P

Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU
OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ 812105
O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ
TYP SZKOŁY: ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA
RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY
Warszawa 2012
Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Autorzy: mgr inż. Maria Glanas, mgr inż. Marek Olsza

Recenzenci: dr inż. Janusz Figurski, Paweł Pierzchalski
Lider grupy branżowej: mgr Zbigniew Zalas
Koordynator prac liderów branżowych: mgr Bogusława Wojtczak
Koordynator merytoryczny projektu: mgr Emilia Maciejewska
Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer
Redakcja i skład: zespół Hortpress Sp. z o.o.
Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru” w ramach Działania 3.4 Otwartość
systemu edukacji w kontekście uczenia się przez całe życie, Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty, Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI.
Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w
ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
© Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej

Warszawa 2012
Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej

02-637 Warszawa
ul. Spartańska 1B
www.koweziu.edu.pl
SPIS TREŚCI
1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO..............................................................................................................................................5
2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO.............................................................................................................................5
3. INFORMACJA O ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ..........................................................................6
4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ.................................6
5. POWIĄZANIA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ Z INNYMI ZAWODAMI.............................................7
6. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ.........................................7
7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ Z PODSTAWĄ
PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO.................................................................................................................................................8
8. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ.................................................................9
9. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI
PLASTYCZNEJ............................................................................................................................................................................................11
1. Podstawy konstrukcji maszyn......................................................................................................................................................................................... 11
2. Technologia obróbki plastycznej.................................................................................................................................................................................... 19
3. Język obcy zawodowy w branży hutniczej..................................................................................................................................................................... 28
4. Działalność gospodarcza w branży hutniczej..................................................................................................................................................................31
5. Konstrukcje maszyn........................................................................................................................................................................................................ 37
6. Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej – zajęcia praktyczne...............................................................................................................43
ZAŁĄCZNIKI.....................................................................................................................................................................................................59
ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU
W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH.............................................................................................................................59
ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ...............................65
ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ..............................73
Program nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej 812105 o strukturze przedmiotowej
1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Program nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej opracowany jest zgodnie z następującymi aktami prawnymi:
 ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r.
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 205, poz. 1206),
 rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7),
 rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184),
 rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204),
 rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626),
 rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz
dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2012 r., poz. 752),
 rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.),
 rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487),
 rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz.
69 z późn. zm.).
2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania
na zmieniającym się rynku pracy.
Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu
gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu
międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności
pracowników.
W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych
w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do
podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego
się rynku pracy.
W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym
uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu
kończeniu nauki.
4
Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej
i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego.
3. INFORMACJA O ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej może być zatrudniony na wydziałach przeróbki plastycznej hut żelaza i metali nieżelaznych, takich jak walcownie, ale
również w wielu zakładach produkcyjnych przemysłu maszynowego, na takich wydziałach jak: kuźnie, ciągarnie, tłocznie. Może pracować jako operator: walcarek, pras,
młotów, ciągarek, giętarek, urządzeń tnących, prostujących, prasujących, urządzeń do nagrzewania wsadu i do obróbki cieplnej oraz urządzeń transportowych na tych
wydziałach.
Absolwent po ukończeniu szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej będzie przygotowany do wykonywania zadań zawodowych
związanych z obsługiwaniem, montażem, demontażem, użytkowaniem, diagnozowaniem i naprawą maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, obróbki cieplnej, urządzeń
pomocniczych i aparatury kontrolno pomiarowej. Ponadto może być zatrudniony jako kontroler jakości wyrobów walcowanych, kutych, ciągnionych i prasowanych oraz jako
kontroler procesów obróbki cieplnej.
4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

Zawód operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej należy do branży hutniczej, która jest jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu. Każda nowoczesna gospodarka
wciąż jeszcze oparta jest na stali jako głównym surowcu w przemyśle maszynowym, a obróbka plastyczna pozostaje jedną z podstawowych technik wytwarzania części
maszyn ze stali.
Rozwój nowych technologii w dziedzinie wytwarzania wyrobów za pomocą obróbki plastycznej wiąże się z mechanizacją i automatyzacją produkcji, co pociąga za sobą wzrost
zapotrzebowania wśród pracodawców na operatorów maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej. Jednocześnie ograniczenie w ostatnich latach kształcenia w tym zawodzie
spowodowało, że zapotrzebowanie na rynku pracy na tego typu specjalistów znacznie wzrosło.
Wymagania pracodawców w stosunku do operatorów maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej dotyczą:
 użytkowania urządzeń do obróbki plastycznej, cieplnej i wykańczającej podczas wykonywania wyrobów metodą obróbki plastycznej na zimno i na gorąco oraz
kształtowania wyrobów metodą metalurgii proszków;
 wykonywania przeglądów i konserwacji urządzeń stosowanych podczas obróbki plastycznej oraz kształtowania wyrobów metodą metalurgii proszków;
 prowadzenia kontroli wstępnej, międzyoperacyjnej i ostatecznej wyrobów obrabianych plastycznie i cieplnie.
5. POWIĄZANIA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ Z INNYMI ZAWODAMI

Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych
potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np.: dla zawodu operator maszyn i urządzeń do
obróbki plastycznej wyodrębniona została kwalifikacja M.7., która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik hutnik.
5
Technik hutnik ma kwalifikacje właściwe dla zawodu, które są nadbudową do kwalifikacji bazowej M.7. i jest to kwalifikacja M.38. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących
obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem PKZ(M.a) i PKZ(M.d).
Zawody, które mają wspólny PKZ(M.a) to: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki
przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter
kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego,
technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik
mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego,
technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń
metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler.
Zawody, które mają wspólny PKZ(M.d) to: operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki
plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, technik odlewnik, technik hutnik.
Symbol Elementy
Kwalifikacja Zawód
zawodu wspólne
Operator maszyn i urządzeń do
Użytkowanie maszyn i urządzeń do obróbki 812105 PKZ(M.a)
M.7. obróbki plastycznej
plastycznej metali PKZ(M.d)
311704 Technik hutnik
6. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań
zawodowych:
1) użytkowania urządzeń do obróbki plastycznej, cieplnej i wykańczającej podczas wykonywania wyrobów metodą obróbki plastycznej na zimno i na gorąco oraz
kształtowania wyrobów metodą metalurgii proszków;
2) wykonywania przeglądów i konserwacji urządzeń stosowanych podczas obróbki plastycznej oraz kształtowania wyrobów metodą metalurgii proszków;
3) prowadzenia kontroli wstępnej, międzyoperacyjnej i ostatecznej wyrobów obrabianych plastycznie i cieplnie.
Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:
1) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, KPS, JOZ);
2) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zwodzie lub grupie
zawodów PKZ(M.a.) i PKZ(M.d);
3) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.7. Użytkowanie maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali wyodrębnionej w zawodzie operator maszyn
i urządzeń do obróbki plastycznej.
Kształcenie zgodnie z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia.
6
7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ Z PODSTAWĄ
PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
Program nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe
technologie i najnowsze koncepcje nauczania.
Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności ponadprzedmiotowych zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych
w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym:
1) umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego
uczestnictwa w życiu społeczeństwa;
2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;
3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na
obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych;
5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi;
6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;
7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;
8) umiejętność pracy zespołowej.
W programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym
osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich
przedmiotów, jak: biologia, chemia, matematyka i fizyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa.
7
8. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar
godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 630 godzin, a na kształcenie
zawodowe praktyczne 970 godzin.
W podstawie programowej kształcenia w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona
dla efektów kształcenia i wynosi:
 400 godzin na realizację kwalifikacji M.7.,
 400 godzin na realizację efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia.
Tabela. Plan nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
Klasa Liczba godzin w okresie nauczania*
Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I II III
tygodniowo łącznie
I II I II I II
Kształcenie zawodowe teoretyczne
1 Podstawy konstrukcji maszyn 3 3 2 2 5 160
2 Technologia obróbki plastycznej 5 5 4 4 4 4 13 416
3 Język obcy zawodowy w branży hutniczej 1 1 1 32
4 Działalność gospodarcza w branży hutniczej 1 1 1 32
Łączna liczba godzin 8 8 6 6 6 6 20 640
Kształcenie zawodowe praktyczne **
5 Konstrukcje maszyn 2 2 5 5 7 234
6 Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej – zajęcia praktyczne 4 4 5 5 14 14 23 736
Łączna liczba godzin 6 6 10 10 14 14 30 970
Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe 14 14 16 16 20 20 50 1610
* do celów obliczeniowych przyjęto 32 tygodnie w ciągu jednego roku szkolnego.
** zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy.
Egzamin potwierdzający kwalifikację M.7. odbywa się pod koniec klasy trzeciej.
Tabela. Wykaz działów programowych dla zawodu operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
8
Liczba godzin
Nazwa obowiązujących zajęć edukacyjnych Nazwa działu programowego
przeznaczona na dział
1.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy 16
1. Podstawy konstrukcji maszyn 1.2. Rysunek techniczny maszynowy 32
(160 godzin) 1.3. Podstawy maszynoznawstwa z elementami części maszyn 32
1.4. Techniki wytwarzania z materiałoznawstwem 80
2.1. Przygotowanie wsadu do obróbki plastycznej 84
5. Technologia obróbki plastycznej
2.2. Obróbka plastyczna metali i wytwarzanie wyrobów z proszków metali 268
(416 godzin)
2.3. Wykańczanie wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej 64
8. Język obcy zawodowy w branży hutniczej
3.1. Język obcy zawodowy w branży hutniczej 32
(32 godziny)
9. Działalność gospodarcza w branży hutniczej 4.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 16
(32 godziny) 4.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w branży hutniczej 16
11. Konstrukcje maszyn 5.1. Sporządzanie dokumentacji technicznej 96

(234 godziny) 5.2. Techniki wytwarzania 138
6.1. Użytkowanie maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu do obróbki plastycznej 120
6.2. Użytkowanie maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na gorąco 228
13. Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki
plastycznej – zajęcia praktyczne 6.3. Użytkowanie maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na zimno i do
228
(736 godzin) wytwarzania wyrobów z proszków metali
6.4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do wykańczania wyrobów wytworzonych metodami
160
obróbki plastycznej
9. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI
PLASTYCZNEJ
W programie nauczania zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko.
1. Podstawy konstrukcji maszyn

1.1. Rysunek techniczny maszynowy
1.2. Podstawy maszynoznawstwa z elementami części maszyn
1.3. Techniki wytwarzania z materiałoznawstwem
9
Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

Materiał nauczania
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna
PKZ(M.a)(1)1 dokonać podziału rysunków; P B  Rysunek techniczny maszynowy.

PKZ(M.a)(1)2 wskazać zastosowanie linii rysunkowych; P B  Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne.
 Odwzorowanie wewnętrzne zarysu przedmiotu.
PKZ(M.a)(1)3 wykonać rzuty prostokątne i aksonometryczne brył i części maszyn; p C  Wymiarowanie.
PKZ(M.a)(1)4 wykonać wymiarowanie na rysunkach zgodnie z zasadami  Chropowatość powierzchni.
P C
wymiarowania;  Zamienność części w budowie maszyn.
PKZ(M.a)(1)5 wykonać przekroje proste i złożone części maszyn; P C  Tolerancje i pasowania.
PKZ(M.a)(1)6 wyjaśnić znaki i parametry chropowatości; P B
PKZ(M.a)(6)1 sklasyfikować tolerancje ze względu na sposób doboru odchyłek; P C
PKZ(M.a)(6)2 obliczyć wymiary graniczne, odchyłki, tolerancje; P C
PKZ(M.a)(6)3 sklasyfikować pasowania ze względu na efekt połączenia; P C
PKZ(M.a)(6)4 obliczyć luzy, wciski, tolerancje pasowania; P C
PKZ(M.a)(6)5 dobrać pasowania; P C
PKZ(M.a)(6)6 oznaczyć pasowania na rysunkach technicznych; P B
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; P C
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; P C
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; P C
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; P C
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P C
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
P C
zawodowych;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; P B
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; P C
KPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego stanowiska; P C
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole. P C
Planowane zadania
Odwzorowywanie przedmiotów na rysunkach
Przy pomocy odpowiednich rzutów i przekrojów odwzoruj kształt zewnętrzny i wewnętrzny wskazanego modelu. Zadanie wykonaj w formie szkicu i zwymiaruj go.
Kryteria oceniania:
10
 właściwe rozmieszczenie rzutów,
 poprawne wykonanie przekroju,
 użycie odpowiednich linii rysunkowych,
 zgodne z zasadami wymiarowanie,
 staranność wykonania.
Zadanie do wykonania dla każdego ucznia.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń, wyposażonej w stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), modele brył
geometrycznych, części maszyn oraz normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego.
W trakcie realizacji treści kształcenia należy wprowadzać metody podające, jak również problemowe. Nauczyciel prowadzący zajęcia powinien dostosowywać sposoby realizacji treści
programowych do możliwości organizacyjnych szkoły. Wskazane jest również stosowanie prezentacji multimedialnych dotyczących wykonywania rysunków technicznych.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy, pakiety edukacyjne dla uczniów, plansze i schematy dydaktyczne, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne. Aktualna baza
literatury do prowadzenia zajęć.
Zalecane metody dydaktyczne
W wyniku realizacji programu nauczania tego działu programowego uczeń ma opanować umiejętności będące podstawą do dalszego etapu kształcenia. Niezbędne zatem jest systematyczne
ocenianie postępów ucznia, ewentualne korygowanie niewłaściwych działań podejmowanych podczas ćwiczeń, wdrażanie do samokształcenia.
Należy zwrócić szczególną uwagę na umiejętność korzystania z literatury fachowej, w tym norm i katalogów, danych zawartych w instrukcjach do ćwiczeń.
Podczas procesu kształcenia zaleca się stosowanie metody ćwiczeń praktycznych, metodę projektu.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie podczas ćwiczeń oraz grupowo (w grupie do 15 uczniów).
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie sprawdzianu ustnego, obserwacyjne skale szacunkowe, sprawdzianu praktycznego.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki wykonywanych ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać
stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość, staranność.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien:
 udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się,
 pomagać ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty,
 stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się do różnych zmysłów,
 zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów,
 wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie,
 motywować uczniów do pracy,
 w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
11
Ćwiczenia powinny być dostosowane do możliwości i potrzeb ucznia, należy przygotować zadania o różnym stopniu trudności.
12

Materiał nauczania
PKZ(M.a)(4)1 sklasyfikować części maszyn i urządzeń; P C  Klasyfikacja części maszyn.

PKZ(M.a)(4)2 rozróżnić przeznaczenie części maszyn i urządzeń; P C  Normalizacja i unifikacja w budowie maszyn.
 Osie i wały.
PKZ(M.a)(4)3 opisać części maszyn i urządzeń; P B  Łożyska.
PKZ(M.a)(4)4 rozróżnić znormalizowane części maszyn i urządzeń; P C  Sprzęgła.
PKZ(M.a)(4)5 dobrać znormalizowane części maszyn i urządzeń; P C  Hamulce.
PKZ(M.a)(5)1 sklasyfikować rodzaje połączeń; P C  Przekładnie mechaniczne.
 Mechanizmy.
PKZ(M.a)(5)2 opisać połączenia stosowane w budowie maszyn; P B  Połączenia części maszyn.
PKZ(M.a)(5)3 wskazać zastosowanie połączeń; P B  Maszyny i urządzenia transportowe.
PKZ(M.a)(8)1 sklasyfikować środki transportu wewnętrznego; P C  Pompy, sprężarki, silniki.
 Napędy hydrauliczne i pneumatyczne.
PKZ(M.a)(8)2 określić środki transportu wewnętrznego; P C
 Dokumentacja techniczna.
PKZ(M.a)(8)3 określić zastosowanie środków transportu wewnętrznego; P C
PKZ(M.a.)(16)1 rozpoznać maszyny i urządzenia; P B
PKZ(M.a.)(16)2 określić budowę maszyn i urządzeń; P C
PKZ(M.a.)(16)3 opisać zasadę działania maszyn i urządzeń; P B
PKZ(M.a.)(16)4 użytkować maszyny i urządzenia zgodnie z dokumentacją techniczną; P B
P C
zawodowych;
KPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego
P C
stanowiska;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole; P C
13
Planowane zadania
Charakterystyka połączeń stosowanych w budowie maszyn
Wypełnij kartę pracy zgodnie z poleceniem: wymienionym rodzajom połączeń przyporządkuj odpowiedni rodzaj zastosowania.
Wykonaną pracę porównaj z otrzymanym wzorcem i dokonaj samooceny prawidłowości wykonania zadania.
Praca do wykonania indywidualnie.
Zajęcia dydaktyczne powinny być realizowane w pracowni budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń, wyposażonej w: modele części maszyn, modele połączeń, modele napędów, układów
smarowania, modele maszyn i urządzeń transportu wewnętrznego, modele sprężarek, wentylatorów, pomp, części maszyn z różnymi postaciami zużycia, dokumentację techniczną, normy
elementów znormalizowanych stosowanych w budowie maszyn.
Środki dydaktyczne
W pracowni, w której będą przeprowadzane zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy uczniów, dokumentacja techniczna i montażowa,
urządzenia multimedialne, katalogi, czasopisma branżowe, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące budowy maszyn i urządzeń metalurgicznych.
Zaplanowane do osiągnięcia cele przygotowują ucznia do wykonania zadań zawodowych. Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym
uwzględnieniem metody tekstu przewodniego i ćwiczeń. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania ćwiczenia, a uczniowie pracują samodzielnie. Jako uzupełniające
proponuje się metody podające. Należy wdrażać uczniów do samokształcenia.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w systemie klasowym z podziałem na grupy (3–5 osób).
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie sprawdzianu ustnego, testu, rozwiązywanie problemu na podstawie sytuacji (pisemnie i ustnie), obserwacyjne
skale szacunkowe. Podczas oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy brać pod uwagę wyniki testów, ćwiczeń oraz aktywność i zaangażowanie ucznia wykonywanie zadań. Należy
brać pod uwagę zgodność z założeniami wykonanych przez uczniów ćwiczeń, ich poprawność merytoryczną, a także sposób prezentowania wykonanych ćwiczeń.
14

Materiał nauczania
PKZ(M.a)(7)1 sklasyfikować materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; P C  Materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne.

PKZ(M.a)(7)2 opisać własności materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych; P B  Korozja.
 Techniki i metody wytwarzania części maszyn
PKZ(M.a)(7)3 określić zastosowanie materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych; P C i urządzeń.
PKZ(M.a)(10)1 rozróżnić rodzaje korozji; P B  Odlewnictwo.
PKZ(M.a)(10)2 wyjaśnić sposoby ochrony przed korozją; P C  Obróbka plastyczna.
 Obróbka skrawaniem.
PKZ(M.a)(11)1 sklasyfikować techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń; P C
 Przyrządy pomiarowe.
PKZ(M.a)(11)2 opisać techniki i metody wywarzania części maszyn i urządzeń; P B  Metody kontroli jakości.
PKZ(M.a)(11)3 dobrać techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń; P C
PKZ(M.a)(12)1 sklasyfikować urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej; P C
PKZ(M.a)(12)2 opisać urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej; P B
PKZ(M.a)(12)3 sklasyfikować maszyny i narzędzia o obróbki maszynowej; P C
PKZ(M.a)(12)4 opisać maszyny i narzędzia o obróbki maszynowej; P B
PKZ(M.a)(13)1 sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki
p C
ręcznej i maszynowej;
PKZ(M.a)(13)2 opisać przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej
p B
i maszynowej;
PKZ(M.a)(13)3 dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania części maszyn
P C
w zależności od kształtu oraz dokładności wykonania;
PKZ(M.a)(15)1 sklasyfikować metody kontroli jakości wykonanych prac; P C
PKZ(M.a)(15)2 wyjaśnić metody kontroli jakości; P B
PKZ(M.d)(1)1 rozróżnić cechy materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych; P B
PKZ(M.d)(1)2 dobrać materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne na podstawie
P C
dokumentacji i norm;
PKZ(M.d)(2)1 rozróżnić zabiegi obróbki cieplnej; P B
PKZ(M.d)(2)2 rozróżnić rodzaje obróbki cieplno-chemicznej; P B
PKZ(M.d)(2)3 wyjaśnić celowość stosowania obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; P C
PKZ(M.d)(3)1 rozróżnić sposoby wytwarzania wyrobów za pomocą obróbki ręcznej; P B
PKZ(M.d)(3)2 rozróżnić sposoby mechanicznej obróbki skrawaniem; P B
15
PKZ(M.d)(3)3 rozróżnić sposoby kształtowania wyrobów poprzez obróbkę plastyczną
P B
stopów Fe-C, metali nieżelaznych i ich stopów oraz materiałów niemetalowych;
PKZ(M.d)(3)4 rozróżnić sposoby spajania metali i materiałów niemetalowych; P B
PKZ(M.d)(3)5 rozróżnić metody odlewania stopów Fe-C, metali nieżelaznych i ich
P B
stopów oraz materiałów niemetalowych;
P C
zawodowych;
Planowane zadania
Charakterystyka metod i technik wytwarzania
Dokonaj klasyfikacji i charakterystyki metod i technik wytwarzania, wypełniając odpowiednio przygotowaną kartę pracy, w której należy podać: materiał wyjściowy (wsad, surowiec), produkt
końcowy, maszynę i urządzenia, narzędzia.
Zadanie jest do wykonania przez jednego ucznia, jak również w 2- lub 3-osobowych grupach.
Kryteria oceniania:
 stosowanie poprawnego nazewnictwa technicznego,
 właściwy dobór wsadu, maszyn i urządzeń, narzędzi, produktów.
Zastosowanie materiałów konstrukcyjnych
Dla podanych przez nauczyciela oznaczeń określ rodzaj materiału konstrukcyjnego, gatunek, skład chemiczny i wskaż, jakie jest jego zastosowanie w budowie maszyn. Wyniki zapisz w karcie
pracy. Podczas wykonywania zadania możesz korzystać z PN, poradników, katalogów.
Kryteria oceny zadania uwzględniają:
 oznaczanie materiałów konstrukcyjnych,
 znajomość zastosowania materiałów konstrukcyjnych,
 korzystanie z norm, katalogów, poradników.
Zadanie do wykonania samodzielnego lub w grupach 2-osobowych.
Zajęcia dydaktyczne powinny być realizowane w pracowni budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń, wyposażonej w: narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej, przyrządy pomiarowe,
16
dokumentację techniczną, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń metalurgicznych, katalogi maszyn, urządzeń, materiałów eksploatacyjnych.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, normy, poradniki, katalogi, urządzenia multimedialne, programy komputerowe wspomagające dobór
materiału, maszyn i urządzeń, oprzyrządowania, narzędzi i wykonanie zadań.
Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do zapoznania się z różnymi technikami
wytwarzania elementów maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle hutniczym, procesami technologicznymi z uwzględnieniem maszyn, narzędzi obróbkowych, przyrządów pomiarowych,
postaciami i gatunkami materiałów, korozją i sposobami ochrony antykorozyjnej, celem obróbki cieplnej. Proponowane metody to: podające (wykład informacyjny, pogadanka, objaśnienie),
aktywizujące( burza mózgów), symulacyjne.
Formy organizacyjne
Zajęcia mogą być prowadzone w systemie klasowym z podziałem na grupy (3–5 osób).
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się uwzględnianie wyników testów, sprawdzianu ustnego oraz ćwiczeń. Należy brać pod uwagę zgodność z założeniami wykonanych
przez uczniów ćwiczeń, ich poprawność merytoryczną, a także aktywność uczniów i sposób prezentowania wykonanych ćwiczeń.
 pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty,
2. Technologia obróbki plastycznej

2.1. Przygotowanie wsadu do obróbki plastycznej
2.2. Obróbka plastyczna metali i wytwarzanie wyrobów z proszków metali
2.3. Wykańczanie wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej
17

Materiał nauczania
M.7.1(1)1 rozróżnić materiały wsadowe w zależności od rodzaju obróbki plastycznej; p B  Materiały wsadowe do obróbki plastycznej.
M.7.1(1)2 opisać materiały wsadowe; P B  Przygotowanie materiałów wsadowych.
 Piece do nagrzewania wsadu.
M.7.1(1)3 określić sposób przygotowania materiałów wsadowych do poszczególnych
P C  Parametry nagrzewania.
procesów obróbki plastycznej metali;
 Urządzenia do transportowania nagrzanego wsadu.
M.7.1(1)4 wyjaśnić dobór parametrów nagrzewania wsadu; P C
M.7.1(2)1 rozróżnić piece do nagrzewania wsadu przed obróbką plastyczną metali; P B
M.7.1(2)2 określić wymagania stawiane piecom do nagrzewania wsadu przed obróbką
P C
plastyczną metali;
M.7.1(2)3 opisać budowę i zasadę pracy pieców do nagrzewania wsadu przed obróbką
P B
plastyczną;
M.7.1(2)4 wskazać zastosowanie poszczególnych rodzajów pieców do nagrzewania
P B
wsadu przed obróbką plastyczną;
M.7.1(3)1 sklasyfikować urządzenia wykorzystywane do transportowania nagrzanego
P C
wsadu;
M.7.1(3)2 opisać urządzenia do transportowania nagrzanego wsadu; P B
M.7.1(3)3 dobrać urządzenie do transportowania nagrzanego wsadu w zależności od
P C
rodzaju wsadu;
P C
zawodowych;
Planowane zadania
Proces przygotowania wsadu
18
Opracuj proces przygotowania i dostarczenia wsadu na stanowisko walcowania. Wsadem jest kęs okrągły o średnicy d = 100 mm i długości 400 mm. Korzystając z norm, poradników
i katalogów dobierz rodzaj pieca, parametry i urządzenie transportujące. Rozwiązanie zadania zapisz w karcie pracy i dokonaj samooceny na podstawie otrzymanego wzorca.
Kryteria oceniania:
 dobór pieca,
 dobór czasu grzania,
 dobór temperatury,
 ustalenie sposobu grzania i ułożenia,
 dobór urządzenia transportującego.
Zajęcia powinny odbywać się w pracowni technik wytwarzania wyrobów hutniczych w procesach obróbki plastycznej i metalurgii proszków, wyposażonej w: próbki materiałów wsadowych,
materiałów ogniotrwałych, pomoce dydaktyczne ilustrujące budowę oraz zasadę działania pieców, maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach przygotowania materiałów wsadowych
do obróbki plastycznej, dokumentację techniczną, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, z pakietem programów biurowych, oraz pracowni
mechanizacji i automatyzacji procesów obróbki plastycznej, wyposażonej w: maszyny i urządzenia elektryczne, elementy układów sterowania pneumatycznego i hydraulicznego, modele
manipulatorów i robotów przemysłowych, pomoce dydaktyczne ilustrujące budowę, zasadę działania i zastosowanie manipulatorów i robotów przemysłowych.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy, karty samooceny, poradniki, katalogi, normy, foliogramy, filmy dydaktyczne i prezentacje multimedialne
związane z treściami kształcenia.
Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności poprawnego posługiwania się terminologią techniczną właściwą dla zawodu, posługiwanie
się dokumentacją techniczną, korzystanie z norm i katalogów.
Zaleca się metody podające i aktywizujące np. symulacyjne, eksponujące.
Formy organizacyjne
Zajęcia mogą być prowadzone w systemie klasowym z podziałem na grupy. Grupy do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 4 osób.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie sprawdzianu ustnego, testu wielokrotnego wyboru, obserwacyjne skale szacunkowe i ćwiczenia. Jako kryteria
należy przyjąć: zgodność z założeniami wykonywanych przez uczniów ćwiczeń, ich poprawność merytoryczną, umiejętność korzystania z norm i katalogów a także aktywność i samodzielność
uczniów.
19

Materiał nauczania
M.7.2(1)1 rozróżnić metody obróbki plastycznej metali na gorąco; P B  Technologia obróbki plastycznej metali na gorąco
M.7.2(1)2 opisać obróbkę plastyczną za pomocą walcowania; P B kucie i walcowanie.
 Maszyny i urządzenia do kucia i walcowania.
M.7.2(1)3 rozróżnić podstawowe odmiany walcowania podając przykłady ich
P B  Technologia obróbki plastycznej metali na zimno
zastosowania;
tłoczenie i ciągnienie.
M.7.2(1)4 opisać obróbkę plastyczną za pomocą kucia; p B  Maszyny i urządzenia do cięcia, tłoczenia
M.7.2(1)5 rozróżnić rodzaje kucia; P B i ciągnienia.
M.7.2(1)6 rozróżnić podstawowe operacje kucia swobodnego; P B  Asortyment kuty, walcowany, ciągniony i tłoczony.
 Technologia wytwarzania wyrobów z proszków
M.7.2(1)7 zilustrować podstawowe operacje kucia swobodnego rysunkiem; P B
metali.
M.7.2(1)8 odróżnić asortyment walcowniczy od kutego; P B
M.7.2(2)1 rozróżnić maszyny i urządzenia wykorzystywane w procesach obróbki
P B
plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(2)2 rozróżnić podstawowe zespoły walcarki; P B
M.7.2(2)3 opisać podstawowe zespoły walcarki; p B
M.7.2(2)4 rozróżnić rodzaje młotów i pras kuźniczych; P B
M.7.2(2)5 opisać poszczególne rodzaje młotów i pras kuźniczych; p B
M.7.2(2)6 rozróżnić elementy młotów i pras kuźniczych; P B
M.7.2(3)1 rozróżnić rodzaje wad w półwyrobach i wyrobach gotowych wytwarzanych
P B
w procesach obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(3)2 wyjaśnić przyczyny powstawania wad w półwyrobach i wyrobach gotowych
P C
wytwarzanych w procesach obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.3(1)1 rozróżnić metody obróbki plastycznej metali na zimno; P B
M.7.3(1)2 wyodrębnić metody tłoczenia; P B
M.7.3(1)3 rozróżnić operacje cięcia i kształtowania (gięcia i ciągnienia); P B
M.7.3(1)4 opisać operacje cięcia i kształtowania; P B
20
M.7.3(1)5 zilustrować podstawowe operacje cięcia i kształtowania rysunkiem; P B
M.7.3(1)6 wyjaśnić istotę wytwarzania materiałów z proszków spiekanych; P C
M.7.3(1)7 rozróżnić wyroby z proszków spiekanych ze względu na zastosowanie; P B
M.7.3(1)8 opisać wyroby z proszków spiekanych; P B
M.7.3(1)9 rozpoznać metody obróbki plastycznej na zimno na podstawie cech wyrobu
P B
gotowego;
M.7.3(2)1 rozróżnić materiały wsadowe do procesów obróbki plastycznej metali na
P B
zimno;
M.7.3(2)2 dobrać materiały wsadowe do procesów obróbki plastycznej na zimno; P C
P C
zawodowych;
Planowane zadania
Technologia kucia swobodnego określonego wyrobu
Określ, jakie po kolei operacje technologiczne kucia swobodnego należy wykonać, aby otrzymać odkuwkę wg załączonego rysunku. Naszkicuj kolejne etapy powstawania odkuwki. Do każdej
operacji dobierz narzędzia. Wyniki zapisz w karcie pracy.
Kryteria oceniania:
 dobór poprawnych operacji,
 wykonanie szkiców,
 zwymiarowanie szkiców,
 dobór narzędzi.
Zadanie do wykonania samodzielnego. Przed oceną pracy przez nauczyciela uczniowie mogą w parach dokonać oceny koleżeńskiej swoich prac, nanosząc własne uwagi.
Zajęcia powinny odbywać się w pracowni technik wytwarzania wyrobów hutniczych w procesach obróbki plastycznej i metalurgii proszków, wyposażonej w: próbki wyrobów hutniczych
otrzymywanych podczas obróbki plastycznej na zimno i na gorąco oraz w procesie metalurgii proszków, pomoce dydaktyczne ilustrujące budowę oraz zasadę działania maszyn i urządzeń do
21
plastycznego kształtowania metali na zimno i na gorąco, wytwarzania wyrobów metodami metalurgii proszków, dokumentację techniczną, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych
w procesach obróbki plastycznej, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu z drukarką z pakietem programów biurowych oraz z oprogramowaniem do symulacji
procesów obróbki plastycznej, katalogi maszyn i urządzeń stosowanych w procesach obróbki plastycznej, oraz pracowni mechanizacji i automatyzacji procesów obróbki plastycznej,
wyposażonej w: maszyny i urządzenia elektryczne, elementy układów sterowania pneumatycznego i hydraulicznego, modele manipulatorów i robotów przemysłowych, pomoce dydaktyczne
ilustrujące budowę, zasadę działania i zastosowanie manipulatorów i robotów przemysłowych, oprogramowanie do symulacji automatycznej regulacji procesów obróbki plastycznej, kontroli
jakości oraz sterowania procesami obróbki plastycznej do wykorzystania w szkolnej pracowni komputerowej.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów karty samooceny, karty pracy dla uczniów, katalogi maszyn i urządzeń, normy, foliogramy, plansze poglądowe, filmy
dydaktyczne i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia.
Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia takich jak: dyskusja dydaktyczna, metoda projektu, metody eksponujące, ćwiczenia, a także metod podających np.
wykład informacyjny, pogadanka, objaśnienie.
Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności poprawnego posługiwania się terminologią techniczną właściwą dla zawodu, posługiwanie
się dokumentacją techniczną, korzystanie z norm i katalogów.
Formy organizacyjne
Zajęcia mogą być prowadzone w systemie klasowym z podziałem na grupy. Grupy do wykonywania ćwiczeń mogą liczyć od 2 do 4 osób.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie sprawdzianu ustnego, testu pisemnego, rozwiązywanie problemu na podstawie opisu sytuacji (pisemnie
i ustnie), obserwację aktywności ucznia podczas pracy w grupie, projekt. Jako kryteria należy przyjąć: zgodność z założeniami wykonywanych przez uczniów ćwiczeń, poprawność
merytoryczną, umiejętność korzystania z norm i katalogów, a także aktywność i samodzielność uczniów.
 pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty,
22

Materiał nauczania
PKZ(M.a)(17)6 skorzystać z norm przy doborze materiałów wsadowych, parametrów  Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna
P C
obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; w procesach wykańczania wyrobów.
M.7.4(1)1 rozróżnić rodzaje obróbki cieplnej stosowane w procesach wykańczania  Piece i urządzenia do nagrzewania wyrobów.
wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej i metodami metalurgii P B  Urządzenia do chłodzenia.
proszków;  Pokrycia ochronne wyrobów.
M.7.4(1)2 rozróżnić rodzaje obróbki cieplno- chemicznej stosowane w procesach
wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej i metodami p B
metalurgii proszków;
M.7.4(2)1 rozróżnić piece i urządzenia do nagrzewania stosowane w obróbce
P B
cieplnej wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(2)2 rozróżnić urządzenia do chłodzenia stosowane w obróbce cieplnej
P B
wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(7)1 określić funkcję pokryć ochronnych wyrobów wytworzonych metodami
P B
obróbki plastycznej;
M.7.4(7)2 opisać metody wytwarzania powłok ochronnych wyrobów; P B
M.7.4(7)3 dobrać rodzaj pokrycia ochronnego dla danego wyrobu; P C
P C
zawodowych;
KPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego
P C
stanowiska;
Planowane zadania
Technologia obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej wyrobów po obróbce plastycznej
Dobierz temperaturę, czas nagrzewania i ośrodek chłodzący do ulepszania cieplnego wyrobów ze stali węglowej. Dobierz urządzenia do przeprowadzenia żądanych zabiegów. Wyniki zapisz w
23
karcie pracy.
Kryteria oceniania:
 dobór parametrów nagrzewania i chłodzenia,
 dobór ośrodka chłodzącego,
 dobór maszyn i urządzeń.
Ćwiczenie do wykonania samodzielnego lub w grupach do 4 osób.
Zajęcia powinny odbywać się w pracowni technik wytwarzania wyrobów hutniczych w procesach obróbki plastycznej i metalurgii proszków, wyposażonej w: próbki wyrobów hutniczych
otrzymywanych podczas obróbki plastycznej na zimno i na gorąco oraz w procesie metalurgii proszków, materiałów ogniotrwałych, pomoce dydaktyczne ilustrujące budowę oraz zasadę
działania pieców, dokumentację techniczną, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, z pakietem programów biurowych.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów karty samooceny, karty pracy dla uczniów, katalogi maszyn i urządzeń, normy, foliogramy, plansze poglądowe, filmy
dydaktyczne i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia.
Dobierając metodę kształcenia nauczyciel powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności poprawnego posługiwania się terminologią techniczną właściwą dla zawodu, posługiwanie
się dokumentacją techniczną, korzystanie z norm i katalogów, powinien wdrażać uczniów do samokształcenia. Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia
takich jak: dyskusja dydaktyczna, metoda projektu, metody eksponujące, ćwiczenia, a także metod podających np. wykład informacyjny, pogadanka, objaśnienie.
Formy organizacyjne
Zajęcia mogą być prowadzone w systemie klasowym z podziałem na grupy. Grupy do wykonywania ćwiczeń mogą liczyć od 2 do 4 osób.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie sprawdzianu ustnego, testu pisemnego, rozwiązywanie problemu na podstawie opisu sytuacji (pisemnie
i ustnie), obserwację aktywności ucznia podczas pracy w grupie, projekt. Jako kryteria należy przyjąć: zgodność z założeniami wykonywanych przez uczniów ćwiczeń, poprawność
merytoryczną, umiejętność korzystania z norm i katalogów a także aktywność i samodzielność uczniów.
24
25
3. Język obcy zawodowy w branży hutniczej
3.1. Język obcy zawodowy w branży hutniczej

Materiał nauczania
JOZ(1)1 posłużyć się zasobem środków językowych w zrozumieniu wypowiedzi  Pojęcia związane przemysłem hutniczym.
p C
z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego w hutnictwie;  Słownictwo związane z wykonywaniem czynności
JOZ(1)2 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych.
P C
zawodowych;  Organizacja stanowiska pracy.
JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu zawodowego; P C  Poszukiwanie i podejmowanie pracy zawodowej.
JOZ(1)4 posłużyć się słownictwem związanym z prowadzeniem działalności  Korespondencja dotycząca branży hutniczej
P B w języku obcym.
gospodarczej;
JOZ(2)1 zrozumieć sens prostych wypowiedzi dotyczących procesów hutniczych; P C  Informacje na tabliczkach znamionowych,
instrukcjach obsługi, prospektach maszyn
JOZ(2)2 zinterpretować typowe pytania stawiane w języku obcym; P B i urządzeń.
JOZ(3)1 zanalizować krótkie teksty pisemne dotyczące czynności na stanowiskach  Środki techniczne w zasobach internetowych.
P D
hutniczych;  Oferty szkoleniowe.
JOZ(3)2 zinterpretować krótkie teksty pisemne dotyczące czynności na stanowiskach
P B
hutniczych;
JOZ(3)3 zinterpretować informacje zamieszczone na instrukcjach, tabliczkach
P B
znamionowych, prospektach maszyn i urządzeń w języku obcym;
JOZ(4)1 sformułować wypowiedź ustną umożliwiającą komunikowanie się
P A
w środowisku związanym z branżą hutniczą;
JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac; P C
JOZ(4)3 sformułować krótki tekst pisemny umożliwiający komunikowanie się
P B
w środowisku związanym z branżą hutniczą;
JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką
P C
zawodową;
JOZ(5)2 skorzystać z dwujęzycznych słowników oraz z obcojęzycznych słowników
P C
specjalistycznych;
JOZ(5)3 skorzystać z obcojęzycznych norm, katalogów i poradników zawodowych; P C
JOZ(5)4 posłużyć się obcojęzycznymi instrukcjami i oprogramowaniem; P C
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; p C
26
KPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży hutniczej; P C
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P C
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik
P C
pracy;
KPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres; P C
KPS(5)2 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem; P C
KPS(5)3 określić skutki stresu; P C
P B
zawodowych;
Planowane zadania
Odczytywanie informacji o maszynach i urządzeniach do obróbki plastycznej zagranicznych producentów oraz prowadzenie prostej korespondencji
Odczytaj charakterystykę techniczną maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej zagranicznych producentów na podstawie katalogu, prospektu, strony internetowej, w języku obcym. Dane
techniczne powinny dotyczyć:
 parametrów pieców, maszyn i urządzeń hutniczych,
 możliwości produkcyjnych,
 warunków instalowania.
Zredaguj zapytanie w języku obcym, np. na temat możliwości zorganizowania szkolenia dla pracowników, przyszłych operatorów maszyn i urządzeń zakupionych za granicą.
Uczniowie po wykonaniu ćwiczenia prezentują wyniki swojej pracy.
Zajęcia powinny odbywać się w pracowni językowej wyposażonej w urządzenia multimedialne, a także stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla dwóch
uczniów).
Zaproponowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do porozumienia się na tematy zawodowe w języku obcym. Powinny być kształtowane umiejętności poszukiwania,
pozyskiwania, analizowania i selekcjonowania najnowszych informacji w języku obcym z zakresu przemysłu hutniczego. Należy także kształtować umiejętności samokształcenia i współpracy
w grupie.
Środki dydaktyczne
W pracowni językowej powinny się znajdować: czasopisma branżowe, katalogi i instrukcje obsługi maszyn w języku obcym, słowniki techniczne, filmy i prezentacje o tematyce hutniczej.
Należy przygotować zestawy i instrukcje do wykonywanych ćwiczeń.
Język obcy zawodowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem dyskusji dydaktycznej w różnych odmianach. Metody te pozwalają na
27
prowadzenie dyskusji, ukierunkowaną wymianę poglądów uczestników na określony temat. Podczas zajęć należy wykonywać ćwiczenia, do których powinny być przygotowane opisy
czynności niezbędnych do wykonania zadania.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w zespołach 2–3-osobowych. Zajęcia w pracowni należy prowadzić w grupach do 15 osób.
Ocena osiągnięć edukacyjnych powinna odbywać się na bieżąco w ramach wykonywanych ćwiczeń i wypowiedzi ustnych. Podczas wykonywania ćwiczeń i zadań należy uwzględnić efekt
końcowy, a także aktywność i zaangażowanie w trakcie wykonywania poszczególnych zadań. Do oceny osiągnięć edukacyjnych można przeprowadzić również test leksykalny.
28
4. Działalność gospodarcza w branży hutniczej
4.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej
4.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w branży hutniczej

Materiał nauczania
PDG(1)1 określić działania mechanizmów rynkowych właściwych dla branży hutniczej; P C  Podstawy prawne działalności gospodarczej.
PDG(1)2 rozróżnić podmioty gospodarcze funkcjonujące w branży hutniczej; P B  Zasady planowania określonej działalności.
 Formy organizacyjno-prawne działalności
PDG(2)1 analizować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych
P D przedsiębiorstwa.
osobowych, przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
 Formy pozyskiwania kapitału.
PDG(2)2 określić skutki nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, przepisów prawa
 Rejestrowanie przedsiębiorstwa.
o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa P C
 Dokumentacja dotycząca podejmowania działalności
autorskiego;
gospodarczej.
PDG(3)1 zastosować przepisy prawa dotyczące podejmowania działalności
P C  Opodatkowanie działalności gospodarczej.
gospodarczej w branży hutniczej;
 Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń
PDG(3)2 określić przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej
P C społecznych.
w branży hutniczej;
 Ubezpieczenia gospodarcze.
PDG(7)1 wyznaczyć kolejne etapy czynności mających na celu ustanowienie
P B  Etyka w biznesie.
działalności gospodarczej w branży hutniczej;
 Zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy
PDG(7)2 skonstruować spójny i realistyczny biznesplan dla działalności gospodarczej
P C i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach
metalurgicznych.
PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia działalności gospodarczej
P C  Organizacja stanowisk pracy zgodnie
z obowiązującymi wymaganiami ergonomii,
PDG(7)4 sporządzić dokumenty niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej
P C przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakładzie
BHP(1)1 wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; P B metalurgicznym.
BHP(1)2 wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową oraz ochroną  Instytucje i służby działające w zakresie ochrony
P B
środowiska; pracy i ochrony środowiska w Polsce.
BHP(1)3 wyjaśnić pojęcia związane z ergonomią; P B  Przepisy dotyczące ochrony środowiska.
BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony  Prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy
P A w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
środowiska w Polsce;
BHP(2)2 określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy
P C
i ochrony środowiska w Polsce;
BHP(2)3 określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony P C
pracy i ochrony środowiska w Polsce;
29
BHP(3)1 wskazać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny
P A
pracy;
BHP(3)2 wskazać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny
P A
pracy;
BHP(3)3 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków
P C
pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP(4)1 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem
P C
zadań zawodowych;
BHP(4)2 określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań
P C
zawodowych;
BHP(4)3 zapobiegać zagrożeniom dla zdrowia i życia człowieka związanym
P C
z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(4)4 zapobiegać zagrożeniom dla mienia i środowiska związanym z wykonywaniem
P C
zadań zawodowych;
BHP(5)1 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy; P B
BHP(5)2 opisać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników
P B
w środowisku pracy;
BHP(5)3 zapobiegać zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań zawodowych; P C
BHP(6)1 wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; P B
BHP(6)2 opisać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; P B
KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; P C
KPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; P C
P C
pracy;
KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; P B
KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej; p C
KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej; p C
KPS(9)1 stosować techniki negocjacyjne; P C
30
KPS(9)2 zachować się asertywnie; P C
KPS(9)3 proponować konstruktywne rozwiązania; p C
Planowane zadania
Rejestracja przedsiębiorstwa
Opracuj procedurę postępowania przy rejestracji przedsiębiorstwa. W projekcie uwzględnij: etapy rejestracji przedsiębiorstwa, właściwe im instytucje i potrzebne dokumenty. Uczniowie
pracują w dwuosobowych grupach. Oceną wykonania zadania jest ocena projektu działań.
Zajęcia powinny się odbywać w pracowni wyposażonej w komputer z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) oraz urządzenia multimedialne.
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia mają przygotować ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako przedsiębiorcy, w związku z czym należy kształtować umiejętności
analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działania niezgodne z przepisami prawa.
Środki dydaktyczne
W pracowni, w której będą prowadzone zajęcia edukacyjne, powinny znajdować się: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy. Zestawy ćwiczeń, pakiety
edukacyjne dla uczniów.
Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Dominującą metodą powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie
i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności, oraz metoda projektów.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych i indywidualnie.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się, proponuje się ocenę wykonanego projektu z uwzględnieniem następujących kryteriów: kompletności i poprawności sporządzonych
dokumentów, zgodności opracowania z obowiązującymi przepisami, wkładu pracy poszczególnych uczniów, jakości prezentacji.
31
 motywować uczniów do pracy i wysiłku,
 w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie i determinację uczniów podczas wykonywania zadań.

Materiał nauczania
PDG(4)1 dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży  Zasady prowadzenia działalności biurowej.
P C
hutniczej;  Badanie rynku w zakresie popytu na usługi branży
PDG(4)2 wyjaśnić powiązania między przedsiębiorstwami, instytucjami hutniczej.
P B
funkcjonującymi w branży hutniczej;  Reklama usług w branży hutniczej.
PDG(5)1 wskazywać czynniki wpływające na działania związane z funkcjonowaniem  Marketing w branży usług hutniczych.
P C
przedsiębiorstw w branży hutniczej;  Koszty i przychody w działalności małego
PDG(5)2 analizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne; P C przedsiębiorstwa branży hutniczej.
PDG(6)1 planować współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży hutniczej; P C  Źródła przychodów i kosztów w przedsiębiorstwie
branży hutniczej.
PDG(6)2 organizować współpracę w ramach wspólnych przedsięwzięć z innymi
P C  Obsługa urządzeń biurowych.
przedsiębiorstwami z branży hutniczej;
 Prowadzenie korespondencji właściwej dla
PDG(8)1 wykonać czynności związane prowadzeniem korespondencji w różnej formie; P C działalności gospodarczej.
PDG(8)2 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; P C  Zasady współpracy przedsiębiorstwa branży
PDG(9)1 posługiwać się urządzeniami biurowymi; P C hutniczej ze środowiskiem.
PDG(9)2 korzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie
P C
działalności gospodarczej;
PDG(10)1 opracować plan marketingowy dla prowadzonej działalności gospodarczej; P D
PDG(10)2 dobrać instrumenty marketingowe do prowadzonych działań; P C
PDG(10)3 podejmować współpracę z przedsiębiorstwami funkcjonującymi w branży
P C
marketingowej;
PDG(11)1 dokonać analizy kosztów i przychodów prowadzonej działalności
P C
gospodarczej;
PDG(11)2 ocenić efektywność działań w zakresie kosztów i przychodów prowadzonej
P C
PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizacji kosztów i przychodów prowadzonej P C
32
KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; P C
KPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; P C
P C
pracy;
KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; P B
KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej; P C
KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej; P C
KPS(9)1 stosować techniki negocjacyjne; p C
KPS(9)2 zachować się asertywnie; P C
KPS(9)3 proponować konstruktywne rozwiązania; P C
Planowane zadania
Wykonanie projektu reklamy przedsiębiorstwa z branży hutniczej
Wykonaj projekt działań związanych z reklamą przedsiębiorstwa działającego w branży hutniczej na lokalnym rynku. W ramach projektu uwzględnij: odbiorców usług, zakres działań
reklamowych i marketingowych, formę reklamy.
Prace wykonaj w 2-osobowych grupach. Oceną wykonania zadania jest uzyskana przez uczniów ocena projektu działań.
W pracowni, w której będą prowadzone zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej
i prawa pracy, wydawnictwa z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej. Pracownia powinna być
wyposażona w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, wizualizer (opcjonalnie), komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne
związane z tematem prowadzenia działalności gospodarczej.
33
Dział programowy „Prowadzenie przedsiębiorstwa w branży hutniczej” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują
ucznia do funkcjonowania na rynku pracy wskazują możliwości założenia i prowadzenia własnej firmy. Powinna być kształtowana postawa przedsiębiorczości, kreatywności i innowacyjności
działania. Dominującymi metodami kształcenia powinny być metody aktywizujące, w tym metoda projektów, symulacyjna, decyzyjna, burza mózgów.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach 15-osobowych i indywidualnie zgodnie z zasadami metod aktywizujących.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę wykonanego projektu pod kątem spełnienia wymagań i założeń, poprawności merytorycznej, innowacyjności, przyjętej
formy i sposobu prezentacji.
5. Konstrukcje maszyn
5.1. Sporządzanie dokumentacji technicznej
5.2. Techniki wytwarzania

Materiał nauczania
PKZ(M.a)(2)1 wykonać szkice figur płaskich w rzutach prostokątnych; P C  Zasady szkicowania.

PKZ(M.a)(2)2 wykonać szkice brył geometrycznych w rzutach prostokątnych  Szkicowanie w rzutach prostokątnych
P C i aksonometrycznych.
i aksonometrycznych;
PKZ(M.a)(2)3 wykonać szkice części maszyn odwzorowujące kształty zewnętrzne  Wymiarowanie na szkicach.
P C  Symbole, oznaczenia i uproszczenia stosowane na
i wewnętrzne;
PKZ(M.a)(2)4 zwymiarować szkice typowych części maszyn, P C szkicach.
34
PKZ(M.a)(2)5 zastosować uproszczenia rysunkowe do wykonania szkicu części  Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń.
P C
maszyny;  Sporządzanie rysunków wykonawczych,
PKZ(M.a)(3)1 dobrać oprogramowanie komputerowe wspomagające wykonywanie złożeniowych.
P C
rysunków technicznych maszynowych;  Rysowanie części maszynowych.
PKZ(M.a)(3)2 wykonać rysunki techniczne wykorzystując programy do wspomagania  Komputerowe wspomaganie tworzenia
P C
projektowania typu CAD; dokumentacji technicznej.
PKZ(M.a)(3)3 edytować rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych; P C  Zasady doboru części maszyn.
PKZ(M.a)(17)1 skorzystać z norm dotyczących sporządzania rysunków technicznych  Zasady doboru materiałów konstrukcyjnych
P B i eksploatacyjnych
maszynowych;
PKZ(M.a)(17)2 zanalizować schematy strukturalne, funkcjonalne i zasadnicze maszyn
P C
i urządzeń;
PKZ(M.a)(17)3 skorzystać z norm dotyczących części maszyn; P B
PKZ(M.a)(17)4 odczytać charakterystyki i parametry techniczne maszyn i urządzeń
P B
z dokumentacji technicznej;
PKZ(M.a)(18)1 skorzystać z programów komputerowych wspomagających
P C
sporządzanie dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(18)2 skorzystać z programów komputerowych wspomagających proces
P C
obliczeń z zakresu sporządzania dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń;
KPS(3)1 analizować rezultaty działań; P C
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P C
P C
pracy;
P B
zawodowych;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań; P C
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; P C
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań; P C
35
Planowane zadania
Tworzenie dokumentacji technicznej
Dokonaj pomiarów wskazanej części maszynowej. Wykonaj szkic wykonawczy w formie rzutowania prostokątnego i zwymiaruj go.
Kryteria oceny zadania uwzględniają: dobór narzędzi pomiarowych wykonanie pomiarów, odręczne wykonanie i zwymiarowanie szkicu zgodnie z zasadami.
Zajęcia dydaktyczne powinny być realizowane w pracowni budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń, wyposażonej w: stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), modele
brył geometrycznych, części maszyn, połączeń oraz normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy, karty samooceny, plansze i schematy dydaktyczne, oprogramowanie komputerowe
wspomagające wykonywanie rysunków technicznych i sporządzanie dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń .
Dział programowy wymaga łączenia teorii z praktyką i dlatego najlepiej jest stosować aktywizujące metody kształcenia, takie jak: metoda ćwiczeń praktycznych, projektów, symulacji. Jako
dominującą należy przyjąć metodę ćwiczeń praktycznych, która daje możliwość samodzielnej pracy lub w grupach 2–3 osób.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny się odbywać w grupie do 15 osób.
Przy ocenie osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się wziąć pod uwagę wynik wykonanego ćwiczenia praktycznego uwzględniając poprawność merytoryczną, zgodność
z założeniami, zaangażowanie uczniów i samodzielność wykonania.
36
Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria

Materiał nauczania
PKZ(M.a)(9)1 określić sposoby transportu materiałów; P C  Dobór sposobów i środków transportu materiałów
PKZ(M.a)(9)2 określić sposoby składowania materiałów; P C stosowanych w różnych technikach wytwarzania.
 Sposoby składowania materiałów stosowanych
PKZ(M.a)(14)1 dokonać pomiaru przy użyciu przyrządów pomiarowych; P C w różnych technikach wytwarzania.
PKZ(M.a)(14)2 dokonać pomiaru przy użyciu sprawdzianów; P C  Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń.
PKZ(M.a)(14)3 dokonać pomiaru przy użyciu wzorców miar; P C  Technika pomiarów warsztatowych.
PKZ(M.a)(17)5 dobrać materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne na podstawie  Techniki wytwarzania.
P C  Obróbka skrawaniem.
dokumentacji i norm;
 Plastyczne kształtowanie metali.
PKZ(M.d)(4)1 dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru części maszyn; P C
 Urządzenia i narzędzia do spajania.
PKZ(M.d)(4)2 wykonać pomiary części maszyn; P C
PKZ(M.d)(5)1 dobrać narzędzia do obróbki ręcznej; P C
PKZ(M.d)(5)2 dobrać narzędzia do obróbki mechanicznej skrawaniem; P C
PKZ(M.d)(5)3 dobrać narzędzia do spajania metali; P C
PKZ(M.d)(5)4 dobrać narzędzia do plastycznego kształtowania metali; p C
PKZ(M.d)(6)1 wykonać operacje obróbki ręcznej; P C
PKZ(M.d)(6)2 wykonać operacje mechanicznej obróbki skrawaniem; P C
PKZ(M.d)(6)3 wykonać połączenia spajane; P C
PKZ(M.d)(6)4 wykonać operacje plastycznego kształtowania metali; P C
PKZ(M.d)(7)1 dobrać programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; P C
PKZ(M.d)(7)2 zastosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie
P C
zadań;
37
P C
pracy;
P B
zawodowych;
Planowane zadania
Frezowanie rowka prostego
Wykonaj operację frezowania rowka zgodnie z załączonym rysunkiem. Twoim zadaniem jest zorganizowanie stanowiska, dobór narzędzi skrawających, mocowanie przedmiotu, mocowanie
narzędzia, zastosowanie odzieży roboczej i sprzętu ochrony indywidualnej. Odpowiednie wyposażenie do poprawnego wykonania ćwiczenia znajdziesz w instrukcji do ćwiczenia.
Rozwiązanie zapisz w karcie pracy.
Kształcenie praktyczne może odbywać się w warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów
szkół kształcących w zawodzie. Zajęcia edukacyjne z technik wytwarzania mogą być prowadzone w warsztatach szkolnych, w których powinny znajdować się następujące stanowiska:
 do obróbki ręcznej metali (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w: stół ślusarski, narzędzia do obróbki ręcznej, przyrządy pomiarowe, przyrządy i urządzenia do
kształtowania elementów metalowych metodą obróbki plastycznej na zimno;
 spajania i cięcia metali (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w: przyrządy do spawania elektrycznego i gazowego, lutowania oraz środki ochrony indywidualnej
i zbiorowej;
 obróbki mechanicznej skrawaniem (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: wiertarkę kadłubową lub słupową, tokarkę uniwersalną, frezarkę uniwersalną, szlifierkę do
płaszczyzn, otworów i wałków, narzędzia skrawające, przyrządy i uchwyty obróbkowe, przyrządy pomiarowe.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń, karty pracy, karty samooceny, pakiety edukacyjne dla uczniów, normy, poradniki, katalogi, urządzenia multimedialne, programy
komputerowe wspomagające dobór materiału, maszyn i urządzeń, oprzyrządowania, narzędzi oraz wykonanie zadań.
Dział programowy wymaga łączenia teorii z praktyką i stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem ćwiczeń praktycznych, projektu, pokazu z objaśnieniem, tekstu
przewodniego. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń praktycznych zawierająca opis czynności niezbędnych do wykonania zadania tak, że uczniowie mogą pracować
samodzielnie i w grupach. Poza zdobywaniem wiadomości i umiejętności zawodowych, należy kształtować umiejętność samokształcenia, analizowania zjawisk, komunikatywności
38
i współpracy w grupie.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny odbywać w formie pracy indywidualnej oraz pracy w grupach 2–3-osobowych.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się stosowanie ćwiczeń praktycznych, projektów i testów zaopatrzonych w kryteria oceny i schemat punktowania. Należy brać pod
uwagę jakość wykonanych wyrobów, a także zaangażowanie ucznia w wykonywanie ćwiczeń. Ważnym kryterium oceny jest organizacja pracy oraz przestrzeganie przepisów bhp podczas
wykonania zadania.
6. Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej – zajęcia praktyczne

6.1. Użytkowanie maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu do obróbki plastycznej
6.2. Użytkowanie maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na gorąco
6.3. Użytkowanie maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na zimno i do wytwarzania wyrobów z proszków metali
6.4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej.

Materiał nauczania
PKZ(M.a)(17)6 skorzystać z norm przy doborze materiałów wsadowych, parametrów  Dobór i przygotowanie materiałów wsadowych.
P C
obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;  Urządzenia do cięcia wsadu i do oczyszczania
M.7.1(1)5 dobrać materiał wsadowy do poszczególnych procesów obróbki plastycznej powierzchni ze zgorzeliny.
P C
metali;  Piece i urządzenia do nagrzewania wsadu do
M.7.1(1)6 przygotować materiał wsadowy do poszczególnych procesów obróbki P C obróbki plastycznej.
plastycznej metali;
39
M.7.1(4)1 dobrać rodzaj urządzenia do cięcia wsadu i do oczyszczania powierzchni  Dobór parametrów nagrzewania wsadu.
P C
wsadu ze zgorzeliny;  Urządzenia do transportowania nagrzanego
M.7.1(4)2 obsłużyć urządzenia do cięcia wsadu i do oczyszczania powierzchni wsadu ze wsadu.
P C
zgorzeliny;  Dokumentacja technologiczna procesów
M.7.1(4)3 uciąć wsad i oczyścić powierzchnię wsadu ze zgorzeliny; P C przygotowania wsadu do obróbki plastycznej.
M.7.1(5)1 dobrać parametry nagrzewania wsadu na podstawie norm i katalogów; P C  Zasady sporządzania bieżącej dokumentacji
procesów przygotowania wsadu do obróbki
M.7.1(5)2 wskazać parametry nagrzewania wsadu na podstawie dokumentacji
P B plastycznej.
technologicznej;
 Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń do
M.7.1(6)1 ustawić na piecu żądane parametry nagrzewania wsadu do obróbki
P C przygotowania wsadu do obróbki plastycznej.
plastycznej metali;
 Rodzaje czynności konserwacyjno-naprawczych.
M.7.1(6)2 załadować piec wsadem do obróbki plastycznej; P C  Zasady dokonywania przeglądów oraz napraw
M.7.1(6)3 nagrzać wsad do obróbki plastycznej metali; P C bieżących maszyn i urządzeń wykorzystywanych
M.7.1(7)1 wyregulować parametry pracy pieców wykorzystywanych w procesach do przygotowania wsadu do procesów obróbki
P C plastycznej.
przygotowania wsadu;
M.7.1(7)2 wyregulować parametry pracy urządzeń wykorzystywanych w procesach  Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas
P C użytkowania maszyn i urządzeń do przygotowania
przygotowania wsadu;
M.7.1(8)1 rozróżnić dokumentację niezbędną do prowadzenia procesów nagrzewania wsadu do obróbki plastycznej.
P B  Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe
wsadu;
M.7.1(8)2 prowadzić dokumentację niezbędną do prowadzenia procesów nagrzewania i niebezpieczne występujące podczas pracy.
P C  Zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn
wsadu;
M.7.1(9)1 dokonać bieżącego przeglądu maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu do i urządzeń w przemyśle hutniczym.
P C  Czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka
obróbki plastycznej metali;
M.7.1(9)2 wykonać konserwację maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu do obróbki występujące przy produkcji wyrobów hutniczych.
P C  Zagrożenia pożarowe.
plastycznej metali;
BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami  Zagrożenia dotyczące urządzeń elektrycznych.
P C  Udzielanie pierwszej pomocy w stanach
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(7)2 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy; P C zagrożenia życia i zdrowia.
 Pierwsza pomoc w przypadku porażenia prądem
BHP(8)1 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywania zadań B
P elektrycznym.
zawodowych związanych z transportem i składowaniem materiałów;
 Pierwsza pomoc w przypadku urazów
BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywania zadań
B mechanicznych.
zawodowych związanych z obróbką metali, spajaniem i plastycznym kształtowaniem P
metali;
BHP(8)3 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywania zadań
p C
zawodowych związanych z transportem i składowaniem materiałów;
BHP(8)4 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywania zadań P C
zawodowych związanych z obróbką metali, spajania i plastycznego kształtowania metali;
40
BHP(8)5 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywania zadań
P B
zawodowych związanych z eksploatacją maszyn i urządzeń hutniczych;
BHP(8)6 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywania zadań
P C
zawodowych związanych z eksploatacją maszyn i urządzeń hutniczych;
BHP(9)1 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy
P C
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań
zawodowych w zakładzie pracy;
BHP(9)2 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony P C
przeciwpożarowej, ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych;
BHP(10)1 zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia; P B
BHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; P B
BHP(10)3 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania zadań
P C
zawodowych;
KPS(3)1 analizować rezultaty działań; C
P C
pracy;
P B
zawodowych;
41
Planowane zadania
Przygotowanie wsadu do obróbki plastycznej
1. Przygotuj przedstawiony na rysunku wsad do operacji kucia matrycowego. Dobierz temperaturę oraz czas nagrzewania, sposób ułożenia wsadu, nagrzanie wsadu i przetransportowanie na
stanowisko kucia.
2. Dobierz i przygotuj materiał wsadowy do wykonania wytłoczki ze stali niskowęglowej. Dobierz materiał, maszyny i urządzenia do cięcia, utnij materiał.
szkół kształcących w zawodzie. W ramach kształcenia praktycznego szkoła jest zobowiązana do zorganizowania zajęć praktycznych na stanowiskach pracy wydziałów obróbki plastycznej.
Tematyka tych zajęć musi uwzględniać użytkowanie maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu do obróbki plastycznej. Zajęcia edukacyjne z użytkowania maszyn i urządzeń do
przygotowania wsadu do obróbki plastycznej mogą być prowadzone w warsztatach szkolnych w których powinny znajdować się stanowiska przygotowania materiałów wsadowych do
procesów obróbki plastycznej (jedno stanowisko dla pięciu uczniów), wyposażone w: urządzenia do cięcia wsadu, usuwania zgorzeliny z powierzchni wsadu, usuwania wad
powierzchniowych wsadu.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, urządzenia multimedialne, programy komputerowe do sterowania procesami przygotowania
materiałów wsadowych do procesów obróbki plastycznej, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, dokumentacje techniczne i technologiczne, katalogi maszyn i urządzeń, normy dotyczące
doboru parametrów wykonywanych procesów, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.
Dział programowy wymaga łączenia teorii z praktyką i stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem ćwiczeń praktycznych, również ćwiczeń z wykorzystaniem prezentacji
multimedialnej, pokazu z objaśnieniem. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń praktycznych zawierająca opis czynności niezbędnych do wykonania zadania tak, że uczniowie
mogą pracować samodzielnie i w grupach.
Formy organizacyjne
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponowana jest próba pracy – rzeczywisty sprawdzian praktyczny, uwzględniający następujące kryteria:
 organizację stanowiska,
 zaplanowanie czynności,
 dobór materiałów, narzędzi i sprzętu,
 użytkowanie sprzętu i narzędzi,
 wykonane zadanie,
 samoocenę pracy.
42
 pomagać ustalić cele nauczania i oceniać uzyskane efekty,
 w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie i determinację podczas wykonywania zadań.

Materiał nauczania
PKZ(M.a)(17)6 skorzystać z norm przy doborze materiałów wsadowych, parametrów  Rodzaje obróbki plastycznej na gorąco.
P C
obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;  Materiały wsadowe do procesów obróbki
M.7.2(4)1 wyregulować parametry prowadzenia procesów kucia; P B plastycznej na gorąco.
M.7.2(4)2 wyregulować parametry prowadzenia procesów walcowania; P C  Maszyny i urządzenia stosowane w procesach
obróbki plastycznej na gorąco.
M.7.2(5)1 dobrać materiały wsadowe do prowadzonych procesów obróbki plastycznej
P C  Oprzyrządowanie i narzędzia do obróbki
metali na gorąco;
plastycznej na gorąco.
M.7.2(5)2 dobrać oprzyrządowanie do prowadzonych procesów obróbki plastycznej
P C  Parametry procesów kucia i walcowania.
metali na gorąco;
 Technologia kucia i walcowania.
M.7.2( 5)3 dobrać narzędzia do prowadzonych procesów obróbki plastycznej metali na
P C  Kontrola wymiarowa i jakościowa wyrobów.
gorąco;
 Dokumentacja technologiczna procesów obróbki
M.7.2(5)4 dobrać parametry do prowadzonych procesów obróbki plastycznej metali na
P C plastycznej na gorąco.
gorąco;
 Zasady sporządzania bieżącej dokumentacji
M.7.2(6)1 dobrać oprzyrządowanie maszyn do obróbki plastycznej metali na gorąco; P C procesów obróbki plastycznej na gorąco.
M.7.2(6)2 zamontować oprzyrządowanie maszyn do obróbki plastycznej metali na  Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń do
P C
gorąco; obróbki plastycznej – DTR.
M.7.2(7)1 wykonać wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych  Rodzaje czynności konserwacyjno-naprawczych.
P C
w procesach kucia;  Zasady dokonywania przeglądów oraz napraw
M.7.2(7)2 wykonać wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych bieżących maszyn i urządzeń do obróbki
P C
w procesach walcowania; plastycznej.
M.7.2(8)1 dokonać pomiarów wyrobów wykonanych metodą obróbki plastycznej
P C
metali na gorąco;
M.7.2(8)2 rozróżnić wady wyrobów wykonanych metodą obróbki plastycznej metali na P B
gorąco;
43
M.7.2(8)3 ocenić jakość wyrobów wykonanych metodą obróbki plastycznej metali na
P D
gorąco;
M.7.2(9)1 rozróżnić bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na
P B
gorąco;
M.7.2(9)2 prowadzić bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na
P C
gorąco;
M.7.2(10)1 dokonać bieżącego przeglądu maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
P C
metali na gorąco;
M.7.2 (10)2 wykonać konserwację maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na
P C
gorąco;
P C
pracy;
B
zawodowych;
Planowane zadania
Wykonanie zabiegu obróbki plastycznej na gorąco
Wykonaj odkuwkę za pomocą kucia matrycowego. Dobierz oprzyrządowanie.
44
Kryteria wykonania zadania: dobór i zamocowanie oprzyrządowania oraz przeprowadzenie operacji kucia (uruchomienie maszyny, ustawienie parametrów pracy).
Tematyka tych zajęć musi uwzględniać użytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania wyrobów metodami obróbki plastycznej na gorąco. Zajęcia edukacyjne z użytkowania maszyn
i urządzeń do wytwarzania wyrobów metodami obróbki plastycznej na gorąco mogą być prowadzone w warsztatach szkolnych, w których powinny znajdować się stanowiska do nagrzewania
wsadu i kucia (jedno stanowisko dla pięciu uczniów), wyposażone w: piec do nagrzewania wsadu (komorowy, oczkowy), przyrządy do pomiaru temperatury nagrzanego do obróbki
plastycznej metalu, przyrządy do pomiaru parametrów pracy pieca, młot sprężarkowy
z oprzyrządowaniem, narzędzia do kucia ręcznego , młot do kucia matrycowego z oprzyrządowaniem.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, urządzenia multimedialne, programy komputerowe do sterowania procesami użytkowania maszyn
i urządzeń do wytwarzania wyrobów metodami obróbki plastycznej na gorąco, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, dokumentacje techniczne i technologiczne, katalogi maszyn i urządzeń,
normy dotyczące doboru parametrów wykonywanych procesów, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.
Formy organizacyjne
45
46

Materiał nauczania
PKZ(M.a)(17)6 skorzystać z norm przy doborze materiałów wsadowych, parametrów  Metody obróbki plastycznej metali na zimno.
P C
obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;  Przygotowanie materiałów wsadowych.
M.7.3(2)3 dobrać materiał wsadowy do procesu tłoczenia; P C  Asortyment wyrobów tłoczonych i ciągnionych.
M.7.3(2)4 dobrać materiał wsadowy do procesu ciągnienia; P C  Maszyny i urządzenia do obróbki plastycznej na
zimno.
M.7.3(3)1 przygotować materiał wsadowy do tłoczenia; P C  Parametry procesów obróbki plastycznej na
M.7.3(3)2 przygotować materiał wsadowy do ciągnienia; P C zimno.
M.7.3(4)1 dobrać podzespoły, elementy, oprzyrządowanie maszyn i urządzeń  Technologia procesów obróbki plastycznej na
P C
stosowanych w procesach tłoczenia; zimno.
M.7.3(4)2 dobrać podzespoły, elementy, oprzyrządowanie maszyn i urządzeń  Wady wyrobów ciągnionych i tłoczonych.
P C
stosowanych w procesach ciągnienia;  Technologia wytwarzania wyrobów z proszków
M.7.3(4)3 dobrać podzespoły, elementy, oprzyrządowanie maszyn i urządzeń spiekanych.
P C
stosowanych w procesach wytwarzania wyrobów z proszków metali;  Asortyment wyrobów z proszków spiekanych.
M.7.3(5)1 dobrać materiały pomocnicze do procesu tłoczenia; P C  Maszyny, urządzenia i oprzyrządowanie do
wytwarzania wyrobów z proszków metali.
M.7.3(5)2 dobrać materiały pomocnicze do procesu ciągnienia; P C
 Dokumentacja technologiczna procesów obróbki
M.7.3(5)3 dobrać materiały pomocnicze do procesów prasowania proszków metali; P C plastycznej na zimno.
M.7.3(6)1 zamontować oprzyrządowanie maszyn i urządzeń wykorzystywanych  Zasady sporządzania bieżącej dokumentacji
P C
w procesach tłoczenia; procesów obróbki plastycznej na zimno.
M.7.3(6)2 zamontować oprzyrządowanie maszyn i urządzeń wykorzystywanych  Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń do
P C
w procesach ciągnienia; obróbki plastycznej – DTR.
M.7.3(6)3 zamontować oprzyrządowanie maszyn i urządzeń wykorzystywanych  Rodzaje czynności konserwacyjno-naprawczych.
P C
w procesach wytwarzania wyrobów z proszków metali;  Zasady dokonywania przeglądów oraz napraw
M.7.3(7)1 rozróżnić parametry procesów obróbki plastycznej metali na zimno; P B bieżących maszyn i urządzeń do obróbki
M.7.3(7)2 rozróżnić parametry procesów wytwarzania wyrobów z proszków metali; P B plastycznej.
M.7.3(7)3 dobrać parametry procesów obróbki plastycznej metali na zimno; P C

M.7.3(7)4 dobrać parametry procesów wytwarzania wyrobów z proszków metali; P C
M.7.3(8)1 wykonać wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych
P C
w procesach tłoczenia;
M.7.3(8)2 wykonać wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych
P C
w procesach ciągnienia;
M.7.3(8)3 wykonać wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych P C
w procesach wytwarzania wyrobów z proszków metali;
47
M.7.3(9)1 wyregulować parametry prowadzenia procesów tłoczenia; P C
M.7.3(9)2 wyregulować parametry prowadzenia procesów ciągnienia; P C
M.7.3(9)3 wyregulować parametry prowadzenia procesów wytwarzania wyrobów
P C
z proszków metali;
M.7.3(10)1 rozpoznać wady wyrobów gotowych wytwarzanych w procesach obróbki
P A
plastycznej metali na zimno;
M.7.3(10)2 określić przyczyny powstawania wad w wyrobach gotowych wytwarzanych
P C
w procesach obróbki plastycznej metali na zimno;
M.7.3(10)3 rozpoznać wady gotowych wyrobów z proszków metali; P B
M.7.3(10)4 określić przyczyny powstawania wad w gotowych wyrobach z proszków
P C
metali;
M.7.3(11)1 rozróżnić bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na
P B
zimno;
M.7.3(11)2 wypełnić bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na
P C
zimno;
M.7.3(11)3 rozróżnić bieżącą dokumentację procesów wytwarzania wyrobów
P B
z proszków metali;
M.7.3(11)4 prowadzić bieżącą dokumentację procesów wytwarzania wyrobów
P C
z proszków metali;
M.7.3(12)1 dokonać bieżącego przeglądu maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
P C
metali na zimno;
M.7.3(12)2 przeprowadzić konserwację maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali
P C
na zimno;
M.7.3(12)3 dokonać bieżącego przeglądu maszyn i urządzeń do wytwarzania wyrobów
P C
z proszków metali;
M.7.3(12)4 przeprowadzić konserwację maszyn i urządzeń do wytwarzania wyrobów
P C
z proszków metali;
48
P C
pracy;
P B
zawodowych;
Planowane zadania
Wykonanie operacji ciągnienia drutu z walcówki
Wykonaj operację ciągnienia drutu z walcówki. Pożądana średnica drutu 1 mm.
Kryteria oceny wykonania zadania: dobór średnicy walcówki, dobór oprzyrządowania (rodzaje ciągadeł), ustawienie parametrów pracy, uruchomienie ciągarki, wykonanie kolejnych faz
procesu (zaostrzanie drutu, zaciąganie i przeciąganie).
Tematyka tych zajęć musi uwzględniać użytkowanie maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na zimno i do wytwarzania wyrobów z proszków metali. Zajęcia edukacyjne
z użytkowania maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na zimno i do wytwarzania wyrobów z proszków metali mogą być prowadzone w warsztatach szkolnych, w których powinno
znajdować się stanowisko obróbki plastycznej na zimno, wyposażone w: walcarki do walcowania blach i taśm w kręgach, ciągarkę ławową, prasę mechaniczną, nożyce do cięcia blach,
przyrządy pomiarowe, narzędzia monterskie oraz stanowiska prasowania i spiekania kształtek z proszków metali (jedno stanowisko dla pięciu uczniów), wyposażone w: prasę mechaniczną
do prasowania i kształtowania wyprasek z proszków metali, piec oporowy z możliwością wytworzenia atmosfery ochronnej, urządzenia do przesiewania proszków metali, przyrządy
pomiarowe do pomiarów kształtek.
Środki dydaktyczne
i urządzeń do obróbki plastycznej metali na zimno i do wytwarzania wyrobów z proszków metali, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, dokumentacje techniczne i technologiczne, katalogi
maszyn i urządzeń, normy dotyczące doboru parametrów wykonywanych procesów, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.
49
Formy organizacyjne
 wykonanie zadania,
6.4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej

Materiał nauczania
PKZ(M.a)(17)6 skorzystać z norm przy doborze materiałów wsadowych, parametrów  Proces nagrzewania wsadu do obróbki cieplnej.
P C
obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;  Parametry procesów obróbki cieplnej i cieplno-
M.7.4(3)1 dobrać parametry procesów nagrzewania i wygrzewania podczas obróbki -chemicznej.
P C
cieplnej wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;  Metody oczyszczania powierzchni po obróbce
M.7.4(3)2 dobrać parametry procesów chłodzenia podczas obróbki cieplnej wyrobów cieplnej.
P C
wytworzonych metodami obróbki plastycznej;  Sposoby usuwania wad po obróbce cieplnej.
M.7.4(4)1 ustawić parametry nagrzewania wsadu do obróbki cieplnej;  Nanoszenie powłok ochronnych.
50
M.7.4(4)2 nagrzać wsad do obróbki cieplnej;  Zasady sporządzania bieżącej dokumentacji
M.7.4(5)1 wyregulować parametry prowadzenia procesów obróbki cieplnej; P C procesów obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej.
 Dokumentacja techniczna pieców i urządzeń do
M.7.4 (5)2 wyregulować parametry prowadzenia procesów obróbki cieplno-chemicznej; P C obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej.
M.7.4(6)1 dobrać metody oczyszczania powierzchni wyrobów wytworzonych metodami  Rodzaje czynności konserwacyjno-naprawczych.
P C
obróbki plastycznej;  Zasady dokonywania przeglądów oraz napraw
M.7.4(6)2 dobrać metody usuwania wad w wyrobach wytworzonych metodami obróbki bieżących maszyn i urządzeń do obróbki
P C
plastycznej; plastycznej.
M.7.4(8)1 oczyścić powierzchnie wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej; P C
M.7.4(8)2 nanieść powłoki ochronne na wyroby wytworzone metodami obróbki
P C
plastycznej;
M.7.4(9)1 rozróżnić bieżącą dokumentację procesów wykańczania wyrobów
P B
wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(9)2 prowadzić bieżącą dokumentację procesów wykańczania wyrobów
P C
wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(10)1 dokonać bieżącego przeglądu maszyn i urządzeń wykorzystywanych
P C
w procesach wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(10)2 przeprowadzić konserwację maszyn i urządzeń wykorzystywanych
P C
w procesach wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
P C
pracy;
P B
zawodowych;
51
Planowane zadania
Hartowanie i odpuszczanie stali narzędziowej
Wykonaj hartowanie i odpuszczanie stali narzędziowej.
Kryteria oceny wykonania zadania: dobór parametrów nagrzewania i chłodzenia, dobór pieca i urządzeń do chłodzenia, przeprowadzenie zabiegów.
Kształcenie praktyczne może odbywać się w warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół
kształcących w zawodzie. W ramach kształcenia praktycznego szkoła jest zobowiązana do zorganizowania zajęć praktycznych na stanowiskach pracy wydziałów obróbki plastycznej. Tematyka
tych zajęć musi uwzględniać użytkowanie maszyn i urządzeń do wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej. Zajęcia edukacyjne z użytkowania maszyn i urządzeń do
wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej mogą być prowadzone w warsztatach szkolnych, w których powinny znajdować się stanowiska do obróbki cieplnej
(jedno stanowisko dla pięciu uczniów), wyposażone w: piec komorowy do wyżarzania wyrobów gotowych, piec hartowniczy, zbiorniki z wodą i olejem.
Środki dydaktyczne
i urządzeń do wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, dokumentacje techniczne i technologiczne, katalogi maszyn
i urządzeń, normy dotyczące doboru parametrów wykonywanych procesów, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.
Formy organizacyjne
52
53
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE
PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH
ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ
ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ
ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU
W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów

Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.
Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG)
PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
54
Efekty kształcenia
PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.
Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ)
JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych(leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.
Kompetencje personalne i społeczne (KPS)
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej;
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;
KPS(10) współpracuje w zespole.
Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów
PKZ(M.a)
PKZ(M.a)(1) przestrzega zasad sporządzania rysunku technicznego maszynowego;
PKZ(M.a)(2) sporządza szkice części maszyn;
PKZ(M.a)(3) sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych;
55
Efekty kształcenia
PKZ(M.a)(4) rozróżnia części maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(5) rozróżnia rodzaje połączeń;
PKZ(M.a)(6) przestrzega zasad tolerancji i pasowań;
PKZ(M.a)(7) rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne;
PKZ(M.a)(8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego;
PKZ(M.a)(9) dobiera sposoby transportu i składowania materiałów;
PKZ(M.a)(10) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją;
PKZ(M.a)(11) rozróżnia techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(12) rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej;
PKZ(M.a)(13) rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej;
PKZ(M.a)(14) wykonuje pomiary warsztatowe;
PKZ(M.a)(15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac;
PKZ(M.a)(16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych
i eksploatacyjnych;
PKZ(M.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
PKZ(M.d)
PKZ(M.d)(1) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne;
PKZ(M.d)(2) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;
PKZ(M.d)(3) rozróżnia technologie kształtowania wyrobów poprzez obróbkę ręczną, mechaniczną, spajanie, plastyczne kształtowanie oraz odlewanie stopów Fe-C, metali nieżelaznych i ich
stopów oraz materiałów niemetalowych;
PKZ(M.d)(4) dobiera przyrządy pomiarowe oraz wykonuje pomiary części maszyn;
PKZ(M.d)(5) dobiera narzędzia do obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali;
PKZ(M.d)(6) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali;
PKZ(M.d)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie
M.7. Użytkowanie maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali
M.7.1(1) dobiera materiały wsadowe i określa sposób ich przygotowania do procesów obróbki plastycznej metali;
M.7.1(2) rozróżnia piece do nagrzewania wsadu przed obróbką plastyczną metali;
56
Efekty kształcenia
M.7.1(3) rozróżnia rodzaje urządzeń wykorzystywanych do transportowania nagrzanego wsadu oraz elementy ich budowy;
M.7.1(4) użytkuje urządzenia do cięcia wsadu oraz urządzenia do oczyszczania powierzchni wsadu ze zgorzeliny;
M.7.1(5) dobiera parametry nagrzewania wsadu;
M.7.1(6) nagrzewa wsad do obróbki plastycznej metali;
M.7.1(7) reguluje parametry pracy pieców i urządzeń wykorzystywanych w procesach przygotowania wsadu;
M.7.1(8) prowadzi bieżącą dokumentację procesów nagrzewania wsadu;
M.7.1(9) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu do obróbki plastycznej metali.
M.7.2(1) rozróżnia metody obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(2) rozróżnia elementy maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(3) określa rodzaje i przyczyny powstawania wad w półwyrobach i wyrobach gotowych wytwarzanych w procesach obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(4) reguluje parametry prowadzenia procesów obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(5) dobiera materiały wsadowe, oprzyrządowanie, narzędzia i parametry prowadzonych procesów obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(6) montuje oprzyrządowanie maszyn do obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(7) wykonuje wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w procesach obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(8) kontroluje wymiary i jakość wyrobów wykonanych metodą obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(9) prowadzi bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.3(1) rozróżnia metody obróbki plastycznej metali na zimno na podstawie cech wyrobu gotowego;
M.7.3(2) dobiera materiały wsadowe do procesów obróbki plastycznej metali na zimno;
M.7.3(3) przygotowuje materiały wsadowe do obróbki plastycznej metali na zimno;
M.7.3(4) rozpoznaje podzespoły, elementy, oprzyrządowanie maszyn i urządzeń stosowanych w procesach obróbki plastycznej metali na zimno i procesach wytwarzania wyrobów z proszków
metali;
M.7.3(5) dobiera materiały pomocnicze do procesów prasowania proszków metali i procesów obróbki plastycznej metali na zimno;
M.7.3(6) montuje oprzyrządowanie maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach obróbki plastycznej metali na zimno i wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(7) określa parametry procesów obróbki plastycznej metali na zimno oraz wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3 (8) wykonuje wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w procesach obróbki plastycznej metali na zimno i z proszków metali;
M.7.3(9) reguluje parametry prowadzenia procesów obróbki plastycznej na zimno i wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(10) rozpoznaje wady wyrobów gotowych wytwarzanych w procesach obróbki plastycznej metali na zimno i wady wyrobów z proszków metali oraz określa przyczyny ich powstawania;
M.7.3(11) prowadzi bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na zimno i procesów wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na zimno i wytwarzania wyrobów z proszków metali;
57
Efekty kształcenia
M.7.4(1) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej, stosowane w procesach wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej i metodami metalurgii
proszków;
M.7.4(2) rozróżnia piece i urządzenia stosowane do obróbki cieplnej wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(3) dobiera parametry procesów obróbki cieplnej wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(4) nagrzewa wsad do obróbki cieplnej;
M.7.4(5) reguluje parametry prowadzenia procesów obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;
M.7.4(6) dobiera metody oczyszczania powierzchni oraz usuwania wad wyrobów wytworzonych otrzymywanych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(7) rozróżnia rodzaje pokryć ochronnych wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(8) oczyszcza powierzchnie wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej oraz nanosi powłoki ochronne;
M.7.4(9) prowadzi bieżącą dokumentację procesów wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej.
58
ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ
realizację efektów
Klasa
przeznaczona na
Liczba godzin
kształcenia
Efekty kształcenia /umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/ I II III
Uczeń:
I II I II I II
Podstawy konstrukcji maszyn

PKZ(M.a)(1) przestrzega zasad sporządzania rysunku technicznego maszynowego; x x x x
PKZ(M.a)(4) rozróżnia części maszyn i urządzeń; x x x x
PKZ(M.a)(5) rozróżnia rodzaje połączeń; x x x x
PKZ(M.a)(6) przestrzega zasad tolerancji i pasowań; x x x x
PKZ(M.a)(7) rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; x x x x
PKZ(M.a)(8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego; x x x x
92
PKZ(M.a)(10) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją; x x x x
PKZ(M.a)(11) rozróżnia techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń; x x x x
PKZ(M.a)(12) rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; x x x x
PKZ(M.a)(13) rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; x x x x
PKZ(M.a)(15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac; x x x x
PKZ(M.a)(16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń; x x x x
PKZ(M.d)(1) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; x x x x
PKZ(M.d)(2) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; x x x x 68
PKZ(M.d)(3) rozróżnia technologie kształtowania wyrobów poprzez obróbkę ręczną, mechaniczną, spajanie, plastyczne
x x x x
kształtowanie oraz odlewanie stopów Fe-C, metali nieżelaznych i ich stopów oraz materiałów niemetalowych;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x x x
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x x x
KPS(10) współpracuje w zespole. x x x x
Łączna liczba godzin 160
Technologia obróbki plastycznej
PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku x x x x x x 10
59
Klasa
przeznaczona na
Liczba godzin
kształcenia
Uczeń:
I II I II I II
technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;

M.7.1(1) dobiera materiały wsadowe i określa sposób ich przygotowania do procesów obróbki plastycznej metali; x x x x x x
M.7.1(2) rozróżnia piece do nagrzewania wsadu przed obróbką plastyczną metali; x x x x x x
M.7.1(3) rozróżnia rodzaje urządzeń wykorzystywanych do transportowania nagrzanego wsadu oraz elementy ich budowy; x x x x x x
M.7.2(1) rozróżnia metody obróbki plastycznej metali na gorąco; x x x x x x
M.7.2(2) rozróżnia elementy maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach obróbki plastycznej metali na gorąco; x x x x x x
M.7.2(3) określa rodzaje i przyczyny powstawania wad w półwyrobach i wyrobach gotowych wytwarzanych w procesach
x x x x x x 406
obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.3(1) rozróżnia metody obróbki plastycznej metali na zimno na podstawie cech wyrobu gotowego; x x x x x x
M.7.3(2) dobiera materiały wsadowe do procesów obróbki plastycznej metali na zimno; x x x x x x
M.7.4(1) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej, stosowane w procesach wykańczania wyrobów
x x x x x x
wytworzonych metodami obróbki plastycznej i metodami metalurgii proszków;
M.7.4(2) rozróżnia piece i urządzenia stosowane do obróbki cieplnej wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej; x x x x x x
M.7.4(7) rozróżnia rodzaje pokryć ochronnych wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej; x x x x x x
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x x x x x
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x x x x x
KPS(10) współpracuje w zespole. x x x x x x
Język obcy zawodowy w branży hutniczej
JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych),
x x
umożliwiających realizację zadań zawodowych;
JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie,
x x
w standardowej odmianie języka; 32
JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; x x
JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; x x
JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji; x x
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x
60
Klasa
przeznaczona na
Liczba godzin
kształcenia
Uczeń:
I II I II I II
KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x

KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; x x
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x
KPS(10) współpracuje w zespole. x x
Działalność gospodarcza w branży hutniczej
PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; x x
PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa
x x
podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; x x
PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; x x
PDG(5) analizuje działania prowadzone przez firmy funkcjonujące w branży; x x
PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; x x 26
PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; x x
PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; x x
PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności
x x
gospodarczej;
PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; x x
PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; x x
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska 6
x x
i ergonomią;
BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska
x x
w Polsce;
BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; x x
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań
x x
zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; x x
61
Klasa
przeznaczona na
Liczba godzin
kształcenia
Uczeń:
I II I II I II
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; x x

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; x x
KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; x x
KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; x x
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; x x
KPS(10) współpracuje w zespole. x x
Konstrukcje maszyn
PKZ(M.a)(2) sporządza szkice części maszyn; x x x x
PKZ(M.a)(3) sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych; x x x x
PKZ(M.a)(9) dobiera sposoby transportu i składowania materiałów; x x x x
PKZ(M.a)(14) wykonuje pomiary warsztatowe; x x x x 96
PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku
x x x x
PKZ(M.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; x x x x
PKZ(M.d)(4) dobiera przyrządy pomiarowe oraz wykonuje pomiary części maszyn; x x x x
PKZ(M.d)(5) dobiera narzędzia do obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali; x x x x
138
PKZ(M.d)(6) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali; x x x x
PKZ(M.d)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; x x x x
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x x x
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x x x
KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x x x
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x x x
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; x x x x
62
Klasa
przeznaczona na
Liczba godzin
kształcenia
Uczeń:
I II I II I II
KPS(10) współpracuje w zespole. x x x x

Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej – zajęcia praktyczne
PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku
x x x x x x 30
M.7.1(1) dobiera materiały wsadowe i określa sposób ich przygotowania do procesów obróbki plastycznej metali; x x x x x x
M.7.1(4) użytkuje urządzenia do cięcia wsadu oraz urządzenia do oczyszczania powierzchni wsadu ze zgorzeliny; x x x x x x
M.7.1(5) dobiera parametry nagrzewania wsadu; x x x x x x
M.7.1(6) nagrzewa wsad do obróbki plastycznej metali; x x x x x x
M.7.1(7) reguluje parametry pracy pieców i urządzeń wykorzystywanych w procesach przygotowania wsadu; x x x x x x
M.7.1(8) prowadzi bieżącą dokumentację procesów nagrzewania wsadu; x x x x x x
M.7.1(9) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu do obróbki plastycznej
x x x x x x 696
metali;
M.7.2(4) reguluje parametry prowadzenia procesów obróbki plastycznej metali na gorąco; x x x x x x
M.7.2(5) dobiera materiały wsadowe, oprzyrządowanie, narzędzia i parametry prowadzonych procesów obróbki plastycznej
x x x x x x
metali na gorąco;
M.7.2(6) montuje oprzyrządowanie maszyn do obróbki plastycznej metali na gorąco; x x x x x x
M.7.2(7) wykonuje wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w procesach obróbki plastycznej metali na
x x x x x x
gorąco;
M.7.2(8) kontroluje wymiary i jakość wyrobów wykonanych metodą obróbki plastycznej metali na gorąco; x x x x x x
M.7.2(9) prowadzi bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na gorąco; x x x x x x
M.7.2(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na gorąco; x x x x x x
M.7.3(2) dobiera materiały wsadowe do procesów obróbki plastycznej metali na zimno; x x x x x x
M.7.3(3) przygotowuje materiały wsadowe do obróbki plastycznej metali na zimno; x x x x x x
M.7.3(4) rozpoznaje podzespoły, elementy, oprzyrządowanie maszyn i urządzeń stosowanych w procesach obróbki x x x x x x
plastycznej metali na zimno i procesach wytwarzania wyrobów z proszków metali;
63
Klasa
przeznaczona na
Liczba godzin
kształcenia
Uczeń:
I II I II I II
M.7.3(5) dobiera materiały pomocnicze do procesów prasowania proszków metali i procesów obróbki plastycznej metali na
x x x x x x
zimno;
M.7.3(6) montuje oprzyrządowanie maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach obróbki plastycznej metali na zimno
x x x x x x
i wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(7) określa parametry procesów obróbki plastycznej metali na zimno oraz wytwarzania wyrobów z proszków metali; x x x x x x
M.7.3(8) wykonuje wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w procesach obróbki plastycznej metali na
x x x x x x
zimno i z proszków metali;
M.7.3(9) reguluje parametry prowadzenia procesów obróbki plastycznej na zimno i wytwarzania wyrobów z proszków metali; x x x x x x
M.7.3(10) rozpoznaje wady wyrobów gotowych wytwarzanych w procesach obróbki plastycznej metali na zimno i wady
x x x x x x
wyrobów z proszków metali oraz określa przyczyny ich powstawania;
M.7.3(11) prowadzi bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na zimno i procesów wytwarzania wyrobów
x x x x x x
z proszków metali;
M.7.3(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na zimno
x x x x x x
i wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.4(3) dobiera parametry procesów obróbki cieplnej wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej; x x x x x x
M.7.4(4) nagrzewa wsad do obróbki cieplnej; x x x x x x
M.7.4(5) reguluje parametry prowadzenia procesów obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; x x x x x x
M.7.4(6) dobiera metody oczyszczania powierzchni oraz usuwania wad wyrobów wytworzonych otrzymywanych metodami
x x x x x x
M.7.4(8) oczyszcza powierzchnie wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej oraz nanosi powłoki ochronne; x x x x x x
M.7.4(9) prowadzi bieżącą dokumentację procesów wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej; x x x x x x
M.7.4(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach wykańczania
x x x x x x
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny
x x x x x x
pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; x x x x x x
10
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej
x x x x x x
i ochrony środowiska;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; x x x x x x
64
Klasa
przeznaczona na
Liczba godzin
kształcenia
Uczeń:
I II I II I II
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x x x x x

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x x x x x
KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x x x x x
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x x x x x
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; x x x x x x
KPS(10) współpracuje w zespole. x x x x x x
65
ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ
Efekty kształcenia z podstawy programowej Uszczegółowione efekty kształcenia

Uczeń: Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
Podstawy konstrukcji maszyn

PKZ(M.a)(1) przestrzega zasad sporządzania rysunku technicznego PKZ(M.a)(1)1 dokonać podziału rysunków;
maszynowego;
PKZ(M.a)(1)2 wskazać zastosowanie linii rysunkowych;
PKZ(M.a)(1)3 wykonać rzuty prostokątne i aksonometryczne brył i części maszyn;
PKZ(M.a)(1)4 wykonać wymiarowanie na rysunkach zgodnie z zasadami wymiarowania;
PKZ(M.a)(1)5 wykonać przekroje proste i złożone części maszyn;
PKZ(M.a)(1)6 wyjaśnić znaki i parametry chropowatości;
PKZ(M.a)(4) rozróżnia części maszyn i urządzeń; PKZ(M.a)(4)1 sklasyfikować części maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(4)2 rozróżnić przeznaczenie części maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(4)3 opisać części maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(4)4 rozróżnić znormalizowane części maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(4)5 dobrać znormalizowane części maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(5) rozróżnia rodzaje połączeń; PKZ(M.a)(5)1 sklasyfikować rodzaje połączeń;
PKZ(M.a)(5)2 opisać połączenia stosowane w budowie maszyn;
PKZ(M.a)(5)3 wskazać zastosowanie połączeń;
PKZ(M.a)(6) przestrzega zasad tolerancji i pasowań; PKZ(M.a)(6)1 sklasyfikować tolerancje ze względu na sposób doboru odchyłek;
PKZ(M.a)(6)2 obliczyć wymiary graniczne, odchyłki, tolerancje;
PKZ(M.a)(6)3 sklasyfikować pasowania ze względu na efekt połączenia;
PKZ(M.a)(6)4 obliczyć luzy, wciski, tolerancje pasowania;
PKZ(M.a)(6)5 dobrać pasowania;
PKZ(M.a)(6)6 oznaczyć pasowania na rysunkach technicznych;
66
PKZ(M.a)(7) rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; PKZ(M.a)(7)1 sklasyfikować materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne;
PKZ(M.a)(7)2 opisać własności materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;
PKZ(M.a)(7)3 określić zastosowanie materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;
PKZ(M.a)(8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego; PKZ(M.a)(8)1 sklasyfikować środki transportu wewnętrznego;
PKZ(M.a)(8)2 określić środki transportu wewnętrznego;
PKZ(M.a)(8)3 określić zastosowanie środków transportu wewnętrznego;
PKZ(M.a)(10) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed PKZ(M.a)(10)1 rozróżnić rodzaje korozji;
korozją;
PKZ(M.a)(10)2 wyjaśnić sposoby ochrony przed korozją;
PKZ(M.a)(11) rozróżnia techniki i metody wytwarzania części maszyn PKZ(M.a)(11)1 sklasyfikować techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń;
i urządzeń;
PKZ(M.a)(11)2 opisać techniki i metody wywarzania części maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(11)3 dobrać techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(12) rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej PKZ(M.a)(12)1 sklasyfikować urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej;
i maszynowej;
PKZ(M.a)(12)2 opisać urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej;
PKZ(M.a)(12)3 sklasyfikować maszyny i narzędzia o obróbki maszynowej;
PKZ(M.a)(12)4 opisać maszyny i narzędzia o obróbki maszynowej;
PKZ(M.a)(13) rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki PKZ(M.a)(13)1 sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej;
ręcznej i maszynowej;
PKZ(M.a)(13)2 opisać przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej;
PKZ(M.a)(13)3 dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania części maszyn w zależności od kształtu
oraz dokładności wykonania;
PKZ(M.a)(15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac; PKZ(M.a)(15)1 sklasyfikować metody kontroli jakości wykonanych prac;
PKZ(M.a)(15)2 wyjaśnić metody kontroli jakości;
PKZ(M.a)(16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn PKZ(M.a.)(16)1 rozpoznać maszyny i urządzenia;
i urządzeń;
PKZ(M.a.)(16)2 określić budowę maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a.)(16)3 opisać zasadę działania maszyn i urządzeń;
67
PKZ(M.a.)(16)4 użytkować maszyny i urządzenia zgodnie z dokumentacją techniczną;

PKZ(M.d)(1) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; PKZ(M.d)(1)1 rozróżnić cechy materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;
PKZ(M.d)(1)2 dobrać materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne na podstawie dokumentacji i norm;
PKZ(M.d)(2) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; PKZ(M.d)(2)1 rozróżnić zabiegi obróbki cieplnej;
PKZ(M.d)(2)2 rozróżnić rodzaje obróbki cieplno-chemicznej;
PKZ(M.d)(2)3 wyjaśnić celowość stosowania obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;
PKZ(M.d)(3)rozróżnia technologie kształtowania wyrobów poprzez obróbkę PKZ(M.d)(3)1 rozróżnić sposoby wytwarzania wyrobów za pomocą obróbki ręcznej;
ręczną, mechaniczną, spajanie, plastyczne kształtowanie oraz odlewanie
stopów Fe-C, metali nieżelaznych i ich stopów oraz materiałów PKZ(M.d)(3)2 rozróżnić sposoby mechanicznej obróbki skrawaniem;
niemetalowych; PKZ(M.d)(3)3 rozróżnić sposoby kształtowania wyrobów poprzez obróbkę plastyczną stopów Fe-C, metali
nieżelaznych i ich stopów oraz materiałów niemetalowych;
PKZ(M.d)(3)4 rozróżnić sposoby spajania metali i materiałów niemetalowych;
PKZ(M.d)(3)5 rozróżnić metody odlewania stopów Fe-C, metali nieżelaznych i ich stopów oraz materiałów
niemetalowych;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(10) współpracuje w zespole. KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego stanowiska;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole.
Technologia obróbki plastycznej
68
PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń

PKZ(M.a)(17)6skorzystać z norm przy doborze materiałów wsadowych, parametrów obróbki cieplnej i cieplno-
oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn,
chemicznej;
materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;
M.7.1(1) dobiera materiały wsadowe i określa sposób ich przygotowania do M.7.1(1)1 rozróżnić materiały wsadowe w zależności od rodzaju obróbki plastycznej;
M.7.1(1)2 opisać materiały wsadowe;
M.7.1(1)3 określić sposób przygotowania materiałów wsadowych do poszczególnych procesów obróbki
plastycznej metali;
M.7.1(1)4 wyjaśnić dobór parametrów nagrzewania wsadu;
M.7.1(2) rozróżnia piece do nagrzewania wsadu przed obróbką plastyczną M.7.1(2)1 rozróżnić piece do nagrzewania wsadu przed obróbką plastyczną metali;
metali;
M.7.1(2)2 określić wymagania stawiane piecom do nagrzewania wsadu przed obróbką plastyczną metali;
M.7.1(2)3 opisać budowę i zasadę pracy pieców do nagrzewania wsadu przed obróbką plastyczną;
M.7.1(2)4 wskazać zastosowanie poszczególnych rodzajów pieców do nagrzewania wsadu przed obróbką
plastyczną;
M.7.1(3) rozróżnia rodzaje urządzeń wykorzystywanych do transportowania M.7.1(3)1 sklasyfikować urządzenia wykorzystywane do transportowania nagrzanego wsadu;
nagrzanego wsadu oraz elementy ich budowy;
M.7.1(3)2 opisać urządzenia do transportowania nagrzanego wsadu;
M.7.1(3)3 dobrać urządzenie do transportowania nagrzanego wsadu w zależności od rodzaju wsadu;
M.7.2(1) rozróżnia metody obróbki plastycznej metali na gorąco; M.7.2(1)1 rozróżnić metody obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(1)2 opisać obróbkę plastyczną za pomocą walcowania;
M.7.2(1)3 rozróżnić podstawowe odmiany walcowania podając przykłady ich zastosowania;
M.7.2(1)4 opisać obróbkę plastyczną za pomocą kucia;
M.7.2(1)5 rozróżnić rodzaje kucia;
M.7.2(1)6 rozróżnić podstawowe operacje kucia swobodnego;
M.7.2(1)7 zilustrować podstawowe operacje kucia swobodnego rysunkiem;
M.7.2(1)8 odróżnić asortyment walcowniczy od kutego;
M.7.2(2)1 rozróżnić maszyny i urządzenia wykorzystywane w procesach obróbki plastycznej metali na gorąco;
69
M.7.2(2) rozróżnia elementy maszyn i urządzeń wykorzystywanych M.7.2(2)2 rozróżnić podstawowe zespoły walcarki;
M.7.2(2)3 opisać podstawowe zespoły walcarki;
M.7.2(2)4 rozróżnić rodzaje młotów i pras kuźniczych;
M.7.2(2)5 opisać poszczególne rodzaje młotów i pras kuźniczych;
M.7.2(2)6 rozróżnić elementy młotów i pras kuźniczych;
M.7.2(3) określa rodzaje i przyczyny powstawania wad w półwyrobach M.7.2(3)1 rozróżnić rodzaje wad w półwyrobach i wyrobach gotowych wytwarzanych w procesach obróbki
i wyrobach gotowych wytwarzanych w procesach obróbki plastycznej metali plastycznej metali na gorąco;
na gorąco; M.7.2(3)2 wyjaśnić przyczyny powstawania wad w półwyrobach i wyrobach gotowych wytwarzanych
M.7.3(1) rozróżnia metody obróbki plastycznej metali na zimno na M.7.3(1)1 rozróżnić metody obróbki plastycznej metali na zimno;
podstawie cech wyrobu gotowego;
M.7.3(1)2 wyodrębnić metody tłoczenia;
M.7.3(1)3 rozróżnić operacje cięcia i kształtowania (gięcia i ciągnienia);
M.7.3(1)4 opisać operacje cięcia i kształtowania;
M.7.3(1)5 zilustrować podstawowe operacje cięcia i kształtowania rysunkiem;
M.7.3(1)6 wyjaśnić istotę wytwarzania materiałów z proszków spiekanych;
M.7.3(1)7 rozróżnić wyroby z proszków spiekanych ze względu na zastosowanie;
M.7.3(1)8 opisać wyroby z proszków spiekanych;
M.7.3(1)9 rozpoznać metody obróbki plastycznej na zimno na podstawie cech wyrobu gotowego;
M.7.3(2) dobiera materiały wsadowe do procesów obróbki plastycznej M.7.3(2)1 rozróżnić materiały wsadowe do procesów obróbki plastycznej metali na zimno;
metali na zimno;
M.7.3(2)2 dobrać materiały wsadowe do procesów obróbki plastycznej na zimno;
M.7.4(1) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej, stosowane M.7.4(1)1 rozróżnić rodzaje obróbki cieplnej stosowane w procesach wykańczania wyrobów wytworzonych
w procesach wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki metodami obróbki plastycznej i metodami metalurgii proszków;
plastycznej i metodami metalurgii proszków; M.7.4(1)2 rozróżnić rodzaje obróbki cieplno- chemicznej stosowane w procesach wykańczania wyrobów
wytworzonych metodami obróbki plastycznej i metodami metalurgii proszków;
M.7.4(2) rozróżnia piece i urządzenia stosowane do obróbki cieplnej M.7.4(2)1 rozróżnić piece i urządzenia do nagrzewania stosowane w obróbce cieplnej wyrobów wytworzonych
wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej; metodami obróbki plastycznej;
70
M.7.4(2)2 rozróżnić urządzenia do chłodzenia stosowane w obróbce cieplnej wyrobów wytworzonych

metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(7) rozróżnia rodzaje pokryć ochronnych wyrobów wytworzonych M.7.4(7)1 określić funkcję pokryć ochronnych wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(7)2 opisać metody wytwarzania powłok ochronnych wyrobów;
M.7.4(7)3 dobrać rodzaj pokrycia ochronnego dla danego wyrobu;
Język obcy zawodowy w branży hutniczej
JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, JOZ(1)1 posłużyć się zasobem środków językowych w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego
gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających słownictwa stosowanego w hutnictwie;
realizację zadań zawodowych; JOZ(1)2 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych;
JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu zawodowego;
JOZ(1)4 posłużyć się słownictwem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej;
JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych JOZ(2)1 zrozumieć sens prostych wypowiedzi dotyczących procesów hutniczych;
czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej
odmianie języka; JOZ(2)2 zinterpretować typowe pytania stawiane w języku obcym;
JOZ(3)1 zanalizować krótkie teksty pisemne dotyczące czynności na stanowiskach hutniczych;
71
JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące JOZ(3)2 zinterpretować krótkie teksty pisemne dotyczące czynności na stanowiskach hutniczych;
wykonywania typowych czynności zawodowych;
JOZ(3)3 zinterpretować informacje zamieszczone na instrukcjach, tabliczkach znamionowych, prospektach
maszyn i urządzeń w języku obcym;
JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne JOZ(4)1 sformułować wypowiedź ustną umożliwiającą komunikowanie się w środowisku związanym z branżą
umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; hutniczą;
JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac;
JOZ(4)3 sformułować krótki tekst pisemny umożliwiający komunikowanie się w środowisku związanym
z branżą hutniczą;
JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji; JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową;
JOZ(5)2 skorzystać z dwujęzycznych słowników oraz z obcojęzycznych słowników specjalistycznych;
JOZ(5)3 skorzystać z obcojęzycznych norm, katalogów i poradników zawodowych;
JOZ(5)4 posłużyć się obcojęzycznymi instrukcjami i oprogramowaniem;
KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży hutniczej;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
72

Działalność gospodarcza w branży hutniczej
PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(1)1 określić działania mechanizmów rynkowych właściwych dla branży hutniczej;
PDG(1)2 rozróżnić podmioty gospodarcze funkcjonujące w branży hutniczej;
PDG (2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony PDG(2)1 analizować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych, przepisy
danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; prawa podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(2)2 określić skutki nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, przepisów prawa o ochronie danych
osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności PDG(3)1 zastosować przepisy prawa dotyczące podejmowania działalności gospodarczej w branży hutniczej;
gospodarczej;
PDG(3)2 określić przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w branży hutniczej;
PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży PDG(4)1 dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży hutniczej;
i powiązania między nimi;
PDG(4)2 wyjaśnić powiązania między przedsiębiorstwami, instytucjami funkcjonującymi w branży hutniczej;
PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa PDG(5)1 wskazywać czynniki wpływające na działania związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw w branży
funkcjonujące w branży; hutniczej;
PDG(5)2 analizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne;
PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami PDG(6)1 planować współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży hutniczej;
z branży;
PDG(6)2 organizować współpracę w ramach wspólnych przedsięwzięć z innymi przedsiębiorstwami z branży
hutniczej;
PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia PDG(7)1 wyznaczyć kolejne etapy czynności mających na celu ustanowienie działalności gospodarczej
i prowadzenia działalności gospodarczej; w branży hutniczej;
PDG(7)2 skonstruować spójny i realistyczny biznesplan dla działalności gospodarczej w branży hutniczej;
PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia działalności gospodarczej w branży hutniczej;
PDG(7)4 sporządzić dokumenty niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej w branży hutniczej;
PDG(8)1 wykonać czynności związane prowadzeniem korespondencji w różnej formie;
73
PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności

PDG(8)2 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;
gospodarczej;
PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe PDG(9)1 posługiwać się urządzeniami biurowymi;
wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
PDG(9)2 korzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej;
PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej PDG(10)1 opracować plan marketingowy dla prowadzonej działalności gospodarczej;
PDG(10)2 dobrać instrumenty marketingowe do prowadzonych działań;
PDG(10)3 podejmować współpracę z przedsiębiorstwami funkcjonującymi w branży marketingowej;
PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności PDG(11)1 dokonać analizy kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej;
gospodarczej;
PDG(11)2 ocenić efektywność działań w zakresie kosztów i przychodów prowadzonej działalności
gospodarczej;
PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizacji kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, BHP(1)1 wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy;
ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
BHP(1)2 wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową oraz ochroną środowiska;
BHP(1)3 wyjaśnić pojęcia związane z ergonomią;
BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
BHP(2)2 określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska
w Polsce;
BHP(2)3 określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska
w Polsce;
BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie BHP(3)1 wskazać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP(3)2 wskazać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP(3)3 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia BHP(4)1 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(4)2 określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(4)3 zapobiegać zagrożeniom dla zdrowia i życia człowieka związanym z wykonywaniem zadań
zawodowych;
74
BHP(4)4 zapobiegać zagrożeniom dla mienia i środowiska związanym z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych BHP(5)1 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy;
czynników w środowisku pracy;
BHP(5)2 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
BHP(5)3 zapobiegać zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań zawodowych;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm BHP(6)1 wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
człowieka.
BHP(6)2 scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;
KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej;
KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej;
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(9)1 stosować techniki negocjacyjne;
KPS(9)2 zachować się asertywnie;
KPS(9)3 proponować konstruktywne rozwiązania;
75

Konstrukcje maszyn
PKZ(M.a)(2) sporządza szkice części maszyn; PKZ(M.a)(2)1 wykonać szkice figur płaskich w rzutach prostokątnych;
PKZ(M.a)(2)2 wykonać szkice brył geometrycznych w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych;
PKZ(M.a)(2)3 wykonać szkice części maszyn odwzorowujące kształty zewnętrzne i wewnętrzne;
PKZ(M.a)(2)4 zwymiarować szkice typowych części maszyn;
PKZ(M.a)(2)5 zastosować uproszczenia rysunkowe do wykonania szkicu części maszyny;
PKZ(M.a)(3) sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik PKZ(M.a)(3)1 dobrać oprogramowanie komputerowe wspomagające wykonywanie rysunków technicznych
komputerowych; maszynowych;
PKZ(M.a)(3)2 wykonać rysunki techniczne wykorzystując programy do wspomagania projektowania typu CAD;
PKZ(M.a)(3)3 edytować rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych;
PKZ(M.a)(9) dobiera sposoby transportu i składowania materiałów; PKZ(M.a)(9)1 określić sposoby transportu materiałów;
PKZ(M.a)(9)2 określić sposoby składowania materiałów;
PKZ(M.a)(14) wykonuje pomiary warsztatowe; PKZ(M.a)(14)1 dokonać pomiaru przy użyciu przyrządów pomiarowych;
PKZ(M.a)(14)2 dokonać pomiaru przy użyciu sprawdzianów;
PKZ(M.a)(14)3 dokonać pomiaru przy użyciu wzorców miar;
PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń PKZ(M.a)(17)1skorzystać z norm dotyczących sporządzania rysunków technicznych maszynowych;
materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych; PKZ(M.a)(17)2 zanalizować schematy strukturalne, funkcjonalne i zasadnicze maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(17)3 skorzystać z norm dotyczących części maszyn;
PKZ(M.a)(17)4 odczytać charakterystyki i parametry techniczne maszyn i urządzeń z dokumentacji technicznej;
PKZ(M.a)(17)5 dobrać materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne na podstawie dokumentacji i norm;
PKZ(M.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie PKZ(M.a)(18)1 skorzystać z programów komputerowych wspomagających sporządzanie dokumentacji
zadań; technicznej maszyn i urządzeń;
PKZ(M.a)(18)2 skorzystać z programów komputerowych wspomagających proces obliczeń z zakresu
sporządzania dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń;
76
PKZ(M.d)(4) dobiera przyrządy pomiarowe oraz wykonuje pomiary części PKZ(M.d)(4)1 dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru części maszyn;
maszyn;
PKZ(M.d)(4)2 wykonać pomiary części maszyn;
PKZ(M.d)(5) dobiera narzędzia do obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania PKZ(M.d)(5)1 dobrać narzędzia do obróbki ręcznej;
i plastycznego kształtowania metali;
PKZ(M.d)(5)2 dobrać narzędzia do obróbki mechanicznej skrawaniem;
PKZ(M.d)(5)3 dobrać narzędzia do spajania metali;
PKZ(M.d)(5)4 dobrać narzędzia do plastycznego kształtowania metali;
PKZ(M.d)(6) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania PKZ(M.d)(6)1 wykonać operacje obróbki ręcznej;
i plastycznego kształtowania metali;
PKZ(M.d)(6)2 wykonać operacje mechanicznej obróbki skrawaniem;
PKZ(M.d)(6)3 wykonać połączenia spajane;
PKZ(M.d)(6)4 wykonać operacje plastycznego kształtowania metali;
PKZ(M.d)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie PKZ(M.d)(7)1 dobrać programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań;
zadań;
PKZ(M.d)(7)2 zastosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań. KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(3)1 analizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
77
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej – zajęcia praktyczne
PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń
PKZ(M.a)(17)6 skorzystać z norm przy doborze materiałów wsadowych, parametrów obróbki cieplnej
i cieplno-chemicznej;
materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;
M.7.1(1) dobiera materiały wsadowe i określa sposób ich przygotowania do M.7.1(1)5 dobrać materiał wsadowy do poszczególnych procesów obróbki plastycznej metali;
M.7.1(1)6 przygotować materiał wsadowy do poszczególnych procesów obróbki plastycznej metali;
M.7.1(4) użytkuje urządzenia do cięcia wsadu oraz urządzenia do M.7.1(4)1 dobrać rodzaj urządzenia do cięcia wsadu i do oczyszczania powierzchni wsadu ze zgorzeliny;
oczyszczania powierzchni wsadu ze zgorzeliny;
M.7.1(4)2 obsłużyć urządzenia do cięcia wsadu i do oczyszczania powierzchni wsadu ze zgorzeliny;
M.7.1(4)3 uciąć wsad i oczyścić powierzchnię wsadu ze zgorzeliny;
M.7.1(5) dobiera parametry nagrzewania wsadu; M.7.1(5)1 dobrać parametry nagrzewania wsadu na podstawie norm i katalogów;
M.7.1(5)2 wskazać parametry nagrzewania wsadu na podstawie dokumentacji technologicznej;
M.7.1(6) nagrzewa wsad do obróbki plastycznej metali; M.7.1(6)1 ustawić na piecu żądane parametry nagrzewania wsadu do obróbki plastycznej metali;
M.7.1(6)2 załadować piec wsadem do obróbki plastycznej;
M.7.1(6)3 nagrzać wsad do obróbki plastycznej metali;
M.7.1(7) reguluje parametry pracy pieców i urządzeń wykorzystywanych M.7.1(7)1 wyregulować parametry pracy pieców wykorzystywanych w procesach przygotowania wsadu;
w procesach przygotowania wsadu;
M.7.1(7)2 wyregulować parametry pracy urządzeń wykorzystywanych w procesach przygotowania wsadu;
M.7.1(8) prowadzi bieżącą dokumentację procesów nagrzewania wsadu; M.7.1(8)1rozróżnić dokumentację niezbędną do prowadzenia procesów nagrzewania wsadu;
78
M.7.1(8)2 prowadzić dokumentację niezbędną do prowadzenia procesów nagrzewania wsadu;

M.7.1(9) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń M.7.1(9)1 dokonać bieżącego przeglądu maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu do obróbki plastycznej
do przygotowania wsadu do obróbki plastycznej metali; metali;
M.7.1(9)2 wykonać konserwację maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu do obróbki plastycznej metali;
M.7.2(4) reguluje parametry prowadzenia procesów obróbki plastycznej M.7.2(4)1 wyregulować parametry prowadzenia procesów kucia;
metali na gorąco;
M.7.2(4)2 wyregulować parametry prowadzenia procesów walcowania;
M.7.2(5) dobiera materiały wsadowe, oprzyrządowanie, narzędzia M.7.2(5)1 dobrać materiały wsadowe do prowadzonych procesów obróbki plastycznej metali na gorąco;
i parametry prowadzonych procesów obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(5)2 dobrać oprzyrządowanie do prowadzonych procesów obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(5)3 dobrać narzędzia do prowadzonych procesów obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(5)4 dobrać parametry do prowadzonych procesów obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(6) montuje oprzyrządowanie maszyn do obróbki plastycznej metali M.7.2(6)1 dobrać oprzyrządowanie maszyn do obróbki plastycznej metali na gorąco;
na gorąco;
M.7.2(6)2 zamontować oprzyrządowanie maszyn do obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(7) wykonuje wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń M.7.2(7)1 wykonać wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w procesach kucia;
stosowanych w procesach obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(7)2 wykonać wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w procesach walcowania;
M.7.2(8) kontroluje wymiary i jakość wyrobów wykonanych metodą obróbki M.7.2(8)1 dokonać pomiarów wyrobów wykonanych metodą obróbki plastycznej metali na gorąco;
plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(8)2 rozróżnić wady wyrobów wykonanych metodą obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(8)3 ocenić jakość wyrobów wykonanych metodą obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(9) prowadzi bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej M.7.2(9)1 rozróżnić bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na gorąco;
metali na gorąco;
M.7.2(9)2 prowadzić bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń M.7.2(10)1 dokonać bieżącego przeglądu maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na gorąco;
do obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.2(10)2 wykonać konserwację maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na gorąco;
M.7.3(2) dobiera materiały wsadowe do procesów obróbki plastycznej M.7.3(2)3 dobrać materiał wsadowy do procesu tłoczenia;
metali na zimno;
M.7.3(2)4 dobrać materiał wsadowy do procesu ciągnienia;
M.7.3(3)1 przygotować materiał wsadowy do tłoczenia;
79
M.7.3(3) przygotowuje materiały wsadowe do obróbki plastycznej metali na

M.7.3(3)2 przygotować materiał wsadowy do ciągnienia;
zimno;
M.7.3(4) rozpoznaje podzespoły, elementy, oprzyrządowanie maszyn M.7.3(4)1 dobrać podzespoły, elementy, oprzyrządowanie maszyn i urządzeń stosowanych w procesach
i urządzeń stosowanych w procesach obróbki plastycznej metali na zimno tłoczenia;
i procesach wytwarzania wyrobów z proszków metali; M.7.3(4)2 dobrać podzespoły, elementy, oprzyrządowanie maszyn i urządzeń stosowanych w procesach
ciągnienia;
M.7.3(4)3 dobrać podzespoły, elementy, oprzyrządowanie maszyn i urządzeń stosowanych w procesach
wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(5) dobiera materiały pomocnicze do procesów prasowania proszków M.7.3(5)1 dobrać materiały pomocnicze do procesu tłoczenia;
metali i procesów obróbki plastycznej metali na zimno;
M.7.3(5)2 dobrać materiały pomocnicze do procesu ciągnienia;
M.7.3(5)3 dobrać materiały pomocnicze do procesów prasowania proszków metali;
M.7.3(6) montuje oprzyrządowanie maszyn i urządzeń wykorzystywanych M.7.3(6)1 zamontować oprzyrządowanie maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach tłoczenia;
w procesach obróbki plastycznej metali na zimno i wytwarzania wyrobów
z proszków metali; M.7.3(6)2 zamontować oprzyrządowanie maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach ciągnienia;
M.7.3(6)3 zamontować oprzyrządowanie maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach wytwarzania
wyrobów z proszków metali;
M.7.3(7) określa parametry procesów obróbki plastycznej metali na zimno M.7.3(7)1 rozróżnić parametry procesów obróbki plastycznej metali na zimno;
oraz wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(7)2 rozróżnić parametry procesów wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(7)3 dobrać parametry procesów obróbki plastycznej metali na zimno;
M.7.3(7)4 dobrać parametry procesów wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(8) wykonuje wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń M.7.3(8)1 wykonać wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w procesach tłoczenia;
stosowanych w procesach obróbki plastycznej metali na zimno i z proszków
metali; M.7.3(8)2 wykonać wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w procesach ciągnienia;
M.7.3(8)3 wykonać wyroby z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w procesach wytwarzania
wyrobów z proszków metali;
M.7.3(9) reguluje parametry prowadzenia procesów obróbki plastycznej na M.7.3(9)1 wyregulować parametry prowadzenia procesów tłoczenia;
zimno i wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(9)2 wyregulować parametry prowadzenia procesów ciągnienia;
M.7.3(9)3 wyregulować parametry prowadzenia procesów wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(10)1 rozpoznać wady wyrobów gotowych wytwarzanych w procesach obróbki plastycznej metali na
zimno;
80
M.7.3(10) rozpoznaje wady wyrobów gotowych wytwarzanych w procesach M.7.3(10)2 określić przyczyny powstawania wad w wyrobach gotowych wytwarzanych w procesach obróbki
obróbki plastycznej metali na zimno i wady wyrobów z proszków metali oraz plastycznej metali na zimno;
określa przyczyny ich powstawania; M.7.3(10)3 rozpoznać wady gotowych wyrobów z proszków metali;
M.7.3(10)4 określić przyczyny powstawania wad w gotowych wyrobach z proszków metali;
M.7.3(11) prowadzi bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej M.7.3(11)1 rozróżnić bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na zimno;
metali na zimno i procesów wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(11)2 wypełnić bieżącą dokumentację procesów obróbki plastycznej metali na zimno;
M.7.3(11)3 rozróżnić bieżącą dokumentację procesów wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(11)4 prowadzić bieżącą dokumentację procesów wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń M.7.3(12)1 dokonać bieżącego przeglądu maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na zimno;
do obróbki plastycznej metali na zimno i wytwarzania wyrobów z proszków
metali; M.7.3(12)2 przeprowadzić konserwację maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na zimno;
M.7.3(12)3 dokonać bieżącego przeglądu maszyn i urządzeń do wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.3(12)4 przeprowadzić konserwację maszyn i urządzeń do wytwarzania wyrobów z proszków metali;
M.7.4(3) dobiera parametry procesów obróbki cieplnej wyrobów M.7.4(3)1 dobrać parametry procesów nagrzewania i wygrzewania podczas obróbki cieplnej wyrobów
wytworzonych metodami obróbki plastycznej; wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(3)2 dobrać parametry procesów chłodzenia podczas obróbki cieplnej wyrobów wytworzonych
M.7.4(4) nagrzewa wsad do obróbki cieplnej; M.7.4(4)1 ustawić parametry nagrzewania wsadu do obróbki cieplnej;
M.7.4(4)2 nagrzać wsad do obróbki cieplnej;
M.7.4(5) reguluje parametry prowadzenia procesów obróbki cieplnej M.7.4(5)1 wyregulować parametry prowadzenia procesów obróbki cieplnej;
i cieplno-chemicznej;
M.7.4(5)2 wyregulować parametry prowadzenia procesów obróbki cieplno-chemicznej;
M.7.4(6) dobiera metody oczyszczania powierzchni oraz usuwania wad M.7.4(6)1 dobrać metody oczyszczania powierzchni wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
wyrobów wytworzonych otrzymywanych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(6)2 dobrać metody usuwania wad w wyrobach wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(8) oczyszcza powierzchnie wyrobów wytworzonych metodami M.7.4(8)1 oczyścić powierzchnie wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
obróbki plastycznej oraz nanosi powłoki ochronne;
M.7.4(8)2 nanieść powłoki ochronne na wyroby wytworzone metodami obróbki plastycznej;
M.7.4(9) prowadzi bieżącą dokumentację procesów wykańczania wyrobów M.7.4(9)1 rozróżnić bieżącą dokumentację procesów wykańczania wyrobów wytworzonych metodami obróbki
wytworzonych metodami obróbki plastycznej; plastycznej;
81
M.7.4(9)2 prowadzić bieżącą dokumentację procesów wykańczania wyrobów wytworzonych metodami

M.7.4(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń M.7.4(10)1 dokonać bieżącego przeglądu maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach wykańczania
wykorzystywanych w procesach wykańczania wyrobów wytworzonych wyrobów wytworzonych metodami obróbki plastycznej;
metodami obróbki plastycznej; M.7.4(10)2 przeprowadzić konserwację maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach wykańczania
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny
wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)2 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas BHP(8)1 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywania zadań zawodowych związanych
wykonywania zadań zawodowych; z transportem i składowaniem materiałów;
BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywania zadań zawodowych związanych
z obróbką metali, spajaniem i plastycznym kształtowaniem metali;
BHP(8)3 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywania zadań zawodowych
związanych z transportem i składowaniem materiałów;
związanych z obróbką metali, spajania i plastycznego kształtowania metali;
BHP(8)5 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywania zadań zawodowych związanych
z eksploatacją maszyn i urządzeń hutniczych;
związanych z eksploatacją maszyn i urządzeń hutniczych;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje BHP(9)1 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony
przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładzie pracy;
BHP(9)2 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej, ochrony
środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy BHP(10)1 zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia;
pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
BHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia;
BHP(10)3 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania zadań zawodowych;
82

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(3)1 analizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
83

P

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

P

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU

OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ 812105

TYP SZKOŁY: ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA

RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY

Autorzy: mgr inż. Maria Glanas, mgr inż. Marek Olsza

Redakcja i skład: zespół Hortpress Sp. z o.o.

© Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej

Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej

2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

3. INFORMACJA O ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

5. POWIĄZANIA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ Z INNYMI ZAWODAMI

6. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

11. Konstrukcje maszyn 5.1. Sporządzanie dokumentacji technicznej 96

1. Podstawy konstrukcji maszyn

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

PKZ(M.a)(1)1 dokonać podziału rysunków; P B  Rysunek techniczny maszynowy.

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

PKZ(M.a)(4)1 sklasyfikować części maszyn i urządzeń; P C  Klasyfikacja części maszyn.

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

PKZ(M.a)(7)1 sklasyfikować materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; P C  Materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne.

2. Technologia obróbki plastycznej

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

2.2. Obróbka plastyczna metali i wytwarzanie wyrobów z proszków metali

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

4.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w branży hutniczej

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

PKZ(M.a)(2)1 wykonać szkice figur płaskich w rzutach prostokątnych; P C  Zasady szkicowania.

Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria

6. Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej – zajęcia praktyczne

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

6.2. Użytkowanie maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali na gorąco

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

M.7.3(7)3 dobrać parametry procesów obróbki plastycznej metali na zimno; P C

Uszczegółowione efekty kształcenia. Poziom wymagań Kategoria

Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów

Podstawy konstrukcji maszyn

technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;

KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x

BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; x x

KPS(10) współpracuje w zespole. x x x x

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x x x x x

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uszczegółowione efekty kształcenia

Podstawy konstrukcji maszyn

PKZ(M.a.)(16)4 użytkować maszyny i urządzenia zgodnie z dokumentacją techniczną;

PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń

M.7.4(2)2 rozróżnić urządzenia do chłodzenia stosowane w obróbce cieplnej wyrobów wytworzonych

KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;

PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności

KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole.

M.7.1(8)2 prowadzić dokumentację niezbędną do prowadzenia procesów nagrzewania wsadu;

M.7.3(3) przygotowuje materiały wsadowe do obróbki plastycznej metali na

M.7.4(9)2 prowadzić bieżącą dokumentację procesów wykańczania wyrobów wytworzonych metodami

KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;

You might also like