tải của SCCP trong một mạng toàn IP. Điều này cho phép các mạng phát triển linh động
hơn, đặc biệt là khi không cần tương tác giữa các báo hiệu hiện thời. Hình 3.13 mô tả
trường hợp này.
Hình 3.13. Vai trò và vị trí của SUA trong kiến trúc toàn IP
3.10. SO SÁNH M3UA VÀ SUA

Nhìn chung, chồng giao thức sử dụng SUA là không phức tạp và hiệu quả hơn so
với chồng giao thức sử dụng SCCP và M3UA. Bởi vậy, SUA có thể nâng cao hiệu quả
của mạng lõi và có thể cung cấp các phương tiện để triển khai dễ dàng hơn.
Bảng 2.2. So sánh giữa M3UA và SUA
M3UA SUA
Yêu cầu điểm báo hiệu để hỗ trợ

cho các ứng dụng khác nhau của Vấn đề là không được hỗ trợ khi
SCCP
SCCP khi phải phối hợp với các dùng SUA.
hệ thống quốc gia khác nhau.
Ít nhất có một giao thức tầng

trên. Giảm độ phức tạp của nút
Độ phức tạp
M3UA cần các dịch vụ SCCP. mạng (trong triển khai cũng như
trong triển khai
trong quản lý), do đó, giảm chi
phí.
Trong M3UA, các bản tin được SUA cho phép mạng IP định
Về mặt định
điều khiển từ mà điểm đến mã tuyến bản tin theo thông tin
tuyến
điểm. trường tiêu đề toàn cục.
Để sử dụng M3UA, mỗi nút IP

Sử dụng SUA, mỗi nút IP không
Về mặt địa chỉ cần được gán cả mã điểm và địa
cần có mã điểm.
chỉ IP.
Các dịch vụ
Có hỗ trợ. Không thể hỗ trợ được.
ISUP
Chương 4.
CÁC GIAO THỨC BÁO HIỆU VÀ ĐIỀU KHIỂN NGANG HÀNG
4.1. GIAO THỨC KHỞI TẠO PHIÊN SIP
4.1.1. Các đặc điểm và chức năng của SIP
4.1.1.1. Các đặc điểm
Theo định nghĩa của IETF, “Giao thức khởi tạo phiên” SIP (Session Initiation
Protocol) là “giao thức báo hiệu lớp ứng dụng mô tả việc khởi tạo, thay đổi và giải
phóng các phiên kết nối tương tác đa phương tiện giữa những người sử dụng”. SIP có
thể sử dụng cho rất nhiều dịch vụ khác nhau trong mạng IP như dịch vụ thông điệp
thoại, hội nghị thoại, E-mail, dạy học từ xa, quảng bá (MPEG, MP3...), truy nhập
HTML, XML, hội nghị video...
SIP dựa trên ý tưởng và cấu trúc của HTTP (HyperText Transfer Protocol) - giao
thức trao đổi thông tin của World Wide Web. Nó được định nghĩa như một giao thức
Client-Server, trong đó các yêu cầu được chủ gọi (Client) đưa ra và bên bị gọi (Server)
trả lời. SIP sử dụng một số kiểu bản tin và các trường mào đầu của HTTP, xác định nội
dung luồng thông tin theo mào đầu thực thể (mô tả nội dung - kiểu loại) và cho phép
xác nhận các phương pháp sử dụng giống nhau được sử dụng trên Web. Kinh nghiệm
trong sử dụng các giao thức Internet mail (SMTP) đã cung cấp rất nhiều cho việc phát
triển SIP, trong đó tập trung vào khả năng thích ứng của báo hiệu trong tương lai.
SIP định nghĩa các bản tin INVITE và ACK giống như bản tin Setup và Connect
trong H.225, trong đó cả hai đều định nghĩa quá trình mở một kênh đáng tin cậy mà
thông qua đó cuộc gọi có thể đi qua. Tuy nhiên khác với H.225, độ tin cậy của kênh
này không phụ thuộc vào TCP. Việc tích hợp độ tin cậy vào lớp ứng dụng này cho
phép kết hợp một cách chặt chẽ các giá trị điều chỉnh để ứng dụng, có thể tối ưu hoá
VoIP.
Cuối cùng, SIP dựa vào giao thức mô tả phiên SDP, một tiêu chuẩn khác của
IETF, để thực hiện sự sắp xếp tương tự theo cơ cấu chuyển đổi dung lượng của H.245.
SDP được dùng để nhận dạng mã tổng đài trong những cuộc gọi sử dụng một mô tả
nguyên bản đơn. SDP cũng được sử dụng để chuyển các phần tử thông tin của giao
thức báo hiệu thời gian thực RTSP để sắp xếp các tham số hội nghị đa điểm và định
nghĩa khuôn dạng chung cho nhiều loại thông tin khi được chuyển trong SIP.
Giao thức SIP được thiết kế với những tiêu chí hỗ trợ tối đa cho các giao thức
khác đã ra đời trước đó. Giao thức SIP nó được tích hợp với các giao thức đã có của
tổ chức IETF, nó có khả năng mở rộng, hỗ trợ đầu cuối và với SIP thì việc cung cấp
dịch vụ mới trở nên dễ dàng và nhanh chóng khi triển khai. SIP có 5 tính năng sau:
 Tích hợp với các giao thức đã có của IETF.
 Đơn giản và có khả năng mở rộng.
 Hỗ trợ tối đa sự di động của đầu cuối.
 Dễ dàng tạo tính năng mới cho dịch vụ và dịch vụ mới.
 Khả năng liên kết hoạt động với mạng điện thoại hiện tại.
4.1.1.2. Các chức năng
SIP là một giao thức điều khiển lớp ứng dụng mà nó có thể thiết lập, sửa đổi và
kết thúc các phiên truyền thông đa phương tiện (các hội nghị) hay các cuộc gọi điện
thoại qua Internet. SIP có thể mời các thành viên tham gia vào các phiên truyền thông
đơn hướng hoặc đa hướng; bên khởi tạo phiên không nhất thiết phải là thành viên của
phiên đó. Phương tiện và các thành viên có thể được bổ sung vào một phiên đang tồn
tại.
SIP hỗ trợ việc ánh xạ tên và các dịch vụ chuyển tiếp một cách trong suốt, vì thế
nó cho phép thực hiện các dịch vụ thuê bao điện thoại của mạng thông minh và mạng
ISDN. Những tiện ích này cũng cho phép thực hiện các dịch vụ của các thuê bao di
động.
SIP hỗ trợ 5 khía cạnh của việc thiết lập và kết thúc các truyền thông đa phương
tiện sau:
 Định vị người dùng (User location): xác định hệ thống đầu cuối được sử dụng
trong truyền thông.
 Các khả năng người dùng (User capabilities): xác định phương tiện và các
thông số phương tiện được sử dụng.
 Tính khả dụng người dùng (User Availability): xác định sự sẵn sàng của bên
được gọi để tiến hành truyền thông.
 Thiết lập cuộc gọi (Call setup): “đổ chuông”, thiết lập các thông số của cuộc
gọi tại cả hai phía bị gọi và chủ gọi.
 Xử lý cuộc gọi (Call handling): bao gồm chuyển tải và kết thúc cuộc gọi.
4.1.2. Các khái niệm và các thành phần của hệ thống SIP
4.1.2.1. Các khái niệm
Phần này đưa ra một số thuật ngữ liên quan đến các quy tắc được sử dụng bởi các
thành viên trong các truyền thông SIP:
Call: Một cuộc gọi bao gồm tất cả các thành viên sử dụng một tài nguyên chung trong
một hội nghị. Một cuộc gọi SIP được nhận dạng bởi một nhận dạng cuộc gọi (call
– ID) duy nhất. Do đó, một ví dụ là nếu một người sử dụng được mời vào phiên
truyền thông đa hướng bởi đồng thời một vài người, thì mỗi một lời mời này sẽ là
một cuộc gọi duy nhất.
Call leg: Một call leg được nhận dạng bằng sự kết hợp của trường mào đầu Call – ID
và địa chỉ xác định, thẻ của các trường mào đầu “To” và “From”.
Client: là một chương trình ứng dụng gửi các yêu cầu SIP. Các Client có thể hoặc
không thể tương tác một cách trực tiếp với một người sử dụng. Các User agent
(UA) và các Proxy chứa các client (và các Server).
Conference (hội nghị): là một phiên truyền thông đa phương tiện được nhận biết bởi
một sự mô tả phiên chung. Một hội nghị có thể không có hoặc có nhiều thành
viên và bao gồm những trường hợp của một hội nghị đa phương, hội nghị nhiều
mắt lưới (full – mesh) và một “cuộc gọi điện thoại” hai bên, cũng như các hỗn
hợp của các trường hợp này. Bao nhiêu cuộc gọi cũng có thể được sử dụng để tạo
ra một hội nghị.
Downstream (luồng xuống): gồm các yêu cầu được gửi trực tiếp từ phía chủ gọi đến
phía bị gọi (nghĩa là từ UA Client đến UA Server).
Final response (phúc đáp cuối cùng): là một phúc đáp kết thúc một phiên giao dịch
SIP, trái lại một phúc đáp tạm thời không kết thúc một phiên giao dịch SIP. Tất
cả các phúc đáp: 2xx, 3xx, 4xx, 5xx và 6xx đều là các phúc đáp cuối cùng.
Initiator, calling party, caller (Bên khởi tạo, bên đang gọi, người gọi): Là bên khởi
tạo một lời mời phiên. Chú ý rằng bên đang gọi không phải là bên tạo ra hội nghị.
Invitation (lời mời): Là một yêu cầu được gửi đến một người sử dụng (hay một dịch
vụ) để yêu cầu tham gia vào một phiên. Một lời mời SIP thành công gồm 2 giao
dịch: một yêu cầu INVITE được theo sau bởi một yêu cầu ACK.
Invitee, invited user, called party, callee (bên được mời, người bị gọi): Là người hay
dịch vụ mà bên đang gọi đang mời tham gia vào một hội nghị.
Yêu cầu hay phúc đáp đồng hình: Hai yêu cầu hoặc hai phúc đáp được định nghĩa là
đồng hình theo các ý đồ của tài liệu này nếu chúng có cùng các giá trị trong các
trường mào đầu của Call – ID, To, From và Cseq. Thêm vào đó, các yêu cầu
đồng hình phải có cùng Request – URI và cùng thông số nhánh trong trường mào
đầu Via của chúng.
Location server (máy chủ định vị): chi tiết ở phần dịch vụ định vị.
Location service (dịch vụ định vị): Một dịch vụ định vị được sử dụng bởi một SIP
redirect hay proxy server để có được thông tin về các vị trí có thể có của người bị
gọi. Các ví dụ về các tài nguyên của thông tin định vị gồm các đăng ký SIP, các
cơ sở dữ liệu hay các giao thức đăng ký di động. Các dịch vụ định vị được đưa ra
bởi các máy chủ định vị. Các máy chủ định vị có thể là một phần của một máy
chủ SIP, nhưng cách thức mà một máy chủ SIP yêu cầu các dịch vụ định vị nằm
ngoài phạm vi của tài liệu này.
Outbound proxy: Là một proxy nằm gần nơi tạo ra các yêu cầu. Nó nhận tất cả các
yêu cầu đi ra từ một UAC cụ thể, các Request – URL của các yêu cầu này nhận
dạng một host không phải là outbound proxy. Sau bất kỳ một xử lý cục bộ nào,
outbound proxy sẽ gửi những yêu cầu này đến các địa chỉ được chỉ ra trong
Request – URL. (Tất cả các proxy server khác đều được xem xét một cách đơn
giản như là các proxy, chứ không phải là các inbound proxy).
Parallel search (tìm kiếm song song): Trong một tìm kiếm song song, một proxy đưa
ra một vài yêu cầu đến các vị trí có thể có của người sử dụng trong khi nhận một
yêu cầu đầu vào. Hơn là đưa ra một yêu cầu và sau đó đợi cho đến khi nhận được
phúc đáp cuối cùng trước khi đưa ra một yêu cầu kế tiếp như trong một tìm kiếm
tuần tự, một tìm kiếm song song đưa ra các yêu cầu mà không cần đợi kết quả
của các yêu cầu trước đó.
Provisional response (phúc đáp tạm thời): Là một phúc đáp được sử dụng bởi máy
chủ để chỉ thị tiến trình nhưng nó không kết thúc một giao dịch SIP. Phúc đáp
1xx là phúc đáp tạm thời, các phúc đáp khác là các phúc đáp cuối cùng.
Proxy, proxy server: Là một chương trình trung gian hoạt động cả như là một máy
chủ và một máy khách cho mục đích tạo ra các yêu cầu với tư cách của các máy
khách khác. Các yêu cầu được cung cấp một cách nội bộ hoặc đưa chúng qua các
máy chủ khác sau những biên dịch cần thiết. Một proxy biên dịch và nếu cần thiết
nó ghi lại một bản tin yêu cầu trước khi chuyển tiếp bản tin đó. Ví dụ, các proxy
server được sử dụng để định tuyến các yêu cầu, thực thi các chính sách, điều
khiển các tường lửa.
Redirect server: Một redirect server là một máy chủ mà nó nhận một yêu cầu SIP,
ánh xạ địa chỉ hiện có thành một số địa chỉ mới và gửi trả lại các địa chỉ này cho
máy khách. Không giống như một proxy server, nó không khai báo yêu cầu SIP
của bản thân nó. Không giống như một UA Server, nó không chấp nhận các cuộc
gọi.
Registrar (trạm đăng ký): Một trạm đăng ký là một máy chủ mà nó nhận các yêu cầu
REGISTER. Một trạm đăng ký được định vị chung với một proxy hoặc redirect
server và có thể tạo ra sẵn sàng thông tin của nó thông qua máy chủ định vị
(location server).
Ringback (hồi âm chuông): Hồi âm chuông là chuông báo hiệu được tạo ra bởi ứng
dụng của máy khách phía gọi để chỉ ra rằng bên bị gọi đang được thông báo (đổ
chuông).
Server (máy chủ): Một máy chủ là một chương trình ứng dụng mà nó nhận các yêu
cầu để xử lý và gửi trả lại các đáp ứng cho những yêu cầu đó. Các máy chủ là các
proxy, redirect, UAS hoặc registrar.
Session (phiên): Từ định nghĩa SDP: “Một phiên truyền thông đa phương tiện là một
tập các phía gửi và nhận đa phương tiện và các luồng dữ liệu từ phía gửi đến phía
nhận. Một hội nghị đa phương tiện là một ví dụ của một phiên truyền thông đa
phương tiện.” Như được định nghĩa, một bên bị gọi có thể được mời tham gia
cùng 1 phiên một vài lần bởi các cuộc gọi khác nhau. Nếu SDP được sử dụng,
một phiên được định nghĩa bằng sự ghép nối của các phần tử: tên người dùng, ID
của phiên, kiểu mạng, kiểu địa chỉ và địa chỉ trong các trường gốc.
(SIP) transaction (giao dịch SIP): Một giao dịch SIP xuất hiện giữa một máy khách
và một máy chủ và bao gồm tất cả các bản tin từ yêu cầu đầu tiên được gửi từ
máy khách đến máy chủ cho đến phúc đáp cuối cùng được gửi từ máy chủ về
máy khách. Một giao dịch được nhận biết bởi chuỗi số Cseq trong một call leg
đơn lẻ. Yêu cầu ACK có cùng chuỗi số Cseq với yêu cầu INVITE tương ứng,
nhưng bao gồm một giao dịch của riêng nó.
Stateless Proxy (proxy phi trạng thái): Là một thực thể logic mà nó không duy trì
trạng thái của một phiên giao dịch SIP. Một proxy phi trạng thái chuyển tiếp tất
cả các yêu cầu nó nhận ở đường xuống và tất cả các phúc đáp nó nhận ở đường
lên.
Stateful Proxy (proxy trạng thái): Là một thực thể logic duy trì thông tin trạng thái
của ít nhất một giao dịch SIP.
Upstream (đường lên): Các phúc đáp được gửi trực tiếp từ máy chủ UA đến máy
khách UA.
URL – encoded (mã URL): Là một chuỗi ký tự được mã hoá theo RFC 1738.
User agent client (UAC): Một UAC là một ứng dụng khách khởi đầu một yêu cầu SIP
User agent server (UAS): Một UAS là một ứng dụng chủ mà nó giao tiếp với người
sử dụng khi một yêu cầu SIP được nhận và nó gửi trả lại một phúc đáp cho người
sử dụng đó. Phúc đáp đó chấp nhận, từ chối hoặc chuyển tiếp yêu cầu đó.
User agent (UA): Một ứng dụng hoạt động cả như UAC và UAS.
Các Proxy, Redirect, Location và Registrar Server được định nghĩa ở trên là các
thực thể logic; các sự thực thi có thể kết hợp chúng thành một chương trình ứng dụng
đơn nhất. Các thuộc tính của các kiểu máy chủ SIP khác nhau được cho trong bảng 4.1.
Bảng 4.1. Các thuộc tính của các kiểu máy chủ SIP khác nhau
4.1.2.2. Các thành phần của hệ thống SIP

Xét trên quan điểm Client / Server, các thành phần chính của một hệ thống SIP
bao gồm (Hình 4.1):
 Đầu cuối SIP (UAC/UAS).
 Proxy server.
 Location server.
 Redirect server.
 Registrar server.
Hình 4.1. Cấu trúc của hệ thống SIP

User Agent là thiết bị đầu cuối trong mạng SIP, nó có thể là một máy điện thoại
SIP hay một máy tính chạy phần mềm đầu cuối SIP. UA có thể khởi tạo, thay đổi hay
giải phóng cuộc gọi. Trong đó phân biệt hai loại UA: UAC (User Agent Client) và
UAS (User Agent Server). UAC là một thực thể thực hiện việc khởi tạo một cuộc gọi
còn UAS là một thực thể thực hiện việc nhận cuộc gọi. Nhưng cả UAC và UAS đều có
thể giải phóng cuộc gọi.
Proxy Server là phần mềm trung gian hoạt động cả như Server và cả như Client
để thực hiện các yêu cầu thay thế cho các đầu cuối khác. Tất cả các yêu cầu được xử lý
tại chỗ bởi Proxy Server (nếu có thể) hoặc nó chuyển đến cho các máy chủ khác.
Trong trường hợp Proxy Server không trực tiếp đáp ứng các yêu cầu này thì Proxy
Server sẽ thực hiện khâu chuyển đổi hoặc dịch sang khuôn dạng thích hợp trước khi
chuyển đi.
Location Server là phần mềm định vị thuê bao, cung cấp thông tin về những vị
trí có thể của phía bị gọi cho các phần mềm Proxy Server và Redirect Server.
Redirect Server là phần mềm nhận yêu cầu SIP và chuyển đổi địa chỉ SIP sang
một số địa chỉ khác và gửi lại những địa chỉ này cho đầu cuối. Không giống như Proxy
Server, Redirect Server không bao giờ hoạt động như một đầu cuối, tức là không gửi
đi bất cứ một yêu cầu nào. Redirect Server cũng không thực hiện việc chấp nhận hay
huỷ cuộc gọi.
Registrar Server là phần mềm nhận các yêu cầu đăng ký Register. Trong nhiều
trường hợp Registrar Server đảm nhiệm luôn một số chức năng an ninh như xác nhận
người sử dụng. Thông thường Registrar Server được cài đặt cùng với Proxy hoặc
Redirect Server hoặc cung cấp dịch vụ định vị thuê bao. Mỗi lần đầu cuối được bật
lên (thí dụ máy điện thoại hoặc phần mềm SIP) thì đầu cuối lại đăng ký với Server.
Nếu đầu cuối cần thông báo với Server về địa điểm của mình thì bản tin Register
được gửi đi. Nói chung các đầu cuối đều thực hiện việc đăng ký lại một cách định kỳ.
4.1.3. Khái quát về hoạt động của SIP
Trong hội thoại SIP, mỗi bên tham gia (bên chủ gọi và bên bị gọi) được gắn một
địa chỉ SIP hay còn gọi là SIP URL. Người sử dụng phải đăng ký vị trí của họ với SIP
Server. Để tạo một cuộc gọi SIP, phía chủ gọi định vị tới máy phục vụ thích ứng và
sau đó gửi một yêu cầu SIP. Hoạt động SIP thường xuyên nhất là lời mời các thành
viên tham gia hội thoại. Thành phần Register đóng vai trò tiếp nhận các yêu cầu đăng
ký từ UA và lưu trữ các thông tin này tại một dịch vụ phi SIP (Non-SIP).
4.1.3.1. Địa chỉ SIP
Các đối tượng được đánh địa chỉ bởi SIP là các người sử dụng tại các trạm,
những người sử dụng này dược định danh bằng một SIP URL. SIP URL có dạng
user@host. Phần user là một tên của người sử dụng hay tên của một máy điện thoại.
Phần host có thể là một tên miền hoặc một địa chỉ mạng.
SIP URL được dùng trong các bản tin SIP để thông báo về nơi gửi (From), đích
hiện thời (Request URI) và nơi nhận cuối cùng (To) của một yêu cầu SIP và chỉ rõ địa
chỉ gián tiếp. Một SIP URL có thể gắn vào một trang Web hoặc những siêu liên kết
(Hyperlink) khác để thông báo rằng người dùng hoặc dịch vụ có thể gọi thông qua SIP.
Một địa chỉ SIP URL có thể chỉ rõ một cá nhân (có thể được định vị tại một trong
các hệ thống đầu cuối), người khả dụng đầu tiên từ một nhóm các cá nhân hoặc toàn
bộ một nhóm. Ví dụ, khuôn dạng địa chỉ: sip: sales@example.com nói chung là không
đủ để quyết định mục đích của người gọi.
4.1.3.2. Quá trình định vị tới máy chủ SIP
Khi một Client muốn gửi đi một yêu cầu, Client sẽ gửi bản tin yêu cầu đó tới SIP
Proxy Server (như trong HTTP), hoặc tới địa chỉ IP và cổng tương ứng trong địa chỉ
của yêu cầu SIP (Request-URI). Trường hợp đầu, yêu cầu được gửi tới SIP Proxy
Server không phụ thuộc vào địa chỉ của yêu cầu đó là như thế nào. Với trường hợp
sau, Client phải xác định giao thức, cổng và địa chỉ IP của Server mà yêu cầu được gửi
đến.
Một Client thực hiện các bước tiếp theo để có được những thông tin này. Tại mỗi
bước, trừ các trạng thái khác, Client cố gắng liên lạc với Server theo số cổng được chỉ
ra trong địa chỉ yêu cầu SIP (Request-URI). Nếu không có số cổng nào chỉ ra trong
Request-URI, Client sẽ sử dụng địa chỉ cổng mặc định là 5060. Nếu Request-URI chỉ
rõ là sử dụng giao thức TCP hay UDP, Client sẽ làm việc với Server theo giao thức đó.
Nếu không có giao thức nào được chỉ ra thì Client cố gắng dùng giao thức UDP (nếu
không hỗ trợ TCP) hoặc sử dụng giao thức TCP cho hoạt động của mình (chỉ được hỗ
trợ TCP mà không được hỗ trợ UDP).
Client cố gắng tìm một hay nhiều địa chỉ cho SIP Server bằng việc truy vấn DNS
(Domain Name System) theo các thủ tục sau:
1) Nếu địa chỉ Host trong địa chỉ Request-URI là một địa chỉ IP thì Client làm
việc với Server bằng địa chỉ được đưa ra. Nếu đó không phải là một địa chỉ
IP, Client thực hiện bước tiếp theo.
2) Client đưa ra câu hỏi tới DNS Server về bản ghi địa chỉ cho địa chỉ Host trong
địa chỉ Request-URI. DSN sẽ trả về một bản ghi danh sách các địa chỉ. Lúc đó
việc lựa chọn một trong các địa chỉ này là tùy ý. Còn nếu DNS Server không
đưa ra bản ghi địa chỉ, Client sẽ kết thúc hoạt động, có nghĩa nó không thực
hiện được việc định vị máy chủ. Nhờ bản ghi địa chỉ, sự lựa chọn tiếp theo
cho giao thức mạng của Client có nhiều khả năng thành công hơn. Một quá
trình thực hiện thành công là quá trình có một bản ghi chứa trong phần trả lời
và Server làm việc ở một trong những địa chỉ chứa trong trả lời đó.
4.1.3.3. Giao dịch SIP
Khi có địa chỉ IP của SIP Server thì yêu cầu sẽ được gửi đi theo tầng vận chuyển
giao thức TDP hay UDP. Client gửi một hoặc nhiều yêu cầu SIP đến máy chủ đó và
nhận lại một hoặc nhiều các phúc đáp từ máy chủ. Một yêu cầu cùng với các phúc đáp
được tạo ra bởi yêu cầu đó tạo thành một giao dịch SIP. Tất cả các phúc đáp cho một
yêu cầu mang cùng các giá trị trong các trường: Call – ID, Cseq, To, và From. Yêu
cầu ACK xác định sự nhận một phúc đáp INVITE không là một phần của giao dịch vì
nó có thể di chuyển giữa một tập các host khác nhau. Mỗi cuộc gọi trong SIP được
định danh bởi một trường định danh cuộc gọi (Call-ID).
Một yêu cầu phải cần có thông tin gửi đi từ đâu (From) và tới đâu (To). Trường
From và To đều có cấu trúc theo khuôn dạng SIP-URL. Trường CSeq lưu trữ thông tin
về phương thức sử dụng trong phiên, trường CSeq có dạng:
CSeq = “CSeq”: “DIGIT Method”
Trong đó DIGIT là số nguyên không dấu 32 bit.

Nếu một giao thức điều khiển luồng tin cậy được sử dụng, yêu cầu và các phúc
đáp trong một giao dịch đơn lẻ được mang trên cùng kết nối. Một vài yêu cầu SIP từ
cùng máy khách đến cùng máy chủ có thể sử dụng cùng kết nối hoặc có thể sử dụng
một kết nối mới cho mỗi yêu cầu.
Nếu một client gửi yêu cầu thông qua một giao thức datagram đơn hướng như
UDP thì các UA thu sẽ định hướng phúc đáp theo thông tin chứa trong các trường mào
đầu Via. Mỗi proxy server trong tuyến chuyển tiếp của yêu cầu chuyển tiếp phúc đáp
sử dụng các trường mào đầu Via này.
4.1.3.4. Lời mời SIP
Một lời mời SIP thành công gồm hai yêu cầu INVITE và ACK. Yêu cầu INVITE
thực hiện lời mời một thành viên tham gia hội thoại. Khi phía bị gọi đồng ý tham gia,
phía chủ gọi xác nhận đã nhận một bản tin đáp ứng bằng cách gửi đi một yêu cầu
ACK. Nếu phía chủ gọi không muốn mời thành viên tham gia cuộc gọi nữa nó sẽ gửi
yêu cầu BYE thay cho ACK.
Thông điệp INVITE chứa thành phần mô tả phiên (SDP) và phương thức tiến
hành trao đổi ứng với phiên đó. Với các phiên đa hướng, phần mô tả phiên liệt kê kiểu
và khuôn dạng của các phương tiện (Media) để phân phối cho phiên hội thoại. Với một
phiên đơn hướng, phần mô tả phiên liệt kê kiểu và khuôn dạng của các phương tiện mà
phía chủ gọi muốn sử dụng và nơi những dữ liệu muốn gửi đi.
 Trường hợp máy phục vụ ủy quyền (Proxy Server):
 Proxy Server (PS) tiếp nhận lời mời INVITE.
 PS tra cứu thông tin ở dịch vụ định vị ngoài SIP.
 PS nhận thông tin để tạo ra địa chỉ chính xác.
 PS tạo lại INVITE trong trường Request URI và chuyển tiếp.
 UAS thông báo bị gọi.
 PS nhận đáp ứng chấp nhận 200 OK từ UAS.
 PS trả về kết quả thành công cho chủ gọi.
 Chủ gọi gửi thông báo xác nhận ACK.
 Yêu cầu xác nhận được chuyển tiếp qua PS.

Chú ý: Một ACK có thể được gửi trực tiếp đến User được gọi qua Proxy. Tất
cả các yêu cầu và đáp ứng phải có cùng Call-ID.
 Trường hợp máy phục vụ gián tiếp (Redirect Server):
 PS tiếp nhận lời mời INVITE.

 Liên lạc với dịch vụ định vị.
 Trả lời địa chỉ chủ gọi.
 Chủ gọi gửi thông báo xác nhận ACK đến PS.
 Chủ gọi tạo một yêu cầu mới cùng một Call-ID nhưng có CSeq cao hơn
tới địa chỉ trả lời bởi Server đầu tiên.
 Bị gọi gửi đáp ứng chấp nhận 200 OK.
 Chủ gọi gửi thông báo xác nhận ACK.

4.1.3.5. Định vị người dùng
Một đối tượng bị gọi có thể di chuyển giữa một số các hệ thống đầu cuối khác
nhau theo thời gian. Một máy chủ định vị cũng có thể sử dụng một hay nhiều giao thức
khác nhau để xác định hệ thống đầu cuối mà tại đó một người sử dụng có thể liên lạc.
Một máy chủ định vị có thể đưa ra một vài vị trí vì người sử dụng được đăng nhập vào
tại một vài host đồng thời hoặc bởi vì máy chủ định vị lỗi. Máy chủ SIP kết hợp các
kết quả để đưa ra một danh sách các vị trí.
Đối với từng kiểu SIP Server thì hoạt động sau khi nhận được danh sách các vị trí
khác nhau là khác nhau. Một SIP Redirect Server sẽ trả lại danh sách địa chỉ cho
Client với các mào đầu Contact. Một SIP proxy server có thể thử lần lượt hoặc song
song các địa chỉ cho đến khi cuộc gọi thành công (phúc đáp 2xx) hoặc bên bị gọi từ
chối cuộc gọi (phúc đáp 6xx).
Nếu một proxy server chuyển tiếp một yêu cầu SIP, nó phải bổ sung địa chỉ của
nó vào vị trí bắt đầu của danh sách các trạm chuyển tiếp được ghi trong các mào đầu
Via. Dấu vết Via đảm bảo rằng các trả lời có thể đi theo cùng tuyến đó theo hướng
ngược lại, việc đảm bảo hoạt động chính xác nhờ tuân theo các tường lửa và tránh lặp
lại yêu cầu. Ở hướng phúc đáp, mỗi host phải xoá bỏ Via của nó, do đó thông tin định
tuyến nội bộ được che khuất đối với phía bị gọi và các mạng bên ngoài.
4.1.3.6. Thay đổi một phiên hiện tại
Trong một vài trường hợp, cần phải thay đổi các thông số của phiên hội thoại
hiện tại. Việc đó được thực hiện bởi việc phát lại các yêu cầu INVITE. Các yêu cầu
INVITE đó có cùng trường Call-ID nhưng có trường mào đầu và trường bản tin khác
với yêu cầu ban đầu để mang thông tin mới. Các bản tin INVITE đó phải có chỉ số
CSeq cao hơn các yêu cầu trước. Ví dụ: có hai thành viên đang hội thoại và muốn có
thêm một người thứ ba tham gia. Một trong hai thành viên sẽ mời thành viên thứ ba
tham gia với một địa chỉ đa hướng (Multicast) mới và đồng thời gửi một bản tin
INVITE đến thành viên thứ hai với trường miêu tả phiên đa hướng nhưng có trường
Call-ID cũ.
4.1.4. Các loại bản tin SIP
SIP là giao thức dạng Text sử dụng bộ ký tự ISO 10646 trong mã hoá UTF-8
(RFC 2279). Điều này tạo cho SIP tính linh hoạt, mở rộng và dễ thực thi các ngôn ngữ
lập trình cấp cao như Java, Tol, Perl. Cú pháp của SIP gần giống với giao thức HTTP,
nó cho phép dùng lại mã và đơn giản hóa sự liên kết của các máy phục vụ SIP với các
máy phục vụ Web. Tuy nhiên, SIP không phải là một dạng mở rộng của HTTP. Khác
với HTTP, SIP có thể sử dụng giao thức UDP.
Bản tin SIP được chia làm hai loại: Bản tin yêu cầu từ Client tới Server và bản tin
đáp ứng từ Server trả lời cho Client:
SIP-message = Request/ Response
4.1.4.1. Bản tin yêu cầu (Request)
Bản tin Request có khuôn dạng gồm hai phần cơ bản: Request-line và phần mào
đầu-header (với 3 loại header):
Request=Request-line*(General-header/Request-header/ Entity-header)
CLRF
[message-body]
Trong đó thành phần Request-line chứa tên phương thức, một Request – URI và
số phiên bản của giao thức. Các thành phần được ngăn cách với nhau bằng một khoảng
trắng (SP). Cũng như các dòng khác, dòng khởi đầu được kết thúc bằng một ký tự
xuống dòng (CRLF).
Request-line = Method SP Request-URI SP SIP-Version
Trong đó:
 Method (Phương thức SIP): SIP định nghĩa 6 phương thức cơ bản như trong
bảng 4.2.
 Request-URI: Trường Request-URI có khuôn dạng theo SIP URL. Nó thông
báo cho User hoặc dịch vụ về địa chỉ hiện tại. Khác với trường “To”,
Request-URI có thể được ghi lại bởi Proxy (trường hợp máy phục vụ ủy
quyền).
 SIP Version: Phiên bản SIP là các bản SIP được đưa ra các lần khác nhau. Cả
hai bản tin Request và Response đều chứa phiên bản của SIP được sử dụng
SIP Version. Hiện tại phiên bản SIP là 2.0.
Bảng 4.2. Các phương thức SIP
INVITE Mời thành viên tham gia hội thoại.
Yêu cầu xác nhận đã nhận được đáp ứng chập nhận
ACK
(OK) cho yêu cầu INVITE.
OPTIONS Hỏi khả năng của máy phục vụ SIP.
BYE Yêu cầu giải phóng cuộc gọi
Hủy bỏ yêu cầu sắp được thực hiện với cùng giá trị
CANCEL trong các trường Call_ID, From, To, Cseq của yêu cầu
đó bằng cách ngừng quá trình tìm kiếm báo hiệu.
Đăng ký danh sách địa chỉ liên hệ của người dùng với
REGISTER
máy phục vụ.
4.1.4.2. Bản tin phúc đáp (Response)

Sau khi nhận và thông dịch một bản tin yêu cầu, phía nhận thực hiện trả lời bằng
một bản tin phúc đáp.
Khuôn dạng bản tin cũng gồm hai phần cơ bản: Status-line và phần mào đầu
header (với 3 loại header):
Response = Status-line *(General-header/ Response-header/ Entity-header)
CLRF
[message-body]
Trong đó thành phần Status-line có cấu trúc sau: (SP là ký tự phân cách):
Status-line = SIP-Version SP status-code SP Reason-phrase
 SIP Version: Cũng giống như trong bản tin Request.
 Status-code và Reason-phrase: Status-code là một mã kết quả nguyên gồm 3
digit, chỉ ra kết quả của việc cố gắng thực hiện và mức độ thỏa mãn yêu cầu.
Reason-Phrase thì dùng để đưa ra một lời giải thích ngắn cho Status-code.
Status-code mục đích là để sử dụng cho Server còn Reason-phrase là dùng
cho User. Client không thể yêu cầu hiển thị hay kiểm tra Reason-phrase.
Status-code gồm 3 digit. Digit đầu tiên định nghĩa loại đáp ứng, hai digit sau
không có vai trò phân loại. SIP 2.0 định nghĩa 6 giá trị của digit đầu tiên như sau:
Bảng 4.3. Các mã trạng thái SIP
1xx Tìm kiếm, báo hiệu, sắp hàng đợi

2xx Thành công
3xx Chuyển tiếp yêu cầu
4xx Lỗi phía người dùng

5xx Lỗi phía Server
6xx Lỗi chung: đường dây đang bận, từ chối,….
Mã đáp ứng SIP có thể mở rộng được. Các ứng dụng SIP không yêu cầu phải
hiểu rõ về ý nghĩa của tất cả mã đáp ứng được đăng ký mà chỉ cần hiểu các loại mã
đáp ứng, ý nghĩa của digit đầu tiên.
4.1.4.3. Cấu trúc bản tin SIP
Cả hai loại bản tin trên đều sử dụng chung một định dạng cơ bản được quy định
trong RFC 2822 với cấu trúc gồm một dòng khởi đầu (start – line), một số trường tiêu
đề và một phần thân bản tin tuỳ chọn (hình 4.2). Cấu trúc này được tóm tắt như sau:
generic-message = start-line
*message-header
CRLF
[ message-body ]
Với
start-line = Request-Line / Status-Line
Hình 4.2. Cấu trúc bản tin SIP

Trong đó, dòng bắt đầu, các dòng tiêu đề hay các dòng trắng phải được kết thúc
bằng một ký tự xuống dòng (CRLF) và phải lưu ý rằng dòng trắng vẫn phải có để ngăn
cách phần tiêu đề và phần thân của bản tin ngay cả khi phần thân bản tin là rỗng.
 Start line: Mỗi bản tin SIP được bắt đầu với một Start Line, Start Line vận
chuyển loại bản tin (phương thức trong các Request, và mã đáp ứng trong các
bản tin đáp ứng) và phiên bản của giao thức. Start line có thể là Request-Line
(trong các request) hoặc là Status-Line (trong các response).
 Headers: Các trường Hearder của SIP được sử dụng để vận chuyển các thuộc
tính của bản tin và để thay đổi ý nghĩa của bản tin. Chúng tương tự như các
trường tiêu để của bản tin HTTP theo cả cú pháp và ngữ nghĩa (thực tế có một
vài tiêu đề được mượn từ HTTP) cho nên chúng luôn có khuôn dạng như sau:
<Name>:< Value>.
Thứ tự các trường tiêu đề khác tên là không quan trọng (nhưng các tiêu đề mà
được sử dụng để định tuyến bởi các proxy sẽ được đặt trước). Thứ tự các tiêu
đề có cùng tên là quan trọng.
Tiêu đề bản tin bao gồm bốn loại:
– Tiêu đề chung.
– Tiêu đề Request.
– Tiêu đề Response.
– Tiêu đề thực thể.
 Body: Thân bản tin được sử dụng để mô tả phiên được khởi tạo (ví dụ: trong
một phiên multimedia phần này sẽ mang loại mã hóa audio và video, tốc độ
lấy mẫu …), hoặc nó có thể được sử dụng để mang dữ liệu dưới dạng text
hoặc nhị phân (không được dịch) mà liên quan đến phiên đó. Phần thân bản
tin có thể xuất hiện trong cả bản tin yêu cầu và đáp ứng. Các loại Body bao
gồm:
– SDP: Session Description Protcol.
– MIME: Multipurpose Internet Mail Extentions.
– Các phần khác: được định nghĩa trong IETF.

4.1.5. Đánh giá SIP
 SIP là giao thức đề cử được tổ chức IETF đưa ra. Nó ra đời với mục đích đơn
giản hoá cơ chế báo hiệu và điều khiển cuộc gọi cho VoIP. SIP là giao thức
dạng text, các lệnh SIP có cấu trúc đơn giản để các thiết bị đầu cuối dễ dàng
phân tích và sửa đổi.
 Các ưu điểm nổi bật của SIP là:
- Tính mở rộng một cách tự nhiên của giao thức cho phép dễ dàng định
nghĩa và thi hành trong tương lai.
- Cho phép tạo các thiết bị đầu cuối một cách đơn giản và dễ dàng mà vẫn
đảm bảo chi phí thấp.
 Tuy nhiên SIP vẫn còn có các nhược điểm:
- SIP là giao thức rất mới, cần được tiếp tục hoàn thiện.
- Nó chỉ đề cập tới một phạm vi hẹp trong toàn bộ phiên truyền thông nên
cần phải được kết hợp với các giao thức khác trong quá trình xây dựng
một hệ thống hoàn chỉnh.
- Khả năng giao tiếp với mạng chuyển mạch kênh kém.
4.2. H.323
4.2.1. Tổng quan về H.323
Khuyến nghị H.323 đầu tiên (phiên bản 1) được ra đời vào tháng 5/1996, do Tổ
chức Viễn Thông Quốc Tế ITU (International Telecommunication Union) phê chuẩn.
H.323 định nghĩa cách thức truyền âm thanh, dữ liệu và hình ảnh thời gian thực qua
các mạng LAN, WAN.
Với sự phát triển mạnh mẽ của thoại gói và thoại IP, phiên bản 2 của H.323 đã ra
đời, nó bổ sung sự mô tả các thành phần cấu thành hệ thống, các thông báo, thủ tục
cho các cuộc gọi đa phương thức thời gian thực được thiết lập giữa hai hoặc nhiều hơn
các thực thể giao tiếp trên mạng gói.
Khuyến nghị H.323 về một hệ thống truyền thông đa phương tiện trên nền IP
mang tính chất toàn diện, linh hoạt. Nó hỗ trợ việc sử dụng các chuẩn truyền thông đã
có sẵn như các chuẩn nén, Q931….Vì vậy ta có thể xây dựng các ứng dụng đa phương
thức, kèm cả dữ liệu và thoại. Các ứng dụng H.323 được thị trường hoá do những
nguyên nhân sau:
 H.323 thiết lập các chuẩn truyền thông dựa trên nền sẵn có là mạng IP. Nó
cũng được thiết kế để bù được độ trễ trên mạng LAN, cho phép người sử
dụng các ứng dụng đa phương thức mà không cần thay đổi nền mạng trước
đó.
 Độ rộng dải thông mạng LAN như Ethernet ngày càng tăng, từ 10 đến 100
Mbps tới tận Gbps và tốc độ máy tính cá nhân hiện thời cũng đã đạt tới tốc độ
xử lý GHz.
 Bằng việc cung cấp tính tương tác giữa thiết bị tới thiết bị, ứng dụng tới ứng
dụng, đại lý tới đại lý, H.323 cho phép tương thích giữa các sản phẩm khác
nhau.
 H.323 cung cấp chuẩn để giao tiếp được giữa các mạng LAN và các mạng
khác.
 Với H.323, nhà quản lý mạng có thể tiết kiệm được giải thông trên mạng mà
cần thiết cho truyền thông. Việc hỗ trợ đa phát đáp trong hội thoại với số
thành viên nhỏ cũng giảm bớt được yêu cầu giải thông.
 H.323 được chấp nhận bởi rất nhiều các công ty máy tính, tổ chức viễn thông
hàng đầu như ITU, Intel, Microsoft, Cisco, IBM thống nhất về một chuẩn
chung.
Khuyến nghị H.323 bao gồm cả các yêu cầu về dịch vụ giao tiếp thoại và hình
ảnh trong mạng LAN mà không có cơ chế đảm bảo về chất lượng dịch vụ (QoS). Nó
cũng kết hợp chặt chẽ với chuẩn T.120 chỉ định dữ liệu cho cuộc hội thoại.
4.2.2. Kiến trúc mạng và các thành phần của H.323
Hình 4.3. Kiến trúc mạng và các thành phần H.323

H.323 định nghĩa 4 thành phần chính của hệ thống giao tiếp:
4.2.2.1. Đầu cuối H.323
Là các điểm đầu cuối trong mạng LAN. Terminal đơn thuần là máy tính cá nhân
hoặc một thiết bị độc lập nào đó hỗ trợ giao tiếp hai chiều thời gian thực với các máy
trạm khác qua thoại và dữ liệu. Mỗi Terminal phải đảm bảo tính tương thích với các
loại mạng khác nhau. Các thành phần bắt buộc và tuỳ chọn của nó được mô tả trên
hình 4.4.
Các đầu cuối H.323 phải hỗ trợ các giao thức sau:
 H.245 cho việc chuyển đổi dung lượng của đầu cuối và cho việc tạo lập một
kênh truyền thông.
 H.225 cho việc báo hiệu và thiết lập cuộc gọi.
 RAS cho việc khai báo và các điều khiển cho phép khác với một Gatekeeper.
 RTP/RTCP cho việc sắp xếp thành dãy các gói tin thoại và hình ảnh.
Các đầu cuối H.323 cũng phải hỗ trợ G.711 vì kết nối cơ bản tối thiểu của H.323
là thoại. Các thành phần tuỳ chọn trong một đầu cuối H.323 là các Codec cho hình
ảnh, giao thức T-120 cho hội nghị dữ liệu, và MCU cho khả năng hội nghị đa điểm.
Hình 4.4. Đầu cuối H.323

4.2.2.2. Cổng phương tiện (GW)
Hình 4.5. Cấu tạo GW

Một GW cung cấp khả năng kết nối giữa một mạng H.323 với các mạng khác. Ví
dụ như: một GW có thể kết nối liên lạc giữa một đầu cuối H.323 với các mạng SCN
(SCN bao gồm tất cả các mạng chuyển mạch thoại như kiểu PSTN). Khả năng kết nối
các mạng khác nhau này được thực hiện bởi việc phiên dịch giao thức cho việc thiết
lập và giải phóng cuộc gọi, bằng việc chuyển đổi các định dạng truyền thông giữa các
mạng khác nhau, và bằng việc trao đổi thông tin giữa các mạng mà kết nối bởi GW.
Tuy nhiên việc kết nối giữa các đầu cuối H.323 sẽ không đòi hỏi sự có mặt của một
GW (Hình 4.5).
4.2.2.3. Giám sát cổng truyền thông (GK)
Một vùng H.323 (zone) trên cơ sở mạng IP là tập hợp của tất cả các đầu cuối.
Trong đó, mỗi đầu cuối được gán với một bí danh. Mỗi miền được quản trị bởi một
GK duy nhất, là trung tâm đầu não, đóng vai trò giám sát mọi hoạt động trong miền
đó. Đây là thành phần tuỳ chọn trong hệ thống VoIP theo chuẩn H.323. Tuy nhiên nếu
có mặt GK trong mạng thì các đầu cuối H.323 và các GW phải hoạt động theo các
dịch vụ của GK đó. Mọi thông tin trao đổi của GK đều được định nghĩa trong RAS.
Mỗi người dùng tại đầu cuối được GK gán cho một mức ưu tiên duy nhất. Mức ưu tiên
này rất cần thiết cho cơ chế báo hiệu cuộc gọi mà cùng một lúc nhiều người sử dụng.
H.323 định nghĩa cả những tính chất bắt buộc tối thiểu phải có cho GK và các những
đặc tính tuỳ chọn .
 Các chức năng bắt buộc tối thiểu của một GK gồm: Phiên dịch địa chỉ, điều
khiển cho phép truy nhập, điều khiển dải thông, quản lý “vùng”.
 Các chức năng tuỳ chọn của GK gồm có: Báo hiệu điều khiển cuộc gọi, cấp
phép cho cuộc gọi, quản lý cuộc gọi
Các thành phần chính của một GK được mô tả trên hình 4.6. Vai trò vị trí của GK
như hình 4.7.
GK hoạt động ở hai chế độ:
 Chế độ trực tiếp: GK chỉ có nhiệm vụ cung cấp địa chỉ đích mà không tham
gia vào các hoạt động kết nối khác.
 Chế độ chọn đường: GK là thành phần trung gian, chuyển tiếp mọi thông tin
trao đổi giữa các bên.
Hình 4.6. Cấu trúc GK
Hình 4.7. Vai trò và vị trí của GK

Các chức năng của Gatekeeper được trình bày trong bảng dưới đây:
Bảng 4.4. Các chức năng Gatekeeper
Chức năng Định nghĩa

Người gọi thường không biết địa chỉ IP tại đầu cuối
Biên dịch địa chỉ của người nghe mà chỉ biết bí danh của người đó.
(Address Translation) Để thiết lập cuộc gọi thì Gatekeeper phải dịch bí
danh này sang địa chỉ IP
Với một tài nguyên mạng cụ thể, người quản trị
Điều khiển quyền truy
mạng đặt ra một ngưỡng chỉ số hội thoại cùng lúc
nhập
cho phép trên mạng đó. Gatekeeper có nhiệm vụ từ
(Admission Control)
chối kết nối mới mỗi khi đạt tới ngưỡng. Nó điều
khiển quyền truy nhập mạng của người dùng theo

mức ưu tiên đã gán trước.
Giám sát và điều khiển việc sử dụng dải thông
Điều khiển băng thông mạng. Đồng thời Gatekeeper cũng phải đảm bảo lưu
(Bandwidth Control) lượng thông tin truyền không được vượt quá tải của
mạng do nhà quản trị mạng đặt ra.
Tùy chọn Gatekeeper cung cấp địa chỉ đích cho
người gọi theo hai chế độ trực tiếp và chọn đường.
Tại chế độ trực tiếp, sau khi cung cấp địa chỉ đích
Báo hiệu điều khiển cuộc thì Gatekeeper ngừng tham gia hoạt động “bắt tay”
gọi giữa các bên. Tại chế độ chọn đường, địa chỉ đích là
(Call Control Signaling) địa chỉ của Gatekeeper nên nó đóng vai trò trung
gian chuyển tiếp mọi thông tin trao đổi trong quá
trình bắt tay giữa các bên. Gatekeeper xử lý các
thông tin báo hiệu Q.931 trao đổi giữa các bên.
Quản lý băng thông
Tùy chọn Gatekeeper để giới hạn số cuộc gọi cùng
(Bandwidth
lúc trong miền của nó trong phiên Q.931.
Management)
Dịch vụ quản lý cuộc gọi Tùy chọn Gatekeeper lưu trữ một danh sách các
(Call Management cuộc gọi hiện thời để cấp thông tin cho việc quản lý
Service) giải thông và để xác định đầu cuối nào đang bận.
Dịch vụ xác nhận cuộc gọi
Gatekeeper loại bỏ cuộc gọi khi quá trình xác nhận
(Call Authrization
là sai ngay cả khi chưa tới ngưỡng.
Service)
Dịch vụ chỉ dẫn (niên Cơ sở dữ liệu của Gatekeeper chứa thông tin về
giám) người sử dụng để phục vụ quá trình tìm kiếm người
(Directory Service) dùng.
4.2.2.4. Đơn vị điều khiển đa điểm (MCU)

Cung cấp chức năng hội thoại với số bên tham gia lớn hơn 3. Nó phối hợp các
phương thức giao tiếp của các bên tham gia và cung cấp các đặc trưng trộn âm thanh
và hình ảnh (nếu cần) cho các Terminal. MCU bao gồm hai thành phần:
 Bộ điều khiển đa điểm (MC) có nhiệm vụ thiết lập và quản lý hội thoại nhiều
bên qua H.245. MC có thể được đặt trong GK, GW, đầu cuối hoặc MCU.
 Bộ xử lý đa điểm (MP): đóng vai trò trộn tín hiệu, phân kênh và lưu chuyển
dòng bit quá trình giao tiếp giữa các bên tham gia hội thoại.
Đối với MCU tập trung thì có đầy đủ MC và MP. Đối với MCU phân quyền thì
chỉ còn chức năng của MC. Sự khác biệt là ở chỗ trong hội thoại phân quyền các bên
trao đổi trực tiếp với nhau mà không cần phải thông qua MCU. Ngoài ra, có thể kết
hợp giữa hai loại này tạo thành MCU lai ghép.
Hình 4.8. Cấu tạo của MCU

Vùng hoạt động
Hình 4.9. Một vùng hoạt động đơn giản

Một vùng hoạt động H.323 là một tập hợp tất cả các đầu cuối, các GW và các
MCU chịu sự quản lý của duy nhất một GK. Vùng hoạt động này độc lập với topo của
mạng thực tế và có thể bao gồm nhiều phân đoạn (segment) mạng nối với nhau qua
router hay các thiết bị khác. Mô hình về một đoạn mạng đơn giản được minh họa trong
hình sau:
4.2.3. Chồng giao thức sử dụng trong H.323
Chồng các giao thức trong H.323 và vị trí của chúng theo mô hình OSI được
mô tả trong hình 4.10. Bao gồm:
 Các chuẩn mã hoá và giải mã thoại (Audio CODECs): G711, G722, G728,
G729, G723.1.
 Các chuẩn mã hoá và giải mã hình ảnh (Video CODECs): H261, H263.
 Bản tin H.225 khai báo, cho phép và quản lý trạng thái RAS (Registration,
Admision, and Status).
 Bản tin H.225 cho báo hiệu cuộc gọi.
 Bản tin H.245 điều khiển cuộc gọi.
 Giao thức điều khiển thời gian thực (RTCP) Giao thức truyền tải thời gian
thực (RTP).
Hình 4.10. Chồng giao thức H.323
4.2.3.1. Bản tin báo hiệu cuộc gọi H.225

a. Bản tin H.225 RAS
Bảng 4.5. Các thông báo của H.225 RAS
Tên thông báo Chức năng

Một đầu cuối gửi yêu cầu tới Gatekeeper, xin
Yêu cầu quyền truy nhập phép được truy nhập vào mạng chuyển mạch gói.
(Admission Request- ARQ) Gatekeeper có thể chấp nhận (ACF) hay loại bỏ
(ARJ).
Đầu cuối gửi yêu cầu để thay đổi băng thông,
Yêu cầu băng thông Gatekeeper có thể chấp nhận (BCF) hoặc loại bỏ
(Bandwidth Request- BRQ) (BRJ). Gatekeeper cũng có thể hỏi lại cơ chế
truyền băng thông thấp hay cao.
Đầu cuối gửi thông báo tới Gatekeeper liên kết

đang bị loại bỏ, hoặc Gatekeeper gửi thông báo
Yêu cầu giải phóng cuộc gọi bắt buộc kết thúc cuộc gọi (bên nhận phải gửi
(Disengage Request- DRQ) DCF). Bên nhận có thể chấp nhận (DCF) hoặc từ
chối (DRJ), Gatekeeper có thể từ chối (DRJ) nếu
đầu cuối chưa đăng ký với nó.
Yêu cầu thông tin trạng thái Gatekeeper gửi yêu cầu tới Terminal để lấy
(InfoRequest- IRQ) thông tin trạng thái. Terminal trả lời qua IRR.
Phúc đáp yêu cầu thông tin

Đáp ứng yêu cầu của IRQ.
(InfoRequest Response- IRR)
Yêu cầu Gatekeeper cung cấp địa chỉ dịch.
Yêu cầu cục bộ Gatekeeper có thể phúc đáp (LCF) và khi đó
(Location Request- LRQ) trong lời đáp có chứa địa chỉ đích, hoặc có thể
loại bỏ (LRJ).
Bản tin không hiểu được Đầu cuối gửi đáp ứng khi không hiểu thông báo
(Message not understood) mà nó nhận được.
Terminal gửi yêu cầu, xin đăng ký với
Yêu cầu đăng ký
Gatekeeper. Gatekeeper có thể đồng ý (RCF)
(Regisration Request- RRQ)
hoặc loại bỏ (RRJ).
Bấm giờ truy nhập từ xa và
Đưa ra nhãn thời gian trễ mặc định cho các đáp
yêu cầu trong tiến trình
ứng trả lời các yêu cầu và số lần phát lại nếu
(RAS timer and Request in
chưa nhận được đáp ứng.
Progress - RIP)
Khi hệ thống có sự tham gia của GK, các đầu cuối tiến hành bắt tay với nhau
thông qua GK là thành phần trung gian bằng cơ chế hỏi/đáp. GK căn cứ vào tình trạng
của mạng để từ chối hoặc cho phép yêu cầu đó được thực hiện. Nó có các chính sách
cụ thể như cho phép tối đa bao nhiêu cuộc gọi diễn ra đồng thời trong miền mà nó
quản lý, để đảm bảo mạng hoạt động tốt.
Các thông tin trao đổi định nghĩa trong RAS được trình bày trong bảng 4.5.
b. Q.931
Bảng 4.6. Các thông báo của Q.931

Thông báo Người được gọi gửi thông báo nhận được một yêu
(Alerting) cầu kết nối từ phía người gọi.
Tiến hành cuộc gọi Người được gọi gửi thông báo yêu cầu thiết lập
(Call Proceeding) cuộc gọi của người gọi đã được khởi tạo và nó
không chấp nhận một yêu cầu kết nối nào khác.
Kết nối Người được gọi gửi thông báo chấp nhận kết nối từ
(Connect) phía người gọi.
Thông tin Cung cấp thêm các thông tin trong quá trình thiết
(Information) lập cuộc gọi hoặc các thông tin thêm về cuộc gọi.
Quá trình cuộc gọi Được gửi từ Gateway tới SCN, đưa ra tiến trình
(Progress) cuộc gọi trong quá trình trao đổi.
Hoàn thành giải phóng cuộc
Terminal đưa thông báo giải phóng cuộc gọi, thu
gọi
hồi lại tài nguyên đã cung cấp cho cuộc gọi.
(Release Complete)
Thiết lập Người gọi gửi thông báo yêu cầu muốn được kết
(Setup) nối với người được gọi.
Trạng thái Đáp ứng lại thông báo thẩm tra trạng thái hoặc một
(Status) thông báo không xác định được loại thông báo báo
hiệu cuộc gọi.
Thẩm tra trạng thái Thông báo yêu cầu các thông tin trạng thái cuộc
(Status Inquiry) gọi.
Đây là giao thức sẽ được sử dụng tiếp theo sau khi quá trình bắt tay thành công
qua RAS. Nếu hệ thống không có GK thì không cần đến RAS và Q.931 là giao thức sẽ
được gọi dùng đầu tiên để thiết lập cuộc thoại giữa các đầu cuối. Q.931 thực hiện việc
trao đổi trực tiếp các thông báo giữa 2 đầu cuối với mục đích thiết lập cuộc gọi và
chấm dứt cuộc gọi khi một trong các bên kết thúc hội thoại. Các thông tin chính được
định nghĩa trong Q.931 được trình bày trong bảng 4.6.
4.2.3.2. Bản tin điều khiển cuộc gọi H.245
Khi hai bên đồng ý tham gia cuộc thoại sau quá trình bắt tay qua Q.931 thì bước
tiếp theo là hai bên thống nhất một cách thức hội thoại phù hợp bao gồm các công việc
sau: Thỏa thuận về bộ CODEC được sử dụng, mở hai cổng UDP kề nhau cho các kênh
logic truyền và điều khiển dòng thông tin đa phương thức, quản lý kênh logic thông
qua việc xác lập máy chủ/máy khách, điều khiển tốc độ truyền dòng bit…
Các thông tin trao đổi định nghĩa trong H.245 được trình bày trong sau dưới đây:
Bảng 4.7. Các thông báo của H.245

Cho phép xác định đâu là máy chủ/máy khách để tránh
Sự xác định Chủ-khách
xung đột. Trạng thái này có thể thay đổi bất cứ lúc nào
trong một phiên hoạt động. Các đáp ứng: ACK (chấp
nhận), Reject (loại bỏ), Release (trường hợp timeout).
Đảm bảo chỉ có một dòng thông tin đa phương thức
được trao đổi trên kênh logic và thuật toán điều chế/giải
Khả năng trao đổi
điều chế để mỗi bên có thể hiểu tín hiệu nhận được. Các
đáp ứng: ACK, Reject, Release.
Mở một kênh logic. Các đáp ứng: ACK, Reject,
Mở kênh logic
Confirm (xác nhận).
Đóng kênh Logic Đóng kênh logic hội thoại giữa các bên.Đáp ứng: ACK.
Yêu cầu được đưa ra để chỉ rõ chế độ truyền luồng tin
Yêu cầu về phương thức đa phương thức tiếng nói, hình ảnh hay dữ liệu. Các đáp
ứng: ACK, Reject, Release.
Cung cấp thông tin về phương thức trao đổi của các
Thu thập khả năng của
Terminal. Trường hợp hội thoại thì cho biết bộ CODEC
các đầu cuối
được sử dụng tại mỗi bên.
Chỉ thị kết thúc phiên Chỉ thị kết thúc phiên H.245.
4.2.3.3. Giao thức truyền tải thời gian thực RTP

Giao thức này cung cấp các dịch vụ truyền tải thoại và hình ảnh thời gian từ đầu
đến cuối. Trong khi, H.323 được sử dụng để chuyển tải dữ liệu trên nền mạng gói, thì
RTP cơ bản là được dùng để chuyển tải dữ liệu thông qua giao thức datagram của
người dùng (UDP). RTP cùng với UDP cung cấp các chức năng của một giao thức
chuyển tải (transport_protocol). RTP cung cấp các dịch vụ sau: nhận dạng trọng tải,
đánh số theo dãy, đếm nhịp thời gian, và ghi thông báo vô tuyến. UDP cung cấp các
dịch vụ đa thành phần và tổng kiểm tra. RTP cũng có thể được sử dụng cùng với một
giao thức khác.
4.2.3.4. Giao thức điều khiển thời gian thực RTCP
Giao thức này cung cấp các dịch vụ điều khiển. Chức năng cơ bản của RTCP là
cung cấp sự phản hồi về chất lượng của việc phân phối dữ liệu. Những chức năng khác
của RTCP gồm có: thực hiện việc nhận biết cấp truyền tải cho một tài nguyên RTP mà
được gọi với cái tên chính tắc là: đồng bộ hóa thoại và hình ảnh.
4.2.4. Thiết lập và giải phóng cuộc gọi H.323 trong trường hợp đơn giản nhất
Báo hiệu H.323 là một quá trình thực sự phức tạp. Tương tác giữa các phần tử
trong mạng H.323 trong quá trình báo hiệu được mô tả trong hình 4.11. Một cách chi
tiết thì cuộc gọi giữa hai đầu cuối H.323 được thiết lập như sau:
 Trước hết cả 2 phải đã được đăng ký tại Gatekeeper.
 Đầu cuối A gửi yêu cầu tới Gatekeeper đề nghị thiết lập cuộc gọi.
 Gatekeeper gửi cho đầu cuối A thông tin cần thiết về đầu cuối B.
 Đầu cuối A gửi bản tin SETUP tới đầu cuối B.
 Đầu cuối B trả lời bằng bản tin Call Proceeding và đồng thời liên lạc với
Gatekeeper để xác nhận quyền thiết lập cuộc gọi.
 Đầu cuối B gửi bản tin Alerting và Connect.
 Hai đầu cuối trao đổi một số bản tin H.245 để xác định chủ/tớ, khả năng xử lý
của đầu cuối và thiết lập kết nối RTP.
Hình 4.11. Báo hiệu thiết lập cuộc gọi giữa mạng chuyển mạch gói và PSTN
Hình 4.12. Thiết lập cuộc gọi H.323

Mô tả trong hình 4.12, là trường hợp cuộc gọi điểm – điểm đơn giản nhất, khi mà
báo hiệu cuộc gọi không được định tuyến tới Gatekeeper.
4.2.5. So sánh SIP và H.323
Những người đề xuất SIP cho rằng H.323 đang xuất hiện trong báo hiệu ATM và
ISDN là không thích hợp cho điều khiển hệ thống VoIP nói chung và trong thoại
Internet nói riêng. H.323 được khẳng định là rất phức tạp, hỗ trợ các chức năng phần
lớn là không cần thiết cho thoại IP do đó đòi hỏi chi phí cao và không hiệu quả. Ví dụ
H.323 xác định 3 phương pháp khác nhau để phối hợp hoạt động giữa H.225 và H.245,
với các kết nối khác nhau, H.245 ngang qua kết nối H.225, và tiến hành phương pháp
"kết nối nhanh" của 2 giao thức tích hợp. Mặc dù hầu hết các khả năng thực hiện chỉ
hỗ trợ cho các kết nối nhanh, tính tương thích H.323 liên quan đến yêu cầu hỗ trợ của
cả 3 phương pháp. Đồng thời, họ cũng cho rằng H.323 không có khả năng mở rộng
yêu cầu đối với giao thức báo hiệu cho công nghệ chẳng hạn như VoIP, là những công
nghệ chắc chắn sẽ phát triển và hỗ trợ các dịch vụ và đặc tính mới.
Giữa H.323 và SIP có nhiều điểm tương đồng. Cả hai đều cho phép điều khiển,
thiết lập và hủy bỏ cuộc gọi. Cả H.323 và SIP đều hỗ trợ tất cả các dịch vụ cần thiết.
Tuy nhiên có một số điểm khác biệt giữa hai chuẩn này. Đó là:
 H.323 hỗ trợ hội nghị đa phương tiện rất phức tạp. Hội nghị H.323 về nguyên
tắc có thể cho phép các thành viên sử dụng những dịch vụ như bảng thông
báo, trao đổi dữ liệu, hoặc hội nghị Video.
 SIP hỗ trợ SIP-CGI (SIP-Common Gateway Interface) và CPL (Call
Processing Language).
 SIP hỗ trợ điều khiển cuộc gọi từ một đầu cuối thứ 3. Hiện nay H.323 đang
được nâng cấp để hỗ trợ chức năng này.
Bảng sau đây sẽ thể hiện cụ thể hơn những điểm khác nhau của H.323 và SIP:
Bảng 4.8. So sánh giữa SIP và H.323
Đặc điểm so sánh SIP H.323

Tổ chức IETF ITU
Quan hệ kết nối Ngang cấp Ngang cấp
Dựa trên mạng Internet và Cơ sở là mạng thoại. Giao thức
Khởi điểm Web. Cú pháp và bản tin báo hiệu tuân theo chuẩn ISDN
tương tự như HTTP. Q.SIG
Đầu cuối Đầu cuối thông minh SIP Đầu cuối thông minh H.323
SIP proxy, redirect,

Các Server lõi location và registration H.323 Gatekeeper
servers
Giai đoạn thử nghiệm khả
năng cùng hoạt động của
Tình hình hiện
các thiết bị đã kết thúc. SIP Đã được sử dụng rộng rãi
nay
nhanh chóng trở nên phổ
biến.
Khuôn dạng bản
Text, UTF-8 Nhị phân ASN.1 PER
tin
1.5 RTT (Round-trip time),
Trễ thiết lập cuộc tức là chu kỳ nhận bản tin
6-7 RTT hoặc hơn
gọi và nhận bản tin trả lời hay
xác nhận.
Phiên bản 1 và 2: máy chủ phải
Có 2 lựa chọn: chỉ trong
giám sát trong suốt thời gian
Giám sát trạng thời gian thiết lập cuộc gọi
cuộc gọi và phải giữ trạng thái
thái cuộc gọi hoặc suốt thời gian cuộc
kết nối TCP → hạn chế khả năng
gọi
mở rộng và giảm độ tin cậy.
Báo hiệu quảng bá Có hỗ trợ. Không hỗ trợ.
Sử dụng các giao thức khác
Gatekeeper điều khiển băng
Chất lượng dịch như RSVP, OPS, OSP để
thông. RSVP để lữu trữ tài
vụ đảm bảo chất lượng dịch
nguyên mạng.
vụ.
Đăng ký tại Registrar Chỉ đăng ký khi trong mạng có
Bảo mật Server, có xác nhận đầu Gatekeeper, xác nhận và mã hóa
cuối và mã hoá. theo chuẩn H.235.
Định vị đầu cuối sử dụng E.164
Dùng SIP URL để đánh địa hoặc tên ảo H.323 và phương
Định vị đầu cuối
chỉ. Định tuyến nhờ sử pháp ánh xạ địa chỉ nếu trong
và định tuyến cuộc
dụng Redirect và Location mạng có Gatekeeper. Chức năng
gọi
Server. định tuyến do Gatekeeper đảm
nhiệm.
Hỗ trợ các tính năng của Hỗ trợ các tính năng của cuộc
Tính năng thoại
cuộc gọi cơ bản. gọi cơ bản.
Được thiết kế để hỗ trợ rất nhiều
Hội nghị cơ sở, quản lý
Hội nghị tính năng hội nghị, hình ảnh và
phân tán.
dữ liệu, quản lý tập trung → MC
có thể tắc nghẽn.

Tạo tính năng và Dễ dàng, sử dụng SIP-CGI
H.405.1.
dịch vụ mới và CPL.
Khả năng mở rộng Dễ dàng. Hạn chế.
Tích hợp với Web Rất tốt, hỗ trợ click-to-dial. Kém.
4.3. GIAO THỨC ĐIỀU KHIỂN ĐỘC LẬP KÊNH MANG – BICC
Giao thức BICC đưa ra sự tách biệt chức năng của các giao thức báo hiệu phương
tiện mang và báo hiệu cuộc gọi với sự liên kết thông tin của cả hai giao thức, cho phép
sự thiết lập độc lập cuộc gọi và phương tiện mang trong mạng băng rộng.
 Sự liên kết thông tin cho phép phối hợp các giao thức độc lập này tương quan
với nhau tại các điểm đầu cuối.
 Các chức năng liên quan đến phương tiện mang như chặn và điều khiển tiếng
vọng sẽ được điều khiển bởi điều khiển phương tiện mang. Báo hiệu của điều
khiển tiếng vọng sẽ được thực hiện từ giao thức báo hiệu điều khiển cuộc gọi.
BICC đưa ra cơ chế hỗ trợ các dịch vụ ISDN băng hẹp qua mạng trục băng rộng
mà không ảnh hưởng tới các giao diện của mạng N – ISDN hiện có và các dịch vụ từ
đầu cuối tới đầu cuối. Giao thức báo hiệu điều khiển cuộc gọi BICC dựa trên báo hiệu
N – ISUP. Giao thức báo hiệu điều khiển phương tiện mang dựa trên các giao thức báo
hiệu điều khiển công nghệ phương tiện mang khác nhau như IP, DSS2…
Các phiên bản của BICC:
 BICC CS1: chuyển tải cuộc gọi sử dụng MTP SS7 hoặc ATM, hỗ trợ các loại
truyền tải AAL1 và AAL2.
 BICC CS2: mở rộng BICC tới các tổng đài nội hạt, hỗ trợ phương tiện mang
IP, hỗ trợ truyền tải báo hiệu IP, hỗ trợ AAL1.
 BICC CS3: tập trung vào mạng truy nhập và làm việc với SIP.
Chương 5. CÁC GIAO THỨC BÁO HIỆU VÀ ĐIỀU KHIỂN CHỦ TỚ
5.1. GIAO THỨC ĐIỀU KHIỂN CỔNG PHƯƠNG TIỆN – MGCP

“MGCP- Media Gateway Controll Protocol là giao thức điều khiển các cổng
VoIP từ các thiết bị điều khiển cuộc gọi như MGC hay Call Agent”. Đây là định
nghĩa về MGCP trích từ IETF RFC 2705 - Media Gateway Control Protocol.
Sự phát triển của MGCP được mở rộng do ảnh hưởng của sự xung đột giữa các
phần kiến nghị cho việc tách rời hóa kiến trúc GW. MGCP là sự bổ sung của cả hai
giao thức SIP và H.323, được thiết kế đặc biệt như một giao thức bên trong giữa các
MG và các MGC cho việc tách hoá kiến trúc GW. Trong đó, MGC xử lý cuộc gọi
bằng việc giao tiếp với mạng IP qua truyền thông với một thiết bị báo hiệu địa chỉ
giống như H.323 GK hoặc SIP Server và với mạng chuyển mạch kênh qua một GW
báo hiệu tuỳ chọn. MGC thực hiện đầy đủ chức năng của lớp báo hiệu trong H.323
và như một H.323 GK. MG có nhiệm vụ chuyển đổi giữa dạng tín hiệu analog từ các
mạch điện thoại, với các gói tin trong mạng chuyển mạch gói. MGCP hoàn toàn
tương thích với VoIP GW. Nó cung cấp một giải pháp mở cho truyền thông qua
mạng và sẽ cùng tồn tại với H.323 và SIP.
5.1.1. Kiến trúc và các thành phần
MGCP dựa trên mô hình Client/Server. Giống như các giao thức khác, MGCP
sử dụng giao thức SDP để mô tả phương thức truyền thông và sử dụng RTP/RCTP
cho việc vận chuyển và giám sát truyền tin. MGCP định nghĩa các thực thể điểm
cuối (Endpoint-E) và các kết nối (Connection-C). E là các nguồn dữ liệu có thể là
vật lý hoặc logic. Việc tạo nguồn vật lý đòi hỏi phải thiết lập phần cứng, chẳng hạn
như giao tiếp qua một GW và kết thúc một kết nối tới mạng chuyển mạch kênh
PSTN, còn nguồn logic tạo ra từ phần mềm như nguồn tiếng nói.
Kết nối có thể là kết nối điểm – điểm hoặc đa điểm, có thể được thiết lập qua
rất nhiều thành phần mang trên mạng, như gói tin thoại dùng RTP trên mạng
TCP/UDP, dùng AAL2 cho mạng ATM.
Các hoạt động của MGCP là các báo hiệu (Signal-S) gửi từ MGC tới MG và
các kết quả (Event-E) do MG gửi tới MGC. Quan hệ giữa MG và MGC (hay CA)
được thể hiện trên hình 5.1:
Hình 5.1. Quan hệ giữa MG và MGC

Quá trình thiết lập giữa hai đầu cuối tại các Gateway cùng được quản lý bởi
MGC diễn ra như sau: Quá trình thiết lập giữa hai đầu cuối tại các Gateway cùng
được quản lý bởi MGC diễn ra như sau:
 MGC gửi CreatConnection tới GW đầu tiên. GW sẽ định vị các tài nguyên
cần thiết và gửi trả các thông tin cần thiết cho kết nối như địa chỉ IP, cổng
UDP, các tham số cho quá trình đóng gói. Các thông tin này được chuyển
tiếp qua MGC.
 MGC gửi CreatConnection tới GW thứ hai chứa các thông tin chuyển tiếp ở
trên. GW này trả về các thông tin mô tả phiên của nó.
 MGC gửi lệnh ModifyConnection tới đầu cuối thứ nhất. Quá trình kết nối
thành công sau khi hoàn tất các bước trên.
MGCP định nghĩa 3 báo hiệu:
Bảng 5.1. Các báo hiệu trong MGCP
Các sự kiện được quan sát trên

Khai báo (Notify)
Gateway
Xoá kết nối
Xóa một kết nối, giải phóng tài nguyên.
(DeleteConnection)
Khởi động lại trong quá
Xóa mọi dịch vụ tại đầu cuối, khởi tạo lại
trình
tiến trình kết nối.
( RestartInProcess )
MGCP cũng định nghĩa 8 lệnh trao đổi thông tin giữa các MGC với các đầu
cuối:
Bảng 5.2. Các lệnh trao đổi thông tin trong MGCP
MGC cho Gateway biết tên luật mã hoá tín

Cấu hình kết cuối
hiệu. Trong trường hợp tiếng nói là luật – 
(EndpointConfiguration)
hoặc luật – A.
Yêu cầu khai báo Yêu cầu Gateway gửi các thông báo về các
(NotificationRequest) sự kiện diễn ra ở một đầu cuối nào đó.
Tạo kết nối (CreatConnection) Mở một kết nối giữa hai đầu cuối.
Sửa đổi kết nối Thay đổi các tham số trong một kết nối đã
(ModifyConnection) được mở trước đó.
Đóng một kết nối. Lệnh này có thể được gửi
Xoá kết nối bởi MGC, Gateway. Đáp ứng của lệnh này
(DeleteConnection) trả vể các thông tin tổng hợp trong suốt quá
trình kết nối.
Kiểm toán đầu cuối MGC tìm kiếm các thông tin về trạng thái tại
(AuditEndpoint) một đầu cuối nào đó.
Kiểm toán kết nối MGC gửi yêu cầu trả về các thông số trong
(AuditConnection) một kết nối đã được mở.
Thông báo thăm dò(PollNotify) Đưa sự kiện thông báo.
5.1.2. Thiết lập cuộc gọi thông qua MGCP
Hình 5.2. Thiết lập cuộc gọi giữa A và B

Trình tự thiết lập cuộc gọi giữa hai máy điện thoại A điện thoại B như sau:
 Khi máy điện thoại A được nhấc lên Gateway A gửi bản tin cho MGC.
 Gateway A tạo âm mời quay số và nhận số bị gọi.
 Số bị gọi được gửi cho MGC.
MGC xác định định tuyến cuộc gọi như thế nào:
 MGC gửi lệnh cho Gateway B.
 Gateway B đổ chuông ở máy B.
 MGC gửi lệnh cho Gateway A và B tạo phiên kết nối RTP/RTCP.
5.1.3. So sánh giữa MGCP, SIP và H.323
MGCP khác với SIP và H.323 ở một số điểm như sau:
 MGCP là giao thức kiểu chủ/tớ, trong khi SIP và H.323 là giao thức ngang
cấp.
 MGCP được sử dụng giữa MG và MGC.
Bảng 5.3. So sánh H.323 và MGCP
H.323 MGCP
1. Thuê bao nhấc máy và quay số 1. Thuê bao nhấc máy và quay số
2. Gateway phân tích định tuyến cuộc 2. Gateway thông báo cho MGC
gọi
3. MGC phân tích số, định tuyến và
3. Hai Gateway trao đổi thông tin gửi lệnh cho Gateway bị gọi để đổ
4. Gateway bị gọi đổ chuông ở số máy chuông ở số máy bị gọi
bị gọi 4. MGC gửi lệnh cho 2 Gateway để
thiết lập phiên kết nối RTP/RTCP
5. Hai Gateway thiết lập phiên kết nối
RTP/RTCP
MGCP ra đời nhằm tách biệt các chức năng báo hiệu và thiết lập đường truyền.
MGC (hay CA, Softswitch...) sau khi nhận được yêu cầu thiết lập cuộc gọi SIP hoặc
H.323 sẽ dùng giao thức MGCP để điều khiển Gateway thiết lập phiên kết nối giữa
2 đầu cuối.
Trong hình 5.2 ta thấy chức năng báo hiệu đã được tách biệt và do MGC đảm
nhiệm. Chúng ta xem xét việc thiết lập cuộc gọi trong hai trường hợp: cuộc gọi trong
mạng H.323 và trong mạng MGCP.
5.1.4. Đánh giá giao thức MGCP
Các ưu điểm của MGCP là:
 MGCP đặc biệt hữu ích đối với các ứng dụng triển khai lớn, các hệ thống
phức tạp. Nó cho phép tích hợp tốt với mạng SS7, tạo sự thuận tiện cho quá
trình điều khiển và xử lý các cuộc gọi.
 MGCP phân tách riêng biệt hai chức năng chính là chức năng điều khiển
luồng phương thức và chức năng báo hiệu nên việc thi hành dễ dàng hơn.
Tuy nhiên nó vẫn có nhược điểm là trở nên quá phức tạp đối với các ứng dụng
nhỏ. Ngoài ra nó chỉ tập trung vào việc chuyển đổi giữa các luồng phương thức.
Giao thức này được hoàn thiện trong chuẩn H.248/ Megaco tháng 11/2000 với sự
hợp tác giữa hai tổ chức ITU và IETF.
5.2. MEGACO/H.248
5.2.1. Tổng quan về giao thức MEGACO/H.248
Hình 5.3. Kiến trúc điều khiển của MEGACO/H.248

MEGACO/H.248 là giao thức điều khiển cổng phương tiện nói chung, bao gồm
cổng nội hạt, trung kế trong mạng PSTN, giao diện ATM, giao điện thoại và đường
dây analog, điện thoại IP, các loại server,…Với tính năng hỗ trợ rộng rãi các ứng
dụng một cách mềm dẻo, đơn giản và hiệu quả ở mức chi phí hợp lý, giao thức
MEGACO/H.248 sẽ là chuẩn được sử dụng trong mạng thế hệ sau NGN.
MEGACO/H.248 không bị ràng buộc với bất kỳ một giao thức điều khiển cuộc gọi
ngang hàng nào (ví dụ: SIP hay H.323) và hoàn toàn tùy thuộc vào thiết kế của
người quản trị mạng. Kiến trúc của MEGACO/H.248 dựa trên 3 lớp: lớp MGC, lớp
MG và lớp MEGACO (hình 5.3).
 Lớp MGC chứa tất cả các phần mềm điều khiển, xử lý cuộc gọi. Lớp này
thực hiện các đặc điểm ở mức cuộc gọi như phát hiện cuộc gọi, chuyển
cuộc gọi, hội thoại hay giữ cuộc gọi (hold). Lớp MGC cũng thực hiện giao
tiếp với các MGC cũng như các thực thể ngang cấp hay cấp dưới khác,
MGC quản lý mọi thuộc tính trong quá trình giao tiếp.
 Lớp MG thực hiện các kết nối lưu lượng đi và tới các mạng khác, tương tác
với các luồng lưu lượng này qua ứng dụng báo hiệu và sự kiện. Lớp MG
cũng điều khiển các thuộc tính thiết bị của cổng phương tiện (ví dụ như
giao diện người dùng). Lớp này không hề biết gì về việc điều khiển các
thuộc tính cuộc gọi và hoạt động theo sự điều khiển của lớp MGC.
 Lớp MEGACO/H.248 quy định cách thức mà lớp MGC điều khiển lớp MG.
5.2.2. Vị trí của giao thức MEGACO/H.248 trong mô hình OSI
Hình 5.4. Vị trí của MEGACO/H.248 trong OSI

Như chỉ ra trong hình 5.4, giao thức MEGACO/H.248 thực hiện các chức năng
của mình ở 3 lớp trên cùng trong mô hình OSI.
5.2.3. Các chức năng của MEGACO/H.248
Giao thức MEGACO/H.248 định nghĩa giao diện điều khiển của MGC đối với
MG. MEGACO/H.248 cung cấp các chức năng sau:
 Điều khiển các loại MG khác nhau (TGW, RGW, AGW, MS,…).
 Hỗ trợ đàm phán quyết định các thuộc tính cuộc gọi.
 Có khả năng xử lý cuộc gọi đa người dùng.
 Hỗ trợ QoS và đo lường lưu lượng (các thông tin thống kê sau mỗi kết nối).
 Thông báo lỗi giao thức, lỗi mạng hay các thuộc tính cuộc gọi.
Hình 5.5. Vị trí và chức năng của giao thức MEGACO/H.248

5.2.4. Các khái niệm trong giao thức MEGACO/H.248
Các loại gateway: GW có địa chỉ IP và chỉ số cổng UDP mặc định của MGC
quản lý nó.
 TGW (Trunking Gateway): là gateway giữa các tổng đài trung kế giữa
mạng PSTN và mạng IP.
 AGW (Access Gateway): là gateway giữa mạng ISDN, tổng đài PBX và
mạng IP.
 RGW (Residential Gateway): là gateway giữa một nhóm các máy điện thoại
(nối trực tiếp vào Gateway này) và mạng IP.
 NAS: Gateway cung cấp khả năng truy cập Internet.
 IVR (Interactive Voice Response): gateway này được MGC điều khiển để
thu các digit và gửi fax,…
Mỗi loại GW có khả năng hỗ trợ các gói tin khác nhau.
Termination: MGC coi GW là đại diện cho một nhóm các Termination, trong
đó mỗi Termination chịu trách nhiệm xử lý cho một loại lưu lượng. Mỗi
Termination được GW gán cho một ID tại thời điểm nó được tạo ra. Có 2 loại
Termination là:
 Termination cố định (các giao diện vật lý, kênh TDM). Đối với loại
Termination này, việc sử dụng các lệnh Add hay Subtract chỉ đơn giản là
việc lấy chúng ra hay thêm vào Null context.
 Termination tạm thời hay Termination logic (cổng RTP nối GW với mạng,
chỉ tồn tại khi sử dụng). Loại Termination này được tạo ra bởi lệnh Add và
bị xóa đi bởi lệnh Subtract.
GW được MGC coi như Termination gốc, điều này có ý nghĩa khi MGC muốn
làm việc với chính GW (ví dụ khi tuyên bố GW là “in” hay “out” một dịch vụ nào
đó). Giao thức MEGACO/H.248 có khả năng làm việc với một số lượng lớn các
Termination là do Termination có các thuộc tính lựa chọn (event, signal, statistic).
Các thuộc tính này được đưa vào các gói và MGC có thể chỉ định Termination là nó
chỉ tiếp nhận những gói nào. Tại mỗi thời điểm, Termination cũng được điều khiển
ở một chế độ xác định (chế độ chỉ nhận, chỉ gửi hoặc vừa nhận vừa gửi).
Termination là nơi đi và đến của các luồng lưu lượng hay điều khiển.
Context: Là khái niệm mang tính đột phá của MEGACO/H.248 so với các giao
thức cùng loại trước nó. Khái niệm này cho phép tạo ra các phiên liên lạc đa điểm.
Mỗi đầu cuối có thể tham gia vào nhiều context khác nhau với các loại lưu lượng
khác nhau (ví dụ khi đầu cuối tham gia một phiên truyền thông đa phương tiện). Đây
là một phiên kết nối bao gồm nhiều Termination. Mỗi context được GW tạo ra ban
đầu chỉ có một Termination, các Termination kết nối với Termination đầu tiên sẽ lần
lượt được thêm vào context này. Context sẽ bị xóa bỏ khi Termination cuối cùng
được giải phóng. Số lượng Termination tối đa trong một context sẽ phụ thuộc vào
khả năng của GW (những GW chỉ hỗ trợ liên lạc điểm – điểm sẽ chỉ có tối đa 2
Termination trong một context). Context được MG gán một phần nhận dạng ID bao
gồm 32 bit (ID là duy nhất đối với một MG). Tất cả các Termination không tham gia
vào một kết nối nào sẽ nằm trong Null context. Hiện nay Context có 3 thuộc tính:
topology descriptor (mô tả topo phi kết nối), Priority flag (cờ ưu tiên, hướng dẫn
GW phân bổ tài nguyên trong trường hợp khan hiếm) và emergency flag (cờ khẩn,
chỉ ra context nào sẽ được lưu lại và khôi phục trong trường hợp có sự cố). Các
thuộc tính khác của context có thể được bổ sung trong tương lai.
Transaction: là một chuyển giao, mỗi transaction gồm phần yêu cầu (request)
và phần trả lời (reply). Transaction Pending được sử dụng để thông báo rằng
transaction vẫn đang được xử lý (được sử dụng khi transaction nào đó bị timeout).
Mỗi transaction có một số nhận dạng ID. Số nhận dạng ID có giá trị từ 1 đến 99999.
Thông tin trao đổi giữa MGC và các GW dưới dạng các chuyển giao (chứa các lệnh
và các bản tin thông báo sự kiện, trả lời,…), các lệnh trong mỗi chuyển giao sẽ được
xử lý theo thứ tự đã chỉ ra.
Event: là các sự kiện của đầu cuối (như onhook, offhook,…). Các sự kiện này
được MG phát hiện và báo cáo tới MGC. MGC sẽ xem xét chỉ các sự kiện mà nó
quan tâm ở bất kỳ thời điểm nào (được chỉ ra bởi event descriptor).
Signal: là báo hiệu tạo ra các âm báo hay hiển thị hình ảnh ở đầu cuối. Thời
gian tồn tại của báo hiệu có thể do MGC quy định hoặc có thể tồn tại cho tới khi bị
loại bỏ. Nó sẽ bị loại bỏ bất cứ khi nào một sự kiện được phát hiện ở đầu cuối trừ
khi có sự can thiệp của MGC.
Termination descriptor: các thuộc tính của Termination được nhóm lại thành
các descriptor bao gồm:
 Termination state descriptor: các thuộc tính của Termination (test, có quyền
hay bị cấm sử dụng một dịch vụ,…).
 Media descriptor: bảng mô tả các luồng lưu lượng (voice, data,…).
 Event descriptor: mô tả các sự kiện được phát hiện bởi GW và hành động
lại đáp lại sự kiện đó.
 Signal descriptor: mô tả các báo hiệu có thể xảy ra ở Termination.
 Stream descriptor: bảng các descriptor của remote, local, local control đối
với một luồng lưu lượng xác định.
 Local control descriptor: chứa các thuộc tính cần quan tâm giữa GW và
MGC (chế độ của Termination, các xử lý của GW khi nhận được local hay
remote descriptor).
 Local descriptor: chứa các thuộc tính chỉ ra luồng lưu lượng mà GW nhận
từ thực thể đầu xa.
 Remote descriptor: chứa các thuộc tính chỉ ra luồng lưu lượng mà GW gửi
tới thực thể đầu xa.
 Digitmap descriptor: định nghĩa một dãy tập hợp các sự kiện (về quay số)
có thể có (theo kế hoạch đánh số). Dãy này được gửi tới GW để thu các chữ
số được quay bởi khách hàng và gửi tới MGC dưới dạng các gói hoàn chỉnh
(toàn bộ số bị gọi).
 Observed event descriptor: mô tả các sự kiện quan sát được (có trong lệnh
Notify hay AuditValue).
 Package descriptor: trong lệnh AuditValue, dùng để trả lại bảng các gói tin
gửi đi từ Termination.
 Service change descriptor: lý do đưa ra lệnh Service change.
 Statistic descriptor: trong lệnh Audit hay Subtract, để báo cáo các thống kê
ở Termination.
 Topology descriptor: chỉ ra topo của context.
 Audit descriptor: trong lệnh Audit, xác nhận thông tin yêu cầu.
 Error descriptor: chứa mã lỗi và mã lỗi văn bản (tùy chọn) trong lệnh Notify
(yêu cầu và trả lời).
 Event Buffer descriptor: mô tả sự kiện vừa được GW phát hiện khi kích
hoạt eventbuffering.
5.2.5. Truyền dẫn các bản tin của giao thức MEGACO/H.248
Cơ chế truyền dẫn được sử dụng cần phải đảm bảo tính tin cậy, các lệnh đang
gửi đi và chờ xác nhận từ phía nhận sẽ được lưu giữ một cách độc lập.
Các bản tin MEGACO/H.248 có thể được truyền dẫn qua lớp UDP/IP hoặc
TCP/IP. Các GW và các MGC sẽ được gán các địa chỉ IP, các luồng lưu lượng đi và
đến sẽ qua các cổng UDP hay TCP được chỉ ra. Ví dụ như cổng dành cho lệnh
Service Change request là 2944 khi sử dụng mã hóa văn bản và 2945 khi sử dụng
mã hóa nhị phân (đối với cả UDP và TCP), các cổng này cũng được sử dụng khi
không có cổng nào được chỉ ra. Các Transaction reply sẽ được gửi tới cùng với cổng
mà TransactionRequest được gửi đi.
Trong quá trình truyền dẫn các bản tin MEGACO/H.248 cũng đặt ra một vấn
đề về độ trễ của các bản tin, dẫn tới độ trễ của các lệnh và tính “hợp thời” của các xử
lý tại GW hay MGC. Để giải quyết vấn đề này, RFC 3525 cũng đưa ra một số quy
tắc trong việc xử lý các bản tin MEGACO/H.248 tại MGC (6 quy tắc).
5.2.6. Các lệnh được định nghĩa bởi giao thức MEGACO/H.248
Giao thức MEGACO/H.248 sử dụng 8 lệnh trong giao diện điều khiển giữa
MGC và GW bao gồm:
 Add: Được sử dụng để thêm một Termination vào context, cũng có thể để
tạo một context (nếu đó là Termination đầu tiên trong context này).
 Modify: Sử dụng để thay đổi thuộc tính, sự kiện hay các báo hiệu ở một
Termination.
 Subtract: Sử dụng để xóa một Termination khỏi context, cũng có thể là xóa
luôn cả context (nếu đó là Termination cuối cùng trong context này).
 Move: Chuyển một Termination từ một context này sang một context khác.
 AuditValue: Trả lại trạng thái hiện tại của Termination (báo hiệu, sự kiện,
thuộc tính, số liệu thống kê).
 Audit Capability: Trả lại tất cả các giá trị có thể có của Termination (báo
hiệu, sự kiện, thuộc tính, số liệu thống kê).
Các lệnh trên được sử dụng bởi MGC.
 Notify: GW sử dụng để báo cáo các sự kiện mà nó phát hiện được tới MGC.
 Service Change: Lệnh này được sử dụng bởi:
 GW, để thông báo tới MGC rằng một nhóm Termination có ý định rời
khỏi hay tham gia một dịch vụ nào đó.
 GW, để đăng ký tới MGC khi nó khởi động.
 MGC, để tuyên bố một chuyển giao tới GW.
 MGC, để lệnh cho một MG nào đó đưa một nhóm Termination hay một
Termination tham gia hay ra khỏi một dịch vụ.
5.2.6.1. Mã hoá lệnh của giao thức MEGACO/H.248
Các bản tin MEGACO/H.248 có thể được mã hoá bằng hai cách: mã hoá nhị
phân và mã hóa văn bản.
Trong phương pháp mã hóa nhị phân, tiêu chuẩn ISO/ITU ASN.1 được sử
dụng. ASN.1 là một ngôn ngữ định nghĩa cách gửi dữ liệu giữa các hệ thống không
giống nhau, nó định nghĩa ở các hệ thống cùng một cú pháp dữ liệu (trong các giao
thức tầng ứng dụng). ASN.1 được viết bằng các ngôn ngữ khác nhau trong từng hệ
thống, phù hợp với từng hệ thống. Khi một hệ thống muốn gửi dữ liệu, hệ thống đó
sẽ mã hóa dữ liệu cần gửi theo ASN.1, sau đó gửi đi. Hệ thống nhận sẽ tiến hành
giải mã theo chuẩn định sẵn ASN.1. Các luật mã hóa theo chuẩn ASN.1 bao gồm:
BER (Basic Encoding Rule), DER (Distinguished Encoding Rule). Việc sử dụng các
luật mã hóa nào là tùy vào người thiết kế.
Trong phương pháp mã hóa văn bản, chuẩn ABNF được sử dụng (RFC 2234).
Có thể sử dụng hai định dạng: rút gọn (compact text) và đầy đủ (Pretty text). Chúng
được mô tả như sau:
Cả hai định dạng đều có ưu điểm và nhược điểm của nó, dạng rút gọn cho bản
tin có kích thước nhỏ hơn, thời gian mã hóa ngắn hơn nhưng có độ tin cậy không
cao bằng dạng đầy đủ.
5.2.6.2. Cú pháp lệnh của giao thức MEGACO/H.248
Để tiện phân tích ta có thể lấy một lệnh để minh hoạ, đây là lệnh từ MGC tới
GW:
MGC to RGW2:
MEGACO/1 [216.33.33.61]: 27000
Transaction = 1240 {
Context = 2 {
Modify = TermB {
Signals {cg/bt}
Media {
LocalControl {
Mode = recvonly}
}
},
Modify = EphB {
Media {
LocalControl {
Mode = recvonly}
}
}
}
}
}
Lệnh trong ví dụ trên bao gồm các phần sau:

 Địa chỉ IP của nơi gửi (MGC hay GW): 216.33.33.61 (IPv4).
 Số cổng nơi gửi: 2700.
 Số định danh transaction: 1240.
 Context ID.
Mỗi context sẽ có nhiều lệnh: Notify, Audit, Modify,…Trong mỗi lệnh lại
gồm:
- Termination ID: TermB.
- Local Termination State.
- Các descriptor.
Ta có thể thấy: mỗi Transaction gồm nhiều action (mỗi action cho 1 context),
mỗi action lại gồm nhiều lệnh, mỗi lệnh sẽ có các descriptor.
5.2.7. Cấu trúc bản tin MEGACO/H.248

Mỗi bản tin MEGACO/H.248 bao gồm nhiều Transaction và một header.
Trong đó header chứa các thông nhận thực, bảo mật. Mỗi Transaction gồm nhiều
action (cho mỗi context) và một Transaction header (chứa Transaction ID). Mỗi
context lại gồm một context header, một context properties và các lệnh. Context
header chứa contextID, context properties chứa các thông tin về cấu hình context,
thuộc tính, mức ưu tiên. Mỗi lệnh gồm một command header và các descriptor của
lệnh đó.
Hình 5.6. Cấu trúc bản tin MEGACO/H.248

5.2.8. Hoạt động của giao thức MEGACO/H.248
SD
DLT
HEWLETT
PACKARD SureStore
Autoloader718
MEG ACO M GC MEG ACO
RG W RTP/RTCP RG W
Anolog Anolog
phone phone
Hình 5.7. Mô tả cuộc gọi MEGACO/H.248

Khi một đầu cuối nào đó nhấc máy và định thực hiện cuộc gọi, sự kiện offhook
này sẽ được phát hiện bởi MG quản lý nó. MG sẽ thông báo sự kiện này tới MGC
trực thuộc, MGC sẽ chỉ định MG đó bằng một lệnh để gửi âm báo mời quay số tới
đầu cuối đó, đồng thời digitmap cũng được MG này cập nhật từ MGC, để phục vụ
cho việc thu các chữ số và gửi toàn bộ số được quay về MGC.
Giả sử đầu cuối bị gọi thuộc một MG khác nhưng cùng được quản lý bởi MGC
trên. Quá trình thiết lập liên kết được tiến hành theo 3 bước cơ bản sau:
 MGC yêu cầu MG thứ nhất thiết lập một kết nối tại điểm kết cuối thứ nhất.
MG này sẽ phân bổ tài nguyên cho kết nối yêu cầu và đáp ứng lại bằng bản
tin trả lời. Bản tin trả lời sẽ chứa các thông tin cần thiết để MG thứ hai có
thể gửi các bản tin một cách tin cậy tới liên kết vừa thiết lập. Các thông tin
này có thể là: địa chỉ IP, tên cổng UDP, TCP hay các thông tin đóng gói bản
tin.
 Tương tự, MGC cũng yêu cầu MG thứ hai thiết lập một liên kết ở điểm kết
cuối thứ hai. MG này phân bổ tài nguyên cho kết nối này trên cơ sở các
thông tin trong bản tin đáp ứng của MG thứ nhất. Tới lượt, MG thứ hai
cũng đáp ứng lại bằng bản tin chứa các thông tin cần thiết nhằm đảm bảo
MG thứ nhất có thể gửi các bản tin một cách tin cậy tới liên kết vừa thiết
lập bởi MG thứ hai.
 Các thông tin trong bản tin đáp ứng của MG thứ hai sẽ được gửi tới MG thứ
nhất. Khi này liên kết đã được thiết lập, quá trình truyền thông có thể diễn
ra theo hai chiều. Lưu lượng được chuyển tải nhờ các giao thức RTP hay
RTCP.
Trong trường hợp hai MG được quản lý bởi 2 MGC khác nhau, các MGC sẽ
trao đổi các thông tin báo hiệu thông qua một giao thức báo hiệu từ MGC tới MGC
(có thể là SIP hoặc H.323) để đảm bảo việc đồng bộ trong việc thiết lập kết nối tới
hai điểm kết cuối.
Khi lên kết đã được thiết lập, các tham số của nó được giám sát bởi MGC và có
thể được thay đổi dưới các lệnh của MGC (ví dụ như thêm một kết cuối vào liên
kết).
5.2.9. Các ưu điểm của MEGACO/H.248 so với các giao thức điều khiển cổng
phương tiện khác
So với giao thức MGCP, phiên bản MEGACO/H.248 version 1 có các điểm nổi
trội sau:
 Hỗ trợ dịch vụ đa phương tiện, các dịch vụ hội nghị đa điểm tăng cường.
 Cải tiến cú pháp lệnh để việc xử lý bản tin hiệu quả hơn.
 Có khả năng lựa chọn giao thức TCP hay UDP.
 Chấp nhận cả việc mã hóa văn bản hay nhị phân.
 Các gói tin của MEGACO/H.248 chi tiết hơn MGCP, hơn thế nữa các gói
tin mới có thể được định nghĩa dựa trên các gói tin cơ sở này.
 Đưa ra khái niệm context, khái niệm này hỗ trợ các kết nối đa dịch vụ, đa
điểm.

Giáo trình Lý thuyết báo hiệu PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Giáo trình Lý thuyết báo hiệu PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.

Lý thuyết báo hiệu

3.7. SO SÁNH M2PA VÀ M2UA ......................................................................... 40

TỔNG QUAN VỀ CÁC HỆ THỐNG BÁO HIỆU

1.1. KHÁI QUÁT

Hình 1.2: ví dụ về đường dây thuê bao

Hình 1.3: Ví dụ về báo hiệu liên tổng đài

Hình 2.1. Sơ đồ tiêu biểu hệ thống báo hiệu số 7

Hình 2.2. Các thành phần của mạng báo hiệu số 7

b. Phần điều khiển kết nối báo hiệu SCCP

Từ lớp 2 SCRC SCOC Tới lớp 4

Tới lớp 2 SCMG

Hình 2.8. Chức năng của SCCP

2.3.3. Người sử dụng SS7 (SS7 Users)

2.3.4. Các phần ứng dụng INAP, MAP, OMAP

Hình 2.12. Tổng quan xử lý báo hiệu trong tổng đài

Hình 2.14. Định tuyến của thuê bao số

Hình 2.16. Các bộ thu MF tương tự

Hình 2.17. Các bộ thu MF số

Hình 2.19. Sử dụng kỹ thuật tương tự

Hình 2.20. Sơ đồ bộ tạo âm báo số

Chương 3. TRUYỀN TẢI BÁO HIỆU SỐ 7 QUA MẠNG IP – SIGTRAN

Hình 3.2. Kiến trúc mạng sử dụng SIGTRAN

Hình 3.3. Mô hình chồng giao thức SIGTRAN

Hình 3.4. Cấu trúc gói SCTP

Hình 3.5. Các chức năng SCTP

Hình 3.6. Khuôn dạng tiêu đề SCTP

Hình 3.7. Vai trò và vị trí của M2PA

Hình 3.8. Vai trò và vị trí M2PA trong mạng toàn IP

Hình 3.9. Vai trò và vị trí của M2UA

Đặc điểm so sánh M2PA M2UA

Điểm báo hiệu IP truyền tải các

Kết nối điểm báo hiệu IP và SG

SG là một node SS7 và có SG không phải là một node SS7

Hình 3.10. Vai trò và vị trí của M3UA

Hình 3.12. Vai trò và vị trí của SUA

3.10. SO SÁNH M3UA VÀ SUA

Yêu cầu điểm báo hiệu để hỗ trợ

Ít nhất có một giao thức tầng

Để sử dụng M3UA, mỗi nút IP

4.1.2.2. Các thành phần của hệ thống SIP

Hình 4.1. Cấu trúc của hệ thống SIP

Trong đó DIGIT là số nguyên không dấu 32 bit.

 Proxy Server (PS) tiếp nhận lời mời INVITE.

 PS tra cứu thông tin ở dịch vụ định vị ngoài SIP.

 PS nhận thông tin để tạo ra địa chỉ chính xác.

 PS tạo lại INVITE trong trường Request URI và chuyển tiếp.

 UAS thông báo bị gọi.

 PS nhận đáp ứng chấp nhận 200 OK từ UAS.

 PS trả về kết quả thành công cho chủ gọi.

 Chủ gọi gửi thông báo xác nhận ACK.

 Yêu cầu xác nhận được chuyển tiếp qua PS.

 PS tiếp nhận lời mời INVITE.

 Trả lời địa chỉ chủ gọi.

 Bị gọi gửi đáp ứng chấp nhận 200 OK.

 Chủ gọi gửi thông báo xác nhận ACK.

4.1.4.2. Bản tin phúc đáp (Response)

1xx Tìm kiếm, báo hiệu, sắp hàng đợi

4xx Lỗi phía người dùng

Hình 4.2. Cấu trúc bản tin SIP

– Các phần khác: được định nghĩa trong IETF.

Hình 4.3. Kiến trúc mạng và các thành phần H.323

Hình 4.4. Đầu cuối H.323