ant PETRI BLESENSIS OPCSCULA. 72 DE AMICITIA CHRISTIANA DE CHARITATE DEI ET PROXIMI TRACTATUS DUPLEX. - » PROLOGUS IN UTRUMQUE TRACTATUM. Quoniam diminule sunt veritates a filiis hominum +4, et refrigescente charitate multorum *, vix ali- quis in alio integritatem fidei experitur, vix inve- nitur dilectio, qu non sit quastuaria ct venalis ; ‘communi malo condolui proponens mihi al seriptitare secretius ad doctrinam et exercitium diligendi. Fodi ergo mihi fontem proprium , cui on commanicet aliewus. De diverxis enitn scripto- ribus quasi Gores excipiens, ut mellificarem mihi plurium tam velerum quam modernorum senten- tins de amicitia et dilectione Dei ac proximi in unum compendiose lectionis involucrum coarctavi, Super quo conscientie mee testimonio conglo- rians, thesauro, quem absconditum tenco, praeixi titulum boc sigillo innpressiore signatum : Secre- tum mewn mihi, secretum meum mihi“. Securius quidem wibi est opusculum prasens in sinu neo qhasi sub modio claudere, quam exponere palpe- bris emulorum, et fasciculum quem inter ubera mea seeretius tenere delectat *, transferre in thea~ trum et derisum. Scio siquidem, quod si libellus hi quandoque evaserit in publicuni, statim grunniet semulus, et labio virulento submurmurans cowpi- Jationi ascribet, quod sententias veterum jam seni caligantes, vel ambigui intellectus intricatione pet plexas studeo reducere ad evidentiam, et que situ ‘et neglectu vetustatis obsoleverant, ferventiore stu dio digerantur in materiam virtutis, ct in tractatum uberioris gratiz coslescant. Sicut enim in libro Saturnalium ct in Epistolis Senece: ad Lucilium sepe legitur, apes imitari debemus, que ribs in varios succos irabili artificio nature digesti norum in eos saporem maximamque virtutem qua- dam sui spiritus proprietate transfundunt. Sicut refert Valerius Maximus, Curius Albinus hune le- gendi fructum esse dicebat, at lector emuletur in- Peal. 1. Math, 24. Isa, 24. Cont. 4. TRACTATUS I. ‘A.genia veterum, et in proprium quandoque conver- taniur, que ab aliis bene dicta miratar, Stem ix libro Saturnatium, Afranius togatarum scriptor in ea togala, fue Compitalia inseribitur, suis re- spondens detractoribus dicentibus eum in libro Me- nandri, non solum sententias, sed verba integra transsumpsisse : « Transsumpsi, inquit, sed ea que us me posse invenire non credidi » Etin eodem: io vertat, si ab Homero multa jam nlegligentia et vetusta lon tas abolescit ?» Et post pauca + « Denique in hoc ipso est commendendus, quia id quod apud cum alienum est, mel‘us fin quam obi natu iramur. Que ergo inv ey, quibus in ordinem comp'antatis uberioris successio propagetur. Verbumn pocts est : Dizeris egregie notwm si callida verbum Tradiderit junctura novum “, Quid ergo semulus deirabit et oblatrat, si sententias in sterili congcrie, et neglectu vetustiore sqna‘en.es explanel apertius diligentia modernorum; et quas uper fastidiebat auimus » Ornatu elegan~ tiore eductas nune volo avidiore auditas appetat etiam delicatis. Quocirea jam per zmulum mewn contra Opusculum presens non sibilet lingua ser~ pentis antiqui, 08 obstruatur obloquemtis iniqna, obturentur aures aspidis, et anticipet innocentize C Visus oculos basilisci. Gomor enim, quod colliga lint, inspiciant, et si quid in 0 inveniant scrupu- losum , illud quaeso , lima diligentiore compla- beat. M_Horat. De art, poet. v.47. I Cor. 12. DE, AMICITIA CHRISTIANA. Car. 1. Que sit vera amicitia, Subsannabit aliquis, et arguet, quod senex ama- D toria fudam, qui jam d responsum mortis accepi. S et in mencbris mois Michol irrideat au815 ditatem David saltantis David tudam, et vilior fam in oculis meis, qua- tenus cum eodem in Sion arcam foederis. intro:tu- cam! Mihi tamen pro magno est, si vel paucos de massa universitatis eorum, qui seculari amore abstracti et absorpti sunt, et oculis effossis, eri Dusque abseissis in mola cum Samsone laborant ver hoc Opusculum ineant frdus Jonathse cum David ", qui in suavissimo amore Christi a tribu- Jatione malorum et dolore respirent. Nimirum, ex quo Caleph adeptus est Hebron per Josue * Populus quiescit a praliis, Cessant enim tentatio- um pugnz, posiquam contemplatio cordis se ad iraclum amoris incipit exercere. Amoris siqnidem campus lative patet, exterisque affectibus anime sinus diffusiores expandit. Amor enim est qua appetitiva rerum, quas ex desiderio eligi- ad fruendan. Amor autem alibus, que a ratione aliena sunt, suos frequenter appetitus exercel. Et waliter in his que ad Deum sunt, pert nere dieatar; Paulus tamen frui verho aliter utitur. Nam ad Philemouem scribens dicit : Ut te'frater fruar in Domino, refice in Deo viscera mea ™, Save dilectio ex certo animi judicio vires capit ; amicitia ‘ero ex quodam usu diligendi cum electione rei, que diligenda est, et deliberatione procedit. Teste ‘autem Tullio, amicitia ‘est rerum humanarum et di- vinarum cum benevolentia et charitate summa con- “ Per charitatem forte mentis affectum in- ¢ telligens, et per benevolentiam mutui obsequii ef- fectum. Quod ethnie nomine charitatis eam intellexerit, que omnium mater est radixque vir- tulom, ve non videlur; sed eam mentis af- dicit Unde beatus’ Hierony:nus ja, inquit, quee desi nere potest, nunquam vera fuit, kdeo, qui lesus de- init diligere quem amavers1, amicus in veritate ‘non fuit. fle nimirum longe est a lege amicitie alienus, qui sic hodie amat, ut cras oderit; sic omni hhofini amicus, ut nemini fidus; hodie’ laudans, eras vituperans; hodie blandiens, eras mordens; hodie promptus ad oscula, eras ad opprobria, cujus amicitia leviter comparatur, ct levi exsufllatur of- fensa, Vera deniqne amicitia in se solida est, et in omnibus amici necessitatibus ad omnem compas- sionem et olerantiam se conquadraus. gra amici compassione aflligitur ,- quam ex passione amicus, Vide Apostolum * qualiter confirmatur Snfirmis, scandalizatis couritur, et est illi tistitia ‘magna pro fratribus suis, et dolor continuus cordi ~ SUL Reg. 6. ™ Jud. 46. * 1 Reg. 18. Rufin, © R Cie. La De amiciti * Joan, 18," Becle, 4. DE AMICITIA CHRISTIANA, go vero wlinam cum A ejus. Vere ami D habet sublevantem 87 eral, tine nt Magister corripiens, ‘nune timens ne sensus eorum corrumperentar, nnune eos cum dolore ad laerymas et ud paenitentians Provocans, nunc eos, qui non egerant puenitenti lugens Cap. Hl. Quoa o.1m rare fuerint amicitic Refert Tullius " vix tria vel quatuor amicoram paria in tot retro saculis exstitisse. Sed nemo mi- relur inter infideles populos raros faisse verse ami- citiz professores. Ilum iguorabant qui cha- itas est, qui amor est, cujus charitas diffesa est in cordibus nostris per Spiritum sanctum, qui datus eat nobis, Verum ut vox torturis audita est in terra nostra *, vox annuatiantis pacem, annuntiantis amicitia: veritatem atque dicentis: Hoc ext pree- ceptum meum, xt diligatis invicem *, multa mi hominum amicitias contraxere veraces, diligentes se invicem honestius, verius, certius, prudentius et fortius quam Pylades et Orestes. Nonne inter eos rerum divinarum et humanarum erat cum chari tate et benevolentia summa consensio, de quibus seriptiim est: Mulirudinis eredentium erat cor unum ¢t anima wna, nec quisquam aliquid cebdt ; sed erant illis omnia communia posiquam Veritas protestala est, qui dilectionem nemo habet, quam wt aximam sxam po- nat quis pro amicis suis", paritas amicorum muh Liplicata est super numeram. Quot enim non solum jacturam rei familiaris pro fratribus suis in Christo passi snot; sed etiam cruciatus corporis gra- tanter amplectentes, pro amicis suis animas po- suerunt ? Car. IM. Quam dulcis et quam fructuosa sit ‘amicitia, In rebus humanis nihil duleius a Inve. nitur, nibil sanctius appetitur, nihil fructuosias ‘custoditur ; habet enim fructum vit quae nunc est 1 futurse. Ipsa propria suavitate virtutes alias con- dit, adversa temperat, prospera componit, tristia~ que jucundat, Homo sine amico non habet, cui vi tamet affectus suos communicet, cui conscientis: sue sinum aperiat, cul ad solatium suum aliquid de molestiis icrrentibus evaporet. Solus est, quisine amico est, Vere dicitur solus, quia sf ceciderit, non 1, diverso quanta est jucundi- tas, quanta securitas, habere cum quo loquaris, ut tecum, cui cordis tui secreta committere audess, quem in secretioribus tuis habeas ut te ipsum, cui plena securitate reveles, quantum in studiis spiri- twalibusa te ipso defeceris autprofeceris apud Deum. Quid denique desiderabilius aut dulcius, quam ut duorum tanta sit nio animoram, quod cum alter jatur ab altero vel laudetur, nulla interventat ira, nulla seditio, nulla inter eos forsnido criminis, adulationisve suspicio? Amicus, alt Sapiens, est me- v.20. at. 2. ® Prov. 47." Phiten 3 © Joan, 18. Epist. Ht ad Rap. 5 * “ Act. 4,+. invenitur, Audi Tallia 818 dicamentum vite *. “ Optima enim medicina est hominl bomo, qui ejus remediatur adversis, qui ejus condescendit incummodis, qui gravia levigat, qui amici onera quasi juncto hamero simul portat, Nec enim verus amicas impatientius propriam injuriam sustinet, quam amici. Verbum philosophi * est : ‘Non aqua, non igne, non aere pluries utimur, quam amice, In omai actu, in ampi studio, in rebus cer- tis, in’ dubiis, in omni eventu, in secteto, in publico, iu omni consultatione, domi et foris : et wt multa Paucis incodam, in omaibus, que ad divina per- tinent et humana, gratia se ditigentiom mutuo utilis +4 Tanta est, inquit, ami citie virtus, quod ejus beneficio absenies amicl sibi preesentes assistunt, egentes abundant, valent Ambeeilles, et quod mirabilius est, mortui vivunt. > est divitibas pro gloria, pro censu ulibus pro patria, imbecilibus pro Virtute, pro medicina egroto, mortuis pro vita, Et sicut idem Tullius aiebat 1 ¢ Solem videntur de wundo tollere, qui de vita hominum amicitiam to « Amicitia, inquit idem, quedam est Lomioum, sine qua nullum est humane vitz sola- ‘ium. » Amicitia quidam gradus est hominibus ad Deum.Dilectione enim mediante, homo Deo appro- ximat, dum ex hominis amico Dei amicus efticitur. ‘Audi Deum ad homines loquentom, quos in pro- ximi dileetione firmaverat et dicentem : Jam non icam vos servos, quia servus nescit guid faciat Do- minus gjus. Kos autem dizi amicor, quia omnia cunque audivi a Paire meo, nota feei votis ". Qua icut plerique sancti asserunt, in Dei proxi- mique dilectione consistunt. Gap. AV. Quod in vera amicitia ni tis vel inkonestati Mud autem sciendum, quod in amicitia vera nihil est inhonestum, nibll simulatorium, nihil lucri tem- Poralis, aut inanis glorie venativum. Non enim +4 amor ilJe nomine vel honore amicitiae dignus et, licujus mundanze utilitatis obtentu contrahitur. Amicitia siquidem ipsa sui causa est, ipsa sibi mer- ces, et longe infra fines amicitize amor ille subsistit, quam exspectatio ambitiosa, vel spes quzstuaria an- tecedit, Fons sane et origo amicitise amor est, et quasi, genus ad specie ; nam cam amor sepe amicitia ait amicitia nunquam sine amore consiati Amor itaque, quandoque ex naturze instinctu, quan- doque ex motu carnali, quandoque ex officio causam pit, quandoque vero ex ratione sola, plerumque etiam ex*ratione et affectione procedit. est cupidita~ Car. V, De naturali amore. Natura amicitiz originem modumque prescribit. Per banc mater dil im ; per hane gallina col- t pollos suos et coinGrmatur infirmis *, ursa De amicit..c. 5. © Beclis 6." Aug. Deut, 38, Thi 4 PETRI BLESENSIS OPUSCULA. Cie. De amicit. FW Reg. 18. Muth, 22, Ibid, 1 Cor. 13. 1 Joan. 15. 876 A-ctiaw cowwlis sals immurmurat *; aquila quoque ‘olitat super pullos suos, portans eos in humeris suis". Sed et lamice nudaverunt mammes seas, le- ctaverunt catuloe sxos''. Amor indexit Jacob, plangeret fia suom Joseph, Natarali amore im- pulsus est David plangere filiam parricidam, et di- eebat : Absalon fili mi, fli mi Absalon, quis miki det, ut moriar pro e, fli mi Absalon #3 Porro nate ralis amicitia modestiz logem sepe transgreditar, Dei et salutis sux obliviscens ex nimia tenerite- dine ot affectione parentom. Ex officio eontrabitar amicitia, dum ratione dath et accepti motua inter amicos gratin eoalescit. Sed mest qui amicitiz professor est, ne-sub liberalitatis obtento venenum amicitie venalis obrepat. Sane para et sola B ratio amicitie causam prestat, eam sliques divina potius auctoritate, quam proprio afiecta diliginrus. Sic enim non solum pacificos, sed etiam dyscolos et bis sunt oneri et labori peo Chri~ sto, qui dicit : Diligite inimicos vestvos, benefacite his qui oderant vos, brachiis sincere dilectioais in Christo ampl wwe sine omai Getione mus, condescendimus affictis, compassionis humero supportam oul et affecia amicitia generatar, ot cum sliquis, quem nobia dictat ratio diligenci, se propria virtate amabilem reddit, ut amor, qui ex ratione castes est, ex affectione sit dalcis. Hune vero amorean di- c ae ipsum, Unde quia in hoe effrenis et preceps erat uuaua Yoluntas, Deus ei frenum inposuit, et need liberum esset extra modestiz limites eragari, eam quem babebat ad se coarctavit, et alfeciwin dlilectioni proxi arab tavit : Dilige prosimum (uum, inguit, sicut te ipsam, ™. Credo, quod te ipsum diligas, sitamen diligis Deum. Vide ergo, ai bujus dilectionis; qua te ipsam diligis, putas mereedem aliquam exigendam : profen clo nequaquam. Quisquis enim per s¢ sibi charus nec aliena, nec intrinseca ope indiget, ut ad jendum vehementius excitetor. Ut ergo atiom ‘eque ut te ipsum diligas, mecesse est ut in ipsum tronsfundas illam, quem habesad te, dilectionis affe~ D ctum, ut sit tibi quasi alter tu. Nec de hujusmedi jor, cum ipsa sit charitas, que nunquam excidit ", cujus fructus gan- dium est, et pax in Spiritu saucto, Mune fructum sinuans Veritas in Evangelio dicit : Posui vos, at ats, et (ructum afferatis,fructus veroves:er mancat™. more, ‘Sane amor ex carne proveniens sequitur aures et culos suos per varia fornicantes, atque per eorum aditus usque ad ipsam mentem rerum coucupis bilium imaginem introducit. Si¢ more meretricio “Joan, 15. Mauh. 93, © Prov. 7.377 divarieal pedes suos omhiumque spirituum immun- dorum spurcitle se exponit, productioris vitae sibi spatium pollicetur. Contemnit terribilia Del judi- cia, et hoe solum vite snze ascribit, quod indulget jordinariz: voluptati. Sieque animus aspectibus impudicis, verbis et nutibus, et obsequiis illéctus etattroctus, in malum aniserabiliter coptivatur ; damqve duz menies quodam fcsiere fcedo in ana Yoluntate conflantur, quod odibilius est Deo et anima pernicivsius operautes, se infelices omnia tege amicitiz facere arbitrantar. Porro hee amici- tia nee ex deliberatione initur, nec probatue Judicio, nec ratione regitur; sed sequens vage affectionis impotum, per illicita indiserete raptatur : nimirum ‘nec moJum tenens, nec serviens honestatl, nee in« ter commoia et damnosa discernens. Spirit siqui- dem vertiginis ducitur, et effrenis concupiscentize flammis exestuans quasi quibusdam’ interioribus iatur, Hae antem spuria et degenerans et libido, contaminat, vel alte- Tius.pestis reatus incestal, delectabilius quidem ad tempus, sed perpetno evitiales experitur afectus, Cito enim praterit quod delectat et permanet sine fine quod cruciat, Honesta ergo et casta contrab: amicitia; in hac enim omnia secura ‘sunt, dul- ia, pacifica, suavia et jucunda. Car. Vil. Non este omicitiam veram, si sit que- atuaria, Amicitia, quam immunda cupiditas introducit, Fraudulenta est : nihil certum, nihil securum ant stabile babel. Booa hominis amat, non hominem ; ‘amorem metitur ex questa. Fortunam votis ample editor, non personam, juxta illud Non one, sed prosperitatis amicus eem fortuna ‘tenet date, seth faget Teate sacra Seriptora : Est amicus secundum tem- pus, et non permanebis in die tribulationis ", Mer- calis est hase amicitia, que quanto accedeutius consentanea est cupiditati, tanto longius est ab amicitiz palatio relegata. Licet enim amicitize cu! toribus plurimze commoditates ;ex ipsa soleant ob- Yenire, vera tamen amicitia in se ipsa frictus ‘008 constituit, ommemque spem futuri obventus ‘mera liberalitate praeeurrit, A beneficiis siquidem, quibus Berzelai Galaadites David fugientem a facie Absalon benigne recepit, fovit et inter amicos Pracipaos nnmeravit ", nemo credit corum aui- citiam bebuisse initium; sed cavsam prastitisse impense humanitati amicitin pravenientis affe- ctum. Notum quidem est, quod rex illius ope non egnit; cumque vir ille opulentissimus esset, nullam a rege retributionem propler hoc exspectaverat. Unde cum ei divitias et delicias ‘otiue civitatis ‘offerret, ile nibil suscipere acquievit, Sic et illad Yenerabile foedus inter David et Jonatbam " non terrenze utilitatis exspectatio, sed approbata 6. 1 Reg. AT. 7 1Reg. 18, De amictia. " Lib DE AMICITIA Cl A tutis contemplatio consecravit, Emersit tamen al utrobique profectas, ut vita unius alteri custodiretur industria, ct unius beneficig alter posteritas minime deleretur. Non est ergo ami in quaestu, nec in assentatione, sed in veritate et Ade. Audi B, Ambrosium * : Non est, inqui citia vectigalis, sed liberalis. Virtus enit ‘non quzstus; non pecunia concilistur, sed gratia : nec licitatione pretiorum, sed concertatione mutux Denevolentie gignitur et fovetur. Est autem at suavissinvus fomes sinceritas affectionum, mutua obsequela, rerum honestarum crebra col- latio, parilitas voluntatum, jugis et inviolabills des, Certe Chusi Arachites * ami m David tanta fide studuit extollere et fovere, ut sollicitu- B dinem securitati praeferret, mortis pericula et la- ores gaudio et quieti, preeligens amiei commu- nicare doloribus quam bonoribus homicide. Ver- bum Ethai Gethaei erat * (eum fugeret David nui pedibus de Jerusalem, a facie Absalon, et diceret ei David, ut reverteretur) : Visit Dominus, noc ix day nec in morte derelinquan te. Car. Vill. Quod amicitia quedam commendetur, qua- dam reprobetur. Amori, qui ex concupiscentia carnis, aut cx superbia vilw causam et originem trabit, plurimum afinis est amor mundi, qui totus de sola vanit nitivar juxta illed : Filii ho corde, uiquid diligitis vanitatem, et queeritis mend C cium “? Sunt etiam amores, qui si ordinati fue- int approbantur, videlicet, socialis, fraternus, et conjuga Socialis, ut inter David et Jonathain, Hojus amoris affectio David urgebat ad plancium, ut diceret Joleo super te, frater mi Jonatha, de- core nimis et dmabilis super amorem mulierum. Sicut ‘mater unicum amat flium suum, ita ego te dilige- bam, Frater et soror duleissimi amoris vicivsi- tudinem in se gerunt, ac mutuos et indivisos affe- clus consensu mutuz voluntatis enutriunt. Sponsus et sponsa domesticis affectionibus indissolubili fox- dere pudicitiam fidei conjugs observant, Notat dam vero quamdam: amicitiam jultialem esse, de qua B. Augustinus * scribit, eamque deseribi colloqui scilicet, atque corridere amico, benevole D obsequi, simul et legere et conferre, disseutire inter se sine oufo, si¢ut dissentit aliquis a se ipso, desiderare abseutes cum molcstia, venientes cum Tatitia suscipere, reamare amantem, prasentes defendere, excusare absentes, dentem detractio- num retundere, alque omnibus modis fervorcm intima dilectionis Gdeliter exbibere. Porro B, At gustinus quasdam hic tenera dilectiqnis proprig- tates insinuat cui boni et mali plerumque commu. nicant; nam illa, de qua loquimyr, amicitia inter Lonos tantum oriti solet, inter meliores, proficere; inter optimos consumaari. 1 Officior, Reg. 13, Mbid, PealPETRI BLESEN Car. IX. De origine amiciie. Denique si amicitie inspicimus originem, a ‘summa natura, qua Deus est, suam traxit essen- 1. Deus equidem jmentibus hamanis primos amicitie impressit affectus; auxerunt eam usus et experientia : hysam demum tegis ordinavit aucto- ritas. Deus siquidem, summe bonus, summa Pietatis, potens, sibi in sua beatitudive, que ipse est, in sua in ili gloria ‘sufliciens nec colo, nec terra, ce augelo, nec homine indi- gebat. Ejus nimiram suflicientian omnis ereatura Protestatur, ot Deus meus es tu, quoniam bo- Yorum meorum non eges **. Ipse omnium existen- ‘ium causa, sentientium vita, intelligenium sa- pientia, amor et gloria angelorum, dignatus est hominem ad se amandum allicere, et un per haec invisibilia ad appetitum suorum invisibiliumn invi- tare. Unde nan solum quatuor elcmentis, sed om- nibus etiam creaturis quoddam ami vineulam rterna ratione preescripsit. Bona nisi mutuo sibi quodam a tirent. Legimus enim, quod fecerat, et erant valde bona *™. Bona siquidem sunt, in quantum a Deo sunt; pulchra sunt, in quan~ tum qualibet pars suo congruit universo; ordi- rata vero sunt, in quantum unaquzque resin bac universitate congruum sibi locum, tempus etiam sorlitur et modum. Locum, quia angeli obtinnerunt calum, irrationabilia solu, homo melius paradi- sum. Tempus, quia angeli in uno et eodem tem- pore facti sunt, homines diversis temporibus creat sunt, et quantum ad animam semper erunt; irra. tionabilia vero, nec simul facta sunt, nec semper runt, Czterum rationabili creature Deus hune indixit modum, ut si justa est, beatitudinis parti- ceps at; si iniqua est, wternae daunnationi subja- ceat. Irrationabili et sens'bili creature hic a Deo prafixus est modus, ‘ut quia nec beata, nec misera ‘esse potest, vel predestinatorum saluti subserviat, ‘vel infelicitatem accumulet prescitorum, Ideo pro- vido Sapiens : Ignis et ferrum, lec et panis, et mel, botrus woe, oleum et sestimentum ; sicut hee omnig sancti in bonum, ita impiss convertuntur in malun ™, Sic Deus, cui est summam bonum immutabilem esse, et cul est semper idem esse, dicente Pro- pheta : Tu semper idem ipse es ™, sic ordinal crea- tras, ut singula naturam habeant, ua bona sunt, ‘speciem qua pul sunt, usum, per quem bene ordinata rationabili creature proficiunt. In hoc autem vehementer admiranda ct predicanda est sapientia Greatoris, quia cum nibil fecerit malum, ipse tamen mala nostra sic ordinat et disponit, ut nobis nocenda non noceant, sed ad correetionem, ‘yl ultionem nobis proposita proficiant ad salutem, maxime his qui diligunt Deum. Diligentibus enim Deum omnia cooperantur in bonum'*, Ipse ergo © Peal 18. 7 Genet" Eccli 39," Psal. 101 SIS OPUSCULA. 830 A incommutabiliter bonus et beatus solam irrationa- bilem ereaturam providlit, et voluil sux beatitud- nis esse capacem, ut idonea sit ei adhcerere dO gendo et sperando, cojis imago est, et omnia dest derabilia sua in ejus notitiam et obsequium jactare quam nosse, vivere, cui servire reguare est, CaP. X. Quatenus dilectio prins deformata peccato, postea reformata esl. Demum per eorum pravvaricationem refrigescente charitate, cupiditas subintravit, que bona propria communibus praferens, suspiciones, zmulationes, contentiones et odia introduxit. Imago tamen Crea- loris, licet in homine sit corrupta, non est prorsus abolita, propterea memoriain babet oblivioni ob- noxiam ; scientiam vero sed errori objertam ; amo- Fem quoque, sed pronum ad cupiditatem. Corlesti libero abuses sibl per rapinam usurpans, adjicerewr Jumentorum, IWdeo enim homo cumin sonore esset, non intellezit, comparains jumentis sipientibus, et similis factus est illis ". Sie profe- tum Insolenter appetens decidit in defectum, et presumens Deo esse similior, ei dissimilis factus ct Deum perdidit etse ipsum Nulla tamen praevarica tio ita imaginem Dei potuit abolere quin babeat se qualitereunque beats Trinitatis imaginem. Ani ma enim hominis sui reminiscitur, eamque ¢o tell, se diligit, et sicut scienti suz-reminiscitur, eamque cognoscit et diligit, cujus ctiam dil nem, ac memoriam suam diligit et reminiscitar ac utramque cognoscit, ut videas quasi in una sub- stantia animz unitatem, et in tribus, seientia sei cet, et memoria, et amore, In quibus est anima substantia, videre est Trinitatis imoginem. Propter- eacredimus dixisse Psatmistam: Verunuamen in imagine periransit homo, sed ot frustra coaturbatur + insinuans non deesse imaginem Dei ex nata ted inesse corruptionem ex culpa. Memoriam en c corrumpitoblivio, scientia obnubilatur errore, amor ‘cupiditate degenerat. Sane soluto per Jesu Chi ‘tum Salvatorem nostrum debito pravaricationia antique, deleto chirographo mortis, eujos obligatia D nos tenebat astricios, triumphatis etiam principibus €t potestatibus, quibus nos addixerat divina senten- tia, ecepit bumana memoria repafari per sacrum eloquium, scientia restitui per Gdei sacramentan amor etiam refervero, per illius, quam Christus in ceruce nobis exhibuit, charitatis exemplum. Erit aw tein reformatio bujus imaginis plena, ubi memoriam non iuterpolabit oblivio, non obuubilabitur scientia errore, pee amorem Dei rei aliens cupiditas de- pravabi oblivioni vivent Aitillatio absorp! In patria hate erunt, ubi nullus erit locws 16 in wternitate, nulla copiditatis charitate: ibi erit summa pax. Rom, 8. Psal. 48," Psal. 38,plena requies, eterna felicitas, felix et jucunda, A indeficiensque tranquillitas, Interim ad amicitian revertentes dicimus, quod amicitia oritur, conser vatur aique perficitur inter eos duntaxat, q brie, et juste, et pie vivu tin hoe senlo inhonestum volentes petere vel praestare, nihil agere vel srntire, aul consentire, quad displicere Deo, Vel in anima discrimen, vel commune incommo- alum seatiatar redundare, Et in hoe quorumdsm sententia reprobatur, qui contra fiJem, aut hone- Statem, seu contra rempub. honumve commune jam eaistimant ineundam, Certe servi regis Saul fidem domino suo laudabiliter servaverunt Jentes parere atrocitati ejus in effusione sanguinis sacerdotum, quam Docg Idamaus ™, qui ejusiem so- cerilegii’malitia se ad imperium dowini sui pariter inguinavit. Jonadab, amicus Amnon, consilio sue suggerens et procurans illius incestum, dum ad turpitudinem obsequium prastitit, crudeliver ami- citte legeta violavit *, Patet amicos Absalon scele~ rratos fuisse amiciti transgressores, qui in regerm suum et regnum praia excitantes cum Absalon perduelliouls Magitium incurrerunt *, Erubescamt itaque vera nomen amicitiz profiteri, qui eam vi- tiorum assensu vel cooperatione contaminant, et honestatis vocabulo abutentes mutuz gloriam ami- citiae sibi sacrilega prasumptione usurpant. Porro qui non amat, amicus non est. Ile autem non ainat, qui anat inig ‘arm odil, enjus amat iniquitatem ™, et ita, jus amat animam, neque sam,” Car. XI. Quod omnes rirtutes anime ex dilectione dulcescant. us Deo spiriuualiter adharrem memoria, seientia et voluntas, Memoria quippe quodammovo cujusiam wternitatis capax est, se tia notitiz, voluntas amoris. In his Libus primus homo Deum in memoria tenchat sine oblivione, tia cognoscebat sine errure, amare affectabat Fei cupiditate : cumque in bis tribas esset homo beatus, in tertio tamen, id est in amore Greatori suo tanto familiarius adherebat, quanto duleius gustabat quam suavis sit Deus *, Quanto in ea est delectatio, et tanto plenior beatitndo, Licet ‘chim memoria multa praterita retineat, licet sciene Ua profundissima pereipiat, nulla tamen deleciat ibi est, nisi se dulcedo amoris infundat, In rebus itaque ratione utentibus Deus ordinat memoi sel-mtiam etamorem ; ut amor ex memoria et scien tia convalescal, et illa duo in ainore duleescant, Ex his formatur et Grmatur in hominibus quibusdam affectus in Deum, et in se quadam blanda et socia- His commonio voluntatum, Denique in ereatione ho- prinis feduset vinculum sociale specialiter com- 99 Til, %. Reg. 22. oF Reg. 45. 100 Aug. De amicitia, c. 12. ov. 22, Wid, DE AMICITIA CHRISTIANA. B arcana committa reque ¢ cum be iruin major summi boni dileetio, tanto suavior D proprie complexionis naturali cor HL Reg. 15 ct 16, *kecte. . 182 mendatur. Non est, inquit Deus, bonum hominem esse solum ; faciamus ¢i adjutor Et ad majus et expressius union substantiam de slterius substantia propagavit. deo etiam de latere Adz socia ejus assumpta est, ut qui collaterales erant essentia, essent vita et moribus coxquales. Sic natura primitives amoris affeetus fn hominum cordibus exaravit, quos_sensus interice postea quodam diligendi usu quasi quodam gustu duleissinve svavitatis adaui Car, Xil. De dilectione amici, et quae eam impediunt, In contracta amicitie multa veniunt, ex quibus formatur amicitia, et Brmatur, atque continuum in se recipit incrementum "*, Cum enim amicum ts lem esse oporteat, eni cor tuum, ef omnia cord pring cligendus est, deinde pro- vittendus, demum summa tra- ctandus reverentia et continua devotione colendus. Ut autem in amicitia universa ordinate procedant, in Deo primitus, velut in fundamento dilection Primitie consecrentur,-postea vero clectione, pro- atione, consensu etiam et jugi famili tia foveatur, ut sit i yuoddam xternitatis exemplar. Sic ergo tu illius, 1 ille twus sit, ut nec in spiritualibus, nec in cor- poralibus inter vos aliqua obrepat animoruni, sen- tentiarum, affectuum, verboruimve dissensio, Ami- citiam enim firmant atque perficiunt electio, pro- batio, admissio, rerum divinarum et hua evolentia et eharitate plena consen electionem autem pertinet, ut oullus in amicitia eligstur, enjus opinio alicujus criminis enormitate Dandus, denique a commendabitis vite, et facile sanari valeat a vitio, us commendabiles decolorat, Sunt antem quatuor vitia, quibus praectarus honor us offuscatur, Hare sum iracundia, instabifitas, suspicio atque garrulitas. Sacra Scrip- twra de iracundo dicit : Noli ease aniteus komini is cwndo *, Fra enim furor brevis est. Unde et eadem, Scriptura subjungit: Ne ambulas cum homine furioso, * Hem Salomon : im sin stul requies- cit *, Et in Ecclesiastico : Est amicus, qui'odium et rizam, et conricia deaudabit * Verum quidam ex itione iracunddi sui tamen motum animi usyne adea query io Scripture, dissolvunt amicitiam, proce- dere non permittunt. Tales quandiu certa est eoruny affectio patienter expedit tolerare, et excessum verbi et operis blande corrigendo, et benigne do- cenilo vel dissimulare patienter, vel amicabiliter ine dulgere. Ex vitio iracundie soleut quingie vitia, quorum singulis amicitia sxpe dissolvitur, quasi quinque hydre capita pullutare. Hee sunt conviciwn, improperium, superbia, revelatio secreti, et plaga dolusa *, Audi non mea sed sacra Scriplurce verla Psal. 33. Gen, * Becli. 22, * Paarl, 10, * Kecti. 6,885 Aiventis : Qui conti *. Verumtamen si amiens aliqua subreptione pra ventus verbum aliquod triste protulerit, st consi- Hum suum tuo pratulerit, in his et consimilibus amicitiam dissolvi non expedit. Est enim adhuc, sicut idem Sapiens ait : Concordia ad amicum, ex- certo convicio, improperlo, superbia, mysterit atione, at plaga dolosa®*, Wdem autem conviciam Yulnerat charitatem, quia quidquid, Ira instigante, erit in amicum, veram xstimatur ab aliis, €0 quod prolatum sit a conscio secretorum. Impro- periam vero detestabile est; cum quis, scilicet, falsa objiciens perfundit confusibill rubore innacen- tis faciem, gravans ejus opinionem exterius, et in- terius vulnerans charitatem. Superbla humilitatl reme it bumilitatem confitendi exclu as, ad cor= Fellonem e1 consiliam contumacem. Deniqne myste- Hii vel secreti revelatio exsecrabilis est. Quidquid in:er amicos erat amoris aut gratia impudenter evacuans," et omnia felle amaritu et oii, ‘aigne indignationis aspergens. leo Sapiens dic Qui denudat arcana amici, perdit fidem *. Et paulo Post: Amici meysteria denudare desperat'o est anime infelicis * ; redintegratio enim amicitise desperanda est im e0, qui primam fidem irritam feelt, et reve- Jano, que sibi commissa fuerunt, tanquam Deo, ‘wniversa trbavit, Plaga dolosa morsus est serpen- fis et aspidis. Verbum enim Salomonis est : Si mordeat serpens in silentio, nihil eo minus habet, qui detrahit in oceulto *, Gap, XI Exempla corum gue amicitiam impediunt, Et ut de convicio et improperio, atque cateris subjiciamus exempla , recolamus quod cum Semei consectaretur convicils David a facie Absalonis Fugicutem *, inter verba David testamentaria Semel coelestis addixit. Exem- plum de posna improperii babes, quod cum Nabal Carmelus improperasset sancto David, quod esset servus et fugitivus, idem Nabal » Domino percussas interiit **. Poonam superbize habernus in Amon, Glio Naas regis fliorum Ammonitart David diu cum rege Naas amicitiam coluisset, et eo mortuo Mio ejus Amon fandus amicitize obulisset, ille superbus et ingratus amico contumeliam adjecit contemptui; in cujus eriminis ultionem David eum, et populuin ej iam ipsius igue ct gladio devastavit. De revelatione secreti exemplun benas id Achitophel, qui consentiens filio parti cide, cum ei patris sui David prodidisset cousilium, io proditionis flnem imponens laqueo ve suspendit ". De veneno detractionis exemplun © tid. iN Reg. 17, C13. ML ide BB Peal. 139, PETRI BLESENSIS OPUSCULA. ‘ur amtco, dissolvit amicitiam A habemus in Maria sorore Moysi, quae dam fratri suo ¢ Licet autem iracundi *, Cum enim rex py * Eccle. 40, 83h preesumpiuose objargando detraxit, Deus lepra per- cussam, et a castris ejectam septem diebus a popali communione praccdit "*. Noa solum iracandi, sed etiam instabiles et suspiciosi debent esse ab ele- ctione amicitiz alieni, Cum enim magnus sit ami- » citi fructus securitas, qua te credis et committis amico, quomodo potés esse de illius amore securus, qui cireumfertur omni vento, qui Provel vultas tots die induit, et in eadem voluniale vel etiam modicum non subsistit. Suspiciosi quoque looge ‘sunt ab electione. amicitia relegandi. Nihil onim amiciti magis congreit, quam quedam pax, et quieta tranquillitas cordis; suspiciosam autem semper curlositas inquletat, timoris stimulos sug Berit, et multiplicem turbationis materiam subesisi- strat. Si enim amicum viderit alli secretius eollo- quentem, proditionem putat; si amicam viderit se alli benevolum et jueundum exhibentem, se contemni existimat, correctionem amici Interpretatur odium, laudem vero irrisionem. Sicin omnibus perversusest tuniversa pervertens. Linguosos ad amicitize secreta non arbitror eligendos. Vir enim linguosus non di- rigetur in terra. Et testimoulo Sapientis ", si vi- deris hominem promptulum: ad loquendum, non plus de ipso sperare poteris, quam de stulto. Talem iL.que tibi eliges in amicam, qui wis moribes, et wveniat honestali. Nam, teste B. Ambrosio , inter dispares mores amicitia esse non potest. instabilitas, auspieio et verbositas frequenter soleant electionem amicitin impedire, mihi tamen videtur non esse ab hac repellendos , qui patient levitate debita coereent, qui vera dilectione suspiciones eva- ‘cuant; et istos probatiores crediderim, et potivs ad amicitiam eligendos, tamtoque devotius ample- clendos quanto fortius cobibent vitia virtutibus, et pugnautes contra se voluntatibus propriis Ja- minanwar Cap. XIV. De fide amicitic, ef que in amica diligenda siut, Probatur amicilia fide, intentione, discretione, patientia. Fide, per quam te et tua omnia ei quem Giligis sine omni suspicione committas *, Inten- tione, ut nihil ex amicitia, nist Deus et naturale Lonum, cujus ipse est aucior, exspectetur. Discre- tione, quid ainico prestandum sit, in qi etiam pro amico tristandum, vel in quibus congratulan- dum; vel in quibus denique corripiendus sit, etiam in quibus et qualiter tolerandus ditigenti cautela et exquisi ne disquiras. Pa- tientia_etiam in amicitia maximum locum tenet, ipsa enim custos amicitia: et nutrix est. fu latis ipsa Reg. we IL Reg. 16." U Reg. 25. * Aug. De amicit. WIL in Offc, ©. 16. Prov. 26.aS et triatibus, atque in quolibet vitze stato se praebet A mqualem, intuens eodem oculo amicum divitem vel mendicum, fortem aut debilem, sanum aut wgram, bumitem aut sublimem, Ipsa tamen in ea qua: cirea animum amici sunt diligentia propen- siore atlendit; ea vero, que extra animam amici ‘sunt, non multum considerat; si adsint, non magni facit; si abfuetint, non requirit. Sunt autem circa animum hoininis mores, gratia et virtutes; extra animum, fama, divitie et honores. Et notandum quod , sicut aurnm in conflatorio ", sie fuk necessitate probatur. Seriptum est ei essitate probatur amicus. Et iterum : Amici wulli sed in divittis tides amicitize tatet. Qui si atorie amat in prosperis, erit adversarius in adversis. Deponat larvam dilectio, hypocrita i Procella tarbinis, et fucum subornate familisrite's Feteget, qui tibi blande obsequitur, et se ad verse am’citiae regulam sophistice commetitur. Verbum Salomonis est : Omni tempore dilig't, qui amicus eat, 4 frater in angustiis comprobatur ™, Et arguens in- fidelem + Deus, inquit, puiridus, et pes lassus, qui ‘sperat super infideli die angustiae *. Nec solum ad- ‘Yersitate, sed etiain silentio seeretorum cxamina- tar amicitiz Gules. Evangelica quidem sententia cst quod qui in modico fidelis est, et in mulio fidelis erit", Si ergo fidem amici experiri volueris, non ¢i prius twi cordis arcana commitias, sed sliqua ‘exteriora et modiea, de quibus non magnuin emcr- gat dispendium, si fuerint revela minus sub ea cautione et adjuratione terribili cre- das, ac si obessent prodita, et celata prodessent. Probatum igitur in minoribus eum secarius poteris in majoribus experiri. Denique si fama sinistrum te divulgaverit, aut detractor aliquid tur- \ibi absenti inusserit, quod ille nnllatenus inclinari va'eat ad credendum, nulla moveri suspl- cione, nulla dobilatione nutare, quod fides ejus super- Maximi™, quemdam suggessisse Platoni, quod Xenocrates eidem multi- plicitte detraxisset, et hoe ipsum relator offerebat Juramento firmare. Cui Plato: Non est eredibile quod ine non amet Gdeliter quem fideliter amo. ‘Cumque criminator instaret, Plato subjectt : Et hive si in me dixerit, hae ipsa wibi expedire cognovit, Azgrotabat Alexander de communi sententia medicorum Philippus medicus et amicus cjus ci medicinam suis nanibus confectam porrigebat. Superveneruns fiers Parmenionis hortantis, ut ex Philippi caveret insidias,- utpote quem Darius peetnia corrupisset; quibus lectis ille hausit in cunctanter; ac tune tradidit Philippo ad legen: aluin, ex suo nimirom aimore. affectum pensaus ipso mortis nuntio vitinm suspicionis In ne- "Prov. 27. Ibid. 17. Ibid. 25, * Lue. 16, DE AMICITIA CBRISTIANA. 1p illaritatis proponis admittere, probetur intent probatione ibus clawlit, extusit. Queedam vero, quae in ami polissima sunt,"Flaccus *” paucis dieens: Absentem qui rodit amicum , Qui non defendit, alio culpante: solutos i tinum, fumamgue dicacis ¢ Car. XV. Quibus modis probetur intentio diligent Restat inspicere, qualiter intentio sit proband: ‘Suut enim, qui non intenduot, aut sperant citia nist quazsium, Tales suos amicos ditigunt, sicutbovem aut asinuin suum ; de quibus exspectant, hon gratiam, non pacem mentis captant, sed. cum, Illivs itaque, quem in sacrarium tue re spe commodi temporatis inire tecum amicit velit, Mercalis est enim intentio et non gratuita, Propterea solidiores inveniuntur plerumque paupe- rum amicitise quam magnatum. Divitibus siquidem assentatorie gratiicatur a multis, Nullas vero erga inopem simulatorie aget, sed tanto purior est erga Pauperem cbaritatis alfectio, quanto nulla cirea eum subest adulationis vel simulationis. occasio, Si ergo videris hominem aliquid anxie appetentem, quod per te presiare, vel per alium possis, ved in hujusmodi rei obtentu aliquis preeferatur, facile qua tibi adhzeserit intemtione patebit. Nan jusmodi casu nune ex dejectione oculorum, nune ex Vultus aversione, nunc ex verbo subtristi, nune et ea nibilo- G ex risu ficto, nume ex reverentia et obsequio ne- gligentiore ambitiose mentis zgritudo poterit de~ prebendi. - Car, XVI. Quod pernicionn at indiveretio in amin cilia, Discretio inter amicos plurimum necessaria est, Sicut enim navis sine remige, sic spiritus awiea- tum sine diseretione mota quodam i instabili circumfertur. Tales sunt, qui leves ruin errores ferunt impatienter, austere corripiunty et in suis actioutbus pr contd minina inflammantur, et omnia cou tes, non persouam, non locum, aut temp indisereto anlni motu nescit quibus, et quando rem publicare debeat aut celare. jam probatur amicitia ji. opportunum videri cum durius arguendo, ut exerceatur ejus tolerantia et probetur. Quod si quandoquie ineauta soereti re~ velatione, vel aliqua levi transgressione offenderit, jon ideo ab ejus election vel dilectione resi quandiu correctionis aliqua spes supersit; nec te in eligendis, aut-probandis amicis tzdeat exaetis- ina deliberatione versari, cum ex talj studio pet iplas desiderabilem fructum:, medicamentumn s¢ Law, 8. Vale Ian, 8. Sat. ae887. Hicet vite, ot jngis letitie. solidissimum fundamen- A tum, Vide autem, ne sieut frequenter accidere solet, quidam amoris impetus probationis spatium pre- currat et praludat probandi judicium. Vir itaque prudens paulatim cobibeat et refrenet tune impe- Aun, ut benevolentie riodum exponens regulam rete in afectum transeat, et se tandem amico, premissa probatione, committal. Necessaria enim probatio est inter homines parum bonos, vel ubi est bonorum malorumve' commistio. Sed examina- tione non indigent, quos probavit Deus, quorum jam conversat'o est in ccelis ™, quos unius moris in doino facit regularis conditio, sequalizas yolunta- tum fida, et certa communio charitatis. Inter quos 1) UC Se ipsum , aique om Ne _mutua propria efficitur ogulorum ; ubi universitatis gaudium, quod de conselenti: bona testimonio Inleriore contrahitnr, ‘communione charitatis et amicitis: beneticio quilibet facit suum, Car. XVIL Quibus amicitia sit fovenda, Fovenda est amicitia cum exactissima sollicitu- dine et cautela. Imprimis omnis ab ea relegetur suspicio; ipsa enim amicitie venenum est. In hoe ergo mentes nosirs quasi iimpetu solidioze firmen- tur, ut nee de amico wale sentire, aut male dicenti de illo creiere, vel nec in modico consentire pos mus, Si videres aliquem alios omnes. habere suspe- clos, In singulis suspicantem proditionis insidias, nullum diligentem, nec se diligi ab aliquo zestiman- C tem, nonne hune damnabiliter miserum repytares? E diverso eum felicissimum puta, qui sie amat om- nes, ul mereatur amari ab omnibus, ut suse men tranquillitas anilo timoris aut su serupulo moveatur. Sic ergo fovenda est amicitia, ut sit iu nostro sermone jucunditas , hilaritas in vuliu, suae Vilas in moribus, et ipso aspectu quedam eculo- rum favorabilis et grata jucunditas. Sit enim in honestis rebus crebra collatio, et communicatio arcanorum, et in alterutris voluntatibus mutua obsequela, Dedit enim nobis Veritas formam, quam sequamur, ut secreta nostra invicem revelemus, et amicorum voluntatem mutao faciamus, cum ait: Jam non dicam vos servos, vos autem diai amicos, quia que audivi a Patre meo, nota feci vobis *. Et rursum : Vos amici mei estis, si feceritis, qua ego pracipio vobis ™, In his verbis, sicut ait B. Ambro- ‘ius, dedit nobis formam amicitiz, quam sequa- mur, ut secreta nosira revelemus invicem , et ami corum voluntatem alterutram faciamus. Amiciti itaque vicaria congratulatione nutritur, et si se- verior amici facies quandoque, maturam exhibeat gravilatem , ipsa gravitas tanto commendabilior rit, quanto benignius ad effectum descenderit so- D clalem. Nimirum lex amicitie superiorem bumi- Tiori conbumitiat, ut qui ordine, dignitate vel scien- - * Phil. 3. Joan, 2 L, ut Offc.c, 13. Exod, 16, 1 Reg. 25. #1 Rog. 20. * Ibid, PETRI BLESENSIS OPUSCULA. 888 tia prazeminent, pleno humilitatis spiritu minoribus condescendant, Car. XIX. Quod Dei auc nature dona, et nox alia sin in homine diligenda. 4 £stimet autem homo dona Dei et nature mu- hera reputanda specialiter in amico, et omnia extra hae sunt pro nihilo existimentur. &\ Haque non gemmis ornatar, aut sericis, nou deli- is impingustur, non tumescit bonoribus, non am- plis possessionibus dilatatur, In amico ergo natura consideretur aequalitas, non fortune circumpenden- vel accidentia requirantur. Sed sic animorum, paritas inter amicos universa disponal, ut descendat sublimis bumilisque ascendat, ditescat pauper et ves indigeat, et ex compari affectu et coma nione flat equ: ut scriptum est: Qui mu’ et qui: modicum, nom ist est, tanto reverentivs m suscipere, quanto majori necessitate intel- ligitur laborare. Jonathas au;icus David non suc- cessionem in regno, non patris commvinationes tendens, servum sui patris, quem in amicitian susceperat a patre fugatum, morti addictum, eremo absconditum sibi ad regni gloriam prefere- bat, 7x eris, inguit, rez, et ego ero secundus pest te , Audiant bomi ‘venerandum amicitize verbum, €t imitatione dignissimam, Saul David quaerebat ad mortem, et proditionis arguens sacerdotes, eos solo suspicionis ii . Rupes ac mon- tes, ct valles, et nemora militibus obsidebat, om- nesque pri Dat. Solus Jonathas, qui David quasi zmulo et cexlieredatori suo invidere poterat, aut offendi, resi stebat patri, deferebat amico, prebebat afllicia solatium, et amicitiam regno praferens : Tx eris, in- quit, rez, et ego ero secundus post te. Urgebat Saul Jonatham conviliis, urgebat terribilibus minis, at amicum David in ejus odium provocaret, Cuinquo Saul mortis sententiam dictaret in David, Jonathas quasi a sententia paterne inhumanitatis appellans: Quase, inquit, morieiur David? Quid fecit ipse *? posuit animam suam pro anima tua, et percussit Philistheum, et letatus es ; quare ergo morietur? Saul vero in vesaniam versus, nisus est enm lancea per latus confodere, et improperia Jonaihae super- addens yocavit cum filiam mulieris virum ultro rapi Adjecit etiam, quod diligeret David in confusione Jonathze, et ignominiose matris ejus, totumque virus invidis. evomens. atque ambitionis et odii suscitare cupiens. incentivum : Quandiu, in- quit, vixerit Glius Isai, non siabilietur regoam tuum *, Quem non moverent hae verba? Cojes amicitiam non depravarent in odium? Quis se, et generationem suam alii non pracferret? Quis fidel compromissum in hac parte non rumperet? Porro fortis ct verus amicus, ad convitia patiens et ad 1 Aug. 1. Deamic. ¢. 94. #1 Cor. 8,amicum fils, et honorem ejus hon prio anteponens in omnibus memor gratiz, et im- memor glorise : Tu eris, inquit, rex, et ego eré cundus past te. Teste Tullio, quidain errant, qui praferre peeuniam amicitie sordidum estiman Hlos autem erat impossibile reperiri, qui konores magistratus, imperia, potestates amicitiz non prise Ponunt, Imbecillis enim et manca est natura ho- minis ad oblatam sibi potentiam contemnendam. Sed inventus est Jonathas viclor natura, et coutra faturam contemptor potestatis et glorie. Hac est amicitia vera, stabilis ct zeterna, quae sic tentata, tie ariettbus et machinis pulsata non nulat, non suspicione monetur, non invidia vel ambitione, non injuriis, non comminationibus vel improperiis laces- sita vacillat, Sie amici tate fovetwr. Unie B. Ambrosius : «Defor amico ut quali, nec te udeat amicum prevenire officio.» Car, XX. Quer et quanta liberalitas in amicuia requiratur. Lex amicitia, sient seriptorum clamat auctoritas, est, ut gon nisi,honesta petamus ab tis, quos in amicitie sioum ‘rec cisque postulant aliquid sine diffieultate et dilatione consensum et convenientia commodemus, sicut seriptum est: Perde pecuniam propter amicum ™- Si pecunia pro- Pier amicum perdenda est, multo fortius ejus com- modis et necessitatibus exhibenda est, Porro non ‘omnes per omnia, sed certi per certa ditiores aut ¢ Pauperiores inveniuntur ; ideoque non omnia pos sumus mnes. Abundat iste pecuniis, ile agris, alter honoribus; alius plus in c potest, alius iu familiaritate potentium. Quidquid autem amico impenderis, nunqaam improperes,, recolens illud Jacobi verbum : Si quis, ait, indiget sapientia, por stulet a Deo, qui dat omnibus affluenter et non ime properat™. Quoties ergo amico donaveris*!, non averias faciem, nec frontem obducas, nec deprimas culos, nec mercedem exspectes, nec dilferas aut prolonges, sed bilari vuliu, aut serena facie, ct sermone Jucundo condire studeas munificentiam tam, et qu atem petentis presagiens dc- urras, et desiderium ejus liberalitate precurras, ut non rogatus videaris prestare, quod donas. Ani- D siributione bonorum pravaleat ratio, uon affectu us ingenuus nihil magis erubeseil, quam peterc. Cum ergo debeat tibi esse cum amico una anima et cor unum, absurdum est quod non sit una cum amlco pecunia, Sic petiturum beneliciis pravenire curemos, ut ile qui accepit, potius videatur pre- stare gratiam, quan ille qui dedit. Booz advertens inopiam Ruth Moabitidis colligentis spicas post messores suos, alloquitur eam, cousolatur et invi- tat ad convivium puerorum “, Ejus etiam verecun- Jie parcens praccepit messoribus spieas de inda- stvia relinguere, quas illa poset sine pudore col- = #7 Cie. De amicit, 1. mt Offic, cs 16. * Ruth. 2 © Plato De republ,; Chrys. in acta, DE AMICITIA CHRISTIANA. pro- A ligere. Sane in hac Jiberalitale neminem paupertas Beli. 29, SLi 390 excusat ; et ulinam omnes essent pauperes spirit, ulterior emineret in beneficio mutuze benignitatis obyentus! Sapiens dicit*, Felicissimam agerent essent sublata de medio: Mewin et tuum, Seneca testatur in libro De bene Aciis * quod, cum multi multa pro suis facultatibus ociori suo Socrati obtulissent, Aschines pauper qjus auditor : Nibit, inquit, dignum te, quod dare Aibi possim, invenio, et in hoe ano pauperem me raxieri tibi malta dederunt, et sibi plurima re- lerunt : exo quod sum, et quod Iinbeo, totum dono, Cui Socrates : Magnum wihi munus dedisti, nisi te parvum existimes, Gratum habeo donum, et llud melius reddam tibi. De suo itaque dedit, qui d daret de bonis fortune, non habuit, et sie inter paupertatis angustias liberalitasmateriam iL largitatis. Si ergo filius Christi es, aut Petri Ut pussis dicere: Aurum et argentum rnon eat miki“; habes tamen, quod auro pretiosius est et argento. Potes pro amicis orare, consolart afMictos, lapsos erigere, eompatientibus compali et, gaudentibus congaudere. Potes docere ignaros, pro- priam reputare desolationem alterius, potes sucti- nere dyscolos, pusillanimes roborare. Car. 3X1. Quanta discretione et cautela benef ciandi sint amici, Itad autem inter anicitie mandata provida dis- Pensatione curetur ul, cin omnes amicos toos diligas, non tamén omnes muniicentia quali ad eneficta vel honores oblata opportunitate promo- Year. Sunt equidem plerique, qui se non dikgi conqueruntur et causantur haberi cc et non se viderin i diseipulu prestare, sed quid et quantum ille, eni donaturus es ferce valcat, et sufleienter implere, Multos in tie sinum recipimus et foverus, quos sine dispendio faine nostra, sine ipsorum periculo, sine seandalo communi ad eminentiam, quam ap- petunt, erigere non valemus. Virtutem itaque et nis nos metiri oportet, ut in di fas tamen partes in (alibus obtineat.liberalis af- fectio, bi virintum mqualitas invenitur. Alias ta- men nemo antumet se conlemptum, si ei melior preferatur. Sane tum Dominus Joanni pretulit Petrum, non affectam subtraxit discipulo quem di- igabat, Petro conferens principatum. Claves regni ‘eqelorum Petro contulit, ut ecelom aperiret ct elaw- deret “, Joanni vero nobis aperienda sui arcaua pectoris reseravit. Petro commisit curam et regnuus Ecclesie sur, Joanni vero curam et castodiam Matris suz. Petrus ergo sublimior, sed Joannes se ‘Aug. De amicit, c. 25. dae 1. Math. 16, Wadd, 1 CB80! Potro suam Dominus passionem indicat, predicens, quod alius eum cingeret et duceret, quo non vellet de Joanne autem dicit : Sic eum rolo manere, donee veniam. Non audet Petrus inquirere a Domino, ‘quis eum traderet ; Joanues autem, innuente Petro, quod Princeps apostolorum inquirere vercbatur confidenter interrogat. Tali ergo modestia et con- sileratione tam provida distribuantur inter amicos officia, ut omnibus prasit ratio, non -affectus, ct juxta omalum facultatem, quod u: tabile aut utile aequalis affectio Fes et convieluin, et snerita hom ur. Diligebatur Joannes a sed dubiuin esse potest, tutrum ferventins. Paulus de Timotheo seribit se eminem ita habere in anima ; de Tito etiam to- queus : Cum renissem, inquit, Troadem non hubui requiem spiritui meo, ¢0 quod non invenissem Titum fratrem meun, Ev idem : Cum venissemus ih Ma- cedoniam, nullam habuit requiem caro nostra; sed gui consolatur humiles , consofatus eat nos Deus in adventu. Titi, Sit ergo inter amicos rationaLilis ex moderata dispensatione beneficiorum collatio. Sit alter alleri_ manus, sit oculus, tentationis, sit mutua spirituum requies , augustiis refrigerii sedes. Denique sic in amicitia couversentur, ut ad illum amorem conscendere mereantur, quo Christus toto corde diligitur, et © “! plurimuin in eo amicitiz fruetum earpant, quando timore sublato, et sollicitudine, quam nune sibl vi ceissi exhibent, plena et zlerna securitate fruentur. Car. XXII. De reverontia exhibenda inter amicos, et de mutua correctione inter eos. ‘Amicus preterea sic faciem revereatur amici, wt aures, vel oculos ejus verbo, sive gestu, vel m offemdat, Optimus amicitin comes, et um pretiosissimum verecundia est. E di- ‘verso peremptoria ejus est inverecundia, et attritze infrunitas. Plerisque accidit quod, cum ira~ in corn corde coneeptus jam pr ret in publicur, ant cum jam verbum contumelize protulisset ad fauces, supervenientis aspectus amici py sedabat estuantis animi motum, turbatamque men- quodam placore vultus, et auctoritate iain apparet tie magna virius, quod in suadendo vel suadendo aliquid plurimum potest. Quippe cum nec fides ejus sit dubia, nec blanda admonitio ejus su~ specta. Amico igitur quod honestum est suadeas libere et secure ; et si utilitas elus exegerit, ‘eumndem ne timeas objurgare. Cum autem pleran- que molesta sit veritas, et propter hoc amicilia quandoque turbetur, juxta comicum illud " : « Ob- # Joan. 2t. Joan, Offc., ¢.16. Prov. Cor. 2. » Job 36. Terent. PETRI BLESENSIS OPUSCULA, curior. Petrus exponitur actioni, Joanncs affectui. A sequium amicos, veritas odium pari Cor, 7. tsa, 3 dem obsequium damnabile est quod amicum indul- gentiorem vitiis facit. Fiat itaque adm ha objurgatio non contumeliosa, adsit honesta 2 aimico, illum prius oculte corripe; si te non au- dierit, corripe eum palam; si vero se laedi putat, tm tamen euin corripe; et si at qjus vulneret aunara correptio, tu tauen corripe, Tolerabilia enim moseuta®, Sicut Romani seribit auctor eloquii, objurgatioues, nonnunquain necessarise sunt, quss Geri opo:tet «t majore vocis contentione, et actiore gravitate ver- borum, ita ut videamur irati; verwin sicut ad are: ad hoe genus castigandi in- maxime, si nulla medicina supersit, Ira vero procul absit, cum q nihil considerate, utbil recte Beri potest. Castigato ergo ex gravitate ct clementia condiatur, ut repel latue contumelia, et qui objurgatur, se ipsunn eau- sam esse hiujus acerbitatis agnoseat. In omnibus itaque serveur censura modestia, ne videatur quis iracundie suze plus satisfacere quam amori. Sant enim, qui ebulliunt interius, et zstum vesanie no- ‘mine teli palliant et colorant; sed qui sequuntor sti mentis impetum, et non potius rationem, vis aut nunguam in ,corripiendo proficiunt. Sit ergo, 60, in cortipiendo sermo trlstior, dejectior vultus, iuterciplant verba singulins et lacryms; ut seutiat qui corripitur totum hoc ex aniore, non ex rancore procedere. Si primam correptionem forie respuerit, recipiet vel secuadam. Interim » plora, suspira, et vocem gemitus intercidat. 1 atnicus in veritate, quidquid emollire potest rius animum ; nibll tamen sit in verbo, vel tum, Simulatio siquidem et assentatio duze vira- lentissinse pestes sunt, que semper procul ab ami- citia relegentur. Verbum sapientis est : Simulater at callidus provocat iram Dei, Per ligit adulatoris astutiam, sicut «on Eunucho ®: Negat quis imperavi_ egomet sn est pes-prophietam : Popule meus, qui te bea:ifican’, in errorem inducunt, et viam gressuum tuorum diss’ pant, Item de assentatoribus loquitur propheta in persona populi inii.telis: Videre nobis rove, to 4quinini placentia ", Et cursus : Prophet pro; hei ant mendacium, et sacerdotes appiaudebant many, et talia dilexit populus meus", De simulatore ite- Salomon dicit : Simulator ore decipit amicus suum", et tempore aversionis meditabitur dolum. ei ergo correctio tota de me Ly De amic.c. 27 1. © Prov. 21. % Terent.in Andria. #7 Isa. 30, Jer, 5.83 melioratione amici, sicut cirea xe fleri Propheta desiderat, dicens : Utinam corripiat me justus in ricordia, et increpet me: oleum autem reccatoris non impinguet caput meum *. Sicut autem simulatio etasseniatio amicitie intoxicant puritatem; sic dite simulatio inter amicos quandoque parit et au feetwum puritatem, Est enim quedam simulatoria, sed dispensatoria correctionis ditatio pro locv, pro tempore, pro persona. Nam si amicus publice ob- jurgandus est, quantum salva lege amicitie Geri potest, decet nos ejus dissimulare aut exensare erratum, et ad correctionem ejus tempus exquirere opportunum, et familiare sceretum. Dum enim ex turbatione recenti adbue est inquitior ager animus, 5 tanta dissimulatione opus est, donec mentis nubilo 8 serenato, pacatior verba blande monentis adinittat, Certe cum rex David adulterio proditionem et ho- micidium adjecisset*, correpturus eum prophela Nathan, regi tamen deferens majestati, non subito, hon mente turbata, tanti sceleris ei crimen impegit ‘sed congrua dissimulatione prasmissa, et proposito senigmate competenti senteutiam contra se judican- tis extorsit. c XXIII. Quouaque « folerandus sit, ‘aliguo enormi vit st perseverel. Frequenter autem reperire est aliquos, solum admissi, sed jar ta quod in suorum damium, Yel infamiam amicorum eorumdem peccata redun- dant. Hi salutaribus monitis sunt curandi; qui si ruimpenila sed paulatim, sicut eleganter docet 1m sapiens *, dissuenda. Et hoc ipsu:n exce- Plionem recipit, Rumpenda est enim, si amici cri- amen adeo enorine est, ut sine fainze dispendio tole- enim bellum cum eo gerere, quem wz familiarita- tis secretarium habuisti, Amicitia dissoluta, wulli maledicta congerant in amicos, non susurrent hon excusent se - Soluta denique im habueras, bi tia, semper ei, quem a honor exhibendus est, ut qui infert, non qui patitur injuriam , sit in culpa. Amicitia ergo aunquan a sua- aclernitate degeneret. Qui enim amicus est, semper diligit ; \deoque semper eum dilige, qui te dilexerit; ot si amicitla subtrahatur, tamen dle perseveret, Consule fama, consule saluti, et prospice pack eus, nec unquam secreta amicitie prods, Alcet ipse prodiderit, tn his tamen omnibus ita caute <° Psal, 140, Reg. 1h et 1 7 Reg. BL. © Lev, 19.) Becli 28. DE AMICITIA CHRISTIANA intima compassione procedat, ut sic se habeat in A ambules, ne bonuin ouorem opinionis wz ei cou- ¢ suscitare. In lege Moy ic. De ami hom.s2. sulendo, ant afias colloquendo aliena erimi contamines ; sed sic statum animé ordines, ut nullus amor refigioni aut fidei , seu paci multcrum, pro- Prizve saluti prajudicet. Rex equidem Assucrus, qui superbuca Aman prt catteris ad penitlora suse fomiliaritatis admiserat, in eruce suspendit", pra= Ponens conjugii dem et salutom multitudinis aul- citiz quem ille cousiliis maculaverat fraudulent Jahel, uxor Haber Cinzi, lieet pax firmata estet in- ter Sisaram et domum viri sui, illi amen pacem Populi praeferens caput Sisarm clavo malleoque transfixit®, David rex, licet de jure veteris aml citie Jonatha posteritati peperciase debuerit, au- diens tamen propter Saul et domum ejus, et ob san- nem Gabaonitarum, quos Saul oeciderat, popu tum a Domino fame gravissima tribus annis affi- tum, septem viros de cognatione Saul et Jonatha Gabaonitis tradidit puniendos **. Car. XXIV. Qualiter amicitia dissoleenda ait, ot quam modes Mud autem est in amicitiz solutione notandum, quod in partem illius_ qui amicus est, solutio ami- citi nunquam eadit. Qui enkm leditur ledenti amicus esse non desinit, diligit non diligemtem, benedicit maledicenti , suum contempiorem hono- at, seque beneficum exhibet sibi maleficia machi- anti, Turpe est, maxi care injurias et odiorum sopitos cineres deuuo ‘scriptuin est : Non queres ultionem, nec menor eris injurie civium tworum *. Cicero de laudibus Cxsaris scribens : « Nihil, in- quit, nisi. injurias oblivisei solet, » Et in Ecclesia stico’: Qui vindictam querrit , inveniet vindiclam a Deo". Et Apostolus : Nemini malum pro malo red~ denies, nee maledictum pro maledicto™. In Evauge- tio *legimus quod ille,quiservo suo noluit misereri, datus est tortoribus, donee universum debitum pers solvisset, Semper ergo sit in memoria gratia fami- liaritatis autiquee, nee eam superveniens unquan posit waliguitas abolere. Car. XXY. Ex quibus causls, et in quibue amicita ‘dissoleatur porius quam rumpatur. Sunt autem quatuor, in quibus amicitia disyyn- © ctio locum habet : dilectio, allectio, securitas al~ que jucunditas. Dilectionis est consulere, providere et amico benelicia exhibere. Ad affectionem vero spectat quaedam jucunda et suavissima delectatio. Ad securitatem pertinet quorumlibet secretorum sine omni timore et suspicione communicatio ; ad jucunditatem vero, de prosperis et adversis ; de utilibus atque noci 1e de omnibus, quibus meng humana aliciwr, amica et familiaris, dul et blanda collatio. In his itaque amicitia patiur sectionem quia, licet dilectio in aliquo sta re- Cato. Prov, 17. © Mauh, 48, “Esther 7. dud. 4,85 manent, subirahitur tamen ila interior, vissima dilectionls wffectio, perit securitas, per quam revelavit arcana; turbatur Jucuuditas quam blanda eonfabulatioserevabat, Manet ftaque dile- PETRI.BLESENSIS OPUSCULA. la sua- A ctio, sed grati 536 familiaritatis anfertur ; veteris ta- men amicitix vestigiis aliqua reverentia semper impendenda est, ulsi eam enormitas reatus eli sminet, TRACTATUS II. DE CHARITATE DEI ET PROXIMI. Car. 1, Quod charitas sit virws omnium preestantissina, vera non snurn habeat in Deo fondamentum. Eapro- donum Dei sit, justum est ut. propter Deum diligat ; ut illue lumina refuant, ne rivus a suo fonte degeneret, qui de plenitudine gratie aMuentis emanat, Illem qulariter veram atque sumn 0 nos Deus amicos suos vocare diguatus est, si ejus prarcepta fece mus, Vos, inquit, amici mei estis, ai feceritis que pracipio vobis. Ie Dei amicitia et charitas, qua nos dilexit ante mundi constitutionei, et elegit in dilecto Fillo suo". Ipsa est fons omnium bonorum, C quae nobis a munificentia superceelesti proveniumt, ‘Ab hae omnis amor legitinus ordinem formamque sortitur, nee ordinata esse potest aliqua mentis af- i ab ea causam, modum et ordinem mu- tate Sapientia in libro sui nominis dieit : Ab eterno ordinota sum", Hae ordinsta a Deo ordi suis. Here studia et exercitia justorum disponit sa professionibus suls; hac mediante, ordiuata est lex per angelos in manu mediatoris. Sino hac awicitia inter homines ordiuala esse non potest. Nam, cum Apostolus dicat : Omnia secundum ordinem fant in tobi *; et ipse Werum : Omnia restra in charivate fant", patet ea ordinem won habere, que in chti~ py cipit tate non flunt. Charitas via est ot vita virtutu esi ntior, et illic iter quo ostenditur hhitare Dei. Unde Apostolus in_ prima Epistola ad Adhuc, inquit, viam eminentiorem vobis demonsiro ™, Ex idem : Scire etiam supereminentem scientie charitatem Dei", Hee est via de qua Isaias Aicebat : Ambulabunt hae via, qui liberati fuerint et redempti a Domino, et venient in Sion cum laude, fu- giet dolor et gemitus, letitia sempiterna super capita corum , geudium et letitiam oblinebunt ®. Charitas est proeceptum Domini lucidum illuminans oculos psa enim lumen cordis est, omnes sensus hominis aMfectus clarificans et serenans ut discat homo et psa +) 7 Joan. 48. GS. 7 sal IY. Reg. 4. 1 Eplies. 4. 18," HebrA. Prov. 8. "Ose. 13, Cam. Bsc "1 Gor. 44, , ubi sit lumen oculorum et pax. Charitas est ‘oleurm,quod omni liquorisupernatat,quod saniat, quod illuminat, quod omnem asperitatem propria suavi+ {aie lenifleat. Hoe oleouncti apostoli,et marty res sua- ‘Vissimam reputabant mortis amaritudinem et imma- nium sevitiam tormentorum, Christus enim anctas a Deo pre participibas suis hoe oleo buos ungit™, et exactoris jugum a facie olei computreseere facit. Spiritus, inquit, Domini super mie, eo quod unxe- Fit me, Charitas non solum mortis et suppliciorum amaritudinem suavificat, sed et ipsam mortem poe tentissina virtute mortificat, Nowe Christi charites Peremptoria mortis erat, cum ipse dux vite mortise que destructor comminaretur et diccret : Ero mora tua, 0 mors"? Dilectio siquidem fortis est ut mors imo fortior morte, Gum enim mors vitam eri teinporalem ; nos ad vitam charitas introducit zter- nam, Ila nos a vita transitoria dejecit, hae ad vitoin et gloriam sing fine restituit. Charitas est porta speciosa, qua: in eversione Jerusalem portia aliis omnino destructis integra et intacta permansit. Charitas nunquam excidit™. Uc est speciosissima Sunamitis, qaz David in virginitate sua ealefacie- hat, eo quo:d now polerat calefiert pellibus ania lium mortuoruin*. Qui enim versautur in operivas mortuis refrigescente charitate, cogitatione passio nis Christi denuo recalescunt, Hc est -nubeculs, que ad preces Elise magnam excrevit in pluviam ™. Cum autem aliquis Deum ex toto corde diligere im statita non solun ad proximos, sed etiam ad inimicos benevolentic stillicilia et gratiae Ouenta diffundit, Nimirum charitas est oleum vida, quod continuum ex sui distributione, suscipit incremea- tum, Matier siquidem de uxoribus prophetaram uxor Abdi clamavit ad Eliseum dicens : Vir meas morluus est, et ecce creditores tollunt ame daos f- ios ad serviendum sibi**, Implevit ad vocem pro phete vasa oleo, quo debebat inungi, Sunt fii ti- ‘mor et amor, qui vasa non pauca afferunt, quibes mater gratia oleum benevolentie et devotionis im funlit; claudit tamen ostium conscientia: a favore humane laudis, ne sine oleo inter virgines favuas feputetur. Creditores sunt "1 Cor. 16." 1 Cor, 13. Cor. 42. TH Rog. 4. TE phes. 3. Wh Ill Reg. 18 a807 DE CIARITATE res maligni spiritus, qui pro voluptate transitorin zlernos exigunt eruciatus. Vicinz, a quibus vasa mutuo aceipiuntur, sunt angelicw potestates, ime sanclorum, qui nos consiliis erudiuut et exem- plis, quod oleum misericordie proximis infunda- mus; scientes quod, quandiu vasa hujusinodi su- perfuerint, non stabit oleum et charitas impensa pluribus uberius sortiewur augmentum. Linguz an- gelorum, lingua hominum, sustentatio pauperum alque martyrum sine charitate nihil sunt, prophetia predict, seientia comprehendit, fides credit, Sed nee prophetia, nec scientia, nec fides, etiamsi mon- tes transferat, quidquam sine charitate valebit; ne chatitate nihil prodesse potest *, nihil vero ‘cum charitate obesse. Charitatis beneficio prepe- te peccata non obsunt, charitas operit multitu diner peecatorum #, Charitas est lex vite, dise pina morum, pax conviventium, gloria concor- 1» eriminam abolitio, legis plenitulo, sacra Scripture compendium, praxceptorumn Dei consum- matio, virtutum virtus et bonorum impletio meri- torum. Omnia mandata vitw, omnia justitiw opera referuntur ad eam. Ex hac suum sortiantur effe- clum operum commendatio, devour orationes, et ab ipsa tanquam fructus sb arbore, tanquam ramus a vite pendent tola lex et propheta. Sicut enim fructus a palmite suum recipit alimentum, donee ad maturitatem perveniat : sic boni operis fructus, sic sancla devotio, sic omne quod pie agitur suum a charitate recipit initium et progressun Car. Me Quod Chariae, 4 consummation ot ia ei. Ut autem sub certa diftinitione, quid sith: Possit apertins et efficacius comprehendi, audiamus qualiter eam diffiniat ant describat Apostolus. Ipse enim ad Timotheum seribens : Finis, inquit, pre- cepti est charitas de corde puro, et conscientia bona, et fide non ficla ™, Praccepum lex dicitur, cujus Preceeptis vita hominum informatur, Est autem lex Positiva; lex, scilicet, Moysi et principum terra. De qua Paulus apostolus dicit : Lez justo non est po sita, sed injustis ™, Et est alia lex, quom Psalmista postulat dicens : Legem pone miki, Domine, viam justificationum tuarum *, Ista lex. ila carnalis. Istius professor coram principibus et inter gladios nibil timet, illa injustos et mialeficos terret; illa injustis posita est, quibus precipit ne ‘occidant, hee justis non est posita, quia lex prin« cipum nihil in bominibus justis invenit puniendum, Audi quid dicat Apostolus: Vis non timere potesta tem? Bonum fac, et habebis laudem ez illa , Et auljungit : Si malum feceris, time. Ab hoc equi dein timore justum eximit charitas de puro corde. Adeoque ipsa finis legis illius est, quar timorem in- util; unde et ipsa mortis est Huis; legis autem, 1 Cor. 45. Sac, 3. 1 Tim. 1. Thi % Hoan. 3.” Cam. 8.97 1 Pers 4. Col. 3. 4. ¥ Rom.8, * Rom. 4, Mabac. 9 Parrot. CCVH. DEI ET PROXIMI. 808 ‘A quae justo posita est, charitas ctiam finis est; cum sit operum bonorum consummatio et maforum abo- litio, et sic Gnis est utriusque legis, illius sciliece legis matorum quam abolet, et alterius quam implet, Sane Gnis eorum ficta est, de quibus dicitur : lexerunt eum in ore suo, ef lingua sua mentiti sunt ei", A qua malitin Joannes apostolus nos debor- tans : Noli, inquit, diligere verbo, nee lingua, sed opere et veritate ". Veritas operis est actio reclae intentionis. Veritas in ore est, simplicitas in ser- jeut autem cor purum non simulal, ita entio non errat. Ubi autem non erat error, wlatio, seu Netio, est pura ct simplex inten= tio, et in ea charitas requiescit, Fictio vero fidet longe'a charitate est relegata ; et dicitur fides ficta corum, qui de corde suo fingunt su fei formam, etsane doctrine adversari_ non dubitant. Ficta etiam a quodam Sapiente dicitur quasi fictilis, eo quod tanquam vas fictile et fragile tempore teutae tionis cito a veritale recedit. De charitatis laude et ‘commendatione seriptum est : Sidederit homo sub- santiam donus sue pro dilectione, quasi nikil de spiciet eam **, Petrus autem apostolus sic nos ad eam invitans : Ante omnia, inquit, mutuam in vobis- metipsis charitatem habentes *. Et Paulus : quit, hae charitatem habele *, Et idem : Sectamini charitatem ™, Et rursum : Amulamini charismata meliora ; charitatem intelligens, pro- ler quam omnia quae reputaverat Iuera, dicit se mare detrimentum, et arbitrari ut stercora, ut Christm lucrifaceret !, Paulus in ea charitate, qu est finis praccepti, de corde puro et fide non ficta * firmiter stabilitus : Quis nos, inquit, separabit a charitate Christi? tribulatio an angustia? an perse- eutio ? an fames? an nuditas ? an gladius? Certus sum, inquit, quia neque mors, neque vita, neque angel neque potesiates, neque principatus, neque altitudo, neque profandum, neque presentia, neque futura, neque ereaiura aligua poterit nos separare a chai tate Dei, quae est in Christo Jesu*. Vere Ue corde puro et de non fieta charitas quasi ignis scintillans fer vebat in Paulo. Unde et adlive non cessat ineen- ius ignita locutio, Ipsa autem per hhane fide dicit Christum habitare in nobis, quod D quandiu obis per fidem ivi Justus autem per bane vivere dicitur, sicut tes Habacue prophet et Pauli apostoli probatur, aperte dicentium quod justus ex fide vivit *. Oportet sane quod viva sit fides,'de qua vel per quam vi- vere nos oportet, Notandumi ergo quod sicut vitam corporis ex motu dignoscimus, ita ex operibus bon's tam fidei comprobamus. Illa siquidem fides vi qua per dilectionem operatur. Est ergo charitas Vita fidei, qua refrigescente fides moritur, sicut corpus Spiritu recedente, Spiritus autem Dei es', moni ® Pale 7 = 1 Tim " Ibid. + Phil. 3. 29 Peal 148. Teor 44. ™ Rom. 45. wet Cor, 12,839 per quem charitas diffunditur in cordibus nostris *. Sunt tamen qui cum spirity ewperint, carne con- summantur, et illud convenit iflis verbum : Non permanebit Spiritus meus in homine in ater- num, quia caro ext *. Car. AM. Qualiter cogitandus est Deus chari Sciendum quod quanto terra inferior est altita~ dine cee, tanto elegantior et eminentior, et inzsti- amore proximi amor Dei. Et ¢ loquentibus campus arrepti propositi desiderabilivs et liberius ad intelligentiam se diffundat, pauca de Deo quasi delibando per- stringimus, ut appareat quam ineffabili gratia et dignatione incomparabili Deus gloria mediante be- homini condescendat. Credendus, inquam, et cogitandus est Deus, quadam vita per- se, et omnia vivificans, immutabilis et omnia mutabilia omnia intelligons, omnemque creans intelligentiam. Sa- piens, et ipsa sapientin, veritas fixa, justitia inde- clinabilis, summa virtus, perfecta bonitas, divi- < nitas, eternitas, magnitudo, immensitas, summa es- sentia, a qua omne esse, summa et sterna sub- stantia non subjecta preedicamentis vocum, aut cogitabilium, sed omnium rerum causale efficiens et superessentiale principium. Cogitandus est Deus simplex, purus; integer ct perfectus, nihil babens quod in numerum transeat, nihil trabens a tempore, Vela lnco, sed in omni loco, quod non ineludatur nee excludatur a loco, Cogitandus est Deus sine forma visibili, sine spititu corporal, sine compositione par- tinm, sine distinetione membrorum, ex quo om causantur non materialiter; in quo omnia non in loco sed virtute; sine qualitate bonus, sine quanti- tate magnus, sine situ prasidens, sine habitu con- tinensomnia et disponens. Disponit enim ut sapien operatur ut virtus, amat ut eharitas, revelat ut ux, miseretur ut pielas, seit ut veritas, videt ot eyuitas, preesidet ut majestas. Non comprehendis jus magnitudinem, nisi fas parvulus in oculis tuis, subjiciens te omni humane creature propter ipsum, Deus charitas est ¥, spiritus tamen specialiter cha- ritatis appellatione significatur. Ipse est enim amor Patris et Filii, et suavitas, et unilas, et osculum, et amplexus, et quidquid commune amborum esse po- test. Cum vero per gratiam Spiritus sancti anima hominis Deo mirabiliter et miraculose unitur, scien- lum est quod idem Spiritus in ila nnione donator est, et donuim propterea Paulus apostolus Spiritum sanctum interserit eatalogo ministeriornm Dei, di- cens : Incastitate, in scientia, in longanimitate, in suavitate, in Spiritu sancto, in charitate non fict in verbo veritatis, in virtute Dei ®. Spiritum sanctum ponit in medio quasi artificem totius bonze volan- tatis ad Deum formantem affectiones, dirigentem "Rom. 8. *Gen,6, *IJoan. 4. "II Cor. 6, PETRI BLESENSIS OPUSCULA. 00 A actiones, omnia fortiter et universa snaviter tispo- nentem *, Spiritus enim est qui vivificat spiritum hominis, ipsumque instruit et informat Deum dili- gore, quierere et invenire,-tenere et frui. Ipse est follicitudo queerentium Deum in humilitate, pietas adhortantis in spiritu et veritate. Ipse est sapientia invenientis, amor habentis, et gaudium perfruentis. Car, IV. Quod eupiditas facit hominem multi- pliciter errare a vero bono, quod ext in charitate, Porro quidam ad perfruendum sibi eligunt ea que peremptoria sunt salutis. Veneno enim cupid tatis infecti et absorpti a malitia bujus mundi est fallacibus divitiis in transitoriis scilicet bono. ribus, in voluptatibus carnis, sacculique favoribus, B sue intentionis Ginem constituunt, et in his que sunt xterne damnatiouis oceasio, felicitatem suam falsa opinione quasi somniando depingunt. Isti at metam su intentionis atlingant, viarum dispendia ligunt, et cece cupiditatis multiplici praestigio de- mentati ad sui desiderii finem per divortia et an- ‘actus incedunt, Tendit enim unus ad braviom sui cursus militia mediante, Alius negotiatione, alios exercitio alicujus artis, alius latrociniis aut rapinis. Id antem specialiter ab unoquoque diligitur, ad quod finaliter intentio ejus tota dirigitur. Cetera vero quasi quedam adminicula sunt, militia seilices aque negotiatio, et eatera, quibus mediantibos quod quis ad fruendum legit obtinere conatur. Interim autem mens delisa, quce sibi felicitatis ima- € ginem jure pres dun: post rei desi- derate obtentum, majori se sentit indigentia labo- rare, pravoptata ineipit fastidire, et denuo in alte- rinsrei succenditur appetitum, non tamen satianda, sed alterius false felicitatis, imagine fallenda. Hic est ircuitus impiorum. Nec est vituperatio multorum commorantium in cireuitu. He est mola Samso- nis#, quam deci crinibus et effossi prudentie oculis circumvolvit sequens cupiditatis cireuitus relicto compendio charitatis. Caput, it quit, circuits corum, labor labiorum ipsorum ope- riet eos, Porro de hoc labore non satiabitur ho- ‘mo, nisi de siliquis porcorum illa forte satietas inducatur ",, que divitem dormire non 1p Ubi enim copia divitiarum major exuberat, iki se gravior molestia sollicitudinum totius per turbativa quietis intrudit. Rationabilis itaque anima, licet ad summam beatitudinem desideranter aspiret, aliis tamen abstrahitur, et eam quaedam false feli- Citatis imago deludit, aut vere miserize similitude deterret. Quis enim paupertatem, persecutionem, gritudinem non reputet magnam miserize portio- nem? Istis tamen el vera miscria preeavetur, et vera beatitudo acquiritur. Nimirum paupertas regni ecelestis acquisitiva est: Beati enim pauperes spirite, quoniam ipsorum est regnum ccelorum, Beati qui tw *Sap.s, Jud. 16." wsar. 138," Luc. 48,sot DE CHARITATE gent, esuriunt, persecutionem sustinent, quia illi saturabuntur *; illi consolationem recipient, iti jam coeleste regoum adepti sunt, non solwin ad habendum sibi, sed et aliis conferendum. Cap. V. Quanta mata sint in divisie. Ut autem de temporalium divitiarum et delicia- rum umbratili, et peremptoria felicitate causa exem- pli aliqua inducamus, et quod ad beatitadinem, quae a chacitate est, ea liqueat esse penitus al‘ena vide in primis quanta cirea pecuniam molestiarum ‘urba versetwr. Pecunia cum labore acquiritur, aequisita cum timore servatur, et tandem cum do- lore amittivur. Ex proventu pecunize potest astimari miseriz incrementum; bydropici enim more, qui plus bibendo, plus sitit, pecunice cupiditas multi plicatione grandescit. ‘Timetur primo potens ne auferal, servus ne furto subripiat, Bt frequenter impletur verbum illud Sapientis, ut sint divitiee con servatee in malum domini sui, Melius eat ergo pau- peri, quia nee metuit potentem, nee proditorem formidat aut furem. Pavper cantat, dives plorat. Nam juxta criticum : Ploratur lacrymis amissa pecunia veris ". Pauperi, cui Christus suffcit, nibil deficit. Dives autem, quanto plura possidet, pluribus eget, nec in divitiis unquam inveuit copiam quam inquirit, Verbum Salomonis est : Avarus non satiabitur pe- cunia, et qui amat divitias fructum non capiet ex eis '*, Cireumspecte dictum est, qui amat divitias ; po- est enim homo sic amare divitias, ut non habeat, ubi cor suum divitis, si affluant, non apponat. Pro- Plerea precipit Apostolus predicandum on superbe sapere, non sperare in ineremento divitiaium, sed ut facile tribuant et communicent, et thesaurizent sibi Lonum fundamentum, ut ap- prehendant veram vilam, ipso teste: Non qui dii- es sunt, sed qui divites ease volunt, incidunt in te fationem et Laqueum diaboli ®, sibique thesaurizant fram in die ira. Quod insinuans Habacue dicit : Vee gai congregat non sua! Usquequo et aggravat contra se densum tutum **? Sanctos etiam inter di nec sollicitudo servandi nee timor amittendi sollicitat. Hane enim sollicitudinem Dominus interdi Nolite, inquiens, solliciti esse dicentes : Quid man- ducabit:ue aut quid bibemus*? Et paulo pos Quarite primum regnum Dei et justivian ejus, et hee omnia adjicientur vobia *, Isti, sicut nunquam de is gloriantor, sic nec murimurant de amissione rum; iano rapinam Konorum suorum eum gandio + considerantes se habere meliorem et iam, Perversis denique totum in 3 dum enim rationalis anime solus Deus suflicere potest , satiari existimant vili a Muentia mundiatium rerum, nihil ex quantalibet rerum ingestione proficiunt, nec sitim sibi infelicibus exinde subtrabunt, nec a I appetitum, Mau, Phil. 5. Eecle. 5. Juv. Sup. 5. sat, 13, ivitibus., Eccle, 5. DEI ET PROXIMI. 902 A bore quiescunt, et quod miserabitins est , talium vana delectatione tumescunt. Talium dico, gloria in confusione est, quorum finis interitus *, quo- rum vita in continuo labore , quorum exitus miseria sine fine, Quocirca nugatoria et fallaci temporalium divitiarum felicitate detusi, pratter- ite vita fructum convertunt in materiam lacry- marun, . Car. VI. Lamentabilis querela eorum, quia charitate deviant per cupiditatem. iseriam siquidem talium sacra Seriptura paten- ter exprimit ac deseribit: Dicentes, inquit, in-ra se parnitentiam agentes, et prae angustia spiritus ge- mentes : lassati sumus in via iniguitatis et perdition nis, ambulavimus vias dificiles, viam autem Domini ignoravimus. Quid nobis profuit enperbia, et divitia rum jactantia guid contulit nobis ? transierunt omnia velut umbra, et tanquam nuntius precurrens, tan- quam navis que praverit luctuantes aguas, eujus, ‘cum transit, non est estighum invenire ; ita et nos nati continuo desivimus ease, et viriutie tum signum valuimus ostendere; in malignitate no- stra consumpti sumus, Talia dizerunt in inferno qui peccaverunt, quoniam spes impli lanquam lanugo est, que a vento tollitur ; et tanquam spuma gracilis, quae a procella dispergitur; et tanquam fumus, qui diffusus est, et tanguam memoria hospitis unus diet prectereunti Car, Vit. Quot mata sint in voiuptate carni Quam fallax et delusoria sit illa per citas, quam plerique in carnis voluptate constituunt, in libro experientize logitur incessanter, dum in opere impudicitize cito pratterit quod delectat, et Permanet sine fine quod cruciat, De aciu quidem iromunditize nibil remanet nisi feda et feetida re- cordatio peceati in tormentum anima exspectatio- heinque gehennze. De talibus ergo lugendum potius sentiv, quam loquendum. Eos, qui ad imaginem Dei ereati sunt, in bestiales. motus et impetus he'= Ininos degenerare videmus, quierentes quae de ven tre et sub veutre sunt, et impudenter impu dari, qui tremenda super se Dei judicia non alten. dunt, Quid enim indignins quam animam suam, pro qua Christus mortuus est, viliori parti corporis sui D substernere et se brutis irrationabilibus conforma- re? Porro multis est annexa doloribus hee volu- plas. In. primis vis visus exccecatur illius, qui na~ turalis limites facultatis excedit. Ideoque et istius consuetudo, et quarumlibet voluptatun frequenter, non solum animze periculam, seit etiam corpori ferre videtur exitium, Quocirea hic voluptatibus il est fetidius, nibil est inquietins, nihil a natuvati tranquillitate remotius. kee nimiram lues sor dissima contaminat carnem, et mentem effeminat, Si quid vero in homine honestum ct virile est, to- tum obruit et enervat. Cumque extera vitia se c "1 Tim. 6, Habac 2. bie. Math. 6.903 quibusdam virtulum tegumentis obpallient, et fre~ qnenter ad humanos aspectus quadam extollentia Jactantie intumescamt, mens hujus turpitudini conscia tantum prima fronte prafert sue actionis horrorem, ut non solum ea hora, qua ipsius caro peruiciosa voluptate prasstringitur, sed ctiam quan= do audit aliquos loquentes de turpitudiue sua, ru- bore perfunditur, absentiam captat, et immundi operis recordatione torquetur. Espropter hie sem= pet latebras quart, et quia male agit, odit lucem Sed in latebrosis absconditus non poterit tremen- dum judicem declinare non solummodo eorporum, sed ct cordiui secreta videntem, Nec illud est si lentio transeundum, quod omniuin Creator genital membra tanta obscenitate dammavit, ut ei paterna maledictio et perpetua servitus sit inficta *, qu adem in patre reverenter operire contempsit. Sane cum hodie cireumquaque crux Christi triumphet potissima luxurice debellatrix, absurdissimim est, ‘quod plurimi professores filii B. Virginis quasi ju- menta in suis stercoribus computrescunt *. Bibunt nrinam peceatorum suorum, verssntur in abomi tionibus suis , et donce iram Dei sentiant improv sam, ignem, qui jam suceensus est i furore ejus, non cogitant nee formidant. Porro, antequam com- prehendatur peceator in desideriis suis, intelligat nmunditiam, in qua suam somniavit fuisse, a Deo quibusdam loco puone gravissinge irrogatam, volente eos in hoe puniri auod cos sie dimiserit voluptati, Verba enim Do- in Psalmista : Et non audivit populus meus vocem meam, ef Israel non intendit mihi. Et isi eos secundum desiderium cordis eorum, ibunt ‘adinventionibus suis *, Apostolus quoque de his qui mutayerunt gloriam Dei in idololatrice eultumn, terribiliter loquens dicit : Tradidit eos Deus in de- sideria cordia eorum in immunditiam, ut contumeliis faffciant corpora sua in semetipsis **, non quod Deus sit 3 sed quod sentiant immis~ siones per angelos malos a gratia derelicti. De in- et his, quorum peccata in Sodomis Deus corporaliter igne et sulphure condemnavit ™, ut innotesceret abominatio iniquitatis ex fetore et horrore supplicii, sub silentio claudi oportet , ne opusculum presens, in quo de charitate aginus, que est intima requies anima , abhorrenda lo- cutio dehonestet. Ex praslictis apertissime liquet, quam perniciosus sit amor earnis atque libidinum, ad quarum detesiationem Deus dle purpurata me- retrice exseentoribus angelis dixit : Quantum exal- tavit se in delicii, tantum date ei tormenta et tu- elu", Cap. VIM, Ostendit Salomon quanta sit ranitas hujus pmundi. estat prosequi quod in voluptate oculorum vel eatitudi PETRI BLESENSIS OPUSCULA. 904 A aurium cceterorumque sensuam non est beatindo vel requics, neque in bis quae pertinent ad delicias vite hnjus ambit’osum honorem, aut potentize dosni- natum. Veniat igitur rex ditissimus, potentissim: delicaissimus, et tamen sapientissimus, Solomon scilicet et quid de fine talium judicet, videas Dizi, inquit, in corde meo: Vadam et affuam d cis, et fruar bonis *. Etinfra : Adificavi domos et Plantavi vineas, feci hortos et pomaria, et conseri ea cuncti_ generis arboribus *, Et multa similia prose~ quendo adjecit : Possedi servos, et ancillas, et fand- liam multam nimis, coacervavi mihi argentum et ax- rum, substantias regum et provinciarum*, Et addens de voluptate aurium : Feci mihi cantatores et can- tatrices ™, Post pauca subjecit : Quidguid desidera- verunt oculi mei, non negavi eis, nec prohibui cor meum, quin omni voluptate [rueretur,et oblectaret sein ius que paraveram mihi *. Quid, quzxso, delicativs, quidve jucundius? Sed attende quia nil vanius, nil mutabilius, Continuat enim Salomon et subjungi Cumgue convertissem me, inguit, ad cuncta opera mea, in quibus frusira sudaveram, vidi in omnibus voniiaiem et affictionem spiritus, et nikil permanere sub sole, Sententiam quidem generale presnise- rat dicens : Vidi cuncta quer fiunt aub sole, el ecce omnia vanitas, et affictio spiritus Cap. IX. In sola charitate requies et pax. Mabes ex verbis Salomonis vanitatem et aflie:io- ‘nein spiritus. Apponit Veritas tertium, seilicet ser- € Vilwtem, Onenis, inquit, qui facit peccatum, serous ext peccati ™, Conjungantur ergo have tia: Vani servitus et affictio spirits ®, Ubi ergo requies, ibi Sabbatum. Nonne verbusn legis est : Nullam servile opus acielis in eo"? Quis est, qui peccatum non fecit? Quis est ergo quinon sit servus peccati? Dicit rex David : Eece in iniquitatibus conceptus sum, et in peccatia concepit me mater mea, Si d:xerimus, it quit Joannes, quod peccatum non habemus, nosmet- iptos seducinus, ef veritas in nobis non est *. Qui ergo nos liberabita jugo veteri et servituie peceati? Ile de quo Veritas in Evangelio dicit : Si fil-ua ros liberaverit, vere vos liberi eritis *', Ipse ad Sabbatum nos invitans : Venite, inquit, ad me, omnes qui labo- ratis, et onerati esti, et ego reficiam vos , Ecce re- D fectio, quasi Sabbati preparatio. Audiamus et Sab- batum : Tollice jugum meum super vos, et discite a me quia mitis sum et humilis corde, et invenia quiem animabus vesiris *. Keee Sabbatum, eece quieta tranquillitas. Jugum enim meum euave eat, et onus meum fere *. Jugum hoc non premit, sed e git. Penuas habet quibus elevet, non pennas, quibus aliquos gravet. Jugumn illud charitas est Dei proximique dilectiv. Mic requiescitur, sabbatizatur, hie ab omni opere servili vneatar. Nimirum charit non ayit perperam, non cogitat malum*, sed et sli- Gen. 9. Joel 1. "Psal. 80. ™ Rom. 4. "7 Gen, 49. Apne. 18, Eccle.2. Toil. 4 Ibid. a thie * hid, ™ Ibid, Ibid. Joan, 8 # Eecle, 2, Lev. 58, Psal, 50.” Ldoaw. A. + 4 Joan, 8, Math Ad. Pdbid, Ibid. ST Cor. 15.905 DE CHARITATE DEI ET PROXIMI. eetio proxi malam non operatur. Viles, o Judien, A el, qui facit solem suum oriri super bovis et malos, et Sabbatum ubi sit; in quo, etsi aliqua peceati sub- reptio ex infirmitate contingat, non tamen perit Sabbati feriatio, quia charitas operit multitudinem peveatorum Cap. X. Quod mundane concupiscentia in causa att, quare jugum Domini grave videatur. Videmus tamen aliquos, 4 uaviter respi- rare deberent sub jugo et onere tam suavi et tam levi, sub utroque faborant et murmurant, Adlicti enim et assueti Babyloniew servituti vitiam inolite 18 now possunt Uediscere, unde now in- telligunt hoe de morbo proprio, sed de jugo vel ‘onere Domini provenire. Sciant ant ‘causantur jugum vel onus Domini tes, quod mentis humeros negotiorum secutarium Pressurse suppouant, atque jugo Domini taborum impatientiam, quos pro seculo patiuntur, aseri- ant. [sti sunt, ut immundi canes ad propri Vomitum recurrentes “, et sub habitu abstinentize Ventrem colunt, sub cilicio penitentie gloriam viii enplant, sub sacro amictu pudicitize et mun. nt, sub ovis vellere lupum operiunt, et avaritia inexplebili aestuantes domum domui, agrum agro copulant, armantur ad lites et contentiones, hon parcomt pauperi, viduse aut pupillo, nec mo- ‘ventur super contritione Joseph, Ad jugum utique Mundi pertinet, quod curis exestuaut, quod iuflame mantur odiis, quod torquentur invidia z et hoc ju- gun cupiditatis est, et onus swculi grave. Jugum & enim Domini suave cst, et onus ejus ere. El, queso, quid suavius eat homini, quid jucundius quam mun du:n contemnere et se reputare seculo celsiorein, atque in bona et secure vertice conscientia con- sistentem mundum habere sub pedibus, wihil in eo Videre quod appetal, nuHum cui invideat quod me- twat, nihil mali esse quod ab alio sibi possit i nib boni quod ab alio sibi possit aule 1 ila hiereditatem incorruptibilem, inconta et immarcescibilem, conservatam in cuis oculos ditigendo, fallaces divitias et honores perni« ciosos, ct damnabiles delicias conculcare. Quid, ‘quacso, desiderabilius, quid tranquillius quam svam cupiscentiz: agitetur, extraordinaria appetitus in- Centiva non seutiat, aspectus illecebrosos abhor- Fens, carnem rore pudicilize tepescentem compellat iMectricem sed ad exercitium militie spiriwuatis Promptissimam habeat adjutricem, Quid preterea ita divine tranguillitatis imaginem gerit, quam anima, qua sic ad omnium injuriarum tolerantiam se obfirmat, ut eani contumelize illate non moveant, mentem ejus a statu suo ‘noll# comminationum, pluit super justos et injustos , et onines sagena cha- ritatis attrahit et amplexatur in Christo? Que cmn mutabiliter fant, nulla tamen est in eis cordis mutati Car. XI. Quod omnes virtutes ex charitate sint. Vere verum est in charitate Sabbatum, cum enim exterse virtutes vicem vebiculi vel viatiei gerant ad Fequiem obtinendam, omnes in charitate requies- cunt, Ulud denique sdmiratione dignum est, quod sine charitate nihil est virtus, et ipsa anicuique vir- tuii exhibet ut sit virtus. Fides equidem, qua bie ‘operatur ad vitamin Dei visione, jam non erit tle des, sed veritas. Ibi enim absorhebitur fides, eum id videbitur, quod super omnia diligetur. Nee opus erit eredere, quod nobis licebit plena cognitione pereipere. Non erit etiam ibi de exctero spei locus, tubi Deo ferventes non habebimus ulterins quod pugwat contra libidines, prudentia contra errores, fortitudo contra auversi« tates, justitia contra ingqualitates. Porro in chari« tate semper est perfecta castitas, ideoque non est ibi libido, cui temperantia repugnet. In charitate est perfecta scientia, ideoque nullus error quem pru- dentia eliminet. In charitate vera beatitudo est; ideoque nulla adversitas quam fortituilo expugnet. In charitate omnia sunt tranguilla et cocequata ; ideoque nulla est ibi insequalitas, quam justificari oporiete Denique nee fides virtus est, nisi per dile- C ctionem operetur. Nec spes virtus est, nisi quod speratur ametur. Rursum, si velis virtutum natu- ram wstimare subtilius, quid est temperantia, nist amor, quem nulla voluptas illicit? Quid est p Gautia, nisi amor, quem error non seduct? Quit est Yortitudo, nisi amor, qui nulli adversitati sue~ cumbit? Quid denique justitia, nist amor, qui quod suum est unicuique distribuit? Car. XU. Quod charitas est Sabbatum, et sex virtutes quasi sex dies ante Sabbatum, Sicut autem éharitas est vera mentis humane requies, perfectumque Sabbatum, sic et sex pre iete virtutes, fides, spes, temperantia, prude fortitudo, Justitia sunt quasi quidam dies operatio- nis. Charitas vero quaedam luminosissima dies est uietis, tranquillitatis et pacis. Et nunc, quae est ex- spectatio mea, nisi tu, Domine, si forte desideriun Pauperis exaudiat auris tua, ut ad modicum tempus Fequiescam cum regibus et consulibus, qui sedilicant sibi solitudines et replent domus suas argento? Porro vix ad momentum mihi permittitur requies ab exactoribus Pharaonis. Verumtamen mihi sab- batizare liceat vel media hora, Utinam detur mibi vacare et videre quoniam Jesus Chiristus est Deus, ¢ est Sabbatum animze quarrentis eum, preparays aut injuriarom machina dejiciant,eamdem in pros- diligentibus se tranquillum et impermutabilem sab- peris et adversis servare constantiam, amicum et batismum. O quam beati sunt qui ingrediuntur lo- inimicum eodem oculo intueri? Noune similis est cum tabernaculi admirabilis usque ad domum Dei, SeJac. 5. 7M Petr, 2. Mah, ff, Matth, 5.907 atque in voce exsultationis et confessionis tripudiant A. et exsullant! memores verborum tuorum, Jest, cum Habacue propheta cantantes: Ego autem in Domino gaudebo, et exsultabo in Deo Jesu meo ™, Sabbatizat Judzus, quia legit Deum sex diebus operatum fuisse, et quasi labore operis fatigatum die septimo quie- visse *. Sane non laboravit operahdo Creator, sed dixit, et facta sunt omnia pro beneplacito suo; mandavit, et creata suntuniversa, Summa et wlerna essentia Deus nalli 5; plene sibi sufficiens, a tranquillissima charitate indeclinabiliter et immutabiliter manens et mutabilia operans, re- quiescit in se vivens, beatorum pax et indeiciens jone dierum mane designatur; sie et in Deo, cui nibil advenit, nihil B pravterit aut succedit, eterna tranquillitas ipsius et aiuiela glernitas intimatur, Notandum vero quod operibus Dei senarius, septenarius numerus diving quieti aseribitur. Nimirum, senarius numerus per- fectus est constans ex partibus suis. Si enim con- nexeris unum, duo, tria, perfectum habessenarium, qui Dei operibus specialiter est assignatus, ut Worun universitate, nihil superuum, nihil recipi imperfectum. Magne quidem excellentia dies est, in quo prima ux Deo jubente resplenduit, nee me- diocris praerogative dies est, in quo Deus supe- riores aquas ab inferioribus frmamento mediante divisit; nec minoris esse arbitror diguitatis diew, in qua, aquis in unum congregatis, a Deo arida g vestita est herbis et arboribus decorata, venustata floribus et fructibus fecundaia ", Nec est dies ille Feputandus inferior, in quo Deus ecolum suis lumi- naribus adornavit, et juxta temporum successus signorumque vices exeorsum totius anni disposuit, Sei nec ille dies alienus a laude est, in quo Deus parte animantium in aquis, partem in acre collo- cavil. Abistoruin ensinentia et privilegio non dege- nerat dies sexius, in quo ad imaginem suam Deus plasmavit hominem, et vitam ingp‘rans ipsum ani mantium universitali praefecit. Porro dici septi proceminentia omnibus antecellit, 1n quo nullius rei ereatio, sed omniuny creaturarum perfectio et dici requis commendatur, De singulis diebus scriptun est : Factum est vespere et mane dies unus, aut se cundus, et deinceps ® At divi septimo non mane aut vespere, non initium aut finis ascribitur. Divs eniin requietionis Christi immutabilis et mortuis reflorescere fecit, et in nove rege- nerationis infantiam nos reduxit. His malis et his floribus stipanda et fuleienda est, ut ea quam ba- bet ad Deum non torpescat affectio, donee recepia in atoplexibus Sponsi, dicat : Leva ejus sub cupite meo, et deztera ejus amplezabitur me". Quidquid enim in primo Sponsi adventu de illius sinisira nune recipit, comparatione gloria, quam in amplexu dexter: susceptura est, modicum reputabit, sicut wen est : In sinistra ejus divitie et gloria, et in destera ejus longiturnitas vite Ca LXIV. De dimensionibus charitatts,et commu- nione sanctorum. Sane sicut nune Deus imperfecte et ex parte co- gnoscitur, in imperfeete diligitur. Cognitio enim, quam de Deo in priesenti habemus , si com- varclur ad notitiam patrie, quando revelata facie Videbimnus Deam, quando videbitur in gloria sua , ‘quando ostendet facie suam, et salvi erimus®. Et ‘ice ingressus niatuting lucis por tenuissimam ri ‘mam se habet, si ad meridianum splendorem con- feratur quando sol lucet in virtute sua ; sic dilectio Dei, que in hac peregrinatione habetur, quasi scin- Ailla ignis exigua est ad magnum illius amoris ignem, quo justi cum seraphim in superna Jerusa- lem igne charitatis ardebunt, Nune enim ignis in Sion, tune vero caminus erit in Jerusalem *, Cum autem in amore Dei erga nos sini, teste Apostolo , longitudo, latitudo, sublimitas et profundum ™ ; cha- ritati divinge humana dilectio pro suze insufficientize modulo se captat, Deus equidem non superficialiter dilexit nos, non mediocriter, sed plene, sed sincere, sed medullitus. Utinam et nos comprehendere pos- simus cum omnibus sapctis, quer sit tante eharita- altitudo, longitude, latitudo, profundum ! Altitudo est exeellentia gloris, quam preparacit ** Cant. 2, © Ephos. 3, 418. “Rom. 6. © 1Cor. 2, “VCor, 12. “Cant. 2. Ephes. 4. Gen. 3. PETIU BLESENSIS OPUSCULA. Psal, 102, ‘A Deus diligentibus se, quam non ocw audivit*. Profunditas ejus est inclina:io divine: ma- jestatis a Patris coxqualitate usque ad formam ser= Vi, et exinanitio Filii usque ad mortem, et ignomi- niam crucifixi. Longitudo ejus est sine initio, sine fine, Dilectio en'mejns non ins ipit, nee cesinit, que auté mundi constitutionem elegit nos in dilecto Filie suo", Et sicut scriptum est, Misericordia ejus eb @eierno, et usque in eternum super timentes eum 4, Latitudo ejus ampla, extensa et diffusa est in om- nei benevolentie modum, Ipse enim velt omnes homines salvos fri *, Per ipsam proprio Filio xox pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum, ipsum- que nobis douans, teste Apostolo, nobis omnia de- narit in eo ", sic etiam pari vicissitudine char tas B hominis se divinze charitati eonformi dimensione coaptat, Alta est, dum eterna et ccrlestia contem- platur. Profunda est cum ab homine propier Deam vilitas et abjectio affectatur. Longa est, quia fina- liter perseverat ; fides enim et spes atque scientia eLewtera evacuabuatur, charitas autem nunquem excidit™, Lata est quia keta est, quando in delecta- tione justitie cor hominis dilatatur, Lata est, cum extendit se non solum ad Deum et proximam ; sed. i amore pio amplectitur inimicum, Lata est, ‘cujus mandatum latum est, dicente Propheta: Om- * nis consummationis vidi nem, latum mandatam (uum nimis , © lata et dilatans charitas, quam magna est doinus tua et ingens locus possessionis tux, eujus Jongitudinem et laditudinem et altitudinems et pro- fundum comprehendunt sancti! Utinam ct nos cur eis eadem sagena charitatis possimus pariter com- prebendi ! Dilatat itaque charitas in sanctis tentorina suum, ut si Deum et proximum dilexerimus, reci- piamar in communi exsultatione sanctoram. Quo- circa non angustemur in visceribus nostris, nea cvarclemur intra limites quantulzcanque justitie ‘nostra; credamus in Spiritum sanctum, sanctam Ecclesiam Catholicam, sanctorum cor ‘ut imperfectum nostrum videant oculi Jesu, et eneplacito (uo sanctorum communione nostra in ‘suflicientia suppleatur, Si enim in sanct lilexer mus Deum, et ipsi pro suoram meri suam nobis communicabunt beatitudinem apad D Deum. Si enim in medio c munes gaudiorum communio comitetur. Non solum itaque proximi sed tota Christi beatitudo comm- nnione amoris et exsulta patione gaudii notra erit, Quod ergo minus beat tudinis in me habituras sum, de beatitudine alieua supplebo. Bonum enim, quod in Deo vel in proxime diligam, dfligendo faciam meum, ut perfectio gau alieni meum suppleat imperfectum. fi is, ut Lami- i exemplo rei hujus faciam tibi Gdem? Vicer ” nt 2. Prov, 3. "1 Tim, 2.987 PASSIO REGINALDI PRINCIPIS ANTIOCH. 958 mater flium snum, quem super emuia diligit regalia charitas de corde pUro et fide non ficta *. Quis unctione ac diademate imperiali scepiroque et i fulis angustalibus insigniri, quanta est matri ctio, tanta est exsultatio ejus ex Mlii honore, pro- Priique fervorem amoris sui gaudii comitatur sffe- ‘clus, Sieut ergo gaudium fili sui atque populares applausus omniumaque congratulationem sibi mater appropriat; sic in terra viventium unusquisque bene- ficio charitatis omnium beatitudini coexsuliat.O come munio!o dulcedo amorist o securitas,o requies,o Sal Datum delieatuinto seternae fel i pretiosiorem omnibus thesauris,desiderahiliorem oin= uibus divitiis, elegantiorem omnibus regnis operatur H Cor. 6 Psal. 4. 1 Cor. 12, mihi dabit hoe amatorio potn inebriari, hoc letba sopiri, ut totus.a corde meo mortaus, totus trans us in amorem Dei at proximi, inter in pace in idipsum dormiam et reqi me illi sanete communioni ascribet, ubi jucun {as angelorum transfundetur in omnes et ab omnie us refundetur in Deum, eritque Devs omni omnibus, ut sit ipse universis diligentibus eum, amor, gaudium, pax, vila, quies, claritas, securitas €t jubilatio, satietas omnium desideriorum, eterna et consummata glorize plenitudo ! Amen, PASSIO REGINALDI PRINCIPIS._OLIM ANTIOCHEN Antequam comedam snspiro et quasi inundantis B que nomen Domini usque ad extremam ter aque: sic rugitus meus, quia timor quem timebam evenit mihi, et quodcunque verebar accidit. Spera- bam in eo, qui spes nostra est, qui facit concor- diam in sublimibus suis, ut sedata contentione que effasa est super principes; promissum terre promis- ionis auxilium exhiberent hi qui se voto illius pe- Tegrinationis astrinxerant. Nunc autem verbum crucis, quod super Ndelium mentes inaudito fervore charitatis accenderat, sic tepuil, sic quotidie torpore sepulium est, ut spiritum soporis et oblivionem ‘mortis filiis hominum videatur Deus immisisse. Ubi est eorum devolio, qui singultuosis quandoque is et in perpetnosa lacrymarum inundatione ji oblitus fuero tui, Jerusalem, oblivioni detur deztera mea ? bi, quos in obsequium inflam- maverat amor Christi, a fide et charitale que in Christo est degenerantes, militiam Det in malitiam converterunt ; eos autein qui alis flamma et exem- plo virtutum debuerant pralucere, tanquam carbo- nes desolatorios fumare video potius quai flainmar’; non tepide sed ferventer et eum omni cordis exsul tatione illue ire debuerant, ubi de lapidibus vivi fundatur mons Sionin exsultatione universe terre“, Aperuerat et complanaverat iis Dominus viam vite, ut ingrederentur in illam requiem, ad quam Apo- jolus mos invitat; sed quia dolose egerunt in con: immittit eis Dominus rotam malorum, quit : Juravi in ira mea, non introibunt in requiem meam", magnatibus, qui signum cru aeceperant, parum videbitur servire Domino ad suscitandos tribus Jacob terramque promissionis € clans, sed vereor mn Joctati autem vento jactantiae quasi fii effreni tendentes et mittentes arcum, conversi sunt in die tit eis merito verbum illud Sab:monid aptetur: Ventus et nabes et pluvice non sequentes, vir gloriosus non complens ; terra itaque promissio- nis, in qua aleterunt pedes Domini", ut verbis Job ™, paueique fideles, qui de ista strage lamentabili remanserunt, es:imati tanguam oves occisic rtifeantur ota die". Sed €t nobilis illo marchio, longa Tyri obsidioue atque continua hostium impugnatione vexatus, et fame confectus, diutissime Occidentalium principum ad- Yentum et auxilium exspectavit.tn hue spe universa fortiter sustinuit, adveritum bellicosze gentis exspe- eamn praestoletur, ut Brito- nes Arturum et Judai Messiam, Scriptum est : Maledictus qui confdit in homine et qui ponit carnem brackium suum, ideoque vir ille benedictus confidat tn Domino et erit Dominus fducia ejus'®; virliteragat ex confortetur cor ejus ", hubitet in adjutorio Alt simi et protectione Dei celi commoratus ™ exspretet eum, qui est exepectatio Israel, ut sit brachium ejus in tempore tribulationis, aique per ipsum s. futem operetur in medio terra "*, Reprobatis. enim magnatibus qui injurtas Christi et idelium sangui- nem vindicare hactenus distulerunt, hune sibi spe cialiter reservavit ad faciendam vindictem in na~ tionibus"* 330 cantelur quod in Salomone seriplum est : Ab uno sensato inkabitabitur patria et a tribus infidelibus deseretur ™. Pro liberatione regni Jerusalem nobis obtulerat Dominus regnum caslo- hee autem quia nos ejus oblatione minus tenendam, ubi ferent in lucem gentium, portarent- rum <* Peal. 136." Psal. 47," Psal, 94. 7 Psal, 77. Prov. 95, *Psal. 431. Job. 9. 1 Psal. 43, Jer.47. ™Psal. 26. ™Psal. 90, Jer. 44." Psal, 75, Psal. 149." Be- cli, 16.