ADVERSE DRUG REACTIONS MGA TREATMENT OUTCOME

Kailangang bantayan ng mabuti ang paglitaw ng mga Cured - Isang pasyente na bacteriologically confirmed TB
adverse drug reactions, lalo na sa intesntive phase ng noong simula ng gamutan na ngayon ay sputum smear o
gamutan. culture negative noong huling buwan ng gamutan o isang
beses noong continuation phase
Isoniazid Rifampicin
Treatment Completed - Isang pasyente na nakatapos ng
 Paninilaw ng balat  Paninilaw ng balat
 Psychosis o pag-babago  Pagbawas sa dami ng ihi gamutan ngunit walang patunay na sputum smear o culture
ng ugali at kumbulsyon  Pagbaba ng platelet, o noong huling buwan ng gamutan o isang beses noong
 Gastrointestinal intolerance hemoglobin continuation phase sapagkat hindi ginawa ang pagsusuri o
 Pakiramdam ng sinusunog  Pagbaba ng BP wala pang resulta
sa paa  Gastrointestinal intolerance Treatment Failed - Isang pasyenteng sputum smear o culture
 Pamumula ng balat  Kulay pulang ihi positive matapos ang 5 buwan o higit pang gamutan; o isang
 Trangkaso pasyenteng hindi maipagawa ang sputum smear o culture at
 Pamumula ng balat hidni nagpapakita ng pagbuti ng kalagayan habang nag-
Pyrazinamide Ethambutol gagamot
 Paninilaw ng balat  Pagkalabo ng mata o Died - Isang pasyenteng namatay habang nag-gagamot
 Gastrointestinal intolerance pagbabago sa paningin sa Lost to Follow-up - Isang pasyente na hindi nakainom ng
mga kulay
 Pananakit ng kasu-kasuan  Pamumula ng balat anti-TB na gamot sa 2 magkasunod na buwan o higit pa
Not Evaluated - Isang pasyente na hindi pasok sa mga
Streptomycin nasabi nang treatment outcomes. Kasama dito ang mga
 Matinding pamumula ng kasong nailipat sa ibang DOTS facility at hindi nalalaman ng
balat bagong facility ang treatment outcome ng pasyente.
 Pagbabago sa pandinig
 Pagkahilo PREBENSYON AT KONTROL
 Pagbawas sa dami ng ihi
 Pananakit sa lugar ng  Ang pagtakip ng bibig habang umuubo ay nakakatulong
bawasan ang pagkalat ng Mycobacterium tuberculosis
PAG-MONITOR  Dapat magpasuri ang mga nakahalubilo ng isang CLINICAL PRACTICE GUIDELINES
pasyenteng mayroong pulmonary TB
Treatment response o tugon sa paggamot ng mga  Ihiwalay ang isang bacteriologically confired pulmonary FOR THE DIAGNOSIS,
pasyenteng mayroong pulmonary TB ay ginagawa sa TB case na hindi pa nagsisimula ng gamutan o nasa
pamamagitan ng pag-gawa ng follow-up direct sputum unang bahagi pa lamang ng gamutan TREATMENT, PREVENTION AND
smear microscopy na naayon sa iskedyul na nasa ilalim:
 Sa mga TB-DOTS at iba pang health care facility
siguraduhing mayroong magandang pagdaloy ng hangin
CONTROL OF
 Sa paghawak ng sputum o plema siguraduhing gumamit
ng personal protective equipment at linisan ng mabuti ang
TUBERCULOSIS
paligid at mga kagamitan

2016 UPDATE

UERM CLINICAL CLERKS 2019

DILIG | DIOLA | DOROSAN | DUQUE
ENRIQUEZ | ESPINUEVA | FERNANDEZ, M.C.
FERRER, N. | FRANCISCO
 PULMONARY TUBERCULOSIS
Pulmonary Tuberculosis (PTB) or Tuberculosis sa Baga ay
isang nakahahawang sakit na dulot ng Mycobacterium
tuberculosis. Naipapasa ang Mycobacterium tuberculosis
ng isang taong may TB sa pamamagitan ng airborne
particles, na tinatawag na droplet nuclei, na nananatili sa
hangin ng maraming oras. Risk factors sa pagkakaroons
ng pulmonary TB ay pagkakaroon ng TB noong nakaraang
2 taon, hindi normal na chest x-ray, paninigarilyo ng 1 kaha
bawat araw, paginom ng alak na higit sa 40 grams bawat
araw, diabetes, at kakulangan sa timbang na may BMI na
mas mababa sa 20 kg/m2.
EPIDEMYOLOHIYA
Ang TB ay isang malaking problemang pangkalusugan sa
bansa. Noong 2010, TB ang ika-6 na pangunahing sanhi
ng pagkamatay, na mayroon death rate ng 26.3 na
pagkamatay sa bawat 100,000 na populasyon at 5.1% sa
total deaths. Sa mga namamatay dahil sa TB, karamihan
ay lalaki kaysa babae.
MGA TERMINOLOHIYA
New Case - Isang pasyenteng hindi pa ginagamot para sa
TB o nakapagsimula na ng anti-TB na gamot na hindi
lalagpas sa 1 buwan
Retreatment Case - Isang pasyenteng nakainom ng anti-
TB na gamot ng 1 buwan o higit pa
TB Exposure - Isang kundisyon kung saan ang isang tao
ay nakahalubilo ang isang taong mayroong case of
pulmonary TB
Presumptive TB - Kahit sinong tao, bata man o matanda,
na mayroong sintomas ng TB o mayroong chest x-ray na
nagpapahiwatig na mayroong case of pulmonary TB ang
pasyente
TB infection or latent TB infection (LTBI) - Isang
kundisyon kung saan ang isang tao ay walang sintomas ng
TB, chest x-ray na hindi nagpapahiwatig ng case of
pulmonary TB, at hindi nag-positibo sa sputum o plema
smear microscopy, culture, o Xpert® MTB/RIF; ngunit nag-
positibo sa Tuberculin skin test (TST)
Case of Pulmonary TB (PTB) - Baceriologically confirmed
o clinically diagnosed case of pulmonary TB.
Bacteriologically Confirmed Case of TB - Isang
pasyenteng nagpasa ng sputum o plema at nakitang
positibo sa smear microscopy, culture, o Xpert® MTB/
RIF
Clinically diagnosed Case of TB - Isang pasyente na
hindi nag-positibo sa smear microscopy, culture, o
Xpert® MTB/RIF, ngunit sinabihan na mayroong case
of pulmonary TB dahil sa nakita sa chest x-ray
PRESUMPTIVE TB MGA PAGSUSURI
Para sa mga matatanda, edad 15 pataas, masasabing Kapag ang isang pasyente ay presumptive TB,
presumptive pulmonary TB ang isang pasyente kung kailangan nilang magpasuri ng plema o sputum
PAGKOLEKTA NG PLEMA
Ubo na tumagal ng 2 linggo Hindi maipaliwanag na ubo ng kahit
na mayroon o wala ng mga anong tagal na mayroong: 1. Magmumog gamit ng malinis na tubig
2. Huminga ng malalim at pigilan ang paghinga nang 2
sumusunod na sintomas:  Pakikihalubilo sa isang taong segundo, at dahan-dahang ibuga ang hangin. Ulitin ng
 Malaking pagkabawas mayroong case of PTB
dalawa pang beses.
ng timbang  High-r isk na m ga gr upo 3. Umubo ng malakas para mailabas ang plema mula sa baga
 Lagnat (HIV/AIDS, diabetes, end-stage 4. Pagkalabas ng plema ilagay ito sa sterile na lalagyan
 Plemang mayroong renal disease, cancer, 5. Para sa sputum smear, dapat 5-10 ml ang plema, habang
dugo connective tissue diseases, mga para sa Xpert® MTB/RIF, dapat 1 ml ang plema
pasyenteng nagkaroon ng organ
 Pagsakit ng dibdib o 6. Tingnan kung ang plema na nailabas ay di lamang laway
likod transplantation, at mga
 Madaling pagkapagod
pasyenteng matagal nang DIRECT SPUTUM SMEAR MICROSCOPY
g um a g a m i t n g s y st e m i c
o pagkatamlay steroids) Ito ang pangunahing pagsusuring ginagawa sapagkat maraming
 Pagpapawis tuwing  Hi g h-r i sk na po p ul a syo n mapaggagawan ng pagsusuring ito. Ginagawa ito sa pamamagitan
gabi ng paggamit ng light microscopy sa plemang mayroon Ziehl-
(Matatanda, mga mahihirap,
 Hirap sa paghinga Neelsen (ZN) stain. Dito rin malalaman kung gaano nakakahawa
mga preso, at iba pang lugar
ang isang taong mayroong pulmonary TB.
SPUTUM CULTURE
Para sa mga bata, edad 15 pababa, masasabing
presumptive pulmonary TB ang isang pasyente kung Ito ang gold standard at reference na pagsusuri upang patunayan
ang pagkakaroon ng Mycobacterium tuberculosis sa plema.
mayroon siyang:
Tatlo (3) o higit pa sa mga sumusunod na clinical criteria sa isang Xpert® MTB/Rif
batang hindi nakahalubilo ang isang taong mayroong case of PTB; o Ito ay isang rapid diagnostic test para sa tuberculosis. Sa
isa (1) sa mga sumusunod na clinical criteria sa isang batang pagsusuring ito malalaman kung mayroong Mycobacterium
nakahalubilo ang isang taong mayroong case of PTB: tuberculosis sa plema, at kung resistant o lumalaban ito sa gamut
 Hindi maipaliwanag na pagubo ng 2 linggo o higit pa na Rifampicin.
 Hindi maipaliwanag na lagnat ng 2 linggo o higit pa
 Pagkabawas ng timbang, hirap sa pagdagdag ng timbang, PAGGAMOT NG PTB
pabago-bago ng timbang, o pagkawala ng gana kumain
Lahat ng case of pulmonary TB ay binibigyan ng sapat
 Hindi pag-galing matapos ang 2 linggong gamutan para sa lower
respiratory tract infection (LRTI) at nararapat na anti-TB na gamot sa lalong madaling
 Hindi pagbalik sa dating estado ng kalusugan 2 linggo matapos panahon
ang isang viral na sakit
CATEGORY I | 2HRZE/4HR
 Madaling pagkapagod o pagkatamlay
Pulmonary TB, new (bacteriologically confirmed o clinically
diagnosed)
Masasabing presumptive pulmonary TB ang isang tao,
Extra-pulmonary TB, new (bacteriologically confirmed o clinically
bata man o matanda, kung mayroong chest x-ray na
diagnosed), maliban sa CNS; bones o buto; o joints o kasu-
nagpapahiwatig ng case of pulmonary TB kasuan
Masasabing presumptive extra-pulmonary TB ang isang CATEGORY Ia | 2HRZE/10HR
tao, bata man o matanda, kung mayroon siyang isa sa
Extra-pulmonary TB, new, CNS; bones; o joints
mga susunod:
CATEGORY II | 2HRZES/1HRZE/5HRE
 Gibbus, na bago pa lamang
Pulmonary o extra-pulmonary TB, Previously treated drug
 Kulani sa leeg na hindi masakit o sumasakit
susceptible TB (bacteriologically confirmed o clinically
 Pagtigas ng batok diagnosed)
 Tubig sa baga
 Tubig sa paligid ng puso CATEGORY IIa | 2HRZES/1HRZE/9HRE
 Paglaki ng tiyan dahil sa tubig sa loob tiyan Extra-pulmonary TB, Previously treated drug susceptible TB
 Pamamaga ng kasu-kasuan (bacteriologically confirmed or clinically diagnosed), CNS;
 Sintomas ng tuberculin hypersensitivity bones; o joints
(H) Isoniazid | (R) Rifampicin | (Z) Pyrazinamide | (E) Ethambutol | (S) Streptomycin