M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng.

NguyÔn ViÕt §¶m

M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh awgn

5.1. giíi thiÖu

XÐt mét sè kÜ thuËt ®iÓu chÕ vμ gi¶i ®iÒu chÕ sè b¨ng gèc truyÒn th«ng tin sè qua AWGN gåm:
¾ §iÒu chÕ xung nhÞ ph©n vμ mét sè ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ kh«ng nhÞ ph©n.
¾ M¸y thu tèi −u vμ ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng ë d¹ng x¸c suÊt lçi trung b×nh.
¾ TruyÒn tin sè b»ng c¸ch dïng c¸c d¹ng sãng tÝn hiÖu thÝch hîp, khi ®ã mçi d¹ng sãng t¶i
nhiÒu bit tin nghÜa lμ cã thÓ truyÒn nhiÒu bit trªn mét d¹ng sãng tÝn hiÖu. VÝ dô: ®èi víi
BPSK th× mçi d¹ng sãng truyÒn mét bit tin, M-QAM cho phÐp truyÒn k=log2M bit tin trªn
mét d¹ng sãng. V× vËy cÇn ph¶i x¾p xÕp c¸c bit tin vμo c¸c d¹ng sãng nμy tr−íc khi ®iÒu
chÕ sãng mang cao tÇn, chóng ®−îc xö lý trong miÒn b¨ng tÇn c¬ së.

5.2. M« pháng hÖ thèng TruyÒn tÝn hiÖu BPSK

Trong hÖ thèng truyÒn tin nhÞ ph©n, d÷ liÖu nhÞ ph©n gåm d·y c¸c sè 0 vμ 1 ®−îc truyÒn ®i
b»ng hai d¹ng sãng s0(t) vμ s1(t). Gi¶ sö (1) Tèc ®é d÷ liÖu truyÒn lμ R =1/Tb bit/s (Tb=1/R lμ
kho¶ng thêi gian cña mét bit), ®−îc s¾p xÕp vμo d¹ng sãng tÝn hiÖu
0 → s 0 ( t ); 1 → s 1 ( t ), 0 ≤ t ≤ Tb . (2) X¸c suÊt truyÒn c¸c bit 0 vμ 1 lμ b»ng nhau ( nghÜa lμ P(0) =
P(1) = 1/2) vμ ®éc lËp thèng kª t−¬ng hç nhau. (3) TÝn hiÖu si(t) qua kªnh AWGN, n(t) lμ mét
hμm mÉu cña qu¸ tr×nh ngÉu nhiªn Gauss tr¾ng cã phæ c«ng xuÊt lμ N0/2 W/Hz, d¹ng sãng tÝn
hiÖu thu lμ
r ( t ) = s i ( t ) + n ( t ), i = 0,1, 0 ≤ t ≤ Tb (5.2.1)

NhiÖm vô cña m¸y thu lμ x¸c ®Þnh xem bit 0 hay bit 1 ®· ®−îc truyÒn qua kªnh sau khi
quan tr¾c tÝn hiÖu thu r(t) trong kho¶ng thêi gian 0≤ t ≤ Tb. M¸y thu ®−îc thiÕt kÕ ®Ó gi¶m thiÓu
x¸c suÊt thu lçi ®−îc gäi lμ m¸y thu tèi −u.
5.2.1 M¸y thu tèi −u ®èi víi tÝn hiÖu trùc giao
™ §Þnh nghÜa:
Hai d¹ng sãng tÝn hiÖu si(t) & sj (t) ®−îc gäi lμ trùc giao nhau nÕu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn
Tb
⎧E , i= j
∫ s (t)s (t )dt = ⎨⎩0,
0
i j
i≠ j

trong ®ã E lμ n¨ng l−îng tÝn hiÖu. H×nh 5.1(a) minh ho¹ d¹ng sãng tÝn hiÖu trùc giao s0(t) vμ s1(t)
®iÓn h×nh.

-1-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

s0(t)
p(r0 | 0) = p(r0 s 0 ( t ) )
p(r1 | 0) = p(r1 s 0 ( t ) )
s0(t)
A
t r0 1 −( r0 − E )
2

= 2σ 2
∫ ()dτ e
2
− r1
t 1
0 = 2π σ
2
2σ
e
Tb
0
Bé 2π σ
Bé t¬ng quan
s1(t) TÝn hiÖu
thu r(t) t¸ch D÷ liÖu ra

A tÝn
s1(t) hiÖu r

0 Tb/2 Tb t t r1 E/2

∫ ()dτ
E[r1] = 0 E [r0] = E

0 LÊy mÉu
-A Bé t¬ng quan t¹i t=Tb
a) TÝn hiÖu trùc d) Hµm mËt ®é x¸c suÊt p(r0|0) vµ
giao b) CÊu tróc m¸y thu
p(r1|0) khi s0(t) ®îc truyÒn qua kªnh

Tb
§Çu ra cña
bé t¬ng quan 0
ri = ∫ r ( t )s i ( t )dt , i = 0,1
0 §Çu ra cña bé
E t¬ng quan 0

E/2
r(t) = s i (t) + n(t)
t t
0 Tb Tb/2 Tb
Tb
⎧ E, i= j §Çu ra bé t-
§Çu ra cña ∫0 s i ( t ).s j ( t )dt = ⎨0, i≠ j
¬ng quan 1
bé t¬ng quan 1 ⎩ E

E/2

t t
N¨ng lîng tÝn
0 Tb/2 Tb hiÖu E = A2Tb 0 Tb

Khi s0(t) ®îc ph¸t ®i T¹p ©m n(t ) = 0 khi s1(t) ®îc ph¸t ®i

c) C¸c ®Çu ra bé t¬ng quan khi kh«ng cã t¹p ©m ®Çu vµo

H×nh 5.1: CÊu tróc m¸y thu tèi −u ®èi víi tÝn hiÖu trùc giao
™ ThiÕt kÕ c¸c khèi chøc n¨ng
CÊu tróc m¸y thu tèi −u ®èi víi kªnh AWGN ®−îc cho ë h×nh 5.1(b) gåm 2 khèi c¬ b¶n:
Mét mét bé t−¬ng quan (hoÆc mét m¹ch läc phèi hîp cÇn l−u ý t¹i thêi ®iÓm lÊy mÉu t=Tb, tÝn
hiÖu ra bé läc phèi hîp b»ng tÝn hiÖu ra cña bé t−¬ng quan) vμ mét bé t¸ch tÝn hiÖu.
9 Bé t−¬ng quan tÝn hiÖu
Bé t−¬ng quan tÝnh t−¬ng quan gi÷a tÝn hiÖu thu r(t) víi hai tÝn hiÖu ®· ®−îc truyÒn s0(t) vμ
s1(t). Theo ®ã, nhËn ®−îc
t
r0 ( t ) = ∫ r ( τ)s 0 ( τ)dt
0
t
(5.2.2)
r1 ( t ) = ∫ r ( τ)s 1 ( τ)dt
0

-2-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

trong kho¶ng 0≤ t ≤ Tb, sau ®ã lÊy mÉu tÝn hiÖu r0(t) vμ r1(t) t¹i thêi ®iÓm t=Tb råi ®−a vμo bé t¸ch
tÝn hiÖu. NÕu tÝn hiÖu thu r(t) ®−îc xö lÝ bëi hai bé t−¬ng quan tÝn hiÖu nh− trªn h×nh 5.1(b) th×
c¸c tÝn hiÖu ra r0 vμ r1 t¹i thêi ®iÓm lÊy mÉu t= Tb lμ
# NÕu truyÒn tÝn hiÖu s0(t) qua kªnh, th× tÝn hiÖu thu lμ
r(t) = s0(t) + n(t) 0≤ t ≤ Tb (5.23)
Tb

r0 = ∫ r ( t )s 0 ( t )dt
0
Tb Tb

= ∫ s ( t )dt + ∫ n ( t )s 0 ( t )dt
2
0 (5.2.4)
0 0
1424 3 1 42
4 43 4
E n0

= E + n0
Tb

r1 = ∫ r ( t )s 1 ( t )dt
0
Tb Tb

= ∫ s 0 ( t )s 1 ( t )dt + ∫ n ( t )s 1 ( t )dt (5.25)

0 0
1 4 4244 3 1 4243
= 0 do trùc giao nhau n1

= n1

trong ®ã E = A2T lμ n¨ng l−îng cña c¸c tÝn hiÖu s0(t) vμ s1(t); n0 vμ n1 lμ c¸c thμnh phÇn t¹p ©m
t¹i ®Çu ra cña c¸c bé t−¬ng quan. Nh− vËy, khi truyÒn tÝn hiÖu s0(t) qua kªnh AWGN t¹i thêi
®iÓm lÊy mÉu t =Tb nhËn ®−îc tÝn hiÖu ë ®Çu ra hai bé t−¬ng quan lμ.
r0 = E + n 0
(2.28a)
r1 = n 1

# NÕu truyÒn tÝn hiÖu s1(t) qua kªnh, th× tÝn hiÖu thu lμ
r ( t ) = s 1 ( t ) + n ( t ), 0 ≤ t ≤ Tb

T−¬ng tù tÝnh nh− trªn tÝn hiÖu ë ®Çu ra cña hai bé t−¬ng quan t¹i thêi ®iÓm lÊy mÉu t = Tb
lμ
r0 = n 0
(5.28b)
r1 = E + n 1

C¸c tÝn hiÖu ra bé t−¬ng quan khi kh«ng cã t¹p ©m trong kho¶ng 0≤ t ≤ Tb t−¬ng øng víi
viÖc ph¸t s0(t) vμ s1(t) ®−îc cho ë h×nh 5.1(c).
# Thμnh phÇn t¹p ©m vμ ¶nh h−ëng lªn tÝn hiÖu vμo bé t¸ch sãng

-3-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

Do n(t) lμ mét hμm mÉu cña mét qu¸ tr×nh Gauss tr¾ng cã phæ c«ng xuÊt b»ng N0/2 nªn c¸c
thμnh phÇn n0 vμ n1 lμ c¸c biÕn ngÉu nhiªn ph©n bè Gauss cã E[ni] = 0 vμ Var[ni] = EN0/2 (i =
0,1), nghÜa lμ
Tb

E[n 0 ] = ∫ s 0 ( t )E[n ( t )]dt = 0

0
Tb
(5.2.9)
E[n 1 ] = ∫ s 1 ( t )E[n ( t )]dt = 0
0

ph−¬ng sai Var[ni] = σ 2i , víi i=0,1

σ i2 = E n i2[ ]
Tb Tb

= ∫ ∫ s (t )s (τ)E[n (t )n (τ)]dt.dτ
0 0
i i

Tb
N0
=
2 ∫ s (t )s (τ)δ(t − τ)dtdτ
0
i i (5.2.10 & 5.2.11)
Tb
N0
= ∫s
2
i ( t )dt
2 0

EN 0
= , i = 0,1
2
V× vËy,
NÕu ph¸t s0(t), th× r0 lμ biÕn ngÉu nhiªn Gauss cã E[r0] =E vμ Var[r0] =σ2 cßn r1 lμ biÕn
ngÉu nhiªn Gauss E[r0] = 0 vμ Var[r0] =σ2, hμm mËt ®é x¸c suÊt cña r0 vμ r1 kÝ hiÖu lμ p(r0|0) vμ
p(r1|0) ®−îc cho bëi (5.2.12) vμ ®−îc minh ho¹ bëi h×nh 5.4 t−¬ng øng
− ( r0 − E )2
1
p(r0 | 0) = p(r0 s 0 ( t ) d· d−îc truyÒn di ) = e 2σ 2

2π σ
(5.2.12)
− r12
1
p(r1 | 0) = p(r1 s 0 ( t ) d· d−îc truyÒn di ) =
2
2σ
e
2π σ

NÕu ph¸t s1(t), th× r0 lμ biÕn ngÉu nhiªn Gauss cã E[r0] = 0 vμ Var[r0]=σ2 cßn r1 lμ mét biÕn
ngÉu nhiªn Gauss cã E[r1] = E vμ Var[r1] = σ2 (Note Var[r0] = Var[r1] = σ2).
9 Bé t¸ch sãng
Bé t¸ch sãng quan tr¾c tÝn hiÖu r0 vμ r1 t¹i ®Çu ra bé t−¬ng quan ®Ó quyÕt ®Þnh tÝn hiÖu s0(t)
hay s1(t) ®· truyÒn qua kªnh (t−¬ng øng víi bit 0 hay bit 1). XÐt bé t¸ch tÝn hiÖu vμ x¸c ®Þnh x¸c
suÊt lçi nÕu cho d¹ng sãng tÝn hiÖu truyÒn qua kªnh ®−îc cho ë h×nh 5.1(a), chóng ®ång x¸c suÊt

-4-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

vμ cïng n¨ng l−îng. Khi nμy, bé t¸ch sãng tèi −u so s¸nh r0 vμ r1 råi quyÕt ®Þnh bit 0 hay bit 1 ®·
⎧1, nÕu r0 > r1
®−îc truyÒn qua kªnh theo nguyªn t¾c dÇu ra bé t¸ch sãng = ⎨ , theo ®ã
⎩0 , nÕ u r1 > r 0

# NÕu truyÒn tÝn hiÖu s0(t) qua kªnh, th× x¸c suÊt lçi sÏ lμ
Pe = P(r1 > r0 )
= P(n 1 > E + n 0 ) (5.2.19)
= P(n 1 − n 0 > E)

Do n1 vμ n0 lμ c¸c biÕn ngÉu nhiªn Gauss cã trung b×nh kh«ng, nªn x≡ n1-n0 còng lμ mét
biÕn ngÉu nhiªn Gauss cã E[x] = 0 vμ ph−¬ng sai lμ
[ ] [ ]
E x 2 = E (n 1 − n 0 ) 2
= E[n ] + E[n ] − 2E[n n ]
2 2
(5.2.20)
1 0 1 0

do tÝnh trùc giao cña d¹ng sãng tÝn hiÖu s0(t) vμ s1(t) nªn E[n1n0] = 0 v×
⎡Tb Tb ⎤
E[n 1 n 0 ] = E ⎢ ∫ ∫ s 0 ( t )s 1 ( τ)n ( t )n ( τ)dtdτ ⎥
⎢⎣ 0 0 ⎥⎦
Tb Tb
N
= 0
2 ∫ ∫s
0 0
0 ( t )s 1 ( τ)σ( t − τ)dtdτ (5.2.21)
Tb
N
= 0
2 ∫s
0
0 ( t )s 1 ( t )dt

=0
KÕt qu¶ nhËn ®−îc

[ ] ⎛ EN 0 ⎞
E x 2 = 2⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠
= EN 0 (5.2.22)
≡ σ 2x

Do vËy, x¸c suÊt lçi lμ

-5-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

⎛ ⎞
Pe = P⎜ n 1 − n 0 > E ⎟
⎜1424 3 ⎟
⎝ x ⎠
∞
1
∫e
− x 2 / 2 σ 2x
= dx
2πσ x E
∞
(5.2.23)
1
∫e
2
−x / 2
= dx
2π E / N0

⎛ E ⎞
= Q⎜⎜ ⎟
⎟
⎝ N 0 ⎠

TØ sè E/N0 ®−îc gäi lμ tØ sè tÝn trªn t¹p ©m SNR

# NÕu truyÒn s1(t) qua kªnh, c¸ch tÝnh x¸c suÊt lçi hoμn toμn t−¬ng tù trªn vμ nhËn ®−îc
cïng kÕt qu¶ (5.2.23).
MÆt kh¸c, do gi¶ thiÕt x¸c suÊt xuÊt hiÖn c¸c bit 0 vμ 1 trong d·y d÷ liÖu lμ b»ng nhau nªn
x¸c suÊt lçi trung b×nh ®óng b»ng x¸c suÊt lçi ®· ®−îc cho bëi (5.2.23).
™ LËp m« h×nh m« pháng vμ ch−¬ng tr×nh m« pháng
§−íi ®©y, tr×nh bμy tãm t¾t qu¸ tr×nh m« pháng BER cho hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu trùc giao.
Sö dông m« h×nh m« pháng ®−îc cho trªn h×nh 5.2 ®Ó −íc tÝnh BER vμ c«ng thøc (5.2.23) ®Ó vÏ
®å thÞ Pe theo SNR ®èi víi hÖ thèng truyÒn tin nhÞ ph©n dïng c¸c bé t−¬ng quan tÝn hiÖu.

-6-
M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

Bé t¹ o sè ngÉu nhiªn
ph©n bè Gauss
Bé t¹o sè
n0
ngÉu nhiªn
0/E r0
ph©n bè ®Òu
Bé

Nguån d÷ liÖu nhÞ

t ¸ ch D÷ liÖu ra
ph©n
t Ýn
1/E r1
hiÖu
n1
Bé t¹ o sè ngÉu nhiªn
ph©n bè Gauss

So s¸ nh

Bé ®Õm lçi

H×nh 5.2 M« h×nh m« pháng BER ®èi víi hÖ thèng truyÒn tin nhÞ ph©n
Tãm t¾t qu¸ tr×nh m« pháng nh− sau:
(1) Pháng t¹o c¸c biÕn ngÉu nhiªn r0 vμ r1 ®Ó ®−a vμo bé t¸ch sãng tÝn hiÖu. Theo ®ã, cÇn
ph¶i t¹o mét d·y bit nhÞ ph©n 0 vμ 1 ®ång x¸c suÊt vμ ®éc lËp thèng kª t−¬ng hç nhau.
V× vËy, ta sö dông mét bé t¹o sè ngÉu nhiªn ®Ó t¹o ra sè ngÉu nhiªn ph©n bè ®Òu
trong kho¶ng (0,1), dùa vμo sè ngÉu nhiªn ph©n bè ®Òu x nμy t¹o chuçi sè c¬ hai 0 vμ
1 theo nguyªn t¾c, nÕu sè ngÉu nhiªn cã gi¸ trÞ trong kho¶ng (0 < x < 0,5) th× nguån
d÷ liÖu c¬ hai lμ bit "0" vμ ng−îc l¹i sè ngÉu nhiªn cã trÞ trong kho¶ng (0,5 < x < 1),
th× lèi ra cña nguån d÷ liÖu c¬ hai lμ bit "1". NÕu mét bit 0 ®−îc t¹o ra th× r0 =E + n0 vμ
r1=n1. Cßn nÕu mét bit 1 ®−îc t¹o ra th× r0 = n0 vμ r1= E + n1.
(2) Pháng t¹o kªnh AWGN. Theo ®ã, c¸c thμnh phÇn t¹p ©m céng ni (i=0,1) ®−îc t¹o ra
b»ng hai bé t¹o t¹p ©m Gauss, chóng cã trung b×nh E[ni]=0 vμ ph−¬ng sai Var[ni] = σ2
= EN0/2. V× x¸c suÊt lçi ®−îc m« pháng lμ hμm cña tØ sè tÝn hiÖu trªn t¹p ©m SNR =
E/N0, nªn ®Ó tiÖn cho viÖc m« pháng ®Ò tμi chuÈn ho¸ n¨ng l−îng tÝn hiÖu E =1 vμ cho
σ2 biÕn thiªn. Theo ®ã SNR ®−îc tÝnh bëi

-7-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

E ⎫
SNR = ⎪
N0 ⎪ E2 1
⎬ ⇒ SNR = =
E.N 0 2σ 2 ⎪ 2σ 2 E =1
2σ 2
Var[n i ] = σ =
2
⇒ N0 =
2 E ⎪⎭
(3) TÝn hiÖu lèi ra bé t¸ch tÝn hiÖu ®−îc so s¸nh víi chuçi bit nhÞ ph©n ®· ®−îc truyÒn qua
kªnh AWGN, dïng bé ®Õm lçi ®Ó ®Õm sè c¸c lçi bit vμ lËp tØ sè tÝnh BER. Ch¼ng h¹n,
truyÒn N=10000 bit qua kªnh AWGN t¹i c¸c møc kh¸c nhau cña SNR (l−u ý øng víi
mçi gi¸ trÞ cña SNR lμ gi¸ trÞ ph−¬ng sai σ2 cña t¹p ©m ni t¸c ®éng vμo bit truyÒn qua
kªnh theo nguyªn t¾c céng theo ®ã sÏ nhËn ®−îc gi¸ trÞ BER t−¬ng øng).
(4) Ch−¬ng tr×nh m« pháng BER theo m« h×nh h×nh 5.2 vμ tÝnh to¸n lý thuyÕt theo
(5.2.23) ®−îc viÕt b»ng Matlab, kÕt qu¶ ®−îc cho ë h×nh 5.3. ThÊy râ sù khíp nhau
gi÷a c¸c kÕt qu¶ m« pháng vμ gi¸ trÞ tÝnh to¸n lý thuyÕt.

H×nh 5.3 X¸c suÊt lçi m« pháng vμ tÝnh to¸n ®èi víi hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu trùc giao.
5.2.2. M¸y thu tèi −u ®èi víi tÝn hiÖu ®èi cùc (Antipodal Signals)
™ §Þnh nghÜa:
Hai d¹ng sãng tÝn hiÖu ®−îc gäi lμ ®èi cùc nÕu d¹ng sãng tÝn hiÖu nμy b»ng ©m cña d¹ng
sãng tÝn hiÖu kia. H×nh 5.4(a) minh ho¹ hai cÆp tÝn hiÖu ®èi cùc nhau.

-8-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

™ ThiÕt kÕ c¸c khèi chøc n¨ng:

Ta dïng cÊu tróc m¸y thu tèi −u ®−îc cho h×nh 5.6(b) ®Ó kh«i phôc th«ng tin nhÞ ph©n tõ
d¹ng sãng tÝn hiÖu ®èi cùc h×nh 5.4(a). NÕu dïng d¹ng sãng tÝn hiÖu ®èi cùc s0(t) = s(t) vμ s1(t) =
-s(t) ®Ó truyÒn tin nhÞ ph©n (trong ®ã s(t) lμ mét d¹ng sãng tuú ý cã n¨ng l−îng E), th× tÝn hiÖu
thu t¹i ®Çu ra kªnh AWGN lμ
r ( t ) = ±s( t ) + n ( t ), 0 ≤ t ≤ Tb (5.2.24)

s0(t) s0(t) p(r | 1) ≡ p(r − s( t ) d· d−îc truyÒn di ) p(r | 0 ) ≡ p(r s( t ) d· d−îc truyÒn di )
A A
1 2
2σ 2 1
= e−( r + E )
2
2σ 2
t t = e−( r − E )
Tb/2 Tb
2π σ 2π σ
0 Tb 0

-A

s1(t) s1(t)
A
Tb t t r
0 0 Tb/2 Tb -E 0 E
-A -A
a) b)

a) C¸c cÆp tÝn hiÖu ®èi cùc c) C¸c hμm mËt ®é x¸c suÊt ®èi víi tÝn hiÖu lèi
vμo bé t¸ch tÝn hiÖu

QuyÕt ®Þnh tÝn

t hiÖu ra
TÝn hiÖu thu r(t)
Bé t¸ ch
∫ ()dτ
0
tÝn hiÖu
LÊy mÉu t¹ i
t=Tb
s(t) Bé t- ¬ng quan

b) M¸y thu tèi −u dïng bé t−¬ng quan

H×nh 5.4 CÊu tróc m¸y thu tèi −u ®èi víi c¸c tÝn hiÖu ®èi cùc
9 NÕu truyÒn s(t) qua kªnh AWGN, th× tÝn hiÖu thu lμ
r ( t ) = s( t ) + n ( t ), 0 ≤ t ≤ Tb (5.2.25)

TÝn hiÖu ra cña bé t−¬ng quan (hay bé läc phèi hîp) t¹i thêi ®iÓm lÊy mÉu t=Tb lμ
r=E+n (5.2.26)
trong ®ã, n¨ng l−îng tÝn hiÖu E vμ thμnh phÇn t¹p ©m céng n ®−îc tÝnh theo

-9-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

Tb

n = ∫ n ( t )s( t )dt (5.2.27)

0

V× qu¸ tr×nh t¹p ©m céng cã trung b×nh 0 nªn E[n] = 0 vμ ph−¬ng sai cña thμnh phÇn t¹p ©m n
lμ
σ2 = E n2 [ ]
Tb Tb

= ∫ ∫ E[n(t )n(τ)]s(t )s(τ)dtdτ

0 0
T b Tb
N
= 0
2 ∫∫
0 0
δ( t − τ)s( t )s( τ)dtdτ (5.2.28)
Tb
N0
= ∫s
2
( t )dt
2 0

N E
= 0
2
Theo ®ã, hμm mËt ®é x¸c suÊt cña r khi truyÒn s(t) qua kªnh lμ
1
p(r s( t ) d· d−îc truyÒn di ) ≡ p(r | 0) =
2
2σ 2
e −( r − E ) (2.2.29)
2 πσ
9 NÕu truyÒn -s(t) qua kªnh AWGN, th× tÝn hiÖu thu lμ r ( t ) = −s( t ) + n ( t )
T−¬ng tù nh− trªn, tÝn hiÖu lèi vμo bé t¸ch tÝn hiÖu sÏ lμ
r = −E + n (2.2.30)
vμ hμm mËt ®é x¸c suÊt cña r lμ
1
p(r − s( t ) d· d−îc truyÒn di ) ≡ p(r | 1) =
2
2σ 2
e −( r + E ) (2.2.31)
2 πσ
Hai hμm mËt ®é x¸c suÊt nμy ®−îc minh ho¹ trªn h×nh 5.4(c)
V× c¸c d¹ng sãng tÝn hiÖu ®ång x¸c suÊt, nªn bé t¸ch tÝn hiÖu tèi −u thùc hiÖn so s¸nh tÝn
hiÖu ra bé t−¬ng quan r víi ng−ìng quyÕt ®Þnh (tr−êng hîp nμy ng−ìng quyÕt ®Þnh b»ng 0) vμ
thùc hiÖn quyÕt ®Þnh tÝn hiÖu ra theo nguyªn t¾c. NÕu r > 0, bé t¸ch sãng quyÕt ®Þnh s(t) ®· ®−îc
truyÒn qua kªnh. NÕu r <0, bé t¸ch tÝn hiÖu sÏ quyÕt ®Þnh –s(t) ®· ®−îc truyÒn qua kªnh.
9 X¸c suÊt lçi t¸ch sãng.
XÐt x¸c suÊt lçi víi ®iÒu kiÖn kªnh AWGN, d−íi t¸c ®éng t¹p ©m lμm cho viÖc quyÕt ®Þnh
tÝn hiÖu ra bÞ lçi ®−îc tÝnh nh− sau
NÕu s(t) ®· ®−îc truyÒn qua kªnh, th× x¸c suÊt lçi b»ng víi x¸c suÊt ®Ó r < 0. NghÜa lμ

-10-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

Pe = P(r < 0)
0
1
∫e
−( r − E ) 2 / 2σ 2
= dr
2πσ −∞
−E / σ
1 (5.2.32)
∫e
−r 2 / 2
= dr
2π −∞

⎛ 2E ⎞
= Q⎜⎜ ⎟
⎟
⎝ N 0 ⎠
NÕu -s(t) ®· ®−îc truyÒn qua kªnh, th× x¸c suÊt lçi b»ng víi x¸c suÊt ®Ó r>0, thùc hiÖn
t−¬ng tù nh− trªn, nhËn ®−îc cïng mét kÕt qu¶ theo (5.2.32).
V× hai d¹ng sãng tÝn hiÖu ®ång x¸c suÊt nªn x¸c suÊt lçi trung b×nh còng ®−îc cho bëi
(5.2.32).
9 NhËn xÐt:
So s¸nh hai hÖ thèng truyÒn nhÞ ph©n
HÖ thèng tÝn hiÖu trùc giao HÖ thèng tÝn hiÖu ®èi cùc

⎛ E ⎞ ⎛ 2E ⎞
Pe = Q⎜⎜ ⎟
⎟ Pe = Q⎜⎜ ⎟
⎟
⎝ N 0 ⎠ ⎝ N 0 ⎠

§Ó cã cïng hiÖu n¨ng vÒ x¸c suÊt lçi th× ë ph−¬ng ph¸p tÝn hiÖu trùc giao ph¸t n¨ng l−îng lín
gÊp hai lÇn so víi tÝn hiÖu ®èi cùc. Do vËy c¸c tÝn hiÖu ®èi cùc hiÖu qu¶ h¬n c¸c c¸c tÝn hiÖu
trùc giao 3 dB.
™ LËp m« h×nh m« pháng
M« pháng ®Ó −íc tÝnh vμ vÏ ®å thÞ hiÖu n¨ng x¸c suÊt lçi cho hÖ thèng BPSK dïng tÝn hiÖu
®èi cùc ®−îc cho trªn h×nh 5.5.

-11-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

H×nh 5.5 M« h×nh m« pháng hÖ thèng truyÒn tin BPSK dïng tÝn hiÖu ®èi cùc
Qu¸ tr×nh m« pháng hiÖu n¨ng x¸c suÊt lçi ®−îc tiÕn hμnh nh− sau: (1) Tr−íc hÕt t¹o biÕn
ngÉu nhiªn r ®−a ®Õn ®Çu vμo bé t¸ch tÝn hiÖu. Theo ®ã, dïng mét bé t¹o sè ngÉu nhiªn ph©n bè
®Òu ®Ó t¹o ra chuçi tin nhÞ ph©n ë ®Çu ra nguån d÷ liÖu nhÞ ph©n. Chuçi c¸c bit 0 vμ 1 nμy ®−îc
¸nh x¹ vμo mét chuçi ±E (E lμ n¨ng l−îng cña tÝn hiÖu ®−îc chuÈn ho¸ b»ng 1 khi thùc hiÖn m«
pháng). Dïng mét bé t¹o t¹p ©m Gauss ®Ó t¹o ra c¸c chuçi ngÉu nhiªn Gauss cã trung b×nh
kh«ng vμ ph−¬ng sai b»ng σ2. (2) Dïng bé t¸ch tÝn hiÖu ®Ó so s¸nh biÕn ngÉu nhiªn r víi ng−ìng
0 vμ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh tÝn hiÖu ra theo nguyªn t¾c. NÕu r > 0, quyÕt ®Þnh bit 0 ®−îc truyÒn qua
kªnh. NÕu r<0, quyÕt ®Þnh bit 1 ®−îc ph¸t. (3) TÝn hiÖu ra bé t¸ch tÝn hiÖu ®−îc so s¸nh víi chuçi
bit tin ®· ®−îc truyÒn qua kªnh AWGN vμ lçi sÏ ®−îc ®Õm. KÕt qu¶ m« pháng vμ tÝnh to¸n hiÖu
n¨ng cña hÖ thèng dïng tÝn hiÖu ®èi cùc ®−îc cho ë h×nh 5.6 khi truyÒn qua kªnh 10 000 bit tin
t−¬ng øng víi mét sè gi¸ trÞ kh¸c nhau cña SNR.

-12-
M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

H×nh 5.6 KÕt qu¶ m« pháng vμ tÝnh to¸n BER

-13-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

5.3. M« pháng hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu 4-QAM

Bé t−¬ng quan
t
Bé läc ph¸t Bé lÊy
∫ (•)dt
Bé ®iÒu chÕ
g T (t) c©n b»ng 0 mÉu
ψ 1 (t)

cos 2πf c t
D÷
liÖu §ång hå
Bé dao ®éng
quyÕt
nhÞ TÝnh ®Þnh
ph©n Bé biÕn ®æi kho¶ng ®Çu ra
Dich
nèi tiÕp thμnh
pha
Kªnh PLL
g T (t )
c¸ch
song song D(s m )
900
DÞch pha 900

sin 2πf c t

ψ 2 (t)
t
Bé lÊy
Bé läc ph¸t Bé ®iÒu chÕ
∫ (•)dt mÉu
g T (t) c©n b»ng 0

M = 64
Bé t−¬ng quan

M = 16

M=4

H×nh 7.1 S¬ ®å khèi chøc n¨ng hÖ thèng truyÒn dÉn M-QAM

™ ThiÕt kÕ c¸c khèi chøc n¨ng hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu 4-QAM ≡ 4-PSK
¾ §iÒu chÕ 4-QAM
NÕu truyÒn tin b»ng c¸ch ®iÒu chÕ pha sãng mang, th× th«ng tin ®−îc truyÒn qua kªnh ë
d¹ng pha sãng mang. Theo ®ã, pha sãng mang nhËn c¸c gi¸ trÞ trong kho¶ng 0≤ θ ≤ 2π cô thÓ
θm = 2πm/M trong ®ã m = 0,1,2,..,M-1 (M=4). V× vËy, ®èi víi ®iÒu chÕ BPSK, th× cã hai tr¹ng
th¸i pha sãng mang lμ θ0 = 0 vμ θ1 = π rad. Víi ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ M-PSK, M = 2k= 4 (≡4-
QAM) trong ®ã k=2 lμ sè bit tin trªn ký hiÖu ®−îc ph¸t ®i.
BiÓu diÔn tæng qu¸t cho tÝn hiÖu ®−îc ®iÒu chÕ M-PSK lμ.
⎛ 2πm ⎞
u m ( t ) = A.g T ( t ) cos⎜ 2πf c t + ⎟, m = 0,1,2,...., M − 1 (7.3.1)
⎝ M ⎠

trong ®ã gT(t) lμ xung x¸c ®Þnh ®Æc tÝnh phæ cña tÝn hiÖu ph¸t, A lμ biªn ®é tÝn hiÖu. L−u ý r»ng,
c¸c tÝn hiÖu PSK cã cïng n¨ng l−îng, nghÜa lμ

-14-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

∞
Em = ∫u
2
m ( t )dt (7.3.2)
−∞
∞
⎛ 2πm ⎞
= ∫A g 2 T ( t ) cos 2 ⎜ 2πf c t +
2
⎟dt
−∞ ⎝ M ⎠
∞ ∞
1 1 ⎛ 2πm ⎞
= ∫
2 −∞
A 2 g 2 T ( t )dt + ∫ A 2 g 2 T ( t ) cos⎜ 4πf c t +
2 −∞ ⎝ M ⎠
⎟dt
144444424444443
= 0, khi fc >> W
2 ∞
A
= ∫g
2
T ( t )dt (7.3.3)
2 −∞

≡ Es , Víi ∀m (7.3.4)

trong ®ã n¨ng l−îng trªn ký hiÖu Es còng cÇn l−u ý r»ng khi tÇn sè sãng mang fc >> W (W lμ ®é
réng b¨ng tÇn cña xung ®Þnh d¹ng phæ ph¸t gT(t)) th× thμnh phÇn tÝch ph©n thø hai trong vÕ ph¶i
(7.3.4) = 0.
NÕu gT(t) lμ xung ch÷ nhËt, nghÜa lμ.

2
g T (t) = , 0≤t≤T (7.3.5)
T
Th× d¹ng sãng tÝn hiÖu ph¸t trong kho¶ng thêi gian ký hiÖu 0 ≤ t ≤ T ®−îc biÓu diÔn lμ

2 ⎛ 2πm ⎞
u m (t) = E s cos⎜ 2πf c t + ⎟, m = 0,1,2,...., M - 1
{ T ⎝ M ⎠
A {
gT (t) (7.3.6)
2E s ⎛ 2πm ⎞
= cos⎜ 2πf c t + ⎟,
T ⎝ M ⎠

l−u ý r»ng, tÝn hiÖu ph¸t um(t) theo (7.3.6) cã ®−êng bao kh«ng ®æi nh−ng pha sãng mang thay
®æi ®ét ngét t¹i c¸c thêi ®iÓm ®Çu cña mçi kho¶ng thêi gian tÝn hiÖu.
Khi xÐt gãc pha cña hμm Cosin trong (7.3.6) lμ tæng cña hai gãc, biÓu diÔn d¹ng sãng
trong (7.3.1) nh− sau

⎛ 2πm ⎞ ⎛ 2πm ⎞
u m ( t ) = E s cos⎜ ( t ) cos(2πf c t ) − E s sin ⎜
⎟ × g1T4 4 2 4 43 ⎟ × [1
− g T ( t ) sin (2πf c t )]
4442444 3
1442443 ⎝ M ⎠ 1442443 ⎝ M ⎠
ψ1 ( t ) ψ1 ( t ) (7.3.7)
S mc S ms

= s mc ψ 1 ( t ) + s ms ψ 2 ( t )

trong ®ã

-15-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

⎛ 2πm ⎞
s mc = E s cos⎜ ⎟
⎝ M ⎠
(7.3.8)
⎛ 2πm ⎞
s ms = E s sin ⎜ ⎟
⎝ M ⎠
c¸c hμm c¬ së trùc giao ®−îc ®Þnh nghÜa bëi
ψ 1 ( t ) = g T ( t ) cos(2πf c t )
(7.3.9)
ψ 2 ( t ) = −g T ( t ) sin (2πf c t )

b»ng c¸ch chuÈn ho¸ thÝch hîp d¹ng xung gT(t), cã thÓ chuÈn ho¸ n¨ng l−îng c¸c hμm c¬ së trùc
giao nμy b»ng 1. Theo ®ã, cã thÓ coi M-PSK lμ hai sãng mang trùc giao cã biªn ®é phô thuéc vμo
pha ®−îc ph¸t trong mçi kho¶ng thêi gian cña tÝn hiÖu. V× vËy, c¸c tÝn hiÖu ®iÒu chÕ pha sè ®−îc
biÓu diÔn ë d¹ng h×nh häc nh− lμ c¸c vector hai chiÒu chøa c¸c thμnh phÇn Smc vμ Sms, nghÜa lμ
⎛ 2πm 2πm ⎞
s m = ⎜ E s cos E s sin ⎟ (7.3.10)
⎝ M M ⎠

Cã nhiÒu c¸ch ®Ó g¸n, s¾p xÕp, ¸nh x¹ k bit tin vμo M = 2k pha cã thÓ cã, th−êng dïng
ph−¬ng ph¸p m· ho¸ Garay trong ®ã c¸c pha l©n cËn chØ kh¸c nhau 1 bit v× thÕ chØ x¶y ra lçi mét
bit tin trong chuçi k bit.
¾ Gi¶i ®iÒu chÕ pha vμ t¸ch tÝn hiÖu
TÝn hiÖu thu tõ kªnh AWGN ®−îc biÓu diÔn theo.
r(t) = u m (t) + n(t)
(7.3.11)
= u m ( t ) + n c ( t ) cos(2πf c t ) − n s ( t ) sin (2πf c t )

trong ®ã nc(t) vμ ns(t) lμ hai thμnh ph©n vu«ng gãc cña t¹p ©m céng.
NÕu lÊy t−¬ng quan tÝn hiÖu thu víi c¸c hμm c¬ së trùc giao ψ1(t) vμ ψ2(t), th× ®Çu ra hai
bé t−¬ng quan ®−îc biÓu diÔn nh− sau
r = sm + n
⎛ 2πm 2πm ⎞ (7.3.12)
= ⎜ E s cos + nc E s sin + ns ⎟
⎝ M M ⎠
trong ®ã, nc vμ ns ®−îc x¸c ®Þnh bëi
∞
1
n c = ∫ g T ( t )n c ( t )dt
2 −∞
∞
(7.3.13)
1
n s = ∫ g T ( t )n s ( t )dt
2 −∞

-16-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

c¸c thμnh phÇn t¹p ©m vu«ng gãc nc(t) vμ ns(t) lμ c¸c qu¸ tr×nh ngÉu nhiªn Gauss trung b×nh
kh«ng kh«ng t−¬ng quan nhau. V× thÕ, E[nc] = E[ns] =0 vμ E[ncns]=0, ph−¬ng sai cña chóng lμ

[ ] [ ]
E n 2c = E n 2s =
N0
2
(7.3.14)

Bé t¸ch sãng tèi −u chiÕu vector tÝn hiÖu thu lªn tõng vector trong sè M vector tÝn hiÖu
ph¸t {sm} vμ chän ra vector t−¬ng øng cã h×nh chiÕu lín nhÊt. V× thÕ nhËn ®−îc c¸c sè ®o t−¬ng
quan (correlation metrics).

C(r, s m ) = r.s m , m = 0,1,2,...,M - 1 (7.3.15)

Do c¸c tÊt c¶ c¸c tÝn hiÖu cã cïng n¨ng l−îng, nªn sè ®o (metric) bé t¸ch sãng t−¬ng
®−¬ng ®èi víi ®iÒu chÕ pha sè lμ ®Ó tÝnh gãc pha cña vector tÝn hiÖu thu r = (rc , rs ) theo

rs
θ r = tan −1 (7.3.16)
rc

vμ tõ tËp {sm} chän ra tÝn hiÖu cã gãc pha gÇn víi θr nhÊt.
¾ X¸c suÊt lçi t¹i ®Çu ra bé t¸ch sãng ®èi víi kªnh AWGN.
Víi ®iÒu chÕ 4-QAM ®−îc xem lμ hai hÖ thèng BPSK trªn c¸c sãng mang vu«ng gãc
(trùc giao nhau).
⎛ 2E b ⎞
P4 = Q⎜ ⎟
⎜ N ⎟
⎝ 0 ⎠
(
= Q 2 × SNR )
™ M« pháng hÖ thèng truyÒn dÉn 4-QAM qua kªnh AWGN
¾ LËp m« h×nh m« pháng
M« pháng x¸c suÊt lçi BER ®èi víi hÖ thèng truyÒn tin 4-QAM, trong ®ã bé t¸ch sãng
tÝnh metric theo (7.3.15) ®−îc cho ë h×nh 7.2

-17-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

Bé t¹o sè ngÉu nhiªn

ph©n bè Gauss

nc rc

ký hiÖu
Bé t¹o sè Bé s¾p 2-bit
xÕp tÝn Bé t¸ch
ngÉu nhiªn
ph©n bè ®Òu hiÖu tÝn hiÖu
4-QAM rs

ns
Bé t¹o sè ngÉu nhiªn
ph©n bè Gauss

So s¸nh

Bé ®Õm lçi bit

H×nh 7.2 M« h×nh m« pháng BER hÖ thèng truyÒn dÉn 4-QAM

™ Tãm t¾t qu¸ tr×nh qu¸ tr×nh m« pháng nh− sau:
Dïng bé t¹o sè ngÉu nhiªn ph©n bè ®Òu ®Ó t¹o chuçi c¸c ký hiÖu tin t−¬ng øng víi 4 tæ
hîp 2 bit cã thÓ cã gåm c¸c bit b1, b2. C¸c ký hiÖu tin ®−îc s¾p xÕp vμo c¸c ®iÓm tÝn hiÖu nh−
®−îc thÊy ë h×nh 7.1 trong tr−êng hîp M=4. V× vËy, t¹o biÕn ngÉu nhiªn ph©n bè ®Òu trong
kho¶ng (0,1) trong gi¶i (0,1) nμy chia ®Òu thμnh c¸c kho¶ng con (0 ®Õn 0,25); (0,25 ®Õn 0,5);
(0,5 ®Õn 0,75); (0,75 ®Õn 1,0) c¸c kho¶ng con nμy t−¬ng øng víi c¸c cÆp bit tin 00; 01;10;11. c¸c
cÆp bit nμy ®−îc dïng ®Ó chän c¸c vector pha tÝn hiÖu sm.
T¹o c¸c thμnh phÇn t¹p ©m céng nc & ns lμ c¸c biÕn ngÉu nhiªn Gauss trung b×nh kh«ng
®éc lËp thèng kª vμ ph−¬ng sai σ2. §Ó m« pháng BER theo SNR cÇn ph¶i chuÈn ho¸ (hoÆc Es=1
hay σ2=1) nÕu chuÈn ho¸ Es th× cho σ2 ch¹y vμ ng−îc l¹i.
Bé t¸ch sãng quan tr¾c vector tÝn hiÖu thu r = sm+n ®−îc cho ë (7.3.12) vμ tÝnh h×nh chiÕu
cña r lªn 4 vector tÝn hiÖu cã thÓ cã sm viÖc quyÕt ®Þnh lμ chän ®iÓm tÝn hiÖu t−¬ng øng víi h×nh
chiÕu lín nhÊt. TÝn hiÖu ra bé t¸ch sãng ®−îc so s¸nh víi c¸c ký hiÖu ph¸t ®Ó x¸c ®Þnh lçi sau ®ã
®−a ®Õn ®Õm lçi.
¾ Ch−¬ng tr×nh m« pháng
Ch−¬ng tr×nh m« pháng hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu 4-QAM theo m« h×nh 7.2 ®−îc viÕt trªn
ng«n ng÷ lËp tr×nh Matlab ®−îc cho ë file 4-QAM.m. D−íi ®©y lμ kÕt qu¶ m« pháng ®iÓn h×nh
®èi víi th«ng sè. phÝa ph¸t ph¸t N=10000 ký hiÖu t¹i c¸c gi¸ trÞ kh¸c nhau cña SNR trong ®ã Eb
= Es/2 lμ n¨ng l−îng trªn bit.

-18-
M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

H×nh 7.3 KÕt qu¶ m« pháng BER ®èi víi hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu 4-QAM

-19-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

5.4. M« pháng hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu M-QAM

™ ThiÕt kÕ c¸c khèi chøc n¨ng hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu M-QAM
C¸c khèi chøc n¨ng hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu M-QAM ®−îc cho ë h×nh 7.1
¾ §iÒu chª M-QAM:
C¸c tÝn hiÖu M-QAM gåm hai sãng mang trùc giao cos 2πf c t , sin 2πf c t ®−îc ®iÒu chÕ bëi
hai chuçi ký hiÖu tin ®éc lËp. V× thÕ, cã thÓ ®−îc biÓu diÔn bëi
u m ( t ) = A mc g T ( t ) cos 2πf c t − A ms g T ( t ) sin 2πf c t , m = 1,2,..., M (7.4.1)

trong ®ã {Ams} vμ {Amc} lμ tËp c¸c møc biªn ®é ®¹t ®−îc b»ng c¸ch s¾p xÕp chuçi k bit tin vμo
c¸c gi¸ trÞ biªn ®é t−¬ng øng. NÕu M = 2 k th× gi¶i ph¸p kÕt hîp ®iÒu pha vμ ®iÒu biªn mang l¹i
sù truyÒn dÉn ®ång thêi k = log 2 (M ) bit nhÞ ph©n t¹i tèc ®é ký hiÖu lμ R s = R b k .

BiÓu diÔn tÝn hiÖu (7.4.1) trong c¸c vector tÝn hiÖu hai chiÒu

sm = ( E s A mc E s A ms , ) m = 1,2,..., M (7.4.3)

¾ Gi¶i ®iÒu chÕ vμ t¸ch sãng tÝn hiÖu M-QAM:

NÕu kªnh truyÒn lμ kªnh AWGN, tÝn hiÖu thu ®−îc biÓu diÔn bëi
r ( t ) = A mc g T ( t ) cos(2πf c t + φ) + A ms g T ( t ) sin (2πf c t + φ) + n ( t ) (7.4.4)

trong ®ã, φ lμ sù dÞch pha sãng mang do kªnh g©y ra vμ thμnh phÇn t¹p ©m Gaus tr¾ng lμ
n ( t ) = n c ( t ) cos 2πf c t + n s ( t ) sin 2πf c t

TÝn hiÖu thu ®−îc lÊy t−¬ng quan víi hai hμm c¬ së ®−îc dÞch pha ®−îc cho bëi (7.4.5)
ψ 1 ( t ) = g T ( t ) cos(2πf c t + φ)
(7.4.5)
ψ 2 ( t ) = g T ( t ) sin (2πf c t + φ)

c¸c ®Çu ra c¸c bé t−¬ng quan ®−îc lÊy mÉu sau ®ã ®−a ®Õn bé t¸ch sãng. Vßng kho¸ pha PLL
®ùoc dïng ®Ó −íc tÝnh dÞch pha sãng mang tÝn hiÖu thu φ do kªnh g©y ra vμ bï dÞch pha nμy b»ng
c¸ch dÞch c¸c hμm c¬ së ®−îc cho bëi (7.4.5). Gi¶ thiÕt r»ng ®ång hå ®ång bé víi tÝn hiÖu thu ®Ó
lÊy mÉu t¹i c¸c thêi ®iÓm chÝnh x¸c ®Çu ra c¸c bé t−¬ng quan. Tõ c¸c gi¶ ®Þnh trªn, nhËn ®−îc
c¸c tÝn hiÖu t¹i ®Çu ra c¸c bé t−¬ng quan lμ
rc = A mc + n c cos φ − n s sin φ
(7.4.6)
rs = A ms + n c sin φ + n s cos φ

trong ®ã c¸c thμnh phÇn t¹p ©m ®−îc x¸c ®Þnh bëi

-20-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

T
1
2 ∫0
nc = n c ( t )g T ( t )dt

T
(7.4.7)
1
n s = ∫ n s ( t )g T ( t )dt
20

lμ c¸c biÕn ngÉu nhiªn Gauss kh«ng t−¬ng quan nhau trung b×nh kh«ng vμ ph−¬ng sai b»ng N0/2.
Bé t¸ch sãng tèi −u thùc hiÖn tÝnh to¸n c¸c sè ®o kho¶ng c¸ch sau
2
D( r , s m ) = r − s m , m = 1,2,..., M (7.4.8)

trong ®ã r t = (rc , rs ) vμ sm ®−îc cho bëi (7.4.3)

¾ X¸c lçi ®èi t¸ch sãng víi kªnh AWGN

§èi víi hÖ thèng dïng m« h×nh biÓu ®å c¸c ®iÓm b¶n tin ®−îc s¾p xÕp ë d¹ng h×nh ch÷
nhËt, th× M-QAM, M = 2k, k ch½n c¸c chßm sao tÝn hiÖu QAM b»ng víi hai tÝn hiÖu PAM trªn
k
hai sãng mang trùc giao, mçi tÝn hiÖu PAM cã M = 2 2 ®iÓm tÝn hiÖu. Do c¸c tÝn hiÖu trong
c¸c thμnh phÇn vu«ng pha ®−îc ph©n t¸ch b»ng c¸ch t¸ch sãng nhÊt qu¸n thÝch hîp, nªn x¸c suÊt
lçi ®èi víi QAM ®−îc x¸c ®Þnh tõ x¸c suÊt lçi ®èi víi PAM. Cô thÓ x¸c suÊt lçi ®èi víi M-QAM
®−îc tÝnh bëi

(
Pc = 1 − P M
)
2
(7.4.9)

trong ®ã P M
lμ x¸c suÊt lçi cña P M
PAM cã c«ng c«ng suÊt trung b×nh b»ng 1/2 c«ng suÊt trong
c¸c thμnh phÇn tÝn hiÖu vu«ng gãc cña QAM t−¬ng øng. KÕt qu¶ sau khi biÕn ®æi nhËn ®−îc

⎛ 1 ⎞ ⎛⎜ 3 E ⎞
⎟
P = 2⎜⎜1 − ⎟⎟Q × av (7.4.10)
M
⎝ ⎜
M ⎠ ⎝ M −1 N0 ⎟
⎠
trong ®ã Eav/N0 lμ SNR trung b×nh trªn ký hiÖu. V× vËy x¸c suÊt lçi ký hiÖu ®èi víi M-QAM lμ

PM = 1 − 1 − P ( M
)
2
(7.4.11)

™ M« pháng M-QAM
¾ LËp m« h×nh m« pháng
M« h×nh m« pháng hiÖu n¨ng BER ®èi víi hÖ thèng truyÒn tin tÝn hiÖu 16-QAM qua kªnh
AWGN ®−îc cho ë h×nh 7.4

-21-
 M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

Bé t¹o sè
ngÉu nhiªn
ph©n bè ®Òu Bé t¹ o sè ngÉu nhiªn
ph©n bè Gauss
nc
Amc rc
Bé
Bé chän t¸ ch ký hiÖu
tÝn hiÖu 4-bit
16-QAM
tÝn
Ams rs
hiÖu
n s
Bé t¹ o sè ngÉu nhiªn
ph©n bè Gauss

So s¸ nh

Bé ®Õm lçi
ký hiÖu

H×nh 7.4 M« h×nh m« pháng hiÖu n¨ng BER ®èi víi hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu 16-QAM
Tãm t¾t qu¸ tr×nh qu¸ tr×nh m« pháng nh− sau: Dïng bé t¹o sè ngÉu nhiªn ph©n bè ®Òu ®Ó
t¹o chuçi c¸c ký hiÖu tin t−¬ng øng víi 16 tæ hîp 4 bit cã thÓ cã gåm c¸c bit b1, b2, b3, b4. C¸c ký
hiÖu tin ®−îc s¾p xÕp vμo c¸c ®iÓm tÝn hiÖu nh− ®−îc thÊy ë h×nh 7.22, chóng cã to¹ ®é [Amc
Ams]. ViÖc t¹o c¸c thμnh phÇn t¹p ©m [nc ns] ®−îc thùc hiÖn bëi hai bé t¹o sè ngÉu nhiªn Gauss.
§Ó tiÖn, cho dich pha φ =0. V× thÕ, vecor tÝn hiÖu chøa t¹p ©m lμ R = [A mc + n c A ms + n s ]. Bé
t¸ch sãng tÝnh c¸c sè ®o kho¶ng c¸ch theo (7.4.8) vμ quÕt ®Þnh ®iÓm tÝn hiÖu ®−îc truyÒn qua
kªnh lμ ®iÓm tÝn hiÖu gÇn víi vector tÝn hiÖu thu nhÊt. C¸c tæ hîp 4 bit ®Çu ra bé t¸ch sãng ®−îc
so s¸nh víi tæ hîp 4 bit ®Çu vμo bé chän tÝn hiÖu 16-QAM t−¬ng øng ®Ó x¸c ®Þnh lçi ký hiÖu sau
®ã ®−a ®Õn bé ®Õm lçi ký hiÖu t−¬ng øng víi møc ®é t¸c ®éng cña kªng AWGN t¹i thêi ®iÓm
xÐt.
¾ Ch−¬ng tr×nh m« pháng
Ch−¬ng tr×nh m« pháng hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu 16-QAM theo m« h×nh 7.22 ®−îc viÕt
trªn ng«n ng÷ lËp tr×nh Matlab ®−îc cho ë file 16-QAM.m. D−íi ®©y lμ kÕt qu¶ m« pháng ®iÓn
h×nh ®èi víi th«ng sè. phÝa ph¸t ph¸t N=10000 ký hiÖu t¹i c¸c gi¸ trÞ kh¸c nhau cña SNR trong
®ã Eb = Es/4 lμ n¨ng l−îng trªn bit.

-22-
M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

H×nh 7.5. KÕt qu¶ m« pháng BER ®èi víi hÖ thèng 16-QAM trong kªnh AWGN

-23-
M« pháng hÖ thèng truyÒn tin ®èi víi kªnh AWGN Eng. NguyÔn ViÕt §¶m

H×nh 7.6. KÕt qu¶ m« pháng BER ®èi víi hÖ thèng M-QAM trong kªnh AWGN

-24-