Beyin Zarları

Beyin Zarları, tıp dilinde diğer adı "meninks" ismi verilen beyin
zarlarının görevi özellikle beyin ile omuriliği korumaktır. Üç tabakadan
meydana gelen beyin zarlarının en dışta kalan tabakasına sert zar
(duramater), ortada mevcut olan ikinci katmandaki zara örümceksi zar
(araknoid) en içte kalan tabakaya ise, ince zar yani (pia materdir)
olarak isimlendirilmektedir. Hem beyni hem de omuriliği sarmış olan bu üç
katmanlı zarsı kılıftır. Beyin karıncalıklarını hem örümceksi zar hem de
Beyin Zarları
ince zar arasında kalan boşluğu beyin ve omurilik sıvısı ile
doldurmaktadır. Beyin zarları ile beyin-omurilik sıvılarının esas görevi
ise, vücuttaki merkezi sinir sisteminin tam anlamı ile korunmasıdır.

Image not found or type unknown Beyin Zarları

Dura Mater (Sert Zar), özellikle beyin zarının katmanlarını meydana
getiren zarların en dışında bulunan çok kalın, oldukça sağlam ve çok
yoğun lifli bir dokudan ortaya çıkmış en sert olan zardır. Beynin en dış
katmanında olan sert zarın diğer iç yüzeyde bulunan iki zar katmanında da
olduğu gibi, aynı şekilde hem yassı hem de çokgen hücreler ile kaplı
durumdadır. Ayrıca beyindeki bulunan orta ve iç zardan sert zar fazlası
ile karmaşık olan bir yapıya sahip olmaktadır. Sert zarın beyindeki esas
görevi ise, arkonoid (örümceksi zarı) sararak onu koruma altına almak ve
çeşitli işlevlerin yüklenebildiği bir zardır. Dura mater özellikle
kafatasının içerisinde kalan bölümünü, beyin dokularından almış olduğu
kanı direk olarak kalbe taşıyan büyük toplar damardaki kanallarını hem
çevreler hem de destekler. Ayrıca sert beyin zarı arada bulunan bölme
şeklindeki pek çok sayıda bulunan çıkıntı ile beyine büyük ölçüde destek
olmaktadır.
Arkanoid (Orta Zar), dış zar ve iç zar arasında kalan pia materi beyni
saran orta zar oldukça saydam, çok ince ve kolaylıkla örselenebilen bir
yapıya sahip olmaktadır. Ayrıca beynin orta kısmındaki zar lifli olan
dokulardan meydana gelmiştir, hatta sıvıyı geçirmemesi için yassı şekilde
çokgen hücreler ile oluşan katman ile kaplıdır. Araknoid özellikle pia
mater gibi beyin yüzeyinde hem girinti hem de çıkıntıları işlememektedir.
Ayrıca beyindeki orta zar vücut sinir sistemi ile duvarların arasında
bazen çok geniş boşlukları olan bazen de dar bir torba olarak
benzetilmektedir.
Pia Mater (İç Zar), beyine en yakın olan ve doğrudan direkt olarak hem
beyin hem de omurilik yüzeyine teması bulunan ve bu her iki yapıya çok
sıkı olarak sarılmış tam bir iç örtüdür. Diğer iki beyin zarının
katmanında olduğu gibi iç zarda aynı şekilde lifli olan dokulardan
yapılmış ve oldukça ince olan bir yapıya sahip olmaktadır. Pia materde
diğer zar katmanlarında olduğu gibi sıvıyı geçirmeyen ve yassı çokgen
olan hücrelerden meydana gelen bir katman ile kaplıdır. Çoğunlukla beyine
ve omuriliğe iletilen kan damarları özellikle iç zar (pia materden)
geçmektedir. Pia mater bu kan damarları ile beynin tam olarak iç
kısımlarına doğru ilerleyerek kan damarlarının arasında ufak boşluklar
bırakır, ancak beyinde mevcut olan sinir dokularına sıkı bir şekilde
yapışır. Bu iç zar hem beyni hem de omuriliği çok ince olan girintilerine
kadar sarmaktadır. Araknoid beyin zarı genellikle bu girintilerin
üzerinden atlayarak iç zarın arasında boşluklar oluşturmaktadır. Bu iki
zar arasında kalan boşluklara da "subaraknoid boşluk" denilmektedir.
Kalın zar ile orta zar arasında kalan boşluklara "subdural boşluk" sert
zar ile kafatası arasında meydana gelen boşluğa da "epidural boşluk" ismi
verilmektedir.