โครงงานค้นคว้าข้อมู ล

่ ระหัดวิดน้ำ
เรือง

จ ัดทาโดย
นำย ณัฐภูมิ ดำรงเรำหพันธ ์
นำย ภูมริ พี สูญจันทร ์
นำย วุฒิ สุดดี

เสนอ
อาจารย ์ อ ัฉรา เก่งบัญชา

โครงร่าง โครงงานวิชา Thai Social Studies I

ปี การศึกษา พ.ศ. 26561/2562 โรงเรียนสาธิตนานาชาติมหาวิทยาลัยมหิดล
 ก

่
ชือโครงงาน ระหัดวิดน้ำ
่ กเรียน
ชือนั นำย ณัฐภูมิ ดำรงเรำหพันธ ์ นำย ภูมริ พี สูญจันทร ์ และ
นำย วุฒิ สุดดี

้ั
ระด ับชน มัธยมศึกษำปี ที่ 5/1
่
ชือครู ี่ กษา
ทปรึ อำจำรย ์ อัฉรำ เก่งบัญชำ

โรงเรียน สำธิตนำนำชำติมหำวิทยำลัยมหิดล

ปี พ.ศ. 2561

บทคัดย่อ

้ ดทำโดยนักเรียนมัธยมศึกษำปี ที่
โครงงำนศึกษำค ้นคว ้ำนี จั 5
่
โรงเรียนสำธิตนำนำชำติมหำวิทยำลัยมหิดลเรือง ระหัดวิดน้ำ

โดยมีวต ่
ั ถุประสงค ์เพือ ค ้นคว ้ำและเผยแพร่ข ้อมูล ่
เกียวกั
บ ระหัดวิดน้ำ
่ นหนึ่ งในภูมป
ซึงเป็ ิ ัญญำไทยในสมัยก่อน

วิธด
ี ำเนิ นงำนของกลุ่ม
่ บระหัดวิดน้ำ
มีกำรประชุมวำงแผนไปค ้นคว ้ำผ่ำนอินเตอร ์เน็ ตเกียวกั
กำรพัฒนำกำร ของ ระหัดวิดน้ำ กำรใช ้ระหัดวิดน้ำ ประโยชน์อขงระหัดวิดน้ำ และ

ส่วนประกอบต่ำง ๆของระหัดวิดน้ำ หลังจำกนั้น จะนำมำทำเป็ น รูปเล่ม

 ผลกำรดำเนิ นกำร จำกกำรค ้นคว ้ำ ได ้พบว่ำ
ระหัดวิดน้ำนั้นเป็ นภูมป ่
ิ ัญญำท ้องถินของไทย ้ สมัยโบรำณ
ตังแต่

มีแหล่งกำเนิ ดมำจำก ลุ่มแม่น้ำเซิน ระหัดวิดน้ำนั้นได ้มีควำมสำคัญในกำรทำนำ

และ เกษตรกรรม ใน ไทยมำนำน
ระหัดวิดน้ำนั้นเป็ นอุปกรณ์ทชำวนำไทยได
่ี ่ ำน้ำเข ้ำ นำข ้ำว นำเกลือ และ
้ใช ้เพือน

บ่อปลำ

กิตติกรรมประกาศ

โครงงำนกำรค ้นคว ้ำระหัดวิดน้ำได ้ปรึกษำขันตอนท

้ ำโครงงำนกำร

เขียนรำยงำนโครงงำนและได ้ร ับ คำแนะ นำจำก คุณครู อัจฉรำ เก่งบัญชำ

ด ้วยดีมำโดย ตลอด คณะผูจ้ ด ้ ้วย

ั ทำขอขอบพระคุณเป็ นอย่ำงสูง ณ โอกำสนี ด

คณะผู จ
้ ด
ั ทา

นำย
ณัฐภูมิ ดำรงเรำหพันธ ์

นำย ภูมริ พี
สูญจันทร ์

นำย วุฒิ สุดดี

สารบัญ

บทคัดย่อ...................................................................................................................................................... 2
กิตติกรรมประกาศ .................................................................................................................................... 3
ข้อมูล ........................................................................................................................................................... 5
ระหัดวิดน้า ............................................................................................................................................. 5
การพัฒนา ของระหัดวิดน้า ................................................................................................................ 6
วิธีการใช้ระหัดวิดน้า ............................................................................................................................ 6
ประโยชน์ของระหัดวิดน้า ................................................................................................................... 7
ส่วนประกอบของระหัดวิดน้า ............................................................................................................. 8
ผลการศึกษา ............................................................................................................................................... 8
สรุปผลการศึกษา....................................................................................................................................... 9
สรุปเนื้อหาทีไ่ ด้จากการศึกษา ............................................................................................................ 9
ประโยชน์ ทไี่ ด้รบั จากการศึกษา ....................................................................................................... 10
เอกสารอ้างอิง........................................................................................................................................... 11

ข้อมู ล

ระหัดวิดน้ า

ระหัด หรือ ระหัดวิดน้ า เป็ นเครืองมื

่ อชักนำหรื
้ อวิดนำเข
้ ้ำแปลงนำ
้ ควำมสำคัญต่อกำรทำนำในสมัยก่อนมำก
กำรใช ้ระหัดวิดนำมี
้ ้ำแปลงนำ
เพรำะสมัยก่อนชำวนำจะใช ้ชงโลงหรือระหัดในกำรวิดนำเข
- แบบของระหัดวิดน้ า
o ระหัดแบบใช ้คนถีบ
o ระหัดแบบใช ้กังหัน
การพัฒนา ของระหัดวิดน้ า

้ ำเนิ ดมำจำก แนวลุม

ระหัดวิดนำก ่ แม่นำเซิน ซึง่ สภำพทำงภูมศ
ิ ำสตร ์ของลุม ้ น
่ นำเซิ
้ มี
เป็ นลำนำที ่ ลก ้ ควำมเชียวและแรง
ั ษณะไม่กว ้ำงนักส่งผลให ้กระแสนำมี ่
่ อเพือน
โดยเฉพำะในช่วงฤดูฝน ทำให ้คนในชุมชนมีกำรคิดค ้นเครืองมื ่ ำนำมำใช
้ ้ประโยชน์ใน
่ อเป็ นอำชีพหลักทีชำวบ
ด ้ำนกำรเกษตรซึงถื ่ ้ บรรพบุรษ
้ำนสืบทอดต่อกันมำนับตังแต่ ุ ตำมลัก
ษณะทั่วไปของสังคมเกษตรกรรมระหัดวิดนำจึ
้ งถือได ้ว่ำเป็ นภูมป ้ั มของชุมช
ิ ัญญำเก่ำแก่ดงเดิ
่ ่
นทีนี ้ ล
พบว่ำในอดีตชำวบ ้ำนรอบบริเวณพืนที ่ ำนำเซิ
้ นจะนิ ยมใช ้ระหัดวิดนำกั
้ นทั่วไป ซึง่
ปัจจุบน ้ งพบอยูบ
ั ระหัดวิดนำยั ้ ำตะคอง
่ ริเวณนำล
้
ใช ้หนำแน่ นมำกบริเวณต ้นนำและกลำงน ้
ำในเขต อ.ปำกช่อง สีควิ ้ และสูงเนิ น จ. นครรำชสีมำ
้ งพบในบริเวณลำปะทำว ในพืนที
นอกจำกนี ยั ้ ต.นำเสี
่ ยว นำฝำย และบ ้ำนเล่ำ อ.เมือง จ.ชัยภูมิ

ี ารใช้ระหัดวิดน้ า
วิธก

ก่อนกำรจะใช ้ระหัดวิดนำ้ จะต ้องวำงปลำยรำงระหัดลงไปในนำที

้ จะวิ
่ ดเข ้ำสูแ่ ปลงนำ

ให ้ด ้ำนหัวรำงอยูบ ่ งจะน
่ นทีซึ ่ ้ ้ำสูแ่ ปลงนำ
ำนำเข
้ อไปยังทีที
อำจมีรำงร ับนำต่ ่ ต่ ้องกำรนำเข
้ ้ำอีกทอดหนึ่ ง
้
ต ้องวำงรำงระหัดไม่ให ้ตังชันมำกเกิ ้
นไปจึงจะวิดนำได ้ดี
ในสมัยโบรำณจะใช ้แรงคนถีบหรือมือหมุนหรือแรงจำกกังหันลม
ประโยชน์ของระหัดวิดน้ า

- ประหยัดพลังงำนและเป็ นพลังงำนทำงเลือก
้
- มีนำใช ้อย่ำงเพียงพอในฤดูทำนำ
้ ก ๆ ได ้
- สำมำรถดักปลำ กุ ้ง และสัตว ์นำเล็
่ กเก็บนำ้
- เป็ นทีกั
- เป็ นแหล่งขยำยพันธ ์ปลำ
- ใช ้เป็ นเส ้นทำงเดินข ้ำมคลอง
่ อมแซมได ้ง่ำย
- สำมำรถใช ้วัสดุธรรมชำติท ้องถินซ่
- มีอำยุกำรใช ้งำนยำวนำนประมำณ 20-30 ปี
 - สร ้ำงควำมสำมัคคีในชุมชน
เพรำะชำวบ ้ำนต ้องมำร่วมมือกันในกำรสร ้ำงและซ่อมแซมระหัด

ส่วนประกอบของระหัดวิดน้ า

มีองค ์ประกอบหลัก 14 อย่ำง คือ 1. หลักคำ้ จำนวน4 ตัว

่
ทำหน้ำทีรองร ้
ับหรือคำระหั ้ ว 2. คำน ทำหน้ำทีรองร
ดทังตั ่ ้ ว 3.
ับหมอนรองดุมและระหัดทังตั
หมอนรองดุม ่
ทำหน้ำทีรองร ับหรือหนุ นดุมระหัด 4. ดุม
่ นแกนหมุนคล ้ำยเฟื องรถยนต ์เพือให
ทำหน้ำทีเป็ ่ ้ั
้ระหัดหมุน 5.กำระหัด มีทงหมด 38-40 กำ
่ ้ำยซีล่ ้อรถจักรยำนเพือยึ
ทำหน้ำทีคล ่ ดรอบดุม 6. กงระหัด ทำหน้ำทีเป็
่ นวงกลมยึดกำระหัด 7.

คือ่ 8. ตำด อยูบ

่ ริเวณปลำยกำมีลก ่ นหรื
ั ษณะคล ้ำยพัดทำหน้ำทีกั ้ ้ ้ำกระบอก 9.
อตักนำเข
้ อกระบอกนำท
บังหรื ้ ำหน้ำทีร่ ับนำจำกตำดส่
้ งต่อให ้กับรำงนำ้ 10. รำงร ับนำ้ ทำหน้ำทีร่ ับนำ้
11. รำงส่งนำ้ ่ งนำเข
ทำหน้ำทีส่ ้ ้ำแปลงนำ 12. รวงนำ้
่ บนำหรื
ทำหน้ำทีบี ้ อบังคับนำให
้ ้
้นำไหลเข ้ำสูร่ ะหัด สัมผัสกับตำดให ้เกิดแรงดันหมุนระหัด 13.
้ ำ้
รำวกันน ่ อนฝำยทดนำหรื
ทำหน้ำทีเหมื ้ อคูกนน
้ั ำ้ 14. ปล่องเรือ อยูบ ้ ำ้
่ ริเวณรำวกันน
้
เป็ นช่องควบคุมระดับนำและระบำยน ้ กเฉิ น
ำฉุ

ผลการศึกษา

จำกกำรค ้นคว ้ำได ้พบว่ำ ระหัดวิดน้ำนั้นเป็ นสิงส

่ ำคัญต่อ

้ ในอดีต
ประชำชนชำวไทยมำตังแต่ และ ในปัจจุบน
ั เป็ นอย่ำงมำก
เนื่ องจำกประเทษไทยนั้นเป็ นประเทศ เกษตรกรรม ซึง่

กำรปลูกนำข ้ำวนั้นเป็ นสิงส

่ ำคัญ ระหัดวิดน้ำ ี่ วยเหลือ
จึงเป็ นอุปกรณ์ทช่
ชำวนำไทยมำโดยตลอด โดยกำรช่วยชำวนำในกำรนำ น้ำเข ้ำ พืนที
้ นำข
่ ้ำว หรือ
่ ๆ ของตนเพือน
อืน ่ ำมำใช ้ในด ้วยกำรเกษตร

สรุปผลการศึกษา

สรุปเนื ้อหาทีได้
่ จากการศึกษา
 จำกกำรค ้นคว ้ำได ้พบว่ำ ระหัดวิดน้ำนั้น นั้นเป็ นอุปกรณ์
่
ทีชำวนำใช ้ในกำรนำน้ำจำก แหล่งน้ำใกล ้ๆ ่
ของตนเข ้ำมำใช ้ในนำเพือนกำร

เกษตร ซึง่ เป็ นสิงส

่ ำคัญต่อ ประชำชนชำวไทยมำตังแต่
้ ในอดีต และ ในปัจจุบน
ั
เป็ นอย่ำงมำก เนื่ องจำกประเทษไทยนั้นเป็ นประเทศ เกษตรกรรม ซึง่
กำรปลูกนำข ้ำวนั้นเป็ นสิงส
่ ำคัญ ระหัดวิดน้ำ ่ี วยเหลือ
จึงเป็ นอุปกรณ์ทช่

ชำวนำไทยมำโดยตลอด โดยกำรช่วยชำวนำในกำรนำ น้ำเข ้ำ พืนที

้ นำข
่ ้ำว หรือ
่
อืน ๆ ่ ำมำใช ้ในด ้วยกำรเกษตร
ของตนเพือน ซึง่ ระหัดวิดน้ำนั้น

มีต ้นกำเหนิ ดมำจำก ลุ่มแม่น้ำเซิน ่

ซึงตอนนี ้ งสำมำรถพบอยู่ได ้ใน
ยั เขต
อ.ปำกช่อง สีควิ ้ และสูงเนิ น จ. นครรำชสีมำ นอกจำกนี ยั
้ งพบในบริเวณลำปะทำว

้ ต.นำเสี
ในพืนที ่ ยว นำฝำย และบ ้ำนเล่ำ อ.เมือง จ.ชัยภูมิ

ี่ ร ับจากการศึกษา
ประโยชน์ทได้

่
จำกกำรทำโครงกำรค ้นคว ้ำข ้อมูลเกียวกั
บ ระหัดวิดน้ำ ทำให ้สมำชิกใน
่
กลุ่มได ้รู ้จัก สิงประดิ ่ ้เกิดขึน้ จำกภูมป
ษฐ ์ ทีได ิ ัญญำ ไทย รวมถึง ได ้พัฒนำ
ทักษะในก ้ำนกำรค ้นคว ้ำขอมูล เรียบเรียง ข ้อมูล และกำรนำเสนอ ข ้อมูลออกมำ
้
ในทังแบบ ของ รูปเล่ม และ พำวเวอร ์พ้อยท ์ และยังรวมถึงกำรวำงแผน
่ ด
และกำรใช ้เวลำในกำรค ้น คว ้ำ ให ้เกิดประโยชน์อย่ำงสูงทีสุ
 เอกสารอ้างอิง

1. https://www.gotoknow.org/posts/643744

2. http://turbine-baler.blogspot.com/p/djxrjtyrttjxjx.html

3. https://sites.google.com/site/ironmanmju/rahad-wid-na/swn-prakxb-khxng-ra-had-wid-n

4. http://oknation.nationtv.tv/blog/lumnumcern/2009/03/10/entry-1

5. http://turbine-baler.blogspot.com/p/blog-page.html