Feneis’in

Resimli
Anatomi Sözlüğü

Wolfgang Dauber

Kitabın İlk Yazarı: Heinz Feneis

Tümü yeniden gözden geçirilmiş

10. Almanca baskıdan çeviri

Şekiller:
Gerhard Spitzer

Çeviri Editörleri
Prof. Dr. Mehmet YILDIRIM
İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Tania MARUR

İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
© 2014 YÜCE® reklam/yayım/dağıtım a.ş.
Feneis’in Resimli Anatomi Sözlüğü Önemli Bilgilendirme:
Her bilim dalı gibi tıp bilimi de sürekli
Çeviri Editörleri: gelişmektedir. Araştırmalar ve klinik
Prof. Dr. Mehmet YILDIRIM tecrübeler muayene ve ilaç tedavileri ile ilgili
Prof. Dr. Tania MARUR bilgilerimizi geliştirmektedir. Bu yayında
bahsedilen dozaj ve uygulamaların yazar,
ISBN: 978-975-411-317-4 yayıncı ve yayınevi tarafından dikkatlice
kontrol edildiğine okur rahatlıkla güvenebilir;
Prof. Dr. Wolfgang Dauber ancak bunların eserin tamamlanma tarihi ile
Üniversite Anatomi Enstitüsü sınırlı kaldığını da hatırlamalıdır.
Posta kodu 1130
Bütün bölümleriyle bu eser telif haklarıyla
72001 Tübingen
Germany / Almanya
korunmaktadır. Yayınevinin izini dışında bu
eserin kopyalanması, tercüme edilmesi,
Prof. Gerhard Spitzer bilgisayar ortamına kopyalanıp düzenlenmesi
Frankfurt / Main yasal değildir.
Germany / Almanya

1. Baskı 1967. 1. baskının yayınlandığı başlık: Anatomische Bildnomenklatur (Kitabın Almanca adı).
2.2.Baskı
Baskı1970
1970 2.2.Danimarkaca
Danimarkacabaskı
baskı1983
1983 1.1.İzandaca
İzandacabaskı
baskı 1992
1992 1.1.Katalanca
Katalanca baskı
baskı 1998
1998
3.3.İtalyan
İtalyan baskı
baskı 1970
1970 2.2.Japonca
Japoncabaskı
baskı1983
1983 3.3.Lehce
Lehcebaskı 1992
baskı 1992 3.3.Hollandaca
Hollandaca baskı
baskı 1999
1999
3.3.Baskı
Baskı1972
1972 1. Hollandaca baskı
1. Hollandaca baskı 1984
1984 7.7.Baskı
Baskı1993
1993 4.4.İspanyol
İspanyol baskı
baskı 2000
2000
1.1.Lehce
Lehcebaskı
baskı 1973
1973 2. İsveçcebaskı
2. İsveçce baskı1984
1984 2.2.Hollandaca
Hollandacabaskı
baskı 1993
1993 4.4.İngilizce baskı
İngilizce baskı2000
2000
4.4.Baskı
Baskı1974
1974 2. İngilizce
2. İngilizcebaskı
baskı1985
1985 2.2.Yunanca
Yunancabaskı
baskı1994
1994 2. Çince
2. Çincebaskı
baskı2001
2001
3. İngilizce baskı 1994 3.3.Türkçe baskı 2001
1.1.İspanyol
İspanyol baskı
baskı 1974
1974 1. Fransızca
1. Fransızcabaskı
baskı 1986
1986 3. İngilizce baskı 1994 Türkçe baskı 2001
3. İspanyolca baskı 1994 4.4.İsveçce baskı 2001
1.1.Japonca
Japonca baskı
baskı 1974
1974 2. Lehce
2. Lehcebaskı
baskı1986
1986 3.3.Danimarkaca
İspanyolca baskı
baskı 1994
1995 İsveçce baskı 2001
1.1.Portekizce
Portekizce baskı 1976 6.6.Baskı
Baskı1988
1988 2.2.Portekizce askı 2002
1.3.Rusca
Danimarkaca
baskı 1996baskı 1995 Portekizce askı 2002
1.1.İngilizce
İngilizce baskı
baskı 1976
1976 2.2.İtalyanca
İtalyancabaskı
baskı 1989
1989 1. Rusca baskı 1996 4.4.Lehce
Lehcebaskı 2003
baskı 2003
2. Çekce baskı 1996
1.1.Danimarkaca
Danimarkacabaskı
baskı1977
1977 2.2.İspanyol
İspanyolbaskı
baskı1989
1989 3.2.İsveçce
Çekcebaskı
baskı1996
1996 9.9.Almanca
Almancabaskı,
baskı,2005
2005
1.1.İsveçce
İsveçcebaskı
baskı 1979
1979 1. Türkçe
1. Türkçebaskı
baskı1990
1990 2.3.Türkçe baskı
İsveçce 1997
baskı 1996 4.4.Türkçe
Türkçebaskı 2007
baskı 2007
1.1.Çekce 1. Yunanca baskı 1991 10. Almanca baskı 2013
Çekcebaskı
baskı 1981
1981 1. Yunanca baskı 1991 8.8.Almanca baskı 1998
Baskı 1998 10. Almanca baskı 2013
5.5.Baskı 1. Çince baskı 1991 5. Türkçe baskı 2014
Baskı1982
1982 1. Çince baskı 1991 1.1.Endonezce
Endonezcebaskı
baskı1998
1998 5. Türkçe baskı 2014

© 1967, 2008 Georg Thieme Verlag KG

Rüdigerstrasse 14 Yayımcı Sertifika No : 18251
D - 70469 Stuttgart Baskı/Cilt : No-Bel Matbaacılık
Telefon: +49/0711/8931 - 0 San. Tic. Ltd. Şti.
http://www.thieme.de Kurtini Mevkii, General
Şükrü Kanatlı Caddesi,
ISBN: 978-3133301107 Ömerli, Hadımköy / İstanbul
Matbaa Sertifika No : 12565
Sayfa Tasarımı : Publika İletişim
Hizmetleri Ltd. Şti.
Baskı Tarihi : Haziran 2014 / İstanbul

YAYIMCI:

YÜCE® reklam/yayım/dağıtım a.ş.

Nato Caddesi, 23/3, Seyrantepe
34418, Kağıthane / İstanbul-TR
Telefon: 0212-279 10 26
Faks: 0212-279 18 64
www.yuceyayim.com.tr
 Genel Terimler III

5. Türkçe Baskıya Çeviri Editörlerinin Önsözü

Yüzler­ce yıl­dan be­ri bir­çok bi­lim insanının kat­kı­la­rı ile ge­li­şen tıb­bın or­tak di­li ni­te­li­ğin­
de­ki ana­to­mi te­rim­le­ri (No­mi­na Ana­to­mi­ca / Ter­mi­no­lo­gia Ana­to­mi­ca), in­san vü­cu­dun­da­ki
ad­lan­dı­rıl­ma­sı ya­pıl­mış 8000’e ya­kın olu­şu­mu be­lir­tir. Kla­sik ana­to­mi ki­tap­la­rı öz­de bu
te­rim­le­rin sis­te­ma­tik an­la­tım­la­rı­nı kap­sar.
Ulus­la­rın dil­le­ri­ne ben­zer şe­kil­de, bi­lim di­li de can­lı bir var­lık gi­bi di­na­mik­tir; sü­rek­li
ge­li­şir. Ana­to­mi te­rim­le­ri de böy­le­dir. Ulu­sal ana­to­mi der­nek­le­ri­nin ter­mi­no­lo­ji alt ko­mis­
yon­la­rı­nın ça­lış­ma­la­rı, yak­la­şık be­şer yıl­lık pe­ri­yod­lar­la bu ge­liş­me­le­ri ka­ra­ra bağ­lar ve
ulus­la­ra­ra­sı ni­te­lik ka­zan­dı­rır.
Tıp eği­ti­min­de, or­tak di­li kul­lan­ma ge­rek­li­li­ği ne­de­niy­le ANA­TO­Mİ TE­RİM­LE­Rİ­'nin öğ­re­
nil­me­si­nin ön­ce­li­ği var­dır. Dil öğ­re­ti­min­de­ki çe­şit­li yön­tem­ler gi­bi ana­to­mi te­rim­le­ri­nin
öğ­re­nil­me­sin­de de tek bir yön­tem ta­nım­la­mak ola­sı de­ğil­dir. Ay­rı­ca ye­tiş­kin­le­rin öğ­re­ti­min­
de (and­ro­go­ji) de fark­lı­lık­lar var­dır. Ne­den­le­rin / ni­çin­le­rin ya­nı­tı açı­sın­dan te­mel La­tin­ce
gra­mer bil­gi­si ge­rek­li­dir. Bun­dan son­ra­sı, ana di­li­mi­zi öğ­re­nir­ken kul­lan­dı­ğı­mız baş­ta işit­sel
ol­mak üze­re gör­sel, do­kun­sal vb. ha­fı­za­la­rı­mız dev­re­ye gi­re­cek­tir. Öğ­ren­ci­le­ri­mi­ze ana­to­
mik te­rim­le­ri “ön­ce ez­ber­le­yin, son­ra ken­di be­de­ni­niz de da­hil ol­mak üze­re çe­şit­li ana­to­mik
ma­ter­yal­ler kul­la­na­rak so­mut­laş­tı­rıp bi­linç dü­ze­yi­ni­ze yer­leş­ti­rin / öğ­re­nin” der­ken kas­te­di­
len bu hi­ye­rar­şik öğ­ren­me mo­de­li­dir.
Gör­sel yö­nü ağır ba­san bir bi­lim da­lı olan Ana­to­mi’nin öğ­re­ti­min­de re­sim­ler, şe­ma­tik
çi­zim­ler, ha­re­ket­li vi­deo çe­kim­le­ri ile ana­to­mi la­bo­ra­tu­arın­da­ki ka­dav­ra ve mo­del­ler çok
önem­li­dir. La­bo­ra­tu­ar sı­ra­la­rın­da öğ­ren­me­nin ye­ri­ni hiç­bir şey tu­ta­maz; bu ne­den­le ana­to­mi
la­bo­ra­tu­arın­da öğ­re­tim ele­ma­nı­nın des­te­ği­ni de ala­rak za­ma­nı­nı­zı ve­rim­li kul­lan­ma­lı­sı­nız.
İyi te­mel­ler üze­ri­ne ko­na­rak öğ­re­ni­len bil­gi­ler ömür bo­yu si­zin­le ola­cak­tır. Ana­to­mi bil­gi­si
pro­fes­yo­nel mes­le­ği­ni­zi (he­kim­lik / tıp dok­tor­lu­ğu) uy­gu­lar­ken mut­lak ge­rek­li bil­gi­dir;
bu­nun kul­la­nı­mı­nı kli­nik ana­to­mi ve di­ğer kli­nik bi­lim dal­la­rın­da öğ­re­ne­cek­si­niz.
Eli­niz­de­ki Re­sim­li Söz­lük, yıl­lar­ca Gray’s Ana­to­mi edi­tör­lü­ğü­nü ya­pan Ro­ger War­wick
‘in su­nuş ya­zı­sın­da be­lirt­ti­ği gi­bi “şüp­he­siz ki bu eser sa­de­ce “Ter­mi­no­lo­gia Ana­to­mi­ca”nın
bir söz­lü­ğü ol­ma­yıp ana­to­mi ve tıp ala­nın­da ça­lı­şan­lar için çok de­ğer­li bir cep ki­ta­bı­dır. Şe­kil­
le­rin­den do­la­yı çok kul­la­nış­lı­dır ve bu özel­li­ği ile eş­siz­dir”. Ger­çek­ten bu eş­siz eser Al­man­
ya’da ya­yın­lan­dık­tan çok kı­sa sü­re son­ra bir­çok di­le çev­ri­le­rek çok ka­bül gör­dü. İlk Türk­çe
bas­kı­sı 1990 yı­lın­da ya­pı­lan bu söz­lük, 20 yıl­da yak­la­şık 4 yıl­lık ara­lık­lar­la 5 kez ye­ni bas­kı
yap­tı. Ül­ke­miz­de son 25 yıl­da me­zun olan he­kim­le­ri­miz­den, bu söz­lü­ğü kul­lan­ma­yan çok
az ki­şi var­dır.
“Bild – Le­xi­kon der Ana­to­mie”, He­inz Fe­ne­is’in ve­fa­tın­dan son­ra ça­lış­ma ar­ka­da­şı W.
Da­uber ta­ra­fın­dan dü­zen­le­nen 10. Al­man­ca ve bu­nun 6. İn­gi­liz­ce (Poc­ket At­las of Hu­man
Ana­tomy) çe­vi­ri­si esas alı­na­rak, 5. Türk­çe bas­kı, Almanca 10. baskıda çok değişiklik
bulunmaması nedeniyle editörler ta­ra­fın­dan revize edildi.
Bu ye­ni bas­kı­nın da ül­ke­miz Tıp öğ­re­ti­mi­ne ya­rar­lar sağ­la­ma­sı­nı ve öğ­ren­ci­le­ri­mi­zin
ba­şa­rı­la­rı­nı ar­tır­ma­sı­nı di­le­riz.

Haziran 2014 / Cer­rah­paşa – İs­tan­bul Prof. Dr. Meh­met YIL­DIRIM

Prof. Dr. Tania MARUR
IV Genel Anatomi

2. Türk­çe Bas­kı­ya Çe­vi­ri Edi­tö­rü­nün Ön­sö­zü

İn­san vü­cu­du­nun mor­fo­lo­jik ya­pı­sı­nı öğ­re­ten ana­to­mi, tıp eği­ti­mi­nin de te­me­li­ni oluş­tu­rur.
Yur­du­muz­da mo­dern ana­to­mi öğ­re­ti­mi­nin ku­ru­cu­la­rın­dan sa­yı­lan Prof. Dr. Ze­ki ZE­REN,
ana­to­mi­nin öne­mi­ni şu ve­ciz sö­zü ile çok gü­zel vur­gu­la­mış­tır:

Ana­to­mi, Tıb­bın ve Cer­rah­lı­ğın her ko­lun­da vü­cut yol­la­rı­nı gös­te­ren kı­la­vuz­dur. Bir
kap­tan için pu­su­la ile ha­ri­ta ne ise, he­kim ve cer­rah­lar için de ana­to­mi ile at­las o
öl­çü­de önem­li­dir.

Her bi­lim da­lı­nın öğ­re­ti­min­de ba­zı fark­lı­lık­lar var­dır. Gör­sel ve uy­gu­la­ma­lı bir bi­lim da­lı
olan ANA­TO­Mİ öğ­re­ti­min­de te­orik bil­gi ya­nın­da, ka­dav­ra, mo­del­ler, at­las, şe­ma­tik re­sim­ler
ve söz­lük önem­li yer tu­tar. Vü­cu­du­muz­da­ki yak­la­şık 6000 olu­şu­mun öğ­re­nil­me­si­ni amaç­
la­yan ana­to­mi zor bir öğ­re­tim­dir. He­kim aday­la­rı­na bu bil­gi­le­rin en iyi şe­kil­de ak­ta­rı­la­bil­
me­si için ana­to­mist­ler yo­ğun ça­ba için­de­dir­ler. Bu amaç­la çok sa­yı­da Sis­te­ma­tik, To­pog­ra­
fik ve Kli­nik Ana­to­mi ki­tap­la­rı ya­nın­da, re­sim­li, re­sim­siz al­fa­be­tik veya sis­te­ma­tik söz­lük­ler,
at­las­lar ve dis­sek­si­yon kı­la­vuz­la­rı ya­yım­lan­mış­tır. Fe­ne­is’in Re­sim­li Ana­to­mi Söz­lü­ğü’nün
bu ya­yın­lar ara­sın­da eş­siz bir ye­ri var­dır. R. War­wick’in bu ko­nu­da­ki öv­gü­le­ri şöy­le­dir:

Eser sa­de­ce Terminologia Ana­to­mi­ca’nın bir söz­lü­ğü ol­ma­yıp, ana­to­mi ve tıp ala­
nın­da ça­lı­şan­lar için çok de­ğer­li bir cep ki­ta­bı­dır. Şe­kil­le­rin­den do­la­yı çok kul­la­nış­
lı­dır ve bu özel­li­ği ile eş­siz­dir. Ger­çek­ten hiç­bir dil­de böy­le­si­ne, re­sim­le­rin sa­de­
ta­nım­la­ma­sı ya­nın­da, ba­sit şe­kil­ler­le gös­te­ril­di­ği bir söz­lü­ğe rast­la­ma­dım.

Bu­gü­ne ka­dar 15 di­le çev­ri­len bu ulus­la­ra­ra­sı üne sa­hip Re­sim­li Ana­to­mi Söz­lü­ğü’nün
İn­gi­liz­ce’den ilk ter­cü­me­si de 1990 yı­lın­da ta­ra­fı­mız­dan ger­çek­leş­tiril­miş­ti. Geniş­letil­miş 2.
bas­kısının da dilimize ak­tarıl­masın­dan mut­luyuz. Ter­cüme ekibi yanın­da, bir­çok yaban­cı
tıp kitabının ül­kemize kazan­dırıl­ması için yoğun çaba har­cayan ve çok başarılı olan Yüce
Yayın­ları-Nobel Tıp Kitabev­leri yöneticilerine teşek­kür­lerimi sunuyorum.

Bah­çeşehir, Şubat 1997 Prof. Dr. Mehmet YIL­DIRIM

 Genel Terimler V
V

Almanca Baskı İçin Sunuş

Dr. Fe­ne­is’e ait “Ana­to­misc­hes Bildwör­ter­buch”un ba­şa­rı­sı ola­ğa­nüs­tü idi. İlk bas­kı­sı­nı çok
iyi ha­tır­lı­yo­rum ve böy­le­si­ne kul­la­nış­lı bir ki­ta­bın kim­se ta­ra­fın­dan dü­şü­nül­me­miş ol­ma­sı­
na hay­ret et­tim. Şim­di çok sa­yı­da bas­kı­sı bu­lun­mak­ta, pek çok dil­de çe­vi­ri­si de ya­pıl­dı.
Bun­lar­dan bir­ka­çı ma­sa­mın üze­rin­de­ki raf­ta dur­mak­ta ve sık sık bu­na mü­ra­ca­at et­mek­te­
yim. Ta­bii, şüp­he­siz ki eser sa­de­ce “Terminologia Ana­to­mi­ca”nın bir söz­lü­ğü ol­ma­yıp
ana­to­mi ve tıp ala­nın­da ça­lı­şan­lar için çok de­ğer­li bir cep ki­ta­bı­dır. Şe­kil­le­rin­den do­la­yı
çok kul­la­nış­lı­dır ve bu özel­li­ği ile eş­siz­dir. Ger­çek­ten hiç­bir dil­de böy­le­si­ne, te­rim­le­rin
sa­de­ ta­nım­lan­ma­sı ya­nın­da ba­sit şe­kil­ler­le gös­te­ril­di­ği bir söz­lü­ğe rast­la­ma­dım. Yıl­be­yıl
ya­yın­la­nan pek çok ana­to­mi ki­ta­bı için­de pek azı orji­nal­lik ar­ze­der ve de­ğe­ri ile ka­lı­cı olur.
Şüp­he­siz bu ki­tap da bu seç­kin ka­li­te­de­dir. Öğ­ren­ci­ye, aka­de­mis­ye­ne ve kli­nis­ye­ne tüm
ça­lış­ma ha­ya­tı bo­yun­ca hi­tap ede­bi­le­cek­tir.

Lond­ra, 1982 kı­şı Ro­ger War­wick

Or­di­nar­yüs Pro­fe­sör
Lond­ra Üni­ver­si­te­si
(Guy’s Hos­pital Tıp Okulu)
VI Genel Anatomi

10. Almanca Bas­kı­ya Yazarın Ön­sözü

Bu kitabın amacı, geçerli olan uluslararası mesleki terminolojinin yardımı ile hem zaman­
dan tasarruf sağlayarak kısa, fakat olabildiğince tam olarak anatomi terimleri konusunda
okuyucuyu bilgilendirmektir.
Şu anda geçerli olan Terminologia Anatomica'nın kullanımı ile "Federative Committee
on Anatomical Terminology" (FCAT) Latince terminolojinin yanına İngilizce terminolojiyi
de ekleyerek Anglosakson dil grubu üyelerinin arzusunu da yerine getirmiştir. Bu sayede
farklı dillere sahip kullanıcılar arasında iletişimi kolaylaştırmayı başarmıştır.
İngilizce'de terimlerin daha kolay kullanımı için Latince'de yaygın olarak kullanılan
diftongların (ikili ünlü) kullanımından vazgeçildi.
Ancak Latince nomenklatürde de, filolojik gereklilik olmamasına ve çekim eklerinde
diftongların korunmuş olmasına rağmen neden aynı uygulama gerçekleştirilmiştir; anlaşılır
değildir. Değişimle (eskiden : prae-; bugün: pre-) birlikte terimlerin kullanımı kolaylaşma­
mıştır. Bu nedenle basımevinin bu yeni Latince yazılımın kullanımın ile ilgili isteğini
tereddütle uyguladım.
'Ramus' teriminin kullanımında da kavrama güçlüğü mevcut. Bu terim hem damarlar
için hem de sinirler için kullanılmaktadır. En azından öğrenenler için kafa karıştıran bir
durum.
Daha evvelki baskılarda da olduğu gibi, resimlerin yeniden oluşturulması ve değiştiril­
mesi Sn.Profesör Gerhard Spitzer'in usta elleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Sürekli itinalı
çalışma arkadaşlığı için kendisine teşekkür borçluyum. Resimlerin işaretlemesinde 9. bas­
kının tam olarak incelenmesine rağmen, gözden kaçan bazı basım hataları ve küçük
anlaşmazlıklar giderilmiştir. Öğrencilerin ve meslektaşların önerileri de dikkate alındı.
Herkese burada tüm emekleri için teşekkür ederim. Özellikle daha önce de birlikte çalış­
tığım ve çok sayıda mesleki açıklamaları aktif bir şekilde paylaşan PD Dr.Tilman Voigt
(Fribourg)'a teşekkür ederim.
Georg Thieme Yayınevi ve çalışanları özellikle Sn.bayan Class, Sn.bayan Mauch ve Sn.
bay Lehnert'e sabırlarından, isteklerimize gösterdikleri anlayış ve uyumlu işbirliğinden
dolayı çok teşekkür ederim.

Tübin­gen, 2008 Ağustos Wolf­gang Dauber

 Genel Terimler VII

1. Almanca Bas­kı­ya Yazarın Ön­sözü

Terminologia Ano­to­mi­ca’lar, bü­tün ana­to­mist­le­rin yüz­yıl­lar içeri­sin­de mak­ros­ko­pik bul­gu­

lar so­nu­cu der­le­yip ad­lan­dı­r­mış ol­duk­la­rı anah­tar söz­cük ben­ze­ri bir ka­ta­log­dur. Ana­to­mik
te­rim­ler, önem­li bir an­laş­ma ara­cı ve böy­le­lik­le ge­rek­li bir araç­tır. Ana­to­mi te­rim­le­ri­nin son
yıl­lar­da sü­rek­li de­ği­şim gös­ter­me­le­ri di­na­mik bir ge­li­şi­min so­nu­cu­dur. Çün­kü de­ği­şik­lik­ler
yal­nız­ca fi­lo­lo­jik ba­kış açı­sıy­la ol­ma­mış ter­si­ne ye­ni bul­gu­la­rın ad­lan­dı­rıl­ma­sı­na yö­ne­lik
de ol­muş­tur. Bu­nun ulus­la­ra­ra­sı bir ta­ban­da oluş­muş ol­ma­sı, gü­nü­müz ge­liş­ti­ril­miş ile­ti­şim
araç­la­rı ve kı­sal­mış uzak­lık­lar­dan do­la­yı bu sa­de­ce al­kış­lan­mak­la ka­lın­ma­ma­lı, ay­nı
za­man­da bir ge­rek­li­lik ola­rak ka­bul edil­me­li­dir.
Ders bil­gi­le­ri­nin faz­la­lı­ğı ve bu çok sa­yı­da­ki de­ği­şik­lik ve iler­le­me­le­rin de de­vam et­me­
siy­le sık­ça ta­nım­lar üze­rin­de be­lir­siz­lik­ler oluş­mak­ta­dır. Öğ­ren­ci­ler­de bu, uz­man­la­ra gö­re
da­ha faz­la­dır. Bu­na bir çö­züm ge­tir­mek ama­cıy­la No­mi­na Ana­to­mi­ca’nın re­sim­li açık­la­
ma­sı­nı yaz­ma öne­ri­si­ni se­ve­rek ka­bul et­tim. Böy­le­ce ta­nım­lan­mış mor­fo­lo­jik bil­gi­le­rin
kar­şı­lık­lı ya­zı­lı ve re­sim­li ola­rak yan ya­na bu­lun­ma­sı ge­rek­ti­ği açık­tı. Wi­es­ba­den’de 1965
yı­lın­da ya­yın­la­nan en ye­ni no­menk­la­tür/ter­mi­no­lo­ji’yi ko­ru­ya­rak, im­kan­la­rın el ver­di­ği
öl­çü­de müm­kün olan en faz­la sa­yı­da ta­nı­ma yer ve­rip bun­la­ra ait re­sim­le­ri yan ya­na ge­tir­
me­ye özen gös­ter­dim.
Bu mu­az­zam bil­gi bi­ri­ki­mi­ni bir cep ki­ta­bı ha­li­ne in­dir­ge­mek hiç ko­lay de­ğil­di ve iş
ar­ka­daş­la­rım ile çok sa­yı­da yar­dım­cım ol­ma­say­dı ba­na ve­ri­len za­man­da bu ça­lış­ma­yı bi­tir­
mek müm­kün ol­maz­dı. Asıl is­te­ğim olan, eser­de eme­ği ge­çen bü­tün öğ­ren­ci­le­ri isim­le­riy­le
be­lirt­mek sa­yı­la­rı­nın faz­la­lı­ğı ne­de­niy­le müm­kün de­ğil. Tem­si­li ola­rak iki­si­ni be­lir­ti­yo­rum:
bana en faz­la sü­re ile ve özel­lik­le zor olan re­sim­le­rin dü­zen­len­me kıs­mın­da bağ­lı­lık ve
öz­ve­ri ile yar­dım eden genç ha­nım I. von Zep­pe­lin; çok önem­li olan, ese­rin tas­hi­hi sı­ra­sın­
da ye­te­ne­ği­ni ve öz­ve­ri­si­ni or­ta­ya ko­yan E. J. Kirc­hertz. Sn. Dr. Hoff­man’a da­ha ev­vel­den
de yap­mış ol­du­ğu gi­bi çi­zim ye­te­ne­ği ile bir ke­re da­ha ba­na des­tek ol­du­ğu için ona
­iç­ten­lik­le te­şek­kür ede­rim. Bü­tün his­to­lo­jik çi­zim­ler ve ba­zı ta­sa­rım­lar ken­di­si­ne ait­tir. Sn.
Dr. Spit­zer’e özel­lik­le te­şek­kür et­me­li­yim. Sağ du­yu­su­nu kul­la­na­rak yap­tı­ğı ki­şi­sel iş­bir­li­
ğin­de­ki il­gi, an­la­yış, sa­bır ve da­yan­ma gü­cü ile sa­de­ce ese­rin bü­tün bö­lüm­le­rin­de et­ki­li
ol­mak­la kal­ma­dı, ay­nı za­man­da ken­di­si­ne ye­ni olan bir çi­zim tek­ni­ği­ni kul­la­na­rak mü­kem­
mel bir ba­şa­rı­ya ulaş­tı. Bir­çok öz­gün kur­gu öne­ri­si de ken­di­sin­den gel­miş­tir.
Ge­org Thi­eme Ya­yı­ne­vi’nde­ki bey­ler bu kü­çük ki­tap­çı­ğın oluş­tu­rul­ma­sın­da sa­nıl­dı­ğın­
dan da­ha faz­la ba­rın­dır­dı­ğı tek­nik so­run­lar­da yar­dım­cı ol­ma­sa­lar­dı bü­tün bun­la­rın ol­ma­sı
müm­kün ol­maz­dı.

Tübin­gen, Haziran 1967 Heinz Feneis

 IX

ÇEVİRİ KURULU*

Prof. Dr. Salih Murat AKKIN

İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
İSTANBUL

Prof. Dr. Doğan AKŞİT

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Anatomi Anabilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi
ANKARA

Prof. Dr. Tania MARUR

İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
İSTANBUL

Prof. Dr. Recep MESUT

Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi
Anatomi Anabilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi
EDİRNE

Prof. Dr. Feridun VURAL

İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Anatomi Anabilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi
İSTANBUL

Prof. Dr. Mehmet YILDIRIM

İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
İSTANBUL

*Çevirenler soyadına göre sıralanmıştır.

 İçindekiler Genel Terimler XI

Genel anatomi..........................................2 1
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım - Dr. Tania Marur

Kemikler.................................................20 2
Çeviri: Dr. R.Mesut-Dr. M.Yıldırım-Dr. T.Marur
Eklemler.................................................74 3
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım-Dr. Recep Mesut
Kaslar.....................................................94 4
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım-Dr. Recep Mesut
Tendon kılıfları ve bursalar...................126 5

Sindirim sistemi....................................134 6
Çeviri: Dr. Feridun Vural, Dr. Mehmet Yıldırım
Solunum sistemi...................................164 7
Çeviri: Dr. Doğan Akşit, Dr. Tania Marur
Ürogenital sistem.................................182 8
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
Karın ve pelvis boşluğu........................210 9
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
Endokrin bezler....................................220 10
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım-Dr. Tania Marur
Dolaşım Sistemi, Kalp..........................222 11
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
Arterler.................................................228 12
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
Venler...................................................272 13
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
Lenfatik sistem......................................298 14
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
Beyin zarları.........................................314 15
Çeviri: Dr. S. Murat Akkın
Omurilik...............................................316 16
Çeviri: Dr. S. Murat Akkın
Beyin....................................................326 17
Çeviri: Dr. S. Murat Akkın
Kranial sinirler......................................398 18
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
Spinal sinirler.......................................412 19
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
Otonom sinir sistemi............................426 20
Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
Duyu organları.....................................434 21
Kaynaklar.............................................474 Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
Latince indeks......................................476 Deri ve eklentileri.................................470 22
İngilizce indeks....................................517 Çeviri: Dr. Mehmet Yıldırım
 2 Genel Anatomi

1 ANA­TO­MIA GE­NE­RA­LIS. Ge­nel ana­to­mi oris. Alt­ta­raf kav­şa­ğı. Ke­mik te­me­li­ni os­sa co­xae
1 2 PAR­TES COR­PO­RIS HU­MA­NI. İn­san vü­cu­du­ oluş­tu­rur. C
nun bö­lüm­le­ri. 35 Na­tes; Clu­nes. Ka­ba et B
3 Ca­put. Baş 36 Co­xa. Kal­ça böl­ge­si. Pel­vis ve ser­best alt ta­raf­la­
4 Sin­ci­put. Ön ka­fa ya­rı­sı A rın bir­leş­ti­ği böl­ge. C
5 Oc­ci­put. Ard­ka­fa B 37 Fe­mur. Uy­luk A B
6 Tem­po­ra. Şa­kak­lar A 38 Ge­nu. Diz C
7 Au­ris. Ku­lak 39 Pop­les. Yü­ze­yel diz ar­ka çu­ku­ru C
8 Fa­ci­es. Yüz A 40 Crus. Ba­cak A
9 Ocu­lus. Göz 41 Su­ra. Bal­dır B C
10 Buc­ca. Ya­nak C 42 Pes. Ayak
11 Na­sus. Bu­run 43 Tar­sus. Ayak bi­le­ği A
12 Os. Ağız 44 Calx. To­puk B
13 Men­tum. Çe­ne 45 Me­ta­tar­sus. Ayak tarağı A
14 Col­lum; Cer ­vix. Bo­yun. Üst sı­nı­rı alt çe­ne­nin 46 Plan­ta. Ayak tabanı B
alt ke­na­rı, proc. mas­to­ide­us, li­nea nuc­ha­lis 47 Dor­sum pedis. Ayak sır­tı C
su­pe­ri­or’dan pro­tu­be­ran­tia oc­ci­pi­ta­lis ex­ter­ 48 Digiti pedis. Ayak par­mak­ları
na’ya uza­nır; alt sı­nı­rı ma­nub­ri­um ster­ni’nin 49 Cavitates. Vücut boş­luk­ları
üst ke­na­rı, cla­vi­cu­la bo­yun­ca ac­ro­mi­on üze­rin­ 50 Cavitas cranii. Kafatası boş­luğu
den spi­na sca­pu­lae’ya ve proc. spi­no­sus CVII’ye 51 Cavitas thoracis. Göğüs boş­luğu
uza­nır. A B
52 Cavitas ab­dominis et pel­vis. Karın ve leğen boş­
15 Trun­cus. Göv­de. A B C luğu
16 Tho­rax. Gö­ğüs. Bo­yun ve ka­rın ara­sın­da­ki 53 Cavitas ab­dominis. Karın boş­luğu
bö­lüm. Te­me­li­ni ke­mik gö­ğüs ka­fe­si oluş­tu­rur.
54 Cavitas pel­vis. Leğen boş­luğu
Alt sı­nır­la­rı­nı aper­tu­ra tho­ra­cis in­fe­ri­or ve
di­aph­rag­ma oluş­tu­rur. A
17 Pec­tus. Gö­ğüs du­va­rı C
18 Ab­do­men. Ka­rın. Tho­rax ile cris­ta ili­aca’lar, lig.
in­gu­ina­le ve symphysis ara­sın­da ka­lan bö­lüm.
19 Pel­vis. Le­ğen. Ab­do­men ve pel­vis ta­ba­nı ara­sın­
da ka­lan bö­lüm. Li­nea ter­mi­na­lis ile pel­vis ma­jor
ve pel­vis mi­no­ra ay­rı­lır.
20 Dor­sum. Sırt. Göv­de­nin ar­ka ta­ra­fı. B
21 Memb­rum su­pe­ri­us. Üst ta­raf. Omuz kav­şa­ğı ve
ser­best ta­raf­lar­dan olu­şur.
22 Cin­gu­lum pec­to­ra­le; Cin­gu­lum memb­ri su­pe­ri­
oris. Omuz kav­şa­ğı. Ke­mik te­me­li­ni sca­pu­lae ve
cla­vi­cu­lae oluş­tu­rur. A B
23 Axil­la. Kol­tuk al­tı boş­lu­ğu. Kol ve la­te­ral gö­ğüs
du­va­rı ara­sın­da­ki bağ­do­ku­su boş­lu­ğu.
24 Brac­hi­um. Kol. A
25 Cu­bi­tus. Dir­sek
26 An­teb­rac­hi­um. Ön­kol A
27 Ma­nus. El
28 Car­pus. El bi­le­ği A
29 Me­ta­car­pus. El ta­ra­ğı A
30 Pal­ma.; Vo­la. Avuç içi A
31 Dor­sum ma­nus. El sır­tı
32 Di­gi­ti ma­nus. El par­mak­la­rı
33 Memb­rum in­fe­ri­us. Alt ta­raf­lar. Alt­ta­raf kav­şa­ğı
ve ser­best ta­raf­lar­dan olu­şur.
34 Cin­gu­lum pel­vi­cum; Cin­gu­lum memb­ri in­fe­ri­
Genel Terimler 3

1
 4 Genel Anatomi
1 NO­MI­NA GE­NE­RA­LIA. Ge­nel te­rim­ler.
1 2 Ver­ti­ca­lis. Di­key, dü­şey, ver­ti­kal.
3 Ho­ri­zon­ta­lis. Ya­tay, ho­ri­zon­tal.
4 Me­di­anus. Or­ta hat­ta bu­lu­nan.
5 Co­ro­na­lis. Su­tu­ra co­ro­na­lis’te bu­lu­nan.
6 Sa­git­ta­lis. Uçan bir okun yönünde, yani dor­
salden ventrale uzanan.
7 Dex­ter. Sağ.
8 Si­nis­ter. Sol.
9 In­ter­me­di­us. İki olu­şum ara­sın­da yer alan
10 Me­di­alis. Pla­num me­di­anum’a ya­kın olan.
11 La­te­ra­lis. Pla­num me­di­anum’dan uzak­ta, dış
yan’da bu­lu­nan.
12 An­te­ri­or. Ön, ön­de bu­lu­nan olu­şum.
13 Pos­te­ri­or. Ar­ka, ar­ka­da bu­lu­nan.
14 Vent­ra­lis. Vü­cu­dun ka­rın ta­ra­fın­da (ön­de)
bu­lu­nan.
15 Dor­sa­lis. Vü­cu­dun sırt ta­ra­fın­da (ar­ka) bu­lu­nan.
16 Fron­ta­lis. 1. Alı­na uyan, alı­nın du­ru­şu­nu öl­çü
alan. 2. Vü­cu­du ön ve ar­ka ola­rak ayı­ran (Pla­
num fron­ta­le) A
17 Oc­ci­pi­ta­lis. En­se­ye ait olan.
18 Su­pe­ri­or. Yu­ka­rı­da, ba­şa doğ­ru olan.
19 In­fe­ri­or. Aşa­ğı­da, ayak­la­ra doğ­ru olan.
20 Cra­ni­alis. Ba­şa ya­kın bu­lu­nan.
21 Ca­uda­lis. Kuy­ru­ğa ya­kın olan (ve­te­ri­ner he­kim­
lik­te, ne­uro­ana­to­mi’de ve emb­ri­yo’da), aşa­ğı­da
bu­lu­nan (in­fe­ri­or).
22 Rost­ra­lis. Rost­rum cor­po­ris cal­lo­si’ye ya­kın
olan (nöro­ana­to­mide).
23 Api­ca­lis. Te­pe’ye ya­kın olan.
24 Ba­sa­lis. Ta­ba­na uyan, ta­ba­na ya­kın bu­lu­nan.
25 Ba­si­la­ris. Kafa tabanına ait; kafa tabanı yönünde
bulunan.
26 Me­di­us. Or­ta.
27 Trans­ver­sus. Eni­ne.
28 Trans­ver­sa­lis. Bir bö­lü­mün uzun ek­se­ni­ne dik
açı ile enine olan.
29 Lon­gi­tu­di­na­lis. Uzun­la­ma­sı­na, lon­gi­tu­di­nal.
30 Axi­alis. Axis (C2)’e uyan, ek­sen­le il­gi­li.
31 Ex­ter­nus. Dış­ta bu­lu­nan.
32 In­ter­nus. İç­te bu­lu­nan
33 Lu­mi­na­lis. Lu­me­ne ait olan; lu­men ta­ra­fın­da
bu­lu­nan.
34 Su­per­fi­ci­alis. Yü­ze­ye ya­kın olan, yü­ze­yel.
35 Pro­fun­dus. Yü­zey­den uzak­ta, de­rin’de bu­lu­nan.
36 Pro­xi­ma­lis. Göv­de­ye ya­kın olan.
37 Dis­ta­lis. Trun­cus (göv­de)’tan uzak­ta, pe­ri­fe­ri­de
bu­lu­nan.
38 Cent­ra­lis. Mer­ke­de yer alan, sent­ral.
39 Pe­rip­he­ri­cus; Pe­rip­he­ra­lis. Mer­kez­den uzak,
pe­ri­fe­ri’de bu­lu­nan.
40 Ra­di­alis. Üst ekst­re­mi­te­de ra­di­us ta­ra­fın­da (dış
ta­raf­ta) ko­num­lan­mış olu­şum­lar için kul­la­nı­lır.
41 Ul­na­ris. Ul­na ta­ra­fın­da (iç ta­raf­ta) ko­num­lan­
mış olan.
42 Fi­bu­la­ris; Pe­ro­ne­alis. Alt ekst­re­mi­te’de fi­bu­la
ta­ra­fın­da (dış ta­raf) bu­lu­nan olu­şum­lar için kul­
la­nı­lır.
43 Ti­bi­alis. Ti­bia ta­ra­fın­da (iç ta­raf­ta) bu­lu­nan.
44 Pal­ma­ris; Vo­la­ris. Elin ön yü­zü­ne ait ve­ya bu­ra­
da ko­num­lan­mış olu­şum­lar için kul­la­nı­lır (pal­
ma ma­nus= elin ön­yü­zü).
45 Plan­ta­ris. Ayak ta­ba­nı­na ait ve­ya bu­ra­da
ko­num­lan­mış olu­şum­lar.
46 Fle­xor. Bü­kü­cü, açı kü­çül­tü­cü, flek­sor.
47 Ex­ten­sor. Açı­cı, açı ge­niş­le­ti­ci, eks­ten­sor
48 LI­NE­AE, PLA­NA ET RE­GI­ONES. Çiz­gi­ler, düz­
lem­ler ve böl­ge­le.
49 Li­nea me­di­ana an­te­ri­or. Vü­cu­dun or­ta hat­tın­
da, ver­ti­kal ola­rak ön­de uza­nan çiz­gi. C
50 Li­nea ster­na­lis. Ster­num’un la­te­ral ke­na­rın­dan
ver­ti­kal ola­rak ge­çen çiz­gi. C
51 Li­nea pa­ras­ter­na­lis. Li­nea ster­na­lis ile li­nea
me­di­oc­la­vi­cu­la­ris ara­sın­da­ki or­ta hat­tan ge­çen
çiz­gi. C
52 Li­nea me­di­oc­la­vi­cu­la­ris. Cla­vi­cu­la’nın or­ta­sın­
dan ver­ti­kal ola­rak ge­çi­ri­len çiz­gi. C
53 Li­nea mam­mil­la­ris. Me­me ba­şın­dan ge­çen ver­
ti­kal çiz­gi. Er­kek­ler­de li­nea me­di­oc­la­vi­cu­la­ris’e
uyar. C
54 Li­nea axil­la­ris an­te­ri­or. Pli­ca axil­la­ris an­te­
ror’dan ge­çen çiz­gi. C
55 Li­nea axil­la­ris me­dia. Fos­sa axil­la­ris’in or­ta­sın­
da li­nea axil­la­ris ant. et post. ara­sın­dan ge­çi­ri­len
ver­ti­kal çiz­gi. C
56 Li­nea axil­la­ris pos­te­ri­or. Pli­ca axil­la­ris post.’
dan ge­çen çiz­gi. C
57 Li­nea sca­pu­la­ris. An­gu­lus in­fe­ri­or sca­pu­lae’den
ge­çen ver­ti­kal çiz­gi. B
58 Li­nea pa­ra­ver­teb­ra­lis. Proc. trans­ver­sus’la­rın
te­pe­le­rin­den ge­çen bir çiz­gi, sa­de­ce rönt­ge­nog­
ram­lar­da gös­te­ri­le­bi­lir.
59 Li­nea me­di­ana pos­te­ri­or. Vü­cu­dun ar­ka or­ta
hat çiz­gi­si. B
60 Pla­na fron­ta­lia; pla­na co­ro­na­lia. Fron­tal düz­
lem­ler. Alın yü­ze­yi­ne pa­ra­lel, me­di­an ve ho­ri­
zon­tal düz­lem­le­re di­key uza­nır­lar. A
61 Pla­na ho­ri­zon­ta­lia. Ho­ri­zon­tal düz­lem­ler.
Me­di­an ve fron­tal düz­lem­le­re dik açı ile ko­num­
lan­mış olan ya­tay düz­lem­ler. A
62 Pla­na sa­git­ta­lia. Sa­git­tal düz­lem­ler. Fron­tal ve
ho­ri­zon­tal düz­lem­le­re dik açı ile ko­num­lan­mış
olan ok yö­nün­de­ki pa­ra­lel düz­lem­ler. A
63 Pla­num me­di­anum. Me­di­an düz­lem. Me­di­an
sa­git­tal düz­lem. Si­met­ri düz­le­mi. Bu düz­lem
vü­cu­du iki eşit ya­rı­ya bö­ler. A
64 Pla­na pa­ra­me­di­ana. Pa­ra­me­di­an düz­lem­ler.
Me­di­an düz­le­me paralel uzanır­lar. A
 Genel Terimler 5

Kafatasından geçen
düzlemler

Orientasyon yönleri

Vücudun üst bölümünden geçirilen

orientasyon çizgileri
 6 Genel Anatomi

1 Pla­na trans­ver­sa­lia. Trans­ver­sal düz­lem­ler. or­ta­sın­dan ge­çen li­nea me­di­ana an­te­ri­or ile m.
1 Aşa­ğı­da sı­ra­lan­mış olan eni­ne düz­lem­ler­dir. A ster­noc­le­ido­mas­to­ide­us’un ön ke­na­rı ara­sın­da
2 Pla­num transpy­lo­ri­cum. Sup­ras­ter­na­le ile ka­lan böl­ge.
symphysi­on nok­ta­la­rı­nı bir­leş­ti­ri­len çiz­gi­nin 30 Tri­go­num sub­man­di­bu­la­re. Ön ve ar­ka-alt sı­nı­rı
or­ta­sın­dan ge­çi­ri­len ho­ri­zon­tal plan. A m. di­gast­ri­cus, üst sı­nı­rı man­di­bu­la ta­ra­fın­dan
3 Pla­num sub­cos­ta­le. 10. car­ti­la­go cos­ta­lis’in alt ya­pı­lan üç­gen böl­ge. B
ke­na­rın­dan ge­çen pla­num trans­ver­sum. A 31 Tri­go­num ca­ro­ti­cum. M. ste­noc­le­ido­mas­to­ide­us,
4 Pla­num sup­rac­ris­ta­le. Cris­ ta ili­aca’nın en üst m. di­gast­ri­cus’un ar­ka kar­nı ile m. omoh­yo­ide­
nok­ta­sın­dan (cris­ta­le) ge­çi­ri­len ho­ri­zon­tal düz­ us’un üst kar­nı ara­sın­da ka­lan üç­gen böl­ge. B
lem. Bu düz­lem ar­ka­da L4’ün proc. spi­no­sus’una 32 Tri­go­num mus­cu­la­re; Tri­go­num omot­rac­he­ale.
uyar. C Li­nea me­di­ana an­te­ri­or ile m. ster­noc­le­ido­mas­
5 Pla­num in­ter­tu­ber­cu­la­re. Tu­ber­cu­lum ili­ to­ide­us’un ön ke­na­rı ve m. omoh­yo­ide­us ara­sın­
acum’lar­dan ge­çi­le­rin ho­ri­zon­tal düz­lem. A da ka­lan üç­gen böl­ge. B
6 Pla­num in­ters­pi­na­le. Spi­na ili­aca ant. sup. lar­dan 33 Tri­go­num sub­men­ta­le. Çe­ne’nin al­tın­da, os hyo­
ge­çi­ri­len ho­ri­zon­tal düz­lem. A ide­um ve m. di­gast­ri­cus’la­rın iki ön kar­nı ara­sın­
7 Re­gi­ones ca­pi­tis. Baş’ta bu­lu­nan to­pog­ra­fik böl­ da ka­lan üç­gen böl­ge. B
ge­ler. Tam sı­nır­la­rı to­pog­ra­fik ana­to­mi ders­le­ 34 Re­gio ster­noc­le­ido­mas­to­idea. Ay­nı ad­da­ki
rin­de be­lir­ti­lir. ka­sın üze­rin­de bu­lu­nan böl­ge. B
8 Re­gio fron­ta­lis. Alın böl­ge­si. B 35 Fos­sa sup­rac­la­vi­cu­la­ris mi­nor. M. ster­noc­le­ido­
9 Re­gio pa­ri­eta­lis. Pa­ri­etal ke­mi­ğe uyan böl­ge. B mas­to­ide­us’un ster­num ve cla­vi­cu­la’dan ge­len iki
C gup de­me­ti ara­sın­da ka­lan kü­çük üç­gen alan. B
10 Re­gio oc­ci­pi­ta­lis. Ok­si­pi­tal ke­mik üze­rin­de­ki 36 Re­gio cer­vi­ca­lis la­te­ra­lis; Tri­go­num cer­vi­ca­le
böl­ge. B C pos­te­ri­us; Tri­go­num col­li la­te­ra­le. Cla­vi­cu­
11 Re­gio tem­po­ra­lis. Os tem­po­ra­le üze­rin­de bu­lu­ la’nın üst ke­na­rı, m. tra­pe­zi­us’un ön ke­na­rı ve m.
nan böl­ge. B C ste­noc­le­ido­mas­to­ide­us’un ar­ka ke­na­rı ara­sın­da
12 Re­gio au­ri­cu­la­ris. Ku­lak böl­ge­si. A ka­lan böl­ge. B
13 Re­gio mas­to­idea. Pro­ces­sus mas­to­idea üze­rin­ 37 Tri­go­num omoc­la­vi­cu­la­re. Cla­vi­cu­la’nın üst
de­ki böl­ge. B C ke­na­rı. m. omoh­yo­ide­us’un ven­ter in­fe­ri­or’u ve
m. ster­noc­le­ido­mas­to­ide­us’un ar­ka ke­na­rı­nın alt
14 Re­gio fa­ci­alis. Yüz bölgesi.
bö­lü­mü ara­sın­da ka­lan böl­ge. B
15 Sul­cus sup­ra­pal­peb­ra­lis. Üst göz­ka­pa­ğı­nın yu­ka­
38 Fos­sa sup­rac­la­vi­cu­la­ris ma­jor. Tri­go­num omoc­
rı­sın­da­ki oluk. B
la­vi­cu­la­re’nin üze­rin­de­ki de­ri çö­kün­tü­sü. B
16 Re­gio or­bi­ta­lis. Or­bi­ta’yı çev­re­le­yen böl­ge. B
39 Re­gio cer­vi­ca­lis pos­te­ri­or; Re­gio col­li pos­te­ri­
17 Sul­cus inf­ra­pal­peb­ra­lis. Alt göz­ka­pa­ğı­nın aşa­ğı­ or. En­se böl­gesi C
sın­da­ki oluk. B
18 Re­gio inf­ra­or­bi­ta­lis. Or­bi­ta’nın al­tın­da­ki alan. B
19 Re­gio buc­ca­lis. Ya­nak böl­ge­si. B
20 Re­gio pa­ro­ti­de­omas­se­te­ri­ca. Gl. pa­ ro­
tis ve m.
mas­se­ter üs­tün­de­ki alan. B
21 [[Fos­sa ret­ro­man­di­bu­la­ris]] Ra­mus man­di­bu­lae
bo­yun­ca me­di­ale çe­ne ek­le­mi­nin ar­ka­sı­na ka­dar
uza­nır. Bu­ra­yı pa­ro­tis ve ven­ler dol­du­rur.
22 Re­gio zygo­ma­ti­ca. Os zygo­ma­ti­cum üze­rin­de
bu­lu­nan böl­ge. B
23 Re­gio na­sa­lis. Bu­run’u çev­re­le­yen böl­ge. A
24 Sul­cus na­so­la­bi­alis. Bu­run ka­nat­la­rın­dan ağız
açı­sı­na ka­dar uza­nan oluk. B
25 Re­gio ora­lis. Ağız çev­re­sin­de­ki böl­ge. B
26 Sul­cus men­to­la­bi­alis. Çe­ne-du­dak olu­ğu. B
27 Re­gio men­ta­lis. Çe­ne böl­ge­si. B
28 Re­gi­ones cer­vi­ca­les. Bo­yun­da bu­lu­nan to­pog­
ra­fik böl­ge­ler. B
29 Re­gio cer­vi­ca­lis an­te­ri­or; Tri­go­num cer­vi­ca­le
an­te­ri­us; Tri­go­num col­li an­te­ri­us. Boy­nun
 Genel Terimler 7

Gövdeden geçirilen bazı orientasyon

planları

Baş ve boyun bölgeleri

Baş ve ense bölgesi

 8 Genel Anatomi

1 Re­gi­ones tho­ra­ci­cae an­te­ri­ores et la­te­ra­les. Ön 24 Re­gio lum­ba­lis. Cris­ta ili­aca’lar ile re­gio inf­ras­
1 ve yan gö­ğüs böl­ge­le­ri. ca­pu­la­ris ara­sın­da ka­lan böl­ge. B
2 Re­gio pra­es­ter­na­lis. Ster­num’un önün­de bu­lu­ 25 Re­gio pe­ri­ne­alis. Apı­şa­ra­sı böl­ge­si.
nan böl­ge. C 26 Re­gio ana­lis. Ön­de­ki sı­nı­rı tu­ber isc­hi­adi­
3 Fos­sa inf­rac­la­vi­cu­la­ris. (Moh­ren­he­im çu­ku­ru). cum’lar­dan ge­çen çiz­gi ile gös­te­ri­len, anüs et­ra­
Tri­go­num cla­vi­pec­to­ra­le üze­rin­de­ki de­ri çö­kün­ fın­da bu­lu­nan böl­ge. D
tü­sü. C 27 Re­gio uro­ge­ni­ta­lis. Re­gio pe­ri­ne­alis’in tu­ber
4 Tri­go­num cla­vi­pec­to­ra­le. M. del­to­ide­us, m. isc­hi­adi­cum’lar­dan geçen çiz­ginin önün­de kalan
pec­to­ra­lis ma­jor ve cla­vi­cu­la ara­sın­da ka­lan böl­ bölümü. D
ge. C
5 Re­gio pec­to­ra­lis. M. pec­to­ra­lis ma­jor’un üze­
rin­de bu­lu­nan böl­ge. C
6 Re­gio pec­to­ra­lis la­te­ra­lis. Re­gi­ones mam­ma­ria et
inf­ra­mam­ma­ria’nın la­te­ra­lin­de­ki böl­ge­ler C
7 Re­gio mam­ma­ria. Me­me’nin otur­du­ğu böl­ge. C
8 Re­gio inf­ra­mam­ma­ria. Re­gio mam­ma­ria’nın
al­tın­da bu­lu­nan böl­ge. C
9 Re­gio axil­la­ris. İki kol­tuk al­tı kat­lan­tı­sı ara­sın­
da­ki böl­ge. A
10 Fos­sa axil­la­ris. Kol­tuk al­tı çu­ku­ru. A
11 Re­gi­ones ab­do­mi­na­les. Ka­rın­da­ki to­pog­ra­fik
böl­ge­ler.
12 Hypoc­hond­ri­um; Re­gio hypoc­hond­ri­aca.
Li­nea me­di­oc­la­vi­cu­la­ris’in dış ta­ra­fın­da, re­gio
pec­to­ra­lis ile pla­num sub­cos­ta­le ara­sın­da ka­lan
ka­rın böl­ge­si. C
13 Epi­gast­ri­um; Re­gio epi­gast­ri­ca; Fos­sa epi­gast­
ri­ca. Re­gi­ones pec­to­ra­les’in aşa­ğı­sın­da, iki li­nea
me­di­oc­la­vi­cu­la­ris’in ve pla­num sub­sub­cos­ta­
le’nin ara­sın­da ka­lan böl­ge. C
14 La­tus; Re­gio la­te­ra­lis. Li­nea me­di­oc­la­vi­cu­la­
ris’in la­te­ra­lin­de, pla­num sup­rac­ris­ta­le ve pla­
num sub­cos­ta­le ara­sın­da ka­lan ka­rın böl­ge­si. C
15 Um­bi­li­cus; Re­gio um­bi­li­ca­lis. İki li­nea me­di­oc­
la­vi­cu­la­ris’le­rin ve pla­num sub­cos­ta­le ile pla­num
sup­rac­ris­ta­le ara­sın­da ka­lan böl­ge. C
16 In­gu­en; Re­gio in­gu­ina­lis. Li­nea me­di­oc­la­vi­cu­
la­ris’in la­te­ra­lin­de, lig. in­gu­ina­le ile pla­num
sup­rac­ris­ta­le ara­sın­da ka­lan böl­ge. B
17 Hypo­gast­ri­um; Re­gio pu­bi­ca. İki li­nea me­di­oc­
la­vi­cu­la­ris’le­rin, pla­num sup­rac­ris­ta­le ve ar­cus
in­gu­ina­lis ara­sın­da ka­lan böl­ge. C
18 Re­gi­ones dor­sa­les; Re­gi­ones dor­si. Sırt­ta bu­lu­
nan böl­ge­ler.
19 Re­gio ver­teb­ra­lis. Co­lum­na ver­teb­ra­lis üze­rin­
de, or­ta hat­ta bu­lu­nan uzun dar böl­ge. B
20 Re­gio sac­ra­lis. Sac­rum üze­rin­de bu­lu­nan böl­ge.
B
21 Fo­ve­ola coccy­gea. Os coccy­gis üze­rin­de­ki çu­kur­cuk.
22 Re­gio sca­pu­la­ris. Sca­pu­la’nın üze­rin­de bu­lu­nan
böl­ge. B
23 Re­gio inf­ras­ca­pu­la­ris. Re­gio sca­pu­la­ris ile re­gio
lum­ba­lis ara­sın­da ka­lan böl­ge. B
 Genel Terimler 9

Regio axillaris

Arka bölgeler Ön bölgeler

Perineal bölgeler
 10 Genel Anatomi
1 Re­gi­ones memb­ri su­pe­ri­oris. Üst ekst­re­mi­te­le­
1 re ait to­pog­ra­fik böl­ge­ler.
2 Re­gio del­to­idea. M. del­to­ide­us üze­rin­de bu­lun­
na böl­ge. A B
3 Re­gio brac­hi­alis. Kol böl­ge­si.
4 Re­gio brac­hii an­te­ri­or; Re­gio brac­hi­alis an­te­ri­or.
Ko­lun ön yü­zü. B
5 Sul­cus bi­ci­pi­ta­lis la­te­ra­lis; sul­cus bi­ci­pi­ta­lis ra­di­
alis. M. bi­ceps brac­hii’nin la­te­ra­lin­de uza­nan
oluk. B
6 Sul­cus bi­ci­pi­ta­lis me­di­alis; Sul­cus bi­ci­pi­ta­lis
ul­na­ris. M. bi­ceps brac­hii’nin me­di­alin­de uza­
nan oluk. B
7 Re­gio brac­hii pos­te­ri­or; Re­gio brac­hi­alis pos­te­ri­or.
Ko­lun ar­ka yü­zü. A
8 Re­gio cu­bi­ta­lis. Dir­sek.
9 Re­gio cu­bi­ta­lis an­te­ri­or. Dir­sek ön böl­ge­si. B
10 Fos­sa cu­bi­ta­lis. Dir­sek ön böl­ge­sin­de­ki çu­kur­luk.
A 39 Re­gio fe­mo­ris. Uy­luk, uy­luk böl­ge­le­ri.
11 Re­gio cu­bi­ta­lis pos­te­ri­or. Dir­sek ar­ka böl­ge­si. A
12 Re­gio an­teb­rac­hi­alis. Önkol böl­ge­si
13 Re­gio an­teb­rac­hii an­te­ri­or; Re­gio an­teb­rac­hi­alis
an­te­ri­or. Önko­lun ön yü­ze­yi. B
14 Re­gio an­teb­rac­hii pos­te­ri­or; Re­gio an­teb­rac­hi­alis
pos­te­ri­or. Önko­lun ar­ka yü­ze­yi. A B
15 Mar­go ra­di­alis; Mar­go la­te­ra­lis. Dış­yan ke­nar
16 Mar­go ul­na­ris; Mar­go me­di­alis. İç­yan ke­nar
17 Re­gio ma­nus. El böl­ge­si
18 Re­gio car­pa­lis. El bi­le­ği böl­ge­si.
19 Re­gio car­pa­lis an­te­ri­or. El bi­le­ği­nin ön-flek­sör
böl­ge­si. A
20 Re­gio car­pa­lis pos­te­ri­or. El bi­le­ği­nin ar­ka-eks­ten­
sör böl­ge­si. B
21 Re­gio dor­sa­lis ma­nus. El sır­tı. B
22 Pal­ma; Vo­la; Re­gio pal­ma­ris. Avuç içi. El aya­sı.
A 52 Regio taloc­ruralis pos­terior. Ayak bileği ar­ka
23 The­nar; Emi­nen­tia the­na­ris. Pal­ma ma­nus’ta
baş­par­mak­la il­gi­li kas­la­rın oluş­tur­du­ğu şiş­kin­
lik.
24 Hypot­he­nar; Emi­nen­tia hypot­he­na­ris. El aya­
sın­da kü­çük par­mak ta­ra­fın­da­ki kas ve yağ kı­tık­
la­rı­nın oluş­tur­du­ğu şiş­kin­lik
25 Re­gio me­ta­car­pa­lis. Elin os­sa me­ta­car­pi’le­re
uyan bö­lü­mü
26 Di­gi­ti ma­nus. El par­mak­la­rı.
27 Pol­lex; Di­gi­tus pri­mus (I). El baş par­ma­ğı
28 In­dex; Di­gi­tus se­cun­dus (II). El ikin­ci par­ma­ğı
29 Di­gi­tus me­di­us; Di­gi­tus ter­ti­us (III). El üçün­cü
par­ma­ğı
30 Di­gi­tus anu­la­ris; Di­gi­tus qu­ar­tus (IV). El 4. par­
ma­ğı
31 Di­gi­tus mi­ni­mus; Di­gi­tus qu­in­tus (V). El 5. par­
ma­ğı
32 Fa­ci­es pal­ma­res di­gi­to­rum. El par­mak­la­rı­nın
flek­sor (ön) yüz­le­ri.
33 Fa­ci­es dor­sa­les di­gi­to­rum. El par­mak­la­rı­nın eks­
ten­sor (ar­ka) yüz­le­ri.
34 Re­gi­ones memb­ri in­fe­ri­oris. Alt ekst­re­mi­te­le­
rin to­pog­ra­fik böl­ge­le­ri
35 Re­gio glu­te­alis. Glu­te­al kas­la­rın üze­rin­de­ki böl­
ge. A
36 Cre­na ana­lis; Cre­na ani; Cre­na in­terg­lu­te­alis.
Anal oluk. Glu­te­al ya­rım­lar ara­sın­da­ki çen­tik.
37 Sul­cus glu­te­alis. Re­gio glu­te­alis’i ör­ten de­ri­nin
m. glu­te­us ma­xi­mus’un alt ke­na­rın­dan, uy­luk
ar­ka böl­ge­si­ne ge­çiş­te oluş­tur­du­ğu de­ri kıv­rı­mı
olu­ğu. Art. co­xae eks­ten­si­on­da iken da­ha be­lir­
gin gö­rü­lür. A
38 Re­gio co­xae. Kal­ça böl­ge­si.
40 Re­gio fe­mo­ris an­te­ri­or. Uy­luk ön böl­ge­si. B
41 Tri­go­num fe­mo­ris. Uy­luk ön böl­ge­sin­de m. sar­
to­ri­us, m. ad­duc­tor lon­gus ve lig. in­gu­ina­le ta­ra­
fın­dan sı­nır­la­nan üç­gen alan. B
42 Re­gio fe­mo­ris pos­te­ri­or. Uy­luk ar­ka böl­ge­si. A
43 Re­gio ge­nus. Diz böl­ge­si.
44 Re­gio ge­nus an­te­ri­or. Diz ön böl­ge­si. B
45 Regio genus pos­terior. Diz ar­ka böl­gesi. A
46 Fos­sa pop­litea. Diz ar­ka böl­gesin­deki çukur alan.
A
47 Regio cruris. Bacak, bacak böl­geleri.
48 Regio cruris an­terior. Bacak ön böl­gesi B
49 Regio cruris pos­terior. Bacak ar­ka böl­gesi. A
50 Regio surae. Bal­dır.
51 Regio taloc­ruralis an­terior. Ayak bileği ön böl­
gesi B
böl­gesi A
53 Regio ret­romal­leolaris lateralis. Mal­leolus
lateralis’in ar­ka böl­gesi A
54 Regio ret­romal­leolaris medialis. Mal­leolus
medialis’in ar­ka böl­gesi