You are on page 1of 36

Siemens Power Academy TD

7UTx

Çok Fonksiyonlu
Diferansiyel Koruma Rölesi

V01 Copyright © Siemens AŞ 2015. All Rights Reserved


1. 7UT6x Özellikleri
1.1 Ürün Özellikleri

• Temel koruma transformatör diferansiyel korumadır


• 2 ve 5 sargılı transformatör, ototrafo ve tek fazlı
transformatörlerin diferansiyel koruması yapılabilir
• Motor – Generatör ve bara diferansiyel (12 fidere kadar)

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


uygulamaları mümkündür.
• Ana koruma fonksiyonu yanında yedekli faz-toprak aşırı
akım, düşük-yüksek empedans kısıtlamalı toprak kaçağı
(87REF), termal aşırı yük, gerilim-frekans korumaları
yapılabilir.
• Pt100 girişi ile sargı sıcaklıkları izlenebilir – koruması
yapılabilir.
• Demeraj tutculuk ( 2. , 3. ve 5. Harmonikler) özelliği vardır
• Hızlı trip ( 1
̴ 0 ms)
• Kesici arıza koruması (50BF)
• 7UT63 mimik ekran ile anahtarlama kontrolü
• Değiştirilebiir haberleşme kartları ve haberleşme
protokollerine tam uyumluluk

Page 2 Siemens Power Academy TD


1. 7UT6x Özellikleri
1.1 Ürün Özellikleri

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


7UT612-613 7UT633 7UT635

2 – 3 Sargı 2- 3 Sargı 2- 5 Sargı

• Motor • Motor
• Generatör • Generatör
• Paralel ve Seri Reaktörler • Paralel ve Seri Reaktörler
• Bara • Bara 12 Fider
• 7 programlanabilir LED • 14 programlanabilir LED

Page 3 Siemens Power Academy TD


1. 7UT6x Özellikleri
1.2 Donanımsal Özellikler
Durum Ledleri Run / Error
Programlanabilir
Mimik diyagram
İmleç Tuşları

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Programlanabilir LED’ler

Kilitleme ve Yakın-Uzak
Anahtarları

Yerel İşletme Arayüzü


(DIGSI)
Fonksiyon Tuşları Anahtarlama Kontrol Tuşları
Sayısal Tuş Takımı

Page 4 Siemens Power Academy TD


1. 7UT6x Özellikleri
1.2 Donanımsal Özellikler

R Grubu F Grubu

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Kontak (Çıkış) Röle Besleme
Gerilim Input ( Giriş)
Terminalleri Durum Kontağı (LSC)
Terminalleri

Q Grubu Haberleşme ve Servis


Portları
Akım
Terminalleri RTD Box

Zaman Senkronizasyonu

Page 5 Siemens Power Academy TD


1. 7UT6x Özellikleri
1.2 Donanımsal Özellikler

C Portu (Değiştirilebilir) *
1. Digsi 4 Uzaktan erişim (RS232-RS485)
2. RTD Box –Sıcaklık İzleme (F/O veya
RS485)

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


A Portu (Değiştirilebilir) *
1. Zaman Senkronizasyonu (DCF77 / IRIG-B)

C Portu (Değiştirilebilir) *
Haberleşme Portudur. Tiplerine Göre:
1. Profibus ( RS485- F/O)
2. Modbus
3. IEC60870-5-103
4. DNP 3.0
5. IEC61850 ( F/O, RJ45)

* Değişik Özelliklerde portların eklenmesi rölede MLFB değişimi gerektirmez

Page 6 Siemens Power Academy TD


1. 7UT6x Özellikleri
1.2 Donanımsal Özellikler

1/3 Kasa 1/2 Kasa 1/1 Kasa

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


7UT612 7UT613 7UT633 7UT635
8 Akım Girişi 12 Akım Girişi 12 Akım Girişi 16 Akım Girişi
3BI ,4BO 3V+1E Gerilim Girişi. 3V+1E Gerilim Girişi. 29 BI, 24 BO
1 LSC 5BI ,8BO 21 BI, 24 BO 1 LSC
1LSC 1 LSC

* Arka görünümlerdir.

Page 7 Siemens Power Academy TD


1. 7UT6x Özellikleri
1.2 Donanımsal Özellikler

RS485 interface

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


7XV5662-(x)AD10 7XV5662-(x)AD10

 2 RTD Box servis arayüzüne bağlanabilir. (RS485)


 12 noktaya kadar ölçüm noktası izleyebilme (Her RTD Box’ta 6)
 Her bir nokta için farklı alarm ve açma değeri tanımlayabilme
 Sıcaklık değerlerinin gösterilmesi
 RTD box ayrı bir cihaz olarakta kullanılabilmektedir, cihaz üzerinden
 Koruma rölesinden
 Her bir ölçüm noktası için farklı sensör seçebilme (Pt100, Ni100, Ni120)

Page 8 Siemens Power Academy TD


1. 7UT6x Özellikleri
1.3 Bağlantı Örnekleri

1-3 Fazlı 1-3 Fazlı 3 Sargılı 1 ½ Kesicili Sistem 2 Sargılı


Güç Trafosu Güç Trafosu Güç Trafosu Uygulaması

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


7UT613
7UT633
7UT612 7UT613
7UM62 7UT633

YG ve AG Kısımları
Kısa Hat Kısa Hat 1 ½ Kesicili Sistem
(2 Bitiş Noktalı) (3 Bitiş Uygulamalı) Uygulaması

7UT635

7UT612 7UT613
7UT633

Page 9 Siemens Power Academy TD


1. 7UT6x Özellikleri
1.3 Bağlantı Örnekleri

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Page 10 Siemens Power Academy TD
1. 7UT6x Özellikleri
1.3 Bağlantı Örnekleri

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Page 11 Siemens Power Academy TD
1. 7UT6x Özellikleri
1.3 Bağlantı Örnekleri

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Page 12 Siemens Power Academy TD
1. 7UT6x Özellikleri
1.3 Bağlantı Örnekleri

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Page 13 Siemens Power Academy TD
1. 7UT6x Özellikleri
1.4 Röle Seçimi

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Page 14 Siemens Power Academy TD
1. 7UT6x Özellikleri
1.4 Röle Seçimi

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Page 15 Siemens Power Academy TD
1. 7UT6x Özellikleri
1.4 Röle Seçimi

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Page 16 Siemens Power Academy TD
2. Güç Sistem Verileri-1

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Güç Sistem Verileri için Örnek Topoloji

Page 17 Siemens Power Academy TD


2. Güç Sistem Verileri-1

• Yukarıdaki topolojiye göre, 5 akım girişli röle 2 taraflı


trafonun diferansiyel korumasını yapacaktır.
• Diferansiyel korumaya atanmış olan ölçümler 4 adettir.
M1-M2-M3-M4 ölçümleri diferansiyel için kullanılmalıdır.

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


• Ix4 toprak girişi topolojide diferansiyel bölgesinden
bağımsız olarak tank toprak kaçağı için kullanılmıştır.
Dolayısı ile koruma bölgesine dahil edilmemelidir. (not
assigned)

Page 18 Siemens Power Academy TD


2. Güç Sistem Verileri-1

• Trafo bağlantı grubu, gücü ile ilgili bilgiler girilmiştir.


Burada YND0 , 38,1MVA , 110 kV / 11 kV kullanılmıştır.

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


• Yedek koruma fonksiyonlarının hangi tarafa atanacağı
seçilmiştir.

Page 19 Siemens Power Academy TD


2. Güç Sistem Verileri-1

• Akım trafoları oranları ve polariteleri seçilmelidir.

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Page 20 Siemens Power Academy TD
2. Güç Sistem Verileri-1

Device Configuration
0105 Protected Object 3 phase Transformer
0112 Differential Protection Enabled
M1 0113 REF Protection Enabled
0120 DMT/IDMT Phase Definite Time only
S1 0127 DMT 1Phase Enabled
X1 Power System Data 1

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Y CT-Numbers
Korunan
0211 No. of connected Meas. Loc. 2
Obje
∆ X3 7UT613 0212 No. of assigned Meas. Loc. 2
0213 No. of sides 2
S2 CT-Assign
0222 Assignment at 2 assig.
Meas.Loc./2 sides S1:M1, S2:M2
0251 Auxiliary CT IX1 is used as Side 1 earth
M2 0252 Auxiliary CT IX2 is used as Side 2 earth
Starpoint- 0253 Auxiliary CT IX3 is used as connected/not assigned
bilder 0255 Type of auxiliary CT IX3 sensitive current input
Transf.
….
X2 0313 Starpoint of Side 1 is Solid Earthed
0314 Transf. Winding Connection Side 1 Y (Wye)
….
0323 Starpoint of Side 2 is Solid Earthed (!!)
Sides: 0324 Transf. Winding Connection Side 2 D (Delta)
S1 High voltage side (HV) 0325 Vector Group Numeral of Side 2 11
S2 Low voltage side (LV) Funct.
Measuring locations 3-phase , assigned 0413 REF assigned to Side 2
M1 assigned to the main protected object (side 1) 0420 DMT/IDMT Phase assigned to Side 1
M2 assigned to the main protected object (side 2) 0427 DMT Phase assigned to Auxiliary CT IX3
Auxiliary measuring locations 1-phase Setting Group A
X1 assigned to the main protected object (side 1) Differential Protection-Settings Group A
X2 assigned to the main protected object (side 2) 1211A Diff-Prot. with meas. Earth Curr. S1 Yes (Io- correction Side 1)
X3 not assigned to the main protected object 1212A Diff-Prot. with meas. Earth Curr. S2 No

Page 21 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.1 Diferansiyel Koruma (87T)

Diferansiyel Korumanın Temeli

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


1
I
I4 2

I
3
I1 + I2 + I3 + I4 = 0  ∑I=0

Tanım:
Korunan objeye doğru akan akımlar pozitif olarak alınır,
Korunan objeden çıkan akımlar negatif olarak alınır,
Arızanın olmadığı durumlarda giren akımlar çıkan akımlara eşittir ve toplamları “0”’dır.
Korunan Obje:
Hat, güç trafosu, jeneratör, motor veya bara

Page 22 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.1 Diferansiyel Koruma (87T)

IP IP2 IP1 IP2


1 I1F I2F Korunan IF
Korunan
Obje Obje
IS IS2 IS IS
1
1
IS1 IS2 2

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


∆I IDiff =│I1 + I2│ ∆I IDiff =│I1 + I2│

İç Arıza Dış Arıza

Assumption: AT-Oranı: 1/1 Assumption: AT-Oranı: 1/1


IP1 = I1F IP1 = IF
IP2 = I2F IP2 = -IF
IDiff = │IP1 + IP2 │ = │I1F + I2F │ IDiff = │IP1 + IP2 │ = IF - IF = 0
 Açma  Açma Yok

Diferansiyel Koruma İçin Şartlar:


1) İç Arıza ( AT ile sınırlanan koruma bölgesi )  Açma
2) Dış Arıza  Açma Yok

Page 23 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.1 Diferansiyel Koruma (87T)

Örnek: Doğrusal (linear) hatalı AT, harici arıza


Ct 1:ε1= - 5% Ct 2:ε2 = +5%
IP
Korunan
Obje
I
1

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


IP2 = -IP1
F
IS1=0.95·IP1 IS2=1.05·IP2
∆I

IDiff = 0.1·IP1

Varsayım: CT- ratio: 1/1


IDiff = │IS1 + IS2 │= │(1+ε1)· IP1 + (1+ε2)·IP2 │=│0.95· IP1 – 1.05· IP1│= 0.1·IP1 IDiff> ayarı normal
-Normal Çalışma: IP1 = IN uygulamalarda nominal
IDiff = 0.1·IP1 = 0.1·IN
akımın altında seçildiği için
bu tip yüksek akımlı harici
-Harici Arıza: s(Varsayım: IP1 = 10·In)
arızalar yanlış açmalara
neden olabilir.!
-IDiff = 0.1·IP1 = 1·IN
Yanlış açmaların önüne geçebilmek için sınırlama (restrained) karakteristik gereklidir.

Page 24 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.1 Diferansiyel Koruma (87T)

Örnek: (Doğrusal (Linear) Hatalı AT) Harici Arıza


CT 1: CT 2:
IP1 ε = - 5% IP2 = -IP1
1
Korunan ε2 = + 5% IF
Obje

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


IRest IRest
=│IS1│+│IS2│
IRest = 2·IP1 IS2=
IS1= 1.05·IP2
0.95·IP1 IDiff= │IS1+ IS2│
IDiff IDiff = 0.1·IP1

Mıknatıslanma ve şarj Farklı çevirme


akımları için ayar oranlarından Aşağıdaki varsayımla
kaynaklı doğrusal
IDiff=
ölçüm hatası │ε1 │ = │ε2 │ ve I1 = I2
│IS1+IS2│ Sonuç
Karakteristik Konvansiyonel diferansiyel akım koruması
IN
için karakteristik aşağıdaki gibi olmalıdır.
Açma
IDiff = IDiff> + ε1·I1 + ε2·I2
= IDiff> + 2·ε1 ·I1
Blokaj

IDiff>

2 1 IRest =│IS1│+│IS2│
0

Page 25 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.1 Diferansiyel Koruma (87T)

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


 Farklı AT ve güç trafolarına uygulanabilir esnek karakter,
 Harici arızalarda akım trfolarının doymanalarına karşı yüksek istikrar,
 IDiff>>: Tam kısa devrelerde 1 peryotta hızlı arıza temizleme

Page 26 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.1 Diferansiyel Koruma (87T)
Harici Arızalarda Add on Stabilization (Dengeleme) Fonksiyonu
I Diff
InO
IDiff>>
Yüksek arıza akımlı harici 7 Trip
arızalarda AT doymalarının farklılık
6

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


göstermeleri durumunda kayda
45° Block
değer diferansiyel akımlar oluşabilir.
IDiff/IRest akımlarının açma
5
bölgesinde oluşması durumunda
D
4 C
eğer özel ölçüm yöntemleri
geliştirilmemişse yanlış açma
sinyalleri üretilebilir. 3 Add-on
Stabilization
Bunun için özel ölçme teknikleri
geliştirilir. 2
1 Saturation inception
IDiff>
B
00 2 4 6 8 10 12 14 16
I Rest
A InO

(A) Noktasındaki işletme sırasında arıza olması durumunda işletme noktası yüksek restraint akımlar nedeniyle (B)’ye
kayar. Burada oluşan yüksek akımlar nedeniyle diferansiyel akımlar yükselir, restraint akımlar düşer. Bu nedenler işletme
noktası IDiff/IRest açma bölgesinin içine yani (C) noktasına kayabilir.
Dahili arıalarda ise işletme nokası hemen (D) noktasına kayar.
Böylece harici arızalarda ilgili faz için diferansiyel koruma parametrelenen periyot için bloke edilir.

Page 27 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.1 Diferansiyel Koruma (87T)

Internal
fault

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


IDiff>>

Inrush

IDiff>
3 cycles
Cross Blocking

Page 28 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.2 Kısıtlamalı Toprak Kaçağı Koruması (87REF)

Sınırlandırılmış Toprak Arızası Koruma, yıldız noktası toprağa bağlı güç trafolarının, şönt reaktörlerin,
nötr topraklama trafolarının / reaktörlerin veya döner makinelerin toprak arızalarını tespit eder.
Koruma bölgesinde yıldız noktası oluşturuculu transformatörlerde de bu kullanılabilir. Koşul, yıldız
noktası beslemesinde, yani yıldız noktası ile topraklayıcı arasına bir akım trafosunun konulmasıdır.
Bu yıldız noktası trafosu ve hat akım trafoları, korunan bölgenin sınırlarını kesin olarak belirler.

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Page 29 Siemens Power Academy TD
3. Koruma Fonksiyonları
3.2 Kısıtlamalı Toprak Kaçağı Koruması (87REF)

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Page 30 Siemens Power Academy TD
3. Koruma Fonksiyonları
3.2 Kısıtlamalı Toprak Kaçağı Koruması (87REF)

SONUÇ :
Yukarıdaki değişik arıza noktalarına göre sonuçlar
incelendiğinde, iç arıza durumunda 3I0’’ ve 3I0’ dikkate
alındığında oranları 0 veya – kademede olacaktır.

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Ayar değeri eğim açısı eklenerek yüksek akımlı arızalarda
doyma riskine karşı daha da az hassas duruma getirilebilir.

Φ(3I0’’ ;3I0’) ≥110° için açma yok

Page 31 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.2 Kısıtlamalı Toprak Kaçağı Koruması (87REF)

∆φ > 90° ∆φ=90° ∆φ < 90°


-3I0’’ +3I0’’
3I0’-3I0’’ 3I0’+3I0’’
IRest -3I0’’ +3I0’’

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


-3I0’’ 3I0’
3I0’
+3I0’’ IRest

3I0’
3I0’-3I0’’
3I0’+3I0’’

3I0’-3I0’’ 3I0’+3I0’’

∆φ = 45°

∆φ = 135° 3I0’’
3I0’’

3I0’’ IRest = (│3I0’-3I0’’│-│3I0’+3I0’’│) = 0

IRest = (│3I0’-3I0’’│-│3I0’+3I0’’│) < 0


IRest = (│3I0’-3I0’’│-│3I0’+3I0’’│) > 0
(neg. değerlerde Irest=0)

Page 32 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.2 Kısıtlamalı Toprak Kaçağı Koruması (87REF)

IF,ID,IK
[p.u.] IF [p.u. 13.8kV tarafı]

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


ID Cor Io-düzeltme

ID Elim Io-eliminasyon
IK [p.u. 132kV tarafı]

Diff. Başlatma seviyesi


REF

Arıza Sargı boyutu [ f ]


Noktası
SONUÇ: Yıldız sargılı trafoda sargılarda oluşan toprak arızası büyüklüğü yıldız
noktasına yaklaştıkça küçülmektedir. Yaklaşık %20’lik bölüm REF
kullanılmadıkça korumasız kalabilir. Yıldız noktasındaki trafo
kullanılarak koruma bölgesi %90 ‘a çekilebilir.

Page 33 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.2 Kısıtlamalı Toprak Kaçağı Koruması (87REF)
Transformer-
winding
L1 Setting for “CT-Strpnt in Direct. Of Object”
mutlaka doğru ayarlanmalıdır !
L2

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


L3

Q7 Q8 0230 Earthing Electrode versus Terminal Q7


7UT612

Q7 Q8 0230 Earthing Electrode versus Terminal Q7


7UT612

Q7 Q8 0230 Earthing Electrode versus Terminal Q8

7UT612

Q7 Q8 0230 Earthing Electrode versus Terminal Q8

7UT612

Sekonder topraklamanın yön ile ilgilisi yoktur !

Page 34 Siemens Power Academy TD


3. Koruma Fonksiyonları
3.3 Termal Aşırı Yük Koruması (49)

Termal aşırı yük koruma, termal aşırı yüklenmeden dolayı korunan nesnede, özellikle güç trafoları, döner
makineler, güç reaktörleri ve kablolarda meydana gelebilecek hasarları önler. 1-fazlı bara korumada bu
kullanılamaz. Ana korunan nesnenin herhangi bir tarafına atanmış olabilir.

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


7UT ‘de dikkat edilecek durum, k-faktör’ün I/Ino olarak trafo nominaline göre verilmesidir.
Örneğin,
320 MVA 380 kV /18 kV trafoda termal başlatma akımı 380 kV tarafında I = 535 A için kullanılacaksa,
600/1 A akım trafosunda;

I/ Ino olmalıdır.

Page 35 Siemens Power Academy TD


4. İletişim Sayfası

Turhan TÜRKER

Elektrik Yüksek Mühendisi

Copyright © Siemens AŞ 2015. All rights reserved.


Siemens TR EM SG PTI

Teşekkürler ! E-mail:
turhan.turker@siemens.com

Siprotec Ürün Sitesi:


http://www.energy.siemens.com/hq/en/automation/power-transmission-
distribution/protection/siprotec/

siemens.com/answers

Page 36 Siemens Power Academy TD

You might also like