~~ Þeer ~~

HetJe&jbie – 1
HetJe&jbie Heo - YetHe - ef$eleeue
IesF& IesF& ceePes Jee®es, iees[ veece efJeÇuee®es ~~Oe=.~~
[esUs legcner I³ee nes megKe, Hene efJeÇuee®es cegKe ~~1~~
leggcner DeeF&keÀejs keÀeve, ceeP³ee efJeÇuee®es iegCe ~~2~~
cevee lesLes OeeJe IesF&, jens efJeÇuee®es Hee³eer ~~3~~
legkeÀe cnCes ceeP³ee peerJee, vekeÀes mees[t ³ee kesÀMeJee ~~4~~

meble efMejesceCeer peieodieg© legkeÀejece cenejepe ³eeb®ee ne DeYebie Deens. ³ee mebleÞesÿ legkeÀejece cenejepeeb®es JeCe&ve oemeieCeg cenejepe
DeeHeu³ee SkeÀe MueeskeÀeceO³es keÀjleele
1) MueeskeÀ
pe³ee Yebie veener DeM³ee l³ee DeYebiee, j®eesveer meoe O³ee³eerues Heeb[gjbiee ~
pe³eeb®eer ueeruee ³ee ef$eueeskeÀer DeieeOeg, cevee Jebefolees Þeer legkeÀejece meeOet ~~ peieodieg© legkeÀejece cenejepe keÀer pe³e

l³ee legkeÀejeceeb®eer ueeruee ³ee eflevner ueeskeÀele DeieeOe Deens, p³ee Yebie veener DeM³ee DeYebieeb®³ee p³eebveer j®evee kesÀu³ee l³ee meble
legkeÀejece cenejepeebvee ceveeHeemetve Jebove !
meble legkeÀejece cenejepe DeeHeu³ee DeYebiee®³ee Heefnu³ee ®ejCeele cnCeleele

1) IesF& IesF& ceePes Jee®es, iees[ veece efJeÇuee®es ~~Oe=.~~

legkeÀejece cenejepeebvee ³ee DeYebieeletve mJele:uee®e GHeosMe keÀjeJeemee keÀe Jeeìuee? ner Dev³eeskeÌleer Deens. cnCepes®e ueskeÀer yeesues megves
ueeies. Kejlej cenejepeebveer ³ee Heoe®³ee ceeO³eceeletve meJee¥vee®e GHeosMe kesÀuee Deens. cenejepeebvee DeeHeu³ee Heb®e%eeveWêer³eebvee cnCepes®e
keÀeve, veekeÀ, [esUs, JeeCeer ³eebvee GHeosMe keÀjeJeemee Jeeìuee. ³eeleerue JeeCeeruee cenejepe ÒeLece GHeosMe keÀjleele keÀejCe DeeHeCe yeesuetve
Deieesoj J³ekeÌle neslees. YeieJebleeves JeeCeer ner peMeer ceveg<³eÒeeC³eeuee efoueer Deens leMeer leer ÒeeCeercee$eebvee osKeerue efouesueer Deens. HeCe
ÒeeCeer kesÀJeU DeeJeepe / mJej keÀe{leele. HeesHeìeuee DeeHeCe efMekeÀJeues lej®e lees ®eebieuee yeesuet MekeÀlees. YeieJebleeves Jee®eeMekeÌleer ner kesÀJeU
efJeMes<elelJeeves ceveg<³eeuee efouesueer Deens. keÀejCe mJej ns Hesìerletvener ³esleele HeCe les HeÀkeÌle mJej Demeleele l³eenerHes#ee JeeCeerMekeÌleer ner
Þesÿ Deens. JeeCeerves Meyo G®®eejlees l³eeuee DeLe& Deens. cnCetve cenejepe DeeHeu³ee JeeCeeruee GHeosMe keÀjleele. SkeÀ megYeeef<elekeÀej
cnCeleele.
2) megYeeef<ele Deenej efveêe Ye³e cewLegveb ®e, meeceev³ecesleled HeMegefYe&ve&jeCeece ~
JeeiesJe les<eeceefOekeÀes efJeMes<e:, Jee®ee efJenervee: HeMegefYe:meceevee ~

ÒeeCeer Je vej ³eele meceevelee Deens HeCe ceveg<³eeuee JeeieMekeÌleer cnCepes®e Jee®ee MekeÌleer efoueer Deens. les<eeb cnCepes l³eeuee. p³eeuee Jee®ee
veener lees HeMegmeceeve Deens ns leelHe³e&. Deenej, PeesHe, efYeleer, cewLegve ns meJe&meeceev³eele Deens HeCe ceveg<³eeuee Jeeie (Jee®eeMekeÌleer) ner
YeieJebleeves efJeMes<elJeeves efoueer Deens. cnCegve cenejepe cnCeleele IesF& IesF& ceePes Jee®es iees[ veece efJeÇuee®es.
³ee JeeCeer®ee GHe³eesie DeeHeCe DeveskeÀ ieesäeRmeeþer keÀjlees. Goe. yeesueCes, Yeeb[Ce, Yee<eCe, ieeCes DeM³ee DeveskeÀ iees<ìerbmeeþer.
SkeÀe megYeeef<eleele meebefieleues Deens
 3) megYeeef<ele leemleg Jee®ee meYee³eesi³e ³eeef½eÊee keÀ<e&Ce#ecee ~
mJes<eeb Hejs<eeb efJeog<eeb efÜ<eeceefJeog<eeceefHe ~~
megYeeef<elekeÀej cnCeleele leer®e JeeCeer meYesceO³es yeesueC³eekeÀjlee ³eesi³e Deens peer ueeskeÀeb®³ee ef®eÊee®es DeekeÀ<e&Ce keÀjles. %eeveer, Me$eg,
DeeHeues efce$e, ogmejs, efJeÜeve, DeveskeÀ DeveskeÀ efJeÜlJe DemeCeeN³ee ³eeefMeJee³e DeeefCe Flejner meJe& ueeskeÀebvee leer DeekeÀef<e&le keÀjles.
cnCegve cenejepe cnCeleele DeeHeu³ee JeeCeerves legcner YeieJeblee®es melele veeJe I³ee.
cenejepeebveer ³ee ®ejCeele `IesF&` ne Meyo oesveoe JeeHejuee³e. DeeHeCe YeieJeblee®es veece IesC³eemeeþer®e l³eebveer `IesF&` ³ee MeyoeJej Yej
efouee³e. keÀejCe ceveg<³e osn ne veéej Deens. ³ee osneleerue ÒeeCe, Deelcee kegÀþu³ee #eCeer ³ee osneletve efveIegve peeF&ue ³ee®ee vesce veener
lesJne melele l³ee YeieJeblee®es veecemcejCe keÀje. Heg{erue MueeskeÀele meg×e ns®e meebefieleues Deens
4) MueeskeÀ ÒeefleMJeemeb meefJeMJeemeb jeceb Jeo efoves efoves ~
keÀessefJeMJeeme: Hegve:MJeeme: Deeieefce<³eefle Jee ve Jee ~~
ceveg<³ee®³ee Heg{u³ee éeemee®eer Kee$eer oslee ³esle veener cnCetve Òel³eskeÀ MJeemeeieefCekeÀ melele YeieJeblee®es meefJeéeemeeves veecemcejCe DeeHeCe
kesÀues Heenerpes. megYeeef<elekeÀej cnCeleele
5) megYeeef<ele : jeef$eie&efce<³eefle YeefJe<³eefle megÒeYeeleced
YeemJeevegos<³eefle nefme<³eefle HebkeÀpe Þeer : ~
FlLeb efJeef®evle³eefle keÀes<eieles efÜjsHesÀ
ne nvle ! nvle ! veefueveebr iepe Gppenej ~~

³ee®e DeLee&®e SkeÀ megboj Heo meg×e Deens

6) Heo : HetJe&keÀu³eeCe - ef$eleeue

Ye´cej yeng ueesYeer jceuee, keÀceueoueemeer pees jle Peeuee ~~Oe=.~~
mebO³eeJesUe Peeueer lejer, ceesn megìsvee l³eeuee, Ye´cej yeng ueesYeer jceuee ~~1~~
³esTefve SkeÀe ceÊe iepeeves, G®euetveer vesues l³eeuee, Ye´cej yeng ueesYeer jceuee ~~2~~

ner Dev³eeskeÌleer Deens. ceveg<³eeuee GÎsMetve Ye´ceje®eer GHecee efouesueer Deens. ceeCemee®³ee cevee®es meceeOeeve nesle veener. Deeveboemeeþer lees
veJeveJeerve Yeesieeb®eer meeOeves MeesOelees. ceie ner meeOeves MeesOelee MeesOelee Dee³eg<³ee®eer mebO³eekeÀeU nesles lejerner GÐee®³ee DeeMesJej mekeÀeU
nesC³ee®eer Jeeì Henelees. ceie SkesÀ efoJeMeer keÀeU©Heer nÊeer G®euetve IesTve peelees.

Heg{s cenejepe cnCeleele iees[ veece efJeÇuee®es, ceie ns veece iees[ keÀmes nes? keÀesCeer ®eJe IesTve yeIeerleues Deens keÀe? veener ! lej
DeeHeu³eeuee pes DeeJe[les les iees[ Demeles. Deelee SKeeÐee ueneve cegueeuee Heentve DeeHeCe cnCelees vee keÀer keÀe³e iees[ cegueiee Deens
keÀejCe l³eeuee Heentve DeeHeCe megKeeJelees. lemes®e DeeHeu³ee JeeCeerves pes veeJe Iesleu³eeves DeeHeu³ee ceveeuee Meebleer ÒeeHle nesles, Deevebo
Jeeìlees les veeJe iees[®e Demeles. pesJne legcner melele osJee®es veeJe I³eeue lesJne legcneuee l³eeleueer iees[er keÀUles. MesJeìer ner p³ee®³ee
l³ee®³ee DevegYeJee®eer ieesä Deens.

SkeÀ keÀJeer DeeHeu³ee HeoeceO³es cnCeleele

 7) Heo Yepeveer
Dece=lee®eer iees[er legP³ee Yepeveele, cevee®ee efJemeeJee og:Keer peerJeveele ~~Oe=.~~
veece legPes osJee kesÀMeJee ceeOeJee, keÀesCelesner þsJee iees[Jee le³eele ~~ Dece=lee®eer iees[er . . .

Yepeveele legP³ee veecee®eer Dece=lelegu³e iees[er Deens, peer DeeHeu³ee ceveeuee, peerJeveeleerue og:Keebvee efJemeeJee osles. ns Dece=le keÀesCeer ®eeKeue
Deens keÀe? iees[er®ee pees G®®elece opee& cnCepes Dece=le. meJeexÊece ®eJe cnCepes Dece=le. cnCegve osJee leguee kegÀþuesner veeJe þsJeues lejer
l³eele Dece=lee®eer®e iees[er ³esles.
meble keÀyeerjoeme meg×e DeeHeu³ee SkeÀe Yepeveele cnCeleele ns veece keÀmes Deens?
8) Heo efceÞe YewjJe - Yepeveer
Dece=le pewmee ueeies efceþe js Yew³ee, keÀe³ee Decej nes peeF&, veece jme Heer uesvee cesjs YeeF& ~~Oe=.~~
veece jme peye efHe³ees nvegceble ves lees meesveskeÀer uebkeÀe peueeF&, je#eme ceejs Hes[ GKee[s, ceelee kesÀ oMe&ve HeeF& ~~1~~
veece jme peye efHe³ees ceerjeves lees jece keÀer jìve ueieeF&, efJe<e keÀe H³eeuee jeCeeves Yespee, efJe<e Dece=le nes peeF& ~~2~~
veece jme peye efHe³ees Meyejerves lees jece keÀer jìve ueieeF&, Meyejer kesÀ Iej jece HeOeejs, pegìs yewj Yeer KeeF& ~~3~~
veece jme peye efHeDees keÀyeerjeves lees, %eeve keÀer p³eesle peieeF& ~ jece jefncee SkeÀ ng peeves, jece Yepeve keÀj YeeF& ~~
veece jme Heer uesvee cesjs YeeF& ~

meble keÀyeerjpeer cnCeleele l³ee YeieJeblee®es veeJe Dece=leemeejKes iees[ ueeieles. ³ee YeieJeblee®³ee veecee®ee jme pesJne keÀyeerjebveer efHeuee lesJne
l³eebvee %eeve ÒeeHle Peeues cnCegve les DeeHeu³eeuee meebieleele l³ee jecee®es, l³ee YeieJeblee®³ee veecee®es Yepeve keÀj, veecemcejCe keÀj.
cnCetve legkeÀejece cenejepe cnCeleele IesF& IesF& ceePes Jee®es iees[ veece efJeÇuee®es . . . .
Heg{erue ®ejCeele legkeÀejece cenejepe cnCeleele

2) [esUs legcner I³ee nes megKe, Hene efJeÇuee®es cegKe ~~1~~

³ee ®ejCeele cenejepe DeeHeu³ee [esȳeebvee GHeosMe keÀjleele. l³ee efJeÇuee®es ©He Hene cnCepes legcneuee megKe ÒeeHle nesF&ue. DeeHeCe
DeeHeu³ee [esU³eebveer yej®e keÀener Heenle Demelees. l³eele ®eebieue, JeeF&ì meJe&®e Deeues nes. DeeHeu³eeuee %eeveWefê³eebveer meJe& keÀener
DevegYeJeeuee efceUles. Heb®e%eeveWêer³eeb®³ee ceeO³eceelegve YeieJeblee®e ©He meeþJetve I³ee. efn %eeveWefê³e osTve YeieJebleeves DeeHeu³eeJej ns
GHekeÀej®e kesÀues Deensle. p³eebvee ¢äer veener l³eebvee ³ee [esU³eeb®es cenlJe efJe®eeje. ³ee %eeveWefê³eebceeHe&Àle efceUCeeN³ee mebJesovee
mebHeu³eeJej SkeÀ®e mebJeosvee Gjles leer cnCepes YeieJeble. Demes YeieJeblee®es megboj ©He Heenleevee DeveskeÀ mebleebveer JeCe&ve kesÀues Deens.
meble %eeveséej ceeTueer cnCeles
9) Heo YetHe - Yepeveer
©He Heenlee uees®eveer, megKe Peeues nes meepeCeer ~
lees ne efJeÇue yejJee, lees ne ceeOeJe yejJee ~
yengle megke=Àlee®eer pees[er cnCetveer efJeÇues DeeJe[er
meJe& megKee®es Deeiej yeeHe jKegceeosJeer Jej ~~
meepeCeeruee cnCepes®e Òes³emeeruee Heeefnu³eeJej pemee efÒe³ekeÀjeuee megKee®ee DevegYeJe neslees lemee l³ee efJeÇuee®³ee ©Heeuee Heeefnu³eeJej
megKeeJen Jeeìles. yejJee cnCepes ÒesceU. l³ee efJeÇuee®³ee Òeleer DeeJe[ keÀe efvecee&Ce Peeueer? keÀejCe DeeHeu³ee DeveskeÀ pevcee®eer metke=Àle,
megkeÀce& cnCepes®e ®eebieueer keÀce& ³esLes pees[ueer iesueer Deensle. cnCegve efJeÇuee®eer DeeJe[ efvecee&Ce Peeueer Deens. Demee ne efJeÇue
jKegceeF&®ee Jej Deens pees meJe& megKeeb®ee Deeiej Deens, meeþe Deens, cnCetve cenejepe cnCeleele [esUs legcner I³ee nes . . . . .
legkeÀejece cenejepe meg×e l³eeb®³ee SkeÀ DeYebieele cnCeleele
10) DeYebie efyeneie - Yepeveer
meggboj les O³eeve GYes efJeìsJejer, keÀj keÀìerJejer þsJetefve³ee ~
legkeÀe cnCes ceePes ns®eer meJe& megKe, Heenerve ÞeercegKe DeeJe[erves ~~
efJeÇuee®es ns mebgoj ©He iesueer DeÇeJeerme ³egie keÀcejsJej nele þsJegve efJeìsJej GYes Deens. cenejepe cnCeleele l³ee efJeÇuee®es ÞeercegKe
DeeJe[erves Heenerve keÀejCe ³eele®e ceePes meJe& megKe Deens. l³eebveer DeeHeu³ee SkeÀe DeYebieele cnìues Deens . . .
11) DeYebie JeejkeÀjer ®eeue
meoe ceePes [esUe pe[es legPeer cegleea, jKegceeF&®³ee Heleer Heeb[tjbiee ~~
iees[ legPes ©He iees[ legPes veece osF& cepe Òesce meJe& keÀeU ~~
efJeþgceeTueer ne®eer Jej osF&, meb®eejesveer jens ¿ego³eer ceeP³ee ~~
legkeÀe cnCes keÀener ve ceeiees DeeefCekeÀ, legPes Hee³eer megKe meJe& Deens ~~

ceeP³ee [esU³eele jKegceeF&®³ee Jeje®es cnCepes®e l³ee efJeÇuee®es ©He meeþtve jneJes ns®e ceeieCes. legP³ee Hee³eeHeeMeer meJe& megKe Deens ³ee
efMeJee³e ogmejs ceuee keÀener vekeÀes.

Heg{®³ee ®ejCeele cenejepe cnCeleele

3) leggcner DeeF&keÀejs keÀeve, ceeP³ee efJeÇuee®es iegCe ~~2~~

legkeÀejece cenejepeebveer ³ee ®ejCeele DeeHeu³ee keÀeveebvee GHeosMe kesÀuee³e. DeeHeu³ee keÀeveebJej DeveskeÀ ieesäer He[le Demeleele. ®eebieu³ee /
JeeF&ì. HeCe DeeHeCe DeeHeues keÀeve yebo keÀ© MekeÀle veener. Deieoer keÀeHegme pejer keÀeveele Ieeleuee lejer Lees[sHeÀej Meyo keÀeveele
peeleele®e. ³ee keÀeveebveer SskeÀCes cnCepes®e ÞeJeCe keÀjCes. veJeefJeOee YekeÌleer ceO³es ÞeJeCe YekeÌleer meebefieleueer Deens..
³ee ÞeJeCe YekeÌleeryeÎue meceLe& jeceoeme mJeeceer DeeHeu³eeuee oemeyeesOeeleeleerue DeesJeerle meebieleele
12) DeesJeer Ssmes ns DeJeIes®eer SskeÀeJes, meej les MeesOegveer I³eeJes ~
Demeej les peeCetveer l³eeieeJes, ³ee veeJe ÞeJeCe YekeÌleer ~~ Þeerjece

³ee peieeceO³es DeveskeÀ ieesäer Deens l³eeleues ®eebieues les SskeÀeJes DeeefCe JeeF&ì les mees[tve I³eeJes. l³eeuee®e ÞeJeCe YekeÌleer cnCeleele.
pee YeieJebleeves DeeHeu³eeuee Ie[efJeues Deens l³ee®es iegCe, ueeruee ³eeb®es JeCe&ve keÀjCeejs keÀeJ³e SskeÀeJes
13) Heo - Yepeveer
efHeÀjl³ee ®eekeÀeJejleer osmeer ceeleeruee DeekeÀej, efJeÇuee leg Jes[e kegbÀYeej ~
ceeleer, HeeCeer, Gpes[, Jeeje, leg®e efcemeUmeer meJe& Hemeeje,
DeeYeeU®e ceie ³es DeekeÀeje, legP³ee Ieìeb®³ee Glejb[eruee vemes Deble vee Heej ~~
Heb®elelJeeJej yeveuesuee ne ceveg<³e osn Deens. ³ee efJeMJee®eer efveefce&leer p³eeves kesÀueer l³ee®e YeieJebleeves DeeHeu³eeuee Ie[efJeues. kegbÀYeej p³ee
ÒeceeCes ceeleeruee DeekeÀej osle Ie[³eele ©Heeblej keÀjle Demelees lemee®e YeieJeble DeeHeuee ne osn yeveefJele Demelees. ³ee Heb®ekegÀ[erle ÒeeCe
Ieeuelees
keÀeveebvees Demes efpeLes YeieJeblee®es JeCe&ve Deens les®e iegCeieeve SskeÀe
14) Heo - Yepeveer
keÀe³e osJee®eer meebiet ceele, Peeuee cenej Heb{jerveeLe,
vessmeuee ceueerve ef®ebOeesìer, Iesleueer neleeceO³es keÀeþer ~
IeeWie[er ìekeÀueer Heeþer, keÀjer peesnej ojyeejele ~~ Peeuee cenej Heb{jerveeLe
ceesjesHebleebveer DeeHeu³ee Dee³ee&le JeCe&ve kesÀues
15) Dee³ee&
$ewueeske̳eJebÐe efcejJeer legUMeer®ee efvepe ieU³eele pees nej ~
pees ne jceCe jces®ee, lees keÀjer ³eJeveséejeMeer peesnej ~~ jecee jecee njs njs
$ewueeske̳eeuee Jeboveer³e DemeCeeje, legUMeer®ee nej pees ieU³eele Ieeuelees, pees jces®ee Heleer Deens lees jceCe, ³eJeveeb®³ee F&MJej mJe©Heeuee
cnCepes®e yeeoMeneuee Jebove keÀjlees.
cnCetve cenejepe cnCeleele legcner DeeF&keÀejs keÀeve, SskeÀe ceeP³ee efJeÇuee®es iegCe . . .

4) cevee lesLes OeeJe IesF&, jens efJeÇuee®es Hee³eer ~~3~~

DeeHeues ceve ns onener Fbêer³eebvee efve³ebef$ele keÀjles. ³ee ceveeves pej ceveeJej Iesleues lej®e les keÀece keÀjles. Deme ns ceve DeefleMe³e ®eb®eue
Deens ³eeJej Depeg&veeves YeieJeeve Þeerke=À<Ceebvee efJe®eejues

16) MueeskeÀ ®eáeueb efn ceve: ke=À<Ce ÒeceeefLe yeueJeod¢{ced ~

lem³eenb efveûenb cev³es Jee³eesefjJe megog<keÀjced~~

ns Þeerke=À<Cee ! ns ceve ceesþs ®eb®eue, #eesYeefJeCeejs, ceesþs ¢{ DeeefCe yeueJeeve Deens. l³eecegUs l³eeuee JeMe keÀjCes ceer JeeN³eeuee
De[JeC³eeÒeceeCes®e Del³eble keÀþerCe mecepelees. ³eeJej YeieJeeve Þeerke=À<Ce Ghee³e meebieleele

17) MueeskeÀ DemebMe³eb ceneyeenes cevees ogefve&ûenb ®eueced ~

DeY³eemesve leg keÀewvles³e Jewjei³esCe ®e ie=¿eles~~ ieesHeeueke=À<Ce cenejepe keÀer pe³e

ÞeerYeieJeeve cnCeeues, ns ceneyeenes! ns ceve ®eb®eue DeeefCe DeeJejC³eeme keÀþerCe Deens, ³eele MebkeÀe veener. Hejbleg les DeY³eemeeves DeeefCe
Jewjei³eeves leey³eele ³esles. ceve ns nÆer, ogjeûener Demeues lejer Jewjei³eeves Je meelel³eeves DeY³eeme kesÀu³eeme l³eeuee efve³ebef$ele keÀjlee ³esles.

DeY³eeme cnCepes keÀe³e? lej SKeeoer ieesä meelel³eeves keÀjle jneJeer cnCepes l³ee®ee HejerCeece efceUlees.
³eeJej SkeÀ ¢äeble Deens. [eWiejele Gb®eeJe©ve SkeÀe Ke[keÀeJej melele HeeCeer He[le Demeles, keÀeueeblejeves l³ee keÀþerCe Ke[keÀeuee Ke·e
He[lees. cnCepes®e meelel³e jeKeu³eeme kegÀþuesner keÀece Meke̳e nesles.
Jewjei³e cnCepes keÀe³e? lej efJejeie l³ee®³eele jengve ve jenCes cnCepes DeefueHle jenCes. mebmeejele jengve
DeefueHle jenCes cnCepes Jewjei³e efJejeie efJe©× DeLe& jeie cnCepes Devegjeie cnCepes®e DeemekeÌleer / neJe.
oesve HeÀU Deensle SkeÀ Deebyee ogmej ef®eketÀ. Deeby³ee®eer keÀes³e DeeHeCe efkeÀleerner ®eesKegve Keeuueer, Deieoer HeeC³eeves OegTve pejer keÀe{ueer
lejer efle®³eele Lees[e DebMe yeekeÀer jenlees®e cee$e ef®eketÀ®³ee yeer ceO³es keÀener®e jenle veener. Deeby³ee®eer keÀes³e cnCepes Devegjeie lej ef®ekegÀ®eer
yeer cnCepes Jewjei³e l³ee HeÀUele jengvener DeefueHle.
Dee³ee&keÀej Dee³exceO³es ³ee cevee®es JeCe&ve keÀjleele
18) Dee³ee& ceve ns Dees{eU iegª, HejOeve HejkeÀeceerveerkeÀ[s OeeJes ~
³eemleJe efJeJeskeÀ HeeMes, kebÀþer Jewjei³e keÀe<ì yeebOeeJes ~~
ceve ns keÀme Demeles lej Dees{eU iegjemeejKe, peveeJejemeejKe FkeÀ[s eflekeÀ[s OeeJele Demeles. lesJne l³eeb®³ee ieU³eele Dees{Ce /
uees{Ce yeebOeues peele. ceveg<³ee®e ceve meg×e ogmeN³eeb®³ee HewMeekeÀ[s, ogmeN³ee efm$e³eebkeÀ[s DeekeÀef<e&ue peeles. lesJne efJeJeskeÀ©Heer HeeMe /
Jewjei³e©Heer keÀeä l³ee®³ee ieU³eele yeebOeeJes.
Jeeceve Heb[erle meg×e DeeHeu³ee MueeskeÀele ³ee®e efJe<e³eer meebieleele

19) MueeskeÀ Yeebieej keÀeblee vejkeÀele je³ee, kesÀu³ee efJeefOeves vej keÀeleje ³ee ~
pees meeHe[svee vej keÀeleje ³ee, lees ³eesi³e neslees vejkeÀe leje³ee ~~
Yeebieej cnCepes meesve / Oeve (mebleeb®³ee vepejsle Oeve, meesve ns meJe& Yebieej meceeve®e) lej keÀeblee cnCepes m$eer. Yeebieej Je keÀeblee ³ee
keÀelejer®³ee oesve Heeleer Deensle. `efJeefOe' cnCepes ye´cnosJeeves ³ee oesve ieesäer ceveg<³eeuee keÀelejC³eemeeþer efvecee&Ce kesÀu³ee Deensle. pees
vej ³ee oesve Heel³eele meeHe[le veener lees ³ee mebmeej©Heer vejkeÀelegve le©ve peeC³eeme ³eesi³e neslees.
yeeyee iejos DeeHeu³ee Heoele ceveeyeÎue meebieleele
20) Heo keÀeHeÀer - efoHeb®eoer
ns ceve ®eb®eue ceesþs, ve keÀUs®eer ³ee®ee Deble keÀesþs ~~1~~
jeF& Hejermener meg#ce Demeesveer, ye´ïeeb[ ³eele®eer meeþs ~~2~~
MeceJet peelee DeefOekeÀ®eer Hesìs, ns ceve ®eb®eue ceesþs ~~3~~
ceve ns keÀmes Deens? lej les ceesþs ®eb®eue Deens, ³ee ®eb®eueHeCee®ee Deble keÀesþs nesCeej ns®e keÀUle veener. ceve ns jeF&meejKe meg#ce
Demegvener ³eele ye´cneb[ meeþles. cee$e ³ee ceveeuee MeceefJeC³ee®ee Òe³elve kesÀu³eeme les peemle®e ogKeeJeles.
meble SkeÀveeLe cenejepe meg×e ³ee ceveeyeÎue DeeHeu³ee DeesJeerle meebieleele
21) DeesJeer ojyeejer keÀeve[e
DeekeÀeMee®eer keÀjJesue Ie[er, cenecesª®eer yeebOeJesue Heg[er ~
Megv³ee®eer cegj[Jesue vej[er, Hejer cevee®³ee Dees{er DeefveJeejer ~~
SkeÀJesU DeekeÀeMee®eer Ie[er Ieeuelee ³esF&ue, ceesþ³ee HeJe&lee®eer Heg[er yeebOelee ³esF&ue, Megv³ee®ee ieUe oeyelee ³esF&ue HeCe cevee®³ee Dees{eruee
cee$e DeeJej Ieeuet MekeÀle veener.
MesJe쮳ee ®ejCeele legkeÀejece cenejepe meebieleele
5) legkeÀe cnCes ceeP³ee peerJee, vekeÀes mees[t ³ee kesÀMeJee ~~4~~
MesJeìer cenejepe DeeHeu³ee Heb®e%eeveWêer³eebvee GHeosMe Peeu³eeJej meebieleele keÀener Peeues lejer ³ee kesÀMeJeeuee, YeieJebleeuee mees[t vekeÀesme,
l³ee®eer YekeÌleer keÀjCes mees[t vekeÀesme . . .. . HeCe ne peerJe pees Deens lees efMeJelelJeeletve Deeuesuee Deens. DeveskeÀ pevceeveblej ceveg<³e pevce
efceUeu³eeves DeeHeCe YeieJebleeuee ogjeJeuees Deens. DeeHeCe keÀesþtve Deeuees ns®e efJeme©ve peelees HeCe MesJeìer pee³e®e Deens eflekeÀ[s®e
pemee legkeÀejece cenejepeebveer DeeHeu³ee Heb®e%eeveWêer³eebvee GHeosMe kesÀuee lemee®e GHeosMe SkeÀ Meem$ekeÀejmeg×e DeeHeu³ee Heg{erue
MueeskeÀeletve DeeHeu³ee Heb®e%eeveWêer³eebvee keÀjleele
22) MueeskeÀ efpeJns keÀerle&³e kesÀMeJeb cegjefjHeg ®eslees Yepe: ÞeerOejced ~ ®eslees - ef®eÊeeves Yepeve keÀj
HeeefCe ÜbJo mece®e&³ee®³egle keÀLee Þeesle= ܳeb lJeb ÞegCegce ~ HeeefCe – nele, Þeesle= - keÀeve
ke=À<Ce ueeskeÀ³euees®eveܳe njx ie&®íbeefIe´³egiceeue³eced~
peerIe´ Ie´eCe cegkebgÀo Heeo legueefme cetIe&ve ceeOees#epeced ~~
ns efpeYes let cegj je#emee®ee p³eeves JeOe kesÀuee l³ee kesÀMeJee®es iegCeieeve keÀj, ef®eÊee let YeieJebleeb®es Yepeve keÀj
`HeeefCe' cnCepes nele, ³ee oesvner neleebveer YeieJeblee®eer HegpeeDe®e&vee keÀje, YeieJeblee®eer De®³egle keÀLee ³ee oesvner keÀeveebveer legcner SskeÀe.
[esU³eebveer legcner l³ee Þeerke=À<Ceeuee Hene, DeJeueeskeÀve keÀje. leggce®³ee Hee³eebveer YeieJebleeb®es pesLes mLeeve Deens lesLes legcner pee.
veekeÀevees legcner l³ee cegkegbÀoe®³ee Hee³eeJej pes leguemeeroue DeHe&Ce kesÀuesues Deens les DeJeIe´eCe (Jeeme IesCes) keÀje cnCepes®e l³eeb®ee megJeeme
I³ee DeeefCe DeeHeues cemlekeÀ l³ee DeOees#epee®³ee ®ejCeeJej þsJee.
DeMeeÒekeÀejs DeeHeues mebHetCe& Mejerj l³ee YeieJebleeb®³ee ®ejCeeJej DeHe&Ce keÀje Demes cenejepe DeeHeu³eeuee meebieleele. HeCe Deecner leme
Jeeieuees®e veener. p³ee®e og:Ke SkeÀ keÀJeer DeeHeu³ee Heg{erue Heoele meebielees³e
23) Heo keÀueeJeleer - Yepeveer
efvece&ue JeeCeer HeekeÀj legpemes veece ve lesje iee³ee ~
ve³eve cetbokeÀj ns Hejceséej keÀYeer ve legPekeÀes O³ee³ee
ceve JeerCee keÀer leejs legìer Deye ke̳ee ieerle megveeT ~~1~~
cewueer ®eeoj Dees{ kesÀ kewÀmes Üej legcnejs DeeT ~
ns HeeJeve HejcesMJej cesjs cevener ceve Mecee&T ~~ Oe=.~~
legves cegPekeÀes peieceW Yespee efvece&U oskeÀj keÀe³ee,
DeekeÀj kesÀ mebmeej ces cewves FmekeÀes oeie ueiee³ee ~
pevece pevece keÀer cewueer ®eeoj kewÀmes oeie íg[eT ~~2~~ cewueer ®eeoj Dees{ kesÀ . . . . .
Fve Hewjesmes ®euekeÀj lesjs cebefoj keÀYeer ve Dee³ee,
pene pene nes Hegpee lesjer keÀYeer ve Meerme veJee³ee ~
ns njernj ces nej kesÀ Dee³ee Deye ke̳ee nej ®e{eBT ~~ 3~~ cewueer ®eeoj Dees{ kesÀ . . . . .
YeieJeblee let meJee¥vee Meg× JeeCeer efoueer Deensme HeCe ³ee JeeCeerves Deecner legPe Yepeve keÀOeer kesÀue®e veener. [esUs yebo keÀ©ve l³ee F&éeje®es
keÀOeer O³eeve kesÀue®e veener. ceeP³ee ceve©Heer leeje legìu³ee Deensle, ceve efJeefoCe& Peeues Deens. ceie ceer legcneuee ieeCe keÀmes SskeÀJet? ceer
legce®³ee oejele keÀmee ³esT? ns HeeJeve Demeuesu³ee YeieJeblee ceuee ³ee®eer ceveeleu³ee ceveele ueepe Jeeìles Deens.
YeieJeblee leg ceuee ner ®eeoj cnCepes ns efvece&U Mejerj efouesme HeCe ³ee mebmeejele Deeu³eeJej ceeP³ee neletve yejer®e JeeF&ì keÀce& Ie[ueer
Deensle. l³eecegUs ns Mejerj cewues Peeues Deens. ceeeP³ee MejerjeJej DeveskeÀ [eie ueeieues Deensle. DeveskeÀ pevceepevceeb®es ns [eie Deensle les
keÀmes OegTve keÀe{t ? JeeF&ì keÀce& kesÀuesues ns Mejerj IesTve
leg Hee³e efouesme HeCe ceer cee$e legP³ee osJeUele ve peelee Flej meJe&$e iesuees? efpeLes efpeLes legPeer HegpeeDe®ee& nesle nesleer efleLes keÀOeer®e ceePes
cemlekeÀ ceer ìskeÀues veener. ns osJee ceer lej meJe&$e njuees Deens lej leguee keÀesCelee nej Ieeueg?
cnCetve meble legkeÀejece cenejepe DeeHeu³eeuee DeMeer DeJemLee DeeHeueer vekeÀes Jne³euee nJeer Demesue lej HetJe&HeoeceO³es meebieleele
l³eeÒeceeCes DeeHeCe Dee®ejCe keÀjeJes
ceOeues Heo - vebo - ef$eleeue
IesF& IesF& ceePes Jee®es iees[ veece efJeÇuee®es ~~Oe=.~~
[esUs legcner I³ee nes megKe, Hene efJeÇuee®es cegKe ~
legkeÀe cnCes ceeP³ee peerJee, vekeÀes mees[g ³ee kesÀMeJee ~
 ~~ GÊejjbie ~~

meble legkeÀejece cenejepeebveer HetJe&jbieeceO³es pees YeeJe meebefieleuee l³eeÒeceeCes melele osJee®es veecemcejCe keÀ©ve YeieJebleeuee ÒemeVe keÀ©ve
Iesleuesu³ee SkeÀe m$eer YekeÌlee®eer keÀLee DeeHeCe SskegÀ³ee.
HeÀej HetJeea®³ee keÀeUer JeNne[ ÒeebleeceO³es kesÀjU veeJee®³ee íesì³ee ieeJeele SkeÀ efveOe&ve Je³eesJe=× efJeOeJee jenle nesleer. melele JeeCeerves
efJeÇuee®es veecemcejCe ne SkeÀ®e íbo efleuee neslee.
1) meekeÀer YewjJeer / efYeceHeueeme
JeNne[ osMeer efveOe&ve efJeOeJee, jens kesÀjU ûeeceer ~
meeLe&keÀ pevcee®es keÀjC³eemleJe jle jens meoe veeceer~~

`Heeb[tjbiee njer, JeemegosJe njer` Demee keÀe³ece peHe efle®ee ®eeuet Demee³e®ee. keÀesCeer®e veelesJeeF&keÀ vemeu³eeves leer SkeÀìer®e jne³e®eer. Iejele
Deþje efJeées oeefjê. peer keÀe³e SkeÀ-oesve Yeeb[erkegbÀ[er nesleer leer HeCe HegÀìuesueer. Deepegyeepeg®³ee Iejele Lees[erHeÀej OegCeerYeeb[er keÀ©ve
keÀmeyeme Heesì Yeje³e®eer. ³ee efJeOeJee cneleejer®³ee IejeJe©ve Dee<ee{er keÀeefle&keÀeruee peeCeeN³ee efob[³eeb®ee ceeie& neslee. ³ee efob[³eebkeÀ[s
Heengve efleueener ³ee efob[³eebmeesyele Heb{jHetjuee peeJeme Jeeìle Demes. DeveskeÀoe leer JeejkeÀN³eebvee efJeveJeC³ee keÀje³e®eer keÀer ceueener Jeejeruee
meesyele IesTve ®euee, ceueener l³ee Heeb[tjbieeuee Hene³e®es Deens.

2) Heo YeeW[uee – keÀerle&veer

efJeþtMeer YepeeJes Heb{jer®³ee ³ee$es peeJes ~~Oe=.~~
Dee<ee{er keÀeefle&keÀer oesvener Jeejer, keÀjerleer YekeÌleer®es DeefOekeÀejer ~
l³eeme cegkeÌleer njer oslees ®eejer, ns cepe þeJes ~~1~~ Heb{jer®³ee ³ee$es . . . .
veener cepeuee keÀv³ee Heg$e, kegÀCeer veeleueie peerJeueie efce$e ~
efYe#es®esner HegÀìkesÀ Hee$e, og:Ke JeoeJes ~~2~~ Heb{jer®³ee ³ee$es . . . .

Heb{jer®³ee ³ee$esuee peeJes. l³ee YeieJeblee®eer YekeÌleer kesÀueer lej cegkeÌleer efceUles. cegkeÌleer®es ®eej ÒekeÀej®³ee Deensle 1) meefceHelee, 2)
mJe©Helee, 3) meueeskeÀlee Je 4) mee³egp³elee.

HeCe ceuee Heb{jeruee vesCeej keÀesCe? ceuee keÀesCeer cegueiee veener vee keÀesCeer veelesJeeF&keÀ. Iejeleueer Yeeb[er ner HegÀìkeÀer®e. Jeejeruee ³esCeeN³ee
peeCeeN³ee Òel³eskeÀeuee leer Jeejer IesTve pee³e®eer efJevebleer keÀje³e®eer HeCe keÀesCeer®e efleuee meesyele vesle vemes. DeMeer DeveskeÀ Je<ex iesueer DeeefCe
SkeÀe Je<eea Hegvne Dee<ee{er®eer Jeejer peJeU Deeueer nesleer. ³eeJe<eea lejer DeeHeu³eeuee Jeejeruee pee³euee efceUsue keÀe DeMeer ef®eblee efleuee
ueeietve jenerueer nesleer.
3) DeYebie JeejkeÀjer þskeÀe
Dee<ee{er®eer Jeejer meefVeOe Heeleueer, ceveer ef®ebleeJeueer ieesceeF& leer ~
cnCes êJ³e veener uesMe cepeHeeMeer Heb{jermeer kewÀmeer peeT Deelee ~~

iees – Fbefê³e, ieesceeF& - Fbefê³eeb®eer mJeeceer.

l³ee cneleejer®e veeJe nesle ieesceeF&. ³ee ieesceeF&uee eE®elee ueeiegve jeefnueer nesleer. Jeejer peJeU Deeueer Deens, SJe{îee ueebye pee³e®es lej
ieeþeruee oesve Hewmesner veenerle. ceie Heb{jHetjuee pee³e®es keÀmes? SJe{îeele SkeÀ efob[er efle®³ee oejeJe©ve peeT ueeieueer. efle®es JeCe&ve Heg{s
kesÀues Deens.
4) efob[er DeeefnjYewjJe - Yepeveer
efveIeeueer efn efob[er Hene Heb{jHegjeuee, ®ebêYeeies keÀeþer efJeþt®³ee ieeJeeuee ~
OJepe IesTveer nes ®eeues Heg{s Heg{s keÀesCeer, veblej efveIeeueer ceb[Uer Yepeveer
Heenlee les ¢M³e nesF& Deevebo ceveeuee ~~1~~ ®ebêYeeies . . . .
ce=ogiee®³ee leeueeJej HeeTue ìekeÀesvee~ vee®es JeejkeÀjer veece efJeþt®es IesTveer ~
oeìs ieoea jmleesjmleer efob[er oMe&veeuee ~~2~~ ®ebêYeeies . . . .
meJee&ceeies HeeueKeerle efJeÇue jKegceeF&, Jeeìs peCeg ueivee®eer efcejJeCegkeÀ peeF& ~
$eÝ=<eer keÀjer Deew#eCe veJejer veJeN³eeuee ~~3~~ ®ebêYeeies . . . .
l³ee efob[³eeb®es keÀJeerves efkeÀleer megboj JeCe&ve kesÀues Deens. ®ebêYeeies®³ee keÀeþeJej Demeuesu³ee Heb{jHetjeuee efn efob[er ®eeueueer Deens. HeleekeÀe
Iesleuesues Heg{s ®eeueues Deensle, l³eeb®³ee ceeiegve Yepeve keÀjCeejs ®eeueues Deensle. ns Heengve ¢<³e Heengve ceveeuee Deevebo neslees Deens. pees
ce=ogbie Jeepelees Deens l³ee®³ee leeueeJej meJe& JeejkeÀjer efJeÇuee®es veeJe Iesle vee®ele Deensle. ns Hene³euee jmleesjmleer ieoea oeìueer Deens.
³ee efob[eR®³ee ceeiegve HeeueKeerle efJeÇue jKegceeF&®eer cegleea þsJeueer Deens efpeuee Heengve SKeeÐee veJeje veJejer ueivee®eer efcejJeCegkeÀ ®eeueueer
Deens Demes JeCe&ve keÀJeer $eÝ<eer keÀjle Deensle.
DeMeer leer efob[er je$eer®³ee cegkeÌkeÀeceekeÀjerlee ieesceeF&®³ee®e ieeJeele Leebyeueer. ieesceeF&ves l³ee efob[erleu³ee JeejkeÀN³eebvee efJevebleer keÀje³euee
megjJeele kesÀueer. DeeHeuee Òe³elve keÀener efleves mees[uee veJnlee. HeCe Òel³eskeÀ peCe efleuee ìeUle®e neslee. efleves ceveele efJe®eej kesÀuee keÀer
5) Dee³ee& HebLeer mebYeeUgveer³ee, vesF&ue meebieeleer keÀesCe nes cepeuee ~
Je=× DeMekeÌlee Yeejer, Hee³ee ³ee$ee keÀMeer Ie[sue ceuee ~
ceer DeMeer DeMekeÌle cneleejer Demeleevee ceuee keÀesCe yej ³ee Jeejermeesyele ®eeuele ®eeuele Heb{jHetjuee vesF&ue? Hejbleg ³eeJesUer efle®es owwJe
®eebieues nesles efkebÀyengvee l³ee Heeb[gjbieeuee efle®eer o³ee Deeueer. l³eeleuee SkeÀ JeejkeÀjer efleuee Jeejeruee IesTve pee³euee le³eej Peeuee. `leg
ceuee DeeF&meejKeer®e Deensme. leguee pecesue lesJe{s leg ®eeue, oceueerme lej ceeP³eeJej KeebÐeeJe©ve vesF&ve. Deepe je$eer legP³ee®e ieeJeele
cegkeÌkeÀece Deens. leguee keÀe³e le³eejer keÀje³e®eer leer keÀ©ve GÐee mekeÀeU®³eeuee efveIee³e®e yeIe.` ns SskegÀve ieesceeF&®³ee ®esnN³eeJej Deevebo
Hemejuee. keÀe³e keÀ©ve veer keÀe³e vekeÀes Deme Peeue efleuee. keÀejCe Fleke̳ee Je<ee&®eer efle®eer F®íe HegCe& nesCeej nesleer. efleves Jeejeruee
pee³e®eer le³eejer meg© kesÀueer? keÀe³e le³eejer kesÀueer nes? Iejele lej Kee³e®e H³ee³e®e keÀener veJnle. HeCe Heb{jHetjuee peeTve efJeÇuee®es
oMe&ve IesTve SkeÀeoMeer®ee vewJewÐe keÀ©ve lej oeKeJee³euee Heenerpes? GHeJeeme mees[e³euee Heenerpes? cnCetve cenlÒe³eemeeves
Deepetyeepet®³ee Iejeletve 2-3 DeeWpeUerYej efHeþ DeeCetve Iejeleu³ee HeÀeìke̳ee uegie[³eele iegb[eUgve l³ee®e ieeþes[ yeebOeues. efleLes
Heesn®eu³eeJej ³ee®ee vewJeÐe oeKeJee³e®ee DeeefCe HeejCe HesÀ[e³e®es. Peeue ogmeN³ee efoJeMeer mekeÀeUer®e ³ee$ee efveIeeueer. l³eeb®³ee meesyele
ieesceeF&meg×e efveIeeueer. efn efob[er keÀMeer efveIeeueer ³ee®es JeCe&ve efob[erle kesÀues Deens.
6) efob[er yenej - oeoje
efvel³e ³ee$ee peele Demes l³ee®e ceeiex, nUtnUt ®eeues JeejkeÀN³eemebies ~
melele Jee®esves peHes njer veece, Deeueer lesLes ieg©meUs veece ûeece ~~
JeNne[ Òeebleelegve ner efob[er efveIeeueer Deens. MesJeì Heb{jHegjuee. kesÀJn{ ns Deblej? l³ee JeejkeÀN³eebmeesyele ner ieesceeF& nUtnUt Jeeì®eeue
keÀ© ueeieueer. cegKeele cee$e melele l³ee YeieJeblee®e®e veecemcejCe. JeNne[ Òeebleelegve efveIeeuesueer Jeejer ®eeuele ®eeuele ieg©meUs ieeJeer
³esTve Heesn®eueer. nss ieeJe nesle ®ebêYeeiee veoer®³ee SwueleerjeJej DeeefCe Heb{jHegj nesle HewueleerjeJej. ceO³es ®ebêYeeiee veoer.
mebO³eekeÀeU nesle Deeueer nesleer. l³ee ieg©meUs ieeJeele®e Jeejerleu³ee meJee¥veer Hee[eJe ìekeÀuee. Deelee ®ebêYeeiee veoerHeej keÀ©ve pee³e®es
Deens. Dee<ee{ ceefnvee, HeeJemeeves ®ebêYeeiesuee Hegj Deeuesuee. veoer ogLe[er Ye©ve Jeenles Deens. HeCe HeueerkeÀ[s pee³e®es cnìues lej veeJes
efMeJee³e ogmeje keÀener He³ee&³e®e veJnlee. vesnceer Jeejeruee ³esCeeN³ee JeejkeÀN³eeb®es veeJee[er þjuesues nesles. keÀeUesKe He[le ®eeueu³eeves
ieesceeF& meesyele Deeuesu³ee meJe& ³ee$eskeÀ©bveer HeìeHeì veeJe[³eebMeer yeesueCeer keÀ©ve veeJesle yemegve efveIegve iesues. meJe&peCe efveIegve iesu³eeJej
ieesceeF& SkeÀìer®e ³ee leerjeJej jenerueer. l³ee leerjeJej pee³e®es lej veeJe[³eeuee Hewmes ÐeeJes ueeieCeej DeeefCe efn®³eekeÀ[s lej keÀener®e Hewmes
veJnles. Deelee ieesceeF&®eer DeJemLee keÀMeer Peeueer . . .
7) Debpeveerieerle keÀerle&veer
meJe&ner ³ee$ee iesueer Hee³eer, Gjueer SkeÀìer®e ieesceeF& ~
cnCes Deelee keÀ© keÀener, yemegveer jens j[le ~~
ieesceeF& FLeJej lej Deeueer, Deelee Heg{s keÀe³e keÀje³e®e? Demee efJe®eej keÀ©ve efleuee j[t HegÀìue. keÀejCe SJe{e ueeyeb®ee Heuuee efleves
®eeuele, Gþle, yemele, JeejkeÀN³ee®³ee KeebÐeeJe©ve Heej kesÀuee neslee. Hejbleg Deelee meceesj HewueleerjeJej jeTU efomeles Deens HeÀkeÌle ner
veoer lesJe{er Heej keÀje³e®eer Deens. HeCe yengleskeÀ ceeP³ee ns veefMeyeele veener. efle®³ee [esU³eeletve IeUeIeUe DeÞeg ³esT ueeieues. keÀeUesKe
meg×e He[e³euee megjJeele Peeueer nesleer. Deepegyeepeguee keÀesCeer efomelener veJnle. ieesceeF& ceveele efJe®eej keÀ© ueeieueer keÀer ceePes ns mebef®ele
HeÀej keÀþerCe Deens
8) Heo YewjJe - DeeOee
ceePes otmlej mebef®ele ns, efJeÇue oMe&veer Oe©veer Deeme ~
kesÀues ceer veeveemee³eeme
l³ee®eer meeLe&keÀLee Jne³eeme osJee veeJe[ues ~~ ceePes otmlej . . .

otmlej – leªve peeC³eemeeþer keÀþerCe Demeuesues

mebef®ele cnCepes meeþe, DeveskeÀ pevceeveblej DeeHeCe ceveg<³e pevceele Heesn®elees. l³ee Òel³eskeÀ pevceeleu³ee HeeHe HegC³ee®eer ceespeCeer nesles.
DeM³ee DeveskeÀ pevcee®es meeþuesues HeeHe HegC³ee®es ceesþs ieeþes[s Demeles. ns HeeHe Je HegC³e ³eeb®eer meceeve ceespeCeer JneJeer ueeieles. (peuepee
veJeuee#e, oMeue#ee½e Heef#eCe :~ . . .. .. . HeeHeHegC³emeceske=ÀlJee vej³eesefve<eg pee³eles ~~)

³ee mebef®eleeceOetve ³ee pevceeuee Deeu³eeveblej OegC³eekeÀjlee pes keÀce& kesÀues peeles l³eeuee ef¬eÀ³eceeCe keÀce& Demes cnCeleele. ef¬eÀ³eceeCe keÀce&
keÀjC³eemeeþer pes Yeesie YeesieeJes ueeieleele l³eeuee ÒeejyOe cnCeleele. ³ee®ee veeMe JneJe³eemeeþer osJeeves Ghee³e meebiegve þsJeuee Deens. lees
cnCepes ³ee YeieJeod ieerlesleerue Heg{erue MueeskeÀ
9) MueeskeÀ ³elkeÀjesef<e ³eoÞveeefme ³eppegnesef<e ooeefme ³eled~
³eÊeHem³eefme keÀewvles³e lelkegÀ©<Je ceoHe&Ceced~~9-27~~
YeieJeble YeieJeodieerles ceO³es meebieleele keÀer leg pes keÀener keÀjMeerue les meJe& ceuee DeHe&Ce keÀj. cnCepes kegÀþuesner keÀce& keÀjleevee
DeeHeu³eeuee uesHe ueeiee³euee vekeÀes Demesue lej lej les meJe& YeieJebleeuee DeHe&Ce keÀje.

ogäeble – SkeÀeves ueeKe ©He³es þsJeues Deensle. l³eeleues 10 npeej ©He³es keÀe{ues, l³ee®³ee Jemleg DeeCegve efJekeÀe³euee megjJeele kesÀueer.
GÊece J³eeHeej kesÀuee. veHeÀe 15,000/- Peeues cnCepes HegC³e pecee Peeues. pej 7 les 8 npeej Deeues lej vegkeÀmeeve Peeues cnCepes
HeeHe Peeues.  
mebO³eekeÀeUe®ee mebOeerÒekeÀeMe He[uee³e. l³ee ®ebêYeeiee veoerkeÀ[s Heenle ieesceeF& cnCeles³e keÀer ceePe mebef®ele Deens les ³ee YeJemeeiejelegve
Heej keÀ©ve peeJes HeÀej DeJeIe[ Deens. efn SJe{er veoer Deesueeb[ueer keÀer meceesj®e jeTU HeCe ns ceePe mebef®ele Dee[Je ³esle³e. efle®eer ner
keÀ©Cee JeeCeer SskegÀvener pej YeieJeble ÒemeVe veener Peeues lej YekeÌle DeeefCe YeieJeble ³eeb®es pes veeles Deens les keÀmes efme× nesCeej? keÀejCe
efle®³ee Jee®esves, JeeCeerves leer melele l³ee YeieJeblee®es veece Iesle nesleer. `JeemegosJe njer, Heeb[gjbie njer` l³eecegUs l³ee veecemcejCee®es keÀpe&
l³ee YeieJeblee®³ee [eske̳eeJej ®e{ues nesles. legcner efkeÀleerner ueeKe ©He³es osJeUele oeve kesÀuesues l³eeuee vekeÀes Demeleele HeCe legcner legce®³ee
cegKeeves l³ee®es veecemcejCe kesÀuesues nJes Demeles. ieesceeF&®eer meodieo otmlej mebef®ele JeeCeer SskegÀve YeieJebleeves efJe®eej kesÀuee keÀer ceeP³ee
³ee YekeÌleeuee ner veoerHeej keÀ©ve osCes ns ceePes keÀle&J³e Deens.
10) Heo - keÀerle&veer
Swmeer keÀ©Cee JeeCeer SskegÀve efJeÇue meodieo Peeuee ~
Oe©veer Jes<e ceie kegÀCeer keÀesU³ee®ee melJej lesLes Deeuee ~
YeieJeble efle®eer keÀ©Cee JeeCeer SskegÀve SkeÀe keÀesU³ee®³ee ©Heele lesLes Òeieì Peeues. keÀmes nesles l³ee keÀesU³ee®es ©He? keÀcejsuee ©ceeue,
DebieeJej yeb[er Ieeleuesueer, neleele keÀeþer. DeM³ee DeJeleejele YeieJeble lesLes Deeues. l³eebveer Heeefnues keÀer ieesceeF& efleLes DeeHeu³ee mebef®eleeuee
oes<e osle j[le Deens. les efleuee efJe®eejleele
keÀesCe cnCes leg yemeueerme ³esLes melJej meebies cepemeer ~
Hewueefleje legpe Demeues peeCes lejer leg ®eue Jesiesmeer ~
FLes keÀe SkeÀìer®e yemeueer Deensme ³ee mebO³eekeÀeU®³ee JesUsuee? leguee l³ee HewueleerjeJej pee³e®es Deens keÀe? lej ®eue ueJekeÀj
leJe leer yeesues keÀesCe meebie leg cepeMeer DeeOeer yee js ~
osJee cnCes cepe Heeb[³ee keÀesUer cnCeleer peve ns meejs ~
ieesceeF& efJe®eejles leg DeeOeer keÀesCe les meebie? lesJne osJe cnCeleele ceuee DeemeHeeme®³ee Hejermejele `Heeb[³ee keÀesUer` veeJeeves nekeÀ
ceejleele. lesJne ieesceeF& cnCeeueer legp³eekeÀ[s lej veeJe efomele veener? l³eele veefouee Deeuesuee ne Hegj, ceie leg ceuee efn veoer keÀMeer
Heej keÀ©ve osCeej Deensme les DeeOeer meebie? YeieJeble cnCeeues ceer peeF&ve leguee IesTve, leg vekeÀes ef®eblee keÀ©me. ns SskeÀu³eeyejesyej
ieesceeF&®³ee ceveele efJe®eej Deeuee keÀer pej ceuee ne HewueleerjeJej IesTve peeCeej cnCepes ³eeuee Hewmes ÐeeJes ueeieCeej. cnCetve leer l³eeuee
mHeä keÀjles.
11) DeesJeer
cnCes yeeHe ceer ogye&ue ~
Oeve veener ceePes peJeU ~
IesTve Heerþ DeeWpeU,
vesMeerue lej ³esles ~
ceeP³eekeÀ[s leguee osC³eekeÀjerlee ceeP³eekeÀ[s keÀener®e veener. HeÀkeÌle Lees[meb Heerþ Deens. l³eeleue DeeWpeUYej Heerþ ceer leguee osT MekesÀve.
ns SskegÀve YeieJeble ceveele cnCeeues leg pes DeeleeHe³e¥le ceuee efouesme l³ee®es®e YejHegj keÀpe& (veecemcejCee®es) ceeP³ee [eske̳eeJej Peeues
Deens.
12) Depebveerieerle keÀerle&veer
SskegÀve yeesues HeVeieMee³eer, ceer kegÀCee®es ve Ies ef®e keÀener ~
oerve peveeles Gle© Hee³eer, Heb{jerle jenlees ~
HeVeieMee³eer cnCepes Mes<eveeieeJej efJejepeceeve Peeuesues YeieJeble, l³ee ieesceeF&uee cnCeeues ceer kegÀCee®es keÀener Iesle veener. iejerye ueeskeÀebvee
ceer ³ee veefo®³ee Heej vesTve mees[lees. meO³ee ceePee cegkeÌkeÀece Heb{jHegjele Deens. ns SskegÀve ieesceeF& Lees[er ieeWOeUueer. l³eeuee efJe®eejles leg
ceuee vesCeej lejer keÀmee l³ee HewueleerjeJej? legP³eekeÀ[s lej meeOeer veeJe meg×e efomele veener. lesJne Heeb[g keÀesUer cnCeeueer ceer HeÆer®ee
HeesnCeeje Deens. DeepeJej DeveskeÀ ueeskeÀebvee ceer l³ee HewueleerjeJej Hees®eefJeues Deens. Deieoer cenemeeiej meg×e ceer Heej kesÀuee Deens. leg
vekeÀes ³ee®eer keÀeUpeer keÀ©me. HeCe ceePeer HeÀkeÌle SkeÀ®e Deì Deens. leer cnCepes ceeP³ee KeebÐeeJej [esUs efceìgve yemegve jne³e®es.
Deefpeyeele [esUs GIe[e³e®es veener. ieesceeF& cnCeeueer ®euee SJe{er®e Deì Deens vee? efveoeve ceePes Heerþ lejer Jee®ele³e. Peeue Heeb[g
keÀesU³eeve efleuee DeeHeu³ee KeebÐeeJej yemeefJeues DeeefCe He[g ve³es cnCegve, leesue peeT ve³es cnCegve efle®es oesvner Hee³e DeeHeu³ee neleebveer
IeÆ HekeÀ[gve þsJeues. ieessceeF&uee SJe{s HegC³e ueeYeues keÀMeeves? DeeHeCe p³ee YeieJeblee®es Hee³e HekeÀ[lees l³ee YeieJebleeves efle®es Hee³e
HekeÀ[ues nesles. keÀejCe leer melele DeeHeu³ee cegKeeves l³ee YeieJeblee®es, ÒeYeg®es veecemcejCe keÀjle nesleer. DeeefCe keÀener #eCeele®e YeieJebleeveer
efleuee ³ee leerjeJe©ve l³ee leerjeJej vesTve mees[ues DeeefCe cnCeeues `GIe[ [esUs Deelee`. efleves Heenerues lees keÀe³e? Heeþerceeies ®ebêYeeiee
Jeenles Deens DeeefCe meceesj JeeUJebì l³eeveblej YeieJeblee®e jeTU. HeCe DeeHeu³ee Mejerjeuee HeeC³ee®ee mHeMe& keÀmee veener Peeuee? efleuee
DeeM®e&³e Jeeìues. efleves Heeb[³ee keÀesUerkeÀ[s Heenerues lej leesner efYepeuee veJnlee. ns keÀmes Peeues?
13) Dee³ee& -
Jeeìs DeodYegle ef®eÊee, ve legPes efYepeuesef®e uesMe ner Debie ~
ceePesner l³ee®e Hejer keÀesj[er, keÀMeer DeeefCeueer cepe meebie ~
Dejs SJe{er ogLe[er Ye©ve JeenCeejer veoer Heej keÀ©ve leg ceuee ³ee leerjeJej DeeCeuesme HeCe DeeHeu³ee oesIeeb®³eener Debieeuee veoer®³ee
HeeC³ee®ee mHeMe& meg×e Peeuesuee veener? ³eeJej YeieJeble cnCeeues ceuee ner ueeruee DeJeiele Deens. YeieJebleebveer YeieJeodieerleles meebefieleues®e
Deens keÀer
14) MueeskeÀ vewveb efívoefvle Mem$eeefCe vewveb onefle HeeJekeÀ : ~
ve ®ewveb keÌueso³evl³eeHees ve Mees<e³eefle cee©le : ~~2-23~~

Deelcee ne Decej Demeu³eeves l³eeuee Mem$es keÀeHet MekeÀle veenerle, efJemleJe peeUt MekeÀle veener, HeeCeer efYepeJet MekeÀle veener DeeefCe Jeeje
JeeUJet MekeÀle veener.
leguee FLeJej DeeCeue vee? yeIe lees meceesj jeTU efomelees³e vee? pee Deelee eflekeÀ[s
15) MueeskeÀ lJejerle ceie efveIeeueer oMe&vee efJeÇuee les ~
Hejce cegefole YeeJes ieelemes veece Jee®es ~

16) iepej Heeb[gjbie njer pe³e pe³e Heeb[gjbie njer

cegKeeves YeieJeblee®ee iepej keÀjle ieesceeF& jeTUekeÀ[s efveIeeueer. l³ee JeeUJebìeceO³es DeveskeÀ efob[³ee Deeuesu³ee nesl³ee.
17) Heo
efJeþt®ee iepej njerveecee®ee PeW[e jesefJeuee ~
JeeUJebìer ®ebêYeeies®³ee keÀeþer [eJe ceeb[eruee ~
keÀewue Iesleuee efuentve MebYej Je<e& peeCe,
veebiej Oeefjuee melJee®ee yewue ceve HeJevee®ee ~~2~~

l³ee JeeUJebìele DeveskeÀ efob[³ee Deeu³ee nesl³ee. npeejes JeejkeÀjer efleLes njerveecee®ee peHe keÀjerle efjbieCe Oejle nesles. DeveskeÀ KesU
KesUle nesles. l³ee ieoeaceO³es ieesceeF& yeIeles Deens keÀer kesÀJn{er ner ieoea? efkeÀleer ns JeejkeÀjer HeLekeÀ? ³es meJe& JeejkeÀjer osnYeeve
efJeme©ve ³ee efob[erle vee®ele Deensle.
18) Heo
ieelee DeYebie nes jbieuee, JeeUJebìer JeejkeÀjer obieuee ~
l³eengveer meJe& ÒeHeb®eeuee, #eCeYej efJeme©veer osnYeeveeuee ~
oeme $eÝ<eer lees efJeþt®ee Peeuee, IesTve leuueerve Jes[eJeuee ~
PeCekeÀe©veer³ee efJeCee ceOetj, ueeJetveer YekeÌleer®ee metj ~
efvece&U þsJeesefve³ee Gj, nesTve leuueerve Jes[eJeuee ~
ce=ogbie efJeÇue efJeÇue yeesues, Oe©veer HeeTue leveceve [esues~
Òesces Peeues ®e#et Deesues, Ieslee veece cegKeer efJeÇuee ~~
ieesceeF& l³ee ieoeakeÀ[s yeIeles³e DeeefCe ceveele efJe®eej keÀjles³e
19) MueeskeÀ
keÀ© Deelee keÀe³eer Þece mekeÀue ner Yeemeleer Je=Lee ~
keÀMeer keÀesCee meebieg DeIeìerle veerpe ÒeekeÌleve keÀLee ~
Jeoesveer³ee Swmes j[le yewmeueer lesLe ceie leer ~
leoe Peeuee lesLes PeCeer ÒekeÀì lees ©efkeÌceCeer Heleer ~~
Deelee He³e¥le kesÀues Þece Deelee Jee³ee peeCeej Demee efJe®eej keÀjle ieesceeF& j[le yemeueer nesleer. ceeP³ee veMeeryee®eer keÀLee keÀesCeeuee meebieg?
SJe{³eele mee#eele YeieJeble lesLes Deeues. efleves l³eebvee Heengve Jebove kesÀues DeeefCe mleJeve kesÀues.
20) MueeskeÀ
mece®ejCemejespeb meevêefveueecyegoeYeced,
peIeveefveefnleHeeefCeb cebieueb cebieueeveeb ~
le©CelegueefmeceeueekeÀvOejb kebÀppeves$eced
meo³eOeJeuenemeb efJeÇueb ef®evle³eeefce~ Heb{jerveeLe cenejepe keÀer pe³e

YeieJeblee®es JeCe&ve ³ee MueeskeÀele kesÀues Deens. lees efJeÇue keÀmee Deens? lej lees meceleesue Je=Êeerves GYee Deens. meJee¥vee mece¢<ìerves
HeenCeeje Deens. l³ee®es ves$e vegkeÀl³ee®e le³eej Peeuesu³ee meble=Hle DeM³ee {ieeÒeceeCes Deensle. l³ee®es nele keÀcejsHe³e¥le Deensle. lees
cebieueeleerue ceebieu³e Deens. l³ee®³ee KeebÐeeJej legUMeer®³ee leep³ee ceeUe MeesYele Deensle. keÀceueeÒeceeCes l³ee®es [esUs Deensle. l³ee®³ee
¿eo³eele o³ee Deens. MegYe´ HeefJe$e nem³e l³ee®³ee ®esnN³eeJej Deens. DeM³ee l³ee efJeÇuee®es ceer ef®ebleve keÀjlees.
Demes mleJeve ieesceeF&ves kesÀues. l³ee JeeUJebìele leer meJe&$e efYejefYejl³ee vepejsves Heenle nesleer keÀer DeeHeu³eeuee keÀesCeer jeTUele IesTve
peeF&ue keÀe? DeeHeu³eeuee ³ee leerjeJej p³eeves DeeCetve mees[ues lees Heeb[³ee keÀesUer kegÀþs efomelees keÀe les Henele nesleer. SJe{³eele YeieJeble®e
efleLes ÒekeÀì Peeues. HeCe les ³eener JesUsuee Heeb[³ee keÀesUe®³ee JesMeele®e ÒekeÀì Peeues. ieesceeF&uee l³eebveer efJe®eejues keÀer Deie Depegvener leg
FLes®e? oMe&ve kesÀuesme keÀer veener? ieesceeF& cnCeeueer Dejs ner ieoea Heenleesme vee? keÀMeer ceer Heg{s peeT? ns SskeÀlee®e Heeb[³ee
keÀesU³eeves ieesceeF&®ee nele Oejuee DeeefCe efleuee Lesì Heeb[tjbiee®³ee cegleea meceesj DeeCegve GYess kesÀues. YeieJeblee®³ee l³ee cegleeakeÀ[s leer
SkeÀìkeÀ Heenle®e jenerueer. Fleke̳ee Je<ee¥®eer efle®eer F®íe Deepe HegCe& Peeueer nesleer. ieesceeF&ves DeeHeues [esUs efceìgve l³ee efJeÇueeuee Jebove
kesÀues. [esUs GIe[ues lej mee#eele lesLes Heeb[³ee keÀesUer GYee. efleves efJe®eejues Dejs leg FLes keÀmee? lemee Heeb[³ee keÀesUer cnCeeueer ceer lej
FLes®e Demelees.

ieesceeF&uee SkeÀeoMeer®³ee efoJeMeer mee#eele YeieJeblee®es oMe&ve Peeues, Oev³e Peeueer leer ieesceeF&. oMe&ve IesTve leer JeeUJebìele ceeIeejer
Deeueer. je$eer efleLes®e cegkeÌkeÀece kesÀuee. ogmeN³ee efoJeMeer HeejCe HesÀ[e³e®e cnCetve ®ebêYeeiesle DeebIeesU kesÀueer. oesve®eej keÀeìke̳ee ieesU³ee
kesÀu³ee, oie[ DeeCetve l³eeJej ®egue HesìefJeueer. meesyele DeeCeuesu³ee Heerþe®³ee 3 YeekeÀN³ee le³eej kesÀu³ee. Jeejer Peeueer, YeieJeblee®e oMe&ve
Peeuee Deelee SKeeo oebHel³e efceUeue lej vewJesÐe oslee ³esF&ue DeeefCe HeejCe HesÀ[gve HegC³e eqceUefJelee ³esF&ue. Demee efJe®eej keÀjle leer
keÀesCeer pees[He efomele keÀe Henele yemeueer. Demee efJe®eej ceveele keÀjles Deens®e lees®e efleLes Heeb[gjbie Meem$eer ³esTve Heg{³eele GYes jenerues.
[eske̳eeJej Heie[er, keÀHeeUeJej iebOe ueeJeuesues. neleele HeUerHeb®eHee$e nesles. efleuee cnCeeues Deecner ³ee #es$eeleerue Heb[³ee Deenesle. Hegpee
meebielees. yeesue leguee Hegpee meebiee³e®eer Deens? ieesceeF& cnCeeueer veener js veener yeeyee, ceeP³eekeÀ[s leguee Ðee³euee Deelee keÀener®e veener.
Heeb[gjbie Meem$eer cnCeeues Denes ceer legce®³eekeÀ[s oef#eCee ceeefieleueer keÀe? yemee legcner, ceer meebielees Hegpee. SJn{³eele l³ee Heeb[gjbie
Meem$³eeb®eer Helveer ©keÌceerCeer efleLes Deeueer. Denes kegÀþs efHeÀjlee³e legcner? kesÀJneHeemegve MeesOeles³e legcneuee? Meem$eer cnCeeues Deie ceer
leguee meebefieleues veJnles keÀe ceeP³ee SkeÀe YekeÌlee®eer Hegpee meebiee³e®eer Deens cnCegve. Meem$eerbveer ieesceeF&uee DeeHeu³ee Helveer®eer DeesUKe
keÀ©ve efoueer. ieesceeF&ves oesIeebvee vecemkeÀej kesÀuee DeeefCe cnCeeueer ceePeer oebHel³eeuee pesJee³euee Ieeuee³e®es Yeei³e ceuee efceUCeej.
efleves oesIeeveebner vewJesÐe DeHe&Ce kesÀuee. l³eeb®³ee Hee³eeJej DeeHeues cemlekeÀ þsJeues. ceveele efJe®eej keÀjles³e, DeeHeueer ³ee$ee meHeÀue Peeueer,
YeieJeblee®es oMe&ve Peeues, oebHel³e pesJeCe Peeues. l³ee Þeceeves cnCee efkebÀJee ÞecemeeHeÀu³e cnCee ieesceeF& efleLegve Gþueer®e veener. efle®eer
FnueeskeÀer®eer ³ee$ee mebHeueer nesleer. YeieJebleeveer efleuee G®euegve Iesleues. ieesceeF&®³ee ceveele efJe®eej Deeuee.
21) Heo YewjJeer - Yepeveer
Yeei³e GpeUues, legPes ®ejCe Heenerues~
keÀ©Ces®ee leg þsJee kesÀueer keÀMeer lejer mesJee ~
iees[ keÀ©ve Hejer osJee mekeÀue Iesleueer ~ legPes ®ejCe Heenerues . . .
Deelee pejer keÀjermeer ieceve,
Hegvne Hegvne os oMe&ve os oMe&ve ~
nss®e efJeveJeer Meerj veceJegve nele pees[erues ~ legPes ®ejCe Heenerues . . .

ieesceeF&®eer peerJeve ³ee$ee meceeHle Peeueer. ns meJe& keÀMeecegUs Peeues lej efleves Dee³eg<³eYej melele l³ee Heeb[gjbieeb®es veecemcejCe kesÀues.
cnCetve HetJe&HeoeceO³es meble legkeÀejece cenejepe DeeHeu³eeuee meebieleele.
cegUHeo YewjJeer - Yepeveer
IesF& IesF& ceePes Jee®es, iees[ veece efJeÇuee®es ~~1~~
[esUs legcner I³ee nes megKe, Hene efJeÇuee®es cegKe ~~2~~
legkeÀe cnCes ceeP³ee peerJee, vekeÀes mees[t ³ee kesÀMeJee ~~5~~

‐‐‐‐‐ xx ‐‐‐‐