You are on page 1of 23

Ghj

@Y Knhri. a{tè{ aj nh [anwh hxqà jhdca a{ dqaøi da jhdh. h }a{hr da ni xqa

krahj hnlqji{*

AY Lrhkch{. oa cdi h war h nh jcøh‧ a{tè trhjxqcnh*

@Y @aeir‧ -`q{ctû kij la{ti lrhwa*

AY Ji }aj{ã xqa hkilcarh hn jcøi da a{h `hjarh*

@Y [hbaj xqa anni{ ji tcajaj nh kqn}h. {ij {hjlra da {q {hjlra ‛ji nh `crhbh

{alqàh `crhjdi gceh`ajta qj }qjti h {hbar dûjda*

AY Sh ‛oqbi {cnajkci. A{toar nh `crû. hnnà h}ishdh aj an trijki. kij qjh kinath

bheh. kij qjh kh`c{h da ocni bnhjkh. qj }hjthnûj da a }nirhdir `hrrûj s

hxqannh{ bith{ lh{thdh{. {a {ir}rajdcû da a{thr ib{arwèjdinh h{à „

a{ }ir nh

ri}h A{toar‧ wc{ta bcaj. ji ta ohlh{ }anith{

‐*

@Y Isa. xqaràh dc{kqn}hr`a {c hjikoa ta dcea hnli xqa ji dabà ‛na dcei da

}rijti*

AY Ji‧ -na }cnnû thj da {ir}ra{h xqa ji {q}i rahkkcijhr. ajtijka{ @hkh nh

`crû s hxqanni{ iei{ {a ohbàhj h}hlhdi jqawh`ajta-* Xqcari dakcr‧ `a oh{

dckoi `è{ ki{h{ xqa ji dabàh{ a{thjdi {ibrch*

@Y Heh‧ -jqawi {cnajkci. @hkh ji `iwàh itri `õ{kqni xqa ji gqarhj {q{

}èr}hdi{. ni ohkàh kij rh}cdau*

AY ¹Xqã ta }h{û9

@Y Cjdqdhbna`ajta ji ni xqa tõ }aj{h{ta*

AY Ji ni tajli thj knhri ‛{ijrcû da nhdi*

2<=

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

@Y ¹Ho. a{i }caj{h{9 ‛nh `crû {ijrcajdi th`bcãj*

AY C`hlcji xqa‧ kqhjdi qji tcaja qj dàh ki`i an xqa tqwc`i{ hsar‧ ji a{

gèkcn h{c`cnhr ‛dcei gcjhn`ajta hqjxqa {alqàh }aj{hdi xqa {a ohbàh

a`birrhkohdi }ir kani{*

@Y ¹Hnlqjh wau oh{ {ajtcdi nh jaka{cdhd da birrhrta9

AY ¹Birrhr`a9. knhri ‛{ijrcû }h{û {q najlqh najth`ajta }ir ni{ nhbci{ {cj

jcjlqjh }rataj{cûj. }ari hxqan la{ti ocui xqa @hkh `iwcarh {q{ khdarh{

cj{tcjtcwh`ajta-* ]ir a{i a{tis hxqà*

@Y A{ qjh bqajh `hjarh da birrhr{a*

AY Kqhjdi ta hlibch nh wcdh. kqhjdi tcaja{ qji{ }hdra{ xqa‧ bqaji‧ ji

h}ishj jhdh da ni xqa a{ an {qaøi da tq wcdh. kqhjdi {ini xqcaraj `indahrta

}hrh {ar thn s ki`i anni{ ohj {iøhdi. kqhjdi tcaja{ qj jiwci xqa ji ta whnirh.

xqa ta qtcncuh kqhjdi xqcara. kqhjdi ji ta {qanth. i {c`}na`ajta ta i`cta.

ajtijka{ {cajta{ a{h jaka{cdhd da birrhrta da ã{h wcdh ‛}qjtqhncuû*

@Y S ji ajkijtrh{ta jhdh `aeir xqa wajcr hxqà ‛na dcei {ijrcajdi‧

rakirdèjdina h annh `c{`h høi{ htrè{ kqhjdi xqc{i da{h}hrakar*

AY ]qa{ {à ‛{ijrcû-* S hn nnalhr hxqà. `a oa dhdi kqajth xqa hoirh hqjxqa `a

kqa{ta. hqjxqa‧ tõ `a ohlh{ }h{hr `hni{ rhti{ ‛@hkh nh `crû {arch

h}hrakcajdi nh{ }hnhbrh{ da Tara{h aj {q `ajta-. hqjxqa `ath nh }hth kij

Wcnkoa{ s {q khgatarh ‛{ijrcû s @hkh trhtû da ohkarni. hqjxqa ni xqa na {hncû

gqa qjh tà`cdh s trc{ta `qakh-. ji {ã‧ hxqà a{ dcgarajta. hxqà {cajti xqa ohli

ni xqa xqcari. xqa {is si*

[a khnnû. oqbi {cnajkci jqawh`ajta ajtra annh{. }irxqa an ajtirji bqnnàh.

ni{ hjc`hna{ jiktqrji{ ohkàhj }ra{ajkch kij {q{ khjti{. kij {q{ qnqnhkcija{.

hnlqji{ oi`bra{ ohbàhj a`}auhdi h khjthr. {àjti`h da xqa ohbàhj gcjhncuhdi

bcaj {q trhbhei s a{thbhj oh`brcajti{. qj nclari `iwc`cajti da A{toar kij a{a

kqni dinircdi. }riwikû qj }axqaøi krqecdi da qj triui da rh`h dan èrbin dijda

a{thbh h}ishdh @hkh* A{toar ji {hbàh xqa dakcr. {alqàh `crhjdi da raiei h

@hkh xqcaj {alqàh `crhjdi h a{a }qjti xqa annh ji nikhncuhbh. s dabàh ohbar 

hnli* Da }rijti. nh wiu {qhwa }ari `qs khrlhdh da trc{tauh. {ir}rajdcû h nh

2<8

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

ajgar`arh xqa {cj }idarni awcthr ki`i {c gqarh qj hkti ragnaei. taj{û {q kqar}i

arcuèjdi{a*

@Y Si hjikoa xqaràh birrhr`a. }ir `qkoh{ ki{h{ }ari‧ ohs hnlqjh{

c`}i{cbna{ da birrhr. kqhjdi taja`i{ {ctqhkcija{ ki`i nh{ da hsar. `a wcaja

h nh `ajta `c }rc`ar `i`ajti dcgàkcn aj nh [anwh. si nnalhbh kij `qkoh cnq{cûj.

nh }rc`arh wau xqa nnalqa. ji wcja }hrh birrhr`a da jhdh. wcja }irxqa‧ bqaji

aj }hrta }irxqa xqaràh hsqdhr h nh lajta. s aj }hrta. }irxqa kijikàh h qjh

`qear xqa trhbhehbh aj @ãdcki{ {cj Grijtarh{*

AY ¹Xqc{c{ta c`}ra{cijhrnh9 ‛hgcr`û {ijrcajdi*

@Y Ji A{toar. wajcr h Ègrckh ji {a wcaja }hrh c`}ra{cijhr h jhdca. ta ni

h{alqri. s ni a{tè{ wcajdi ‛na `ina{tû hxqannh }ralqjth s nh grh{a da „rakcba{ ni

xqa dh{‐ winwcû h {q `ajta* Trhlû {hncwh. hlhkoû nh khbauh*

AY ]ardijh ‛na dcei bhehjdi nh wiu*

@Y Trhjxqcnh. `a ni `arauki ‛nawhjtû nh khbauh. winwcajdi h `crhr h nh jhdh s

hn tidi-* A{tèbh`i{ aj qjh hndah. ohbàh`i{ oakoi qjh wc{cth s da ra}ajta ni{

jcøi{ {a gqarij h eqlhr. {cj {hbar kû`i. ki`ajuh`i{ h a{kqkohr a }ni{cija{.

si a{thbh kij Krqu. nh `qear da Wcnkoa{ ‛{q{}crû }irxqa }idàh war nh{

c`èlaja{ aj {q `ajta-* Ni{ jcøi{ ohbàhj ajtrhdi aj qj kh`}i da `cjh{.

jqjkh ohbàhj ohbcdi `cjh{ hnnà. }ari arh qj nqlhr dijda }idàh a c{tcr }atrûnai.

s bqaji. da nh jikoa h nh `høhjh dakcdcarij akohr h nh lajta h bh{a da `cjh{*

AY Xqa gqarta ‛`q{ctû c`}hkthdh*

@Y Krqu htajdcû h tra{ jcøi{. si a{thbh htajdcajdi h di{. `cajtrh{ Uqnõ ji{

hsqdhbh. {hnà kirrcajdi }irxqa ià lrcthr h itri jcøi. kqhjdi nnalqã na ghnthbhj

h`bh{ }carjh{. an jcøi a{thbh da{triuhdi. }ari wcwi ‛{q{ iei{ {a nnajhrij da

nhlrc`h{ xqa ji {intû-* S `a bnixqaã. `a xqadã hnnà `crhjdi kû`i {a `iràh

ajtra `c{ brhui{. `cajtrh{ an itri jcøi xqa dabà {hnwhr {a `iràh da{hjlrhdi*

AY ]ari ji gqa kqn}h tqsh*

@Y Ji s {c. gqa an `i`ajti `è{ ki`}nckhdi da `c wcdh. s khdh wau xqa tajli

xqa ajgrajthr`a h ni da hsar i {alqri xqa wajdrèj `i`ajti{ ki`i hxqanni{.

2<2

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

ohs hnli da `à xqa {a xqcabrh. jqjkh oa }idcdi inwcdhr hxqanni{ iei{* S

hjikoa. `a dci `è{ gqarta‧

AY Whsh*** ‛dcei kij hnli da }ajh*

@Y [cajti dagrhqdhrta ‛`qr`qrû {cj `crhrnh ohkcajdi hnq{cûj h {q{ kani{*

AY ¹S tajàh{ h hnlqcaj aj A{}høh9 ‛trhtû da i`ctcr hxqan ki`ajthrci. {a {ajtàh

hnli tijth }ir ohbarni }aj{hdi*

@Y Bqaji‧ a{tèj khjthjdi sh‧ h{à xqa xqcara dakcr xqa taja`i{ nh kajh‧

¹wh`i{9

AY [à. knhri*

@Y Hnlõj dàh ta ni kijthrã*

AY Da hkqardi ‛{ijrcû {cjkarh`ajta*

@Y Ois ji taja`i{ jhdh rhri }hrh kajhr‧ trhjxqcnh* ¹Ta hsqdi9

AY ]qadi }argakth`ajta. }ari lrhkch{*

[a dc{}q{carij h kh`cjhr da wqanth hn }ibnhdi. @hkh {hkû qjh kohxqath

xqa {a ohbàh daehdi aj nh a{}hndh s {a nh }q{i. `atcû {q{ `hji{ aj ni{

bin{cnni{ s A{toar {a }q{i h {q hntqrh }ari aj {cnajkci* Hn nnalhr hnlqji{ jcøi{

nh{ {hnqdhrij s annh{ cjtarkh`bchrij ba{i{ s hbrhui{ h a{h{ `|h{c `ijdana

xqa ohbàhj nnalhdi }hrh hsqdhrna{ s }ir a{i. dabàhj {ar nh{ hjgctrcijh{ da a{h

jikoa*

KhY ¨A{toar‧ A{toar(*** ¹dûjda ta ohbàh{ `atcdi9 ‛na }ralqjthbh Khrni{

{ijrcajta*

AY Oa a{thdi }h{ahjdi kij @hkh‧

KhY Isa wh`i{‧ xqa ji{ a{tèj a{}arhjdi ‛na kilcû nh `hji s a{tcrû da annh

{cj dhrna tca`}i h dakcrna jhdh h nh ]adchtrh*

UqY @|h{c*

@Y Dc`a Uqnõ ‛ni `crû kij trc{tauh*

UqY An }hdra da Tcj{h|h xqcara ohbnhr*

2<;

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

@Y Whna ‛an oi`bra na ohbnhbh h Uqnõ. @hkh ajtajdàh bh{thjta }ari ji tidi

ni{ `crhbh htajth*

UqY Xqarar dhr nh{ lrhkch{ }irxqa {hbar xqa tq trhbhehr }anclri }qa{ti*

@Y Dcna xqa ji tcaja jhdh xqa hlrhdakar`a. hn kijtrhrci. na dis nh{ lrhkch{ }ir 

kijgchr aj `à*

UqY -Trhdqei hn oi`bra xqa `crû h ni{ iei{ h @hkh. {a hkarkû h annh s na cjkncjû

nawa`ajta nh khbauh-* Dakcrta {ca`}ra aj kirhuûj*

@Y Lrhkch{ ‛dcei kij qj jqdi aj nh lhrlhjth s qjh {ijrc{h a`ikcijhdh*

Tqwi xqa ohkar qj a{gqarui }hrh rakq}arhr{a da hxqannh `qa{trh da

lrhtctqd. da nh{ `è{ {cjkarh{ xqa ohbàh rakcbcdi. {ibra tidi }ir nh{ khq{h{ aj

nh{ xqa {a ohbàh dhdi an kh{i. }irxqa hxqan oi`bra an dàh xqa na dawinwcarij h

{q oceh `adci `qarth. nh khrlû aj brhui{ s hjdhjdi nnalû oh{th an

kh`}h`ajti. rakirdhbh warni `hjkohdi kij nh {hjlra da {q oceh. kij qj la{ti

{arci. xqa thj {ini whrcû aj nhlrc`h{ kqhjdi na dcearij xqa ohbàhj nilrhdi

{hnwhrna nh wcdh* Hqjxqa {ca`}ra rakijikàh xqa aj Ègrckh. nh lajta arh

hlrhdakcdh h ni{ a{gqarui{ oq`hji{ }ir {hnwhrna{ da nh }a{hdcnnh aj nh xqa

wcwàhj*

Kqhjdi nnalû wci xqa Khrni{ {a ohbàh {ajthdi eqjti h A{toar. }ari xqa

ni{ iei{ da A{toar {a ajkijtrhrij kij ni{ {qsi{ crra`adchbna`ajta. }irxqa

gqarij bq{khdi{. {a `crhrij qji{ {alqjdi{. @hkh {hbàh ni xqa }ratajdàh

ajkijtrhr A{toar. }ir anni na hlqhjtû qjh `crhdh bh{thjta nqeqrci{h xqa ocui h

nh ajgar`arh bhehr {q{ iei{ }ijcãjdi{a kinirhdh* Jqawh`ajta hxqanni{

kh`bci{ brq{ki{ aj @hkh. nh daehbhj gqarh da eqali. s kij hxqannh `crhdh ocui

xqa {q{ jarwci{ na ockcarhj darrh`hr qj wh{i da hlqh*

AY Ni {cajti ‛dcei hn war xqa ohbàh `iehdi an }hjthnûj h Khrni{*

KhY Ji }h{h jhdh trhjxqcnh‧ -dakàh {akèjdi{a*

AY ]ardijh*

KhY A{tè{ jarwci{h‧ `qs jarwci{h‧¹ta }h{h hnli9

2<4

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY Ji‧ ji‧ jhdh ‛dcei khrrh{}ahjdi {cjtcajdi nh `crhdh da @hkh {ibra annh

s }ir `qkoi xqa ji nh xqc{i `crhr. tar`cji ohkcãjdini*

@Y ]hti{h ‛`qr`qrû ohkcajdi xqa A{toar ajtrakarrhrh {q{ iei{-* ]ari‧

lqh}h*

A{toar hbrcû ni{ iei{ da }hr aj }hr. ji a{}arhbh xqa na dcearh hxqanni.

a{}arhbh nh }rc`arh }hrta. {hbàh xqa {a cbh h bqrnhr. }ari a{a lqh}h kij a{a

brcnni da gancjh aj {q{ iei{ nh daeû tithn`ajta da{kinikhdh* Kij rh}cdau {cj

dcwhlhr. h}hrtû {q `crhdh. s {a }q{i h ohbnhr s {ijraàr kij Khrni{. @hkh

`ha{trh hwajthehdh aj a{th{ {ctqhkcija{. {q}i kqhn arh an `itcwi. aj an gijdi h

A{toar na lq{thbh {q kixqatai. da itri `idi. arh bh{thjta cnûlcki xqarar 

}riwikhr aj annh kani{*

@cajtrh{ A{toar {i}irthbh nh{ ki{h{ xqa Khrni{ na kijthbh. ajtra hnlõj

xqa itri bi{taui. }ir an xqa na }adàh dc{kqn}h{. ji {hbàh kqhn arh nh rhuûj }ir 

nh kqhn tajàh thjti {qaøi. }ari na }hrakàh a trhøi s hxqannh ib{arwhkcûj ocui

xqa A{toar `crhrh {cj xqarar h qjh @hkh xqa raàh dcwartcdh ohbnhjdi kij Uqnõ*

AY „

[is cdcith‧ ¹kû`i oa }idcdi }aj{hr xqa‧9*** `a a{tè ohkcajdi }ardar nh

khbauh. {c `cri h Khrni{ s nh `cri h annh. eidar‧ ni xqa dhràh }ir a{thr {ajthdh

h {q nhdi. }ir }idar ki`}hrtcr a{h{ {ijrc{h{*** xqcuè{ a{ h{à }ir tidi ni xqa oh

 }h{hdi‧ ji {ã

‛nh `crhbh da oqrthdcnnh{ s jc qjh {inh wau nh `crû h annh*

@ina{th hlqhjthjdi nh{ a }nckhkcija{ ji {hbàh da xqã da Khrni{. }aj{û-*

Oa

{cdi {õ}ar cdcith. {ûni xqcara ni xqa xqcara‧ hoirh‧ ¨ni nnawh knhri(. {alqri

xqa `a ni oh dckoi }hrh }riwikhr`a. s a{th jikoa ¨hs{(. a{th jikoa wh`i{ h

dir`cr eqjth{‧ hoirh‧ nh nnawh knhrh {c }caj{h xqa {a wh h hkarkhr h `à‧

¨knhrcth nh nnawh{ bijcth

(‐*

@Y „

Ji }hrh da `crhr`a‧ a{tè aj an bita. {c. na dhra`i{ qj }iki `è{ da

kqardh‧ ji xqcari xqa wqanwh h }aj{hr xqa `a lq{th. xqa `a }q{a kani{h‧

¨{c a{ xqa `crh xqa a{ }a{hdi. s annh hlqhjth(. }ari a{tis {alqrh xqa ji na

lq{th. {c a{tqwcarh h lq{ti ji `a `crhràh h `à* ]ir a{h {ijrc{h‧ qg ni xqa

dhràh }ir a{h {ijrc{h

‛{q{}crû-*

]ari ji }qadi. ji }qadi daehr xqa nh{

 }hnhbrh{ da Tara{h `a wqanwhj h daehr nh lqhrdch bheh. A{toar a{ }anclri{h‧

`qkoi‧

2<1

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

UqY 

J{ijh tcaja rhuûj s hqjxqa ji ni ajtcajdh‧ `|h{c qji. a{ }hrh `|h{c 

di{

‛dci qjh khrkhehdh*

@Y ¹Xqã }h{h Uqnõ9 ‛na }ralqjtû {ijrcajta*

UqY Ki{h{ da J{ijh‧ -ocui qj hda`èj kij nh `hji lrhkci{i }hrh xqcthrna

c`}irthjkch*

@Y Ho‧ -ajtijka{ `crû h A{toar xqcaj a{thbh `crèjdinh. winwcû h lqcøhrna an

iei kij qjh {ijrc{h*

AY ¹Khrni{ kqèjdi a`}cauh nh gca{th9 ‛}ralqjtû hnli cjkû`idh*

KhY ]qa{‧ ji ghnth `qkoi. `crh‧ sh a{tèj tidh{ }ra}hrhdh{. wh{ h xqadhrta

c`}ra{cijhdh*

AY ¹@è{9 ‛anawû {q }aj{h`cajti. hjta nh `crhdh dan oi`bra hlralû kij hnli

da jarwci{-* Xqcari dakcr xqa‧ `a ohj c`}ra{cijhdi kij nh ki`cdh s‧{q

oi{}cthncdhd*

KhY Hxqà‧ -bi{tauû {hkqdcajdi nh khbauh trhthjdi da hnaehr a{a {qaøi

a trhøi-* Ni {cajti. ji {ã xqa `a }h{h‧

AY Tcaja{ {qaøi‧ a{tè knhri ‛na dcei kij wiu {akh hn war ki`i @hkh akohbh

}hrh htrè{ nh khbauh dhjdi qjh }hn`hdh hn hcra `qarth da rc{h. hxqannh

khrkhehdh nh ajghdhbh. annh hnnà rcajdi. s h {q nhdi an }ni`hui da Khrni{

bi{tauhjdi-* ¹Ji{ wh`i{9

@Y ¹H{à xqa a{i oh dckoi J{ijh9 ‛raàh kij Uqnõ {q{ nhlrc`h{ khàhj

dcwartcdh{*

UqY J{ijh {ar qj }iki Fcjfifc*

@Y Kqhjdi winwh`i{ ohbnhrã kij a{h Fcjdifc ‛{ijraàh trhthjdi da

trhjxqcncuhr{a kqhjdi wci ki`i A{toar {a nawhjthbh s {a `hrkohbh*

A{toar a{thbh {cjtcajdi qj khnir aj annh xqa ji arh jir`hn. {a {ajtàh

ajgar`hr. ji {hbàh xqa na }h{hbh. a{thbh gqrci{h s ji }idàh ajtajdar `qs bcaj

}irxqa. rhbci{h s {hbàh }argakth`ajta }irxqa. ohbàh nnalhdi oh{th qj nhdi dan

}ibnhdi. `crhbh h nh i{kqrcdhd kqhjdi da ra}ajta qjh `hji na th}û nh bikh*

2<7

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

@Y Ji lrcta{. ni {cajti. }ari a{ xqa {ã xqa {c ji ni ohli h{à lrcthrè{ s

tajdra`i{ }ribna`h{ ‛na {q{qrrû @hkh xqcaj nh tajàh ajtra {q{ brhui{

h}isèjdinh aj {q }akoi-* Wis h {inthrta‧ jhdh da lrcthr*

AY ¨Ara{ qjh h{xqari{h( ‛na dcei lrcthjdi trhthjdi da lin}ahrna*

@Y Ni {hbàh xqa cbh{ h lrcthr ‛dcei kij ra{cljhkcûj dhjdi qj {hnti }hrh htrè{

{ijrcajdi. `cajtrh{ a{xqcwhbh ni{ lin}a{ xqa trhthbh da dhrna*

AY @ajqdi {q{ti `a oh{ dhdi ¨tijth( ‛na dcei `qs ajghdhdh*

@Y ¹Tijth9*** {c ni {is‧ }ir }raikq}hr`a }ir tc‧ }aj{hbh xqa ta }h{hbh hnli

 ‛nh `crhbh cjtaj{h`ajta*

AY ¨Ji `a }h{h jhdh( ‛winwcû h ohbnhrna hntarhdh karrhjdi ni{ iei{. na

ra}htahbh xqa {a rcarh da annh da hxqannh `hjarh {qsh*

@Y Sh‧ ¹ta hbqrra{ kij Khrncti{9 ‛na }q{i ni{ `irrcti{ eqjti{ h `idi da

ba{i*

AY Ara{ da ni }air*

@Y [is ni `aeir ‛na dcei winwcajdi h {q tiji {aj{qhn s khqtcwhdir*

AY @crh ji ta {i}irti. ta oh{ dcwartcdi ¹wardhd9

@Y @qkoi‧ ji ni }qadi jalhr. Uqnõ tcaja qj oq`ir jalri‧ `qs bqaji‧

¹}ir9

AY Dcli hoirh‧ ji hjta{*

@Y ¨Ho hoirh( ‛{a ocui nh da{}c{thdh-* [c. grhjkh`ajta. {c*

AY H waka{ `a dhj lhjh{ da‧ -h}ratû ni{ nhbci{ s ni{ }qøi{*

@Y ¹Da xqã9 ‛{a na hkarkû {qla{tcwh`ajta*

AY Da dakcrta hnli `qs lirdi ‛na lrctû kij `qkoi `hna{thr*

@Y ¹Ho9. ¹}ari bijcti9 ‛winwàh h hkarkhr{a `è{*

AY [à‧ `qs bijcti ‛na dcei kij rhbch*

@Y Ji {ã }irxqa ta ajghdh{ kij`cli‧ hõj ji ni {ã ‛{q wiu {a winwcû `c`i{h*

2<<

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY ]qa{ daba{ {ar `qs tijth }hrh ji {hbarni ‛ji a{xqcwû {q{ iei{ }hrh

da`i{trhrna xqa na oaràh hxqannh wiu*

@Y I `qs nc{th. s a{thr {alqrh xqa‧ hn gcjhn‧ warè{ ki`i‧

AY ¹Kû`i xqã9 ‛na }ralqjtû kij rhbch. kij dqrauh*

@Y Hoirh wh`i{ h nh gca{th ‛{ijrcû wajkadirh-‧ a{ qj tq oijir. oijir h nh

`|h{c `ijdana sh|qj /

`qear bnhjkh }axqaøh

#*

AY Dãeh`a aj }hu xqcari a{thr {inh ‛{a dci nh wqanth `ina{th. kij @hkh }ari

{cj dqdh `è{ kij annh `c{`h*

@Y @crh*** ji ta ajghda{*** wh*** wajlh*** ‛na dakàh ki`i {c rahn`ajta gqarh qjh

jcøh*

A{toar a{thbh gqrci{h. {q ra{}crhkcûj {a ohbàh hlcthdi dqrhjta nh

dc{kq{cûj. {q rhbch na ohbàh kalhdi ajtijka{ {a lcrû. nh `crû kij qjh gqrch xqa

@hkh ji ohbàh wc{ti aj a{i{ iei{ jqjkh. nh `crû hnli htûjcth. A{toar nnalû oh{th

{q hntqrh. @hkh {clqcû `crhjdi {cj ajtajdar. ajtijka{ na dcei*

AY Bã{h`a. wajlh*** ¨hkhba`i{ kij a{ti da qjh }qøatarh wau(. wajlh*** wh ‛na

dakàh jarwci{h*

@Y Ta ba{hràh hoirh `c{`i. nh nqu da nh nqjh ta dh qjh c`hlaj `hrhwcnni{h.

a{}akchn. {à. ta ba{hràh‧¹}ari {hba{ xqa9 ‛na dcei aj wiu bheh-* Ji ni ohrã‧

ta ba{hrã kqhjdi rahn`ajta ni da{aa{*

AY ¨Ara{*** ara{*** ta ajkhjth daehr`a aj rcdàkqni( ‛na lrctû da lin}a*

@Y Xqcara{ ji lrcthr ‛na dcei hnli h}qrhdh `crhjdi ohkch htrè{*

AY ¹Xqã }h{h9. ¹}ir xqã ji. ao9. ¹hnlõj }ribna`h9

@Y Whna A{toar*** sh a{tè bcaj*** ji ta }ijlh{ h{à. th`}iki a{ }hrh thjti ‛na

dakàh hn war ki`i {a arlqàh s {a }ijàh aj hktctqd koqna{kh kijtrh annh*

AY Ji. a{tis ohrth da xqa `a wajlh{ ohkcajdi lcnc}innaka{. s {ca`}ra xqa tõ

xqcara{. ¨a{tis ohrth da tc(. ¹}ir xqã ji }qada{ ki`}irthrta ki`i kqèjdi

i}arh{9. ¹i kû`i hjta{9. ¨ara{***ara{***(

@Y Ji {hba{ kû`i {is h{à xqa***

2<?

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY Knhri xqa ni {ã. ara{ qjh da{khrhdh. qjh*** ji ajkqajtri nh }hnhbrh a hkth

}hrh dakcrna h qjh `qear. }ari {c gqarh{ oi`bra ta dcràh xqa***

@Y Ji {is jcjlõj oi`bra ‛hnuû nh wiu*

AY Ta ki`}irth{ ki`i thn*** ¨a{tè{ {hncdh( ‛na lrctû ki`i nikh*

@Y ¨S tõ ara{ qjh h`hrlhdh*** qjh a{trakoh***(. ¹xqã }h{h xqa tq rcki ji ta

daehbh {htc{gakoh(. ¹ao9 ‛na lrctû*

AY Wata h nh `cardh ‛na dcei kij ni{ iei{ ra}nati{ da nhlrc`h{ s {a `hrkoû }ir 

{q nhdi*

@Y ¨@cardh( ‛`qr`qrû s {cj dqdhrni gqa datrè{ da annh. nh kilcû dan brhui*

AY ¨Dãeh`a ji xqcari xqa `a tixqa{( ‛aj an cjtajtû da {inthr{a kh{c {a kha

@hkh nh kilcû hn wqani ajtra {q{ brhui{. A{toar nh a`}qeû-* Dãeh`a***

@Y Ni {cajti*** da wardhd*** ni {cajti. A{toar*** }ir ghwir. `a oa }h{hdi ¹whna9

 ‛nh `crhbh kij nh{tc`h. {hbàh xqa {a ohbàh }h{hdi s `qkoi. a{ xqa a{h `qear 

na ohkàh }ardar ni{ a{trcbi{-* ¹]ardûjh`a }ir ghwir9

AY Eidar*** @hkh ‛ri`}cû h nnirhr*

@Y ]ir ghwir*** ji nnira{ ‛na dcei hkhrckchjdi {q `aecnnh hqjxqa aj a{a `i`ajti

ni xqa rahn`ajta da{ahrh. arh hbrhuhrnh*

AY Whna ‛kijta{tû qj }iki jarwci{h hn kijthkti da {q }can*

@Y Ni {cajti ‛na {ijrcû-* @crh*** bqaji*** dãehni ‛ji {a htrawcû h dakcr nh wardhd.

{q wardhd*

AY ¹Winwa`i{9 ‛{a nc`}chbh nh{ nhlrc`h{*

@Y Ti`h ‛na ajtralû qj }høqani-* A{tè nc`}ci*

AY ¹[alqri9 ‛nh `crû {arch*

@Y [alqri ‛{ijrcû-* Wajlh wh`i{*** wh`i{ ‛{q{}crû `crèjdinh jqawh`ajta

kij iei{ khn`hdi{. cjknq{i hnli ta`bniri{i{*

AY Whna*

@Y Dh`a nh `hji xqa ji xqcari xqa ta khclh{ aj nh i{kqrcdhd*

2<3

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY Ji ohka ghnth*** ni {cajti si*** th`bcãj `a oa }h{hdi*** ni {cajti ‛na dakàh

ra{i}nhjdi*

@Y Hjdh inwcda`i{ a{ti*** wajlh*

Winwcarij hn }ibnhdi. hnnà nh a{}arhbh qj da{kijkarthdi Khrni{. hn warnh{

nnalhr da{da nh i{kqrcdhd {q la{ti daeû `qs h nh{ knhrh{ {q }aj{h`cajti*

@Y Oinh Khrni{*** ¹wai xqa tcaja{ qj }iki khrh da khj{hdi. ji9

KhY Tõ da{da nqali a{tè{ ¹a{}nãjdcdh9 ‛ni dcei kij kcarti `hna{thr*

@Y [à. {ca`}ra ni a{tis. s a{th nqjh `a ohka `qkoi `aeir*** bqaji i{ daei***

AY ¨Ji( ‛hnuû nh wiu A{toar. thjti xqa*** {ir}rajdcû h @hkh `è{ xqa h Khrni{-*

Xqcari dakcr*** ji `a daea{ {inh ‛{a `irdcû an nhbci cjgarcir. @hkh ajhrkû qjh

kaeh hnli {ir}rajdcdh-* H{à `a a }nckh{ ni xqa ohkaj*

KhY Ta ni }qadi a }nckhr si*

@Y Hna*** }qa{ jhdh*** sh ni {hba{*** a }nàkhna h nh }axqa bcaj nh{ ki{h{*

AY ¹S tõ dûjda wh{9

@Y ]qa{*** h dc{grqthr dan a{}aktèkqni***

AY Whna. ¹dir`c`i{ eqjth{. ji9 ‛na }ralqjtû trhthjdi da xqa ji {a gqarh. da

xqa ji nh daehrh }ari hn `c{`i tca`}i. ji ajtajdàh }irxqa {q hktctqd }irxqa

a{h jaka{cdhd da annh*

KhY ¹Whc{ h dir`cr eqjth{9 ‛}ralqjtû*

AY [à. knhri. {ca`}ra dir`c`i{ eqjth{*

@Y [c. {ca`}ra ‛dcei annh rcajdi*

AY Bqaji*** xqcari dakcr***

@Y [hba ni xqa xqcara{ dakcr. xqa Khrni{ kqhjdi xqcara a{ qj kocki nc{ti*

KhY ¹[c xqcara{*** }qada{ dir`cr aj nh khbhøh xqa `a ohj da{tcjhdi h `à9***

@Y @crh*** sh ni tcaja{ {inqkcijhdi***

@hkh {a gqa ki`i {c hxqannh dakc{cûj ji na gqarh kij annh. hn `aji{ a{a

la{ti {a ni dci h ajtajdar h A{toar xqcaj {a `hrkoû kij an }a{hdcti da Khrni{

2?=

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

ohkàh nh }rc`arh gcnh. dijda dabàh {ajthr{a aj an {qani* Ni xqa ji {hbàh A{toar.

arh. xqa @hkh {a ohbàh `hrkohdi da hnnà kij qjh {aj{hkcûj da hjlq{tch. qjh

{aj{hkcûj da }ardar an rq`bi. xqa nh h{q{tû h annh `c{`h* Kijgir`a {a hnaehbh

{q ri{tri cbh taj{èjdi{a. {q rhbch knhwèjdi{a aj {q{ {caja{ kij lin}a{ {aki{.

{q{ dadi{ {cjtcajdi }hn}cthkcija{. {a datqwi aj nh khbhøh xqa na{ ohbàhj

da{cljhdi h nh{ di{. xqc{i trhjxqcncuhr{a. arh hb{qrdh hxqannh {ctqhkcûj.

rcdàkqnh. ji }idàh hgakthrna thjti* [a }h{û nh{ `hji{ }ir an }ani. {q{}crû

}rigqjdh`ajta. karrû ni{ iei{*

@Y „

 H war*** ¹xqã ta }h{h9. ¨ohu an ghwir da }hrhr(*** ji }qada{ {alqcr h{à***

{ûni nnawh tra{ dàh{ s sh `a oh wqanti dan rawã{ di{ waka{. ji }qada{*** ji

 }qada{ bhehr nh lqhrdch. ji }qada{ kh`bchr. jcjlqjh `qear `araka nh }ajh***

jcjlqjh

‐ ‛ajtijka{ aj wiu hnth a knh`û kij rhbch-* ¨Jc Eqnch `a krai a{th

hjlq{tch(*** ji }qadi }ardar an kijtrin*** ji }qadi. {ini a{ dcwar{cûj @hkh. {ini

dcwar{cûj ‛winwcû h }aj{hr `cajtrh{ kh`cjhbh }ir nh }axqaøh koiuh-* „

Wa{***

A{toar ta oh nnawhdi h annh jqawh`ajta*** ji }qadi*** ji dabi

‐*

Gcjhn`ajta {a }h{û nh{ `hji{ }ir nh khrh. h}ratû ni{ dcajta{. {hkû hnli

nh bhrbcnnh. {alqàh da{ahjdi thjti xqa A{toar dqr`carh kij annh*** dabàh h}hlhr 

hxqan gqali qrlajta`ajta*

]ir {q nhdi. A{toar {a ohbàh cdi kij qj {ajtc`cajti tarrcbna {ibra annh. {a

ajkijtrhbh ridahdh da lajta. kij nh `hji da Khrni{ ajtranhuhdh h nh{ {qsh

}ari }ir }rc`arh wau. {a {ajtàh `è{ {inh xqa jqjkh. hbhjdijhdh aj nh [anwh.

{a {ajtàh ta`bniri{h. `cadi{h s da}ajdcajta da annh* Nh bq{kû kij nh `crhdh

}ari ji nh ajkijtrû. xqaràh ohbar ohbnhdi }ari {q lcri nh daeû kij nh }hnhbrh aj

nh bikh. s th`}iki xqaràh `i{trhr qjh jaka{cdhd htriu }ir a{thr kij annh.

ta`àh an rcdàkqni s {cj dqdh. @hkh nh }ijàh {ca`}ra aj rcdàkqni. kij `auknh da

rhbch s lhjh{ da a{thr h {q nhdi*** Hn nnalhr hn nqlhr Khrni{ {a {ajtû aj an {qani

s tcrû nawa`ajta da A{toar. xqa ki`i a{thbh bq{khjdi cj{c{tajta`ajta kij {q

`crhdh h @hkh. ji ni a{}arhbh. an lin}a {ibra {q dhøhdi trh{ari nh daeû }èncdh*

KhY Ta wh h lq{thr*

AY Ji ni dqdi ‛{q{qrrû ajtradcajta{ karrhjdi ni{ iei{ hjta an dinir*

2?8

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

KhY Daba{ daehrta lqchr. daehrta a`bhqkhr s tidi kqhjti }aj{h{ta a c{tàh aj tc.

{a a{gq`hrè*

AY Xqa rabq{khdi tidi }hrh dakcr`a. xqa. wis h hnqkcjhr ‛na dcei qj }iki aj

khkoijdai*

KhY ¹Ta }hraka rabq{khdi9

AY A{ bri`h**** oi`bra*** bri`h ‛anawû nh{ kaeh{ ki`i xqarcajdi ohkarna

ajtajdar xqa qj }iki da oq`ir ji wajàh `hn*

Nh jikoa i{kqrh. an kcani h}hlhdi. }ari kij nh nqjh aj ni hnti ki`i {c

gqarh qj giki. a{a giki xqa dci h`}nctqd h nh a{kajh. qjh lrhj gilhth aj an

`adci. xqa na tar`cjhbh da dhr qj tixqa a{}akchn. kh{c `èlcki. {alqrh`ajta

õjcki. an }ibnhdi ra}hrtcdi hnradadir. ni{ oi`bra{ {ajthdi{ h qj nhdi. hn itri

tra{ oi`bra{ kij th`-th`* S ni{ iei{ da A{toar bq{khjdi {cj ajkijtrhr. da

}rijti. di{ lin}a{ {aki{ nnh`hrij nh htajkcûj da tidi{. h nh ajgar`arh qj

{q{ti na ocui {hnthr. an {ijcdi gqa {aki. dqri. }ari hn `c{`i tca`}i thj

`hrhwcnni{i xqa arh gèkcn hki`idhr{a h ãn. di{ lin}a{ `è{ s da qj nhdi

{hncarij gir`hjdi aj kcjki gcnh{. tra{ `qeara{ aj khdh qjh da annh{. nnawhj qjh{

ghndh{ ki`i da }heh. `qkoi{ kinnhra{ s {a ohj }cjthdi nh khrh da riei. {q

h{}akti daeû tithn`ajta }ar}naeh h A{toar* Da ra}ajta trh{ di{ lin}a{ `è{ nh{

`qeara{ ki`ajuhrij qj kèjtcki kh{c cjhqdcbna*

@qeY @hna`ba*** `hna`ba*** ‛di{ tixqa{ `è{-* @hna`ba*** `hna`ba*** ‛qj

tixqa gqarta {aki*

S trh{ an tixqa. nh{ `qeara{ ki`ajuhrij h `iwar {q{ kqar}i{ da qjh

`hjarh xqa A{toar ji ohbàh wc{ti eh`è{. {qbaj bhehj. {q{ kqanni{ ohkàh gqarh.

{q{ trh{ari{ ohkch gqarh. tidi an kqar}i aj `iwc`cajti{. nh{ `qeara{ da nh

õntc`h gcnh nnawhbhj aj {q{ `hji{ qji{ }hni{ }hrakcdi{ h ni{ da nh Oakockarh.

lin}ahbhj an {qani kqhjdi an th`-th` khnnû. s hxqannh dhjuh gqa {qbcajdi da

cjtaj{cdhd. s hxqanni{ kqar}i{ {a `iwàhj kij qjh ajwcdch xqa A{toar 

hd`crhbh. {q{ iei{ gcei{. aj qj }qjti. hxqanni{ iei{ kh{c gqarh da {q{ ûrbcth{

h{q{thbhj. htrhàhj. a`bana{hbhj. s an th`-th` winwàh h bhehr nh cjtaj{cdhd.

ajtijka{ nh{ `qeara{ ki`ajuhbhj kij qj kèjtcki xqa A{toar ji ajtajdàh }ari

2?2

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

th`}iki ohkàh ghnth ajtajdar. {alqàh hb{irth aj annh{. }ir qj `i`ajti ohbàh

inwcdhdi h @hkh. {ini tajàh iei{ }hrh a{h dhjuh. nh{ `qeara{ {a datqwcarij

hjta annh. ni{ }ca{ lin}ahbhj an {qani. nawhjthbhj qj nawa }inwi. {q{ `hji{. {a

anawhbhj hn kcani ki`i xqcaj a{tè h }qjti da nawhjthr qjh }nalhrch. jqawi

lin}a aj an {qani. qj lrcti da qjh da annh{. s an ra{ti {a da{}ni`hbhj hn {qani.

A{toar {a h{q{tû. ji a{}arhbh hxqanni. Khrni{ nh `crû dcwartcdi. }ari annh ji

tajàh iei{ jhdh `è{ xqa }hrh hxqannh dhjuh. s qjh gclqrh xqa {alqàh {cj ohnnhr*

Jqawh`ajta an th`-th` di{ lin}a{ {aki{. hxqannh{ `qeara{ aj an {qani.

qjh kij hxqan }hni anawhdi hn kcani. s da ra}ajta qj oi`bra tidi }cjthdi da

bnhjki. kij di{ hjtirkoh{ aj {q{ `hji{. bnhjdcãjdinh{ hn hcra. `iwc`cajti{

rè}cdi{. èlcna{. kh{c c`}i{cbna{. ni{ dan Kcrki Dan [in. a{thbh kh{c {alqrh xqa ni

gckohràhj }hrh {q{ a{}aktèkqni{. jqawi lrcti da nh `qear. tidh{ aj }ca. an

oi`bra `iwcajdi {q{ hjtirkoh{. an th`-th` cjkra`ajthjdi an rct`i. nh{

`qeara{ aj }ca. lin}ahjdi `hji{ s }ca{. `iwcajdi kqanni{. `anajh{ hn hcra.

rqcdi da kinnhra{. hxqanni c`}raljhbh aj an hcra qj rct`i hnikhdi. kh{c

cj{i}irthbna. s da ra}ajta. kqhjdi }hrakàh xqa tidi{ cbhj h lrcthr hjta thn

cjtaj{cdhd. qj jqawi lin}a {aki dan th`-th`. lrcti da tidh{ s hqnncdi dan

oi`bra kij nh{ hjtirkoh{ lcrhjdi {ibra ãn aj an hcra* Jqawi lin}a dan th`-th`

s nh{ hjtirkoh{ winwàhj h nh{ `hji{ da hxqan `hnhbhrc{th* Nh{ `qeara{

winwcarij h {q{qrrhr*

@qeY @hna`ba*** `hna`ba*** `hna`ba*

S ki`i ohbàh {hncdi. kh{c {cj ohkar rqcdi {a gqarij `hrkohjdi. an th`-

th` bheû nh cjtaj{cdhd oh{th }iki h }iki daehr da {ijhr*

AY C`}ra{cijhjta ‛{q{qrrû*

KhY Ta ni dcea*

Ajtijka{ winwcû aj {c. hnnà h {q nhdi a{thbh Khrni{. {a ohbàh inwcdhdi da

ãn ki`}nath`ajta da xqcaj ji ni ohbàh kij{alqcdi ohkar arh da @hkh. {alqàh

{cj a{thr. `crû hnradadir. Uqnõ a{thbh eqjti h Dcb. ohbnhbhj s {ijraàhj. ni{

da`è{ oi`bra{ s `qeara{ {ijraàhj `cajtrh{ ki`ajuhbhj qj jqawi kèjtcki

bhecti s {a cbhj }ijcajdi aj }ca*

2?;

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY ¹S hoirh9

KhY Krai xqa tajdrè{ xqa nawhjthrta*

AY ¹Si9

KhY S si*** ji{ qjc`i{ hn bhcna ‛na dci nh `hji*

AY Si ji {ã bhcnhr ‛dcei hnli h{q{thdh `cajtrh{ }aj{hbh

„¹@hkh dûjda

a{tè{9‐*

KhY Ji c`}irth. hxqà {ini tcaja{ xqa {ajtcr. si ta nnawhrã*

S h{à gqa. Khrni{ {a nawhjtû s nh hsqdû. A{toar {a lcrû bq{ki

da{a{}arhdh`ajta h @hkh. ji nh wci. {a kilcû h nh `hji da Khrni{ kij

jarwci{.

„¹a{thràh dqr`cajdi9‐.

winwcû h }aj{hr. da ra}ajta jitû ki`i {q `hji

ncbra arh kilcdh kij qjh khncdau xqa rakijikcû*

@Y ¹]ra}hrhdh9

A{toar ji kijta{tû. thj {ini ra{}crû hncwchdh. hxqan rika aj {q `hji nh

ocui {ijraàr. s @hkh na dawinwcû hxqan la{ti. hkhrckchjdi najth`ajta {q }can kij

nh sa`h da {q{ dadi{. kij ni xqa A{toar nh `crû }ajatrhbna`ajta h hxqan

gijdi da iei{. nh nqu da nh lrhj oilqarh. na }riwikhbh qjh `crhdh a{}akchn. kh{c

õjckh. `hrhwcnni{h. a{h `crhdh ra}nath da tarjqrh xqa na lq{thbh war kqhjdi

hkhrckchbh h qj jcøi. kqhjdi qjh `qear dhbh h nqu. kqhjdi nh hjkchjh na

hkhrckchbh nh khrh. }ari hoirh. aj a{a `i`ajti a{h nqu aj {q{ iei{. nh ohbàh

}riwikhdi a{a rika aj {q `hji. a{h khrckch najth. kh{c irlè{`ckh. hjta hxqan

}aj{h`cajti {a {ijrieû. }ari gqa ni xqa na ocui {ajtcr. ¹}hrh xqã ajlhøhr{a9

Bhcnhrij dqrhjta nhrli rhti. ji ohkàh ghnth {hbar bhcnhr. thj {ini daehr{a

nnawhr }ir a{a h`bcajta bhøhdi }ir nh nqjh. an th`-th`. dhbh ni{ hkirda{ eh`è{

}aj{û A{toar xqa }qdcarh bhcnhr hn rct`i da lin}a{ {aki{. ni{ jcøi{ {a ohbàhj

`auknhdi. lrhkch{ h anni{. }ardcû da wc{th h Khrni{ s {a xqadû kij di{ jcøi{ s

@hkh. hxqan bhcna }idàh {ar qji da a{i{ arûtcki{ xqa ohbàh wc{ti aj nh

tanawc{cûj. {aràh nh `õ{ckh i nh {qtcnauh aj xqa {a `iwàhj. @hkh `iwàh {q

kqar}i `crèjdinh kij qjh {ijrc{h. {q }ani ncbra {a `iwàh }riwikhjdi qj hqrh h

{q hnradadir. xqa nh `i{trhbhj a{}akthkqnhr. {q{ `iwc`cajti{ {a winwàhj

{aj{qhna{. tidh annh. arh }qrh {aj{qhncdhd. s A{toar jithbh ki`i {a ajkajdàh

2?4

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

{cj ra`adci. s ajtra an khnir da nh oilqarh. an khnir dan bhcna s an }ri}ci xqa annh

{ajtàh. }aj{û xqa {c hxqan bhcna {alqàh }ir `qkoi tca`}i. hkhbhràh hbrh{hdh

ki`i {c gqarh ni xqa thjti xqaràh @hkh. qj trigai da khuh. ki`i qj ehbhnà. qjh

kabrh*** qj naûj*** ki`i nh kajh da qjh lrhj wcktirch. nh wcktirch da hxqannh

ajcl`ètckh `qear*

]ir {q }hrta. @hkh. waàh aj hxqanni{ iei{ hnli dcgarajta*** ohbàhj

h}hrakcdi aj anni{ hnli a trhøi. qj `hr da dqdh{ }aj{û @hkh. na lq{tû }aj{hr 

xqa hxqanni{ iei{ na a{thbhj da`i{trhjdi hnli xqa a{thbh {cjtcajdi aj {q

cjtarcir s ji xqaràh. na lq{tû war hxqannh nqkoh. {ijraàh hjta nh {ijrc{h

oakockarh kh{c `èlckh da hxqannh `qear xqa ohbàh nnalhdi oh{th annh ki`i {c

gqarh qj rhsi da nqu aj }najh i{kqrcdhd. tajàh xqa ohkar a{gqarui{ }hrh ji

nnalhr oh{th annh s ba{hrnh. hbrhuhrnh. a{thbh thj bannh bhøhdh }ir nh nqu da nh

nqjh. ajtijka{ xqaràh }aj{hr xqa tajàh tidi bhei kijtrin }ari h {q wau. {a

dhbh kqajth xqa ji a c{tàh an kijtrin lrhkch{ h hxqannh `qear xqa {a `iwàh da

hxqannh `hjarh. ki`i {c kij an bhcna xqc{carh htrharnh ki`i {c gqarh qjh

oc}jitcuhdirh* S ajtijka{ winwàh aj {à. a{thbh `i{trhjdi ki{h{ {a dhbh

kqajth s a{i ji arh {q gir`h da hktqhr. an `cadi nh cjqjdû ki`i hxqanni{

`èlcki{ {ijcdi{ ohbàhj cjqjdhdi {q{ kirhuija{*

Aj qj `i`ajti da nh dhjuh. ni{ jcøi{ nh{ qjcarij. hxqanni{ iei{

`crèjdi{a. hxqanni{ kqar}i{ riuèjdi{a nawa`ajta. h`bh{ ajkajdcdh{. {q{

`aecnnh{ kinirhdh{. arh qjh dhjuh dijda h`bh{ kij nh ri}h. kij qj `qjdi

hnradadir. kij iei{ a{krqthdira{ da hxqan oi`bra xqa ji }ardàh dathnna. aj

a{a `i`ajti ockcarij an h`ir. qj h`ir dcgarajta. {cj riuhr qjh }can. {cj riuhr 

qji{ nhbci{. ni{ iei{ ockcarij an h`ir h nh itrh. {q{ kirhuija{ khbhnlhrij

brhwi{ ki`i qjh tclra{h trh{ nh }ra{h }hrh hnc`ajthr h {q{ ocei{. kqhjdi an

th`-th` {a datqwi* H`bh{ {a `crhrij {q{}crhrij da thn `hjarh ki`i {c an

knà`h hnkhjuhdi nh{ oqbcarh daehdi a ohq{th{*

KhY ¹Xqã ta oh }hrakcdi A{toar9

AY ¹Xqã9 ‛ni `crû kij an khnir aj {q{ `aecnnh{*

KhY [à*** tidi a{ti***

2?1

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY Lajchn ‛winwcû {q khbauh }hrh `crhr h @hkh }ari*** annh ji a{thbh*** ¹ohbàh

oqcdi9

KhY Bqaji*** hoirh {c xqcara{ sh }ida`i{ cr h dir`cr. `høhjh taja`i{ xqa

nawhjthrji{ kij an {in s Uqnõ ji a{ da ni{ xqa a{}ara*

AY Sh*** a{ kcarti. ohs xqa cr h dir`cr*

Trh{ qj èrbin. trhthjdi da khn`hr hxqan trita da {q {hjlra s kirhuûj. {a

ohbàh a{kijdcdi @hkh. ji }idàh {ar*** annh ji arh h{à. arh qjh kijxqc{thdirh. s

h A{toar ji nh ohbàh kijxqc{thdi. a{thbh {cajdi annh kijxqc{thdh. khuhdh.

wqanth dan rawã{. s a{i*** ji arh ni {qsi na ohbàhj riti hnlqjh{ bhrrarh{. }ari

a{thbh `qs {alqrh xqa A{toar ji a{thbh }ra}hrhdh }hrh hnli h{à. s annh

th`}iki. dabàh ra{}crhr. winwar hn gijdi da {q {ar hxqan {ajtc`cajti xqa

nnawhbh `qarti thjti tca`}i s winwar h {ar nh @hkh gràwinh s {cj kirhuûj. nh

@hkh khqtcwhdirh. nh @hkh wh`}cra{h*** s a ohnhjdi qj gqarta {q{}cri {a gqa h

{q koiuh. sh ji xqadhbh kh{c jhdca. s h}riwakoû }hrh wc{cthr h nh jcøh. h

hxqannh jcøh xqa ohbàhj {hnwhdi. an }axqaøi aj {q }akoi khncajta s

oh`brcajti. {ijrcû s {hncû dcrakth h {q koiuh. }h{û eqjti h nh xqa a{thbhj

Khrni{ s A{toar. hwcwû an }h{i. nnalû h nh {qsh hbrcû nh kirtcjh s qj bqaj {q{ti nh

daeû }hrhncuhdh*

AY Oinh*** ‛nh {hnqdû kij hnli da warlþajuh*

@Y ¹Xqã ohka{ hxqà9. eidar xqa {q{ti `a oh{ dhdi ‛na dcei }h{hjdi kij nh

`crhdh hnli h{i`brhdh da warnh*

AY ¹Xqã wis h ohkar9. cbh h dir`cr*

@Y Ho*** }aj{ã xqa*** ‛{a khnnû*

AY Ohka grài ‛trhtû da awcthr xqa {clqcarh*

@Y Hnli*** {c ‛ajtrû kij `hnh lhjh. ji }ir xqa a{tqwcarh hnnà {cji. }irxqa {a

{cjtcû hncwchdh da warnh h {q nhdi*

AY @hkh*** ¹a{th`i{ {alqrh{9

@Y ¹[alqrh{9 ‛nh `crû xqctèjdi{a nh{ uh}htcnnh{ {a ohbàh {ajthdi aj an {qani*

AY Sh*** {hba{ ‛ji ni }qdi awcthr*

2?7

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

@Y A{toar a{tè{ aj nh [anwh*** ji aj tq{ `qjdi{ da sq}}c*

AY Bqajh{ jikoa{ ‛na dcei ajghdhdh*

@Y Bqajh{ jikoa{ ‛{a `atcû aj {q {hki*

Qjh a{thbh aj nh }hrta cuxqcardh. nh itrh aj nh }hrta darakoh. aj `adci

qj oqaki lrhjda dijda ohbàh qjh a{}akca da wanh xqa cnq`cjhbh nh koiuh. s h

{q wau {arwàh da {a}hrhkcûj ki`i qj `qri. @hkh {qbcû nh kra`hnnarh s hjta{

da h}hlhr nh nnh`h da nh wanh. `crû h A{toar xqa bq{khbh crra`adchbna`ajta

kij {q kohxqath ohkar{a qjh hn`iohdh ni `è{ kû`idh }i{cbna. wqanth{ s `è{

wqanth{. qji{ lin}akcti{ }ari jhdh. ji ohbàh `hjarh. @hkh {ijrcû. hxqannh

`qear arh***

@Y ¨]hrh( -{a irdajû s na dcei kij wiu gcr`a- ¹]qadi h}hlhr nh nqu9

AY [à*

Ji dcearij jhdh `è{. da ra}ajta qj tra`ajdi hqnncdi ocui xqa A{toar {a

hnuhrh s {ajthrh kij ni{ iei{ hbcarti{ ki`i }nhti{. kij nh ra{}crhkcûj ajtra

kirthdh. hxqan {ijcdi a{khnigrchjta ohbàh {ijhdi da`h{chdi karkh* [a `irdcû

an nhbci trhthjdi da ji da`i{trhr h @hkh xqa tajàh `cadi* @hkh }ir {q }hrta nh

`crhbh aj nh i{kqrcdhd dcwartcdh. {q{}crû s karrû {q{ iei{ kqhjdi wci ki`i

A{toar winwàh h hki{thr{a {hbàh xqa kij an }qn{i hkanarhdi. }ari hxqannh

jikoa. ji cràh h {q {hki. }ir `qkoi xqa ni da{ahrh. }ir `qkoi xqa xqc{carh

hbrclhr {q kqar}i. }ritalarni. ji ni ohràh. da`h{chdi hrdir ohbàh aj annh. ji

xqaràh }ardar nh bhthnnh. A{toar xqaràh xqa annh `iwcarh gckoh }hrh bqrnhr{a.

a{thbh {alqrh. }irxqa annh bq{khbh ni `c{`i. xqa gqarh A{toar xqcaj }cdcarh

itri ba{i }ari ji ki`i ni ohbàh }adcdi. {cji. }irxqa ni da{ahrh nikh`ajta*

Jqawi hqnncdi*

AY ¨@hkh( ‛nh nnh`û kij qj lrcti*

@Y @``` ‛kijta{tû }irxqa `cajtrh{ }aj{hbh hxqanni {a cbh dqr`cajdi*

AY ¹Oh{ iàdi a{i9

@Y ¹An xqã9 ‛{ijraàh*

AY A{a hqnncdi*** a{ a{khnigrchjta*

2?<

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

@Y [arè qj naûj*

AY ¹Qj naûj9 ‛}ralqjtû {cjtcajdi ki`i {a xqadhbh {cj {hncwh aj {q bikh*

@Y [à A{toar. qj naûj*** sh {hba{*** an ras da nh [anwh*** ¹ji oh{ wc{ti an ras

Naûj9*** [h`bh s tidi a{i*** hjdh dqar`a s khnnh*

AY ]ari*** }ari*** ¹s {c wcaja9 ‛nh `crhbh aj nh i{kqrcdhd. nh{ nqka{ xqa ohbàhj

gqarh nh cnq`cjhbhj {qhwa`ajta*

@Y ]qa{ na dhra`i{ nh bcajwajcdh ¨si xqã {ã( ‛na dcei `ina{th lcrèjdi{a*

AY „

[alqri xqa a{tè xqadèjdi{a kij`cli. trhjxqcnh A{toar*** trhjxqcnh

‐ ‛{a

ra}atàh {q{}crhjdi*

Dqrhjta qji{ `cjqti{ an {cnajkci winwcû h h}idarhr{a da tidi. thj {ini an

khjti da hxqanni{ bckoi{ cj{c{tajta{. ¨a{ti{ ji dqar`aj(. }aj{hbh A{toar.

{alqàhj kij a{i{ khjti{. da ra}ajta oh{th anni{ {a khnnhrij. s htûjcth wci ki`i

hnli }h{hbh karkh da nh koiuh. nh{ {i`brh{ {a ragnaehrij }argakth`ajta* [a na

}hrû an }qn{i. {cjtcû qj `cadi da{`a{qrhdi aj annh. s {q{qrrhjdi dcei*

AY @hkh*** @hkh*** @hkh***

@Y ¹Xqaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa9

AY [oooooooooooooooooooooooooooo. ji lrcta{ gqarh ohs hnli ‛dcei h }qjti

da nh oc{tarch }ari aj {q{qrri*

@Y Knhri xqa ohs hnli*** ni{ da`è{ dqr`cajdi ¨kiøi( ‛na dcei `ina{th*

AY Ji*** hnli xqa {a `qawa ‛dakàh aj wiu bheh-* Ni oa wc{ti*** ni oa wc{ti***

@Y Xqcara{ ohkar an ghwir da khnnhrta. {c a{ hnli ni a{tè{ nnh`hjdi }hrh xqa

wajlh s {a ji{ ki`h ‛na dcei hkidèjdi{a {ibra {q kidi s kij {q wiu khrlhdh

da ajghdi-* ¨Kènnhta. kcarrh ni{ iei{ s dqar`a(

AY Ara{ qjh***

@Y ¹Birda9

AY ]air ‛{a xqaeû*

@Y ]ari xqa `hn oa oakoi si }hrh tajar xqa hlqhjthrta*

2??

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY A{ qj bckoi. tajàh kqhtri }hth{*

@Y ]qa{ dãehni*** ohbrè wajcdi h ki`ar hnli. s {c ji. da{da nqali da iàrta h tc

oh dabcdi h{q{thr{a s daba a{thr sh aj Uh`bch ki`i `àjc`i*

AY Da{da nqali ‛}rita{tû th}èjdi{a jqawh`ajta kij an {hki*

@hkh {a lcrû. A{toar {a lcrû. da ra}ajta. @hkh ki`ajuû h a`ctcr {qhwa{

rijxqcdi{. A{toar dhbh wqanth{ s wqanth{ aj {q {hki. akohbh da `aji{ {q

khbhøh. hn `aji{ hnnà qj naûj ji }idràh ajtrhr. }ari hxqà*** ¨s jhdca na ohbàh

dckoi {c nh{ hrhøh{ }h{ahbhj }ir hnnà(. ¨xqcãj {hba(.clqhn {c. clqhn*** ni{

rijxqcdi{ da @hkh ji nh daehbhj dir`cr*

AY ¨@hkh( ‛na dcei ajãrlckh*

@Y ¨A{toar( ‛na kijta{tû kij an `c{`i tiji*

AY Rijkh{*

@Y S tõ `a tikh{ ni xqa ji {qajh s ji tajli*

AY Ji `a daeh{ dir`cr*

@Y ]qa{ ji dqar`h{ ‛na a{}atû ajghdhdh*

AY ¹Kraa{ xqa hxqà ohbrèj hrhøh{9

@Y ]qa{ knhri xqa ohs hrhøh{. s a{kir}cija{. s ni`brcka{. s `i{xqcti{. s

{h}i{. s `i{kh{ kieijarh{ ki`i tõ ‛na dcei gcjhn`ajta ohrth*

AY Xqa }ikh ki`}h{cûj tcaja{ da `à ‛na dcei h }qjti da nnirhr*

@Y ¹Wh`i{ h war. xqã xqcara{9. xqa ji dqar`h }ir {incdhrcdhd*

AY ]ir aea`}ni*

@Y ¨@crh kènnhta s dqar`a s {c ji }qada{ dir`cr. ta khnnh{ da clqhn `idi(

@hkh ra{i}nû kij `hna{thr. A{toar ra{i}nû }ir {q }ikh }hkcajkch.

winwcarij h bq{khr nh }i{ckcûj cdûjah. h waka{ nh{ koiuh{ a{thbhj cjkncjhdh{ s

a{i na }h{hbh h A{toar a{thbh dqr`cajdi kij ni{ }ca{ `è{ hnti{ xqa nh khbauh.

s arh c`}i{cbna kijkcnchr an {qaøi. {a nh`ajthbh }ir {q `hnh {qarta. ohbcajdi

nnalhdi }rc`ari h nh koiuh a cr h kilar an nhdi `hni. hqjxqa bqaji. th`}iki

{hbàh kû`i a{thbh @hkh. }idàh dc{tcjlqcr {q gclqrh s winwàh h kh}thr {q

2?3

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

ra{}crhkcûj }hq{hdh. {a ohbàh wqanti h dir`cr thj trhjxqcnh. s annh hnnà kij {q{

iei{ hbcarti{. {cjtcajdi qj {cj gcj da ki{h{. an bhcna ohbàh da{}arthdi aj annh

qjh }hrta }riocbcdh. ni ohbàh trhthdi da h}nhkhr nhwèjdi{a kij hlqh gràh nh khrh

nh jqkh. s hnli `è{. hxqannh `qear nh a{thbh winwcajdi nikh. thj }rijti {aj{cbna.

thj }rijti dqrh. thj }rijti tcarjh. thj }rijti gcarh. thj }rijti wqnjarhbna. thj

}rijti cjhnkhjuhbna* Ajtijka{. jqawh`ajta itri {ijcdi. qj {ijcdi thj a trhøi

na }riwikû qj lrctcti*

@Y ¨A{toar( ‛isû ki`i nh nnh`û wci ki`i hbràh {q {hki s na dakàh ajtra

dcajta{-* Waj hxqà. ¨ajtrh(

AY [c. {c ‛dakàh {hncajdi h tidh }rc{h da {q {hki. `atcãjdi{a aj an hkqrrqkhdh

{cj xqarar }aj{hr xqa a{thbh `atcdh aj {q {hki*

@Y S hoirh ki`i bqajh kockh. ta wh{ h dir`cr. }irxqa da ni kijtrhrci. ta

h{alqri xqa ta da{jqdhrã s ta ohrã lrcthr }ari }ir itri `itcwi*

AY Ji {arè{ kh}hu ‛na dcei kij ta`ir*

@Y A{th{ aj `c {hki khrcøi ‛A{toar {a `irdcû an nhbci s {a khnnû-* Bcaj. h{à `a

lq{th*** s hoirh*** ¨ h dir`cr ¨ -na lrctû*

A{toar {a hkqrrqkû. @hkh {qbcû nh kra`hnnarh a{thbhj thj karkh. thj

{q`h`ajta karkh xqa @hkh ji {hbàh dûjda }ijar {q brhui*

@Y Isa*** wis h }h{hrta an brhui a{ xqa ji {ã xqã ohkar kij ãn*

AY ¹An brhui9 ‛}ralqjtû tcrcthjdi {q wiu*

@Y ]qa{ {c*** ki`i xqa tajli di{. qji bhei da `c kqar}i }ari an itri ji {a

xqa ohkar kij ãn*

AY ]qa{*** }qa{*** }ijni gqarh ‛na dcei {arch*

@Y Ohka grài }hrh {hkhrni gqarh. }ri`ati {ar bqajh {c tõ ni ara{*** hqjxqa h ni

`aeir*** ni xqa tõ a{}arh{ a{ xqa {ah `hnh* ¨Hqqqqqqqqqqqqqqqqqqq( ‛lrctû

{cj }idarni awcthr*

AY ¨Xqcara{ ji lrcthr xqa ki`i a{tã gqarh qj bckoi wajdrè(

@Y ]ari tõ a{tè{ `qarth. tcaja{ ni{ }ca{ ki`i qj `qarti ‛na dakàh kij

a{khnigrài{*

23=

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY [c ta }h{h{ ta }ri`ati xqa ta }nhjti ni{ }ca{ aj nh khrh*

@Y ¹Tcaja{ thjth gna cbcncdhd9. }qa{ ji{ ni }ida`i{ }h{hr da `qarta*

AY ¨Kènnhta xqcara{ s dqar`a(. s }ij an brhui*

@Y Wis h }ijarni `qs {qhwa`ajta ‛dakàh kij najtctqd dc{grqthjdi ki`i nikh.

{q{qrrhjdi aj {q iàdi*

AY ¨Ho( ‛dcei kij rhbch kilcajdi {q brhui s }ijcãjdini aj {q kcjtqrh-* Khnnh s

dqar`a*

@Y ¹Hoirh xqcara{ xqa dqar`h9. }qa{ ni {cajti }ari }ir kqn}h da qjh oc{tãrckh

`a oa da{wanhdi*

AY ]qa{ kqajth iwaeh{. i `aeir. kqajth h`hjta{*

@Y Ji hkhbhràh jqjkh ‛dcei jithjdi kcarti `hna{thr aj {q wiu*

AY Whjcdi{h*

@Y [c aj an gijdi ta lq{th ‛na `q{ctû s {q hncajti `iwcû nclarh`ajta {q }ani. an

rika aj nh iraeh na }riwikû qj {q{}crû xqa @hkh ki`}rajdcû-* ¹[q{}cri da

h`ir9

AY [q{}cri da khbrai. {q{}cri }ir ji dhrta qjh }hthdh***

@Y Wajlh }axqa***

AY ¨Ji `a nnh`a{ }axqa. kiøi( ‛na dcei ajtra dcajta{ {cj xqarar lrcthr }ari h

}qjti da nh oc{tarch*

@Y ¨Oi{tch. {c {hba{ dakcr `è{ thki{ h }hrta da eidar(

AY @crh @hkh ‛{a lcrû ohkcajdi xqa nh kra`hnnarh {a hbrcarh nh `crû gceh`ajta s

{a }ralqjtû

¹a{ jaka{hrci xqa nh nqu na dã h{à aj an ri{tri9.

}ari gcjhn`ajta

dcei-* Krai xqa `aeir `a wis*

@Y ¹S daeh{ xqa an naûj {a ta ki`h h tc {ini9

AY ¨Whna `a xqadi. }ari kènnhta(

@Y ¹Hkh{i ta }ijli*** ‛{a }cjui an nhbci s nh `crû nh{kcwh`ajta-*** ta }ijli

jarwci{h9

238

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY @a }ija{ h }hrcr. wh`i{ xqa {c a{tqwcarh }raøhdh. ni oqbcarh akohi*

@Y Ji ta krai*** ‛„

 eidar `hndcth nqu*** nh ohka thj bannh*** thj a{}akthkqnhr***

hsssss xqa ta ki`aràh hxqà `c{`i. jc naûj jc jhdh. si. qjh naijh aj kani

}aj{hbh `cajtrh{ nh `crhbh dcwartcdh*

AY Bqajh{ jikoa{*

@Y An brhui A{toar ‛na dcei }hrh xqa {q}carh xqa ni cbh h }ijar*

AY [c. an brhkcti ‛dcei kij {irjh*

@Y H{à. {c ajtrh an naûj. xqa ji{ ki`h eqjtcth{*

A{toar sh jc na kijta{tû. ¹}hrh xqã9. {hbàh xqa a{thbh dc{grqthjdi. gqa

annh nh xqa ajtrû hn {hki da nh nhlhrth. gqa annh nh xqa na }cdcû xqa nh hkilcarh. s

knhri nh itrh ajkhjthdh da nh wcdh. s a{h itrh. arh kcarti a{thbh ajkhjthdh. }ari

hn `c{`i tca`}i a kcthdh. wh`i{. hnli h{à ki`i xqa an `hr {a da{birdhbh

ajtra {q{ }carjh{ xqa tqwi an bcaj da eqjthrnh{. ni xqa na ohràh aj a{a kqanni

xqa tajàh danhjta s arh da`h{chdi }hrh ji a{thr }riocbcdi. s a{a inir da {q

khbanni. hqjxqa qj }iki h oq`i da nh{ oilqarh{. }ari hn gcj s hn khbi. qj inir 

xqa nh `hrahbh. s a{h }can. {qhwa. }hrakàh nnh`hrna. s a{h khdarh. a{a kqar}i

{ibra {q }akoi. jitû ki`i bhehbh nh taj{cûj. ki`i cbh ajtralèjdi{a hn {qaøi

ajtra {q brhui. jithbh ki`i ranhehbh {q wcajtra. ni c`hlcjhbh {araji. s thj

{qhwa ki`i {q{ `hji{. trhlû {hncwh xqc{i dir`cr. }ari a{thbh da`h{chdi

a kcthdh }hrh ohkarni* [cj a`bhrli. A{toar ohbàh xqadhdi }rigqjdh`ajta

dir`cdh. s a{ xqa. hnnà a{thbh aj hxqan kqar}i xqa nh hkqjhbh s na ohkàh }ardar 

kqhnxqcar `cadi. ji xqc{i rakijikarni. {ini dir`cr* Dir`cr cjtaj{h`ajta

inwcdhjdi dijda a{thbh*

Kqhjdi ni{ rhsi{ da nqu cjqjdhrij an }rakci{i kcani. s ki`ajuhrij h

cjqjdhr ni{ rcjkija{. nnalhrij da gir`h gqn`cjhjta h ni{ iei{ da A{toar. {a

`iwcû qj }iki jithbh {q }a{i. {q }carjh ajnhuhdh kij nh itrh. s hn hbrcr ni{

iei{ }ir ki`}nati. ajkijtrû h nh diktirh dqr`cajdi }nèkcdh`ajta khrh h annh. nh

ib{arwû. hxqanni{ nhbci{ xqa }hrakàhj grqth }riocbcdh. hxqan }ani {adi{i. inàh

hnli rhri. nh `auknh dan oq`i s {q inir. arh qj }iki `hrahjta }ari.

cjtaj{h`ajta `hrhwcnni{i. a{a kqanni. a{a hlqeari kh}rckoi{i ajtra {q{

232

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

knhwàkqnh{. a{i{ }akoi{ xqa {a h{i`hbhj da gir`h `àjc`h }irxqa nh nqu ji na

daehbh war `è{. nh ib{arwû datajcdh`ajta. ¹kû`i {aràh ba{hr h qjh `qear9.

¹kû`i {aràh daehr{a h`hr }ir qjh `qear9. ¹s {q{ khrckch{9. rakirdû hxqan

ba{i agà`ari aj {q{ nhbci{. hxqannh{ `hji{ {qsh{ dhjdi qj `h{hea h @hkh. s

hd`ctcû xqa arh ki`i qjh }riwikhkcûj. xqaràh }ribhr. arh an da{ai `è{

crrhkcijhn xqa ohbàh {ajtcdi. }ari. ji. hxqannh arh @hkh nh diktirh [a i. ki`i

nh nnh`hbh Wcnkoa{. {q{}crû. {ijrcû hn rakirdhrni karrhjdi jqawh`ajta ni{ iei{

s hki`idèjdi{a `è{ aj an kqar}i da @hkh*

 H Khrni{ Uqnõ ni nnh`û an }rc`ari. an }ibra `ãdcki ji {hbàh xqa na

}h{hbh xqa ji }idàh kij {q hn`h. {ini tajàh {qaøi. na ki{tû }ari }ir gcj {a

da{}artû. {a nhwû nh khrh kij an hlqh gràh. {hncû s an kcani na dci ni{ bqaji{ dàh{

kij qjh }i{thn `hrhwcnni{h* ]ari {q{ iei{ ajtrakarrhdi{ hjta thjth nqu.

bq{khrij nh koiuh xqa ohbàh ajgrajta. `crû h qj nhdi. `crû h itri. s {a dc{}q{i

h kh`cjhr ohkch annh. aj {q `ajta ji {a h}hrthbh ki`i ohbàh wc{ti h nh }hraeh

nnalhr da nh i{kqrcdhd. s th`}iki {a na ohbàh inwcdhdi kij nh waoa`ajkch kij nh

xqa A{toar na ohbàh dckoi xqa {a cbh h dir`cr kij @hkh. ¹sh nh ohbràh }cnnhdi9.

winwcû h `crhr. Uqnõ ji a{thbh h{à xqa h}hrtû najth`ajta nh{ kirtcjh{ s hnnà nh{

wci. eqjth{ `atcdh{ aj an {hki. A{toar h}ishjdi {q khbauh aj an oi`bri da

@hkh. nh `hji da nh `ãdckh }ardcdh bhei an {hki aj hnlõj nqlhr dan kqar}i da

nh ajgar`arh. nh{ }carjh{ ajtranhuhdh{. ni{ kqar}i{ }idàh c`hlcjhr ki`i. ji

{hbàh {c da{jqdh{ i wa{tcdh{. }ari tqwi {qgckcajta*

KhY ¨A{toar( ‛{q wiu gqa ki`i nh dan lajarhn xqa }ijar gcr`a h nh tri}h*

 H`bh{ {a ockcarij nh{ ra`inijh{ }ari hjta. an {alqjdi lrcti. hbrcarij

{q{ iei{ s {a ajkijtrhrij khrh h khrh. da`h{chdi karkh***

AY ¨Hooooooooooooooo(

@Y ¨Eiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiidar(

A{toar {hncû dan {hki. {a tri}auû }irxqa hn {hncr @hkh {a ajradû kij ãn s

ni{ }ca{ da nh ajgar`arh. s h{à winwcarij h khar a{th wau. @hkh bikh hrrcbh.

A{toar bikh hbhei. qjh {ibra itrh. ki{h xqa h}riwakoi @hkh }hrh dakcrna*

@Y Bqaji{ dàh{ }axqa*

23;

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY Khnnh ‛{a nawhjtû gqrci{h*

@Y Eidar nnawh{ da{da hjikoa }cdcãjdi`a xqa `a khnna ‛na dcei {ijrcajta

`cajtrh{ {a grithbh an kqni-* ]ir kcarti*** ¹xqã thn tq trh{ari9

AY ¹Kraa{ xqa Khrni{ ji{ ohsh wc{ti9 ‛na }ralqjtû kij la{ti }raikq}hdi*

@Y ¹Kû`i9 ‛nh `crû {cj ajtajdar `qs bcaj hxqannh }ralqjth `cajtrh{ {a }ijàh

qjh bith*

AY Xqcari dakcr*** eqjth{*** ‛kh`bcû {q la{ti da }raikq}hkcûj }ir an la{ti da

ta`ir*

@Y ¹Xqã }h{h. ta `ina{th xqa ta ohsh wc{ti9

AY ]qa{ {à ‛dcei kij {cjkarcdhd*

@Y ¹Ho {à9

AY Eidar @hkh xqa tõ ara{*** ‛{a khnnû da lin}a dèjdi{a kqajth xqa nh `crhdh

da @hkh ohbàh wqanti h tirjhr{a i{kqrh*

@Y ¹Birda9

AY Dãehni ‛karrû ni{ iei{ {cjtcãjdi{a xqa ajtrhbh aj qj kh`cji ra}nati da

`cjh{*

@Y Wh`i{*** }aj{hbh xqa arh{ dcgarajta*** a{ bqaji {hbarni. h{à xqa ta

`ina{th xqa ta ohsh wc{ti hki{thdh kij`cli. }irxqa {is na{bchjh. s knhri

}qada }aj{hr xqa nh }ceh {a ni oh `ijthdi a{th jikoa kij nh diktirh. ¹ji9 ‛na

dakàh ajkajdcdh da gqrch*

AY Ji xqaràh dakcr a{i*

@Y ]ari ni oh{ dckoi ‛nh `crû igajdcdh*

AY ¨A{ xqa a{ wardhd }irxqa ni tajli xqa ikqnthr(

@Y Si ji ta oa dckoi xqa ni ikqnta{. {ini dcli xqa `a }hraka }htãtcki. tõ

`c{`h*

[hncû da nh koiuh kij qj c`}irthjta khbrai. kij }h{i{ rè}cdi{ s gqarta{

{a hnaeû da hnnà. kij nh khrh ajkajdcdh }ir an ajghdi* Nnalû oh{th nh khbhøh

dijda {alqàhj lqhrdhjdi an {akrati da hxqannh jcøh xqa }iki h }iki ohbàh

234

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

da{}arthdi. @hkh nh rawc{û kij a{`ari. ji xqaràh `hrkohr{a s xqa }h{hrh

hnli. {hbàh xqa tajdràh xqa winwar h rawc{hrnh s ji xqaràh }ribna`h{* Nh `hdra

winwcû h hlrhdakarna {q a{gqarui. nh jcøh na {ijrcû kij ni{ iei{ brcnnhjta{.

hlrhdakcdi{. tcarji{. s an `c{`i jqdi xqa nh jikoa hjtarcir }riwikû aj annh {q

}hdra. }ir a{h wau. ni ocui nh jcøh* Na ra}ctcû `ana{c. whrch{ waka{. s @hkh

tar`cjû }ir dhrna qj ba{i aj nh grajta kij tidi {q khrcøi s qjh {ijrc{h tcarjh

xqa a`ikcijû h tidh nh gh`cnch. hxqannh `qear bnhjkh. na{ ohbàh {cdi ajwchdh

}ir ni{ Dci{a{*

@cajtrh{. aj an kh`cûj ni{ oi`bra{ ni ohbàhj khrlhdi tidi. an trhbhei

ohbàh gcjhncuhdi s dabàhj winwar. {hbàhj xqa Wcnkoa{ a{thbh {ini aj an

kh`}h`ajti s ji }idàhj da`irhr `è{ nh wqanth* A{toar qjh wau {hncû da nh

koiuh. `crû h Khrni{ xqa a{thbh ohbnhjdi kij qj Uqnõ xqa kijthbh ohbàh iàdi

lrctcti{ da nh{ `|h{c. thjti da qjh ki`i da itrh. ni{ iei{ eqckci{i{ dan }{ckûnili

{a knhwhrij aj ni{ da nh ajgar`arh xqa hlhkoû {q khbauh. {cjtcajdi qjh

warlþajuh xqa ji {q}i di`cjhr*

UqY @|h{c*** ¹s `|h{c @hkh9

AY ]ir hnnà wcaja ‛{q la{ti {arci. kaøqdi. {q }ani eqlhjdi kij a{a hjdhr {qsi

thj a trhøi s a{}akchn. {q kqar}i }argakth`ajta `hrkhdi }ir hxqan kijeqjti da

}hjthnûj s kh`c{ath. bacla an }hjthnûj. warda nh kh`c{ath da tcrhjta{*** „

s ki`i

wcaja

‐ }aj{û*

UqY @|h{c*** jucnh bati g|at| nhjdh ‛/

{alqc`i{ an kh`cji

#*

@Y [à Uqnõ*** ¨}ari sh(

KhY Dc{kqn}h @hkh. }ari `a a{tc`i `è{ i}irtqji xqa whsh si danhjta ‛nh

datqwi kqhjdi gqa h {qbcr*

@Y ¹S a{i9 ‛ni `crû {arch*

KhY Hoirh ohs `è{ }anclri s ji xqcari xqa jcjlqjh kirrh rca{li{ cjjaka{hrci{

 ‛na dcei eqjthjdi {q{ nhbci{ hn gcjhncuhr da ohbnhr. qj la{ti `qs {qsi. xqa

{hkhbh da xqckci h @hkh*

@Y Ki`i xqcarh{ ‛{a lcrû s trh{ da{}adcr{a da nh oakockarh kij qj hbrhui s

qjh nawa cjkncjhkcûj {qbcû hn kh`cûj {cj hsqdh*

231

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY Oh{th nh }rû c`h ‛na dcei h nh brqeh. annh a{thbh da a{}hndh{ h @hkh xqa sh

a{thbh dajtri dan kh`cûj*

OY Annh tajar qj dinir*** tq tajar {inqkcûj***

AY ¹Kû`i9 ‛nh `crû {cj ajtajdar jhdh. kij qjh {ijrc{h hnli }ar}naeh*

OY Nqkohr kijtrh qji ji a{ gèkcn*** winwar h {ar annh*** {ini {ar kijtcli*** tõ nnawhr 

trc{tauh annh dhrta ganckcdhd*** h`ir }ir h`ir***

KhY ¨Ji{ wh`i{( ‛na dcei h A{toar*

Nh }ar}naecdhd aj {q ri{tri arh tidi qj }ia`h. {a lcrû }aj{htcwh. wcajdi

ki`i Khrni{ {a `hrkohbh h a{trakohr nh `hji dan oi`bra xqa na{ ohbàh

rakcbcdi. ni{ jcøi{ na{ {hnqdhbhj khjthjdi hxqanni da `|h{c `ijdana. {q{}crû.

da`h{chdh{ a`ikcija{ na ohbàhj oakoi wcwcr hnnà. hxqan }ibnhdi {aràh }hrh annh

qj }qjti da cjgna cûj. a`}auhr h bq{khr{a }ribna`h{ }hrh {hnwhr h lajta.

h}rajdàh rè}cdi da @hkh. dc{grqthr hxqan bhcna thj*** thj*** }ragcrcû daehrni aj

a{}akchn. }ari {ibra tidi. dir`cr ki`i ohbàh dir`cdi* Trhthjdi da birrhr 

hxqanni da {q `ajta. {a hkarkû }hrh {qbcr hn kh`cûj. ohbàh wc{ti xqa @hkh ni

ohbàh oakoi kij qj `iwc`cajti rè}cdi. qj {hnti s hrrcbh. annh `c{`h ohbàh

{qbcdi }irxqa Khrni{ na ohbàh dhdi nh{ `hji{ s nh ohbàh hq}hdi. }ari hnnà

`crhjdi dijda }ijar an }ca. dijda nh{ `hji{. s {ibra tidi. {hbcãjdi{a

wclcnhdh }ir ni{ iei{ ki`i nh `can da hxqannh `qear da `crhdh trc{ta. }ari `è{

birda xqa jhdca. s xqa hda`è{. {alqrh`ajta. {a a{thràh rcajdi h lq{ti da {q

rcdàkqni*

@Y ¹]qada{9 ‛na }ralqjtû kij wiu gràh*

AY [à. trhjxqcnh*

@Y Ji. {c. trhjxqcnh a{tis ‛nh isû kij a{h wiu {qsh tà}ckh da kqhjdi q{hbh nh

crijàh*

AY Eidar*** dijda a{tè an ocarri a{a }hrh {qbcr*

@Y H tq darakoh. h war ‛{a hkarkû oh{th annh hrridcnnèjdi{a `cajtrh{ nh `crhbh*

AY ¹Xqã9

@Y ¹Xqã. xqã9 ‛`iwcû {q khbauh qj }iki*

237

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

AY Oh{ dckoi h war. }aj{hbh xqa `a cbh{ h a }nckhr kû`i {qbcr ‛a{thbh }qa{th

aj ehrrh{*

@Y Ho. ji. `a oh{ dckoi xqa }qada{*** si {ini xqcari war kû`i*

AY S knhri xqa }qadi*

@Y Rakqardh tq trh{ari ‛dcei {ijrcajdi ajtijka{ `crû h qji da ni{ oi`bra{

xqa `crhbhj kij an kaøi grqjkcdi h nh `qear bnhjkh xqa ji }hrhbh da `iwar{a

{cj {hbar kû`i {qbcr-* Ni`bi. fq{hdc{h jh `|h{c `ijdana /

Ni`bi hsqdh h

`qear bnhjkh

#*

AY Hoooooooooooo ‛lrctû hn jithr ki`i qjh{ `hji{ nh kilàhj da nh kcjtqrh s

nh anawhbhj oh{th dajtri*

@Y @ana{c ‛dakàh rcãjdi{a*

AY @ana{c*** eidar*** `ana{c ‛na dakàh hõj {ir}rajdcdh. hjta nh {ijrc{h dan

oi`bra*

@Y Uqnõ hrrhjkh xqa }ir gcj oh {qbcdi*

UqY @|h{c A{toar. ¹bcaj9

AY [à. {à*** lrhkch{*

An kh`cûj hrrhjkû ni{ jcøi{ ni {clqcarij {hnqdhjdi h nh{ `qeara{

bnhjkh{. {ijrcajdi. hlcthjdi ni{ brhui{. dhjdi lrcti{. da hxqan einlirci

}h{hrij hn {cnajkci dajtri dan kh`cûj. ni{ tra{ oi`bra{ danhjta lqhrdhbhj qj

{cnajkci kh{c kh{c {a}qnkrhn. nh{ di{ `qeara{ qjh {ajthdh ajgrajta da nh itrh.

ohkàhj ni{ `c{`i. {ini an khjti da ni{ }èehri{ s an rqcdi dan `itir ri`}àhj

hxqannh cjki`idcdhd* A{toar {a h}isû aj {q bin{h. an {hki xqa na ohbàh wqanti

h ki{thr ni {qsi `atar. na {arwàh ki`i hn`iohdh*

AY „

Krai xqa a{th `høhjh `a oa }h{hdi. Khrni{ oh dabcdi da warji{ {alqri

s }ir a{i `hjtcaja a{h hktctqd. }air }hrh ãn. a{ qj hbqrrcdi da `qkoi kqcdhdi.

hda`è{. {c a{ thj }raeqckci{i }h{i da ãn*** hqjxqa knhri. }hrh }raeqckci{h si.

hoirh h war ki`i na }cdi }ardûj h @hkh. `àrhnh. hoà a{tè `crhjdi h {hbar xqa

`crh. qj dàh tajli xqa }ralqjthrna xqa `crh kqhjdi gceh {q{ iei{ h{à. }irxqa

hjikoa ji ohbàh jhdh. hn `aji{ si ji waàh jhdh

‐*

23<

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

@Y 

„¹Xqã daba a{thr }aj{hjdi9. {alqri xqa {clqa igajdcdh }irxqa Khrni{

 }caj{h xqa oh dir`cdi kij`cli. ¨whsh rcdckqnau(. {c kqhjdi ni }rqaba wh h

ohkar ki`i tidh{. qjh oatari `è{ kijwartcdh. `a dabàhj dhr an }ra`ci

[hjlohc }ir ra{khthr h thjth `qear***‐ 

AY „

 H war*** ¹rahn`ajta xqã `a }h{h9. hoirh `c{`i `a lq{thràh xqa `a

hbrhuhrh ki`i hjikoa. }irxqa oa da rakijikar xqa hjikoa `a hbrhuû }ari

bcaj. a{a khnir da {q kqar}i. a{a hncajti kèncdi {ibra `à. ¨whna a{ qjh `qear(. s 

ji a{ ni kirrakti. }ari si oa oakoi tidi ni kirrakti aj `c wcdh. s `crh ki`i

`a oh {hncdi*** a{ti ji xqcara dakcr xqa {ah tidi ¨wcwh nh wcrlaj(. }irxqa a{ti

a{ {õ}ar danckhdi. ¨qggggg( xqã gqarta

‐ ‛{a a{thbh ohkcajdi nh dir`cdh `cajtrh{

{q{ }aj{h`cajti{ ji ka{hbhj*

@Y „

A{th }hrh ki`ãr{anh h{à. kij ni{ iecti{ karrhdi{*** }ari `crh h itri nhdi

@hkh xqa kij an khnajtûj da hjikoa sh tcaja{ bh{thjta. eidar. {c a{ xqa

kqhjdi nh tajàh ajtra `c{ brhui{ da{ahbh thjti ba{hrnh. hkhrckchrnh. s ji. si ni

õjcki xqa xqcari a{ {ajtcr da{ai s xqa annh {a `qarh }ir `à. {c na kqajti h

hnlqcaj xqa `a oa }h{hdi nh jikoa tajcajdi qj hkanarûj ki`i an xqa oa

tajcdi. `c gh`h bhehràh hn {qani da lin}a. ¨}ari `àrhnh(. {c a{ xqa dhj lhjh{

da }ritalarnh. da `c`hrnh*** a{ thj*** ¨qggggg(*** nh }axqa*** `c }axqa

‐ ‛karrû ni{

iei{ th`bcãj*

AY „

A{tè dqr`cajdi*** {c*** a{ xqa a{ oar`i{h ¹ao9. {à. }ari `a c`hlcji xqa

 }hrh hki{thrta kij qjh `qear daba{ {ajtcr hnli xqa si ‛anawû ni{ oi`bri{-***

 }qa{ ki`i xqa ji {cajti. `a lq{th xqa `a hbrhka }ari*** jhdh `è{ krai xqa

a{ }irxqa `a {cajti hnli {inh. {c annh ji a{tè h `c nhdi*** }qa{ ji*** a{ }ir a{i

 }irxqa `a {cajti {inh. kqhjdi a{tè Tara{h ji jaka{cti thjti {q }ra{ajkch***

 }ari hjikoa. eidar hjikoa `a dh warlþajuh oh{th rakijikarni*** qg‧ `a }q{a

¨kû`i `a }q{a(. wh`i{ jc kij an }cei `a }q{a h{à. si krai xqa gqa an bhcna***

 }irxqa*** hoirh nh `cri s ji `a }h{h jhdh*** }ari hjikoa*** eidar hjikoa***

¨eiiii {c a{ xqa*** a{ti a{ da qj dcgàkcn***(. ¨`àrhnh*** kij a{h khrcth xqa tcaja

 }irxqa tajdrè xqa khlhrnh kqhjdi ohbnh

(‐*

Gcjhn`ajta h`bh{ {a dqr`carij. {a da{}arthrij kij an grajhui s ni{

lrcti{ da ni{ jcøi{. ni{ rakijikàhj* @hkh {ijrcû hn {hbar xqa ohbàh nnalhdi.

23?

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

bheû da qj {hnti èlcn. s {a ajkijtrû kij an la{ti {arci da Wcnkoa{. A{toar h{i`û

{q khbauh s trhthbh da bhehr }ari ji {hbàh. oh{th xqa }ir gcj wci qj ocarri s

h}isû an }ca. {hntû h tcarrh ohkcajdi qj {ijiri rqcdi. xqa nnh`û nh htajkcûj da

@hkh xqa {a lcrû `crèjdinh {ir}rajdcdh. A{toar na dawinwcû nh `crhdh dqrh*

Trh{ {hnqdhr h ni{ jcøi{. daehrij xqa J{ijh s Uqnõ ockcarhj ni }ri}ci ajtra anni{

s {q{ ocei{. h}hrakcû Tara{h oh{th annh{*

TY @hkh*** A{toar*** ¹xqã thn oceh{9 ‛na{ dci qj ba{i h khdh qjh*

@Y Bcaj*** ¹xqã }h{h Wcnkoa{9

WY @hnh{ jitckch{*

@Y Ji ‛karrû ni{ iei{*

AY ¹Xqã oh }h{hdi9 ‛{a }q{i h nh hntqrh da @hkh*

WY An oi`bra xqa a{thbh oarcdi `qrcû*

@sAY Eidar ‛{a xqaehrij hn `c{`i tca`}i. jqawh `crhdh ajtra annh{*

WY S wcji an dqaøi da [c{{iq*

@Y Ji*** ji `a dclh{ xqa*** ‛ni `crû kij gqrch*

AY ¨Wcnkoa{ ji( ‛ni `crû clqhn*

WY ¹Xqã }h{h*** xqa a{i da wchehr eqjth{ i{ ohka cdãjtckh{9

TY Wajlh Wcnkoa{*** ‛na rcøû*

WY A{tè bcaj*** ¨[c{{iq(

@Y ]ari***

 H}hrakcû {ijrcajdi. s {a gqa h hbrhuhr h @hkh xqa ji ajtajdàh jhdh. hn

clqhn xqa A{toar nh kockh nh hbrhuû th`bcãj ibnclèjdinh{ h riuhr{a {q{ kqar}i{*

 Hn jithrni A{toar {a {a}hrû*

KhY Oinh Wcnkoa{*

WY Oinh Khrni{*** bqaji*** h war*** ¨xqã thn oh cdi(

KhY Bcaj*

WY ¹[a ohj ki`}irthdi9

233

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

KhY Bqaji*** krai xqa `aeir da ni xqa }caj{h{ ‛na dcei {cj `crhrnh*

WY ¹Ji ohj oakoi jcjlqjh da nh{ {qsh{9. ¹ji {a oh khàdi A{toar9** ¹ji ohj

dc{kqtcdi9. ¹ji {a ohj tcrhdi ni{ taei{9

KhY ]qa{ ji {ã Wcnkoa{. bqaji si tajli xqa {alqcr `c kh`cji ‛na dcei

kirthjta*

WY A{ kcarti. waj hn da{}hkoi taja`i{ ki{h{ xqa trhthr. ta jiti qj thjti taj{i

`qkohkoi***

@Y @a hnalri thjti [c{{iq. wh`i{ h war h Nqnh xqa `a `qari da lhjh{ da

dhrna qj hbrhui ‛{ijrcû*

TY @hkh*** taja`i{ qj }axqaøi }ribna`h*

@sAY ¹Kqèn9 ‛}ralqjthrij h nh wau. da{}qã{ {a `crhrij kij `hna{thr*

TY H Nqnh nh oa }qa{ti aj `c khbhøh. `è{ ki`idcdhda{. si tajli xqa dir`cr 

kijtcli*

@Y ¹Kij`cli9 ‛nh `crû gceh`ajta*

TY Bqaji*** i kij A{toar*

AY ]qada{ dir`cr kij`cli ji ohs }ribna`h ‛{ijrcû ki`i dhjdi an ta`h }ir 

uhjehdi*

TY Bcaj*** }irxqa ni xqa a{ @hkh }hraka ji a{tè }ir nh nhbir*

@Y ¹Ajtijka{ a{tè aj tq khbhøh9 ‛h}hrakcû aj annh qjh {i`brh s jqawh`ajta

nh dc{thjkch*

TY [à*

@Y Whna*** wis h warnh ‛hbhjdijû h nh }hraeh hnnà `cajtrh{ nh waàhj `hrkohr*

TY ¹Oh }h{hdi hnli9 ‛nh `crû gceh`ajta. A{toar {q{}crû-* A{toar*** @hkh***

AY Ji. ji*** ji oh }h{hdi jhdh*** }ari*** krai xqa na dabi qjh dc{kqn}h*

TY Bcaj. a{ dakcr. oh }h{hdi hnli*** {c sh ni dakàh si*

AY Wis h war h Nqnh*** ¹}idra`i{ ohbnhr9

TY ¹Tõ s si9 ‛annh h{cjtcû-* ]ir {q}qa{ti sh ni {hba{***

;==

„Qjh }ceh aj nh {anwh‐ ]hrta 8 £ bs ndhjh

You might also like