KONSTRUKTIVNI

SISTEMI 1.
LINIJSKI SISTEMI

Dr Dragan KOSTIĆ
v.prof.

8 March 2017 II predavanje 2

LINIJSKI KONSTRUKTIVNI
SISTEMI
LINIJSKI KONSTRUKTIVNI
SISTEMI

Gredni Okvirni Lučni Konzolni

1
8 March 2017 II predavanje 3

KONSTRUKTIVNI SKLOPOVI KOD

LINIJSKIH SISTEMA

8 March 2017 II predavanje 4

Konstruktivni sklopovi kod linijskih

sistema

• Poprečni sklop (glavni noseći sklop)

• Podužni sklop (uticaj horizontalnih sila vetra i
seizmike)
• Sklop u ravni krova (uticaj horizontalnih sila vetra i
seizmike)

2
8 March 2017 II predavanje 5

Poprečni sklop
(glavni noseći sklop)

• a=5-10m (raster-identično rastojanje u podužnom smeru)

8 March 2017 II predavanje 6

Podužni (stabilizujući sklop)

• Stubovi ovog sklopa su stubovi poprečnih nosača

3
8 March 2017 II predavanje 7

Krovni sklopovi kod linijskih sistema

• Podužni krovni sklop – podužni spreg

• Poprečni krovni sklop – poprečni spreg

8 March 2017 II predavanje 8

LINIJSKI KONSTRUKTIVNI SISTEMI

4
 8 March 2017 II predavanje 9

OSNOVNI KONSTRUKTIVNI NOSAČI

• Stub (1)
• Greda (2)

8 March 2017 II predavanje 10

ORIJENTACIONE VISINE GREDNIH

ELEMENATA

• Orijentacione visine
grednih elemenata
zavisno od statičkog
sistema i forme
grede

5
8 March 2017 II predavanje 11

GREDNI SISTEMI

8 March 2017 II predavanje 12

FORMA GREDE

1. punozidne,
2. virandelove nosače i
3. rešetkaste grede

6
 8 March 2017 II predavanje 13

VEZE IZMEĐU ELEMENATA

• Veze između stuba i grede

su zglobne.

8 March 2017 II predavanje 14

NAČIN IZRADE GREDNIH SISTEMA

• Prefabrikovane (METALNE, LLD),

• livene na licu mesta (AB) i
• monolitizovane

7
8 March 2017 II predavanje 15

STATIČKA ŠEMA GREDA

Proste grede,

Grede sa
prepustom i

Kontinualne
grede

8 March 2017 II predavanje 16

PUNOZIDNE GREDE

Punozidne
grede od AB i
prethodno
napregnutog
betona

8
8 March 2017 II predavanje 17

RACIONALIZACIJA GREDA

Racionalizacija poprečnog preseka “T” i “I”

u odnosu na pravougaoni

8 March 2017 II predavanje 18

RACIONALIZACIJA GREDA

Racionalizacija poprečnog preseka

“T” i “I”
u odnosu na pravougaoni

9
8 March 2017 II predavanje 19

RACIONALIZACIJA GREDA

Racionaliza
cija grednih
nosača
PREDNAP
REZANJE
M

8 March 2017 II predavanje 20

VIRANDELOVE GREDE

Virandelove grede: Olakšavanje greda postiže se

izradom otvora izmedju gornjeg i donjeg pojasa

10
8 March 2017 II predavanje 21

VIRANDELOVE GREDE

tipizirani rasponi Virandelovih

AB greda na 12m, 15m, 18m,
24m i 30m

8 March 2017 II predavanje 22

REŠETKASTE GREDE

AB rešetkaste grede su lakše pa se koriste za

pokrivanje većih raspona (30m do 36m).

Statička visina rešetki je 1/6 do 1/10 L

11
8 March 2017 II predavanje 23

REŠETKASTE GREDE

• GREDNI sistemi od rešetkastih AB prethodnonapregnutih

štapova, za raspone oko 60m

8 March 2017 II predavanje 24

REŠETKASTE GREDE

Tipski AB prefabrikovane rešetkaste GREDE

12
8 March 2017 II predavanje 25

Rešetkasti nosači sa paralelnim pojasevima

Sistemska visina rešetkastih nosača (h) se kreće:

• od L/10 do L/15 za lake rešetkast nosače;
• od L/7 do L/9 za teške rešetkaste nosače;
• Za kontinualne nosače mogu se usvojiti manje visine.

• Rasponi (L) mogu biti:

• od 12 do 18 m za rožnjače i podne nosače,
• do 35m za glavne krovne nosače
• od 30 do 100 m pa i više (npr. u mostogradnji)

8 March 2017 II predavanje 26

13
8 March 2017 II predavanje 27

h=l/11-l/15
ho=l/20-l/22

8 March 2017 II predavanje 28

GREDNI SISTEMI OD LEPLJENOG DRVETA

1. Sandučasti,
2. Punozidni
3. Rešetkasti

14
8 March 2017 II predavanje 29

GREDNI PREFABRIKOVANI PANELI

• Jednovodni i dvovodni TT paneli za pokrivanje

8 March 2017 II predavanje 30

OKVIRNI SISTEMI

15
8 March 2017 II predavanje 31

STATIČKE ŠEME OKVIRNIH SISTEMA

Osnovni
Tip veze: Kruta
konstruktivni
između stuba i
elementi su stub i
grede
greda

8 March 2017 II predavanje 32

VEZE IZMEĐU ELEMENATA

Veze između stuba

i grede su KRUTE.

16
8 March 2017 II predavanje 33

GEOMETRIJSKE FORME POPREČNIH OKVIRA

8 March 2017 II predavanje 34

SPRATNOST OKVIRNIH SISTEMA

Prizemni

Višespratni

17
 8 March 2017 II predavanje 35

VIŠEBRODNI POPREČNI OKVIRI

Dvobrodni kontinualni okvir

Dvobrodni Gerberov okvir

Višebrodni okvir

8 March 2017 II predavanje 36

NAČIN IZRADE OKVIRNIH SISTEMA

Prefabrikovane (METALNE, LLD, AB),

Livene na licu mesta (AB) i

Monolitizovane (AB)

18
8 March 2017 II predavanje 37

MONTAŽNI OKVIRNI SISTEM

8 March 2017 II predavanje 38

FORME POPREČNIH RAMOVA

• Punozid
ni čelični
nosači-
ramovi

• Rešetka
sti
čelični
nosači

19
8 March 2017 II predavanje 39

TROZGLOBNI OKVIRNI SISTEMI

OKVIRNI sistemi od OKVIRNI sistemi od

punozidnih čeličnih rešetkastih čeličnih
nosača nosača

8 March 2017 II predavanje 40

DVOZGLOBNI OKVIRNI SISTEMI

Kombinovani
Punozidni (rešetkasta greda, Rešetkasti
punozidni stubovi)

20
8 March 2017 II predavanje 41

UKLJEŠTENI OKVIRNI SISTEMI

Punozidni Rešetkasti

8 March 2017 II predavanje 42

TIPSKI OKVIRNI SISTEMI

Tipski
OKVIRNI
sistemi od
punih
čeličnih
nosača

21
 8 March 2017 II predavanje 43

OKVIRNI SISTEMI OD LLD

Način • Preklapanjem lamela u

formiranja sandučastom preseku
• Uklještenjem grede
krutog između dvoobraznih
ugla stubova

8 March 2017 II predavanje 44

KONZOLNI SISTEMI

22
8 March 2017 II predavanje 45

STATIČKE ŠEME KONZOLNIH SITEMA

Osnovni elementi

Stub

Greda

8 March 2017 II predavanje 46

VEZE IZMEĐU ELEMENATA

Veza između
Greda ima
stuba i grede
slobodan kraj
je KRUTA.

23
8 March 2017 II predavanje 47

RAZLIČITI NAČINI ZA URAVNOTEŽENJE

KONZOLNIH SISTEMA

8 March 2017 II predavanje 48

LUČNI SISTEMI

24
 8 March 2017 II predavanje 49

Evolucija lučnih sistema

• Neolit

8 March 2017 II predavanje 50

Evolucija lučnih sistema

25
 8 March 2017 II predavanje 52

Evolucija lučnih sistema

8 March 2017 II predavanje 53

Evolucija lučnih sistema

• Kolbrukdejl (Eng.), 1777-79 Dvorana u LileHamaru u izgradnji:

• Raspon 30,6m
Lučni nosači od LLD
REŠETKASTI visine 4m, Raspona 265m
• Profili od livenog gvožđa

26
8 March 2017 II predavanje 54

GEOMETRIJSKA FORMA PLITKIH LUKOVA

• Istorijski osvrt na lučne sisteme

• Analogija lančanice i luka:
A. Parabola
B. Stvarni oblik lančanice (cosh)
C. Odstupanje
D. Analogija lančanice i luka
E. Potporna linija - sile pritiska između kugli

8 March 2017 II predavanje 55

STATIČKE ŠEME LUČNIH SISTEMA

• Osnovne statičke šeme

• Posledica nepokretnih
oslonaca: velike kose
reaktivne sile

27
8 March 2017 II predavanje 56

POLIGONALNI LUČNI SISTEMI

Šeme
poligonalnih
lučnih
sistema

8 March 2017 II predavanje 57

TROZGLOBNI POLIGONALNI LUČNI SISTEMI

28
8 March 2017 II predavanje 58

FORME LUČNIH SISTEMA

• LUČNI sistemi rešetkasti

• LUČNI sistemi prostorni (kupolasti)

8 March 2017 II predavanje 59

TIPIČNI LUČNI SISTEMI

Tipski LUČNI sistemi sa krivom osom luka (punozidni, rešetkasti i sa

zategom)

29
8 March 2017 II predavanje 60

PODELA LUČNIH SISTEMA zavisno od odnosa

strele i raspona

• Plitki lučni linijski sistemi, l4f, tj. f/l1/4

• Srednji lučni linijski sistemi, f<l<4f, tj. 1/4< f / l <1

• Duboki lučni linijski sistemi, za l f, tj. f / l  1

8 March 2017 II predavanje 61

ODNOS HORIZONTALNIH KOMPONENTI

REAKCIJA KOD LUČNIH SISTEMA

Komponente reakcija u osloncu trozglobnog luka:

• 1)DUBOKI LUK, 2)Plitki luk

30
 8 March 2017 II predavanje 62

OSLANJANJE LUČNIH SISTEMA

Da bi se zauzdale velike horizontalne komponente oslonačkih

reakcija, koristi se nekoliko načina:

- ekscentrične temeljne stope

- zatega izmedju oslonaca-temelja,

- duboko fundiranje na šipovima.

8 March 2017 II predavanje 63

DIMENZIONISANJE LUČNIH SISTEMA

Oblik krive luka Veličina strele
Parabola (1/4 do 1/2) l
Kružnica (1/8 do 1/4) l
Statička visina luka
Punozidni Rešetkasti
(1/40 do 1/30) l (1/30 do 1/20) l

31
 8 March 2017 II predavanje 64

SLOŽENE FORME OSLONAČKIH KONSTRUKCIJA

LUČNIH SISTEMA

Oslonci plitkih lukova podignuti na kotu

sprata (min.+3m)

OSLONAČKE KONSTRUKCIJE

AB trougaone dijafragme-kontrafori

Prostorni okvirni sistem

8 March 2017 II predavanje 65

SLOŽENE FORME OSLONAČKIH KONSTRUKCIJA

LUČNIH SISTEMA
Oslonci plitkih lukova podignuti na kotu sprata
(min.+3m)

OSLONAČKE KONSTRUKCIJE

Kosi stubovi sa pritisnutim podupiračima, tzv. A ili α

stubovi

32
8 March 2017 II predavanje 66

KONSTRUKTIVNI SKLOPOVI ZA
OBEZBEDJENJE STABILNOSTI
LINIJSKIH SISTEMA

67

POSTIZANJE STABILNOSTI STUBOVA

• NESTABILNI A. Naginjanje stubova

usled UTICAJA VETRA

Primena
• STABILNI VERTIKALNIH SPREGOVA
između stubova

33
 68

SPREČAVANJE PRETURANJA GREDA

• NESTABILNI B. Preturanje grede usled

UTICAJA VETRA

Primena
• STABILNI VERTIKALNIH SPREGOVA
za stabilizaciju greda

69

SPREČAVANJE IZVIJANJA GORNJEG POJASA GREDA

• NESTABILNI C. Izvijanje gornjeg pojasa

nosača usled UTICAJA
VETRA

• STABILNI Primena
HORIZONTALNIH
SPREGOVA
za stabilizaciju gornjeg
pojasa greda

34
 70

SUBSTITUCIJA PUNOZIDNIH FORMI REŠETKASTIM

ELEMENTIMA ZA STABILIZACIJU

Zavisno od
tehnologije
gradnje
primenjuju se:

PUNOZIDNE
FORME

REŠETKASTE
FORME Uklještenje, Okvir, Okvir, Zid

71

KONSTRUKTIVNI ELEMENTI LINIJSKIH SISTEMA

ZA OBEZBEDJENJE STABILNOSTI

• Zidno platno koristi se kod objekata od AB,

• Spreg (rešetkasta dijafragma) koristi se kod montažnih
objekata od čelika ili drveta,
• Prostorno kruto povezani noseći poprečni zidovi i
tavanice - kod masivnih višespratnih zgrada
• Kruto jezgro - kod višespratnih zgrada za smeštaj
vertikalnih komunikacija (liftova, stepeništa) i instalacija,

35
 72

KONSTRUKTIVNI ELEMENTI LINIJSKIH SISTEMA

ZA OBEZBEDJENJE STABILNOSTI

• Podužni ram u ravni - kod linijskih sistema gde su

podužna ukrućenja zglobno vezane serklažne grede za
stubove poprečnih nosača,
• Ram u prostoru - medjusobno kruto povezani poprečni i
podužni ramovi,
• Prostorno kruto povezani noseći podužni zidovi i
tavanice - kod masivnih višespratnih zgrada.

73

KONSTRUKTIVNI ELEMENTI LINIJSKIH SISTEMA

ZA OBEZBEDJENJE STABILNOSTI

• Spregovi mogu biti: horizontalni i vertikalni

36
8 March 2017 II predavanje 74

New presentation will gives to You

more knowledge in Your growing up!

37