‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،29‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪133-139 ،1390‬‬

‫درﻣﺎن ﻋﺪم ﻗﺮﻳﻨﮕﻲ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﻧﺪان ﻟﺘﺮال ﺑﺠﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮال ﺑﺎﻻ‬
‫‪‬‬
‫دﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺷﻮﻛﺖﺑﺨﺶ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ ﺟﻤﻴﻠﻴﺎن‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﺮﺗﻀﻮي‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ و ﻫﺪف‪ :‬درﻣﺎن اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻳﻜﻲ از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﺤﺚ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ در درﻣﺎنﻫﺎي ارﺗﻮدﻧﺴﻲ اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﺪف از اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻣﻮرد‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫درﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ روش ﺟﺮاﺣﻲ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن دو دﻧﺪان ﻟﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺟﺎي دو دﻧﺪان ﺳﺎﻧﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﻛﻪ در اﺛﺮ ﺗﺮوﻣﺎ از‬
‫دﺳﺖ رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺰارش ﻣﻮرد‪ :‬ﺑﻴﻤﺎر ﭘﺴﺮي اﺳﺖ ‪ 20‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮوﻣﺎ‪ .‬ﺗﺮوﻣﺎي وارد ﺷﺪه در دوران ﻛﻮدﻛﻲ ﺑﺎﻋﺚ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ‪ 2‬دﻧﺪان ﺳﺎﻧﺘﺮال ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﻧﻘﺺ رﺷﺪي ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺪاﻣﻲ ﻣﺎﮔﺰﻳﻼ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﺟﻮد ﻛﺮاس ﺑﺎﻳﺖ ﻗﺪاﻣﻲ و ﺧﻠﻔﻲ در ﺑﻴﻤﺎر و ﻋﺪم وﺟﻮد رواﺑﻂ ﺻﺤﻴﺢ اﻛﻠﻮزن ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ در اﺛﺮ ﺗﺮوﻣﺎي وارد ﺷﺪه ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻠﺖ دﻳﮕﺮ اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪا‬
‫ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 6‬ﻣﺎه در ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺗﺤﺖ ‪ Expansion‬ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺘﺤﺮك ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻓﻊ اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺑﺘﺪا ﺗﺤﺖ ارﺗﻮدﻧﺴﻲ‬
‫و ﭘﺲ از آن ﺗﺤﺖ ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬دو دﻧﺪان ﻟﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ‪ 2‬دﻧﺪان ﺳﺎﻧﺘﺮال ‪ Buildup‬و ﺳﭙﺲ ‪ Reshape‬ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ درﻣﺎن ﺑﻌﺪ از ﺑﺮداﺷﺖ واﻳﺮﻫﺎي ارﺗﻮدﻧﺴﻲ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻛﻠﻮژن ﺑﺎ ﺛﺒﺎت ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬اﮔﺮﭼﻪ ﻃﺮح درﻣﺎن ارﺗﻮدﻧﺴﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ و ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري اوﻟﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد اﻣﺎ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻫﻤﻜﺎران ﺑﻪ ﺑﺎز ﻛﺮدن ﻓﻀﺎ ﺑﺮاي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن دﻧﺪان از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻧﺪ‪ .‬در ﮔﺰارش ﻣﻮرد ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‬
‫آﻣﻴﺰ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن دﻧﺪان ﻟﺘﺮال ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮال در ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺟﺮاﺣﻲ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪ واژﮔﺎن‪ :‬ﺟﺮاﺣﻲ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺎ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ دﻧﺪان ﻟﺘﺮال ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎﻧﺘﺮال‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪1390/1/23‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ اﺻﻼح ﻧﻬﺎﻳﻲ‪1390/1/14 :‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪1389/9/27 :‬‬
‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،29‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪133 -139 ،1390‬‬

‫ﻣﻮﺛﺮ در ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﺠﺎد اﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺳﺎﻧﺘﺮالﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎر از‬
‫دﺳﺖ رﻓﺘﻪ و ﻓﻀﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻫﻤﻜﺎران‬
‫دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻚ اﻗﺪام ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﻓﻀﺎ ﺑﺎ درآوردن دﻧﺪانﻫﺎي ﭘﺮه‬
‫ﻣﻮﻟﺮ اول ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ در ﻣﺤﻞ ﺳﺎﻧﺘﺮالﻫﺎي‬
‫ﺑﺎﻻ ‪ 2‬واﺣﺪ اﻳﻤﭙﻠﻨﺖ دﻧﺪاﻧﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺪف‬
‫از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ روﺷﻦ ﺷﺪن ﻃﺮح درﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ درﻣﺎن اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ارﺗﻮدﻧﺴﻲ‪ ،‬ﺟﺮاﺣﻲ وﺳﭙﺲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن دﻧﺪانﻫﺎي ﻟﺘﺮال‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎي دﻧﺪان ﺳﺎﻧﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﮔﺰارش ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮري‬
‫ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 6‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر دﺳﺘﮕﺎه ‪ Expansion‬در‬
‫ﻓﻚ ﺑﺎﻻ داده ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺤﺖ ارﺗﻮدﻧﺴﻲ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ‬
‫و ﺟﺮاﺣﻲ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻓﻊ اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺗﺼﺤﻴﺢ اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻳﻜﻲ از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ در‬
‫درﻣﺎنﻫﺎي ارﺗﻮدﻧﺴﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺗﻴﻮﻟﻮژي اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاﺛﺮﺗﺮوﻣﺎ و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻛﻨﺪﻳﻞ در ﺳﻨﻴﻦ رﺷﺪ )‪،(1-2‬‬
‫وﺟﻮد ‪ internal derangement‬در ﻣﻔﺼﻞ ﮔﻴﺠﮕﺎﻫﻲ ﻓﻚ)‪،(3‬‬
‫وﺟﻮد ‪ ،(4) rheumatoid arthritis‬اﻳﺠﺎد ‪osteoarthritis‬‬
‫)‪ ،(4-6‬رﺷﺪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ ﻛﻨﺪﻳﻞ ﻳﺎ ﻛﻤﺒﻮد رﺷﺪ ﻳﻚ‬
‫ﻃﺮﻓﻪ ﻛﻨﺪﻳﻞ )‪ ،(7-8‬اﻧﻜﻴﻠﻮز )‪ (9‬وﺟﻮد ﺗﻮﻣﻮر در ﻧﺎﺣﻴﻪ‬
‫ﻣﻔﺼﻞ ﮔﻴﺠﮕﺎﻫﻲ ﻓﻜﻲ )‪ (10‬و ﻛﺮاس ﺑﺎﻳﺖ ﺧﻠﻔﻲ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ و‬
‫ﺗﻤﺎسﻫﺎي زودرس دﻧﺪاﻧﻲ )‪ (11‬اﻳﺠﺎد ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎسﻫﺎي زودرس دﻧﺪاﻧﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ رﺷﺪ ﻧﺎﻗﺮﻳﻨﻪ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﺷﺪ ﻧﺎﻗﺮﻳﻨﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﭘﻼن اﻛﻠﻮزال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ اﺛﺮ ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ آن‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬درﻣﺎن ﻛﺮاس ﺑﺎﻳﺖ در ﺳﻨﻴﻦ رﺷﺪ ﺷﻴﻮهاي ﺳﺎده و‬

‫‪‬داﻧﺸﻴﺎرﮔﺮوه ارﺗﻮدﻧﺴﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪة دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬

‫‪E-mail:info@jamilian.net‬‬ ‫‪ ‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬داﻧﺸﻴﺎرﮔﺮوه ارﺗﻮدﻧﺴﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪة دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳـﻼﻣﻲ ﺗﻬـﺮان‬
‫‪ ‬اﺳﺘﺎد ﮔﺮوه ﺟﺮاﺣﻲ دﻫﺎن و ﻓﻚ و ﺻﻮرت‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬
‫درﻣﺎن ﻋﺪم ﻗﺮﻳﻨﮕﻲ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ‪134/‬‬

‫ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬دو دﻧﺪان ﻟﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دو‬

‫دﻧﺪان ﺳﺎﻧﺘﺮال ‪ Build up‬و ‪ Reshape‬ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﺪف از‬
‫ﮔﺰارش ﻣﻮرد ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ درﻣﺎن ﺗﻮﺳﻂ روش‬
‫ﺟﺮاﺣﻲ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن دو دﻧﺪان ﻟﺘﺮال‬
‫ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺟﺎي دو دﻧﺪان ﺳﺎﻧﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﻛﻪ در اﺛﺮ ﺗﺮوﻣﺎ‬
‫از دﺳﺖ رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺰارش ﻣﻮرد‪:‬‬
‫ﭘﺴﺮ ‪ 20‬ﺳﺎﻟﻪاي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮوﻣﺎ در ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﺗﺼﺎدف در دوران ﻛﻮدﻛﻲ ﺑﻪ ﻣﻄﺐ ارﺗﻮدﻧﺴﻲ ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﻤﺎر زﻣﺎن دﻗﻴﻖ ﺿﺮﺑﻪ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‬
‫وﻟﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي وي‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺗﺮوﻣﺎ در‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -1‬ﻧﻤﺎي ﻓﺮوﻧﺘﺎل ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن‬ ‫ﺣﺪود‪ Mixed dentition‬وارد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎر از ﻧﻈﺮ‬
‫ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ داﺷﺖ اﻣﺎ در ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺗﺼﺎدف دو دﻧﺪان ﺳﺎﻧﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻي ﺧﻮد را از دﺳﺖ‬
‫داده ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ دﻧﺪانﻫﺎي ﻟﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺳﻤﺖ ﻣﺰﻳﺎل ﺑﻪ‬
‫ﻣﺮور زﻣﺎن ‪ tilt‬ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ ﻛﻨﺪﻳﻞ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬
‫ﺗﺮوﻣﺎي وارده‪ ،‬ﻛﻨﺪﻳﻞ ﻃﺮف ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻄﻮر ﻏﻴﺮ ﻧﺮﻣﺎل‬
‫ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﻗﺮﻳﻨﮕﻲ در ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫در ﺿﻤﻦ از دﺳﺖ دادن ﺳﺎﻧﺘﺮالﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻧﻘﺺ رﺷﺪ ﻓﻚ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -2‬ﻧﻤﺎي ﭼﭗ داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن‬ ‫ﺑﺎﻻ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ‪ ،‬رواﺑﻂ اﻛﻠﻮزاﻟﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺨﺘﻞ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺒﻮد رواﺑﻂ اﻛﻠﻮزاﻟﻲ ﻓﻚ ﺑﺎﻻ دﭼﺎر‬
‫ﺗﻨﮕﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﺟﻮد ﻛﺮاس ﺑﺎﻳﺖ ﻓﺎﻧﻜﺸﻨﺎل‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪2‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎره ‪ 1‬ﻧﻤﺎي ﻓﺮوﻧﺘﺎل‬
‫ﺑﻴﻤﺎر را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ آﺳﻴﻤﺘﺮي ﻣﺸﺨﺺ در‬
‫ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﻤﺎره ‪ 2‬و ‪ 3‬ﺑﻪ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻤﺎي راﺳﺖ و ﭼﭗ داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر را ﻧﺸﺎن‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -3‬ﻧﻤﺎي راﺳﺖ داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻛﺮاس ﺑﺎﻳﺖ ﺧﻠﻔﻲ اﺳﺖ و ﻧﻤﺎي‬
‫ﻓﺮوﻧﺘﺎل داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ در ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ 4‬ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ OPG .‬ﺳﻔﺎﻟﻮﮔﺮام ﻟﺘﺮال و ﺳﻔﺎﻟﻮﮔﺮام ﺧﻠﻔﻲ‬
‫ﻗﺪاﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﻤﺎره ‪ 7 ،6 ،5‬ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺳﻔﺎﻟﻮﮔﺮام ﺧﻠﻔﻲ ﻗﺪاﻣﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻟﻴﻨﮕﻮاﻟﻲ‬
‫دﻧﺪانﻫﺎي ﺧﻠﻔﻲ ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻛﺮاس ﺑﺎﻳﺖ‬
‫ﺧﻠﻔﻲ‪ ،‬ﻛﺮاس ﺑﺎﻳﺖ ﻗﺪاﻣﻲ و اﭘﻦ ﺑﺎﻳﺖ ﻗﺪاﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪1‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -4‬ﻧﻤﺎي ﻓﺮوﻧﺘﺎل داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺳﻔﺎﻟﻮﻣﺘﺮﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از‬
‫درﻣﺎن در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 1‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،29‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪1390‬‬
 ‫‪ /135‬دﻛﺘﺮ ﺷﻮﻛﺖﺑﺨﺶ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫ﺟﺪول ‪ -1‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺳﻔﺎﻟﻮﻣﺘﺮﻳﻚ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ درﻣﺎن‬
‫ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن‬ ‫ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن‬
‫‪Ceph Index‬‬
‫̊ ‪٨١‬‬ ‫̊ ‪٨١‬‬ ‫‪SNA‬‬
‫̊ ‪٨٠‬‬ ‫̊ ‪٨٢‬‬ ‫‪SNB‬‬
‫̊‪١‬‬ ‫̊ ‪-١‬‬ ‫‪ANB‬‬
‫̊ ‪٩٠‬‬ ‫̊ ‪٨٧‬‬ ‫‪IMPA‬‬
‫̊ ‪١١٢‬‬ ‫̊ ‪١١١‬‬ ‫‪1 To SN‬‬
‫̊ ‪٣٢‬‬ ‫̊ ‪٣٥‬‬ ‫‪Go Gn/SN‬‬
‫̊ ‪٦٩‬‬ ‫̊ ‪٧٢‬‬ ‫‪Y-axis‬‬
‫̊ ‪٦٣‬‬ ‫̊ ‪٦٢‬‬ ‫‪Jarabak Index‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ -5‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ‪ OPG‬ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن‬
‫̊ ‪١٢٣‬‬ ‫̊ ‪١٢٥‬‬ ‫‪Gonial Angle‬‬
‫̊ ‪١٠٤‬‬ ‫̊ ‪١٠٠‬‬ ‫‪Naso Labial Angle‬‬
‫̊ ‪١٣٠‬‬ ‫̊ ‪١٢٥‬‬ ‫‪Mento Labial angle‬‬

‫اﻫﺪاف درﻣﺎن ‪:‬‬

‫اﻫﺪاف درﻣﺎن ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از‪ :‬رﻓﻊ اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬اﻳﺠﺎد‬
‫اورﺟﺖ و اورﺑﺎﻳﺖ ﻧﺮﻣﺎل و اﻳﺠﺎد اﻛﻠﻮژن ﺑﺎﺛﺒﺎت‪ .‬اﻳﺠﺎد‬
‫ﻓﻀﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي دﻧﺪانﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫اﻧﺠﺎم درﻣﺎنﻫﺎي ﭘﺮوﺗﺰ‪ ،‬اﻳﻤﭙﻠﻨﺖ و ‪ Buildup‬ﻳﺎ ‪Reshape‬‬
‫ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ‪.‬‬

‫ﻃﺮح درﻣﺎن ‪:‬‬

‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ دﻧﺪانﻫﺎي ﺧﻠﻔﻲ ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻟﻴﻨﮕﻮال ﺗﻤﺎﻳﻞ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺘﺤﺮك ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﻴﭻ در ﺧﻂ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -6‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻔﺎﻟﻮﮔﺮام ﻟﺘﺮال ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن‬
‫وﺳﻂ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﻛﺎﻟﻲ ﻛﺮدن دﻧﺪانﻫﺎي ﻓﻮق داده ﺷﺪ‪ .‬اﺟﺰاي اﻳﻦ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺷﺎﻣﻞ دو ﻋﺪد ﻛﻼﺳﭗ ‪ Adams‬ﺑﺮ روي دﻧﺪانﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﻟﺮ اول داﺋﻢ ﻓﻚ ﺑﺎﻻ و دو ﻋﺪد ﻛﻼﺳﭗ ‪ C‬ﺑﺮروي ﻛﺎﻧﻴﻦ ﻓﻚ‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻳﻚ ﻋﺪد ﭘﻴﭻ در ﺧﻂ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﻮﺻﻴﻪ‬
‫ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻔﺘﻪاي ﻳﻜﺒﺎر ﭘﻴﭻ را ﺑﺎز ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬از ﺑﻴﻤﺎر ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻫﻨﮕﺎم ﺻﺮف ﻏﺬا‪ ،‬در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاﻗﻊ از دﺳﺘﮕﺎه ﻓﻮق‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 6‬ﻣﺎه از اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ارﺗﻮدﻧﺴﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬
‫‪ Standard edgewise O22‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ‬
‫‪ Expansion‬در ﻓﻚ ﺑﺎﻻ واﻳﺮﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮔﺮد ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ‪ Expanded‬ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ واﻳﺮﻫﺎي ﺑﺎ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﭼﻬﺎر ﮔﻮش ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ‪ Inter molar width‬ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ روﻧﺪ ﻳﻜﺴﺎل ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎر‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و آﺧﺮﻳﻦ رادﻳﻮ ﮔﺮاﻓﻲ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﺟﻬﺖ ﺟﺮاﺣﻲ اﺳﺘﺌﻮﺗﻮﻣﻲ ﻣﻨﺪﻳﺒﻞ ﺑﻪ ﺟﺮاح ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -7‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻔﺎﻟﻮﮔﺮام ﺧﻠﻔﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن‬
‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ 8‬ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ‪ OPG‬ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ و ﺷﻜﻞ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،29‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪1390‬‬
‫درﻣﺎن ﻋﺪم ﻗﺮﻳﻨﮕﻲ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ‪136/‬‬

‫ﺷﻤﺎره ‪9‬ﻧﻤﺎي ﻓﺮوﻧﺘﺎل داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﻫﻤﺎن ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از‬

‫ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻓﻊ ﺟﻠﻮآﻣﺪﮔﻲ و اﺻﻼح‬
‫‪Bilateral sagittal‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺤﺖ ﺟﺮاﺣﻲ‬
‫‪ osteotomy‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ از واﻳﺮﻫﺎي ‪25×21‬‬
‫اﺳﺘﻨﻠﺲ اﺳﺘﻴﻞ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ‪ Crimple hook‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ روﻧﺪ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻴﻤﺎر ﻛﺶ ﻫﺎي ‪ Cl III‬داده ﺷﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ .(10‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر‬
‫دو دﻧﺪان ﺳﺎﻧﺘﺮال ﺧﻮد را در ﻛﻮدﻛﻲ از دﺳﺖ داده ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺰﻳﺎﻟﻲ ﻟﺘﺮالﻫﺎي ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮالﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -10‬ﻧﻤﺎي ﻓﺮوﻧﺘﺎل داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺷﺪ ﻛﻪ دﻧﺪان ﭘﺮه ﻣﻮﻟﺮ اول ﺑﻪ ﺟﺎي ﻛﺎﻧﻴﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده واﻗﻊ‬
‫ﺷﻮد در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﻛﺎﻧﻴﻦ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎ ﭘﺮه‬
‫ﻣﻮﻟﺮ اول ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺻﻮرت راﺑﻄﻪ ‪ Cl I‬و ﻣﻮﻟﺮﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ‪ Cl II‬در آﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎره ‪ 11‬ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -11‬ﻧﻤﺎي ﭼﭗ داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ‬

‫ﺟﻬﺖ رﻓﻊ ﺗﻤﺎسﻫﺎي زودرس ﺑﻴﻦ ﭘﺮه ﻣﻮﻟﺮﻫﺎي اول ﻓﻚ‬

‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎ دﻧﺪانﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺷﻴﺐ ﻛﺎﺳﭗ ﻟﻴﻨﮕﻮال ﭘﺮه ﻣﻮﻟﺮ اول‬
‫ﻓﻚ ﺑﺎﻻ اﺻﻼح ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ‪ 5‬ﻣﺎه از ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬واﻳﺮ‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ -8‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ‪ OPG‬ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ‬
‫ﻓﻚ ﺑﺎﻻ از ﭘﺮه ﻣﻮﻟﺮاول ﺗﺎ ﭘﺮه ﻣﻮﻟﺮاول ﻗﻄﻊ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﻴﻤﺎر‬
‫ﺟﻬﺖ ‪ Buildup‬دﻧﺪانﻫﺎي ﻻﺗﺮال ﺑﺠﺎي دﻧﺪان ﺳﺎﻧﺘﺮال ﺑﻪ‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺗﺮﻣﻴﻤﻲ ارﺟﺎع ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻛﺎﻧﻴﻦ ﻫﺎي ﻓﻚ‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻟﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ‪ Buildup‬و ‪ Reshape‬ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ ‪ 12‬و ‪ 13‬ﻧﻤﺎي راﺳﺖ و ﭼﭗ داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر در‬
‫اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬واﻳﺮﻫﺎي ‪ Sectional‬ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﺧﻠﻔﻲ ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺮاﺣﻞ ‪ Buildup‬ﻟﺘﺮالﻫﺎي ﺑﺎﻻ و‬
‫‪Buildup‬و ‪ Reshape‬ﻛﺮدن ﻛﺎﻧﻴﻦ ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺣﻔﻆ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ ‪ 14‬ﺗﺎ ‪ 16‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻤﺎي راﺳﺖ و ﭼﭗ و ﻓﺮوﻧﺘﺎل‬
‫داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ و ﺗﺼﺎوﻳﺮ ‪ 17‬ﺗﺎ ‪ 19‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪،OPG‬‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﮔﺮام ﻟﺘﺮال و ﺳﻔﺎﻟﻮﮔﺮام ﺧﻠﻔﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ﺑﻴﻤﺎر را ﻧﺸﺎن‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ -9‬ﻧﻤﺎي ﻓﺮوﻧﺘﺎل داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ‪ intercuspation‬ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم‬
‫درﻣﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب ﺑﻮد‪ retention ،‬ﻣﺴ‪Ĥ‬ﻟﻪ ﻣﻬﻤﻲ در اﻳﻦ‬
‫ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻲﮔﺮدﻳﺪ وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺑﺮاي ﻓﻚ ﺑﺎﻻ و‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،29‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪1390‬‬
 ‫‪ /137‬دﻛﺘﺮ ﺷﻮﻛﺖﺑﺨﺶ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 6‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر رﻳﺘﻴﻨﺮ داده ﺷﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي‬

‫ﺳﻔﺎﻟﻮﻣﺘﺮﻳﻚ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪1‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﺳﻔﺎﻟﻮﻣﺘﺮي ﻓﺮوﻧﺘﺎل ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﻴﻮن دو ﻃﺮف ﺗﺎ ﺧﻂ وﺳﻂ ‪ 4‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ اﺧﺘﻼف داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﻮﻧﻴﻮن دو ﻃﺮف ﺗﺎ ﺧﻂ وﺳﻂ‬
‫ﻣﺴﺎوي ﺑﻮده‪ ،‬اﺧﺘﻼﻓﻲ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -16‬ﻧﻤﺎي ﻓﺮوﻧﺘﺎل داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -12‬ﻧﻤﺎي راﺳﺖ داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻌﺪ از ‪Reshape‬‬

‫ﻛﺮدن ﻟﺘﺮالﻫﺎ ﺑﺠﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮالﻫﺎ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -17‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ‪ OPG‬ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ =13‬ﻧﻤﺎي ﭼﭗ داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻌﺪ از ‪ Reshape‬ﻛﺮدن‬

‫ﻟﺘﺮالﻫﺎ ﺑﺠﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮالﻫﺎ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -18‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻔﺎﻟﻮﮔﺮام ﻟﺘﺮال ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -14‬ﻧﻤﺎي راﺳﺖ داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -19‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻔﺎﻟﻮﮔﺮام ﺧﻠﻔﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -15‬ﻧﻤﺎي ﭼﭗ داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،29‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪1390‬‬
‫درﻣﺎن ﻋﺪم ﻗﺮﻳﻨﮕﻲ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ‪138/‬‬

‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ درﻣﺎن ﺳﺎﻧﺘﺮال از دﺳﺖ داده ﺷﺪه ﺑﻪ دو‬
‫ﺻﻮرت ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم اﺳﺖ‪ .‬در روش اول ﻓﻀﺎ ﺑﺮاي دﻧﺪانﻫﺎي‬
‫از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﭙﺲ اﻳﻤﭙﻠﻨﺖ ﻳﺎ ﭘﺮوﺗﺰ ﺑﺮاي‬
‫دﻧﺪانﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮال ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻤﭙﻠﻨﺖ‬
‫در دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ دﻧﺪان ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪Incisal‬‬
‫‪ contact‬وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﺮﺿﻴﻪ ‪Vertical‬‬
‫‪ (13) bone remodeling‬ﺟﺎي ﻧﮕﺮاﻧﻲ دارد‪ .‬زﻳﺮا ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺳﻦ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬دﻧﺪانﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 4/0-3/0‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ در ﺳﺎل‬
‫روﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ و اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﻟﺒﻪ اﻧﺴﻴﺰاﻟﻲ دﻧﺪانﻫﺎي‬
‫اﻳﻤﭙﻠﻨﺖ ﺑﺎ دﻧﺪانﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﮔﺮدد زﻳﺮا دﻧﺪانﻫﺎي اﻳﻤﭙﻠﻨﺖ‬
‫رﻓﺘﺎري ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﻧﺪانﻫﺎي اﻧﻜﻴﻠﻮزه دارﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫دﻧﺪانﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺠﺎور ﺑﻪ اﻛﺴﺘﺮوژن ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮد اداﻣﻪ‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﺑﺮاي ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﻳﻤﭙﻠﻨﺖ ﺑﻪ ﻓﻀﺎ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻛﺮدن دﻧﺪانﻫﺎي ﺧﻠﻔﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻓﻀﺎي ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺎز‬
‫اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ از ﻧﻈﺮ ‪ Esthetic‬ﺗﻤﺎس ﺑﻴﻦ ﺗﺎج و ﭘﺎﻳﻪ‬
‫اﻳﻤﭙﻠﻨﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ دﻧﺪان ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﻋﻠﻢ‬
‫اﻳﻤﭙﻠﻨﺖ ﺑﺨﺼﻮص در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري‬
‫ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و ﻣﻴﺰان ‪ Failure‬ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ اﻣﺎ‬
‫ﺷﻜﺴﺖ درﻣﺎن در درﻣﺎنﻫﺎي اﻳﻤﭙﻠﻨﺖ ﻧﻴﺰ دور از ذﻫﻦ ﻧﻴﺴﺖ‬
‫)‪. (13‬‬
‫درﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺮاي‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪:‬‬
‫رﺷﺪي در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻛﻨﺪﻳﻞ و ‪ Remodeling‬ﺗﻨﻪ و ﺷﺎﺧﻪ‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﻃﺮح درﻣﺎن ارﺗﻮدﻧﺴﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ و‬
‫ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري اوﻟﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد اﻣﺎ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻫﻤﻜﺎران ﺑﻪ ﺑﺎز ﻛﺮدن‬
‫ﻓﻀﺎ ﺑﺮاي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن دﻧﺪان از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﮔﺰارش ﻣﻮرد ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖآﻣﻴﺰ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن‬
‫دﻧﺪان ﻟﺘﺮال ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮال در ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺟﺮاﺣﻲ ﻓﻚ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺤﺚ‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺮوﻣﺎﻫﺎ در ﺳﻨﻴﻦ‬
‫رﺷﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ و اﻳﺠﺎد ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري‬
‫اﺳﻜﻠﺘﺎل ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮوﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ در زﻣﺎن‬
‫ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺷﺪن ﻧﺎراﺣﺘﻲﻫﺎي اوﻟﻴﻪ درد و ﺗﻮرم ﺗﺤﺖ‬
‫درﻣﺎن ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در رﺷﺪ ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ و‬
‫اﺧﺘﻼل در رﺷﺪ ﻋﺮﺿﻲ ﻓﻚ ﺑﺎﻻ ﻧﮕﺮدد‪ .‬ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻛﻨﺪﻳﻞ در‬
‫ﺳﻨﻴﻦ رﺷﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﻜﻴﻠﻮز در ﻛﻨﺪﻳﻞ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﻮش‬
‫ﺧﻮردن ﻛﻨﺪﻳﻞ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﮔﺮدد ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺤﺮاف ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ و اﺧﺘﻼل رﺷﺪ ﻋﺮﺿﻲ ﻓﻚ ﺑﺎﻻ‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬رﺷﺪ ﻏﻴﺮﻗﺮﻳﻨﻪ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ در ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺮور‬
‫زﻣﺎن ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ آﺳﻴﻤﺘﺮي ﻣﺸﺨﺺ در ﺻﻮرت ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ راه درﻣﺎن در ﺳﻨﻴﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺟﺮاﺣﻲ ارﺗﻮﮔﻨﺎﺗﻴﻚ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﻨﻴﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺎﻧﻜﺸﻨﺎل ‪R-‬‬
‫‪ Appliance‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ HyBrid‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺷﻮد )‪،(12‬‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬وﺟﻮد ﺗﻨﮕﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮ در ﻓﻚ ﺑﺎﻻﻋﻮارض‬
‫ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺧﺘﻼﻻت اﺳﻜﻠﺘﺎل ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻻزم اﺳﺖ ﻫﻤﻜﺎران‬
‫دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻚ در ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت اوﻟﻴﻪ ﺗﻨﮕﻲ ﻓﻚ ﺑﺎﻻ را ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﺤﺮك درﻣﺎن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ در ﺻﻮرت ﺗﺸﺨﻴﺺ‬
‫ﺻﺤﻴﺢ و ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎر در ﺣﺪود ﺷﺶ ﻣﺎه ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺑﻴﻤﺎر اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮات‬
‫ﺻﻌﻮدي ﻓﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻤﻮد ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻛﻠﻮزاﻟﻲ‬
‫روي ﻗﻮس ﻓﻚ ﺑﺎﻻ اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﻓﺮم ﻗﻮس ﻓﻚ و‬
‫دﻧﺪانﻫﺎ اﻧﺤﺮاف اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻴﭽﻴﺪه در ﭘﻼن‬
‫اﻛﻠﻮزال ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ ﻛﻪ اﺻﻼح آن ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻃﻲ‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ درﻣﺎنﻫﺎي ارﺗﻮدﻧﺴﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﺟﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻓﻚ ﺑﺎﻻ‬
‫و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪References‬‬
‫‪1. Proffit WR. The Development of Dentofacial Deformity: Influences and Etiologic Factors. In: Proffit WR, White‬‬
‫;‪RP, Sarver DM, editors Contemporary treatment of dentofacial deformity. 1st Ed. St.Louis: The C.V. Mosby Co.2003‬‬
‫‪chaps 2,3: 29-89.‬‬
‫‪2. Bishara SE, Burkey PS, Kharouf JG. Dental and facial asymmetries: a review. Angle Orthod. 1994;64: 89-98.‬‬
‫‪3.Trpkova B, Major P, Nebbe B, Prasad N. Craniofacial asymmetry and temporomandibular joint internal‬‬
‫‪derangement in female adolescents: a posteroanterior cephalometric study. Angle Orthod. 2000;70: 81-88.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،29‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪1390‬‬
 ‫ دﻛﺘﺮ ﺷﻮﻛﺖﺑﺨﺶ و ﻫﻤﻜﺎران‬/139

4. Gynther GW, Tronje G, Holmlund AB. Radiographic changes in the temporomandibular joint in patients with
generalized osteoarthritis and rheumatoid arthritis. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 1996;81: 613-
618.
5. Dibbets JM, Carlson DS. Implications of temporomandibular disorders for facial growth and orthodontic treatment.
Semin Orthod 1995;1: 258-272.
6. Kjellberg H. Craniofacial growth in juvenile chronic arthritis. Acta Odontol Scand. 1998;56: 360-365.
7. Westesson PL, Tallents RH, Katzberg RW, Guay JA. Radiographic assessment of asymmetry of the mandible.
AJNR Am J Neuroradiol. 1994;15: 991-999.
8. Tallents RH, Guay JA, Katzberg RW, Murphy W, Proskin H. Angular and linear comparisons with unilateral
mandibular asymmetry. J Craniomandib Disord. 1991;5: 135-42.
9. Subtelny JD. The degenerative, regenerative mandibular condyle: facial asymmetry. J Craniofac Genet Dev Biol
Suppl. 1985;1: 227-37.
10. Hall H. Facial Assymetry. In: Bell WH, editor Surgical correction of dentofacial deformities. 1st Ed. Philadelphia ;
London: W.B. Saunders 1985; chap 1:153-68.
11. Pirttiniemi PM. Associations of mandibular and facial asymmetries--a review. Am J Orthod Dentofacial Orthop.
1994;106: 191-200.
12. Jamilian A, Showkatbakhsh R, Kamali Z. R-appliance: a different design in functional therapy in Class II Division
I malocclusion. Int J Orthod Milwaukee. 2009;20: 11-4.
13. Showkatbakhsh R, Jamilian A. Opening or Closing Space for Replacing Upper Incisors. Rev Esp Orthod. 2010;40:
181-85.

1390 ‫ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‬،2 ‫ ﺷﻤﺎره‬،29 ‫ دوره‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬