Villarin, Catrinah Raye F.

BSMT1A

Ang 1000 piso ang natatanging mayroong tatlong tao sa harapan. Mula sa itaas pakanan sila ay sina Jose
Abad Santos, Vicente Lim at Josefa Llanes Escoda.

Kilala si Abad Santos bilang Punong Hukom ng bansa noong panahon ng pananakop ng mga Hapon.
Bagaman nadakip ng mga Hapones, hindi siya pumayag na itatwa ang kanyang katapatan sa Estados
Unidos at sa Pilipinas. Binantaan siyang magiging katumbas nito ang kanyang buhay. Mas pinili ni Abad
Santos na mamatay.

Isa si Abad Santos sa mga unang iskolar ng mga Amerikano na pinag-aral sa Estados Unidos. SiSi
Brigadier General Vicente Lim naman ang unang Pilipinong nagtapos sa West Point, ang primerong
akademyang pang-militar ng Estados Unidos. Tubong Calamba, Laguna, siya ang pinakamataas na
Pilipinong miyembro ng militar na naiwan sa Pilipinas noong pananakop ng mga Hapon. Nakaligtas siya
sa Martsa ng Kamatayan ngunit naglaon ay nadakip at pinugutan ng ulo ng mga Hapon dahil sa
pamumuno ng mga gerilya.

Ang natatanging babae ay si Josefa Llanes Escoda na tulad ni Abad Santos, ay ipinadala sa Estados
Unidos upang simulan ang pagsasanay ng mga kababaihan sa scouting. Taong 1940, sa kanyang
ikalawang balik mula Amerika, sinimulan ni Escoda ang pagsasanay sa mga guro sa mga pampublikong
pampaaralan. Sa bisa ng Commonwealth Act. No. 542, kinilala ang samahang itinatag ni Escoda: ang Girl
Scouts of the Philippines.

Sa gawing kanan ng isanlibong piso makikita ang eternal flame at ang korona ng laurel. Kung iuugnay ang
dalawang ito sa mga imahe ng tatlong bayani, ipinahahatid ng apoy ang walang hanggang
pamamayagpag ng kanilang pakikipaglaban para sa kalayaan. Silang tatlo ang kumakatawan sa mga hindi
na mapanagalanang mga Pilipino na lumaban sa pananakop ng Hapon.

Ang korona ng laurel ang nasa ilalim ng eternal flame. Kapansin-pansin na hugis itong sapatos ng
kabayo. Ginamit ng mga Roman ang ganitong hugis ng koronang laurel upang ipahayag ang kanilang
tagumpay sa labanan. Sa parehong paraan naibalik ang kalayaan sa bansa: pananaig ng pinagsamang
pwersang Pilipino at Amerikano sa USAFFE. WalangWalang direktang kaugnayan ang mga imahe na nasa
likuran ng isanlibong piso sa mga bayaning tampok sa harapan nito. SakopSakop ng kalahati ng likurang
bahagi ang Hagdang-hagdang Palayan ng Banaue. Testamento ito sa husay pang-inhinyero at ng isang
hirarkiyang panlipunan ng mga Pilipino bago pa ang panahon ng ppananakop Sa gawing kanan makikita
ang takip ng Manunggul Jar. Pinapakita nito ang dalawang itsurang tao na nakasakay sa bangka at may
hawak na sagwan. Ayon sa mga saliksik, ang posisyon ng mga sumasagwan (abot ng dibdib ang tuhod at
nasa harapan ang mga bisig) ang posisyon ng mga na-mummify na bangkay na siyang isinisilid sa loob
nito. Ang pagsagwan naman ay pagpapakita ng paniniwalang relihiyoso ng mga Pilipino noon: upang
makarating sa kabilang buhay, kinakailangang dumaan sa mga ilog o dagat.
Ginagamit namang lugar sambahan sa Sulu ang Langgal Hut (maliit na mosque). Sila ang tatlobng bayani
sa isang - libo nagmamasid, nakikiramdam, umiiyak, nasasaktan salagngkat ang bansang kanilang
pinaglaban noong panahon ng hapon ay hanggang ngayon nasa paghihirap pa rin. Ang mas masakit pa di
na mga banyaga ang nagpapahirap sa pilipino ngayon kundi kapwa pilipino na rin. TatlongTatlong tao sa
isang libo, tatlong bayaning patuloy na nangangarap sa kabilang buhay ng isang masaganang
pamumuhay sa inang bayang pilipinas.

Habang nanonood ako nang nasabing palabas kahit ito ay sandali lang, ako ay humanga sa mga
gumanap sa nasabing palabas dahil nakita at nadama ko ang mga emosyon na nararapat para sa
nasasabong palabas. Kinuwento nila nang maayos at detelyado ang lahat. Masasabi kong hindi ako
naburyo sa palabas dahil kahit na dpaat seryoso ang nasabing palabas; may mga naisingit silang
makakapag paaliw sa mga kabataang nanonood ng kanilang palabas. Ngayon lamang ako nakapanood
ng kanitong pelikula na totoong aking naintindihan ang lahat ng dapat idetalye.

With the Japanese invasion rapidly advancing to the southern part of the Philippines, President Manuel
L. Quezon was advised by General Douglas MacArthur to establish a government in exile to the United
States, Quezon invited Chief Justice Abad Santos to leave with him. The latter declined preferring to
remain in the Philippines and carry on his work and stay with his family. On March 17, 1942 the day of
Quezon's departure at Zamboanguita, Negros Oriental for the US by way of Australia, he appointed
Abad Santos as the Acting President with full authority to act in the name of, and on behalf of
the President of the Commonwealth of the Philippines and become the Acting Commander-in-Chief of
the Armed Forces of the Philippines in some areas unoccupied by the Japanese.

Capture and executionEdit

On April 11, 1942, Abad Santos, his son José Jr. (nicknamed Pepito), Col. Benito Valeriano and two
enlisted men were captured by the Japanese in barangay Tubod in Barili, Cebu while traveling by
automobile to Toledo, Cebu.[1] He identified himself as the Chief Justice of the Supreme Court of the
Philippines. He and his son were then taken to a concentration camp in Basak San Nicolas, Cebu City.
When asked to cooperate with the Japanese, he refused. Although he had nothing to do with military
operations, they imputed to him, as acting president, the destruction of the bridges and other public
works in Cebu that had been undertaken by the USAFFE forces to delay the invasion of the island.

The Japanese High Commander Kiyotake Kawaguchi took him and his son aboard a ship on April 26,
1942, thinking they were heading to Manila. Instead, they arrived on April 28 at Parang, Cotabato (now
in Maguindanao). The next day they were brought to Malabang, Lanao, arriving on April 30. After two
days' confinement at Japanese camps, Chief Justice Abad Santos was called in front of Kawaguchi and
was informed about the order of his execution. Before he was shot to death, he was able to talk to his
son Pepito. His last parting words to his son were, "Do not cry, Pepito, show to these people that you
are brave. It is an honor to die for one's country. Not everybody has that chance." José Abad Santos was
executed at 2:00 p.m., on May 2, 1942, under a tall coconut tree near a river bank. He refused to be
blindfolded and refused the last cigarette offered to him.

Grave siteEdit

Later that afternoon of May 2, 1942, two Japanese interpreters took José's son, Pepito, to his father's
grave. It was a small mound—too small, Pepito thought, to hold his father's remains if properly buried.
On top of the grave lay a rock as large as a coconut. Pepito begged that he be allowed to mark the grave
with a cross, but his request was denied.

After the war, an intensive search for the place where José was buried failed. Pepito did not find the hut
and the trees, which would have served as points of reference for locating the grave. The area where
the execution took place had been plowed and planted to root crops.

Date of executionEdit

The date of his execution is often reported as May 2, but as former Supreme Court Justice Ramón C.
Aquino, Abad Santos's biographer put it, "This (May 2) was the date given by Pepito himself during his
testimony at the trials of Generals Yoshihide Hayashi and Kiyotake Kawaguchi. But on the basis of the
testimony of Keiji Fukui, the interpreter during Abad Santos's confinement, supported by notations in
his diary, the date of Abad Santos's execution was definitely ascertained to be at two o'clock on the
afternoon of May 2, 1942."