Boğaziçi Köprüsü

Hikayesi
20 subat 1970: temel atma töreni (beylerbeyi)
Mart 1970’de Ortaköy ayaklarının kazısı basladı. Hemen
ardından da Beylerbeyi ayaklarının kazısı basladı...
4 Agustos 1971:
Kule montajı
17 Agustos 1971: Kule montajı
Ortaköy kulesinin insaatı
Mayıs 1971’de Ortaköy çelik
kulelerinin montajına baslandı.
Beylerbeyi kulelerinin
montajına ise Temmuz 1971’de
baslandı. 1972’nin Ocak ayında
her iki çelik kule de yükseldi.
Kuleler tamamlanınca Ortaköy’den Beylerbeyi’ne kadar denizin
yüzeyine, birbirine paralel; 2 adet kılavuz halat serildi ve
bunlar kulelerden aynı anda çekilerek, ilk birlesim saglandı
(Ocak 1972).
Tasıtıcı çelik halatların
çekimi
Tasıyıcı halatlarla ilk baglantı
Beylerbeyi kulesi
 Ardından, tellerin gerilim ve büküm islemleri 10 Haziran
1972’de basladı ve köprünün açılısına kadar sürdü.
italya ve ingiltere’de hazırlanan 60 adet içi bos kutular
seklindeki tabliyeleri olusturacak paneller, demonte vaziyette
denizyoluyla getirilerek, Göksu birlestirme santiyesine bırakıldı
ve burada montajları yapılmaya baslandı...
Tabliye dikey kesiti
21 subat 1972: Kılavuz halatlar çekili
Kuleler (henüz tabliyesiz)
Kulelerden birinin içi
 Aralık 1972’de ilk tabliye köprüye gerilen çelik halatlara,
salıncak sistemiyle monte edilmeye baslandı. Kulelerin
tepesindeki vinçler yardımıyla ve palangalar vasıtasıyla içi bos
tabliyeler askı halatlarına baglandılar. Tabliyelerin yukarı
çekilmesine köprünün ortasından baslandı ve sırasıyla iki uca
dogru esit sayıda çekildi.
Tabliyelerin orta kesimden baslayan montajı
Tabliye montajı devam ediyor
26 Mart 1973’de son tabliye de montajlandı. Ardından 60 adet
tabliye birbirine kaynaklandı. Böylece, ilk kez yürüyerek
Asya’dan Avrupa’ya geçildi...
 26 Mart 1973:
Son Tabliye denizden montaja getirilirken
26 Mart 1973:
Son Tabliyenin
Montajı
tamamlanmak
üzere
Nisan 1973’de kauçuk
alasımlı çift kat asfaltının
dökümüne baslandı.
1 Haziran 1973’de asfalt
döküm islemi tamamlandı.

Köprü üzerinde
kauçuk menseli Asflatlama
Kulelerin altındaki geçis noktalarına, köprüdeki genlesmeye uyum
saglaması amacıyla dönen-levhalar (rolling leaf) monte edildi.

23 Temmuz 1973: Rolling leafların montajı

Yaklasım viyadüklerinin insasına (Ortaköy ve Beylerbeyi üzerinden geçen)
subat 1973’de basladı ve Mayıs 1973’de bitirildi.

Yaklasım viyadügü insaatı

Ortaköy Yaklasım viyadügü insaatı (Lido’nun yanı)
20 Temmuz 1973: Yaklasım viyadügü insası
8 Haziran 1973’de ilk defa araçla geçis tecrübesi yapıldı.

Yaklasım viyadügü insaatı

15 Mart 1974’de Çevreyolu’nun önemli geçislerinden olan; Haliç
Köprüsü’nün iki yakası birlestirildi ve yaya olarak geçildi. 10
Eylül 1974’de de Haliç Köprüsü açıldı.
 Haliç Köprüsü’nün insaatı
(henüz bitirilmis ve Çevre yolunun baglantısı tamamlanmıs)
insaat bitmek üzere
Tüm çalısmalar tamamlandı
ve
köprü açılısa hazırlandı...
30 Ekim 1973-Açılıs Günü Hazırlıkları-
Mobil seref Tribünü Araçları gidiyorlar
 Açılıs töreni.
Yeni alınan Büssingler misafirleri getirmisler ve beklemedeler...
... Ve Köprü 30 Ekim 1973’de törenle açıldı...
(Cumhuriyet’in 50. Yıldönümü)
Açılıs sabahı… Bu arada karşı taraftaki
binasiz bomboş alanlar
 30 Ekim 1973:
Tören Alanı-Yayaların Yürüyüsü Basladı...
Köprünün açıldıgı gün halk o kadar yogun bir ilgi gösterdi ki, onbinlerce kisi
aynı anda köprünün üzerinde Asya’dan Avrupa yakasına dogru ve bir süre
sonra da her iki yakaya dogru karsılıklı yürümeye basladı Açılıs serefine
araç yolundan da yayalara yürüme izni verilince, köprünün üzerinde yaya
adımlarının çoklugu ve bu yogunlugun homojen olarak köprünün tüm yüzeyine
yayılması sonunda rezonans artısı had safhaya girerek, köprü salıncak gibi
sallanmaya baslayınca, daha ilk günden köprümüz çökmesin korkusuyla,
derhal yaya geçisine son verildigini gazeteler günlerce yazdılar...(Gerçekten
de lastik tekerlekli araçların geçisleri yerine onbinlerce adımın aynı anda
zemine yaptıgı darbesel etki, lastik tekerlekten çok daha fazla tehlikeye
yol açar, salınım artmaya baslayınca da bunun sönümlenmesi oldukça zordur,
hızla sallanan salıncagın uzun süre sonra yavaslayarak durması gibi)... Hatta
gazetelerde su örnek verilmisti: “Köprüden arka arkaya tanklar geçse o
derece risk olusturmaz ama, bir tabur asker uygun adımla köprüyü geçmeye
çalısırsa, bu daha büyük tehlikedir.” Ayakların aynı anda yere vurması
yüzünden...
30 Ekim 1973: Yogun Yaya Geçisi
 ilk 24 saat içinde; 28.126 motorlu araç köprüden geçti.
Bu rakam; 402 araba vapurunun taşıyacağı araç adedine eşitti.
Ama bu sadece o güne özel ve meraktan bir gidip
bir geri dönen arabalardan kaynaklandı.
Köprü 440 milyon TL. ye mal oldu.
Köprünün açıldıgı hafta bu resim.. Trafik yok…
Arabalar tek tük… “Bu kadar buyuk kopruye
ne gerek vardi.” tartışmaları başlamış.
 Köprüden yayalara (iki kenardaki yaya yollarından geçmeleri
sartıyla) geçis; 2 Mayıs 1974’de verildi (Geçis ücreti 1 lira).
Köprünün tasıyıcı ayaklarının (daha dogrusu kulelerinin)
dördünde de yayaları yukarıya tasıyan dev asansörler mevcuttu
ve yayalar bunları kullanarak köprüye çıkarlar, yürüyerek
karsıya geçince de, yine buradaki kulelerin asansörlerini
kullanarak asagıya inerlerdi. Ancak köprüden asagıya
atlayanların sayısının artması yüzünden birkaç yıl sonra
yayalara yasak geldi ve bundan böyle köprü, günümüze kadar
yaya özürlü olarak hizmetine devam etti.

Mustafa BAL
mstfbl@gmail.com